^NIEUWE
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
of VERVOLG der. MERKWAARDIGSTE
GESCHIEDENISSEN,
dib voorgevallen zyn in De
ZEVEN PROVINCIËN,
BATAAFSCII BRABAND en DRENTHE,
en de
BUITENLANDSCBE BEZITTINGEN.
EEN EN DERTIGSTE DEELS TIVEEDE STUK. mdccxcvi.
Tt AMSTELDAM, By J. van der BURGH en ZOON.






NIEUWE NEÜERLANDSCHÊ
JAARBOEKEN,
Maart. MDCCXCVI.
GELDERLAND.
N y m e g e n.
In een Reces des Quartiers van Nyfliegen , geduurende deeze Maand alhier gehouden, wierdc, op den io dier Maand, door de Gecommitteerden van Thieler- en Bommelerwaarden, ter Vergaderinge voorgedraagen, en vervolgens door de Volks» vertegenwoordigers des Quartiers in dien voorflag bewilligd, hoe dat volgens 'sLandfchaps Refolutien van den 10 en 14 February des voorgaanden Jaars, door heilzaame verbeteringen , voor het toekomende een opentlyke Scheidsmuur moet worden gefteld* tusfchen het voorig Ariftocratiscfc en het tegenwoordig nieuw bewind, eu daarom het wanvoeglyke van het geweeze beftuur behoort te worden opgefpoord, Mmm om



873 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nyme-
gen.
om het Volk den juisten Scheidsmuur te doen kennen; infterende derhalven zy Gecommitteerdens.
in. Dat de Gedeputeerden ter Financie werden verzocht en geauthorifeerd, exa&e opgave te doen van de Petitiën, waarin dit Quartier zedert 1784 tot 1794 incluis haare aandeelen heeft betaald, met uitdrukkinge van de fommen: voorts te examineeren de Rekeningen van de Ontvangers, welke de Ordonnantiën over de Jaaren 1786 en 1787 enz. betaald hebben, ten einde als by 's Quartiers-Refolutie van den 6 Augustus des voorgaande Jaars 1795 met meerderen is vervar.
20. Eene opgaave van de inkomften en lasten des Quartiers.
30. Het totaal der Jaarlykfche Renten door het Quartier verfchuldigd. * 4°. Het totaal der Tra&ementen en Emolumenten der Amptenaaren, zo als die na de reduclie der noodelooze Ampten uk 's Quartiers Casfa worden betaald.
50. Het totaal van het geene Jaarlyks moet worden betaald aan Militairen, ter repartitie deezes Quartiers.
6°. De Petitiën, waarin door het Quartier is geconfenteerd zedert 1° January 1795, met fpecifique opgaave der fommen, welke dit Quartier daarin moet betaalen.
7°. Het aandeel van het Quartier in "de aan de Franfche Republiek uitgeloofde 100 Millioenen.
Voorts 8'. in het generaal alle posten,
wel-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 879
welke Jaarlyks tot laste van hét Quartier 1 zyn loopende. < En du alles ten einde daar uit te kunnen opmaaken eene exacte balans, in hoe verre de ordinatis inkomften van het Quartier toereikende zyn tot goedmaaking der ordinaris uitgaven, op dat, indien (gelyk apparent is) mogte komen te geblyken, dat de ordinaris inkomften van het Quartier niet evenredig zyn aan de uitgaven, welke nu nog met de interesfe der thans geheven wordende geforceerde Negociatie ftaan te vermeerderen, in het deficit door het invoeren van matige belastingen in tyds worde voorzien : infteerende gemelde Gecommitteerden verder, dat de Gedeputeerden ter Financie mogen worden geauthorifeerd, de refpeélive Steden en Ampten te dienen van Preadvis omtrent de in te voerene minst drukkende middelen, tot vinding van het blykend deficit, op dat elk in den hunne zich in tyds zal kunnen beraaden, om in deeze aangelegene zaak zodanig te befluiten, als ten beste van de Ingezetenen deezes Quartiers zullen vermeenen te behooren.
Arnhem.
Een trek van Vaderlandsgezindheid levert het volgende berigt uit, onder de dagteekening van 2.6 deezer. „ De Leden van het Gezelfchap Concordia alhier, hebben ter aanmoediging van den Zeedienst, beflooten, aan elk der tien eerfte NederMmm 2, land.
Iyme
ikn»



HEM.
883 NIEUWE NEDERLANDSCHE
landfche Mannen of Jongelingen, die zich uit Arnhem vrywillig tot 'sLands Zeedienst verbinden, zo dat zy voor den 15 April op 'sLands Vloot geplaatst zyn, boven 't geen hun van 'sLandswege wordt goed. gedaan, eene fom van vyf en-twintig Guldens te fchenken; doch meenende, zodanige uitlovinge zonder kennis van het Provinciaal Beftuur deezer Provincie niet te moogen doen, hebben zy by Adres aan hetzelve vryheid daar toe verzocht. Hetzelve Provinciaal Beftuur heeft dat recht Vaderlandsch gedrag niet alleen goedgekeurd en gepreezen, maar ook gedecreteerd, dat de Leden van het gemelde Gezelfchap zich door die voorbeeldige daad aan het Vaderland verdiend hebben gemaakt; met byvoeging, dat van dit blyk van welmeenenden iever voor de belangen van ons dierbaar Vaderland, op alle mooglyke wyze loflyke mentie zou worden gemaakt, tot aanmoediging van anderen."
Een gunftig en vereerende befluit viel hier op , gelyk blykt uit het volgende
EXTRACT uit het Boek der ReJolutien van het Provinciaal Collegie van Poiicie, Financie en Algemeen Wclzyn in Gelderland,
Vrydag den 25 Maart 1796, het tweede jfaar der Baiaaf/che Vryheid,
Vergadering ingekomen en geleezen zynde, A eca Adres van de Leden, uitmaakende 't
Ge-



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 881
Gezel fchap Concordiay zedert verfcheide Jaaren. binnen Arnhem gefubfifteerd hebbende, houdende dat het gemelde Gezelfchap, genegen zynde 011 met hunne Mede-Vaderlanders alles zo veel van hun afhing toe te brengen tot heil van dep Lande; en overtuigd dat ter verdediging van 't zelve niets nodiger was dan 't ras in Zee brengen eener machtige Vloot, tot afbreuk van den gemeenen Vyand, en over zulks de noodzakelykheid van de aanmoediging der Zeedienst bezettende, offereerden aan elk van de tien eerfte Nederlandfche Mannen of Jongelingen, welke zich binnen de Stad Arnhem tot 'sLands Zeedienst vrywillig zouden laaten engageeren , zodanig dat, ingevolge Publicatie van de Nationaale Vergadering, voor den 15 April aanüaande op 'sLands Vloot aangenomen en geplaatst zyn, boven 't geen hun van 'sLands wege wordt goedgedaan, een fomma van vyf-en-twintig Guldens; en daar het gemelde Gezelfchap vermeende zodanige uitloving, zonder kennisfe van het Provinciaal Beftuur niet te mogen doen, gaven dezelve by 't gemelde Adres daar van kennis, in hope dat men dit Myk van hunne Vaderlandsliefde wel zoude willen aanneemen.
Is na gehouden deliberatie goedgevonden en verflaan, het welmenend en recht Vaderlandfche gedrag van de Leden van het Gezelfchap, onder den naam van Concordia te Arnhem fubfifteereDde, te budeeren en approbeeren, zo als 't zelve gelaudeerd en geapprobeerd wordt by deeze; met verder Decreet dat deN Leden van gemelde Gezelfchap zich door deeze voorbeeldige daad aan het Vaderland hebben verdiend gemaakt, terwyl van dit blyk van welmeenenden yver voor de belangens van ons dierbaar Vaderland, op alle mogelyke wyze honorabie mende zal worden gemaakt, ten einde de goede Ingezetenen van dit Gewest, door dit voorbeeld opgewekt, met werkzame daden toonen, dat zy & M'mm 3 gaar-



Arnhem.
For¬
to* NIEUWE NEDE RLANDSCHE
gaarne iets van bet hunne tot herftel en bloei van onze opluikende Zeemacht willen toebrengen.
En zal JExtradt deezes worden ter hand gefield aan de Burgers C. G. Hultman en O. de liuuk, als Gecommitteerdens van gemelde Gezelfchap, om daar van het nodige gebruik te maakeo.
(Onder ftondj)
In fideni Extract] (JFas geteekend,)
J. BADON GHYBEN.
HO L L A ND.
'sG RAVENHAGE.
Wierden, onlangs, gelyk wy, ter bekwaame plaatze, vermeld hebben, tegen het Comraitté tot de Algemeene Zaa« ken van het Bondgenootschap te Lande , befchuldigingen ingebragt, als of hetzelve zich van zynen pligt niet naar behooren zou gekweeteh hebben, het bleef niet in gebreke, zich daar omtrent te zuiveren. Het deedt zulks in eene Misfive aan Hun Hoog Mog. van den 29 der voorgaande Maand. Men ziehier het verdeedigfchrift, nevens het Befluit, daar opgevallen.



JAARBOEKEN, Maart t 1796. 883
V R.T H E I D. GELIK H E 1 D. '
BROEDERSCHAP.
<
BXTRACT uit het Register der Rtfoluiien van de Hoog Mogenden Heefén Siaaten Generaal der Vereenigde Nederlanden»
Luns den 29 February 1796, het wede Jaar der Bataaffche Fryheid,
Ontvangen eene Misfive van het Committé tot de Algemeene Zaaken van het Bondgenootfehap te Lande, gearrefteerd alhier in den Hage, op heden,, houdende voorloopig antwoord op haar Hoog Mogenden Refolutie van den 24 deezer, raakende eene befchuldiging tegen het voorfz. Committé, volgends de voorfz. Misfive hierna geïnfereerd:
V R T tl E I D. G E L T K H E I D.
BROEDERSCHAP.
HOOG MOGENDEN HEEREN!
Niemand, die flegts eenig denkbeeld heeft van eene welgeregelde Vergadering , en de wyze, waarop de zaaken daar in voorkomende behandeld worden, kan onkundig zyn, dat alle Refolutien, Memorien, Misfiven en alle andere Stukken, hoe genaamd, welke door aen Prefident in der tyd geparapheert, en door den Griffier of Secretaris onderteekend, gedepecheert of verzonden worden, niet voor rekening van den geenen, het zy dan van eenig byzonder Lid, of Minister van zodanige Vergadering, welke dezelve hïogten hebben gefield, kunnen nog behooren te worden gelegd, neen, maar dat daar voor de geheele Vergadering verantwoordelyk is, om dat attoos het opftel van zodanig Stuk, alMmm 4 voo*
EKHAE.



£84 NIEUWE NEDERLANDSCHE
venha'
gk.
Misfive van hei Commil ie van Bondg. te Lan du
voorens ter discufne en deliberatie eener zo wel geordende Vergadering wordt gebragt, die hetzelve kan goedkeuren of verwerpen, doch in het eerfte geval, mmentlyk in cas van approbatie, zeer zeker gehouden wordt, zodanig goedgekeurd Stuk geheel voor het haare te hebben
- aangenomen.
Volgens dien onwrikbaaren ftelregel , en in dien zin, is en blyft het Committé tot de alge-
• meene zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, dan ook verantwoordelyk voor den inhoud van de Misfive, over den Staat der defenfie deezer Republiek, op den 20 laatstleden aan uw Hoog Mogende afgezonden, en is derhalven al het geen door zeker naamloozen Schryver in de Haagfche Courant van den 26 January laatstleden, aangaande die Misfive werd ter neder gefield , en wel in 't byzonder voor rekening van den Burger Loncq , Lid van 't voorfchreeve Committé, gelegt, niet dien Burger in 't byzonder, maar het geheelc Committé aangewreeven.
Tot hier toe heeft het Committé dat naamloos Gefchrift, in eene reeds genoeg beruchte Courant, met die verachting befchouwd, welke niet verdient, overeenkomftig het geene hetzelve by voorgemelde Misfive reeds aan uw Hoog Mogende hadt gedeclareerd, van zich namentlyk boven den laster te zullen verheffen, terwyl het enfemble zyner daaden, zyn beste Apologie zoude uitmaaken, doch vermits de Reprefentanten van het Volk van Holland, op eene Misfive van eenige Gedeputeerden uit de Wykvergaderingen der Steden Amfterdam en Alkmaar, als nu dies aangaande een voorftel in de Vergadering van uw Hoog Mogende hebben gedaan,.het welk by uw Hoog Mogende Refolutie van den 24 deezer met dit Committé is Commisforiaal gemaakt, zo heeft het Committé niet .ondienflig geoor-
• deelt,



JAARBOEKEN» Maart, 1796. 885
deelt, uw Hoog Mogende voorloopig onder het' 002 te brengen. . . 5
Dat het 'er verre af is, dat het Committé c het ftrengue onderzoek in deezeo eenigziots zoude trachten te ontduiken, imegend-jel, dat 1 hetzelve niets vuuriger e la^gt. dan dat alle des<elfs 1 daaden van zyne eerfte oprichting af aan, tot op < dit ogenblik , allernauwkeurigst onderzogt wor t den , gelyk hetzelve ook daar van reeds meer dan 'één bewys heeft aan den dag gelegd, en i onder anderen by die zelve Misfive. van den 28 December laatstleeden, ingevolge en ter voldoenirge van een fpcciaale Kefolutie van uw Hoog Mogende, in dato 9 December daar te voren gefchreeven, doch dat van dit Committé met aeene reede kan gevergd worden, om met ter zyde Helling van 's Lands gewigugfle belanoens in het ftrydperk te treeden met eenen anonvmèn Schryver, en telkens de pen op te vatten om zich tegens aanvallen van dat foort te verdedigen, dat echter het Committé nu weder door het voordel van Gedeputeerden van Hol. land, in de Vergadering van uw Boog Mogende in het geval gebracht, om den inhoud van voorgemelde Misfive van den 2R December laatstleeden te juftificeeren, en de zaaken daarin vervat, nader ligt by te zetten, zich reeds dadelyk onledig houdt, om ten dien einde, zo uit de fecreete als dagelykfche Notulen, en daar toe gehoorende Stukken, al dat geene te iaaten verzamelen, het welk ter deezer materie dienende is, en zal kunnen (trekken om by eene ampele Memorie met autbenticque bylaagen gefterkt te doen zien, dat het Committé in Haat is om den laster, waar mede hetzelve bezwalkt wordt, naar behooren te keer te gaan.
Doch vermits tot zodanig omflagtig werk de nodige tyd vereischt wórdt, en uw Hoog Mogende Vergadering thans op het fcheiden ftaat, In door de Naticnaale Vergadering ,op morget
zal
ENHAS.
Misfive <an het
ê van 'iuiriv, e Lanie.



'sGra-
venhace.
Misfive ra?i het -Commit' té van Bondg. te Lande.
886 NIEUWE NEDERLANDSCHS
zal vervaDgen worden, zo referveert zich het Committé om ter zyner tyd aan die Vergadering ten voorfchreeven opzichte, open te leggen, dat geene, waar toe hetzelve anderzints ter voldoening aan voorfchreeve uw Hoog Mogende Refolutie bereid zoude zyn.
En hier mede zouden wy deezen kunnen befluiten, doch vermeenen uw Hoog Mogende nog te moeten doen opmerken, dat, volgens het flot van de Refolutie van de Reprefentanten des Volks van Holland, het doeleinde van het te doene onderzoek zoude zyn, dat de fchuldi«en gcftraft, of den lasteraar tot ftilzwyzen gebrast worde, het geen, onzes inziens, niet evenredig zoude zyn aan die gronden van diftributive gerechtigheid, welke een ieder in de Maatfchappve behoord te wedervaaren, vermits het ffilzwygen alleen, een lasteraar niec tot ftraf behoord te verftrekken; doch daaromtrent wy ons onze nadere remarques voorbehouden.
'sHage den 29 February 1795, het tweede jaar der Bataaf/ene Fryketd.-
(tVas geparapJireerd,)
van LITH de JEUDE, Vt. (Lager ftond,} Ter Ordonnantie van voorfz. Committé, B. DONKER CURTIUS.
Waarop gedelibereerd zynde, hebben de Gedeputeerden van Holland de voorfz. Misfive Copialyk overgenomen , om in den haare breeder eecommuniceert te worden. .
En is dien onvermindert goedgevonden en verKaan, mus deeze te verklaar», dat haar Hoog Mogenden genoegen neemen met de voorloopige
in-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 887
inhoud van de voorfz Misfive, en dat hoogstde-'s zelve niet cwyfelen, of het voorfz. Committé zal v volkomen in ftaat zyn, om aan de Natie te doen G blyken, dat zy in het waarneemcn van de belangens van het Vaderland met alle yver en trouw zyn te werk gegaan, en dat zy mits dien delaster, waar mede hetzelve bezwalkt wordt, na behooren zullen te keer gaan.
En zal Extracl van deeze haar Hoog Mogenden Refoiutie aan het voorfz. Committé gezonden worden , om te (trekken tot informaaie.
{JF.as gcparapheerd,)
J. van der STEEGE,
( Onder ftond,)
Accord met voorfz. Register,
( Was getcekend,")
VV. QUARLES.
Op den eerften dag deezer Maand, ingevolge eener voorafgaande Proclamatie, tot de byeenkomst der Nationaale Fergaderinge beftemd, nam het aanzienlyk Lichaam Zitting in de Zaal, hetzelve aangeweezen. Zie hier een kort verflag, ons ter hand gekoomen, omtrent de plegtigheden, welke de gebeurtenis van dien dag verzelden.
By tyds waren de gewapende Magten op de been en in aanmerkelyken getale vergaderd, op het Binnen- en Buitenhof en op het Plein; beftaande uit Burgers en Militairen, zo Infanterie als Jaagers. De Caval-
le-
Gha-
ENHA-



*s GaA-
VENHACE,
888 NIEUWE NEDERLANDSCHB
lerie paradeerde in het Voorhout, terwyl eeuige Detachementen van dezelve en van de Jaagers, op verfcheide Pleinen en voornaame Plaatfen van den Haag waren uitgezet. De toeloop van Vreemdelingen en Ingezetenen was alleraanzieneiykst en de ftilfte Kalmte, met inmge vergenoeging, ftraalde de meesten uit de oogen.
Na dat Hunne Hoog Mogenden vergaderd en de Reprefentanteu der Nationaale Vergadering, op de zogenaamde Audiëntiezaal byééngekomen waren , fchaar^e zich de gewapende Magt op het Binnenhof, van den eenen toegang tot den anderen. Hierop begaf zich eene plegnge Deputatie uit Hunne Hoog Mogenden, voorafgegaan van vier heerlyk uitgedoschte blaaze.ide Trompetters en eenige Boden met hunne Busièn naar de Vergaderzaal der Conventie. Alle de raamen rondsom de venrekker, waren opgevuld van Aanfchouwers , om deeze ftaatige plegtigheid te zien, die voor het eerst in deeze weléer Vorftelyke Relidentie is vertoond, waarby de Maje/ieit en de Souverainiteit des vryèn Vo>ks, en niet die van Vorften of derzelver flaaven, op het luisterrykfte ten toon gefpreiJr wierdt. Het Volk zag hier zyne Vertegenwoordigers, door zyne eigen vrye llem verkoozen, gereed om deszelfs plaats te bekieeden, en zyne Rechten en Vryheid, voor het oog yan God, te bezweeren en te befcbermen! .. regen In- en Buitenlandsch geweid, oryslarts en afgeleefde Vrouwen, mogten hunne



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 88a
ne oogen, nog op den rand des Grafs, in dit fchouwfpel verlustigen!... Vaders en Moeders mogten hunne Zoonen, in volle Wapenrusting, zich om het Altaar der Vryheid en ter befcherming hunner Vertegenwoordigers zien fchaaren, even gelyk de oude Bataaffche Legioenen, hunne Voorvaderen, gedaan hebben. Het opkomend jeugdig gedacht vertoonde zich allerwege in Krygsgewaad en met Vederbosfchen op den hoed. In één woord, alles was aandoenlyk! Alles was gevoel! en de warmte van het Vaderlandfche hart, weigerde den fnerpenden kouden wind te gevoelen.
Voorgemelde Commisfie van Hunne Hoog Mogenden kwam omtrent twaalf uuren, over het Binnenhof, door de gefchaarde gewapende Magten, naar de Zaal der Conventie. De Leden "van de Nationaale Vergadering wierden toen uit de Audiëntiezaal, by naamen opgeroepen, naar de Zaal hunner Vergadering; aan wier ingang een Bode was geplaatst, met eene Busch met genomraerde kaartjes. Ieder inkomend Lid nam een van dezelven en wierd vervolgens zyne Zitplaats, naar zyn getrokken JMommer aangeweezen.
Alle de opgeroepen Leden op deeze wyze binnen gekomen en hunne Zitting genomen hebbende, deedt de Prefident der Commisfie van Hun Hoog Mogenden, de Burger van Zuilen van Nieveld, eene
ge.
'sGra-
venhage.



8oo nieuwe nederlandsche
'sGra-
vknha ce»
gepaste Aanfpraak aan de verkoozen en nu vergaderde Keprefentanten, en nam dezelven, één voor één, de verklaaring af, volgens Artikel 60 van het Reglement op de Nationaale Vergadering.
Vervolgens deedt Hy de Vergadering hoofd voor hoofd ftemmen, tot het verkiezen van eenen Prefident, waar toe byna eenparig wierdt benoemd, de Burger Pieter Paulus; die, door den Burger van Zuilen van Nieveld opgehaald, met deeze verkiezing geluk gewenscht, en, (na Hem een driekleurige Sjerp, als een prefidiaal teken omgehangen te hebben) naar den Voorzittersftoel wierdt geleid; die vervolgens nog eene Aanfpraak deed, en met zegeningen over de Vergadering benuttende, aftrad.
De verkoozen Prefident verklaarde toen in naam des Volks volgens Artikel 72. van het Reglement, de Vergadering voor het Reprefenteererd Ligchaam van het Volk van Nederland ! Waarop de Zaal weergalmde van een algemeen hoezee! verzeld van een overheerlyk Muzhk, dat in de Audiëntiezaal wierd gehoord en onder al het welke de Commisfie van Hun Hoog Mogenden vertrok. Wordende toen ook het gebulder van het Gefchut gehoord, en door alle de Burgeren en Militairen Magten, allerwege drie balvos uit het klein geweer gedaan.
De Reprefentanten van Bataafsch Braband hadden'kort te vooren, in de Verga-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 891
gadering van Hun Hoog Mogende, de's zwaan'gheden omtrent de Qaotes, of vanv Hunlleder aandeel in de algemêene lasten g van de Republiek, weeten te applaneeren en uit den weg te ruimen; waar door dus die Vergadering, voor derzelver fcheiding, geconftituéerd is geweest uit Repreferitanren van de Negen verbroederde 'Gewesten der Bataaffché Republiek; en ingevolge Van dien zyn ook de Afgevaardigden vart Bataafsch Braband ter JNa> tionaale Vergadering verfcheenen.
De geconitituëerde Vergadering ging toen over tot haare werkzaamheden, en wierden door dezelve tot provifioneele Secrerarisfen verkoozen, de Burgers van de Kalieek, Fakkenaar, de ZitHp en. van Marle.
De Credentiaalen wierdexi opgehaald door twee Boden, en nu deedt de Prefident P. Paulus eene voortreflyke RedenVoering.
'£r wiërd eene Commisfie gedecernèerd, beftaande uit de Burgers de Vo% van Steentvyfc , Schimmelpenning, WUdrik ^van Hooff, ban Marle en Falckenaar, om te gaan zien of de Vergadering van Hun Hoog Mogenden was gei'cheiden; óm den Griflier by zich te ontbieden, de Griffie over te neemen en te verzegelen, én om daaf van, ftaande Vergadering, nog Rapport té doen.
De Vergadering ging inmiddels voort met derzelver beraadllagingen, en deed Nnh vef-
Gra»
e.



Soa nieuwe nederlandschh
'sCra*
vekha-
j
verfcheide dingen af, die by Hunne Hoog Mogenden onafgedaan waren gebleven ; decreteerende onder anderen dat de zevende halve Brigade, door Holland gecreëerd, en tot nog toe voor haar rekening onderhouden, zoude overgaan in dienst en {oh dy van de Natie; terwyl de noodige orders daartoe daadelyk wierden afgegeeven. Kort daarop kwam de Burger - Generaal Guricke, Chef van deeze Brigade, in de Vergadering, om den eed af te leggen; doende zulks met eene gepaste en nadrukkelyke Aanfpraak, eenen braaven en Republikeinfchen Krygsman pasfende: in de volgende bewoordingen :
VOLKS-REPRBSENTANTEN!
SOLDAATEN TAAL IS KORT EN ROND.
Die zyne beste levensjaaren doorbragt ■ ten dienfte van zyn Vaderland; die de punten zyner hairen ziet gryzen onder de wapenen; die tweemaal de Zee doorklief de > tn veelen ja zelfs van de zynen agter liet; die iveet wat eer en plicht is; die weet wat het is te eerbiedigen en te gehoorzaamen; dit deed ik fieeds, en Hyf die de hoePe myner beflemming is, bekwaame my ver4er daar toet
Ja! Hy die alles in alten regeert, die U iltsn op deeze plaat/en bragt, zie op U ieder in zyne gumt, en doe U by ondervinding fmaaktn, dat aangenaam, dat ver-



JAARBOEKEN, ü£wff, «9>
knikkend, én dat vertederend gevoet, , dat \ de voaaré Vadtr in de ruim/ie maat ge-v niet, wanneer By zyne Kinderen op '*g hoogst gelukkig ziet. Dat zy zo!
Tot het zanjenftellen van een Reglement van orde voor de Vergadering wierden in Commisfie gefield de Burgers Bic* ker, Bosveld, Hofman, Hahn, Queyzen, de Kempenaar, van Leeuwen en JSlubout van der Veen, met de vier Secretarisien en met concurrentie van den Prefidenn
Tot onderzoek van de Credentiaalen der Reprefentantea die nog inkomen moes» ten , wierdt mede eene Commisfie be* noerad; beftaande in de Burgers Pafteur é Luykénj. van Casttop, Brands, Jordenst Koenen, Middenrig, P'rèede, Knel, de Lan« ge. Trip en van Sonsbeek.
Na dat nu nog eenige zaaken waren afgehandeld, kwam de Commisfie, van wegens de Vergadering naar Hunne Hoog Mogenden afgezonden, terug, niet Rapport, dat Zy niemand in de Vergaderzaal Van Hun Hoog Mogenden gevonden hadden , en dat dus derzelver Vergadering geheel gedisfolveerd was ; exhibeerende de laaide Refolutie van gemelde Hun Hoog Mogenden, inhoudende het Rapport hunner Commisfie, wegens het hier voorerf ftaande verrigtte, met betrekking tot de Nationaale Vergadering; mitsgaders definaale disfolutie hunner Vergadering, met zegenwenfehen over de Vergadering der R& prefen.tan.ten van Jiet Bataaffche Volk. r Knn » T§f-
Gra*8
ENHA*. B.



*sGra<
venha' ge.
8j>4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
TefFens deed de Commisfie uit de Re« ' prefentanten Rapport, van het geene zy by de verzegeling van de Griffie hunner Hoog Mogenden hadt verrigt, en bragt de fleutels daar van over aan de Vergadering.
Eindelyk wierd deeze eerfte Vergadering tot des anderendaagsch geadjourneerd; wordende de Prefident, door alle de Leden, twee en twee, van het Binnenhof, over het Buitenhof, langs den Vyverberg en over het Plein &c, uitgeleide gedaan tot aan zyn verblyf, in het Logement van Rotterdam; gefchiedende dit ftaatig geleide door de gefehaarde Burgerye en Militairen, onder het faluëeren en het maaken van Muziek, overéénkomftig de achtbaarheid der Vergadering, die nu uit elkander en elk zynes weegs ging, zynde om' trent ten zes uuren op den namiddag.
Wy voegen hier nevens eene Lyst der Volksvertegenwoordigers, welke, ten getale van negentig, in de eerfte Vergadering zyn verfcheenen.
P. Bosveld. sly
y. D. van Leeuwen,, K5
P. L. van de Kdfieele. 18
P. van Sonsbeek. 2-
Hk. Ver heest. 04.
If'il/. Hubert. «T J. B. Bikker.
W. B. Trip. I0I
M. H. IFübols. 49
W. H. Theding van Berkhout. jg
3*



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 80J
J. van Maancn Adz. 33
'P. Paulus iao
G. A. Vifer. 3'
L. jft a'fi Kempenaar. H4
/Voo* vö» ^«^«/. 29
Queyfen. io5
ƒƒ. Alidderig. 107
^« iVooi. 104
4f«#, Heimig. « 85
J*. v«« Hamehveld. 1'4
5^» Ochuizen. 5%
A* tompe van Meerdervoort. 55
D. C. de Leeuw. , 58
£. C. JW?, 12 *
% IV. Evers. 88
6'. de Rhoer. 4*
ƒƒ. lQ3
J, G. H. Hahn. *>«
Brands. I°3
J. W. S. van Haarfolte. Jó
P. van Wickevoort Cromtnclin. III
y. H. Floh. 34
J. G. Luyken. 28
//. D* van Hoorn. ó
Schermer Js. l°°
/F. van Marle. 7° P. E. de la Court.
J/jeoi. Anink. 3$
tfoof. <*4
Z. v«« few/. . *S2
7. j. V°* van Steenwys, 124
_Ö*W. van Horbach. ll9
B. Wildrik. 74 Steph. van Gulik. 67 A. Molengraaf. "? 7. J. Haverman.
fVillem Anne Lestevenon. 90
C. de Vos van Steenwyk. 9Ö Dirk van der Wyk. H
Nno 3 ft
'sGra- f
ÏÈ.



Soï NIEUWE NEDÉRLANDiCHE
*S GRAVENHAAG
F. W. van Lamswcerde 22 i*". jf". Greeve. jö y& ,7. </e Zitten. 45* jR. 5?. Schimmelpenning 78 Scato Trip. 1 f. A. ten Berge. 37 C. J. Bacot. 57 Dirk Boe Haard. 13
P. van der Bot. 62
jofeph Coenen. 59
5^. oW4 van Linfchotea. 113
/>£/■«. Bosch. 89
Hend. van Gastrop* 63
Herm* Hogewal. 47
^. G, Fe yfcT. 83
^. Zubli, 106
5^ Falckenaar. - 68
//• dt Lange: ij
Bern. Blek. 77
>4 Krieger^ 4$.
i5. Verhoyfen. 44
Pullier. 54
/F. Hofman. sj
N. van der Veen*
C. ^ Branger. 30
jf. Z). /ty^tór. 80
J. L. Tonckens. ; 76
G. v«« «/er .Zoo. 8a % % Cau. 11 £L Hulshof. , "7 .f7. ^ Colmfchates 69 G. D. Jordens 40 TI. H. Vitringa. 8? jp. H. Meyer, Ca/pz. 33 y. P. Farrct. "-' 8 J. J. Cambicr. 48 $an Couperus. 58 Jac. Noliet. 97 G, G. Hellenberg. 12 H/sra» Cate. Tig



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 89?
De Aanfpraak, met welke Pieter Paulos , als Voorzitter, de Nationaale Vergadering opende, was van den volgenden inhoud.
BURGERS REPRESENTANTEN!
Hy is dan eindelyk gedaagd, die lang gewenschte dag, waarop eene Nationaale Vergadering, door het geheele Volk van Nederland verkoozen, en te zamen geroepen, by een mag komen! hy is dan eindelyk gedaagd, die groote en doorluchtige dag, waarop de belangens, de algerneene en allergewichtigfte belangens des gebeden Nederlandfchen Volks met opene deuren, cn als ia deszeifs tegenwoordigheid behandeld zullen worden, en aan geene eindelooze raadpleegingen meer onderworpen zyn! Hy is einde|yk gedaagd, die dag, naar welken de grootftc Mannen onder onze Voorvaderen wel gewenschl hebben, maar wiens daadelyk aan weezen zy ziel nimmer dorften voorftellen, orn dat zy denzei ven tefFens befchouwden, als de ontwyffelbaarc dageraad van waare Vryheid en Onaf hangelykbeid, zo van binnen, als naar buiten, en derhalven van zulk een Nationaal geluk en voor fpoed, dat hun te grootsch en te fchitterenc voorkwam, dan dat het aan dit Volk immer koi te beurt vallenj en, zy lieten het daarom flegt by wenfeben.
Wy hebben dan in deo tyd van naauwelyk iets meer dan een rond Jaar, het in deezen ver der mogen brengen, dan te vooren in veel mee dan twee honderd Jaaren is kunnen worden daar getield.
Wy hebben het mogen zien gebeuren, dat d Uitvoerende Magt deezes Lands in deszeifs on derfcheidene deelen, op eene eenvormige en een vouwige wyze ingericht en teffens pntheeven i Wen 4 va
'sGra-
vemha» GS.
1
t I
i
i
r ■. •
s 1



898 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•j>Gra-
venha' ce.
Jtanjpraak%><tn P. Paulus,
van alle die hindernisfen en oponthoudingen, waar mede haire voorige gefteldheid belemmert was; waarin de directie van het Militaire Wec-< zen, met het geen daar toe noodzaakeiyk be? hoord, zodanig was van een gefcheiden, dat daarin volftrekt geene eenigheid van Beftuur kon plaats hebben ; het Zeewcezen , mitsgaders de Diredtie over de aangelegene Bezittingen van den Staat in Oost- en West-Indien, in zp veele tepen eikanderen aanftóotende deelen gefplitst, als *er Admiraliteits Collegien, Kamers, of onder» fcheidene Colonien in America waren: zo dat van dat alles niets goeds meer konden konde. Wy hebben het Provinciaal Beftuur van zommige Laudfchappen op eenen eenvouwigen en onverdeelden voet zien brengen ; de Hoven yaa Juftitie reformeeren, en den grondflag leggen, waarin ook in dit opzigt naderhand zou kunnen worden voordgebouwd. En na dat dit alles afgedaan en voltooid waare, hebben wy, hoewel niet dan na zeer lange en breede overleggingen, dit alles bekroond gezien niet de bepaaling ea daarftelling eener Nationaale Vergadering!
Ik. mag derhalven by deeze gelegenheid, daar het Ulieden, Burgers Reprefentanten, behaagd heeft, my het eerst tot Prefident deezer Vergadering te benoemen, Uüeden, en dus der ge* hee'e Natie, die Gylieden vertegenwoordigt, wel hartelyk geluk wenfchen met deeze allërgewigtigfte gebeurenis, welke door alle buiten- en binnenlandfche Vyanden met fchrik en vreeze is te gemoet gezien; so dat zy niets hebben onbeproefd gelaaten, om ons daar van afteleiden, en het eenig middel van redding, dat ons in de oraïtandigheden, waarin wy ons bevinden, nog overbleef, integendeel te doen dienen, om ons onderling re verdeelen , en alzo een Burger-Oorlog tot onzen gehee'en ondergang onder ons te ontftceken-, in welke eerlooze bedoelingen zy echter, door Gods aanbiddelyke voorzienigheid, met
heb-



JiARBOEKEN, Maart, I7£,d. *99
nebben mogen (lagen, daar toch alle de Provin- 's cien en Landfchappen in het houden dèezer Vtr- v gadering plegtig hebben toegeftemd, en deezen G onder haar, die eers-c door de nieuwigheid der zaake, en de grcote verandering, die ttear dcor /. in het aloud beduur deezer Republiek zou wor-y; den te weeg gebragt, daïr van waren afgefchrikt, v nogthans-, het'zy uit overtuiging by het langer P inzien van het geeoe zcu plaats hebben, het zy uit infchikkelykheid voor de gevoelens haarer Mede-Bondgenooten, daar toe ten laatflen al rnede gekomen zyn; ten bewyze, dat Eondgenooten', die het mét het Vaderland in het algemeen wel meenen, in de middelen van deszeifs redding wel eenigen tyd kunnen verfchülen, maar dat toch eindelyk byzondere inzigten voor het algemeen belang des Volks wyken moeten.
Trouwens, hoe kon het mogelyk zyn, dat men over het houden eener Vergadering kon blyven verfchülen, welke al die magt en klem in zich vereenigen zoude, waar aan het der Regeeringe van dit Land altyd ontbrooken hadt, en waar door hetzelve fteeds, na veele oneenig» heeden onder de Provinciën, en daar uit noodwendig ODtfpriagende beroeringen onder het Volk, verpligt geweest is, het Stadhouderlyk bewind te moeten invoeren; alzo het eene kwaad door het andere te verhelpen, en telkens terug te komen juist daar, waar men te vooren geweest was, en waar by men zich zo flegt bevonden hadt?
tiet gebrek toch van by overftemming niet te Kunnen befluiten in de gewigtigfte zaaken, zo wel in het Provinciaal, als byzonder in het algemeen beftuur deezer Landen, was fteeds oorzaak, dat de dringendfte zaaken niet konden worden afgedaan; dat de Gelden tot de algemeene Bondgenootfcbappelyke- zaaken, zo te Lande a!s te Water verei&cht wordende, niet wierden opeebragc; dat daar door niets in tyds werd afgedaan of daargefteld, en dat de Republiek in geNun s v^
Gha-
£.
'ern* >> aak w P. aulus.



900 NIEUWE NEDERLANDSCHE
»sGra-
VRNHAG£.
Aanfpraakvan P.
Paulus
val van Oorlog, of van bedreigden Oorlog, dis door eene reipeélable houding dikwyls wordt voorgekomen, altyd was aangevallen, eer 'er eenige middelen van Defenile by de hand waren; cn dat die dan zelfs niet in behoorlyke werking gebragt konden worden, voor dat het water tot aan de lippen gekomen, of dat het reeds te laac geworden was: eene gefteldheid van zaaken, welke dan ook, geduurende een reeks van twee honderd Taaren, de bitterfte vrugten voor de Republiek heeft opgeleverd, en waar aan de nadeelige Vredes-Tractaaten van 1674, 1678, 1748, 1783 en 1785 voornamenlyk te wyten zyn. Om niet te zeggen, dat alle Vergaderingen, waarin de groote belangens des Volks moeten worden overwogen en afgedaan, en waarin niet door de Leden hoofd voor hoofd geftemd wordt, hetbeginzel van haare onmagt en ontbinding in zich hebben, en dat, zo deeze Vergaderingen daarenboven op geenerlei gronden van bevolkiDg, roagt of opbrengften gebouwd zyn; gelyk de zo even ontbondenq Vergadering van de Staaten Generaal deezer Landen daarop nimmer gebouwd geweest is; het dan niet misfen kan, of zy moeten eindelyk in het niet Verzinken , ed plaats maken voor zuike fchikkingen, die, meer overeenkoraftig der menfehelyke beftemming, op de gezonde reden, en dus op de eeuwige waarachtige beginzelen van Vryhetd en Qelykhcid gebouwd zyn.
De Nationaale Vergadering toch, die ik als Prelident, in name des Volks, zoeven verklaard heb te zyn: het llcprefcnieerend Lighaam van het Volk van Nederland: zal, het beftuur hebben , over de Buiteclandfche betrekkingen, gelyk mede over Vrede en Oorlog; het fluiten van Tractaaten; het aangaan van Alliantien met vreemde Mo» genheden; het zenden van Ambasfadeurs en andere Buitenlandfcbe Ministers of Agenten: mitsgaders over het werk van de Munt; over LandenZeemagt, over de PeoDingen,die vereischt worden



JAARBOEKEN, Maart, 1700. 901
den tot haare werkzaamheden; dezelve kunnen' bepalen, eisfchen en des noods doen opbrengen. ■ Kn dat alles by meerderheid van (temmen, cn • aonder dat de Leden deezer Vergadering aan eenige Provinciaale Refolutien , Inftructien of Revocatien, of wat iets van dien aart is, zullen' onderworpen zyn; maar by eene hoofdelyke itera rning zonder eenige rgggefpraak, alle de ge-; meenfchappelyke belangens der geheele Republiek regelen; terwyl de betluiten deezer Vergadering, door geene Provinciaale Magt, hoe ook genaamd, mogen worden tegengegaan, of de uitvoering daar van belet.
Ieder Lid deezer Vergadering is derhalven een waar Reprefentant van het geheele Volk van Nederland, en moet door elk en een iegelyk worden aangemerkt, als alle byzondere Provinciaale betrekkiögen te hebbeq verloeren; zodanig zelfs, dat de naam van Provinciën of Landfchappen, pa de te doene benoeming der Commisfie van Conftitutie, hier niet meer mag gehoord worden; |a zelfs voor eené directe inbreuk op het gearrefteerd Reglement voor deeze Vergadering zou moeten worden gehouden; daar nu het belang des geheelcn Volks van Nederland voor allen de hoogtte Wet zyn moet, en alle Provinciaale betrekkingen en belangens een einde hebben genomen.
Gelukkig tydftip, waarop, na zo veele ftormen en onweeren, het Nationaal geluk en welvaart boven het byzonder belang van Steden, Leden of Provinciën zal moeten worden voorgetrokken, en de dageraad van ^én en onverdeelbaarheid in 'sLands beftuur eindelyk is aangelicht ! Gelukkig, ja driewerf gelukkig, dat wy hier toe hebben mogen geraken, zonder dat de verbazende omwending van zaaken, die hier te Lande , zo wel als in alle de deelen van hec Gouvernement voorgevallen is, door die moordfoneeleQ bezoedeld is» waar mede die van ande*
ri
sGra»
,e.
dan"praak•an P.



902 NIEUWE NEDERLANDSCHE
YGra-
vknhace.
Aan- • fpraak vav P pauius.
re Landen, helaas! bez walkt is geworden; en
dat het aan dit Volk gegund geweest is, zich hier in aan dat verfchriklyk voorbeeld te mogen fpiegeien, om daar uii voorzigtigheid, wysheid cfl zagtmoedigheid te leeren.
Ondertusfciien, Burgers Reprefentanten! wordt de verpligting, die op deeze Vergadering ligt, om het waar geluk en voorfpoed deezes Volks daar te ftellen, grooter voor elk onzer, naar mate de middelen , om zufks te kunnen uitvoeren, nu gemakkelyker en beter geworden zyn. Ook is 'er voor haar nog oneindig veel te doen ; zo veel zelfs, dac het einde daar van niet ligt zal worden bereikt, zonder de zamenvoeging van alle mogelyke magt, yver, naarftigheid en ftandvastigheid, in de daaglykfche handelingen en befluiten deezer Vergadering.
Dit Gemeenebest bevindt zich nog in het midden van eenen feilen ên verwoestenden Oorlog, waarin het trouwloos gedrag van het Engelsch Ministerie hetzelve gefleept heeft; en het eerst en voornaam werk van deeze Vergadering moet derhal ven weezen, middelen te beraamen, om den Oorlog met kragt en nadruk te kunnen doorzetten, en alzo tot eenen eerlyken Vreede te geraaken. En hier in zal het vooral op het uitrusten van een refpeüabele Vloot, op het bezorgen van onze Frontieren , en het wél onderhouden van onze tegen» woordige fchoone en wél Georganifeerde Armée aankomen; want, in de daad, indien het ons gelukken mag, onze Frontieren wél te verzeekeren, en eene Vloot in Zee te brengen, als in de dagen van ouds, waardoor wy, met behulp onzer Bondgenooten, in ftaat zyn, om tegen de Engelfche Zeemagt eenigzints optewegen , en aan de vrye Scheepvaart, zo wel als aan onze Koloniën, hulp en befcherrning teetebrengen; dan is 'er geen twyf'el aan , of ook Engeland zal eindelyk verpiigt zyn, aaa den Vreede ernffig te denken, en, op billyke voorwarden, een einde te maaken ajn eenea
Oor-



JAARBOEKEN, 'Maart, 1796. 903
Oorlog-, die door ieder eerlyken EDgelschman,: zo wel als door alle Volken der Waereld, ver- < vloekt wordt, en die al den tyd van deszeifs, voordduuring geen ander oogmerk gehad heeft, dan om de dwingelandy over bet Menscbdom op onwrikbaare gronden te vestigen.
En waarom toch zouden wy dit niet kunnen, als wy ter goeder trouw en met alle onze kragten zulks waarlyk willen doen? waarom zouden wy onze Koloniën in de Oost. door fVillem den Vyfden in handen van Engeland lafhartiglyk gekeverd, na dat hy zyne Ampten en Waardigheden door zyn vlugt uit Nederland, geduurendo deezen Oorlog, zonder voorafgegaane toelïemming -van Hun Hoog Mogenden, ofte van de refpeclive Bondgenooten, hadt geabandonneerd , niet uit de handen deezer verraaderlyke Bezitters kunnen gaan verweldigen, en aan Indien doen zien, dat de arm der Bataaffche Natie nog niet verkort is, wanneer zy door geenen buitenlandfchen invloed belemmerd wordt in het gebruik maaken van alle haare kragten? Het geen men, ïn den korten tyd van naauwlyks negen Maanden , by de Marine van den Staat verrigt heeft, moet in de daad aan ieder een doen zien, wat men verder zou kunnen doen; daar men in dieo korten tyd zeven-en - zeventig, zo groote als kleine Schepen en Vaartuigen, in dienst gebrage of gehouden heeft; welke allen, indien bet aan seene geldmiddelen en aan geen Volk komt te ontbreeken, in dit voorjaar in ftaat zyn zullen, om aan hunne beftemming te voldoen; waarvan een zeer groot gedeelte werkelyk dienst doet, en waarvan .wy nog onlangs bet .genoegen gehad hebben, geen onaanzieniyk fmaldeel, onder het geleide van kundige Hoofd-Officieren, te zien in Zee fteeken; om niet te fpreeken van den aanbouw van nog vericbeidene nieuwe Schepen, Fregatten en ligter Vaartuigen op de voornaamfte Scheeps-Timmerwerven deezer Landen. ,
Ja,
sGra;e.
■fanrpraak
'Wti P.
Paulus.



#04 NIEUWE NEDE'RLANDSCHE
*sGrA-
VENHACE.
Aanfpraakva'n P. Paulus,
Ja, Burgers Reprefentanten 1 indien het Volfc van Nederland, dat Gyiieden vertegenwoordigt, eens a!ie kragten mogt infpannen., om deszeifs Nationaal geluk, roem eö vooffpoed, als één. eenig Man, en met ter zyde Helling van alle eigenbelang, vooroordeel en partyzucht te bevorderen en daartefteilen: ik durve my verzekerd houden, dat wy de roemvolle tyden van Tromp en de Ruuer weldra zouden zien berleeven, eri niet dezelved de heilryklle dagen van de Republiek. Ik durve my verzekerd houden , dat 'sLands Zeemagt, die waaragtige fteunpilaar van Neerlanris welvaart en grootheid, zich wel haass met dien haarer Vyanden zoude kunnen meten; die toch door alle tyden heen, zo wel als nog in den voorleeden jaare op de kust van Noorwegen, getoond hebben, dat zy dezelve nimmer dan met ontzag, ea daarom niet dan met eene groote overmagt, durven naderen; doch ook dan niet ontzien het recht der Volken openlyk te fchenden, of zich alle andere fchandelyke middeïen te veroorloven, om dezelve in hunne magt te krygen; op dat zy haare zaamgevoegde kragten niet eenmaal ondervinden zouden.
De bezorging van de noodige Fondfen aan de Uitvoerende Magt, in haare byzondere betrekkingen, tot bereiking van alle de voorfz. eir> dens, zal dus eene der eerfte en voordaamfte werkzaamheden deezer Vergadering moeten uitmaken; en bet is dit alles derhalven, Burger* ReprelèctaDten! dat ik uwer yveï, Vaderlasdsliefde en welmeeQendbeid op het nadrukkelykfta moet aanbeveelen. De behoeftens in deezen zyn ©rieiodig groot; ik beken het; maar zouden alle hulpmiddelen ootbreeken, indien het Volk van Nederland dezelven wilde? Zou iemand ryk willen zyn, indien het Vaderland arm was, en niet dan door geld kon gered worden? Zou het Volk van Nederland minder voivaardig zyn, om tot bekoming van eene waare Vryheid ea van eenen
gos-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 905
goeden Vreede voor bet vervolg, minder opofferingen te doen, dan onze Franfche Broeders daar voer tot hunnen eeuwigen roem gedaan hebben, die goed en bloed daar voor hebben veil gehad, en noch daaglyks opzetten; hongersnood en gebrek aan alle noodwendigheden des lerens daar voor een zeer geruimen tyd hebben uitgedaan, én alzo aan alle de Volken der Aarde een doorlugtig voorbeeld hebben gegeeven van het geen een Volk doen en uitftaan kan, wanneer het voorgenomen heeft, om waarlyk vry te weezën? Zou het tegenwoordig Volk van Nederland midder moed, minder ftandvastigbeid, minder Vryheidsliefde bezitten, dan de Franfche, dan de Aroericaanfche Natie? minder, dan onze Voorvaderen in den Oorlog met Spanje betoond hebben? Zou men willen, dat de fteeds zegenpralende Legers onzer Bondgenoote, der magtige Franfche Natie, alleen ons befchermden ? Ik kan dit niet gelooven, en ik houde my daar by teffens overtuigd, dat ik geene woorden van nooden heb, om Uliedea te doen opmerken, dat met de daarftelling deezer middelen in het byzonder alle mooglyke haast behoort te worden gemaakt, zo min als dat van de eenpaarigheid en kragt, waar mede dezelve in deeze Vergadering zullen worden beflooten en gehandbaafc, derzelver goed fucces voornamelyk zal afhangen.
Laat ons dan, Burgers Reprefentanten! harten en handen vereenigen, om bet groot werk, dat ons te verrigten ftaat, en dat de geheele Nederlandfche Natie van ons verwagt, te volbreDgen! Laat ons wel toezien, dat wy door twist en onderlinge tweedragt nimmer daar van afwyken 1 Laat ons fteeds bedenken, dat Binnen- ea Buitenlandfche Vyanden deeze Raadzaal dag en 'nagt zullen befpieden, om te beproeven, langs weiken weg, en op welke wyze, zy den twistappel daar binnen zullen kunnen werpen, op dat deeze Vergadering [zich daar mede bezig houden-
de»
'SÖRAVEHHAGE.
Jan* ■ fpraah van P. Paulug*



-go6 NIEUWE NEDËRLANDSCHE
's Gra-
venhagê.
Aanfpraakvan P. JPauIus.
de, en de groote oogmerken en bedoelingen haa» rer inftellinge alzo uit het oog verliezende, zy tyd en gelegenheid hebben mogten, om dit Gemeenebest van binnen te verdeelen, en van buiten aan te vallen! l^aat de ware Hroedefjchap \ die altyd openhartig, en nimmer ergdetkend is, zich derhalven onveraaderlyk onder ons vestigen, en tot het einde toe in het midden deezer Vergadering woon en! Laat deeze Vergadering alzo door haar grootsch en doorluchtig voorbeeid hét middenpunt van vereeniging zyn van alle de harten des Volks! Laat al het Volk eenmaal ziea mogen (het geen het te vooren zeker nimmer zag), dat bet thans geen ftryd meer is tusfchen een op te richten Stadhoudcrlyk of Stadhouderloos bewind; want dat men de dwaasheid deezer beide zogenaamde Regeeringsvormen lang genoeg ondervonden heeft, om daar over niet meer te twisten; maar dat deeze Vergacering waarlyk byééngekemen is, om 'sVolks Nationaal geluk en voorfpoed op onwrikbare gronden te vestigen, door aan hetzelve den Vrede van binnen en vah buiten, en eindelyk eene Conititucie te bezorgen , die op de eeuwige en onvervreemdbaare Rechten van dea Mensen en vao den Burger gegrond is. Dan zal het nu reeds verbaasd, maar veelal door valfche berichten fchandelyk bedrogen, Europa aan Uiieden recht deen. Dan zal het overtuigd worden , dat deeze Vergadering geen zamenvoegzel is van eece Factie of Partylchap; maar dac zy waarlyk beftaat uit de Reprefentanten cenes vryen Volks, wetcigïyk gékoozen en byeengekomen. Het zal dan uwer befluuen des te eerder hulde doen; en men zal nergens meer denken, om daar aan door geweld van wapenen, eenige inbreuk toe te brengen. Men zal dan uwe befluiten , als de befluiteu der Natie refpe&eeren; naardien, zonder dat, alle Kegecringen op losfe fchroeven zouden gefield
woï-



JAARBOEKEN, Maart, I7fi<S. oo?
worden, en om dat in de daad alle Nationaale befluiten niet zo iigt omrerre te werpen zya
Wat roy, Burgers ReprefentantenJ betreft, dien Gylieden de eere hebt aangedaan, van tót Prefident deezer Vergadering voor de eerfte reize al aan (lont! s te benoemen; ik kan Uliedeo verzeekêren. dat ik gaarne aile myne krachten infpannen zal , om met Uiieden daar toe in alles mede te werken, en aan uwe raadpleegingen en befluiten zodanige leiding te helpen geeveh, dat alle voorgeilelde bedoelingen bereikt, eü het geheele werk tot een gelukkig einde gebragt worde. Ik mag echter niet nalaaten , hier by te voegen, dat, hoe zeer ik niet, dan ten uiïerften gevoelig zyn kan, over bet uufieekend blyk van vertrouwen, waar mede Gylieden my in deezen wel hebt gelieven te vereeren, en waar mede Gylie* den het zegel uwer goedkeuring, als *t ware, hebt fchynen te willen drukken op het deel, da. ik in de directie 'der zaaken , na de voorgevallene omwending, mag gehad hebben, en ik volkomen bereid ben, om aan Ulieder in my gefield Vertrouwen te beantwoorden , Gylieden nogthans niet zelden den wil voor de daad zult behooren te neemen, en met myne zwakheeden en gebreeken gedult moeten hebben; daar het verloopen Jaar myne lchouders zo zeer gedrukt heeft, dac dezelven daar door reeds aanmerkelyk verzwakt zyn, en dat zy althans niet meer in ftaat zouden wezen , tot het draagen van een dergelyken last. Jk beloof ondertusfehen plegtig, dat ik de waardigheid en het gezag deezer Vergadering, zo binnen haare muuren, als daar buiten, geduurende den tyd van myn Voorzitterfchap, op alle moogelyke wyze, zal voorftaan eü handhavened; en ik vertrouwe ook hier iü op Ulieder aanmoediging, kragtdaadige onderfteunidg en medewet* king.
En gy, goed en genadig God! weldadig Vader Van alle fchepfelen, Ra gy ons allen by io de Ooo vol*
's Gra-
VERHACK*
Aanfpraakvan P. Paulus.



908 I'NIEÜWE NEDERLANDSCHE
»8GR&VENHACEt
Aanfpraakyan P. Paulus.
i
volbrenging der pligten, welken ons zyn opge* legd! Laat hst ons, door uwen kragtdaadigen byftand gegund zyn, om eenige (teenen aan te brengen voor het grootsch gebouw der Vryheid, dat reeds in Arüerica, in Frankryk, hier en elders geftigt is of wordt! Laat het ons nimmer aan Washington'!, Pichegru's, Jourdans, Morear/s, of andere Helden, Befchermers der Vryheid en des Vaderlands naar buiten, zo te Water als te Lande, ontbreeken!
Doe alles uitloopen tot bevordering van het Nationaal geluk deezes Volks; neem gunftiglyk aan het plegtig Offer van dankbaarheid, dat wy U, in deszeifs naam, voor zo menigvuldig genootene weldaaden by deezen toebrengen; en Uat D welgevallig zyn de welmeenende belofte, die wy allen hier, als in uwe handen, afleggen: dat wy het Vaderland behouden, of dat wy op onze Posten flerv'en willen!
De Zaal voor de zitting der Leden der Nationaale Vergaderinge beftemd, hebbende nog onlangs, geduurende het Stadhouderlyk bewind, tot eene danszaal gediend, vinden wy aldus befchreeven.
Deeze Zaai zoude gefchikter zyn, indien zy twee derden grooter ware.
Derzelver hoogte is 43 voet 8 duimen, breedte 38^ en lengte 80 voet.
Beneden zyn 70 banken , ovaalsgewys agter elkander geplaatst, met groen Laken overtrokken , en in byzondere zittingen door nummers verdeeld. De Prefidiaale Stoel, die in 't middenpunt voor deeze banken ftaat, trekt door zyne pracht het oog van den befchouwer; hy iskunstryk geborduurd , en vertoont by uitftek de Broeder*
febapt



JAARB0E1EN, Maart, 1796* Jltt$
ftbap, door twee in één geflagen Handen; de Vryheid (laat op den bovenrand van den Sto-ïl. Kortom, hy is kostbaar, en zal door een waardigen Voorzitter fteeds prach* tiger zyn.
Een Catheder (laat aan de rechte zyde des Prefidents, dienende voor hun, die uitgewerkte voorftellen aan de Vergadering willen voordragen.
'Er zyn vier Loges voor de vreemde Ministers , en twee Gaanderyen, wederzyds, één voor dé Toehoorders, wier getal (zal het hier bevat worden) niet bovea de 300 moet bedraagen*
Ter verlichting dienen hier twee Cirkels» ieder van 10 lampen voorzien.
Reeds in de Eerfte zitting ftelde de Nationaale Vergadering vast, en deedt vecvolgens afkondigen , eene Proclamatie s in welke zy van haar aanweezen kennis gaf, en tevens in hoedanig een licht zy voortaan moest befchouwd worden.
FRTHEID. GELTKHEID* BROEDERSCHAP.
De Natiönaale Vergadering 1, feprelèöteefénde het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doen te weeten: dat zy ingevolge de Proclamatie van de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, den 19 February laatstleedèn, overeenkom ftig den wil des Nederlandïchen' Volks, en het Reglement voor deeze Ver* gadering gearrefteerd, op heden den eerften Ooo a Maar?
'sGaA-
VKHHAGE.



9io NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGba-
vïnhage.
Proel.
éerNat Vergaderiuge
Maart te zamen gekomen zynde, en zich hebbende geconftitueerd als het Reprefenteerend Ligchaam van het Volk van Nederlaod, toe haaren eerften Prefident benoemd heeft den Burger Reprefentant Mr. P. Paulus, en tot
, haare Provifioneele Secretarisfen de Burgers Reprefentanten P. L. yati de Kafteelc, A. de
,Zitter, G. W. van Marle en J. Valckenaar, wordende een iegelyk gelast de onderteekening van den tydelyken Prefident, mitsgaders van een van dezelve Secretarisfen en derzelver fuccesfetrren in der tyd, te refpedteeren, en alle ordrea en bevelen alzo onderteekend, als door ons geëmaneerd , op te volgen en te gehoorzamen: zullende alle Adresfen, het zy by Misfives, het zy by Requesten moeten houden: aan de Na* tionaa'.e Vergadering, reprtfenteerende het Volk van Nederland; en alle vonnisfen van eenige Comrnittés, Collegien of Krygsraaden, te vooren aan de Generaliteit gefubjeüeerd, van nu voortaan geweezen worden, in den naam van het Volk van Nederland.
En zal deeze alom worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is Publicatien en Afficiien te doen; ontbiedende en verzoekende wy de boogde Geconftitueerde Magten, het zy van het Provinciaal Beftuur, of andere Provinciaale Vergaderingen in de onderfcheidene Gewesten, de nodige ordres te ftellen dat aan deeze onze intentie beboorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Hage den 1 Maart 1796, htt tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. {Was geparapheerd,)
P. PAULUS, Vt.
(Onder ftorid,')
Ter Ordonnantie van dezelve, P. L. van de KASTEELE, Provifioneel Secretaris.
Tw«t



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 911
Twee dagen naa de opening van de Na-1 tionaale Vergadering vierde men in den^ Haage een ftaatelyk Burgerfeest, op die ge < beurtenis llaande. Volgens voorafgaande aankondiging zouden daarby de volgende piegtigheden worden in agt genomen, gelyk ook met 'er daad gebeurd is.
Befchryving van denftatigen OPTOGT van bet BURGERFEEST, bet - welk by gelegenheid der opening van de NATIONAALE VERGADERING , op Donderdag den 3 Maart 1796, albier fiaat gehóuden te worden.
Dezelve zal gejcbieden in de volgende orde.
1. Vier Trompetters op graauwe Paarden.
2. Een Herault te Paard, draagende een Banier; waarop te leezen is: Burgerfeest by de opening der Nationaale Vergadering.
3. Een Ceremonie-meester , zynde de Burger Ary Vermeer.
4. Een Detachement Franfche Housfaaren, beftaande. in een Officier, twee OnderOfficiers en vier-en twintig man.
5. Een Direéteur, zynde de Burger S. J. de Puit.
6. Een Herault te Paard; draagende een Banier, waarop gefchilderd, dc dwingelan* dy aan ketenen geboeid', met deeze infcrip« tie: deeze te ondergebragt zynde, fmaaken py de Vrybeid.
Opo 3 7,
sGra-
'enha-



venha-
se, ■
oï» NIEUWE NEDERLANDSCHE
7. Een Detachement Hollandfche Jagers; beftaande in een Officier, twee Onder-Offi» ciers , en vier-en-twintig man.
8 Een Directeur, zynde de Burger Con. fiapel.
9. Een Herault te voet, draagende een Banier, waarop met gouden letteren ftaat: Broederfcbap.
10. Drie Heraulten , draagende de Bataaffche, Franfche en Amerikaanfche Vlag. Deeze Vlaggen zyn met Nationaale Linten aanéén gekoppeld.
11. Een Detachement van het ifte Batt. van de zevende halve Brigade ; beftaande in één Officier, twee Onder-Qfficiers, en vier-en-twintig man.
12. Twee geharnaste Mannen te Paard, draagende een Banier, waarop de Zee- en Landmagt,
13. Alle prefente Zee^ en Land-Officieren , als mede de vreemde Officieren van de Burgermagten P vier en vier.
14» Een Direcleur, zynde de Burger
, Twintig Jongelingen, zingende Vaderlandfche Liederen.
16, Vier jonge Dogters in het wit gekleed, met Nationaale Linten om het lyf, en Burgerkroontjes op haare hoofden, draagende ieder een Vaan , waarop verbeeldt wordt: de Koophandel, de Zeevaart, da yujcbery en de Landmagt. ,, Twintig jonge Dogters als boven ge. kleed zingendé, by afwisfèling, VaderjgndIcfce Liederen, ,3



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 913
18. Een Dire&eur, zynde de Burger J.'
J. Bal. ]
19. Twaalf Moeders met haare Kinderen' tan de hand; gaande twee en twee onder -.en Banier, waarop deeze woorden ftaan: vy zullen nimmer ophouden deezen dag aan ms kroost te verkondigen, op dat zy die op baar tiageflacht kunnen overbrengen.
20. Twaalf bejaarde Mans met ronde hoeden , aan ééne zyde opgetoomd , met Vederbosfchen, draagende Hellebaarden op haar linker fchouder, enz. onder een Banier, met deeze woorden: onze Haardfteden zullen wy befchermen, terwyl onze Jon* gelingen te velde zyn.
21. Een Detachement van het tweede Batt. van de zevende halve Brigade , beftaande in een Officier, twee Onder -Officiers, en vier-en-twintig man.
22. Een Directeur, zynde de Burger J. van der Blom.
23. De Leden der verbroederde Sociëteiten, voorafgegaan van hunne Commisfarisfen, vier en vier, gaande onder een Banier , met deeze infcriptie : wy erkennen geene Souvereiniteit dan die van het Folk.
24. De Zinnebeelden van Vrybeid en Ge* hkbeid, gedragen door twee Jongelingen.
25. Twee Stukken Gefchut, door paarden getrokken, met hunneManfchappenuit de Burger-Artillerie en Equipage.
26. Een Detachement van de Burgermagt. van den Hage, beftaande in een Üfficier, twee Onder-Officiers, en vier-en-twin/ tig Burgers.
O00 4 9;
sGra-
'enha*



9H NIEUWS NEDERLANDSCHE
sfjRAVBNHA68.
: 1
j
27. Een Diredteur, zynde de Burger L,. Stork.
28. Een Trinmphwagen, befpannen met vier Paarden, nevens den anderen, wordende aan de hand geleid. Op deezen Wagen wierdt verbeeld de Ffyheid. Bezyden dezelve gingen zes Lieütenants uit de gewapende Burgermagt in volle uniform, met uitgetoogen zwaarden.
49. Een Detachement Franfche Infante-, rie, beflaande in een Officier, twee Onder-Officiers, en vier-en-twintig Manfchappen.
30. Een lange Wagen met een kleed omhangen, zo dat men de wielen niet zien kon, waarop drie banken. Op de agter(le bank zat een ftok ond Man; hy hadt Een ontrolde Vaan, waarop deeze woorden: in flaverny heb ik geleefd; ik verheug/s >ny in Vrheid te zullen perven; dit myn na\fflacht zal daar genot van hebben. Op de t>ank, vopr den ouden Man, zaten twee bejaarden Vrouwen, die zyne Dogiers verbeeldden; voor dezelventwee Vrouwen met haare Kinderen op den fchoot; de Paarien wierden by den toom geleid, door tiet Jongelingen; dezelve Wagen was om■ingd door zes Sergeanten uit de Burgernagt, met uitgetoogen Zwaarden, onder een Banier, gedraagen door een Herault, waarop ilondt: wy befcbermen die geenen, welken zich zelve niet kunnen befcbermen.
31. Een Direéteur, zynde de Burg/er %euker$.



JAARBOEKEN, Maart, i-jtf* 415
32. Een Herault te Paard , draagende een Banier, waarop gefchreeven deeze 1 woorden: Eenheid en Onverdeelbaarbeid. 1
33. Een Eerzuil, verbeeldende de Nationaale Vergadering met toepasfelyke Zinnebeelden , op eene baar, gedraagen door agt Jonge Dogters met Nationaale Esjarpes en Burgerkroontjes op haare hoofden; op de voorzyde ftondt: Nationaale Vergadering. Op de tweede zyde: Rechten van den Menscb. Op de derde zyde: Door moed, kttnde en eerlykheid btftieren wy. Op de agter zyde: getrouw op onze Posten tot 'er dood. Deeze Eerzuil was vergezeld van eenige Jongelingen, draagende ieder verfchillende Zinnebeelden, van allerlei Kunften, Wetenfchappen en Ambachten.
34. Een group kleine Jongens en Meisjes, gaande onder een Banier, waarop deeze woorden: de hoop des Vaderlands.
35. Wees- en Arm-Kinderen uit de onderfcheide Huizen, gaande twee en twee, onder eene Banier, ^waarop gefchreeven: Gelyk beid.
36. De Secretaris der Directie, zynde de Burgei M. C. Belinfante.
37. Een aantal Burgeresfen, in 't wit gekleed met Nationaale Linten en Eurgerkroontjes, draagende verfcheide Korfje* met groene bloemen , orn den grond te beftrooien, en verdere ornamenten, om den Boom te verfieren.
38. Een aantal Werklieden met verfiec-
Ooo 5 de
?0»AENHA-



9ï6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
vehha" ce.
de Schoppen en ander werktuig, by het planten van Boomen noodig.
39. De Vryheids-Boom zelve , omringd door eenige jongelingen.
40. Een Detachement Hollandfche Ga^ vailerie, beftaande in een Officier, twee Onder-Officieren, en vier-en-twintig Ruiters.
Zullende de rangfchikking en optogt der gewapende Manfchappen gedirigeerd worden door den Burger Struik., Az. Major van de gewapende LSurgermagt.
Ook zullen hier en daar , tusfchen de Groupen , Benden Muzikanten gefchikt worden, en de Trein beginnen des morgens ten tien uuren.
De Trein op het Buitenhof gekomen zynde alwaar het Guarnifoen en de Burgermagt in de Wapenen zal ftaan, zal eene Commisfie uit de Directeuren met den Ceremoniemeester, de Commisfie uit de Nationaale Vergadering, benevens die .van het Provinciaal Beftuur en voornoemde Collegien, als mede den Franfchen Minister af haaien en hen op het Buitenhof by den Trein geleiden; als dan zal in tegenwoordigheid der Commisfien , de Vryheids-Boom , onder een geftadig Muziek, geplant worden; waarna eene behoorlyke Aanfpraak aan de^ Reprefentanten zal gefchiedsn.
De aanmarseh van den voorfchreeven Trein zal aangekondigd worden door het losbranden van het Kanon, en geduurende den oprnarsch zullen alle de Klokken luiden en VaderlandXche Ariaas fpeelen,
e»



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 917
en tusfchen de onderfcheidene Groupen zal ■ geftadig Muziek zyn. 1
ROUTE.
De Trein zal marcheeren van het Plein door de lange rJoutftraat, .over het Tournooyveld, de lange Vyverberg, de Plaats Rooyaal, de Hoogitraat, de groote Groenmaikt, voorby het. Stadhuis , door het Westeinde, en de Asfendelftftraat, over de Varkemarkt, linksom de Princegragt, de groote Markt, de Vlamingftraat, de Spuiftraat voorby de Vaderiandfche Sociëteit, langs het Plein voorby het Franfche Koffy» huis, langs de Oostzyde van het Plein, tot aan het Amfterdamsch Logement, vervolgens zwènken, en door de Prins Mauritspoort over het Binnenhof, naar het Buitenhof.
RETOUR.
Voor de Voorpoorte van den Hove, over de Kneuterdyk, door het Voorhout, tot op het Plein, alwaar de Trein wordt bedankt-
Thans gaan wy van het voorgevallene in de Nationaale Vergadering, naar ons inzien -meest belangryk om ter kennisfe van tydgenooten en naakomelingen gebragt te worden , eenig verflag mededeelen.
1 de zitting van 4 deezer las men een - - R.e«
sGra.
'ENHA-



"sGRAvenha*
ge.
918 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Request van de gevlugte Reprefentanten des Volks van Friesland, welke zich toenmaals ïn de Stad Groningen onthielden , alwaar zy eene fchoilplaats gezogt en gevonden hadden. Zie hier het Gefchrift, 't welk, naa voorleezing van hetzelve, gefleldwierdt in handen eener Commisfie van acht Le* den, om te dienen van berigt.
Burgers REPRESENTANTEN van het VOLK van NEDERLAND.
Schoon wy een tydftïp beleven, waarin allesge« beurt, wat men bykans onmooglyk mogt fchatten, hebben wy echter, niet zonder de uiterlte verbazing, in openbaren druk zien verfchynen een Stuk, in den vorm van een Brief, aan Hun Hoog Mogenden de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, de dato den 23 February 1790» op den naam van de Reprefentanten van het Volk van Friesland, getekend IV. v. d Kooy en gecontrafigneerd G.. sl. Nauta. De belangen van ons dierbaar Vaderland, welken wy gezwooren hebben te behartigen, de fchandlyk vertrapte eer van het Friefche Volk, het welk ons tot deszeifs Mede-Vertegenwoordigers verkoozen heeft, en welks vertrouwen wy noch verbeurd, noch verlooren hebben , onze eer en onfchuld, zo baldadig aangerand , zo lasterlyk bezwalkt,-<»ebieden ons den fchyn te vermyden , als of wy door een groot en verontwaardigend ftilzwygen, zulke hooggaande aantygingen, ons eenigzins lieten welgevallen ; als of wy niet in l'taat waren , dezelven met reden en waarheid van ons af te weeren.
Wy kunnen ons zo weinig als iemand, die tets weet van den rampzaligen toeftand, waarin
het



JAARBOEKEN, Maart, 1795, 919
het mishandeld Friesland zich bevindt, verbeel-'i den dat dit Stuk het vrywillig werk is van diev weinige Reprefentanten , welke nog te Leeuwar- c den agtergebleven zyn, van die Lieden, welken alle, op den 11 February laatstleden, rond, i vrywillig en hoofd voor hoofd verklaard nebben, v dat zy, zedert den berugten 26 January I7flö,v wanneer een woedende hoop muiters, waar van 1 wy echter de meesten als misleidden befchou-1 wen, met geladen geweeren en gefcherptc bajo» netten, ter Raadzaal indrong, en dat heiligdom der Natie fchond; wanneer een de Beere de wettige Reprefentanten van een vry Volk, aan het hoofd der opgeruide bende, toefchreeuwde: ,, de fchurken *er uit;" dat zy, zedert dien gruweldag, fteeds voor geweld hadden moeten wyken, en geene hoegenaamde Vryheid in hunne Raadplegingen gehad hadden; welken dus alle gereedlyk, hoofd voor hoofd, beaamd hebben, om de Refolutien, geduurende dat tydvak genomen, als befluiten, door louteren dwang afgeperst,, en dus als van geene waarde, te vernietigen. Trouwens de inhoud dier befluiten en Publicatien toonde genoeg, dat zy niet de vrugten waren van de vrye en onbelemmerde raadplegingen van wyze Volksvertegenwoordigers; maar de wrange voortbrengzels van de vyanden van orde, wetten en ware Vryheid, waaraan eenige Reprefentanten, door fchrik en dwang genoodzaakt waren hunnen naam te leenen.
Even dit zelve fpreekend kenmerk van wetteloozen dwang en vreemden invloed kenfchetst het ongehoorde Stuk, waar over wy thans aan TJIieden fchryven.
Kan men zich by mooglykheid verbeelden, dat de Reprefentanten, welke nog te Leeuwarden zyn, zo men anders hun alle kunde en gezond verftand niet ontzeggen wil, indien zy vry waren geweest, ooit in flaat zouden geweest zyn, zich zeiven aan gruwelen en openlyke " fchso-
Gra-
ENHAE.
lequest an gelugterriefche lepref.



■« Cra
VENHi
«e. i
Requs yan gt
viugte Friefci
S>Sü NIEUWE NEDERLANDSCHE
• fchending van de Vrybeid en Souvereiniteit des - Volks fchuldig te verklaren? daar doch aile Re-
folutien en Publicatien, door de Reprefentanten des Friefchen Volks, genomen en geëmaneerd, « genomen zyn zonder eenige Protesten of Aan-
* teekeningen daartegen , dan alleen nu en dan door een zeer klein getal van vier, vyf of zes.
ie Wy zouden aan de genoegzame kennis van . zaaken, welken wy by Ulieden mogen onderftellen, wy zouden aan Ulieder verlicht doorzigt, veel te kort doen, indien wy het noodig oordeelden, in eene opzetiyke wederlegging van alle de byzouderheden, in dat voorbeeldeloos zamenweefzel van leugen en laster te treden.
Waar daaden fpreeken, zyn woorden onnoodig De Registers van Hun Hoog Mogenden; de Refolutieboeken en Notulen der Friefche Re« prefentanten; de Vryheid en Veiligheid, waarby die Natie bewaard ia, het goed beftuur dat in alle zaaken, dat in het Financieweezen byzonder heeft plaats gehad, en het welk door de verbazende deelneming in de vrywillige Negociatien gebleken is; de aanmoediging in Friesland, fteeds aan de Burgerwapening gegeeven; de perfoonlyke kennis, welke veelen uwer dragen, van de denkwyze en Principes der Friefche Reprefentanten, en de beste, de fprekendfte getuigen, van onze onfchuld; de Volkomenfte wederlegging van den aangewreeven laster, en een albeflisfend bewys, dat nooit lasterlyker logen in de wereld gefloten is, als dat wy begunftigers en aanhangers van Oranje- of Ariftocratifche factiën en meineedige zamenfpanners met derzelver fnoode bedoelingen zouden zyn.
Een enkel ftaal, dat de Steller of Stellers van dit Stuk, waaraan Friefche Reprefentanten hun naam hebben moeten leenen, alle fchaamte verfchopt hebben, is de pasfage, waarby gezegd wordt:
Dit alles ('c geep naamlyk op en na den 26



JAARBOEKEN, Maart, I75<J. 921
„ January gerchied is) gefchiede met die uiterfte»s „ bedaardheid en goede orde, die de Zoonen V] ,, der Vryheid van de Satelliteo der Ariftocra- 0 „ ten, en met hun in een naauw verband ftaan,, de Oranjevrienden onderfcneid, niemand is be- h ledigd geworden, en over het publiek beftuurv in dien tyd, durven wy gerustlyk de getuig-v nis der Friefche Natie, dat is niet een omge-i „ kogt gedeelte van voorftanderen van Oranje, ft ,, maar van die vrye Friefchen die den naam van „ Burgers waardig zyn, inroepen." Hoe ftrookt dit met het verhaal, 't welk de Reprefentant van Loenen in eene Commisfie van Gecommitteerden in Hun Hoog Mogenden, op derzelver requifitie, gedaan heeft, op welker Gecommitteerdens geheugen en bewustheid wy ons beroepen, wegens het baldadig geweld, en den gruwelyken dwang, op en zedert den 26 January 179O", in Frieslands fioofdftad en de Vergadering der Reprefentanten gepleegd ? De Stellers van den brief, kunnen immers den Burger van Loenen niet verdagt houden, hunne zaak niet toegedaan te zyn, of door partydigheid een min gunftig verhaal gedaan te hebben.
Hoe ftrookt dit met de beroeringen des daags, met de rustverftoorende verfchrikkingen des nagts, welke j geduurende die dagen van Regeeringloosheid, in Leeuwarden heerschten, en overal, zo ver hun vermogen maar eenigzins ftrekte, deo vreeslyken fchrik verfpreidden ? Hoe ftrookt die met het arrefteeren by nagt, met het geweldig weeren van hun Stemrecht van Patriottilche Burgers , welke ontdekt waren de teekenaars te zyn van een misfehien al te gemaatigd, nog niet ingeleverd Adres, waarby zy de geheiligde Rechten des Friefchen Volks, en de herfteiling der vertreden onfchuld reclameerden ? Hoe ftrookc dit met den akeligen fchrik, die de harten van Leeuwardens achtingwaardige Burgery by deezen tweeden fchok bevangen beeft, en een groot aantal
Gra-
cnha» t.
equest au ge-
'ugte
Viefche
■epre/t



922 NIEUWE NEDERLANDSCHE
TKNHACE.
Request van gev/ugieFriefchi Repref.
tal Burgeren, om niet te zeggen elk die iets te verliezen hadt, huis en have heefc doen verlaaten, terwyl anderen alleen agcergebleeven zyn, om dat zy zich in omftandigheden bevonden, welke hen noodzaakten om aanfchouwers te blyven van geweld, en de lnoode vertrapping der Rechten eens Volks, dat verdiende vry te zyn, dat vry was van den 16 en 19 February 1795 af, tot op den 26 January 1796 toe?
Blykt niet hier uit onlocheobaar, dat de meerderheid der Friefche Reprefentanten, dat wy, wel verre van het vertrouwen van dat Volk verlooren te hebben, integendeel hetzelve in eene hooge mate bezaten ? en dat het juist de tegenwoordige orde van zaaken (zo als men die verkiest te noemen) is, welke honderden, uit eene eDkele Stad. van haardftede en huisgezinnen doet viugten? Wy, Burgers! ons omwindende in de zuivere bewustheid van een fchukleloos gewisfe, hebben geenzints, zo als men ons durft aantygen , uit de s beschuldigingen van het geweeten aanleiding genomen tot eene overhaaste vlugt; maar het was de uitwerking van het herhaaste uittrekken der Franfche Troupen ; het waren de ongehoorde orders, welke de Bataaffche Troupen ontvingen , niet van Geconftitueerde Mag:en , maar van Lieden, die., wat het inwendig Beduur der Provincie betreft, ais Particulieren moeten befchouwd worden, orders, waar door zy onttrokken werden aan de gehoorzaamheid van den Reprefentativen Souverein: het waren de openlyke bedreigingen van perfoneele moord, welke., ons aan het geweid ten prooi gevende, tot de rampzalige keuze bragten, cm,.of Burgers tegen Burgers te wapenen, en dus derzelver, by ons, onfehatbaar bloed, nutteloos te doen llroomen, of onze en onzer Medeburgeren veiligheid in eene kortftondige vlugt te zoeken; in het vertrouwen, dat uwe Vergadering , waarop het oog van Nederland, waarop bet oog van Europa zich thans gaat vestigen ,
Bil-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 923
Billykheid, Recht en Vryheid, boven redeloos geweld, boven kryteade onrechtvaardigheid en alle Orde en Wetten vertredende Regeeringloos-1 heid, zal handhaven.
Neen, Burgers 1 wy zyn geen heerschzugtigen; zo verre wy ons zeiven, zo verre wy elkanderen kennen, hebben wy altoos gehaakt en haken wy nog, cm, zo ras doenlyk, ontflagen te worden van den onlydeiyk geworden last, van het ons aanbetrouwd Beftuur»
Neen, Burgers! geen onrustend gewisfe knaagt ons: geen fchroom voor verantwoording doet ons vheden; niets zal ons liever zyn, dan, hoe eer hoe beter, rekenfchap te mogen geven van ons gedrag, als Volksvertegenwoordigers; maar het is voor den Rechibank, die het Friefche Volk zelve, by haare, aan ons verleende Procuratie heeft aangewezen, dat wy ons gaarne zullen, ja vurig verlangen re verantwoorden; wel tegen behoorlyke, bepaaldeiyk opgegevene, befchuldigingen, doch niet tegen laffe, algëmeene en verachtelyke declamatien, uit Couranten en Scbandbladen ontleend; niet voor Revolutionaire Rechtbanken, door bloeddorst opgerigt, en waar de onfchuld reeds veroordeeld is, eer zy 'er verfchynen kan»
Dan, zo dra het geweld paal vindt, zo dra Orde en Wetten heerrenen, zullen wy toonen, noch fchroom noch vrees te hebben; het zyn geene geregelde Rechtbanken, het is geen wettige aanklagt, het zyn geene fchérpe onderzoekingen, het zyn geene, door de rechtvaardigheid opgerichte fchavotten, welke wy vreezen.
Dat men de ftem der Friefche Natie , altoos donr ons geëerbiedigd, vry en onbelemmerd hoore; dat men de uitwerkzelen van het Schrikbewind buiten onze Provincie verbanne: dat men onze bepaalde befchuldigingen opgeve; dan reeds zegepraalen wy; dan reeds zyn wy Ppp ga«
sGra-»
7enha* ïë.
Request i/an ge* tlugte Friefche Repref.



924 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's GrA-
venha' ge*
Rcqucsi van geylugteFt ie/bh: Rcpnf.
gerust, op de byna algemeene goedkeuring des Volks en op de toejuiching van alle braven. ' Wy, eindelyk, op onze beurt, vorderen vart u de handhaving van de vertrapte Rechten der Friefche Natie. Het met bajonetten , door eenige Leeuwarder Burgers, onder aanhitzing en beftuur van eenige Vreemdelingen en een • de Beere, overweldigen der geheiligde Volksvergadering, terwyl alles in Friesland van dat alles onbewust en in diepe kalmte was ; het aan Voiks-Majeiteitsfchennis fchuldig verklaaren, door geen twintig Reprefentanten., tefl opzigte van hunne meer talryke Mede-lieprefentanten, by Publicatie van den 23 deezer gedaan, zonder oproeping des Friefchen Volks, kan by Ulieden nooit anders befchouwd worden, dan als de gruwzaamfte verkragting der Rechten eens Volks, het welk, tot op dit ogenblik toe, den naam van Souverein gedragen heeft, en in haare mishandelde'wettige Reprefentanten voorbeeldeloos gehoond is.
Wat behoeven wy meer te zeggen ? men vergelyke den geest der vry delibererende Friefche Reprefentanten, welke doorftraalt in hunne Publicatie van Amnestie, omtrent een hoop wettelooze geweldenaars , op den 19 February 1796, aan den dag gelegd, met dien geest, welke doorftraalt in eene gedrukte Publicatie van den 23 February 17965 tegen, door het Volk van Friesland, vry en wettig verkoozene Reprefentanten geëmaneerd, en men oordeele! Of hebben een Predicher, een Godfchalk, een Kamtuinga, eenige zending van het Friefche Volk, eenigen last om deszeifs belangen waar te nemen? of zyn deezen geene wettelooze indringers in het verkragte Volksgezag, in de overweldigde Friefche Raadzaal? of, eindlyk, zyn deezen de onpartydige Rechters en gewettigde beöordeeiaars van wettig verkoozene Renrefentanten des Friefchen Volks ? v Bur-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 925
.Burgers! aan u zyn de belangen des Bataaffchen Volks aanbetrouwd* Gylieden doorziet zekerlyk de gevolgen, welken het gebeurde in Friesland voor de gantfche Republiek moet en zal hebben, worden dezelven niet ogenbliklyk in haaren verfchrikkelyken loop gefluit. Burgers! wat verblinding en verbyftering ook de tegenwoordige tyd moge met zich brengen, de nakomelingfchap zal oordeelen en rechtvaardig zyn.
Wy zyn, met eerbied, na wensch van Heil en Broederfchap.
Uwe dienstvaardige Medeburgers,
Uitgewekene Reprefentanten van het Volk van Friesland, thans prefent te Groningen.
(JVas geteekend,')
A. van VLIET. D. van AYLVA. K. O. GORTER.
B. RUSSING. WESSELIUS.
H. A. H. van KNYF. H. van WEERDEN. BERN. SPOELSTRA. HEND. CANNEGIETER. W. WOPKENS. J. LAMBSMA. H. BALK.
Den 28 February 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Fryheid.
Op den 10 deezer wierdt in de Vergadering vastgefteld , en vervolgens afgekonPpp 2 digd,
sGra-
7ejshaqe.
Request van gevlngteFriefche Repref.



P26 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"sGra-
venha* . ge.
iigd, eene Publicatie, by welke aan elk Burger van Nederland het regt wierdt toegekend, om Requesten, Petitiën of Verzoeken, 'sLands zaaken betreffende, aan haar :e mogen voordraagen.
T~\e Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil s« Broederfchap !
Nademaal ons niets meer ter harte gaat, dan om van den aanvang onzer byéénkomst de goede orde te handhaaven, zonder welke de vvaara Vryheid in de Burger-Maatfchappy niet beftaat, en, zo veel in ons is, zorge te draagen, dat de deliberatien en vertoogen van de erkende Corporatien en Vergaderingen zich bepaalen binnen de werkzaamheden, die aan dezelven wettig zyn gedemandeerd.
En eindelyk, uit aanmerking, dat onze tyd alleen aan het heil van het lieve Vaderland toegewyd behoort te zyn:
Zo is het, dat wy hebben gedecreteerd, zo als wy decreteeren by deeze:
Art. i. Eik Burger van Nederland heeft het recht van voordragt, Petitie of Verzoek omtrent 'sLands zaaken; en is dit recht zodanig eigen aan een ieder Burger, hoofd voor hoofd, dat hy het niet vervreemden kan, noch de uitoefFening daar van aan een anderen ópdraagen-
2. Elk Burger derhal ven' kan zich met een Adres, of meer Burgers te zamen, kunnen zich met een en hetzelve door hun allen geteëkend Adres aan de jN'atlonaale Vergadering vervoegen, en aan dezelve zodanige Voordragt, Petitie of Verzoek doen , als hy of zy tot wel«yn van het Land oordeelt of oordeelen te behooren en te kunnen verantwoorden,
3. Dit recht van Voordragt, Petitie of Ver¬
zoek



JIAARBOEKEN,-Maart, I7$6. 927
zoek omtrent 'sLands Zaaken komt toe aan de Burgers als Burgers, en niet aan eenige So- < cieteit of vereeniging van Burgers als zodanig.,
4. De Leden derhalven van Sociëteiten of Vereenigingen van Burgers, hebben ook wel hoofd voor hoofd dit onvervreemdbaar recht van elk Burger, en zy kunnen het naar welge vallen uitoeffenen, 't zy alleen, 't zy gedeeltelyk, 't zy met hun allen, doch niet als uitrnaakende eene Sociëteit, maaralleen als Burgers: zy kunnen dus niemand uit hun midden rnagtigen tot het teekenen of doen vau Voor* dragten, Petitiën of Verzoeken.
5. De Collegien of Corporatien, welke by publiek gezach zyn erkend, kunnen zich wel ais Collegien of Corporatien aan de Nationaale Vergadering adresfeeren, doch ook deeze niet anders dan over huishoudelyke zaaken, aan hun behoorende of gedemandeerd.
6. Geene Adresfen of Requesten door byzondere Perfoonen geteekend, zullen mogen worden aangenomen, ten zy op een behoorlyk Nationaal Zegel, volgens Ordonnantie daar van gemaakt of nog te maaken.
En op dat deeze ter kennisfe van een ieder moge komen, feal dezelve alom worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is Publicatien en Affiftien te doen; ontbiedend» en verzoekende wy de hoogde Geconftituëerde Magten, het zy van het Provinciaal Beftuur, of andere Provinciaale Vergaderingen in de 011derfcheiden Gewesten, de noodige ordres te ftellen, dat aan deeze onze intentie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergaderinge in den Haage, den 10 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffchc Fryheid, (Was geparapheerd,) P. L. van de KASTEELE, Vt. (Onder jicndf) Ter Ordonnantie van dezelve, J. VALCKENAER. Ppp 3 Eea
sGra-
7ENHA* 3E.
Publ. wegens het inle* veren van Requesten»



923 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGravenha-
ge.
Een Concept-Reglement van Orde voor de Nationaale Vergaderinge, 't welk op den ii deezer ingeleverd, en vervolgens wierdt vastgefteld, was van den volgenden inhoud.
REGLEMENT van ORDE voor de NATIONAALE VERGADERING.
EERSTE HOOFDSTUK.
Van het houden der Vergadering,
Art. i. T"\e Vergadering zal dagelyks ten elf uur voor de middag gehouden worden , uitgezonderd op Zondagen; bly vende het nogthans aan den Prefident vry, de zaaken zulks toelaatende, om op Zaturdag of eeneu anderen dag geene Vergadering te beleggen.
2„ De Vergadering zal door den Prefident, . ftaande, met een Gebed geopend worden, volgens het Formulier hier agter gevoegd, en zullen alle de Leden, geduurende het Gebed, opHaan.
3. De Agent zal voor de refumtie de Lyst der Leden leezen, welke door een duidelyk antwoord een blyk zullen geeven van hunne tegenwoordigheid, en zal de Agent aanteekening houden van de afwezigen.
4. Die door ziekte of andere wettige reden bekt wordt de Vergadering by te woonen, zal daar van fchriftelyk kennis geeven of doen geeven aan den Prefident; en by aldien die aan de wettigheid der opgegeevene redenen mogt twyffelen , zal hy dezelve ter beflisfing der Vergadering brengen.
5.' Daar na zullen door éénen derSecretaiisfen ten fine van relumtie geleezen worden de No-
tu-



JAAJRBOEKEN, Maart, 1796. 929
tulen der voorgaande Zitting, na welke voor-'i lee^ing de Prefident de gemaakte extenfie in v overweging zal brengen. c
6. Vervolgens zal de Prefident in overweging brengen: 1
A. De overgegeevene Notes der vreemde Mi- ' nisters, alhier nfideerende. 1
B. De ingekomene Misfives, waar onder me- c de worden verdaan de gewoone officieele Brie-1 ven der Ministers deezer Republiek, buiten i 'sLands refideerende; dewelke in de ComtEufie t tot de buitenlandfche zaaken eerst zullen geleezen worden, en. aan welker beoordeeling zal (laan, indien de Brieven eenige geheime Arti. kelen mogten behelzen, de openlyke leezing daar van uit te ftellen
C. De ingediende Requesten , op een behoorlyk Nationaal Zegel, volgens de Ordonnantie, en geteekend door de Supplianten, of door eenen Procureur of ander publiek Perfoon in hunnen naam.
D. Vervolgens die zaaken, welker overweeging, of eindelyke afdoening op dien dag is vastgefteld.
E. Daarna zullen gehoord worden de Rapporten der onderfcheiden Committés, alhier in den Haage refideerende, het zy gemelde Committés die en Corps, het zy door Commisfarisfen doen; welke als dan zitten zulleh op de voorfte bank aan de rechte hand des Prefidents.
En wordt de Woensdag bepaald voor de Rapporten van het Committé tot de West-Indifche Zaaken; de Donderdag voor die van het Committé van het Bondgenootfchap te Lande; en de Vrydag voor die van het Committé tot de Zaaken van de Marine.
F. Hierop zullen gehoord worden de Rapporten der onderfcheidene Commisfien , die uit den boezem der Vergadering met het één of ander zyn belast geweest.
Ppp 4 O.
GrA-
ENHAB.
legle* tent <an Or]e voor le Nat, rergakring.



93o NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGaA-
venha' ge.
Reglementvan Or cs voor ds Nat P'ergaflering.
G, En ten laatften zal de Prefident voor het fluiten der Vergadering vragen, of iemand iets heeft voor te ftellen, en zal tevens herinneren, welke zaaken in de volgende zitting aan de orde van den dag zyn.
Het zal echter den Prefident vry flaan, naar
• vereisen van zaaken eenige verandering in dee« ze orde te kunnen maaken, of toetelaaten.
• 7. De Prefident zal op zyn praadvis mogpn concludeeren, indien de Vergadering (na dat hy zal gevraagd hebben, of iemand daarop iets heeft aan te merken) door haar ftilzwygen daar in toeftemt; dan hy zal gehopden zyn, zo ras één of meer Leden het begeèfén, eene hoof. delyke omvraage te doen, wanneer hy mot de wettige meerderheid zal moeten concluderen.
8. Zo de ftemmen mogten ftaken, zal de zaak blyven in advis tot de volgende zitting, cn by aldien dan wederom de ftemmen ftaken, zal de Prefident bellisfen.
9, De Prefident zal het befluit op ieder zaak met luider ftemme uitfpreeken, en aan de Secretarisfen opgeeven.
jo.. 'Er zullen geen aanreekeningen of con» tra-aanteekenii5gen van ds Leden aangenomen worden*
11. De Vergadering zal door den Prefident in een algemeen Committé mogen geformeerd worden, wanneer hy zulks nodig oordeeld, en hy zal gehouden zyn, zulks te doen, zo ras de Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken, of twaalf, of meer Leden verklaaren, zulks te begeeren ; ifi welk geval de toehoorders op de Tribunes niet mogen komen , of zo zy 'er reeds op zyn, zullen moeten vertrekken, gelyk mede de Biadfchryvers; ook zullen de Plaats» vervangers zich als dan uit de Zaal begeeven, waarna de deuren zullen gefloten en door de Bodens epüepnst worden, dat dezelve zonder Jast vgn den Prefident niet weder geopend worden.



JAARBOEKEN, Maart, 170Ö. 031
den. En zullen de Leden in een algemeen Committé niet mogen eenige aanteekening houden. ■ .
ia. De Prefident, of wel de meerderheid der Vergadering, zal de Leden, in een algemeen Commitié vergaderd, de geheimhouding kunnen opleggen op de voorkomende zaaken, tot dat hy, ofte zyn opvolger, ofte wel de gezegde meerderheid, hen daar van weder ontflaat,
13. In alle zaaken, behalven die, welke aan de orde van den dag zyn, zal op begeerte van twaalf Leden het befluit tot den volgenden dag worden uitgedelt,
14. Alle voordellen, welke een Lid verkiest te doen, zullen in gefchrifte moeten worden overgeleverd. De Vergadering zal desgelyks piet in overweging nemen eenige verzoeken van buiten inkomende, ten zy dezelve in gefchrifte worden ingeleverd,
15. Iemand der Leden , eenige Propofitie over Buitenlandfche Zaaken begeerende te doea.. zal alvoorens daar van communicatie geeven aan de Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken.
16. Ieder Lid, die iets heeft voor te dragen, zal den Prefident vragen om het woord, en niet eerder beginnen te fpreken, dan na dai het hem is toegedaan, en zal aan een en dezelfden niet meer dan tweemaal het woord toegedaan worden over het zelfde onderwerp.
17. Wanneer meer dan één. Lid het woorc vragen, zal de Prefident hetzelve geeven aar dien , welke het eerst gevraagd heeft. By al dien 'er gefchil is, wie het eerde het woord gevraagd heeft, zal de Prefident zulks be•listen.
t8. Die het woord heeft, zal daarin met ge hinder 1 of geftoord mogei worden , maat z» de Prefident hem daarby hapdhaaven, W ail.
PPP 5 »
's Gra-
"v'ESHAge.
Reglementvan Orde voor de Nat. Vergadering.
I



932 NIEUWE NEDERLAND3CHE
's GravenhA-
ge.
Rcglementvan Of' de voor de Nat. Vergadering.
I
infpraak en afzonderlyke gefprekken der Leden verhinderen
19. De Spreker zal nooit de advifen zyner medeleden taxeeren, maar altoos befcheidene uitdrukkingen bezigen, en, indien de Spreker eenige onvriendelyke woorden gebruikt, zal de Prefident hem tot de orde roepen, en by ongehoorzaamheid ftilzwygen opleggen.
20. Wanneer een der Leden bezig is te advifeeren, zal de Prefident niet vermogen tusfehen beide intevallen, dan alleen om hem terug te brengen tot het onderwerp der overweging,
21. De Spreker , die eenige lange reden of een uitvoerig Rapport voor te dragen heeft, zal in het Spieekgeftoelte gaan.
22. Wanneer de toehoorders, die in de Tribunes zyn, de Vergadering op eenigerharjde maniere itooren, zal de Prefident hen tot ftilte vermanen.
De toehoorders zullen geen teken van goedof afkeuring mogen geeven.
Die, welke zich daar aan niet willen onderwerpen, zullen door éen Bode, en des noods met de fterke hand, buiten de Tribunes worden geleid.
TWEEDE HOOFDSTUK.
Van den Prefident.
23. De Prefident zal benoemd worden voor den tyd van veertien dagen; die benoeming zal des Vrydags gefchieden: dan het Prefidium van den benoemden gaat in, des nagts ten 12 uur, tusfehen Zaturdag en Zondag daaraan volgende,
24. De Prefident zal benoemd worden by Briefjes, door ieder Stemmer getekend, waar van het Formulier hier achter; en zullen deeze Briefjes door een der Kamerbewaarders in
een



JAARBOEKEN, Maart, 1796- 933
een bus worden opgehaald. Indien iemand »« aanftoods de volflrekie meerderheid, van ten v minden één boven de helft der aanwezige Le- G den beefe, als dan is de keuze afgelopen. Indien ne n, zal, na voorlezmg van alten op I wie gedeind is, ten tweedenmale geftemd WJ*-;» d.n - en als 'er dan nog geene voltlrekte meer- v derheid is, zal weder geftemd worden over die o drie. welke de meeste ftemmen gehad hebben, o en zal die geen, welke dan de meeste ftemmen l> heeft , Prefident zyn. a
a< Ue Prefident zal op de morgens der Vergader-dagen aan de des begeerende gehoor of audiëntie geeven in het huis der Nationaale Vergadering, in het daar toe vervaardigd Vertrek , doch niet langer dan van 9 tot half elr uur, ten einde de Vergadering om elf uur pre-
Cie2 6beHynz*al, wanneer het weder het toelaat, zich derwaards te voet begeeven, voorafgegaan door Boden van Staat, gelyk dit mede zal gefchieden by zyne terugkomst uit de Ver-
gaHvn«l dan, en overal waar hy zich in 't openbaar vertoont, het distinflif teeken zyner waardigheid dragen; en zullen hem als dan tdkens by alle wagten de grootfte Militaire Honneurs gëgeeven worden.
27 De Prefident zal zo veel mogelyk eenmaal des weeks op de Parade komen, dezelve aldaar voor hem laaten aftrekken, en de Hon-
ne"gS Wamieer 'de Prefident nodig oordeelt, de Vergadering op eenen buitengewonen dag of uur te moeten byeenroepen, zal hem zulks vryfta™, mits zo vroegtydig Ordre gevende, dat het aan alle de Leden door de Boden kan aargezegd worden by Biljetten Edoch zal zulk eene buitengewone Vergadering niet mogen gehouden worden, als by tegenwoordig-
Gra;nha"i.
egle.
ent
an Ore voor e Nat. 'ergaeringe



'sGra
venha ce.
Regie> ment van Oi
. de voor de Nat Verga• dering
934 NIEUWE NEDERLANDSCHE
. heid van ten minften één meer dan de helft . der Leden van de Nationaale Vergadering. En
zullen in zodanige buitengewoone Vergadering
geene andere Stukken in overweging worden
gel-ragt, dan de zaak, om welke de byeenroe-
ping of befchryving is gefehied, •- 29. Ingevalle van onpasfelykheid of noodza-
kelyke afwezigheid van den Prefident, zal de , laatst afgegaane Prefident .zo lang deszeifs
plaats bekleeden.
30. De afgegaane Prefident zal niet weder
verkiesbaar zyn , dan na verloop van twee
maanden, of vier verkiezingen.
DERDE HOOFDSTUK.
Fan de Commisfien en van de Secretarisfen.
3T. By de Nationaale Vergadering zullen alleen benoemd worden de volgende vaste Commisfien.
1. Van Buitenlandfche Zaaken.
2. Van Binnenlandfche Correspondentie.
3. Van Financie.
4. Van Toezigt voor de Vergadering en de Policie derzelve.
5. Van de Drukkerye.
En zal niemand der Leden van deeze Vergadering in meer dan ééne dier Commisfien mogen benoemd worden; en zullen alle de Leden dier Commisfien of andere perfoneele, welke alhier in loco worden waargenomen, daar voor hoe trenaamd geen extra Vacatie of Dasgelden genieten.
38. De Commisfie der Buitenlandfche Zaaken zal beftaan uit zes Leden, en den tydelyken Prefident der Nationaale Vergadering • edoch by aldien gemelde Prefident teffens Lid dier Commisfie mogt zyn, zal de afgegaane
Pre-



f JAARBOEKEN, Maart, 1796". 935
Prefident voor dien tyd mede Lid dier Com-», misfie zyn. *
33. Alle twee maanden zal één der Leden < dier Commisfie uitgeloot worden, cn zal door de Vergadering geftemd worden tot de verkie- i zin* van een ander Lid; de aldus inkomende?, zal^niet weder in de eerstvolgende uitlooting \ vallen; blyvende het echter aan tte Vergade-t ring vry, de uitgelootene 'terftond weder in c deeze Commisfie te benoemen- i
34. De benoeming der Leden tot de Com- c misfie zal nu gefchicdeu in maniere als volgt:
Dat de Prefident deezer Vergadering, met de bereids benoemde Leden tot de Com nisfie van de Conftitutie, een getal van twaalf gefchikre en bekwaame Perfoonen, Leden deezer Vergadering zal voorflaan, waar uit de Vergadering zes zal kiezen, om de Commisfie van Buitenlandfche Zaaken uit te maken.
35. Aan deeze Commisfie zal een Secretaris worden toegevoegd, dewelke geen Stem in dezelve zal hebben
36 De benoeming van deezen Secretaris zal gefchieden in maniere als volgt.
Dat de aanteftellene Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken aan de Vergadering zal voordragen drie bekwame en gefcliikte Perfoonen, ten einde de Vergadering uit die drie éénen zoude kiezen.
07. De Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken en derzelver Secretaris zullen aangefteld worden op eene Inftruétie, waarna ïy zich zullen hebben te gedragen.
33, By geene der andere Commisfien, bier boven Art. 31 vastgefteld , zal een Secretaris worden aangefteld.
39. De Commisfie tot de Biunenlandfche C >rrespondentie zal beftaan uit twaalf Leden der Vergadering , by de meerderheid te benoemen.
Deeze Commisfie zal dienen, om met de aan-
ge-
sGra-
ehhas.
legleisntan Or~ 'e voor 'e Nat. rerga. 'ering»



936 NIEUWE NËDERLAND30HE
'sGra-
VENHA GE.
Reglementvan Oi
de voof de Nat, Verga■ .ring.
gefielde Machten binnen 'sLands goede ver, ftandhouduig te hebben, ten einJe alle woelin-" 'gen en ondernemingen te ontdekken en teverydelen, welke regens de Vryaeid en de Welvaart des Lands zouden worden gelineed , op de daar toe vastgeftelde Inflructie. . 40. Aile maanden zullen drie Leden deezer Commisfie worden uitgeloot, en door de Ver gadering drie aiidersn in derzelver plaats benoemd,
41. De Commisfie van Financie zal beftaan uit vyf Leden deezer Vergadering, te bencemen op dezeif'de. wyze, als in Art 34 aangaande de Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken is voorgefchreven.
42. De Commisfie van Toezigt over de Vergaderplaats en Policie van dezelve, gelyk ook de Commisfie tot de Drukkery, zal beftaan uit vier Leden.
43. Al'e andere perfoneele Commisfien, tot de eene of andere byzondere zaak, zullen door. den tydelyken Prefident worden voorgeflagen , daan p inneemende de welmeening der Vergadering-
44. De benoemde Leden tot een of andere der opgenoemde Comnisfien, zullen zich daar aan niet mogen onttrekken, dan om redenen, welke zy aan het oordeel der Vergadering zullen moeten overlaaten-
45 'Er zullen twee vaste Secretarisfen voor de Vergadering benoemd worden, op de Inflruétie hier na volgende.
Deeze twee zullen met den Secretaris van de Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken een en dezelfde rang hebben.
Ook zal de Secretaris der Buitenlandfche Zaaken in de Vergadering mede kunnen fungeeren. • 46. Deeze twee Secretarisfen zulkn benoemd worden, in maniere als volgd':
Dat ieder Lid deezer Vergadering nut een onder-



JAARBOEKEN, Maartt 1796. 037
derteekerH Briefje zal opgeeven twee Perfoonen, die by daartoe bekwaam en gefchikt oordeeld; dat alle deeze naamen zullen gedrukt worden op eene Lyst, die aan alle de Leden zal overhandigd worden, en dat een dag zal gefield worden om uit die Lyst twee Secretarislen te benoemen.
Niemand zal echter tot Secretaris verkoozen worden , dan roet eene volftrekre meerderheid der aanweezige Leden, even gelyk omtrent de verkiezing van een Prefident, Art. 24 gezegd is.
OPSTEL van het GEBED.
Algenoegzaam Opperwezen! uwe wysheid en liefde beftuure ons in de getrouwe volvoering van onzen pligt, ter bevordering van 't heil onzes Vaderlands, en onze Natuurgenooten! Amen.
.. : -> .v|
MODEL der STEMBRIEFJES. „
Ondergefchreeven Stemt tot Prefident deezer Vergadering voor den tyd van 14 dagen, ingevolge het vastgeftelde Reglement, den Burger Reprefentant
Aófum den
Ondergefchreevene ftemt tot Leden in de Commisfie van de Burgers Repre¬
fentanten
Actum deo
Ondergefchreevene ftemt tot Secretarisfen voor deeze Vergadering de Burgers Aclum den
Overtuigd van het overgroot belang voor het geheele Land, dat de Zeedienst door alle meest gepaste middelen wierdt aangemoedigd, wierdt, op den 16 deezer, ten dien einde, de volgende Proclamatie vastgefteld.
G E-
's Gra-
venhage.
Reglementvan Or de voor de Nat, Verga' dering



VEKHi CE.
938 NIEUWE NEDERLANDSCHE
. GELTKHEID. V R T HEID, BROEDERSCHAP,
PROCLAMATIE van de NATIONAALE VERGADERING
reprefenteerende het Volk van Nederland, gearrefleerd den 16 Maart I?9<S, het weedc Jaar der Bataajfche Vry held,
De Nationaale Vergadering, reprefenteerende bet Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zul en zien ofte hooren leeaeu, Heit en Broederfchap l
BURGERS van NEDERLANDt Beminde LANDGENOOTEN!
De onrechtvaardige en verderflyke Oorlog, in welken wy dóór het afgunftig Britfche Miniflelie gefleept zyn, vestigt onzen geheelen aandacht; hy is de eerfte onzer zorgen, otn dat door het kloekmoedig beleid in denzelven, eefi eerlyke Vreede moet worden daargefteld, onze Vryheid bevestigd, de Onafhangelykheid vim den Staat gehandhaafd, en de voorouderlyke roem bewaard.
Onze Zeemagt ist naast de Goddelyke Voor* zienigheid , het natuurlyk en byna eenig middel, om den euvelmoed en trots van het Engelsch Minifterie paal en perk te Hellen, en ons dierbaar Vaderland wraak te verfchaffen, over het verraderlyk gedrag en wreede mishandelingen van het Verbondbreekend Groot Britrannien.
Hier toe waren de yverige pogingen der beste Vaderlanders onophoudelyk werkzaam; van dat ogenblik, dat onze harde kluisters door medehulp onzer Franfche Broeders verbroken werden, van dat ogenblik, dat de aan Engebnds wil 'verflaafden Stadhouder met zyn geflacht en



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 939
jwnen aanhang, den Nederlandfchen Grond ver liét; met één woord, van dat ogenblik, dat wy ruimer begonden adem te haaien, ea op het behoud der beste bronnen van onzen welvaart, van onzen Koophandel, Visfcheryen, Zeevaart, Colonien en Fabrieken, vermogten werkzaam te worden.
Door onze Zeemagt, Medeburgeren! zyn on> ze Voorvaderen groot geworden; de Nederland» fche Vlag was gekend, gevreesd, geëerbiedigd door de vier Waerelddeelen.
Zy wierdt onder het voorig bewind veracht, verguisd,- öefpot; zy was tot eene aanfluiting der Volken geworden.
Het is dus onze eerfle pligt, de Zeemagt tot den hoogden top, waar voor onze Nationaale vermogens vatbaar zyn, op te voeren.
De yver van het Committé tot de Zaaken van de Marine, heeft, daar bykans niets was, veel voortgebragt; deszeifs pogingen waren onvermoeid.
Dan, in den opluikenden Staat van onze Zeemagt, zyn alle handeö, als 't ware, het Zeewerk ontwend, alle harten daar van vervreemd; Neerlands Jongelingfchap bouwd niet, gelyk weleer, de Zeeën op 'sLands Oorlogsvlooten.
Is dan onze Natie minder braaf, minder verbitterd op onze Vyanden, minder Vaderlandminnend, dan ten tyde der Warmonden, der Was* finaren, der Piet Heyns, der Trompen, der de Kuiters ?
Neen, Medeburgers! dat zy verre: wy durven, wy moeten ons alles goeds van uwe Burgerdeugd beloven, en van uw gevoel van 'sLands hogen nood verwagten.
Waarsm zouden wy dan dien nood voor Ulieder verbergen?
Het ftaat in uwe hand, daar aan te gemoet komen 1
Onze Schepen, die veele zyn, en meer dan Qqq - ge-
's GrAvenha-
GE.
Proclamatieter aanmoedi-
van
's Lands Zte-
dienst»



943 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha» ce.
Procla-
matie
ter aaw
moedi-
ginge
van
's Lands Zie-. dienst»
mt
genoegzaam, om de overmagt in onze Zeeën te behouden, den vyand allen toevoer van Monden Scheepsbehoeftens uit het Noorden af te fny den, en alzo tot eenen fpoedigen Vreede te dwingen , onze Schepen hebben Volk gebrek. De gewoone Wervingen gaan traagelyk voort: de loffelyke, hoe zeer min voiledige maatregelen, in zommige onzer Gewesten beraamd, tot fpoediger bemanning der Vioot, hebben de verhoopte uitwerking niet gehad ! geen wonder, 't waren afzonderlyke pogingen en geenzins een uitvloeizei van den wil der volle vertegenwoordiging van het Bataaffche Gemeenebcst!
Deeze kan-zich dan eindelyk doen hooren, zy zal uwen wensch vervuilen, en door Ulieden onderfchraagd, het Vaderland redden.
Dat dan in alle Steden en Dorpen van Nederland 'c Volk plegtig worde opgeroepen:
Dar het voorbeeld van Haarlem, het Vryheidmimiend Haarlem, dat alleen in deeze dagen, meer dan tweehonderd rappe Jmgelingen aan den. Zeedienst gefchonken heeft, overal ter navolging itrekke!
Dat alle de geconftkueerde M3gten in hunne onderfcheide betrekkingen de Bataaffche Jeugd aanmoedigen! de Nationaale verdediging van hunne handen vorderen! die bloeiende Jongelingfchap zal niet doof zyn voor de ftemme van het zucntend Vaderland!
Dat toch is haare aller eerfte moeder, die- he» van hunne geboorte af gekoesterd, gevoed en befchermd heeft.
Welaan, dat dan alle toevliegen tot de algemeene verdediging!
De tyden van mishandeling, van onderdrukking op 'sLands Schepen, zyn voorby; 'sLands Vlpot ftaat onder bevel van waare Vaderl3ndfebe Mannen, die in hunne Vlootelingen geene Slaven, niaar hunne Medeburgers befchouwen ; het oog van 's Volks Vertegenwoordigers is ooop-
'boj-



JAARBOEKEN, Maart, 179S. 9#
houdelyk gevestigd op de behoeften van 'sLands Zeevolk, en ook deeze hunne Vertegenwoordi gers zullen, door gepaste maatregelen, toonen, dat het beloonen van heldenmoed en trouwe, het aangenaamst gedeelte vau hunnen grooten arbeid zal uitmaaken-
Waarom zouden dan onze Vaderlandlche Jongens aarfelen of huiverig zyn ? dat dan alle Vaders hunne Zoonen, de Zusters haare Broeders, de Oudften des Volks de Jongelingen tot heldenmoed, tot dadelyke deelneeming in 'sLands Zeedienst, tot handhaving van de Eer der Bataaffche Vlag, tot redding van het Vaderland aanïporen! „ , ,
Zy zullen • na het volbrengen van dien edelen taak, hunne beloning in onze tederfte zorge voor hun en de hunne, in de omhelzingen van alle Braaven , in de dankbaare toejuiching van geheel Nederland ontvangen. ,
Aldus gedaan en gedecreteerd ter bovengemelde Vergadering in den Hage, den 16 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Was geparapheerd,)
P. L. van de KASTEELE, Vt.
(Onder fiondf)
Ter Ordonnantie van dezelve, / J. VALCKENAER.
Met de volgende aanfehryving aan de hoogst geconftitueerde Magten wierdt deeze Proclamatie rondgezonden.
Qqq 2 ME-
f,
'sGra-
venhace.
Proclamatieter aan* moedigingevan
's Lands Zeedienst.



'sGra-
venhafSE,
942 NIEUWE NEDERLANDSCHE
MEDEBURGERS!
\V7y zenden u hier nevens eene Proclamatie aan het VoIk~ van Nederland geadresfeerd, welke wy begeeren, dat met de meeste plegtigheid alomme aan den Volke worde bekend gemaakt.
Na dus de Natie zelve opgewekt te hebben, om tot redding van het lieve Vaderland toe te fchieten, oordeelen wy ons in de eerfte plaats aan UIieden, aan welken de zorg over het BeHuur van Ulieder Gewest is toebetrouwd , te moeten adresfeeren, en by het behoud van hec lieve Vaderland te bezweeren, om onze pogingen in deeze ten ieverigften te onderfchragen.
Wy hebben, volgens de aan ons gefuppediteerde informatien van het Committé tot de Zaaken van de Marine, tot onmiddeiyke bemanning der gereedliggende Schepen van Oorlog, nodig een getal van 1800 a 2000 Manfchappen, welk getal gerekend zynde op den voec der bevolking, ten naasten by een over duizend Inwooners zouden uitleveren, en op welke bafis wy uit Ulieder Gewest zouden mogen verwagten een getal van (*_) Manfchappen.
Wy laaten, uit aanmerking van uwe ,ons bekende Vaderlandsliefde, de middelen, die uwe locaale kennis u de meest gefchikte zal doen
voorfz *) Gelderland. 225 Holland, 825 Zeeland. 75 Utrecht. 90 Friesland, 150 Overysfel. 135 Stad en Lande. 120 Drenthe. 45 Mataafsch Braband. 210
I87J



JAARBOEKEN,, 17c6\ 943
voorkomen, aan uwe deliberatie over. Wy eisfchen alleen fpoed en dadelyke daarftelling der door u meest geoordeelde maatregelen, tot bereiking van ons oogmerk.
Om dit alles te faciliteeren, hebben wy nog boven dien gedecreteerd, dat aan de refpective Gewesten, in mindering op de door hun geconfenteerde petitie der 10 Millioenen voor het Stuk des Zeedienst, zal worden gevalideerd een foroma van uiterlyk tagtig Guldens per kop, wel minder maar niet meerder, welke in voege voorfz. voor den 15 April aanftaande aan een der Zee-Comptoiren zich zal hebben aangemeld, en aldaar zal wezen goedgekeurd volgens de orders van den Lande.
Wy hebben eene perfoneele Commisfie benoemd, beftaande uit de Burgers Reprefentanten Blok, Schimmelpenning, Pa/leur, van Marle, Valckenaer, van Maanen, van der Zoo, Bicket en Trip, om met de refpeétive Gewesten en Collegien des aangaande te correspondeeren.
Wry verwagten van deeze maatregelen door uwe kragtdadige medehulp zodanig vruchtbaar effect., dat 'sLands Vloot eerlang volledig worde, en wy onze zorg aan andere gewigtige zaa-> ken van den Lande zullen kunnen toewyden.
Waar mede &c..
In de Zitting van Woensdag 23 Maan wierdt, onder anderen, geleezen de volgende Misfive van de Reprefentanten van het Volk van Friesland aan de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, betreffende het Rapport eenei Commisfie, door H. H. Mog. tot onderzoek der Friefche zaaken benoemd.
BURGERS REPRESENTANTEN!
"\/fet de uiterfte verwondering is het, dat w; "'-V- uit het Rapport van uwe Commisfie, ge Qqq 3 ftek
'sGra-
venhaGE.
Circu'
laireaan
dege-
cónftitU'
eetde
Mag'
ten.
l



944 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGravenha-
ge.
Misfive van Rcpref. yan Friesland,
fleld tot examinatie van een Adres, door eenige uirgeweekene Friefen aan uwe Vergadering geadresfeerd, befpeurd hebben, hoe men tot dea grond/lag van eene te decerneerene perfoneele Corcmisfie naar deeze Provincie, onder anderen, ligt, dat het niet onduidelyk is voorgekomen, dat wy het maintien van de tegenswoordige order van zaaken, en de protectie van dien, van uwe Vergadering reclameeren; en wel inzonderheid uit onze Reclamatie van den 3 Maart, en Misflve van den 8 Maart laatstleden.
Wy kunnen u betuigen, Burgers Reprefentanten 1 dat wy, by de herleezing van gemelde Proclamatie en Mijfive , niet hebben kunnen befpeuren, dat onze intentie, om de hulp of protectie van uwe Vergadering in onze dómestique Befturing in te roepen, immer daar uit flegts onduidelyk zoude kunnen worden afgeleid. Te wel kennen wy de uitdrukkelyke begeerte van het Nederlandfche Volk, in het Reglement, volgens het welk uwe aanzienlyke Vergadering is by elkander gekomen, in de ioo en ioï Artikelen van dat Reglement bepaald, dan dat wy ons immer zouden hebben durven verftouten, om uwe protectie in te roepen in domelfique zaaken; en de volmaaktfte order en rust, waar in deeze Provincie zich bevind, zouden het boven dien onaoodig maaken, om eenig hooger Gezag tot onze hulpe te reclameeren.
Neen , Burgers Reprefentanten ! wy vinden geene zwarigheid, om UIieden te declareeren, dat, zedert de Revolutie van den Jaare 1795, nimmer meer rust en beter order in onze Provincie plaats hadt, dan op dit tyd vak; waar zouden dan de redenen kunnen exifteeren, om die protectie of byftand voor ons te reclameeren ?
Zo wy immer eenige befcherming of beveiliging mogten gevraagd of begeerd hebben, zouden wy alleen daar mede moeten bedoeld hebben, uwe zorge, dat niet andermaal het Militair



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 945
tair geweld moge gebezigd worden, om de Vry- f heid der Friefen en de goede order het onderst \ boven te keeren, en. dus dac gedeelte der Ne-c derlandfche i^atie, het welk wy vertegenwoordieèn. te onderdrukken. '
Wy zouden niet alleen vermeenen, uwe Ver 1 sadering te hoonen, maar te handelen tegens on J len Eed, aan het Friefche Volk gedaan, wan-1 neer wy eenige inmenging der Nationaale Verga j dering begeerden in het hiuishoudelyk Beftuur J deezer Provincie, welke immers aan ons even wettig is gedemandeerd, als het Beftuur der gemeene Landzaaken asn uwe Vergadering is opeedraagen.
Onze intentie kan dus nimmer geweest zyn, om eene Vergadering, door zodanige inroeping, te permoveeren tot eene daad, welke, onzes bedunkens, zoude ftrekken, om het Mandaat, door Olieden van het Volk ontvangen-, te transgresfeeren, door het zenden van eene perfoneele Commisfie, naar een der tot dus verre Souve• reine Gewesten van Nederland.
Al verder moeten wy onze verwondering aan TJlieden voordragen over den grond van dat Rapport, waar in gefproken wordt van eene ftaac van onzekerheid, waar in het Beftuur van deeze Provincie zoude verfeeren.
Wy betuigen niet te kunnen penetreeren, welke onzekerheid uwe gemelde Commisfie hier mede bedoelt. De nieuwe aangekomene Leden onzer Vergadering zyn niet op eene eigendunkelyke wyze in dezelve gedrongen: neen! door eene wettige oproeping des Volks met een behöorlyke Lastbrief voorzien, vervullen zy de plaatfen van hun, welke dezelve verlaaten hebben. Zy zyn gelastigd van het Friefche Volk, en erkennen hetzelve voor hunne Committenten.
Ook is het aan ons tot hier toe niet gebleken, dat de wettigheid onzer Vergadering immer by Dlieden zeiven is in twyffel getrokken, of dat de Qqq 4 re
5 Gra-
ENHAe.
Vïisfive •an
lepref. an
7ries~ and.



946 NIEUWE NEDE RLANDS CHE
's Gra-
venhage.
Misfive va»
Repref. van Friesland.
t
reprefenteerende Vergadering van het Volk van Nederlacd onzeker was, waar thans de hoogst gecontinueerde Macht van dit Gewest revideerde.
Uwe Commisfie zegt wel, dat beide de partyen , (wy namentlyk en de uitgeweekenen) zich beroepen op den wil en de flem des Volks, en dat het dus billyk en regtmatig is, dat dat Volk zelve in deezen beflisfe.
Wy ook zyn van dat gevoelen; wy ook oordeelen, ^het zy met eerbied gezegd) dat de Friefche Natie alleen gerechtigd is, om in deezen uitfpraak te doen.
Maar op het geen uwe Commisfie zegt, dat het aan haar niet gebleken is, of en in hoe verre de Friefche Natie deeze moeylyke zaak beflischt, of ftellig party gekoozen hebbe, zy ons vergund aan te merken, en te reïtereeren, dat het Volk van Friesland wel degelyk party heeft gekoozen, door het verkiezen van nieuwe Vertegenwoordigers , voor dezulken , welke 's Volks vertrouwen onwaardig verklaard waren, (zonder dat 'er eenig Protest in de Grondvergaderingen daar tegen is ingebragt) en dus de facto getoond heeft , de demisfie derzei ven te wettigen, en te beflisfen, dat deszeifs wille was, om andere Vertegenwoordigers in de plaats te ftellen, ten einde het geluk van dit belangryk gedeelte der Republiek te herftellen of te bevestigen.
Geenzints ook kunnen wy onze verbaazing verbergen , over het geen uwe Gecommitteerden ftellen van de inwendige gefieldheid deezer Provincie, als of dezelve in een ftaat van beroering was, welke op het Nationaal Credit fenfi» bel zoude infiueeren. Voor zeker heeft de Commisfie deeze Rapporten uit de beledigende Stukken en valfche opgaven vr,n de voortvlugtigen verzameld, door dien wy ons bier al wederom gerust op al het gebeurde durven beroepen, en plegtig verzekeren; dat geene de minfte beroering tot hier toe eenigen wezen tlyken fchyn heeft
kun-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 947
kunnen veroorzaaken, om ons te doen duchten s»{ dat niet dit Gewest even getrouw haare Con-v tingenten zal blyven bydragen, als het tot hier c toe naar deszeifs verpligting gedaan heeft.
Immers, Burgers Reprefentanten ! hoe gevoe-^1 liger moet dit geavanceerde ons niet treffen, daar v wy nog, by Refoiutie op den 29 February laatst-1 leeden, door onze Gecommitteerden aan het \ Committé tot de Algemeene Zaaken van heti Bondgeuootfchap te Lande hebben doen decla- / reeren; dat wy, hoe zeer ook deeze Provincie in alle voorkomende gelegenheden getoond heeft, het haare te willen toebreDgen, om 'sLands Casfa haar aandeel te willen fourneeren, betreffende de onvermydelyke verpligting, om, ter defenfie van het gemeene Vaderland, goed en bloed veil te hebben, niet zullen aarzelen, ook gaaf en ongelimiteerd te confenteeren en te furneeren, van zo veel haar aandeel betreft, in de petitie van de defenfie, zo gewoone als buitengewoo-
ne, &c. • . , , _
Terwyl boven dien aanzienlyke fommen voor geconfenteerde petitiën, zedert lange, gereed liggen ten behoeve van het Bondgenootfchap en vqor de Franfche Republiek; of fchoon wy de redenen niet weeten, waarom dezelve niet zyn afgehaald.
Vergunt ons ten deezen aanzien, uwe attentie te verzoeken of de hier nevens gaande Copic Brieven.
Dat de vyanden der tegenswoordige order van zaaken in deeze Provincie zich beyverd hebben, om verkeerde inducïien ten aanzien van de Finantieele fituatie te geeven, is ons gebleeken, en verwondert ons niet, maar dat uwe Gecommitteerden zulks op eene bedenkelyke wyze fchetzen, willen wy liefst aan die verkeerde Informatie toefchrwen.
: Wy verkiezen niet verder te treden in de punftueele wederlegging van het Rapport uwei r Com-
Gra-
enhab.
lisjivc an
lepref.
an
?riesand. ■



948 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"s GRAVENHACE.
Misfive van Repref. van Friesland.
i i 1
J
Commisfie; in de verwagting dat het bereids door ods geavanceerde genoegzaam zal zyn, om uwe Vergadering te doen hasfiteeren in het concludeeren op eenen voordragt, welks gronden wy vermeenen, voor zo verre de tyd toeliet, ontkragtigd te hebben.
Denkt echter niet, Burgers Reprefentanten! dat wy zouden duchten voor een onderzoek van uwent wegen; veel minder, dat wy zouden huiverig zyn, om de ftemme des Friefchen Volks, onzen Committenten, uitfpraak te laaten doen, over haare eigene belangens, en over een verfchil, het welk haar het meest, en haar alleen betreft.
JSeen! dit zy verre: getuige hier tegen de Vryheid, welke wy in allen opzichte aan onze Medeburgers toekennen, omtover de belangens des Vaderlands te raadplegen; de opheffing van eene Publicatie, te vooren geëmaneerd, waarby de byeenkomst des Volks, zonder uitdrukkelyke toeftemming der Reprefentanten, verboden was.
Wy hebben bereids, ingevolge uw Decreet van 3en 8 deezer Maand, eene nieuwe exacte telling loen te werk ftellen, en zyn bereid, ten einde illa aanmerkingen te coupeeren, en uit den weg e ruimen, om eene nieuwe verkiezing van Leien tot uwe Vergadering voor ons Gewest te aaten doen, zo dra wy daar toe mogten aangechreven worden.
Waar mede, Uiieden beveelende in Godes Heiige Protectie, verblyven wy
De Reprefentanten van het Volk van Friesland. ( Was geparaphreerd,)
A. A. BAKKER, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, (JVas neieekendf)
CORN. GODSCHALK, Griffier. Leeuwarden den 21 Maart 1796, het tweede caar der bataaffche Vryheid.
Co-



JAARBOEKEN, Maart, 1796, 949
Copia A. J
F RT H E I D. GELTKHEID. ci BROEDERSCHAP.
Amfterdam deD 12 Maart 1796, het we- ^
de Jaar der Bataaffche Vryhetd. *
N1COLAAS van STAPHORST, *
een der Commisfarisjen over del' Kas tot betaaling van de eerst vervallene dertig Millioenen aan de Franfche Republiek, aan de REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND.
MEDEBURGERS!
Geduurende den korten tyd, in welke de thans uitgeweeken Reprefentanten onlangs wederom mede in het Beftuur der-Provincie geweest zyn, heeft een van hun my bericht gegeeven, dat wederom een fom geid, zo ik my wel herinner, van drie Tonnen Gouds in Contanten, en twee Ton in Zilverwerk, in gereedheid was, en eerstdaags voor onze bovengemelde Kas zoude kunnen worden afgehaald
De Brief in den Haag zynde, kan ik den preciefen datum derzeive niet opgeeven.
Maar omtrent ter zei ver tyd, wanneer ik dien Brief ontfing, heeft de Burger Huber,, toenuwe Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden, een officieelen Brief ontvangen, gedateerd Leeuwarden den 20 February en getekend door den toenmaligen Prefident W. v. de Kooy, en den Griffier Dibbeiz, waar uit ik deeze woorden geëxtraheerd heb. t
„ Gy zult hem (te . weeten den Franfchen „ Minister Nuël) tevens kennis geeven, dat wy ' aan Staphorst. verzekering gegeeven hebben, *' „dat
/
Ga&:nha-
;.
'isfive m
epref,
in
Viesin d.



95° NIEUWE NEDERLANDSCUE
*s Gra-
venha^ ce.
Misfive van
Repref. van Friesland.
„ dat 'er wederom drie Tonnen ter verminde .„ ring onzer quota in gereedheid zyn, en af,3 gehaald kunnen worden.''
Deeze officieele Brief bevestigt derhalven, ten minden voor zo veel het geld of de Contanten betreft, het geen my een Lid uwer Vergadering gemeld hadt.
Ondertusfchen is my zederd verzekerd, dat de Commies de Raedt, omtrent of kort na de laatfte gebeurtenisfen, in uwe Provincie geweest is, om penningen te haaien, en dat hy onverrigter zaake heeft moeten te rug keeren. En ik heb zedert van de drie Tonnen Gouds even zo weinig vernomen, als of daar over nimmer een woord gefchreeven ware.
Naar dien nu eerlang wederom twee Millioenen Guldens zullen moeten betaald worden, en Commisfarisfen van de Kas, tot het doen van die betaling, mede ft.aat gemaakt hebben, op de penningen, welke, volgens het hier voren gein■ fereerde bericht, in uwe Provincie ter afzending gereed waren, zo neem ik de vryheid, Ulieden Burgers Reprefentanten, te verzoeken, my in antwoord deezes ten fpoedigften te berichten , wanneer het Ulieden zal gelegen komen, om die drie Tonnen Gouds, en het beloofde Zilverwerk af te geeven, als wanneer ik zal bezorgen, dat de Commies 'de Raedt, of.iemand anders, door het Committé tot de Algemeene Zaaken van het Bondgenootfchap te Lande daar toe gequalificeerd, op den beftemden tyd by u in Loco zyn zal. HEIL en BROEDERSCHAP'
Uit naam van de Commisfarisfen over de Kas tot betaling aer 30 Millioenen aan de Franfche Republiek.(Was geteekendi)
NIC. van STAPHORST. Voor Copie Conform de Principaale. B. H, SNOEK, Commies ter Secretarie.
Co-



JAARBOEKEN, Maart, 17.16. oji
Copia B. 1
G E LT K HEI D. F, RT II E I D. \ BROEDERSCHAP.
De REPRESENTANTEN van\ het VOLK van FRIESLAND,
aan den burger NIC. van STAPHORST, een der Com} mhfariifcn over de. Kas tot betaling van de eer/ie ver'valleue dertig Millioencn aan de- Franfche Republiek,
MEDEBURGERS.'
Wy kunnen u, in antwoord op de uwe van den 12 deezer, berichten, dat de drie Tonnen Gouds in Contanten, ter vermindering van onze Quota, zedert lange zyn leggende ter dispofiu'e van Commisfarisfen en alleen naar de afhaaüng wagten.
Maar het geen u een der geweezene Leden onzer Vergadering zoude hebben gefchreeven, ten aanzien van twee Ton in Zilverwerk, is eene zaak welke geheel buiten onze kennis is
Ondertusfchen kunnen wy de aan u gedaane verzekering, dat de Commies de Raedt in onze Provincie geweest, en van daar onverrichter zaake zoude te rug gekeerd zyn, even ftellig tegenfpreeken-, door dien ook nog gelden reeds eenen geruimen tyd naar zyne komst zyn wagtende; terwyl onze Commisfie der Financien even zo weinig van den Commies de Raedt heeft vernoomen, als of hy daar over nimmer een woord gefchreeven hadt.
Wy kunnen niet weeten, over welke geldoperatien den geweezen Gedeputeerden wegens onze Provincie, Huber met den Franfchen Mister gefpraoken heeft;, doch kunnen Commis-
fa-
s GaA;e.
Müfive 'an
\leprcf. fan Friesland.



'sGra-
venhage.
9ja NIEUWE NEDERLANDSCHE
farisfen vsd de Kas ten vollen gerust ftellen, dat de drie gementioneerde Tonnen Gouds in Contanten gereed zyn, gelyk dezelve op den 20 February laatstleeden waaren.
HEIL en BROEDERSCHAP!
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
(JVas geparapheerd,)
A. A. BAKKER.
Ter Ordonnantie van dezelve,
(JVas geteekend,)
CORN. GODSCHALK,
Griffier.
Voor Copie Conform de Minute.
B. H. S NO E K, Commies ter Secretarie,
Het Rapport, in het begin deezer Misfive vermeld, was van den volgende inhoud.
RAPPORT van de Commisfie, tot onderzoek der Friefche Zaaken.
BURGERS REPRESENTANTEN!
TJwe Gecommitteerden, de Burgers Schimmel^ penning,, Vitringa, ten Be,ge, Proot, de Rhoer, Hellenberg, Farret en Cau, hebben ter voldoening aan Ulieder refpective Relölutien
Com-



JAARBOEKEN, Madrt, 1706. 953
Comrhisforiaal vaii den 4, 8 en 14 deezer 's Maand , geëxamineerd eti overwogen alle de v Stukken, betrekkelyk tot de differenteo m Fries, g land zo ongèlukkiglyk fubfifteerende.
Zy hebben dit onderzoek gedaan met eenen * ernltigen aandagt, geëvenredigd aan het hoog a eewigt der zaak; en, zo zy verraeenen, met die « nauwkeurigheid, welke, hunnes erachtens, eene a zo tedere eU ingewikkelde zaak, als deeze, na-/ tuurlyk vereischte. 4
Het is dan, Burgers Reprefefitaöteö! ten gevolge hier vaü, dat zy Gecommitteerden eenpa* riglyk vermeend hebben, aan Ulieden te moeten voordragen en te rapporteerén:
Dat het hun Gecommitteerden is voorgekomen, dat de hoofdpoincten van dit onderzoek zich behoorden te bepaalen tot deeze twee voW
^i^'lö de eeffte plaats, tót dé befchouwing t Of de differenten, thans in Friesland plaats hebbende, van dien aart zyn, dat deeze Vergadering, behoudens de voorfchnften van het Reglement, öp de Nationaale Vergadering gearrefleerd ,, zich dezelve kan en behoort aan te trekken?
2°. En in de tweede plaats, welke wyze alsf dan daar toe, als het meest gefchiktj moet gerdkend worden? _
Met betrekking tót bet eerfte poinci, kwarö terltond by uwe Gecommitteerden in bedenking, het 100 Artikel van het voorfz Reglement, waar by aan deeze Vergadering is geinterdiceerd, om zich te mogen inmengen in bet huishöudelyke der fefpeftive Gewesten.
Dan het kwam ons tevens evident voor, dat deeze dispoütie van het Reglement berüstede op de vooronder (telling, dat de tusfehenkomst deezer Vergadering door de refpeftive Gewesten niet zou worden begeerd; of dat 'er geene termen zouden exteeren, die dezelve in een geval, waarin de reprefentatie van het Provinciaal HoofdSrr btfi
G»a-
e.
.app* srCom* is/ie tor e Ft ie*
rhc
'adketïi.



S>j4 NIEUWE NEDERLANDSCHH
'sGra-
venha' ce.
Rapp.
derCom mfrfie to de Frïe fche Zaaken
beftuur zelve in een ftaat van onzekerheid gebragt mogt zyn, volftrekt noodzakelyk maakten.
Uit dit oogpunt derhalven deeze zaak befcnouwende, is het ons aan den eenen kant, uit eene attente lectuur der ftukken, door Ulieden in on>ze handen gefteld, bepaaldelyk uit de Misfive : van de uitgewekenen, zich noemende Reprefea■ tanten des Volks van Friesland, gefchreven te Groningen den 38 February, jongstleeden, ge. bleken,
Dat zy de tusfchenkomst deezer Vergadering ten kragtigfte inroepen, en op redres hunner grieven infteeren.
En aan de andere zyde, is het aan uwe Gecommitteerden uit den inhoud der ftukken, van wegens de tegenwoordige Reprefentanten des Volks van Friesland, fuccesfivelyk aan deeze Vergadering geaddresfeerd, en wel inzonderheid uit derzelver Proclamatie van 3 Maart en Refolutie van 8 Maart laatstleden, niet onduidelyk voorgekomen, dat Zy lieden het maintien der tegenswoordige orde van zaaken aldaar, en de protectie deezer Vergadering tegen de vyandea van dien reclameerden.
Behalven deezen grond, afgeleid uit de wcderzydfche inroeping van het gezag en protectie deezer Vergadering, is het uwe Gecommitteerden voorgekomen, dat, in dit zo gefignaleerd geval, omftandigheden aanwezig, zyn, welke deeze Vergadering zullen moeten doen befluiten, niet om zich met het Huishoudelyk Beftuur van Friesland op de eene of andere wyze te bemoeyen, maar alleenlyk, om eventueel door bet gezag deezer Vergadering, het Volk van dat Gewest in ftaat te ftellen, om zelve, onbelemmerd, zyne Provinciaale belangen, in deezen, vryelyk te kunnen regelen.
Het is toch van de hoogfte noodzakelykheid, dat 'er in Friesland, zo wel als eKiers, ten op« zichte van het Huishoudelyke van dat Gewest,
ft aai



JAARBOE KÉN, Maart, 1790. 951
ftand grype, een Beftuur, gegrond cp den vryen' wil en 'verkiezing des Volks, en gefcbikt, om < het geluk van dit belangryk gedeelte van deeze ( Republiek te herftellen of te bevestigen.
Daar nu de beide twistende partyen zich be-. roepen op den wil en de Item des Volks; daar i zy beiden klagen over fchending haarer rechten 5 > daar zy beiden zich gereed verklaaren, om zich t aan den wil des Volks van Friesland te onder-; werpen; zo is het billyk en regtmatig, dat datVolk zelve in deezen beflisfe-
Immers, fchoon van de eefie, zo wel als de andere zyde, wordt aangevoerd, dat aan hun geweld is gefchied; het zy door de apparitie van Militaire Corpfen, het zy door eene gewapende Burgermagt:
Zo vinden uwe Gecommitteerden echter vatl den wil des geheelen Friefchen Volks, en van deszeifs wclmening in allen deezen, geen het minde bewys» .
Het blykt dus uwe Gecommitteerden niet, of en in hoe verre de Friefche Natie deeze moeyelyke zaak beflist, of ftellig party gekozen hebbe,
En hoe zouden zy dan iets pofitiefs in deezefl kunnen bepalen? Ook hebben uwe Gecommitteerden deeze zaak uit dit oogpunt befchouwd* dat eigenlyk aan het Volk van Nederland, het welk door deeze Vergadering wordt vertegenwoordigd , de gefchillen tusfehen de refpeclive vorige en tegenswoordige Beftuurers geenzintg zeer belangryk ?-vp, voor zo verre die een perfoneele twist tusfehen dezelve mogen uitmaken.
Maar het is van het ui ter (Ie gewigt voor des Natie . om overtuigd te worden van de wettigheid der reprefentatie. ten.opzichte van het Pro* vinciaal Beftuur in Friesland, zo als hetzelve thans is geconftitueerd
Want, hoe het ook zy, dit meeoen uwe Ge■committeerden te kunnen en te mogen ftellen; i friesland bevind zich fc een ftpt van beroering;
Rrr a dit
s Gsa«"
'enha* IE.
krCom* visfeetoi (e Frie*
che
Zaaken*



'sGra-
venha" ge»
Rapp.
derCom mis/iet o de Frie fehe Zaaken
955 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dit moet op eene fenfibeJe wyze influeeren op het Nationaal Crediet, waar van aan deeze Vergadering de handhaaving en inftandhouding zo byzonder is aanbetrouwd. Dat fchoone Gewest, tot hier toe zo gelukkig -boven anderen in de rampen van den Oorlog, t zo gefchikt om een nuttig en contribuëerend ge» ■ deel te van ons Gemeenebest uit te maaken, en de lasten van den Staat evenredig te helpen dra. gen, wordt gefchud en geflingerd, en loopt gevaar, van dien bloei en welvaart te zien plaats maaken voor fteeds duurende Burgertwisten met . al derzelver onzalige gevolgen.
De Provinciaale Reprefentatie des Friefchen Volks, en de uitoeffening van deszeifs rechten, is binnen het naauw tydbeftek van even drie weken , tot driemaal toe, niet zonder hevige fchokken, afgewisfeld.
En het is uwe Gecommitteerden evident voorgekomen, dat een aantal Reprefentanten, welker wettige verkiezingen door het geheele Friefche Volk (voor zo verre wy uit de ftukken, in onze handen gefteld, hebben kunnen opmaaken) nimmer is in twyffel getrokken, door een gedeelte van dat Volk dadelyk van derzelver Posten zya ontzet; zonder dat 'zy Gecommitteerden willen of behoeven te onderzoeken, of, en in hoe verre de zich noemende uitgeweekene Reprefentanten door eene, aan den eenen kant, onverzettelyke weigering van toetreding tot de Nationaale Vergadering, aanleiding tot alle deeze twisten en verwarringen gegeven hebben; noch ook, of en in hoe verre, aan den anderen kant, een gedeelte des Friefchen Volks, via faeti, en door niet wettige handelingen, deeze zaake te verre mogen hebben gepousfeerd.
Het komt dan aan uwe Commisfarisfen onbetwistbaar voor, dat 'er eene gebiedende noodzaakelykheid aanwezig is, zo voor het geluk deg Friefchen Volks, ais voor de zekerheid ea dc
voor-



JAARBOEKEN, Maart, I796\ 957
voorfpoed der geheele Bataaffche Natie, waar' van dit Landfchap een zo aanzienelyk gedeelte ^ is, dat aan alle die twisten en verwarring,'die < toch moeten uitlopen op het algemeene verderf, eens eindelyk paal en perk worde gefteld.
En welke ook de uitflag van eventueele on-, derzoekingen of beproeving van vereeniging zou-i den mogen zyn; welke voorzieningen met 'sVolks i toeftemroing in deezen eventueel ook nodig zou-, den mogen bevonden worden, voor de rust des Lands, en voor het behoud van 't algemeen; komt het ons in allen gevallen raadzaamst voor, dat alle vervolgingen, en verdere ver wy deringen, onder wat naam ook, over deeze onderlinge Burgertwisten, aan de liefde tot de rust en tot het algemeene welzyn grootmoedig behocren opgeofferd te worden; en die daaden alleenlyk door den Competenten Rechter onderzogt en geftraft, welke, buiten betrekking tot de gerezene gefchil* Jen, in alle tyden op zich zeiven ftrafbaar geconfidereerd zouden moeten worden, indien 'er de zodanigen door iemand mogten zyn gepleegd.
Maar voor alles zoude moeten vast ftaan, als eene groote grond, waarop onze opinie nopens deeze zaak berust, dat deeze Vergadering ten hoogfte geïnteresfeerd is, om zich te kunnen verzekeren , dat het Friefche Volk deszeifs natuurlyk en ontwyfelbaar Recht, van zich , ten opzichte van hun Huishoudeiyk Beftuur, te laaten reprelènteeren, door de zodanige en op zulke wyze, als zy dit voor haare belangen het beste vindt, vry en onbelemmerd uitoeffent, zonder dat zy hier in op eenigerhande wyze worde gehinderd of gefioord; waaruit dan ook proflueert:
Dat, om zich hier van te kunnen overreden, in den ftaat van agitatie, waar in de gemoederen in Friesland zich thans bevinden, welke geduurig bec eerfte doet vrezen, de tusfchenkamst deezer Vergadering door de eene party-meer, door de andere Rrr 3 min-
sGra-
rENHA-
;e.
Rapp. Ier Com' nisfie tot ie Frie-
rche
Zaaken.



's Gra-
V'EKIJA
(GE,
derCot?i mis/ie tot de FriefcheZo-aken,
, 3 \
@j8 .NIEUWE NEDERLANDSCHB
minder uitdrukkelyk, doch, in een zeVer derde, door allen begeerd, voiftrekt noodzakelyk zal zyn' En uit dit geprernitteerde zal dan al verder volgen, dat vermits in deezen geen verfchil is over ondergefchikte of byzondere zaaken, maar over het Provinciaal Beftuur zelve, waar over geene magt, buiten het Volk zelf, kan noch mag beflisfen, deeze tusfchenkomst zich dien volgends voor als noch zal moeten bepalen tot het daarftellen van zodanige middelen, waar door zal kunnen worden geëffectueerd, dat de wil des Volks m Friesland, ten opzichte van deszeifs Provinciaal Beftuur, worde geëerbiedigd, en deszeifs geluk en welvaart door geene gewapende of ongewapende rcagt worde gehinderd of bepaald.
En vermits deeze verfchillende middelen en oogmerken op de plaats zelve, en met volkomen kennis van alle de gebeurde zaaken en omftandigheden, met alle mogeiyke omzichtigheid zullen moeten worden getendeerd en daargefteld, zo vermeenen wy Ulieden ter beantwoording voor ons tweede poinct te moeten advifeeren, om eene plegtige perfoneele Commisfie, met geEoegzaame magt bekleed, naar Friesland te depecheeren, tot bereiking deezer faiutai.-e oogmerken ; het zy dan door eene minnelyke vereerdging der twistende partyen, indien hier toe termen mogten zyn, het zy door eene finale decifie, indien de verfchilpoinden nopens het Pro. vinciaal Beftuur door- het Voik ter huneer arbritrage mogten worden gebragt; met verderen last pn mftruftie, om in allen gevalle het Volk te berftellen in de onbelemmerde uitoefFenmg van deszeifs wettig gezag, indien hetzelve daar in mogt_ zyn verhinderd geworden; of wel, om, 3V-. aidien de tegenswoerdige Reprefentanten weïsfltlyk door de vrye ftem des Volks op eècq vettige wyze zyn verkoozen en aangefteld geyprd-n, dezelve op alle mogeiyke wyze in hun
wet-



JAARBOEKEN, Maart, 1796- 959
wettig gezag tegen allen inbreuk te helpen be-' ▼eiligen, en te maintineeren. \
Eindelyk hebben uwe Gecommitteerdens ge- c oordeeld, om, fchoon het onze taak niet zy, en zonder eenige prasjudicie toe te brengen aan 1 het eventueel onderzoek der qualificatien van de^ reeds gekozene Friefche Leden tot de Nationaale« reprefcntatie, (welk werk aan eene andere Com- t rnisfie door Ulieden is gedemandeerd,) niet tej mogen afzyn, om, by het fluiten van dit ons ^ Rapport, met een woord'te reraarqueeren, dat de door ons voorgeflagene tusfehenkomst zo veel te dringender is, en de verfchillen in Friesland eene zo veel te onbetwistbaarer en onmiddelyker betrekking tot deeze Vergadering hadden, alzo uwe Gecommitteerden uit de Misfive der Friefche Reprefentanten aan de Commisfie der Nationaale Vergadering tot de Credentiaalen, in dato van den 12 deezer Maand, mede in onze handen gefield, hebben moeten opmaaken, dat de telling des Volks in Friesland niet overeenkomftig het Reglement op de Nationaale Vergadering is geëffectueerd geworden, in welk" geval de gedaane kénze der Reprefentanten nul en van onwaarde zoude zyn.
En welke nullkeit dan ten gevolge zoude hebben , dat een gedeelte des Nederlandfchen Volks niet behoorlyk zou worden gerepreferrteerd, terwyl het al mede een wezentlyk defect in deeze reprefentatie zou uitmaaken, ingeval het waar mogt bevonden worden, dat de tegenswoordige Friefche Reprefentanten, bui:ea wil en weeten hunner Committenten, aan een of ander der door het Volk gekozene Leden deezer Vergadering, des Volks vertrouwen betwist, en op dien grond de reeds op hen uitgebragte verkiezing elufoir gemaakt zouden hebben, wtiar toe sty zekerlyk geen magt nog bevoegdheid zuffen. kunnen fustineeren. _ Rrr 4 En
jGra-
enhae.
lapp. erCom-
tiifietot le Frie-
che
Zaaken»



?*?a NIEUWE NEDE1LANDSCHE
*s Gra«?
S.ENHA-
i
En hier mede aan Uiieder intentie in deeze tedere en gewigtige zaak, zo wy hopen, heb* bende voldaan, zullen wy, dit ons Rapport eindigeode , hetzelve aan Ulieder beter oordeel gaar» ne iubmitteeren.
Een Provinciaal Beftuur de Vergadering der Proviftoneele Reprefentanten des Volks van Holland, met den aanvang deezer Maand, hebbende vervangen, gaan wy nu zoo veel van deszeifs werkzaamheden en befluiten, als ons meest waardig dagten, ter kennisfe van tydgenooten en naakoomc lingen gebragt te worden, mededeelen.
By eene Proclamatie van 4 deezer wierdt van het ponftitueeren van die Vergadering, ge des Protinciaahn Befiuurs alomnie ken» pis gegeeven,
VRY HEID. G E L T K II E I D. BROEDERSCHAP.
PROCLAMATIE.
Het Provinciaal Beftuur van Holland, allen dea geenen die deeze zullen zien of hooren lee« ?en, Heil en Broederfehap! doet te weeten; dat hetzelve ingevolge de Proclamatie van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, van den 25 February laatstleeden , pvereenkomftig den wil des Hollandfchen Volks, en het Reglement voor het Provinciaal Bcfluur gearrefteerd, op den 2 Maart te zamengekomen zynde, en zich hebbende geconftitueerd, als het wettig Provinciaal Beftuur van Holland, tot deszeifs eerften Prefident benoemd heeft, den Bur-> ree Frederik van Leyden, en tot Secretaris,
dei



JAARBOEKEN, Maart, 1706. 961
den Burger Chrittoffel Scheffer; wordende een ieeelvk gelast, de onderteekening van den tyde lvken Prefident, mitsgaders van den Secretaris, te refpefleerep, en alle orders en beveeen, alzo onderteeKend, als door het Provinciaal Beftuur geëmaneerd., op te volgen en te gehoorzamen: lullende alle Adresfen , het zy by Misfives, het zv bv Requesten, moeten honden: aan het Provinciaal Beftuur van Holland; en voorts by alle Collegien van Juftitie door de refpeftive Officieren recht gevraagd, en by dezelve Collegien gewezen worden, in den naam van het Volk van Holland, ever en in dier voegen, zo als zulks onder het Beftuur der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland heeft plaats ge-
haEn zal deeze alom worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is publicatie en affictie te doen. *k:'iL Aldus gedaan en gearrefteerd den 4 Maart. J79Q, het tweede Jaar der Bataaffche Vrijheid.
F. van LEYDEN, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beftuur.
C. SCHEFFER.
Het Committé van Algemeen Welzyn diende, den 8 deezer, van Confideratien en Advis, op de by Decreet van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, van den 16 December laatstleden, in deszeifs handen geftelde Misfive van de Municipaliteit van Amfterdam, houdende bericht, uit kragte van het ap3 Rrr | pom
's Gua-
VENHA-
ce. ■
Pt cel.
wegens
het Con.
fiituee'
ren van
hetProv.
Beftuur.



'sGra-
vehhage»
9S2 NIEUWE NEDÈRLANDSCHH
pointement, van den 7 te vooren, ophef verzoek van Hendrik Willem Cramer, om ontilag als Bailimw V;:n de Bylmermeer; en by die gelegenheid voordragende, dat de Stad van Arafterdarji volgens confiant gehru'.k by vacature van voorn, post eene nominatie van drie perfonen inleverde, uit welke door de gewezen Staaten van Holland ééa wierd verkoozen; alsnmede verzoekende , dat eene bepaling worde gemaakt, hoe nu en in het vervolg by dier» gelyke gelegenheden te handelen, en welke voordragt en verzoek by het voorn. Decreet ten fine voorfz. in handen van hetzelve Committé was gefield.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verdaan, dat in het vervolg, by vacature van de Bailliuagie der Bylmerrneer, en dus ook nu, door de Ingelanden van de Bylmerrneer, overeenkomftig de Publicatien van den 6 Maart en den 7 O&ober 1795* eene nominatie van drie perfoonen zal worden geformeerd, en aan deeze Vergadering ingezonden, ten einde daaruit eene keuze te doen.
Op den 9 deezer ontving men eene Misfive van Rector en kechteren vart 'sLands L'niverfiteit te Leyden, houdende verzoek, om breder geallegueerde redenen, dat deeze Vergadering het Decreet van de Provifioneele Reprelentanten van het Volk van Hollan^. van den vi February laatstleden, nopens het doen van Schuttetlyke Dienften
door



JAARBOEKEN, Maart, 1706, P«3
door de Leden der üniverfiteit, in zo ver-' re gelieve te amplieeren, dat ook daar < van ontheven worden de Rechters door < welgemelde Reprefentanten in de voorfz. Vierfchaar uit de Ëurgery gecligeerd; mitsgaders de Secretaris en Pedellen.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, het verzoek by de voorfz. Misfive gedaan by deezen te accordeeren, en mitsdien van het doen van ' Schutterlyke Dienden te ontdaan de Rechters in de Univerfiteits Vierfchaar, uit de Burgery van Leyden geëiigeerd, mitsgaders den Secretaris van gemelde Vierfchaar, als mede de twee Pedellen,
Ten zelfden dage deedt het Committé van Finantie, ten opzigte van het doen van Rekening en Verantwoording van 'sLands inkomiten en uitgaven , geduurende den loop van het vorige Jaar, de navolgende voordragt gedaan.
Eet Committé van Finantie van Holland aan het Provinciaal Beftuur van Holland.
MEDEBURGERS!
Is het ten allen tyde als een kenmerk van een vry Volk aangemerkt gewordep, dat die geeren, welke hetzelve reprefenteerden , onder welken naam zulks ook mogt zyn, van hunne daden aan het Volk verantwoording verfchuldigd waren: is dit altoos in het, by zonder waar geweest, ten opzigte van het geene tot de Finantieele
'Staaf,
sGra^
'enha» 5B»



064 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGr
venh ge.
Prop.
van h Co>nr/. té vat Fin at, ttc.
\' Staat, en de behandeling der penningen betreki- king heeft en allerbyzoDderst nog, wanneer men in de noodza'aklykheid zich bevindt, om op extraordinaire wyzen van het Volk penningen te moeten ligten of vorderen. tt Levert de gefchiedenis van ons Vaderland hier u-van zelve de bewyzen op, wanneer, en wel onder de Graafelyke Regeering, als na de afzwee» - ring van de laatfte der Graven, zo dikmalen belastingen wierden ingevoerd, en altoos daar voor redenen het zy ware, het zy voorgewende, wierden- opgegeven.
Is het ook in het regt der natuur gegrond, dat een ieder van deszeifs laet hebbende rekening zyner gehouden adminiflratie kan en vermag af te vorderen.
Hoe veel te meerder dan zyn de Reprefentanten of Beftuurders van een Volk, door dat Volk , en uit hun midden verkoozen, tot zodanige verantwoording, zal dat Volk waarlyk vrv zvn , gehouden? 3 f
Geen fchroom, dat het bekend worden der inkomften, en daar tegens gedaane uitgaven, wanneer eens mogte blyken, dat de eerfte ter voldoening der laatfte niet toereikende waaren, het Crediet zoude doen vervallen.
Geen bedugtheid, dat aan een openbaare of bedekte vyand de Finantieele omftandigheden bekend wordende, hy daar van tot zyn voordeele en ten nadeele van den Staat gebruik zoude kunnen maaken.
Geene vrees, dat het Volk aanmerking zoude maaken op zodanige Adminiftratie of uitgaaven, als volgens deszeifs gedagten, anders zoudea behooren te zyn ingerigt, en daar door meerder huiverig of agterlyk blyven, in de opbrenging van deszeifs lasten!
Geen vdn dit alles ontflaat de Vertegenwoordigers of Beftuurders vari een Volk van de verpligting die op hen ligt!
En



JAARBOEKEN, Maart, 1706. orjj
Eo in de daad, Medeburgers! een waarlyk ' vry Volk denkt te edel, dan dat zy. niet aan 1 de Vertegenwoordigers of Beftuurders uit en < door * hetzelve gekoozen, en weike uit hoofde van de aan hun toevertrouwde posten, meerder gelegenheid hebben, om het geheel, fals 't ware) , te overzien, zoude overlaaten, om daar in te handelen, gelyk zy na hunne wysheid nodig zouden oordeelen; het is voor dat Volk genoeg, wanneer het door een opentlyke verantwoording in ftaat gefteld wordt te beoordeelen, of de penningen wezenlyk tot noodzakelyke, immers nuttige eindens zyn befteedt; en hier van overtuigd, zal hetzelve te gewilliger zyn om hun aandeel ter goedmaking van die kosten, in de lasten, welken geheeven moeten worden, op te brengen; en wel verre dus, dat die verantwoording het Crediet van den Lande zoude ondermynen, is hetzelve veel eer gefchikt om dat op een vaste en duurzame voet te vestigen; en hier door vinden de Beltuurders in de kasfen der Ingezetenen eene onuitputbaare bron, om alle binnenen buitenlands geweld te keeren, de vyanden te onderbrengen en de rust en welvaart der Burgeren te verzekeren.
De Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, van die hunne verpligting overtuigd , hebben dan ook reeds by derzelver Publicatie van den 4 Maart verklaard , en by eene nadere Pubïicatie van den 10 jimy daar aan volgende herhaald, overtuigd te zyn, dat uit de by hen zo piegtig verklaarde Rechten van den Mensch en van den Burger notoir voortvloeit, dat het Volk regt heeft om van zyne Reprefentanten opening te eisfcben van den Staat van 'sLands Finantie, mitsgaders rekenfchap van 't gebruik, 't geen zy van de penningen, door hetzelve opgebragt, hebben gemaakt.
Het Committé van Finantie dan met dezelve Reprefentanten inftemmende, beeft zich beviy-
tigd.
sGra»
'enha-
;s.
°rop. 'an het Zommit' é van Finantie*



'sGrA' VENHA' gs.
F' op. van het Cotnmit té van Finantie.
966* ✓ NIEUWE NEDERLANDSCHE
tigd, om in ftaat te zyn, tot het oöenleffffeö van de verantwoording van de Provinciaale ontvang en uitgaaf, zo ordinaris als extraordioaris, zederr January 1795, en'is daar mede genoegt zaam gereed tot en met den 31 ! )ecember laatstleden hebbende, de geheele werkzaamheden van -het Beftuur der Finantie in een korr beftsk bv een gebragt. 3 Het Committé van Finantie was dan ook reeds voornemens geweest, deswegens een voorflag aan de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland te doen, en hadt dezelve reeds in gereedheid gebrast; dan de menigvuldige verngtingen, waar mede die Vergadering, ook vooral in de laatfte dagen was geoccupeerd, heeft het Committé verhinderd die Propolitie uit te brengen.
Waarom dau het Committé van Finantie de vryheid neemt als nu by deeze aan Ulieden te proponeeren, of het Provinciaal Beftuur niet zoude kunnen goedvinden, het voorgemelde principe van yerandwoordelykheid te decreteeren, en te bepaalen de tyd, wanneer zulks zal gefchieden, wel verftaande, dat in het oog gehouden wordt dat altoos eenige maanden moeien ten agteren blyven, en dat op dezelve gefixeerde tyd aan Uüeden, of een Commisfie uit Ulieden, verantwoording worde gedaan; terwvl daar van kennisle en opening aan de Natje zoude kunnen woroer gegeven, op zodanigen manier, als Gylieden jn uwe wysheid zult kunnen goedvinden.
En daar deeze verandwoording geconfidereerd moet worden, als te fteunen op de grondheginzeis eener vrye Regeering, en dus nimmer behoort te worcen aangemerkt als een inwilliging van eenig gedaan verzoek, zo vermeend het Committé van Finantie, mede niet nodig te hebben eeng verder berigt uit te brengen, op de navolgende zo door de voorfenreeve Provifioneele
Re-



JAARBOEK EN,Maart, 170Ö. 9S7
Reprefentanten, als door UliedeD refpedtivelyk in 'sGradeszelfs handen gefielde Requesten, als venha-
Van de gezameniyKe btemgerechtigae cnrgersGE. der Stad Gouda, volgens marginaale appointement van 25 February. Prop.
De Volksvergadering van Werkendam. van het
Stad Vlaardingen. t De gezamentlyke Stemgerechtigde Burgers van 1
den Leidfchendam en Vt-ur. t De gezamentlyke Stemgerechtigde Burgers in
het Ambacht van Moordregt. De algemeene Wykvergaderingen der Stad Am-
fterdam, alle volgens marginale apostille van 29
February.
De Commisfie' van Dire&ie der Burger-Socie» teit van Wasfenaar en Zuidwyk'
En de Leden der Burger-Vergadering te Weesp, onder de Spreuk: tot Heil en l:\roederfchap, beide volgens apostille van den 3 Maart 179Ó.
{Was geteekóndf)
J. D. HUYCHELBOS van LIENDER.
'sHage den 8 Maart 1796, het twee ie Jaar der Bataaffche Vryheid.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verdaan, het principe van verantwoordlykheid van 'sLands inkomden en uitgaven aan het Volk van Holland by deeze aan te neemen, even zo sis zulks te meermalen door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland is aangenoomen geworden; en voorts de Burgers Hugo Gevers, van Hoogftratcn, van Forecst en Kam* pus re authorifeeren en te qualificeeren om de gemelde rekening van verantwoording van 's Lands gelden over den Jaare 1795 van het Committé
van
i van Onanie,



968 NIEUWE NEDERLANDSCHE
»$Gravénha-
van Fnantie op te neemen, en van derzelver bevinding op aanftaaode Dingsdag over agt dagen, zynde den 22 deezer Maand, ter Vergadering Rapport te doen, ten einde nog voor het fcheiJ den der Vergadering hetzelve aan het Volk van Holland op eene behoórlyke wyze ter kennis zoude kunnen worden gebragt.
Men las, op den 10 deezer, en beraadpleegde vervolgens, eene Misfive van deii Prefident en Raden in het Hof van Holland en Zeeland, van heden, houdende, tot voldoening aan twee fuccesfive üecreeten der Provifioneele Reprefentanten vart het Volk van Hólland, van den 24 en 25 February laatstleden , derzelver cotfflderatien en advis op twee daar nevens te rug gaande Misfives, door de Leden van het Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar, aan dezelve gefchreven, betrekkelyk de eerfte van den 12 February, tot de reclame van een Militair Perfoori, befchuldigd wegens diefftal, welke door den Colonel Geldermau was in arrest genomen, met de gevolgen van dié zaak; houdende de tweede kennisgeving der overgifte van ge melden Militair aan den Hoofdi'clïout derzelve Stad, tegens reititutie der kosten van deszeifs apprehenfie en detentie, en van het zedert gebeurde met twee op nieuw gearrefteerde Militairen , breder in de Misfives gedetailleerd , zynde het voorfz. advis hier na breder geïnfereerd.



JAARBOEKEN, Maart, ijg6. p5o
V KT II E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
BURGERS, Udm van het PROVINCIAAL BESTUUR 'van HOLLAND!
\Wy hebben de eer hier nevens aan uwe Verw gadering te rug te zenden, twee onderfcheidene Misfits door de Leden van het Committé van Rechts-oeffening der Stad Alkmaar, in de afgelopen Maand February aan de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland gefchreven, en door'dezelve by twee fuccesfive Decreeten van den 24 en 25 derzeive Maand iü onze handen gefield, ten einde daar omtrent te dienen van onze confideratien en advis; aan welken last wy mede by deeze zullen tragten te voldoen, na alvorens den inhoud van dezelve Misfives en het gene daar mede bereids ter Vergadering van welgemelde Provifioneele Reprefentanten bereids gebeurd is, zo kort de zsak het toelaat, in deszeifs zamenhang te hebben voorgedragen.
Het was dan eerftelyk by de hier nevens te rug gaande Misfive van den 12 February 1796, dat het voornoemde Committé van Rechts-oeffe« ning aan welgemelde Provifioneele Reprefentanten kennis gaf, dat ingevolge zekere qualificatie by voornoemde Committé verleend, door deb Hoofdfchout der Stad Alkmaar van den Colonel Gelder man, commandeerende de Troupes in Noordholland , in het Guarnizóen binnen de voorzeide Stad, was gereclameerd een Militair Pérfoön, befchüldigd wegens diefftal, welke door voornoemde Colonel was in arrest genomen.
Dat voornoemde Colonel Gelderman daar in rceer of min hadt gedifficulteerd, uit hoofde dat de gemelde Militaire Perfoon reeds buiten zyne Sss ban-
'sGra-
venha-
üé.



97o NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra
VENHA GE.
Misfivi
yanPr,
fident e
Raa-
den,
enz.
j '
. hinden was, en zich bevondt in die van den • Krygsraad, welke bereids vonnis tegen den zeiven hadt gevéld; doch niet te min de reclame van voornoemde Committé hadt gerenvoyeerd : aan gemelde Krygsraad, met last om daarop zo:- danig reguard te liaan, als dezelve in Juftitie en n volgens de Wetten zoude vermeenen te behooren. Dat de Hoofdfchout der Stad Alkmaar zich daarop mede by dén gemelden Krygsraad hadt geaddresfeerd, ten einde de voornoemde Perfoon te teclameeren, doch dat dezelve Krygsraad hadt gedeclareerd, uit hoofde dat het by hun gevelde vonnis, met de ftukken daar toe relatief, aan het Committé tot de Zaaken van het Algemeen Bondgenootfchap te Lande, ter approbatie was overgezonden, voor als nog den Gevangene niet te kunnen overgeven, zonder alvorens daar omtrent nadere ordre te hebben bekomen van het gemelde Committé, aan het welke iy de voorfchreve Refolutie tot reclame zouden overzenden. Verzoekende wyders het voornoemde Committé van Rechtsoeffening by gemelde Misfive, dat het daar heen mogt worden gedirigeerd , dat de voorzeide Delinquant aan den Hoofdfchout der Stad Alkmaar wierd overgegeven, ten einde door het gemelde ComtLitté, als deszeifs ordinaris Rechters, te kunnen worden te recht gefteld.
De voorzegde Misfive ter Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland ingekomen zynde, vonden dezelven
foed, by marginaal appoinctement van den 15 february laatstleden, zonder refumtie, dezelve te ftellen in handen van het Committé Militair, om de Vergadering ten fpoedigften te dienen vaa advis.
Intusfchen fchreef het gemelde Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar aan de Provifpneele Reprefentanten eene nadere Misfive, welke wy mede hier nevens te rug zenden, ec
zyn-



JAARBOEKEN, Maart, I796*. 9?t
Èynde zonder datum; waar by hetzelve Committé, in de eerfte plaats, kennis gaf, dat de hier vorengemelde Militaire Perfoon , bereids door den Guarnizoens Krygsraad der Stad Alk* maar, D3 daar toe authorifatie van het Com* mitté tot de zaaken van het algemeen Bondge* nootfchap te Lande te hebben bekomen, aan den Hoofdfchout derzeivc Stad, tegens reftitutie der kosten van deszeifs apprehenfie en detentie, was overgegeven.
Wyders gaf het voornoemde Committé by deeze Misfive kennis, dat op nieuw twee Militairen door den Colonel Gelderman waren ge» arrefteerd, op aanklagte dat één der twee by een Burger de glazen zoude hebben ingeflagen; Dat de Hoofdfchout der Stad Alkmaar wederom hadt vermeend de gemelde twee Militairen te moeten reclameeren, en zich ten dien einde aan den gemelden Colonel Gelderman hadt geaddresfeerd; doch dat daar op door denzelven was tot antwoord gegeven, dat hy, zonder fpeciaale ordre van het Committé tot de zaaken van hei Bondgenootfchap te Lande, die Perfoonen niet konde overgeven, dan dat hy deswegens aan hetzelve Committé zoude fchryven, om van derzelver intentie geinformeert te worden, en daar by tevens aan hetzelve zoude verzoeken een vast rigtfnoer te mogen hebben, om zich daar naar, wanneer by vervolg foortgelyke ef andere gevallen met de Militairen voorvielen^ fc kunnen gedragen, en eindelyk, dat Zylieden, (het Committé van Rechtsoeflening) by gelegenheid van een verzoek door gemelde Colonel Gelder man gedaan, om de voornoemde Militairen tegen een Vrouwsperfoon, het welk door den Hoofdfchout in bewaring was genomen, te mogen confronteeren, vermits zy van de misdaad der gemelde Militairen niet genoegzaam waren onderrigt, en dezelve door hun wierd geoordeeld niet van groote importantie te zyn, zander conSss » fe*
'sGfcA»
VENHA* GE.
Misfivt yan Prefident C)i ' Raaden,enz*



'sGra*
venhage.
Misfive van Prefident en Raaden , enz.
>72 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fequentie en ongeprejudicieerd hun recht, de voorzeide twee Militairen aan voornoemden Colonel Qclderman hadden overgelaaten, om door den Krygsraad naar bevind van zaaken zodanige ftraffe te kunnen wordea opgelegd, als dezelve in Juftitie en volgens de wetten zoude meenen te behoorea, verzoekende wyders het gemelde Committé van Rechts-oeffiening by dezelve Misfive geinformeerd te mogen worden, of zy tot maintien van de Publicatie van de voormalige Staaten deezer Provincie, in dato den 30 April 1783, zich aan de letter van dezelve Publicatie moesten houden, dan of zy daar van eenigzintr mogten afwyken; met verder verzoek dat in het eerfte geval, door welgemelde Provifioneele Reprefentanten mogt worden bewerkftelligd dat de refpective Commandanten, van 't meergemeld© Committé van Bondgenootfchap, zodanige aanfchryving bekwamen, dat wanneer Militairen door de ordinaris Rechter wierden gereclameerd, door dezelve Commandanten uiet behoefde te worden gedifficulteerd , om zodanige Militaire zonder fpeciaale ordre van het gezegde Committé van 't Bondgenootfchap over te leveren: of dat, in het laatfte geval, het door welgemelde Provifioneele Reprefentanten daar heenen mogt worden gedirigeerd., dat 'er, voor het vervolg,-omtrent de Militaire Jurisdictie , - eene vaste cynofure wierd bepaald, ten einde zich daar naar te kunnen reguleeren,
Deeze laatstgemelde Misfive op den 24 February jongstleden, ter Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland ingekomen zynde, wierd daarop by dezelve genomen een Decreet, waar by wierd goedgevonden en verftaan , de voorzegde Misfive in orginali te ftellen in handen van ons, om te dienen van onze confideratien en advis, met te rug- zending; als mede om tevens aan uwe Vergadering, als toen eerstdaags die der gemelde
Pro-



JAARBOEKEN, Maart, 1756, 973
Provifioneele Reprefentanten (taande te vervan-5 gen, te dienen van confideratien en advis, of \n\ het gene ter zake van de Militairè Jurisdictie, < by bet voormalig Beftuur is vastgefteld geworden, eenige Alteratie, naar mate van den thans 1 veranderden Staat van zaken, binnen deeze Pro-1 vincie zoude kunnen of behooren plaats te heb- j
^Iruusfchen was te dier tyd door het Committé t Militair deezer Provincie nog niet gediend vani derzelver advis, omtrent den inhoud van de hier voren eer?tgemelde Misfive; doch dit gefebiede daags daar aan, namelyk op den 2j February laatstleden, en wel zodanig, dat hetzelve Committé daar by aan de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten proponeerde, om uit hoofde van de redenen daar by breder opgegeven , ook op de voorzeide eerstgemelde Misfive van het Committé van Rechtsoeffenicg der Stad Alkmaar, in dato den 12. February, het advis van deezen Hove te requireeren;,gelyk dan ook daarop by Decreet van welgemelde Provifioneele Reprefentanten, op den voorfchreven 25 February wierd goedgevonden en verftaan, de voorfchreve eerstgemelde Misfive van het Committé van Reéhtsoeffening, in orginali, in onze handen te ftellen, om te dienen van confidera. tien en advis;. mitsgaders Copie van het advis van voornoemde Committé Militair aan ons, tot onze informatie te doen toekomen-
Ter voldoening nu aan het gene by de voorfchreve Decreeten van ons is gereqaireerd geworden, achten wy het niet ondienftig vooraf te remarqueeren, dat door de voormalige Staaten van Holland, by Refolutie van den 30 September I6J4, omtrent het poindt der Militaire Jurisdictie binnen deeze Provincie expresfelyk is verklaard: „ dat alle delicten niet puurelyk Mi„ litair zynde, maar chocquerende de gemeene „ ruste, of de Burgerlyke Sociëteit, gemcenlyk Sss3 „ ge-
?Gra.
ENHAE.
\lisfive
<anPre»
ident en
laa*
'■en,
:nz*



m NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGttAVEKHACE.
Misfive
vanPre-
fidenten
Raa~
den,
enz.
genaamt: Communia delilia, in haare nature. „ flaan tot Judicature, kennis en correctie van », de Ordinaris Juftitie, of den civielen of poli„ tieken Rechter, over de Steden en Plaatfen i, alwaar zodanige delicten worden geperpetreerd."
Zo als wyders nog door dezelve Staaten, by Refolude van den 30 April 1783, mitsgaders by de Publicatie, dien conform ten zeiven dage gearrefteert (en welke Publicatie dezelfde is, waar van by de bewuste Misfives van het Com« mitté van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar, wordt gewag gemaakt) is geftatueerd, „ dat in
het generaal zo wel in civiele als crimineele „ zaaken Militaire Perföonen, volgens de Grond-
wetten van deeze Provincie , te regt moeten 1, ftaan voor de ordinaris Regters binnen dezel„ ve; aodanige byzondere gevallen alleeblyk uit„ gezonderd , waar omtrent met valabele be., wyzen zoude kunnen worden aangetoond; dat „ voornoemde Staaten, het zy afzonderlyk, of „ wel met concurrentie van de Staaten van de
andere Provinciën, de Rechtsoeffening aan den
Militairen Rechter binnen deeze Provincie zou* „ de hebben gedemandeerd of vrygelaten."
De voorzegde Relolutien en Publicatie zyn te houden voor het voornaamfte rigtfnoer, het welk ander het voormalig Beftuur, ten aanzien van de Militaire Jurisdictie, is vastgcfteld, en waar naar men ook doorgaans, vooral in de laatfte tyden3 zich heeft gedragen.
En gelyk wy nodig achteden dit vooraf aan te merken, zal het dan ook niet moeyelyk zyn daar aan te toetfen, of in de hier vorengemelde Misfives van het Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar; of wel in het gene daar by in faöo is voorgedragen, ietwets voorkomt, hec welk eenige gepaste of noodzakelyke aanleiding zoude geven, om daaromtrent eenige nadere voorziening te doen$ toe welk onderzoek wy als nu zullen overgaan.
Het



JAARBOEKEN, Maart, 179S. 97S
Het eerfte, het welk zich in die Misfives' voordoet, is de reclame door het voorfchreve < Committé van Rechtsoeffening gefchied, omtrent, een Militair Perfoon van diefftal befchuldigt, en aan welke reclame de Krygsraad van het Guarnifoen te Alkmaar, hadt gerefufeerd te defereeren alvoorens daaromtrent de intentie van net. Committé tot de zaken van het algemeene Bondaenootfchap te Lande te hebben vernoomen: over welk geval bepaaldelyk rouleerd de eerfte Misfive van het Committé van Rechtsoeffening derzelver Stad, in dato den 12 February 1796, waaromtrent dan Ö» den eerften opflag zoude fchvnen in confideratie te koomen, of en op we ke wyze aan het verzoek by het flot van dezelve Misfive voorkoomende, en hier voren vermeld , zoude kunnen of behooren te worden voldaan ' gelyk mede of en in hoe verre zoude kunnen worden geadopteerd bet begrip van den Advocaat Fiscaal van de Generaliteit, waar vaa bv het advis van het Committé Militair deezer Provincie aan de Provifioneele Reprafentanten is
8eDochSw^nneer wy by de eerstgemelde Misfive van het Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar vergeleken hebben, deszeifs nadere Misfive, zynde zonder datum; doch welke op den 24 February laatstleeden ter Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten is gekoomen , zo fchynt het en 5 toe dat het thans onnodig zal zvn, ons daar over te elargeeren, alzo het gemelde Committé by dezelve nadere Misfive aan welgemelde Provifioneele Reprefentanten kennis ee°ft, dat de bedoelde Militair zederd het fchryven van hunne eerfte Misfive door den Krygsraad, op bekoomen authorifatie van 't Committé van 't Bondgenootfchap, aan Henlieden, tegen reftitutie der kosten van de apprehenfie en detentie, was overgegeven-; waar mede het ons voorkomt dat die zaak ten %enemaal, tot genoess 4 8eD
sGftA-
'ENHAJE.
Misfive van Prefident en Raaden,enz.



s
VGra- !
vknhaGE.
Misfive var.Pre. fidem en Raa ; den , enz. , I
J
1
i I
1 «
< i 1 i
I ( *
*
i
c c
V
r
1 z h t<
7<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
;en van het Committé van Rechtsoeffening der 5tad Alkmaar is afgedaan, gelyk hetzelve dan 5ok by deeze nadere Misfive, nietwes verder jmtrent dat geval in het byzonder geproponeert af verzogt heeft: het welk wy des te roeerder lier opmerken , om dat wy daar uit al mede noeten afleiden, dat deeze overgift niet is geiccrocheert geweest aan eenigè conditiën, en pedaal ook niet aan zodanige, fustenué, als by ien Advocaat Fiscaal van de Generaliteit, aan iet Committé Militair deezer Provincie is gedereloppeerd geworden, en waar van by het advis ran hetzelve Committé Militair aan welgemelde 'rovifioneele Reprefentanten is gewag gemaakt: naar dat integendeel dezelve overgifte gaaf en jolledig is gefchied, en daar mede deeze gantche zaak bereids een einde fchynt te hebben gelomen.
Het tweede, het welk in de Misfives van het neergemelde Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar voorkomt, en wel in deszeifs laere en ongedateerde Misfive, is het geval van 'e twéé Militairen, waar van één van het inIaan van de glazen was befchuldigd, en welke Militairen mede wel door den Hoofdfchout der itad Alkmaar waren gereclameert, doch waarimtrent instrelyks, door voornoemde Krygsraad, lezelfde difrtculteit, als in het voorgaande geval pas gemaakt geworden.
Doch, ook dit geval fchynt, op zich zelfs n in het byzonder geene nadere voorziening te orderen : alzo het Committé van Rechtsoeffeling by die zelfde Miéfive tevens kennis geeft, at Zylieden, uit hoofde dat zy van de mis' aad van voornoemde Militairen niet genoegzaam 'aren ondtrrigt, en uit hoofde van deszeifs genge importantie, bereids de Judicature over de;lve, zonder confequentie en ongeprejudicieerd jn regt, aan den Krygsraad hadden overgelaan, waar meJe dierhalven ook deeze gantfene
zaak



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 077
zaak voor zo veel dit geval in het byzonder »si aangaat, moet gerekend worden geëindigd te Vj zyn; gelyk dan ook het Committé van Rechts G1 oeffening by de voorzeide Misfive geene voorziening omtrent dat geval in het byzonder ge- ik vraagd heeft, en de woorden in de extenfie vt van de middelen van het Decreet van de Pro-fit vifioneele Reprefentanten, van dato 24 February R voorkomen, „ verzoekende gemelde Committé d,
geinformeert te worden hoe zich hier om- ei ,, trent enz." Als mede het daarop flaande eerfte Lid van bet Decreet zelve, öp dit refpect. iets overtolligs fchynen te behelzen.
Het voorname dieïhalven, of liever het eenige, het welk in de Misfives van het voorfchreve Committé van Rechtsoeffening, en wel in deszeifs laatfte en ongedateerde Misfive voorkomt, waaromtrent het nodig zal zyn, iets definitifs te bepalen, is de daar by gedaane vraag, of het gemelde Committé tot maintien van de hier vooren gemelde Publicatie van de Staaten van Holland, in dato den 30 April 17p3, zich aan de letter van dezelve Publicatie moet houden, dan of hetzelve daar van eenigzints zoude mogen afwyken; of, zo als dit zelfde, met andere woorden by het Decreet van de Provifioneele- Reprefentanten in dato 24 February is uitgedrukt, of in het gene ter zake van de Militaire Jurisdictie, by het voormalig Beftuur is vastgefteld geworden, eenige alteratie,, naar mate van den thans veranderden ftaat van zaken binnen deeze Provincie zoude kunnen of behoren plaats te hebben.
En hier omtrent vinden wy geene de minfte zwarigheid om voor onze gedagten te melden, dat deeze vraag negatif behoord te worden beantwoord ; en dat dierhalven het Committé van Rechtsoeffening der Stad Aikmaar, en alle andere Rechtbankeh in deeze Provincie, zich als nog behooren te houden aan de Publicatie van Sss j de
jRA-
nha-
'isfive mPre* tent en aa»
iz.
i



NIEÜWE NEDERLANDSCHE
s Gra-
VENHACE.
Misfive vanPre fident er, Raa~ den, enz.
de voormalige Staaten van Holland, in dato den 30 April 1783, vergeleken met derzelver Refolutie van denzei ven datum, mitsgaders met derzelver vroegere (en hier vooren geallegueerde) Refolutie van den 30 September "1654, zonder dat 'er (naar ons inzien) eenige reden is om daar in thans verandering te maaken.
Is het toch aan den eenen kant tot onderhouding van een goede en exactie krygstugt nodig, dat over Militaire delicten, dat is zulke delicten; welke door Militairen, als Militairen, begaan worden, by den Militairen Rechter wordt gecognosceert, en de vereischte ftraffe geoeffend; zo vordert aan den anderen kant, niet minder den aart der zake, en de billyke zorg voor de burgerlyke vryheid en veiligheid, dat Commune delicten, (fchoon door Militaire Perfoonen geperpetreerd wordende) Welke de gemeene rust en Burgerlyke Sociëteit chocqueeren, by de ordinalis Juftitie, en dus by den civieleti of politieken Rechter over de Steden en Plaatzen, waar zodanige delicten gepleegd zyn, worden beregt en gevindiceerd.
En gelyk dit, en dit alleen, juist is de geest van het geene ocder het voormalig Beftuur deezer Provincie, ten aanzien van de Militaire Jurisdictie, is vastgefteld, zo zien wy vooral geene reden om daaromtrent thans eenige verandering te maken, en wy vermeenen integendeel, dat men volftrekt niet beter nog heilzamer kan doen, dan zich aan dat zelfde rigtfnoer te houden.
Voor het overige vinden wy echter geene nood7akelykheid om voor als nog in te ftemmen met den voorflag of het verzoek, door het meergemelde Committé van Reehtsoeffening by deeze hunne laatfte Misfive cafu quo gedaan, en daar toe tendeerende, dat door of van wegen deeze Provincie zoude worden bewerktlelligt, dat de tefpeöive Militaire Commandanten, van het
Com-



JAARBOEKEN, Mam, 1796.' 919
Committé van 1 Bondgenootfchap, zodanige aan-1 fchYvving bekwamen, dat, wanneer Militairen' door de ordinaris Rechters worden gereclameerd,. Hnnr dezelve Commandanten met behoefde te worden gedifficnlteerd om zodanige Militairen zonder fpeciaale order van hetzelve Committé over te geven. • , ,
Want hoe zeer het aan den eenen kant wel waar is, dat door het vragen van zodanige orders, eenige vertraging aan den loop der Juftitie wordt toegebragt, en het dus beter ware, dat de refpetlive Commandanten of Krygsraden 10 het defereren aan de reclames van de ordinaris Tuftitje, wanneer dezelve op goede gronden geichieden, zich eenigzints meer faciel betoonden, zo kan het echter aan den anderen kant in het een of ander geval zeer ligt gebeuren, dat het eenigzints twyffelagtig voorkomt of zodanige reclames op genoegzame gronden gefchieden, en het fchynt dierhalven eenigzints ongepast te zyn, dat men aan de gemelde Commandanten of Krygsraden zoude willen betwisten de bevoegdheid, om wanneer zy deswegens dubieteiten mogten hebben, zich als dan aan het Committé van 't Bondgenootfchap te addresfeeren
Het zoude derhalven alleen dan te pas komen, om daaromtrent van wegen deeze Provincie eenige inftantie te doen, wanneer men o-verhoopt by de ondervinding gewaar wierd , dat de refps&ive Commandanten of Krygsraden opzettelvke pretexten of dilayen zogten, om het onderzoek van commune delicten door hunne on derhoriaen gepleegd, aan het onderzoek van d< ordinaris Juftitie te onttrekken, of voor dezelvt rroeyelyk en onaangenaam te maken; of ook b) aldien het mogt blyken, dat de gemelde Krygs raden of Commandanten, fchoon ter go?de trou we handelende, daar in achter al te befchroom<
waa
sGra-
'ENHASE.
Misfive
vanPre*
Ctdent en
Raa-
den9
enz,
1 I



o8o NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gar-
VENHA' GE.
Misfive vanPre fident et Raa'den,enz.
waaren, tot wezendlyk nadeel van de wederzydfche belangens, in bet fpoedig onderzoek der misdaaden, in het uitoeffenen van prompte Juftitie. r J
Doch daar en tegen komt het ons voor, dat . de twee gevallen door het Commirté van Rechts% oeffening der Stad Alkmaar by hunne Misfive voorgedragen, geene genoegzame gepaste aanleiding in zich behelzen, om thans van wegens deeze Provincie eenige inftantie omtrent dat poincl: te doen
Immers wat het laatfte geval betreft, namelyk van de twee Militairen, welke van het inflaan van glazen waaren befchuldigd; het Committé van Rechtso ffeaing erkent zelve, van die misdaad niet genoegzaam onderricht te zyn geweest, en bove;i di n dezelve voor een zaak van geringe importantie te hebben aangezien, waarom zy zei ven begrepen hadden , de reclame door den Hoofdfchout derzelve Stad gedaan, niet te moeten appuyeren, maar de voornoemde Perfoonen zoader confcqnentie en ongeprejudicieerd hun recht aan ce correctie van den Militairen Rechter te kunnen en te mogen overlaaten • zo als dit wel eens meermaalen in zaken van gering aanbelang wordt gepraclifeerd; en door welke vrywillige overlating althans alle gepaste gelegendheid tot klagten is vervallen.
En wat betreft het andere geval, namelyk van den Militair van diefftal befchuldigd, behoord men in het oog te houden, dat de Krygsraad van het Guarnifoen te Alkmaar, niet alleen reeds over denzelven hadt gevonnisd, maar dat ook dit vonnis, met de ftukken tot die zaak relatief, door Henlieden bereids aan het Committé tot de zaken van het algemeen Bondgenootfchap te Lande, ter a. probatie was oversjezonden, in welke ftaat der zaken het waarlyk niet vreemd
kas



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 981
kan voorkoomen, noch ten kwaden kan geduid's worden, dat gemelde Krygsraad heeft gedifficul- v teerd, om de gemelde Perfoon over te geven,g voor dat zy daaromtrent de intentie van het Commiré van 't Bondgenootfchap, (aan 'tl weik die zaak in zekeren zin nu reeds gebragt v was) hadden vernoomen, terwyl ondertusfchen/ de uitkomst wyders heeft getoond, dat het i Comaiit*é van het Bondgenootfchap zich te-ó eens die reclame niet heeft geoppoièerd, maare integendeel den Krygsraad heeft gelast, om daar aan te defereeren: en zulks wel, voor dat nog het Advies van het Committé Militair deezer Provincie by de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, over deeze zaak gerequireerd door hetzelve was uitgebragt, waar door dus al wederom al. Ie regtmatige reden van klagten is voorgekomen. , ...
Wy zouden derhalven op grond van al dit geavanceerde van Advies zyn, dat door uwe Vergadering voor het tegenswoordige alleeniyk kan en behoord te worden gedecreteert; dat het Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar, even als, alle andere Rechtbanken deezer Provincie ten aanzien van de cognitie over delicten, door Militaire Perfoonen gepleegt wordende , zich zal hebben te houden aan de Publicatie van de voormaalige Staaten deezer Provincie, in dato den 30 April 1783, vergeleken met derzelver Refolutie van denzelven datum , mitsgaders met derzelver vroegere Refolutie van den 30 September 1654.
En dat'Extract van dit Decreet zoude be> hooren te worden gezonden aan het gemelde Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar , tot derzelver informatie en om zich daar naar te 'reguleeren.
Ons
Gra*
enha» £.
tisfive anPredent en laa' 'en, nz.



pSa NIEUWE NEDERLANDSCHE
VENHA' CE.
Ons niet te min refereerende tot Ulieden be. ter dispolitie.
HEIL en BROEDERSCHAPl
De Prefident en Raaden in den Hove van Holland en Zeeland.
Ter Ordonnantie van dezelve,
HK. ARND. KREET.
Geffchreven in den Hage den 10 Maart 1796,
het tweede-Jaar der Bataaffche Vryheid.
Waarop gehoord het voorfz. advis, na delp. beratie, conform hetzelve goedgevonden is t voor bet tegenswoordige te decreteeren; dat het Committé van Rechtsoeffening der Stad Alkmaar, even als alle andere Rechtbanken deezer Provincie, ten aanzien van de cognitie over delicten , door Militaire Perfoonen gepleegd wordende, zich zal hebben te houden aan de Publicatie van de voormalige Staaten deezer Provincie, in dato den 30 April I783, vergeleken met derzelver Refolutie van denzei* ven datum 5 mitsgaders met derzelver vroegere Refolutie van den 30 September 1654.
's Daags daar naa wierdt ter Vergaderin. ge gebragt een Request van Sufanna Eli/abetb Schultz , Huisvrouw van Lieve van Ollefen, houdende verzoek, dat gemelde haar man, uit zyn arrest te Amfierdam, waarin hy op last van het Committé van Algemeene Waakzaamheid geplaatst is , mogt worden ontflagen, of anders zyn arrest in een huisarrest veranderd.



jAARBOE{KEN,rAf<wr>, 179*. 983
By welke gelegenheid, door het Cornmit- 'i té van Algemeene Waakzaamheid, ter dee- v zer zaak is gedaan, het navolgend Rapport.(
V R T H E I D. GELTKHElD» BROEDERSCHAP.
Het Committé van Algemeene Waak" zaamhcid, voor het Folk van Holland, refideerende in den Hage, aan het Provinciaal Befluur van Holland.
MEDEBURGERS!
Ingevolge Ulieder Appoincrement van den 7 deezer Maand geëxamineerd hebbende, zekér Adres door Lieve van Ollefen, van wegens dit Committé te Amfterdam, in arrest gehouden wordende, inhoudende in fubftantie verzoek , om uit den aireste te worden ontflagen, of wel opgave der bezwaren ten zynen laste,. en daaromtrent ingevolge uwe begeerte, zullende dienen van advis, hebben wy de eer aan Ulieden voor te dragen.
Dat gemelde Lieve van Ollefen, de bekende Schryver is van de Nationaale Courant, te Amfteldam uitgegeven geweest zynde, waarin niet alleen zommige geconftitueerde Magten, en fpeciaal de Vergadering van de Provifioneele Keprefentanten van het Volk van Holland, in het openbaar en > zonder eenige omwegen, zyn aaugerand geworden, maar ook zodanige ultrarevölutionaire beginzels aan de hand gegeven, en voortgeplant wierden, dat daar van voor de rust en goedé orde, en het gezag der wetgevende Vergadering, de heillooste gevolgen te wagten w«rea, Wy beflotea daarop, de
Nd-
Gka«
ENHA-



NIEUWE NEDERLANDSCHE
*8 GRA-
venha-
ge.
Rapp. raaken* de L. van
Ollefen,
Nationaale Courant te fufpendeeren, met aan* fchryving aan den Procureur der Gemeente te Amfterdam, om tegen den Redafteur dier Courant, of wel tegen den Schryver der Stukken in questie, het recht van 't Volk van Holland waar te nemen.
Terwyl deeze Refolutie werdt ter uitvoer gebragt, verfcheen 'er dadelyk een andere Courant , onder den Tytel van de Bataaffche , waar van zich dezelfde Lieve van Ollefen, als Redacteur aankondigde, en waar van dezelfde gevaarlyke principes, met geene mindere kwaadaartigheid en duidelykheid werden aan den dag geleid.
Dit noodzaakte ons tot ftrenge maatregelen, te meer, daar wy reden hadden, vast te (tellen , uit het geen deeze Lieve van Olltfen, voorheen hadt in 't licht gegeven , dat zyn Patriotisme zeer verdagt, en zyne waare bedoeling geene andere was, dan wanorde en Regeringloosheid , en daar mede het voorig zo gelukkig vernietigd Beftuur, weder in te voeren.
Ingevolge van eene nadere aanfchryving aan den Procureur der Gemeente te Amfterdam, werdt hy in arrest gefield, en geduurende eenigen tyd gehouden , niettegenflaande hy den eigentlyken Schryver van 't eerstgemelde Stuk opgaf, om dat men begreep, dat 'er eens paal en perk aan de onbefcheidenheid van deezen Man, behoorde te worden gefield.
Een der Stukken, waar van Lieve van Olie. fen voor de Autheur wordt gehouden, is het Gedenkboek van Amfterdam , inhoudende , (zo als de Tytel medebrengt : Onpartydige Aanteekeningen van het voorgevallene binnen die Stad, beginnende met den Jaare 1786, by het gebeurde met de Steden Hattem en Elburg, tot op de groote Omwenteling van zaaken, door het inrukken der Pruisfifche Troupen , gedruk te Amfterdam, by J. £. Elvte, waarin



JAARBOEKEN, Maart, 1706. 985
het gedrag en het gezag des Stadhouders, op de laffte wyze gevleid en joegejuichd, de Pruis : fifche Omwenteling ten hemel verheven, en dei Verderftlykfte maximes voor 's Volks Vryheid gepredikt wordt.
De Item des Volks (zegt hy. bladz. 25-) kan niet wettig zyn, wanneer zy de Wetten, waar aan het Volk onderworpen is, omver fmyt; onder deeze Wetten behoort die, dat het zich de befluiten der meerderheid hunner Regenten inoet laaten welgevallen.
■ De Patriotten noemt hy, fbiadz. 207 ) onberaden bevorderaars van gevaarlyke nicuwighc' den, en hunne handelwyze fchildert hy, daar zy voor de Pruisfifche Bajonet niet weken , als éigèndünkelyk en dolzinnig af.
la Amtterdaffl, dus vaart hy, cp de volgende wyze voort, liet men nog niet af, even roekeloos en op de fchandelykfte wyze uit te Vaaren, tegen het Huis van Oranje en zyne Pruisfifche'Majefteit, enz.
Het Committé Van Waakzaamheid, door ons vati de zaak ond^rrigt, ondervroeg van Ollefeiii (hoe zeer hy by zyn Adres tegen de waarheid voorgeeft, nimmer verhoord te zyn geweest,) en onderzogt onder andesen, of hy Schryver Van het voorgemelde Gedenkboek was 5 en vhy antwoorde , dat hy daar van alleen de Corrector was geweest? hoe zeer dè Drukker Elwt hem als de Schiyver daar van hadt opgegeven*
Wy vertrouwen dat deeze (taaltjes genoeg» zaam zullen zyn, om u deezert ultrarevolu> tionairep man te doen kennen, die in deeze tyden, zyne verkleefdheid aan Oranje, en zyn bewind met beter kan doen gelden, dan het vertrouwen te verzwakken, het welk het Volk heeft, en noodwendig hebben moet, op d« Regenten door hetzelve verkoozen, en dat gj| ©ok daarom geêne zwarigheid zult maken, he!
Tu ge-
s Ga&*
7ENHA* JE»
Rapp. raakeri' deh. van
OUefem



S>86 NIEUWE NEDERLANDSCHB
%Gra
VENHi CE.
Rapp.
raaket
deL.
van
OUefer
, gedrag door ons in deezen gehouden, volko-
_ men te approbeeren.
Echter daar dit arrest den tyd van vyf weken reeds geduurd heeft, en men hoop kan hebben , dat de gearrefteerde daar door voor-
. zigtigheid zal geleerd hebben, zonder zich weder aan *t prediken van wanorde en Regeringloosheid lchuldig te maken, nemen wy deeze
;, gelegentheid waar, om Ulieden voor te flaan. Uw Committé van Algemeene Waakzaamheid te qualificeeren, om uit uw naam, aan het Committé van Waakzaamheid en den Procureur der Gemeente te Amfterdam, aan te fcbryven, den gemelden Lieve van Ollefen, na hem ferieus over zyn fchandelyk gedrag onderhouden, en hem meerdere behoedzaamheid voor 't vervolg aanbevolen te hebben, uit den arreste te ontflaan, mits betalende de kosten; met verderen last aan' gemelde Committé, en den Procureur der Gemeente te Amfterdam , om zorgvuldig op de gedragingen van deezen Maa te letten, en ingevalle hy zich weder aan eenig onberaden gefchryf van dien aart, of aan eenige opruying der goede Burgery, tegen de geconftitueercte Magten mogt fchuldig maaken, zich dadelyk van zyn Perfoon te verzeekeren s om hem tot aan den generalen Vrede te be waren, of wel het Territoir deezer Provincie te doen verhaten, naar mate den aart van zyn vergryp.
Niettemin refereert zich Ulieder Committé, aan Ulieder meer verligt oordeel,
(JVas geteekcndf)
A. J. i& PIERRE.
In den Hage n Maart 1796, hei tweeds Jaar der Bataaffche Vryheid.
0$



JAARBOEKEN, Maart, 1796. S&7
Op welk een eu ander gedelibereerd zynde,'s. 'is goedgevonden en verftaan, den Procureur vi der Gemeente van Amfterdam by deezen te c gelasten, om tegen den gemelden van ölhfcny ter zaake als by het voorfz. Rapport » vetmeld, zodanig te procedeeren, als hy in goede Juftite zal bevinden te beboeren.
Het Committé Müitair diende, ten zelfden dage , van confideratien en advis, op het by Appointement van den oq February laatstleden , door de Provifioneele Reprefentanten van het "olk van Holland, in deszeifs handen gefielde Misfive, van het Committé van het Bondgenootfchap té Lande, aan de gewezen Staaten Generaal, öp den 17 te voren gefchreven , houdende deszeifs bedenkingen op een voorftel, van wegens deeze Provincie ter Generaliteit gedaan , tot vermeerdering van déArtilleryj in dienst van deeze Republiek , met nog vier BataMons ordinaire, eti vier üompagnien rvdende Artillerie; zynde het gemelde advis van het Committé Militair hier n* volgende geïnfereerd.
lVrTH ei D. o e LTRHElB». BROEDERSCHAP.
Het Committé Militair van'Holland', aan het Provinciaal Ëefiüuf'taii Holland.
BURGERS!
Het beeft de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland behaagt, by rna^
Gra-
i.



aflGRA-
VENJHA» CS.
Advis van het Commit té Militair,over de vermeerdering van ArtiUery.
988 NIEUWE NEDERLANOSCHE
jnnale apoftille, in dato a3 February laatst?ee> den m handen van het Committé Militair te Keilen, om die Vergadering, met terugzending, te dienen van advis, eene Misfive, door het Committé tot de algemeene zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, aan Hun Hoog Mogenden gefchreven den 17 te vooren, betrekkelyk een Voorltel, door deeze Provincie ter Generaliteit gedaan, tot de aanwerving van nog vier Bataillons ordinaire, en vier Coirmagnien rydeiidè Artillery; houdende die Misfive, dat, of fchooa 't gemelde Voordel door Hun Hoog Mogenden by Refolutie van den 21 January laatstleeden was gemaakt commisforiaal met het Committé te Lande, dat Committé nogthans hadt vermeend, deszeifs c:mfider..tien deswegens in gefchnfre aan Hun Hoog Mogenden te moeten doen toekomen, en zulfo ©m reden, dat die zaak acceleratie vordert. t Hebbende vervolgens vvelgeooemde Committé te Lande deszeifs confideratien, a!s eene Bylage op gezegde Misfive doen volgen, eu komen dezelve hoofdzakelyk daarop neder: dat bet Committé betuigt, zeer wel te penetreeren, dat 't Corps Artillery, zo als het thans is, geenszins, voldoende tot defeüfie deezer'Republiek moet gerekend worden te zyn.
Dat echter de voorgeftelde oprigting niet kan noch moet gefchieden, en zulks wel, om daar by geallegueerde redenen, welke het Committé Militair, om dezelve des te gemakkelyker te kunnen rescontreeren, in de vier navolgende pointen heeft verdeeld, te weten:
Vooreerst, dat het mankeert aan capable Suv jetten, om tot Officieren geemployeerd te kunnen worden.
Ten tweeden, dat de tegenswoordige Staat van 's Lands Finantie geene. uitgaven kan dulden , dan die van welke het Vaderland een uittlekend nut te wagten heeft.
Ten*



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 98$
Ten derden, dat van de voorgeftelde oprigtiog geen voordeel, geëvenredigd aan de kosten, verwast kan worden.
Ten vierden, dat het point om een kundig Chef- met eenige bekwame Officieren en Onderofficieren by het Franfche Gouvernement te verzoeken, verfcheide zwarigheden konde ontmoeten , als: „ -,., ,
1. De onzekerheid, of zy wel gefcfukt zouden wezen, om over. Nederlanders het bevel te voeren; en ten , ,
2. Dat eene dusdanige mefure niet ilegts by 't geheele Corps Artilleristen, maar zelfs by de geheele Arméè, zodanig een fchrikbaar ongenoegen zoude veroorzaken, dat dezelve daar door van de tegenswoordige orde van zaaken worden afgetrokken, en wat dies meer is.
En dat over zulks het meergenoemde Committé, advifeerende, proponeert om, in plaats van de voorgeftelde oprigting van meerdere Compagnien Artilleristen, de benodigde Detachementen van Vrywilligers uit de CompagDien Burger-Artilleristen te trekken, dezelve dadelyk te zenden naar Woerden, Zutphen, Breda en Groningen, ten einde hun kundig in de Artillerie te maken, met dezelve tot het laboreeren van Vuurwerken en ander Krygsbehoeftens te empioyeeren, hun dezelven 1 ratte, menten toe te (taan, als aan de Militaire Artillersten gegeven wordea, hun onder dezelve Discipline te ftellen, en hun, na verloop van een bepaalden tyd,, door andere Vrywilligers te doen aflosfen. _
Het Committé Militair, Burgers! heeft met niet weinig furprife dit Plan geëxamineerd, en is niet minder verwonderd, dat men niet heeft voldaan aan de Refolutie van Hun Hoog Mo-
§enden van 21 January laatstleeden, met het ouden van eene commisforiaale Befoigne over eene zaak, welke door het Committé Militair Ttt 3 wordt
1
's Gra-
venhage.
Advis van het Committé Militair , over de vermeer deringvanArtillery.



'sCra-
venha ge.
Advis van het Commit té Militair , ever de vermeerdering van Artille-
950 NIEUWE NEDERLANDSCHE
wordt asnfchouwd, als te zyn van 't allergrootst belang, tot behoud van Vaderland en Vryheid.
Het Committé Militair begrypt, dat het aanleggen en houden van Befoignes, tusfehen Leden van 't Gouvernement, öf der onderfcheidene Committés", ten oogmerk heeft, om do verfchillenie en fomwylen zeer verre van el» kander disfentiëerende gevoelens te debatteeren , elkanders redenen aan te hooren, zo mogelyk te overtuigen, en eindelyk tot eenparigheid, ten minften tot die Refolutie te komen, welke men oordeelt, ten meesten nutte van den Lande te kunnen en te mogen verflrekken
Deeze weg nu, Burger?! is door Hun Hoog Mogenden by meergedagte Refolutie van den ai january aangewezen geworden, en het Committé Militair (zonder te willen vooringenomen wezen met deszeifs gedagten en daar uit voordgevloeide, en ter Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland ukgebragte Voorftelfen) hadt wel gewenscht dat het Ccmmitté te Lande aan de meergenoemde Relolutie van Hun Hoog Mogenden hadde voldaan, wanneer het Committé Militair zich vleid, dat grootendeels de zwarigheden van dat Committé tegen het Voordel van de Provifionee'e Reprefentanten van bet Volk van Holland , betrekke'yk het aanwerven der ged;.giè Artilleristen, zouden hebben kunnen worden, uit den weg" geruimd.
Dan zulks niet gefchied, én het nieuwe firaks gemelde Voorfrel van het Committé te Lande, ten fine van advis, in handen van het Committé Militair gefield zynde , vindt hetzelve zich in de onvermydelyke verpligting, om, in de eerfte p'aats, de opgegevene zw?righeden Kan t Committé te Lande, tegen het meergedagee Vo >rftel van Holland, te rescontreeren; in de tweede hetzelve Voorftel të verdedigen,



JAARBOEKEN, Maan, 17.96. 991
het onwederfpreeklyke nut en hoge noodzakelyk->.< heid van eene fpoedige voldoening aan hetzelve, \ té bewyzen; en in de derde plaats, advifeeren-c de op 't Voorftel van 't Committé te Lande, hunne gedagten deswegens duidelyk, en zo kort. mogelyk, aan Uliedea meer verlicht oordeel te i onderwerpen. . , ..... . ,
En moet dan bet Committé Militair, op de' eerfte zwarigheid van het Committé te Lande,/ dat het naamelyk aan capable Voorwerpen, om< tot Officieren by de nieuw op te rigtene Artil-i kristen zoude mankeeren, eenvoudig aanmerken: f
Dat het Committé geenszins onkundig is ge-* weest, dat 'sLands Artillerie ten allen tyden,zo niet genegligeerd, immers met die zorg tot aankweeking van kunde en bekwaamheden niet is behandelt geworden, als zulks komt te vorderen, fpeciaal by een Corps, dat niet flegts de langdurige praktyk, maar vooral ook de Theorie (zal het tot nut verftrekken) zo hoog nodig is, dat daarenboven nog veel van de kundiglte Officieren , zedert de Organifatie 's Lands dienst hebben verlaaten; dat het aldus hier te Lande alzins mangelt aan een genoegzaam aantal kundige Officieren voor de Artillery.
Dan dat, volgens inzien van het Committé Militair, de Leden van het publiek Beftuur of belast met de uitvoerende Magt, zich geenszins mogten te vrede houden, met het niets beduidend voorbrengen van gebrek aan Perfoonen of middelen, die nodig zyn om Vaderland en Vryheid te behouden, maar integendeel, dat ' het de pligt is van zodanige Leden, omme deriel ver werkzaamheden en on vermoeiden yver te verdubbelen, na gelang van de zwarigheden en na evenredigheid van *t gebrek dat zy ontmoe-
■ ten. ^
Dan of die middelen, welke door het Committé te Lande opgegeven zyn om aan dit geTtt 4 brek
iGra-
enhae.
idvis an het .ommité MMair,ver de 'er-
veerdeing van 4rtilte-



*sGra-
venhage. .
Advis van het Comrniu té Militair ,
over de
vermeerde'ring yar, Ariilk'
NIEÜWE NEDERLANDSCHE
brek te gemoet te komen of hetzelve te herftellen, mogen bevonden worden voldoende te wezen, zulks is het Committé Militair, Medeburgers, verre af van te avoureeren, terwyl men 'er geeoe opgeeft dan die der Artilleryfchoolen, waar van, volgens het eigen geze^ae van het Committé te Lande, eerst na verloop van vier Jaaren, de vrugten kunnen worden geplukt; terwyl dat Committé voor het tegenswoordige zich eenvoudig bepaald, met het man* kement op te geven, zonder zich te bevlytigen met die middelen tot verbetering voor te dragen, welke de tegenswoordjge fituatie van ons dierbaar Vaderland zo hoognodig en vooral met de meest mogeiyke fpoed komt te vorderen .
Het Committé Militair van Holland heefc dus, even zo wel als het Committé te Lande, gekenu, en betreurt het gebrek aan 't genoegr zame aantal kundige Officieren by Neêrlandsch Artillery.
Dan het heeft zich geenzints kunnen vergenoegen, met vier Jaaren lang de ftille aanfchouwers van dat gebrek te blyven , het heeft hetzelve aangehaald by deszeifs Voorftel van n January laatstleeden, nopens de vermeerden* van 'sLands Arrillery, ter Tafel van de Pn£ vifioneele Reprefentanten van 't Volk van Holland uitgebragt; dan het Committé heeft geJyktydig die middelen opgegeven, welke volgens hun inzien, in dat gebrek fpoedig zouden kunnen te gemoed komen.
Het heeft dus voorgeftefd, om een kundig Chef aan t hoofd van Neêrlandsch Artillery te pfaatzen, dezelve van het Franfche Gouverpercent, tevens met vier kundige Kapiteins vier eerfte en vier tweede LiVutenants én-vier? en-twintij: kundige Onder-Officieren, te verzoeken j mitsgaders twee bekwame Officieren met
twee*



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 993
twee è drie bekwame Onder-Officieren voor de > rydende Artillery.
Dan tegen welk Voorftel, of om beter te ; zeggen, tegen welk middel, om aan 't alhier bekende gebrek te gemoed te komen, door 't Committé te Lande, als eene onoverkomelyke zwarigheid, wordt geobjedtiéerd:
1. De onzeSlrheid, of zy wel geichikt zouden wezen, om over Nederlanders het bevel te voeren. . 1, .....
2. Dat die mefure, het Corps Artilleristen, ja de geheele Armée te Lande, van de tegens. woordige ftaat van zaaken zoude aftrekken.
Edoch waar tegen het Committé Militair moet aanmerken, dat hetzelve, noch het Corps Artilleristen, noch de geheele Armée, een ogenblik zouden durven verdenken, dat dezelve zouden in ftaat zyn, door zodanige mefure van Politieke denkwyxe te veranderen; dat dezelve, zo als nu door 't Committé te Lande veronderfteld wordt, met opregte Vaderland- en Vryheidlievendc gevoelens bezield zynde, alleen daar door dat het publiek Beftuur vyftien Pranfche Officieren in dienst zoude aannemen > hun tot yyanden yarj^Vaderland en Vryheki zoude maaken.
Ook kan het Comrniné Militair niet bezeilen 5 hoe deeze vemmlerftcHing by het Committé te Lande heeft kun en geboren worden, daar.dat Committé zelve den Generaal L\u>;ionceau, als een der Hoofden, in 'sLands Armée geplaatst heeft, terwyl hetzelve tevens daar door heefl getoond, volkomen te veronderftellen, dat kundige en braave Franfche Officieren ook zeer wel 2yn gefehikt om Nederlanders te commandeeren, terwyl al verder, door de voorgeflagem mefure, om Franfche Officuren, zo mogelyk hy de Artillery te plaatzen, geen Officier bj dat Corps zich in deszeifs ayancement of rang zoude kunnen benadeelt rekenen, daar de in "i tt 5 ten
sGra-
3e.
ddvis van het Commit» té Militair , over de vermeerderingvanArtillery.
>



VENHA" GE.
Advh van het Commit ié Militair , ever di vermeerde'ringva; Artille. ry.
094 NIEUWE NEDERLANDSCHE
tentie by meergemelde Voorftel niet anders is geweest, dan om de vier nieuw aan te wervene Bataillons Artillery, met de vier thans in dienst zynde te nnalgameeren of door een te mengen, ten einde de kundige de min gevorderde fpoedig zouden kunnen onderrigten, en
■waar door dan tevens het getal der Officieren verdubbeld wordende, ook het avancement van de thans in dienst zynde Officieren der Artillery fpoedig en aanmerkelyk zoude worden bevorderd;' daar het Voorftel om een kundig Fransch Officier aan 't hoofd van Neêrlands Artillery te
'plaatzen, aan ieder braaf en weldenkend Officier van de Artillery, niet dan aangenaam zoude kunnen wezen, terwyl het Corps Artilleristen in dit Land, vooral in Oorlogstyd zo als tegenwoordig, wyd en zyd moet worden uit een verfpreid, eri dat dus aan \ hoofd van dat Corps volftrekt nodig is, een alzins kundig en actief Officier, ten einde zich dikwerf alomme . by deszeifs Corps te kunnen bevinden, zo om' hetzelve in kundigheden te oaffenen, als voor deszeifs nut en noodwendigheden te kunnen v zorgen , het welk aan de tegenswoordige Chef, door deszeifs hooge jaaren , onmogelyk is geworden te efFeétueeren.
En kan het dus , volgens inzien van het Committé". Militair, aan uw verlicht oordeel geenzints échappeeren, dat ook deeze zwarigheden van het Committé te Lande, genoegzaam zyn wederlegd, en by bedaarde doordenking, het heilzaam oogmerk van de Provifioneele Reprefentanten van 't Voik van Holland geenzints mogen éludeeren.
De tweede zwarigheid van het Committé te Lande beftaat daarin, dat de tegenswoordige Staat van 's Lands Finantie geene uitgaven kan dulden, dan die, van welke 't Vaderland een uitftekend nut te wagten heeft.
Es



JAARBOEKEN, Maart % 1796. 993
En de derde, dat van de voorgeftelde op• ». rietine, dat nut niet kan worden verwagt. ^
Ter rescontreering deezer zwarigheden, moet G het Committé Militair, gelyktydig het geheele voorftel van Holland verdedigen, en daar van . het onwederfprekelyke nut en de hoge nood- \ zakeiykheid tragten te bewyzen, <
Het was dan, Medeburgers! in het begin t deezes Jaars, dat eindelyk de licentiatie den Zwitferfche Troupes by Hun Hoog Mogenden < was vastgefteld en bepaald. 1
Dat het Committé, 'er niet onverfchillig over 1 dat de fterkte van de Armée te Lande, door» meer dan 6coo Man ftond te warden vermin- dett, begreep te moeten onderzoeken, of niet; hoogst noodzakelyk dat gemis op eene andere wy«e zoude behooren te worden herfteld; en daar al aanftonds een iegelyk , die flegts de minde kennis draagd van de fterkte van 's Landa Armée cn van de locale fituatie van dit Land» overtuigd moet zyn, dat hefzelve met geene mogelykheid door zo weinige Troupes zoude kunnen verdedigd worden, was het niet, dat de artificieele lnundatign, en de tusfehen dezelve gelegene posten, mitsgaders een aantal vestingen, zo niet meerder, immers zo veel tegenftand kunnen bieden, als van de fterkfte Armée in het open Veld immer zoude te wagten wezen.
En moet ook dien ten gevolge, gelyktydig, ieder doorziend mensen ten vollen overtuigd zyn, dat tot de verdediging van zo veele vestingen cn zulk een groot getal intermediaire posten, als zich in dit Land bevinden en nog behooren aangelegd te worden, een aanmerkelyk getal Artilleristen benoodigd is.
En ftaat dus geenzints te verwonderen, dat in het ftraks gezegde geval, al aanftonds de aandagt van het Committé Mil tair op de ver meerdering van 'sLands Artillery gevallen is.
iGRA-* ENHAE.
idvis an het lommité Miltair t ver de <er-
veerdeingvanirtillc1"
l



'sGra-
venha ge.
Advis van hei Commii
ié Militair , over de vermeerdering va Artille
996 NIEUWE NEDERLANDSCHE
En hoe zoude zulks, Medeburgers' de aandagt van het Committé hebben kunnen ontglip pen, daar het Committé te Lande zelve op pp pag. 31 van deszeifs Plan van Orgamfatie
S^^^^^ ^dllery' met rondeïoSd rr zegt: dat de formatie van dat Corps, voor -„ zeker met is ingerigt op dusdanige voèt van
' » ft?.rk,!e'f*ls welLde die"s< deezer Republiek „ uit hoofae van haare locale politie, komt re' vorderen " bewyzende zulks daar uit, dat het Corps Artilleristen, in den laaiïten Oorlog, ■offchoon over de 4000 man fterk, nog f» .verre na niet toereikende was, om de Vestingen en Inundatie-Liniën, na behooren te bezetten. "c
Ook is des tyds meermalen gezegd geworden, dat in veele Vestingen liefgetal der Artilleristen minder dan de helft van dat der Ka nonnen uitmaakte,
By aldien nu onverhoopt het toneel des Oorlogs zich tot dit Land kwam te wenden hoe zouden dan flegts 26co Artilleristen vol' doende kunnen gerekend worden, om dit C,L meenebest te beveiligen, daar de Oostelvke Frontieren, oneindig meer bezetting, dan de Zuidelyke vorderen, daar het Terrein, dat be. zet moet worden, veel grooter is, en daar de Intermediaire Posten aanmerkelyk moeten, er! zo wy hopen zullen, worden vermeerdert
Uit welk alles dan, de Provifioneele Reprefentanten van 't Volk van Holland, op de propolitie van deszeifs Committé Militair, te reet hebben begrepen, dat eene aanzienlvke vermeerdering van 's Lands Artillery, niet flegts van t grootfte nut, maar tot behoud van Va?yk is e" ^yheid, 0Dvermydelyk noodzaken En daar 't Committé te Lande, 20 by boven aangehaalde Periode, uit het Plan van Orpmfatie, als by deszeifs in het hoo« deezes
ve*.



JAARBOEKEN, Maartt 1796. 997
vermelde Misfive en Bylage, van 17 February ' laatstleden wel volkomen avoueert, dat de te-< -genswoordige fterkte van 's Lands Artillery met 1 genoegzaam is* om bet Vaderland te verdedigen , doch gelyktydig tegen de voorgeftelde vermeerdering is, en andere middelen opgeeft, zo ftaat te onderzoeken, of die, door dat Committé opgegevene middelen, om in tyd van nood aan het opgenoemde gebrek te hip i pleeren, zonder het aanwerven van meerdere Artillery, genoegzaam zullen zyn, ja, dan neen. Zo ja, is de tweede zwarigheid, betrekkelyk 'sLands Financien, door dat Committé bygebragt, volkomen gegrond, eh behoord het Voorftel, tot aanwerving van meerdere Artilleristen, verworpen te worden. Zo neen, behoord het principe van dat Voorftel, volgens mz"'en van hét Committ-é Militair, met de grootst mogeiyke fpoed geadopteerd te worden, terwyl ir.en als dan nader over de meerdere by°ebr&ie zwarigheden, zal kunnen deliberee-; ren, e«We waarde derzelve overwegende, zal kunnen goed- of afkeuren. In de eerfte plaats, Medeburgers! geeft het Committé van het Bondgenootfchap, by deszeifs Plan van Organifatie, om aan het voorfz. gebrek te gemoed te komen, deeze middelen op; om namelyk, na verloop van vier Jaaren, de vier-en-twintig meest bekwame eerfte Lieutenants tot tweede Kapiteins aan te ftellen, en, omme by opkomende onlusten, de refpeftive Compagnien met een aantal Kanonniers te vermeerderen.
Het Committé Militair, Medeburgers! beerypt, dat men alle hoop mag voeden, om, na verloop van vier Jaaren , in Vrede te leeven, en dat dus de verbetering van dien tyd in de tegenswoordige weinig baten kan, daar wy thans in tyde van onlust immers ongelukkig nog in vollen Oorlog leven, en dat aldus de augmerftatie der refceclive Compagnien (zo
de-
sGra-
'ENHA« ÏE.
ddvis van het Commit•é Milt' air f iver de ter*
meerdering van Artillery.



S>o8 NIEUWE NEDERLAN DSCHE
*sGra*
venha' ge. .
Advis van het Commii té Militair,over de ver» meerderingvaiArtillery»
deze've werkelyk kunnen nuttig zyn*) reeds by de dag der O ganifkie hadt behoren te geleideden Dan ,het Cormnitté kan ook al van die vermecr.iering in Manfchappen by de CompagmVn, geen aenoegzaam nut gevoelen, en wel om re'en, dat op wei ig , mog lyk op geene .plaatlen , eene g heele Compagnie Artillery, waunefr dezelve oneindig (terker was als tegenwoordig, fy elkandersn gelyktydig zoude ageeren, maar iutegendeel, dat dezelve in veele afdeelingcn zoude moe-en wor ien gedeelt, waar door het zeer_moeyelyk zoude wezen1, om aan i die ouderfcheidene Detachementen de nodige Officieren te kunnen toevoegen, en wanneer mett daar hy voegd de eige, meeraialen aangehaalde gezegdens, van het Committé te Lande, dat het fteeds mangeld aan kundige Officieren der Artillery, zal men ras het nog minder nut van die vermeerdering gevoelen.'
Terwyl cok thans de Officieren der Artillery, alle in hoog nodige dienst gevordert wordende, weinig of geen nut kunnen trekkeni,van de anderzints heilzame inrigting der iïrtilleryfchoclen. \ (
En daar nti het Committé Militair zich vleid, overvloedig te hebben aangetoond , dat deeze middelen, door 't Committé te Lande, tot fuppletie van 't gebrek van een genoegzaam getal Artilleristen voorgeflageir, om, immers voor 't tegenswoordig moment het Vaderland gerust te fteilen, onvoldoende zyn, zo moet hetzelve als nog perfifteeren by deszeifs gedagten, dat eene fpoeöige vermeerdering van 'sLands Artillery, onvermydelyk noodz^kelyk is , en dat het daar by piaatfen van Franfche Officieren, hoogst nodig zoude wezejn, en de weldenkende en Vaderland'ievende Officier der Artillery, Biet zal kunnen indisponeeren.
Terwyl het Committé van oordeel-#oude we;zen, dat, zo ras de voorgeftelde vermeerdering
zou-



JAARBOEKEN, Maart% 1796. 99?
zoude zyn gedecreteerd, en de Franfche Ofn>. eieren door toeftemming van onze Bondge nooten alhier zouden aangekomen zyn, men, alle de Officieren der Artillery, even als die der Genie een Examen zoude behooren te doen onder'aan; dat men vervolgens de bekwaamde tot Kapiteins zoude behooren te behouden of aan te dellen, en wel zodanig door de agt Ba-, taillons zoude behooren te vermengen , dat hy ieder Bataillon eenige meer- en eenige minkundige zouden behooren geplaatst te worden, en dat men hetzelve voorbeeld ook met de eerfte en tweede Lieutenants zoude moeten volgen,; terwyl men op gelyke wyze de Onder-Officie ren zoude moeten plaatfen, en de kundigften zoude moeten bevorderen; wanneer gelyktydi» de thans dienende en de nieuwe aangeworvene zouden behooren geamalgameert te worden, op dat by iedere Compagnie zich kundige OnderOfficieren en geëxerceerde Manfchappen zouden bevinden; terwyl niemand zal kunnen ontkennen dat deeze vermeerdering, aan alle de thans dienst doende Officieren en Onder-Officieren der Artillery, vooral voor de kundigfte, een fchooue gelegendheid tot avancement zal verfchaffen; al is het ook, .dat twaalf Franfche Officieren daar by worden geplaatst.
Terwyl al verder, de Batailions meerder dan tegenwoordig, zullen kunnen by een gehouden worden, en door dagelykfche Exercitiën meerder zullen kunnen worden kundig gemaakt; daar ook de dienst minder zwaar wordende, de Artillery -fchoolen beter zullen kunnen worden gefrequenteert.
Thans, Medeburgers! opgenoemd zynde alkde vrugten, welke uit de meergemelde Voorgeftelde vermeerdering van 'sLands Artillery zullen voortvloeyen, en tevens de hooge noodzakelykheid van 't zelve, zo het Committé aich vleid, zonneklaar zynde aan deu dag gelegd ,
'TjRA-
rmiu.'
3E.
ddvts van het "ommïté Militair. , wit de verweerde"ingvanrlrtille7«



VGra-
venhage.
Advis van het Committé Militair,over de ver-
meorderingvaiArtillery.
iaoo NIEUWE NEDERLANDSCHE
legd, ftaat nog te onderzoeken, of de bekende vervallene Staat van 'sJLands Finantie, eene genoegzame reuen opleven, om hetzelve te verwyderen , of geheel af te wyzen.
Ün moet het Commiué daarop aanmerken, dat by deszeifs Voorftel, op den n January laatstleden ter Tafel van de Provifioneele Rel prefentanten uitgebragt, duideiyk ftaat ter neder ge.teld, dat de voorgeftelde vermeerdering 's Jaarlyks zoude koomen te kosten noch geene ƒ 7,39000:-:- terwyl de Zwitferfche Brigade, die reeds gedeeltelyk is, en verders ftaat te iworden gelicentieert, met de Serviesgelden daar onder gerekent, Jaarlyks by de agttien Tonnen ' Gouds den Lande hebben gekost, en dat aldus het gezegde Plan geagreëert wordende, de uitgaven ruim een Millioen 'sjaars minder zullen zyn, dan ten tyde, dat de Zwitferfche Brigade zich in sLanus dienst bevondt.
En daar thans, wanneer het Vaderland mo<t aangevallen worden, een confiderabel getal Artilleristen, zo tot verdediging van alle Oesterlyke Frontierplaatfen, Inundatie-Linien en In* termediaire Posten, als tot de geheele Zeekust benodigt zyn , zo :s het aan 't Committé Militair (onder correétiej Voorgekomen, dat men om Jaarlyks agt Tonnen Gouds uit te fparen; daar men 'er door het licentieerert der Zwitters, behalven deeze, reeds meer dan tien komt te gewinnen, niet langer zal kunnen uitftellen, een Corps Militairen te verdubbelen, het welk byzonder in dit Land, onvermydelyk noodzakelyk is.
Eindelyk advifeerende op het Voorftel van welgemelde Committé te Lande , om namelyk de Burger Kanonniers by wyze van Detache* inenten, na vier Frontierfteden van dit Gemeeöebest aftekenden , ten einde dezelve te be* kwamen in het laboreeren van Vuurwerken zó moet het Committé betuigen , geenzins van
dat



N i £ ü W Ë NEDERLANDSCHl
JAARBOEKEN)
o? VERVOLG dér MERKWAARDIGSTE
GESCHIEDENISSEN*
DIS VOORGEVALLEN ZTB IN DE
2EVEN PROVINCIËN, BATAAFSCH BRABAND en DRENTHE»
EN BE
BUITENLANDSCHE BEZITTINGEN? voor het Jaar M D C C X C V I.
Éerfte Vervolg van bei Derde Stukje.
Te AMSTELDA M, By j. van der BURGH en ZOOM»
1796. 18






JAARBOEKENj Maart, 1706. looi
dat Voorftel, het voorlegevebe hut, veel min' de noodzakelykheid te kunnen penetreeren; kün-^ nende het Committé Militair niet bezefferi, dat < de kunst van Vuurwerken te maaken, by aldien die brave Burgers al eens volkomen daar toe ge-. negen waren, en volledig daar in kwamen tö1 reusfeeren, aan hun tevens zoude,, geven de zo' boognoodige kunde, om in cas van attaque, dëb ; ondernemenden vyand, met het Kanon van 's Lands gedreigde Wallen aftekeeren.
Behalven Cog dat hst Committé zich wel vleid, dat veele Burger- Kanonniers in tyd van nood, zich alomme daar 't noodig is, by 't Kanon zullen vervoegen, ten einde hetzelve op de vyanden des Vaderlands los te branden, edoch dat niet gemakkelyk een genoegzaam aantal Burgers zuilen genegen zyn , hunne beroepen, neeringen en handteringen Voor eenefi tyd te verlaaten, om, voor het ïradtement dat de Militaire Kanonnier gewoon is te bekomen, in 'sLands Magazyhcn tot het jaboreereü van Vuurwerken geëmployeert te worden.
Eindelyk, Medeburgers! heeft het Committé Militair, reeds by deszeifs meergedagte Voorftel van 11 January laatstleeden aangemerkt, en moet als nog herhaalen, dat hetzelve geenzins kan inftemmen met de gevoelens van die geene, welken , door geen ogenblikkelyk gevaar bedreigd wordende, vermeeneb tegen de toekomeöde onheilen , geène vooruitloopende maatregelen te moeten by de hand nemeü.
En vindt aldus het Committé andermaal zich völgeös eed en pligt genoodzaakt, het meergedagte Voorftel aan Üüeder ferieufe aandagt té bevelen, met alle die nadruk, met alle die ernst, 'welke de verdediging van het dierbaar Vaderland . zo hoognoodig komt te vordjeren.
Terwyl, wanneer hetzelve door Ulieden goed gekeurd, ter Nationaale Vergadering voorgedragen eti door dezelve fpoedig gedecreteerd wof Vvv den
iGftA-
ENHA* ISè
4dvis 'an liet "ïommitê Milt■air,jver de Verneer deringvanArtille* rjr.



looi NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha-
oe.
Advis van het Committé Militair,oyer de vermeerdering van Artillery.
dende, op dit tydftip miDder kostbaar en gemakkelyker dan ooit, zoude kunnen worden tef uitvoer gebragt; daar thans veele individueele brave Onder-Officieren en Soldaten van die Zwitferfche Regimenten, die nog niet gelicentieerd zyn, gaarne in 'sLands dienst zouden blyven, en dat aldus in korten tyd een groot aantal Manfchappen zoude kunnen aangeworven worden.
Terwyl ook cog het Plan, om bekwame gegageerde Manfchappen by dit Corps aan te neemen, aan den Lande tot een aanmerkelyk voordeel zoude verftrekkcn.
Ten laatften zal het Committé Militair niet uitweiden, over dat het Committé te Lande zich in deszeifs Misfive aan Hun Hoog Mogenden, in 't geheel niet heeft uitgelaaten over het Voorftel, om drie Infpecïeurs Generaals aan te ftellen, het welk echter door deeze Provincie gelyktydig met het vorige , ter Tafel van Hun Hoog Mogenden is uitgebragt geworden; zullende het Committé, by eene nadere gelegenheid, ook daar van het nut en de noodzaaklykheid aan* toonen.
Inmiddels refereert zich het Committé Militair alzins aan Ulieder meer. verlicht oordeel.
(JVas geieekend,)
F. J. van de WALL.
Hage io Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Waarop gedelibereerd, en de Vergadering ge« jriformeerd zynde, dat by de Nationaale Vergadering eene Commisfie was gedecerneerd, om alle noch onafgedaane zaaken, by de geweezen Vergadering van de Staaten Generaal aanhangig,
'ffJi* V ? V' CC



JAARBOEKEN, Maart, 1790% 1003
te rangfchikken, en ter Tafel van de Nationaale Vergadering te brengen, is goedgevonden en ver- < ftaan, het Committé Militair te authorifeeren, , om uit naam deezer Vergadering, het gemelde advis, aan de voorfz. Commisfie ter hand te ftellen, tot haare informatie, en wel uit hoofde, dat deeze zaak thans geen onderwerp der deliberatien van deeze Vergadering meer kan uitmaaken.
Het Committé van Finantie heeft, ter voldoening van het Decreet van den 25 February laatstleeden, van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, op de als toen nader in deszeifs handen geftelde primitive voordragt van den Burger Wifclius, op den 17 December laatstleeden gedaan, over zeker toegelegde Penfioenen, door den gewezen Stadhouder, uit de fecreete Correspondentiegelden van den Raadpenfionaris, het navolgend advis uitgebragt.
Het Committé van Finantie van Holland, aan de Leden van het Provinciaal Beftuur van HoU land.
MEDEBURGERS!
■pjen 17 December van den afgelopen Jaare 1795, is ter Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, door den Burger Wifelius gedaan een Voorftel, waarin fnbftantieel wordt gefteld, dat door WiU lem den V'jfden , op den a$ April des Jaars 1775, aan den toen ter tyd extra ordinaris Kapitein ter Zee, den Ridder van Kingsbergen, Vvv a by
sGra.



*s GgAvfiNHAGE.
van het Comm. van Finantie , rankende zekere Penfioeaen,
i
- „ v *
I
i
1
<
1 } \ \
i $ v
Ï094 NIEUWE NEDERLANDSCHE
by eene formeele Aüe een PenÜoen van f 2000 Jaarlyks was toegelegd, en den Raadpenfionaris
2\S?vndAVer?°gt -eD g^otborifeerd, om uit de hem Raadpenfionaris geaccordeerde gelden uit 's Lands Kasfe, tot het houden van fecreete Correspondentie, dat Penfioen jaarlyks by quartalen te betaalen, en zulks alles zonder eenige permisfie of medeweten van de toenmalige Staaten van Holland, zo mm als van Gecommitteerde Raaden, gelyk zulks mede zoude hebben plaats gehad, ten opzigte van den Secretaris de Larrey aan wien hy, quafi voor geheime dienften, Taaryks uit de Ras van Holland hadde doen betaa-
r3rfe° foi?n,ï *an f ^OQ- en dat hy Burger Wijehus, dit berigt alleenlyk hadde bekomen uit (iet Weekblad , genaamd de Advocaat der Na'aonaale Vryhcid, oordeelende verders, dat in tec onderzoek deezer zaak vier hoofdpointen voorkomen, welke refpeótivelyk Quxsfionés iuris t fa&t opleveren en beftaan in de navolgende, Ms, 1. of en in hoe verre de faiten, zo ten oozmeq van Willem den Fyfden,. Kin vbergen en B/eyswjK, als ten opzigteo van de Larrey, waar :n waarachtig zyn ? ,;'
2. Zo dezelve mogten worden waar bevonden, >p welken titel Willem de Vyfde de alzo geaccordeerde Penfioenen uit 'sLands Kasfe hadde ioen betaalen.
3. Of Kingsbergen en de Larrey geweten iadden, immers hadden, kunnen weten, dat de:elve Penfioenen uit 'sLands Kas aan hun wierIe gefourneerd? en
4. Hoe voile Jaaren, zy van die Penfioenen ladden gejouisfeerd ; en hebbende wyders de Jurger Wptuüs gedaan het volgende Voorftel, ooreerst, dat de Cornmittés van Fmantlen en an Rekeningen mogten worden gelast, zich op e ver poirten te informee-en, en aan de Verkering der Provifioneele Reprefa. anten een a\m%, verfiag daar yp bian n jen tyd van
drie '



JAARBOEKEN, Maart, 179$. taa$
drie weken te doen, en ten anderen, dat zoude », worde gedecreteerd, dat by aidien mogt worden v bevonden, dat de meergenoemde Kmgsbergen enc de Larrey, beide of een hunner gezegde fommen, refpeöivelyk hadden genooten, en dezelve. zonder voorfz. kennis en permisfie van de Staa- \ ten van Holland, of derzelver Gecommitteerde 1 Raaden, zonder eenigen anderen wettigen titel, 1 door Willem den Vyfden waren geaccordeerd ge- < worden, en zy te gelyk hadden geweten,, of > immers hadden kunnen weten, dat deeze gelden 1 hun uit 'sLands penningen wierden gefurneerd, 1 elk hunner zoude worden genoodzaakt, de alzo; bv hun genoten penningen, binnen den tyd van zes weken, na dato dat het Rapport zoude worden uitgebragt, aan de Kas van Holland te reftitueeren, en wel gerekend naar de Jaaren1 dat zv zouden bevonden zyn, daar van te hebben eejouisfeerd, op poene, dat by nalatigheid van dien, hunne byzondere eigendommen en goederen daar voor zouden worden aangefproken; verders dat in dit geval, by aidien deeze eigendommen en goederen, of in het geheel niet, of flegts ten deele tot de reftitutie, van de alzo aan den Lande fub en obrepöivelyk ontvreemde penninEen, mogten toereikende bevonden worden, de Erfgenamen van wylen den Raadpenfionaris van Bleinvyk verpligt zouden worden, het gebrekige daar aan te fuppleeren, voor zo verre die nalatenfchap daar toe fufficient mogt geweest zyn, en dat wel elk hunner pro rato van de portien, waar voor hy geïnflitueerd geweest, of voor zo verre dezelve ab intefta 0 op hem mogt gedevolveerd zyn, en eindelyk, dat dit laatfte ook zoude plaats, hebben, by aidien by onderzoek mogt komen te blyken, dat deeze Penfioenen wel ter kwader trouwe, door Htllem den Fyfden uit 'sLands Kas betaald, maar echter ter goeder trouwe door Kingsbergen en de Larrey, Icide of een van hun waren genoten geworden.
V v v 3 ' "e*
Ga**
esha*
e.
Idvis an het lotnm. an Ft>antiet■aakenlezeke*•e Penhenen.



*sGba-
venhace.
Advis van liet Comm, vat/ fitjantietTuükcn de zekert ttnfyetiieu.
ipos NIEUWE NEDERLANDSCHE
Pet heeft die Vergadering der Provifioneeie Reprefentanten behaagd, by Decreet van denzelfden 17 December, den by het Voorftel geproponeerden last, aan de Committés van Finantie en van Rekening te geven, ten einde van derzelver bevinding, binnen den geftelden tyd van drie weken, aan die Vergadering rapport te doen, om als dan nader zodanig te kunnen delibereerea en refolveeren, als zoude bevonden worden te behooren.
Ingevolge dit Decreet dan was alleenlyk geden tndeerd aan de Committés van Finantie ea van Rekening, bet doen van onderzoek omtrent het hiftoriëele van de zaak, zonder daar over eenigzints verder omtrent het middel van redres ©f reftitutie, hunne gedagten voor te dragen; en, daar aan die Committés nimmer eenige andere papieren van het voorig Beduur waren overgeleverd, dan die op het Bureau van Finantie, of ter Secretarie waren berustende, en ook tot het onderzoek van de Fioantieele gedragingen van de lieden van het vcorig Beduur, eene fpeciaaie en perfoneele Commisfie zynde benoemd, hebben de Committés natuuriyk moeten verfeeren in die fuppofitie, dat het oogmerk van de Vergadering was, van hun te requireeren, om uit de onder Henlieden berustende papieren, de waarheid van het gepofeerde te onderzoeken; nimmer konden de Committés in gedagten komen, dat onder de perfoneele Commisfie tot opmaking van de Finantieelen Staat deezer Provincie, fecreete papieren berustende zvnde, welke in particuliere Boedels gevonden waren, men van de Coromittés zoude kunnen verwagten, dat zy zender nacere indicatie aldaar eenig onderzoek zouden doen, by den Burger Wijelius, zich hier over te adresfeeren, ter bekoming van nadere informatie , kan het Committé zich niet imagineeren , dat v?n eenige nuttigheid zoude kunnen zyn, daar dezelve met zo veel woorden zegt, dat hem
die



JAARBOEKEN, Mqm$, I79<*. IO°7
die faiten alleenlyk zyn berigt geworden, door's het bovengenoemd Weekblad. . v
De Committés van Finantie en van Rekemn g gen- konden dan niet anders, dan voldoen aan dit eeeoe, bet welk uit de teneur van de gedaa- s. tl Sropofitie van den Burger l!Vjya> moest v worden gefurponeerd, en ook deszeifs intentie te ?vn: te weten, dat reffectivelyk zo op het Bu v Su van Finantie, als uit de Rekeningen der« entvanpers na het exteeren van zodanige Acte ' en de èedaane betalingen zoude worden geinqui a reerd. Daar nu door den Burger Wtftkus, met / zo veel fiducie aan de Vergadering zyn kennis /i geven gefchied, en daarop zyn rropofitie, om zvn Voorftel in handen van de Commiuéi van Finantie en van Rekeningen, ten einde uaarop te informeeren, gebouwd was, konde het r.iet aalaaten , het Committé van Finantie zeer te frappeeren, daar van geene de min'te traces te kunnen ontdekken, en ook van het Committé van Rekeningen berigt te bekomen, dat mede dcor hen niets konde worden opgefpoord-
Het Committé moest' oerhaiven natuurlyk, niec anders dan zeer verwonderd zyn . dat een Lid der Vergadering eene voorlte.lmg doet, met betrekking tot een zaak, die hy erkend, alleen ter zyner kennisfe re zyn gekomen, door een Dagblad: want Medeburgers! het zal er niet toe doen, of de Schryver van dat Dagblad; bv den Burger Ifiulins bekend is , ja dan neen, dit is zeker, by was niet bekend by bet Committé van Finantie; dan al is het, dat die Schryver is de geene, welke het Committé van Finantie, zedert daar voor heeft hooren noemen, en welke zyne probiteit, candeur en kunde ook «, van welke publieke achting hy ook jonisleere, zo "lang hy zyn Dagblad zonder deszeifs naam blyft uitgeven, zo lang konde een Committé der reprefentatie hetzelve nier als een
authentiek-ftuk confidereeren. Hier by komt, da.t v Vvv 4 wel
GraenhA-
E.
'dvis an het 'omm. an Ftantïe , anken» e zekB' e l'en* oenen»



ioo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra
VENHA GE.
Advis yan he Comm. van Finantieraaken de zeke re Penfioenen,
. wel zo, als uw Commiité uit den voordragt van
- den Burger Wifelius heeft gemeend te moeten opmaaken, aan deu Schryver van den Advocaat der Nationaale Fryheid, eene Misfive was gezonden , doch niet door wien, en welke autho-
■ riteit aan die Misfive moet worden toegekend, waaromtrent de Burger Wifelius zelve fchynt te
■ dubieeren, wanneer hy van de Misfive fpreken, de, als twyfFelende zegt, „ by aidien een Mis• „ five aan den acbtingwaardigen en verdienftely-
- „ ken Schryver van het Volkverligtend Week1 ,, blad, de Advocaat der Nationaale Vryheid, i ,, toegezonden en in deszelf vierde No. geïnfe-
„ reerd, waarheid fpreekt:'» want al is het dat de Schryver of Schryvers van dien brief aan den Autheur van dit aangehaalde Dagblad bekend is of zyn, al is het dat hy in dezelve alle fiducie field, al is het zelve, dat hem daar by alle bewyzen worden gefuppediteerd, zo is het echter waar, dat het geene door eenen anonimen Schryver, hy zy wie hy zyT wordt opgegeven, zonder tevens de bewyzen daar toe relatief over te leggen, niet anders kan worden geconfidereerd, dan gratis geallegueerd, en alzo een zeer gehafardeerde ftelling te zyn.
By aidien dan de Burger Wifelius hadde kunnen goedvinden, by zyne eerstgedaane propofitie, van den 17 December open te leggen, de informatien welke door hem by zyne nadere propofitie van den 25 February deezes Jaars worden opgegeven, en die hy zekerlyk aliunde, dan uit het aoor hem aangehaalde Weekblad heeft bekomen, twyflèld het Committé van Finantie niet, of de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten zoude van zelve begrepen hebben, dat de Committés van Finantie en van Rekeningen, niet a porté waren, tot het doen van het gerequireerde onderzoek, veel minder tot het doen van extraordinaris recherches, en alzo die propofitie hebben gerenvoyeerd aan zodanig Committé of
per-



JAARBOEKEN, Maart, 1796» I009
perfoneele Commisfie, als aan welke dit fpeciaal »s
WaDa8ardeSndnu dé Vergadering der Provifioneele Ï Reprefentanten behaagt heeft, by Decreet op de nadere en geampiieerde propofitie van den Bar- z a& mjelius, den 25 February laatstleeden, de v voorfz. primitive voordragt van den 17 Decem-C ber , andermaal in handen te ftellen van het v Committé van Finantie, met last, om daarom- n „ent alle mogelyk onderzoek te doen, en ten r fnoedigften rapport in te brengen, dan het hier a voren gepofeerde, het geen eenigzints ampeler r heeft moeten zyn, orh daar door af te weren/ alle verdenking, waar onder men het Committé heeft willen brengen, als of hetzelve zieh van het doen van behoorlyke en genoegzame nafporine hadde onttrokken, en de zaak maar oppervlakkig behandeld, is het dan alleen om aan dien last te voldoen, en geenzints om dat het Committé avoueerd , dat dit onderzoek tot haare werkzaamheden behoord, dat het Committé van Finantie de eer zal hebben aan deeze Vergadering , als de voorgaande Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland vervangende, van zyne bevinding rapport
lC HeTcommitté dan van de Provifioneele Commisfie tot onderzoek naar den ftaat der Finantie deezer Provincie, onder welke, volgens de indicatie by voorfz- Decreet van 17 deezer gedaan, hebbende gerequireerd, het by dat Decreet door 'Willem den Vyfém eigenhandig onderteekend Stuk, heeft van die perfoneele Commisfie bekomen, twee Portefeuilles, beiden volgens informatie gekomen uit den Boedel van den gewezen Raadpenfionaris van der Spiegel, de eene behelzende de rekening wegens fecreete Correspondentie van den Jaare 1772 tot 1781, en de andere gelyke rekeningen van den Jaare 1782 tot
I?87* Waar
Gra-
üNHAS.
'dvii m het omm. m Ft* antie , zaken* e zekee Penoenen*.



"sGRi venh;
ge.
Advis van hc Comm, van Finantie j raakende zeke re Penfioenen,
j \ i
ioio NIEUWE NEDERLANDSCHE
■ Waar uit dan het Committé van Finantie zo veel daar uit heeft kunnen worden ontdek ! de vier door den Burger Wifelius by zyn primitive
f En wel eerftelyk, of en in boe verre de faiten, zo ten opzigte van Willem den Vyfden
■als van Kingsbergen en Bleyswyk, waar en waarachtig zyn. J ' u
■ Waarop is dienende, dat by ca onder de Bv-
Sf^rinT dCr Rek£W° * en wel orZ die van den Jaare 177J is gevonden een Stuk van den volgenden inhoud:
Zyueu,Ho?gheiJd in byzondere aanmerking genomen hebbende, de groote ervarendheid, bekwaamheid en talenten van Jan Hendrik Kingsbergen, Extraordinaris Kapitein ter Zee, onder het resfort van de Admiraliteit tot Amfterdam, en feeciaal gelet op de gefignaleerde blyken van dap, perheid en beleid, door denzelven op de roemrugtigfte wyze betoont in verfcheide expeditiën ter Zee, onder de Vlag van haare Majefteit, de Keizennne van Rusland, in wier dienst hv zich met confent en permisfie van zyne Hoogheid
§?Ï"T5? we0 Oorlog met de Ottomannifche Porte hadt begeven, en pondereerende de groote nuttigheid en noodzakelykheid voor de belangens van sLands na vale Magt, dat een Officier van die verdienften werde gedisponeert, om zich voor altoos, en met afwyziDge van alle aanzoekingen van elders, aan den dienst van 't Vaderland te verbinden, waar toe by zich onder billyke voorwaarae ook allezints bereidt heeft getoond, heeft aa deliberatie goedgevonden, den Heer RaadnenSonaris van Holland en West-Friesland, nu en n der tyd wezende, te verzoeken en te autho■tfeeren, zo als verzogt en geauthorifeerd wordt )y deezen, aan den voornoemden Kapitein Kings* 'ergen , zo lang hy met geenen anderen lucrati'en, nonorabelen en permanenten Post in 'sLands
dient?



JAARBOEKEN, Maart, Ï796. ion
dienst zal zyn voorzien, te voldoen een Jaarlyks ' Penfioen van twee duizend Guldens, by Ordon- , nantie, ten lasten van den Ontvanger Generaal, van hooggemelde Provincie, uit de fecreete dienden te betaalen, alle vierendeel Jaars een geregte vierdepart, ingaande met primo Mey deezes
Jaars. _ ...
Gedaan in.'«Gravenhage den 25 April 1775. '
(JVas geteekend,)
WILLEM,
Prins van Oranje,
Oelyk medé aan het Committé van Finantie uit dezelve Rekeningen gebleken is, dat inderdaad aan den voornoemden Kapitein van Kingsbergen fuccesiïvelyk zodanig Penfioen van tweeduizend Guldens 'sJaarlyks , door den Raadpenfionaris van Bleyswyk is betaald geworden, even zo veel ali mede aan de Larrey, Jaarlyks is gefourneerd,- niet alleen eene fomrae van veertien hondert Guldens, maar zelfs boven dien nog in eenen anderen Post, eene fomma van vyfhondert Guldens; waaromtrent dan de eerfte vraag, met betrekking tct de gepofeerde faiten beantwoord zynde , mitsdien moet worden overgegaan, tot de tweede, op welken titel Willem de Vyfde de alzo geaccordeerde Penfioenen uit 'sLands Kasfe hadde doen betalen.
Ten opzigte van den Perfoon van Kingsbergen refereerd zich het Committé van Finantie, tot de hier boven, letterlyk gecopieerde door Willem den Vyf den onderteekende Acte, terwyl van de betalinge aan den Secretaris de Larrey gedaan, geene andere Acfen, dan alleen zyne quitantie onder voorfz. Bylagen of Papieren te vinden zyn, «□ ook volgess deszeifs quitantien prefumtief niei cxteeren; immers by deszeifs quitantie Van date
si
sGrA-
enha-
:e.
ddvis >an het ?omm, /at? Fi" tantie , raakenie. zekere PenSoenen*



VEHHA' GE.
Advis van het Co mm. van Ft' nantie, raaken~ de zekere Pen* fmnen.
ion NIEUWE NEDERLANDSCHE
van Holland en Wcfefr, ^ &vï veereen hondert Guldens, gedestineert to eeDkfi fecreete dienden te JBerlyn. g De quitantien van denzelven Secretaris de LatX
ïl^ZJïV?^ de eene van vee .
E1,*1 GuWeos, en de andere van vyfhon-
fl^US d?8'/'öeereD» dat dezelven zoude ftrekken tot zodanig gebruik, of om 'er zedank gebruik van te maken, als met goedv ndmg 0f welneeming vaD Zyne Hoogheid bepaald is 8dan uit een daarby zynde Briefen denzelven Secre" tam de Larrey blykt, dat de ƒ 1400 war^ dest.neerd voor de Wed. Vereist [ ^ de ƒ 500 voor zekeren Eckhard. J 5
Zo als dit ook fubftandeel is de inhoud der quitantien en Misfive van den Jaare 1776.
ierwyl de verdere quitantien dan eens fnreken
fDfteD? dan eens> om daaPr van zodanig gebruik te maken, als by welneeming 0f goedvmden van Zyn Hoogheid is bepaald
Wat nu betreft de derde vraag: of KïnMÜer* gen en de LarKy geweten hebbel, immers° hebben kunnen weten, dat deszeifs Penfioenen uit 'sLands Kas aan hun wierden gefourneerd- hS omtrent vermeend uw Committé, d*td£\™l beantwoord is refpedlivelyk door het verbaa van de deswegens uitgegeven AQe en QuitantienVzS als mede uit de Quitantien, door of van wegens Kwgwergen gegeven, blykt, dat dezelve n£ onbewust „ geweest, dat het Penfioen wierd betaald uit de Post van fecreete dienflen. vraag daD over8aacde tot de vierde
^S^J"™ 2y VM die PeDfioenen hadden
*b*l- bet C?I'm,'tté van Finsntie de Vergade™g hierop mfórrreeren, dat uit de hier voorge. Welde rekeningen., der., fecreete Correspondentie,
zo



'JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1013
zo verre dezelve exteeren, dat is tot den Jaare *{ 1787 blykt, dat het Penfioen voor Kingsber~s «e»,'en de ƒ 1400 aan de Larrey zyn betaalde Ie worden, ten minfte tot dien tyd toe, zyn uitgekeerd" terwyl dat van Eckhard het laatst betaald is in den Jaare 1785. Met dit berigt nu vertrouwd het Committé van Finantie aan het «eene van hetzelve is gerequireerd, en den inhoud der Decreeten te hebben voldaan ; terwyl niet van hun gevraagd, en ook geheel buiten hun Departement en werkzaamheid zynde, om te bcoordeelen, hoedanig hier in zoude moeten werden gehandelt, bet Committé dit aan de wysfaeid deezer Vergadering moet overlaten.
HEIL en BROEDERSCHAP!
Het Committé van Finantie van Holland.
Uit naam van hetzelve,
J. D. HUICHELBOS van LIENDER.
In den Hage den 10 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Fryheid.
Eene Publicatie, behelzende eene Alteratte en Ampliatie op de Publicatie van 30 September 1795, betreffende de Mortificeering van den Hoogen Raad, en eenige nadere Bepaalingen op de Revifien van Sententien of Arresten van den Hove van Holland en Zeeland , op den 14 deezer gearre= fteerd, en vervolgens afgekondigd, was van deezen inhoud.
Het
Gha-
ENHA" E.



Iöi4 NIEUWE NEDËRLANDSCHg
'8 GrA' VENHA" ce.
Pub!.
bet ''effendedenHoo gen Rijn 4, en Revi pen van Sententien,
F? et Provinciaal Beduur van Holland, atleo 1 den geenen die deeze zuilen zien of hooren leezen, Heil en HrueJ.rfchap! doet te weeten:
Dit by het 8 Artikel van het Reglement voor den Have van Heiland en Zeeland, by gelegenheid van de Mortifica'ie van het Collegre van den Hoogen Raad, cuafchen de refpective Ge-
- deputeerden der Provifioneele Reprefentanten van 't Vdlk van Hu:land en van Zeeland, op den 18 September d^s voorleeden Jaars 179J gearre-
■ fteerd en vervolgens wederzyds geratificeerd, erj by Publicatie van welgemelde Reprefentanten van den Volke van Holland van den 30 September 179J den Volke bekend gemaakt, bepaald zynde geworden, dat nader zoude worden gearre» fteerd, hoedanig in revifie, en om daar toe te konen, zou moeten worden geprocedeerd, de Gedeputeerden .der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, met die der Provi» fioneele Reprefentanten van den Volke van Zeeland, daar over nader hebben geconfereerd, meÉ dat gevolg, dat dezelve onderling hebben gearrefteerd het Reglement op de Revsfieh van Senten nen of Arresten van den Hove van Hólland en Zeeland, hier na volgende:
Reglement ep de Revifien van Seri" tentien of Arresten van den Hove van Holland en Zeeland.
Art. ï. Een iegelyk die vermeend by eên Sententie of Arrest van den Hove «an Holland er/ Zeeland bezwaard te zyn, zal daar van mogen komen in Revifie 2. Uitgezonderd dat zulks niet zal vryftaan: i. Tegen Appoircfementen of Sententiën interlocutoir of van iSamptisfemenc ten de* finitiven reparabel zynde a. Tegen willige Condemnatieïr.
3<



JAARBOEKEN, Maart 9 179S* 1015
3. Tegen Sententien in materie posfesfbir ge- \ weezen. v
Voorts zal in civiele zaaken nooit Revifie Pro q Deo worden verleend, en in crimineele zaaken mede niet, zo wanneer by het arrest van den l Hove geene lyfftraffe (confinement daar onder b begreepen) is gedecernéerd. j
En zal zelfs in dit geval geen Mandament van c, Revifie pro Deo mogen worden verleend, indien.;; de Sententie geweezen is, met unanimiteit of 1 met meer dan drie vierde gedeelten der ftemmen c van de Leden, welke daar over hebben gevoteerd, j
3. Die iü Revifie wil komen zal dezelve bin- i nen den tyd van zes weeken na pronuntiatie der t Sententie moeten interjetteeren, en zich voorts aan den Hove adresfeeren by Requeste, aan dewelke de Sententie waarby hy vermeend te zya bezwaard, zal moeten zyn geannexeerd, benevens een bewys, dat hy in handen van den Rentmeester der Exploiten van dsn Hove heeft geconfigneerd de van ouds daar toe gefielde boete van twee honderd Guldens, welke aan hem zal worden gereftituëerd, wanneer hy in Revifie triuropheert, of partyen hangende die inftantie met clkanderen tranfigeeren; en zal hetzelve Reöuest moeten behelzen een fpecificque opgaave van het erreur of de erreurea, welke hy ver meend in de voorfz. Sententie te zyn gecommitteerd. '
4. Het verzochte Mandament by den hove verleend zynde, zal de Impetrant gehouden zyn, hetzelve zo tydig te doen expioicteeren, dat het uiterlyk binnen den tyd van een Jaar na den dag der pronnntiatie van het Arrest of de Sententie; in Questie, wanneer de Impetrant van Revifie in Europa, en van twee Jaaren, wanneer dezelve in Afia, Africa of America, woonachtig is, zal kunnen dienen, op pene van delèrtie; en zal het expioiét ten minften drie weeken, of indien jhec by Edictie Ad vafaas Curi<e moet gedaan
Xxx " wor-
Gaa-
?.kha« e.
ubl.
"Arcf" inde 'en the*
eh
iaad'i n Reviien vad tenten* leh»



ïoi6 NIEUWE NEDERLANDSCH2
?sGra«
VENHAGB.
Rubl. betreffendeden HoO' gen Raad, enRevi fien van Sententien,
worden-, ten minften zes weeken te vooren*moe-' ten gefchieden.
j. Wanneer Revifie gein ter jeöeerd is van eene Sententie, welkers executie ten definitiven niet reparabel zoude zyn, Qn welk geval de Revifie notoir een fuspenfief effect moeten hebben,) zal het den triumphant vry ftaan, by Request aan den Hove te verzoeken Appoinöement, waarby den Succurnbant worde geördonneerd, de geïnterjedteerde Revifie binnen zekeren korten en prascifen tyd te vervolgen, op pene van defertie, op wslk verzoek het Hof, na verhoor van partyen , zal disponeeien, zo als hetzelve in goede Juftitie zal oordeelen re behooren.
6, De Impetrant sssl by deszeifs conclufie van eisch geene andere redenen of middelen mogen allegeeren, dan die in deszeifs mandament van Revifie zullen zyn vervat, waarop de gedaagde ten dienende dage antwoorden en voorts tusfehen partyen een behoorlyk voldingen vallen zal, van welk alzo gehouden geding Acte gemaakt en beA nevens bet voorfz. mandament by den procesfi gevoegd zal worden, zullende de termynen in materie van Revifie dezelfden wezen, als by den Hove in gewoone zaaken doorgaans gebruikeiyk zyn.
7. In civiele zaaken, welke volgens de fchikkingen by het Hof daarop beraamd, by hetzelve zyn gedecideerd in ééne Kamer, en dus met niet meer dan zeven Leden, zullen tot het Judicium Rcvifionii moeten worden geëmployeerd die Leden van het Hof, welke over de Sententie in Questie hebben gezeten, zonder onderfcheid, of zy voor of tegen dezelve hebben gevoteerd, eö. zes Adjuncten Revifeurs.
Doch in crimineele zaaken, welke volgens d© fchikkinge by 't'Hof daarop beraamd, by hetzelve met elf Leden zyn gedecideerd, zullen tot het Judicium Rcvifionis nevens de Leden van
he«



Jaarboeken, Maart, ïfgs. ÏOtf
het Hof, die over de Sententie gezeten hebben, * worden geëmployeerd agt Adjuncten Revifeurs. \ Des zal in beide de voorfz. gevallen, zo wan c neer de Prefident van het Hof over de Sententie in Questie niet mogt hebben gevoteerd, dezelve ' echter indien mogelyk, medé in de Revifie moe-4 ten zyn, zo nogthans en mee dien verftande, datj ia dit geval in civiele zaaken het getal van de < Adjuncten Revifeurs zal wezen vyf, en in cri ; mineele zaaken zeven.
8. En zal tot het bekomen der voorfz. Ad < juncten, de Impetrant van Revifie gehouden zvn ( J binnen een 'Maand na het vokhtgen, zich by ■ Kequeste te adresfeeren, ih Hollandfche zaaken aan de Hollandfcne Regeering, en in Zeeuwfche zaaken, aao de Zeeuwfche Regêerisg in der tyd," met verzoek, dat door dezelve het noodig getal Adjuncten mógen wórden benoemd, om met en benevens het Hof zyn Proces te herzien
Zullende aan dezelve Requeste moeten worden geannexeerd.
Vuor eerst: een eopie authenticq van de questieufe Sententie van den Hove.
Ten iweeck/it een bewys, dat door hem onder den Griffier van den Ho-e is genarrptifeerd, zodanige fomme van per Pingen.. als het Hof noodig zal hebben geöordeeld, om daar uit de Vacatiën en Leges der Leden en Griffier van het Hof en de Adjuncten Revifeurs te kunnen worden voldaan.
9. De vöorfz. Provinciaale Pegeering zal op dezelve Requeste dispooeerende, verieenen en benoemen , het noodig getal adjunclen Revifeurs, alle Rechtsgeleerden; en fpeciaal letten, dat dezelve noch aan eikanderen, noch aan den Prefident of de Leden van het Hof, welke tot de Revifie zullen worden geëmployeerd, niet beftaan , in de relatie van Vader en Zoon, Broeder , Oom en Neef, Broeders of Zusters Zooneo, noch anderen van gelyke graaden, 'c zy
Xxx 2 yaa
i Gra-
ElfHA' E.
>übh <eiref-
?ende len Hoo° \en ■ i daad,'/ :n R'evi'ien van Sentenf ien.



iot8 NIEUWE NEDERL ANDSC HE
•sGra-
venha" ge»
Publ,
betreffendedenHoi gen Raad, en ReVt fien vai Senten tien.
van den Bloede of by Huwelyk; terwyl zy aan partyen litiganten niet zullen mogen beftaan binnen den zesden graad. En zal van die benoeming mede aan den Hove by aanfchryving worden kennis gegeeven.
ïo. Binnen den tyd van twee maanden, na de benoeming der Adjuncten Revifeurs, (waar van •de Impetrant aan den gedaagden behoorlyk kennis zal geeven) zal de Impetrant by Requeste moeten verzoeken, in Pleitzaaken een dag van •pleidooi, welke vervolgens by den Prefident zal i worden geordonneerd; en zullen in befcbreeven • zaaken partyen moeten gereed zyn met hunne Deduclien of Advertisfementen van Rechten, ten einde dezelven op den eerften dag der byeenkomst van het Judicium Revifionis te kunnen óverleggen
lï. De Adjuncten door den Prefident ten Ho* •ve ontboden wordende, zullen gehouden zyn, aldaar te compareeren, en in deszeifs handen af te leggen den Eed, dat zy zich jegens *t Hof reverentelyk zullen gedraagen; dat zy in den Procesfe geen advis gegeeven noch geconfuleerd hebben, direftelyk noch indireftelyk; dat zy hunne opinien, oprechtelyk zuilen uiten, zodanig als zy in hunne Confcientie en goede Juftitie zullen bevinden te behooren: en dat zy fecreet zullen houden, 't geen zy van den Procesfe, geduurende de Vifitatie van dien, hooren-en verftaan zullen.
12. En ten einde zeker te zyn, dat in Revifie geene andere Stukken worden geëmploieerd, dar» waarop in de voorgaande mftantie is recht verzocht, zal voortaan in alle zaaken by den Hove worden geöbferveerd, dat, na dat van we« eens de eene of andere party van Acten en Munimenten is gediend, of de Stukken na gedaane pleidooi of anderzics, zyn overgegeeven, dezelve Aften, Munimenten of Stukken in het geheet of ten deele niet zullen worden uitgegeeven, ten
wa-



JAARBOEKEN, Maart, 1019
ware om redenen, als van accord tusfehen par-'s Ten of anderen, zulks by Requeste verzocht vi Sende,abyeappoinfte,nent van den. Raade ex-o presfelvk zal wezen toegedaan; en, ndat de Lak definitivelyk. zal wezen gedineerd1, zal t dezelve uitgifte met mogen gefcbieden, ten zy o de fuccumbeerende party ra > perfoon _ ot door y iemand daar toe by fpeciaale procuratie gemagtigd, zal hebben gerenuncieerd yan Revifie, wel ë kt renuntiatie echter met noodig zal zyn in zaa-1 ken van zulke natuur, of waar in zodanige Sen- e tentie is eepronuntiëerd, dat daar van geene Ke-/< vifie kan vallen; mits nogthans in dat geval gee- y ne reftitutie van de Zakken met Stukken zal mo-1 aen gefchieden, dan met voorkennis van den Raade; zullende het echter aan ieder der partyen , die eenige origineeie Brieven of Documenten mogt hebben geproduceerd, vryftaan, dezelve te liüten. mits zyne wedet party daar over roepende, en onder den Griffier laatende Copie-authenticq der aeligte Stukken, ten zynen kosten gemaakt.
i*. Indien de zaak in Revifie wordt getermineerd of by accord afgedaan, met compenfatie of eenige andere ongelyke verdeeling der kosten, zal echter de Impetrant het volle montant der Vacatiën en Leges, aan de Leden van t hof en geëdjungcerde Revifeurs nevens den Griffier, tot dien dage toe competeerende, moeten voldoen , of tegen de genamptifeerde fomme met den Griffier verrekenen, en 't geen van dezelve mos" overfchieten te rug ontvangen, des begeerende met cesfie van Acïie en procuratie in rem uropriam, ten einde, uit krachte van oten, de helft der voorfchreeven Vacatiën en Leges, of zodanig gedeelte derzelve, als by de Sententie of Transactie bepaald zal zyn, van zyne party te kunnen repeteeren, des noods, met zodanige oarate executie als in die materie gebruikelyk is.
ia. Kene Sententie in Revifie gepronuntieerd zal volkomen effect forteeren, het zy daar oy Xxx 3 ver-
Gra-
cnha-
ï.
ubh nrefmdeenlloo-
en
laad, n Revien van 'ententen.



1o20 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhape.
Publ, betreffende"denHoo' gen Jiaad, en Revi pen var. Seintn'tien. '
Verklaard is, in de Sentrbtie in questie erreur te zyn* begaan, of niet, zonder dat daar tegen eenige exceptien, provocatien, fuper Revifie, Gratiën, Relieven, Quereelen van nulliteit, of eenige andere beneficiën of remedien, hoe die ook mogten worden genaamd, gtene uitgezonderd, direételyk of indirectelyk geadmitteerd of getolereerd zullen worden
15» Aan de Adjuncten Revifeurs zal buiten hunne reiskosten (te bereekenen tot drie Guldens voor ieder uur afftand, die zy zullen moeten afleggen om deeze functie te aanvaarden en weder t'huis te keeren,) voor Vacatie van eiken dag, geduurende den loop van het Judicium Revi' fonts betaald worden tien guldens, en voor die van de Leden van het Hof en den Griffier vyf Guldens, alles buiten de kosten der Griffie.
Aldus gedaan by de Ondergeteekenden Gecommitteerden der Provifioneele Reprefentanteu •des Volks van Holland en van Zeeland. In den Hage den 1 February 1795, het iwecae Jaar der 'Bataaffche Vryhtid.
P. PAÜLCS.
j. H. de LANGE.
A. j. la PÏEüRE.
j. F. LEEMANS
N. C. LAMBRECHTSEN.
A. F. LAMMENS.
j. W. van SONSBSECK.
j. H. APPüLIUS.
Welk Reglement by de Provifioneele Reprefentanten van deo Volke- van Bolland en van Zeeland ge^pprobeetd en geratificeerd zynde.
Zo is het, dat wy hebnen goedgevonden, alle Ingezetenen deezer Provincie daar van by deeze kennis te geeven , om te dienen tot bun na^ richt, en ten einde zich in Huuiieder Pioceszaaken daar naar te reguleeren.



JAARBOEKEN, Maart, 179Ö. »oai
En zal deeze alom worden gepubliceerd en 's GrAgeaffigeerd , waar men gewoon is Pobhcatie en venhaaffi&ie te doen. < , , .. . „ , GE*
Gedaan in den Haage, onder het klem Zegel van den Lande, den 14 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
F. van LEYDEN, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provin* ciaal Beftuur.
C. SCHEFFER.
Op den volgenden dag deedt het Committé Militair den volgenden voordragt, betreklyk eenige nog aan te leggen Posten, tot beveiliging deezer Provincie.
V RT HE I D, G E L T K HEID. BROEDERSCHAP.
Het Committé Militair van Hol'land , aan het Provinciaal Beftuur van Holland»
MEDEBURGERS!
Het Committé Militair van Holland, op heden eene nadere Memorie van den Lleutenant Colonel Ingenieur en Directeur Kray'enhoff, betrekkelvk de nog aan te leggen Posten, ter beveiliging . deezer Provincie, waar van dit Committé ra deszelfs voorig Rapport aan de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, reeds beeft gewag gemaakt, ontvangen, en daar over rog Èaüer met opgenoemden. Officier gebtfoigneerd Xxx 4 «eü*



I02a NIEUWE NEDERLANDSCHE
venha-
ge.
Prop.
van het Cwim.
Mikt ai tot het aanleggen vat Posten.
F- j. VAN DE wall, Vê.
hebbende, neemt de vrybeid, ingevolge de booge noodzakelykheid, breder by gedagte Rapport gededuceerd, en de ftraks gezegde Memorie alhier by Copie geannexeert, Ulieden te proponeeren:
Dat het deeze Vergadering moge behagn , zonder refumtie te decreceeren: r Dat het Committé Militair van Holland worde geautborifèerd en gelast, den Directeur Kray enhof dadelyk te gelasten, de noodige aanbefte' dingen tot verbetering van de Linie op de hoogte van Linfchoten ., mitsgaders de Posten aan het Spoel beneden Culemborg, op de Linge Dyk te Asperen, aan den Horn, en eindelyk de DykBattery te Dalem, met de meest mogeiyke fpoed te effeciueeren.
Het Committé vleid zich, Ulieden te mogen verzekeren, dat na de voltooying deezer Wcn ken, de Oostelyke Frontieren deezer Provincie, voor zo veel de Fortificatie Werken betreffen, in eenen volkomen ftaat van tegenweer kunnen gerekend worden te zyn, terwyl buiten dezelve alle de thans exteerende Fortificatiën geenen ondernemenden Vyand zouden kunnen tegenhouden , maar integendeel dat dezelve, even als in den Jaare 78?, tas tot in deeze uwe Refidentieplaats zouden kuonsn doordringen.
Het Committé mag zich aldus verzekerd houden, op Uüeder Refolutie, mitsgaders dat deszelfs zorg en yver, tot behoud deezer Provincie, door Ulieden zal worden geapprobeerd.
Zich desniettegenftaande aüezints onderwerpende aan Uüeder meer verligt oordeel-



JAARBOEKEN, Maart, 179<5» 1023
Bylage Litt. A.
Pro Memorie, van den DireBeur Gi dér Holland/the Fortificatiën C» R. T. KRAYENHOFF, aan Pi het Committé Militair van Hol- vt land, , L'
M
In de conferentie door U, en den Lieutenant Generaal Daendeh , den Generaal - Major- van aj Guerioke, den Directeur Generaal van en den Ondergeteekenden zeiven, getonden op ^ den 22 February lsatstlceden, is het gebleKen, dat de aftueele Linie op de hoogte, lustenen de Stede Montfoort en het Dorp LiO&hdoten geleeen, en by de eerfle aannaderrag der Franfchen in den Jaare 179a, ylings opgeworpen, geheel onbeftaanbaar -is, om cenen geregelden vyandelyken aanval af te weeren, als mede, dat ae gemelde hcoete eene der aangelegenffe plaatzen is voor de Provincie van Holland, en met welke bet lot der geheele Water-linie op eenmaal be-
fl'Reden waarom in de conferentie voornoemd, de noodzakelykheid begrepen is, om de Lwicnoter hoomè van eenen gewigtigen Post te voorzien, overeenkomllig den aart van het Terrein, zo als ingevolge van dien , het project door den Öndergeteékenden aan U is overgegeeven , ea gecierd op eenefomma van tachtig duizend uui-
dCDe' Ondergeteekende vermeent het van zynen oligt te zyn, by het Committé Militair ernftig aan te dringen, om in de Vergadering van Holland de zak daar heen te willen dingeeren, dat ten fpoedigftcn de aanbeftedingen gefchieden raoecn, niet alleen van de gewelde Linie, op de hoogte van Linfchooten, maar ook van de navolgende Posten, wier noodzakelykheid even eens in pezegde conferentie, is aangewezen, als:
-Xxx 5 ' *•
3ra-
nha"
'op,
m het mm, 'Uit air t het (nleg•n van osten.



'sGra
venha ge.
1024 NIEUWE NEDERLANDSCHE
1. Van den Dyk-Post aan het .Spoel, ■ beneden Culembor^r, gecierd op eene fornma van dertien duizend guldens. .
2. Van de Posten op de Linge Dyken te Asperen, en san dea Hora, gecierd Jcp zeven duizend Guldene.
3. Van de Dyk-Battery te Dalem, gecierd , op twee duizend vyf honderd Guldens.
De opening eener gedugte Campagne, welke eerstdaags ftaat uit te barften, de dreigende gevaren van buiten, en het gunftig faifoen voor den aanleg van nieuwe Werken, zyn genoegzame drangredenen, om dit met aljen yver te in» hsereeren.
{JVas getcekend,')
C. R. T. KRAYENHOFF.
'sHage den io Maart 179S, ha tweedejaar dar Bataaffche Vryheid.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan^ de voorfz. voordragt eb Bylaag, by appointement en zonder refumtie, te ftellen in handen van het Committé van Finantie , om op morgen wegens de daar aan te impendeeren gelden, te dienen van confideratien en advis. En wierdt, ten dien dage, daarop een toeftemraend befiuit geaoracn.
Nog deedt het zelfde Committé het navolgend Rapport, van den afloop der gehoudene conferentien met Gedeputeerden van de Provincie Utrecht, wegens hec aanleggen van zekere Fortificatie. Werken op het grondgebied van gemelde Provincie ,



J&ARBOEKEN, Maart, 1796. 1025
cie tot welke conferentie het Committé Militair op den 11 deezer was geautnorifeerd geworden.
V RTH E I D. GE L T K H E I D. BROEDERSCHAP.
Het Committé Militair van Holland, aan het Provinciaal Beftuur van Holland.
BURGERS!
De Prefident deezer Vergadering laatstleeden Vrvdag Rapport gedaan hebbende, dat eene Comrnisue uit de Reprefentanten 'sLands van Utrecht, zich in 'sHage bevindende , verzogt hadt, met Leden van deeze Vergadering eene conferentie te mogen houden over de FortificatieWerken, die door deeze .Provincie op hun lerritoir ftaan aangelegd te worden
Zo heeft het Ulieden behaagd, het Committé Militair by Decreet, tot het houden van die conferentie te authorifeeren, en dat Decreet, zonder reforntie, te ftellen in handen van den Bu-ger van de Wall, als Lid van hetzelve.
Èn heeft thans 't Committé Militair de eer, Ulieden te rapporteeren, dat gezegde conferentie noe dien zelfden avond heeft plaats genade
Dat de Utrechtfche Gedeputeerden , niet dat op de vriendelykfte en broederlyke wyze, daarit hebben te kennen gegeeven:
Dat de Reprefentanten 's L?nds van Utrecht allezints met Holland ééne lyn getrokken heb bende, tot behoud' van hun Vaderland en Vry heid geenzints voornemens waren, de heilzami eogmerken van deeze Vergadering, cf van^
'sGha-
venhage»
!
t



1025 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
vénha' ce.
Rapp.
j van hei . Cqmm. ^Militair.
Committé Militair te willen tegenhouden, neen maar veel eer tot dezelve te willen coöpereeren.
Edocb, pligtshalven te moeten aandringen, dat alvorens nieuwe werken, op deszeifs grondgebied worden aangelegd, aan hun door deeze Vergadering zoude worden gegeeven eene voikornene verzekering, dat de Ingezetenen 'sLands van Utrecht, op de gewone wyze by tauxatie, behoorlyk zouden worden gededommageerd , en fchadeloos gefield, voor de grond, welke tot het aanleggen der gebuteerde werken zal worden geëmployeerd,-^mitsgaders dat ook die Ingezetenen, welker groad men reeds in den Jaare 1794 heeft gebruikt, tot het aanleggen van Fortificatie-Werken, mede door deeze Vergadering, offchoon door 't voorig Beftuur gefchied, behoorlyk by tauxatie zullen worden gededommageerd en fchadeloos gefield.
En zulks alles ter voldoening aan de Conventie of overeenkomst, tusfehen deeze Provincie en die van Utrecht gefloten.
En ten laatfien, dat, by aidien aan alle Ingezetenen van Holland , de geledene febadens •der plaats gehad hebbende inundatiën, zouden worden vergoed, als dan ook over die, welke de Utrechtfche In- en Opgezetenen, ter beveiliging deezer Provincie geleden hebben, behoorlyke conferenties zouden worden aangelegd.
Het Committé Militair, Medeburgers! de bi!■lykbeid deezer vóórhellen gevoelende, heeft niet mogen nalaaten, zich op Ulieder rechtvaardigheid te beroepen, en aldus vermeent, veilig die van Utrecht, deswegens volkomen te mogen gerust ftellen, en Ulieden op heden te mogen advifeeren en te verzoeken:
Dat Gylieden zonder refumtie gelieft te decreteren , dat alle In- en Opgezetenen van de Pro» vincie van Utrecht, welkers grend men in den Jaare 1794 heeft gebruikt, of in dit Jaar zal gebruiken , tot het aanleggen van Fonifieatif-
Wer-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 102:7
Werken, om deeze Provincie in behoorlyke ftaat's vïn tegenweer te ftellen, door of van wegensyi dïïze Vergadering, na gewoonte volgens tauxa- 0i He voor 't gemis hunner Laoderyen , behoorlyk zullel worden gededomageerd en fchadeloos g2fteld? mitsgadert dat by aidien aHe HoHandfche Wektenen, ter eeniger tyd, konden worden SSa^rd voor de geledene fchadens, door de nlaats sebad hebbende inundaties veroorzaakt, 3ee?e Vergadering ook als dan, met die van LtrX zal treden in onderhandeling, over die fchadens, welke derzelver In- en Opgezetenen zouden mogen geleden hebben, door zodanige mundatien, als welke tot veiligheid deezer Provincie, in de laatften Oorlog hebben verftreiit. ,
Fchter refereert zich het Committé Militair, aan 't meer verligt oordeel deezer Vergadering.
F- J- van de WALL, Vt.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, het voorfz. geproponeerde by deeze zonder refumtie te decreteereo.
Kort daar naa diende het Committé van Algemeen VVelzyn van confideratien cn advis, op de by appointement van den ai Mey des vorigen Jaars, door de Provifioneele Reprefentanten van het Voile van Holland, in deszeifs handen, ten feue van berigt en advis, geftelde Requeste, van den Sermente der Provinciaale Munte van Holland te Dordrecht, en alzo verbeeldende of reprefenteerende het gantfche Lichaam, zo der Munters, als der Officianten in dezelve Munte, houdende derzelver beklag, dat de refpeéhve Colleraeurs of Gaarders der Imposten te Dord* ïecht.
Gra-
:NHA-



lóaS NIEUWE NEDERLANDSCHË
»8ÖRAVENRflGE.
recht, kórt na het emaneeren der PnbH. catie van den 5 February 795, hebben gefustineerd, dat vermits niemand, by die publicatie van de betaling van 'sLands laipofitten was geëximeerd geworden, de vrydommen der Rtquestranten insgtlyks waren komen te cesiëeren; verzoekende derbalven vérklaring, dat de exemtiender Munters niet vallen in de termen der voorfz. Publicatie maar zullen blyven op den ouden voet, met last aan de refpeéHve Gaarders der Gemeene Lands Middelen te Dordrecht, om reftitutie van het reeds ontvangene te doen.
Waarop gedelibereerd en in aanmerking^ genomen zynde, de gronden en motiven, waarop het voorfz. advis berust, is goedgevonden te decreteeren ï
t. Dat aan ieder der 24 werkende Lë-1 den van de Munt, namelyk de 'érfêfykë Munters en aangeftclde Knaapen, ter fchadeloosftelling van het gemis dèr hun toe» g< iegde vrydommen, eèn Jaarlyks douceur van een honderd en vyftig Guldens zal worden toegelegd.
a. Dat het aan ieder der twaalf werkende Meester Munters, als van ouds zal vryftaan, hunnen Zoon, of by gebrék van dien, hunnen naasten erfgenaam, in het Muntwerk in te leiden en kundig te makken, ten dien, effeéte, dat by deszeifs overlyden, die zoon of erfgenaam in zyne plaats zal optreden met het zeilde recht, dat zyn Predecesfeur, uit kragr
vafi



JAARBOEKEN, Maart, fjg6i 102c
van deeze befchikking gehad heeft, doch dat by mankement van zulk eenen zoon of erfgenaam, die dadelyk in het Munt werk kan optreden, zodanig eene plaats in de Munt moet worden vakant ver klaard , en of door eenen anderen niei werkenden Muntmeester vervuld of dooi het Commitré van Algemeen Welzyn, ol zodanig ander Committé of Collegie als de Adminiftratie der Domeinen, als dar exerceeren zal aan eenen anderen bekwaa men Perfoon moet vergeven worden, doel maar alleen perfoneel en geduurende zyn leven, zullende van nu voortaan een MeeS' ter Munter zyn Munterspiaats niet moger verkoopen.
3. Dat voortöan geen Knaap in de Mum meer zal mogen aangefteld worden, das: door het Committé van Algemeen Wel zyn, of zodanig Committé of Collegie. als waar aan in tyd en. wyle, de Admini flratie der Domeinen zal zyn opgedragen. zullende by overlyden van eenen Knaap, een der thans niet werkende Meester Mui* ters, op den voet, als onder Art. 2, van de werkende Meester Munters is bepaald: of wel eériig ander bekwaam Peifoon daar toe, voor zyn leven , worden aangefteld.
4. Dat aan de twaalf niet werkendj Meester Munters, in plaats van den vry dom van Impoiitie, geduurende hun lever een Jaarïykfche ichavergoeding' van drie honderd Guldens zal worden toegelegd zullende 'deeze Jaailykfche fchavergoedinj
op
's GaA-
VENHACE.
I
I
l
> r



m° NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Graven ha»
ge.
ophouden met den dood van eiken Meester Munter, terwyl echter zyn zoon daartoe de vereischte jaaren hebbende, of by gebreke van dien, zyn naaste erfgenaam, mede van bekwame ouderdom zynde even als te vooren, het recht zal hebben, om als Meester Munter in des overledens plaats te fuccedeeren: met dien verllande nogthans, dat de zoon of erfgenaam deeze fuccesfte verkiezende te aanvaarden, gehouden en verpligt zal zyn , dadely'k en dagelyks, zo dik wils te gaan werken, voot al zuik loon en tractement, als aldaar, voor dat werk genoten wordt; zullende hy in dat geval, of eene aldaar zynde vacante plaats vervullen, of boven het getal van 24 ingeleid worden; welke fupernumerair getal behouden, of by uitfterven weder tot 24 gebragt zal worden, na dat het Cosnmitté van Algemeen Welzyn, of die Adminiftratie, welke deszeifs plaats iu deezen zoude komen te vervangen, in der tyd zal bevinden te behooren; zullende, indien zulk een zoon of erfgenaam niet verkiest, deeze fuccesfie alzo te aanvaarden , die Meestermuntersplaats voor ge. mortificeerd gehouden worden, zonder dat daar vars eenige pretenfie, ten laste van den Lande zal overblyven,
5. Dat twee der vier ledig ftaande of flapende Meestermuntersplaatfen, als by Erfrecht ,vervailen zynde op Perfoonen, die reeds volgons hun eigen recht Meeslermunters waren , en welke derhalveu
twee



JAARBOEKEN» Maart, 179e 103I
twee plaatfen op ée'n hoofd bezitten, die 's niet meer kunnen worden verkogt, en iede v re Meestermunter alleen maar voor eeneG: plaats den vrydom of fchavergoeding kan genieten, zullen worden gehouden als ver* vallen en verdorven, ten ware het Muntwerk gedoogde of vereischte, dat het getal Van de werkende Munters met nog twee werkende Leden vermeerderd wierd, in welk geval de tWee Leden, op welker hoofd deeze twee plaatfen vervallen zyn, voor deeze reis, en om hun van die aangeërfde plaats nog een zo veel mogelyk genot te bezorgen , worden gequalificeerd , om voor den 1 January ïfy/, in die open» ftaandeofflapende plaats, ten genoegen van het Committé van Algemeen. VVelzyn, een bekwaam Perfoon in de Munt voor zyn leven te benoemen, om aldaar met de andere Leden het gewoon werk en op dezelfde beloning te verrichten; na welken tyd dieaanflelling niet gefchied zynde, die plaats of plaatfen voor gemortificeerd zullen gehouden worden.
6. Dat de derde openftaande of flapende plaats, als vervallen zynde a n i;mand, die in Dordrecht niet woonachtig is, daar door zo ver van den aart en natuur der zake af • wykt, dat dezelve by deeze wordt gehouden voor vervallen en gemortificeerd.
7. Dat omtrent de vierde plaats, welke door het overlyden van eenen effectief werkenden Meestér Munter , genaamd Dirk Nap openltaat, welk fterfgeval voorgevallen is
Y y y vóór
Gra-



103* NIEUWE NEDEllLANDSCHS
'sGra-
venhace.
vóór dat deeze fchikking heeft kunnen gemaakt worden, en niet lang na dat de overledene deeze Meestermuntersplaats voor • f 5500-0-0 hadt gekogt, ten einde de ouderlooze Kinderen voor dit ongelukkig fterfgeval eenige vergoeding te bezorgen, de zoon, of wel, indien 'er twee zyn. de oudfte, of langstlevende, als hy tot bekwaame jaaren zal zyn gekomen, en een gefchikt Perfoon geworden is, op zyn verzoek door het Committé van Algemeen Welzyn, of dat Collegie, het welk als dan deszeifs werkzaamheden ten deezen zal vervangen, by eene invallende vacature of zelfs fupernumerair voor zyn leven tot werkenden Munter in de Munt zal worden aangefteld.
8. Dat aan den Muntmeester Bodisko, een equivaleerend dedommagement voor den vrydom van alle Impofitien op de Gemeene Middelen zal worden toegelegd , en wel voor den vrydom van de Impofitien op het conïumable, eene fomme van vier honderd Guldens 's Jaars.
Terwyl, voor zo veel betreft de turf ten dienfte van de Munt of Muntfabriek en des Muntmeesters huizinge, belopende volgens opgave van den Muntmeester, zo na mogelyk berekend, Jaarlyks eene fomme van ƒ 2096-0-0; het Committé van Algemeen Welzyn wordt gelast hier van eene nadere fpecificatie by den Muntmeester te vragen, en de zaak alzo bevindende, zyn traélement te verhogen met eene Jaarlykfche
fom-



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 1033
fomma van ƒ 1100-06 of zo veel minder' als het Committé billyk oordeelen zal: ten1 wate het voorfz. Committé beter oordeelde,1 dat 'er aanteekening gehouden wierde van de Impofitie , welke de Muntmeester wegens den brand aan 'sLands Kas betaalde, en dat aan hem die penningen alle drie maanden wierden gereftitueerd
En 9;. dat san den Waradyn, Esfayeur en Stempelfayder van de Munt, voor het gemis van den vrydom van Impofitien op het confumable, ieder, 's Jaars zal worden toegelegd eene fomme van j 400-0-0: zo nogthans, dat indien twee van deeze OfBcien aan een en denzelven man mogten zyn gegeven, hy echter dit dedommagement maar eens'sJaars zal genieten, gelyk hy, indien de vrydom der Impofitien gebleven ware, denzelven maar voor één huisgezin zou hebben kunnen genieten, offchoon hy twee Posten bekleede.
En zal extraét deezes gegeven worden, aan die van den Sermente der Provinciaale Munte van Holland te Dordrecht, om te (trekken tot derzelver informatie en narigt, als mede aan het Committé van Algemeen Welzyn, ten einde aan dit Decreet de noodige executie te geven.
Overeenkomftig met de Publicatie der Nationaale Vergaderinge, raakende het regt om Requesten, Petitiën of Verzoeken in te leveren, elk Burger van Nederland toebe hootende, deedt het Provinciaal iie:iuu£ Yyy a dier-
sGaA*
'EKHA* IE.



1034 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGrA-
venhage.
diergelyk eene Publicatie, met eenige kleine veranderingen , vooral in het laatfte Artikel, afkondigen.
T_Iet Provinciaal Beftuur van Holland, allen
*■ den geenen , die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfehap 1 doet te weeten:
Nademaal de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, tot handhaving van de goede orde, zonder welke de waare Vryheid in de Burger-Maatfchappy niet beftaat, en om zo veel doenlyk zorge te draagen, dat de Deliberatien en Vertoogen van erkende Corporatien en Vergaderingen zich bepaaleo binnen de werkzaamheden die aan dezelve wettig zyn gedemandeerd, conform de aangenomen principes , zekere pointen heeft gedecreteerd, en by Publicatie, in dato 10 Maart deezes Jaars, aan den Volke doen bekend maaken, waar mede het Provinciaal Beftuur van Holland zich volkomen conformeert, en het allezins noodig en dienfttg is, dat ook eene fbortgelyke cynofuure voor deeze Provincie worde daargefteld; Zo is 't, dat wy hebben goedgevonden te ftatueeren, gelyk wy ftatueeren by deeze:
Art. I. Dat elk Burger van Holland heeft het recht van Voordragt, Petitie of Verzoek, om • trent het Provinciaal of Piaatslyk Beftuur, en dat dit recht zodanig eigen is aan een ieder Burger , hoofd voor hoofd, dat hy hetzelve niet vervreemden kan, noch de uitoeffening daar van aan een ander opdraagen.
2. Dat derhalven elk Burger zich met eeo Adres, of meer Burgers te famen, met een en hetzelve door hun allen gëteekend Adres, aan de Vergadering van het Provinciaal Beftuur, of aan een der andere geconftitueerde Magten deezer Provincie, kan of kunnen vervoegen, en daar by zodanige Voordragt, Petitie of Verzoek, in ge^ pas-



JAARBOEKEN, Maart % 1706. 103 J
riste uitdrukkingen doen, als hy of zy tot wef •< zyn van ftt$ze Provincie in het generaal, or v van die Piaatfe, alwaar hy of zy zich bevinden, G in het byzonder, oordeelt of oordeelen te be hooren en te kunnen verand woorden. c}
3. Dat dit recht van Voordragt, Petitie of j Verzoek, omtrent de zaaken van het Provin-/, ciaal of Plaatfelyk Beftuur, aan de Burgers van^ Holland toekomt als Burgers, en niet aan eeni \ ge Sociëteit of Vereeniging van Burgers, als zo < danig. „ . -.
4 Dat derhalven de Leden van Sociëteiten, of Vtreenigingen van Burgers, ook wel hoofd voor hoofd, dit onvervreemdbaar recht van elk Burger hebben, en hetzelve naar welgevallen kunnen uitotffenen, 't zy alleen, 't zy gedeeltelyk , *t zy met hun allen; doch niet als uitmaak«nde eene Sociëteit, maar alleen als Burgers. Dat zy dus niemand uit hun midden kunnen magtigen tot het teekenen of doen van Voordragten, Petitiën of Verzoeken.
j. Dat Collegien of Corporatien, welke by publiek gezach zyn erkend, zich wel als Collegien of Corporatien aan de Vergadering van het Provinciaal Beftuur kunnen adresfeeren, doch niet anders dan over huishoudelyke zaaken aan hun be hooi ende of gedemandeerd.
6. Dat voortaan geene Misfives van byzondere Perfoonen zullen worden aangenomen, maar dat alle die geene, welke aan de Vergadering van het Provinciaal Beftuur eenige Voordragt, Petitie of Verzoek zal willen doen, zulks zal moeten doen by Requeste; en dat ook alle Requesttn, welke aan die Vergadering worden geprefenteerd, door wie zulks ook zoude mogen weezen zullen moeten worden gefchreeven op een behoorlyk Zegel, volgens de jongfte Ordonnantie, daar van gemaakt of nog te maaken: ten ware de Voordragt, Petitie of Verzoek, tendeerde tot bevorYyy 3 de-
Gra-
enhae.
mi.
'egens et inlcerenan Remesten.



'i Gra-
VENHA CE.
1036 NIEUWE NËDERLANDSCHE
dering van bet algemeen welzyn, als wanneer • geen Zegel zal behoeven gebruikt te worden.
En ten einde niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, gelasten wy dat deeze alomme zal worden gepubliceerd en geaffigeerd. ter plaatfen daar zulks te gefchieden gebruikelyk is
Gedaan in den Hasge, onder het klein Zegel van den Lande, den 18 Maart 1795, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
F. van LEYDEN, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beltuur.
C. SCHEFFER.
Overbekend in de Gefchiedenisfen van deezen tyd is de beroemde Pxeter Paulus, eerfte Voorzitter der Nationaale Pergaderinge; Man, hoe verfchillende ook zyn karakter moge beoordeeld worden, wien de roem van ot gemeene bekwaamheid niet kan betwist worden. Meer van hem te zeggen verbiedt ons de cnpartydigheid, welke wy ons ten regel hebben voorgefchreeven. Gewag alleen maaken wy hier van hem, om dat ten deezer tyde de Dood, ontydig, naar 't oordeel van zomrnigen , hem wegnam. Met het volgende berigt van het fterfgeval wierdt, door den Voorzitter, de Vergadering van 17 deezer geopend.
„ J^Jet is met aandoening van een hart dat be-, ter kan eevoeleh, dan hetzelve in ftaat m ïs om zyne aandoeningen mede te deelen, dat
n ik



JAARBOEKEN, Maart, 1796» »37
ik my van mynen pligt kwyfe met Ulieden "s kennis te geven dat Pau/us overleden is, het vi " welk mv, als Prefident deezer Vergadering, Gi " uit naam der Weduwe, door den Burger 1' Hartman, Raad in den Hove van Holland, " deezen morgen is gecommuniceerd geworden. „Het Vaderland treft een zware flag;zy, , die daar aan twyffelen, hebben de Vryheidniet ' lief, of hebben Paulus niet gekend. De Zeemast van den Staat, tot welkers herftel van \\ het diep verval waarin hy die gevonden beert, !, hy zo veel heeft toegebragt, verliest deszeifs Hoofd , verliest eenen man die door geheel 1 Europa erkend wierd voor een der grootftc Mannen in dat vak te zyn. Nederland ver' lit»t eenen man, die in de buitenlandfche betrekkingen tot den hoogstmogelyken graad er" varen was; Nederland verliest een haarer waar" diette Reprefentanten, en de Vryheid der wae" reld eenen fteun. Dat de bartvogtige de " aandoeningen fmoore over den man, dien wy betreuren, maar dit zal in geen uwer harten " omgaan. Dan, laaten wy denken aan onzen dist' heeft het Vaderland een der bekwaam" üe Mannen verlooren, laaten wy met ver" dubbelden iever werken om, ik durve met zeegen, dat verlies te herftellen, maar eenig" zins te lenigen. Dat het Opperwezen , die ons een zwaren (lag doet gevoelen, de Nationaale " Vergadering, en ook deeze, onderfteune! dat hetzelve, alle de magten van ons Vaderland , 'die Patdus, het zy perfoonlyk, het zy met ,', zynen wyzen raad gediend heeft, kragtdadig hulpe verleenel"
Waarna de Prefident voorftelde van wecens deeze Vergadering eene Commisfie te benoemen, om aan de Weduwe een Comnliinent van rouwbeklag af te leggen, en 1 Yyy 4 daar
NHA-



'sGba
vf.KHi GE.
*o38 N|EUWE NEDERLANDSCHE
1 daar by te kennen te geven het deel dat deeze Vergadering in haar verlies, en in dat van het Vaderland neemt.
Waar toe befloten zynde, zyn daar toe benoemd, de Prefident van Leydtn, de Vice-Prefident H. Gevers, en de Leden Hoyens, van Hoog/kat n. Temmink. Gcelvinck, Spyker en Meybeek, met en benevens den Secretaris; en is de Secretaris verzogt zich by de Weduwe te vervoegen, ten einde het uur te vernemen, waarop deeze Commisfie zou kunnen afgewagt worden.
Eene Misfive van de Municipaliteit van Hoorn aan het Provinciaal Beltuur, inhoudende een betoog van de nuttigheid en noodzaaklykheid van eene of andere openbaare Werkzaamheid in haare Stad ter vervanginge van het thans vernietigde Collegie van Gecommitteerde Raaden der geweezene Staaten van Holland en Westfriesland in het Noorderkwartier, was van den volgenden inhoud.
V KT H E l D. G E L T K H E I D. BROEDERSCHAP,
Aan het Proviixiaal Beftuur van Holland.
MEDEBURGERS!
JLJoe veelvuldig en zwaarwigtig Ulieder occupatien ook mogen zyn, nemen wy cogthans de vryheid door deeze U te adieeren ; liefde voor deeze Provincie in het algemeen, en voor dit Noordlyk gedeelte in het bynender, dringen er ons toe, een poincl van dat gewigt, dat wy
ver-



JAARBOEKEN, Maart, ;7S<5> 1039'
" vermeenen «iet aüeen te mogen en1 rroeter» fpreken, uit naam van ons eigen zelfs, maar 00K ffchoon ongequahficeerd) uit dat van het geheele Volk van het Noordlvk gedeelte ven Hol and. Wv hebben, namemlyk onder het oog om Ulieden fchetsgewyze aan te flippen, en alzo op de kort nsooElykfte wyze te deduceeren, het nut en noodzakeixkheid, ja volftrekte onontbceriykbeid van eene werkzaamheid, (onder wat naam et ook moge zyn). in plaatfe van het gefubfifteerd gebbende Collegie van Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en Westfriesland, in Wcstfriesland en het Noorderkwartier- , n ;
Verre zy het van ons, de voormalige Prov fioneele Reprefentanten van het Volk van Holland eenige reproches aan te wryven, met te zegden, dat hetzelve als met een Coup de Plume is vernietigd: dat zodanig eene geheele vernietig? in ons ganffche Vaderland, ftaande deeze Revolutie, zyn wederga niet vinut, en ahes zonder deswegens in bet minst het Volk te Kennen, geheel buiten werking en kragt is gefield; dat ook cp dien zelfden voet, alle papieren, befcheiden en verdere belangryke Charters, item, zestiétl Tonnen Gouds in fpecie zyn vervoerd, het Westfriefche Zegel verbtoken; en dit alles van een gedeelte van Hollands Volk, dat men kan zeggen, dat door een genomen, Jaarlyks ruim een tiende gedeelte in de Provinciaale Kasle fourneerde; verre . zeggen wy) zyn alle dusdanige reproches van ons. Ook willen wy den Kostelyken tyd niet verfpillen om uit Historiën, en authentieke Archiven te demonftreeren, de oude zelfftandige Stsatsgefteldheid van dit Kwartier. Niet fpreken over de Proostdy van Westfriesland en derzelver Proosten; over de Staaten van West. friesland op zich zeiven; of over de Magiftraater en Gedeputeerdens der Steden van Westfrieslanc en het Noorderkwartier en derzelver Ministers, o Yyyj dier
's Gba-
VEKHACE.
Mis/ivs
van jie
Munici*
yaliltit
yan
Hoorn»



1040 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
vznhagr.
Misfive
van de
Munici-
-paliicii*
van
Hoorn.
diergelyke meer; noch over de wel verëeciging, maar nimmer vermenging met Holland; noch over Westfrieslands zelfsvoerend Wapenfchild, noch over haar eigen 'sLands Munt; noch over haar byzonder recht in het ftuK van de Jagt, in het midden deezer Eeuw nog loflyk gehandhaafd.
Maar alleen ons bepalen tot ons gefield oogmerk. Zeer veel kunnen wy hier omtrent weder bekorten, door ons te refereeren aan het zo bekend, als aangelegen Rapport van I750, betrek* lyk de Quotcs, zo die van Holland als Westfriesland, in de te bepalene fchikkmge, tusfehen de beide Kwartieren in het ftuk der Finantien, item de daarop gevolgde Refolutie van 1751, en de daar by vastgeftelde Inftrucfien voor beide Collegien van Gecommitteerde Raaden en derzelver Ministers, van 28 Augustus 1751, item 1 April 1752: Stukken die wy houden als Bylagen tot deeze, en infteeren dat dezelve uwe attentie niet zullen ontglippen, te meer daar zy meest betrekking hebben 'tot het Finantieele; en dat eene directie daar over volftrekt alhier in dit gedeelte van Holland noodzaaklyk is, zal niemand by nadenken kunnen negeeren.
Welke noodlooze kosten, moeite en groote last is het immers niet, dat de Gaarders der Verpondingen of andere Ontvangers van Gemeenelands penningen van hier en de verre afgelegene Eilanden , eerst hunne gelden zullen brengen in 's Hage, en dat men daar na die zelfde fpecie weder Eerwaards zal tranfporteeren aan de Comptoiren, tot voldoening van intrest of andere ordinaire uitgaven , laat Haan dan de extraordinaire: als by voorbeeld, op het alleronverwagst heeft op de Eilanden of in een onvermogende Polder een Zeeramp of doorbraak plaats, alwaar door geldmiddelen een ogenbliklyke voorziening moet daar. gefield worden; te vooren voorzagen daar in direct. Gecommitteerde Raaden van dit Kwartier: maar wie nu? en van waar illico de noodige
gel-



JAARBOEKEN, Maart, 1756, 1041
gelden ? zo ook niet bet werk der Dykagien van de Zeedyken, een onbegryplyk getal Binnenpol \ dérs en bedykte Meirefc; de een is met den an - ( der in disput: zo 'er geen directe voorziening gefchied, kunnen 'er duizende Inboorlingen on- , gelukkig worden. Zullen partyen in dien nood eerst na 's Hage reizen, en dan eindlyk nog veel al een decifie erlangen van hun, die volftrekt hier ■ in het locaale niet zyn geverfcerd?
Het zelfde en nog met grooter recht kunnen wy toepasfen op de Eilanden Wieringcn, Texel, Vlieland, ter Schelling, Marken, ürk, en Emmeloord, die notoir om dezelve niet te noemen of berekene aangelegendheden een nader by zynde Beftuur vorderen, als dat in 'sHage Men kent in het algemeen ook daar niet het karakter dier Lieden, nochte de locale fkuatie voor en ten besten vau het algemeen belang.
Ingeval de zaaken presfeeren ter bewaring niet alleen, maar ook tot herftel van rust, orde en veiligheid, is het niet allernoodzaaklykst dat men in dit gedeelte van Holland direct over eenige Militie 'kan disponeeren, zonder men zich deswegens alvorens behoeve te adresfeeren in het ver afgelegen 'stlage?
Vordert oók niet het recht van de Strandvonderyen, daar dit gedeelte van Holland geen weinig belang by heeft, dat men weet waarop he« naast gelegen zich terftond ter bekoming van orders, in niet zelden critique gevallen, te vervoegen?
Zo wy gehoord hebben, ff rekke het voorge vallene op het Eiland Wieringen, in het gepas feerde ]aar, fchoon van weinig belang, dat overgebragt tot swaare poinöen, hier ten exen*
^Zullen de dominiale Goederen ooit zo goe< geadtniniftreerd kunnen worden? Ingevalle van geene locale werkzaamheid d<
iGSAENHA»IE.
Misfive ia>i de Wunicilaliteilvan
Hoorn.
I



Jo42 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra
VENHA ge.
Miifive
van de
MuniCi
paliteit
van
Hoorn,
■ Vergadering van Hollands Beftuur of Committé . van dien, zal nimmer ook, behoorlyk geprotegeerd en bevordert kunnen worden, de zo hoog noodzakelyke en voor den lande geheel voordeelige Negotie in onze eigene Producten van Kaas en Wol.
• Het Muntwezen van Westfriesland eischt ook al mede zo eene te fubfifteeren werkzaamheid alhier, en niet minder de Kerklyke Zaaken en Goederen, en honderden anderen, daar zeker getuigenislèn van te vinden zyn in de Refolutien en Notulen van Gecommitteerde Raaden in dit Kwartier.
Inzonderheid ook het Zegel, of recht om in dit gedeelte van Holland de Zegels te liaan en te distribueeren, welkers gemis dusdanige inconvenienten oplevert, en zeker daar door ook zo veel nadeel aan den lande zal contribueeren, als iemand zich kan voor oogen ftellen. De ondervinding, van hoe een korte tyd ook, leeraart het eerfte reeds middag klaar, vooral in deezen laatften tyd, door het bevroren water, wanneer men reeds hier Zegels van diverfen aart niet kon deelagtig worden. Hoe moet het dan zyn op de Eilanden, verre afgelegen Diftriöen of Dorpen ? En veele diergelyke Artikelen van het uiterfte belang, tot groot nadeel en praejuditie van dit gedeelte van Holland, zou men nog kunnen bybrengen, indien wy niet vreesden door langwyligheid uw attentie te zullen misbruikeu, en beroepen ons liever alzo op Ulieder eigen cognitie in het generaal, en het zeker adveu van ons geavanceerde by her Committé van Algemeen Welzyn , van Finantie en Militair van Holland.
Objeélien (omme te folveeren) tegens het door ons bygebragte, vinden wy niet, of het mogte deeze één eenige zyn, betrekking hebbende tot diverfe aangevoerde poincten, namentlyk, waarom
is



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1043
is 'er in het Noordlyk gedeelte van Holland meer 's een locale reprefentative Volkswerkzaamheid no v dig, dan in het Zuidlyk gedeelte, by voor c beeld te Gorcum enz?
Maar de rede is middagklaar, I. men neme 1 in confideratie de verre afgelegendheid yan den l Hage van het Noordlyk gedeelte van Holland, 1 jn tegenoverftelling met het Zuidelyke. 2 Het / Traiecf." Eilanden, de wegen in de Meiren,i Polders, ja zelfs Poelen, zo dat niet zelden in 1 zogenaamde kwakkelende Winters, de toegangen allerbezwaarlykst zyn, en een overkomst te Amfterdam ondoenlyk zoude kunnen genoemd worden, 3. de zeker altoos verwonderlyke laage ligging, en andere natuurlyke fituatie van dit gedeelte in Holland, welke gedurig eene ogenblifclyke werkzaamheid van het Uitvoerend Beftuur verëischt. 4. Heeft zederd twee eeuwen, en zo lang ons Land geöxteerd heeft, hier een aparte werkzaamheid, en nimmer een vermenging met Holland plaats gehad; eene vermenging of liever geheele vernietiging van een Uitvoerend Provinciaal Collegie, wiens voorbeeld nergens in ons Vaderland ftaande deeze Revolutie, is voorafgegaan, of gevolgd; en alleen moet gezegd i worden haar relatie te hebben op dit gedeelte 1 van Holland. Daar in Zuid-Holland onder eenen ónderen naam, alles is in zyn geheel gebleven, la zelfs de werkzaamheden geamplieerd
Vooral, van het karakter vaa den Westfries, is het idus niet te vergen, dat hy zich in eens van alle hulpe ontbloot ziet; eu in zynen gedu^ rigen haglyken toeftand beroofd vindt, van eene voor hem zo allezins allernoodzakelykfte locale werkzaamheid, ter vervanging van Gecommitteerde Raaden in het Noorderkwartier, en fpeciaal van een Comptoir Generaal der Finantie. Maar wat is het nodig verder onze fustenuën te
ad-
Gra-
enhae.
disfié't an de 4unici aliteit •an
loom.



's Gra-
vekhage.
Mi'Jive
van 4p
Munici
paliK.it
van
Hoorn.
1044 NIEUWE NEDEKLANDSCHE
adftrueeren; met rede vermeenen wy te mogen WtoderfMIen, dat reeds ook da Provifioneele RepreientanteD van het Volk van Holland met ons in een denkbeeld Honden, a's wy nog aan derzelver Publicatie van j February laatstleden over een Piovinciaal Beftuur, Cap 5, over de werkzaamheden. Art. ?2 en feqq ; daar men Ipreekt van extraordinaire Commihfiea, dus men vettig fupponeerd, dat er notoir altoos een ordina^re Comnuffie zal p/aats hebben: en waar kon zulk eene anders zyne bepaling gevestigd zyn, «Is hier in dat gedeelte van Holland, geadfifteerd met een der Departements SecretaFisieo. Dan, Medeburgers! hoe dit alJes ook zy uit kragte van het bovengeavanceerde. nemen wy de vryheid Ulieden in conlideratie re geven, of het niet aliercoodzakelykst voor deeze Provincie in het geheel, en allernuttigst voor dit Noordlyk gedeelte in het byzonder zoude zyn , dat door Ulieden werdt gedecreteerd en ftaande Ulieder Intermediair Beftuur, en zo lange de Nationaale Conventie daaromtrent geene vaste bepaünge heeft gemaakt, dadelyk eetie Commisfie met derzelver Secretaris uit Ulieder Provindaal B'ftuur, of deszeifs Committé te benoemen , beftaande uit dusdanige Led. n, welke het locaale kundig zyn, bekleed met de nodige magt, Omme Ordonnantiën te teekenen, Eed af te ne men aan n.indore Rediendens, als anderzins, ten einde ten algemeene v- wdede en nut van deeze Provincie, en dit Noordlyk gedeelte alhier die werkzaamheden uit te oeffenen, welke 's Volks algemeene welzyn vorderen, en dit gedeelte van Holla'-d zyn aanbraak op vermeend'te hebben, of anderz.ns door Utflven des wegens dusdanige wyzj maatregelen wierden genomen, als eene onvermydelyke noodzakelykbeid, ten heil van hec Volk vordert.



JAARBOEKEN, Maart, 1796, 1045
Onder toewenfcbing van Heil en aanbod van»■
Broederfchap zyn wy v
c
MEDEBURGERS!
Uwe Medeburgers!
De Municipaliteit der Stad Hoorn.
Ter Ordonnantie van dezelve,
C. van POMEREN.
Hoorn den 14 Maart 1750", het tweede Jaar der Bataaffche Vryhetd.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de voorfz- Misfive by appointement te Hellen in handen eener perfoneele Conjmfsiie, waar toe benoem* zyn de Burgers ,7 emmmk, Buyskes, van der Hoop, La Pier re, van Boy en en Claus, om met te rug zending van dezelve, de Vergadering te dienen van derzelver conuderatien en advis.
Op den 22 deezer deedt het Committé van Algemeene Waakzaamheid verflag van de maatregelen, die het zelve nodig heeft geoordeeld, om zich te verzekeren van zekeren Benjamin Wolf, een gebooren Jood, doch in vervolg van 'tyd, tot den Christelyken Godsdienst overgegaan, geweezen Secretaris van Bentinck van Rhoon, en zich onder groote fulpicie gebragt hebbende,
van
Gra»
enhae.



iO|ö NIEUWE NSOERLANOSCHE
'sGra-
VENHACE.
van d; regen voordige orde van zaaken langs bedekte wegen te ondermynen; tef. fens opgevende, de. handelwyze die 't zelve vermeend ten zynen opzigte dienftig te zyn , breder hier na gedetailleerd.
V R T H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
Het Committé' van Algemeene Waak' zaamheid, voor het Volk van HollantL\ refideerende in den Haget dan het Provinciaal Beftuur van Holland.
. MEDEBURGERS.'
Tienjamin Wolf, een gebooren Jood, doch in J vervolg van cyd tot den Christelyken Godsdienst overgegaan, geweezen Secretaris van den bekende lUntinck van lilioun, zich onder grove fufpicie gebragt hebbende, van de tegenwoordige oiüe van zaaken langs bedtk:e wegen te ondermynen, hebben wy ons in de noodzakel\kheid bevonden, denzelven in civiel arrest op de Voorpoorte v;n d n Hpve te hotidtn-
Zyne verhooren brengen de erkentenis mede, dat hy zich in April 1787, heeft lasten gebruiken tot iiet rondbrengen, doen tekenen en weder opha len van verfcheide llequesten op het platte Land, gefebikt ovn het, Stadhouderlyk Beftuur in dien tyd weder op deD troon te brengen, en de ingezetenen tegen het oppergezag der Sfüateh deezer Provincie in 't harnas te j ia en.
Dat hy by het arrefteeren van de Vrouw des Ex-Stadhouders in 't najaar van 7 7 , eene. Coinmiiiie heefc gehad om haar, was 't moge-
lyk



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 104?
lyk te ontzetten, en daar in alleenlyk was te rug gehouden door het vooruitzigt van niet te zullen flaaen.
Dat hy hier te Lande niet naar verdienden zo hy meende beloond wordende, zich in I7<;0, buitenlands heeft begeven, en na menigvuldige omzwervingen, in den Jaare 1792 als Secretaris by een der Pruisfifche Generaals, de armée na de Franfche Republiek gevolgd is, doch vermits zyne ongefteldheid dezelve daar na heeft verlaa ten (of zo andere voorgeven gedeferteerd) zo dat hy in 't laatst van dat zelfde Jaar zich weder hier bevondt.
Dat hy vervolgens in 't voorjaar 1703,-als Schryver geplaatst is by de Hollandfche Flotille van Canonneerbooten naar Maints, van waar hy in Augustus daar aan volgende geretourneerd zynde, als toen als vaste Secretaris van Bentinck yan Rhoon is in dienst getreden.
Wyders militeeren 'er ten zynen lasten prefumtien, als hadde hy het Pruislisch Leger onder den Generaal van Kalkreui in 1787, tegen zyn eigen Vaderland als Spion en Wegwyzer gediend, waar voor de Hertog van Brunswyk heta honderd ducaten zou gefchonken hebben
Echter is het geen aangaande dit laatfte aan ons is voorgekomen verre af van ftellig bewezen te zyn, zo min als menigvuldige andere befchuldigingen, waar van wy om die reden geene verdere melding maken, hoe zeer dan dat alles ook eenigermaate heeft medegewerkt, om deezen man, die ontwyfelbaar als een zeer gevaarlyk voorwerp moet befchouwd worden, niet weder in vryheid te ftellen.
Zo veel is intusfchen zeker, dat Benjamin Wolf, ontbloot van genoegzame middelen van beftaan geduurende zynen gantfc'nen levensloop, ten minften zeer zeker van 1785 af, eene manier van leven geleid heeft, welke hem weinig eer aandoet, en duidelyk doet zien, waar toe by Zzz in
's GaA-
i'EKHA-1 SE.
Rapp, wegens zekeren) BenjaminWolf*



'sGré-
VBNHA CE.
Rapp.
wegens
z • ren
Benja
min
Wolf.
1048 NIEUWE NEDERLAND3CHE
in • ftaat is- Niet alleen dat hy zich aan meer jan één Hof als Spion heeft laaten gebruiken, maar zelfs in dat metier fchynt hy zich zodanig gedragen te hebben, dat hy zich de verachting op den hals haalde van hun, in wier dienst hy zich bevondt.
Zyne papieren leveren daar van doorflaande bewyzen, fpeciaal ten aanzien van zyn gedrag in Finland, waar hy in 1789 door den Koning van Zweeden fchynt geëmployeerd geweest te zyn.
Als Secreta'i» van Bentinck van Rhoon, kon men onderftellen dat hy het tegenwoordig Beftuur niet zeer genegen was; maar wanneer wy zyne papieren hebben geëxamineerd, is ons gebleken , dat hy het voorig Beftuur en de Stad» houlerlyke overheerfching met zo veel acbarne» ment is toegedaan, dat (zyne bykomende talenten als Spio i in aanmerking genomen) bet van de gevaarlykfte gevolgen zou kunnen zyn, deezen man in de tegenwoordige cydsomftandigheden vrven toegang tot den Vaderlandfchen bo em toe te ftaan, en hem, die tot alles in ftaat fchynt; daar door de orabelemmerde gelegenheidte geven tot het zamenweeven van allerleye in* trigues in het binnenfte des Lands, fpeciaal daar hy zich zonder andere resfources bevindt,_ en tot eenig eerlyk beroep of handwerk oagefehikt,, zich ge-naklyk zou diets maken, een verdienfteKk werk te verrichten, ten voordeele van een party, welke hem tot op den dag van zyn arrest heeft broo' gegeven.
v\'y ftellen mitsdien aan Ulieden voor, om Benjamin Wolf uit zyn arrest te ontdaan, en hem tevens het Territoir deezer Provincie te ontzeggen, tot aan den generalen Vrede ; op poene van tot zo lang te worden geconfineerd, ingévalle hy zich mogt verftouten, geduurende dien tyd voet binnen e eeze Provincie te zetten, met last op gelyke poene van confinement, van bin-



JAARBOEKEN, Maart, 17JXS. 1049
nen deeze Provincie zelfs na den generaalen Vre de niet weder te keren, dan na daar toe van den Souverain in der tyd behoorlyke permisfie en qualificatie te hebben bekomen; en voorts dat door Ulieden aan de.Burgers, uitmakenae het Beduur der andere Provinciën, daar van zal worden kennis gegeven, met genoegzaame defunatie van zyn Perfoon, en verzoek om dit of dergeJ\k befluit ten zynen aanzien te nemen, ten einde hem alzo het geheele Territoir deezer Republiek , geduurende de tegenwoordigen Üorlog te doen ruimen. •
Niettemin refereert zich Ulieder Committé aan Ulieder meer verlicht oordeel.
A. J. la PIERRE.
In den Hage den 21 Maart 1796, het iweede yaar der Baïaaffohe Vryheid.
Waarop na deliberatie goedgevonden is, dat de gemelde Benjamin Wolf in bewaring zal worden gehouden, tot dat 'er eene algemeene Vrede zal plaats hebben, waar van hem by extract deezes za! worden kennis gegeven; wordende verder het Committé van Algemeen Welzyn goquïlificeerd, om ten fpoedigften na eene gefchikte plaats om te zien, ten einde gemelde Ba.jamm Wolf derwaards zouie kunnen worden overgebragt en bewaard; en zal extract van dit Decreet, aan de Committés van Algemeen Welzyn en van Algemeene Waakzaamheid, tos parigt gezonden worden.
Ten zelfden dage heeft de perfoneele Commisfie, gelast by de Decreeten der Provifioneele Reprefentanten, in dato -.6 Augustus tot 7 September des voorleden Taars, tot het overnemen der Effecïen, J Zzz % Gd-
ft ,
'sGra-
VENHA* GE.
Rapp. wegens zekeren BenjaminWolf.
.4



VGra-
venhace.
1050 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Gelden en Papieren, concerneerende het vernietigde Collegie van de groote Visfchery en Pilotage, en 't aanhooren der Rekeningen der refpeftive Penningmeesteren te Delft, Rotterdam, Schiedam en den Brielle, het navolgende Rapport uirgehragt.
GELTKHEID, VRYHEID, B R O E DE R S C H A P.
Aan de Burgers, Leden van het Provinciaal Beftuur van Holland,
MEDEBURGERS!
De Burgers Buyskes, van Liender en Crena, Leden der Committés van Algemeen Welzyn, Fin ntie, Koophandel en Zeevaart, by onderfcheide Decreeten der Provifioneelen Reprefentanten van het Volk van Holland, in dato 26 Augustus en 7 September des voorleden Jaars aequaltficeert zynde, om van de erven des gewezen Secretaris en van den gewezen Clercq der groote Visfery, als mede van Penningmeesteren dier Visfery en de Pilorage in de Steden Rotterdam, Schiedam, D.lft en den Brielle, ten overftaan eener gecombineerde Commisfie, zo uit het Committé van de Marine als van het nieuwlings gecreëerde Committé der groote Visfery over te neemen, de onder hun berustende Effecten, Gelden, Papieren Boeken enz. enz. aan te hooren al zodanige Rekeningen, als zy, betreffende het voormaal gecombineerd Collegie van groote Visfery en Pilotage, onder zich hadden of verpligt konden worden te moeten doen. Hebben thans het genoegen Ulieden bet navolgen-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1051
gende volkomen Rapport hunner verrigtingen ia deeze te kunnen doen.
Ingevolge gemelde Decreet van 26 Augustus hadden wy, ten overftaan eener gecombineerde Commisfie uit de Marine en groote Visfery den September te Delft eenige Papieren ontvangen , waar van wy reeds aan de voorgemelde Provifioneele Reprefentanten in dato Rapport hebben gedaan en waarop wy op nieuw by het zelve gemelde Decreet van September wierden gequalificeerd tot het overnemen der penningen en aanhooren der Rekeningen der refpeétive reeds gemelde Ontvangers het geen wy . . . hebber volbragt. Ontvangende by die gelegenheid, .van den Ontvanger van Delftƒ1946: 9: 2 Rotterdam - 1990:10: 8 Schiedam - 3378: 7:12 Brielle - 8494' 5 • 8
ƒ 15809:12:14 Terwyl wy van de Erven van den Secretaris der groote Visfchery hadden ontvangen 37 fluks Obligatien, ten lasten de Oost-Indifche Compagnie, ieder van ƒ1000:- Capitaal, en een Obligatie ten lasten van eenige Lootfen, groot ƒ1000:Capitaal, met en benevens eene fomma ƒ2960:dan daar 'wy in de vier voorfz. Rekeningen 3 verfchillende Posten ontdekten die ons fpeculatiei voorkwamen, zo hebben wy voorzeide Ontvan. gers flegts voor de ontvangen penningen geacquiteerd, maar geenzins hunne Rekeningen geapprobeerd, veel minder hunne Perfbonen gedechargeert; en hebben wy die zelve rekening verders gefield in handen van eenige Leden van het Committé der groote Visfchery, ten einde dezelve te examineeren, en hunne gedagten over de quasflieufe Posten mede te deelen; in een volgende conferentie, waar in wy mede zouden tragten door minnelyke fchikkingen, de ontvangen Zzi 3 ef
'sGra-
venhaGE,
Rapp. raakende het Collegie der groote Visfchery , enz-



ioj2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
-sGra-
VENHAGE.
Rapp. raaken* de het Collegie der
'groote fisfche1 ry , enz.
effecten en penningen, onder inwagting echteu van Ulieder approbatie, door de Gecommitteerde uit de refpective Committés van de Marine en groote Visfchery te doen verdeelen.
Dit een en ander nu is gelukkiglyk volbragt.
De Leden, in wier handen de Rekeningen waren gefield, hebben ons in een gehoudene Befoigne den 4 deezer lopende Maand gecommuniceerd , dat wel is waar 'er Posten van verteeringen, vacatiën en reiskosten in dezelve gevonden wierden, weike quefiieus konden worden befchouwd; edoch dat het hun uit voorgemelde Rekening was voorgekomen, deeze Posten ileeds geconfidereerd waren geworden, als uitmakende een gedeelte van het Tractement en der Emolumenten, waarop die Posten waren aanvaard geworden, en welke dus bezwaarlyk zouden kunnen worden gerescontreerd; derhalven zouden wy Ulieden hier pp dienende van advis, van gedagten zyn, dat dezelve zouden behooren te worden getolereerd 5 edoch wy leggen deeze Rekening hier nevens over, ten einde door Ulieden des begeerd wordende nader te worden geëxamineerd.
Dan geheel aau^ was het met eenige andere Posten gelegen; in de Rekeningen van den Penningmeester te Rotterdam, ontmoeten wy een Post van ƒ 1436:3:0 v r prefent Haring.
Als mede in die van den Penningmeester van Schiedam, een Post van ƒ 844:15:0 voor dezelfde uitgave, zonder dat zy daar by overleggen een Lyst der Perfoonen, aan wien dezelve is verzonden geworden, en die onzes bedunkens zonder dat niet wel kunnen anders, gelden.
Dan vinden wy nog in de Rekening van den Penningmeester van Schiedam , een Post van Fust of Vaatwerk van ƒ 376:12:- en in die yan Delft de navolgende:
vooi- 't Touwwerk . ƒ 459:19:voor Vleet en Speer-reepen - 144: 4:-
voor



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1053
voor Roerhaken . / I73: 6:" * voor Ankers . . -102:10:- \ voor Spillen en Ankersftokken - 98:10:- < voor Breels • » • 3°: ":* voor Tonnen en Vloot en - 22:11:- j Allen goederen door de Buisconvoyer medege-1 nomen, ten gerieve der Buizen, welke aan dee- < ze goederen geduurende hunne reize gebrek mog- < ten krygen, en die als dan gewoon waren de-< zelve tegens eene bepaalde prys over te neemen. { Daar wy nu geen dier posten in ontvang ge- < bragt vinden, zo moeten die goederen nood wen-; dig nog aanwezig zyn, en maken wy, alvorens dezelve gevonden zyn, zwarigheid dezelve te laaten valideeren.
Wy zouden echter onder Ulieden beter weten van advife zyn, dat de vier hier by overlegde Rekeningen der Penningmeesteren gefield wierden in handen van Ulieder Committé van Algemeen Welzyn, met last om voorfz. Penningmeesters aan te fchryven: van nopens de posten aan prefent HailJg, aan het Committé te fuppediteeren eene accurate Lyst der Perfoonen, aan wien die Haring was uitgedeeld geworden; als mede aan hun . 3 het aangaat, van op te geven de plaats waar die bovengemelde goederen liggen, ten einde dezelve, door Gequalificeerdehs van regens het Committé der groote Visfchery als dan zouden kunnen worden overgenomen, alles binnen den tyd van 14 dagen, te rekenen van den tyd dat aan hun de aanfcbryving zal gefchieden, en na finale Liquidatie voorfz. Penningmeesteren, volkomen te dechargeeren en Quitantie in forma te geven; terwyl Ulieder gemelde Committé al verder zou dienen te worden gequalificeert, om, ingevalle aan hunöe aanfcbryving niet wierde voldaan, of dat men dezelve tragte te verydelen door deeze of geene voorgewende exceptien, als dan zodanige maatregelen te mogen nemen, als zy ter Zzz 4 te
sGra-
'ENHAr :E.
lapp. 'aaken* le het yollegh Ier \roote 'fisfche* ?y, enz.



ioj4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHA* GE.
Rapp. raaken-
de het ^
Collegie
der
groote
yisfche-
/•j,enz
te rug bekoming der in deeze kwalyk gebruikte Lands-penningea of goederea nodig zoude oordeelen.
Eindelyk hebben wy het genoegen Ulieden te kunnen communiceeren, dat in het laatstgehoudene Befoigne, den 4 deezer, de Cómmisfarisfen uit de refpe&ive Committés van Marine en de groote Visfchery, ten onzen overftaan, wegens de ontvangen effecten en penningen, de navolgende fchikkingen hebben gemaakt:
Het Committé van de groote Visfchery zou, de overnemen de 37 fluks Obligatien op de O. I. C, groot ieder ƒ 1000:• Capitaal, tegens38 pCt., en dus ter fomma van ƒ 14000:-.
Het Committé van Marine daar en tegens de Obligatie ten lasten van eenige Lootfen, groot ƒ1000:- in Capitaal en ter fuppletie aan de ƒ i4c6o:-eene fomma in Contanten van ƒ13060:uit het ontvangen Capitaal van ƒ 15809-12-14, terwyl uit de daar by resteerende fomma van ƒ 2749-12-14 zouden betaald worden de onkosten van vacatiën en verfchotten, gevallen by de overneming der Papieren* Gelden enz. het geen niet veel bedragen zal, en het resteerende als dan in twee gelyke deelen gedeeld, welke fchikkingen wy nu ter uwer goedkeuring fubmitteeren.
Terwyl wy verders van gedagten zyn, dat de ontvangen fomma van de Erven van den Secretaris der groote Visfchery van Heemskerk, beloopende ƒ 2960:- als fpruitende uit de gewoone fubfidie der Provinciaale Kas, geheel en al aaa de groote Visfchery zoude behooren te worden toegekend.
De overgenomen Papieren hebben wy gefchift, en zullen onder Ulieder goedkeuring, die, welke de Visfchery alleen fpecteeren, ook aan haar alleen overgeven; desgelyks met die, welke alleen de Pilotage betreffen, aan het Committé van Marine, terwyl die, welke beide betreffen,
en



JAARBOEK EN, Maart, 1796.
en niet kunnen gescheiden wordên, mede aan de ! Marine zouden kunnen worden overgegeven, ech 1 ter onder die referve, dat dezelve aityd ter vifiet en dispofine v^n het Comiritté der groote Visfchery zouden zyn.
Wy zouden dit ons Rapport kunnen eindigen j met eensdeels Ulieder approbatie op onze ver- < richtingen in deeze te verzoeken en anderdeels < de nodige authorifatie tot de extraditie der over- < genoemde effeclen, penningen en papieren, in-1 gevolge het door ons geproponeerde Plan.
Was het niet dat wy het nog nodig oordeel»; den, dat Ulieder Committé van Algemeen Welzyn als nog zoude behooren te worden gelast, om ten fpoedigften een gefchikte plaats te laaten gereed maken, alwaar het Committé der groote Visfchery behoorlyk zal kunnen vergaderen, en deszeifs papieren bergen.
Hier mede, Burgers van het Provinciaal Beftuur, eindigen wy dit ons Rapport, met ver« trouwen aan de ons opgelegden taak te hebben voldaan, en zyn met de verfchuldigde achting.
Uw Medeburgers,
G B ü Y S K E S.
T. D. HU IC HEL BOS van LIENDER.
S. C R E N A.
'sHage den 8 Maart 17&6, het tweede Jaar
der Bataaffche Vryheid. ^k.jtf"'
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan het gehouden gedrag dier Commisfie te approbeeren, als mede het door dezelve voorgeflagen Plan van fcriifting en deeling der ontvangene Effecten, Penningen en Papieren, tusfehen de refptctive Committés van Marine en groote Visfchery, te approbeeten, zo als zulks
ge-
sGsa-
enha-
!e.
ïapp. 'aaken*
te het
sollegie
'er
\rooie 'Sis/che■y, enz.



'sGra-
venhacb.
%
lOjfj NIEUWE NEDERLANDSCHB
geapprobeert wordt by deeze; en conform het zelve Plan, de voorfz Commisfie tot het extradeeren , tegens behoorlyke quitantie der genoemde Effecten, Penningen en Papieren, te authorifeeren en te gelasten, zo als dezelve bier toe geauthorifeerd en gelast wordt by deeze; wordende het Committé van Algemeen Welzyn mede by deeze gequalificeerd om wegens de in dit Rapport als questieufe voorkomende Posten, by de bovengenoemde Penntngmeesteren het nodige onderzoek te doen en de daar by gementioneerde ophelderingen te requireeren, en verders al dat geene te verrigten, wat het zelve naar regt en billykheid ter bekoming der nodige verantwoording der in deeze aangehaalde Penningen en Goederen, zal vermeenen te moeten en te kunnen doen; ten welken einde, aan het zelve Committé, Copie van bet Rapport, nevens de daar by overgelegde Rekeningen, in originali, zullen worden ter hand gefield; en zal extract, deezes worden gegeven aan den Burger JSuyskes, als eerstbenoemden in de perfoneele Commisfie, als mede aan het Committé van Algemeen Welzyn, en aan dat tot de groote Visfchery, zo tot informatie als omme zich daar naar te reguleeren.
Eene andere perfoneele Commisfie , tot het opneemen der verantwoordinge van *sLands Gelden, over den Jaare 1795 van het Commitié van Finantie, bragt, almede op den zelfden 22 deezer, het volgende Rapport uit.
MEDEBURGERS!
l"\e perfoneele Commisfie door Ulieden den 9 ■■^ deezer benoemd, ten einde de rekening van
ver-



Tegen over bl. 1057.
i
G~E N ER AL1F^Q^T~VANG" '. ■ ~^~Z3Z^Z3~ ' ënlJTTGAVE over ^^jjgS^J^l^ »f?"**' ^
ƒ10 454.71412 6
„ ,. , ._ > ■'. cJ,* o Interesfen en Renten • • * ooTtói? 8 o
1 fte February was in Specie voorhanden, ten Compt. Generaal inden Haag / 170,85010 9 ■ Renten de Steden corapeteerende 4 t™Z?**I 2
. te hoorn 1,1193,095 * 5 Generaliteits Interesfen . 2
By de Respeétive Ontvangers ' _Ü°^L3!£ tl M 866 5*0 4 5 t* Rantzoenen . . • * * " 4'J£* 4
7ofi!j'fi/.>t 7 12 Q Ambtgeld afgelost . . * • ( • £2 701 R 1*
Uit de Geraeene, of Colleélive Middelen ... • ik6c£Zi% 3 Verrekende Interesfen en Negotiatien 179^—94^ • * -oo'toa I
Turf en Kooien . . . • " ' ,$L* ,L 16 12 Si Coupons van Wisfelbrieven van de O. I. Comp • • . .. £ * _ f ii.c«* iso 16 fo *l
oude Colleftive Middelen, ofio, 15,20,40 en 80 Penningen. • ,.»»4a. 54 » ■ . F ?öo 10a 9 V
100e. ae. 100 en aoo Penningen . ' . . • - * o ll$»lo7 Kwytfcheldinge, Premie opordin. en extraord Verpondingeen icoFenn. ; .00,192 y a
Extraordinaire Confenten Compt. Gen in'sHage . , ƒ 2,160,873 14 4 TraftementenfAsfiftentie-Gelden.Beleenbank,O.I.Comp.5deDepartem
Af't geen uit andere Comptoiren is overgebtagt . . i&4>5f'5 PJ > 7 Miienvan Juftitie, ordin. Admihiftr. Committés by de Revolutie, divene 8218663 I>
_> _ s,o§ ,3 / Refpecien, &c . . . * • * ' ' aq'87o 6a* Verpondinge ten Compt Gen. in den Haag . . ƒ 1,520,62814 I02 Predicanten * s?682 12
ld. Ordinaire en Extraordinaire te Hoorn . . 566,7-© 9 3 , Univerflteit te Leyden . * * aai 66a 7
^349 3 ö . Defroyementen en Gedeputeerden buiten'sLands * - n^ooo
Posteryen . .... • ; x- Committé van buitenlandfche Zaaken . . ■ • • 1*6,47*18
Klein Zegel en Verhoging . ... • Vivres in .794 aan't Compt, te Rotterdam betaald, en nu verrekend. . *ó >475
Amptgelden . . . . . . /ïliR Militie Gener. en Holl. Goarnifoen te Amft. Penfioenen . / 6,270,ilö 3 14
Veen-Ambagten ..... • 3^©° , Committé tot de Zaken van het Bondgenootfchap te Lande * 4\?9,i£li 7
Diverfe Respeéten ...... • . '5©'V* ó 31 Zevende halve Brigade . - • , * * tot «3
De Generaliteits Kas geleend .... . . -*°©0>000 Militie in de West-Indien . i * .*. ' Jol'8?i 6
de heffinge van Goud en Zilver en Munten . . ƒ 7,166,875 3 C 7i Appointés . 'Üf -J _1 11622,066 8
Vrywillige Geldheffinge van njuny, zo in Papier, ars Contanten 16^44,964 139 TÏTóIïn 1
6 pCt. heffinge, alleen de Contanten, en buiten de Seperate Admiraliteiten oude Petitiën . . • • V ®*„IJ
Kas te Amfterdam . . . J^f1^ - - -! ƒ32,212,259 9 6 ,04 Committé tot de Marine » . ■ > • .J^SS^ *i 4,150,941.3 1
Comptoir te Gouda in Jan. 1795, meerder overgebragt, dan in de Magazynen, Fortificatiën, Dyken en Zeeweeringen * • ^73714
Maandftaat Van lan. Op't Compt. Generaal geftéld was . • 10,000 Franfche Reprefeownten «o Troupen in den Haag . . e.i7Qla6n 8
Franfche Rtquifitie door het Committé tot de Vmes . . . 600 000
Franfche Republiek; Afkoop van Neutraale Schepen . . «««Ws
1— _ op de 30 Mill. (buiten de feperate Kas) * 338*485 11
Premien op de ihgevoerde Granen . . . - . 54^886 13
Subfidien an Uitgewekenen * * • I 169,4?81 o J
aan Steden en Dorpen . . • 56,000
aan de Domeinen ...» • 73,20c
aan de Groote Visfchery . . . *
Ingetrokken, of verrekend Papiet. -
Geld-Recepisfen5pCt i794 enjan. 1795. . . i f 73©^'* 4 4*
Recepisfen aan't Compt. Gen. te Hoorn . . lob'^
Provinciaale Recepisfen ^ . . * • 2,364,70°
Bankbilletten . . • %H °~n% , &.
Quitantien van Goud en Zilver • * ■ *s2rlo 10 V
UitdeNegotiatievanu Jupy . - • ^f!'^--— 10,552,55917 Ü
- T , ƒ,0,596,837 8
31 December in Kas ten Compt. Gen. in den Haag * ƒ 34,^9311 I0ij
^ , te Hoorn • ^iS*^1 7. 4
(By de bvzondere Ontvangers . • 8,919,78510 i 3*
. . 3,187,690^9 9 2






JAARBOEKEN, Maart, 179Ó. 1057
verantwoording van 'sLands Gelden, over den Taare 1795 van 't Committé van Finantie op te nemen, en Ulieden van derzelver bevinding, op heden den 22 Rapport te doen, heeft zich daar toe ingevolge Ulieder last bekwaam gemaakt, en zal de eer hebben Ulieden 't volgende verflag te
d°Dat 't Committé van Finantie aan deeze Commisfie 't eerfte heeft opengelegd. .
1 Oe Staaten van 't Comptoir Generaal in den Haag, van I February tot 30 juhy.
1 July tot — September. 1 Oclober tot 31 December 1795. ' En eene zamenvoeging van de byzondere refoecfen, in deeze drie Staaten vervat, en dus gebrast tot eene algemeene verantwoording des werkzaamheden van 't Comptoir Generaal, zedert 1 February tot 31 December 1795-.
2. De Staat van 't geweezeh Comptoir Oeneraai te Hoorn, in drie Afdeelingen, en ook by een getrokken-, even als de voorige.
o Drie uit een gezette Staaten van Ontvangst en Uitgaaf, by de 18 byzondere. Ontvangers mede van 1 February tot 31 December 1795; en eene zamenvoeging van alle de byzondere refpec. ten van Ontvangst en Uitgaaf in elk der drie tydvakken .
En eene byeenvoeging van deeZe drie btaa.en. tot eene algemeene aan wy zing der werkzaamheden aan de Comptoire der byzondere Ontvangers 4. Vervolgens eene zamenvoeging van alk deeze Staaten, zo van de beide Cornptoiren Generaal, als der :8 byzondere Ontvangers, welkt dus in een kort fommier voor oogen fteld, dei aeheelen Staat van Ontvangst en Uitgaat, opge maakt uit 220 Maandftaaten, welke generaal zamenvoeging wy hier by overleggen-
Uwe perfoneele Commisfie dorst van dit ogen blik af, daar alles met die uiterfte accuratesf en oplettenheid door 't'Committé van Finanti
s;gra-
/ENHA»
3E,
Rapp; betreffendeverantwoordingvan
'sLands Gelden*
\
s



io58 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
v enha* GE.
Rapp. betreffendeverantwoordingvan
's Lands Ge/den»
i
was behandeld en uitgevoerd, zich reeds alle» goeds vooripellen, en waarlyk, by nader oiderzoek is gebleken, dat wy in onze gedagten geenzins te leur gefteld zyn.
De kortheid des tyds, zo als Gylieden ligt kunt bezefFen Medeburgers, liet ons niet toe,, aile de op de generaale hier by overgelegde Lyst fiaande Posten, van 't begin tot 't einde te doorzoeken, doch dezelve heeft best gedagt eenige Posten, welke 't meest aan uw Commis. fie voorkwamen , onderzoek nodig te kunnen hebben, 'er uit te moeten kippen, al 't welk niets anders ten gevolge gehad heeft, als de juistheid en netheid van 't Commitré van Finantie, aan uwe Commisfie te doen ondervinden. Wy zouden hier mede en na Ulieden verzekerd te hebben, dat wy alles in een behoorlyken ftaat bevonden hebben, kunnen eindigen ; doch vooraf rekenen wy ons verpligt , (Jlie.en te rroeten herinneren, dat de Commiifie tct onderaoik cn den Finantieelen Staat deezer Provincie, zeker 2eo zeer helder daglicht over veele nog in 't duis:er zynde poinclen zal geven, wanneer dezelve laar taak zal hebben volbragt, en dan nog eenige elucidatie te moeten geven, ov<t eenige Pos» ten in deeze verantwoording ontmoet,
1. Dat 't ongemunte Goud en Zilver, zo aan Denningen tot redemtie opgebragt, als aan 't getn uit de rounte te rug keerde, voor 't dtrwaardr. »ezonden materiaal, ruim ƒ400,000 meerder opbragt dan in de verantwoording gefteld is (pi uitende dit different voort, uit het by een gezameld Goud in ftaafjes verkogt, en 't geen in die lopende Jaar zal verantwoord worden, gelyk ook uit 't geen nog in de munte is»
2. Dat van de vrywillige Geld-Negotiatie vafl ü Juny, maar ruim 16 Millioenen worden verrekend , daar 'er ruim 18 Millioenen zyn inge» [chreven; doch 't onderfcheid dier & Mjliioenéo' snoet gevonden worden in de verkiezing der In-
tee*



JAARBOEKEN, Maart, 1796, 1059
teekenaars, die geprefereerd*hebben, 't nog ver-' fchuldigde van de vry willige Negotiatie, na de arreftatie der geforceerde Negotiatie van 6 pCt. in laatstgemelde Leening direct te fourneeren.
3. Dat de zedert 15 Augustus ^laatstleeden ingekomen penningen van de geforceerde Negotiatie van 6" pCt, ten Comptoire Amfterdam, aldaar in eene afzonderlyke Kas zyn geftort, ter betaling van de Wisfelbrieven, door de Kooplieden in de Maand Augustus en vervolgens, geaccepteerd, en dus óp de Rekening van dit Jaar moeten verantwoord worden.
En hier mede vertrouwen wy aan Ulieder oogmerk te hebben voldaan, verzoekende Ulieder approbatie over ons verrigte, zo 't zelve, zo wy vertrouwen, Ulieder goedkeuring mag wegdragen.
In den Haag 92 Maart 179Ö, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid,
HUGO GEVERS. SAMUEL van HOOGSTRATEN. F. KÜMS1ÜS.
Waarop gedelibereerd zvnde, is goedgevonden en verftaan , het verrigte door de perfoneele Commisfie ten deezen, volkomen te approberen, als mede, dat. dit Rapport met den overgelegden Staat van Ontvang enmJitgaaf, benevens al dat geene wat de perfoneele Commisfie, en het Committé van Finantie zouden oordeelen tot meerdere klaarheid en opheldering van den Finantieelen Staat nodig te zyn, te doen drukken, en het zelve alzo ter kennis van het Volk van Holland te brengen ; wordende de perfoneele Commisfie, en het Committé van Finantie tot dit een en ander wel expresfelyk by deeze geauthorifeerd.
Men
sGra-
fenhage.
Rapp. betref, fende verantwoordingvan
's Lands Gelden,



io5o NIEUWE NEDERLANDSCHE
VENHACE.
Men las, op den 23, éene Misfive van het Committé tot Onderzoek naar de Politieke en Finantieele gedragingen der Regenten en Ministers van het voorig Beftuur, in dato 23 deezer; behelzende een kort narré van het gebeurde met het gemelde Committé; en voorts houdende verzoek, om explicatie van het 70 Artikel van het Reglement op het Provinciaal Beftuur, ten hunnen reguarde, zynde gemelde Misfive hier na breder geïnfereerd.
Het Committé tot Onderzoek naar de Politicque en Finantieele gedragingen der Regenten en Minister $ van het voorig Beftuur, aan het Provinciaal Beftuur van Holland,
BURGERS REPRESENTANTEN!
Het Committé van Onderzoek naar de Politicque en Finantieele gedragingen der Regenten en Ministers van het vorig Beftuur 9 nieuwlings aangefteld door de geweezen Provifioneele Reprefentanten des Volks van Holland; toen bepaald op zes Leden , doch thans maar uit vyf Leden beftaande^ agt zich verpligt, om zich tot Ulieden te wenden, met verzoek en in verwagting, dat Gylieden aan gemeld Committé de nodige en verzogte inlichting wel zult gelieven te geven.
Het is U, Burgers Reprefentanten! ongetwy. feld ten vollen bekend, dat het Committé van Onderzoek zo als het voorheen uit 24 Leden beftondt, zyn eerften oorfprong verfchuldigd is aan den uitdrukkelyken wil en begeerte van het Volk van Holland, het welk, volgens de regels
vu



JAARBOEKEN, Maart, 1796. io6>
Van Volks regtvaardigheid en billykheid, ver-'s langde, om fchadevergoeding te hebben, voorvi bet geen de dwinglandy, het oproer en geweld Gi aan het zelve,, geduurende zeven jaren agter «en ontrukt, ja! ontroofd hadt, A Niet minder zal. het Ulieden bekend zyn, v.< dat de gewezen Provifioneele Reprefentanten C van het Volk van Hoiland, in een hunner De- té ereeten plegtig verklaard hebben dat het Pr in-O cipe van fchadevergoeding hen heilig was. Waar z. door zy het dugtigfte bewys aan de hand ga- e ven, dat zy het in deezen volkomen met het Volk van Holland eens waren. .
Ingevolge hier van, Burgers Reprefentanten! heeft de Commisfie tot Onderzoek haaré Werkzaamheden ontgonnen ; en, vermits, zy een zekeren regelmaat of grondflag moest hebben, volgens welken zy haar Onderzoek moest inrigten, begreep zy geejfen anderen grondflag pf regelmaat te kunnen atann.eemen, dan eenen Revolutionairen, waar van het Committé by haare aanfpraak op den tl en Succint Rapport op den 20 January laatstleden aan de gewezen Provifioneele Reprefentanten gedaan, en ingeleverd , nadere inlichting . gegeven heeft, erk welke aanfpraak en Succint Rapport Ulieden niet onbekend kunnen wezen.
Op dien' voet werkte de Commisfie van Ön« derzoek voort, tot dat zy, op den 24 january deezeS Jaars, ontfing het Decreet,, by de Provifioneele Reprefentanten van 't Volk van Holland den 21 te voren genomen, waar by Zylieden hadden goedgevonden, om gemelde Commisfie te disfolveeren en van haare Werkzaamheden te ontflaan.
De Provifioneele Reprefentanten echter beg'reepen, dat het Önderziek naar de Politicque en Finantieele gedragingen der Regenten van het vorig Beftuur moest worden voortgezet; waarom zy dan by hun Decteet van 21. Ja* Aaaa "nu*
SHA-
w hei immil* tot
nder*
)Ck ,
xi.



toSz NIEUWE NEDERLANDSCHE
VEKHi GE.
Misjiv
van lh
Comm,
té tot
Onder
zoek%
enz,
- nuary laatstleden de Commisfie van zes Leden j5h benoemden , die zo wel den Revolutionairen arbeid en taak, als de Papieren van de Commisfie van vier-en» twintigen, overnam. ! Tot heden toe, Burgers Reprefentanten 1 't heeft deeze Commisfie van Onderzoek, thans 't-uit vyf Leden beftaande, volgens den aangenomen Revolutionairen grondflag het zo gewigtig . als zeer uitgcftrekt Onderzoek voortgezet, en moeite noch vlyt gefpaaïd, om aan de hekende oogmerken van het Volk en deszeifs Vertegenwoordigers te voldoen.
Zelfs is de Commisfie reeds zo verre gevorderd , dat, het begin van den fchakel der wangedragingen ontdekt hebbende in de groote Staats Collegien, die onder de heerfchappy van Oranje beftonden, zy het einde van denzelven eerstdaags voorneemens is op te zoeken in de Steden van Holland, ten einde door het Stedelyk Onderzoek zich in ftaat te ftellen, om zo fpoedig mogelyk een volkomen Rapport uit te kunnen brengen,
Dan, Burgers Reprefentanten! het 70 Artikel van bet Reglement, volgens het welk de Leden tot het Provinciaal Beftuur van Holland reeds verkozen en werkzaam zyn, baart de Commisfie eenige belemmering ; waarom zy zich tot Ulieden vervoegt, om van Ulieden deswegens de nodige inlichting te verzoeken.
By dit Artikel wordt onder anderen gezegd: dat alle qualifisatien en lasten op eenigerhande Committés, door de Provifioneele Reprefentanten gegeeven, nu voor als dan, worden gehouden ep den. eerflen April deezes Jaars te cesfcerenen buiten effecï te zyn.
En, Burgers Reprefentanten! hoe zeer de Commisfie oordeelt, dat het oogmerk der Provifioneele Reprefentanten van het Volk vin Holland geenzints kan geweest zyn, om de Werkzaamheden deezer Commisfie met den
«ft



JAARBOEKEN, Maart, 1706"* 1053
eerden April aanftaande te doen cesfeeren, en ' even daar door het zo klaarblyklyk verlangen \ des Volks gantsch en al te leur te ftellen, en c de onvermydelyke onkosten door de Commisfie gemaakt, van geen het minfte nut voor den Lande te doen zyn, vermeent de Commisfie echter, dat zy nodig heeft, zich by Ulieden te vervoegen , om in dit geval zeker te gaan, en aile twyffeling op te ruimen, die uit bet bygebragte 70 Artikel zoude kunnen ontftaan, en om, door een Extract. Decreet van Ulieder Vergadering, ten ipoedigften hier van te worden geïnformeerd.
Waar mede na toewenfching van Heil en aanbieding van Broederfchap wy zyn
Uwe Medeburgers,
De Leden van 't Committé toe Onderzoek naar de Politicque en Finantieele gedragingen der Regenten en Ministers van het vorig Beftuur.
En uit derzelver Naam,
D. POLDERMAN Kz4,
Prefident»
Bé A. FALLEÉ,
Secretarie
Den Haag 23 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de voorfz. Misfive, by ap. pointement en zonder refumrie, te ftellen in handen van het Committé van Algemeen WelL zyn, om confideratien en advis.
Aaaa a Uit
EKHA>* S.



'sGra-
VENHACE.
[06* NIEUWE NEDERLANDSCHB ■ '
Uit naam der Leden, benoemd tot ee» Provinciaal Committé, deedt, ten zelfden dage, de Burger van der Hoop de navol* gende Voordragt, tot het verleenen eener authorifatie op het Provinciaal Committé, in afwezigheid deezer Vergadering, ter afdoening van zommige voorkomende zaaken > welke geen uitftel zouden kunnen lyden.
V KT HEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Leden benoemd tot het Pro* vinciaal Committé hier in den Haag, thans prefent, aan het Provinciaal Befiuur van Hol» land»
MEDEBURGERS ï
Daar fey het Reglement voor het Provinciaal Beftuur van Holland is bepaald, dat uwe Vergadering op den 31 deezer Maand, voor «enigen tyd zal fcheiden, en den volgenden dag het Committé, tot we'ks Leden wy door Ulieden zyn benoemd, deszeifs werkzaamheden ftaat te beginnen , zo is het ons voorgekomen , dat wy den tusfchentyd, welke ons overfchoot moesten belleden, om met een vlugtig oog te befchouwen de werkzaamheden, welke zo wel ▼oor het geheele Committé, als deszeifs onderfcheide Departementen te verrigtten zullen zyn , en tevens naar aanleiding der Artikelen van het Reglement, welke over de werkzaamheden van het ProvinciaaL Committé handelen, eenige pointen van orde voor het houden der Vergada?



JAARBOEKEN, Maart, 179^ 1065
derineen zo van het Committé als deszeifs De- panementen te concipieeren. Dan,. Medebur- , £pr<!' hier door was wel eene gewiguge zaak» Afgehandeld, maar 'er fchoot nog eene andere over, welkers bepaling niet van ons, maar van i Ulieden zal afhangen, en waaromtrent wy ech-ter gaarne nog voor het fcheiden van deeze t uwe Vergaderinge een Decreet zónden geno-. men zien! het is namelyk eene nadere bepaling van de magt, welke Gylieden zult goedvinden aan Uw Committé by afwezendheid van deeze Vergadering toe te vertrouwen, dan tot nu toe bv het Reglement is gefchied: want daar by de bepaling der werkzaamheden der onderfcheide Departementen het Reglement zegt, dat dezelve als ook het geheele Committé zich de* noods moet regelen naar de Inftruftie der gewezen Gecommitteerden Raaden van den Jaare i7<l hebben wy dezelve Inftru&ie met alle attentie nagegaan, doch bevonden dat daar by zeer weinig omtrent de magt, die dezelve Gecommitteerden Raaden by abfentie van de Staaten uitoefenden, was bepaald, maar dat desweeens bv voorkomende gelegentheden, iucceshye Refolutien voor handen zyn, waai by door de Staaten geduurende derzelver abfentie, gedeelten der uitoeffening van Oppermagt aan Ge. committeerde Raaden zyn toevertrouwd, welke eigenaartig aan het zelve Collegie niet competeerden. Daar nu by het Reglement alleen de Inft-uéKe is aangehaald, tot eeii richtfnoer der handelingen van het Provinciaal Committé, zonder melding van dusdanige Refolutien te maken zo zyn wy in het eerst bedagt geweest nm 'eene geheel nieuwe Inftruéïie te concipiee ien, en dezelve geduurende den loop deezei Vergaderinge aan Ulieden aan te bieden, in dn hnooe dat Gylieden dezelve in handen eene; «erioneele Commisfie zoudt hebben gefteld, ei S derzelver gedaan Rapport, zodanige Inftruftu Aaaa 3 voo
sGrA-
'ssha-
:e.
'roor* Iragt •aakenie een ProvinciaalCommitté,
c



Venka CE.
Voer-
dragt raaken de een ProvinciaalCe;::mi£
10SÖ NIEUWE NEDERLANDSCHE
voor ons zoudt hebben gearrefteerd, welke Gylieden gefchikt zoudt geoordeelt hebben s dan Medeburgers! veele der nieuw verkoozene Le'. den voor het Provinciaal Committé hebben te voeren nimmer de werkzaamheden der tegenwoordige Committé3 bygewoond ; die werkzaamheden zuilen by den aanvang van het Provinciaal Committé ook merkelyke verandering ondergaan: en daarom is het ons by nadere overweging voorgekomen, dat het veel gefchikm zoude zyn, dusdanige Concept-Inftructie met te formeeren, voor dat het Committé met deszeifs Departementen eenigen tyd in werking zyn geweest; wanneer naar ons oordeel dezelve veel vollediger als nu zal kunnen worden gemaakt, die tegen de volgende Vergadering van het Provinciaal Beftuur Ulieden ter examinatie en overweging aan te bieden. Ondeitusfeben kunnen en zullen 'er waarfchynelyk by Ulieder afwezen veelvuldige zaaken voorkomen , waar töe wy by het Reglement niet 2yn gequalificeerd, en die echter geen uitftel lyden kunnen, en niet van dat aanbelang zyn, om uwe Vergadering daar op extraordinair te befchryven. en waaromtrent wy dus gaarne he«
foedvjnden deezer Vergadering zouden weten: oedanig onder anderen zyn,
De verzoeken tot uitvoer van Graan, Boter, Spek en voorts alk andere zaken, welke thans zyn verboden buiten de Pro. vincie te vervoeren, lot öt wlyke zaken waren de Gecommitteerden Raaden geauthorifeerd , by fpeciaale Kefblutien der Staaten onder anderen, by. die van 7 December 1751. Van dien aart is,
Met verlcecen van Venia araris, blieven van Creatie tot Notaris, Acte van over. gfffe , verzoeken om Sqrcheances, en dergcyke.
Waar



JAARBOEKEN» Maart, 1796* 1067
Waar toe Gecommitteerden Raaden mede by '8( differente Refolutien zyn gequalirïceerd geweest. VE
Het verleenen van drie Huwelyks geboden ge fi„ pAnen dag, in presfante gevallen. PH,?r we waren Gecommitteerden Raaden ge-^ oual ficeerd, by Refolutie van den 4 Maart 1752. ^ q Het openen van Brieven en verzenden **ra PuSSatfen, van de Nationaale Vergadering. de P Zyndè de Gecommitteerde Raaden by Refo- ƒ lutie van den 17 Juny 1713 gequal.ficeerd ge-g weèst, om die van de geweeze Staaten Gene-C< 3 e 'openen en expediëeren. De faculteit *rf Óm in presente gevallen, zo als by doorbraken ïan Dvfcen, defecten aan Sluizen en dergelySS, over èenige Penningen te kunnen dispo-
ne|rf Veele dergelyke zaken meer, waaromtrent daselvks gevallen kunnen voorkomen.
Het is om alle deeze redenen, dat wy xouA?« verzoeken eene authorifatie, om by ablenfe vin deeze Vergadering, alle zodanige voorkomende «ken af te do!n, welke by voorma. SeRefolutien der Staaten aan derzelver GeSmitteerde Raaden zyn gedemandeerd. ge.
en zulks tot zo lange 'er eene geneTaaie Ioftruétie voor het Committé zal zyn vTsteefte d: doende wy deeze Propofme zo v oeltvd g, op dat deeze Vergadering in de SSheid zoïde kunnen zyn , die zaak nader door eene pexfonee'e Commisfie te doen onderzoeken, e«P na derzelver gehoord Rapport daar />n met kennis van zaken te disponeeren. P HEIL en BROEDERSCHAP!
De Leden benoemd tot het aanftaande Provinciaal Committé van Holland, en thans in den Haag Teeds preient.
Ter Ordonnantie van dezelve, J. F. LEEMANS. Gefchreven in denHage, den 24 Maart 1706, ft» tweede Jaar der Bataaffche
sha-
or-
agt akeneen■ovintalmtntt



ïoS8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
**GrAce.
Waarop gedelibereerd zynde , is goedgevón-, den en verftaan, het voorfz. Voorftel by ap. pointeraent en zonder refumtie te ftellen in handen van de Burgers H. Gevers, S. van Hoogft raten, v. d. Spyk en Scbchisvanger, om, het zelve te examineeren, en de Vergadering deswegens te dienen van confideratien en advis.-
Van wegens het gewigt der zaake, oordeelen wy der meldinge niet onwaardig, hoe, op den 35 deezer, het Committé" van Algemeen Welzyn, benevens dat van de Zeedyken en Zeeweeringen, op de fuccesfivelyk door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, in derzelver handen gefielde Stukken en bezwaren, betiekkelyk eene aanbefteedingvan het leggen van Steenen Hoofden, en het verleggen der Zeeweering by Petten, die, ingevolge een Decreet der Provifioneele Reprelentanten van den 13 Augustus 1795, door het Collegie van den Hondsbosfche, met overleg van het Committé' tot da Zeedyken, was gearrefteerd en tegen den 27 January laatstleden gepubliceerd, ged*end heeft van derzelver confideratien en advis, zo als hier na volgende is gehoereerd.
Aan het Provinciaal Beftuur van Holland,
MEDEBURGERS.1
ftja dat wy ontvangen hadden het Decreet dep l' Vergadering van de Provifioneele Reprefen-
tau>.



JAARBOEKEN, Maart, 179^ io<%>
tanten van het Volk van Holland, in dato 25 V Tanuary deezes Jaars, waar by het dezelve be- vb haagd hadt, om, op de Requeste van Gede- Cf 'Pureerden van den Duincavel, Geestmer-Arnbaat, Schager en Nieudorper Coggen ? vier C. Noorder-Coagen en van 15 ' Dorpen uit den rc Cavel van Drechterland, de belteeding van het er. leggen van Steene Hoofden, en het verleggenJ7i der Zeeweering by. Petten, dewelke door het gt College van den Hondsbosfche, met overleg le van het Committé tot de Zeedyken, ingevolge y, een voorgaand Decreet van welgemelde Provi- 4i fioneele Reprefentanten, in dato 13 Augustus h des voorleden Jaars, was gearrefleerd en tegen b den 27 January laatstleden gepubliceerd, te tt furcheeren, en voorts aan ons te demandeeren, om na ingenomen confideratien van eemgen der'voomaamfie geïntresfeerden, daarop te dienen van onze confideratien en advis, ten einde van deeze zaak eindelyk eens finaale afkomst werde gemaakt; zo hebben wy, na alvóórens mede ingevolgen de appointementen van welgemelde Provifioneele Reprefentanten van den '39 January en 6 February jongstleden, geëxamineerd te hebben de Misfive en Remonstrantie van den fungeerenden Dykgraaf, Hoofdingelanden , Hoog-Heemraaden en Waarsmannen van den Hondsbosfche en Duinen te Petten, jegens de voorfz. verleende furcheance, gemeend, dat het oogmerk, by het opgeroeide Decreet gemanifesteerd, en mitsdien de afdoening van deeze in meer dan één opzicht gewigtige zaake, niet beter geobtineerd konde worden, dan wanneer dezelve tusfehen de disfentieerende partyen mondeling gediscutieerd, en van onzentwegen getracht wierd, om, ware het mooglyk, de verfchillende gevoelens te vereenigen. • „ . „ . .
Tot dat einde eentge Commisfanslen uit onze CommUr.es> benoemd zynde, zo hebben dcAaaa 5 «el.
3ba-
NHA-
\nfideuienkeii t wens het ?gen m
eenen 'oofden > Petr n.



fora NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Confideratienen be* fluit we gens he, leggen van Steenen Hoofde) by Pet. ten.
zeiven op den aa February laatstleden, met de refpeötve geinteresfeerden eene zeer uitvoerige conferentie gehouden, met dat gevolg, dat men, na alvóórens alle zwarigheden en be-'denkingen tegen de questieufe Steenen Hoofden van den eenen kant voorgedragen, en van den
-anderen^ kant gefolveerd te hebben , eindelyk tot een' conciliatoiren voorflag gekomen is, te
■ weeten:
f. Dat het leggen der Steenen Hoofden, zo. danig als die op den 57 January laatstleden (onder referve) zyn aanbefteed, voortgang heb;ben zoude.
2. Dat het overwerken en verleggen van den Zanddyk, by provifie, zoude biyven gefurcheerd; hebbende wyders de prefente Gecommitteerden van den Duincavel, als een 3 poinót vóórgefteld, dat het Beftuur deezer Provincie zoude worden verzogt, om, voor den tyd van twintig eerstkomende Jaaren, zonder Interesfen, ter leen te mogen behouden zodanige fomma van Penningen, als zy aan den Lande reeds verfchuldigd waren, of uit hoofde van het leggen der voorfz. Steenen Hoofden met derzelver ab- en dependentiën nog verfchuldigd zouden worden.
Deeze conferentie dus geëindigd, en by de refpeétive geinteresfeerden aangenomen zynde, om de Refolutien hunner Committenten hoe eerder hoe beter, san onze Commisfarisfen te zullen laaten toekomen, ontvingen deezen ook, weinig tyds daar na eene Misfive van Dyk gvaêt , Commisfarisfen , Hoofd - Ingelanden , Hoogheemraaden en Waarsmannen van den Hondsbosfche en Duinen tot Petten, waar by dezelven zich met het voorfz. Conciliatoir teu vollen conformeerden, tevens verklarende bereid te zyn, om, ingeval de voorgemelde gratie, ten aanzien van het leenen der Penningen buiten Intereet, geobtineerd mogt worden, die
vaa



JAARBOEKEN, MaartyTjVS* 1071 ■
van den Duincavel geduurende dien tyd te li- * bereeren, van het betalen der extra qnotes. ^ Dan, van wegens den Duincavel C. S., ont-c vineen onze Commisfarisfen eene geheel declinatoire Misfive, terwyl dezelven daar bene 1 vens verzogten, de conferentien te hervatten , ■ en hen, als nu gefterkt met behoorlyk bewys' van hunne Suftenuë, nader te hooren. j Inmiddels door die van Schager en Nieudor-; per Coggen, een Adres, gelyk ook door Gecommitteerden van den Duincavel C. S», een Request met verfcheiden Bylagen ter uwer Vergaderinge geprefenteerd, en door dezelve by marginale appoinaementen van den 3 en 10' deezer in onze handen gefteld zynde, hebben onze Commisfarisfen op den 18 en 19 daar aan volgende wederom met de refpsctive Geïnteresfeerden geconfereerd, zynde de Gedeputeerden van den Duincavel enz. C. S. geadfifteerd geweest door daar toe by hun verzogte kundige Perfocnen. >
Op de gemelde conferentien deeze zaak an. d»rmaal, en wel naar aanleiding der Memorie en Verklaringen, als Bylagen by het voorfz. Request gevoegd, uitvoerig gediscutieerd, en dienvolgens alle zwarigheden tegen het leggen der meergemelde Steenen Hoofden, afgeleid zo uit de natuur der zaake zelve, als uit de be. vinding omtrent andere gelykvormige Hoofden, ?an het Deiflandfche Zeeftrand en by Huisduinen, ten vollen uic den weg geruimd zynde, verklaarden eindelyk de Gedeputeerden van den Duincavel C. S. volmondig, dat alle hunne arautnenten zodanig wederlege! waren, dat zy voor de kragt der geallegueerde redenen moesten zwigten; doch dat zy ongelast zynde om in het leggen der Hooiden te confenteeren, by wyze van Conciüatoir, meenden te moeten proponeeren, om met de executie dier Hoofden, tot eei;e proef nog 3*4 Jaaren te frperfedee-
1 reI1j
sGraenha-
e. •
lonfide•atienn be~ luit verens het eggen 'an
Steenen Hoofden >y Pet» ■en»



ï072 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VKMHA" GE»
Confide° ratien en bc fluit we gens he, /eggen van
Steenen Hoof de t. by Petten,
ren, en inmiddels de aanfiuiving aan de Hondsbosfche Zeeweering door middel van Rietfchuttingen als anderzints, te bevorderen ; welke propoütie echter by de overige Geïnteresfeerdens, gelyk ook by Commisfarisfen uit het Committé tot de Zeedyken als geheel onaai:neemlyk befchouwd wierd, niet alleen om dat het bevorderen der asnltuivicg geenszins nieuw. ■ maar zints lang werkftellig gemaakt , en tot hier toe onvoldoende bevonden was, vermits de geacqulreerde aanftuiving by een verlagend en afnemend Strand nimmer geconferveerd konde worden; maar ook voornaamlyk dewyl het ten hoogden ongeraden zyn zoude, om, daar niemand verzekeren konde, dat 'er in dien tusfchentyd geene noodlottige ftorraen, gelyk die van 1791 en 1792, voorvallen zouden, de veiligheid van het Noordelyk deel deezer Provincie aan zulk eene gewaagde en alleszins onverantwoordelyke proeve te verblyven,
Dus, Medeburgers! een kort, doch (zo wy vertrouwen) voldoend verila» gegeven hebbende van het geen, ingevolge het bovengemelde Decreet en daarop gevolgde appoinélementen, in deeze zaake door, of van onzentwegen is verrigt geworden, agten wy het noodeloos, uwe attentie met breedvoerige confideratien over de qitEedie omtrent de noodzaaklykheid, of nutteloosheid van het leggen der geprojecteerde Steenen Hoofden voor des Hondsbosiche Zeeweering, bezig te houden. Immers het Committé tot de Zeedyken heeft by vorige gelegenheden, te weten, by deszeifs Bericht en Misfive, frefpe&ivelyk gedateerd Juny en Ocloher 1795, de noodzaaklykheid en nuttigheid deezer Hoofden op eene, zo. wy meenen, voldoende wyze aangetoond; wesbalven wy, kortheidsfyilven, de vryheid nemen, ons in dat op. 2icht daar toe te refereeren» Maar boven dien H deeze, door Gecommitteerden van den Du inca-



JAARBOEKEN, Maart t I79& 1075
cavel C. S. betwiste noodzaaklykheid van het 's lessen der geprojecteerde Hoofden , op de bo- v venzemelde conferentien nog nader, en ten G klaarden gebleken, dewyl men als toen van den kant der gemelde Gecommitteerden, . geene ( zwarigheid, hoe verre ook fomwylen geaogt, / onbeproefd gelaaten heeft, ten einde het op. e gevatte Suftentië tegen die Hoofden te verde-/ digen en aanneemlyk te maken, alles nogthans, ,c eeïvk wy ftraka reeds aangemerkt hebben, met j dat gevolg, dat de zwarigheden ten vollen ge- , refolveerd zynde, ook natuurlyker wyze de re-i denen, voor het leggen dier Hoofden militee-, rende, hebben moeten prevaleeren. i Dan fchoon in deazen alle mooglyke kortheid betrachtende, mogen wy echter niet nalaten, om, by wyze van confideratien, uwer Vergaderinge onder het oog te brengen: dat het ontwerp, in den Jaare 1794 geformeerd, cn door de gezamentlyke Leden van het Collegie der Hondsbosfche (uitwyzens derzelver Refolutien en het in den voorleden Jaare georefenteerd Request om Subfidien) geamplecteerd, ten einde het fteeds dreigend gevaar voor derzelver Zeeweering, ware het mooglyk, te keer te gaan, van tweefirleien aart geweest is: eensdeels om den Zanddyk zelve aan de bmnenzyde, ondanks de fiegte en opbarftende gronden, door een' Rysberm te verfterkenf anderdeels om de Buitenglooymg van deezen Zandrivk te beveiligen, met naamlyk de. veriaaj>ing en inkorting van het Strand, door het leggen van Steenen Hoofden, te doen cesfeeren. Bc> de deeze voorgeflagen middelen zyu, uit hunnen aart, zodanig aan elkander verknogt, dat Eet eea niet zonder het ander, en althanst mee de Rvsberm zonder de Hoofden, werkftellig behoorde gemaakt te worden. Onaertuafctaen t de eerfte reeds ter uitvoer gebragt en betaald uit door den Lande verfttekte Penninj
ENHAE.
'onfidc atien n be'uit weens het
mm
an
Uecnen 'doofden ,y Peten.



'sGravenha-
ge.
Confide ratten cn befluit we gens he /eggen van
Steenen Hoofdei by Petten,
t& NIEUWE NEDERLANDSCHI
gen, met dat alleszins geweöscht gevolg;, dat lints dien tyd geene opbarfting der binnengronden befpeurd is. Maar de buitenglooyinf van den Zanddyk, door het gemis der Hoofden -aan het zelfde gevaar van by ftormen tot aan de kruin des Dyks weggeflagen te worden, blootgefteld zynde, js dus doende de kans van doorbraken eerder vermeerderd, dan verminderd, nadien de hooge Zee tot aan den Rvsberm doordringende, denzelven meer dan waar. fchynlyk opligfen, en een' wisfen Dykhreuk veroorzaken zoude,
i Het is dan om alle deeze redenen, dat wv als nu dienende van het gerequireerd advil ronder Ulieder welnemen) van gedagten zou. den zyn, dat de, by Decreet van den &< Tanuary jongstleden verleende Surcheance , behoorde te worden opgeheeven , en wyders door uwe Vergadering gedecreteerd, dat aan Dvkgraaf, Commisfarisfen, Hoofd-Ingelanden en Hoogheemraaden van den Hondsbosfche en Duinen te Petten worde vrygelaten, om de aanbefteedmg der agt bteenen Hoofden, door hun op den ii January deezes Jaars, onder referves, gedaan, onverwyld te doen voortgang hebben, onder de by Decreet van den is Au gustus bepaalde voorwaarde, dat alle verdere" voortzetting en aanlegging dier werken zoude gefchieden onder directie en order van het Committé tot de Zeedyken en Zeeweeringen deezer Provincie, blyvende vóór als nog en bv Dra vifie, het overwerken en verleggen van den Zanddyk geiurcheerd: terwyl wy al verder de vryheid nemen, uwer Vergadering in bedenkinir te geven , of dezelve, pondereerende aan den eenen kant de hooge noodzaaklykheid, om eindelyk eens door gepaste middelen het Noorde* lyk deel deezer Provincie voor dreigende ram. pen, en 's Lands Finantie voor daar uit proflueerende verhezen te beveiligen ; en aan den an-
de«



JAARBOEKEN, Maart. ijqS. 1075
deren kant confidereerende, dat de Ingelanden, tot het onderhand der Hdndbosfche-Zeeweering contribueerende, reeds met 'er daad zwaar belast, en nauwlyks, of misfchien geheel (immers «en groot gedeelte van dezelven) buiten ftaat zyn, om de buitengewoone, en aan hunne vermogens geenzins geëvenredigde kosten, tot het maken en onderhouden van zulke importante Zeewerken , te dragen: of (zeggen wy) uwe Vergadering deeze en meer andere redenen gunftiglyk in aanmerking nemende, niet zonde kunnen goedvinden, om de hier voren gemelde, door de Geinteresfeerden verzogte gratie te accordeeren, en mitsdien het bevóórens genomen Decreet van den 13 Augustus laatstleden in zo verre te altereeren en te amplieeren, dat zodanige fom van Penningen, als het Collegie van den Hondsbosfche reeds aan den Lande verfchuldigd is, of ter zaake van het leggen der meergemelde agt Steenen Hoofden, met derzelve ab- en dependentiën nog verfchuldigd zoude worden, zonder Interesfen voor den tyd van twintig eerstkomende Jaaren aan het zelve ter leen verftrekt zoude wordem, mits in zo« danig geval en geduurende dien tyd de Ingelanden van den Duincavel libereerende van het betalen der extra-quotes.
Edoch fubroitteeren wy dit een en ander aan het oordeel en wyze dispolitie uwer Vergaderinge.
Waar mede enz.
MEDEBURGERS, .
HEIL en BROEDERSCHAP t
J. REEPMAKER.
D. J. HUICHELBOS van LIENDER»
Waar«
's G*A-
venhage.
Confideratienen befiuit we» gens het leggen van
Steenen Hoofden by Petten.



»sGra-
venhace.
r r r*
Ï076 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Waarop gedelibereerd zynde, heeft dé Vee* gadering zich met het voorgemelde advis ".ge-, confonneerd, en dien volgende goedgevonden, het zelve zonder refumtie in een Decreet, te converteéren, waar van aan het Collegie Van den Hondsbosfche, als mede aan bet Committé van Algemeen Welzyn, en aan dat van de Zeedyken en Zeeweeringen , extract, tot derzelver informatie en narigt zal worden gegeven.
Het tvas op dien eigen dag, dat het Committé van Koophandel en Zèevaatt, met de bygevoegde Burgers voor den Boekhandel, in voldoening aan het appointement der Vergadering, van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, van den 29 February laatstleden , van deszeifs confideratien en advisf diende op de te rug gaande Requeste van eenige Boekhandelaars te Amfterdam, mitsgaders op de confideratien van de Overlieden van het Boekverkopers Gilde aldaar, beide betreklyk het 5 Artikel van het Decreet van den 05 November laatstleden , raakende den Boekhandel: zynde. het zdve advis hier na breder geïnfereerd.



JAARBOEKEN, Maan, 1756. löft
VRÏHEID. GELTKHEID. ' BROEDERSCHAP.
Hu Committé van Koophandel én Zeevaart , met de bfgevoegde Burgers voor den Boekhandel, aan het Provinciaal Befluur van Holland:
MEDEBURGERS!
De Ondergeteekenden, volgens marginale Apodille der Vergadering van de Provifioneclé Reprefentanten van het Volk van Holland, geëxamineerd hebbende, de Requeste van eenige Boekhandelaars te Amfteldam, mitsgaders de confideratien van de Overlieden van het BoekverkopersGilde daar ter plaatze» beiden betreklyk het vyfde Artikel van het Decreet van den 25 November laatstleden, over den Boekhandel, iü welk Artikel het invoeren van uitheemfehe Nadrukken van Werken, welke ook in deeze Provincie zyn nagedrukt geworden, wordt toegeftaan, en Ulieder Vergadering daar omtrent zullende dienen van confideratien en advis, hebben de eer aan te merken: ^t""iA rJi
1. Dat 'er in dit geval biet behoefd gehandeld te worden, over de rechtvaardigheid of onrechtvaardigheid van het Nadrukken, in het algemeen befcbouwd, waar over de Ondergeteekenden by hun eerde Rapport hun gevoelen genoegzaam hebben geiiit , maar dat het iNadrukkea enkel moet befcnouwd worden als, eene ufantie die ender Boekverkopers van verfcuillende Gewesr ten algemeen is aangenomen, en onder allen als wettig wordt gehouden»
2. Dat het gevolglyk alleen té onderzoeken ftaat, of het Nadrukken eene Tak var "Negotie zv. diè zeer belangryke voordeden aan de Pro " - öbbb vfo
CS
n
sGftA-
3E.



1078 NIEUWE NEDERLANDSCHB
'sGra*
venhage.
Advis r (takende den Boekhandel.
vincie toebrengt, en daarom ailezins aangezet ea bevoordeeld behoord te worden.
3. Dat die Tak van Negotie zeer groote voordeelen kan aanbrengen aan den Boekhandelaar, welke met genoegzamen fpoed, vlyt en kunde, dergelyke Nadrukken onderneemt, gelyk mede aan den geheelen Boekhandel; dat daar van tot bewyzen kunnen ffrekken, de importante ondernemingen, welke in vóórige Jaaren hier te Lan» de gedaan zyn, met de Werken van Rollin, van Morery, van Furetiere, l''Hiftoirede 1'Académie des Sciences, l'Hifloire de l'Académie des Infcriptions, Hiftoire des Voyages, enz. enz. na te drukken, en welke Nadrukken een groot vertier, ook Buitenlands, gehad hebben; daar thans die Tak van Negotie alhier, (waarfchynlyk ook uit gebrek aan encourageraent,) byna geheel is vervallen, en naar Duitschland is overgegaan; waar door onze Boekhandel aanmerklyk wordt benadeeld; blykens verlcheide Werken bier te Lande gedrukt, en met fucces gedebiteerd, die door de Duitfcbers nagedrukt of verkort zyn geworden , waar door het verdere debiet der Origrneeleo is gefluit, en de prys aanmerkelyk verminderd: iets waar van de voorbeelden te veelvuldig zyn, om hier opgeteld te kunnen worden.
4. Dat die Tak van Boekhandel, buiten den Boekhandel zeiven, ook importante voordeelen aanbrengt, aan de Papier-Fabrieken, Plaatfnyders, Plaatdrukkers, Lettergieteryen, en aan ai« len, welke tot de verzendingen Buitenlands gebruikt worden.
5. Dat dus die Tak van Negotie niet alleen , behoort geëncourageerd te worden, maar dat ook
alles behoort te worden uit den weg geruimd, dat denzelven zoude kunnen benadeelen; en dat, daar bet invoeren van uitheemfche Nadrukken het vertier van Nadrukken, hier te Lande gemaakt , zeer veel kan benadeelen, en daar door geen gering nadeel aan de Fabrieken, waar van
m



JAARBOEKEN, Maart, iö70
to even gefproken is, toebrengen; dezelve be hooren te wordeB verboden; en dat gevolglyk het verzoek van de Arafterdamfche Boekhande < laaren, tot alteratie van het vyfde Artikel van het Decreet, allezins is gefundeerd.
6. Dat men echter aan den anderen kant diehd in het oog te houden, dat het inwilligen van dit verzoek geene ftoffe tot twisten moet kunnen geven, zo als plaats zoude kunnen hebben, indien uitheemfche Nadrukken voor Origineelen, waar Van de invoer vry blyft, en vry moet blyven, wierden opgegeven en verkogt; en dat men dus op de reflexie van Overlieden van het Boekver» kopers-Gilde te Amfterdam, omtrent het verkennen van Origineelen en van Nadrukken, wel degelyk behoort te letten.
7. Dat de Ondergeteekenden, om alle deeze redenen, onder eerbiedige correctie, van oordeel zyn, dat het gemelde vyfde Artikel van het Decreet van 25 November laatstleden, op de volgende wyze, zoude behooren te worden gefteld:
8. Dat wanneer een Boekverkoper een Werk buiten 'sLands gedrukt, in deeze Provincie heeft nagedrukt, niemand, op pene als vóóren, het zelve wederom in deeze Provincie zal mogen Nadrukken, of deezen nieuwen Nadruk, of andere Nadrukken buiten deeze Provincie gemaakt , zal mogett verkopen; mids die Boekverkoper alvoorens behoorlyke advertentie van zyn voornemen, om het gemelde Werk na te drukken, iö de Nieuwspapieren hebbe gedaan: zullende het echter een ieder vry blyven, om den Origineelen Druk in te voeren, of te verkopen naar willekeur»
Op dat echter geene uitheemfche Nadrukken, onder den fchyn van Origineele Drukken inge» voerd, oorzaak tot twist zouden geven, zal de Boekverkoper, welke eenen Nadruk onderneemt, zo dra hy denzelven uitgeeft, op pene van Verfték-. een Exemplaar van den Origineelen Druk, Bbbb 2 mes
'sGrÜ'ènha-
;s.
ddvis '•aakeru ie dett Soek- 1 liarideh



'sGra-
vrnhage.
'Advis raaiende den
Boekhandel.
1080 NIEUWE NEDERLANDSCHE
met zyne hand cnderteekend, aan het Boekverkopers-Gilde van de plaats waar hy woont, moeten bezorgen, of zo 'er aldaar geen Gilde is, aan het Gild van eene der nabuurige Plaatfen; ten einde men de uitheemfche Exemplaaren, onder den naam van Origineelen Druk ingevoerd, altoos tegens dat Origineel zoude kunnen vergelyken; en de zaak, ingeval van twist, door Boekhandelaars, by de partyen zeiven te benoemen, als arbiters zoude kunnen worden beflist.
En op dat 'er nimmer eenige twyfel mogt ontdaan, over het geen men door uitheemfche, of Buitenlands gedrukte Werken, zal hebben te verdaan, wordt hier wel expreslyk verklaard, dat daar voor zullen moeten gehouden worden', alle Werken buiten deeze Provincie gedrukt, al ware het ook op kosten van een Hollandsch Ingezeten , of met den naam van een Hollandsch Boekverkoper, als Uitgever op den tytel.
Hoewel nu de Ondergetekenden hier mede zoudén hebben gedefungeerd, nemen zy de vryheid aan Ulieder Vergadering voor te dragen, of niet diendig zoude zyn, dat het meergemelde Decreet, met de daar in voorgedelde verandering , thans als een dèfinitief Decreet door uwe Vergadering werde gearrefteerd; daar de drie maanden aan de gezamenlyke Boekhandelaars deezer Provincie, by het Decreet vergund, om hunne confideratien of bezwaren in te brengen, reeds zederd ééne Maand zyn verlopen, zonder dat 'er eenige andere, dan de thans voor handen zynde, zyn ingekomen; en men dus vooronderItellen mag, dat het Decreet over het algemeen goedgekeurd is geworden; gelyk dan ook de Overlieden van het Boek verkopers-Gild te Atafterdam het zelve befcbouwen, als allezins gefchikt tot maintien van den Boekhandel, en tot wegneming en voorkoming van menigvuldige verfchülen in denzelven.
D«



JAARBOEKEN, Maart, 1790. 1081
De Ondergeteekenden refereeren zich niet te min aan het meer verlicht oordeel van uwe Vergadering.
HEIL en BROEDERSCHAP!
JACOB van OOSTERWYK BRUYN,
Prefident van het Committé van
Koophandel en Zeevaart. J. H. van S W I N D E N. J. F. LEEMANS.
Den Hage 24 Maart 1 796, het tweede Jaar der Bataafjche Vryltcid.
Waarop goedgevonden is, het voorfz. advis te houden in "deliberatie, en het zelve tot aanftaanden Woensdag den 30 deezer, ter vifia voor de Leden deezer Vergadering, op de Secretarie te doen voorleggen, om als dan daarop nader te delibereeren en te concludeeren.
Dordrecht.
Eenftemmig met de Burgery van Gouda, zonden de Stemgeregtigden deezer Stad een Adres aan Hollands Vertegenwoordigers, aandringende op het doen van rekeninge en verantwoordinge door de Provifioneele Reprefentanten van Holland, die nu, met het begin deezer Maand, door een Provinciaal Beftuur vervangen waren.
Bbbb 3
V R r-



r0».
PM9&
ïoBa NIEUWE NEDERLANDSCHE
P. V RT H E ID. G E LT K H E I D, BROEDERSCHAP,
4a"j}* VERTEGENWOORDIGERS van HOLLAiNDl
BURGERS!
W'L0hrenDJdrlChtSchT,Vo,fc verwonderd te hooren, dat hunne Provifioneele tt^fpn tanten de Regime van Holland afPzoudeX?B
ProwGoneele Reprefentanten, ten besten van
2ÏÏ*tweernt1 Z° y^e"g 4^eTzddiu gewees.. Het was ntet m nder verhlvd
wanneer het bleek hoe Gouda's BuTgerv-bun was
voorgekomen, om aan de Provifioneele U*Zl
fentanten, op alle de grondenTnhunAdres Ter
meld, te verzoeken, dat de Provrêoneele Re-
prefentanten geliefden te deereteeren dat 7v
lieden binnen één Maand, ten 'mMen
Apnl aanftaande , de zo noodzakelyke retenlnf
Bemen de Stemgeregtigde Bor^^gSS»
GoudaarB8uZdf aan' 2y 2yn' »^«»" uouüas auigers, wantrouwende, neenl Maar
Pordrechtsch Volk begeerd de veVantwoordii op dat de eere van hunne Provifioneele Vertegenwoordigers voor Vrienden en Vyaoden bt voogd worde. Maar vooral begeere^de Stem ^egugde Burgers deeze verantwoording, 0p dï
«I-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1083
alle volgende Regeeringen daar uit zouden lee I ren dat het vrye Volk van Holland in alle ty- e den' deeze verantwoordingen begeeren zal, en ook daarom, om dat door zulk een voegzaaroe / en een vryheidlievend Volk pasfende eisch hetfi Volk van Nederland gelukkig, en vry blyven katM De Stemgeregtigde Burgers van Dordrecht^ vleien zich, dat de Provifioneele Reprefentanten, 1 aan het heilzaam oogmerk van Gouda's Burgery* zullen voldaan hebben; dan, zo het onverhoopt, <j door de veelvuldige bezigheden, waar door de Provifioneele Reprefentanten zyn belaaden ge-1 weest, het hun onmoogelyk geweest ware , om aan het billyk verzoek van Gouda s Burgery te voldoen; zo verzoeken de Burgers van Dordrecht aan Olieden, Burgers! aan wien zy hunne belangens aanbevoolen eo toevertrouwd hebben, om zodanige maatregelen te neemen, waar door de gewezene Leden der Provifioneele Reprefentanten van Holland, voor hunne eigen eere, en om het belang van geheel Holland, in de voldoening aan den billyken eisch , om rekening en verantwoording, binnen den bepaalden tvd beantwoorden kunnen.
En hier mede zou DordreCht's Burgery haaren taak volbragt hebben^ ware het niet, dat zy tor. aankweeking en bevestiging van het onbepaald vertrouwen , aan Ulieden , Burgers Vertegenwoordigers! nog nodig hadde te verzoeken, dat, aangezien de Intermediaire Regeering, ingevolge de Publicatie van 12 February laatstleden, bevestigd moest worden, door de vrye ftemmen der Stemgeregtigde Burgers van Holland, in hunne Grondvergaderingen, het aan het Volk van Holland blyken mag, welke Grondvergaderingen in Holland, voor het Intermediair, en welke daar tegen geftemd hebben: op dat door zulke pertinente Lysten, waarop alle Grondvergaderingen nominatim te vinden zyn, den argwaan weggeweerd, en het vertrouwen, waar door een Bbbb 4 R®*
Iorrecht-
tdres
er Bur-
erye
an
)or-
'recht
an het
~>rov.
lejïuur*



IP84 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Dor-!
pRECH
De
Republiek alleen voor zynen val behoed kan wor-. r-den, meer en meer in ons Vaderland bevestigd worde.
De Stemgeregtigde Burgers van Dordrecht, Burgers-Vertegenwoordigers! moeten by deeze gelegenheid aan Ulieden, daar zy voor de eerfte maal tot Ulieden naderen, Gods dierbaarften zegen toebidden. Hy fchenke U, wanneer gy aan het einde van uwen loopbaan gekomen zult zyn, niet alleen het genoegen, het welke uit de bewustheid van wel gedaan te hebben, ontftaan moet; maar Hy doe U, by uwe rekening en verantwoording ondervinden,^ dat het Volk van Holland, by de goedkeuring derzelve, dankbaar is. En dit hoopen wy zy uwe belooniug. Terwyl wy intusfehen niet zullen nalaaten uwe Regeering, ingevolge de Wetten, en vooral ingevolge de Grondwet de Rechten van den Mensch en den Burger, met alle onze kragteu te onderfchraagen.
Waar mede enz.
k E Y D E N.
Onder dit Artikel oordeelen wy, welvoegelyk te kunnen mededeelen t het volgende Concilimoir, benevens de 'Inftrulïie, naar welke het Hoogheemraadfchap van Rhynland in 't vervolg zal worden verkozen en beftuurd; midsgaders de Inflru&le voor den Dykgraaf, Sekretaris en Penningmeester, Alles in gevolge eens Befluits der Vergaderinge van Provifioneele Reprefentanten des Volks van Holland van 10 February deezes Jaars. Vooraf ging het volgende Extraét uit de Decreeten der gemelde Vergaderinge.



JAARBOEKEN, Maart, 1706". 108J
De perfoneele Commisfie, benoemd tot het 1 examineeren der differenten tusfehen de Ste- ] den Haarlem en Leyden ter eenre, en het Hoog heemraadfehap van Rhynland, ter andere zyde; brengt Rapport uit van het refultaat, der door hun gehoudene Befognes, en het Conciliatoir, dat tusfehen beide partyen was getroffen, midsgaders het gearresteerde Reglement en Ioftrutfien, zo voor den Dykgraaf, Secretaris, als Penning meester &c.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevon-, den en verftaan, het voorfz. Conciliatoir Plan, Reglement en Inftruclien, by deeze te approbeeren en te fandtioneeren, altereerende en abrageerende alle vaorige Ordonnantiën, Placaaten, Publicatien en Refolutien, die ten deeze eenigzints mogten contrarieeren.
En zal het bovengemelde getroffen Conciliatoir, met de daar by zynde Inftruótien gezonden worden aan de Steden Haarlem cn Leyden, tot informatie en naricht, als mede aan Dykgraaf en Hoogheemraden van Rhynland, ten einde daar aan in het zelve Hoogheemraadfchap de nodige publiciteit te geven.
Accordeert met de voorfz. Decreeten.
Conciliatoir, getroffen tusfehen de Steden Leyden, Haarlem en de Gedeputeerden der Ingelanden yan Rhynland.
Art. I. Leyden zal wegens haare ingenoomene Landen tot 08 mergen, 18 roeden, betaalen mergen geld, niet volgens de oude Contracten van uitkoop; maar even gelyk alle anderetIngelanden, doch niet volgens den ouden grond van aie Stad, en neemt aan, om over de penningen van uitkoop, volgens het oude Contract mei Ingelanden van Rhynland ter afdoeninge tefpreken
■ Bbbb 5 . 2
jEY>kn.
UiftruC' 'den raaken Ie het Hoog' keent' raad' Cchap van Rhynland.



io85 NIEUWE NEDERLANDSCHE
DEN.
Inflrui tien raakei de het Hogheemraad*fchap van Rhynland.
2 De Steden Leyden en Haarlem zullen op de Vergadering der Gecommitteerden» van Ingelanden, Gedeputeerdens zenden, als diftricl van Rhynland, en dus niet meer opgeroepen worden of Stemgeregtigd zyn, onder de refpecïive Am-
i- bachten, waar onder het ingenoomen Land geleegen is-
3 De Regeeringe der Steden Leyden en Haarlem zullen eene Nominatie van 4 Periöonen aan de Kiezers overgeeven , om daar uit voor ieder deezer 2 Steden één Hoogheemraad te verkiezen.
4. Noch Leyden, noch Haarlem zullen voortaan geen zittinge hebben in het Collegie van Hoofd-Ingelanden.
5. Geconditioneerd, dat de Burger C. Brunings Senior, in zyn post als generale Opziener op eene honorabele en profitabele wyze, zonder echter eenige Emolumenten, als zyn goed tractement, te genieten, zal gehouden worden, en dat hem een Jongeling, door hem te verkiezen, en door het tydlyk Hoogheemraadfchap goed te keuren, zal toegevoegd worden, ten einde dien te inflrueeren in zulke Wetenfchappen, als nodig zyn ten nutte voor Rhynland, en byzonder voor de Waterftaat in het zelve.
Injlrnftie, waar naar het Hoog' keemraadfchap van Rhynland in het vervolg zal worden verkoozen en befluurd.
EERSTE HOOFDSTUK.
Betreffende de verkiezing van Hoogheetaraaden en Hoofd-lngelanden.
Art. 1 Geheel Rhynland zal verdeeld worden in vyf Hoofd Diflricten, van welke de Steden van Haarlem en Leyden uitgezonderd, zullen zyn; deeze verdeling is aldus gemaakt; dat voor
elk



JAARBOEKEN, Maart, 1796. io§?
rik van deeze Hoofddiftridten een Hoogheem- L raad. en twee Hoofdingelanden zullen verkoo d
ZeD2 W°Indeeik der onderhorige Diftriften, zullen/, on de volgende wyze Kiezers tot de benoeming n ?ün Hoogheemraaden en Hoofdingelanden ge- r ftemd worden. , ■■ ^ .
Elk Diftrift van 1 tot 749 mergen zal gee- / ... I Kiezer. / VËvan 750 tot 1349 mergen . 2 Kiezers. 1 van 1250 tot 1749 mergen . 3 Kiezers, j van 1750 tot 2249 mergen . 4 Kiezers. 1 van aojo tot 2749 mergen . 5 Kiezers. , van 2750 tot 3249 mergen . 6 Kiezers. 1 van 3*50 tot 3749 mergen . 7 Kiezers van 3750 tot 4249 mergen . 8 Kiezers, van 4250 tot 4749 mergen . 9 Kiezers, van 4750 tot 5000 mergen • «o Kiezers. De Kiezers zullen op de volgende wys verkoozen worden; dat Ingelanden in elk Ambacht uit de onderfcheidene Polders in het Rechthuis van zulk Ambacht te zamen zullen komen; aldaar zal eene Commisfie van drie Leden uit de Municipaüteit tegenwoordig zyn, om de Vergadering te openen, en eenen Prefident en Secretaris by befioten Billetten te doen kiezen: by deeze zullen de oudfte en jongde Ingelanden zich voegen; deeze verkoozen Prefident zal met den Secretaris eerst nagaan hoe veel mergentalen het Ambacht groot is, en derhalven opgeeven, hoe veele Kiezers moeten verkoozen worden.
Elk Ingeland zal tot het verkiezen van deeze Kiezers, welke uit de aanwezige móeten verkoozen worden, in Peifoon of by procuratie zyne ftem of ftemmen uitbrengen, en wel zo, dat elk Ingeland van een mergen en zelve daar bepeden tot negen mergen toe m zulk Ambacht Ingeland zynde, zal uitbrengen eene ftem, van tien mergen en daar boven tot vier-en-twintig, twee ftemmen; van vyf-en-twintig tot vyf-en-
EY-
Eïfe
iftruo* m
zaken-
e het
loog»
eem'
aad-
ihap
'an
Ihyn»
'and.



L ETDEN.
Inftruc tien raaktnde het Hoog heemraadfcliapvan Rhynland.
1088 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zeventig, drie ftemmen; van vyf-en-zeventig en daar en boven vier ftemmen, en niet meer
«3'rPfva'?iers uit ieder der vvf voornoemde . Hoofd-Diftricten zullen op zekere plaats, na genoeg m het midden van zulk een Hoofd-Diftricl; .gelegen., by een komen, en uit hun Diftrift een dubbeldtal fortneeren, namentlyk twee Perfoonen ter benoeming van eenen Hoogheemraad, en vier Perfoonen ter benoeming van twee Hoofd-Ingelanden.
4. Deeze Kiezers zullen ogenbliklyk, uit het gemaakte dubbeltal, de verkiezing doen by meerderheid van ftemmen van eenen Hoogheemraad en twee Hoofd-Jngeianden.
5. Wanneer bet mogte gebeuren, dat uit de aanwezige Kiezers Perfoonen op het dubbeltal worden gefteld, zullen de genomineerde Kiezers aanftonds de plaats der byeeukomst moeten verJaaten, terwyl de overgeblevene Kiezers de verkiezing alleen doen zullen.
6. Zo dra deeze verkiezing op een en denzelfden dag in de vyf Hoofd-Diftricten zal zyn gefchied, zullen de Kiezers van elk der HoofdDiftricten, eer zy uit een gaan, eene Misfive opftellen, inhoudende de kennisgeving van de gedaane verkiezing aan het tegenwoordig Beftuur van Rhynland, met bygevoegd bericht, dat zy alle, twee dagen daar na, zich op het Gemeenlandshuis te Leyden zullen laaten vinden, om de overige verkiezingen van twee Heemraaden voor Haarlem en Leyden en ook van den Dykgraaf, Rentmeester en Secretaris te doen.
7. By deeze vyf verkoozen Hoogheemraaden zullen nog twee uit de Steden Haarlem en Leyden verkoozen worden op de volgende wyze dat namentlyk door de refpedtive Municipaliteiten van die Steden zullen geformeerd worden twee viertallen, als een viertal door die van Haarlem, en een viertal door die van Leyden, uit welke twee viertallen, de voornoemde Kiezers op het
Ge.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 10S0
Getoeenelandsbuis te Leyden te zamen gekomen 1 Se, in naam van Rhynlands Ingelanden, twee r Hoogheernraaden, als een voor Haarlem en een voor Leyden zuilen verkiezen. '
8 De nieuwe Dykgraaf, Hoogheemraaden en t Hoofd-Ingelanden zullen hunnen Post den tyd; van drie Jaaren bekleeden; twee maanden voor. Jet expireeren van dien tyd, zullen op de voor- j noemde wyze Kiezers verkoozen worden, welke ) fn het gemeene Landshuis te faam gekomen, uit; het aanwezig Beftuur van Rhynland vier Hoog-y heemraaden en vyf Hoofd-Ingelanden zullen aan- 1 ftellen, om voor de volgende drie Jaaren te, continueeren, terwyl Zylieden in de plaats van, de afgaande drie Hoogheemraaden en vyf Hoofdingelanden, nieuwe, op de voornoemde wyze zullen moeten verkiezen. .
En zal deeze continuatie en fuppletie gaan over alle de Leden, die het dan exteerend Hoogheemraadfchap compofeeren, het zy dezelve zyn van wegens de twee Steden, of van andere In-
SeZodani*g dat, indien het mogt gebeuren, dat onder de afgaande Leden zich de Hoogheemraaden van beide Steden bevonden, of een derzelve in het eerfte geval aan de Municipaliteit der beide Steden, en in het laatfte, aan die Stad, wiens Heemraad in het geval zal zyn, aanfchryving zal moeten worden gedaan, om, eene Nominatie van vier Perfoonen in te zenden, waar uit vervolgens door voorfz. Kiezers de keuze zal worden gedaan.
Terwyl het van zelve fpreekt, dat de Heemraaden der beide Steden , of een derzelven , zo wel als de anderen, zullen kunnen worden ge continueerd.
TWEE-
.EYEN.
nftruC' ten
aaken-
!e het
loog-
ieem*
aad-
ihap
'an
Zhyw
'and.



Ley-
DEN.
jnjlru
tien
raakoi
de het
Hoog-
heem'
rac.d-
fchap
van
Rhytim
land.
6.
logo NIEUWE NEDERLANDSCHE TWEEDE HOOFDSTUK*
Leden Ministers en Suppoosten, welke tot het Hoogheemraadfchap t_ van Rhynland zullen behooren.
Een Dykgraaf. Zeven Hoogheemraadeo. Een Rentmeester. Een Secretaris.
2, Nevens dit Collegie zal 'er een CaUepi* zyn, beftaande uit Pe^onen,5ie, onder ffi benammg van Hoofd-ICgelanden, zullèn reprefeï teeren alle de refpedtive Ingelanden van geheel vanouds^
.3- De Perfoonen, bovengemelde twee Collegien mtmaakende moeten zyn mannen van deugd en eer, van kunde en bekwaamheden, en den vollen ouderdom van 2J Jaaren ^ h™
4- Dykgraaf, Hoogheemraaden eö Hoofd-Ingelanden moeten in Rhynland ingeland zyn, en zullen de Hoogheemraaden benoorlyke* cautie moeten ftellen, ten genoegen van het aanweza Beftuur van Rhynland, tot de fomma van veertien duizend Guldens van eigen goed of geiusuficeerde Borgen, ten einde de fchade, uit zyn Sen" voor£vioeyende> daar aan te kunnen vl»
Herl'^H d« TDiCT verboo«ne Hoogheemraaden en Hoofd-Ingelanden, zullea aivoorens hunne Posten te aanvaarden, in handen van het aanwez.g Beftuur van Rhynland, moeten afleggen den
Shit?0' ^beeTaden eD Hoofd-Ingelanden gefchikt , onder anderen met deeze bewoording:
te erkennen dat de Souverainiteit of O pp er magt
berust tn den boezem des Volks.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1091
6 Den verkoozen Dvkgraaf, zal als Dykgraaf moeten geapprobeerd worden door de Reprefentanten van het Volk van Holland, in wier handen hy den Eed als Dykgraaf zal moeten af
*eSJhoogheemraaden zullen hebben de beftuurende en uitvoerende magt over alle zaaken, het Hoogheemraadfchap van Rhynland betreffende, doch zaaken, het Finantieele aangaande, en zich uitftrekkende tot Posten boven de vyf en twintig honderd Gulden, zullen door de Hoogheemraa den niet mogen worden gerefolveerd of bepaald, zonder medewerking en toeltemming van Hoofdingelanden.
8. Hoofd-Ingelanden zullen hebben het oppergezag over den Finantieelen Staat van Rhynland, het confenteeren in de omflagen , het ftaan over de Rekeningen van den Rentmeester, het voeren van Procesfen, en voorts moeten gekend worden in alle extraordinaire voorkomende zaakeft*
9! Wanneer door Hoogheemraaden nodig zal geoordeeld worden Hoofd-Ingelanden te befchry. ven, zullen de zaaken, waar over de belchryving gefchied in den brief worden uitgedrukt.
10. De Rentmeester van Rhynland zal 'sJaarlyks in de maand Oftober, ten overftaan van Hoogheemraaden en Hoofd-Ingelanden, daar toe behoorlyk opgeroepen, met opene Deuren ten aanhooren van elk en een ieder doen deszeifs Rekening van Mey van het voorige tot Mey van het loopende Jaar, welke Rekening zal worden opgenomen en getekend door den Rendant en Gerendeerdens. '
11. Met den eerften Odtober van ieder Jaar zullen Hoogheemraaden formeeren een netten Staat, zonamogelyk, van alle de kosten, gevallen zederd den eerften Mey van het loopende, en nog te vallen tot ultimo April van het volgende Jaar. ^
tl
Ley-
dejü.
In/lruc»
',ien
raaken-
4e het
Hoog"
heem»
raad-
Cchap
van
Rhytt'
land.



lbo* NIEUWE NEDERLANÖSCHÊ
Leï-
d2n.
ïnftructienraakende het Hoog' heemraad*fchap van Rhynland,
I
12. Dezelve Staat geformeerd zynde, zal daar van een Copie authenticq aan ieder der HoofdIngelanden worden ter hand gefteld, welke na verloop van veertien dagen hunne confideratien deswegens zullen opgeven, en dezelve geapprobeerd zynde, zal de omflag by Dykgraaf, Hoogheemraaden en Hoofd-Ingelanden worden gearresteerd.
13. De voorfz. omflag gearresteerd zynde, zullen Hoogheemraaden den Rentmeester authorifèeren, om de onderfcheidene Ambachten en Diftricten toe te zenden, behoorlyke Sommatie* Billietten, ten einde voor den eerften Juny van het volgend Jaar hunne mergengelden te betaalen, en zal de Rentmeester gehouden zyn, binnen veertien dagen, na dat de voorfz aüthorifatie aan hem zal zyn gegeeven, daar aan te vol* doen.
14. De oude costumen, gewoontens en keuren by het Hoogheemraadfchap in gebruik, voor zo verre dezelven door Hoogheemraaden en Hoofdingelanden zullen worden goedgekeurd, en niet aanloopen tegens de tegenwoordige Conftitutie dör Regeeringe en dit Reglement, zullen moeten worden agtervolgd en naargekomen, en zal in die oude costumen, gewoontens en keuren geene verandering moge worden gemaakt dan met voorkenDis van Rhynlands Ingelanden.
15. De zeven Hoogheemraaden zullen voör Jaarlyks Traclement genieten, ieder een fomma van zestien honderd Guldens, en Hoofd-Ingelaüden zullen, wanneer zy in Commisfie befchreevèn en gecompareerd zyn, genieten zeven Guldens daags, en voor reiskosten voor ieder uur diftantié, twee Guldens; zonder dat noch Hoogheemraaden noch Hoofd-Ingelanden op eenigerhande wyze hóe ook genaamd , wegens vacatiën, wagenvragten, reis- en teerkosten , of iets anders, uit welken hoofde ook, ten lasten van Rhynland zullen brengen.



Jaarboeken, Maart. 1796. 1093
16. Ten diende der beide Collegien worden bepaald de volgende Perfoonen, te verkiezen uit Ingelanden van Khyniand, en wel zo dat niemand meer dan éénen Post zal mogen waarnemen, ten zy Ingelanden in fornmige gevallen, hier omtrent uitzonderinge gemaakt hebben, of nog zouden maaken.
Een Clercq ter Secretary, op een Traclement van ƒ ijoo.
Eed algemeene Opzigter over de Sluizen, Dyken, Meer- en alle andere Rhynlandfe Werken op een Tractement van ƒ 3000, en de vrye woning op den huize Zwanenburg, tusfehen Haarlem en Amfteldam, zynde de kosten van den kweekeling hier onder begreepen
Een Landmeeter en Architecï op een Tractement van f 1200. zonder dat hy voor eenige werkzaamheden aan zynen Post verbonden, eenige extraordinaire kosten zal mogen in rekening brengen. 1
Provifioneel zes Boden, doch uit te fterven tot op vier, met een Tractement van ƒ 1080. zonder eenige verdere Emolumenten except 'c bekeuren nader te bepaalen.
Een Oppasfer in het gemeene Landshuis te Leyden, welke Post op een Tractement van ƒ 300. altoos zal worden waargenomen door den oudften Bode.
tnjlruBie voor den Dykgraaf vdn het Hoogheemraadfchap van Rhyn' land.
Art. i. De Dykgraaf zal moeten zyn een Man van deugd en eer, met vereischte kundigheid voorzien, en bekwaam om zyn Posf wel waar te neemen, bereikt hebbende den vollen ouderdom van vyf-en-twintig Jaaren, en zynde Ingeland van Rhynland.
%. De Dykgraaf zal moeten verkoozen worden Cccc dooie
n
den', a
In/iruc-
tien raaken» de het Hoog-, heemraad- ■ fchap vaa Rhyri' landi



Leï-
ben.
Inftfuctienrankende het Hoog heem- . raadfchapvan Rhynland»
IÖP4 NIEUWE NEDERLANDSCHË
door de gezamemlyke Kiezers op het gemeene Landshuis te Leyden vergadert zynde, voor den tyd van drie Jaaren, doch kunnende, volgens goedvinden der Ingelanden, door de Kiezers van drie tot drie Jaaren gecontinueerd worden, op een Tractement van f 2000. zondere verdere Emolumenten, hier onder begreepen de Proceskosten die hy in zyn qualiteit als Dykgraaf zoude mogen ondemeemen.
3 Den Dykgraaf zal zich in alles gedragen na de reeds gemaakte of nog te maakene keuren van Rhynland, zo in zaaken het Dykregt aangaande, als in het fchouwen en bywoonen der Rechtsdagen
4. De Dykgraaf zal geen acces hebben tot eenige Boeken of Papieren, het Hoogheemraadfchap concerneererrde; dan ingevalie hy in zyn qualiteit eenige Ccpien of Extracten benodigt heeft, zal hy dezelve ten kosten van Rhynland, met voorkennis en goedvinden van Commisfarisfen, Hoogheemraaden kunnen ligten.
y. <.lle befchryvingen zullen gefchieden op order van Gecommitteerde Hoosheemraaden . en wanneer dezelve zullen oordeelen, dat ue Dykgraaf daarop ook moet worden gehoord, en de Datuur der zaak Zulks vordert zal dezelve ook gefcnieden ten naame van den Dykgraaf
ö. Alle brieven en addresfen aan den Dykgraaf en Hooghet-mraaden van Rhynland, ofte aan Hoogheemraaden alleen geaddresfeerd, zuilen niet door hem, ffiaar zullen door Ccmmisfarisftn Hoogheemraaden worden geopend.
7. De Dykgraaf zal op geene infpecb'en of Befoignes, refülteerende uit particuliere questien en Procesfen, het zy van Bepolderingen, Molens, Molenmeesteren Uitwateringen, Kaden Dammen, Uitpaden van Landen, Uitwateringen' • Heulen, Bruggens, Qüakels en teneralyk allerlei fubjeclen van Procesfen, die vour de vierfchaar van Rhynland zullen mogen worden geven-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. ioqj
ventilleerd, mogen worden gecommitteerd 'en ] zy de gemelde infpecf.ien of Befoignes dienen ] tot zaaken expres by Refolutie van de Reprefentative Souverein deezer Landen aan Dykgraaf j en Hoogheemraaden gedenandeert 1
8 Ook zal de Dykgraaf niet mogen votee-j ren of ftemmen clligeeren in het fententieeren c van eenige Procesfen, van wat natuur die zou- t den mogen weezen, gelyk hy ook geene dispofi- / tie zal hebben, noch zich bemoeyen met en over s Requesten, raakende particuliere Perfoonen en j zaaken, niet tegenftaande de naam van Dykgraaf 1 in het hpofd van de Requeste doorgaans mogt, ftaan uitgedrukt, ten ware de prefent zyndei Hoogheemraaden , na gelegendheid der zaaken, mogten goedvinden hem communicatie daar van te geeven, 'en daar over te hooren, en zal in 't algemeen geen zeggen hebben in eenige zaaken , die van ouds altoos geftaan hebben en dirdlelyk nog ftaan ter dispofitie van Hoogheemraaden alleen, doch zal door het nieuw Beftuur van Rhynland eene Publicatie werden gedaan, om ter kennisfe van Ingelanden te brengen, dat de titel van Dykgraaf, voortaan, uit het hoofd der Requesten behoord te worden uitgelaaten.
9. De Dykgraaf zal op Vergaderingen van Hoogheemraaden niet mogen prefent zyn, uitgenomen op de ordinaire kegtdagen, en den eerften Zamrdag in ieder Maand, ten ware Hoogheemraaden nodig oordeelden , dat hy tegenwoordig ware, in welke gevallen zy hem zullen befchryven.
10 Hy zal geen Wagenvragten, Vacatiën, Reic- of Teerkosten in geene gevallen in rekening mogen brengen maar zich moeten te vreeden houden met het aan hem toegelegde vaste Tractement van ƒ 2000.
ii. Hoogheemraaden en Hoofd-Ingelanden houden aan zich het recht, omme met voorkennis van Rhynlands Ingelanden, deeze lnftructie Cccc 2 t«
)EN.
nftruC'
ten
■aaken- .
'e het
loog-
ieem-
aad-
chap
<an
Ihyti» and,
i



1095 NIEUWE NEDERLAN DSC HE
L*Y-
»E».
Inflruc tien r'aakcn de het Hoogheemraadfehapvan Rtryn* land»
te mogen revideeren, amplieereo of verminderen, waar naar hy Dykgraaf zich zal hebben te gedragen, en op deeze Inflructie zal hy den Ked . afleggen. #
InflruBie voor den Secretaris van Rhynland.
Art. i. De Secretaris van Rhynland zal moeten zyn een Man van eer en deugd, en voorzien van kunde en bekwaamheden, ter volbrenginge van den Post, hem toevertrouwd, bereikt heb. bende den ouderdom van vyf en twintig Jaaren, en zynde Ingeland van Rhynlands
2. Hy zal zyne vaste woonplaats moeten houden ter plaatfe, alwaar de Secretary en de Chartres en Rapieren van Rhynland zich bevinden, en moet op gelyke wys, door de Kiezersin het gemeene Landshuis te Leyden vergadert zynde, als de Rentmeester, verkoozen worden, tot wederopzeggens toe, op een Tractement vaq
/ 2J00.
3. Hy zal zich van zyne woonplaats niet mogen abfenteeren, langer ais drie dagen, en langer afwezig willende zyn, vooraf daar van kennis moeten geeven, en toeftemming bekoomen van een der Hoogheemraaden en Commisfarisfen.
4. Hy zal houden en beftendig in orde bewaaren een Register van de Effecten, die van tyd tot tyd zyn en worden beleid van de Waarhorgpenningen.
5- Hy zal een Recueil of Register der Refolnticn en Keuren van Hoogheemraaden houden, roi'sgaders van de Refolutien en handelingen van Hoofd Ingelanden.
6 Hy zal gehouden zyn, alle de Refolutien en Keuren.., die by Hoogheemraaden gemaakt cn genomen zullen worden, ten dienfte en oirbare voor het Land van Rhynland en deszeifs In- en Ingezetenen, de ordre van het Collegie van
Hoog-



JAARBOEKEN, Maart, icp^
Hoogheemraaden of de Procesfen van Rhynland betreffende, in een Register apart aan te tekenen', zonder dat hy zal vermogen te volltaan, met" de minuten van dezelve Refolutien aan de Liasfen of anders te bewaaren.
7. Gelyk hy ook zal houden een Register van alle Confen«en, by Hoogheemraaden aan Dorpen, Polders of Ingelanden vergund, zonder met de minuten te liasfeeren te kunnen voldaan.
8. De Secretaris zal mede gehouden zyn, wanneer op het verzoek van partyen eenige Kerkgeboden worden verleend, daar van op te maaken acte van Kerkgebod in forma en twee dubbelden van dien, het eene om na de Pubh catien aangeplakt te worden aan de Kerkdeur, daar dezelve afkondiging wordt gedaan, en dc andere ter plaatfe, daar men in dezelve Parochie Vierfchaar houdt.
9. Hy zal alle Depêches en Actens, die volgens Refolutien van Hoogheemraaden moeter worden uitgeleverd, op 't fpoedigfte moeten af vaardigen.
10. Hy zal alle de Chartres, Palieren en Re gisters van Rhynland, tegenwoordige, of in hei vervolg koomende, wel gadeflasn en bewaaren, en ieder van dezelven op zyne plaatfe doen hou den, ten einde men, dezelve van nooden hebbende, fpoedig zoude mogen vinden, zond© dezelve elders te mogen verwyderen, weerloo te maaken \ of buiten ftaat te brengen, om oj zyn tyd te kunnen gebruiken
1 Hy zal ook niet toelaaten, dat iemand het zy Dykgraaf, Hoogheemraaden of Hoofd Ingelanden eenige Stukken of Registers, he Heemraadfchap van Rhynland concerneerende uit het Comptoir van Rhynland , noch uit d Kasfea van het Heemraadfchap zal mogen lig ten, maar ten allen tyden , zal hy zulks ver zogt zynde, aan den Dykgraaf en aan ieder dei Hoogheemraaden en Hoofd Ingelanden op expres!
Cccc 3 Re
Let»
DKN.
Inflruc» tien raaken* de hét Hoogheem*raadfchapvan Rhyn* land*
j
TV '
fb



LEYDEN.
Inflructienmakende het Hoogi. heemraadfchdpvan' Rhyn» land.
ioqS nieuwe nederlandsche
Refolutie van Hoogheemraaden zodanige Copieo of Extracten authentjcq van dien uit deze ve geeven, en ingevalle dezeive wordeD gebruikt in zaaken van t voorfz. Hoogheemraadfchap, zu&en de kosten koomen ten dasten van Rhynland • doch anderszins zullen de kosten gedraagen moeten worden hy den Dykgraaf, of dien der Hoog. heemraaden of Hoofd-Ingelanden, die zodanife Copien of Extracten heeft gerequireerd.
12. De Secretaris zal ten allen tyde op alle ordinaire en extraordinaire Vergaderingen of Rechtdagen, als anders gehouden zyn, de eerfte in dezelve Vergadering te compareeren, en de laatfte dezelve te verlaaten.
13. Hy zal zich niet onderwinden, Hoogheemraaden ,n het advifeeren of refolveeren van eedge zaaken, hoedanig die oQk zonden mogen zyn, te interrumpeeren te verhinderen of tot verandering van hun advis of Refolutie poogen te heweegen, ten ware hem eenige voorgaande Refolutien, tot de deliberatien dienende, bewust waren, welke hy in dat geval zal mogen opgeeven',
14. De Secretaris zal alle Refolutien en verdere zaaken van Rhynland betreffende, behoorlyk Secreteeren, en aan niemand openbaar maa,-
Keu*
Py f3' g0edft zorge draa8en > dat alle de Misfives, die aan Hoogheemraaden toegezonden worden, van Jaar tot Jaar, aan een liasfe gehangen, en m het Comptoir bewaard worden - r ' °°Lzal by 8eho"den weezen, alle Vonmsfen, Actens van Confenten, Apostillen en Commisfien, particulieren aangaande uit te moeten geeven orp i-edelyk falaris, Vplg«s zodanig Reglement, als door Hoogheemraaden zal worden vastgefteld.
17. Hy zal de eisfehen van dea Dykgraaf niet pogen maaken 3 6 ■
' 18. De Secretaris zal ook gehouden zvn te ^aaten innaayen of inbinden alle de Verpagt-
ce-



JAARBOEKEN, Maart, 1756." 1090
cedullen, fchriftelyke ConGderatien, Advifen en Cieringen, zo van Toeziebders, Landmeeters en alle zodanigen, als Hoogheemraaden by het uiteinde van het Jaar zullen nodig oordeelen, ter Secretarie te bewaaren.
19. Hy zal by fpecifique Rekeningen Jaarlyks vergoeding ontvangen van zyne uitgaaven van Zegels en andere verfchotteu, terwyl de leverantie van Comptoir- behoeftens, het innaayen en binden, midsgaders drukken van Stukken, die met goedvinden van Hoogheemraaden gedrukt worden, aan een of meerder Boekverkopers zullen worden opgedraagen. ' 20. Ook zal de Secretaris de Interesfen der Waarborgs-penningen, die Jaarlyks voorvallen, ontvangen, met medeweeten, overleg en ondei opzigt der Hoogheemraaden, de inkoomende Penningen beleggen, en de Recepisfen aan de Polders en Ambagten, aan welke zy behooren, uit geeven, zonder deswegens iets te mogen reke
^21. De Secretaris van Rhynland zal boven zyi Tractement, verder niets mogen rekenen, we gens Vacatiën, Wagenvragten, Reis- of Teer kosten, hoegenaamd. -
32. De Secretaris zal eindelyk ook gehoudei zyn, het voorfz. Ambt zelfs in eigen Perfooi te- moeten waarneemen.
23. Hoogheemraaden en Hoof4 - Ingeland© houden aan zich het recht, omme met voorken nis van Rbynlands Ingelanden, deeze Inftructi te mo»en revideeren, amplieeren of verminderen waar naar hy Secretaris zich zal hebben te ge draagen, en op deeze Inftructie zal by den Ee afleggen.
InftruBie voor den Rentmeester va Rhynland.
Art. 1. De Rentmeester van Rhynland 21 Cc cc 4 ma
Leyden.
In/lruc* tien raaken,. de het Hoogheemraadfchapvan Rhyn* land.
I
I 1
1
I »
i
ft A



ïioo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leyden.
Jnftructienra akende het Hoog' heemraad»fehap van Rhyn. land.
moeten zyn een Man van deugd en eer, ea voorzien van kunde en bekwaamheden, gefchikc ter volbrenging van den Post hem toevertrouwd ; bereikt hebbende den vollen ouderdom van vyf en twintig Jaaren, en zynde Ingeland van Rhynland.
2. Hy zal zyn vaste woonplaats moeten houden in Rhynland, en op gelyke wyze verkoozen worden, door de Kiezers in het gemeene Landshuis te Leyden vergaderd zynde, omme zyn Post te bekleeden tot wederopzeggens toe, op een Tractement van / 2300.
3. Ook zal hy tot een fomme van ten minften vrer en twintig duizend guldens hollands, eene reëele of gejustificieerde perfoneele cautie moeten ftellen ten genoegen van Hoogheemraaden en Hoofdingelanden.
4. 's Jaarlyks zal hy by het doen der Rekeningen moeten doen blyken , dat zyne borgen nog in leven en fufficient zyn, en by overlyden van dezelve, zal hy daar van kennis geeven en ten fpoedigften andere borgen moeten ftellen, ook wanneer Hoogheemraaden en Hoofdingelanden zyne borgen infuffictent, dat is onvoldoende verklaaren.
5. Hy zal alle inkomften ontvangen, maar geene uitgaven hoegenaamd, mogen verrigten dan op fchriftelyke Ordonnantiën door Hoogheemraaden of derzelver Commisfarisfen getekend
6 De Rentmeester zal de eerfte Zaturdag van eiken Maand ter Vergadering van hoogheemraaden of derzelver Commisfarisfen inbrengen een Staat van den ontvang en uitgaaf, die hy geduurende de verloopen Maand heeft gehad en gedaan, en van de casfa, ten einde Foogheemraaden altyd van den voor en nadeeligen ftaat van Rbynlands casfa kunnen worden geïnformeerd.
7. De Rentmeester zal geen meerdere Pen-
aia-



JAARBOEKEN, Maart, 179S. Hoi
ningen onder zich mogen behouden, dan ten be ] draage van zyn borgtogt, zullende het meerden geld, door hem in byzyn en ten overflaan van Hoogheemraaden, Commisfarisfen by de eerst-1 komende Vergadering worden bezorgt in eeneproote yzere Kist, ten dien einde in de yzere; Secretary Kamer in het gemeene Landshuis te. Leyden te plaatfen, alwaar dezelve zullen worden weggeflooten, en welke Kist zal wordenvoorzien met twee different werkende hangflotcn, waar van ieder der twee Commisfarisfen Hoogheemraaden een Sleutel zal bewaaren, en de derde of groote Sleutel van de Kist zal blyven onder den Rentmeester.
8. De Rentmeester Penningen benodigt hebbende , zal daar van afgifte kunnen krygen, doch niet anders dan op Refolutie, en ten overflaan van Heemraaden Commisfarisfen.
9. De Rentmeester zal niet vermogen eenige andere Declaratien, Specificatiën, Rekeningen of diergelyke Inftrumenten aan Hoogheemraaden voor te dragen of laaten voordragen, om daarop Ordonnantiën ter betaaling te liaan, dan die hem by of van wegens Crediteuren van Rhynland origineellyk zyn ter hand gefteld, zonder daar in vervolgens eenige verandering te maken of te gedogen dat naderhand daar in eenige ver» andering gemaakt worde.
to. De Rentmeester zal gehouden zyn alle Zaturdagen des 's Morgens zich aan het gemeene Landshuis te laaten vinden, en by Commisfarisfen Hoogheemraaden informeeren, of hy in eenige opzigten met advis als anderzints zou kunnen van nut zyn.
11. Hy zal zich in het advifeeren en refolvee» ren over eenige zaaken het Hoogheemraadfchap betreffende, of in eenige Befoignes, hoegenaamd niet inlaaten, ten zy daar toe door Hoogheemraaden verzogt. .... ...
12. Hv zal zich ook niet inlaaten in het re
vi-
)EN»
'nftruc-
ien
•aaketi' ie het Hoogleem>-aadïhapvan Rhynland,



Ley>
den.
Inflru tien raaket de het Hoogheemraadfchapvan Rhynland.
«o» NIEUWE NEDERLANDSCHë
videeren of ApoftilJeeren vao eenige Rekenino» of daar op eenige depêches formfereV 3™> die ook zouden mogen weezen "oeaanig
C\ifeLnDHRhe^mfS,er 231 H^emraaden adviteeren m het formeeren der JaarMfe Herin»
vf ,kosteo< <* aI het §een *™ ^e Hoogheem. ^X^o ZU"en nodig ideële? * 14. Noch de Rentmeester, noch eeniee anrWn van het Beftuur van Rhynland, «52?%™ « aannemmge van werken en levera" ien ten behoeven van Rhynland, mogen parScpeêreT, en in alles het interest en belang Van Rh?nland 2 veel in hun is, bevorderen. rT*Qf
ij. Hy zal de Plans der te makene werken, de voorwaarden der Beftedingen, en de c erinl der kosten van te makene werken, zo wannéér dezelve van Hoogheemraaden hem worden t« hand gefteld en zyne gedagten daar over wS den gevraagd, moeten examineeren, en Heemraaden daaromtrent dienen van advis
SC ^Htmees'er zal gehouden'zyn, nadat door Hoogheemraaden en Hoofdinge anden de omflag zal zyo gearrefteerd, binnen veertien da! gen, na dat by daar toe zal zyn geauthbrifeerd de onderfcheidene Ambagten en Diftricfén Sa te znden Sommatie Billietten, ten Se Voor den 1 Juny van het volgende Jaar hunne Morgengelden te moeten betaalen
qpnknffi/ï ^Behouden *yn, in de Maand September de rekening van ontvang en uitgaaf! zedert 1 Mey des voorigen jaars* tot u£0 April des vogende Jaars, in gereedheid te bren» gen, en gereed zynde, met alie de documenten daar toe beho-rende, over te lever.n aan H00S heemiaaden, ten einde dezelve veertien dagen voor dat die aan Hoogheemraaden en ™oof£el
ïndgneIeWg°d gedaa°' W Z0U kuDQen ™ t£ Boven zyn Jaarlyks Tractement zal de Rentmeester niets hoegenaamd mogen rekenen



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1103
wegens Vacatiën, Reis of Teerkosten, of van 40, 80, of minder Penningen, wegens ontvang of uitgaaf, of eenige andere adminiftratie Loonen.
19. De Rentmeester zal worden aanbevolen om naauwkeurig onderzoek te doen na die ei« gendommen, welke aan Rhynland toebehooren, als mede omme ten fpoedigften daar van een Register en van Rhynlands fchulden te for* meeren. ,,. , , ,
20. Hoogheemraaden en Hoofdingelanden houden aan zich het regt, omme met voorkennis van Rhynlands Ingelanden, deeze Inftru&ie te mogen revideeren , amplieeren ■ of verminderen, waar naar hy Rentmeester zich zal hebben te gedragen, en op deeze Inftruetie zal hy denüedafleggen.
Amsterdam.
Om van het getal der Geboorenen bin-» nen deeze Stad en derzelver Regtsgebied, eene, zoo veel mögelyk, naauwkeurige opgave te ontvangen, diende de volgende Publicatie van 2 deezer.
V R T H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Reprefentanten van het Volk van AmUerdam in aanmerking genomen hebbende, dat van de in deeze Stad en derzelver Jurisdictie gebooren wordende Kinderen, jaarlyKs geene op» gave wordt gedaan, dan alleen vao de gedoopte hinderen in de Gereformeerde en Luinerlche Gemeenten*, en dat deeze zeer onvoldoende opgave oorzaak is van de flegte vertoooing, welke deeze Stad maakt op de Geboorte- en Sterflysten der groote Steden van Europa, vermits op die
Lys-



H04 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AM*
STELDAM.
Publ. tot opgave de> Geborenen»
Lystea 'er niet altyd wordt by gemeld, dat de opgave van bet getal der Geboorene, alleen de opgave is van maar twee Gezindheden; het welk ten gevolge heeft, dat men deeze Stad niet alleen Buitenlands, maar zelfs binnen den omtrek van ons eigen Land, befchouwd als eene zeer ongezonde Plaats, daar 'sJaarlyks omtrent tweemaal zo veel Menfchen fterven als 'er gebooren wofden, hebben ter afweering van dat voor deeze Stad ongunftig vooroordeel nodig geoordeeld, te ftatueeren en ordonneeren, gelyk zy ordonneeren en ftatueeren by deezen.
Dat alle de geadmitteerde en fungeerende Vroedmeesters en Vroedvrouwen, zoo voor zich zeiven als voor hunne Leerlingen, van nu voortaan gehouden en verplicht zullen zyn, Om Maandelyks, en wel op den eerften Maandag van iedere Maand, des voormiddags, ter politieke Secretarye deezer Stad, eene fchriftelyke en ondergetekende opgave te doen van het getal ën de Sexe van alle de Kinderen, welke ro de naast voorgegaane Maand binnen deeze Stad en Jurisdictie gebooren zyn, voor zo verre ieder der Vroedmeesters, ofte Vroedvrouwen en derzelver LeerliDgen, daar by hebben geadfifteerd; en zal geene Leerling buiten het opzicht van haare Leervrouw eenige verlosfing mogen verrichten, voor eigene Rekening, op verbeurte van haare Promotie; ten welken Effecte van al het welke aan ieder der geadmitteerde en fungeerende Vroedmeesters en derzelver Leerlingen een Exemplaar deezer Publicatie zal worden ter hand gefteld, om 'erzich naar te gedraagen.
Gearrefteerd den i en gepubliceerd den a Maart 1700"» het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid»
PIETER BROUWER, Vt. Ter Ordodnantie van voorn. Reprefentanten, F. J. PELLETIER.
Niet



JAARBOEKEN,Maan, 1796, noy
Niet flegts Straat-, maar ook Ordefchennis was de misdaad, tegen welke by eene Waar/chuwing van den 5 deezer wierdt gewaakt.
V R T H E I D. GELTKHEID* ,, BROEDERSCHAP.
WAARSCHOUWING.
De Reprefentanten van het Volk van Amfterdam, tot hunne gevoelige verontwaardiging onderricht zynde, dat kwalykgezinde Perfoonen zich hebben durven verftouteD, om van fommige Huizen, binnen deeze Stad, de daarop geftelde Letters en Nummero's, aanwyzende de Diftricten en Grondvergaderingen, waar toe de refpecïive Stemgeregtigde Burgers, volgens de thans gemaakte verdeeling der Stad behooren, weg te wryven en uit te wisfchen, en daar door een openbaare blyk van hunnen verachtelyken haat voor wet en orde aan den dag te leggen.
Zo is het, dat gemelde Reprefentanten, tegen dergelyke hoogst ftrafbaare bedryveu' willende voorzien, by deezen utlooven eene Premie van ƒ 100 aan die geenen, welke de daader of daaders van voorfchreeve feiten zal of zulle») weeten aan te wyzen, zodanig dat zy, in handen van de Juftitie geraakende. van hunne misdaad zullen worden overtuigd.
Nonficeerende wyders aan alle hunne Medeburgers, dat zy Reprelèntanten de voorfz. daaden als hoogst misdaadig befchouwende, de Be* dry vers daar van, als vyanden van de vastgéfte' le orde van zaaken en verftoorers der openbaare rust, naar exigentie van zaaken en aan den lyve zullen doen ftraffen,
Gelastende wyuers den Maire en den Procureur der Gemeente, mitsgaders alle verdere Offi»
ci«-
Am-
STfiLdam.



iioö NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Waar-
fchuw-
tegenhet
uitwis-
fchen
der
Num»
tnersy
enz.
tieren en Suppoosten der Juftitie, om aan de naauwkeurige naarkoming van deeze hunne emftige Waarfchouwing de hand te houden, dedaaders van voorfz. ftrafbaare bedryven op te fpooren , in heehtenisfe te neemen, of te doen neemen, en tegen dezelve naar Rechten te procedeeren.
Eindelyk hebben Reprefentanten voornoemd het van hunnen plicht geoordeeld, om alle hunne Medeburgeren te gelasten, om by vertimmering, vernieuwing en verfchildering van hunne gebouwen en huizen, hün in Eigendom behoorendë, de Merken en voorfz. Nummero's op dezelve gebouwen en huizen thans gefteld, en nog te ftellen, voor hunne Rekening, exactelyk én daadelyk wéder op dezelfde plaatze te doen ftellen; zo als ook een ieder vermaand en gelast wordt, om de Schilders, tot het zetten dier Merken en Nummero's gequalificeerd, daar in niet hinderlyk te zyn: een en ander op eene boete van ƒ 6 j de helft ten behoeve van den Aanbrenger, en de wederhelfte ten behoeve van het AalmöesfenierS Weeshuis deezer Stede, telkens by nalatigheid te verbeuren
Gearrefteerd en gepubliceerd den 5 Maart hef tweede Jaar der Bataaffche Vryheid*
HETER BROUWER, Vu
Ter Ordonnantie der voorn. Re* prefentanten.
G. BRENDER a BRANDIS.
Dé reden, om welke de Hoogst Geconftitueerde Magt deezer Stad geraaden vondt, den titel van Reprefentanten van hét Folk
van



ijA AR BOEKEN, Maart, 1796. no?
f&an Amfterdam, voortaan, in dien van Raad der Gemeente tiaa Amfterdam ti veranderen , was begreepen in de volgende Afkondiging.
V R T H E I D. GÊLTKHEID. BROEDERSCHAP»
PUBLICATIE.
Y\e Raad der Gemeente van Amfterdam. in *^ overweéging genomen hebbende, dat, nadien völgens de vrye keuze en wettige (temming, ook van het Volk deezer Stad. op deo eerften van deeze Maand, eene Nationaale Vergadering in den Ha8g is te famen gekomen, welke zich ah het Rèprefenteerehd Ligchaam van hét Volk van Nederland geconüitueerd beeft, het allezins plïgf matig zy, oat het gedeeltelyk Reprefentative, en dus ook de. tytel van (iepfe/è/itrwien van 'iet Folk van Amfièlddm welke by de hedgchelyke Omwending door de Beftu irders deezer Stad is aangenomen, en in het vervolg van tyd door hun, sis wettig door het Volk verkoozen, is behouden nv voor een^n anderen behoort té worden verwisfeld; heeft goedgevonden aan de Burgerye, by deezen k^hmsfe te geeven: dat zy Jen tytel, aian het Hoofi d ezer Fublicitie geplaatst, (als het meest overeen ftemmen e met haare werkzaarrineüëh dé belangens der Burgery van deeze Stad betreffende,) ter duidelyker onderfcheidinge nódig geoordeeld heef' , en nu voortaan, als Raad Ier G>nteente van deeze Stad, al dat geene zal verrichten, het welk te vooren aan haar, riet zy onder den tytel van Reprefentanten van het Volk van. Amfterdam, of onder dien vac Municipaltteit, was aanvertrouwd.
Dddd Ab
Amstel*dam*



Au
•TEL' ©AM.
liöS NIEUWE NEDERLANDSCHS
Aldus gearrefteerd en gepubliceerd den 6 Maart 1796. het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid»
PIETER BROUWER, Vt.
Ter Ordonnantie van den Raad der Gemeente van Amfterdam.
G, BRENDER a BRANDIS.
Het volgende behelst eenige fchikkingen van orde, betreffende de Zee-Visch» markt deezer Stad.
V RT II E ID. GÊLTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Raad der Gemeente van Amfterdam in ervaaringe gekoomen zynde de menigvuldige desordres en willekeurige handelingen , die 'er plaats hebben gehad, over en ter zaake van de Zittingen of Tourbeurten der Banken op de ZeeVischmarkt deezer Stad , en over welke c— geen Loting heeft plaats gehad, het geen echter hoogst noodzaakelyk, tot voorkooming van alle die desorders, oneenigheden en willekeurige gedragingen, ten deezen opzichte, dient te gefchieden.
Zo is het, dat de Raad der Gemeente voornoemd deswegens heeft goedgevonden te ftatueeren , gelyk zy ftatueert by deeze, dat van nu voortaan alle de onderfcheidene Zee-Vischbanken zullen worden gegeeven een Nummer, van N". I af én vervolgens
Dat de eerfte Zaturdag namiddag, na de afkondiging deezer Publicatie, door alle de geenen,
die



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1109
die met een . Zee-Viscbbank, van wegens deeze Stad, gebeoefkeerd zyn, zal worden geloot, en wel in dier voegen, dat een ieder deszeifs getro kken Nummer .altoos zal behouden, op dat deeze inrichting ftrekken mooge, om de volgörde in het toekoomende by aanhoudenheid te weeten, en welke volgörde de Raad der Gemeente voorn, begeert dat in deezer voege zy ingericht.
Dat na de Looting de geene, die N°. i getrokken, heeft, de vólgende. geheele week in de Bank N°. 1 zal zitten, beginnende den eerst daar aan volgenden Maandag morgen: dat in de daar aan volgende week de geene, die N . S getrokken heeft, als dan in N°. 1 zal gaan zitten,, eh de volgende week N°. 3 in de Banfc M". 1 en zo vervolgens tot de laatfte Nummer toe; als wanneer het weder van vooren af aan met IS"' 1 ffioet beginnen; zullende die geene der Vischvrouwen , die met de anderen eene Compagniefchap hebben aangegaan, dien Maandag zich moeten declareeren, op welke van de twee Banken, die zy bezitten, zy die week zullen zitten , en dan verplicht zyn die geheele week daarop te blyven.
De Overlieden en Afftagers zullen van de ge. ;trokken Nummers maaken een accurate Lyst,, met de Naamen der Gebeneficeerdens daar nevens, en zullen verplichc zyn des Maandags morgens te zien of hier aan voldaan is.
Wordende Overlieden , Afftagers en Vischvrouwen ten ernftigften gelast zich hier naar ten allen tyde te gedraagen; en worden alle de gee< inen, die zich aan deeze fchikkingen by tyd en iwylen niet onderwerpen zullen , voor de eerfte imaal verklaard in eene boete van 60 Stuivers, ,voor de tweede maal in eêne boete van zes Guldens, en zes weeken verftooken te zyn van in eenige Bank te moogen zitten; terwyl zy, die voor de derde reize weigerig zyn zich hier aan te onderwerpen, zullen één Jaar en zes weeken Dddd 2 v««
Am- \
stel*1
Ksure o p de Vuchmarkt.



■iio NIEUWE NEDERLANDSCHE
verftooken zyn van op hunne Bank , op de Vischmarkten deezer Stad, te moogen zitten.
Gearrefteerd den 9 en gepubliceerd den 10 Maart ï7SXÏ, het tweede Jaar der Bataaffche yrfheid*
DANIËL BLEECKER, Vf.
Ter Ordonnantie van voorn. Raad,
G. BRENDER a BR4NDIS.
Thans in ftaat zynde gefteld tot het doen van eene meer nauwkeurige opgave van het getal der Geftorvenen binnen deeze Stad en in derzelver Regtsgebied, geduurende het Jaar 1795, dan in de Maand January door ons geplaatst was, deelen wy gaarne daar omtrent de volgende byzonderheden snede.
Onder de Overledenen zyn geweest 8278 wierOuderdom opgegeven zyn. 228 Dood ter Waereld gekomen en 28 Ingevoerden.
Dus 8534 Christenen.
663 Hoogduitfche Jooden» 93 Portugeefche Jooden»
«e zam. 9290
VoS«
Am-
8tel29am.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. HU
Volgens Opgaave was den Ouderdom der Christenen aldus:
Maanden. jan. Feb.iMr. Ap. Mei. Juny JulylAug.'Sept. 08l. Nov. Dec Perf.
'Onder 't Jaar. 256 200 192 169 186 166 121 14J 176 174 156 157 2°94
< 2 75 73! 72 44 43 54 28 35 37 36 49 4* 58?
10 79 39 66 60 42 36 42 34 ƒ37 25 47 5a 559
■■- 20 45 50 37 44 31 32 20 17 16 24 34 27 37?
f 30 83 62 59 63 53 53 38 26 34 49 47 4» 608
40 -01 63 72 78 64 48 49 46 51 71 60 72 775
£0 —— 89 82 59 64 62 53 40 34 49 53 81 92 758
60 ' 1151 77 75 76 87 69 56 37 63 86. 84 66 891
7° 1 116. 99 89 90 74 57 58 46 37 53 79 6J 861
go 126 67 69 58 43 42 33 38 39 48 66 66 69S
■ ■ 90 66 25 32 29 2s 17 13 9 7 20 • 28 16 «84
., IOO — 8662133 5443 ^45
Dood ter Waereld gekomene 21 26 22 19 15 18 11 15 13 14 24 30 228 Ingevoelde . 61 13 3 2 — 1 — 3 3 24 28
1151 845 828 781 709 628 501 466 551 643 735 696 8534
Hoogd.' Jooden -— — ■— 663
Te zauien 9299
't Was met oogmerk, om het Crediet van Stads Wisfelbank te handhaaven, dat de Raad der Gemeente de volgende uitfchryving deedt van eene Nogotiatie van Zeven Millioenen, op de voorwaarden , die by dezelve nader wierden aangekondigd.
NEGOTIATIE voor dc STAD AMSTELDAM, onder verband van alle derzelver Inkomften en Goederen, dienende tot finaal en geheel heiflet der compleete foli» diteit van de Wisfelbank te Am* fteldam.
T\e Raad der Gemeente van Amfterdam heeft befloten, ten einde compleetelyk weg te nemen het miscrediet der Wisfelbank deezer Stad, Dddd 3 en



til» NIEUWE NEDERLANDSCBE
Am- :
stkl-
puu
Nego"lialieVan Z~ ven Mn liocnen,
0
en het uitgegevetie Bankgeld nu en voor aljoo? in volle waarde te houden, door 't moncanc van st zelve Bankgeld, conform de oorfpronglyke inrichting der Wisfelbank, met een Agio van + % 5 pCt. gelyk te ftellen aan 't effective numeraire, of de intrinfique waarde van de gemunte • en ongemunte Gouden en Zilveren Speciën, Sta." ven en Baren, die zich in dezelve Bank bevinden of bevinden zullen in ,der tyd; en dezelve gereed te houden, om op de eerfte aanmaning ui-geleverd te kunnen worden: te openen eene Negotiatie van Z.ven Millioenen Guldens, Hollands Courant, welke benoodigd zyn om dat voornoemde Salutah oogmerk te kunnen berei ■ feen:
En dat op de volgende Conditiën: ru Dat het montant deezer Negotiatie geheel en alleen zal worden geëmp'.oyeerd ter bereiking Van voornoemde oogmerk, en dus ter voldoening van 't geene door de Bank in .vroeger tyd is ver-" ftrekt op Obligatien en andere Effecten, 't welk dus uit deeze Negotiatie dadelyk aan de Wisfelbank zal worden afgelost en in Baren Gelde goeügedaan
2. Tot zekerheid deezer Negotiatie zullen gorden verbonden alle deezer Stads Inkomften en Goederen, geene uitgezonderd, daar onder inede alle de Effecten voornoemt begrepen
3. Zullende deeze Negotiatie worden afgelost jn den tyd van 20 Jaaren , en dat wel yder Jaar. een fomma van f 350,000, of zo veel meerder, als telkens mooglyk zal zyn, en dat by Looting , in "t openbaar, telken Jaare, in de Maand January te gefchieden, 't welke in de Dagbladen en by de Amfteluarofche Courant zal worden gepubixeerd; srulUnde by de aflosfing worden goedgtcaan een ptemie van 10 pCt. en dus voor vder Ouligatie een fomn;a van ƒ ïgo boven 't X pi taal»



JAARBOEKEN, Maart, 179S. 1113
4. Voor Intrest van deeze Negotiatie zal Jaar- A: lyks betaald worden, op dé refpedtive vervalda- si geD, 4 ten Honderd, op Coupons, by de Obli r> gaden uit te geven
5. En dewyl deeze Negotiatie eeniglyk en ^ alleen gefchied ter bereiking van 't voorgemelde (voor deeze Stad in 't gemeen en vcor de Com v, mercie in 't byzonder j zo heilzaam oogmerk; v, zullen aan de Deelnemers, wélke in deeze li Negotiatie in Kasgeld fourneeren, nevens de Recepisfen ter hand gefteld worden, by yder Recepis van ƒ 1000 een Certificaat, tegen intrekking van welk Certificaat en affchryving van ƒ 1000 Bankgeld, aan de Speciekamer der Wisfelbank zal worden voldaan en betaald, in Hollands Courant Geld, een fomma van f 1040.
Zullende de fournisfementen ook in Bankgeld (op rekening der Thefaurieren Ordinaris der Stad Amfterdam, voor de Negotiatie, gearrefteerd den o Maart 1796) kunnen gefchiedén tot de bovengemelde Agio van 4 pCt. doch al« dan aan de zodanige geene Certificaaten afgegeven worden.
De Inteekening zal gefchiedén op Maandag den 14 Maart 1796 en volgende dagen, ter Thefaurie Ordinair der Stad Amfteldam, en de fournisfementen contant of op de volgende Termynen:
Een Millioen voor 1 April Ï796, en de Intrest daarvan van ingaan 1 Maart.
Een Mijlioen voor 1 Mey dito i April. Een Millioen voor 1 Juny dito iMey* Een Millioen voor ijuly dito ijuny. Een Millioen voor 1 Augustus dito 1 july. Een Millioen voor 1 September dito 1 Augustus. Een Millioen voor 1 Oöober dito 1 September. Gearrefteerd den 10 Maart 1796.
Ter Ordonnantie van den Raad det Gemeente van Amfterdam. G. BRENDER a BR.ANDIS, Secretaris.
Dddd 4 _ Op
Et\U.
Teg0-, atie jn ZewMiUoenen.



Ut4 NIEUWE NEDEWNDSCHE
A*me-
„ Op laatstleeden Zaturdag, (zo fchreef men onder de dagteekening van 22 dee* zer) kwamen alhier twee Commisfien aan, als eene uit de Narionaale Vergadering, beftaande in de Burgers Bichr en Schim* melpennink. en eene andere uit het Pro» vinciaal Beftuur van Holland, beftaande in de Burgers Cal'oen en Brouwer, ten einde met den Raad de- Gemeente deezer Stad de beste middelen te beraamen, w^lke behooren te worden werkftellig gemaakt, om 's Lands Vloot , ingevolge ho» verftaande Pi ociamatie, fpoedig van de nog onrbreekende Manfchappen te voorzien Op den dag daaraan volgende, zynde den o deezer zyn de voornoemde Con n.isfien, de Leden van het Committé van Marine de Vice Admiraal de Winter, en eenige Zee Officieren, door eene Comïniifie uit den Raad, onder geleide van een Detachement Burger Grenadiers en jagers met Muziek voorafgegaan door ze» gtadg Bodens, van 't Zee Comptoir afgehaald, en, op 't Huis der Gemeente, in de Vergadering der Raaden ingeleid en ontvangen , ftaande geduurende dien tyd een Bataillon Burger Infantery en een E quadron Burger Qavallerie onder de Wapenen. Vervolgens wierden, in de tegenwoordigheid van de genoemde Commi ■ 11. de bovenftaande Proclamatie van dt- Nationaale Vergadering, betreffende de aanmoediging van sLands Zeedienst, en eene Publicatie van den Raad der Gemeen-



JAARBOEKEN, Maart, 1706. H15
«jeente deezer Stad, daar op ilaande, by ' Pauken en Trompettenklank van de Puve * afgekondigd; en, om dezelve nog meer ter kennisfe van de Gemeente te brengen, gefchiedde deeze afkondiging, ook door eene Commisfie , op de voornaamfte Plaatzen en Pleinen deezer Stad."
De Publicatie van den Raad der Gemeente , boven vermeld, was van den volgenden inhoud en fttekkingen,
V R T H E I D. GELTKHEID» BROEDERSCHAP»
De Raad der Gemeente van Amfteldam, van het Provinciaal Beftuur van Holland bekomen hebbende eene Proclamatie, door de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volle van Nederland, den 16 deezer gedecreteerd, ftrekkende tot aanmoediging van eene prompte werving voor 'sLands Zeedienst, heeft ter voldoening aan deeze zo heilzaame intentie, van welker goeden uitfiag de welvaart des Lands in t algemeen , en de befcherming van den. Koophandel in het byzonder, zal afhaogeD ; gemeend van hunne zyde op eene eclatante wyze te moeten toonen, dat niets aangenaamer aan het Stcdelyk Beftuur deezer Scad zyn kan, en dat te gelyk n.ets meer aanfpraak op deszeils yver en zorge heeft, dan om deeze heilzaame poogingen op de kragtig fte wyze te bevorderen.
De voormelde Raad der Gemeente heeft tel dien einde daadeiyk begreepen, dat tot dr. goe de reusfite van deeze, voor het lieve Vaderlan< 20 noodzaaklyke mefure, niets meerder gefchik zoude zyn, dan, om van Stads wege, met ovet iee der Commisfarisfen van de .Nationaale Verga 6 Ddddj dï
rEL"
i
l
t



nif NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am»
stel" dam.
P'ibh betreffende de aanmoedigingvan
'sLands Zeedienst»
dering, en van het Provinciaal Committé van Holland, zo veel mogelyk te contribueeren, ten einde de Conditiën, waarop de aanneeming tot den dienst op 'sLands Schepen zal kunnen gefchiedén, zo voordeelig en aangenaam te maaken, als de aart der zaaken toelaat»
Het is dan, ten voorfchreven einde, dat de Raad der Gemeente deezer Stad heeft gèrefolveerd, gelyk dezelve verklaart te refolveeren by deezen, om aan allen, die zich tot den Zeedienst zullen willen laaten engageeren, openlyk en plegtiglyk aan te bieden de hier na volgende Conditiën, welke van verfchillenden aart zyn, en waar uit mitsdien een ieder vrye keuze zal hebben zodanige voor zich uit te kiezen, als door hem het meest verkieslyk zal geoordeeld worden, te weeten:
Dat aan het Zee-Comptoir alhier zullen wor* den bezorgd de nodige Penningen, om aan zodanigen, welke zich rot 'sLands Zeedienst willen verbinden, te verftrekken in de twee hier na volgende gevailen:
Eerftelyk eene Premie van Veertig Guldens by de aanneeming, en Vyftig Guldens wanneer zy aan Boord van het Schip, waarop zy dienst genomen hebben, gekomen zyn; of wel Premie* Billetten van zo veel, als zy verkiezen, tot Negentig Guldens toe.
Ten anderen, aan zodanigen, welke hunne Vrouwen of Ouders willen onderhouden, Twintig Guldens by de aanneeming, en Dertig Stuivers per Week aan de Vrouwen, of Ouders der aangenomenen, voor één Jaar, en een Billet van het bovengemeld VVeekgeld.
Alles echter onder het gewoone Verband, dat zy bevonden worden genoegzaam tot 'sLands Dienst in ftaat te zyn, ter discretie van de Officieren der hoofdelyke betaaling aan het ZeeComptoir. I
Doch zullen deeze Premien niet verleend worden



JAARBOEKEN, Maart, 175)6» n 1?
, ^n ,nrlani2eo. welke zich voor den ijAm» ^JV&^T^rd bevinden. stklApril wPrKne'y.KrPrteerd cn eepub iceerd den öodam. MT\llt"t Le7e $tr der Bataafs
Yryheid. '
DANIËL BLEECKER, Vt.
Ter Ordonnantie van voorn. Raad,
G. BRENDER a BRANDIS.
Dat, over *t geheel genomen, deNoordfehe Volken de meeste voorbeelden van ang leeven opleveren, is bekend Dat dezelve den oorfpronklyken aan eg daar toe ook in meer Zuidlyk gelegene landen medevoeren , bewees, onder andere, zekere Catharina Laurens, geboortig van Bergen m Noorwegen, welke, op den a9 deezer, in den ouderdom van ruim honderd vyf Taaren in het Diakoniehuis der Lutherföe Gemeente binnen deeze Stad overWdt- hebbende, tot aan het einde haars leevens genoegzaam het volle gebruik van haare Zintuigen behouden.
Rotterdam.
Hoewel het riet bywoonen van Wykof Grondvergaderingen geenzins als een bewys kan gelden van ongezirdhetd omtrent de tegenwoordige Orde van Zaaken, vonden, nogthans , Wethouders en Raaden



n 18 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Rotterdam.
BEKENDMAKING.
HEIL en BROEDERSCHAP/
A Izo Wethouders en Raaden der Stad Rotterdam, iu ernftige overweginge genomen hebben, dat zeer veele Burgers, die, fchoon zy door het bezitten van Stedelyke Ampten en Beneficiën , ais op het nauwfte aan de belangen deezer Stad eD Burgerye verbonden moeten worden aangemerkt, zich des niet te min. aan de bywooning van alle wettig opgeroepen Volksvergaderingen in welke de dierbaarfte belangen van het Bataaffche Gemeenebest in *t algemeen, of wel deezer Provincie i<; het byzonder, verhandeld w.rden, onttrekken; en zulks, niet tegenftaande by de Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van holland van den 5 van February laatstleeden ter oproepinge der Grondvergaderingen, tot benoeming van Kiezeren, om Leden voer het Provinciaal Intermediair Beftuur te kiezen, alle Jügezeteren, daar toe bevoegd, ernftiglyk, en by de trouw, die zv roepen"n Vaderland verfthu,d'gd zyn, zyn opge-
Zo is 't, dat Wethouders en Raaden voornoemd nodig geoordeeld hebben, tot wegneming van het billyk ongenoegen, welk dit allen-
zins
deezer Stad oirbaar, dezulken, welke met eenige Stedelyke Ampten of Beneficiën waren begiftigd, en tot hier toe zich van het bywoonen van dusdanige byeenkomllen hadden onthouden, by eene Publicatie van den 2 deezer, tot hef waarneemen van dit gedeelte van hunnen Burgerpliat te vermaanen.



JAARBOEKEN, Maart, 1706. uio
zins bedenkelyk gedrag dier Amptenaaren en Ge f] beneficeerden, aan een Volk, op deszeifs -pas-i herkregen Vryheid den waren prys Hellende , ver - j wekt, en om zich, in de daad, te verzekeren, dat deeze nalatigheid in het by woonen der voorfz 1 Volksvergaderingen niet waarlyk gelegen is iD, de ftrafbare hoop, om zich nog eenmaal nvt de, Vyanden des Vaderlands te vereenigen, ten einde , onze Vryheid den hartader af te fteken, en den, vryen Batavier het Stadhouderlyk en Ariïtocratiscb, juk weder op de fchouders te drukken; allen ( Burgers, welke Stedelyk met eenige Burgerlyke, Ampten of Beneficiën zyn bevoorregt, voor zo, veel dezelve tot heden nog in geene Wyk- of Grondvergaderingen zyn tegenwoordig geweest, en de aldaar gevorderd wordende Verklaring hebben afgelegd, by deezen te vermaanen, om als nog in de eerfte Vergadering der Wyk, waarjn ieder der Beampten of Gebeneficeerden is woonende, zich te laaten vinden, ten einde aldaar de Verklaring, ingevolge het Reglement voor dc Wykvergaderingen deezer Stad , namens de Gecommitteerden uit de Vergaderinge der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland den a6 van February gepubliceerd, af te leggen: zullende, omtrent alle de zodanige Amptenaars of Gebeneficeerden, welke hier in nalatig mogten blyven, zodanig worden gerefolveerd, als Wethouders en Raaden, ter bevoorderingé «van het belang der Burgerye en ter verzekeringe en bevestiginge der dierbare panden van Vryheid en Gelyklieid, zullen vermenen te behooren.
Aldus befloten den 29 van February 1796", en afgekondigd van den Raadhuize der Stad Rotterdam, den 2 van Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, ten overflaan van de Burgeren Tlieodore van Zeiler, Wethouders Pietsr Ellinckhuizen, Francois Willem de Monshy en jfacobus Gueding, Raaden.
In kennisfe van my, L. van OYEN, Az.
Eer*
OTERlAM,
*>Ubl.
aaken* fe het 'erfchy» ten in ie
Jrond-
<erga-
ieringe*



ïiflo NIEUWE NEDERLANDSCHE
RÓT»
tér-
bam.
BEKENDMAKING.
VRYHEID. GELTKHEID.' BROEDERSCHAP.
WTethouders en Raaden der Stad Rótterdam., " aan alle hunne Medeburgeren , Heil en BroederfchapI doen te weten: dat het, ingevolge de openlyk en plegtig erkende rechten van den Mensch en Burger, onbetwistbaar zeker isdat ieder de vryheid of magt heeft, om te mogen doen^ het geen anderen in derzelver rechten niet ftoort; en het, naar de gemanifesteerde beginzels van Vryheid en Gelykheid, aan de gezamenlyke Gildebroederen van alle de refpeetivè Gilden competeert, om derzelver Hoofdlieden te benoemen; terwyl het, aan de andere zyde, de pligt van de Vertegenwoordigers der Burgerye is, om te Zorgen, dat dezelve Burgery, voor zc ■ver die in de kunde van de Hoofdlieden der Gilden , als niet zeidén Scheidsmannen moetende zyn tusfehen de Gilden én de Burgery, als ook tusfehen den eenen en anderen Burger, betrokken is en belang heeft, ten deezen aanziene worde gerust gefteld:
Zo is 't, dat Wethouders en Raaden voorn» goedgevonden hebben te bépaalen en vast te ftellen, gelyk zy bepaalen en vastftellen by deeze:
Art. i. Dat, van nu af en voordaan, op den, by ieder_Gilde, gewoonen tyd, de Gildebroe-
ders
Eene Bekendmaaking van de zelfde dagteekeninge behelsde eenige nieuwe fchikkingen en bepaalingen, omtrent de Gilden, betreffende inzonderheid de wyze der Verkiezinge van. Hoofdleeden.



JAARBOEKEN» Maart, I796"-? "21
ders van alle de refbectlve Gilden deezer Stad, eene Nominatie van Hoofdlieden, behelzende een dubbel getal, zullen maaken, en wel op de vol-
^ede^eV Gildebroedereö zal, op een Briefje, behoorlyk met zynen naam ondertekend, een dubbel getal Perfoonen, Gildebroeders zynde, tot Hoofdlieden, benoemen.
Alle Gildebroeders, die den ouderdom van 25 ïaaren bereikt hebben, en in eenen goeden naam zyn, zullen benoembaar wezen; doch de overi-
86Deeze Briefjes zullen, door den Gildeknegt, opgehaald, en aan de Hoofdlieden van het Gilde bezorgd worden
Zy, die de meeste ftemmen hebben, zullen op de Nominatie, behelzende een dubbel getal, gefteld worden.
Zo een of meer gelyke ftemmen mogten hebben, zal het lot beflisfen, wie op de Nominatie aal geplaatst worden.
Deeze Briefjes zullen, voor het eerfte Jaar, geopend worden door Hoofdlieden, geadfifteerd door den oudften en jongften Gildebroeder in rang; doch, in de volgende Jaaren, door de Hoofdlieden, in tegenwoordigheid van de twee Gildebroederen, die het Jaar te vooren op de Nominatie geftaan hebben; maar niet verkozen
2. Tot Hoofdlieden echter zyn alleen verkiesbaar zodanige Gildebroeders, die in de Wykof Grondvergaderingen geadmitteerd worden, en dus aan alle de vereiscbten ter uitoeffeninge van hun Stemrecht voldoen
•ï. Elke der Nominatien, alzo gemaakt, zullen aan Wethouderen in den tyd,. ter eleótie, worden aangeboden, doch, zo dezelve mogten vermenen reden te hebben, om de Nominatie te recufeeren, zullen zy daar van aan Wethouderen cn Raaden. als het Reprefentatief der geheele
Bur-
Rot> rER»
DAM»
Puil. betreffende ds gilden.



Rot-
1 br'
betreffende de Gilden.
1U2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Bdrgerye uitmakende, moeten kennis geevea, en wanneer deeze de aangevoerde redenen gewigtig genoeg oordeelen, zal de Noroin ïtie te rug geg even, en eene andere, op dezelfde wys, moeten geformeerd worden.
En worden by deeze, derhalve vernietigd en buiten effect geftelt, de Artikelen der Keuren en Ordonnantiën, op de refpeclive Gilden, ten deezen opzigte, geëmaneerd, voor zo ver dezelve bier mede ftrydig zyn; blyvende voor het overige, alle de Keuren en Ordonnantiën der refpeclive Gilden in volle kragt.
Aldus befloten den 29 van February 1796"» en afgekondigd van den Raadhüize der Scad Rotterdam , den a van Maart 1796, liet tweede. Jaar der Bataaffche Vryheid; ten overftaari van de Burgeren Tlieodore van Zeiler, Wethouder, Pieter Ellinckhuizen, Francais IVtllem de Monchy en Jacobus Queding, Raaden.
In kennisfë van my, L. van O YEN, Az.
Om redenen, hen daar toe beweegénde, hadden Wethouders en Raaden, op den 19/ deezer, eene zich noemende Gemeenebestgezinde Sociëteit binnen deeze Stad doen fluiten. Ruim honderd Leden dier Sociëteit, zich daar door in hun iegt verkort oordeelende, namen de toevlugt tot het Provinciaal Beftuur van Holland, in een Adres, waarin zy hunne bezwaaren over die handelingen inlever- den, en tevens van het gebeurde op deö gemelden dag een verhaal mededeelden. 2ie hier het Stuk , nevens, het Befluit vari het Provinciaal JBeftuur, daarop gevallen.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1123
Be Ondergeteekende Burgers en Inwoonders der Stad Rotterdam, en Leden van de op Zaturdag; den 19 deezer Maand, door Wethouderen en Raaden, geflo-
- tene Gemccnebestgezinde BurgerSociëteit, aan het Provinciaal Bsftuur van Plolland.
BURGERS VERTEGENWOORDIGERS!
W7y zouden gebrekkig zyn aan onzen pligt, w indien wy Ulieden de zwarigheden , welken ons treffen, de byzonderheden, welken thans in Rotte's Stad gebeuren, niet voordroegen
Wy zouden ons als moedeloozen befchouwen , indien wy onze rechtvaardige zaak niet' bleven verdeedigen, en die hulp uwer regtvaardigheid inriepen,-op welke ieder Burger in Holland aanfpraak heeft. Maar ter zaake.
De Gemeenebestgezinde Burger-Sociëteit, Bur» gers Vertegenwoordigers ! dewelke zedert de Maand Mey des voorigen Jaars, iü deeze Stad beftondt, van welkers Patriottifchen yver, in diverfe gelegendheden, door verfcheidene Geconflitueerde Authoriteiten getuigenisfè is gegeven, is op Zaturdag den 19 deezer Maand op 't gezag van Wethouderen en' Raaden , en met een Appareil van Militaire Magt, hoe zeer geene de min (te tegen (land van onze zyde of geprojecteert, of te werk gefteld is, geflooten geworden.
Wy kunnen niet voor by Ulieden een precies op te geeven van 't geene daar toe aanleiding gaf.
Wethouders en Raaden dan, vermeenende het regt - te hebben, om een gefchil te mogen beftisfen, betrekkelyk de verandering van onze primitive Wetten, en tot welke verandering, alteEeee ra-
RotrER-
5üm>



Rot.
terdam.
Adres
van
ruim
ioo
Burger
aan he,
Prov.
Befiuut
1124 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ratie of ampliatie, een Artikel in de primitive Wet , algemeen aangenomen, den Leden permislle gaf, riebben aan de Societeits-Leden be« paald, dat de zodanigen, welken zich niet by de gezegde primitive Wetten hielden, van hun Lidmaatfchap vervallen zouden zyn, zonder aanmerking te nemen op derzelver meerderheid of minderheid, en is na afloop van de tyd ter opgave
, gebleken, dat van de circa twaalf honderd Leden, uit welke deeze Sociëteit nog bellaat, zo veel ons bekend is, geene der Leden van begrip
. zyn, om by de primitive Wette/i te blyven, of eenige derzelven zich tot dat einde aan Commisfarisfen van gezegde Sociëteit hebben opgegeven; wordende echter intusfchen een aantal van vier a vyf honderd Leden, zo door het te rug zenden van hunne Diploma's, als uit hoofde vaa het aanleggen van afzonderlyke Vergaderingen, van het Lidmaatfchap der Sociëteit vervallen, en vervallen verklaard, door Wethouders en Raaden, voor wezeatlyke Leden erkend, en in hun voordeel beflist.
De Sociëteit heeft zich, voor dat zulks tot dit laatfte uiterfte gekomen is, ten aanzien van dit verfcb.il, by Adres vervoegd aan de Nationaale Vergadering, als yerfeerende io het begrip, dat het aan die Vergadering behoorde, eenen algemeenen regel daar te ftellen, volgens welken alle de Sociëteiten in de Republiek ingerigr en haar-i werkzaamheden regelen zouden.
Dit Adres door de Nationaale Vergadering aaa Ulieder Intermediaire Provinciaale Vergadering verzonden zynde, refereeren wy ons by deeze aan het zelve.
Dan moeten wy ons op nieuw beklagen over het gedrag van Wethouderen en Raaden, jongstleden Zaturdag betrekkelyk het gefchil in questie, d eze oocieteit gehouden.
Het zy ons geoorloofd , Burgers Reprefentanten! als vrye Burgers, die nog beven by de
heï*



JAARBOEKEN, Maart, 1796= 1125
herinnering van het laatst afgeworpen jak-, Ulie- ' den onze confideratien betrekkelyk dee/.e gebeur- • tenis reet den gepasten eerbied voor te ftellen. _ ;
Hoe, Burgers f eprefentanten! eene Sociëteit van Pairiottifche Burgers, welker Vrvheid hun meerder waardig is dan het leven welkers grootfte aancai eü voornaamfte Voorftanders zo yverig waren, om de inkomst van de Franfche Republikeinen, en alzo de gezegende.Otn wenteling te bevorderen; zal zodanig eene Sociëteit in deszelfs Wetten bepaald worden door een Stedelyk Beftuur, zonder dat anders, of, op haare Wetten, of op haare werkzaamheden regtmatige aanmerkingen zyn in te brengen
Zal een Stedelyk Beftuur, al verder mogen beflisfen. in een 'verfchil tusfehen Societeits Leden , en nog meer, mogen beflisfen ten voordeele van eene minderheid, met agterftelüng der groote meerderheid van haare Leden?
Zal een Stedelyk Beftuur willekeurige bepalin. gen mogen maaken, ten aanzien van Wetten, welker nakoming zy (namentlyk) Wethouders eri Raaden, als Leden, zich zeiven voorftelden, by hunne onderteekening van de Wett n der Sociëteit, toen zy zich nog in haaren boezem bevonden? ,. , ....
Helaas! wy onderteekenen dit, met al die aandoening, welke onze ziel by de herinnering hier van vervuld ,
Wy worden, helaas! in dit gebeurde gewaar, dat men een Volk weet te waardeeren, ais het onverdeeld in deszeifs gehee'e kragt werkzaam js, en deszeifs vermogen kan uitoeffenen; doch daar tegens, als men door deszeifs benoeming, met gezag bekleed is, weet te onderdrukken, tos bereiking van byzondere oogmerken.
Neen, burgers Reprefentanten! dit kunnen by mogelykheid uwe gronden niet zyn; Gyiiedea zult in uwe wysheid bevroeden, dat de Patriottifche Sociëteiten, vooral in een Land, gely* Eeee 2 h*'
?0TPERJAM.
ddreS \>an ruim 100
Burgers aan het Prov. Beftuun



1125 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Rot- I ter- i
DAM.
Adres , yan \ ruim i ÏOO ] bu -gers ; aan het ( Prov. j Beftuur.
\ i
iet onze, eo nog meer in een Stad als deeze, Q dewelke zo een aanmerklyk aantal onzer Overwonnelingen zich ,Devinden ; eindelyk op een )genblik dat nog geene Conftitutie voor dit Land jntworpen is, geenzints aan diergelyke Banden, >ehooren gelegd te worden; zyn de Sociëteiten Jiec de Bolwerken der Vryheid, de verzamelkaarten der energique Patriotten? die blyken gezen in weerwil van de vrees voor een ïegen>mwenteling, by anderen mogelyk beftaande; n weerwil van mogeiyke huichelende Patriotten, /an haat, laster en bedreigingen, alles te willen ipofferen, voor de bevestiging der Vryheid in leszelfs Burgerftaat, wat is aan de andere zyde e vreezen, als men die energie dooft, die Ba;ermatten van edelen Patriottifchen yver, op zolanige wyze aan banden legd; wat? Eene van )eiden, of, dat de ziedende drift van Partyfchap :en jammerlyk toneel zal maaken van eene Bur;ery; tot hier toe zich zo vreedzaam gedragen lebbende, of, dat het Volk, zyne voorige boeiens, cp nieuw zal kusfen, dat loerende Ariftoraten gebruik van deszeifs verflagenheid zullen naaken, en het zelve in ondragelyker ketenen lan voorheen zullen klinken.
Neen , Burgers Reprefentanten ! Gylieden zak n deeze te vreezene gevolgen voorzien; Gylielen zult onze Wetten examineeren, de billykleid derzelve, en der handelwyze, door de nog egenwoordige Leden gehouden, beoordeelen, en ia zodanig bevindt van zaaken, als van welker egtmatig'ieid, wy overtuigd zyn, ons herftellen n dat regt, in het welk wy op eene willekeuri;e wyze zyn geftoord geworden,
Rotterdam den 20 Maart 1796, het tweede faar der Bataaffche Vryheid.
Waarop gedelibereerd en in aanmerking [enomen zynde, dat by de Publicatie van
den



JAARBOEKEN, Maart, 1706-. 1127
den 79 November 1795 is geftatueerd, Rot dat wanneer eenige Ingezetenen van de tereene of andere Plaats zich over eenige dam handelwyze van hunne Municipaliteit vin den bezwaard, als dan zich daar over eerst op eene behoorlyke wyze, en in gepaste en decente termen, aan dezelve Municipaliteit moeten adresfeeren, en zo wanneer zy van dezelve geen redres erlangen, als dan hnnne vermeende redenen van klagte aan de Vergadering van Holland kunnen voordragen; is goedgevonden en verdaan, de Requestranten by deeze aan de voorfz. Publicatie te renvoyeeren; en zal Extract, deezes aan dezelven gegeven worden tot informatie en narigt.
Een loflyk doel beoogde het volgende Adres van Gecommitteerde der Burgery aan hunne lastgeevers, 't was, om de thans merkelyk verwyderde gemoederen veeier Burgeren en Ingezetenen van deeze Stad tot Eendragt en wedetzydfche' Burgerliefde te vermaanen, en allen gezamentlyk met de thans ingevoerde orde van zaaken te doen inftemmen.
Aan de Burgery der Stad Rotterdam.
MEDEBURGERS!
By. de groote omwending van zaaken, in 't begin des voorgaarden Jaars, in" dit Gemcenebest voorgevallen, waren de gevolgen daar van niet te berekenen. De geheele omkeering van Eeee 3 een



Rotterdam.
Jldres van Gecommitt ar den aan de Surgery.
112S NIEUWE NEDERLANDSCBE
een zedert ruim twee honderd Jaaren gevestht en daar door by de Landzaat eerwaardia p-worden beftuur kon niet misfen, by den eerften aanvang eener nieuwe orde van zaaken, met verwarringen en ongeregeldheden verzei t te eaan die men in kalmer tyden en omftandigheden al' toos afkeurt, en wenscht dat nimmer mochten hebben plaats gehad. Dat gedeelre der Jopczetenen, e welk op eenmaal omflagen wordt van den band , die het in toom hield of knelde, en geroepen tot het opperbewind der gemee'te zaaken, weet zelden, in de eerfte ogenblikken, van zulk een ommekeer van omftandigheden, die juiste maat en orde, in zyne openbaare bedrvven te houden, welke de koele Wysgeer in zyn Boekvertrek, en de bedaarde Naneef, beiden voor phgtmatig zullen keuren. Sterk Pefbannen en eensklaps ontbreidelde menfchelyk'e driften zyn gelyk aan de ftormen van een onweder, derzelver eerfte woede is door geen beleid of gewoone kracht te fluiten;, gelukkig -dat zy meestal fpoedig bedaaren, en door de voorrekenen, welken haare uitbarfting gewoonlyk vergezeilen, den bedagtzamen dikwerf tyd en gelegenheid verfchafreo, om zich voor derzelver ge. varen te bevaiigen Alle de deelen van het Bataafsch Gemeenebest, en dus ook de S'vd onzer inwoning, hebben in het laatst verlopen Jaar, deeze werking der menfchelyke driften ondervonden De tegenftand nogthans, welken derzelver eerfte uitbarfting ontmoet heeft, in het «rootmoedig gedrag der Franfche Natie, cn ?n de meer gematigde en phlegmatieker gefteldheid van veelen onzer Landgenoten, is oorzaak geweest, da' haare aangerichte verwoestingen, in de goede orde van zaaken, min verfchrikkelyk, doch mcgelyk hier door van langeren duur zyn gewcroen, en zich toen voorname! vk gericht hebysn tegen die voorwerpen, welken haar meest n den weg Roeden, door dien zy zich ten voor-:
muur



JAARBOEKEN,\Maart» 1706. 1129
muur opwierpen voor overwonnen weerloze, en 1 daar door recht op befchermiog verkrygende, \ Natuurgenoten. 1
Deeze fchets behoeft met geen fterker koleuren uitgewerkt te worden, om Ulieden, Medeburgers! in een tafreel voor oogen te ftellen,1 de oorzaken der veelvuldige en hooggaande twis-' ten en partyfchappen, die onder het Patriottifche< gedeelte deézer Burgery, zo ongelukkig als langduurig hebben plaats gehad: maar zy meet een ieder op de Ievendigfte wyze overtuigen, dat, oa verloop van zo veel tyd, de toomeloze werking van driften moet plaats ruimen voor de verftandige invloed van t'zaam vereenigde en wel ingerichte maatregelen, ter bevordering en bevést'oing van het algemeen maatfcbappelyk geluk. Immers het Provifioneel Beftuur, dat, in de dagen der omwenteling, op de toen best mogelykfte wyze, was by eengeroepen, en geduurende het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid voor het beveiligen en bevestigen der Revolutie heeft moeten arbeiden, is thans vervangen door een meer wettig, en op gronden van Vryheid en Gelykheid gevestigd Bewind
De Nationaale Vergadering, als het reprefenteerend Lichaam van 't geheele Volk van Nederland, zorgt al reeds voor de waarneeming der semeene Bondgenootfchappelyke belangen der ïe zaamverbonden Gewesten, en uit haaren fchoot verwagten wy eerlang het Plan van een Conftitutie, door welkers invoering, na dat dezelve door 's Volks goedkeuring zal bekragtigt zyn, de orde, de vreede en de welvaart m Nederland zullen wederkeeren, en zo wy hoopen, tot in het laatst der dagen gevestigt blyven
Het Provinciaale Beftuur, als de wettige Verzorgers der byzondere huisfelyke belangens des gebeelen Volks van iedere Provincie, kan thans, met vaster hand, voor de handhaving eener goede Iuftitie, en de beveiliging van eens ieders * Eeee 4 Reen-
Iot-
:er-
)&m.
4dres >an Ge■omtnit'
eerden Tan de
BllTgery.
\



Rotterdam.
Adres van Gt commii teerder, aan de B/erge-
ry.
1130 NIEUWE NEDERLANDSCfIE
Rechten zorge dragen; de algemeene Lasten regelen, dezelve richting doen opbrengen, en de alzo ten gemeene nutte verzamelde penningen, met de meeste fpaarzaamheid ec trouwe, voor het algemeene welzyn dienstbaar maken, en ein" delyk alle mogeiyke aanmoediging en onderlteuning verleenen aan de Landbouw, de Koophandel, de Zeevaart, de Kunften, de Ambachten, Handwerken Fabrieken, Trafieken, en al wat verder tot de bloei en welvaart der Ingezeteeen zal kunnen medewerken
De Municipaliteiten der byzondere Steden en Gemeenten, door een vrye keuze der Ingezetenen, ter verzorging en beftuuring der plaatfelyke belangen geroepen, en door geen vreemde voorlichting in deeze posten ingedrongen, zyn verpligty als ware burgervrienden, het meeste welzyn te behartigen, van hun, in wier byzonderen kring zy leven, en zich niet als meesters te laaten vreezen, maar als Vaders te doen eerbiedigen en gehoorzamen,
In zulke gunitige om Handigheden van zaken, die ons al vast nader brengen tot het eindelyk toppunt der wenfehen van alle regtfehapen Voorftanders der Burgerlyke Vryheia en Gelykheid, bevindt gy Ulieden, Burgers van Rotterdam! Volgens de gronden eener welingerichte Volksregeering, by K eprefentatie die onder u zyn aangenomen , is het dat Gylieden, in wettig opgeroepen en geregelde Wykvergaderingen, uwe Gecommitteerdrn benoemt, en door dezelve doet aanfteilen uwe Vertegenwoordigers in het Nationaal, Provinciaal en S:edelyk Beftuur. Terwyl gy, boven de meeste Burgeryeh en Gemeenten van Nederland, het voorrecht geniet, in de vervulling der vaceerende Stedelyke Ampten en Beneficiën, door byzonder daar toe Gecommitteerden uit uw midden ^de zodanige op een Gros of Nominatie te doen plaatfen, welke der Burgery aangenaam zyn, en waar uit uwe Municipalen vervolgens
de



JAARBOEKEN, Maan, 174,6. U31'
de beste keuze deen kunnen1 gelyk Gylieden F relven, ook by de aanftelling deezer Mumcrpaa- i Ien uit het dubbeldtal der benoemden van uwe 1 Gecommitteerden, dezulken verkiest welken u bet aangenaaide zyn. '
Welke meerdere voorrechten en vryheden< 7nudt Gylieden, in de uitotffening uwer borger- .. ivke betrekkingen, tot bevordering uwer gemeen-, f-happelyke belangen, met billykbeid kunnen be-. eeeren? Kunt gy het in goeden ernst geloven ren u laaten wys maken, dat' het uwe ware vrienden zyn, die u de tegenwoordige orde van zaken, in deeze Stad plaats hebbende, trachten af te fcbilderen, als een haatlyk mengfel van Arij ftocratie en overheerfching , waar door de vrye Burger op nieuw onder een hatelyk juk gedrukt Sï worden, en onder dit valsch voorwendzel Ulieden aanfpooren tot allerlei ongeregelde en rustverftoorende bedryven, zelfs in me W ■ vergaderingen, die, als zo veele Tempelen aan de Vryheid gewyd, Heiligdommen moesten1 zyn, waar in dille vreedzame Burgers, door vriendelvke en geregelde raadplegingen, te zamen konden arbeiden! om hel geluk der *neri*nf voor zich zèlven en hunne nakomelingen, zc veel immer doenlyk, uit te breiden en te hevea-
t1gNeen, Burgers van Rotterdam! een bedaard, overdenking van uw tegenwoordig gelus, en eeen u, by vervolg , nog te verwasten is, wan neer uwe burgerlyke Conftitutie volkomen geves St zal zyn , en door de Zegeningen van een a gfmeene Vreede bekragtigt wordt, het geen E by, na waarheid, is voorgeftelt, moet el uwer, die oprechtelyk belang ftelt in het welzy der Burgerlyke Maatfchappy , en die met b. hoort tot het getal dier onwaardigen. welken t mangel van verdienden, alleen in twisten en ve warringen kans zien eigen grootheid en voordee ten kosten van het algemeene welzyn, te be Eeee j Sel
ot*
'kr*
iam;
4dres <ati Ge» •omtnit' eerden' um de fjurge»
l
£
y
r-
1, a-
1*



ROTTER'DAM.
Adres van G -commi, teerder aan d< Burge* ry»
1132 NIEUWE NEDERLANDSCHE
gen, op de volledigfte wyze overtuigen van de dringende nood/.akelykheid die 'er is, om, hoe eerder zo beter, een emde te maken aan die hatelyke twisten en partyfcbappen, die veel te lang en te hevig onder Ulieden hebben plaats ges- had, en waar door de rust en het geluk deezer V Stad en Burgery verftoord en benadeeld is- ge! worden, en Gylieden u zei ven en uwe Mede: burgers een aantal van gezellige, genoegens hebt ontrooft, die gy, door de gunftige beftuuri-g der Voorzienigheid, reeds in den mor»enftond uwer Vryheid hadt kunnen genieten. °
Uwe Gecommitteerden roeDen U tot Eendracht en Broederfchap Zy bezweeren u, by alles wat u dierbaar zyn kan, om Ulieden allen, die het met onze Stad en ons Vaderland wel menen, broederlyk te vereenigen, allen haat en wrevel van veeier harten af te leggen, wezenlyke of ingebeelde verongelykingen te vergeten, en al het gebeurde waar over gy zoudt meenen reden te hebben u te beklagen, reet den iluyer der vergetenheid te bedekken ; en van nu voortaan, als regtfchapen Leden van een vry en onafbangelyk Gemeenebest, en Burgers van een groote en aanzienlyke Stad, Ulieder kragten en bekwaamheden te zamen voegen, om. onder den Goddelyken Zegen, ware Vryheid, goede Zeden en beftendigen welvaart, in ons midden te vestigen, en te doen toenemen tot aan het einde der eeuwen.
Zo veelen dan onder Ulieden, Medeburgers 2 met ons hier toe in ftemmen en genegen zyn tot deeze Burgerlyke vereeniging toe te treden, die nodigen en verzoeken wy in de aanftaande Wykvergaderingen, te houden op Woensdag den 30 van Maart, te verfchynep, en aldaar in het openbaar hunne bereidwilligheid daar toe te verklaaren. terwyl de zodanige, welke door eenig be< letzel als dan verhindert mogten worden tegenwoordig te zyn, de gelegenheid hier toe in de eerstvolgende VVykvergaderingen zullen kunnen
waar-



JAARBOEKEN, Mnart, 1796, i *33
waarnemen: en de Stemeeregtia.de Bargets uitn0Tw \Vvk E. zich dieswegens op hunne Sremb.1 terïrter of aan derzelver Wyk-Coramisfan-fen.oAM. \ „ vprklaren. Ons oprecht verlangen is, Sr de Poo van den iLpel J«f KendnuAt foor alle weimenenden beikndig zal openftaan , eï dat geenen, door onwilligheid, zuilen we.geren daar in te treeden.
HEIL en BROEDERSCHAP!
De Gecommitteerden der Burgery van Rotterdam.
Uit naam van dezelve,
C v. VOLLENHOVEN, Jz. C. v. D. MüEREN.
r Rotterdam den 22 Maart 1796, Ut mede Jaar tier Bataaffche l'rylietd.
Al wat de mensch'yke natuur veredelt, in bet betoon van daaden van kloekmoedige zucht voor 't heil der natuurgenootl'. doelen wy ga.rne, door middel onzer vêrramelinae, aan tydgenooren en naako£ün£ mede. Al^oodanig gunnen wy , ï,eVs aan het volgende «aal uit Seeze Stad onder de dagteekemng van den 11 deezer.
Op laatstleeden Zondag den 6 Maart video alhier, oP Stads ^ est; dne Menfchen door het Ys, waar van «t «wee met



H34 NIÉUWE NEDERLANDSCHE
Rotter»dam»
veel moeite gered werden, doch de derde was gezonken en werdt algemeen voor verloren gehouden. Dan, een Schipper, genaamd Lucas Lammers, geboortig in de Kiel in Groningerland, welke niet weinig tot het redden der twee eerften hadt helpen toebrengen, fpoedde zich met een haak naar de plaats, waar hy hadt opgemerkt dat de derde gezonken was; en niet tegenftaande het Ys gedurig onder' zyne voeten afbrak, zo dat hy verfcheiden malen met de fchotzen begon te zin* ken, en de menigte van omftanderen hem toeriep, om toch zyn leven niet langer vrugteloos te wagen, haalde hy haar, met de tweede greep, van den grond en hield haar zo lang boven water, tot dat de bygekomen hulp hem in ftaat ftelde haar op den wal te brengen, alwaar men de middelen ter redding met zulk een gelukkig gevolg heeft beproefd, dat zy thans byna geheel herfteld is.
„ Deeze braave en menschlievende daad ftrekke ter aanmoediging, by foortgelyke gelegenheden, om nimmer hulp te onttrekken aan hun, die magteloos zyn om zich zelf te helpen; terwyl de uitkomst heeft geleerd, dat zulke edelmoedige pogingen doorgaans met het beste gevolg zyn bekroond geworden."
Westzaandam.
Qnder de dagteekening van 16 deezer
wierdt



JAARBOEKEN, Maart % 1796. H35
wieidt van hier gemeld, dat, in den voor Va gaanden nacht, zekere Gu urtja 3onte u koning, huisvrouw van daas Bas, ge-" lukkig was verlost van twee Zoonen en twee Dochteren , allen welgefchapen en voldraagen, van welke één Zoon en éene Dochter leefden, en, benevens de Moeder,, in eenen, naar tyds gelegenheid, goeden wellïand zich bevonden.
Texel.
Van de ftatelyke inwyding der nieuwe Nationaale Vlag , van welke wy elders eene befchryving mededeelden, ontmoetten wy het volgende Verhaal.
Authentiek Relaas van de inwyding der nieuwe Nationaale Vlag ,. op 'sLands Oorlogfchepen ter Rheede van Texel en het Nieuwe Diep , op den I Maart laatstleeden.
Vier Commisfarisfen uit het Committé tot de zaken van de Marine, hadden zich op last van het Committé derwaarts begeven ; te weeten , de Burgers Vaillant, Penning, Speeleveld en in de Betouw.
De Vice-Admiraals de Winter en Reintjes, de Schout by' Nacht Blois van Treslong; kortom, alle de Commandanten bevonden zich op hunne Scheepen.
Het ogenblik, waar op de zitting der -Nationaale Conventie gedecreteert was, was het ogenblik, waar in de nieuwe Nationaale Vlag aen den top der groote mast vaa 't Schip van
den
resT~
A5ï-



'136 NIEUWE NEDERLANDSCHE
" vL7ke'Mffraa] en Com^dant van 'sLandè Vloot, de mmeri ontrold moest worden: on ber gez-gt daar van, hoorde men het gedonde? van het .gefchut van alle de OoZfSeSen
zeiven ffloecrde deeze nieuwe Zee-Bkier met a fchooten; het welk een majestueus gezigt opleverde; dn gedaan zynde, beantwoorde de Vigetai l'Ue' dezdveD mec een §eiïk
yJa^a Committé tot de zaaken van de Marine hadt de wyze maatregelen genomen, om, "m de eene zyde, San 's Lands Zeevolk de waarde van deezen dag te doen gevoelen; en, aan dl andere zyde, oenzelven te doen dienen toe opwekkrag van d,en geest, welke de Bataven iö vroegere tyden, door de dapperheid def zeheN den tot dten trap van luister en fchrik gevoerd heft als m de g.fchiedenis van ons Vaderland bekend is; en welke maatregelen reeds genS door de Couranten bekend zyn. 6 *
^ V,CC"t1?raal en Cora'^ndant der Vloot Oe Wintet , hieiat een groot diné aan boord van Zyn Schip die Vryheid, waar op alie ° e aan boord zynde Commandanten, en Commisfarisfen van de Marine tegenwoordig waren, >muimilta .Ze• dra het falut ge&ndigt was. verfcheenen Co^mis .nsfen op het halfdek en deeden eene aanfpraak van den volgenden inhoud:
MEDEBURGERS.'
Ze daar dan eindeKk na meer dan ■ twee eeuwen bet tydfbp gebooren, het welk orzg dappere Voorvaders zo zeer maar té vergeefs gewenscb: tv bben, te moogen beleven '
d<. t!8,1 jük vaD SpaD]eD af' ora dat
aL ™<aafl.che balf geene keens dulden kon; dan helaas! terwyl zy alle hunne pogingen aanwendden tot verkrygicg hunner wedèhen, en



JAARBOEKEN, Maart, 1756, U%t
ter vernedering van den Spaanfchen Dwing land, ' verzuimde de fyn geflupen Staatkunde der getyralde Volksplunderaars, die gehaate pesten der Vrvheid, om het Bataaffche Volk zo
verheven in zich zelve, zodanig te verblinden, en in den draaykolk van de zogenaamde Staatkunde om te voeren, dat zy op eene kundige wvze byna twee Eeuwen, het zelve, zonder Trondfla» van Pvegeering, hebben doen beftaan-
Het waren de Stadhouders en de Ariftocraten, welke beurtelings malkander om het Oppergezag, beftreeden; en het was 't Volk, dat zich onderling vernielde en uitputte, om deeze vergulde plunderaars, tot hunne eige vernedering, in de hand te werken.
Het waren de Barneveldcn en de tvitten9 welke den afgrond der Bataven ziende, denzelven eenigzints tragten te dempen; maar helaas.' de Bataven, te zeer verblind door eenen verkeerden Godsdienst, of het klatergoud! van Princelvke en Stadhouderlyke waardigheden, die her. recht Gods en der natuur verkragteden , voerden deeze handhavers hunner rechten op het moordfchavot, en onthe'iigaen den Bataaffchen grond door hun geheiligc bloed.
Het zyn de Trompen, de Ruyier, en een aantal Zeehelden geweest die onder alle deeze barDingen beletteden, dat de beroemde Bataven geene cynsbaaren aan 't Barbaarsfche, 1 rotfche en Roofgierige Engeland wierden.
Het waren uwe dappere en onverfchrokke Voorvaders, welke onder de Banieren van deeze Helden de eer der Bataaven handhaafden; maar zeg ik, waar van zy nimmer de gewensch te gevolgen hebben mogen zien, ea terwyl dee ae foute, maar te gelyjc onbedorve zielen, dc uitwendige onaf hangelykbeid aan het Bataaficht Gemeenebest, en de inwendige rust voor de Nakomelingfchap meenden te verzekeren, wierdei zy door Staatkunde en huichelary bedrogen, aai
I
I
t t



113S NIEUWE NEDERLANDSCHE
. dewelkea zy verkeerdelyk hun vertrouwen gaven • mee dat eindelyk gevolg, dat door de verradery dér stadhouders, de heerschzugt der Arifrocra» ten, de bedriegelykneid der Geestelyken , en door de eerloosheid der tóngelfchen, het Bataafsch Gameenebest de ipot der Natie en de veragting zelfs van deeze onzen eeuwigen vyand geworden is.
Dan de Bataven, altoos- beroemd dat hunne halfen onder geen juk kunnen krommen, en eindelyk alle deeze rampen, befpotting en vernedering moede, hebben hunnen flapenden Leeuw doen ontwaken, welke ai grimmende den vryen Speer in de handen der Vryheid verzekert; dit gezigc ontvlamt op nieuw het Nageilagt van Neerlands Waterhelden, en deeze roepen U, onder hun belexi, dat geene te bevestigen, 't welk ik even zeide, dat het bedrog en de list aan onze brave Voorouders niet heeft toegedaan.
't Is waar, dat allen, uie op den Bataaffchen grond woonen, geene Bataven zyn: een hoop onraarte plunderaars, onder den "ftandaart van eigen belangzoekende (zogenaimde grooten, en van de onöeperkre hèerse&zügt der geestelyke bedriegery, niet ademende dan bloed en moort, blyft nog gereed, om al wat eerlyk is den dolk in het hart te llooten; en, vereenigt met het rnoourot van t roofziek tingeland , de verzamelplaats van alle menfehelyke boosheid, zouden deeze wangedrogten, indien zy konden, hun eige Vaderland, en den naam der Bataven, ineen eeuwigen afgrond van vergetenheid doen wegzinken. ö Maarzo lange de Vlaggen en Wimpels 's Lands Oorlogfcheepen vercieren; zo lange 's Lands Zeehelden de;j Hoed en Speer der Vryheid in "de klaauwen van den Leeuw verdedigen; zo Lnge sLands Vlooten, onder het beleid dee«er dappere Bevelhebbers, met onverlchrokken Matrooeen en Soldaten zyn bemand; zullen de handha-



JAARBOEKEN* Masart, 1796, 11&
ha vers van het Beftuur der Republiek, onbeiernmert en,, onbekommert voortgaan, tot het jieggen der Fundamenten van dat groote Staatsgebouw, het welk het heil van 't Algemeen t den bloei, welvaart en rust der Nakomelihgifchap bevatten aal: en het ogenblik, waar ia ik dit ipreke, waar in de nieuwe Nationaale Vlag ontrold wordt, en de Wimpels door de iucht zwieren, is het zalig ogenblik, waar in de eerfte fteen van dit Heiligdom gelegt Wordt, dóór de zitting der Nationaale Conventie.
En terwyl het ongedierte des afgronds het leggen van deezen eerften fteen poogt te verf hinderen, en uit de handen der,grondleggers te rukken, belaggen deeze grondleggers de heillooze poogingen van dit ongedierte, fteunende op 'sLands Vloot-Voogden, en hunne dapoeire Matroozen en Soldaten, welke altoos de fchrik der vyandtn geweest zyn, en uie onder deeze nieuwe Banier, met veragting van alle gevaaren, niet minder dan onze Voorvaderen de glorie der Bataven zullen naftreven»
Welaan dan, braave Verdedigers! weest getrouw aan uwen pligt, en gy kunt verzekerd zyn, dat uwe Bevelhebbers uwe Vaders zyn; dat zy, .die thans 'sLands Zeewee^en beftuuren, uwe Befchermers Zyn zullen; meent niet, dat zy met vermaak de ondeugt ftraffen; neen$, zy beweenen de harde noodzakelykheid, die hiinj door verzuimden of verwaarloosden pligt, tot het ftraffen dwingt. .
Meent niet, dat gy heden thans meer be« ichouwd wordt, als een hoop deugenieten, gedoemt om óp Oorlogfcheepen, als op Geyan* genhuizen, te vaaren; neen, myne vrienden! de Natie befchouwt uw als haare verdedigers, en reikhalzende om u met eerlauwriereii te bekroónen, is zy gereed, om de geheiligde wonden , welke gy voor de Vryheid moogc ontvangen, te verzagten door dankbaarhdd;
F fff 5 én!-



TïXÈL
Lctvc de Vrvhtid!
D*
«40 NIEUWE NEDERLANDSCHE
, en, indien gy uvr leevèn op 't bed van eer voor 't Vaaerland mogt opofferen, voor uwe vrouwen en kinderen te zorgen. Zy wil, dat Gylieden de waarheid gevoelt, welke ik u heeden, uit naam van het Committé tot de zaaken der Marine, ja, in naam der gantfche ivelmeenende Natie, aankondigt: uwe Officie» ren ftaan gereed Ulieden, als 't ware, den eerften vryen Vaderlandfchen dronk toe te rei* kfn: en hei hart, waar mede gy die aanvaart, zal de duure eed van getrouwheid, van uwen
§ligt aan 't Vaderland en aan uwe Bevelhebers, zyn.
Ik moet n, braave Mannen! de waarde van deezen dag indrukken, waar op de zon der Vryheid in haaren vollen luister, boven de nevelen van den Horizont verfchynt, en Welke dag een zodanig tydftip in de gefchiedenis van ons Vaderland zal uitmaken, dat het Committé befloten heeft, denzelven, als den grootften gedenkdag, alle Jaaren plegtig door de Zeehelden op 'sLands Vloot te doen vieren.
Heiligt denzdven dan door eene gepaste vkv lykheid: drinkt op de zegenpraal die u wagt; hoort van vene de zegeningen, welke over u worden uitgefproken! de hooge rechtvaar, digheid is gereed het brandend verlangen, om de gefchonde eer ,der Republiek en de Rechten van den Mensch en Burger te herftellen, en de zugt om op het fundament, op dit ogen» blik gelegt, het gebouw te fchragen, dat on« wrikbaar, onder uwe verdediging, tegen alle jeweld het heil der maatfehappy verzekert iret zynen zeegen te bekroonen, en de galm' welke Gylieden heden, onder het wuyven van de ronde Zeemans Muts, onder het óbg der Voorzienigheid, ujtboezemd , zal het Aamee van alle oase wenfehen zyn.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1T41
De lucht weergalmde van het hoezee van 'sLands brave Matrooxen; elk derzcive» wenschte den erfvyartd v or eich te zien; 'er was zorg gedragen j dat 'er van deeze aanfpraak een genoegzaam getal exemplaren voor alle de Scheepen in gereedheid was; op weike dezel e niet de beste uitwerking wierden voorgelezen; na dit verr5gte, wierd de Vaderlandfche dronk ïngèfchonken, en r"oof Commisfarisfen, Admiraals en alle 'sLands Zee - Officieren, aan de Matroozen overgebragt, het geen door de hand van den Vice-Admiraal en Chef de Winter, met de volgende aanfpraak gefchieHe: ,, Kinderen! ik breng ü deezen borrel toe, op het goed fucces van deeze nieuwe Vlag; j, gedenkt dat dezelve nimmer aan Boord van j, de Fryhetd moet t geltreken worden; brengt j, deezen dag in gepaste vrolykheid door; en j, vergeet nooit, dat Verdedigers van het Vat, dertand onderworpen aan de wetten en or4, dres zyn:"
Leeve de Republiek!
Hier op verhief zich andermaal het zeemans hoezee; allen beloofden zy met hem en allé Zeehelden, de nieuwe gloriebaan, onder de nieuwe Vlag, in te treeden; en het Muziek Het zich in gepaste Ariiias hooren.
Eene gepaste wolykheid verzelde deezen gedenkwaardigen dag, efi dezelve wierd beflooten met een zeer brillant en kundig vuurwerk, op het Schip de Qelykheid, onder Commando van den allezints braven Vice-Admiraal Reihtjes, door zynen Conftapel Majoor vervaardigt; het: welk in alles aan de verwagting op de luisteryklle wyze beantwoor e; jammer was het, dat de ftormen, en de onverwagte vorst, de communicatie tusfehen a'le de S beapeu verhinderde; buiten dat zoude deeze plegtigheid, hoe fchoon dezelve ook beftaan heeft, npg meerder Juister gehad hebben.
Ffff* ZL&
Téxeï.,



iï4* NIEUWE NEDERLANDSCHE
ZEELAND. Middelburg.
00 den s8 der voorgaande Maand wierdt, loor Provifioneele Reprefentanten des VuIks van Zeeland, eene Proclamatie afgekondigd , behelzende kennisgeeving van de toetreedinge tot het houden van eene Nationaale Vergadering, en waar by tevens de Stemgeregtigden , tot het doen van eene keuze van Leden dier Vergaderinge y wierden opgeroepen.
PROCLAMATIE.
G ELTKHEID. V R T H E I J). BROEDERSCHAP.
THte Provifioneele Reprefentanten des Volks van Zeeland aan hunne Medebürgeren s Heil en BroèderfchapX doof een zonderlingen zarnenloop van omfïandigheden geperst, door de beroeringen in andere Oorden van ons Va» derland gewaarfchouwd, verpligt om alleen in "t oog te houden uw heil, het welk ook het onze is, en bereid om onze eigene denkbeelden aan uwe rust op te offeren; hebben wy Ulieden by onze P oclamatie van den 4 deezer loopende Maand, de toetreding tot de Algemeene Nationaale Vergadering voor geheel Nederland voorgeflagen, ten einde ook een gevreesde fcheuring onder de Bondgenooten voos te komen.
Uwe»



JAARBOEKEN, Maart, 179Ö. «43
Uwe wil, welke ons fteeds een wegwas, is daar omtrent dusdanig geweest, dat t ons s voorgekomen, dat Gylieden met ons overtuisd waren, dat uwe toetreding ook voor dit Gewest, hoe bedenklyk anders , thans echter onvermyde yk was geworden.
Wy hebben dan ook de Gedeputeerden deezer Provincie ter Generaliteit gelast, om na mens Ulieden te accedeeren tot de Algemeene Nationaale Vergadering, op den voet van de beide Generaliteits Rapporten van den 22 der laatst vorige en t deezer loopende Maand, en om in allen gevallen, door gepas ten moed en voorzichtigheid, de toetreding van het Zeeuwfche Volk zo weinig fchadelyk te maken, als de telkens veranderende omftandigheden mfv eenigzinte zouden toelaten.
En 't is by deezen, dat wy üheden kennelvk doen worden, dat dien ten gevolge, ook dit Gewest op den 25 deezer is toegetreden, en de Nationaale Vergadering daar door algemeen geworden is; of fcboon alle de voorwaarden en nadere bepalingen, vervat by de beide voorgemelde Generaliteits Rapporten by de overige Bondgenooten niet dien ingang hebben gevonden, als wy wel gewenscht hadden, zvn de Gedeputeerden deezer Provincie nogthans niet toegetreden, dan onder plegtig declaratoir: dat de verklaring door de overige Bondgenooten, op den 3° December van het afgeloopene Jaar, op verzoek van de Repre. feSanten van Overysfel gegeven, omtrent hel behoud der Souvereiniteit van de Gewesten, moet worden gerekend algemeen voor aHe deyelve, en dus ook tot de bewaarde Oppermagt van het Volk van Zeeland betrekkelyl te zvn, en dat de Refolutien by Hun HooS Mogenden genomen, ten aanzien van de Bfr zittingen van deezen Staat in Afia, Afnca et America g«ek«nd moeten worden, geen naden
Middelborg.
Procl.
raaken*
de de
Nat.
Verga-
dering,
1



IÏ44 NIEUWE NEDERLANDSCHS
MIDDELBURG.
Procl. r■nakende de Na(, Vergadmng.
j
I
1
I 1
■JS
I
1!
bevestigintr te behoeven, niet anders als n% dat by conclufie van een nader Generaliteits Rapport van den 23 deezer Maand, v>or deeze Provincie is bedoi gen, dat, hoewel het (luk der Munte aan de Nationaale Vergadering is gedemandeerd, nogthans door dezelve, geduurende haar Intermediair Beftuur, geen verandering zal mogen gemaakt worden in den cour» van den Zteuwfchen Ryksdaalder es deszeifs Gedeeltens, voor zo veel deeze Provincie aangaat, en dat wyders, by aidien de Nati naale Vergadering nodig mogt oordeelcn: d"n uitvoer van Tarw na buiten deeze Republiek te vcib'eden, van dit verbod zal wezen uitgezonderd zodanige «uantiteit Tarw, als deeze Provincie aan de Franfche Republiek zoude moeten leveren ter concurrentie van haare Quoie in de honderd Millioenen by het Tractaat van Alliantie aan die Republiek beloofd, zonder dat de uitvoer daar van in der tyd meerder belast zal mogen worden, als thans plaats heeft.
En eindelyk, niet anders dan na dat deeze ?rovincie is 'geconfenteerd een ichadevergoeïing van Gl 150000 Jaarlyks, wegens het geïiis van 't Comaiktimus in Vlaanderen, te berinnen van dien tyd dat deezt Provincie var ie Inkomften daar van werkelyk is verfrokes feweest.
Ziet daar, Zeeuwen! den voet en gronden, vaar op gy in deezen toegetreden zyt, en bechouwt daar in de vrugten van uwe ftandvasigheid, en onze pligtmatige pogingen om de:elve tot uw nut te doen verftrekken.
Als e?n gevolg uwe/ voorgemelde toetreding oepen wy Uüeden or/tegens Woensdag, welke vezen zal den 9 M/art naastkomende, deg morbis ten tien uuren, op zodanige plaatfen als JHeden door uwe plaatfelyke Regeering zulien rordeu aangewezen, om Perfoonen te benoe-
isen



JAARBOEKEN, Maart. 179* 1145
men tot het kiezen van Reprefentanten ter Al- 1 gemeene Nationaale Vergadering. 1
Welke door Ulieden te benoemen Kiezers,] zich zullen moeten laaten vinden, op het door de gezamentlyke Municipaliteiten van 't Diftricl bepaalde uur, ter aangewezen plaats van de navolgende Hoofdplaatfen, welke zyn voor die van Walcheren, zo der Steden als Dorpen, te Middelburg.
Voor die van Goes, Zuidbeveland en St. Joosland, te Goes
Voor die van Tholen, zo de Srad als Eiland, rnitsgaders St. Pbilipsland, Noordbeveland en Wolphaartsdyk , met een deel van Walcheren, te Cortgene.
Voor die van Schouwen en Duiveland, Zo Steden als Dorpen, met aangelegen Poldert, midsgaders Sommelsdyk, te Zierikzee.
En ten einde alles des aangaande verder gezamentlyk mag worden beraamd, wat tot de geregelde en gelykvormige inrigting en volvoering deezer zaak behoord, zullen de plaatfelyke Regeeringen gehouden zyn op de aanfchryving der Münicipaliteit van de Hoofdplaats der Diftrifterr, en die van de Eilanden van Tholen en St. Philipsland, op aanfchryving der Münicipaliteit van de Stad Tholen, ter befcheiden plaats en uur, elk een Gecommitteerde te zenden , en voorts te obferveren en na te komen, doen obferveren en nakomen, het geen by dezelve gecombineerde Vergadering befloten zal worden, ten aanzien van 't geen by ons, betrekkelyk dit werk, aan dezelve is gedemandeerd.
Onttrekt Ulieden niet aan deeze oproeping, laaten de Zeeuwen in deezen nimmer van laakbare onverfchilligheid kunnen worden befchuldigd, maar betoond integendeel, door een ge. trouw opkomen in de Grondvergaderingen, dat het heil des Vaderlands Olieden ter harte gaat, Ffff4 er
Ara*
)EliURO-
?roch >-aakei, i» ie da Nat» Verga*' icring.l
1



Middel- ~
burg,
Procl.
raaken? de de Nat. Vergadtring.
tuó NIEUWE NEDERLANDSCHE
en dat gy het uwe wilt toebrengen, ten einde I de keus van het Zeeuwfche Volk zich bepale. op Mannen, Welke door hunne kunde, hunne braafheid en hunne cordaatheid, het vertrouwen verdienende van alle de Volkeren van'Nederland, ■ ook het hunne kunnen toebrengen, om door gematigdheid, wys beleid en Vaderlandsliefde, dit weiger zo bloeyend Gemeenebest te redden, en om door 't fpoedig helpen ontwerpen van eene zo wenfchelyke Grondwet voor den Staat, met onzer aller medewerking, den grond te leggeiiY op welk deszeifs geluk duurzaam kan worden gebouwd.
En op dat niemand hier van onkundig zy zal deeze alom me worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gewoon is te gefchiedén.
Aldus gedaan en gearrefteerd in de Vergad». ring der Provifioneele Reprefentanten >des Volks van Zeeland. In het Hof aldaar te MiddeU burg, den 28 February 175,6, het tweede Jaar. der Bataaffche Vryheid*
{Was geparapheerd,)
W. A. de BE VEREN, Vt. (Onder fiondf)
Ter Ordonnantie van dezelve, (fWas geteekendf)-
F. ERMERINS.
Eene Commisfie, tot het ontwerpen van een Concept-Reglement voor het Intermediair Beftuur van Zeeland benoemd, deedt, in deeze Maand, verflag van haaiq werkzaamheden, met overlegging van
hes



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1147
het Reglement zelve; 't welk, voorts, door Mm, Pröviüoneele Reprefentanten, ter goed- of delSkeSge, de/volke wierdc -o<pdraa-«™. 'een. Rapport en Publicatie, het Concent-Reglement verzeilende, waren van den volgenden inhoud, verfchillende merkelyk het eerfte van 't geen in de Maand Japuary door ons is medegedeeld,
RAPPORT en CONCEPT-REGLEMENT voor het Intermediair Beftuur van Zeeland, met de Lyst van verdeeling der DifiriSten tot de verkiezing van Provinciaale Reprefentanten,
BURGERS REPRESENTANTEN!
Onder alle zaaken, welke verdienen den aandacht van het Volk, voor al onder een wekeördend Beftuur bezig te houden, is geene ZdSvLx dan de keuze van de wyze, op Welke het zich zeiven beftuuren wil; en den we» eebaand hebben om de meest moge yke ZoJ van"betrekkeljk-geluk in de Ma^chap„v te bereiken. Maar ook niets is moedyker, £ïets eevaarlyker, dan het ontwerpen van een «ealemenf voor het Beftuur, vooral in de eerfte ogenblikken eerter lan* gewenachte en pas herkregene Vryheid; ogenblikken, in welke het Volk , indagtig aan het voorledene,. en door een altyd onvolkomen genot nog met yerza- . dfcd, natuurlyk op al dat geene nayvng is, 'r welk op deszeifs erkende en nog naauwlyks bevestigde rechten, zelfs den geringften inbreuk fehvnt te zullen maken.
Want aan de eene zyde is zulk een. Ontwerper verpligt, om tege^de beginfelen eener An-



MlD* DEL-
BURCi
Rapp eierCo
miifie het R gleme. van L fiuur voor
land.
H4* NIEUWE NEDERLANDSCHfi
ftocratie te waken, welke eerst fti! en fan»
iraanbare kracht voortwerkende, het masker eerst afligt, wanneer dezelve den lener var df . Wetten inroept, om den geest deSe te vet
„Regfe"„glooshdd niet worde ge! baand, welke de zekere voorbode eener afnftaande onderdrukking, of liever de onderdSfong zelve ,s «it welke zich het wanhopige Volk niet eerder denkt te zullen redden Paï door tot een arider uiterfie over te X ach;aan het onbepaald Beftuur van Sn of weinigen over te geven. ot Het is echter deeze gewigtige taak, welke
omftaadighedau dtibbeld bezwarend femaakr wordt Immers., verpot de ■■nmerkiSS „ bedenkingen te overwegen, welke op en tegen het ontworpen Reglement voor het Provincfad Beftuur van den M en 2J December van het •fglooene Ja8r zonden worden iagèbraaT £*? e" wv teven* het geheel herzien, J? iö ftaat brengen,, om met de ho p op een goeden «itflag aan het Z,euWfche Volk, ter beSh tiging te worden aangeboden; Bedenkingen eve»
zonder, Ontwupers, moesten wy vereenigen £ ^dezelve trachten »e voldoen; grove «nïï deeüge vooroordeeien moesten wy durven tl gengaan en ons voor minder nadeelige dwa togen mfchikkelyk betonen; onze eigene denk. beelden moesten wy dikwyl, aan den fchvnhi ren wil van anderen cporïeren; in alle- Zürr ' wy verpligt ons na de zo W^SdTS



JAARBOEKEN, Maart, 1706. 114*
Handigheden te fchikken, en eindelyk, door 1 den zo zeer infchietenden termyn van den 20 j April, genoodzaakt onze onafgeur ken beraad 1 flaginaen binnen den tyd van webige dagen te doen afloopen.
Thai s bieden wy Ulieden de vrucht van on-1 zen arbeid aan, voldaan byal'iert fle<ns onze r. oogmerken niet miskend, wy met befcheiden-/ heid beoordeeld, en ons werk in ftaat bevon-i den worde om een onderwerp «an overweging 1 voor het Zeeuwfche Volk te maken j
Noch de tyd, noch ons beftek laaten ons toe Ulieden by een uitgewerkt Rapport de reden te geven, em welke wy zommige zaken in het eerfte ontwerp behouden, andere weggelaten en wederom andere of verwerkt of ook wel geheel veranderd hebben; trouwens geeft de aart zelve van ons ontwerp de reden van deszeifs inrichting op de meeste plaatfen aan de hand.
Wy zullen Ulieden echter een kort verflag doen van de voornaamfte aanmerkingen en bedenkingen op en tegen het Concept-Reglement voor den 15 deezer Maand ingekomen, het door ons ontworpen Plan vervolgens uit een algemeen oogpunt doen belchnuwen, en einde yk ten aanzien van eenige weinige Poinclen, de redenen opgeven, welke ons hebben bewogen van het eerde ontw:rp af te gaan, of belet aan de gemaakte bedenkingen te voldoen
Ver de meeste aanmerkingen zyn in de vooronderftel'ing gemaakr, dat he: eerfte ontwerp als e grondflag voor het Beftuur kan en behoord te worden aangemerkt, daar zich dezelve flegts tot fommige Artikelen bepalen; waai onJer voornamentlyk tot de meerdere bewyzen van de goede gezin iheid der zulken die tot de Grondvergaderingen worden toegelaten; tol eene meerdere ruimte in de keus der Volksver tegenwoordigers; tot een vermindering van der
Am-
iEL« URC.
lappi ïerCom-. risfee tot •et Reglementan Be» fuur joor Zeelana%



Middelburg,
Rapp.
derCom 'misfïe tt hei Re glemeti, yan Be fiuur voor Zee* laad.
i
|
c
NIEUWE NEDERLANDSCHE
KpalLf varnchhen; ,t0£ eÊne ve«ndering in de fot &hpf .derze,ver verancwoordeiykneid;
■ Svenden T de macht van < ™
kK in I ^ "Tf meerdere be»
gmg m de betaling der Atnptenaren- e-i ein, deiyk tot alJe zulkfi zaaken/omt ém'we ke de
Ana!epVe1^ader!ng«n'ge verandering maakte.
Onder alle dezelve hebben wy 'er flegts één KS' C?n"PtReglement
riet ware, m den wortel aantast, en een geheel ander ont van 'aan ge
geeft, door het invoeren van Departementale Cahegien, aan welke verfcheidene byzonderhedeu zouden worden toevertrouwd, en die door eenige weinige Le.en, in de algemeene Vergadering der Volksvertegenwoordigers met fS. eiaa:en last gezonden, zoude worden vervan-
Hoe zeer wy dus veilig vermeenden te mr> gen Minnen, dat de wenseh van het Zeeuwche Volk over het algemeen, met. bet grond, beginfel eener vertegenwoordiging op |e be. volkjng gegrond, inftemde, hebben wy echter de vraag op nieuws overwogen, of men ook het zy dan^ volgens het aan ons geiuppediteer'. de Plan, het zy door het weder invoeren der voormalige btaats-Leden, aan de zogenaamde committerende Codegien een wezendlvken in vloed op de zaaken van d.n Lande zoude kun nen geven. Maar, boven en behalven alle de gronden in het Rapport van den 18 December «ingevoerd, hebben wy in het ftemmen bv Steden en het platte Land, zo veele en zj velerhande zwarigheden ontmeet, dat wy fp0elig alle kans moesten opgeven, om Ulieden :en draaglyk ontwerp ten dien opzichte te uppe^iteeren; en ten aanzien van het zo even. ;emelde Plan, moeten wy Ulieden flegts doen pmerken, dat de zaaken van fommije kwar-
tie.



JAARBOEKEN, Maart, I7**« "5*
ïiéren aan de befcbikk'ng van drie of vief* Sfchen worden overgélaterrwelke nog uitn Si, fflHdea, na de Centrale Departement* Ver b! ïldermi móeten deputeren, en dat boven duau Ë deele nteuwe Collegien, een nieuwe -rond R ™« w^viHna voor de reeds aanwezige C >Ita•<* S S Policie in de befloten Steden gevon-J den zoude wordefl, te grooter na mate dat de ft bdangens aan de Departement. Vergadering W g viuwd, meer nuishoüdetyk voor dat De mrtement zouden zyn; terwyl daar en tegen/ Ste gmnd tot wryving eri ongenoegen vermin- > derdV eene regelmatig ingengte vertegenwoordiging? door 's Volks uitdrukkelyken wil daar l
nUdal«nb:KeLd-reels zo beflisfende confideranen, pleit de voorgevallen veiandenng m Jr È ndgeSootlcbappelyk Beftuur , en onze betrekking tot de andere Gewesten , niet minder 5S5 de eenheid eener Vergadering op zuivere reprefentative gronden rustende.
Wat toch zoude vreemder, ja wy zeggen het gerustelyk, wat zoude ongereder zyn, Sï ogp een tyd dat men begrepen heeft ot:het denkbeeld te moeten toetreden , dat ae aig^ meenef belangen van dit Gemeenebest aan eene Ve gadermg op de bevolking gegrond by voorkeur moeten worden toevertrouwdy op een fvd d« de meeste der Bondgenoten de Verga, deringen van Reprefentanten m hunne Gewesten op dien zeiven voet fchoe.en of verbeteren, juist in dit Gewest de (lemming by comSerende Collegien weder in te willen voeren» Sat zoude ongerymder zyn als zulks thans te willen doen, om daar na welligt tot den grond Ir bevolking weder te keeren, by a dien-net on werp der Conftitutie, 't welk de Algemeene Nationaale Vergadering aan de Volkeren van NedSrtand zal moeten voordragen op dien yondflag mogt rusten, en door het Zeeuwfche
llEr
KL- . jrck >
app.
'.rCom*
iifietot
it Re*
lement
an Bi'
uur
uur
and*



Middelburg.
Rapp.
misfietot het Re gltment van Be Jiuur voor Zee. land.
ir$a NIEUWE NEDÊRLANDSCHE
Volk aangenomen worden ? dan zulks in Zeéland te doen, waar men, nog g»en negen Maanden geleden, zo veel moeit! deed, on?ÏÏ oude iorm te veranderen en door een Provifioneele Reörganifatie, op den grond der bevolking, te doen vervangen?
Deeze confideratie leidt ons van zelve, Bnrgers Keprdentanten! om het ontwerp, 't welk wy u thans aanbieden, uit een algemeen oogpunt te befcbouwert, en, ten aanzien vaneen!* ge hoofdtrekken, met het Concept-Reglement va° den 24 en 25 December te vergelyken.
De Stellers van het zelve wilden een Plan ontwerpen, 't welk voor een bertendige richtinoer voor deeze Provincie zouie ftrekken, zv wjklen dus niet flegts een Reglement voor het Jieltuur maken, maar boven dien de Conftitutie zelve bepalen, of om juister te Ipreken dezelve geheel aanleggen, zo dat het grootendeels opge' rokken gebouw op de eens gelegde fundamenten flegts voltooid en geheel afgewerkt zoide behoeven te worden; zy werkten eindelyk in de vooronderftelli g, dat de uitoéffenine van alle de deelen der Oppermagt, vóór dit Gewest ongefchonden bewaard en alle denkbeeld van ineenfmeïting geheel verworpen zoude blyven.
Van daar dat verfcheide bepalingen moesten worden gemaakt, welke de omftandifeheden misfcflien voor als nog ontraden, maar die echter, wilde men de thans aangenomen gronden van Beftuur in de Conftitutie zelve niet omver werpen, onvermydelyk waren; van daar dat veele inrichtingen op eene aan de Ste&rs eigene wyze waren ontworpen, zonder het minst te letten op 't geen omtrent dezelve in andere Oorden van ons Vaderland was bepaald.
Dan juist omtrent deeze drie Pointe verkeerden wy in geheel verfchillende, in volftrekt tegengeftelda omftandighedcn j welke dus op
ons



JAARBOEKEN, Maart, 1796, H53
ons geheele ontwerp den grooiften invloed heb-]
^Wy^moesten een Plan van Beftuur maken' voor het intermediair tydvak, 't welk verlopen zal tot dat een Conftitutie voor geheel Nederland ontworpen en aangenomen zal zyn; wy waren verphgt ons te bepalen tot een Reglement op het algemeen Provinciaal Beftuur, daar geen denkbeeld van Provinciaale Conftitutie op dit ogenblik te pas kwam; wy werkten op een tyd dat een aanzienlyk gedeelte van de werkzaamheid der Zeeuwiche Volkavertegenwoor digers aan de Algemeene Nationaale Vergadering is overgegaan, en dus geheel andere Provinciaale befchikkingen en mogelyk en noodzafcelyk geworden zyn, Wy waren sdus verpligt voornamentlyk op temporaire omftandiaheden te letten, voor dezelve alle mogeiyke inlchikkelykheid te betconen en ons verder naar dat geene te voegen, *t welk in andere Gewesten, maar vooral ook by het Reglement voor de Algemeene Nationaale 'Vergadering ingevoerd, en door de toetreding van deeze Provincie tot dezelve , als het ware met het Burgerrecht befchonken is.
Het is ook uit dtt oogpunt, Burgers Reprefentanten! dat wy Ulieden verzoeken dit ons werk te befchonwen, daar men aldus veele zwarigheden opgelost en veele bedenkingen weggenomen zal vinden,
Daar in zult Gylieden al aanftonds de reden vinden w.lke ons heeft bewogen het Declaratoir uit het Regiement Voor de Nationaale Vergadering, in ons ontwerp, voor de Stembevoegden over te nemen; die wy in alles op den voet van het avengemelde Regiemem hebben gebragt. Want hoe zeer wy niet gaariu gerekend zoude worden in de principes, tec deezen opzichie, van het eerfte omwerp tt virfchülen, is het echter zeker, dat niet alleei
d<
VÏitT"
iV9SS»
Rapp-, ierCcmmisfie toK het Reglementvan Be" fluur voor Zevs latitk



ri$* NIEUWE NEDERLANDSGHE
Middel-
bükg»
Rapp derCon tnisfie t het Re glemen van Be ftuur voor Zeeland.
dé byna eenparige wensch van verfcheide Bui* geryeu zich op dit Poinci heeft vereenigd4 maar boven dien4 dat alle de redenen in 't Rapport van den 18 December vervat, tegen het zelve geenzints pleiten, zo dra het flegts i in een Internediair Reglement wordt gevoegd, u't welk eèn foort van overgang is tnslchen het eerfte Revolutionaire tyd vak, en het daarftellen t van eene blyvende Conftitutie t by Welke rech- ien bevestigd zullen worden , welker uitotfFer ning, voor als nog geenzints aan hun behoord te worden toegekend, die dezelve op dit ogenblik niet anders dan tot hun eigen nadeel zou« den gebruiken. Dan daar omtrent kan te minder bedenking in Zeeland zyn, Waar het Reglement voor de Nationaale Vergadering pleg.tig is gefamftioneerd, en dus door de Ingezetenen begrepen dat eene verklaring rechtmatig gevergd kan worden, welke niets meerder behelsd dan de uitdrukkelyke bevestiging vari zulke gevoelens, die de daad van in Grondvergaderingen op te komeft, reeds in zich bevat.
Het getal der Volksvertegenwoordigers verminderende, hebben wy gemeend aan ieder derzelve een Plaatsvervanger te kunnen toevoegen 9 en na dat voor de Reprefentanten van het geheele Nederlandfche Volk generleie gegoedheid was geëischt, hebben.wy, hoe zeer perfmeel ïnftemmende met het eerfte ontwerp, gemeend aan de bedenking van verfcheidene Ingezetenen te kunnen voldoen en in een Beftuur, 'twelkllegts Intermediair is, van het vereischte der gegoedheid geheel af te mogen gaan.
Wy hebben de voorrechten der Volksvertegenwoordigers aanmerkelyk befneeid, om daar door aan de aanmerking van hun te gemoet te komen, welke ten onrechte een geest van onderdrukking in bepalingen vooronderftelden, die derzelver oorfprong alleen aan de onschendbaarheid van het. Volk zelve en aan de herinnering
van



JAARBOEKEN, Maan, 1796. 1155
van de beroertens in hee naburige FraDkryk ver- I fchuldigd waren. Eu verder hebben wy ons ten 1 aanzit-o vau de wyze van verkiezing, de byeen- 1 komst, werkzaamheid en het fcheiden van de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, zo veel J mo^elyk, gefchikt na de bekende en door fommi- 1 gen zeer aangeprezen bepalingen van de Regie- 1 menten voor de Algemeene Nationaale Vergade \ ring en het Intermediair Beftuur van Holland. \ Omtrent het poincl der verantwoordelykheid ' zyn wy lang onbeflist gebleven; wy zyn fpoedig ] het onvolledige en byna onuitvoerlyke van dat • geen. 't welk by het Concept van den 24 en 2j December was voorpefteld, ontwaar geworden; maar op welk ander Plan of wy ons oog vestigden, fdtyd vonden wy onoplosbare zwarighsèca, vooral ten aanzien van de eenheid van des Volks Oppermagt en de daar uit voortfpruitendè ongerymdheid, om aan een gedeelte verantwoordelyk te zyn, terwyl men het geheel vertegenwoordigt ; terwyl men verpiigt is dc belangen van het geheel aan die van de byzondere deelen voor te trekken; zo dat de Vertegenwoordiger juist om dat geene ter verantwoording zoude kunnen worden geroepen, waar door hy zich het meest verdienftelyk aan de geheele Natie zoude hebben gemaakt. In het einde hebben wy dus befloten, ons meerendeels te bepalen by het geftatueerde voor'de Reprefentanten in de Nationaale Vergadering; maar tevens zyn wy iets verder gegaan, en door een uitdrukkelyk verlof tot befchuldigiDg, zo in als buiten de Vergadering, en dat wel dadelyk by den Provincialen rlove, hebben wy getragt den fchuldigen Volksvertegenwoordiger alle hoop op ftnffdoosheid te ontnemen; en gemeend aan het Zeeuwfche Volk de bevestiging van deeze onze denkbeelden te moettn overlaten, .door het vast verGggg trotf
lELÜRG.
lapp, 'erComtisfee tot iet Re\lementjan Betuur>an Zeeland,



n56 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelpuac.
Rapp* derCam-
mis/te tot het Re glemtnt van Be, fiuur van Zee* land.
trouwen dat deszeifs keuze op Mannen valien zal, welke een meer byzondere hefchikking door hun beproefde deugd, kunde en Vaderlandsliefde volftrekt overbodig maken zullen.
In de volftrekte fcheiding tusfehen den aanblyvenden en uitvoerenden Raad, tusfehen de wetgevende en extcutive Macht, hadden de Ontwerpers van het Concept-Reglement een der bolwerken van de Vryheid gezien; maar hoe onwederfpreeklyk dit principe ook zy, hebben veele gemeend, in het eerfte dier Coliegien den grondflag eener verdervende Ariftocratie te vinden, welke by derzelver vereeniging in het meerder aantal Leden een genoegzaam tegenwicht zoude vinden. Aan deeze bedenking hebben wy getracht te voldoen, en tevens het heilzame grond* beginfel van het eerfte ontwerp niet ui: het oog te verliezen, door negen Leden in een Provinciaalen Raad te vereenigen, welks werkzaamheid duidelyk wordt omfchreven, en die zich voor alle andere gevallen, in twee Departementen fcheidt, welke nimmer kunnen worden vermengd of verward.
Daar wy al verder de Leden van het onderzoekend, zo wel als van het uitvoerend Departement volftrekt van den post van Volksvertegenwoordiger doen vervallen , hebben wy ge. meend,'beide voor den tyd van ïS Maanden te moeten laten aanftellen; te meer, daar alle onderzoek van en verbetering in het Finantieele van de Provincie, 't welk byzonderlyk aan het onderzoekend Departement is aanbevoe.i, volftrekt met de meerdere of mindere afwisfeling der Leden onbeftaanbaar is.
Wy hebben van onze zorg voor den bekrom» pen Staat der Geldmiddelen, van onze ïnfchikke'vkneid voor gemaakte aanmerkingen , in de faumerkelyke vermindering van verfcheiden Trac-
te-.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. lij?
tementen, een Wyk gegeven; hoe zeer wy niet]? durven verzekeren, dat da verbetering van de 1 Finantien in de bezuiniging van noodige Posten ï moet gezogt, en dus deeze vermindering als vol ftrekt nuttig kunne befchouwd worden. , -
Het is met meerdere gerustheid, dat wy het i geheele werk bekort, en al dat geen weggelaten * hebben, 't weik eer tot een volledig Plan van < Conftitutie, dan tot een kortftondig tusfehen Beftuur betrekkelyk was.
Zi t daar, Burgers Reprefentanten! het geen, wy Ulieden nopens ons werk wilden zeggen, t welk wy in eene Concept-Publicatie hebben ver vat; wy geven het zelve geenzints als volmaakt, noch zelfs als voldoende op; wy erkennen veel meer, dat verfcheidene zaaken anders en beter zouden kunnen gefteld, ja dat verfcheiden veranderingen en nuttig en noodzakeiyk zouden zyn» by aidien dezelve flegts uitvoerlyk waren.
In dit Rapport zult. Gylieden de redenen vinden, om welke verfcheidene dier zaaken door ons heb''eh moeten onderlaten worden. Wy hebben getracht ons zo veel de voorzichtigheid gebood en pligt toeliet, na de omftanciigheden te fchikk«.nT en vlekn ons, dat het werk, 't welk wy Ulieden thans aanbieden, (een werk t welk door ons met de meest mogeiyke eeoftemmigheid is ontworpen van dien aart is, dat het Incerme• diair Beftuur, volgens liet zelve op eene gerepelde wyze zal k-jroen ingericht en in werking gebragt worden. Wy wenfehen dat het Zeeuwfche Volk dit alles met ons moge inzien, dat het zelve de volftrekte onmogelykheid bezeffec zal, om aan allen genoegen te geven, en tevenj alle de gevolgen van het mislukken deezer tweede proeve berekenen, we'kp het nemen eene! derde, noch moèilyker, noch gevaarlyker maket zoude;- dat dus aan Ulieder oogmerk in hel by Gggga eefi
iELORQi
lapp.
lerCont*
niifie tot
let Re-
yjement
jan Bs-
luiir
van
Zee-
lands
: t



1158 NIEUWE NEDERLANDSCHE
eenroepen deezer Commisfie worde voldaan, en dit ons werk door de goedkeuring onzer Medeburgeren bekroond, tot bet geluk van een GeweM moge medewerken, welks welzyn Ulieden en ons zo na aan het harte gaat.
, (JVas get eekend f)
C. G. B Y L E *V E L D. C. V I SS ER Cz J. H. van der PALM. J. A. A P P E L I U S. F ERMERINS. J. C B A E R T A. V. LINDE Sl v. D. HEUVELL. ' JACOBUS DOMIINICUS. L. de VOS A VEREYCK van BOMMEL.
PUBLICATIE.
GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP.
T\e Proviiïoueele Reprefentanten van het Volk van Zeeland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchupl doen re weeten: dat wy, ingevolee en ter voldoem'Dg aan het 14 Artikel van het Reglement van onze Vergadering, op den 24 en oy December van het afgelopene Jaar, het door ons ontworpen Concept-Regiement voor het Provinciaal Beftuur aan de refpecfive committerende Collegien hebben gezonden, »en einde door dezelve aan het Zeeuwfche Volk, op den 13 January deezes Jaars, ter goed- of afkeuring te worden voorgedragen; en dat wy vervolgens, ter voldoening aan het verlangen onzer Mede-
bur-
Middelburg.



JAARBOEKEN, Maart, 1796. "59
hureeren om voorfchreven ontwerp gedurendeMiö.
n uZU tvd te kunnen examipeeren, by Ke- delfolut van tn 16 February, elk en een ,ege tak burg, SSleen hebben «£^fig£ egfh
™ rStSSTS^ b£een deeU sLd zou- Beftuur oen ta^ofS?, 2t önze Gecommitteerden,vanZcc*
■e nnk no den 1? deezer Maand vergald cn? opVdPen eDen generaal verflag haarer feSchXe^ heeft gedaan , en daar benevens overgelegd het ontwerp en de lyst, beiae hier navolgende geïnfereerd:
CONCEPT-REGLEMENT voor het Intermediair Beftuur vaü Zeeland»
SEKSTE HOOFDSTÜK.
Van de verdeeling des Volh cn het oogmerk van dezelve.
Art I. Zeeland wordt verdeeld in twintig Bi» ftricfen, onderfcheiden naar derzelver Nummers, Teder Diftrift in acht Grondvergaderingen, beSande iedere Grondvergadering uit de Stemgefegtigden van zo na mogelyk «o Perfoonen,, alles volgens een Lyst van de Diftnöen en Grondveraaderingen, achter dit Reglement gevoegd, vergaderinge Djftrja waar io Zeeiand Ver-
deeld^s, sullen iederéén Lid, en dus te famg >



Middelburg.
Regie ment voor l Intermedia,Beftuu vanZt land.
\
"öo NIEUWE NEDERLANDSCHE
twintig Leden benoemen, tot het formeeren der
5S£?vao de Zeeuwfche voiKgS
rwf ' V-de Stemgeregtigden in derzelver Grondvergaderingen, te benoemen. aerzelV{*
,«4.- 7e a(?ht Gr°odvergaderingen der Sterns.
regtigdeo uit vyf honderd PcrfLnen, zullen fik ' fen K,eze'» en dus te famen acht Kiezers onr teveren tot het verkiezen van een LiéI voor de
dT|e£ g ^ ZeeUWfche V^va4SwÜ!
TWEEDE HOOFDSTUK.
<fc Stemgeregtigden en derzelver Werkzaamheid.
5- Stemgeregtigd zyn alle Mannelyke Ingezeten» die twintig Taaren bereikt, en geduurende een Jaar vóór de temming, hunne vaste woonplaats in Zeeland hebben gehad.
Deeze bepaling echter van een Jaar inwonine ?"/!tde Burgers, die om heersSgt en geweld, deeze Provincie verlaten hebbende daar in Zyn te rag gekeerd, en weder hunne vaste wooning genomen hebben.
6. Van het Stemregt zyn uitgefloten:
^. Allen, die om verkwisting, wangedrag of krankzinnigheid, onder Curatele ftaan. Ook alle Bankrovers, of die Beneficie van Cesfie vet zocht hebben, of welker Boedels aan DefolateBoedelkamers gekomen zyn, of aan derzelver
£nnd,Crre^ Zyn afëeftaan> of die. accoo d met hunne Crediteuren gemaakt hebben, en door geen rechterlyke daad gerehabiliteerd zyn, U00rgeeD
nr a 'len^ ^ieu '-D Wees'' Diaconie-, Armenof andere Godshuizen pro Deo onderhouden worden, en die uit de Armen Kasfen, in het laatst afgelopen jaar, te rekenen tot den dag" der op'
roe»



JAARBOEKEN, Maart, 1796". 1161 roeping., langer dan drie maanden zyn bedeeld geworden.^ ^ ^ hoofde van Rechterlyke
Vonnisfen en üitfpraken voor eerloos moeten gehouden worden.
D, Allen die op beflmt van den Rechter ge vangen zitten; allen, die door eenig Rechterlyt Decreet, onder vermoedens van misdaad gebragl zyn, en allen, tegen welken, op publieke autho' riteit, eenige maatregelen van voorziening of zekerheid genomen zyn.
E. Allen, welke weigeren te doen de navolgen de Verklaring:
Jk verklare voor wettig te houden alléén zodanige Regeeringiform, welke gegrond is op d Oppermacht des geheelen Volks; en diensvolgen houde ik voor onwettig en daar mede ftrydig al le Erfelyke Ampten en Waardigheden.
7. liet Stemrecht kan niet worden uitgeoef fend, als in wettig byeengeroepen Grondverga deringen.
8. Het Stemrecht kan niet wofden uitgsoet fend, als in Perfoon en in de Grondvergadering onder welke de Stemgerechtigde zyn vaste woon plaats heeft; zullende de Guarnifoenen met voo de woonplaatfen der Militairen gerekend worden ten zy dezelve tevens hunne vaste woonplaat zvn, en zullen de Militairen, tot Nationaale Re eimenten behoorende, alleen recht van Sten ming hebben; doch om dit Stemrecht uit te oei feneu, hunnen post niet verlaten, of zich u hunne Guarnifoenen naar hunne vaste woor.plaat begeven mogen
9. De GroEdvergaderingen nullen worden g< houden op de plaats, welke zal worden aangewi zen, door de Municipaliteiten in de Steden < Dorpen, in of op welke de GrondvergaderiDge byeenkomen. Zullende de Municipaliteit van c Stad of Plaats, alwaar de Kiezers van ieder D ftrift byeeo moeten komen , vooraf moeten b
Gggg 4 P
Middel.
burg.
Reglementvoor het Intermediair
■ Beftuur van Zes-
• land.
f
>
r
>
s f
t
s
f
n
e
i-
i«



Hó"* NIEUWE NEDÉRLANDSCHE
Middel- ,
burg*
Reglement j vóór hei intermediairBeftuur van Zeeland.
1 1
i i
palen de plaats alwaar de Stemgerechtigden det gecombineerde Dorpen tot benoeming van een Kiezer by den anderen zullen moeten komen,
10. De Grondvergaderingen zullen op den ij April 1706 worden byeengeroepen, des mor* rens tegen 9 uuren.
11. De Municipalitcit of Regeering van de Plaats, ter byeenkomst der refpeclive Grondvergaderingen bepaald, zal de apparente Stemge■echtigden uit elke vyf honderd, tegen den ge[bdden dag, door het rondzenden, van gedrukte Billetten, of op eenige andere legale wyze byeen•oepen.
is Zy zal drie der Stemgerechtigden, welsen zullen moeten kunnen leezen en fchryven, senoemen tot Stemopnemers.
13 Zy zal deezen plechtig doen beloven, niemand tot Kiezers aan de Stemmers te zullen aanbevelen, de ftipfte geheimhouding omtrent de [Jemming in acht te nemen, en eene behoorlykc arde in de Vergadering naauwkeurig te doea taarkomen.
14. De StemÖpnemers zullen van alle de Comparanten afnemen de Verklaring, hier boven Art. 6. Lit. E. voorkomende, en hen, die dezelve weigeren, of anderzints niet Stembevoegd zyn, doen vertrekken, en vervolgens de kuren fluiten; terwyl ingeval van gefchil over de Stembevoegdheid, het zelve door de meerderheid der Stemgerechtigden tarflond zal beflist worden.
ij- Zy zullen de aanwezenden tellen, en elk sen byzonder Nummer laten trekken.
16. Zy zullen Lysten houden van de Nummers, die ieder getrokken heeft, en clks naam jy zyn Nummer aanteekenen.
17. De Stemgerechtigden zullen zich naast :lkander, op de daar toe gefielde zitplaatfen ne« lerzetten.
l». De Steffiöpnerrers zullen zich vervolgens
op



JAARBOEKEN, Maart, 1796» 1163
00 eene afzonderlyke plaats, en, zo mogelvk,* foVenafgezonderd^^Vertrek nederzetten, verwy-n derd van de zitplaacfen der overige Stemgerech-B
lig?oD Bv de Stemöpnemcrs zullen zich vervol- ? sers voegen, de oudfte en jongfte in jaaren van. Ie sSerèchtigden, die leezetf en fchryven kunnen7deeze zullen van de hier na te melden S , een contra Lyst moeten houden; en, zo wel als de Stemöpnemers, verplicht zyn,i hucce ftem het eerfte uit te brengen. . )
ao De Stemöpnemers zullen alle de overige/ Stemgerechtigden, hoofd voor hoofd, ieder naar zvn Nummer oproepen-
ai. Zy zullen in tegenwoordigheid van den Stemmer, h^t Nummer, dat hygerrokken heeft, on-den hoek van een Billet aanteekenen, en, het zelve omfiaande, die vouw verzegelen.
22. Elk zal in tegenwoordigheid van de Stenv oDnemer», den Perfoon die hy ftemmen wil, r£ uitdrukking.van deszeifs naam en toenaam, nf zodanige andere aanduiding, van deszelft Perfoon als hem kenbaar maakt, op het gezegde Sliet fchryven, en dat vervolgens zelve toe-
V0?rElk Stemgerechtigde, zo wel de Stemöpnemers als de andere, zullen hun eigen Billet, m «ne daar toe beftemde geflotene Busfe wer-,
P ol Die niet fchryven kan, zal den, door hem helden Perfoon aan de Stemöpnemers mondew opgeven, die denzelven in zyn byzyn zuen opfchryven, waar na zy het gefchreven Bil£ aan de twee hun adfifterende Stemgerechtigden ™»en vettoonen, en het hem zelfs laten
l°e2TUWanneer alle Stembilletten ingekomen zyn, rullen de Stemöpnemers, met de twee by hun SvoeRde Stemgerechtigden, zich met de Busfe, Sr tot de overige Stemgerechtigden vervoe
flDELJRQ.
lelietintoor htt ntericdiair.\cfluur an Zeeand.



uö4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Reglementvoor h Intermedia!Bejluu, vanZe land.
D E K«
gen , in derzelver tegenwoordigheid de Busfe opene, de Biljetten voorleezen, de geftemde Perfoonen op de Stemlyst aanteekenen en de ftemmen o tel en.
2.5. Zo 'er by het opleezen van eenig Billet bleek, dat iemaud in de aanduiding van d-n Per-
^foon, een aanrrerkelyken misflag begaan hadt, zal het Nummer ontzegeld, en hy op nieuw op-
" geroepen worden, om dien misflag te verbe-
' teren.
27. Zo iemand bevonden wordt, ter kwader trouw in het ftemmen gehandeld te hebben, zal zyne ftem vervallen, en zyn naam openlyk voorgeleezen, en aan het Volk van Zeeland bekend gemaakt worden.
28. Die de volftrekte meerderheid van ftemmen heeft, dat is, die ten minften eene üëm meer dan de belfr van alle de ftemmen heeft zal terftond tot Kiezer verklaard worden. '
25- Doch wanneer 'er niemand zulk eene meerderheid van ftemmen heeft, zullen de vier die de meeste ftemmen hebben, op nieuws worden voorgedragen, om daar uit een verkoozen te worden , en als dan zal de meerderheid van ftemmen beflisfen.
30. Maar, wanneer de ftemmen dan mo^en fteken, zal het lot beflisfen. Zo als het lot mede beflisfen zal, wanneer onder de Perfoonen welke de meeste ftemmen hebben, en uit dien hoofde op het viertal zouden moeten komen fommige gelyke ftemmen mogten hebben, en uit dien hoofde moeten worden afgeloot.
31. Üp dezelfde wyze zal 'er vervolgens ook een Plaatsvervanger gekozen worden.
32. Niemand zal gewapend in de Vergadering der Stemgerechtigden mogen verfchynea. noch in eenig uniform of orderkleed.



.. JAARBOEKEN, Maart, ï7c*S> noj DERDE HOOFDSTUK.
Van de Kiezers en hunne werkzaamheid.
ot> ,Om tot Kiezer of Plaatsvervanger te worden verkoozen, moet men zyn Stemgerechtigd Burger, den ouderdom van 2j Jaar hebben bereikt , kunnen leezen en fchryven, de vier laatfte Jaaren in deeze Provincie hebben gewoond en bekend zyn wegens cordaatheid en Vaderlandsliefde. . _ . ' De bepaling van vier Jaaren inwooning fluit niet uit de Burgers, die om heerschzugt en ge weid deeze Provincie verlaten hebbende, daai in z'yn te rug gekeerd, en weder hunne vasU wooniog genomen hebben. .
■u De Stemgerechtigden zullen m acht nemen. niemand tot Kiezer of Plaatsvervanger te ftem rnen, dan die by de byeenkomst tegen woor die is»
%S. De Geloofsbrief, welke aan de verkoozei Kiezers en Plaatsvervangers zal gegeven worden moet zyn van den volgenden inhoud:
, De Grondvergadering van heet
benoemd tot Kiezer (.Plaatsvervanger) dei Burger .... om zich te vervoegen na . . " tot het verkiezen van een Vertegenwoordige des Zeeuwfchen Volks en deszeifs Plaatsver vanger."
" Deeze Geloofsbrief moet door drie Stemge rechtigden, tot regeling der .Grondvergadering bc noemd, geteekend worden. .
06. De aangestelde Kiezers en derzelver Plaat? ■vervangers zullen zich daags na hunne aanfte lina. des middags om 2 uuren moeten bevinde ter plaats voor en in het Diftrift ter kiezm •bepaald. T„. , .
XI. Onder dezelve Kiezersvergadering moge zich geen Perfoonen bevinden, welke elkandere
Middelburg.
Reglementvoor het IntermediairBeftuur vanZeeland.
r 1
1 S
n
F 1 in



iifffJ NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDELBURG.
Reglement
voor kei
Intër~
thediair
Beflaur
van Zee
land.
in Bloedverwantfcbap of Zwagerfchap beftaan tot den derden graad mgefloten
38. De Municipalireit van. ieder der Plaatfen, waar de Kiezers te famen komen, benoemd drie Perfoonen, welke de Geloofsbrieven moeten onderzoeken, en aanwezig blyven, tot dat de Vergadering der Kiezers geheel is georganifèerd.
;9- De Plaatsvervangers begeven zich na een ander vertrek, waar zy by den anderen blyven, tot dat de keuze van den Vertegenwoordiger en deszeifs Plaatsvervanger volbragt is
40. Byaldien eenige Kiezers e'kanderen beftaan binnen de graden Art 37 vermeld, moeten dezelve te (amen loren, en de plaats van dien geenen die afgeioot wordt, wordt door dea Plaatsvervanger uit dezelve Grondvergadering aangevuld ; oyaldien de nieuw aangekomenen aan eer> of ander der overige binnen den derden graad bestaat, moet de afloting en aanvulling gefchiedén iot dat de Vergadering voltallig is.
41. Dezelve aanvulling heeft plaats, byaldien een der aangebleven Kiezers, door een onvoorzien toeval, buiten ftaat mogt geraken om als Kiezer te fungecren
42. Wanneer de Kiezers, door het agterblyvcn van behoorlyk geo^alificeerde Kiezers van een of meer Grondvergaderingen, minder in getal mogten zyn, als de 'Grondvergaderingen van het Diftricf , zullen even zo veel Plaatsvervangers by het Lot tor Kiezers wordtn geadfumeerd, als aan her getal-van acht ontbreken.
43. De Gecoinn itreerden van wegens de Municpaliteit of Plaatfelyke Kegeeriog, nemen V3n ieder der Kiezers, hoofd voor hcofd', de volgende Verklaring af:
Ik belave i, dat ik my van mynen plicht als Kiezer naar myn geweten kwytm zal, en zonder aanzien des Perfoons, in myne keuze enkel zal letten op zodanige bevoegde Burgers, van welker eerljkheid, deugd, kunde en erkende Fa.
der-



JAARBOEKEN, Maart, mS, 1107
derlandsliefde ik my overtuigd houde, en geen* f zints op de zodanige, waar van ik zou kunnen j vermoeden, dat zy het voormalig, tf eenig an-1 der Beftuur, ftrydig met 's Volfo onvervreemdba~ re Oppermacht, weder zouden willen invoeren, ;
44. Dezelve leest vervolgens aan de Kiezers t, voor. de vereiscb.ten van een Vertegenwoordiger v des Zeeuwfchen Volks (zie Art. jö tot 59 hier 1 navolgende.) • ?.
45. Vervolgends zal de evengemelde Gommis- 1 fie aan de Kiezers, by volftrekte meerderheid v van ftemmen, doen verkiezen een Voorzitter en ) Secretaris.
Ingevalle de ftemmen Heken, zal het lot beflisfen, en na deeze aanftelling zal de Commisfie uit de Municipaliteit of Plaatfclyke Regeering vertrekken.
46. De Kiezersvergadering zal een Volksvertegenwoordiger en Plaatsvervanger buiten zich, by befloten Billetten ftemmen, verkiezen en niet uit elkander mogen gaan voor dat haar keuze volbragt is.
47. Zo iemand bevonden wordt meer dan de helft der ftemmen te hebben, zal de keuze ten zynen opzichte gerekend worden gedaan te zyn.
48. Byaldien geen der benoemde Perfoonen de volftrekte meerderheid der ftemmen heeft, zullen allo geftemde op eene Lyst worden gebragt, uit welk nu weder, op dezelfde wyze als te voren moet gekoozen worden.
49. Zo by deeze tweede ftemming niemand de volftrekte meerderheid heeft, zullen de twee die de meeste ftemmen hebben, alleen de Nominatie uitmaken, en die, uit dezelve, de meerderheid verkrygt, voor verkozen gerekend worden.
50. By aidien de ftemmen, by deeze laatfte benoeming fteken, zal een der Plaatsvervangers door het Lot worden opgeroepen, de Kiezeren worden toegevoegd ea dc keus beflisfen.
Ia
lELÜRG.
legle. tent oor het nter ■ tediair beftuur anZ etand.



1:68 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regie ment voor het IntermediairBeftuur vanZte~ land.
In alle andere gevallen, in welke de ftemmen fteken, zal het Lot beflisfen.
5r. Wanneer de Volksvertegenwoordiger verkoozen zal zyn, zullen deeze Kiezers buiten hen op dezelve wyze deszeifs Plaatsvervanger beloemen,
52. De verkiezing van een Volksvertegenwoordiger en Plaatsvervanger kan gefchiedén over de geheele Provincie, zonder zich te bepalen tot het Diftrict waar voor gekoozen wordt.
53. Zo dra de verkiezing alzo gedaan is, zullen de Kiezers de benoemde Perfoonen van de op hen gevallen keuze verwittigen, en tot dat einde, zo fpoedig doenlyk, dezelve ter hand ftellen of doen toekomen een Geloofsbrief, door hunnen Voorzitter en Secretaris onderteekend, van den volgenden inhoud :
De Vergadering van Kiezers van het Diftrict, „ No. • . . heeft verkoozen tot Vertegenwoor,, diger van het Zeeuwfche Volk (Plaatsvervan„ ger van den Vertegenwoordiger des Zeeuwfchen Volks) den Burger *'
54. Zo dra de verkiezing op de bovengemelde wyze gedaan, en de Geloofsbrief afgegeven is, zullen de Kiezers daar van aan de Provir ftoneele Reprefentanten des Volks van Zeeland, by Misfive kennis geven, en daar na uit een gaan.
55/ Alle noodzakelyke verfchotten der Kiezers die uit het eene Eiland na het andere tot bet doen der verkiezing begeven, worden uit de Provinciaale Kas betaald.
VIERDE HOOFDSTUK.
Van de Vereischten, Verkiesbaarheid en Byeenkomst der Vertegenwoordigers van het Zeeuwfche Volk.
36. Een Volksvertegenwoordiger zal, boven
de



j A.ARB.O.E&EN, Maart, 1706. nö;
êe. verei<ch?ens. van. een Kiezel* moéten zyn van bekende deugd, kunde en braafheid, mitsgaders volkomen toegedaan.de thans,aangenömene gron den van het Maatfchappelyk Beftuur.
57. Tót Vertegenwoordigers van het Zeeuw fche Volk zullen niet verkiesbaar zyn de verkoEcnen tot Reprefentanten in de Algemeene Nationaale Vergadering;- doch de eerfte en tweede Plaatsvervangers' van de Reprefentanten zullen wej verkiesbaar zyn; zo nogtbans, dat, wanneer zodanige Plaatsvervanger dadelyk zoude moeten invallen, en den Reprefentant in de Nationaale Vergadering vervangen, hy zyne plaats van Vertegenwoordiger des Zeeuwfchen Volks zal moe« ten verlaten en door zyn Plaatsvervanger vervangen worden.
En gullen tot Vertegenwoordigers des Zeeuwfchen. Volks mede niet verkiesbaar zyri Pachters of derzelver Medeftanders.
59- Alle de zulken welke recht eislchen of fpreken uit of in naam van den Volke van Zeeland, hoe zeer dezelve verkiesbaar zyn tot Vertegen woardigers, zullen verplicht zyh by de aanvaarding, van deezen Post hun Ampt van Rechters óf Rcchtsvorderaars neer te leggen.
60. De Geloofsbrieven der Volksvertegenwoordigers moeten voor de eerfte reis worden vertoond aan- en beoordeeld door eene Commisfie, welke ten dien einde door de Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten des Volks van Zeeland Z3l worden benoemd, en zulks tot dat de Vergadering der Volksvertegenwoordigers geconftitueerd zal zyn, wanneer de vertooning en bsoordeeling aan- en door dezelve zal gefchiedén.
61. Byaldien iemand ~ door meer dan één Diftricl, tot Vertegenwoordiger benoemd is, hetft het Diftricl in het welk hy woonachtig is de voorkeur, en zo hy- in geen der Diftricfen die hem benoemd hebben woond, zal de Commisfie Art. Go gemeld, door het Lot doen beflisfen,
H hh b voor
<Mid-
DEL-
BUS.C»
Reglementvoor hei IntermediairBeftuur yanZeéi land. '.



Mir>"
DERBORG»
Reglementvoor he IntermediairBeftuu; vanZe* land»
1170 NIEUWE NEDERLANDSCHE
voor welk Diftrict hy ter Vergadering verfchy-
nen moet. „ „
6a, De Volksvertegenwoordigers mogen elkan» deren niet beftaan in of binnen den tweeden graad van Bloedverwant- of Zwagerfchap; zullende . ingevalle Perfoonen eikanderen m of bint nen dien graad beftaande tot Vertegenwoordigers verkoozen waren, het Lot moeten beflisfen, wie
• van beiden zal aanblyven, en de plaats van de
• afaelotenen, zo in deeze als alle andere vacatu:- res worden vervult door deszeifs Plaatsvervanger; ten ware dezelve insgelyks een Lid van de Vergadering binnen denzelven graad beftond, als wanneer door de Kiezers van dat Diftrid eene nieuwe verkiezing zal moeten gefchiedén.
6%. Byaldien iemand, tot Volksvertegenwoordiger verkoozen, de waarneming van dien Post wliaerd, zal hy binnen drie dagen, na dat de keuze ter zyner kennis is gekomen, aan de Com2e Art. 60 vermeld, of, by aidien de Ver-, nadering der Volksvertegenwoordigers reeds is geconftitueerd, aan die Vergadering zelve daar van kennis geven, welke deszeifs Plaatsvervanger zal onroepen, en deeze insgelyks weigerende, zullea de Kiezers van het Diftridt, tot eene nieuwe verkiezing van een Volksvertegenwoordiger en deszelfs Plaatsvervanger overgaan,
64.. In alle andere gevallen, in welke de Vertegenwoordiger en Plaatsvervanger, uit één Di«ndt. beide ontbreken, geeft de Commisfie, Art. 61 vermeld, of de Vergadering, by aldiea dezelve reeds is geconftitueerd, daar van ten fpoedigften kennis aan de Mun.cipahteit of ReEg van de Hoofdplaats van het Diftnft, waar uit het ontbrekend Lid verkoozen was, ten einde eene nieuwe keuze gefchieae, op de wyze hier voren Art. 62 en 63 gemeld.
6%. De Volksvertegenwoordigers en derzelver Plaatsvervangers worden vetkoozen voor den



JAARBOEKEN, Maart, 1706. 1171
tyd van het Intermediair Beftuur, ten waré een tweede Nationaale Vergadering mogt byeenkomen, als wanneer eene nieuwe keuze op dezelve wyze zal plaats hebben.
66. De Vergadering der Volksvertegenwoordigers zal by den anderen komen op den ao April 1796, by aidien opdien dag 15 Volksvertegenwoordigers te Middelburg tegenwoordig zyn, en ingevalle dezelve, op dien dag nog niet te Middelburg mogten zyn, zal de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Zeeland by den anderen blyven, tot dat het vcorfchreeven getal van ij Vertegenwoordigers by den anderen zal zyn, waar van dezelve door de Commisfie Art. 60 vermeld zal worden verwittigd. , .
67. Op den 20 April eerstkomende, of zodanigen volgenden dag, als de voorfchreeven ij Vertegenwoordigers te Middelburg zullen aanwezig zyn, zullen alle de in Middelburg prefent zynde Vertegenwoordigers by den anderen komen, des morgens teu elf uuren, op de kleine Raadkamer, in de Abtdy, welke voor hun in gereedheid zal zyn gebragt.
68. Eene expresfelyk hier toe te benoemen Commisfie uit de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Zeeland, zal zich aldaar by hen vervoegen, elk der prefente Vertegenwoordigers, volgens de ingekomene Geloofsbrieven oproepen, en hun, hoofd voor hoofd, afnemen de volgende Verklariög en Eed:
ï. Of hy zich houdt voor een wettig verkoozen Vertegenwoordiger van het Volk van Zeeland?
2. Of hy verklaart aan geenen Vorst of Buitenlandfche Macht verbonden te zyn, en geene Posten of Ampten bekleed, Art. j8 en ja vermeld? , , ,
2. Of hv erkend verantwoordelyk te zyn aan ' Hhbha het
1
MlD" 3EL1URQ.
Reglementvoor het Inter* mediaif Be/luur vanZee* land.



< H72 NIEÜWË NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Reglementyoor he Inter-
' mediah Beftuur
" vanZee land.
het geheele Volk van Zeeland, en wel aan het zelve alleen, zonder dat eeffi'ge Kerkelyke of Waereldlyke Macht, buiten het* zelve Volk, kern van deeze verbintenis kan ontflaan?
4. Of hy alleen voor wettig houdt zodanig eene Regeeringsform, welke op de Oppermacht
t des Volks is gegrondvest ? en
5. Of hy belooft alles te zullen doen wat een ■ goed en getrouw Vertegenwoordiger van het
Zeeuwfche Volk fchuldig is en behoort te doen?
Hier op zal ieder Vertegenwoordiger, hoofd voor hoofd, antwoorden:
- Dit verklare en bclove ik. Zo waarlyk helpe my God Almaclitig.
69. Zo iemand deeze Verklaring en de daar by gevoegde belofte weigerde te doen , zal hy de Vergadering tenfond moeten verlaten', en zal deszeifs Plaatsvervanger ten -ipoedigften worden opgeroepen.
70. Wanneer de Volksvertegenwoordigers van het Volk van Zeeland, hoofd voor hoofd, de gevorderde Verklaring en belofte zullen afgelegd hebben, zal de Commisfie, hier voren Art. co gemeld , door de Volksvertegenwoordigers vaa Zeeland doen benoemen eenen Voorzitter, die terftond, na zyne benoeming, de Vergadering zal verklaren te zyn, de Vergadering "van ae Vertegenwoordigers des Volks van Zcelcrnd.
71. Zo dra het geen voorfchreeven is alzo gefchied zal zyn, zal de Commisfie Art. 60 gemeld , de Vertegenwoordigers van de kleine Raadkamer geleiden na de gewoone Vergaderkamer van Zeeland i en aldaar binnen gekomen zynde, zal de als dan nog fungerende Prefident der Provifioneele Reprefentanten den Voorzitter van de Volksvertegenwoordigers geleiden na en plaats doen nemen op den Voorzitters Stoel; zullende, zo ras dezelve zal gezeten zyn, de Vergadering der Provifioneele Reprefentanten van
het



JAARBOEKEN, Maart, 17515. nft
hei Volk van Zeeland, terflond uit een gaan, en de Vergaderkamer verlaaten.
VYFDE HOOFDSTUK.
Van de werkzaamheid der Volksvertegenwoordigers.
72, Zo dra de Vergadering, in voegen voorfchreve,_ is geconftitueerd, verkiest dezelve twee Secretarisfen , welke, behalven de vereischten van een Kiezer,- zuilen moeten zyn in de Rech ten gegradueerde Perfoonen , en de Franfche Taal machtig moeten zyn, voorts de noodige kundigheden bezitten tot dien gewicbtigen Post; zullende voor bet overige moeten zyn van be* kende deugd en Vaderlandsliefde.
De Secretarisfen moeten voorts gekozen worden buiten de Vergadering, of als Leden derzelve bedanken, en worden aangefteld op zo> danigen Hed, Icftrudtie en pecuniëelen voet, als door de Vergadering zal worden gearrefteerd; en zullen dezelve ook niet mogen zyn comptabel aan de Provinciaale Rekenkamer wegens de adminiftratie van eenige 'sLands Penningen.
73. De Vergadering zal het geheele Beftuur deezer Provincie waarnemen, in alles wat niet fpeciaal aau de Algemeene Nationaale Vergadering is afgeftaan, en dus in het byzonder in het geen betreft het Jufticiëele,. het Financitele, de Policie en (Economie deezer Stad.
74 De Vergadering der Volksvertegenwoordigers befchikt over de verandering in de Provinciaale Ampten, en heeft tevens de begeving van alle dezelve, onder bepaÜDg, dat geene Ampten zullen worden begeven, dan aan lnwooners van het Eiland daar het Ampt behoort te worden waargenomen.
Wordende hier van alleen uitgezonderd dusHhhh 3 da-
Mir>
DELBURG, iti
Regie■wentyoor het IntermediairBeftuur van Zeeland.



H74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Reglementvoer het IntermediairBeftuur vanZee land.
Jarjige kleine Bedieningen, welker begeving aan Ie uitvoerende Macht is toegekend.
75. Alle Placaaten, Pubiicatien of Waarfchouwingen, welke aan de Vergadering worden voor^efleld, 't zy dezelve loopen over zaaken, over welke nimmer een afzonderlyke Wet heeft plaats »ehad, 't zy dezelve flegts (trekken tot renovatie af alteratie van vorige Wetten, zuilen moeten worden voorgelezen, voor agt dagen gefeponeerd, sn als dan wederom voorgelezen, alvorens finaal op dezelve worde befloten.
76 Op geenerleie Propofitien of Rapporten zal eerder mogen worden geconcludeerd, dan op een der eerstvolgende Sesfien , na dat zy zullen zyn gedaan of uitgebragt.
Hier onder zyn niet begrepen Propofitien over zcaken van ordre, of andere onmiddelyk uit de voorgebragte poinéten voortvloeiende, als omtrent welke, flaande de Vergadering, befluit zal kunnen werden genomen.
77. Over het arrefteren van belastingen, het zy nieuwe het zy flegts voortduuring van de ge/ woone middelen en lasten, zal niet finaal worden gedelibereerd, ten zy de dag tot afdoening agt dagen te voren bepaald, in de tusfehen beide invallende Sesfien herinnerd, en aldus zo veel mogelyk ter kennis van alle de Leden gebragt zy.
Alles onverminderd de twee voorlezingen, welke van alle Placaaten, Pubiicatien, Waarfchouwingen, Propofitien en Rapporten moet worden gedaan, hier voren Art. 75 en 76 gemeld.
78. Alle Ingezetenen zullen zich niet dan in gefchrifte aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers mogen vervoegen, door elk der verzoekers onderteekend. Geene andere, als erkende Corporatien, mogen zich en Corps addresfeeren, en dan nog niet anders, als over zaaken, v.elke tot den aart van derzelver inrichting berrekkelyk zyn
79. jn alle voorkomende zaaken zal het befluit
met



JAARBOEKEN» Maan, 1796. 1175
met de meerderheid der aanwezende Leden worden genomen; en byaldien de ftemmen fteken, zal het befluit volgends de ftem van den Voorzitter worden opgemaakt, met uitzondering echter van de zaaken, Art. 80 te fpecificeeren, omtrent welke niet zal worden befloten als op den hier na te melden voet.
80. In alle deliberatien omtrent nieuwe Belast tineen, mitsgaders Oftroyen, Gratiën, Exemptien, Dispenfatien, afdoening en converfie van Fideicommisfen, furcheance van den loop der Juftitie, en generalyk alle zodanige Beneficiën, welke door de Vertegenwoordigers van een vry en onafhangelyk Volk, alleen uit hoofde van de uitoeffening der Oppermacht, kunnen worden verricht, zal geenerlei befluit worden genomen als met de eenparige toeftemming van elf LedenSi. Van het geftatueerde Art. 75 en 76 om trent de twee voorlezingen en aanhouden van al< le Placaaten , Pubiicatien , Waarfchouwingen, Propofitien en Rapporten, zal de Vergadennj mogen afgaan, wanneer elf Leden verklaren, dai de zaak geen uitftel lyden kan, 't welk als dai by de cónclufie zal worden aangeteekend.
82. De Vergaderzaal zal, even als voor d< Volksvertegenwoordigers, altyd openftaan voo; de Leden en Ministers van den na te meidei Provinciaalen Raad; echter zullen de Leden vat de Plaatfelyke Regeeringen der Steden en Dorpel binnen deeze Provincie ook toegang hebben to de eewone deliberatien van de Vergadenog op d hun toegefchikte Plaats, hoe zeer ad audtendum 87. De Vergadering zal om de drie maandei by den anderen komen, en als dan geduurend< drie weken vergaderen: te weten voorde eerft reis op 20 April eerstkomende, en voorts o 1 Augustus, 1 November, 1 February en 1 Mey 84. De Voorzitter verkozen zynde, zal ge duurende de geheele eerfte gewoone Verg?derin| voorzitten; doch in de laatfte Zitting van ieder Hhhh4 gc
MiDï
DELBURG.
Reglementvoor het IntermediairBeftuur vanZeeland.
1
1 I
: 1 3
r



niS N1EÖWE NEDERLANDSCHE
MIDDELBURG-
Reglementvoor hei IntermediairBeftuur van Zee* land.
gewoone Vergadering, zal op nieuw een Voorzitter voor de volgende verkozen worden; met dien verftande nogtnans dat ook deeze zal moeten voorzitten, by aidien 'er tujfchen de twee gewoone Vergaderingen een buitengewoon e gehouden wordt; zullende de Voorzitters bewaarders zyn van het groot Zegel deezer Provincie, 't wefk by derzelver afwezigheid of vacature zal worden bewaard by den Voorzitter van het uitvoerend Departement van den na te melden Provinciaalen Raad
8j. De Volksvertegenwoordigers zullen , zo lêng de Vergadering by den anderen is, genieten een daggeld van een Pond Vlaams, mies kunnende aantoonen in. de waarneming van hunnen Post gevaceerd te hebben, wettige beletfelen alleen excufeerende. | Volksvertegen woordigersjgedomicilieerd inNoordbeveland en Wolphaartsdyk, mitsgaders in Zuiden Oostbeveland, genieten voor derzelver heen en wedérreizen het voorfchreven daggeld, één dag vóór en één dag na het icheiden der Vergadering.
, Laatstgemelde daggeld wordt verdubbeld endos twee dagen voor de heen, en twee dagen voor de wederreize betaald aan de Volksvertegenwoordigers, welke in 'eenige der overige Eilanden, Nieuw Vosfemeer en den Polder van den Hinkelen-Oord, wcóriagtig mogten zyn.
De Voorzitter der Vergadering geniet, geduurende deh tyd van zyne voorzitticg, het zelve daggeld als de overige Volksvertegenwoordigers, zonder meer.
86. De Volksvertegenwoordigers zyn nergens in de geheele Provincie*: wegens civiele fchulden, in Perfoon arreftabel , zö lang de Vergadering by den anderen is', en op hun heen- cn wederreize; zy kunnen echter, even als andere Ingezetenen , in Rechten aangefpr'oken en uitgewonnen worden.
87.:



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1177
87. Alleen op'heeter daad zullen de Volks-1 vertegenwoordigers en derzelver Ministers elders» 1 ais door den Officier van hunne woonplaats, of r ter zyner rcquifitie, geduurende den tyd dat de Vergadering by den anderen zal zyn , mitsgaders 4 op hunne heen- en wederreize, wegens burger-? Jvke misdaden, mogen worden gearrefteerd ofi gevangen genomen, en zullen dezelve, in dien 1 gevalle, dadelyk aan hunnen dagelykfchen Rech-1. ter moeten worden overgegeven, om door dee- 1 zen gevonnist te worden. 1
88. Wanneer een der Volksvertegenwoordigers, t wegens een Staatsmisdryf en byzonderlyk wegens zyn verrichte als Vertegenwoordiger van het Volk van Zeeland, wordt befchuldigd, heeft de Vergadering recht tot het doen arrefteeren van den befchuldigden, mits daar van dadelyk kennis gevende aan den Hove Provinciaal , aan het welk het vonnisfen van den -befchuldigden moet worden overgelaten. , .
89. Alle de Leden van de Vergadering der Volksvertegenwoordigers zyn verantwoordelykaan het geheele Zeeuwfche Volk, en niet aan eenig gedeelte van het zelve.
co. Zy kunnen niet worden te rug geroepen, als door het geheele Zeeuwfche VoiK,:en geenzints door het-Diftrict, het welk hun heeft ge-, committeerd. 1
91. Zy zuilen nimmer verantwcordelyk zyn, voor eenige byzondere opinien of adv.yfen, welke zy in de Vergadering zullen hebben uitgebracht.
92. Echter heeft een ieder het recht, om zo-, danige befchuldigingen, als hy vermeend te hebben ten lasten van een der Volksvertegenwoordigers, wegens de waarneming van zynen Post, over te geven aan den .■ Procureur Generaal van den Hove, om het Hooge Recht des Volks, tegen den befchuldigden waar te nemen; wordende het Hof, in dien gevalle alléén, en met uit-
Hhhh j flui-
'FXURG.
ieglelent•oor het ?, terjediairïeftuur anZeeand.



1178 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mid*
delborg»
Regiementvoor het IntermediairBeftuur vanZeeland.
fluiting van den dagelykfchen Rechter, competent verklaard.
93. De Commifen, Griffiers, Klerken, Kamerbewaarder, Bodens en mindere Bedienden, der tegenwoordige Vergadering van Zeeland , gaan over op den tegenwoordigen voet, aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, tot dat dezelve nadere fchikkingen, daar omtrent gemaakt zullen hebben.
94. Ter voorkoming van alle hoogstnadeelige verwarring zal het Committé van Algemeen Welzyn, Waakzaamheid en Veiligheid, van de Provifioneele Reprefentanten des Volks van Zeeland, zo als het zelve, op den 20 July 1795 is famengefteld, deszeifs werkzaamheden voortzetten tot den elfden dag, na dat de Vergadering zal zyn geconftitueerd; wordende alle qualificatien, aan het zelve gegeven, nu voor als dan gehouden op te houden en buiten effect te zyn.
ZESDE HOOFDSTUK.
Van den Provinciaalen Raad en deszeifs werkzaamheid.
95. De Vergadering der Volksvertegenwoordigers zal binnen acht dagen, na deszeifs eerfte Sesfie, het zy uit deszejfs midden, het zy buiten zich, benoemen eenen Raad, beftaande uit negen Leden, om uit te maken den Proviuciaalen Raad van Zeeland; zullende vyf van deeze Leden uitmaken het Uitvoerend Departement, cn vier het Departement van Financie en Onderzoek. Welke zullen moeten hebben dezelve vereischtens als de Volksvertegenwoordigers, daar en boven ook niet mogen zyn eeniger manieren comptabel aan de Provinciaale Rekenkamer, wegens adminiftratie van 'sLands Penningen.
96. De Leden van deezen Kaad zullen elkanderen niet mogen beftaA, in of binnen <te«
der-



JAAR BOEKEN > Maart, 1706. "79
derden graad van Bloedverwantfchap of Zwager- ft
ft oT Wanneer Volksvertegenwoordigers tot Le- B den van den Provinciaalen Raad worden verko7en, zullen dezelve hunne plaats in de Vergade-i ring moeten verlaten, en hunne Plaatsvervangers »
OPo8°Den Provinciaale Raad zal onophoudelyk 1 refideren in de plaats, waar de Vergadering der« Volksvertegenwoordigers by den anderen komt. 1 en zullen deszeifs Leden genieten één Pond^ Vlaams daags, zonder eenige Emolumenten en; zonder eenige Commisfiegelden, of iets meer dan verfchot in rekening te kunnen brengen; zullende de Leden, voor Tranfport hunner Goederen, bv den aanvang en het eindigen hunner Commisfie, ontvangen zes Ponden Vlaams voor beide reizen»
00 De Voorzitter van de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, za] de Vergaderingen van den Provinciaalen Raad byweonen, en in dezelven voorzitten, maar zonder eene beflisfende ftem te hebben , ten ware de ftemmen mogten fteken; en ten einde aan het vereischte by dit Artikel te kunnen voldoen, zal de Voorzitter, geduurende den tyd van deszeifs voorzitting niet buiten het Eiland, waar de Raad refideert, mogen vernachten.
100. By afwezigheid van den Voorzitter uit den Raad , zit de Voorzitter of oudfte Lid van het Uitvoerend Departement in den Provinciaa'en
Kaiot.V°De beide Secretarisfen der Volksvertegenwoordigers wonen de Vergaderingen van den Provinciaalen Raad by, en fungeeren in denzei ven»
102. Alle Verzoeken en Addresfen, welke aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers worden gedaan, zullen, wanneer dezelve gefcheideo
iD-
URG.
legle-
tent
oor het
nter»
lediair
\eftuur
anZee*
and.



xi8o NIEUWE NEDERLAND3CHE
MlD" OELBURG.
Regie'
ment
voor- het IntermediairBeftuur vanZee" land.
i
i < i
i
i i
i i
j ï i
i
c c
is, aan den Provinciaalen Raad kunnen en moeten gedaan worden
103. Ten aanzien van huishoudelyke zaaken, zal de Provincmale Raad geene eiedbefluiten mogen nemen, als omtrent zaaken van weinig belang, en welker afdoening fpoed vereischt, en althans nimmer omtrent eera.'ge zaaken, tot welke de eenparige toeftemming van elf Leden der Vergadering van de Volksvertegenwoordigers wordt vereischt.
104. üe Provinciaale Raad zal in geenerleie *eval zich de Wetgevende Magt door het ernaneeren van Placaaten mogen aanmatigen; zullende aan denzelven alleen vryftaan om eene Provifioneele voorziening, by wyze van Publicatie Df Waarfchonwing te doen, in gevallen welke »een uitftel lyden-
Dezelve zal ook geene befchikking hebben over )penftaande of openvallende Ampten, Bedienaren of Commisfien; zullende alleen des noods, emand tot de Provifioneele waarneming mogen ■ualificeeren, tot op de eerfte gewoone Vergadeing der Volksvertegenwoordigers.
105. Deeze Raad is omtrent alle zaaken, op velke het ndvis, Bericht of Verantwoording van :emg Provinciaal Hof, Collegie, Plaatfelyk Beluur, Rechtbank, Arnptenaar of particulier en )elanghebbend Perfoon gewoonlyk worden of ia deszeifs inzien, diend te worden ingenomen' ;eauthorifèerd en verplicht dusdanig Advys, Beicht of Verantwoording te vragen en in te winlen.
106. Insgelyks is dezelve geauthorifeerd, om net zes uniforme ftemmen, te verleenen furchence van executie in Crimineele en van Proceiures in Civiele zaaken, immers tot zo lang by ie Vergadering der Volksvertegenwoordigers daar imtrent anders zal wezen gedisponeerd.
107. De Provinciaale Raad, welke, wanneer e Vergadering der Volksvertegenwoordigers ge-
fchei-



JAARBOEKEN, Maart , 1706. I igl
fcheiden. Is i ten minden éénmaal 's.weeks vergaderd, is verplicht, om alle zaaken, voorkomen de geduurende hec reces der Vergadering, welke een dadelyk en finaal onderzoek vereisfchen en daar voor vatbaar zyn, en andere, op welke de gevraagde Advifen, Berichten of Verantwoordingen ingekomen zyn, naar vereisch van zaaken, te flellen in banden van het Uitvoerend Departement of van het Departement van Financie en Onderzoek,
ic3. Ook is de Raad gerechtigd om de Vergadering by den anderen te roepen, zo dikwyls zulks by denzelven nodig en dieflftig bevonden wordt; zullende, in zo een geval, de Vergadering convoceercn tegen den zesden dag na list afgaan der Brievea, of ook tegen een kotter termyn, wanneer de nood het vereischt.
109. Op fchriftelyk verzoek van een derde van de Leden der Vergadering van de Volksvertegenwoordigers, is de Raad tot eene buitengewoone befcbryving derzelve verplicht; nogthafis aityd op zes dagen en met de vermelding dat de befchryving op fpeciaale requifitie gefchiedt.'
ïio. De Provinciaale Raad zal in de eerfte Vergadering, (welke echter, op een korter termyn dan zes dagen byeengeroepen, niet zal mogen gehouden worden voor twaalf uuren, na dat alle de rondgezondene Bodens zullen te rug gekomen zyn) de redenen geven van het befchry ven der Vergadering; zullende deeze redenen, wanneer de tyd en omftandigheden het toelaten, in de Brieven van befchryving uitgedrukt worden.
IIr. De Provinciaale Raad zal uiterlyk in de tweede Sestie van de gewoone of buitengewoone Vergadering der Volksvertegenwoordigers, vérflag doen van het geen door denzelven, geduu» rende het fcheiden der Vergadering is verrigt; zullende het verrichte van den Provinciaalen
Raad
Middelburg,
Reglementvoor liet IntermediairBefiutvr van Zeeland.



Middelburg»
Reglementvoor hc Inter' mediaii Beftuur vanZee land.
«82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ofaa|ekeurdde VcrgaderiDg moetea worden goedlia, Geene befluiten van denzelven zullen
voor wettig worden gehoudeQ, ten zy ten min.
Ren vyf Leden aanwezig zyn. «3« Alle de Leden van deezen Raad zvn. ' wegens hun gedrag en verrichte, verantwoorde-
d?gcrs*n gadcriDg der Volksvertegenwoor-
lH' .Het Uitvoerend Departement van den Provinciaalen Raad maakt een Collegie op zich zeiven uit, t welk afzonderlvk delibereerd en befluit, en door een der beide Secretarisfen van geadMeerd"08 ^ Volksverte2eDwcordigers wordt
115. Het Uitvoerend Departement verkiest op den dag van deszeifs eerfte Zitting, en vervolgens maandelyks op nieuws een van deszslfs Leden tot Voorzitter voor eene maand.
116. Het Uitvoerend Departement vergaderd ten roinften tweemaal *s weeks, en mag geene befluiten nemen met minder dan drie Leden, en ter voorkoming van onvoltalligheid mag nooit meer dan één Lid buiten Walcheren en St. Joosland, of het Eiland der refidentie vernagten ten •ware ingeval van de hoogfte noodzakelykheid met eenparige toeftemming van alle de Leden.
117. Het Uitvoerend Departement is verplicht uit te voeren en te doen uitvoeren alle wetten en befluiten, by de Volksvertegenwoordigers en Provinciaalen Raad te nemen; en voorts, des gerequireerd, aan de Volksvertegenwoordigers en den Provinciaalen Raad Rapport te doen, en dezelve te dienen van advis omtrent alle zaaken, de buiten- of binnenlandfcbe rust en Uitvoerende Macht deezer Provincie betreffende
118. Het zelve zai alle Amptenaaren en Bediendens deezer Provincie houden by de prompte waarneming hunner Posren.
liö. Vcorts zal dit Deptrtement verkenen
«1-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. «83
allo Ordonnantiën voor de gewoone betalingen, mitsgaders de buitengewone uitgaven by de Wet- D) gevende Macht toegedaan, gelyk. mede uitgaven, « Eer bedragende&dan 100 Vlaams in t^geheel ; voorts f in 't algemeen, wakende voor de R Fmanciüele en Politieke belangens van Zeeland, m
120. Mitsdien zullen onder de direOie en toe- v zicht van dit Departement ftaan sLands DoSeinen, de Munt, de invordering van allen 'sLands Middelen en Inkomften, gewoone en b buitengewoone, gelyk mede alle Ontvangers, y, Rentmeesters en Collecteurs van dezelve Mid- U delen en Inkomften. _
121. Het Uitvoerend Departement moet zorgen voor.de tm van de Provincie, zo van binnen als van buiten; en heeft, ten dien einde, onder deszeifs bevelen en beftelhng alle Militie binnen deeze Provincie, zich bevindende of komende, zo als ook de Vrywilligers uit de gewapende Burgeryen, voor zo yer dezelve binnen Zeeland van dienst zouden kunnen en willen zyn; en de bezorging tegen alle onlustige cn oproerige bewegingen binnen deeze Provincie, van welken aart dezelve zyn, en onder welk voorwendzel dezelve aangeftookt worden.
122. Dit Departement heeft, tot nadere dispolitie van de Volksvertegenwoordigers, de Judicature in cas d'Appel, over zaken in cas van Gemeene Middelen, gelyk mede zaken, welke eertyds by Burggraaf en Leenmannen plegen getermineerd te worden. Alles volgens de Ordonnantiën daar van zynde, en op den voet op welke deeze Jurisdictie by Gecommitteerde Kaaden pleeg tc worden uitgeoeffend. . .
123 Nogthans zal geen zaak ten principalen door dit Departement worden getermineerd, als met adfumtie van twee bekwame Rechtsgeleerden, by welke ten minften drie Leden van den Raad tegenvfocrdig zullen moeten zyn, zo dat
geen
in-
tLIK0.
tglem e/it
wr het Her- 1 ediair efïiiur, mZtt* md.



Middelburg»
Regie-
ment voor hei IntermediairBeduur van Zeeland.
1184 - NIEUWE NEDERLANCSCMK
geen z^ak door minder dan vyf Perfoonen wórde bèfiist.
124. Om welk alles na behooren te kunnen doen, hébben de Leden van dit Departement, ten allen tydé, toegang tot de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, 'sLands Papieren en Griffie, mitsgaders de Griffie van de Provinciaale Rekenkamer en het Comptoir Generaal.
En kan het Uitvoerend Departement altyd eisfchen de mondelinge en fehriftelyke inforraatieö van de voorfchreve Provinciaale Rekeakamer, den Ontvanger Generaal en van alle Plaatfelyke Regeeringen, Direftiën, Comptables, A aipteDaa • ten en Bediendens.
125. Het Uitvoerend. Departement vermag niet te ordonneeren eenige nieuwigheid van betaling, als nieuwe Traclemehten en Gages, noch ook ' nieuwe Fortificatiën en Werken aanleggen en maken, of importante reparatien en verbeteringen aan dezelve laten doen,
126. Dit Departement moet de vacature van alle Ampten en Bedieningen, binnen veertie.i dagén na het openvallen, fcbriftelyk-aangeven aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers öf den Provinciaalen Raad, ten einde de begeving aan eerstgemelde over te laten.
Hier van echter zullen zyn uitgezonderd kleine Bedieningen , welke aan Traftemsnren en Emolumenten, geen c£ jo Vlaams 'sjaars opbrengen, welke onmiddeïyk ftaan ter begeving van het Uitvoerend Departement.
IÏ7. f\iemand der Leden van het zelve zal rn^c h zitten over eenige zaaken hem in 't byzonder, of iemand zyner vrienden, tot in den vierden graad van Bloedverwandfchap of Zwagerfchap middelyk of onmiddeïyk betreffende.
.art Geen der Leden zal eenig belang mogen hebl eti in Pachten of Collecten van 'sLands Impofitien , noch ook in eenige Fabrieken, Trafikeö, jfcermgen of Compagniefchappen, welke eenige



JAARBOEKEN, Maan, 179S, n8j
ievetancien aan de Provincie doen; gelyk mede niet mogen koopen eenige Ordonnantiën, Actiën 1 of Credicen ten laste deezer Provincie. 1
129. In het algemeen wordt het Uitvoerend Departement alle Wetgevende 'Magt ontzegd en toegekend -al wat tot de Uitvoerende Magt eenig- •• zints behoord of betrekkelyk isi voor zo ver geen byzondere befchikkiog deswegens is ge-. maakt,
130. Het Uitvoerend Departement is altyd verantwoordelyk aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers.
131. Het Denartement van Financie en Onderzoek van den Provinciaalen Raad, maakt een Collegie op zich zelve uit, 't welk afzonderlyk delibereert, en door een der beide Secretarisfen
' wrdi geadfifteerd.
132. Het zelve verkiest op den dag van deazelfs eerfte Z'tting en vervolgens maandelyks, op nieuws, één van deszeifs Leden, om geduurende den tyd van eene maand de Directie te houden.
133. Dit Departement vergadert, zo dikwils onafgedane zaken en de aart van deszeifs werkzaamheid zulks vorderen, en wel ten minften eenmaal 's weeks: en, ter voorkoming van onvoltalligheid , mag nooit meer dan één Lid te gelyk buiten Walcheren en St. Joosland, of het üi... land der refideotie van de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, vernachten; ten ware ingevalle van de hoogde noodzakelykheid, en men eenparige toeflemming van alle de overige Leden.
J 134. Dit Departement is verplicht alle zaken, welke, door de Vergadering der Volksvertegenwoordigers of den Provinciaalen Raad, in desielfs handen worden gefteld, naarftiglyk en rypeJyk te onderzoeken, en zich in ftaat te ftellen, tïii otii
vflB-
■>EL1UR8,
neut
'Oor liet
'utcr-
nediair
Beftuur
'ar, Z,e<s'
'and.



n8ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Reglementvoor he, Inter mediair Beftuur vanZee land.
om de Vergaderinge der Volksvertegenwoordigers, of den Provinciaalen Rjad, by derzelver afwezen, te dienen van deszeifs confideratien en advis.
135 Het zelve is in het byzonder verplicht, om zich toe te leggen op eene grondige kennis van de Financien van deeze Provincie; alle middelen van bezuiniging op te fporen en aan de hand te geven, ontwerpen tot redres te vormen s en in het algemeen op al dat geen bedacht te . zyn. 't welk de Provinciaale Financiën bevor-
derlyk zoude kunnen wezen.
136 Ten dien: einde is het zelve bevoegd, om, omtrent alle zaken aan het zelve opgedragen, en, in het byzonder omtrent het Financiewezen van Zeeland, dusdanige voordellen aan de Volksvertegenwoordigers te doen, als het zelve nuttig en nodig zal oordeelen
137 Het Departement van Financie en Onderzoek heeft , even als het Uitvoerend Departement den toegang tot alle Provinciaale Charters en Papieren, en vermag insgelyks te vorderen de confideratien van d'e der Provinciaale Reken, kamer , den Ontvanger Generaal en verdere Amptenaarcn, welke ftaan in den dienst van de Provincie
r-,8 Dit Departement bepaalt zich tot het doen van Voordellen, geven van Advifen en maken van Ontwerpen zonder eenige zaken finaal te mogen afdoen of eenig beflisfend befluit te mogen neiren
139 Alle de Leden van den Provinciaalen Raid in beide de Deparrexenten. zullen verplicht zyn in de Vergadering der Volksvertegenwoordigers, by hunne aanftelling af te leggen den volgenden Eed:
Ik zweere den Post a/s Lid van den Provinciaalen Raad en het Departement t in het welke



JAA RBOEKEN, Maart. 179*. ii8J>
kc ik geplaatst ben, getrouwelyk te zullen waar- f nemen, zonder my door eenige gunst of' ongunst E voor of tegen eenige byzondere Perfoonen te la B ten bewegen, noch ook eenige Ordonnantiën , Ablien , of Crediten, ten laste deezer Provincie l te zullen koopen, of eenige gefchenken te zul-« len aannemen, direct of indireét , maar my in \ alles te zullen gedragen aan alle de Wetten en 1 Voorfchrifteh, by het Reglement voor het Inter-« mediair Beftuur, voor den Provinciaalen Raad i en het Departement, in het Welk ik geplaatst v ben, gtarrefteerd, en voorts alles te zullen doen l en nalaten, *t geen een goed en eerlyk Lid van voornoemden Raad en Departement, fchuldig is en behoord te doen en na te laten, en fpeciaal dat ik niets zal aanwenden, begunftigen of dulden, waar door ir.dragt zoude gefchiedén, op de onvervreemdbare Volks Oppermacht.
Zoo waarlyk moet my God Almachtig helpen!
140. Zo dikwyls de Provinciaale Raad en beide deszeifs Departementen eenige Voorftellen of? Rapporten aan de Vergadering der Volksvertegenwoordigers moeten doen, zal een Commisfie van ten minflen twee Leden, in de Vergadering der Volksvertegenwoordigers worden geadmitteerd, ten einde na het gedaan Voorftel of Rapport , dusdanige nadere mondelinge elucidatien té kunnen geven, als door de Vergadering mogt worden gerequireerd.
141. Ten aanzien van het arrefteeren in Perfoon vöör civiele fchulden eb de wyze van te rechtftellihg in het criminele, worden de Leden van den Provinciaalen Raad op dezelfde wyze behandeld, als de Volksvertegenwoordigers1.
Hier volgt de nevensflaande Verdeeling der Di/lricüen.
Dat wy vervolgens hebbel* goedgevonden het Iiü 2 voor¬
lidel-
DRC!.
leglexentoor het nierledia 'r tèfiuar an Zee* md.



n88 NIEUWE NEDERLANDSCIIE
MIDDELBURG. .
Reglementvoor he, IntermediairBeftuur vanZeeand.
voorfchreve Ontwerp ter goed- of afkeuring ase bet Zeeuwfche Volk aan te bieden, zo als wy doen by deezen en dat wy mitsdien het zelve oproepen tegeu Woensdag, den ó der aanflaande Maand April, en fpeciaal begeren, dat het zelve zal worden opgeroepen by Grond vergaderin■ gen, even als op den y deezer Maand heeft plaats gehad tot de keuze van Reprefentanten en Plaatsvervangers ter Algemeene JNationaale Vergadering. Wordende elk en een iegelyk, terwyl 'er nog geen Reglement voor het Intermediair Beftuur van Zeeland is gearrefteerd, opgeroepen, ÏDgevolge het Reglement voor evengemelde Nationaale Vergadering, als door het Zeeuwfche Volk behoorlyk gefanöioceerd.
Gelastende wy voorts aan de Municipaliteiten der Steden en Plaatfen , welke met de regeling der Grondvergaderingen zyn belast geweest, om de Ingezetenen te laten oproepen, even als op den 9 deezer heeft plaats gehad, en om voorts drie Perfoonen te benoemen tot Stemöpnemers voor iedere Grondvergadering, welke zullen vermogen de Stembevoegde en in de Vergadering comparerende Burgers mondeling op de goed- of afkeuring van dit Reglement te laten ftemmen, en verplicht zyn den uitflag der ftemming voor Zondag den 10 April ter 'sLands Griffie by een Verbaal van 't verrichte bekend te maken; zullende het befluit in deezen by de meerderheid der Grondvergaderingen worden opgemaakt, en de zulke, welke den uitflag van het verrichte binnen voorfchreven tyd nier zullen hebben bekend gemaakt, worden gerekend het bovenftaande Concept-Reglement te hebben goedgekeurd.
cd op dat niemand hier van onkundig blyve, ze' deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gewoon is te gelchieden.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter Vergadering
van



JAARBOEKEN, Maan, 1796. 1189
van de Provifioneele Reprefentanten van het Mn> Volk van Zeeland. In 't Hof aldaar te Middel- delburg, den 26 Maart 1795, het tweede Jaar derw&e* Bataaffche Vryheid.
{Was geparafheerd,)
C. G. BYLEVELD, Vt-
(Onder fiondi)
Ter Ordonnantie van dezelve,
(Was geteekend,~)
F. ERMERINS.
Gelyk van het geheele Gewest, dus was 'er ook van de Stad Middelburg eene Commisfie benoemd, ter herzieninge en verbetering^ ware 't mogelyk, van het Provifioneele Stedelyke Stemmings- en Regeerings-Reglement Op den 3 deezer deedt zy verflag van haare werkzaamheden , door het openlyk mededeelen van het volgende
liü 3
CON*



ïIQo NIEUWE NEDERLANDSCHE
CONCEPT - REGLEMENT op.
het Beftuur der STAD MID • DELBURG in ZEELAND.
EERSTE HOOFDSTUK.
De Stad wordt verdeeld in twaalf Wyken, welke ieder afzonderlyk vergaderen op zodanige plaatfen, als by iedete Wyk is uitgedrukt; in maniere navolgende:
EERSTE WYK.
"Degint op de Groote Markt, van de Pottemarkt af tot aan de Korte Gortftraat, de linkerzyde van de Pottemarkt en van de lange Vyle tot aan de lange Geere, de linkerzyde van de lange Geere, de korte Geere wederzydsch, de regterzyde van de lange Gortftraat tot aan de Koeftraat, de Koeftraat wederzyds, de geheele Beestemarkt rond, de regterzyde van de Vlisiïngfcheftraat, en het Agtercingeltje, van de Vlis-. fingfchebrug tot aan het Roosterftraatje, de Schouvagers Cingel, de linker- en regterzyde van de Spekrokery, de Pottebakkers Cingel, van de hoek van de ZaDdflraat tot voorby het Schuttershof, de huizen agter de Houttuinen, de Seisdam, de geheele Heeregragt tot aan de Noordpoortftraat, de linkerzyde van de Noordpoortftraat, het JS'oordplein , de Noord watergang , klein Vlaanderen, de huizen onder het Bolwerk cn Volderylaagte, tot aan de Seispoort, de Seislaagte wederzydsch, korte Cingeltje tot aan de Seisftraat, de Seisftraat wederzydsch, het Seisplein en Wale-cingel, Armentaansch Schuitvlot en Huidevetters-cingel; vergadert in de Engel* fche Kerk.
TWEE-
Middelborg.



JAARBOEKEN, Maart. 170S. hoi
TWEEDE WYK. I
c
Begint met de Bakkery op den hoek van des Varkemarkt, en voorts de geheele linkerzyde van de Gravenftraat, tot op de Groote Markt, het l Kaarfpel wederzydsch de linkerzyde van der Groote Markt, beginnende aan de Graveftraat/ tot aan de korte Gortftraat (daar in de Mostaart n Gang) de korte Gortftraat wederzydsch (daar in v de Goude Poort) de lange Gortftraat linkerzyde/ met het hoekhuis op de Varkemarkt, de Vlis- b ftngfcheftraat linkerzyde , beginnende aan de Hoogftraat, en eindigende aan de Stads Schuur, de regterzyde van net Vlisfings Wagenplein, de hoek om de huizen over het Karremansftal, en agterom 't Princen Hofje, de Winterftraat wederzydsch , de geheele Sleepers Cingel fot aan de Langevyle Poort, de Zandftraat wederzydsch en het Agtercingeltje na het Domburgs Schuitvlotftraat de huizen over het Bruggetje, en de Schuitvlotftraat wederzydsch; vergadert in de M&nnomun Kerk.
DERDE WYK.
Begint op de Markt, op den hoek van de Vlasmarkt met 't huis de Roode Tooren, regts af naar en tot aan de Pouemarkt de rechterzyde van de Pottemarkt, 't Schuyftel iraatje wederzydsch, de verdere huizen op de Pottemarkt van 't Schuyffelftraatje naar de Langevyle, dc rechterzyde van de Langevyle tot aan 't fieddewykftraatje, de regterzyde van de lange Geere tot aan de korte Geere 't Plein van de Smel» tery tot aan de Beestemarkt, het Roosterftraatje, de Beenhouwers-ringel tot aan 't Papeftraatje- het Papeftraarje wederzydsch, de Cingel tot aan de Langevylef>rug, van de Brug de rechterzyde van de Langevyle tot aan de Geere, de overzyde van de Langevyle van de Brug af tot Iiii 4 aan
lm-
ELüRG.
\egee»
■ngs
\cgle~
tent oor
licldcU urg.



HQ2 NIEUWE NEDERLANDSCBE
Middelburg
Regee*
rings Reglementvoor Middelburg.
aan 't Beddewykftraatje, het Beddewykftraatie en Schuttershofflraatje wederzydsch, de Cirkel van de Langevylebrug tot aan de Seisbrug (wtusfchen de Molenberg,) de Krommewele en Vlasmarkt wederzydsch tot aan de Herberg den Helm eo de wooning van de Concherge agter 't Stadhuis, de linkerzyde van de lange Noordfh-aat van 't Stadhuis af tot aan 't Simpelhuis draat je, het' Simpelhuisftraatje , Wingaardftraatje , Penninghoekftraatje, alle wederzydsch, van daar agterom 't Cingeltje van 't gewezen Arro-Ziekenhuis tot aan de Seisbrug; vergadert in de Nieu. we Kerk.
VIERDE WYK.
Begint met den Langenburgt van de Markt af wederzydsch, tot aan en over het naauwe van de Wal, eindigende met het huis van den Burger .7. Ie Oercq, de regter en linkerzyde van de Wal, de Sroopoort geheel, de Capoenftraat wederzydsch, de v\ al wederzydsch tot aan de Nieuwe Kerk., de Oude Kerkftraat wederzydsch (daar in de huizen in de Roofepoort,) de Nieuwe Ktrkftraae wederzydsch, de Reygerftraat wederzydsch, het geheele Choorkerkhof, de korts Gistftraat wederzydsch, de wooningen in de Munt, de geheele Abtdy rond, op de Balans te beginnen met het Coffyhuis, de huize aan dre zyde tot tegen de Pteterftraat, de Wagenaarflraat linkerzyde van de Balans af tot aan de Brouwery Ue 3 Tonnekens, van daar de overzyde van de Wagenaarllraat van de Oode Kerk tot aan den hoek van de Bree. de linkerzyde van de Bree tB aan de Noordvest, de huizen op de Woordu-sf vaa de Bree tot aan de Noordbnig, alle de Straatjes in de Baginagie, de Koningftrsat wederzydsch, de linkerzyde van de korte.. NöordOraat van de Noordbrug af tot aan *t Oade Kerkhof, de huizen agterorn de Oude
Kerk



JAARBOEKEN, Maan, 1706.* 1193
Kerk tot aan de Wagenaarftraat met 't huis van IV den Koster der Oude Kerk; vergadert m hetoi Auditorium naast de Choorkerk. bi
VYFDE WYK. 1
r
Beaint op de Groenmarkt op de hoek van de / korte Lombaardftraat, van daar af de regterzy- » de van den Langenburgt tot over de Wal, v voorls de overzyde van den Langenburgt van/ de hoek van de Wal af tot aan de Groenmarkt^ de Groenmarkt rond, daar onder het huis van de Muntmeester, de Kortenburgt wederzyds tot aan de Balans, de linkerzyde van de Balans beKiende" met het eerfte huis agter de Herberg, het Hof van Holland tot aan de Wagenaarftraat, de Bogaardftraat en de Latynfche Schoolgaat, beiden wederzydsch, de korte en lange Lombaardftraat wederzydsch, daar m de wooningen m de Poort van den Burger de Bruyn, vervolgens de lange Noordftraat, beginnende met hft hufs de Trappen, bewoond by den Burger T p van Oppen tot aan den hoek van de Oude Kerk, de Blindehoek wederzydsch, de huizen agter de Oude Kerk aan de zyde der lange Noordftraat, tot aan de Brouwery, de Brouwe,vde 3 Tonnekens, voorts de korte Noordftraar regterzyde .tot den hoek van het Oude Kerkhof over de Lambrechtftraat, de geheele öVerzyde'der korte Noordftraat , van de Noord" brug af tot aan de lange Noordftraat, de Lambrechtftraat wederzydsch, -de regterzyde van de lanS Noordftraat van de korte Noordftraat af tot aan *t Simpelhuisftraatje, de St. Jonsftraat en St. Bastiaanftraatje geheel, alle de huizen op de Cingel van den hoek over 't gewezen ArmZiekenhuis af tot aan de Noordbrug; vergadert ■*n de Oude Kerk.
Iiii 5 ZES
10*
ÏLJRG.
.egee*
•ngs
.egle-
•ent dor
üddel' urg.



iïS>4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
' Mm*
DELBURG»
Rcgee-
rings
Regie
ment
voor
Middel
burg.
ZESDE WYK,
Begint aan de Balans, de lange en korte St. Pieterftraat wederzydsch, de lange Gisrftraat wederzydsch tot aan de Wisfelbank en Paauwpoort, de Noordzyde van den Dam van de Paauwpoort af tot aan de Dambrug, van tiaar de Rotterdammerkaay tot aan de Nederftraat, het Kraanflraatje geheel, de linkerzyde van de Nederftraat, van de Kaay af tot op den hoek van de Breeftraat, de lange en korte Breeftraat wederzydsch tot aan de Oostkerk, agter de Oostkerk van de Azynmakery af tot aan de hoek van het Oosterfche Wagenplein, de Verweryftraat^ wederzydsch, en daar in het Glafekastftraatje, voorts het Molenwater, van den hoek der Verweryftraar af tot aan de Koepoort, de Herberg het Koningsplein en de huizen agter de Brandery, het Molenwater aan die zyde, als ook de bogt naar het Bolwerk by de Herberg het Zwaantje, de wooningen daar by op het Bolwerk, vervolgens het korte Molenwatfr tot aan de Noordbrug, en de regterzyde van de Noordpoortftraat voorby bet Arm - Weeshuis en de huizen aan die zyde tot de Smitfe tegen de Noordpoort; vergadert in de Franfche Kerk.
ZEVENDE WYK.
Begint op den hoek van de lange Pieterftraat aan de Bali-ns, de regterzyde van de Spacjaardftraat tot aan de Spuyftraat de Spuvftraai geheel, daar iö ook het Slopje en de huizen in de Suykerpoott, de regterzyde van de Spuybrug, van ue Spuybrug af tot aan de Moltlraat. de Molftraat en Pypftraat weocrzydsch, de Izabellegang, de reg.erzyde van de Lange Cingel. ftraat, van de Molftraat af tot aan ee Schujtvlo.ftraat de Lange Schuirvlotftraat wederzydsch, de korte Cingelftraat regterzyde, de regterzyde
van



JAARBOEKEN, Maart, 1796. H9J
van de Brakftraat van de korte. Cingelftraat af N tnt aan de Kaay, de overzyde der Brakftraat D van ae Kaay af tot aan de Breeftraat, de regB, rei/vde van de Lazaryftraat en LazarymolenSt tot op den hoek van de Lange Breeftraat* over de Dampoort, de Wolfertspoort, de woo-r Sen boven de Dampoort en de Nederftraat 1 aan die zyde tot aan de Kaay, de Oostpunt. enn de huizen daar agterom tot de Poort in de Ne-v derftraat uitkomende; vergadert in de Oost 1 Kerk. L
ACHTSTE WYK.
Begint op den hoek van de Haringplaats aan de zyde van de Balans, van daar af de Balans aan de regterzyde , en de regterzyde * van de Wagenaarftraat tot aan de Bree, de regteftyde van de Bree (daar in 't Cellebroershof, de Glasblazer v en deszeifs Plein) tot. de Zuid-cingel, de geheele Zuid-cingel van de Bree af tot aan het huis van den Burger A. Geene, de Gang en wooningen in de zogenaamde Bleekery, de huizen op de Haringplaats, de linkerzyde van de Spanjaardftraat en Spuybrug tot aan de Koepoortftraat, de Kcepoortftraat wederzydsch, de Vinkerzyde der lange-en korte Ciogelftraat, de korte Schuitvlotftraat wederzydsch, de linkerzyde van de Brakftraat, beginnende aan den hoek der korte Cingelftraat toe san de korte Breeftraat, de linkerzyde van de Lazaryftraat, de Bogt van Guinée, de linkerzyde van de Lazarymol^nftraat tot aan de Dampoort, als mede de huize op 't Smits-bolwerk en agte om het Bolwerk, als mede rondom het Oosterfche Waeenplein en het Oosterfche Kerkhof, de Oosterfcheftraat of Nieuwehuizen wederzydsch, als ook 't Bastion, en de huizen op 't Plein en ia 't Slopje naast het Burger- Weeshuis; vergadert in de Lutherfche Kerk, ^ ^
Iin-
Elr ■ JRG.
legee*
itigs '.egle•entoor
Middelurg.



Mro*
DEL» BORG.
Reget ritigs ' Regie ment voor Midd burg.
U9S NIEUWE NEDERLANDSCHE
NEGENDE WYK.
Begint in de Lange Noordftraat over het Madhuis, met het huis van den Burger 9 7
' . ir,u\"* en van daar die zvde van de Groote Markt tot aan den Langende!!*, de geheele
■ regterzyde van den Langen, en Kortendelft, beginnende aan de Groote Markt en eindigende aan de Bellingflraat, (daar onder de Gounen Leeuw en de Poort de drie Spuyten,) de Belhngflraat wederzydsch, de Kinderdyk, beginnende met het huisje over en naast de Spykerbrug, en vervolgens van de hoek van de Herberg St. Joris tot over de Bellingbrug, de Korendyk, de Goefche Korenmarkt aan de linkerzyde tot aan de Sasbrug, de wooningen in het Pakhuis Luyk, mitsgaders in de Poort en achter-de Pakhuizen van Roubergen, voor's op den Blaauwendyk te beginnen met de WestIndifche Pakhuizen tot aan de Kalkftraat, de Kalkftraat wederzydsch, de huizen achter de Teerpakhuizen tot aan de Vlisfindchebrug de iHikerzyde van het Vlisflngfche Wagenpiein tot aan de Vlisfingfche Poort, en ae Agtercingel aldaar tot aan de Kalkftraat; vergadert in de fFest'Indijche Kamer.
TIENDE WYK.
Begint aan de Groote Markt met den hoek van den Lange burgt, de geheele linkerzyde van den Langen en Korten lelft tot op den Dam in het Koffyhuis agter de Wisftlba.;k, de regterzyde van de Kortendeifr, beginnen.ie op den hoek van de Bellingftraat tot aan den Dam, de amdayde van den ,jam tot aan hef Scbuddevisftraa'je, het Schudde vis- en Moleoftrautje wederzydsch, daar in het Kuypers Gidennuis, het ov*nge der zmdzyde van-den Dam, de Dwarskaay, de huizen over de Dokbrug aan
de



' JAARBOEKEN, Maart, 179$. "97
de Oost Compagnie Werf, en agterom de Werf Bet huis vin den Onder-Equtpagiémees , ter, de huizen aan de Segeers Poort en op de, Commercie Werf tot aan de kleine Sasbrug, de MoleBitraat tot aan de Segeermolen, de huizen agtlrom het Aarfenaal, de Blaauwendyk tot aan de West-Indifche Pakhuizen; vergadert in de Choor-Kerk. -
ELFDE WYK.
Begint in de Graveftraat op den hoek van 't Sus-eritraatje, de linkerzyde van de Graveftraat tot aan de Hoogftraat, de Hoogftraat wederzvdsch, de Stads Schuur, Watermolen, Tugthtus "de Visfchersdyk, van daar die zyde van de Goefche Korenmarkt en de geheele KoufteenMendyk, vervolgens de Nieuwe Haven- van de Poort fehuius over de Mennoniten Kerk at, tot aan de St Jansftraat, de Turf- en Houtkaav, Londonfe en Bierkaay, de geheele Rouaanfche Kaay, eindigende met het hoekhuis aan de Dwarskaay; vergadert m de Gasthuis Kerk»
T W AAFDE W Y" K.
Begint op de Groote Markt, het eerfte huis aster de Lakenkoper van Zoelen, en zo de linkerzyde van de Graveftraat tot de Susterftraat, het'Susterflraatje wederzydsch, en daa: in 't Plein van de Vismarkt Kerk, en de hutzen in 't Garnaatftraatje, de St. Jansftraat wederzydsch, daar in ne geheele St. Jauagang, en in 't Gat van de Vismarkt, het Kleine Heereftraatie, de Heereftraat wederzydsch, de Geertruidftraat wederzydsch en de wooningen in het Slopie, en einaelyk de Nieuwftraat wederzydsch ; Vergadert in de Vismarkt Kern.
TWEE
VJlD>ELIURC.
Regee*
nngs
Regie*
ment
voor
Middel-
burg.



ilQ8 NIEUWE NEDERLAKDSCHE
Mid»
DELBURG.
Régee*
rings
Regie*
ment
voor
Middel'
burg.
TWEEDE HOOFDSTUK. Over de Stemgerechtigden.
Art. i. Stemgerechtigden in de Wyk-Vergaderingen deezer Stad zyn alle Manspersonen, die in het volgende Artikel niet fpeciaal worden uitgezonderd.
2. Van het Stemrecht of de uitoefening van dien zyn uitgefloten de navolgenden:
1. Allen, die den ouderdom van twintig Jaaren niet hebben bereikr. Deeze bepaling echter fluit niet uit de zodanigen, die boven de achttien, doch beneden de twintig Jaaren oud, van hun Stemrecht volgens Art. i van het Provifioneel Stemmings-Reglement hebben gebruik gemaakt, en als zodanig by de Wykineesteren bekend liaan.
2. Alle Perfoonen buiten deeze Republiek öf de Colonien van deezen Staat geboren, die federt twee Jaaren, en alle Inboorlingen deezer Republiek of der Colonien van deezen Staat, die federt één Jaar hunne vaste woonplaats binnen deeze Stad niet hebben gehad. Onder deeze bepaling zyn niet begrepen de uitgewekenen by of ter oorzaake der Omwenteling van 't Jaar 1787, noch ook dezulken, die binnen deeze Stad geboren en federt naar elders vertrokken zynde, wederom hunne vaste woning binnen deeze Stad genomen hebben.
3. Alle huislelyke Bedienden, binnen deeze Stad niet geboren, ten zy uit hoofde van hunne eigene en afzonderlyke huishouding, 'sLands en Stads Lasten betalende.
4. Allen, die om verkwisting, wangedrag of krankzinnigheid onder Curatele- ftaan.
5. Allen, die in Wees-, Diaconie-, Armenof andere Godshuizen om niet onderhouden worden; mitsgaders die uit de Armen-kasf'en
in



JAARBOEKEN, Maart, -7S>6. 1«99
in het laatst afgeloopene Jaar, te rekenen tot den dag der Wyk Vergadering, langer dan drie maanden zyn bedeeld geworden.
6. Alle Bankroutiers , mitsgaders zulken, welker Boedels aan de Kamer van Defolate Boedels overgegeven zyn; ook de geenen, wel-, ise Brieven van Ce fie verkrrgen hebben, tn lang dezelve hunne Crediteuren niet ten volle hebben afbetaald: ten ware de vöornoemc'e Perfoonen by een fpeciaal Declaratoir van den Rechter kunnen aantoonen, dat hunne Infol-, ventie niet uit eigen frauduleufen handel is voortgefproten.
7. Alle Militairen, ten ware dezelven Inboorlingen deezer Republiek of der Cohnien van deezen Staar zynde, federt één Jaar, en buiten deeze Republiek of buiten de voorfchreve Colonien geboortig , federt twee Jaaren hunne vaste woonplaats binnen deeze Stad gehad hebben
8 Al'e Perfoonen in Eed en direcren dienst ftaande van eenige vreemde Mogendheid.
9. Allen, die wegens mi; daad door den Rechter zyn veroordee'd.
10. Allen, die op befluit van den Rechter^ gevangen zitten, mitsgaders a'len , die voor den Rechter vnn misdnad zyn befchuldigd, zo lang dezelve niet zy» vrygefproken
11. Allen , die in eenigen opzichte aan het 'ue^erken en uitvoeren van nproet en plundering zich Webbe-i lëfiuldig gemaakt.
2. AHen, weli e in de Wykv igadering niet hebben gedaan en geteekend het navolgende Declaratoir:
Ik verklare binnen deeze Provincie én binnen deeze RepvMiek vbW wettig te houden alleen zodanige Regeeringform, welke gegrond is op de Oppermacht des geheelen VoVÓK en ik houdt voor onwettig en met de gemelde Oppermacht
des
vlrö»
DEL3URG.
Hegee-
'ings\
Regie -
Tient
voor
Middel'
'wrg, '



i20o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middel-
bobo.
Regec* rings Reglement'voor Middelburg.
des Volks ftrydig alle Erfelyke Ampten en Waardigheden, ,
3. Het Stemrecht kan niet worden uitgeoefend, dan in wettig byeengeroepene Wyk vergaderingen.
4. Het Stemrecht kan niet worden uitgeoe* fend, ten zy door een iegelyk in Perfoon te genwoordig zynde, en niet dan in die Wykvergadering, onder welke de Stemgerechtigde behoort.
DERDE HOOFDSTUK.
Over de Wykmeesteren en de Secretarisfen der Wykvergaderingen.
Art. 1. In ieder der Wyken deezer Stad zullen worden aangefteld een Wykmeester, een Plaatsvervanger en twee Secretarisfen, en zulks in maniere als by het IV Hoofdftuk Art. 10 en volgende wordt bepaald.
2. .De Plaatsvervanger vervult den Post van den Wykmeester by deszeifs overlyden of verhuizen uit de Wyk, waar in hy is aangefteld, mitsgaders in de Wykvergaderingen, en in de byeenkomften der Wykmeesteren, wanneer dezelve verhinderd wordt aldaar te verlchynen.
3. De Wykmeesters , Plaatsvervangers en Secretarisfen fungeren een Jaar.
4. Zy zullen voor deeze Posten niet mogen bedanken, ten zy om voldoende redenen, dadelyk by hunne benoeming te allegeeren, dewelke door de meerderheid der prefente Stem-i gerechtigde Burgers in die zelfde Wyk vergade-ring zullen worden beoordeeld.
De Wykmeester, Plaatsvervanger en Secretarisfen, welke reeds één Jaar hebben gefungeerd , zyn niet gehouden het eerstvolgende Jaar die Posten aan te nemen.
5. Wykmeesters «n Plaatsvervangers moeren
zyn
!



• t„ „ , wö0. Perfoo- Grond- Repre- Hoofdplaats. \Qrond- Peff00'\*gg'
TV T c rp T} TPTF N Hoofdplaats. \Grond~ l6>Ju0 J rfnU J r \ vers. nen' mn' verS- Jentm
VERDEELING der D I S T R I L 1 EN vefgt ^ % !? '° I ^et Tra^'rt ' 6,318 120 "
van ZEELAND, tot het verkiezen der Provin- Ho*\u ^ I N&' I<$'
. , ™ l i-- *-ni f 1 Poortvliet 757 j
aaale Reprefentanten. j GoeSm K 7 Goes 37- rSr> Maarten8dyk 12to
,1 1 Wolphaarsdyk __^Z ^88 8 I c Mnnr 4 < Scberpenisfc 635
■ _ 43 ^ f «5 LWestkerke 148 \
\Pcrrc0*Perr°-Grond-Repre> No. 12* - tensdyk. 2002
plaats. frond-{ Li ^ f A Krabbend*. 3*3 ^ ^SF- ^ _ f
No. 1 tot 5. 1 INieulande J*4 6g h 4551 8. 1
I 11T , "~No. 17 en 18.
f 35 Middelburg *?6«< 1 a {Waarden 291
Uddelburg. ^ 5 stads-Ambachten 24.^ . 3014Ö| +0 5 I fcKruuiingen a8° n„v r ia Zierikzee 6<=>U
— "~""~* l Kruinirgsn. A „ '' . C Nieuwerkerke in Daiveland 697
No. 6ea 7. I 2 fër£eke „, , 5 2 tCappelle aldaar 136
I ' ISchore en Vlake 3-4 Zierikzee. i yF * 833
f 11 Vlisflngen . . 5;9' I „ D. . . ,J?3 1 1 Dreyfchor 665
t| 1 Oostfouburg . . . s*5 I « Cappelle, Biefehnge en Ev.'Wdyk ^ T Noordgouwe 494
I fWestfouburg L » Wemeldiogen _J^i . _ 8 t i: . 8 8078 .-« a
«I 2 LR-itthem j *9' 821 No# I3< Ko'
. „ fBekerke 397 fKattendyke JJ5 | Ouwerkerk 549
l 2 LZoutelande ' 8or S ) Cloetinge °37 } , I cOosterland 614
785o 16 a LOostbeveland " 80j r J ISt. Jansland 236 0
No. 8. ,. v| Bruinisfe. < . 850
1 f's Gravenpolder 400 j 1 2 Bruiaisre 828
r 2 Koudekerke . • . 3 iZwake 7° 1 >, Soramelsdyk 155+ 9 t
t fBottinge If 's Gravett- . , . — f* }^J- 3781 8 *
1 t Melis en Mariekerke 364 ^ polder. < 1 Hoedekenskerke 497 ^ ;> i0>
505 I 1 1 Baarland en Bakendorp 457 j
fWestcappel "43 fOudelande 345 f r WèstenfchouW :n 6)
Westeappel. \ a LPoppekefke C9 2 ^ Ellewoütsdyk en Eyeringc 345 r |Burcht 316
^ -—7 121 LDriewegen en Coudorpe 387 LHaamftede !«f
„ fOostcappel 0£o , ' \ 1 * 944
3 LAagtekerke 277 v • ^- 1 Ovezande 43. 7( 8 ! 1 ! cRenisfe 285 I
" 651 M. *. I 1 ! S 1 iNoordwdle 283
C 1 Domburg buiten en binnen • 3_ 4396 81— wo< J4' nnn \ ] —— 5^8
• f rNisfe e- , , ' I cSerooskerke 180
No. 9. 1 <; Baarsdorpe en Smoutskerke ff i I ! 1 lEUemeet 287 1
a, L'sHeeren Abtskerke 100 \ I j * 467
f fVeere met Zandyk binnen 1800 BM,™!B* < 6 tifjoiMri' 1 c Eikerzee 302
1 4 'cKleverskerke 1 l9i 1 Borsfelett •> 6 haven. | 1 iüe Ambachten 383 J
1 ., 826 Heynkens- 1 'sHeerenhoek „ , ^85
I 2 Arnemuiden . I7n 4 * "vj..t,-..o--..u . t tfv15 1 Brouwershaven 1 690
Fiere. 4 fSt. Laurene ] f'sHeeren Arentskerke 1033 ; rNieuwerkerke in Stiouweii ■ 189 , f
* 1 rBrigdamme 273 3 < Wisfekerke . - 94 j / , ) Kerkwerve 229
| — 443 L'sHeeren Hendrikskinderert 93 1 Uengerskerkè 148
fGrypskerke 399 —- > - 6 $66
t 1 iHogelande ,49 ..o f cSt. Joosland „„, rZonnemaer 297 }
± 1 * ' _üï 3768 8 . j |l 1 i Middelburgse Polder m dat Edand 234 , J Bommenede 237
No. 10. I I | ' I_! dTQj 81 I LBloys 30
! No. 15. „, —— 564 4484 8 t
' f f Zandyk buiten «Ml r rHet Fort van Bath "| —, —«
1 XSchellag 1 7 I Bath en Rilland Jb" Te fatnen . 8ftW2 160 ao
LGapinge l75 1 I Maire 1 !
c r 470 IHinklenoord . 35
o rSerooskerke J5» ^Valkenisfe . I?
1 2 p«0lder .-2 894 ^ sTholen en Schakerloo S
C^- i , We f IV*.. 3 J^Uyen ^ J S
i^ats Li 79» ^ " ■ ■ J st. Philipsland o ^ >**
2 Colynsplaat . - t J 1221 'cOud VosU 87Ö | 1 r wisfckerke en Geendyk l0°6 8 IVryberge 3°
ft < Campens Nieuland 6* - I
. L'sGravenhoek _JJ8 Lr 1 Nieuw, Vosmaef ___i4o88 1 8 1 1
, 4555 8 l_ —— ——|- \
" "TT \~Zr Tranfportere . I 613181120 I 15 ï
j Tranfportere . 1 4°7*5 80 » 10
* 1






fAAR-BCEK-ÊN, Maart, i796< .raol
ayn Stemgerechtigde Burgers, in de Wykver gadering tegenwoordig, hebbende bereikt Jen ouderdom van 25 Jaaren, zedert twe<- Jaaren binnen deeze Scad #üona'giig^ en kunnende' lezen en fchryven.
Dee<:e bepaling van twee T'aareil inwooning fluit niet uit de uitgewekenen,'by of ter oorzake der omwènteiing van den Jaare 787 it ch ook dezulken; die binnen aeez? Stad ga' booren , en zedert naar elders vertrokken zynde, wederom hunne vaste woonplaats binnen deeze Srad genomen hebben.
De Leden en Ministers van het Provinciaal óf Sïëclelyk Beftuur zyn niet benoembaar tot Wykmeester, Plaatsvervanger of Secretaris.
6. Wanneer een Wykmeester en deszeifs Piaaisvervanger' beiden binnen het Jaar, w=,ar voor zy zyn aangette] 1 , mogt-n over.ydeh, of uir hunne Wy; verhuizen zuüen, de-ze vacaturen tërftohd vérvuki wor.en in eene, door' het ,OM!egie van Wykmeesteren ten dien expresfelyk by een te roepeue Wyk vergadering. Doch wahhèer het zelfde plaats hadt omtrent de Secretarisfen ?.?,] derzelver Post tot de eerstvolgende Wykvergadering onvervuld blyven, en in*U3i"chen duor een of tw.e der Stemgerechtigden , door den Wykmeester daar toe °te verzoeken, worden bekL-e 3
7 Wykmeesteren zyn gehouden, naauwkeurig Register te Houden van alle Mansperfoonen, die den ouderdom van vyf en twintig Jaaren hebben bereikc, en in hunne Wyk woonagrig zyn, mit^ga.tcs van alle dadelyke Stemgerechtigden tot hunne Wyk behoorende, ingeval van inkomen, overlyd n of verbazen eens Sf-mgerechtigden in of uit de Wyk, moet deszeifs naam In het Register gepkatst of daar uit geroyeerd warden
Hem zullen van Stads wegë de nodige b^e.
Kkkk s* km
Mm- '
delburg-
Regee* rings RcgleJ ment voor Middelburg.



xaoa NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ma*
DELr
BTJRG.
Regcc rings Regie* mtnt yoor Middelburg.
ken ten voorfehreven einde worden ter hand gefteld.
Ook zyn zy gehouden, in het laatst van de Maand Mey van ieder Jaar een a gemeene, omfcnryving van aile Mansperfounen twintig Jaaren oud, ieder in «yne Wyk te doen
Dezelve zullen Jaarlyks voor het eindigen van hunnen Post ter Secretarie overbrengen eene naauwkeurige en geteekende opgave der veranderingen, in beide de Lysïen voorgevallen; ten einde het A'gemeen Register, het welk ter Secretarie zal worden aangelegd en gehouden dien conform in order worden gebragt.
8, Alle oproepingen der Burgery, zo w ' extraordinaire als or iin?ire worden door Wykmeesteren, (welke d'ur toe alléén, en met uitfluiting van allen anderen zyn bevoegd) gedaan en bekend gem. akt do^r miJdel der Srads-Cou. rant, ten minften tweemaal vier en twintig uuren voor den tyd, waarop de v\ ykvergaderingen moeten gehouden worden, 'ten zy zulks onmogelyk ware;, met eene zakelyke opgave van het oogmerk der oproeping: cok worden dezelve dopr de beHe S'ads Omroepers op alle hoeken van de Straaten d?ags te vooren aange» kondigd.
Van alle oproepingen wordt door Wykmeesters aan den Prefident van den Raad kennis gegeven.
9. Wykmeesteren zullen de Burgery oproepen alléén tot het doen van die verkiezingen, waar toe dezelve is gerechtigd, tot het beflisfen van alle zulke zaaken, waar over de Vertegenwoordigers des Zeeuwfchen Volks of he$r Stedelyk Beftuur nodig zullen oordeelen der2.)ver wil te vernemen; als mede wanneer hondert Stemgerechtigde Burgers by het Collegie van Wykmeesteren eene oproeping der Wyken vorderen en het oogmerk, waar toe dezelve wordt gevraagd, fchrittelyn opgeven»
ÏOs



JAARBOEKEN, Maart, 1196. 1203
10. Wykmeesteren, Plaatsvervangers en Se ! cretarisfen zullen elk in hunne Wyk vergade-: ring, by derzelver aanlteling, in handen vam den oudften Stemgerechtigden , aldaar tegen-
woordig, afliggen de volgende belofte.
Ik betove (Uit ik. den Post van WykraeeUer, Plaatsvervanger of Secretaris, my door deeze IPykvergadering opgedragen, met alle getrouw heid .zal waarnemen, en zorgvuldig in deeze myne betrekking toezien, dat geene inbreuken gejchkden op het geen ten opzichte der Stemgerechtigden in het algemeen, en der Wykmeesteren , Plaatsvervangeren of Secretarisfen in het byzonder, is geftatuéerd en bepaald by het Reglement op het Stads beftuur gearrefteerd den
VIERDE HOOFDSTUK.
Over de Wykvergaderingen , derzelver Beftuur en Werkzaamheden.
Art. 1. Geene byeenkomst van Burgers,
door Wykmeesters niet behoorlyk opgeroepen, is voor eene wettige Wykvergadering te houden.
2. Niemand zal gewapend in de Wykvergadering mogen verfchynen , nog in eenige Uniform of Orderkleed , ook niet met eenig diftinétief teeken.
3. De Wyken komen op denzelfden tyd za« men in derzelver Vergaderplaatfen.
4 De Wykmeesters zullen ieder in hunne Wyk, de Wykvergadering*^! rjgtaien, befluuren en fluiten.
5. Wykmeesteren zullen de Wykvergaderingen houden met gefloten deuren, en een quartier uur na den bepaalden tyd dezelve beginnen.
6. Zy zullen toezien, dat geene dan Srem* gerechtigde Burgers aldaar tegenwoordig zyn, *\a inf geval van twyffeling of gefchil over de
Kkkk 2 ftem.
vlini
>EL1ÜRC.
R.cgce* rings Rtglenentvoor Middelburg.



I204 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mid-
DFLBURG,
Regee.
rings
Regie-
ment
voor
Middel
burg.
ftembevoegdheid van eenen der aanwerigen^ zal de meerderheid der tegenwoordig zynde
l Stemgerechrigue Burgers, in afwezigheid an hem over wien het gefchil is , het zelve dadelyk befl sfen: behoudens de vryheid ;;an den geenen, die afgewezen wordt, om zich in eene voegende WyKvergadering na-er te juftlficeren.
7. Wykmeesteren zullen in elke Wyk ve rgadering de aanwezigen 'el'en, en elk een byzon-
' dar Nummer laten trekken.
8- De Sfcetarisfen zullen Lysten houden van de Numtüers, die ieder getrokken heeft, en elks naam by zyn Nummer aantekenen.
9. De Stemgerechtigden zullen zich naast elkander op de daar.toe gefielde zitplaatfen nederzetten.
10. Wanneer 'er Wykmeesters of Plaatsvervavgers moeten ve>kozan worden, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger, die de Wykverga^ering beftuurt, de vereischten van eenen \Vykfi~.eester en Plaatsvervanger voorlezen, ver= mthi by het 111 Hoofdfluk Art. 5.
\ervolgens zal aan ieder aanwezig Steragerechugd Burger door een der Secretarisfen worden er hand gefteld een Billet, waarop een iegelyk een Perlo ri uit de aanwezige Stemgerechtigden , de vereischte hoedanigheden hebbrn Je, tot WykmeesTer of Piaatsveivanger refp^élvelyk zal benoemen.
Die niet ichryven kan, zal aan de Secretarisfer. den by hem bedoelden Perfoon opgeven, dewelke denzelven op het Billet zullen fchryven.
11. ier'er Stemgerechtigde zal op zyn Nummer worden opgeroepen, en zyn ingevuld > doch c -ettkend) Billet in eene daar toe gefielde busfe werpen
Dit door alle de aanwezige Stemgerechtigden verricht zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger de busfe openen, en de naamen def geenen, die benoemd zyn, overluid Jeezen*



JAARBOEKEN, Maart, 1796. iaqS
dewelke door de beide Secretarisfen zullen aan- ] getekend worden Indien 'er iemand, die niet j verkiesbaar is, geftemd was, zal zodanige ftem 1 niet aangeteekend worden
ia. Wanneer de geftemde Wykmeester of Plaatsvervanger de btfliste meerderheid heeft, dat s ten minden eene ftem meer dan de helft van alle de ftemmen, zal hy gehouden worden tot Wykmeester of Plaatsvervanger wettig verkozen te zyn.
13. Doch wanneer 'er niemand zulk eene meerderheid van ftemmen heeft, zulle die twee Perfoonen, welke de meeste ftemmen hebben, op nieuws worden voorgedragen, om daar uit een verkozen te worden, en zal als dan de meerderheid van ftemmen; en in geval de ftemmen fteeken: het lot beflisfen.
14. De Secretarisfen worden uit de aanwezige Stemgerechtigden op gelyke wyze aangefteld, zonder dat evenwel in derzelver verkiezing eene beflisfende meerderheid van ftemmen noodzakelyk is.
'ij Wykmeesters , Plaatsvervangers en Secretarisfen worden afzonderlyk verkozen en aan gefteld.
16. De Secretarisfen zullen naauwkeung aanteekening houden van alle de Stemgerechtigden, welke in iedere Wykvergadering afwezig zyn geweest; en zal deeze aantekening onder den Wykmeester blyven berusten.
VYFDE HOOFDSTUK.
Over het benoemen van Kiezers.
Art. 1. Iedere Wykvergadering zal telkens, wanneer in het Stedelyk Beftuur een of meer plaatfen moeten vervuld worden, uit haar midden drie Stemgerechtigde Burgers tot Kiezers benoemen.
Kkkk 3 a,
vlin-
)ELIORG.
RegeerHngsReglementvoor Middelburg.



ï2o6 nieuwe nèderlandsche
Middelburg.
Regee-
t ingj
Regie*
mcut
yoor
Middel
burg. '
«• Alvorens tot die benoeming over te gaan^ zal de Wykmeester of. Plaatsvervanger de vereischte hoedanigheden in één Kiezer (Art. 3 vermeld) overlaten.
3. Kiezers moeten zyn Stemgerechtigde Burgers, in de Wykvergadering tegenwoordig, hebbende bereikt den ouderdom van 25 Jaaren, zedert twee Jaaren binnen deeze Stad woonagtig, en kurtnende lezen en fchryven.
Deeze, bepaling van twee Jaaren inwooning fluit niet uit de uitgewekenen by of ter ooizake der omwenteling van 't Jaar 1787, noch ook dezulken, die binnen deeze Stad geboren en zedert naar elders vertrokken zynde, wederom hunne vaste woonplaats binnen deeze Stad genomen hebben.
De Leden en Ministers van het Stedelyk Beftuur, als mede de Wykmeesters, en by derzelver abfentie de Plaatsvervangers, zyn tot Kiezers niet benoembaar.
4. Al wie tot Kiezer verkozen wordt, is verplicht dien Post aan te nemen: met deeze uitzondering, dat de geene, die by de laatst' voorgaande verkiezing tot Kiezer is benoemd geweest, en na gedaane uitloting als zodanig is aangebleven, by de eerstvolgende benoeming van Kiezers, zich zal kunnen exculeren.
5. Aan ieder Stemgerechtigd Burger, in da Wykvergadering tegenwoordig, zal door een* der Secretarisfen worden ter hand gefteld een Billet, waarop een iegelyk drie Perfoonen uit de aanwezige Stemgerechtigden, de vereischte hoedanigheden hebbende, tot Kiezers zal benoemen.
6. Die niet fchryven kan, zal aan de Secretarisfen de by hem bedoelde Perfoonen opgeven , dewelke dez'elven op het Billet zullen fchryven.
7. Ieder Stemgerechtigde zal op zyn Nummer worden opgeroepen , en zyn ingevuld
(doch



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1207
(doch ongeteekend) Billet in eene daar toe ge- I Itelde Bus werpen. . 1
8 Dit door alle de aanwezige Stemgerech_i tieden verricht zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger de Bus openen, en de namen der eeenen, die tot Kiezers benoemd zyn,? overluid lezen, dewelke door de beide Secre-1 tarisfen zullen aangeteekend worden. '
o. Indien 'er iemand, die niet verkiesbaar1 is tot Kiezer geftemd wordt, zal zodanige ftem niet aangeteekend worden. <
10 Alle de ftemmen aangeteekend en uitgetrokken zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger aan de Wykvergadering bekend maken welke drie Perfoonen de meeste ftemmen hebben, dewelke vervolgens als de wettig verkozen Kiezers van zodanige Wykvergadering gehouden worden. _ /,
11. Ingevalle de ftemmen fteken of gelyk zyn, zal de oudfte in Jaaren der aldus benoemden Kiezer zyn.
12. De Kiezers zullen in handen van den Wykmeester of Plaatsvervanger afleggen de navolgende belofte:
Ik belove dat ik my van mynen pltgt als Ktezer naar myn geweten kwyten zal, en ponder aanzien des perfoons naar myn beste kennis tot Vertegenwoordigers deezer Burgery in het Stedelyk Beduur alleen ftemmen zal zodanige bevoegde Burgers, van welker eerlykheid, deugd, kunde en Vaderlandsliefde ik my overtuigd houtje ■ en geenzints de zodanige, waar van ik vermoede' dat zy het voormalig of eenig ander Beftuur, ftrydig met 'sVolks onvervreemdbaarc Oppermacht wederom zouden willen invoeren.
\%. Na het afleggen van voorfchreve belofte, zal aan de Kiezers worden ter hand gefteld een Geloofsbrief, door den Wykmeester of Plaatsvervanger en de Secretarisfen onderteekend, zvnde van deezen inhoud:
Kkkk 4 D«
Ata-
iELURG.
legee-
ings Zegle-
■ient 'oor
Middel>urg.



MIDDEL'BURG.
Regee* rings Reglement•yoor Middelburg.
tsoS NIEUWE NEDERLANDSCHE
• De Wykvergadering N°. heeft be¬
noemd tot Kiezers de Burgers .Middelburg den , : s\s
Wykmeester 'ais se-
cretarisren.
14 Dit verricht zynde, fcheidt de Wykvergadering uit een.
ZESDE HOOFDST UK..
Over de benoeming en aanjielling van het Stads Beftuur.
Art. 1. De drie Kiezers uit iedere Wyk zullen zich daaelyk na hunne benoeming beseven ten Stadhuize in de Raadkamer, alwaar dezelve met alle eguards aan hunnen Tost verfchuldigd zullen 'ontvangen worden door twee Leden uit het Stedelyk Beftuur, namelyk één Lid uit den Raad en één Lid uit de Rechtbank door ieder Collegie refpefliyelyk daar toe tê committéren; dewelke de Geloofsbiieven der Kiezeis zullen exaroineeren, en dezelve wettig bevonden hebbende te rug geven.
2. Vervoigends zal de voorfcnreve Commisfie uit bet Stads Befinur de drie Kiezers uit iedere Wyk doen uitloten tot op één, zo dat ser flegts twaaif Kiezers, ers wel uit iedere Wyk één zal aanblyven. De uitloting gefchiedt in deezer voege; 'er worden drie,Billenen van gelyk e grootte genomen, op een van welken fëfchreven is Kiezer; ateze. Billenen worden op een egale wyze toegerold en in een fluweeien zakje geworpen, het welk door voorfchreve Commisfie aan de drie Kiezers uit iedere Wyk afsonderlyk wordt geprefenteerd, om door ieder derzeiven daar uit een Billet getrokken te worden. Deeze uitloting over alle twaalf Wyken ieder afzonderiyk verricht zynde, worden de Biljetten geopend, terwyl de geenen, op wier
uit-



JAARBOEKEN, Maart, 1796 Ta°o
uitóetfOkkan Billet het woord KUzer gefchreven N Raaf/als efFcClive Kiezers aanblyven en fungee-i,
TE\ ZS!Ser de ^eèjèwm Kiezer s ne Perfoonen mogen zyn, die elkander in Bloed- « vlrwantSp of Zwagerfchap beftuan ,n den, derden graad icgefloten: en dus by voorbeeld* Sn Valer en Zoon. geen Grootvader en Klein-n. loon, geen Stiefvader en Stiefzoon, geen twee v Broeders of Zwagers, geen Oom en Neef zo ■ min door aanbuwelvking als door Bloedverwant- t fchap, te gelyk als Kiezers mo&en aanblyven en het Verkiezingwerk uitoefenen
a Indien eenige der aangeblevene Kiezers elkander' beftaan binnen de graden by het voorgaande Artikel gemeld, moeten de zodanigen onderling loten, wie hunner als Kiezer aanblyven zal: lullende de laats van hem. die afgeoot wordt door een' der twee bevorens uitgelee Kiezers uit dezelfde Wyk, by het lot worden aangevuld: en ingevalle de aldus wederom aangekomene Kiezer aan een' of • nder mute binren den derden graad beftaat, moet d- afloting en aanvulling wederom gefchiedén als voren, tot dat het tw-^Vftal der Kiezers wettig en compleet is.
c. Deze aanvulling zal op gelyke wyze gefchiectn, indien een er Kiezers door een onvoorzien toeval, en vóór de finale vervull.rg der openftaande plaats in het S edelyk Beftuur, buiten üaac mocht geraken, om als Kiezer te
fungeeren» Vergadei.iDg der twaa]f aangeblevene Kiezers wettig en voltallig aynde;, woidt cioor dez'lve by hoofd, lyke en opene fl mromg uit hun midden een Pr<■ li ent, e' uit de 24 uitgelote Kiezers een Secretaris verkozen. In beide verkii-ziötren z«'ien óe meeste fteirrr.en, en in cas van gelyke ftemrrer het lor beflisfen,
7 Na dat aldu= de Vergadering der Kiezers *s geconlütueerd, zal de Commisfie uit het Ste-
lin-
ELJRG.
egee*
ngs
.egle-
ent oor
liud&l* urg.



12'O NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mm-
DEL BURG»
Regee-
rings ReglementVOor Middel burg.
delyk Beftuur , als mede de uitgelote Kiezers < uitgezonderd die tot Secretaris is verkozen dadelyk van de Raaokarrer vertrekken. Wordende de Kiezers door twee Stads Boden met üerzelver busfen voorzien en een Zaalbewaarder behoorlyk bediend,
8. Üe Commisfie uit het Stads Beftuur en -<c uitgelote Kiezers vertrokken zynde, zal de Prefident der Kiezers "oorlezeo d.' vereischte h edanigheden m een Veregerwoordige: dezer Burgery, vermeld in het Vil Hoofdftuk Art. i en volg.
9. Daarna zullen de Kiezers terftond overgaan tot de vervulling der openftaande plaarfen in het Stedelyk Beftuur, op de wyze hier na te melden ; en niet uit een mogen gaan voor dat de oper.fhar.de plaatfen zyn vervuld
co. Niemand der twaalf aangeblevene Kezers is benoembaar tot een der Posten, ter vervulling van welken de K ezers vergaderd zyn.
11 Eerst zullen d^ vacante plaatfen in den Raad, en daarna in de Rechtbank vervuld worden
Omtrent de aanftelling van den Bailliuw zal in acht genomen wörden het gene in het IX Hoofüftuk .rt. 1, 2 eiu 3 wordt bepaald.
2. Oe navolgende wyze van Remmen moeë naauwkeurig geo^cr-eead «vorden:
leder Kiezer zal op een Billet fchryven de narren der Perfoonen . door hem ter vervulling van den Post, waar over wo<dt geftetad, benoemd wordende"; en wf.l in zulkéö ge>ale<, als 'er Perfoonen aanteftelhn zyn: zullende dit Billet nie£ moeren onaerteekend worden
13. r'e voorfchreve Bilietten toegerold zynde, zulkn door den Sccretatis in een nV<veelen zakje worden opgehaald, door den Pafident vervolgens voorgelezen en door denzelven en den Secretaris aanger ekend worden Terwyl da oudsten in Jaaren buiten den Prefident telkens na de
voor.



JAARBOEKEN» Maart, 1796. isn i» .;n<7 v-n ied°r Billet, het zelve ?al inzien y
rsstü3&» Mg * *—»
fom den inhoud heeft opgenomen b
,4 De ftemmen opgenomen zynde. /al de Pr. Jient den uitflag daar van aan de Kiezers l
10 HTS SS iemand der genoemde Perfoonen i i i'/i cCni, meerderheid van ftetirren oat is n Smen'heefc worde dezelve da. delvk als wettig verkozen gehouden i ?i indien geen der genoemde P rfoonen, of, niet zo veel als moeten worden aangefteld, de beflXde meerderheid van Hemmen hebbe , ï Ven alle de genoemde Perfoonen ,p eene ^ysc den «eSd en door den Secretaris opgelez n j « weUse Lvst als dan ieder Kiezer op r?yze \% vcSS - veele Perfoonen zal ftemSn Vs 'er-nog plaatf-n onvervuld zyn. mT,' Indien by deze tweede ftemmmg nog n;emand de ^"tenie meerderheid heeft, of met S veel Pe loonen als mo ten aangefteld worZ 1 dan zal voor iedere nog overig zynde faca'cure aSnd'rlyk geftemd en eene Nominalie aemaakt worden, beftaande uit die drie perc Sr «elke by de tweede ftemming de meestümZfteSben gehad; uir welke Nominatie ede" Sr één perfoon op de wyze als voren Al ftemmen, «oliënde als nu de gene, d.e de SLte ft-rnmen heeft, voor wettig.gekozen geXen gehouden w,.den. Deze Nominatie za! Sens voor de volgende vacature worden aan leS met ééa pe.foon, te weten die w d< Eèelheid van ftemmen volgt op de geenen S vai de eerfte Nominatie zyn overgebleven. d\lWanneer de ftemmen by de verkiez.nj fteken of gelyk «yn, «al het lot beflisfen Zul JSdL in «bdanige gevallen e namen der genen Sfaelyke ftemmen heboen, .eder op een afto trlS BÜlet van gelyke grootte door der- Sec» S gefchteven, en aan dea oauiten Kiez
'ir> •l-
3RG„
leges-*
ings
l-jgle-
IC fit
oor
\4iddet ürg*
>
r I
r i-



Mro-
VVLburo.
Jiegce-
rtngs
Mgie*
ment
vo >r
Middel-
burg.
Ï2I2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
(buiten den Prefident; vertoond worden, én VP« volgen* op gelyke wyze toegerold in het fluweel Iep zakje word,d geworpen, waar uit als dan de Prefident éér Billet zal trekken; zullende hv w;ens naam óp net uitaetrokke Billet gefchreven ftaat, als wettig gekozen gehouden worden
19 Iigevalle onder de gekozene Leden voor het Staotf Beftuur• eenige gevonden worden, die elkander in zulken graad van' Bloèdverwantfchatf of Zwagnrfc-ap beftaan, dat dezelvea-voteeri* di iegle nenc niet te -gelyk als Leden var \sq en het zelfde Collegie van 'het Stads Beftuur kunnen fungeeren, zal die geen. onaer hen Hi> de minfte ftemmen heeft gehad. van de lyst der gekozene Leden afgelaten', en door eeu ahder wettig gekomen perloon vervangen worden. In cas van gelyke ftemmen, zal het lot bel flisfen.
20 De vacante plaatfen Vervuld zynde zal dad. lyk aan de gekozene L-den van hunne' veri kiezing door een Stads Bode kennis geseven wor* den, met een Billet door den Prefident tu Se cretaris onderteekend, van dezen inhoud:
ZX Burger door de vergaderde Kiezers
benoemd zynde tot dezer S'ad, Wore/f
verzocht, om-op ten uuren te
yerjchyntn ten Stadhutze alhier in'de Raadkamer, ten einde zich te verklaren nop-n* de i- 7' vaarding van voorfchreven Post. 'ikfiddellur' den als Prelident der Kiezers °
sis Secretaris,
21. Dc gekoz-ne perfoonen ter Raadkamer verfchenen zynde, zullen ieder afzonderlvk door den Prefident wor en afgevraagdof zy bereid" zyn den Post, waar toe zy door Kiezers verkoeen, en van wege dezer üurgery geroepen worden te aanvaarden ? zo ja: zullen dezelve in handen van den voornoemden Prefident afleggen Ien navolgenden lied: °a
SeS



JAARBOEKEN» Maart *vj&> tat3
Eed van den Bailliuw. I
rt helove en zweere, dat ik gehouw en ge* i zal zyn aan de Oppermacht des Volks en l daar op gegronde Regeringsform, dat tk zal i Zn en tegengaan alles wat daar mede ftry- , Z Ts- voorts dit ik den Post van Bailliuw de. , rtr Stai en hare Jurisdiëtie naar myne beste < weten getrouwelyk zal waarnemen; de Wetten Vn Rechten van den Lande, mitsgaders de Stedelyke Cofiumen en Ordonnantiën zal handhaven en doen 'handhaven, en tegen de overtreders van' dezelve overeenkom/lig de orde van Rechtspleging zal ageren; dc Rechten en-Foorrechte* dezer Stad en Burgery zal voorfiaan, bevorderen en onderhouden; de rust, vethgheid Z soede order binnen deze Stad en hare JurisdiSlie zal bewaren en doen bewaren; het Re* 'lement op her Stads Beftuur, in het byzonder %nZ zo verre het zelve tot myn post wraking iZft "al naarkomen en doen naarkomen, en Znrts alles zal doen, wat een goed en getrouw Bailliuw dezer Stad fchuldig is en behoort t?
d06n' Zo waartyk taelpe my God Almachtig!
Eed voor de Leden van den Raad.
ik belove en zweere, dat ik gehouw en getrouw *al %yn aan de Oppermacht des Volks et de daarop gegronde Regeringsform, dat tk al Raad dezer Stad naar myn best weten de wel vaart dezer Stad en Burgery getrouwelyk za behartigen; derzelver Rechten en Voorrechten zal voorfiaan en bevorderen; de Stedelyke Cofttt men en Ordonnantiën zal handhaven en doe, handhaven; de rust, veiligheid en goede orde binnen deze Stad zal bewaren en doen bewa ren' het Reglement op het Stads Beftuur, i h»'byzonder voor zo verre het zelve tot my
EL.
uac.
iegee-
ings
'iegle*
71 ent
!Oor
Middel'
nirg.
I t
%
r 1 I
i k



iai4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mio- .
DELBÜRG.
RegeermgsRegiementvoor Middelburg.
Post betrekking heeft, zal naarkomen; en voortï alles zal doen, wat een geed en getrouw Raad dezer Sta.d fchuldlg is en behoort :te doem
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
Eed voor de Leden van de Rechtbank,
Ik belove en zweere, dat ik gehouw en ge. trouw zal zyn aan de Oppermacltt des Volks, en de daarop gegronde Regeringsform; dat ik als Rechter dezer Stad, naar myne beste weten, de Wetten en Rechten van* den. Lande, mitsgaders de Stedelyke Cofiumen en Ordonnantiën zal handhaven en helpen handhaven; de Rechten en Voorrechten dezer Stad en Burgery zal voor/laan én bevorderen; aan een iegelyk goed en onpartydig Recht en Juflitie zal doen wedervaren; de rust, veiligheid en goede order binnen deze Stad zal bewaren en doen bewaren; het Reglement op het Stads Beftuur, in het byzonder voor zo verre het zelve tot myn' Post betrekking heeft, zal naarkomen; en voorts alles zal doen, wat een goed en getrouw Rechter dezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
22. Indien een of meer der gekoze perfoonen bedanken, zal op nieuw nopens de vervullin» dier plaatfen geftemd worden op de wyze als voren.
23. De Secretaris van Kiezers zal accurate aanteekenicg moeten houden van de ftemmen, en voorts een behoorlyk Verbaal van het verhandelde moeten Ichryven in het Register vpr, Kiezers, het geene ter Secretary dezer Stad berusten zal; hoedanig Verbaal telkens door den tydelyken Prefident en Secretaris zal moeten onderteekend worden.
24. De Kiezers zullen by Misfive, door hunnen Prefident en Secretaris ooderteekend, aan
den



JAARBOEKEN, Maart, 1706. üag
den Raad en aan -de Rechtbank kennis geven van de gedaane verkiezing; als mede aan de Burgery. .
2j. Na dat alle de openftaande plaatfen m het Stads Beftuur door de aanvaarding der verkozene perfoonen vervuld zyn, hebben Kiezers gedefungeerd; zynde dezelve echter (alvorens uit een ce gaan; -gehouden om alle de Stembilletten hunner Vergadering te verbranden of op eene andere wyze weerloos te maken.
26. Wanneer een Kiezer in rechten kan be. wezen worden, tot het geven van zyne ftem te zyn omgekocht, zal zodanige omgekochte Kiezer, mitsgaders de omkooper by een Rechterlyk Vonnis voor altoos van zyn flemrecht worden verftoken; voorts vervallen verklaard van alle Ampten, Commisfien en Bedieningen, en iohabil om immer eenige binnen deze Provincie te bekleedeh of waartenemen.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Over de vereischten der Leden van het Stads Beftuur.
Art. 1. Tot Lid van het Stads Beftuur is benoembaar ieder braaf, kundig en ftemgerechtigd Burger, den ouderdom van vyf en twintig Jaarea bereikt hebbende, binnen deze Stad geboren zynde, en op het Cohier van het Familiegeld aangeflagen in een der zes en twintig eerfte Clasfen. Desniettegenftaande zullen Inboorlingen van de Republiek drie Jaaren, en Vreemdelingen zes Jaaren binnen deze Stad hunne vaste woon» plaats gehad hebbende, insgelyks tot Leden vatt het Stads Beftuur verkiesbaar zyn.
De bepaling van drie en zes Jaaren zal worden gebragt op twee en vier Jaaren refpec'ïrve-" lyk, ingevalle van huwelyk met een Burgeres of een Burgers dochter dezer Stad,
Llil - . Ü.
Mtfi-
DELBURG*
Reges-
>ings Reglementvoor Middel burg.



I2irj NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regee* rings Reglementvoor Midcle, burg.
a. Tot Leden van een en het zelfde Collegie van het Stads Beftuur zyn niet verkiesbaar zo» d nige perfoonen, die eikanderen of iemand der reeds fungeerende Regeringsleden in Bloedverwant- of Zwagerfchap beftaan, in den derden graad ingefloten; zo als zulks breder is omfchreven in Hoofdft, IV Art. 3.
De verkozene Leden na hunne aanftelling door het huwelyk vermaagtfehapt wordende, voleiadigen niet te min den tyd, voor welken dezelve zyn aangefteld.
3. Een Lid van de gewapende Burgermagt tot Lid of Minister van het Stad3 Beftuur verkozen wordende, en dezen post aannemende, is gehouden van zyne eerstgemelde betrekking, immers geduurende den tyd zyner bediening, afftand te doen.
4. Tot Leden van het Stads Beftuur zyn niet verkiesbaar de Bailliuw, de Ministers van den Raad en Rechtbank, de Griffier en Clerquen ter Secretarye, Regiftrature, Weeskamer, Thefaurie, en ten Comptoire van Financie en Confignatie; noch ook de Suppoosten en Bediendens van het Stads Beftuur, de Thefaurie, de Subalterne Collegien en Godshuizen, ten ware van hunne voorfchrevene posten afftand doende.
Ook zullen tot Leden van den Raad niet verkiesbaar zyn de Schout en Griffier dezer Stads Ambachten, noch ook de zodanigen, welke eenige Jaarlykfche verantwoording van penningen aan de Stad verfchuldigd zyn.
Wyders zal niemand Lid of Minister van het Stads Beftuur en te gelyk Lid of Minister van de Provinciaale Regeering of eenig permanent Collegie of Committé van het zelve direclelyk dependerende, mogen zyn.
Eindelyk zal niemand Lid of Minister van het Stads Beftuur en tevens werkelyk dienstdoende Leeraar van eenige Godsdienftige gezindheid mo* gen wezen.
ACHT-



JAARBOEKEN, Maart, 1706, isty
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Over liet Stads Beftuur in 't Algemeen.
Art. 1. Het Eeftuur dezer Stad zal beftaac uit twee van elkander afgezonderde en poaf haneelyke Collegien, bet eene van Policie en hel ander van'Juftitie, welke zich niet zullen mogen bemoeien met zodanige zaken, die aan hei een of ander der voorföhreve Collegien privaite lyk behooren.
2 Het Collegie van Policie zal dea naam dra' gen van Raad, en dat van Juftitie dien vat Rechtbank.
3. Het Stedelvk Beftuur zal verkozen wordec 'voor en dadelyk 'in werking komen met den eer ften Augustus dezes Jaars, zullende voorts Jaar lyks op den zelfden tyd de door aftreding open vallende plaatfen vervuld worden.
4. De Bailliuw, Raden en Rechters zullend« by de aanvaarding hunner refpeftive posten geënt Stedelyke recognitiën betalen.
De Secretaris van den Raad zal Jaarlyks ah eene Stedelyke reco?ni ie betalen ^ '43:6:8.
De beide Secretarisfen van de Kecntbank zul len jaarlyks als eene Stedelyke recognitie bèta Ien jf 25 vis» ieder.
5. Ingevalle 'er door afftand, of overlydei eene of meer plaatfen in het een of ander dei Collegien mogten openvallen, zal dat Collegie. waar in de vacature plaats heeft, binner* drü da^en daarna zulks aan het-Collegie van Wyk meesteren fchriftelyk bekend maken, ten eind< de vacature invoege als by dit Reglement is be naald, uiterlyk binnen 8 dagen worde vervuld.
6. Wanneer door afftand of overlyden de pos van* Bailliuw is vacant geworden, zal door d< beide Collegien verëenigd, van de plaatshebbend! vacature binnen drie dagen aan Wykmeesterei worden kennis gegeven, ten einde in de verhul
LM 8 1*1
Miö'
ÜF.LBTJRO*
Regee* rings Regie* ment voor MiddeU 'burg. .
i
I t
i



iai8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
RegeeringsReglementvoor Middel, burg.
\
ling derzelve, uiterlyk binnen 8 dagen behoorlyk worde voorzien.
7. De Bailliuw, de Leden van het Stedelyk Beftuur, en de Ministers van het zelve den tyd waar voor zy zyn aangefteld, uitgediend hebbende, of anderzints wettig ontflagen zynde, hebben geenen onderfcheiden rang boven hunne Medeburgeren.
NEGENDE HOOFDSTUK.
Over den Bailliuw.
Art. u De Bailliuw zal moeten zyn ftemgerechtigd Burger dezer Stad, en voorts hebben alle de vereisen ten by Art. 1 en volgg. van VII Hoofdftuk ten aanzien van de Leden van het Stads Beftuur bepaald; zullende dezelve aan de Leden van de Rechtbank niet mogen beftaan in de graden van Bloedverwant- of Zwagerfchap, Art. 3 van het VI Hoofdftuk omfchreven.
2. Eene vereenigde Vergadering van den Raad en de Rechtbank zal terftond na de aanftelling dier beide Collegien eene Nominatie van twee perfoonen, welke hun tot den post van Bailliuw gefchikt zullen voorkomen, voorftellen aan die Kiezers, welke de laatfte keuze der Leden van het Stads Beftuur hebben gedaan: ten einde door dezelve by meerderheid van ftemmen, of indien de ftemmen mogten fteken by het lot, daar uit één perfoon tot Bailliuw worde verkozen voor den tyd van drie agter een volgende Jaaren, na verloop van welken tyd hy evenwel voor een gelyk getal van Jaaren wederom verkiesbaar wordt gefteld.
Ingeval van overlyden of afftand, zal de verkiezing uit eene Nominatie invoege voorfchreven gemaakt en voorgefteld, gefchiedén door de Kiezers , welken de Burgery, daar toe opgeroepen, ten dien einde zal committeeren.
3*



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 1210
3. Ingeval de hier, boven omlcbreven Nomi M natie door het bedanken van den verkozenen m Perfoon mogt komen te vervallen, zal dezelve bi door de vereenigde Vergadering van Raad en Rechtbank worden aangevuld of vernieuwd R
4. De Bailliuw zal geen zitting hebben in den ri Raad, ten ware dezelve over voorkomende za- li ken nodig oordeelen mogt deszeifs confideratien m en advis in te nemen : en denzelven daar toe in vc de Vergadering te verzoeken. A
j. De Bailliuw zal geene zitting hebben in bi de Rechtbank, des niet te min verplicht zyn om op de Rechtdagen zich ter Vierfchaar aan het hoofd der Rechtbank te Afteren, voorts aldaar fchriftelyk overteleggen zodanige verzoeken, als hy zal vermeenen te moeten doen, en in het algemeen te vernemen of de Rechtbank van hem in deszeifs qualiteit eenigen dienst verlangt.
6. De Bailliuw 'zal buiten de Stad niet overnachten dan met behoorlyke voorkennis van de Prefidenten der beide Collegien.
7. De Bailliuw is in het algemeen gehouden en verplicht voor de handhaving van de algemeene rust, order en veiligheid binnen deze Stad en Rechtsgebied te zorgen, en alle aanflagen daar tegen zo veel in hem is tegen te gaan en te verydelen. Hy zal ten voorfchreven einde alle attroupementen, bewegingen, en verdagte zamenkomften, waar uit iets Dadeeligs voor de algemeene rust zoude kunnen geboren worden dadelyk tegengaan en beletten, en ten dien einde met kennis en toeftemming van eene vereenigde Vergadering of des noods van de Prefidenten van beide de Collegien, de hulp en byftand der gewapende Burgermacht mogen inroepen.
8. Den Bailliuw zullen tot maintien en refpecl van de Juftitie ten dienfte ftaan de Stads-Onderfchout, en de zes Gerechts-Dienaaren, welke laatfte op voordragt van den Bailliuw door het Collegie van Juftitie zullen worden aangefteld en LI 11 3 af-
ID-
LRG.
-,gee.
ngs
tgle*
mt
or
'iddel' ■rg-



xaao NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDELBURG.
Regeert ngs Reglementyoor Middelburg,
afgezet: zullende dezelve op den tegenwoordigen voet van Stads wege worden gefalariëerd, en insgelyks verplicht zyn te gehoorzamen en uittevoeren de bevelen, weike hun door den Prefident van de Rechtbank zullen worden gegeven.
9- De Bailliuw decreet van apprehenfie verzogt en bekomen hebbende, het welk in Burger huizen ter uitvoer zoude moeten worden gebragt, zal zich in zodanige huizen ten dien einde niet mogen begeven, ten zv op fpeciaale authorifatie van de Rechtbank, of in zeer presfante gevallen op authorifatie van de beide voorzittende Leden van d;en, en door een der Stads Boden geadfifteerd.
ïib. De Bailliuw zal geene vifitatien in fufbeifb hmzen of fchepen, dan op gdyfee authorifatie en geadfifteerd als boven, vermogen te doen.
11. De Bailliuw zal zich gedragen naar de manier van procederen binnen'deze Stad gebruikelyk. I 8
12. In zaken daar de Placaaten van den Lande hem verbieden eigener gezag te compofeeren, zal by geene compofine vermogeD aan te gaan, ten zy na bekomt r.e admislie van de Kechtbauü en ten overfraan van twee Commisfarisfen uit dezelve, daar toe benoemd.
In geva! tusfehen den Bailliuw en den Requiract van corspoiicie over dezelve verichil moge onrfraan, zullen gemelde Commisfarisfen de compofitie reguleeren. behoudens de-vryheid van wederzydfche partyen, om zich deswegens bezwaard vindende, te adresfeeren aan de Rechtbank , welke na behoorlyk onderzoek daaroo zal disponeeren tot approbatie of redres der 'voorfchreve compofitie.
ï 3. De Bailliuw zal geene vaste Jaarwedde genieten, doch de Juftitie voor Stads rekening adSiiniftraen op een navolgenden voet. j De Baiiliuw zal ontvangen alle Boeten en Breu-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1221
ken wegens overtreding der 'sLands of Stedely- 1 ke Wetten vallende, zonder onderfcheid van j
f° Van alle de Boeten en Breuken zal de Bailliuw 1 eerftelyk aftrekken de kosten ten dien opzichte , gevallen, by aidien dezelve niet mogten zyn ge- recouvreerd; voorts het aandeel vau den Aan • brenger; wyders één vierde part van het restee- , rende voor den Stads Onderfchout; terwyl de Bailliuw de overige drie vierde gedeeltens van het resteerende in zyne rekening zal verantwoorden aan de Stad, ten overflaan van Gecommitteerdens uit de beide Collegien van het Stads Beftuur. i. '
Hy zal van de in voege voorfchreve verantwoorde drie vierde deelen van het resteerende voor zich genieten twee derden, blyvende het resteerende één derde ten profyte van de Stad.
De onkosten der Juftitie, voor zo verre dezelven van de gecondemneerden niet zyn gerecouvreerd, zullen geheel en al komen ten laste van de Stad: met uitzondering echter van de appointementen van den Advocaat ter fomme van ƒ 400, van den Procureur ter fomme van ƒ200, en van de Stads Boden ter fomme van ƒ100: waar in de Stads Onderfchout zal dragen één vierde, en de overige drie vierden voor twee derde aandeelen door den Bailliuw en voor één derde door de Stad zullen worden geleden.
Hy zal voor het aandeel van den Armen in de boetens Jaarlyks aan Diaconen Bouwmeesters betalen 10 p'Ct. van het zuiver overfchot der by hem ontvangen twee derde deelen hier voren vermeld, ten ware in fpeciaale gevallen door den Rechter aan den Armen zeker aandeel toegewezen was, als wanneer de Bailliuw van bet by hem genotene de voorfchreven per Centen niet zal behoeven uittekeeren. ,
Hy zal in allen gevallen voor rekening van de Stad procedeeren, mits ld-geval van ordinaire
>/hD;TJRG.
Zegce*
■ings R.egh-
ncnt 'oor
)urg.



1222 NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDELBURG*
Regee-
rings Regiemtntvoor Middelburg.
Procedures daar toe fpeciaale authorifatie van de Rechtbank gevraagd en bekomen hebbende.
Indien by de gedane Rekening van den Bailliuw blykt, dat deszeifs inkomen over het afgeloopen Jaar minder dan twee duizend guldens heeft bedragen , zal aan hem het geene aan die fom ontbreekt uit Stads Kas worden goerdgeda-in; onder deze expresfe bepaling, dat het zelve fupplement nimmer de fomme van cC 83:6:8 viaamsch zal mogen te boven gaan;
:4« De Bailliuw zal geene kosten van Advocaat of Procureur ten lasten van Delinquenten mogen brengen, ten zy dezelve fpeciaal in de kosten van Procedures zyn gecondemneerd, of wel in de kosten op fubmisfie gevallen; of eindelyk in gevallen van compofitie zulks fpeciaal ten verbaale bedongen zy: zullende echter in alle voornoemde gevallen op de voorfchreven declaratien geene posten mogen worden gebragt wegens het ftellen, remmeren, of doubleren van fchriftelyke verzoeken, aan bet Collegie van Juftitie gedaan, nog ook voor het refumeren van 3e Apoftillen op dezelveD.
15. De Bailliuw zal alle examinatien, verklaringen en documenten ren laste van crimineele iefchuldigden eu Dennquanten, zo dra dezelve Éot het nodig empioy zullen hebben gediend, ter Griffie doen overbrengen , ten einde by het Register der crimineele examinatien en ftukken te worden ingebonden: behoudens het recht vam den Bailliuw, om des benoodigd hebbende met voorkennis van een der Secretarisfen van het Collegie van Juftitie, daar van copie authentiek te vorderen , zonder deswegens iets te betalen , ingeval zulks van de Gecondemneerdens n;et kan worden gerecouvreerd: gelyk dezelve mede niet r.al gehouden zyn eenige Vacatiën van Rechters if Griffie Leges te betalen, ingeval dezelve van le Gecondeuineerdeii niet kunnen worden ver-



JAARBOEKEN, Maan, 1796. 1223
16. De Bailliuw zal voor zyne Vacatiën by ]\ het verhooren van Delirquanten, wanneer de E zeiven in de kosten worden gecondemneerd, ten B laste van de Gea>:.demneerdens te vermogen te declareeren één pond Vlaamsch per uur. j
17. De Bailliuw zal in bet algemeen zich re- / guleeren naar zodanige bepalingen, welke in by- \ zondere gevallen betrekkelyk de Bailluiage en de f exercitie zyner bediening in der tyd zyn ge^ maakt, in zo verre dezelve by dit Reglement/ niet zyn vernietigd, mitsgaders naar zodanige l orders, als aan hem door de veréenigde V ergadering van den Raad en de Rechtbank, of door laatstgemelde Collegie alléén zullen gegeven worden.
TIENDE HOOFDSTUK.
Over den Raad en deszeifs Minister.
Art. 1. De Raad z^l beftaan uit twaalf Leden, welke by hunne eerfte Sesfie en voorts Maandelyks uit hun midden een Lid tot Prefident en een tot Vice-Prefident zullen verkiezen.
2. Na het verkiezen van den Prefident en Vice Prefident, zullen de voorfchreven twaalf Raden by hunne eerfte Sesfie en voorts Maandelyks de onderlinge order van Zitting by looting bepalen
3. De Leden van den Raad worden aangefteld voor vier agtereenvolgende Jaaren, van dewelke Jaarlyks de drie langst gediend hebbende, zullen aftreden.
De voorfchreven twaalf Raden, zullen in hunne eerfte Sesfie, na de ihtrcduclie van dit Reglement te houden, by looting bepalen, welke drie Leden uit hun midden . by het einde van het eerfte en de drie volgende Jaaren zullen aftreden, ten e;nde het bepaalde by dit Artikel volkomen efFecf forteere.
LUI J 4-
/lir>
iELURG.
Zegee*
■ings iegle-
nen't oor
ïfiddelurg.



1224 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regcerings.Reglementvoor Middelburg.
4. Wanneer iemand by vacature, tusfehentyds voorgevallen, fuccedeert. zal hy alleen den nog overigen tyd van zynen Predecesfeur uitdienen.
5. De afgaande Leden van den Raad zullen Wederom verkiesbaar zyn
6. De Leden van den Raad .zullen Jaarlyks als eene vaste wedde genieten ct ico Vlaams, waar van tweederde by ieder Lid in allen gevallen zal worden genoten, en een derde onder hun allen by wyze van prefentie-geld verdeeld. ,
7 Aan den Raad wórdt toegevoegd een Secretaris , aantefteüen op een vast Tra&ement yan oC 231:6:$ yonder eenige verdere hoegenaamds toeleg ter Thefaurie te ontvangen; zullende de Emolumenten der Stads-Griffie door denzelven op den ouden voet, en conform de bepalingen gemaakt' by het Reglement van den ij Augustus 1795 worden genoten.
8- Lfe Raad zal in deszeifs eerfte of tweede Zitting aanltellen eenen Secretaris, dewelke zal moeten zyn Stemgerechtigd Kurger, 25 Jaarenoud, of wel gehuwd zynde of Venia cetatis ge obtincerd hebbende, en voor het overige bezittende de vereischten, voor de Leden van het Staus Beftuur Air. 1 ea volgg. Hoofdftuk VII bepaald.
9, De Secretaris zal in handen van de Prefident van den Raad afleggen den navolgenden Eed:
Ik bclove en zweere dat ik gehouw en getrouw zal zyn aan de Oppermacht de; Volks, en de daarop gegronde Regeeringsform; dat ik als Secretaris van den Raad dezer Stad, Prefident en Raaden, getrouwelyk en naar myn beste weten, zal raad. geven, refpecleercn, en ten dienfte ftaan; derzelver genomene befluiten tiaauwkcurig zal aanteckenen en ten Registere doen dellen; dat ik in het geven myner advifen de welvaart dezer Stad en Burgerye getrouwelyk , zul behartigen, derzelver rechten en voorrechten
voor-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. 1225
voor ftaan en bevorderen, de Stedelyke Ordonnantiën cn Cofiumen helpen handhaven , de run, veiligheid, cn goede order finnen deze Stad helpen bewaren, het Reglement op het Stads Beftuur in '1 byzonder voor zo verre het tot myn post betrekking heeft, naarkomen, en voorts alles doen wat een goed en getrouw Secretaris van den Raad dezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
10. De Raad zal zo dra rrtogelyk voor den Secretaris eene InftruQie formeeren, tot de prompte obfervantie van welke dezelve gehouden
zal zyn- , r> 1 j
11. Den Secretaris van den Raad wordt toegevoegd een Gommis, door hem voortedragen bv den Raad, op een Traelement van c£ 83.0: 8 Vlaams 's Jaars aanteftellen cn te beeedigen.
ïa. De voorfchreven Consmis zal dienen ter asfiftfntie van den Secretaris van den Raad, en ten dien einde in alle deszeifs Vergaderingen tegenwoordig zyn, zender echter aldaar te advi feeren, voorts by ziekte of abfentie vaa den be cretaris deszeifs post waarnemen, zo wel in al< buiten de voorfchreven Vergaderingen: alles oj eene lnftru&ie daar toe door den Raad mede tc formeeren. „ ,
13. De Raad zal befluiten over alle zaken, den welvaart dezer Stad en Burgery in het af gemeen en deszeifs Finantien in het byzondei concernerende, over zulks zullen geene perpetuëk Commisfien uit denzelven worden bensemd. welke zonder ruggefpraak met het geheele lichaan •van den Raad befluiten en uitvoeren kunnen.
Van deze bepaling blyft nogthans uitgezonden de Thefaurie dezer Stad, waar in twee Leder uit den Raad, en twee uit de Burgery, (d< .twee laatsiaemelden voor den tyd van vier Jaa renj by den Raad aanteftellen, zullen fungeeren
aai
VflDD f L"' BURG.
RegceringsReglementvuur MiddeU burg»
1
[
I



1225 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mid*
DELBORG.
RegeeringsReglementyoor Middelburg.
I
aan welken wordt gelaten het opzicht over Stads Werken, publieke Gebouwen, Kerken, de Suppoosten in derzelver dienst (taande, mitsgaders over Stads Comptabelen: alles op dien voet, Inftruöie en Eed als toe hier toe gebruikelyk is geweest, of verder door den Raad zou mogen worden bepaald.
By de eerfte verkiezing der Thefauriers uit de Burgery, zal een derzeive voor twee en de andere voor vier Jaaren worden aangefteld.
Wyders wordt aan dco S'.ads Ra3d opgedragen het opperfte toeverzicht over de Godshuizen, den Armen, de Gilden, mitsgaders het maken, ampiieeren, altereeren, interpreteren of vernietigen van alle zodanige politieke Keuren en Ordonnantiën, als dezelve ten meesten nutte dezer Stad en Burgery zal oordeeien te behoren.
Eindelyk zal de Raad gehouden zyn zich te •eguleeren naar het Reglement, gearrefteert den [5 Augustus 1795-* terwyl alle huishoudelyke fchikkingen op de order van deszeifs Vergade•ingen, en werkzaamheden aan deszeifs eigene jeftelling worden overgelaten;
ELFDE HOOFDST-ÜK.
Over de Rechtbank en deszeifs Minister.
Art. i. De Rechtbank zal beftaan uit negen Leden, welke by hunne eerfte Sesfie eenen Prefiient en Vice Prefident voor een geheel Jaar zulen benoemen. By ziekte of abfentie van den Bailliuw zal de Prefident deszeifs post waarnemen, of zich daar van excuferende, zal een anjer, door de Leden uit hun midden te benoenen, dien post bekleeden.
De Prefident zal des begeerende geëxcuteerd zyn van het waarnemen van alle Commisfien: de Titulature der Leden van dit Collegie zal syn Prefident en Rechters.
s.



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 1227
3. Na bet verkiezen van den Prefident en Vice-Prefident, zullen de zeven overige Leden de rang van zitting en (temming onderling by loting of fchikking voor een geheel Jaar bepalen.
3. De Leden van de Rechtbank worden aan> gefteld voor drie agtereenvolgende Jaaren, van welke Jaarlyks de drie langst gediend hebbende zullen aftreeden.
De negen eerst aanteftellen Rechters zullen in hunne eerfte Sesfie na de introductie van dit Reglement te houden, by loting bepalen, welke drie Leden uit hun midden by het einde van het eerfte en volgende twee Jaaren zullen aftreeden, ten einde het bepaalde by dit Artikel effeéf, forteere Ingeval iemand by vacature tusfehentyds fuccedeert, zal hy alleen den overigen tyd van zynen predecesfeur uitdienen, en voor het loopende Jaar de laatfte in rang zitting hebben.
4. De afgaande Leden van de Rechtbank zullen niet te min wederom verkiesbaar zyn.
5. De Leden van de Rechtbank zullen Jaarlyks als een vaste Wedde genieten c£ 83: 6: 8 Vis., waar van twee derde by ieder aangefteld Lid in allen gevalle zal worden genoten, en een derde onder hun allen by wyze van prefentie geld verdeeld.
6. Aan de Rechtbank worden toegevoegd twee Secretarisfen aanteftellen op een vast Tractement van eC 100 Vlaams ieder, zonder eenige verdere hoegenaamde toeleg ter Thefaurie te ontvangen, onverminderd de Emolumenten ter Stads Griffie, welke op den ouden voet, en volgens de bepalingen gemaakt by het Reglement van den ij Augustus Ï79J* by hun ieder voor de helft zullen worden genooten.,
7. De Rechtbank zal in deszeifs eerfte of tweede Zitting aanftellen twee Secretarisfèn, hebbende de vereischten by het VU Hoofdftuk Art. I en volgende voor de Leden van het Stads
Middelburg.
Regee. rings Regiementvoor Middelburg.



Min.
DELBURG.
RegeeringsReglementyoor Middet burg,
0
122? NIEUWE NEDERLANDSCHE
Befluur bepaald, en welke beide in de Rechten zuhen moeren zyn gepromoveerd.
8 De Secretarisfen van de Rechtbank zullen alvorens te fungeren in handen van den Prefident van dat Collegie afleggen den navolgenden Eed;
Ik belave cm zweere, dat ik gehouw en sètrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks°en de daarop gegronde Regeringsform, dat ik als Secretaris van het Collegie van Juftitie dezer ' Stad, Prefident en Rechteren getrouwelyk en naar myne beste weten zal raad geven, refpecteeren en ten dienfte ftaan, derzelver genomen befluiten naauwkeurig zal aantekenen, en ten Register e doen ftellen; dat ik in het geven my* ner advifen de Wetten en Rechten van den Lande , mitsgaders de Stedelyke Coflumen en Ordonnantiën met alle naauwkeurigheid zal in acht nemen en aan een iegelyk goed en onpartydig Recht en Juftitie zal trachten te doen wedervaren; dat ik de Réchten en Voorrechten dezer Stad en Burgery zal helpen voorftaan en bevorderen; de rust, veiligheid, en goede orde bi-nen deze Stad zal helpen beweren; het Reglement op het Stads Befluur, in het 'byzonder, voor zo verre het zelve tot myn post betrekking heeft, zal naarkomen: en voorts alles zal doen wat een goed en getrouw Secretaris van het Collegie van Juftitie dezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
9. De Rechtbank zal zo dra mogelyk voor haare Secretarisfen eene Inftructie formeeren, tot de prompte obfervantie, van welke dezelve zullen gehouden zyn.
ïo. De Rechtbank zal ordinair vergaderen des Maandags en Donderdags, uitgezonderd de gewone Vacantien, en voorts zo dikwyls als de Vergadering of de Prefident zulks nodig zal oordeelen.
ïi.



JAARBOEKEN, Maart, I796. 1259
11. De handhaving van het Recht zo in het crimineele als civiele, agtervolgens de Wetten en Placaaten van den Lande, en de Coftumen en Ordonnantiën dezer Stad, mitsgaders de zorg voor de perfonele vryheid der Burgery, en de Oppervoogdyfcbap over minderjarige Wezen en andere opzicht behoevende Perfoonen, wordt aan de Rechtbank in alle deszeifs deelen opge dragen en aanbevolen. En zal dezelve insgelyks disponeren over alle verzoeken betrekkelyk Huwelyks Zaken gedaan wordende.
12. Het zelve Collegie zal hebben het opzicht over alle de. Suppoosten der Vierfchaar en de Pradtifyns voor dezelve postuleerende, voorts zorge dragen, dat de manier van Procederen, volgens de locale Reglementen behoorlyk worde naargekomen, met macht om daaromtrent zodanige veranderingen en bepalingen te maken als de goede Adminifiratie der Juftitie zal vereifchen.
13. De Rechtbank zal zich voor het overige insgelyks reguleren naar het Reglement op de werkzaamheid der beide Collegien gearrefteerd den 15 Augustus 179J.
14 De Rechtbank zal in alles by meerderheid befluiten T zullende tos het afdoen van voorkomende zaken ten minften vyf, en tot het opmaken van definitive Vonnisfen, ten minften zeven Leden tegenwoordig moeten zyn, ten ware beide partyen confenteeren om voor een minder aantal Leden te recht te ftaan.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
Over de vereenigde Vergadering yan den Raad en Rechtbank.
Art. 1. 'Er zal eene vereenigde Vergadering van den Raad en Rechtbank ter Raadkamer worden by den anderen geroepen, over alle zaken
by
Mro- "
DEL. BURG.
Regee*
rings
Regie*
nent
'oor
Middel-
Wtrg.



1230 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regce rings Reglementvoor Middel' burg.
by dit Reglement, aan derzelver gemeenlchappelyke beraadslagingen opgedragen.
» Dezelve zal ordinair viermaal 'sJaars, en wel op den eerften Woensdag van de Maanden Oclober, January, April en July by den anderen komen, tot het afdoen van zodanige zaken, by welker beflisfing of uitvoering beide Collegien belang hebben, of welke zonder een gemeenfchappelyk voorgaand overleg niet behoorlyk kunnen getermineerd worden
3. Indien buitengewoone zaaken van byzondere presfance en gewicht, zodanige vereenigde Vergadering tusfehentyds vereischfen, zullen de Prefidenten der beide Collegien dezelve by den anderen doen conoceveren
4> Het Reglement op de werkzaamheid van de beide Collegien, gearrefteerd den 15 Augustus 1795» en byzonder het 11 Artikel van dien, in deszeifs geheel blyvende, zullen echter beide Collegien ingeval van oproerige bewegingen mee den anderen zodanige maatregelen vermogen te concerteren, als dezelve ter inftandhouding of herftelling van de openbare rust, zullen oordeelen te moeten nemen, en in allen gevalle verplicht zyn eikanderen opeBing te geven, van zodanige maatregelen als by ieder afzonderlyk ten dien opzichte mogten genomen zyn.
5. In deze Vergaderingen zal een der beide Prefidenten beurt om beurt Voorzitten; en de anderen als Vice-Prefident fungeeren. Zullende de rang van Zitting der Leden van beide Collegien die van den Prefident volgen.
DERTIENDE HOOFDSTUK.
Algemeene bepalingen omtrent de Stedelyke Ampten en de begeving van dezelve.
Art. 1. Aan de Posten der Leden van den Raad of de Rechtbank zyn en blyven alleen verknocht,



JA ARBQEKEN, Maart, 1796, 1231
knocht, zodanige Commisfien, welke uit derzelver aart door niemand dan door Leden van het SteJeiyk Beftuur kunnen worden waargenomen.
2. Överzulks heeft geen Lid van het Beftuur eeoige meerdere aanfpraak, dan iemand zyner Medeburgers, op een openvallend Arapt; wordende by deze verklaard, dat geen Stedelyke Ampten en Bedieningen aan het Regeerings Be* ituur zyn verknocht.
3. Alle Stedelyke Ampten en Bedieningen worden begeven door het volle Collegie van den Raad of Rechtbank, naar den aart der Posten zulks vordert, mitsgaders ingevolge het tusfehen dezelve gemaakte Reglement van den ïj Augustus 179J; wordende by dsze expresfelyk verboden alle recommandatien door een of meer Leden van dien , veel min aan een enkel Lid roegeftaan, om eigener gezag iemand mee eenigen Post te begunftigen.
Deze bepaling fluit echter niet uit het recht van Thefauriers dezer Scad, tot het vervullen van zodanige mindere bedieningen, als welke door dezelve gewoon zyn begeven te worden.
4. Tot het bekleeden van eenig Stedelyk Ampt of BedieniDg worde vereische, dat de zodanigen, welke daar mede willen begunftigd worden, zyn Stemgerechtigde Burgers, voorts Lieden van deugd en bekwaamheid, en gefchikt om de by hun begeerde Posten naar den eisch waartenemen.
Wordende voorts aan den Raad en Rechtbank gerecommandeerd, om zodanige Perfoonen welke reeds mee eenig lucratif Ampt of Bediening zyn begunftigd, tot geene andere meer lucrative Ampten te bevorderen, ten ware dezelve van hun eerstgemelde Posten afftand deden.
5. Al wie eenig. Ampt, Officie, of Bediening van Stads wegen of eenige Collegien daar aan dependeerende bekleedt, of wel uit de Stads Kas eenige Tracfementen, Penfioenen, of toelagen geniet; zal verplicht zyn, binnen drie MaanMmmm den
Mid-
DELBUaG.
Regec rings Regiementvoor Middelburg.



1232 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regee-
rings Reglementvoor Middelburg.
den na de Introductie van dit Reglement te worden Stemgerechtigd Bui^er in de Wykvergadering, waar onder hy behoort, op pene van privatie van zyn Ampt, Officie of Bediening, en inhouding van de Traclementen, Penfioenen of Toelagen, die van Stads wegen aan zodanigen anderzincs zyn betaald; ten ware de Raad of Rechtbank dezer Stad, uit hoofde van den aart van deze of geene Bediening, en de verantwoording daar aan verknocht mogt oordeelen voor het algemeen belang tot voorfchreven privatie, immers voor als nog niet te kunnen of te rr.eeten overgaan. Met verdere bepaling, dat zodanige Stemgerechtigde Burgers, welke vier agtereenvolgende Wykvergaderingen afwezig zyn geweest, (ten ware uit hoofde van ziekte of uitlandigheid; op gelyke wyze, en onder de bepaling als voren, van hunne Stedelyke Ampten, Officien of Bedieningen zullen vervallen, en geene Traclementen, Penfioenen, of Toelagen meer genieten,
6. Van den tyd der begeving van alle vacante Ampten en Bedieningen zal door het Collegie, het welk tot de begeving gerechtigd is, tydig in de Stads Courant kennis gegeven worden, op zodanige wyze als ieder Collegien zulks zal nodig oordeelen,
7. leder zederd den 28 Mey 1705 aangefteld en voortaan aan te ftellen Amptenaar of Uffici. ant, is verplicht zyn Post in Perfoon waartenemen, op pene van privatie van zyn Officie, ten ware door den Raad of Rechtbank ingeval van Ligchaamsgebreken of hooge Jaaren daar van geëximeerd wierd; behoudens echter de vryheid vsn ieder Amptenaar, om ten zynen huize of comptoire en ten zyne koste zodanige Bedienden ten zyner adfiftentie te adfümerery, als hy zal nodig oordeelen.
8. Aan alle de geenen, wien de begeving van eenig Ampt, Officie of Bediening is toegekend,
zal



JAARBOEKEN, Maart, 1706, 1233
zal ook priv'ativelyken zonder iemands regenzeggen ftaan de correctie. furcheance, en eindelyke afzetting derzelve Amptenaars, Officianten en Bediendens.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
Over de herziening van dit Reglement. >
Art. f. Na verloop van 10 Jaaren zal de vereenigde Vergadering van het Stads Beftuur iu de Maand April eene Commisfie van drie Leden en een Minister uit ieder Collegie ter revifie van dit Reglement benoemen, voorts daar van aan "Wykmeesteren kennis geven , ten einde eene Commisfie van 12 Leden, uit iedere Wyk één, , door de Burgery benoemd worde, van welke . twaalf de helft afgeloot zynde, de overige zes met de Commisfie uit het Beftuur dit Reglement zal herzien.
2. Dezelve Commisfie zal binnen één Maand daarna fchriftelyk aan gemelde Vergadering Rapport doen, en daarby voorftellen zodanige veranderingen , vermeerderingen, of wel geheele vernieuwing van dit Reglement , als dezelve zal noodig geoordeeld hebben, waarna de Vergadering terftond het Rapport zal renvoyeeren aan Wykmeesteren, ten einde vóór de verandering van het Stedelyk Beftuur den wil der Burgery daaromtrent te vernemen.
3. De meerderheid der Stemgerechtigden in de Wykvergadering tegenwoordig, zal beflisfen of het Rapport al of niet aangenomen wordt, zullende het ingekomen Verbaal van Wykmeesteren ter Griffie gefeponeerd worden.
4. Ingeval het uitgebracht Rapport der Revifeurs mogt worden gedeclineerd, zal dit tegenwoordig Reglement wederom voor den tyd van tien Jaaren in allen deele in obfervantie moeten blyven.
Mmmm 1 De
Middelburg.
RegesringsReglementvoor Middel, burg.



1234 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regee< rings Reglementvoor Middelburg.
FRIESLAND.
Leeuwarden.
Eene menigte Stukken, de gefchillen; welke ten deezen tyde in Friesland plaats hadden, betreffende, is ons ter hand
ge-
De Commisfie verzoekt alle Burgers en Ingezetenen dezer Stad, welke op het hier bovenftaande Concept-Reglement eenige aanmerkingen hebben, dezelve fchriftelyk aan de Commisfie te willen fuppediteeren, en ter Secretary dezer Stad over te brengen, zo fpoedig mogelyk, uiterlyk op den 21 April aanftaande, na verloop van welken tyd geene aanmerkingen meer zullen aangenomen worden; ten einde de Commisfie ia ftaat worde gefteld, om het voorfchreven Con. cept-Reglement nader te revideeren, en ter aanneming of verwerping daar het behoort finaal voor te dragen.
Middelburg den 31 Maart 1796, het tweede Jaar der bataaffche Vryheid.
(Onder ftondf)
Uit naam van de Commisfie ter Re' vifie van het Provifioneel Stemmings- en Regeerings-Reglement dezer Stad.
[ (Was geteekendf)
J. TEISSEDRE L'ANGE. >
D. A. BERDENIS van BERLEKOM.
Secretarisfen.



JAARBOEKEN/Maart. 1706. 1235
gekomen. Dien Chaos te ontwarren, en de waarheid der zaake, of wie het regt of het onregt op zyne zyde hadt, in een helder licht te plaatzen, hier toe gevoelen wy ons onmagtig. Den gefchilvoerenden zouden wy, indien ergens, hier het zeggen des Dichters: Non nostrum inter vos tantas componere lites, kunnen en mogen 1 te gemoet voeren, 't Geen omtrent alle Godsdienftige en Staatkundige gel'chillen geldt, wanneer dezelve tot eene meer dan gewoone hoogte ftygen, was ook hier het geval. Veelal flaat men in uiterften over, en het medium tenuers beati is een raad of ftokregel, aan welken alsdan zeldzaam het oor wordt geleend. Aan onze taak gedagtig, zynde eene getrouwe opgave van de gebeurtenisfen van den dag, zullen wy de Stukken plaatzen, van weerzyde der gefchilvoerenden ons ter hand gekoomen, die ons dunken, over de Geschiedenis van deezen tyd het meeste licht te kunnen verfpreiden.
Eenige uitgeweekene Reprefentanten van het Volk van Friesland, die na Groningen de wyk hadden genomen, zonden van daar een Adres aan de Nationaale Vergadering, van den volgenden inhoud.
Burgers REPRESENTANTEN van lm VOLK van NEDERLAND.
Schoon wy een tydftip beleven, waarin alles gebeurt, wat men bykans onmooglyk mogt Mmmm 3 fchat-
Leeuwarden.



1236 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Adres van uit' gsweekene Fr iezen aan de Nat. Verg.
~cb.af.ten, hebben wy echter, niet zonder de ui* terfte verbazing, in openbaren druk zien yer[cbynen een Stuk, in den vorm van een Brief, aan Hun Hoog Mogenden de Staaten Generaal ier Vereenigde Nederlanden, de-dato den 23 February 1796, op den naam van de Reprefentanten van het Volk van Friesland, geteekend W. v. d, Kooy en gecontrafigneerd G, A. Nauta. De belangens van ons dierbaar Vaderland, welken wy gezwooren hebben te behartigen , de fchandlyk vertrapte eer van het Friefche Volk, het welk ons tot deszeifs Mede-Vertegenwoordigers verkozen heeft, en welks vertrouwen wy noch verbeurd, noch verloeren hebben; onze eer en onfchuld, zo baldadig aangerand, zo lasterlyk bezwalkt, gebieden ons den fchyn te vermyden, als of wy door een groot en verontwaardigend ftilzwygen, zulke hooggaande aantygingen, ons eenigzins lieten welgevallen; alsof wy niet in ftaat waren, dezelven met reden en waarheid van ons af te wéeren.
Wy kunnen ons zo weinig als iemand, die iets weet van den rampzaligen toeftand, waarin het,mishandeld Friesland zich bevindt, verbeelden dat dit Stuk het vrvwillig werk is, van dje weinige Reprefentanten, welke nog te Leeuwarden agtergebleven zyn, van die Lieden, welken alle, op den 11 February laatstleden, rond, vry willig en hoofd voor hoofd verklaard hebben, dat zy, zedert den berugten 26 January 1796, wanneer een woedende hoop muiters, waar van wy echter de meesten aïs misleidden befchouwen, met geladen geweeren en gefcherpte bajonetten, ter Raadzaal indrong, en dat Heiligdom der Natie fchond; wanneer een de Beere, de wettige Reprefentanten van een vry Volk, aan het hoofd der opgeruide bende, toefebreeuwde: „ de fehurhen 'er uit;" dat zy, zedert dien gruweidag, fteeds voor geweld hadden moeten wyken, en geene hoegenaarade Vryheid ln hunne Raadple.
gin*



'JAARBOEKEN, Maart 3 l?s>6. 1237
gingen gehad hadden; welken ons alle gereedlyk, hoofd voor hoofd, be3amd hebben, om de Re folutien, geduurende dat tydvak genomen, als beflukeq-, door louteren dwang afgeperst, en dus als van geener waarde, te vernietigen. Trouwens de inhoud dier befluiten en Pubiicatien toonde genoeg, dat zy niet de vrugten waren van de vrye en onbelemmerde raadplegingen van wyze Volksvertegenwoordigers; maarte wrange voortbrengzels van de vyanden van orde, wetten en ware vryheid, waar aan eenige Reprefentanten, door fchrik en dwang genoodzaakt wsren hunnen naam te leenen.
Even dit zelve fpreekend kenmerk van wetteloozen dwang en vreemden invloed, kenfchetst het ongehoorde Stuk, waar over wy thans aan Uüedeo fchryven.
Kan men zich by mooglykheid verbeelden, dat de Reprefentanten, welke nog te Leeuwarden zyn, zo men anders hun allé kunde en gezond verftand niet ontzeggen wil, indien zy vry waren geweest, ooit in ftaat zouden geweest zyn, zich zeiven aan gruwelen en openlyke fchenömg van de Vryheid en Souvereiniteit des Volks fchuldig te verklaren ? daar doch alle Refolutien en Pubiicatien, door de Reprefentanten des Friefchen Volks, genomen en geëmaneerd, genomen zyn zonder eenige Protesten of Aanteekeningen daartegen, dan alleen nu en dan door een zeer klein getal van vier, vyf of zes.
Wy zouden aan de genoegzame kennis van zaaken, welken wy by Ulieden mogen onderftellen; wy zouden aan Ulieder verlicht doorzigt, veel te kort doen, indien wy bet noodig oordeelden, in eene opzetlyke wederlegging, van alle de byzonderheden, in dat voorbeeldeloos fa. menweefzel van leugen en laster te treden.
Waar daden fpreken , zyn woorden onnoodig.
Mm mm 4 De
Leeuwarden.
Adres van uilseweekene Friezen aan de Nat* Verg.



1238 NIEUWE NEDERLANDSCriE
Leedwarden.
Adres van uil gevjcekene FriC' zen aan de Nat» Verg.
J
De Registers van Hun Hoog Mogenden ; de Refolutieboeken en Notulen der Friefche Reprefentanten; de Vryheid en Veiligheid, waarby die Natie bewaard is; het goed beltuur dat in alle z.nken, dat in het Finantiewezen byzonder heeft plaats gehad, en het welk door de verbazende deelneming in de vrywillige Negotiatien gebleken is; de aanmoediging in Friesland, Reeds aan de Burgerwapening gegeven; de perfoonlyke kennis, welke veelen uwer dragen, van de denkwyze en Principes der Friefche Reprefentanten, zyn de beste, de fprekendfte getuigen, van onze onfchuld; de volkoraenfte wederlegging van den aangewreeven laster, en een albeflisfend bewys, dat nooit lasterlyker logen in de wereld gefloten is, als dat wy begunfligers en aanhangers van Oranje- of Ariftocratifche faólien en meinëedige famenfpanners met derzelver fnoode bedoelingen zouden zyn.
Een enkel ftaal, dat de Steller of Stellers van dit Stuk, waar aan Friefche Reprefentanten hun naam hebben moeten leenen, alle fchaamte verfchopt hebben, is de paslage, waarby gezegd wordt:
„ Dit alles ('t geen naamlyk op en na den „ 26 January gefchied is) gefchiede met die ui,, terfte bedaardheid en goede orde, die de Zoonen der vryheid van de fatelliten der Ariflo,, craten en met hun in een naauw verband ,, ftaande Orangevrienden onderfcheid, niemand „ is beledigd geworden, en over het publiek „ beftuur in dien tyd, durven wy gerustlyk de „ getuignis der Friefche Natie, dat is niet een „ omgekogte gedeelte van voorftanderen van „ Oranje, maar van die vrye Friefchen die den „ naam van Burgers waardig zyn, inroepen." Hoe ftrookt dit met het verhaal, 't welk de Reprefentant van Loenen in eene Commisfie van
Ge-



JAARBOEKEN, Maart, r/iö 1239
Gecommitteerden in Hun Hoog Mogenden, op L derzelver rcquiücie, gedaan heeft, op welker Ge-w committeerdens geheugen en bewustheid wy ons dï beroepen; wegens het baldadig geweld, en den m-uwelyken dwang, op en zedert den 26 January^ 1796 in Frieslands Hoofdftad en de vergadering v, der Reprefentanten, gepleegd? de Stellers van£< den brief, kunnen immers den Burger van Loe-» nen niet verdagt houden hunne zaak niet toege- z, daan te zyn, of door partydigheid een mm gun- a_ ftig verhaal gedaan te hebben. , *
Hoe ftrookt dit met de beroeringen des daags, met de rustverftoorende verfchrikkingen des nagts, welke, geduurende die dagen van Regeeringloosheid, in Leeuwarden heerschten, en overal, zo ver hun vermogen maar eenigzints ftrekte, den vreeslyken fchrik verfpreidden ? Hoe ftrookt dit met het arrefteeren by nagt, met het geweldig weeren van hun Stemrecht van Fatriottifche Burgers welke ontdekt waren de teekenaars te zyn van een misfchien al te gematigd, nog niet ingeleverd Adres, waarby zy de geheiligde rechten des Friefchen Vólks, en de herftelhng der vertreden onfchuld reclameerden? Hoe ftrookt dit met den akeligea fchrik, die de harten van Leeuwardens achtingwaardige Burgery by dezen tweeden fchok bevangen heeft, en een groot aantal Burgeren, om niet te zeggen elk die iets te verliezen hadt, huis en have heeft doen verlaten, terwvl anderen alleen agtergebleven zyn, om dat zv z'ich in omftandigheden bevonden, welke hen noodzaakten om aanfchouwers te blyven van geweld en de fnoode vertrapping der Rechten eens Volks, dat verdiende vry te zyn, dat vry was van den 16 en 19 February 1795 af, tot op den 26 January 1706 toe?
Blykt niet hier uit onlochenbaar, dat de meerderheid der Friefche Reprefentanten, dat wy, Mmmm j wel
SEU-
ar-
ÏN.
dres in uit' ■weeke; F'ric:n aan ! Nat. 'erg.



1240 NIEUWE NEDERLAND3CHE
Leeuwarden.
Adres van uiP geveeke11e Fr ie zen aar. de Nat, Verg,
wel verre van het vertrouwen van dat Volk ver» looren te hebben, integendeel het zelve in eene hooge mate bezaten? en dat het juist de tegenwoordige orde van zaaken (zo als men die verkiest te noemen) is, welke honderden, uit eene enkele Stad, van haardfteden en huisgezinnen doet vlugten? Wy, Burgers! ons omwindende in de zuivere bewustheid van een fchuldeloos gewisfe, hebben geenzints, zo als men ons durft aantygen, uit de befchuldigingen van het geweten aanleiding genomen tot eene overhaaste vlugt; maar het was de uitwerking van het herhaalde uittrekken der Franfche Troupen; het waren de ongehoorde orders, welken de Bataaffche Troupen ontfingen, niet van Gecontinueerde Magten maar van Lieden, die, wat het inwendig Beftuur der Provincie betreft, als Particulieren°moeten befchouwd worden ; orders, waar door zy onttrokken werden aan de gehoorzaamheid van den Reprefentativen Souverein: het waren de opentlyke bedreigingen van perfonelen moord , welke, ons aan het geweld ten prooi gevende tot de rampzalige keuze bragten, om, of Burgers tegen Burgers te wapenen, en dus derzelver by ons, onfchatbaar bloed, nutteloos te doen ftroomen, of onze en onzer Medeburgerea veiligheid in eene kortftondige vlugt te zoeken; in het vertrouwen, dat uwe Vergadering, waarop het oog van Nederland, waarop het oog van Europa zich thans gaat vestigen, Billykheid, Recht en Vryheid, boven redenloos geweld, boven krytende onrechtvaardigheid en alle Orde en Wetten vertredende Regeeringloosheid, zal handhaven.
Neen, Burgers.' wy zyn geen heerschzugtigen• zo verre wy ons zeiven, zo verre wy elkande' ren kennen, hebben wy altoos gehaakt en haken wy nog, om, zo ras doealyk, ontflagen te worden van den onlydelyk geworden last, van het ons aanbetrouwd Beftuur.
Neeo,



JAARBOEKEN, Maan, 5790. 1241
NeeD, Burgers! geen ontrustend gewisfe knaagt ons, geen fchroom voor verantwoording doet ons vlieden; niets zal ons liever zyn, dan, hoe eer hoe beter, rekenfchap te mogen geven van ons gedrag, als Volksvertegenwoordigers; maar bet is voor den Rechtbank, die het Friefche Volk zelve, by hare, aan ons verleende, Procuratie heeft aangewezen, dat wy ons gaarne zullen, ja vurig verlangen te verantwoorden; wel tegen behoorlyke, bepaaldelyk opgegevene, befchuldigingen, doch niet tegen laffe, algemeene en verachtelyke declamatien; uit Couranten en Schendbladen ontleend; niet voor Revolutionaire Rechtbanken, dcor bloeddorst opgerigt, en waar de onfchuld reeds veroordeeld is, eer zy 'er verfchynen kan.
Dan, zo dra het geweld paal vindt, zo dra Orde en Wetten heerfchen, zullen wy toonen, noch fchroom noch vrees té hebben; het zyn geene geregelde Rechtbanken, het is geen wettige aanklagt, het zyn geene fcherpe onderzoekingen, bet zyn geene, door de rechtvaardigheid opgerichte ïchavotten, welke wy vreezen.
Dat men de ftem der Friefche Natie, altoos ' door ons geëerbiedigd, vry en onbelemmerd hoore; dat men de uitwerkzelen van het Schrikbewind buiten onze Provincie verbanne; dat men onze bepaalde befchuldigingen o'pgeve; dan reeds zegepralen wy; dan reeds zyn wy gerust, op de byna algemeene goedkeuring des Volks en op de toejuiching van alle braven.
Wy, eindlyk, op onze beurt, vorderen van u de handhaving van de vertrapte Rechten det Friefche Natie» Het met bajonetten, door eeni< ge Leeuwarder Burgers, onder aanhitzing en beftuur . van eenige Vreemdelingen en een de Sec re, overweldigen der geheiligde Volksvergade' ring; terwyl alles in Friesland van dat alles on-
Leeuwarden.
Adres van uit* %cweekcne Fric* zen aan de Nat. Verg.



Leeuwarden.
Adres ■ van uit geweekcne Friezen aan de Nat. Verg.
i
1243 NIEUWE NEDERLANDSCHE
bewust eD in diepe kalmte was; het aan VolksMajefteitsfcbennis fchuldig verklaren, door geen twintig Reprefentanten, ten opzigte van hunne meer talryke Mede-Reprefentanten, by PublicaVe v^n. 23 dezer gedaan , zonder oproeping des Friefchen Volks, kan by Ulieden nooit anders befchouwd worden, dan als de gruwzaamfte verkragting der Rechten eens Volks, het welk, tot op dit ogenblik toe, den naam van Souverein gedragen heeft, en in hare mishandelde wettige Reprefentanten voorbeeldeloos gehoond is-
Wat behoeven wy meer te zeggen; men vergelyke den geest der vry delibererende Friefche Reprefentanten, welke doorftraalt in hunne Publicatie van Amnestie, omtrent een hoop wettelooze geweldenaars, op den 19 February 1796 aan den dag gelegd, met dien geest, welke doorftraalt in eene gedrukte Publicatie van den 23 February 1796, tegen, door het Volk van Friesland, vry en wettig verkoozene Reprefentan ten geëmaneerd, en men oordeele! Of hebben een Predicher, een Godfchalk, een Kamminsa, eenige zending van liet Friefche Volk, eenige last om deszeifs belangens waar te nemen? of zyn dezen geene wettelooze indringers in het verkragte Volksgezag, in de overweldigde Friefche Raadzaal? of, eindlyk, zyn dezen de onpartydige Rechters en gewettigde beoordeelaars van wettig verkoozene Reprefentanten des Friefchen Volks?
Burgers! aan u zyn de belangens des Bataaffchen Volks aanbetrouwd. Gylieden doorziet ze. kerlyk de .gevolgen , welken het gebeurde in Friesland voor de gantfche Republiek moet en zal hebben, worden dezelven niet ogenbliklyk in teren verfchriklyken loop gefluit. Burgers! wat verblinding en verbystering ook de tegenwoordige ;yd moge met zich brengen, de nakomeiingfehap sal oordeelen en rechtvaardig zyn.
Wy



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 1243
Wy zyn, met eerbied, na wensen van Heil] er. Broederfchap.
\
Uwe dienstvaardige Medeburgers,
üitgeweekene Reprefentanten van het Volk van Friesland, thans prefent te Groningen.
(Was geteekendf)
A» van VLIET.
D. van AYLVA.
K O GORTER.
.B. RÜSSING.
J. WESSELIUS.
H. A H. van KNYFF.
H. van WEüRDEN
BliRN. SPOELSTRA.
HEND. CANNEGIETER.
W. WOPKENS.
T. LAMBSMA.
H. BALK.
Den a8 February 1796", het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Onder de zelfde dagteekening van 28 February las men, in de openbaare Papieren den volgenden Brief, uit de zeilde Stad, door een Friefchen Patriot aan zynen Vriend in Holland gezonden.
Ja myn Vriend! Friesland, het eertyds zo gezegend Friesland, is, zedert een geruimen tvd, een fpeeibal van intrigues geworden. IK zal u, zo veel doenlyk, een beknopt en waarachtig denkbeeld van den toeftand der zaaken,
Leeu»
i7ar)en.



1244 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Brief vati een FriefchenPatriot,
in die Provincie, trachten te geven. De geheime beweegraden en ware dryfveerea der gebeurenisfen, by deaso, aan u bloot te leggen, is eene zaak, voor als nog, van een te deiicaten en gevaarlyken aart, dan dat gy züiks van my kunt verwagten.
Gy weet, dat de Reprefentanten des Friefchen Volks, hoe ifeer ook vervreemd van aanhangers van het oud Ariftocratisch of Orangebewind te zyn, echter (eenige weinigen uitgezonderd.) even min genegen waren de buiteufporighedea te be gunftigen van een te vergedreven zogenaamd Patriottisme, of liever Terrorisme, dat niet dan op onregtvaardjgheid en wanorde kan uitloopen.
Gy weet, dat reeds lange de mingematigde party alle pogingen aanwendde, om de Reprefentanten te dwarsboomen, en zo wel de beste gedragingen, als de misfiagen van dezelve, (waar voor zy als roenfchen vatbaar waren) immer in 'thaatlykst daglicht voor te Hellen, én de publieke opinies door leugenende nieuwspapieren te misleiden. Inzönderheid hadt men onlangs zorg gedragen, dat zeker different, tusfehen de Municipaliteit van Leeuwarden en de Ilepiefentatie, niettegenifaande de laatstgemelden meermalen beproefd hadden de zaak in het vriendlyke te fchikken, echter tot het uiterfte vol gehouden, en aldus de Politie en Juftitie genooddwongen werden ftrenge maatregels te nemen; waar door, gelyk men vooruitzag, een deel der 'Schuttery tegen de Reprefentanten te meer aangehist en verbitterd konde worden.
Niet lang daar na kwamen 'er orders aan de Bataaffche en Franfche Troupen, in Friesland guarnifoen houdende, om, in alleryl, die Pro» vincie- te verlaten, dit gefchiede dén 24 en 23 January, en welhaast ontdekten zich de gevolgen dezer evacuatie. Want den 25, 'savonds, beftond eene Commisfie, uit een gedeelte der Leeuwarder Schuttery, om van de Vergadering
der



JAARBOEKEN, Maart, 1756. 1245
der Reprefentanten, op eene dwingende wys, het omflag te eisfehen van twee gedetineerde Leden der Municipaliteit; (hoewel de Vergadering reeds befloten hadt, het gebeurde, met gemelde Municipaliteit, in vergetelheid te ftellen, en 'er ten dien einde eene Commisfie benoemd was, om over die zaak met den Hove te confereren) men vorderde wyders het ontflag van eenige andere perfoonea, waar onder O. B. Zwart, die den Burger Haarsma, by ongeluk, hadt doodgefchoten , en werd de Vergadering, tot het inwilligen dier vorderingen, welhaast gedwongen.
Den 26, 's avonds, volgde een nog meer geweldadige flap: een hoop gewapende Schutters naamlyk, eenen de Beere, onlangs uit Holland gearriveerd, aan 't hoofd hebbende, drong in de Vergaderzaal der Vertegenwoordigers des Volks, bragt eenige Leden derzelve naar de gevangenis, en ontzette veelen van hunne posten, hun Stads arrest aanzeggende, op ftraffe des doods; men voerde zulks alles uit, op naam van zeker zich opwerpend Committé van Herftel, uit veele zedenlooze of doldriftige Lieden beftaande; deze eerfte geweldadige flappen werden door eene aaneenfchakeling van veele anderen gevolgd; van de aangebleven Reprefentanten perfte men de ongerymdfte befluiten af; ook dwong men hen tot het toetreden tot eene Nationaale Vergadering, welke toetreding echter, uit bezef der omftandigheden, waarin zich thans *t Gemeenebest gewikkelt vonde, zonder zodanige dwang, niet te min gebeurd zoude hebben, en is ook naderhand dezelve vrywillig gedecreteerd.
Het zal niet noodig zyn u alle de willekeurige handelingen van 't gemeld Committé van Herfiet te fchetzen, vermits die door elk, ook door hen, welke in 't eerst deszeifs voorftanders waren, volftrekt worden afgekeurd. Hunne handelwys met die Burgers, welke zeker by hun al te gematigd Request teekenden, ftrekken ten be-
wys,
Lï<Sü« WARDE».
Brief van een FriefchenPatriot.



1246 NffiüWE NEDERLANDSCB.fi
Leeuwarden.
Brief van ee FriefchenBatriQi
wys, hos verre zy zich aan 't fchenden van een der geheiligde Rechten van den Burger, hec recht om verzoeken aan zyne Vertegeoswoordigers voor te dragen, durfden vergrypen. Het was eindlyk op den n February laatst-
kleden, wanneer aan het Schrikbeüuur een einde gemaakt werd, door den cordaten moed der Reprefentanten, en geenzins door militair geweld,
. zo als de laster zich niet ontzien heeft te verzinnen.
Op dien dag naamlyk kwamen de zich in Groningen opgehouden hebbende Friefche Reprefentanten weder binnen Leeuwarden, en gingen met de overige, door he: geweld uit de Vergadering geweerde, Vertegenwoordigers gezamentlyk naar het Landhuis, alwaar zy zich met de aangeblevenen tot eene wettige Vergadering gevormd hebbende, op het fpoedigst de noodige orders aan de militaire Magt afvaardigden, om de rust te handhaven. Gy begrypt ligt, dat , vóór zulke orders van de wettige Vergadering zelve gegeven waren, de militairen niets ter manuien der reprefentatie hadden kunneu verrigten. Het is waar, reeds vóór het afvaardigen van gemelde orders waren de Reprefentanten door eene kleine escorte Franfche Jagers naar het Landhuis begeleid; doch deze particuliere escorte hadt niet en kon niet hebben eenige orders, om perfoonen tegen de eene of andere demarche van eenige Geconftitueerde Magt te verdedigen. Het is verder ook waar, dac reeds des morgens ten 9 uren veele Troupen in de wapeuen waren, ten einde gereed te zyn, om de orders, zo rasch zy eens gegeven waren, daadlyk te kunnen executeren; doch geene militaire executie gefchiedde, of had kunnen gefchiedén, voor dat reeds de orders van de Vergadering zelve gegeven waren. Maar laut ik tot den draad van myn verhaal terugkeeren.
Straks na dat de ReprefeDtanten zitting hadden genomen, gaf men last, om de door hec geweld



JAAR-BOEKEN, Maart, 1796. X247
in de gevangenis opgefloten Reprefentanten, benevens een ander publiek amptenaar, te ontflaan, en de eerstgemelden in de Vergadering te begeleiden, het welk op eene plechtige, wyze verrigt werd; terwyl een tallooze fchaar van Burgeren hunne vreugde over het gebeurde op het blykbaarst aan den dag legde, De boos aartige laster zegt, alleen Oranjeyneiiden waren verheugd De waarheid is, dat alle weldenkende Patriotten, aile vrienden van orde en Ware vryheid, vol vreugde waren ; terwyl ook aanhangers van het vorig Öranjebeftüur nitt nalieten hun vergenoegen te toonen, vermits zy zeker meer het gematigd Beltuur van Patriotten, dan het vervolgziek Schrikbewind van Terroristen moesten beminnen. Daar nu de door fa&iehaat niet vooringenomen Vaderlander dit Vergenoegen der voormalige Oranjevrienden met vermaak .aanmerkte, als een blyk, dat zy eindlyk door het ondervinden der excesfen vari het Terrorisme, tot eene nadere vereeniging met het tegenvyoordig Patriottisch Gouvernement ; genegen fcheenen te worden, verzuimd? men echter niet, op eene listige wyze, uit dié algemeene vreugde een bewysgrond aap te voeren, als waren de Reprefentanten het mét de Oranjeparty volkomen eens. Iets, dat ik merke dat meermalen door den laster is uitgefchreeuwd; doch waar van nimmer, zelf niet eens .de fchyn, bewezen is geworden, of zal kunnen worden.
■ Straks daar na werden de voormalige afgedwonge befluiten (die, fchoon vrywillig geno* men, echter onwettig zouden geweest zyn 4 vermits eene door het geweld onvoltallige Vergadering dezdven gedecreteerd hadt) ingetrok. ken en voor nietig verklaard, eenigen nogthans op nieuw gedecreteerd.
Niet lang hadden de Vertegenwoordigers de teugels van het bewind weder aanvaard, of zy Nnön ga-
Lebh=
warden.
Brief van een Friefchenfait int.



S24* NIEUWE NEDERLANDSCHE
LEEUWARDEN.
Brief van et Frie*
feiten Patrio,
gaven eene algemeene Amnestie, (met uitzondering van vyf perfoonen) waarby al het gebeurde in vergetelheid gefteld wordt; toonende aldus op nieuw de achting der braven waardig te zyn, met zich door geene wraakzuchtige ge-
n voelens, omtrent den voorbeeldeloozen hoon, welken zy leden, te laten bezielen, maar zich alleen door het bezef van het algemeene belang
, gedreven te toonen.
Dan, helaas! deze zegepraal van 's Volks belang, op dat eener faélie, deze zegepraal' der orde op de anarchie was van korten duur. Op den 22 February werden weder op nieuw orders aan de Troupen tot uitmarcheren gege* ven. Verfcheiden beweegreden waren reeds in werking gebragt, om eene wending van zaaken onvermydlyk te maken; ik wil, mag, noch kan u thans meer zeggen. Genoeg dat de Vertegenwoordigers des Volks, op eenige weinigen na, genoodzaakt werden de Provincie te verlaten, welke emigratie gevolgd werd door die van eene meenigte weldenkende Burgeren, welke aan de willekeurige handelwys, waar van ze reeds eens de flachtoffers of ooggetuigen geweest waren, hun perfoonlyke veiligheid niet ©p nieuw wilden blootftellen. Andere» vertrokken, om het zielgrievend verdriet te vermyden van tegenwoordig te zyn by de verwarfingen , in welke zy hun land door intrigues zagen ingewikkeld; in 't kort, byna alles wat eerlyk dagt, verliet onze ongelukkige Provincie, en uit Leeuwarden alleen zyn, zo men verzekert, meer dan 5«o Burgers vertrokken» Het akelig vooruitzigt, 't geen men zich hadt voorgefteld, werd door de uitkomst maar te zeer bewaarheid. Want eerlang vermat zich het overlchot der Vergadering, beftaande uit een zeer klein getal perfoonen, door eenen Codfchaik. Predigen en meer andere Vreemdelingen» gedreven of gedwongen, om by eens
Ps-



JAARBOEKEN, Maan, 1796. n4>
Publicatie een veel grooter aantal van Reprefentanten, van hun post vervallen niet alleen, maar zelfs als fcbuldig aan gekwetfte Natje te verklaren, ien aan de Gerechten op 't ftrengst te gelasten, dezelve te vatten. Straks daarna richte men 42 Committés van Robefpierriaanfche verklikkers op, onder den naam van Committés van Waakzaamheid, met magt van eigenBunklyke asfurtities en arrefteringen, in fchyn, om tegen de woelingen der Orarsgeparty, die niet beftaan, te waken; doch indedaad, om de tyrannifche fmooring der Volksitem eu de onderdrukking der Natie, door een faétie, te onderfchragen. De vervolgzucht ltrekte zich zelfs zo verre uit, dat men veele Burgers, die naar Groningen geweken zyn, aldaar hunne perfoonïyke veiligheid benyd, en by de Regeering, in dreigende termen, aanzoek heeft gedaan, om de verdreven Braven te doen vatten en in handen te ftellen van die Lieden, welke in Friesland het openbaar gezag nebben geulürpeerd. Met ëén woord, myn Vriend! dat Vaderland, dat ik zo vurig bemiune, is thans weder ten prooi geworden der buitenfporigheden van een voülagen Schrikbewind, en wanneer niet eer. lang paal wordt geltèld aan de rampen, welke myn ongelukkig land treffen, zullen, ik moet u dit voorfpellen, fchoon myn hart daar ovet bloedt, in Friesland welhaast geene voórftan> ders der Revolutie van 1795 meer Worden gevonden!Groningen den 28 February.
Behalven aan de Nationaale Vergadering, zonden de bovengemelde uitgeweekene Rè prefentanten,. uitgezonderd den Reprefentant B. Rusjing, wiens naam althans wy op de lyst der onderteekenaaren niet ontNnnn * «o*
Leeü-
WARDE*.
Brief van een RriefchenPatriot,



i»5o NIEUWE NEDËRLANDSCHE
LEEüi WARDEN.
moeten, een Adres aan het Volk van Friesland, als oordeelende zy zich aan hetzelve vooral rekenfchap van hun doen en laaten te zyn verfchuldigd, van 't welk zy de aanftelling in hunnen post ontvangen hadden.
Aan het VOLK van FRIESLAND l
Jaa! aan het misleid, aan het deerlyk bedrogeö, aan het gruwelyk mishandeld Volk van Friesland, onze wettige Committenten is het, dat wy ons vervoegen. Gylieden, zo wel als wy, zyt zedert het laatst van January de openlyke fpeelballen geweest, de ongelukkige flagtoffers geworden van het eerloost, ett fcheimscht verraad, dat ooit onder de Zon gezien is, van verfoeijelyke intrigues en listen, en van hec brutaalst en wetteïoost geweld, het welk immer aan eene door het Volk zerve vry, en wettig verkoozene Regeering gepleegd is.
Gylieden hebt ons wettig verkoozen; Gylieden hebt ons met uw vertrouwen vereerd; Gylieden hebt ons een last en Procuratie gegeeven , en ons en elk een Rechtbank aangewezen, waar voor wy, ingevalle wy onzen plicht fchonden, aanfpraakelyk waren, en waar het elk vry ftond ons aan te tdaagen.
Men heeft dus ifw onbetwistbaar recht gefchonden; men heeft uw Souveraine wil baldadig vertreden; wanneer een de Beere (een naam die by elk rechtfehapen Fries in verfoeijing moet zyn) met zyn gevloekte aanhang , aan het hoofd eener opgeruide en verhitte bende uit eenige Leeuwarder Burgers beftaande, zich aonder aanklagt, zonder befchuldiging, zonder gezag meester maakte van de Perfoonen van uwe Vertegenwoordigers, derzelver Raadzaal overweldigde, hen wetteloos of naar den Ker-



JAARBOEKEN, Maart, 1*51
ker fleepte, of geweldadig belette , om dien ] post, en heiligen plicht, waar toe uwe ftem-, hen geroepen hadde, waar te neemen. ]
Is dan een klein, zeer klein getal van Leeuwarder Burgers het Volk van Friesland? zyn een de Reere, een Prediger (by elk in Friesland onbekend) een Godfchalk, de Keurmeesters van de gezaghebbers over uwe wettige Vertegenwoordigers ? en dus uwe oppermagtige Heeren en Meesters!
Men fchreeuwt zich heescb en fchor over ons en ons beftuur; men maalt ons af als vuige Ariftocraten, als fnoode dwingelanden. Maar hoe? in lasterlyke gefprekken, in logenachtige Couranten, in naamloze blaadjes. Waarom zyn niet voor lang onze befchuldigers, zo zy hunne zaak betrouwden, te voorfchyn getreeden? Waarom hebben zy ons niet met bepaalde be* fchuldigingen, zo ze te vinden waren, by den Competenten Rechter aangeklaagd? Doch dit konden zy niet; zulk een misdryf, zulk eene bepaalde aanklagte wist hunne bittere kwaadaardgheid zelve niet uit te vinden.
Wy beroepen ons, Volk van Friesland, met het volkoomenst vertrouwen, en met de grootRe vrymoedigheid, op uwe bewustheid, op de fpreekendfte ondervinding van het tegendeel. Gy weet dat geduurende den loop van ons be« ftuur, de wetten gehandhaafd, het onpartydig Recht uitgeoeffend is, zonder aanzien van Perfoonen; gy weet, dat rust en veiligheid va» Perfoonen en goederen overal bewaard zyn. Gy zyt by alle uwe rechten befchermt, uwe item is door ons fteeds geëerbiedigd. 'sLands fchatkist is met fpaarzaamheid, overleg en ongekreukte eerlykheid beftuurd; de Finantien *yn in den besten en bloeijendften ftaat gebragt, en hadde ('t welk het zekerst kenmerk «ener goede Regeering ij) de Provincie FriesNnnn 3 land*
)EN.
ddres tan Ji Volk \>an • Fries'and.



n$s NIEUWE NEDERLANDSCHE
LEEUW ARDEN.
Adres aan Jte Folk van Frieslandt
land, meer dan eenige andere der Provintieo, en buiten en binnenlands een fteeds aanwasfend Crediet
Hebben zelf niet zy, die zo luidkeels tegen ons van Ariftocratié en overheerfching fchreeufwen, de onbepaaldfte, en door hun tot een baldadige losbandigheid misbruikte Vryheid genooten, om alles te fchryven, te laaten drukken , en te zeggen, wat drift en onverftand, wat nyd en wangunst, wat te Ieurgeftelde heben heerscbzugt, wat bitterheid, haat en bloeddorftige wraakzugt hen inboezemde?
Met een woord, wy zyn ons zelf ten vollen bewust, in den moeilyken post, waar in Gylieden ons geplaatst hebt, fteeds met een hart aan de dierbaare Vryheid geheiligd, het groote oogmerk der maatfchappye, en van alle Regeering, het geluk, de bloei en welvaart van het algemeen, naar onze beste kennis en vermogen behartigd te hebben.
Dit is geen ydele roem, geen zelf vleyende grootfpraak; elk der zaaken eenigzins kundig weet het, en hoe fchaamteloos uwe tegenwoordige onderdrukkers mogen zyn, zy zelve kunnen het met ge£n ichyn van waarheid logenftrafïen.
Niet dat wy willen voorwenden, nimmer eenigen misflag begaan te hebben. Hoe ware zulks mógelyk, in den moeijelyken tyd en toeftand, waar in wy ons bevonden!
Gy hebt menfchen tot uwe Regeerders verkoozen, wy zyn menfchen, en ftaan gelyk elk uwer voor dwaaüng bloot; maar nimmer deelde ons hart in dezelve.
De hatelyke geest van de thans zegepralende berokkenaars van uw verderf, de overweldigers uwer rechten, de fchaamtelooze verkragters der Friefche Vryheid, zal hier tegen inbrengen (en miafchien heeft dit ook zominigen uwer ver- • i* won-



JAARBOEKEN, Maart, 1796. t%$%
wondert,) waarom wy dan zo fchielyk, zo on-1 verwagt ons aan het grondgebied van Friesland w onttrokken, en onze veiligheid op eenen ande-D ren bodem gezogt hebben: gaarn zouden zy dit u willen voordraagen, als eene ftilzwygende y erkentenis van fchuld, als blyken van een kna. a gend en zelf bewust gewisfe. Maar laat ut door geen fchyn begoochelen, door geene be^ driegelyke woordenklanken paayen. Zie hier / de naakte waarheid. Wat ons op den 26 Ja- / nuary laatstleden bejegent is, wat men verder met ons voor hadt, kan niemand uwer onbekend zyn; hoe wy zo dra ons zulks zonder vrees voor moordaadig en wetteloos geweld doenlyk was, op den 11 February weder onze gewigtige bezigheden hervat hebben, is te over' bekend.
Doch een eerloos vloekgefpan, de trouw en braafheid van het Franfche Minifterie, door valfche- berigten hebbende weten te bedriegen en te verkloeken; wist ten tweedenmaal de rust bewaarende tegenwoordigheid van onze Franfche Broeders aan onze Provincie te onttrekken , en bewerkte, dat 'er aan de overblyvende Bataaffche Troupes orders gegeeven wierden, waar door zy aan de gehoorzaamheid van den Reprefentativen Souverein, onttrokken wierden ; en derzelver Commandant genoodzaakt wierdt te verklaaren, dat hy aan niemand onzer perfoonele veiligheid en befcherming kon verzekeren en niemand durfde aanraden te blyven. TT , .,
Het fnood verraad tegen uwe Vryheid en Souvereiniteit en onze veiligheid was zo wel «efmeed, dat ten zei ven tyde, dat zulke ongehoorde bevelen (waar van in Neêrlands gefchiedenisfen zo niet het gebeurde in het fchandjaar 1748, daar mede kan vergeleken worden , geen voorbeeld gevonden wordt) aan de Militairen gegeeven wierden, Godfchalk, Prediger, Nnnn 4, Kam»
EET/'AREN.
tdres
an het
rolk
an
'rits'
md.



]»Ï4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeu-
1WARPEN.
Adres aan het Folk van Friesland,
Kamminga en anderen reeds Leeuwarden ni~ derden
By het Jeezen van dit onvervalseht berigt, zult gy, Medeburgers! van zeiven gevoelen, dat het geen onverfchrokken moed, maar reukeloze en vermetele dolheid zoude geweest zyn, óns zei ven vry willig en weerloos over te gee* ven in de magt van de wraakgierige bloeddorst, en van de geweldenaars en verkrachters van de Rechten en de Souvereiniteit des Friefchen Volks Dat het 'er dus oneindig verre af is, dat het een fchynbewys van fchuld, of aanduiding van een knaagend geweeren zoude zyn, dat wy, zonder uw en ons Vaderland bloot te flellen aan de ysfelykheden van een Burgeroorlog , liever verkoozen hebben, voor een poos den onveiligen bodem van Friesland te verlaten, om hier de opheldering der waarheid , de herftelling van het Recht, en de verbanning van het geweld aldaar heerfcheüde af te wagtén.
Wy, Burgers! zyn oneindig verre af om ons aan wettige verantwoording te willen onttrekken. Niets zal ons liever en aangenamer zyn, dan hoe eer hoe beter yoor den Rechtbank, welken gy zelve by uwe aan ons verleende Procuratie hebt aangewezen, ons tegen alle befthuldigingen, welke ook, die wettig ingebragE worden, te verdeedig.n. Wy vorderen in dezen geen gunst of verlchooning; neen dat d« Terrader fterve, dat de fchnldige zo hy 'er is geftraft, of naar bevind van zaaken van zyn post ontzet worde. Maar dan moet 'er eerst tene wettige en perfoonele aanklagt zyn, dan aióet eerst de befchuldiger openlyk te voorfcbyn kooroen, en de befchuïdiging bewezen worden , en niemand onzer zal, zo veel wy weeten, een ogenblik in twyffel ftaan, om zich met en benevens den befchuldiger in eene on-



JAARBOEKEN, Maart, 175S. 1255
partydige, wettige en verzekerde hewaaring te
ftellen. - 1!
De gevloekte eerloosheid fchaamt zich niet door Nieuwspapieren en lasterlyke gefprekken te verfpreiden, ten einde hunne fchanddaauen eenigen glimp by te zetten, ten einde min ergdenkenden arglistig voor in te neemen, als of wy 'sLands fchatkist zouden geplundert heby ben, als of wy (onze ziel gruwt op het enkele denkbeeld van dien zwarten laster,) ais of wy jn ftaat zouden geweest zyn, ons Vaderland aan Orange of iemand, hy zy wie hy zy, te yerkoopen, of te verraden; maar gy gevoelt van zelf, dat een van beiden onbetwistbaar moet zyn, of dat zulke eerroovende uitftrooijingen, de uitwerpzels zyn van Monfters, den naam van menfchen onwaardig, of dat zy zelve fnoode verraders van hun Vaderland, en verderflyke vyanden der Vryheid zyn, wanneer j;y zulke onwaardige Reprefentanten, indien 'er een of ander mogte zyn, kennende, dezelve niet aan het Hof van Juftitie, met inlevering der bewysftukken, en aan het gantfcrre Volk van Friesland openlyk en by name aan-
Wy zouden het oneindig beneden ons acl* ten, om maar een enkel woord van zulke uit« ftrooizels te gewagen, wierden dezelve, me| duizend anderen van gelyken aard, niet gebe* zigd, om uwe agtcdogt op te wekken, en dé denkwyze van braave, doch min doorzichtige Lieden te vergiftigen.
Men roept en fchreeuwt u thans toe, „ dat , nu de Kluisters verbroken zyn, dat nu * eerst de Vryheid zegepraalt."
ja! de Kluisters zyn verbroken, maar hel zyn die, waar door de boosheid bedwongen, de moedwil beteugeld, en onrechtvaardig geweld in haare gruwelyke werkingen verhinderi witrdt.
Nnnn 5 Ja
Leeo>
warden.
Adres aan he, Volk van Friesland.
l



iaj5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeü-
WARDEN.
Adres
aan het
Volk
van
Fries-
fand.
Ja! de Vryheid zegepraalt, de Vryheid, te weten om kwaad te doen, de Vryheid om zyn evenmensen te vérvolgen, om zyne paallooze haat en wraakzucht is 't niet in hun bloed, ten minften in hun verderf en ondergang te koelen; de Vryheid, om zyn Vaderland van het toppunt van bloei en welvaart in een diepe afgrond van elende neer te ftoten; om ontelbare Rechtbanken van inquifitie op te richten, om alle wetten en orde het onderst boven te keeren! de Vryheid, om met den yzeren fchepter der wreedfte en willekeurigfte dwingelandy de eertyds vrye Friefen te overheerfchen. Die Vryheid, die de ftraneloosheid der fnooden en de verdrukking der braafheid en deugd tot haar wezen en kenmerk heeft, de Vryheid van Robefpierre. die is het, welke thans, in Friesland ten zetel gevoerd is, omringd door de woedende rafernyen van het fchrikbewind.
Zyn wy, zyn uwe Reprefentanten, en gy in dezelve, ó Volk van Friesland, door deze onverlaten niet in alle mogeiyke opzichten onverantwoordelyk beledigd en onrechtvaardig mishandeld? Heeft men niet in ons de wezentlykfte rechten van den Mensch en Burger, en dé Souvereraiteit des Friefchen Volks openlyk en op eene nooit gehoorde wyze gefchonden?
Eene Publicatie van den 23 February 1796, op naam der Friefche Kepreientanten, in het licht gegeven, verklaard ons, in het aanzien van Europa, fchuldig aan de misdaad van ge- ' kwetfie Natie: en dit zonder dat wy ooit rechtftreeks aangeklaagd of befchuldigt zyn J
Ën dit zonder ons gehoord, of eenige gelegenheid ter verdediging gegeeven te hebben!
En, dit gefchied, door eenige, zeer weinige Reprefentanten, die nooit Rechters konden of mogten zyn over hunne Mede-Reprefentanten, veel min over een grooter getal dan zy zelve uitmaakten; en welke, hebben zy dit vry willig
ge-



JAARBOEKEN, Maart', 1796. i£57
«daan daar door zich op de verregaande: wy-L Ie aan Se fchennis, aan Rf^tvertreedrng, w £n willekeur en dwinglandy hebben fchuldign «maakt- of, zvn zy daar toe door vreemden g 'gedwongen geworden 't fpreek<m^ bewys opleveren, dat Friesland, door het af-a fchuwelykst verraad en gevloekte dwingelanden £ overheersers. FrieglandI mn fchend op de/
fnoodfte wyze uw recht, men vertrapt uw wil, / door u op te roepen tot de verkiezing van nieuwe Reprefentanten; daar, zo men ons al eens te recht, van onzen aanbetrouwden post ontzet hadt; dan nog de door u zelve verkozerre Plaatsvervangers, ons hadden moeten opvoken, en 'er zonder fchending van uw wil, van uw gezag, geene andere verkiezingen konden nlaats hebben.
la, rampzalig Volk van Friesland, met het diepst gevoel betreuren wy u deerlyk lot; gy zy? overheert, 't geweld heeft uwe rechten overmeesterd, de fchrik heerscht op uwe ftraaten, de naare ftilheid des doods vertoond zich overal, de veiligheid is geweeken, het recht is verbannen, de Rechtbank is van klem en achtbaarheid beroofd; het gantfche beduur van zaaken, 's Lands gewigtige Geldmiddelen zyn in handen van Lieden zonder zending, zonder kunde, zonder deugd; in handen van heerschen roofzuchtige geweldenaars; vrienden kunnen met vrienden, bloedverwanten met bloedverwanten, geene briefwisfeling zelf houden, en dit noemt men uwe Vryheid!
In den naam des Vaderlands, by de tot nog onverwelkte glorie der Friefen, by de onfehatbaare Vryheid, by de algemeene veiligheid, by uwen voorfpoed, bezweeren wy u, handhaaf uwe rechten, verhef uwe ftem tegen het geweld, roep de befcherming der Wetten, ter Soêve der beledigde onfchuld m, en ltatet
ÏEÜ-
'dres
an hef
alk
%n
Yies'
md*



Leeuwarden.
Ï258 NIEUWE NEDERLANDSCHE
bedaarde kloekhartigheid, billyke rechtvaardigheid, liefde voor de Wetten, by u aan de orde van den dag zyn, of gy zyt met ons, Gy zyt met het Vaderland verboren.
HEIL en BROEDERSCHAP!
Uwe Medeburgers,
Uitgeweekene Reprefentanten van 't Volk van Friesland, thans prefent in Groningen.
S. D. V. AYLVA. J. WESSELIUS. H. van WEERDEN. H. A. H. van KNYFF. s A. V. VLIET. W. WOPKENS. H. BALK. K. O. GORTER. J. E. MEBIUS. HEND. CANNEGIETER. BERN. SPOELSTRA.
Den 4 Maart 1795, het tweede Jaar der Ba. taaffche Vryheid,
Zie hier een Adres, 't welk een tegengeftelden geest van het bovenftaande ademde, als gevloeid uit de pen der Volksvertegenwoordigers, welke, in de plaats der uitgeweekenen, thans het bewind voerden. Het behelst eene piegtige beroeping, niet flegts op het Volk van Friesland, maar op de geheele Bataaffche Natie.



JAARBOEKEN, Maart.ijgtS, «59
V RTH E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND, 000 de BATAAFSCHE NATIE.
BROEDERS en VRIENDEN.'
De gebeurtenisfen, welke geduurende de laatfte weeken zich in onze Provincie hebben opgevolgd, zyn zo gewigtig, hebben eenen zo onmiddelyken invloed op het heil van het lieve Vaderland, op onze betrekkingen en verpligtingen als Nederlanders, en zyn.met zo veele valfche kleuren in het publiek afgemaald, dai wV aan het vrye Volk van Friesland, aan on. ze miskende gevoelens en gefmoorde ftemme, verfchuldigd zvtl, om voor ons, voor Nederland, voor onzen machtigen en getrouwer Bondgenoot, en voor de Nakomelingfchap hel kort tafereel van die gebeurtenisfen, en de ge heime dryfveeren, die onze nu wederom ge vluchte geweezen Medeleeden beftierd heb ben. te fchetfen.
Van den aanvang der gelukkige omwending* van zaaken, die een einde aan de Orange-over heerfching in February 1795, maakte, heef men de meerderheid van de Reprefentanten de Friefchen Volks, beneevens eenigen der mees begoedigde Stemgeregtigden, met alle krachtei lien arbeiden en yveren voor de handhavin van het nedrochtelyk lighaam der Staaten Ge neraal, en dus van dat Staatsgebouw, waa door de Princen van Orange groot zyn gewoi den en van het welk, als eeuwigduurend twetdragt tusfehen de Bondgenooten ftookei
Leetj.
warden.:
1
I
t 1
T i
r
e i-
1



iaöo NIEUWE NEDERLANDSCH.fi
Leet>
WARDEN.
Adres aan de Bataaf* fche Natie.
ƒ
r
de, zy al hunnen invloed en hunne verheffing ontleend hebben.
De minderheid der Friefche Reprefentanten, de Schutteryen in de Steeden en ten platten Lande, en allen, die by de Omwending geene eigene grootheid beoogden , maar de bevestiging der Nationaale Vryheid, en de herleving van den luister van den Nederlandfchen Staat ter harte namen , Hemden en yverden voor de onmiddelyke daarftelling van eenè Nationaale Vergadering, die het Provinciaal afzonderlyk Bewind, en het wanftaltig Zevenhoofdig Staat, lighaam konde doen vervangen door eene Nationaale Conftitutie, op de bevolking gegrond j en volgens eene regelmatige inrichting omfchreeven.
Zo dra dè Hoofden van het voorig OrangeBewind, in de School der doorflepenfte Staatkunde opgevoed, deeze verfcheidenheid vari gevoelens tusfehen de Patriotten bemerkten 9 hebben zy, door allerlei listen, en door de hatelykfte, in boezemingen aan de eene zyde, eri door de üitgezochtfte vleyery aan de andere zyde, de breuke onheelbaar gemaakt. Zy hebi ben der meerderheid onzer thans gevluchte Medeleden, wantrouwen, haat, vervolgzucht teeen de beste Vaderlanders ingeboezemd; zy hebben derzelver menfehelyke hartstochten geftreeld, en hen tot veele onberadene en veruitziende maatregelen aangevuurd.
Uit deeze vuile bron is het, dat zo veele Staatsrefolutien zyn voortgevloeid, welker gevaar onze Medeleeden, door de aaneenfehakeling hunner verhitte driften dezelve met val. fche kleuren befchouwende, niet gezien en welker misdadigheid (wy vertrouwen het oprechtelyk) zy op dat tydftip niet overdacht hebben.
De hoop van de Orange Slaaven begon te herleeven; reeds konden hunne hoofden den
ver-



JAARBOEKEN, Mam, 126*
verfoeylyken glimlach, en hunne vreugde over de fcheuring der Patriotten, thans ongeneeslyk geworden, niet langer verbergen; ons oog volg. de hunne beweegingen, en getrouwe vrienden gingen hunne flappen na. ■ •■
Uit deeze rampzalige verdeeldheid 5 Medeburgers, en uit het zo kundig aangeftookt mistrouwen tegen zoromigen onzer Bondgenooten, zyn geboren zo veele tergende en hoogst berispelyke Staatsrefolutien, met zo veel drift als onbefuisdheid ter onzer Vergadering doorge-
drongen. .
De algemeene Burgerwapening , met welke onze Nationaale Vryheid moet ftaan of vallen, is niet alleen gedwarsboomd, maar de gemeenfchappelyke werkzaamheden tot inftandbrenging derzelve, zyn by Placaat op ftraffe van vyf Taaren bannisfement verboden.
De Burger-Sociëteiten, die warme ftookplaatfen van Vaderlandsliefde en belangeloozen yver voor het algemeen, zyn miskend, belasterd, onderdrukt.
Verfcheidenen der beste, der cordaatfte Vaderlanderen zyn zo ler kerker gedoemd, als voortvluchtig gemaakt.
Byna alle Ampten en Bedieningen zyn alleen begeeven aan , of alleen verkrygbaar gefteld voor die geenen, die zich flaafsch aan het eigendunkelyk gezag van zommige hoofden wisten te onderwerpen.
Eene menigte Staatsbefluiten, raakende de zaaken van het Bondgenootfchap, en de raadplegingen over de Nationaale Vergadering, zyn gefchreven in een geest, die eerder tegen openbaare vyanden, dan tegen vrienden, nabuuren sa bondgenooten geftemd fcheen.
En, in waarheid, dezelve fcheenen eer met de punt van het zwaard, in galle en alfera gedoopt, dan met de pen gefchreven te zyn. Onze hoofden zyn met da hoofden van zom-
Leeü»
WARDEN.
Adres aan de Bataafs Cche Natie*



i«6a NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden»
Adres aan de Bataaf fvhe Natie.
inigen der Bondgenooten, die byzonder in Zeeland, Overysfel en Groningen in hunnen te-
fenftand tegen alle groote hervorming in het taatswezen uitmunteden, in eene geheime, hoogverdachte, doch voor ons fteeds verborgen gehouden vérftandhouding geweest.
Alle vriende'yke vermaningen, door of van weegen ónzen getrouwen Bondgenoot, de Franfche Republiek, aan onze Gedeputeerden in 'sHage gedaan, om de zaaken in het minnelyke tfe fcnikken, en tot de Nationaale Vergadering toe te treeden, zyn of gefmoord en niet ter Onzer keanisfe gebracht, of met verachting verworpen.
Welk was het natüurlyk gevolg, dat men uit deezen hardnekkigen tegenftand moest afleiden ?
Zoude eenè geringe en niet noemenswaardige bende Ariftocraten, gehaat by hunne Schutteryen eö gewripende Burger-Corpfen, welke Voor het grooifte gedeelte den hun voorgeftelden Eed mat verfoeying gehoord, en met de volftandigfte cordaatheid geweigerd" hadden $ die nergens by onze Vaderiandfche Burgeryen óp eenige fteiin konden hoöpen: zouden deeze byna enkele op zich zeiven Maande Menfchen, zonder geheime rüggefteüning, zulk een rol gefpeeld, en hunne perfoonlyke exiftentie zo roe> keloos gewaagd hebben?
Neen, Medeburgers l het fmert ons het te moeten zeggen; eene geheime verderflyke hand werkte in ons midden; zy beroerde de harten, en verblinde de oogen van onze thans gevluchte geweëzen Medeleden; de verraderlyke Orange Factie, op vreemde hulp fteunende, hadt hen betoverd.
Van toen af was ons toekomftig lot geen raadzel meert
Wy ftonden onze oude Bondgenooten te ver» laaten, de band tusfehen Holland en Friesland,



JAARBOEKEN, Maart, 1706, I2GQ
dien onze Voorvaders met hun bloed verzegeld Lsbij-
hadderj, moest verbrooken worden! wa&Wy zouden afgefcheurd worden van onze Ne» den. derlandfche Broeders en Vrienden; Groningen ftondt veelligt ook weggefleept te worden, en Adres weidra liepeo wv gevaar van ten próoyé te ver- a'tn de ■ ftrekken aan den eerften geweldenaar, die van Bataaf.
UÜ3 UGtlL tAJ'"JS~ WUItU UWvlUvU •
Hoorde men niet Staatsleden zich openlyk laaten verluiden, dat zy, als zy onderdaanen van eene nabuurige Mogendheid wierden, flechts 50 guldens Jaarlyks aan belastingen zouden behoeven te betaalen, terwyl zy nu aan het Nederlandfche Gemeenebest verbonden, duizend guldens ieder Jaar moesten geèven ?
Een woord, Medeburgers, een enkel woord, ter Staatsvergadering van Holland dóór den tydelyken Prefident geuit, deed de driften van die geenen, die zich getroffen ^ eh bykans Ontmaskerd gevoelden, heevig ontbranden; de Oranje Faftie woelde op nieuw , en men nam die ge» beezigde uitdrukking té baat, om by de Bondgenooten eene taal te voeren, waarin onbefebaamdheid . laakbaare wraakzucht en onbezonnen drift zich beurtelings afwisfelden.
De Staatkundige wysheid van Hollands Reprefentanten heeft alle nadeelig eclat vermyd, ea de waare Vaderlander dankt hun daar voor.
Intusfchen begon het Staats^Schtiuwtoneel ten einde te fpoeden!
De MunicipaÜteit van Leeuwarden, die fteeds, benevens de braave Schuttery dier Stad, tot daarftelling eener Nationaale Hervorming door het eenig middel, eene Nationaale Conffitueerende Vergadering, hadt geyverd, wierd onverhoeds door Militair geweld befprongen, de meeste Leden vluchteden, twee Hunner, die gebleeven waren, wierden naar de gevangenis gefleept!
De fchrik, en nog veel meer de verontwaar' digihg, vervulde de harten van alle braaven;
O 0 00 met,



is64 NIEUWE NEDERLAtfDSCHE
Lbko*
war j>EN'
Adres aan de Bataaffche Natie.
men gevoelde het ysfelyke eener Militaire over heerfcbiDge, waar toe de Troupen van den Staat, met zweet van den Burger betaald, in de wapens gebracht waren; men hadt dus den ge wapenden en befoldigden Burger tegen den ongewapenden Vaderlander aangeftookt: wat wonder ierhalven, dat men ook onze Franfche Broeders, onzer zaaken en onzes toeflands onkundig, ook daar toe heeft durven misbruiken ?
De Municipaliteit van Leeuwarden gedeeltelyk gevlugt en gedeeltelyk op het Blokhuis zittende, vondt men goed om eene Provifioneele Municipaliteit aan te ftellen, zonder dat dit van eene oproeping gevolgd wierd, waar door het Volk deszeifs goed- of afkeuring geven konde of een andere Municipaliteit aanftellen, die met deszeifs vertrouwen vereerd wierd
De beknelde Patriotten zochten alomme hulp: dan! by hunne naastgeleegene nabuuren, hoe zeer de Burgeryen eensgezind met hen dachten, «ras de klem der Regeering in handen van hen, die den Provinciaalen Souvereinen Scepter te lief hadden, om in het Plan der Nationaale Eenheid en Onverdeelbaarheid anders dan gedwongen, toe te ftemmen; en die voor zeker het gevaarlyk voorbeeld niet wilden geeven om onderdrukte en om hulp roepende Burgeryen, tegen Ariftocratifche overheerfching te handhaven en te befcbermen.
Doch de God der Vryheid waakte over ons, en het Franfche Gouvernement, verontwaardigd over het misbruik van de Militairen gemaakt, gaf last om alle Franfche Troupen bet grondgebied van Friesland te doen ruimen.
Dit gefchiede, en ras vluchteden de meest lehuldige hoofden van ons Provinciaal Bewind, de Burgeryen hernamen haaren moed, verlosten de
Sevangene Patriotten uit hunnen Kerker, riepen e Vaderlandfche Vlugteliogen terug, en verklaar*



JAARBOEKEN, Maart, 1796, iotij
klaarden zommigen onzer toenmalige Medeleden hun vertrouwen onwaardig!
De braave en nyvere Landman liep te wapen, en vervulde Leeuwarden met zyne moedige hulpbenden!
Onze Vergadering aan zich zelve terug gegeeven , berftelde gevangene en voortvlugtige Municipaalen in haar Eer en Posten, en de aan het Volk opgedrongen Provifioneele Municipaliteit wierd wederom ontflagen, trad toe tot het Plan ter byeenroeping eener Nationaale Conventiei en alomme vereenigde zich het Stemgerechtigd Volk van Friesland, om Kiezers, en vervolgens door deezen, Leden tot dezelve te benoemen.
Dit gefcbiedde; de Orange Factie beefde, en zag haaren val; zommigen haarer hoofden, die men zedert lange eenige hunne vaste goederen onverhindert en ftraffeloos hadt zien verkoopen, en waarfchynlyk het contant geld buiten 'sLands vervoeren, volgden onze vluchtende Medeleden, en namen de wyk naar Groningen.
De verflagenheid buiten 'sLands onder den Orange aanhang wierd ras kennelyk, en gaf een nieuw bcwys zo wel van de verftandhoudrog onzer vluchtende Volksbeftuurders met denzelven, als van de thans vervlogene hoop, door Orange op die fcheuring, als op zyn laatfte pleehtanker gevestigd.
De benoemingen van Leden der Nationaale Conventie wierden alomme gedaan; de meeste keuzen rechtvaardigden de hoop der beminnaaren van hun Vaderland.
Een geftreng onderzoek naar het gepleegd verraad ftondt te gefchiedén, de ontbreekende Leden van het Provinciaal Beftuur in fteede van ben die gevlucht waaren, of die bet vertrouwen der Burgeryen verlooren hadden, ftonden aangevuld te worden, door de vrye ftem der Grondvergaderingen, wanneer wy eeoflags, en roet Oooo 2 ons
Leeuwarden.
Adres aan de Bataaffche Na* tie.



isfff NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leetj
warden.
Adres aan a Bataa fchelS 'tie*
, ons alle braaven, op nieuw dóór Militaire overrnacht gedwongen wierden
Eenige. Franfche Bevelhebbers, onzeker doör welke middelen aangefpoord, bragten met Militair geweld onze refldentie, ja onze vergader-
jp zaal iri hun bedwang
f. De goede trouw hadt hen binnen onze muuren ra- gelaaten, de verzekeringen van den Generaal jDumnnceaii hadden ons gerust gefteld.
Vergeefsch! de vorige Beftuurders kwamen , door Franfche Jagers te paard gedekt en omftuwd, wederom binnen; zy namen met trotschheid hunne oude zitplaatzen in; zy kwamen, Medeburgers! in gezelfchap van de bekendfte Volksonderdrukkers, en Leden der vorige Ariftocratifche Orange cabate binnen de Stad, en geatdfi fteerd door den ge weezen Griffier D/bbeiz, dewelke met Piftolen gewapend in de Vergadering verfchsen! Een Joha ftondt in verband met eenen liurmania kengers! en eenen [Viliem Anne van Haren, en verzeldeD elkander op den ppenbaaren weg by den aankomst.
De gearrefteerde geweezene Medeleedcn onzer Vergadering wierden rnet behulp van Fransen. Guarnifoen ontflagen, en traden vervolgens ter Raadzaale in! Dus was de ziel, de hoofdraadgevers der Orangeparty, de Vrienden, de Broeders, de vertrouwelingen onzer ge weezen Me.leleeden geworden!
Het ma«ker wierd dus afgeligt. Men ontving de gelukwenfchingen der Aanhangelingen van O'ange ; van toen af begon het Sy-terrra van fchrik; de vervolging wierd algemeen; men herriep de genoraene Staatsbefluicen ,' men fchond openlyk het Recht van de Oppermacht des Friefchen Volks > door het vernietigen van de doorhet zelve gedaane verkiezingen van Leden der Nationaale Vergadering, ten welken einde zy de évergebleevene Leden onzer Vergadering,, de ver-
Vlo-



JAARBOEKEN, Maart, 171)6» it@f
klaringen afperften, dat die Refolutien huo .afgedwongen waren. . .
De geest van deeze alzo feitelyk weder ingedrongen Regenten bleek ras uit de houding van hunne afgevaardigden ter Generaliteit; een Hu* èer, voor heen om de zaak der Vryheid vervolgd en gebannen . onderftond zich nu, na dec ze door Militair geweld, daargeftelde gebeurtenis, aan den Franfchen Minister kennis te geeven, dat he.t Schrikbewind in Friesland, door de hulp der Franfche Troupen was geëxpireerd! neen Medeburgers! het Schrikbewind wierd toen
eerst geboren-
Men durfde de Municipaliteit van Leeuwarden niet wederom gevangen zetten., maar men vernietigde echter het befluit onzer Vergadering, tot een hen vereerend herftel genomen.
De Hoofden der Schutteryen wierden on*fla« een en door onteerende Refolutien van hunne eereposten ontzet, aan de Schutteryen by gedeelten de wapenen ontnoomen, en die van Leeuwarden willekeurig, zonder goed- of afkeuring des Volks, onder commando van andere aan die dwingelanden behaaglyke Officieren gefteld, en alzo eene Ariftocratifche Lyfgarde geboren; de eewapende Burger Corpfen ten platten Lande, die manmoedige fteunpilaaren onzer Nationaale Vryheid, wierden ten deele ontwapend, tendeele met ontwapening gedreigd! het Hof van Friesland, misnoegd, dat wy by voorig Staatsbefluit, deszeifs invloed in ftaatkundige gefchiilen beperkt hadden; het geen volgens den eisch der drie elkander opgevolgde ©nderfcheidene machten, reeds van den aanvang onzer Omwenteling in February 1795 hadt behooren te gefchiedén» gat zvner gevoeligheid den ruimen teugel, en onderfteunde met al zynen invloed de overheerfching der feitelyk ingedrongen Beftuurders.
Al van overlange wierd door eenige Leden «/ooreefteld om alle Orange vrienden hunne geOooo 3 wee-
LSBO* w arden.
Adret aan de Bataaffche Na» tie%



Nieuwe nederlandsche
Leeu-
WARt DEN.
Adres aan de Bataaf fcheNc
ik*
weeren te doeo af haaien, dewyl men zeer zeker onderrigt was dat zy zich daar van hadden voorzien, 't welk niet eens in acht wierd genoomèn, maar als onwaard daar over te denken voorby gegaan, vervoleens hoorde men dezelve in hunne grondbeginzelen toemen. in dier voegen, dat men zich niet ontzag te zeggen, dat men nooit " gedagt hadt in de Orange vrienden zulke goede grondbeginzelen te zullen ontdekken, als men thans ontwaar wierd.
Het water was tot aan de lippen! Eéne uitkomst was overig, zy is door de Godlyke Voorzienigheid daargefteld, en Frieslands Volk is vrij!!
De goede trouw van onzen Franfchen Bondgenoot waakte voor ons behoud; en, zo al de angstvallige bezorgdheid der Hollandfche VolksReprelèntanten hen belettede ons te hulpe te koomen; vuurige moed, die onze Wapenbroeders en Burger-Corpfen in geheel het Bataafsch Geroeenebest bezielde, deed hen aan hunnen Burger-Eed getrouw zyn.
Zy toonden levendig te gevoelen, wat de naauwe verbintenis tusfehen Vaderlanders van hen vorderde: hunne yver, hunne moed, alle hunne vermogens zyn tot onze hulpe gereed geweest; hun raad en getrouwe onderfteuuing hebben ons, hebben Friesland ten derden maale verlost, onze dankbaarheid zy het loon hunner getrouwheid!
Onze onderdrukkers, nog van den tuimelgeest hunner kortftondige zegepraal bevangen, hebben zich den Schrik in 't hart voelen flaan; alle die hoofden.zyn gevlucht; zy hebben veele minkundige Medeleden, door hunne voorftellingen bedrogen en weggefleept, bewogen hen in hunne vlucht te volgen.
En zy, die waanden op de Rem van Friesland te kunnen boogen, hebben ten tweeden maale, zodra zy vreesden, dat de bayonnetten



JAARBOEKEN, Maart, 179Ö. 1269
der Krygslieden hun Ronden te ontvallen, het] grondgebied van Friesland geruimdj '
Waar is dan hunne fteun 1 voorzeker met by; de Burgeryen! Zy was alleen by eene in het duister werkende Orange Factie! Dan deeze beeft, wanneer de vrye Burger zich vertoont.
Dat men dan ophoude het Friefche Volk te belasteren of te miskennen! het bemint de Vryheid vurig; het heeft een afgryzen van alle over» heerfchjnf; het wil bet behoud van het Leve Vaderland; het verwacht dat behoud van de manmoedige befluiten der Nationaale Vergadering, van de getrouwe hulpe van onzen machtigen Bondgenoot; van de vereenigde pogingen van alle de gewapende Burger-Corpfen in Nederland, van de gerechtigheid onzer zaake, en van den krachtdaadigen byftand van bet Opperweezen, dat vryheid voor den mensen gefchaoen heeft, en alle onderdrukkers haat!
Aldus gearrefteerd in onze Vergadering; en gerefolveerd deezen door middel der Drukpers aan de Nederlandfche Natie bekend te maaken.
Gegeeven te Leeuwarden den 3 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten des Volks van Friesland-
S. S. HOFSTRA, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve,
C. GODSCHALK,
Griffier»
De Colonel Cras, zich beleedigd, immers eene valfche opgave geoordeeld hebbende te ontmoeten in eene zinfnede van het Adres der Uitgeweekene Repte Oooo 4 MF
L.eed* VARjen.



1270 NIEUWE NEDERLANDSCHE
I.EËÜ-
WAR'
DEN.'
fentatiten aan het Friefche, Volk, vondt ziqh verpligt, ter zyner zuiveringe, of om der waarheid hulde te doen, het volgende aan het Publiek te herig ten,
1T\ep Ondergetekende, met verwondering een zeker gedrukt Papier, getytuleerd; aan het Volk van Frie's(atfa\ in' dato Groningen den 4 Maart 1796, en getekend door eenige Uitgeweekene Reprefentanten van 't Volk van Friesland, S. D, v. Aylva, J« JVafeiius, enz. enz. gelezen hebbende del volgende Periode»
„ Dat 'er aan de overblyvende Bataaffche „ Troupes orders gegeven wierden, waar door
zy aan de gehoorzaamheid aan den Reprefen,, tativen Souverein onttrokken wierden, en der,, zeiver Commandant genoodzaakt wierd te ver» „ klaaren, dat hy aan niemand onzer (de Re»
prefenranten) Perfoneele Veiligheid in befcher* ,, ming kon verzekeren, en niemand durfde aan,, raden van te blyven. Het geeven, van welke ,, orders, in de volgende Periode nogmaals her„ haald en bevestigd word."
Acht den Ondergetekende zich verpligt, opentJyk en Heilig te verklaaren, dat het Bataaffche Guarcifoen, noch hy als Commandant van hetzelve, nooit diergelyke orders ontvangen heeft, bet zy van 't Committé van Bondgenootfchap, noch van-de Generaals, by dewelke men zich daaromtrent bevraagen kan, en geen dergelyke orders door hem uirgegeeven zyn, blykens de Orderboeken van 't Guarnifoen; verklaarende hy Ondergetekende verder, dat hy ook nooit de bovengemelde Declaratie, tot weigering van Perfoccele Veiligheid en Befcherming aan de Repre» fectsnten gedaan heeft, nog heeft kunnen doen, alzo hy;.volgens zyn gedaanen Eed, verpligt en .ve*bonden was om hen ce gehoorzaamen, en hy
ook



JAARBOEKEN, Maart, 1796. *m
Ank altoos ftiptelyk de orders der Reprefentanten Leeuia der tyd, heeft doen ter uitvoer brengen. war-
CRASS, Colonel, commandeerende het Guamifoen van Leeuwarden,
Leeuwarden den 7 Maart 1796.
Eene Publicatie van den 9 deezer behelsde, onder andere, de intrekking van de Publicatie van den 30 January 179°» continueerende de verandering in het Piacaat van den 19 January 1756, nopens het Verbod van den Invoer der wollen Kouzen , Gaarens , Handfchoenen , enz. buiten de Provincie gemaakt; amplieerende voorts het Placaat van den ip January op de volgende wyze: „ Dat het Verbod van den Invoer van wollen Gaarens ot i>ajet~ 1 ten, daar in vermeld, eximeere dezulke, welke door Fabrikeurs, dewelke dezelve tot hunne Fabriken benodigd zyn, worden ingevoerd; ten welken einde de *abrikeurs , welke wollen Gaarens ot getweernde Sajettea, ten dienfte van hunne Fabriken in deeze Provincie voeren, gehouden zullen zyn, dezelve op de Haven of Plaats van Invoer, volgens Damcedur, ten Collecte aan te geeven, met melding van de kwaliteit, kwantiteit, en dat de Invoer gefchied ten dierdle hunner Fabriken; het welk de Haven -Colleaeur zal moeten boeken, onder het middel der Lakenen, ert daar van een Balance ot Haven-Cedul afgeeven, volgens welk Haven-
l/8*



ia?2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Cedui, die Gaarens by den Opflag zullen moeten gevifiteerd worden door twee Opzichters., en daar mede accoord bevonden wordende, het Haven -Cedui vertekenen; gelyk mede den Invoerder op het zelve verklaaren zal, „ dat die Gaarens door hem ten behoeve van deszeifs Fabriek zyn opgeflaagen;" welk Cedui zal moeten bezorgd worden aan die Collecteur waar den Opflag gefchied, of aan den generaale Collecteur van dar Middel, indien den Invoerder ten platten Lande woont. Zullende wyders geene Paardedekken of Maankappen, van welke zoort zy ook mogen zyn, werden ingevoerd, of zullen volgens "s Lands Lyst van Impofitien, naar derzeL ver waarde ten Collecte aangegeeven, en volgens de belastingen der Lakenen en Krameryen betaald worden. Op den Uitvoer van gemelde Paardedtkken en Maankappen zal geen korting van Impost plaats hebben."
't Was ter handhaavinge van de tegen» woordige Orde van Zaaken, en ter wee. ringe, zoo veel doenlyk, van alle inbreuk op dezelve, dat Reprefentanten geraaden oordeelden, het volgende te doen afkon, cligen.
V KT HEI D. GELTKHEILX
PUBLICATIE.
£V Reprefentanten van het Volk van Friesland, allen den geenen die deezen zullen
zien



JAARBOEKEN, Maart, I79'
zien of hooren leezen, Heil en Broederrchapl l
d°DattebTeon8:in ernftige overweging genomen i zynde, de klachten van weldenkende Burgers uit vérfchilende Diftriaen van deeze Bfbvinew& 1 mevS*» te kennen gegeven «ver de ongere-, geldheden en verwarringen, welke by de ftem-< Sgen in de Grondvergaderingen, en fpeciaaK Ier verkiezinge van nieuwe Geregtsleden, hebben; pTaa» gebaci, en de gevolgen welke daar u.u ivn voortgefbroten, dat namelyk m zommige dier Plaavzen, Leden tot den Geregte en verdere Funftien van aanbelang, zyn verkozen geworden, die het vertrouwen van de Vaderland- en Vrvheidlievende Ingezetenen niet bezitten; het welk. zal niet het misnoegen dagelyks vermeerderen, een volftrekt vereischte in een vry Beftuur moet zyn, op dat elk Burger weete, dat de dierbaarfte belangens des Vaderlands worden waargenomen-door zodanige Perfoonen welke met yver willen medewerken, c-m 'sVolks KegS te berftellen ; en daar wy de eerfte oorzaak van deeze verwarringen en dit ongenoegen hebben bevonden te beftaan, in de onbepaalde toelating van alle Perfoonen tot de Grondüemming, zonder dat omtrent hunne geneigdheden welwillendh«a eenigen regel was geftatueerd. =
Zo is het, dat wy, hier in willende voorzien, hebben goedgevonden te ftatueeren, gelyk wy doen by deezen: *
i. Dat voortaan niemand tot eenige GJoqo* ftemming zal worden toegelaten, wegens Provinciaale of Steedelyke en Diftrift-belangens, nog als Stemgeregtigd Burger befchouwd, dan na afgelegd te 'hebben de navolgende Verklaring:
ik verklaare vrywillig en op myn woord van eer, een Voordander van. de Rechten van den Mensch en Burger; een vjand van het Stadhouder lyk, Ariftocrattsch en Éénhoofdig Beftuur tê zyn; Goed en Bloed veil te hebben, om, op
gron-
in*
'AR- ■ EU»
HM.
aaken-
'e het
'tem-
egt,
nz.



Leeuwarden.
Publ.
raaken-
de het
Stem*
regt,
enz.
«274 NIEUWE NEDERLANDSCHfi j
gronden van Vryheid en Gelykheid, ha Vo'h geluk te helpen bevestigen; en nimmer in emUe verkiezing van Kiezers, Vertegen^rJ^ff Anmenaaren myne ftem te zullen geeven j£ Perfoonen, die ik oordeel nog begunfliLs "f aankleevers van de zogenoemde oude GonflZutie
Zn^nTinT" ST*^ 4*5* zen, welven ik in gemoede vertrouw Voorffan-
ders van de Rechten van den Mensch Z van
het waar geluk des Volks, en teffens de eerlyk-
ften en kundigften te zyn, zonder my om lief of
getide^ ^ °f ^ %* » " SS i. Dat verders, alle reeds aanceflelde nf«,*» aanreftellene Geregtsteden, en fiett rlfZf. t ve Committés van Waakzaamheid, deeze Ve?klaanng mede zullen moeten doen, en zorge drL gen, dat dezelve door alle openbaare Bediendeus, Secretanen, derzelver Gezworene Clerken , Procureurs, Notarisfen, Generaale 'en Particülie' re Ontvangers in haren Bedryve, worde afgelegd, terwyl die, welke dezelve weigeren te doen, van hunne Posten zullen worden ontz4.
3. pat door ons erkend wordende het recht aan de Burgeryén in de refpeelive Stetèntü Diftnéten deezer Provincie cornpeteerende, om hunne eigene admimftreerende Provifioneele R~ geering aan te Hellen, en ten dien einde, daar zulks nodig is, een Pro^ifioneel Reglement te ontwerpen, overeenkomende met hunne belangens, p'aatfelyke om Handigheden en begeerte mits met aanlopende tegens de vastgeftelde ordè
"V cl f™1001331 Beftuur 01 70°der hindeflvk, of fchadelyk te zyn aan het recht van de Burgeryen in andere Diftriöen en Sleden deezer Pro* ymcie; wy by deezen de volkomene vryheid laaten aan zodanige DiftriQen en Steden, waar tot hier toe geene verkiezing van nieuwe Geregtsleden is gefchied, óm daaromtrent zodanige Provinoaeele inrichtingen te maaken, al* zy zullen
DO-



] AARB O EK E N, Maart, 1796V 12? y -
nodig oordeelen, mits dezelve aan ons ter na- t liening en approbatie of disapprobatie zuil 20 v moeten worden vaorgefteld , in zo verre bet l provinciaal gezag of de rechten van andere Diftricten -oogt betreffen. j Nodigende tevens alle \rechtgetarde Vaierlan- ; ders uit, ou, als Vriendew van orde eü gerech- 1 tighaii» geene noodelooze veranderingen daar te 1 ftellen, in Plaatzen waar de ■ benoemingen reeds ; gefchied zyn of nog zullen dienen te gefchiedén, e en beloovende, om, op aan ons gedaane en bil* lyk bevondene klagten, de zuken welke bet vertrouwen der weldenkende Ingezetenen niet verdienen, te doen vervangen door vryheidlievende Burgers.
4. Dat wy ook nodig geoordeeld hebben by deezen te verbieden, het houden van zodanige geheime byeenkomften of Sociëteiten, welkers Leden bekend zyn voor tegenftanders van de thaös plaats hebbende orde van zaaken, en welkers handelingen of oogmerken verborgen gehouden wordende, zich daar door by de goede Ingezetenen verdagt maken, dat zy overeenkomften beraamen en ontwerpen fraeeden, ter begunftiging van de belagers der Vryheid en dè aanhangeren der oude Conflntutie.
Inhereerende ook ten deezen aanzien wel etpreafelyk de Publicatie van den 17 July 1795.
Lastende en be veelende de refpeftive Commit4 tés van Waakzaamheid. om op de uitvoering van dit ons geftatueerde alle mogeiyke toezigt te houden, en alle zulke Perfoonen, die dezelve erkennen als ftokers van oproer en als hoofden der antirevolutionaire Cabaal, in verzekering te nemen, en te doen nemen, des na de gedaane arreftatie daar van kennis gevende aan ons Com» miué van Algemeene Waakzaamheid en Correspondentie, terwyl dezelve tot verydeling vaa alle Plans van onze vyanden, de vyanden des Volks, zodanig gebruik van de Burgerlyke Gc-
WB<
'AR>Ett.
->ltbl
aaken*
ie het
item-
egt-
nz.



U76- NIEUWE NEDERLANDSCHB
Leeu-
war" ben.
wapende Magt zullen mogen maaken, als nodig viDden te behooren
En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar zulks gebruikelyk is.
Gegeven te Leeuwarden den n Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
A. A. BAKKER, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve,
C. GODSCHALK.
Al aanftonds naa het doen van deeze Afkondiginge ontftonden er bedenkingen, Wie door alle Openbaars Bedienden, in deZelve vermeld, moeten verftaan worden. Ter ophelderinge daar van diende onder andere het volgende: „ Wy hebben (zoo drukten zich Reprefentanten in hun. aanfchryven aan de Gerechten uit) Ulieden hier van willen onderrigten j als verftaande meede door Openbaare Bedienden , (behalven de in de Publicatie vermelden,) Prteceptoren , Advocaten, in zo verre by den Neder-Rechter de Pra&yk oeffenen, Schoolmeesters, Opzigters en verdere Lands en Stads Bediendens; terwyl de antzetting niet daadelyk zal behoeven te jefchieden, maar de onwillige gereekend worden van zyn Officie of Ambt vervallen



I è A 8 B O E R EN j » I79ö' «277
len te zyn , zonder tusfxhenkomfte van eenige daad. Voorts zult Gylieden binnen drie weeken na dato deezes, aan onze Commisfie waarneemende de Zaaken van het Collegie', behooren over te Zenden, eene Schriftelyke Vërklaaring of verklaringen , door alle, welke de Verklaaring hebben afgelegd in uwe tegenwoordigheid onderteekend; daar by meldende de Naa* men en Bedieningen der onwilligen.
Verders geeven wy u by deezen kennis, dat wy hebben goedgevonden, om de Publicatie van den i February laatstleeden, zodanig te veranderen, dat het daar in vermelde termyn van drie dagen, tot het verleenen van Permisfie- Billetten aan de geweezeae en niet weder aangeftelde Leden en Ministers van het vorig Beikur , worde verlengd tot acht dagen.
Reeds in de voorgaande Maand hadden Reprefentanten dienftig geoordeeld , ten einde, zoo als zy zich uitdrukten, om"
zorgvuldig agt te geèven op de woelin„ gen en tegenwerkingen der Ariftocrateri £ én Oranje-gezinden,*' aari te Rellen een algemeen Committé van Waakzaamheid en Correspondentie, met last aan demindere Geregtshoven en geconftitueerde Magten in de Provincie, om hetzelve; naar vermogen» in de hand te w?rken en de vereischte inlichtingen; tóè' te dienen»
^ ' ï*ppp V R fr
Leeu-
'vV ARDE h»



Leeu-
warden.
1278 NIEUWE NEDERLANDSCHE
FR T H ElD. GELTKHE1D.
PUBLICATIE.
r\e Reprefentanten van het Volk van Fries.
land, allen den geenen, die deezen zuilen zien ofte hooren leezen, Heil en Broederfchapl
Naardien wy ten vollen overtuigd zyn van de verpligting der Vertegenwoordigers van een vry Volk, om zorgvuldig acht te geeven op de woelingen en tegenwerkingen der Ariftocraaten en Orange-gezinden, en door de ondervinding geleerd hebben, hoe het gebrek aan de nodige voorzieninge in deezen, deeze Provincie meermalen in ogenfchynelyk gevaar heeft gebragt; en hoe dat op eene allezins met de tegenwoordige orde van zaaken ftrydende wyze, de voorftanderen van Orange, boven brave Vaderlanders wierdea geacht, en de vyanden van ons Vaderland openlyk in de hand gewerkt; zo verre zelfs, dat veelen van 'sLands Amptenaaren en Bediendens Reeds nog zyn blyven fungeeren in hunne pos* ten, op den Eed aan de voorrnaalige Staaten ets de zogenaamde oude Conftitutie gedaan. En dit gedrag en de fteeds meer en meer toeneemeade woelingen en geweldenaryen van de vyanden van ons Vaderland, en de tegenwoordige orde van zaaken, het noodzaakelyk maken,, om met verdubbelden yver en waakzaamheid alle dezelvea gade te flaan.
Zo is het, dat wy, na rype deliberatie, hebben goedgevonden en verftaan, uit ons midden te benoemen en aan te ftellen, gelyk wy benoemen en aanftellen by deezen, een algemeen Committé van. Waakzaamheid en Correspondentie, beftaande uit.de Burgers J. U. Dykfira, Z. D. Leyber, Jac. -Kundig, D. Fbkeles, E. Miedema en A. A. Bakker, en zulks met de magt van adfumtie van alle zodanige gefchikte
Per-



JAARBOEKEN, 'Maart, I?oó\ 12-9
Perfoonen, als welke Het zelve Committé tot] welzyn des Vaderlands zal nodig oordeelen. \
En naardien het onze. intentie en expresfe be- 1 geerte is, dat dit Committé alle mogeiyke middelen bewerkftellige , om alle aanllagen tegen dé . Vryheid en de tegenswoordige orde van zaaken, ï te ontdekken, en te verydelen, en de bewerkerst van en medepligtigen aan diergelyke wandaaden, \ te arrefteeren pf te doen arrelteeren, om voorts, met dezelven naar rechten te worden gehandeld;; waar toe het zelve Committé dopr ons expresfe-1 lyk is gequalificeerd; zó gelasten en beveelen* wy by deezeti:
Eerftclyk, aan alle Gerechten van de Steeden. en Diftricïen deezer Provincie, om ten fpoedigften uit den hunnen één of twee Leden te benoemen, met adfumtie van eenige Perfoonen, van wiens Patriottiicfien yver en weldenkenheid zy volkomen overtuigd zyn, om mede uit te maaken, refpective Commisfien van Waakzaamheid en Correspondentie; dewelke, na dat zy van hun aanweezeh aan het algemeen Committé van Waakzaamheid zullen hebben kennis gegeeven, oauwkeurig zullen letten op alle de woelingen eö handelingen der voorftanderen van Orange en Ariftocraaten in hunnen bedryve; gelyk mede op alle fdfpe&e Correspondentien «n Perfoonen, dewelke Zyliedeh des noods civiliter zullen mogen doen arrefteeren; zullende deeze refpedlive Gommanen van Waakzaamheid, van alle hunne verrigtingen aati het algemeen Committé terftond kennisfe geeven, en met het zelve correspöndeeren: ia alle gevallen gehouden zynde zich te reguleeren naar ds Orders en Inftructien van heC algemeen Committé van Waakzaamheid.
Ten 'anderen, gelasten en beveelen wy aüe gecontinueerde Magten in deeze Provincie, en alle Collegien van Politie of Juftitie, mitsgaders alle commandeerende Officieren, zó Burgerlyke als Militaire, elk voor zo verre zich hunne magt Pppp a mog-
_,EEO'.
VAR-* >EN." ;
?Hb\
ot het
'tanft'el'
'en van
•'enCoin
ftittè
<an
Vaak'.aam?'leid.'



Leeuwarden.
Publ.
tot het
aauftel'
len van
eenCom-
mitté
van
Waak.
zaani'
heid.
Ge-
1280 NIEUWE NEDERLANDSCHE
mogte uitftrekken, omme zo wel het algemeen Committé van Waakzaamheid deezer Provincie, als de verdere aantefteliene ondergefchïkte Commisfien van Waakzaamheid, op hunne beboorlyke requifitien alle mogeiyke adfiftentie te verleenen, en doen verleenen, en alzo mede te werken tot behoud van het Vaderland, en tot ontdekking der verraders en kwaadwilligen.
Vermaanende wy alle Ingezetenen deezer Provincie, die het behoud der Vryheid en het geluk van het Vaderland ter harte gaat, om in deezen zo veel mogelyk de behulpzaame band te bieden, en alle verraderlyke aanflagen tegens de tegenwoordige orde van zaaken te ontdekken; terwyl wy de refptctive Gerechten en aantefteliene Commisfien van Waakzaamheid, de handhaving van hunnen pligt ten fterkflen aanbeveelen, en voor de voldoening van deeze onze heilzaame begeerte des noods verantwoordelyk te ftellen.
ifn op dat niemand hier van onkundig blyve, zal deeze .alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gebruikelyk is.
Gegeven te Leeuwarden den 26 February 1706 het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. '
De Reprefentanten van het Volk van Friesland*
S. S. HOFSTRA, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve,
C, GODSCHALK.
Om de gewapende Burgermagt aan de thans bovendryvende party te verbinden * diende. klaarblykelyk de volgende Refolutie van den 29 der voorgaande Maand.



JAARBOEKEN, Maart, 1706. iatfi
Geëxtraheerd uit het RESOLU-] TlE-BOnK der REPRESEN-, TANTEN van het VOLK van ] FRIESLAND.
In overweeging aenoomen zynde, de door het Committé van^ Waakzaamheid en Correspondectie gedaane Propofitie, dat aan alle Wapendragende Burgers, welke yoormaals niet geörganifeerd waren, en door onze Refolutie betrekke. Ivk de intrekking van den Eed der geörganifeerden met dezelven op eenen gelyken voet gefteld zyn, ook uit 'sLands Casfa worde goedgedaan al dat geene, het welk aan de toenmaals geörganifeerden en beëedigden is betaald, enz. en daarop gedelibereerd zynde, heeft de Vergadering goedgevonden en verftaan, gemelde Pronofyie allezins te agreëeren, en diensvolgens te refolveeren, gelyk zulks gefchied by deezen.
Dat die gewapende Burgers, welke de Wapens ter verdediging en befcherming der Vryheid hebben opgevat, en zwarigheden gemaakt hebben om den voorheen gevorderden doch thans vernietigden Eed te doen, en diensvolgens bekend waren onder den naam van ongeörganifeerden, zulks begeerende een gelyk foulaas en weeklykfche toelaage zullen genieten, zo als aan de anderen is verleend geworden; alles overeenkomftig de Refolutie vari* den 19 January laatstleeden; door dien de Rechtvaardigheid en Gelykheid in eene welgeregelde Volks-Regeering vorderen, dat de vergeldingen gelyk en evenmatig zyn yoor allen; en daar wy een afkeer hebben, zelfs van het denkbeeld , om onze vrye Medeburgers, door byzondere gunften aan ons te verbinden, overtuigd dat de getrouwe Vertegenwoordigers, nimmer veiliger wagt kunnen hebben, als de liefde en achting hunner Medeburgers, welkers belangens zy rr&eten behartigen. . Dat diensvolgens alle commandeeretdj OfficiePppp 3 " rcn
var-
>en.



Leeuwarden.
Refol. raaketi' de de gewapendeBurgermagt»
}
i 1 \
Gro*
ia82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ren der gewapende Burger-Gorpfen, welke zuüs mogt aangaan, zullen worden verzogt, gelyk verzogt worden by deezen, om binnen den tyd van veertien dagen na dato deezes, nauwkeurige Lysten te doen toekomen aan onze Commisfie, waarnemende de zaaken van het Collegie, van alle die gewapende Burgers, welke zulks begeerende het gefielde foulaas en de weekelykfche toelage niet hebben ontvangen
En zal Extract, deezes worden overgebragt aan de Vergadering van Gecommitteerdens uit de gewapende Burgermagt deezer Provincie, welke 3p heden ftaat gehouden te worden; en aan onze Commisfie waarnemende de zaaken van bet Collegie, tot naricht: gelyk medé een Extracl loor de eerstkomende Couranten zal worden beeend gemaakt, om te dienen voor Advertentie.
Aldus gerefolveerd op het Landfchapshuis binden Leeuwarden, den 20 February 1796, Jiet 'weede Jaar der Bataaffche Vryheid.
, Accordeert met yoorfebr. Boek.
In kennisle van my Griffier,
CORNS. GODSCHALK.
Zoo wel als de Friefche Volksverregen, voordigers, hadt ook derzelver Griffier Dibbetz eene Wykplaats gezogt te Groningen. Van daar fchreef hy aan den Franfche ïeneraal Moreau eenen Brief van den pigenden inhoud.



JAARBOEKEN, Maan, 1796. 1283
Groningen den 23 February, het twee* I de Jaar der Bataaffche Vryheid. v
r
GENERAAL! /
Het fchynt my dan beflist te zyn, dat myn ongelukkig Vaderland ten prooy moet. ftrekken aan Regeeringloosheid, fchrik en vernieling. De Troupen, over welken gy het gebied voert, moeten uit Friesland vertrekken, en de fnoodaarts, welken den geheiligden naam des Volks misbruiken, zullen het veld ruim hebben, om misdaden, waarvan de natuur een afgryzen heeft , te plegen, om dus te geraken tot het oogmerk hunner paallooze eerzugt.
Generaal! fta toe dat een Fries u de waarheid zeaee. Generaal! men heeft u misleid; men heeft uwe trouwe verfchalkt, en de gevolgen zullen u doen zien, dat nooit een man, als gy, zo zeer is bedrogen geworden door verraders van hun Vaderland. Ik zegge verraders van het Vaderland! wyl die geenen, welke u gezegd hebben, dat de aanhangers van Orange en de Ariftocraaten den baas in Friesland fpeelden, wyl die geenen, welken u gezegd hebben, dat m onze Provincie, de ftem des Volks gefmoord was, u leugens wys gemaakt hebben, om het helfche doelwit hunner heerschzugt te befteigeren, al moest het den ondergang van hun Va» derland kosten.
Schort op, in den naam der menschlykheid, fchort op het vertrek der Troupen, welken gy de eer hebt te gebieden; van die brave Franfchen, die, in weerwil van hun zeif, moeten medewerken tot den volftrekten ondergang van een gelukkig gewest, van die Troupen, door welker vertrek myn Vaderland blootgefteld en overgelaten wordt aan de woede van menfchen, zonder zeden en zonder deugd.
Pppp 4 "3
■Eirj-
rAR-
ES»



Leeuwarden.
Brief van
Dibbetz
rdan Moreau.
I284 NIEUWE NEDERLANDSCH E
Iodien ik u de waarheid niet zegge, (myn ziel deinst terug op dit denkbeeld,) indien ik u de waarheid met zegge, dan hebben de brave Ingezetenen van myn Vaderland ongelyk ,* en de fnoodaarts, die niets bedoelen dan verwoesting hebben hunne zaak gewonnen, a'
Wel aan, ik bied my aan, zo gy wilt; ik bied myn hoofd aan, ten waarborge van het geen ik u zegge; ontbied my, en ik vlieg naar Gorcum of den Haag, en ik zal u onder het oog brengen, op welk eene gruwzame wyze men u en het Franfche Gouvernement tragt te misleiden; ik zal u zeggen, hoe de Bataaffche Troupen bevelen ontvangen hebben . welken elk mensch die een vriend van orde is, tegen de borst fto' ten; ik zal u alles zeggen, al moest ik myn leven verliezen.
Ik ben uit Leeuwarden gevlugt; ik bevinde my hier; een groot getal van de Reprefentanten van Friesland is met my vertrokken. AI wat braaf is vlugt uit Leeuwarden, en bergt zich voor de woede van hunne wreedde vyanden, de vyanden van Orde en Vryheid.
Groningen verfchaft my een fchuilplaats, ik* zal daar blyven om u antwoord te verwanten of ik aal my, door u gevraagd zynde, ogenbliklyk derwaart begeven; ik geeve u hier op myn woord van eer; befchik over myn perfoon doe my maar ontbieden Myn adres is: aan den Burger Ltwe, Secretaris van de Reprefentanten te Groningen,
Generaal! lees deezen brief, geef acht op uwen roem; de nakomelingfchap zal u oordeelen: een man, die zyn Vaderland belangeloos bemint , een man, die voor de Vryheid van uw Land gevogten heeft, die een ooggetuige van uwe omwenteling geweest i8, die alle de Veldtogten der Fnnfchen, tegen de Dwingelanden heeft bygewpond, zegt he* u. Ik bezweere ut
om



JAARBOEKEN» Maart, 1796. 1285
om niet doof te zyn voor de ftem der onfchuld Leeu* en der deugd. . lk ben met eerbied, DE»«
Uw Medeburger,
De Griffier van de Reprefentanten van Friesland, thans gevlugt te Groningen.
, {JVas gcteekend,)
DIBBETZ.
Naauwlyks was dit fchryven ter kenmsfe der Friefche Volksvertegenwoordigers ge.koomen, of zy meenden daar over fun misnoegen aan Franfchen Generaa te moeten betuigen. Op den7 deezer zonden zy hem de volgende Misfive.
celtkheid. V r t He i d,
bLoederschap,
De REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND,
aan den Generaal MOREAU.
BURGER- GENERAAL!
XTerwondering en verontwaardiging vervulden als V bv afwisfeting onze harten, dat eenen ltratwaarden meinëediger zich durft vermeeten, om van u! Burger Generaal, uwe hulp m te roepen, regen de alleen wettige Vertegenwoordigers van het Volk van Friesland, ten gevalle van eenige "«Volks Rechten vertrappende Dwingelanden.
Het zy verre van ons, dat wy ons eenigzins bevreesd zouden gevoelen, als of de onbefchaamPppp 5 <*e



ï»86 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Misfive aan de GeneraalMpreai
de taal van eenen meinëedig geworden Minister dpezer Vergadering eenigen ingang by n zoude kunnen vinden; maar het vertrouwen des Friefchen Volks, waar mede wy ons vinden vereerd, in tegenoverftelling van hun die het zelve verïlooren hebben, vordert van ons, dat wy u den geweezen en met een gedeelte van 'sLands penningen voortvlugtigen Griffier Dibbetz , gelyk .uit zyne eigene aantekeningen blykt, van naby doen kennen, en zyne fchandelyke Misfive aan u gefchreven in het ware daglicht plaatzen.
Deezen Dibbetz, die weleer in openbare Volksvergaderingen zich de doodvyand van alle Ariflocratie verklaarde, en zwoor dat al het goud van Peru niet genoegzaam was, hem van gevoelen te doen veranderen; deezen zelfden Dibbetz ïs thans niet alleen de vriend, de voorftander der Ariftocraaten en Geweldenaren, maar hy ontziet zich zelve niet, de Braaven, Snoodaarts die den geheiügden naam des Volks misbruiken, te noemen, en hun het pleegen van mjsdaaden,waar van de natunr een afgryzen heeft, ter bereiking van het oogmerk hunner paallooze eerzugt, te laste te leggen.
Het geufurpeerd Beduur van den n tot den 2.2 February zoude voorzeker niet, gelyk wy, een ieder kunnen uitnodigen om iets aan te voeren dat eenigen zweem heeft , naar zulke by ons hoogst verachtelyke daaden. Ja, Generaal! 'het fcherpziendfte oog is niet in ftaat een enkeld flipje te vinden, dat tegen de goede orde, en de ftipfte rechtvaardigheid zoude ftrydig zyngeen beledigend woord, veel min beledigende daaden hebben deeze gewenschte ommekeer van zaaken gefchandvlekt.
Gy gevoelt dus, Generaal! dat hy die fnood genoeg is uwe goede trouw dus zigtbaar te willen vérfchalken , den naam van Fries, van Republikein, ja van Mensch onwaardigis, die door fnoode list en bedriegeryen u zoude zoeken over
te



JAARBOEKEN, Maart, 1706. 1287
te haaien, om de verraders van hun Vaderland, L wederom op den Throon der overheerfchmg overw de vrye Friefente ftellen, en ten hunnen geval d: len eenen volfiagen Burger-oorlog binnen deeze Provincie aan te richten. A Is het nodig u, is het nodig iemand te over-^ tuisen, dat in Friesland de volkomenfte rust en C bedaardheid huisvest, zedert het ogenblik dat de r Dwingelanden deezen bodem verlaaten hebben, IS immers de gebeurtenisfen logenftraffen genoegzaam de taal van zulke verraderlyke monitors, waar is de menfchelykheid, waar de eer; van zulke fnooden, die het eenigst behoud van dit Gewest en de Vryheid des Volks, haaren ondergang durven noemen ? waar is de deugd, waar zyn de zeden, van dien verrader, die de Minister onzer Vergadering zynde, zich niet ontzag op den 11 February met Piftolen gewapend, het geweld de hand te bieden en alzo in onze Verladering te verfchynen? waar is de deugd? waar zyn de zeden van hem, die ziah met 'sLands penningen verrykt en als meinëediger zynen Post verlaat?
Zyne ziel deinst te rug! niet op het denkbeeld dat hy de waarheid niet zegt, maar op het denkbeeld, dat aan u, Generaal, eerlang ftondt bekend te worden, dat alles, waar voor de menschlykheid een afgryzen heeft in den Perfoon van Dibbetz vereenigd is. De Commandant der Bataaffche Troupen intusfchen getuige ; of hy eenige orde heeft ontvangen die een vriend van orde tegen de borst fluiten moet.
De ontrouwe Dibbetz is dan roet zynen medefchuldigen naar Groningen gevlugt, zonder dat 'er iets dan een befchuldigend geweeten aanleiding toe konde geeven; een aantal Ingezetenen die Zylieden een ongegronde fchrik en vrees hebben aangejaagd, zyn ook gevlugt; doch zyn, reeds overtuigd van hunne dwalingen vreedzaam
te
eeo-
ar-
sn.
Usfive %n den ■enetal
loreau.



Leeuwarden.
I
ia88 NIEUWE NEDERLANDSCHE
te rugge gekeerd terwyl zulke Volks-onderdrukkers eene valige fcfauilplaat* in Groningen vinden.
Wy behoeven u niets te herinneren, of niets meerder te zeggen van deezen onwaardigen SS! betz; dat hy voor de Vryheid van uw Land Bevochten heeft , dat hy een ooggetuige van uwe Omwenteling ,, geweest, die alf de Veldtochten der Franfcher, tegen de Dwingelanden heeft bvgew .ond, is mets dan fnorkery, dat alle de u7igeweekene Bataven kunnen logenftraffen • maar zeker is het, dat hy thans de verrader van zyn Vaderland, en een voorftander der Dwingeland^ is, en daarom verachtelyk in de oogen aller Bras! ven zyn moet. 6 ua"cruraa-
HEIL en BROEDERSCHAPI
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
(JVas geparapheerd,)
S. S. HOFSTRA, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve,
(Was geteekend,)
CORN. GODSCHALK,
Griffier,
Leeuwarden den 7 Maart 1706, het tweede; Jaar der Bataaffche Vryheid,
Omtrent het verkoopen van Vastigheden, toebehoorende aan Kerkgenootfchappen of Armbeftuurers, welke, door gesrek aan gereede penningen, daartoe zich
ge-



JAARBOEKEN, Maart, 170Ö. 1289
genoodzaakt vonden, wierdeiieenige fchikkingen beraamd, by eene Publicatie van den 17 deezer.
V KT HEID. GELTKHEIt%.
PUBLICATIE.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland. allen den geenen, die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchapl doen te weeten: . .,.
. Dat ons dagelyks voorkomen menigvuldige klagten van Kerk- en Armevoogden, hoe zich ingewikkeld vinden in grove fchulden; zommige derzelver zonder credit, alzo hunne fchulden by de Kooplieden zyn gefteegen tot een uitneemende hoogte, waar door naauwlyks m ftaat zyn hunne Armen van het nodige tot Voedzel en Dekzel van hun Lighaam te voorzien, zich beroepende 09 hunne Vastigheden, welke zy gaarne zouden" willen verkoopen, indien niet de gewoone weg van Decreet, door onze Commisüe tot het onderzoek van de Goederen der Corpora, eenigzins twyffelachtig gemaakt, zo langzaam en fchadelyk werkte; waar door verlangden te zien, dat aan hun vryheid mogte worden vergund, tot het verkoopen van Vastigheden zonder Decreet, langs den gewoonen weg, publiek by Stryk- en Verhooggeld. En wy, zo veel in ons is, aan dit huu verlangen, en de nood onzer arme Natuurgenooten, willende voldoen en te hulpe koomen; zo is het, dat wy goedgevonden hebben te ftatueeren, gelyk wy doen door dee zen: dat voortaan Kerk- én Armevoogden, welke nodig oordeelen dat eenige Vasiigheden, waai over hun bewind gaat, zullen moeren wordet verkogt, uit hoofde van noodzakelykheid o: merkelyk voordeel, gehouden zullen zyn doo
Leeuwarden.
u
r 1



1290 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Publ.
raakst de het verkoopen va Armen goederen.
een Stadsbode in de Steeden , en door een Dorprechter in de Dorpen, waar onder gedagte Vastigheden liggen, tegeD zekere bepaalde tyd te doen oproepen alle Stemgerechtigde Ingezetenen, (waar door wy in deezen willen bepaald • hebben alle Mansperfoonen, zonder onderfcheid van Godsdienst, welke in die Stad of in dat Dorp woonen, en in dit bezwaar van onderhoud, hoe gering ook, deel hebben, met uit- fluiting der Verklaring in onze Publicatie van den ir Maart laatstleden vervat, alzo wy dit, m dit huishoudelyk ftuk, alzo verftaan te behooren) op dat aan deeze Ingezetenen door dé Kerk- en Arruenvoogden wordë onder het oog gebragt de rioodzakelykheid, en by meerderheid beflooten, in hoe verre nier, of ai noodzakelyk zy.
Dat, de noodzakelykheid geblykende, de Stemgerechtigden een Verbaal of Aantekening van hun gehoudene Stemming zullen moeten maa°ken: voorts dit aan de Kerk- en de Armevoogden zullen moeten ter hand ftellen, ten einde deeze het zelve, ten fpoedigften, op drie onderfcheideue Zondagen, in de Kerk van de Stad of Dorp, alwaar de Goederen liggen, in de Kerken der twee naastgelegene Dorpen, en in de naast by gelegene Menhonite en Roomfche Kerkeü van den Predikftoel door de Predikant, Leeraar öf Pastoor zullen doen afleezen, dadelyk na het Gebed f of wanneer geoordeelt zal worden, dat de Gemeente het meest voltallig is, met melding van de plaats, dag en uur der verkoop, ten einde een ieder daar door, een volledige kennis bekome, om na zulks de verkoop te doen, by Stryk- en Verhooggeld, langs de ordinair gebruikelyke weg obferveerende, in het betaalen van den Aóluarius, ftipteiyk de Vacatiën, by 's Lands Ordonnantie bepaald, zonder eenige Stuiver geld te mogen betaalen..
Dat dit alles alzo geregelt zynde voortgegaan,



JAARBOEKEN, Maart. 1796. laoi
de Palmfiag gegeeven en door de Kerk- óf Ar- I mevoogden de Koopbrief gepasfeerd zynde, de. Kerk- of de Armevoogden gehouden zullen zyn t het Verbaal, Koopbefoignes en Koopbrief, ten fine van examinatie en approbatie, over te brengen aan den Hove van Friesland; waar aan wy de approbatie en improbatie, en de wyze daar van aan den Hove overlaaten en demandeeren, in zo verre 'sLands Ordonnantie en Pubiicatien, op het verkoopen van Kerk- en Armegoederen eeëmaneert, veranderende; waar door de Kooers in de posfesfie zullen worden gerekent geRelt, en deeze Koop geen Niaer onderhevig zyr*.
Ea op dat niemand hier van onkundig zoude blvven zal deeze alomme worden gepubliceerd en geanïgeerd, waar zulks gebruikelyk is.
Gegeven binnen Leeuwarden den 17 Maart I796 f het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
A. A. BAKKER, Vu
Ter Ordonnantie van dezelve,
C. GODSCHALK.
ïn tegenftelling der aankondiginge van den Colonel Cn», boven vermeld, diende het volgende berigt van E. M. v. Beyraa, Lid der uitgeweekene Friefche Reprefen* tanten, zoo wel als dat des Colonels, in de Openbaare Papieren aangekondigd.
DE
,eet> r aren.



Leed-
WARDEN.
1292 NIEUWE NEDËRLANÜSCHE
DECLARATOIR van den Bur« ger E. M. v. BEYMA.
T\e Colonel Cras> coihmandeerende het Bataaffch« Guarniiöen te Leeuwarden, heeft, op den a i February laatstleden, den Ondergetee • kenden ten iterkiten aangeraden, om de Reprefentanten, welke toen nog niet wareq geweken, te perfuadeeren om te blyven; 'sanderendaags 's morgens den 32 , tusfehen tien en tien en een half uren op het Collegie verzogt, en voor den Prefident Lambsma en den Ondergeteekende, op de groote Vertrekkamer gecompareerd zynde, werd hem gevraagd, of hy nog durfde raden om te blyven? dan dit was 'er zo verre af dat hy de fchouders optrekkende, zich veel eer verlegen betoonde, fchoon by verklaarde nog geen nieuwe orJers te hebben, doch teffens onzeker te zyn van het ogenblik, waarop dezelve konde ontvangen, vervolgens door den Ondergeteekende in prefentie van den Prefident Lambsma gevraagd zynde, of hy Colonel, ingeval hy orders ontfing flrydig met en aanlopende tegen den Eed, dodr hem by Reprefentanten afgelegd, zich dan aan Reprelèntanten tot bekoming van - ontflag van dien Eed zoude adresfeeren, voor en aleer zyne nieuwe orders optevolgen? dat hy Colonel op die vraag heeft geantwoord zulks niet te zullen doen, maar dat hy zich in dat geval, zonder het befluit van de Reprefentanten aftewagten, daadlyk van den Eed aan hun gedaan ontflagén zoude rekenen; de Prefident Lambsma en dé Ondergeteekende repliceerden beide daarop, dat dan zyn Eed voor Reprefentanten niets waardig was, 'er by voegende, dat de Colonel Lambrechts in een gelyk geval geverleerd hebbende, zich eerst om ontflag van zyn Eed, aan Reprefentanten gedaan hadt geadresfeerd, en zulks by formeele Refolutie van derzelver Commisfie,
waar»



JAARBOEKEN, Maart, 1796» 1393
waatoeroende de zaaken van het Collegieheeft l ; de Colonel Cr as vroeg vervolgens, v welk rx-bcg de Reprefentanten by het vragen 1 van dn ontflag had ien? het antwoord was. om dat zy 'an zeker veilig zyn, tot dat gy zodanige onrvangene orders vertoond, en 'er over het ontflag van deu lied , indien gy zulks dan nodig hebt, is gerefolveerd, waar meje toch altoos een of anderhdf uur verloopen moet, m welken tusfehentyd ieder in (laat kan zyn om te overwegen, of hy met behoud zyner perfoneele veiligheid, zonder welke hy g-en nut kan doen, te Leeuwarden kan olyven De Colonel tras perfifteerde andermaal met te verklaren, dat hy op het ontvangen van Militaire orders daar aan daadlyk 20 .de obediëeren, en dat hy ons niet durfde raden om te blyven Het zaaklyke an dit gefprek tu'fchen den toenmaligen Prtfiient LamüMa en den Ondergeteekenden, als Secretaris, met den Colonel Crus gehouden, verkhrc ik op den Eed aan de Natie .gedaan, waar te zyn.
In kennisfe myn hand,
E. M. v BEYMAr
Groningen den 14 Maart i79e-
Een gevvigtigen post, dien van Griffier, bekleedde de Burger Dibbetz, geduurende de onrustige tyden, welke een aanzienlyk getal Reprefentanten van het Volk var* Friesland noodzaakten, hunne Zetels te verlaaten, en te Groningen eene wykplaats te zoeken. Derwaarts begaf zich ook Dibbtiz, als zich in Friesland zyns lyfs niet veilig agtende. Zwaar waren de be»!
Q q q q fchul'
EN*



Leeuwarden.
129+ NIEUWE NEDERLANDSCHË
fchuldigingen, tegen hem ingebragt, zoo als onzen Leezeren uit den Brief der Volksvertegenwoordigers aan den Franfchen Generaal Moreau, welke de plaats der uitgeweekenen hadden vervangen , reeds gebleeken is. De Griffier Dibbetz zweeg niet op die befchuldigingen. De onpartydigheid, welke wy ons ten regel gefteld hebben, gebiedt, dat wy hem zyne onfchuld hooren bepleiten. Uit zyne wykplaats fchreef hy, op den 4 deezer, aan de Reprefentanten van het Volk van Friesland , eene Misfive van den volgenden inhoud*
Aan de REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND.
BURGERS REPRESENTANTEN»
"Efindelyk een weinig bekomen uit de dtfisterheid der nagt van gruwelen, die het ongelukkig land bedekt, welks bedrogen Volk, Gy* Heden in naam, tot nog toe vertegenwoordigt;, wage ik het myne denkbeelden op het papier te ftellen, en my van eenen pligt te kwyten, dien ik aan het Volk van Friesland, en aan Ulieder Vergadering , den puinhoop van 's Volks heilig recht, verfchuldigt ben.
Ik ben immers aan het Volk van Friesland, wiens wettige Vertegenwoordigers ik, geduurende agt maanden, de eer gehad heb als Minister te dienen, verpligt, om de redenen open te leggen van myn gedrag, in de laatfte dagen van myn verblyf in myn Vaderland gehouden, ik bes dit des te meer aan het zelve verpligt, om
iit



JAARBOEKEN, Maeri, I79<S I»9S
«Jat Ik d^or de publieke Nieuwspapieren beo ont i waar geworden, dat men Olieden op den 23 ^ February jongstleden eene Publicatie heeft afge , dwoDgen, waarby Gylieden verklaart dat de Ministers uwer Vergadering, welke zich zoo der < uwe fpeciaale voorkennis verwyderd^ hebben, en 1 öo de eerfte aanfchryving uwer Vergadering, 1 zonder wettige redenen niet compareren, zich, daar door zelve medepligtig maken, aan het gee i ne men Ulieden doet noemen misdaad van ge kwetfte Natie, en in welke Publicatie het ge , weid Ulieden doet gelasten: dn men by alle Ge , resten, onder veele anderen, zo Reprefentanten als Ministers, ook na myn perfoon alle perquifitien zal moeten doen, en my vindende, dadelyk arrefteeren en naar Leeuwarden doen overbrengen.
Ik ben ook door een Leeuwarder Extra-Courant van den 27 February jongstleden ontwaar geworden dat de reden, waarom Gylieden inlonderheid cp my apprchenfle verleend hebt , is, dat.ik mynen post tegens eed en pl.gt verlaten had, en met de voortvlügtigen verreisd was; al mede heb ik uit die zelve Extra - Courant vernomen, dat k van mynen post- als Griffier was gedicteerd , en daar toe provifioneel was aangefteld, de Burger C G->dfchalk.
Ik moet Ulieden vooraf, zeggen, Burgers Rf> prefentaoten! dat ik uit het fchryven van deezen Brief aan Ulieder Vergadering geenzins het gevolg wil getrokken hebben, als of ik dezelve thans voor eene Vergadering van wettige Reprefentanten erkende Geenzms; maar rk fchryv* deezen Brief aan Ulieden die in de maand Juny ,70?, ioor het Friefche Volk wettig by een gekomen, tot deszeifs Vertegenwoordigers benoemd zyt, aan Ulieden du<. in wien ik de vrye Sera van dat braave Volk eerbiedige - dat thans dooi eerloozen rtbleid, op dé puinhopen van des.etfi vooroeeldeloos gefchönden gezag, hec ryk va! fchrik, woede, vervolgzucht en refaermf;l90sheid G-qqq a »
IEM.
■«wDib»
ie R.C'
iref.
>an
'and.



1296 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeo»
WARDEN.
Misfive va«Dibbetz aan de Repref,van Friesland.
tegen wil en dank gedwongen wordt, mede te helpen opbouwen.
Toen ik op den verfchrikkelyken avond van den 26 January jongstleden zag, hoe zy, die met 'sVolks magt bekleed waren; die door hst Volk zelve geftemd waren, om in deszeifs naam, de Majefteit der Friefche Natie te handhaven, door eene toomlooze bende van gelukzoekers, gefterkt door eenige honderden gewapende en bedrogene Burgers, uit hunne Zitplaatzen wierden gefleurd, toen ik zag hoe die bende Oproermakers de zo geheiligde Perfoonen, als Vertegenwoordigers van een vry Volk, ongeftraft uit het heiligdom van 's Volks Souverein gezag naar willekeur, op naam van de bedrogene gewapende Burgermagt van Leeuwarden, die zy het vrye Volk noemden, naar den Kerker fleepten; toen ik zag, hoe Gylieden, overgeblevene Reprefentanten! verpligt waart, om aan alle de begeerten van een Committé van bloedgierige Schrikgedrogten te voldoen; toen befloot ik, het koste wat het wilde, by myrien post te blyven, ten einde myn Vaderland van die eerlozen te verlos fen, de Reprefentanten ,-die door hun waren opgefloten , aan de Vryheid weder te geven, ea sVolks gefchonden gezag, op eene roemrugtige wyze te wreeken. Ik heb dit gedaan, en de uitkomst heeft aan myne pogingen beantwoord. Op den 11 February bragte ik zelve de gevlugte Reprefentanten binnen Leeuwarden, en met hun, die door het geweld hunne Vryheid moesten derven, wederom in uwe Vergadering binnen. Myn leven, myn geluk, dat van myn huisgezin, alles had ik in de waagfchaal gefteld, om 'sVolks gefchonden eer te wreken, en ik wierd genoeg beloond, door de overtuiging van myn gewisfe, en de goedkeuring van Ulieden allen, door de goedkeuring van alle myne weldenkende Medeburgers: nog meer, Gylieden verwaardigd my, om by Refolutie van den 15 Fe-
bra-
J



JAARBOEKEN, Maart, 1796. laoy
bruary jongstleden, met eenparige ftemmen enL: algemeene toejuiching te decreteren, dat ik myw aan het Vaderland verdienftelyk had gemaakt,oi uit hoofde van de loffelyke yver, goede en allezins voorzigtige directie en uitnemende dien (ten, ƒ!: door my, geduurende de rampzalige tyden vany* verwarring en geweld, welke in Friesland had b< den plaats gehad, bewezen, en het voornamed< deel, 't welk ik gehad hadde in het bewerkenp, der gelukkige herftelling van wet en order, env, wierd door Ulieden eene Commisfie benoemd,F om uwe Vergadering te dienen van advis, hoe-/*; danig dezelve aan my, de dadelyke blyken van haar genoegen en erkentenis zoude betonen. Deeze Refolutie, Burgers Reprefentanten! door' Ulieden eenparig en met toejuiching genomen, was mét gedwongen, want dwang doet niemand juichen: want dwang is niet in ftaat om die gulheid te vertoonen die Gylieden by het neemen dier Refolutie vertoondet. Nog dankt myn hart Ulieden voor zo veele blyken van goedheid aan my beweezen, en dat zelve hart vergeeft u den hoon en vervolging, die gy gedwongen zyt my thans aan te doen, myn hart beklaagt u, en bloedt over 't verfcheuren van myn Vaderland. Ik zal dus geloove ik na die verhaalde, geene moeite nodig hebben om u te overtuigen, dat myn pligt van my vorderde, om my op den aa February laatstleden uit Leeuwarden te ver* wyderen, daar ik van alle kanten in het zekere onderrigt wierdt, dat men beflooten hadt het koste wat het wilde, het geweld in Friesland wederom op den troon te helpen, en zich op nieuw van die Reprefentanten te ontdoen, die door hunne eerlykhcid en kunde wel het meest aan de misdaad ten beletzel ftrekten, om de rol van vernieling tot den einde toe in myn Vader» land uit te fpeelen.
Of zoude ik myn gedrag laaten becordeelen door een Rechtbank, gekozen uit de heffe van Qqqq 3 een
ïku&r-
:h.
Usfive
;«Dib-
Xzaan
: Kc* 'Cf.
m
riesnd.



»98 NIEOWE NEDRRLANDSCHE
Leeuwarden.
Misfive vai.Uib betz aar. de Re fef. van Fries* hnd,
een Volk, om het welk te bedriegen en ongelukkig te maken, men geene middelen onbeproefd 1 jat ? Qf moest ik door op mynen post te blyven 'my aan de woede blooiftellpn va"n hun, wier eerlooze plans ik ééns verydeld had , en my dus nu buiten ftaat ftellen, o~a aan myn ongelukkig Vaderland meer dienst te kunnen bewyzen.
Neen, Burgers Reprefentanten! ik heb my verwyderd uit bet moordhol, daar thans geen menfchen , maar tygers in u wen naam regeeren, die thans om dat de voorwerpen van hunne woede huD ontfnapt zyn, op pieuwe prooijen bedagc zyn; van daar die uiterlyke bedaardheid, die zy voorgeeveD dat thans in Friesland heerscht, maar die de kalmte des doods voor Qrde, vryheid, eerlykheid en deugd is.
Thans het geweld ontweeken, ben ik fn ftaat rovn gedrag aan het eerwaardig Volk van Friesland open te leggeO, en te verdedigen tegens myne belcbuldigers; de ganfche Natie, het ganiche Volk van Nederland zal weeten of Diboetz een eerlyk Vaderland en Vrybeidminnaar was, en de tyd zal komen dat myne vervolgers in het ftof van hun opgerigt Koningryk van Regeeringloo^heid zullen ter neder ftorten, én de eerlykheid en warme Vaderlandsliefde over de ondeugd gullen zegepraalen.
Het ganfcbe Volk van Nederland zal, als de tyd daar is. (en die zal eerlang gebooren worden) de ontknooping weeten van het plan van gruwelen, ten vérderve van myn Vaderland, in een .hol van mensch-ontëerende gruwelen gefmeed, en door duivels in menfchenfchyn, met bedrog, list en leugen agter het fchild van Patriottismus gewapend, uitgevoerd; dan zullen de fchuldigen onder u beeven, en Gylieden wegzinken van fmart en verontwaardiging op u zeiven , dat gy niet hebt durven fterven, liever dan de lydzame oorzaken van de rampen van uw Vadarland'te zyn..
ó Myn



JAARBOEKEN, Maart, i79«» »8£>
6 Mvn Vaderland, ontvang de traanen die my Li het herdenken van uwen rampzaligen toeftand u,tw den boeS perst, ik beveelI u m de befcher-n, rning van den^ Al weelenden, die over de zuiverÏÏ van myne bedoelingen zal oordeelen, en daar ik " v°or het tegenswoordige geen vrezenfykén dienst kan bewyzen zal tenM»^g» «f Svne fchuilplaats de ftem der gehoonde onfchuld Tü de ooren donderen van de bewerkers van uwen val en uwe inwoonders zullen in ftaat gefteld worden om over myne gedragingen te oordeelen.
Voor het overige Burgers Reprefentanten! moet ik u nog declarecren, dat ik niets vuriger wensch als my te regt gefteld te zien voor mynen Comr2ten?en Rechter, en die is het Hof van FnesS° of voor zodanig eene Rechtbank als de Nationaale Vergadering voor de zaak der Friefche Reprefentanten zal benoemen, indien dezelvV^ulksnodig oordeelt. Want het «uit haren bceSm ! dat ik de redding van myn Vaderland erf d? zegepraal der enfchuld met de grootfte
"f^erb^vfmet de verfchuldigde gevoelens van eerbied
BURGERS REPRESENTANTEN!
Ulieder Medeburger, DIBBETZ.
Groningen den * Maart 1796, het tweed, Jaar der Bataaffche Vryheid.
Zedert na den Haage vertrokken , leverde hv, over de hem aangedaane behandeling, bv de Nationaale Vergadering zyne klagten in, door middel van het vol* g«ideAdreS. q^ + yRY,
!ET> [N.



1300 NIEUWE NEDERLANDSCHE
F Rï H E I D. G E L T K H E I D.
Aan de Nationaale Vergadering, Reprtfenteerende het VOLK van NEDERLAND.
BURGERS REPRESENTANTEN!
T\e Ondergeteekende, zedert den 30 Juoy 17P5, Griffïer der wettige- Reprefentanten van het Volk van Friesland, thans om het geweld d'-t in die Provincie heerscht, deszeifs Grondgebied ontweeken, tn zich alhier in 's Hage ophoudende, wend zich met de bewustheid van een fchuldeloos gewisfe, met vertrouwen op de jegtvaardigheid zynér zaak, maar tevens doordrongen van fmart over de rampen, die het ongelukkig Friesland treffen, tot uwe Vergadering, Vvetgeevers van Nederland! ' Ja, Burgers Reprefentanten! hy die zedert de Revolutie van Ï787, door heerschzucht en geweld van Oranje en Pruisfen genoodzaakt is geweest , geduurende zeven en een half jaar met zyn ongelukkig huisgezin bui'en zyn Vaderland te leeven, hy die de zaak der Vryheid altoos onafgebrooken en onveranderlyk heeft aangekleefd, <iie de Franfche Republiek zedert het begin van den Oorlog tegen de Tyrannen met eer heeft gediend, moet thans wederom Friesland verlaaten; en waarom? om dat hy een affchrik hadt v3u Regeerirgloosheid, om dat hy, 'sVolks Oppermagt erkennende, deszeifs wettige Vertegen, woordigers by derzelver wettig gezag heeft helpen handfraaven, om dat hy een afgryzen hadt van de fchennis van 'sVolks heilig recht, waar van zyne oogen de droevige getuigen geweest zyn.
Hy moet vlugten vcor het geweld, Burgers Verteeen weordisers I om Hat de wpw van het
heilig recht in Friesland voor hem geflooten is,
om
Leeuwarden.



JAARBOEKEN, Maart, 13°»
«m dat zv, die aldaar thans in naam regeeren, Leb SdehnJ opvolgen aan de woede en hartstogteo wAt vin hun8, die aan het hoofd van eene oproerige dem JeSde aldaar des Volks wettige Vertegenwoorbende aiud wapecen uu het heilig-^
S van hefTxauonaal gezPag naar den Kerkerv^ hebben gefleurd, om dat de misdaad met een bet. Stap v?n geufurpeerd gezag omkleed, om dztde S fnoodfte laster, in dat rampzalige Gewest,^; SaeftXt den vryën Burger veroorde.lt en hem S weg om zicb te verdeedigen meedoogenloos
"^Vertegenwoordigers van het Volk van NeAriana! ik bidde Ulieden om de dierbaarfte befanS van het Volk, het welk Gyl.eden verSnwoordigt, dat Gylieden gehoor verleent a.n de Senf die een beleed.gd Lid der Maatfcliapp/ die een Burger, wiens heibgfte rechten door het geweld verkragt worden, met -en verfcSgden eerbied aan u*e beoordeehng durft
°TToome my aan uwe Vergadering beklagen over eene byeenkomst van Lieden, die zich Doemen de wettige Reprefentanten van het Volk ?an Friesland, maar die ik eerbiedig vermeere Ulieden te kunnen bewyzen te zyn ufurp<teus var. bet hoog gezag, waar mede het fcriefche Volk zvne wettige Vertegenwoordigers bekleea heeft Lieden die 's Volks Oppermagt plegtig Sennen, Lieden die door twee en veertig Committés van Waakzaamheid het vrye Volk van Friesland onderdrukken en tot zwygen dw.neen, Lieden die den politieken geweeteosdwang in dat rampzaalige Gewest invoeren, en daar aan wie zoude het geloven, de Grondvergaderingen van het Souvereine Volk openlyk geweldaadig onderwerpen. . T
En ik, die hier in de Refidentieplaats van Nederlands Wetgeevers vry nag adem haaien, daar myne verdrukte Landgenoten onder den Qqqq 5 vze"
Vr
'es
DiblaanNat. g-



1303 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeu>
Adres_ vanTAi betzaa
de Nat Verg.
yzeren ftaf van trotfcbe eigenbaat en heerschzugt in ftilte zugten, daar myne Echtgenoote en Kin1 «deren genoodzaakt zyn te leeven in een Land, daar willekeur den fcepter zwaait: en ik zoude zwygen» daar ik fpreeken kan? . . Neen, Buri-gers-Reprefentanten! ik zoude my aan de eerbiedwaardige Natie, wier Vertegenwoordigers ik • de eer hadt als Minister te dieren, verantwoorde* lyk ftellen, indien ik Ulieder veel vermogende befcherming niet inriep tegen de onderdrukking, die haar zo wreedaartig gekluisterd houdt.
Of is het geen openlyk miskennen, Burgers Reprefentanten! van de Oppermagt des Volks, wanneer zeer weinige Reprefentanten het Volk dwingen om de opengevallen plaatzen van hun. ne voor het geweld gevlugtte Amptgenooten, volgens een nieuw by hun gemaakt en door het Volk nooit goedgekeurd Reglement aan te vullen , daar zy volgens een door het Volk goedgekeurd, en door hun bezwoeren Reglement, verpligt waren in allen gevallen derzelver Plaats-' vervuilers op te roepen.
Myne oogen hebben het gezien, Burgers Reprefentanten! hoe een aantal verdoolde Burgers met oproerige Muiters aan het hoofd, en gefterkt door gewapenden de Vergaderzaal der Vertegen, woordigers van Frieslands Volk indrongen, een gedeelte van deze!ven naar den Kerker fleurden en anderen op ftraffe des doods buiten de muuren van Frieslands Hoofdftad verboden zich te begeeven-
Die Burgers, onder wier befcherming deeze Katiefchennis gepleegd wierd, waren zelf voor het grootst gedeelte onkundig, tot welke einden men hunne magt misbruiktte.
Reprefentanten van Nederland! ik zegge Ulieden de waarheid, ik beroepe my op hun zelf, maakt hun, maakt Frieslands Volk vry, en Gylieden zult het hooren..
Zy die door plegtïgen Eede verbonden warec
Ol»



jfVARBOEKEM, Maart, 1756. 1303
nm het Gerichtshof van Friesland ongefchonden Li bv deszeifs crimineel en civiel gezag te bewaa-WJ ren verbreeken openlyk. hunnen duurbezwooren Di Eed maatigen zich zelf het ampt van Rechters tn verleden «order voorafgegaan onderzoekt coporeele appreherfie op myn perfoon, 3a met.™ ve-eiert hub tot die laagte, dat zy my by be II n Fanfchen Generaal voor het oog van dt eanbch Nederland met Landsdievery befchuldi- V. Ien zv klaagen my niet by mynen Compe enfen Rechter fan, zy klaagen my met by uwe Versadering aan, zy bewyzen my niets, offcnoïn Xn uitdaagt om hunne befchuld^ingen met bewys te daa-en; zy fmooren myne ftem, die zich vrymoedig daar tegen verheft, en zoeken door allerhande konfttnaryen en het verforeiden van naamlooze gelchr.ften, de publieke ooinie tegen my voor in te neemen.
Te vergeefsch bezweer ik hun by den God van 't Heelal, dat zy my den weg van regten o^nWaten om myne onfchuld te verdeedigen, Kisdaad oTder^imp van deugd heeft de^ goede trouw van veelen hunner verfchalkt, en d« 'beersch- en baatzugt gefterkt door den laster en wraakgierigheid triumfeeren tot nog toe m het ongelukkig Friesland over de belangelooze Vaderlandsliefde over de onbev ekte onfchuld.
Uwe tyd, Reprefeutantenl is te kostbaar om meer te hooren van de gruw. Ien die er in wSand gepleegd zyn. Maar ik kom üneder ^heStafSSpen; ten einde Gylieden my m £at ftel om myne onfchuld te verdeedigen.
IkvéVlang niets meer dan dat Gylieden mynen Cotnpeïïnten Rechter, die. my door het Volk wTFriesland gegeeven is, in ftaat ftelt om vry SonSlemmerd over myne daaden te kunnen SrdeeSn'. Ja ik zoude my onderwerpen aan ÏÏe zodanige Rechtbank als. uwe wysheid my ïiude Lvfyzen, indien ik veronderftellen durf-
El-
lRN.
ires f/Dib? tz aan Nat,



Leetj
war' ben.
Adres w«Di berztf
de Nc Verg.
1304 NIEUWE NEDERLANDSCHE
• de, dat Gylieden het Hof van Friesland niet be. voegd reekendet om my te oordeelen.
De misdaad beeft op de gedagten van eene Lommisöe uit Ulieder midden, met het Nationaal gezag van het ganfche Bataaffche Volk omkleed, b-die het Volk van Friesland van het dwangjuk ontwzflaan zal, waar onder het thans zu"t, het Volk *.van biesland in Vryheid ftellen zal om zelf onbelemmerd deszeifs agtbaare ftem té kunnen uitbrengen over . het geene 'er in de laatfte daagen gebeurd is, en ik die myn leeven voor 's Volks Vryheid veil hebbe, durve het zelve voor de zegepraal der onfchuld te pande ftellen, wanneer het ganfche Volk van Friesland vry mag fpree-
Veroorlooft my eene aanmerking, Burgers Reprefentanten 1 Men wryfc de uitgeweekene Friefche Reprefentanten als eene befchuldiging aan, dat zy zich vervoegen by eene Vergadering, tegen welker daarftelling zy zich gekant hebben; maar kan men onwraakbaarder bewys vinden van hun vertrouwen op de regtvaardigheid van hunne zaak, dan dat zy dezelve aan die zelve Vergadering durven overlaaten?
Het zy echter verre van my, de zaak der Friefche uitgeweekene Reprefentanten te willen bepleiten, maar de zaak van het ganfche Volk van Friesland, de fchendjng van deszeifs Oppermagt en nooit betwist gezag, de openbaare fchending der heilige trouw in dat Gewest, het geluk of ongeluk van myn Vaderland, myne eer zo heilloos gefchonden, dit alles vervrymoedigt my, om de taal der waarheid in Neerlands achtbaare Raadzaal te doen hooren.
En zou dan een Vader van vier onnoozele Kinderen, die zedert hunne geboorte met hunne ongelukkige Ouderen, om der Vryheid wille buiten het Vaderland hebben moeten zwerven, zoa dan een ongelukkige, die te vergeefsch zyne be-
fchvu*



JAARBOEKEN, Maart, 1796. I305
fehuldieers om bewyzen en om regt frneekc, I geeriehoor verkrygen by de befchermers van v % Volks Vryheid? u 1
Ta Burgers Reprefentanten van het ganfche Rataa'ffche Volk! Gylieden zult my hooren, Gy Sen zult myne klagten toetzen aan den fteen 1 der waarheid en des rechts, en nimmer zal ik I mv beklagen van by de Vertegenwoordigers van t het Nederlandfche Volk te vergeefsch om regti pefmeekt te hebben. .
Voor het overige Burgers Reprefentanten! 10hereere ik den inhoud van het Adres van den Burger Tiaard van Heioma, aan uwe Vergadering geprefenteerd, voor zo verre het zelve op de algemeene zaaken van Friesland, en niet op ^ne "byzondere daarin voorgedraagene bezwaal«i toepasfelyk is; declareerende wyders dat ik bereid ben, aan Ulieden alle zodanige echte bewvsftukken te produceeren, als waar uit de waarheid van het ter nedergeftelde en het geweld door een zogenaamd Committé van Herftel en deszeifs inöigateurs, den Reprefentanten van het Friefche Volk aangedaan, zal kunnen geblyken.
Ontvangt dan Burgers Reprefentanten! de taal der waarheid en der onfchuld, die ik thans met alle eerbied aan Ulieden koome voor te draagen, en tevens den wensch van myn hart, dat het God moge behaagen, dat uwe befluiten die Gylieden in de gewigtige zaak van Friesland zult neemen, moogen uitvallen tot bevordering vau Neerlands Heil en Welvaart,
(Was geteckendf}
DIBBETZ.'
'sHage den 29 Maart 179S, het tweede Jaat der Bataaffche Vryheid,
B]
.KEU"
7AS.'
lEH.
idres <j«Dib>etz aan te Nat, 'erg.
t



Leed
WARDEN.
1300- NIEUWE NEDERLANDSCHE
Bv eene Publicatie van den 7 deeeer w.er le-> de Stemgeregtigde Burgers vïï Uruw»i>n oproepen , om in hunne by-.oudere Espels of vVyken, tot het verkiezen van nieuwe Municipaliteitsledeh , by een te vergaderen. '
V&THEID. GELTKHEID. PUBLICATIE.
J)e Burgers, uitmaakende de Municipaliteit vao Leeuwarden , allen den geeneo d»* deezen zullen zien of hooreó leezen, Heil en tirotiicrjchap! doen te weeten:
Dat by onze Publicatie van den u January deezes Jaars, reeds getragt hebben op eene wettige en overeenkomltige wyze, met het recht en de betogens der Burgery deezer Stad, omtrent eene vrye ftemminge en verkiezinge van Regecringsleden de welmeeninge dier Burgerye te ver. ftaan; doch door hec willekeurig politiek gezag van de Repr fentanten des tyds daar in zyn 'Beftoort gewogen niet alf en, maar deswegens ook veele onaangenaamheden, ja zelfs Gerechtelvke vervolgingen hebben moeten ondergam, zynde het ons tot dus verre onmogelyk geweest \ door de voorvallende veranderingen der publ^ke zaa. ken op t '!uk van de Kegeeringe deezer Stad, de Burgers nader op te roepen om daar over hunne welmeeninge te verftaan; doch vermits nu het aantal Leden onzer Vergadeiing 0or onderfcheidere gevallen reeds eene zodanige vernoindennge beeft bekomen. dat het voor de thans? aanwezende Leden niet wel mogeiyk is, om Stads aaaken ea belangens op oen duur naar
ver-



Jaarboeken» Maan, 170*. 1307
vereisen te kunnen waarneemen; al waarom wy l oieï in gebrceke zyn gebleven, om te bewerken w het geen dienftig was om, zo fpoedig mogelyk, D eene ftemminge tot Regeringsleden deezer Stad te bevorderen, gegrond op de Vryheid en het l Recht de- Burgerye onbetwistbaar competeeren t< de; dan daar wy eenigen tyd hier in verhindert v zyn geworden , door zommige Pubiicatien der z Friefche Reprefentanten, welke vooraf moesten & ingetrokken en vernietigd worden, om in deezen p met goed gevolg werkzaam te kunnen zyn: zo l hebben wy op onze voordragt aan gemelde Reprefentanten, van dezelve by Refolutie in dato den 6 deezer bekomen, intrekkinge en vernietieinge van zodanige Pubiicatien, weike ftrydig teSren tegens de Vryheid en Rechten der Burgeren deezer Stad , met uitdrukkelyke toekenninge van het Recht aan de Burgerye van Leeuwarden om haar eigene Provifioneele Regeeringe aan te ftellen, en ten dien einde een Provifioneel RegieHient te ontwerpen, overeenkomende met haare belangens, plaatzelyke omftandigheden en begeerte, rtus niet aanlopende tegens de vastgeftelde orde in het Provinciaal Beftuur, en zonder hinderlyk of fchadelyk te zyn aan het Recht van de Burgeryen in andere Diftricten en Steden in deeze Provincie. Hier door dus de Burgeren in hunne bekomene wettige Vryheid herfteld zynde, haasten wy ons om daar van gebruik te maken, inhereerende de gronden en redenen by onze voorengemelde Publicatie van den il january laatstleden aangetooud; hebben-goedgevonden alle Stemgerechtigde en Vaderlandslievende Burgeren en Ingezetenen deezer Stad en Jurisdictie van dien, welken niet ontbreeken de vereischten by voorige Pubiicatien der Reprefentanten omtrent de Stemgerechtigden , bepaald, by deezea op te roepen, en aan te fpóren om geiastigdeii uit den haaren te ftemmen en te Committeeren,
PEÜ-
AR- " ÏN.
ubh
't het
',rkie~
tn varz
iunici-
■zliteits-
.den.



1308 NIEUWE NEDERLAND3CHE
Leed-
den.
Publ.
tot het
yerkie
zen va
Munia
paliteit
leden.
ten einde in deezen zodanige befluiten te nee* men, als ter oewairinge hunner Recnten'meest dienftig zullen bevinden. \
En heooen wy daar toe deeze or Ier beraamd; dat alle de Burgers uit ieder Espel deezer Stad en Jurisdictie van dien verzogt worden te corfl' pareeren op de groote RaaJkaner op den Raad?tol)ze aJbier, en wel in deezer voegen : enz
Z illende de Leden, welke op de dag vobr (*hun lispel beoaald, niet compareeren voor by» vailige S emmen worden gerekend
h.n zullen wy intusfchen, zo veel ons mogelyk is, medewerken tot ODtnaki; g van een Plan van oproepinge tot ftemminge en verkiezinga van Regeeringsleden deern S^ad, op dat na bekomene goedkeuringe der Burgerye het zelve ten fpoediglten in werkinge werde gebragt.
En op dat niemand hier van onkundig zy. zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is zulks te doen.
Aldus gearrefteerd op den Raadhuize der Stad Leeuwarden, in de Vergadering van de Munici* paliteit den 7 Maart 1796, het tweede f aar der tiataafjche Vryheid»
J. van der VEEN, Ve. Ter Ordonnantie van de Municipaliteit, E. ter MAAT»
STAD EN LANDE.
Groningen.
Gecommitteerden deezer Provincie van Stad en Lande tot algemeen Redres,
eec



JAARBOEKEN, Maart, 1795. 1309
een Rapport hebbende uitgebragt over het intrekken van het Politiek gezag by de Kerkelyke Synoden, met het defroyement van Deputaten Synodi en de Correspondentiegelden na de Synoden in de andere Provinciën, wierdt op den 8 deezer dat Rappört door Reprefentanten van het Volk van Stad en Lande goedgekeurd en in een Befluit veranderd. Het Rap* port was van deezen inhoud.
MEDEBURGERS!
Ingevolge en ter voldoeninge aan de Refolutie Commisforiaal, in dato den 19 February laatstleeden, door Ulieder Gecommitteerden zynde on. derzogt, het voorftel door de Reprefentanten det Ommelanden gedaan, „ of niet overeenkomftig de aangenomene grondbeginzelen en volgens den eisch der noodzakelykheid, om zodanige uitgaven, welke niet de geheele Maatfchappy, „ maar alleen en bevorens heerfchappy voeren„ de, en bevoorregt geweest zynde Kerkgenoot„ fchap betreffen, en dus voor den Burgerftaat ,, geheel nutteloos zyn, of waarop thans alle „ Kerkgenootfchappen gelyk regt zouden heb, ben, en aanfpraak kunnen maken, tevens met l, alle andere nutteloze uitgaven, zo veel mo, gelyk te doen ophouden van Kerkelyke Syno' den, deeze echter voortaan niet langer met eenig politiek gezag zullen worden gefterkt, en dat ook geen fcbadeloosftellingen of Com11 misfiegelden voor Deputaten , Correspondenten, of de • bezending ad autograplia, nog , eenige andere onkosten , tot het houden van \, den Synodus, of onthaling der van elders afgezondene Correspondenten, indien men a!
Rrrr „ mei
Groningen»



i3io NIEUWE NEDERLANDSCHE
Grohingei
Rapp. raaket de dc noden.
Reprefentanten -van het Volk deezer Provin-
„ met het een en ander wilde voortvaaren uit j.„ 'sLands Casfe meer betaald zullen worden, ,, en ddt van deeze te nemene Refolutie aan hec ,, Collegie der Gedeputeerde Reprefencanten ken- n:s diende gegeeven te worden, om zich diens/-„ volgens, indien wederom een Synodus mogt „ wordeo verzogt, gelyk daar van de anders ,, gewone tyd, wederom binnen kort zoude voor „ handen zyn, te kunnen gedragen" rapporteeren dezelve by deezen, dat, hoe zeer zy van oordeel zyn, dat de Godsdienst de ziel van den Staat zy , en, gepaart gaande met de Vryheid, al te veel invloed heeft op het geluk des Volks dan dat zy niet ten fterkften zouden aanpryzen alle zodanige fchikkingen, als de onderfcheidene Christelyke Gezindheden, ter verbeteringe van den zedelyken toeftand van derzelver Leden hec meest gefchikt zullen oordeelen, ten einde daar door meer en meer dienstbaar te worden1 gemaakt, om het hunne toe te brengen tot heil der Maatfchappye, de Ondergeteekende niet te min van gedagten zyn, dat volgens de grondbeginzelen, zedert de gelukkige ommekeer van zaaken plegtig erkend en aangenomen, de Synoden van het Kerkgenootfchap, belydenis doende van de Christelyke Gereformeerde . Godsdienst door geen politiek gezag langer kan nog behoord te worden gefterkt, maar dat het zelve van nu voortaan zal komen te cesleren te gelyk met het
Ïeen onder de naam van Defroyement voor de )eputaten Synodi, en Vacatiën voor de Coramisflen na de buiten Synoden, als mede tot de autographa, tot hier toe uit 'sLands Casfe is betaalt, waar na het Collegie der Gedeputeerde Reprefentanten zich voortaan hehoorde te reguleeren.



JAARBOEKEN, Maart, 1796, 1311
vincie, allezins genegen om ter aanmoe- < diginge van 's Lands Zeedienst het hunne 1 te willen toebrengen, deeden, op den 26 ( deezer, eene Publicatie afkondigen, wasr by zy eene premie van Twaalf Ducaten, boven het bedongen Handgeld , beloofden aan allen, daartoe de noodige vereischten bezittende, welke, vóór een bepaalden tyd, om dienst te willen neemen, zich zouden aanbieden.
Een beroep op het mededogen en de weldaadigheid der de gegoede Leden van het Hervormde Kerkgenootfchap in de eerfte plaats, doch vervolgens ook op die der Leden van alle andere Gezinten, behelsde bet volgende nadruklyk gefielde Adres, ten behoeve en ter fchraaginge van den Kas der Diakonie van het eerstgenoemde Kerkgenootfchap.
VRTHEID. G E LT KH E I D.
"T\e Municipaliteit der Stad Groningen aan hare ^ Medeburgeren, Heil en broederfchap !
Het diep verval zedert veele Jaaren en langs verfchillende wegen m den Financieelen Staat van de Nederduitfche Hervormde Diaconie hebbende ftand gegrepen, en waarin dan op deeze dan op geene wyze is getragt te voorzien, doch welke middelen ongeluxksglyk in de uitvoering alle ontoereikende zyn bevonden, heeft, daar men den gedugten invloed in allen zyneo omtrek bezefte, welke niet flegts eene wanbetaling maar zelfs een kort uitftel der voorziening in dè noodwendige levensbehoeften eeeer talryke doch niet minder nooddruftige gemeente Qwaar door Rrrr a ook
~ro» iin:en.



1312 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ
Grq i
jjingeis
Adres aan Je Burger, ten behoevevan Diako • ti ie-Ka: fe.
ook buy.en dien met relatie tot het boogstvereischt , redres in deeze netelige zaaken niets was gewonnen geweest) hadt moeten hebben op de rust en het welzyn van deeze Stad, zinds zo veel tyd de Publieke Casfe in deeze nadelen medegefleept, een alles, wat tot eene ogenblikiyke uitredding op deeze, of eenige andere, gewone of buitengewone manier is toegebragt, als in eene grondeloze draaikolk verflonden.
De Municipaliteit en achttien Kiezers, repre-fenteerende het Volk van Groningen, hebben hier uit al fpoedig moeten ondervinden, dat, wat ook in deezen reeds mogt zyn aangewend, niets dan een grondig herftel in den geheelen Armenftaat bekwaam zoude zyn van deeze noodlottige ongelegenheden duurzaam te verhelpen, waar toe Zylieden eene Commisfie hebben benoemd, ten einde zich met het yverig nafpeuren van middelen, dienftig om aan het gewenscht oogmerk te beantwoorden, bezig te houden. Dit intusfchen is een werk van een lang, ryp en allermoeilykst beraad, in 't welk de wegen ter voorziening door de hindernisfen in de te werk ftelling misfchien ryklyk worden opgewogen, zo niet verre overtroffen.
Inmiddels hebben de Diaeonen der Nederduitfche Hervormde Armen zich wederom klaaglyk geadresfeerd, met allen aandrang verzoekende de ïcftitutie van hunne gedrageoe verfchotten, welker generale fomme reeds tot boven de enorme hoogte van 1200q Guldens is aangegroeid, en zulks boven en behalvc-n het geen aan dezelve Diaconie uit de Stads Casfa reeds van tyd tot tyd is voorgefchoten, en het geen tot haare toe» kbmftige iuftandhouding abfolutelyk zal worden gerequireerd.
Burgers van Groningen, die de Gereformeerde Kerkbelydenis omhelst! Gy moet gevoelen, gy £yt overtuigd, dat het maatloos onregtvaardig
is,
I



JAARBOEKEN, Maart, 1706, 13T3
is, om een gering aantal Ledematen van uwe Gezindheid, die den menschlieveuden pligt, wel ke op Ulieden in 't gemeen berust, inuwepkats alleen met rusteloze moeite uitoeffeuen, van toevoorzigt te houden op de verzorging uwer kommerlydende Geloofsgenoten, daar voor te belonen met hunne gantfche Famiüen te laten zuchten over geldgebrek, door de waarneming van deezen last voortgebragt! Gylieden zult voorzeker den voorrang in de vervulling der Godsdienftige pligt van mededeelzaamheid aan die van eenige andere Sefte niet laaghartig verkiezen af te ftaan.
Burgers! gy alle, die den Christelyken Godsdienst zyt toegedaan en de liefderyke voorfchriften van het Christendom niet wilt verlochenen! Befchouwt de armoede uwer Medechristenen met een oog, 't geen de bewyzen toont, dat uwe harten niet vervreemd zyn van de oudtyds zo te regt geroemde weldadigheid der eerde Voorftanders en Aanklevers van onze Kerk! Uwe Vertegenswoordigers fporen Ulieden aan tot betrachting van liefde en zedelyken pligt.
Burgers van Groningen! alle gy, zonder uitzondering, die door een ruimer lot begunftigd zyt! het maatfchappelyk verband legt u onder eene groote verpligting, uwe eigene belangen nodigen Ulieden, om mede te werken tot het ten hoogften nodig redres in den agterlyken ftaat eerier Casfa, waar uit zo veelen uwer Medebur* gers moeten worden gefpyzigd en van het onontbeerlyke voorzien.
De Municipaliteit en agttien Kiezers zyn wei aan den eenen kant overtuigd van het onbehoorlyke en onmogelyke, dat uit de Stads Casfa, dewelke tot dat einde volftrekt niet is gefchikti by aanhoudenheid de kosten tot het no-.% onderhoud voor de Armen, van eenig byzonder Kerkgenootfchap voor het merendeel zouden wbtóéfi Rrrr 3 tt
Groningen".
Adres aan de Burgery ten be* hoeve van Diako • nic-Kat*
f*.



i3i* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Groningen.
Adres aan de Burgery ten behoevevan Diaktnit-Kas
te goede gedaan, maar befchouwen integendeel alle ongelukkige Burgeren, zonder eenig terugzigt op gevoelens, welke deu Burgerftaat niet diredtelyk betreffen, uit één en bet zelfde oogpunt, volgens die Gelykheid, welke in alle Volksroaatfchappyen dient plaats te hebben, byzonderlyk waar dezelve, gelyk thans in ons Vaderland, op openbaar gezag als eene Grondwet is erkend en aangekondigd; zy doorgronden ten vollen, dat de buiiengewoone zware uitgaven, daar mede verknocht, de Stads Casfa zouden kunnen brengen en houden in eenen uitgeputten Staar, in weiken het niet mogelyk zoude zyn te verhoeden, dat dezelve voor haare byzondere deftinatie te zeer zoude worden verzwakt en buiten ftaat gefteld om hier aan te voldoen, waar uit dé fchromelykfte gevolgen en een geheel miscrediet zouden moeten voortfpruiten, waar van de nadelen onberekenbaar zouden zyn; doch daar onder het vorig Beftuur en tot nu toe de fc er vormde Diakonie altyd de byzondere voorzorg van de Regeering heeft genoten, als mede daar de meer gedagte Armenftaat zo veel zamenhang heefc met den welvaart van de gezamentlyke Burgeren en Ingezetenen deezer Stad, zo hebben het niet te min de Municipaliteit en agttien Kiezers aan den anderen kant van hunnen indispenfabelen pligt gerekend, om dezelve Diakonie aan haar eigen noodlot niet alzo te mogen overlaten, nog zich van die voorzorg, in velerleyen opzigte zo zeer aan Volksvertegenswoordigers pasfende, niet eerder te ontflaan, dan na dat dezelve Diakonie in eenen beteren toeftand ber#ejd zal zyn; waar toe by derzelver Gecommitteerden met allen onvermoeiden arbeid de handen dadelyk, en met terugftelling zo veel mogelyk van alle andere rrin gewigtige zaken, worden aan het werk geflagen, zo dat het allezinds te hopen is, dat aoor de belangloze mede-
wer-



JAARBOEKEN, Maart, 179Ö. 1315
werking van alle welgeftelde Burgeren die ge 1 wenscht ogenblik eerlaog zal aanbreken. j Aangezien nu namens de zich geadresfeerd hebbende Diakonen opgemeld mede was te ken-. nen gegeven, dat de weeklykfche Collecten ten, voordeele hunner Gealimenteerden, vooral zedert, de heffing van het dubbel drek en lantaarngeld t aanmerkelyk waren verminderd, het welk by hun 1 wierd gehouden voor eene der oorzaken, waar • door hunne Casfa nog meer wierd ten agteren gebragt, als ook daar ten tydedat tot dit hulpmiddel eerst toevlucht wierd genomen, daar by, gelykerhand een oogwenk was gegeven, dat het zelve na verloop van eenen korten tyd wederom zoude ophouden, inwendig welken eene betere fchikking zoude worden uitgedacht cn voorts insevoert, waar door het zelve niet verder nodig zoude zyn; zo hebben de Municipaliteit en agttien Kiezers op Woensdag den 23 deezer de breede Raads-Refolutie van den 14 September 1-789, en het Placaat van Burgemeesteren en Raad in dato den 28 Odfober daar aan volgende, waarby de belastingen van drek en lantaarn, geld zyn verdubbeld geworden, wederom ingetrokken , zo dat voorcaan na exfpiratie van het thans lopend quartaal wederom niet meer dan het oude of enkel drek en lantaarngeld aan de Stad zal worden betaald, gelyk zulks daar bevorens plaats hadde: van welke Refolutie der Municipaliteit en agttien Kiezers, wy by deezen aan alle onze Burgers en Ingezetenen kennis geven , in het billyk vertrouwen, dat dezelve door dit blyk van berusting op hunne edelmoedige ge« voelens in eene ruimere mate zullen worden overgehaald tot de ongedwongene onderfteuning van hunne hulp behoevende ea buiten derzelver toedoen tot armoede vervailene Natuur- en Stadeenooten. .
het is hierom, dat wy mits deezen aan alle Rrrr 4 ea
jRO ïIN'CEÈi.
ddres tan de 'lurgéry en be* \oeve jan Diakó1 ie* Kas» re.



I3IC? NIEUWE NEDERLANDSCHE
GRONINGEN.
Adres aan de Burgery ten behoevevan Diakonie-Kasfel
i i
1 < ] (
%
i ]
i
eD een iegelyk onzer Medeburgeren doen te weten, dat 'er voor de zes eerfte Wyken deezer Stad in de Boven - Confiftorie Kamer van Martini-Kerk, voor de zes volgende in de Confiftorie van de Broer-Kerk en voor de zes laatfte Wyken in die van de Nieuwe Kerk, eene vry willige intchryving, in de eerfte plaats voor alle de Leden der Gereformeerde Kerk als die hier toe de volftrektfte en in zekeren opzigte de eenigfte verpligting hebben, ftaat geopend te worden, om voor eens ten behoeve van het DiakonieComptoir naar gelang van elks vermogen eene genereufe gifte te doen, zullende echter hier door in geenen deele aan die van andere Gezind» beden zyn ontnomen de gelegenheid, om, aangedreven door een warm gevoel van menfcheniefde, in deezen hoogen nood de blyken van mnne milddadigheid te kunnen aan den dag leg. ;en; tot welke infchryving geduurende drie agter :en volgende dagen," beginnende op Maandag ten 4 April eerstkomende, 'svoormiddags van ïegen tot twaalf, en 'snamiddags van twee tot ryt uuren ter voorfchrevene plaatfen twee Kie» ters met twee Diakonen zullen vaceeren.
De Municipaliteit en agttien Kiezers hebben lan dit middel tot herftel van de Diakonie Casfe le voorkeur gegeven boven eene hoofdelyke taxa:ie, waar door dezelve vermeend hebben de van )uds bekende weldadigheid der Burgers van Grolingen te zullen miskennen, en dezelve te beleligen door hier toe terftond den toevlugt te ne« nen, gelyk allerzekerst zal moeten gebeuren ndien onvermoedelyk de ingefchrevene fomma liet toereikende mogt bevonden worden , uit welken hoofde wy insgelyks als nog een ieder eermanen uit eigene beweging by te dragen tot enen last, die zeer ligt zal zyn, wanneer delelve eenparig volgens elks individuele verpliging naar evenredigheid gedragen wordt.
Ee



JAARBOEKEN, Maart, I79G- 131?
En daar het wel gelukken van dit heilzaam ooenierk eene zaak is van het uiterst aanbelang, 70 zal deeze, behalven de gewoone afkondiging van voor het Raadhuis, ook van de Predikftoelen in de Gereformeerde Kerken deezer Stad worden afgelezen; en worden de Predikanten , gelvk ook de Leeraars en Sprekers van alle overige Gezindheden , mits deezen verzogt, om hunne refpedive Gemeenten ernftig te vermanen en 00 te wekken, van hier aan een dadelyk deel te nemen, zullende voorts ter algemeene bekendmaking deeze alomme worden aangeflagen ter plaatfen, waar men gewoon is zulks te doen. P Gedaan in Groningen den 28 Maart 1796, ha tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
EPPO CREMERS, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve»
H. W. HOVING,
Secretaris.
Op het Inftituut tot onderrigting van Dooven en Stómmen, door den verdienftelyken Kerkleeraar H- D- Guyot, binnen deeze Stad, al etlyke jaaren geleeden, opgerecht, konden wy ligt eene lofrede fchryven. Doch de zonderlinge vorderingen veeier ongelukkigen, door 's Mans ongemeene bekwaamheden, door een taai geduld gefchraagd, zyn de beste lofrede. By zoo veele andere byzonderheden, die tegenfpraak noch twyfel dulden, mogen wy het volgende verhaal voegen, gedaeteekend den 29 der voorgaande Maand.
Rrrr 5 IetÉ
groningen.



Gro
ki3g£«,
1318 NIEUWE NEDERLANDSCHE
„Iets vreemds gebeurde hier, het welk elks hart treffen moest. Twee' Dooven en Stommen, Jobannes Lubbertus Mo<fer van Grol, en Jan Hilkbrands van Gro. nmgen, toonden hunne kunde in de waarheden van den Hervormden Christelyken Godsdienst, en beleden hun geloof. Dit gefchiedde ftatelyk den 23 February, in tegenwoordigheid van alle'de Directeuren van het Inihtuut tot onderwyzing van Dooven en Stommen, nevens alle de Scholieren, met derzelver Meesters en eenige anderen. Over alle de voornaamfte hoofdftukken der Leer wierden hun onderfcheidene vragen voorgelegd, door N. van der Tuuk en L. van Bolhuis, Leeraars by de Nederduitfche Hervormde Gemeente deezer Stad, die hen daaromtrent vooraf wel onderzocht, maar niet onderricht hadden. En op die vragen gaven de Stommen, geheel uit zich zei ven elk op zyne wyze, ichriftelyk antwoord zo vaardig, zo ruim en zo gepast, dat ieder der aanfchouwers zich verwonderde maar ook zo voldoende, dat de Kerkenraad der Hervormde Nederduitfche Gemeente deezer Stad hen daarop den 2'i February met blydfchap onder de Leden dier Gemeente aannam, en 'er befloten ivierd uit naam dier Vergadering daar van by deezen openlyke aankondiging te doen us van iets gewigtigs, het welk elk een noest aanfpooren tot verheerlyking van
God,



JAARBOEKEN, Maart, 179Ö- 1319
God, die langs deezen weg de Doven G doet verftaan, en de Stommen doet fpree n. ken van hunnen Schepper, en hunnen Zaligmaker, maar het welk ook tot befchaming en opwekking, dienen kon van veele anderen, (fchoon die hooren en fpreeken kunnen ,) wegens hunne onkunde in den Godsdienst. In de voorgaande Eeuw hadt men hser tweemaal On de iaaren 1656 en .686) een voorbeeld, dat een Dooven en Stommen op eenige tekenen van kunde en geloof als Lid van de Gemeente wierd tocgelaaten. Maar zo veel vermag nu de kunst, door vlyt en ceduld, van den Menschlievenden lnftitu. teur H. D. Guyot, Leeraar by de Walfche Gemeente deezer Stad, en van zynen getrouwen Medehelper J. A. Mbtobr, dat die ongelukkigen geleerd worden niet alleen door tekenen, maar ook door fchrift, zich zeiven te doen verftaan en anderen te kunnen verftaan: en dat zv die anders nutteloos in de zamenleving en tot last van den Burgerftaat zvn daar door nu tot nuttige Leden der TVlaatfchappy , en braave Christenen gevormd worden. Hoe zeer behoorden dan alle ware menfchenvrienden hier door bewogen te woiden, om mede te werken ter goedmaaking van de kosten tot onderwvs, maar vooral tot onderhoud van deeze Leerlingen, wier getal reeds tot ongeveer 30 is aangegloeid, en waar van
ito-
cjgen.



ÖRO* NESCEN
1320 NIEUWE NEDERLANDSCHE
verre de meesten tot de kosten niets toebrengen kunnen, ten einde daar door dit heilzaam en roemryk Inftituut, het eenigfte m Nederland, en een onder de weinige, die daar van in Europa zyn, in ftand te houden, en verders in ftaat te ftellen om ook meer van zulke ongelukkige Na' tuurgenooten tot dien trap van geluk te kunnen brengen; waar toe in de voornaamfte Steden van ons Gemeenebest De partementen gevonden worden, bv welk^ men zich aangeeven kan/'



m I E Ü VV E NËDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
of VERVOLG dep. MERKWAARDIGSTE
GESCHIEDENISSEN
DIB VOORGEVALLEN zyn IN 01
ZEVEN PROVINCIËN, B'ATAAFSCH BRABAND en DRENTHE*
EN D t
BUITENLANDSCHE BEZITTINGEN t voor het Jaar M D C C X C V t Vierde Stukje.
Te AMSTELDAM, % J. van der BURGH en ZOON»
I796.
24






NIEUWE
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN*
A P R I U
MDCCXCVI.
GELDERLAND.
N Y M E G E N.
nper aanmoediginge van 'sLands ZeeJL dienst deedt de Raad deezer Stad, r>p den 10 deezer Maand , de volgende Pnblikatie afkondigen.
V R T H E I D. G E L T K H E I D. BROEDERSCHAP.
Uitnoodiging ter ZEEDIENST.
Buvgemeestéren , Schepenen ën Raaden der Stad ÏNymegen, ten uiterfte begeerig bm, 20 veel het de -fchaarshcid hunner -doör den oorlóg uitgeputte Casfa maar eenigzints toelaat, mede te werken tot al dat geene, wat van dienst zyn ofte tot nut, verflxekkeii kan, om het vervallen Zeeweezen wederom op te beuren, en tot die ftaat te brengén, waar inne S s s s het



ijaa NIEUWE NEDERLAMDSCHE
Arnhem.
Uitnodi ging to den Zee dienst.
het zieh bevond, wanneer de Natie bezield met ware Vaderlandfche Liefde , Bataaffche Heldenmoed, en gedachtig aan de dappere - daaden hunner Voorvaderen, de ketting der ! Teems verbrak, de Vloot van het toen ter tyd . al niet minder trots dan thans roofzuchtig Engeland, op den Teems in laaije vlamme zettede, en den verbleekten Engelsman binnen Londen van fchrik deed beven, ook ten gevolge van dien by deeze belooven: aan ieder Man ofte Jongeling, (behorende tot deeze Stad ofte Jurisdictie) welke zich vrywitlig in 'sLands Zeedienst tot Matroos wil laaten engageeren. een premie van vyf en twintig Guldens, aanftonds te voldoen, na dat de goedkeuring zaf hebben . plaats gehad, en sulks tot dat hier omtrent nader zal worden gedisponeert, al 't boven en behalve het geen van 'sLands weege is toegezegt, en goed gedaan wordt.
Gedaan in den Raad te Nymegen den 10 April 1796, liet tweede Jaar der Bataaffche Frjheid.
Ter Ordonnantie van dezelve,
J. P. AERNSBERGEN,
. Secretaris»
Zal t-B o m m e l.
Ook deeze Stad leverde een voorbeeld op, dat het haarer Jonge Manfchap niet aan lust en moed ontbrak, om den Vaderlande op de Zee haaren dienst te betoonen. Dit kan blyken uit het verhaal, getrokken uit eenen Brief, op den 13 deezer van daar gefchreeven.
„ Voert*



JAARBOEKEN, April, 1796. x2%i
„ Voorts kan ik niet voorby, om tot 2 „ lof van Bommels Jongelingfchap te mei- B „ den, dat de Raad deezer Stad, fint" „ kragte van 't befluit der Nationaale " Vergadering, om van de duizend Zie„ len, één , voor de Marine te leveren) „ naauwelyks eene uitnodiging hadt ge„ daan, om zich ten dienfte des Vaderlands vrywillig te engageeren, of vier Vaderlandfche Jongelingen kwamen den " een na den ander, zich hier toe aan" bieden, welken aanftonds aangenomen en gekleed wierden, en voorts ter ver" dere aanmoediging der Jongelingfchap en aanneeming van dezelven gequahfi, ceerd; waar van zy zich zo ongemeen wel hebben gekweeten, onder Muziek " en allerlei vrolykheden , aangemoedigd en onderfteund door de Leden van 'A den Raad en andere Vaderlandfche Bur" geren, dat het Enthoufiasme volkomen. " gaande geraakte, zodanig dat Bommels " jongelingen eikanderen , als 't ware, T tragteden voorby te ftreeven, om t eer" fte dienst te neemen; zo dat in weini" ge dagen uit deeze Stad, die op zyn " hoogst genomen, maar drie Man ver" pligt was te leveren , veertien braave V Vaderlanderen zich vrywillig aanbo" den om het Vaderland ter Zee te die" nen , welke gepasfeerden Maandag, " met den ordinairen Beurtfchipper, van hier op Rotterdam zyn vertrokken, on" der geleide van den Collonel Boys en * & Si» ft » den
kvt*
OMKt.



Zalt> Bommel.
HOL*
1334 NIEUWE NEDERLAN DSCHE
den Capitein Prillevitz , beiden van „ Bommels Gewapende Burgerye.
„ Aandoenlyk en treffend was deeze „ vertoning. De Matroozen verzamelden „ des morgens op bet Raadhuis, om van
den Raad, ten. dien einde vergaderd, „ affcheid te neemen; by welke gelegen„ heid de Prefident hen by eene zeer ge
paste Aanfpraak, den welverdienden lof „ toezwaaide, en onder toewenfching van
alle Heil, over hunnen Vaderlandlieven' „ den yver, hartelyk vaarwel zeide.
Zy vertrokken alle vrolyk en wel ge„ moed! De Burgery, die in de Wapenen „ gekomen was, geleidde haare Broeders, 3, met alle Militaire Honneurs en Muziek, „ tot aan Scheeps-Boord en begroette „ hun , by 't afvaaren, met zeven Salvos
uit heure twee Metaalen Veldftukjes.
„ Deeze Stad heeft dus de eer van veer„ tien braave Zeelieden, uit haaren boe. }y zem, den Vaderlande te leveren; welk 3, eene eer in tegenoverftelling van *t na„ buürige Thiel! Daar tot heden toe, niet „ een eenigen, zich heeft geëngageerd; „ misfchien by gebrek van aanmoediging. „ Dan wy willen vertrouwen 'dat onze „ Gelderfche Broederen aldaar het lofte3, lyk voorbeeld van Bommel zullen naar?, volgen."



JAARBOEKEN, April,\i7fl& 13*5; HOLLAND. y
. j'.iMia; i>h: .. .' -;. ?»f|» >nwi':!i ,*wdfi
'sGraavenhage.
In het begin deezer Maand wierdt ter Nationaale Vergaderinge een Adres ingeleverd , van wegen de Algemeene Vergaderinge der Gevolmagtigde Gekommiitee> den der Ge* wapende Burgermagt , uit de onderfcheidene gedeelten der Republiek, tot Organifatie der Gewapende Bataaffche üurgerma.'t als een één en ondeelbaar Ligbaam. Het Adres behelst een levendigen aandrang op de noodzaaklykheid en nuttigheid eener algemeene Wapeninge , en tevens eenige fchikkingen en maatregels, welke, naar het oordeel der Stelleren, behoorden te worden in agt genomen. Het Stuk waa van den volgenden inhoud.
BURGERS REPRESENTANTEN!
By de zo welmeenende, als pligtelyke hulde en trouwe, waar van wy onlangs in uw midden in naam onzer Committenten de plegtigfte verzekering mogten doen, beloofden wy Uiieden onverwyld te,zullen overbrengen, het ontwerp tot algemeene Burgerwapening, mede aan uwe voorziening aanbevolen; Wy komen thans met de daad zulks geftand doen, zodanig het zelve op den uitdrukkelyken last, en naar den genoegzaam eenpaarigen wil onzer Committenten is te zaamgelteld, op de één en ondeelbaarheid van het Gemeenebest gegrond, welke derzelVer bepaalde begeerte is, en zonSsss % de«
Gra-
ËNHAE.
1



1326. NIEUWE NEDERLANDSCHE
?sGba-
venhagb.
Adres over de Burger wapening.
der welke eene algemeene Burgerwapening ook geen nuttig, noch kragtdadig beftaan kan hebben, althans niet om op den eerften wen1;, door denzelven in ftaat te zyn, ia- en uitwendige vyanden te kunnen helpen tegengaan en beteugelen; en deeze fterkte moet toch, op ■het voetfppor der Vaderen, een voornaam, zq niet het voornaamde doel onzer Burgerwapening zyn, zal dezelve niet enkel in Soldaatje fpeeleh beftaan, of tot een Burgerwagt van willekeur en eigendunktlyk gezag van een uf veelen verftrekken, gelyk de droevige ondervinding, zonder derzelver geordende verééniging, zo vaak geleerd heeft. Het is zodanig rechtfchapen vooryaderlyk gevoelen, dar/, zonder tegenfpraak in de handelingen en befluiten onzer Vergadering pp de eeuftemmigfte wyze heeft mogen gelden, zo dat, zo veel als ooit in dezelve aan 'sLands aloude fpreuk: _ Eendracht maakt Macht, met de daad is hulde beweezen. Het heeft ons daarom ook, gelyk Wy ten deezen niet mogen verbergen, niet weinig gemoeid, alleen uit het Groninger gedeelte, niet tegenftaande de Exhcrtatoire middelen en herhaalde bezendingen met de mededeeling der ontwerpen daar toe ondernomen , geene Gecommitteerden ter onzer Vergadering tiit hoofde haarer byzondere Organifatie te hebben mogen zien verfchynen, daar die anders uit alle de overige fuccesfiveljk opgekomen zyn, en het ontwerp, dat wy u thans ter bekragtiging aanbieden, hebben helpen zamenltellen pii uitbrengen. Wy vleyeri ons nogthans van de welwih'enheid en byzondere zo yverig betoonde werking onzer Groninger Spitsbroedeis met derzelver gênoegelykfte toetreeding. Hoe dit ook zy, wy veitrouwen althans zeker, dat derselver te rug blyven, zo min als eeiiige byzondere begrippen, wpar in deeze of geene Cumüdttenten nog mogten verferen, op
uwe



JAARBOEKEN, April, 1796. 132?
uwe Vergadering eenigen invloed zullen te's( weeg brengen, om dit gewigtig werk langerVE onafgedaan te, houden, en niet onverwyki in oa deszëlfs volle fcragt daar te ftellen, als de-nog zo zorgelvke toeftand des Vaderlands zulks zo A, zeer vereisfchende. Ook hier in hoopen wy 0y zal wederom bewaarheid worden de Vaderland- £ lievende taal van den eerden Voorzitter uwerWi Vert-adering , den waardigen 'Paulus (om/wiens m onverwagte* dood het gantfche Vaderland'treurt, daar de'Vryheid een haarer vreecifte zoonen, én ('e Menschlykheid eenen getrouwften voorftander verliest) „ dat namelyk by Bonogenoten die het met het Vaderend in het algemeen wel meenen (gelyk wy met grond van allen vertrouwen) hoe zeer dezelve al eens in deeze of geene middelen van deszeifs redding verfchülen, eindelyk alle byzondere inzichten voor het algemeen belang des Volks wyken moeten. Wy zullen daar by dus geenzints ftilftaan en den tyd uwer gewigtige deliberatie» verwylen; alléén kunnen wy met voorby ten oozbte der Requifitie aan uwe ferieufte attentie te doen opmerken, dat, hoe zeer wy korf heidshalve en om de algemeene verpligting van elk braaf Burger, in den nood des Vaderlands, aan te duiden, gelyk wy die explicatie daar nevens gefteld hebben , ons van die algemeene bewoording hebben bediend, dezelve in geenen deele gelyk moet gefteld worden, nog ftaat, met die fterke bepaalingen, waar mede die elders ingevoerd is; veel min eene nieuwigheid uitmaakt en • og veel minder als van onze anderzints der navolging zo waardsge Franiche Geallieerden overgenomen moet aangemerkt worden Verre van daar 1 Het is niets nieuws. Tntezendeel deeze requifitöire Burgerlyke Pligtvoldoening coïncideert volkomen met het geen reeds by de vorming van dit Gemeenebest in het zogenaamd verbond van Unie ten grondSsss 4 "ag
jRAnha-
Ires er de trgeripe-,ug.



I3S8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra
VENHA GE.
Jldres over di Murge, wapening.
. flag gelegd en als een uitdrukkelyke Staatswet • ten allen tyde is befchouwd geworden; ja het tegnwoordig voorgefteld hulpmiddel is, gelyk wy ons met grond mogen vleijen, in den nood des Vaderlands by de invoering der algemeene gelyke Burgerwapening veel geregelder, min ■-algemeener en meer effedlivelyk voldoende en gemarketyker gemaakt, zo als het naar den aart en omftandigheden der zaaken en den toeftand van ons Vaderland ook behoort te zyn, waar over wy in eene vergadering van doorzigtise Mannen, als deeze onnodig rekenen breeder uitte weiden; terwyl het "ook ai verder naar ons inzien in allen deelen overéénkomftig is, althans geenzints contrarieert met 79 Artikel van het Reglement voor deeze Nationaale Vergadering, waarby aan dezelve de bevorde« ring der Burger wapening en egaale regeling van dien ook wor It opge iraagen, daar het, vrywillig leenen, waar van daar in ep het uiteinde van dat Artikel gefprooken wordt , toch geenzints van ieders eigendunkelykhaid en willekeur kan, geoordeeld worden aftehangen; iets, dat zo min by hen, die het Beftuur hebben toevertrouwd, als die het zelve dien ten gevolge in handen hebben, mag plaats grypen als in beiden hoogstfchadefyk, mair meet naar onze gedagten dat vrywillig leenen verftaan worden in die verpligte toegenegenheid te beftaan, welke elk vry Man en braai .Burger aan het Vaderland verfchuldigd is, en alzo vry en willig als van zeiven naar tyd en omftandigheden gehouden is te leenen, en van hem kan en mag gevorderd worden, zodanig, dat hy zich daar aan niet kan, nog mag onttrekken, zonder zich zeiven onwillig te betoenen en der Vryheid en zyn zelfs beftaan onwaardig te handelen: en wie zou durven denken, dat eenig braaf en weldenkend Vaderlander in den nood zich dusdanig omtrent eene geregelde
R«-



JAARBOEKEN, April, 1796, 132$
Requifitie zoude willen doen miskennen, en door flegts aan woordenklanken te blyven hangen, in plaats van op de natuurlyke verpligte zaak zelve te zien, door onverandwoordelyke halftarrigbeid, herfenfchimmigen waan of laife en ontydige vrees het Vaderland te grond te laaten gaan, dit kunnen, dit mogen wy geenzints vermoeden, en zou al te hoonende zyn voor het beftaan van een gewapend Burger voer hen, die zich zo tuk betoonen op de toeéigening van den zo grootfehen naam van ftrydbaare en dappere Bataven, te meer nog onverfchoonelyk en hoogstlaakbaar ,• wanneer hv overweegt, wat zyu Eed en pligt hem gebieden, en hoe veelen in tyd van nood door eene gepretendeerde vry willigheid, waar van wy de onaangenaame herinnering zullen pasfeeren, het Vaderland, dat op derzelver verpligte hulpe rekende en ftaat maakte op de herhaalde heldentaai dood of -vry, in het barnen der gevaaren zo rasch hebben vaarwel gezegd, en zich onder de fchandelyke meenigte verfcholen, welke het Vaderland door eene onbetaamelyke vry willigheid reddeloos lieten, en het geweld èn de wanorde den meester hielpen fpeelen, zich weinig bekreunende aan die waardige Medeburgers, die pal ftonden en de flachtoffers van hunne braafheid door derzelver ftrafbaarfte eerloosheid en lafhartigheid wierden, gezwegen van de weinige vrugt, die men in wat geval het zy, van hulpbenden kan hebben of verwagten, die, als het gevaar daar is, in een ogenblik des tyds eerst by één geraapt worden , en zonder eene voorafgaande geordende regeling by één komen. Daarenboven kan het Gemeenebest door zodanige geregelde inrichting op . dc, minst kostbaarfte wyze, ten allen tyde zeker zyn van eene gedugte heirmagt, die den moed en het vertrouwen der Baande armée kan rugileunen en door naarie-
ver
'sGra-
3e.
Adres over de Burger* wapening. -■



'sGra-
venha" ge.
Adres over dt Burgei wapening.
ï3So NIEUWE NEDERLANDSCHE
ver doen uitmunten, z0 niet ten voorbedde itrekken, waar van de voordeden in derzelver heilzaame gevolgen onberekenbaar zyn. Wy •hebben gemeend omtrent dit gewigtig poinft dit een en ander flegts even te moeten aanroeren, eemglyk om voor den min doorzigtigen -onzer Medeburgeren deeze zo noodzaakelyke meiure in derzelver waar daglicht te ftellen, en tevens voor te komen alle misleiding en verkeerden indruk, die zy, welke de Burgerwapening met weerzin zich een kragtdadig en ontzaggelyk aanzien en beftaan zien verfchaffen, zich hoe langs hoe meer toeleggen den eenvoudigen listiglyk in te boezemen \ offchoon wy ons volkomen overreed houden, dat Gylieden, Burgers Vertegenwoordigers! met onze Committenten en ons inftemd daar het wezenlyk belang en nut der Burgerwapening Ulieden zo naauw aan het harte gaan, gelyk wy onder anderen by onze voorige verfchyning in deeze aanzienlyke Vergadering met zo veel genoegen hebben mogen ontwaaren en overbrengen. Het is ook dit verzekerd vertrouwen en de zo genoeglyke aanbeveeling ter befpoediging onzer werkzaamheden , welke ons vleyen met de fpoedigfte Sanctie van het Ontwerp, ten einde eenmaal dit gedugte Bolwerk voor de Vryheid en Onafhangelykheid van het Gemeenebest, deszeifs één- en ondeelbaarheid en de handhaving van elks algemeene en bvzondere belangen zodanig voltooid en beftendigd worde, dat wy ons zeker op Wetten en Wapens kunnen verlaaten en de Leuze onzer baniere voor het Volk en de Wet haare onfchendbaare en heilige bekragtiging, zo lang dit Gemeenebest befta, moge vinden.
Wyders moéten wy aan de overweging deezer Vergadering ten ernftigften voorftellen om daar by het Ontwerp gefteld is, dat de Wape' rien van 'sLands wegen zullen gegeeven wor.
den,



JAARBOEKEN, April, 1796. 133»
den, gelvk reeds hier en daar gefchied is en om meer dan eene reede noodwendig vereischt wordt, zo om de gelykvormigheid van Caliber, als zeker te zyn, dat dé Wapenen niet in handen komen van zodanigen, wien dezelve niet toevertrouwd zyn, eenige gewapende Jiurgermagten, die door eigen bekostiging ten agteren zyn en de regtmatigfte aanfpraak hebben op eene billyke vergoeding en fchadeloosftelJing als niet weinigen deswegens in het naauw zich' bevinden, en de te heffen contributien, zonder merklyk bezwaar der Burgery, dat veellist ongepast misnoegen zou verwekken, tot voldoening van zodanige noodzakelyke gedaane wapening niet kunnen berekend worden, ra derzelver gejustificeerde faldo's zo dra mogelyk te willen te gemoet komen . en door een genoeelvk Decreet in ftaat ftellen, terwyl wy op voordragt van eenigen onzer Committenten mede aan deeze Vergadering in confidentie moeten geeven," of niet aan allen die geenen, welken de Wapenen toevertrouwd worden, zoude behooren toegekend te worden, de Stemseregtigheid en de daadelyke uitoeffening van dien , om zo veel te fterker de a;mulatie gaande tl maaken, en den iever tot den Wapenhandel en de verdediging van het Vaderland en desselfs Vryheid bevoordelyk te zyn, als oor. deelende, dat een ieder Burger, die zyn leven des noods daar voor veil heeft, niet min omtrent de behandeling van zaaken en het beltuui tot wiens dispofitie hy zich ftelt een ontegenzeggelyk belang heeft, zonder dat een toevallig onderfcheid van eene meerdere tweejaangf ouderdom boven de agttien jaaren of eene meerdere of mindere opbrenging van lasten in dier) gevallen eene uitzondering in den weg behoóm de te brengen.
En hier mede zouden wy onzen taak vol daan kunnen rekenen; dan onze Vergadenri|
«moe
'sGra-
venha-
3E.
Adres yver de Burger» wapening.
r, e



i332 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGrA-
venha' ge»
Adres over de, Burger wapening. ;
moetU, Burgers Reprefentanten! nog mededelen, dat zy alvoorens uit één te gaan , noodzaakelyk geoordeeld heeft eene Commisfie van Correspondentie te benoemen en daar te ftellen, beftaande uit de Burgers van der Spek, Oostrom. de Gier. Winkler, Kester en de Se• cretarisfen Hespe, Malecotius, Mcurisfe en van der Heiden, die tevens gechargeerd met de inlevering van het Ontwerp en deese voordragt, gelast is om hangende de deliberatien deezer Nationaale Vergadering over de begeerde Sanctie alle zodanige eüücidatien eri informatien hier in loco te kunnen geeven, als rnogte goedgevonden worden te requireerén, en voords omme ten dien opzichte alles verder en meerder té doen, wat zal vereischt worden en nodig zyn.
Wy verlaaten ons, dat de vrugren onzer werkzaamheid naar de begeerte onzer Committenten, en derzelver een en andermaal ingediende confideratien afgehandeld, zamengefteld en ten bepaalden einde gebragt, en waar omtrent wy ten deezen niet kunnen nalaten, voor dit en de volgende geflagren de zo ieveri^e pogingen van de Provifioneele Reprefentanten 's Volks van Holland in der tyd en derzelver Comaitté tot de Militaire Zaaken, op de verdienftelykfte wyze onze welmeenende en dankbaare erkentenis openlyk te betuigen, ook de genoegelykfte goedkeuring zal wegdragen, eri het zelve zodanig zal vast gefteld worden, als ter hoogst noodzaakelyke bevordering en onverwylde gelyke ordening der Bnrgerwapening, tot heil van dit Gemeenebest en" tot deszeifs luister volftrekt vereischt wo^dt, en de gezamentlyke wensch en verlangen van de gewapende Burgermagten is, op dat het gantfche Volk altoos in zich zelve eene onwrikbaare fterkte vinden, en zelfs in vreede fteeds behoorlyk gewapend zy en blyve om die ten al-



JAARBOEKEN, April, 1796. 1333
len tyde te beter te kunnen begeeren en be-'{
houden. , . , , , c v
Hy die den vrede mint, doch aan de ipitze c des Heirs ten allen tyde voor een deugdzaam Volk ten wolke der. getuigenisfe heeft geftrekt, /. blvve Ulieden eri ons allen by en laate h t Va- 0 derland nimmer ontbreeken aan Mannen, die L door Eerlykheid, Deugd en Dapperheid in de » Raadzaalen, en onder de Wapenen de goede » zaak des Vaderlands kunnen behouden en doen zeaenpraalen, terwyl de nagedagtenis van eiken braaven Volksvriend en Krygsman , in het Pantheon der O/ifterflykheid, even als die van eenen verdienftelyken Paulus aanweezig blyve met de gezegendfte toejuiching: Hy fèierf een Eerlyk Man , getrouw aan *t Volk en t Vaderland!
HEIL en BROEDERSCHAP!
De Algemeene Vergadering voornoemd.
En in derzelver naam,
(Wat geteekend,')
H. VAN DER SPECK.
H. OOSTROM. P1ETER de GIER. T. C. WIN Kt. ER. ADR. K ES TER. J. C HESPË. H. MALECOTIUS. P. S. MAUR1SSE.
*sHage den 29 Maart 1796, ha weed* Jaar der .Bataaffche Vryheid. '
lïoog»
Gra»
ENHA» E.
fdres ter de urgerape*ing.



1334 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage,
Hoogloopende, gelyk voorhe.en reeds door ons is vermeld, waren de gefchillen, welke de Provincie Friesland thans be* roerden. Dat de 'zaak voor de Nationaale Vergadering was gebragt, is insgelyks gebleeken. De discusfien te vermelden welke over de plaatshebbende gefchillen, ter dier Vergaderinge, voorvielen, valt niec in ons plan ; dit wel, dat men, ten langen laatfte, te raade wierdt , eene Exhortatoire Misfive aan de Friefche Volksvertegenwoordigers te laaten afgaan, in de hoop dat dezelve, ter bevreediginge der. gemoederen, eenige nutte uitwerking zou hebben.
GEL T K H Ê I D. V R T HEID» BROEDERSCHAP.
De Nat'tpnéMlë Vergadering, re* prefentccrende het Volk van Neder land , aan (de hoogst Geconfiitueerde Magt in Friesland.
MEDEBURGERS.'
'per onzer Vergadering zyn fuccesfivelyk in.
gekomen en gelezen eenige Adresfen van zommige Ingezetenen uit Ulieder Gewest, zich noemende uitgeweekene Reprefentanten van het Volk van Friesland.
Dezelve klaagden niet alleen over de perfoneele yerongelykingen hun aangedaan, die by ons, immers ter eerften inftantie, niet behooren, maar gewaagden ook van geweldige beroeringen, in het Gewest, welks huishoudeiyke beftuuring aan Ulieden is toevertrouwd, die
op



JAARBOEKEN, April, 1796. 1335
qp de vrye ftemme .des Volks, en op.de band-' having van het Nationaal Crediet eenen nadeeli^ gen invloed zouden kunnen hebben, <
Nademaal nu deezé twee onderwerpen ons , volgens den last, door den Volke aan ons opge-1 dragen, ten nauwften ter harte gaan,zyn, om' deeze redenen, die klagten een emftig onderwerp ' van onze raadplegingen geworden. i
Hangende dezelve, hebben wy. Ulieder onder-1 fcheidene en zeer gerustftellende Brieven ontvan-J gen, ea daw uit vernomen, dat, na de gewei:' dige fchokken, die Friesland, of ten minften de Stad. Leeuwarden, hebben beroerd, thands eene volmaakte rust en goede orde plaats heeft, en met goedkeuring opgemerkt uwe bereidwilligheid, orn aan onze onderfcheidene aanfchryvingen met den meesten fpoed te voldoen.
Inzonderheid hebben wy met genoegen reeds eenige Afgevaardigden, in Ulieder Gewest, uic kragte van ons jongfte Decreet, tot Vertegenwoordigers des Néderlandfchen Volks verkoozen, in onze Vergadering zien verfchynen.
Daar wy nu aan den eenen kant genegen en bereid zyn, om uwe, Vergadering, zo wel als die van alle gecontinueerde Magten, door de Nationaale authoriteit en klem te handhaven, en a|le nieuwe Volksberoeringen voor te komen, za oordeelen wy aan den andere kant, UIiedep te moeten aanfehryven, dat onze vuurige wensen en ernftige begeerte is* om die rust bevestigd, en de goéde harmonie in Ulieder Gewest, die door dé voorgevallene gebeurtenisfen niet weinig fchynt geleden te hebben, herfteld', of im» mers bevordert en aangekweekt te zien.
Dat dan alle gefchillen, over het al of niet daar ftellen eeqer Nationaale Vergadering geree * zen, der vergetelheid mogen worden toegewyd; dat alle pblitique dispofitiea, of judiciéele Pro* cedures over die z'aak, of ten gevolge \tó dézelve, ia Friesland genomen en begonnen, worTtte dea
sGra»
'ekha-
;e.
Wisftvt fan de 'erte*
':env. ■an 7ries' and.



sGra-
venha" ge.
Misfive aan de Vertegenw.van Friesland»
BÜP
1336 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den ingetrokken en vernietigd,. immers voor zo verre eenigzints mee de handhaving eener beftirjdige kalmte en eener goede orde van zaken in > Friesland, beftaanbaar zal geoordeelt worden.
Dat dan ook alle de uitgeweekene Friefen, die Gylieden voor zeker als Patriotten hebt gekend' en geagt , vry en onbelemmerd tot hunne Huizen, Huisgezinnen en vorige kostwinningen mogen terug keeren.
Vooral, dat geene vernederende voorwaarden worden voorgefchreven; terwyl wy dan ook van de zyde dier uitgeweekenen als zeker ftellen, dat: zy, als Mannen van eer, door geene wrevel over het gebeurde bezield, geene aanleiding tot nieuwe onéénigheden zullen geven.
Dit verwagten, dit begeeren wy van Ulieden, dit eifchen wy van alle Friefen, in naame des Vaderlands, het welk wy uit zynen tegenwoordigen nood niet anders kunnen redden, dan onderfchraagd door de eendragtige pogingen van al wat braaf is in den Lande.
Waar mede eindigende, beveelen wy Ulieden in Godes heilige protectie;
In den Hage den 13 April 1796, het tweede jfaar der Bataaffche Vryheid.
Ter Ordonnantie van hooggemelde Vergadering.
In 't einde der naastvoorgaande Maand hadt de Minister der Franfche Republiek Noël aan de Nationaale Vergadering de volgende Misfive, op hoogen last, doen toekomen, loopende over het Marquifaat van Bergen op den Zoom, en de goederren, den Keurvorst van den Paltz toebehoorende, daar in gelegen.



JAARBOEKEN, April, 1796. 1337 BURGERS REPRESENTANTENI
:t-, . ;,i : A'? biif! - • "'!";0;.(:";. j '
De Ondergetekende Minister PlenipotentiaHs der Franfche Republiek, heeft de eer u te vertoonen, dat het Marquifaat van Bergen op Zoon, en alle de goederen Van den Keurvorst van de Paltz, welke op het Territoir der Bataaffche Republiek gelegen zyn, door het recht van conquest aan de Franfche Republiek gekomen zyntie, de adminiftratie en vruchtgebruik daar van onbetwistbaar toebehooren aan het Franfche Gouvernement, het welk ze in fequestratie heefc gelteld. Te vergeefsch is 't, dat de Keurvorst van de Paltz zich beroept op de Capitulatie vari Bergen op Zoom om ten zynen behoeve eene onderfcheiding te ftellen , welke hec recht van conquest niet kan aanneemen ; voor den tyd van eene algemeene vrede, wanneer een definitive fchikking, betreffende die eigendommen moet gefloten worden, mag de uitoefening der rechten van Frankland geen beletzei ontmoeten en moet dezelve geheel vry zyn, onder de protectie van het Bataafsch Gouvernement,, overeenkom (tig het Tracfaat van den 27 Floreal laatstleeden, het Welk tusfehen de twee Mogendheden de effecten van eene of- en defen« live alliantie garandeert.
Ingevolge "verzoekt de Ondergeteekende, ïq naam van het. directoire executif, Ü , Burgers Reprefentanten, om de aangeftelde machten te bevelen, van de rechten der Franfche Republiek op de Goederen en Eigendommen, zo militaire als onroerende, prestatiën en redevantien, te_ voren bezeten dool) den Keurvorst van de Palta op het Territoir der. Bataaffche Republiek, te doen refpecteérerj. ' Hy reclameert de protectie van het Bataafsch Gouvernement, ten behoeve van de Agenten van 'het Fransch Gouvérnement \ welke fpeciaal gelast zyn met de fequestratie dei Goederen van gezegde Keurvorst, op dat de ge Tttt a zeg'
s Gra*
PKNHA* 3E.
Misfive van den MinisterNoël.



133* NIEUWE NEDERLANDSCHE
*8GRA'/EN HACE.
i
i
1 I
zegde Agenten geenerlei belemmering, van W3af het ook zy, mogen ondervinden in de waarnee■ miog der funétien, die hun tot de adminiftratie der gezegde Goederen zyn opgedragen.
De Ondergeteekende is insgelyks gelast door het directoire executif om van Ü, Burgers Reprefentanten! van de effecten van de fequestratie en van de confiscatie op de Goederen der Franfche Emigrés, weike dezelve bezitten op het Territoir der Bataaffche Republiek, de garantie te verzoeken, in uitvoering van de geheime Artikelen van het Traftaat, medebrengende d« voorbehouding der reehten, welke de Franfche Republiek op de gezegde Goederen verkreegen heeft.
, HEIL cn „BROEDERSCHAP!
{Was geteekend,)
FR. N O E L.
Waarop wierdt gedecreteerd, dat Copie ran de voorfchreve Memorie zou worden gefteld in handen van de Commisfie tot de Buitenlandfche Zaaken, om daar omtrent sodanig te handelen, als vermenen zal te behooren.
Een Concept-Reglement, raakende den roet en de wyze, op welke voortaan de Nationaale Vergadering de Ampten beïoorde te begeeven, en 't welk vervolgens hoofdzaaklyk wierdt vastgefteld, vierdt op den 13 deezer ter Vergaderia[e ingebragt.
{ Art».



/AARBOEKJÈN, April, VjyG, 1335
Art. 1. rp\k Burger van Nederland heeft het* *-* recht, om zich, ter bekoming van 1 eenig Ampt, Jlaande ter dispofitie van de Afa-C tianaale Vergadering, aan dezelve Vergadering te adresfeeren. , a. Bekwaamheid tot den gevraagden post, een 1 ordentelyk gedrag en gehechtheid aan het tegen- < woordig Beftuur,5 zyn de vereischten, zonder^ welken niemand op de verkryging of waarneming^ van eenig Ampt kan aanfpraak maken.
3. Bewezene dienden aan het Vaderland, uitgedane vervolgingen om, geledene fchaden voor, vrywillige opofferingen tot 'sLands welzyn, gepaard gaande met de vereischten in het voorige tweede Artikel opgegeven, zyn beweegredenen, waarom de eene Burger boven den anderen zal worden geprefereerd.
4. Zy allen zullen worden geoordeeld, aan het tegenwoordig Beftuur gehecht te zyn, welken verklaren zullen: „ de Oppermacht des Ne,, derlandfchen Volks te erkennen, en mitsdien ,, alleen voor wettig te houden zodanige Regee-
ringsform, welke op de Oppermacht des ge,, heelen Volks gegrond is, en daar en tegen
voor onwettig, alle Regeeringsform, welke op ,, dezelve Oppermacht des geheelen Volks niet si gegrond is, mitsgaders alle erfelyke Ampten ,t, en Waardigheden," en welken voorts verklaren: ,, aan de Oppermacht des geheelen Volks, „ en de Regeeringsform, daarop gegrond, ge„ houw en getrouw te zullen zyn."
5. Niemand zal tot het doen van deeze verklaring worden geadmitteerd, die zich te vooren aan eenige misdaden, vervolgingen, of draf bare mishandelingen zyner Medeburgeren heeft fchuldig gemaakt.
6. Daar alle Amptenaaren, welke in dadelyken dienst ftonden by de Vergadering der gewezen Staaten Generaal, by de vernietiging vao dezelve Vergaderinge moeten gerekend worden,
Tttt3 van
sGra-
enha^ e.
legl. vegens ie be* 'eeving >an
impten.



1340 NIEUWE NEDERLANDSCHE
?sGra-
vebhage*
Regl. wegens de bege tv ing van
Ampten.
van hunnen dienst vervallen te zyn, zuüen dezeiven, wanneer zy by de Nationaale Vergadering op nieuws worden aangefteld, gehouden zyn 9 de hier voren by Art. 4 vermelde, verklaringe af te leggen: en dezelve weigerende, kunnen zy niet op nieuw worden aangefteld.
7. Tot Ampten, waar aan 'sLands veiligheid verknocht is, of waar by moeten worden waargenomen zaaken, welken 'sLands nut vordert, dat geheim behooren te worden gehouden, zullsn niet toegelaten of aangefteld worden Perfoonen, die bekend ftaan voor1 aanklevers van het voorig Beftuur.
8. Alle Requesten, welken ter bekoming van eenig Ampt aan de Nationaale Vergadering zullen worden geprefenteerd, zullen op een behoorlyk Nationaal Zegel moeten gefchreven zyn; en zal daar by moeten worden overgelegd, of daar aan geannexeerd, een Declaratoir of Getuigfchrift, door of van wegens de Geconftkueerde Macht van de woonplaats van den Requestrant geteekend, en waar by dezelve Geconftitueerde Macht verklaard, dat aan haar gebleken is: 5, dat de Burger binnen zedert den „ Jaare tot heeft gewoond , dat
hy zich voor zo verre haar bekend is, ge,, duurende dien tyd, altoos heeft gedragen, zo „ als het een braaf Burger betaamd; dat hy, „ ten blyke van zyne gehechtheid aan het te,, gen woordig Beftuur, de verklaring (hier voo,, ren vermeld by Art. 4) in hare handen per,, foneelyk heeft afgelegd, en dat aan haar gee,, ne redenen bekend zyn, waarom zy hem niet ,, aan de Nationaale Vergadering, als het repre,, fenteerend Lichaam van het Volk. van Neder,, land, zoude vermogen aan te bevelen."
9. Indien eenig Requestrant vermeenen mocht, * dat hy, om eenige byzondere redenen, het zy
van bewezene dienften aan het Vaderland, van uitgedane vervolgingen, om, geledene fchadens
voor,



JAARBOEKEN, April, l»& 1341
voor. vry willige opofferingen tot 'sLands wel-'i zvn, of om eenige andere oorzaken behoord tev worden geprefereerd, zal hy die redenen niet al-c leen by zyn verzoek fpecifiquelyk moeten opgeven, maar ook met bewyzen moeten Raven. . J io. Wanneer zich eenige uitgewekene geweest» zvnde'.Nederlander by Request aan de Nationaal Vergadering adresfeeren wil, om eenig Ampt, 1 zal hy gehouden zyn aan het zelve te anhexee-1 Ten, of daar by over te leggen: 1 Een Declaratoir van de Geconftuueerde * Macht van de Stad of Plaats, alwaar' hy laatst voor zyn vertrek uit deeze Republiek gewoond heeft, inhoudende den tyd van zvn verblyf aldaar én van zyn vertrek van daar,, mitsgaders een getuigenis van zvn ordentelyk gedrag, en (indien dit laaf fte mogelyk is) de reden van zyn vertrek. 2. Een Getuigfchrift van zyn ordentelyk gedrag, geduurende. zyne uitlandigheid; mitsgaders van zyn' beklede ringen, indien hy, leduurende dien tyd, in eenigen dienst mogt geweest zyn. o Ken Declaratoir van de Geconflitueerde Macht der, Stad of Plaats, daar hy zich, naa zyne terugkomst, binnen deeze Republiek onthouden heeft; inhoudende de door hem ingevolge Art. 4 hier voren gemeld, gedane verklaring, en voorts ingericht naar het voorfchrift, te vinden 10 Art. 8.
Zullende zodanige uitgeweekene en terug gekeerde Nederlander, indien hy vermeend eenige andere redenen te hebben, waarom hy behoort te worden geprefereerd, gehouden' zyn-, dezelven in zyn Request op te geven, en met behoorlvke bewyzen te fterken. .... .
11. Indien eenig Requestrant, die zich ter bekoming van eenig Ampt, aan de Nationaa e Vergadeting adresfeert, by zyn verzoek met mogt
Gra« .
ENHA»
v '
legh regens [e be* •eeving 'an
impten.



NIEUWE NEDERLANDSCHE
YG»A-
VÉNHAGE.
Regl.
•wegens de begeevingvan
Ampten,
overleggen, het Declaratoir van de by Art 4 ten blyke zycer gehechtheid aan het tegenwoordig Beftuur gevorderd Wordende verklaring, zal hy die verklaring moeten afleggen in handen van den Prefident der Nationaale Vergadering, of van de na te noemene Commisfie, alvorens hy tot de vervulling of waarneming van eenig Ampt, ftaande ter dispofitie deezer Vergadering , zal mogen wórden geadmitteerd.
12. Wanneer iemand , die in de poslèsfie van eenig Ampt is , vervolgens met eenig ander Ampt mogt worden gebeneficeerd, zal hy verpligt z,yn, van één van die Ampten afftand te doen, wanneer die beide Ampten door hem niet gelykelyk kunnen worden waargenomen, of wanneer die beide Ampten, te zamen genomen, meer dan duizend Guldens kwamen op te brengen*
13. 'Er zal uit de Nationaale Vergadering worden gecreëerd, eene Commisfie tot de Ampten, beftaande uit twaalf van hare Leden.
14. Deeze Commisfie zal door alle de Leden deezer Vergadering, by afwisfeling, worden waargenomen , ten welken einde Zylieden uit de gewone Büsfè, ieder een Nummer, zullen trekken, natr orde van welke getrokkene Nummers, de Leden malkanderen, in dé waarneming deezer Commisfie, by tourbeuften, zullen Opvolgen.
Ij. Die van N'. I tot N". 1? getrokken hebben, zullende eerfte 14 dagen in die Commisfie fungeeren; na verloop van welke 14 dagen, 'er zes van hun (voor de eerfte réize by lotinge,) zullen aftreden en opgevolgd worden door die zes Leden, welken op hun in orde der getrokken Nummers volgen; zullende dan wyders telken dage de zes langst gefungeerd hebbende Leden der Commisfie, aftreden, en wederom door ses anderen, naar rang der getrokken Nummers, worden opgevolgd.
" lö. Alle Requesten, en zulks, 20 wel die,
wel-



JAARBOEKEN, «79*. *343
«elke reeds aan de Nationaale Vergadering, ter' verkryging van eenig Ampt, geprefenteerd zyn, IS dfe, «eiken nog in yervolg van tyd, tot dat ende aan dezelve geprefenteerd zullen worden, zullen gefteld worden in handen van dezelve Commisfie, ten einde door dezelve te worden geëxamineerd; zullende dezelve Commisfie voorts, van de in hare handen gefielde Requesten, for meeren Lysten, inhoudende de Namen der Re7 SStranten, de Ampten, waarom zy folhcitee ren en de redenen of rnptiven, waarom de Verzoekers, of de Commisfie vermeenen, dat op dezelven favorabel, of by preferentie, behoord gedisponeerd te worden.
17. Indien echter onder dezelve Requesten zodanigen zyn mogten, aan welken één of meer Sr vereischten, by Art. a vermeld, ontbreken mosten, zal de Commisfie daar van een aparte j. «ft formeeren; inhoudende de redenen, waarom'dezelve bp die afzonderlyke Lyst zyn ge-
fteli8 Alle de Leden der Nationaale Vergadering zullen de faculteit hebben, om ook dan, wanneer zy niet dadelyk in de Commisfie zyn, des requireerende, vifie te nemen, zo van dezelve Lvsten, als van de geprefereerde Requesten, en de daarby overgelegde Declaratojren of DoGumenten, tot verificatie der middelen, daarby
Veio.elDe Leden der Vergadering zullen de bevoegdheid hebben, om aan dezelve Commisfie te mogen opgeven zodanige Perfoon of Perfoo' nen, als zy oordeelen tot het waarnemen vat een of ander Ampt, gefchikt en bevoegd t<
Zïao. Indien eenig Ampt vacant is, zal dezelvi Commisfie, ter bekleeding van het zelve, aai de Nationaale Vergadering voordellen, drie Per foonen; het zy uit de Requestranten, het z uit andere, aan baar opgegeven Burgers, b<
sGra-
/enha-
3e.
KegL wegens de be* %eeving van
Ampten.
\
i
/
l-



1344 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
[taande; uit welke drie Perfoonen de Vergadering als dan, of by appel nominal, of by {temming door Billietten, naar dat de Vergadering zulks zal oordeelen te behooren, één tot den vacanten post zal benoemen en aanftelien.
Op dèn 14 deezer wierdt, van wegén meergemelde Vergaderinge, eene Publikatie afgekondigd ; behelzende eene Ampliarje op. de Püblikatie van W. H. Mogenden van 20 November'dés voórgaanden Jaars, betreffende hét verkoopen van Engelfche, Schotfche en Ierfche Kouzen.
De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broeder fchap !
Nademaal wy het als een onzer eerfte pligten hebben befchouwd, zo veel zulks met de algemeene belangen en het geluk des geheelen Volks kan worden over een gebragt, te zorgen dat door het neemen van algemeene maatregelen, t©t bevordering van die belargea, niet tevens de byzondere belangen van enkele Burgers geheel eo al worden verwaarloosd en over het hoofd ge* zien, hebben wy op dien grond nodig geöordeeld, de Publicatie van de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden , van den 20 November 179J, téndeerende tot verbod van invoer , het verkoopen en in de Pakhuizen of Winkels houden van Engelfche, Schotfche en Ierfche Kouzen, na verloop van drie maanden, toen eerstkomende, nader te doen examineeren, ten einde te verneemen, of, en in hoe verre, daar inne, ten voordeele van eenige Burgers, zich aan Hun Hoog Mogenden beklaagd hebbende , over hoogst derzelver Publicatie voornoemd ,



I&ARBOEKEN, April, 1796. 134.5
noemd, eenige verandering zoude kunnen worden gemaakt. * En daar wy niets meer ter harte neemen dan c de algemeene welvaart onzer Medebufgeren té bevorderen, en onze byna tot niet vervallen In- 9 1 indfche Fabrieken uit haaren geringen, tot eenen j beteren en bloeyenden ftaat te brengen, gelyk ï wy reeds by ons Decreet van den;2 April laatst-'* leeden daar van een duidelyk bewys hebben ge- g geeven, waar by eene Commisfie uit ons mid-; den, benevens eenige Gecommitteerden uit de , Committés tot de algemeene zaaken van het. Bondgenootfchap te Lande en tot de zaaken van de Marine, hebben benoemd, om te overleggen, welke de beste en gefchiktfte middelen zout den zyn, om den bloei en welvadrt der Binuenlandfche Fabrieken, Trafieken en Rederyen te doen herleeven, en zo veel mogelyk te bevestigen, en daar het ons gebleeken is, dat de Publicatie van Hun Hoog Mogenden, de dato 29 November voorfchreeven, als eenig en .alleen tot dat heilzaam oogmerk ingericht, om m 't byzonder onze lnlandfche Fabrieken van Kouzen, U'S haaren vervallen ftaat op te beuren, te doen herleeven, en tot eenen bloeiënden ftaat te brengen, wel zoude behooren te blyven in haar geheel en onveranderd, hebben wy nogthans, om ook, zo veel in ons vermogen, en beftaanbaar is met de bevordering van het algemeen geluk, te gemoet te komen asn de bezwaaren, en weg te neemen de klagten, waar mede eenige Burgers zich, met betrekking tot meergemelde Hun Hoog Mogende Publicatie van 20 November 1795 beklaagen.
Zo is het, dat wy hebben gedecreteerd, zo als wy decreteeren by deeze, dat het gedeelte der voorfchreeven Publicatie, waar by aan ieder Inwooner der Republiek, op de daar by geftatuëerde pcenaliteit verboden wordt, om , na verloop van drie Maanden, na het emaneeren van
>Gra-
enha-e.
implics' ie eener 'ublikaie, We'ensEnrelfche,
'tlZ-
<Couzen,



I34<j NIEUWÊ NEDERLANDSCHB
'sGra-
venhaCE.
Amplicitie eenev Publika tie, we gensEti' gelfehe, enz. Kouzen
1
i
gemelde Publicatie, eenige Engelfche, Schotfche, of Ierfche Kouzen, even veel van welke ftoffe die mogten gefabriceerd zyn, in hunne Pakhuizen of Winkels, te mogen hebben of houden, of wel dezelve, onder welk voorwendzel ook, ten toon te doen ftellen, verkoopen, of doen verkoopen, provifioneel zal worden buiten werking gehouden, en het aan een iegelyk wederom vryftaan, al zulke Engelfche, Schotfche, of Ierfche Kouzen i welke in de Pakhuizen, Magazynen, of Winkels, als nog voorhanden zyn, daar in te mogen houden, dezelve ter verkoop ten tooa ftelkn, en die daadelyk te mogen verkoopen ; des echter, en op dat deeze onze permisfie niet ten nadeele van de goede intentie, welke Hun Hoog Mogenden by dit Verbod gehad hebben, en waar mede wy ons conformeeren, mogen ftrekken, zal deeze permisfie niet langer geduuren, dan tot den i September eerstkomende, blyvende voorts het overige gedeelte der voorfchreeven Publicatie van Hun Hoog Mogenden» de dato 20 November 1795, betreffende het Verbod van Invoer van Engelfche, Schotfche en Ierfche Kouzen, onveranderd en in zyn geheel, en wordende mitsdien alle da geenen, welke genegen mogten zyn binnen deeze Lande eenigerhande Kouzen-Faurieken op nieuwe san te leggen, of de reeds aangelegde, uit te jreiden en te vermeerderen, by deeze aangemoe iigd, om in deeze loffelyke, en voor den welvaart der Ingezetenen zo voordeelige onderneeningen, met allen yver te volharden, io de volcomen verzekering dat het Gnze ernftige wif ets jegeerte is, om na den 1 September, dezelve Publicatie van den 20 November laatstleden te naintineeren, en alle effect te geeven.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie toude pretendeeren, zal dezelve alom worden 'epubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is pubiicatien co affictiea te doen; ontbiedende"
en



JAARBOEKEN, April, X79Ö. 1347
en verzoekende wy de hoogfte geconflituëerde 's Maften, in de onderfcheiden Gewesten, de no-v dige ordres te ftellen dat aan deeze onze inten- q tie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergaderinge in den Haage, den 54 April 1796 , het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
{Was geparapheerd,)
A. J. de SITTER, Vt.
(Onder ftöndf)
Ter Ordonnantie van dezelve, D. van laer.
Eenige klagten van den Franfchen Minister Noël, raakende het voortduwende verblyf van Franfche Emigranten op den bodem der Republiek, in weerwil van een verdrag, tusfehen de onze en de Franfche Republiek daar omtrent gefloten, gaVen aanleiding tot eene Publikatie, by welke, ter weeringe van de oorzaak dier klagte, nadere fchikkingen beraamd wierden.
De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen; Heil en Broederfchap\ doet te weeten:
Dat, onaangezien door de gewezen Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, al aanftonds na het fluiten van het Tradtaat van Vrede en Alliantie, tusfehen de Franfche en Bataaffche Republieken, de noodige maatregelen zyn
ge-
Gra-
knha»



VEJSHAGE*
Publ. rankende FranfcheEmigrantten.
134* NIEUWE NEDERLANDSCHE
genomen, om ook fpeciaal hec 22 Artikel vae dat Tracitaat, waarby de contracterende na? tyen wederzydsch beloöven en aanneenen „ geene Uitgeweekenen, van beide Landen een;
" t SSen^»^^ ^^^te zï„ ien verleenen; m de geheee uitgeftrektW van deeze Republiek punctueel, te do?"naarkó? Sfi „eWn,sdiea niet aDders konden vergranten op het Territoir van deezen Staat meer zouden te vmden zyn; nogthans door den Minister Plempotenuaris Noël, by eene Nota ter onzer kenn sfe is gebragt, ^'Qr !og^l den Franfche Ermgraaten in deeze Republiek z?h zouden ophouden; tevens verzoekende,dat w zodanige ordre zouden gelieven te ftellen hJ aan voorfz, Artikel van§gemelde TSaat de ftnktfte executie werde gegeeven. dWddC» ae ■ Zo is het, dat wy, die het naarkomen van de
EfaaIen'nd°0r deeze RePub1^ me? andere Volkeren geflooten, voor een van onze grootffe! en te gelyk van onze aangenaamfte pfc&n hou' den, om dit ons gevoelen aan den dag te leggen, en daar van aan de Franfche Républiek, die oas door derzelver kragtdaadige demarches
ot ontbinding van de rasfemblementen der Hot landfche Emigranten, van haare zyde derzelver goede intenue . ook heeft doen zien, een Zfnieuwde blyk te geeven; als méde tot cenferva«e .van de rust en ve.hgheid deezer Landen noodig hebben geoordeeld, daar tegen voorzieninge te moeten doen en zorge te draagen, dat door
et langer verbiyf van die Emigrfnten, binnen ï ?^n?cPUbrf J5 ,gleD ?eIe£e^id gegeeven Worde, eenige fchadelyke en nadeelige principes onJSr de Ingezetenen te verfpreiden; of dat zy Eï t"!nn S,DDeD' ? buitenl^dfche vyanden zouden kunnen zamenfpannen, waar door hec algeneen belang van den Staat gevaar zoude loopen mdermynd te worden; om alle welke redenen



JAARBOEKEN, April, 170S. 1349
wy hebben vermeend te moeten, deereteeren, ge»', Ivk wv deereteeren by deezen: ^ Art I Dat alle Franfche Emigranten, waart voor 'wy houden, alle Franfchen, die na den iaare 1789 van het Franfche Territoir geweeken, 1 en op dat van deeze Republiek gekomen zynde,; niet voorzien zyn van een behoorlyk Paspoort, < of niet bekend zyn by den Minister of AgentenJ van de Franfche Republiek, welken , ongeacht j de Placaaten, in fommige Gewesten daar tegené seëmaneerd, zich als nog in deeze Republiek, mogten bevinden, binnen den tyd van veertien dagen, na het publiceeren deezer, het Grondgehied derzelve zullen moeten verlaaten. _
2. Dat, om hun daar toe gelegenheid te geeven, de refpective Municipaliteiten, onder welker Turisdiclie zy zich bevinden, aan dezelven het noodige Paspoort zullen afgeeveD; welk Pasnoort mede zal moeten inhouden den naam van de Plaats, werwaards zy verkiezen zullen zich te besreven; en zal de Generaal en Chef der Franfche Troupen, in deeze Republiek, door ons worden verzocht, ordre te ftellen, dat zodanig Paspoort by dezelve Troupes worde gerefpefteerd.
«* Dat elk en een ieder van hun, welke na omkomen van de voorfchreeven veertien dagen binnen deeze Republiek mogt gevonden worden , daadelyk geaprehendeerd, en zelfs, na exigentie van zaaken, aan den Lyve geftraft zal worden.
En op dat deeze ter kennisfe van een ieder moge komen, zal dezelve, in de Nederduitfche en Franfche Taaien gedrukt, alom worden genubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is Pubiicatien en Affiöien te doen; ontbiedende en verzoekende wy de hoogfte geconftituëerde Magten het zy van het Provinciaal Beftuur of andere' Provinciaale Vergaderingen, in de onderfcheiden Gewesten, de noodige ordres te ftellen, dat aan deeze onze intentie - behoorlyk voldaan
worde. ^
% Ge»
iGa&-
ENHA-
E.
°ubl.
aakeri' k Franclieïmi\ran*



'sGra-
venha-
1350 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Gelastende en beveelendè wy voords de refpectlve Collegien, aan welken de directie over de Coloniën van den Staat is aanbevolen, de Gouverneurs van gemelde Coloniën aan te fchryven , een waakend oog te houden op de meergemelde Emigranten, welke zien in die Coloniën mogten bevinden.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengem. Vergaderinge in den Haage, den 20 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
{Was geparapheerd,}
J. B. BIC K ER , Vft
{Onder fïond,)
f Ter Ordonnantie van dezelve,
D. van LAER.
s Nog deedt dezelfde Vergadering eene Publikatie afkondigen, behelzende eene Ampliatie der Publikatle van H. ti. Mogenden Van 13 Maart 174.5, wegens den vryen Invoer van Graanen en Meel.
T}e Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doen te weeten:
Dat door de Staaten Generaal, by Refolutie van den 13 Maart 1795 , uit hoofde der te dier tyd exteerende fchaarschheid, de vrydom van inkomende Rechten op Graanen, voor den tyd van een jaar zynde daargefteld, gelyk mede dat de Invoer van Meel, en de vrydom van inko* mende Rechten op het zelve, insgelyks by de voorfchreeven Refolutie van denzelven tyd is 7 . ge-



).. . .
JAARBOEKENj April, I7§6. 1351
geaccordeerd geworden, en welke vrydom met • den 13 Maart laatstleden is komen te expireeren: ^
Zo is het, dat wy in aanmerking hebben ge-£ noomen, aan den eenen kant, hoe die fchaarschheid thans niet meer tot die hoogte exteert,, welke ten tyde van het neemen der voorgemelde 1 Refolutie plaats had, echter aan den anderen, kant overweegende , de nog plaats hebbende j noodzaaklykheid, dat eene genoegzaame voorraad) van Graanen hier te Lande worde ingevoerd,, hebben goedgevonden, by Decreet van jj dee , zer Maand, te bepaaleh:
Dat de inkomende Graanen van buiten 'sLands, voor den tyd van drie Maanden, gereekcnd té beginnen ,met den ij deezer Maand April, tot den 14 july aanllaande ingeflooten, zullen zyn vrygefteld van het betaalen der inkomende Rechten , blyvende echter de permisfie tot Invoer vati Meel, eb de vrydom van Rechten op hetzelve, insgelyks by de voorfchreeven Refolutie der Staaten Generaal, van 13 Maart 1795, verleend, èn mede met den 13 Maart iaatstleeden geexpireerd, by deeze gehouden met dien tyd vervallen te zyn.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude pretendeeren, zal deeze alomme wórden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is Publicatie en Afficiie te doen. ontbiedende en verzoekende, wy de hoogfte Magten, in de onderfcheiden Gewesten, de noodige ordres te Rellen, dat aan deeze onze intentie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergaderinge in den Haage, den 22 April 1796", het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Was geparapheerd f)
J. B BICKER, Vt.
{Onder Jlondf)
Ter Ordonnantie van dezelve, D. v H LAER.
\..;,\' Vvw £ö
sC-RlenhaE.
w,
regens kn in* o,er van xi'aaicn etl. Meel.
i



135* NIEUWE NEDERLANDSCBE
'sGra-
venha' ce.
Een Adres van eenige Predikanten van het Hervormde Kerkgenootfchap was van den volgenden inhoud.
Aan de Nationaale Vergadering, reprefenterende liet Volk van Nederland.
"BURGERS VERTEGENWOORDIGERS!
T"\e belangens van den Godsdienst, in bet byzonder van den Christelyken Godsdienst, waar van wy de eere hebben als Leeraars in onderfcheidene Gemeentens van het Gereformeerd Kerkgenootfchap Mededienaars te zyn, dringen ons, zo wel als onze eigene belangens, ons by Ulieden te vervoegen; en wy twyfelen 'er niet aan, of het gewigt der zaake zal ons by Ulieden een guuftig gehoor doen vinden.
Het recht, het onvervreemdbaar recht, dat de hooge God op onze uiterlyke en gemeenfchappelyke vereering heeft, zo Wel als op de hulde van onze harten, eischt het; de inflelling van onzen Heer en Meester Jefus Christus vordert het; de gezegende invloed, welken de verordeningen, nopens dit Ruk door alle eeuwen gemaakt, cok op de befchaving van het menscbdom, en door voortplanting van zedelyke deugd op de inftandhouding van den welftand der Burgermaatfehappyen zo kennelyk gehad hebben, billykt het, dat 'er eene vereenigde zamenkomst onzer Gemeentens zy, tot eenen openlyken eeredienst aan dat Opperwezen, onder het welk wy allen ftaan. En wy kunnen niet dan met gevoelige fmerten ons vertegenwoordigen de moge* lykheid* dat aan zulk een zamenkomen eenige ftremming zoude worden toegebracht, of dat het daar toe aan gelegenheid zo wel als aan vryheid
ont-



JA AR BOEKEN, April, ï^6. 1353
ontbreken zou. GeDoegzame vryheid hier toe is'< ons reeds voor lange, ook by de üeciaratie van \ de Rechten van den Mensch, ten plegtigften ver- c zekerd: meer dan een daarop gevolgd Decreet van Olieden, ook dat, waarby alle inrichtingen y ter bevordering van Godsdienst, deugd, en goe •> de zeden, onder gelyke befcherming der Wet , worden gefteld, heeft dit bevestigd. Daar de , vereenigde zamenkomften onzer Gemeentens tot j eerbiediging van den hoogen God hier toe onbetwistbaar (trekkende zyn, maken wy daar vertrouwelyk ftaat op.
Maar het zy ons, Burgers Vertegenwoordigers! teffens vergund, dat wy, zo wel om ge 'tegenheid als vryheid daar toe by Ulieden aanzoek doen. Wy hefchouwen de overtuiging van den mensch, wie hy ook zy, nopens de wyze, wasrop hy aan het hoogfte Wezen hulde doen zal, boven alle bepaling van ftaatkundige beraa-. mingen: de mensch is alleen hier verantwoordelyk op voor den hoogften Rigter. Wy verklaren op het plegtigst, geen arteinte te willen tóebrengen aan de by Olieden aangenomen' Principes, of immer de burgerlyke bemoeijingen tot daarllelling van zekere voorfchriften ten genoemden einde te willen inroepen: integendeel, als 'er door de zorge van den Staat geene gelegenheid voor den Gemeenfchappelyken Eerdienst des hoogen Gods kon worden daargefteld, zonder dat daar door teffens inbreuk worde gemaakt op de vryheden van de Leden onzer Gemeenten, en dus ook op die van ons als haare Voorgangers , m die overtuiging des harten, zouden wy ons met aanzoeken daar toe ftrekkende by Ulieden niet willen of mogen vervoegen. Madr nu wy van het tegenovergeftelde overtuigd zyn, mogen wy; nu wy de zorge voor de inftandhouding van dien Gemeenfchappelyken Godsdienst aithans voor het verfchaffen van gelegenheid daar toe, als eene der belangrykfte van Ulieder bemoeijinVvvv a gen
Gra-
ENHAE.
idrès
anfie¥-
ormde
>redi-
anten.



I3J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gra-
VENHACE.
Adres vanHer vormde Predikanten,
gen aanzien, moeten wy on3 daarom by Uliedea vervoegen, en wy befcbouwen het gemis dier gelegenheid zo kennelyk aanlopende tegen de belangens, die ons zyn aanbetrouwd, ja tegen het waar geluk des Nederlandfchen Volks, dat, naar - mate wy in deezen door ons zwygen den fchyn gaven , als of wy hier op onverfehillig waren, wy naar die mate in ons zwygen ook misdadig worden.
Ulieder wysheid doorziet wel, dat tot die gelegenheid eener Gemeenfcbappelyke Godsdienstoeffening, tyd en pbatfen niet alleen behooren, maar ook middelen tot onderhoud van zulken, die daar in tot Voorgangers dienen. Als 'er by het Staatsbeftuur geene beramingen gemaakt worden tot flilftand van alle openbare Ampts- en andere Beroepsbezigheden, zo veel de aart der zaak en de omftandigheden zulks toelaten, op dien dag namenlyk, die door alle de onderfcheidene Christengenootfchappen daar toe gewoonlyk wordt afgezonderd, zal het ons aan tyd daar toe ontbreeken: althans geene van die Amptenaaren, die den Christelyken Godsdienst omhelzen, zekerheid kunnen hebben, dat hun die zo lang reeds vastgeftelde tyd daar toe zal blyven vergund worden. En hoe veele ftremraing zullen Voorgangeren in dat werk dan niet hier door ontmoeten op alles, wat zy uit kracht hunneï onvermyddyke verpligting ter bevordering van Godsdienftigheid in de Maatfchappy aanwenden? Als ons die E rkgebouwen, die tot Godsdienflige eindens gebruikt zyn, of immers een toereikend aantal derzelven, nevens de middelen tot onderhouding ontzegd worden, en geene verordeningen gemaakt worden tegen alle ftooring by on plegtig werk in derzelver omtrek, zal bet ons aan plaats ontbreken Offchoon wy den luister eener Godsdien ftige zamenkomst meerder ftellen in eene eerbiedige vereeniging van allen tot hec einde onzer byeeckomst, en de daar uit
voort-



JAARBOEKEN, Aptii, 1756. IS55
voortvloeijebde vrugteo van zedelykheid en deugd, by alle byzondere en maatfchappelyke betragtinsen, dan in de, uitwendige gedaante van eenig Kerkeebouw; wanneer echter het aan gelegenheid mangelt van voegzame ruimte tot en ongeftoorde verrigting van onze Godsdienstoefeningen, en niet minder wanneer de middelen van beftaan voor zulken, die in dien Gemeenfchappelyken Godsdienst tot Voorgangêrs dienen, in getrokken worden; aan welk een gemis zullen zo veele duizenden van Ingezetenen , als tot hier toe daar van nut en voordeel hadden, dan niet zyn bloot gefteld? Al is het by Ulieden reeds goedgevonden by het Ontwerp der Conftitutie vast te ftellen, dat geene betaling uit Nationaale of löortgeiyke Kasfen ten behoeve van eenig Godsdienftig Genootfchap zou gefchiedén, maken echter de tegenwoordige Leeraars van het Gereformeerd Kerkgenootfchap zo voor zich als hunne rustende Broederen en de Weduwen der Afgeftorvenen, gelyk ook voor die, welke zy zouden mogen nalaten, te veel ftaat op de trouw des Nederlandfchen Volks, om niet vast te ftellen , dat de verbindtenis, waarop zy na voorafgaande roeping den dienst in hunne refpectlve Gemeentens hebben aangenomen, ten vollen haar effect, zal blyven erlangen, en zy in het genot «f de exfpecfance blyven van het geene hun onder het vorig Beftuur was toegezegd, naar de verordening hier op gemaakt in de verfchillende Gewesten; wy maken daarop ook voor ons ftaac, mraers zo lang wy ons door geene wandaden eene behcorlyke bezoldiging onwaardig maken.
Maar het zy ons te gelyk vergund, Burgers Vertegenwoordigers! te mo^en voordragen, dat niet alleen enze Perfoneele belangen ons hier ter harte gaan, maar ook die van onze Gemeentens, als welken in die zelfde trouw des Nederlandfchen Volks eenen vasten waarborg hebben voor haar recht op en aandeel aan die Fondfen, welVvvv 3 ken
's Gra-
venha* ge.
Adres vanHer' vormde Predikanten*



'sGRAvenhage.
Adres vanHt r vurn.de PrediKa ft ie».
135$ NIEUWE NEDERLANDSCHE
ken ten Godsdienftigen gebruike reeds van vroeger tyden onder ons verftrekt zyn; en, of onder plaatzelyke beheering gebleven zyn (als mede behoorende tot de byzondere Kerken en Pastoryen); of onder de algemeene Politicque Admi* niftratien zyn gebragt by Lands-Comptoiren, na dat dezelve in fommige Gewesten hier toe wa ren opgeëischt, onder uitdrukkelyk beding, dat daar uit de Kerkeodienst zou worden onderhouden; of ook in andere Gewesten door verkoop, vermangeling, als anderszins aan het Land zyn overgegaan, tegen plegtige beloften van de vrug* ten dier verkoping of vermangeling, of wel de Interesfen der daar uit gefprotene Obügatien, (zelfs daar bet nodig was, en die verkoop minder opgebragt had dan men te voren had, met fuppletie) tot denzelven Kerkdienst te zullen afleveren of doen gebruiken.
Ook onze Voorvaderen ftigteden die Fondfen tot Godsdienftige eindens; wy befchouwen dus onze betaling tot hier toe* uit dezelve niet als eene betaling , die ons uit de eigenlyk gezegde Kasfe des Lands gefchied is, maar als eene betaling uit penningen, die by het Land geadminiftreerd wierden voor het Godsdiens toefecend deel der Natie, hoe zeer wy op verre na niet alle de inkomften daar van getrokken hebben; eene betaling, die dus ons nooit tot Amptenaars van Staat maakte; daar zodanige penningen., die ons hier by uit 'sLands Kasfe zyn verftrekt, gevolgen waren der overgave dier geestelyke Goederen, waar van de bebeering nu by het Land was, of ook tot remplacement van fommigen, welken tot andere eindens waren gebe ■ zigd.
Onze Gemeentens mogen des ook verwagten, dat haar recht op en aandeel aan de genoemde Fondfen, of het geene tot remplacement daar van verbonden is, haar even weinig als eenig ander eigendom of vrugtgebruik, dat als Voorva-



JAARBOEKEN, April, I7SX*. 1357
vaderlyk erfgoed mede op haar gedevolveerd is,'< kan ontzegd worden: althans verwagten, dat,v eer hier over tot andere eindens gedisponeerde wordt, haar nu, of by een volgend Wetgevend Lichaam gelegenheid zal verfchaft worden, de / gronden van haare aanfpraak voor haar aandeel v op te kunnen geven. ^ Het beftaan dier Fondfen, en het ftaat maken 1 op de reeds genoemde trouw des Nederlandfchen h Volks, heeft het onnodig gemaakt, dat by ons of onze Vaderen eene afzondering van penningen ten Godsdienftigen gebruike, althans tot. gewoone bezoldiging der Leeraaren, gefchiedde. 'Er zyn wel hier en elders tot foortgelyke eindens door Kerk-Colleclens of anderszins uit onzen eigen boezem eenige gelden verftrekt, maar dit was op weinige plaatzen: op de meesten wa« dit nodeloos: waarom van hier dat geene, 't welk de Godsdienftigheid onzer Leden byeenhiagt, tot bevordering der Godsdienftige belangens in andere deelen der Christenheid heeft kunnen dienen. Die Godsdienftigheid zou nog wel wat byeenbrengen', maar het aantal onzer Gemeenten is zo groot, de behoefcens zyn zo veelen, en de onmogelykheid om, daar 'er zo veele fchaarschheid van penningen, zo veel ftilftand van inkomften is, Fondfen van eenig belang aan te leggen, zo tastbaar, dat, als dit in den tegenwoordigen tyd gevergd wordt, de openlyks Godsdienstoefening van ons Kerkgenootfchap wel dra op veele plaatfen zal moeten ftilftaan: en Ulieder doorzigt berekent te wel de febromelyke gevolgen, die zulks voor den welvaart van den Staat moet hebben , om niet te gevoelen de noodzakelykheid, dat hier tegen door de nadrukkelykfte middelen voorzien worde.
Wy mogten derhalven, Burgers Vertegenwoordigers 1 niet ftil zyn: wy hebben tot hier tos den loop van Ulieder deliberatien willen afwagten, maar nu 'er op de zaak der geestelyke Vvvv 4 Goe-
Gra-
enhae.
\drps anHerormde'redi anten*



I3?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGravêmha-
ge.
Aires yavfjrr* vormde Predikanten.
i ]
i
]
1
<
1 l
Goederen by Ulieden een Rapport is uitgebracht, konden wy 'er niet van tusfehen, om met alle befcheidenheid, welke de Agtbaarheid uwer Vergadering van ons vordert, en teffens eene gepote vrymoedigheid, deeze Voordrage by Ulieden te doen. Onze Gemeentens , onze Medebroeders, verwagten het van ons: veelen , zeer veelen, wy weeten dit, maken hier ftaat op- in derzelver naam meer bepaaldelyk te fpreeken, zal, vertrouwen wy, niet behoeven, daar wy te zeer overtuigd zyn van Ulieder genegenheid , om op de wezenlyklle belangens van zulk eea groot getal van Burgers en Ingezetenen deezer Republiek , als ons Gereformeerd Kerkgenootfchap uitmaakt, in zo verre dit door het Staatsbeftuur gefchiedén kan, bedacht te zyn, dan dat wy zulks "zouden nodig vinden. De aangevoerde gronden veroorloven ons althans , als Burgers 'en Ingezetenen, maar teffens als Leeraareu, van Uiieden te verzoeken:
1. Het daarftellen van de nodige verordening, dat de eerfte dag der week een dag van ftilfhnd vcor alle gewoone bezigheden zy, zo veel de ïarc der zaak en de omftandigheden zulks toeaten, op dat 'er als dan eene gemeenfchappelyce viering van den Godsdienst plaats kan hebben.
2. Dat in' Ulieder fchikkingen over de Kerken. m Kerkgebouwen zulke verordeningen worden gemaakt, dat het ons daar toe in geen gedeelte fan ons Vaderland aan plaats ontbreke.
3. Dat niet alleen de betaling der tegenwoorlige Dienaaren van ons Kerkgenootfchap, nerens de Emeriti en Predikants Weduwen hun even lang plaats hebbe; maar ock aan ons kerkgenootfchap deszeifs aandeel aan dat Voor•aderlyk Fonds, dat aan hec Christeiyk en Godslienstoefenend deel der Natie, en dus ten Godslienftigea einde, onvervreemdbaar toekomt, ilegtig verzekerd worde; of althans, dat, eer lier over ukfpraak tot andere eindens gefchiede,
nu



JAARBOEKEN, April, 1796. 1359
nu of by een volgend Wetgevend Ligbaam, Js Graeelegenheid verfchaft zal worden, de gronden venhavan haare aanfpraken op haar aandeel voor te ge. dragen, 't Welk doende enz.
(Was geteekend,)
J. W. TILANOS, Predikant te
Harderwyk. W. L. KRIEGER, Predikant in 'sHage.
H. DONKER, Predikant te Ouderkerk aan den Tsfel.
A. RÜTGERS, Predikant te Haarlem.
G. RYK, Predikant te Nieuwen, dam.
A. DRYFHOUT, Predikant te
Middelburg. P. H. van LIS , Predikant te
Tholen.
A. van den BERG, Predikant
Arnhem.
G. MASMAN, Predikant te Utrecht.
F . IMMINCK, Predikant te Thamen aan den Uithoorn.
li. RAPPARDÜS , V. D. Minist. te Nederhorst (den Berg.')
T. H. van den HONERT, Pr*» dikant te Nichtevecht.
P. GIBBON, Pred. te Vreeland.
B. E1CKMA, V. D. M. te Wyk
by Duurftede. HERM. WESSELIÜS, V. D.M.
te Huizum by Leeuwarden. T. RUTGERS, Pred. te Campen. Z. BACHIENE, Predikant te
Groningen. J. S. ROBERT, Predikant der Walfche Gemeente te Atnfteldam. Vvvv 5 Reeds
l



1350 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Reeds in den aanvang deezer Maand was, in de Vergadering van het Provinciaal Beftuur van Holland, ter tafel gebragt een Concept - Reglement van Orde voor die Vergadering; doch wierdt het vastftellen van hetzelve tot eene nadere gelegenheid uitgefteld , van wegen verscheiden daarop vallenden bedenkingen.
Tot een recht begrip van de wyze van Beftuur over de Provincie Holland, welk zedert de vastftelling van een Provinciaal Beftuur over dat Gewest wierdt aangenomen, behoort de volgende Inftrucïie voor het Provinciaal Committé, aan 't welk het waarneemen van zaaken, in de tusfchentyden der Vergaderinge van het Provinciaal Beftuur, was opgedraagen.
Provifioneele Inflructie voor het Provinciaal Committé van Holland.
Art. i. fJet Committé Provinciaal van Holland, tot het welk de tydelyke Prefident van het Provinciaal Beftuur ten allen tyde de vrye toegang moet hebben, zal beftaan uit zo veel Leden en in zodanige betrekking, als mede alhier in den Haag refideeren, mitsgaders haare werkzaamheden zo inrigten, als refpeöivelyk is bepaalt, by Artikel 72 tot 89 ingefloten, vaB het door het Volk van Holland gefanófioneerde Reglement voor het Provinciaal Beftuur van dit Gewest, in dato 5 February 1796.
Zullende de Prefident van het Committé Pro* vinciaal, geduurende den tyd van zyn Prefidie in den Hage moeten blyven, zo wel des nagts als by dag, en ten minften altoos zorge dragen
dat



JAARBOEKEN, 4>"'. W»6' '361 *, to ten alle» tyden. dadelyk by alle voorval--»
S"*, Z° ^tó Cnfënn' va? GeeorSroirteerde-;
RPe£eeriDg Dy representatie kan worden over een
NadoS Vergadering is afgeftaan en toebe-
tf°"Het Committé Provinciaal van Holland zal J fvH*» wanneer het Provinciaal Beltuur
r cLiPmi»nr noch by de voorfz. InitrucIie°fSciaaf zyn Vermdd, "en ook originario aan £ ÊommU als Committé Provmaaal, «t Sn gedemandeert, maar agenlyk door de Ver ^erina van het Provinciaal Beftuur, preient fyndè gzoude moeten verrigt worden, en hierna
o opfnprificeert, als by voorbeeld: Z^ WCommi té Provinciaal zal mogen d.sno^eS op alle verzoeken, welke by abfentie K S pSvinciaal Beftuur aan het zelve m bewlvke orde en conform de aangenomen princiS tullen worden gedaan, om te hebben disKenfaden of modificatien van eenige Decreeten, K effende den in- en uitvoer van, Levensmidde. En ra andere Decreeten, over zoortgelyke zaa&SlSSde, mits echter veertien Leden zich vmr het verleenen van het gedaane verzoek deKeren, en zulks niet ftrekke in prejudme van
Gra-
enhaj,
iftruc-
e voor
itPro-
'nciaal
om-
itté»



136» NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra
venha ge.
Injtruc tie vooi het Pr> yinciat Committé.
• de veiligheid of het algemeen belang van het
• Volk van Holland.
5. Even alzo zal het voorn. Committé Provinciaal mogen verleenen de verzogte Venia asta-
• tis, wanneer daarby gevoegd zal zyn eene favo-
• rabele voorfchryving van den Hove van Holland, i-of van de Municipaliteit van de Plaats, alwaar >/die geene woont, welke dezelve verzoekt, en
'er teffens blyke, dat daar in confenteeren die geenen, welker confent nodig is, en mits zodanige verzoeken geen uitftel kunnen lyden buiten aanmerkelyke prejuditie van de Requestranten.
6. Het voorfz. Committé zal insgelyks in zeer presfante gevallen, welke geen uitftel kunnen ly. den, en anders niet, mogen verleenen drie Huwelyks-Proclamatien op eenen dag, mits echter van die presfance behoorlyk worde gedoceert.
7. In foortgelyke gevallen zal het Committé Provinciaal mede mogen disponeeren over eenige van 'sLands Penningen, als by gelegenheid van onverwagte doorbraken van Dyken, fchielykontftane defecten aan Sluizen, en dergelyke onvoor ziene toevallen meer, waar in het byeenroepen van het Provinciaal Beftuur niet tydig genoeg zoude kunnen gefchiedén, of te veel kosten, in evenredigheid van de fomme, waar over gedisponeert zoude moeten worden, zoude veroorzaaken.
8. Het Committé zal insgelyks mogen dispos neeren, op de Requesten om acte van overgifte om overboeking van Bierftailen en foortgeiyke. *
9. Ook zal het voorfz. Committé in zeer byzondere gevallen , waar in het uitftel irreparabie prejuditie zoude toebrengen, en mits 'er fumma* rie blyke van de waarheid van de pofitiven, by de Requesten ter nedergefteld, mogen verleenen furcheance van betalingen; als mede op de Requesten om gratie, furcheance van crimineele Procedures, dan welke furcheances refpectivefyk
niet



JAARBOEKEN, April, I7S>6. 1363
niet langer zullen duuren, dan tot den tweeden .S( dag, dit het Provinciaal Befluur, 't zy ordi-VE nair, 't zy extraordinair, byeenkomt, terwyl m-Gi middels het Committé Provincail, verpligt «al zvn de Requesten te zenden, of aan den Hove In ïan Holland, of aan de refpeótive Mumcipah * teiten van de plaatfen, alwaar de Requestranten ht woonen, zo als naar den aart der verzoeken ge- vi oordeeld zal worden te behooren. C 10. Het Committé Provinciaal zal wydersw ontvangen en openen de Brieven van de ^Nationaale Vergadering, en voorts in dringende oraftandieheden, en voor zo verre de Staat van de Provinciaale Kasfe zulks gedoogd, mogen disponeeren over eenige Penningen, wanneer die door welgemelde Vergadering worden verlangd; mits echter dit fournisfement ftrekke in mindering van de quote deezer Provincie, en de zaak geen uitRel tot dat het Provinciaal Befluur byéenkomt, zoude kunnen lyden.
11 Nog zal het voorfz. Committé mogen disponeeren op de Requesten door de Leden van het vorig Beftuur geprefenteerd wordende, betreffende de Pubiicatien van 4 en ia iebruary» en 7 September 1705- .
12. «og zal bet voorfz. Committé Provinciaal mogen aannemen, en by appointement om ♦jonfideratien en advis mogen ftellen in handen van den Hove, alle verzoeken, om ontflag van Fideicommis, en Oótroyen om impofitien te mogen heffen, van bedyking en wat des meer zy; edoch zal de finale dispofitie daaroo, t zy dat het voorfz. advis zy ingekomen, of niet, uitgefteld blyven tot dac het Provinciaal Beftuur zal zvn vergadert. .... >
ia. Het Committé Provinciaal zal de bevoegdheid hebben, om uit de'overgeleverde Nommatien der Schepenen of Leden der Committés van juftitie, op naam van de Vergadering van het Provinciaal Beftuur van Holland het nodige ge;
MU
3rA-
kha-
ftruc' ; voor t Pro* nciaal vnitté.



13-54 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Inftruc tie voo. het Pro vinciaa Com* mitté.
tal tot Schepenen Commisfarisfen van des Ge, meene Lands Middelen, aan te ftellen.
14. Eindelyk wordt het Provinciaal Committé van Holland geauthorifeerd tot al dat geene, het « welk blyken zal by fuccesfive Refolutien van de - voormalige Staaten van Holland aan het Collegie • van Gecommitteerde Raaden te zyn gedernan/deerd geweest; mits overeenkomftig aan alle de bepalingen by Artikel 2 vermeld, gelyk het zelve mede wordt gequalificeerd, om eene volledige Inftructie voor deszeifs werkzaamheden te con. cipieeren; en zulks zo fpoedig, dat dezelve by de aanftaande Sesfie van het Provinciaal Beftuur in de maand Juny deezes Jaars, ter refumtie en approbatie van die Vergadering zal kunnen worden overgegeven.
En zal hier van aan het Provinciaal Committé, extract, tor obfervantie gegeven worden; en om tegen de eerfte wederkomst der Vergadering, de nadere poinöen ter deliberatie te brengen , welke tot een rigtfnoer van de werkzaamheden van het zelve Comniitié zouden behooren te dienen.
Daar de z-ucht, om van eenig Ampt voorzien te worden, thans meer algemeen was dan in eenig ander tydperk der Republiek , kon de volgende Aanfchryving van het Provinciaal Befluur niet als ontydig befchouwd worden.
MEDEBURGERS!
r\m aan het Volk van Holland eene billyke ge« ^ rustftelling te geeven, aangaande de Gezindheid van alle dezulken, welke met eenige Ampten of Bedieningen bekleed, als byzondere bevoorrechten der Maatfchappy kunnen worden aangemerkt, en 'er by dat Volk geene gegronde reden
over-



'JAARBOEKEN, April % I79«- 12fiS
cverblyft, om de zodanigen billyk verdacht te >s houden, als of dezelven, zo niet onze pas.her-V] flelde Vryheid beimlyk trachten te ondermynen, G] althans eene laakbaare onverfchilligheid voor het behoud derzelve aan den dag leggen. A
Hebben wy * goedgevonden te deereteeren: dat ft van nu af aan, en in 't vervolg, geene Ampten vt of Bedieningen binnen deeze Provincie zullen vc mogen worden begeeven, dan aan Burgers, wel- p. ke hun Stemrecht in de wettig opgeroepen Wyk- # of Grondvergaderingen hunner Woonplaatfen hebben uitgeoeffend; van welk gedecreteerde wy Ulieden by deeze kennis geeven, ten einde zich daar naar te reguleeren: terwyl wy tevens Ulieden gelasten om te inquireeren naar het gedrag der Amptenaaren in Ulieder Municipaliteit, ten deezen opzichte gehouden; en ten einde, aan de eene zyde, niemand tegen de overtuiging van zyne Coni'ciéntie, een Verklaaring van gevoelens af te vorderen, welke met zyn oordeel niet overeenftemt, maar zich tevens ook, aan de andere zyde gerust te ftellen, dat by zodanige, door de Maatfchappy byzonder bevoorrechte Perfoonen, geene vyandige principes tegens de zaak des Vaderlands gekoesterd worden; van alle die Amptenaaren, welke bevonden zullen worden, tot dus verre geene der wettig opgeroepen Grondof Wykvergaderingen te hebben bygewoond, af te vorderen de navolgende Belofte:
Ik beloove onderwerping aan zodanige Regeeringsform , welke gegrond op de Oppermagt des Volks , thans provifioneel beftaat, en in t vervolg finaal zal worden daargefteld; en nimmer met woorden of daaden te zullen medewerken ter herftelling van het vernietigd Ariftocratisch en Èrf-Stadhouderlyk Beftuur.
Gelastende Ulieden verder, om die, welke weigerachtig mogten zyn, om de voorfchreeven belofte af te leggen , zonder eenige conniventie terftond van hurme Ampten te ontflaau* ten ein-
Gra-
enha5.
an-
'iry ng
m het
rov.
:fiuur.



'sGravenha-
gk»
1366 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de dezelve doör verdienftelykc en waarlyk Vaderland- en Vryheidlievende Burgers, tot derzelver waarneemiDg de vereischte bekwaamheden hebbende, en het algemeen vertrouwen hunner Medeburgeren waardig, te doen vervullen. Hier op ons verlaatende,
HEIL en BROEDERSCHAP \
Die van het Provinciaal Beftuur van Hólland.
Ter Ordonnantie van dezeive,
C SCHEFFER.
~ 'sHaagë den 5 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Eene Publikatie van 5 deezer gaf wel verlof tot den uitvoer van Graanen; doch behelsde tevens eenige bepaalingen, welke daaromtrent moesten worden in agt genomen.
"tiet Provinciaal Beftuur van Holland, allen xx den geenen, die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doen te weeten:
Dat het zelve zich onvermydelyk verpligt oordeelende om op het loffelyk voetfpoor der Próvifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, op de meest gepaste middelen bedacht té zyn, ten einde zo veel mogelyk een beftecdigen overvloed van de eerfte en voornaamfte noodwendigheden des Levens daar te ftellen, en te* vens te zorgen, dat geene Trafieken naar elders
ver-



JAARBOEKEN, April,>ïf9ö. 13^7
verlegd, of te veel belemmerd worden, mitsgaders geconfidereerd hebbende, dat over zulks de' Graanenhandel in het algemeen, en de Trafieken weiken met denzelven onmiddeïyk verknocht zyn, vooral hunnen aandacht, en onmiddelyke voorziening vereischten, ten einde de toevoer van Graanen van buiten 'sLands op de best mooglyke wyze bevorderd, en de Vreemdelingen zo wel door Premien, als door eene meerdere levendigheid in deezen zo belangryken tak van onzen Koophandel aangemoedigd worden, om wederom als van ouds dezelve naar dit Gewest , hec welk weleer de Koornfchuur van gantsch Europa was, af te zenden, waar uit niet flegts een aanhoudenden overvloed van een onontbeerlyk voedzel zal gebooren worden, eri tevens de Trafieken wederom in voorigen bloei kunnen geraaken, maar ook een aantal van onr ze Medeburgers de gewenschre gelegenheid zal bekomen, om wederom hunne kostwinning en beftaan voort te zetten; terwyl eindelyk langs dien weg aan de Inwoonders van andere Landen de navolginge der Trafieken, die tot hier toe" aan deeze Gewesten byzonder eigen zyn geweest, minder aanlokkelyk wordt gemaakt. .
Dat tot bereikinge van deeze zo falutaire óog«< merken, bet Provinciaal Beftuur gemeend heeft, aan de eene zyde eene meerdere ruimte aan deri Handel in Graanen te moeten accordéeren , dari de Provifioneele Reprefentanten in aanmerking der omftandigbeden van tyden en Zaaken hébben kunnen veröorloven, doch aan den anderen kant de nodige maatregelen te moeten daarftelleh, om door eenen beftendigen voorraad van Graanen in deeze Provincie alle vrees van gebrek of fchaarscbte, op de efficacieufte wyze te preveriieeren, en dien volgende na ingenomen advis van het Provinciaal Committé te ftatueeren, gelyk geftatuëerd wordt by deeze:
Feör eerst, dat de Premie van 2j Garcii GulXxxx dena
sGraS
i-ENHA* GE.
PuhL raaken-3 de de?i uitvoer van Graanen i



's Gra-
vehha ge.
Publ. raaken de den uitvoer van Graanen.
13Ö8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dens by de Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van hec Volk van Holland, op den 20 January 1796, uitgeloofd voor elke Last Tarwe, hec welk zedert den 31 December des voorleeden jaars 1795, tot den 31 Maart laatstleedea zoude worden ingevoerd, op nieuws zal gecontinueerd worden, zo als dezelve gecontinueerd wordt by deeze, voor den tyd van drie maanden, voor elk Last der voorfz. Tarwe, die zedert den gemelden 31 Maart tot den 1 Ju!y aanftaande in eene der Havens van deeze Provincie van over Zee bereids is en vervolgens zal worden ingevoerd; tot betaaling van welke Premie by het Provinciaal Committé de vereischte Ordonnantiën zullen worden gedepêcheerd, zo dra aan het zelve uit de nodige opgave van den Collecteur der inkomende Graanen zal zyn gebleeken, welke quantiteit van de alzo ingebragte Tarwe uit de Schepen zal zyn gelost, en de Municipaliteit of Commisfie van Correspondentie, daar ter plaatfe, die opgave zal hebben geaffirmeerd; zullende de geenen, die van deeze Premie begeeren te jouïsfeeren , verpligt zyn, bevoorens tot de ontlosfing over te gaan, hier van opgave te doen aan de Municipaliteit, of ter plaatfe alwaar de ontlosfing zal gefchiedén.
Ten tweeden, dat de uitvoer van Tarwe naar buiten deeze Provincie, van nu af aan, voor elk en een iegelyk zal worden open gefteld, gelyk dezelve wordt open gefteld by deeze, mits reftituëerende de Premie van 25 Guldens by den invoer van dezelve genoten, en dat dien volgende alle zodanige voorzieningen, als daar tegens by de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland zyn gedaan, zullen verftaan worden te zyn geceslèerd: nogthans met dien verftande, dat de gemelde uitvoer alleenlyk zal zyn en blyven gepermitteerd, zo lange aan het Provinciaal Committé zal blyken, dat de voorraad van Tarwe in de Steden Dordrecht, Amfteldam,
Rot-



JAARBOEKEN, April* 1796. t36>
Rotterdam, en aan de Zaan (buiten en behalven ' de Magazynen in andere byzondere Steden op.», gericht, en het geen ten platten Lande, raitsga- ( ders by de Bakkers gevonden wordt, als ook de naar Frankryk of vqor Franfche Reckepmg aan- j gegeeven Tranüto Graanen) refpectivelyk voor 1 handen zynde, eene quantiteit van niet minder 1 dan 5000 Lasten bedraagt; als welke quantiteit t beftendig binnen deeze Provincie in voorraad zal, moeten blyven, en waar omme dan ook tot den< voorfz. uitvoer alvoorens confent aan ons Com j mitté Provinciaal zal moeten worden verzogt.
Ten derden, dat al mede de uitvoer van Rogge naar buiten deeze Provincie, van nu af aan, zal worden open gefteld, gelyk dezelve wordt open gefteld- by deeze; mits daar tegens geduurende de eerstkomende drie maanden, zedert de Publicatie deezes, voor elk Last, by den Uitvoer betaalende 15 Guldens; zo als insgelyks zal zyn gepermitteerd de uitvoer van Garst, zo gemaalen als ongemaalen, gepelde Garst, Relfel ea geparelde Garst, met uitzondering echter van de Inlandfche Garst, waar van de uitvoer als nog op de daar tegens geftatuëerde pcenaliteiten, aan elk en een iegelyk zal blyven geïntetdiceerd.
Ten vierden, dat alle zodanige Pubiicatien, als door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, zedert den 13 February van den voorleeden jaare 179J, fuccesfivelyk zyn geëmaneerd tot bepaalinge der Koorn-Brandefvyn-Stookers binnen deeze Provincie , op deö 15 April aanftaanden, zullen verftaan worden te zyn gecesfeerd en vervallen, als zullende alleenlyk de Publicatie van den 13 February 1795 i na den voorfz 15 April eerstkomende, moeten! effect forteeren, en blyven in volle kracht ea werking; nogthans met deeze modificatie, dat de Koorn-Brandewyn-Stookers, tot hec beflag van de 350 pond per Bak zullen mogen gebruiken al het Graan, het welk hun goeddunkt, eü Xxxx 2 te
iGüA-
ENHAE.
HbL
■aaken* le den d tv oer an
irad.
ien»
1



ï37o NIEUWE NEDERLANDSCHE
venhaa ce.
dus ook ongedroogde Rogge, in zodanige proportie als zy zullen verkiezen; blyvende daar van alleenlyk uitgezonderd de Tarwe, en zulks op de pceaaliteiten by dezelve Publicatie geftatuëerd.
En eindelyk ten vyfden, dat de Styffel- en Poedermaakers binnen deeze Provincie, van nu af aan, vryheid zullen hetsben, om hunne Trafieken voort te zetten op den gewoonen voet; wordende dienvolgens alle voorzieningen door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, ten hunnen opzichte gedaan, mede verftaan hier mede te zyn gecesfeerd en vervallen.
En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd, zo als zulks te gefchiedén gebruikelyk is.
Aldus gedaan in den Haage, onder het klein Zegel van den Lande, den 5 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
HUGO GEVERS, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beftuur.
C. SCHEFFER.
Haarlem.
De Direkteuren der loflyke Stigtinge van wylen den Heere Teyler van der ffuht, fteeds de hun aanbevolene taak voortzettende, deeden, in 't begin deezer Maand, het volgende ter algemeene kennisfe koo* men.
Direkteuren van Teylers Fundatie, en de Leden des Godgeleerden Genoodfchaps
heb-



JAARBOEKEN, April, 1706. 13? 1
hebben in hunne laatfte Zittinge, ter be-1 oordeelinge van de Antwoorden ingeko-i men, op de Vraage: „ Kan men met „ grond beweeren, dat de Menfchen ïm„ mer alleen door middel hunner eigene „ Rede of Reden-Kavelingen, zonder behulp van eenig, rechtftreeks of meer !! onmiddeïyk Godlyk Onderwys tot de. „ rechte denkbeelden van God en Godlyke zaaken , zouden hebben kunnen " geraaken?" den gouden Eerprys toegeweezen aan het Antwoord onderfchreeven, Simt certi denique fines: quos ultra citraque nequit mens cemere verum, en bleek, by d* opening des Biljets, de Schryver te ZVn Jan Brouiver, Leeraar der Doopsgezinden te Leeuwarden. Voorts keurde men waardig, als een Acceffit, gedrukt te worden de Verhandeling ter Zinfpreuke voe« rende: Het geen het oog niet beeft gezien , het oor niet heeft gehoord, en in bet harte des Menfchen niet is opgeklommen; het geen God bereid heeft, dien die hem liefhebben, h'éft God ons geopenbaard. Paul, 1 Kor.,11. Aan den Schryver, mits hy zich voor den eerften van Juny ontdekke, hebben Direkteuren een zilveren Eerepenning toegekeurd.
Zonder dat wy onzen Leezeren met onze bedenkingen vooruitloopen , zal de bloote lekture van het volgende Stuk genoeg doen blyken, hoedanig een geest de Opllellers daar van bezielde.
Xxxx 3 V RT-
3aar»



1372 NIEUWE NËDERLANDSCHE
Haa*-
V RT H E ID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
t Aan het INTERMEDIAIR. BESTUUR van HOLLAND.
MEDEBURGERS!
Een aantal weldenkende Burgers binnen deeze Stad, geleezen hebbende, uwe Refolutie der voorige Maand, waar by Gylieden decreteert, geene Adresfen of Requesten, uit naam eener Sociëteit U toegezonden, te zullen aauneemen» Wy kunnen geenzints penetreeren, de redenen, die U tot het neemen van zodanige Refolutie aanleiding, heeft gegeeven; daar wy de Vaderlandfche Volksvergaderingen of Sociëteiten befchouwen, als het Bolwerk van NeèVlands Vryheid, ja de fteun van alle Geconftitueerdc Mag. ten, en dus bevoegd, om op alle zodanige wyze, als zy best gefchikt zullen oordeelen, haare Voorftellen onder uwe nadere deliberatien te brengen; te meer, daar uw decreet zelfs de bevoegdheid van ieder Burger erkend, om Petitiën pf Requesten aan U te prefenteeren , kan zy geenzints inzien, waarom dezelfde attentie niet geflagen zoude worden op diergelyk Request, uit p<iam van meerdere aan Ulieden geprefenteert, wy begrypen daar en boven, dat door het neemen van zodanige Refolutie alle energie van Vaderlandfche Burgers niet alleen wordt uitgedoofd; maar eene blinde gehoorzaamheid, zonder verflandig onderzoek, wordt daargefteld, en de fchroemvalüge alle bedenkingen, waar door by het Vadeiland naar behoorlyke raggefpraak van dienst zoude kunnen zyn, wordt afgefneeden, cn in 't vervolg van tyd (wy zeggen zulks met ontroering) niet dan tweedragt en verwarring, pntftaande uit pnvergenoegdheid, zal gebooren gorden,
SJaaa



JAARBOEKEN, April, 1706. 1373
„, _ nnnn EVIoCho on 7oa„ra. TT . . „
fche Broeders; welke onheilen zyn door het niet exfteeren van Volks-Vergadering of Sociëteiten aldaar voorgevallen? en waar is een voorbeeld daar van by ons te vinden? in tegendeel zal men moeten erkennen, dat de Volks-Vergaderiagen altoos de fteun der Vryheid geweest zyn, en haare verdoovrag, niets dan onheil over ons Vaderland kan naar zich fleepen.
't Is om deeze redenen, dat wy uit naam van een groot aantal Bqrgers verzoeken, dat Gylieden uw genoomen decreet in zo verre annulleert, dat het de Volks-Vergaderingen of Sociëteiten zal vryftaan, haare Adresfen of Voordragten, als van het weldenkendst gedeelte der Natie voortkomende, ter uwer Vergadering in te leeveren, en als van Corpora door ü worden aangenomen en erkend; hier door zoude de energie cn Vaderlandsliefde, meer en meer worden aangemoedigd, daar in het tegenovergeftelde, dezelve verdoofd, en tot ontaartmg zoude veranderen.
Dan, wy vertrouwen ook van uwe Vaderlandfche hulp, dat Gylieden, zo fpoedig rnooglyk, een plan zult daarftellen, waar by de item me des Volks op eene meer geregelde wyze za kunnen uitgebragt worden, ten einde door dee zen weg de Vaderlandsliefde der Burgeren meei en meer worde opgewekt, en 't welk voor he algemean belang voldoende zal zyn.
De tyd, Burgers! laat niet toe, U een gete kend Adres te doen toekomen; daar wy ander in ftaat zouden zyn, ons verzoek door eenig honderden weldenkende Burgers geruggefteund v zien, waar toe wy ten allen tyde nog. berei< zyn; dan, wy verwagten van uwe liefde voo de Volksftem, dat dit genoegzaam zal zyn, tei einde wy geene verdere flappen in deezen be hoeven te doen.
Daar wy U de beste zegeningen over uw Xxxx 4 B(
LEM.
Adres aan d Nat. Verg.
\
i \
r ' j



i3? 4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Befluiten, tot welzyn van ons dierbaar Vaderland toewenfchen, zyn wy met alle achting,
HEIL en BROEDERSCHAP!
MEDEBURGERS!
Uwe Medeburgers,
(Was geteekend',)
J. PARE.
J. ï. v. SIüGEL.
Haarlem den 3 April| 1796, het tweede Jaareer Bataaffche Vryheid.
Delft.
Mangel aan gepast ontzag voor de aan. gefielde Magten, waar van deeze Stad, Zints de Omwenteling, meer dan één voorbeeld opleverde, en waar tegen dikmaals vrngtlooze maatregelen beraamd wierden maakte nu ook wederom de volgende Af. ïiondiging noodzaaklyk.
VRT H E I D. GELIK HEID. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
tiet Committé van Juftitie der Stad Delft en + x Jurisdictie van dien, allen den geenen die deezen zullen zien of hooren, Heil.
Al-



JAARBOEKEN, April, 1796. 1375
Alzo tot onze kennisfe is gekomen, dat eeni D ge Ingezetenen deezer Gemeente, welke wy lieht willen veronderftellen door kwalyk Geintentioneer.- Pt de daar toe te zyn aangezet geworden, zich niet te hebben ontzien, cm met v*ragting van de re U fneftivé Decreeten der voormaalde Reprelentan-yc ten van het Volk van Holland, niet alleen aan- m leidin» te geeven tot verftooring der publieke rust,°maar ook -zo door woorden als daaden de Gecontinueerde Magten feitelyk aan te randen, ia zelfs de Juftitie deezer Stad in het tegengaan van zodanige oproerige gedragingen openlyk te beledigen en te belemmeren, waar door de handhaving van het Recht van het Volk van Holland op een allezints wederrechtelyke en itratbaare wyze moet worden geconfidereert te zyn gevilipendeert, en het zaad van tweedracht , waar uit alle tumultueufe beweegingen al Ipoedia hervoorkomen, meer en meer verhpreid is geworden, en de treurigfte gevolgen na zich loude kunnen fleepen, al het welke echter tot hier toe door vigilaatie en onvermoeide waakzaamheid is voorgekoomen: . _ , . . .
Zo is 't, dat Schepenen deezer Stad. in het bvzonder laudeerende het gedrag van den boordfcbout, benevens dat van derzelver Suppoosten ten dienfte der Juftitie, om het ontzag voor de Wetten te handhaven, by deeze alle hunne Medeburgeren en Ingezetenen ferieufelyk vermaanen zich ftiptelyk te gedragen aan de Wet, zonder dewelke geen Orde in de Maatfchappy kan beftaan , en de ware Vryheid gevaar loopt m losbandigheid te verkeeren, de Gelykheid tot uiterflens brengende, welke aan de zo nodige broederfchap, niets dan een ydele woordenklank, agterlaaten zoude, daar in tegendeel eerbied voor de Wetten den waren Orde en Vryheidminnende Vaderlander kenteekènd; terwyl al verder door ons aan hun, die met het doen uitvoeren der Wetten, gelast zyn, is bevolen, om met alle - Xxxx 5 vr
EWT.
\bh gen rde* 'iens.



Delft.
i
v r r~
1370 NIEUWE NEDERLANDSCHE
vigeur en fermiteit tegen alle zodanige Contraventeurs te blyven ageeren; interdiceerende alle en een iegelyk, hy zy wie hy zy, Hunlieden daar inne eenigzints te verhinderen , of met woorden of daaden eenigen tegenftand aan dezelve te doen; zullende tegens alle de zodanige, welke niettegenftaande deeze onze ernftige waarfchouwiug zich daar aan blyven fchuldig maaken, volgens de oriderfcheidene Decreeten daar tegens geëmaneerd, worden geprocedeert, zonder eenige de miDile conniventie of disfimulatie zo als in goede Juftitie zal worden bevonden te behooren.
Aldus gedaan en gearrefteert by het Committé van Juftitie der Stad Delft, den 5 April 1796 het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, en ten zeiven dage na het Luiden van de Groote Klok den Volke bekend gemaakt.
In kennisfe van my Secretaris,
PIETER SNOECK.
Amsteldam.
Ter weeringe van eenig misverftand, welk by zommigen der Gewapende Burjermagt deezer Stad plaats hadt, en alzoo er voorkominge van onaangenaame en naSeelige gevolgen, oordeelde de Raad der gemeente deezer Stad daar tegen eenige /oorziemng te moeten te werk ftellen Dit gefehiedde by eene Afkondiging van



JAARBOEKEN» April, 1796. 1377
VRTHEID. GELTRHEID. AmBROEDERSCHAP. stel-
dam.
De Raad der Gemeente van Amfteldam in ervaring gekomen zynde, dat by veele Bureers, tot de Gewapende Burgermagt deezer Stad behorende, verkeerdelyk begrepen wordt, dat het Generaal Reglement van Orde en Burgerlyke Krvastucht, vervat in het Decreet van Organifatie van de Gewapende Burgermagt deezer Stad, zedert de deliberatien over de veranderingen en verbeteringen van het zelve, reeds dadelyk buiten werking zoude zyn geraakt en geen kracht van Wet meerder hebben; en gelet daar en boven dat, zo ter deezer zaake, als om andere redenen, veele Officieren van allerlei rang, en verdere Leden van de Gewapende Burgermagt deezer Stad, op de inftantelykfte wyze by haar aanhouden, om de voorfz. veranderingen en verbeteringen in het Reglement van Discipline ten fooediglten te arrefteeren en daar te ftellen: benrvoende eindelyk, dat na de explicatie van de fedenen aan het Provinciaal Beftuur van Holland, waar omme zy heeft moeten difficulteeren, om het Decreet van Organifatie van de Provifioneele Reprefentanten van het volk van Holland van den 8 February laatstleeden, alhier ter Stedè in werking te brengen, zy niet zal kunnen worden verftaan, door het provifoir deereteeren van eenige noodzaakelyke huishoudelyke inrichtingen, de deliberatien van de Nationaale ■Vergadering over de Organifatie van de rsataaffche Gewapende Burgermagt, ofte ook die van het Provinciaal Beftuur van Holland, over de aanmerkingen van den Raad en Staf-Officieren deezer Stad op het voorfz. Decreet van 8 February laatstleeden voor uit te loopen, ofte daar op eenige inbreuk te maaken: heeft om alle de voormelde redenen het van haaren pligt geoordeeld, om by proviüe de meest noodzaaklyke
ge*



Am<
steldam»
Publ.
raaken de de Burger magt.
1378 NIEUWE NEDERLANDSCHE
gedeelten van de ontworpene Plans tot uitlegging, a Iteratie en ampliatie van het voornoemd
&vS?uhtRC&nC T °rde « BurSe Krvgstucht, zodanig als 2y dezejven uit handen
van den daar toe belcbrevenen Grooten Krygsraad terug heeft ontvangen, in caame van de gantfche Burgery deezer Stad, en als Ten deezen -dezelve reprefenteerende, nader te overwegen, examineeren en met zodanige veranderingen, verplaatzingen of wel vermeerderingen, als zy noodCTSenge0Ordeeld te ^«eeren'en de-
Gelastende derhalven de Raad der Gemeente voornoemd, dat van Maandag, die zvn zal den 4 April aanftaanden af aan, alhier ter Stede zullen worden geobferveerd en kracht van Wet hebben, voor eerst: de algemeene fFenen, betref, fende de Stedelyke Krygstucht of Po iele der Gewapende Burgermagt van deeze Stad; ten tweeden; het miemem van de Wachten - en ten derden; de Generaale Orde op de Exercitiën en het dresfeeren der Recrutcr , zodanig als dezelven onder opz.cht van den Raad afzonde lyk gedrukt, en vóór Maandag aanftaanden «itgegeeven zullen worden: alle welke Stukken de Raad wil hebben verftaan van dezelfde kracht en waarde te zyn, als of zy van woord to • woord in deeze Publicatie ingela'scht en dajir mede afgekona:gd waren; lastende en bevelende dien volgende allen en een iegelyk om zich daar naar te reguleeren.
En heeft wyders de Raad der Gemeente goed-' gevcnaen en veruaan, om by de voorfz. Stukken te doen drukken, en alzo nader ter kennisfe van de Burgery te bresgen, het gerefo!veerde by den Raad, ten opaebte van dl betrekking tusfehen de Gewapende en Wetgeevende of Bar. gerlyke Magt, m het algemeen, en van het Huishoudelyk Beftuur der Gewapende Burcer magt deezer-Stad, welke beide Stukken bereids
x in



JAARBOEKEN, April, 1796. 1379
in de Bylagen tot het Dagblad van Woensdag t den 24 February 1796 zyn gedrukt, en welke, de Raad insgelyks in deeze Publicatie, van woord j tot woord, houdt voor geinfereerd, lastende, als vooren, eenen iegelyk zich daar naar te re-
gUSelyk verklaart nog de Raad der Gemeente voornoemd het Decreet van Organifatie der Gewapende Burgermagt van deeze Stad, by zo verre het zelve door deeze of voonge Refolutien niet is gealtereerd of geamplieerd, in volle kracht, waar de en obfervantie te laaten, met voorbehouding aan zich om daar in, het zy Refolutie e*wyze, of, is het nood, by Publicatie, zodanige verdere veranderingen of verbeteringen te miaken, als zy met raade van den tydelyken Commandant en Staf-Officieren, ofte ook, des noods, van eenen Grooten Krygsraad, tot betere inrichting van de Gewapende Burgermagt deezer Stad, zal vermeenen te behooren.
Gearrefteerd en gepubliceerd den 2 April 1790, het tweede Jaar der bataaffche Vryhetd.
HENDRIK OGELWIGHT, Vt.
Ter Ordonnantie van voorn. Raad,
G. BRENDER k BRANDIS.
Hoewel meer regelmaatig gefteld, den zelfden geest, nogthans, als het Adres van Haarlemtche Burgers, boven vermeld, het inleveren van Reqmsten betreffende, ademde een Adres van Commisiansien, uii de Wykvergaderingen, Clubien en btem. geregtigde Vergaderingen binnen deeze btaa,
TEL)AM«
l



ïS8o NIEDWE NEDERLANDSCHE
Am-
8teldam.
Aan het PROVINCIAAL BESTOUR vak HOLLAND.
BURGERS!
Eene Natie, in het bezit van haare Rechten herfteld zynde, kan het niet ten kwaaden genoomen, ja wat zeggen wy? niet dan tot eene deugd gereekend worden, dan zy jalours is op haare Rechten, op haare Vryheid, op haare dierbaarfte Belangens; het is haare pligt, dat zy waake, dat zy zich zeiven befcherme, en haare Stem doe hooren-
Op deezen grond kunnen of vermogen de Ondergetekenden, Stemgeregtigde Burgers binnen deeze Provincie, hunne bevreemding en gevoeligheid niet ontveinzen over Ulieder Decreet van den 18 Maart laatstleeden, met be* trekking tot de Cerporatien enz., een Decreet, waar door, naar ons inzien, de Vryheid zo eenen gevoeligen flag wordt toegebragt, dat het meer dan waarfchynlyk is, dat de gevolgen daar van voor ons allen nadeelig kunnen zyn; een Decreet, waar door al de veerkragt der Volksvergaderingen wordt weggenoomen; een Decreet, waar door alle energie, lust en iever voor de zaak des Vaderlands moet uitgedoofd worden, en waar door, onzes bedunkens, de Rechten des Volks op losfe fchroeven gefteld worden, dat het (dat God verhoedeI) aan elk heerschzuchtigen gemaklyk gemaakt
wordt,
aan de voornaamfte Steden en Plaatzen van Holland verzonden, en aldaar ter teekeninge voorgelegd.
V RT H E I D. G E L T K H E I D. BROEDERSCHAP.



JAARBOEKEN, April, 1796' 1381
wotdt het Volk van alle deszeifs voorrechten te berooven; een Decreet althans, waar door « de Souvereiniteit des Volks geheel aan haare Beftuurders is overgedraagen, zonder dat het Volk hier in gekend is, en getoond heeft, dat het zodanig eene Regeeringsform (het zy dan voor altoos, of voor een korten tyd) begeerdt; een Decreet, het welk niet kan daargefteld, zonder dat eene Conftitutie of eene geregelde Volksftem de Rechten des Volks alvoorens verzekerd hebben; een Decreet, ftrydende met het huishoudelyk Recht van elke Stad of Plaats; een Decreet dus , het welk in allen ftrydig is, met de heilige Rechten van den Mensch en de Proclamatie van den 31 January 1795.
Het is dan, ten einde voor onze dierbaarfte belangens zorgvuldig te waak^n, dat wy, als Republikeinen, die de minfte belemmering in hun Souverein Recht niet kunnen nog vermogen laten voorbygaan, by deezen plechtig declareeren, dat boven bedoeld Decreet is ftrydig tegen onze gemanifesteerde grondbeginzelen, aangezien de verlamming der veerkragt, ja de vernietiging de zo hoogst noodzakelyke Volksvergaderingen in het zelve te vinden is.
En, daar dus, onzes bedunkens, het gemelde Decreet, niets dan fchadelyke gevolgen voor onze pas ontlokene Vryheid hebben kan, en wy geen ééne reden kunnen vinden, welke het neemen van zodanig een befluit in den tegenwoordigne toeftand van zaaken noodzaaklyk maakt; zo is het, dat wy verlangen, hartelyk en vuurig wenfchen, dat Gylieden, Burgers Leden van het Provinciaal Beftuur! dit uw befluit vernietigd, en daar door aan het Volk wederom de Vryheid overlaat en toekend, dal zy zo lang eene Conftitutie daar omtrend geene'bepaalingen gemaakt heeft, zich op zodanig eene wyze kan vereenigen en doen hooren a ais zy, ter handhaaving, bewaaring en befcherming
Am-
5TELDAXvI.
Adres
wegens
het inle*
veren
van Re*
questtn,
enz.



l382 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STFJL' DAM.
Adres
wegens
Jiet inlt
veren
van Re
questen
enz.
ming van haare Rechten, tegen den onderdrukker van dezeiven, zal nodig oordeelen; immers en in alle gevallen, dat het zelve zich niet uitftrekke over elke Stad 'of Plaats in deeze Provincie in het byzonder.
Ziet daar, Burgers! Leden van 't Provinciaal Beftuur! onzen weusch, ons verlangen, welke wy verpligt zyn aan u te doen hooren, • ten einde, gy , in gevolge uwe duure verplig, ting, daar aan gereedelyk voldoet; terwyi wy van onzen kant, door deezen onzen (tap, ons zeiven vry waren, van alle die nadeelige gevolgen, welke 'er uit de \oortduuring van het meergenoemd befluit zouden kunnen voortvloeien.
Meer dan één bewys hebben wy reedè vermeld van de werkzaame poogingen der loflyke Maatfchappye: Tot Nut van 't Al* gemeen, ter verlpreidinge van nutte kennisfe onder den Burgerftaat. Een nieuw bewys daar van gaf het Tweede Amfterdamfche Departement dier Maatfchappye in deszedfs befluit ter oprichtinge van eené Leerfchool voor Jongelingen, die, zedert, met het - beste gevolg, tot ftand is gekomen. De Uitfchryving, daar omtrent gedaan, was van den volgenden inhoud.
Tlefiuurders van het Amfterdamsch Tweede ■* * Departement der Maatfchappy : Tot Nut van 't Algemeen, reeds voor lang getracht hebbende, om, overeenkomftig den aart en de voornaamfie bedoeling dier Maatfchappy, de opvoeding en het onderwys der Nederlandfche jeugd te verbeteren; en dit befchouwende al» de hoofdbron, waar uit, onder den invloed
van



JAARBOEKEN, April t jfg(S. 1383
van den Godlyken Zegen, wezenlyk nut konde Amvoordvloeijen, en het meest wenschbaar heilstel» zich alom verfpreiden: hebben in de Algemee- dam. ne Vergadering der Leden , gehouden den 2 van Lentemaand deezes Jaars, naar een by hen Berigt ontworpen, en door eene uit de Leden aange- der ftelde Commiffie gezien en beoordeeld Plan, Maat* vastgefteld; om door, en voor reekening vmfch. tot het gezegde Departement, èen School Op te N. van richten, waar in een getal van 40 a 50 Jonge Alg* lingen, niet onder de vyf, niet boven de veertien jaaren oud, naar de verfcheidene voorschriften deezer Maatfchappy, en andere inrichtingen, zullen worden onderweezen: in het Spellen, Leezen , Schryven , Reekenen , de gronden der Wis-, Natuur-, Aardryks- en Gefchïedkünde; en tévens vooral geöeffend in het weene hen tot de rechte kennis en betrachting van den zuiveren Christelyken Godadienst kan bekwaamen. \ Zynde te gelyk de bedoeling om zulke Jongelingen, die 'er eenen natuurlyken aanleg töe betoonen, met goedvinden van derzelver Ouderen of Voogden, op te leiden tot kundige School Leeraaren ; daar aan het ontbreken van dezelven, de traage voorderinge» der ware verlichting zö grootlyks, ja genoegzaam alléén zyn toe te kennen. ■
Dien volgends wordt by deeze elk SchoolLeeraar, de vereischte bekwaamheden, tn genegenheid tot dien gewigtigen post hebbende, falzo het voornoemde getal byna geheel is ingeteekend) uitgenodigd, om zich ten fpoedigften, en wel uiterlyk, voer of op den 25 deezer door vrachtvrye Brieven aan te melden, by 'den eerften Secretaris deezes Departements, % G. Hryfe, woonende op het Rockin, fchuini over de Nieuwezyds Kapel. En zulks op de' volgende voorwaarden: ié De Schoolleeraar al geniéten, behalven Yyyy vrye



1384 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am-
tTEL- , dam.
Berigt der Maat* fcli. tot N. van "t Alg.
vrye w^oniDg in een daar toe gefchikt huis, en buiren een Ondermeester, door het Departement aangefteld, en betaald wordende, een vast Jaarlyks inkomen van ƒ 30. voor elk Kind. En zal de aankoop der nodige Schoolmeubelen, als: Banken, Stoelen, Tafels, Lesfenaars, enz. door en voor rekening deezes De. partements gedaan en betaald worden, blyvende deszeifs eigendom.
a. Hy zal zich voor af moeten onderwerpen aan een Examen, te doen voor Beftuurderen, en eene daar toe te benoemen Commiffie uit de Leden, ten aanhooren van de Leden dee. zes Departements.
3. Hy zal het Schoolonderwys moeten inrichten naar eene Inftructie, opgefteld, en zo veel mooglyk gevolgd, 'naar de door deeze Maatfchappy bekroonde Prysverhandelingen van de Burgers We-ter, Floh, van Dam, Spoel/Ira en Weiland; welke Iuftriidtie, tydig aan hem ter hand gefteld, door eene uit het Beftuur en de Leden deezes Departements te benoemen Schoolcommifïïe, ten overftaan van dezelve, ftiptlyk in werking gebragt en genouden zal moeten worden: alles volgends de uitgebreidere ichikkingen en vastftellingen, zo by de gemelde Inftruétie, als in het Plan zelve bepaald.
Ziet daar, kundige Schoplleeraaren! die welligt ernftig verlangt om uwe talenten op winst uit te zetten, en in waarheid tot Nnt van 't Algemeen, volyvrig en kragtdadig werkzaam te zyn: ziet daar, u eene gelegenheid voorgeJfteld en aangeboden, om het aankomend geflacht, de hoope en verwachting van het tegenwoordige , niet alleen behulpzaam te zyn in e ware verlichting, en daar uic gewis voortvloeiende verbetering der Zeden; maar ook, om alles wat gy vermoogt, toe te brengen; zo veel dit van menschlievende poogingen kan
af-



JAARBOEKEN, April, ïjgö, 1,85
afhangen, ter bevoordering van deszeifs tydlyk an eeuwig geluk.'
Uit naam van Beftuurders des Am« fteldamfchen Tweeden Departements, der ivlaatfchappy tot Nut van 't Algemeen.
J. G, VV Y S E,
Eerfte Secretaris.
Amfteldam den 9 van Grasmaand 1796, het
Heede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Eenige ongeregeldheden en misbruiken, ten aanzien van het betaalen van Poortgeld ingefloopen, maakten eene vernieuwing der uitftaande Keuren, met de vereischte byvoegzels, naar de omftandighede-n des tyds ingericht, noodzaaklyk.
VRYHEID. G E L T K II E I D. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
T"\e Raad der Gemeente van Amfteldam, er•L/ vaaren hebbende dat verfcheide Perfoonen zich niet ontzien, 'savonds, na het Luiden der Poortklok, wanneer het door de Keuren deezer Stad bepaalde Poortgeld moet worden voldaan, als mede des Zondags, by het uiten inkomen, het voorig Poortgeld niet alleen te weigeren, maar zelfs door daaden van geYyyy a weid
Amstel*'dam.



i386 NIEUWE NEDERLANDSCHS
Am-
steldam.
Keure
omtrent
het
Poort-
geld.
weid zich te verzetten tegen zodanige hunner Medeburgers, als van Stads wege gelast zyn het voorfz. Poortgeld te ontvangen en in te zamelen; alles (trekkende tot nadeel van deezer Stads inkomften, en ftrydende met de goede orde, en de verpligting van elk Burger, om gelykelyk, en zonder uitzondering, in de lasten der Maatfchappy te deelen, en dezelve te helpen draagen.
Zo is 't, dat de Raad voornoemd, inhereerende, en des noods renoveerende, by deezen alle de refpeftive Keuren en Ordonnantiën op het voorfz. Poortgeld gemaakt en geëmaneerd, voor zo verre dezelve met de natemelde nadere bepaalingen niet uitdrukkelyk zyn ftrydende, goedgevonden heeft te ftatueeren, gelyke dezelve ftatueett by deezen:
l>. Dat van nu af, de Poorten deezer Stad zullen worden geflooten ten half elf uuren des avonds, doch geopend op de gewoone tyden, en dat htt Poortgeld zal blyven ingaan op de gewoone uuren, op den voet als het zelve, by voorige Keuren, is vasrgefield.
2. Dat van nu af, niemand, wie het ook moge zyn, (uitgezonderd Gewapende Corpfen, zo Militaire als Burgerlyke, op Patent der Geconilir.ueerde Magten trekkende; benevens den Maire, Procureur der Gemeente, Suppoosten en Dienaaren der Juftitie, ter verrigting hunner functien, uit- of ingaande, als mede de geene, welke aan de Brandfpuit behooren, in gevalle van Brand, op vertooning van hunne Brandpennin. ) na het luiden van den Bengel deezer Stads Poorten zal vermogen te pasfeeren, dan tegen betaaling van het zelve Poortgeld.
3. Dat die geen, of geenen, welke zullen weigeren het gemelde Poortgeld te betaalen, zullen vervallen in eene boete van drie Guldens voor elk Perfoon, telkens te verbeuren,
be-



JAARBOEKEN, April, I7fl6. f 1387
behalve zodanige actie, als tegen hen, inge-Altvalle dezelve weigering met daaden van geweld stm,moete zyn gepaard, door den Procureur der dam.. Gemeente, naar bevind van zaaken, zal worden geinftitueerd.
Gelastende de Raad hier mede de refpective Poortiers deezer Stede, de Officieren en Onder-Officieren van de Militaire en Burger-Corpfen aan gemelde Poorten, by het inzamelen adfifteerende, of aldaar in bezetting liggende, op het naarkomen deezer Keure te waaken; qualificeerende en gelastende by deezen gemelde Poortiers, tot het invorderen van boven bepaalde Boetens, om dezelve aan deezer Mads Kasfe te verantwoorden.
Gearrefteerd den 6 en gepubliceerd den 7 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryhetd*
H. OGELWIGHT, Vt.
Ter Ordonnantie van den Raad voornoemd.
G. BRENDER a BRANDIS.
Menigvuldige klagten, die haaren grondflag hadden in wanorden en eigendunkelyke handelingen, tot groot nadeel zoo van het algemeen als van byzondere perfoonen, bewoogen den Raad deezer Stad, het volgende Reglement, het Genootfchap, by den naam van het Groot Binnen- en Buitenlandsvaarden Gild bekend, betreffende, te doen afkondigen*
Yyyy 3 VKTm



Am-
stélj)am*
138S NIEUWE NEDERLANDSCHE
V R T HEID. GELTKHElD BROEDERSCHAP.
TV Raad der Gemeente van Amfteldam ver~ nomen hebbende, dat in het bevaaren van de onderfcheidene Veeren , foneerende onder het Groot binnen- en buiienland.vaardtrs Gilde menigvuldige wanordes en eigendunkelyke handelingen plaats grypen, dewelke, reeds verlcheidene kJagten veroorzaakt hebbende, het crediet van deeze anders zo beroemde Schippery deezer Stad zouden verminderen, en de Commercie en Navigatie derzelve naar andere Flaatlen doen verleggen: waar in de Raad, effieacieuslyk willende voorzien, goedgevonden beert te ftatueeren, gelyk zy ftatueert by deezen, het volgende:
REGLEMENT voor de .Overlieden en Gildebroeders van het Groot binnen- en buitenlandsvaarders Gild, aangaande alle de Veeren onder het voorfchreven Gild behoorende, naar het welke dezehen, benevens de Commisfarisfen en vaste Schippers , in dezelve Veeren , zich ■ ten Jlrikfien zullen hebben ' te gedragen.
Eerftelyk, zullen de Overlieden en Keurmeesters van het voornoemde Gilde zorg moetea1 draagen dat geen Schipper, nog deszeifs ?>chn> m het zelve worde toegelaaten, ten zy de Schipper behoorlyke blyken, ten genoegen van Overheden, van bekwaamheid zal geproduceerd hebben, en deszeifs Schip door Keurmeesteren, volgens de daar toe aan hun door ons Committé van Koophandel en Zeevaart 2yn geft£lde Inftruöie, zal goedgekeurd
Ten Tweeden, de Veer- of Beurtfchippers
der



JAARBOEKEN, April> 1796, 1389
der voornoemde Veeren zullen gehouden en verpligt zyn, om, een ied> r op den in zyn Veer bepaalden tyd, te vertrekken, het zy dat zyn Schip volladen is of r.iet; en ingevalle het zelve voor dien tyd volladen is, zal hy, zo ras hem zyne Papieren door den Commisfaris zyn ter hand gefteld, ten eerften, met den meestep fpoed zyne reize moeten vervorderen; welke Commisfarisfen op hunne verantwoorde lykheid gelast worden, daar mede den groot lïen fpoed te maaken.
Ten Derden, zo ras de aanleggende Beurtman volladen, of zyn tyd verftreken is, zal de opvolgende Beurtman moeten aanleggen, en van dien dag af zyn aanlegtyd beginnen, welke verftreeken zynde, zal hy ook moeten vertrekken, het zy dat zyn Schip volladen is of niet»
Ten Vierden, ingevalle by het eindigen van de aanlegdagen, of het vollaaen zyn van een Beurt- of Veerlchip, geen der Beurtfchepen in zódanig Veer aan den wal zyn, zal de ComiTiisfaris van dat Veer, waar in een Schip nodig is, zich vervoegen by de Overlieden van het voornoemd Groot binnen- en buitenlandsvaarders Gilde, en hen aanzeggen, dat hy in zulk een Veer een Schip nodig heeft, met de bepaaling van den tyd wanneer; en zal de Commisfaris niet vermogen, een Veer langer dan twee dagen onvoorzien te laaten.
Ten Vyfden, wanneer een Commisfaris van een der Veeren de voorn, aanzegging of aanvraag om een Schip, by de Overlieden van voorfz. Gilde, gedaan heeft, zullen de Overlieden, zo fpoedig doenlyk, de als dan aan den wal zynde Gildebroeders oproepen, en hen om de openftaande Beurtmans Vragt doen loten; en zullen geene der Gildebroeders zich aan de loting mogen onttrekken, op pene van in 3 Maanden niet te mogen vaaren.
Yyyy 4 Ten
Amsterdam.
Regl. raakende het SchippersGild.



Amsteldam.
Regl,
raaken
de het
Schip'
pers
Gild.
1390 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ten Zesden, zo het mogt komen te gebeuren, dat de aangeloote Schipper in het hem te beurt gevallen Veer weigerde aan te leggen, zal dezelve verbeuren eene fomma van ƒ 5a. ten behoeven van den door een op nieuw by loting daar toe aan te Hellenen Schipper, en dit zo dikwyls, tot dat een by loting aangeRelde Schipper de Vragt zal aangenomen hebben. • _
Ten Zevenden, wanneer, door een Commisfaris een Schip gevraagd wordende, 'er geene Gildebroeders aan den wal mogten zyn, zullen de Overlieden moeten zorgen, dat 'er een door hun bekwaam geoordeeld wordend Schipper, met een door Keurmeesters goedgekeurd Schip, het zy Burger of Buitenman, worde aangelegd, om in alle gevallen de Commercie zo veel mogelyk te gerieven.
Ten Agtften , zullen de Commisfarisfen der refpective Veeren niet vermogen de Goederen, aan de Veeren komende, af te zeggen, of aanvrasge ter afzending aan hun gedaan wordende, dezelve niet mogen te rug houden of doen te rug houden, OBder voorgeeven dat hy geen Schip heeft om dezelve te kunnen laden, of onder eenig ander voorwendzel hoe genaamd.
Ten Negenden, zullen de voorn. Commisfarisfen moeten zorgen, dat de Schipper zich in alles volkomen, in het belaaden, gedrage aan de Keure voor de refpective Veeren be-
^Laatftelyk blyven alle Keuren en Reglementen, by de refpective Veeren in gebruik zynde voor zo verre derzelver inhoud met dit Reglement niet is ftrydende, in derzelver volle kragt en waarde; en ftelt voorn. R-ad zo wel de Overlieden, als de Gildebroeders van het Groot binnen- en buïtenlandsvaarders Gild, ot* nevens de Commisfarisfen der refpe&ive Veeien onder het zelve forteerende, verantwoorde-



JAARBOEKEN, April. 1796. *39ï
delyk voor de ftriktfte nakoming van dit Regie- Amment, op pene van privatie van hun Ampt. STElGearrefteerd den 11 en gepubliceerd den 13 dam» April 1796, hef tweede Jaar der Bataaffche yryheid.
H. OGELWIGHT, Vt.
Ter Ordonnantie van den Raad voornoemd»
G. BRENDER a BRANDIS.
Nuttig, voor veele daar by belanghebbenden, was de vernieuwing eener overoude Keure, raakende de gelegde Arresten op Goederen in verhuurde Wooningen. Dit gefchiedde op den 25 deezer.
VRT H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Raad der Gemeente van Amfteldam in ervaring gekomen zynde, dae door verfcheiden Bewooners van Huizen, Kamers, Kelders en verdere Wooningen, hoe genaamd, hunne Meubelen en Goederen, welke door de Verhuurders op hunne Bodems zyn gearrefteerd, niettegenftaande de boete van 60 Guldens, by de Keure deezer Stad, in dato 28 April 1581, daarop gefteld, van de Bodems worden getranfporteerd; waar door niet alleen het recht der Eigenaars van Huizen, Kamers, Kelders en verdere Wooningen, hoe genaamd, wordt verkort, maar ook de Juftitie gevilipendeerd, heeft goedgevonden de voorfz. Keure in zo verre te altereeren en te amplieeren, dat die geenen, welken voortaan zich zullen fchuldig ö ' maa-



1392 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Renoy tie dei Keure omtret Arresten op Meube ien.
v r r*
maaken aan het vipleeren van zodan^e gedaane Arresten, buiten en bch.ilven de boete van '60 Guldens , geleid zulle:; w< r' en in de Boeijen deezer Stad; en aldaar voor den tyd van a- zes weeken zullen worden opgeflooten ten hua• nen kosten.
En gelast de Raad der Gemeente aan den \t Maire en den Procureur der Gemeente, mitsgaders aan de verdere Suppoosten van de Ju. ftitie, aan deegen de behoorlyke executie te ■ verleenen; blyvende de voorfchreeve Keure voor het overige in zyn geheel.
Aldus gearrefteerd den 25 en gepubliceerd den 26 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
J. C. C. den BEER POORTUGAEL, Vt.
Ter Ordonnantie van voornoemden Raad,
F. J. PELLETIER.
Het was ter gelegenheid van eenig misverftand en onregelmaatige gedraagingen van eenige Leden der Gewapende Burgermagt deezer Stad, en alzoo ter hand. haavinge van rust en goede orde, zoo onder het talryk Genootfchap, als onder de Stedelingen in 't algemeen, dat de Raad der Gemeente zich verpligt oordeelde, ten bovengemelden einde, de volgende Notificatie te doen afkondigen.



JAARBOEKEN, April, 1796. 1393
lVRTHEID. g e lt kh E l D, A BROEDERSCHAP. S'
NOTIFICATIE. 1
De Raad der Gemeente van Amfteldam, den 2 April laatstleeden, tot maintien van goede orde, die in deeze welgeregelde Maatfchappy en vooral onder de Gewapende Bnrgermagt, behoort plaats te hebben, en op aandrang, zo van Officieren als Leden der Gewapende Burgermagt, provifoir hebbende gedecreteerd algemeeue Wetten, betreffende de Stedelyke Krygstugt, als mede een Reglement voor de Wachten, en orde op de Exercitiën, en het dresfeeren der Recruten: heeft aan de eene zyde wel met genoegen bevonden, dat verre het grootfte gedeelte der Gewapende Burgermagt, met deszeifs ftilzwygen en obfervantie van gemelde Wetten, betoont in te ftemmen met het gemanifesteerd verlangen hunner * dóór hun zelfs verkoozene Officieren en verdere Medeleden; maar is tevens, aan den anderen kant, ook ontwaar geworden, dat eenige Leden van dezelve Gewapende Magt bedenkingen en bezwaaren koesteren tegen voornoemde verzameling van provif.ire Wetten; dat. zommige van dezelve bedenkingen wel by gepaste Adreslen aan den Raad zyn voorgedraagen geworden; doch dat ook eenigen daar van, hoe zeer door een k'ein aantal Leden ingebragt, tot grievende fmarte des Raads, vervat zyn in de onbetaamlykfte uitdrukkingen, en waar by men zich veroorloofd heeft tegen de gepubliceerde Wet te protefteeren, en zich van alle gehoorzaamheid aan dezelve, eigener authoriteit, fchynt te willen ontflaan.
Dat de Raad voornoemd zich in deezen als grondregelen van zyn gedrag voorftellende, dat de Leden van dien (als geroepen zynde
tot
M
PEL AM.



Am-
STEL2) AM»
Regl. ra akende de GewapendeBurgermagt. .
1394 NIEUWE NEDBRLANDSCHE
tot de zcrmoeilyke taak om aan hunne Medeburgers Wetten te moeten geeven en lasten
vJT™ °fieëë\n> en' tirade ftffi van hunne byzondere belangen, de handhav'SI
zwooren hebbende) verpligt zyn, in alle sreyallen, aan den blykbaaren algemêenenwil immers aan dien der meerderheid, overkom! ftig den aart eener vrye Regeering te voldoen dien volgens, uit kracht van den zeiven Eed niet vermag, i„ zaaken het algemeen beland betreffende, aan het goedvinden vaï een?gf weinige individueele Burgers te defereeren terwyl het tevens onbetwistbaar is' dat ile Adresfen, welke, onder den naam van Protes-
Wpi- p„a°derzints> eene tegenkanting aan de Wet, en eene opzegging van gehoorzaamheid aan de door het Volk Geconftitueerdé Magt aan den dag leggen, (als niet flegts voor die Magt, maar vóór het Volk zelfs, door wien dezelve is aangefteld, hoogst beledigend zyn3e) niet mogen worden aangenomen, en in deiberatie gebragt, maar met gepaste middelen tot behoud van orde en veiligheid moeten tegengegaan worden.
Dan naardien nogthans eene vaderlyke zorg voor het welzyn der Burgerye veelligt van beter gevolg kan zyn, om rust en ondergefchiktheid aan de Wet te doen herleven, dan de ftrenge houding eens gehoonden Wetgeevers, ten minften zo lang onderfteld kan worden, dat veelen der geenen, die zodanige onbetaamlyke Adresfen onder bet oog des Raads hebben gebragt, door inductie en kwalyk beftuurden yver zyn vervoerd, zonder het gevaar hunner handel wyze, als ftrekkende tot omkeering van alle Maatfchaplyke orde, in het ware daglicht in te zien:
Zo is het, dat de Raad, na rype deliberatie
heeft



JAARBOEKEN, April, I79ö« ^395
heeft nodig geacht aan de Burgerye mits deezen te Notificeeren: .
EerdeM, dat de Raad voornoemd zodanige maatregelen heeft beraamd, waar door het te verwachten is, dat die verdwaalde Burgers, van het gevaar van hunnen misdag overtuigd, tot een gedrag, eener vrye Burgery meer waardie. zullen wedergebragt worden.
Ten tweeden, dat de Raad geene Protesten of andere Adresfen, in ongepaste uitdrukkingen vervat, of eene opzegging van gehoorzaamheid behelzende!, kan aanneemen, maar omtrent de Inleveraars van dezelve verpligt is te handelen, zo als het waar belang van het algemeen zal voorfchryven. .
Ten derden, dat de Raad hier door niet wil verftaan worden, een eenigen Burger te verkorten in zyn onbetwistbaar Recht, offi zodaniae bezwaaren als hy vermeent op goede «ronden te fteunen, op eene gefchikte wyse, aan den Raad voor te dragen 9 maar in tegendeel bereid is zodanige bezwaaren in ernftige overweeging te neemen, en, is het mogelyk, het genoegen van ieder Burger zo veel te be vorderen, als met het belang van allen kat beftaan; waarom de Raad eene Commisfie heef benoemd, ten einde alle zodanige bezwaaren welke tegen het meergemelde Reglement zyi ingekomen, of nog magten inkomen, te on derzoeken.
Ten vierden, dat intusfchen, vermits de rus in deeze zo volkryke Stad niet bewaard kaï blyven zonder eene Gewapende Burgermagt en deeze haar gewenscht oogmerk niet ka bereiken, zonder eene behoorlyke Discipline de Wetten m het hoofd deezes gemeld, zo al dezelve apart gedrukt en uitgegeeven zyn b den Burger J. A» Craijenfchot, zo lang da: in geene nadere veranderingen zyn gearrefteerc moeten blyven in haar geheel, en met vereiscl
Amstel*dam.
Regl. i raakets* de de GewapendeBurgermagt*
i
» i
t t *
,
s
sr
h
ié



I39&- NIEUWE NEDRRLANDSCHE
Amstel-
te naauwkeurigheid worden gemaintineerd, ten welken einde de Raad als nog een iegelyk op het ernftiglle vermaant, en des noods gelast, zich naar dezelve, in al derzelver deelen, ftiptelyk te gedraagen.
Aldus gearrelteerd den 25 en gepubliceert den 2I April 1796, het tweede Jaar der Ba. taaffche Vryheid.
j. C. C. den BEER POORTUGAEL, Vt.
Ter Ordonnantie van voornoem* den Raad,
'V' ■' .flOvVJ.-iUljOOV. ! : fjs
F. J. PELLETIER.
.Reeds in het einde der naastvoorgaande Maand hadt de Raad der Gemeente eenige fchikkingen beraamd , eene inrichting van de uiterfte aangelegenheid, doch thans in een deerlyk verval, Stads Wisfelbank, "betreffende. Zy waren van dén Volgenden inhoud.
V R T H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
r\e Raad der Gemeente van Amfteldam in J-' overweeging hebbende genomen de heilige verpligting van verantwoordelykheid, namens deeze Stad van ouds af voor de Wisfelbank uitgeloofd, en de dringende noodzaaklykheid, óm het verminderd vertrouwen in dezelve, veroorzaakt door voormalige afwykingen van de grondbeginzelen, waarop dezelve Bank is ingefteld en had behooren beftierd te worden; mitsgaders de onafmeetbaare nadeelen voor de
Com-



JAARBOEKEN, April, 1796. 1397
Commercie, welke de gewisfé gevolgen moesten , worden van dat verminderd vertrouwen; heeft < öodig geacht en goedgevonden zodanige voldoen-] de middelen te beraamen, welker gunftige uit' flag op de béste gronden mag worden verhoopt,. zo Wel uit hoofde der reeds aan deö Radd ge t bléèken zeer kragtdadige medewerking van een, gedeelte der weldenkende Burgers deezer Stad.j als van die, welke nog verder van een ieder na zyne vermogens, en uit bezef van deszeifs in dit opzicht zo onmiddeïyk met zyne eigen belangens verknogte Burgerpligt, verwagt mag worden, en door welke alzo het Fonds van de Wisfelbank deezer Stad, waarop het omloopend Bankgeld is uitgegeeven en gevestigd, wederom zal worden herfteld, en gebragt tot die weezentJyke en intrinilque waarde, die het zelve, volgens de voortreffelyke inftelling van dezelve Wisfelbank, dobr onze Voorvaderen tot zo adnmerkelyk voordeel van de Commercie deezer Stad gedaan, behoort te hebben en altyd had behoord gehad te hebben.
En gelyk hier door als nu hèt gelukkig tydftip is gebooren, dat ook teö deezen opzichte van Stads wege aan de goede trouwe is geftand gedaan, en dat daar door derzelver eër en het crediet van de Wisfelbank ten vollen gezuiverd zyn van deö biliyken blaam, aan dezelven door de voormelde gedaane en tot hier toe onherfteld geblevene afwykingen van de óorfprönglyke in« ricining van dezelve Bank, by alle handeldryvende Natiën zo wel als by de Ingezetenen deezer Republiek, toegebragt: zo heeft de Raad voorn, dan ook begrepen, thans wederom die wederkeerige verpligtingen van deezer Stads Ingezetenen te moeten verlevendigen, welke van de eerfte oprichting der Wisfelbank af hébben plaats gehad, en tot bereiking van de heilzaame oogmerken, waar toe dezelve kan ftrekken, soodweadig worden vereischt, en waar van de Zzzz afr
tel*
>am.
<mirenï ien Wlsi "elbank.



1
Am- i
stel' 1 dam. 1
Regl.
omtrent \ den Wisfelbank.
398 NIEUWS NEDERLANDSCHE
fwyking om die zelfde redenen is ingeflopen, >m dewelke zy oogluikende is gedoogd gewor]en, en daar by tevens eene meer geëvenredigde ;n aan het beginzel van gelykheid meer beantwoordende regelmaat te moeten vast (lellen, volgens welke de kosten van de Wisfelbank zullen worden gedragen door die geenen , tot welker jyzonder geryf dezelve is ftrekkende.
En heeft dien volgende de Raad voornoemd, inhereercnde, en voor zo veel des noods renoveerende, by deezen alle de refpective Keuren 2n Ordonnantiën op de Wisfelbank deezer Stad gemaakt en geëmaneerd, voor zo verre dezelve met de na te meldene nadere bepaalingen niet jitdrukkelyk zyn ftrydende, goedgevonden te ftatueeren, gelyk dezelve Raad ftatueert by deesen:
Art- t. Dat alle Penningen, waar van alhier, aa den 1 April eerstkomende, Wisfel zal geflooten worden, ten beloope van drie honderd Guldens en daar boven, en over zulks de waarde van alle de Wisf&brieven uit deeze Stad getrokken of ingetrokken wordende, wanneer dezelve waarde drie honderd Guldens en daar boven is belcopende, gelyk ook alle Koopmanfchappen, die van ouds en wel voor Anno 1790 in Bankgeld zyn, ofte wierden gekogt of verkogt, in de Wisfelbank deezer Stad zullen en zal moeten worden betaald, met uitzondering alléén van alle V; isfelbrieven en Asfignatien, uit deeze Stad op eenige Plaatfen binnen deeze Republiek getrokken wordende, ofte uit zodanige Plaatfen betaalbaar, binnen deeze Republiek getrokken ea al hier vernegotieerd wordende, op pene, dat de voorfchreeven. Wisfelbrieven en Goederen, die anders als ter Banke betaald zullen worden, voor kwalyk betaald zullen gehouden worden en daar en boven by ieder van de twee Contraventeurs, ten behoeve van de Stad, zal worden
verv



JAARBOEKEN, April, 179& 1399
verbeurd drie pCt. van het volle bedraagen van. J zodanige buiten de Bank gedaane betaalingen. \
2. Dat alle Wisfelbrieven, betaalbaar binnen \ deeze Stad, na verloop van drie Maanden na dato deezes, en dus na den 30 'Juny eers'ko- k mende, getrokken wordende uit Plaatfen buiten t deeze Republiek gelegen, alwaar de Wisfel op t deeze Stad van ouds, en wel vóór Anno 1790, / altyd in Bankgeld is gereguleerd geweest, mede in Banco deszer Stad zullen moeten worden betaald en voldaan, en zulks, niettegenftaande eenige C!aufu!«n, Stipulatien ofte Acceptatieri ter contrarie; op gelyke pene en verbeurte als by het voorig Artikel is bepaald.
3. Dat de betaaling van het gewoone PartyGdd a 3 Stuivers met den 31 deezer zal ophouden en in plaatfe van dien, met dén eerften April aanftaanden, voor alle Affchryvingen en Betaalingen, ih de Wisfelbank gefchiedende, voor den Affchryyer zal moeten worden betaald aan dezelve Wisfelbank eene halve Stuiver van iedere honderd Guldens die afgefchreeven worden, en dat de refpe&ive Reekeningen van een ieder, na de groote fluitingen in January ea July, zullen worden belast voor die onkosten over het gezamentlyk beloop van alle de Affchry vingen, door een ieder tusfehen de voorgaande fïuitmgen gedaan, zullende, wanneer dit beloop mét een gedeelte van honderd Guldens üitkoomt, van dat gedeelte niets worden gereekend.
4. Dat van nu voortaan alle dispofitien, ten beloope van honderd Guldens^ in de Wisfelbank zullen worden aangenomen en ten gelyken koste worden afgefchreeven, zonder dat daar voor by het inbrengen 6 Stuivers zal behoeven te worden betaald; doch dat van alle dispofitien, minder dan honderd Guldens bedraagende, by het inleeveren als te vooren zal moeten worden betaald 6 Stuivers.
Zzzz a Ge-
TEL)AM.
legh mirent 'en Wis* "elbank.



1400 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam*
Gearrefteerd den 30 en gepubliceerd den 3S Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
DANIËL BLEECKEE, Vt*
Ter Ordonnantie van voornoemden Raad,
F. J. PELLETIER. Rotterdam.
In eene Vergadering van Afgevaardigden uit onderfcheidene Municipaliteiten in Schieland,^ de 1 deezer gehouden, wierdt een befluit genomen, een verëerend kenmerk draagende van den geest, welke die Vergadering bezielde. Het behelsde eenige noodige endienftigefchikkingen, welke, ter aarmoediginge van 'sLands Zeedienst , met viugt zouden kutanen bewerkllelligd worden.
EXTRACT uit de Notulen deiVergadering van de Gedeputeerden , uit diverfe Municipalitei. ten in SCHIELAND, gehot*, den den eerjien April 1796.
De Notulen, enz.
De Commisfie, op Vrydag den 25 Maart laatMleeden, benoemd, doet Rapport, en is dien conform genomen de navolgende RESOLUTIE,
De Vergadering, overeenkomftig de Proclamatie der Nationaale Vergadering, reprefèntee-
reu-



JAARBOEKEN, April, 1796. 140»
rende het Volk van Nederland, volkomen over-: tuigd, dat de inftandhouding eener gedugte Zee- >. magt voor onze Republiek allernoodzaaklykst is,: en tevens doordrongen van het bezef der verpligting, op alle rechtgeaarde Vaderlanders leggende, om zo veel in hun vermogen is, de heilzame pogingen hunner Vertegenwoordigers te on-: derfchragen.
Overweegt, hoe aan den eenen kant een te rug zien op Vrouwen en Kinderen, vooral in deeze duure tyden, veele Zeevarenden en ande ren, die ongetwyffeld niet aarzelen zouden, hunnen moed en iever aan het Vaderland toe te wyen, thans van den dienst aan het zelve te rug houdt, als niet verzekerd zynde, dat eenige onderftand aan hunne Huisgezinnen, geduurende hunne afwezigheid, zal gefchiedén; en, hoe aan de andere kant ieder Ingezeten van Schieland, wieB de welvaart van dit Gemeenebest ter harte gaat, naar gelegenheid- verlangt, om zulks door daden te bewyzen, gaarne mildelyk en naar' zyn vermogen, iets zal toebrengen, tot het daarRellen van een Fonds, waar uit aan dé Huisgezinnen, der zich in den dienst begevenden, eenigen onderftand zouden kunnen gegeven werden, en fteld vast:
Art. I. 'Er zal, by Infchryving, het zy op daar toe te vervaardigen Lysten, het zy op aparte Biljetten, of by Fournisfementen in een gefloten Bos, ter keuze van de Deelnemers, ten fpoedigften, en, zo mooglyk, binnen veertien dagen, een Fonds worden opgericht, waar uit, door eene hier na te benoemene Commisfie, de uitgaven in de volgende Artikelen gemeld, zullen worden gedaan.
2. Aan de Vrouwen of Huisgezinnen, welker Mans of Vaders (dn- bf Opgezetenen van Schieland zynde) zich binnen de eerstvolgende zes weken, by het Departement der Marine, in Rotterdam refiderende, aangeven, zal, mits zy Zzzz 3 met
?OTCER3AM.
Re/el. ■er aan* noedi* %inge van
s Lands
Zee-
iienst.



Mos, NIEUWE NEDERLANDSCHE
Rotterdam.
Refol. ter aan-
moedi-
ginge
van
'j Lands Zeedienst.
met een Certificaat, door den Kaptein of eerften Officier, aan wiens Boord hunne Mans of Vaders zich bevinden, voorzien zyn, geduurende den tyd van zes Maanden worden uitgedeeld vyf Guldens per Maand, of iets meerder, naar mate de talrykheid of behoeftigheid des Huisgezins, ter beoprdeeling van de Commisfie
Onder In- en Opgezetenen van Schieland worden verftaan, de zodanigen, die zich, het zy met een Huishouding, of in dienst van anderen, een half Jaar, in het een of ander Ambagt, binnen Schieland hebben opgehouden, en zulks met een Certificaat van de Municipaliteit van zodanig Ambagt, kunnen bewyzen.
g. Aan ieder In- of Opgezeten van Schieland, welke zich zonder tusfehenkomst van Volkhouders of Wervers, by de Marine in Rotterdam engageren, en door een geteekend Biljet van de hoofdelyke betaÜDg, of den Officier, by wien zy dienst genomen hebben, zulks aan de Commisfie doen blyken, zal tot aanmoediging (buiten de uitgeloofde Premie van den Lande; worden betaald tien Gulden tien Stuivers.
4, 'Er zal ter befturing van dit Fonds eene Commisfie van vyf Perfoonen benoemd worden
5. De infehryvingen of Fournisfementen zullen in ieder -Ambagt by de Municipaliteit, of die van hunnentwegen gelast zyn, kunnen gefchieden.
tj. De betaling der Premien in Onderftandgelden, in Art. 2 en 3 gemeld, zal alle Dingsdagen, op eene daar toe door de Commisfie nader te bepalen plaats en uure, gefchiedén.
7. Omtrent de gedaane infehryvingen en fournisfementen zal, zulks door den deelnemer verkoken wordende, de ftipfte geheimhouding in acht genomen worden.
8. De Commisfie zal vermogen, met andere vergaderingen en particuliere Perfoonen over den haar toevertrouwden last te corresponderen.



T&ARBOEKEN, April, 1706. 1403
9. Deeze Refolutie zal tot bevordering van'RoTbet daar mede beöogde doelwit gedrukt en in terde Rotterdamfche Courant geplaatst worden. Dam.
En zyn, tot de Commisfie ter Beftuüring van dit Fonds benoemd: de Burgers
D. HOPPERS, te Hillegersberg. G. QUINT, te Bleyswyk. J. VROOMBHOUK, te Moordrecht. 'T. VONK, op de Cool-Cingel. J. SMITS Dz., te Schiebroek.
Aecordeert, voor zo veel het geëxtraheerde aangaat, met de Origineele Notulen , den 4 April 1790»
(Was geteekend,~)
CORNELIS SCHADER.
Eenige fchikkingen, omtrent de Stedelyke Poorten beraamd, en vervolgens door de Stemgeregtigde Burgery gefteld , wierden, omtrent het midden deezer Maand, daadlyk ingevoerd, ingevolge deezer
BEKENDMAKING.
HEIL en BROEDERSCHAP!
Naardien aan Wethouderen en Raden der Stad Rotterdam is gebleken, dat de Stemgeregtigde Burgery zich heeft geconformeerd met het Pra?advis van derzelver Gecommitteerden, betrekkelyk de Stedelyke Poorten, in hun Rapport, gedagtekend den 12 van February laatstleden.
Zo is 't, dat Wethouders en Raden voornoemd, hebben goedgevonden te bepalen en vast Zzzz*4, te



Botterdam.
Regl.
op de Stads Poorten
M04 NJEUWE NEDERLANDSCHE
te ftellen, gelyk zy bepalen en vastftellep hy deeze:
1. Alle de Stedelyke Poorten zullen geopend worden, des Zotners, van den 1 van April, tot den laatllën van September, des morgens ten half vier uuren; en des Winters, te rekenen van den 1 yan Odïober "tot den laatften van
.Maart, des morgens ten vier uuren, en weder op het Klinket gefteld worden, van den. 1 van April tot den jaatften van September, des avonds ten half negen uuren, en van den 1 van Ocïober tot den laatften van Maart, des avonds ten agt uuren; en zal eik Voetganger en Rydtuig, na dien tyd door de Poorten pasfeerende, het gewoone Poortgeld moeten betalen; terwyl niemand :naar dien alle vrydommen van deezen en dergelyken aart", by Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, zedert lang zyn opgeheven) van de betaling der Poortgelden bevryd zyn, dan alleen de zodanigen, die, volgends het oude gebruik, vooreenen zekeren prys, in het jaar, met den Poortier zullen zyn overeengekomen
2. Alle de Stedelyke Poorten zullen des avonds ten elf uuren gefloten worden; en zal niemand door dezelve kunnen pasfeeren., dan de geen die daar toe fpeeiaale permisfie van Wethouderen of van een derzei ven zal hebben bekomen , op den wet, zo als zulks gebruikelyk is geweest.
Alles' echter met deeze uitzonderingen: 1. De paslage door de Goudfche en Binnenwégfche Poorten zal, tot elf uuren des ; avonds, voor alle Voetgangeren, geheel vry blyven, zonder dat dezelve daar voor iets zullen behoeven te betalen; doch voor de Rydtuigen, benevens de Perfoonen inof op dezelve zittende, zo ook voor Paarden onder den Man, of aan de hand, zal aan deeze Poorten, op het K'inket
ftaan-



fAARBOEKEN, April, -495
ftaande, he? gewoone Poortgeld moeten ROTbetaald worden. „„,,-.. „ ter-
a Na dat de laatfte Volksfchuit van Delft Dm, ' zal aangekomen zyn, zal, geduurende den naat, aan de Delftfche Poort, eene wagt/ceg/. Seplaatst wezen, om de genen, die bege-^ de ren in de Stad te komen, of uit dezelve Stads te gaan, te laten pasfeeren, mids betalen-Poorten, de, ieder Voetganger drie Stuivers, voor een Paard onder den Man of aan de hand zes Stuivers, en voor een Rydtuig eene Gulden. , . , „ , .
o. De Pasfagiers, komende uit de Schuit, die ten half negen uuren van Delft vertrekt, zullen echter niet meer dan het gewoone Poortgeld behoeven te betalen.
4. Alle Poorten zullen des Zondags, voor den middag, open blyven; maar-des namiddags, van een tot zes uuren, op het Klinket gefteld worden; geduurende welken tyd, volgends vorige gewoonte, za'I moeten worden betaald:
Voor eenen Voetganger . i duit.
een Rydtuig, met een of
meerder Paarden, de Perfoonen op- of in bet zelve zittende, mede gerekend, 2 ftuivers.
— een Paard .onder den Man
of aan de hand . i ——
— een Karre met een Paard, I —— i— een' Kruywagen, . i
5. Kinders, onder de twaalf jaaren, zullen van alle Poortgelden, hoe genaamd, vry
AlleZweike bepalingen, by deeze gemaakt, sullen ingaan met den 1 van Mey aanftaande; en worden derhalve, voor nu als dan vernietigd, cd dus buiten werking gefteld, alle Keuren en Zzzz 5 Or-



Rotterdam, j
1406 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ordonnantiën , wegens de Stedelyke Poorten, voorheen gemaakt, voor zo ver dezelve met deeze ftrydig zyn.
Aldus befloten den 18 en afgekondigd van den Raadhuize der Stad Rotterdam , den 19 van April 1796", het tweede Jaar der -Bataaffche Vryheid, ten overflaan van de Burgeren, Adriaen Willem Beelaerts, Wethouder, Michiel Plemp, Dominkus Blankenheim en Francois Blor.del. Raden. '
In kennisfè van my, L. van O YEN, Az.
ZEELAND. Middelburg.
In onze berigten wegens het voorgevallene 111 de,Maanden January en February deezes Jaars (zie bi. 380 enz. en bl. 749 enz.) deeden wy verflag van zekere onder/telde onderhandelingen van Zeeuwfche Volksvertegenwoordigers mee het Franfche Gouvernement, «rekkende „ om dat Gewest aan Frankryk over te „ leveren, en met hetzelve te incorporee* „ ren." Uit Zierikzee was het fchrikwekkende gerugt na Middelburg overgewaaid, en alzoo ter kennisfè der Volksvertegenwoordigers van het Gewest gebragt. Eene Commisfie, tot het onderzoek van deeze zaak benoemd, deed op den
1©



JAARBOEKEN, April, I79S. ï4©7/
,o deezer verflag van haare werkzaamhe-* den; vertoonende tevens eenen^Concept.E Brfef aan den Raad der Stad Zierikzee,* fn welken de ongegrondheid des verfpreiden gerugts duidelyk wierdt ontvouwd en aangetoond, De Brief, door de Vergaderfnff der Reprefentanten van Zeeland goedgekeurd, en vervolgens verzonden zynde, was van deezen inhoud.
r PT IKHEID. VRYHEID, GE BROEDERSCHAP.
MEDEBURGERS!
Tllieder cordaat en onbewimpeld gedrag, het ^ gedrag van alle vrienden der waarheid, dop. Ulieden gehouden, waar door wy op den 29 JaMary 'deezes Jaars, op eene direéte en legale wvze wierden geïnformeerd, van de des tyds, S zo veel ophef verfpreide, en loopende geïhten, even of een zeker geheim Committé S e Vergadering zich zouden hebben fchuldig gemaakt ^aan eenige onderhandelingen met Senten der Franfche Republiek, om deeze Provincie als eea Departement van Frankryk in te Ivven, en by mislukking daar van, dezelve aan Engeland over te leveren, Ulieder gedrag ten onzen opzichte, wierd des tyds by ons, m al deszdfs waarde gevoeld, en de maatregelen, als toen by ons, ter zaake voorn, genomen, waren daar aan evenredig.
Vv v hebben by eene Misfive van den 30 January , en dus van daags na dat dit gerucht ter onzer kennisfè was gekomen, Ulieden op^eet voorlopige en gerustftellende wyze, alle die 1* fomatien gefuppediteerd, welke ons, zo var den oorfprong als verfpteiding daar van, toe!
Tiq-
EL-
:
I I



1408 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middel-
BURG.
Misfive aan de, Raad van Zie fikzee.
reeds bekend waren, en wy beloofden Ulieden door een volledig verflag van het onderzoek, het welk wy verder omtrent deeze zaak zouden laten doen, en, na den afloop daar van, aangaande de waar- of valschheid der sepretendèerj de onderhandelingen volkomen te informeren.
Ons Committé van Algemeen Welzyn, het .welk wy, by onze voorn. Refolutie, van den 30 January hadden verzogt en gequalificerd, om met dlen yver en vlyt, welke door het zelve m deezen bereids waren gedeployeerd, . en waar van wy reden hadden ons in het toekomende alles goeds te belooven, voort te gaan in het verder onderzoek deezer zaak, en van Hunheder bevind, ter bekwamer tyd. aan nns een behoorlyk Rapport in te zenden, heeft, óp den 5 deezer MaaDd hun Rapport des aangaande ter onzer tafel gebragt, en het.is uit dien hoofde, dat wy ons thans in ftaat bevinden, om onze belofte, by onze eerfte Misfive, aan Ulieden gedaan, completelyk te realifèren.
Alvorens wy overgaan, *m het refultaat van dit evengemeld Rapport aan Ulieden mede te deelen, moete wy vooraf zeggen, dat wy Ulieden zouden denken te beledigen, met te vooronderftellen, dat by Ulieden de gedachte zoude refideren, even of ons meergemelde Committé niet onzydig genoeg zoude geweest zyn om een onpartydig onderzoek na de waar- of valschheid van deeze onderhandelingen te doen, en even of dit Committé zoude gegeneerd zyn geweeet daar door, dat de Burger Virfor, die in deezen zo merkelyk fcheen te wezen gecompromitteerd aan het hoofd van het zelve was geplaatst, en het is hierom, dat wy Ulieden flegts als ten overvloede, moeten verklaren, dat het ons uit het gemelde Rapport is gebleken, dat de Burger Visjer, aan alle de deliberatie door het Committé over deeze zaak gehouden, geenzints heeft geparticipeerd.
Es



JAARBOEKEN, April, 179Ö, 1409
En als nu overgaande tot het Nfattaat van het .ft gemelde Rapport, gelieven Ulieden te wezen ge- v iDformeerd^ ^ ^ Committé, by derzelver Re-B folutie van meergemelde 30 January, allen en i een iegelyk had uitgenoodigd, om, t zy monde Se of fchriftelyk, te komen of te doen opge-1 ven alle zodanige informatien, als omcrent deeze y zaak aan hun mogten bekend zyn, m hel: tyd. r verloop van 8 dagen na de bekendmaking deezer Refolutie van ons Committé, niemand der geene, welke, zo te Zierikzee als te Vlisfingen, m Volks-Societeiten en particuliere Gezelfchappen, od <*me zo veel geruchts makende wyze, over deeze Pretenfe onderhandelingen, hadden doea elurnineeren, zich by het zelve, ten fine voorn, hebben vervoegd, dan, dat op den 4 February de Burger Coenraad Visfer Cz., Lid van onze Vergadering, zich by het Committé heeft gsaddresfeerd, met aanbod, om ouverture te geven van het geene hem bewust was, en het welk prefumtivelyk tot het gemelde gerucht aanleiding hadde gegeven; komende het door denzelven ge daan verflag hoofdzakelyk hier op neder ,, dat in de Maand November des afgeloopen Jaars, de Burger lAnge hem verzogt had, om, met de Burgers Jppelius, Sonsbeek en van der " Palm, een mondgeförek te hebben, het welk, door zekeren Franfchen Ingenieur, te Vlisüngen renderende, op eenen zeer ernftigen eö veel beloovenden toon, aan den Burger Sons" }„,6k was gefollickeerd; dat, deels de meuws'* gierigheid om te weten, wat deeze man zou? de hebben voor te dragen, en.anderdeels de toenmalige pofitie deezer Provincie, met relatie tot de toetreding tot de Algemeene Na" tianaale Vergadering , hem hadden geéngaeeerd, om de, door dien Ingenieur, zondet " eenige gegevene aanleiding verzogte conyerfa tie bv te woonen; dat deeze couverfatie tol »» * J „ twei
ELURC.
Ylisfive an den laad an Zie* ihzee.



MlD-
DELBURG.
Misfive aan dei Raad van Zierikzee,
sjio. NIEUWE NEDERLANDSCHE
ïi twee onderfeheidene maaien gehouden was* 3, dat de gefprekken van de zyde des lnpenieurs" „ in het algemeen liepen over het fchadelyke' *» eeDer Conventie, byzonder voor Zeeland en „ over het noodzakelyke van het nemen van ;„ tydige praïcautien, door het vragen van Fran„ fche protectie in het onverhoopt geval, dat '99 Zeeland*alleen wierd gelaten, terwyl verder „ alle zyne redeneeringen öp Commerciëele en „ Militaire fpeculatien en plans uitliepen, welke „ van dien aart waren, dat dezelve noch met de „ belangens deezes Lands, noch met de denk„ wyze der 1-erfoonen, die by het gefprek adfi„ fleerden, overeenftemdêu; dat zy, van hunne „ zyde, hier op dien Ingenieur hadden te ver„ ftaan gegeven, dat, by al dien dit Gewest, „ by eene onverhoopte fcheiding der Unie, al „ eens op zich zelfs mogt gelaten worden, dan „ nog de erkentenis van deszeifs Souvereiniteir. „ vast (bande, men nimmer van Frankryk iets „ anders zoude kunnen of willen vergen dan „ eene Militaire protectie tegen de verroderlvke „ aanflagen van Engeland, dan, dat men (poej, dig begrypende, dat meergemelde Ingenieur „ als mvidu, voornamentlyk, ten hoofdoogmer„ ke had, om zyne Militaire plans en vooruit-
zichten' fmakeiyk te maken alle verdere con* „ verfatie dadelyk was afgebroken, en, zo veef „ den Burger Visftr bekend was, door niemand
vervolgt; dat dgeze geheele zaak, daar mede 5, afgeloopen zynde, ja zelfs byna reeds aan de „ vergetelheid toegeweid, hy zich ten hoogden „ verwonderd had, wanneer hy van onzen des „ tyds extraordinairis Gedeputeerden Lambrecht,,/en. eene Misfive ontfing, vragende om eJu„ cidatien over onderhandelingen met eenen Fraa„ fchen Ingenieur Ferregeau gehouden, hebben„ de tot bylage een Extract uit de Secrete Re„ folutie van Hun Hoog Mogenden, waar by s, mentie wierd gemaakt van eene, door de Mi-
nis-



JAARBOEKEN, April, 1796* I4«i
nisters van den Staat te Pa&ys, aan den Grif" fier van Hun Hoog Mogenden gezondene Mis'* five, houdende directe accufatien van Onder\, handelingen, door een Secreet Committé in l, Zeeland, met de Franfchen Ingenieur Ferre-
seau aangevangen, ftrekkende om deeze Pro" vincie onder het Fransch Gouvernement te "brengen, en alzo verraderlyk van-de Repu" bliek af te fcheuren; dat dit Ontwerp, door, " het overhandigen van eene Memorie, van dien V Ingenieur aan den Uitvoerenden Raad, ont3 dekt was, dan welke dit Ontwerp terftond " had van de hand gewezen en den Ingenieur 3' van zynen post ontzet; dat hy Burger Visfer, ', op den ontvangst dier alleszints onwaarachti" ge berichten met den Burger Appeüus ter" ftond had afgefproken, om per retournerende " Bode, den brief van de extraordinaris Gede3' pureerden Lambrecht/en te beantwoiorden, en " daar by zo veele elucidatien nopens deeze " zaak te voegen, als de kortheid des tyds zou" de gedogen, waar aan ook door hun was '•! voldaan," zynde dit gedeclareerde, door den Burger Vis/er, geftaaft door het eenfiemmig getuigenis van de Burgers Appeüus, van der Palm, van Sombeek en l'Ange, zo als ons zulks is gebleken, uit de Bylagen, by het Rapport van ons Committé van Algemeen Welzyn, gevoegd, en welke Bylagen ten deezen opzichte grootendeels door den druk zyn gemeen gemaakt.
Dit is, Medeburgers! het eenvoudig maar tevens waarachtig verhaal van al het gebeurde, en van het geen zeer zeker aanleiding heeft gegeven tot het verfpreiden van, de zo dikwyls gemelde geruchten. Wy vertrouwen dat Gylieden reeds dadelyk zelve zult hebben befloten, dat i dit opgemelde, met geen. het minfte recht, met den naam van onderhandelingen kan worden beftempeld om deeze Provincie als een Departement van Frankryk in te lyven, nog ook niet kan gezegd
I
Mm«
DELBURG»
Misfive aan den liaad van Zie* ritzee..
j



MlDDEL-
j BÜ8.G.
Misfivè aan der Raad yan Zit fikzee.
f4,ia NIEUWE NEDERLANDSCrIE
zegd worden te wezen geëntameerd door zeke? geheim Committé uit ónze Vergadering met Agenten van de Franfche Republiek.
Wy voorzien Medeburgers! (en deeze bedenking was mede door ons Committé geopperd,
j maar ook door het zelve uit den weg geruimd) dat het niet anders zyn kan, öf de reflectie zal
-en vermag" ook eenigzints gemaakt- te worden, dat het verflag hier voren opgegeven, alleen gegrond is op het getuigenis van zodanige Perfoonen, weikef by de zaak zëlve zo aanmerkelyk waren geconeërneerd, en het geen dus in eenige opzichte als' fufpect zoude kennen worden aangemerkt; dan hier omtreüt heeft ons Committé, by deszeifs Rapport niet alleen gereflecteerd, dat. aan het zelve geen Judiciëel onderzoek was, of had kunnen worden opgedragen en dus geen rechterlyk vonnis in deeze door hun kon of vérmogt te worden uitgefproken, maar ons Committé heeft daar en boven zodanige argumenten gealleguëerd, waar uit aan ong, de valschheid en kwaadaarigheid der verfpreide geruchten conflnquantelyk is gebleken, ea waar van wy 'er eenige aan Ulieden eigen doorzichtig oordeel zullen opgegeven en ter befliefing overlaten.
Ten dien einde moeten wy begrnnen met van TJIieden te vertrouwen, dat Gylieden niet zult weigeren te admitteren eenen algemeenen regel, welke zelfs in rechten word aangenomen, en volgens welke op een getuigenis in een eigen zaak word regard geflagen, wanneer andere probatien defiëeren, en hec gedepofeerde, door arsdere bewezen, en door om Handigheden of uit den aart der zaake word gecorroboreerd, en dat deezen regel ten deezen van applicatie is, zal uit het hier volgende kunnen confteren.
In de ee.ite plaats komt hier in aanmeking het abfurde van het verhaal zelve, zo als men heeft kunnen goedvinden dat te verfpreiden, en hec geen niet minder .in zich behelsde, dap om
dee-



JAARBOEKEN, April t 179Ö. i4t3
deeze Provincie als een Departement van Frankryk in te lyven of aan Engeland over te leveren; nu is bet aan Ulieden, aan deeze gantfche. Provincie, ja aan de geheele Republiek bekend, wat door ons is gedaan en in het werk gefteld, om de toetreding deezer Provincie tot eene rtlgemeene Nationaale Vergadering te beletten en dezelve by haare Vryheid en Onafhangelykheid \ te behouden, en dit, om dat wy zulks meenden met onzen pligt en het belang deezer Provincie over een te komen, en wy vragen Ulieden, ja de geheele waereld, hoe zulk een denkbeeld is te confolideren met dat van een di.nembremenc van eene Provincie en met de overlevering derzelve aan Engeland.
Ten Tweeden, dat men Volftrekt gratis niet alléén,-maar zelfs valfchelyk heeft gezegd, dat een geheim Committé uit onze Vergadering deeze onderhandelingen zoude hebben geëntameerd, daar zulk een geheim Committé nimmer door ons is .benoemd of heeft geöxfteerd, en van alle Commisfien, zelfs ook van Secrete, in onze Notulen akyd conltcerd, en voor zo veel betreft de benoeming der Perfoonen, en wat aangaat het einde waar toe, terwyl in allen gevalle, de by ons geftrekte Commisfien na dea afloop daar van , niet alleen gewoon, maar ook verpligt zyn aarj ons Rapport te doen.
Ten Derden, dat alle de converfatien, welke tusfehen den Ingenieur Ferregeau en de hier voren opgenoemde Burgers hebben plaats gehad, en die nooit met den naam van onderhandelingen hebben kunnen beftempeld worden, zyn ontgonnen geweest door en op gereïtereerde inftantien van denzelven Ingenieur, en welke converfatien niet anders hebben ten onderwerpe gehad, dan de communicatie van eenige Commerciëele eri Militaire Plans, waar van hy zich veel goeds' voor zyn Vaderland en deeze Provincie beloofAaaaa tie;
VI10-
>8LIURÖ.
Mlsjlvè zan dén laad 'an Zie•ik&ee*



14H NIEUWE NEDERLANDSCHE
MlDDELBURG.
Misftvt aan dt
1 Raad van Zi
' rikzee.
de; zo als zulks aan ons uit de Bylagen en het voorn. Rapport volkomen is gebleken.
Ma eindelyk ten Vierden , dat het gebrek aan bewys voor dit zo Heilig als in zich zelf tegenftrydig gerucht, en zulks niettegenftaande de n openbare uitnoodiging daar toe door ons Committé, en het aanrnerkelyk tydvak, het welk verloopen is, tusfehen den 30 January en den dag van het voorn. Rapport, niet weinig afdoet, om de valschheid van het gerucht te corrobóreren en het zeKe te doen plaatfen op de Lyst van alle die haatelyke en zoutelooze vertelfels, welke door de bootheid verzonnen, en, door de logen veifpreid worden, om ten koste der braaffte en bekendfte Patriotten onrust in deeze Provincie te verwekken.
Wy vertrouwen Medeburgers! dat Gylieden bet gewicht en de vaiiditeit der opgegevene argumenten, ten betooge der valschheid en kwaadaartigheid der verfpreide geruchten in al derzelver uitgeftrektheid, zult hebben gevoelt , ten minften durven wy zeer gerustelyk aan Ulieder eigen oordeel overlaten, om dezelve naar waarde te appreciëeren.
Wy voorgons hebben ten minften geen zwarigheid gemaakt, om de Burgers Vis/er, van der Palm en Appelins, Leden van onze Vergadering by eene uitdrukkelyke en fatisfactione Refolutie te Juftificeeren, de verfpreide geruchten voor valsch en kwaadaartig te verklaren, en hier mede deeze geheele zaak te houden voor afgedaan; terwyl wy, ten aanzien van de Burgers van Sonsbeeck en PAnge. die, offchoon geen Leden onzer Vergadering, zynde geweest, des niet tegenftaande zo aanrnerkelyk in deeze zaak zyn betrokken geweest, en tot derzelver Juftificatie, in deezen, insgelyks geen zwarigheid maken, om te verklaren, dat de onfchuld deezer beide laatstgenoemde. Burgers, met betrekking tot de gepretendeerde onderhandelingen met Frankryk of



JAARBOEKEN, April, 1796, i^tj
Engeland, aan ons uit het meergedachte Rap- ^ port van ons Committé, ten vollen is gebleken, n Wy meeDen niet nodig te. hebben iets anders B; of verder hier by te voegen, of iets meer, te refiecteeren, aangaande de wyze der verfpreiding Zl van het gerucht zelve, als by onze Misfive van a den 30 January laatstleden is ter nedergefteld; l wy refereren ons toe deszeifs inhouden verkla-y ren u dat deswegens niets naders door ons Com- r mitté is opgegeven of als bewezen voorgedragen, en zulks vooral uit hoofde, dat de Burger Rofevelt Catteau gerefufeerd heeft, zodaaige nadere elucidaticn te fuppediteeren, waar uit misfchien iéts meerder, nopens dezelve verfpreiding zoude hebbe kunnen coniferen 5 doch waar omtrent wy niet nodig hebben geöordeeld verder onderzoek te laten doen, daar in allen gevalle volkomen evident is, dat het geen tot dit gerucht aanleiding heeft gegeven, zeer onfchuldig of aan de verkeerde by voegingen van anderen; welker oogmerken, wy liefst niet willen onderzoeken, is toe te fchryven. - Wy eindigen deeze met welmeenende dankbetuiging aan Ulieden, voor derzelver in deezen gehouden gedrag, waar in zo veele Vaderlands-, Waarheids- en Deugdtievende gevoelens hehben doorgefiraalt, en waar door wy in de gelegenheid zyn gelteld om met grond, tegen te kunnen fpreken zodanige invectives, welke ons'misdadig tegen ons zelve en tegen het Volk, het ■welk wy de eer hebben te vertegenwoordigen, •zoude hebben moeten maken, ingevalle van de gefundeerdheid daar van, eenigzints hadde kunnen con Reten. En hier mede zy Ulieden
HEIL en li HO E ü ERSC HAP !
De Provifioneele Reprefentanten des Volks van Zeeland. In het Hof aldaar te Middelburg den 12 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Aaaaa a Ter
[iö-
ELJRG.
lisfive an den ',aad in Zie-
ikzefi



I4iö NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDEL'BURG.
Ter aanmoediginge van 'sLands Zeedienst was de volgende Publikatie van i deezer ingericht.
GELIK HEID. V R I HEID. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
"T\e Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Zeeland, ailen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heit en Broedsrfchap ! nademaal van wegens de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, by derzelver Proclamatie van den 16 derafgeloope Maand Maart, zyn uitgenodigd alle geconüituëerde Magten, omme in hunne onderfcheidene betrekkingen, alles aan te wenden, wat in hun vermogen is, om de Bataaffche Jeugd aan te moedigen tot het nemen van dienst op 'sLands Schepen van Oorlog, en wy van onzen te wege niets willen onbeproeft laten, wat daar toe dienftig zoude kunnen wezen, ten einde zo veele kostbaare Kielen, die door eenen voorbeeldeloozen yver en werkzaamheid van het Committé tot de zaaken van de Marine, (waar voor de geheele JNederlandfche Natie aan het zelve dankbaar is) reeds in ftaat zyn gebragt, om Zee te kunnen kiezen, niet langer door gebrek aan Manfchap in eenen werkeloozen ftaat gehouden worden. Zo is het, dat wy hebben goedgevonden uit te loven, gelyk wy uitloven by deezen, als een handgeld of premie, eene fomme van ƒ 110 aan ieder bevaren Matroos, en van ƒ 90 aan elk en een iegelyk Jongeling boven de 17 Jaaren oud en tot den Zeedienst bekwaam, die voor of uiterlyk op den 14 deezer loopende Maand, zich vrywillig zullen willen engageeren als Matroos in den Zeedienst van den Lande, en zulks alles
bo-



JAARBOEKEN, April, Ï7fi6". 1417
boven zodanige maandgelden en gages, als van wegen» het Committé tot de zaaken van de Marine gewoon zyn gegeven te worden; kunnende een ieder dienst begeerende, zich adresfeeren aan het Zee-Comptoir binnen de Stad Vlisfingen, alwaar de bovengemelde premie zal worden betaald.
Terwyl wy al verder hebben goedgevonden te verklaren, dat zodanige Jongelingen, die tot dus verre in Wees-, Arm-, Diakonie- of andere Godshuizen zyn opgevoed, en de vereischte Jaaren hebbende, genegen mogten zyn omme insgelyks in den Zeedienst van den Lande zich te engageren, niet alleen de hier voren uitgeloofde premie in haar geheel zullen komen te genieten, zonder eenige korting voor zodanig Wees-, Arm-, .Diakonie- of ander Godshuis, waar in zy zullen wezen opgevoed, hoe ook genaamd, maar boven- dien, dat zodanige Jongelingen na het eindigen van hunnen dienst, indien zy zich wel en na behooren zullen hebben gedragen, en daar omtrent met een behoorlyke Acte wezen gemuniëert, ontflagen zyn van alle macht, authoriteit of gezag van die van de directie van zodanig Huis of Huizen, mitsgaders dat alle het geen zy zullen hebben geacquireerd, aan hen privatelyk zal toebehooren, zonder daar van eenig uit- of afkoop te moeten doen, terwyl in dien gevalle, van wegens deeze Provincie aan de directie van zodanig Huis tot dedomagement en fchadeloosHelling daar voor nog daar en zal boven worden betaald eensgevensgeld f 25 zonder meer.
En op dac niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, zal deeze alomme worden gepabliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is publicatie en affidtie te doen, mitsgaders in alle Wees-, Arm-, Diakonie- en Godshuizen in de refpective Steden en Plaatfen deezer Provincie, ten overflaan van één of meer Leden uit de Aaaaa 3 Mu-
Middelborg.
Pubh ten behoevevan
'sLands Zeedienst»



1418: NIEUWE -NEDERLANDSCHE
Middel- !
BURG,.
I
Evlunicip-iliteit aldaar , aas de Jongelingen veordca voorgelezen, en aldaar gt:jffigeerd. .
Aldus gedaan in de Vergadering der Provifioleele Reprefentanten van Zeeland, den i April 1796, het tweede Jaar der bataaffche Vryheid- '
(JVas geparapheerd,)
W. A. de BEVEREN, Vt.
Als een dienftigen maatregel, ten aanzien van vervreemdingen of van verpandingen van goederen en eigendommen, toebehoorende aan Bewerkers, Begnnftigers, Aanvoerders en daadlyke Deelneemers der plunderingen, in de Jaaren 3786, 1787 en 1780 in dit Gewest gepleegd, befchouwde men de fchikkingen, in eene Publikatie van 12 deezer beraamd.
G EL r K H E I D. V R T II E l D. BRGEDERSCHA P.
PUBLICATIE.
De Provifioneele Reprefentanten van het Volk tvan Zeeland , allen den geenen die deeze zullen zieu of hooren lezen, Heil en Broederfchap! doen te weten: dat wy vastelyk hebben befloten eene recht- en pligtmatige geflrengheid, onverhinderd omtrent de zulken te laten uitoeffenen, welke door hunne kwaade beraadflagen, dit Land op eene misdadige wyze op den oever van deszeifs bederf mogten hébben gebragt, en onder welker beftuur het zelve tot eene laagte



JAARBOEKEN, April, 1796. 1419
is gezonken, dat de vereenigde en ftandvastige pogingen van alle Ingezetenen, onder den Goddelyken zegen alleen in ftaat zullen zyn, cm het zelve-te redden, maar dat wy levens hebben gemeend, nimmer die grondbeginzelen van gematigdheid uit het oog te moeten verliezen, zonder welke de eendracht niet herfteld, en geene Maatfchappy op den duur gelukkig worden kan, om welke redèn de politieke maatregelen van voorzichtigheid, ten aanzien der Leden van biet Befluur, welke rret 'sVolks uitdruklrelyk vertrouwen by de. laatfte verandering van zaaken niet zyn vereerd geworden, zondereenig onderfcheid; in - het begin van het afgelopen Jaar genomen, door ons niet langer zyn verlengd, dan de omftandighedeu volftrekt fchenen te vorderen. "
Dan dat wy ons thans tot eenen anderen meer algemeenen maatregel genoodzaakt zien, om de Bewerkers, Begunftigers, Aanvoerders en dadelyke Deelnemers der plunderingen en geweldenaryen, van de Jaaren 17^6, 1787 en 1788, buiten ftaat te ftellen van zich door eene ftraffchuldige verkooping en verpanding hunner vaste Goederen aan de judiciëele gevorderde en'vervolgde fchadeloosftelling te onttrekken , welke een der gevolgen kan worden van de Corrimisfie door ons op den 30 December 5795 gedecer neerd, met de heilzame oogmerken om deez( gruwelen na te fporen, de fchuldigen bekend, en de valfchelyk verdachte van allen blaam ge zuiverd te zien.
Dat wy echter, verpligt om de burgerlyta vryheid onzer Medeburgeren door geene nieüwi politieke voorziening buiten noodzaak te belem meren, hebben gezorgd, dat geene andere dai fchuldige en fufpecfe Perfoonen, onder de be palingen der wet begrepen en deeze ook alli zonder onderfcheid van betrekking, op gelykei Aaaaa 4 voe
Middelburg.
■Pubh wegens het verv reemden van eigen* domuien , enz.
r 1
t :



i4«o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mm'
DELBURG.
Pubh i wegens het vervreemden van eigendommen , tpz.'
voet zouden worden behandeld, en mitsdien hebben goedgevonden te bepalen en te ftatueeren, zo als wy bepalen en ftatueeren by deezen, dat even als by Placaat van de Staaten deezer Provincie, van den 27 Juny 1776 is bepaald, ten aanzien der nulliteit van alle aliënatien en hypothecatien van onroerende Goederen, door infolvente Crediteuren biünen den tyd van vier weken , voor den tyd van hun faillisfement gedaan, zo ook het effect van alle aliënatien en hypothecatien van onroerende Goederen, welke daags na de Publicatie deezes, en vervolgends zullen worden gedaan, door alle Perfoonen, zonder on« derfcheid, welke voor den 1 January van het Jaar 1797 met eenige civiele actie voor hunne Competenten Rechter mogten worden vervolgd, wegens plunderingen en geweldenaryen, gepleegd jn den Jaaren 1786, 17S7 en 1788, of wegens eenige andere daden, tot de ftoring der publieke rust en de behering van 'sLands zaaken betrek» kelyk, en anterieur aan de verandering van zaa« ken, in het afgeloopene Jaar zal zyn en blyven gefufpendeerd tot na het geheel affpringen van de als dan geëntameerde aöie; ten dien effecte, dat by aidien de betrokkene by Eindvonnis moge worden gecondemneerd en zyne overige Goederen niet voldoende zyn om aan de gevallen condemnatie te voldoen, dezelve zal mogen werden verhaald op de vaste Goederen door hem gealieeneerd of gehypothequeerd, ten keuze van den Executant; wordende de gedaane aliënatien en hypothecatien van onroerende Goederen, nu voor als dan, in zo verre verklaard te wezen geannuleerd en vernietigd, als door dusdanig een geconderr neerden gefchied in fraude van zyne wet« tige Crediteuien.
Dat daar en tegen alle andere aliënatien en hytiec rie tegenftaande latere aanfpraak, omen Vettig en valide zullen worden befchouwd,



JAARBOEKEN, April, 1706. 1421
fchouwd, zo wel ten aanzien van allen den gee-1\ nen, welke vóór den 1 January 1797 nog merD in Rechten betrokken zullen zyn, als van deB zuIkeD die by Eindvonnis zullen worden vrygefproken.
En op dat niemand hier van ignorantie pretendeere, zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfe waar men gewoon is publicatie en affictie te doen.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter Vergadering van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Zeeland. In 't Hof aldaar te Middelburg den 12 April 1796, het tweede Jaar der Ba* taaffche Vryheid.
{JVas geparapheerd,)
C. VISSER, Cz.
(Onder flund,)
Ter Ordonnantie van dezelve,
(JVas get eekend,)
J. H. APPELIÜS.
Ook in deeze Stad betoonde men zynen yver ter aanmoediginge van 'sLands Zeedienst , blykende zulks uit het volgende
Aaaaa 5 EX-
[ir>
JRG.



DEL"1 BURG»
I4lp» NIEUWE NEDERLANDSCHE
EXTRACT uit de Notulen der Vaderlandfche Folks-Societcit binnen Middelburg in Zeeland.
Ordinaire Vergadering gehouden op Dings. dag den 5 April 1790» het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Notulen enz.
De Commisfie op laatstleden Vrydag by de Vergadering ten deezen benoemd, doet Rapport, fielt voor , en de Vergadering approbeert de volgende RESOLUTIE.
GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP.
r\e Vaderlandfche Volks-Societeit te Middel-LV burg in Zeeland, volkomen overtuigd dat het daarftellen en in Rand houden, eener gedugte Zeemagt, voor het welzyn en de onaf hangelykheid deezer Republiek onontbeerlyk is, aangevuurd door de Proclamatien onlangs by de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland en by de Provifioneele Reprefentanten des Zeeuwfchen Volks deezer dagen gearrefteerd, en tevens doordrongen van het bezef dat ieder Burger van JNederland verpligt is, om zo veel zyn vermogen toelaat de heilzaame pogingen der Volksvertegenwoordigers te onderichragen.
Overtuigd van de welwillendheid hunner Landgenooten, welke by de Zee opgevoed, niets meerder verlangen dan Neérlands Glorie, op dat aan onze Natie zo eigen Element te doen herleven, en den wrevelen en trouweloozen Brit, zyn te lang misbruikte heerfchappy der Zee te
be-



JAARBOEKEN, ï&JWf®??- -4»1
betwisten, en zo mogelyk te ontweldigen, ge-M voelende dat deeze dappere Naneven van den de onfleiffelyken Tromp, de kuiter, Zoit'man enBu andere Zeehelden, 'door niets anders van hunnen pligt aan het Vaderland, worde te rug gehouden, Kt aan door eene tedere en pryzenswaardige zorge ra voor vrouwen en .kinderen, omtrent welker lot de en bezorging geduurende hun afzyD, zy in eene sj ontmoedigende onzekerheid verkeren. Z Eindelyk zich verzekerd houdende van aeai kragtdadige medewerking hunner beminde Staden Landgenooten,- wier aller belang het is, dat eenmaal aan den altyd .trouwlcozenI Brit, zyne onophoudelyke Roveryen , zelfs in tyden van ftilic rust, tegen onze vreedzame Natie, ftrafloos gepleegd, vergolden., ea onze door hem, ftrydig met het regt der Volken, ingenömene bezittingen, herroverd en weder aan het Moederland gehecht worden, ftelt vast. '
Art. i. 'Er zal ten fpoedigften een F<"<nds worden opgerigt, -het welk eeniglyk dienen zal tot encourraïement en beioonirsg van die geenen , welke, zich in dienst van het Committé de Marine zullen'begeeven, om op 's Lands Vloot hunnen pügï aan het Vaderland te vervullen.
2. iéder In- en Opgezeten zal in dit Fonds kunnen deel nemen, voor zodanigen groote of kleine fom, als hy zal verkiezen, of zyne omftandigbeden toelaten, ten einde zelfs onze minvermogende Medeburgeren gelegenheid hebbe ,
- om hunne liefde tot hec Vaderland, en zucht voor deszeifs voorfpoed ten toon te fpreiden.
3. De infehryving of deelneming in dit Fonds zal gefchiedén op daar toe te vervaardige Lysten, zo op de Leeskamer der Sociëteit als aan de huizen der hier na te noemen Commisfarisfen, en zulks op zodanige dagen en uuren als dezelve by Advertentie in deezer Stads Courant zullen bepalen (zullende aan de Deelnemers, des
be-
L-
RG.
foL aken-
Lands
'X-
■mst.



MlD' DELBURG.
Refol. raaketi'
de
JsLand. ^Zeedienst.
14-4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
begeerende, quitantie voor hun gefourneerde worden gegeven )
4. Niet te min heeft ieder In- en Opgezeten, welke met wil bekend zyn, en ech tel-genegen is om het Vaderland en deszeifs belangen bevorderlyk te wezen, volkomen vryheid orn zodanige fom als hy ten dienlre des Vaderlands zal verkiezen af te zonderen op eene bedekte wyze aan een der Commisfarisfen te doen toekomen. '
5. Het invoegen voorfchreven op te rechteu Fonds zal geadminiflreerd worden door de natemelden negen Commisfarisfen, ten dien einde expresfelyk by de Vergadering der Volks Sociëteit gecommitteerd.
6. De benoemde Commisfarisfen zullen des gerequireerd wordende nopens de gedaane Fournisfementen de ftrikfte geheimhouding in agt neemen, en ten allen tyde aan de gezamentlyke Deelneemers, of gecommitteerden uit derzelver midden verandwoordelyk zyn.
7. Uit de invoegen voorfchreven ingezamelde Penningen zal aan ieder In- en Opgezeten, welke voor den 20 April 179e, een Man boven de 17 Jaaren oud, aan bet Committé de Marine refiderende te Vlisfingen, zal hebben aangebraac en aan Boord van een der 's Lands Schepen aldaar bezorgd, buiten en behalven de Premien door den Lande toegezegd, betaald worden voor een bevaren Matroos 10 Zeeuwfche Ryksdaalders en voor een onbevaren Perfoon 6 Zeeuwfche Ryksdaalders; welke extra Premie promptelvk zal voldaan worden door een der benoemde Commisfarisfèn, mits door een geteekend Biljet van de Hoofdelyke betaaling of den Officier, by wien zy dienst hebben genomen, van de aanneming en aan Boord bezorging behoorlyk blyke, welkt Biljet by de voldoening deezer Premie zal worden ingerrokken.
8. Alle zodanige In- en Opgezetenen, welke
zich



JAARBOEKEN, April. 1796. 1425
zich voor gemelden datum, op een der 'sLands Schepen in dienst begeven , zonder tusfehenkomst van eenige Wervers of Volkhouders, zullen de bovengemelde refpectïve Premie zelve genieten, mits van hun aan Boord bevinding behoorlyk doende blyken als boven, en zulks boven en onverminderd de fchoone Premien, door de Provifioneele Reprefentanten 's Volks van Zeeland, Dy derzelve Proclamatie belooft. Zo dat een bevaren Matroos voor Premie kan genieten ƒ 136:10 en een onbevaren Matroos ƒ 105:18 mits zich voor den 15 April i7y<5 in dienst begevende. •
9. Daar en boven zal uit het voorfchreven Fonds, tot meerder encouragement van die geen, welke lust hebben op 'sLands Vloot te dienen, aan de Vrouwen en Kinderen van de 18 eerst dienstnemende Burgers en Inwoonders deezer Stad en Jurisdiftie, dien welke gehuwd mogten zvn, en zich voor den 20 April aangeven, geduurende de afwezigheid van hunne Mannen en Vaders, worden betaalt een Gratificatie van zes Guldens per Maand, welke aan dezelve prompte]yk zal worden betaald. -
•o. De Commisfie zal vermogen wegens den aan hun vertrouwden last de nodige Correspondentie te houden, en zal tragten het daar heenen te dirigeeren, dat in alle Steden en Plaatlen binnen deeze Provincie dergelyke Fondfen wor-
deWordende* gemelde Commisfarisfen al verder sequalificeerd, om zodanige veranderingen in de Executie van dit Plan te maken, als zy ten nut« te des Vaderlands zullen vermeene te behoo-
li'. Deeze Refolutie zal , ter aanmoediging van andere Steden, in deezer Stads Courant worden geplaatst. Jn
MIDDELBURG»
Refol. raaken-
de
's Lands Zeedienst.



1426 NIEUWE NEDE'RLANDSCHE
Ingevolge Art, 5 van het voorfz. Plan zyn tot CotBrnisfarisfen benoemd de Burgers
A. J. SINCLAIR.
THOMAS HOCHART.
P. van GOTE.
P. HOEFMAN.
J. A H1GKEN.
JAN TAK.
C, J SERLE-
C. D. SCHANSMAN.
ANTH. ds WIND. x
Aldus befioten in de Vergadering der VólksSociëteit te Middelburg den 5 April 1796,11a
tweede Jaar der Bataaffphe Vryheid.
My Prefent,
J. A. HICKEN, Prefident, Abfefit Secretaris.
Niet vrugïloos was het bovenftaande Befluit, gelyk; blykt uit het volgende berigt ut deeze Stad, onder de dagteekening van 16 deezer.
„ Een aantal van niet minder dan 41 Manfchappen , voor den Zeedienst der Bataaffche Republiek, geduurende den tyd van flents agt dagen binnen deeze vStad geëngageerd, en de tyd van hun vertrek naar Boord op deeze dag bepaald zynde, vergaderden dezelve heden morgen ten 7 uuren, op de Leeszaal der Volks-Sociëteit, en wierdén aldaar op een Vaderlandse!) ont» byt onthaalt. Een uur later begaf zich
eene
Middelburg.



JAARBOEKEN, April, 1796. 1427
eene Commisfie uit de Commisfarisfen van: het Fonds voor de Marine derwaards:, ten einde gemelde Manfchappen op eene ftatièe wys naar Vlisfingen te geleiden, waar toe een aanzienlyk getal Leden van de Gewapende Burgery deezer Stad zich vrywülig hadden geëngageerd. Voor dat de Manfchappen uit het Societeits-huis vertrokken-, wierden zy door den BurgerKapitein Kakenberg , in de volgende Dichtregelen aarsgefproken.
Vaarwel, beftry den Britl wreek wreek uw Vaderland! Die dierb're Moeder zal in u haar Kindren groeten,
Haar teedre dankbaarheid zal u met vreug. de ontmoeten, Als gy haar Vryheids-vlag op Eng'lands Schepen plant. Doe 't woedend Albion voor uwe Sabels beevenl
Wees Ruiters, Zoutmans , Heins, vervloek de Slaverny! Zoo zult ge in 't Dagboek van der Zeeuwen daaden leeven, Zo blyft de Republiek door alle de Eeuwen vry.
Het welk met een herhaald Hoezee 3 leeve de Republiek! beantwoord wierd.
Hier na wierd de Marsch aangenomen in de volgende ordre, ,
|. De Stads Tambour Major, gevolge
vat
VIlDDEL-
BU&G.
1
I



1428 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
van 6 Tambours en 4 Pypers, benevens 6 Muziekanten.
2. Zes Officieren van de Gewapende Burgery.
3. De Gecommitteerde Commisfarisfen Serlé, Hicken, Hofman en Sinclair.
4. De aangenomene Manfchappen twee aan twee.
Wordende voorts de Trein opgefloten door een aantal Officieren, Onder-Officieren en Gewapende Burgers.
Na het doormarcheren vaa eenige der voomaamrte Straaten, begaf zich de Trein op weg naar Vlisfingen, wordende deze], ve buiten de Rammekens poort opgewagt door eene Commisfie uit het Corps ZeeOfficieren, en door hun begeleid naar het Zee-Comptoir, alwaar de Burger van Doorn, Lid van het Committé der Manneke bovengemelde Commisfarisfen voor hunnen Vaderlandfchen yver dank betuigde. Van daar begaf zich de geheele Trein naar de Kaay alwaar dezelve in een kring gefchaard, door den Burger Collonel Serlé in naam zyner Mede- Gecommitteerden, met de volgende aanfpraak wierden vaarwel gezegd.
BURGERS. MEDEBROEDERS, VRYWILLIGE VERDEDIGERS DES VADERLANDS!
pat ik Ulieden, zo uit naam der Com.
mis-



JAARBOEKEN, April> 1756. 1429
misfie, als van wegens een aantal braave MiöPatriotten, hartelyk vaarwel zeggen. delHebt Gylieden moeds genoeg om dei»»0' Republikeinfche Eer te gaan verdeedigen, en een fnooden vyand te bevegten, die altoos Ulieder, altoos onze vyand, de vyand der Vryheid, de vyand van ons Vaderland was. Gaat myne Medebroeders, be. vest den trouwloozen Brit, geleid, bewaakt en befchermd Neêrlands kostbare Kielen ; doet die aterlingen zien, dat de Naneven van den onfterfelyken de Ruiter, wiens geboortegrond wy heden betreeden, en nog met een dankbaaren traan bevogtigen; dat Gylieden, dat gy Zeeuwen, nog geen bastaarden van uwe dappere Voorgangers zyt. Dondert hem met uwe Cartouwen, tot dat hy het geroofde zal weder gegeven hebben , en om den Vrede bid. Gaat in de Mogendheden van Hem, die de Elementen gebied, de Winden tot zynen Wagen en Zeeën tot zynen Voetbank heeft, Gaat, ftryd, en keert zegepralend, met geplukte Eer-Lauwrieren, in Vrede tot ons weder; dan juichen wy U toe; zie daar de Verdedigers van ons Vaderland; zie daar die braave, dien. zich by het zelve hebben verdienftelyk gemaakt, en verwelkomen U met dien aangenamen blyden uitroep, waar mede wy heden van U fcheiden/wtwf de Vryheid! vivat de Republiek.
Na dat deeze Aanfpraak door herhaalde Hoeze's en leve de Vryheid, haat aan Bbbbb -te



Middelborg.
1430 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de Tyrannen! beantwoord was, wierden de Manfchappen in de gereed leggende Chaloupen ingefcheept en vertrokken naar de Schepen waarop zy befcheiden waren."
Vlissingbn.
. De Raad deezer Stad, het zelfde fpoor betreedende met andere Vaderlandfche Regenten en Burgers, om Jongelingen tot den Zeedienst aan te moedigen, nam een gelykfoortig befluit als dat van Middelburg, begreepen in het volgende
EXTRACT uit de Refolutien van de Provifioneele Reprefentanten (T der Burgerye van Fits fingen.
Zaturdag den 9 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
js na deliberatie goedgevonden en verftaan te x arrefteeren, gelyk gefchied by deezen, dat aan de Vrouwen van zes bevaren Matroozen, Inwoonders deezer Stad zynde en zich ten dienfte van 'sLands Vloot engagerende, geduurende deeze Campagne (ten ware den Oorlog vroeger kwame te ccsfeeren) uit Stads Kas zal worden toegereikt eene fomme van ƒ1:10:- 's weeks ieder.
Wyders dat aan ieder der drie Weeskinderen, welke zich reeds alhier ten dienfte van den Lande ter Zee hebben geëngageert, als een blyk van de goedkeuring deezer Vergadering, al mede
uit



JAARBOEKEN, April, 1756, 1431
uit Stads Kas zal worden uitgereikt eene fomma ^ van twee Zeeuwfche Ryksdaalders, welk geld < zal worden gefteld in handen van zodanige Perfoonen, aan welke de directie over deeze Jongelingen is toebetrouwd.
En eindeling, dat op den zelfden voet, eene gelyke fomme van twee Zeeuwfche Ryksdaalders zal worden betaald aan ieder Jongeling in Stads Armhuis geülimenteerd wordende, welke zich nog ten dienfte van 'sLands Vloot zal engageren en by de Marine worden geaccepteerd.
En zal Extract deezes &c.
In kennisfè van my als Secretaris, (Was geteekend,~)
L. C de FREYTAG.
Zierikzee.'
In de openbaare Nieuwstydingen las men, onder de dagteekening van 16 deer zer, het volgende berigt.
Na dat, in de gepasfeerde week, de Poblikatie der Provifioneele Reprefentanten des Volks van Zeeland was afgekondigd , waar by aanzienlyke Premien en verdere voorrechten werden uitgeloofd, ©m de Ingezetenen aan te moedigen tot het dienst nemen op 'sLands Vloot, had zulks ten gevolge, dat aanftonds eene vrywillige infchryving werd geopend, waar op zeer rasch, door een aanmerklyk aanBbbbb a ta?
rLISSlN«
ien.



Zierikzee.
1432 NIEUWE NEDERLANDSCHE
tal weldenkende Ingézetenen deezer Stad , rhildelyk werd ingeteekend, ten einde dit héilzaam oogmerk door nog meerdere giften te bevorderen; terwyl de Stedelyke Regeering drie Leden uit hun midden committeerde . om hier aan de noodige executie te geven. Dit alles had ten gevolge, dat binnen den tyd van zes dagen een aantal van niet minder dan 48 wakkere jonge Mansperfoonen, zo uit de twee Stads Weeshuizen als andere Perfoonen, zich vrywillig engageerden in 'sLands Zeedienst. Dit aanzienlyk renfort bevindt zich reeds op 's Lands Schepen, by het Departement van de Marine, te Vlisfin. gen, alwaar dezeiven met genoegen zyn ontvangen, op flegts eenige weinigen na, welken door lighaamsinconvenienten, tot 'sLands dienst ongefchikt geoordeeld werden Zyn de genomen maatregelen in alle de Steden en Diftridten in ons Vaderland, overal van die gewenschte uitwerking , dat ieder derzelven, naar mate zyner voikrykheid, zo veele Manfchappen'oplevert, zal voor zeker 'sLands Vloot eerlang van de noodige Manfchappen ryklyk voorzien n."
U T R ECHT. Utrecht.
Onder de dagteekening van 24 deezer vernam uien van hier het volgende vernaai.



JAARBOEKEN, April, 1796. 1453
„ Op Vrydag den 22 deezer zag men van de wallen en cingels deezer Stad, een dikke damp opgaan, zuid oostelyke zyde verre boven Zeist; veele Ingezetenen meen. den een heftigen brand te kunnen befpeuren, dari heden verneemd men dat hec een zwaare heidebrand is geweest, die by het bosch van Leusden, tusfehen Donderdag en Vrydag is begonnen en van daar is voortgeloopen tot voorby Driebergen en Zeist, tot naby het Huis ter Heide; zynde dezelve brand gefluit boven het Huis ter Heide» tegen over de plaats van den "Heer van Tuil van Serooskerken, aan den breeden weg die van hier naar Amersfoort loopt. In de blusfing van den brand hebben de Opgezetenen van Zeist zich byzonder gekweeten; meer dan honden van dezelve begaven zich met fchoppen en fpaden naar den brand, aan hun hoofd hebbende den Schout van Zeist Woutet van Dam, en den Secretaris van Zeisi Willem van Dam. De Zeistenaars mei hunne fchoppen en fpaden groeven d« Heide los, en keerden de plaggen om, terwyl andere met fparretakken, de vlarr uhfloegen; en dus ftuitte men den branc op bovengezegde plaats. Het fparreboscl van Zeist heeft veel gevaar gelopen, er zo voor den weg de vlam niet gedoof was, zoude het fparrebosch van den bo vengenoemde Heer in brand geraakt zyn De blusfers wierden door den Heer vat Zeist en andere verkwikt, door hun wa Bbbbb 3 Sen<
U-
IRECHT
[ l t
l



u-
TRECffl
1434 NIEUWE NEDERLANDSCflË
gens met bier toe te zenden; het was •reeds naby middernacht tusfehen Vrydag en Zaturdag, toen men zeggen kon het vuur meester te zyn 'Er zullen waarfchynlyk meer dan 35 honderd morgen zyn weg gebrand, alzo het vuur tot naby Amersfoort zich Vcrfpreid had; 'er is ook in die lengte en breedte zeer veel eikenhout, dat in de gepasfeerde winter gehakt, ea op myten gefteld was, door deezen brand verteerd géwordén."
FRIESLAND.
Leeuwardsn.
In het begin deezer Maand wierden, van wegen Reprefentanten van het Volk van Friesland, twee Publikatien afgekondigd; behelzende de eerfte, kennisgeeving aan de Volke, dat, by voorread , de gewoone en buïtengewoone belastingen op den gewoonen voet zouden geheven worden; de andere een verbod omtrent het hebben en houden van Schietgeweeren; zyn« de de laatfte van den volgenden inhoud.
VRYHEID. G E L T K II E I D.
PUBLICATIE.
TT\e Reprefentanten van het Volk van Friesland, allen den geenen die deezen zullen zien ofte hooren leezen, Heil en Broederfchap! doen t£ weeten:
Dat
/■



JAARBOEKEN, April, 1796, 1435
Dat aan ons ter Vergadering zyn binnen gekoomen herhaalde klagten, van het Committé van Waakzaamheid Provinciaal, refideerende te Leeuwarden, hoe kwalyk gezinde, en de orde van deeze tegenswoordige zaaken ongeneegene menfchen, van tyd tot tyd hebben weeten magti« te worden Geweeren, alleen gefchikt tot het Militaire, en dus zeer waarfchynlyk niet met een oogmerk, ter verdediging van Vryheid en Vaderland, maar met verdervelyke oogmerken, tot opftand en wederftrevinge van de Provifioneele Conftitutie, thans plaats hebbende; waar in wy geöordeelt hebben te moeten voorzien, voor al, daar de tegenswoordige tyden zo veel oplettenbeid vorderen voor de rust en zekerheid des Vaderlands, gelyk voorzien door deezen. Statueerende dien tén gevolge: dat een ieder, welke geen Lid van eene erkende Schuttery, of Exercitie-Genootfchap is, bezittende een of meer Geweeren , gefchikt om een Bajonet op te kunnen ftellen, of met een ander dan houten Laadftok voorzien , verpligt zal zyn gemelde Geweer, of Geweeren.. ter hand te ftellen aan het Gerechte van het Diftrict,, waar in hy woond, binnen drie dagen na Publicatie deezes, daar op hebbende doen graveeren zyn Naam, of voorzien hebbende met zodanigen teken, als hy ter onderfchei dinge van anderen zal nodig achten; welke Geweeren, i'daar nevens gaande een Lyst van de Perfoonen, welke dezelve hebben overgebragt] de Gerechten binnen drie weeken zullen moetet overleveren in handen van onzen Ammunitie meester binnen Leeuwarden, om aldaar bewaar te worden, ter tyd en zo lange de reden vat bet emaneeren deezes zal zyn weggenoomen. Ei ten einde zulks des te beter zal worden geëffec tueerd, zo gelasten wy by deezen alle Rechte ren en Jufticieeren, aan deezen door een goe< toeverzicht, de hand te houden, en den tegen ftrever of de tegenftrevers te doen overfchryve Bbbbb 4 aa
Leeuwarden.
Tubl* makende
Schiet' geweeren*
1 1
i 1
l
ii '



1436 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
PuhL raakende ■ Schietgeweerren*
A. A. BAKKER, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve,
CORN. GODSCHALK.
Twee Brieven lieten de thans fungeerende Reprefentanten van het Volk van Friesland ean de Nationaale Vergadering afgaan: de eene liep over den Burger J. L. Hüber, de andere over den Burger E. M* van Beyma, beiden tot Leden der ge-
mel-
aan den Procureur Generaal deezer Landfchappe, ten einde door dezelve Criminaliter als Oproermakers te worden geacïioneerd, want wy dit alles tot veiligheid van onze goede Ingezetenen alzo hebben gemeend te behooren; uitfluitende echter van deezen de Geweermakers , ten einde de vrye Negotie in dit opzigt niet zal worden verhindert, onder die bepaling, dat, om ook in deezen misbruik voor te koomen, de Geweermakers gehouden zullen zyn, binnen drie dagen, na Publicatie deezes aan 't Gerechte, waar onder zich bevinden, aan te geeven, hoe veele Geweeren zy in gereedheid hebben, van tyd tot tyd gereed maaken en verkoopen, met uitdrukking aan welke Perfoonen.
En op dat niemand hier van onkundig zy , zal deeze alomme worden afgekondigd en aangeplakt , waar zulks te doen gebruikelyk is.
Gegeeven te Leeuwarden den 4 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.



JAARBOEKEN, April, 1796. H37
melde Vergaderinge verkooze. Zonder ons ] tot de gefchillen, welke daf Gewest in deezen tyd verdeelden, in te-laaten, plaatzen wy dezelve ingevolge van ons plan, om al wat over de Gefchiedenis van deeze onrustige dagen eenig licht kan verfpreiden, in onze Verzameling in te lasfchen.
GELTKHEID. VRYHEID, BROEDERSCHAP.
De REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND, aan de NATIONAALE VERGADERING, reprefenteerende het VOLK van NEDERLAND.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland, hebben met niet weinig verwondering vernoomen, dat by zommige Leden der Nationaale' Vergadering, eenigen twyffel was ontftaan, als of zy, door het doen overzenden van de Lyst der verkozene Reprefentanten tot de Na' tionaale Vergadering, by eene bloote en eenvoudige Brief van de Commisfie, waarneemende de zaaken van het Collegie, gehouden moesten worden de voorziening, bevorens tegens den Perfoon van Joh. Lamb. Huber gedaan, en ter kennisie van het Committé Provinciaal van Waakzaamheid in Holland ten fine van executie toegezonden, te hebben ingetrokken.
Zy haasten zich, voor zich en voor het geheele Volk van Friesland, in welks naam zy d« Eer hebben te fpreeken, te verklaaren, ten plegtigften: dat de Burger J. L. Huber onder de beviglte fufpicie en prefumtie ligt, vaa tot on-
LEEUWARDEN.



1438 NIEUW E NEDERL ANDSCHE
Leeuwarden.
Misfive aan der, Nat. Verg. over J. L- Huber.
dermyning der Nationaale Vryheid te hebben geconfpireerd, èof& geweld van Wapenen zyn Vaderland en Commictenten, te hebben willen onderdrukken, en den Minister der Franfche Republiek in den Hage refideerende, door valfche en bedriegelyke voorwendzels, van de geestgefieldheid des Volks in ons Gewest te hebben getracht te furprenneeren.
Dat hy daarom, en om andere reedenen, die het als nog niet raadzaam is om te divulgueeren, is opgeroepen geworden ter verantwoording door zyne Committenten, ten einde hem, alvoorens in de handen der Juftitie over te leeveren, te hooren in hunne Vergadering, wat hy ter zyner verdediging mogt hebben in te brengen.
Dat hy daar aan niet hebbende geöbtempe* reerd, het Committé van algemeene Waakzaamheid in Holland in onzen naam, door hèt Committé Provinciaal van Waakzaamheid in Friesland is verzogt en gerequireerd geworden, om zich van denzelven Perfoon, als hoogst gevaarlyk en zeer fufpeót, te verzeekeren, ten einde alzo ca Friesland te worden overgevoerd, en aldaar ter zaake voorfchreven te worden te recht gefteld.
Dat deeze orders, door dien de voorfchreeven Perfoon, zich door eene tydige vlucht aan deeze voorziening en maatregel van zekerheid onttrokken had, nooit zyn ingetrokken geworden, en als nog ten fterkften worden geinhereerd, en zulks te meer, om dat dezelve Perfoon zich niet ontziet, om door heillooze machinatien, waar van de menschlykheid en ware Vaderlander moet yzen, als nog tegen zyn Vaderland en 's Volks Vryheid te confpireeren, waar van de on wraakbaare bewyzen in onze handen zyn.
Om alle welke reedenen zy Reprefentanten, als zelve de beste uitleggers hunner intentie en woorden zynde, verklaaren dat, en het heil van het Land, en de eer van het Friefche Volk en de gemanifesteerde intentie van het zelve vorderen,



JAARBOEKEN, Afrij, i7q<5, 143$
ren, dat die voorziem'nge en maatregelen van zekerheid, reeds op den 12 Maart en vervolgend tegen denzelven Perfoon genoomen, noch door] ons, noch door ons Provinciaal Committé zyn ingetrokken, en buiten effect gefteld, en ook niet vermochten ingetrokken en buiten effect gefteld te worden.
Dat die noodzakelyk gewordene voorziening in Friesland geweest zynde van eene publieke notó riteic, en in dè Nieuwspapieren daarom in der tyd geïnfereerd, alzo ook ter kennisfè van alle! Kiezers in Friesland is gebragt geworden: weshalven de uitgebragte keuze, door de meerderheid der Kiezers in het Diftrict, Harlingen, is nul en van zelve vervallen, en wy van dag tot dag zyn wagteude geweest uwe orders, om eene nieuwe verkiezinge daar te doen gefchiedén, ter zaake van de voorfchreeven keuze, die notoir als nul en van onwaarde by ons is gehouden.
En dat men ook in geenen deele onze approbatie op de keuze, van f. L. Huber behoord af te leiden uit den Brief van onze Commisfie, waarneernende de zaaken van het Collegie, waar van hy tnisfebien drager is, vermits zodanige geflotene Brieven aan allö de Kiezers Vergaderingen waren gèdepecheerd, zonder opfchrift, tea einde naar de gedaane (gefupofeerd wettige) verkiezing, met des verkoozenen naam te worden ingevuld, in welke Misüve onze Commisfie, met de expeditie, van liet geen ter üitvoerieg uwer beveelea in deezen vereischt wierd, fpeciaal belast , om te beter aan haaren last te voldoen, de verkoozene Perfoonen, zonder derzelver verkiezing te wee ten, uitnodigde, om ten fpoedigften zich te willen vervoegen naar den Hage.
Wy haasten ons dus, Burgers Reprefentanten! om van het één en ander de Nationaale Vergadering kennis te geven per expresfe, ten einde dezelve niet- door ignorantie van alle deeze zaaken op abufive en infidieufe voorgeevens van
den
Leedwar'.
)en.
Misfive aan den Nat. ^erg. )ver J. L. Hujer.



Leeu»
war» bek.
1440 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den Perfoon van J. L. Hubcr mogten befluiten om denzelven te admitteeren. Door de presfan' ce van den tyd, hebben wy ons op heeden ten aanzien van de keuze op den Perfoon van E. M. van Beyma gevallen, niet kunnen verklaaren; doch refereeren zulks met den eerften Courier.
Onder toebede van Heil en betuiging van Broederfchap, verblyven wy
De Reprefentanten van het Volk van Frieslend,
{JVas geparapheerd,)
S. HARKEMA, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve,
(_fVas geteekendf)
CORN. GODSCHALK.
Leeuwarden den 10 April 1796, het -tweede yhar der Bataaffche Vryheid»



JAARBOEKEN, April, 1796. 1441
GELTKHEID. VR T H E I D. BROEDERSCHAP.
De REPRESENTANTEN van het VOLK van FRIESLAND, aan de NATIONAALE VERGADERING, reprefenteerende het VOLK van NEDERLAND.
T7olgens het gemelde in onze Misfive van den v 10 deezer, dat wy met den eerften Courier ons zouden verklaren omtrent de keuze van E. M. van Beyma, als tweede Plaatsvervanger tot uwe Vergadering, brengen wy by deezen ter uwer kennisfè, dat gemelde E. M. van Beyma, als onze Afgevaardigde by Hun Hoog Mogenden zich niet ontzien heeft; om, tegens onzen uitdrukkelyken wille, derzelver Vergadering te verlaatcn en naar hier te retourneeren, zonder nogthans eenig Rapport van zyne verrichtingen, noch eenig verflag van gebeurtenisfen, die zulk een ongepermitteerd gedrag in een eenigzints verfchoonlyk daglicht zouden kunnen plaatfen. aan ons te hebben gedaan , maar zelfs zonder ons eenige kennis van den ftand der zaaken in zyne betrekking te geeven; vervolgens met de geweezen Leden onzer Vergadering is uitgeweeken uit deeze Provincie, en daar door zynen po6t, als Secretaris van onze Commisfie, waarneemende de zaaken van het Collegie, mede heeft verlaaten, zonder eenige legaale voorkennisfe; al waarom wy ons genoodzaakt hebben gevonden, tegens deezen Minister alle middelen van voorziening te werk te ftellen, waar van wy de presfantfte hebben daargefleld, zynde van hem van zyne post als Secretaris, om het fchenden van zynen Eed, te dimitteeren, en hem te verklaaren in dezelfde termen te vallen, waarin wy, by Publicatie van dén 33 February, eenige gewee-
Leed warden.



Leeuwarden.
Misfive aan de, Nat. Verg. over E. M. v. Beyma,
1442 NIÉUWE NEOERLANDSCHE
weezene Leden onzer Vergadering en den Griffier derzelve, hadden gedeclareerd.
Nier tegenflaande dit pligtverzuim, verkiest men denzelven als Plaatsvervuller tot uwe achtbaare Vergadering 1 wy zouden oordeelen aan on« ?zen pligt, aan 't Volk van Friesland, aan dat van Nederland verfchuldigd, te kort te doen, wanneer wy dus niet ter uwer kennis bragten 't gedrag, verders door denzelven gehouden. Niet alleen is hy onbefchaamd genoeg geweest, de bovengeflelde waarheden te lochenen, maar beleedigt met dé haatelykfte uitdrukkingen ons, en in ons 't braave Volk dat wy vertegenwoordigen; doch wy zouden denken dat wy aan de achting van Ulieder Caracler en aan ons zetven verfchuldigd te kort deeden, zo wv niet enkel aan uw doorziend oordeel ons refereerden.
Beoordeelt dus, Burgers Reprefentanten! de nevensgaande Copia Misfive, en wy twyffelen niet, of Gylieden zult erkennen, dat wy aan de Friefche Natie verpligt zyn om alle die verdere maatregelen tegens deezen onwaardigen geweezen Minister te werk te ftellen, die wy tot bewaaring der rust en Vryheid, en tot maintien vaö onze gefchonden eere, (waar in onze Committenten moeten deelen,) zullen nodig oordeelen.
Wy kunnen dus denzelven niet waardig kennen om ooit als Lid in uwe achtbaare Vergadering zitting te neemen: waar toe zyne verkiezing hem de gelegentheid zoude kunnen geeven, wanneer dezelve voor wettig zoude kunnen worden erkend; doch wy verwagten, in volkomen vertrouwen op uwe onpartydigheid, dat Gylieden naar overweeging deeze, eene ftemrr.ing ■waar zodanig Perfoon kon verkoozen worden, niet van waarde kunt houden; en zien ingevolge hier van Hwe order, om eene nieuwe verkiezing te laaten doen, te gernoet.



JAARBOEKEN, April, 1796* 1443
Onder roebeede van Heil en betuiging van ] Broederl'chap, verblyven wy v
i
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
{Was geparapheerd,)
S. HARKEMA, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve,
(Was geteekend,)
CORN. GODSCHALK*
Leeuwarden den 12 April 1796, het tweed»
Jaar der Bataafjche Vryheid*
De bedoelde Misfive, in de voorgaande Maand door E, M. van Beyma aan de Reprefentanten van het Volk van Friesland gezonden, was van den volgenden inhoud.
Misfive van E. M. van BEYMA, aan de Reprefentanten van het Volk van Friesland.
BURGERS!
Gister kwam my in handen een ftuk van dés volgenden inhoud:
Geêxtraheert uit het Refolutie-Boek der Reprefentanten van het Volk van Friesland.
Door onze Commisfie van Waakzaamheid en Correspondentie gerapporteerd zynde, dat • Ccccc Eduard
-,REt>
7AR-
>eh.



1441 NIEUWS NEDERLANDSCHE
Leïo-
WAR DEN»
Misfive van E. M v. Beyma aan de Repref, yan Friesland.
Na de IfcÜ'Hir van deeze en meer diergelyke ftukken, is het zeker voor een oprecht VarterJander onmooglyk, om de daar aan vrywilJig deel hebben ien den eernaam van Burgers toe te kennen; doch daar ik gaarn gelooven wil,
dai
Eluard Marius vaa Beyma, zich met en be« nevens de voortvlugtige gewezene Reprefentanttn te O ramingen was ophoudende, en alzo zyneu post als Secretaris van 'e Commisfie, waarnemend de zaaken van het Collegie trouwloos verlaaten hebbende, zonder eenige legaaJe voorkennis van deeze Vergadering; zo is,overeenkomftig onze Refolutie van den 24 February laatstleden, en onze Pubücare van daags te vooren, goedgevonden en verft:an, den Burger E M. van Beyma te dimitteeren van zynen post als Secretaris van onze Commisfie, waarneemende de zaaken van het Collegie, gelyk dezelve daar van wordt gedimitteerd by deezen , en door óeeze zyne verwydering moet worden geacht tegens zynen Eed en pligt te hebben gehandelt, ea zich dus het vertrouwen, het welk de Natie op hem gefteld hadde, onwaardig te hebben gemaakt.
En zal Extract deezes worden overgebragï aan onze Commisfie. w arneemer.de de zaaken yan het Collegie tot haare informatie.
Aldts gerefolveerd op het Landfehapshui® binnen Leeuwarden, den 2 Maart 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Accordeert met voorfchreven Boek,
In kennisfè van myj,
(JVas getfeekend,")
, B. A. SNOEK,
Commis ter Secretarie.



JAARBOEKEN, April i 1796. 1445
dat de meerderheid der wettige Leden Uwer j Vergadering, door de minderheid , geholpen ^ door een aantal Leden, die met verzaking en r verloochening van de Oppermagt des Friefchen Volks, en dus op de wederrechtelykfte wyze, 1 in de Vergaderzaal van de Vertegenwoordigers van dat Volk zyn binnen gefchopt, overheerd i is, zo heb ik (fchoon aan uwe Vergadering ] èü haare handelingen geene de minfte wettig. « heid toefchryvende,) gemeend, u in deeze waar. , fchynlyk myn laatfte Brief aan Ulieden den naam van Burgers te moeten geeven.
Ontftelt 11 niet, Burgers! dat een oprecht Vaderlander, dat ik, die nooit te vreden geweest ben , met my zelf weldenkend te noemen, maar die door daaden onophoudelyk getracht heb te töonen, om onder de'weldoende te behooren, u zeg, dat ik één waarheid iri het boven geinfereerde Ruk gevonden heb; het is geen waarheid, Waar door iemand in zyn Eer bewaard, waar door de laster beteugeld, of waar door gy (ik fpreek van de meerderheid) in uwe heilloze bedoelingen eenigzins belemmerd wordt. Gy zegt flegts, dat ik hier ben, (en dit is waar), ten einde gy door eene zamenvoeging van leugenen daar mede, ware het mooglyk, het Friefche Volk zoudt bedriegen; het Friefche Volk, Burgers.' welks vertrouwen Gylieden op valfche en volftrekt onwaare gronden fchaamteloos zegt, dat ik my onwaardig heb gemaakt, dat Volk is het, welks vertrouwen ik altoos getragt heb, my waardig te gedragen, met dat gevolg, dat ik het zelve beftendig, op eene my vereerende wyze, zo zeer, misfchien meer dan iemand uwer, tot op dit ogenblik genooten, en ik houde my des verzekerd, behouden heb; zonder iemants tegenfpraak Lid van het Committé Revolutionair, buiten, Ja zelfs tegen myn verlangen, in twee der gewigtigfte en werkzaamlte Mjnisterieele Ccccc a Pos-
.EEU-
7AR»
Misfive 'an E. \l, v. üeyma tan de lepte/. <an friesland.



I44<5 NIEUWE NEDERLANDSCHB
3Leeü-
WAR-
ben.
Misfive van E. M. v. Beyma aan de Reprefi van Fries, land.
Posten geplaatst geweest, door negen tienden» gedeeltens des Volks in het Diftrict. van Franekeiadeel tot Rtprefentant van het Volk van Friesland verkoozen te zyn. Zie daar, Burgers (noest ik nier zeggen? Dwingelanden') gebeurenisfen , waar op ik even fterk roem draag, als ik u plegtig verzeker, het vertrouwen en de achting van Ulieden te verachten, ja als dat van willekeurige overheerfcbers te detesteeren.
Zyt verzekerd, 'er is geen onderzoek hoe fcherp ook, naar myn gedrag, geen oapartydige of wettige Rechtbank, waar aan ik de beoordeeling van het zelve of myn Perfoon onttrekken zal; zo ras myne befchuldigers voor deu dag willen komen, en my eene der aantygingen, als van myn Post trouwloos verhaten te hebben, tegens Eed en pligt gehandeld, of my het vertrouwen des Volks onwaardig te hebben gemaakt, bewyzen kunnen, waar toe ik by deezen eik en een ieder fommcer en uitdaag.
Het oogmerk hebbende om deezen zo veel publiciteit te geeven, als my door de ftremming, che (iylteden aan de verfpreiding van waarheid toebrengt, mooglyk is, moet ik daarom hier byvoegen.
i. Dat de bovengemelde Refolutie in plaats van met de geweldadige Publicatie van den 23 February 1796 over een te komen, integendeel het daar in gegeeven woord omtrent de Ministers trouwloos verbreekt; men leeze die Publicatie zelve, aldaar word ftellig eene aanfchryving aan Ministers beloofd, welke ik nimmer gehad heb
a. Dat ik geen kennis aan de Vergadering van Reprefentanten gegeeven heb, zoude ik kunnen toonen onwaar te zyn, doch dit behoeft niet, vermits ik uitwyzens de Inftructie aan ray door Reprefentanten van het Volk van
Fries-



JAARBOEKEN» April, 1796* -447
Friesland, zonder myne medewerking of in vloed gegeeven, niet alleen zulks niet fchuldig •was, maar ook met direct aan de Prefident der Commisfie, waarneemende de zaaken van het Collegie, het welk ik nogthans gedaan heb als liever te veel dan te weinig eerbied willende betoonen, aan eene Vergadering, te zaamengefteld uit zo veele Leden, welker zuivere Vaderlandsliefde, yver voor de belangens van het Friefche Volk, getrouwheid in het uitvoeren van deszeifs wil, eerlykheid en kunde, ik God bidde, dat eerstdaags, 7.0 wel als Ulieders characters aan het Friefche Volk bekend worde, op dat het Volk weete wie haar ware, we de Volksvrienden, en wie daar en tegen eigen grootheid en belangzoekers of Volksbedriegers zyn.
3. Dat ik ieder wettig verkoozen Reprefen* tant, van het'Volk van Friesland, die ongedwongen deel aan deeze zogenaamde Refolutie genomen heeft, (zo lange de aantygingen my voor den Competenten Rechter niet bewezen 2vn) voor een eerrovenden Lasteraar houde, en voor iemand die de Procuratie hem door het Volk gegeeven, heeft overtreeden, en zich zei ven dus aan verzaaking van Eed en p gt fhuldig gemaakt.
Zie daar, Volk van Friesland! Volk van Nederland! ziet daar gy allen, die met eenig menfchelyk gevoel, rnet eenige deugd bezielt zyt, wat ik tot verdediging mynes in het verborgen aangerande eer, geoordeeld heb te moeten antwoorden.
Zo voorbeeldeloos gy deeze Misfive zult befchouwen, zo ongehoord is ook de wyze, waarop men my behandeld heeft: op welk Recht doch kan het gegrond zyn? Druischt het tegens de Rechten van den Mensch niet rechtftreeks aan, iemand onder den fchyn van Recht in zyn Eer te benadeelen, en voor Ccccc 3 mein»
Leedwarden.
Misfive van E» M. v. Beyma lan de ReprefiZ van Friesland.



Leêu-
war-
1448 NIEUWE NEDERLANDSCHE
meinëedig te verklaaren, zonder hem gelegenheid te geeven ter zyner verdediging; kan zulks wel in anderen vallen, als in zodanigen, die zelve geen denkbeeld van Eer hebben?
Neen! gelooft hy, die hun Beterfchap en dan Heil en Bropderfchap toewenscht.
{JVas geteckendf)
E. M. v. BEYMA. Groningen den 20 Maart 1795.
Bovengemelde E. M. van Beyma, om redenen, hem daar toe beweegénde, leverde in deeze Maand een Request in by de Nationaale Vergadering, in 't welk hy verzogt, van den post van Reprefentant van het Volk van Nederland, hoewel , zyns bedunkens, wettig aan hem opgedraagen, geèxcufeerd te worden.
ADRES aan dc BURGERS, Reprefentanten yan het VOLK yan NEDERLAND.
V7ertoortt Ulieden met fchuldigen eerbied , E. * M. yan Beyma, dat hy in de Kiezers Vergadering den ï deezer te Dockum gehouden, zonder Oppofitie van iemand is benoemd, tor tweeden Plaatsvervanger van den Burger M. Siderius, verkoozen Reprefentant van het Volk van Nederland; dat gemelde Burger, bet evens <?:s7Plfs Plaatsvervanger Schanegevel, door verkil, zit'gen in andere Diftridea op hun gevallen,
reeds



JAARBOEKEN, April, 1796. 144»
reeds in Ulieder Vergadering Sesfie hebbende, 1 de Remonftrant zich v lgens aanfchryving dorn den Burger Secretaris Van Laar gedaan , al-1 hier in den Hage gefifteerd, en op Vrydag morfcen den 15 deezer zyn opgenoemd Credentiail aan Ulieder Commisfie tot onderzoek der Geloofsbrieven heeft ingegeeven. ;
De Remonftrant onkundig van de redenen, waarom nog geene dispofitie op dat ftuk is gevallen, is intusfchen van ter zyden geïnformeerd , dat /er aan uwe Vergadering tegens zyne benoeming zyn ingeleverd een Protest van meer dan 200 Burgers van Leeuwarden, met nog een Protest en Declaratoir van de Al» gemeene Vergadering der verbroederde gewapende Corpsen en Burger-Sociëteiten in FriesJand, welk laatfte ftuk hy in een Tydfchrifl door een Lid van uwe Vergadering wordend* uitgegeeven, heeft geleezen; de Remonrtranl uwe attentie met geene rtfleétien over die ftukken wiilende ophouden, laat gaarn, aan Uiiedei verligt oordeel over, of, en in hoe verre de zelve tegens het "doT hem ingegeeven Creden tiaal in Computatie moeten of behooren te ko mea; even min zal hy in deezen daar tegen zich beroemen op het Volksvertrouwen, 0] hem ook in de Kiezers Vergaderingen te Bei licum en te Sneek aan den dag gelegd: lieve betuigd hy by deezen zyn blydfchap, dat d keus op beide die plaatfen tot Reprefentant o; twee zulke waardige Mannen zich heeft be paald, en inzonderheid dat op laatst genoemd plaats de fchrik tegens het verkiezen tot Rt rrefentant van den Remonftrant de gelukkig uitwerking, of althans gevolgen gehad heeft dat de Burger Simon Scyl aldaar verkooaen is een man wiens talenten alömme bekend, e wiens Patriottisme buiten twyffel zo veel 01 der is, dan het zyne, als deszeifs Jaaren mee
der zyn. . T
Ccccc 4 L
?Att« >£N.
Request >au E» M. v. Beyma ian de Nat* Verg.
i >
c
e i
e
e » > n i» t*
le



i45o NIEUWE NEDEREAMDSCHE
Leedwarden.
Request •van E. M. v. Beyma aan de Nat, Verg.
De Remonftrant, Burgers Reprefentanten! is 'er wel verre, zeer verre af, van eenigzints te willen avoueeren of erkennen het geen in opgemelde ftukken ten zynen laste is of mogt zyn gepokerd: integendeel verklaart hy niets vuuriger te verlangen, dan het tyd-ftip gebooren te zien dat hy zich voor een Competenten en onpartydigen Regter tegens alle aanrandinvan zyn eer en goeden naam, die reeds zyn of nog worden ondernomen, door wie het Dok zy, zal mogen verdedigen, en dat by door het ganfche vrye Volk, tot erkenning en werking van welks Oppermagt, hy altoos, met postpofitie zyner byzondere belangen naar vermogen heeft mede gewerkt, en welks vertrouwen hy vooral in de tyden dat hét vry was, op de vereerenfte wyze heeft ondervonden, tot de ftrikfte verantwoording worde geroepen van zyn gehouden gedrag, in alle de onderfcheidene en zeer gewigtige betrekkingen, waar in hy tegens zyne ernfiige en nog voorhanden zynde Sollicitatie is geplaatst geworden.
Neen, Burgers Reprefentanten! zodanige be"phuldigingen als hem in laatstgemelde ftukken worden te laste gelegd, te erkennen, was voor iemand die altoos 'sVolks Oppermagt als heilig geëerbiedigd, en de handhaving daar van by ;ene wettige Reprefentatie, als het gelukkigst Beftuur voor een Maatfchappy, byzonder voor Nederland, befchouwd heext, was dus voer den Ondergetekenden," die in dat geval is, even weel als te erkennen dat hy het iigt der zonne ihweerdig was.
Dan ik meen teffens, dat zal een zodanig Beftuur een zodanig effect hebben, zai uwe Vergadering aan het Volk van Nederland dien ïienst bewyzen, die ik en zeker alle Vaderlanders van harten wenfchen, dat dezelve dan loor een algemeen vertrouwen des Volks moet vordeu gerugfteund j en het is daarom, Burgers!



JAARBOEKEN, April, 1796» H5*
irers! dat de Remonftrant eerbiedig in confide- L Stï «£', of het niet best is, daar het wan- w rouwen van eenige honderden op zyn Perfoon d «blSên is, en hy openlyk verklaart, met atfeen te erkennen, dat hy zyn tot hier toe voor 's Volks belang en Vryheid gehouden gedrag niet weet te verbeteren, maar dat ook deeze hlvken van wantrouwen van eenige (hoe c-nEnd ook) hem moedeloos maken, en alzo fvne bekrompene vermogens, het yoor hun onontbeerlyk voedzel des yvers misfen zullen , of zei hy, het algemeen belang om allen deezen nfet vordert, dat hy als onnut gemaakt voor den dienst des Vaderlands, van het aanvaarden der gewigtigfte betrekking, als Repro Sant het Volk van Nederland worde geëxcufeerd.
(JVas geteekend,)
E. M. v. BEYMA,
'sHage den 16 April 1796.
Cv eene Publikatie van den 28 January deezes Jaars fzie N. Ned. Jaarb. 1796, bi 450) hadden Reprefentanten van het Volk van Friesland, aan het Hof van Juftitie, onder andere, verbooden, „ om
zich met hetgeen als gevolgen van po" litique gefchillen mogt worden aange" z S, offchoon de gevallen onder hun " in gewoone tyden als Crimineel zouden " kunnen werden befchouwd, te bemoeien. Het Hof, zich hier over bezwaard, en S zyne wettige regten bekort oordeelende, leverde daar tegen eene Deductie in van den volgenden inhoud.
Ccccc 5 uc"
ïeoar-



1452 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leedwarden.
DEDUCTIE voor ht H,f PROVINCIAAL , overgegeven aan de REPRESüNTAi\ l &N van ha VOLK vat, FKIESLAND, den 19 April 1796.
REPRESENTANTEN va» het VOLK van FkIESLAND!
T"\e Raaden van Frieslands Hoogfte Gerigts-Lj/ hof, welks vertoogen in zaak.n het heil van dit Gewest in het algemeen, en de adminiftratie der Juftitie in het byzonder betreffende, by de hooge Regeering deezer Provincie, niet zelden eene ernftige overweeging verdienden, meenen met reede te kunnen verwagten, dai ook dteze hunne Deductie by Ulieder Vergadering gewigtig genoeg zal btfehouwd worden, om Uüeiier veelvuldige delibeiatien voor eenige ogenblikken te interrumpeeren , en derzelver attentie alleen daarop te vestigen.
Zedert de verfchiüende gebeurtenisfen en omwentelineen, welke in deeze Provincie geduurende eenen geruimen tyd , en wel voórnamentlyk zedert den 2*? January laatstleeden hebben plaats gthad, is het aan 't Hof voorgekomen, dat het openlyk wantrouwen van zommige kwalyk onderngte Ingezetenen eenen zeer nadeeligen invloed geh;;d heeft op de uitoeffening van de Juftitie, welke daar en boven door eene voor het Hof niet zeer duidelyke Refolutie beperkt zynde, het te vreezen is, dat eindelyk geheel van derzelver veerkragt zal worden beroofd , zynde het eene oi.betwistbaare waarheid , dat een Coliegie van Juftitie zo wel door de algemeene agting en eerbied, als door de ftraffe der Wetten de orde in de Maatfchappy móet bevorJerén.
Reeds over'ang zoude het Hef deszeifs be* kommeringen over de gevaaren voor de algemee -



]AARB"OEKEN, April. I79<S. -455
meene rust, welke natuurlyk uit deezen ftaat Le
tegenwoor-ligers van het vo ^ da
nen gegeeven, zo het me: ocgr f noodlot-Z>,
*ydv**, en daar deeze in Uheder Misuve ver«nderftelde tyden van rust en order, ook tevens de tyden van waarheid en rede behooren « zvn zo zyn wy aan de Natie, en aan ons z'lven verpligt, om"Ulieden op eene bedaarde doch tï gelyk vrymoedige wyze, onder het ooVte brfngen de bezwaaren en hinderpalen welke ons in het volvoeren onzer fteeds, geStadenlinten belemmeren, en de verlchillenKdeneï^welke ons geheel en al bmren ftaat ftellen, om in onze posten den Lande van eenieen wezenlyken dienst meer te zyn.
ï!t recht immers om zyne gedagten en ge. voelens aan anderen te openbaaren, en zyne bellgen in te brengen by hun welken de publieke Macht is toevertrouwd, is door eene Publicatie van de Rechten van den Mensch, in dato den 20 February i?95 , door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van VrSand aan elk Burger als een onvervreemd, ïa r recht toegekend;* en daar deeze rechten nog dagelyks in openlyke Declara*oiren erkend worden, zal men net zekerlyk aan1 ons wier, de beveiliging dier rechten in het byzonder^
Elï-
r«.
duc van Hof
1
ies' id.



Leeuwarden.
Deductie var, het Hoj van Friesland.
1454 NIEUWE NEDERLANDSCHE
aanbevoolen, en wier belangen die der geheele Maatfchappy zyn, niet ten kwaaden duiden, dat wy ook by deezen onze gevoelens en belangen, met dien nadruk, welke het gewigt der zaake vordert, aan den dag leggen. p Alvoorens echter tot eene breedere'ontwik-' ■ keling hier van over te gaan, zyn wy aan het Caradter, dat wy de eer hebben te bekleeden, verfchuldigd Ulieder ernftig te verklaaren, dat geen drift noch partydigheid, waar voor Rechters onvatbaar behooren te zyn, deeze De* duftie gedicteerd, maar dat niets dan het innig bezef onzer pligten, en de zucht tor het algemeene welzyn onze pen beftuurd heeft. Wy vërwagten derhalven ook van Ulieden in het beoordeelen van dezelve die billykhtid, en die onparty igheid , waarop het gewigt van ons voorftel eenen regtmaatigen aanfpraak heeft.
Wie van Ulieden zal ontkennen, (en wy durven ons veilig in deezen op Ulieder uitfpraak beroepen;) dat de ondeifcheidene Inftructien, welke zo wej Gylieden, als wy by de aanftelling tot die Posten, die wy in naam des Volks bekleeden, hebben ontvangen, de eenige ware en onfeilbaare toetzen zyn van het gedrag welk wy in onze qualiteiten hebben gehouden • dat het alleen deeze inftrucfien zyn, waarop wy wegens onze daaden aan het Volk wrantwoordelyk kunnen worden gefteld? Billyk is het derhalven, dat wy deeze ten grondilage leggen van de bezwaaren, die wy Ulieden hebben voor te draagen, te meer daar het deeze zyn, die door eene wyze voorzorge tegen alle mis bi u,ken vaste paaien zo wel voor de Wetgevende als Judicieele Macht gefteld hebben
De Procuratie, welke Gylieden allen plegtig bezwoeren hebt, U.ieden door het Volk zelf gegeeven, moet dus aan uwen; de onderfcheidene Refolutien, waarby wy als Raaden in den Hove zyn aangefteld, de Eed daar in voorge-
fchree.



JAARBOEKEN, April, 1796» ^35
fchreeveii, en by ons afgelegd, de oude In. Li fttufUe van den 10 May IJ97, mitsgaders de w Refolu'ie van den 20 November 1663, m zo D1 verre met den tegenwoordigen Regeeringsform, met onze perfoneele gevoelens over den Gods D dienst, en met den zo evengemeUien Eed met», ftrydte zyn, aan onzen kant het rigtfnoer ter ft. beoordeeling onzer Rechten en verphgtingen y,
ZyAHe deeze aangehaalde Stukken bewyzen lenh duidelvkften dat het Hof Provinciaal alleen m zal waarneemen en bedienen de crimineele en civiele Juftitie, en dat ook, (dn zyn de eigene, woorden der Refolutie van den 20 Novem-
bCZo6m de zaaken van Politieque adminiftratie eenige crimineele delicten en excesfen gepleegd worden, daar van aan den Hove alleen de Ju dicature toekoomt. ... , „„_
Uit deeze dus moet ook dat gedeelte van Ulieder Procuratie, waarby de uitoefening der ordinaire Juftitie, op den tegenwoordigen voet wordt gelaaten,1 uitgelegd worden.
Hoe kan men nu naar de r gels eener gesonde uitlegkunde hier mede over een brengen Tllieder Publicatie van den 28 January laatstleeden , waarby aan het Hof var. Juftrne geinterdiceèrd wordt: om zich mei het geen ah ge* volden van politieque verfchillen mogte worden aangeven, ofjehoon de gevallen anderztns in oevToone tyden ah crimineel zouaen kunnen wor%n beflLwd, te bemoeyen? Wy ten minften inclineèren uit eerDied, welken wy aan de Wetgevende Macht verfchuldigd zyn, liever te gelooven, dat deeze Pubhcatie derze ver oorfprong ontleend van de toenmalige tydsomftandigheden dan van eene rype en bedaarde o verden* king' van Ulieder en onze Inftruétien.
Daar en boven moeten wy U .eden openhartk bekennen, dat wy deeze Publicatie na eene » era*
EEU» \K-
m.
educ*
t van tHof in
riesnd.



Leed
WARDEN.
Deductie van het Hoi yan friesland.
145? NIEUWE NEDERLANDSCHE
ernfiige en ?angdmlrige meditatie niet alleen nooit wel nebben küHnen oearvpW. maar n?* met z.ch zelve zeer ftrydig bevoïïE,* hïen
In het eerfte gedeelte wordt geftatueerd, dat het Hof zich zal hebben te onthouden van alle bemoeij.ng met Politieque gefchillen, waarTy niemand in zyne veiligneid of goed benadeeld,
Itru' rUSt niet 8'ftoord wordt; en
ogenbhkkelyK daar na wordt dit verbod herhaald met deeze naar ons inzien zonderlinge byvoegmg: offchoon de gevallen anderzins fi gewoone tyden als crimineel zouden kunnen worden befehouwd.
Kan men zich ooit een misdaad verbeeldtn waar door niet de een of ander in ^yne veilig* heid of goed benadeeld, of de publicque ruft niet geftoord wordt? De definitie, die van een misdaad in rechten wordt gegeeven is ten minften hier mede volkomen ftrydig: *deli&um est quo Status Publtcus, aut quo civet fittetïli iaduntur* J ü
By den verderen inhoud dier Publicatie re commandeert Gylieden aan den Hove, om me't alle mogeiyke nauwkeurigheid op de beweesingen der Aankkevers van de Orange party te letten, en de minde oproerigheden vohens de Wetten ten fterkften te doen vervolgen, ^Om nu hier op geene andere aanmerkingen te makerzullen wy ons alleen bepaalen tot de vraag' of de hier bovengemelde oproerigheeden der bedoelde party als gevolgen van politieque ver fchillen moeten worden aangezien? En het antwoord op deeze vraag moet ieder opmerkzaam leezer deezer Publicatie eene tweede tegenftrydigheid daar in doen ontdekken.
Wy zouden aan Ulieder doorzicht te kert doftn, zo wy Ulieden in het breede betoogden de gevaaren van duistere Wetten; dezelve (lellen eene Maatfchappy aan de grootfte wanorders bloot, dawyl zy den Rechter onzeker m
zyn



JAARBOEKEN, April, nf/5, USl
zyn oordeel, en den Ingezeten omtrent zyne i verpligting laaten. , . "
Hoe zullen wy met Ulieder Procuratie over t één brengen het gebeurde op den 25 J>**?F i796, wanneer Gevangenen op order van het , Hof in hechtenis genoomen, door eene Reio- t lutie van Reprefentanten uit hunne detentie f,
ontfligen zyn? „ ,. *
Wv zyn 'er verre af om aan die geenen, 1 welke den Souverein repreienteeren het recht/ van Amnestie, na alvoorens het advis en de confideratien van den Rechter omtrent de Merite Caufce te hebben ingenoomen, te betwisten- doch het komt ons in allen gevalle voor, dat' de misdaad van Ocke Ruurds de Swart, zo de befciuldiging tegen hem beweezen was geworden, van dien aart was, dat eene ligtvaardige Amnestie van dezelve de bedenkelykfte gevolgen voor de veiligheid van de. Maatfchappy konde hebben, als bevattende zyne befchuldig'mg niets minder, dan eene daad, welke door alle tyden heen, en by alle befcnaafdè Volken altoos voor een hoogst itrarbaar delict is gehouden. Ook komt het ons voor niet minder gevaarlyk te zyn voor de algemeene rust iemajid-te ontflaan. die door Sententie van een Gerigtshof gevonmsd, reeds een gedeelte van zyne ftraf ondergaan had. De weinige uitzonderingen, welke hier tegen ■■neevoerd kunnen worden, en waar van geene op het bedoelde geval applicabel zyn, bewvzen dit ten klaarfteo.
De oewysdens van Gengtshoven heeft men te recht altyd befehouwd als heilig en inviolabel om dat anders geftadige wanordens de sehe'ele Maatfchappelyke orde omver zouden leeren. Wat eerbied, welke agtine kan een Rechtbank verwagten, welke haare Vonnisfen zonder de gewigrigfte redenen eannulleerd ziet ? Welk nut kan zy op deeze wyze door het vol-
,eeu-
'aren.
)e'tuc ie \an et Hof an ?ries-< %nd.



1458 NIEUWE NEDERLANDSCHK
Leeu-
WAR» DEN.
DeduC' tie van het Hoj van Friet' land.
voeren van haare pligten aanbrengen? In de willekeurigfte alleenheerlchhigen, (en wy hebben te veel eerbied voor de Vergadering, welke een vry Volk vertegenwoordigt, dan dat wy Ulieder Beftuur daar by zouden vergelyken,) had zelfs altoos voor gevelde Vonnisfen l eene onfchendbaare eerbied plaats.
Perdita. Civitates (zegt een der beroemdfte Staatsmannen der Oudheid , wiens woorden wy echter niet gaarne op den tegenwoordigen toeftand van onze Provincie zouden toepasten) deploratis omnibus rebus hos folent habere exiius exitiales, ut damnati in integrum restituantur, res Judicata rescindat.tur; cumq.ue ea eveniant nemo est, qui non tntelligat ruere earn Rempu* blicam» Haec ubi eveniunt, nemo est, qui uilam fpem falutis reliquam esfe arbitretur.
Wy kunnen al mede met de meermaalen geallegeerde Procuratie en onze Inftructie niet over één brengen Ulieder Refolutie, en daarop gev Igde Publicatie van den 26 February laatstleeden, waar by Gyiieden eenige Leden uwer Vergadering, met recht van adfumtie van zodanige gcichikte Perfoonen, als zy nodig zullen oordeelen, onder den naam van Committé van Waakzaamheid en Correspondentie, qualificeert onder anderen, om in voorvallende gelegenheden civiele Arresten op Perfoonen, Goederen en Pap'eren te doen, met order aan alle zo Juflicieele als civiele Geconftitueerde Machten binnen deeze Provincie, om aan dat Committé op deszeifs Requifitie de behulpzaame hand te bieden.
Het moet toch ieder direct in het oog vallen, dat hier door de adminiftratie der Juftitie niet op den ouden voet gelaaten , maar daar in eene zeer aanmerkelyke verandering gemaakt wordt.
Het Hof, Reprefentanten! heeft nimmer iri zaaken het Beftuur der Juftitie betreff ende, in
deié.



JAARBOEKEN, April, 1795. 1459
deeze Provincie vermeend eenige andere Machi boven zich te moeten erkennen, of deszeifs ver pligting tot ondergefchiktheid aan dezelve ge wee ten : dit echter wordt in die Publicatie wel uit drukkelyk aan ons geïnjungeerd. Om niet te fpreeken van het Recht van Perfoonen te arre fteeren, by die Refolutie aan dat zelfde Committé toegekend, één Recht, het welk aan zo veele Perfoonen toevertrouwd , eenen zeer nadee ligen invloed op de veiligheid der Ingezetenen kan hebben, en in eene vrye Republiek niet dan met de grootfte voorzorge gegeeven moet wor den, als niet wel over één te brengen met d£ boven aangehaalde Publicatie van de Rechtefl van den Mensch, waar by uitdrukkelyk gezegd wordt: dat niemand geieclitelyk befchuldigd t gearresteerd en gevangen gezet mag worden ^ ■aart in zodanige gevallen, en volgens zodanige formaliteiten, als welke door de IVei zelve ie yooren bepaald zyn.
Ook kunnen wy niet nalaaten aan te merken, dat de gantfche inhoud dier Refolutie eri Pubiicatien bewoordingen in zich bevat, welke eert algemeen wantrouwen op de waakzaamheid van bet Hof te kennen geeven, en waar toe wy verzekerd zyn, dat hec Hof nimmer aanleiding heeft gegeeven.
Over het algemeen is het door alle verftandiga Wetgevers als de grootfte waarborg der Vryheid befehouwd , wanneer de drie verfchillende Machten, de Wetgevende, namentlyk, Uitvoerende en Judicieele Macht, in een geregeld Staatsbeftuur van malkanderen gefcheiden zyn, en elk binnen de haar bepaalde grenfen beflooten blyft. 'Er zyn misfehien enkele voorbeelden, dat de Uitvoerende en Wetgevende Macht voor eenen korten tyd in één Lichaam vereenigd gewigtige dienften aan een Staat gedaan hebben, in eenen byzonderen en dringenden zamenloop van omftandigheden; doch nooit, (wy beroepen Ddddd ons
;Leeu»
warden.
Deductie van het Hof van Fries, land.



1450 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Deductie van liet Hof van Friesland.
ons veilig op het ocpartydig getuigenis der Gefchiedenis,). heeft de Wetgevende Macht zondtr verlies of ten minften zonder gevaar voor de algemeene Vryheid, zich de Judicieele Magt aangematigd. Frankryk, dat ons zo veel Duttige lesfen in Staatkunde, en zulke yslèlyke voorbeelden geleverd heeft, ftrekt hier van ten bewyze. Ook zoude ons eigen Vaderland, wanneer wy deszeifs Historie maar één enkel blad te ru^ flaan, ons een treffend bewys hier van opleveren, zo wy meer bewyzen voor deeze thans algemeen erkende waarheid nodig hadden. Het is hierom dat insgelyks de Commisfie uit Hun Hoog Mogenden by bet arresteeren van een Reglement voor de Nationaale Vergadering, die wel degelyk in het oog heeft gehóuden, door de Judicieele Macht voor altoos buiten deeze Vergadering te fluiten.
Ware het niet dat wy ons vreesden in te laaten, in her beoordeelen van befluiten, welke tot onze judicature niet behooren, iets waar van wy volkomen afkeerig zyn, dan zouden wy niet geheel met ftilzwygen kunnen voorbygaan, Ulieder op den a deezer aan ons ter hand geftelde Refolutie, fpe&eerende* de Remotie der vier oudfte Leden van dit Gerigtshof, Mannen, wier kunde, braafheid, ondervinding en eerlyke oupartydigheid in het beoordeelen van alle zo civiele als crimineele gevallen, geduurende den tyd, dat wy de eer gehad hebben hunne Amptgenooten te zyn, allezins onze agting en eerbied verdiend hebben. Wy haaien thans deeze Refolutie alleen maar aan om een openlyk getuigenis onzer agting te geeven aan deeze ervaarene en verlichte Richters, wier verlies ons allen fmert: en wy fchroomen te minder deeze onze gevoelens in eene Deductie aan Ulieden open te leggen, daar de Reprefentanten van het Friefche Volk zeiven in het jongst verloopen jaar twee deezer Leden door eene allervereerendfte Refo-



JAARBOEKEN, April, 1796. 1461
lutie tot het contioueeren in die posten, welke hun thans door Ulieden benoomen zyn, hebben getracht te beweegen.
Hier boven hebben wy met weinige woorden aangeroerd, de noodzaakelykheid van het ver trouwen voor een Collegie van Juftitie en de onberekenbaare gevolgen, welke uit een ééns op gevat wantrouwen, en daar uit volgende minagting voor een Gerigtshof noodwendig voortvloeien: wy achten het onnodig hier op fterket aan te dringen, daar Gylieden zeiven by Publicatie van den 15 July i?95, alle de Ingezete nen deezer Provincie ten fterkften aanmaant om voortaan 't Hof van Juftitie, aan welke jj« door deeze onze dispofttie het oud vertrouwei by de Natie gepoogd hebben weder te geeven met al dien eerbied en gehoorzaamheid te bejee ^enen, welke de handhaving der Wetten en d %ewaaring der opcnbaare rust en orde vereifchen terwyl een tegen over gefteld gedrag tot een on locher.baar bewys zoude /trekken, dat het voor gaand misnoegen niet een gegrond wantrouwe-, te"en zommige Leden van den Raad, maa eene ftrafwaardtge onvergenoegdheid over ó Maatfchappeljke orde, welke tot hier toe ge handhaaft is, geweest was, en tot niet andet zoude dienen, dim om allen die zich daar aa, fchuldig maaken, voor de onvermydelykfie on heilen bloot te ftellen..
Wanneer wy nu daar by vergelyken Uhede Proclamatie aan de Bataaffche Natie, gedateer den 3 Maart 1796 , waar in onder anderen dec ze navolgende, voor ons zo treffende, Period vóórkomt: het Hof van Friesland, misnoega dat wy by voorig St aatibefluit, deszeifs invlot in Staatkundige gefchillen beperkt hadden, aeen volgens den eisch der drie elkander opg%ol"de onderfcheidene Magten reeds van de aanvang onzer omwenteling in February 175 had behooren te gefchiedén, gaf zyner gevoelt'.
Ddddd 2 he
Leeü*
warden.
Deductie van het Hof yan Friesland. .
't 1
5 t
5
s 1
r i
e ,
d 't
n
5 f-
•d



*4<52 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarden.
Deductie van het Hof yan Friesland,
held den ruimen teugel, en onder/leunde met al zynen invloed de overheerlching der feitelyk ingedrongen befluurders. Dan laten wy aan het oordeel van ieder onpartydig Mensch, ja van Ulieden zeiven over, welke aandoeningen by elk oczer, die maar eenig gevoel van zyae eigene waardigheid bezit, by het leezen daar van gebooren moesten worden
Het zyn hier geen losfe geruchten, die men tegen ons verfpreid, het zyn openlyke aantygingen, gedaan in een publiek ftuk, op naam der Reprefentanten uitgegeeven, door hunnen Prefident en Griffier ondertekend, en aan het Volk bekend gemaakt; een ftuk, dat \?olgens deszeifs inleiding een waar tafereel van de laatfte gebeurtenisfen fchetst, niet alleen aan het Volk van Friesland, maar aan geheel Nederland, ja zelfs aan de Nakomelingfchap. Hoe weinig wy ook het oordeel van deeze laatfte vreezen, zouden wy echter aan onze eigene pügten, aan onze door het Volk opgeeïragene waardigheid te korc doen, zo wy deeze Periode ongemerkt voorby gingen.
M,en ftelt ons daar in veor als misnoegd over bet beteemen van eenen invloed, dien wy nimmer gehad noch begeerd hebben, en aan onze gevoeligheid den ruimen teugel gegeeven te heb" ben; daar het te gelyk ontegenzeggelyk waar is, dat zulk eene gevoeligheid in eenen Rechter het zelfde is als partydigheid. Een Rechter moet even ongevoelig zyn als de Wet; is hy dit niet, dan maakt hy zich fchuldig aan pligtverzuim, en te gelyk onwaardig om het Rechter-ambt te bekleeden. Zo deeze aantyging derhalven gegrond was, hadden wy reeds over lang verdiend van onze Posten ontzet te worden.
Dewyl nu elk kwalyk onderrigt Ingezeten zich in zyne gefprekken, dewyl menig iNieuwsfchryver in zyne meest al met onwaarheid en lasteringen opgevulde bladen zich met opzicht tot
een



JAARBOEKEN, April, i7po\ H«3
een voormaals zo geëerbiedigd Gerigtshof zo be-1 ïeedigend uitlaat; dewyl de Reprelemative Sou v verein zelfs in eene publieke Proclamatie zulke E uitdrukkingen omrrent het zelve vermeend te moeten bezigen, moet hier door niet ontwyftel-Z baar aan het gezach en de achting van het Hot u van Tuftitie de laatfte hartflag worden toegebragt»- /;
Het is om alle deeze redenen, dat aan een y. wel eer zo geagt Hof, welks luister met het/ oud vertrouwen op het zelve nog geen jaar ge- h leeden, in Ulieder Vergadering wierd geproponeerd te her ftellen, en te doen herleeven, aan welks fententien en bevelen Gylieden, toen ter tyd zo allernoodzaakelykst oordeeldet, dat door ieder Lid en afzonderlyk Lighaam in deeze Maatfchappy de beboorlyke eerbied en gehoorzaamheid betoond wierd; bet is om alle deeze redenen, dat aan het Hof van Friesland, thans dagelyks publiek gelasterd en gehoond, ontMoot van het vertrouwen, zonder het welke een Geïigtshof niet beftaan kan, verkort in die Rechten , welke het by deszeifs Inftruótie gezwooren heeft te zullen handhaven, tegenwoordig mets anders overig blyft, dan openlyk aan Ulieden, als reprefenteerende het Volk van Friesland, te verklaaren , dat het zich zelf befchouwt als volftrekt buiten ftaat gefteld, om in de gewigtige adminiftratie der Juftitie den Lande van den vereischten dienst meer te zyn. . ,
Het Hof is deeze verklaaring verfchuldigd aan het Volk, welks Rechten en vryheden het by Eede beloofd heeft alomme te zullen doen eerbiedigen, terwyl het door een langer ftilzwygen zich zelf verantwoordelyk zoude ftellen wegens alle de nadeelige gevolgen, waar aan eene kragceloos eewordene Juftuie de gamfche MaatfchapDV onvermydelyk bloot fteld, laatende het verders aan de wvsheid der Vertegenwoordigers van het Friefche Volk, om ten fpoedigften zodanige gepaste maatregelen te beraamen, en ra het werk ÖF Ddddd 3
,EET> 'AREN.
)sduce Van tt Hof m
Vies* md.



Leeuwarden.
1464 NIEUWE NEDERLANDSCHE
te ftellen , als tot welzyn van het Land en Volk , wier belangen aan Ulieder Vergadering zyn toevertrouwd, volftrekt noodzaakelyk zyn geworden.
Waar mede na Ulieden in de befcherming van God Almagtig te hebben aanbevoolen, verblyven wy,
Ulieder Dienstwillige, De Raaden 'sHofs van Friesland. In kennisfè van my Griffier, H. van der HAER. Leeuwarden den 19 April 1706.
STAD EN LANDE.
Groningen.
Van eene gewenschte uitwerking was de maatregel, door Reprefentanten van het Volk deezes Gewests beraamd in het uitlooven van eene Premie var twaalf Dukaaten, boven het gewoone Handgeld, aan de zodanigen, die vóór zekeren bepaalden tyd in 'sLands dienst ter Zee zouden treeden. Zie hier een berigt daar van, onder de dagteekening van 14 deezer.
„ Gepasfeerde Dingsdag, den 12 deezer, zag men alhier eenen ftatigen optogt van die braave Manfchappen, die zich hadden
aan-



JAARBOEKEN, April, 1706. 14S5
aangegeven om het Vaderland ter Zee te Gro-
Uli.liv.ll. «.*. v. lil vv *w* »,vU^w..«
jonge Bootsgezellen, waarop volgde een Lieucenant der Marine, en een Commislaris der Werving , vergezeld van den Onder- Major der Gewapende Burgery. Hier op volgden de beide Tambour Majors derzelve, met een groot Corps Burger Mufikanten , en toen twee Matroozen , de jongde van jaaren, ieder met een Nationaale Vlag in de hand, en verders het geheele Corps'i lanfchappen, die zich ten dienfte hadden aangegeven, twee en twee, de meesten met hunne Naastbeftaanden aan de hand; zynde de uitgeloofde Premie bun reeds in het VVerfhuis ter hand gefteld. Deeze treffende optogt pasfeerde', onder het fraaifte Muziek, door de voor naamfte Straaten deezer Stad. Oes Woensdag 's morgens zyn tusfehen de 40 en 5c Manfchappen reeds naar hunne beftem ming vertrokkén. Jongelingen! en gy al len, wier tydelyk lot. nog niet volkomer beflist is, die eenigen lust hebt he * Vaderland, van dienst te zyn, geeft u aan Laat 'sLends Vloot door ware Vaderlan ders bevolkt zyn ! Tracht het trotfche Al bion, die 't gebied over alle de Zeeëi willen hebben, tracht, zeg ik, den rooi 'zieken Brit, aan zyne heersen- en roof zugt palen te ftellen. De loopbaan word u aangewezen! Laat u de voetfporen uwe Voorvaderen aanfporen! die, door het te onderbrengen der geftrengheden der Na Ddddd 4 tuur
1 t
1
t r r
»



i4ö« NIEUWE NEDERLANDSCHE
GRONINGEN
tuur, zich een bloeyend Gewest op de ■ Moerasfige heuvelen i'chiepen, het geen niet voor haar, maar voor de Nakomelingfchap beftemd fcheen. Laat u aanfporen door die Heldendaden onzer Zeehelden, waar van onze Jaarboeken vol zyn! Volgt het voetfpoor van eenen de Ruiter! zonder van andere Bataaffche .Helden op dat zelve Element te fpreeken; dien grooten de Ruiter, wien noch verzoeken, beloften of aanbiedingen van groote eer of rykdommen in zynen pligt konden doen wankelen, maar die zyn dienst alleen aan zyn Vaderland had toegewyd. Laat u zy ne daden ten rigtfnoer (trekkenf Hy, vaa eene geringe afkomst geboortig-, leidde zich, door zyne Heldenmoed, en oppasfend Charaéier, tot de hoogde waardig, heid. Hy was de fchrik der vyanden zynes Vaderlands, welke hem zelfs in alle zyne daden den welverdienden lof niet durfden weigeren. Voor allen is deeze weg weder open 'sLands Vloot ftaat onder ware Vp.derlandfche Mannen, die in hunne Vlotelingen geene Slaven maar hunne Medeburgers befchouwen. Thans is het ogenblik daar, om weder de tyd te zien herleven als in den jaare 1667, toen den Brit fidderde als hy de rNederland» fche Vlag op zyne Kusten zag verfchy. nen, in zyne havens opgelloten wierd ge» houden, toen de Ruiter Inftructje ontvangende om de Rivier van Londen op te zeilen, om de Rivier van Chattam of
Ro-



JAARBOEKEN, April, 17Ö6. 1467
Rochester op te lopen en de vindende C Engelfche Vaartuigen te vernielen, zulks» gelukkig wierd uitgevoerd, door na veele hinderpaalen te boven gekomen te zyn, de Ketting, die zy over de Rivier hadden gefpannen, wierd in (lukken gezeild, en alzo het oogmerk bereikt. Jongelmgenl hoe aangenaam zou het zyn om u, na uwen heldenmoed op den Oceaan getoond te hebben, als de voornaamfte oorzaak onzer herftelde roem te mogen ont-
vangen, , „ •, 1 j
Alle Liefhebbers van hun Vaderland worden dus uitgenodigd om deel aan het Fonds ter aanmoediging van sLands Zeedienst te nemen, en kunnen zich addresfeeren, by de Directeuren derzelve zynde de Burgers E Abbring, D. hesfeting Pn D. Draper. En alle Manfchappen, die no2 genegen zyn, om het Vaderland ter Zee te dienen, kunnen zich in eene der Werf huizen het zy op de Laan of m de Paauw addresfeeren, en aldaar de Premie die op de aangeving gefteld is, ontvangen."
Van de heilzaame gevolgen van het Inftituut ter Onderwyzinge van Dooven en Stommen, binnen deeze Stad opgericht, door den waardigen Kerkleeraar Guyot, behelst het volgende verhaal een verflag, overbekwaam om allen, die in het heil van buiten hunne fchuld ongelukkige Natuurge nooten eenig belang ftellen, tot het draa Ddddd 5 gei
ro-
incest.
I l



i4C8 NIEUWE N_E DERLAN DSC HE
Groningen.
ge der kosten deezer loflyke Stigdnge naar vermogen te-heipen bydraagen.
„ Deeze dag (zoo fchreef men op den 7 deezer) was bepaald tot het onderzoek der Kweekelingen van het beroemde Inllituut tot Onderwyzinge van Doven en Stommen, waarop wy wederom het geluk mogten hebben van in onze Stad de vorderingen deezer ongelukkigen door de duidelykile proeven te zien, en de heilzame uitwerkzelen van dit Inllituut van naby te befchouwen. De om de lydende menschheid zo yerdienftelyke Inftituteur H. D. Guyot, opende, onder eenen grooten toevloed van menfchen, deeze aandoenelyke plegiigheid , met eene naar 'de omftandigheden allezints gepaste Inleiding waar in hy het begin cn den voortgang zyner Leerwyze, door wel ke hy zo veel goeds onder 'dit ongelukkig gedeelte des menschdoms ftigt, ontvouwde; waarop met het eigenlyke oogmerk van deezen dag een begin gemaakt wierd, en de Schriften der Scholieren wierden vertoond, welke van hunne kunde en vorderingen een uitmuntend getuigenis gaven; daarna toonden zy hunne bedrevenheid in de Rekenkunde; hierop gingen de Meesters, aan wier hoofd zich de verdienftelyke Metger bevond, over tot het dicleeren, het welke eenige Leerlingen met tekenen overlazen, waarna de laatften eikanderen geheele zinnen met een enkeld opgeeven en opfchryven voor diéteerden. Vervolgens
wa-



JAARBOEKEN,' April, 1196- 1409
waren'.er zowmige Scholieren, welke zeen ouderfcheidenlyk en verftaanbaar fpraken ,! en anderen op het enkel gezicht van de be, weging des monds verflonden; ja zelfs dat geene, het welk zy verllaan hadden, opfchreven, duidelyk uitfpraken; welke uitmuntende proeve de Toeichouwers met eerbied en vreugde vervulde. Verders Helden zy verfcheidene dingen op, en beantwoordden eenige vragen, welke zy eikanderen of de Meesters en de omftanders hun opgaven, met alle vaardigheid; .vertoonden proeven van hunne bedrevenheid in de onderfcheiden Handwerken, welke zybeoeffe.nen, en ontvingen allen hierop Rryzen van naarftigheid. Hierop wierden twee uitmuntende Scholieren, welke voor eenigen tyd hunne Geloofsbelydenis hadden afgelegd, met alle ruimte van het Inftituut ontilageo, Johannes Lubbertus. Mörfer, van handwerk eenZilverfmid, en Jan Hilhbrands,een Pypenbakker. Daarenboven is Izaak Hartog van den Joodfchen Godsdienst , op zyn uitdrukkelyk verzoek , insgelyks ontflagen. om zyn lofwaardig oogmerk, om zyne oud« Moeder en Hem zei ven te onderhouden, z© veel te beter te bevorderen. Dee ze drie ontvingen hunnen Affcheidsbrie: uit de handen van hunnen braaven Leer meester, en bedankten hierop mpndelyk ei fchriftelyk den voortreffelyken Inltituteur de -Directeuren en hunne begunfligers voo al het goede, het welk zy van dezelve on! vangen hadden ; het welk verfcheiden
Aar:
jao
I r
e



GRONINGEN.
1470 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Aanfchouwers uit bewondering en dankbaarheid jegens her goede Opperwezen, het welk dit alles m zyne gunltige Voorziemgheid zo befchikte, de traanen uit de oogen perfte. De Direélearen van het Inftkuut vertrouwen allezints van de Edelmoedige denkwyze hunner Landgenooten, dat zy deeze drie Jongelingen op alle mogeiyke wyzen zullen voorthelpen en de hand bieden; waar toe zy dan dezelven wel degelyk by deezen aan alle Menfchenvnenden aanbeveelen. Hoe veel te meer moet dit alles dan ieder een aanfpooren om ook het zyne tot inftandhouding van deeze voortreffelyke Inrichting toetebrengen! Zy, die hier toe gezind zyn, kunnen zich by den Rentmeester van dit Departement, en in de andere Departementen door geheel |\ederland, by derzelver Directeuren aangeeven. Eindelyk wordt hier door aan het Publiek bekend «e. maakt; dat, ih plaats van den afgaanden Directeur T. van Delden, door de zaamgeroepene contnbueerende Leden tot Directeur is aangefteld de Burger Derk Hesfe. hnk, welke de beide eerstkomende Jaaren den post van Rentmeester zal waarnemen "
BUITENLJNDSC HE BEZITTINGEN.
OÓSTINDIEN.
In de Engelfche Nieuwspapieren, loopende tot den 8 April, vindt men overgenomen uit de London Cazette, van den 5
April,



JAARBOEKEN, April, 1796. H7I
April, de officieele Brieven van den ViceAdmiraal Raikfr, gefchreven op de Rhee de van Malacca, den 25 Augustus 1795, inhoudende de bevestiging van het in bezit nemen dier Plaats, benevens de Capitulatie, zynde van den volgenden inhoud:
PRELIMINAIRE ARTYKELEN.
De maatregelen genomen by de Nederlandfche Regering van Malacca, ingevolge de vriendlyke voorflagen, gedaan by de Bevelhebbers van de Britfche Land- en Zeemagt, door de Agenten Mr. Forbes Rosf, NFDonald, als daar toe gemagtigd bv den Commandant Peter Ruimer, het Opperbevel voerende over het Bnticne Esquader in de Indien en den Kolonel Jobn Brathwaite, het bevel voerende over de Landmagt, op de Kust van Coromandel, het noodzaaklvk gemaakt hebbende de Troupen te ontïchepen, tot het veroveren van de Conftantia, een gewapend Nederlandsch Schip; liggende tustchen het Engelsch Esquader en het Fort, en dus het onvermydlyk zynde geworden oen de vvandiykheden te beginnen, door Zyner Majefteits Schip de Refutance te doen vu. ren en na eenige fchoten bezit van het zelve te nemen, en zulks gevolgd zynde door het losfen van verfcheiden ltukked van eene fNederlandfche Battery, na dai de Engelfche Troupen aan het Strand ge komen waren, hebben deeze omftandighe
OOST' NDiaM.



3472 NIEUWE NEDÊPvLANDSCIIË
OosTÏNDIÉN.
den, gevolgd wordende door eene uitnoodigiiig aan de Britfche Bevelhebbers, om bezit van het Fort te nemen3 niet anders kunnen aangemerkt worden, als dat het Nederlandsen Guarnifoen zich in het ge> val gefteld had van zich als krygsgevangenen over te geven, het welk ook zedert door den Nederlandfchen Gouverneur is erkend, als.niet anders verwagtende. Bewilligd, A. Couperus
Niettemin de orders van zyne Brittannifche Majefteit van ons vorderende de aankweking van de Alliantie, welke zo lang en gelukkig tusfehen de beide Natiën heeft ftand gegrepen, nemen wy op ons zeiven , zondere verdere tegenfpraak, de vergeting van alle voorgaande omstandigheden en bewilligen en bevestigen by deeze de Nederlandfche Regering, deszeifs beftaan en gezag in alle civiele zaaken, in die zelfde uitgeftrektheid als te voren; referverende echter voor ons zeiven en voor hun, die eene t>nmiddelyke betrekking met ons op den dienst hebben, den eisch op den publieken eigendom in Malacca, en de Schepen, op de Rheede liggende, in zo verre als zyne Britfche Majefteit deswegens genadiglyk zal beflisfen en dienvolgens zal de waarde van den pabheken eigendom, zo te Land als op de Rheede, begroot en in bewaring gefteld worden; belovende van onzen kant befcherming te verleenen aan de publieke en byzondere eigendommen, onder de voorgemelde reierve, en het belang van de oude
Ne-



JAAR-BOEKEN, April. 1796, 1473
Nederlandfche Regering met alle magt te zullen verdedigen tegen deszeifs vyanden, de Franfchen, onder de volgende voorwaarden • Bewilligd, A. Couperus
De commanderende Officier der Britfche Troupen zal erkend worden als Commandant van het Fort en Guarnifoen van Malacca en d» militaire posten daar aan verknogt, en tevens de tweede plaats in den Raad hebben. Bewilligd, A. Couperus.
liy zal de fleutels van het Fort in handen hebben en alle de krygsbehoef ten hoegenaamd aan hem overgegeven worden. .Bewilligd, AL Couperus.
Hy zal het Wagtwoord geven. Bewilligd A Couperus.
De befehikking over het Nederlandsch Guarnifoen zal geheel en al aan hern gelaten worden. Bewilligd, A. Couperus
'Er zal het noodige Fonds aan hem ter. hand gefteld worden tot de maandlyke betaling en het onderhoud.der Troupen, gely.t ook ter verdediging van het Fort en des zelfs onderhoorigheden, zullende de bezorging van dit Fonds terftond gefchiedén. Be willigd, A. Couperus.
Wel te verftaan, voor zo ver als de Geld middelen van het Nederlandsch Gouverne ment op Malacca en deszeifs onderhoong heden, toereikende zullen zyn.
NB. Het volgend Artykel is door Mr Couperus gefteld.
In aanmerking van de buitengewone on kosten van het Britfche Gouvernement door-het zenden van deszeifs Troupen, te
hf
Oostindik»,
IS
C
*
r



1474 NIEUWE NE DERLANDSCHE
'OOST-
1 I <
)
1 (
r < t $
:
befcherming van zyne Bondgenooten de Nederhnders re Malacca, zal de Gouverneur en Raad van deeze Bezitting, van hunne omftandigheden, aan den Gouverneur-Generaal en Raad op Batavia , berigt geven, en ter bevordering van de maandlykfche onkosten der Britfche Troupen aan den Gouverneur-Generaal het verzoek doen van daar in te voorzien. Bewilligd , A. Couperus.
De Engelfche en Nederlandfche Vlag zal waayen, als de omftandigheden zulks vorderen, van de beide Vlaggeftokken, die daar toe reeds zyn opgerigt. Bewilligd, 4. Couperus.
De gewapende fchepen , behoorende tot [iet Gouvernement van Malacca, zullen onIer de orders van den Britfchen Bevelhebber ter zee.gett.eld worden. Bewilligd, d. Couperus.
'Er zullen door de Nederlandfche Regeing orders gezonden worden aan hare Offi. lieren, commanderende te Rhio en Peru, >m zich zeiven en hun Guarnifoen te ftellen >nder de orders van den Britfchen Bevellebber. Bewilligd, A. Couperus:
De bovcnttaande voorwaarden in algeneene bewoordingen zynde opgefteld, als le grondflag of betrekking met de'befcherlende magt, zal de nadere verklaring van lezelven, als zulks vereischt wordt', worien uitgelegd en de verdere bepaling wor[en daargefteld, echter zo voor het geheel ls gedeeltlyk, gelaten worden aan de toeomende befchikking van het Engelsen Gouernement, in de Indien.
(JVas geteekend,') ti. NE WC OMBE.



I E Ü W E
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
M s i* MDCCXCVI.
GELDERLAND.
N, Y M E G E M.
Van het verhandelde ten Recesfe de* Quartiers van Nymegen, geduurende deeze Maand ter deezer Stede gehouden, zullen wy de meest merkwaardige ftukken mededeelen.
In de Vergadering van den 17 deezer wierdt voorgebragt, en vervolgens door de Gecora» mitteérde Leden overgenomen, om zich daar op nader te verklaaren, een onvervanglyke Staat van de Lasten en Imkomften des Quartiers over deezen loopende jaare 1796, opgemaakt ingevolge '8 Quartiers Refolutie van den 18 May 1758, houdende, ten aanzien van de voormaalige Generaliteits nu Nationaale Lasten, dat volgens Misfive van de algemeene Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, in dato 37 April laatstleden was gepetitioneerd Eeeee



1476 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nyme-
cen
Lyst vat Lasten en Inkamdendes
Quartiers vat Nyme-
(*) Volgens Conventie van den jaare 1720 Artic. 2 moet door de Quartieren Zutphen en Veluwe van ieder loocoo Guldens, welke de Staaten van Oorlog met de verdere Generaliteits en Provinciaale lasten boven de gocOOO Guldens voor Gelderland koomen te bedragen, by de aanneeming in plaats van de gemeene Middelen, •worden gevoegd 8000 Guldens, meerder of minder na rato, bedragende de Quota van deeze Provincie in alle de lasten over dit jaar 1796 f 3832JOO. en dus f 2932JOC. de 900000 Guldens gefurmonteerd zynde, alzo nu voor de .'fvmie^ir Z&tphm er Veluwe, ieder f"117300.
60 Millioenen tot goedmaking van de in dit jaar nodige kosten , zo voor de Marine en Landmagt, ais tot betaling van den te verfchynen termyn in j de 100 Millioenen aan de Franfche Republiek verfchuldigd, waar in de Quota deezer Provincie bedraagt . . ƒ 3832500-:-:
Waar van afgetrokken het geene de Quartieren hebben aangenomen, in plaats van de gemeene Middelen (in communie brengende, te betalen, volgens Conventie van het jaar 1703:
Het Quartier van Nymegen . ƒ 206127-10 ï
Het Quartier van Zutphen by gemelde Conventie ƒ 109000-:-: En by nadere Conventie van den 18 July 1720.7500-:-:
JNog als hier onder (*) genoteerd - 117300-:-:
ƒ233800- :•:
Hes



JAARBOEKEN, Afc/, I7P«. 1477
Het Quartier van Ve- NYlffl. luwe by eerstgemelde gen Conventie 130210-10:
en by laatst- Lyuvan . gemelde Lasten Conventie 7jöo-:-: en In-
nog als hier kom/ten onder geno- des teerd . 117300-:-: Q!iar-
——— ./261010-10 : eters
700938 -; -: van Ny,
1 mtgeu.
ƒ3131502-:-: Dus blyft wegens deQuotadeezer Provincie in vcorfchreve 60 Millioenen tusfehen de drie Quartieren te verdeelen ƒ3131562-:-:
Waar in de Quota van het Quartier van Nymegen bedraagt jfl47092O-l5-4
Nog in plaats van de voornoemde Middelen . . 206127-10-:
Dus in de geheele 60 Millioenen ƒ1677048- j 4.
In den jaare 1795 is gepetitioneerd 'sMaaods voor het onderhoud van de 35000 Man Franfche Troupes in dienst van deeze Republiek overgenomen een Millioen, eD voordeNationaale Armeé met den aankleven van dien mede een Millioen, aanvang genomen hebbende met Augustus 1705, dus voor 5 Maanden in 1795, 's Maands voor beide ad twee Millioenen, bedragende ƒ 10; 000000 t waar in 's Quartiers Quota bedraagt 300026 3-11 j
/Ï977Ö74-9- 3^ Voor de Franfche Troupes is betaald totiMayi7o6^2cH44-13.4
Eeeee a es



i4?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nyme- i
gen.
Lyst van Lasten en In-
kom/ten des
Quartiersyan Nymegen.
;n voor de Nationaale
Armée . - 108363-13-: 229208 6- 4
Resteert . ƒ1747866-2-ïl-g Op de'Petitie van io Millioenen tot de zaaken van de Zee, in den [aare '795 gedaan, waar in's Quartiers Quota bedraagtfsoooaö^: 11£ is betaald . 21000 : -: behalven de in dit jaar gedaane betaling wegens prjemien aan eenige aangeworvene Matroozen. . ƒ279016:3:n-fc
f 2026892:6:11
By 'sLandfchaps Refolutie van den 22 January 1796 is geconfenteerd in eene Petitie van den 7 Oecemb. 1795 ter fomme van ƒ 1681063-:-: tot aankoop vaa benoodigde Veldbehoeften, Paarden, in ftaat ftellen der Fortificatiën enz. , waar in 's Quartiers Quota bedraagt - 50436-4-:
By 's Lsndfchaps Refolutie , als vooren, is geconfenteerd in eene Petitie van den 14 December 17^5 ter fomme van één Millioen om de Colonien van deezen Staat op de kusten van Africa en America te voorzien van de noodige Manfchap • pen, Wapenen, Krygs- en Mondbehoeftens, bedragende daar in de Quota des Quartiers . 30002:12:4!
j£n is by de Landfchap in February 1796 geconfenteerd in eene Petitie van 900000 Guldens tot li centiatie der Zwitzerfche Troupes, waar in 's Quartiers Quota bedraagt 27002: 7: 1^
De Quota van de Provincie in de civiele Lyst voor den jaare 1796, bevattende eenige posten , welke te
voo-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. ntf
vooren op de Ordinaris en Extra- N ordinaris Staten van Oorlog zyn ge* cl bragt geworden, in de Petitie van 60 Millioenen vervat, bedraagt ter l> loopende Maand . ƒ4I77:I6:4 Lt en in het jaar . 50133:16-: e' waar in 's Quartiers *' Quota /"23548:5:2 . - /
Het Quartier moet jaarlyks ten i Comptoire Generaal van de Unie -« betalen de interesfen der Capitalen r voor rekening van de Provincie op § Losrenten genegotieerd ƒ12012:2:8 zynde daar van 1794, 1795 eQ179ö verfchuld, dus drie jaaren • 36°3-7-:
Insgelyks de interesfen der Capitalen op het Subfidie der Barrière geftaan hebbende f 2917. • 87J1- :':
De Quota van het Quartier in het by de Staten van Oorlog over de jaaren 1794 en 1795 ten laste van deeze Provincie gebragte aandeel in de interesfen van een Capitaal van ƒ4000000. genegotieerd tot betaling van zyne Koorascbkeizerlyke Majefteit, volgens hunner Hoog Mogende Refolutien van den 11 january Ï786 en 8 January 1787 bedraagt Vjaarlyks ƒ 3405:8-: dus voor twee 68i0_Iff_:
ja3En v*n den interesfen en gedeelteIvke afbsfmg van een Capitaal ten Comptoire Generaal van de Unie genegotieerd , ingevolge Hunner Hoog Mogende Refolutie van den 13 July 179° 'sjaars ƒ 1766:11-: 3533' a"-
Zynde deeze twee laatstgemelde posten voor 1756 metie op de voornoemde civiele Lyst «bragt, en zullende, wanneer het Quartier alle de
-Eceee 3 1 vei"
nat-
pt van asten
mften •s
)ttar-
irsvan
Tyme.



J480 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ntme
GEN.
Lyst vd Lasten en Inkomfteides
Qttariièrs va Nymegen,
verfchulde Soldyen der Militaire
Compagnien op dit Quartier gere-
partitieerd geweest tot de organifan tie der tegenswoordige Armée, en
dus tot den 30 July 1796, aanbetaalt,
daar toe ongeveer nodig zyn eene ' fomme van . • 150000-:-:
Zo dat bet aandeel in de(*) Gene-
n raliteits lasten te zamen bedraagt ƒ2,330,464-15-5 En betrekkelyk de domestique Quartiers lasten, dat dezelve beftaan in de Traciemeuten aan de Zes Ordinaris Gedeputeerden ter'Finan-
tie, ter fomme van . 7200-:-:
Voor den Secretaris , . 1200-:-: ———— Commis . . 700-:-:
eerften Clercq . 350-:-:
■' — tweeden Clercq . 200-:-;
Deur-en Kamerbewaarder 300-:-:
Twee Bodens, ieder 150 Guldens . 300-:-? Zynde in dit loopende jaar betaald aan vier Gecommitteerdens ter Generaliteit 4 Maanden Tractement tot 1". Maart I79Ó • • - aiii.1-8
Aan een Gecommitteerde in de Generaliteits Rekenkamer 6 Maanden Tractement tot i°. May 1796 . 1025-:-; Zes Ontvangers der Generale Middelen en Verpondingen voor Traclementen en Maandftaaten . . 7200-:-: Pe Jura van den Secretaris vanbetQjiar*
tier
(*J Onder deeze Generaliteits lasten zyn niet gebragt het verfchulde op voorige Petitiën, vervat by de hier na volgende opgaave; mitsgaders het geene by het Quartier nog op andere posten van de Staten van Oorlog zoude fchuldig zyn, alzo mogelyk daar op geene verdere, ten minflen weinige, betalingen zullen gefchiedén»



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1481
tier en van de Landfchap wegens het Nymewaarneemen der Landfchaps en Qaar . gen.
tiers Vergaderingen, gecalculeerd op iseo-.;-. Aan de Deurwaarders voor het op Lyst van
wachten van de Landfchaps en Quaruers ; Lasten
VSfi3^ deCi-er \ ^^rnfien Onkosten der Rekeningen van de Ont- ^
Vaprefident en Secretaris over het af hoo tiersvan ren van die Rekeningen • 116-12-: Nyme-
Comparitie-penningen voor het platte gen. Land • ' ja»-:-?
ha voor de Steden ■ joo-:-:
Boden-loonen en reiskosten • 1300-:-;
Commisfien van het Quartier en van de Kamer • „ J • . J000-'-'
Aan de Academie van Harderwykjaarlvks tot fubfidie volgens Conventie met Veluwe • „ 28o°-!-:
Synodale en andere Commisfien van Predikanten . . • 5°5 :-
. Aan den Ontvanger van den impost op de gebrande Wynen en gedifiilleerde Wateren over het Diftria des JNymeegfchen Comstoirs, ingegaan i°. July 1795 .de 2 pCt. van den* Ontvangst der 70 pU. voor het Quartier » _.. , 432-ï8:
Idem aan den Ontvanger van het lnielfche en Bomraelfche Comptoir ' • JH-W
Aan den Ontvanger van den 80, 4oen andere penningen, mitsgaders van den Tabak over het geheele Quartier de 2 pCt. van deszeifs ontvangst . . 909-0-:
Het Tracfement van den Commisfaris van het Klein Zegel . joo-:-:
Den Fiscaal van 's Quaruers Financiën en Contrarolleur van het Zegel, en üo, 4.0 en andere penningen . 3°0-D":
Eeeee 4



1482 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nymegen. 1
Lyst van Lasteti t en In- \ komften \ des
Quar- { tiers van t Nymegen, c
i
(
C
1
1 < t
i < I
<
i ]
1
Papier en onkosten der Rekeningen ot den ontvangst van het Zegel . 500-:-:
Het Zegel kloppers Tractement . 60-:-:
Het Capittel van allerlei voorvallende xtraordinaire zaaken, reparatien enleerantien aan de Kamer en andere uitgaen, genomen als van ouds . 10300-:-:
De Supplement- traclementen der Burïle Predikanten des Bommelfchen Comp oirs . . 5548 :-:
Het | part van de Generale Middelen an de Steden, ingegaan i° July i'oj, vaar van afgetogen het Haardfteden geld 8401-5-:
Aan het Surplus van de Bezaaide Mer;en, falvocalculo > . 2500-:-:
Het 1 part van de helft vande7opCt. an den impost op de gebrande Wynen n gediftilleerde Wateren voor de drie iteden . . 2848-1-:
De Huiver van ieder pagtgulden der 'O pCt. over het Nymeegfche en rhielfche, en \ ftuiver over het Bomnelfche Comptoir. . 1535-2-4
x\ van den Impost op den Tabak 1110 3-2
De ftuiver per pagtgulden van den Imiost op den Tabak over het Nymeegfche uThielfche, en |- ftuiver over het Bom aelfche Comptoir" . . 558-2-8
En alzo door het Quartier in Maart 71.6 veele remisfien der Middelen gescordeerd zyn, en omtrent eenige Imposen is verftaan, dat zommige Pagters vifie ?an hunne Boeken zullen moeten geeven, n andere onder eede collecteren, ten linde daar na te disponeren, zullen die enjisfien, te zamen genomen, na calcuatie zich wel koomen te bedraden /^oooo-:-:
Dat wat aangaat de Interesfen van de Capita:n , tot laste deezes Quartiers genegotieerd,
daar



JAARBOEKEN, Mei. i7S>ö. «483
daar van, na aftrek van alle de fuccesfive aflos-j fmgen, nog in wezen zyn.
Capitalen. Losrenten. Interesfen. .
ad3pCt.
1245037-19-: OpdeVerpondingedes
Nymeegfchen Comptcirs ƒ 37351-8-8 U18007-w-4 Op de Verpondinge 4 ' *des Thielfche Comp-
toirs - 4*54- 4-4
1080643-12-: Op de Verpondinge des Botnmelfchen Comptoirs - • 4M19-5-" 696955 -: -: Op den impost van y 33 deGebrandeWynenen Gediftilleerde Wateren over het Nymegeufche Conptoir • 209C8-13-
a'ijiïo-: - : O? d'-n imP°st van 4J 3 deGebrandeWynenen
Gediftilleerde Wateren over het Thielfche en Botnmelfche Comptoir 129641c coja**-: - *- O? het Comptoir yan den 80, 40 en andere penningen, mitsgaders van den impost op den Tabak - 1777*-15
01002? -: -: Op het Comptoir van 3 5 het Klein Zegel . 93°°nI5 En dat de Lyfrenren volgens de laatst geflot ne Rokeningen bedragen. Op de Verpondinge des Nymeegfchen
COpPt°de Verpondinge des Thielfchen ^
C OpPt3eVerpondinge des Bommelfcben ^ Comptoirs. • • (
'Jtme-
;en.
Lyst van Lasten >.n Inkomftendes
Qjtar-
uers van
Nyme*
gen._



Nymegen.
Lyst va; Lasten en In* komflen des
Quartiers van Nyme. gen.
i
1
1484 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Op het Comptoir van het Klein Zegel . . . 2J...
De interesfen der Capitalen wegens de t Amptgelden op de Verpondinge des Bommelfchen Comptoirs, falvo calculo 2000:-
Datde Negotiatie door Loterye by wyze van Tontine , by'sQuartiersRefolutie van dén 12 November 1793 gearrefteerd, beftaan heeftin iodo Loten, ieder Lot ad joo Guldens, doch van welke Loten niet meerder dan 645 zyn gedebiteerd, en welke Tontines met de jaarlykfche interesfe van ijoooo Guldens aan pryzen en premien, waar van Obligatien zouden worden uitgegeeven, bedragen/22000-:.: doch waar van moet worden ifgetrokken voor de aan het Quartier verblevene 345 Loen, ongeveer . 7333-!-:
Verblyvende dus jaarlyks,
alvo calculo. . ƒ 14667-:-: Zynde voor twee jaaren ï 795 en 1796! 29 504 • Dus de uitgaaf tot de domesticque
asten bedraagt. . ƒ 434319-3-14
Dat belangende de inkomften van het Quarier, de Generale Middelen van'de laatfte Ver>agting over het jaar, ingegaan i« Ju]y 179? iver de drie Comptoiren hadden bedragen 220<uq1 •agtguldens, en in enkelde guldens, den naw;ulden gerekend tot 25 ftuivers, om dat de ftui'er voor de Predikanten, en het oortje voor de Vrmen afzonderlyk wordt betaald. /2754<*5i7 8
De Verpondinge ordinair met i£ lui ver per gulden overde3Comptoien, na aftrek der Collecte-penningen, n het geene jaarlyks aandePredikansn voor den£ ftuiver,en aan de Vroedrouwen voor het oortje wordt betaald



JAARBOEKEN, Mei, 179Ö. 1485
taald volgens de laatst geflotene Re- N keringen der Ontvangers H < Moa3S.j-8GI
De impost op de Gebrande Wy nen en Gediftilleerde Wateren verpagt ra x ïunv 1795, bedraagt met den jaare in- l gegaan 10 July M95 . m af«ek va? de \. «fpCt. aan de Steden betaald worden- * de, in enkelde Guldens; ^ Over het Nymegenfche Comptoir. 21644- 7- • £ Over het Thielfche Comptoir. 10790-15-io ti Over het Bommelfche Comptoir. i495j-I7" : / De ontvangst van den 80,40 > 3°» S 20 en 15 penningen over het geheele _ ( # Quartier, genomen op » 30000- .- .
De impost op den Tabak over de drie Comptoiren deezes Quartiers, verpagt in 1795» bedraagt met den jaare ingegaan i« july 179J « en- < #
kelde Guldens . • 18473- - •
De impost op het Klein Zegel, genomen op • • 15COO-
De impost op de Kaarten, eerst ingegaan 1" January 1706 voor een geheel jaar nog niet kunnende worden ingebragt, heeft voor het eerfte i jaar vol^eDs informatie gerendeerd 600 Guldens; dienende zulks voor ;
Memorie - - ƒ606537.2.10
Dat dus de aandeelen in de Generaliteits lasten over deezen jaare 1706 bedragen - /2,339,4<M-I5*5
De Domeftique Quartiers lasten 4343I9-2_14
De lasten te zaamen . /2,773783-l8-7 Jin de inkomften des Quartiers. 606537-2-10
Komende te kort - ƒ2,167,246-15-9 Doch dat bier van moet worden afgetrokken het geen de flo-
Jen
SfME;N.
yst van asten 11nrmftenss
[uar*
er s van
ïyme-
en»



Nyme>
CEjr.
Lyst va Lasten en Inkomftendes
Quartiers va; Nymegen,
aüiooo-:.:
al nog resterende ƒ670078-!- c£
Dat
1485 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ten der Rekeningen van de Ontvangers, in deezen jaare moetende worden afgehoord, wanneer daar
'^by den ontvangst in het. geheel zonder eenige reftanten, en den vollen uitgaaf in i795 (alle de Renten, in gemelden jaare vervallen , als betaald geconüdereerd)
gerekend worden, zouden komen
'uit te maken, en das zo als op
ultimo December 1795 in casfa
zouden moeten gehad hebben,
zullende by calculatie ongeveer
bedragen . / jjoooo-:-;
Waar aan echter
moet worden gede-
corteert het betaalde
aan de Franfche en
Nationaale Troupes
zedert i° January tot
1° May 1796. . 123010-1-7
Wanneer te kort zonde koo 426989-18-9
115615 . * • • 1'74-° 256-17--
Dat hier by in aanmerkinge moet genomen worden, dat van de in den jaare 1795 vervallene 30 Millioenen der ioó Milhoenen, aan de Franfche Republiek verfchuld, waar in *s Quartiers Quota be
drTaAC ^ n* - • , * /öoco78-n-ioè
Uit de Provinciaale cas is betaald . . ƒ 21000-:-: en uit het provenue van den eerften tern vn ^an den joften penning . . 200000-:-:



JAARBOEKEN, Mei, 1706. 1487
Dat het Quartier uit de Prdvin- Ni ciaale cas heeft ontvangen, volgens ge 's Landfchaps Refolutie van den 6 Maart 1795- • ijcoo-:: En van deby'sLand* fchaps refolutie van den 4 Augustus 1795 geaccordeerde 200000 guldens • • 120000-:-:
ƒ135000-:-:
En dat aan het Quartier jaarlyks ingevolge *s Landfchaps Refolutie van den 1 May 1794 uit de Provinciaale Cas gefurneerd moet worden 26000 Gulderjs, waarop het verfchulde over de jaaren 1795 en 1796 nog behoort ontvangen te worden.
Met gelyke overneeming wierdt, in de zelfde Vergadering, ingebragt het Rapport van Gedeputeerden ter Financie, behelzende eene naauwkeurige opgave van de Petitiën, in welke dit Quartier zedert den jaare 1784 tot 1794 inclufive had geconfenteert, en haar aandeelen betaald, met uitdrukking der fommen.
Dat by 's Landfchaps Refolutie van den 27 April 1784 is geconfenteerd in eene Petitie ter fomme van f 2,639,17.^-8 tot Equipagie, ter Generaliteit geconcludeerd den 10 December 1784, waar in's Quartiers Quota bedraagt. ƒ £>9574-17-8*
Waar op is gefurneerd . • 5I245-5-!«
resterende dus • ƒx8339-!i-ioè
Bv Refolutie van den 13 November
Ï784



1488 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nymegen.
Rapp.
wegens betaald Petitiën.
resteert . • ƒ 134-; 7-10^
By
1784 ia eene Petitie ad ƒ467800-:-: tot het doen marschvaardig maaken der Troupes enz. geconcludeerd den 26 der voornoemde-maand, waarin 's Quartiers Quota ƒ 12332-6-42 ' daaropgefurneerd zynde 9600:-:
resteert al nog . . ƒ2732-6-4!By 's Landfchaps Refolutie van den 18 November 1784 in eene Petitie ad ƒ4000000-:-: tot de Leger-lasten, waar in 's Quartiers Quota bedraagt . ƒ 105 449-10-5 daarop gefurneerd 88033-19-3
resteert dus . ƒ17415-! 1-2
By Refolutie van den 15 Jan. 1785 in eene Petitie van ƒ1,568,383-:-' ter betaaling der Recruut-gelden enz. waar in 's Quartiers Quota ƒ 40936-18-8, hier op j i5,.7-:-y overbetaald.
By Refolutie van den 9 April 1785 in eene Petitie van ƒ 19 790-:-: ter betaalinge der Aanrits-gelden en voldoeninge van een maand Soldyevoor het optenchte: e Corps van den Collonel van Ma'tha, waar in 's Quartiers Qio-a . 5956- :-ioi daarop gefurneerd. 5005-19- 6£
resteert dus . . ƒ50-: 1.3$ By Refolutie als vooren in eene Petitie van ƒ 514904-:-: tot de Aanrits-gelden van het Corps van den Grave van Mallebois, waar in 's Quartiers Quota ƒ 13574- i- 9$ daarop gefurneerd 13439-13-n



JAARBOEKEN, Mei, 1700". 1489
By Landfchaps Refolutie van den 11 Mei 1787 in eene Petitie van ƒ250000-:-: tot reparatie van Scheepen van Oorlog reförterende onder het Collegie der Admiraliteit in West-Friesland1 en het NoorderÓuartier, waar in 's Quartiers Quota . ƒ6590-! i-ïol IVaa'rop niets is betaald.
By Refolutie van den 29 February j?88 in eene Petitie van/3264e8c-:-: tot eene Extraordinaire fc'quipagie, waar in 'sQuartiers Quota ; ƒ86072- 2- i\ Zynde hier op niets betaald.
By Refolutie van den 59 April 1789 geconfenteerd voor de helfte in eene Petitie van ƒ 3034!00-: ■: tot een Kxtraordinaris Equipagie, waar in HQuartiers Quota . ƒ3999.
PVaarop niet» is betaald. . 11-$
By Refolutie van den 5 February 1790 in eene Petitie van den 5 Jan. 1790 ad / 2351280-:-: tot het uitrus-, ten van een behoorlyke Mquipagie voor het loopende jaar, waar ia 's Quartiers Quota . ƒ61985-6-8
Zynde hier op: nieis betaald.-
By Refolutie van den 17 July 1790 in eene Petitie van den 30 Juny 1790 ad ƒ 1094250-:-: tot completering der Equipagien van vier Scheepen van' Linie, waar in 'sQuartiers Quota ƒ28847- :_9 Zynde hier op niets betaald, .
By Refolutie van den 21 April 1791 in eene Petitie van ƒ 1850600 :-: tot een Equipagie, waar in 'sQuartiers Quota - . ƒ48786. 4- 4$
Zynde hier ,op niet' betaald,
By Landfchaps Refolutie van den 12 Aug. 1791 in een Petitie van
Fffff ƒ728000-:-:
GEN.
Rapp.
wegens betaalde Petitiën. .



1493 NIEUWE NEDSRLAMOSCHa
Nïme-
gen.
Rapp. wegens betaak Petitiën.
ƒ728030:-: tot Equipagie, waar in
'sQuarders Quota ... ƒ1919116- 3
Zynde hier op niets betaald,
By Refolutie van den a Mei 1792 in eene Petitie van den 29 Novem'fiber 1791 ad f 1032716-12-6 tot Equipagie, waar in's Quartiers Quota . . ƒ50951- j. 6 Zynde hier op niets betaald.
By Refolutie van den 25 Üecernb. 1702 in eene Petitie van den 20 Nov.
1792 ter fomma van f 1240,000 : : tot aanbouw, reparatie en Equipagie over het jaar f793, geconcludeerd den 14 January 1793, in welke 's Quartiers Quota f%"l^l'5- waarop betaald . 23204 -."4 \
Resteert . ƒ13999- 4- 7i By Refolutie van den 23 Febr.
1793 in eene Petitie van den 28 January te vooren ad f 890420-:-: voor eenige Hulken en andere klei- r ne Vaartuigen , geconcludeerd den5 Maart 1793, waarin 's Quartiers Quota bedraagt . ƒ^6709 jo-öï Hier op betaald . 5801- 6- i|
Resteert . ƒ20908- 4- 5$ By Refolutie van den 22 Febr. 1793 in een Petitie van den 15 te vooren ad ƒ 1878692 10-: voor Aanrits-gelden, geconcludeerd den 18 Maart 1793, waar in 's Quartiers Quota bedraagt . ƒ56365-13 io hief op betaald . 35200- : -:
Resteert . . ƒ2II65-13-io By Refolutie van den 26 Febr. 1793 in eene Petitie van den 21
Dec.



JAARBOEKEN, AW." 1796- H9i
Dec. 1792 ad ƒ1200000 t-ï tot diver- f« fe eindens gedaan, waar in 'sQuar- g tiers Quota bedraagt ƒ 3<So°3"2 10 , Welke ts afbetaald.
By Refolutie van den 6 Maart 1793 » in eene Petitie van den 28 Febr. ». te vooren ad ƒ 2000000-:-: tot verval / der kosten vereischt om de gedeeite t der Armée in ftaat te ftellen zich marschvaardig te maaken, waar ïd 'sQaartiers Quota ƒ60005- 4- 9% hier op betaald 59948-15-1
Resteert - . ƒ 56- 8 10 By Refolutie als vooren in eene Petitie van den 5 dito ƒ900000-:-: tot vinding der kosten, die boven en behalven de fomma van ƒ890420*.-: voor Hulken enz noodig geoordeeld zyn, geconcludeerd den 16 April 1703, waar in 's Quartiers Quota bedraagt . ƒ27002 /-iè Hier op betaald . 9coo 15-85
Resteert - • /l800I-ii- $
By Landfchaps Refolutie van den ro Mei in eene Petitie van den 15 April te vooren ad ƒ3500000:-: tot Extraordinaire Equipagie enz. geconcludeerd den 3 'anuary 1794» waar in '«Quartiers Quota bedraagc . . ƒ105009- 3-4i Hier op betaald . 24176-13:
Resteert . ƒ8Q832-Io- 4+
By Refolutie van den 23 August. 1793 in eene Petitie van den 28 Juny te vooren ad ƒ öcoooo-:-: tot aanvulling van Magazy nen, waarin de Quota I
'tme-
EN.
'.app. j
egens •■taalde 'eti* 'en.



i4£>2 NIEUWE NEDERLANDSCBE
Nïme-
gen.
Rapp. wegens betaala Petitiën.
des Quartiers bedraagt ƒ 18001-11-5 waar op betaald 10000- : -:
Resteert . /8ooi-ii- 5
By Refolutie als vooren in eene Pe» e titie yan den iö Jury te vooren ad ƒ 2000000-:-: voor Leger-lasten geconcludeerd den '14 September 1793, waar in'5 Quartiers Quota bedraagt . - ƒ 60005-4-95 ff^elke genoegzaam is afbetaald*
By Refolutie als vooren in eene Petitie van den 12 July te vooren ad ƒ 1200000-:-: voor 'sLands Fortificatiën , waar in 's Quartiers Quota bedraagt . j 36003- 2-io£ daar op betaald 6237-10- :
Resteert . ƒ 29765-12-101 By Refolutie als vooren in eene Petitie van den 30 July te vooren voor Recruut - geiden ad ƒ 155755-'-: waar in 's Quartiers Quota bedraagt
• • /4673- : i*4 waar op betaald 4627-18- 6
Resteert . ƒ 45- 2-5I
By Refolutie van den 25 Oöober
1793 in eene Petitie van den 4 Sept. te vooren ad ƒ 98980-:-: tot vinding van Aanrits-gelden, waar in 's Quartiers Quota bedraagt ƒ 3969 13-10 zynde hier op over betaald / 9- '7-6
By Refolutie van den 13 February
1794 in eene Petitie van den 13 December 1793 ad ƒ 1000000-:-:, tot de Winter-dienften, waar in 's Quartiers Quota ƒ300©2-i2-4^
^ hier



JAARBOEKEN, Mei. ifptf. 145*
hier op betaald . 888- i-i^ ] — ■ < Resteert . ƒ20114-10-11
By Refolutie van den 14 February i 1794 in eene Petitie van den 13 Dec. 1
1793 ad ƒ 5297862-13 -4 tot een Ex- 1 traordinairis Equipagie over den jaa- 1 re 1794 geconcludeerd den \ 9 Febr. t 1794. ter fomma van ƒ 3,618,463-13-4
waar in 's Quartiers Quota ƒ108563- 7- a Waar op nieis is betaald,
By Refolutie van den 13 February
1794 in eene Petitie van den 18 Dec.
1793 ad ƒ 20:0000-:- , tot goedmaking der kosten der Leger-lasten, welke uit voorige Petitie niet hadden kunnen vallen, geconcludeerd den 24 Febr. 1794, waar in'sQuartiers Quota bedraagt ƒ6ooo5-4-9^ waar op is betaald 54100-:-:
Resteert . ƒ5£>°J4-P3:
By Refolutie van den 13 February
1794 in eene Petitie van den 14 Jan. te vooren ad ƒ 500,000-:-: tot de Leger-lasten, geconcludeerd den 21 Maart 1794, waar in 's Quartiers Quota . ^500i3-i-i 1 £ waar op is betaald 26840-:-:
Resteert . /ia3i73-i-Hè
By Hunner Hoog Mogende Refolutie van den 16 Jan. 1794 bepaald eene fomma van ƒ415190-:-: tot betaaling der Aanrits - gelden , ter remplacering der Brunswykfche Troupes, waar in 'sQuartiers Quo» ' ta • ƒ 12456-15-fi
zynde hier op betaald 11334-10-:
Resteert • • f 122- 5- £ Fff ff 3
'Jtmï-
ien»
lapp.
tegens •etaalde ~>etiien.
1



NyMHT-
gew.
Rapp,
•wegens beiaaldi Peulten,
1494. NIEUWE NEDERLANDSCHE
By Refolutie van dén 25 ApriJ 1794 in eene Petitie van den 4 April 1794 ad /'6go,coo-:-: tot aanvulling der ■ Magazynen, waar in de Quota van 'c Quartier . 1800 i-i 1-5 '.'h IVelk is afbetaald,
By Refolutie van den a Mei 1794 in eene Petitie ib dato als vooren ad ƒ 600,000-:-: tot reparatie van Scheepen en Fregatten by de Collegien ter Admiraliteit in West-Friesland en het j>ioorder-Quartier, en in Friesland, waar in de Quota van het Quartier • ƒ18005-11-5
Zynde hier op niets betaald.
By Refolutie van den 3 Mei 1794 in eene Petitie ad f 50,000.:-: ten behoeve der Krvgsgevangenen, waar in 's Quartiers Quota . ƒ ijco 2 6%
Waar op niets is betaald.
By Refolutie van den 30 July 1794 in eene fuppletoire Petitie tot de Leger-lasten ter fomma van ƒ3000,000-:. -waar in de Quota van 't Quartier bedraagt - • ƒ90007-17-2 Zynde hier op niets betaald.
By Refolutie als vooren in eene Petitie ad ƒ 1,500000-: tot inkoop van Ammunitie en aangieting van Ge* fchut, waarin deQuutavan'tQuartier bedraagt . ƒ45003-i8-ó|: waar op betaald is . 4JOÖ- : -:
Resteert . . ƒ40503-18-ói By Refolutie van den 1 Augustus Ï794 in eene Petitie ad ƒ öoooco-:-: tot de binnenlandfche defenfie, waar in ' Quartiers Quota bedraagt . ƒ18001-! 1-5 Zynm hier op niets betaald. J3y Refolutie van den 6 Novemb. • -7P4



JAARBOEKEN, r Mei, 179*. 1495
1794 in eene Petitie ter fomma van
/4COOOOO-:: tot de Leger-lasten val- c
lende op de binnenlandfche defenfie
te Lande, waar in de Quota des
Quartiers • ƒ120010-9 7
Waar op niets is betaald.
Bedragende te zamen als nog ƒ 1128762-8--?2
Terwyl ter informatie verder konde dienen, dat verfcheiden deezer Petitiën ter Generaliteit niet geconcludeerd zynde, of geen volkomen beflag bekomen hebbende , daar op ook geene betalingen zyn gedaan.
Nog al in die zelfde Vergadering hadden de Gedeputeerden ter Financiej by Refolutie van den 10 Maart laatstleden, op de inftantien van de Gecommitteerdens uit Thielre- en Bommelre-waarden, verzocht zynde te exhiberen een Plan van menage, zo als de Traaementen en Emolumenten der Quartierlyke Amptenaaren, den Secretaris des Quartiers mede daar onder begrepen, redelyker wyze zouden kunnen en behooren te worden gefteld, ter voldoeninge aan voorfchreve Refolutie ter Vergaderinge voorgedragen , dat de nodige elucidatien en informatien omtrent de Traaementen en Emolumenten ervintlyk zyn in het Reces des Quartiers fub dato 2 July i795> ™™ töe ZY Gedeputeerden zich moesten refereren, en dat daar uit konde blyken het verlies , *t welk de meeste van de daar bv vermelde Araptenaafen op derzelver Emolumenten hebben ondergaan; zo dat, ingevalle 'er eenige Fff ff 4 ver^
EN.



1496 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Nymegen.'
verandering zoude kunnen worden geïntroduceerd, dezelve ten aanzien van de tegenwoordige Amptenaaren geen plaats zoude behooren te hebben, maar aileenlyk omtrent Succesfeuren in de Ampten en verdere Opvolgers.
Dienende daar toe ter informatie, dat thans alle penningen tot onderhoud der Georganifeerde Armée , en dus van de Landmagt deezer Republiek met den aankleven van dien, worden gefurneerd aan het Compioir Generaal der Unie of generale Casfe: dat daar door eene merkelyke krenking aan de Quartieren in het gemeen, maar fpecialyk zeer veel nadeel aan de Secretaryen van de Kameren van Financie, wordt toegebragt, wegens het gemis der gewoonlyke Leges, Jura, Ordonnantie-gelden, enz. bedragende voor den Secretaris der Gedeputeerden ruim twee derde gedeeltens van zyne Emolumenten: waarom ook by 's Quartiers Refolutie van den ao November 179, het Amptgeld, door denzelven verfchuldigd, van ƒ4000-: op 3000 Guldens is gefteld; waar by al nu accedeert het gemis van het geen voornoemde Secretaris altoos hadt gecompefeerd wegens de gehoudene Vergaderingen des Quartiers: en dat, gelyk de leges van den öecretaris door het overbrengen der inkomften aan de Seeretarye van het Committé tot de ajgemeene zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, ten deele waren weggenomen, zo ook door het gunt
voor-



JAARBOEKEN, Mei9 1796. H97
voorfchreve aanrnerkelyk verminderd wa l ren de Emolumenten der verdere Leden c van de Secretarye; daar het intusfchen zeker was, dat de inkomften van zulke Ampten en Posten niet te zeer moesten worden befnceid, maar dezelve altoos eene genoegzaame belooninge behoorden op te leveren voor de moeite, zorge en onophoadelyke werkzaamheid, die aan het Departement der Secretarye van Financie is verknocht, welke moeite en werkzaamheid, in vergelyking van die onder het voorig bewind, ruim twee derde is vermeerderd; en dat de leges van de Ontvangers mede geëvenredigd waren vermin-
deD*at ten aanzien van den Secretaris des Ouartiers door hun Gedeputeerden daar ain reeds was voldaan, te vinden ten Recesfe lub dato 20 January 1796, waar toe zv zich refereerden.
Dat, wat eindelyk betrof de opgaaf van alle Posten, die jaarlyks als domesticq tot lasten van het Quartier zyn loopende, dezelve beftonden in de opgegeevene Tractementen aan de zes ordinaris Gedeputeerden , Secretaris, Commis , Clercquen, Deur- en Kamer-Bewaarder, Boden, (var welke één is afgefchaft) Ontvangers, Com. misfaris van het Klein Zegel, Fiscaal var 's Ouartiers Financien, en Zegelklopper zvnde de Traaeraenten der zes Extraor dinaris Gecommitteerden ad 3°°° °ul dens; der Auditores van de Ontvanger " ' Fffff 5 R<
Iyme«
I
s



NYMEGEN»
V R T-
1408 NIEUWE NEDER LANDSCHH
Rekeningen ad f 400-- het douceur v->nr den Commandant der Stad Nymegen ad 2000 Guldens jaarlyks afgefchaft; mitsgaders van Monfter-Commisfans ad / 600 ~: en van Camer-Jonker ad fóco-: van Commis ter Generaliteit ad ƒ 1000-: cesfeerende al mede de Tra&ernenten der zes Gecommitteerden ter Generaliteit ad ƒ9500-: van een Gecommitteerde in den Raad van Staaten ad ƒ 2050-: en in de West-Indifche Compagnie ad ƒ 500-: terwyl zy Gedeputeerden zich verder gedroegen tot den onvervankelyken ftaat van de lasten en inkomften deezes Quartiers.
Kunnende aan het gerequireerde om de laatfte Rekeningen ter Quartiers tafele te brengen, om daar uit te trekken een Lyst der Ordonnantiën van Vacatiën en Commisiie-gelden, geduurende de adminiftratie van het nieuw Bewind verleend en betaald, niet voldoen, vermits zulks in de laatfte Rekeningen niet is vervat, maar ingebragt moet worden in die Rekeningen , welke in deezen 'jaare afgehoord en gefloten worden.
Vermeerdering van uitgave maakte de verbooging van véelerhande belastingen , die ook in dit Quartier wierden geheven, volftrekt noodzaaklyk. Daar toe diende de volgende Lyst van Imposten, zommige van welke verhoogd, andere op den gewoonen voet gelaaten wierden.



J A ARB OEKEN, Mei, 1796' H99
r R I H £ l D. G E L T K HE I D.'m BROEDERSCHAP. ge
De Volksvertegenwoordigers van Gelderland, Ouartiere van Nymegen, gedelibereerd^hebbende over hec Confenc- in de Generak MrioeIen van Confnmtie, in te gaan 1 July deezes iaars 179<5, hebben goedgevonden te confenteS op den voet der Refolutien, den 7 May 177o en 31 May 1771 genomen, om namentlyk ten platten Lande in de Ampten en het Schependom van Nymegen de imposten op de V\ yLn, Bieren, Azynen, Gemaal, Beestiaal, Zout, 7eeo. Paarden, Hoofden, Haardfteden, en Bakkers- en Tappers Neeringen, voor den tyd van één iaar, beginnende met I July aanftaande, aan te fchryven na de (*) calculatie van denj4
(*1 Tot den jaare 1724 vierden alle Middelen Van Confumtie ten platten Lande verpagt: maar Janneer , al voor den jaare 1724, 9tH bevon^ /en, te' die Middelen merkelyk van jaar tot iaar in de Verpagting kwamen te verminderen, Vnetdat gevolg, dat op dezelve niet verder, om betaald te mrden, konde worden geadjigneerd dat geene, 't welk daar uit na de ordre moeste worden voldaan, is, om zulks tegen te gaan, al in den jaare 1721 beraamd dat door de GeArLturden ter Fmancie zouden worden geforiteTd eZle Lysten, wat de Middelen van Con; Puin te, eenige jaaren door malkander-enk**f %eerd, hadden oPgebraft om die Middelen (het Bezaay en Hoorngeld daar onder met begrepen) by de te doene verpagtingen op eene fl0tere fomme op te hangen, doch, tot die gecalculeerde fom gekomen zynde zonder gemym ïf£Xn/**'to onder che fomma niet te Jerpagten , maar aan ieder Dorp aan te Jchry JeTtia de fomme, vaarop ly ae calculatie ja-
ME-



1500 NIEÜWE NEDER LANDSCHE
Ntme-
g:n.
Lyst van lm posten.
Maart 172+, en io de Steden de Generale Middelen van Confumtie te verpagten, als mede den
im-
•reft gefield; zoo nog thans, dat, in cas van aanfchryving, de impost op de Wynen niet zoude mogen -worden omgeflagen, dan over Tappers en Perfoonen, die buiten den Tax zynde, IVyn confumeren; en den impost op de Bakkers- en Tappers Neer in gen, dan over de Herbergiers, Tappers en Bakkers.
Zynde vervolgens wegens de menigvuldige vexatien der Pagteren , welke ook veel onaangenaamheden moesten lyden, en daar door van liet pasten wier den afgefchrikt, in den jaare 1724. pnalyk gearrefteerd en geformeerd eene Taxatie na inhoud der Ordonnantiën en Reglementen, waarby ieder Dorp ter betalinge der imposten op alle de gemeene Middelen in masfa zouden worden aangeftagen, inval by verpagtinge tot die fom niet mogten komen.
En dewyl by continuatie bevonden wierdt , eensdeels, dat door de verpagtingen ten platten Lande de Ingezetenen aan veele vexatien der Pagters wier den bloot gefteld, die, dikwils in onnozele 'eenvoudigheid,, komende te frauderen daar door veelen geruïneerd -wierden; en ten anderen, dat het onderfcheid van voordeel tusfehen de verpagtingen en den aanftag van weinig belang was; heeft men zedert het jaar 1770 de Middelen ten platten Lande, en zedert den 'mare 1778 mede in het Schependom van Nymegen, niet meer ter verpagtinge gebragt, maar ip haar tantième aangeftagen, behalven de importen op het Bezaay, Hoorngeld en Schaapen; wordende die aanfehryvingen door de Buurmeester en van ieder Dorp op veele plaaizen, en op zndcre door Si h'out en Buurmcesteren, onder de Ingezetenen omgeflagen na maate hunner huishoudingen.



JAARBOEKEN, Mei, 1706» ijol
imnost op de Bezaayde Mergen , Hoornbeesten en Schaapen, en over de Stad en lande van GE Buuren den impost op de Wynen; al es volgens de Lyst hier na geinfereerd; namentlyk. Ly
In den impost op de (*) Wynen , van de ln*va. gezetenen tot twaalf guldens, en voor de Tap pos ner<! tot vier-en twintig Guldens het Oxhoofd, doch met dien verftande, dat de Herbergiers, welke den Eed komen te doen van niet te frauderen, of te zullen frauderen, met agttien Guldens zullen kunnen volftaan: alles met inhaïfle van 's Ouartiers Refolude van den 22 July 1792.
Op de (f; Bieren, zonder verhooging, en dus voor de Ingezetenen tot eenen gulden en eenen Huiver, en voor de Tappers tot twee guldens en twee ftuivers, onder die verklaringe nogthans: Dat alle Herbergiers, Pasfan'ten om geld
logerende, ook zulke, welke Bier aan andere " om" geld vertappen, en in hunne huizen te \\ drinken geeveu, fchuldig en gehouden zullen
„ zyn
f*-) In de .eerfte tyden der Staatsregeering singen de belastingen op de Wynen fteeds hand aan hand met die op de Bieren. De oud/ie Ordonnantie is van den 15 May 162S. Nadere bepaalingen worden aangetroffen in die van den 21 Juny 1Ö32, 12 February 1654, 6 April 1(566, en 25 May 1683,
(i) De belasting op de Bieren is van vroege tnden' Toegedaan aan Hertog Carel van Egmond tot betalinge zyner fchulden. Verdrag de anno hoi. Overdrazt van het Qiiartier van Nymegen de anno 153a ar tic. 3 Geld. Plac Boek II D 1 App. col. 200 enz. De invoering van dit middel in dit Qjiartier zie in de Ordonnantiën- gedrukt in de jaaren 1628, 21 Juny 1632, 12 February 1654, ö April 1Ö66, en 36 pay 1683.
me* ü.
St
't lmten.-



Nyme-
GEflt.
Lyst van Imposten»
<
r'j M 3
ij02 NIEUWE NEDERErANDSCHE
„ zyn Tappers impost te betalen van alle B,v ren, welke zy komen in te leggen " iin op vreemde Bieren al« h« r* a
Ma, .683r^e.%,stdrs
Op de *) Azynen, met de halve verboren* «du, de Ton van vier Kaa^^^S^
. Gp het (f) Gemaal, met de halve verhon. ging, als m den voorleden jaare. ve™ooOphetf§, Beestiaal, zonder verhooging, voor de Ingezetenen den twaalfden, en voor de Sla?-
• quaruers Refolutie van den 6 Mav 177^ ten aaneen van de Kalveren genomen. * I?7j ten
Up het Ctp Zout, met de halve verhooging.
Op
i * Ordonnantiën gedrukt in de
(t^ 'Sam twyfel heeft het Gemaal van vr»eff 'f06'1' al meas behoord onder de gewoone Ar, •per1 Inerte lande gebruiHlyk, itmérs Jdlr ie Stedeke. Kort na de Unie wierd de impost
d^T°lZ6rpagt* de Ordonnantie
tan den ly May 1628 in dit Quartier, nader Tcevendeerd in die van den ?l%ny 16*2 Z February I6j4, 6 April 1666 em5 May 16^.
("S) ^ oude Historie van dit Middel is de'.è fïtfi met die van het Gemaal, ingevoerd na L - tyd der Unie, i„ dit Qjiartier volgem de
id.nnomien vnn den ij May 1628, 2I Juny 632 1: February ,6j4j ö April 1666, en o May 1083.
* **) Folgens de Ordonnantiën van den 1* my i628, 12 February 1654, en 20* My 083. J



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1503
Od de (*) Zeep, met de halve verhooging.
In den impost op de (f) Paarden, met de dubbelde verhooging tot twee guldens acht Huivers, met inhsfie van 's Quartiers Refolutie van
deïn1ieJtUn(§)'efo5ofdgeld, voor de helfte, en dus van Perfoonen boven de twaalf jaaren tot twee ftuivers 'sMaands. . .
(**) Haardfteden, in het ]aar van ieder eenen gulden tien ftuivers.
In den impost op de (ff) Bakkers en Tappers Neeringen, als in den voorleden jaare.
Op
(*) Volgens de Ordonnantiën van den sc April 1644 en 26 May 1683.
(+) De oudjle Ordonnantie op dit Middel k van den jaare 1628, nader bepaald by de Ordonnantiën van 15 May 1632, 12 February 1654 en 11 Juny 1Ö97.
(§) Dit Middel van Hoofd- of Zoutgeld heef hi dit Quartier geen beftaan gevonden, voor aer, jaare 1638, volgens de Ordonnantiën van dt jaaren 1653 en 18 Juny .689.
(**) Geconfenteerd in dit Middel den li Maart 1626; geheven won.ende volgens de Or donnantie van den 27 January 1697.
(++) De Bakkers en Tappers nceringe is eet impolifie, die zyn betrekking heeft op de Bak kers en Tappers ten platten Lande, weke hoo ger als andere Ingozetenen ten platten Land in de- Confumtie worden aangcdagen. Deez impost wierdt voor den jaare 1724 als ander imposten afzonderlyk verpagt, maar zedert 172, is dezelve mede onder den aanflag der General Middelen gebragt,. volgens de Ordonnantie va. den 2Ó January IÖ97>
Nymegen.
Lyst van Imposten.
t
V 1



J504 NIEUWE NEDERLANQSCHE
Nymegen.
Lyst
van Imposten, i
)
i
( ( t 3 1
^
i \
c
1
a v d r \
n n u v n 8
K
f'
VI
Op de (*) Bezaayde Mergen en Hoornbees:én mee de halve verhooging, en dus tot twee gulden vyf Huivers, waar van het Extraordinair, id vyftien Huivers, half by de Eigenaars, en lalf by de Pagters óf Bruikers zal worden gelagen, moetende volgens 's Quartiers Refolutie /an den 14 May 1766, van de Landeryen met vleekrap beplant, betaald worden, als van alle tndere Landen, en onder inhsefie van 'sQuariers Refolutie van den 29 April 1776.
in den impost op de (f; Schaapen, ingevolge Ie Ordonnantie daar op geëmaneerd, zoo als in fen voorleden jaare, overeenkom % de Refoluie van den 6 juny 1757, waar van de Verpagting al gedaan worden na refolutie van den 3 Juny 728 blyvende aldus ingetrokken de Refolutie an den 9 December 1751; En zal over een eheel Ampt in eene masla worden verpagt, oit;enomen in Over-Betuwe, Neder-Betuwe en rbielrewaard, alwaar de verpagtingen in twee eelen zullen gedaan worden, te weeten in Overetuwe, voor de eene helfte boven, en voor de ndere helfte beneden de Grift; in Neder Betu'e voor de eene helfte aan de Waal, en voor e andere helfte aan den Rhynkant, en in Thiel;waard voor de eene helfte aan'de Waal en oor de andere helfte aan de Lingenkant.
In
(*) Deeze Masting op den Landbouw vindt en al in het Ouartiers Reces van 1599 ver. eld: deszeifs oorfprong fchynt gebragt te moen worden tot het jaar 1597, wordende gelie%n na de Ordonnantie van den 15 May 1628, ader bepaald by die van den 21 Juny 1632,
Juny 1654, en 25 May 1683.
(f) Van deeze belasting op den Landbouw en ouphandel heeft men eene afzonderlyke Ormnantie van den jaare 1701, opgevolgd van rfcheide ampliatien.



J AARBOEKEN, May, 1796. 1505
In het {*) Pasfagiegeld, volgens de Ordonnantie van den 12 Juny 1751, en Refolutie van den 6 Juny 1752, en van den 27 May 1,63.
In den imposc op het Cf) Klein Zegel, met de verhöoging van drie ftuivers of drie guldens tot vier ftuivers of vier guldens, mindere of meerdere fommen van voorfchreve Zegels naar advenant, conform 's Quartiers Ordonnantie van den 14. Oclober 1795» en opgevolgde Refolutien van den 20 April eri ;8 May .796.
($) 80, 40 en 20 Penning, op alle Aliënatien; voorts den 30 Penning voor Iuheemfchen, èn den 15 Penning voor Uitheemfchen op alle Collaterale Succesfien , ingevolge Ordonnantie den Ó December 1757 geëmaneerd.
En eindelyk ia de ordinaire (**) Verponding
met
(*) Het Pasfagiegeld is geïntroduceerd in den jaare 1671: dé oud/Ie Ordonnantie op dit Middel is van den 20" May 1683; de nadere zyn yan 24 April 1723 en 24 May 1737.
(-}■) Dit Middel is ingevoerd by Ordonnantie yan den I Augustus 162&, voorts vermeerderd by die van den 30 May 1666, 15 Juny 1676, 25 May 1683, eh 26" January 1Ö97.
(§) Deeze fchatting begon men te heffen in het begin der voorige eeuw, zie de Quartiers Recesfen d. d. d. 4 Juny 1631, 1 September 3ói5» 13 May 1616, 20 May 1620, De oudfte Ordonnantie op deezen impost is van den 3 Juny 1630, nader van 18 Juny 1696. Èn wierdt in den jaare 1664 verftaan, dat de Collaterale Succes/ie zal betaald worden mede van Geeiïclyke Goederen, waar van de Corpora buiten de Provincie gelegen zyn, by hei af/ieryen der Abten, Proosten, Dekens enz.
(**) De Verponding is geïntroduceerd mei Ggggg hèt
NyME" GAN.
Lyst van Imposten.



i$o6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
GEN.
Lyst yan Imposten.
met een ftuiver per gulden in conformité van 's Quartiers Ordonnantie van den 22 December 1751, en nog volgens Quartiers Refolutie van den 19 April 1780, een oortje op ieder gulden Verponding, om diar uit te vinden de Traktementen der Vroedvrouwen ten platten Lande aangefteld.
Zynde voor den tyd van drie jaaren in te gaan ï July 1796, geconfenteerd in den impost op de (*) Gebrande Wynen en Gedistilleerde Wateren, en in den impost op den (f) Tabak, na inhoud van 's Quartiers Refolutie van den 13 Maart en 14 April 1796.
En worden de Gedeputeerden ter Fiaancie geauthorifeerd om by het formeren van de Lyst der verpagtinge by de Wynen, Bieren , Azynen, Gemaal, Zout en Zeep, te fpecificeeren, wat wegens den impost van ieder Middel, met benoeming van de Quantiteit, Qualiteit, Fust of anders, ingevorderd en betaald zal moeten worden, als, by voorbeeld, de grootte van het Oxhoofd by Ankers te bepaalen.
Voorts
hel jaar \6yi, in plaats der Defettcn, of Grondfchattingcn over Steden en Ampten om het Deficit der Middelen te vinden. Qudrt, Ree.id. d. 19 OSlober 1650 en 5 Augustus 1651. Zynde , de Ordonnantiën van den 17 Maart 1664, 29 February 1676 en 7 December 1697.
d*j De eerfte Ordonnantie is van den jaare 1619, nader bepaald by die van den 12 February ÏÖJ4, ö April 1666 en 1684.
(f) tn het jaar gefchiedde het eerfte
vo ftel tot het invoeren van den impost van den Tabak op den voet als in de nabuurige Provinciën. Quart. Ree. d. d- 3 Juny 1647, en tot ftand gekomen Quart. Ree. 8 Juny I654. Zynde de 'Ordonnantie geëmaneerd den I July 1684, en J3 Juny 1696.



JAARBOEKEN, Mei, 170.6. 1507
Voorts op het Gemaal, dat vad eeo Malder I Weit, Rouge, Garst, Boekweit, als anders, c ag'ttien Malder op het Last gerekend, zal moeten gevorderd worden. -i Van de Weit . ƒ 1
Van de Rogge . f I
By de Bieren de grootte van de Tonnen by Kinnetjes, en zo vervolgens te Ipecificeren
Ea geconüdereerd deeze geconfenteerde Middelen geinzins toereikende kunnen weezen tot betaalinge der lasten, waar mede dit Qjartier by bet dragen van zo veele extraordinaire Confenten is bezwaard, en daar by in overweginge genomen zynde, hoe by continuatie van de tegenwoordige zwaare troubles in Europa, waar in men deezen Staat zo diep onder het vorig Bewind heeft ingewikkeld, boe langs hoe meer dezelve zal genoodzaakt worden zwaardere effbrts ie doen, dan wel in voorige tyden. waar toe de inkomften des Qjjarriers voor deszeifs Quota geenzins toereikenue zyn:
Hebben de Volksvertegenwoordigers zich gereserveerd boven de reeds geconfeateerde al nog zodanige andere prompre en gepaste Middelen te introduceren, en te heffen, als ten mees ten dien fte des Quartiers, en.de goede In- en Opgezetenen minst drukkende zullen bevonden worden.
Arnhem.
Geenen ondienst meenen wy den minïiaaren van Vaderlandfche Oudheden te zullen doen, met het plaatzen van het volgende berigt uit het verhandelde op eene gecontinueerde Extraordinaire Landfchaps Vergaderinge des Quartiers Raad van Nvmegen, binnen deeze Stad gehou den. Onder de Handelingen dier Verga Ggggg a de.
Itme
en.
'an li •osien



1508 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Arnhem.
deringe, onder de dagteekening van Vrydag 27 deezer, las men het volgende.
Is ter Vergaderinge voorgebragt eene Misfive van het Provinciaal Collegie, gefchreven alhier den 24 deezes, houdende ter voldoeninge aan 's Landfchaps Refoiu" tie van den 82 April daar te voren derzelver confideratien en advis op de Pro' politie van de Gecommitteerdens der Stad en Schependom van Nymegen, om het Territoir en de oppervlakte of grond van den gewezen Burg, benevens de twee daar op ftaande zogenoemde Heidenfche Capellen, invoegen hetzelve by Refolutien van den To en »6 February aan de Provincie is verbleven, over te neemen voor eene fomme van tien duizend guldens, te betaalen in Obligatien in gelyke fommen, ten laste van voorfchreve Stad, alzo het recht van Jurisdictie op het terrein van den Burg twyfelachtig en disputabel was geweest, de Stad Nymegen, zo wel als het Ryk namens de Landfchap, daar van in posfesfie zynde: en waar by gemelde Provinciaal Collegie vermeent, dat die propofitie, vermits het Territoir, van den Burg thans van weinig nut voor de Provincie konde zyn, zoude kunnen worden geaccepteerd, wan* neer door de Stad Nymegen wierden gepasfeerd vier Obligatien, ten behoeve van de Provincie, ieder ter fomme van ƒ 2500-:-: tegens eenen redelyken interest, binnen den tyd van vier jaaren af te losfen, en wel eene
van



JAARBOEKEN, Mtf, 1706. 150»
van die Obligatien met 1 Mei 1797, con-, tinuerende daar mede jaarlyks, tot dat het 1 geheele Capitaal zal zyn gerestitueerd:
En goedgevonden zynde, zo tot confervatie van de beide Fana of Capellen in derzelver eerwaardigen ftaat van Oudheid, als ter bekoming van de Jurisdictie, voor zo veel nodig, met de oppervlakte van den Burg tot genoegen en gebruik der Ingezetenen, zo en invoegen hetzelve aan de Provincie is verbleven (*) enz.,
aan
(*) Met de overblyfzels van Oudheden, die ontdekt mogten worden.
Uit den hoek der muur ten Noorden is gebroken een Graf/teen, hoog 26, breed 19, en dik 10 duimen, met dit opfchrift:
L. CORNELIUS L. F. POL. L I C I N I V S M VJt^ VET. EX LEG XX. A N N. L X V H. S. E
prImacon
dat is
Lucius Cornelius Licinius, zoon van Lucius Cornelius, befchreven in de Wyk of Tribus Polla te Rome, geboortig van Mutina, oud Krygs* man van de iofte Keurbende, ge/lorven in het 66/ie jaar zyns levens, legt hier. Zyne Huisvrouw Prima heeft ter zyner gedachtenisfe dit Grafteken opgericht.
Het gedacht der CORNELII was een der aanztenlykjie, edel/Ie en oudfte der Remeinfche Ggggg 3 Pa-
JEM.



Arm*
KEM.
1510 NIBÜWE NBDEHLANDSCHE
aan 'sLandfchaps Tafel te openen, dat het Onartier zich met vootfchreve coniiv de-
Patricii, die wegens hunne verdienden de hoogfte waardigheden en eer ampten te Rome hebben bekleed: en de LICINII onder de beroemd/Ie Ge/lachten der Plebeji. Lucius Cornelius Licinius, op deezen Steen vermeld, fchynt dus uit die Gtdachten grfproten te zyn geweest. Een Gtdenlfletn van L- CORNELIUS L. F. SVLLA vindt men te Rome; van A, KOPNHAIQC A. YIOC, te Pouto Corvo, en van C. CORNELIVS C F. POL. Krygsman der XIV Keurbende, mede uit de Wyk Pollia, te MairPis, by Gruterus in infeript antiq.pag. CCCXCVÏH. n. 5. CCCXXVL » 4, XL1X.«. I. DXXX'VIII.
k. 4.
Hy was geboortig uit Matina, nu Modena. Uit welke Stad veelen tot de Tribus Pollia behoorden, pag. DXX. 2. DXXXiïI- 7. Na
de gewoonte der Romeinen, ten tyde van Augustus, wierden op de Grafjleeneu gefield de voornaam, toenaam en bynaam van den Overleden; des Vaders voornaam; de naam der Romeinfche Wyk, in welke de Overleden was befchreven g&weest; de Geboorteplaats; voorts de jaaren van den Krygsdienst, en des levens enz. Hy was een Veteranus, van eenen meer dan iwintigjaarigen Krygsdienst , onder de XXRe Legioen.
Agt Legioenen waren langs den linker oever des Rhyns geplaatst tegen de invallen der Over-Rhynfche Volkeren, Het oppergezach over dezelve had Augustus gegeeven aan Drufus Germanicus, zoon van den beruchten Ciaudius Drufus, des Keizers overleden Stiefzoon, in het jaar na de bouwing van Rome 763, het 10de na dc jaartelling der Christenen.
Vier



JAARBOEKE N, Mei, 1796. 15"
deratien en geadvifeerde conformeerde : A zodanig nogthans, dat de eerfte termyn h
van
Vier van deeze Legioenen, de Hde, //tfXUWe, de XlVde en de XVTde, onder bevel van CSiiius, waren in Opper-Germanien langs den linker Rhyn-oever gelegerd: in Neder-Germanien tot in het Eiland der Batavieren had ACaecina het bevel over de Ifte, Vde, XXfte en XXIfte. leder Legioen befiond, voltallig zyn* de, uit zes duizend Man, Een gedeelte der XXfte met de Veteranen, onder welke L. Cornelius Licinius, was in de Legerplaats alhier, cn ftierf in het 66fte jaar zyns levens. Tacitus Annal. lib. i cap. 31. Duo apud ripam Rheni exercitus er anti cui nomen fuperiori, fub C. Silio legato; inferiorem A. Caecina curabat. Regimen fummae rei penes Germanicum. Cap. 37. Vicejimam Legioncm Caecina legatus in civitdiém Ubiorum reduxit. Cap.^g. Duae in finibus Ubiorum legiones prima atque vicefima, veteranique mijfi fub vexillo.
Prima, zyne Huisvrouw en medgezellinne in zynen uitheemfchen Krygstogt, deed hem dit Gedenkteken zetten, waarfchynlyk op een plaats, kort hier by aan den gemeencn weg aanfehie* tende, volgens de gewoonte der Romeinen, die de lyken buiten de Steden verbrandden, de over* seblevene afche en knokken in Urnes verzamel" den, cn aan de gemeene Heerenwegen begroeven , met oprichting van een Graf/leen naar het ver* mogen van den Overledenen, van waar deeze Steen naderhand opgebroken, en met meer diergelyke in de muuren van het Cajlrum, ten tyde van CAROLUS Magnus in de agtjlc, of van FREDEEUCUS Barbarosfa in de twaalfde eeuw, fcHynt gezet te zyn geweest.
Zynde 'er niet onduidclyke bewyzen, dat dt Ggggg 4 Por'
ïm.



•Arn»
gff'M.
1512 NIBÜWE NEDERLANDSCHE
van aflosfinge behoorde te worden bepaald op Mei 1798 en de interest tot 3 pCt.
Hebben de Gecommitteerdens uit'het Ryk van Nymegen verzogt aantekening dat zy ten aanzien van het Territoir in' htereerden het gerecesfeerde fub dato 1* September 1795, en de Gecommitteerden der Stad en Schependom, dat daar tegens insgelyks waren inhalerende, 't geen ten opzichte van de Jurisdictie over den grond van den Burg by dat zelve gerecesfeerde was genoteerd geworden.
HOL.
Porta Praetoria ep de grondvlakte alhier tegen der Zonnen opgang en tegens de zyde des vyands aoor de Romeinfche Veldheer en is geplaatst gewee tt'.
Up Gr af ft eenen te Rome vindt men Marcia Pri« rna Conivx; Mernmia Prima Coniv* • te Padua Antia Prima; ie Modena Prima Valeria. te Parma Prima Mater. pag. DCCCV. 8. DCC! Y ■> DCCLXVIII. 6 DCCLIX * CC CC XVIII* 5. DCCXL. 8. DCCCXCjtJ.MCXXR l2
In vroegere tyden zyn uit de muuren van deezen Burg gebroken, en op het Raadhuis geplaatst Graf/leenen, van C JuJius Pudens, Kiyglövcrfte der Xde Legioen, welke Legioen in het jaar K33 na de bouwing van Rome, het 70/le na de jaartelling der Christenen, in den Oorlos lusfchen de Batavieren onder Claudius Civiiis cn de Romeinen, uil Hispanien gekomen , en hier sèll gerd is geweest ; van Julius Junius, zoon van Iu. hus Pudens, mede onder de tiende Keurbendevan Sextilius Felix; van Domitia Albina, enz. welkers Opfclmf ten met de uitleggingen zyn medegedeeld door den Burger Joh. in de BetouwfX Monumentts fepulcralibus Militum Legionis X Gemtnae ad Noviomagum conditorum, pas « o 20-23. en in de Opfchriften op Altaren cn Gl denkfleenen, bladz, a-15. 59, {5^lt U



JAARBOEKEN, Mei, 1796- IJI3
HOLLAND, v
g
'sGravenhage.
Onder de Handelingen der Nationaale Vergaderinge, geduurende deeze Maand, verdient, in de eerfte plaats, vermeld te worden, het Manifest het Ryk van Groot-Britannie, welke dezelve, onder de dagteekening van den a deezer deedt afkondigen, en van den volgenden inhoud was.
De NATIONAALE VERGADERING , reprcfenteerende het VOLK van JNEDERLAND.
De Bataaffche Nade vindt zich andermaal door het Ryk van Groot-Brittannien onrechtvaardig aangevallen en beeft de wapenen opgevat: dat verongelykt, verdrukt, vertrapt, onder fchyn van vriendfchap geplonderd Volk, door de vryheid bezield en aangevuurd, en voor het eerst zedert zo langen tyd adem haaiende, herneemt de oorfpronglyke veêrkragt van zyn braaf en dapper karaóter, heft het hoofd moedig op en zal zich niet langer door nydige nabuuren in zynen welvaart laaten ondermynen; het zal zich niet langer in het ftof laaten vertreeden, en een fpeelbal zyn van eerlooze en heerschzuchtige Engelfche Staatsdienaars, die dcor den glans van geroofde fchatten het zich vry waanend Engelfche Volk de oogen verblinden voor de gruwelyke rampen, die zy Muropa en het Menschdom berokkend hebben; het zal zyne rechten verdedigen, zyne onafhanglykheid handhaven, en het Vaderland van den gedreigden ondergang redden.
Ggggg 5 Kan
Gra-
enha-
e.



1SH NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venha-
Manifest tegen En geland.
Kan Europa nog twyfelen of de Bataaffche Republiek met recht het zwaard uit de fchede hebbe getoogen, of zy tot eene rechtvaardige zelfverdediging genoodzaakt worde? Kan Europa nog twyfelen, of Nederland door de verderflyke Staatkunde van dat zelfde Ministerie op den rand zyns verderfs geweest zy ? Kan Europa nog twyfelen, of het hervormd Bataafsch Gemeenebest zal, met hulp van zynen glorierykqn Bondgenoot, de trotfche overheeifching van het Engelsen Kabinet krachtdadig afweeren, en de zo duur en zo bachlyk veikreegen Vryheid, zelfs ten kosten van alles wat het dierbaar is, bevestigen?
Toen Engeland zyne Amerikaanfche Volkplantingen, door onderdrukking, tot eenen rechtvaardigen opftand gebragt hebbende, door krygsgeweld zocht ten onder te brengen, en toen het vuur des Oorlogs ook tot andere Ryken overiloeg, bevlytigden zich de Staaten Generaal der Verëenigde Nederlanden, om eene flipte onzydigheid in acht te neemen. Zy Ronden niet toe dat de Nederlandfche Schepen andere Goederen naar America vervoerden, , dan die by den uitdrukkelyken inhoud der Tradtaaten voor vrye Goederen verklaard waren; men droeg zorg om de fterkfte precautiën te neemen, dat geene Oorlogsbehoeften naar de Americaanfche Volkplantingen vervoerd zouden worden, en dat 'er geen frauduleufe handel met dezelve konde plaats hebben; precautiën, die onze eigen Commercie ïn de West-Indiën niet weinig belemmerden en benadeelden.^ Dan, weinig kon het Nederland baaten, de Tractaaten naauw in acht te neemen omtrent het geen daar by verboden was; het Engelsch Ministerie, alleen zyne temporaire conveniëntie raadpleegende, betwistede het nog, het geen door die zelfde Tractaaten was toegeftaan • het wilde Nederland die voordeden van het ■ Tractaat niet laaten genieten, welke Engeland in een diergelyk geval zelf genooten had; maar,
met



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1JI5
met fchendiog van het recht der Volkeren, eigende het die vrye Laadingen door een gedwon , aen koop de Kroon toe, en gebruikte de mate-< Kalen ten behoeve van 'sKonings Marine ; andere wierden door arbitraire vonmsfeu van par-1 tvdige Gerigcshoven verbeurd verklaard. De fcn-/ eelfche Commisfievaarers en gewapende Schepen,^ liende dat hunne roóveryen gewettigd wieroen,, vermenigvuldigden hunne vexatien, en dagelyss wierden de Hollandfche Koopvaarders de Aagtoffers van hunne baldadigheid. Eindelyk rees de euvelmoed van het Britsch Ministerie zo hoog, dat het de Vlag van den Staat niet fpaarde, maar een Convooi Hollandfche Schepen m de Havens van Engeland opbragt. de ryk gelaaden Bodems prys verklaarde, en vervolgens ons neutraal Territoir, zo in als buiten Europa, onderftond te fchenden.
Het eenigst hulpmiddel, dat, ter vermydmg van de^ze ongehoorde onrechtvaardigheden, zonder openlyk met bet Ryk van Groot-Brittanmen ' te breeken, by de hand was, zou door Hun Hoog Mogenden geampieóteerd zyn geworden: dit middel beftcnd in, zo dra mogelyk, toe te treeden tot het Verbond der drie l\oordfche Mogendheden, dat Haare Rus-Keizerlyke Majefteit beraamd had, en dat ürekken moest om, zondei fchending der Traftaaten, de rechten der Neu traale Mogendheden , die omtrent alle Naliet min of meer door Engeland gefchonden warden, gewapenderhand te befchermen: Hun Hoog Mo «enden zouden, zeggen wy, voorzeker tot di Verbond zyn toegetreeden, zo zy niet door d< heillooze machinaties van het kngelsch Kabine daarin waren verhinderd geworden Dit was he fein' voor Engeland om alle banden re verbree ken. brieven van Marqué en Reprefanles teg n de Ingezetenen van Nededani et. c^zelver goe deren uit te vaardigen, en eenen openbaare Oorlog tegens deezen Staat aan te vangen U
sGra-
enhae.
Mimien te\en En* \eland*
t
f
s
Q
eü ' ■-



'sGra
VENHi GE.
Manifest te gen E geland
1516 NIEUWE NEDERLANDS CHE
- vporwendzelen daar toe konden een Ministerie , met. ontbreeken, voor welk alle middelen ?ven
goed zyn Het was Hun Hoog MoRmfaJhÏÏmet mpojelyk.de oDgrgwdlJd^ïïtedBtóft pretenfe bezwaaren aan te toonen. Doewa kon
- zulks by een roofziek, hardnekkig en onrechtvaardig Mimsterie baaten, dat het vSies ™
. Colomen op eenen vreedzaamen Bmdgemot^ de verhaa en, en met den hm> "& ^ w" boedfchen aanval gTh a^ Ï^Zrl ? gE
fusfen? 6' miDfteD V0°" een 'Jd.^Sdc Men hoorde ook wel dra dat de Nederland, fche Schepen, die in verre afgelegen' zS ™. ^'tr? I voor!aad gegeeven ordres, door de Engelfche Lsquaders en gewapende Vaartuigen wterden opgehgt, fchoon zy, zonder iets kwaads te vermoeden, op de trouw der Traélaaten voe-
^D;T7^-Vernarn, ^^yk men het Eiland Sr. Euftatius geplonderd, en zich de eigendomrnen der byzondere Kooplieden, die fchatten bedroegen, bad toegeëigend, terwyl de uit den Oceaan t huiswaards ftevenende ryk geiaaden bodems m het Canaal onverhoeds door kleine Vaartuigen overvallen wierden, die dezelve tot een gemaklyken prooi maakten, Door zulke laaghartige maatregelen, eener edelmoedige Natie onwaardig, ontëerde het Britsch Ministerie de Vlag van zynen Komng: want wat is dit anders dan fpSen? 8 ykG V,3g' de f01 V3D zSroovell De Nederlandfche Republiek wierd dan eindelyk, na zo veele fchaden, gedwongen op hïafe verdediging te denken, haare rechten ef onaf! hanglykheid door de wapenen te handhaven , en Maren koophandel en haare bezittingen te be. fchermen. Rn och of zy onder de Ramp.™ 51 Vryheid. geftreeden had! hoe zoS hel S£ ZlC£$aet, Ye™etelheid en trouwbS. heid beklaagd hebben J Doch het kende zynen ?n!
vloed



JAARBOEKEN, Mei, 1796' *517
vloed hier te lande; het wist dat men deni aanbouw teToorlog in de Republiek welzouftrem-> men" heï wist dat het in Holland medehelpersc zou vindenT die het onze Oorlogfcbepen m de nanden zouden fpeelen, en die de ontw.kkelmg onzer krachten zouden weeten voor te kamen. Hetgevolg toonde wel dra dat het z.ch met mxs-é riekend had; het dreef den fpot met onze mag-, telooze poogingen, die, eer zy ten uitvoer gebragt wierden, reeds door deszeifs aanhangelingen hier te Lande in haaren oorfprong waren verlamd; net kreeg door die zelfde aanhangelmeen kennis van alles wat hier beraamd wierd; fa de ordres, door Han Hoog Mogenden gegeeven tot eene vereenigmg van een Nederlandsen ISsquader mer de Franfche Vloot, mogt men, door den invloed van den Stadhouder gefterkt, ftrafloos te leur ftellen. Door zulk een verraad kon het Engelsch Ministerie ligt voordeel in deezen Oorlog behaalen; cn dat noemde het Glorie. Maar toen eene Nederlandfche Vloot eene enkete reis, als by toeval, in de gelegenheid kwam om haaren moed en haare dapperheid den vryen teu„el te vteren, toen deeden de Bataaffche Zeeliefa, fchoon nog nieuwlingen in het ftryden, zien dat zy van&den moed hunner Voorvaderen SS ontaart waren, en het zuchtend Vaderland vond zyne Heden weder; zy deeden de EngelSe Vloot met fchaamte en fchande naar haare Havens terug keeren, zonder dat zy zelve een Snit* Schip van de Koopvaarers, die onder hunne befcherming waren, verloren hadden.
Een Oorlog, aldus gevoerd, moest noodzaakIvk met een voor deezen Staat nadeel.g Vreaesverdrag eindigen ln plaats van vergoeding te edangen voor de onmeetlyke fchaden zynen Koophandel toegebragt , achtte men zich nog Sukkig, door de tydige hulp der Franfche magt, Stlke de Engelfcheu in Oost en West wist te Fnuiken, meerder vaa »yne bezittingen ver-
i Gra-
ENHA* e.
tfani* "est te\en Eri' >eland.



'sGra-
venha' ge. '
Manifest tegen En geland.
1518 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Jooren te hebben, en men was gedwongen het aangelegen Comptoir van Negapatnam, op de Kust van Coromandel, aan zynen vyand af te ftaan, en'de Britfche Schepen de vrye Navigatie door de Molukfche E'landen te verguonen, alfchoon men klaar konde voorzien, dat de vaart - door deeze Zeeën nie s minder dan eene geheele ohdermynmg van onzen Öost-Jndifchen Handel ten oogmerk had»
Wy zullen niet omftandig fpreeken van het geen 'er in het vervolg van tyd gebeurde, toen de Bataaffche Natie, ziende dat haare belangen overal en altoos aan d'e van ha.ire aloude mededinger wïerden opgeofferd, door die geenen zeiven, die haare rechten befchermen moesten, eene grondwettige herftelüng van haare Regeering*form had voorgenomen. Wy zullen niet in bet breede ophsalen, hoe Engeland, weetende dat de fniiking en vermindering van den buitenfpoorigea geurfurpeerden invloed en magt van den Stadhouder; ook zynen invloed in dit Gemeenebest verminderen zoude, toen deeze Gewesten door vreemde Krygsbenden overweldigd , en 'er de fpoorlooste ongeregeldheden , plonderingen en dwang «eplee^d wierden; hoe, zeggen wy, het Engelsen Ministerie, wel verre van voor,het Nederlandfche Volk te intercedeeren, of het te hulp re komen, deeze verwoesting en onderdrukking met een kwaadaartig genoegen befchouwde, en toen het volbragt was, het fystema van gewelü en overheerfching, dat 'er de vrucht van was, op eene plechtige wyze hielp guarandeeren.
Toen de Franfche Natie, de ondraaglyke tyranny haarer Koningen moede, het juk affehuddede, er> zich tot een vry Gemeenebest verhief, dacht her Bntsch Ministerie geen beter gelegenheid ré kunnen vinden om een gedeelte'van dat fchoone Ryk af te lebeuren. het voegde zich dan by hec Verbond, do« r de Duitfche Vofien, op den 27 Auguscus 1791 te Pilnttz geflooteo.
De



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1559
De Franfche Republiek, wel weeteride dat het' Gemeenebest der Vereenigde Nederlanden door , Kn^eland zoude genoodzaakt worden aandeel aan ( delen tegen dl vryheid berokkenden kryg te neemen, verklaarde het Britsch Ministerie en, Seszelfs Afhangling, den Stadhouder der zeven, Vereenigde Provinciën, Willem V en zynen ( Aanhangelingen, den Oorlog. Dus wierd de Ba , taaffche Natie al wederom door haare ondergefchiktheid aan dat zelfde Ministerie, tegens dank, in'deezen bloedigen Oorlog gefleept; haare fchac ten wierden gefpild, alle haare Arfenaalen bykans „eiedigd, om de buitenfpoorige ontwerpen van Pin en zynen Aanhang te dienen. Men zond Eneelfche Hulpbenden in deeze Republiek; eö toen eene nederlaag, die een gedeelte van de Franfche Armée aan de Maas ondergong, een kortftondig voordeel gegeeven had, noodzaakte men het Leger van den Staat mede over de Grenzen te trekken, die van Frankryk te over^hrvden. en dus in dat Land eenen oifenliven Onrloa te voeren. Doch wel dra floegen de Revierende Franfchen aan alle kanten hunne Sde" terug, en de Engelfche en Staatfcbe T eeers weeken van dag tot dag naar onze brontieren- de Republiek geraakte op den oever van haaren ondergang, dewyl bet zich liet aanzien dat 't Oorlogs-Toneel in het hart van derzelver heste Provinciën zoude verplaatst worden, en men het geheele Land onder water zoude zetï? nimmer ftond Nederland zo veeg zedert der cna'anfchen Oorlog; cao uit deezen nood rees dSs verlosfmg. De Voorzienigheid verydef de de heillooze raadüagen van deszeifs vyanden, die deeze Republiek eerder wilden vermelen dai haar vrv te laaten worden. Toen de Rivieret door de vorst eenen overtogt toelieten, dreevet 3e dappere Franfche Troupen de Engelfche ben den zo foei voor zich heenen, dat zy geen ty< hadden om hun hehch ontwerp ten aw j
sGra-
ENHA!e.
Vlani-est telen Engeland.
1
L



ijao NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra-
VENHA CE.
Manifest te gen En~ geland.
brengen; zy vlugteden, maar .teekenden hunnen weg met de fpooren van brandfticbtmg en pion* deriog; niets dan hunne overhaaste en fnelle aftogt reddede de Republiek van eene totaale verwoesting. Men zag wel dra het ongewoon fchouwfpel van Burgers van alle partyen hunne armen naar de Overwinnaars, als naar hunne eenigfte Verlosfers, uitftrekkende; men zag Bondgenootfcbappslyke Troupen pionderen en verwoesten, en zy, die men vyanden heette, de algemeene en byzondere Eigendommen eerbiedigen
Aldus wierd Nederland van zyne gevaarlyklle vyanden verlost: de Stadhouder verliet laaghartig zyn Vaderland en zyne Vrienden , en zocht eene fchuilplaats by den Engelfchen Koning: de Standaard der Vryheid wierd hier alom geplant, terwyl het Bataaffche Volk door de Franfche Republiek tot een vry Volk verklaard en in zy. ne oorfpronglyke rechten herfteld wierd.
Het Britsch Ministerie, woedend dat deeze Republiek nog aanwezig, en echter niét in zyne magt was, trachtede haar ten minden op eene andere wyze te bederven, door derzelver aanzienlyken Koophandel geheel te ruïneeren. Meer dan honderd meest ryk geladen Schepen, die, het zy om tegenwind, het zy uit voorzorg, de wyk in Engelfche Havens genomen hadden, benevens verfcheiden Nederlandfehe Oorlogfchepen , wierden onder embargo gelegd, onder voorwend" fel dat zy niet in handen der Franfchen zoudeu vallen. Hun Hoog Mogenden zonden wel Commisfarisfen naar Londen, om dezelve te reciameeren, die met de bondigfte bewyzen aantoonden, dat de Nederlandfehe Republiek, na de plechtige Vry verklaaring, niet meer ónder het gebied van Vrankryk Rond, en dat het zich jegens de Bataaffche Natie als jegens een onafhanglyk Volk gedroeg; dat de Nederlandfehe Kooplieden het niet waagen zouden, hunne Serie-



JAARBOEKEN, Mei,,1796. 1521
pen in de Havenen der Republiek te laaten bin» pen komen, als, bet zoude zyn om die aan de Fmnfeben over te leveren; doch het Engelsen Ministerie had r-eds dan beflooten zich deezen roof ook wederom toe te eigenen; en, om dien buit nog te vergrooten , zond het allerwegen valfche berichten van den Staat der zaaken hier te Lande uit, om de ia 2ee*zynde Nederlandfehe Koopvaardy-Schepen insgelyks .in hunne Havens te lokken. Naderhand wierd het recht der Volkeren geheel door hen gefchonden , en alle Nederlandfehe Schepen, welken zyne Majefteit de Koning van Groot-Brittannien zyne hooge protectie verleend had, met verkragting van het Tractaat van Breda, trouwlooslyk voor goeden prys verklaard.
Doch het geen het zegel drukt op de daaden van vyandfehap en kwaade trouw, door het te. genswoordig Britsch Ministerie tegens deeze Republiek gepleegd, is de verraderlyke wyze, waar op het getracht heeft zich van haare Coloniën meester te maaken. Ten dien einde zotjd het Brieven, door den Prins van Oranje ondertee kend en gedagteekend te Kew den 7 February i?95- naar verfcheiden Nederlandfehe Coloniën in de West Indien,, en naar de Kaap de Goede Hoop af, waar in deeze trouwlooze gewezen Minister en Opperbevelhebber van deezen Staat, na alle zyne charges verlaaten te hebben, op zyn eigen gezag ce refpective Gouverneurs or denneerde de ColoniL'n van den Staat onder pro tectie van de Engelfche wapenen te ftellen; da is , in de gewoone listige taal van het Engelse! Ministerie, die aan Engeland over te, geeven Schoon nu deeze verraïderiyke trek in dë tneest< Coloniën mislukt is, door de getrouwheid vat derzelver Landvoogden, die de list geraakiyk ge waar wierden, heeft zulks echter niet kunnei beletten dat de Kaao de Goede Hoop in di haadeü der Engelfchén is gevallen, en verfchei Hhhhh de
s Gra-
v'ENHAGE.
Manifest tegen Engeland»,
l - .1 {
s
3



15S2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
»sGra-
venhage.
Manifest tegen Engeland.
den gewigtige bezittingen van deezen Staat in de Oost-Indiën het zelfde lot hebben moeten ondergaan.
Terwyl dit alles gebeurde, was het Britsch Ministerie bedacht, om dit vry Gemeenebest ook te Land aan te vallen, en daar toe die Militairen te gebruiken, die, meet aan den Prins van Oranje dan aan hun Vaderland verkleefd, op de verleidende beloften van Engeland, uitgeweeken waren. Deeze overloopers wierden niet alleen in de Duitfche Staaten van zyne Brittannifche Majefteit wel ontvangen, maar zelfs door Engeland bezoldigd, en indien men zyn oogmerk hadde kunnen bereiken om het grootfte gedeelte van het Leger der Republiek te doen overloopen, lydt het geen twyfel of zy zouden onder Engelfche Bevelhebbers tegens hun Vaderland zyn aangevoerd, om, ware het mogelyk geweest, alhier de toneelen van 1787, te vernieuwen,'en, gelyk in de Vendée, eenen verderflyken Burger-Oorlog te ftichten, en de Bataaffche Republiek des door inwendige beroeringen te verfcheuren.
Wat wonder dat het thans vry Bataaffche Volk zich tegens zo veele cn zulke ongehoorde beledigingen en mishandelingen zocht te fterken, door eene naauwe verbindtenis met eene Republiek, die het uit de klaauwen van zynen vyand gered had! Daar wierd dan op den zestienden Mei 1795 een Traöaat van Vrede en Alliantie tusfehen de twee vrye Gemeenebesten, de Franfche en Bataaffche, in den Hage geflooten en geteekeud, en dus dat Verbond van onderlinge befcherming gecimenteerd, waar door de vrye Nederlandfehe Natie, met de hulp van eenen magtigea Nabuur gefterkt, en door geenen invloed van een Buitenlandsch Ministerie de banden gebonden wordende, in ftaat zal zyn in het toekomende haare kraahten tegens haare aanval*
Iers



JAARBOEKEN, Mei, 1796, I523
Iers te werk te ftellen en hen met gelyke munt te betaalen.
Het heeft, eindelyk, na het pleegen van zo veele vyandelykheden, zyne Majefteit den Ko ning van Groot-Brittanniën goed gedacht, door zynen Staatsraad op den 19 September 1795, een Manifest van Oorlog tegens deeze Republiek' uit te vaardigen, doch waar in geen één éénig feit van bezwaar tegens dezelve wordt aangevoerd. Het is waar, zyne Majefteit zegt daar in, dat 'er onlangs in de Vereenigde Provinciën verfcheiden hoonende daaden zyn gepleegd, ftrydig tegens de eer van de Kroon van zyne Majefteit, en de wettige rechten van deszeifs Onderdaanen, en dat de Oorlogfchepen, uit de Havens der Vereenigde Nederlanden uitgeloopen, ordres bekomen hadden, om alle Engelfche Vaartuigen te neemen en te vernielen. De daaden, ftrydig tegens de eer van zyner Majefteits Kroon, in Nederland gepleegd, zyn de daadea van zyner Majefteits eigen Legerbenden, en de Iingelfche Natie zal ongetwyffeld derzelver bewerkers vroeg of laat ftraffen. En wat de ordres belangt, die aan de Nederlandfehe Oorlogfchepen gegeeven zyn, om geweld met geweld te keeren: zou dan de vrye Republiek, zo deerlyk mishandeld, zich geene verdediging veroorloofd hebben? Zyne Majefteit was vergeeten dat Nederland niet meer onder eenen Stadhouder bukt, en dat zyner Majefteits Ministerie allen invloed in de vrye Bataaffche Republiek (zo wy tot welzyn van 't Vaderland hoopen) voor eeuwig verlooren heeft.
Het is dan met vertrouwen op die Vaderlandsliefde, energie en heldenmoed, welke de Vryheid alleen eene lang getergde en onderdrukte Natie kan inboezemen, dat het vry Bataaffche Volk, door zyne wettige Vertegenwoordigers, in het aanzien van Europa, plegtig verklaart: dat het, door de fnoodite en tergendfte mishanHhbhh a de-
'sGra-
itenha3e.
Manifest tegen En geland.



IJ24 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
delingen van het nabuurig ryk van Groot-Brittannien tot zyne verdediging gedrongen, alle aanvallen op zyne Vryheid, Onafhanglykheid, wettige rechten "en bezittingen zal afweeren , en alle middelen, welke in zyn vermogen zyn, gebruiken , ten einde voldoening en vergoeding te erlangen voor de onafmeetbaare nadeelen, aan het zelve door eenen trouwloozen Bondgenoot toegehragt, in bet volle vertrouwen dat de Godly» ke Voorzienigheid, die dit,Land zo wonderdadig voor eenen totaalen ondergang behoed heeft, zyne wapenen zal zegenen en niet dulden dat geweld en overheerfching immer wéér op zynen vryen grond hunnen fchroomlyken zetel vestigen.
Gegeeven in den Hage den 2 Mei 1796, het tweede jaar der Bataaffche Vryheid.
Naauw verbonden met, en een onmiddeïyk gevolg der boven vermelde Oorlogsverklaaringe, was de volgende Publicatie, wegens het uitgeeven van Lettres de Marqué , of Brieven van Schaêverhaalinge tegen Engeland.
De Nationaale Vergadering , reprefenteerende het Volk van Nederland,, allen den geenen die deeze zullen zien' of hooren leezen, Heil en Broederfchap l
Nademaal wy overwoogen hebben de menigvuldige verongelykingen en beleedigingen, door het Ryk van Groot Brittannien en deszeifs Onderzaaten deezen Staat aangedaan, zo als dezelve ter neder zyn gefteld in ons Manifest van heden, en alzo wy beflooten hebben zodanige maatregelen te neemen, als noodzaakelyk zullen zyn tot handhaving van de eer deezer Republiek, en ter bekoming van reparatie en fatisfactie , wegens den hoon en de zwaare fchaden, welke deeze Staat en deszelfs



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1525
zelfs Ingezetenen van het gemelde Ryk van Groot-Brittannien geleeden hebben:
Zo is het,.dat wy goedgevonden hebben te ordonneeren, zo als wy ordonneeren by deeze, dat brieven van algemeene reprefailles zullen uit gegeeven worden tegens de Schepen en Goederen het gemelde Ryk van Groot-Brittannien en deszeifs Onderdaanen toebehoorende, in dier voege, dat zo wel de Vloot 'en Schepen deezer Republiek, als alle andere Schepen en Vaartuigen, welke voorzien zullen worden met Lettres de Marqué en generaale reprefaille, als anderzins, door het Committé tot de zaaken der Marine behoorlyk geteekend, wettiglyk zullen mogen neemen alle Schepen, Vaartuigen en Goederen , t< ebehoorenüe aan de Ingezetenen van Groot-Brittannien, of aan anderen, woonende binnen eenige van de Territoiren van den Groot. Brittannifchen Koning, ten welken einde het gemelde Committé tot de zaaken der Marine ge* authorifeerd en gequalificeerd wordt, om, achter volgens de Placaaten en Ordonnantiën op dit Stuk hier te Lande geëmaneerd, uit te geeven en te vergunnen Lettres dé Marqué en van reprefaille, aan alle zodanige Ingezetenen van deezen Staat, als het gemelde Committé hier toe bevoegd zal oordeelen, en welke dien vplgéns door hetzelve behoorlyk gequalificeerd zullen worden tot het aanhouden, aantasten en neemenvan Schepen, Vaartuigen en Goederen, toebehoorende aan Ingezetenen van Groot-Brittannien, deszeifs Vafallen en Onderdaanen, of anderen, woonende binnen de Landen, Territoiren of Do-' nieinen van het voorfz. Britfche Ryk; authori-' feerende wy wyders ons Committé tot de zaaken der Marine, om kennis te neemen, en gerechtelyk te procedeeren op alle foort van Cap« tuuren, aanhoudingen , Pryzen, pf reprefailles van Schepen en Goederen, die genomen zyn of genomen zullen worden, met volkomen last, om • Hhhhh 3 over
'sGra-
venhaoe.
Publ.
wegens
Brieven
van Re-
prefail'
les.



T525 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra
VENHi GE.
• over dezelve volledige uitfpraak te doen. naar de
l- Westen en Placaaten deezer Landen.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude p retendeeren, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men gewoon is Pubiicatien en affidtien te doen, ontbiedende en verzoekende wy de hoogfte magten, in de onderfcheiden Gwesten, de noodige ordres te Rellen, dat aan deeze onze intentie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Hage, den a Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid,
(JVas geparapheerdf)
J. D. de LEEUW.
(Onder fond,)
Ter Ordonnantie van dezelve,
D. van LAER.
In de onderftelling, in de hoop en wensch althans, dat de bovenftaande Brie' ven eenige uitwerking zouden doen tot afbreuke van's Lands vyand, deedt voorts de Nationaale Vergadering een Placaat afkondigen, betrekkelyk tot het verdeden van de Pryzen, welke op de Engelfchen zouden veroverd worden.
De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, overweegende, dat het door de verandering van zaaken in de Bataaffche Republiek, noodzaakelyk is geworden,
een



JAARBOEKEN, Mei, I7§6. 1527
een nieuw Reglement te arrefteeren, volgens het' welk in deezen Oorlog, waar in wy tegens het \ Ryk van Groot-Brittannien gewikkeld zyn, de c Pryzen of Buit, welke op den vyand zullen ver* overd worden, zullen worden verdeeld, en dat 1 de rechtvaardigheid, welke zy tot richtfnoer van 1 haare Decreeten maakt, vordert, dat de dappe- i re verdedigers van het Vaderland, welke hun < jeeven waagen om den vyand te keer te gaan en < afbreuk te doen, zo veel mogelyk de vruchten van hunne kloekmoedigheid en Vaderlandsliefde trekken, en tot belooning de door hun veroverde Pryzen genieten, decreteert:
Art. 1. Dat voortaan op de reekeningen van het provenue der Prinfen of Prinfen goederen, of van penningen geprovenieerd van het rantfoe» neeren van vyandelyke Schepen, of ook van bergloonen van hernomen Schepen, niet zullen worden gebragt eenige vacatiën van Leden van het Committé tot de zaaken van de Marine, of derzelver Ministers ter plaatfe van derzelver refidentie, het zy wegens Inventarifatie, Verkoo" ping of anderzins, hoe "ook genaamd, veel min eenig vast Tantième, of zogenaamde Percenten, zo als ten gevallen der Raaden, Fiscaals, Secre* tarisfen, Vendumeesters en anderen, te meermalen by verfcheiden der geweezen Collegien ter Admiraliteit is in gebruik geweest , als zynde ftrydig met de intentie der Nationaale Vergadering, en aanlocpende tegen de Letter der Refolutien van de Staaten Generaal van 19 April I624 en 15 JNovember 1670.
2. Dat ook by het inventarifeeren, bewaaren en te gelde maaken der voorfchreeven Prinfen en Prinfen goederen zal worden betracht alle mogeiyke menage, zonder uit hoofde quafie van voorige Refolutien, ordre of gebruiken, hoe ook genaamd, tot lasten van derzelver provenue te brengen eenigerhande Gratificatiën, meerder dan nodige Daggelden of Leges, ten behoeven van ' Hhhhh 4 Sup-
sGra-
enhA-
lB*
^iacaat zegens iet ver. leelen Ier Preien.



i$a8 NIEUWE NEDERL'ANDSCHE
*sGra-
venha' ge.
Placaat wegens het ver deelen der Pry zen.
SuppoosteT of andere particuliere Perfconen y ma3r dat uit het onzuiver provenue van voorfz. Prinfen of Prinfen goederen, behalven de Proceskosten, Notul- en Sententie-gelden, eeniglyk en alleen vooraf zullen 'mógen worden betaald zodanige kosten, als nodig zyn geweest tot Con• fervarie, Inventarifatie en Verkoop van voorfz. Goederen: mitsgaders de Declaratie wegens ex* ■ traordinaire moeiten en vacatiën van den Vendumeester, mits dezelve met het fchryven der Re-, kening, het opmaaken der Repartitien, Buitrollen of anderzins, boven het geene hem uit de Randfoenpenningen is toegelegd, niet meer bedragen dan uiterlyk één pCt. van het zuiver en deelbaar Provenue.
3. Dat voorts aan alle Prysmeesfers op Prinfen door Nederlandfehe Schepen of Commisfie-!vaarders veroverd, en in een der Havenen deezer Landen binnen gevallen, door den Commisfaris ter Monfttring, of die anderzins daar toe zouden mogen zyn gequalificeerd, zal worden afgenomen, eene fummiere Verklaaring, wegens de ómffandighêderi der Prysneerriibg en de beweegredenen van het hiloopen; dat ook de Lading door den zeiven Commisfaris ,zal wordenverzegeld, of voor ?.o verre dezelve niet zoude kunnen verzegeld worden , geïiiventarifeerd, en dat by daar van een behoorlyke Acte zal opmaaken.
4. Dat verder, ingevalle zodanige Prysmeester zoude mogen willen opzeilen naar eene plaats, alwaar een Departement van bet Committé tot de zaaken der Marine, relid erende in den Haag, is gevestigd, de voornoemde Commisfaris, of die anders daar toe gequalificeerd zoude mogen wezen, op zodanige Prys-Schepen zal doen Rellen, een bekwaam Perfoon, ten einde toe te zien , dat deeze reize fpoedig worde vervorderd, en intusfehen geene der ingelaaden goederen van ppord gebragt.
Dat



JAARBOEKEN, Mei, I706. 1529
5. Dat by het arrivement van voorfz. Prin-' fen, de Krygsgevangenen, mitsgaders de 0!ta giers, zo 'er eenige mogten zyn, terftorid van boord zullen worden genomen, fummierlyk ge 'hoord, op de daar toe gefchikte plaatlen gelogeerd , en dat de voorfz Schepen zelve met de daar in gelaacien goederen, mede zo haast mogelyk, zullen worden gelost en geïnventarifeerd.
6 Dat vervolgens, ten eerften Rechtdage, voor zo verre de voorfz. Prinfen en Prinfen goederen , zyn veroverd en cpgebragt door 's Lands Schepen, door den Advocaat Fiscaal R, O-, en voor zo verre de verovering mogte zyn gefchied door particuliere Nederlandfehe Schepen, door den Advocaat Fiscaal R O , en de Re-, ders en Boekhouders van zodanige Schepen, als gevoe dens aan het Committé tot de zaaken van de Marine, onder het weik dezelve zullen zyn uitgerust, zal worden verzocht authorifatie, om by Edict,! te citeeren, alie de geene, die zouden •willen komen, tot r dame, of ren. befchutte van de voorfchreeven Prinfen en Prinfen goederen; en dat ingevalle van continuatie, de verdere Citatien ten dien einde zullen worden gedaan van veertien dagen tot veertien dagen, ten ware uit hoofde van de Evidentie der zaake genoegzaam wierde geoordeeld te doen procedeeren van agt tot agt dagen.
Dat by het verleenen van het vierde Default ex Juper abuhdami, teffens zal worden gedisponeerd op den overgeleverden Intendit, en de voorfchreeven Prinfen en Prinfen goederen zullen worden geadjudiceerd aan de geenen, die daar toe gerechtigd worden bevonden.
7. Dat wyders, zo kort mogelyk, na het afloop der Procedures, en zelfs ook voor dien tyd, zo dikwyls uit hoofde van bedervelykheid der 'goederen , of om andere* redenen, eene vroegere verkoop mogte worden toegelaaten, de voorfchreeven goederen,. in conformité van het vootHhhhh 5 fchrif-
sGra-
.'enha-
3E.
Placaat
negens
het ver-..
ieelen
ierPry-*
zen»



1530 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHAGEi
Placaai wegens het verdeelender Pryzen.
fcbrifte van de Inflructie van den jaare 1595, zullen worden verkocht, onder conditie, dat van aile de ingelaaden Koopmanschappen, niet alleen de Provinciaale Lasten, byaldien 'er eenige verfchuldigd mogten zyn, maar ook 'sLands inkomende Hechten, zo van Convooi als Premie, door de Koopers zullen moeten worden voldaan, volgens de Placaaten en de ordre op den ophef van de middelen te water geëmaneerd, of nog te emaneeren, en dat voor zo verre de ingebragte goederen by voorfchreeven ordre niet bekend of verbcoden mogten zyn, het Convooigeid daar van tegens drie Guldens van het honderd, volgens den Verkoopprys te reekenen, zal worden betaald.
8. Dat, gelyk dit plaats zal moeten hebben, indiftindtelyk, of de te verkoopen goederen door Nederlandfehe of Franfche Schepen, of GomBisfievaarders, zouden mogen zyn jngebragt, op dezelve wyze mede zonder eenig onderfcheid dienaangaande te maaken, voortaan op den voet vsn het 87 Art. der Inflructie van den jaare 1597- boven de Kooppenningen zullen. worden befproken tot Rantfoen, twaalf grooten van elk Pond Vtaamsch, of vyf pCt. en verdeeld, zo als by deezen wordt bepaald, te weeten: zeven grooten daar van ten behoeve van het Fonds van den armen ouden Zeeman , te ontvangen door den Directeur van hetzelve Fonds in het Departemenc, alwaar de Verkooping zal zyn gefchied; één en een halve grooie, ter verkwikking van al zulke Zeelieden, welke op 's Lands Vloot gekwetst, zich in één der Hospitaaien van het Committé tot de zaaken van de Marine als dan zullen bevinden, te ontvangen by de Directeuren van de Hospitaalen refpedtivelyk. Twee grooten voor den Vendumeester voor zyne Verkoopinge, mits dat hy zal moeten inüaan voor de Pencingen; de Contrarolleur één groot, zo voor het formeeren van dea Inventaris,
het



JAARBOEKEN, Mei. 1706. 1531
het houden van Contraboek, als ander toezicht,'s voorfchreeven Buitgoederen flerende, terwylv de resteerende halve groote zal genooten wordenG by den Subftituut-Secretaris van het Departement, alwaar de Verkoopmg zal gefchiedén, / waar voor hy gehouden is naar te komen, alk.» het geene hem by de Inflruftie gelast wordt. h o Dat vervolgens, na het mcasfeeren der,; Gelden, en het opneemen en approbeeren yan.; des Vendumeesters Reekening, of Liquidatie,; van het zuiver Provenue van de voorfchreeven Prinfen, door Franfchen Schepen of Commisiicvaarders gemaakt, zonder eenig aftrek, zal wor« den geëxtradeerd aan de geenen, die daar toe in Frankryk gerechtigd zouden moogen worden ver-
10 Dat al verder, om alle middelen te werk te léggen, waar door de gemeene zaak zoude kunnen worden bevorderd; en om de aanwerving van Zeevolk, tér bemanning van 'sLands Vloot, pelvk mede het vaaren ter vrybuit, te encouraleeren, geduurende deezen Oorlog, die pottie van den Lande, in het Provenue van alle veroverde Prinfen, van wat natuur of beraming die ook zouden mogen zyn, gelyk mede de Portie van den Admiraal Generaal, welke geheel vernietigd is, en verder ook de Portie van den Lieutenlnt-Admiraal, die van den Advocaat-Fiscaal en eindelyk die, welke by den Secretaris van het gewezen Collegie ter Admiraliteit, pleeg eenooten te worden, zal gecedeerd worden, aan alle zulke veroveraaren van vyandelyke Schepen, even veel, of dezelve door 'sLands Vloot, Esouader, Schepen van Oorlog, Commisfievaarders, of andere particuliere Koopvaardy-Schepen zyn genomen en opgebragt; zo dat het zuiver Provenue van Prinfen of Prinfen goederen|, zal moeten worden overgegceven, aan die geenen, wien hetzelve zal zyn geadjudiceerd, en dat van het voorfz. zuivere Provenue zal worden geformeerd,
eene
Gra-
enhae.
lacaat
egens
et ver,
telen
trPry.
cn.



1532 NIEOWE NEDERLANDSCHE
'sGaa-
VËNHA' CE.
Placaat
wegens
h
deelen dér Pry zen.
eerje behoorlyke Buitrolle , naar proportie der' Soldyen, deweike ieder der Officieren en Manfchappen, ter Maand zoude mogen winnen, zo echter en in dier voegen, dat de commandeerende Officier vau het Schip, door het welk een prys genomen is, even veel welke qualiteit of rang dezelve zoude mogen hebben, voor uit zal genieten, het Hatidgeweer en Buskruit, dat tot 'Defenfie van het vyandelyk Schip, in hetzelve gevonden wordt; gelyk mede de Victualie voor 't Volk van hetzelve Schip gedestineerd, en zal voorfchreeven cömmandeerende tfficier in de voorgemelde ï5uitrollen worden getracleerd tegens/ cco Soldy 'sMaands, de Vice-üdmiraals tegens / 300 en de Schouten by Nacht tegen ƒ 250, voor zo verre namelyk de verovering van eenig vyandelyk Schip ter hunner Prefèntïe, of door Schepen onder hunne ordre gefield, gefchied zoude mogen zyn.
Zullende echter alle zulke Schepen, welke door 'sLands Schepen of Vaartuigen, die van eene Vloot of een Esquader, tot eenige expeditie, gedetacheerd, of, bet zy door flerm of duisterheid- of door het vlugten voor eene fuperieuje vyardelvke Magt, van de Vloot of het Esquader gefcheWen zyn, genomen wordsn, ko. men ten profytè van de geheele Vloot, of het geheele Esquader, uit welke zodanige Schepen zyn gedetacheerd, of van welke zy gefcheiden zyn, zoo nogtbans, dat de Equipage van het Schip of de Schepen , die de capture doen zal of zullen eerst een vierde gedeelte van het zuiver Provenue van de Verkoop-gelden zullen Genieten, en de overige drie vierden, op de bovengemelde wyze, onder de Equipagien van zulk eene Vloot of Esquader verdeeld worden, zonder dat hier in eenige verandering zal masken, of zodanig eéae Vloot of Esquader zeilende js of op de Rheede ligt, met dien ver/lande echter , dat aan het Provenue van die genomen Pryzen.



JAARBOEKEN» Mei, 1796. 1533
zen geen deel zullen hebben, de Equipagien van-. Schepen, welke nog niet volkomen bemand, en, dus niet tot activen dienst gereed zyn, nogte( het Volk, dat zich op Kostfchepen bevindt.
n„ Dat de verovering gedaan zynde, door, »sLands of particuliere Schepen, onder de ver-1 fchillende Departementen van hec Committé tot-, de zaaken van de Marine t'huis hoorende, dat, Departement, by het welk de Prinfen zouden , mogen zyn binnen gebragt, of by hec welke,, of in wier Schepen de Goederen van eenige Prinfen zullen zyn opgezonden, de maniantie daar van alleen zal hebben, en het zuiver Provenue van dien uitkeeren aan de andere Departementen, na proportie van het getal der Koppen, met welke de voorfchreeven Schepen, die de verovering mede hebben gedaan, en by hun Departement t'huis hoorende, by.deu aanvang yan hét ge'vegt zyn bemand geweest.
12. Dat ook de Gelden, welke mogen worden seïncasfeerd, wegens het Rancfoeneeren van vyIndelyke Schepen, ingevolge de Publicatie door de Nationaale Vergadering,, op den 2 Mei 1796 daar toe verleend, gelyk ook: de Bergloonen van hernomen Schepen, mede.onder..den Vendumees' ter zullen worden gedepoüteerd, en da c daar teeens op de hier vooren verhaalde wyze, mede bv Ediftie zal worden geprocedeerd, in dier voeeen nogthans, dat dezelve voor het profyt yan h°t eerfte default zullen kunnen worden geadjudiceerd, en vervolgens aan de daar toe gerechtheden geëxtradeerd, na aftrek, alleen van het halve Rantfoen, of twee en een half pCt. te bereekenen van het volle montant der geïncasfeerde Gelden; zullende 1 het gemelde halve Rantfoen of twee en een half pCt. moeten worder verdeeld op dezelve wyze, als hier vooren, mei betrekking tot het geheele Rantfoen van 5 pCt. is geftatueerd. , - ...
i-j. Dat eindelyk, met opzicht tot de behan 0 de
Gra-
enha;e.
7ïacaas vegens . iet ver? ïselen Ier Pryse». .



1534 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*sGra-
venha' ge.
Placaa,
•wegens
het ver
deelen
derPry
zen»
deling en adjudicatie, geen onderfcheid zal plaatj , hebben, of worden gemaakt, of de vyandelyke Schepen, dewelke op Zee worden veroverd, of geoccupeerd, vooraf geheel of gedeeltelyk verlaaten zyn, dan niet, nochte ook, of dezelve effettivelyk in Zee veroverd, dan wel eerst np . A-rand gejaagd zyn, en dat ook, even als op Zee veroverde Schepen", kunnen worden geconfi* «dereerd, de zodanigen, dewelke door ftorm of geweld, naar binnen gejaagd, door de Wachtof andere 'sLands Schepen, veroverd zouden mogen worden, zonder dat hec nodig zy, daar op van applicatie te maaken, de verdeeling in drie derdens, als één ten behoeve van het Land, één voor het Officie, en hec derde voor den Denunciateur; zo als anderzins by het veroveren of aanhouden van vyandelyke Schepen en Goederen binnen Gaats, van ouds gebruikelyk is geweest.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon is Pu, blicatie en afflxie te doen, ontbiedende en verzoekende wy de hoogde Magten, in de onderfcheiden Gewesten, de nodige ordres te ftellen dat aan deeze onze intentie behoorlyk voldaan worde.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Hage den 3 Mei 17915,
bet tweede Jaar der Bataaffche Vryheid,
QVas geparapheerd,)
J. D- de LEEUW, Vu (Onder ftondf)
Ter Ordonnantie van dezelve,
C. BYLEVELD.
Wat



JAARBOEKEN, Mei, 179S. 1535
Wat 'er ook zy van de voor- of na.', deelen, aan de Burger wapening verknogt,* van welke de laatfte dikmaals meer toe* c vallig zyn, dan aan de natuur der zaake onaffcheidbaar verknogt ; de Nationaale Vergadering oordeelde zich verpligt, de zelve op de best mogeiyke wyze te moeten aanmoedigen. Oit gefchiedde door middel eener Proclamatie, waar by dezelve het Volk van Nederland aanfpoorde, om zich, ter verdeediginge van het Vaderland, vrywillig aan te geeven.
B ATA AVE Ni
Onder de eerfte poinóten, waar van gy de regeling aan de Nationaale Vergadering hebt opgedraagen, is de Burger wapening. Buiten twyfel waart gy overreed, dat deeze de fteun is der Vryheid, en dat pligt en belang een vry Volk tot den Wapenhandel roepen, ter handhaving zyner Rechten, en ter befcherming van zyn Vaderland, wanneer het wordt aangevallen.
Of zoude een vry Volk onvcrfchillig zyn op de bewaaring van het geen hem [is aangebooren? of zoude een vry Volk zyn Vaderland niet tederlyk beminnen? Zou het in den nood aan anderen, dan zyn eigen handen, de befcherming van dat dierbaar pand toevertrouwen?
Gv waart het, Bataaven ! die van de vroegfte tyden reeds uwen heldenmoed deed fchitteren. Het oude Rome fchaarde u by zyne ftrydbaare Legioenen. Spanje is ten grooten deele door u afgeftreeden, toen gy u na een tagtigjarig bloedvergieten, van zyne heerfchappy losrukte. Ja, ftaat uwe laatere Gefchichten open, en ziet hec overmerkelyk deel, dat in het dringend gevaar uwe Schutteryen gehad hebben, om den inval
van
Gra-
enha* e.



ï53ö NIEUWE NEDER.LANDSCHE
'sGra-
venha*
ge.
Troel, rankende de Burger* wap6' ninge.
van 167a te (luiten, toen een heerschzuchtige Lodewyk de Xlld, de dapperheid der Franfchen misbruikte, om ons te verderven; der Franfchen! die ons, nu zy hunne Tirannen verjaagd hebben, en beide Natiën zyn vry geworden, als broeders omhelzen, 't Is waar, naar gelange de magt der Stadhouders is opgekbmmen, is de Burger wapening allengs in JNederland ver waarloos, t, in verachting geraakt, en eindelyk, byna geheel vernietigd. Geen wonder! zy was het, die de heerschzuchtige bedoelingen der Stadhouders in den weg flond. Gewapende Burgers zyn niet onder het juk te krommen. Zy zyn te fier op hunne waarde; te gevoelig voor het genot der Vryheid; en te vermogend om den roof derzelve niet aan eiken Aanrander te betwisten.
Door geene andere beginfels gedreeven, dan die om u uwe Vryheid te verzekeren, was ook eene onzer eerfte zorgen, de Wapening van Neêrlands Burgermagt in orde te brengen. Dan dit onderwerp is zeer ouiflagtig , en wy vonden geen vryheid-, het uitgerekt verlangen van duizenden zo lange op te houden , tot wy deeze moei]yke taake geheel zouden hebben afgewerkt. Neen zeker , de tydsomftandigheden konaen veelligc hun thans eene gunrtige gelegenheid verfcoaften, om hunnen roem te vestigen, en ée oude glorie der Bataaven weder te doen herleeven, dat in tyden van Vrede onmogeiyk is. Neen zeker; ondc het gefchal du Trompetten morden de Helden gekend, en dc Kryglautieren afgeplukt*
V y hebbt-n des beflooten, terwyl wy onafgebroken werkzaam blyven van het Plan tot algemfene Bu-gcrwapenirg te voltooyen, intusfehen te onderzoeken , wie by wyze van vrywiidge deelneeming genegen zouden zyn zich tot den Wapenhandel te verbinden, om des nodig geworden , het Vaderland te verdedigen : deeze loflëlyke, dteze hei/ryke poogiug zal op haar zelve van alle zyden den lust tot denzelven
op.



JAARBOEKEN, Mi, i7S6. 1337
opwakkeren en uitbreiden. Maar zy zal te vens het Vaderland, zo ras nodig, helde» fchenken, die voor Haardfteden en Altaaren ftrydende, door geen flaaven konnen verwonnen worden. Aehter deezen voormuur zal Nederland gerust de noodwendigheden inzamelen, die den overvloed zullen brengen aan de Grenzen, waar Neêrlands Helden eeuwigen roem be haaien.
De Wapenen, die gy begeert te ontvangen, zullen u van 'sLands wegen gegeeven, en de vergoeding die u voor uw verzuimden tyd toekomt, bepaald en uit zyne Kas voldaan worden. V
Gy zult' aan de daar toe Gémagtigden uwe naamen opgeeven, en die naamen, de naamen van hun, die tot het beoeffenen der Wapenen zyn voorgegaan, en zich tevens verbonden hebben , om, opgeroepen ter befcherming des Vaderlands naar de Grenzen te vliegen, zullen met de edeifte onderfcheiding, by tydgenooteu en nakomelingen gekend en heraacht worden. Die Burgers zullen meer zyn dan góede Burgers .. zy zullen als Befchermers van hun bedreigd Vaderland, als Schilden der Vryheid geëerbiedigd worden, en zo ooit iemand aan het Vaderland heeft wel verdiend, dat zullen deeze zyn.
Burgers van Nederland, Bataaven! wy gevoelen wat het is, tot een Volk te behooren, dat op den eerften wenk naar zyne Grenzen heenen fnelt, om ze te befehermen; maar wié zal uitdrukken dat genoegen, dat wy fmaaken om zulk een edel Volk te vertegenwoordigen?
Indien 'er prikkels zyn, die o'^s kunnen aanfpooreu, (ons, die gezwooren hebben het Vaderland te redden, of op onze posten te fterven) 't zullen die zyn, dat wy den besten uitilag van deeze vrywillige uitnoodteing zien mogen, dat wy duizenden van onae Medebui-» liiii g«;
sGra-
VENHA* GE.
Procl. makende dé Burgery/apeninge.



VGra-
VENHA «E.
i53| NIEÜWE NEDERLANDSCHE
geren mogen gereed vinden, om onze lotgenooten te worden, die met ons de Vryheid of den Dood kiezen.
Aldus gedaan en gedecreteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Hnage den 6 Mei 1796, het tweede Jaar der BmaaJ(the Vryheid.
(Was geparaphreerd,)
D. C. db LEEUW, Vt. (Onder flond,)
Ter Ordonnantie van dezelve, C. BYLEVELD.
Aan de Proclamatie waren de volgende Artikelen verbonden.
Artikelen by de Nationaale Vet gadering , repr efemeer ende het Volk van Nederland, gearresteerd, volgens welke het vry* willig engagement, om het Vaderland te helpen verdedigen 3 zal worden aangegaan»
Aft. i. l~\e Vryheid van een Land kan zon* der Gewapende Burgermagt niet
beftaan. _ ,
2. Niemand der Burgeren in het vrye Nederland, die gefchikt is om de Wapenen te voeren, kan of mag zich, in geval van nood, den Vaderlsnde onttrekken.
3. De Nationaale Vergadering echter meent zich te kunnen bepalen, met aan de hoogsï



JAARBOEKEN, Mei, 1796. s&P
Geconftitueerde Magten in alle de Gewesten aan te fchryven, om behoorlyke Lysten te maken of te doen maken, invoege hier na befchre-i ven, van alle de zodanige Burgers, welke in den ouderdom van 18 tot 50 jaaren ingefloten, de Wapenen willen voeren, ter verdediging van Vryheid en Vaderland, en welke zulks zullen willen verklaren.
4. Derzelver namen zullen worden opgeteekend, en de fpecifique Lyst daar van, behoorlyk geverifieerd, binnen den tyd van veertien dagen, na den ontvangst van dit Decreet, aan de Nationaale Vergadering worden overgezonden, met en benevens een accurate opgave van het caliber en den ftaat der voorhanden zynde Wapenen, als mede een Lyst der nog mankeerende, welke laatfte hun van 'sLands wegen zullen worden toegevoegd.
5. De voet en wyze, waarop de Bataillong en Compagnien deezer vrywillige Verdedigers van Vryheid en Vaderland hunne Officieren zullen verkiezen, zal nader bepaald worden; edoch in een Reglement desaangaande te maken, zalv, z© veel mogelyk, acht geflagen worden op reeds beftaande, Georganiseerde en Gewapende Burgermagten, waar uit zich een genoegzaam aantal Vrywilligers met hunne reeds beftaande Officieren zal opdoen.
6. Alle de geenen, die zich door deeze vrywillige Wapening aan den dienst van het Vaderland zullen hebben toegewyd, zullen van wegens de Nationaale Vergadering, een Certificaat, als vertrouwd en verdienftig Burger, ontvangen.
7. Alles gelyk ftaande, zullen zy, die het evengemeld Certificaat zullen verdiend hebben, eene byzondere aanfpraak hebben op Ampten en Beneficiën.
8. Van het ogenblik, dat zy, ter defenfie van het Vaderland, dadelyk zullen worder
liiii 2 ge«
SG*A3
'ENHA3E.
drtïke* 'en der Burger* wapeninge»



i5$o NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGaa-
vehhaoe.
Artike' len der Burser<wape*ninge.
MIS-
geëmployeerd, zttllen de Officieren, Sergeanten, Corporaals en de overige Manfchappen, op den zelfden voet betaald worden, als die van de ftaande Armée der Republiek, en met dezelve eene gelyke uitdeeling van Vleesch en Brood genieten. Ook zullen zy als dan, ten kosten van den Staat, gekleed worden.
9. Daarenboven zullen die geenen, dewelke zich op de eene of andere wyze in voorko» mende gelegenheden boven anderen zullen hebben gedistingueerd, deswegens ook buitengewoon wórden beloond, en van hunne verdienfieu een vereerend getuigfchrift ontvangen.
lo De raamen der vrywillige verdienftige Burgers zullen in de Jaarboeken der Republiek, worden opgereekend, om als Mannen, die de Vryheid hebben helpen vestigen, aan de vergetelheid onttrokken te worden.
ir. Het Vaderland, de dappere daaden zyner verdedigers dankbaar erkennende, zal ook de rampen, die hun, en in de gevolgen hun huisgezin, in die verdediging mogten overkomen, edelmoedig verzagten, zo en in dier voegen, als by een nader te maken Reglement zal worden bepaald,
12. Na dat de Lysten der zich aangegeven hejjbende Vrywilligers zullen zyn ingekomen, zal een behoorlyk Reglement, zo omtrent de Organifatie van deeze vrywillige Burgermagt in het algemeen, als het aanftellen der Officieren, Adtniniftratie der Casfa, Discipline, en wat daar vérder toe behoord, worden gearrefteerd.
Met de volgende Aanfchryving aan de Hoogst Geconftitneerde Magten wierdt de jbovenftaande Proclamatie verzonden.



JAARBOEKEN, Mei, 1706. r$M
MISSIVE aan de Hoogstgeconfti-" tueerde Machten. \ i
Hier nevens zenden wy u eene Proclamatie aan het Volk van Nederland, ter aanmoediging en bevordering der vrywillige Wattenoeffening, ten einde alle ware Vaderland- en Vryheidminnende Mannen aan te fpooren, om het Vaderland ten dienst te ftaan, en kragtdadig te verdedigan , wanneer en alwaar het de nood vorderd.
Wy voegen 'er by de Artikelen by ons gearrefteerd, volgens dewelke dit vrywillig engagement zal worden aangegaan, op dat een iegelyk, die zynen dienst aan het Vaderland en de Vryheid toewyd, ook van alle de voordeden verzekerd zy, dewelken. van ons kunnen afhangen.
Wy begrypen niet nodig te hebben om u aan te zetten, maar gerust van uwe Vaderlandfche gevoelens te kunnen verwagten, dat Gylieden alles zult doen wat in u zal zyn, om alle mogeiyke middelen in het werk te ftellen, dat ons heilzaam oogmerk, om weldenkende en braave Verdedigers aan het Vaderland té bezorgen, met allen fpoed en yver worde bereikt, en daar toe van uwen kant al dat geen by de hand zult neemen, het geen Gylieden na de plaatfelyke gelegendheden beter dan wy, in ftaat zyt te beoordeelen, het best en meest gefchiktfte middel daar toe te zullen zyn.
Wy verzoeken dus, dat Gylieden, of zelve, of doer de plaatfelyke Beftuuren, gelieft| op te roepen, of te doen oproepen, alle Mansperïoonen tusfehen de 18 en 55 jaaren oud, en welke gy gefchikt zoud oordeelen, om de Wapenen te kunnen dragen, aan dezelve deeze onze Proclamatie, met de Artikelen van het Engagement, voor te houden, en hun met alle mogeiyke middelen van encouragement, en Iiiü 3 Per°
KNSUr*
SB*



3542 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VENHJ GE.
Mhftv aan di Hooge Mag* ten.
- perfuafien aan te zetten, om het Vaderland, i-in geval van nood, vrywillig ten dienden te ftaan: daar Gylieden hun, in allen geval, kunt verzekeren dat hun dienst, niet dan tot ver5 deediging van het Vaderland, en dus niet bui: ten de Grenzen onzer Republiek, zal Worden gerequireerd, Terwyl wy u tevens inftantelyk verzoeken, om binnen den tyd van 14 dagen, na den ontvangst deezer, ons het fucces uwer pogingen, met eene accuraate Lyst, der zich aangeboden hebbende Manfchappen te willen doen toekomen; ons tevens daar by opgeevende, of ook onder dezelve zich dusdanige Lieden hebben opgedaan, uit hoofde van welkers bekende polirieke denkwyze het gevaarlyk zoude zyn, aan dezelve de Wapenen toe te vertrouwen.
Wy beveelen deeze allergewigtigfle zaak aan Ulieder yver en bekende Vaderlandfche gevoelens, en twyfFelen niet of Gylieden zult alles doen wat mogelyk is, om aan ons heilzaam oogmerk te beantwoorden, enz.
Het vervalfchen van 'sLands Munten moet onder de zwaarfte misdaaden tegen de openbaare goede trouwe gerangfchikt worden. Geen wonder, derhalven, dat de Nationaale Vergadering, zodra mogelyk maatregels beraamde ter verydelinge van het pl«n dier aterlingen, welke, door het vervaardigen en verfpreiden van valfche Brie* gulde sfiukken de onoplettenden onder de menigte zógten op te ligten.
TV Nationaale Vergadering, reprefenteerende ■*7 het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchapl doet te weeten:
Dat



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1&3
Dat niettegenftaande de zwnare ftraf en de: pcenaliteiten, welke tegens het vervalfche>; van 1 Muntlpecien, en het uitgeeven van dezelve,, zyn geftatueerd, echter zedert weinige dagen ter onzer kennis is gekomen, de ontdekking van een Drie Gulden, welke gegooten na deu ■, afdruk van de ütrechtfche Munt, met_ het Jaa.-, getal 1793, na genomen esfay, is bevondeil^ va;sch te zyn, zynde gemaakt van een Com pofuie, en houdende een zeer geringe quanci teit Zilver.
En naar dien zodanige fnoode pra&yk ftrekt tot merkelyk nadeel van onze goede Ingeaetenen.
Zo is het, dat wy daar in, zo veel het doenlyk is, willende 'voorzien, dienftig hebben geoordeeld, de goede Gemeente, by deeze, daar van kennis te geeven en te waarfchouwen, dat de voorfz. valfche Drie Gulden zich van de echten daar in doet onderfcheiden:
I. Dat op de viakke grond, tusfehen het Beeld en de Letters van het Randfchrift, dezelve glrd gepolyst is, terwyl de vlakke grond, tusfehen de Letters, Jaargetal en verdere vlaktens, zo by het Beeld als de Leeuw, zich vertoont als een geflipte grond, even gelyk zulks in het gegootene altoos plaats heeft.
2 Dat de Cartel veel grover is, dan thans gebruikelyk is.
3. Dat de Couleur zich vertoont even als Lood of Tin. , , , ,
4. Dat dezelve zodanig bros is, dat dezelve], komende te vallen, ligtelyk breekt. En ten
5. Dat dezelve in gewigt, ruim twee Engelseh per ftuk ligter is, dan een waardige Drie Gulden.
Terwyl wy voords hebben goedgevonden, by renovatie van vorige Placaaten, tegens het vervalfelien van Muntfpecun, en het uitgaven derzelve, geëmaneerd; mitsgaders van de ftraffe, Iiiii 4 daar
sGra-
}e.
'aaien-
le val'
che
Drie*
jul-
'lens.



t5U NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHA' GE.
Bubl. raakende valfcheDrie • Gul dens.
daar by geftatueerd, ten ftrengften verbieden, zo als gefchiedt by deeze, valfche Muntfpecien, en inzonderheid de voorfz valfche Drie Guldens, binnen de refpeftive Gewesten te brengen, als mede, cm dezelve aan of van iemand, wie het ook zoude mogen zyn, uit te geeven of te ontvangen, maar dezelven te brengen, of te doen bezorgen, aan een der Provinciaale Munten, om terftond doorf'needen en weêrloos te worden gemaakt: op poene dat die geenen, welke zullen worden overtuigd, zodanige valfche Muntfpecien voorbedacbtelyk en ter kwaade trouwe ontvangen, uitgegeeven, of onder zich gehouden te hebben, als Complices en Medeltanders van Muntvervalfching, zullen worden gehouden en geftraft.
Wordende wyders een Premie van een duizend Guldens beloofd voor den geenen, die den Maaker of Maakers van de voorfz. valfche Drie Guldens, zal kon nen ontdekken, zodanig dat dezeiven in handen der Juftitie geraaken, en van het fait worden overtuigd, zul» lende den naam van den Aanbrenger, des begeerende, worden gefecreteerd.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude mogen of kunnen pretendeeren, zo ontbieden en verzoeken wy de Hoogstgeconftituëerde Magten, in de refpeétivé Gewesten, dat zy deeze onze Publicatie van ftonden aan, deen publiceeren en affigeeren, in alle Plaatfen , daar, men gewoon is zodanige Pubiicatien en Afficlien te doen.
Aidus gedaan en gearrefteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Haage den 23 Mei S796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (Was geparapheerd,)
R. J. SC IIMMELPENNINCK, Vt. tOnder fond,) •
Ter O.donnantie van dezelve, D. van LAERc Ge*



JAARBOEKEN, Mei, 1796. iSA$
Geduurende deeze Maand bragten de'. Burgers C. van der Hoop Gysbertz en N. v van Staphorst, als daar toe gelastigd, tet < Tafel der Nationaale Vergaderinge de volgende
ABe van, Accoord, voor de betaling van de tweede helft der honderd Millioenen Guldens welde de Bataaffche Republiek verfchuldigd is, volgeas den inhoud van het Traltrat van Vreae en Alliantif. tusfehen de beide Republieken , op den 16 Mei 1^95 ge/loten,
De Franfcbe en Bataaffche Republieken door de omftandigheden genoopt zynde, om nadere bepalingen te maken over de voldoening der laatfte vyftig Millioenen Guldens van de iehuld, verme.d in het Tradtaat van Vreede en Alliantie, in dato den 16 Mei 1795 hebben benoemd, te weten, de Republiek van Frankryk, den Burger Noël, haar Minister Plenipotentiaris by 't BSuaaffche Gouvernement, en de Bataaffche Republiek, de Burgers C. van der Hoop Gyéertz. en Nicoldas van Staphorst, bare Commisfarisfen , ten einde ■. refp étivelyk uit mam der beide Republieken te bepalen, de nieuwe Conditiën tot de betaling der gerrelde vyftig Millioenen Guldens; hebbende de gemelde Commisfarisfen, na uitwisfelng hunner volmagten, Je volgende Artikelen vast gefteld.
Art. i. De Bataaffche Republiek neemt op zich, in vérmindering der laatfte vyftig Millioenen Guldens van de fchuld van het Tractaat van Vreede en Alliantie, de twee Miihoenen Guldens, welke aan deeze Republiek door Frankryk verfchuldigd zyn op de Negotiatie
voor
Gra-
enha'
!E„



154* NIEUWE. NEDERLANDSCHE
ssGaA-
VENHAGE.
Accoora omtrent de betaalingvan 50 Millioe nen aan Franh ryk.
voor America in Holland gedaan den vierden November 1781 ; mitsgaders de fomma van honderd zeven-en-vyftig duizend een honderd en elf Guldens, zynde de interesfen van 't gemelde Capitaal, verfcheenen den eerden Praïreal van het 3de Jaar der Franfche Republiek f21 Mei 1795.) De Interesfen zedert dat tydftip, en die voor het toekomende verfchuldigd, zullen door 't Bataaffche Gouvernement betaald worden, zo als dezelve verfchuldigd zullen zyn aan de Geinteresfeerden in de voorfchreve Negotiatie,
2. De Bataaffche Republiek verbind zich, om jaarlyks, geduurende deu Oorlog, aan die van Frankryk te betalen drie Millioenen Guldens Hollandsch Courant, en na den Vreede het dubbel of zes Millioenen, en zulks ten belope van de 'resteerende zeven-en-veertig Millioenen agt honderd twee-en-veertig duizend agt honderd negen-en tachtig Guldens, welke 3e . Bataaffche Republiek, na gedane verrekening van 't geen, volgens het voorgaande Artikel moet worden afgekort, op de vyftig Millioenen Guldens fchuldig is.
3. De Bataaffche Republiek zal boven dien, jaarlyks de Interesfen, tegen 4 pCt. van het Capitaal, door haar verfchuldigd betalen. Die Interesfen zullen beginnen te lopen, te rekenen van den eerften Nivofe jongstleden. Derzei* ver montant zal alle jaaren verminderen in proportie van het Capitaal, dat afbetaald zal zyn.
4. De 'eerfte betaling op 't rembourfement van 't Capitaal is bepaald, te zullen gefchiedén óp den eerften Vendimaire van het zesde Jaar van de Franfche Republiek (s2 September 1797 )
Het zelfde tydftip is bepaald van jaar tot [aar,, voor de opvolgende en jaarlykfche betalingen.
Echter zullen de, Interesfen van de negen
Maan*



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1547
Maanden, welke den eerften Vendimaire vair het vyfde Jaar der Franfche Republiek C*2 Sep tember 1796) zullen verfchynen, worden be taald op dien zelfden tyd van het vyfde Jaar fof 1790). De vervolgens lopende Interesfen, zullen op dezelfde tydftippen, als de verfchyningen der Capitalen, betaald worden,
5. De fchuldbekentenisfen, welke de Bataaffche Republiek tot de betaling leveren zal, zullen beftaan in Refcriptien, of Bons aan Tooner of Wisfel-Brieven, in de welk gewag zal gemaakt worden van het tegenwoordig Travaat.
6. De Refcriptien zullen van zodanige fom* men zyn , als de Franfche Republiek begeereb zal, en 't zy geheel of gedeeltelyk, betaalbaar zyn op vaste tyden, of door Lotery, ten be< lope der differente verfchyningen, zo en op zulke wyze, als de Franfche Republiek hei zal verlangen.
7. By de uitgereikte Effecten zullen Interest Coupons gevoegd worden voor 't Maximum der 16 Jaaren, die verlopen kunnen tot hei laatfte rembourièment.
8. Het tegenwoordig Tra ftaat zal door mid del van de fpeciaale Magt, aan de Commisfa ïisfen gegeeven , voor de beide Republiekei verbindend zyn, zonder dat de twee Gouver nementen 't behoeven te ratificeeren, om 'ei de verbindende kracht aan te geven*
Gedaan en vastgefteld in den Hage, deezer derden Mei, een duizend zeven honderd zes en-negentig, overeenkomende met den veertien den Floreal van 't vierde Jaar der Franfchi één- en ondeelbare Republiek. (JVas geteekend\) FR. NOËL. (L. S.)
CORN. van der HOOP, Gysbbrtsz. (L\ & NIC. van STAPHORST. (L. ÓY>
sGra-
VEHHAge.
Accoord omtrent de betaalingvan 50 Millioenen aan Frankryk»
t
[
>



1548 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra- Verandering van tyden fcheen een ander venha. Zegel voor den Lande te vereifchen. Het volgende Ontwerp droeg de goedkeuring der Vergaderinge weg, en wierdt met haar gezag bekragtigd.
, Het Beeld der Vryheid, houdende inde rechtehand de Speer, bekroond mee den Hoed der Vryheid, en rustende met de hnkehand op een Altaar, waar op een Boek ligt, verbeeldende de Rechten van den Mensch en Burger. Aan de wederzyde van het Altaar is de Nederlandfehe Waterleeuw, houdende in zynen klaauw de nieuwe Bataaffche Vlag. Op den voet van het Altaar ziet men een Dolphyn en een Anker. Het randfehrift is: Sigilium majus of ftgillum minus Populi Batavi.
Ziet hier eenealgemeene Lyst van 'sLands Zeemagt, zoo als dezelve in deeze Maand gefteld was.
GENERAALE LYST VAN 'ShAlSÜS ZEEMAGT i7s6.
_7 , I LT Plaatzen waar" ' »4-11 "1 1
Namen der Naamen der Com na toe ofwaar
Scheper,. ,lua'10- mandancen. dezelve zyn Resforts.
* I leggende,
Dordrecht «8 Lucas n m
Revolutie 68 Rynbarden ue ma4*
Admir. Tromp 51$ Valktnburg [
De Braave 44 Zoetemans
Bellona a8 Valk Oost Indien
Sirene 25 De Cerf
De Castor 44 iClarisfen '
Se waTik ™ • ! 20 ST-mer Amfterdam
De Vrouw Matia 2« Icarbiers J
»j t>- . u , ,CVic. Ad. Braak? '"I
Adm. Piet Heyn 5« J Capt. Lomber 11 ' Amfterdam
De Pol» I 44 BI. van Treslong 1 Maas.
De Jafon > jS iDorkum IJ )
Na»



JAARBOEKEN, Mei; 1796. 1549
1 ' -*■ Plaatzen -waar
Namen der „vu Naamen der Com na toe ofwaar Resforts.
Th„° Calib. ma„danten. dezelve zyn
«nepen leggende.
De Jagê^ 3« |K,00t I
pe Mug * ICornehsfen lAmlteraam
De Iris ' 10 ' Groen J l
De navolgende gereed, of bianea 3 maanden klaar.
| _ViceAdm.de-
Vrvheid 74 i < Winter Cap'. 4 Texel Amfterdam
*" £ <m Rosfum. i
Jupitet 74 Ry«i«s Amfterdam
Staten Géneraal 74 Story Texel Maas
Brutus 74 BI. v.Tr. (J.B.N.) Helvoet
Hercules 68 'Rysoorc
Adm. de R. yter 68 1 Ho'land Texel Amfterdam
Gelykheid «* IRuysch _
Leyden 6% iMusquetier
Cerberus ,ac0^;e,°. ,
Utrecht 68 L. Willink
Wasfenaar 68 |B1. v Treslong 1 Maas
Batavier 56 L. Zunter Amfterdam ,
Alkmaar \ 5« Kraffe Enkhuyzen N. quartier
Delft 56 Verdooven Vlisfingen De Maas
Mars 4.4 L. Koltf Harlingen Friesland
Tjerk H. de Vries 6t I Zeegers ' Nieuwe Diep
yurie 3fl iBoschman Vlisfingen
Heftor 44 N. N. Texel Amfterdam
Munnikkendam 44 |N« N. Texel N. Quartier
Waakzaamheid '6 INierop dito
Enkhuizen t a« IStokoro dito
Zeepaard - I IDroop Amft. is oud
Dolphyn I 16 |N. N. dito
Alarm I 2« JN. N. I dito
BRIKKEN.
De Panter 14 [Kraft 1 Texel Maas
De Courier 14 Ysbrands 1
De Postiljon 6 jFredriks
De Zwaluw S lOgelvie Amfterdam
S>a Vlieg * jW. v. d. Geer I
[Schepen buiten 'sLands.
Vt Argo 55 Van der King "1 lAmiterdam
Kte Scipio 20 De Jong ! a^X-j.»
De Echo 18 • K.ei >fteorwe«a Afflft«d»»
De Mercuur H Gaymant
De Gier 14 O* Bok a^w.-.
BeVliurfwM M lv« £<* J Wjgt*



1550 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Plaatzen waar ,r
ISamen der „ ... Naamen d;r Com. natoeofwaari „ r Schepen. »"""{' mandanceri. dezelve zyn I «-«sforts.
_______________ leggende. I
Wagt. en Kost-Scheepen, Uitleggers en Canonneerbooten.
De Verwagting <58 Vitriaarens Nieuwe Diep N. Quartier
Roiterdam OS Feteris Hellevoet Maas
fa'las 44 Wiggers 't Vliet Friesland
Walcheren 24 (Hartman Veeregat Zeeland
Valk 24 Droop voor Amrterd. Amfterdam
Di'na 14 iFulsberg 1 Rotterdam Maas
V" Maasnimph 10 Pretz Briel
Labirette 4 |a 24 fl}. N. N. Rammekes Zeeland
Linz 11 : Brouwer | Delfziel Amfterdam
Canonneerbooteh, te Delfszeil, Amelandergat en in 't Vlie.
De Befchutfter 3 Hcymans 1 1
' De Adder 3
De Otter 3
De Thorpioea 3
De Spin 3
De Vos 3 1 |
Schepen die nog in geen Commisfie zyn, en die gerepareerd of volbouwd moeten worden.
De Dapperheid 74 Valt,''af Amfterdam Amfterdam
Wash.ngton 74 op stapel
Gelderland 6Ï .
Haarlem j 68 ;H »t Dek
Cortenaar' 68 Maandftr.
De Refchermer 56 Hengst Medenblik )n. Quartier
De üeMin 32 Ketieu ' Amfterdam 1 Amfterdam op Stapel
Atnbusquade 32 Huis Rotterdam Op Stapel
Minerva 26 Bregt Zeeland |dito
Galathe iS iRevery Rotterdam dito
De Alliantie 18 !n. n. Vlisfingen Idito
Schepen in de Oost Indien.
! Medenblik 30" ft. Capt. Dekker. 6 a 74 ft.
Amazone 36 ft. Capt. Kuvel. itf a 65 ftl ln de West-Indien. 6 a 56 ft.
Madea 40 ft. Capt. Wiers. 7 a 44 ft.
Xrunswyk jfi ft. Capt. Hartfink. « a 36 ft.
Eensgezindheid 36 ft. Capt N. N. j> a st ft.
Cires 16 ft Capt. Ditmarj. 4 a 24 ft.
Plutus 24 ft. Capi. Viner. a a 20 ft.
Trituu S4 ft. Capt. Lemaaa. 3 1 it fc
■i f*Swp*



JAARBOEKEN, Mti% 1796. 1551
Kemphaan iS ft. Capt. Smeer. i a i5 ft. '«On».
I 5 a 14 ft. avjrtn
\ a 12 ft. VENHA*
2 a 10 ft. GE» 1 a 8 ft.
3 a 6 ft.
Nog 1 a 40 <*. . 1 a 4 ft. a a4 9
1 a 3<S ft. <J a 3 ft.
- a a 2(> ft. 82
Totaal 88 Schepen.
De laatfte Handeling der Nationaale Vergaderinge van deeze Maand was eene Publicatie , by welke alle te rug gekeerde Uitgeweekenen genodigd wierden, zich aan de gemelde Vergadering te vervoegen.
De Nationaale Vergadering , reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen d e deêze zullen zien of hooren leezeh, Heil en Bruederfchap }
Alzo wy met een billyk medelyden zyn aangedaan, over den ongelukkigeo toeftand, waar in fommige onzer Landgenooten zich bevinden, welke uit hoofde van hunne verkleefdheid aan de groote zaak der Vryheid, in de droevige noodzaaklykheid geweest zynde, hunne Woonfteden, en tevens hucne middelen van beftaan of brood ■ winningen, onder het voorig Bewind te moeten verlaaten, thans by de gelukkige omwending van zaaken, onder begunftiging der zegevierende Ba« nieren van onze Franfche Broeders, weder tot hun Vaderland zyn te rug gekeerd, zonder dat zy als nog op eene gepaste wyze hebben kunnen fchadeloos gefteld worden, voor de geleedene vervolgingen of verliezen; en geneegen zynde, 20 veel ons mooglyk is, en zulks zonder merklyk bezwaar van den Lande kan gefchiéden, in hunnen dringenden nood. op de eene of andere wyze te voorzien.
Kkkkk Zo



I5J2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha" ce.
Publ. raakende de Uitge• y/tekenen»
Zo is het, dat wy by deeze alle Uitgeweekenen, bekend onder den naam van Bataaven, die om geleedene of te recht gevreesde vervolgingen, hun Vaderland hebben moeten verlaatec, en dus eene billyke aanfpraak vermeenen te kunnen maaken op het medelyden en de erkentenis der Bataaffche Natie, voor zo verre zy nog niet geplaatst zyn, uitnoodigen, zich uiterlyk binnen den tyd vatf zes weeken, ingaaDde op den dag deezer Proclamatie, by Requeste aan deeze Nationaale Vergadering te adreslèeren, onder andere ftukkeö, die zy zouden kunnen produeeeren, voorzien van de volgende bewyzen:
I. Een Declaratoir van de gecontinueerde Magt van de Stad of Plaats, waar zy het laatst voor hun vertrek uit deeze Republiek gewoond hebben, inhoudende den tyd van hun verblyf aldaar, en van hun vertrek van dear; mitsgaders een getuigenis van hun ordentelyk gedrag, en eindelyk ook de reden van hun vertrek.
_. Een Getuigfchrift van hun ordentelyk gedrag, gednurende hunne uitlandigheid; mitsga* ders van de Rangen of Posten by hun bekleed, indien zy geduurende dien tyd in eenigen dienst mogten geweest zyn.
Alles ten einde, na esaminatie deezer bewys„ukken, hun te zekerder te kunnen onderfchei» den van de zodanigen, die geenzins in de noodzaaklykheid geweest zynde, hun Vaderland en hunne Woonfteden te moeten vaarwel zeggen, in geen opzicht kunnen gelyk gefteld worden met de ongelukkige flagtofters van heerschzucht en
feweld. en uit dien hoofde ook geene aanfpraak unnen maaken op de edelmoedigheid der Bataaffche Natiei ' Zullende wyders na expiratie van den geftelden termyn, geene Requesten van Uitgeweeken Bataaven, ten dien einde fpe&eerendc» jn eenige aanraerkiDg genomen worden
En op dat niemand hier van eenige ignorantie asude oiogen of kunnen precendeercu, xo ont-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1553
bieden en verzoeken wy de Hoogstgeeonftitueer. '8ti de Magten, in de refpective Gewesten, dat zyvb deeze onze Publicatie, van ftonden aan doenGÏ publiceeren en affigeeren, in alle Plaatfen daar men gewoon is zodanige Pubiicatien en Affi&ien te doen.
Aldus gedaan en gearrefteerd ter bovengemeld© Vergadering, in den Haage den 31 Mei 1796,
het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid-
(Was geparapheerd,)
J.'A, de VOS van STEENWYK, Vê.
( Onder fond,)
Ter Ordonnantie van dezelve ?
(JVas geteekendi)
C. BYLEVELD,
Reeds in den afloop der jongstvoorgaandé Maand hadt de Nationaale Vergadering vef* zonden eenen Staat der Quota's van de refpeé-ive Provinciën, Landfchap Drenthe en Bataafsch Braband , met eene Petitie van Zestig Millioenen, voor deezen jaare; mee byvoeging, dat deeze fomme ter goedmaakinge van alle de kosten nog niet toereikende zyn zoude, indien niet de Quota van Bataafsch Braband en Drenthe, als een Surplus, ter goedmaakinge van hec ontbreekende in de gemelde begrooting; wafe gereferveerd.
Klkkk % Ny»
NHA«



IJ54 NIEUWE NEDERLANDS-HE
'sGra.- 3
VENHA- '4 GE. 1
]
i
3
i <
i
Vymeegen ƒ 1,800,157:4Sutphen - 839,557-:-6
/eluwe . - 1,192,785:15:6
Gelderland . ƒ 3,832,500-
Holland . . - 39>355,ooo-
Zeeland . - 2,410,000*
Utrecht . - 2,855,000-
Friesland . - 5,930,000-
Overysfel . - 2,202,500-
Stad en Lande . - 3,415,000-
ƒ 60,000,000Dremhe . ƒ 6cooogktaafseh Braband - 1,800,000-
Aan het Provinciaal Beduur van Holand zondt, op den n deezer, het Comnitté tot de Zaaken van de Marine eene Misfive, nevens eene Bylage, inhoudende ilagten over de buitenfpoorige kosten, die loor de Officieren en Bedienden der Julitle binnen deeze Provincie in rekening rebragt wierden, voor het arresteeren van Deferteuren uit 'sLands Zeedienst.
V R ¥ HEID. G E L T K II E I D. BRGEDERSCHAP.
Het Committé tot de zaaken van de Marine, aan het Provinciaal Beftuur van Holland..
V\e dringende en aanhoudende klagten, welke wy ontvangen wegens de enorme declaratie— dooi de Officieren en Bedienden der Juftitie, op



JAARBOEKEN, Mei, 1796. '-555
veele Plaatfen in deeze Provincie gevorderd wor-' deode, wanneer op aanfchryving van onze biscaals of Provoosten eenige Deferteurs uit s Lands 1 Zeedienst worden aangehouden, waar van de ne-' vensaaande declaratie onder anderen ten bewyze ftrekt, verpligten ons, dat wy ter uwer kennisfè brengen een misbruik, dat zo fchandelyk op zich zelve , als drukkende voor de Matrozen is, die daar mede belast en van 'sLands Dienst warsch gemaakt en ontmoedigd worden.
Om zo veel mogelyk den ondienst, welke daar door den Lande word toegebragt te ontgaan, hebben wy ocs bevorens reeds door tusfchenkomst van Hun Hoog Mog aan de refpeftive Provinciën geadresfeerd, en van eenigen derzelve geobtineerd de permislie- om op derzelver Territoir zodanige apprehenfien door onze eigene Bedienden, die 'aan veel ftrikter bepalingen op t ftuk van Juftitie kosten gefubjecteerd zyn, te doen efteöueeren. Met zodanige permisüe in deeze Provincie oordeelen wy, dat provifioneel de 'bovengemelde klagten ook grootendeels zouden kunnen worden weggenomen; en het is daarom dat wy ons verpligt vinden by Ulieden aan te houden, dat aan dit Committé ook van we2ens deeze Provincie die zelfde faculteit geaccordeerd worde, aan Ulieder'verdere voorziening overlatende, om door gepaste maatregelen de prove misbruiken, welke meest overal in de berekening der Juftitiekosten plaats hebben, te keer te eaan, en de fchandelyke hebzugt, waar mede 'sLands Ingezetenen in dit opzigt worden gevexeerd, op een efficacieufe wyze paai en perk
88 üiiElL 'eg BROEDERSCHAP.'
Het Committé tot de Zaaken van de Marine.
G. van OLIVIER, Vt. Ter Ordonnantie van 't zelve, L. E. van ECK. Kkkkk 3 De'
sGftAi 'enha3e.



VENHA
Het
1356 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Declaratie van Salaris van den • Stedehouder en Juftitie der Stad
Gouda, wegens het apprehendec ren en overbrengen enz. naar de Gevangen Poort, van den Perfoon van Willem van Waas, gedeferteerd Matroos by het Departement van de Marine te Rotterdam,
Den 29 Augustus 1795, reeds order ontvangen tot de apprehenfie voor Correspondentie Gelden es Verfchotten , geduurende zyn abfentie van den 29 Augustus tot aan den 2 Maart ƒ7:4Den genoemden W. van Waas, des avonds in zyn huis geapprehendeert, 2 Maart. . . -6:6-
Dc Dienaren van de Juftitie . -3:3De Stedehouder voor tranfp. naar de
Gevangen Poort . . -6:6De Dienaren van de Juftitie, ut fupra. -3:3De Stedehouder voor 't fluiten "3:3De Dienaren, ut fupra - 1:4-
De Stedehouder voor 't ontfluiten -3:3De Dienaars, ut fupra . -1:4De Stedehouder voor overgifte en geleide buiten de Jurisdictie . -6:6Dienaars van de Juftitie, ut fupra - 3 : 3 . De Cipier voor bewaaren, kostpen-
niDgep en verfchot . - 7 : - -
/j* • 5 -
Op den g deezer deedt het Committé Provinciaal van Holland, tegen het verblyf van Franfche Emigranten hier te Lande, é& volgende fVoarfchuwing afkondigen.



JAARBOEKEN» Mei, 1796» -5J7
Het Committé Provinciaal van Holland, allen 's den geenen die deeze sullen zien of hooren vi leezen, Heil en Broederfcjiap! doet te weeten: c;
Dat wv door het Provinciaal Beituur van Hol* land gequalificeerd zynde, tot het ontvangenienj doen pubticeeren der Placaaten, door de Na>r, tionaale Vergadering geëmaneerd, ten allen ty.ö de?as hetleelve Provinciaal Beftuur met ver-y^ gaderd zoudd zyn, van de Nationaale Vergade-1 nas. reprefenteerende het Volk van Nederland,/; ontvangen hebben eene Publicatie tegens het ver-1 blyf van Franfche Emigranten binnen deeze Re-
PUZokis 't, dat wy inha-reerende de gemelde Publicatie, ter bevordering van het heilzaam in deeze bedoeld oogmerk door de Nationaale Veroaderina geëmaneerd, allezins fteunende op de goede trouw en harmonie, welke zo gelukkig tusfehen deeze en de Franfche Republiek ftand ervpt, goedgevonden hebben by deeze, een ieder onzer Medeburgeren en Ingezetenen op nieuw te herinneren en indachtig te maaken, de Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, tegens het verblyf van Franfche Emigranten hier te Lacde, den 7 Augustus des voorleeden Jaars geëmaneerd, en Tpeciaal het 4. Artikel, waar by ieder Burger en Ingezeten op het ferieufte wordt aangemaand en bevolen, om binnen agt dagen aan de Mumcipalueit van zyn Plaats of Diftrict. op te geeven alle Franfche Emigranten of. Vreemdelingen, welke men io zyn Huis, of op zyne Kamers ter inWooDtDg of gelogeerd zoude mogen hebben; zullende de geene, die daar omtrent in gebrek« mogt blyven, als verdacht en als een kwaadwn lig Burger worden befehouwd, en daar en bo ven verbeuren voor de eerfte (maal f jo> ei voor de tweede maal ƒ 100: - waar van een der de zal komen ten profyte van den Aanbrenger een derde voor de geene die de Calange zi KKkkk 4 doen
Gra» inha-
u
7aarf.
iaken.
zFran.
he
)mi*
ran-
!».
I
» I I



i«8 NIEUWE NEDERLANDSCHR
'sGra-
VENHAGE.
Waarf, raakendeFranfcheEmigranten»
doen, en een derde voor de gemeene Armen van de Plaats; en zal hy, weike zich voor de derde maal daar aan fchuldig mogt maaken, naar exïgentie van zaaken, zelfs des noods, aaD den Lyve worden geflxaft; alles onverminderd zodanige verdere of andere Straffen, als voor Logementhouders en anderen, by voorige Placaaten of Ordonnantiën, omtrent het niet aangeeven van Vreemdelingen, zyn geftatueerd.
Hun op nieuw vermaanende hier aan ftiptelyk te voldoen.
En gelasten wy by deeze onzen ProcureurGeneraal en alle andere Officieren en Jufticieren, om de naauwkeurigfte zorge te draagen, dat dezelve Publicatie by deeze onze Waarfchouwing hernieuwd, ftiptelyk worde geobferveerd.
Eo op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren, zal deeze in de Nederduitfche en Franfche Taaien gepubliceerd en alomme geaffigeerd worden, alwaar zulks te gefchiedén gebruiklyk is.
Aldus gedaan in den Haage onder het Klein Zegel van den Lande, den j Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Het Provinciaal Committé van Holland.
Kd. HOVENS.
Ter Ordonnantie van het zelve,
J. F. LEEMANS.
In de Vergadering van 13 deezer wierdt geleezen, eene Mi-five van Prefident en Raaden in den flove van Holland en Zee-
" land;
i



JAARBOEKEN, Mei, 1559
land - houdende derzelver Confideratien »s Graen Advis op zeker Voorftel, uit naamvENHAr der Bataaffche Clubs, eenige Burgerwy-ge. ken en Vaderlandfche Gezelfchappen, aan het Provinciaal Beftuur, betrekkelyk tot eene algemeene Amnestie gedaan. Wy laaten de Misfive hier volgen, hoewel het gemelde Voorftel wierdt geweezen van de hand.
V RT H E I D. GEL? K HEID. BROEDERSCHAP.
MEDEBURGERS!
Op den 4 April laatstleden, ontfiogeo wy Ulieder Decreet van den 25 Maart deezes jaars, waar by Gylieden goed vond, om zeker voorftel uit naam der Vergadering der Bataaffche Clubs, eenige Burgerwyken en Vaderlandlche Gezelfchappen aan Ulieder Vergadering gedaan, betrekkelyk eene generaale Amnestie, in onze handen te ftellen, om te dienen van confideratien
CDDaarnet recht van het Volk van Holland, en de uitoeffening der Crimineele Juftitie, by het gemelde voorftel merkelyk geconcerneert zyn, hebben wy op het zelve ingenomen de confideratien en advis, van den Procureur Generaal, welke uitwyzens zyn fchriftelyk advis, 't geen wy de eer hebben, hier nevens Copielyk aan Ulieden te doen toekomen, van begrip is, dat 'er thans nog geene termen zyn, om 't zy eene generaale, 't zy eene.bepaalde Amnestie, conform het gedaane voorftel te verleenen.
Dan, daar het ons by het examen van evengemelde voorftel, (fchoon in vague termen en * Kkkkk 5



xj6o NIEUWE NEDERLANDSCHE
ss<5R&wnha-
ce.
Confideratienovereene GeneraaleAmnestie.
m-yverward gecoucheert) is voorgekomen, dat liet oogmerk der verzoekers niec is, om al het voorgevallene zedert de Revolutie van 1795, .oor eene generaale Amnestie aan de vergetelheid ap te offeren, maar bepaaldelyk om door eene Amnestie zodanige perfoonen, welke uit een zogenaamd overdreeven Patriotisme, door wanorde|, weerwraak en geweld, de over het geheel zo zagtmoedig daargeftelde Revolutie hebben ontluisterd en bezwalkt, van alle ftraffe en crimineele vervolgingen te ontheffen; zullen wy, daarlaaiende al wat voor en tegen eeDe generaale Amnestie, in de tegenwoordige tyd en omftandigheden zoude kunnen worden bygebragt, eenvoudig onze confideratien en advis, tot het hier nevens terug gaande voorftel bepalen, en ter voldoening aan Ulieder Decreet en requifitie opmerken:
i. Dat dit generaale voorftel is, eene repetitie van veelvuldige verzoeken, om abolitie of gratie, door de byzondere perfoonen daar in geconcerneerd, fuccesfivelyk gedaan, op welke bereids fpeciatim, door ons declinatoir is geadvi[eert, en welke gedeeltelyk zyn afgewezen; doch omtrent zommige van welke eene meerdere of mindere mitigatie van ftraffe is geaccordeerd, ea welke wel verdiende ftraffen eenige dier perfoooen reeds hebben ondergaan: dat het tegen de gewoone ordre en gefchikte behandeling van zaaken aanloopt, het geen met rype deliberatie bereids is afgedaan, op nieuws in overweging te Beemen, en de daar op genomen fpeciaale Decreeten, door een generaal Decreet weder te vernietigen.
Qp deeze wyze handelende, zoude niets zeker , maar alles fluctueerende zyn, immers eene merkelyke ongelykheid plaats hebben , tusfehen hun, aan welke de ftraffe reeds is geïnfligeert, sa de zodanigen, welke zoortgelyke misdaaden
neb-



JAARBOEKEN, Mei,VJ96»
hebbende bedreeven,zoortge^^ verdiend, J doch nog niec ontvangen hebben.
Hier bv moeten wy nog remarqueeren. c ? Dat de Excesfen en Delicten, omtrent weleene generaale Amnestie word voorgefteld, in dSver waar dagügt befehouwd, tot omkee,n „n «oede orde, tot vertreeding der« Wette , tö HÈ** der publicque rust tot fchendte van de Rechten van den Mensch ot' Burger?erftrekken, dus ter.allen tyden, op alle; Saatfcn en per fe ingratiabel zyn; dat d.e daa-* 5en aan de provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland van dien aart zyn voorgekornen dat zv by derzelver Publicatie van 19 NsSer 1795, de refpective Officieren der Stede? ot PlMtfen, alwaar dezelve hadden plaat» gehad, niet alleen op het ferieufte hebben geiSL om deswegens een nauwkeurig onderzoek . Hnpn en tegen de geenen, die bevonden kierden zich Sr aan tl hebben fchuldig geSSttf zonder eenige disfimulatie of ooglu.kmg zodanig te procedeeren, als tot marnoen van 't |Svan den Volke van Holland mgevolge de vileerende Wetten, zoude bevonden worden e hLhooren, op pene van in cas van nalat.gheid van hun Officie te worden gepriveert; maar ook, ten blyke dat het hun rechte ernst was, om -nmaal een einde te maken van zodamge geSenarven en muitzugt, tegen dezelve geesfeiTnJ ?a zelfs de doodftraffe hebben geftatueert. %e zoude dus, onzes bedunkens, eene verregaiïde zwakheid in Ulieder Beftuur kenmerwf^ en beneden de waardigheid van Ul.ede Vergadering zv^ om de op den 19 Noverobe Xof, zo nadrukkelyke gegeevene last door een Amnestie io te trekken, immers buiten effect u
fteHet zoude van het allerzorgelykst vcoruitzigi en kommerlykfte gevolgen voor de maatfehappj Sn, tet nieuwe bolwerk voor de inwendige ru
Gra;
ENHA-
E.
lonfide-
atien
vereenc
icnc
aale
imne$*
ie.
l t 1



VENHAGE.
Confiderattenovereene GeneraaleAmnet' tie.
I i
■ l 1
. i i
i
\
e
E J
ïjöa NIEUWE NEDER LANDSCHE
en veiligheid der perfoonen en bezittingen, door gemelde Publicatie, met goedkeuring van alle welden.<enden, opgerigt en daargefteld, zo fpoedig weder af te breken, en door eene impuniteit van de daar by zo duidelyk afgekeurde daaden, dezelve als t ware te ratihabeeren , goed te keuren, de verftoorders der publicque rust tot nieuwe excesfen aan te moedigen, en op die wyze de verkeerde en fchandelyke voetftappen van het Gouvernement van 1-787 en 1788 te drukken, waar van de Provifioneele Reprefentanten van 't Volk van Holland, by gemelde Pu. blicatie, en Gylieden by alle voorkomende gelegenheden , derzelver billyken afkeer hebben ge. manifesteerd.
3* Trouwens 'er exteeren alhier (en dit is eene derde confideratie; geene de minfte redenen, om in genere aas de bewuste misdadigers, de voorgeftelde Amnestie te verleenen.
Het geen wy zo even gezegd hebben, zal Ulieden overtuigen, dat alhier niet geverfeert word in het geval, quo majus bonum ex Veniay mm ex in/liclione panarum in Kempublicam •edundaret.
Het getal der fchDldigen is al verder, Gode zy dank! zo groot niet, dat de Maatfchappy door ierzelver ftraffe nadeel zoude lyden, maar bepaald zich, in evenredigheid, der bevolking van ieeze Provincie, tot eenige weinige individus. ; Eene warme i en excesfive Vaderlandsliefde 2welke, onzes bedunkens, nimmer zonder mensch! ievènheid en ondergefchiktheid aan Wetten en ;eftelde magten beftaanbaar is) mogen wv niet oekennen aan, en kan ook niet wordea ingeroelen door hun, die niet geduurende de impetus an eene Revolutie, maar lang daar na, en in en tyd van kalmte, geweld gepleegd hebben. Voorts kan het aandeel, 't welk de Ouders inderen en Egtgenooten hebben in de gevolgen an een misdaad, door hun Kind, Vader en
Maa



JAARBOEKEN, Mei, I79<?« I5<*5
Man bedreeven (zo als wy by eeDe voorige ge-' tegenheid reeds' hebben opgemerkt; geen grond, tot gratie opleveren, wyl als dan de meeste mis-, daaden ftraffeloos zouden blyven, en de tedere betrekkingen van Kind, Vader en Man, welkezo veele teugels behooren te zyn, tegen alle mis. dragingen, welker gevolgen ook op Naverwanten, redundeeren, zo veele titels zouden worden, om i zich zonder vreeze voor ftraffe aan alle booeheid: over te geven, en impune alle Wetten der. Maatfchappy te vertreeden.
Terwyl wy eindelyk niet bezeffen, hoe de ftraffe van deeze misdaadigers, tot verciering en triumph der Oranjeluiden , (zo als by het voorftel gezegd word) zoude)kunnen dienen: wy meenen in tegenSeel, dat dezelve, ziende dat de luftitie thans waakzaam is, en een onbelemmerden loop heeft, dat de misdaaden door hun, die ach Patriotten, noemen, bedreeven, rigoureufelyk geftrafc worden, zich zullen moeten fchaaraen, over de imputtóteit te vooren aan hunnen aanhang ■vergund; dat de boozen onder hun, uit vreeze voor gelyke rechtvaardige ftraffe, zodanige ■ euveldaadeu zullen fchuwen, en dat de deugdzaarnen onder hun, ondervindende dat het tegenwoordig Beftuur alle mogeiyke middelen aanwend, om aan een ieder de toegezegde rust en veiligheid van perfoonen èn bezittingen te verzekeren, juist daar door zullen gewonnen,ven de berftelling van de zo lang en vuurig gewenschte eendragt, zonder welke, ons Vaderland te grondt gaat, zal bevorderd worden
Om alle welke redenen, Medeburgers! wyvarj advife zoude zyn, dat het voorftel. uit naarc der Vergadering der Bataaffche Clubs, eenige Jjurgerwyken en Vaderlandfche Gezelfchappen. aan Ulieder Vergadering op den 25 Maart laatst leden ingeleverd, zoude behooren te worden ge declineert, en geweezen van de hand.
On
sGra-
'ENHA-
!E'.
lonficte»
•atien
vereens
lene-
•aale
dmnes'
He»
i



I5Ö4 NIEUWE NEDERLANDSCHB
'jGra
VENHi CE.
Ons niet te min refereerende aan 't welbeba. geD van Olieder Vergadering.
HEIL en BROEDERSCHAP7
Gefchreven in den Hage den ïi Mei 1796,
het tweede "Jaar der Bataa/Jèhe Vryheid.
De Preüdent en de Raden in den Hove van Holland en Zeeland.
Ter Ordannamie van dezelve,
Hs. ARNd. KREET.
De Vryheid is in de handen van zom« mige menfchen, even als een Mes in die van kinderen; ten nutte dient hun zomtyds dezelve, doch ook wel, of aan anderen, tot fchade. De OpenbaareNieuwsfchryvers, het fchoone regt van Vryheid der Drukperze misbruikende, veroorloofden zich by wylen, onder dekmantel van dat regt, de hoonendfte uitdrukkingen, niet flegts omtrent byzondere perfoonen , maar ook tegen den aangeftelde IVlagten. Als zodanig wierdt de Schryver der Nationaale Courant by het Provinciaal Committé van Holland bedraagen; en vondt, diensvolgens, hetzelve zich verpligt, zoo ter beteugelinge van deezen, als van alle andere Tydfchryvers, een dienftigen maatregel te beraamen. Men ontmoet dien maatregel in het volgende
EX-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 156$
EXTRACT uit het REGISTER » der RKSOLUTIEN , genomen , door het PROVINCIAAL COM-, \ MITTE yan HOLLAND.
Den ü8 April 1796, het twee ie Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Commisfie tot de Binnenlandfche Correspondentie voor deeze Provincie, heeft aas het Committé voorgedragen:
Dat het misbruik, het welk zeer veele Courantiers en Dagbladfchryvers van de Vryheid der Drukpersfe maken, om alle denkbeelden van eerbied voor de Wetten en ondergefchiktheid voor de Geconftitueerde Magten, door de vrye keuze van het Volk verkoozen, geheel en al weg te neemen, en alzo de goede Ingezetenen van dk Land als het wareT tot openbaare muitery te inviteeren, de twisten te vermenigvuldigen, het io nodig vertrouwen tusfehen het Volk en deszelfs Vertegenwoordigers weg te neemen of te ontzenuwen, en de teerevan desorganifatieopenttvk te prediken, thans tot eene zo verbaazende hoogte geklommen was, dat byaldien daar mne niet op eene zeer efficacieufe en prompte wyze wierd voorzien, daar uit de allervreeslykfte gevolgen en zorgelykfte omftandigheden voor de goede zaak "des Vaderlands en der Vryheid, mitsgaders voor de perfooneele veiligheid van 'sVolks Vertegenwoordigers in 't algemeen, en ieder derzelver in het byzooder, te duchten zou-
^Da/'het gepropofeerde in de Nationaale Cou,. rant, gedrukt wordende by H. A. Banje tt Amfteldam, omtrent de daaden van de Hooge Geconftitueerde Magt deezer Provincie, van de» aö April deezes Jaars, waar by onder anderen gemeld word: Dat het Provinciaal Beftuur word bezield door eene oavergeeflyke vrees ea Go*-



1565 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAGE.
ReCol. raaken de de Couran tiers.
tergende lafheid, en niet anders fchreeuwt, dan Heil en Broederfchap aan de Oranje Luidjes, van die lic n.ie en misbruik de allerduidelykfte preuves opleverde. Dat ook de Commisfie bereids deswegens mee
■ den Advocaat Fiscaal en Procureur Generaal over Holland, op eene zeer ernftige wyze had ge-
-aboucheert, welke aan de Commisfie ook had gedeclareerd, dat de gevolgen, welke eene diergelyke licentie na zich konde fleepen, niet te berekenen waren, en ferieufelyk had verzogt, dac deswegens door.de Commisfie aan het Committé zoude gedaan worden eene energique.voordragt, met verzoek dat daar in zoude mogen worden voorzien, en.hy Advocaat Fiscaal en Procureur Generaal alzo in ftaat gefteld, om niet alleen zonder eenige belemmering, maar met alle de macht, welke aan het Committé was toevertrouwd , geruggefteund, ten deezen zodanigerj maatregelen te neemen , als en het zo violent gefchonden recht en hooghei.] van het Volk van Holland, en de publieke veiligheid en fecuriteit, tot welks befcherming cn bewaaring hy amptshalven was verpligt, zoude exigeeren. Verzoekende de Commisfie daar inne de voorziening van het Committé Provinciaal van Holland-
Waarop gedelibereerd, en in aanmerking genomen zynde, hoe zeer het Voik 'er by geinteres- < feerd is, dat., onder pretext van de Vryheid der Drukpersfe, geene zodanige delicten blyven ongecorrigeerd ; mitsgaders de geftwdeertheid der voordracht van voorgemelde Commisfie: is goedgevonden en verftaan, aan alle de liailliuwen in deeze Provincie, binnen wier Jurisdictie eenige Couranten of Nieuwspapieren worden gedrukt, lerieufelyk aan te fchryven, en voor zo veel des noods te gelasten, om byaldien in zodanige Papieren eenige honende of laefive en licentieufe uitdrukkingen tegens de Hooge Magten gevonden mogten worden, dienende om rouitery,



JAARBOEK EN,. Mei, 1795. ij(j7
fedicie en di-ffidentie te foveeren, in dien gevalle'g tegens de Drukkers en Schryvers van dezelve v Nieuwspapieren, onverwyld en zonder eenige e conniventie, het recht van het Volk van Holland, waar te nemen; en fpeciaal den Procureur der Gemeente van Amfteldarn aan te fchryven, en voor zo yeel des noods te gelasten, om ter zaake van de uitdrukking, in de Nationaale Courant van üingsdag den 26 April 1790 voorko. mende, zodanige Procedures, conform de Wetten en Placaaten deezer Landen , te ondernemen , als bevonden zal worden te behoren ; met verdere last aan voorn. Bailliuwen, en fpeciaal aan den Procureur der Gemeente van Amfteldam, om, by aidien blyken mocht, dat de Schryvers van zodanige Papieren niet onder Hunlieder Jurisdictie resforteerden, daar van den Officier of Officieren, onder wier Jurisdictie dezelve mochte bevonden worden te behoren, te informeeren, met overzending der ingewonnen bewyzen; ten eiride deeze, in dien gevalle, tegen de fchuldigen zoude kunnen voortprocedeeren; en om daar van aan den Procureur Generaal insgelyks onverwyld kennisfè te geeven.
En zal Extract deezer gegeeven worden aan den Procureur Generaal deezer Provincie, mitsgaders aan voorn Bailluwen, ten einde zich daar naar te reguleeren.
Accordeert met het voorfz. Register.
Naadat de uitvoer van Boter buiten Holland eenigen tyd was verböoden ge« weest, vondt het Provinciaal Beftuur geraaden, het vrye vertier daar van na buiten wederom open te zetten, by eéne Publicatie van 94 deezer.
Lllü * Het
Géu-
enha* e.



' 1
TEKH&C£.
Publ. tf> den yrijen 1 uitvoer van Bo* ter, i
i
i
568 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Hec Provinciaal Beftuur van Holland, aan allen den geenen die deeze zullen zien of hooren kezen, Heil en Breederfchap! doet te »eeten:
Dat de Provifioneele Reprefentanten van bet Volk van Holland, voor eenigen tyd in aanmerking genomen hebbende, dat de fchaarsheid van Boter binnen deeze Provincie, veroorzaakt woriende door het fterk vertier van dezelve buiten fit Gewest, de pryzen daar van band over hand leed toeneeraen, en deswegens met grond belucht zynde, dat onze behoeftige Medeburgers laar door buiten ftaat zouden worden gefteld, am zich van dezelve behoorlyk te voorzien, ten i\aie de nadeetige gevolgen, die hier uit zouden tunnen proflueeren, zo veel mogelyk voor te komen, by eene Publicatie van den tg November des voorleeden Jaars 1795 hebben geftatueerd, dat, tot zo lange de toenmaalige Staaten Generaal, en de refpeetlve Bondgenooten, deswegens eene algemeene veorzieninge zouden hebben gedaan, bet voortaan aan niemand zoude vryftaan, eenige Boter, behalven zodanige kleine quantiteiten, als daar by fpecialyk zyn uitgezonderd, onder welke benaamingen dat ook zoude mogen zyn, uit deeze Provincie te vervoeren of te doen vervoeren, zonder zich alvorens aan de gemelde Vergaderinge, by Requeste geaddresfeerd, eh daar toe fpeciaale permisfie verkreegen te hebben, op al zulke posnaliteiten, als tegens de Overtreeders van dat verbod by dezelve Publicatie mede zyn bepaald geworden.
Dat , hoe zeer de gemelde Provifioneele Reprefentanten zich hadden voorgefteld, dat, doop dit middel, de hooge pryzen van de Boter, binnen deeze Provincie, zouden worden verminderd, echter by de uitkomfte is gebleeken, dat zodanig heilzaam oogmerk, niet dan zeer kortftondig is bereikt geworden, noch het gewenscbte gevolg heeft gehad, verrajta, noen door de
VOOÏ?



JAARBOEKEN, Mei. 1796» 1569
voormaalige Staaten Generaal, üoch ook door de refpeetlve Bondgenooten, daar omtrent eenige voorzieningen zyn gedaan, maar integendeel, in andere Gewesten van deeze Republiek, de uitvoer van Boter, by aanhoudendheid, vry en onverhinderd is gebleeven.
Dat wy hier op gelet, mitsgaders overwoogen hebbende, dat, wanneer het verbod, om eenige Boter uit te voeren . alleenlyk met opzichte tot deeze Provincie bleef ftand houden, en effect forteeren, zulks welligt zoude kunnen ftrekken tot aanmerkelyke fchade, van onze daar in handeldryvende, of daar aan arbeidende Mede-Ingezetenen, en ten hoogften genegen zynde, om alles, wat in ons vermogen is, toe te brengen, tot het aanmoedigen van den Koophandel onzet Medeburgers, in deszeifs onderfcheiden takken, als welken wy fteeds befchouwen, als de voornaame bron van onze Nationaale welvaart, en des wegens ook alle belemmeringen, die fomwylen, uit hoofde van byzondere omftandigheden, of dringende redenen, door eene gebiedende noodzaakelykheid worden voorgefchreeven , za dra zulks eenigzins doenlyk is, uit den weg te ruimen.
Zo is.het, dat wy, na daarop alvoorens iflgenomen te hebben de confideratien en het advis van het Provinciaal Committé van Holland, hebben goedgevonden te deereteeren, dat de hiel voorengemelde Publicatie der Provifioneele Re' prefentanten van het Volk van Holland, van dato den 19 November 179J, waar by het vervoeren of doen vervoeren, van eenige Boter uil deeze Provincie, onder welke benaaming zulkj ook zoude mogen zyn, zonder daar toe alvoorens fpeciaale permisfie verkreegen te hebben, is verbooden, zal worden ingetrokken en buiten effect gefteld, gelyk dezelve ingetrokken en buiten effect, gefteld wordt by deezen, en dat diei volgende den uitvoer van Boter buiten deeze * L11H a ft&
's GaA»
VENHA"1 GE.
Pub/, op den
vrijen uitvoer ■van Bo ter.
1



1570 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra- Provincie, van nu voortaan wederom zal vry* venha- ftaan, in dier voegen, als dezelve voor dato ge, van het evengedachte verbod heeft mngen gefchiedén.
En op dat zulks ter kennisfè van alle de gee* nen, die dat zoude mogen aangaan, worde gebragt , zal deeze alomme gepubliceerd en geafflgaerd worden, alwaar dit te gefchiedén gebruikelyk is.
Gedaan in den Haage onder het klein Zegeï van den Lande, op den 24 Mei 1796, het
tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
j. A. VAN DER SPYK, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provin« ciaal Beftuur,
C. SCHEFFER.
Gebrek aan gereede penningen in'sLands Kas , daar wy reeds meer dan ééns van gewaagden, bragt ook thans wederom het Beftuur deezer Provincie in de noodzaaklykheid, om ter ftyvinge dier Kasfe een middel te werk te ftellen. Daar toe diende eene voorloopige Publicatie van 26 deezer, betreffende eene aanftaande Buitenge, woone Geldnegociatie, en het Creëerets van twaalf Millioenen Guldens aan Pro* vinciaale Recepisfen.
TJet Provinciaal Beftuur vön Holland, allen den geenen hunner Medeburgeren, welke deeze zullen zien of hooren leezen, Heil én Broederfchap! doen te weeten: Dat, offchoon hec zeker voor een Beftuur, 't
welk



JAARBOEKEN, Meit 1796. 1571
welk in de bevordering van den voorfpoed en het geluk zyner Medeburgeren, eene der aangenaamfte pügten, en teffens de ftreelendfte belooning voor deszeifs arbeid wenschte te vinden, niet anders dan ten uitsrften gevoelig en grievend wezen kan, zich telkens en by herhaaling in de gelegenheid te vinden, om aan die hunne Medeburgeren den flegten en bynaa moedbeneemenden ftaat van 'sLands Financien te moeten aankondigen, wy echter uit een bezef van pligt in den tegenswoordigen ftand van zaaken, geen'ogenblik geaarzeld hebben, om met dien moed, maar ook teffens met die rondheid, wel ke alleen aan Beftuurders eigen is, die geen ander belang, dan dat van hen, die zy vertegenwoordigen, kennen, 'sLands hoogen nood onbewimpeld open te leggen. ...
Dat het toch bekend is, dat voor het huishoudelyke van deeze Provincie, behalven het gewoone tot onderhoud der Fortificatiën, Dyken Sluizen, betaaling der Interesfen, die van iaar tot jaar aanrnerkelyk zyn vermeerderd, nog daar en boven aan diverfe Restanten, zo in de Quota's op de Petitiën voor de Marine, voor de bezittingen op de Kusten van Africa en America, als mede voor het Rembonrfement van het reeds verftrekte aan de Franfche Republiek, aan oude Ordonnantiën op de Petitiën der Legerlasten, en aan achterftallige SoldyOrdonnantien, vry wat te achteren is; zo dat wanneer daar by gevoegd worden de billyk» fchavergoedingen , waar op diverfe Steden en Dorpen, wegens requifitien by den intogt der Franfchen in deeze Republiek gedaan, eene rechtmaatige aanfpraak maken kunnen, en die der Inundatien voor dien tyd geformeerd, welke al mede by het oude Beftuur plegtig aan de Geinteresfeerden der gèinundeerde Landen zyn toegezegd, mitsgaders, het geen aan Koopmanfchappen, uit de Neutraale Schepen gehgt; beW LHII3 taa-
sGra-,
venhace.
Pubh makende eene aan* [taande Geldheffing.



1572 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra-
venhag£.
Publ.
waken-
de eene
aan-
fiaande
Geld-
heffing.
taalingen der Premien op den invoer van Graanen beloofd, en eindelyk aan geguarandeerde Interesten en Aflosfingen van de Obligarien, ten lasten der O. L Comp. nog betaald moet worden, alle die objecten te faamen genomen, ruim eene fomma van 19 Millioenen Hollandfche Guldens zullen beloopen.
Dat boven dien nu nog door de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, ingevolge de magt aan dezelve, by het 8j Art. van het Reglement toegekend, voor de ordinaire en extraordinaire uitgaaven van het Bondgenootfchap zo ter Zee als te Lande, welke wegens het tot nog toe voortduurend Oorlog natuurlyker wyze veel aanmerkelyker, dan in tyden van Vrede en eene algemeene ruste zyn moeten, als mede voor het n»g verfchuldigde aan de Franfche Republiek, voor zo verre zulks in dit jaar betaald moet worden, van de onderfcheiden Gewesten gevorderd zynde, de fomma van zestig Millioenen Guldens, de Quote van het Landfchap Drenthe en Bataafsch Braband daar buiten gereekend, te betaalen in drie termynen, waar van de eerfte reeds met de Maand Juny aanftaande zal verfcheenen zyn, en in welke Petitie deeze Provincie, voor dezelve Quote, ingevolge de aanfchryving van gemelde Nationaale Vergadering, na genoeg negen-en-dertig en eene halve Millioen Guldens zal moeten draagen, die beide fommen alzo by den anderen gevoegd, na aftrek van vyf en eene halve Millioen Guldens, door deeze Provincie reeds op de bovengemelde Petitie geavanceerd, evenwel niet minder beloopen dan eene fomma ven drie en-vyftig Millioeuen Hollandfche Guldens, welke nog voor deeze Provincie, en wel geduurende den loop van dit jaar, zullen moeten worden opgebragt.
Dat ondertusfchen in deeze dringende omftandigheden, willen wy niet alles welhaast in den deerlykften Raat van verwarring zien gebragt,
ea



JAARBOEKEN, Mei, 1706% «573
en tiet Vaderland by gevolg noodzaakelyk fpoe »s dig, zo niet eensklaps in deszeifs verderf zien Vi ter neder ftorten, door ons ten fpoedigden moe- Gi ten worden voorzien, wy dan ook, offchoon met een onaangenaam gevoel, ten opzichte van Pi den drukkenden last voor onze Medeburgereo, rt niet te min met die bedaarde ftandvastigbeid, dt welke een levendig bezef der verpligting, om at zich zo ter Zee als te Lande, in eenen behoor-ft, lyken ftaat te ftellen, om onze verkreegen on • G afhangelykheid met nadruk te handhaaven, en ht alzo eenmaal tot eene eerlyke en voordeelige Vrede te geraaken, mitsgaders de oavermydelyke noodzaakelykheid tot het draagen van dien last, ons inboezemden, daadelyk de nodige deliberatien aangelegd en die middelen in overweeging genomen hebben, welke ftrekken zouden kunnen , Sm op de minstdrukkende wyze voor de Ingezetenen, en evenwel voldoende, in de behoeften van het nodige, hier voren opengelegd, te voorzien, terwyl wy ook inzonderheid in die onze deliberatien daar op hebben gelet, dat hoedanig eok de Geldheffing, die by ons gearrefteerd «al moeten worden, zoude mogen worden ingericht , altoos ingevalle 'er eene geforceerde Geldheffing zal worden gedecreteerd, daar by. in bereekening zal moeten komen, de Loten in de Negociatie van den 5 February 179Ö laatstleeden gefourneerd, waaromtrent ter dier tyd aan de Deelneemers reeds is toegezegd, dat dezelve in eene aanftaande geforceerde Geldnegotiatie (hy aidien dezelve mogt nodig zyn,) in betaaling zouden worden aangenomen; en dat voorta zorge gedraagen zoude worden, dat niet wederom door lómmige baatzuchtigen, die niets ander* dan hun eigen belang kennen, ten nadeele van de goeden in den Lande, zo fchandelyk zoude kunnen worden gehandeld, als wy tot on» innig leedwezen ondervonden hebben, dat by fbmmise, tnet opzicht tot de geforceerde Geld6 " LHH 4 ne-
GR4-
nha-
tbii ■ akeneene
'n-
tandt dd-
Hing*



J574 NIEUWE NEDERLANDSCHE
"sGaa-
VENHA CE,
Publ. raakende eene aan- .
/taande Geldheffing.
negotiatie van den 17 July 1705, zelfs met verzaaking van de geheiligdfte pügten, heeft plaats gehad; dan, waar omtrent wy by deeze gelegenheid die onzer Medeburgers, welke prys op deugd en Vaderlandsliefde ftellende, getrouw aan hunne verpligting hebben voldaan, willen verzekerd hebben, dat wy niets onbeproefd zullen laaten, om ook alle, die daaromtrent nalaatig geweest zyn, tot hunnen fchuldigen pligt te noodzaaken, en waarom wy ook niet alleen ten vollen approbeeren de fchikkingen door ons Committé tot het doen benoemen van Commisfien in de onderfcheiden Steden en Plaatfen deezer Provincie gemaakt; maar ook vastelyk beflooteo hebben de geftatueerde pcenaliteiten by de 1'uccesfive Pubiicatien van 17 July, £0 Augustus, 16 Oótober en 16 December des voorleedcn jaars, zonder eenige connivebtie te doen uitoeffenen, en tot dat einde en tot nog meerdere verzekering, dat door die Commisfien in de Steden en ten Platten Lande reeds benoemd, of! nog te benoemen, het onderzoek daaromtrent, exadtelyk en met de meeste naauwkeurigheid zal gefchiedén, daarenboven onze Commisfie, die het zelve reeds op eenige plaatfen met fucces had aangevangen, hebben gecontinueerd, met oogmerk om dezelve, of wel meerdere, derwaards heen te zenden, alwaar wy zouden mogen veronderftellen, dat het bovengemelde onderzoek niet naauwkeurig genoeg zal gefchiedén, ten einde daar door zo wel die geene, welke hunnen pligt in het doen van het zelve onderzoek niet hebben volbragt, als die van zulk eene onnaauwkeungheid mogten hebben gebruik gemaakt, des te beter zouden kunnen worden ontdekt, en tegens dezelve de nodige. voorziening zoude kunnen, worden genomen. Dat middelerwyl die deliberatien, het zy men het oog op de behoefte van het Vaderland, het zy men het zelve op de byzondere belangens van elk van onze goede



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1575
Medeburgeren vestigt, ten uiterften feriéus, en' van dien aart zynde, dat daar in niet by overhaasting , maar' met die bedaardheid van geest, gehandeld moet worden, welke het gewigt der zaake vordert, wy dan ook, offchoon wy nu reeds nodig geacht'hebben eeiae Geldhefting daa ; delyk te deereteeren, echter de wyze, 'waar op dezelve zal gefchiedén, gemeeBd hebben, in on ze aanftaande ordinaris Vergadering, in de Maand, Juny eerstkomende, finaal te moeten bepaalen; dan, dat wy niet te min hebben goedgevonden, den ftaat der geheele beh efte door deeze aan den Volke van Holland open te leggen, en van dat ons voorneemen kennisfè te geeven; op dat een ieder in de gelegenheid zuude zyn, in tyds naar middelen om te zien, om zyn aandeel in de te doene Geldhefting op de minst nadeelige wyze te kunnen vinden.
Dat evenwel, hoe zeer wy deeze voorzorge voor onze Medeburgers wel hebben willen gebruiken, 'er inmiddels door ons eenige voorzieninge behoort te worden gedaan, daar het zeker is, dat het derde gedeelte der vordering door de Nationaaie Vergadering, reeds voor het einde van de aanftaande Maand Juny moet wezsn vol» daan, en deeze Provincie geene genoegzaame Penningen heeft, om aan zodanige aanvraage te kunnen beantwoorden.
Zo is 't, dat wy gedecreteerd hebben, gelyk wy deereteeren by deeze, een Geldhefting, welke, indien men dezelve tot eenen vasten Penning zal moeten bepaalen, zodanig zal worden ingericht, dat aan. den eenen kant niemand zal kunnen ontduiken om aan deszeifs verpligting ie deezen behoorlyk te voldoen, en aan de andere zyde, de goede Ingezetenen zullen worden be veiligd, zo wel voor alle vexatien, als voor eene fchadelyke publiciteit van den waaren ftaat van eens ieders Bezittingen, eene Herring, waar vat bet beloop van te vooren te begtooten,.genoeg LH 11 5 zaan
sGraj
'enha-
3e. .
Publ.
-aaken-
ie eene
tan-
laande
^eld*
heffing.
\ i



"sGra-
venhaCE.
Pttbl.
raaken-
de eetie
aan-
ftaanie
Geld-
heffing.
X5?tf NIEUWE NEOERLANDSCHE
zaam zal zyn, om aan alle de gewoone en buitengewoone objecten van uitgaaf, voor deezen loopenden jaare, te kunnen voldoen, en inmiddels, en hangende onze deliberatien over de wyze van deeze buirengewoone Geldheffing, welke in onze eerfte ordinaris Vergadering door ons finaal zal worden bepaald, en tot gemoedkoming van onze Medeburgers, om dezelve ten aanzien van het Fournisfement voor den eerften Termyn, daar van zo veel mogelyk gemak toe te brengen, tevens goedgevonden hebben te deereteeren, gelyk wy mede deereteeren by deeze, dat bv wyze van anticipatie der gedecreteerde Heffinge, zullen worden gecreëerd uiter]yk tot het beloop van 12 Millioenen Guldens, aan Provinciaale Recepisfen, beloopende tegens den Intrest van j pCt in bet jaar, met welke Recepisfen, als gegrond zynde op de zekere en kort aanftaande opbrengst van metallioque waarde der gemelde Heffinge, door ons gedeeltelyk de noodige betaalingen en fournisfementen zullen worden gedaan, en welke Recepisfen, vervolgens in de opgemelde Geldheffinge als Contant Geld zullen worden aangenomen, tegen derzelver volle Capitaal, met by voeging van den Interest, die op dezelve als dan zal te goede zyn, terwyl zodanige Recepisfen, welke in voornoemde Geldheffing niet zyn geëmployeerd géworden, binnen den tyd van twee Maanden na den laatflen Termyn, ter aflosfing zullen moeten worden vertoond, als na welken tyd, op dezelve geene verdere Interest zal worden betaald. Authorifeerende wy ons Provinciaal Committé, om de voorfz. Recepisfen van eene fomme van 50 tot 2000 Guldens te doen vervaardigen, en daar mede betaalingen te doen, en voorts op alle gepaste wyze zorge te draagen, dat dezelve Recepisfen niet beneeden de volle waarde in den omloop worden uitgegeeven, als mede naauwü&iirig toe te zien, op alle fiingfche poogingen,



JAARBOEKEN, Mei, 179S. 1577
welke door baatzuchtigen mogten in 't werk ge" fteld worden, om dezelve in minachting te bren , gen, en aldus derzelver waarde te verminderen , Alles in die rechtmaatige verwachting, dat ook nu alle onze Medeburgeren, die flechts maat met eenige Vaderlandsliefde bezield, en niet onkundig zyn, welke billyk de gevolgen wezen zouden, wanneer deeze Provincie aan de vordering van de Nationaaie Vergadering niet konde voldoen, geerne en vol vaardig, door bet neemen van de bovengemelde Recepisfen, met ons zullen medewerken, om alles op de voor hun gemakkelykfte en teffens voor de Financie van deeze Provincie, minst kostbaare wyze te doen afloopen.
Gedaan in den Hage, onder het klein Zegel van den Lande, den 26 Mei 1790, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid*
J. A. van der SPYK, Vt.
Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beltuur,
C. SCfJEFFER. Dordrecht.
*t Gefchiedt alleen met het goede oogmerk , om te dienen ter waarfchuwinge van allen, die Geweeren in hunne huizen hebben, dat wy het volgende voorval vermelden. Men deedt daar van berigt uit deeze Stad, onder de dagteekening van 20 deezer.
a Het volgende ongeluk heeft over een
dag
sGiA-i
'enha*



;
i$7% NIEUWE NEDERLANDSCHE
dag of drie geleden, aan de Wagt in de Kill, een en een half uur van deeze Stad gelegen , plaats gehad. Twee Zoontjes van een Sloeproejer, met eikanderen fpeelende, zogten op de zolder naar een fcheepje om hetzelve te laaten zeilen; dan in plaats van dat , vonden zy een Geweer , het welk den oudften, ïi a 12 jaaren oud zynde, op zyn Broeder aanlegde en den haan overhaalde, met dat ongelukkig gevolg dat het Geweer afging, en hy zyn Broeder doodfchoot. Een iegelyk kan begrypen de gefteldheid- van het huisgezin , en de knagende wroeging van een Vader, welke de onvoorzigtigheid gehad heeft, om een geladen Geweer , by welke zyne kinderen reiken konJen, ter neder te zetten. Het is te wenfchen, dat dit gebeurde aan een iegelyk, ïm nimmer een geladen Geweer in huis te brengen, ten les verftrekke."
Haarlem.
In het. laatst der voorgaande Maand wierdt uit deeze Stad berigtdat als Schryver der Verhandelinge, by' Teykrs Godgeleerd Genootfchap ingeleverd, onder de Spreuk : Het geen bet oog niet beeft, gezien, bet oor niet heeft geboord, m in ,het harte des Menfchen niet is opgeklóntnen: bet geen God bereid beeft dien die hem lief hebben, beeft God ons geopenbaard. Paul. i Kor. If. heeft zich ont-
dekt,



JAARBOEKEN, Mei, 1796. IJ7*
dekt Willem Bruin, Leeraar der Doops-Ba gezin'den te Westzaan. Weshalven aan ix. hem de Zilveren Eerpenning , door Di. le&euren hem toegekend, zal uitgereikt worden.
De beweegingen, geduurende deeze Maand te Amfterdam voorgevallen, en die wv ftraks zullen vermelden, klonken door • het geheele Gewest van Holland, en ook daar buiten. Onder andere gaven dezelve aanleiding tot het volgende Adres zoo aan de Nationaale Vergadering, als aan het Provinciaal Beftuur van Holland , voortgevloeid uit den fchoot der Volksvergaderinge binnen deeze Stad, en dringende op een regt, over welks gegrondheid of ongegrondheid wy ons netst met willen uitlaaten.
MEDEBURGERS?
♦tTs ons Ondergetekenden, alle Burgers; en InA wooners van Haarlem en deszeifs Jurisdictie, onmogelyk uit te drukken, met welk eene vermengde aandoening van angttige bekommering en dieDgaand afgrVzen, wy, weinige dagen geleeden, de Nationaale Troupen door en uit deeze Stad zagen optrekken naar de grootfte Koopltaa van dit Gemeenebest, het nabuung Amüeldarn, om, naar alle waarfchynlykheid, met de Wapens een sefchil tusfehen de Geconditueerde Macht dier Stad en de Gewapende Burgers te b^ Hechten: want het behoud of tierde) der rust door gewapende Krygslieden daar te ftellen weeten wy, door veelvuldige ondervindingen , dat meestal Hechts een wisfelwoord is voor het doorhakken van
LM*



Haarlem.
Adres
over he
gebruik
yan
'sLand
Krygs-
magt,
enz.
Ij80 NIEUWE NEüERJLANDSCHE
den knoop des gcfchils, en de Geconftitueerde Machten, door het recht van den langften degen, in haar gezach te handhaaven. Wy fpreeken ronde taal, Medeburgers! ea
(achten ons verplicht, ons, in dit hachlyk ogenblik, op het nadruklykst te doen hooren. 't Ia mogelyk, dat wy hier en daar in onzen Vader-
r landfchen yver de enge perken eener rechtsgeleerde naauwgezetheid overfchfyden. De overtuiging van onzen plicht doet ons lpreeken, en ons, in het midden deezer aanzienelyke Vergadering, vrymoedig door dit Adres, onze ftemmen verheffen.
Wy zullen niet in het onderzoek treeden naar den oorfprong der gefchillen, die te Amfteldam hebben plaats gehad ; fchoon de zo algemeen heerfchende geest, om zelfs bekende Aankleevers van Orange, op alle mogeiyke wyze, zo het fchynt, voor te ftaan en in hunne Ampten te handhaaven, het vuur dier gefchillen waarfchynlyk eerst aangeblaazen heeft; nog ook eenige der byzonderheden aanroeren, die aanleiding tot hec optrekken des Nationaalen Krygsvolks naar Amfteldam gegeeven hebben, nog nafpeuren op wiens byzonder aanzoek zulks gefchied zy! Neen! Burgers! de groote zaak, het gebruik van Nationaale Troupen tegen de Gewapende Burgermacht, houdt onze geheele aandacht bezig en onze opgewekte bekommering en afgryzen leevendig.
't is nog zo versch in ons aller geheugen, Medeburgers! welk eea kreet 'er in Nederland oprees, toen de nu gevluchte Stadhouder de Steedjes Hattem en Elburg, door Gewapend Krygsvolk van den Staat, voor zyne dwinglandy bukken deedt, en, onder den fcbyn van daar de r< st te herftellen, het gefchil van die Burgeryen aan de zyde des Gewelds beflischte. 'c Is nog zo versch in ons geheugen, hoe wy zeven jaaren agter een door die Troupen, die uie



JAARBOEKEN, Md, 179*5* 1581
de fchatten, als het ware, rookende van het] bloed en zweet der Burgeren, betaald wierden, j zo het heette, in rust gehouden, maar ra waarheid belet wierden, om onze Rechten als Men-, fchen en Burgers te doen gelden. En naauw- < lvks zyn die tyden van angst en geweld ver- < dweenen, naauwlyks is de Nationaale Militie 1 eenigzints georganizeerd, naauwlyks hebben wy de Militairen de hand van Broederfchap, als on- ze Medeburgers, toegereikt, of wy zien een» verfchynzel, 't geen (Republikeinen fpreeken de< waarheid zonder bewimpeling, zonder omweg, zonder vrees,) een verfchynzel, 't geen zo veel overeenkomst met het uitetlyke althans heeft, met dat het welk ten tyde van het geweldadig Huis van Orange meermaal plaat» greep, dat Huis, welks bedryven wy vervloeken, en by welks verdwynittg wy den ondergang van alle overheerfching en geweld gehoopt hadden. Wy zien Nationaale Militairen tegen den Gewapenden Burger opgevoerd, en de Burger» van hunne zyde huiverig om de Nationaale Militairen in hunne Stad te ontvangen.
Kan *er, Medeburgers! kan er iets meer ia ftaat zyn, om die huiverigheid, die 'er zeker met te veel reden nog tusfehen veele Patriottifche Burgers en Militairen plaats heeft, in eene volkome koelheid, wat zeggen wy, tot eenen onveranderlyken afkeer, ja onuitdelgbaaren haat te vereeuwigen, dan dat zy, even als in de dagen van Willem van Orange, de Militairen gebezigd zien, om de gefchillen tusfehen Kegentera en Burgers te beflisfen. Van welke vooruitzien* de gevolgen, Burgers! moet deeze zaak zyn? Hoe zal de Gewapende Burger langer zyne Wapenen willen aangorden, en, ten koste van zynen tyd en dagelykfche bezigheden, zich in derzelver behandeling oefenen en afflooven, wanneer, by het ontftaan van efnig gefebil tusfehen eene of ander Geconflituecrde Macht en eene
Ge-
Iaar® jm.
idres
'ver het gebruik •an
sLands Irygsnagt,mz.



1582 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Haar*
lem.
Adres ■ever ht gebruik yan 's Lam Kr'y'-gs*magt,enz.
"Gewapende Burgery, Militairen kunnen worden afgezonden, die, onder den naam van de rust te herftellen , in waarheid hunne Bajonetten op de keel der Burgers kunnen zetten en daar door
* de heilige Volksftem fmooren, die misfehien de Geconftitueerde Macht onaangenaam klinken zou ? Hoe ook , BurgersI indien het ernst is (gelyk
's wy vertrouwen) om de Gewapende Burgers te gelyk met de Militairen tegen eenen Buitenlandfchen Vyand immer op te voeren, hoe ook zal de Gewapende Burgermacht immer te beweegen zyn, om, als Broeders, op te trekken met zulke Gewapende Krygslieden, die, alle ogenblikken, door de Geconftitueerde Machten tegen hun kunnen gebruikt worden, en die zo vaardig moeten zyn, om, op den wenk van het tegenwoordig Bewind, als hunne Voorgangers op dien van Oranje , tegen Patriottifche Gewapende Burgers met de Sabels in de vuist te vliegen? Zouden de Gewap.nde Burgers met de zulken, als met hunne Wapenbroeders kunnen ftryden ? ó dan zouden zy ook wel mét de Benden van den gevluchten Willem te Velde hebben kunnen trekken ! Neen! de Burger, die zyne waarde gevoelt, verkiest wel aan de zyde van zynec Wa> p*broeder, niet aan dien van zynen vermomden Beul te ftryden.
Met welk een oog zullen de Militairen dan voortaan door de Gewapende Burgeryen, ja, door alle Burgers, in welker Steden of Dorpen zy Guarnizoen houden, befehouwd worden?Niet als onze Vrienden, als onze Befchermers tegen Buiteülandsch geweld, die voor een fober loon 'aan de befcherming van hun Vaderland, hun leden en leven toewyden; neen! Burgers, zo de Militairen, in zweevende Burgergefchillen, tegen den Gewapenden Burger gebruikt worden, dan zullen zy wel dra weder verfchynen, in het ongunftig licht, van bezoldigde Huurlingen, die, even als de Soldaaten van Orange, hunne Bajonet.



JAARBOEKEN, Mei, if$S, 15§3
netten voor de harten der Burgers gefleepen houden. Stelt u voor, Burgers! welk een ellendig verblyf de Vaderlandlievende Krygsman onder zyne Medeburgers, door'deeze haatelyke; en dan zo gegronde verdenking hébben Zal.
Alle deeze bedenkingen, die zo natuurlyk in onzen geest opryzen, als de zaak eenvoudig, en verheeven is boven alle diepzinnigheid, nopen ons, om met al den ernst, die het gewigt des onderwerps vordert, als vrye Bürgers by u aan te dringen, dat 'er een Decreet genomen worde, dat geene Nationaale -Militie immer tegen de Gewapende Burgermacht zal gebruikt worden, of in verfchiHen tusfehen de Geconftitueerde Machten en Burgers zal gebruikt worden, ten ware de Gewapende Burgermacht zelve, of de meerderheid der Grond- of Wykvergaderingen eener plaats, dien byftand mogt requirecren, om den aanhang van het Stadhoüderlyk gezag in eenigerhande moedwillige onderneeming te keer te gaan, of eenig ander daadelyk Oproei1 te dempen.
In deeze gevallen, en in deeze gevallen alleen, fchynt ons het gebruik van de Militaire Macht tegen oproerige Burgers door de Geconftitueerde of aangeftelde Machten en de Gewapende Burgermacht , of de meerderheid der Grond- of Wykvergaderingen, in welke h^t Volk ais Souverein vergadert, te kunnen ingeroepen worden.
't Is wel zeker, dat de tusfchenkorrJst van de meer dan de Gewapende Burgers , geoefende Krygslieden , een zeer fpoedig werkend middel is, om een einde aan verfèhillen tusfehen Geconftitueerde Machten en Gewapende Burgers te maaken, doch, behalven alles, het geen Wy 'er tegen aanvoerden, is het echter ook zeker; dat 'er verfcheide middelen by de hand zyn, om zodanige gefchillen op eene meet menfehelyke ,• meer Burgerlyke, meer Broederlyke wyze te beflisfen, die namelyk van Onderhandelingen,, en, Mmmmm zo'
Haarlem.
Adres over het gebruik van
's Lande Krygsmagtienz*



1584 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Haar* uem.
Adres over het gebruik -van
''sLands Krygsmagt,enz.
zo deeze zelfs vruchteloos afloopen, is , naar ons gevoelen, . het uiterfte middel het beroep appél op het geheele Stemgerechtigde Ligchaam eener Burgery, als uitenaakende de ware Souverein, welks gelastigden de Geconftitueerde Machten zyn, nog overig, en dac ligchaam is eindelyk gefchikt, om een gefchil tusfehen de Geconftitueerde Machten en een gedeelte eener Burgery . gereezen te bellisfen, aan welker uitfpraak, als de uitfpraak van den Souverein, zich de verfebiilerde partyen hebben te gedraagen en te onderwerpen, 't Schynt ons toe, dat alleen, en ingevalle van dan gepleegd wordend geweld, de meerderheid der Grond- of Wykvergaderingen eener plaats, in dat zeker zo zeldzaam geval, hulp van buiten gerechtigd zyn in te roepen, orn dat dan de zaak eerst in de termen van een wezenlyk oproer verkeert, Doch het fchynt ons tevens toe, dat over 't algemeen, de Geconftitueerde Machten fpoedig genoeg gereed zyn, alle foorten van beweegingen, die fteeds, en vooral in den beginne, verknocht zyn aan eenen Democratifchen Kegeeringsform, voor oproer te verklaaren, en ook, blykens verfchcide wenken, zo veel mogelyk het opkomen der Burgeryen in derzelver Wyk- of Grondvergaderingen trachten te vermyden.
Hier zouden wy eindigen, konden wy, by deeze gelegenheid, nalaaten, die edelaartige Mannen , welke zich in uwen kring bevinden, en met ons het gebruik van den Militairen arm tegen de Gewapende Burgermagt kloekmoedig hebben afgekeurd , uit den grond onzer zielen toe te juichen over hunne braave poogingen ter voorkoming van bloedftorting tusfehen Militairen en Burgers, en het afwenden van eenen Burger-Oorlog, die misïchien onze laatfte kragten verteeren zou: dat hun, zo afkerig van het ontvangen eener hulde, die den toebrenger verlaagt, als wy om dezelve toe te brengen, deeze korte en oprechte betuiging



J AARBOEKEN, Mei, 1706, 1585
ging van een aantal welmeenende Vaderlanders I aaogenaamer künke, dan uitgebreide en opge-i fnuikte loftuitingen, alleen welluidende voor hec ketelachtig gehoor van heerschzuchtigen . -Vaart voort, braave Burgers! mee door uwe Volksüevende begrippen de zaaden van ons bederf te verdikken, en 't is niet alleen op onze woorden, maar ook ©p onze harten en handen, dat gy u verlaaten kunt.
Nog eenss Burgers! wy bezweeren u allen by het heil des Vaderlands en des Volks, 't geen toch boven alle bedenking, uwe opperde Wet moet uitmaaken, befluit ter gerustfte!ling vaa het goede Volk dat gy vertegenwoordigt , ter bevestiging van den zo noodzaakelyken band van Broederfchap tusfehen den Nationaalen Krygsman en den Gewapenden Burger, dat de Wapens des eerften nimmer door eenige Geconftitueerde Magt zonder uitdrukkelyken last vnn de meerderheid der Wyk- of Grondvergaderingen haarer plaats, tegen den laatften zullen gebruikt worden, en gy Zult dat gedeelte der Natie, het geen waarlyk den dood van alle overheerfebing, en de ware Volks-Vryheid bedoelt, altyd ter uwer verdeediging, die dan de verdeediging der Burgerlyke Vryheid zyn zal, vaardig vinden.
HEIL en BROEDERSCHAP!
Haarlem den Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
Van eene dreigende en veel kwaads fpellende opfchuddinge ter deezer Siede, doch die , gelukkiglyk, in haare geboorte wierdt gefmoord, ontmoeten wy het volgende verhaal, onder de dagteekening van &<S deezer.
Mmmmm a ,» Tot
Iaar-



Haarlem.
1586- NIEUWE NEDERLANDSCHE
„ Tot nu toe hadden wy het genoegen een ongeftoorde rust te genieten; dan, gepasfeerde week Rond dezelve in gevaar om geftoord te worden. By de BataillonsExercitie, welke op de Baan buiten deeze Stad gefchied, wierd voorleden Woensdag het Decreet der. Nationaale Vergadering, betrekkelyk de Vrywillige aangee. ving ter verdeediging van het Vaderland, voorgeleezen; na dat dit gefchied was, trad zeker Burger, nog kort in de Schuttery geweest zynde, en mede onder de Wa« penen ilaande, voor het Front, en verzogt den Commandant zeker ftuk te mogen uitfpreeken, 't geen hem toegedaan wierd. Dit ftuk behelsde, dat, wanneer de Grooten gereed waren om zelfs de Burgery voor te gaan, dat dan de gantfche Burgery zoude volgen; dat het flegts om den gemeenen Man te doen was; dat de Officieren onkundig waren, en men geen andere aanftelde, dan die geene, welke de Uniform konden betaalen, (hoe ongegrond deeze aantyging is weet elk, dewyl de Burgers zelfs hunne Officieren aanftellen;) verder, dat de Burgery van tyd tot tyd wierd geplaagd met verandering van Exercitie5 dat zy dan hier, dan hinds gefleept wierd; dat zy van het Volk wierd belacht, enz roepende verder de Burgery op tegen den volgenden Zondag, op de Stads Doelen, om aldaar met elkander deeze en andere zwarigheden te overwegen, en voorftellen dien aangaande te
doen.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1587
doen. Veelen der Burgers, waar van de minften het hadden kunnen verftaan, de-2 wyl de Leezer een Duitfcher was, juichtten dit ftuk toe. Den volgenden avond las hy het weder voor, en het zelfde gebeurde. De Commandant eischte Copy daar van, doch kon dit niet verkrygen. De Krygsraad, overweegende het onwettige van diergelyke Oproeping, en de noodlottige gevolgen, welke hier uit konden voortkomen , riep de gantfche Burgery reeds Zaturdag te voren op, wederleide het gemelde ftuk , en eischtte van gemelden Burger, welke daar ook tegenwoordig was, Copy van het voorgeleezene; deeze weigerde dit op nieuws, zeggende dit niet te zuilen doen, dan met toeftemming van de gantfche Burgery. Terwyl dit gebeurde, lazen twee Burgers elk een Gefchrift voor, waar van het eene behelsde den eisch van Satisfactie over den hoon, welken bovengenoemde Burger de Officieren had aangedaan, en het andere befchuldiging, wegens bedenkelyke uitdrukkingen enz. van meergemelde Burger. Na het leezen van het eerfte drong de Krygsraad op nieuw aan, om Copy van het bewuste ftuk; dit wierd door de meeste Burgers aangedrongen , en men verkreeg dezelve. Nu las men het de Burgery voor, doch veelen oordeelden het van een veel zachtere inhoud te zyn, dan het te voren was.
„ Dit een en ander veroorzaakte tusfehen beide de hevigfte Debatten tusfehen de Mmmmm 3 Bur-
Iaar-
.em-



?i88 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Haar'
lem.
Burgers, zo dat men voor daadlykheden vreesde. De Commandant der Schuttery verlcheen op de trappen van de Doelen, verklaarden zyn hoofd voor de rust der Stad veil te hebben, en arresteerde tevens den bovengemelden Burger Dezelve verzogt nog eens te mogen fpreeken en las daarop een plan voor, 't welk hy de Burgery voornemens was. voor te ftellen, behelzende een verandering in de Ampten enz. (iets het geen reeds by anderen in werking was r en dus eene Oproeping onnodig maakte); en verzogt te gelyk de asfiftentie der Burgery. Hierop ontftond een gefchreeuw onder zyne Aankleevers, èn dezelve eischtten zyn ontflag.. De Commandant verzogt den wil der Burgery te weeten, en floeg ten dien einde een verwydering van eikander voor; doch dit wierd door de Medeftanders des Gevangenen verydeld, welke zekerlyk begreepen de minderheid te zullen hebben. Eindelyk, om alle desorders voor te komen, ontlloeg men den gearresteerde; en deeze riep andermaal de üurgery tegen den volgenden dag op, begierende de toettemming van den Commandant; dan, deeze betuigde op de plechtigfte wyze, dat hy zich eerder zou laaten aan ftukken hakken, dan toe te laaten, dat men de Wetten fchond. Hierop fcheidde de Burgery. Den volgenden morgen, zynde Zondag, deed de Krygsraad een Batasllon der Schuttery, benevens een Divifie Canonniers en Jagers, onder de



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1589
Wapenen komen, welke het Stadhuis en den Doelen bezettede. Eenige uuren later kwam een onbedachte menigte, welke zich door een onbeteugelde drift liet vervoeren, op de Borermark* by één, en wilde met hunne Sabels gewapend op den Doelen dringen; wordende door eenige woelzieke Schreeuwers aangezet. De gewapende Burgery ftond pal, en dreigde te zullen vuuren; men beefde voor de gevolgen; doch, de Hemel zy dank.' het bleef by dreigementen. Van tyd tot tyd 'zakte de menigte af, en alles fchikte zich ten beste. Des avonds wierd de gearresteerd geweest zynde Burger van wegen het Stadsbeftuur in arrest genomen, en in verzekering gebragt „ De volgende dagen bleef de Burgery in de Wapenen, en wy genieten de volkomen^ rust; kunnende men niet genoeg roemen d< byzdndere vigilaritie der Burgery, zo we als de voorzigtigheid van het Stadsbeftuui in deeze betoond."
Leyden.
Op den 21 Maart 1.1. hadt het Committi van Algemeen Welzyn van de Municipahtei deezer Stad, ingevolge een Decreet val Provifioneele Reprefentanten van het V oll van Holland van 1 December 179;, aan he Provinciaal Committé eene Misfive gezon dén, waar by hetzelve opgave deedt vai twintig Hofjes binnen die Stad, welke mei vermeende dat de voormalige genotene or Mmmmm 4 dei
Haarlem.
c 1
t
1 1



i5S>o* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leï»
DEN.
Lyst
derfteuning van 'sLands wege, door vrydom van impofitien, zouden behoeven, en dat het aan het Committé Provinciaal na behoorlyke examinatie gebleken zynde , dat zeker de gemelde Hofjes de voorfz. confideratien verdienden, echter tot wegneeming van alle fraudes gevoeglykst zoude zyn, dat aan de Regenten van ieder dier Geftiehten jaarlyks eene bepaalde fom wierde geacootdeert.
Welke Misfive vervolgens ter Vergaderinge van het Provinciaal Beftuur gebragt zynde , is by hetzelve goedgevonden en verftaan, aan de Regenten van voorfz. Hofjes, jaarlyks tot fchadeloosftelling voor de genotene vrydommen van 'sLands Impofitien, by deeze te accordeeren de fommen zo als op de voorfz, Lyst ftaan uitgedrukt, te betalen ieder half jaar de gerechte helft, door den Hoofdgaarder van '-sLands Recht op het Gemaal te Ley. dèn, en te beginnen met den tyd , dat de voorfz. Hofjes van de bevorens genotene vrydommen niet meerder hebben gejouisfeerd.



JAARBOEKEN, Mei, I79<5, 1501
Lyst van liet Montant der Impofitien, voor den jaare 1794, indien die door de Hofjes te Leyden wa- > ren betaald geworden , en opgave hoe veel aan dezelve in redemtie van die Vrydom zoude kunnen "Worden geaccordeerd.
Namen der Hofjes. Getal der Montant der lm- Opgave wataan Perfonen pofitienin I7v4, hun in redemtie in dezel-indien hadden vandezelvezouve. moeten worden de kunnen worbetaald. den geaccor¬
deerd,
Zion. 32 f 385:'7:i4 ƒ 320:-:Tethrode. 14 " 232:16:— - 140:-:St. Pieters Hof. 10 - 119:":— - 100:-:A l v d. Schacht. 19 - 207:15:10 - ioo:-r St. Jans Hof. 14 - 167: 5:16 - 140:.:de Hoekfteen. 30 - 300:18:— - 300:-:Terufalem. 22 - 383:l8:i4 - 22°:-:* Barberaas Hof. 9 - 82:12:10 - 90:-:St.JacobofCrayenbos.11 - 24: 5: 4 - iio:-:_ Cathar. Maartensd. 20 - 264: 5' 2 - 2Co:-:_ Bethlehem. 17 - 202: 3:14 - 17°-:Salvators Hof. 14 - 00: 8: 8 - 140:-:Franc Houttuyn. 9 - 61:11: 6 - 90:-:Perfeyns Hofje. 17 - 203: li— - 170:-:Catryn Jacobs. 9 - 189: 8: 6 - 90::St. Anna Joosten pt. 13 - 166:16:— " 130:-:Loridans Hofje. 16 - 142: 9: 4 - 160:-:. Eva van Hoogeveeni 11 - 147: 2:10 - uo:-:JoostFr.v.d.Lindenpt.11 - 114: 2:10 " 110:.:Coonincks Hofje. 6 - 39: « 4 "
304 ƒ 3495»is 7 / 3°4o:-:Mmmmm j • In



Amstel •
DAM»
1502 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstelpam.
In het einde der voorgaande Maand hadt de Raad der Gemeente deezer Stad de volgende Publicatie van het Provinciaal Be:ïuur van Ooiland ontvangen, en vervolgens doen af kondigen. raakende het doen van zekere gelofte of verkiaaring , door allen, welke met eenige Ampten of Bedieningen bekleed waren; met aanwyzing tevens van de wyze, op welke de Raad dienftig had? geoordeeld, dat deeze gelofte zoq worden afgelegd.
V R T H E I D. G E L X K II E I D. BROEDERSCHAP.
T>e Raad der Gemeente deezer Stad, van het ■~ Provinciaal Beftunr van Holland ontvangen hebbende eene Aanfchryving van den 5 deezer Maand, van den navolgenden inhoud:
Om aan het Volk van Holland eene billyke gerustftelling te geeven, aangaande de gezindheid van alle de zulken, welke, met eenige Ampten of Bedieningen bekleed, als byzondere Bevoorrechtten der Maatfchappy kunnen worden aangemerkt j en 'er by dat Volk geen gegronde reden overblyve, om de zodacigen billyk verdacht te houden, als of dezelven, zo al niet onze pas herftelde Vryheid heimelyk tragten te ondermynen, althans een laakbaare onverfchilügbeid vcor het behoud derzeive aan den dag leggen.
Heoben wy goedgevonden te deereteeren, dat, van nu af aan., en in 't vervolg, geene Ampten of Bedieningen binnen deeze Provincie, zullen mogen worden begeeven dan aan Burgers, welke hun Stemrecht, in de wettig opgeroepen
Grond-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. I5P3
Grond- of Wykvergaderingen hunner Woonplaat- A fen ■ hebben uitgeoeftend; van welk gedecreteer- si de wy U^eden by deezen kennis geeven, ten rj einde zich daar naar te reguleeren; terwyl wy tevens UMeden gelasten, om ie ;uquireeren naar f het gedrag der Araptenaaren in Ulieder Mumci- w paliteit ten deezen opzichte gehouden; en ten» einde, aan de eene zyde, niemand tegens dey overtuiging van zyne Cóofcientie eene verklaring^' van gevoelens af te vorderen, welke met zyn/< oordeel niet overeenftetnc, maar zich tevens ook aan de andere ^yde gerust te ftellen, dat by zodanige, door de Maatfchappy byzonder bevoorrechtte Perfoonen geene vyandige principes tegens de zaak des Vaderlands gekoesterd worden, van alle de' Amptenaaren, welke bevonden zullen worden, tot dus verre geene der wettig opgeroepene Grond- of Wykvergaderingen te hebben bygewoond, af te vorderen de navolgende be-
Ik' beloove onderwerping aan zodanige Regeeringsform, welke, gegrond op de Oppermagt des Volks, thans proyifioneel bejlaat, en m t vervolg finaal zal worden daar gefield; en nimmer met woorden of daaden, te zullen mede. -verken ter hertelling van het vernietigd Artftocrathch en Erfiiadhouderlyk Beftuur.
Gelastende Ulieder verder, om die, welke weigerachtig mogten zyn om de vqonz. belorte af te leggen, zonder eenige Conniventie, terftood van hunne Ampten te ontflaan, ten einde dezelve worden vervuld door verJienftelyke en waarlyk Vaderland en Vryheidliever.de Burgers, rot derzelver w. arneeming de vereischte bekwaamheden hebber de , en het algemeen vertrouwen hunner Medeburgers waardig. ,
Zo is het, dat de Kaad voorn, doorziende het allezints heilzaame deezer maatregelen, en de£elve, voor zo verre deszeifs Stedelyk Bewind betreft, kragtdadig willende fecundeeren en on-
W-
'EL-
AM.
ubl.
egens il doen 7n ze^re Ge* fte.



ij94 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am«
STELDAM,
Publ.
wegens het doen van ze Tiere Ge lofte.
i
]
: i t
]
<
l 1 i l I i i
derfteunen, goedgevonden heeft te ftatueeren gelyk dezelve ftatueert by deezen:
i. Dat, van nu af aan en in 'c vervolg, geene deezer Stads Ampten of Bedieningen zullen mogen worden begeeven, dan aan Burgers, welke hun Stemrecht in de wettig opgeroepen Grondvergaderingen hebben uitgeoeffend; zullende dienvolgens zodanige Burgers, die aanfpraak maaken op eenig Stedelyk Ampt of Bediening, gehouden zyn, by hun bewys van Civisme, te produceeren een bewys, dat zy hun Stemrecht aldus hebben uitgeoeffend.
2- Dat mede de gelofre, by het voorfz. Decreet vermeld, en onder de poenaliteit, in geval van weigering, mede daar by uitgedrukt, in handen der natemeldene Gecommitteerden, zal moeten worden afgelegd door alle Perfoonen, welke in eenige publieke betrekkingen tot deeze* Stad ftaan, zo Burgerlyke als Militaire; voorjehoudens echter onze nadere deliberatien ovér sodanige voordrachten tot uitzonderingen , als lezelve Gecommitteerden zullen oordeelen, dieswegens aan ons, in tyd en wyle te moeten loen: blyvende intusfchen alle Kerkelyke Leeraaen, Ouderlingen en Diaconen, ingevolge eene ladere aanfchryving van het Provinciaal Comnitté van Holland , in dato den 22 deezer, laar van uitgezonderd, tot dat het Provinciaal Beftuur van Holland zich nader desaangaande /erklaard zal hebben.
Notificeerende wyders de Raad voorn, dat, er voldoening zo wel aan het voorfz. Decreet 'an het Provinciaal Beftuur van Holland, met «trekking tot de Lands Amptenaaren, als aan lovengemelde derzelver daar mede overeenftem. nende Refolutie, betrekkelyk deezer Stads Ampenaaren en Bedienden, uit deszeifs midden zyn >enoemd en gecommitteerd, met zodanige Intrucïie als de ^Raad goedgevonden heeft aan gefielde Gecommitteerden, ingevolge hun verlangen



JAARBOEKEN» Mei, 1796. 150J
sen* te geeven, de Burgers Abraham Vereul, Willem van Barr.eveld, Gcrhard van Blyenburgh, David van Heysi, Jan Pietersfe en Adolph
^aTaus gearrefteerd den 27 en gepubliceerd den a9 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
J. C. C. den BEER POORTUGAEL, Vt.
Ter Ordonnantie van den Raad der Gemeente voorn,
G. BRENDER a BRANDIS.
Bekend zyn de beweegingen, muiteryen en baldaadigheden, een weinig vóór het midden deezer Maand, hier ter Stede voorgevallen ; beweegingen , welke allen vreedzaamen inwooneren eenen geweldigen fchrik aanjaagden; die zelf eenige Leden van den Raad den dood dreigden, en niet ' dan van hooger hand fcheenen te kunnen geftild worden, 't Gewigt der zaake gebiedt, dat wy van het veelgerugtsmaakende voorval een omftandig verhaal mede. deelen. Ons in ftaat gefteld vindende om dit te doen door het mededeelen van oor fpronklyke ftukken, zullen wy dezelve, zoo veel wy noodig of dienftig oordeelen, mededeelen.
Gevoeglykst beginnen wy onze Berigten met een verhaal van het gebeurde in deeze Stad, 't welk door eene Commisfu
ui
Amstel-
dam»
t



ijSKJ NIEUWE NEDERLANDSCHS
Am-
STELDAM.
uit den Raad, na 'sGravenhage gezonden, in eene Buitengevvoone Vergadering van het Provinciaal Beftuur, in den nacht van den is deezer ten twee uure byeengeroepen, wierdt voorge!eezen. VVy zullen 'er nevens voegen de Publicatie, welke der oproerige menigte in de oögen ftak, als mede het verhaal van den Procureur der Gemeente , en verdere Bylagen. Piet eerstgemelde verflag behelsde:
„ Dat de Canoniers reeds zedert twee dagen voor den 8 Mei roet hunne Sabels zich hier en daar in de ötad hebben vertoont en baldadigheden gepleegt; dat den 8 Mei 's morgens vroeg verfcheiden Canoniers niet Muzikanten verzeld, zyn ge« gaan naar den Overtoom, aan den Overhaal.
„ Dat zy aldaar de Visch-Boeren gedwongen hebben, om de Paling aan hun tot één en een halve ftuiver te verkoopen, en de Visch-Boeren hebben doen Zweeren, met aanroeping van God Almagtig, om de Paling aan de Ryken tot drie guldens *t pond te verkoopen; dat zy vervolgens aldaar hebben gedaan verfcheiden excesfen, als glaazen ingeflagen by verfcheiden Ingezetenen, vericheiden derzelve gekwetst, mishandeld, andéren in het water gefneeten en allerlei oproerige daaden verricht.
„ Dat zy tegen den avond in de Stad diergelyken daaden hebben gezogt te be.
gin-



J »v A E BO EK E N, Md, nee. ïJ97
ginnen, en fpeciaal dat zy ten getalle yan i ongeveer twee honderd zyn te zamen geko s men, in het Puneh-huis Washington, het welk door den Prefident op voordragt van het Committé van Waakzaamheid aan den Commandant gelast wierd te omcmgelen en alle perfoonen daar in gevonden wordende te arrefteeren, doch het welk de Commandant zeide onuitvoerlyk te weezen % dat het Committé van Waakzaamheid, den gautfchen nacht door vergaderende , van deeze Canoniers diverfe Commisfien heeft gehad , begeerende onder anderen, i. dat de Maire en Procureur zoude intrekken een verbod aan de Tappers gegeven, om na tien uur te tappen, welke order door de Maire gegeven was; ten 2. dat het verbod wierd ingetrokken, dat niemand na tien uur met zvn geweer en wapens zoude door de Stad gaan f inmiddels dat zy Canoniers, door de Stad en zelf in het Committé van Waakzaamheid verfchenen met hun wapens. Dat de onrust met het aanbreken van den dag verminderde, en wel na dat zy zich van die Officieren, die zy van hun Corps by zich hadden, verlaaten zagen, welke meest door de vlugt hebben moeten ontkomen, ïa zelfs heeft hun Commandant zyn leven in het Huis der Gemeente gefauveert. Dat de Raad daar op 'smorgens den 9 Mei, ten agt uur vergaderende, van alle deeze gebeurtenisfen , door den Prefident en het Committé van Waakzaamheid, welk genoegzaam altoos permanent vergaderd was ,
is
TEL" >AM*



Am-
STELDAM.
1598 NIEUWE NEDERLANDSCHE
is géïnformeert, en na zeer langduurige overweegingen heeft befloten om de Artilleristen te licentieeren, volgens inhoud der nevensgaande Publicatie.
Dat de Refolutie om deeze Publicatie te doen met de uiterfte geheimhouding is behandeld , en dat dezelve ook niet bekent is geweest, dan na dat dezelve op eergisteren morgen den 10 Mei, om elf uuren, is afgekondigt.
„ Dat, conform die Publicatie, negenen-negentig Sabels en Port-epées, door een gedeelte der Canoniers zyn opgebragt en aan die Publicatie hebben voldaan, waar onder de meeste Officieren.
„ Dat echter een ander gedeelte, beftaande uit een hoop van twee k drie honderd, genoegzaam zonder Officieren met veertien Pelottons, van het Funie, zynde dit zo het fchynt hun Vergaderplaats geweest, gemarcheerd zyn naar den Dam, en fchoon elders vyf Compagnien Fufeliers in de wapenen waren en zich twee Compagnien voor het Stadhuis, nevens veertig Ruiters bevonden , zich aldaar zonder tegenftand hebben gerangeert, allen met hunne uitgetrokken Sabels, niettegenftaande de Commandant in last had om alle attroupementen, zelf met geweld uit een te moeten doen gaan, om alle desorders voor te komen.
„ Dat den Raad ten zeven uuren reeds vooraf befchreeven, vergaderende, dooreen Commisfie uit deeze Canoniers is verzogt om de Publicatie in te trekken.
„ Dat



jaarboeken, Mei, 1705. ï$od
Dat de Raad hier in niet heeft willen confenteeren; dat hunne aanzoeken van tyd tot tyd dringender wordende, de Raad, telkens niet alleen heeft geperfifteert by haar befluit, maar uitdrukkelyk heeft verklaart, die Publicatie niet te zullen intrekken.
,, Dat geduurende deeze wederzydfche handelingen, de Raad aan den Commandant den last gaf, om met behulp van twee Raaden de Canoniers te exhorteeren, om te voldoen aan de Publicatie en naar huis te gaan, of anders hen allen door de Ruitery en gewapende Compagnien Fufeliers, voor het Huis der Gemeente in de wapenen ftaande, te omcingelen en de wapens af te nemen.
„ Dat dit in het werk gefteld zullende worden, wel dra ontdekt wierd, dat de in de wapen ftaande Burgery weigerig was, om aan den last van den Raad te voldoen.
„ Dat vervolgens veele Manfchappen van die Compagnien daadelyk tot de gerangeerde Canoniers zyn overgeloopen, en dat dit telkens onder een herhaald Hoezée geïchiede.
„ Dat de twee Leden uit den Raad, noch de Commandant den last van omcingeling niet kunnende uitvoeren, de Raad veelerlei overweging heeft gehad, wat zy in deeze critique omftandigheid doen zoude, het welk hei meest overeenkomftig was , met het belang der zaake, der Stad en Burgery; dat intusfchen vier Gecommitteerdens uic Nnnnn de
Amsteldam.



iSoo NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMBTEtDAM»
de Bataaffche Clubs in de Raadzaal kwamen , vragende Remotie van de Oranje Amptenaaren.
„ Dar eindelyk de Raad met overleg van eenige Canoniers Officieren, een mid-, del meende gevonden te hebben, beftaan» de daarin, dat de Canoniers hun geweer aan de deur van de Raadkamer zouden afleggen, dat zy by io of 20 zouden in de Raadkamer gelaten worden, en teekenen aldaar het nevensgaande Declaratoir.
„ Dat dit Declaratoir geteekend zynde, zy die hetzelve geteekend hebben, by den uitgang hun Geweer zullen te rug ontvangen en gereorganifeerd zyn. Maar dat zy dit na eene conferentie van eenige huuner, fchooa deeze teekening reeds door die vier Officieren, welke by hun waren, gefchied was, volftandig hebben blyven weigeren, dat kort daar na de oproerige hoop, met de Sabel in de vuist, zonder tegenftand van iemand, naar het Stadhuis zyn opgemarcheert, en me* geweld de deur der Zaal hebben geopend, en met de blanke Sabel in de vuist daar in gedrongen, terwyl de pretente Leden van den Raad, uitmakende dertig a veertig Raaden, onbeweeglyk op hunne plaatzen zyn geble. ven, terwyl de gewapende Burgery dit alles geheel onverfchillig heeft aangezien.
Dat zy aldaar met hunne Sabels op de grond en tafels flaande, onder 't yfelykfte vloeken en fchelden, geduurende een vierde uurs hebben doorgebragt, zonder



JAARBOEKEN» Mei.' 1756. ■ 1601
der dat men iemand hunner door hun geraas en rumoer heeft kunnen verftaan; dat zy zo ver gekomen zyn, dat zy de geZamentlyke Leden en byzonder den Prefident onder het dreigen met Sabels hebben omringt, dat een naar hem heeft gehakt, maar welke houw door een ander Canonier gepareert is.
„ Dat de Raad, nu door geweld ge' drongen-, en van dé gewapende Magt, niet tegenftaande de vooraf gegevene orders, niet befcheroit in de onaangenaame toeftand is gekomen, om hunne gehoudene fermiteit te laaten vaaren, eindelyk, alle de hun gfedaane eisfchen heeft moeten inwilligen; de gearrefteerde Publicatie aan ftukkéh heeft moeten fcheuren, en alle hunne eisfchen heeft moeten toeftaan, wat zy maar wilde, het weik fpeciaal hier op neerkomt:
1. De drie Cavalleristen daadelyk los te laaten, het welk den Procureur der Gemeente van Hall, in den Raad, zelfs in het byzyn der woeste hoop, openlyk heefc gewygert, en waar toe dus de Raad door geweld genoodzaakt, order heeft moeten geven.
2. De twee gevangene Canoniers, gister morgen op last van het Committé van Waakzaamheid geapprehendeert, insgelyks los te geven.
3. Als mede een Clubist, die reeds in 't Rasphuis gedetirieert was, mede los te laaien.
Nnnnn » 4. Dat
Amstel-
DAM.



loos ME UWE NEDERLANDSCHE
Am-
SfTELdam.
4. Dat de Raad de Oranje Amptenaaren zal removeeren.
,, De bovenfhan.de vier punéten heeft de Raad door nood geperst en door geweid gedwongen, moeten inwilligen en toezeggen.
„ De verfcheurde Publicatie wierd door hun voor reeds ingetrokken befehouwd, door de verfcheuring.
„ De menigte zo op den Dam als op de Zaal van het Huis der Gemeente was voorzien van Pikkranfen, waarby het Huis der Gemeente als het ware ge illumineert was.''
B Y L A A G 1.
V RT H E I D. G E L T K H E I D. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
De Raad der Gemeente van Amfterdam, met dat gevoel, het welk de wandaaden van Medeburgers verwekken, vernomen hebbende, dat een aantal Ingezetenen deezer Stad, grootdeels behoorende tot dat gedeelte der gewapende Burgery, het welk de Artillery uitmaakt, zich niet ontzien heeft, om, gewapend, federt verfcheidene dagen, maar voornamelyk in de twee laatfte, en in den tusfehen vallenden nagt, verfcheidene oproerige daaden te bedryven; zo door het pléegen van geweld aan ongewapende Burgers buiten het Territoir van deeze Stayd; als door hunne Stadgenooten, in het uitoef|e-
nen



JAARBOEKEN, Mei, 1796* 1003
nen van derzelver plichten, te belemmeren, enA anderen derzelve te mishandelen: door al hets wik de vryheid en veiligheid van perionen en D goederen, in een oogenfchynlyk gevaar gebragt^
ZYZogi^hlfT<iit voornoemde Raad, na ernftige? overweging van alles, waarop in deezen te tet>« ten ftond, noodzakelyk heeft geoordeeld, dat< evengemeld gedeelte der gewapende Burgerye, 1 uitmakende de Artillery, zodanig als het zelve thans beltaat, (zonder door deezen (lap echter die Burgers, welke zich van eed en plicht hebben gekweeten , eenige de minfte kwetfing ro hunne eer te willen toebrengen,) dadelyk gehcentieerd worde; zo als hetzelve dienvolgens gelicentieerd wordt by deezen. •
Ontflaande 'gemelde Raad derhalven den Luitenant-Collonel, de Kapiteinen, de verdere Officieren, Onder-Officieren en Kanonniers, van de verpligting, onder welken zy, in deeze hunne qualiteiten, waren liggende: gelastende hen wel expresfelyk, om hunne Wapenen, welke zy van Stads wegen ontvangen hebben, uiterlyk heden namiddag vóór de klokke zes uuren, op de onderftaande plaatfen, alwaar eene Commisfie. van 2 tot 6 uuren, zal vaceeren, te bezorgen, of te doen bezorgen: als van de eerfte Compagnie in het Stads Magazyn, op de Gar„aalenmarkt; van de tweede Compagnie, boven de Westerhal; van de derde Compagnie, in het Wanthuis aan de Botermarkt; van de vierde Compagnie, in het Wagthuis boven het Nieu, wezvds Heeren Logement ; en eindelyk , die van de vyfde Compagnie, in het Wagthuis bi de Tan Roodenpoorts Tooren, Zullende daa voor behoorlyke Recieven aan de Brengers afge seeven worden. Verbiedende .gemelde Raad d\n voorn. Luitenant-Collonel, de Kapiteinen de verdere Officieren, Onder-Officieren en Ka Nnnnn 3 non
M-
ftM.
'ublic» aaken'e de kanonnen*
r c



Am-
stel'* dam.
Public raaken de de Canon» men.
1604 NIEUWE NEDERLANDSCHE
nonriers, by deezen wel uitdrukkelyk, omver; der eenige Monteeringen , of Deftinclive tekenen, van voornoemde Artillery te dragen; zullende de zodanigen, welken bevonden mogten ■ worden, het Zydgeweer, na het boven bepaal• de uur van afgifte, te dragen, (indien zy nalatig geweest zyn in de bezorging ter bovengemelde plaatfe.) dadelyk worden gearresteerd, en naar bevinding van zaaken, en de byzondere oogmerken, die zy daar mede gehad mogten hebben, ten ftrengften worden geftraft.
Daar de Raad der Gemeente, niet dan met weêrzin, tot deeze algemeene maatregelen heeft moeten befluiten, ten einde ook daar door de fchandelyk gefchonden rust en orde in deeze volkryke Stad, te verzekeren: zo verklaart zy echter tevens by deezen, dat zy, aan de eene zyde, de fchuldigen aan den Procureur der Gemeente ten fterkften aanbevelende, ten einde deeze, jegens hen, het regt van het Volk waarneeme; aan de andere zyde baar genoegen is betuigende aan die braave Burgers, welke, mede behorende tot de voorn. Artillery, in alles, volgens Eed en Plicht gehandeld hebben; weshalven gemelde Raad dan ook, alleen uit aanmerking van die waare Beminnaars des Vaderlands, dadelyk befloten heeft, om dat gedeelte der gewapende Burgery, het welk de Artillery uitmaakte, op de fpoedigfte wyze te reörganifeeren, en daartoe zodanige middelen in" het werk te Hellen, als zy het meest gepast zal oordeelen: gevende de Raad daar van reeds by deezen, aan gemelde Burgers, kennis; op dat zy, die met het gepleegd geweld niets gemeens hebben, en dus ook het bovengemeld ontflag niet verdienden, wederom met alle andere Burgers, in die zelfde betrekkingen, werkzaam zullen kunnen zyn, tot bevordering van de rust en goede orde.
Ge-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. KS05
Gearresteerd den 9 en Gepubliceerd den 10 A: Mei 1796,'/ tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.^.
A. VEREUL j Vt.
Ter Ordonnantie van voorn. Raad der Gemeente,
G. BRENDER a BRANDIS. B Y L A A G 2.
Wy Ondergeteekenden, verklaren, dat wy de£ oproerige en rustverftorende daden, die op Vc den dag van 8 Mei, en den daar op volgende^ nacht, zo in als buiten deeze Stad door veelec, Artilleristen zyn aangeregt, afkeuren; — dat« wy noch direct, noch indirect., daar aan eenig deel hebben gehad; terwyl of alzo wy het voor één van onze eerfte Burgerplichten houden, om ons aan alle over ons geconftitueerde Magten te onderwerpen en verplicht zyn, dezelve uit al ons vermogen byteftaan.
V R-T H E I D. GELT'KHEID* BROEDERSCHAP.
De Procureur der Gemeente, en de Commisfie benoemd, door het Commini van Crimineele Juftitie der Stad Amfterdam, aan het Provinciaal Beftuur van Holland.
BURGERS BESTUURDERS
Door het Committé van Crimineele Juftitie der Gemeente van Amfterdam tot Ulieden afgezonden, hebben wy ons verpligt geacht, ons ter uwer Vergadering te fifteeren, ten einde Ulieden een Narré te geven, van het voorgeNnn nn 4 val-
EL-
m.
eclar*
m
rtige
mon*
Iers.



ifieXS NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam
Berigt aan A< Prov.
Bejluui
vallene te Amfterdam, in den fchrikkelyken nacht, welke deeze dag heeft voorafgegaan» Het Committé begreep, en aan het Vaderland en aan zich zelve verfchuldigd te zyn, aan de hoogstgeconftitueerde Magt van , het Volk van Hol-
^land, in wiens naam de Juftitie word geadminiftreerd, verflag te doen van daaden, waar door
'. de Juftitie cp de lchandelykfte wyze is gehoond, en de Gemeente vaa Amfterdam, aan wiens behoud het Vaderland zo veel gelegen ligt, in eene ftaat gebragt, dat de volmaaktfte Anarchie de plaats vervangen heeft, van het Oppergezag der Wetten. Burgers! wy zullen uwe attentie niet ophouden, met een verhaal van 'c geen deeze akelige nacht is voorafgegaan. Dit alles is Ulieden reeds bekend gemaakt, door de Commisfie van den Raad der Gemeente, welke zich benevens ons voor deeze Vergadering heeft gefi fteerd. Gylieden zyt dien volgende onderrigt geworden, dat dezelve Raad is gedwongen geweest, terwyl de Bajonetten en Zwaarden om hun fchitterden, eene wet door hun geëmaneerd voor het oog der Muiters te verfcheuren; dat de Muitzigt zich hierby geenzins bepaald heeft, maar dat men zo verre is gegaan, om het ont» flag te eifcben der drie Cavalleristen, tegen wien de Procureur der Gemeente vermeend heeft, eene Provifioneele Eisch v<n fcherper examen te moeten doen en het Commiité van Juftitie dien eisch toetcftaan; van eenen Hunnemcyer, die om zyne begaane misdaad reeds tot publieke fchavotteering is gevonnisd, als mede van twee der gewezene Canonniers onzer gewapende Burgermagt, door Dienaaren der Juftitie op order van ons ftedelyk Committé van Waakzaamheid, met medeweten van ons Committé gearrefteerd; als mede dat de Raad der Gemeente, door het verregaande geweld is gedwongen gewordea tot dien uiterlten ftap te komen , om aan den Procureur der Gemeente
voor-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. i*>7 voorteftellen, de gemelde gevangenen te relax- Aa eer^n' Pnhlicatie van de provifioneele Re-da
wins der Wetten is verngt. Wy verzoeKen deele Vergadering ten ftrengften ons gedrag natefnooren ons fchuldig bevindende, na verdknfte ïe' ftraffen, doch onfcnuldig zynde m ftaat te ftellen, om het Oppergezag der Wetfen in de zo aanzienlyke Gemeente van AmfteraIL met viseur te kunnen maintweeren. ^l£S\^i^l^^^ oat 'er n« dm 8 Mei laatstleden, zelfs buiten onze Ju&fffie door de gewezene Canonnier* onzer revvïpende Burgermagt, ongeregeldheden waSrSeegt, of wy bevlytigden ons dien aanr.nde de nódige informatie te nemen: en het ff dm ook met dat gevolg, dat wy tot ons * «nï leedwezen ontdekten, dat de fchandSden doorde Muiters gepleegd, .alle begrip 1 boven gingen; dat Burgers, wien de wa« « ter Ilgemeéne beveiliging waren in hanSeïlegeJen, 3ch niet ontzien hebben zo op tt terS onzer Gemeente, als op dat van KenSer en Amftelland, zich als Huisbraken* Kennemer c « zodanjge fe te yke aanraridin?e„§te doen', da" miÏÏfen verkillende petto. g!n aan de ontvangene wonden hel leven zulverhezen; - dan, Burgers! het Committé L?n 7uffiüe was geenzins in ftaat noch deeze va ' aI i ftniten, noch de fchuldigen te ftrafrn"0rimmers geene Dienaaren der'jurtitie zyn 5andmteegensgeene oproerige bende van meer
trUI.
■igt n het ov.
luur*



1608 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Berigt aan he, frovBeftuur,
dan aoo gewapende Canonniers, geadfi fteerd, gelyk deeze nacht is gebleeken, door een groot gedeelte van de verdere gewapende Burgermagt. Evenwel, gelyk reeds gezegd is, twee Canon, mers zyn op fufpicie van fchuld, door het ■ Committé van Waakzaamheid met ons medeweten gearrefteerd. Dan ook deeze, zyn deeze nacht door de oproerige henden ontflagen geworden. Dus, alle middelen ontbreekende, en ziende dat de Geconftitueerde magt onzer Gemeente voor 't geweld heeft moeten bukken, is ons niets overgefchoten, dan deeze onze verantwoording Ulieden te doen, en ons onverantwoordelyk te houden, voor de verdere ongelukkige gevolgen deezer fchrikbarende tooneelen van oproer en geweld.
Dit eenige zy ons nog vergund, tot onze volkomene justificatie, hier by te voegen, dat namentlyk de Procureur der Gemeente, en twee Leden der Juftitie, in den afgelopenen nacht op het Stadhuis gekomen, ten einde zich naar den toeftand van zaken te informeeren, als toen door den Prefident, door de woedende menigte daartoe gedwongen, ieder afzonderlyk zynde afgevraagd, de reeds gemelde gevangenen te ontflaan, ook ieder afzonderlyk zulks hebben geweigerd, op fundament, dat de Juftitie geadminiftreerd wordende, uit naam van den Volke van Holland, geen Accufator publicus, noch Crimineele Rechtbank de magt hadt, zodanig eene order van de plaatfelyke Regeering te re« fpedeeren , en dat deeze niettegenftaande een der Leden van de Commisfie, reeds de daadelyke effecten der woede van het Muitend Volk had ondervonden, ja zelfs de Procureur der Gemeente opentlyk in de Raadzaal met plundering gedreid, en dus met het grootfte gevaar van hun leven, by deeze weigering hebben geperfifteerd; hebbende 'als teen verder aan den
Raad



JAARBOEKEN, Md, i6co
waad moeten overlaten, hoedanig in dit critiek A* SiP, re" b£8len van 't algemeen, er. ter voor- „1 Eng van verdere onheilen te handelen. Di
M. C. van HALL.
M. van OMMEREN.
E.E.BURGKLY GLIMMER. T. C. de BORDES.
Secretaris.
Hier op heeft de Prefident van' het Provinciaal Beftuur aan gemelde Commisne gezegt: dat deeze Vergadering meteen deelneemend gevoel die wandaaden had vernomen, doch ook tevens met dat afgryzen, welke dezelve verdienden; en dat hy Prefident zich vleide dat dezelve zodanig een efficacieus befluit zoude neemen, als waar door de gefchonde orde, en het vertrapte recht van het Volk van Holland zou kunnen worden herfteld; waar na de beide Com. misfien zyn vertrokken.
De Burgers van Braksl en Foreest, Leden der Commisfie, eene reis na sGravenhage doende, gaven aldaar van den toeftand der zaaken te 'Amfterdam,, het volgende verflag.
Jan het Provinciaal Beftuur van Holland»
MEDEBURGERS!
De Commisfie door deeze Vergadering be» noemd, om zich naar Amfterdam tebegee-
I-
m.



i6io NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel*
DAM.
Nadei Serigi
ven; ten einde aldaar een (lipt onderzoek naar bet gebeurde te doen, en verder al dat geene te verrigten, als in het Decreet van den 12 deezer is vermeld, heeft het nodig geoordeeld, om aan deeze Vergadering een fummier Rap. port van hun gedrag en verrigtingen tot heden gehouden en gedaan, te doen.
En het is om die reden, dat de ondergetee. kende de eer hebben te rapporteeren:
Dat de Commisfie den 12 deezer, des avonds ten zeven uuren, te Haarlem gearriveert zynde, al dadelyk ordre beeft gegeven aan den Commandant Dury, om de Troupes, welke de avantgarde zouden uitmaken, op den 13 des 's morgens vroegtydig, met het patent naar Amfterdam te doen marcheeren, met expresfe last om, wanneer dezelve de poort geopend vonden, dadelyk binnen te marcheeren en post te houden op het Haarlemmerplein, doch dezelve geflooten vindende, of eenige refiftentie of oppofitie ontmoetende, zich aanftonds, zonder eenig geweld met geweld te keeren, te retireeren naar zodanige plaats, sis waar zy zich veilig zouden oordeelen.
Dat de voorfz. Troupes alzo, in conformite van die ordres, des 'smorgens vroegtydig zich naar Amfterdam op marsch hebbende begeeven , ' 'er tegens negen uuren zich voor de Commisfie gefifteerd heeft eene Deputatie uit den Raad der gemelde Stad Amfterdam, beftaande uit de Burgers Schimmelpenning en Ziel. kern, Raaden in de Gemeente van de voorfz. Stad, en de Burgers J. IVykman, J. N. Rcdelinghuis» en vier Artilleristen, welke by monde van den Burger Zielkens, met overlegging van het Credentiaal, ten deeze Copielylc gevoegd, heeft doen voordragen, dat de Burgerye van Amfterdam vernomen had, het Decreet van het Provinciaal Beftuur van Holland, ter benoeming van een Commisfie, tot herftel.



JAARBOEKEN, Mei, .796- 1611
linff der rust en ordre binnen de Stad Amfter. Au IJL II wel dat die Commisfie door eene aan-STi Syke MUiSe M.« zoude wezen voor;DA v en - dat die tyding aldaar de grootfte fenfatie verwekt, en de Burgerye zich verpligt gevon-M den had , om zich des noods, tegen het m-Be rukken van vreemde Troupes te verzetten, dat zy thans konde verzeëkeren, dat de Stad in ruit was; dat de Daaaers van alle die geDieeede euveldaaden, daar van een waar berouw gevoelden; dat zy de Commisfie zeer eaarne ongewapend binnen haare muuren zoufen ontvangen, en dezelve volkomen fecureerdeï voor de veiligheid van hunlieder perfoonen ;Tnfteerende dus, dat de Troupes, welke Xds reeds op weg naar Amfterdam waren , wierden gecontramandeerd en geordonneerd halZ te houden, dar daar en boven de poorten geflooten, de bruggen opgehaald waren, en alles op de been was, en dat, ingevalle de zaak wierd doorgezet, Amfterdam met meer zoude TxYeeren , terwyl 'er bloed zoude itroomer>; en eindelyk dat zy aannamen, ingevalle de Commisfie van het Provinciaal Beftuur ongewapend in de Stad wilde komen, als dan dezelve door een Detachement zouden laten athaalen en binnen de Stad doen geleiden enz. Dat de Commisfie op die voordragt gedelibereert hebbende, gemeend heeft tot antwoord op dezelve te moeten geven, dat zy een bepaalde ]ast van het Provinciaal Beftuur van Holland had bekomen, welke zy naar den letter zoude uitvoeren, en dat zy alle de verhinderingen, hun daar in voorkomende, en alle de nadeebge gevolgen, welke daar uit zouden mogen voortvloeien, zouden laten voor rekening van die geenen, die op eeHe geweldaadige wyze zich tegens de uitdrukkelyken wil van het Provinciaal Beftuur van Holland zouden hebben durven oppofeeren; dat de Burger Schimmelpenning
Al*
Ir si.
der rigt».



Am-
ST ELDAM.
Niide Berig
I6-.2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
dit antwoord bekomen hebbende, aan de Com« itn'sfie wyders heelt te kennen gegeven, dat hy niet konden geloven, dat het Provinciaal Beftuur met de dood van duizenden gediend zour de: zyn, dat tte Troupes niet in de Stad zou*•■ df:n komen, en dien volgende verzogt, dat de gemomene Refolutie wierd gefurcheert, de Troupeis te rug ontboden, en eene Commisfie naar B'èn ;sag wierd gezonden, om eenige verandering in het genoomene befluit te neemen; welk .voorftel in overweging genomen zynde, door de Commisfie is beantwoord in deezer voegen: dat de Commisfie nimmer van hunne last zoud'i nog konde afgaan, en dat zy zich verzekerd hield, dat de braave en weldenkende Burgerye %an Amfterdam haar met verlangen te gemoed zag, en alleen de bewerkers en hoofden van het gepleegd oproer voor haare komst vreesden; dat van de Commisfie niet konde gevergd worden, zich zonder een Escorte in de Stad te begeeven, terwyl dezelve zich nimmer veilig zoude kuinnen reekenen, tusfehen de Bajonetten dier geenen, die met de Sabel in de vuist de Raadzaal hunner Kegeering waren ingedrongen, en aldaar de verregaande gewei, (knaryen hadden gepleegd, en zich dus hadden lchuldig gemaakt aan het verbreeken vaii een ISed van getrouwheid en onderwerping, wélke zy zo plegtig voor een Alweetend God hadden a fgelegd en waar door zy de kragt en de k lem der Resreering binnen hunnen Stad gefa eel hadden verbrooken, zo dat 'er tot nog toe geene Re^eering meer aldaar konde gezegd Voorden te exreeren, zo als de Commisfie zich v ïstefyk moest voordellen, door het geavanc eerde van den Burger Zielkem, namentlyk, d it de Poorten van Amfterdam thans gefloten waren, en de Regeering dezelve niet konde doen openen.
Dat



JAARBOEKEN» Mei, 1796. itJij
Dat over het een en ander nadere discusfien zynde voorgevallen daar van het gevolg is geweest, dat de Commisfie voor 'al op den voor* dragt van de Burgers Schimmelpenning eri Zielkens, dat de Raad gisteren middag en heden nagt eenparig had geieclareert, niet weder als' Raaden te zulled ageeren, zo zy door de Bajonetten van gewapende Nationaale Guardes moest befchermd worden, en dat, zo dra én tot dat einde gewapende Magt in de Stad kwam, zy hunne posten zoude nederleggen, heeft eedeclareert te moeten blyven perfifteereri by de genomene Refolutie , dat zy het Declaratoir door de Burger Schimmelpenning en Zielkens gedaan , niet als zodanig konde aannemen, alvoorens de Commisfie den Raad in de gelegenheid zoude zien gefteld om dit als een effect van eene vrye deliberatie te kunnen declareeren, en dat zy dien volgende bleef perfifteereu by het eerst gegevene antwoord.
Dat de Commisfie circa ten een uuren tyding bekomen hebbende, dat de Troupes de avantgar de uitmakende, en denzelven morgen met het patent naar Amfterdam vertrokken, de Poorten geopend en geen oppofitie oatmóet hebbende, binnen de Stad waren ingerukt, zich dadelyk, immers binnen een halfuur, na alvoorens de ove^ rige der Troupes tot dat einde op de Markt te Haarlem by een vergadert-, vooraf hebbende doen marcheeren, en by het Dorp Sloterdyk halte houden, zich op reis naar Amfterdam heefi begeven; dan onderweg wierd dezelve door een Officier der Hollandfche Huzaarën geïnformeert, dat de gantfche Burgery binnen Amfterdam in de wapeden ftond, en ge'refolveert was, om, ingevalle de Commisfie met de Militaire Magi binnen de Stad kwam, zich daar tegen met ge weid te verzetten; dat 'er eene Commisfie uii den Raad (naar half wegen was gezonden, om aldaar eene conferentie met de Commisfie li Ooooo hou
Amsterdam.
Nader Berigt*



AMSTERDAM.
Nader Berigt,
ï<SI4 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ
houden, waar op de Commisfie haar reis tot" half wegen hebbende voortgezet, de voorlz. Commisfie heeft gevonden en aldaar door dezelve verzogt zynde, zich eenige tyd te willen ophouden , ten einde hunne last open te leggen, aan * . dit verzoek heeft gedefereert.
Dat de Commisfie beftaande uk de Burgers E. l'Espinasfe, J, D. de Vries, beiden Raaden, en de Burgers S. Bos, Verkerk, Doornebosch , Smit, Cramcrus \ C. Pape, na exhibitie van hunlieder Credentiaal aan de Commisfie heb» ben voorgedragendat het vertrouwen van het Volk van Amfterdam op hunne Regeering reeds volkomen was herfteld; dat de Commandant der Burgerye de Wilde was gearresteerd, en de Burger Crujs in deszeifs plaats was aangefteld, eneindelyk, dat de Burgerye weder op nieuws den Eed van getrouwheid had afgelegd. Dat de Commisfie daarop gedelibereert en byzonder in aanmerking genomen hebbende, dat de zaakea te Amfterdam voorn geheel van gedaante veran« dert, en thands van die natuur waren, dat deeze Commisfie als nu eenige deference voor de inftantie van gemelde Commisfie zoude moeten' tooren, en dus in derzelver befluit vaa heden morgen, eenige modificatie zouden kunnen maaken, aan de voorfz. Gecommitteerden uit denRaad van Amfterdam he ft gecommuniceerd, dat de Commisfie, uit confideratie van het een en ander, geene zwarigheid maakie, om aan de gemelde Gecommitteerdens voor te ftellen.
1. Dat de Troupes, thans binnen de Stad zynde, daar in zouden blyven, tot nader ordre en onder commando van deeze Commisfie, welke meester van de Haarlemmer Poort blyven, en dezelve bezet zouden houden.
a. Dat als dan de overige Militairen niet in de Stad zullen inrukken, maar in de Environs sullen worden gecantonneert, welke Cantonnementen hun door de Stad zouden, worden aan-
gé.



JAARBOEKEN, Mei", 1796. 1615
gefchreeven. en door dezelve zo wel bm>en als binnen de Stad van Vleesch, Brood en Fourage moeten worden voorzien»
3. Dat de Commisfie zich by haar Intreede in de Stad zal laaten geleiden door een Escor tè van Huzaaren, thans reeds in de Stad zynde.
Dat de Commisfie eene confidentieele opening van hunlieder lasc hebbende gegeven, en van de Gecommitteerdens vernomen hebbende, dat zy voor als nog niet konde verzeekeren, dat de Commisfie in het uitvoeren van hunne last, de nodige adfiftentie zoude erlangen, voor al niet wanneer zulks binnen 2 of 3 dagen moest gefchiedén: want dat zy niet kondï verbergen dat de Gewapende Burgermagt geheel onjer de Wapenen was, en zy voor de veiligheid van de Commisfie, wanneer dezelve gewapend in de Stad kwam, niet konde repondeeren, als mede dat zy niet mogten verbergen, dat de Raad zich roet plegtige Eede had verbonden, om , wanneei 'er eenige Troupes in de Stad mogten komen, zy allen hunne Posten zouden nederleggen; 't welke een en ander dstn ook de reden opleverden, dat zy de voordellen van de Commisfie, zo a]j t]ie waren leggende, niet konden accepteeren, en verzogten dat de Commisfie nader deswegens geliefden te delibereeren
Dat de Commisfie daarop gedelibereerd heb bende, en in aanmerking genomen hebbende, dat hunne apparitie in gr melde Stad, zonder eent gewapende Escorte, immers wilde zy aan hunlieder last vuldoen, van geen de minfte nut zon de zyn, roet Gecommitteerden, in de navolgen de poincten zyn over een gekoomen,
1. Dat de Militairen, welke thans in de Stac zyn, daar uit zullen vertrekken, en in de naby heid van de Stad zullen worden gecantonneerd, en de Haarlemmer Poort zal worden bezet dooi Burgers en Militairen; ten einde de Communi catie door dezelve vry en onbelemmerd blyve.
Ooooo 2 a. Dai
Am-
stel" dam.
Nader Berigt,
1 [



1616 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Nader Berigt.
3. Dat de overige Militairen, welke thans ia de nabyheid der Stad zyn, in den omtrek der Stad provïfioneel zullen caBtonneeren, welke Cantonnementen door de Sted zullen worden aangeweezen, en de Troupes van Vleesch , Brood en Fouragie zullen moeten worden voorzien.
3. Dat de Commisfie uit het Provinciaal Beftuur zich naar Haarlem zal begeven, en eene Commisfie uit den haaren naar het Provinciaal Beftuur van Holland zal despicieeren, ten einde aan hetzelve van den geheekn ftaat der zaaken kennis te geven, en omtrent het een en ander nadere ordre af te wagtcn.
4. Dat de Raad en het Committé van Juftitie, van tyd tot tyd Rapport zulien zanden van de demarches, zo wel politiek als ju fideel, door dezelve genomen, tot herftel en maintien det rust.
5. Dat de Leden van des Raad, welke aan het Provinciaal Beftuur een narré van bet ge* pasfeerde hebben gedaan; zich weder in die Vergadering zullen fifteeren, ten einde dezelve van den tegenswoordigen ftaat der zaaken te informeeren.
Zie daar, Medeburgers! een narré van den toedragt der zaake, die de Commisfie aan deeze Vergadering heeft yermeenen te moeten doen, niet twyfelende, of dit bun gehoudene gedrag, zal door deeze Vergadering worden geapprobeert, en zy door een nader te nemen Decreet in ftaat gefteld om de intentie van deeze Vergadering ten opzigte ; van hunlieder verder gedragingen , te vernemen.
Tot het gebeurde zoo te Amfterdam l als 't geen daar op betrekking hadt, be» hooren de volgende Stukken.



JAARBOEKEN, Mei, ïoMJ
VRYHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Commisfie van het Provinciaal Befluur van Holland, thans te Haarlem, aan den Prefilent van *t Provinciaal Beftuur van Holland.
BURGER PRESIDENT!
YWy hebben alvoorens deeze aan u te doen af*V gaan, de terugkomst der Commisfie afgewagt of dezelve eenige ftof zoude kunnen opkeveren: doch daar ons geene authentique tydmgen uit Amfterdam zyn geworden, kunnen wy u thans niets anders commumceeren, dan dat, volgens onze particuliere informanen, alles aldaar nog in dezelve fituatie is; de Raad der Gemeeate heeft ons gister noch heden de geconvenieerde berichten niet ingezonden; zo 'er niets van belang voorvalt, zullen wy morgen met de post nader fchryven. Waar mede beveelen u in de befcherminge
Codes*
Haarlem den 16 Mei 1790, *smorgens ten half twee uuren, het tweede Jaar der Bataaffche Vtyheid.
De Leden, uitmaakende de voorfz» Commisfie.
Ter Ordonnantie van dezelve, P. RIETMULDER.
Ooooo 3
V R T-
Amsterdam.



STEL DAM-
Stukken betreffendeAmfterdam*
1618 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VR T ff E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Commisfie van het Provinciaal Beftuur van Holland, thans te Haarlem, aan den Prefident van liet Provinciaal Befluur van Holland.
BURGER PRESIDENT!
Wy hebben de eer u hier nevens te zenden Copie eener Misfive van de Municipaliteit van Amfterdam, op heden morgen ontvangen, ten einde u moge zyn gt informeert van den ftaat der zaaken aldaar, waar by wy thans van onze kant niets hebben te voe?en, als alleen, dat wy u nog deezen avond z'J'en toezenden Copie der Misfives, welke wy gemeend hebben aan den Raad der Gemeente, als mede aan het Committé van Juftitie der Stad Amfterdam te moeten laten afgaan Terwyl wy ons inmiddels bezig bouütn tot hei volbrengen der nadere last door het Provinciaal Beftuur deezen nacht ontvangen.
Hier mede beveelen LJ in Godes Heilige protectie, binnen Haarlem den ió Mei 170Ö, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Leden, uitmaakende de voorfz. Commisfie.
Ter Ordonnantie van dezelve ,
P. RIETMULDER,
Secretaris.
Am-



JAARBOEKEN, Mei, 1796, KS19
Amfterdam 16 Mei 179Ö, 'smor~f gens 6 uuren» s'
1
BURGERS REPRESENTANTEN 1
Ingevolge affpraak met onze laatfte Commisfie, K om u van tyd tot tyd van de fituatie deezer-' Stad, ten aanzien van het gebeurde, te infor*^ meeren, diend dat hier alles ftil is, fchoon wy u daar dcor niet willen te kennen geven, dat de rust volkomen verzekert is.
Echter fchynt zich in het midden van deeze onzekerheid een flaauw licht te ontftaan, zo dat wy ons blyven vleyen, dat zich de zaaken zullen fchikken, waar toe de welgezinden onder de Artilleristen werkzaam zyn*
Wy zyn met achting
BURGERS REPRESENTANTEN! UWE MEDEBURGERS! (JVas geteekend,)
W. van BARNEVELD,
Vice Prefident.
Uit naam van den Raad.
P.S. Den Prefident ziek zynde geworden, is gisteren oorzaak geweest, dat gy geen " tyding van ons ontvangen hebt. Ik haaste my heden morgen, dus zo vroeg mogelyk is. Wy zyn zedert Zaturdag niet vergadert geweest.
Voor Copie conform.
P. RIETMULDER,
Secretaris.
O00004 V li ï*
rEtr am.
tukken
"/ref-
mde
imfter»
'am.



Am-
steldm.
Stukken betreffendeAmfterdam.
iö30 NIEUWE NEDERLANDSCHE
FRTHEID. GELTKHEID, BRGEDERSCHAP.
De Commisfie van het Provinciaal Beftuur van Holland, thans te Haarlem, aan den Prefident van het Provinciaal Beftuur van Holland.
BURGER PRESIDENT!
Ingevolge onze Misfive op heden aan u per expresfe afgezonden, hebben wy de eer, u by deeze te doen geworden Copie der Misfives, welke wy gemeend hebben deezen namiddag aap den Raad en Procureur der Gemeente, mitsgaders 't Committé van crimineele Juftitie te /imflerdam te moeten afzenden, in hope, dat deeze demarche uwe approbatie zal wegdragen. Zo dra ons de antwoorden op dezelven zullen zyn geworden, zullen wy mede niet nalaaten, u dezelven aanftonds te communiceeren.
Hier mede beveelen U in Godes Heilige protectie, Haarlem den 16 Mei 1796, het tweeae Jaar der Bataaffehe Vryheid.
De Leden, uitmaakende de voorfz, Commisfie.
Ter Ordonnantie van dezelve,
P. RIETMULDER,
Secretaris.
V R%



JAARBOEKEN, Mei, 1706. 1021
rilTHElD. GELTKHEID. i BROEDER-SCHAP. s
]
De Commisfie van hei Provinciaal Beftuur van Holland, thans $e, , Haarlem , aan den Raad der
Gsmeente dsr Stad Amfterdam. >
MEDEBURGERS!
Wy hebben uit uwe Misfive wan heden met genoegen vernomen, dat ir uwe Stad thans alles ftil is, maar met grooter leedwezen, dat, tegen onze verwagdng, welke wy op uwen by net Credentiaal uwer Commi-fie van 13 deezer gedaane asfertie: dat de Raad eene volkome vrye deliberatie had, gebouwd hadden, de rust nog niet volkomen verzekerd i1; en, nog flegts een flaauw licht Jchynt te ontftaan van nog onzekere fchikkingen
Wy kunnen in deeze uitdrukkingen met ontdekken 1 de uitwerkfelen van dien klem van macht en gezag, eene wettig Geconftitueerde Macnl competeerende, en, om welken te herftellen, wy van wegens de hoogstgeconftitueerde Macht dee zer Provincie gezonden zyn. En het is hierorr onze begeerte, dat gy ons onverwyld gelieve t< doen to-komen een nader en meer gedetailleeri verflag, zo van den algemeenen toeftand vai uwe Stad als van uwe zedert denzelven * .4 dee zer genomene maatregelen, tot herftcl en verze kering van orde en rust, met de gevolgen vai dien, ten einde uit fadta te kunnen beoordeelen en door proeven bevestigd te zlsn , in hoe ver ie Gylieden het oogmerk onzer zending ur he den zyt voorgekomen, en welke mefure < «• me rig zoude ftaan te neemen, ter voluut ping va onzen naderen last, dien wy var- oi>z< Cor o>n tenten hebben ontvangen, terwv wy 1p Procureur der Gemeente te ge kei y«
Ooooo 5 aaE
LM* T KLAM.
ïtukken
etref* rende dmfter* lam.
i I
l
1
1
1 J



Am-
STEf" ©AM.
Stukkei betreffendeAmftet dam.
itfas NIEUWE NEDERLANDSCHE
aangefchreven, om ons ten opzichte van het aangeleegene der Juftitie de nodige inlichting ten zei ven einde te geven. Waar mede enz.
i
Haarlem den 16 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
VRTHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Commisfie yan het Provinciaal Beduur yan Holland, thans te Haarlem, aan den Procureur der Gemeente en het Committé yan Crimineele Juftüie der Stad Amfterdam.
MEDEBURGERS!
Door het Provinciaal Beftuur van Holland, op de voordragt door uwe Gecommitteerdens ter dier Vergadering den 12 deezer gedaan, benoemd «n afgezonden. onder anderen, om maatregelen te beraamen, waar door de rust en goede orde kan worden herfteld, hebben wy op de inftantien van eene Commisfie uit den Raad op den 13 deezer, en op verklaring, dat dezelve Raad weder had eene vrye deliberatie, onze apparitieia awe Stad gedilayeerd, in het vertrouwen, dat het gevolg daar van zoude zyn de herftelling der Jullitie in haar vigeur, en onder voorwaarde, dat wy des wegens door den Raad van tyd tot tyd zouden ontvangen de berichten, met de blyken daar van in de fixu titie en het maintien der Juftitie coniteerende, waar op wy ons hebben verlaaten.
Dan daar wy in die berichten tot nog toe niet hebben gevonden eenig geavai ceerde, 't welk ons «n deezen opzichte fpeciaal zoude gerust kunnen stellen, ea waarop wy ons in het volbrengen vaa



JAARBOEKEN, Mei, I79<S- 10*3
dnzen last en plicht zouden mogen verlaaten, A; hebben wy nodig geoordeeld, Ulieden aan teST fchryven, gslyk wy doen by deeze, om ons on-Q, verwyld en afzonderlyk te berichten, of de ver aniering in den ftaat der'zaaken, eff het herfttlS, van het wettig gezag van den Raad reeds zyn b< geweest, van die gewenschte en gelukkige ge J, volgen, dat Gylieden in de volle en onbelem A roerde uitoeffening uwer refpective Posten, tnars / zyt en kunt worden gemaintineerd , ten j dien effecte, dat in de groote en belangryke Gemeente van Amfterdam, het recht van het Volk van Holland naar behooren word en Ren worden bewaard, de Placaaten van den Lande, en wel fpeciaal de Publicatie der Provifioneele Keprefentanten van het Volk van Holland. in dato i0 February laatstleden, volkomen tffect forteeren, en wotden geëxecuteerd; roet fummiere opgave van al het geene, zedert den voorgem. 13 deezer, door Ulieden, en als Procureur der Gemeente en Rechters mag zyn geëntameerd, geweezen en gedaan, executeeren. Waarop wy ons verlaatende, beveelen wy
U enz. , , ^
Haarlem den 16 Mei 1796, het tweedejaar der Batatff.he Vryheid.
Vervolgens hebben de Burgers van Hoogflrat'nmvan der Goes, van derzelver zerding aan den Generaal Beurnonville, het volgende Rappott gedaan.
De Burgers yan Hoogfïratcn en van der Goes, hebben de eere te rapporteeren, dat zy ter voldoening aan Ulieder Decreet van den 15 deezer, zich terftond na het afloopen van Uliede. Vergadering hebben vervoegd aan 't Hotel, bewoond wordende 4o«r den Franfche Minister Noël, ten
EL-
m.
ukken
trefndemfiertm.



Amstex*dam.
1024 NIEÖWE NEDERLANDSCHE
einde by denzelven de hun ten zynen aan. «en opgedragen iast af te leg^n doch aldaar vernomen hebben dat dezelve Minister zich na Rotterdam had begeven en -eerst tegen den avond thuis verwagt wierd, met voor 's avonds ten elf uuren gelegen' heid hebben gehad zich by denzelven Minister van de aan hun opgedragen Commisfie ten zynen opzigte te kwyten , met hem van den atfueelen ftaat van zaaken te Amfterdam en van het deswegens ten zelve dage by Ulieden genomen befluit te informeeren. Dat hy Minister daarop aan hun Gecommitteerden in de minzaamfte termen had betuigt, deszeifs gevoeligheid over de vriendlyke attentie deezer Vergadering door het geven deezer inforraatien aan hem betoont; dat hy volkomen toejuichende de moderatie deezer Vergadering, met niets on beproeft te laten om" «ïoor alle mogeiyke zagte middelen de herftelhng der rust en goede orde ia de zo belangryke Gemeente van Amfterdam te beproeven, niets vuriger wenschte dan dat dezelve her bedoelde effect zoude kunnen forteeren, en de noodzaaklykheid zoude voorkomen, om tot middelen van dwanir derzelver toevlugt te moeten nemen; waar toe echter, de onaangenaame noodzaaklykheid exteerende, hy zich verzekerd hield, dat de Generaal en Chef Beurnon. nlle, ingevolge de ordres van zyn Gou, vernement, om ter verydeling van alle tegens het helang der beide Republieken.
ia



JAARBOEKEN, Mei, 1796- **»5
;n 't werk gefteld wordende machinatien Ai van ui en inwendige vyanden, alle de st Sm toevertrouwde macht te developpee^i
des noods gereed zoude zyn, alle «erlangde byftand te verleenen
Dat zy Gecommitteerden zieh vervolgens gisteren morgen ten drie uuren, op feize hadden begeven, naar Utrecht, en zich aldaar vervoegd by den Generaal en Chef van *t Noordlyk Leger, BeurnonvüJe hem van den toeftand van zaaken te Amfterdam en het befluit op den 15 deeJer bv deeze Vergadering deswegens genomen, hadden geïnformeert en van heat hernomen, of het met zyn voorkennis is «weSt^dat de Franfche Hufaaren weferom uit Amfterdam zyn getrokken, dat Hy Generaal, daarop hen Gec«mmitteer. dens had verzogt aan deeze Vergadering zVne verplichting te betuigen wegens de 11 endlvke communicatie van den toeftand d« «aken te Amfterdam, en van het befluit deswegens genomen; en met groot ve maak zoude verneemen, dat de gemaaSid door deeze Vergadering betoond, her gewenschte effect mogt hebben ; by ™ftentenis van welk echter hy Generaal, volgens het oogmerk van zyn Gouvernement, bereid was, om op de eerfte requifitie alle de macht welke ter zyqer dispo. fitie ftond krachtdadlglyk te doen werk«am zyn, om * gezag der Wetten en den eerbied voor de wettig Geconftitueerde Machten te handhavenen, en zulks temeer.
&-
el"



Am*
steldam.
KJ26 NIEUWE NEDERLANDSCHE
daar de treurige ondervinding in Frankryk had geleerd, dat eene al te verre gedrevene toegevenheid in deezen, fchoon voortgevloeid uit eene Joffelyke zucht , om de fchuldigen zo veel mogelyk te fparen, in haare noodlottige gevolgen het bloed van duizenden onfchuldigen had doen ftroomen.
En wat betreft het weder uitmarcheeren der Franfchen Hufaaren uit Amfterdam, hy Generaal moest repliceeren, dat hy, noch door den Geueraal Rewbel, noch door den Collonel Dury, eenig bericht ontvangen hebbende van de zending na Amfterdam, hy een Aide de Camp had gezonden na den Franfchen Chef d'Escadron , om te weten wat 'er was voorgevallen; en dat zyne informatien mede bragren, dat de Municipaliteit van den Collonel Dury had begeerd de Stad niet in te trekken, 'er het van Utrecht gearriveerde detachement te doen uittrekken, en de Franfche en Bataaffche Troupes te Haarlem en in de omlig, gende Dorpen te doen cantonneeren; het welk de Collonel Dury, op requifitie der Municipaüteit had geordonneerd,
Dat zy Gecommitteerden den voorn. Generaal wel hadden getragt te overtuigen, dat na alle bekomen informatien het zeer onwaarfchynlyk was dat de Collonel Dury zodanige ordres zoude gegeven hebben; doch daar in niet volkomen hebbende kun. nen Hagen, gemeend hebben dat het gewigt der zaake vorderde, dat, en deeze
Yer.



JAARBOEKEN, ^/,i79ö- 1627
Vergadering, en de Generaal Beurnonville, A van het eigentlyke hier van wier den gein lor si meert, en daar toe geen prompter nog ge- D fchikter middel wisten uit te denken, dan dat een van hun daar over met de Commisfie uit deeze Vergadering na Amfterdam, en den Collonel Dury aboucheerden, ten welken einde de Burger van Hoogflraten zich naar Haarlem had begeven; en zich by voorn* Commisfie en Collonel vervoegd hebbendé van dezelve had vernomen, dat het 'er verre af was dat zodanige ordres door den Collonel Dury konden gegeven zyn of immer gegeven waren; hebbende de Collonel Dury, met goedvinden der voorni. Commisfie op zich genomen , den Generaal BeurnonviUe, deezen aangaande per eeneV beleefde Misfive te desabufeeren.
Wy hoopen, Medeburgers! ons hier me» de van onzen last naar uw genoegen te hebben gekweeten; en dat onzen yver in de uitvoeringe derzelve uwe goedkeuring mag wegdragen.
»
SAMUEL van HOOGSTRATEN. F. van der GOES.
Den Haag 17 Mei 1796, bet tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
FR*.
«-
KLAM.



AMSTERDAM.
Stukket, betreffendeA'ndef' datti.
1628 NIEUWE NEDERLANDSCHE
FR! HEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Commisfie van het Provinciaal ; Beftuur van Holland, thans té
Haarlem, aan den Prefident vati het Provinciaal Beftuur van Holland.
BURGER PRESIDENT!
Gisteren hadden wy de eer aan u by onze laaf fte Misfive kennis te geven, dat wy, in afwagting van nadere rapporten , inmiddels hadden gemeend , aan den RaaJ en den Procureur der Gemeente, benevens het Committé van Cimineele
Ëftitie te Amfterdam, te moeten afzenden de isfives, waar van wy u tevens Copien hebben doen geworden; op welke Misfives wy deezen fjamiddag antwoord ontvangen nebbende, haasten wy ons u den inhoud van dezelven, door het toezenden der nevensgaande Copien, te cooimuniceeren; terwyl wy ons verder, zo ftipt mogelyk, naar onzen fast, in de uitvoering onzer Comtrnfie- zullen gedraagen
Waar mede u be veelen in Godes heilige protectie
Binnen Haarlem den 17 Mei J796, het tweede Juar aer iiataaffche Vryheid.
De Leden , ujtmaakende de voorfz. Commisfie.
Ter Ordonnantie van dezelve,
P. RIETMULDER,
Secretaris.
FR Ti



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1629
y R. T H E I D. GELTKHEID. I BROEDERSCHAP. J
De Raad der Gemeente van Amfterdam , aan de Commisfie uit \ 'het Provinciaal- Beftuur van1 Holland. j
MEDEBURGERS!
Na dat onze Prefident in eene Vergadering heden nacht ten twaalf uuren, daar toe expresfelyk op den Eed befchreeven, uwe Misfive geopend, en wy uit dezelve uwe begeerte verftaan hadden, meenden wy geen ogenblik te moeten verzuimen, 0111 aan uw verzoek te voldoen, en u by deezen andermaal kennisfè te geven van den toeftand, in welke deeze Stad zich tot op heden bevind. .
By aanhoudenheid blyft alles in dezelve ltu, en 'er is deswegens geene mindere hoop dan gisteren, dat die ftilte zal behouden worden, te meer daar de Pinxterdag^n nu voorby zyn, en de gelegenheden tot onlusten ook daar door mede zyn verminderd. Dan , Medeburgers! wy kunnen u daarom nog ckt verzekeren, dat de klem van een voldoenend gezan, het welk aan elke wettige Geconftitueerde Magt zo zeker behoort, op dit ogenblik reeds weder in onze handen is. Tot heden waren wy volftrekt in de onmogelykheid, om eenige middelen ter verkryginee van dien klem aan tê wenden; een zamenloop van omllandigheden. die men beter zoude kunnen vernaaien, dan fchryven, belettede alle uitwendige pogingen, zodanig, dat wy ons tot heden moesten te vreden houden, met het nemen van zulke maatregelen, die welligt, op eene geheele ongezogte wyze, eene ogenbliklyke herftelüng zullen veroorzaaken, en ten genoegen der Burgery ën zekerlyk ook van u, ons dan in ftaat Ppppp zo»
raiv-
>AM»
itukker,
<etref-
■ende
dtnflcr
lam.



Am-
sterdam.
Stukke)
betref'
fende
jdmfler
dam.
1630 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zou Rellen, om onze werkzaamheden met alle vlyt en energie te hervatten en voortzetten. Dit ogenblik, Medeburgers! lacht ons telkens van ter zyden toe.
» Het zalve houd onze hoop nu meer dan ooit gaande, en-zelfs doet zich, zedert heden nacht, daar toe een zeer gun (lig vooruitzicht op; waar - toe uwe Misfive ligt wel toevallig medewerkte •» dan daar het door pogingen moet veroorzaakt wordea, die van de Burgery zelve, en geenzins van ons kunnen komen, zo zyn wy buiten de mogelykheid, om den zekeren uitflag daar van te voordellen ; of u met de details bekend te maken.
Deeze onmogelykheid fmart ons, en wel te meer, om dat wy door dezelve buiten ftaat gefield zyn, om aan den inhoud uwer Misfive volledig te voldoen, of uin de gelegenheid te ftellen, om eenige Biefures daar naar te nemen. Welke laatfte, indien dezelve onverhoopt mogten beftaan, in het doen aanrukken van meerdere Troupes naar deeze Stad, by ons voor nadeelig, zo niet zeer gevaarlyk in den tegenwoordigen toeftand van zaaken, befehouwd worden: daar de middelen, die wy op het oog hebben geenzins geweldig, maar in tegendeel ogenbliklyk van applicatie zouden zyn. Wy hoopen, dat dit laatfte fpoedig zal blyken, en dat gy zult geloven, dat wy onophoudelyk daar toe werkzaam zyn: en wy niet zullen nalaaten, 00 u dat gunftig ogenblik, zo dra het verfchenen is, ten fpoedigften te communiceeren, blyvende wy met alle hoogachting.
UWE MEDEBURGERS.'
De Raad der Gemeente van Amfterdam , en in derzelver Naam {Was geteekend,) WILLEM van BARNEVELD, Prefident. G. BRENDER aBRANDIS, Secretaris. r voor Copie conform»
P. RIETMULDER, Secretaris. Amfterdam 17 Mei 1796, het tweede Jaar der eataafjche Vryheid.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1631
VRT HEI D. GELTKHEID. A BROEDERSCHAP. n
D
Den Procureur der Gemeente en het Committé van Crimineele S< Juftiiie der Stad Amfterdam, bt aan de Commisfie van het Pro~f vinciaal Beftuur van Holland,/, thans te Haarlem. a
MEDEBURGERS!
Door Ulieder aanfchryving van gisteren gelast zynde, om onverwyld en afzonderlyk in fubftantie te berigten, of de verandering in den ftaat der zaaken, en het herftel van het wettig gezag van den Raad, reeds zyn geweest van die gewenschte en gelukkige gevolgen, dat wy in deeze groote en belangryke Gemeente het regt vaa het Volk van Holland naar behooren kunnen be. waaren, en de Placaaten van den Lande, en wel fneciaal de Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, de dato 19 November laatstleeden , volkomen effect doen forteeren, hebben wy thans de eer Ulieden te refcribeeren, dat wy den 11 deezer den Raad der Gemeente hebbende gevraagt, of wy ingevolge eed en pligt zouden kunnen voortgaan recht en Juftitie te adminiftreeren? en als toen daar op ten antwoord bekomen hebbende, dat gemelde Raad had gerefolveert, om in plaatfe van active, Pa<five hunne posten als Raaden der Gemeente van Amfterdam waar te nemen, het gevolg hier van is geweest, dat wy, na deeze declaratie, mede nodig geoordeelt hebben, orn eene gelyke Refolutie te nemen, ten dien effeöe, dat wy, zo verre onze werkzaamheden de plaats hebbende beroeringen niet betroffen, wy dezelve, als naar gewoonte, zouden volbrengen, doch wa. crimineele pourfuites ter zaake van gepleegde Ppppp 2 ««■
a-
ELVM.
ukken
tref-
nde
'mfter*
atn.
/



I<S32 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stwc-
dam.
Stukken
letref'
fende
Amfier-
dam.
i
geweldadigheden deezer dagen betrof, wy om ten eenemaale zouden abftineeren van eenige attive daaden te doen Dat wyders zedert Vrydag avond eene algemeene kalmte in deeze Stad heeft plaats gevonden, en dat 'er geene verdere ongeregeldheden, immers voor zo verre ons bewust is, zyn gepleegd.
Dat wyders, wat betreft het maintineeren der Wetten voor bet vervolg, of het ftnffen der gepleegde overtredingen, wy vermeent hebben (als een gevoig onzer demarche van den u deezer; ons deezen ogtênd 'op nieuw aan den Raad als de hoogstgecanftitueerde Magt deeaer Stad te moeten adresfeeren, en aldaar op onze vraage, of dezelve als nu volkomen in ftaat was, ons in de volle en cnbelemnierde uitotlfening onzer refpeétive posten efficacieus te maintineeren, tot antwoord ontvangen hebben, dai de Liand neg niet. in handen had al die klem van Beftuur, •waar door dezelve in ftaat z-ude zyn. ons in het maintien der Wetten te handhaven, dan dat zich daar toe eenig gegrond vooruitzigt opdeed.
in net is, Burgers! in de vooronderftefling, dat de Raad der Gemeente zich in haar vooruitzigt niet zal te leur gefteld zien, dat wy Ulieden kunnen verzekeren, dat het gemelde vooruitzigt tot wezentlykheid wordende gebragt, wy daadeïyk aan het groote oogmerk onzer refpective aanHelling zullen beantwoorden, en inmiddels voortgaan, om dat geene te doen, het geen wy in deeze omftandigheden kunnen vem>ten. HEIL en BROEDERSCHAP/
Uit naam van den Procureur des Gemeente en het Committé van Crimineele Juftitie voornoemd. (Wasget.} T.C.DeBOKDES, Secretaris.
Voor Copie conform, P. RIETMULDER, Secretaris, Amfterdam den 17 Mei 1706, het tweed* Jaar der Bataaffche Vryheid,
FR ï:



JAARBOEKEN, Mei, i7S>6« *<*33
V RTH E I D. GELTKHEID. $r
Di
BROEDERSCHAP.
St
De Commisfie van het Provinciaal be Befluur van Holland, thans tefei Haarlem , aan den Prefident A van het Provinciaal Beftuur van at Holland,
BURGER PRESIDENT!
De Raad der Gemeente van Amfterdam, ons hebbende doen geworden eene Misfive, waar van wy de eer hebben Copie hier nevens te zenden, ontvingen wy heden morgen authentique berichten, dat de Generaal en Chef Beurnonville, aan den gemelde» Raad reeds kennis segeven van zyn voorneroen, om eenige Infanterie en Hufaaren in Amfterdam te zenden. Deeze nouvelle kon niet anders dan ons ten uiterften aangenaam zyn, en wy begrepen al aanftonds dat dezelve, in de uitvoering van onzen last, ons van zeer veel dienst zou kunnen zyn, het geen ons deed befluiten, aan den Raad der Gemeente van Amfterdam te doen afgaan, de Misfive, van welke wy mede Copie hier nevens voegen, ten einde voor te komen en te zorgen, dat de zaaken aldaar inmiddels niet uit zyn geheel gebragt wierden.
Kort na dat wy dezelve Misfive per expresfe hadden afgezonden, wierd ons ter hand gefteld eene nadere Misfive van gemelden Raad, Copielvk bier nevens gevoegd; doch welke by ons alleen is aangenomen voor Notificatie. Zo dra ons het antwoord op onze op heden afgezonden Misfive zal zyn toegekomen, zullen wy niet nalaaten, u dezelve te communiceeren.
Ppppp 3 Waar
t-
ilr M.
ukken
tref-
tde
mfter-
:m.



Amstellam
Stukken
betref-
fendc
Amjier-
dam.
1634 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Waar mede wy na hartelyke toewenfching van Heil en Broederfchap, ons noemen,
De Leden, uitmaakende de voorfz. Commisfie.
Ter Ordonnantie van dezeive,
P. RIETMULDER.
Haarlem den 19 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
V RT H E ID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Raad der Gemeente der Stad Amfterdam, aan de Commisfie van hel Provinciaal Beftuur van Holland.
MEDEBURGERS REPRESENTANTEN!
Ten aanzien van de rust en ftilte, zo als dezelve op gisteren en eergisteren in onze voorige befchreeven is, kunnen wy tot op deezen dag zeggen, dat dezelve nog .volkomen in denzelven Raat is.
Gisteren middag is in onze Vergadering door eene Commisfie van Canoniers overgeleverd, een Declaratoir van berouw, het welk zy ons zeiden, dat heden avond in onze groote Vergade. ring van anderen hunner geteekend, Rond gevolgd te worden.
Intusfchen verzoeken wy, om ons van de Franfche Hufaaren te ontlasten, en zo mogelyk van de overige Troupes aan de Haarlemmer Poort, of order te doen geven, dat zy zich
door



JAARBOEKEN,^, I7&«' i«3J
door onzen Kwartiermeester behoorlyk. laateni in- * kwartieren, en zich niet willekeurig daar tegens Szetten! aangezien de klagten der Inwoonden n IldS dagelykf by ons menigvuldiger worden, en de veSSgen zeer groot zyn, tot betaling i van welke wy niet twyffelen, of het Provinciaalj Beftuur zal voorzien, Wy hebben het genoegen te zyn -
BURGERS REPRESENTANTEN!
Uwe Medeburgers,
f Onder jiond.)
Uit naam van den Raad, (Was geteekend,')
W. van BARNEVELD,
Prefident.
VTL1 HE I D. GELTKHEID. V BROEDERSCHAP.
De Commisfie uit 't Provinciaal Befluur van Holland, aan den Raad der Gemeente der StM Amfterdam.
MEDEBURGERS!
Daar wv uit uwe beide Misfives van 17 ö 18 deezer, vergeleeken met t antwoord, doo rLden seaeven aan den Procureur der Gemeen H^ H^Committé van Crimineele Juftitie, a aan ons bv haare berigten van den 17 deezer Sde lecJmmuniceerdf ons «-f-
m-
celam*
'tukken
etref-
inde
imfier-
lam.
1
1
»
t :



AMSTERDAM.
Stukken betreffendeAmfterdam.
103e NIEUWE NEDERLANDSC HE
denken hebben van de aQueele gefteldheid uwer Stad io 't gemeen, en in hoe verre de geconititueerde Magten aldaar in 't byzonder, zich in vryheid en vermogen zien herfteld; en wy, op gronden hier van, bet in deeze fituatie gevaar lyk oordeelen voor 't oogmerk onzer zending, Üüedtn van onze zyde te laaten in uw geheel, en aldus te abandonneeren aan eenen veeïligt incompetenten invloed , welke aanleiding zouciq kunnen geven tot fchikkmgen en palliativen , waarby het regt van het Volk van Holland nin of meer zoude kunnen worden geprasiudicieert, zonder de rust, orde en veiligheid, immers voor 't vervolg, eenigzins meerder of kragtiger te verzekeren.
Zo is 't, dat wy goedgevonden hebben Ulie* den aan te fchrvven, gelyk wy doen by deezen:
,, Om provifioneel, en tot onze nadere aan,, fchryving, Ulieden in geene hoegenaamde me„ fures in te laaten, waar door't but onzer zen„ ding zoude kunnen worden gemaakt illufoir, de „ zaaken buiten haar geheel gebragt of het regt ,, van het Volk van Holland, met relatie tot al 't „ voorgevallene zedert 't begin deezer Maand, ,, eenigermaten zonde kunnen wordtn gepraejudi,, cieert: nemaar, dat van alle voorflagen ten.dee„ zen einde tendeerende, prseSlabel aan ons zal „ worden kennis gegeven, en intusfehen nietwes „ beflooten noch effect forteeren."
Verklaarende wy wel uitdrukkelyk, „ al 't ,, geene tegen deeze onze intentie zoude mogen „ worden geconvenieerd, gedaan en verrigt; te ,, zullen houden voor nul en van onwaarde, ge„ lyk wy ook alles, 't welk onverhoopt reeds „ ten dien einde mogte zyn geconvenieert en ge„ daan, verklaaren voor vernietigt en als niet ge. „ daan:"
Wy hebben den Commandant der Troupes onder onze beveelen ftaande gelast, om informaï?e te nemen naar de cpnduites van dat gedeelte,
't



JAARBOEKEN, Mei t 1706. 1037
t welk onder uwe muuren cantonneert, ea or- j dres te ftellen, dat in de gronden van alle billy-s ke klagten naar behooren worde voorzien.
Waar op wy ons verlaatende, be veelen wy uw in Godes heilige protectie enz.
Haarlem den 19 Mei 1796.
V R T H E 1 D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Raad der Gemeente van Am* flerdam, aan de Commisfie uit het Committé van het Provinciaal Bejluur van Holland.
MEDEBURGERS!
De fituatie van zaaken, ten aanzien van de rust en orde, verkrygt een fchooner vooruitzigt. Gisteren avond is eene tweede Commisiie van de Canonniers in onze Vergadering verfcheenen, prefenteerende een zelfde Adres, als de eerfte Commisfie; zynde het eerfte geteekend geweest door <58 hunner, en dit laatfte door ongeveer 250 Canonniers * kennis gevende, dat zy hun Corps niet geregeld kunnende oproepen, door de tegenwoordige omftandigheden, vervolgens nog een derde Adres zouden bezorgen. •
De Clubisten hebben dergelyk Adres ontworpen, 't welk door hun getekend, maar nog niet aangeboden is, 't welk misfehien heden zal gefchiedén, doch van den inhoud weten wy hier
niets. „ , J. , 4
In de Compagnien Schutters is men zedert heden morgen zes uuren werkzaam, om iets van oien aart aan den Raad aan te bieden, doch weten niets van de wyze of middelen, alzo wjj diergelyke zaaken, als geheel buiten ons, onver' fchillig haaren loop laaten, en flegts wachteii naar dat ogenblik, dat wy ons weder m *ei Ppppp 5 ftaa
iu-
JAM.
Stukken betreffendedmfter* . 4am*
1 6



Am-
STEIf BAM»
Stukken betreffendeAmfter. dam.
1S38 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ftaat kunnen ftellen, waar in wy behooren te zyn, om kragt aan de wet te geven.
In dit gewenscht vooruitzigt verkeerende, ontvangen wy gisteren avond bericht van den Generaal en Chef Boumonville, dat hy naar Amfterdam, uit hoofde van zekere dispofitie die hy moet maaken, zal zenden een Bataillon Voetvolk , en een Esquadron Hufaaren* Wy hebben beden morgen eene Commisfie gezonden naar Utrecht, om dit af te weeren, zo het mogelyk is. Wy verzoeken te gelyk daar toe uwe tusfchenkomst; wy gelooven dat in onzen toeftand, de rust en orde zonder Troupes duurzamer zal zyrr, dan met Troupes.
Wy hebben het genoegen met achting te zyn.
Uwe Medeburgers,
De Raad der Gemeente van Amfterdam, en in derzelver naam
(Was geteekend f)
W. van BARNEVELD,
Prefident. 9 ,
Amfterdaffl 19 Mei 179Ö, het tweede Jaar
der Bataaffche Vryheid.
V RY H E I D. GELTKHEID. BROEDER SCHAP.
De Raad dér Gemeente der Stad Amfterdam, aan de Commisfie uit het Provinciaal Beftuur, thans te Haarlem.
MEDEBURGfiRS!
W? mogen öfieden niet ontveinzen, met aandoe-



JA AR BOEKEN, Met, Ilp6. i<53s>
doening uit Ulieder Misfive, op gisteren bv oma ontvangen, ontwaar geworden te zyn, dat■ Ulie81 5er gevoelens, omtrek de nog plaats hebbendeD cefteldheid der zaaken binnen deeze Stad, zelfs daar heenen fcbynen te Jopen, om te: vooionder*S Sen, dat wy, door het gebied dier omftan-J diaheden, zouden kunnen gebragt worden tot/ zodanige Rappen, waar by het r^ht van het, Volk van Holland, op eenige wy~ze door ons* zoude worden verkort. Welke ontzettende gebeurtenisfen ons ook zedert den 10 Mei laatstleden bejegend, welke eminente gevaren ons ook omringd hebben, wy durven ook ten dien opzichten met de meeste voldoening ons oog te rug wenden op ons voorleden gedrag; hetzelve draagt, zo wy meenen, getuigenis, wel aan de eene zyde van eene zucht, om, was het mogelyk, zonder behulp van wapenen, de dwalenden te rug te brengen, de misdadigen te kunnen doen ftraffen , het vertrouwen te herftellen, de rust tp doen herleven, bet recht en de a gemeene veiligheid te verzekeren, en om m allen gevallen en als een groot en allergewichtigst doeleinde, deeze belangryke Koopftad, zo veel doenlvk, te bewaren voor fchokken, welke, hoe veilig men ook a priori konde betekenen van derzelver uitflag meester te zyn, toch akyd van de ^odelykfte gevolgen voor den handel, en het crediet deezer Stad waren geweest, daar bet niemand onbewust is, dat zodanige fchokken met tien dubbele kracht naar buiten werken, en eene fteeds aangroeienden nadeeligen invloed verfnreiden; maar ook aan de andere zyde van onze ftandvastigheid, in het blyven waarnemen onzer hachlyke Posten,' in weerwil van alle de moeiielykheden en perfoneele gevaren, en vsn onze hcogfte omzichtigheid, om zorgvuldig alles te myden, wat buiten onze competentie was, pf waar door de belangen van het Volk yan Holland, en van deeze Republiek in t alge*
meen ,
M-
ET,-
&M.
tukken
°.tref-
mde
tmfter-
'am*



AMsteldam.
Stukke,
betref
fende
Amfter
dam.
Mo NIEUWE NEDERLANDSCHE
meen, op eenige'wyze hoegenaamd, door ong «ouden worden gekwetst, en in gevaar gefteld.
En dus, Medeburgers! zy ons deeze zelfsvoldoening niet ontzegd, dat wy ons verheven ret kenen boven de fcbaduw zelve van verdenking dat eenige hoegenaamde omftandigheden ons zouden kunnen brengen tot maatregelen of fchikkin■ gen, waar by het recht van het Volk van HolJand door ons zoude worden geprejudicieerd. Wy maken ondertusfchen geene zwarigheid, in antwoord of Ulieder Misfive nog by deezen ten overvloede te verklaren, dat wy ons zeiven gelyk, en op het eigen fpoor voortredende, alle zodanige maatregelen, welke daar heen mogten leiden, zorgvuldig blyven vermyden, ten einde aan dat recht door ons de fchyn zelve van kwetzing niet worde toegebragt, terwyl wy tevens den inhoud van Ulieder Misfive alleen op dit generaal refpeft van applicatie houden, niet mogende vooronderftellen, dat het Ulieder intentie kan geweest zyn, ons te interrumpeeren in zodanige maatregelen en werkzaamheden , welke alleen tot ons Stedelyk Beftuur behooren.
Wy blyven na toewenfching van Heil en aan» bieding vap Broederfchap.
Uw Medeburgers 1
, De Raad der Gemeente van Amfterdam, en in derzelver naam
(JVas geteekend f)
WILLEM van BARNEVELD,
Prefident. G. BRENDKR a BRANDIS,
Secretaris.
Amfterdam 20 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid»
FS.T-



JAARBOEKEN, Mei, ï79«. «H*
VRYHEID. GELTKHEID. f BROEDERSCHAP. \
De Raad der Gemeente van Am- ± fier dam , aan het Provinciaal 1 Beftuur van Holland. j
MEDEBURGERS! *
Wv kunnen niet afzyn, om u by deeze» kennis te geven van het befluit op gister avond door ons genomen, ter herneeming van het wettig ge^8aan onze Vergadering competeerende: wy
grJipn niet of EV zult dat oogmerk daadelyk Ketensnde PtScatie ontdeklcen ; en de gebkkTge uitflag zal u zekerlyk zo wel, als ons,
mb^«7S>^ daar vaDj 03 £0eweö"
febing van alle Heil,
Uw Medeburgers,
De Raad der Gemeente van Amfterdam, eu in derzelver naam
WILLEM van BARNEVELD,
Prefident.
'ai G. BRENDER a BRANDIS,
Secrctar is.
Amfterdam den 26 Mei 179Ö, hef tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
mam.
'tukker.
etref-
'tnde
Imfier-
}am-



AMSTEL*DAM.
Stukke
betref'
fcnde
Amflct
dam.
1642 NIEÜvVE NEDERLANDSCHH
rRTHElD. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Commisfie yan het Provinciaal 1 Befluur van Holland, thans te
Haarlem, aan den Prefident van t Provinciaal Beftuur van Hol• land.
BURGER PRESIDENT!
Ter voldoening aan de aanfchryving van het Provinciaal Beftuur van Holland, in dato25 deezer, om u uiterlyk op den 27 deezer Maand t« Informeeren van defl Staat van zaaken te Amfterdam, ten einde die Vergadering daar uit zoude kannen beoordeelen, of dezelve op reces zoude kunnen fcheiden; hebben wy deezer te refcribeeren: dat wy, zedert het afzenden onzer Misfive van gisteren, geene nadere legale informatien , nopens den Staat der zaaken aldaar ontvangen hebbende, wy dan ook volkomen buiten Itaat zyn, om u dienaangaande zodanige g^rustftellende informatien te kunnen fuppediteéren waar door het Provinciaal Beftuur van Holland veilig tot eene fcheiding der Vergadering zoude kunnen befluiten; integendeel zouden wy (indien het ons geoorloofd zy, onze - gedagten daaromtrent te mogen uiten) vermeenen , dat eene fcheiding, m een tydftip, waarin wy onze werkzaamheden in voorfz. Stad ftaan te beginnen ons zoude kunnen prejudicieeren in het uitvoeren onzer Commisfie, waarin wy, zomtyds, vooral in den beginne, zodanige obftaculs zouden kunnen ontmoeten, welke ons in de noodzakelykheid zouden kunnen brengen, om de onmiddelyke tusfehenkomst der Vergadering te moeten inroepen, waar toe ons, by ablentie der Vergadering, de gelegenheid zoude
ÓBt«



JAARBOEK EN,i79°*- 1043
ontbreken, en waar door wy in de uitvoering/ SS last merkelyk zouden kunnen werden s
gCHiermede bevelen wy U in Godes Heilige 1 PrSSie binnen Haarlem den 26 Mei 1796,6
hcfwïêk Jaar der Bataaffche Vryheid. b
De Leden, uitmaakende de voorfz., Commisfie- *
Ter Ordonnantie van dezelve,
P. RIKTMULDRR,
Secretaris.
pq Deeze 'reeds gefloten zynde, ontvangen wy de Copielyk hier nevens gevoegde Misfive van den Raad der Gemeente van Amfterdam, ten geleide der neyensgaande Publicatie; doch welker inhoud ons van dien aart is voorgekomen, dat wy gemeend hebben by onze opgegeven confideratien te mogen perfifteeren.
VRYHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
De Raad der Gemeente van Amfterdam, aan de Commisfie van het Provinciaal Beftuur te Haar» Urn,
MEDEBURGERS!
Wy kunnen niet afzyn, om u by deezen kennis te eeeven van het befluit, op gisteren avond door ons genomen, ter herneeming van het wettig gezag aan onze Vergadering competeerendej wy twyïelen niet, of gy zult dat oogmerk dadelyk ia nevensgaande Publicatie ontdekken, eo
M-
rEL-
lAtf.
tukken
ttref-
'-nde
Imfter-
'am.



1644 NIEUWE NEDERLANDSGHE
AMsterdam.
Stukke betreffendeAmjiei dam.
de gelukkige uitflag zal u zekerlyk zo wel als ons ten genoegen ver (trekken.
Blyvende wy in hoope daar van, na toewenfchiDg van alie Heil,
I
Uw Medeburgers,
De Raad der Gemeente van Amfterdam.
'(Was geteekend f)
WILLEM van BARNEVELD,
Prefident. G. BRENDER a BRANDIS,
Secretaris.
Amfterdam den 26 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
V RT II E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
De Raad der Gemeente van Amfterdam, hoe zeer overtuigd, dat de jongfte ontzettende gebeurenisfen , te algemeen bekend om door eene herhaalde optelling het verontwaardigd gevoel van de braave Ingezetenen deezer Stad te kwetzen, welligt door eene ongemerkte hand en met verfchalfsing van de goede trouwe van veelen, met de verderflykfte oogmerken voorbereid zyn, en uit haaren aart den val en ondergang van deeze beroemde Handëlftad zouden kunnen berokkenen , mitsgaders het bederf van het geheele Vaderland na zich fleepen: was echter in de eerfte ogenblikken niet in ft iat om de , gefchondene eer der wet, en het wettig geconftitueerd gezag"; te handhaven en te herftellen. Eenige dagen



JAARBOEKEÏT, Mei, 1790. 1645
waren 'er zelfs van noodea, om de algemeene A vercwyffeiing, by alles wat weldenkend is' wegsi te neemen, en door een openlyke afkeuring vano het gebeurde te doen vervangen. Thans echter, daar de Raad-, door de op nieuws en ten plech- S tigften open gelegde denkwyze van het grootfte h gedeelte der gewapende Burgermagt, in ftaat is/ gefteld, om die klem en veêrkragt te herneemen, s. welke het wettig Gezag, door de ganfche Ge-ct meente aan haar opgedragen, noodwendig vordert, en alzo zich weder te plaatfen in dien ftand, uit wélken zy door het geweld was gedrongen; acht zy het aan zich zeiven en aan de Gemeente, welke haare belangen aan haar toevertrouwd heeft, verfchuldigd, om vooraf eens en vooral aan. elk en een iegelyk Burger deezer Stad, de gronden en voorwaarden openteleggen, waar op haar gezag, tot heil der Gemeente, noodzaaklyk moet gevestigd zyn. En verklaart alzo de Raad, dat zy, door de vrye Stemme der ganfche Burgery deezer Stad verkozen en aangefteld, zich zelfs alléén bevoegd rekent, om alle politiek en bur* gezag, betreffende het huishoudelyk beftuur van deeze Stad, uitteoeffenen, en ftedelyke Wetten en Ordonnantiën te maken, en wederom intetrekken : dat deeze Wetten voor den wil der ganfche Gemeente moetende gehouden worden, dien* volgende alle tegenkanting van individueele Burgers aan dezelve , als een attentaat tegen de Oppermagt des Volks befehouwd en geftraft moeë worden. Dat wyders ieder Burger en Ingezeten wel het onvervreembaar recht behoudt, om zyne bezwaaren tegen de Decreeten vaa den Raad aan denzelven ter kennisfè te breBgen, doch dien onverminderd verpligt is om zo lang dezelve Decreeten niet zyn ingetrokken, of de executie, door den Raad zelve is gefurcheerd, aan den inhoud daar van te gehoorzamen, dat voorfz. bezwaaren op eene geregelde wyze en met de nodige redenen bekleed, by den Raad ingediend, Qqqqq ea
M*
'EL' &M.
(ukken
:tref~
nde
'm/ier*
arn.



IÓ46 NIEOWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Stukken betreffendeAmfterdam.
f t
en als dan in ernftige overweeging by denzelven genomen behooren te worden, mitsgaders zoda* nig daar op beiloten, als het waar belang van de geheele Gemeente, naar de gemoedelyke meening des Raads, zal bevonden worden te vereisfchen: doch dat even hierom de vrye deliberatie aan den Raad gelaten moet worden, zonder dat ter dier zaake eenige ontydige aandrang, veel min eenig openbaar geweld plaats behoort te hebben, Op alle welke gronden de Raad der Gemeente de werkzaamheden van haar wettig gezag hervattende, en willende zo veel in haar is, voorkomen, d3t de tegenwoordige wyze van Beftuur niet in eene volkomene regeeringloosheid ontaarte, of aan het juk der Ariftocratie, geruggefteund door geweld, onderworpen worde, het geen, zonder eene ongeftoorde obfervantie der eenmaal vastgeftelde wetten, zeker zoude gefchiedén: zo zoude de Raad der Gemeente, als nog, moeten inhsreeren de Publicatie op den io deezer, ten opzichte van de Burger-Artilleristen afgekondigd, waar aan een gedeelte van dezelve op dien dag gehoorzaamheid geweigerd heeft, ware het niet lat door het verdere gebeurde op dien zelfden ivond en vervolgens, de ftaat van zaaken geheel ;n al veranderd was, en het oogmerk van den Raad, met de voorfz. Publicatie bedoeld, niet meerder konden worden bereikt.
Dat immers de Raad aileenlyk heeft beoogd )m, zonder kwetzing der onfchuldigen onder de Artilleristen, en ter confervatie integendeel van lerzelver eere, de zoodanigen, welken zich aan enig wangedrag, vóór den 10 deezer mogten ebben fchuldig gemaakt, te ontdekken, het ge eelte der Gewapende Burgermagt, het welk de Lrtillery uitmaakt, van dezelve te zuiveren, en erftond daar na hetzelve met ie meerderen Juis:r, te reorganilèeren en te herftellen; dan dat deeze iorgacifatie, ten opzichte van alle die geenen, welke,



JAARBOEKEN, Mei, 1647
ke, fchoon aan de vaorige wandaaden onfchul-Ai dig, eenig deel hebben gehad aan het vervolgens st; gebeurde, immers voor als nog, onmo^lyk is ge-u; worden, over en ter zaake, dat dë Juftitie, welke in naam van het gantfche Volk van Hol-iS* land word geadminiftreerd, daar mede op eene be verregaande wyze gefchonden is, en het a\zofe< niet vry ftaat aan den Raad, om, door eenige dispofitie, hoe ook genaamd, de minfte atteinte, dt of inbreuk op het voorfz. recht van het Volk van Holland, als ten deezen opzichte de eenige Souverain, te mogen maaken.
Dat voorts de Raad der Gemeente wel is bereid , om het perfoneel ongelyk en de beledigingen , welke aan de Leden van denzelven, by bet indringen in de Raadkamer bejegend zyn, aan de Daaders daarvan te vergeeven, doch dat zulks al mede niet belet, dat de Raad zich voor de krenking van het recht van het Volk vari Holland, en de Juftitie, niet verantwoordelyk kan of vermag te'ftellen.
Op al het'welke derhalven gelet, en geconfidereerd daar en boven dat ook eenige Burgers, tot de lnfantery en Cavallery behoorende, zich in den Nademiddag, Avond en Nacht, van den 10 deezer, of vervolgens, door foortgelyke wandaaden, en een gemeene zaak met het weigerig gedeelte der Artilleristen te maaken, waar van fommigen hunner, zich mede, zo als de laatstmelden, vergreepen hebben: zoo is het, dat de Raad der Gemeente heeft goedgevonde, te ftatueeren gelyk zv ftat'ueert by deezen:
Voor cent; Dat alle de Burgers, by de Artillery der Gewapende Burgermagt deezer Stad gediend hebbende, welke , ter voldoening aan dePublicatie van den ïo deezer, hunne Wapenen op de daarby vermelde plaatlen hebben te rug gebragt, of doen brengen, en welke zich alzo betoond hebben, waare beminnaars van Wet en goede Orde te zyn, met uitzondering alleen van Qqqqq 2 dié
x-
M.
ukken ■refidenfter*
\tTH



1648 NIEUWE NEDERLANDSCH
Am-
STKLDAM.
Stukken betref fende Amfterdam.
die geenen, by zo verre 'er zodanig onder mogten zyn, tegens dewelke de Procureur der Gemeente gegronde fuspicie mogte hebben, dat zy zich vooraf aan eenig wangedrag, by de Publicatie bedoeld, mochten hebben fchuldig gemaakt, door de Raad der Gemeente, in zo verre zy zulks begeeren, zullen worden gereorganifeerd, en ten dien einde de Wapenen, met al dien luister, welke hun plichtmatig gedrag verdiend, aan hen, by Reftitutie der Reciefen, te rug gegeeven zullen worden, op Vrydag die zyn zal den 27 deezer, des Voormiddag ten lol uuren , op de groote Krygsraad Kamer in het Huis der Gemeente; alwaar ter plaatfe een Commisfie uit den Raad zeiven, ten dien einde, vaceeren zal, en waartoe alle de voormelde Burgers, by deezen, perfonelyk opgeroepen worden, met uitdrukkelyke exhortatie om weder in hunne refpclive rangen te treden, en den Vaderlande in deeze Stad, gelyk zy tot hiertoe gedaan hebben, verder van wezenlyk nut en van dienste te zyn, ea met bygevoegde verzekering, dat zy, door den Raad, onder fpeciaale befcherming van de Wet zullen genomen wotden, en die geenen, welke hen, op ecnigerlei wyze, mochten beledigen, als Vyanden van het wettig geconftiteeerd gezag zullen worden gein-aft.
Ten tweeden; Dat alzoo deezen alleen, mitsgaders die geenen, welken, hoewel verhinderd zynde hunne Geweeren op den 10 deezer te rug te brengen, echter op eene voldoende wyze zullen kunnen doen blyken, dat zy, op den Nademiddag van dien dag, niet mede op den Dam verzameld zyn geweest, en vervolgens des Nachts het Huis der Gemeente ingedrongen zyn; en laatstelyk de vier Bnrgers, welke op denzelfden Avond het Declaratoir in den Raad, aan hen voorgelegd, getekend hebben, voor als nog, en ter tyd en wyle toe dat eene nadere voorziening zal kunnen volgen, den dadelyken dienst by de
Bur-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1649
Burger Artillery deezer Stad zullen verrichten; des echter, dat zy tot voormelden tyd toe, geene promotien of nieuwe aanftellingen van Offi eieren of Onder-Officieren, ofte ook eenige Completering van het Corps zullen doen.
Ten derden; Dat daar en tegen aan alle zodanige Burger Artilleristen, als geweigerd hebben aan de Publicatie van den 10 deezer te obe dieeren, by zo verre zy niet met een voldoend fchriftelyk bewys zullen kunnen doen blyken, (binnen den tyd van vier dagen, voormiddeg van 10 tot.i uuren, te bezorgen in het Wachthuis aan de Toorenfluis, met by voeging, behalve den naam, en de qualiteit en in welke Compagnie zy fungeerende zyn geweest: en welke bewyzen geworpen zullen worden in een gefloten kist tot dat einde aldaar geplaatet,) dat zy niet op Disgsdag Nademiddag, en vervolgens des Nagts, het Huis der Gemeente ingedrongen zyn, zal worden geinterdiceerd en verboden, gelyk aan hen geinterdiceerd en verboden wordt by dezen, om met de Wapenen of gedistingueerde Monteering der Artiilery op Straat te verfchynen: en veel meer om eenigen dienst by dezelve te verrichten, en zulks ter tyd en wyle toe, dat de misdaaden, waar aan zy zich' mochten hebben fchuldig gemaakt, onderzocht en geftraft, of wel door de Hoogst geconftitueerde Macht deezer Provin tie, op zodanige wyze als dezelve mogt oordeelen te behooren, uitgewischt zullen zyn; alles op ftraffe, 'van ter contrarie doende, dadelyk gearrefteerd, en als Verftoorders, opnieuw, van de publique rust, te zullen worden geftraft.
Ten vierden: Dat insgelyks ter gemelden tyd en wyle toe, en op g'elyke ftraffe, aan alle zodanige Leden, behoorende tot de Infantery of Cavallery der Gewapende Burgermagt deezer Stad, als overtuigd zullen kunnnen worden, de weigerige Canonniers op Dingsdag Namiddags, Qqqqq 3 zyn-
AMSTERDAM.
Stukken betreffende/Imfter* iam.



I650 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Aw
STERDAM.
Stukken
betref*
fende
Amfter.
dam.
F. J. PELLETIER.
Pe
zynde geweest den 10 deezer, naar den Dam geëscorteerd, door het overloopen hunne zyde gekoozen ie hebben, ofte ook, vervolgens met hen het Huis der Gemeente ingedrongen te zyn, zal worden geinterdiceerd en verboden, om met hunne Wapenen cf gedistingueerde Monteering op Straat te vcifchynen, en veel meer eenigen daadlyken dienst by hunne refpeclive Battaillons of Compagnien te verrichten: en dat de Commandeerende Officieren van dezelve wel uitdrukkelyk gelast zullen worden, gelyk zy gelast worden by deezen, om dit verbod ïe exfecuteren en te doen exfecuteren naar behooren.
Ten yyfden: Dat,' ingevalle de Hoogst geconftitueerde Macht in Holland, reguard neemende op zodanige verfchonende omftandigheden, als ten opzichte van veelen, welke by al het gebeurde zyn gecompromitteerd, in confideratie komen kunnen, mocht goedvinden derzelver tmis-, daad gracieufelyk uit te wisfchcn, en dat insgelyks de Leden van de Infantery en Cavallery der Gewapende Burgermagt van deeze Stad, welke in gevolge Artikel 4 deezer Publicatie, by provifie in hunnen dienst zyn gefufpendeerd, en tot dewelke de voorfz. vooronderftelde Kwytfcheiding mede betrekkelyk mocht zyn, van het zelfde oogenblik af aan, in hunne refpective Bataiilons en Compagnien zullen worden herfteld, en als vooren toegelaaten, om hunne wapenen en gedistingueerde monteering weder te dragen, en, gelyk voorheen, dienst te doen.
Gearrefteerd den 95 en Gedepubliceerd den 26 Mei 1700", het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
W. van BARNEVELT, vt. Ter ordonnantie van. voorn. Raad.



JAARBOEKEN» Mei. 1796. 16-51
De Commisfie van het Provinciaal Be- Amftuur in 'sGraavehage zynde teruggekeerd,stel-. deedt van daar eene Proclamatie aan de dam. Burgery van Amfterdam afgaan, ftrekkende ter aanmaaning van dezelve tot orde eu de nodige ondergefchiktheid.
VRYHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
PROCLAMATIE.
Gecommitteerden van het Provintiaal Beftuur van Holland, aan de Burgery der Stad Amfterdam; Heil cn Broederfchap !
Het aanzienlek, het magtig Amfterdam, die fchoone Paarel aan Neêrlandsch Kroon, die fteun van 'sLands Welvaart, Vermogen en Vryheid, heeft binnen zyne muuren noodlottige gebeureSen °ezien, die zynen roem bevlekken. de pyk s vaf zynèn welvaart hebben doen fcbudden, en bit Hart van den waaren Vaderlander van weedom doen krimpen. Eerbied voor het gezag, nntzaa voor de Wet, bedaarde zucht voor bet nemeeo belang, en ondergefchiktheid aan het BS en bekid van een' verlichten Raa, door het Volk verkoozen, en met de macht des Volks bekleed, hebben plaats gemaakt voor het . toorneloos hol en van ziedende* driften, van he.ligfchenSd od oer van raazende muitzucht. Binnen deev £ muuren' van het agtfte waereldwonder is het HeiKom der Wet handdadig aangevallen, en de SsSit des Volks opentlyk en geweldig Sfchonden, de Wet verkracht en het Recht fert ant géworden. Baldaadigen overweldigden £ Zetef der Wetgeeving, daar Burgertrouw of Burgermoed fcheenen tefaalen: tn de over-



Amstel-
©am,
arocl. an de Burger van An fterdan
i
i
1653 NIEUWE NEDERLANDSCHE
nuwd en moedeloos, met een gebrooken Zwaard
op het verfcheurde Wetboek neder.' Arnftels Burgeren.' erkent aan dit akelig Ta-
freel, door nachttoortfen verlicht, de gevaaren
van uw joeftand! uwe Raden en Rechters, aan
de woede ontkomen, bragten radeloos en met ï bevende lippen dien kommerlyken toeftand in -den Vaderlyken fchoot der Hoogstgeconftkueer•de Macht van Holland; Zy kwamen dien met
gegronde en bittere klachten vertrouwelyk fchetlen, en lieten aan Haar de middelen over. om
sLands belang in Amfterdam te redden.
Die Vergadering, verbaasd en ontzet, en gloeiende van verontwaardiging, bloosde van fchaamte over de bedreeve Ipoorloosheden voor de Eer van den Patriottifchen Naam: Handhaaffter van Wet en Recht, gevoelde Zy al het gewicht van haaren Plicht; Zy beloofde herrtel en befcherming, befloot en werkte; Zy benoemde ons uit haar midden, om haare bevelen uit te voeren; en Wy getrouw aan de verplichting, ons door het Volk van Holland in onze benolming opgedragen, en by onzen gedaanen Eed erkend en beloofd, mogten ons aan dezen hoogstonaangenaamen, ja, geyaarlyken last niet onttrekken
De Vergadering voorzag in onze veiligheid door ons de middelen in handen te ftellen, welken hare bevelen kracht konden geven: met her gezag des gantfcben Volks bekleed, vermogten wy onze Perfocnen aan geene beledigingen bloot ftellen, waarcoor de Oppermacht des Volks zou gefchonden zyn geworden: Neen, wy konden ons niet waagen te midden in het oproer! Hoe' «ouden wy zonder befcherming verfchenen zvn in eene regeringloze -Stad, daar de Wet gehoond ?n zonder befcherming gebleven was.' Burgersi beantwoordt dit zeiven: wy kwamen, ja omluwd met eene gewapende macht, en onze 'oorhocdea waren reeds binnen uwe poorten,
niet



JAARBOEKEN, Mei,. 179Ö, 1653
niet met den trotscb van Dwingelanden, of, om Medeburgers te onderdrukken; maar om de Wet te doen fpreeken, en on verlaaten te doen bukken voor den algemeen wil; uwe verby(tering Relde ü buiten ftaat, om dit onderfcheid te ge volen • de opftand binnen uwe muuren bleef in kracht, en uwe overmande Raad zond bezendineen -om ons den optocht te doen ftaaken: hunne krachtigfte beweegreden waren de fterkfte bewyzen van een nieuwe fchuld, en een (te recht verdagt) voorgeven van herfteld gezag; maar zv fchilderden ons met ontzettende trekken het onberaaden opzet van een gewelddadigen tegenftand, die ysfelykheden ten gevolge konde hebben. • - , .,
Voorftanders van de Eene en Onverdeelbaare Republiek erkenden dan niet eens de werketyke Eenheid van Holland; in eene enkele Gemeente zou tegenftand geboden zyn aan de Troupes van het geheele Bataaffche Volk! men waagde het, dee> ze onderneming te rangfchikken by die van eenen Willem den 2 en van eenen Ferdmand van Jirunssyk. .
Misleide Burgers! is dit uwe verlichting, wat zal dan uwe vryheid zyn? waandet gy uwe vry beid te verdedigen , door misdadigen te be fchermen? , Genoeg, wy deinsden terus op het enkel denk beeld van onfchuldig, van verbyfterd Burgerbloec te doen ftroomen, en daar geen gevaar ons kon de keeren, werden wy door uw belang ontwa pend: wy mochten, wy wilden U op deezet toets niet ftellen , die de nagedachtenis deezer ge beurenis in de gefchiedenisfen zou gebrandtekend, en mogelyk uwe welvaart den har.aier afgeftoo ken hebben.
Ziet daar, Burgers', genoeg, om ons gedra; te beoordeelen, en ü te doen gevoelen, wat g; van ons te wagten hebt: wy komen nu ongewa tot U, om onzen Last te volbrengen, onder d Qqqqqj tof
Amsterdam.
Procl. aan de Burgery van Amfterdam.
j 1



ioj4 nieuwe n ederlan dsche
AMSTERDAM.
Procl. aan de Burger van Am fterdam,
! I
toevallige beveiliging van eene onzydige macht ore de rust en orde verzeekerd: wy komen uwè Wetgeeving herftellen in haare Eer en Gezag het Recht m werking brengen tegen de fchuldi» gen, en uwe rust voor bet vervolg te verzeekeren: En, zo wy ons in het onderzoek van het 'gebeurde mengen, zal het zyn, om te zekerder de Wet tegen den verleider te wenden, en de misleide werktuigen te fpaaren.
Amftels Burgers! keert dan weder onder da Wet; befchermt, als voorheen, het Publiek ge zag, en bedaart de gisting der gemoederen: Laat rust, orde en veiligheid onder Ü heerfchen als weleer; Laaten deezen uwen Vryheidsboom oramingen, op dat onder zvne fchaduw, welvaart en vermogen tot u wederkeeren, en de bezorgde vreemdeling, gerust op de Soliditeit van uwe Beurs, en op de zekerheid van uwe Bank gewaarborgd door de Hollandfche trouw, niet'aarzele- zyne fchatten in uwen fchoot té blyven Horten: Zoo gaat het den Koopman, en dan ook den Arbeidzaamen wel! £n, zo gy moedig de wapenen aaogrypt, zo zy het dan ter verdediging van Vaderland en Vryheid, en tot handhaving der Wet; Jb.n Amfterdam is, als weleer hec C raad van Nederland, het Puikjuweel der Steeden.
Amfterdam den 28 Mei 1756, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. >*
m. temminck. Ads. hartevklt.
R. van den BOSCH.
d. van AKEN Hendz.
J. de JONGH van HEEDIKHUYZEN.
C. J. van BRAKEL.
C vaN'FOREEST.
Van



JAARBOEKEN, Mei, 1796- *6S5
v n wPffpn de Maatfchappy van den At, Van wegen oe 1 , . binnen st:
Landbouw, al voor eüyke jBareii Vipii.oi deeze Stad opgericht, en van welker heil. zaame bedoelingen haare uitgegeevene Ge. Schriften getuigenis draagen,«g men thans het volgende Programma in t licht verfchynen.
PROGRAMMA van de MAATSCHAPPY ter bevordering van den LANDBOUW, te AMSTERDAM opgericht 1796.
Dn Maatfchappy, ter bevordering yan den tÏXuwopgericht binnen Amfterdam, ^ in hïïrè groote Vergadering, gehouden hee a „ «rt Anrildeezes Taars, beflooten, aan %ntrl fafiThai^ Landman, in de Boven. , IZ Pnlder. bv Ouderkerk aan den Amftel, S hoofóe van zyn braaf gedrag, bekwaamheid enWer in zyn beroep, als ook ter verdere aane V- -„„ te* re leaeen eene zilveren Tabaks' e'r' waarde S zes Ducaaten; en hem S heneven ^met den titel van Correspondent deezeSSchappy, te fchenken een Exemplaar deezer rvidd hhj» Werken, om, ten ge^ Sd Sng, zo voor hem als zyne Kuren, te kunnen dienen, ook heeft de Maaïchappy goedgevonden, Gcrrit Buy,, Bouw1' andman in de Vogelenzang by Haarlem , ?e2ens zTn^^ kunde en werkzaamheid aan te ftelTen rot haaren Correspondent, en hem een Exemplaar van haare Werken, ten voorgemelden em5p te doen afgêeven.
Èn dewyl op de Prysvraag, die, ten twee^nmaale! cm te beantwoorden, vóór den i Decembe 1795 «as opgegeeven, te weeten:
Cedanige zyn de bepaahngen, volgens welke de SSf van bruikbaar Land en de huistou
m.



AM'
STEL* DAM.
Program)der Maat. fch. vc Landbouw,
t
16$S NIEUWE NEÖERLANDSCHE
ding, tot eene Boerderv behoorpnrfi na*, a verfchiUenden aart dea gronden a de0
als Wei-Landen, ncTren^A " ^«^"5: meeaten voordeele van den^JSaJ^^S
«vermeerdering der holheid van LZvT ouder het beftuur van éénen Bru&er zoniet de middekn, die hy kan aanwendetot derzd ver vruchtbaarmaaking, zo wel door het gS en de bekwaamheid der Menfchen , a!s door he beflag van Rund- en ander Vee d l a toe nodig heeft, in eene tóyk^evSrji? £. Th aa" 7 uitgeftrekthed zyne^ grón den, gehouden 'worden. Geen antwoorden zvn ingekomen heeft het der Maatfchappy goedgedagt, dezelve Prysvraag, uit ove tuigin? van haare wezentiyke nuttigheid, ten derdenmaate uit te fchryven, met deeze veranderingen; ' WiS3' T 'ederrLa^man,. binnen onze Republiek, die der, ftaat van zyne Boerderv f beftaande in Wei- en Hooilanden nf ; p ^ of redlanden alleen, of in wS'en° B uwtïü te zamen) opgeeft, zo als dezelven, naar' ÏS genoegzame Cevmding, hem- de bes e is voor gekomen ten opzichte van de, in het boveS. melde Voorftel, geëiste byzonderhedeS een gedeelte van de uitgeloofde Premie van 5Q' Ducaateu zal worden toegeweezen, en wel in deezer voegen: " uce 12 Premien van één' halven Gouden Ryder nf de waarde van dien, aan. ia Landlieden?voor de opgave van het getal morgens, welke een ied r van hun gebruikt, in KleigWen C% bS ■ «malleen gebruikt, of ook daarby in getók heeft Zand- g. Veengronden , of een' van beideTe t rien; het getal van Menfchen, tot het bewerken >f bebouwen, en van Paarden tot den arbeid/al?
me-



JAARBOEKEN, Mei, !??6. 165'
j u , „«.,,1 van Rund- en ander Vee, tot de Al SS&l5?aÏÏ,d« cot het maaken vans,
^ïSfe^Tvoor het getal van mor-
in 7aüd«ronden, C't zy by dezelven alleen P, g6uS'-Jf 5daafbin gebruik heeft Klei- en Veen- g, KoSen, of Sy van' beide de laat^als mede d gt getï van Menfchen, van Vee , enz. als voo-ik
rJD,'o Der»elyke Premien, voor het getal van L mnreens, i Veengronden, ('t zy by dezelven k S gebru kt, of daar by in gebruik beeft Klei7 Jdarnnden of een' van beide de laatften) £ ^hefgêuS.v» Menfchen, van Vee,
eDEnawSnn"deeze berichten, door de MaatfchaoDV, vóór den 1 December 1797, met: verlchappy, gezien, moetende dezelven,
ïef den nafm van ^en Zender, en gefterkt met K getuigen? van twee Nabuuren of Bekenden, tv de Maatfchappy worden ingeleverd, terwyl aÏ meestnaauwkeurige berichten de eerfte in aanmerk?^ zul?en komen, met opzicht tot de toewvziüï der uitgeloofde Premien.
yvïïae? geeft de Maatfchappy op, ter bean woorS, vóór den 1 December 1798, de na-
"femus^T'Sfcheiden plaatfen in Europa, Vee-Artzenykundige Schooien, onder den naam van Ècoles Féiérinaires' &c. zyn opgericht; en zodanig eene School; waarin de ziekten en kwaa?Pn zo wel van Paarden als van Runderen, «Vhaanen en andere Dieren onderzogt, en, indien mogelyk, geneezen worden) ook in ons Gemeeneleft; niet dan de grootfte nutt.ghe.d hebhen kan: zo verlangt de Maatfcbappy een Plan, Saar het welk zulk eene (lichting, onder ons zoude kunnen worden tot ftand geöragt. r Wel verftaande, dat niet alleen worde aangeweezen de plaats, waar die School, met hei
1-
EL« lM.
■o-
amma r
Taath. van and-



Am-
STELdam.
Programmtder Maatfch. vat Landbouw.
NIEÜWS NEDERLANDSCflE
meeste nutT zoude dienen te worden opgericht, maar dat ook tefFens worde aangeduid de inrichting van de nodige Gebouwen en die van het onderwys, benevens alle verdere vereischten, zo wel als eene, zo veel doenlyke, uitgewerkte be\ grooting der kosten, zo tot de eerde ft'ch'ine van zodanig eene School nodig, als van dat geen, het welk jaarlyks, tot inftandhouding der-' ! zelve^ zoude worden vereischt
Wyders verwagt de Maatfchappy, vóór den I November deezes Jaars, de berichten omtrent het weiden, en in gezondheid houden van Schaapen, in de vlakten van onze Zeeduinen: waar van de vereischten in het breede gevonden worden in het Programma der Maatfchappy van den Jaare 1795, ^J cu
Als mede vóór of op den % December 1796-, te Antwoorden op de twee navolgende Voor'
Dewyl het Onkruid (Sinapis arven/ïs T 1 doorgaans Herik of Krodde genaamd, zeer veel nadeel aan de Graaogewasten toebrengt- zo hipdr de Maatfchappy haare gewoone Goudln MeSS dien geenen aan, die, op de meeatow-rtuieende wyze, aantoont, dat hetzelve van de Bouwlan den geheel kan worden uitgeroeid, en daarby de middelen opgeeft, waar door dit werk, met niet al te veel moeite en kosten, kan gefchiedén. En tevens verzoekt de Maatfchappy, dat men in acht neeme, of ook andere fchadelyke Planten en wel met naame de Kleine Winde, Klokje) Winde, SlingerrooSu enz. (Comohulm arvenfis LO door dezelfde bearbeiding van den grond of andere verrichtingen, te gelyker tyd verminderd of vernietigd worden. De Berichten 2Geïulgfchriften der Proeven dienaangaande moeten wol ïyd. 'ku: °P dCD boveo^tea
Naardien het onderwys, dat aan de Jeugd on onze Dorpfchoolen , in het leezen en andere
nood-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1659
noodzaakelvke Weetenfchappen gegeeven wordt, j niet algemeen en aanhoudend genoeg, ïnzonder-3 hrid door Kinderen van onvermogende Land he- 3 rfen kan worden waargenomen; welke middelen vnnde men derhalven ter voorkoming en weg 1 nperrina van zodanige beletfelen, met de meestee vrucht kunnen aanwenden? zoude daar toe het e ravolaen eener byzondere wyze van onderricht tins die onlangs in een nabuurig Ryk gelukkig j is tot ftand gebragt, ook hier op de Dorpen en , andere gefchikte plaatfen ten Platten Lande be- t vorderlvü kunnen wezen? Zo ja, welke zyn de beste aanmoedigingen tot het in trein brengen van deeze of foortgelyke nuttige inrichtingen? beoogende de Maatfchappy, in het gemelde Voorftel voornaamelyk het navolgen en invoeren van eene' byzondere onderrichting voor Kinderen van heho"ft'i<,f' Landbewooners, (zynde het verhaal van de°wyze, waarop dat elders, met een goed c-pvola, eefchiedt, te bekomen by de Boekverkopers J- C SePP en Zoon tz Amfterdam) terwvl in het opgeeven van gefchikte middelen, tot het oogmerk dienftig, wel moet worden in acht genomen eenig verfchil in de uitvoering van dat werk, naar de onderfcheiden Godsdienftige gebruiken, die by onze Landgencoten plaats
V1Nog vóór of op den x December 1797» de Antwoorden op deeze twee Prysvraagen:
Welke gevolgen heeft dè Weerkunde (Mete* reolosie) met betrekking tot den Landbouw? zyn 'er ten dien opzichte, ondervindingen, die meer of min tot een' vasten regel voor onze Landlieden kunnen dienen, om hunnen arbeid, op de voordeeligfte wyze, daar naar in te richten? en in hoe verre zoude men van de waarneemingen, die zo hier als elders, in deeze weetenfchap reeds gedaan zyn , ten hunnen nutte gebruik kunnen maaken? en:
Wel-
iM>AM.
'ro'
ramma 'er
Maat' bh. van
<0UVi



166-0 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STEL" DAM.
Programmader Maatfch. var< Landbouw.
Welke zyn de redenen, waarom in verfchei* de-> Oörden van ons Gemeenebest, zo als in, Gelderland, Overyslèl enz zeer veele gronden, tot hier toe, leeg en oobebouwd zyn blyven liggen? zyn zodanige verhinderingen tot vrügtbaarroaak'.n? dier gronden van dien aart, dat dezelve, in 't vervolg zouden kunnen worden weggenomen? zo ja, op welke wyze? niet alleen met. betrekking tot het verbeteren van woeste Zandgronden, en drasfige of moerige heivelden, maar zelfs van de zogenaamde Meen:en of gemeene weiden, ten meesten nutte van derzelver Eigenaaren, het zy deeze gemeenfchaplyke gronden op den ouden voet wierden bezeten, het zy dat daaromtrent eene andere en meer voordeclige onderlinge fcbikking kon ingevoerd worden?
Dan, daar de Maatfchappy heeft gezien, dat het Provinciaal Collegie van Policie, Financie en Algemeen Welzyn, in Gelderland op den 17 January deezes jaars en vervolgens, een Voorftel tot verbetering der Gemeentens en Marken heeft gedaan, is zy te meer overtuigd geworden van de noodzaaklykheid, om het geen in haare bovengemelde Prysvraag, gevorderd wordt, tot de grootfte klaarheid te brengen: weshalven zy andermaal en ten fterkften uitnoodigt alle de geenen, die zich de bekwaamheid gevoelen, tot het opgeeven van de op den door de Maatfchappy beltemden tyd, geëischte hoofdzaaken, zo nauwkeurig zulks doenlyk is; terwyl het haar niet dan aangenaam zyn zal, zelfs ook in eene of andere byzonderheden, betreklyk tot dit onderwerp, onderrichting te verkrygen, zullende zy zeer gaarne den Zenders van dezelve, naar verdienften, zo als aan allen, die, ter vermeerdering van den voorfpoed van onze nuttige, en Dver 't algemeen in kunde, boven die van andere Natiën, reeds verre gevorderde Landlieden, uit ware liefde voor het Vaderland willen medewerken , giften of belooning doen ter hand ftellen.
Ein-



JAARBOEKEN, Mei, 1706, 1661
Eindelyk bericht de Maatfchappy, dat daar, op haar verzoek, thans volkomen is Hitge-, werkt een Landbouwkundig Schoolboek, beftaande in vyf Deelen, handelende, 1. over d; Bouw- of Teellanden; 2. over de Wei- en Graslanden; 3. over de Veeteelt; 4. over de Voortbrengzels der Veeteelt; en 5, over de Moeslanden, Moeskruiden en Vru^.boomen; zy met allen yver, bezig is mst het nader onderzoeken en verder tot de uitgaaf in gereedheid brengen van dit zo hoogstnoodig en belangryk Werk; echter met die la^gzaame vaardigheid, dat zy hetzelve, ftukswyze, het licht zat doen zien, en 'er dus misfchien nog eenige weinige Jaaren verloopen zullen, eer dat hetzelve, ia zyn geheel, zal zyn uifgëgeeven.
De Prys, die aan- den Schryver van het beste op een der bovengemelde Vraagen inkomend Antwoord wordt aangeboden, beftaat in eena Gouden Medaille, ter waarde van vyftig Ducaaten, op den ftempel der Maatfchappy gefla'gen, en met des Schryvers naam voorzien, of wel dezelve fom in Geld, benévens eene Zilveren Medaille, ter keuze van den Schryver.
Indien geen der ingekomen Antwoorden op eene door de Maatfchappy opgegeeven Vraag, haares oordeels, den prys verdiend heeft, behoudt zy aan haar het recht, deeze Vraag nog eens, of niet weder op te geeven. Daarente' gen , wanneer 'er meer dan één Antwoord haai voorkomt eenige aanmerking te verdienen, za! "zv een Accesfit, in eene Zilveren Medaille be ftaande, of eenig ander blyk van goedkeuring, aan den Schryver van het naast aan het bestf komend Antwoord aanbieden' en hem dit be fluit,1 voor dat het verzegeld Billet, by zyi Verhandeling behoorende, geopend wordt, doo de openbaare Nieuwspapieren nekend maaken.
De Schryvers, die naar den Prys" dingen, zullen by hunne Antwoorden, een-verzegel* Rrrrf Bil
TELDAM.
Pro.
vrammn
ier
Maat* Cch, van Land. bouw.
1 I



1662 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stelbam.
PUBLICATIE.
T)e Raad der Gemeente van Amfterdam in overweeging genomen hebbende, dat, onder het groot aantal Vreemdelingen, zich doorgaans binnen deeze Stad en Jurisdictie onthoudende, niet alleen Franfche Emigranten zouden gunnen gevonden worden, maar ook gevaaily-
ke
Biljet moeten zenden, inhoudende hunnen Naam en Woonplaats, en van buiten getekend met dezelfde Zinfpreuk, die aan het einde hunner Verhandeling zal gevonden worden.
De Antwoorden zullen in het Nederduitsch, Latyn, Fransch, Engelsch of Hoogduitsch opgefteld, met een leesbaare hand gelchreven, pn, gelyk alle andere aan de Maatfchappy toe te zenden Stukken of Berichten, franco toegezonden moeten worden aan derzelver Secretarisfen Mr. H. Calkoen , Advocaat, op de Keizersgragt by de Beereftraat, of aan Mx.Jacob Pieter Evenvyn Glimmer , Advocaat, op de Heeregragt by de Drie - Koningftraat, te Amfterdam .
Voorts zyn de Wetten, waarop de Maatfchappy naar eenen Prys laat dingen, te vinden in het Voorbericht, voor het eerfte Deel haar rer Verhandelingen geplaatst.
Om de inwendige rust der Stad te handhaaven , en rer verhoedinge dat dezelve door ktyalykgezinde van buiten inkoomenf den niet zou geitoord worde, gefchiedde 0e volgende Af kondiging.
VRYHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1663
ke en allezïns verdachte Perfoonen, voorgeevendè (fchoon van elders oorfpronglyk, ot m de daad geëmigreerd) in de Franfche Repub.iek, Ofte wel in een dier Gewesten, met de welke dit Gemeenebest in vreede en vnendfchap leert, hunne vaste woonplaats te hebben: waar door eensdeels de heilzame oogmeiken, by Publicatie van de Nationeale Vergadering, reprelenteerende het Volk Van Nederland, in dato 20 April 1796, en de 'daar op gevolgde Waarfchouwing van het Committé Provinciaal vaa Holland, in dato S Mei laatstleeden, kragte. loos zouden Worden gemaakt ; en anderdeels deeze Stad zoude zyn blootgefteld aan de verderflvke werkingen der afzendelingeti van de Vyanden des Vaderlands: heeft goedgevonden te deereteeren, zo als gedecreteerd >vordt by
deA-et!"i. Dat van nu voortaan, te rekenen van den tyd dat deeze zal zyn gepubliceerd < en onverminderd de ifl het hoofd deezes gemdde Publicatie, en Waarfchouwing, een ieder Vreemdeling, welke zich binnen deeze Stad en TurisdicYie zal begeeven, verpligt zal zyn , binnen den tyd van vier-en-twintig uuren, zien te vervoegen by het Committé van Waakzaamheid deezer Stad (het welk daar toe alle moraen, Uitgezonderd des Zondags, van 10 tot 12 uuren aal vaceeren) en aldaar zyne papieren exhibeeren, dezelve doen vileeren, aantoemen van waar hy komt, en wat zyn oogmerk is óm zich alhier op té houden; op prene dat by foute van dien, hy als verdacht Perfoon zal worden gebragt in verzekerde bewaaring, aldaar ten zynen koste blyven gedetineerd,■ tot dat hy door genoegzaame, en aan het voornoemde Committé voldoende, bewyzen, zich van de op hem gevallene verdenking zal nebben gezuiverd. ■• , XT Mm a. Dat ingevalle de aldus gedetineerde VreetnRrrrr 2 de"
Am-;
5TELOAM»
Publ.
rdaken-
de
Vreemdelingen.'



i664 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel*dam.
Publ. rankende
Vreemdelingen.
m
■ i
i
<
i
i
i
j
i | g
n
-l n
VI
deling, niet in ftaat mogte zyn, binnen zekeren tyd, ter beöordeeling van gemelde Com¬mitté., genoegz'me en voldoeade bewyzen te prodnceeren, dezelve, of tot eenen algemeenen Vrede, civiliter zal blyven gedetineerd; ofjbuiten deeze Stad en derzelver Jurisdictie, ten zynen koste zal worden geëxporteert, met verbod om zich geduurende deezen Oorlog weder 3p het Territoir deezer Stad te begeeven.
3. Dat wanneer , niette: en ftaan de dit Verbod, zodanige Vreemdeling ten tweede maale Dp het Territoir deezer Stad mogt worden gezonden , by dan daadlyk zal worden geappreïendeerd, en gedetineerd ten zynen kosten, :ot een algemeenen Vrede.
4. Dat onder Vreemdelingen worden verftaan die die geenen, welke niet binnen deeze Re>ubliek geboren zyn en hunne vaste Woonilaats" hebben.
5. Dat ieder Burger en Ingezeten, niemand litgezonderd, niet zal vermogen eenigen Vreemleling langer dan vier-en-twintig uuren te logeren, welkers papieren niet door het Comnitté van Waakzaamheid zyn gevifeerd; op toene dat dezelve voor de eerfte maal zal verleuren ƒ 50:- voor de tweede maal ƒ 100:m voor de derde maal boven eene boete van r 2cc:- (waar van de eene helft voor den \anbrenger, en de andere helft voor Stads :asfa zal zyn) als een verdacht Perfoon zal rorden. befchonwd en behandeld.
. 6. Dat by aidien eenig Vreemdeling, het zy y Logementshoudeis, Herbergiers of particuere Burgers of Ingezetenen mogten zyn gelo. ?erd, het zy op Kamers als anderzins, welke ig niet mogten zyn opgegeeven, zich insge-ks binnen den tyd van vier-en-twintig uuren, 1 de Publicatie deezer, zal hebben te fifteeren )or het Ccmmitté van Waakzaamheid, op
poe-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 16*65
poene als by Art. 1 en 5 voor die geene welke 1 zodanig Vreemdeling logeert, is bepaald. s 7 Dat de Publicatie van de Reprefentanten t van het Volk van Amfterdam, in dato 14 Augustus 1795, voor zo verre dezelve niet met ,
ueeze ft^dig *ȕ * h.aare e" '
waarde, zo dat mitsdien niet alleen behooren , te worden opgegeeven, die Perfoonen, weikei bv Art. a onder Vreemdelingen worden geteld; < maar ook' die geene, die buiten deeze Stad en , derzelver Jurisdictie (fchoon binnen deeze, Republiek woonagtig) hunne vaste Woonplaats heHbtn : alhoewel deeze laatstgemelden niet verpligt zullen zyn, zich zeiven te fisteeren, ot hunne papieren ter examinatie aan te bieden; uitgezonderd echter die geenen, welke volgens Publicatie van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Hol and, in dato 7 September 1795 zich zeWen behooreft te fisteeren.
8 Dat het Committé van Waakzaamheid deezer Stad zal worden gèauthorifeerd en gequalificeerd (zo als gefchied by deezen) om volgens deeze Publicatie, zonder eenige Conniventie, te handelen. , .,
En op dat niemand hier van onwetenheid moge voorwenden, zal deeze met alleen mede in de Franfche taal worden gedrukt, gepubliceerd en geaEigeerd, waar zulks té doen gebruikelyk is, maar ook in alle Logementen, HerSen, Coffy- en Tappershuizen Veerfcheepen en Trekfchniten, worden opgehangen.
Gearrefteerd den a6 en Gepubliceerd den 2S Mei 1796.
WILLEM van BARNEVELD, Vt.
Ter Ordonnantie van den Raa< voornoemd,
G. BRENDER a BRANDÏS. Rrrrr 3 R 0 5
lM-
fel-
am.
^ubl.
■aaketi' le
rreerm
Min-
>en»
ï



Botterdam.
i
]
( ] i 3 (
1666 NIEUWE NEDERLANDSCHE RoTTERDA]Vf.
Ter Interpretatie en Alteratie van het
va„VelS nfQl der Tweede Amplittie van de Ordonnantie op het lootzen der Zeelchepen van 23 Odober i?83, deedt de Raad der- Gemeente deezer Stad bekend maaken, op den ra deezer. „ Dat onder de benaming van Zydfchebommen met begrepen zyn, eenige zodanige Schepen, varende onder vreemde Vladen; maar dat alle dezelve gehouden eng ver pligt zullen zyn, alvorens van deeze Stad
ontesrtï!kken' ?kh Van een geadmitteerd Loots te voorzien, als by voorfz. 7 Art. is vastgefteld, en zulks op de boete daar by bepaald; zullende het echter zodanige Bomfchepen yryltaan, om, des verkiezende, zonder Loots te vertrekken; mits in Jat geval aan den Commisfaris, voor de pzamenlyke Lootfen, betalende twee Gullens voor iedere Reize."
., Deeze dag o fchreef men van ner, onder de dagteekening van 06 dee:er) leverde ons een vry buitengewoon ichouwfpel. De alhier gevangen zittende Fredrik Gerard Meyer., wiens zaak zo JeeJ Serucht «««««kt heeft, heden midlag, ora vry . enorme üiefftallen, met de Coorde zullende gellraft worden ƒ polde les morgens, door zich een wonde* in de „ej.;oe rKe hengen, die Doodftraf te ►ntdmken; het. welk hem ook deels gelukt
is:



JAARBOEKEN, Md, 1796. 1667
is- want door de geweldige Bloedftorting Rotraakte hy geheel buiten zich zeiven. Dit ter. geval gaf aanleiding dat duizenden naar dam. de Gerechtsplaats liepen, benieuwd zynde, wat het gevolg van dit buitengewoon geval zyn zoude. Om elf uuren zag men den Scherpregter alle toeltel maaken; waar uit men begreep,' dat Jde Gevangen, het zy levend of dood, zoude gehangen worden. Even na 12 uureri trad de Leeraar der Gereformeerde Kerk J. Scharp, gevolgd door den Hoofd-Officier, Schepenen, Onder-Schouten en Gerechtsdienaaren én . Scherpregter voort, en plaatfte zich voor aan de Balie van het Treurtoneel. -Na dat de gemelde Leeraar de menigte der Aanfchouweren tot ftilte en toeluisteren vermaand had , deedt hy een voortreffelyke Aanfpraak en Redevoering, waar by hy het byzonder geval te kennen gaf, fchilderende het Caraéter van den Ongelukktgen, en fpoorde den Volke aan rot het oeffenen zo van Godsdienftige als van Burgerlyke deugd en phgten, hoogachting voor God en Godsdienst, eerbied voor Rechten en Wetten : en zulks met zo veel aandoening, welfpreekendheid en kragt van Taal, dat al meenig toehoorder bewoogen en de traanen uit de oogen geperst wierden. Na het eindigen der Rede* voering, boog de Leeraar zyne Kniën en deed een treffend Gebed, waar in hy, zo de Ongelukkige nog in 't leven was, Rrrrr 4 den*:



Rotterdam.
Nies
1668 NIEUWE NEDERLANDSCHE
denzelven in Gods genade en barmhartigheid aanbeval; fluitende alles met het vol. maakte Gebed. Hier na ging de Predikant, benevens Officier en Schepenen, weder het Stadhuis in. Toen plaatile zich het Gerecht, wanneer de misfchien al dood zynde Ongelukkige op het Schavot gedragen, en met een Touw onder de Armen aan de Galg wierd opgehee2en. De Strop om de Pen gelegd zynde, maakte men het takel los ; hangende, trok hv nog eenige reizen. Het Lichaam maakte een vreeslyke vertooning, zynde barrevoets en enkel met een broek en hembd gedekt, en geheel met bloed, het welk nog uit de gapende wond en de Keel lekte. JNademiddag is het Lyk in een kist gelegd , welke tot dat einde onder de Galg op het Schavot geplaatst was, en begraaven."
P. S. Het Inftrument, met het welke de Misdadiger zich de wonde heeft toegebragt, was hem overhandigt door A.Me% onlangs alhier door hetFransch Guanüfoen over begaanen moord geftraft, en die nog in handen der Stedelyke Juftitie zynde eenige dagen by deezen Misdadiger in de gyzelkamer geplaatst was geweest. Deeze byzonderheid heeft F. G. Meyer zelve in een handfchrift, kort voor zyn dood gefchreven, bekend gemaakt.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1669
Niet onvoegzaam hebben wy geoerdeld, RotHet Vonnis, over den rampzaligen ge veld, ter* hier nevens te voegen. Niet eens met dam» zich zeiven zal 't de Leezer zyn, of hy over het beleid, dan over de gadelooze ftoutheid des verweezenen, zich 't meeste te verwonderen hobbe.
EXTRACT uit het Register der Crimineele Sententien, geweezen by Scheepenen der Stad Rotterdam.
Alzo Frederik Gerhard Mey'er, geboren van Altona, oud 28 Jaren, thans gevangen alhier, buiten pyn en banden van yzer bekend en beleeden heeft, en de waarheid zulks is:
Dat hy Gev, bevorens een aanzielnyk fortuin, óp een roekelooze en geheel losbandige wyze verteerd, en door confiderable verkwistingen zig in zeer bekrompene omftandigheeden gebragt hebbende en daar door van zyne Famielie zynde verlaten, hy toen om middelen te vinden, eerst zyn toevlugt genomen heeft in 't Spel, en in andere werken van dien aart, en vervolgens zich aan Dievery en Huisbraken zo geheellyk heeft overgegeven, dat hy Gev. daar van zedert zyn laatfte komst en verbiyf hier te Lande, zyn eenige profesfie gsmaakt iheeft niet alleen, .maar ook daar van zich compleetelyk heeft onderhouden, en alzo geheellyk geleefd heeft, van \ gunt hy van den Roof op. deet, en by elkander bracht, voornemens zynde, zo hy verder had gezegt, de aanzienlyke fomma Gelds , alsmede de Zilvere Meubelen en Goederen, die hy nu door voorn, zyne Huisbraken en Dieveryen, zoo wel in deeze Siadt, als in andere Steeden en plaatzen deeLanden gedaan, had by eikanderen gebragt,
' by



Rot-
TERDAM.
Vonnis over F, G. Meyer.
]
?i<J70 NIEUWE NEDERLANDSCHË
'syr9?H,Vf ^ ScbeePsoccafie na buiten sLands te verzenden, ten einde uit die geftoo.
nen itrekken, zyn verder onderhoud te vinden hv ?!'kefPlee/e Huisbraken en DkvS?enJ hy Gev. gezegd en ftaande gehouden heeft altoos alleen te hebben gedaan, zonder eenige Complicen te hebben gehad. g
leeden Ï-Lfr^ ?V°lgens ook bskend e" beJe T .nHheeft» .dat nY fe voren meermalen hier te Lande zynde geweest, wederom omtrent 4 a 6 weken, geleden, met een Bomfchip van London binnen deeze Stad zynde aangekomen en zyn intrek eerst genomen hebbende het
StaTTv Sn33™ r den D°dé binnen "eiS Madt hy den a January I 1. met de Schuit van Zes uuren des avonds van hier eereist eerst op Delft, en vervolgens „aar s^age, ten einde m laastgemelde plaats zyn eerfte Dieve-
gemond Castelem in de Herberg genaamd de Stads Herberg op VSpuy in Mi**, waar by hy Gev. in vorige gelegentheid en inVoe-
SSJ"^' t0Cn h\ a,^aar ^eert was*ge. weest, had opgemerkt dat 'er in zekere Bureau, nu en dan gemaakt Zilver geplaatst en geborgen wierd, te gaanfteelen,en inde uitvoering van welk plan hy Gev. dan ook zo wel gereusfeerd is, dat hy des Nachts in het Huis van voorn. Castelein Hazemond hebbende weten intekomen, van denzelven uit gem Bureau behalven eene menigte Zilvere Lepels en Vorken geftolen heeft, een Zak met Zes Hondert Guldens, en dito Zak met „Vyf Hongert en Acht Guldens-, en dito Zak met Drie Hondert Zes en Zeventig Guldens; hebbende »y Gev. nopens deeze Dievery en de B-aken iie daar by door hem zyn gedaan geworden! e navolgende Confesfie gedaan, en welke meie van een anderen kant, zo wel wat deeze by
hent



JAARBOEKEN, Mei, 1796. x67t
hem gedane Braken aangaat, als 't geen con- F cerneerd de door hem geftolen Gelden en Goe 1 de™n, by confrontatie der Afte van Oculaire r infpeftie, door de Juftitie van 'sHage genomen, en ook met het Getuigenis van voorn. Caste-1 ™\n Hazemond, onder prsefentatie van Lede0 gegeven, geheellyk'der waarheid conform be-J vonden, zyn, namentlyk: J
Dat hy den 2 January voorn, des Avonds van hier in 'sHage zynae gearriveert, hy ver* volgens ten ia uuren, in den toen aanftaanden. Nacht tusfehen deezen 3 en 3 January, eerst gekomen is, door zeker klein gangetje aan deeze kant van ft Huis van voorn, Hazemond, in 't Stal alwaar de Paarden- van de Trekfchuit
seftald 'zyn; dat bY toen over het dak van de-" zen Stal heengeklommen, en alzo gekomen is op het dak van het ftal van den voorn. Castelem Hazemond, klimmende en gaande vervolgens door een open zynde Vengfter in dit laatstgemelde Stal- dat hy voorts alzo binnen het Stal van voorn. Hazemond zich bevindende, een aldaar zvnde Vengfter, correspondeerende op zekere Thuin, naast de Thuin van voorn. Hazemond seieeaen, van binnen heeft opengemaakt, en alzo in de eerttgenu Thuin gekomen is, klimmende voorts over een aldaar zynde Plat, en komende alzo in de Thuin van meergeciagten Castelein, in welke de raam van zekere, kamer mtr kwam. Dat hy Gev. voorts deeze raam, die onsedooten was, heeft opengefchooven, en al-zo gekomen is in 't zelve Vertrek, alwaar de Bureau geplaatst was, daar hy Gev. bevorens Zilver en ander Goed in had zien bergen, en die hv nu beftolen heeft, breekende vervolgens met een der Beitels, die hy by zich had, en daar toe expresfelyk van hier had mede en by zich genomen „(en die na zyn Gev. vertrek in 't Huis van Voorn. Castelein Hazemond gevonden zynde, nu door hem zyn berkend • - ■ yooi
OT-
ERAM.'
Tonnü j
ver .
deyer.



Rotterdam.
Vonnis over F. G. Meyer.
1672 NIEUWE NEDERLANDSCHE
voor dezelve Beitels, waarmede hy de Braken daar ten Huize gedaan heeft) bovenbedoelde Bureau los en open, en waar uit hy. Gev. vervolgens geftoolen heeft. Zestig ftuks Zilver, zo Lepeis als Vorken in foorten. Z?s Theelepeltjes, Een Ziivere Snuifdoos, waar in een Goude Pruiiifche Pistool; voorts de hier bovengemelde Sommens van Zes Hondert Gul. dens, vau Vyf Hondert en Acht Guldens, van Drie Hondert Zes en Zeventig Guldens, en Een Zakje met eenige Heele en Halve Guldens, benevens nog een party Mesfen met Plee. te Hegten, welke hy Gev. voor Ziivere Hegten in 't eerst had aangezien, edog welke Mesfen by Gev. vervolgens aan de w'igt (zoo hy heeft aezegt) ontdekt hebbende dat de Hegten geen Zilver konden zyn, in zyn heengaan voor de Paardenkrib heeft laten leggen, alwaar die dan ook gevonden zyn,
Dat hy Gev. deeze Dievery invoege voormeld, met geweldige Braak vcrzeld, gedaan hebbende, vervolgens al dit door hem gefloolene geknoopt heeft in een Laken, 't welk hy Gev. in 't Huis van vcorn Casr&ein Hazemond mede gevonden hadt; gaande hy Gev. daar na langs dezelve weg, als door welke hy Gev. gekomen was, des 'sraorgens ten 4 uuren (als wanneer hy dit zyn werk verrigt had) wederom uit het Huis van meergem. Castelein, reizende toen vervolgens uit den Haag eerst op Delft, en met de Schuit van 6 uuren van daar wederom terug nsar deeze Stadt, alwaar hy des 's morgens ten half 9 uuren aangekomen is, zyn intrek weder nemende in den Doele, waar van hy daags te voren was vertrokken dm fpgemelde Diêvery in 's Hage uittevoeren. • Dai hy toe n alzo van voorfz. Dievery,die hy Gev. zeg'd geheellyk van den beginne tot het eindetoe, zonder kaars- of ander kunstligt te hebben gedaan ea uitgevoerd, by zich, en in dit zyn



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1673
Logement terug gekeerd zynde, het voorfz. R ceftole Zilver, Tafel- en andere Goederen , in T lyn Koffer geborgen, en de voorfz • Ziivere D Geldlpetien, by een Jood alhier voor Goudgeld werwisfeld Tieeft. /
Dat hy Gev. alzo zyne eerfte Dievery met o\ Braak verzeld, hier te Lande, {invoege voor-F meld verrigt en uitgevoerd hebbende, vervol-1\ gens by gelegentheid dat hy te voren, op de Hoogftraat alhier voorby het Huis en Comptoir van de Zeeperyden Oliphant heen wandelende, en aldaar hebbende opgemerkt dat 'erveelGelds eehandeld wierd, en het selve ook van tyd tot tyd "aldaar hebbende horen klinken, dit Huis oefixeerd en by zich zeiven het befluit genomen heeft * om ook daar inne te gaan fteelen.
Dat hy Gev. dan ook ter bereiking van dit zvn bepaald oogmerk, zich voorafin een Yzerwinkel voor 36 a 37 ftuivers gekogt en aange. fchaft heeft, twee Beitels, een Engelsch Stop. mes alsmede een ftuk of end Touw, en vervolgens om naby 't voorfz. Huis te zyn, zyn voorfz. Logement den Doele voor een nacht verlaten heeft, intrek nemende in 't Logement genaamd St. Lucas, op de Hoogftraat naby de Vlasmark, ten einde eensdeels, fzo hy G°v. heeft gezegd) zo veel di^ter by de gem. Zeepery te zyn, en ten anderen om zyn oogmerk, om dat Huis te befteelen, des te gemakkelyker ter uitvoer te kunnen brengeu, terwyl hv Gev^zo hy al mede heeft gezegd) in de Herberg/naast het gedagte Huis en Zeepery wel intïek zoude genomen hebben, dog dit expresfelyk te hebben nagelaten, om des te minder argwaan te doen verwekken.
Dat hy Gev. agtervolgends dit hy hem gemaaktte plan, dan ook in opgem. Logement St. Lucas, op den 4 January laastleeden, intrek genomen heeft, en toen alles aldaar in rust was, des nachts ten een uor van zyn flaap-
ver-
5T*
-M.
onnis er
. G. leyer.



Rotterdam.
Vonnis over F. G. Meycr.
1074 NIEUWE NEDERLANDSCHE;
vertrek, met de voorn. Gereedfchapp:n«n end Touw, alsmede met een ■.■ Tonteldoos, Vuurflag, Zwavelftokken, en ook een end groen Washgt by ,zich, gegaan.is, "eerst op de ZoU der, en zo vervolgens door het Dakvengfter van dit zyn Logement, de Goot-' langs, eu over de Daken van. vyf Huizen 'is heer^ ge. klommen, tot dat hy: einde!vk is gekomen aan een Dakvengfter van iU Huis van opgem. Zeepery, hebbende hy. Gev. met'opznjttot zvne gepleegde Dievery in 't zelve Huis; de manier en wyze hoe :hy daar in gekomen is; alsmede nopens de geweldige Braken, die ~hy aldaar gedaan heeft, zonder egter (zo hy'heeft gezegd) vooraf van de gelleldheid of locale fituatie eenige de minfte kennis te hebben, mede gedaan de navolgende Confesfie:
Dat hy Gev. by 't bewuste Dakvengfter gekomen zynde, het voorfz. Stopmes geplaatst heeft tuslchen het Vengfter en de Cofynen, en alzo het zelve met geweld opengebrookerï heeft, en wel zodanig, dat volgens de infpeftie daar van by de Juftitie genoomen, de twee Grendels, waar mede het zelve Dakvengfter van binnen was geflooten geweest, met de Platen geheel los aan het Vengfter hingen.
Dan de Gev. alzo gekomen zynde op "de Zolder van het Huis van meergem. Zeepery, hy aldaar terftond door middel van zyn hier vorengem. Tonteldoos en Vuurflag vuur gemaakt, en met een der by zich hebbeode Zwavelftokken,. zyn Wa:ligt aangeftcqken heeft; dat hy op Zolder vindende ftaan -Benige gefloten Kiften ot Koffers, met de kleinfte of kantbeitel, w ike hy mede by zich had, drie a vier van die Kisten of Koffers, gevuld met kleederen en ftukgoederen almede met geweld heeft- . opengebroken, zonder echter ietwes van dezelve Goederen te fteelen of met zich te neemen; gaande hy Gev. vervolgens vaa die' Zokler naar beneden, terwyl hy op
dee-



JAARBOEKEN, Mei* 1796. 1675
deezen zynen weg, en na dat hy eerst, óm j zich zo veel mogelyk te verzekeren, een Deur 1 van zekere Trap met de Grendels had toege- x maakt en afgefloten, zich begeeven heeft in ze ker bovenvertrek, 't geen open ftond, en een i Koffer, welke hy aldaar zag ftaan, insgelyks, met geweld heeft opengebroken, zonder mede ] daar iets uit weg te fteelen; komendé hy Gev. j na dit alles alzo verrigt te heiben, aan een Bovengangdeur, die gefloten^ was, en welke Deur hy Gev. weder met geweld heeft opengebroken, daar toe gebruikende de grootfte van de twee Beitels, die hy by zich had, en welVe twee Beitels, die hy Gev na zyne gedase Brakea en gepleegde Diefftallen daar ten Huize hed laten leggen, en door de Juftitie aldaar gevonden zyn, mede door hem Gev. zyn herkepd voor dezelve Inftrumtnten en Gereedfchappen, waar. mede hy in voorn, nagt in 't meergedagte Huis van de bewuste Zeepery gebroken en 't geweld gepleegd heeft. Dat de Gev. deeze Boven^angdeur, invoegen voormeld, opengebroken hebbende, vervolgens de Trap is afgegaac, en komende door de Benedengang tot aan het Comptoir, alwaar hy te vooren, zo als hier boven is gemeld, de beweegingen en klinken van het Geld bad opgemerkt eerst een ruit van dat Comp'oirraarn hee<' ui gebroken; terwyl hy Gev. voorts na dat hy' do r dat middel de binneknip van deeze Raa>r. nad losgemaakt, dezelveComptoirraamvervotgens open gefchoven heeft, en na dat hy vooraf zeker los"Lesfenaartje , het welk in't zelve Comptoir voor die Raam geplaatst was, daar van weggenomen , en geëmpioyeerd had, ono des {re gemakkelyker in 't zelve Comptoir inteklirrmen, ako in 't gém. Comptoir, waar op hy Gev het gemunt had, ingeklommen is.
Dat by Gev. zyne eerfte Braak in dat Comp toir aan een zekere Lade onder de Lesfenaai uitoeffende, vervolgens een der voorf2. Bekeh Sssss ge
k>T-
ERlAM.
ronnit ver K G. vleyer.



167.6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Rotterdam»
Vonnis over F G. Meyer»
t
geolaatst heeft tusfehen de rigdels of latten dier Laade, en alzo door dat geweld en het wegbreken dier riggels, deze Laade, alwaar eenig Contant Geld in was, geheel los en opengekregen heeft breekende op dezelve geweldige wyze, en mede met voorfz. Beitels, nog open zeker gefloten Kastje 5 welk zich onder deeze Lesfenaar bevond, en waarin hy even als in de evengemelde Lade, ook eenig Contant Geld gevonden heeft, met eikanderen te zamen in de Spetien van Zeeuwfche Ryksdaalders, Sesthalven en Schellingen, de fomma van Duizend en Tagrig Guldens beloopende.
Üat de Gev. na dit alles in voege voormeld in 't gedagte Comptoir te hebben uitgevoerd, vervolgens nog in 't zelve Huis, zeker g<flooten Kasje, en 't welk zich bevond in een zy vertrek, tegens over dit door hem befloolen Comptoir geleegen, meede door behulp van gezegde Inftrumenten opengebroken heeft; edog waar inne by Gev (zo hy heeft gezegd) geen Geld heeft gevonden, hebbende hy Gev, voorts nog erkend, meede van daar weggefloolen te hebben een paar Ziivere Schoengespen, die zich op de fchoenen by of omtrent het voorn. Comptoir voor zyn oog vertoonden, en wyders met betrekking tot ziyn heen komen en weggaan uit het meer voorn. Huis, gedaan deeze opgave en erkentenis, dat hy voorfz, geflolene fomma Gelds met gemelde Gespens in zyn Zakdoek heeft geflort, en met voorn. Lade, waar in nog eenig Geld was, we3erom gegaan is naar boven, de weg die hy geiomen was, nemende onder wege, ?o go'den zo kwaad by konde, het Geld verder uit deeze Lade, terwyl hy Gev. voorts na deeze Lade, toen dezelve ledig was, onder weg in een der Kamers te hebben neêrgezet, vervolgens het Dakvengfter wederom is uitgegaan, de Daken over en ie Goten door, tot aan zyn gedagte Logement »t. Lucas, en waar in hy Gev. mede in voegen



JAARBOEKEN, Mei, 179G. 1677
gen als hy daar was uitgeklommen, ook weder R door, het Dank vengfter is ingegaan, gooi jende in T deeze zyne terugtogt, het voormelde Stopmes, u waar mede hy Gev. dat Dakvengfter had opengebrooken, dwars over de Hoogftraat, zo $atF het in een Huis aan de over zyde, door een Lantaarn <r is heen gevallen, en welk Stopmes door de Ju F flitie aldaar gevonden, mede door hem Gev- is I\ herkend voor 't zelfde, waar mede hy de Braak gedaan en 't geweld gepleegd hadt; hebbende hy Gev. voorts zich zo wel in 't klimmen naar 'c Huis van opgemelde Zeepery, als in zyn heengaan van 't zelve naar zyn Logement, ook bediend van 't end Touw hier voren gemeld, 't geen hy nu en dan, als hy dit tot zyne onderfteuning tegens de fteile Daken, of om zich daar van af te brengen, noodig had, om een of ander Schoor fteenyzer heen floeg, en zich daar mede dan, af iof optrok, en na?rbovenbragt,of ook als dit wezen moest, naar beneden van de Daken zakken liet. . ,
Dat de Gev, alzo met de geftolen buit, in zyn gedagte Logement St. Lucas, des morgens ten 6 uuren te rugge gekeert zynde, zonder dat iemand der Huisgenoten iets van zyn gepleegde dievery had bemerkt, vervolgens, na vooraf weder zyn kamer te hebben betrokken, en na Zyn Logement te hebben afbetaald > zig weder met het voorfz geftolene begeeven heeft na zyn eerfte Logement in den Döele, alwaar hy, om zyn uitblyven eenigen fchyn te geeven, gezegd had, dat hy uit Soupeeren ging, dat hy niet konde bepalen wanneer hy thuis zoude komen, en daÈ zy zich voor hem niet moesten ophouden, aldaar op zyn kamer natellende de differente by hem geftolene Speciën, die hy de voorn. Somma van' -Een Duizend en Tachtig Guldens bevond té bédragen, en welke Secien by Gev. vervolgens, by eene Joodfche Spetie Wisfe'aar binnën deeze Stad verwisfeld heeft voor Louis d'Ors, doende Sssss 2 tef'
SR\M.
'onnis 'er
G. leyen



Rot-
TPRDfiM.
Vonnis over F G, Meyer.
1678 NIEUWE NEDERLANDSCHE
teffens in zeker Boekje, mede by hem Gev. ge* vonden, zodanige aanrekeningen van deeze Som» dat dezelve aldaar, als in de maand january laa^tleden ontfangen, geboekt (laan
Dat de Gev. alzo mede zyne tweede Dievery5 vcrzeld met geweldige Braken, zo buitens als binnens Hui? en dat; wel daags na dat hy de eerfte in '$ Hsge had gepleegd, uitgevoerd en verrigt hebbende, fpeciaaal aan WóonhtiizeB, alwaar by Gev. wist, dat Mmfchen woonachtig waaren, vervolgens de derde in de Nacht tusfehen den 12 en 13 January, mede binnen deeze Stad heeft uitgevoerd en verrigt, a^n zeker Pakhuis en Comptoir, gelegen in de Rystujn alhier, daar des nachts geen menfchen zyn, en alwaar hy Gev bevorens in het voorby wandelen, had opgemerkt dat Geldfpetie gehandeld wierd; hebbende by Gev om ook zo veel digter by 't zelve Comptoir en Pakhuis te zyn, in voege als Hy by de b aak en dievery aan de Zeepery den Ö!iph:nt gedaan had, zich wederom, quafi, ter Logeering begeeven, in zeker Logement, in opgeroeide Rystuin, digt by het voorn. Comproir gelegen, 't geen by Gev. om te befteelen gefixeerd had, en van welke braken en dieveryen hy Gev. gedaan heeft de volgende erkentenis, die almede met de Attens van in> fpectie volkomen accorderende is bevonden, na. mentlvk:
Dat by Gev. na dat hy in de middag van de voorn, 12 January , zich eerst aan gedagte Logement in de Rystuin begeeven had, om zyn Logement te beftellen, en na dat hy toen ter tyd de Kamer alwaar hy. quafi, logeeren zou, had bezig igd hy des avonds tea ten 8 a 0 uuren aldaar gekomen is, gaande te> gens elf' uuren na deeze zyne kamer, wederom by zich hebbend een Beitel en een Stopmes, by hem Gev expresfelyk te voren voor gó k 31 Stuivers gekogt, om daar mede de Braken te verrigten; dat hy Gev. toen dien nagt om
èéa



JAARBOEKEN, W, i?Cö' l679
één uur-n is opgeftaan, gaande over de Zolder! vaS dit zvn Logement het aldaar zynde Dak -, vengfter uit en klimmende vervolgens over twee , nS to aan 't Pakhuis by hem tot de dtevery bepaald dat hy voords het Dakvengfter aldaar Ken vindende, het voorn, by hem Sïïte8STSrSeS tusfehen het Vengfter en Kou 1 f?n heeft ingewrongen, en alzo met geweld en force het zelve Dakvengfter opengebroken heeft.
Dat hy voords door middel van deeze braak gekomen is op de Zolder van het gedagte Pakhuis en dadelyk, alzo het donker was, en hy Gev. niet genoegzaam zien konde, met een vuurflag vuur gemaakt, en alzo zeker wit washgt, ' geen hy mede by zig hadt met zwavelhokken aangeftoken heeft Dat hy vervolgens toen dieft van voorn, kaarslicht voorzien, is gegaan naar beneden, en op de benedenlle trap wederik een gefloten Deur aantreffende, vervolgens ÏÏt Verveel geweld heeft getragt deeze gefloSn deur open Fe breken; edog ;t geen hem Gev uit hoofde'van de fterke flu.ting Jier deur. of wel dat zyn breekinftrumenten daar voor te ligt waren, niet heeft kunnen gelukken. Dat hy Gev. voords na deeze mislukte pogingen wederom na boven is gegaan op de eerfte Zolder,, en ahoos zoekende naar eene gekgetheid om in ,t Comotoir van dit Magazyn te komen, op .dezelve eerfte Zolder, welke ^ven t Comptoir is, heeft ontdekt een Luik , 't welk hy Gev. vervo gens heeft opengelegt, en alzo m ' Comptoir aeklommen is; dat hy toen voords de twee alSa °zynoe UfenaarsVc de Beitels heeft opengebrooken, volgens de wfpecïie by de Juft tie
lenoomen de eenen van agteren aan het befchot genoomeu , gndere ^ gan by
Set flotP en S de Jive Lesfenaars in differente SneciS ReftoVn heeft, de Somma, zo hy heef Segd, van Drie Honderd en Veertig Gulden?; laande'vervol^s, n* dat hy bevorens, op de bssss 3
lOT'ER)AM.
'ronnis\ •ver ?. G. vleyer.



Rotterdam.
Vonnis ever F. G. Meyer.
10-80 NIEUWE NEDERLANDSCHE
bovendfte Zolder de Geldzakjes daar dit Geld ia geweest was, ledig had néder gelegt, langs dezelve weg, zoo als hy gekomen was, wederom neen, de Laken over, in zyn voormeld Logement- alwaar hy dus des morgens ten j uuren arnveeree, zyn kamer wederom betrokken heeft, en ook wederom te bedde is gaan leggen, ftaande ten ten hals zeven uuren op, en quiteerende kort daar na, (na vooraf zyn gelag en verteering te hebben afbetaald) dit zyn Logement, toen weGer terug gaande naar zyn principaal verblyf, den Dode voornoemt, alwaar hy ook deeze gehv^nS^'Y-yn Kofièr ëf^orgen en naderhand
LU hïh ^ ^°°r Goud Geid verwisfeld heeft, hebbende hy Gev., zoo hy meede gezegd
?n ?5 du 8eweldige Braken en Dieveryen, m t zelfds Pakhuis en Comptoir, zoo buiten, als binnenhuis gedaan en uitgevoerd, zonder eenige de minfte onderrigting of kennis te hebben, noch van de fituatie der Dafcvengfters, door welke hy heen moest, nochte ook van de plaatfelyke gelegenheid van 't Pakhuis en Comptoir, \ geen hy eerst vóór hadt, en naderhand effectief, in voege voormeld, beftoolen heeft.' ' Dat hy Gev. in den Nacht tusfehen den 12 en 13 january, de hier voren gedetailiieerde en door hem alzoo geeonfesfeerde Inbraak en DieveTJ' ,n .c gemelde Pakhuis en Comptoir gedaan en, verngt hebbende, hy vervolgen» op dén 14 anuary, uit zyn principaal Logement den Doe-
LTS g,,ereisd ?s Daar Amfterdam, ten einde Dok alkaar ten Huize van Aftthoni Kaai Casteem m de Liesveltfche Bybel in de Warmoesitraat, alwaar hy Gev. bevorens meermalen was £Kc 8eweeS£' ^ by die gelegentheid had bemerkt dat m zekere Bureau des Castefeins ge-
ÏSSgten 818 ^3S' eeDe Dieverv ce
„,£at hy a.lz0 den *5 Jenuary te Amfterdam synde aangekomen, des Avonds ter fiuik in dat



JAARBOEKEN, Mei, I?e6. 1681
fteDaDt'hv toen weder met een Beitel te Amfter-1 dam nók dien Avond door hem gekogt, deeze Seau heeft opengebrooken, en daar uit vervolgens geftoolen heeft Zes Zakken Zèsthalven van ¥w% Hondert Vyf en Zeventig Guldens ieder, T?en Z*k waar in aan Qjarten van kyxdaalders Twee Hondert Guldens^ Een Zak waarin aan Guldens en Drie Gulden Stukken Drie Hondert Guldens- voorts een Doosje met Potpenningen, en een Goud en Zilver Zakhorologie.
Dat hv Gev, vervolgens des 's morgens ten Zes uuren als wanneer deeze zyne Dievery wedernm volbragt was, uit het Huis van ongein. Ant.
door de voordeur -, die hy in ftilte opengehakt had, is vertrokken, en op de hoogte van TZvdc: Kerkftraat in de Warmoes-ftraat te AmfterSn met"voorn, met voorfz. Geldt .saangehoui « pii in de Corps de Guarde is gebragt ge Saen, om dat het draagen van Geldt zoc Zeïtiidig te Amfterdam voorn verboden was, S Se aanhouding, en de gevaaren die v«j S Gev. daarinne ter zyner ontdekking geleget waren, hy Gev, heeft Weten te very delen, me een zeer bedaarde wys zyn ontflag te verzoe gn,en vervolgens voor te geven, dat hy me St Geld des middags ten 12 uureo m sHag Soest zyn, zynde hy Gev. toen losgelaten, e SS de Schuit gevaaren van Amfterdam tot hal ?«?wee Haarlem en Leiden, als waar ter plaatz Z Gev uit vreeze van agterhaalJ te worden Sn Rytuig genomen heeft op Leiden, en j* volgens van Leiden op nier gereeden is,zyn tntre
v)S SSS ^J.
OT-
ER» AM.
ronnis ver i1 G. vieyer.
1'
t 1
>



EoTr TERDAM.
Vonnis o\'cr F G. &.eyer.
i«8* NIEÜWE NEDERLANDSCrIE
binnen deeze Stadt neeraende in de Marechal da Turenoe.
Dat hy Gev. al verder onder die Dieveryen, die hy binnen deeze Stadt en elders, alle met geweldige Braken verzeld, van tyd tot heeft gedaan en uitgevoerd, ónder anderen ook den Doele, t Logement alwaar hy bevorens is gelogeert geweest, en zyn Hoofdkwartier genooraen had, op een allezints brutale manier en wyze beftoo? Ien, enden Castelein derzelve van veele Gelden, als ook van veel Zilver, Tafelgoederen en andere Kostbaarheden ontroofd heeft; hebbende hy Gev. relatief de Braak daar ten Huize, gedaan de Confeslie hiernaa volgende en welke meede by Confrontatie der 'Aöe van Oculaire infoedie by de Juftitie daags na het gebeurde genomen, der waarheid conform bevonden is, beftaande hier inne: Dat hy Gev. den Doele verlaaten hebbende, vervolgens op zekeren Avond, toen aldaar eenig Muziek gemaakt wierd, en hy daar voorby ging, het voorneemen by hem is opgekomen om ook in dat Logement te gaan breken en fteelen, en waar toe hem Gev. zekere fleutel van den Daast^eleegen Gang, die hy bevorens genoomen had, om wanneer de geftoolen Gelden in het reeds genoemde Pakhuis in de Rystuin (zo hy heeft gezegd) veel mogten geweest zyn, daar inne te bergen, zo ook zyne kennis van de locale fttuatie van dat Logement, byzonder bevorderlyk geweest zyn.
Dat hy Gev. dan alzo in den nacht van den 22 January laatstleeden, na dat hy te voren ook wederom zyn voorn. Logement de Marchal de Turenne verlaten en overgebragt had in het Groot Schippershuis mede alhier, van dit laatstgenoemde Logement ten één uuren aan den Doelen voorn, aangekomen is, openende met voorfz. fleutel het allereerst de bovengem. Gangdeur naast den Doele geleegen.
Dat hy vervolgens door het helder Maanligt geholpen, en 't welk hem in plaatfe van een Kaars



JAARBOEKEN, Mei, 1196. 1683
ffenoeenvi ligt verfchafte, in die Gang een La*- Rc der gevonden hebbende, met welke hy Gev ge-Tl klommen is tot zeker Bovenraam, carrespoudee m Se op een Bovengang of overloop, hy Gev. deïïe K*am toen heeft opengefchoven - en door A deeze is heengeklomraen tot opgemelde Overloop Sde deeze8 overloop langs en de zig aldaar- F Edende Trap af. komende alzo op de B-n-M neplaats van gemelde Logement. ' Dat hy G v alzo op deeze Binneplaats zynde, vervolgens uit een klein glaze Raatnp:e van een Huishouding. Vertrek, 'en welk Raampje ■ maar vier ruiten groot was) eene ruit uitgebroken heeft, en door deeze ^gebroken ruit vervolgens zyn haöd gedoken heeft, openende alzo aan de binnenayde dit geheele Raampje, door wplke hv Gev daar na zelve neengeklomtn-n en op deeze manier in 't gedagte Huishouding Vertrek gekomen is. Dat hy Gev, teen niet een Stooroes en Beiteltje, welk hy by zich had, en totdat einde daags te voren in zekere Winkel voor 3^ Stuivers gekogt had, met geweld opengebroken heeft Twee Cabmeupn10 het opgeSde Huishouding ■ Vertrek ftaande, (kelende hv Gev. eerst uit een derzelve Cabinetten ZesSi Slvere Lepels, even zo veel Vorken/vier «roote Ziivere Soeplepels, vier dito Sauslepels en fzo hv gezegd heeft) circa voor de waarde van V l7oo aaa Zilver Geld, in de Speciën vair ^chell-ngen, Zeeuwfche Ryxdaaldeers en drièiGulden Stukken. Terwyl hy uit het andere opengebroken Cabinet weggeftolen heeft, de navolgende Goude Speciën, aldaar geborgen in differente Geldbeursjes, als: Negen en veertig com» d Ur, Neaen en Vyfcig Goade Ducaten, Negeu GoudeRyders, en twee Caroline Stukken Voorts St een Lade van 't zelve Cabinet, Een Paar Weien Ortietten, Vyf dito Ringen, Een Z'lvere Snuifdoos, Een Goud Horo'ogie met een StaJe Ketting, en een Spinsbekke dito met een Bandje. Hebbende hy Gev. voorts erkend, twee f! * Sssss j - a d'18
■a-
M.
mis °,r
G. syer.



Rotterdam-
Vonnis over F. G. Meyer.
§684 NIEUWS NEDERLANDSCHE
"ü drie van de vorengem. Ringen by-zyne Gevangenneeming weggefmeenn en weder eenige andere aan ftuk en los gebrokeD te hebben , om nmder kenbaer te zyn, en het hier vorgem. Zilver Gelds des anderen daags by een jood voor Goud Geld mede te hebben verwisfeld
Dat hy Gev. voorts alle de hier voren gem. Gelden, en andere geftolen Goederen in Twee partyen heeft overgebragt uit den Loele voorn., eerst in de hier vorengem. Gang naast den Doelen en vervolgens ook in Twee Partyen van en uit d<eze Gang, naar zyn toemalig Logement het Groot Schippershuis, hier vorengemeld, en omtrend welk komen uit dit zyn Logement, 't weder gaan na toe, naar 't pleegen van voorfz.. Dievery, en voorts omtrent de wyze hoedanig hy Gev. des Nagts uit het gemelde Groot Schippershuis uit- en ingekomen is, zonder dat iea.aüd van 't zelve Huisgezin dit heeft bemerkt, hy Gev. gedaan heeft de volgende opgaaf cament'lyk;
Dat hy des Nachts van voorn. 22 January, toen 'alles in zyn toenmalig Logment 't Groot Schippershuis voornoemd in (lillen rust was . van zyn Logeer en Slaapkamer is afgegaan naar de Benedenzykamer, onmiddeïyk aan de Straat uitkomende. Dat hy aldaar de Blinden ontfloten hebbende, vervolgens de Raam heeft opengefchoven, en zich alzoo op Straat begeeven heeft, fchuivende deeze i*aam agter zich wederom toe. Dat by voorts gegaan is naar den Doele, meer gemeld, de Braken en Dieveryen in voege voormeld heeft gedaan, en alzo eenige uuren laater met de eerfte party geftoolen Goederen aan zyn gemelde Logement wederom is terug gekeerd, fchuivende de als nu onrflooten Schuifram van 't bewuste Zyvertrek, waar uit hy Gev gekomen was, wederom open. Dat hy Gev. toen dé eerfte party geftoolen Goed in
dit



JAARBOEKEN, Mei, 1790Y 1685
dit Zwertrek heeft nedergelegd, zonder het toenR< Jog naar zyn Kamer te brengen, en zich ver-Tt volgens wederom voor de tweede masl begeeven o; heeft naar den Gang van den Doele voornoemd , welke Gang door hem Gev., mee de fleutel die/, hv daar van had, by zyn heen gaan geflooten.oi en bv zyn terugkomst wederom outfloot u is ge- J? worden, en. in welke Gang hy Gev ook & de tweede party geftaole Goederen had ner dergelegd, welke zich nu nog aldaar bevond, tranfporteerende alzo op dezelfde wyze, als hy Gev. nopens de eerfte party gedaan had, ook; de tweede party naar en in zyn gedagte Loger ment, '* Groot Schippershuis, alwaar hy by zya aankomst het eerfte door hem nedergelegde partvtie als nog in de voorn. Zykamer vond, ea alle welke Goederen toen vervolgens door heat Gev. uit dit Zyvertrek zyq gebragt naar zyn Slaapkamer, na dat hy egter alvoorens de Raam en de Blinden weder toegemaakt had, zoo als hv Gev. die te vooren gefiooten bad gevonden; hebbende hy Gev. mede nog relatief deeze Braak en Dievery van den Doele erkend, dat hy in t Groot Schippershuis, des Zondags daar na, aan de ordiniris Tafel eetende, en aldaar door iemand, mede aan die Tafel prefent, over deeze Braak en Dievery hebbende hooren fpreeken, hy Gev. vervolgens zich ook in dat discours gemengd heeft, en zyne verwondering over een en ander, 't geen daar verhaald wierd, heeft te kennen gegeven, fpeciaal over de begrooting van d: toen leltoolen Geldfoa», en welke begroot wierd op wel Agt Duizend Guldens > en waaromtrend by Gev-, die de Dievery zelve gedaan ba*» en dus van naby wist hoedanig het .Tiet een en ander gelegen was, in 't byzonder nog gezegd heeft, daC hv niet geloofde dat het zo veel was. leggende dus wederom ook hier aan den dag, hoe verregaand onbefchaamd zjn Gev. gedrag in op?^gt
>T~ R" ,M.
mnis er
G. [eyer.



* Rotterdam.
Vmtiis over F G. Meyer.
KS85 NIEUWE NEDERLANDSCHE
der Dievery gekomen is, daar hy zelve prefent heeft kunnen zyn op zodanige plaatfen alwaar over zyn eigen Br ken n Die verven gefprooken wierd niet alleen , maar zelve zich "in de discourfen daar over mede te mengen, en het zyne alzo mede toetebrengen , om de door hem Gev. zelve gedaane Huisbraken en Dieveryen, meer en meer in zyn geheel en naar waarheid te verIpreiden en bekend te maken.
Dat mitsdien nit des Gev. vorenftaande Confesfle gefterkt en in zyn geheel gebragt, door de Inlpeclien en bevindingen by de J iflir.ie wegens des Gev. onderfcbeidene geweldige Braken, 'buiten en binnens Huis, alsmede wegens de toen by hem gedane grove en enorme Dieveryen, gedaan en genomen, volkomen en allezints liquide confteerd: dat hy Gev. zich hier te Lande in de Maand January laastleeden, en dat wel in den loop van maar weinig dagen, heeft fchuldig gemaakt, aan veele al zulke gequalificeerde Huisbraken Dieveryen, welke in 't Generaal by "sLands Placaat tegen de Dieven en Dieveryen van dato ip Maart 1614. zyn verboden, en waar tegen in 't byzonder by 't tweede Articul van *t zelve Placaat, de ftraf des Doods is bepaald geworden.
Zonder dat by Gev. iets tot zyn verfchonine heeft kunnen inbrengen, maar zulks gaaf heeft erkend de ft;affe des doods te hebben gemeriteerd.
Alle welke Huisbraken en Dieveryen niet alleen zaken zyn van het grootfte nadeel voor alle Ingezetenen, maar ook in een Land of Stad alwaar goede Juftitie werd geadminiftreerd niet kunnen of mogen worden getollereert, maar ingevolge de Placaten van den Lande op het rigoureust moeten en lehooren worden geftraft.
ZOO IS "T, dat Schepenen der Stad Rot:erdam, gezien hebbende de Crimineele Eisch m Conclufie van den Burger JaCobus johannh
Schrys



JAARBOEKEN, Mei, 179S, -69r
Schryver, Bailluw deezer Stad, R- O. op ende R( ieaens hem Gev. gedaan en genomen, en op Ti alles rvSk hebbende ge'et, doende Recht .n Di de VaaS.en de van wegen het Volk van HoP land Condemueere hem Gev. omme gebracht^ e worden o7 het Schavot agter het Jradhuts ov deezer Stad opgericht, en aldaar door door den F Scherprechter met de Koorden te worden geftraft IV dat 'er de Dood na volgt. _
Condemneere hem Gev. wyders m de Kosten en Mife der Juftitie, als mede w de Kosten vanden Procësfe.
Aldus Gearrefteerd den 6 April 1796. $ tweede Jaar der Bataaffche Vryheid P.ffifent alle de 'Schepenen. En Gepronuntieert en Geexecuteert den :S Md daar aan volgende. Prsefent alle de Schepenen.
(Onder fiondj
In kennis van my,'
(JVas geteekend,)
G. V- D. LOOT HOUTHÜFE,
Secretaris»
Accordeert met voorfz. Register,1
: G. V. D. LOOV HOüTHOPF,
Secretaris,
S t o»
;r-
m.
nnis er G. [eyer,



*588 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Sto»
TERDYK.
Sloterdyk.
Ook in dit Dorp is een Departement der Bataaffche Maatfchappye Tot Nut van 't Algemeen loflyk en nuttig werkzaam voorai ook in het belangryk vak, de on' derrichting van de Jeugd. Ten blyke daar van kan het volgende berigt dienen.
„ Heden hadden wy het genoegen, dat het Departement van de Nederlandfehe Maatfchappy: Tot Nut van bet Algemeen en alhier in de Maand Oétober laatstleden opgericht, voor het eerfte eene Algemeene Vergadering hield, in de, Kerk der Hervormde Gemeenten; en wel byzonder om; trent de werkzaamheden van het Kweek, fchool voor Kinderen van minvermogende Oupers. °
„ Na dat de Beftuurers met de Opzieners en Opzieneresfen, van dat Kweekfchool, met hunne veertig Kinderen , welke alle voor rekening van het Departement behoorlyk gekleed waren, in eene gefchikte order ter Kerk intraden , gaf een overheerlyfc Orchest, allen uit Liefhebbers beftaande en onder directie van den kundige Burger B. Rulofs, daar by eene luisteryke plegtigheid : den Burger Harmanus van Hall' apende als Voorzitter de Vergadering met sene gepaste en treffende aanfpraak^ gaf èen breedvoerig verflag van de werkzaamheden , en deelde uit naam van Set Depar-
te-



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1689 tement aan veertien Kinderen pryzen van Slo-
veraieniten vuui uumn- .^»v.v...w&, 0 — door een dier Kinderen oud zeven Jaaren ongepast beiintwoord wierd.
Na dit verrigt was,, wierd door den. Burger A. H. de Meiander, als Lid van het Departement, eeae fchoone, en naar tydsomftandighéden zeer gepaste Redevoering gedaan over de liefde jegens den naasten en de ptigten daar uit voortvloeiende i terwyl zo tusïchen de aanfprafcen van den Voorzitter als van den Redenaar eenige voortreffelyke Zangers en Zangeresfen zich op het verrukkelykfte lieten hooren, alles liep af in een gefchikte order, terwyl de.daar by aanweezende Ouders dier,Kinderen, traanen van genoegen ftorteden , gaf öe zaamgevloefde menigte van hoorers, blyken van hunne dankbaare erkentenis, voor dit Kweekfchool, waar by zo veele voor de Maatfchappy anderzints verlooren Kinderen , aan ons dierbaar Vaderland wierden gelchonken, en tot nuttige Burgers en Burgeresfen van hetzelve opgevoed."
Watergraafsmeer.
Een Regeerings-Reglemeut* ten behoeve van dit Oiftrikt opgefteld, en door verre het grootfte gedeelte van deszeifs bewoo» ners goedgekeurd, wierdt, op den 18 deezer ,door het Provinciaal Beftuur bekragugd, en daar toe het noodige Üktrooi afgevaardigd.
F KT-



1690 NIEUWE NEDERLANDSCHË
Water
GRAAFSMEER
VRYHEID. GELTKHEIDi BROEDERSCHAP.
T"\aar in een Diftriél:, het geen in zyn uitgéftrektbeid, niet meer dan een terrein van ruim zeven honderd Morgens beflaat, twee Vergadering n van Beftuur, een van Politie en Juftitie, en een van de Dykagiën, met alle gevolgen en aankleeven van dien , waar aan het finantieel beftuur grootelyks verbonden is, niet, dan zeer orrflagdsj en belemmerend zyn kan, en tot oneindige verfohillen, tusfehen die twee Regtbanken,. gednurige aanleiding geeven moet, gelyk zulks ieeds kort na de bedyking gebleken is, en tót de tegenswoordige gecombineerde Regeeringsform aanleiding heeft gegeeven, oordeelt men te mogen onderftellen, dat de gezamentlyke Inge'anden, In- en 'Opgezetenen mede van be« grip zuilen zyn, om deeze Collegien. gelyk tot hier toe heeft plaats gehad, in zo verre op den ouden voet te laaten, dat den Dykgraaf, als voormaals, mede het Ampt van Bailliuw en Heemraaden dat van Scheepenen zal worden op> gedraagen, ter uitceff;ning zo wel van Politiek en JuJicjeel Beftuur, als van dat over de Dykagiën en Finantiön; en dit Collegie alzo zal blyven oef&nen de hooge, middelbaare en laage Jurisd'ctie, gelyk tot hier toe is gebruikelyk geweest i wordende dit poinót gelyk al het overige, aan de vrye keuze der Ingelanden, In- en Opgezetenen, overgelaaten.
Art. j. Des zal, overeenkomftig het il Art, van de Publicatie van de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland van 7 Oclober laatstleden, het beftièr wel blyven op den voorigen voet, tot den tyd toe, dat hier omtrent nadere voorziening zal zyn gedaan, doch met dien verft^nde ■ dat de twee Collegien van deeze Watergraafs-Meer in wezen blyvende, zo als dezelve tot dus verre hebben beftaan, de Per ■ , foo



JAARBOEKEN, Mti, I796*« l6ör
foonen, die dezelve aitmaaken, wel op eenebe- W K^nrlvke wvze van hunne posteD zullen mogen tk Saaten, el andeïen in derzelver plaatze zullen gr^ wjrden benoemd , mits hebbende de jreisditens hier dat gemeld, en de nodige kunde, gepaard^ met braafheid van caraöer. riz
2. En zal de verkiezing der Leden van beide Collegien, als mede de Sjfi. £
cretaris en Penningmeester, conform de P«W*a tie van den 7 Oftober laatstleden, voor het ver y volg gefchiedén, door de ^gelanden en Ingeze^ tenen deezer Meer, voor zo verre els dwelve?r Stemgerechtigden zyn, en zy volgens de h» na« in Art. 3 te maaken bepaaling, zullen worden opgeroepen, zullende de Secretaris m beide Colfegien, als'mede de Penningmeester fungeeren, op8 zodanig Traöement en Emolumenten, a tot hier toe heeft plaats gehad, of in het ver volg zal worden bepaald. , Z Tot het uitoeffenen van het Stemregt zullen worden toegelaaten alle Ingelanden deezer Meer, en zulks op den voet, als by de Publu eade van de Provifioneele Reprefentanten yan het Volk van Holland, van den 7 Oftober laatstleden is bepaald,fcMorgentaalsgewyze; en zal. mede ieder mannelyk In- en Opgezeten, of meerjaaren oud, fchoon geen één Morgen grond bezittende, één Steen hebben. _
4.. De oproeping der Ingezetenen zal gefchiedén, wanneer een vierde gedeelte der Stemgerechtigden zulks zal requireeren, of zo veel eer het tegenswoordige Beftuur het zal goedvinden, wanneer zulks ten minften veertien dagen te voren behoorlyk zal worden bekend gemaakt, op dat hetzelve ook ter kennisfè der Buiten Ingelanden zoude kunnen komen, en zullen de aan te ftellen Perfoonen blyven fungeeren, tot op den tyd, wanneer in de volgende jaare 1790» de reekening zal worden gedaan, of op een te bepalen dag, wanneer de helft van de alzo aanTtttt ge"
1-
VAFS' ER.
%tt'
glent
<r dé tteraafs'er.



i692 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Wa-
TEa •
GHAAFSMïi
Regeerin%sRegiementvoor de Watergraafsmeer,
eeftelde of Gecontinueerde HeemraadeO en Schepenen zal afgaan , of we! wederom gecon:inue-.irt zal worden, naar verkiezing der Ingelanden en Ingezet nen, het wels- verbolgens, van jaar tot jaar, plaats zal hebben; zo dat alle jaaren een gedeelte d^r Haeinraaden en Schepenen, te weten het ééne jaar twee, en het aadere drie. zullen moeten aanblyven, doen dat het den Ingelanden en Ingezetenen vry zal ftaan, zodanige van de Beemraaden en ScheOenen te continueeren, als zy zullen goedvinden., al het welk zy op hun Stembillet zullen moeten aanieekcr-cn, met dien verftande, dat die jaarlykfche verandering of continuatie alleen betrekke!?k is op Heemraaden en Schepenen , doch geenzins op den Bailliuw en Dykgraaf en Ministers, welke tot wederopzeggens toe, hunne funöien zullen blyven waarnemen.
5. Dat die ftemming der Ingelanden zal gefchiedén zo en in dier voegen,. als by het 3 Art. der Publicatie van de Reprefentanten vn het Volk van Holland, in daro 7 Ocïober laatstleden is voorgefchreven; te weten niet hoofd voor hoofd, maar by morgentaaien, op deeze wyze, dat 'er zo veele ftemmen zufen zyn, als 'er lastdragende morgen lands in deeze Meer gevonden worden; doch, zal de ftemming der Ingezetenen , behoorlyk gequalificeerd , gefchiedén hoofd voor hoofd, en zullen zo wel Iagelanden als Ingezetenen, by een bedoren Billet, waarop met relatie tot de Ingelanden ?al moeten ftaan derzelver naam, bet getal der lastdraagende morgen lands , welke hy binnen deeze Meer bezit, de plaats, waar dezelve zyn gelegsn, als mede de Perfoonen, die by verkiest; edoch, fpreekt het van zelve, ldat de Ingezetenen alleenlyk moeten opgeven , in hun Hiüet, hun naam, Woonplaats en de Perfoonen die zy verkiezen
6 De tegenswoordige Regeering zal laatea rondbrengen een BiJlst, om daar op, door ieder



JAARBOEKEN, Md, 17&6. 1633
der Ingelanden of Stemgerechtigde Ingezetenen W. re doen benoemen één Ingeland tot Dykgraaf, TE, d -iv j, ZSrhn.it en vyf Leden tot Heemraa- Ga Sn en ShSS,' wetS Billetten, na den tydME van vLrienSen zullen moeten worden te rug gezonden in he? Rechthuis deezer Meet■, enm* daar gedoken worden in een verzegelde Busle, ru IpL Busfe door de tegenswoordige Regeering , R AS««a ieder Stemgerechtigde, die ot< daarby verJest tegenswoordig te zyn, zal moe• vo ten geopend, de Billetten geleezen en de naa-/? men §aef genomineerde worden opgefchreeven en^ de meeste Stemhebbende uit de refpedtive be-m Soernden, to Leden der Regeering verkoozen woSen-'en zal de opening der Stemcedullen gefchieden, op zodanigen tyd en plaatze, als na „hT'publicatie en openbaare aankondiging zal d \a,1 nÏÏïSven , en zullen de zodanigen,
te brengen, gehouden worden zich te gedragen naar de verkiezing der meerderheid.
7 En zal de verkoozen Dykgraaf, Bailliuw „'JJl,, terftond na zyne verkiezing, aan de
Snwo?den voorgedraagen, om zyne Commisfie
VaD8.dSl jU^nrRekening zal als van ouds moeten gefchiedén in het openbaar , ten overftaan van Hoofd-Ingelanden, die mede de omflasen zullen ïeguleeren en door Dykgraaf en Heemfaaden bet zy op het Regthuis alhier, of op de Regtkamer op het Huis der Gemeente te Amfterdïm, zo ata zulks zal worden bepaald, zullen worden geconvoceerd.
o De Regenten in der tyd ais üe geneeie Gemeente reBrefenteerende, zullen bevoegd zyn ^ ^ hefehikken over alle Ampten en Bedienlen wetf r^ds vaceeren of verder mogten Sn%r vaLren , zo wel in het Collegie vat f3£ 11 JuS6, als van het Dykgraaffchap.^ Ttt tt 2
\-
L*
ER.
géi»
'gs
gle-
nt
or de 'ater■aafs*



Watergraai
MiER
1694 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Aldus geconcipieerd den n November en gepubliceerd den 21 van dezelve Maand, Anno 'S -791 ■> het eerfte jFaar der Bataaffehe Vryheid, prefentibus de Burger Comelis van Lennep, Bailliuw en Dykgraaf van de Watergraafs-Meer, en alle de Schepenen en Heemraaden.
Ik kennisfè van my Secretaris,
P. N. ARNTZENIUS.
ZEELAND. Middelburg.
Een maatregel ter handhaavinge van de tegenwoordige orde van zaaken was begreepen in het volgende
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de Vertegenwoordigers des Volks van Zeeland; den 17 Mei 1796, het tweede Jaai der Bataaffche Vryheid.
Oy refumtie gedelibereerd zynde op bet Rapport, den 19 April laatstleden ter Vergadering uitgebracht, door de Perfoneele Commisfie, den 26 te voren gedecernèerd, tot het examineeren d>r Propofitie, door de Voorzitter ten zeiven dage gedaan, wegens het arrefteeren van een Eed van getrouwheid aan de tegenwoordige orde
van



JAARBOEKEN, Mei, I7S>°> l695
van zaaken, en de Concept-Refolutie daar byN vervat en overgelegd; is eenparig goedgevondenD, en verftaan, dezelve te approberen en te arre bi fteeren zo als gefchied by deezen: onder zodanige veranderingen als conform de intentie en ue k advifen der Leden, daar in zyn gerefolveerd te o, maken, in maniere navolgende : " Voor eerst , dat van nu voortaan geenerlei v Provinciaale nog Stedelyke Ampten zullen wor- It den begeven, dan aan dusdanige bekwame, gefchikte en Stemgerechtigde .Burgers, die voor het aanvaarden van hun Ampt en het doen van den Eed, op hetzelve ftaande, zullen hebhen verklaard, alleen voor wettig te houden zodanige Regeringsform, welke gegrond tt op de Vppermaeht des Volks, en dienvolgens alle erfelyke Ampten en Waardigheden te befchouwen als daai
mede ftrydig. . , , -
Ten tweeden, dat alles ten aanzien der braatheid en bekwaamheden, gelyk ftaande ter vervulling van alle Provinciaale Ampten, by vervolg voornamelyk zal worden gelet op dezulke, die door hunne daden en het opkomen inde Grondvergaderingen, zullen toonen hunne herkrege Rechten ten deezen opzichte- op derzei ver waren prys te ftellen en dat alle Stedelyke en Plaatfelyke Regeeringen ten fterkften worden aanbevolen en gerecommandeerd, omin aq begeving van Ampten, ter hunner dispoiitie fta!nde7zo veel mogelyk te letten op de bevordering van dusdanige acttve Burgers^
Ten derden, dat alle Leden en Ministers yan deeze Vergadering, en Provinciaale Collegien, mitsgaders alle Provinciaale Amptenaaren thans jn functie zynde, en welke by vervolg «Hen worden aangefteld; voorts alle de Leden eri Ministers van de Collegien van Policie en Juftitie, inzonderheid ook de Zeeuwlche Leden en Ministers in den Hove Provinciaal, als mede ae zogenearade Subalterne Collegien en Dyk Collo& Ttttt 3 8,eDi
'lT> !L. JRC.
efol. ntrent ;t doen tn Gefte.



ifjoS NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Refol. omtrem liet doe, van Ge lofte.
gien, gelyk alle Leeraars en Verkondigers van Godsdienftige gevoelens zonder onderfcheid, van welke gezindheid; Item, alle Kerkenraaden, de Voorzangers en Kosters; Item, alle Hoofd- en verdere Officieren van de Schutteryen en Gewapende Burgermagten binnen deeze Provincie; en i eindelyk alle Commifen , Griffiers , Kasfiers, - Klerken, Kamerbewaarders en Bodens ftaande in dienst van delf rovincie, of van eenige der Collegien te voren' vermeld; mitsgaders ook alle verdere Stedelyke en Plaatfelyke Amptenaaren, welke hier boven niet fpeciaal zyn gedefigneerd, verplicht zullen zyn, of, tegenswoordig, of, by het aanvaarden van hun Officie te doen den navolgenden Eed.
Ik bclove en zweere gebouw en getrouw te zullen zyn aan hel Befluur, het welk op grond van 's Volks erkende Oppermacht is vastgcfleld'. en dat ik mitsdien niets zal doen direct of indirect, waar door indracht, op dezelve zoude gefchiedén, of het voormalig en Erfftadhouderlyk Bewind, weder worden ingevoerd,
En dat dezulke die weigerig mochten zyn, voorfchreven Eed af te leggen, onmiddeïyk van hunne Posten zullen worden verlaten, en dezelve begeven worden aan dusdanige Burgers, op welker Vaderlands-gezindheid men zich zal mogen verlaten.
Dat voorts den voorn. Eed zal worden gedaan, in voeden nagemeld: dat de Vertegenwoordigers des Zeeuwfchen Volks en derzelver Ministers, mitsgaders de Vcorzitter van het Uitvoerend Departement van den Provinciaale Raad, denzelven zullen doen in handen van den Voorzitter deezer Vergadering, na dat deeze, den Eed zal hebben gedaan in handen van den geenen die Op denzelven volgt; de Leden van den Provinciaalen Raad, die van de Provinciaale Rekenkamer en derzelver Minister, de Ontvanger Generaal, die van de Directie van Walcheren
met



I
JAARBOEKEN, Mei. 1706. 1697
mot derzelver Ministers en alle Provinciaale Amp- Ml S-arenbn e Walcheren, en alle Comm.fende nrffiers- Kasfiers, Klerken, Kamerbewaarders ^ lodens in dienst van de in handen van den Voorzitter, en ten overltaan v^M Uirvoerend Departement van den Pm-vi-ciaJen Raad. de Zeeuwfche Leden en mi
den Hove "^«2 X
den Fiscaal van voorn. Hove; en eindelyk al e verdere Provinciaale Amptenaaren en Dyk Col Sien in handen van den Officier der befio en S" ' d l Eiland, en ten overflaan van het ColeS vaS j£ie of Commisfarisfen uit hetSvef en wa? belangt de Eilanden van Noordheveland en Wolphaartsdyk, als mede het
Stt, S S' be' üitvoereml DeparteE™V aïó voorfz. RegeerirjRerj ™i eeCcb«dasi SI LdS entlUets van Collegien van l>ota,e S iifriSi, met derztlver Suppoosten; Leeraars Z &d'igSrv.rdeo Go*ï««, Kerketraa-
ren, welke onder de^ovaropgenuemce
akt
I
d-
!> ï.g.
trent ', doenn GeHe. ■



i6p8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Refol. emirent het doen van Gelofte.
niet fpeciaal zyn begrepen, het aan de refpectivo Regeeringen der Steden en Plaatfen vrylltèan, zelfs te bepalen, welke derzeive den voorfchreven Eed zouden behooren te prEefteren. Wordende niet te min het Uitvoerend Departement verzocht, goed regard te flaan dat aan de intentie der Vergadering in deezen, naar behooren worde voldaan. En de voorfz. Regeringen der Steden en Plaatfen gelast, om aan het evengem. Uitvoerend Departement op te geven of den voorfchreeven Eed, in voegen als by deeze Refolutie is bepaald, behoorlyk is geprasfteerd.
En zal Extract, deezer Refolutie aan het Uitvoerend Departement van den Provinciaalen Raad, het Hof van Jqftitie, mitsgaders aan alle Stedelyke en Plaatfelyke Regeeringen binnen deeze Provincie worden gezonden, om te ftrekken tot derzelver informatie en naarricht, mitsgaders om zich ftiptelyk naar den inhoud deezer te gedragen,
Accordeert &c.
Naa herhaalde werkzaamheden, om het Regeerings-Reglement voor de Stad Middelburg tot ftand te brengen, wierdt einde:(yk aan het volwigtig werk de laatfte hand gelegd, en het Reglement ingevoerd. Hetzelve vyas van den volgenden inhoud.
T"\e Commisfie door de Stemgerechtigde Bur• gery deezer Stad op den 30 January i?i6 benoemd, ter revifie en verbetering van bet Provifioneele Stemmings- en Regeerings-Reglement deezer Stad, geëxamineerd en rypelyk overwogen hebbende de Aanmerkingen, door fommigen liaarer Medeburgers gefuppediteerd op het door 3e Commisfie ontworpene, en onlangs door den



JAARBOEKEN, Mei* 1196. 1699
druk gemeen gemaakte Concept-Reglement.op j\ hat Beftuur deezer Stad, voorts hetzelve Con-D cent-Reglement nader gerevideerd, met de inge B, komene aanmerkingen vergeleken, en hier en daar veranderd hebbende, brengt by deeze ter/ finale aanneming of verwerping van de Stemge- r fecbtigde Burgery, haare Committenten, het na l volgende gerevideerde Concept-Reglement op het 1 Beftuur deezer Stad % betuigende de Commislun •zodanig gebruik van de ingekomene confi Jeratien 1 te hebben gemaakt, als dezelve geoordeeld heeft l voor het welzyn deezer Stad en Burgery nuttig te zvn: met dankbetuiging aan de zodamgen haarer'Medeburgeren, welke door het fuppediteeren hunner confideratien , tot verbetering van het voorfchreve Concept-Reglement hebben gelieven mede te werken.
De Commisfie oordeelt hier mede aan den last haar door de Stemgerechtigde Burgery op den 00 lanuary deezes Jaars opgedragen, completelvk te hebben voldaan, en hoopt dat de door haar genomene moeitens in het ontwerpen van dit Reglement ten nutte deezer Stad en Burgery zullen verftrekken.
Middelburg den 10 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Onder ftondf)
Uit naam van de Commisfie ter Revifie van het Provifioneele Stemmings- en Regeerings-Reglement deezer Stad.
(Wat geteekend
Ah Secretarisfen:
J. TEISSRDRE l'ANGE.
D. A. BERDENIS van BERLEKOM.
Ttttt 5 ' Gc>
eljrg.
'xgee~ ings. leg letentout
diddeU urg.



1700 NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDELBURG.
P.egeerings*Regiememvoor Midde, burg.
TWEE-
Gerevideerd CONCFPT-REOLEMENT <-t> het Beftuur der STAD MIDDELBURG in ZEELAND.
EERSTE HOOFDSTUK.
Over de verdeeling der Stad in Wyken en derzelver Vergaderplaatfen, de Stad word verdeeld in twaalf Ipy.ken, welke ieder afzon- derlyk vergaderen op zodanige plaatfen. als by iedere tpyk is uitgedrukt; in maniere navolgende:
EERSTE WYK.
Begint op de Groote Markt, vm de Korte Gortftraat af tot aan de Pottemarkt, de linkerzyde van de Pottemarkt en Langevyle tot aan de lange Geere . de linkerzyde van de lange Geere tot aan de korte Geere» de korte Geere wederzydsch, de rechterzyde van de lange Gortftraat tot aan de Koeftraat, de Koeftraat wederzydsch, de geheele Beestenmarkt rond, de rechterzyde van de Vlj.ifingfch<.-hVaat, het Achter-Cingehje, van de V litfingfche- brus tot aan het Roosterftraa'.je, de Schouvagers Cingel, de linker- en rechterzyde van de Spekrookery, de Pottebakkers Cingel tot voorby het gewezene Schut ershof, de huizen achter de Houtruinen, de Seisdam, de geheele Heeregracht tot tan de Nocrdpoortftraat, de linkerzyde ven de Noordpoortftraat, het Noordplein , de Noordvsatergang, klein Vlaanderen, de huizen order het Bolwerken de Vcldery-laagte, iot aan de Seispoort, de Seis laagte wederzydsch, het korte Cirigelrje tot aan de. Seifftraat, de Seisftraat wederzydsch, het Seisplein en de Walen-cingei, het êrminraanfche Schuitvlct en de Huidenvettets-Cingel; vergadert in de Engelfche iu, k.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1701
TWEEDE WYK. Mi;
tteeint met de Bakkery op den hoek van de BU1 VriSr™ ^ voorts de geheek;|f£yde van de Graveftraat, tot op de Groote Markt, Re, Kaatfoel wederzydsch, de linkerzyde van de Hn Groote beginnende aan de Graveftr,at Re
tot aan de korte Gortftraat (daar ..n de Most-OTe aardaanfO de korte Gortftraat wederzydsch (daar V0, fn de &den Poort) de lange Gortftraat Imker- M Ivde met het hoekhuis op de Varkenmarkt, de$«: Vlisfinefcheftraat linkerzyde, beginnende aan de SSSaat en eindigende aan de Stads Schuur, S ?!chterzyde van het Vli.fmgfche Wagenplem, S offl de huizen over het Karremansftal, t aSterom het Princen Hofje, de Winterftraat vTedeSsch, de geheele Slepers Cingel tot aan de^vyïê Poort., de Zandftraat wederzydsch en Achter-Cingéltje naar het Domburgfche Schuitvlot, de huizen over liet Bruggetje, en de iSmburglche SchuiHotflraac wederzydsch; vergadert in de Mer.nonit&n kerk.
j DERDE WYK.
Begint op de Groote Markt, op den hoek van de V asmaL met het huis de Rooder, Toren rechts af naar en tot aan de Pottemarkt, de rechterzyde van de Pottemarkt, het Schuiffelftraatle wederzydsch, de verdere buizen op de Potternarkt van \ Schuiffelftraatje naar de Langevyle, de rechterzyde van de Langevyle tot fan het Beddewykftraatje, de rechterzyde van de lange Gee* tol over de korte Geere, en van 2 de larie Geere wederzydsch, met het Plein van de Smeltery tot aan de Beestenmarkt, het Rooslerftraatje, de Beenhouwers eirgel van daar af ?o aan het Papeftraatje, het Papeftraatje wederzydsch , van daar de Cingel tot aan de Lange ylebtug, de rechterzyde van de Langevyle
>»
lee-
%le.
"it r
ddel-



I7Q2 NIEUWE NEDER.LANÖSCHE
Middelburg.
Regee. ringsRegle*ment voor Middelburg.
van de brug af tot aan de Geere, de overzyde van de Langevyle van de bruj; af tot aan bet Beddewykftraatje, het Beddewykftraatje en het Schuttershofftraatje wederzydsch, de Cingel van de Langevylebrug tot aan de Seisbrug (imusfchen de Molenberg) de Krommeweele en Vlasmarkt wederzydsch tot aan de Herberg den Helm, ea de woning van den Concherge achter het Stadhuis, de linkerzyde van de lange Noordftraat van 't Stadhuis af tot aan het Simpelhuisftraatje, het Simpelhuisftraarje, Wyngaardfbaatje, Penninghoekftraatje, allen wederzydsch, van daar achterom het Cingel'je van het gewezene Armziekenhuis tot aan de Seisbrug, vergadert op de Bov en-Voor zaal van het Staaituis.
VIERDE WYK.
Begint met den Langenburgt van de Markt af wederzydsch, tot aan en over het naauwe van de Wal, eindigende met het huis van den Burger Sr. Ie Clercq, de rechter- en linkerzyde van de Wal, de Stroopoort geheel, de Kapoenftraat wederzydsch tot aan de Nieuwe Kerk, de Wal wederzydsch tot aan de Nieuwe Kerk, de Oude Kerkftraat wederzydsch (daar in de huizen in de Rozenpoort), de Nieuwe Kerkftraat wederzydsch, de Reigerftraat wederzydsch, het geheele Choorkerkhof, de korte Gistftraat wederzydsch, de woningen in de Munt, de geheele Abtdy roi.d. Op de Balans te beginnen met het. Koffyhuis, de huizen aan die zyde tot tegen de Pieterftraat, de overzyde van de Balans, beginnende met het eerfte huis achter de Herberg het Hof van Holland tot aan de Wagenaarftraat, de Wagenaarftraat linkerzyde van de Bjlans af tot aan de Brouwery de drie Tonnekens, van daar de overzyde van de Wagenaarftraat van de Oude Kerk af tot aan den hoek van de Bree, de linkerzyde van de Bree tot aan de JNoordvest,
de



JAARBOEKEN, Mei, I79«« 1703
de huizen op de Noordvest van de Bree af tot l aan de Noordbrug, alle de Straatjes in de Ba 1 sinage, de Koningftraat wederzydsch, de Imker-u ivde van de korte Noordftraat van de Noordbrug af tot aan bet Oude Kerkhof, de huizen 1 achferom het Oude Kerkhof tot aan de Wage-1 naarftraat; vergadert in het Auditor urn naast de 1 Choorkerk. ^
VYFDE WYK. •' \
Begint op de Groenmarkt op den hoek van de korte Lombaardftraat, van daar af de rechterzyde van den Langenburgt tot over de Wal, voorts de overzyde van den Langenburgt van den Hoek den Wal af tot aan de Groenmarkt, de Groenmarkt rond, met het huis van den Muntmeester, de Kortenburgt wederzydsch tot aan de Bogaardftraat, de Bogaard ftraat en Latynfche Schoolftraat, beiden wederzydsch, de korte en lange Lombaardftraat wederzydsch, daar in de woningen in de poort van den Burger de Bruyn. Vervolgens de lange Noordftraat, beginnende met het huis, bewoond by den Burger G. M. feeterfen* over het Stadhuis tot aan den hoek van de Oude Kerk, de Blindeboek wederzydsch, de huizen achter de Oude Kerk aan de zyde der lange Noordftraat tot aan de Brouwery , de Brouwery de drie Tonnekens, het huié van den Koster der Oude Kerk, voorts de korte Noordftraat rechterzyde tot den hoek van het Oude Kerkhof over de Lambrechtftraat, de geheele overzyde der korte Noordftraat, van de jtvoord* brug af tot aan de lange noordftraat, de Lam* brechtftraat wederzydsch, de rechterzyde van de lange Noordftraat van de korte Noordftraa: af tot aan het Simpelhuisftraaije, de Sc Jorisftmt en St. Bastiaanftraat geheel, alle ue buizen op de Cingel van den hoek over het gewezene Arni-
zie-
lELUR<3.
legee-
ings-
legle-
ient
oor
Wddel* urg.



170+ NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regeerings.Reglementyuvr Middelburg.
ziekenhuis af tot aan de Noordbrug, vergadert
in de Oude Kerk.
ZESDE WYK.
Begint aan de Balans, de lange en korte Pieterftraat wederzydsch, de lange Gistftraat wederzydsch tot aan de Wisfelbank en Paauwpoort, de Noordzyde yan den Dam van de Paauwpoort af tot aan de Dambrug (daar onder de Izabellegang en de huisjes aan de Dambrug), van daar de Rotterdammerkaai tot aan de Nederftraat, het Kraanftraatje geheel, de linkerzyde van de Nederftraat, van de Kaai af tot op den hoek van de Breeftraat, de lange en korte Breeftraat wederzydsch tot aan de Oostkerk , achter de Oostkerk van de Azynmakery af tot aan den hoek van het Oosterfche Wagenplein, de Verweryftraat wederzydsch, en daar in het Glafekastftraatje, voorts het Molenwater, van den hoek der Verweryftraat af tot aan de Koepoort, de Herberg het Koningsplein en de huizen achter de Brandery, het Molenwater aan die zyde, als ook de bocht naar het Bolwerk by de Herberg het Zwaantje, de. woningen daar by op het Bolwerk , vervolgens het korte Molenwater tot aan de Noordbrug, de rechterzyde van de Noordpoortftraat voorby het Arm-weeshuis, en de huizen aan die zyde tot de Smitfe tegen de Noordpoort; vergadert in de Franfche Kerk.
ZEVENDE WYK.
Begint op den hoek van de lange Pieterftraat aan de Balans, van dsar de rechterzyde van de Haringplaats en Spanjaard fbsat tot aan de Spuiftraar , de Spuiftraat geheel, daar in ook het Slop je en de huizen in de Suikêrpoort, de rechterzyde van de Spuibrug, van de Spuiftraat af tot aan de Molftraat, de Molftraat en Pypttraat
we-



JAARBOEKEN» Mei, I7«j
wederzydsch, de rech'erzyde van de l^nge Cin-Mi eel ftraat, van de Molftraat af toe aan de bcnuit Df) vlorftraat, de lange Schuitvlotftraat wederzydsch, BïJ de korte Cinaehtraat rechterzyde, de rechterzyde van de gFakftraat van de korte Cmgelftraat R, af tot aan de Kaai, de overzyde der Brakftraat ri\ van de Kaai af tot aan de Breeftraat, de rech- R terzvde van de Lazaryftraat en Lazaryinolen- ,m ftraat tot op den hoek van de lange Breeftraat Vo over de Dampoort, de Wolfertspoort, de wo■ M ninaen boven de Dampoort en de Neder ft watbi aan die zyde tot aan de Kaai, de Oostpunt en de huizen daar achterom tot de Poort m de Nederftraat uitkomende; vergadert in de Oost Kerk.
ACHTSTE WYK.
Begint op den hoek van de Haringplaats aan de zyde van de Balans, van daar af tot aan de Bala's, de Balans aan de rechterzyde, en de rechterzyde v;m de Wagenaarftraat tot aan de Bree, de recb.erzyde van de Bree (daar in bet Cellebroershof, de Glasblaaery en haar Plein) tot de Zuid-cingel, de geheele Zwa-cingel van de Bree af tot aan de KoepoortftraaC de Gang en woningen in de zogenaamde BieeKery, de huizen op de Haringplaats (uitgezonderd aan de zvde der Pieterftraat,) de linkerzyde van de Snaniaardftraat en Spuibrug tot aan de Koepoortftraat, de Koepoortftraat wederzydsch, de linkerzyde'der lange en korte Cingelftraat, ae kofte SchuitvlotftrEat wederzydsch, de linkerzyde van de Brakftraat, beginnende aan den hoek der korte Cing lftraat tot aan de korte Breeftraat, de linkerzyde van de Lazaryftraat, de Bocht van Guinée, de linkerzyde van de Lazarymolen» ftraat tot aan de Dampoort, als mede de huizen od het Smits-bolwerk en achterom het Ho werk, als mede rondom het Oosterfche Wagenplein en het Oosterfche Kerkhof, de üostericheftraat of
d-
LRG.
-,gee.
igf . ',gle■ntor
riddeU rg.



1706 NIEUWE NEDERLANDSCHE
JMID' DELBURG»
RegeeringsRegiement voor Middelburg,
Nieuwehuizen wederzydsch, als ook het Bastion, en de huizen op het Plein en in het Slopje naast het Burger Weeshuis; vergadert in de Lutherfche Kerk.
NEGENDE WYK.
Begint in de lange Noordftraat over het Stadhuis met het huis de Trappen bewoond by den Burger L. P. van Oppen, en van daar die zyde van de Groote Markt tot aan den Langendelft, de geheele rechterzyde van den Langenen Kortendelft, beginnende aan de Groote Markt en eindigende aan de Beliingftraat, Cdaar onder de Poort de drie Spuiten) de Beliingftraat wederzydsch, de Kinderdyk, beginnende met het huisje over en naast de Spykerbrug, en vervolgens op den hoek van de Herberg St. Joris af tot over de Bellingbrug, de Korendyk, de Goefche Korenmarkt aan de linkerzyde tot aan de Sasbrug, de woningen in het Pakhuis Luik, mitsgaders in de Poort en achter de Pakhuizen van Roubergen, voorts op den Blaauwendyk te beginnen met de West-Indifche Pakhuizen tot aan de Kalkftraat, de Kalkftraat wederzydsch, de huizen achter de Teerpakhuizen tot aan de Vlisfingfchebrug, de linkerzyde van het Vlisfingfche Wagenplein tot aan de Vlisfingfche Poort, en de Achter-cingel aldaar tot aan de Kalkftraat, vergadert in de Nieuwe Kerk.
TIENDE WYK.
Begint aan de Groote Markt met den hoek van den Langenburgt, de geheele linkerzyde van den Langen- en Kortendelft tot op den Dam in het Koffyhuis achter de Wisfelbank, de rechterzyde van den Kortendelft, beginnende op den hoek van de Beliingftraat tot aan den Dam, de Zuidzyde van den Dam tot aan het Schuddevis-
ftraat.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. I?o7
ftraatje, het Schuddevis- en Molenftraatje^ we- P derzydsch, daar in het Kuipers Gildehuis, het i overige der Zuidzyde van den Dam, de Dwars-1 kaai-, de huizen over de Dokbrug aan de Oostludifche Werf, en achterom de Werf het huis i van den Onder-Equip'agieraeester, de huizen aan i de Segeers Poort en op de Commercie Werf j tot aan de kleine Sasbrug, de Molenftraat tot* aan de Segeersmclen, de huizen achter de Se-1 geersmolen en acfuer het Arfenaal, de Blaauwen-j dyk tot aan de West-Indifche Pakhuizen; verga-1 dert in de Choor Kerk.
ELFDE WYK.
Begint in de Graveftraat op den hóek van de Zusterftraat, de linkerzyde van de Graveftraat tot aan de Hoogftraat, de Hoogftraat wederz\dsch, de Stadsfchuur, Watermolen, het Tuchthuis, de Visfchersdyk, van daar die zyde van de Goefche Korenmarkt, de geheele Konfteenfchendyk, vervolgens de Nieuwe Haven van de Poort fchuins over de Mennoniten Kerk af, tot aan de St- Jansftraat, de Turf- en Houtkaai, de Londonfche en Bierkaai, de geheele Rouaanfchekaai, eindigende met het hoekhuis aan de Dwarskaai; vergadert in de Gasthuis Kerk.
TWAALFDE WYK.
Begint op de Groote Markt, het eerfte huis achter den Lakenkooper van Zoelen, en zo de linkerzyde van de Graveftraat tot aan de Zusterftraat, de Zusterftraat wederzydsch, en daar in het Plein van de Vismarkt Kerk, en de huizen in het Garnaatfttaatje, de St. Jansftraat wederzydsch, daar in de geheele St. Jansgang, en het Gat van de Vismarkt, het kleine Heereftraatje, de Heereftraat wederzydsch, de Segeerftraat wederzydsch en de woningen in het Slopje, en einVvvvv de-
'el-
oac.
leges* ings* leg te. jent ■oor
Middelburg.



MlD' DELBURG.
Regee*
rings*
Regie*
mem voor ,\i Middelburg.
1708 NIEUWE NEDERLANDSCHE
delyk de Nieuwftraat wederzydsch; vergadert in dc Vismarkt Kerk.
TWEEDE HOOFDSTUK.
Over dc Stemgerechtigden.
Art. Ti Stemgerechtigden in de Wyk-Verpaderingen deezer Stad zyn alle Mansperfoonén, die in het volgende Artikel niet fpeciaal worden uitgezonderd.
2. Van het Stemrecht of-de uitoefening van dien zyn uitgefloten de navolgenden:
1. A'len, die den ouderdom van twintig Jaaren niet hebben bereikt, Deeze bepaling echter fluit niet uit de zodanigen, die boven de achttien , doch beneden de twintig Jaaren oud, van hun Stemrecht volgens Art. 1 van het Provifioneel Stemmings-Reglement hebben gebruik gemaakt, en als zodanig by de Wykmeesteren bekend ftaan.
2. Alle Perfoonen buiten deeze Republiek of de Colonien van deezen Staat geboren , die federt twee Jaaren, en alle Inboorlingen deezer Republiek of der Colonien van deezen Staat, die federt één Jaar hunne vaste woonplaats binnen deeze Stad niet hebben gehad. Onder deeze bepaling zyn niet begrepen de uitgewekenen by of ter oorzaake der Omwenteling van
t Jaar 1787, noch ook dezulken, die b;nnen deeze Stad geboren en federt naar elders vertrokken zynde, wederom hunne vaste woning binnen deeze Stad genomen hebben.
3- Alle huisfelyke Bedienden, binnen deeze Stad niet geboren, ten sy uit hoofde van hunne eigene en afzonderlyke huishouding, 'sLands en Stads Lasten betalende.
4- Allen, die om verkwisting, wangedrag of krankzinnigheid onder Curatele ftaan.
5. Allen, die,in Wees-, Diaconie-, Armen-
of



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1709
of andere Godshuizen om niet onderhouden worden; mitsgaders die uit de Armen - kasfen: fn het laatst afgeloopene Jaar, te rekenen tot 1 den dag der Wyk-Vergadering, langer dan drie maanden zyn bedeeld geworden.
6. Alle Bankroutiers, mitsgaders zulken , welker Bdedels aan de Kanvr van Defolate Boedels overgegeven zyn; ook de geenen, welke Brieven van Cesfie verkregen hebben, zo lang dezelve hunne Crediteuren niet ten vo le hebben afbetaald : ten ware de voornoemde Peif onen by een fpeciaal Declaratoir van den Rechter kunnen aantoonen , dat hunne Infolveutie niet uit eigen frauduleufen handel is voortgefproten.
7- Alle Militairen , ten ware dezelven Inboorlingen deezer Republiek of der Colonien van deezen Staat zynde, federt één Jaar, en buiten deeze Republiek of buiten de voorfchreve Colonien geboortig, federt twee Jaaren hunne vaste wqonplaats binnen deeze Stad gehad hebben.
8. Alle Perfoonen in Eed en dire&en dienst ftaande van eenige vreemde Mogendheid.
9. Allen, die wegens misdaad door dén Rechter zyn veroordeeld.
10 Allen , die op befluit van den Rechter gevangen zitten , mitsgaders allen , die voor den Rechter van misdaad zyn befchuldigd, zo lang dezelve niet zyn vrygefproken.
11. Allen , die in eenigen opzichte aan het bewerken en uitroeren van oproer en plundering zich hebben fchuldig gemaakt
12. Allen , welke in de Wykvergadering niet hebben gedaan en geteekend het navolgende Declaratoir:
Ik verklare binnen deeze Provincie en binnen deeze Republiek voor wettig te houden alleen zodanige Regeeringsform, welke gegrondfs op di Oppermacht des geheelen Volks; en ik houdt Vvvw 2 voot
Vim-
>ELHJRC.
R.egee■ingsRrgle-
•neut •oor
Middelburg-



i7lo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
RegeeringsReglementvoor Middelburg.
i
voor onwettig en met de gemelde Oppermacht des Volks ftrydig alle Erfelyke Ampten en Waardigheden.
3, Het Stemrecht kan niet worden uitgeoefend, dan in wettig byeengeroepene Wykvergaderingen.
4 Het Stemrecht kan niet worden uitgeoefend, ten zy door een iegelyk in Perfoon tegenwoordig zynde, "én niet dan in die Wykvergadering , onder welke de Stemgerechtigde behoort.
DERDE HOOFDSTUK.
Over de Wykmeesteren en de Secretarisfen der Wykvergaderingen.
Art. 1. In iedere Wyk deezer Stad zullen in de eerfte Wykvergadering na de aanneming van dit Reglement te houden, en voorts Jaarlyksch op den tweeden Woensdag in de Maand Mei worden aangefteld een Wykmeester, een Plaatsvervanger en twee Secretarisfen , en zulks in maniere als by het IV Hoofdftuk Art' 10 en volgende word bepaald.
st. De Plaatsvervanger vervult den Post van den Wykmeester by deszeifs overlyden of verhuizen uit de Wyk,. waar'in hy is aangefteld, mitsgaders in de Wykvergaderingen, en in de byeenkomften der Wykmeesteren, wanneer dezelve verhinderd wordt aldaar te verfchyrien.
3. De Wykmeesters, Plaatsvervangers en Secretarisfen fungeren één Jaar.
4. S fe Zy zullen voor deeze Posten niet mogen bedanken, ten zy om voldoende redenen, dadelyk by hunne benoeming te allegeeren, dewelke door de meerderheid der aanwezige Stemgerechtigde Burgers in die zelfde Wykvergadering zullen worden beoordeeld.
§ 2. De Wykmeester, Plaatsvervanger en Se. ere-



'JAARBOEKEN, Md, 1796. i?ir
cretarisfen, welke reeds één Jaar hebben gefungeerd , zyn niet gehouden het eerstvolgende Jaar die Posten wederom aan te nemen: zynde hier onder mede begrepen de tegenwoordige Wykmeesteren en Secretarisfen.
5. § 1. Wykmeesters en Plaatsvervangers moeten zyn Stemgerechtigde Burgers, in de Wyk vergadering tegenwoordig, hebbende bereikt den ouderdom van 25 Jaaren, federt twee Jaaren binnen deeze Stad woonachtig, en kunnende leezen en fchryven.
§. 2. Deeze bepaling van twee Jaaren inwoning fluit niet uit de uitgewekenen by of ter oorzake der omwenteling van den Jaare 1787, noch ook dezulken, die binnen deeze Stad geboren, en federt naar elders vertrokken zynde, wederom hunne vaste woonplaats binnen deeze Stad genomen hebben.
§ 3 De" Leden en Ministers van het Provinciaal offStedelyk Beftuur zyn niet benoembaat tot Wykmeester, Plaatsvervanger of Secretaris.
6. Wanneer een Wykmeester en deszeifs. Plaatsvervanger beiden binnen het Jaar, waar voor zy zyn aangefteld, mochten overlyden, of uit hunne Wyk verhuizen, zullen deeze vacaturen terftond vervuld worden in eene, door het Collegie van Wykmeesteren ten dien einde expresfelyk by een te roepene Wykvergadering, waar in de Secretarisfen dier Wyk intusfchen de Directie zuller hebben. Doch wanneer het zelfde plaats hac omtrent de Secretarisfen, zal derzelver Post to de eerstvolgende Wykvergadering onvervuld bly ven, en intusfchen door een of twee der Stem gerechtigden, door den Wykmeester daar toe t< verzoeken, worden bekleedt.
7. Wykmeesteren zyn gehouden naauwkeurig Register te houden van alle Mansperfoonen, di< den ouderdom van twintig Jaaren hebben bereikt en in hunne Wyk woonachtig zyn, mitsgader van alle dadelyke Stemgerechtigden tot hunm
Vvvvv 3 Wyl
Middelburg»
Regee*
ringsReglementvoor Middelburg.
i t
c



17w NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg.
Regeerings*Regie* ment voor Middelburg.
Wyk behoorende, zullende aan de Wykmeesteren van Stadswege de noodige boeken ten voorfchreven einde worden ter hand gefteld.
8. De Wykmeesters en Secretarisfen zyn gehouden, in het laatst van de Maand Mei van ieder jaar eene algemeene omfchryving van alle Mansperfoonen twintig Jaaren oud, ieder in zyne Wvk te doen.
o. Dezelve zullen Jaarlyksch vóór het eindi■ gen van hunnen Post ter Secretarie overbrengen eene naauwkeurige en geteekende opgave der veranderingen in beide de Lysten voorgevallen; ten einde het Algemeen Register, het welk ter Secretarie zal worden aangelegd en gehouden, dien conform in orde worde gebracht.
10. De Secretarisfen zullen exacle aanteekening houden van al bet geene in de Wykvergadering is verhandeld, en de Extenfie daar van ■m de eerstvolgende Wykvergadering ter Kefumtie brengen.
11. Wykmeesteren en Secretarisfen zullen by het eindigen van hunnen Post aan hunne Opvolgers overgeven alle papieren en boeken, onder hunne berusting geweest zynde, en betrekking hebbende tot hunnen Post.
12. Alle Qproeping der Burgerv, zo wel extraordinaire als ordinaire Worden door Wykmeesteren, (welke daar toe alléén, en met uitflui. ting van allen anderen zyn bevoegd) gedaan en bekend gemaakt door middel der Stads-Courant ten minfte tweemaal vier-en-twintig uuren voor dep tyd, waarop de Wykvergaderingen moeten gehouden • worden, 'ten zy zulks onmogelyk ware), met. eene zakclyke opgave van het'oogmerk der oproeping: ook worden die by TromiTag op alle hoeken van de ftraten dien zelfden morden aangekondigd
13. Van alle oproepingen wordt door Wykmeesters aan den jPrefident van den Raad kennis gegeven.
Ï4<



JAARBOEKEN, Mei, i?c<5, 1713
14. Wykmeesteren zullen de Burgery oproe Mi pen alléén tot het doen van die verkiezingen, DE waar toe dezelve is gerechtigd; tot het beflisfen Bü; yan alle zulke zaaken , waar over het Stedelyk Beftuur noodig zal oordeelen derzelver wil te R< vernemen; als mede wanneer honderd Stemge-r/i rechtigde Burgers by bet Collegie van Wyk-Ü, meesteren, eene oproeping der Wyken vorderen, mt en hét oogmerk, waar toe dezelve wordt ge-va vraagd, fchriftelyk opgeven. A 15- Wykmeesteren, Plaatsvervangers en Se-bi cretarisfen zullen elk in hunne Wykvergadering, by derzelver aanfteüing, in handen van den oudftee Stemgerechtigden, aldaar tegenwoordig, afleggen de volgende belofte.
Ik belove dat ik den Post van Wykmeester, Plaatsvervanger, of ^Secretaris, my door deeze Wykvergadering opgedragen, met alle getrouw heid zal waarnemen , en zorgvuldig in deeze myne betrekking toezien , dat geene inbreuken aefchieden op het geene ten opzichte der Stemgerechtigde'/ in het algemeen. en der Wykmeesteren, Plaatsvervangeren of Secrelari'fen in het by zonder, ts geftatueerd en bepaald by het Re•dement op liet Stads Beftuur gcarrefieerd den.. . 6 16. Na het afleggen'van voorfchteve belofte, zal aan den Wykmeester, Pleatsvervanger en Secretarisfen, ieder afzonderlyk, worden ter hand gefteld een Geloofsbrief, door den afgaanden Wykmeester of Plaatsvervanger en een' der Secretarisfen, benevens den oudften en jongften in Jaaren van de aanwezige Stemgerechtigden oederteekend, zynde van deezen inhoud:
De Wykvergadering. No heeft benoemd
tot Wykmeester: Plaatsvervanger van den Wykmeester: Secretaris der Wyk: den Burger Middelburg den
Vvvvv 4
VIER-
o-
LIG.
gec
igs-
•gle*
mt
ar '
iddel-
rg.



Middelburg.
RegeeringsReglement■yoor Middelburg.
1
i I
1
l i
1714 NIEUWE NEDERLANDSCHB
VIERDE HOOFDSTUK.
Over de fPykvergaderingen, derzelver Beftuur cn ïFerkzaamlieden.
Art. i. Geene byeenkomst van Burgers, door Wykmeesters met behoorlyk opgeroepen, is voor eene wettige Wykvergadering te houden.
2. .Niemand zal gewapend in de Wykvergadering mogen verfchynen, noch in eenige Uniform of Ordekleed, ook niet met eenig ditfinftief teeken.
3. üe Wyken komen op denzelfden tyd te zamen in derzelver Vergadërplaacfen
„,4-, °f W^meesce/S zullen ieder in hunne Wyk de Wykvergaderingen openen, beftuuren en fluiten,
5. De Wykmeesters zullen de Wykvergaderingen houden met geflotene deuren, en een quartier uur na den bepaalden tyd dezelve beginnen.
6. Zy zullen toezien, dat geene dan Stemgerechtigde Burgers aldaar tegenwoordig zyn, en n geval van twyfeling of gefchil over de ftemjevoegdheid van eenen.der aanwezigen, zal de neerderheid der tegenwoordig zynde, Scemgerechigde Burgers, in afwezigheid van hem, over wien iet gefchil is, het zelve dadelyk beflisfen: beloudens de vryheid aan den geenen, die afgewesen wordt, om zich in eene volgende Wykvergadering nader te juftinceeren.
7. Wykmeesteren zullen in elke Wykvergadeing de aanwezigen tellen, en elk een byzonder Nummer laaten trekken.
8. De Secretarisfen zullen Lysten houden van le Nummers, die ieder getrokken heeft, en elks laam by .zyn Nummer aan teekenen: zullende de Lysten der aanwezigen in de Wykvergadering toor de Secretarisfen gehouden , aaa den Wyk'.
mees-



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1715
meester worden ter hand gefteld, en door den 1 zeiven bewaard. 1
9. De Stemgerechtigden zullen zich naast el- E kander op de daar toe geftelde zitplaatfen nederzetten* ^
10. Wanneer 'er Wykmeesters of Plaatsver- 1 vangers moeten verkoozen worden, zal de Wyk- j meester of Plaatsvervanger, die de Wykverga-'1 dering beftuurt, de vereischten van eenen Wyk-1 meester en Plaatsvervanger voorlezen, vermeld 1 by het III Hoofdftuk Art. 5. t
11. Vervolgens zal aan ieder aanwezig Stemgerechtigd Burger door een der Secretarisfen worden ter hand gefteld een Billet, waar op een iegelyk een perfoon uit de aanwezige Stemgerechtigden , de vereischte hoedanigheden hebbende tot Wykmeester of Plaatsvervanger refpectivelyk zal benoemen.
is. Die niet fchryven kan zal aan de Secretarisfen den by hem bedoelden perfoon opgeven, dewelke denzelven op het Billet zullen fchryven.
13. Ieder Stemgerechtigde zal op zyn Nummer worden opgeroepen, en zyn ingevuld (doch ongeteekend) Billet door een' der Secretarisfen in de daar toe geftelde Bus doen werpen.
14. Dit door alle de aanwez:ge Stemgerechtigden verricht zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger de Bus openen, en de namen der geenen, die benoemd syn, overluid leezen, dewelke door de beidé Secretarisfen zullen aangeteekend worden. .
1$. Indien 'er iemand, die niet verkiesbaar is, geftemd wordt, zal zodanige ftem niet aangeteekend worden.
16. Wanneer de geftemde Wykmeester of Plaatsvervanger de beflisfende meerderheid heeft, dat is ten minfte ééne ftem meer dan de helft van alle de ftemmen. zal hy gehouden worden tot Wykmeester of Plaatsvervanger wettig verkoozen te zyn.
17.
JlDiÊLUJ&G.
legee~
ings-
legle*
tent ■oor
Vliddel>urg.



i?l6 NIEUWS NEDÊRLANDSCHE
Middelburg.
RegeeringsReglementvoor Middel, burg»
17, Doch wanneer 'er niemand zulk eene meerderheid van ftemmen heeft, zullen die twee Perfoonen, welke de meeste ftemmen hebben, op nieuws worden voorgedragen, om daar uit één op de. hier voren bepaalde wyze verkoozen te worden; en zal als dan de meerderheid van ftemmen, en in geval de ftemmen fteken, het lot beflisfen.
18 De Secretarisfen worden uit de aanwezige Stemgerechtigden op gelyke wyze aangefteld, zonder dat evenwel in derzelver verkiezing eene beflisfendel meerderheid van ftemmen noodzakelyk is
19. Wykmeesters, Plaatsvervangers en Secretarisfen worden afzonderlyk verkoozen en aanaefteld-
VYFDE HOOFDSTUK.
Over het benoemen van Kiezers.
Art.' 1. Iedere Wykvergadering zal telkens, wanneer in het Stedelyk Beftuur eene of meer plaatfen moeten vervuld worden, uit haar midden drie Stemgerechtigde Burgers tot Kiezers benoemen.
a. Alvorens tot die benoeming over te gaan zal de Wykmeester of Plaatsvervanger de vereischte hoedanigheden in een Kiezer (Art. 3vvermeldt) voorlezen.
3. § 1. Kiezers moeten zyn Stemgerechtigde Burgers, in de Wykvergadering tegenwoordig, hebbende bereikt den ouderdom van 25 Jaaren federt twee Jaaren binnen deeze Stad woonachtig, en kunnende leezen en fchryven.
.§ 2. Deeze bepaling van twee Jaaren inwooicg fluit niet uit de uitgewekenen by of ter jorzake der omwenteling van 't Jaar '1787, noch 3ök dezulken, die binnen deeze Stad geboren en federt naar elders vertrokkan zynde, wederom
hUH.



JAARBOEKEN, Mei, i79<5. i?i?
hunne vnste woonplaats binnen deeze Stad genomen hebben. : k o De Leden en Ministers van het btede-, lvk Beftuur, ais mede de Wykmeesters, en by derzelver abfentie de Plaatsvervangers, zyn tot Kiezers niet benoembaar. ;
5 4. Die by de laatstvoorgaande verkiezing tot Kiezer is benoemd geweest, en na gedane üitlo'ing als zodanig is aangebleven, is by de eerstvolgende benoeming van Kiezers daar toe niet benoembaar.
4. Al wie tot Kiezer verkoozen wordt, is verplicht dien po?t aan te nemen.
5, Aan ieder Stemgerechtigd Burger, in de Wvkvergadering tegenwoordig, zal door een der Secretarisfen worden ter hand gefteld een Billet, waar op een iegelyk drie Perfoonen uit de aanwezige Stemgerechtigden, de vereischte hoedanigheden hebbende, tct Kiezers zal be-
noemen. " '." „
6 Die niet fchryven kan, .zal aan de becretarisfen de by hem bedoelde Perfoonen opgeven, dewelke dezelven op het Billet zullen fchryven.
7. leder Stemgerechtigde zal op zyn Nummer worden opgeroepen , en zyn ingevuld (doch ongeteekend) Billet door een' der Secretarisfen in de daar toe geftelde Bus doen wer
P£8. Dit door alle de aanwezige, Stemgerech tigden verricht zynde, zal de Wykmeester 0 Plaatsvervanger de Bus openen, en de namer der geenen, die tot Kiezers benoemd zyn. overluid Kezen, dewelke door de beide Secre tansfen zullen aangeteekend worden.
9, Indien 'er iemand, die niet verkiesbaar is tot Kiezer geftemd wordt, zal zodanige ftei: niet aangeteekend worden.
ic. Alle de ftemmen aanseteekend en opge teld zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvei
var
vlio-
jeliurg.
Kegeeringi • Hegie-
mentvoorMiddelburg.
1
» 1



Middelburg.
Regeering s • Reglementvoor Middelburg.
/718 NIEUWE NEDERLANDSCHE
vanger aan de Wykvergadering bekend maaken, welke drie Perfoonen de meeste ftemmen hebben, dewelke vervolgens als de wettig verdoozen Kiezers van zodanige Wykvergadering gehouden worden
11. Ingevalle de Hemmen (leken of gelyk zyn, zal de oudften in Jaaren der aldus benoemden Kiezer zyn
12. De Kiezers zullen in handen vrn den Wykmeester of Plaatsvervanger afleggen de navolgende belofte:
Ik belave dal ik my van mynen pligt ah Kiezer naar myn geweien kwyien zal, en zonder aanzien des Per/bons naar myn beste kennis tot Vertegenwoordigers deezer Burgery ifï-kei Stedelyk Befluur alleen ftemmen zal zodanige bevoegde Burgers, van welker ecrlykheid, deugd, kunde en Vaderlandsliefde ik my overtuigd houde; en geemzins de zodanigan, van welken ik vermoede dat zy het voormalig of eenig ander Befluur, ftrydig met 'sVolks onvervreemdbare Oppermacht, wederom zouden willen invoeren.
13. Na het afleggen van voorfchreve belofte, zal aan de Kiezers worden ter hand gefteld een Geloofsbrief, door den Wykmeester of Plaatsvervanger en de Secretarisfen onderïeekend, zynde van deezen inhoud:
De Wykvergadering No. heeft benoemd tot Kiezers de Burgers om zich
dadelyk ie vervoegen op {de Raadkamer ten Stadhuize alhier, ten einde te helpen verkiezen Middelburg den als Wykmeester
als Secretarisfen
14. Dit verlicht zynde, zal de Wykmeester of Plaatsvervanger de Billenen verfcheuren of verbranden, en daar na zal de Wykvergadering uit een fcheiden.
V'
ZES-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1719
ZESDE HOOFDSTUK. ]
Over de verkiezing en aanftell'ing van liet Stads ] Beftuur*
Art. 1. De drie Kiezers uit iedere Wyk zul ; len zich dadelyk na hunne benoeming begeven ten Siadhiiize in de Raadkamer, alwaar dezel-; ve nut alle eguards aan hunnen Post verfchuldigd, zullen ontvangen worden door twee Leden uit het Stedelyk Beftuur, namelyk één Lid uit den Raad en één Lid uit de Rechtbank , door ieder Ccllegie refpectivelyk daar toe te committeeren; dewelke de Geloofsbrieven der Kiezers zullen examineeren, en dezelve wettig bevonden hebbende te rug geven.
2. Vervolgens zal de voorfchreve Commisfie uit "het Stads Beftuur de drie Kiezers uit iedere Wyk doen uitloten toi op één, zo dat 'er flechts twaalf Kiezers, en wel uit iedere Wyk één, zal aanblyven. De uitloting gefchiedt in deezer voege: 'er worden drie. Billenen van gelyke grootte genomen, op één van welken ge* ichreven is Kiezer, deeze Billetten worden op eene egale wyze toegerold, en door voorfchreve Commisfie aan de drie Kiezers uit iedere Wyk afzonderlyk geprefenteerd, om door ieder derzelven daar uit één Billet getrokken te worden. Deeze uitloting over alle twaalf Wyken ieder afzonderlyk verricht zynde, worden de Billetten geopend, terwyl de geenen, op wier uitgetrokken Billet het woord Kiezer gefchreven ftaat, als efFe&ive Kiezers aanblyven ea fungeeren zullen.
3. Onder de aangeblevene Kiezers zullen geene Perfoonen mogen zyn , die elkander' in Bloedverwant- _ of Zwagerfchap beftaan in den derden graad ingefloten: en dus by voorbeeld geen Vader en Zoon , geen Grootvader en Kieinzeon, geen Stiefvader en Stiefzoon, geen
Schoon.
vliD.
tURG.
üegee*
'-ings*
R.egle-
nent
\>oor
Middel*
urg.



Middelburg»
Regee
rings-
Regie
ment
yoor
Middt
iurg.
1720 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Schoonvader en- Schoonzoon , geen twee Bronders of Zwagers, geen Oom en iMeef, zoo min door aaniuiwiiyking ais door • bloedverwantfchap, te gelyk als Kiezers mogen aanblyven
■ en het Verkiezing werk uitoefenen.
4 Indien eenige der aangeblevene Kiezers elkander1 beftaan binnen de graden by het voorgaande Artikel gemeld, moeten de zodanigen ondetiing loten, wie hunner als Kiezer aanbly-
/-ven zal; zullende de plaats van hem, die afgeloot word, door een' der twee bevorens uiteelote Kiezers uit dezeirde Wyk by het lot worden aangevuld; en ingevalle de aldus wederom aangekomene Kiezer aan een' ander' mede binnen den derden graad beftaat, moet de aflóting en aanvulling wederom gelchieden ais voren tot dat het twaalftal der Kiezers wettig en compleet is.
5. Deeze aanvulling zal op gelyke wyze gefchiedén, indien een der Keizers door een onvoorzien toeval, en vóór de finale vervulling der openftaande plaats in het Stedelyk Beftuur, buiten ftaat mocht geraken, om als Keizer te fungéren.
6. De Vergadering der twaalf aangeblevene Kiezers wettig en voltallig .zynde, word door dezelve by hoofdelyk en opene ftemming, uit hun midden een Praefident, .en uit de 24 uitgegelote Kiezers een Secretaris verkozen. In beide verkiezingen zullen de'meeste ftemmen, en in cas van gelyke ftemmen het lot beflisfen.
7.. Na dat aldus de Vergadering der Kiezers is geconftitueerd, zal de Commisfie uit het Stedelyk Beftuur, alsmede de uitgelote Kiezers (uitgezonderc die tot Secretaris is verkozen) dadelyk van de Raadkaoier vertrekken. Wordende de Kiezers door twee Stadsboden, met derzelveu busfen voorzien, ea door een' Zaalbewaarder behoorlyk bediend.
8. De



JAARBOEKEN, Mei,] 179Ö, 1721
8. De Commisfie uit het Stadsbeftuur en de uitgeloten Kiezers vertrokken zynde, zal de d PrEefident der Kiezers voorlezen de vereischte bi hoedanigheden in een Vertegenwoordiger deezer Burgery, vermeld in het Vil. Hoofdftuk E Art. i. en volg. ri
9. Daarna zullen dé Kiezers terftond over- / gaan tot de vervulling der openftaande plaatfan « in het Stedelyk beftuur, op de wyze hier navi te melden; en niet uit een mogen gaan voor A dat de openftaande plaatfen zyn vervuld. b
10 Niemand der twaalf aangeblevene Kiezers is benoembaar tot een der posten, ter vervulling van welken de Kiezers vergaderd zyn.
11. Eerst zal de Bailliu, vervokens de vacante plaatfen in den Raad, en daarna in de Rechtbank vervuld worden.
12. De navolgende wyze van ftemmen moet naauwkeuiig geöbferveerd worden:
Ieder Kiezer zal op een billet fchryven de hamen der Perfoonen, door hem ter vervulling van den post, waar over word geftemd, benoemd wordende; en wel in zulken getale, als er Perfoonen aanteftellen zyn; zullende dit billet niet moeten onderteekend worden.
.3. De voorfchreve billetten toegerold zynde, zullen door den Secretaris worden opgehaald, door den Prajfidenr vervolgens voorgel lezen en door denzelven eh den Secretaris aangeteekend worden. Terwyl de oudfte in Jaren buiten den Prafident telkens na de voorlezing van ieder billet, hetzelve inzien en examineren» of de Pajfident de ftem conform den inhoudt heeft opgenomen.
14. De ftemmen opgenomen zynde, zal de Prasfident den uitflag daar van aan Kiezers te kennen geven.
1% Wanneer iemand der genoemde perfoonen de beflisfen meerderheid van ftemmen, dat is Xxxxx meer
ïljrg.
egee-
ngs-
egle-
erii
<or]
UJdeU irg.



DEL" BURG*
Regee»
rings-
Regle-
ment
voor
"Middel"
burg.
I?aa NIEUWE NEDERLANDSCHE
«eer dan zes ftemmen heeft, word dezelve d&. aelyk als wettig verkozen gehouden.
16. Indien geen der genoemde perfoonen, of niet zo veel als moeten worden aangefteld, de beflisfende meerderheid van (temmen hebben, zullen alle de genoemde perfoonen op eene lysff gefteld en door den Secretais opgelezen worden, uit welke lyst als dan ieder Kiezer op da wyze als voren zo veel perfoonen zal (temmen s. als er nog plaatfen onvervuld zyn.
17. Indien by deede tweede (temming nog niemand de beflisfende meerderheid heeft, of niet 20 veel perfoonen als moeten? aangefteld worden, dan zal voor iedere nog overig zynde vacature afzonderlyk geftemd, ea eene nominatie gemaakt worden, beltaande uit die drie perfoonen, welke by de tweede ftemming de meeste hebben gehad; nit welke nominatie ieder Kiezer één perfoon op de wyze als voren zal (temmen, zullende als nu de gene, die de meeste ftemmen heeft, voor wettig verkozen gehouden worden. Deeze nominatie zal telkens voorde volgende vacature worden aangevuld met één perfoon, te weten die in de hoeveelheid van ftemmen volgt op de genen, die vau de eerfte nominatie zyn overgebleven.
18. Wanneer de (temmen by de verkiezing fteken of gelyk zyn, zal het lot beflisfen. Zullende in zodanigen gevalle de namen der genen, die gelyke ftemmen hebben, ieder op een afzonderlyk billet van gelyke grootte door den Secretaris gefchreven, aan den oudften Keizer (buiten den Prasfident) vertoond, en vervolgens op gelyke wyze toegerold worden, waar uit als dan de Pslident één billet zal trekken; zullende hy, wiens naam op het uitgetrokke billet gefchreven ftaat, als wettig verkozen gehouden worden.
19. Ingevalle onder de gekozene Leden voor het Stadsbeftuur eenige gevonden worden 3 die



JAARBOEKEN, Mei, 1796.
elkander' in zulken graad van Bloedverwant- ^ fchap of' Zwagerfehap beftaan , dat dezelven D volgens dit Reglement niet te gelyk als Leden E van een en hetzelfde Collegie van het Stadsbelluur kunnen fungeren, zal die gene onder hen, / die de minde ftemmen heeft gehad, van de ly-'t r der verkozene Leden afgelaten, en een ander ƒ bevoegd perfoon in deszeifs plaats verkozen » worden. In cas van gelyke ftemmen zal het % lot beflisfen. 1
20. Indien iemand tot Lid van het Stadsbe l beftuur bevonden word verkozen te zyn, dewelke niet bezit de hoedanigheden en vereischtens by het Vlï. Hoofdftuk vermeld, zal zodanige verkiezing gehouden worden voor nul en van onwaarde, en een ander bevoegd perfoon dadelyk moeten verkozen worden.
21. De vacante plaatfen vervuld zynde. zal dadelyk aan de verkozene Leden van hunne verkiezing door een Stadsbode kennis gegeven worden, met een billet door den Pradident en Secretaris onierteekend, van deezen Jinhoud:
De Burger door de ^vergaderde Kie*
zers benoemd .zynde tot deezer Stad,
wordt verzocht, om op ten uuren
te verfchynen ten Stadbuize alhier in de Raadkamer, ten einde zich te verklaren nopens de aanvaarding van voorfchreven post. Middelburg den Als Prasfident der Kiezers:
Als Secretaris:
22. De verkozene perfoonen ter Racdkamer verfchenen zynde, zullen ieder afzonderlyk door den Prefident worden afgevraagd, of zy bereidt zyn den post, waar toe zy door Kiezers verkozen, en van wege deezer Burgery geroepen worden, tè aanvaarden? zo ja: zullen dezelve in handen van den voornoemden PrJefident afleggen den navolgenden Eed:
Xxxxxs Eid
llDELJRG.
legèt**
Ings.
legle-
\ent
oor
W-Jdd* urg.



1724- NIEUWE NEDERLANDSCaa
Middelburg.
Regee*
rings-
Regle-
ment
voor
Middel
burg*
Eed van den Bailliu»
Ik belove en zwere, dat ik gehouw en getrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks en de daar op gegronde Regiringsform, dat .ik naar myn vermogen zal weren en tegengaan alles wat daar mede ftrydig is: voorts dat ik den post van Bailliu deezer Stad en hare- Jurisdictie naar myn beste weten getrouwelyk zal waarnemen; d6 • Wetten en Rechten van den Lande, mitsgaders de plaatshebbende Stedelyke Ooft urnen en Ordonnantiën zal handhaven,en doen handhaven en tegen: de overtreders van dezelve overeenkom/lig de orde van Rechtspleging zalagéren; de Rechten en Voorrechten deezer Stad en Burgery zal voor/laan T, bevorderen en onderhouden ;. de rust, veiligheid en goede order binnen deeze Stad en hare Jurisdiüie zal bewaren en doen bewaren; het Reglement op het Stadsbeftuur, in het byzonder voor zo verre het zelve tot myn post betrekking heeft , zal naarkomen en doe» naarkomen, en voorts alles zal doen, wat een goed en getrouw Bailliu deezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
Eed voor de Leden van den Raad.
Ik belove en zwere, dat ik gehouw en getrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks en de daar op gegronde Regeringsfoom, dat ik naar myn vermogen zal weren tin tegengaan alles wat daar mede ftrydig Voorts dat ik als
Raad deezer Stad naar myn beste weten de welvaart deezer Stad en Burgery getrouwelyk zal behartigen; derzelver Rechten en Voorrechten, zal voor ftaan en bevorderen; de plaatshebbende Stedelyke Coftumen en Ordonnantiën zal handhaven en doen handhaven; 'de rust, veiligheid^ en goede orde binnen deeze Stad zal bewaren et»
■ deern



JAARBOEKEN, Mei, 1?9^ W
.doen bewaren; het Regiement op het Stadsbefiuur, in het byzonder voor zo verre het zelve tot myn post betrekking heeft, zal naarkomen; cn voorts alles zal doen, wat een goed en getrouw Raad deezer Stad fchuldig is en behoort
te do<w»Zo waarIyk heipe my God Almachtig!
Eed voor de Leden van de Rechtbank.
Ik belove en zwere, dat ik gehouwen getrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks, en de daar op gegronde Regeringsform, dat ik naar myn vermogen zal weren en tegengaan alles wat daar mede ftrydig is: Voorts dat ik als Rechter deezer Stad, naar myn beste weten, de Wetten en Rechten van den Lande, mitsgaders de plaatshebbbende Stedelyke Coftumen en Ordonnantiën zal handhaven en helpen handhaven; de Rechten en Voorrechten deezer Stad en Burgery zal voor ftaan en bevorderen; aan een iegelyk goed en onpartydig Recht en Juftitie zal doen wedervaren; de rust, ' veiligheid en goede order binnen deeze Stad en hare Jurisdictie zal bewaren en doen bewaren; het Reglement op het Stadsbeftuur, in het byzonder voor zoo verre het zelve tot myn" post betrecking heeft, zal naarkomen; en voorts alles zal doen, wat een goed en getrouw \Rechter deezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
93. Indien een of meer derlverkozene perfoonen bedanken, zal op nieuw nopens de vervulling dier plaatfen geftemd worden op de wyze als voren.
24. De Secretaris van Kiezer» zal accurate aanteekening moeten houden van de ftemmen, «n voorts een behoorlyk Verbaal van het verhandelde moeten fchryven in het Register van kiezers, het gene ter Secretarie deezer Stad beXx*« 3 IUS'
ft
Middelburg.
RegeeringsReglementvoor Middelburg.



Middelburg.
Regee-
ringsRegie,ment voor Middelburg.
1726 NIEUWE NEDERLANDSCHE
rusten zal; hoedanig Verbaal telkens dóór dei» tydelyken Prefident en Secretaris zal moeten onderteekend worden.
aj. De Kiezers zullen by Misfive, door hunnen Prefident en Secretaris onderteekend, aan de raad en aan de Rechtbank kennis geven van de gedane verkiezing; alsmede aan de Burgerv, by eene aankondiging te plaatfen in de Middelburgiche Courant.
26. Na dat alle de openftaande plaatfen in het Stadsbeftuur door de aanvaarding der verkozene perfoonen vervnld zyn, hebben Kiezers gedefungeerd; zynde dezelve echter (alvorens uit een te gaan) gehouden om alle de ftem-billetten hunner Vergadering te verbranden of op eene andere wyze weerloos te maken.
27. Wanneer een Kiezer in rechten kan bewezen worden, tot het geven van zyne ftem :e zyn omgekocht, zodanige 'omgekochte Kieser, mitsgaders de omkooper by een Rechteryk Vonnis voor altoos van zymjlemrecht worlen verftoken; voorts vervallen verklaard van alle stedelyke Ampten, Commisfien en Bedieningen, m inhabil om immer >eenige té bekleeden of vaartenemen.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Over de vereischten der Leden van het Stadsbeftuur.
Art" I. §. 1. Tot Lid van het Stadsbeftuur 's alleen benoembaar ieder braaf, kundig en Stemgerechtigd Bnrger, binnen deeze Stad gesoren, en den ouderdom van vyf en twintig aren bereikt hebbende.
§. 1. Desniettegenftaande zullen Inboorlingen ran de Republicq, welke drie Jaren 5 en Vreemdelingen, welke zes Jaren bknen deeze Stad ïunne vasté woonplaats gehad hebben, insgelyks



JAARBOEKEN', Mei, iftf
ivks tot Leden van het Stadsbeftuur verkiest baar zvn: mits alvorens in functie te treden, E doende blyken, dat zy het Poorterrecht binnen« deeze Stad verkregen hebben.
c 9 Deze bepaling van drie en zes Jaren i zat worden gebracht op twee en vier jaren re-; fpeélivelyk, ingevalle van huwelyk met eene i Burgeres of eene Burgers dochter deezer Stad. »
a S l. Tot Leden van een en hetzelfdei Collegie van het Stadsbeftuur zyn niet verkies-i baar zodanig perfoon, die eikanderen of iemand , der reeds fungerende Regeringsleden m Bloedverwant- of Zwagerfchap beftaan, in den derden graad ingefloten; zo als zulks breeder is omfchreven in Hoofdlt. VI. Art. 3.
« a. De verkozene Leden na hunne aanltellina door het huwelyk vermaagfcbap wordende, voleindigen niet te min den tyd, voor welken zy zyn aangefteld. '
q Een Lid van de Gewapende Burgermacht tot Lid of Minister van het Stads-beftuur verkozen wordende, en deezen post aannemende, js gehouden van zyrie eerstgemelde betrekking afftand, te doen. , , _
a. « 1, Tot Leden van het Stadsbeftuur zyn niet verkiesbaarde Bailliu, 'de Ministers yan dén Raad en de Rechtbank; de Griffier en Klerken ter Secretarie, Regiftrature, Weeskamer, Thefaurie, en ten Comptoire van Financie en Confignatie; noch ook de Predikanten en Lef ïaara van eenige der Godsdienftige Gezindheden binnen deeze Stad; de Rector, Conreftoi en Prsceptor der Latynfche Scholen; iniisga ders de Schoolmeesters en andere Onelerwyzeri der leugd; en veorts de Suppoosten en Bedienden van het Stadsbeftunr, de Thefaurie, de Subalterne Collegien en Godshuiszen, tei ware van hunne voorfchreve posten atltanc
doende. » r>
«Ia, Ook zullen tot Leden \vati den Kaai L Xxx xx 4 m8
IlQ* EL-
jac.
lege** ingslegle-
vent 'oor
Middel*
'lurg.
1
i
l t



Middelburg.
Re'gee* rings-
Regie. :
ment ]
voor i
Middel, .
burg. j
1 i I ï
"* 1 f
h ï 1 I $ e t h
ti ti
[728 NIEUWE NEDERLANDSCHE
niet verkiesbaar zyn de Schout en Griffier dee. zer Siads ambachten, noch ook de zodanigen welke eenige Jaarlykfche verantwoording van penningen aan de Stad verfchuldigd zyn.
§ 3. Wyders zal niemand Lid of Minister van het Stads-befluur, en te gelyk Lid of Miaister van den Provincialen Raad of de Reken, camer mogen zyn. Wordende voorts bepaald lat, dat niet meer dan twee Leden uit den Stads Kaad te gelyk Vertegenwoordigers des Zeeuwchen Volks zyn mogen.
AGTSTE HOOFDSTUK.
Over het Stads Befluur in het Algemeen.
.Art. 1. Het Beftuur deezer Stad zal beftaan ut twee van elkander' onafhangelyke en afgeonderde Collegien, het eene van Policie en iet andere van Juftitie, welke zich niet zullen logen bemoeien met zodanige zaken, die aan et eene of andere der voorfchreve Collegien nvativelyk behooren.
2. Het Collegie van Policie zal den naam draen van Raad, en dat van Juftitie dien van leclubank.
3- De Leden van het Stedelyke Beftuur zuln m dit Jaar verkozen worden vóór den 28 lei, op welken dag het tegenwoordige beftuur eeftgedefungeerd. Zullende de nieuwaanftellene eden fungeren van den 28 Mei deezes Jaars )t op den 1 Augustus 1797. terwyl als dan 1 vervolgens, Jaarlyksch vóór den 1 Augusis,, de door aftreding openvallende plaatfen in st Stadsbeftuur zullen worden vervuld.
4. De Bailliu, Raden, Rechteren en Secrensfen zullen geene Stedelyke Recognitiën beien*
5, Ingevalle er door afftand of overlyden ne of meer plaatfen in het eene of andere
der



JAARBOEKEN, Aftfl, 1796*. 1720
der Collegien tusfchentyks mochten openval-1 Ien zal dat Collegie, waar in de vacature] plaa'ts heeft, binnen vyf dagen daarna zulks] aan het Collegie van Wykmeesteren fchriftelyk bekend maken, ten einde de vacature in voege als by dit Reglement is bepaald, uiterlyk binnen acht dagen daarna worde vervuld.
6. Wanneer door af (tand of overlyden de post van Bailliu is vacant geworden, zal door de beide Collegien verëenigd, van de plaats hebbende vacature biunen vyf dagen aan Wykmeesteren worden kennis gegeven, ten einde in de vervulling derzelve, uiterlyk binnen acht dacen daarna behoorlyk worde voorzien.
7 De Bailliu, de Leden van het Stedelyk Beftuur en de Ministers van hetzelve, den tyd waar voor zy zyn aangefteld uitgediend hebbende, of anderszins wettig ontflagen zynde, hebben geen onderfcheiden rang boven hunne Medeburgeren.
;N EG EN DE HOOFDSTUK.
t Over den Bailliu»
Art. I. De Bailliu zal moeten zyn ftemgerechtigd Burger deezer Stad, en voorts hebben alle de vereischten by Art. 1. en volgg. van VII. Hoofdft, ten aanzien der Leden van het Stadsbeftuur bepaald; zullende dezelve aan de Leden van de Rechtbank niet mogen beftaan in de graden van Bloedverwant- of Zwagerfchap, Art. 3. van het VI. Hoofdft. omfchreven.
3. De Bailliu word verkozen en aangefteld voor den tyd van drie achter een volgende Jaren, na verloop van welken tyd hy evenwel •voor een gelyk getal van Jaren telkens wederom Ywkiesbaar is.
Xxxxx 5 3»
VllD>EL-
iurg;
R.egee-
rtngS'
Regie»
Ttent
voor
Middel iurg»



Mn»*
DELBURG.
RegeeringsReglementyoor Middelburg.
T750 NIEUWE NEDERLADSCHE
3. De Bailliu zal geene zetting hebben in den Raad, ten ware de Raad over voorkomend$ zaken noodig oordeelen mocht deszeifs confideratien en advis in te nemen, en deszelfe praefentie daartoe in de Vergadering te verzoeken.
4. De Bailliu zal verplicht zyn, om op alle Rechtdagen zich ter Vierfchaar aan het hoofd der Rechtbank te filteren, en aldaar te doen en fchnftelyk overteleggen zodanige Verzoeken, als hy te rade worden zal: zullende echter de Bailliu niet vermogen i>y de deliberatie der Rechtbank te adfifteren.
j. De Bailliu buiten deeze Stad zullende overnachten, zal daar van aan de Prefidenten der beide Collegien alvorens keneis geven.
6. De Bailliu is in het algemeen gehouden en verplicht voor de handhaving van de algemeene rust, order en veiligheid binnen deeze ï>tad en Rechtsgebiedt te zorgen, en alle aanflagen daar tegen zo veel in hem is tegen te gaan en te verydelea. Hy zal ten voorfchreven einde alle attroupementen, bewegingen, en verdachten famenkomften, waar uit iets nadeeligs voor de algemeene rust zoude kunnen <re. boren worden, dadelyk tegengaan en beletten en daartoe met kennis en toeftemming van eene vereenigde Vergadering, of des noods van de Prefidenten der beide Collegien, de hulp en byfiand der Gewapende Burgermacht mogen inroepen.
7. Den Bailliu zullen tot maintien en'refpeft van de Juftitie ten dienfte ftaan de Stads Onderfchout, en de zes Gerechts-Dienaren, welke laatfte op voordracht van den bailliu door het Collegie van Juftitie zullen worden aangefteld en afgezet: zullende dezelve van Stads wege worden gefalariëerd, en insgelyks verplicht zyn te gehoorzamen en uittevoeren de bevelen weljte hun door den Raad of de Rechtbank, of
wei



JAARBOEKEN, Mei, 17S*. m*
m\ door een' der Prjefidenten van die CoUe-M aien worden gegeven. D S 3 De Bailliu decreet van apprebenfie ver-n* zocht en bekomen hebbende, het welk in een narticulier Burger huis ter uitvoer zoude moe- X ten worden gebracht, zal zich in zodanig huisr, ten dien einde niet mogen begeven, ten zy_ on 4 <beciale aucïorifatie van de Rechtbank, ot inffl zeer presfante gevallen op auótorUatie van de v beide voorzittende Leden van dien. en door t een der Stads-bodens geadfifteerd. Biyvende h nochtans aan den Bailliu de faculteit, om in Logementen en ander publiqne huizen ten allen tvde (des noodig oordeelende) vifitatien te doen; mitsgaders om Misdaders, op heeterdaad bevonden wordende, dadelyk en alomme te appretendemi.^^ ^ ^ gedragen naar de manier van procederen binnen deze Stad gebrul-
keiyo.'ln zaken daar de Placaten van den Lande hem verbieden eigener gezcg te compoferen, zal hy geene compofitie vermogen aan te gaan, ten zy nabekomene admisfie van de Rechtbank, en ren overflaan van twee Comuuslarisien uit dezelve, daar tae benoemd
u In geval tusfehen den Bailliu en den Reouirant van compofitie over dezelve gefchil mocht ontftaan, zuilen gemelde Commisfarisfen de compofitie reguleren; behoudens de vryheid aan elk der wederzydiche Party»u, om zich met die uitfpraak bezwaard vindende ,teadresleren aan de Rechtbank, welke na behoorlyk onderzoek daar op zal diponeren tot adprobatie ot redres der voorfchreve compofitie.
I2. § i. De BaiHiu zal geene vaste Jaarwedr de genieten, doch de Juftitie voor Stad? rekening adminiftreren op den navolgenden voet •
De Bailliu zal ontfangen. alle Boetenat
ID-
ït.* IRQ.
eg.ee ngs-
'.egle*
ene
oor
Uddeh urg*



Middelburg.
Regee-
fings-
Regle*
ment
voor
MiddeU
burg.
i ] ( t J 3 ] i < ï 1 I
.—— — «win ,w uct uejfl gefioteae de
i?3« NIEUWE NEDER.LANDSCHE
Breuken wegens overtreding des 's Lands nf Stedelyke Wetten vallende, Lnder onderfcheui van fom. " ucm
Sa3,* ,Boeten en Bre«ken zal de Bailliu
eerfte yk aftrekken de kosten ten dien opzkhte gevallen, byaldien dezelve niet mochten zvn gerecouvreerd; voorts het aandeel van den Aanbrenger; wyders één vierde part van het resterende yoor den Stads-Onderfchout; terwyl de Bailliu de overige drie vierde gedeelten van
Jpn ZTTtM 7nC Klie£nS zal verantwoorden aan de StaH, ten overflaan van Gecommitteerden uit de beide Collegien van het Stads, beftuur. w
§ 4- Hy zal van de in voege voorfchreve ver. antwoorde dne vierde deelen van het resterende, voor zich genieten twee derden, blvvenStad reStereade één derde ten Profyte van de
S 5« De onkosten der Juftitie, voor zo verre dezelve van de gecondemneerden niet zvn gerecouvreerd , zullen geheel en al komen ten laste van de Srad: met uitzondering echter Ider Jaarlykfche appointementen van den Advocaat ter fomme van 66: 13: 4. vis. van den Procureur ter fomme van & 33: 6-8 vis en van de Stads Boden ter fomme va'n U 16* 13: 4. waar in de Stads-Onderfchout zal Jragen één vierde, terwyl de overige drie vier ien voor twee derde aandeden door den Bail I« en voor één derde door de Stad zullen worIen geleden.
§ 6. Hy zal voor het aandeel van den Ar. nen m de Boeten Jaarlyksch aan DiaconenSouwmeesters betalen 10. per Cento van het :uiyere oyerfchot der by hem ontfangene twee lerde deelen hier voren vermeld: ten ware in peciale gevallen door den Rechter aan den Arien zeker aandeel toegewezen was, als waneer de Bailliu van het by hem genotene de
TOOT*



JAARBOEKEN, Mei, I79<J. 1733
voorfehreve per Centen niet zal beboeten uitte. M
s 7. Hy zal in allen gevallen voor rekening bi van de Stad procederen, mits in cas van ordinale Procedures daar toe fpeciale auaorifatie R van de Rechtbank gevraagd en bekomen heb- n
bende. , _ . ,
« 8. Indien by de gedane Rekening van den m Bailliu blykt, dat deszeifs inkomen over het af-vi eeloopene Jaar minder dan 333: 6: 8 vis. 3 heeft bedragen, zal aan hem het gene aan die b fom ontbreekt uit Stads Kas worden goedgedaan; onder deeze expresfe bepaling, dat net zelve fupplement nimmer de fomme van <£ 836: 8: vis. zal mogen*te boven gaan.
De Bailliu zal geene kosten van Advocaat of Procureur ten laste van Delinquantea mogen brengen, ten zy deztlve fpeciaal in de kosten van de Procedures zyn gecondemneerd y, of wal in dè kosten op fubmisfïe gevallen; of eindelyk in gevallen van compofitie indien zulks, fpeciaal ten verbale bedongen zy; zullende eclv ter in alle voornoemde gevallen op de voorfehreve' declaratie» geene posten mogen worden gebracht wegens het ftellen, refumeeren, of doubleren van fchriftelyke verzoeken,, aan het Collegie van Juftitie gedaan, noch ook voor het refumeren van de Apostillen op dezelven.
14. De Bailliu zal alle examinatien, verklariaen documenten ten laste van criminele Befchuldigden en Delinquanten, zo dra dezelve tot let noodig emploi zullen hebben gediend', tec Griffie doen overbrengen, ten einde by het >Re» gister der Criminele examinatien en ftukken te 'worden ingebonden: behoudens het recht vanden Bailliu om des benodigd hebbendemet voorkennis van een der Secretarisfen van het CoTIegievau Juftitie , daar van copie authenticq te vorderen , zonder deswege iets te betalen, ingeval zulka van de Gecondemneerdens niet kan wórden gerecouvreerd 1 gelyk dezelve medé niet zal gehou-
des
ln>
i&p.
eg et* ngsegle*
ent )or
UddeU. urg.
l



Middelburg.
Regee-
rings-
Regle-
ment
voor
Middel
burg.
1734 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den zyn eenige Vacatiën van Rechters of Griffie-Leges te betalen, ingeval dezelve aan de haïld" met kÜnnen worde« ver-
15. De Bailliu zal voor zyne Vacatiën bv het verhooren van Delinquanten, wanneer de-
SVv^D,Je $°'St£n Worden gecondemneerd, ten ,aste van de Gecondemneerden mogen declareren één pond Vlaamsch per uur: ten ware de Delinquant in eene boete word gecondemneerd, waar in het aandeel van den Bailliu het beloop zyner Vacatiën te boven gaat.
16. De Bailliu zal het algemeen zich regule ren naar zodanige bepalingen, welke in byzondere gevallen betrekkelyk de Bailliuage en de exereuie zyner bediening in der tyd zyn gemaakt, in zo verre dezelve by dit Reglement niet zyn vernietigd, mitsgaders naar zodanige orders , als aan hem door de vereenigde Vergadering van den Raad en de Rechtbank, of wwdenaStge Colle8ie al^n zullen gegeven
TIENDE HOOFDSTUK.
Over den Raad eri deszeifs Ministers.
Art. r. De Raad zal beftaan uit twaalf Leden, welke by hunne eerfte Sesfie en voorts maandelyksch uit hun r-idden een Lid tot Prefident en een tot Vice-prefident zullen verkiezen. De Titulature der Leden van dit Collegie zal zyn Prcefident en Raden der Stad Middelburg
a. Na het verkiezen van den Prefident en Vice-prelident zu len de voorfehreve iwaalf Ra. den by hunne eerfte Sesfie en voorts maandelyksch de onderlinge orde van Zitting bv loting bepalen. 0 J
3. De Leden van den Raad worden aange-
fteld



JAARBOEKEN, Mei. 1796. 1735
fteld voor vier achtereenvolgende Jaaren, van welken Jaarlykseh de drie langst gediend heb* bende zullen aftreden. ;•• ,
4. De nu aan te ftellene twaalf Raaden zullen in derzelver eerfte Sesfie van de Maand ïuly 1797, 1798 en Ï799, by loting'bepalen, welke drie Leden uit hun midden by het einde van het eerfte, tweede en derde Jaar refpeétivelyk zullen aftreden: zullende by het einde van het vierde Jaar en vervolgens Jaarlykseh, het eeftatuëerde by het voorgaande Artikel worden nrargekomen.
5. Wanneer iefcand by vacature, tusfehent-yds voorgevallen, fuccedeert, zal hy alleen den nog overigen tyd van zynen Prsdecesfeur uitdienen.
6. De afgaande Leden van den Raad zullen wederom verkiesbaar zyn.
7. De Leden van den Raad zullen Jaarlykseh als eene vaste wedde genieten ieder 83:6:8 Vis. waar van twee derden by ieder Lid in allen gevalle zullen worden genoten, en één derde onder hen allen by wyze van prefentie* geld verdeeld.
8- Aan den Raad worden toegevoegd twee Secretarisfen, aanteftetten op een vast Traélement de eerfte van ^ '200 Vis. en de tweede Van I33'6:8 Vis. 's Jaars; zonder eenige verdere hoegenaamde toeleg ter Thefaurie te ontvangen: zullende de Emolumenten ter Stads Griffie door dezelven op den ouden voet, en conform de bepalingen gemaakt by het Regie ment van den 15 Augustus 1795, by hén iedèi voor de helft worden genoten.
o. De Secretarisfen worden aangefteld dool de Leden van den Kaad in derzelver eerfte oi" tweede Zitting, en wel voor den tyd van vyl achtereenvolgende Jaaren, na verloop van wei. ken tyd dezelve echter wederom, telkens vooi gelyken tyd kunnen gecontinueerd worden.
Min*
5EL3URO.
Regee^'-
'ings'
Regle-
nent
i'oor
Middeh burg»



1736 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*lvlll> DEIv BÜRG.
Regeerings'Regie* ment voor Middelburg.
lo« § i. De Secretarisfen van den Read moe» ten hebben dezelfde vereischten, als voor de Leden van het Stads Beftuur zyn eerequirefrd by Heofdltuk VII Art. I. , ^,
§ a. De tegenwoordige Secretarisfen van de Municipaliteit, zyn uit hoofde hunner gedaane dienften aan deeze Stad en Burgery, en hunne reeds verkregene kundigheden van Stadszaken, tot Secretarisfen van den Raad benoembaar, en zulks offchoon dezelve niet alle de by Hoofdftuk VII Art. i opgenoemde vereischten mochten bezitten-
ii- De Secretarisfen zullen, alvorens te fungeeren , in handen van den Prefident van den Raad afleggen den navolgenden Eed:
Ik belove en zwere dat ik gehouw en getrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks, en dé daar op gegronde Regeeringsform» dat ik naar myn vermogen zal weeren en tegengaan alles wat daar ms-le llrydig is. dat ik als Secretaris yan den Raad deezer Stad. Prefident en Raden getrouwelyk en naar myn beste weten zal raad geven, refyeeïeren en ten dienfte ftaan; derzelver genomene befluiten naauwkeufis zal aan teekenen en ten Registre doen ftellen; dat ik in het geven tnyner advifen de welvaart deezer Stad en Burgery getrouwelyk zal behartigen ■ derzelver Rechten en Voorrechten voor/taan en bevorderen; de plaatshebbende Stedelyke OrdonT nantien en Coftumen helpen handhaven; de rust, veiligheid en goede order binnen deeze Stad helpen bewaren; het Reglement op het Stads Beftuur, in 't byzonder voor zo verre het tot myn post betrekking heeft, naarkomen; en voorts alles' doen wat een goed en getrouw Secretaris van den Raad deezer Stad fchuldig is m behoort te doen.
Zo waarlyk helpe my God Almachtig!
12* De Raad zal zo dra mogelyk voor de
Se.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. i?37
Secretarisfen eene Instructie fofmeren, tot de Tv prompte obfervantie van Welke dezelve gehou- D den zullen zyn. B1
13. §. 1. De Raad zal befluiten over alle zaaken, de welvaart deezer Stad en Burgery * in het algemeen, en haare Financien in het by- r zonder concernerende ; over zulks zullen geene * perpetuëele Commisfien uit den Raad worden » benoemd, welke zonder ruggelprahk met het v geheele ligchaam van den Raad befluiten en * uitvoeren kunnen.
§ 2. Van deeze bepaling blyft nogthans uitgezonderd de Thefaurie deezer Stad, waar in twee Leden uit den Raad, én twee uit de Burgery (de twee laatstgemelden voor den tyd van vier Jaaren) by den Raad aan te ftellen, zullen fungeeren, aan welken wordt gelaten het opzicht over Stads Werken, publieke Gebouwen, Kerken, de Suppoosten in derzelver dienst ftaande, mitsgaders over Stads Comptabelen; alles op dien voet, Inltructie en Ëed, als tot hier toe gebruikelyk is geweest, of verder door den Raad zou mogen worden bepaald. ^ n
% 3. By de eerfte verkiezing der Thefauriers uit de Burgery, zal een derzei ven voor twee en de andere voor vier Jaaren worden aangefteld.
§ 4. De Raad is gehouden, Jaarlykseh veer, tien dagen te voren door de Stads Courant dert tyd, waar op de Stads Rekening zal gedaaii worden, aan de Burgery bekend te maken: zullende dezelve Rekening gefchiedén in dè Raadkamer met opene deuren, ten aanhoqren van een iegelyk Burger, die daar by verkiest tegenwoordig te zyn.
14. Wyders wordt aan deö Stads Raad opgedragen het opperlte toevoorzicht over de Yyyyy Gods-
LL-
]R(»
\egeeIngs\egle-
\ent oor
liddel' urgé



1738 NIEUWE NEDERLANDSCEIE
Middelburg.
Regee
rings-
Regk'
ment
voor
Midde
burg.
Godshuizen, den Armen, de Gilden, mitsgaders het maken, amplieren, altereeren, interpreteren of vernietigen van alle zodanige politieke Keuren en Ordonnantiën, als dezelve ten ■ meesten nutte deezer Stad en Burgery zal oordeelen te behooren.
ry, Eindelyk zal de Raad gehouden zyn zich te reguleren naar het Reglement, gearrefteerd den 15 Augustus 1795: terwyl alle huishouders Jyke fchikkingen op de orde van deszeifs Vergaderingen en wetkzaamheden aan den Raad zelve worden overgelaten.
ELFDE HOOFDSTUK,
Over de Rechtbank en haare Ministers.
Art. r. De Rechtbank zal beftaan uit negen Leden, welke by hunne eerfte fesfie eenen Prelident en Vice-Prefident voor een geheel Jaar uit hun midden zullen benoemen. De Titula* ture der Leden van dit Collegie zal zyn Prefident en Rechteren der Stad Middelburg.
2. § 1. De Prefident zal by ziekte of abfentie van den Bailliuw deszeifs Post waarnemen of zich daar van excufeerende, zal een ander' door de Leden uit hun midden te benoemen* intusfchen als Bailliuw fungeeren. ' ■ "
§ i. De Prefident zal des begerende geëxcufeerd zyn van het waarnemen van alle Com. susfieu.
*t-3* ^a^Jhe£ verk,iezen van den Prefident en Vice-Prefident, zullen de zeven overige Leden de rang van zitting en ftemming onderling by loting of fchikking voor een geheel Taar bepalen. J
**». De Leden van de Rechtbank worden aangefteld voor drie achtereenvolgende Jaaren, van
wel-



JAARBOEKEN* Md, 1796% 173$
welken Jaarlykseh de drie langst gediend heb»! bende zullen aftreden. i
5. De nu aantefteliene twaalf Rechters zullen 1 in "derzelver eerfte Sesfie van de Maand July I797 en 1798 by loting bepalen, welke drie. Léden uit hun midden by het einde van het i eerfte en tweede Jaar refpecYivelyk zullen altreden: zullende by het einde van het derdejaar; en vervolgens jaarlykseh, het geftituëerde by het veorgaande Artikel worden naargekotnen.
6. Ingeval iemand by vacature, tusfehentyds voorgevallen, fuccedèert ,' zal hy alleen den nog overigen tyd van zynen Predecesfeur uitdienen, en voor het loopende J<*ar de laatfte in rang zitting hebben. .
7. De afgaande Leden van de Rechtbank zullen wederom, verkiesbaar zyn.
8. De Leden van de Rechtbank zullen Jaar lyksch als eene vaste wectde genieten ieder c€ 66:13:4 Vis,, waar van twee-derden by iedet aangefteld Lid in allen gevalle nullen worden genoten , en één derde onder hen allen by. wyze van prefentie-geld verdeeld.
9. Aan de Rechtbank worden toegevoegd twee Secretarisfen, aan te ftellea op een vasi Jaarlykseh Tractement van e£ 8g.;6.8, Vis. ,ie. der, zonder eenige verdere hoegenaamds t«e> leg ter Thefaurie te ontvangen, onverminderd de Emolumenten ter. Stads Griffie, welke sp den ouden voet, en volgens de bepalingen gemaakt by het Reglement van den 15 Augustai 17SK by hen ieder voor de helft zullen worder genoten. '
10. De Secretarisfen worden aangefteld dooi de Leden van de Rechtbank in derzelver eerfte of tweede Zitting, en wel voor den tyd van vy achtereenvolgende Jqaren, ha verloop van wel ken tyd dezelve echter wedero-n, telkens vooi gelyken tyd, kunnen gecamiauëerd worden..
Yyyyy a n
>ELURG* . •
Zegee<
'ings-
legle*
nent
voor.
Middel*
burg.
\ 1



i74o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg,
Reget
rings-
Regk
ment
voor
Midd
burg.
ix. De Secretarisfen van de Rechtbank moeteo, ten minfte één van beiden, in de Rechten zyn gepromoveerd, en voorts hebben dezelfde vereischten, als voor de Leden van het Stads
- Beftuur zyn gerequireerd by Hoofdftuk VII Art. i.
- 12. De Secretarisfen van de Rechtbank zullen, alvorens te fungeeren, in banden van den Prefident van dat Collegie afleggen den navolgenden
;/- Hed:
Ik belove en zwere» dat ik gehouw en getrouw zal zyn aan de Oppermacht des Volks en de daar op gegronde Regeeringsform» dat ik naar myn vermogen zal weren en tegengaan alles wat daar mede ftrydig is; dat ik als Secretaris van het Collegie van Juftitie deezer Stad Prefident en Rechteren getrouwelyk en naar myne beste weten zal raad geven, rcfpeEteeren en ten dienfie /laan; derzelver genomene befluiten naauwkeurig zal aanteekenen en ten Registre doen ftellen; dat ik in het geven myner advifen de Wetten en Rechten van den Lande» mitsgaders, de plaatshebbende Stedelyke Coftumen cn Ordonnantiën met alle naauwkeurigheid zal in acht nemen, en aan een iegelyk goed en onpartydig Recht en Juftitie zal trachten te doen wedervaren; dat ik de Rechten en Voorrechten deezer Stad en Burgery zal helpen voorftaan en bevorderen; de rust. veiligheid en goede order binnen deeze Stad zal helpen bewaren; het Reglement op het Stads Beftuur, in het byzonder voor zo verre het zelve tot myn post betrekking heeft, zal naarkomen eh voorts alles zal doen wat een goed en getrouw Secretaris van het Collegie van Juftitie deezer Stad fchuldig is en behoort te doen.
Zxt waarlyk helpe my God Almachtig 1
13. De Rechtbank zal zo dra mogelyk voor haare Secretarisfen eene Inftruétie formeeren,
toe



JAARBOEKEN, Mei, 170Ó. i74«
tot de prompte obfervantie van welke dezelve U zullen gehouden zyn. , - w
14. De Rechtbank zal ordinair vergaderen des & Maandags en Donderdags, uitgezonderd de gewoone vacantien , en voorts zo dikwils als de « Vergadering of de Prefident zulks noodig zal^ oordeelen. . . ' „
15. De handhaving van het Recht zo ra het» Crimineele als Civiele, achtervolgens de Wetten v en Placaaten van den Lande, en de plaatsheb- £ bende Coftumen en Ordonnantiën deezer Stad,* mitsgaders de zorg voor de perfooneele vryheid der Burgery, en de Oppervoogdyfchap over minderjarige Weezen en andere opzicht behoevende Perfoonen, wordt aan de Rechtbank in alle derzelver deelen opgedragen en aanbevolen, ün zal dezelve insgelyks disponeeren over alle verzoeken , betrekkelyk Huwelyks-Zaken gedaan wordende. ' . .
16. Hetzelve Collegie zal hebben het opzicht over alle de Suppoosten der Vierfchaar en de Praótifyns voor dezelve postulerende; voorts zorg dragen, dat de manier van procedeeren volgens de locale Reglementen behoorlyk worde naargekomen, met macht om daaromtrent zodanige veranderingen en bepalingen te maken als eene goede Adminiftratie der Juftitie zal vereuchen.
17. De Rechtbank zal zich voor het overige insgelyks reguleeren naar het Reglement op de werkzaamheid der beide Collegien, gearrefteerd den 15 Augustus 1795- , , ...
18. De Rechtbank zal in alles by meerderheid befluiten, zullende tot het afdoen van voorkomende zaken ten minfte vyf, en tot het opmaken van definitive Vonnisfen, ten minfte zeven Leden tegenwoordig moeten zyn, ten ware bei. de partyen confenteeren om voor een minaei aantal Leden te recht te ftaan.
1
Yyyyy 3' twaalf
ID-
ILIRG»
egee* ngsegltm
ent. wr
liddeW trg.
1



Middel,burg.
Regee'
rings-.
Regle.
ment
voor
Middei
burg.
174S* NIEUWE NEDERLANDSCHE TWAALFDE HOOFDSTUK.
Over de Vereenigde Vergadering van den-Raad en de Rechtbank.
Art. 1. 'Er za! een Vereenigde Vergadering van den Raad en de Rechtbank ter Rafdkamer worden by den anderen geroepen, tot het afdoen van zodanige zaaken, by welker beflisfing of • uitvoering beide Collegien belang hebben, of welke zonder een gemeenfchappelyk voorgaand overleg niet behoorlyk kunnen getermineerd worden.
2. Dezelve zal ordinair viermaal 'sJaars, en wel op den eerften Woensdag van de Maanden Oftober, January, April en July, by den anderen komen, 1
3 Indi' d buitengewoone zaakeD van byzondere presfar.ce en gewicht zodanige vereenigde Vergadering tusfchenryds vereischten, zullen de Prefidenten der beide Collegien dezelve by den anderen d"en convoeeren.
4. Het Reglement op de werkzaamheid van de beide Collegien, gearrefteerd den 15 Augustus 1795, en byzonder het 11 Artikel van dien ra deszeifs geheel blyvende, zullen echter beide Collegien ingeval van oproerige bewegingen met den anderen zodanige maatregelen mogen eoncerteeren, als dezelve ter inftandhouding of herItelling van de openbare rust zullen oordeelen te moeten nemen, en in allen gevalle verplicht zyn eikanderen opening te geven, van zodanige maatregelen als by ieder afzonderlyk ten dien opziente mochten geDömen zyn.
j. In deeze Vergaderingen zal een der beide Frelidenten beurt-om beurt voorzitten , en de andere als Vice-Prefident fungeeren. Zullende de rang van zuring der Leden van beide Collegien die van den Prefident volgen.
DER-



JAARBOEKEN, Mei, 1796, 1743
]
DERTIENDE HOOFDSTUK, j
- Alsemeene bepalingen omtrent de Stedelyke 'Ampten en de begeving van dezelve.
Art 1. Aan de Posten der Leden en Minis» terï van den Raad of de Rechtbank zyn en blyven alteen verknocht zodanige Commisfi«^ welke uit derzelver aart door niemand dan door Leden of Mesters van het. Stedelyk Beftuur kun-
nen worden waargenomen. M!m«tw van
2 Over zulks heeft geen Lid of Minister van bet Beduur eenige meerdere aanfpraak, dan 1»-
fSlyke Ampten en Bedieningen aan het Regerinff« Reftnur zyn verknocht. .
Stedelyke Ampten en Bediemn2en worden begeveu door het Collegie van dec Ed of de Rechtbank, naar den aart der Posen zulks vordert, mitsgaders ingevolge het tus fchen dezelve gemaakte Reglement .van den ij Anfustus 170J ^wordende by deeze expresfelyl verboden aUe rècommandatien door een of mee Leden van dien, veel min aan een enkel Li toegeftaan, om eigener gezag iemand met eem
^^eezïCS" fl-t echter niet uit he Jht van Thefauïiers" deezer Stad, tot het vet vullen van zodanige mindere bedieningen, a welke door dezelve gewoon zyn begeven t
W°5df Tot het begeven van eenige Stedelyk Amp?ên en Bedieningen, moeten de Leden ach Sn ?e voren fpeciaal worden gedagvaard. & Yyyyy 4 S}
vlin-
)EL-
!ÜRG.
1'egee.
•ingS'
Zeg le- ,
nent
voor
Middel'
burg.
i
t
s e
t



Mib-
DELBURG.
Regee. rings■Regle*ment yoor Middel burg.
:
i I
3
j
1744 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Stai4*B?ftuU°rf 5" LedeD of klisters van het beratien over de begeving van hetze^ Ampt VA*%,£S 9dfite^ vee, ffi
AnV oï ^^Il^A^ damgen, welke daar mede willen begünftS ■ worden, zyn Stemgerechtigde Burgers? Lieden van deugd en bekwaamheid, en gefcSc om de by hen begeerde Posten naar den eS waar te nemen. eiscn § 2. Wordende voorts aan den Raad en de Rechtbank gerecommandeerd, om zodanige Pe * foonen, welke reeds met een of meer lucrati/e Ampten of Bedieningen zyn begunftfgd, welil
Arndten te Phreng^' t0t geeEe andere lu"a^ Ampten te bevorderen, ten ware dezelve van
hun eerstgemelde Posten afftand deden * 5- Tot Beftuurders der refpeftive Gilden binnen deeze Stad kunnen alleen StemgerechtSnV Burgers verkozen en aangefteld worde? 8 6
6. AJje Ötedelyke Amptenaarep en Officianten welke met ter woon uit deeze Stad vertrekken' vervallen daar door van zelve van hunne Stedeke Ampten of Bedieningen, zonde? ookTent Ïnieten! °f ]™WchS ^ m™ te *»Sq 7 Het Stads Beftuur zal voortaan nimmpi-
35 £ïïï£ va° °f
ie, het welk tot de begeving gerechtigd is ' g vet^woHen0^ *
.egeveo worden, op zodanige wyze als ieder ^Jegie zulks noodig zal oordeelen.
9»



JAARBOEKEN, Mei, 1796, 1745
9. Ieder federt den aS Mei 1795 aangefteld j en voortaan aan te ftellen Amptenaar of Offi-j dant, is verplicht zyn Post in Perfoon waar te r nemen, op poene van privatie van zyn Officie, ten ware door den Raad of de Rechtbank, in \ geval van Ligchaams gebreken, hooge jaaren of, afwezigheid ten nutte des Vaderlands daar* van , geëximeerd wierd; behoudens echter de vryheid , aan ieder Amptenaar om ten zynen huize of< Comptoire en ten zyner koste zodanige Bedien i den ten zyner adfiftentie te adfumeren, als hy, zal noodig oordeelen.
10. Al wie eenig Ampt of Officie (in gevallen waar in zulks overeenkomftig het voorgaande Artikel gebeuren mag) door een ander voor zich zal willen laaten waarnemen, zal den by hem daar toe gedefpiciëerden Perfoon ter goed- of afkeuring aan het Collegie, aan het welke de begeving ftaat, moeten voordragen.
11. Aan alle de geenen, wien de begeving van eenig Ampt, Officie of Bediening is toegekend, zal ook privativelyk en zonder iemands tegenzeggen ftaan de correct ie, fufpenfie en finale af' zetting derzelve Amptenaars, Officianten en Be-, dienden.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
Over de Herziening van dit Reglement.
Art. 1. Na verloop van vyf Jaaren zal dit Reglement herzien worden
2, Ten dien einde zuilen de Wykmeesters in de Maand April van het Jaar i8ot, de Stemgerechtigden in derzelver refpective Wyken opYyyyy y roe-
<IlD»ELÖRG. N
legee~
'ingS'
'legle-
nent
•oor
Middel•urg.



Middelburg.
RegeeringsReglement■ voor Middelburg.
174G NIEUWE NEDERLANDSCHE
roepen, welke ieder uit hun midden éón Perfoon tot de voorfehreve Herziening zuilen committeeïen.
3. De twaalf dus gecommitteerde Burgers zullen dadelyk ten Stadhuize zich begeven, en aldaar benoemen drie Leden uit den Raad en drie Leden uit de Rechtbank, mitsgaders uit ieder derzelve Collegien éénen Secretaris. Waar na de twaalf gecommitteerde Burgers onderling zullen uitloten tot op zes; terwyl de zes aanblyvenden met en benevens r>de zes benoemde Leden uit het Stads Beftuur het tegenwoordig Reglement sullen herEien, en daar roe geadfifteerd worden* door de twee benoemde Secretarisfen.
4. Deeze gecombineerde Commisfie zal binnen twee Maanden, en dus uiterlyk vóór ultimo Juny daaraanvolgeede, aan de Stemgerechtigde Burgery Rapport doen, en daar by voordellen zodanige veranderingen , of wel geheele vernieuwing van dit Reglement, als de Commisfie ten nutte deezer Stad'en Burgery zal noodig oordeelen.
5. Vervolgens zullen Wykmeesteren veertien dagen na dat het voorfehreve Rapport door den druk zal zyn gemeen gemaakt, de Stemgerech» tigde Burgery in derzelver Wykvergaderingen oproepen, ten einde den wil derzelve Burgery omtrent het gemelde voorgeftelde Rapport te vernemen.
6. De meerderheid der Stemgerechtigden in de Wykvergaderiog tegenwoordig, zal beflisfen, of het Rapport al of niet aangenomen wordt j zullende het ingekomene Verbaal van Wykmeeste» ren ter Secretarie gedeponeerd worden.
7. Ingeval het uitgebrachte Rapport der Com' xp.'nüe mocht worden gedeclineerd, zal dit tegenwoordige Reglement wederom voor den tyd van vyf jaaren in allen deele in obfervantie moeten blyven.
Al-



» JAARBOEKEN, Mei, 1796, mt
Aldus het voorfehreve Reglement gerevideerd Tho. hv de Commisfie daar toe benoemd. L£N. Acfum Middelburg den 13 Mei 179Ö, het
tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
(Was geteekend,")
B. MATHIAS POÜS. TACOBÜS THEHOFF.
A. W. PHILIPSE.
B. van öe KREKE. , N1COLAAS de PRE, T. D WEYERMA1N. PIET ER MEERTKNS. U. VOLKRYK LIEBERT.
- B. P. van de COPPELLO. HENDRIK COULON. A. J. SINCLAIR.
Als Secretarisfen:
J. TEISSEDRE l'ANGE.
b. A. BERDENIS van BERLEKOM;
Tholen.
Eenige ongeregeldheden , met welke eene Burger-Sociëteit in deeze Stad betigt wierdt, gaven aanleiding tot de volgende Afkondiging.
GELTKHEID. V KT H EI D. BROEDERSCHAP.
, PUBLICATIE.
De Municipaliteit der Stad en Jurisdiaie. van Tholen en Schakerlo, aan allen die deeze zullen zien of hooren lezen, Heil en Broederfchap! ^



Tho.
len.
Pub! rankende een BurgerSociëteit.
1748 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Zo nuttig en heilzaam de Corporatien kunnen zyn, vwelke thans, op zeer veele plaatfen van dëeze Provincie en van de gehee'e Republiek, onder den naam van Burger-Sociëteiten, zyn opgericht, wanneer zy beftemd zyn, en ook met de daad verftrekken, om derzelver Leden te verlichten, te verbeteren, onderling aan elkander' en allen aan het Vaderland te verbinden; even zo fchadelyk, zo verderflyk voor de Maatfchappy en haaren welvaart, worden zy door het misbruik, wanneer zy of in haare inwendige bezigheden of in haare uitwendige verrichtingen, van dat doel en die beftemming afwyken en door drift beftuurd, den kring te buiten gaan, binnen welken zy, naar haaren aart, behoorden te blyven bepaald.
Jammerlyk is dit het geval in deeze Stad. Eene Burger-Sociëteit, vergaderende onder de Zinfpreuk: voor Gelykheid en Vryheid, heeft de beginzelen miskend, die haare denk- en har» delwyze moesten regelen, en in verfcheidene amilandigheden een gedrag gehouden, dat allengskens in onordentlykheid toenemende, eindelyk die beflisfende mefures noodzaaklyk gemaakt heeft, tot welke heden is overgegaaö. Niet flegts poogde zy reeds vroeg na haar eerfte beftaan, zich den naam van Volks-Vergadering toe te eigenen, zich als zodanig te doen eerbiedigen en gehoorzamen, en haare voorflellen als Qp» pèrmachtige bevelen op te dringen, zelfs aan die, aan welke, door 'sVolks keuze alhier, het bewind was toevertrouwd; maar ook heeft zy zich daar na, en hoe langs zo meer, in ongefebiktheid en gevaarlyke wanorde toegegeven. Het was uit haaren boezem, dat*de verleidingen ontflonden, die den 15 February deezes Jaars, was'.niet de aangevuurde moedwil gelukkig gefluit geworden, een gedeelte der Krvgsbezetting haare Wapenen tegen de Wetten en derzelver Voorftatiders zouden hebben doen keeren. Zo
ver-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1749
verre zelfs, en zo fchuldig misgreep zy zich,' dat in die zelfde Maand, gelyk thans uit aut-, hentique befcheiden gebleken ia, me haare VerSering aan meer dan ééne Schuttery deezer Provincie een circulaire brief werdt afgevaardigd, met lasterlyke klachten gevuld, en den gewaoenden arm inroepende; waar van het oogmerk niet dan misdadig kan zyn geweest en wa" vaQ de gevolgen, eerder te duchten als te berekenen zouden hebben moeten uitloopen op het fmooren der Volksftem, het aan hitzen van Bur«m teaen Burgers, en het doen ontftaan van bloedigeTtooneelen, welker denkbeeld de Mensch ■ Ivkheid en Vaderlandsliefde doet yzen.
1?en gedrag, zo tastbaar onverfchoonlyk, zo aanlopende tegen de ware Vryheid en de gronden der plaatshebbende Revolutie en zo geheel gefchikt tot omkeering van deeze Stad en route ruïne van den welvaart haarer Ingezetenen, heett de Municipaliteit tot fterke maatregelen, tegen hetzelve, gedrongen. Daar toe heeft zy heden
Leuk onwaardige en rustverftoorende Sociëteit te disfolveeren; met ernftige waarfchouwing aar haare Leden, van hunne byeenkomften, nocl on de voormaals gewoone, noch op eenige an dere Dlaats te continuëeren, en met. fpeciaalei last aan het Officie, om daar op fteeds een wakend oog te houdeu en de uitvoering deezer m terdictie des noods krachtdadig te handhaven: zullende zy, die zich zouden verftouten tegei de voorfz. interdictie aan te gaan, als rustver ftoorders worden aangemerkt en geftraft.
De Municipaliteit dit ter kennis orengende de Burgery, verklaart aan den eenen kant door de ze noodzaaklyke mefure van voorzichtigheid geen zins alle de byzondere Leden van voorn, bocie teit, als van misdaad overtuigd, te willen be fchouwen; doch ook aan den anderen, het vei der onderzoek deezer zaak aan de Juftitie ove
Fhq- '
.en.
PubJ. raaken*. de een Burger-. Sociëteit.
l
l
C
r
e



i7*> NIEUWE NEDERLANDSCHE
Tho-
LEN.
Publ.
raakei de een Burge, Sociëteit*
My Prefent,
' ' \ "'..":* '•■"J^<^ _■-•;-•>
MAZEL.
UTRECHT.
U T R E C H T.
Drukkende voor de daar by belanghebbenden, billyk, nogthans, naar het oordeel der Stelleren, was de volgende Publicatie van Reprefentanten des Volks
van
te laaten, en intusfchen aan zich te behouden zodanige nadere Refolutien omtrent particuliere Perfoonen, 't zy Stedelyke Officianten of anderen, als in den tyd en naar gelang der omftandigheden, billyk door haar zullen kunnen worden genomen. Zy vermaant teffens allen zonder *■ onderfcheki, in-hunne gedragingen en werkzaamheden, plicht en ordre te betrachten, de rust en eensgezindheid te bevorderen, en, zo veel mogelyk, toe te brengen tot het wenfchelyk herftel der Broedèrfchap, voormaals in deeze Stad zo geroemd; terwyl zy onpartydig in haare befluiten, het fchenden van recht en wet in niemand, wie hy zyn moge, oogluikend dulden noch gedoogen , maar al het gezag, baar uit 's Volks naarn en tot 's Volks heil gegeven , daar toe met de daad, en zonder aanzien van Perfoonen ge. bruikeo zal.
En zal deeze tot elks naricht worden afgekon« digd en aangeplakt daar zulks gewoonlyk ge. fchiedt.
Aldus gearrefteerd ten Stadhuize van Tholen, den 20 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.



JAARBOEKEN, Mei, l?os. 1731
van Utrecht, by welke den Leden van liet voorgaande Beftuur teruggave van hunne , t zints de Amersfoortfche Staatsvergadering, in 1786, genootene Traktementen en Emö* lftmentèn wierd opgelegd.
VRYHEID. GELTKHEID* BROEDERSCHAP.
De Reprsfenten 'sLarads van Utrecht, allen den geenen, die deezen zujlen zien of hooren leezen, Heil! doen te weëten: Dat Wy aan den eenen kah't in overweeging neemende, en de nodige voorzieninge willende doen, om het Onze toetebrengen, ten einde zy, aan welke de zor?e voor het algemeen belang is toevertrouwd, worden in ftaat gefteld, tot herfteliing en opbeuring en i/an de zedert zo veele jaaren verdrukte welvaart des Vaderlands, en de vestiging van den toekoomenden voorfpoed Onder goede en braave In- en Opgezeetenen, welkés grondflag naast den Goddelyken Zeegen, is geleegen in het gemaakt Alliantie traftaat met de Franfche Repubhecq; het ' opbeuren onzer fchandêlyk verwaarloosde Zeemagt , het in werking brengen van eene gereegelde en genoegzame Landmagt, het verfterkett'onzer Vestingen, om dus aan eenén Vyand, welke Onze pas gevestigde Vryheid van den troon zou tragten te bonzen, het hoofd te kunn n bieden, Oos gedrongenjvinden tot buiten^ewoone en geforceerde GcldhefHngen, zonder welke het bovengemeld doeleindes, nimmer km worden bereikt, maar integendeel onze Republiek wel dra tot haaren voorigen flaaffchen ftaat zou moeten wederkeeren.
Dat Wy aan den anderen kant niet ontveinzen, dat de klagten Onzer goede In- en Opgezeetenen allerbillykst en op waarheid gegrond zyn, daar zy zich verwonderd houden, dat de zodanige niet op de eene of ande wyze werden genoodzaakt ,
U-
seceï*



u-
TRECHT\
Publ. betref" feu de Leden yan het Oud Beftuur.
1752 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zaakt, ooi den zwaarden last in de tegenwoor* ge onoDcbeerlyke benoeftens der Republiek en dezes Landfchaps ce dragen; die, hunnen pligt verzaakende, de oorzaken of meede werkers van alle de rampen des, lieven Vaderlands, en inzonderheid deezes Landfchaps geweest zyn; en wie de gedraagingen van de voorige Land en Stadsregeerders deezer Provincie nagaat, moet niet verbaasd ftaan over den aaneengefchakelden reeks van wanbedryven door «hen aan den Lande gepleegd? Zy doch zyn de waare en eenige oorzaaken van 'sLands jammeren, die meede deelgenooren waren of meede hebben ingeftemd met hei Vloekgefpan, het welk Ons den voorgaanden Engelfchen Oorlog heeft berokkeud, 'sLands fchatten in den fchoot van die Oos verwoestende voormaalige Bondgenoot hebben uitgeftort, en de zyde zyn blyven aankleeven van de Verraders des Vaderlands; zy, die naderhand op de billyke klaagftem der ingezeeteoen het rechcvertreedend Provinciaal iiegeerings-lteglement in het jaar 1674 ingevoerd, en ia de jaarea 1747. en 1766, nader bekragtigd, hebben verklaard, te laboreeren a^n zo veele no'abele gebreken, en in 20 veele opzigte te ftryden teegens de rechten des Volks; Zy, die de Burgeren deezer Stad hebben opgeroepen tot het opgeeven hunner bezwaaren tegens de plaatshebbende onderdrukkende, Regeeringsform, n.et hen een nieuw Stads Kegeerings ■ Reglemenc heobende geapplaneerd, opentlyk ter vifiegelegd, en den dag der invoering gearrefteerd, naderhand al heifzelve, niettegenftaande het wettig was ge refolveerd by Publicatie van 6 Maart 1786, hebben verklaard , informeel, kragteloos en van onwaarde, en tegens de protestatien en bittere klagten van hunne waardige Meede Regenten, en der Gecommitteerdens uit de Burgery zyn blyven voortgaan, opentlyk met het Volk den ipot te fteeken, de dierbaarfte rechten te verkragten van hen, welke zy alle befcherming en handhaving
van



jaarboeken, Met, ipe. 1753
van rechten fchuldig waren, en die op de herftelling derzelve twee Jaaren agter den andereni vrugteloos hadden aangedrongen, terwyl die van den Raad deezer Stad, daar in kwaadaardiglykl geftyfd door de twee Voor Hemmende Leeden<? van Staat, welke zich niet ontzagen te impietee-y ren op de Stedelyke rechten der Burgeren, eni derzelver Vaderlandfche poogingen voor daden \ van geweld en oproerige beweeaingen uittekryten, < hebben blyven voortgaan, zig fchuldig te maaken./ aan de misdaad van gekwetfte Volks Majesteit, door derzelver Adresfen en Manifesten, in dato 20 Juny en 3 July 178Ö aan hen voorgedragen, by hunne Refolutien van aj eh 31 dier maand, van de hand te wyzen, en tegen dezelve, niettegenftaande den gedeclareerden wil des Volks,te protesteeren, tot dat eindelyk de Staten 'sLandt van Utrecht, tot vilipendie van de aloude rechten deezer Stad, hebben beflooten; hunne Vergadering 'te verleggen naar Amersfoort, ten einde aldaar met overleg van den toemaligen Stadhouder te veiliger te raadpleegen, om door daden van geweld, door eenen verderflyken BurgerOorlog, door toneelen van moord en verwoesting, de beste Burgeren deezes Landfehaps den voet voor eeuwig op den nek te drukken, en hunne onvervreemdbare rechten ongeftoord te blyven vetkragten; tot welk rampzalig doelwit zy dadelyk de handen hebben aan het werk geflaagen, en alle fchikkingen gemaakt, om het braaflte, het weldenkendfte gedeelte des Volks, den dolk in het hart te drukken, gelyk zy dan ook roet veragting der Exhortatoire Misfives van de andere Bondgenooten, om toch geene Militaire magt tegens de ïnwooneren deezer Provincie te gebruiken, hun daar by al het rampzalige van een Burger Oorlog voor oogen (tellende, egter met een boos-, bloed- en wraakgierig opzet, pet Misfive in dato 8 September deszeïven jaars, aan de Staten van Gelderland hebben verzogt, Zzzzz Baar
U-
RBCHT'
>«w.
etref' "en de .eden an het ~)ud Be» }uur.



1754 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
trecht.
Publ. ' betreffendeLeden van het Oud Beftuur.
\
\
\
( 1
i t t
s c
2
e h z P
gf
i
di m •j Pl
naar de Provincie Utrecht eenige ftukken Gefchut en Cavallery aftezenden, gelyk zy ook ten zelvtn dage zich hebben verftout, den toenmaligen Capitein Generaal te verzoeken, Militie naar Utrecht te depecheeren, die dan ook dadelyk twee Regimenten Infaotery derwaards heeft doen aanrukken; dus opentlyk den Oorlog verklaarende, en teegens hunne Burgeren de Bloedvlag opfteekende, waar door een aaneenfchakeling vao onheilen is gebooren, de goede Opgezeetenen door zwaare Inquartieringen jammerlyk geplaagd en uitgemergeld, blykens onder anderen, uit de klagende Smeekfchriften der In- en Opgezeetenen ran Baarn en Zoest, in dato 27 Oótober 1786 lan hun aangeboden, doch fmadelyk van de hand ;eweezen, het doen aanrukken van Militaire Vlagt op Stads Territoir, het verraderlyk aanrallen van de gewapende Burgeren, ter bezetting ?an Vreeswyk op last der wettige regeering der Stad Utrecht uitgetrokken op den q Mey 1787 ip hunnen eigene grond, waar meede zy opzetyk de fchrik verwekkende bloed (lortingen hebben angevangeo, en het overrompelen der Stad Wyk y Duurfteede: alle gruwelen, met welke hun eftier tot het jongfte oogenblik deezer Republiek al gebrandmerkt blyven. En of met dit alles de maat hunner boosheeen niet tot overlopens toe ware opgevuld, hebben y kunnen goedvinden, meede te werken tot dien nmeetbaaren kring van gepleegde misdaden, door snebuitenlandfchedaartoeopgezettemagt, blykens jnne Refolutie van n September 1787, by welke y den vryen doortogt aan de Pruisfifche Trouws over hun grondgebied hebben toegeftaan, te:ns den duidelyken Letter der Unie, en zigheb:n aangebobden, om met de Commandanten er Troupen vriendfchappelyke fchikkingen te aaken; door welk een en ander de deur is lengezet voor een reeks van geweldenaryen, uoderingen , braadftigtingen, bloedftortingen,
wegr



JAARBOEKEN, Mei, I7S>6, 1755
wegvoering van *s Lands braaffte Inwooners, opligdnge van 'sLands Trefooren en andere jam-n mervnlle onheilen, van welke wy nog tot op dit ogenblik de fmertelykfte naween gevoelen. F Zy zyn het, die door den aanvang van dee- b zen fmertelyken Burger-Oorlog de wettige Regee-/ ring deezer Provincie en Stad hebben genood-1 zaakt tot enorme kosten, ten einde zich tegensv hunne bloed- en wraakgierige oogmerken te wa- ( penen en te dekken; zy zyn het, die zich dus / op de onwettigfte wyze meester hebben gemaakt van het openbaar gezag en de onvervreemdbare rechten onzer goede Burgeren en Ingezetenen, de braaffte en weldenkendlte Burgeren en hunne talryke huisgezinnen het brood uit den mond gerukt, veele derzelve door- geweetenloze Procedures en fchandelyke Sententien vervolgd en verdreeven , 's Lands vermogen tot onderfteuning van hun eigendunkelyk gezag verfpild, en eindelyk zich door de zugt tot overheerfching zo ver hebben laaten vervoeren, dat zy tot handhaving hunner dwinglandy liever hebben gewild den Oorlog, door de Franfche Republiek alleen aan den Ex-Stadhouder verklaard, mede zich aan te trekken, en dus moedwillig het lieve Vaderland aan eenen vernielenden Oorlog bloot te ftellen, het bloed van 'sLands Inwooners te doen ftroomen, het Land door inundatien als anderzints te verwoesten, en een aantal onzer goede Inen Opgezetenen tot den bedelzak te brengen, dan hetzelve aan de vryheid en rechten herftellende wapenen der Franfche Natie interuimen. Om al het welk, en in aanmerking neemen de de rechtvaardige klagten onzer goede In- en Opge zetenen, is het niet dan billyk, dat aan dezelve gehoor worde gegeeven, en dat zy, die de oorzaak van 'sLands onheilen z;,n, in de eerfte plaats den zwaarften last draagen, om die onheilen te beteren; te meer, daar zy by de aanmatiging van bun overheerfchend gezag zeden Zzzzz 2 dei
0-
lECHTe
ubl.
'.tref*
inde
,eden
an het
)ud Be
luur,
r
I



1756 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TRECH1
Puil.
betreffendeLeden van Het Oud Be ftuur*
den 16 September 1787 hunne regeering hebbes ' aaDvaard en beëedigd op een Provinciaal Regeerings-Reglement, het welk niet alleen door het grootfte en notabelfte gedeelte van de Inwooners deezer Landlbhap, maar ook door,eene Commisfie uit de drie Leden van Staat is verklaard onwettig te zyn ingevoerd, en in vèele opzigten ftrydig tegens de onvervreemdbaare rechten van ■de Inwooners deezer Landfchap; en dus hunne regeering zedert hunne gehoudene zogenaamde Staatsvergadering te Amersfoort tot den dag hunner dimislie niet anders kan worden befehouwd, dan onwettig en ftrydig met 'sVolks rechten en belangen.
Al waaromme wy hebben goedgevonden ea verftaan te ftatueeren, gelyk wy ftatueeren by deeze: dat alle Leden van het vorig Beftuur, zo in Staats- als Stads-Regeeringen geplaatst, gelyk ook de Hoofdfchouten der Steden en de Maarfchalken der Quartieren, voor zo ver zy in Staats- of Stads-Regeering fesfie hebben gehad, alle de door hen in die qualiteiten van den Lande genooten gelden, zo jaarlykfche Tractement,ea als Emolumenten, aan de Regeeringsposten geaccrocheerd zynde geweest, zedert hunne zogenaamde Staatsvergadering te Amersfoort op den 30 Augustus 1786 aangevangen, tot den dag hunner dimislie ingeflooten, aan den Lande zullen reftitueeren; die te betaalen binnen den tyd van vier weeken na het publiceeren en affigeeren deezer Publicatie, en dit alles op pcene, dat tegens de nalatigen in deezen ten fcherpften zal worden geprocedeert; zullende de Erfgenaamen dier Regenten, welke overleden zyn, uit de Goederen van den Overleedene de reftitutie der bovengemelde Tradtementen en Emolumenten moeten doen. Edoch zullen zodanigen der bovengemelde Regenten, welke binnen dien tyd voor hunne Regeeringsposten hebben bedankt, oiet verder van de meergemelde gelden reftitueeren
das



JAARBOEKEN» Mei, 1796. 1737
dan tot den dag, dat zy hebben opgehouden die van den Lande te trekken- . *
, En op dat aan deeze onze ferieufe intentie worde voldaan, en alle pretexten tot het niet opbrengen van bovengemelde gelden worden weggenoomen, hebben wy goedgevonden te ftatueeren,. dat de fequestratie van de Goederen der voorige Reeenten worde opgeheeven, voor zo veel zy die ter voldoening van bovengemelde fomme zullen moeten verbinden of verkoopen, en dat wyders, na dat zal zyn gebleeken, dat zy aan den Lande het gerequireerde hebben voldaan, van dat ogenblik af aan, het Provinciaal arrest, hunne Perfoonen betreffende, zal zyn vernietigd, behoudens dat zy voor hunne voormalige verrigtingen, in .hunne qualiteit als Regenten uitgeoeffend, verantwoordelyk blyven.
En zullen aan meergemelde voormalige Regenten, of bv derzelver' overlyden na hunne Remotie, aan hunne Erfgenaamen worden gereftitueerd, de door hen betaalde Amptgelden; edoch, met 5n contante Penningen, maar in Obligatien ten lasten deezer Provincie, rentende 22 ten honderd, uitgezondert echter die geene, weke yöor hunne Regeerings-posten binnen dien opgcmelden tvd hebben bedankt.
Dan daar de Secretarisfen en Ministers der bovengemelde Regeerings-Collegien met kunnen worden geconfidereerd , in alle deeze proprta auöoritate te hebben gewerkt, worden dezelve van de reftitutie hunner genootene Trattementen en Emolumenten geëxcipieerd.
Gelastende wy verders den Procureur Generaal tegen den zodanigen dier meergemelde Regenten, welke in gebreeken mochten blyven, binnen den bepaalden tyd te voldoen, en na dal hv van dit hun mankement de nodige kennisgeeving zal hebben ontvangen, te procedeeren, en dezelve te doen executeeren als na rechten. En op dat alle en een iegelykj dien het aanZzzzz 3 Saït
U-
tRECHT.
PaW. betref' fende Leden yan het Oud Beduur.
\



ü-
trecht, 1
<
i
]
b
v
I
n 1
1758 NIEUWE NEDERLANDSCHE
gaat , moge weeten onze goede meeninee en in, tentie, en zich pundtaeelyk daar na reguleere vinden wy goed en begeeren, dat deeze alommè afgekondigd en aangeplakt zal worden, daar zulks behoort, en te gefchiedén gebruiklyk is.
Aldus gedaan en gearrefteerd op het Landfchaps-huis binnen Utrecht den 26 April 1706 het tweede Jaar der Bataaffehe Vryheid. *
{JVas geparapheerd,)
J. SLUYTER, Vt. (Onder ftondf)
Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten.
(JVas geteekend»)
P. 't HOEN.
Ter beteugeliuge van baatzuchtige Huisïeden, diende eene Af kondiginge van 10 deezer, het gewigt van Boterftukken lepaalende.
V KT HEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.
"\e Raad der Gemeente der Stad Utrecht, met verontwaardiging vernoomen hebbende, en y examinatie van Leden van deezen Raad zeiï gebleeken zynde; dat zommige baatzugtige ana- en Huislieden, niet tegenftaande de enorf pryzen, die Zylieien voor alle hunne ter larkt gebragte Eet waaren in 't algemeen, en
voor



JAARBOEKEN, Mei, 1796» »759
voor de Boter, in 't byzonder maaken; pryzen, waar van zelf ten tyde van de fterfte van tTi Rundvee geen voorbeeld is geweest; zich ech ter niet ontzien de Rukjes rsoter aanzienlyk in P eewiet te verminderen, tot merkelyk nadeel onzer w Burgeren en Ingezetenen; zo is het, dat de Raad^ heeft goedgevonden . allen Huis- en Landlieden, alhier met hunne. Boter ter Markt komende, te selasten, gelyk zy dezelve gelast by deeze, te lorgen, dat elk ftukje Boter weegt een Pond en acht Lood, en de halve ftukjens naar evenredigheid, met een behoorelyke uitflag: op poene, dat, wanneer het zy door Leden van deezen Raad, het zy door andere, daar toe geauthorifeerde, Perfoonen bevonden wierd, dusdanige ftukjens Boter het geftelde gewicht niet te hebben waar toe een enkel ftukje in een mand, vloot of bak, te ligt bevonden wordende, zonder dat men de andere ftukjes zal behoeven te examineeren of naar te wegen genoegzaam zaü zvn, zal al de Boter van zodanig een verkooper verbeurt worden verklaard, ten behoeven van alle de Kinderhuizen zonder onderfcheid, beha ve nog eene boete van twaalf Guldens, voor elke bak, vloot of mand, waar in dusdanig een ftukie gevonden wordt, ten behoeven van de Armen van de onderfcheiden gezindheden deezer Stad; wordende echter van dit alles alleenlyk uitgezonderd de zogenaamde prefent Boter, welke onder de beDaaming van eerfte Gras-Boter in de vorm van Scbaapjens of eenige andere vermen - in t begin van 't faifoen wordt prefent
gC Verbiedende wydërs de mandenvlooten of bakken met ftukjes Boter, in Huizen of Kelders te ontvangen of bergen, voor en aleer dezelve op de Publieke Markten ter verkoop zyn geprefenteerd geweest, op de boete van twaalf Guldens, voor iedere mand, vloot of bak, by dec Zzzzz 4 0Dt'
U-
tECHTc
ubl.
igens •■ Boten



ijöo NIEUWE NEDERLANDSCH! rx. afsbovS eD breD§er tC verbeuren> ten behoeven
vLr^n dlgJ.ef bewaa™S of in koopmanden,
SJ? ^nDn-er8en' op dat de Publieke Markten, boven °ntZet WOrdeQ' op de 60616 als
Ea op dat niemand hier van eenige onweten*eiu°a k?DDeD voorwe^en, zal deeze worden gepubhceerden geaffigeerd naar behooren.
o befl?oten fay den Raad der Gemeente, laafjche Vryheid. M. Mulrooy. En op den
rmJÜVl9? d00ru,deD Raad van Rechtspleeging {.more fohto) gepubliceerd van den Stadhuize.
In kennisfè van my, P. W. BOSCH.
Ook zag men nog in deeze Maand in vt licht koomen een
Bericht van een Negotiatie, ten behoeve van de Stad Utrecht, - ën0t L ^2'OQO, rentende 5 pU. Jaarlyks. gearrefteerd 10 Met 17^0, *
JJ[et Fournisfèment in deeze Negotiatie za! lr.np°gert ge,cbiedeD voor de helfte in Co„. SrhL reDD,DgeD' °Pe wel in Rekeningen van zer btads Thefaune Jopende, en welke als ordma.re Stads fchulden alzo dóór de fLüIkI mer zyn geapprobeerd en gefiatteerd. Voor een vierde part in Recepisfen, gefproten



JAARBOEKEN, Mei, I7ö6. I7«i
uit de Heffinge van den 5often Penning, ten lasten deezer Provincie, gerekent tegens 60 pCt. T
En het overige vierde part in renten gevende Recepisfen, mede ten lasten deezer Provincie1 loopende, en gefprooten uit de Inwisfelmg deru Franfche Asflgnaaten, gerekend tegens 80 pCt. e
De Intrest deezer Negotiatie zal ingaan met| den 1 Juny 1796, tot welken tyd mede zullen worden goedgedaan, de Renten verfcheenen op de in deeze Negotiatie te employeeren Rece-
P1SHet zal een ieder vryftaan, dadelyk by de Inteekening te fourneeren, als wanneer aan de zodanige van de Contante Penningen zullen laaten korten de Renten a 5 pCt., van den dag der Fourneering afgereekend tot den eerften Juny aanftaande; zynde den tyd dat de Renten deezer Negotiatie zullen ingaan.
Door den Prefident der Fmantie-Kamer, Thefaurier en Secretaris deezer Stad, zullen by het doen der Fourneering in deeze Negotiatie worden uitgegeeven Recepisfen door hun geteekend, welke Hecepisfen drie Maanden daar na zullen worden ingetrokken, en daar voor uitgeleevert Ooligatien tot Lasten deezer Stads Thefaune, onder verband van alle derzelver inkomlten, voorts met Coupons, rentende a j pCt. _
De Thefaurie verbind zich deeze Negotiatie geheel te zullen aflosfen binnen den tyd van twaalf Jaar, namentlyk Jaarlyks by uitlooting fte beginnen na verloop van twee en dus niet het derde Jaar) een tiende gedeelte wel u-eerder maar niet minder.
De infchryving ftaat van heden af open, zo ter Secretary deezer Stad, alwaar de Fournisfementen moeten gefchiedén, als ten Comptoire van den Makelaar Bentink, op de Oude Gragt by de Hamburgerbrug, by wien 'de Conditiën te bekoomen zyn.
Zzzzz y FRIES
U-
iECHT.
ericht egens ene Ne* otiatie.



WARDEN.
• I i i
i
Ï7«* NIEUWE NEDERLANDSCHE FRIESLAND.
Leeuwarden.
Reprefentanten van dit Gewest, in aanmerking hebbende genomen, dat de openbaare Inzegening van Huwelyken, tot nog toe aan het Hervormde Kerksenootfchap, als een voorregt, bepaald, beftaanbaar met de nieuwe orde van zaaken ook door Leeraaren van alle andere Gezinten konde volvoerd worden, deeden deswegen, in 't laatst der voorgaande Maand, eene Afkondiging, behelzende wyders de fchikkingen, welke, ter handhaavipge van goede orde, moesten in agt genomen worden.
VRTHEID. GE LTKHE I D. BROEDERSCHAP.
PUBLICATIE.
D*i ^Preffntanten van het Volk van Friesf^land, allen hunne Medeburgeren, HcuTn broederfchap! doen te weeten: '
Dat wy in aanmerking neemende, hoe de Solemnifatie van bet Huwlyk, met het geen daar toe behoort-, aan de zogenaamde Publieke Kerk >y rnrflumng, al. een voorregt, tot heden toe
l ,ve1rblTen'logeDfcbyn,yk aanlopende tegen dï ^elykhdd en Vryheid, die ook ten deeSn op? nchte onwederfpreeklyk tot ftand behoorde «►ragt te worden, ons ten duurften verplicht |e-
oor.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1703
oordeeld hebben te moeten ftatueeren, gelyk wyL ftatueeren by deezen: vj
1. Dat alle Mans-en Vrouwsperzoonen, Hu«D welyks-belofte hebbende aangegaan, en willende voltrekken, hun Huwlyk kunnen en moogen laa-^ ten bevestigen voor het Gerechte, of in diew Kerk-Vergadering, welke zy zei ven verkiezen. d,
2. Gemelde Perfoonen moeten gerechtelyk aan-w gave doen by den Dorprechter, of Secretaris i> van het Dorp, of Stad, alwaar zy het laatfte» half Jaar gewoond hebben.
3. De Dorprechter of Secretaris zal de Naamen der zich aangevenden naauwkeurig aanteekenen, in een daar toe aangelegd Boek, en aan de Verloofden, volgens gebruik, een Billet, met zyn Naam verteekend, afgeeven voor 6 Stuivers.
4. Op gemelde Billet zullen drie agter een volgende Zondagen de Proclamatien gefchiedén, door den Leeraar ter Plaatze hunner Woonin» gen, in die Kerk-Vergadering, welke zy zelve zullen verkiezen.
j. Wanneer de drie Proclamatien onverhinderd zyn afgeloopen, moet hét Huwelyk voltrokken worden, volgens een Formulier by de onderfchei* dene Gezindheden in gebruik, of nog te maken.
6. Ook blyft het elk vry liaan , na den onverhinderden afloop der Proclamatien, om, met behoorlyke Atteftatie van den Leeraar en één der Leden van de Kerkenraad verteekend, voor het Gerechte of elders, hun Huwelyk te mogen laaten bevestigen.
Doch zullen binnen vier weeken geblyk te rug moeten zenden van de voltrekking des Huwelyks aan den Leeraar, by wien de Proclamatien zyn gefchied*
7. Alle Leeraaren zullen nauwkeurig moeten Boekhouden van de Perfoonen, die door hun ia het Huwelyk zyn bevestigd, met aantekening van de Naamen derzelve, en de Dagteekening, wanneer die voltrekking is gefchied; en daar
< van
BETJ-
AR-
ÏN.
vbU
egens
! Hu.
eiyks~
\zcge-
ingen.



Léec
warden.
Publ.
weget de Hi welyi inzeg ninge,
vu r.
176+ NIEUWE NEDERLANDSCHE
. van 's Jaarlyks na Nieuwjaarsdag, eene accurate Lyst, vertekend, bezorgen ter Secretary van hun Stad of Diftrict,.
8. De Secretaris zal, in een daar toe aangelegd Register, de Lysten moeren boeken io drie "t Colommen, ia de eerfte het Jaar, Maand en i- Dag; in de tweede, de Naamen der Getrouw- den; en in de derde, de Plaats als volgt: 1796 Den N. N. N. N. te a. p. Eindelyk blyven de geftatueerde Wetten op het Huwelyk, en het geen daar toe betrekking heeft, provifioneel in volle kragt.
En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze in dit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gebruikelyk is. , Gegeeven te Leeuwarden den 29 April 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten vaa het Volk van Friesland.
J. U. DYKSTRA, Vt, Ter Ordonnantie van dezelve, C. GODSCHALK.
Ten einde de zaaken in deeze, zints eenigen tyd, zoo hevig gefchokte Provincie op een vasten voet mogten gebragt worden, vonden de tegenwoordige Reprefentanten des Friefche Volks geraaden, met .eene daar nevensgaande Proclamatie*. rond te zenden een Concept-Reglement yan een Provinciaal Beftuur.



JAARBOEKEN, Mei, 1706. 17«J V RT HE I D. G E L'T K H E I D. L PROCLAMATIE. d
De Reprefentanten van het Volk yan Friesland, allen hunne Medeburgeren, Hal en Broe.
*(Uffctoon in de Procuratie, die aan elk onzer, by zyne benoeming tot den Post, welke wy ter waarneeming van de Provinciaale belangens vaa dit Gewest bekleeden, is gegeeven, gefteld was: dat wy door eene Commisfie, by de gezamentlvke Volks-Vertegenwoordigers, uit hun midden» of buiten hunne Vergadering benoemd, zouden doen ontwerpen eene op Vryheid en Gelykhead rustende Regeeringsform voor deeze Provincie, hebben wy echter uit hoofde van de aanmerkeIvke verandering van zaaken, door het aanweezen eener algemeene Nationaale Vergadering, uit den boezem van het Nederlandfehe Volk verkoozen en daargefteld, en welker byeenkomst men* by bet arrefteeren dier Procuratie geheei fchvnt uit het oog verlooren te hebben, niet aan den uitgedrukten letter van dezelve kunnen, nog geoordeeld te mogen voldoen, daar de gemelde Algemeene Vergadering, de geheele Nederlandfehe Natie vertegenwoordigende, expresfelvk door die Natie (en dus mede door het Volk van Friesland) is gelastigd, om eene Regeeringsform of Grondwet voor dit Gemeenebest te ontwerpen, dewelke na goedgekeurd ea aangenoomen te zyn door de Natie, eenen zegel van Beftuur voor haar zal uitmaken.
Wv hebben dus, om aan de intentie en den eisch onzer aanftelling, eensdeels te beantwoorden en ten anderen, voor ons afgaan te zorgen! dat 'er een ontwerp van Beftuur aan onze Committenten wierd voorgedragen, volgens hel welk wy op eene geregelde wyze zouden kunnen vervangen woraen, en waar na de Fro
EEUa8-



Lëet>
warden.
ConceptRegiement yan Prov. Beftuur»
^66 NIEUWE NEDERLANDSCHE
viociaale belaDgens intusfchen dienden te worden waargenomen, tot dat de gewenscbte Conftitutie zal zyn geformeerd, geapprobeerd en ingevoerd; ons alleen verplicht geacht, om zodanig ontwerp, voor,zo verre de loopende menigvuldige bezigheden zulks toelieten, te vervaardigen en aan onze Committenten ter beoordeeling voor te dragen. ö
Het Reglement, volgens het welk de algemeene Nationaale Vergadering is verkoozen en haare werkzaamheden bepaald zyn, door kundige Mannen opgefteld, hebben wy tot een Hchtfnoer van ons ontwerp voor het Provinciaal Beftuur van du Gewest genoomeo, en daar in het voetfpoor van onze Medeburgeren in Holland en-Bataafsch Braband gevolgd, met die veranderingen, welke wy yoor ons Gewest het gevoeglykst oordeelden.
Wy zullen ons niet behoeven te ontfchuldbea voor die mishagen of gebreeken, welke wy mogten hebben over het hoofd gezien: onze Medeburgeren weeten de gebeurtenisfen, welke plaats gehad hebben, onze menigvuldige werkzaamheden zyn hun hekend, den tyd intusfchen, wanneer wy uit onze functien volgens onze aanftelIing moeten afgaan, naderd en expireerd op den 33 Juny aanftaande; zy zuilen om alle deeze reedenen, de gebreeken, welke in dit ontwem gevonden mogten worden, wel verfchoonen, en dezelve ontdekkende, aan ons zo wy vertrou. wen, aanwyzen, op dat zy zo veel doeoivk kunnen verbeterd worden.
Een voornaam poinct, en het welk het aan« weezen van de resrefenteerende Vergadering des Nederlandfchen Volks, onzes bedunkens medebragt, is de vermindering van het getal der Le. den tot het Provinciaal Beftuur voor 't vervolg: waar door ook tevens 'sLaDds Finantien merkelyk worden bezuinigd, op welke bezuiniging wy om, voor zo verre deo tyd van ons Beftuur toeliet» zo veel mogelyk hebben toegelegd.
Ver-



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1767
Verders hebben wy de Volkrykheid t©t een ba-1 fis eefteld, om de bereekening van het Beftuur „ te regelen. echter daar by tevens in aanmerking D neemende den invloed, welke elk DiftricT:, zo veel beftaanbaar, op de algemeene AdmimftratieC dient te hebben. . . * . 1
Ten einde nu onze Medeburgeren in ftaat» zouden gelleld worden, om, volgens hun on- e, vervreemdbaar recht, hetzelve ontwerp te kunnen beoordeelen en goed of afkeuren; hebben wv alvoorens het finaal te arrefteeren, ons verdicht geacht hetzelve te doen drukken, afkondigen , aanplakken en een genoegzaam aantal exemplaren van hetzelve te verzenden aan de onderfcheidene Gerechten, om door de Dorprechters en Wykmeesters uitgedeeld te worden.
Lastende en beveelende de refpective Gerechten , om het hier by gevoegd ontwerp van het Provinciaal Beftuur, ten fpoedigften en op de gevoeglykfte wyze ter meeste kennisfè onzer Medeburgeren te brengen.
En daar den wil onzer Committenten voor ons de opperfte wet is: zo nodigen wy alle Stemgerechtigde Burgers by deezen uit, om die aanmerkingen, welke dezelve tot verbeetermg , noodwendige verandering of verwerping van hetzelve, of van eenig gedeelte van hetzelve, zouden verlangen, het zy hoofd voor hoofd, het zy in meer of min talryke vereeniging, voor den l Juny aanftaande in gefchrifte toe te zeuden aan ons Committé van algemeene Waakzaamheid en Correspondentie; op dat wy naar bevinding van zaaken, daar van zodanig gebruik maken , als te» meesten nutte zullen verftaan te behooren of vereischt te worden.
Zullende in geval van verandering, of wanneer het gemeld onderwerp, zodanig hetzelve thans is, finaal by ons zal worden gearrefteerd, daar van by Publicatie aan den Volke behoorlyk kennis geeven. # ^
KEU"
aren.
onceptUgk\entyiz.



Leeuwarden.
Concept
Regie-
mem
van
Prov.
Befluur.
el
'« 1
1768 NIEUWE NEDERLANDSCHE
En op dat deezen ter kennisfè onzer Medeburgeren zoude worden gebragt, zal dezelve in dit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfen waar men gewoon is zulks te doen; als mede aan elk Gerechte een getal exemplaaren worden toegezonden, om 'er de nodige publiciteit aan te geeven.
Aldus gerefolveerd op het Landfchaps - Huis binnen Leeuwarden, den 5 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid.
De Reprefentanten van het Volk van Friesland.
E. MIEDEMA, Vt.
Ter Ordonnantie van dezelve,
CORN. GODSCHALK»
CONCEPT-REGLEMENT, ter
daarflelltng van een Provinciaal Befluur voor het Volk van Friesland.
EERSTE HOOFDSTUK.
Pan het getal der Leden en derzelver Kiezers.
rVrt. I. I~\e verkiezing van Leden tot het Pro*-* vinciaal Beftuur, zal gegrond zyn yp de volkrykheid: zo dat Friesland zal verdeeld worden in 21, zo naauwkeurig doenlyk gelyke kfdeelingen van 7500 Zielen, te zamen uitmaacende 157500 Zielen, ten naasten by het getai Ier bevolking bedragende, alzo de beide EilaUlen Ameland en Schiermonnikoog, in deezen liet gereekend worden-
s. Voor



JAARBOEKEN, 'Met, 1795. 1760
2. Voor elk deezer Afdeelingen zullen twee Leden tot het Beftuur en twee Plaats vervuilers verkoozen worden: en dus het Provinciaal Beftuur uit tweè en veertig Leden beftaan.
3. Deeze ieden zullen verkoozen worden, r'oor Kiezers by de Stemgeregtigden in derzelver Grondvergaderingen te benoemen.
4.. De .21 in Art. 1 vermelde Afdeelingen, zullen in 15 Grondvergaderingen worden verdeeld, elk zo na doenlyk 500 Zielen bevattende.
5. Deeze ij Grondvergaderingen der Stemgeregtigden uit 500 Zielen, zullen elk een Kiezer en een Plaatsvervuller, dus te zaamen 15 Kiezers en 15 Plaatsvervullers ópleeveren, tot hei verkiezen van twee Leden en twee Plaatsvervullers voor het Provinciaal Beftuur.
6. De Leden en Plaatsvervullers voor het Pro vinciaal Beftuur moeten zo veel het zyn kan j sekoozen worden uit de Afdeeling van 750c Zielen, door welke de Kiezers zyn benoemd: en by gebreke dies, uit een der naastaacgreri zende Afdeelingen.
TWEEDE HOOFDSTUK.'
Stemgeregtigden en derzelver werlzaamhedet,
, 7. Stemgeregtigden zyn alle Burgers, die twin tig Jaaren bereikt en geduurende het Jaar voc de ftemming in Friesland hunne vaste woonplaat hebben gehouden. Ook zullen die Burgers welke de Wapens ter verdeediging des Vadei lands hebben opgevat, en onder eene erkenc Schuttery zyn, met den ouderdom van 18 Ja: ren voor Stemgeregtigde Burgers gereekend wo den, mids geduurende een Jaar hunne vasi woonplaats in deesie Provincie hebbende gehoudei Deeze bepaaling echter van een Jaar inwoi ning fluit niet uit die Burgers, die om beerzuel Aaaaaa «
Leeuwarden.
ConeepsRegiement j enz»
P
\ s
e 1rIr. >« ic



Leeuwarden»
Concept Reglement,enz.
1770 NIEUWE NEDERLANDSCHS
en geweld bun Vaderland verlaaten hebbende, daar in zyn terug gekeerd , * en weder hunne vaste woonplaats in Friesland genoomen hebben.
8 Ieder Stemgeregtigde zal zyn (tem in eigen •Perfoon uitbrengen, ter plaatze, welke voór~de byeenkomst der Grondvergadering bepaald is; zullende de Guar'nuocnen niet voor de woonplaatzen der Militairen gereekend worden , ten zy dezelve tevens hun vaste woonplaats zyn; en zullen de Militairen tot Nationaale Regirnenten behoorende, alieen recht van ttemming hebben, doch om dit ftercrecht uit 'te oeffenen, hunnen post niet verliaten, of zich uit hunne Guarnizoenen naar hunne vaste wooDplaatzen begeeven moogen.
9. Om gewigtige redenen, het zy van ziekte of andere onvermydelyke oorzaaken van af weezigheid , zal iemand met een briefje kunnen ftemmen: wanneer echter de redenen in de brief moeten vermeld zya, en de wettigheid of onwettigheid derzelve door de Grond Hem mers by meerderheid zal beoordeeld worden; en zal zo danigen Stemmer de verklaaring (zie Art 10' Lett. F) in zyne fteinbrief moeten verteekenen,
. of verfclaaren dat hy zich met dezelve conformeerd.
Zullende, indien zyne ftem op een afweezenden valt, dezelve voer vervallen worden gehouden.
10. Van het Stemrecht zyn uiGgeflooten:
A. Allen, die om verkwisting of wangedrag onder Curateele ftaan; ook alle Bankroutiers of die Sesfie verzogt hebben, of wiens Boedels infolvent zynde, eenig accoord met hun Crediteuren hebben gemaakt, en door geene rechterlyke daad gerehabiliteerd zyn. (Hier onder echter niet begreepen zodanige Burgers, welke door ongeluk en onvermydelyke rampen, tot eenen ag« terlyken ftand gebragt zyn.)



JAARBOEKEN, Mei, 1706Ï 1771
°B. Allen die in Wees-, Diaconie-, Armen-] of andere Godshuizen pro Deo onderhouden worden endie uit de Armekasfen in het laatst af^eloónenè Jaar, te reekenen tot den dag der Op?oepinPg! langer dan drie Maanden zvn bedeeld
Sec°Allen, welke uit hoofde van Rechterlyke Von'nisfen en Uitfpraaken, voor Kerloos moeten gerekend^wor en. ^ bei-]u;t van ^en Rechter gevangen zitten; allen, die door eecig Rechterfvk Decreet onder vermoedens van misdaad gebrast zvn; en allen, tegen welke op publieke authoriteit, eenige maatregelen van voorziening of zekerheid genoomen zyn.
E Allen, welke zonder wettig ontflag hunne Posten hebben verlaaten; en verders alle, welke oorbaar getoond hebben de tegenwoordige orde SS zaaken. niet toegedaan te. zyn;. mitsgaders alle door het Committé Revolutionair afgezette Staatsleden, Stads- en Diftrifts Regeenngsleden, welke naderhand door het Volk niet weder zyn aangefteld; nog getoond hebben de tegenwoordige order van zaaken te zyn toegedaan.
F. Allen, die weigeren te verteekenen de navolgde Verklaaring, of dezelve verteekend heb' bende, weigeren daar by te perfifteeren.
Ik ycrldaare vrywillig en op myn woord van Eer, een Voorftander van de Rechten van den Mensch en Burger; een vyand van ™f* houder lyk, Arifioeratiseh en Eenhoofdig Beflum e zyn ; \oed en Hoed veil te hebben , om , ot unSdcn van Vryheid en Gelykheid, tet Volksieluk te helpen bevestigen; en nimmer tn eeni lerkiezins van Kiezers, Vertegenwoordigers 0 Amptenaaren, myne ftem te zullen geven aar Perfoonen, die ik oordeel nog Begunfttgers Oj Aankleven van de zogenoemde oude Conflitutu te weezen, maar alleen zodanigen zal verkte Aaaaaa 2
L.EÉTJ-
NAK-
OEN.
ZonceptRcglement,;nz.



Leed*
■war
den.
Concept Reglement,enz.
1772 NIEUWE NEDERLANDSCHE *
zen, welken ik in gemoede vertrouw, Voor fanders van de Rechten van den Mensch en van t waar geluk des Volks, en teffens de eerlykften en kundigjten tc zyn, zonder my om 'lief of ■leed, door giften of gaven daar in te laaten geleiden»
iU Het Gerechte of de Municipaliteit van de plaats, ter byee.<komst der refpective Grondvergaderingen bepaald, zal de apparente Stemgerechtigden uit eike vyf honderd Zielen, tegen den eerstkomende , by een roe¬
pen , op de daar toe gefchikte plaats of plaatzen.
j2. Zy zal drie der Stemgerechtigden, welke zullen moeten kunnen leezen en fchryven, benoemen tot Stemopneemers.
13. Zy zal deeze plechtig doen belooven, niemand tot Kiezers aan de Stemmers te zullen aanbevelen; de ftipfte geheimhouding omtrent de Remming in acht te neemen, en eene behoorlyke orde in de Vergadering naauwkeurig te doen nakomen.
14. De Stemopneemers zullen van alle Comparanten afneemea en doen vertekenen, (of vertekend hebbende daarby doen perfi(teeren) de Verklaarmg hier boven Art. 10. Letter F. voorkomende, en hen, die dezelve weigeren, of anderzints oiet Stembevoegd zyn, doen vertrekkenP en vervolgens de deuren fluiten, terwyl in geval van gefchil over de Stembevoegdheid, hetzelve door de meerderheid der Stemgerechtigden terftond beflist zal worden.
15. Zy zuilen de aanwezende tellen, en elk een byzonder Nummer laaten trekken.
16. Zy zullen Lysten houden van de Nummers, die ieder getrokken heeft, en elks naam by zyn Nummer aantekenen.
17. De Stemgerechtigden zuilen zich naast elkander, op de daar, toe geftelde zitplaatzen, nederzetten. *
18. Dg



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 7773
78 De Stemopneemers zullen zich vervolgens Leï «n eéne afzonderlyke plaats, en, zo mogelyk is, waï fn^eTafgezonderd vertrek nederzetten, verwy- mp derf van dl zitplaatzen der overige Stemgerech- ^
?8doD'Bv de Stemopneemers zullen zich vervol- Rei zen?' voegen de oudfte en jonglte in Jaaren van me de Stemferechtigden, die leezen en fchryven enz kunnen? deeze zullen van de hier na te meldene Xilvst een Contra-lyst moeten houden, en, flalsde Stemopneemers, verphcht zyn, hunne Stem het eerst uit te brengen.
Ve ingekoomene Stern-briefjes van de afwee7enden, zullen vooraf geopend moeten zyn, en Wanneer hunne bygebragte redenen jokloende geoordeeld zyn, hunne verkiezing na die der Stemopneemers moeten geplaatst worden.
00 De Stemopneemers zullen de overige StemgeShtigden! hoofd voor hoofd, ieder naar zyn
N'Tzy°PSn?in tegenwoordigheid van den Stemmee het Nummer, dat hy getrokken heeft, on den hoek van een Billet aantekenen , en hetzelve omflaande, die vouw verzegelen
Elk zal, in tegenwoordigheid van de Stemorfne'enïrs, de Perfoon, dien hy ftemmen wil, ffi uTtdrukking van deszeifs naam en toenaam, dF zodanige andere aanduiding van deszeifs Per^nn als hem kenbaar maakt, op het gezegde BÏt fchryvS, en dat vervolgens zelfs toevou-
We« Die niet fchryven kan, zal den door hem bedoelden Perfoon aan de Stemopneemers mondeE2ooaeeven, die dezelve in zyn byzyn zullen
olhryfen, waar na zy het gefchreven BrttoJ de twee hun adüfteerende Stemgerechtigden
Sen verTooneï, en het hem zelve laaten toe-
V93TElk Stemgerechtigde, zo wel de Stang* Aaaau 3 Eee
cepl 'lelt, '
•



Leeuwarden.
Concep, Regiement,enz.
i?74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
neemers als alle andere, zullen hun eigen Billet ta eene daar toe geftelde Busfe werpen. 25 Wanneer alle Stembiljetten ingekoomen , zyn, zul/en de Stemopneemers, met de twee by -hun gevoegde Stemgerechtigden, zich mee de Busfe weder tot de overige Stemgerechtigden vervoegen, in derzelver tegenwoordigheid de Busfe openen , de Billetten voorlezen, de geftemde Perfoonen op de Stemlyst aantekenen en de Stemmen optellen.
2ö. Zo ;er by het opleezea van eenig Billet bleek, dat iemand m de aanduiding van den Perfoon een aanmerkelyken misflag begaan had, zal het Nummer ontzegeld en hy op Bieuw opgeroepen worden, om dien misflag te vei beteren?
27. Zo iemand bevonden wordt ter kwaade trouw in het ftemmen gehandeld te hebben, zal zyne ftem vervallen, en zyn naam opentlyk voorgeleezen en aan het Volk van Friesland bekend gemaakt worden.
28. Die de meerderheid van ftemmen bekoomd.
otLSf''/vyD; eD d,f daar °P vo'gende in de ltemming, PJaótsyarvüllefi
29. De Stemgerechtigden zullen in acht neemen, niemand tot Kiezer of Plaatsvervuller te ftemmen, dan die by de byéénkomst tegenwoordig is.
30. Wanneer de ftemmen fteeken, zal bet lot beflisfen,
3t. Dé verkiezing zal overal op den eerstkoomende gefchiedén.
32. Niemand zal gewapend in de Grondvergadering mogen verfchynen.
33. De Geloofsbrief, die aan de verkoozen Kiezer en Plaatsvervuiler zal gegeeven worden, zal zyn van den volgenden inhoud:
De Grondvergadering van -heeft benoemd tot Kiezer (Plaatsvervanger) den BurS<* om zich te vervoegen naar
tet



JAARBOEKEN, Mei, 1796. " 17751
tnt het verkiezen van twee Leden en twee Plaats-L vervangers tot het Provinciaal Beftuur van tnes-w
13 Deeze Geloofsbrief moet door drie Stemgerechtigden, tot regeling der Grondvergadering be-C noemd, getekend worden. * DERDE HOOFDSTUK. e,
Van de Kiezers en hunne Werkzaamheden.
Kiezers en Plaatsvervullers zuilen mogen zvn! alle Stemgerechtigden, die vyf-en-twintig Taarèn vervuld hebben, kunnen leezen en fchryven, en geduurende vier Jaaren voor de verkiezing in Friesland hunne vaste woonplaats gehad
heDeD bepaaling echter van vier Jaaren inwoo. ring, fluit niet uit de Burgers, die orn beerzugc nf eeweld hun Vaderland verlaaten hebbende, in zyn te rug gekeerd, en weder hunne vaste wooning in Friesland genoomen hebben.
ix De aangeftelde Kiezers en derzelver Plaatsvervangers zullen zich binnen vier-enrtwintig Sen na hunne benoeming begeeven ter plaatze tot de verkiezing befte nd. /„.„..,, Aa \l. Het Gerechte van het Diftnft daar de verkiezing gefchied, zal drie Gecommitteerden benoemen, om toe te zien, dat alles na het benaalde voorfchrifc gefchiedv 07 Deeze Gecommitteerden zullen de Geloofsbrieven examineerén, en wettig bevonden, dezelve accepteeren. Doch wanneer over de wettigheid derzelve verfchil ontftaat, dan zal de Kiezers-Vergadering by meerderheid beflislen.
08. Wanneer, het zy door abfentie, te nauwe bloedverwantfchap, of door de bovengemelde beSSng, een Kiezer uitvalt, zal zynen Plaatsvervuiler daadelyk in zyne plaats gefteld worden.
Aaaaaa 4 woi-
ARÏN.
mcept' egleent»13*



Leeu-
WAR PEN.
Concept Regie • ment, enz,
i
i
177 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Wordende door re naauwe bloedverwandfchap verdaan, Vader en Zoon> of Schoonzoon, Broeders, Zwagers , Oom en Neef.
39; De aldaar tegenwoordig zynde Commisfie van wegens den Gerechte, in welk Diftricï of Stad die Vergadering gehouden wordt, zal hun voorleezen de vereischrens van een Lid voor hec Provinciaal Beftuur, (zie Art. 50 tot yj hier na volgende.
40. Een der Leden zal hy meerderheid van Stemmen benoemd worden tot Prefident, eo een ander tot Secretaris. Dit gefchied zynde, zal de Commisfie uit het Gerechte vertrekken,* en alzo aan hen hunne volkomene vryheid laaten.
41. Hier na zullen de tot dit werk benoemde Kiezers, twee Leden, hec zy uic hun midden, het zy buiten hen, by beflooten Biljetten ftemmen ; en zullen niet uit elkander, mogen gaan voor dat de Leden tot het Provinciaal Beftuur' en derzelver Plaatsvervangers, verkoozen zyn. '
Deeze Stemming zal op gelyke wyze, roet genommerde Billetten, gefchiedén, als die der Grondftemmers.
42. Zo bevonden wordt, dat meer dan zeven Stemmen, of we! de volftrekte meerderheid van Stemmen, op een Perfoon gevallen zyn, zal gerekend worden de keuze gedaan te zyn voor 5én Lid.
43 Zo by deeze ftemming de meerderheid mV is gevallen op één Perfoon , zullen de drie, die Ie meeste Stemmen hebben, alleen de Nomina:ie uitmaken, en die uit dezelve- de meerderheid /erkrygt, voor. verkoozen gerekend worden.
44 In de gevallen in het voorige Artikel bejaeld, wanneer de ftemmen fteekea, zal het lot «flisfen.
45- Wanneer de Leden voor het Provinciaai Jeftuur dus één voor één verkoozen zulle» :yn, sullen deeze Kiezers op dezelve wyze als
de



JAARBOEKEN, Mei, 1796, *7?7
6e%SS °^»e™ allen invalle». DB: ,a°/T veSeziog dke Petton zal op
tamen van h"™ tei°- voorts de beno«Je ST-''dSSS K «-vangers van de op u« opvallene keuze verwittigen, en tot c at ein 5f irfpoedig mogelyk aan dezelve ter band tllen ?f doln toekoomen, eene door hun onirSende Geloofsbrief, van den volgende tv
h0I)de Kiezers uit zeven duizend vyf honderd Zielen van Friesland, vergaderd te ^
land, den Burger ^
,/vTdra op de bovengemelde wyze de ver,.48' ^ de Misfive aan de Reprefentan??'vlrzïnden is" en de Geloofsbrieven afgegee!n ^vn zullen de Kiezers uit een moeten gaan. V^n yTndien uit zodanige Vergadering een of
49^Sèn tot het Provinciaal Beftuur, en desPhatsvervangers benoemd, mogten toornen f1 Lthreeken zullen door de Kiezers uit de£lve Vergadering, andere op dezelve wyze als S vooren bepaald is, verkoozen worden.
VIERDE HOOFDSTUK.
Van de vereischten, verkiesbaarheid en byeenkomst V der Leden van het Provinciaal Beftuur.
«o De Leden van het Provinciaal Beftuur en ^^K?S«v«.B««. «ften moeten zyn
ED« ».
n.cepi~
gle*.
rit,



jLEED* WARDEN.
Concept Regie* ment. enz.
i 1
<
i
1778 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zulke Ingezetenen van Friesland, die bv Art ip van dit Reglement van 't Stemregt &c niet zyn uitgeflooten, en die de vereischtens van ^T, %^TfGmmer beide ffi0«en bezitten"
'SSSSStde verteekeaiDS der ******
ji. Tot Leden van het Provinciaal Beftuur zullen met verkiesbaar zyn de verkozene tot Reprefentant in de algemeene Nationaale Vergadering; doch de eerfte en tweede Plaatsvervanger van den Reprefentanten zullen wei verkiesbaar zyn; zo nogthans , dat wanneer zodan;ge Plaatsvervanger daadelyk zoude moeten invallen, en de Reprefentant m de Nationaale Vergadering vervangen, in zulke gevallen hy zyne plam in het Provinciaal Beftuur zal moeten verlaaten en worden. ^ P,aatsvervanger vervangen .52* Ook zullen tot het Provinciaal Beftuur met verkiesbaar zyn de Leden der Committés tot de algemeene zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, mitsgaders van de Marine- als mede van de Oost- en West-Indifche BezittinAmpteSs onderhoori£e Ministers en
53. Insgelyks zullen hier toe niet verkiesbaar zyn de Leden van het Hof van JuftSeen derzelver Ministers; mitsgaders de Procureur Generaal, als mede alle zodanige Amptenaars welke aan het Provinciaal Beftuur van Sand wegens de adminiftratie van 'sLands penningen rerantwoordiyk zyn. *«-uuujgen,
*5\'iï°!;h DUl,eD -de Leden der Gerechten, 0f Plaatsfelyke Regeeringen, benevens alle dè in iet voorige Artikel niet uitgeflootene Amptena ° wel verkiesbaar zyn, mits by het aanvaar-
jy. Leeraaren of Schoolmeesters verkoozen
wor-



JAARBOEKEN, Mei, i?79
wordende, zullen hunne bedieningen ten genoegen Ll l°r belanghebbenden moeten doen waarneemen;w doch zonder bezwaar van eenige andere Ge D:
^.Tlemand tot Lid van het Provieciaal Be-C ftaïKSnd zynde of tot deszeifs Plaatsver-R vanger verkoozen , zal zich aan deeze keuze metra riolen onttrekken, dan om wettige reeden, weLe, ke hy verpligt zal zyn op te geeven, aan eene Commisfie door de Reprefentanten van het Volk vin Friesland te benoemen ter welker beoordeeling het ftaan zal, of die reedenen waarlyk w?t fe zvn of niet; en zal hy in het eerst geval door dezelve worden ontflagen; doch in het tweede, en wanneer hy, na dat hem de onwettigheid zyner reedenen zal zyn voorgehouden, des niet te min weigeren blyft, zal zyn naam onentlvk worden bekend gemaakt, en hy voor tyd van twee Jaaren van zyn Stemrecht beroofd 7^ze Commisfie Zai, zo lang het P vinciaal Beftuur nog niet geconftitueerd zal zyn, te gelyk belast weezen met het onderzoek der Geloofsbrieven, bier boy^n Artikel 47 vermeld tfn zal dezelve nauwkeurig moeten ioezien, of S!der de verkoozene ook zodanige nauwe bloédkwanten gevonden worden, als in Art 38 ;zyn SSeeven; in welk geval het lot tusfehen hen S beflisfen, en de openvallende plaats door zynen Plaatsvervanger möeteo vervult worden.
<8 Het Provinciaal Beftuur zat byeenkomen te Leeuwarden, en zyne Vergadering opbel I andfehapshuis gouden. . .
<o De verkoozen Leden zullen zich voor er n den aanftaande in Leeuwarden be
Sinden, ten zy 'er wettige redenen van verbin dering plaats hadden, welke redenen zy, z< lane het Provinciaal Beftuur nog niet geconfti tueerd zal zyn, aan de in Art. 56 genoemd
5EUÏN.
sneept* egle* ent, iz.
1
>
l-



Leeuwarden'.
ConceptRegie,mehty enz.
1780 NIEUWE NEDEElANDSCHE
Commisfie, doch daarna aan den Prefident der Vergadering zeIve, zullen verplicht zvn co te geeven, ten einde in beide gevallen "derzelver wetiig- of onwettigheid moge beoordeeld wor-
60. Op den eerstkomende zullen
alle de in Leeuwarden prefent zynde Leden s morgens om uuren zich laaten .vinden op het Ldodfchapshuis, alwaar voor hun een seichikte plaats zal zyn in gereedheid gebracht.
61 Lene expresfelyk hier toe benoemde Comrnisfie uit de Reprefentanten van het Volk vaa' Friesland, zal zich aldaar by hun vervoegen elk der prefenee Leden, volgens inkomen e Geloofsbrieven, oproepen, en hun hoofd voor hoofd af. fieemen de volgende verklaring en eed:
% ]%ntCh h°£dt yoor ™ttj& verkoozen
iJjM h&verklaa,rt «a» geen Vont of buitenlandfche Magt verbonden te zyn ?
3. Of hy erkent verantwoordelyk te zyn aan het Vola van Fiiesland?
4. ,Of hy alleen voor wettig houdt zodanige Regeeringsform welke op de Oppermacht dei Volks is gegrondvest, en dm voor onwettig verüaard alle erfelyke Ampten en Waardigheden, ftrydig met dezelve? s
. * °f hy bcl°°fr, zo veel in zyn vermogen is alles te zulten doen, wat een goed en getrouw Lid van het Provinciaal Beftuur van friesland Jchuldig is en behoort te doen ?
Hier op zal ieder Lid hoofd voor hoofd antwoorden: Dit ver klaar e en belooveik: zowaar, yk helpe my God Almachtig!
6*. Zo iemand deeze Verklaaring, en de daar by gevoegde belofte weigerde te doen, zal hy de Vergadering terftond moeten verlaaten, en zal deszeifs Plaatsvervanger ten fpeedigfien woeien opgeroepen. r ö
63. In-



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1781
6<j, Indien de Plaatsvervangers, uit hoofde Li van bet geen hier boven in het flot van Art. 62 vn henaaid is, reeds opgeroepen waren, en nu, in-de eevolge voorgemeld Art. 51 of uit eenige andefe oorzaak, dificeerde, zal hier van aan den Ge- Co rechte van die plaats, waar de Vergadering van R< Kiezers gehouden is, kennis worden gegeeven, mc ten einde die zelfde Kiezers, die de eerfte keus en gedaan hebben, zo fpoedig mogelyk, andermaal bv een geroepen worden , om in de opengevallene plaats een ander Lid voor het Provinciaal Beftuur en deszeifs Plaatsvervanger te verkiezen; bv welke verkiezing weder op dezelve wyze zaï worden te werk gegaan, als by de eerfte keus heeft plaats gehad ; en het welk alles ook zaï eeobferveerd worden, in geval van overlyden of verhuizing buiten deeze Provincie, als door welke verhuizing, de bevoegdheid van den verkoo» zen vervallen zynde, deszeifs qualificatie zal komen te cesfeeren. _ ,
64. Wanneer de Leden van het ProvmciaaJ Beftuur hoofd voor hoofd de gevorderde verklaring en belofte zullen afgelegd hebben, zal de eommiffie van de Reprefentanten van het Volk van Friesland, aldaar prefent, door de Vergadering der Leden van het Provinciaal Beftuur, eenen Prefident doen benoemen, die terftond na zvne benoeming de Vergadering zal verklaren 3 hit wettig Provinciaal Beftuur van Friesland.
6-v Zo dra het geen voorfchreeven is alzo aefchied zal zyn, zal de Commisfie de Leden van het Provinciaal Beftuur van daar geleiden aaar de Vergaderzaal, en aldaar binnen gekomen zynde. zal de als dan nog fungeerende Prefident van de Reprefentanten van het Volk van Friesland den Prefident van het Provinciaal Beftuur geleiden na, en plaats doen neemen op den prefidialen ftoel; zullende zo dra dezelve zal ge* seeten zvn» de Vergadering der Reprefentanten - van'
et> n.
ncepf*
■gis-
z.



1782 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeu
warden.
ConceptRegietnent, .vtz.
"i
1
:
i 1 i 1
!
] i
1
f
I I k
/
van het Volk van Friesland terftond uit een gaan, en de Vergaderzaal verlaaten.
VYFDE HOOFDSTUK.
Van dc v/crlzaamhëdcn van het Provinciaal Bijluur en deszeifs Qommiïiès.
66. De Vergadering op de v'oorfchreeve wyze 'econftitueerd zynde, en m'tmaakende het Provinciaal Beftuur van Friesland, zal ingevolge het ijo en. 101 Artikel van het Reglement voor de Vationaale Vergadering , het huishoudelyke Beduur deezer Provincie wasrneermn, geu^ralyk in illes wat niet aan de Nationaale Vergadering wettig toekcomt, en fpeciaal in het geen betreft iet Jufticieele, Financieele, üe Policie en Oecojomie deezer Provincie.
6~ Daar en tegen zullen de Steedelyke of plaatfelyke Keuren, Gilden, Coftutnen, Ufanien of diergglyke, zich niet vermoogen te kanen., zo veel het Provinciaale aangaat, tegen de nacht deezer Vergadering, bepaald als vooren, ~,a voortgevloeid uit den boezem van het geheele /olk van Friesland.
68. Deeze Vergadering zal om de veertien da;en by Stemming een anderen Prefident verkie:en.
Gg De Leden van dit Provinciaal Beftuur :uHen aan gntne Inftruótien van byzondere Stelen of Diftri&en verbonden zyn; maar gezamentyti uitmaaken het Provinciaal Beftuur van F;ies« and , en in derzelver Vergadering by hoofde temmen.
70 De Griffier, Commifen, Copiïsterj, Karif bewaarders- Bodens en ivindere Bediendens , 'et tegenwoordige Vergadering van Friesland , aan over op den tegenwoordigen voet, aan het rovinciaal Beftuur tot dat hetzelve nadere lchik> ngen daar omueui gemaakt zal hebben.
71. Ter



JAARBOEKEN, Mei, 1796» *783
71. Ter voorkooming van alle hoogst nadee-Li liee verwarring, zullen de tegenwoordige Com mittés der Reprefentanten van het Volk vanDB Friesland, zo als dezelve op den c eerstkoomende, zullen zyn geconftitueerd, naa-^ re werkzaamheden voortzetten, tot op den ' daaraan volgende; wordende alle Quahficatien™ en Lasten op eenigerhande Committés door de en Reprefentanten gegeeven, en alle perfoneele Commisfien, uit hun midden gedecerneerd, nu ▼oor als dan, gehouden op deezes Jaars te cesfeeren en bulten eftecT: te zyn.
72. Zo zal het Provinciaal Beftuur van Friesland, binnen acht dagen na deszeifs eerfte zitting, de thans lurgeerende Commisfien, waarneemende de zaaken van 't Collegie, der Fi* nantien en van Waakzaamheid en Correspondentie, doen vervangen: de eerfte onder den. naam van Commisfie van Gedeputeerden; de tweede onder den naam van Commisfie der Finantien; en de derde onder die van Com* mislie van Binuenlandfche Correspondentie.
73. Deeze Provinciaale Commisfien van Friesland zullen onophoudelyk binnen Leeuwarden refideeren, en de Leden daar van genieten 'sdaags diie Guldens; zullende ook de Leden van het Provinciaal Beftuur, welke in geene Commisfien worden gefteld , prefent zynde, daags drie Guldens, doch langer dan ncht dagen op reces gefcheidee zynde, twee Guldens genieten.
74 Het Provinciaal Beftuur zal de Inftructie voor de onderfcheidene Coministien vervaardigen, en belluiten of deszeifs Leden voor het geheele jaar zullen aanblyven, dan of z3 by tyden zullen vervangen worden.
75. Deeze bovengenoemde Commisfien zullen ten allen tyde communicatief met elkander moeten handelen, en volgends hunne ontvanBbbbbb gen
:rt> ib>
n-
ncept
'gif' nt, z.



ïy&t NIEUWE NEDERLANDSCHE
WAR" DEN,
Concept Reglement,enz.
gen Inftruétfe, de direétie hebben over de algemeene huishoudelyke zaaken van deeze Provincie, over de Finantien, over de Provinciaale Militaire zaaken, en over het geen ftrekken ■ kan tot hanahavening van goede orde, en tot bevordering der onderfcheidene takken van de publieke welvaart', mits ten allen tyde van alles verainwiorde'yk aan het generale Provinciaal Beftuur, als de hoogde macht van dit Gewest zynde.
76 Ingevalle de Vergadering , uitmakende het Provinciaal Beftuur, mogt goedv/nden, om ▼oor een tyd uit elkander te gaan, zullen echter de gezamentlyke Commisfien (als aityd aanweezig zynde) verplicht zyn, om, zo 'er beJattgfyke zaaken voorvallen, welke in hunne Inftructte niet aan hun zyn overgelaten, het Provinciaal Beftuur ogenbliklyk zamen te roepen, oin daar over te beflisfen.
77. De Ministers, welke om de werkzaam» heden aan de bovengenoemde Commisfien verknocht , vereischt worden, zullen door de Vergadering van het Provinciaal Beftuur worden verkoozen of .gecontinueerd.
78. Het Provinciaal Beftunr alzo geconfti' tueerd zynde, za! niet langer dan een jaar blyven ftaod houden, of tot zo lange eene by het Volk van Nederland Geratificeerde Conftitutie daarin verandering zal hebben gemaakt; ten ware het Volk van Friesland, na zyn onvervreemdbaar recht, zulks anders mogte kunnen goedvinden.
79. Offchoon de Leden van het Provinciaal Beftuur verpligt zullen zyn, het belang van het geheele Volk van Friesland te behartigen, en dus aan het zelve verantwoordelyk zyn , wordt ech er ook het recht toegekend aan die Stemgerechtigden, uit welker Grondvergadering zy gekoozen zyn, om de door hun verkoozene



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 178$
Leden te rug te roepen, of op hun verzoek 1 te ontflaan, en door hunne Plaatsvervullers te i doen vervangen, wanneer daar toe gegronde 1 reedenen exteeren; zullende de Kiezers, door welke zy gekoozen zyn, over de al of met gegrondheid dier redenen moeten oordeelen, en dus deeze zaak beüisfen.
8a. De Leden van het Provinciaal Beftuur zullen echter hunne posten niet mogen verlaaten zonder de vooren gedagte ^toeftemming hunner Committenten, en geduurende hun Beftuur, geene voordeelen van de Lande genieten dan alleen die, welke aan hunnen post als -Lid' van het Beftuur verknocht zyn.
Aldus gerefolveerd ter beöordeehng van het Stemgeregtigd Volk yan Friesland voor te dra* gen, den 5 Mei 179°"» tweede 3aar der Bataaffche Vryheid.
In kennisfè van my Griffier,
CORN* GODSCHALK.
*t Was in gevolge der nog plaats heb» bende onrustigheden ïn dit Gewest, eo ter verdeedigmge van de aangewende maatregelen, dat Reprefentanten van dit Gewes? de volgende Misfive aan de Nationaale Vergadering deeden afgaan.
Bbbbbb 2 O E-
JSEO-
>EN.



t7%6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
LïEU-
WAR-
BEN.
Misfive aan deNat.
j
i i 1 i
1
GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP.
De Reprefentanten van het Volk ' van Friesland, aan de Nationaale Vergadering, Reprefenleerende het Volk van Nederland.
BURGERS REPRESENTANTEN!
JJet frnert Ons dat Wy al wedeorn in de verplichting gefteld worden om de dierbaare tyd, welke Wyen Uwe geëerbiedigde Vergadering, vcor de dierbaarfte belangens onzer Committenten bezwooren hebben ten beste te zulIen befteeden, te moeten emploieeren tot wederlegging van invecliven, welke door die geenen, waar voor in Uwe Misfive van den 13de April laatstleeden Gylieden eene vergetelheid van het voorleedene begeerd, zo niet door hun zeiven, althans door hunne emisfarisfen, tot in den boezem Uwer Hoogst achtbaare Vergadering worden gebeezigd, en die Wy, of fchoon niet Officieel aan Ons toekoomende,niet ftilzwygend mogen laten voorby gaan, zonder het earacter, het welk Wy in naam des Friefchen Volks bekleeden, ongevoel'g te verwaarloozen.
De discusfien Uwer Vergadering, in de Zittingen van den 27 en 29 laatstleeden Cdoor de Dag-bladen en particuliere berichten ter Onzer kennisfè gekoomenj, over zekere Ingekoomene Etequesten of Adresfen uit dit Gewest, worden fier door Ons bedoeld.
Of fchoon Wy, nu, door Onze aan Uwe Vergadering gezonden antwoord, op Uwe Misive van den 13 April, in het kort, doch geloegzaam, zo Wy vermeenen, onze geneidheid e kennen hebben gege-ven, om voor zo verre enigzins mei de handhaviug eener goede order an zaaken inAdit Gewest beftaanbaar zal ge
eor-



JAARBOEKEN, Mei, I79<J. mi
tordeeld worden, aan üwe begeerte in naam Li des Vaderlands gedaan, te voldoen, en voorWj Ons zeiven bereid zyn om onze perfoneele ge* D, voeligheid aan het heil der Maatfchappy op te offeren, hebben Wy het thans, om meer M dan eene rede, nodig geoordeeeld, onze gevoe-^ lens by deezen wat meer te developpeeren. J\ Wy beginnen dan met plechtig te verklaa-^ ren, het geen wy reeds by onderfcheidene Misfives aan Ulieden te kennen hebben gegeeven, dat Wy. geduurende ons gansch bewind, van geenerleije, veel min van geweldige beroering zen, welke de jammerlyke gevolgen na zich zouden kunnen fleepen, waar van het hoott Uwer meergemelde Misfive van den 13 April gewaagd, die namelyk, op de vrye ftem des Volks, en de handhavening van het Nationale Crediet eenen nadeeligen invloed zouden kunnen hebben, eenige de geringfte kennis dragen; en wy geene bewustheid hebben van voorleedene geweldige beweegingen, dan alleen van die, welke veroorzaakt zyn geworden door die geenen zelve, welke zich thans desweegen durven beklagen, of zulks door hunne fanulien en aanklevers laaten doen. _. .
Wy zullen ons onthouden om hier in eenige byzonderheeden te treeden, niet flechts dewyl de blyken en bewyzen, door de Klagers bygesebragt, aan ons onbekend, immers met legaal tot onze kennis gekoomen zyn; maar daar en boven, dewyl deeze geheele zaak als louter van eenen huishoudelyken aart zynde, geenzins eene materie kan opleveren tot het ventileeren van eeHen communicatoir Proces voor Ulieder aanzienlyke Vergadering, welker gewigtige bezigheeden, het ons grievend fmert, zo diK« werf en by aanhoudendheid te zien afbreeken, door het obtrudeeren aan dezelve yan gelcniilen, welke geheel en al afgefcheiden zyn va« de groote voorwerpen en algemeene belangen , Bbbbbb 3 wel"
SEO-
lR-
,N.
'is/ive ■n de at. rg.



Leeuwarden.
Misftvi aan de Nat. Verg.
1788 NIEUWE NEDERLANDSCHE
welke de gezamentlyke Ingezeetenen der ganfche Republiek aan Ulieder zorge hebben toebetrouwd en overgegeeven.
Niets was ook aangenamer, dan uit uwe ex( hortatoire Misfive te zien, dat de pogingen van hen, die onafgebroken alle moeite aanwenden om defze Provintie fteeds als in eenen ftaat van beroering te doen voorkomen, door Uwlieden te onvoldoende geoordeeld zyn geworden, om ons, die Uwe Vergadering van het teegendeel plechtig verzeekerd hebben, en als nog kunnen verzeekeren, dat vertrouwen en die geloofwaardigheid te ontneemen, op welke wy allezins vermeenen eene zo verdiende als wettige aanfpraak te kunnen maaken; en dat' Gylieden uit dien hoofde onze verzeekeringen omtrent de volmaakte (rust en goede orde, welke onder het tegenwoordig Beftuur in dit Gewest plaats hebben, met goedkeuring hebt gelieven aan te neemen.
Gerust en vertrouwende op Uwlieder verklaring, van genegen en bereidvaardig te zyn, om cr.ze Vergadering, zo wel als die van alle geconftitueerde Mag ten, door de Nationaale Authoritest en klem te handhaven, en alle nieuwe Volks-beroeringen voor te koomen, hebben Wy Ons hier over in onze Misfive van den 28 der verlopene maand niet uitgelaaten; terwyl Wy dan ook betuigd hebben, van Onze zyde met niets meer in te ftemmen, dan met den wensch en ernsiige begeerte der Nationaale Vergadering, om die rust te bevestigen, en die goede harmonie aan te kweeken, \ve!ke Wy U verzeekerd hebben, en by herhaaüng verzeekeren, in dit Gewest plaats te hebben, doch welke door de voorheen voorgevallene gebeurtenisfen niet flechts fchynt, (gelyk Gylieden het gelieft «it te drukken) niet weinig geleeden te hebben, waar welke daadlyk door dezelve geheel ven broeken wss geworden, tet dat dezelve door
de



JAARBOEKEN» Mei, 1796. 1789
daarftelling van het teegenwoordig Bewind I ten eeSal herfteld geworden is, en tot hee , ïen toe onaangezien alle woelingen, door On- 1 k tedere zorge en oplettendheid onafgebroken^
bl^yV°z°yndïHctaen zeer wel bewuss (mé de aaLfenlyke Vergadering aan welke Wy de ?er hebben deeze te adresfeeren, zal h t n.eti m nder zyn dan Wy,) dat eene in Staa^n*oe belangen ter needer geworpene party, het S iïn iKder of minder belang, «r rusten kan, alvoorens alle mogeiyke middelen^beproefd te hebben, om haar verboren gezach.
teDÏeg midSTu'zyn, klagten over geweld, enDond«d?uK\ing; óver onwettig genoomene ^Utrpaelen • over verrasfching in verraad, maa regelen , over heen vertreejene
Ie Burgers te zullen gedragen. Met alle feeze middelen in de hand, verMet asie is"*. Broot, zo wel als in
j yi: r,hail der gerechtigheid in de har*
ef, wanneer ook wd ,
den worden'^SeSe wyzen «reederonv al ten, om °P a%^gte'ynaioen otn, als ander
,EETJEN.
Wis/ivo an de Vat. rerg.'
i 1
t



I7Ö© NIEUWE NEDERLANDSCHE
WAr. DEN.
Mi'Jtv.e aan de Nat. Verg.
j
] i
liet geen het oogenblik voor hen onmogelyk maakte.
Ons was ook geenzins onbewust, welke pogingen er allerweege door ons Gewest in het werk gefteld wierden, om Adresfen of Requesten ten voordeele der Uitgeweekene uit onze Provintie te laaten teekenen. Men rokkende hier toe zélfs, (het geen zich fchaamd te zeggen) Vrouwen op, en men poogde tevens eenige Stedelyke geconftitueerde Magten tot zyn belang qver te haaien.
Dan, offchoon Wy kennis van dit alles droegen, hebben wy vermeend deeze onderneemingen geenzins te keer te moeten gaan, als wel verzeekerd zynde, dat het meerendeel van 161,000 Ingezeeten van dit vry Gewest, geene pogingen zouden onderfchryven , welke hunne uitgeweekene Reprefentanten, die zy verklaard hebben hun vertrouwen te hebben verooren, in het werk mogten ftellen, om, of ie Natie, of haare Reprefentanten te misleiden; :n voorts, niet twyrTelende, of het zoude by den uitflag duidelyk geblyken, dat deeze Adresen flechts door weinige Individueele Leden en janhangers der Uitgeweekene onderteekendzynde, *eene voorwerp der aandagt der Nationaale Vergadering waardig zoude kunnen oplceveren.
Daar Wy nu, uit de handelingen Uwer Vergadering, zien, dat wy Ons in deeze rechtnaatige verwagting niet hebben bedrogen, kunnen Wy echter niet verbergen öe verontwaarliging en het gevoel, waar mede Wy allen, U wettig verkoor ene, en, door Uwe Yergadeing zelve erkende Reprefentanten, of Provin. iaale Beftuurders van dit Gewest, bezield zyn, >ver de termen, welke een der Leden Uwer Vergadering ten aanzien van ons Caraclrer zich leeft verftout re bèezjgem
Wy weeten wel, dat', volgends het 119 Articul ■ 'm het Reglement, waar op Uwe Vergadering is
by



JAARBOEKEN, M<h W« W1
feveengeroepen en haare werkzaamheeden zynbe-L 3dgeene derzelver Leden in rechten kunnen w * Athifen, welke zy tn d Uwe Vergadering hebben uitgebragt ; "hier tafteeren Wy ten ferieusten dat den Burgert iL.tor zich geene vryheid daarom jeroo^ loove, om het vrye Friefche Volk in Onze A waardigheid te hoonen, door by onze aanduid dinK te voegen het haatelyk bywoord van zogenaamde, daar Wy het Friefche Volk opentlyk ten getuige neemen, dat wy even zo wettig voor JUreïft Beftuurders in dit Gewest. verkooren grover 161,000 Zielen in Friesland, als hy Kantelaar het door 15000 uit Overysfel kan eereekend worden te zyn. b Ook kunnen Wy geenzins ongemerkt voorby laaten gaan, de hoogst beleedigende »n-|neede van gemeld Lid Uwer Vergadering, dat men door het vragen van een bericht aan onze Vernadering, zulks zoude vorderen uit een boek, laar uit -men met grond geen geloofwaardige
*tve"^
zeer wy Ons overtuigd houden . gebeezigd. te fyn telen de intentie en plechtige verklaring Uwer Vergadering aan, Wy a!s Beftuurders van een vry Vont niet vermogen, te pasfeeren.
En het is hierom, Burgers Reore entanteni dat Wv vnor de beleedigende uitdrukking van den Burger. Kantelaar, wanneer dezelve overeenkomftig is met het geftelde in de DagverhaaSi eene voldoende fatisiaöie, in naam des Kiiefrhen Volks, begeeren.
M n beklaagt zich, men fchreeuwt van onderd,ukking d!r Volkltem in ons Gewest, even Sr afmen het in Uwe Vergadering onlangs heeft gedaan over dezelfde aoor Uwe yoorzich tieheid daargeftelde maatregelen, uit hoofdi 4aneene verklaring, die Wy, om het heil de Wie nodig S-ordeeU he^en van alle Grond
EEÜ«
ar-
2n.
fisfive m de Tat. erg»
r



I7pi N1EÖWE NEDERLADSCHfE"
Leeuwarden.
Misfive aan de Nat. Verg.
(lemmers en Ambr naaren te vorderen, en die meer dan vyftig Leden onzer Vergadering zelve niet gefchroomd hebben te doen. Ziet hier dezelve, en oordeel, of eenig rechtfchapen Vaderlander, die zulks niet in fchyn is, maar uit alle zyne vermogens wil toonen te zijn, kan klagen, dat zyne ftem word gefmoord door het vorderen van dezelve.
Wy renvojeeren U eerbiedig 'tot de Leélure derzelve, hier by gevoegd, fub A.
Even ongegrond is immers de klagre, welke men tegens de daargeftelde Committés van Waakzaamheid en Correspondentie in ons Gewest kan bybrengen: er is geen enkel geval ter onzer kennisfè gebragt, waar uit wy dezelve fchaadelyk aan de mdividueele vryheid der Ingezeetenen kunnen befchouwen; en daar dezelve, volgens hunne Iriftructie, eenwaakend oog moeten houden op tie woelingen der Orange en Aristocraatifche >. Cabaalen, zo zouden, het alleen deeze voor de Vryheid doodelyk factiën zyn, welke zich over derzelver aaaweezen mogen beklagen.
Voor het overige,. Burgers Reprefentanten! vinden Wy ons verplicht, als Reprefentanten van een vry Volk, het welk uit zyne Souveraine Magt geconcurreerd heeft tot de daarfteiling Uwer Vergadering, en tot het toevertrouwen aan dezelve van alle zaaken de Bondgenoodfehappetyke belangen deezer Republiek betreffende; doch het welk zyn huishoudelyk Beftuur wel uitdrukkelyk aan zich gerefereerd heeft, rondborstig te betuigen, dat Wy van den eenen kant yastelyk beflpoten hebben geenen inbreuk op de Souverainiteit van het Volk, het welk Wy verteegenwoordigen, uit hoofde van huishoudelyke gefchillen te zullen gedoo» gen; maar dat wy ons zo wel tegen alle list, als open'yk geweld, manmoedig zullen tragten aan te* kamen, ten einde 'sVolks Oppermagt oïigefchon»
des



J A AR BÖ EK E N, Mei, 1796. s?93
den te bewaaren, tot aan dat gelukkig tydftip, Li waar in de vrye Friezen mede zu ,en kon-w, Ten bewilligen in die Conftitutie r welke thans Di SSworpen word, en die gegrond op de eenSeid en onverdeelbaarheid des Neederlandfcheaife Volks, alleen het heil van dit gezeegand Ge-at meenebest zal konnen uitmaakeu. £ Eindelyk bidden Wy UI. te willen gelooven; V dat, hoe zeer wy gevoelen het geen onze pugt als Reprefentanten van een vry Volk aan ons noleet, Wy egter oprechtelyk betuigen, dat ons niets meer dan de vreede en ae goede harmonie binnen onze Provintie ter harte gaat, en dat Wy ons aan den vreedelievenden inhoud van Ulieder Misfive allezins gedragen zuilen, zo verre zulks eenigzints met de bewaaring der Sede orde, en de handhaventng der eendragc Snder de Ingezeetenen van ons Gewest beftaanbaar zal kunnen zyn; doch tot hel welk te effectueeren veei zal ar hangen het gedrag, het welk de uitgeweekene Friefen zullen houden.
Wy betuigen nogmaals verre verwyderd te *vn van allen haat of vooringenomenheid, en Sets «1 ons aangenaamer zyii, dan aan die verdoolde Medeburgers, die zich zo verre van het fooor der algemeene grondbeginzelen verwyderd hebben, op waare en ontwyffelbaare gronden de hang van Broederfchap te rug te kunnen geeven.
HEIL en BROEDERSCHAP! De Reprefentanten van het Volk van Friesland. (Was geparaphreerd,) J. U. DYKSTRA, Vt, Ter Ordonnantie van dezelve, (Was geteekend,) CORN. GODSCHALK
Leeuwarden den a Mei 1796, H tweede >w dar Bataaffche Vryheid,
A. /
iETJa
iR-
iH.
'iifive 72 de at:
k



Leeuwarden.
Misfive aan dt Nat. Verg.
1704 NIEUWE NEDERLANDSCHE
A. Ik verklaare vrywillig en op myn woord van eer, een Voordander van de Rechten van den Mensch en Burger; een Vyat.dyan het Stadhouderlyke, Aristocratisch en Eenhoofdig Befiier te zyn; Goed en Bloed feil te hebben, om, op gronden van Vryheid en Gelykheid, het Volks geluk te helpen bevestigen; en nim. mer m eenige verkiezing van Kiezers. Vertegenwoordigers of Ambtenaar en, myne ftem te zullen geeven aan Perzoonen, die ik oordeel nog begunftigers of aankleevers van de zogenoemde oude Conftitutie te weezen, maar alleen zodanigen zal verkiezen welken ik in gemoede vertrouw Voorftanders van de Rechten van den Mensch en van V •waar geluk des Volks, en teffens de eerlykften en kundig/Ien te zyn, zonder my om bef of leed, door giften of gaven, daar Ut te laaten geleiden. - 4
Geduurende deeze Maand verfpreide zich het gerugt, als of by Reprefentanten in beraad wierdt gelegd, indien niet reeds beflooten was, de uitgewekene Volksvertegenwoordigers vry en onverlet tot de hunnen te doen wederkeeren. Metgenoe gen wierdt by veelen dit gerugt vernomen. Anders dagten daar over zommigen; die hoewel omtrent de terugkomst der uitgeweekenen niet ongezind , evenwel van meening waren, dat daartoe by Reprefentanten niet kon beflooten worden, zon. der alvoorens het Volk gekend, en deszelfs goedkeuring te hebben ingewonnen. £lyk van die denk wyze vertoont, onder andere, het volgende Adres,
VRT-



JAARBOEKEN, Mei, I7SÖ» 1795 vrtheid. geltkheid. I
' broederschap. v
De Ondergeteekenden. alle Stemgeregtigde Burgers en Ingezetenen van Leeuwarden, aan de Hoogst Geconftitueerde Magt in Friesland.
MEDEBURGERS, BESTUURERS van dit GEWEST!
Geeven by deezen met gepaste vrymoedigheid te kennen, dat zy met de uiterite bevreemding, ja! met zeer veel verbaazing hebben vernoemen, dat 'er by Ulieden een voorlor-pig befluit zoude zyn om de uitgeweekene Friezen wederom vry en onbelemmerd in te roepen, zonder eenige voorkennis van het Volk , het welk u heeft aangefteld! wy kunnen dit bvna niet ^elooveu: wy mistrouwen onze ooren , wy weeten niet, wat wy 'er van denken zul-
leDWel" boet".. . zoudt Gylieden dan, die onze achting en vertrouwen hebt genooten, geduurende den tyd van uw Beftuur zedert dat deeze voortvlugtige Leden uit uwe Vergadering, zelfs van onzen vryen Grond zyn geweeken, ons thans in een zaak van dat gewigt, waar van de rust en het welvaaren van dit Gewest afhangt, vergeeten.'. , en uwe eigene begrippen, tegen onze begeerte willen doorzetten ?
Zoudt Gylieden in eens kunnen uit het oog verliezen, alle die onheilen en grieven, welke zy ons hebben berokkend, .. . enjle hoon en fmaad, het geweld, dat Leeuwardens Burgery is aangedaan! hunne verachting van de klaagftem der vrye Burgeren, hunne heerschzuchtige bedoelingen tegen onze vryheid «n veiligheid,
dooi
.EEth, 7AR-
lEN*



Leeuwarden.
Adres makende de Uitge* wee/ie* nen*
1795 NIEUWE NEDERLANDSCHE
door Militaire Magt onderfchraagd; hunne aanftootelyke gedraagingen naar den tyd dat zy lafhartig hunnen post hadden verlaaten?
Zoudt Gylieden dit alles in vergerelheid willen ftellen, daar wy meenen wel te weeten dat Gvlieden in eene Publicatie zelve verklaard hebt, het Volk in zaaken van groot gewigt te zullen kennen, uit eene zwakheid, te ongeplaatfte menschlievendheid, of verkeerd begreepene begeerte van de Nationaale Vergadering, in weikers midden zo veel middelen, door die uitgeweekene zelve, en hunne aanhangers zyn beproefd, om die aanzienlyke Volks-Vergadering tot eenen ftap over te haaien, welke on. heelbaare wonden, in dat vrye Gewest konde veroorzaakt hebben, wanneer niet de wysheid dier Vergadering en harre Vryheidsliefde«genoeg de beperkinge van haar gezag had gekend, en zy gehoor had willen verleenen, aan de logenachtige, listige, voor u en de Natie onteerende verzoekfchriften, welke ten behoeve van een handvol Lieden zyn gebeezigd, die op niets minder aanfpraak behoorden te kunnen maaken, dan op het vertrouwen eener vryheidminnende Natie? ....
Edelmoedig te zyn is wel de- deugd van vrye Burgers, dit is waar. Maar, vergeeft het ons Burgers Beftuurders! kunt Gylieden' de edelmoedigheid wel verder uitftrekken , dan voor zo verre het uwe Perfoonen individueel betreft!... Hebt Gylieden de magt «om over de-edelmoedigheid, of misfehien te groote toegeeflykheid van een geheel Volk te befchikken, in welks tegenwoordigheid Gylieden de voortvluchrigen hebt verklaard, als fchuldig aan gekwetfte Natie en Mein-eedü... Waren dezelve in uwen dienst! Ja, dan zoudt Gylieden niemand anders behoeven te raadpleegen, als uw eigen hart of neiging: maar zy waren in dienst des Volks, en aan hetzelve verantwoor-



}AAR BOEK EN, Mei, 1797
delvk, zy brasten dit Volk in onrust, dat I 3e Volk moet dus oordeelen, of het gems- „ telvk alle die Perfoonen, wederom m haar mid-D den wil- terug hebben, alles vergeeten en ver geeven, of dat het om deszeifs heil nodig oor-y deeld, daaromtrent eenige bepaahngen en mt-r zondering té moeten maaken, ö Gylieden weet het, Medebuigers! hoe zeer l Leeuwardens Burgery de daarftelh»g der Na -.„ itofiXvergadermg heeft begeerd, en hoe veel , dezelve door dien bartelyken wensch heeft
m°\v7 verwasten het heil des Vaderlands van die Vergadering, als het welvaaren en de rust in dit Gewest van üheder.
Wy belooven ons nog dagelyks al meer en meer de vervulling onzer wenfchen; wy willen haar uitnodigen tot aankweekinge van de harmonie en goede order eerbiedigen en opvolgen, en haare beüaiten, tot bevestiging der Vryheid, zelfs ten kosten van ons leeven helpen
^wTwMen Nederland vry en gelukkig zien: maar wv betuigen Ulieden dat wy twyffelen of ï, in uwe Vergadering de Magt wel moogen «kennen, om, in onzen, naam, de overtreed ngen van onze Gelastigdeu in eene formeele verletelheid te ftellen; en dat wy zulk een Sg n mmer kunnen befchouwen, gefchikt te zyE, om aan den wensch der Nationaale Vergadering veel minder van het Vry.eidmmnend Friefche Volk te voldoen, wanneer Gylieden niet verzeekerd zyt, dat dezelve rechtvaardig, plinmaatig en gefchikt is om de harmonie en Joede order in dit Gewest aan te kweeken. 8 Hoe kunt Gylieden nu, Medeburgers, hier van verzekerd zyn, daar gy de beleedigden zelve niet r*dpleegt, nog van dezelve eenige uitfpraak laat open?... Bedenkt het gevaar
EEÜ« AREN.
tdtes
aaken*.
e de
Htge-
■eeke-
\en*



1798 NIEUWE NEDERLANDSCHE
LEEUWARDEN.
Adres
'raaken de de Vitgewèeke*nen.
waarin gy u zeiven en dit -Gewest kunt ftel* len!!!...
Hec is om alle deeze redenen, Medeburgers ï dat wy Ulieden vrymoedig, echter met "eene bedaarde zucht en neiginge tot zo veel doenlyke vergeeting van het voorleedene, verzoeken, en uit liefde voor de rust en de voldoeninge -der welgezinde Friezen bezweeren, dat zodanig befluit, wanneer het mogte genoomen zyn, niet worde ten uitvoer gebragt, zonder 'er Vooraf de begeerte der Stemgerechtigde Ingezetenen over in te neemen , op dat niet nieuwe tooneelen van misnoegen misfchien zich opdoen, die doodelyk voor de Vryheid zouden kunnen zyn; dan, indien Gylieden niet te min in uwe wysheid oordeelt by uw befluit te perfifteeren, om het gebeurde zonder voorkennisfe des Volks, in vergeeteiheid te kunnen ftellen; in dat geval zouden wy, echter gaarne zien, en mfteeren wy ten fterkften, dat 'er eenige uitzonderingen provifioneel gemaakt wierden, en verders zodanige bepaaüngen gefteld, dat het Vryheidmihnend Friefche Volk zich niet over deezen invloed dier Perfoonen behoeve te bekommeren.
Verzeekerende Ulieden by deezen in vereeni. ginge rhet us dit wy ook zo als wv het in een uwer Misfives aan de. Nationaale Verfde* ring, ieprefenteerende het Volk van NederTand, hebben geleezen , geerne onze perfoneele gevoeligheid aan het algemeene heil zullen oi>. offeren. Q. F. &c.
Leeuwarden den 16 en 17 Mei 17015, het tweede Jagr der Bataaffche Vryheid.
Niet vrugtloos was dit Adres* Althans in 't einde der Maand zag men, overeenkornftig met de daar in aangekondigde denkbeelden , de volgende Proclamatie ten voor-
fchyn



JAARBOEKEN, Mei, W<S. i?99
fehvnkoomen,in welke de toeftemming des] Volks tot de wederkomst der Üitgeweeke j nen, in zekeren zin gevraagd wierdt.
GELTKHEID, V T T H E I D. * BROEDERSCHAP. PROCLAMATIE.
VOLK van FRIESLAND! MEDEBURGERS ! W/V wiiïen u niet wederom voor den geest " brengen , de twist verwekt hebbende gebeurenisfen, welke in dit Gewest geduurende het klein Tydvak, na dat onze Onafhangelykhèid en Vryheid uit de klauwen der heersenzucht gered waren, hebben plaats gehad. Helaas! konden dezelve voor eeuwig nit de Hts, torieblaaden worden uitgewischd
Dan zy zyn gebeurd: en dank zy het alles beftuurend Opperweezen, ds wonden welke zy veroorzaakt hebben, zyn niet ongeneeslyk. T-ïet aroot oogmerk der Revolutie van den Jaaref 1795 , die zo reikhalzend was te gemoet llzA en begeerd door het braaffte deel van f&rads Voik, waar op der Friezen hoop, e„ met reden byzonder was ge vestigd, dat gïoot oogmerk is niet te mm bevorderd ge-
W ntenare!isfige pogingen der onderdrukking eensdeels? èn ten anderen de tegenwerkingen van verrchillende begrippen onder de Vrisnden Lr Vrvheid, mogea de noodwendige vereant' ^„s van publieke belangens hebben veragterd; !v mogen zelfs gïflaag'd zyn in yerwyderuig fn«fchen dé gemoederen te bemerken; echter L en blyft de befcherming der Vryiieid, het behoud des gemeenen Vaderlands, nog het «mot doelwit van alle waardige Vaderlanderen, fn zal, wy hoopen het, thans nu eene algemeene Nationaale Vergadering aanweezig is, aar welkers tedere zorgen de redding des Vaderland! " Cccccc 11
_,EEU" IEN-



iSoo NIEUWE NEDERLANDSCHB
Leeü-
warden.
Procl. betref' fende d Uit ge•weekenen.
is toevertrouwd, ook harteo en handen in één doen flaan, tot voorkoming van de vreeslyke rampen, welke uit verdeeldheid in gevoelens en maatregelen, fchoon in de grond der zaake om één gelyk but te bereiken, zouden kunnen en meer dan waarfchynlyk moeten gebooren worden.
Ach! wat zoude het u baaten, Nederland! dat ftroomen bloed waren geplengd, om uwe Vryheid en Onafhangelykheid te bezorgen, dat eene aanbiddelyke Voorzienigheid tot uwe redding zo zichtbaar heeft medegewerkt, wanneer het Monfter der tweedragt in uw midden wierd aangekweekt, om uwen welvaart onophoudelyk te knagen, te doen kwynen, en eindelyk haaren geheelen val te bewerken! met deeze hoop koesteren zich nogthans de ftrafbaare vooruitzichten van de vysnden der Volks zaak, die of op eenen afftand uwen opkomst met nydigheid begluuren, of die gy in uwen boezem omdraagd. Maar, geen nood: in uw midden zyn uwe befchermers vereenigd, en om dezelve fchaaren zich alle uwe waardige Zoonen.
Volk van Friesland, geachte Medeburgers! gy die zo veele yver betoond om uwe Vryheid te bewaaren, dat is de Vryheid van het geheele Vaderland, als gy verlangen hebt gehad om dezelve te erlangen:. gy, die door uw gedrag hebt doen zien , dat het vertrouwen van een vry Volk zich niet moet gronden op fchoonfchynende woorden, maar op daaden: die u ongenoegen hebt weeten te paaren met gelatenheid, en in de bedenkelyklte uiterften, waar in immer een Volk kan worden gebragt, het welk zich door zyne Beftuurders beleedigd en in zyne rechten verkort acht te zyn, niet hebt nagelaaten de rust en veiligheid te handhaven, en Perfoonen ee Goederen ongefchonden te laaten: tot Ulieden fpreekén wy, uwe Provinciaale Beftuurders, die binnen 'eenige dagen zullen worden vervangen door andere Gelastigden, aan welke Gylieden de •Huishoudelyke Beftuuring van dit Gewest zult
toe.



JAARBOEKEN, Mei, 1796. 1801
toevertrouwen, tot Ulieden fpreeken wy, in naam Le des Vaderlands, in naam dier hoogde Vergade w/ rins van Nederland, welke alle welgezinde Ba- de taaven vertegenwoordigd Wy fpreeken u eene taal - die op het geluk en welvaaren van het vry Pr Gemeenebest is gegrond, die dus geene verdere^ vedeneering nodig heeft, aan'Burgers, welke uit/^ al hun vermogen dat geluk willen bevorderen, U, ja zelfs ten koste van hun goed en bloed daar w< toe willen medewerken. »<■
Het is u bekend, dat wy, als de Hoogstgeeonftitueerde Macht in dit Gewest,, ontvangen hebben eene Misfive van de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland f in welke Misfive wy worden aangefchree* ven dat d,; vuurige wensch en ernftige begeer' te 'van Hco-stgemelde Vergadering is, om de rust én goede harmonie in dit Gewest herfteld, of immers bevorderd en aangekweekt te zien; me uitnodiging, dat alle gefchilleo, over het al of niet daarftellen eener Nationaale Vergadering gereden, der vergetelheid mogen worden toceewyd; dat alle politieke dispofitien of Judic'eele Procedures over die zaalc, of ten gevolge van dezelve in Friesland genoomen en beaonnen, word.n ingetrokken en vernietigd; im. mers voor zo verre eenigzints met de handhaving eener goede orde: van zaaken in Friesland , beüambaar zal geöordeeld worden.
Met verdere inftantie, dat d^n ook alle de „^eeweekene Friezen, die wy voor zeker als Patriotten hebben gekend en geacht, vry en onbelemmerd tot hunne Huizen, Huisgezinnen en voorige kostwinningen mogen te rug keeren; vooral, dat geene verneederende voorwaarden worden voorgefchreeven; terwyl de Nationaale Vergadering dan ook van de zyde dier uitgeweekene als zeker field, dat zy, als mannen van Eer door geen wrevel over het gebeurde behield geene aanleiding tot nieuwe oneemgheden zuilen geeven. Sluitende dis uitnodiging me
CcCCCC 2 u€e«
boftn.
oei.
ref>
ide d«
tse.
eke*
n.



Leeo-
war ben.
Procl. betreffende dt Uiigeweeke'nen.
1802 NIEUWE NEDERLANDSCHE
deezen .treflvnden aandrang: dit verwagcen, dit begeeren wy van Ulieden, dit eisfchen wv van alle Friezen, in naam des Vaderlands, her welk wy uit zynen tegen woordigen nood niet anders kunnen redden, dan, onderfchraagd door d eendragtige pogingen van al wat'braaf is in den ' Lande.
Wy betuigen, Medeburgers ! dat deeze uitnodiging deezen welmeenenden en vaderlyken raad, alle onze aandagt verdiende, zo als zv dezelve heeft tot zich getrokken
AI aanftonds, na dat wy die Misfive settelde hadden in handen van eene C immi. fie berichteden wy aan de Nationaale Vergadering onze genegenheid, om onze perfoneele gevoeligheid gaarne aan het algemeen welzyn te willen opofferen en dus van onzen kant, zo veel eenigzins mee de handhaving eener goede orde van zaaken in deeze Provincie, beftaanbaar zoude zyn, aan die uitnodiging zonden trachten te voldoen
Zedert maakte dat onderwerp een gewichtig poincï onzer de/iberanen uit; en zoude zeer zeker al eerder ter onzer Vergadering zyn getermineerd geweest, wanneer wy ons bevoegd ge. reekend naddeo. om h rze/ve finaal af te doen SLJ'nVeri5 rmaleeJ 'f ë^ne andere gefchillen hadden plaats gehad, dan die over het al of niet' daarftellen eener Nationaale Vergadering.
Dan daar het gedrag der Uitgeweekenen, niet m zeer met betrekking tot ons, als uwe Beftuurders , als wel met betrekking tot Ulieden gehouden, by ons in overweeging moest kooroen; zö hebben wy, na rype beraad/lagingen, ons niet kunnen nog vermogen bevoegd achten* om, zonder Ulieder voorafgaande bewilliging, in deezen te beflisfen. fa'
Van de eene zyde, aangemoedigd door de grootmoedige uitnodiging der Nationaale Vergaa£ aa0? aIle gebeez'gde tegenwerkingen tegen de byéénkorost dier Vergadering, in vergetelheid te Hellen; van de andere zyde, mét de
vuu-



JAARBOEKEN, Mei, 1706. 1803
vuurige wensch en begeerte bezield < om de har- I monie in dit Gewest te bevorderen en aan te v fcweeken; en boven al, gehouden tot de hand- r having eener goede orde van zaaken, de rust en zekerheid 10 dit Gewest; hebben wy eindelyk, 1 als het gefchiktst middel het welk ons ter berei-1 king van die heilzame oogmerken is voorgekoo J men, nodig geacht, provifioneel te refolveeren, l gelyk wy doen by deezen: 1 Dat, wanneer vóór den 16 der Maand Juny 1 eerstkoomende, geene voldoende Aanmerkingen door de Stemgerechtigde Bnrgers tegen deezen hv ons worden ingebragt, de Perfoonen van H. ■ Balk, H. A. van Knyff, Tin Joha, S. D. van Jylva, A. van,Vliet, B, Ruspng, Eeuwe SteJrs Johannes Meinderts, G. A. Abbring, % E. Mcbius, P. Fontein, S. Lambsma, B. i'poelflra, H. van ff eerden, T. van H : ma, C. Appeüus, J. IPesfelius, W. D. Ruitinga, P Zeper, IV. IVopkens, C. W. Loulon, K ü. Gorter, H. Cannegieter, H. Westra, H. R. Broersma, J. L. iluber, E. M. Beyma, R Dibbetz en Ph. Meinfma, vry en onbelemmerd tot hunne Huizen, Huisgezinnen en particuliere beroepen zullen kunnen te rug keeren; en1 ten hunnen aanzien alle gefchillen over het al of niet daarftellen eener Nationaale Vergadering, der vergeetelheid worden to;gewyd; mitsgaders dat alle politieke Dispofitien, of Judicieele Procedures welke over die zaak, of ten gevolge van dezelve in Friesland genoomen en begonnen mogten zyn, zullen worden vernietigd
Alles nogthans onder deeze expresfe voorwaarde dat dezulken dier Uitgeweekene, welke van deeze grootmoedigheid der Natie willen gebruik maaken, en als ftille Burgers in het midden derzelve te rug keeren, zullen gereekend worden bv hunne intreede in dit Gewest opentlyk en Dlechtig verklaard te hebben, dat zy nimmer Set opzet en een kwaad oogmerk hebben inger Cccccc 3 ilem
.eed- .
en.
'roe/. etref' ende de litgeveeke*.\en. c\



ï8«4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leed
WAR DE»..
ProcL betreffende a Uitgeiveekenen.
I
ftemd en medegewerkt tot die Refolutien, Publicaticn en Handelingen, welke het billyk misnoegen der Vryheidminnende Burgers hebben gaande gemaakt, en die ftrekten ter vervolging van waardige Vaderlanders; verders dat zy zich rustig zullen gedragen, en als Mannen van Eer, e door geen wrevel over het gebeurde bezield, nimmer eenige aaaleiding tot nieuwe oneenigheeden zullen geeven.
Welk provifioneel gerefolveerde, na den 18 Juny aanftaande, door ons nader zal moeten be* vestigd . of naar vereisch veranderd worden, voor en aleer hetzelve -van eenige kragt zal kunnen zyn.
Zie daar.. Medeburgers! het geen wy ter voldoening aan den wensch der Nationaale Vergadering, tot aankweeking en vestiging der harmonie, en tot heil der Natie in 't algemeen, hebben vermeend aan uwe goedkeuring te moeten voordragen. Beflischt Gylieden: maar be. flischt met grootmoedigheid, met dat edel in«icht, het welk vrye Burgers alleen betaamd, om beleedigingen te vergeeven wanneer het aan £ algemeen welzyn bevorderlyk kan zyn.
Hebben wy geduurende een hachlyk tydvak uwe belangens moeten waarneemen, het zal ons eene genoeglyke vergelding verftrekken,
wanneer
wy voor ons afgaan eene nauwere vereenigin» tusfehen de Vrienden des Vaderlands mogen zien en die gebeurtenisfen in vergetelheid kunnen gefteld worden, welke de aangenaame vruchten* der Revolutie in dit Gewest hebben verbitterd. En wie onzer zoude niet veel willen vergeeten, daar wy om het Vaderland te.redden ons'leeven selfs moeten veil hebben.
En op dat deezen ter kennisfè onzer Medesurgeren zoude worden gebragt, zal dezelve in lit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, :er plaatzen daar men gewoon is zulks te doen.
Ge«



JAARBOEKEN, Met, 1706. i8oy
Gegeeven binnen Leeuwarden den 31 Mei 170(5! het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid , De Reprefentanten van het Volk
van Friesland.
JACOB KUNDIG, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, CORN. GODSCHALK. D o k k u M. Ook ter deezer Stede vondt men zich opgewekt, om het Schoolweezen, van de oude vlekken gezuiverd, in eene behaagIvker gedaante te doen ten voorfchyn treeden! Van het gewigt der zaake overtuigd, deelen wy met genoegen mede het volgende ^ VCrflag der Werkzaamheden van het Committé van Onderwys te Dokkum, in hei openbaar Examen der Nederduitfche Solooien aldaar, op den 3 Mei ingehouden.
T^e Leden van den Gerechte der Stad DokJL/ kum, te regt begrypende, dat verlichting de «nrwname fteun der Vryheid, en da zekerfte ZS van S MaatfchapW geluk is, hebben ferflond na de heuchelyke Omwending van za* ken in ons Vaderland, het voor een hunner heiSe pligten gehouden, voor de verbetering van hf iammerlyk verwaarloosd Onderwys der Jeugd «zorgen, en ten dien einde eenige Burgeren tot Sn van een Committé van Onderwys
aaD^vereenkomftig den last en de volmagt hun .ePevenT hebben deeze de inrichting eer Schoofen welke aan haar eigentlyk oogmerk nog in leenen deele beantwoorde, op eenen meer doelSen voet, trachten te brengen; zy waren vfteTuond op uit om de wanorder weg te neeifwelke oPok incd-lve, even als op veele



i8oö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Dok-
JCUM.
andere Plaatfen heerschte, door dien de Kinderen gezamentlyk, met luider ftemme hunne Lesfen leerden. Terwyl men te vooren door het ge- bruik van voor de jeugd geheel oDbereekende Leerboeken, het hoofd der Leerlingen met ydele klanken opvulde, ea alzo hunne verflandlyke vermogens veel eer verflikte, dan derzelver ontwikkeling bevorderde, heeft het Commicté door het invoeren van Leesboeken, zo veel mooglyk naar de Kinderlyke vatbaarheden gefchikt, (waar toe het zich boven al door de loflyke pogingen der Maatfchappy tot Nut van het Algemeen, zag in ftaat gefteld aan het jeugdig verftand een nuttig voedzel zoeken te verfchaffen.
Het heeft verder, zo veel de vooroordeelen van een gedeelte hunner Medeburgeren, welke men in zoortgelyke onderneemingen niet geheel mag mit het oog verliezen, hun zulks toelieten van alle die inrichtingen , en voorfchriften gebruik gemaakt, welke in onze dagen, zo ter verbetering van het gebrekkige der oude Leertrant, als ter affnyding van het overtollige doer ervaren Mannen, zyn opgegeeven. Deeze poogingen wierden aanmerkiyk onderfteund ,en bevorderd door twee bekwaame en verlichte SchoolLeeraaren , in welker bezit Dokküm zich verheugen mag „ en welker Naamen hier voor al melding verdienen, zynde de oudfte van hun genaamd Ruurd de Jong, en de jongfte Si oer d Sytzes Teyema.
De uitwerkzelen der gemelde fchikkingen beantwoorden ten vollen aan de oogmerken van 't Committé. De Leerlingen die te voren de Schooien als ftrafplaatzen aanmerkten, gingen nu met biydfchap derwaards. Met gretigheid doorlazen zy de boeken, in welker keuze zo wel voor de veredeling van hun hart, als de ontwikkeling van Run verftand gezorgd, en het aangenaame zo veel mooglyk met het nuttige gepaard was. De verbaazende vorderingen, welke de meesten hunner sR konen tyd maakten, de treffende blyken van
fne*



JAARBOEKEN, Mei, 1796, l8oy
fDedigheid en doorzicht, welke zy gaaven, *er-T_ fchaften aan de Leden van het Committé, zog dikwerf zy de Schooien bezochten, de aange* naam (te voldoening. Men befloot zulks door het houden van een openbaar examen, algemeen bekend te doen worden, en tevens ter aanmoediging der Jeugd aan de meestgevorderden in kundigheden, en de zedigden van gedrag nuttige Leesboeken tot pryzen te fchenken.
Het examen wierd op den 3 Mei in byzyn van de Leden des Stadsbefluurs, en eene aanzienlyke fchaare van Burgeren, in de Kerk der Gereformeerden op de navolgende wyze gehouden. De plegtigheid wierd door den Voorzitter van het Comiïiitié Fredrik van Teuten, met een gepaste Aanfpraak geopend. Daarna tot het examen overgaande, maakte men met de eerstbeginnenden eenen aanvang , welke zich op de School van den jongden Meester bevinden, wordende van daar, volgens eene door het. Committé gemaakte fchikking, naar de School van den oudden Meester bevorderd- * Daar beide Schooien wederom in verlchillende Clasfen naar de vordering der Kinderen verdeeld zyn, gaven in de eerde plaats die van de onderde Clasfe der eerstgenoemde Schoole een proeve van Spellen, en daarna die der hogere Clasfen van leezen, in de onderfcheidene Boeken, van welke zy zich op de School b;dienen. De vaardigheid der jongden in het Spellen, maar boven al de nadrukkelyke toon, en oplettendheid op alle zinsfcheidingen der meestal nog zeer jeugdige Leezers, waaruit bleek, dat zy het gelezene ten vollen verdonden, gaven aan alle onpartydige toehoorders het uitdeekendde genoegen. Geen minder genoegen verfcbaften hun de uitmuntende proeven van zommigen, die naar de leerwyze van den verdiendelyken Nieuwo/d, zonder zich met Spellen op te houden > terdond geleerd hadden > te-leezen. De fpoedige vorderingen der aldus onderwezene Kinderen hebben het Committé ten vollen overtuigd Ccc ccc y vaq
tet-



ïSo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Dok-
kum.
van de voörtreflykheid der gemelde leerwyze, door welke veel moeite en tyds, anderzins aan het overtollige Spellen te koste gelegd, gefpaard wordt; en waren deszeifs Leden niet terug gehouden door de gehechtheid, waar mede veelen hunner Medeburgeren aan het oude verkleefd zyn, zy zouden reeds lang die leerwyze algemeen hebben ingevoerd. Na dat het examen der laagfte Schoole aldus was ten .einde gelopen, maakten de Leerlingen der bovenfte Schoole een begin met het zingen van een Pfalm vers, en lazen vervolgens die der onderfcheiden Clasfen ieder op zyn beurt eenig gedeelte uit de ver* fchillende Boeken, in hunne School en Clasfe ingevoerd. Hier was elk verrukt, niet flegts door den nadruk, klem en opmerkzame waarneeming der zinfcheidingen van allen, maar boven al door de wyze, waar op veelen hunne ftem wisten te buigen, en hunnen toon af te wisfelen naar den onderfcheidenen aart der zaaken, welke zy lazen , zo dat men bekennen moest van Kinderen nimmer iets voortreflelyker gehoord te hebben. Vervolgens werden door den Voorziiter aan zommige Leerlingen eenige taalkundige vragen zo als by voorbeeld omtrent de Naamvallen, verdeeliDgen en gèflachten der woorden , de kenteekenen der laatften, en meer zoortgelyke voorgefteld, welke allen met de grootfte vaardigheid tot volkoomen genoegen beantwoord werden, na dat hier mede 't examen was afgelopen, werden de Kinderen die geoordeeld waren Pryzen verdiend te hebben,, ter ontvanging der verfchillende hun toegelegde Leesboeken door den bovengemelden Voorzitter van het Committé een voor een opgeroepen, meldende hy by de overgave telkens den Titel van het Boek, mitsgaders de redenen, welke hun dat gefchenk hadden waardig gemaakt. Eindelyk werd de gantfche plegtigheid door hem met eene gepaste Aan« fpraak zo aan de Kinderen als verdere toehoorders befloten, waar in hy tevens gelegenheid
nam,



JAARBOEKEN, Mei, 1756. 1809
nam, om aan de beide Meesters de Ziivere Eere-! Penningen hun door het Committé om hunne i uitftekerde verdienden toegeweezen ter hand te ftellen. Ziet daar Medeburgeren! een kort en onopgefierd verflag der heilryke uitwerkzelen , waar mede het Committé van Onderwys te Dok kum zyne pogingen bekroond zag. Het bezet boe nuttig dergelyke inrichtingen ook in andere Plaatfen van ons Vaderland zyn zouden, waarin het Schoolweezen tot nog toe zyne voorige hoogst gebrekkige vorm behield, heeft hetzelve voornaarolyk bewoogen 1 u dit verflag mede te deelen. Gy ziet daaruit dat deszeifs verbetering in geenen deele onuitvoerbaar is, by aidien flegts de nodige maatregelen daar toe worden in het werk gefteld Dat dan alle rechtgeaarde Vaderlanders , dat zy inzonderheid, wien het bewind is toevertrouwd, in navolging onzer brave Stadsbeftuurders, de handen in een fiaan, tot bereiking van dit heilzaam en 'gewigcig doeleinde. Hoe gelukkig zouden niet de Leden van het Committé zich reekenen, by aidien het verflag hunner werkzaamheeden gicdsch of elders eenige ware Menfchenvrienden opwekte tot het beramen van de daar toe vereischte fchikkingen! hoe gaarne zouden zy van de beetere inzigten van meer ervaren Mannen een erkentelyk gebruik maaken! Worden deeze insgelyks door dit verflag derzelver mededeeling aangemoedigd, dan zouden zy alle de oogmerken bereikt hebben, welke zy zich met het gegeeven bericht voorftelden.
STAD EN LANDE. Groningen.
Qimplex figillum veri was de Zinfpreuk ^an den onvergelykelyken Boerhave, Misfchien laat ook dezelve zich toepasfen op de volgende bekendmaaking, een, indien niet afdoende, immers, onzes oordeels, onfchadelyk middel betreffende te
geei;
"'oe
I



l8ïo NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Gro-
nincen
gen eene kwaaie, hier te Lande vry algemeen üe aankondiging is van deezen inhoud.
„ Een bekend Burger in deeze Stad, lange gezukkelt hebbende, heeft daar by dikke zugtige Beenen gekregen- zelfs de Waterzugt over het geheele Licha.m en daar de Apotheek geene Geneesmiddelen tot herftellinge feheen op te geven, is dezelve voor een Jaar door een Franfche JDoéèor het gebruik der bladeren van zwarte Albesfen Boomen, getrokken ais Thee, als een Geneesmiddel in Frankryk tegens de zugt bekend , en aldaar gedroogd in de Apotheeken, onder de naam van Casfife, te bekomen, ten hoogden aangeprezen: ook heeft dezelve toen een Fransman geiprooken , welke voor verfcheiden Jaaren zwaar de zugt hadde gehad, en niet alleen door die bladeren was herfteld maar ook zedert daar geen ongemak wederom van hadde gehad. Zo heeft gemelde Burger, nu een Jaar lang, in 't eerde tweemaalen des daags, en zedert een geruimen tyd, eenmaal des daags, 5 a 6 Kopjes daar van in plaats van Thee gedronken, en dezelve is riu, door des Heeren Zeegen, daar door zo verre herfteld dat geen zugt in het Lichaam meer befpeurt , en de Beenen dun zyn, ja de meeste tyd dunder, dan zedert veele Jaa* ren zyn geweest doch tegens de avond nog wat dynende; ook is deszeifs Lichaams geftel zo goed en gezond, fchoon bykans drie Jaaren genoegzaam altyd met de Beenen op een Stoeltje heeft moeten zitten, of leggen,
sis



JAARBOEKEN, Mei, 17SÖ. 1811
als in Jaaren niet geweest is. Genoemde G Burger vind zich verpligt dit berigt aan zy »: ne ivledeburgeren te moeten mede deelen, of diergelyke ongelukkige lyderen daat doot ook geholpen mogten worden: dan men moet opmerken, dat hoe ryper de bladeren zyn , hoe beter, en om dezelve in voorraad te hebben, doet men best dezelve in de herfst tegen het afvallen te verzamelen, en dan droogen Wenfchelyk, ware het dat onze Apotheecars zich hier van ook voorzagen.'
BATAAFSCH BRABAND. 's Hertogenbosch. /^\ti in de algemeene behoeften te vol1/ doen, beflooten Reprefentanten van dit Gewest tot eene vrywillige Negociatie, ter fomme van Zeshonderdduizend Guldens, op voorwaarden, in de volgende Afkondiging vermeld. G E L TKHEID. VRYHEID. BROEDERSCHAP.
De Reprefentanten van het Volk van Bataafsch Braband, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap l alzo de Nationaale Vergadering, reprefenteerde het Vólk van Nederland, aan ons by Misfive van den 27 der afgeloopene Maand April heeft kennis gegeven, wegens het verleend content in de Petitie, tot goedmaking der Bondgenootfchappelyke Lasten over deeze loopende jaare, ter fomme van zestig Millioen Guldens; waar in Quote deezer Provincie eene veel grootere fomme bedraagt, als door dezelve kan worden gefourneerd: te meer daar de eerfte termyn van betaaling is geprsfigeerd op eenen zo korteh jyd, dat dezelve door geene gewoone middelen van Belastingen kan gevonden worden; en by ons geene
rongen»



1812 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
♦sHsa
togen
-BOSCH.
Pub).
Wegens
een vry
willige
Nego-
ciatie.
prafticabele extraordinaire middelen , om bier in zo fpoedig te voorzien, kunnen uitgedagt worden, als alleen het vorderen en doen opbrengen van eenen 25 Penning, of andere Geforceerde Geldligting van alle de Bezittingen der Ingezetenen van dit Gewest; ten zy wy door eeö -fpoedig en genoegzaam Foürnisfement van Penningen in eene vrywillige Negociatie nog in tyds mogten in ftaat gefteld worden, ods en onze Medeburgeren zo veel mo-elyk voor fchade w,ilende hoeden, tot voorkoming als het zyn kan van eene geforceerde Geldligting, goedgevonden hebben te arrefteeren eene vry willige Negociatie, ter fomma van zesmaal honderd duizend Guldens; wordende deseive voor een ieder opengefteld op de volg.nde Conditiën:
Art ï. Deeze Negociatie zal in zes honderd Aandeden, ieder tegen duizend Guldens: om echter aan minvermogende Burgers de gelegenheid, om daar aan deel te neemen, gemakkelyk te maken, zullen ook Fournisfementen aangenomen worden van vyf honderd en van twee honderd en vyftig Guldeus, welk? by combinatie van twee of vier deezer Aandeelen tegen een van duizend Guldens zuilen gerekend worden,
2. Voor de alzo gefourneerde fommen, zullen by de Fournisfementen Recepisfen op naam of in blanco worden afgegeeven
3 De volgens voormeld Artikel afgegeevene Recepisfen, zullen zo dra doenlyk worden ingewisfeld tegen Obligatien, ten laste deezer Provincie, tegen den Intrest van vier ten honderd iD 't Jaar, ingaande op primo July eerstkomende; en vry zyn van alle Belastingen, hoe ook genaamd, nu reeds zynde, en namaals zullende geheven worden
4. 's Jaarlyks in de Maand Mei zal 'er eene uitlooting van gezegde Obligatien gefchiedén, om op primo July daar aan volgende tc worden afgelost; welke aflosfinge progresfive zullen opgaan, zodanig dat de geheele fchuld binnen 42 Jaaren
zal



JAARBOEKEN, Mei, I79<5» i3'3
zal zvn afgelost; of zo veel eerder als de Kasfe' deezer Provincie zulks zal toelaaten. i %. Weesmeesteren, Voogden, Curateuren eri! Adminiftrateuren van Armen en andere Fondfen, worden by deezen gequalificeerd, in hunne qua-j liteiten in de Negociatie deel te neemen. i 6. Daar deeze Negociarie gefchied om 'zoi mogelyk) eene geforceerde Geldligting voor tekomen, zullen ingeval de Fournisiëmenten niet, toereikende fnogten zyn , tot het voorgefteld, doeleinde, en 'er dus tot eene geforceerde Geldligting zoude moeten overgegaan worden, de Penningen, welke in deeze Negociatie zullen zyn gefourneerd, kunnen gekort worden op die foml Welke een iegelyk als dan bevonden zal worden in die geforceerde Geldiigting te moeten betaalen; en indien hy mogt bevonden worden meerder in deeze Negociatie te hebben gefourneerd als zyn verfchuldigde in dat geval mogt komen te bedraagen, zal het alzo meerder gefourneerde aan hem, des begeerende, worden
ge7eftDeeeïnteekening gefchied van heden af ten Comptoire van den Ontvanger-Generaal en Rentmeester der Domeinen', Mr. Hendrik Bernard Martini in den Bosch, te Breda by den Burger h C. Immermans, te Graave by den Burger W. van Tusrenhout, en te Bergen-op-Zoom by <?' S. Leber en Zoon en J. van Smeten.
8. Om de Fournisfementen zo veel mogelyk te verhaasten, en de Deelneemeren daar Me te meer aan te moedigen , zullen dezelven kunnen korten, te weeten die fourneeren geduurende deeze Maand Mei drie Maanden Interest; vooi den 15 Juny twee Maandenden voor den 3a "Juny aanftaande een Maand Interest.
9. Voor de betaaling der Interesfen en promp te reftitutie der te fourneerene Kapitalen, wor den by deezen verbonden alle de Middelen et Inkomften deezer Provincie, zo teg,nwoordig< als toekomende.
Voorts hebben wy noodig geoordeeld , onz Medeburgeren odder het oog te moeten bren
gen
jHer-
'OGENOSCH.
>ubl. vegens '■en vryvillige
VegO'
iatte. i



ïSI4 nieuwe nederlandscbe
•OSCH.
Publ.
wegens een yrj •willige NegO' ciatie.
gen, dat 'deeze Negociatie gefchied enkel en al" leen tot inftandhouding van 'sLands Kas, die ledig aan onsvo\ergegeeven is, en welke langs den ordinairen weg? ia het kort tydvak van flegts, vier Maanden, vóór den tyd ter betaaling van den eerftéo Termyn ter Petitie geprsfigeerdi -zynde uiterlyk ultimo juny aanftaande, niet in ftaat te preDgen zoude zyn, om half Jaar haarer Quote t in de ordinaire Bondgenootlchappelyke Lastéh te kunnen fourneeren, en dus nog veel minder om haar Aandeel te draagen in. de voormelde geconfenteerde Petitie: dat ook deeze Petitiën voor bet grootfte gedeelte als extraordinair, ter goedmaakicg van buitengewoone Uitgaaven aan Land- en Zeemagt moet worden befehouwd; terwyl zich voor 't vervolg het heugelyk vooruitzigt van betere tyden en kleinere Petitiën opdoet; en zynde de presfance, waarmede en het kort tydbeftek, binnen 't welk de Fournisfementen zyn bepaald, alleen toe te fchryven daar aan, dat reeds een groot gedeelte deezes Jaars, ter voldoening der kosten, waar van dezelve mede dienen moeten, reeds is verloopen: vertrouwen wy van de Vaderlandlievende denkwyze onzer Medeburgeren, dat zy met eene gewillige en ruime voorfchieting van Penningen aan deeze Provincie, het zo zeer veragterd Vaderland wel zullen helpen willen fchraagen, en ons door een fpoedig Fournisfement in ftaat ftellen, om aan de verplichtingen, deezer Provincie in tyds te kunnen voldoen; en tevens daar door eene geforceerde Geldligting, welke indien de Fournisfementen niet reeds in deeze loopende Maand tot eene voldoende grootte zullen zyn aangegroeid, en vervolgends eikanderen met genoegzaamen fpoed opvolgen , door ons, fchoon onzes ondanks toe groot nadeel van alle de Ingezetenen deezer Provincie , binnen een zeer korten tyd zoude moeten worden gearrefteerd, voor te komen. En op dat niemaad enz.
Aldus gearrefteerd in onze Vergadering binnen den Bosch dea 9 Mei 1796, het tweede Jaor der Bataaffclie Vryheid.