NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG eer MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIE VOORGEVALLEN ZYN IK DE " ZEVEN PROVINCIËN, BATAAFSCH BRABAND en DRENTHE, EN DE BUITENLANDSCHS BEZITTINGEN. EEN EN DERTIGSTE DEELS DERDE STUK, mdccxcvi. TeJMSTELDJM, By J. van der BÜRGH 'en ZOON.   NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, j u n y. M D C C X C V I. GELDERLAND. Arnhem. Niet veel belangryks, tot ons oogmerk dienende, viel 'er voor op de Quartiersvergadering, geduurende deeze Maand, alhier gehouden. De twee volgende artikelen , op den 4 deezer verhandeld, zul. len wy flegts overneenaen , en wel het eerfte, met naame, om de historifche aanmerkingen van den kundigen Steller, daar nevens gevoegd. By het rapport van de Gecommitteerden tot onderzoek van de Provinciaals Cas, geïnfteert zynde op de inlosfing van de Pandfchap van den Stads Ryklchen Tol te Nymègen, als zeer voordeelig zullende zyn voor de Provinciaale Domeinen: Dddddd Heb-  HSM. 1S16 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hebben de Gecommitteerden van de Stad en het Schependom van Nymegen ge-; declareerd, dat de gemelde Tol , van eenen anderen aart zynde dan de O Landfcnaps m Het is ten hoogften waarfchynlyk, dat de Franken hier te Lande, een gedeelte zynde Zweest van het Rykvan Auftrafien zullen gefcven hebben dezelfde FeBigalia of lollen, welie \r de Romeinen en Batavieren eertyds lubber gehadt. Volgens de oudfte Frankifcbe in^ tifgen mogten geene andere Tollen geheven barden dan die 'er van ouds geheven waren; ïZde de aangeflelde Graven verpligt geweest Tete ïnkomftender Frankifche Koningen, als dcrzolver Ambtenaar en in " ™r%f Tl Ten aanzien van den grooten G™.erfchc" J°' kan men uit de oude Charters, die nog vooi ÏZdTzyn ophaken , * veels honderden jaaren door de Duitjelie Aet1 ers aan * W Gelre gegeeven ts ge¬ veest: dat oor/pronglyk één vacht op de Waalaroom aan het Oyfche water by Nymegen, één wacht op den Rhynfiroom te Arnhem, en £in lacht op den tsfelflroomaan den ^djes i.^ fels was gelegd: dat op den 12 April 1220,Giaaf Verhardt de vierde van dien naam , deezen Td met de Wachten heeft gelegd te Lobede, om aldaar ten minden kosten by éénen Tollenaar, Beziende'- en Tolfchryver, die den Tol van dc Waal, Rhyn en Tsfel te gelyk ontfingenyi be- ditnogW^ van Gulik, als Momboirvan synen oudflen Zoon Willem, Hertog van Gelre en Graaf van Zutphen, heeft tn denjaare 1372 delzen Tol, vermits het Tolhuis te Lobede door lino vyanden ingenomen was, wederom verWjé, 'è» de Wachten van dien gelegd te Ny-  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1817 Tollen, en meer dan drie honderd jaaren, als een eigendommelyk goed, door de Stad bezeten, onlpsbaar is. Voorts meen, te Arnhem en te Zutphen, en vervolgens, na dat het Tolhuis was gerecouvreerd, wederom te Lobede; en hier van is de groote Gelderfche (*) Tol met die van Lobede dezelfde. In den jaare 1479 heeft Vrouw Catharina van Gelre deezen Tol van Lobede overgebragt na Nymegen, Wageningen en Doesburg; en naderhand heeft Hertog Carel van Egmond dien van Wageningen te Arnhem, en dien van den Tsfel van Doesburg na Tsfeloort verplaatst, dt wacht van de Waal te Nymegen hebbende gelaten» En alzo is het van de tyden van Hertog Carel van Egmond, en van Keizer Carel den V, dewelke nogthans voor eenen korten tyd de wacht van Tsfeloort na Doesburg heeft verlega gehai, tot op heden verbleven; uitgenomen dat (*) De Glecffche Tol, te Lobede geheven, is verfplit, en gelegd op vier plaatzen, 'te Emmerik, Rees en Orfiy, zynde het vierde gedeelte dan het Tolhuis te Lobeth verbleven,; - welke Tol, geduurende de verpanding aan de Provincie van jHo/land, te Schenken■■fchans wierdt gecollecteerd* \ Catharina van Geef, Gemaulinne van Arnoid van Egmond, Hertog van Gelre, hadt den ei«endorn deezer Tollen bekomen, en na het ove;%den van den zeiven heeft Hertog Carel van Bjirgundien, die het Furdendom Gelre en Graaffchap Zutphen hadt geoccupeert, den Tol van Lobede wederom aan den Wurst Jan van Cfeva over gegeeven. « V, Dddddd 2 Arnhem'.  I8i8 NIEÖWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Voorts hebben de Gecommitteerden uit het Ryk van Nymegen, Over-Betuwe en Maas en Waal in den jaare wanneer Nymegen aan de Spaanfche zyde was overgegaan, de wacht van Nymegen voor zekeren tyd op 'sGravenwaerd is gelegd geworden: zynde de reden, waarom de goederen te Nymegen ingeladen, en na boven -getransporteerd wordende, op deezen Tol moeten vertold worden, daar de goederen jia beneden wordende gevoerd, in den Tol niet worden aangeflagen, te zoeken in de vroegfle tyden der eerfle ptaatziftg van de wacht der Waal aan het, Oyfche Water, doch waar van men het ptatcife moment niet weet. Uit andere oude Charters is mede bewyslyk, dat de Landfchaps Tollen te Thiel en te Bom» mei, insgelyks uit den boezem der Keizer en gefproten, ieder op zich zeiven beftaan, en niets gemeen bebben met den grooten Gelder/dien Tol; 't geen hlyken kan daar uit, dat zedert den jaare 1572 tot den laatften January 1578, wanneer de wacht van den grooten Gelder/chen Tol te Nymegen gelegd was, ook daarenboven de Tollen, zo van Thiel ah Bommel, te Nymegen gepercipieerd wier den, by gelegenheid dat Bommel zich aan de Provincie kwam te onttrekken, en het te Thiel zo onveilig was, dat de Tollenaar aldaar op den ft room door de vyanden was opgeligt: ook daar uit, dat de gcenc, die vryheid hebben op den grooten Gelder/chen Tol, uit hoofde van, die vryheid nogthans geen .vryheid op des Landfchaps Tollen te Thiel en te Bommel mogen genieten. De Tol, bekend onder den naam van den Meursfchen Pandtol, welke ten tyde van Hertog. Eduard te Thiel fchynt gelegd te zyn, is van de Graven van Egmond, aan welken deeze Pand-  JAARBOEKEN, Jtiny, 1796. -181$ Waal verzocht aantekening, dat yerwagt Een, dat door het Quartier op de laats. Pandfchap door hw/elyk met eene Dogter de Craven van Meun was gekomen, ten profy fan de Landfchap ingelost: en de fnholtfch Pandtol, te Arnhem op den Neder-RhynenT felSroom gecollecteerd wordende M oude* S v7n den grooten Gelder/chen Tolafgedee. Twecst, en van de Hertogen van Gelre eer ieTomen op de Graven van Egmond, en nade land aan de Furften van Salms, Heeren * AnMaar de Stads Rykstol, te Nymegen morden Jheven, is yan alle deeze Tollen onderfcheid independent. Deeze is volgens een Chart van den 27 Maart 779 een eigendommelykeff Tcweest van Pipinus, jure be 1, of 0? eemge c dere wyze by Carolus Martellus verkregen, v, ZlgeJ een eigenaom van Carojus Magnus opgevolgde Frankifche Koningen; daar nat Lndig aan de Duitfche Keizeren en het R %iz3: Henrik de III heeft denzelven als een leen, of feudumi Caltro3 periali annexum, uitgegeeven aan Diderikden VGrave van Cleef; welk leen in het jaar 1. vervallen is verklaard, en by vonnis van Rvks-Vorilen aan het Ryk toeerkend. In de verdeeldheden der Ryks-Vorften over verkiezing van eenen Keizer , in denjaare II leeft Henrik, Hertog van Lotharingen, van "erkoozen Roomsch-Koning Otto van Saxen Rykstol in pandfehap gekregen, welke de Room Koning Philips van Zwaben in het jaar I iedertm heeft gelost, en aan het Ryk gebrc zynde vervolgens in het jaar 1248 ouder generale Verpanding van het Castrum Nc magium tcura .omni dorcinio,. door \ViU< 8 Dddddd3; Rot>" i Arnhem* f s 5 d st tl i& er -M n;renoe' ykm 47 m- [I, ' :82 Sa de 97, den den sch204 gt; de via» :m , sch»  i84» NIEÜWE NEDERLANDSCHE Arn» hem. gehoudene Vergadering binnen Nymegen den 20 Mei 1756 zoude zyn getreden in de Roomsch-Koning, aan Otto den III, Gr ave van Gelre, begrepen geweest. In den jaare 1425 heeft Hertog Arnold, wel' kers inkomften zo zeer verminderd waren, dat hy zich genoodzaakt vondt, fchier alle zyne Sloten en Heerlykheden te verpanden, van de Stad Nymegen zwaare fommen gelds opgenomen, onder verband van zyn recht tot den Rykfchen Tol; en Hertog Carel van Egmond, zich mede diep in fchulden geftoken, en eene menigte van zyne dominale Gerechtigheden verpand hebbende-, heeft in den jaare 1498 het recht, by hem doenmaals in pandfchap wordende bezeten, aan de Ryhflad, en het Hoofddeel der generale * Verpanding, in nadere pandfchap overgegeeven ; na welken tyd de Stad het rendement van den Rykstol tusfchen alle andere Stads inkomften, al nu drie honderd jaaren agter den anderen onafgebroken heeft genoten, en daar over als over een eigendommelyk effect ten diverfcn rcfpeclen van tyd tot tyd gedisponeerd: wordende in geene der Stads Rekeningen van den jaare 1560 en volgende, iets van eene nieuwe Pand' verfchryvinge van Koning Philips van den voorfchreven jaare I56O, of van eene verhooginge yan de Pandfchap, of van eene continuatie van dezelve, tegens overgifte van Contra' of Rcversbrieven enz. gevonden; zo dat het zeer waarfchynlyk is, dat de ASte daar van op den naam van Koning Philippus den II, als Hertog van Gelre en Graaf van Zutphen ontworpen, bi/ den Koning zelfs nooit zal zyn getekend, of geratificeerd geweest, en de geconcipieerde Reyersbrief mede1 ongetekend gebleven. De Koning vertrok uit deeze Landen na Span» ' je  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1821 de zo billyke propofitie van hun Gecommitteerden/om in het vervolg niet alleen geene Tra&ementen en Supplement-Tractementen van en aan Predikanten van den Gereformeerden Godsdienst, by prsedoniinance buiten die der Roomfchen te vol* doen, noch ook deswegens Ordonnantiën te je in de Maand Augustus ï559> zonder in de zelve ooit te zyn gereverteerd. De zware troubles ont/londen met het begin van het jaar 1560. De Cardinaal van Granvelle, aan. wicn de Koning in het ftuk van den Godsdienst het oor leende, kwam in deeze Landen te rug. De Rulle, by Paus Paulus de IV gearreflecrd, en by zyn Opvolger Pius den IV geaggreëerd, tot oprichting van nieuwe Bisdommen, wierd met toefiemming van den Koning alomme in het Land gepromulgeerd; de nieuwe Bisfchoppen in hunne Bisdommen werkelyk geïntroduceerd; de Jcherpe Plauaien tegens 'die van den Protestantfchen Godsdienst, by Carel den V geconcipieerd,, alomme ter executie gelegd; de heilige Inquifitit was voor handen, en door het een en ander in het Land alles in volle verwarring: zodanig dat in dien tyd weinig op den Rykfchen Tol ge: dagt zal zyn geweest. Te minder daar de Pandfchap van den Stads Rykfchen Tol eene nadert verpanding zynde van een gedeelte eener Panel fetap, wanneer over den aart en eigenfehap van die gedccltelyke nadere verpanding eenige be. denking was .gevallen, als dan al het geënt rechtens was bevonden omtrent de tweede verpanding , ook rechtens zoude moeten zyn om ti ent de eerfte verpanding; welke eer ft c verpan ding na de Ryks-wetten van de deniende, veer tiende en vyfticnde eeuwen niet losbaar was, Dddddd 4 3EM.  i822 NIEUWE NEDERLANDSCHE ArW- te verleenen; maar ook niet voor, en aan kosters, .Synodale en Clasficale Vergaderingen, fubfidie aan de Gelderfche Academie en alle verdere van dien aart, voor zo verre maar eenigzins ftrydende zyn tegens de gronden van Vryheid en oelyk. Leid; doch , daar zy Gecommitteerden hebben moeten ondervinden, dat de conclufie alleen gevallen is, „ dat binnen drie „ Maanden een Plan door de Gedeputeer„ den ter Financie zoude moeten worden 9, gemaakt en overgegeeven, om, na exa„ minatie , omtrent de Traélementen en „ Supplement-Traétementen te disponeren, ^,als zoude bevonden worden te behooren, s, zonder van het verder geproponeerde „ mentie te maaken, " zy Gecommitteer• dens over zulks wel expresfelyk hebben geprotesteerd en aantekeninge verzogt, dat zy geenzins conlenteerden in het verpagten van de Middelen van Confumtie, Bezaay en Hoorngeld enz. voor en aleer tot hunne zo duidelyk met de Vryheid ftrookende propolitie zoude zyti gerefolveerd; declareeiende derhalven by deezen in naame en uit fpeciaalen last van hunne Committenten, dat zy fustineren, dat by geene mogelykheid met eene meerderheid kan worden geconcludeerd tot poincten, welke derzelver Mede - Geinteresfeerden' tot bezwaar en verdrukking in deezen tyd zyn u-rekkende. Dat om die reden hunne Ampten en Diftriéten inmiddels geene verdere betaaling van 's Quartiers imposten zullen doen, dan der-  JAARBOEKEN, Juny, 17&6. i32< derzelver Quota in het zuiver montant, dat in 'sQuartiers Casfe wordt geftort: onder verdere referve van daar van eene evenredige Quota voor hunne Ampten te willen genieten, zo als de Steden uit ge melde imposten, en uit die op het Mono polium en Tabak kooraen te profiteren. Harderwyk. Men fchreef van hier, onder de dag teekening van 16 deezer. Gisteren heeft de afgaande Rector Mag nificus der Gelderfche Academie alhier Joawies WiUmet. Ling. Oriënt. Pröf, Ordir met eene plechtige Redevoering, de Ingem Hebraïorum, ad Poéfin inprimis compofito dat is, over den geest der Hebreen, al by uitftek gefchikt voor de Dichtkunde het Keéloraat derzelver Academie overge dragen aan den nieuw verkozenen Recic Hermannus Èosfcba, J. U. D. Hifi. Eict & Ling. Gr. Prof. Ordin. by welke geleger heid Petrus Jacobus van Maanen, Mee Doét. den post van Medic. Anat. Chir. ( Artis Obftetr. Prof. Ordin. heeft aanvaard met eene plechtige Redevoering, de Studi Chirurg noftra in Patria raelius excolend & illuftrando; dat is: over de noodzaal ïykheid om de Heelkundige Studiën in or Vaderland beter in te richten en meerdere luister by te zetten. „ Zynde voorts door Curatoren deezer Ac di Harder* wyic. s » r, h E s 1 o o *v n i-  1824 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA'- GE. demie, in plaats van den naar Utrecht vertrokkenen Prof. J. Bleulattd, tot Secretaris der Academie aangefteld Chr.Paulus Schacht * Med. Doét. Med. Botan. Chemiaj & Hift. Nar. Prof. Ord. HO L L A ND. 'sGllA v en h a ge. Den 6 deezer is alhier gearrefteerd eene Generaliteits zeven - en - tagtigfte Lotery, van twee Millioen vyf honderd zes en zestig duizend vyf honderd Gulden. Zy beftaat uit 44000 Loten, 34000 Pryzen en 507 Premien, en is verdeeld in 6 Clasfen, waarin de refpeétive Inleg-Gelden zyn: 5, 10, 14, 16, go en 10 Gulden; mitsgaders 2 Gulden Premie voor het Land, van yder Lot dat by den aanvang der Collecte den vollen Inleg van 75 gulden niet betaald heeft; van dusdanige vol gefourneerde Loten zullen 'er niet meer dan 23000 fluks uitgegeven worden. De Collecte begint den 25 July, en de Trekking der Eerfte Clasfe den 12 Sep. tember eerstkomende. In de Eerfte Clasfe worden getrokken 3302, in de Tweede mede zo veel; in de Derde 3552, in de Vierde insgelyks dat getal; in de Vyfde 4552 en in de Zesde 6447 Pryzen en Premien. De voornaamfte Pryzen zyn: in de Eer- fte  JAARBOEKEN, 5to«j, 79* i8aj fte Clasfe 20000, 10000, 5000, 3000, aooo, 5 a 1250, 15 a 1000 gulden enz.; in de Tweede -25000, 12500, 7500, 5000, "5co> 5 a 1250, '5» 1000 gulden enz.; in de Derde 30000, 15000» 7500, 5000, 2500, 5 a 1250, 15 a 1000 gulden enz.; in de Vierde 40000, 20000, 10000, 5000, 2S00, 5 a 1250, 15 a r000 gulden enz.; in de Vyf de 50000, 25000, i*5oo., 7500, zen last, aan Uüeden te kennen, hoe dat de Reprefentanten 'sLands van Utrecht, geheel doordrongen vangevoel over de kommerlyke omftandighedea , waarin hier door by gevolgtrekking de gantfehè Republiek, en thans byzonder haare Provincie zich gebragt konde zien, verlangende waren, dat door Uüeden zodanige maatregelen zouden worden genomen, waar door de vryheid in de deüberatien en beflaiten van alle Geconftkueerde v.acbten verzekerd werden; deeden wy daar by, als in het voorbygaan'zien, hoe de Reprefentanten 'sLands van Utrecht, wel ,  JAAR BOEKEN, juny, 1796. 1827 wel verre van ftrydig met eenige verbintenis met het Franscb Gouvernement, in tegendeel niet dan ovpreenkomftig eed en pligt gehandeld hebben, eb boe zeer zy zonder die maatregelen buiten ftaat zouden zyn, om aan die verbintenisfen en andere hunner engagementen te knnnen voldoen: dit alles is en konde niet anders gefchied zyn, dan gepaard met eene alles te bovengaande verwondering, dat onze Franfche broederen, die den ftandaard der Vryheid, door hunne zegevierende wapenen in ons midden hadden te rag ge bragt, die den oorlog aan de Despooten verklaard hadden , doch ons nimmer dan als hunne Vrienden en Bondgenooten hadden befchouwd, en alzo onder de erkentenis onzer onaf hanglykheid tot ons kwamen , zo als zulk duidelyk blykt uit eene Proclamatie, door de Franfche Reprefentanten by de Noord Armee ter dier tyd gedaan ; dat deeze hunne vyanden, welken de Staaten van Utrecht by uitnsmenheid geweest zyn, zouden guarandeeren het bezit van onze, van hunner vrienden, hunner geallieerden goederen en bezittingen; wy zeggen aan hunne vyanden by uitnemendheid, om dat Zylieden die gee« nen zyn, die, behalvea het voeren van deezets laatften vyandelyken oorlog, de eerden waren, die in den Jaare 1787, ter vergadering van Hun Hoog Mogenden hebben geproponeerd, omme met Engeland eene alliantie aan te gaan, zo als zulks kan blyken uit< de fecreete Refolutien van Hun Hoog Mogenden, van den 15 Oclober 1787, en eene by hun ingebragte Refolutie van de Staaten 'sLands van Utrecht.van den 12daar te vooren; by welke alliantie en fpeciaal by het 6 Art. van dezelve, de vooren met Frankryk aange^aane allianrie werd gefchonden. Voegen wy hier eindelyk by een gepaste vree ze, die een elk, die foêt de fteeds voorduuren de trotschheid dier voormalige onderdrukkers ii ons Gewest bekend is, natuurlyk moet vervul feO; 'sGra- venha». se. Adres van 't Land van Utrecht aan de Nat. Verg. »  i828 NIEUWE NEDERLANDSCHS VENHA' GE. 'Adres yan 't Land van JJtrech, ■aan de Nat. Verg. . len, dat dusdanige gebeurtenisfen de rampzaligfte , gevolgen zouden na zich fleepen; dat algemeene beledigingen aan brave Vaderlanders zouden aangedaan, en het Beuuur zelve niet ongefchonden zoude blyven. De ondervinding heeft ons, Helaas! geleerd, dat onze vrees niet ongegrond geweest is; dac de Vryheid der Drukpers, dat edel bolwerk der ■ ware Vryheid, wordt misbruikt en ontluisterd; niet door eene gepaste en bedaarde beoordeeling der befluiten, maar door de Reprefentanten 'sLands van Utrecht, en hunne befluiten, openbaar en met ronde woorden belaggelyk te noemen, gelyk zulks in de Stichtfche Courant van Vrydag den 17 deezer, onder het Art. Utrecht den 16 Juny &c. te vinden is. Wie, die eenig gevoel van ware Vryheid heeft, ontwaart niet de diepfte verontwaardiging, wanneer hy dus het publiek Beftuur beledigd vindt, en 'sVolks Vertegenwoordigers openlyk als belaggelyk hoord afmalen! dit zyn geene perfoneele beledigingen; neen; het Volk, dat Zylieden vertegenwoordigen, wordt hier beledigd; niet de Reprefentanten, maar het Volk van Utrecht behoort in desselfs gefchonden eer herfteld te worden; en het is de pligt van Utrechts Reprefentanten, omme, zo veel in hun is, de voldoening daar aan te verfchafFen. Dan het zal Ulieden (zo wy vertrouwen) niet minder, dan ons verwonderen, dat men de plaatfing deezer zo ongeoorloofde beoordeeling der Reprefentanten 'sLands van Utrecht , en hunner befluiten, verfchuldigd is aan eenen der in onzen dienst zynde Franfche Militairen, een Officier van het derde Regiment Huzaaren, Mer» ger genaamd, dewelke zich niet alleen niet ontzien heeft, omme, ftrydig met het zevende der overeengekomen Artikelen over de 25000 Mannen Franfche Troupen, welken in dienst der Republiek zyn, zich niet de publieke zaken ia te  JAARBOEKEN, Juny, l?g6. 1820 te laten, mitsgaders de Geconftitueerde Macht in de Provincie van Utrecht te befpotten, en hunne daaden als belaggelyk voor de Natie af te, fchilderen, maar daar te boven verklaart gereed te zyn, om zyn gefielde tegen een ieder te fouteneeren of vol te houden; zo als dit, een ea ander kan blyken uit het door hem zeiven gegeven declaratoir, waar van copie authentiek ten deeze is geannexeerd. De weeklykfche Stichtfche Courant van Zaturdag den 18 deezer levert ons, in eene periode, beginnende met de woorden: , men heeft drie vry ernUige zaken waargenomen:" al wederom een nieuw bewys voor de gegrondheid onzer vree< ze op; en wy meenen op goede gronden te mO' gen veronderftellen, dat ook dit zynen oorfprpng aan gemelden Officier Merger verfchuldigd is.' Terwyl nu de in dienst der Republiek zynde Franfche Troupen, de deswegens overééngekomen Artikelen, en at het geen verder daar toe behoort, in verband ftaan met de gantfche Republiek, en geenzins in het byzonder met eenig Provinciaal Beftuur, zo hebben wy ingevolge de authorifatie door de Reprefentanten 'sLands vao Utrecht, op ons verleend, ons verplicht gevonden, uwe Vergadering deswegens te adiëeren, met ernltig verzoek, omme by het Fransch Gou' vernemeot, of daar zulks anderzins nodig mogi zyo, aan te dringen op eene compleete en ge noegdoende fatisfaclie over de belediging, he Volk "sLands van Utrecht, in deszelfs Provin ciaale Vertegenwoordigers aangedaan; overééa komftig die, welke het Fransch Gouvernemen billyk zoude kunnen vorderen, en van onzei kant volvaardig zoude worden gegeven, w^rn^e door een onzer Ingezetenen het Fransch Gou vernement mogt zyn beledigd geworden. E zulks, op dat de broederlyke band tusfchen d beide Republieken bellendig blyve, en aan d geheime bedoelingen van de zulkeo, die de Eeeeee naa 'sGra- IfENHAJE. Adres van 't Land van Utrecht aan de Nat. Verg. C 1 c 1 e n n  1830 NIEUWE NEDEREANDSCHE 'sGra- venha- ge* Adtes yaii t Land van Utrecht aan de Nat. Verg. Het naam van Republikein onwaardig, zich achter het fchild der Vryheid verbergen, paal en perk gefield worde. Gy zult hier uit daar te boven, Burgers Reprefentanten! (zo wy vertrouwen) met ons gevoelen de noodzakelykheid, dat door Uüeden, zo wel nopens ons te voren voorgedragen3 als ten deeze een fpoedig en manmoedig befluit genomen worde, Gylieden befchouwt zeker mee ons deeze zaken als van 't alleruiterst gewicht voor onze Republiek; en zyt daar by overtuigd van de zekerheid der allernoodlottigfte gevolgen in onze Provincie, zo omtrend het financieele, als ook inzonderheid omtrend de zo hoog nodige algemeene rust. En wy verwagten van Uüeden, dat gy als getrouwe handhavers van 's Volks rechten, als belangftellende in de rust en we3> vaart van alle de deelen van dit Gemeenebest, als voorftanderen van orde en rechtvaardigheid, met een woord als mannen, in welken Neêrlands Volk te recht zyn volkomen vertrouwen gefield en haare belangens toevertrouwd heeft, Uüeder fpoedig befluit in een en ander aan de Reprefentanten 'sLands van Utrecht zult doen bekend worden; en aan het Baiaaffche Volk doen zien, dat het waarlyk vry is; en dat de befchermers dier Vryheid in Neêrlands Nationaale Vergadering gevonden worden. HEIL en BROEDERSCHAP! De Gecommitteerden uit de Repte» feutanten 'sLands van Utrecht. (IrP'as geieekend,) ]. de JONCHEERE. T. P. WESTERWYK FORSBORG» "j, SLUYTER.  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1831 Het declaratoir waar van in het bovenftaaade Huk gewag gemaakt wordt, is naauwkeurig vertaald van den volgende inhoud: Ik Ondergeteekende erkenne, dat het Artikel, welk in de alzo getituleerde Stichtfche Courant van den 17 Juny geplaatst is, en met deez£ woorden beeint: „ men is zeker dat de Franfche Minister Plenipotentiaris in den Haag enz. er aldus eindigt: „ kunnen niet ander dan belachlyk voorkomen in het oog der wan Patriotten die voor de orde en de gerechtigbeis zyn, ik erkenne, zeg ik, dat die Artikel vai my is, en dat ik bereid ben om het geene 1! gezegd heb flaande te houden, voor wien zulk mocht behooren; hebbende de Courantier het nie dan op mvn formeel verzoek geplaatst. Utrecht' den *8 Prairial, het vierde Jaar de, Franfche Republiek* (lp*as geteekend.') Berger, Officier in het $de Reg. Hufaau in quartier te Utrecht. Ten zelfden dage kwam ter Taf* van gemelde Vergaderinge eene Misüv van het Committé te Lande, bénevens d Bylage. Het Committé tot de algemeei zaaken van liet Bondgtnooifciu te Lande, aan de Naiionaa Vergadering, reprefenteerendeh * Folk van Nederland. BURGERS REPRESENTANTEN! Het Committé eerbiedigende de decreeten uw Vergadering-, zal tbands voldoen aan d Eeeeee 2 v 'sGra. VENHACE. i l 3 r» n. 1 e e te P ie ',l iV kt ra  183a NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Misfive van het Committé te Lande» i van den 14 deezer Maand, door te berichten op het daar by overgelegd voordel van den Burger Reprefentant van Lokhorst. Het zal kort zyn en zou zelfs kunnen voldaan met deswegens zich aan den inhoud der nevensgaande Misfive van den Generaal en Chef van het Noordlyk en Bataafsch Leger Bournonville, over dat geruchtbarend voordel aan ons gefchreeven, alleen te refereeren. Het Committé bedroefd zich, dat de Natie door deeze en foortgelyke berichten, als nu ten opzichte van de defertie van 'sLands Troupes aan den Reprefentant van Lokhort, met zo veel ophef gedaan, telkens ontrust wordt, berichten, waar van dikwerf de bedoelingen niet duister te raden zyn, en, laten wy rond fpreeken, nergens anders toe ingerigt worden, dan om het Committé meer en meer verdagt te maken en te befchuldigen van verkeerde directie, zelfs gelyk ook nu het geval is, over fchikkingeu die buiten het zelve gemaakt zyn. Defertie is 'er onder 'sLands Troupes, dit kunnen wy niet ontkennen, ze is zelfs meer groot dan wenschlyk, maar is ze wel zo groot als men zegt? de gehêele divifie althands van den Lieutenant Generaal Oumonceau hadt, volgens het laatst rapport, flegts twaalf man verlooren in drié Maanden; is ze zo ongewoon aan tyden en ornflandigheden zo als wy beleeven? ligt de oorzaak daar van in verkeerd genomen mefures, in de kwaadé trouw der Officieren? of moeten wy ze elders zoeken ? wy houden ons met den Generaal en Chef Bournonville dellig verzekert, dat ze buiten in het misdadig opzet van deeze of geene individu's (wier verlies ook geen verlies voor het Vaderland is) voornaamlyk, zo Diec geheel te vinden is- in het gebrek vaa Levensbehoeftens, diu de Soldaat zich by de overgroote duurte van alles niet genoegzaam kaa aanfehaffen, in de jaloufie, die natuurlyk by hen most  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1833 moet geboreD worden, wanneer zy zien dat hunne Franfche Wapenbroederen, met wien zy te velde zyn, en niet zy van vleesch en brood 1 worden verzorgt» Dat het Gouvernement de Staatkunde van den grooten Fredrikvo\e,e, den Kiygsman wel voede en wel kleede, en men zal van geen defertie hooren. Wy zien wel de bron van het kwaad, maar ons ombreeken de middelen om ze weg te nemen; aan u Burgers Reprefeütanten! ftaat zulks; geeft ons nu last, maar boven alles, geeft ons's;eld, om dit ter uitvoer te brengen. Wy voor ons dragen geen kennis, dat Officieren, hun pligt vergetende, hun eed verzakende, by oogluiking of zelfs met voorkennis, hunne onderhebbecde Manfchappen gelegenheid geeven, hunre vaandels te verlaten; de Burger van Lok, horst sregt, zo wy hem wel begrypen, dat dii evenwel gefchied; wy fmeeken in den naam dei Vaderlands, dat men ze ons noeme. Wy in fleeren 'cr op tot handhaving van de eer var 'sLands Officieren, meer dan te-veel reeds verdagt gemaakt, waar door de lust eo yver tol den dienst, zelfs der braafften en der Pamotti. fche party het meest toegedanen, merkelyk kat en moet verflaauwen. Zyn 'er zodanige flegter onder hen, wy zullen die ten voorbedde vat anderen ttrsffen, zy zullen hunne misdaad roei hun leven boeten; wy willen geen wezens voe den, die ons den dolk in onze boezems zoudei wringen. . , • Het ftaat aan u, Burgers Reprefentanten! dn den Franfchen Generaal en Chef BournonvilL het opperbevel over 'iLands Armée onbepaali gederoandèerd hebt, zyne Militairen fchikkingei met dezelve te beoordeelen. Met mag den Binder van Lokhorst vryftaaa , daar aan rampzalig gevolgen toe te fchryven, wy zullen ons daa van zorgvuldig onthouden. Wy zvQ huiverig, pm op de beide vrage Eeeeee 3 va s Gra;enha- ïè. Misfive >an het Commit» té te Lande. ! I l I i l r 1 3  i834 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Misfive •van liet Commit té te Lande, van dien Reprefentant te antwoorden, wat of de reede van de verandering in de dispofitie der Armee, wat de bedoelingen daar mede is* Wy zouden 'er op kunnea antwoorden, dat 'er geen verandering in de bepaalde dispofitie gemaakt is, dat de dispofitie, waar van de Burger • van Lokhorst fpreekt', die van de Campagne van het voorleden Jaar was, en niet die van dit Jaar is. Wy zouden kunnen zeggen, dat het ten hoogden onftaatkundig, dat het de vyanden des Vaderlands in de hand werken was, wanneer men de ware bedoelingen daar mede, zo maar openlyk aan den dag lag. Maar wy vreezen u daar mede te zullen kwetzen, wy hebben te veel eerbied voor uwe Vergadering, uit wier boezem immers de Generaal Bournonville zyn magt ontleend heeft, met wien althands met uwe Commisfie van buitenlandfche zaken, het plan van deezen veldtocht is beraamd, en die derhalven de ware bedoelingen van deeze en geene mefures weet, en dus ook den Burger Lokhorst dan konden bekend zyn; hy behoeft immers derhalven niet alleen te vertrouwen, dat 'er gewichtige redenen zyn, welke deeze fchikking ten aanzien dér Armée noodzakelyk gemaakt hebben, maar hy kan zulks weeten. Gy zyt, Burgers Reprefentanten! te billyk, dan dat Gylieden van ons verderen zoudt, dat wy u onze gehoudene directie, by het organifeeren van 'sLands Armée, op nieuw in het breede zouden detailleeren; wy hebben dit al reeds merg werf zo in gefchrifte als by monde, aan Commütfien uit dezelve gedaan, dat het in de daad de dierbare ogenblikken van uwen en ODzen tyd verfpillen zoude weezen. Wy vertrouwen naar het verlangen van den Burger van Lo'.horst cordaat geantwoord te hebben; wy wenfehen dat zyne neiging algemeen was O'D geen wantrouwen te verwekken, maar wenfehen tevens, dat zommige voordellen tot dat  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 183J dat wantrouwen zo veel aanleiding niet gaven;' tv verlangen niets meerder dan dat op onze da-, den die wy verrigt hebben of nog verngten zul- < Hn1 «nffip aet gegeven worde, en wy houden Ifn,* verikerdf dat noch by de Natie noch by TffiedSfdte dezelve reprefenteert, gegrond mis-! Souten deswegens zyn kan; wy verlangen ten ?S, dat uwe Commisfie tot onderzoek on ïer vlrrigtingen fpoedig rapport doe, wy wenSen vufig, dat elk in zynen krin* zyné verStdnin vverig vervulle. Wy vernieuwen by Sï^legcntól onzen eed van trouw aan het Vaderland , voor wiens belangen wy alle werk^ zin : maar wy kunnen ook met afzyn , 5 Joor den geest te brengen van welk een geilr het is dat de uitvoerende Macht, waar vï% evoornaam deel uitmaken, boven Se verdenking geilek, in Haat gebragt worden om den goede laak dien (lig te kunnen zyn, pri ?e zorgen , dat zy ten ftetkften waarborge dei Vrybe d, mmer aïgefcheiden van de wetgeven de vrvelyk kan arbeider; en dat m uwe wys nei'd middelen dienen te worden bedagu om he vprvallene in het een of asder onverwyld te her SSrw «ïit«daQ kunnen verzekert houdt 1' oeen arbeid ons, hoe zwaar , geen gevaa hoe g'oot ons immer zal dóen affchnkkea c d0WyTeveelen TJHeden in Godes heilige befche, ming In den Hage den 23 Juny «706, *« Tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Ter Ordonn. van voorfz. Committé. Eeeees 4 Trans- ■Gra- eniia!e. Vlisfive « qe. Pub!. wegens de uit' wisfe-. ling van Fr. Asftgnaa* \ ten. 1 1 1 » :t  'sGra- venha' ge, 1840 NIEUWE NEDSRLANDSCHE Het Provinciaal Committé van Holland, noodig hebbende geoordeeld , dat , met opzigt, zoo tot de Koornwynftookeryen, als ten aanzien van den Uitvoer van Gemoute Graanen, behalven de reeds gemaakte, nog eenige naderefchikk-ngeu beraamd wierden, vondt geraaden, in het begin deezer Maand, daar omtrent de volgende Publikatie te doen afkondigen. Het Provinciaal Committé van Holland, aan alle de geenen hunner Medeburgeren, die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doet te weeten: . Dat het Provinciaal Beduur van Holland, fteeds geneegen zynde om alle belemmeringen, welke diverfe Publicatien der Provifioneele Re. prefentanten van het Volk van Holland, uit eene dringende noodzakelykheid voortgefprooten, zo met opzigt tot den handel in Graanen, als ten aanzien van de werkzaamheden der Traficquen daar mede verknocht, ten gevolge hebben gehad, op te heffen, en zelfs zo dra zulks, behoudens het belang der Ingezetenen in het algemeen, zal kunnen gefcbieden, ten éénenmaaie te doen cesfeeren, in deszelfs Vergadering, gehouden den 26 Mei laatstleeden, heeft goedgevonden en verdaan, om by provifie eenige nadere fchikkingen, met betrekking tot het dooken in de Koornwyn-Branderyén binnen deeze Provincie te decreteeren, als mede den uitvoer van gemouten Graanen, en fpeciaal van Garst, naar buiten dit Gewest, wederom onder zekere bepaalingen open te dellen, met authorifatie op dit Committé, om daar van de nodige Publicatie te formeeren, en alomme in deeze Provincie te doen afkondigen. Zo is het, dat wy ter voldoeniDgc, en in coh»  JAARBOEKEN» Juny, 1796. 1841 •confo«-mité van dezelve authorifatie, niet hebben' willen af zyn van door deeze te brengen ter kennisfe van alle de geeneD, die zulks zouden mo. < ^oorgfe%: dat by alteratie van het vierde Artikel der Publicatie van het Provinciaal Beltuur i in dato den 5 April laatstleeden, zo veel aangaat de daar bv gemaakte bepaaling, dat alleenlyk de Publicatie der Provifioneele Repre> ièntanten van het Volk van Holland, in dato den 13 February 1795» na den ij April van deezen Jaare 1796, toen eerstkomenden zouden moeten'effeft forteeren, en blyven in volle kragt en werking, onder zodanige modificatie, als daal by mede is gemeld, (uit krachte van welke laatstgemelde Publicatie, aan de Koornwyn-Stookers of üranders alleenlyk is gepermitteerd, om ie mogen ftooken, geduu-ende den tyd van vyi daaen in elke week, en dan niet meerder dan tweemaal op ieder dag, op elke Rouwketel) als nu by provifie en tot dat door het welgemelde Provinciaal Beduur daar omtrent nadere fchik kingen zullen zyn gemaakt , aan de gemeld( Ko'jrnwyn-Stookers of Branders zal woroen vr^ gélaaten, om, van nu voorcaan zes'dagen 'swee kelyks, te mogen ftooken, edoch niet meerdei dan tweemaal op ieder d2g, op elke Rouwketel. onder zodanige modificatien, als Hy Publicatie van 5 April laatstleden, op het beflag der Bak ken bepaald zyn enz., onder inhaefie van alle d< bezaaiingen, weiken by de voorfz. Publicatie vai den J3- February 1795, v~n opzichte van be ftooken van ce daar by gepermitteerde Ketel zyn gemaakt, als mede van de pcenalkeiteG te gens de overtreeders v in dezelven geilatueerd. Ten tweeden.--(M de Publicatie der Proviflo neele Reprefentanten van het Volk van Holland in dato den 20 Cclober 1795» voor zo \m daar by de uitvoer van alle gemouten Graanen sGra/enha- 3e. Pub!, makende de Stookeryen. ( 1 l » 2 » ■  i$42 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vënha' ce. Pubh raakew de de Siookeryen. en fpecialyk van Garst, zonder derzelver fpeciaale permisfie te hebben verkreegen, naar buiten dee* ze Provincie is verbooden, by deeze wordt ingetrokken eu buiten effect gefteld, nogthans met dien verftande ■ dat daar van zal zyn uitgezonderd de inlandfche Garst, als blyvende de uitvoer van dezelve als nog verbooden , op zodanige pcenaliteit'en; als tegens de overtreeders van dat verbod, by dezelve Publicatie, en by die van den 10 Augustus 1795 daar te vooren zyn geftatueerd; en voorts onder deeze bepaaling, dat alle de geenen, die Mout zouden willen uitvo ren , alvoorens gehouden zullen zyn onder prasstatie van eede, aan de Municipaliteit of Regeering der Plaatfe, van waar de uitvoer zal gefchieden, door middel van een Certificaat of Verklaaring van den Mouter te doen blyken, dat dezelve niet van inlandfche , maar van buitenlandfche Garst is gemaakt. Gelastende elk en een iegelyk, om zich hier na te reguleeren, als mede, dat alle KoornwynBrandcrs, die permisfie hebben bekomen, of nog jn het vervolg zullen erlangen, om op den voet der voorfz Publicatie van den 13 February 1795, mitsgaders van de tesenswoordige te mogen Hoeken, deeze Publicatie mede zullen moeten doen plakken en ophangen in hunne Branderyen ttr informatie van hunne Knechts, en alle anderen in dezelve Branderyen werkende, en zulks op gelyke pcene van vyf-en-twintig Guldens, ten behoeven van den geenen , die ontdekt of beweezen zal hebben, dat deeze Publicatie in een Brandery niet is aangeplakt of opgehangen, zo als by de eerstgemelde Publicatie is geftatueerd; en zullen de Municipaliteiten of Regeeringen der refpeflive Steden of Plaailen, ieder in den haare. ook verpligt zyn, om op de nakominge deezer Publicatie een walkend oog te houden. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal dee  JAARBOEKEN, J»»3* l843 deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfe waar luiks te gefchieden ge- brGeed2niSin den Haage onder, het klein Zegel van de? Lande, op den 6 Juny 1796, het twee- de Jaar der Bataaffche Vryheid. C. J. deLANGEvan WYNGAERDEN, Vt. Ter Ordonnantie van het Provin' ciaal Beftuur, J. P. LEEMANS. In het einde der voorgaande Maand hadi de Vergadering van het Provinciaal Bèta aan V Nationaale Vergadering eene Mis. five doen afgaan, loopende over de Conti nuatie van eene buitenge woone toelaage aa de Miiitie, binriea de Provincie van Hol land bezetting houdende; niet verderen aan drang, dat, om aangevoerde redenen, me de betaaling der buitengewoone toelaage indien niet aan alle de Troupeni binnen dee ze Provincie, ten minften aan het Nationaa -Guamifoen in 'sHage, nog voor eenige lvd uit de Provinciaale Kas door de Vei «adermg wierdt gecontinueerd. L>e JN« tionaale Vergadering, kennis geevende va den ontvangst van dit fchryven, zondt daa op het volgende tot antwoord. G.E- 'sGra* VENHAGE» 1 t l 1 1 E  'sGra- v8nha' ge» 1844 NIEUWE NEDERLAWDSCHE G E L T K H E I D. V R T II E I D. BROEDERSCHAP. De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, aan de Hoogstgeconflitueerde Macht, genaamd het Provinciaal Beftuur van Holland» MEDEBURGERS! "Wfy hebben ontvangen ülieder Misfive; gefchreven alhier in den Hage den Mei laatstleeden, inhoudende kennisgeeving: dat, hoe zeer met den 1 Mei deezes Jaars was komen te cesfeeren,- de door de Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, aan de Troupes binnen derzelver Provincie Guarnifoen houdenide, geaccordeerde extraordinaire, toelage, en de» zelve door de met 10 Maart jongstleden, ingevoerde orde van zaaken, niet langer uit de Provinciaale Kas konde betaald worden, Gylieden de extraordinaire toelage, tot voorkoming van alle wanorde, tot den 7 deezer loopende Maand, doch ook niet verder, zoudt blyven voort betaalen; en dat inmiddels door ons daar omtrent nadere fchikkingen gemaakt zoude behooren te worden. By de deliberatie over den inhoud van Ülieder voorfz. Misfive, als mede uit de confideratien en advifen, zo door het Committé tot de algemeene zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, als door onze Commisfie van Financie ter onzer Vergadering uitgebragt, zyn wy ten volle overtuigd geworden van de'dringende en on-  JAARBOEKEN, Juny» 1790» ï84£ onvermydelyke noodzakelykheid, om met de betaaling van meergemelde extraordinaire toelage aan de Troupes; in Ulieder Provincie, immers voor de alhier in 'sHags in Guarnifoen liggende, voor als nog te moeten blyven con> tinueeren« Wy houden ons verzekerd, dat Gylieden niet minder dan wy, die noodzakelykheid zult ge voelen en erkennen, wanneer gy met ons in ferieufe overweeging gelieft te neemen, dat dezelfde duurté» van Levensmiddelen van Loge inenten enz. dewelke voor ruim zeven maanden de toenmalige Provifioneele Reprefentanten van 'het Volk van Holland, uit eigener overtuiging en beweging, heeft doen decreteeren, om aan de Nationaale Troupes binnen derzelver Provincie Guarnifoen houdende, eene extraordinaire toelage te accordeeren, niet alleen tot op dit ogenblik blyf't voortduurt; maar dat de prys der eerfte, en voor den Soldaat onontbeerlykfïa behoeften, door de tydsomftandigh^den, vooral en voornamemlylt hier ter plaatpj nog aanmerkelyk hooger gefteegen is, en mogelyk nog ftygen zal. riet zoude overbodig zyn, deeze algemeene en treurige waarheid breedvoerig te betoogen; deszelfs kommerlyke gevolgen doen zich -maar al te duidelyk in het verloop der Krygslkden befpeuren; tenbewyze der iuconvenienten, rampen eii gevaaren, welke daar uit voor den Staat moeten proflueeren, zal genoeg zyn als een fpreekend bewys daar van, Klieder -attentie alleen maar te vestigen op de alhier in Guarnifoen liggende Nationaale Troupes, welken binnen den korten tyd der laatlte negen weken, ruim twee honderd Soldaaten, door defertie verlooren hebben, onder welken zeker]yk wel eenigen door de Zeewervers zyn gerondzeld; doch »te defertie der overige kan en moet voornamelyk toegefchreeven worden aan Ffffff de 'sGr^ï- venha" oe. Misfive van ds Nau Verg. aan het Pi Ov Beftuufi  *sGRAVENHAge. Misfive van de Nau Verg. aan In Prov Beftum 1846 NIEUWE NEDERLANDSCSE de alhier boven alle andere Guarnifoenen plaats hebbende duurte, welke het voor den Krygstnan ten uiterlten bezwaariyk maakt, om, on« danks alle bezuiniging, met zyne weekelyklche gage in dcszelfs dringendfte noodwendigheden ie kunnen voorzien ; en, onvermydelyks behoefte;i dwingen h^m, veelal fchulden te maken, die van dag tot dag vermeerderen, zonder ivooruitzicht, zonder hoop, om dezelve imner te kunnen vereffenen, of in te winnen; mis» .moedigheid raad en brengt hem dikwerf tot defertie, en het gemis van een voldoend beftaact ontzenuwt dus langzamerhand de kragten van de Armée, en ontrooft verdedigers aan het Vaderland. Hebben zulke kommerlyke geheurtenisfen, heeft zulk eene voorbeeldeloze defertie uit hoofde van gebrek plaats in het ogenblik, waar in Gylieden de extraordinaire toe. lage van 4 ft. per week voor iéder Soldaat, en/6 per Maand aan eiken Officier, in Ulieder Provincie Guarnifoen houdende, nog betaald, welke moeten en zullen dan de gevolgen van dit alles worden, wanneer Gylieden by Ulieder genomen befluit, om na den 7 Juny deezes Jaars de voorfz. extraordinaire toelagen in te houden, mogt blyven perfisteeren? Uit overweeeing van het gewist der zaaken , en om de in Ulieder Provincie Guarnifoen houdende Bataillons niet aan hei dreigend gevaar eener totale desorganifatie bloot te ftellen, heb. ben wy getracht, om door andere mid leien in de betaling dier extraordinaire toelaag te voorzien. Dan, houden wy ons met Ulieden van den eenen kant van die noodzakelykhcid overtuigd, niet minder zult Gylieden ten anderen, ook met ons moeten toeftemmen, dat-het onmoselyk is om de penningen , tot voorfz betaling benodigd, uit de geiden voor de Landmacht gedestineerd, te kunnen vinden; dewyl in de eerfte plaats de nog uit deeze gelden te doe«  JAARBOEKEN, Juny, 1796, ,847 tloene agterftallige betalingen al reeds het geheel bedragen van dien zo verre te boven gaan, dat alle betalingen, hoe dringend ook, welke niet dienen ter voorziening in de gewoone Soldyen der Militie met de toelage a 7 ft, 's weeks, uit een voorbeeldeloos gebrek aan gefourneerde Penningen, ftagneeren, en by ge« volg deeze Kasfe, tot het dragen van eenig meerder bezwaar, volftrekt onvermogend is, terwyl ook nog aan den anderen kant de gelden voor de Landmacht, berekend tot een Millioen ter lopende Maand, op zodanig eene buitengewoone uitgaaf niet is gecalculeerd. Ten vollen overreed van Ulieder welmeenenden yver en Vaderlandsliefde, om, zo veel in Ulieder vermogen is, zelf met opoffering van byzondere belangen, alle krachten tot welzya en het behoud des Vaderlands aan te wenden, en boven dit alles nog in overweeging neemende, dat de aanleidende oorzaak dier extraordinaire toelage (de voorbeeldeloze duurte van alle noodwendigheden:) in den boezem van Ulieder eigen Gewest zelve .refideerd, in welken zo wel de ordinaire Soldyen als de Penningen van voorfz extraordinaire toelage, binnen Ulieder Provincie door den Krygsman verteerd wordende, weder te rUg keeren; hebben wy vermeend, dat ons in deezen geen gefchikter middel overig bleef, dan Olieden de onver* raydeiyke noodzakelykheid der continuatie van de voorfz. extraordinaire toelage onder het oog te brengen; de onmogelykheid, om in dezelve •uit de penningen, ?edestineerd tot onderhoud der Landmacht te kunnen voorzien , aan te toonen; als mede de gevaaren, welken uit het inhouden van dien voor het dierbaar Vaderland in dit ogenblik onvermydelyk moeten proflueeren, van naby ter Ulieder kenris te moeten brengen, om op grond van dien, Uiieëen te kunnen verzoeken, in den naam des Ffffff 2 Va- 's Gra- VENHA3E> Misfive van de Nat. Verg. aan het Prov. Beftuun  sGra- venhaGR. Misfive van de Nat. Verg* aan het Provt Befiuur. G E- 1848 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vaderlands te infteeren, en van ülieden te durven verwachten, dat Gylieden uit overwee* ging van de door ons geallegueerde redenen, niet de betaling der extraordinaire toelage, zo al niet aan alle de Troupes binnen Ulieder Provincie, ten miniten aan het Nationaal Guarniloen in 'stiage, nog voor eenigen tyd uit de Provineiaale Kas zult gelieven te continueeren. Wy twyfelen geen ogenblik , of Gylieden zult aan deeze onze gegronde inftantie» willen gehoor geeven en defereeren , en daar door een nieuw bewys van Ulieder welmeenendheid mee de ware belangen des Vaderlands aan den dag leggen. En hier op ons verlaatende, beveelen wy Uludeu in Godes Heilige befcherming. J. A. de VOS van STEENWYK, Vt. Ter Ordonnantie van bovengemelde Vergadering, C. BYLEVELD, In den Hage den 8 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Provinciaal Beftuur, deeze Misfive gefield hebbende in handen eener perfo» neele Commisfie, bragt dezelve een We> der-Ant*oord in 't midden, 't welk vervolgens goedgekeurd en verzonden wierdt, van den volgenden inhoud.  JAARBOEKEN» Juny, 1796. 1845 GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP. Het Provinciaal Befluur van Hol. land, aan de Nationaale Vergadering , reprefenteeretide het Volk van Nederland. MEDEBURGERS! T ]it Ulieder gerefpefleerde refcriptie van den . 8 deezer loopende Maand Juny, op onze Misfive van den 30 Mei laatstleeden, hebben wy met genoegen gezien, dat ook Ulieder Ver« gadering overtuigd is van de dringende noodzaaklykheid, om aan dat gedeehe der Nationaa. Ie Armée, het welk binnen deeze Provincie Guarnizoen houdt, eene extraordinaire toelaag te accordeeren; ten einde daar uit te konnen goedmaken, de kosten veroorzaakt door de meerdere duurte der Levensmiddelen en Logementen. binnen dit Gewest , boven alle de andere Gewesten deezer Republiek plaats hebbende Ja ! dat zelve, Ulieder Vergadering van ged^gten. is., dat, wel verre voor het tegenwoordige aan eene vermindering in de betaaiing der Troupes zoude konnen geda^t worden., de exces live duurte binnen dee*;e Pro inc'e en fpeciaal hier in den Hage, thands tot die enorme hoogte geklommen is, dat zelve de extra toelaag iu den voorleden jaare door de Provifiouce* le Reprefentanten van het Volk van Ho'ld,.d, ©nze predecesfeuren geaccordeerd, (hands niet meer genoegzaam zoude zyi>, en dat het hoofdzat-klyk aan tie mismoedigheid, welke deswegeus onder de brave verdedigers deezer Republiek gebooren wordt, moet woicitn toegefchreven, dat zedert korten tyc. eene zeer aanmerklyke delertie by het üuarniiotfi van deeze F/f fff 3 plaats 'sGHAVENHA*GE.  1850 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Antwoordyan ,t Prov. Btftuur op de voorgaandeMiifiye. pfaats is voorgevallen, en daar uit dan als van zelve fchynt te volgen, dat Ulieder Vergadering, veel eeider eene vermeerdering dan eene vermindering, of affchaffing der gemelde extra toelaag zoude nodig oordeelen. Dan, Burgers Reprefentanten! hoe gelukkig wy ons ook mogen achten, door onze Misfive van den 30 Mei laatstleeden, tot eene zo volkomen en hoogst noodzaaklyke overtuiging aanleiding gegeeven, en als het ware den grond gelegd te hebben, waren wy niet weinig verwonderd, uit dezelve uwe geëerbiedigde refcrip* tie te verneemen, dat Ulieder Vergadering, weike het geheele Volk van Nederland reprefenteerd, en welke dus niet dulden kan, dat eenig gedeelte van het zelve boven eenig ander gedeelte wordt bezwaard, van het Volk van Holland kan vorderen en verwagten, dat eene zo noodzaaklyke extra toelaag, of zelve eenig gedeelte van dezelve, door het zelve privative]yk zoude worden gedragen; en, hoe zeer moest dan onze verwondering nog toeneemen , wanneer wy als eene fpeciaale reden, waarom het Volk van Holland tot zodanige privative betaaling zoude verpligt zyn, vonden aangevoerd: dat de gemelde extra toelaag, zo wel als de ordinaire Soldyen der Troupes, binnen deeze Piovincie Guarnifoen houdende, door dezelve ook aldaar worden verteerd; alzo, wanneer men op dien voet voort redeneerd, die zelve verpligring dan ook not'iir tot de laatstgemelde, de ordinaire Soldyen, naatrlyk zoude konnen worden uitgeftrekt, en als dan de gewesten onzer Republiek te beklagen zouden'zyn, binnen weike de plaatzing der geheele Armée door de omftantiigheden zoud konnen worden geboren en noodzaaklyk gemaakt. Wy zulien ons niet veroorlooven, te onderzoeken , of de begrooting voor de Armée van den  JAARBOEKEN, Juny, ï?qr de privative rekening deezer Provincie niet verder kan wordea geaccordeerd. Terwyl wy echter bereid zyn, om, hoe zeer de Kas deezer Provincie thans in eene zeer flegte gefteldheid is, zodanige extra toelaag aan dezelve Troupes uit de Nationaale Kas, als waar toe door Ulieder aanzienlyke Vergadering ju derzelver wysheid zal worde» gerelolveerd, zo dra dezelve aan onze Vergadering zal zyn gecommuniceerd, provifioneel uit gemelde Provinciaale Kas te betaalen, om in de quote deezer Provincie in de algemeene lasten van dit jaar verrekend te worden. Wy beveelen Ulieden in de befcherming Godes, enz. In- den Haage den 9 Juny 179Ö, het tweede jaar der Bataaffche Vryheid* Het Provinciaal Committé hadt op den 11 deezer, wegens het doen eener Waarschouwing over de Compofitie op het Ge-; nsaal voor een derde deel van den vollen Impost op de Tarwe en Rogge, ïnitsgaders het Zout en Zeep. voor de Dorpen *;,Graveland , de Loosdrechten en Hollands Loenen, eenen voordragt gedaan aan het Provinciaal Be tl uur, en daar by eene Concept- Waarfch uwing en Notitie van den opbrengst overgelegd. Waarop gedelibereerd zynde, wierdt goedgevonden en verllaan, het Provinciaal Committé te authorifeeren, tot he?  J AARBOEKEN, Juny, 1786. 1SJ3 het doen der voorfz. Waarfchouwing; met! deeze verandering echter, dat de gemelde Compofitie voor de bovengemelde Dorpen zou worden verleend, voof den tyd van drie Jaaren, ofte wel zo veel korter als nodig zou bevonden worden; en voorts met qua. lificatie op het zelve Committé , om de nodige Acte van Compofitie, onder de gewoone precautien, te doen depecheeren. WAARSCHOUWING. Het Provinciaal Committé van Holland, als hier toe by het Provinciaal Beftuur van Holland, by Decreet van ...... . fpeciaal zynde geauthorifeerd doet te weeten. Dat het Provinciaal Beftuur, by derzelver voornoemde Decreet . wederom voor den tyd van drie Jaaren, aanvang zullende nemen met 1 July 1796", ofte zo veel korter als nodig zal bevonden worden, aan de In- en Opgezetenen van beide de Loosdrechten, met het geheele Dorp van Loenen, ais mede die van Huizen, Blaricum, Laaren, Hilverfum, 'sGraveland en Busfem, hebben verleend Compofitie wegens den impost van Tarw en Rogge voor een derde van' den vollen impost, zo wel met relatie van het winkel debiet der Bakkers , als van het geenen de In- en Opgezetenen . boven hun quote ter Molen doen. Dat deze Compnfitie niet anders is verleend dan onder de navolgende mitfen en bepalingen. Art. 1. Dat de voornoemde In- en Opgezetenen zullen blyven onder de verpligting om den tax^waar op rl ezel ven in het Gemaal géquotifeerd worden, tegens den vollen impost te yerimppsten, ' zodanig nogthans dat door de Ffffff 5 zo- sGraÏÈ,  's Gravenhagen Waarfchou'ving wegens Impost vat, eenige Dorpen, 1854 NIEUWE NEDERLADSCHE zodanige die in de verponding dragen, altoos ten minden een derde van hunne quotil'atie in Tarw, zal moeten worden voldaan. 2. Dat dezelve mede in het vervolg hun Quotifatie-Billetten vroegtydig zullen moeten aanmalen, of doen aapmalen, zodanig dat het aangegeven Graan, ten minften een Maand vcor het eindigen van het faifoen, by het elfda Artikel der Ordonnantie op het Gemaal bepaald, ter Molen zal moeten zyn gebragt. 3. Dat voor een Generaale zetting va,n het Brood, voor de In- en Opgezetenen der voornoemde Dorpen, over weike de Compofitie plaats heeft en continueert, een Roggenbrood van twaalf pond drie Huivers, een Tarwenbrood van drie pond een duiver, en een Wittebrood van zes-en-twintig looden vier penningen minder, dan de zetting te Amfteldam zal mogen werden verkogt. 4. Dat de Bakkers in de Diftridten, over welke deeze verminderde i-npost is verleend, verplicht blyvep , zich allezins te gedragen, naar het dertigfte en een-en-dertig(le Artikel van de Ordonnantie op het Gemaal, op zodanige pt»ne, als by dezelven is geftatueerd; met dien verftaude nogthans, dat geen gequotifeerden onder een Diltricl woonagtig, daar de verminderde impost by Compofitie is verleend, eenig brood zal mogen haaien, om op zyn quotifatie of groot Billet te worden afgefchreven, dan alleen binnen het Diltricl van de Collecte, waar onder hy behoord ; ten zy met voorweeten van den Collecteur.of Gaarder vaa zyn Diftrict., en onder de verpligting, om tel. kens by de vervoering van het brood van het naby gelegen Diitrict na het eeene, daar hy woonagtig is, zich van een behoorlyk Billet te voorzien. Dat voorts de Gequotiièerden, die hun brood by den Bakker haaien, verpJigt en gehouden zullen zyn, om by de overlevering  JAARBOEKEN, Mei, 175e. 1855 ring van hun Billet aan den Bakker, teffem ter hand te ftellen twee derden van den vollen impost, waar op deze]ven is gequotifeert, welk Billet en twee derden der vollen impost de Bikker gehouden zal zyn aan te neemen, om met byvoeging van een derden der vollen impost, zo veel Koorn te verïinposten, als den inhoud van het Quotifatie-Billet medebrengt. 5. Dat de bewooners der Buitenplaatfen ol Buitenverblyven binnen de voorfz. Diftricten gelegen , alwaar de verminderde impost by de Compofitie is verleend, voor zo verre die hun domicilium elaers houden, daar geen Quotifatie plaats heeft, voortaan ook op de voorzeide Buitenplaatfen of Buitenverblyven zullen worden befchreeven, naar evenredigheid van een gewoon zomerverbiyf, dat is tegens de Quotifatie van een half jaar, en dus gereekent op de helft van den ^ewoonen tax voor ieclei hoofd, de halve hoofden naar advenant, en het groot Billet op een Zegel van twee duivers, volgens deeze bereekening aan hun worden ter hand gefteld, en zullen zy gehouden zyn , zich allezins verder ten deezen naar de Placaaten en Ordonnantiën op het Gemaal geëmaneert, te moeten gedragen. 6. En dewyl het zesde Artikel van de Waarfchouwing van Gecommitteerde Raaden, van dato 2 September 1793, door het agterblyven van de Opgezetenen, die restant b yven op Je daar by geordonneerde doleantie dagen, geheel infructueus wordt gemaakt, zo wordt als nu geftatueerd, dat de Gaarders op de voorn. Dorpen, waar over de Compofitie gaat, ten einde van ieder faifoen zullen moeten formeeren een restant Lyst, van alle de restantposten, die zy voor dubieus houden, cm derzelver agterweezen te kunnen betaalen, en die Lyst vóór de Maand September, in handen moeten ftellen van de Mnnicipaliteit of Regee- 'sGravenhA» ge. Waar* fchouwing wegens lmpost van eenige Dorpen.  1856 NIEUWE NED ERL AND SC HE *sGra- VENHAGE. Waar- fchou' tviugwe genslm post vat eenige Dorpen, ring van hun Dorp, ten einde en om te onderzoeken en te beoordeelen, wie van de daar op itaande restantposten, inderdaad a' of niet onvermogend zyn, om hun restant Qiotifatie te kunnen voldoen. En worden de refpeftive Regeeringen der vo»rfz. Dorpen, waar over de voon.oemde Compofitie gaat, gelast de voorfz restant Perfoonen voor zich te ontbieden, die over hun restant blyven te hoeren; en dan in gemoede zonder de minfte oogluikinge te oordeelen, wie van hun deszelfs Quote al of niet behoord te voldoen, daar van annotatie op de voorfz. restant Lyst te maaken, en die dan alzo aan de Gaarder ter hand te ftellen, om van de geenen die geoordeeld worden te kunnen betaalen, derzelver agterweezen volgens de Ordonnantie op het Gemaal, by parate Executie te innen. 7. En ten aanzien van de Compofitie, tot een derde van den vollen impost van het Zout en de Zeep, onder de verpiigting der Kleerblekers als boven. Dat geen Zout nog Zeep uit de voorfz. Dorpen naar elders binnen deeze Provincie zal mogen worden vervoerd, dan onder betaling van den vollen impost conform de Ordonnantie. Dat mede de In- en Opgezetenen, die van deeze Compofitie, uit kragfe deezer jouïsfeeren, gehouden en verpligt zullen zyn, net Zout en Zeep, dat zy willen inflaan, alvoorens aan te geven' san den Gaarder van Hunlieder woonplaats en daar van te haaien een behoorlylc Bidet, en te betaalen een derden van den vollen impost, en de tiende verhoging en het recht van het klein Zegel daar boven.. 8, Dat vervolgens gen Zout of Zeep, dat uit eenige Steden of Plaatfen deezer Provincie wordt gehaald, en nn de voornoemde DorpeH waar over de Compofitie gaat, werd vervoerd, niet  JAARBOEKEN, f?unyt 1796. 1S57 niet anders zal mogen werden verwerkt nog vervoerd , als op een behootlyk Billiet, houdende de preciefe quantiteit vaD het Zout of de Zeep, die daarop verzonden, vervoerd of verwerkt worde, en waar uit blykt dat een derde van den vollen impost ter Plaatfe van den inflag is betaald, en dat die vervoering niet anders zal mogen gefchieden , als conform de generale en particuliere Ordonnantiën, als mede dat de Gaarders , geen Biiüetten waar voor een derde van den impost wordt betaalt zullen mogen geven, dan aan vaste InWoonders van de voornoemde Dorpen: en dat die Billietten, voor zo verre dezelve gebruikt zyn, om daar op Zout en Zeep van elders te ombieden met het zelve daar op geladen Zout of Zeep, wederom in dezelve Dorpen zullen moeten komen, en alvorens het zelve Zout en Zeep vermag te worden gelost aan den Gaarder, die dezelve Billietten heeft uitgegeven, zullen moeten worden vertoond , en dat cie Gaarders op het aldernauwheurigften zullen hebben agt te geeven, .dat het Zout of de Zeep, waar van by haar B'llet gehaald, en een derde van den vollen impost is betaalt, in de voorfz. Dorpen wordt opgeflagen en geconfumeert. 9. Dat wyders geen Zout, Zeep, Brood, Befchuit noch Meel, zonder behoorlyk Billiet (het zy in een groote of kleine quantiteit beItaandej «an de eene plaats der Compofitie na de andere zal mogen worden vervoerd zonder een behoorlyk Billiet, alles op poene dat het vervoerd of verwerkt wordende Zout, Zeep, Brood, Meel en Befchuit zonder zodanig Billiet voor gefraudeerd zal worden gehouden, en tegens de vervoerders of werkers van het zei ven, als fraudateurs van 'sLands rechten za worden geprocedeerd. Dat onaangezlen het voornoemde Decree (volgen* welke de In- en Opgezetenen de x 0 vooi 's Gra* VKMHA* CE. Waar» fchouwing wegens lmpost van eenige Dorpen, [ r  I858 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGha- venhace. Waar» fchouning wt gens lm post vat eenige Dorpen voornoemde Dorpen, in de betaling van de im» posten van het Gemaal, Zout en Zeep, zo important en merkelyk boven anderen Ingezetenen deezer Provincie zyn verpligt en bevoor* deelt,) met geen andere intentie is genomen, dan om eenmaal de fraudes en fluikeryen in - lies Gemeenelands Middelen te doen ophou-den, wy nogthans in ervaringe zynde geko?men, dat die fraudes en fluikeryen, door veeIe der gemelde In- en Opgezetenen by aanhou, dendheid gepleegt worden, als ook inzonder. heid dat zommige Kleerbleekers aldaar het Gemeeneland op een verregaande wyze, in 'sLands recht op de Zeep verkorten. Zo is 't, dat wy alle de In- en Opgezetenen der bovengemelde Dorpen en Diilricten, door deeze niet alleen op het allerernftiglte gebieden en waarfchouwen, van zich voortaan van alle fraudes en fluikeryen van des Gemeenelands Middelen, en fpeciaal ook van die van het Gemaal Zoijt en Zeep te cuthouden, maar ook aan een. i* - 521 2 6 Blaricum. . . . 37 J 3 4 m 10 a - 33 9 8 4 Laaren. . . - 709 .5 8 . 841 15 10 - 912 8 10 Laaren. . . . l6?§ 7 , i7.~6 ,0 s . t«™ ii b Hilvetfam. . . - 373Ö 3 10 - cA 3 8 - 3JS8 9 - Hilverfam. . . £g J J4 . eJ<£ ° tJ J $J « I ^ 'sGraveland. . . - 784 7 8 ^ 1332 IJ .8 - 1048 13 - 'sGraveland. . . a„% 1 2 . £6o6 l ° . 57 ° A T Ond Loosdrecht. . • nao 10 I 8 ■ ijöo 14 - - 1187 16 2 Oud Loosdrecht. . ,700 7 l4 . 1881 6 16*5 18 Nieuw Loosdrecht. • 1207 ia j — - 907 2 14 . 1080 8 8 Nieuw Loosdrecht. - j427 i g . U40 o . i« I 4 Loeneu . . L.1^ *i 6 ' 1425 7 12 iJ^i4 !£ H Loenen. . 1. 1JO§ J 8 ; !j}9 l/ 6\ Jg{ c | "e ƒ11924 18 J 2 / H349 io - /U70J - - / 202£3 6 "Ö /20U0 ïö - ƒ 18239 Ti 1 IJ PPIp ■ ' ;' '! •': 1 -1 J 'fi'\ \ ï?53 /11924-18-2 1793 /20263-6-6 1759 . '11349-10-: 1794 -soiiö-jó- : 1755 " "7°J;*": ,?9J " Ï8239-ÏP-12 ƒ31979- 8-* ƒ 58720-2- 2 I I I Tegen over Pag, 1855. f ' Montant van den Impost op het Gemaal, over de ondergemelde Dorpen, over 1793, »794 en *?95, en dus onder de „ Compofitie.   JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1859 die zv onder zich hebben, toe te haten, en bv die vifitatie op te geeven, wanneer en van wien zv de onder hun gevonden wordende Zeep. hebben omvangen, opgeflagen en ver- ^Dafwyders. wanneer by iemand der voorfz. In- en Opgezetenen, eenige impost fubjeéle moederen of waaren gevonden worden, die met verïmpost zyn, gelyk mede indien by de voorn. Kieerbleekera in het voorfz. onderzoek, eenige Zeep gevonden wordt, die by den inOag ten Comptoite van den Gaarder niet is aangegeeven of dat zy een meerdere quantiteit Zeep onder zich hebben, dan de Gaarder kan bewvzen, dat zy zedert het laatfte onderzoek verïmpost hebben, de voornoemde In-en Opgezetenen, en Kleerbleekers, refpeétivelyk ala fraudateurs zullen vervallen in de boete, b]| het vierde Artikel der Generale Ordonnantie, tegens de fraudateurs geëmaneert, boven er behalven in de boetens, welke in de parfcn liere Ordonnantiën op de gevonden impost fub» ïefte fpecien en waren, tegen de fraudaiien er contraventien refpeftivelyk zyn geftatueerd , dat indien in het een of ander geval de voor noemde vifitatie en onderzoek mogte werdei geweigert, de zodanige telkens zal verbeurei een boeie van twee honderd Guldens, en ii cas de weigering met eenige faitelykheid zou de mogen worden verzelt, dezelve daar en bo ven zal vervallen in de ftraffen by het 15 Ar tikel der getieraale Ordonnantie, tegens de reu* ftentien geftatueert. En op dat niemand van bovengemelde In en Opgezetenen, hier van eenige ignorantie zou de kunnen pretenderen. ordonneeren en gelaste wy, dat deeze aloirme indePlaufen, Dorpen e. Diftricten, waar over de Corr.oufitie op nieuw i verleend, zal worden sé( vaceert en geaffigeert waar men gewoon is Publicatie en Affisietedoei Gedaan enz. sGRA" venha» GE. Waar*, fchouwing w#gens lm' post van eenige Dorpen. l r ?'» 1 1 3 Ir- b  mo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha ce. Een noodige maatregel, jn zo verre ' zulks konde ftrekken, ter ftyvinge van 'sLands Kasfe, was begreepen in het volgende EXTRACT uit het Register der 3 . Refolutien van het Provinciaal Committé van Holland, genomen op den 15 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, /"Ontvangen een Extraér. uit de Decreeten van ^ het Provinciaal Beituur van Holland, in dato 13 Juny laatstleeden, waar by dit Com. mitté wordt geauthorifeerd, om aan de relpective Municipaliteiten binnen deeze Provincie aan te -fchryven, om zich ftiptelyk naar het Decreet der Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Hollaud, van dato 3 Juny ^795, wegens de Verpondingen van de Kerkgebouwen, als mede de fplitzing derzei ven, van de daar by gelegene Woonhuizen te gedraagen. Waarop gedelibereerd zynde, is, ter voldoening van bovengemelde authorifatie, goedgevonden en verltaan, aan de refpeétive Municipaliteiten der Steden en Dorpen deezer Provincie, kennis te geeven van het voorgemelde Decreet der Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Hollaud, in dato 3 Juny 1795, hier navolgende geïnfereerd. Woensdag den 3. Juny 1795, het eer/ia Jaar der Bataaffche Vryheid. Op het geproponeerde van het Committé vati Algemeen Welzyn, by gelegenheid van net uitbrengen van deszelfs Confideratien en- Advis, nopens zeker Request, waarby Vrydom vrn Ver-  JAARBOEKEN, Juny, i705, i8«i Verpondingen voor een Roomfche Kerk gevraagd < ■werd; is goedgevonden en verdaan te decreteeren; dat, daar het tegen de geproclameerde gronden van Vryheid en Gelykheid direct aanloopt £ dat eene Kerkgemeente met lasten, tèn behoeve van den Lande bezwaard blyft, terwyl die van een ander Kerkgenootfchap daar van is bevryd, om deeze reden en tot zo lange door deeze Ver gadering, of eene Nationaale Conventie niet zal zyn goedgevonden, alle Kerken en andere Godscienftiüe Gedichten, zpnder onderfcheid, door welk Kerkgenootfchap dezelve gebruikt of bezeten worden, met Verpondingen of andere' reëele lasten te bezwaaren, zodanige Kerken of Kerk* huizen, het zy van de Roomfche Catholyke"of andere Gemeenten welke in de Verpondingen of andere dergel yke lasten zyn aangeilagen, daar van voor het vervolg zu'ien bevryd zyn, mits dat zy die lasten tot den Jaare 1794 ingeflooten, achterftallig zynde, afbetaalen, en op de üewoone wyze verzoek doen tot fplkzmg'op de Qjohieren van zodanige Nummers, waarin een Kerk en eene of meer Woonhuizen byééngevoegd eu te^zamen aangeflagen zya, ten einde van diè Woonhuizen afzonderlyk de Verpondingen en andere reëele lasten getauxterd, en door'Henlieden Jaarlyks opgebragt worden. Zullende dit Decreet, ten einde aan hetzelve de noodige publiciteit te geeven, woordelyk in het Dagblad deezer Vergadering geïnfereerd worden, terwyl het Committé van Algemeen Wel? zyn wordt verzocht, om zulks in de refpedtive Couranten te doen plaatfen, waar toe aan het Committé Extract deezer zal gegeeven worden tot naricht. Accordeert met voorfchreeven Decreeten. {Was gcteekend,') C SCHEFFER. Gggggg Wor- s Gra. VEït hace. — Refb!. f (takende de Verponding der Ker. gé-  186a NIEUWE NEDERLANDSCHE 'j 's-GaA- venha' ce. Refol. zaaken* de de Verpon ding der Kerkge- iftuven. QWas geteekendj J. F. LEEMANS. In de Vergadering] van de 16 deezsr wieidt gileeüèu een Request van Jan 'Kop:, P* ff* Klaarenbeek, J, van Heukslom $e.iior3 en 5. J. van Langen, houdende eenen voirüag omtrent het gebruik en 'de vrugtbaarheid der Duinen, van Texel tot a«in den Hoek van Holland, nevens eene Wordende de voorfchreeven Municipaliteitea voorts gelast, om daar van aan die geenen, welke de directie van de daarby vermelde Kerk-, gebouwen is toevertrouwd > kennis te geeven, ten einde dezelven in Itoat te ftellen om., ingevolge het voorfchreeven Decreet, fplkfing van Verponding aan dit Commifé te verzoeken, cn op die wyze van de voordeelen, by voorfchreeven Decreet hun toegezegd, te p>-ofiteeren; moetende dezelve verzoeken voorts gemunieerd zvn met eo'n onderftaand Declaratoir van de Munici-' paliteit! der S:ad of Plaatfe, dat de Verponding door dezelven bebootlyk is gefplitst, met by v oeging der fornrae , welke op het Woonhuis is blyven ftaan, en het Nümiïer, waar medehetzel.e op h>_t Quohier is bekend, op dat alzo de af* fcbryvróg van Verponding van het Kerkgebouw ter, Fmancie alhier zoude kunnen gefchieden, atleb ingevolge de letter van voorfchreeven Decreet van den 3 Jupy 1795- Eq zal Extract deezes aan de Municipaliteiten der Stelen en Plaatfen binnen deeze Provincie' gdzoaden worden, zo tot naricht, als om zich daarna te reguieeren. Accordeert mee voorfchreeven Register.  JAARBOEKEN, i**3 eene Bvlage. Welk een en ander voorts gefteld wierdt in handen eenér Commisiie, Sm de gedaane voorflagen nader te onder zoeken. Het Rcquest was van deezen inhoud.. G E LT K II E 1% VRYHEID. BROEDERSCHAP. Aan het Provinciaal Intermediair Beftuur van Holland. Burgers! Leden van het Provinciaal Be» jluur van Holland. Tn het Reglement voor het Provinciaal Feta 1 van Holland, door het Volk goedgekeurd en bekragtigd, is de Oeconomie der Provincie ééne van de vier groote zaken, waar over uwe zorg en Beftuur zich moet uitftrekken. De Landbouw, de eerfte en hoofdbron van allen Maatfchappelvk welvaaren, maakt een gewigtig deel dier Oeconomie uit; en fchoon in het vooffrhrecven Reglement hier van geen uitdruklyk gewag ïemaakt wordt, zal echter de Landbouw geenlins uwer aandagt ontglippen: neen, maar wy moeten natuurlyk «nderftellen, dat gy eene zorge hier over hebt willen opdraagen aan het vierde Departement van het Provinciaal Committé; naardien de Landbouw onmiddelyk betrekking heeft tot Koophandel, Zeevaart en Fabrieken, wier belangen dit Departement zyn aanbevolen. Wv vertrouwen derhalven dat gy de vcordragt, èïe dè Ondergeteekenden ter uitbreiding van den Landbouw in deeze Provincie aan u meenen te pw-ten doen, wel tot een onderwerp van uwe deüberatien zult willen neemen, en hier opjzoéanig befluiten, als tot het meeste nut van Hol. Gggggg a l8Bjs 'sGra» vehha* 3E.  1*J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- veKHA GE. Rcquest raakende de Holl. Duinen, lands en gevolgelyk ook van Nederlands Barec ren kan ftrekkec. ° Een opregt Vaderlander kan niet onverfchillia zyn, of de Vaderlyke grond, op welken hy werdt gebonren en opgevoed, voor hem nutteloos zy, dan of dezelve hem alle die middelen tot zyn onderhoud opleevere, welke de grcnd kan voortbrengen. Hy ziet derhalven met leedweezen dat Hollands Duingronden voor het meerendeel geen noemenswaardig voordeel tot nog toe aan de Natie opbrengen. Holland wordt met zyne Wateren en Rivieren door zommigen gefchat op 500,000 Morgens: doch volgens eene meer waarfchynlyke berekening op 440,000 Morgens. Hier van maken de Duingronden ruim 50,000 Morgens, (*) dat js, omtrent een negende gedeelte van Holland Uit, 't welk woest en onbebouwd ligt. Men kan niet ontkennen, dat de Duinen reeds van zeer veel nut zyn voor de Natie, in zq verre zy tot een fterk Bolwerk dienen tegen de woede van de Noordzee. Doch om ons hier tegen te beveiligen, behoeven zy niet in dien Raat van woestheid te blyven liggen, waarin zy te» genwoordig zyn: zelfs is haare woestheid grootelyke oorzaak dat zy zo fterk verftuiven en afneemen; en wy zyn ten vollen overtuigd, dat 'er betere en min kostbaare middelen, dan die der helroplanting, kunnen in het werk gefteld worden, om de verftuivingen te voorkomen, en de Duinen als een Borstweering tegeo de Noordzee te behouden: middelen, die te gelyk aaa duizenden van Menfchen en Vee een ruim beftaan zullen geeven; veele' noodwendigheden des levens in ons Land overvloediger en beter kocp zullen doen worden; aan duizenden onzer Mede. burgers een veel onafhangelyker ftand bezorgen, en de bevolking niet weinig zullen doen toeneemen. Hier (*) Zie de Bylage.  JAARBOEKEN, >«jr» iH*. *8dj Hier toe komt vooreerst en boven al in aan-' merkng het aanleggen van een groot gedeelte, der 50,000 Morgens Duingroiden tot Schaapen-, hoederyen. Het vooroordeel heeft altoos de Duinerondeii doen voorkomen, als geheel onvruchtbaar in zich zelve: doch van zeiven leveren zv een erooter aantal en verfcheidenheid van Inlandfche Planten op, dan op eenige andere gronden van ons Vaderland gevonden wordeo. Het is door proeven en ondervinding beweezen, dat deeze Duinplanten, eenige weinigen uitgezonderd, die voor de Schaapenhoeders ligt kenbaar zyn, het beste voedzel zyn voor het Schaap: en dee ze Kruiden groeien bet overvloedigst, juist op. die ftreekeo der Duinen, waar het Schaap alleei ter weide kan gaan; naamlyk in de laagere ei vlakkere gedeelten, waar men enkel kleine neu velen vindt, die het Schaap gemakkelyk en zon der nadeel kan beklimmen. De Schaapen op de hooge en drooge zand gronden geweid wordende, zyn het minst aai liekten en ongemakken onderhevig, leeveren n« aezondfte en fmakelykfte vleesch op, en geeve eene overvloedige quantiteit van wol, welke 1 dualiteit alles overtreft wat van dien aart m ot Land geteeld wordt. Het zyn niet alleen li landfche, maar ook Spaanfche Schaapen, die c onze Duinen kunnen geweid worden: men nee reeds van het laatfte foort een goed ras m ol Vaderland overgebragt, 't geen blykens nerhaa de proeven, die hier van en op het Huis Paauw, by Wasfenaar, en op Wilthoef, t Bloemendaal genomen zyn, op onze zandgro den zeer wel tiert en voorteelt, zonder aanme kelyke verbastering te ondergaan. Van zodanige Wol heeft men reeds fyn L ken gemaakt, 't geen in allen deele voldoet, < waar mede zommige Vaderlanders, tot eer 1 aanmoediging van zulke onderneemingen ree . gekleed gaan. Mogt de teelt van Spaanfc Gggggg 3 bm sGra- 'enha!e. Jlequest raaken* ie d& HolL Duinen* 11 i s I- p Ft is 1- :e y 1t« i« ;n ra is x a-  V < JL&flD VENHA-v GE. Rcquess rauktu de de.' • Huil. Duinen. iSdÖ ' NIEUWE NEDERLANDSCHE Schaapen vervolgens niet zo gelukkig flaagen, ais de zucht voor het algemeen welzyn. ons doet werifchen. het is ODgecwyfFdd, dat de Schaapenhoederyen op de Duinen eene verbaazende hoe* veelheid van Inlandfche Wol zullen opleeveren; zo zelfs, dat 't geen men jaarlyks in ons Vaderland te kort komt. daar door zal kunnen gefuppleerd ■worden. We\k onberekenbaar nut zal dus hieruit voor veele Inlandfche Fabrieken, inzonderheid voor de Fabriek van Lakens voor Militairen eB derzelver Officieren voortvloeien ! Terwyl daarenboven het Schaapenvlèesch voor den behoeftigen Burger meer algemeen verkrygbaar en veel beter koop zal worden De opgegeven voordeden, zyn niet de eenige, die men \an de Schaapen-hoederyen, op onze Duinen zal trekken. Het Schaap op de Duinen graazende, verbetert te gelyk door zyn mest en urine den grond, waarop het zyn voedfel heeft gevonden. De Schaapen - mest heeft eene verbaazende hette, en bevat zo veele zout- en olyagtige deelen, dat deeze mest boven anderen het best gefchikt is, om de fchraale en dorre zanden geest gronden tot vrugtbaarheid op te wekken : deeze nuttigheid van de Schaapen-mest beeft men in zommige Gewesten van ons Vaderland zo wel gepenetreerd, dat men den uitvoer hier van verboden heeft. De natuur wyst ons alzo zelve den weg, dien men moet inflaan, om onze Duingronden te verbeteren. Na dat eerst het fchraale zand, zonder éénige bearbeiding van nooden te hebben, goed Schaapenvlèesch en Wol heeft opgeleeverd' zal men vervolgens een beter grond verkrygen^ die met weinig moeite en kosten tot verdere nuttige einden kan worden aangelegd, en waarop ook te gelyk het Schaap weder zyn voedzel zal kunnen vinden. Aan zommige Oorden zaï moselyk de bemesting en vruchtbaarmaaking der Duinen door middel der Schaapec-weidery minder ge-  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1807 gelukkig flaagen, uit hoofde van den aart der gronden, en andere locale omftandigheden Doch 'tr zyn genoeg middelen «oor handen, ^ ook deeze {treeken /onder bemesting van Schaapen tot vruchtdragende gronden te maaken Veele welgelukte proefnemingen ftrekken hier voor ten vollen horg. Wy hebben niet enkel de Aardappelen-teek op het oog neen Burgers! de Natie en het Gouvernement heeft flèchts te willen, en b'noeD weiniae Jaaren zal men , aan z ommige Oorden d^r thans woe«te Duinen, Haver en Koolzaad, (hier van zy getuigen de B'eefaap in de Duinen agter Velf n by de Beverw^k ) alsook Gerst en Rogge zien wasfen. Op andere Plaatfen zal de Siberifchs Boekwyt, waar van de Burger van Eys, óp de Duinen achter zyne Plaats Boekenrode, reeds gelukkige proeven heeft eenomen, niet minder weelig groeien, dan de gewoone Boekwyt in het Gooi-Land; welks gronden veel overeenkomst hebben .met die van onze Duineti (*, Hier door zal men zich teffens op de Byqn-teelt kunnen toeleggen, 't geen te gelukkiger aan de Duinen zal (hagen, om dat de Even op veele Duin-Planten: als Ft la Tricoh*% f Viooltjes ) Kef da Üüteol*; (Wouw,. Thymuf Serpyllum, (Tb-jin,) .om andere honigbevattende Planten onzer Luinsn niet te noemen, greetig zullen aazen. _ - -* Heeft men eenige Jaaren geleeden de Voornouter Duinen, en zommige zandgronden tusf hen Noordwyk en Nonrdwyker-hout in goede Weien Hooilanden kunnen herfcheppen, men zal ook van veele andere Duingronden dezelfde vruchter kunnen trekken: terwyl cog de afgezande Hiile- gom (*) De Beddingen en Zandlaagen van deezt onderfcheide Gronden kan men vergeleek.cn ziej in Berkhev, Natuur lyke Historie van Holland D, IL /. SI. 57-63 Gggggg 4 *s Gra- VFKKA- Requesi raaken' de de lid!. Duinen.. t t  i8ö8 NIBÜWE NEDERLANDSCHE 'sGra- vknhage. Request raaken* de de Holl. Duinen gommer Duinen ons een voorbeeld geeven, dat fmaakelyke Moeskruiden, ja zelfs fyae vruchten daarop kunnen ge.eeld worden Het zy verre, dat deeze bebouwing en bearbeiding der Duinen hinderlyk zoude zyn aan de Schaapen-hoederyen, die wy zo zeer hebben aan* gepreezen. 'Er zal zeker een goed gedeelte, byzonder in de Zeeduinen overblyven, dat men , ter bebouwing ongefchikt zal bevinden, alwaar het Schaap ter weide kan gaan. En ten ande. ren, zal het op zommige bebouwde gronden te ruimer zyn voédzel vinden, en ook altoos kunnen geweid worden, op de Landen die braak liggen. Twee gewigtige zwarigheden fchynen de algemeene bebouwing der Duinen onuitvoerlyk te maaken: te weeten, de verlhivingen die men van de hooge Duinen te vreezen heeft, en al het gezaaide zouden kunnen overftelpen: en ten anderen , de Zuid- en iNoord-wcste Zee- en Sny-winden, die den groei van Planten en Kruiden zo nadeelig en dikwyls doodelyk zyn. Doch hier tegen kunnen genoegzame behoedmiddelen worden aangewend, die te gelyk een vruchrgebruik aanwyzen, dat zelfs van het fchraalst zand kan getrokken w rden. Het zal veelligt raadzaam zyn, zommige hoogten in de Midden- en Bianen- Duinen door middel van afzanding weg te Eeerüecs of derzelver toppen vlok te maaken, zo dat zy gefchikt ter bebouwing cn dus onbekwaam ter verftuiving zullen worden. Dit zal echter maar omtrent eenige weinige hoogten kunsrn gefchieden. De beide opgegeeve-' nadeelen zal men op eene betere en fecuurder wyze voorkomen , door de hooge Duinen te beplanten. Boven op de toppen kan men Dennen en Sparren, *t zy planten 't zy zaaijen, welke door hunnen perpendiculairen pen wortel fpoedig in de diepte vastigheid zoeken; en w,er afvallende Bladeren niet door den wind verürooid wordende, eece  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 1860 eene vruchtbaare korst vormen. (*) Gelyk te den is op de Duinen van de Plaats W.lthoef te> Bloemendaal, den Burger W. Ph. Kops toebe- ^Hie^door eenige luwte veroorzaakt hebbende, Zal men onder begunftiging van dezelve op de, laaeere of hangende gedeelten dier Du*oen ander j Houtgewas, als Abeelen, Popel, Poeswilg, Berk, Els en Eik, het zy door middel van zaaiiing of van pooting, (f) kunnen doen wasfen. De ondervinding doet weder m deezen den gelukkigen uitflag van zulk eene onderneeming zeker te gemoet zien: en de ontgonnen Landen zullen bier door de nodige bemanteling en luwte verkrygea, en tegen de verftuivingen beveiligd weezen.' Hét zy verre, dat het voorgeflaagen ontwerp, dat nut, 't geen de Natie tot hier toe van de nog woeste Duinen heeft getrokken, zou doen verloeren gaan. Wy willen hier andermaal doen opmerken, het geen wy in den beginne zeiden, dat de Duinen niet minder dan te vooreo , de nodige Eorstweering zullen blyven , tegen de woeëe der Noordzee; neen maar integendeel zal men te meer de vrees mogen afleggen voor haare geduchte verftuiving en afneeming, tegen welke men reeds lange na betere middelen heeft om- (*) Zie eene Verhandeling van W. van Hazeu in de Werken van de Hollandfche Maat* fchappy, D. VUL St. II. BI. 193 «« vervolgeus; aan het /lot beroept zich de Scliryver op zyne eige ondervinding. (f) Op de meeste Duinen zal men her best hout kunnen aanwinnen door zaaijing: men zou deeze en geene mislukking niet gezien hebben, wanneer men minder gepoot, en meer gezaaia hadt. sGra- /enha3e. Request •aakenie de Holl. Duinen,  'sGrA- VENHAGE. R^uest r ■aken < de de Hol/, Duinen, f i5-J3a:-ii:~ 1870 NIEUWE NEDERLANDSCHE omgezien (*). Het fpreekt immers van zelve; dat, wannéér de' hoogten, byzonder in de Zeeduinen, (welker hoogten altoos zorgvuldig moeten behouden, en nimmer afgefpit of geroerd worden,) beplant, en de vlakten begroeid zyn, de Duinen niet meer die; zorgelyke veranderirgerj zullen ondergaan., aan welke zy nu by hevige ftormwinden geduurig zyn blootgefteld. Het beplanten der hoogten en bebouwen der laagten, zal daarenboven nog dit gewigtig voordeel aanbrengen, dat de jjjeheele helmplanting binnen eenige Jaaren zal worden uitgewonnen,, wrlke Jaarlyksch zo aanzieniyke kosten vóór de Natie beloopt. De helmplantingen in Rhynland alleen, hebben bedragen 'sjaars ƒ Ij,j3a-is:- <.f; Ree- kent De beplanting der Duinen, tot voorkoming der verfluivtng, ook aan onze Zee ft randen, is in het breede voorgefteld, door Berkhey, Dentan cn N. Meerburg, in de Werken der Bollandfche Maatjehappy, Deel XIXSt. 2 en 3. ( j-) In het Rapport van de Co:'?mi.p'e uit Hoogheemraden en li' ,ofd-Ingelanden van Rliynland , gedaan »p 31 Ocïobcri~Qy, vindt men deze twee posten opgegee» ven, MfdZf 17 en si. De kasten var de Helm- en Strooplart» tingen in de Duinen van Rhynland; het Depopuleeren der Ranynen enz. hebben in twintig Jaaren bedragen/2b3 .öi 1-16-8:dus 'sjaars , . ƒ 14.430:-II pefMniplamingen in de Duinen van Breaeroder.. welke door de Domeinen van fifojlan 'wierden geresumeerd, bedragen'sjaars - 1,102 : sV'-.  JAARBOEKEN, Juny, 1706, 1871 kent men nu de helmplantingen op de overige Duinen van Holland , in Delfland . Kenoemerlaod ^ den Hondsbosch op anderhalf maal *> veel L die van Rhynland, 't geen voor zeker matig ïefteld is: dan zal het geheel uitmaken s jaars ftS m van ƒ 38,000 : -. Van deeze kosten kan de Natie ontheeven, en kunnen dezelve hefteed worden, om den woesten grond te doen iïïrbeideo- welke kosten der Natie uit den oPj Kt der vruchten dubbeld zullen vergoed WOWvn'zouden uw doorzicht en wysheid te kort doet,: indien wy de verdere onberekenbaars voordeden, die de Natie van een beter gebruik naarerDuinen zich zeker beloven mag, u m he. b eede voorttelden: gy zult met ons overtuigd wezen, dat hier door eene meuwe en ryke bron van welvaren voor de Natie zal ontlpnngen Het blvve dan niet by eene loutere befpiegehng: het ontwerp fta niet enkel op het papier. Mer ffa dadelyk handen aan het werk, en brenge zult iene onderneeming tot ftand. Zou het hier toi Tm kragen en vermogens pttbreeken? neen: d Sdf en moeite, hier tol nodig, .zyn ligt t Sen by een Volk, tegen veel moeijelyker werl Xewasfen: en br# ftoutmoedige Natie, dl eenmaal moerasfen beeft wseteo te dwinger., on h*ar tdt woonplaatfen te dienen, poelen 1 vruchthaare Velden herfchiep ; . en door haar Tïvken de golven van den Oceaan gebiedt teru re keerén, zal in de bearbeiding haarer Duinen een veel minder bezwaarlyke taak vinden. Od wat wyze na zal dit werk worden aafegi vaneen? Zullen individueel? Burgers, paruculiei Asfóciafien, zulk eene onderneeming doen? Nee Dit zou alleen by gedeelten, en no* wel gebre kie ia zomwylen nadeelig weezen. Zullen Duinen immer die voordeden der Natie aanbre een. welke 'er van getrokken kunnen wofde Bet Gouvernament zal moeten beginnen, den * sGra» vewha- Request raaken* de de iloll. Duinen. l 1 e ï » s. ïlen- eg  'sGra- VENHA GK. Request raaiende de Iloll. Duinen 1872 NIEUWE NEDERLANDSCHE wyzen, gereed moeten liaan om hulp te bieden en over alles toezicht moeten houden, ESê Haarlemfche Burgers hebben wel reeds een aal! zieOlyk gedeelte Duingronden aangelegd, die veele vruchten beloven: en is ook hunne ónde! neeming door de Provifioneeie Reprefentanteh van het Volk van Holland in » vfffSS?. fteand, dat de Duinen, aan deeze Burgers uh ^geeven, geduurtnde de tien eerfte Jaaren vrw Mlerx zyn van alle Erfpagt. Doch hoe we2 uitzicht is er, dat dit door meer AsfociatiéS van dien aart zal gevolgd worden! Hoe weini. gen, zelfs der beste Vaderlanders, zal men hier toe kunnen bewegen! „ Moeten weder," deezen mikken grond zullen veelen hunne wei gering te kennen geven) moeten weder, ZX van ouds, groore ondernemingen ten nuttf des Vaderlands door enkele particulieren gedaan worden, zonder dat bet Gouvernement hierin oD het kragtdaad.gst medewerke? Moeten individu? tot zulke, hoe edele, cogtbans onverpligte dat. den weder alleen uit zich zeiven, en niet door het Beftuur mede worden aangefpoord? De eerfte onderneeming zal zeker hec minst" voordee iï zyn; doch in de gevolgen aan de Natie A% aanzienlykfte voordeden en vruchten opbren. gen. Moeten dan particulieren de moaelvke fchade, die op de eerfte onderneeming zou kunnen loopen, alleen dragen ? en de gehede Na tie, die vervolgens de zekere voordeden in eene zo ryke mate zal genieten, iD deeze rifico hoegenaamd mets deden. Op deeze wyze hoo-t men yeelen redeneeren, en hunne bedenkingen zyn billyk en onwederleggelyk; zo dat men met geen grond kan verwagten, dat 'er genoee. zaame particuliere Asfociatien, gelyk die van eenige Haarlemfche Burgers, zullen aangegaan worden; waar door het opgegeeveo PlaD met de Duinen zal kunnen bereikt worden Doch laat ans de gunftige onderftelling aanneeraen, dat 'er vee- .  JAARBOEKEN, Juny, 1706, 1873 veele Asfociatien op onderfcheide plaatfen vaD Holland, ten dien einde worden opgerigt: dan jog zou uw toezicht en medewerking volftrekt onontbeerlyk weezen. Z^lfs, indien gy op het voetipoor der ge weezen Reprefentanten van het Volk van Holland , de Duinen uitgaaft, zonder eenige nadere en meerdere bepalingen-, dan die reeds geibi* ueerd zyn, zou dit rjadeelig en ge fvaarlyk kunnen worden voor den Lande De igegeeven o bepaalde Vryheid zou immers, 't Keen reeds oinftreeks eenige Zeedorpen plaats Jfh eft, kunnen misbruikt worden, door het affpitten, viak maaken en roeren van de hoogten jn de Zeedoinen. Dat is met andere woorden: door ons vermogend Bolwerk tegen de Noordzee te verzwakken. Ten anderen: indien elk particulier of elke Asfociatie, die Duinen die aan hun wierden afgegeeven, geheel naar eigen welgevallen, zou kunnen aanleggen, zouden ■ 'er die onderfcheide voordeden, en langs die wegen , welke wy opgaven, niet van getrokken worden: dit kau geen ?laats hebben, ten zy alles paar een algemeen lan geregeld, en elk byzonder locaal aan dit Plan dienstbaar worde gemaakt. Zullen daarenboven de afzondeilyke Asfociatien elkanders hulp kunnen ontbeeren? zullen 'er geene algemeene •wegen moeten gemaakt, geene algemeene vaarten , indien het plaatslyke zulks toehat, en verbazende kosten beloopen , aangelegd of veranderd, of meer vasrbaar gemaakt? geene byzondere hoogten tot bdang van alle de aangrenzenden beplant moeten worden? Zommigen zuü'n hier by fcbade lyden, of meenen te lydeu, en hierom het belang van allen tegenwerken, indien één algemeen opzicht zulks met voorkoroe. Id het kor ; al het nadeelige, 't geen ons Vaderland, helaas!'zo lang in het groot fcefi ondervonden van de veelvuldige Souvereinen- d£ vruchten van het leenftelfel, waar uit Neêrknc heef 'sGra- VENHA3E. Requesf raaken» de de Holl. Duinen* [  'sGsa venha GE Rfquest ra aki iicle de Hol. Duinen 1874 NIEUWE NEDERLANDSCflfi ! heeft bedaan , zouden ook in het klein befpsurd worde - van deeze onafhangtfyke Asfociatien: ea de ééüneri van beftuur, bedoeling en werkzaam-* beid is ook ten deeien aanzien volftrekt oaod^ . zaakelyk j Het ftaat in uwe hand, l,eden van het Provinciaal B;ituur ! om. h.t groote Pan tot ftand' te brengen; door u alleen moet de Natie die .nieuwe bron van haar welvaaren worden aange-j weez'-'n Geeft gy haar ééo wenk, zy zal dieni volden. Doch alle hoop op een goe.l gebruik, 'van onze Duingronden zal men moeten opgce-, ven, indien het Gouvernement niet krai;tdadig medewerke. Groot voor zeker is de ou terneer rnrog! maar de dagen -der Vryheid do;n oók grootfthe befluiten verwagten, in alles wat hti algemeen weizyn der Natie vordert. Men geeve het ir? deezen n'et gewonnen aan het anders 'zo veragcelyk ngelsch Gouvernement, dat alle groote ondernemi gen ten nutte zyner Ingezetenen z.i kloekmoedig bevordert, en hier door aan Öe Rritiche Natje dat welvaaren heeft w'éeten te verzorgen, waar door zy te voren harde kluisters voor pns h eft kunnen fmeeden. Wy gevoelen met u de grootheid van deeze ouderaeetmjng; weshalven men zich voor o^ryling rroet wag'ten": en het Z3l als een eerst middel o ö -vel te (hagen nodig zyn , dat voor af alles rypelyk o^erwoogen,, en op het nauwkeurigst onrier?ogt worde, of het opgegeeven PJan uitvoerlyk zy en zo neen, welk ander en beter gebru;k va'n de Duingronden kan gemaakt worden. Tof dit onderzoek worden byzondere kundigheden vereischt; waarom wy oordeelen dat dit het best zou kunnen opgedragen worden aan eene Commi.'-fie van Burgert, die elk in een onderfcheiden vak als van Landmeet- en Kruidkunde Bouwery, Vee weidery en Sehaapen-üoedery kundig en ervaren waren Het /preekt van zelve, dat wy alleen die bouwery, Vee erf Schaa-  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 1875 Scbaspen-hoedery, op het oog hebben, welke op de Zandgronden, en laDgs den Duinkant geoef fend worden. Deeze Commisfie zou zich^ moeten informee ren wegens den ftaat der Duinen, en alles wat hier toe betrekking heeft; en ten dien einde met eene genoegzaame volmagt moeten voorzien zyn. Binnen den bepaalden tyd zou zy van alles een volledig verflag aan uwe Vergadering moeten doen, en daarby opgeeven alle de voordeden, die haar by de opneeming van den ftaat der Duinen gebleeken zyn, dat van de onderfcheide gronden kunnen getrokken worden ; als ook,welke middelen door u zouden kunnen aangewend worden om de Natie deeze voordeden te bezorgen; alle werkzaamheden en onderneemingen ten dien einde te bevorderen; en over dezdve een beftuur en beftendig toezicht te houden Alles pleit voor het aanftellen van zulk eene Commisfie. Immers na al wat wy hebben voorgedragen, vertrouwen wy dat een iegelyk uwer overtuigd zal zyn, dat de zaak verdient onderzogt , door deskundigen onderzogt te worden, ftlogt het ontwerp na dit onderzoek bevonden worden, of onuitvoerlyk of te haggelyk, of mee te bezwarende en voor den Lande te drukkende omftandigheden gepaard te weezen, het zal altoos ftaan aan de wysheid van het Gouvernement om het ontwerp af te keuren, en het by een enkel onderzoek te laaten. Doch dit is bo« ven allen twyfrel, dat, zonder een genoegzaam onderzoek, in deezen niets ftelligs kan beflist worden. Vooraf zou men nog dieoen te bepaalen. ten einde de Commisfie niet voor uit te loopen, en alles wat de Duinen aangaat, in ftatu quo te laaten: dat 'er geene Duingronden zouden afgegeeven worden , toe dat de Commisfie rapport hadt uitgebragc. Hhhhhb Bet 'sGba- VEKHA* GE. Request raaken-* de de HolU Duinen*  *sG*a venha«e. Request raakende de Holl. Duinen 1876 NIEUWE NEDERLANDSCHE Het is dan op deeze gronden, en ter bereiking van de opgemelde einden, dat wy aan uwe doorzichtigheid en oordeel onderwerpen en ter toetlè leggep, of niet de beste middelen tot dit oogmerk zyn zullen de volgende te neeraen Decreeten. 1. Dat geene Djhnronden, waar ook gelegen, zullen afgegeeven worden, tot zo lang nader zullen i bepaald zyn de voorwaarden, op welke dit voortaan ten meesten nutte van het algemeen zal kunnen gefchieden. 2. Dat 'er door u eene Commisfie van onderioek over de Duinen zal worden aangefteld, waar onder zich bevinden zullen één Landmeeter, één Botanicus en kenner van Zandgrondgronden, één Bouwboer, één Veeboer en ééa Burger ervaren in de Schaapcn-hoedery. 3 Dat aan deeze Commisfie door uw Departement van Algemeen Welzyn en andere Colle» gien . die eenig beduur over de Duinen hebben ^ volledige opening zal gegeeven worden van den ftaat der Duinen; van de Erfpagten: gelyk mede door genoemde Collegien aan deeze Commisfie zullen geëxhibeerd worden aüe Kaarten, die by hun van de Duinen voor handen zyn, 't zy gegraveerde, 't zy geteekende Kaarten. 4. De Commisfie zal op Hollands Duinen, te reekenen van den hoek van Holland tot aan de Helder en wanneer zy dit nodig bevindt, ook op de Duinen van de Eilanden Texel, Vlieland, Terfchellinge en Gjederede, zo veel mo> gelyk oculaire infpeclie nemen van den aart der Gronden, en opnemen de Hoogten, Vlakten, Plaslèn , Beekjes - en aangrenzende V\ ateren j. De Commisfie, volgens Artikel 3 en 4 wc gens den ftaat en het locale der Duinen zich, geïnformeerd hebbende, zal uit de voorbanden zynde Kaarten opmaken, niet alleen ce bekende lengte der Duinen, maar ook derzelver ongelyke breedten; ea nauwkeurig opgeven den netten in-  JilARBOEKEN, Juny. 7qde Kaarten dit alles afteekeneo, en ook op dee« ze Kaart door duidelyke kenmerken aanwyzing doen van de locale fituatien, zo als in Artikel 4 is opgegeven. Indien geenen der exteerende Kaarten hier toe voldoende of gefchikt mogten bevonden worden, dan, en alleen in dat geval, zal de Commisfie eene nieuwe Kaart van dit alles in gereedheid moeten brcnren. 6. Aan de Heeraraaclfchappen van Delfland, Rhynland, Kenneroerland en der Zeeweeringen van den Hondbosch en Duinen tot Petten, zal door u worden aangefchreeven, dat zy der Commisfie in alles, 't geen van Heemraden kan afhangen, behulpzaam zullen moeten zyn. 7.. De Commisfie zal verders onderzoeken, welke voordeden en vruchtgebruiken van onze Zand- en Geest-gronden kunnen getrokken worder-: en of het overgegeven Plan of geheel of gedeeltelyk in werking kan gebragt worden 8. Zy zal mede onderzoeken, voor welke éénvormigheid en meerdere eenvoudigheid, dan tegenwoordig, het beftuur over de Duinen vatbaar is; boedanige bezuinigingen hier omtrent kunnen in acht genomen worden; welke veel minder kostbaare direclie hier over kan worden aangafield: en hoedanig blyveod Opzicht van het Gouvernement coodzaukelyk zyn zal over de bearbeiding en bebouwing der Duinen. i). De Commisfie zal van dit alles een volleHhhhhh a dig 'sGrA- venhage. Request raaken* de de Holt. Duinen.  1878 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venhace. Request raakende de H'dL "Duinen, dig verflag aan u mededeelt), uiterlyk binnen vier maanden na haare aanftelling Deeze zyn de voornaame Artikelen van de Inftru&ie, waarop onzes inziens deeze Commi?fie zou moeten aangelield worden , wy zyn gereed, op uwe Requifitie, nader onze bedenkingen over dit Plan op te geven aan de Departementen, zo van Algemeen Welzyn als van Koophandel, Zeevaart en Fabrieken, of by zodanige andere Collegien, als gy best zulr oordeelen, Twee noodige bedenkingen zullen wy nog ten üot hier by voegen Het na'aar en het begin van den winter zyn best gefchikt ter bewerking van de Duinen De Commisfie zou dus voor dien tyd gereed moeten zyn met haar ontwerp; waarom wy oordeelden, dat haar geen larger tyd dan van vier maanden kon gefteld worden: een tyd. welke uit hoofde van den aart des werkzaamheden en onderzoekingen van die Com» misfie ook in den zomer moet invallen. Wanneer gy dtrbalven oordeelde het benoemen van zodanige Commisfie te moeten decreteeren, zou zy reeds deezen zomer haar werk moeten aanvangen; anders zal zy voor den bepaalden tyd niet gereed kunnen zyn; en alles zal tot het na* jaar van i 97 moeten wagten. Ten tweeden, zommige Leden uwer Vergadering zullen mogelyk het g heele onderzoek en ontwerp willen verfcbuiven, tot dat eenmaal een Nationaal Committé van den Landbouw zal zyn opgerigt fviets harrclyker verlangen wy, dan dat zulk een Committé worde aangefteld: doch ons ontwerp zal hier tegen niet aanloopen. sEr is geen Gewest in Nederland, dat Duingronden tezit, dan alleen Holland: wam de fmalle zoom Zeeduiren van Zeeland, op Walcheren en Schouwen, kan hier niet in aanmerking komen Mogt 'er eens een nog grooter Nationaale onderneming gedaan worden, ter bebouwing van de honderd duizend Morgens Heigronden, die 'er  JAARBOEKEN,'Juny, 1756*. 187$? *er in alle Gewesten'oozes Vaderlands, Zeeland' uitgeno rm, gevonden worden, de Provinciaale 1 ondernen ng, dje wy u thans hebben voorgefla gen, zal hier aan niet hinderlyk zyn; om dat de bearbeiding der Heivelden, en het beftuur en toezicht over dezelve altoos zeer verfchillende zal moeten zyn van die der Duingronden^ De bebouw.ng der Heivelden, die in onze Provincie omlireeks Naarden en in het Gooiland nog nutteloos liggen, zal alleen naar zulk een groot uitgeil rekt Plan moeten wagten Maar met Hollands Duinen, de eenige dje in Neêrland zyn, diendt eene geheele andere bewerking plaats te hebben, die van geene grootere onderneming behoeft af te hangen Gy kunt met het gebruife maken van de woeste Gronden onzes Vaderlands een aanvang maken, terwyl de Beftuurers van andere Gewesten, om de bygebragte redenen, eene algemeene Nationaale inrigting moeren afwagten; hier toe zult gy der Natie een fpoorflag geven: wanneer men u deeze zaak 'Ziet ter harte nemen, zult gy de Natie op deeze haare belangen attent maken: en alles zal zich te beter voorbereiden, tot het daarftellen van een Nationaal Committé van Landbouw,, dat nog meer in 't groot zal kunnen werken. Hier mede noemen wy' ons na roewenlching van heil en aanbieding „van BroederfchapI UWE MEDEBURGERS 1 JAN KOPS. H. KLAARiiNBEEK. J«N van HEÜKELOM, senior/ " S. J. van LANGEN. Leyden 15 Juny 179Ö. A. L. B. si Hhhhhh 3 BY- sGrarKNHA3e. Request raaken» de de Holl. Duinen,  VRNHA' GE. Request raaken* de de HolL Duinen De Zeedorpen. Zielen. 1. Helder . . 1,650 2. Huisduinen . 377 3. Petten . • 3°3 4. Egmond op Zee » • M77 5. Wyk aan Zee • • 3*7 6. Zandvoort . « 72a 7. Noordwyk aan Zee » 652 8. Katwyk aan Zee . » 2»4°~9 9. Scbeveningen • 2,833 10,510 De verdere Dorpen, zo in, als aan de Duinen gelegen. 10 Calandsoog . ♦ • 278 11. Groet . . * igl 12. Schoorl en Harge en Kamp . 575 13. üaccum . • 90 14. Egmond binnen en op den Hoef 687 15. Limmen . • 435 jó. K stricorri • • J4° 17 Heemskerk . • J-ï8 18 Wyk aan Duin • 168 19. Bloemendad • 3^3 20. Overveen . • 643 si. Vo- l88ö NIEUWE NEDERLANDSCHE B Y L A A G E. Hollands woeste en onbebouwde Duinen, gerekend van den hoek van Holland tot aan de Helder, in de lengte op 21 a 2ï uuren gaans, dat is ruim 31,500 Roeden, en in de breedte door één gerekend op 40 miuuuten of 1000 Roeden bedragen dus in het geheel 31,500,000 Roeden , of 52,500 Morgens. De bevolking deezer Gronden is als volgt:  JAARBOEKEN, 3^ «Ml Zielen. si. Vogelenzang • • ^63 22. Bennenbroek • • 366' 23. NooMwyk'fhout • 617 24 Noordwyk-binnen . Ij72ö 25. Kar«\k aan Rhyn . 1,186 2Ó VAasfenaer • • i>753 27 Hyk en Duin en half Loosduinen 1,099 28. Nóg eens half Löösduinen . 393 29' Terheyde • . 32l 30. Monfler . . 8oj 31. 'sGfavefande . 748 2 2 Zuid of Zand Ambacht > 47c Hierby gevoegd de bevolking der Zeedorpen • • 10,5 tc 24 78< Om ëefi denkbeeld te verkrygen ^an de ge ringe bevolking deezer groote uitgeftrektheu gronds, vergelyke men dezelve met de overigi bevolking van Holland, zo als die volgens di telling in den voorleden Jaare is opgegeven doch om de vergelyking te juister te maken, zul len wy hier van aftrekken Amfteldam, dat nie meer dan loco Morgens bedraagt, en nogthan zo verbazend fterk bevolkt is. Geheel Holland beftaat uit 828,532 Zielen hiér van afgetrokken Amfteldam a 17,OH Zielen op de Duingronden 24,786 * * £ ——- 241,8 'oZiele rest 586,722 Zielei Holland bedraagt • 440,oooMorf] kier van afgetrokken de Duinen $a,5CO Morgen Hhhhhh 4 Aft sGrA- tfENHA* ] 3E. KequesS raaken* de de HolU Duinen* » l t t ( e i i 1 *  HSSti NIEUWE NEDÉRLANDSCHE *s£*A- UBNHAGE. Request rankende de mik Duinen, Amfterdam 1,000 Morgen — 53»500 Morg. rest 386,500 Morg. Morgens. Zielen. Morgens. Zielen. 386,500—586,722- 52,500 —79.929 , Thans is op elke twee Morgens Duinen flegts één; doch Ronden zy gelyk met de andere gronden van Holland, waar toe zy alleen door de bebouwing kunnen gebragt worden, dan zouden op elke twee Morgens drie Zielen gevonden worden: zo dat Holland, alleen door het gebruik maken «yner Duinen, vatbaar zou zyn voer een meerdere bevolking van 55,000 Zielen: het geheel immers zou kunnen zyn op de Duinen 79,929 Zielen. Deeze opgave zal door zommigen rnogelyk te gunftig befchouwd worden, om da: onder de voorige calculatie nog veele volkryke Steden gebragt zyn; maar aan den anderen kant-zyn ook onder de 386,500 Morgens, die Holland ca aftrek van de Duinen en Amfteldam uitmaakt, alle de Meiren, Wateren en Rivieren van Hoüsnd begrepen: de Haarlemmer-Meer alleen maakt meer dan ao,oOo Morgens uit: daar tegen is bekend, dat de Duinen allen vaste grond zyn, en geen Wateren van eenig belang hebben. Mogt met dit alles het- gecalculeerde getal te groot s-yn, de bevolking zal echter natuurlyk rrïit 'èr tyd aaczienlyk moeten toeneemen: men doe den grond meerdere Producten voortbrengen, en dit gevolg zal zeker weezen Behaven deeze en andere ooraaaken , lette men ook op den aart d€r tc.jsf'wooróige bevolking onzer Duinen. Hoe weirig handen van derzelver tegenwoordige kewooÊe.'s -.iil'-r, ;ot de bewerking der Duinen kunnen geé'-picyeeru worden! Te Z-e.orpeo, die ;;!!reö eene groore so oco, byna de helft v3n her j*..'yrel uitmaken'* kunnen hier, geheel nit : in iimnfertjng kornet;; én-van .de overige 14276 - 'i zal  JAARBOEKEN, >«j, 1756. 1883 zal geen twintigfte gedeelte hunnen arbeid kun nen leeneo, om dat zy zich met ander noodza kelyk werk bezig houden, of winkel en neering< doende Lieden zyn Veele nieuwe Volkplantelin. gen zullen zich derhalven op de Duinen kunnen en moeten nederzetten: waar toe zo gemakk lyk te beweegen zullen zyn, zo veelen die in ons Vaderland gebrek en armoede lyden, en na 'middelen van beftaan in deeze zorgelyke dagen uitzien Deeze zullen op de Duinen gezond en welvarend zyn, en een gezond en talryk kroost voortbrengen (*) Toen in den voorleden Jaare het Warmonder Departement der Maatfchappy tot Nut van 't Algemeen elk uitnodigde, om in plaats van de Buitenlanders m de Veenen te baggeren, en de Hooilanden af te maajen, hebbeu zich eenige honderden aangebooden, die men wel byna allen heeft moeten afwyzen, om. dat geene Boeren deeze Lieden tot dat werk wilden aanneemen; doch waar uit blykt dat het niet aan genoegzame handen voor de bearbeiding der Duinen zal ontbreeken, wanneer men goede maatregelen neemt. In deeze Maand ontving het Provin£ ciaal Beftuur eene Misfive van het Committé tot den Oost-Indifchen Handel en Bezittingen, in dato 13 deezer, waarby hetzelve deszelfs Bedenkingen opgeeft, over de referve, gevoegd in het Decreet deezer Vergadering van den 18 Maarc laatst- (*) Heridr. Roelofs, te Ryswyk, heeft reedt zyn wensch te kennen gegeven, dat men veele behoef tigen een-middel van beftaan mogt doen vinden, door het bewerken der-Duinen. Zie zyne Verhandeling, in de Verhandelingen van de Maatfchappy van den 'Éaiédbmw. D. Xlw St* /. Hhhhhh 5 sGra- 'enh&-  XSSY NïEUWÊ NEÖERLANDSCHÊ •ftGRA CE. , , laatstleden, by yvelke de betaaling dér ■ Inseresfen, van dè door deeze Provincie gegoarandeerde Cacitalen, i bepaald, en daar by Overzendende eene Copie van drie ge* lyklüïdende Requesten, door Houders van Recepisfen Van ongeconverteerde Anticipatie-Penningen, aan hetzelve Committé ge"prefenteerd, mitsgaders Copie van de doot hetzelve Committé daarop genomen dispofitie; alles hier na breder geïnfereerd. GELYKHEID. V TT H E I D. Het Cotnmitii tot den Oost-Indikken flandel en Bezittingen, aan het Provinciaal Beftuur van Holland* MEDEBÜ R G E R S! \Y'y hebben te zyner tyd in openbaaren druk V gezien verfchynen Ulieder Decreet van den i£ Maart dr-ezes Jaars, houdende onder andere aan het einde eene periode van deezen merkwaardigen inhoud; InHoiidéns echter en gereferveerd voor deeZe Provincie, om de ter zake voorfz. üït te fchieten Penningen, niet alleen van de Compagnie in masfa te repetceren, maar fpeciaal om dezelve uit de eerstvolgende Verkoping van Compagnies goederen te recouvreeren; eene periode, welke wy, hoe zeer dezelve onzen aandagt tot zich getrokken, en onze verwondering gaande gemaakt hadt als nog roet ftilzwygea zouden hebben gepasfeert, aangezien hetzelve Decreet ons, even als den overigen Ingezetenen, niet anders dan door de publieke Couranten kenbaar was geworden; ware 'tn.et, dat wy sedert eenigen tyd dadetyk ondervinding hadden, van  JAARBOEKEN, Juny. 1796. 1885 van het effect van voornoemd Decreet op de : gemoederen van de overige Crediteurnn van de Öost-Indifche Maatfchapp'y; waar van , beha!-, ven andere, ten bewyze kunnen verftrekken i drie eensluidende Kequesten, voor eenige dagen aan ons geprefenteerd door een aantal houders van ongeconverteerde Amtcipatie-Penningen, waar by dezelve hun preferent recht op de goederen van de Compagnie tragtende te betogen, van ons begeeren, dat geenerlei betalingen door ens zullen gefchieden in prejudicie van hun goed recht; zo'als zulks Ulieden uit den inhoud van dezelve Requesten, benevens onze provifioneeie dispofitie, copielyk aan deeze annex, zal kunnen con fleren. Gelyk wy overtuigd zyn van de menigvuldige verpligtingen, welke op de Compagnie rusten, met opzicht op de Provincie Holland, door dewelke dezelve zo menigmaal ooderfteund en uit de grootfte ongelegenhsid gered is geworden, even zo zeer zouden wy bereid zyn gevonden, aan die verpligtiogen uit eigen beweging en door eenen vrywilligen affland eenigzints te beantwoorden, al was ook ülieder voorzegd Decreet nimmer geëmaneert geweest, indien wy niet ten zelfden tyd geperfuadeert waren, dat het gantsert beloop van onze tegenwoordige verkooping zal worden geabforbeert door betalingen , zo onvermydelyk, zo nóodzakelyk, dat zonder dezelve het weinig Crediet, dat ons nog is overgebleven, en by confequentie ook het Committé zelve zal moeten verlooren gaan; het geen wy ons durven flatteerën dat Ulieden by het overige van deeze onze Misfive op eene voldingende wyze zal worden gedemonfteerd. Dan , Medeburgers.' gefupponeerd'. dat ons na de meest dringende betalingen, nog eemge pen* ningen van het provenu der tegenwoordige -ej-. koping overbleven, welke zouden dan de noodwendige gevolgen zyn, indien Ulieder boveBge« mei- sGaA- /ENHA3E. Request van het Cutnmif ié van den OostIn d. Handel*  *«o5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 9sGra- venha ce. Reques van het Commit té van den OostInd.Handel. melde gereferveerde repetitie dadelytrwerd gerealifeerd? worden wy toch genoodzaakt een ge* deelte van die penningen te reftitueeren voor de door Ulieden reeds betaalde en nog verder te betalen interesfen van de door Holland gegaran* deerde Negoiiatien, waar toe ook behoren de Obligatien, gefproten uit geconverteerde Anticipatie-Penningen De ontelbare menigte van Crediteuren van de Compagnie, aanvangelyk, immers voor een gedeelte wakker gemaakt, door Ulieder Decreet, en te regt bedugt, dat hun door de u ivoering van het zelve, een onherftelbaar nadeel zal worden toegebragt, zal niet nalaten met den meesten nadruk te infteren op de voldoening van hunBe pretenfien: De houders van eene onbefchryflyke masfa van Asiignatien en Soldy- rekeningen , door het vorig Beftuur onvoldaan gelaten , veelen van welke houders, wegens gebrek van betaling in de beklaaglyklTe omfta.digheden zyn gedompeld, zullen opkomen, de Compagnie aanfpreeken, vervolgen, tot betaling noodz ken, ons aldus ontze ten van die weinige resfources, welke ons buiten dat alles welligt oog zouden kunnen overblyven , om te kunnen voorzien in de onmiddelyke behoeften der Indifche Bezittingen, welke nog niet voor vyandelyke overmacht hebben moeten bukken; om de overmeesterde Colonien, was het tnogelyk te herwinnen; om den Ineiifchen Handel, het zy dadelyk, lan*s buitengewoone wegen, het zy by eenen gewenschcen vreede, te hervatten en voort te zetten, en aldus te voorzi n ia het gebrek van Indifche Prodn&en hier te Lande. Jj , zy zullen ons zo doende brengen in eenen ttaat van reddeloo?heiJ, welke eerder kan worden gevoelt dan befchreven; om Du van andere gevolgen niet fpecifiek te fpreeken, zoo min als van de reeds gemoveerde aanfpraak van de Provincie Zeeland, ailes te zamen zo  JAARBOEKEN, Juny, t?o6. 18S7 zo palbabel, zo onberekenbaar, en zo zeer gefchikt om de Maatfchappy al verder te ruïneeren en eindelyk te culbuteren, dat wy zouden oordeelen te kort te doen aan .Ulieder doorzicht, indien wy alhier wilden detailleren van welk al ïerverdfrflykst effect dat alles zou moeten wezen . niet alleen voor het algemeen belang van < het Vaderland, maar allerbyzonderst ook voor het beftaan van Ulieder Provincie zelve. Maar neen , Medeburgers! wy on rusten ons zonder'grond: het akelig tafreel, dat wy zoeven met flauwe trekken hebben gefchetst, kan uwen aandagt niet geëchapeert zyn: bet kan noch uwe intentie, noch uw belang wezen, ons tot die uiterften te pousfeeren, en eene Maatfchappy in den als dan inevi abelen ftaat van iDfolventie te ' brengen, voor welker ftandhouding de Provincie Holland inzonderheid ten allen tyde zo zigtbaar geleverd, zulke onmetelyke fommen iwgefchoten heeft, en by welker behoudenis dezelve dien volgends zo zeer geïnteresfeerd is» wy kunnen, wy mogen boven dien niet fupponeeren, dat Gylieden uwe Provincie zoudt willen fchadeloo» houden, ten koste van onze overige Crediteuren, welke een even gelyk, zo niet een meer gegrond recht hebben op de goederen van de Compagnie: veel liever willen wy geloven, dat Gylieden ter goede tronw verferende in het denkbeeld, dat de goederen van de Compagnie onder een reëel verband waren gebragt, ten behoeve van de Provincie Holland, voor de door dezelve opgefchotene Penningen, en ignorerende dat van een dusdanig verband steene voet flappen te vinden zyn, noch in de Refolutie van Holland van den 4 Mei 1782, noch in de Acte Obligatoir van den 15 Mei daaraanvolgende ten behoeve van dezelve Provincie gepasleerd, langen tyd voor dat het Bewind door Ulieden werd aanvaard, de meergenoemde periode in het Decreet in questie hebt gedaan infèreren, zorder het sGrApenha* 3e. Request >an het lommit» é van ien Oost' Ind. HandeL  1888 NIEUWE NEDER LANDSCHE 'sGba- vemha ce. Reques van he, Comnd. té van den OostJnd.Mandei het oogmerk te hebben dezelve tot effeft te brengen, en dat Gylieden als nu met ons zult conveniëren dat, indien ons al eeniee Perningen mogten overblyven om onder de Crediteuren te t worden uitgedeelt, (waar van wy de onmogelyk: heid hier boven nebben beweezen,) dan nog de • betaling aan Holland, niet anders zou vermogen te gefchi den, dan pro parte, en by wyze van concurrentie met de overige wettige Crediteuren. En het is in dit vertrouwen, dat wy meenen ons te kunnen pasferen, van byzonderlyk . Ril te ftaan by onderfcheidene pa.sfages, voorkomende in bovengemelde Requesten van Houders van ongeconverteerde Anticipatie-Penningen, tendeerecde om te betogen, en naar 't ons toefchyDt, niet geheel ten onrechte, dat de finale uitvoering van Ulieder dikwyls genoemde referve niet aHeen zou ftryden tegen het aangenomen fvstema vair Gelykheid en Vryheid, en tegen de erkende rechten vanNden mecsch, maar dat ook langs dien weg door het tegenwoordig Gouvernement, het zegel zou worden gedrukt op de onrechtvaardige b'ndelwyze van het vorig Bewind; ia het is in het zelve vleijend vertrouwen . dat wy niet willen intreden de fatale noodzakelykbeid, waar in wy, aan welken by Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 24 December 1795, de direöie en de confervatie van den Ipdifchen Handel en Bezittingen is aanbevolen, ten laatüen zouden kunnen worden gebragt, indien wy nietregenftaande onze zo billyke remonftrantien met arrenen of prohibitien werden bezwaart, cm den toevlugt te moeten neemen tot zodanige middelen, bet zy van eene tweede bancifiuiting of anders, waar Van men zich te vofcn om min gegronde redenen heeft bedient tegen ancere wettige Crediteuren. welke t uiten allen twyffel vcor als nog ïouden hebben gezwegen, indien niet Ulieder Decreet hun tot fpreeken hadc gcanimeert.' Wy  JAARBOEKEN, Juny, 1796, jrJ8ö Wy hebben onzes oordeels genoeg gezegt, om Ulieden te doen appreciëren, de noodlottige gevolgen , welke uk 4e effeclive volbrenging van bet bovengeciteerd gedeelte van Ulieder D creet van den 18 Maart jongstleden zouden proflaeeren; en het is op allen deeze gronden dat wy verzoeken met allen dien ernst en aandrang, welke het gewigt van deeze delicate zaak vordert, dat Gylieden zonder aanfpraak te maken -op de afkomst van de thans lopende verkooping, zonder ons in dit moment eenige hindernis toe te brengen, en zonder ook zelfs een concurrent gedeelte van die penningen te pretendeeren, ons over dezelve de vrye en onbelemmerde dispofitie gelieft te laaten, zo wel als over de verdere geldmiddelen van de Maatfchappy, op dat wy aldus in ftaat mogen worden gefteld, de verdere Crediteuren, waar onder zo veele behoefrigen, des te beter te kunnen bevredigen. Om nu, is 't nodig, Uüeden te meer te anime« ren, aan dit ons verzoek te voldoen, en om tevens van onzen kant een apert en gerustftellend bewys te geven, dat wy in alles ter goede trouw willende handelen, zonder ons van indirekte wegen te bedienen, geenzins onverfchillig zyn, op hoedanige convenabele en regtmatige wyze de masfa der fchulden, waar onder de Compagnie gebukt gaat. eenmaal tot zodanige behoorlyke liquiditeit zoude kunnen worden gebragt, welke meest overeenkomftig zal worden, bevonden met het wezenlyke en algemeen belang van het Volk van Nederland, hebben wy ons voorgefteldï en maken wy geene zwarigheid ons te verbinden, bionen den tyd van vier maanden pa deeze, of xo veel eerder ais ons zulks doenlyk zal zyn, Diet alleen eenen preciefcn en accuraten Staat op te maken, en aan Ulieden te produceertn , van allen de gegarandeerde en voortlopende fchulden, welke by de Maatfchappy esteieu', maar ook al zulke middelen aan de hand 's GaA-. VENHAQB. Request van hes Cammii: té van den Oost» ; Ind. i Handel*  l8oo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Request van het Cnmmit té van den • OostInd. . Handel. hand te geven, waar door dezelve Maatfchappy, ontheven van eenen last, onder re welke zy anders wiskunftiglyk zal moeten bezwyken, zou kunnen worden herfteld in dien ftaat, waar in dezelve aan deeze Republiek zou kunnen verftrekken tot eene ryke bron van geluk en voorfpoed. Vóór dat wy nu deezen eindigen, moeten wy U ieden nog onderhouden over eene zaak van eenen anderen aart. Het kan Ulieden namelyk niet onbekend zyn, dat de voormalige Staaten van Holland, by differente Refolutien hadden goedgevonden, de generaale Oost-Indifche Compagnie te asfisteren met Wisfelbrieven, door dezelve te accepteeren, ten bedrage van 7,500,003 Guldens; gelyk Gylieden ook niet zult ignoreeren, dat van voornoemde forama dus ver niet meer gefourneert is geworden dan voor 5,1994650 Guldens in Wisfelbrieven: wien volgends aan riet geconfenteerd montant nog zou ontbreken eene fomma van 2,300,350 Guldens, op welker voldoening wy eene gegronde aanfpraak zouden kunnen maken: dan in aanmerking nemende de tegenwoordige fituatie van de Republiek in 't gemeen, en van Ulieder Provincie in het byzonder, en gaarn alles willende contribueeren wat in ons vermogen is, ter bevordering der algemeene belangen, zullen wy ons by provilie confenteren en behelpen met die Wisfelbrieven, ter fomrre van 450.350 Guldens, welke wy onder de reeds gefourneerde hebben gevonden, maar van dewelke wy geen gebruik kunnen maken, aangezkn dezelve, uitgegeven onder de voormalige Regëering, en door verzuim van het vorig Bewind der Oost-Indifche Compagnie, abufivelyk geteekend gebleven, door ons niet in betaling kunnen worden gegeven, ten zy door Ulieden woide geconfenteerd tot de overtekening van voorgemtlde Wisfelbrieven tot 450^50 ( uideos: waartoe wy derhaiven verzoeken dat door Ulie-  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 189T Uliedea de vereischte Refolutie genomen, en onverwyld de beveelen afgevaardigt worden. Hopende op uwe favorabele .dispofitie, verblyven wy, na toewenlching en aanbieding van HEIL en BROEDERSCHAP! S. J. Z. WISELIUS, Vt. Ter Ordonnantie van het Committé, SMISSAERTé 0 E Lf KH È I D. V RT H E I D. BROEDERSCHAP. EXTRACT uit de Refolntien vai het Committé, tot de Zaken vat den Oost- Indifchen Handel ei Bezittingen. Donderdag den 9 Juny 179^ Gehoord het rapport van de beide Departe menten van Commercie en Equipagie, en vai Financie, by Refolutie Commisforiaa! van den 2( Mei jongstleden gecommitteerd, tot examinati van de drie eensluideade Requesten, van eenig Houders van ongeconverteerde Anticipatie-Pen ningen, ten lasten der refpective Eaneren de Oost-Indifche Compagnie, houdende het drieledi verzoek, tot betaling der Interesfen, tot opbel fing der handfluiiing, en tegen de betaling aai het Provinciaal Beftuur van Holland, of aai ee' tge andere Crediteuren va^rT aangelegenheid i prejudicie der Requestranten, alles in het breed by voornoemde Requesten geadftrueerd. liiiii Heel 's GaA- VEHHAGE. Request van het Committé van den OostIn d. Handel* i t s r r 3 1 1 3 2 C  i892 NIEUWE NEDERLANDSCHE »s Gra- VENHA CE. Reques van her. Commii té van Óen Oostïnd.Handel, Heeft het Committé goedgevonden, dat, dien conform, eene gepaste Misfive zal worden gefchreven aan het Provinciaal Beftuur van Holland, ten einde het zelve te demonftreeren en ■ perfuadeeren van de fchadelyke gevolgen, welke zouden moeten refulteeren, zo voor het Com■mitté, als voor deszelfs Crediteuren in het gemeen, en by confequentie voor Holland zelve, door de uitvoering van het Hollands Decreet van den 18-Maart 1796, voor zo ver by het zelve wordt voorbehoudem de repetitie van- te betalen renten uit het provenu van deezer zyds verkoping, en om van het zelve Beftuur te obtineeren, dat de geheele afkomst van de tegenwoordige verkoping wordt overgelaten aan de vrye dispofitie van het Committé, ten einde aldus de overige Crediteuren der Compagnie eenigzins zouden kunnen worden te vrede gefteld; wordende de Secretaris gelast, eene Misfive te concipieeren in den geest van bovengemeld rapport , om dezelve aanftaanden maandag alhier voortedragen; terwyl de Departementen van Commercie en Equipagie en Financie worden gequalificeerdv met de vertooners in conferentie te treden; met dezelve den aart hunner bezwaaren nader te onderzoeken en Nte bepalen; aan dezelve de nodige elucidatien te geven, en wyders in deeze da t ailes te verrigten, het geen de ftaat van zaken aan den eenen kant, en de billykheid en rech; vaardigheid aan de andere zyde zullen worden bevonden mede te brengen; alles nogthans onder approbatie van bet Committé, het welk de nadere ontwikkeling van het ftuk der handfluiting by voorgüdagt rapport toegezegd, van dikwyls genoemde Departementen zal te gemoet zien. Accordeert met voorfz. Refolutie, SMISSAERT. Aan  JAARBOEKEN, Juny. 1796. 1893 Aan het Committé tot den Oost»1 lndïfchen Handel en Bezittingen. 1 Geven te kennen de Öndergeteekenden, alle Houders van Recepisfen voor ongeconverceerde Anticipatie-Penningen, ten lasten onderfcheidene Kameren der Oost - Indifche Compagnie deezer Lanien, Dat zy vertooners door een Decreet van 't Provinciaal Beftuur van Holland, in dato 18 Maart deezes Jaars, zynde ontwaar geworden, dat het zelve de Interesfen van de obihaien, ten lasten de Oost-Indifche Compagnie deezer Landen, fpruitende uit geconverteerde Anticipatie-Penningen, aan de refpecbve Houders derzelve, immers by provifie de agterllallige late' resfen van de Jaaren 179+ en 1705, op de by het zelve Decreet gefielde termynen, zoude voldoen , dan ook vermeend hebben, niet langer te mogen ft'lzitten, maar zich aan Ulieden zo ter bekoming van de aan hun verfchuldigde Interesfen, als ter meerdere fecunteit, voor het door hun opgefchoo:ene Capitaal zelve te moeten adresfeeren. ten welken einde zy de vryheid zullen gebruiken by deezen, vooraf aan Uheden open te leggen, de gronden op welke zy vermeenen hun goed recht ió deezen te rusten; ea bier toe zal het nodig zyn vooraf na te gaan ., voor eerst de aart en nabuur der Amieipade-Penningen, en de fource waar uit dezelve gefprooren zyn, mitsgaders de wyz«, op welke het voorig Gouvernement, ten opzichte van dezelven gehandeld heeft. Ten tweeden, te betoogen de Soliditeit van hunnen Debiteur, de Oost-Indifche Compagnie namentlyk, ten tyde toen de Onderg'teekenden Of hunne prsdecesfeuren, hunne penningen aatt de Compagnie hebben verftrekt ofte gecontinueerd, zelfs tot den tyd, der ten opzichte van liiiii 2 dg sGftA» /EKHA5E. Request >an het ^ommit* ■è van den Oost* hal. Handel.  1894 NIEUWE NEDERLANDSCHË 'sGra- VENHA CE. Request van het Commit té van den Oost. lnd. Handel. de geldfchieters, zo onrechtvaardige, en ten opzichte van de Compagnie zelve, zo noodlottige en verderflyke verleende handfluiting in den Jaare 178 u En ten derden, dat noch het Provinciaal Beftuur van Holland, noch eenig ander Crediteur 'der Compagnie, welker praetenüen, na dato van de verleende handfluiting gebooren zyn, een gelyk recht hebben als de Houders der ongeconverteerde Anticipatie-Pinningen, maar dat deeze laatften, uit hoofde van de Soliditeit der OostIndifche Compagnie, ten tyde der handfluiting, boven alle anderen geen ouder recht hebbende, behooren te worden geprefereerd. Ten betooge van het eerfte point dient: dat de Anticipatie Penningen zyn fchulden ten lasten van de Oost-lndifche Compagnie, van dien aart, dat men dezelven ten allen tyde en tot aan het noodlottig Jaar 1781, als zeer folide gehouden, en preferent boven alle andere fchulden, ten lasten de Oost-lndifche Compagnie gefteld heeft. Deeze waren ook voor de Oost-lndifche Compagnie van een onberekenbaar voordeel, en voor de geldfchieters het zekerfte effect, 't geen men met mogelykheid kon bezitten. Ieder, welke eenige kunde van Anticipatie-Penningen heeft, weet dat de geldichieters aan de Oost-lndifche Compagnie hunne gelden opfehooten, niet gelyk in andere Ne.eociatien voor een onbepsalden tyd» maar even als nog heden by particulieren gefchied, by wyze van beleening, zodanig dat men over en weder, zes weeken bevoorens elkander waarfchouwende, op de te rug bekoming van de alzo opgefchoten Penningen, even fecuur konde ftaat maken, als of men dezelve in cas- hadt» Wy zeggen dat deeze Anticipatie-Penningen 1 aan de Oost-lndifche Compagnie zyn opgefchoten by wyze van beleening, naardien (en dit geeft de naam van Anticipatie-Penningen zelve te  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 189$ te kennen) dezelve verftrekten tot voorfchot voor de goederen, welke in de eerst daar aan volgen de verkooping ter Oost-lndifche Compagnie wier 1 den verkogt, en dus als eene voorbetaaling van dezelven; waar door dan ook dezelve goederen ars fpecialyk voor die opgefchoten gelden verbonden en de geldgevers als boven alle anderen op het provenue daar van geprefereerd moesten gehouden worden, en ook dadelyk gehouden zyn; ten blyke waar van het genoeg zal zyn, zich te beroepen op de ten refpecte van dezelve An* ticipatie Penningen gehoudene handelwyze van de Oost Indifche Compagnie ter Kamer Zeeland, welke, zo als wy in deezen met fiducie vermeenen te mogen zeggen, tot de verandering in de directie van de Öost-Indifche Compagnie toe, nog Anticipnie-Penningen heeft ontvangen, en uic het provenue van de verkoopingen afgelost, in zo verre zelfs dat dezelve Kamer, niet tegenftaande hes na te meldene gebeurde by de Hollandfche Kamereii, door alle tyden heen heeft blyven volhouden : met dat gevolg, dat thans by de Kamer Zeeland geene fchulden uit hoofde van ongeconverteerde Anticipatie Penningen voor handen zyn; waar door dan ook tegen alle recht en billykheid, de Zeeuwfche Ingezetenen ongelyk gelukkiger lot, dan de Inwooners van Holland hebben ondergaan. Het eenig onderfcheid tusfchen eene ordinaire beleening en deeze beftaat hier in, dat in een ordinaire beleening, de geldfchieter de beleende goederen in handen' krygt, terwyl in dit geval de beleende goederen door de geldfchieters onder de Adminiftratie van Bewindhebberen, als zynde eene publieke directie en in eenen bloeijenden ftaat, ter goeder trouwe zyn gelaaten, om door dezelve verkogt te worden en uit het provenu daar van de geldfchieters te voldoen. Wel is waar, dat de Staaten van Holland aan de Kamer Zeeland de natemeldqne handfluiting liiiii 3 met 'sGra- venhaje. Request van liet C'jmmit* té van (ten Oosi' Ind. Handel,  i$95 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- VÈNHA- Request van het Commit té van den OostInd.Handel. met geen effect konden verleenen; dan Gylie» , den zult, zo wy vertrouwen, gereedelyk met ons inftemrren , dat bet voor Bewind hebberen der Kamer Zeeland, in die tyden niet moeijelyk zou! de gevallen zyn, een gelyke handfluiting van de Staaten van Zeeland te obtineeren, wanneer zy • even als Bewindhebberen van de Hoilandfche Kam&ren de goede trouw hadden willen fche'nden. De Oost-lndifche Compagnie heeft by de Hoilandfche Kamcen dan ook aan hun engagè. ment» met de Houders der Anticipatie-Penningen altoos (enkelde gevallen, en zonder nadeelige gevolgen, uitgezonderd, heilig en plegtig voldaan, tot aan 't begin van den Jaare 1781, wanneer de om Aardigheden van tyden en zaaken, door den toenmaligen rampzaligen Engelfchen Oorlog, ook hier in verandering hebben veroorzaakt; en gelyk rrien dien verderflyken Oorlog roet al deszelfs akelige gevolgen te regt mag aanmerken, als de eerfte oorzaak van alle de verdere onheilen voor dit Land, zo mag men éven eens ftellen dat het toeoma^g gebeurde, tusfehen de Staa?en van Holland en de Oostlndifche Compagnie, voor de eerfte oorzaak van het ongeluk dier Maatfchappy mag gehouc'ea worden. Het was immers op den 31 Jauuary 1781, da; de p:tefidiaale Kamer Amfteldam (zo de Ondergetekenden gti'Dformeert zyn, tegen het gedeclareerd advis van groote Mannen in den Staa', in de Financien en in de Commercie, tn zelfs ook in het Beftuur van d Oost indifche Compagnie) goedvond, ty Misfive aan de Staaten van Hofland en Wesifi iemand te kennen te geven, dat zy uit hoofde van opzeggingen van importante Capiraalen , op Recepi.«.fen wegens Anticipatie Penmngen, zich in de grootfte verlegenheid bevonden" \ hoedanig daar aan te voldoen, zonder e.e allernadeeligfte gevolgen voor de  JAARBOEKEN, Juny, 1796» 1897 de Oost-lndifche Compagnie, en zich gedrongen vonden, om de aflosfing van bovengemelde Capitaalen eenigén tyd uit te ftellen, en ten dien opzichte eene handfluiting te doen, doch daar toe eigener authoriteit onbevoegd zynde, verzogten dat dezelve Staaten uit hunne Souvereine raagt Henlieden geliefden tc authorifêeren tot voorn- handfluiting, ten minften voor den tyd van een Jaar, en onder d,e .verdere bepalingen by dezelve Misfive vermeld ; op welk verzoek de toenmalige Stapten van Holland en Westfriesland door denzelfden geest, welke toenmaals by de Oost-lndifche Compagnie heerfchende was, beftuurd, en dus .tegen het advis van veele bekwaame en kundige Mannen aan, op den 6 February Ï781 goedvonden aan bet verzoek van de praefidiaale Kamer te voldoen, en dezelve te authorifêeren ex plenitudine poteftatis, om de betaling en aftasting voor den tyd van een Jaar te mogen opfchorten, zonder daar over op eenigerlei wyze in rechten aangefproken, veel min gecondemneerd te mogen worden; met verklaring, dat de Bewiridhebberen ongehouden zouden zyn, ter zaake van de niet gedaane aflosfiig der op« gezegde Recepisfen, te admitteeren eenige rescontre, van t geen de Houders dier Recepisfen wegens inkoop van goederen of anderzins aan de Compagnie zouden mogen fchuldig zyn, of nog verfchuldigd zouden mogen worden, en dat mitsdien dezelve Houders, door 't allegueeren van zodanige Compenfatie, de aflosfing en betaling van de voorzeide Recepisfen per indirectum aan zich zelve niet zullen mogen verzorgen. Zie daar dus de handfluiting verleend. Eene handfluiting, hoogst onbillyk, en welke te onregtvaardiger, te willekeuriger is, om dat voor 't verleenen van dezelve geen Houders van Recepisfen voor- Anticipatie Penningen daarop zyn gehoord; 't welk niet alleen tegen alle gronden van recht en billykheid aanloopt, maar waar liiiü 4 van 's Gra» venha- 3b. Request vav het Committé van den Oost» Ind, Handef»  1898 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VKÏïHA" GE. Requeu van het Commit té xan den Oost* Jnd. Handel van tot dien tyd ,toe geen voorbeeld in de Jaarboeken deezer Republiek zal te vinden zyn en 't welk s zal men nog eenige zekerheid voor onze Rechten en Eigendommen behouden, God verhoede dat immer tot een voorbeeld ter navolging verftrekke! - Doch ook eene handfluiting, welke ("wy kunnen dit niet dan met aandoening, én téffens met verontwaardiging tegen de eerfte bewerkers deezer handflu'iting zeggen,) den doodlleek aan het Crediet van de Oost-lndifche Compagnie gege- , ven heeft, 't welk van dat ogenblik af aan gedaald is, gewaDkeld heeft en niet dan door veele kunst- en vliegwerken, is aan den gang gehouden. Wanneer men nu den aart en natuur der An» ticipatie-Penningen, zo als dezelve hier voren ter neder gefteki zyn, nagaat, daarby in aanmerking neemt, hoe fchandelyk de Oost Indifche Compagnie de goede trouw in meer dan één opzicht verbrak, hier by voegd het eenige, maar ook voldoende middel, dat de Houders der Anticipatie Penningen was overgebleven, om hun goed recht door de weg van Juftitie met een zer ker uitzicht op fucces te vervolgen, gelyk zulks nog dagelyks onder particulieren plaats heeft, en dan eindelik zich voor den geest brengt, hoe die w.'g van Juftitie door eene politieke Kefolutie is gefloten geworden, dan zal men in ftaat zyn te beoordeelen, in hoe verre de Houders der ongeconverteerde Anticipatie Penningen gegronde redenen hebben gehad en nog hebben, om over gerreide hardfluitiDg, welke vervolgens is gecontinueerd, en over deeze onbiliyke en cnïegtvaardige handel wys en van de vorige Regeericg, e» van de Oost-lndifche Compagnie, alle* zins te klagen. Men kan ligtelyk begrypen, welke eene onaangename fenfatie deeze handelwys in de ge. moederen van de Houders der Anticipatie-Pen- pin,  JAARBOEKEN, Jnny, 1796. 1899 uingen zeer natuurlyk beeft moeten geeven; de klagten daar over waren zo menigvuldig als de redenen gewigtig en voldoende; het disappointe ment, waar door een aantal brave Ingezetenen, die ter goeder trouw hun geld hadden gegeeven, zich onfchuldig gebragt vonden, was zeer groot; Weduwen , Weezen en Godshuizen hebben daar onder gezugt, en doen zulks nog, terwyl zy met dat al onder de magt van den toenrnaligen Souverein, willens of onwillens moesten bukken: zaken, welke hier maar als ter loop worden me» degedeeld, terwyl zulks uit de klagten, die daar over en mondelyk en fchriftelyk by onderfcheidene adresïen, by de Oost-lndifche Compagnie zeker voor handen, nader kan blyken- Wel is waar. de Staaten van Holland hebben by hunne Refolutie van den 4 Mei 1782, de grief, aan zommigen van de Houders der Anticipatie-Penningen aangedaan, wel eenigermate verzagt, door die fchuld te neemen onder hunne guarantie, mits de Houders de helft van 't montant hunner Recepisfen in contanten daar by fourneerden; doch andere Houders van Anticipatie Penningen, die dit niet convenieerde, fen bet getal van, dezelve was in der daad groot,) of om andere" redenen daar aan niet voldeeden, hadden daar van geen genot, en bleeven ten aanzien van de fatale handfluiting in dezelve ongucftige om Handigheid, nadin die handfluitina;, niet:egen(bande de meest gepaste en dringendfte adresfen, daar onder een van Mr. Jan dtMhtt, thans Minister in Zwitferland, Jaarlyks by Refolutie van de Staaten van Hoüand wierd gecontinueerd ; zynde zo men meend de laatfte Refo-> lutie op dit fujet van ió November 1791; hou-s dende onder anderen: dat aan de Houders van oog ongeconverteerde Anticipatie Penningen dezelve gelegenheid wierd gegeven, om, met byvoeging van de helft van de fom, hnn Capi'aal onder guarantie van de Staaten van Holland te Iiiiu 5 kry- 'sGra- 3e. Request van het Committé van rten OostInd.Handel.  iiiso NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE' Request van het Commit ié van Óen OostInd.Handel. krygen, eh zulks geduurende een terrayn van nog zes maanden; net deeze hier op gevolgde no:abele doch harde woorden , ,, zullende „ omtrend zodanige Houders van Recepisfen, welke binnen den voormelden tyd hunne ,, Recepisfen niet hebben laaten converteeren , het zy om dat zy ongenegen zyn, om van ,, de voorfz. couverlie gebruik te maken, het „ zy om dat zy zich daar toe niet ia ftaat „ bevinden , de handfluiting tot nader order worded gecontinueerd, wordende by deeze „ mede afgeflagen het verzoek van Mr. Jan „ de Wilt, tegen de voorfz. handfluiting geJf daan." De Houders der ongeconverteerde AnticipatiePenningen, waar onder zo veeien, die in een volftr»kt onvermogen 'waren, aan deezen eisch van Holland te voldoen, en welker pretenfien echter thans op zyn meest twee en een halve Millioen bedragen, zyn dan wel genoodzaakt geweest, d)ch niet anders dan gedwongen, in deeze bepaling te berusten, en alles wat hun overbleef, was op betere tyden en verandering deezer Refolutie te hoopen. Daar intusfchen de Houders 't genot gehad hebben van de Jaarlykfche Interesfen, a 3 pCt. en zulks tot den Jaare 1794 incluis, terwyl de Interesfen van 1795 zo wel ten opzichte van de geconverteerde, als ten refpecte van de ongeconverteerde Anticipatie-Penningen, als Waar inne, voor zo verre de Interesfen aangaat, door de Oost-Indilche Compagnie, geen onderfcheid wierd gemaakt, niet is betaald geworden De Ondergeteekenden uit het Decreet van de Provifioneeie Reprefentanten van 't Volk van Holland van 31 January van den afgelopen Jaare 1795» verneemende, dat zy ten grondflage van het tegenwoordig Beftuur onder andelfen hadden gelegd: „ dat de veiligheid bèftaat „ in de zekerheid van door anderen niet ge- „ ftoord  JAARBOEKEN, Juny, ijttf, 1901 9, Moord te zullen worden in het uitoefenen' „ van zyne rechten, noch in het vreedzaam ,, bezit van wettig veikreegene eigendommen, verhoopten zich dan ook nu in hunne rechten tegen de Oost indifche Compagnie, door 't opheffen der handfluiting, ten vollen te zien herfteld; en het was niet dan met de uiterfte bevreemding dat zy (terwyl de Qost-Indifche Compagnie geene Interesfen op de Recepisfen der ongeconverteerde Anticipatie Penningen betaalde ,) uit' 't Decreet van 't Provinciaal Beftuur van Holland, van 18 Maart deezes Jaars vernamen, niet alleen dat door de Provincie van Holland, de geguarandeerde Interesfen zouden worden betaald, maar dat daar by gevoegd was deeze zo aanmerkelyke referve, om die Penningen niet alleen van de Compagnie in masfa te repeteeren, maar fpeciaal om dezelve uit de eerstvolgende verkooping van 's Compagnies goederen te verhaalen. Eene referve, waar door de nieuwe directie niet alleen de vorige onrechtvaardigheden zoude realifeeren; maar dezelve voor de Houders van Recepisfen voor .Anticipatie-Penningen, van erger natuur dan ooit doen worden, door hun vaa hun goed recht geheel en al te omzetten, zo wegens Capitaal als Interesfen. Eene referve dus, welke de Ondergeteekenden vertrouwen, dat de tegenwoordige Befhmrderen niet zullen roaintineeren, als 'ftiydig met de billykheid in hun eigen gemanifesteerd fysthema, maar ook eindelyk eene referve van zulke ver-uitziende gevolgen voor de helangens van de Ondergeteekenden, dat zy, by aldien het zelve Beftuur daar van niet refilieerde, het geen men echter alle grond heeft te verwachten , hoe ongaarne ook genoodzaakt zouden zyn, zich daar tegen door gepaste rechts middelen te verzetten, dan 't welk de Ondergeree- ken> sGrjl- /ENHAJB, Request /au het Commit'è van den Oostlud. . Handel»  1902 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhagen Request van het Cou.mitté van .den OostIndliandel. \ kenden vertrouwen door Ulieder tusfehenkomst niet nodig te zullen zyn. Zie daar dan, Medeburgers.' de oorfprong, de aart en natuur der Anticipatie.Penningen, en de willekeurige wyze, waar op 't voorig Beftuur en de Directie der Oost-lndifche Compagnie ten opzichte van dezelve gehandeld hebben, aah Uüeden opengelegd, en alzo het eerl£- poincT: afgehandeld. Wy gaan over tot het tweede poinft om te zien, of de Siaat der Oost-lndifche Compagnie ten tyde der handfluiting in den Jaare 1781 , zoc'anig was, dat daar uit de Anticipatie-Penningen, welke door de Oost-lndifche Compagnie van tyd tot tyd opgenomen en ais toen verlchuldigd waren, konden worden voldaan; en ten bewyze hier van zal men zich borneeren tot eenige weinige doch beiangryke Schriftuuren van de Direftie van de Oost-lndifche Compagnie zelve. De handfluiting is by de Staaten van Holland en Westfriesland verleend op den 6 February 1781: wat fchryft nu de Vergadering van-Zeventienen onder anderen op den 21 Febtuary 1782 aan Hun* Hoog Mogenden? Dit, Med.buigers.' „ Bewindhebberen zou„ den het middel van de guarantie der Anti„ cipatie-Penningen uïet durven voorflaan, in, dien zy niet in ftaat waren aan te toonen, „ dat de vcoiraad der Oost-lndifche Compagnie retouren, alleen en ongerekend Compag\l nies andere aanzienlyke goederen en effeften, „ meer dan voldoende was, om, wanneer zy die naar de tegenwoordige pryzen alle konden veikopen, haar zeiven uit alle haare „ verlegenheid te redden door aan de Houders l, der Anticipatie-Penningen, de betaling van „ dezelve aan te bieden, en boven dien aan„ zienlyke uitgaven te kunnen doen." Eu wat lager. Dat Bewindhebberen als Lieden van »> eer,  JAARBOEKEN, fuayt 179Q. 1903 i, eer, kunnen verzekeren dat de aan handen ' „ zynde Indifche retouren, gerekend naar de 1 ,, tegenwoordige waarde, alleen meer bedragen 1 „ dan de lchulden, welke volgehs de laatfte geflootene Staat ten haaren lasten loopen." , Tot de leciure van welke Misöve, welkers ver- 1 dere inhoud ook zeer merkwaardig is, dé On < dergeteekenden de vryheid gebruiken zich te ï refereeren. Van gelyken aart zult Gylieden bevinden de < Misfive door Bewindhebberen der Oost-Indi fche Compagnie ter Kamere Amfteldam op den 9 January 1786 aan Hun Hoog Mogenden gefchreven, waar by dezelve met zo veele woorden zeggen: „ dat 't vereenigt batig faldo, „ hier en ia Indien, (onder 31 Mei 1781,) te zamen bedraagt een Capitaal van niet ,, minder dan 459 Tonnen Gouds, (dit was ,, dus de eerfte ftaat na de handfluiting van „ den 6 February,"') en wat verder: „ dat ,, eenige Jaaren te vooren, geduurende een termyn van flegts 4 Jaaren by de Oost-Indi„ fche Compagnie, eene aflosfing van 10 Milj, lioenen van Anticipatie-Penningen hadt plaats „ gehad." Terwyl uit eene allerinteresfantfte Memorie van beëedigde Hoofd-Participanten in de Oost-lndifche Compagnie ter Kamer Amfteldatn den 1 December 1783, overgegeeven aan de Con misfarisfen uit de Vroidfchap der Stad Amfterdam, fpecificq en in detail wordt beweezen, het zo even opgegeeven batig faldo van 4j9 Tonnen Gouds; en daar op onmiddelyk deeze notabele woorden laat volgen. Uit welk alles evident blykt dat de Maat„ fchappy verre van caducq te zyn, integen„ 'deel na afdoening van alle fchulden, zo hier „ als in Indien nog een zeer vermogend „ Lichaam uitmaakt." Eindelyk, (om niet meer te noemen,) leest men in eene fecreete en zeer gewigtige Misfive van de Vergadering van 's Gha- VENHAGE. Request van het Committé van den OostLid.Handel*  IÓG4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Request van het Committé van den OostInd,Handel* van Zeventienen aan Hun Hoost, Mogen ten van den 19 November 1783 , deeze woorden : ,, deeze hoop (op een buitengewoon voordeelig üot,j rust niet op loutere harfenfchim„ men, neen, Hnog Mogende Heeren, daar de opmerkzaamheid van het publiek thans -„ getrokken wordt, naar het mercantiel ge„ deelte van Compagnies Beftuur, ftrekt het „ ons tot een zonderling genoegen aan uw „ Hoog Mogenden te moa;en kennis geeven, dat de ftaat van de Maatfchappy hier te »Lande zedert den Jaare 1760 tot het Jaar 1780, en dus in den omtrek van 20 Jaaren 9J verbeterd is, met eene fomma van over de „81 Tonnen Gouds " Dit vermeenen wy voldoende te zyn ten bewyze, dat ten tyde der handfluiting de Oostlndifche Compagnie was van eene zodanige foliditeit, dat daar meer dan genoeg was, niet alleen om de fchulden van de Compagnie te beta'en , maar ook om nieuwe uitgaven te doen, en zulks te hebben aangetoond uit fchryven van Bewindhebberen, en uit ^chriftuuren van Hoof.l-Participanten, en daar Gylieden de Boeken en Balancen der Oost-lndifche Compagnie, thans van naby kunt zien, houden wy ons verzekerd, dat gy daar in ten vollen zult worden geconfirmeerd. Dit zy genoeg ten betooge van 't tweede poirct; wy zullen dus tot het derde overgaan, en alzo doen zien dat noch 't Provinciaal Be» ftuur van Holland, noch eenig ander Crediteur ner Co pagnie, welker pretenfien na dato vau de verleende handfluiting gebooren zyn, een g°lyk regt hebben als de Houders der Anticirati -Penningen; maar dat deeze laatften uit hoofde van de foliditeit der Oost-lndifche Compagnie, ten tyde der handfluiting boven alle anderen, geen ouder recht hebbende, behoorera te worden geprefereerd. En  JAARBOEKEN, Juny,1756. 1005 En dit vermeenen wy zo uit den aart en na. tuur der Anticipatie-Penningen, als uit de beste gronden van recht en billykheid te kunnen bewyzen, als fundeerende het zelve voor eerst op den oorfprong van de Anticipatie-Penningen zelve, en ten tweeden op de foliditeit van de Oost-lndifche Compagnie, ten tyde der handfluiting. Ten opzichte van het eerfte is het genoeg te remarqueeren, dat wy vermeenen by het eerfte poincl voldoende te hebben bewezen, dat An • ticipatie-Penningen zyn, gelden gefchooten aan de Compagnie in voorfchot van te verkoop-ne goederen, en dus nimmer onder een ander oogpunt kunnen worden befchouwd , dan als voorafbetalingen vcor die goederen, doch is dit zo dan is het zeker, dat de Recepisfen voor Anticipatie-Penningen reëelyk niet anders zyn dan beleenings ObUgatien, en dat de Houders van de beleenings Obligatien, de aan hun verpande goederen niet onder zich geflagen, maar aan de Directie van hunnen Debiteur, de Oost-lndifche Compagnie namentlyk als ter adminiftratie hebben toevertrouwd ; ten einde dezelve te kunnen verkoopen en uit het prévenue daar van de opgenomen Penningen te kunnen reftitueeren, zodanig zyn dezelve zo wel door 't bewind als door de Houders der Recepisfen voor Anticipatie-Penningen, quod ad effecïum-, ten- alfen tyde geconfidereerd geworden en dit wordt ten overvloede geconfirmeerd, door de handelwys door de Oost-indifche Compagnie ter Kamer Zeeland, ten ppzjchte van deeze Penningen , voor en na de handfluiting gehouden , als waar uit manifest is dat de goederen der verkoopin?en, door deeze Kamer altoos als ftilzwygende verpand aan de Houders der Recepisfen voor Anticipatie-Penningen zyn befchouwd geworden, ja op dit ftilzwygend pandrecht fchynen ook te doelen de Staaten van Hol. venha- oe. Request van het Commit* li -van den Oost» Ind. Handel.  's Gra- venhage. Request yan liet Commii té van '■■den OostInd.Handel. [906 NIEUWE NEDER.LANDSCHE Holland by het verleenen der handfluiting, wanneer zy in de meergemelde Refolutie van 6 February I"8l zeggen , dat Bewinuhebberen ook ongehouden zouden zyn ter zake van de niet gedaane aflosfing der opgezegde Recepisfen te aomitteeren eenige rescontre van het geen de Houders dier Recepisfen wegens inkoop van goederen aan de Compagnie zouden mogen verfchuldigd zyn, of nog ve;fchuldigd worden, vermits, hadt men hier het pindrecht niet op het oog gehad en het zelve psgnie, dan dat wy zouden vreezen dat dezelve aan de Houders der Recepisfen vo r Anticipatie-Penningen deeze hardigheid zoude willen aandoen j en daar door als het Zegel drukKkkkkk ken, 'sGra-' venh4» ge. Request Committé y-an Ü den Oost, ■ l'id. flar.tielé  VENHA CU Request van het Commt té van den OostIndiHandel hy na verloop van men -y»» <""* * jpoS NIEUWE NEDERLANDSCHE ken op deeze willekeurige en onbillyke handelwyze van het vorig Gouvernement. Doch zou het eene hardigheid voor de Houders der Recepisfen voor Anticipatie-Penningen zyn, by aldien hunne pretenfien geiyk gefteld werden met Crediteuren van de Compagnie, .welker pretenfien na het verleenen der handfluiting geboren zyn, het zou niet minder aanlopen tegen het recht: want is het zeker dat de Vertooners in deezen, mitsgaders alle Houders van Recepisfen voor Anticipatie-Penningen hunne gelden aan de Oost-lndifche Compagnie hebben opgefchooten, voor de noodlottige handfluiting van den Jaare 178I. , Is het zeker dat, ten tyde dier noodlottige handfluiting, de Oost-lndifche Compagnie ten vollen in ftaat was, om alle haare fchuldeisfchers te voldoen, dan is het tevens zeker, dat deeze fchuldeisfcbers door de daden, door de handelingen , door de engagementen van de Compagnie, zo wel met de Staaten van Holland als met anderen, na 't verleenen van die handfluiting gedaan en aangegaan, niet kunnen worden geprsEjudicieerd, maar altoos een uitfluitend recht behouden op die goederen en bezirt'neen, welke de Compagnie ten tyde der hanufluinng w?s hebbende, en dat geen laater Crediteuren hun recht op die goederen kunnen laaten gelden, voor dat de Crediteuren, welker pretenfien ouder zyn dan den Jaare 1781 van hun agterweezen voldaan zyn : want welk is toch de eigenfchap van eene door den Souverein verleende handfluiting? welk is het recht dat daar uit, zo voor den Debiteur als voor den Crediteur gebooren wordt? Ten opzichte var; den Debiteur wordt door den Souverem aan denzelven een zekere tyd vergund, geduuremfe welken hy gelegenheid zoude hebben, zyne zaken op zodanigen voet te brengen, dat  JAARBOEKEN, Juny, i796. j9op teuren derzelver agterwezen zoude kunnen vol ' doen, zondér geduurende dezelve door een of, meer zyner Crediteuren, ten nadeele van an-( deren, in rechten vervolgd te kunnen worden; ten refpecte van den Crediteur, ie bet een verbod van den Souverein, omme geduurende de verleende handfluiting den Debiteur in rechten te kunnen vervolgen, en dus zich zelve teri koste van andere Crediteuren te bevoordeelen, zonder echter dat aan het recht van een van beiden ten refpeclre van de fchuld of de fecuriteit voor dezelve eenig gerief wordt toegebragt. De Crediteur verliest de magt om zynen Debiteur geduurende den tyd by de handfluiting bepaald, ter voldoening van zyn agterwezen aan te fpreeken , zonder dat hy daar door iets in zyn recht oo den Debiteur en zyne goede» ren verliest; dezelve blyven hem zelfs geduurende de handfluiting verbonden; doch hy kan zyn recht daarop zo lang de handfluiting duurt, niet doen gelden. De Debiteur daar en tegen verkrygt enkel daar door een ukltel van betaiing, zonder dat het verband, het welk de Crediteur op hem eri .zyiie goederen, ten tyde van 't verleenen der handfluiting hadt, daar door iets in 't minfte verminderd of benadeeld wordt. De handfluiting cesfeerende, heeft de Crediteur het zelfde recht op den Debiteur en de goederen, welke hy ten tyde der handfluiting had, als hy by 't verleenen der handfluiting gehad heeft. Doch is dit zeker, dan is het teffèns waar, dat de Debiteur geen magt heeft, het regt van die Crediteuren, welker pretenfien voor dato van de handfluiting reeds daar waren, en dus het recht op zodanige zyner goederen, welke hy ,voor de verleende handfluiting bezat, aan anderen mede te deelen ls.fek Ukk a Dee- sGra- 'enha- ;e. Request jan het Zomtnit» ié van 4en Oost ■ Ind. Handel.  irjto NIÉUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. JLsquest yan het Commit té van den OostInd.Handel, Deeze latere Crediteuren mogen hun recht op de voordeden, welke de Debiteur na 't obtineeren van handfluiting verkreegen heeft, doen gelden, doch hebben geen de minde aanfpraak op de Bezittingen van den Debiteur, vóór de verleende handfluiting, dan ra dat al. vorens die oudere Crediteuren van hun agterwezén zyn voldaan. Een tegeng°fteld fysthema nanienlyk, dat alle de Crediteuren zonder onderfcheid of derzelver pretenfien voor, of na de verleende handfluiting gebooren waren, een gelyk recht zouden hebben op die goederen van den Debiteur, welke hy vödr de verleende handfluiting bezat, zou een open weg voor alle fchelineryen gefteld zyn, waar tegen alle Gouvernementen, inzonderheid in commercieerende Landen , ten fterkften moeten waaken Het zou immers, dit tegengeflx-ld fysthema Rand grypersde, geen «vonder zyn te zien, dat eene menigte Lieden, welke onder den naam van Kooplieden, zich enkel op zwendelen en bedriegen van hnnnen evenmensen toelagen, en by het obtineeren eener handfluiting vyftig duizend Guldens fchuldig waren, na expiratie van denzelven door engagementen en handelingen, met Lieden van hun caliber, met medezwendelaars deeze fchuld met twee ton vergrooten, en als de oudere Crediteurs als dan geen meer recht op de goederen, welke zyn Debiteur voor de verleende handfluiting bezat, toekwam, dan aan die latere Crediteuren; dan zou die andere Crediteur door zodanig eene verleende han 1(1 itir,g op eene allergevoelig, fte wyze benadeeld zyn;- 't geen nimmer de intentie van den Souverein by 't verleenen van handfluiting kan weczer». Wy hebben dit voorbeeld, gelyk Gyliedea zelve zult overtuigd zyn, enkel by gebragt, (zonder da minfte bedoeling van applicatie,) @m  JAARBOEKEN, Juny9 1756. 1911 om te doen zien, van welke kwade gevolgen het foveer n van zodanig een fysthema voor een Land van Commercie zoude kunnen zyn, en zyn ten vollen overtuigd, dat de overweging van deeze kwade gevolgen alleen voldoende zoude zyn, om en het tegenwoordig Beftuur, en Ulieden, indien immer dit verkeerde denkbeeld by deze!ven had plaats gehad, daar van te doen afzien En hier mede vermeenende het recht van de Houders der Recepisfen voor Anticipatie-Penningen, op de goederen van de Compagnie, welke dezelve voor de verleende handfluiting bezat boven latere Crediteuren, voldoende beweezen te hebben, zo is het dan op deeze gronden, dat wy ons keeren tot Ulieden , met de meeste fiducie verzoekende en met den gepasten ernst, als van ns goed recht overtuigd, infteerende, dat Gyleden zodanige fchikkingen zult beramen en vastzeilen, waar door de Houders der Anticipatie-Penningen de verfchuldigde Interenten, zonder eenig verder uitftel met den eerften worden betaald, en daar van aan 't publiek worde kennis gegeeven; de handfluiting, by aldien dezelve tegen der Vertooneren verwagting ook ondei dit Beftuur nog mogt beftaan, worde opgeheeven, ofte zodanige middelen vastgefteld. waar door aan de Houders der Recepisfen voor Antk'patie-Penningen, eene andere, mits voldoende fecuriteit voor de betaling van dezelve worde gegeeven; tot het beramen van het welke eene, onderhandeling tusfchen eene Commisfie uit Ulieden, en zommigen van de Vertooners het gefchiktfte middel zoude zyn; en dat eindelyk, op dat ae Vertooners in hun goed recht niet worden verkort, door Ulieden worde gezorgt, (en zy daar van ter hunner gerustheid verzekering bekomen,) dat geene betalingen noch aan 't Provinciaal Beftuur van Holland, noch aan anderen van eenïg belang of hl prejuditie Kkkkkk 3 vaa 'sGra- vknha» ge. ■Request van het Commit" é van den OostInd,Handel.  'sGra- venhace. J9i* NIEUWE NEDERLANDSCHE van het wettig recht van de Vertooners, intusfchen worden gedaan; ten einde daar door aan den eenen kant voor te. komen, dat de Vertooners niet in de volftrëkte noodzakeiykheid worden, omme tot foutien van Hunlieder wettig verkregen recht, den weg van rechten in teflaan; en aan den anderen kant blyke, dat billykheid en rechtvaardigheid de grondflag uwer handelingen mogen zyn, en de gevolgen daar van voor de Vertooners door eene fpoedige Refolutie kenbaar mogen worden. 't Welk doende, enz. Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de voorfz. Misfive en Bylaagen, by appointement te ftellen in handen van de Burgers Goldberg, van Eys, Rogge en Keuchentus, om, met te rug zending, te dienen van confideratien en advis. Op het bovengeplaatfle Request, betreffen^ de de Duinen, bragt de benoemde Commisfie het volgende voorloopige Rap» port uit. De Perfoneele Commisfie tothctcxamineeren van het Request omtrent het gebruik maken der Duinen , aan het Provinciaal £e* /uur van Holland. MEDEBURGERS! De Ondergetekenden by marginaal appointemeni vaa den ló deezer loupende Maand, door  JAARBOEKEN, Juny* i7o5. %$t$ door Uüeden gelast zynde om de voorflagen ; by zeker Request, omtrent het gebruik en de, vrustbaarheid der Duinen van Texel tot aan, den hoek van Holland gedaan, nader te éxamineeren, en nog geduurende deeze uwe or dinaris Vergadering een voorlopig Rapport te doen over het al of niet benoemen eener zoda nige Commisfie v n onderzoek, als by het gemelde Request wordt opgegeven, hebben de eer te rapporteeren: dat zy het met de Requestranten eens en ten vollen overtuigd zyn van de groote nuttigheid en het onberekenbaar voordeel voor de Ingezetenen, indien zulk een aanmerkelyk gedeelte van dit Gewest, als de Duingronden beftaan, en thans geene of byna geene voordeelen aanbrengen, zoude kunnen worden gecultiveerd; dat de kleine proeven, door particulieren daaromtrent, van ryd tot tyd en zonder het voordeel der leefzaame ondervinding, ja! onder veele beletfelen genomen, de aangeiiaamfte uitzigten tot een gewenscht gevolg opleveren. Dan dat het noodzaakelyk zal zyn, indie» de zaak zelve uitvoerlyk bevonden worde, ter einde van dezelve het meeste nut te trekken, de bewerking in het groot gefchiede, ondei opzicht van een Commisfie uit het Gouverne ment - en naar een uitgewerkt en bevoren goedgekeurd Plan, dat om zodanig Plan ti verkrygen, door deskundige Perfoonen zee veele informatien genomen, en infpectien ii loco gedaan zullen moetén worden. Ten wel ken einde dan ook de Requestranten het be noemen en aanftellen van eene Commisfie voor liaan. Dat het intusfchen de uiterfte opletten heid verdient, dat zodanige Commisfie, te: aanzien der Peifoonen wel georganifeerd zy «n derzelver werkzaamheden, by eene ampel Inftructie duidelyk bepaald worde. Immers i: dezelve reden als de zaak ten principaale i Kkkkkk 4 öei s Gra- 'enha* 3e- Rapp. raaken* de de Duinen» 1  ij>ï4 NIEUWE NEDER^ADSCHE 'sGra- venhace. Rapp. " ia akende de Duinen. deszelfs gevolgen moet gereekend worden allerbelangrykst te zyn, zo vordert ook de voorzichtigheid dat in deeze zonder overhaasting en met g.ied beraad worde te werk'gegaan! Het is om deeze reden dat de Onder^ereekenden vermeenen dat de tyd van vier Maanden, tot het inleveren van zuik een ampel Stuk by het Request voorgeflagen, veel te kort is om daaromtrent een nauwkeurige uitvoering te kunnen verwagten, en dus aanleiding tot fchadelyke overyling zoude geven. Waarom zy van advis zouden zyn: dat by deeze Vergadering zoude behoren te worden gedecreteerd , het benoemen en. aanftellen van eene Cómmisfie, beftaande in gefebikte en in onderfebeiden vakken kundige Perfoonen, om, onder fuperintendentie pari eene Commisfie uit deeze Vergadering, te onderzoeken of het opgegeven Plan by het gemelde Request voorkomende uitvoeriyk zy; go, neen! welk ander en beter gebruik van de Duingronden zoude kunnen gemaakt worden, sn dat deeze Commisfie zoude worden voorden van eei;e ampele Inftruélie. Voorts: dat eene perfoneele Commisfie uit deeze Vergadering wierde benoemd, om zich paar zodanig'. gerequireerde . Perfoonen te inFormeer^n, ten einde burgers ten aanzien van het Fournisfement van den eerften Termyn, zo veel mogelyk gemak tot te brengen, by de evengedagte Publicatie hebben gedecreteerd, dat. by wyze van Anridpa tie van dezelve gedecreteerde Heffing zoudet worden gecreëerd Provinciaale Recepisfen, uiter lyk ten beloope van twaalf Millioenen Holland fche Guldens, in 'dier voegen en tot zodanig* einde, als daar by breder is gemeld. Dat wy dien volgende in onze jegenswóordig erdioake Vergadering nopens de wyze, waaro 1 s Gra» /enhage. Publ. wegens eene Hffing op ae Inkom» \ ften* 1. [' : P e  's Gra- VRNHA- «E. - Puil. wegens eene Heffing op de Inkom- ften.' I 1920 NIEUWE NEDERLANDSCHE de voorfchreveo gedecreteerde Gefdbeffiae als nu met het minst mooglyk bezwaar der Ineezetenen van deeze Provincie zoude konnen en behoren te gefchieden, rypelyk gedelibereerd hebbende, vooraf echter nog fcrupuleufeiyk hebben geëxamineerd, of de by onze vorige Publicatie van 26 Mei laatstleden opgegevene behoeften, voor welke gedurende dit Jaar door deeze Provincie moet gezorgd worden * ook eenige afflaa of vermiDdenng zoude konnen ondergaan, maar tot ons leedwezen ondervonden hebben dat hoe zeer een aanzieniyk gedeelte van dezelve de algemeene belangens der geheele Republiek zyn betreffende, en dat alle de zodanigen op afrekening van het Aandeel deezer Provincie in de algemeene lasten zulleu konnen en moeten valideren , echter in allen gevallen voor de betaling derzelve zal moeten gezorgd worden: zo dat ons op de overtuigendfte wyze is gebleeken, dat, gedurende den loop van dit Jaar, niet minder dan dezeerimportantefomme van/535o7754fj.4 7i, zal moeten worden by een gebragt, en dat alles nog zonder daar by te berekenen het montant e van Loterye van achttien Millioenen Guldent.', gearrefteerd den 10 February laatsicden met verklaring, dat, ingcvp'le die onderneming niet zoude mog^n r.liieeren er, het bewind zich bier door in de onaangename noodzakelykheid zoude gebragt zien, om met vo-ftreküen weoerzin op nieuw gebruik re maken van zodanige geforceerde'middelen, als dar e< b'tr hu bereids door'dë Deelneemers in die Vrywjil^e' Negociatie gefourneerde zoude worden gcco' ffdSréerd, als dadelyk te zyn ^efchied in zodanige geforceerde Geldheffing, als • „ men  JAARBOEKEN, Juny, i?ö<ï» ^3 men in dat geval zoude moeten arrefteeren: alzo oDaangezien het daar by aangebodene voordeel Voor de Deelnemers, echter in dezelve niet meer dan de hier voorengemelde (omme van ƒ 10,560,00:-:is eecontribueert geworden. Dat ons derhal ven niets anders overig blyft, dan de gezamentlyke Ingezetenen van deeze Provincie te befchouwen (gelyk zy waarlyk zyn) als uitmakende eene Maatfchappy, tot welker inftandhouding ieder Lid van dezelve verpligt is, en dat dien volgende niemand zich kan, noch mag onttrekken, om, zo verre de yermogens of de omftandigheden, waar in hy zich bevind, zulks gedogen, daar toe te contribueeren. Dat gemerkt deeze Contributien ongetwyffeld moeten toereikende zyn aan de jegeoswoordige fioancieele behoeftens deezer Provincie, wy vervolgens by vergefyking der hier vorengemelde fom van zestig Millioenen Guldens, met de jegens woordige Bezittingen der gezamentlyke Iawooners van dit Gewest (zo verre dezelve naar mate van het provenu der vorige Geldheffingen, met eenige waarfchynlykheid konnen worden bereekend) hebben bevonden , dat, indien door middel van eene nieuwe Herring, of geforceerde Negociatie van Penningen, tegens eenen Jaarlyk» fchen Interest, naar evenredigheid der vermogens van onze Ingezetenen, in de gemelde behoef ter s zoude moeten worden voorzien, een ieder van hun een twaalfde gedeelte, en dus na genoeg agt pCt. van zyne Bezittingen, ten behoeve vaa den Lande zoude moeten fourneeren. Dat wy nogthans geconfidereerd hebben, aan de eene zyde, dat eene zodanige Geldheffing o£ Negociatie van Penningen, altoos meer bezwarende is voor dezulken van onze Medeburgers, die van de renten of revenuen van hunne vruchtdragende Goederen, Capitaalen of Effecten, of wel van de Ambten en Beneficiën, waar mede zy begunftigd zyn, voor het geheel of ten rtoLI 1111 un 'sGra- VERHA3E. PubU wegens eene Heffing op de . Inkom* Hen*  ïj>34 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHAOS* VuhU wegens eene Heffing op de Inkom- fien» ten deele fubfilïeeren, dan voor de geenen, wieken hoe zeer minder gegoed zynde, nogthans uit de winften, baten, en voordeden, die zy van hunne onderfcheidene Profesfien, Koophandel, Neeringen , Haudteeringen , Fabricquen, Trafriquen door hun geëxerceérd of gedreven wordende, of andere kostwinningen, van hoeda» nigen aart en natuur dezelven ook zouden mogen zyn, gelyké, ja zelfs meerdere Jaarlykfche Inkomften genieten dan de eerstgenoemden, en dus by het behoud en de welvaart van het Vaderland niet minder geïnteresfeerd zyn; mitsgaders aan den anderen kant, dat zo verre de Geldheffing voor het hier vorengemelde gedeelte van ieders vermogens, op de minst onereufe wyze, en alzo by eene Negociatie van Penningen, tegens eene Jaarlykfche Interest zoude mo- fen gefchieden, de fchuld van dit Gewest, wele even als in de andere Provinciën van deeze Republiek, reeds door de omftandigheden van tyden en zaken, zedert eenige Jaaren tot eene zo aanmerkelyke hoogte is geftegen, op eene importante wyze zoude worden vermeerderd; het welk niet alleenlyk eene verdere daling in de Cours der Obligatien, ten laste van deeze Provincie, ten gevolge zoude hebben, en zo wel voor het algemeen Crediet als voor de Houders derzelve Obligatien ,* ten hoogften fchadélyk zoude zyn; maar dat ook daar uit welligt zoude kunnen profluëeren eene onvermyüelyke uuodzakelykheid, om in het vervolg onze Ingezetenen met eene verhoging of vermeerdering van Belastingen telken Jaare te bezwaren, ten einde tot de prompte voldoening der I teresftn . of tot eene aflosfing der Capitaaitn in ibat gefield te worden. Dat wy deswegens uit eene tedere zorg voor de belangen van onze Medeburgers, welker welvaart de eenige bedoeling is van alle onze befluiten en verrichtingen, hebben vermeend te moeten berekenen, of ook op eene andere en rma druk-  JAARBOEKEN, Juny, 17561 in¬ drukkende, mitsgaders meer evenredige wyze in' de jegenswoordige behoeften zoude kunnen worden voorziend 1 Dat, na daar over rypelyk te hebben gedelibereerd , en na dat alle Opetatien, die ten dee • zen in aanmerking konden komen, zo door ons, ais door meer dan ééne perfoneele Commisfie daar toe uit ons midden benoemd, waren overwogen, wy vermeend hebben geen gepaster of meer gefcbikt middel te kunnen beproeven, dan om by wyze van eene gifte of don gratuit van, onze Ingezetenen te vorderen, een zeker gedeelte van alle Jaarlykfche Inkomften, door een ieder van bun, uit welken hoofde zulks ook zoude mogen zyn, geprofiteerd of genoten wordende; naar eene evenredige Clasfificatie, volgens de hoegrootheid of het beloop derzelve Inkomften, gelyk wy reeds by de publieke Nieuwspapieren voorlopig hebben doen notificeeren: met uitzondering echter van de geenen, welken, wy wegens de geringheid van hunne winften.of kostwinning hebben vermeend aan deeze vordering niet te moeten fubjecleeren, terwyl daar door de hier vorengemelde inconvenienten, die van alle Geldheffingen of Negociatien, welken het bedragen van ieders Bezittingen tot hunne bafis bebben, onaffcheidelyk zyn (zo veel mogelyk} worden uit den weg gernimd, en wy tevens langs dien weg in ftaat zullen worden gefteld, om op de meest efficacieufè wyze te zorgen, dat niemand zich aan zyne onvermydelyke verpligting, om het verfchuldigd aandeel in deeze Heffing te contribueeren, kome te onttrekken : gelyk wy ook (dien onverminderd) niets onbeproefd zuilen laaten, om de zodanigen, welken meteen ichandelykeverzakinge van hunnen pligt, nog geenzins voldaan hebben, dat geene waar toe zy ingevolge de voorfz. Publicatie van den 17 July 1795 gehouden waren, door alle mogelyke middelen daar toe LUW s te sGrA» /ENHAÏE. VubU v wegens ',ene Heffing ip de Inkom* Hen»  1926 NIEUWE NEDERLANDSCHB 'sGra- venha" ge. Pllbl. wegens eene Heffing op de Inkom' fien. té conitfingeeren, en de pcenaliteiten, waar in zy vervallen zyn, te doen ondervinden. Dat wy aan de eene zyde geenzins willen ontveinzen, met den uiterften weerzin, ja (als het ware) ondanks ons zeiven, en alleenlyk uit een bezef van den dringenden nood des Vaderlands, en van de vèrpligtingen, die als Provinciaale Beftuurders op onze fchouders rusten, tot deeze Heffing hebben befloten, vooral om daar door, zo veel in ons was deeze Provincie te behoeden voor het onaangename i 't welk derzelver Ingezetenen te wagten zouden hebben, wanneer door ons niet in tyds gezorgt zynde, de Nationaale Vergadering zich gedrongen zag, die middelen in het werk te Hellen, die aan haar in cas van wanbetaling zyn toegekent; maar dat wy echter aan den anderen kant vastelyk mogen vertrouwen, dat alle onze welmeenende Medeburgers , aan welken het behoud van onze Vryheid en Onafhangelykheid ter harte gaat, met ons zullen overtuigd zyn van derzelver indispenfabelen pligt, om zo veel van het hunne toe te brengen als tot confervatie van deeze dierbare Panden volftrekt vereischt word; gelyk wy dan ook niet fchromen om voor het oog der geheele Natie te verklaren: dat een ieder, die langs deezen weg zyne pligten jegens de Maatfchappye, waar toe hy behoord , met eene betamelyke nauwgezetheid betracht, wederkerig eene billyke aanfpraak heeft op al zulke'Rechten en voordeden, welke moeten begreepen worden aan alle haare Leden op eene gelyke wyze toegezegt en verzekerd te zyn: eh dat wy dit grondbeginzel als het onze aannemende, niet in gebreken zullen blyven van geduurende.ons Beftuur, eene gelyke zorge te dragen voor de wettige Rechten van alle onze ïYiedeburgerr, hoe zcr zy ook in het Godsdienftige of in het Staatkundige van begrippen of denkenswyze van eikanderen zouden mogen verfchjllen; terwyl wy eindelyk door eene  JAARBOEKEN, 1796* 1*57 behoorlyke en prompte voldoening yan.deezeyor-> dering 'zo wy hoopen en vertrouwen) zullen be-' vrvd worden van de fmertelyke noodzakelykheid < om andere en meer drukkende middelen by de hand te nemen, ten einde in de jegenswoordige ' Financieele behoeften te voorziet*. ' En het is om alle deeze redenen, dat wy hebben goedgevonden te decreteeren, gelyk wy decreteeren by deeze, eene Heffing van Penningen, by wyze van gifte, of don gratuit, uit krachte van welke de Ingezetenen deezer Provincie zullen gehouden en verpligt zyn een gedeelte van de Jaarlykfche Inkomften, door hun geprofiteerd en genoten wordende, ten behoeve van den Lande te fourneeren, en in de Provirtciaale Schatkist te ftorten: alles in maniere hier na volgende. Art. 1. Dat m deeze Heffing zal worden gecontribueerd door of van wegens elk Ingezeten deezer Provincie, die Jaarlyks drie honderd Guldens of daar boven aan Inkomen heeft, het zy hy tot een Huisgezin behoord, by anderen of op zich zeiven woont, bet zy hy zyne Goéderen en Bezittingen zelf beheert , of onder de voogdy of curateele van anderen ftaat, of de adminiftratie zyner Goederen aan anderen gedemandeert is;. gelyk het zelve dan ook zal gefchieden door de Weeskamers vau de Goederen der Weezen, Ingezetenen van deeze Provincie zynde of alhier t huis behoorende, en by Weesmeesteren geadminiftreert wordende, in opzicht van iederWees afzonderlyk, het zy by Weesmeesteren of twee Gecommitteerden derzelven, of ook wel by een of meerder van derzelver Suppoosten of.de door hun aangeftelde Adminiftrateurs: gelyk med« door de Adminiftrateurs van Goederen, toebehorende aan geauthorifeerde Gilden of Cofifretien, ook van zodanige Goederen, welke aan Arm- of Weeskinderen in Godshuizen geahmenteerd wordende opgekomen zyn; des echter dat van dezelve Heffing vry en geëximeert zullen Llllll 3 we- sG&A.» 'EHHA' !S. vegens •.ene Heffing 1 op de Inkom' (ien.  \Gsa- vÈNHA" GE. ' ' Puil:' ■wegens eene Heffing op de • Inkam* ften. resï NlEÖWÈ NEDÈRLANDSCHE wezen , alle Foodfen en Geftichten, ad Pios ei Publicps u/us, en voorts die geene, welke Jaar*1 lyks geen drie honderd Guldens inkomen hebben. Dan, vermits de uitzondering by dit Artikel voorgéfleld alleen ten oogmerk heeft om onze minder gegoedde Ingezetenen te gemoet te komen, en wy geenzints daar mede willen te kennen geven, dat wy in de zodanigen eenige mindere bereidwilligheid of verpligting veronderftellen bm tot behoud van het lieve Vaderland, zo veel in hun vermogen is, toe te brengen, vertrouwen wy van hunne Vaderlandsliefde en vermaatien hun des noods, dat zy door vrywillige gifteD, Waar van wy dc begrooting aan hunne volkómece vrye keuze eh de infpraak van hunne gewetens overlaten, met hunne Mede-Ingezetenen .'s Lands Schatkist helpen llyven, waar toe hun op daar toe gefchikte plaatfen gelegenheid zal worden gegeven. 2- Dat deeze Heffing zal gefchieden, van het beloop van alle Jnkomften, welke door een ieder Ingezetenen van deeze Provincie 'sjaarlyks genoten werden, eD mitsdien van alle Renten, Revenuen, Traclementen, Penfioenen, Tontinen* Praebendéh, Wi'nften, Baten en voordeden, zó van de vaste Goederen of Panden, door hem zeiven gebruikt wordende, of aan een ander in hure afgefta&u, als mede van alle Capitaalen of Effeften, welke hy relpëdivelyk in eigendom be» zit of waar van hem hét vruchtgebruik compéteerd fdasr onder ook begreepen dè dividenten der Engelfche Fondfen) als'van de Ampten, Bedieningen , Commisfien, hem opgedragen, of Becefiden, waar mede hy begunftigd is, mitsgaders van de onderfcheidene Profesfien, Koophandel, Neeringen, Handteeringen, Fabriëken cf Trafieken.,' door hem geëxerceerd of gedreven wordende, en generalyk uit welken anderen hoofde tn onder welken anderen titel zyne kostwinning of beroep ook zoude mogen zyn, niets hoe-  JAARBOEKEN, Jfs^? W> ip2o hoegenaamd uitgezonderc; zullende van de voorfz. Inkomften niets anders mogen worden, afgetrokken, dan 't geen een ieder dadelyk ter verkiygjng van die Inkomften heeft moeten befteden, en alzo geenzints eenige yerteeringen, vrywillige giften, ofte ook eenige belastingen-, vermindering der waarde van Goederen of Effecten of iets diergelyks. . , ■ 3. Dat, om bet zelve inkomen te vinden ten aanzien van zodanige Ingezetenen, by dewelken die onzeker zyn, dezelven zullen verpligt wezen, die Inkomften over de laatfte tien Jaaren om te flaaa, es een tiende gedeelte van dat montant te houden voor hun jaatlyks inkomen; zoo echter, dat.zy in de begroting van dien daar van al mede niet zullen mogen aftrekken eenige verteeringen, vrywillige giften, belastingen, verminde* ring der waarde van Goederen of Effecten of iets diergelyks', als alleen voor zo verre Ue Kooplieden betreft, de fchade door hun geleden, op verkogte en gerealilèerde Goederen, en dat ten aanzien van die geenen, die nog geene tien Jaaren achter den anderen een inkomen hebben gehad, het zelve over zo veele Jaaren zullen omflaan, als zy dat hebben genoten. 4. Echte Lieden, het zv in het zy buiten ge« meenfehap van Goederen getrouwd zynde, zullen alle hunne Inkomften in eene fom opmaken, en zal alzo door hun gecombineerd in deeze Heffing gedragen worden. Zujlende ook eene gelyke combinatie moeten plaats hebben, ten reguarde van de Inkomften van iederen Pupil of andere onder toezicht gefielde Perfoonen, wier Goederen onder diverfe Adminiftratien berusten. 5. Dat van Goederen, toekomende aan Minderjarigen, gelyk mede aan Perfoonen, welke on? der toezigt of beheering van Curateuren gefteld zyn, derzelver aandeelen in derze Heffing zul len gefourneert worden uit de vruchten of Inte resfen, gelyk insgelyks zal gefchieden door Ou LH 111 4 ders 's Gra- VEMHA" ge, 'Puixl, wegens eene Heffing op db- ' Ink •in'ftén*  153© NIEDWÈ NEDERLANDSCHE 'sGra- venha' ce. Publ. wegens , eene Heffing op de Inkomflen. ders, of door de langstlevende van hun, die de vrugten of Interesfen tot alimentatie der Kinderen genieten, ten ware 'er by voldoening van dat Fournisfement, uit de vruchten of Interes, fen niet genoeg zoude mogen overblyven tot alimentatie of onderhoud van zodanige minderjarige of andere onder toezigt gefielde Perfoonen; in hoedanig 'geval de gemelde aandeelen uit het Ca» pitaal, naar vereisch van omftaadigheden, het zy geheel of ten deele zullen mogen voldaan worden. 6. Dat ook in deeze Heffing zal moeten worden gecontribueerd door Adminiftrateurs van Goederen binnen deeze Provincie berustende, waar van de Eigenaars Ingezetenen van deeze Provincie geweest zynde, al eenige Jaaren vermist zyn ge wees t, fchoon men niet weet wie tot dezelve, indien de Eigenaars niet opdagen, geregtigd zullen zyn. 7. Dat Weesmeesters of derzelver Suppoosten, Voogden, Curateurs of Adminiftrateurs van eens anders Goederen, ih het fourneeren zich moeten houden aan de ftipte bepaalingen deezer Publicatie; en zullen dezelven ook niet mogen declareeren voor de moeite of vacatiën, die zy ter deezer zaake gehad hebben; wordende voorts de Weeskamers, Voogden én Curateurs by deezen generalyk gequaiificeerd, om voor zo verre zulks ingevolge het bepaalde by het vorenftaande vyfde Artikel nodig zoude mogen zyn, te verkopen zo veel als- in contant Geld moet worden gefourneerd. 8. Dat, ingevalleiemand zich mogt inde-noodzskelykheid bevinden, hét zy in zyn particulier of in een der bovengemelde qualiteiten, om tot het bekomen van gereede Penningen, ten einde ia deeze Heffing te fourneeren, eenige vaste Goederen te belasten, waar van de Hypothecatie fubjeft is aan den Veertigften Penning, dezelve belasting in dit geval, van dien Impost zal vry en nogthans van  JAARBOEKEN, I79«. 1*3- van het zelve Effect zyn, als of de betaling' van gemelde Penning daar van gedaan was , mits, dat onder Eede of met ware woorden,, in plaats van Eede verklaard worde, dat de alzo opgemelde Penningen tot Fournisfement in deeze Heffing alleen en tot geen ander einde hoe genaamt, zullen geëmploijeerd worden. Terwyl die geene, x)p wier Goederen als nog een fpedaal bëflag is gelegt, ingevolge'de Decreeten van de Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland ten deezen Opzicht , zich zullen móeten gedragen conform ons Decreet geafrefleert defl 30 Juny deezes Jaars. Gelyk wy ook tot meerder gemak van de geenen, die in deeze Heffing moeten deel nemen, en nog zouden verkièzen geredimeerd of te voren niet opgeëischt Goud of Zilver te fourneeren, órdres zullen ftellen, dat het zelve tegen de waarde, by de Publicatie van de Provifioneeie Reprelentarften van het Volk van Holland in dato 26 Maart 1795 bepaald, kan worden aangenomen. 9. Dat, ten einde in deeze Heffing zo veel mogelyk is éenen egalen voet te houden, en een ieder naar mate van zyne Inkomften te doen betaalen, de Ingezetenen van dit Gewest zullen worden verdeeld in vyftien Clasfen. 10. Dat tot, of in de Eerfte Clasfe zullen behoren alle de geefieri die Jaariyks een inkomen hebben van ƒ 20,000 eh daar boven. 11. Dat tot, of in de tweede Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 150^0 en daar boven. 12. Dat tot, of in de derde Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 101,000 en daar boven 13. Dat tot, of in de vierde Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 8000 én daar boven.' 14. D« tot, of in de vyfc'e Clasfe zullen be hO' Van geiHClUC r-CMUUIg ua«- fcv.ua.i.i ».aa , VENHA* sGra- /ENHA- JE. PuM. . wegens zene Heffing op de Inktm* (ien.  ï?3* nieuwe neder landsc he venha" ge- 3 Publ. wegens eene Heffing op de Inkom' fien. horen alle dé geenen die Jaariyks een Inkomea hebben . van ƒ 6900 en daar boveo. 15. Dat tot, of in de zesde Clasiè zullen be» horen alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 4000 en daar boven. 16. Dat tot, of in de zevende Clasfe zullen behoren • alle de geenen die Jaarlvks een lokomen hebben van ƒ 3000 en daar boven. 17 Dat tot, of in de agtfte Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van / 2500 en daar boven. 18. Dat tot, of in de negende Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 2000 en daar boven 19. Dat tot, of in de tiende Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 1500 en daar boven. 20. Dat tot, of in de elfde Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ tooo en daar boven. „ ai. Dat tet, of in de twaalfde Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 800 en daar boven. s2» Dat tot, of in de dertiende Clasiè zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 600 en daar boven 33. Dat tot, of in de veertiende Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 400 en daar boven, 24. En dat eindelyk in de vvftiende Clasfe zullen behoren alle de geenen die Jaariyks een Inkomen hebben van ƒ 300 en daar boven. 25. Dat elk Ingezeten, die tot de eerfte Clasfe behoord en dus Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ 20000 en daar boven, van zyn geheel Inkomen zal moeten betalep 37 en een half pCt. 26. Dat die geene, welke tot de tweede Clasfe .behooren en dus Jaariyks een Inkomen bebben van ƒ 'ij«oo en daar boven tot ƒ 20000 toe, y»ü dezelve ƒ ijooo sullen moeten voldoen  JAARBOEKEN, Juny, 179$. 1933 doea'35 pCt. eD dus/5250, en van het meer-'s dere boven de ƒ 15000, 37, en een half pCt. v 27. Dat een ieder, die tot de derde Clasfec behoord en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ10000 en daar boven tot ƒ 15000 toe, vanj de gemelde f 10000 zal moeten fourneeren 32 j en een half pCt. en dus ƒ 3250 en van het* meerdere boven de / 10000, 35 pCt. i 28. Dat een ieder, die tot de vierde Clasfe< behoord, en alzo Jaarlyksch een Inkomen heeftj van / 8coo en daar boven tot 10000 toe, van/ de gemelde 8000 zal moeten fourneeren 30 pCt. en dus ƒ 2400, en van het meerdere boven de ƒ 8000 i 32 en een half pCt. 29. Dat een ieder» die tot de vyfde Clasiè behoord, en alzo Jaarlyksch een Inkomen heeft van ƒ 6000 en daar boven tot ƒ 8000 toe, van de gemelde f 6©oo zal moeten fourneeren 27 en een half pCt. of ƒ 1630, en van het meerder boven de / 6QO0, 30 pCt. 30. Dat een ieder, die tot de zesde Clasfe behoord, en alzo Jaarlyksch een. Inkomen heeft van ƒ 4000 en daar boven tot ooeo toe, van de gemelde ƒ 4Q00 zal moeten fourneeren 25 pCt. of 1000,. en van het meerdere boven de 4000, 27 en een half pCt. 31. Dat een ieder, die tot de zevende Clasfe behoord, en alzo Jaariyks een inkomen heeft van ƒ 3000 en daar boven, tot 4000 toe, van de gemelde f 3000 zal moeten fourneeren 22 en een half pCt of ƒ 675, en; van het meerdere boven de ƒ 3000, 25 pCt. 32. Dat een ieder, die tot de agtfte Clasiè behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ 25«o en daar boven tot f 3000 toe, zal moeten fourneeren 20 pCt. of ~f 500, en van het meerdere boven de ƒ2500, 22 en een half pCt, 35. Dat een ieder, die tot de negende Clasfè behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ aoao ea daar beven tot ƒ 2500 toe, zal moe. 'ENHA- ;E. Publ. MgttïS tene Heffing op de Inkom* 34 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra YENHA GE* Puil v%gens eene Heffing op de Inkom' Jïent - moeten fourneeren 17 en een half pCrof/^o, ■ en van het meerdere boven de ƒ 2000, ao pCt. 34- Dat een ieder, die tot de tiende Clasfe behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen beeft van ƒ 1500 en daar boven tot ƒ 2000 toe, zal moeten fourneeren 15 pCt. of ƒ225, en van het meerdere boven de ƒ 1500, 17 en een half pCt. 35. Dat een ieder, die tot de elfde Clasfe behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ 1000 en daar boven tot ƒ 1500 toe, zal moeten fourneeren 12, en een half pCt. of f 125, en van het meerdere boven de ƒ 1000, 15 pCt. 36. Dat een ieder, die tot de twaalfde Clasfe behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van ƒ 800 en daar boven tot ƒ 1000 toe, zal moeten fourneeren 10 pCt. of/80, en van het meerdere boven de ƒ 800, 12 en een half pCt. 37. Dat een ieder, die tot de dertiende Clasfe behoorden alzo een Jaariyks Inkomen heeft van ƒ 6co en daar boven tot ƒ 800 toe, zal moeten fourneeren 7 en een half pCt. of ƒ 45, en van bet meerdere boven de ƒ600, 10 pCt. 38*. Dat een ieder, die tot de veertiende Clasfe behoord, en' alzo Jaariyks een Inkomen heeft • van ƒ 400 en daar boven tot ƒ óco toe, zal moeten fourneeren 5 pCt. of ƒ 20, en van het meerdere boven de / 400, 7 en een half pCt. 39. En dat een ieder die tot de vyftiende Clasiè behoord, en alzo Jaariyks een Inkomen heeft van-ƒ 300 en daar boven tot /400 toe, zal moeten fourneeren 3 pCt. of ƒ9 en van het meerdere boven de ƒ 300, 5 pCt. 40 Dat het aan elk Ingezeten zal vry ftaan, om zich zeiven ingevolge de bovengemelde Clasfificatie te quotsfeeren, mits daar omtrent ter goeder trouwe, als mede met de meeste accuraiesfe te werk gaande, en wyders nog met dien vrrftande, dat de geenen, welker jaarlykfche Inkomften meerder bedragen dan twintig duizend Gul-  JAARBOEKEN, ƒ«»ƒ, 1756. ms Guldens, dat montant nader zullen moeten bepalen volgens de onderftaande Tafel. van 30,000 — 40,000 —— 50,000 — 60,000 —— 70,000 — 80,000 — QOjOOO — 100,000 41. Dat de Municipaliteit of plaatfelyke Re«eering van elke Stad of Plaats, binnen agt dagen na de afkondiging deezes, aan eik Ingezeten zal doen rondzenden een gedrukt Billiet, waar in dezelve verpligt zal zyn in te vullen, in welke Clasfe en op hoedanige wyze hy ravoege voorfz. ter goeder trouwe vermeent zich te moeten aangeven, gelyk ook of hy eenige Goederen voor andere Perfoonen, Ingezetenen deezer Provincie, adminiftreert, het zy in de qualiteit van Voogd^ Curateur, Adminiftrateur , of onder welken titel het ook zy, als mede of hy eenige Perfoonen by zich inwonende heeft; en welk Billiet hy gehouden zal zyn met zynen voor- en toenaam te onderteekenen, terwyl die geenen, welke Jaariyks geene f 300 inkomen hebben, zulks ook op het evengemelde Declaratoir zullen moeten te kennen geven, en dat me. de met derzelver voor- en toenaam zullen moe' ten onderteekenen, of wel zo veel aangaat zodanige onzer Ingezetenen, die hunne naamteekening niet kunnen fchryven, dat dezelve verpligt zullen zyn hun gewoon merk daar onder te ftellen in prefentie van een getuigen, die zulks mede zal moeten onderteekenen. 42. Dat het gemelde Billiet, binnen eenen ze. keren tyd daar na door de Municipaliteit, naai dc plaatfelyke omftandigheden te bepalen, weder 'sGra- verbase. Puhl. wegens eene Heffing op de Inkom* ften.  ï93<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHA- ge. Puil. wegens eene ■ Heipng. op de ften. *« derom zal worden afgehaald , én als dan alzo in* gevuld en onderteekênd te rug gegeven zal moeten worden: op pceae, dat die geene, welke bevonden zoude mogen worden daar aan niet te hebben voldaan, zal worden geconfidereert zich aan deeze oelasting te hebben willen onttrekken, en mitsdien na eene gedane Sommatie van wegens de Municipaliteit of plaatfelyke Regeering, om daar aan als nog binnen de eerstkomende vier-en-twintig uuren te voldoen, daar tóe bv Gyzeling zal worden geconftringeert, en dat teffens zyne Boe* oei dadqlyk zal worden gebragt onder Sequeftratie ten ware hy zoude kunnen aantoönen door wettige redenen en omftandighedén daar in verhinderd te zyn geweest; het welk zal worden overgelaten aan bet oordeel van de plaatfelyke Municipulireic, of van de Commisfie uit haar midden daor toe te benoemen. - 43. Dat daar na by eene of meer Commisfien, door ons of ons Committé Provinciaal daar toe frecialyk zullende gequalificeerd worden, op de bést! gefcniktfte wyze en ingèvölgeeenerlnftrucïie, aoor ous of door het gemelde Committé voor dezelve te fourneeren, zal Worden onderzögt, of, en in hoe verre een ieder onzer Medeburgeren aan zyne verpligring aan den Lande ren opzichte van deeze Heffing heeft voldaan, en tegens de geenen, die onverhooptélyk daar omtrent mogten zyn gebleven in gebreke, zodanige maatregelen zullen worden genomen, als by de bovengemelde Inftruétien nader zullen worden bepaald ^4. Dat, na dat het gemelde onderzoek zal zyn afgelopen, de Municipaliteiten der Steden en Piaatfen op onzen naderen last nog zullen aanftellen, ieder in den haaren ene Commisfie beftaande, 'naar gelang van dé Volkrykheid' dér Steden en Plaatlen, uit een aanzienlyk getal Perfoonen, het vertrouwen hunner Medeburgeren waardig, voor dewelke een ieder Ingezeten verpligt zal zyn onder fo-  Jaarboeken, juny, 790-. -937 folemoeelen Eede, of met ware woorden, fa1 plaats ven t ede, te verklaren: „ Dat voor zo verre zyne Inkomften 'of weli „ zo hy in eenige qualireit io deeze Heffing „ fourneert de inkomften van de geene, die hy ,, reprefenteerrj meerder zouden mogen beloo,, pen dan «het bedraagen van de ronde fomrnen, , uitgedrukt in elke Clasfificatie, waar o- ïer ,» hy zieh (of wel zo hy in eenige qualireit- heeft „ gefourneert de geene die hy reprefenteen), „ heeft opgegeven of wel begrepen zal worden j „ te moeten behooren, hy ook van dat meerde„ re zo veel pCt. heeft betaald, als in de hier „ bovengemelde 25, 26, 27, 28 9,30,31, » 3-*, 33» 34» ?J, 35> 37> 38 eu 39 Artb ,, kelen, ten reguarde van die Clasfe waar in „ hy zich (of wel, zo hy in eenige qualiteic „ heeft gefcrneert. de geene die hy rep,efen„ teert) heeft opgegeven, of in voegen voorfz. ,, begrepen zal worden te moeten oehooren, is bepaalt.' En welke prséstatie van den Eed of belofte hier voren gemeld, zal moeten gedaan worden door een iegelyk in Per loon, of by wettige verhindering , waar van ten genoegen zal moeten blyken, door een Gemagtigden. met behoor yke en fpeciale procuratie vo rzien volgens ee.. Formulier achter deeze Publicarie gevoegt 45 Dat by overlyden van Ingezetenen deezer Provincie, die tot Fournisfement in deeze Heffing gehouden zyn, by- aldien hun overlyden voorvalt eer dat zy de bovengemelde Fo rni-fêmenten, het zy in hei geheel of ten deele gedaan en den voorfchreeven Eed of v erklaring gepresteerd zullen hebben, derzelver fcrt^enamen Executeurs of B ledel-redders gehouden zullen zyn, alles het g^en de overleden..- tndt moeten opleggen te voldoen, en vervolgens in hunne qualiteit of re'atie den gerequireerden Eei gf Verklaring af te leggen. Mmmuimm 46. Dat i Gra?» 'EKHA" 5E. »ubh vcgeris •■ene heffing 'p de rukom* 'icn.  IqjS nieuwe NEDERLANDSCHE VÏHHA «>• wegens eene Heffing op de Inkomften» 4<5. Dat alle Perzoonen, Ingezetenen dezer Prov intie geweest zynde, en zich nu buiten dezelve bevindende, het zy met der Woon, tf door een abientie voor zekeren tyd, zullen gehouden zyn in deze Heffing op den voet van deeze Publicatie te contribueeren, als mede de bier vorengemelde Eed of Verklaring af te leggen, ten ware dezelve reeds een Jaar en zes weeken vóór het emaneeren deezer waren abfent geweest En zullen de geenen, die, voor dat zy ten vollen aan hunne verpligting omtrent deeze Heffirg hebben voldaan, zouden begeeren met der woon buiten de Provincie te vertrekken, by arrest tot het voldoen aan hunne verpligting worden gehouden, tot dat zy ten vollen voldaan of Cautie gefteld zullen hebben. 47. Dat de geene, die uit andere Landen of Provinciën, na het emaneeren van deeze Publicatie , zich binnen deeze Provincie nederzetten, Biet gehouden zyn te fourneeren 48, Dat Perfoonen, Ingezetenen deezer Pro* vincie zynde, doch geen vaste domicilie in dezelve houdende, maar nu in deeze, dan in geene Plaatze van de Provincie, voor een tyd hun verblyf nemende, het zy zich generende met ter Zee te varen of in andere omzwervende funében, fehouden zullen zyn aan den inhoude van deeze •ubhcatie te voldoen, ter Plaatze daar zy zich bevirden; ten ware zy deden blyken elders ia de Provincie aan hunne verpligtinge voldaan te hebben; en dat zy by nalatigheid of onwilligheid voor hu" vertrek, daar toe by arrest zullen gorden gehouden. 49 D>* de Foufnisfementen in deeze Heffing zullen moeten worden gedaan geduurende den loop van doezen Jaa-e, by de Ontvangers binnen deeze Provincie van het DiftricT:, waar onder de geen. j welke het zelve doet, in cas vara gemeens miüucien resforteert, tegens Quitantie van  JAARBOEKEN, Juny, 1706". 1*30 van dezelve Ontvangers in goéde gangbare God 1 de en Zilvere Munt, die gewoon is op 'sLands: Comptoiren ontvangen tef worden; de Zeeüwfche' Ryksdaalders tégens twéé en vyftig duivers daar onder begrepen; dat voorts in deeze Heffing, ook als contant geld zullen worden aangenomen de Loten "van de vry willige Negociatie . by forme van Lotèrye, gearrefteerd den 10 February laatstleden, en zulks ten beloope van zes hon derd Guldens voor elk Lot, geaugmenteerd met de daar Op verloopene Interesfen voor zo veel aangaat die geéne, welke behöoren tot de hier vörengemelde zeven eerfte Clasfen; gelyk mede de Recepisfen nu onlangs ingevolge onze Publi • catie van den ïö Mei laatstleden gecreëerd; insgelyks geaugmenteerd met de daar op verlopene Interésfen, voor zo verre die geene betreft, welke onder de elf eerfte der bier vorengemelde Clasfen behoren; en eindelyk het ongemunt Goud en Zilver tot de waarde hier voren Art. 8 vermeld. 5a. Dat die geene, welke behöoren tot, of in de vier eerfte Claslèn by Artikel io, ci, 12 en 13 van deeze Publicatie vermeld, zullen moeten betalen de helfte van hun Fournisfement op den 15 July aanitaande, en de wedethelfte op den 15 Augustus daar aan volgende: zullende ten einde de fpoedige Fournisfementen in deeze Termyn te favorifeeren, die geene , die zulks doen ten opzigte van derzelver tweede Termyn, vóór den 15 July aanftaande, voor dié vroegere betaling van denzelven Termyn een ten honderd van dat hun Fournisfement mogen korten, doch alleen van 't geen zy in contanten gelde fojmeeren, en geenzints van het ongemunt Goud en Zilver, nog ook van het montant dei Loten of Recepisfen. 51. Dat alle de geene, welke behöoren tot oi in de vyfde, zesde, zevende, agtfte, negende, tiende en elfde Clasfen, hier voren Art. 14» Mmmmmm a 16 sGra- ce. Pull. wegens eene Heffing op de ' Inkom.' fletu  üJHo NIEUWE NEDERLANDSCHE #G*avknha'ge. wegens eene Heffing op de Inkom. Ren. 16, 17, 18, 19 en 20 vermeld, hunne verfchuldigde aandeden zullen moeten voldoen in vier Termynen, te we$en op den 15 Jdly, 15 Augustus, 15 September en 13 Oftober aanftaande, telken reize een gerechte vierde gedeelte : en tot aanmoediging van vroegere Fournisfementen die géenen, die zulks doen, ten opzigte van de drie laatfte Termynen voor den 15 July aanftaande, refpecbvelyk drie, twee of een pCt. ten opzigte van de twee laatfte Termynen, voor den 13 Augustus refpecbveiyk twee of een pCt. en ten opzigte van den laatften Termyn, vcor den 15 September een pCt. zulten mogen korten, doch alleen van 't getn zy in contanten Gelde fourneeren, en geenzints van het ongemunt Goud en Zilver, noch ook van bet montant der Loten of Kccepisfèn. 52, Dat eindelyk die geene, welke behöoren tot de twaalfde, dertiende, veertiende en vyftiende Clasfen, hier voren Artikel 21, 2;, 23 en 24 vermeld, hunne verfchuldjgde aandeelen zullen moeten voldoen in zes Termynen, te weten op den ij July, 15 Augustus, 15 September, 13 Odlober, 15 November en 15 December deezes Jaars, telken reize een gelyk zesde gedeelte, en zullen die geene, die het zelve vroeger doen, te weten ten opzigte van de tweede, derde, vierde, vyfde en zesde Termyn, vóór den 15 July aanftaande, refpeclivelyk vyf, vier, drie, twee of een pCt ten opzigte van de derde, vierde, vyfde en zesde Termyn, vóór den 13 Augustus, refpeclivelyk vier, drie, twee of een pCt. ten opzigte van de vierde, vyfde en zesde Termyn, vóór den 15 September, refpectivelyk drie, twee of een pCt. ten opzigte van de vyfde en zesde Termyn, vóór den 15 Oftober, refpeÉtivelyk twee of een pCt. en eindelyk ten opzigte van den laatften Termyn, vóór den 15 November, een pCt. zullen mogen korten; doch alleen van 't geen zy in contanten Gelde fbur-  I JAARBOEKEN, Juny, 1796. i94] fourneeren, en geenzints van het ongemunt Goud en Zilver, noch ook van het montant der Rece- pisfen. 53 Dat boven dien nog een ieder, van het geen hy van zynen verfchuldigden eerften Termyn zal betalen in contante Penningen, vóór of op den \y July aanftaande, zal mogen korten een pCi. gelyk ook nog aan een ieder van 't geen hy vóór of op den gemelden tyd van zyne overige Termynen in contante Gelden zal willen voldoen, boven de hier voren geaccordeerde kor« tingen, voor deeze betaling in contante Penningen nog zal worden toegeftaan, een extra korting van één pCt 54, Dat, ten einde alle verwarring door het fourneeren van Loten, ten opzichte van derzei> ver converlie in Obligatien, die met x September aanftaande moet gefchieden, voor te komen, wy hebben goedgevonden, gelyk wy goedvinden by deezen, dat alle Houders van Loten, die dezelve in deeze Heffing zouden willen fourneeren , gemelde Loten van nu af aan doen bezorgen ten Comptoire alwaar die zyn gefourneert, om ten bewyze, dat dezelve in deeze Heffing zulten worden geëmployeert, en mitsdien de converlie van dezelve, met zes honderd Guldens minder moet gefchieden, geftempeld en vervolgens te rug-te worden gegeven meten benevens een Quitantie, ten belope van zes honderd Guldens voor elk Lot; welke Quitantien by de refpe&ive Fournisfementen voor en in de plaatfe van een Lot zal worden aangenomen. 5j. Dat het een ieder zal vry ftaan om zyne Fournisfementen j van het meerdere boven hec bedragen van de roude fommen, uitgedrukt by elke Clasfificatie, waar onder hy zich heeft opgegeven, of wel begrepen zal worden te moeten behöoren te doen, of door anderen te laten doen by zodanige Ontvangers binnen deeze Provincie, alshy zal verkiezen, des gerequireert, teMmmmmm 3 geus 'sGea-1 venhage. Pub!, wegens eene Heffing op de Inkomften.  I04« NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venha ge. Publ. wegens eene Hiffing cp de Inkom* fien* gens eene QuitaDtie van denzelven Ontvanger in Blanco, zonder gehouden te zyn te declareeren dat de Fournisfementen voor zyne rekening gedaan worden. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd daar zulks te doen gebruikelyk is. Gedaan in den Hage onder het klein Zegel van den Lande, den 30 Juoy 179Ö, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. {Onder fiondj J. A. van der SPYK, VU Ter Ordonnantie van 't Provinciaal Beduur voornoemd. (Was geteekend.y C. SC HEFFER. FORMULIER van PROCURATIE, Op een Zegel van 12 Stuivers,\ Ik Ondergefdhreeve verklare by deeze te qualiaceeren-ide Perfoon van om ■ in mynen naam te compareeren voor de Commisfie by het 44 Artikel van de Publicatie van het Provinciaal Beftuur van Holland, in dato den 30 Juny 1706 gefteld tot het afnemen van den Eed, by gemelde Publicatie, ten aanzien van het meerdere dat myoe Itkomften belopen, dan het bedragen van de ronde fomme, uitgedrukt inde Clasfificatie, waar onder ik my hebbe opgegeven, of wel begrepen ben te behöoren, bepaald en aldaar in myne ziele den voorfz. Eed af te leggen: ver-  JAARBOEKEN, Juny, 1043 verklarende ik Ondergefchreeve denzei ven Eed. uit krachte van deeze Qualificatie afgelegd, van die verbindende kracht en waarde voor my te houden, 'als of die door my in eigener Perfoon, voor welgemelde Commisfie was afgelegd. Gedaan en geteekend in den van den Jaare zeventien honderd en negentig. BILLET. Ingevolge en ter voldoeninge aan de Publicatio van het Provinciaal Beftuur vao Holland, ,van dato 30 Juny laatstleden, verklare ik Onderge» teekende my aan te geven, io de daar by geelde Clasfe; en mitsdien u ya Jaar* lyksch inkomen te bepalen, op Guldens, ea daar boven; mittgadera nog in qualiteit al» te behöoren in de Clasiè, en mits¬ dien dat Jaarlyksch inkomen te begrooten op en daar boven: en eindelyk, dat ik, behalven myne Domesticquen, bj my hebbe inwoonen Aauta den July i79& Declareere ik Ondergeteekende Jaarlyksch gee» drie honderd Guldens inkomen te hebben. * Aftum den July 170Ö. Mmmmmm 4 L b *• 'sGiUvenua»ce.  Ley- 1944 NIEUWE NEDERLANDSCHE L k y n e n. De Raad der Gemeente deezer Stad; zich in de noodzaaklykheid bevindende om te voorzien in eene fomme van bykans honderdduizend Guldens, wierdt te raade, in de hoope op een gelukkigen uitflag, en daar door te zullen bevryd worden van eene geforceerde Geldheffing, £ene vrywillige Geldligcing uit te fcnryven, ovèreenkomflig met het volgende PLAN eener Negociatie van Een* maal Honderd Duizend Gulden , te» behoeve en ten laste der Gemeente van Leyden , tegen den Intrest van vier en een half pCt. en Jaariyks verhoogende Prcemien van aflofjlng, welke in tien Jaaren zal gefchieden, gearrejteerd by den Raad der Gemeente van jLeydtn, op den 3 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche rryheid. Art. 1. TAeeze Negodatie zal groot zyn/ïocoocj. 9. Hy zal verdeeld worden in 100 Notnmpr*» ieder van ƒ 1000. 3. Een ieder zal kunnen infebryven voor zs veel als hem goeddunkt, mits niet minder dan 50 Gulden. 4. leder Nommer zal beftaan uit de volgende Portien: Een Portie van duizend Gulden; twee Portien leder van vyf honderd Gulden; vyf Portien ieder, van tweehonderd Gulden; tien Portien ieder van eenhopderd Gulden; twintig Portien ieder van vyfüg Gulden. 5« Dee«>  JAARBOEKEN, Juny, 170<5. 194J 3 Deeze Negociatie wordt gerekend haaren aanvang te neemen op den eerden July deezes Jaars 179- 6 ne Intrest daar van zal naar bet goedvinden d r deelneemers promptelyk ter Thef-U'ie der Gemeente betaald worden op of na den e rilen July 179?» en zo vervolgends telken J&a e tot de volle aflosfing toe 7 Voor iedere honderd Gulden zal Jaariyks voor Intrest betaald worden vier t uiden en cieq Stuivers. 8 Van deeze Negociatie zal Jaariyks ten min' fit n een tiende gedeelte afgelost worden, en alzo oor de eerde keer op den eerden July 17^7, en voor de laatfte keer uiterlyk op den eerften July >8o6 9 Deeze uitlooting zal gefchieden in den open» baaren Raad, en wel twee Maanden vóór dec verfchyntyd in ieder Jaar. 10. Aan de Houders der uitgelote Nommers of uerzelver Portien zal in het eerfte Jaar dei aflofii .ge een Premie gegeeven worden van een half pCt wulk ieder Jaar met een half pCt. zal opklimmen. 11. De uitgelote Capitaalen zullen op of na den eerften.July, tegen overgifte der Obligatiet en refteerende Coupons, ter Thefaurie der GeHieente ontvangen kunnen worden. 12. Tot het aanneemen van de Billetten vat Intekening zal dagelyks, uitgezonderd des Zon dags, gevaceerd worden ter Thefaurie, des morgens'van tien tot twaalf uuren. 13- De tyd der Infchryving ftaat open var beden den 3 Juny tot aan den 24 deezer looDende Maand Juny; na welken tyd dezelve finaa gellooten zal zyn. 14 De ingefchreeven fommen zullen in eeni «f in twee gelyke doelen in gereed geld, bezorg kunnen worden ter Thefaurie; zynde de cerfti Termyn bepaald vóór of op den 8 July; e- d( Mmmmmm 5 twee Ley- DüM. Plan esner Geld. heffinge Van Aoocco ! I [ I ■ c  194* NIEUWE NEDERLANDSCHE lebben. Plan eener Geld- litffi'ige van /xoooco tweede vóór of op den $ Augustus, beiden eerstkomende 15. Voor de ontvangen fommcn zullen door den Klerk der Thefaurie, terftond by derzelver overgifte. worden afgegeven Recepisfen; tot welke afgifte voornoemde Klerk by deezen geauthorifeerd en gequalificeerd wordr. 16. Deeze Kecepisfen zullen op den i July 1797 worden ingetrokken tegen Obligatien, inhoudende gelyke fommen als de daar tegen ingetrokken Recepisfen , onderteekend door den Voorzitter en twee Leden van den Raad deezer Gemeente, en gecontrafigneerd door deszelfs Secretaris. 17. Het zal eenen iegelyk vryftaan, de door hem gefourneerde Penningen in zo veele Portien te verdeelen, als hem goeddunkt, mits iedere Portie niet minder bedraage dan vyftig Gulden. Aldus gedaan en gearrelteerd in den Raad der Gemeente van Leyden, den 3 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Ter Ordonnantie van denzelven, J. G POTGIETER, Secretaris. Nevens het berigt wegens het beroep van Simon Speyert van der Eïk, -4, L M. et Phiiofophta Do&or , xot ^LeQof W.atbef os Subl miorts et Pbyfices aan 's Lands Hoogefchoole binnen deeze Stad, wierdt, onder de dagteekening van 23 deezer, va» Shier het volgende gemeld „ Gisteren heeft de Maatfchsppy der Wis-, Bouw-, Natuur- en iekenkunde alhier, OU-  JAARBOEKEN, 1796. 1047 onder de Spreuk: de Wiskunde is de Moe* I der' der Weetenfcbappen, in de Lutherfche r Kerk, haare tweede algemeene Jaarlyktche Vergadering gehouden, ten byweezen van een aanzienlyk aantal der deftiglte Inge. zetenen deezer Stad, Dezelve werd geopend door den Burger Voorzitter Pieter xan Campen, met een Verhandeling bevattende eenige Bedenkingen over deeze verlichte Eeuw, Na eenige tusfchenpoozing, welke een keurig Muziek vervulde, wierd een begin gemaakt met de uitdeeling der Eerepryzen, uitgeloofd over de beste beantwoording der Prysvraag, in de Maand September van het voorige Jaar, uitgegeeven, betreklyk de voor- of nadeelen der Paalwerken , voor de Oostelyke en Westelyke Halfweegfcbe Sluizen aan het Ye ; zynde daarop ingekomen twee Verhandelingen, welke door de Maatfchappy even voldoende wierden geoordeeld, en dua by Loting daar over is gedecideerd: waar door de Eerprys van twintig Gouden Ducaaten te beurt is gevallen aan den Burger Jan Klop, woonende te Dordrecht; terwyl aan den beroemden Architect den Burger Jan Timmerman, woonende te Haaftrecht, eene Zilveren Medaille wierd vereerd; welke beide Schryvers der opgenoemde Verhandelingen, de Maatfchappy door toepasfelyke Aanfpraaken hunnen dank voor de ont» vangene Eerpryzen betuigden; het well: ook vervolgens wierd gedaan door de volgende met Eerepryzen begiftigde Aankwee- ke. Ley- d£m» r  194» NIEUWE NEDERLANDSCHE DEN. kelingen, zynde geweest in de Reken-en Wiskunde, de Aankweekelingen van eer, W. F. Vanier Kraane, die met een Zilve. ren Medaille ; Jacob van der Horn en Wil* lem Wolters\ aan welke ieder een gebonden Exemplaar van P. van Campen, Grondbeginfelen der Algebra, vereerd is. In de Bouwkunde, aan den begunftigden Aan« kweekeling Gerrit Wogemans, een Zilveren Medaille en twee Ducaaten, In de Te» kenkunde aan Gerrit van der Horst, begunftigden Aankweekeling, een fraai gebonden Exemplaar van J. de Wit, over de Proportien van 's Menfchen Lichaam , in 4to, Hollandsch en Fransch met Plaaten; en aan Cornelis Gonzaal, Aankweekeling van eer een Doos met Miniatuur Verwen. Eindelyk wierden L. van der Zee, Cornelis Gonzaal enviV van der Horn, begiftigd,' elk met een Zilveren Medaille, voor een Jaar in het onderwyzen op de Schooien te hebben geaffilieerd; naa welke verrigtingen de Burger en Mede-Beftuurder der Maatfchappy, Dirk Onderwater, de Vergadering met eene korte Heilgroete aan de Maatfchappy, in Dichtmaat, befloot, alles onder een afwisfelend Muziek, vóór, tusfchen en na è& verrigungen der Vergadering." Niet gelukkig, cm deeze en geene rede» nen, Haagde de Raad der Gemeente deezer Stad in de bovenvermelde vrywillige Geldheffing. Dringende, intusfchen, was de nood, en  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1949 en moest in denzei ven onverwyld voorzien worden. In de hoop öp een gelukkiger uitflag wierdt men dan te raade, een anderen weg in te liaan, en daartoe een middel van Belastinge by de hand te neemen. Daar toe diende eene Afkondiging van 21 deezer. VRTHElD. GELTÊHElD. BROEDERSCHAP. AFKONDIGING. De Raad der Gemeente van Leyden aan zyne Medeburgeren, Heil en Broederfchap J doet te weeten: naardien wy met leedweezen vernoomen hebben, dat *er by onze Medeburgeren eenige huiverigheid plaats heefc, om in te fctav veo'in de vrywillige Geldheffing, by ons op den 3 deezer gearrefteerd, en ten zei ven dage der 'Gemeente bekend gemaakt, en dat deeze huiverigheid voorkomt, om dat nog niet ter hunner kennisfe gebragt is, het Fonds, welk tot het voldoen der Intresfen en Afloffingen door ons nader zoude aangeweezen worden. En uit dien hoofde overweegende, dat het tot nog toe niet deelneemen in gemelde Geldheffing niet voorkomt uit eenige ongeneegenheid . ora met ons ter provifioneeie redding van Stad en Godshuizen mede te werken, in welk geval wy anders binnen weinig dagen tot eene geforceerdi Negociatie zouden moeten befluiten. Zo is het, dat wy nodig geoordeeld hebben, om ter kennisfe der Gemeente te moeten brengen, dat door de gecombineerde Commisfie toi de zaaken van Financien, in haar Rapport op 26 April laatstleden aan'den Provifioneelen Raac §e DEN'  r95c NIEUWE NÉDERLANDSCHE Let» ' DEM. Fubhtv wegens een Plat van Be lattin ge gedaan, zyn voorgeflagen eenige middelen van Belasting, welke zo ter Secreiarye als op den Schutters Doelen voor een ieder ter leezing zullen liggen, en ook by den Stads Drukker voor één halve Stuiver te bekomen zyn. i En al verder in aanmerking neemenden hoe het de pligt is eener goede Municipaliteit, om geene . Belastingen te introduceeren buiten kennis der Gemeente, en hier in met de meeste omzigtigheid te werk te gaan, hebben wy ons daar en boven verpligt geoordeeld, om alle ónze Medeburgers uit te nodigen,, om, zo' zy betere ontwerpen, dan daar by zyn gemeld, of eeUige gegronde Aanmerkingen daar tegen mogten hebben, dezelven ter Secretarie te bezorgen voor of uiterlyk op den 8 July eerstkomende: zullende, iogeval in het geheel geene andere of voldoende ontwerpen of aanmerkingen wierden gefuppediteerd, op den 15 July daar aan volgende, overeenkom ttig het Regierc.ent van Beftuur, geprocedeerd wurden ter conclufie. Eindelyk hebben wy gemeend te moeten decreteeren, gelyk wy decreteeren by deezen, om de Termynen van Hnfchryving en Fournisfementen voor vier weeken te prolongeeren, en alzo te bepaalen dat de tyd der Infchryving zal open ftaan tot den 23 July; de eerfte Termyn van Fournisfement tot den j Augustus, en de* tweede tot den 2 September, allen eerst komende. Aldus gedaan en gearrefteerd by den Raad der Gemeente van Leyden, den 21 Juny 1706, hu tweede Jaar der Bataafjche Vryheid. Gezien door G. van DEVENTER, Voorzitter. En ten zelfden dage den Volke gepubliceerd, By my J. C. POTGIETER , Secretaris. De  JAARBOEKEN, juny, 1796. 195* De voorgeflagen Middelen van Belasting, van welke in hec voorgaande Stuk wordt gefproken, zyn als volgt: PLANS vap Belasting, em daar uit één te kiezen tot het vinden yan een Fonds , ter betaaling van Intrek en jfl'Jjïng der vry Willige Geldhefu.ge, gearrcfteera by den liaaa der Gemeente van Leyden op den 3 Juny, en -waar van de Termyn van Infch-yving geprolongeerd is tot den 22 July 3796 , hei tweede Jaar der £a< taaffche Vryheid. Art» 1. Eene Belasting, gelyk aan eene halve Verponding op de Hu'zen en verdere Gebouwen binnnn deeze Stad en derzelver Vryheid. betaalbaar door de Bewoonders, doch waar van be. vryd en geëximeerd zouden zyn alle zodanige Huizen, die beneden de f 4: -: in den vollei aanflag van de ordinaire Verponding opbrengen: Het provenu daar van word gecalculeerd op on> aeveer f 22000:-? van dit provettu zal feparan rekening eu opgifte moeten gedaan worden aat eene daar toe expres en fpeciaal benoemde Gom misfie uit den Kaad en uit de Burgery, dooi welke deeze Afloffing zoude geadminiftreerd wor den, om daar van Jaariyks, zo lang de Afl ffinj contioueerd: in het openbaar reekening en ver antwoording te doen. 2. Een d ibbeld of extraordinair Klapper- ei Lantaatngeld, welks opbreng frer gt field won ön ƒ 14ÓOO:-; dit extraordinair Klapper, ei Lantaarn-Geld zoude, gelyk het ordinaire doo Bonmeesteren kunnen ontvangen worden, 'tv in eens in de Maand July 't zy m twee Tet mynen, de eerfte in Juny er de andere in Au gustus. Dit extraordinair Klapper- en Lantaarn v Gel Let» den. PuR. wegens een Plan van Belastingen l i i 1 r' 1 1  1952 NIEUWE NEUErlLANDSCBE Ley- den» Pui>l, wegens een Plan yan he lastinge. GHi zoude door de refpedtive Bonmeesters, vóór het einde van Augustus moeten verantwoord worden aan bovengemelde Commisfie 3. Een pCt. gewysde Belasting, overeenkomftig eens ieders eigene vrywillige Tauxatie, blykba^r uit elks eigen op- en aangave in de verfchillende Clasfen van het middel op bet Hee ren- en Kedemtie- en Koffy- en Thee-Geld. Van den juisten opbreng kan geen vaste opgaaf gefchieden; maar men meend die veilig ;e moeten ftellen op ƒ 10.00: ! - 4. Een dubbeld of enkeld extraordinair Marktgeld op Runderen en alle ander SUgt Vee, welk ter Markt word: gebragt Een nalve Stuiver vau iedere Zak Koom , die op de gewoone M rktdagen op de Koornbrug gebragt of eiders gelost of onifcheept word Twee Stuivers op ieder vierendeel, eü één Stuiver op ieder dgsttendeel Boter, welken op de Markt ter koop gebragt worden. Ook zoude van ieder Schuit, die ter Groen-, boom of Varkenmarkt komt, met één woord, van alles wat eenigzin s Mirktof Staangeld fubjedt is, eene weekelykfche- Recognitie kunnen afgevorderd worden Doch van alle deeze Belastingen kan by geene mogelykheid het montant vooraf berekend, veel min bepaaldelyk op egeeVen worden 5. Twee Stuive s van ieder Stoop Wyn en gebrande Wateren; 't beloop van weke Belasting op ruim 22000:-:- kan gefteld Word r, blykende de ontvangen gemiddelde opgaave van die Artikels in de laatfte vier Jaaren. 6. EeBe Belasting op KcfFy, Thee en Chocolaade, en misfchien ook Speelkaarten; waar van zoude proveniéeren ruim ƒ 8000: -: - Alle welke middelen by de gewoone Collecteurs ontvangen en gegaderd zouden moeten wonen. 7. Het afgelchaft extraordinair Maalloon, wederom te introduceeren, welk te vooitn nirn f 17000:-.- gerendeerd heeft. 8. En  JA A RBOEKENs Juny, ijrog, 1053 8 En ingeval zodanig Middel of Middelen, als tér bereiking van 't voorgeftelde doel de convenabelfte zouden geoordeeld worden, daar toe niet toereikende mogten bevonden worden; is nog boven dit alles in bedenking gegeeven bet volgend Middel: naamlyk- Eene verhoogde Belasting van 8 of 12 Penningen op ieder Ton Turf, waar van ruina ƒ7000:-:- of/10500:-:- zoude provenieeren. Uit welke geprojedeerde Middelen aan deö Raad als het beste is voorgekomen, het weder introduceeren van het afgefchaft extraordinair Maalloon, en die alzo wel geneegen zoude zyn, om het zelve vast te ftellen en te introduceeren, als een vast Fonds tot het vinden der Renten ea Aftoffingen de-zer Geldheffinge. H A A K t E M. In het begin deezer Maand zag men,; van wegen de Hollandfcbe, nu Bataaffche Maatfchappye der Weetenfchappen, binnen deeze Stad vergaderende, het volgende Programma in het licht verfchynen. T~\e Hollandfcbe Maatfchappy der Wetenfchappen hield haare Jaarlvklche groote Vergade» ring, den 21 Mei laatsdeeden» De Prefident Directeur deed verflag, van het geen 'er was ingekomen op de vraagen, waar van de tyd ter beantwoording verftreekeh was. Hier uit bleek: het: I. Dat op de vraag: daar het onbetwistbaar aeker is, dat de beoeffening van zommige vakken der Natuurkunde eene zeer uitgeftrekte nuttigheid heeft, zo voor het huishoudlyk leeven in 't algemeen, als voor eiken beoefenaar in 't Nnünnn by* DEN.  Haarlem» ProgrammederHoll. Maatfchappy, I054 NIÉUWE NEDERLANDSCHE byzonder, en het dus te wenfehen ware, dat 'er ten miiften in de voornaame Steden, gefchikt- inrichtingen plaats hadden, waar by elk Burger, die zulks verlangde, io 'deeze weetenfehap konde onderweezen-worden; zo belooft de Maatfchappy haaren gewoonen Eerprys aan den geenen ; die, naar derzelver oordeel, bet gefchiktfte Plan zal hebben ingeleeverd tot zodanig onderwys in de meest nuttige deelen der Natuurkunde door het welk ook de min geoeffende en min gegoede Burgers geleegenheid zouden hebben daar van eenige kundigheid te verkrygen i was ingekomen een Gefchnfc, onder de Zinfpreuk: Ec'rivez pour Ic maitre, et non pour hcoWr. Het zelve wierd geoordeeld geenzints als een gepast antwoord te kunnen worden aangemerkt. Waarop befloten wierd deeze vraag andermaal voor te ftellen, om beantwoord te worden voor i November 1797- II. Dat de vraag: welke is de tegenwoordige Genees en Heelwvze der Oost-lndifche Volken, ook der Chi-eezen? en welke zyn de natuurlyke voortbrengzels, die zy daartoe bezigen? onbeantwoord gebleven was. Hier op is befloten deeze vraag, voor dit Jaar, niet weder voor to Rellen. L , lil. Dat de vraag: wat leeren de laatere ont. dekkingen in de Scheikunde, omtrent den Aart der Gisting? en welke voordeden zouden zommi«e Trafiquen hier uit kunnen trekken , by welke " gistendeftoffen gebezigd woeden? onbeant. woord gebleven was. Het belang deezer vraag, en de mogelykheid, dat hierop een voldoend antwoord gegeevèn worde, in ovérweeging genomen zynde, wierd befloten dezelve nog éénmaal voor t'e ftellen, om beantwoord te worden voor I November 1797 . , r ., IV. Dat op. de vraag: welk licht verfpreidt het Scheikundig Leerftelzel van Lhói/ier, en de wvze van volgens het zelve, de/ beftandaeelen ' van  JAARBOEKEN, Juny, 1796. l9j5 van dierlyke, plantaartige en andere ftoffen te; onderzoeken . over de Natuurkennis van 't menschlyk lighaam, en over de kennis van het geene, het welk voor het zelve voordeelig of fchadelyk is? en welke voordeelen kan de Ge-, neeskunst thans reeds daar uit trekken? was in-" gekomen een antwoord, onder de Zinfpreuk: de Metisch de dienaar der Natuur, enz. Dit antwoord wierd vervolgens geoordeeld te weinig te bevatten van het geen door deeze vraag, vereischt wórdt, en over hét geheel al te oppervlakkig te zyn , om daar aan eenigen eerprys toe te wyzen. Men befloöt wydcs de vraag weder voor te ftellen, om beantwoord te worden voor 1 November 1798- V. Dat op de vraag: welke voordeelen heeft de beoefening der Metaph'y'üca' het menschlyk geflacht aangebragt? en welke wézeplyk nuttige' waarheden zyn door dezelve in 't licht gefteld of bewezen, welke ons zonder derzelver beoefe" cing zouden onbekend of onzeker gebleven zyn ? was ingekomen een gefchrift, in de form van een zamenlpraak; het welk geoordeeld wierd geenzints den naam van een ailtwoörd te kunnen verdienen. Men befloot vervolgens deeze vraag niet weder voor te ftellen. , VI- Dat op de vraag: naademaal een zuiver^ Dampkring van zo groot belang is voor de gezondheid der Ingezetenen , en dezelve by 't ftaande of te langzaam aftoppende water in dé rivier, (die dageiyks. in den omtrek van Batavia met veele ' duizende ponden vuiligheden aangevuld wordt ,3 onmogelyk kan verkregen worden'; welké is het beste Middel, om eene' fterké fchuuring en afvoering deezer vuile flcftvn te verkrygen en te onderhouden, en aan Bajavia een zuiverer en gezonder lucht re bezorgen ? waren ingekoraeö twee antwoorden \ hebbende het eene tot Zinfpreuk: Ex aëre- falubrhas,'en het andere aux maux que le temps a produit, h Nnnnnn a temps Pro- -iramma hrliolUMaatfchappy'  W Tiercés, i P***S Friedertch AlbrechtCa Gr 'n der Arizency gelahrtheid und Weltwe heid DoStor und ordentl. cff-entlichen Lehre *, Hatl Gerrit Schutte, Med Doel te Ai ftelSm //.V. Rouppe, Med. DeSt. Leü ItZ'et.Arüs PharZceutïces,^ Rotierda, David Heilbron, Cz., Med. Doft, \f#W %Mok Floryn, Mathematicus en Examinator C Èeraal der Marine in 's Hage. . Nnnnnn 4 Jaar* ' .em. ProrramtnaierPloll' Maatfchappy. 1 l * :t » ■& 'es rl is. % n- or n; s; Ie* De  Ha&r» Ï.EM. 1960 NIEUWE NEPBRLANDSCHE De Oeconomifche Tak der bovengemelde Maatfchappye gaf, omtrent het midden deezer Maand. een berigt van den uitflag zyner aangewende poogingen, door middel van de volgende BEKEN D M A A K I N G. In de Sefien van de ALGEMEENE VERGADERING des OE~ CONOMISCHEN TAKS van de Hullandfche Maatfchappye der ' Weeienfchappen te Haarlem , begonnen den 14, en geëindigd den 16 Juny 1796, zyn de volgende P/amien en Remuneratien toegekend, A an den Burger Jan Kool te Zaandyk, als jo" zender van een Monfter nagemaakt Engelsen Tekenpapier, zinfpreuk: Ieder Vogel pryst zyn nest; eene Zilvere Medaille of 6 Ducaaten. Aan den inzender der geëtfte Prenten, dingende naar Prysvraag N- 432 bl 266, zinfpreuk: Aanmoediging is de Staf voor de Kunstoeffenaar indien vryheid tot opening van zyn Billiet geeft' eene aanmoediging van 10 Ducaaten. Aaa den Burger Jacob Uljee te Leyden , voor het verdebiteeren van 477 Pond Quinette Garens; en den Burger Jan JillisfëTi, rsede te Leydea, voor 325 Pond diro Garens; ieder de Prajmie van i£ St„ per Pond, volgens Prysvraag N. 706 bl. J4J. Aan den Burger A. ff. Verhoef te Utrecht, voor zyne Inlandfche Winkel, ter waarde vaa r 17906: 3:14» de Prasmie voor ƒ ijo,, ingevolge Prysvraag N. 681. bl. 529, Aaa den Konstfchüder Voogd te Romen , de cor. ,  JAARBOÉKEN, Juny, 1796. iQör continuatie der Prtemie van jo Ducaaten, voor het jde Jaar, wegens getoonde blyken zyner vorderingen in de Schilderkonst. Ingevolge de Qualificatie op Directeuren aan hem reeds te vooren uitgekeert. Aan de Vergadering zyn ook vertoond Mon fters Verlakte Goederen, door de Burgers Ptcter de Mol en Jacobus du Bert , te Amfteldam, welke Monfters zy met veel genoegen heeft ge zien, en befloot honorabele mentie van te maa- ^Eindelyk heeft de Vergadering ook nog met veel genoegen gezien eenige Kunstplaa>en donr den kundigen Plaatlnyder R. Irtnkeles gegradeerd, naar de Tekeningen van den verdienftelyken Kuyper, als mede eene in de gepointioneerdj manier door L. A Claesfens, zynde een M num'ent op H- Hooft Dghielfz., mede naar J. Kuypér, alle uitgegeeven door Cdis Sibille Roos, KoDsthandelaar te Amfteldam; Ordonnantie Tekening en Uitvoering der S ukken droeg haare hoogfte goedkeuring weg, en het was haar ten hoogften aangenaam te zien, dat door bovengemelde Konftenaars, en den onvermoeiden vlyt van den Burger C. S. Roos, deeze edele Konst dus opgebeurt kan worden , indien de Natie de poogingen van dezelve onderfteunde. . De uitdeeling der Prasmien op het Spinwerk9 Prysvr. bl, 73 en volg. en bl 552; als mede die op de Z)dcwindin?, Prysvr. bl 7<5> N. f70, en de Uitrustingen en Prasmien voor Zeevaarende Jongelingen . zyn voor een Jaar gecontinueerd. De Prysvraagen, door de V ergadering voor dit Jaar uitgefchreeven, over het zaayen van AEgyptifche Rogge, het maaken van een Schema van Onkruiden , over de Schaaphocdcry op barre Duinen en Zandgronden, de verfyning der Inlandfche Jf'olle, het Planten van Maracaibo Tabak in onze Colonien, .het aanleggen van een Vexwery van Ncnnnn 5 Ara* Haarlem, Bekend- maa: it  AMstel"dam. FR sr. 1964 NIEUWE NEDERLANDSCHE dens; en voor de tweede keer van zynen Post als1 Beurtfchipper worden ontzet. ' En worden wyders gemelde Beurtfchippers van deeze Stad op Brusfel ten deezen gelast, zich m alles ftiptelyk te gedraagen aan het Reglement voor de Overlieden en Gildebroeders van het Groot Binnen-en Buitenlandsch Vaarders Gild , in dato 13 April deezes Jaars gepubliceerd: en verders aan alle voorgaande Keuren^ het Veer van hier op Brusfel betref, lende, m zo verre dezelven door deeze niet worden gecontrarieerd, gealtereerd of buiten effect gefteld; wordende dezelven gehouden van hïïeerdaSt e° waarde, en als in deeze gein- Gearrefteerd den 6 en gepubliceerd den 7 yryhcid tW£ede ^ der Bataaffch* WILLEM van BARNEVELD, Vt. Ter Ordonnantie van den Raad der Gemeente voorn. G. BRENDER a BRANDIS/ a^f was *er voorkominge van misveritand, en ter handhaavmge van het be lang van den Koophandel, dat de Raad der Gemeente noodig vondt, by wyze van Interpretatie van eene van Stads Keuren, de Cognosfementen betreffende, het vol gende te doen bekend maaken.  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 1965 V RT H EI D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. p ü B L I C A T I -E. De Raad der Gemeente van Amfterdam ifi overweeging neemende, dat 'er zoude kunnen begreepen worden, eenige verklaaring nodig te zyn ten opzichte der Keure, voorkomende in de Handvesten deezer Stad, Deel II, Bladz. 498. betrekkelyk tot het ontvangen van Goederen, welken in Schepen, of elders, gearrefteerd zyn, uit kragfe van Coguosfementen, waarin zodanige Goederen begreepen zyn: en niets meerder ter harte neemende dan het welzyn der Commercie, waarby de Bataaffche Republiek in het algemeen, en deeze Stad in het byzonder ftaan of vallen moet, en voor welke het recht verlïand dier Keure, om ver.: fcheide redenen, ten hoogden belangryk is: decreteert, na ingenomen advis van het Committé van Koophandel en Zeevaart, by wyze van explicatie of interpretatie van dezelve Keure , ofte wel van de Coftume daarby vermeld: dat wanneer Cognosfementen ftaan, het zy aan de ordre van den Afkader, het zy aan een bepaald Perfoon, met byvoeging van de woorden: of ordre, of die zulke betekenis hebben: en zodanige Cognosfementen by Endosfemeni worden overgemaakt, of getransporteerd, de Perfoonen, die, by Endosfement, Houders van zulke Cognosfementen zyn geworden, met betrekking tot dezelve Coftume, gehouden moeten worden in den directen text van d« Cognosfementen gefteld te zyn. Gearrefteerd den n en gepubliceerd den t; Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffchi Vryheid, PAÜLUS CHARLE, Vt. Ter Ordonr aniie van den Raad de Gemeente yoornoenyl. G. BRENDER a "BRANDIS. Da Am- steldam» r t  ipöö NIEUWE NEDERLANDSCHE AM; DAM. Dat omtrent eene inrichting van zulk eene uitgebreidheid, als het St. Pieten Gasthuis binnen deeze Stad, ligt eenige misbruiken konden influipen, leerde al vroeg de ondervinding: reden waarom, tot voorkoominge of weeringe van dezelve, van tyd tot tyd maatregels wierden te werk gefteld. Nieuwe klagten daar omtrent deeden thans den Raad der Gemeente van nieuws op zyne hoede zyn. Dit gefchiedde by eene Publicatie van 15 deezer. VRYHEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP.. PUBLICATIE. T"\e Raad der Gemeente van Amfterdam in ervaringe gekomen zynde dat de Keur, den 15 January 177a, door die van den Ge. rechte deezer Stad, tegen te maaken misbruik van het Gasthuis alhier geëmaneerd, van tyd tot tyd aanmerkiyk wordt gecontravenieerd; waar door op eene verregaande wyze wordt aangegaan tegen her heilzaame oogmerk van de oprichting vaa het gemelde Huis: zodanig dat daar uit zoude ontitaan, dat, byaldien deswogens geene nadere voorziening wierd gedaan, eerlang in het zelve Gasthuis voor zodanige lydende en ongelukkige Ingezetenen * deezer Stad, als waar voor het zelve is ingericht., geene behoorlyke plaats meer zou overblyven: Zn is het,' dat de voornoemde Raad heeft .goedgevonden de voorfz. Keure te renoveeren en te ampij-enn, en dienvolgens, als nog te itatueeren, 20 als geftatueerd wordt by deezen: «»vï Dar  JAARBOEKEN, Juny, I70S. ïpo? Dat van nu voortaan geene Vreemdelingen, van elders binnen deeze Stad Inkomende of ingebrast wordende, het zy Zieken, Gekwetften of me°t Accidenten bezogce Perfoonen, of ook zwangere ■'Vrouwen, zich .aan het Gasthuis deezer Stad zullen mogen' adresieeren om aldaar te worden ingenomen, of ook tot dat einde op het Plein voor het zelve Huis, of daar omtrent, zich zullen mogen nederleggen; op poene, zo voor de zich alzo nederleggenden als voor die, welke hen zullen hebben mede gebragt of nedergelegd, van illico ter Stad te worden uitgeleid, of wel naar bevin. ding voor den tyd vaii zes weeken of langer, in het Werkhuis deezer Stad te worden geconfineerd. Dat geene Schippers, Schuitenvoerders, Sleepers of 'Wie het oolc syn moge, eenige zieke of impotente' Perfoonen en hoogzwangere Vrouwen van andere Plaatien, zonder vracht of om niet, zullen mogen in- of opneemen en hier ter Stede inbrengen 5 noch ook dö zodanigen, (fchoon vracht betaalende), die zy weeten of blykbaar konden vooronderftellen en behoorden te weeten , dat direct, van buiten inkomen of ingekomen zyn* met hunne Schuiten Sleeden, Kruiwagens of op eenige andere Wvze naar het voorfchreeve Gasthuis zuilen moETi biengen of voor het zelve op het Plein nf daar omtrent nederleg?en; za als aan alle de aemelde Perfooneu zulks by deezen wel exnresfelvk wordt. verboden ; ai les op een boete van vyftig Guldens, te appliceéren als naar ïeDatnnogthans al het voorenftaande geen plaats _al hebben omtrent de zodanigen, die tot het zoeken naar gelegenheid ter Zeevaart, of om andere goede en noodzaaklyke redenen, gezonc 'van Lkchaam io dc-zt Stad gekomen zynde alhier ziek "of met eeoige accidenten bezog Amstel» dam» Pub!, raaken. de het Gast- huist, h r 1  t$68 NIEUWE NEDERLAN DSCHS Amsi "t da.f. P«b& randende iet L ïsfr huis. zyn geworden; het geen dezelve met twee geldwaardige getuigen, ten genoegen van de Regenten van het Gasthuis, zullen moeten doen b.ytfen: op poene, zo dezelve, of ook de getuigen, bevonden mogten worden valschlyk te .hebben voorgegeeven of verklaard, van voor een' geruimen tyd te water en te brood gezet of au Iers, naai exigentie van zaaken, geftraft te zullen worden. En op dat dit alles wel exaflelyk moge wor* den geobferveerd, zal niet alleen voortaan niemand in 't Gatthuis worden ingenomen, dan met voorkennis en confént van de Regenten of via die, wtlke van hunnent wege daar toe zullen worden gecommitteerd, maar ook aan alle Veerlchippers en Binnenfchippers worden geordonneerd, gelyk aan dezelven geordonneerd wordt by deezen, een exemplaar van deeze Publicatie in hunne Schepen of Schuiten op een Bordpapier te doen ophangen; en zal dezelve Publicatie boven dien Cop'elyk worden g. Ichilderd opeen Bord, het welk voor af aan h-t Gasthuis geplaatst zal worden; alles onvermindirrd de Keurê den 30 November 1590, ten opzichte van den Baijert geëmaneerd. Gearrefteerd den 14 en gepubliceerd den 75 juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid» PAULUS CHARLÊ, Vt. Ter Ordonnantie van den voorfz. Raad» F. J. PELLETÏER. Eene Publikatie van den Raad der Gemeente, van 24 deezer, hadt ten oogmerke / he  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 1969 het regelen vari Wagt-Contributien, de be. paaling der perfoonen, welke aan dezelve onderhevig waren, en alwat tot deJQuotifatie-Kas, tot het invorderen van dezelve gemagtigd, zyn opzigt hadt. V t t H E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. T>e Raad der Gemeente van Amfterdam, m *S overweeging genomen hebbende de hooge noodzaaklykheid, om ten fpoedigfte in werking te brengen het Decreet van Organifatie, gearrefteerd den 3 September 1795, betreklyk de Quotifatie over hun, van welken Wacht-Con. tributien zullen worden geheeven: heeft,'op voordragt van Directeuren van de Quotifatie Kasfa, goedgevonden te arrefteeren de volgende nadere poindren op de wyZe van invcr lering van de voorfz. .Quotifatie, gelyk dezelve gearrefteerd en vastgéfteld worden by deezen: Eerftelyk, dat de omfchryving zal gétchie' den Difhictsgewyze, door twee of meer Perfoonen , daar toe van wegens Dire&euran van de Quotilatie-Kasfa aangefteld en gequalitlceerd, en met een behoorlyk beWys hunner aatfftel ling voorzien, waar van de een aan de fié wooners' der Huizen, Wooningen, Tuinen oi Buitenplaatfen binnen deeze Stad en derzei vei Jurisdictie ter beantwoording zal voorftelter de refpeélive poindren, omtrent de regeling var eens ieders Quotifatie in aanmerking komende, en van de gedaane beantwoording in een Re gister naaüwkeurige aanteekening houden: ei de tweede, ter gelyker tyd, hei: gedrukte Bil fet, (waar Van hier onder een Model ter na Oooooo vol Amstel* dam. i  Am- steljjam. $ubl. raaken de de Quotifatie*Kas. i97o NIEUWE NEDERLANDSCHE volging is bygevoegd,) zal invullen, om dade» • lyk door den Bewooner eigenhandig te worden onderteekeud, en by den tweeden óinfchryver wederom te worden overgenoomen , en ten Comptoire van de Directie der Quotifatie-Kasfa te worden overgebragt: zullende dezelve Billetten, ingevalle de Bewooners, ten tyde der omfchryving, van hunne Wooningen afwezig zyn, aan dezelve Wooningen in blanco gelaten worden, om door de Bewooners te worden ingevuld, en den volgenden dag, van wegens de Directie, wederom te worden afgehaald. Ten tweeden, dat de voorfz. Directeuren van de Quotifatie-rKasfa wel uitdrukkelyk worden gequalificeerd, om niet alleen van de Bewooners der Huizen en Wooningen, maar ook van de Verhuurders derzelve, te mogen requireeren de Huur-Cedullen, waar op dezelve Huizen, Wooningen, Stallen, Buitenplaatfen en Tuinen, zyn gehuurd en verhuurd: op poene van dubbele Quotifatie, door allen de zodanigen te betaalen, welken of weigerig zyn , of in "gebreken blyven , de voormelde opgave te doen, of welken bevonden worden eene valfche opgave gedaan te hebben; en zulks met betrekking tot de laatften, onverminderd zodanige ciimineele actie, als deswegens tegens dezelven zal worden bevonden te competeeren Ten derden, dat terftond, en zo fpoedig doenlyk, na de gedaane omfchryving, van wegens de Directie , zullen worden rondgezonden de Billenen van Quotifa ie , (volgens het mede hier onder gevoegde Model), en dat een ieder verpligt zal zyn , deszélfs daar in gefixeerde contributie , voor deeze reize, en onverminderd de nadere b'paalingen daar omtrent voor het ver< volg te maaken, ten Comptoire van Directeuren van de Quotifaiie-Kasfa, te voldoen binnen den tyd van veertien dagen, na dato van dezelve ' Bil-  JAARBOEKEN, Juny, 1796. 197* Billetten* ien ware de Gequotifeerde redenenj van doleantie, over deszelts gedaane Quotila-j tie vcmeende te hebben, welke hy als dan] gehouden zal zyn, binnen denzelven tyd vart veertien dagen, na dato van dezelve Billetten, ten Comptoire van de Directie, ichriftelyk in te leveren: op pcene van verftek van*"Doleantie en van daar toe, na verloop van dien tyd' noch by Directeuren, noch by deezen Rechter te zullen worden geadmitteerd; zullende ten blyke, dat de Gequotifeerde tydiglyk zyne Doleantie, aan de Directie, in geichrifte heeft ingeleeverd, daar van op het Quotifatie-BiHet, door den Secretaris van de Directie , aanteekening worden gedaan, en de voldoening van des zodanigen Qjiotifatie blyven opgefchort, tot dat by Directeuren op dezelve Doleantie zal zyn geoordeeld; en zulleri Directeuren, ingevalle de Doleantie geheel of gedeeltelyk rechtmatig bevonden wordt, aan den Doleant, dien conform, een ander Billet van Quotifatie, tegens uitwisfeiing van het voorig uitgegeevene, doen geworden, en ingevalle dezelve Doleantie by hun geheel en a! wordt afgeweezen, daar van fcbriftelyk aan den Doleant kennis geeven. Eindelyk ten vierden, dat een ieder, die in gebreke blyft, zyne Contributie, binnen den veorfz. tyd van 14 dagen, na dato van het aan hem t-egezondene Billet van Quotifatie. ten Comptoire van de Directie te voldoen, daar toe by Directeuren, zonder eenige nadert voorafgaande aanmaaning, terftond, en zo dr; Directeuren zulks goedvinden, voor het Com mitté van Juftitie deezer Stad , zal vermogei te worden gedagvaard, en dat de vonnisfen by het zelve Committé in dit cas te wyten paratelyk zullen worden geëxecuteerd, evei en op dezelfde wyze als alle andere vonnisfen alhier ter Stede, recht van parate executi Oooooo a heb TEÜP JAM. uubl. -nakende de QuotifatieKas. L » t »  197* NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- DAM. PulH. raaken de de Quotifatie.Kas. hebbende; en voorts opk geen appel of reauditie fubject zyn, dan onder proviiioneele consequentie, in handen van Directeuren van de Quotifatie-Kasfe, van de lommen in dezeive vonnisfen refpectivelyk begreepen: alles vol. gens zodanig nader Reglement van Rechtsplee. ging, als binnen kort op dat refpect zal worden geëmaneerd. Gelastende de Raad der Gemeente voorn, de Directeuren van de Quotil'atie-Kasfe, mitsgaders allen de geenen, welke zulks eenigzins moge aangaan, zich ftiptelyk naar dit alles te gedragen. Anno 1796. DiflriSt Grondvergadering No. De Burger Wordt by deezen, door Dire euren van de Quotifatie-Kas der Stad Amfterdam en Jurisdictie van dien, ter voldoening aan het Decreet van Organifatie, gearrefteerd den 3 September 1795, en ingaande den 15 dito, verzogt, hier onder te noteeren, en des gerequireerd, met origineele Huurcedullen, te bewyzen: De Jaarlykfche Huur uwer Wooning, van 15 September 1795 tot ultimo April 1796, of ten uwen gebruike zynde, of geweest zynde Huis Kamers > Kelders Stallen Buitenplaatfen of Tuinen binnen de Jurisdictie van deeze Stad. Met fpecifique opgave, hoe veel gy van deeze Huurpenningen, voor het uitgezonderde in de Quotifatie, (volgens het ommeflaand Extract uit net voorn. Decreet,) hebt afgetrokken; 't welk echter , van wegens de Directie, nader zal  JAARBOEKEN, Juny, 1705. 1*75 zal worden getaxeerd;1 zo als ook van wegens dezelve getaxeerd zal worden de Huuren der bovengemelde Pêrceelen, door u als Eigenaar bewoond wordende. En verders te doen exacte opgave van uwe eigen, of by het Jaar, of Maand, in Huur hebbende, of zedert 15 September 1795, tot ultimo April 1796, gehad hebbende Plaizier- Paarden Dito Bocijers of Jachten. zonder Kncgts met Kntgts. Als mede der by u in Huis woonende, of zedert 15 September 1795 tot ultimo April 1796 gewoond hebbende, boven de 18 Jaaren oud zynde, en geen Schutterlyken dienst doende ;->" Zoonen • " ' • - als ook Commenfaalen In de kost en wat van deeze hunne* weekelykfche verteering bedraagt. Commenfaalen Buiten de kost. Verders zo hy beneden de ƒ 1000: « verwoond, of gy den ouderdom van 60 Jcsaren bereikt hebt. Zullende dit Billet, by gebreken van dadely» ke opgave, morgen worden opgehaald. Amfterdam , , »79<5,' het twee- de Jaar der Bataaffche Vryheid. Anno 1796. QUOTISATIE-BIL'LET. Diflriêt Grondvergadering No. De Burger Directeuren van de Quotifatie-Kas der Stac Amfterdam en Jurisdictie van dien berichter u, dat gy, als geen wagtdoend Burger, vol gens Decreet van Organifatie, gearrifteerd dei Oooooo 3 3 Sep Am- steldam. PubU raakende de QuotifatieKas. < l  1974 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- ■ DAM. . Pubt: raaken* de dé. Quétit,. fatie* Kas. \ 3 September 1795, voor Contributie, van den ij September 1795 tot ultimo April 1796, zyt gequotifeerd, van het door u bewoond wordend Huis doende in huur/ &3iPCt./ Kamer . dito . - — - Kelder . dito . - Stal . dito . - Buitenplaats of Tuin . dito . - .• — - Een Paard van . aipCt,dito voor ieder van a£pCt.Boeijers of Jachten zonder Knegts van - f è 1 pCt. - met Knegtsvan- di^pCt.Boven de 60 Jaaren oud zynde" van- ai^pCt.JVeduv/e zynde, en geene ongehuwde Zoons inHuishebbende,die in de Nationaale Guar- des dienst doen van- ai^pCt.. of van- a3^pCt.- Als Commenfaal Jn de Kost zynde ƒ Buiten deKostzynde- En van de Huur - ^IpCt./ Als^öo«byuwe Ouders inwoonende - { . Eu zulks in alles te famen voor ia j Maanden op de Somma van . ƒ Zegel tot de CUiitamie - I Van welke Penningen gy gehouden zyt te betaalen binnen den tyd van veertien dagen eerstkomende, in grof Zilvergeld, of ttn Hintten  JAARBOEKEN, Juny, 1796. W$ ftpn Sesthalven, voor Contributie van den 15 Stembe? tot ultimo April 1796, en dus voor 72 Maand ƒ Zullende by nalatigheid van dien', ten uwen kosten teaen u worden geprocedeerd. Si onverminderd de Wagt-Contributie, die gy nog tot Voornoemden 15 September toe verfchuldigd en ten agteren zyt. Amfterdam den , 179*, het ™ea' de, Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Comptoir wordt gehouden alwaar tot de betaaling zal worden gevaceerc 's Maandags, Woensdags en Donderdags, smor sens van 9 tot 12 uureik zullende geene be taaling valideeren als die aldaar wordt gedaan. Gearrefteerd den 22 en gepubliceerd den 2. Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffch Vryheid. - JAN van STAPHORST, Vt. Ter Ordonnantie van voornoemde: Raad. F. J. PELLETIER. ZEELAND. Middelburg. Gedrukt als elke Stad, ieder Gemeeni thans wierdt door behoeftigen, welli op onderftand uit derzelver Penningen eei rechtmaatige aanfpraak hadden, vordert de billykhsid, dat de toevloed van elderi zo veel mogelyk, geweerd wie/dr. Uit Oooooo 4 aa Amstel- dami :e e ie le !» in  Middelburg. ] 1976 NIEUWE NEDERLANDSCHE aanmerking neemende, beraamde de Municipaliteit denoodigefchikkingen, om de verzamelde penningen ten bedoelden oogmerke te doen dienen. , GELTKHEID. VRYHEID* BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. TV Municipaliteit der Stad Middelburg, al-'en den genen die deezen zullen zien of ftooren leezen, Heil en Broederfchap 1 Naardien wy m ervaring gekomen zyn, dat door den meer dan gewoonen toevloed van arme Vreemdelingen en onnutte ledig loopende Deden, die zich van alle kanten binnen deeze Mad komen nederzetten, de liefdegaven door de goede Ingezetenen tot onderftand hunner noodlydende Medeburgers gefchonken , ten grooten deele voor dezelve moeten worden geë'mployeerd, en daar door de lasten der refpechve Diaconien vermeerderen; en naardien de Ordonnantie op de Admisfie der Vreemdelingen ven den 15 December 1777, mitsgaders ae Ampliatie van den 4 April 177»,• in'veelen opzigte door verfcheide veranderingen in het inwendig Beftuur deezer Stad, zints eenigen tyd voorgeval'en, onvolledig en onvoldoende geworden was; Zo is het, dat wy, met vernietiging van alle voorige ordres en Ordonnantiën op het admitteeren van Vreemdelingen gefield , hebben goedgevonden op nieuws te ftalueeren, zo alf wy ftatueeren by deezen: Art 1. Dat volgens de verdeeling der tegenwoordige Wagt-wyken binnen deeze Stad vaar van ieder Wyk uit twee Compagnien le taat, en wel in elke Wsgt-comp. voortaan I] zYn of worden aangefteld door het Collegia  JAARBOEKEN, $uey, *97? me van Policie, één Burger tot Wyktneester: oVr de Vreemdelingen; zo nogthans' dat de twee Wykmeesiers, behoorende tot een Wagtwvks zullen verpligt zyn, elkander te adfifteeren, om met alle mogelyke naauwkeungheid toe'te zien en zorg te dragen dat in hunne Wvk geen geringe Vreemdelingen of buiten Lieden, binnen deeze Stad van elders zich met 'er woon komen nederzetten, of voor eenigen tyd zonder voorafgaande aangeving, en bekomen admisfie komen logeeren. 2. Ten dien einde zullen alle Eigenaars, Verhuurders en Inwooners van Hnizen, Kamers, Zolders, Kelders of Schuuren, als mede die zich geneeren met Ambagts-gasten en Vreemdelingen te logeeren, gehouden zyn, aan den Wyktneester, waar onder hunne voorfchreve VVooningen zyn, fchriftelyk kennis te geven van alle Perfoonen, welke binnen hunne Wooningen zyn komen woonen of logeeren, en zulks binnen den tyd van agt dagen na derzelver inkomst, op een boete van twee Ponden Vlaams, te betalen door den geenen die contrarie doet: te verdeelen, de eene helft voor den Aanbrenger en de wederhelft voor de Nederduitfche Armen deezer Stad, en ingeval geen Aanbrenger zynde, geheel voor gemelde Armen : onder welke Vreemdelingen echter niet zullen begreepen zyn zodanige Kooplieden, welke zich met hunne Koopmanfchappen minder dan 14 dagen binnen deeze Stad ophouden. \ ... I. En op dat de voorfchreeve inrigting des te'beter en naauwkeuriger worde geobferveerd, zullen de Wykmeesters der Vreemdelingen over hunne refpective Wyken, en wel van elke Wagt-compaguie exacte Lysten of Naam-ce- dullen, volgens de order derzelve, maken. rihouden.de: OOOOOQ 5 I' vlro- ÏEL3URG. Publ. raakende de Vreemde/in'gen, enz.  MIDDELBURG. JPubl. raakende de Vreemdelingen*enz. jtfé NIEUWE NEDERLANDSCHE 1. Alle Perfoonen die zich onder hunne Wagt-comp. bevinden. 2. Het getal der Perfoonen van elk Huisgezin , met uitdrukking of dezelve inboorelingen of Vreemdelingen zyn. 3. Nopens de Vreemdelingen aan te teekenen de Plaats hunner geboorte en die x van hunne laatfte Wooninge, als mede hoe lang zy hun verblyf binnen deeze Stad hebben gehouden. 4. De reden van hun vertrek uit hunne laatfte Woonplaats, met verdere informatie hoedanig hun gedrag is, en waar mede zy den kost winnen; alles zo omftandig als eenigzints doenlyk is; welke Lysten de Wykmeesters ten allen tyde in ftaat zullen houden, met op dezelve te royeeren die geene, welke zyn komen te vertrekken of te overlyden, en met op dezelve te plaatfen, die geene welke op nieuw in hunne Wyken gekomen zyn, alles met byvoeging als boven. 4. Met deeze Lysten of Naam-cedullen zullen de Wykmeesters tweemaal in ieder Jaar, en wel voor het einde der Maanden Mei en November, en voorts zo dikwerf als zy het dienftig zullen oordeelen , in hunne Wyken vifitatie doen, en eenige behoeftige Vreemdelingen vindende, welke niet aangegeven nog geadmitteerd zyn, den Eigenaar, Verhuurder of Bewooner van de Wooning, waar dezelve in bevonden worden, kalangeereii in de boete by Art. 2 bepaald. 5. De Wykmeesters voornoemd zullen van de door hun opgemaakte Lysten hunner Wyk, eenmaal en wel van de eerst gefonreerde, Copie aan den Prefident der Commisfarisfen over de Vreemdelingen gefteld, overleggen; en voorts aan dezelve opgeven de veranderingen, welke 'm hunne refpective Wyken, en wel van iedere Wagt-  JAARBOEKEN, fuiiy, 179Ö. I979 Waat-comp. afzonderlyk , fuccesfivelyk zyn T voorsevaUen, en wel agt dagen voor het be-r gin der Maanden February, April, Juny, Au 1 gustus, October en December. 6 Commisfarislen zullen na bekomen opgave van de veranderingen by her voorigé Artikel, vermeld, gehouden zyn in de Maanden, hier vooren Art. 5 bepaald, by een te komen en voor hun doen compareereii alle zodanige Per foonen, welke zich met 'er woon binnen deeze Stad zyn komen nederzetten, en door de Wykmeesters aan den Prefident der Cotnmis. farisfen opgegeven; waar by zullen adfilteeren de Wykmeesters der Wyken, onder welke de oneegevene Vreemdelingen behöoren: zullende Wykmeesters alleen in de Vergadering van de Maanden Juny en December verpligt zyn, gezamentlyk by dezelve te adfilteeren. In welke Vergaderingen, voorn. Vreemde lingen naauwkeurig zullen worden ondervraag! na de laatfte Plaats hunnes verblyfs, ot dezelve voorzien zyn van een Certificaat vai goed gedrag en een Afte van Indemniteit, ah mede wat hun bedryf of handwerk is, de hoe grootheid van hun Huisgezin, en de redei van hunne komst; op al het welk door Com misfatisfen en Wykmeesters behoorlyk reguar zal worden genomen , ttn einde geene derzei ven met 'er woon te admitteeren, die in de tvd met eenige waarfchynlykheid zouden kor nen komen tot laste van de Diakonien ot Godi hU7eDe ondervraagde PerWófien admisfibel bi vonden zynde, zal als dan aan hun worde ter hand gefteld een Afte van Provifioneeie a< misfie, door Commisfarisfen, of ten1 miulte twee derzelver, als mede doör den Wy*mee ter der Wyk, onder welke zy behöoren, 01 derteekend, ên dat voor den tyd van ze Maanden, te rekenen van den tyd nunner^aa. IlD' ELr ORG. °ubl. •aaken* ie de Vreem*deliri' 1 ven. enz. t J r n I0 t- s , ist  Middel- BU&G. Publ. raaken de de Vreemdelingen,enz. i i ) i 1980 NIEUWE NEDERLANDSCHE komst binnen deeze Stad; zullende voornoemde Provifioneei geadmitteerde Perfoonen zich te. gen het einde van gemelde zes Maanden aft* dermaal aan den Wykmeester, onder weike zv behöoren, moeten adresfeeren; welke Wyk' meesters als dan zich exaélelyk zullen iuformeeren naar derzelver gedrag en toeftand van zaken, geduurende den voorn, tyd gehouden en of zy van hun Handwerk, Induftrie of Nee' ring op eene eerlyke wyze zullen konnen beftaan; van al het welk Wykmeesters aan Commisiansfcn omftandig rapport zullen doen, die als dan naar bevind van zaken een Adte van finale admisfie zullen verleenen, ondertèekend als vooren. Doch ingeval eenige van de Provifioneel geadmitteerde Perfoonen by dit nader onderzoek met admisfibel bevonden worden zullen de Commisfarisfen de Provifioneeie Aéte intrekken, en zodanige Perfoonen ten fpoedig. lten uit deeze Stad en derzelver Ambagten doen delogeeren: zullende da gemelde Provifioneel geadmitteerde Vreemdelingen, ingeval van tusfehentyds vertrek uit hunne Woon-wvk naar een andere, daar van behoorlyk kennis moeten .geven aan oen Wykmeester, uit welke Wyk zy vertrekken; op poene dat de nalatige insgelyks ten fpoedigften uit deeze Stad en deezelfs Ambagten zullen verpligt worden te delogeeren. 8. Van alle deeze bepaalingen zullen echter uitgezonden zyn alle die geenen, welke tot Poorters deezer Stad zyn geadmitteerd, als Jiede Zeevarende Lieden, vrye Perfoonen zynJe, gelyk oek Dienstbooden (mits ongehuwd :n zonder Kinderen,) komende uit andere Stelen ot Plaatfen, om zich binnen deeze Stad e verhuuren; en mits zy zjch. alhier niet lan;er dan zes Weeken ophouden, zonder huur )f dienst bekomen te hebben; zullende in contra-  JAARBOEKEN, Juny, ï?o6» 1081 trarie geval, tot de bovengemelde aangeving en ondervraaging gehouden en i'ubjecl zyn. o. Alle behoeftige Vreemdelingen, dewelke binnen deeze Stad zich heimelyk mogten onthouden, zonder zich- in voegen voorfchreeven te hebben aangegeven en te zyn geadmitteerd, zullen nimmer tot last van de Diakonie of Godshuizen mogen komen , maar direct genoodzaakt zyn te vertrekken; op poene van te zullen worden geftraft' naar exigentie van 10. Alle de Perfoonen in de voorenftaande Artikelen onderfchcidenlyk gemeld, zich ten tyde van de Publicatie deezer binnen deeze Stad bevindende, en in dezelve nog geen Jaar 'gewoond hebbende, zullen invoegen als hier vooren is bepaald, worden behandeld, en alzo worden geadmitteerd of tot vertrek genoodzaakt. 11. Alle de geenen, welke arme Vreemdelingen, binnen deeze Stad gekomen zynde, heimelyk onderhouden, zullen verpligt zyn, dezelve Perfoonen te moeten blyven onderhouden , en daar voor in hunne Perfoonen en Goederen aanfprekelyk en executabel zyn , en daar aan niet konnende voldoen , binnen tweemaal 34 uuren deeze Stad moeten verlaren. 12. Deeze Ordonnantie zal ook plaats hebben over deezer Stads Ambagten, ea aldaar in alle derzelve deelen en in dier voegen moeten worden geëxcuteerdf ten welken einde de voorfchreeve Ambagten zullen verdeelt zyu in vyf gedeeltens of Wyken, waar van de eerfte zich zal uitftrekken tot den geheelen Oosterfchen Havendyk boven en beneden, met de Zaagmolens. Tot de tweede Wyk behöoren de Huizen by de Houttuinen, de Lynbaan genaamd de Zwarte Kabel, de zogenaamde laagte, de Careis Gang achter de Herberg de Byl, het voet- pad Middelburg- Publ. raakende de Vreeni' delingen , enz-  1P82 NIEUWS NEDBRM-NÖBëHE Mro- BIRO. Publ. raaken' de de ' Freon* de/t'ti- gen-, enz. pad naar Arnerauiden, tót het einde van de Lynbaan wederzyds, de Hoven aan de Ryweg naar Arneftein en op Arneftein, de Stads Cingels van de Dampoort tot aan de Oude Veerfcheweg, met alle de Hoflieden en Huizen over de Heul, op de Oude Veerfcheweg en naar den Doel, alles zo verre de voornoemde Ambagten zich aldaar uitftrekken. . Tot de derde Wyk behöoren alle Huizen, Wooningen en ïi'offteden, ftaande en gelegen tusfehen de Oude Veerfcheweg en het vóetpad naar Nieuwenhoveo, mede alle zo verre de gemelde Ambagten zich aldaar uitftrekken. Dé vierde Wyk bevat alle Huizen, Woonin* gen en Hoflieden,' ftaande en gelegen tusfehen het Nieuwenbovenfchepad, en de Domburgfche Watergang, insgelyks zo verre de voodchreve Arabagten zich aldaar uitftrekken. En de vyfde alle Huizen, Wnoningen en Hoffteden, (taande en gelegen aan den Westerfchen Havendyk deezer Stad, zo boven als beneuen, en van daar af tot aan de Oostzyde van. de Vlisfingfche Straatweg, met het Huis by den Vüslingfcben Boom aan de Westzyde van gemelde weg, mede alles zo verre de voornoemde Ambagten zich aldaar uitftrekken. Óver ieder van welke Wyken de drie buiten Keurfchepenen en twee Opgezetenen van deezer Stads Ambagten zullen worden aangefteld , die de functie van Wykmeesters, even gelyk die binnen de Stad, zullen waarnemen, en aan welke de Vreemdelingen zich invoegen vermeld zullen moeten adresfeeren» 13 Niemand zal de Wykmeesters of hunne Eediendens kwalyk bejegenen of injuriëeren.. op poene van te verbeuren de boete van één Pond Viaams, voor de eerfte reis, en voor de tweede reis dubbeld. beide re appliceeren ren behoeve van cb • NedeiUuiifche Arcccn deezer Stad, en zul-  JAARBOEKEN,>«J, W6i Is>83 zU11en de kwalyk bejegende of geïnjutiëerde^J hun '««d.fgS^ toSÏSfte deeze Ordon.antie,, ft En , deezenal CommUfarisfen over het gelyk voor dee^„ a1S bionen ^ cadr\'1Uen derzé ver Ambagten, fungeeren, twee; Siad ««.^^ff colleeie van Policie en twee Le-, Leden u.t bet Col egte ^ ^ Seae£a. d-eD >^Pr eemgeSe Collegie, welke verzogt ns uit het eerslp^_plvk ZOrK te dragen, dat rdeD rSo^de^&dS5 worde ^eöbferdeeze Ordonnan ie pui > admisfien hier v0. veejd,enomtre«deröpec ^ a,s ren Bemenuönead, Wykmeesters, ter ze Pablj^^J^^^ form van 2aaD' AdSe van eenige Prafticyns, de Proces of ,^dSLeerd door de Commisfaris Plano worden ffi™*™^ a vSer Wykmees uUteanV»nÏÏe decifie mogt oordeelen gegraveer. by zoda%fa/^'U verrnLen te reaudiëeren aa hetToilegfe varjuffide? ten eerften Rechtdag ^ Sftó SS «orantie zoud Ambagten leadfigeert, ter plaatfe daar men g, »EL. !ÜRG. ■aakente de Vreemdelingen'■■>enz. l 1 i 2 e r 5  Middelbuiig. 1984 NIEUWS NEDERLANDSCHE ( My Prefent, J. W. vam SONSBEECK. By eene Proclamatie van den 4 deezer Z7tZ alw BüTSr en lngeze*ïen deezer Stad, door Prefident en Raaden, uitgenodigd tot het houden van een P egti- E? D,ank" en BededaS «gen den 19 dlr aan volgende. * PROCLAMATIE. P^eeDLne!eRKDf,der SMd Middelburg aan fihap f Medeburgers, Heil en Brledcr. Indien wy Ulieden wilden opdringen dat d<= toeftand van Land en Stad niet zorglyk, niet be- van Vryheid en Geiykheid het Selve nu reeds tot dien trap van Juister hadden opgevoerd waar hnL7 tC rëeefsch, een voorbe^ ïde Jaar! boeken zouden opzoeken; dat de welwaarr was. ZOudc Gylieden dan niet met regt, Medeburgers, uw vertrouwen op ons in veracSelvk wantrouwen verkeeren, dat wy uw oog ornE uwen wezenlyke toeftand trachtten te" verbfe. Neen zeker.' offchoon wy, ingenomen door eenen magtigen Nabuur, echter, door zyne edeï Vo'k th? eD de" Godd^yken'Zegen,ynog een Vok gebfeeven zyn, is niet te min de befchou. Tornen '^"^rdige omftandigheden zorglyk en bekommeriyk. De Oorlogen, waarin wy  JAARBOEKEN, Juny. ï7off. 1085 tvy zyo ingewikkeld; de inwendige" oneenigheden, erger dan de Oorlog; het verlies van zo veele ryke bezittingen in het Oosten, het gevaar van die in het Westen; de verftopping van alle bronnen van beftaan, de geldeloosheid en verarming der Ingezetenen, de uittering des Koophandels, en de kwyning der Fabrieken; zie daar een naar al te waaragtig tafereel van de verneederiag" van ons Vaderland. En de voorbeeldelooze Contributien, en de büitengewoone aanfpooring der Zeevaart, en de ongemeene vermeerdering der Landmacht, en de plegtige oproeping van alle Burgers tot Verdeediging van het Land., zyn het niet zo veele tolken van den nood , zo veele bewyzen van het gevaar, zo veele kenteekenen van de kastydende hand der Godlyke Regtvaardigheid? Van waar die rampen, en waarin derzelver oorfprong optefporen? In ons zei ven , Medeburgers! Het is onze doemwaardige hoogmoed, ons llordig eigenbelang, onze verfoeyeiyke weelde, onze verachting van alle Maatfchappelyke deugden, onze verbastering van Godsdienst en van Zeeden, en vooral onze aanhoudende verdeeldheid en partyfchap, die, gelyk aan eene lange teering of verflindende kanker, het ligchaam vaa onzen Sta3t ontzeenuwd en genoegzaam tot een geraamte hervormd hebben, het welk nog onlangs door verfcheiden beroerten gefchokt, mis» kennelyk is voor zich zeiven en zyne nabuuren. En wy zouden onverfchillige aanfchouwers zyn, en niet alles aanwenden om het zelve te behouden? Immers wanneer wy eenen vriend, eenen bloedverwant in gevaarlyken toeftand zien, heffen wy, in weerwil van ons vertrouwen op den Artz en op ons zeiven, oog en hart ten Hemel, en fmeeken den Goddelyke Zeegen af op de middelen die tot herftel worden aangewend En zouden wy dan, Burgers, tot behoud van 'c Vaderland, die onzer aller vriend, onzer aller Pppppp moe* Mia- DELBUR.C» Procl. ; tot het ' h oudenVan eenDank'en B#dedag.~  1986 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middel- BÜKG. Procl. tot het heuden van een Danken Bede dag* moeder is en.de heiligde aanfpraak heeft op onze liefde, niet eendragtig onze gebeden tot den Almagtigen Reader opzenden! Hoe ydel is het vertrouwen op ons zeiven! hoe broos de hoop op menfchelvken byftand! maar hoe zeker de verwagting op God, hoe on. wankelbaar de fteun zyner Voorzienigheid! Met deezê overtuiging kunnen wy geen zin ts eenig nut van onze beraadflagingen of die der hooge Raadsi vergaderingen van ons Land , geinzints eenig heil van de Vaderlandfche poogingen van Uüeden en verdere Nederlanders verwagen, zonder dat de Regeerder der Waercld dezelve met Zynen zegen bekragtige: en deezen zegen is het, dien wy verpligt zyn van Hem aftefmeeken. Het is daarom dat wy befloten hebben Ulieden allen tot een plegtigen Dank- en Beden dag tiittenoodigen, die gehouden zal worden op Zendag den 19 Juny eerstkomende: op dat alle Burgers en Ingezetenen van deeze Stad en derzelver Ambachten zich op dieD dag voor God verootmoedigen, en den zeegen affmeeken dien wy noodig, de gunften ' looven, die wy genooten hebben. 't Is waar, wy hebben fchier het regt verlo» ten om Hem aan te roepen. Onze ongodsdienitigheid, onze zeedenloósheid, onze vyandfehap met" God en met onzen Medebroeder hebt en ons zyne gunst onwaardig gemaakt. Maar ook het zondig Nineve riep Hem aan en was gered, en Sodom ware voor tien-regtvaardigen vërfchoond gebleeven.- ' ; Maar hoe zullen wy Hem aanroepen? welke zal onze zièlsgefteidheid zyn ? hoedanig zal het Gebéd zyn jwaar mede wy aanfpraak zullen kunnen makfen öp Zyne verhooriDg ? Zullen wy>volfta-n met ter Kerk te treedefl, fen de' Leerrètdepen der Predikers-te benamen ? Zil het genoeg \-3n, dat wy dns voor God nederbuigen en «ene'onvHïgrbare helydenisfe doen van onze zonden ?  JAARBOEKEN, juny. 1796. 1987. den;? Neen gewisfclyk !• ó gy allen, die met een welgefteld hart. dien dag wilt vieren, offert uweaaven op den Alkaar, maar verzoent u eerst, met uwen Broeder] Zie daar het eenigst middel', dat ons overfchiet; zie daar een offer dat God behaa^lyk is. Dat ieder, die zich 'met het zelve niet kan vereenigen, agter blyve, en den Tempel toet zyne tegenwoordigheid niet ontheiligd , , ,. , , Christenen! bet zal dan onze pligt zyn op den beftemden dag het weldadig Opperwezen in ver-, oótmoediging des harten te naderen, en, in den naam van Jefus Christus, vergeving te: fmeeken voor alle onze ongeregtigheeden. Laat. ons plegüg beloven alle kragten tot verbeetering ;e zullen infpanDen, en daar toe zyne Goddelyke onderlreuniDg afbidden. Laat- ons eendragtig den Vader van het menschdom, als-uit é:-nen mond fmeeken, dat Hy voorzitte in alle de Raadsver faderinfen vao. ons Land, en alle derzelver ge*, wigtige beraadflagingen tot het gemeene welzyn dT Burgeren beüiere: dat Hy eenen eerlyken en nïet onzen welvaart overeenkomftigen Vreede verhaaste; dat Hy alle de poogingen, die daar toe door onze, Medeburgers, door de verdeedi«ers van ons Vaderland en door onzen magtigen Bondgenoot worden aangewend, zeegene; dat Hy de bloedige Oorlogsrampen van onzen Vaderlandfchen bodem afweere; dat Hy den Zeevaart beveiligenden Koophandel opbeure, de. Neeringen en Haodteeringen verleevendige , de Vaderlandfche Fabrieken herftelle; dat Hy. alle de poogingen tot verbeetering der zeeden, tot herftel der voorouderlyke deugden, tot opvoeding der Jeugd bekroone, en vrugtbaar make; dat hy de veiligheid der uitoefening van den Christelyken Godsdienst handhave, en vooral dien vrede, die rust, dat onderling vertrouwen, die eensgezindheid, die lieffelyke eendragt in ons . £ Pppppp 2 raid* vïii> 3EL1ÜRG. Pr och tot het . houden van een Danken Bedt' dag.  jp88 NIEUWE 'NEDERLANDSCHE MIDDELBURG. Proef, tot het houden van eet, Danken Bede dag. midden doe herboren worden, die alleen raagc maakt en ons alleen kan behouden. Doch wy mogen aan de andere zyde niet ondankbaar zyn voor de zigtbaare blyken zyner langmoedige goedertierenheid. Wy moeten zyne goedheid loven voor zo veele opmerkelyke doch onverdiende zeegeningen, die wy genoten hebben. Wy moeten Zyne Voorzienigheid danken, dat wy, in weerwil van zo veel geleeden onheilen •van den Oorlog, nog een Volk gebleeven zyn, en het ligchaam van den Staat niet is vernietigd: dat wy in onze Stad, in ons Gewest geene dier verwoestingen van den kryg en verdere Oorlogsrampen hebben -gekend, die andere Gewesten van ons Vaderland zo deerlyk geteisterd hebben; dat wy aanhoudend bewaard bleev/an voor verwoestende aanvallen van buiten, wier angst zelve verfchnkkelyk is; dat wy, zinds.den aanvang der Omwenteling, binnen de muuren deezer Stad, by uitzondering van zo veele andere Steden in ons Vaderland, eene rust, eene orde hebben zien plaats grypen, die in den beginne onmoogelyk en op den duur onwaarfchynelyk fcheen; dat een ryke Oogst de fchuuren voor ons onderhoud heeft overladen, en geen harde Winter onze behoeftige Medebroeders gedrukt heeft; eindelyk, dat wy behoed zyn gebleeven voor alle die verderfelyke en aanftekende ziekten, die reeds zo lang en nog daaglyks zo veele Inwoocers der nabuurige Gewesten wegfleepen. En op dat het heilzaam oogmerk, 't geen wy met het bepaalen van deezen dag bedoelen, door geene onbehoorlykheden geftoord worde, herinneren wy by deezen het verbod van alle Neerïng en Handwerk op Zondag, by zo veele Pu. blscatien van ouds gedaan, benevens van allg zodanige verdere Exercitiën, welke de plegtig. heid van dien dag zouden kunnen ontheiligen. Aldus gedaan en gearrefteerd in de Vergadermg van Prefident eo Raaden der Stad Middelburg,  JAARBOEKEN, ïï*. *m burg, den 4 Juny ï7&, het tweede Jaar dtt, Bataaffche Vryheid* Ter Ordonnantie van dezelve, J. W. van SONSBEECK. UTRECHT. Utrecht- Met opzigt tot de voormaals,* dusgé* naamde, Heerfchende Kerk, eenige voorregten, aan dezelve verknogt, en verdere daar toe betrekkelyke aanhoorigheden ; alle 't welk, volgens de nieuwe orde van zaaken, eigenaar tig moest vervallen, had-' den Reprefentanten des Lands het volgende reeds in de voorgaande Maand doea af konj digen. GELTKHEID. V R T H E I lk ] BROEDERSCHAP. De Reprefentanten 'sLands van Utrecht, aflett den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doen te wee* ten, dat, daar in dit Gemeenebest, het welk van zyne kluisters ontflagen is, en de Vryheid alleen op Gelykheid en Broederfchap gevestigd wordt, •eenzints-een overheerfchend gezag van het één gedeelte der vrye Burgeren over het ander gedeelte beffaanbaar is, of in het minfte of geringfte kan geduld worden; zy niet langer kunnen, aarsfelen, om aan de Rem van een zeer groot gedeelte der In- en Opgezetenen deezes Lands" PnppPP 3 fchapa  ipöo NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECt Publ. raakei de da Heer* Jchenri Kerk. enz. febaps gehoor te geven, welke met het grooifte t.recht klagen, dat nog in deeze Vry verklaarde, met eene magtige vrye Natie verbonden Repubü , één Godsdienftig Genootfchap niet alleen boveu alle andere dé heerfchende wordt genaamd, en in (je daad tot nog toe de heerfchende is, maar zelfs ook tot groot bezwaar van alle de Inwoo« 3 ners van dit Landfchap tot nog toe van zodanige voorrechten jouisfeert, welke rechtsdraads ftryden zo wel met dé regelen van eene Maatfcbaplyke Gelykheid, als met,de gezonde .Staatkunde van een vry Gemeënebest, in het welk" allen, die als Broeders .met elkander gelyke lasten dragen ook alss Broeders gelyke voorrechten behöoren té genieten , Laar het een fchreeuwende onrechtvaardigheid is, dat Burgers yan eene andere Kerkgemeente mede, moeten contribueeren tot het onderhoud van de Leeraars qn andere Ministers, als ook de Kerkgebouwen 'ep wat dies meer is, van eene andere. Gezindheid, terwyl zy verpligt zyn, die van hunne 'éigen Kerkgemeente uit hunne eige beurs te onderhouden, is het eene ontegenzeglyke waarheid, zonder weike de woorden Vryheid, Gelykhejd en Broederfchap. louter ydele klanken zyn , dat; of alle de Leeraars, Minis'ters en Kerkgebouwen^ van.. .alle de bvzondere Godsdienftige Gemeenten uit 'sLands Kasfe behöoren te worden onderhouden, of geen van allen, en iedere gezindheid verpligt zy., voor -iet onderhoud derzdven uit haare eige beurs te zorgen. Daar de fjtuatie varjj SLands Kasfe.alle bezuiniging vordert, en het eerde in Y geheel niet toelaat, zo- is 't, dat. wy hebben goedgevonden te Üatueeren,,gelyk wy ftatueereti by deezen.: V.'Art. i. Dat voordaan van 'sLands wege geecerhande voorrechten meer zuilen worden verleend aan dei eens Godsdienffige Gezindheid boven de anderèi , maar. dat zy zich ajrsn .gtlyke-  jAAFBOEKEN, Juny, 1706. ayyt lyk. kunnen vetlaaten op de befcherming der ■wetten. 2 Dat alle betalingen aan Profesforen in de Theologie, Predikanten, Profesforen en Predikants Weduwen', Krankbezoekers, Catecbilèermeesters, Kosters en alle andere Ministers en Suppoosten van particuliere Godsdienftige Ge nootfchappea', voor zo verre die uit 'sLands Kas of andere Provinciaale of gebenificeerde Goederen gefchieden, na verloop van vier Maanden na het Publiceeren en Affigeeren deezer Publicatie zullen ophouden. 3. Dat alle de voorgemelde Góederen, uil welke tot nog toe de zc» even aangehaalde betalingen zyn gefchied, fchoon fommigen derzelvf tot Godvrugtige gebruiken zyn geordend geweest; by deezen worden verklaard een Provinciaal goed en een eigendom van alle de In- en Opgezetenet deezes Landfchaps, daar die Goedeten door der zeiver eêrfte bezitters by hunne uiterfte willet tot geheel- andere Godsdienftige gebruiken, ali waar toe dezelve als nog worden geëmployeerd, zyn verordend geweest. 4. Dat, niettegenftaande alle de Kerken, Pas toryen, Schooien, Kosters en Godshuizen, welk niet voor byzondere rekening geftigt en ODder houden zyn, niet anders kunnen worden be lchohwd, dan een Provinciaal goed , en een ei gendom van alle 'sLands In- en Opgezetenen, echter,om verwerring en ftremming van den open baaren Godsdienst voor te komen, te meer, daai alle Godsdienftige Gezindhedens reeds hunne eigi Kerkhuizen hebben., de Kerken , Pastoryen et Schooien der Gereformeerden provifioneel in ge bruik zullen worden gelaaten aan derzelver tegeq woordige Bezitters. 5. Edoch, dat op plaatfen, alwaar de Gerefor meerden, tot nu toe, twee of meer K?rken heb ben, welke zy tot het oefenen van hunnen Gods dienst niet volftrekt mögten noodig hebben, ei PPPPPP 4 an l'RECHT. Publ raaken* de de HeerfchendeKerk , enz. i 1 | i  O- TRECH1 Publ. raaken' de de HeerfchendeKerk, enz. 1952 NIEUWE NEDERLANDSCHE andere zich thans aldaar bevindende Godsdienftige Gezindheden in 't geheel geene, of voor hun groot getal geheel ontoereikende en al te kleine Kerk hebbeö, de eerften aan de laatften eene Kerk zullen afftaan. 6. Dat op plaatfen, waar een aanmerkelyk aantal Burgers woonen, wier Godsdienftig Genootfehap tot nog toe niet van eene Kerk voorzien was, maar zich de moeite moest getroosten, om verre van huis den openbaaren Godsdienst by te woonen, eene fchikking zal wordeo gemaakt, volgens welke de openbaare Godsdienst op verfchillende tyden door verfchillende Gezindheden in één en het zelfde Kerkgebouw zal v»orden waargenoomen, zonder dat de eene de andere hier in eenigzints zal mogen hinderlyk zyh. 7. Dat iedere byzondere Godsdienftige Gezindheid voortaan haare eigene Kerkgebouwen, of die haar door den Lande provifloneel, volgens Art- 4 deezer Publicatie, ten gebruike zyn toegeftaan, zal onderhouden; echter met uitzondering van de Schoolhuizen en Schoolmeesters Woo. ningen , welke ten gebruike voor de Provinciaale Schoolmeesters zyn, of zullen zyn, en van welke dus alle Gezindhedens haare nuttigheid hebben. Ook worden hier van uitgezonderd zodanige Godshuizen, welke ten kosten van burgers, zonder onderfcheid van Godsdienftige denk wyze, hee zy gebouwd, het zy tot hier toe onderhouden zyn, en welke dus, in bet vervolg zouden moeten dienen ten gebruike van alle behoeftige Inen Opgezetenen, zonder onderfcheid van welke Godsdienftige Gezindheid 2y ook zyn. 8. Dat, om te tooneh, dat wy by het nee», men van deeze maatregelen, geene andere dryfveeren hebben dan de billykheid en rechtvaardigheid , welke alle onze In- en Opgezetenen recht hebben van ons te vorderen, en tevens uit lief. de en vaderlyke genegenheid jegens dezulken, dewelke door deeze rechtvaardige maatregelen zich  JAARBOEKEN, Juny, 179(5. iS93 zich zeiven in kommerlyke omftandigheden zouden 'gedompeld zien, wy tevens hebben beflcoten, eene Commisfie aan te ftellen, onder den naam van Commisfie ter afzondering van Kerk en Staat, welker werkzaamheden zullen beftaan: i°. Om, zo veel mogelyk, alle verwerrmgen, welke uit deeze onze rechtvaardige befluiten, jn den beginne, hier of daar zouden kunnen ontftaan, tegen te gaan. aQ. Om op te zamelen, te onderzoeken en te beflisfchen alle bezwaaren, welke, by deeze aanmerkelyke en noodwendige verandering van zaaken, door deezen en geenen zullen worden ingeleverd. 30. Om na te zien, en te beoordeelen de bewyzen van eigendom, welke fommigen dp het een of ander Gebouw of Fonds, welke een Provinciaal eigendom zyn verklaard, zouden kunnen inleveren. 4". Om te befchikkan over eenig gedeelte vaa 'sLands Penningen, ten einde Emeriti Profesfbren en Predikanten, die zulks in de daad behoeven, als mede Weduwen van Profesforen en Predikanten, welke in bet zelfde geval zyn, gelyk ook Gemeenten, die tot dus verre door 'sLands Kas bevoorrecht, maar, uit hoofde van een te gering aantal Leden, buiten ftaat zyn, om haare eigene Kerkgebouwen, Geestlyken, Kerkelyke Ministers en Suppoosten »e onderhouden, en te verre van andere Dorpen zyn gelegen, om zich met dezelve tot een Godsdienftig einde te vereenigen, daar mede in zo verre, en zo langen tyd te onderfteunen, als de Commisfie dit in gemoede en onder verantwoording aan ons zal noodig oordeelen; edoch wat bet laatfte betreft, niet langer dan toe de eerfte invallende vacature, £n op dat niemand hier van eenige ignorantie «reLeDdeere, zal deeze worden gepubliceerd ec al ü- TRECHJV Publ. raaken- de de HeerfchendeKerk, enz.  u- TRECHI Ï994 NIEUWE NEDERLANDSCHE alomme geaffigeerd, daar zulks behoorlyk en ge» .woonlyk is. Aldus gedaan en gearrefteerd op het Land* fchapshuis binnen Utrecht, den"26 Mei 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (JVas geparapheerd,') T. STEENBEEK, Vt. {Onder fond.) Ter Ordonnantie van voornoemde Reprefentanten. (JVas geteekend.') P. 't HOEN. Reprefentanten des Lands van Utrecht, van meening zynde, dat zy, door eenige fchikkingen der Nationaale Vergaderlnge, in hunne Vryheid én Onaf hankelykheid be. nadeeld en belemmerd wiérden, deeden ter gemelde Vergaderinge het volgende Adres inleveren. Aan de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Votk vanNederland. BURGERS REPRESENTANTEN! T\e Provinciaale Reprefentanten van het Volk van Utrecht hebben de Ondergeteekende uit hun midden afgezonden, om ter uwer ken* nisfe te brengen eene gewigtige gebeurtenis, waar aan niets minder dan de Vryheid en Onaf hang. lyk.  JAARBOEKEN,W6> Ivkhèid der eeheele Bataaffche Republiek, in des- _ ZeHetVWS ï ÏÏTJSÏ ?iw. dathet Ariftc ■ \ mZr der Provincie van, Utrecht, op S? veïnieS ^ het Stadhouderfchag haare gLthdd Snde te vestigen, het eerfte was fTlTecbts Burgerye tot eene grondwettige herhtt Staatsbeftuut aanmoedigde; het SKen eevoge had dat het Volk even zo zeer I m sbtuik n in het Staats- als Stadhouderlyk Peftuür ingefloopen, afkeurde en zogt te verbeen Dit was de vernedering van hun, die mets'dan hu r eigeb grootheid, hun eigenbelang t n doe van alleghunle verrigtingen hadden geÏ7ld- en hier. over gevoelig, en om ae billyke Sk'Tes Volks' te ontkomen, beflooten^deez hunne Raadsvergadering te verleggen naar Amers foor" ; aWaar gfbruik maakende van ^n-jedeelt der Militaire Magt, door Burger, zweet en bloed bezolS, em dus den Vrvheidrnmnenden Utrechtenaar, voor het alvernielend Z™*> ™ zynen kosten tot behoud van het Vader.and ge wet, te doen bukken. . „ R Een geweldige intocht van Pruisfifche Ben^ den moest het middel zyn^ om deeze Vo^on derdrukkers wederom aan het roer van Staat « ftellen , en hun op nieuw gelegenheid tot de_on "«drukking hunner Medeburgeren te verfcr«fl^, Onder dusdanig Beftuur zuchtte Utrechts Vo k den tyd van zeven Jaaren,- hulpeloos weg. Uai eindelyk, eindelyk! begon - de dag der verlosfin f t? breeken Neerland*: Vryheidszon vertoon de zich aan -de kfmmen, en zy, die^eertyd geene Vryheid kenden-, kwamen ons van de iU vernve verlosfen. -• • _ i Hóe sevoelig waren wy, hoe gevoelig wart 7V allen wien wy tb-os verlegenwoorden ■dat eenmaal een einde aan de algemeene *e dfukS üond gemaakt te worden! JSeerlam U- rRECHX1. ddres aan de Nat. Verga, deringe, i > ; s n r- ls ik  U- a'RECHl Adres aan de Nat: Vergaderinge iooö NIEUWE NEDERLANDSCHE Volk juichte, eo de Zuilen der Vryheid wierdea .alomme gevestigd en plegtig ingewyd. . Utrechts Bewooners waren intusfchen geen eeringe deelgenooten van de lasten, die de gevolgen van deeze anderziots zo beilzaame- intocht der Franfchen in deeze Republiek, waren. Elk weldenkende, het genot der Vrvheid waardie, otterde met genoegen, een aanziéulyk gedeelte zyner bezittingen op, en verheugde zich in het vooruitzicht dat recht en gerechtigheid Ronden te zegevieren. Wy en onze Medeleden, met het vertrouwen van het Volk onzer Provincie vereerd, Relden ons den wil van een Souverein Volk, voor zo verre zich die Souvereiniteit tot het huishoudelybepaalt, ten grondregel Niets dan recht en gerechtheid en het geluk des Volks, waren den regel, waar na alle onze daadea wierden inaencht; terwyl het gelukkig ogenblik nog nier was geboren, dat Neêrlands Volk als een één en onverdeelbaar Volk mogt vertegenwoordigd wor* Utrechts Reprefentanten, de Traftaaten en Alhantien als heilig en onfcbendbaar beichouwende, wenschteo waarlyk niets meer. dan van hunne zyde hier aan, op de ttriktue wyze te voldoen; aarzelden geen ogenblik, om alle die middelen te bewerkftelligen, die ter voldoening aan dien geheihgden pligc vereischt wierden. Lader deezen was ook die, dat zy, die meer dan eenigen in Nederland, hunne Medeburgers verdrukt hadden; die als grondöorzasken van alle de rampen, welken het Vaderland in T787 hebben bejegend, kannen befchouwd worden; die een' onrechtvaardigen Oorlog tegen hen, die vyandfcbap aan alle Dwingelanden der Aarde, en aan den Stadhouder deezer Republiek, doch niet aan haare Ingezetenen verklaard hadden , gevoerd hebben, hier door 'sLands Gelden, op eene illeziDts, onverantwoordelyke wyze verfpilden ; Oaar  JAARBOEKEN, Juny. 1796Y 1957 fwaar van de buitengewoone Geldheffingen ten fpreekende bewyze ftrekken), tot de vergoeding, vab een gedeelte dier verfpilde Gelden gecondemneerd wierden. En bet was dan ook, niet al-, leen uit overtuiging van onvermydelyken pligt,ö en ter handbaaving van recht en gerechtigheid, 1 maar ook'op de fpeciaale gemanifesteerde begeer-; te van bet Volk van Utrecht, dat door derzei-1 ver Reprefentanten de annexe Publicatie wierd ?e^efedan met aandoening, geëvenredigd aan het eewigt der zaak, moesten dezelven ontwaaren, dat de Franfche Generaal en Chef Bournonville, op den zesden deezer Maand, zich, «eadfifteerd me^ deszelfs Adjudanten, in derzelver Vergadering, ten aanboure des VoiRSê heefe sefifteerd, ten einde van dezelve, io naam van den Franfchen Minister Noël, te verzoeken» om met de uitvoering van de zo even genoemde Refolutie te fuperfedeeren, tot dat geroeide Minister Noêl van het Directoire, executief van de Franfche Republiek de dispofitie deswegens zoude vernomen hebben; 'met verklaaring van gelast te zyn, om, tot dien tyd toe, deeze dispofitie van den Franfchen Minister te maintineereni alles blykende uit de ten deezen geannexeerde geauthentifeerde Copie-Mislive, ter voldoening aan het verzoek der Vergadering, des anderendaags door gemelden Generaal gefchreeven; en, gelyk daar hy blvkt, gefundeerd op de Capitulatie, door den Generaal ó'alme me« de afgezondene Commisfarisfen der; toenmaalige Staa-en van Utrecht gefloten. aan Ulieder oordeel willen wy liefst fubmitSeere». of niet de Minister Nül, in plaats van door monde van den Generaal bournonville, om deeze furcheance te verzoeken, zich aan Ulieden had behöoren te adr-esfeeren ; en de Provinciaals jjlergadeiing van Olieden dit verzoek had kunnen «Btvaajtgo* Mea U- PRECHT, édres lan de Nat. Verga» ieringe»  1098 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECH'J Adres' aan ie Nat: Vergaderinge Men zegge niet, Burgers Reprefentanten! ge-> •.lyk dit word aangevoerd, ciac dit een attentaat is tegen de geflooteo Capitulatie. Eensdeels hebben alle Capitulatien haare kragt verlooren, door het Alliantie-Traclaat met de Franfche Republiek gèfloten; en al ware dit niet gefchied, het ïfte Art. van de Capitulatie, daar in deeze op word • gedoeld, is en kan nimmer anders'geconfidereerd worden, dan te zyn - geweest" eene verbindtenis aan de zyde van de Franfchen, ten behoeven var* hunne vyanden , 'om hun te laaten in het bezit van hunne Goederen; dewelke nooit kan werken tusfehen hen en het Volk, wiens belangens zy 'dus onverandwoorderlyk verwaarloosd hebben. Immers, de Franfchen kónden wel, voor zo verre hun zelve betrof, met hunne vyanden een Verbond aangaan; maar zy konden Dimmer hen ontflaan van de verantwoordelykbeid, die zy aan het Volk, wiens belangens zy adminiftreerden, verfchuldigd waren. De Franfchen hebben den Oorlog verklaard aan den Stadhouder en zyn aanhang en geenzints aan hèt Bataaffche Volk; de fchatten des Vólks' kondeni noch mogten niet verfpild worden, om-den Oorr log van den Stadhouder te voeren: en'dit is dee niet te min gefchied. De Keprefentanten van bet Volk van Utrecht wovden dus, ftrydig met die heilig verbond, belemmerd in hunne vrye deüberatien, en wordea tegen gegaan in hunne Finafftigelé operatien, die zy, behoudens de Üriktlte rechtvaardigheid, snoeten in het werk Rellen, om aan hunnen opligt, ter voldoening varr" meergemeld TYaclraat ,'D'is kunnen beantwoorden.' > • • r.f <.• Dit kan,/dit mag U, Burgers Reprefentantenl niet onverfchillig zyn. -U. wieb de algemeene belangen van Nederland geheel en onverdeeld zyn opgedraagen ; van wien Neerlandseh' Volk, de bevestiging van hear--eenig heil, .haare Vryi heid en OnafhaDgelykheid verwagt, is de-zorg hier  JAARBOEKEN, Junyt 1756. 1999 hier over aanbevolen. Indien toch de Wet, aan het Provinciaal Beftuur over haare huishoü-, delyke zaaken, door buitenlandftne Magt word voorgefchreven, zal dan ook de Ssuvereine Vergadering van Neerlandseh Volks-Vertegenwoordigers niet eerlang voor dien invloed moeten bukken 9 Neen, Burgers Reprefentanten! het Volk, dat haare hoop op Ulieden gevestigd heeft, zal zich niet bedrogen vinden. Gy zult, dit verwagten wy van U'ieden, gelyk wy het U bezweeren, Neerlandseh Vryheid ën Onafhangelykheid vestigen; of dezelve niet overleeven. Wy komen tot U, in den naam van dié Vryheidminnende mannen, die hun vertrouwen ir ons gefteld hebben, óm van U te vraagen, oi wy waarlyk vry zyn? Zyn wy het? Is het Volfc van Nederland geheel onaf hanglyk ? Kan hei zelve zynen Souvereinen wil, vry en onbelemmerd uiioeffenen i (zo als door de Franfche Republiek plegtig is verklaard) dan vorderen, dat eisfehen wy billyk van Ulieden, dat gy die on afhanglykheid hmdhaaft, en dat de befluiten door de Provincïaale Beftuureren genomen ove hunne huishoudelyke zaaken, niet worden beleen rnerd of tegengegaan. Zyn wy het niet, Waarii beftaat dan ons geluk? waar voor heeft he Volk ontelbaare fchatten opgeofferd? met éé woord, waarin is dan Neêrlands Vryheid g( legen ? Vertegenwoordigers van Neêrlands Volk! gee Foederaüsme; geen Terrorisme, geen Fanari; me, of iets van dien aaft, dat aan Utrechi Reprefentanten door vuilaartigen laster was aat gewreeven, is de dryfveer hunner daaden. Neer % Volks geluk iS hun eénigst doel; en, da: 'sLands Financien niet toereikende zyn, om aa de gecon fen teerde petitiën te voldoen, en h verdrukte Volk geene zwaardere lasten kan dra gen, tfirwyl zy hunne verdrukkers, door hi Qqqqqq go u- Adres aan de Nat. Vergd' deringei ! ( k t a 4. ï s 11 ir 0 !t 1- n :d  2ooo NIEUWE NEDERLANDSCHÈ U- TRECHT Adres aan de Nat. Verga deriuge. goed en bloed vet gemest, in lust en weelde xien leevtn, zo hebben zy nodig geoordeeld, dat zy, oorzaaken van 'sLands onheilen, ook ia de gevolgen derzelven boven anderen moesten deelen. Wie zyn het die op de Een- en Oaverdeelbaarheid der Republiek hebben aangedrongen? wie zyn het, die gebrast hebben het Volk te doen jouisfeeren van ware Vryheid en Gelykheid , boven Utrechts Reprefentanten ? hier van zyn hunne Refoiutien genoegzaaroe bewyzen. Neen! maar "s Volks waardigheid te handhaven is hun eenigfte begeerte. Dit hebben zy gezworen, en aan deezen bed zullen zy getrouw zyn. Gylieden gevoelt ongetwyflfdd met ons de gevolgen . die de inbreuk op de Vryheid en Onafhahglykheid van een gedeelte van het Volk, dat Gylieoen vertegenwoordigt, voor de gcheele Republick kan hebben. Gylieden zult, als trouwe Vertegenwoordigers, de Vryb.;id van het Nederlandfche Volk en de Onafhanglykheid van alle gedeelten van het zelve ongefchonden handhaa» ven; dit is het. dat wy op grond van uwe gelofte, in naam oGzer Committenten, ook alleenlyk van Ulieden vorderen, en geenzints de beoordeeling onzer huishoudelyke Provinciaale zaaken, die aan ons door onze Committenten zyn toevertrouwd. En zy dringen bier op met des te meerder grond aan; alzo zal de Provincie haar aandeel in de geconfenteerde petitie voldoen, haare decreeten onbelemmerd moeten uitgeoefFend, en haar FinaDcieele Operatien niet belemmerd worden. Hier om is het ook, dat wy, namens onze Committenten, als fpeciaal door het Volk onzer Provincie gelast, by dteze plegtig verklaaren, voor het oog van geheel Nederland, ja van gantsch huropa, dat wy onverantwoordelyk willen zyn voor alle de gevolgen, wanneer niet de de-  JAARBOEKEN, juny, 179». aóói deüberatien der Vergadering van Reprefentanten en derzelver decreeten, vrijelyk haaren loop kunnen hebben, en overéé"kom(tig de waardigheid van een vry Volk effecl forteeren, zo dat onze Vryheid niet in naam maar in de daad be fta: terwyl wy in naam als boven expresfelyk protefterende tegen alle zodanige gevolgen, als de b lemmerihg onzer deüberatien in de Financieele Operatien onzer P:ovincie zoude kunnen of mogen hebben, dezelve eenig en alleen overlaaten voor rekening en verantwoording van hun, die de handhaaving der algemeene Vryheid en de beftiering der algemeene belangen "va(i het Volk van Nederlandj waar van het Volk otzer Provincie een gedeelte uitmaakt, zyn toevertrouwd. HEIL en BROEDERSCHAP! De Gecommitteerden van de Reprefentanten 'sLands van Utrecht. J. B. de JONCtP.RE. J. P Wh STER WYK FORSBORGH. J SLUITER. In den Haag den 10 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, Het was ter verklaaringe van eene vroegere Publikatie, en ter aanwyzinge van de Ampteiiaaren, welke, volgens dezelve, gehouden waren, zeker door hun eigenhan. dig onderteekend Declaratoir aan de Mu« nicipaliteiten af te geeven, dat Repreientanten des Lands te raade wierden, het volgende te doen afkondigen. Qqqqqq a GE* rRECHT* Adres aan ds Nat. Verga* deringêi  u- TRECHT. 2002 NIEUWE NEÖER.LANDSCHE GELTKHEID. V R T tl E I D. BROEDERSCHAP. De Reprefentanten 'sLands van Utrecht, allen den geenen die deezen zullen zien of noo* ren kezen, Heil en Broed rfchap! doen 'te weeten- "alzo ons door verfcheide Munici palkei ten van de Dorpen en Diftxicïen van dit ons Landfchap verzoeken zyn voorgedragen , ten einde eene nadere en ampelere inftructie te bekomen, welke Perfoonen al onder de Ambtenaaren zyn be rrepen, die volgens onze Publicatie in dato \. Gegeeven binnen Leeuwarden den 07 Mei 1796, het tweede Jaar der Üataajfche Fiyhetd. De Reprefentanten van het Volt van Friesland. „, JACOB KUNDIG, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, CORN. GODSCHALK. Qqqqqq 4 Eem ■VARKEN. Publ. wegens het four 1 ncere van Pen* ningen.  2006 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leep- WAR- pen. Eene Afkondiging van a deezer behelsde eenige veranderingen in het Provinciaal Regeerings-Reglement, in den aanvang der voorgaande Maand ingevoerd , benevens eenige andere fchikkingen, welke voor de Qpenbaare orde dienftig geoordeeld wierden. VRYHEID. GELTKHEID. P U B L I C A T I E. T"\e Reprefentanten van het Volk van Friesland, allen onze Medeburgeren, Heil en Broederjlhap! doen re weeten: Dat wy in overweeging genoomen en geëxamineerd hebbende de aanmerkingen, welke volgens u tnodiging in onze Proclamatie de dato 5 Mei laaurleedeo, op het_ Concept-Reglement ter daar Helling van een Provinciaal Beftuur voor 't V'ilk van Friesland zyn ingebragt, met genoegen hebben gezien, hoe veelen onzer v edeburgeren den hoofdzakelyken inhoud van het zelve Reglement approbeerënüe, in zommige Artikelen van 't zelve eenige veranderingen wenschten te hebben. Dat, onder anderen, ook eenige aller gewichtiglie Poincïen aan ons zyn voorgekomen, dewelke den aandagt der Wetgevende Vergadering van het Nederlandfche Volk, ofte wel van de Commisfie, door haar gefteld tot het formetren van eene Republikein fche . Conftkutie voor het Cemeenebest, allezints zouden verdienen, en aldaar van veel nut kunnen zyn; dan welke wy geoordeeld hebben, (of fchoon de waarheid en nuttigheid van dezelve gevoelende,,) voor een Intermediair Beftuur of Provifioneeie Provinciaale Regeeiïs g voor als nog niet te kunnen introduceeren. Dat wel is waar, eenige (meest al gedrukte eo zo  JAARBOEKEN, >«y, »796". 2007 zo het fchynt expresfelyk geprepareerde") remar-1 aues zyn bevonden voornaamendyk ingericht te zyn teaens het afvorderen van eene Verklaring van'de Grondftemmers; of ten mintten van die, dewelke in onze Publicatie van den 11 Maart deezes Jaars is geftatueerd; edoch dat, en het fterk betoog van een aanzien yk getal, en de ftilzwygende eoedkeuting van het groot meeren deel der Burgeren, om die Verklaaring in zyn geheel te behouden, ons hebben doen befluiten en vas ftellen oat de gemelde Verklaaring, in de Publicatie van den 11 Maart laatstleeden bereids gearrefteerd, in het Reglement zal blyven, en moeten worden of zyn afgelegd , door aüe Burgers, welke gebruik van bun Stemrecht willen ^Dat^'wy eindelyk, na gehoudene beraadflagingen en overweeging van de aan ons toegezondene remarques, hebben goedgevonden finaal te arrefteeren, gelyk wy doen by deezen , het Reglement ter daarftelling voor het Provinciaal Beftuur van dit Gewest, zodanig als het Concept op den 5 Mei jongstleeden door ons is gepubliceerd, on'er de navolgende • veranderingen en aanvullingen. . Dat de parenthefe achter aan m Letter A. van Art- 10 voorkoomende, word geroieerd. Dat achter aan in Letter ü. van het zelfde Art. is bygevoegd: wanneer niet onder eene erkende Schuttery zyn. (1 - . In het 11 en 31 Art. zyn ingevuld, de datums van de verkiezing, welke gefteld is op Maandag den 13 Juny eerstkomende. Achter de eerfte periode van Art. 38 is geolaatst En by abfentie van den Plaatsvervuller en Kiezer beide, zal het geial Kiezers uit de orefente Plaatsvervuilers by looting worden aangevuld. Zullende in allen gevalle het recht van verkiezing, by abfentie, de prefenten toekoo- Qqqqqq 5 In 'eed-1 3EN. Altera» ien op het /£ de Prokureunenz. minge vaD alle zogenaamde voorregten en pr-eëminentien, (als ten eenemaal itrvdende met de grondregelen der Gelykheid en Vryheid) te refolveeren en vast te ftellen , gelyk' wy vast ftellen hy deezen: dat, om tot den Post en de Be' d eninge van Raad in den Hove van Juftirie deezes Gewest verkiesbaar te zyn, voortaan niet i meer zal worden vereiscbt, dat iemand de hoedanigheden van de G;adus Doëtoratus, of Licen. tialus jfurpp noch van de Advocaiure, en de severfcerthe.id in dc 1-raSlicque voor den Hove bezitte; maar dar de hoedanigheden des Perfoons, ter bekleeding en waatneertinge van gemelde Be* .dieninge verkiesbaar, niet anders behoeven te weezen dün dié, welke ter waarneeminge en uitoeffening der hoogfte belaDgen van dit Gewest en zyn Volk, vereischt worden, en dat zodanig iemand den ouderdom van ten minften aj Jaaren zal vervuld hebben. Dat overmits in eene welgeordende Maatfchappy behoorlyk is, dat geene Tituls of benamingen door eenig Collegie worden gedraagen, die een verkeerd denkbeeld van deszelfs gezach zouden kunnen geeven , of die ftrydende zouden zyn met den grondregel van Maatfchappyelyke Gelykheid, welke geene heerfchappye van Perfoonen duld: zo is het, dat wy mede vernietigd hebben, gelyk wy vernietigen by deezen, de Titulatuure van Edele Mogende Heeren, welke tot hier toe de Raaden in. voorfchreeven Hof van Juftitie zo oneigen behouden hebben; en ftatueeren, dat dezelve Raaden voortaan genoemd zullen worden, riurgers, Raaden van Juftitie. Dat wy verders overwogen hebben, hoe dat tot hier toe mede een gebruik plaatfe gehad heeft, namelyk, dat de Advocaaten alleen, met uitfluiticge van andere Praelicyns of Procureurs Postulanten , in Regtzaken geregtigd of gepreviligieerd waren, om de Regttgedinsien en verdere Regtzaken voor den Hove van Juftitie waar te nemen, het  JAARBOEKEN, Ju»S, het welke tot prejudicie van veele Ingezetenen ftrekkende was, en nergens anders zynen oorforong en continuatie aan verfchuldigd kan worden befchouwd, dan aan toenemende trotsch en heerschzugt der zogenaamde Grooten^ welke hun ne Zoonen en Bloedverwanten tot Doétooren en Advocaaten lieten promoveeren, terwyl zy zeiven alleen de macht hebbende, om wetten te ftatueeren, de Procureurs van de waarneeminge der Regtzaaken uitflooten, en dit aldus bepaalden tot den kring van hunne Familien en GunRelingen; dan welk misbruik wy oordeelen aanloopende te zyn tegen de grondregelen van Vryheid en Gelykheid, waar van wy de handhavinge en bevestiging ten duurften bezwooren hebben, en derhalven nodig daar inne te moeten voorzien. Al waaromme wy goedgevonden hebben te ftatueeren, gelyk wy ftatueeren by deezen: Dat de Procureurs en Procureurs PostulaO' ten', voortaan gequalificeerd en gelegitimeerc worden, omme zo wel voor den Hove van Ju ftitie, als voor de Needer-Geregten deezer Pro vincie, te pra&iceeren, en alle, geene uitge zonderde, Regtzaaken waar te neemen, en t< bedienen , even als de Advocaaten tot dus vern gequalificeerd en gelegitimeerd geweest zyn, ei gedaan hebben, zonder dat hier in voortaan eenij onderfcheid plaats zal hebben, en zonder dooi den Hove, en de Geregten, te mogen en ti kunnen worden belet, ten zy om reedenen vai inhabilkeit of onbekwaamheid , mits wezend binnen Leeuwarden gedomicilieerd, en tekenend aWoorens de Verklaaringe by onze Publicatie ii dato ! i Maart laatstleeden gemeld; en doend den Eed daar toe bepaald, bier achter voorge fchreeven, in handen van den. PrefiJent of g« lastigden onzer. Commisfie van Gedeputeerden waarneemende de zaaken van het Collegie. Zu lende gemelde onze Commisfie Register doe ho Leko- j warden. Publ. raaken* de ProkureurSfenz, i r l I ï * l- n  •WAR-. rlt'l. rr, a'krji de Prokurcursenz. «26T2 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE houden van de Praclicyn?, welke in die hoeda*nigheid de Verklaaringe' gereekend en den Eed gepreüeerd hebben, en aan dezelve Brieven vad Author'fatie en Legitimatie verleenen op de minst kostbaare wyze, na dat alvoorens door den Hove zyn geëxamineerd en bekwaam bevinden, eo van dit Examen bewys geproduceerd hebben , aan onze gemelde Commisfie waarneemende de zaaken v;n het Collegie." Dac wy ook al verder, om bet onderfcheid, he" welke 'er tot bier plaats gehad heen, tusfehen de Notarisfen, Advocaaten en Procureurs Postulanten, te doen ophouden, nodig geöor.deelJ hebben te moeten ftatueeren, gelyk wy ftatueeren by deezen: dat de hoedanigheil van Notaris Publicus, en de daar aan /geartribueerde Credentie , van nu voortaan zal ophouden; en dat aan de Advocaaten en Procureurs (uie naar inhoud deezer Publicatie Brieven hunner Authorifatie en Legitimatie geobtineerd hebben) het Regt en kwaliteit toegekend en gegeeven word om alle, geene hoegenaamde uitgezonderde, In' ftrumenten, Aften, Contracten, Verbintenisfen, Dispofititn, Mandelingen, enz. te febryven en bevestigen, met effect, dat alles, wat door zodanig een Advocaat en Procureur gefchreeven, en voor hun gepasleert, Sampt bevestigd word va;i een en dezelve kragt en uitwerkinge zullen zyn, als bevooren de Notariële Inftrurnenten, Aflens, enz. waren. Eindelyk , dat alle zodanige Advocaaten en Procureurs of Procureurs Postulanten, alvoorens geadmitteerd gequal.ficterd en gelegitimeerd zyn, zullen aftéggen en tekenen de Verklaaringe, by Put'licaiie iri dato tl Maart laatstleedengerequi* reerd; en doen deezen üed: Ik oeioove en neeme aan, mei alleen om alle myue Regtzaaken naar vermoogen getrouwelyk waar te neement tr.ct de meeste fpoed te voiaingen en ter afdoeniuge te bevorderen; en geene onregtvaardigc ttaa*  JAARBOEKEN, 17&Ö. 20 3 zaaken aan te neemen ofaangcnoomen hebbende* en zulks ziende, als dan dcfaclo daar we< der van af te ftaan; maar ook om alk Inflrutnenlen, Men , Contracten, H.wdelifigen enz. niets uitgezondert, en dus alles wat my aangc-* geeven mag worden, getrouw, naar waarheid en opregtigheid, zonder erg en list, te zullen fchryven en doen pasfeeren, naar aart der zaaken, zo als naar regt, en wet vereischt word. Zoo waarlyk helpe my God Almachtig! of: Dit beloove ikl En op dat zulks ter kennisfe van een iegelyk dien het aangaat, koomen moge, zal deezen ia dit Gewest worden afgekondigt en aangeplakt, ter plaatzen waar gebruiklyk is. Gegeeven en gearrefteerd binnen Leeuwarden, den 8 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. De Reprefentanten van het Volk van Friesland. J. U. DYKSTRA, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, CORN. GODSCHALK. ! Tegen het rondloopen met, en te koop veilen van Uitlandfche Koopmanfchapnen en Kraameryen, wierdt, met de noodige bepaaling en uitzondering, gezorgd by eene Publikatie van den 10 deezer. VRT- Leeuwarden.  WjSRCBN. 2014 NIEUWE NEDERLANDSCHE VII T HEID. GELTKHEID. PUBLICATIE. Da Reprefentanten van het Volk van Friesland , allen oöze ï\ edeburgeren, Heil en Broederfehdpl doen te weeten: t Izo wy om moveereode reedenen goedgevonden hebben te altereeren en te amplieeren de Publicatien van den 23 April 1771 en 24 September 1795 , betrekkelyk het omloopen. te koop vtilen en verkoopen van Goederen , welke in de Ordonnantie op de Impofitien o;ïder bet middel der Lakenen en Krameryen begreepen zyn; zo is het, dat wy gerefolveerd hebben te ftatueeren, gelyk wy doen by deez.n: Dat in deeze Provincie geen Kooplieden, noch derzelver Zendelingen, zullen mogen omloopen, te koop veilen of verkoopen zodanige Uitlandfche Koopmanfchappen en Krameryeu, welke in de Ordonnantie op de Impofitien onder het middel der Lakenen' en Krameryen zyn begreepen, by pcene van vyf-tn twintig gouden Friefche Ryders, in cas van Contraventie voor ieder overtreeding te verbeuren, bo^en Confiscatie der te koop geprefenreerde en veikog^e Koopmanfchappen, ten pericule van den Verkooper, of'met welke door bun zal omgeloopen zyn; waar van één derde zal komen am hem, die de Calange zal doen, den Aanbrenger één derde en de resteerende derde aan de Armen der plaatze, aN waar de overtreding zal voorvallen. Dat echter hier van zullen zyn uitgezonderd zodanige Kooplieden, welke in deeze Provincie, zonder in een andere, eene vaste en geduurzame - inwooninge he ben, aldaar Winkelneërmg doen en betaalen alle Land-, Diltrifts- of Stads-Lasten, zo wel gewoone als buiteogewoone, waar van ten allen tyde op requ.fitie zulten moeten toonen een Certificaat, gepasfeert by het G- rect  JAARBOEKEN, Juny, 1706. 30.3 rechte van het Diftrift of Stad, waar onder woonagtig zyn. Wyders word aan de buitenlandfche Kooplieden de Vryheid gelaaten, hunne Goederen en KóQpmanfchappen, onder het middel der Lakenen en Krameryen behoorende, op de Jaarmarkt en deezer Provincie te veilen en te verkoopen, volgens oude gewoonte, doch met uitzondering van allerlei zoorten van buiten deeze Provincie gemaakte, zo geweevene als gebreidene Wollen Kouzen, Handfchoenen, Wanten en Mutfen, welkers invoer in deeze Provincie by Placaat van den 19 January 1796 vérboden is. Wordende bier mede voorfchreeven Placaatefj van den 23 April 1771 en 24 Septemoer 1795 gealtereerd en geamplieerd. Voorts gelasten wy de Diftricls- en Stads-Regeeringen, als mede de Commifen vau 'sLands Gemeène Middelen en Chergers, orn . zo vée] mogelyk, zorge te dragen, d3t aan deeze onzs welmeening werde voldaan. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze in dit Gewest werden gepubliceerc en geaffigeert, daar zulks gebruikelyk is» Gegeeven binnen Leeuwarden den 10 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, De Reprefentanten Van het Volk van Friesland. J. tL DYKSTRA, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, GORN. GODSCHALK. In de voorgaande Maandplaatften wy eenï Proclamatie der Reprefentanten van he Rrrrrr Vol! WAR" s DE». Publ. tegenhet rondhom pen ttfet Ktop' man- fchap- pen.  201(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE L*Eü- WARPEK. Volk van Friesland, by weike, in zekeren zin, de toeftemming des gemelden Volks tot het terugkeeren van uitgeweekene Volksvertegenwoordigers was gevraagd. Het gevolg daar van was, dat aan de laatstgemelden , by eene Publicatie van 23 deezer, (in.welke zy, gewisfelyk niet met den geest der vergeeflykheid beftaanbaar , geaufugeerde Perfoonen betiteld worden) vryheid wierdt gegeeven, om tot de hunnen te mogen wederkeeren; vermeldende tevens de Verklaaring, welke zy, by hunne wederkomst, zouden verpligt zyn af te leggen. VRYHEID. GELTKHEID. PUBLICATIE. T"\e Reprefentanten van het Volk van Friesland, allen onze Medeburgeren, Heil en Broederfchapl doen te weeten: Dat wy, gehoord hebbende het Rapport en de Confideratien onzer Gecommitteerden, tot examinatie der ingekomene Aanmerkingen , op het, by onze Proclamatie van den 31 Mei 1756 aan het Volk van Friesland voorgedragene, raa> kende het in vergeetelheid ftellen van de verfchillen, over de byeenkomst der Nationaale Vergadering, in dit Gewest plaats gehad hebbende, en het verleenen van Vryheid aan eenige uit deeze Provincie geaufugeerde Perfoonen, voorheen Leden en Ministers van het Provinciaal Beftuur in dit Gewest, en van deszeUs Commisfie, waarneemende de zaaken van het Collegie, na rype deüberatien hebben goedgevonden en verftaan, op de gronden vervat in onze voorfchreeven  JAARBOEKEN, Juny, 1796. aoi7 ven Proclamatie, te decreteeren, gelyk wy de» crefeeren by deezen: Dat de Perfoonen van II. Balk, Eeuwe Siegen, Johannes Mcinderts, J. E, Mebiust &. Lambftna, B. Spoelflra, H. van Weerden, T. yan Heioma, C. Aypelius, J. Wesfelius, W. 2). Ruitinga, P, Zeper, C. W. Coulon, K. O. Gorter, II. Westra, H. IL Broer/ma en Ph. Meinfma, vry en onverhinderd in deeze Provincie tot hunne Huisgezinnen en particuliere beroepen kunnen te rüg keeren; zo dat ten hunnen aanzien word in vergetelheid gefteld en vernietigd al het geen waarom zy by Publicatie van den 23 February 1790" waren gefteld onder perquiütie van corporeele apprehenfie; mitsgaders, dat alle politique dispofitien, of judicieele procedures, welke tegens hun, om de plaats gehad hebbende verfchiilen, in deeze Provincie mögten zyn geëntameerd, worden gedisfolveerd. Alles nogchans onder deeze expresie voorwaarde, dat zy zullen gereekend worden by hunne te rug komst in dit Gewest opentlyk en plegtig verklaard te hebben. Dat zy nimmer met opzet en een kwaad oogmerk hebben ingeftemd en medegewerkt tot die Refolutien, Publicatien en handelingen , welke het billyk misnoegen der Vryheidminnende Burgers hebben gaande gemaakt, en die ftrekten ter vervolging van waardige Vaderlanders; verders dat zy zich rusftig zullen gedragen , en als Mannen van Eer, door geen wrevel over het gebeurde bezield} nimmer eenige aanleiding tot nieuwe oneenigheden zullen geeven. En dat zy , tot gerustftelling des Volks. geduurende den tyd van een Jaar, in geene politique functien zullen verkiesbaar zyn. Dat wy voorts, tot' handhaving eener goede order van zaaken in dit Gewest, mitsgaders om te voldoen aan de gemanifesteerde begeerte van een aanzienlyk getal onzer waardige MedeburRrrrrr 2 gers, Leeuwarden» PubL ' raakende uitgeweekeneReprefentanten.  aoi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Publ. raaken* de uit ge weekene Repre- fentan* ten. gers, hebben nodig geoordeeld te arrefteeren, gelyk wy arrefteeren by deezen, dat de Perfoonen van Th» Joha, G. A. Abbring, H. Cannegieter, B. Rusfing, A. van Vliet, W. Wopkens, S. D. van Aylva, H. A. van Knyf, J. L. tluber, Pm Fontein, E. M. van Beyma en •R. Dibbetz, van het effect onzer Proclamatie, op den 31 Mei jongstleeden provifiooeel gearrefleerd, voor als nog blyven uitgeflooten, en ten hunnen aanzien de Publicatie van den 23 February deezes Jaars, gelyk mede de door ons genomene beiluiten en middelen van voorzieninge tegens dezelve, in volle kragt. *• Vermaanende onze goede Medeburgers, ea vertrouwende van hunnen vredelievenden inborst en edelmoedigheid, dat zy zich met dit ons befluit , tot heil en rust van dit Gewest genoomen, zullen vereenigen; dat zy ook, zo als het aan rechtgeaarte Republikeinen past, zich nimmer zullen veroorloven eenige beleedigingen of verwytingen te doen, aan de in dit Gewest wederkeerende Perfoonen, welke van hunne grootmoe» digheid zullen gebruik maken , maar dezelve befchouwen als Menfchen voor dwalingen en zwakheden vatbaar, en die, door de plegtige Verklaaring in deezen vermeld, verzeekering geeven, dat zy nimmer ten oogmerk gehad hebben om de Natie te beleedigen. En op dat deeze onze Publicatie ter kennisfe onzer Medeburgeren koome, zal dezelve in dit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfe waar zulks te doen gebruikelyk is. Aldus Gedecreteerd en Gearreftaerd, op het Landfctaps-Hüis binnen Leeuwarden, den 23 Juny 1795, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, De Reprefentanten van bet Volk van Friesland. T. FLORISON, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, CORN. GODSCHALK. Geen  JAARBOEKEN, Jmy9 170S. 2019 Geen klein misnoegen, intusfchen, hadt de gemelde Proclamatie by de uitgeweekenen veroorzaakt Nog voor dat de ilraks vernielde Publicatie in het licht kwam, en onkundig, hoedanig eene uitwerking het beroep op het Friefche Volk zon voortbrengen, zonden zy aan de Nationaale Vergadering het volgende Adres. Aan de NATIONAALE VERGADE RING, reprefenteerende het VOLK van NEDERLAND. BURGERS REPRESENTANTEN! Het is aan TJliedeD, wien de hoogftezorg voor 'sLands gewigtige belangen, en ten gevolge van die de handhaving uwer billyke befluiten. daar toe «rekkende, is aanbevolen, tot welkt wy ons wenden, met dien eerbied, die ons past; maar ook te gelyk met die edele vrymoedigheid, die de onaffcheidbare gezellinne is van een onfchuldig hart. Na dat eenigen van Leeuwardens Wapen-Ge nootfchap, (waar onder nog een aantal onkun dig van het oogmerk) die, door bekende hoofd beleiders aangevoerd wierden, m 'sLands Raad zaal indrongen, ons, die in Juny'1795, tot de Volks wettige Beftuurders gekozen werden, e die eene Procuratie ontfingen, waar toe het Vol de Provifioneeie Reprefentanten gelast had, o den 26 Januaty 1790 met geweld van onze po: ten ontzet, fommigen naar den Kerker gevoerd anderen, op ftraffe des doods, arrest aangezegd en allen, in de waarneeming onzer Bediening geftremd hadden , zonder wettigen grond va misnoegen of befchuldiging, (in welk ge*a! w toch voor onzen Cbmpetenten Rechter alty moesten te recht gefield worden; oordeelden wy Rrrrrr 3 2 Leeuwarden. > » > n , 0  2020 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden, Adres aan de i\ai. Vergadering, zo dra de gelegenheid zich daar toe, opdeed, onze Provincie te moeten redden uit dien treurigen ftaat van overheerfchiug, waarin deeze geweldadige bandelwys en vervolgens e,en zogenaamd Committé van Herftel, Friesland en deszelfs overgeblevene Vertegenwoordigers (volgens hunne eigene bekendtenis) gebragt hadden. Dit gelukte; wy namen, op onze verantwoordelykheid aan dat gantfche Volk, dat ons gekozen had, de teugels van het Beftuur, onwettig ons ontwrongen, op den n February Jaatstleeden wederom mede in handen, en toonden wel ftraks, dat geene wraakzugt ons bezielde, maar dat wy vergeving en menschlievendheid lieten gaan boven de ftrenge eisfchen van beledigde rechtvaardigheid. De woelingen nogthans hielden niet op; neen, zy werden van buiten en van binnen aangeftookt, en het plan, met vereenigden en oas bekenden toeleg ontworpen, om ons andermaal tot de flachtoffers van hollende woede en onderfteund geweld te maaken, was den 20 February laatstleeden reeds weder zo verre aan het rypen, dat 'er, zo dra onze Franfche Broeders, die vrienden van orde en felle tegenitanders van alle poögingen, die tegen de HoogstgeconRitueerde Magt aangefpannen worden, uit onze Provincie getrokken .werden, vcor ons niets anders overfchoot, dan of Burgers tegen Burgers aan te voeren (in welk geval. het ons niet aan hulpe, die ons voorheen reeds aangeboden was,■«oude ontbroken hebben), of voor het dreigend geweld, dat weder naby het ukbarften was", te wyken: in deeze keuze was het niet moeilyk te bellis fen; wy wilden liever, ons zelfs verwyderea.;; dan het leven van Burgers in de waagfehad! Hellen, of toelaaten, dat 'er misfehien Burgerbloed geflort wierd: Daar te boven wisten wy,dat fommigen al- : : les.  JAARBOEKEN, Juny, 2021 ïes zogten te vereenigen, om ons, het zelfde] 00 welk eene wyze, uit het Beftuur te weeren. 1 Onze ingetogenheid heeft tot nog toe deni fluier, over den aanleg, de intrigues en de bewerkers van onzen val niet opgetrokken, om datwy liefst die gemeende verborgenheid der onge-< rechtigheid in een eeuwigen nagt van vergetelheid wilden bedekken, zo het maar Frieslands' Volk moge welgaan, en Ulieder wysheid en rechtvaardigheid eens eindlyk paal en perk ftellen aan de mishandelingen, ons aangedaan wordende. Wy zyn geene treuwlooze verlaters van onze posten, Burgers Reprefentanten! maar zyn den £1 en 22 February geweken voor eene toomelooze en weder aan het uitbarften gereed zynde woede, waar van wy reeds eew en nog zo kort geleden de treurige proef gevoeld hadden: een proef, die ons had doen zien, wat men zich met dollen euvelmoed veroorloofde; wy zyn geweken om zekere en vast grootere onheilen voor te komen! •■ . , Een klein getal van elf of twaalf uit de overgeblevene meer dan veertig Reprefentanten mogen ons ylings op den 23 February, tegen hun bezworene Procuratie aan , fchuldig verklaard hebben aan de misdaad van gekwctfte Natie, ons, in onderscheiding van zo veele andere, die in alles éénftemmig met ons gehandeld hebben, en die ook zo wel als wy by de Vergadering, van den 23 February laatstleede», niet tegenwoordig waren; ons geweten kent ons vry, volkomen vry van alle Natiefchenms, welke wy verfoeyen, , Men moge ons de Rechtbank, ons gegeven by onze Procuratie, ontrukt of zodanig gealtereert nsbben, dac dezelve van haare heilzame bepaling en juist afgeteekena gezag ontbloot zy; men moge ons zelfs alle verantwoording benomen, en toegelaten hebben, dat de laster zich al wal hoonend is tegen ons veroorloofde uit te braken. Rrrrrr 4 me£ »EN. idres lan da Vat. 'ergalering»1  Lesü. WARDEN. Adres aan de Nat. Vergadering. \ \ l t c 1 aoaa NIEUWE NEDERLANDSCHE men moge uit verdraaide Rukken eenigen zweem van fchyn byzetten aan de wettig opgeworpen befchuldigingen; wy verheffen ons met de grootmoedigheid der onfchuld boven dit alles. Wv hebben aan de vryfpraak van ons eigen geweten, aan de goedkeuring van zo veele duizend braven, die onze karacters kennen, en onze handelingen uit het war© oogpunt zagen, genoeg Doch wy zullen nooit fchroomen, maar verzoeken en infteeren 'er zelfs op, dat wy ter verantwoording gefield worden, voor zulke kunr dige en onpartydige Rechters, als ons, door TJlieden, mogen worden aangewezen: dat men ons niet verfchoone; wy vragen geene genade, maar pleiten om recht, om recht/ dat dit Friesland, dat dit de gantfche Natie van Nederland hoorei Dat Rechtvaardigheid de uitfpraak doe in het Gerichte, wanneer wy aan den dag zullen brengen wat wy te zeggen hebben: dat billykheid ons lot beflisfe, wanneer wy den laster weerfproken, en de boosheid ontmaskerd zuilen hebben. Wy hebben reeds lang, wy hebben veel geleden i wy ^willen ons oog met geduld getroosten, al het voorledéce ondergaan te hebben, zo men maar het Friefche Volk gelukkig make, en ons, ieder in den kring van ons beroep, tot de onzen iaate wederkeeren. Wv haakten pooit voor ons zeiven naar het F• r; veden onzer hebben zich daaraan terffönd willen onttrekken, doch dit. mogt niet gefchieden ; en wy, gedwongen door den eisch van iet Volk, hebben ons het zelve moeten iaatea velgevailen. Wy verblyden ons, dat die tyd 'oorby is; wy verlangen niets meer, daa in ge'oorzaamheid aan de Wetten, tot ons gezin en tedryf re' rug te keeren, en, men zal ontdoken, hoe wy overtuigd zyn, dat men de Wetige GecosRitueerde Magten „behoore te eerhieig n, in plaats van door onbefcheidenheid, door voelingen, of geweld, die men zich tegen dezei-  JAARBOEKEN, Jutiy, 179S 2023 zeiven maar al te veel veroorloofd, alles op !osfe fchroeven te' zetten, en de zaak der Vryheid en des Vaderlands telkens in grooter gevaar te brengen. Ulieder exhortatoire Misfive vertoonde ons hier een uitzigt, dat ons ten deezen aanzien eene blyde hope gaf; dan, na lange en uitgerekte deüberatien over dezelve, hebben zy, die thans de Hoogst Geconfh'tueerde Magt in Friesland nitoeffenen, kunnen goedvinden, den 31 Mei laatstleeden, nevensgaande Proclamatie (*) in de weereld te zenden, die zodanig gefield is, dat dezelve even zeer inloope tegen uwe rechtvaardige oogmerken, om ons vooral geene vernederende voorwaarden voor te fcbryven, als tegen het gevoel van onze eer, die door deeze Proclamatie dermate gehoond wórd, dat het alle effect van uwe vaderlyke bedoeling en onze vleyende uitzigten misfen moet Wy zullen qns voor als nog over het beloop, de wyze van uitdrukking, en de overgave van dit in allen opzigt flejrjsferend fïgk, aan de keuze, zo het heet van de ganfche Natie, doch in de-daad door de willekeurigfte bepaling, aan hec niet eens tiende, en zeker tegen ons meest op» gewonden gedeelte der Natie, niet breed uitlaaten. Het is zo, 'er kunnen misfchien nog eenige veranderingen in komen; zy worden daar by althans voprbebouden ; dan , het is ook zo, dat Jer reeds door de Clubs nog vernederender voorwaarden aan hun, die de Hoogst Geconftitueer* de Magt in Friesland uitoeffenen, volgens de publieke berigten, voorgeflagen zouden zyn of worden. Maar wy verzoeken, wy bidden Uüeden thans sileen, dit voor ons zo grievend ftuk, gelyk het ligt, met de wysheid en bedaardheid van door- zig- (**) Zié dezelve bh 1799. ' Rrrrrr $ Leeü- V\ AR • DEri. Adres tan de Nat. Verga* dering.  2024 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeü- warden. JVat. Vergadering. zigtige en onpartytlige Vaderlanders in deszelfs geheel te lezen en te overwegen, om te gevoelen hoe weinig het zelve overeenkome met de exhortatoire Misfive door Uüeden naar Friesland gezonden, en hoe zeer dus uwe vaderlyke welmeening geïlludeerd worde: te meer, daar in de Proclamatie nog een deur word opengehouden voor vervolgingen, wanneer wy op den Friefche bodem wederkeerden, over andere (zogenoemde) gefchillen, die van de twisten Over het daarftellen eener Nationaale Vergadering onderfcheiden, en niet in vergetelheid gefteld worden. Burgers Reprefentanten ! wy fchroomen niets, zo wy met een onpartydige Rechtbank te doen hebben; onze ziel gruwde altyd van het denkbeeld om Refolutien te nemen, die niet met onze bezworene Inftructie ïhftemden, die een billyk misnoegen aan welgezinden konden geven, en die, hatelyke gedagte ƒ ftrekken tot vervolging van brave Va. ^ derlanders. ^ Doch oordeelt zelfs, of wy, als ware Patriotten en erkende mannen van eer, niet zouden gefchandvlekt worden, by aldien de Proclamatie zo moest blyven, of immer op eene vernederende wyze eindlyk vastgefteld worden! alle onze aandoeningen ontwaken op dat denk- ■ beeld: nimmer, wat 'er ook gebeufe, nimmer wagte men van ons , dat men na de tergenfte verongelykingen, na den geftadig afwisfelenden laster, na de meenigvuldige nadeelen en hoon ons toegebragt, ons- immer znlk eene vernederende, openlyke of ftilzwygende erkentenis zal ontrukken, welke door die ge'heéle Proclamatie doorgeweven, en eindlyk uitdrukkelyk gevorderd word, als een voorwaarde, waarop wy de genade zouden ontvangen, om tot de onzen weer te keeren. Wy laaten gaarne aan Ulieden, Burgers Repre-  JAARBOEKEN, Juny, ijqS, 2025 prefentanten! over, om bier omtrent te hande ; len z.) als Gylieden in ,uwe wysheid eri recht-', vaardigheid verftaan zult te behöoren; maar men kent ons niet, wanneer men in Friesland ons tot laagheden in ftaat keure ; men kent ons niet, wanneer men onderllelt, dat wy, door nood gedrongen, eenigerhande voorwaarde zouden aannemen, waar door wy over ons zeiven moeten blozen en de verfoeying der braven verdienen. Indien uwe rechtvaardigheid het niet verhoede, worden wy met onze waardfte panden, met onze Vrouwen en Kinderen, zonder ooit gehoord te zyn, ongelukkig gemaakt. Doch wy willen liever het uiterfte afwagten, en ons te midden van een totaal, onverdiend ongeluk, met het kalm gevoel van eerlyke Lieden, met de onbewimpelde en vryoioedige taal van verongelykten, eens,'maar dat ook zeker, beroepen op allen , die braaf en eerlyk denken onder het menschdom , dan door laagheden onze eer te befinetten, of door g 'nooddwangd inkrimpen dat'gevoel van onfchuld, het eenige dat ons overfchiet.' te ruilen voor een vernederend binnentreden in ons Gewest en tot ons beroep, waar fchaamte en fchande ieder onzer treden zoudè verzeilen! Wy bidden Ulieden, Burgers Reprefentanten! vesngt uwen aandagt op deeze onze billyke bezwaren! wy beroepen ons op-dat gevoel van eer, dat ieder uwer voor Neêrlands Volk achtingwaardig moet maken; wy bezweren Uüeden by 't rechtvaardig menfchèngevoèl van uw eigen hart, om te verhoeden, dat men ons huohe-in ons ongeluk, of dat men ons buiten fluite door vernederingen. Wy bezweren Ulieden ten deezen sanzien zoo te handelen, als Gylieden op de beoordeeling vsm de nakomelüifffchflP en verantwoordelykheid aan den groo- Leeuwarder. Adres tan de Nat. Vergadering.  Leeuwarden* {■Was geteckendj) T. van HELOMA, 2026 NIEUWE NËDERLANDSCHE grooten Rechter van het gantsch Heelal, pligtmatig en nuttig zult oordeelen. Quofaiïo &c, (Was geteehend,') T. JOH A. W. VV O P K E N S. H. B A L K. PIER ZEPER. K. O. GORTER. A. van V L I E T, JOH. CONR. APPELIUS. C. W. COULON. H. R. BROERSMA. B. R U S S I N G. HEND. CANNEGIE TER.' T. WESSELIUS. J. E. M E B I U S. S. D. van AYLVA. W. D. RUITINGA. GEORG. ALB. ABBRING. H. van WEERDEN. De Ondergeteekende conformeert zich me* den inhoud >van bovengaande Adres, zo verre het geallegeerde in des Ondergeteekehden Adres van den 30 Maart 1796, als meer fpeciaal op des Ondergeteekendes Perfoon betreklyk, daar mede niet ftryde.  JA RBOEKÊN, Juny, 1796. aoaf G STAD EN LANDE. N Groningen»] Met opzigt tot de Remotie van Amptenaaren, gefchiedde, van wegen de Municipaliteit deezer Stad, de volgende Afkondiging. VRYHEID. G E LY K II E I D. De Municipaliteit der Stad Groningen, aan haare Medeburgeren , Heil en Broeder' fchap I Alzo by de oproeping en Remming, van het Volk deezer Stad, over het Voorftel van de eerfte Wyk, vervat in ons Placaat van den 26 Mei jongst, ten gevolge daar van gehouden op Maandag den 6 deezer, de meerderheid zich vóór het zelve Voorftel, invoegen zulks was gedaan, verklaard heeft, en diensvolgens is vastgefteld: Voor eerst, de Municipaliteit en Kiezers te magtigen, om alle Amptenaaren van deeze Stad (de Municipaliteit en Kiezers daar onder niet' begrepen) zonder onderfcheid, van hunne Posten te ontflaan: zo nogthans,-dat de voornoemde Amptenaaren hunne. Posten, op hunne verandwoordelykheid, tot nader opzegging toe, zullen moeten blyven waarnemen. Ten tweeden, dat de Municipaliteit en Kie* zers, binnen den tyd van veertien dagen op dit ontflag der Amptenaaren volgende, ten voordaele van de Stads Ka»f» eene nauwkeurigs Gro»  Gro- Publ. raaken de Remotten, I aooB NIEUWE NEDERLANDSCHE ge herziening zullen moeten doen van alle Stads Ampten en derzelver Tra&ementen, daar mede de b loninaen na het wetk geëvenredigd eii alle cpkomllen en benificien, dewelke buiten - noodzaake door byzund:r Perfoonen genoten worden', ten voordeele 'der Stad opgeheven en , ingetrokken worden, en dit gefchied zynde, binnen den voorfchrevenen tyd van 14 dagen hy Publicatie diar van aan het Volk kennis 'geven met preciefe opgave van het Tr?.flemenr by ieder Post. • Ten derden, dat de Municipaliteit en Kiezers gehouden zullen zyn om binnen den tyd van vier weken na dato van de laatstgenoemde Publicatie, alle de Stads Ampten met brave, eerlyke, kundige en yverige Patriotten (alle Huisbedienden daar buiten geflotenj weder te ■vervullen; zo nogthans, dat geen twee Ampten aan één Perfoon zullen mogen gegeven worden, en dat ieder Amptehaar verpligt zal zyn, zyn post in eigener Petfoon te bedienen. Teh vierden, dat alle de Amptenaaren, die wederom zullen worden aangefleld , verpligt zullen zyn ce navolgende Burgerbelofte voor de aanvaarding van hunnen post, af te legden• Ik verklaare by deezen opent lyk dat ik den voormalige® Regeerïngsform met en benevens het Stadhouderfchap voor wettig afgefchaft houde, dat ik nimmer zal mede werken om de eerfte noch het laatfte weder in te voeren, maar dat ik my, wanneer 'er middelen mogten aangewend worden om zulks te doen, met goed en bloed daar tegen zal verzetten. Dat ik altoos een Foorftander zal zyn van den tegenswoordigen Regeeringsform, gegrond op de Oppermacht des Folks, op Vryheid en Gelykheid en de Rechten van den Mensch en Burger, en- dat ik my altoos als een goed en braaf Burger gedraagen zal. Dat belove ik. ' Zo  JAARBOEKEN, Juny, 1796". 2029 Zoo hebben de Municipaliteit en agttien Kiezers, overeenkomftig het eerfte Artikel van het gemelde voordel, op Vrydag den 17 deezer Maand genomen de volgende Refolutie: Op het geproponeerde ter Vergadering, hebben de Municipaliteit en agttien Kiezers, na gehoudene deliberatie, ter voldoening aan het eerfte Artikel van het befluiE des Volks van deeze Stad, in dato den 6 deezer op voorftel van de eerfte Wyk genomen, goedgeyonden, om alle deezer Stads Amptenaaren (niemand buiten de Leden dtezer Vergadering daar van uitgefloten) zonder onderfcheid, van hunne Ampten te ontflaan, gelyk dezelve alle daar van worden ontflagen by dee«en; zo nogthans , dat dezelve Amptenaaren de posten tot hier toe by hun bekleed, op hunne verantwoordelykheid zullen moeten blyven waarnemen tot nader opzegging toe; verzoekende en demanderende aan de Municipaliteit deezer Stad, om ter zake van de moeilykhcid en langwyligheid, welke met het doen van infinuatie en ter handftelling van copie deezer Refolutie aan elk der refpective ge'wezene Stads Amptenaaren zoude zyn verknocht, hier van, gelyk mede van den geheelen inhoud van het voorfz. Volksbefluit, waar van deeze dispofitie een gevolg is, by Publicatie aan den gantfchen Volke kennis te geven, byzonderlyk om te ftrekken tot legale informatie en naricht van alle by deezen van hunne posten ontflagene Amptenaaren deezer Stad. En is wyders, ten einde te voldoen aan het tweede Artikel van opgemeld Volksbefluit, verftaan, dat van zyde en uit het midden der Municipaliteit twee, als mede twee Gecommitteerden uit en door de Kiezers zullen worden benoemd en over en weder bekend gemaakt, om ten voordeele van de Stads Kasfa eene naauw- ' keu- Gao- NISGEM Publ. raaken*, de Remotieni  bo3o NIECWH NEDER.LAND5CEE Gro- hïngeis Pub!, ■raakende Remotten. keurige herziening te doe* van alle Stads Amp. ten en derzelver Traktementen, daar mede de beloningen naar het werk geevenredigd en alle opkomfteii en beneficiën , dewelke buiten noodzake door byzondere Perfoonen worden genoten, ten voordeele der Stad opgeheven en ingetrokken worden, doende die Commisfie daar van io tyds ter Vergadering; Rapport, ten emde binnen den haar voorgefchrevenen-tyd van veertien dagen, te rekenen van de Afkondiging voor het Raadhuis van de Publicatie, namens de Municipaliteit ten gevolge van deeze Refolutie gedaan zullende worden, van dat alles by eene nadere Publicatie aan het Volk k°nnis worde gegeven, met precife opgave van het Traktement by ieder post. En het is over zulks, dat wy mits deezen aan elk en een ieg.lyk kennis geven van het befluit des Volks van deeze Stad van Maandag den 6 deezer, ala mede aan alle voorfchrevene Stads Amptenaaren van de ter voldoening aan dPt zelve befluit op gisteren genomene Refolutie van de Municipaliteit en agttien Kiezers; uit dien hooide allen, wien zulks moge aangaan, mits deezen gelastende, zich dien conform te reguleeren. En op dat dit ter kennisfe van een ieder koffie, zal deeze na het luiden der groote Klok voor het Raadhuis , eti vervolgeus in de Kerken van alle Gezindheden binnen deeze Stad worden afgelezen, en voorts aangeflagen ter piaatfen, waar men gewoon is zulks te doeji. Gedaan in Groningen den 18 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. L. B. LOHMAN, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, H. W. HOVINGH, ais Secretaris.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, j Ü h Y» MDCCXCVI. GELDERLAND. Arnhem. Van hetgeen in eene gecontinueerde buitengewoone Landfchaps-Vergadering, geduurende de tegenwoordige Maand, in deeze Stad gehouden, voorviel, zullen wy alleenlyk het volgende overneemen, als bevattende hetzelve, deels eenige aanwyzingen, die, volgens de opgave des kundigen Stellers, over de Gefchiedenis der Stad Nymegen eenig licht verfpreiden; deels eenige bedenkingen, raakende het bewind over zekere eigendommen, tot liefdaadige oogmerkfen beïternd, en waar omtrent, ingevolge der nieuwe orde varjt zaaken, eenige raadpleegingen voorviele, het invoeren van eene andere gedaante van beftuur ten oogmerke hebbende. Het Ssssss Ge.  ioja NIEUWE NEDERLANDSCHE rAnN» HEM. Gefchrift, op het welk egter, voor als nog, geen befluit viel, was van deeze inhoud. Saturdag den 16 July 1796. X^erlezen de Requeste van het oudfte en voorzittend Lid der Ellendige en andere gevoegde Broederfchappen binnen Nymegen, den Burger johan in de Betouw, daar by te kennen ^eevende, dat van ouds binnen de gemelde* Stad waren geweest verfcheide (*) Fraterniteiten, van welkers inftellinge de tyd onbekend was, dan welkeis (t_) regelen en ftatuten onder anderen mede bragten het uitdeelen van Aalmoesfen en het plegen van liefdadigheden. 1 Dat ook voor den Jaare 1592 binnen die Stad was geweest eene Democratique Regeering, waar in tydelyke Meesteren der Broeder» fchappen, immers van eenige derzelven, in di« verfe zaaken, het welzyn van de Stad concer» aerende, waren geconfulteerd geworden: Doch dat na het overgaan der Stad aan de Staatfcbe zydè in 1591, uit kracht van de Capituiatie, de Meesteren van de Broederlchappen, in het ftuk der Regeeringe waren afgelchaft, en de goederen, renten, thinfen en an- de» (*) Namentlyk van den Heiligen Geest; hei* li ge Krufr; heilig Sacrament, Lieve Vrouwe, St. Jacob-*, St. Peters, St. Antonis, St. Olofs, Sr Barberen, St. Geertruids, St. Michiels, genaamd aer Ellendigen. (f Pnlyd. Vergilius de invent. rer. lib. VU. Cap. 6. A- Matthaeus de Nobilit. lib. II. Car . 36. Utrechts Placaat-Boek III D. bladz. '5/5 enz.  JAARBOEKEN, July, 1706. «033 dere inkomften , ais bona vacantia, tot één Corpus gemaakt, om welke te adminiftreren tot der Armen meesten voordeel, in den Jaare 1592 agt Perfoonen door den Raad waren benoemd, die, hun leven lang geduurende, in functie zynde gebleven, fuccesfivelyk, in plaats der overledenen, altoos buiten eenige voorgaande prefentatie, anderen hadden gefurrogeerd en aangelleld. v Dat de Proviforen uit dien hoofde eigentlyk niet waren Succesfeurs van die voormaalige Broederen, of derzelver Meesteren in der tyd, maar van die Perfoonen, welke na de afdanlang van de Meesteren der Broederfchappen tot het beftuur van derzelver inkomften waren geauthorifeerd. En dat uit kleine ea geringe revenuen door eene goede en getrouwe adminiftratie en directie van eerlyke en kundige Mannen het Capitaal, zedert de ciïsfolutie der Broederfchappen , niet regenftaande de ruime geproportioneerde bedeelingen aan den Armen, meer dan een Tonne Gouds was vermeerderd, beftaande al nu, behalven in de oude renten en thinfen Jaariyks ter fomme van 723-13-12 met 5 malder Tarwe en 8 malder en 3 fchepels Rogge, in twee en dertig mergen Weideland en zes mergen Bouwland; in Obligatien tot laste der Generaliteit ter fomme van . ƒ 6200- o-: Op het Quartier van Nymegen - 63934- o-: Op de Stad Nymegen . • - 34699-10: En tot laste van particuliere Perfoonen ter fomme van . - 23750- o-: Dat, offchoon met relatie tot deeze heilzaame en voor alle Gezindheden even nuttige ftichting by 's Landlchaps Refolutie van den 3r Oftober 1795 niets wordt gehandeld, dan dat de voorfchreve goederen niet zullen mogen worden vervreemd, en by Refolutie van den aö February deezes Jaars 1796 is verftaan, dat Sssssa a de ARNHEM. Request van Broeder'fchap» pen&uzi  to34 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem» Request van Broe. der- fchap- pen.enz de Provifioneeie Raad der Stad Nymegen zich punctueel na die Refolutie moet gedragen, het nogthans zulks was, dat de Boekhouder der Broederfchappen den 16 Juny laatstleeden door de voorzittende Leden van den gemelden Raad ontboden en verzocht was het daar heenen te dirigeren, dat 'er op den 18 daar aan volgende eene Commisfie uit het midden der Proviforen van de Broederfchappen zich op het Raadhuis fifteerde, om met dezelve te kunnen fpreeken over de gevoeglykfte wyze, op welke dit Collegie half uit Protestanten en half uit Roomschgezinde Leden, ingevolge eene Refolutie by voorgenoemden Provifioneelen Raad genomen, zoude dienen georganifeerd te worden. Dat Proviforen, om voor te koomen al zulke cnaangenaamgeden, als de ontzette Proviforen en Regentesfen van twee andere Godshuizen binnen Nymegen, naamlyk het Burger ren- en Armen-Kinderen Weeshuizen, die de geldmiddelen der Fundatiën met zo veel kunde en trouwe in eenen bloeijenden ftaat gebragt hebben , hadden moeten ondervinden, door eène Commisfie uit hun midden zich op de bepaalde tyd aldaar hadden gefifteerd om aan ts hcoren zodanige voordragt, als hun zoude ge. daan worden, en welke hier op neder kwam. ï". Om aan de tegenwoordige Proviforen der Broederfchappen toe te voegen zes Roomfche Leden. Of 2°. drie Roomfche Leden, ieder'met een dubbelde ftem, zodanig, dat ieder Gezindheid een gelyk getal van ftemmen zoude hellben. Dat de Commisfie uit de Proviforen zich hier op moetende expliceren op eene allezins gepaste wyze hadde gereclameerd de altiüde Conftitutie, welhebbend recht, e'u twee hon. derri Jaarige posfeslie van vrye eleclie; declarerende echter, dat ingevalle de Provifioneeie R|ad onyerheopt roogt goedvinden te'petfifte- am  JAARBOEKEN, Jnlj, -79*' *03S ren by eene adjunftie van Roomschgezinde Leden, zy het convenabelfte zoude oordeelen aan het tweede lid van de eventuele voorftellen zich te fubmitteren, roet byvoeginge van den Requeftrant, mits zulks met communicatie van de Landfchap, of, by abfentie van de Landfchap, van het Provinciaal Collegie, aan welk Cohesie de executie en handhaving van 's Landfchaps Refolutie van den 31 Ocïober 1795 was gedemandeerd, wierde vastgefleld : dan dat echter met eene aanftellinge buiten communicatie van het Provinciaal Collegie, zo als Proviforen van ter zyde wierden' geïnformeerd, zoude zyn voortgevaaren. Dat de Requeftrant aan den eenen kant conlidereerende, dat de goede Burgerye en Ingezetenen der Stad Nymegen, alzo de bezittingen van de Broederfchappen zyn een patrimonium commune totius civitatis et civium, met veele redenen zoude kunnen Raande houden, dat zy Proviforen, «n in het byzonder de Requeftrant, die verre boven een derde gedeelte van een eeuw die qualiteit bekleed heeft, niet vrywillig hadden mogen accepteren, dat hun getal op zodanige wyze wierde vermeerderd tegens 'sLandfchaps Relblutie, vooral daar het be« kend was, dat de bedeelingen gefchieden zon« der aanfehouw te neemen op eenige Godsdienftige begrippen, en dat zelfs meest al | dei uitdeelingen aan Roomschgezinden wordt befteedt: dat zy Proviforen ook niet zouden mo gen toelaten, dat eene Provifioneeie Raad, daa nooit de Raad eenige befchikking omtrent d< aanftelling van Proviforen, dan by de disfoln tie tan de Broederfchappen in het Jaar 1592; heeft gehad, in een wettig recht en onafge brokene twee honderd Jaarige posfeslie veran dering toebrenge, en dat zulks géfchiedendi zy hadden behöoren te protesteren, en by di Landfchap, of by bet Provinciaal Collegie, d< Ssssss 3 Land Arkhem- Request van Broeder'fchapi penfinz» r  a«3« NIEUWE NEDERLANDSCHB ARKf HEM» Reques, van Broeder^fckap* Landfchap niet vergaderd zynde, flatering en redres te verzoeken, ten einde met communicatie van de Landfchap, of van het Provm; ciaal Collegie, eene adjunctie wordende ge» aggreëerd, uit de gegoedfte en het welzyn der Burgerye meest aangekleefde Roomschgezinde Burgeren eenige bekwaame Perfoonen na de ordre der fundatie door hun, als van ouds, • konden worden geëligeerd: Dat de Requeftrant daar benevens aan de andere zyde overwoog, dat, hoe zeer ook de befchikking omtrent Godshuizen in veele gevallen als pure do,mesticq zoude kunnen worden befchouwd , het echter aan geene Municipaliteiten, veel min aan Provifioneeie, vryltaat daar omtrent willekeuriglyk te disponeren, voorts dat by de Publicatie van den 2 November 1795 niet alleen de Provifioneeie Mnaiicipaliteit, maar ook alle Burgeren en Ingezetenen, wien zulks zoude mogen aangaan, bevolen wordt de voorfchreve Landelyke Refolutie en Reglement in alle deszelfs deelen, leden en poinften praecifeiyk en na behöoren uit te voeren, en te oblèrveren; dat hy over zulks om die en andere redenen, by den ^Requeste gealiegeerd, zich, in zyne voorfchreve qualiteit, ter zyner decharge en verantwoording voor de goede Burgerye en Ingezetenen, voor- nu en voor het toekomende genoodzaakt von^t, zich hier over aan de Landfchap; mitsgaders aan het Quartier , als het Huk der Godshuizen by Refolutie van den 29 Oclober I?S'5 gehouden hebbende in ftaat, te adresfeeren, in vertrouwen, dat de Volksvertegesvroordigers , handhavende voorfchreve Landelyke Rtfohitie', decifie, Reglement en Publicatie, zodanige verzieninge zullen gelieven te doen , als tot behoud ceezer nuttige ftkhting, en nai'uier; oir Proviforen by hun wettig recht en onafgebroke twee hondert Jaarige posfeslie, ' ' in  JAARBOEKEN, i?9Ö. a©37 in hunne wysheid het raa<3zaamst zullen oor- deelen. . . , Waarop gedelibereerd zynde is goedgevan* den aan 's'Landfchaps Tafel te openen, dat het Ouartler van Nymegen van advis is, datdie Request behoorde te worden gefteid m handen van den Provifioneeien Raad der Stad en Schependom van Nymegen, om daar op te dienen van Bericht: blyvende intnsfehen alles [n ftaat. HO L L A N B« 's Graven h a g e. Zints onheugelyke tyden beftonden hier te Lande^ zekere Genootschappen van neeringe en bedryf, by den naam van Gilden bekend. Men vondt 'er onder dezelve van merkelyk aanzien en vermogen, en die daar door ook op de algemeene belangen van Land of Stad geen geringen invloed hadden Ongelegenheden, in een of ander opzigt, hadden dezelve, nu en dan, ten gevolge, en gaven, uit eenen ot anderen hoek, gelegenheid tot klagten. Nimmer, egter, in zoo verre ons bekend is wierdt het in beraad gelegd, of hun aanweezen moest gehandhaafd dan vernietigd worden. Raadpleeging daar over, en, gelyk bekend is, een befluit ter daadlyke affchaflinge^was het gevolg der Omwentelinge. intnsfehen ontbrak het met san lieden van doorzigt en kunde, welke Ssssss 4 hier*.  'sGra- venha' ce. 2038 NIEUWE NEDERLANDSCHE hieromtrent andere gedagten voedden en redenen meenden te kunnen aanvoeren die voor het in ftandhouden der Gilden ten ftérkften pleitten. Van dat verftand waren, oridgr zeer veele anderen, de inleveraurs van het volgende Request. VIT HEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. Aan de .jNationaale Vergadering, reprefenteerende het, Volk van Nederland. BURGERS REPRESENTANTEN! XJadden wy gegronde redenen, ora ons te verheugen, over de heugelyke gevolgen der laatfte gewigtige Omwenteling, en moX wy ons met elk rechtfchapen Nederlander verblyden over het daarftellen eener VergaderiL van Volksvertegenwoordigers, die uit den boe. zem des Volks, den waren Souverein verkoozen zyn, om haare dierbaare belangen te belpen bevorderen, handhaven en befchermen zo moeten wy ons thans met alle ware Me»ichenvrienden met reden bedroeven, dat een wysgeeng Patriottisme, meer gegrond op een befpiegelend vernuft, dan op de beste leermeesteresie de ondervinding, genegen is, om de fchoone woorden van Vryheid en GelvkhH^ zodanig uittebreiden, dat het beftaan der Gilden, als ftrydig met de hooggeroemde Rech. ten van den Mensen en Burger «ngemerkt worde; „ immers," zegt men, „ dealden moeten weg zy kunnen in een vïy Gemeene" best niet gedold worden " * ^emeene- Dan,  JAARBOEKEN» July, 1756. 2039 Dan, Burgers Reprefentanten! daar wy zints eenieen tyd in de gelegendheid geweest zyn, om niet alleen de gevoelens van veelen ten deezen aanzien-te kunnen verneemen» maar ook tevens volkomen overtuigd zyn van het gewigtia nut, het welk veele Gilden aan onderkbeiden behoeften aanbrengen, hebben wy tbtnj het genoegen u, ten deezen opzigte, zo kort ons mogelyk zy, eenig berigt te doen, ten einde daarop ons volgend verzoek met het volkoomenst regt te kunnen bouwen, Wy kunnen u dan by deezen berigten, dat de meeste en voornaamfte Gilden, m de navolgende Steden, verklaart hebben ten fterkite genegen zyn, om hunne Gilden, zo veel hun uioeelyk zy, te willen helpen maintineeren en revideeren, overeenkomftig de Rechten van den Mensch en Burger, en daarenboven aan ons eefuppediteerd hebben de gronden , welke zy nieenen, dat voor het beftaan der Gilden* pleiten, te weeten die van de Steden Dordrecht, Haarlem, Amtterdam, Leyden, Alkmaar, Hoorn, Gouda, Schiedam, Rotterdam, Delft, Purme xend- En inderdaad, Burgers Reprefentanten de gedagte Gilden vermeenen zo veele als ge wietige redenen voor hun gevoelen te hebben welke wy u, onder zo veele bekortingen al ons mogelyk zy , in de navolgende hoofdzakei zullen voorrtellen. _ ' ■ u Wanneer men in de eerfte plaats lette 0 den oorfprong der Gilden, moet men erkennen dat haare afkomst niet zo zeer is van ee Vorst of Heer, noch oorfpronkelyk van de z> de der Regenten, als wel van de Burgers ze ve, die toen reeds in vroegere dagen begrepen dat hunne voorfpoed beftendiger zyn zouce indien onder hunne verfchillende Ambachten e Handwerken zodanig een maatfehappe yke ore nlaats had, die haar gezamentlyk geluk en we vaart zoude kunnen bevorderen, toen reeds b sGua- 7enha» Request raakende de Gilden, ï > ' 1 ? a 1 '& 1 e [■-  'sGra- VENHA GE. Reques raaken de de Gilden. 1 i \ r i r fl aoA© NIEUWE NEDERLANDSCHE grepen zy, dat de Nederlandfche Fabrieken en inzonderheid de Ambachten moesten voor* geftaan, en tegen hunne buitenlandfche wanden befchermd worden; dat onder de middelen f daar toe dienftig, geen beter waren, dan hunne voordbrengfelen door derzelver deugdzaamheid «beroemd te maaken, en door het leveren van verfchillende waren, door kundige Lieden bewerkt, den aftrek daar van te vermeerderen. Immers van daar de Proeven in veele Ambachten, die een ganfche ftroom van buiten 'sLands komende Gelukzoekers" weerden, en niemand tot het bedryf toelieten, dan hun, die aan kundige werkoaazen een behoorlyk bewys van hunne bekwaamheid gegeven hadden; hier door werd de nayver der Ingezetenen meerder opgewekt of aangekweekt, en onze vooroudera zagen hunne aangewende moeiten en kosten door een goed vertier naar buiten, beloond.' Van hier ook zo veele nuttige Gildenwetten en de aanflelling van Overlieden, ter handha! ving en befcherming van dezelven, ter onderhouding eener goede orde, ook onder hun, die als Leerlingen en aankwekelingen in de onderfcheidene Ambachten, ter bevordering van het ügemeen nut moesten medewerken. a. In de tweede plaats moet men erkennen lat de Gilden zekere orde in de Maatfchappy >ewaaren, gelyk wy zo even toonden, dat de Jverheden, volgens wel ingerigte wetten, de >rde bewaaren, in dat deel van het algemeen vaar over hun beftuur gaat, zo kan men niet ntveinzen, dat zy juist ook hier door, te falen genoomen eene goede orde in de Algeïeene Maatfchappy bewaaren. Of zoude men iraanen, dat het den last niet grotelyks verleerderen zoude, voor de onderfcheidene Muicipaliteiten, wanneer de Ambachten en Nee. ngen, zonder een kundig en onpartydig beuur van hun, die men achten moet meest kun»  JAARBOEKEN, July, i7J><5. 2°4* kundiir te zyn , in ieder der onderfcheiden Neekundig ie zy», , maar 0p een onge- 3de en vaak meer voor verfchiïlen vatbaafwe mrtge^t werden. Niet alleen bevorSt deeze inrichting eene Maatfchappelyke ordeomtrent de Gildebroeders, maar wel m het bvzonder over alle de Ingezetenen. lmmets de Gilden bevorderen zulk een behoorSe orde ten nutte der Koopers; zy maken, dat men behoorlyke en van goede waaren voorJEwSinlMto kan nahouden , dat den onkundiBurger geene flegte goederen, door min. kindS of eigenbelanlzoekende Verkopers aanSeprezen, in de handen geftopt worden; kunS Be tuurders behöoren te letten op de zoort, het gewigt, het getal, de maat, der, ïïrt en ftcffe der goederen, en men kan niet Saten te erkennen, dat ook juist h.er doo eene orde in de Maatfchappy, eene algemeene nuttige orde bevorderd wordt. Ten derde merken wy aan, dat de Git den een waar en onvervreemdbaar Eigendon 1 van den tegenwoordigen bezitter. Indedaa-J St is met het .geld van een Gildenbroeder, even als met de wapens van den Krygsman ; deeze zyn middel om te leven, zyn ko.twmnj„g; wanneer men hem daar van beroofd beroofd men hem van zyn brood; en deezi roof is ten allen tyden zo onbi lyk geacht dat hoe zeer ook een fchuldeilcher ai e d overige bezittingen, ter zyner voldoening konde aantasten, hy echter nimmer het Gd fats zynde het middel, waar door hy, ais met anders geleerd hebbende, beftaan. moest; hie onder mogt betrekken. En waarlyk het is yor fe-er bezitter van eene kundigheid, tot v-elkei verkrvging hy zomtyds Jaaren lang gearlvei heeft! geene kleinigheid, om zich daar vat: als in één ogenblik door het vernietigen di Gilden berooid te zien: en hce zefï moet c 'sGra- venhage. Request raakende de \ Gilden. » l t r r ■s d j :r it tn  2042 NIEUWE NEDERLANDSCr-lE "sGra- vekha» ce. Request makende de Gilden. hun fchadeiyk zyn, die om voor hun huisgezin het eeriyk brood te winnen, zich zeiven zomtyds door het aankopen van een Gild, in diepe fchulden gedoken hebben! Immers hoe klein of groot het ook zyn moge, elk Gild heeft tog zyn betrekkelyke waarde, die juist van die bepaling zyne waarde ontleend: en veele hebben in de daad eene helangryke waarde, zo als door eene menigte van voorbeelden, des verkiezende, kan aangetoond worden. Zullen nu by de vernietiging der Gilden, wanneer de Trafieken en Fabrieken &c. die haar ' aanwezen verfchuldigd zyn aan het daarftellen der Gilden , peen vierde of geheel geen waarde hebben, zullen dan de Steden, zullen de Burgeryen die fchaden aan de tegenwoordige bezitters vergoeden? Immers hier £,eld het 20 Artikel der Rechten van den Mënsch, door onze Broederen de Franfchen aangenoomen 't welk dus luidt: Niemand kan van het ge„ ringde gedeelte zyner bezittingen beroofd ,, worden, zonder zyne toeftemming, ten wa„ re de algemeene noodzakelykheid, wettiglyk „ bewezen, zuiks volftrekt vorderd, en op „ conditie van eene voorafgaande billyke ver„ goeding." En wanneer wy nu daarenboven de gevolgen nagaan, welke ieder zaak, wanneer zy zonder bepaling der Gilden, algemeen gemaakt wordt, moet na zich fleepen, dan in de daad zyn ook deezen voor het algemeen volftrekt nadeelig; want daar nu nog een gedeelte der Inwoonders van het Gemeenebest, wel haar fober maar tevens eeriyk beftaan, door de bepaling uit haare Gilden oorfpronke]yk verkrygen kan, daar zullen dezelve Ambachten en Neeringen , wanneer zy vry en onverlet, zonder eenige de rainfte bepaling of eenigerharide opzicht, door ieder mogen gcdreeven worden, ook voor allen onbellaanbaar, ea tot een gewis bederf ftrekkea mceteu. 4. In  JAARBOEKEN, July. -796. 2043 4. In de vierde plaats mogen wy ook voor»! het behoud der Gilden pleiten, niet alleen om ^ het voordeel, het welk dezelven de Stedelyke£ Financien aanbrengen, waar van onderfcheidene Thefauriën Jn veelen Steden zoudeö kun-, nen getuigen, maar ook wegens het voordeel; dat de Koophandel, (de bronader van onzenwelvaart) aan deeae Republiek aanbrengt. Wiel toch kan ontkennen, dat de Steden daar inzonderheid toe dienstbaar zyn? zonder welke het immers onmogelyk is den Koophandel met een goed gevolg voort té zetten. Eene menigte Kooplieden vereenigen zich aldaar als in één poinft, ook ten hunnen behoeve heeft men ten dien einde alles aldaar ingericht, zo wel Graften en Haven als Beurfen en Pakhuizen, Arbeiders, om ten nutte van den Koophandel werkzaam te zyn; indien men nu gelegendheid geeft, dat de Steden in verval geraaken, brengt men den Koophandel langs dien weg in gevaar , zo dat welligt die bron van welvaart of algemeen Volksgeluk zoude kunnen geflopt worden. 5. Ten vyfden kunnen wy met reden aanmerken, dat veele Gilden ten nutte ftrekken van oude en behoeftige Perfoonen, zo wel als tot eene gewigtige onderfteuning van arme en bedroefde Huisgezinnen. Alle welke onderlteuningen niet alleen ftrekken tot gemelde nuttige einden, maar ook in de meests gevallen tot ontlasting der Stedelyke of Gemeentelyke Armenkasfen, welke, gelyk de ondervinding in verfcheiden Steden leert, reeds op zich zelve veelal niet in ftaat zyn, om de Armen te voeden; hoedanig gebrek ongetwyfTeld nog veel meerder zoude toeneemen, byaldien men de Gilden vernietigde. 6. Eindelyk worden niet alleen veele Trsficquen door de Gilden in hun crediet gemarntineerd, waar van die der Pypen te Gouda, de iGra" 'ENHA- Icquesf •aaken* h de xildem  3044 NIEUWE NEÜERLANDSCHE 'sGra venha GS. Reques raaken de de Gilden, de Goud- en Zilverfeeeden, de Laakenberei. . ders en meer anderen, door een zaer naaüwkeurig toezigt op de Merken als anderzints, een eclatant bewys kunnen mededeelen; (wel: ke merken en voorzorgen ook hoogstnuttig in • andere Gilden zyn zouden r byzonder wanneer men de inlandfche Fabricquen zo veel mooglyk wildte voortzetten o maar ook zyn de Gilden van het hoogde nut ter bevordering van veiligheid voor alle de goede Ingezetenen deezes Lands. Immers de Gilden en Proeven der Timmerlieden, Metfelaars, Loodgieters en anderen, (daar veele fervituten onder den grond de fprekendfte bewyzen van opleveren,)immers zeggen wy, deeze voorkomen het gevaar, dat uit gebouwen , door onkunde gemaakt kan ontdaan; die der Smits en Slotenmaakers beveiligen de Natie tegens het maaken van Sleutels , en het openfluiten van Sloten , ter bewaaring van hunne eigendommen; die der Scheepstimmerlieden, Schippers en Lootzen, waaken ter voorkoming van ongelukken, door onkunde ontdaan, en verzekeren hier door meer het leven en de bezitting der Inwoonders, en bevorderen tiaarenboven de fpoed der pregfing van 'sLands dienst en de verzending van Koopmanfchappen aan particulieren. Terwyl men buiten zulk een fpeciaal toezigt a(« dat der Gilden, zich ter goeder trouwe' zoude moeten verlaaten op voorwerpen, wier onkunde in haare bezigheid, of wier doorgaand flegt gedrag, ons leven en bezittingen in het grootfte gevaar zouden ftellen. Ziet daar, Burgers Reprefentanten! eenige gronden, welke wy o^rdeeien, dat voor het aanhoudend belfoan der Gilden ten fterkfteu pleiten; gronde - ;n de daad, niet afgeleid van het vuige eigenbelang , het wtlk althans nu, op gronüen van gelyke regten, voor titoosmoet verbannen worden, maar wel deegelyk gegrond op  JAARBOEKEN, July, 179Ö, 3045 op de zuivere denkbeelden van ware Vryheid, Gelykheid, en de billyke eu hoogstgeroemde Rechten van den Mensen en. van den Burger: of heeft bet Vaderland, heeft elk Uurger geen gegrond regt op orde in de Maatfchappy op het bewaaren en verzeekeren van zyne ware .eigendommen en bezittingen, op het aankweeken der voordeelen van. de Stedelyke inkomften, op het bevorderen van liefdegaaven aan de arme Weduwen en Stokoude Grysaards;, op de Maatfchappelyke veiligheid, en op het bevorderen dier middelen, dié tot behoud van het leeven en der bezittingen kunnen dienen? En fchoon wy me$ deeze voordrage van onderfcheiden motiven tot behoud"der Gilden niet gehouden willen worden,alles, wat in de Gilden te verbeeteren zyn konde, goedgekeurd of ontkend te hebben, dat nies mfsfehien fommige Fabricquen , beter zonder bepaaling van een Gild zoude kunnen beftaan, zo hebben wy echter deeze en meer andere redenen van dat belang geoordeeld, dat wy u, zo vrymoedig als ernftig om het behoud der Gilden, met wegneeming van alles, wat aan zoude loo« pen tegen de heilzaame inrigtingen der tegenwoordige wyze van beftuur, by deezen ver* zoeken. Hier echter, Burgers Reprefentanten! zoude} het de plaats zyn, u de beste middelen op te geeven, om de Gilden zodanig in te rigten, dat zy meer overeenkomftig waren met de Rechten van den Mensch en Burger- Veel inderdaad, ongetwyffeld veel, zo niet byna alles, wat thans in de Gilden plaats heeft, zoude moeten wegvallen; dan het weinige echter, dat daar van overblyft, is zó volftrekt noodzaakelyk dat wy bekennen niet te verftaan, cp welk eene wyze men zo eene verbaazende gaaping in de orde der Maatfchappy, die tot allerlei jammerlyke eu met regt hoogst gevreesde gevolgen aanleiding T11111 moes 'sGbje» I7ENHA-, 3E. RequesF raakeride de Gilden» ,  'sGba- venha- Request raakende de Gilden. 6 ao4« NIEUWE NEDERLANDSCHE moet geeven, zoude kunnen voorkomen of aan«j vullen. Het is geenziöts ons oogmerk, Burgers Reprefentanten ! uwe raadpleegiogen over een zo gewigtig onderwerp voor uit te loopen, veel min zouden wy ons vermeeten, u den weg aan te wyzen om twee zo ftrydig fchynende dingen als Mensch- en Burger-rechten met de Gilden naar behöoren over een te brengén; dan het zy ons echter vergund, u één enkeld pad aan te wyzen, het welk naar ons inzien, ten minften eenigzints, naar den rechten weg zoude leiden; te De uitmuntende verdeeling van Nederland in Diftriften, welke nog zo onlangs ter onzer kennisfe gekomen is, heeft ons aanleiding gegeeven om te denken, of ook deeze verdeeling dienstbaar zoude kunnen gemaakt worden aan de bedoelde orde in de algemeene Maatfchappy. Zoude het dus niet nuttig kunnen zyn, dat in elk der gemelde Diftridben, voor ieder Ambagt, Konst of Fabriek, eenige weinige der daar in kundigfte en eerlykfte Perfoonen, door de Leden van ieder der Ambagten enz. wierden aangebeld, ten einde als Commisfarisfen over die Corporatie (want ook het woord Gilden zoude men, om niet in het oude te vervallen, kunnen wegneeraen) met een Jaarlykfche verandering van een of meer derzelven, beftendig te kunnen ageeren. By de verkiezing van zulk een Commisfaris zoude fiict de Woonplaats, 't zy in de Stad of ten platten Lande, maar alleen de kundigheid en braafheid, als noodzaakelyke vereischtemin aanmerking komen. Wyders zoude in de Hoofdplaats van elk DiftriÊt, of in de meest in het midden gelegen Ssad, de Vergaderplaats der voorfchreeven Commisfarisfen kunnen zyn. Deeze Commisfarisfen zouden het opzigt moeten hebben over die Corporatien, door wel iogerigte en  JAARBOEKEN, Jufa 170Ö. aatf en by de meerderheid der Leden bepaalde Wetten zorgen, dac niemand met zyn zaak door onkunde of bedrog de algemeene Maatfchappy be nadeelde. Voorts de klagten van andere daar over hooren en door hunne kunde en eerlykheid eene billyke uitfpraak doen. Eindelyk zoude men, ten einde nog te meer aan het algemeen oogmerk der tegenswoordige Grondwetten te voldoen, kunnen bepaalen, dat elk kundig Werkbaas of Leveraccier, door de gefieele Republiek vry en onverlet zyn Leverancien zoude kunnen doen, met die uitzondering echter, dat zo lang en in zo verre de eene Provincie die van de andere , en de Stedelyke belastingen die van het Platte Land overtreffen, ook na die evenredigheid by het inkoomen in de meest belasten, een evenredig inkomend Recht moest gevorderd worden, ten einde hier door de verhuizingen naar de minst belasten zo veel mogelyk voor te komen ; verhuizingen, waar van de heillooze gevolgen in de daad onberekenbaar zyn; daar zy niet alleen die voornaamfle Steden in ons Land zouden ontvolken, en daar door de beste Capitaalen een aanmerkelyke vermindering in waarde doen ondergaan, maar ook hoogst nadeelig voor de gemeene inkomften des Lands, welke door middel van verpondingen, opdragten by verkoop, en collateraal by verfterf, van die Capitaalen geheeven«worden; welk nadeel in verre na niet evenredig vergoed zoude worden, door de vermeerdering der Inwooners ten platte Lande. Niet alleen dei hal ven zoude door deeze verhuizingen de Burgeryen der Steden, maar ook 'sLands en Stads Kasfa de gewekligfte fchokken moeten ondergaan. Zie daar, Burgers Reprefentanten! eenige bedenkingen, die wy niet verder dan als onvolkoomen bouwftoffen, tot het optrekken van het groote gebouw aan de hand geeven; en daar wy dit wetk gaarn aan uwe wysheid en VaTttttt 2 der- 's Graven hage. Request raakende de Gilden*  ao48 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- veïïha- re. derlaDdsIiefde overlaaten, hoopen wy echter voor zo veele duizenden, als daar by belang hebben, iets te hebben toegébragt, om eene io veele opzigten nuttige inrichting voor derzelver geheelen val en ondergang te bewaaren: wy noemen ons Reeds na toewenfching van Heil en aanbieding van ongeveinsde Broederfchap. UWE MEDEBURGERS! GODSCHALK KOPS en CORNELIS LANCKAMP, beide van Haarlem EMANUEL DENGLER SWIÏERZ en FREDR. KLIEFüQT,* beide van Amfterdam. JACOB MEERBURG en G. J. ds CLERCQ, beide van Leyden. Haarlem den 30 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Bekend, en door ons, ter behoorlyke plaatze, vermeld zyn de verregaande plunderingen en mishandelingen, in het fehrikjaar 1787, onder andere, aan de bezittingen van den Middelburgfehen Artz Lucas van Stevenincic gepleegd. Met een kort verflag van 't geen hem was wedervaaren, vervoegde zich deeze aan de Nationaale Vergadering om fchaévergoeding, met een Request van den volgenden inhoud.  JAARBOEKEN, July, 1796. 2049 GELTKHEID. V R T H E I D. ' BROEDERSCHAP. ' Aan de Reprefentanten van het Bataaffche Volk, uitmakende de Nationaale Vergadering. zweeft met gepaste reverentie te kennen Lucas van Steveninck, Medicina? Docïor, en in die betrekking gewoond en geëtablisfeerd geweest te Middelburg in Zeeland; dat hy in den Jaare 1787 ter zaake van zyne Patriottifche denkwyzè, en om zyne zeêle voor de zaak der Vryheid , mede is geweest, een, zo niet het voornaamfte flagtoffer der allerverfchrikkelykfte woede, plundering, moord en vervolging, waar van de Provincie van Zeeland in het algemeen, de Stad Middelburg in het byzonder, en de Perfoon van, den Ondergetekenden allerbyzonderst en zwaarsc hebben geleden, en waar van de geheele Republiek, ja Europa hebben gewaagt, en waar door ook alle zyne kostbaare Meubelen, benevens die van zyne Moeder, zyne Gelden, Goud, Zilver, Juweelen, precieufe Bibliotheek, Apotheek, en een goed deel Koopmanfchappen zyn geplunderd en vernield, maar ook zyn's Moeders fchoon Huis, na een Cannonade en beleg van meer dan ii uuren, totaal is geplunderd, afgebrooken en vernield, en waar door hy Ondergetekende, (buiten het verlies van zyn Moeder, dat men op tusfehen de f 40 a 50,000 Hollands mag begrooten?) ook zeggen en des noods folemneel bevestigen kan ƒ 14 a 15,000 Hollands verboren, uitgezonderd nog het important verlies, dat hy door het verfcheuren en vernietigen van zyn Boeken aan uitftaande prastenfien en fchulden van zyn praöyk als anderzints te vorderen had, geleeden heeft; dan dit alles was nog niet genoeg om te voldoen aan de woede, haat en moordzugt van een aangehitst, omgekogt en Tttttt 3 opent- sGra- 'ehha!e.  ■ 's Gra- VFNHA" CK. Reques, van L. v Steve nicck. i sojo NIEUWE NEDERLANDSCHE opemlyk gefalarieerd gepeupel, de Juftitie zelve, of liever die de Juftitie in handen hadden, en die zo niet de aanleggers, ten minften de begunftigers en medewerkers dier fchrikbaareude moord- en plunder-toneelen zyn geweest, niet te vieeden, dat men den Perfoon van hem Ondergetekende niet was magtig geworden, en na dat zy zelfs vrugteloos eene premie van f ioco hadden uitgelooft, voor den geenen, die de Ondergetekende in handen zoude leeveren, en welke uitlofte der Regeering weldra door eene menigte andere premien, op een Toon, Vinger, Lapvlees, zelfs op het hart van den Ondergetekenden aan het verblind en verbitterd Orange-gepeu • pel door anderen wierd gevolgd; dan tegen welke woede der ontaarde monfters, zo wel als van zommigen der Regeering, op wiens bevel, om dat men fuspedteerde, dat hy zich in de Kelders van zyn huis verborgen had, dezelve, om hem daar in te doen omkomen, door Stads-Brandfpuiten deed onder water zetten, door de bewarende hand eener alles beftierende en befchermende Voorzienigheid, zo byzonder als wonderbaar, is befchermd en bewaard, en zo veele en fterke gevaaren ontfnapt; waarna hy zelfs, als hebbende in dc defenfie van zyn leeven en bezittingen en die van zyne oude Moeder en Vrienden tegen de plunderaars en moordenaars, een deel derzei ven doodgefchooten en gek west, hem Ondergetekende in Perfoon opentlyk en crimineel ingedaagd, en niet gecompareerd zynde, voor zyn leeven lang gebannen, zo dat de Ondergetekende, geduurende 8 Jaaren, als een Baliirg in Duitsland, Hamburg, Breemen, de Oosten xykfche iNederlanden, en voorts in verfcheieïere plaatfen in Frankryk, ook in Holland, fchoo'n ondereen vreemdenaam en in Matroi-fen gewaad heeft omgezworven, tot in het begin van 1793, wanneer hy van Parys naar Denemarken met een hem toebehoorend Scheepjó is verstokken, ftfeï het  'JAARBOEKEN» Jutj* VS*- het welk hy ruim twee Jaaren op Fraokryk.heeft' nevaaren en gecommercieerd, dan waar_ by hy liet min ongelukkig is geweest, als hebbende, , door het Tyden van Schipbreuk op de Franfche Kust, de eene helft van zyn cargaifoen verlooren, en de wederhelft, daar verkogt, door de decline der ^Asfignaten. ook genoegzaam heel is Scoren gegaan*, zo dat de Ondergetekende na ïet Seilghem in 1787 aangedaan, verba op verlies beeft geleden. . Het bovengezegde Bannisfement en vervolging heeft de Ondergetekende niet alleen gedestituöerd van zvn Ampten, Bedieningen en andere InkomRen, die hy in onderfcheide betrekkingen en pos. ten had, maar vooral ook van de revenues, die een zo frequente als voordeelige praftyk hem gaven en die te zamen tusfehen de vyf en zes duizend Guldens 'sjaars hem aanbragten; niet daar by gerekend, de voordeelen eener gemeen fchappelyke Commercie met zyn Broeder, welks door zvn abfentie ook merkelyk verminderd zyn: van al het welk hy Ondergetekende» waren zyt Boeken en bewyzen niet alle geheel verfcheuri «n vernietigd, hy Ulieden een duidelyke en fpe cifique opgave, met bewyzen geftaaft, zouct doen en openleggen, dan waar toe hy uit bo veneezegde redenen zich thands buiten Itaat ue vind, doch verzekerd zynde, dat hy m de daai minder opgeeft, dan het montant van zyne re venues bedroeg, in ftaat is om het zelve me folemneele Eede te bevestigen. De Ondergetekende zoude alle zyne omltat dieheden, verliezen en gevaaren meerder kunne elargeeren, dan zoude Ulieden precieule tyd t veel vergen, en vertrouwende, dat zyn gevalle en omftandigheden aan veele van Ulieden en 1 het byzonder aan de Zeeuwfche Reprefeutantc niet onbekend zullen zyn, zal hy dezelve b< korten en zeggen, dat hy van 1787 tot het b( gin van 1795 nimmer een>ast domicilium hee Tttttt 4 £ sGrA- PENHA* 3E. Request van L. v. Steveninck. 1 1 [ Q 3 1 1 n ft e-  a«52 NIEUWE NEDERLANDSGHE 'sGra- venha ce. Re fa est van L* v.Steve pinck.: 1 1 » 1 i i i { t y n gehad of genoomen, maar zich dan hier datj daar opgehouden en geduurig geryst heeft, weshalven hy ook buiten ftaat is, om van eenige Regeering of Magiftraat eenig declaratoir of bewys van zyn goed gedrag te 'produceeren, en als hebbende ook geduurende zyn verblyf in ■ Frankryk, wanneer men nog geen Afte van Civisme, Hospitaüté of dergelyke gaf en verleende, geen ontvangen, en dus ook in het onvermoogen, om nevens anderen dezelve te produceeren. In het voorjaar van 1793 werd hy Ondergetekende Burger in Denemarke, van waar hy na 8 dagen aldaar te zyn geweest, met zyn voorfchreve Scheepje vertrok, en zedert die tyd, zo op zee, als op diverfche plaatfchen van de Elve, op Frankryk en op deeze Republiek heeft gevaaren, zo als hy te Schiedam noch de vervolgingen en Wraakzugt om het willekeurig en aller overheerfchend voorig Beftuur heeft moeten ondervinden. In het arrefteeren van myn Schip, toen ik i'öor twee Jaaren door ftorm en lekkagie moesc nloopen, en men ontwaar wierd aan wien het Vaartuig toebehoorde, én aan welk arrest hec Eèlve niet dan met veel moeiteD. kosten en fchalen , en na volledig bewys het zelve een Deensch :.:gendom was, eindelyk is ontflagen ,.zo dat de Dr.dergetekende geene andere Itukken daa het jeannexeerde zal produceeren, van zyn goed romportement zo voor als geduurende zyn 8Jaa- . ige Ballingfchap, en daar na flatteerd de Onïergetekende, dat men niet dan favorabele bekhien zal ontvangen. De Ondergetekende verneend derhalven zo zeer als een eecig het fiagt, iffi» der heerschzugt, geweld en vervolging van : fchandjaar 1787, en vervolgens te ;:yn, gefeest , en voor de zaak van het Patriouismus leer dan meenig anderen te hebben geleden Weshalven hy Ondergetekende van de edeloédigheid en ëïkentlykheia der .Bataaffche Natie,  JAARBOEKEN, fri-y, 17&6V ?oj3 tie op grond van Ulieder Decreet van 31 Mei laatVleden-, waar by alle zodanige uitgewekene en verbanne Bataven , die om de zaak der Vryheid, het Vaderland, Vrienden, Bezittingen en Beftaan hebben moeten verlaten,, zyn opgeroepen verwagt en verzoekt zodanige convenabele fchavergoeding of vergelding, als Ulieder wysheid - billykheid en Vaderlandsliefde aan hem Ondergetekende zullen vermeenen te competeren, 't Welk doende &c. (Was geleekendf) LUCAS van STEVENINCK. Van hoe veel belangs het geoordeeld wierdt, dat'alle inwooners deezer Provincie , weike uit "s Lands Kas eenige voordeelen genietende, als Amptenaars konden worden 'aangemerkt, die tot het Kerklyk Weezen behoorden niet uitgezonderd, van hunne toegedaanheid aan de tegenwoordige orde van zaaken een openbaar blyk vertoonden, mag afgeleid worden uit eene Misfive van het Provinciaal Beftuur van den 23 der voorgaande Maand, aan de onderfcheidene Municipaliteiten. ■ VRYHEID. GELTKHEID, BROEDERSCHAP. MEDEBURGERS' Door ons Provinciaal Committé geïnformeerd . zynde van den inhoud van verfcheiden Misfivcs by het zelve ingekomen, betrekkelyk het verftand van oas Decreet van den j April laatstleden, Tttttt 5 ten 'sGRAf VENHA-] ge.  20J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venhage. Misfive raaken* de het doen vat Gelofte door det Kerhelf £entetiz ten opzigte van het doen afleggen van eene Belofte, door alle zodanige Amptenaaren, welke in de Grond- of Wyk-Vergaderingen wettig opgeroepen zynde, aldaar niet zyn verfcheenen om hun Stemrecht uit re oeflènen, en wel voornamentlyk of daar onder ook begrepen zyn Kerkelyke Leeraaren, Ouderlingen of Diaconen en dergelyken; als mede van de provifioneeie voorziening door het zelve Committé, yerraits de afwezigheid onzer Vergadering gedaan, by deszelfs aanfchryving aan alle Municipaliteiten in ,dato den 22 April laatstleden. En wyders in overweging genomen hehbende de bedenkingen en verlangde illucidatien, relatief dezelfde materie, in eenige Misfives zedert fuccesfive by onze Vergadering ingekomen, hebben wy goedgevonden ons Decreet van den 5 April laatstleden by deezen voor zo veel des noods te interpreteeren en te amplieeren, met . te verklaaren: Dat alle Kerkelyke Leeraaren, . van allerlei Godsdienftige Gezindheden zonder onderfcheid, zo wel alle Schoolleeraaren of Schoolmeesters, het zy dezelven eenig vast Traftement genieten, en dus als Amptenaaren kunnen worden aangemerkt of niet, welke bevonden zullen worden tot dus verre geene der wettig opgeroepen Grondof Wyk-Vergaderingen te hebben bygewoond, mede gehouden zyn de voorfz. Belofte af te leggen; gelastende wy Ulieden om na dat dezulken onder hun, welke reeds door Ulieden opgeroepen geweest zynde, in bet afleggen derzelve mogten hebben gedifficulteerd, het zy door Ulieden ten hunnen aanzien reeds eenige dispofitie tot fuspenfie of demisfie mogt genomen zyn of niet, 'als ;synde door de aaofchryving van ons Provinciaal Committé van den 22 April laatstleden buiten effect gefteld,) daar toe mede nader door Ulieden zullen zyn opgeroepen, die, welke hier 'aan weigerachtig mogten zyn, de waarneeining hunner functien van ftonden aan te inter- df-  JAARBOEKEN, July, I79«. 20ï* ~r>* ™ verre dezelven van 'sLands, tfcaren;fveo *» '«re ander pu- S-adr of Dorpswegen, rf Emolume„t bliok ^otds.» ^^33, van aan de Ontvangets B^cte"; oadar aanfehryving te of Adminiftrateurs de . verdere bma. doen, ten e,cde. f ^' dt.nëdag, Cp welken zy ling ."^bbee d zelve BeSte afteleggen; gfWCSe daar van kennis te geeven aan het f tóé van Binnenlaodfcbe Cerrespondent.e, CTmltZ* een binnen uwe Municipaliteit SSt ?Ö^^dÏÏp derzelver gedrag een waak= ^VJJmnetTn dezelve aanfehryving niet ,ee"Vv onder de benaaming van Dykgraaf * J, »«« gemelde Dïkp«vM c CeDmfn m? VroeTv ouwen, of wel Mans zo min ais viucuv A£l van Crossers 'S^e.lïkerT of fe^ke «H> voor* htS5S wv al verder met onze meergemeld had hebbende, on» d* "^^lïf Stemrec ne Jaaren, behoefte r^ £an D van 7Cda, zyn u"gefloten, van het v rkryg^ ^ ^ fa sGra- ilENHA* GE. Misfive raaken* de het doen van Gelofte, door den Kerkely /tfi??,enz» f n » )f , ). !e ei n- Kt )i en ja* n,  'sGra- venha' oje. f S050 NIEUWE NEDERLANDSCHE ren, dat het ten aanzien van de zodaniVen ee. noegzaarn is, ben, behalven de gewoone AmstsEed, alvoorens dezelven tor de waarneeniae dier Ampten of Bedieningen toe te laaten, d» iJelofte m derzelver aanfehryving vervat mede af te neemen Gelastende Uüeden verder, om binnen veertien dagen na den ontvangst deezer,, aan ons Provinciaal Committé kennis te geeven, of door Ulieden aan deeze onze aanfehryving is voldaan met fpeciaale opgave der Amptenaaren, of Kerkc School-Leeraaren, welke in geene der Grondoi Wyk-Vergaderingen zyn gecompareerd, en geweigerd hebben de voorfz. Verklaaring af te leggen; zullende het Provinciaal Committé, in. gevalle daar onder een of meer Amptenaaren. in dienst deezer Provincie zynde, mogten bevonden worden, dezelven terftond van hunne AmDten ontflaan en in de wedervervulling derzei ven voorzien. ° *"v»»c« Hier op ons verlaatende. HEIL en BROEDERSCHAP t Die van het Provinciaal Beftuur van Holland. Ter Ordonnantie van dezelve, ' C. SCHEFFER. Ia den Ilage den 23 jUDy i796, het tweed* Jaar der Bataaffche Vryheid. Het misbruik der Broodbakkers op zonu" oige plaatzen, wanneer panikuliere per- foo*  JAARBOEKEN» July, 1^6, «057 foonen hun Tarwenmeel by dezelven brag. ten om Brood daar van te bakken, tot mer'kelyk nadeel zoo voor het Middel van 't Gemaal, als voor zommige Burgers, maakte een middel van voorzieninge daar tegen noodzaaklyk. Hetzelve wierdt te werk gefteld by eene Publicatie van 1 deezer. VRT HE I D. GELTKHEID. , BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. Het Provinciaal Beftuur van Holland, alle de «eenen die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap! doet te weten: dat wy geïnformeert zyn geworden van zommige kwade praétyken, die door eenige Bakkers, welke voor particuliere Ingezetenen bakken, op ver. fcbeide plaatzen in het werk worden gefteld. waar door zo wel het Middel van het Gemaal, als die Ingezetenen zelve, worden benadeelt: Zo is het, dat wy daar tegen op de besi mooglyke wyze willende voorzien, goedgevondet hebben te ftatueeren, zo als wy ftatueeren bj deeze, dat de Koorn-Molenaars, wanneer 'er Zak ken Tarwe voor particuliere Perfoonen, om b] de Bakkers verbakken te worden, zyn aangegee ven, gehouden en verpligt zullen zyn, die Zak ken te haaien van, en weder te rug te brengei aan de huizen van die Ingezetenen, op wier na men dezelve zyn aangegeven: dat zo ook d Eigenaars van die Zakken gemalen Tarwe nit vermogen zullen dezelve te brengen, of te laf ten brengen, ten huïze van de Bakkers, doe wis 's Gra- venhaCE. ! r I 1 . t r * d  2o58 NIEUWE NEDERLANDSCHS 's gravenhaGEN Publ. raaken- de de Brood- bakkers. wien zy dezelve willen laaten bakken, maar ver* pligt zullen zyn, die by zich aan huis te houden, en niet zullen vermogen daar van meerdet Meel te gelyk by den Bakker te brengen, als zy iedere reize tot Brood willen gebakken hebben; en dat, wanneer zy meer dan vyftien ponden Meel te gelyk tot Brood willen gebakken hebben, en by den Bakker brengen, zy verpligt zWen zyn aan 't Comptoir van 'sLands Gaarders op het Gemaal, te haaien een vry ConfentBiljet. Dat wyders de Zakken, waarin de Tarwe ter Molen wordt gehaald en te rug gebragt, duidlyk zullen moeten gemerkt zyn, met den naam van den Eigenaar; alles op de boete van één honderd Guldens, zo door den Molenaar als particuliere Perfoonen te verbeuren, iedere reis dat hier tegen zal zyn gecontravenieert; te verdeelen, voor een derde voor den Officier die de calange doet, een derde voor den Aanbrenger, en een derde voor de gemeene Armen der Plaats, alwaar de calange wordt gedaan. En op dat hier van niemand onkundig zoude zyn, zal deeze alom worden gepubliceert en geaffigeert, daar men gewoon is Publicatie en Affixie te doen. Gedaan in den Hage, onder het klein Zegel van den Lande, den i July 1796, het tweede Jaar der bataaffche Vryheid. J. A. vax der SPYK, Vt. Ter Ordonnantie van het Pro vinciaal Beftuur voornoemt. C. SCHEFFER. Eene andere Afkondiging van dien zelfden dag behelsde een verbod van het doen van handel aan de Koornmolenaars. VU r-  JAARBOEKEN, Jvb, »79& *>5& VRT.HEID. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. TJet Provinciaal Beftuur van Holland, alle de Heaeenen die deeze zullen zien of hooren leezen Heil en Broederfchap! doet te weten: alzo ™«'in ervaring 2yn gekomen, dat zommige ?LL,ïïaaw «ie» onderwinden, om Negocie taSSSïdcïi. of daarin met hunne Naast£ftaanden of anderen participeren ; als mede 32 hunne Naastbeftaanden en anderen dezelve &gode exerceren, in Huizen, Pakhu.zet. ofvan 7olders, zeer naby de Koornmolens ftaande of fdeS zynde; waar uit zomtyds voortvloeid, dat zJdanige Molenaars, de Graanen der In- en On2ezetenen, welken by hun, of hunne NaastSanto ^ gekogt, of beter of eerder ma£ als voor die, welke deeze by anderekoopen; dat ïo mede bet' wonen van Lieden, Negoce in Graanen doende, wanneer de plaatfey daar de Graanen worden opgelegt, te digt aan de KoornSoS zyn, gelegenheid tot veele misbruiken ge7o'is het, dat wy hierin, zo veel mooglyk is willende voorzien, goedgevonden hebben te »,Wpdpn gelvk wy verbieden by deeze, dat ^lloSSoX^L vermogen zullen eenige Neaocie in Graanen te doen, nog direft of inSt eenig deel daarin met anderen te hebben, SfnSt hunne Vrouwen of Kinderen, die b> Sn inwonen; waar van zy des noods ter vermaning van den Gaarder, voor Schepenen-Com ^Sisfen onder Eede verklaring zullen moetei Tï oo de boete van vyf honderd Gulden fv het 42fte Stikel der vigerende Ordonnanti van het Gemaal geftatueerd. 7n,A„B Dat mede alle Huizen, Pakhuizen of Zolders van dfe geenen, welken Negocie in Oraaner doen, en waarin dezelven worden opgelegd, bj de Koornmolens niet zullen mogen zyn gelegen 'sGra* venha» bb. i i i ft I i  ioSo NIEUWE NEDERLANDSCRE 'sGftA- VENHAGE. in de Steden of Dorpen, binneD den afftand van vyftig Roeden, en buiten dezelven van honderd Roeden, op de boete van vyf honderd Gulden, by het tófte Artikel der gemelde Ordonnantie bepaald, en dat voor zo verre zich eenige Lieden, Megocie in Graanen doende, tegenwoordig in het geval zouden mogen bevinden, dat hunne Huizen, Pakhuizen of Zolders, waarin de Graanen worden opgelegd, binnen den voorfchrevea afftand zyn gelegen, zulks in dezelven niet langer zal mogen worden gedaan , dan tot den laatften Oftober deezes Jaars, na welken tyd alle Contraclen, ten deeze ftrydende, worden verklaard op te houden en te vervallen'. .En op dat niemand hier van onkundig zonde zyn, zal deeze alom worden gepubliceert en geaffigeert, daar men gewoon is Publicatie en Affixie te doen. Gedaan in den Hage, onder het klein Zegel van den Lande, den i July 1796, het tweede jaar der Bataaffche Vryheid. J- A. VAN DER SPYK, Vt. Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beftuur voornoemt. C. SCHEFFER. Streng waren de befluiten, ten aanzien van de Regenten, Amptenaaren en Ministers van het voorgaande Beftuur genomen, en van tyd tot tyd door ons vermeld. Allengskens kwam men van die ftrengheid te rugge, onder andere ook by eene Publicatie van den 6 deezer, by welke de verbintenisfen, onder welke de bovengemelden gelegd warea, ingetrokken of verzagt worden. V R r-  JAARBOEKEN, july, i79v. 2C6, V R T H E 1 D. GELTKHEID. % BROEDERSCHAP. \ PUBLICATIE. T-Tet Provinciaal Committé van HolJaöd, aan * allen de geene hunner Medeburgerén, welke deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap.' dóet te weeten: -Dat het Provinciaal Beftuur van Holland, by deszelfs Decreet van den 30 Juny laatstleden, hebbende goedgevonden, om, zo verre zulks voor als noch, zonder het algemeen belang te prsjudraeeren konde gefchieden, de Publicftien van de Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, in datis den 4 en den 12 February 1795, zo veel aangaat het perfoneel verband, waar aan de Regenten, Amptenaaren en Ministers, die tot op de gelukkige omwending h!er ^Landen, zo in Provinciaals als Generaliteits Bedienmgen uit deeze Provincie geweest zyn, daar by zyn gefubjeóteerd geworden, te altereeren en te raodificeeren, gelyk mede de nadere voorziening, door welgetelde Provifioneele Reprefentanten, zo ten reguarde van de voornoemde Regenten, AmptenaaTen en Ministers, als andere daar by gemelde Perfoonen gedaan, by hunne Publicatie van den 7 September 179) in te trekken en buiten effeft te ftef. len, en laatftelyk nog, ten einde een ieder van hun m ftaat zoude mogen zyn, om aan deszelfs verpligting, ten reguarde der belasting, by de Publicatie van denzelven 30 Juny laatstleden gedecreteerd, ten prompften te voldoen, de opheffing van het beflag of verband op de Goederen vaU de voornoemde Perfoonen, by de voorfz. Publicatie van den 12 February des Jaars 179c cfït Corner/6 ^'«^ren/met luthorifaS op dit Committé, om van derzelver gedecreteerVvvVvv de, sGra- ENHA- E. I  '»Gra- venha ge. Publ. raakende de ou de Re, genten. enz. acóa NIEUWE NEDERLANDSCHË de, by eene Publicatie aan den Volke van Hol* land kennis te geven. Zo is het, dat wy niet hebben willen afzyn, van, in conformité, en ter voldoening aan de voorfz. aurtiorifatie, door deeze ten fpoedigften te brengen ter kennis van allen, die da^t iu zou- . den mogen geconcerneerd zyn. Four eerst. Dat het by de voorfz. Publicatien van den 4 en 12 February 1795, gcfta- ' tueerde, omtrent het perfoneel verband van de hier voren gedagte gewezene Regenten, Ministers en Amptenaaren,, om zich, zonder uitdrukkelyk en fchriftelyk confent van de Municipaliteiten of Regeeringen hunner woonplaatfen, niet te begeven buiten deeze Provincie, in zo verre is gealtereerd, dat dezelve zich vry en onverlet, niet alleenlyk in en door alle Plaatfen van deeze Provincie, maar ook buiten dit Gewest, naar andere Plaatfen binnen deeze Republiek, zullen kunnen en vermogen te begeven, zonder daar toe eenige permisfie of confent, van de refpective Municipaliteiten hunner woonplaatfen, nodig te hebben. " V,.,. . , Ten tweeden. Dat de Publicatie der meergemelde Provifioneeie Reprefentanten van den 7 September 1. 95 is ingetrokken en buiten eftecT: gefield. ' , , Ten drrden. Dat het beflag of verband op de Goederen van de voornoemde Perfoonen, by de Publicatie van den 11 February 1795 gelegd, by provifie en tot nadere dispofitie van het welgemelde Beftuur, wel zal blyven voortduuren, maar dat nogthans, zo verre dezelve de opheffing van het voorfz beflag of verband zouden nodig hebben, ten einde hunne Fournisfementen in de Belastinge op de Inkomften en wicften der Ingezetenen van deeze Provincie, by de voorfz. Publicatie van het Provinciaal Beftuur, van dato den 30 Juny laatstleden gedecreteerd, naar behöoren te prsefteeren, het aan hun zal vryftaan, zich  JAARBOEKEN, frly, 179Ö. 20Ö3 zich tot dat emde te adresfeeren aati de refpective MuDicipaliteitcn hunner Woonplaatfe&V wêHSe mede by het gemelde Decreet fpecialyk zyn gequalifieeerd, om de opheffing van , het meergemelde beflag of verband, naar vereisch van zaaken en omffandigheden te accordeeren. Doch dat voor het overige het geftatueerde by de vooras. Publicatïen van den 4 en 12 February 1795 bier vooren vermeld, als tfeg ifft blyven in zyn geheel, en mitsdien zal rrïöètèij effecl: lbrteeren, in voegen als rèfpectivelyk daar by breeder is bepaald; zo als insgelyks, door de hier vooren gemelde alteratien of modificatien« de voorfz. Regenten, Amptenaaren en Ministers geenzins sullen kunnen verftaan worden gelibereerd te zyn van derzelver verantwoordelykheid, wegens hunne gedragingen of verrichtingen, in derzelver onderfcheidene betrekkingen gehouden of gedaan, gelyk mede ongêprasjudiciêerd biyft, zodanige Aétie tot fchadeloosfteliing.' of vergoeding, als bevonden zal worden ten hunnen lasten te competeeren. Gelastende allen en een iegelyk, die zulks zou ■ de mogen aangaan, om zich paar het voorfz. Decreet te reguleeren, als mede den ProcureurGeneraal van Holland, en alle Verdere Officieren en Juftifficieren binnen deeze Provincie, goede toezicht te nemen,.dat het voorfz. Decreet vat het Provinciaal Beftuur naar behöoren nageko' men, en niet verder geëxtendeerd worde, alj daar by uitdtukkelyk is bepaald. En op dat niemand hier van ignorantie preten deere, zal deeze alomme gepubliceerd1 en geaftl geerd worden, daar zulks te gefchieden ge ^ruikelyk is Gedaan in ded Hage onder bet klein Zege van den Lande, den 6 July 179S, het tweed Staat1 der Bataaffche Vryheid. ' C. J- VAW BRAKEL, Vt. Ter Ordonnantie van het Provihciaa ' Gorömitté voorn. J. F. LEEMANS, VVVVVV 2 ■sCra* venhaGE. PttbU raaken» de de oude Re* genten9 enz. i 1 i  *8 GRAVENHA"UGE. 2064 NIEUWE NEDERLANDSCHE 't G^chiedt met 'oogmerk om zommi» gen onzer Leezeren eenige inlichting te geeven omtrent de gefteldheid v-an deeze Provincie aan de zyde der Noordzee, en welke kosten, ter weeringe van haar geweld , van tyd tot tyd moeten hefteed worden, 'dat wy hier eene plaats geeven aan het Rapport en Verflag der Commisfie der Zeedyken en Zeeweeringen gedaan, omtrent alle t geen door dezelve, of van haarentwegen, in der; Jaare 1795, tot verbeteringe of inftaridhoudinge der Zeedyken en Zeeweeringeu deezer Provincie, was verrigt. FRT HEID. GELTKHEID, BROEDERSCHAP. De Commisfie tot Superintendentie. over dé Zeedyken en Zeeweeringeu, aan het Provinciaal, Beftuur van Holland. r sititHvoi'! iiï3sb fcaansi hst -.: '. n."> MEDEBURGERS! .. . a\ f~Var het uwer Vergaderinge behaagd heeft, *J om by Decreet van den 30 Maart deezes Jaars her bevorens by de Provifioneeie Reprefentanten benoemde Committé tot SupcrïntendeLtie over de Zeedyken en Zeeweeringen deezer Provincie, order.de benaming eener Commisfie te continueerèn, en tevens te ftatueeren, dat dezelve van yd 1 tot tyd wegens haare verichtingen aan Ulieden rapoorteeren zoude; zo nemen wy thans dé "vryheid, uwer Vergadermge volledig <(n"' ■■ 'f* ver•  JAARBOEKEN, July.'1^6. zo65 verflag te doen omtrent al het geen door ons of yan onzentwegen in den voorleden Jaare 1795 is verricht geworden, tot verbetering of inftand houding van zodanige Zeedyken en Zeeweerin gen, welken of rechtftrreksch ren koste van den Lande gemaakt en onderhouden worden, of die uit verleende Subfidie-Pc ningcn, op onzen last en onder onze directie gemaakt zyn: terwyl wy meenen het oogmerk uwer Vergadering Biet geweest te zyn, om tevens een Rapport te requireeren, wegens' alle die Zeedyken en Zeeweeringen, omtrent welken alléén onze Superi'otendentie verleert, en die door de refpective Dyks-Regenten beraamd en werkftellig gemaakt worden. By deeze geprsemitteerde diftinctie zy het ons geoorloofd, alvoorens tot de hoofdzaak over te gaan, een tweede te voegen, ten aanzien „naarolyk van het geen wy meenen, ingevolgen het voorfz. Decreet, onder werken van eenig aanbelang te moeten verftaan, ten einde daaromtrent (echter onder het welbehagen uwer Vergadering) eene vaste cynofure te bepalen. Wy meenen, naamlyk dat de beöordeeling, of een werk als ordinair, dan wel als extraordinair, en mitsdien als al, of niet van aanbelang befchouwd moet worden. niet zo zeer kan afhangen van de daar aan te impendeeren fommen gelds, als we! van den aart van het werk zelve; en dus zouden wy ponder verbetering; van gedachten zyn, dat het onderhoud en de conservatie van 'sLands Zeedyken en Zeeweeringen als ordinaire werken , en dus in dien zin geenzins als werken van aanbelang, waartoe eene fpeciaale qualificatie verëischt wierd, behoorde aangemerkt te worden: doch dat daarentegen alle nieuw aan te leggen werk, of ook nieuwe verbeteringen der ree Is exteerende werken als extraordinair en mitsdien als werken van aanbelang, geconüdereerd zouden moeten worden. Ingevolgen de hier boven gemaakte onderfcheiVvvvvv 3 ding, 'sGra- VENHA" GE. Rapp, der Commis/ie tot de Zee. weeringen.  io66 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHAGE. Rapp, derComndsfie tot d& Zee* ■weeringen* ding, zullen wy nu in de eerfte plaats de attentie uwer Vergadering moeten bezig houden met een bericht nopens zodanige werken , welken reehtftreeksch ten koste van den Lande gemaakt en onderhouden worden, waaromtrent wy nogthans kortheidshalven, Hechts het hoofdzaaklyke zullen aanmerken. 1°. Ten aanzien van het Eiland Goedereede: De Werken aan de Noprdzyde van dit Eiland, welken door het zwaare Ys in den Winter van ijffi fterk befchadigd waren, heeft men wederom geheel herfteld en in order gebragt. De Oostelykfte Dam, voor de Oost-Duinen, in ftede van eene platte, tot eene Tonnen-ronde gedaante gebragt zynde, is voor het grootfte gedeelte met neen belegd geworden, zo als ook twee daaraanvolgende Dammen, die oud en flechc wierden. De Materialen aan het groote Werk zyn geheel vernieuwd, en de gewoone aanplantingen van Rys, Riet en Stroo in, en langs de Duinen ter uitvoer gebragt. En vermits het ons als zeer noodzaaklyk voorkwam, dat op de Stranden van dit Eiland, die het fterkst aan den aanval der Zee, en dienvolgens ook, aan de afneming blootgefteld zyn, vaste merken of paaien gefteld wierden, waarna men vervolgens jaariyks de meeting en peiling verrichtende, met meerdere zekerheid over dé gefteldheid van het Strand, de aantewenden middelen tot confervatie van het zelve, zoude kunnen oordeelen; zo hebben wy onverwyld zodanige vaste merken doen ftellen: en is ocs uit de yergelykicgen der peilingen en waarnemingen van Odlobér des vooileden Jaars, met die geenen, welken van voorgaande Jaaren voor handen waren gebleken, dat de gevaarlyke diep eB voor dtn zogenaamden Triangel, gelyk ock voor het Middel- en Oost-Hoofd aan de Zuidzyde van het Eiland, geenzins toegenomen, maar over feet algemeen verminderd is. Ook kunnen wy niet  JAARBOEKEN, July, 1736. 2067 niet met ftilzwvgen pasfeeren de zichrba&rlyk' gunftige uitwerking van het abandonneeren der^ \v ester-Nolle, het welk weinig Jaaren geleden < ter uitvoer gebragt is, na dat dit nutteloos werk Jaaren lang den Lande importante fommen gelds i gekost hadt. 1 Aan de Zuidzyde van het Eiland zyn niet al- * leen deaanbefteede Weiken, maar ook de verde-' re aldaar buiten befteding liggende Werken be-1 hoorlyk onderhouden, en de Steen in de Dors-^ feeringen gefcbikt. Op den 26 November des voorleeden Jaars gebeurde 'er aan deeze Zuidzyde i» de Voorgronden en Buitenloop van den Oudlandfchen Zeedyk, op het West-einde van het zogenaamde 18de Perceel, een zeer gevaarlyke val of verzinking, waar van de herftelling des te meerder fpoed vereischte, dewyl deeze Dyk, even gelyk alle de Zeedyken aan die zyde, grootdeels uit Zand met 1 h 2 voeten Kley bekleed, beftaar, dewelke dus zodra dit bekleedzel door affcheuring gebroken is, geene refiftentie bieden. Men heeft derhalven terftond op onzen last, door dit gevallen gat een Baard- of ryzen Berm doen fchieten, opgehaald naar vereisch van het werk, en voorts van laag tot laag zodanig met Brikken , Vilvoor tfchen en Noordfcheo Ballast-Steen voorzien, dat de verdere opmaaking en herftelling gerustelyk tot een gunftiger faizoeo voor foortgelyke Werken, uitgefteld konde bJyven. Aan alle welke voorfz. Werken, zo aan de Noord- als Zuidzyde van het Eiland Goedereede over den Jaare 1795» gedeeltelyk wegens aanbefteede, en gedeeltelyk wegens in daglooneo gemaakte Werken, is geïmpendeerd geworden, de fom van f 64597-13- * a°. Ten aanzien der Werken by Huisduinen, den Helder, benevens het Hoofd en Schoeijing aan de Landzyde van het Nieuwe Digp: De Reparatien aan deeze Werken, geduurende Vvvvvv 4 den ?Gba» EMHAE. Xapp. 'er Cotn* lisfie tot ie Zee* /eerin- 4  'sGka- VENHAGE' Rapp. der Commisfie to, de Zee* weerin* gen. 2068 NIEUWE NEDERLANDSCHE ♦ JtL-ƒ•• Va,.." ';.-,>" >•>. den Jaare 1795 gedaan, zyn flegts ordinair geweest , hebbende voornaamlyk beftaan in het herftellen van de Schoeijing en Paalwerk aan het Jacht-Haven-Hoofd van het Nieuwe Diep; de Verhooging van het Wierboofd en Wierdyk westwaards tot aan de Battery; het fchikken en in 'order vlijen van de uit elkander' liggende Keifteenen, zo op de Steene glooijingen als aan fömmige Hoofden, mitsgaders het verhoogen van eenige gezakte plaatfen met Brikfteen, en het completeeren van dezelve met Brabantfche Steen; het Jaarlyksch onderhoud der Boven-Zeeweering, Dyken en Bermen, gelyk mede de beplantingen der Boven-Stranden, zo tot opvanging van Stuifzand , als tot behoud van de Duinen en grooten Zand-Dyk» Alle deeze Reparatien (behalven het aanbefteede Werk) zyn ter uitvoer gebragt, gedeeltelyk met de Materialen, die men doorgaans in voorraad heeft, en voorzichtigheidshal ven hebben moet, gedeeltelyk met nieuw aangekogte Materialen: dan daar de voorraad van Ryshout aanmerkelyk verminderd was, eensdeels door het geen, op ordre van de geweeze Gecommitteerde Raaden, aan de Municipaliteit en Burgers van den Helder, tot foulage der zwaare inkwartiering is afgegeven; anderdeels door het geen de Franfche Officieren, aan de Batteryen zo op Texel als aan den Helder gebruikt hebben; zo heeft zulks zekerlyk een' buitenge woonen inkoop van Ryshout met de noodige Paaien en Gaarden veroorzaakt. Des niettegenüaande hebben alle de voorfz. Reparatien en Voorzieningen, aan deeze importante Zeeweering, geduurende den Jaare *79J gedaan, met de Voorraads-Materialen voor hèt volgende of thans loopende Jaar daar onder begreepen, flegts bedragen de maatige fom van omtrent f 18000-:-:. Alvóórens bier van af te flappen achten wy het niet ondienftig aan te merken, dat, volgens de Jaarlykfche peilingen, de diepten voor, en langs.  JAARBOEKEN, >/y, 1796. 2069 langs de Zee weering doorgaans dezelfde, en althans niet verflimmerd bevonden zyn Zelfs heeft men de eertyds zo gevaarlyke grondpeiling by, en voor den hoek van Paal Nul, tot voor het Preekhuïs-Hoofd en verder westwaards tot het Kaap-fJoofd, wederom beftendig en dus zeer g-mftig bevonden. Hier by kunnen wy tevens voegen hec bericht wegens de fteeds toeneemen de verbetering der Stranden ten Zuiden, welke men buiten kyf eenig en alleen aan de uitwer king der aldaar gelegde Hoofden toefchryven moet. Zelfs is het Strand van het Middelhoofd tot verre bewesten het Zuider-Hoofd zodanig verhoogd en verbreed, dat genoegzaam f deezer Hoofden reeds onder het Zand begraavén liggen, en de aanplantingen van Riet tegen den voet der Zeeduinen vol met Stuif-Zand bevonden zyn. Wy maaken hier van opzettelyk gewag, de■wyl men, niet lange geleden, dit zelfde Strand, als een bewys geallegueerd beeft, om de fchadelyke uitwerking van Hoofden aan te toonen. 3". De Zeeweering en Hoofden zo voor als beoosten het Qude Schild op Texel: Het voornaamfte, het geen aan deeze Zeeweeringen in den voorleden Jaare is ter uitvoer gebragt, bellaat in de verdere voltooijing der aldaar begonnen Wei ken, te weeten in het completeerén van het oude vervallen Wierhoofd, en het opzinken van ryze Rukken, met Brikken en Keilleenen gedekt, tot verlenging van het zelve; in het opmaaken der Steene glooijing ten westen van het Haven-Hoofd; in het verhoogen en voltooijen der Steene glooijing voor den Wierdyk aan het Oude Schild, en de verders aldaar nieuw aangelegde Steene glooijing te completeeren, 7.0 dat flegts eene geringe breedte van 6 voet ec lengte van ig roede, wegens te kort komends Steen, niet rot de vereischte hoogte gebragt is alle welke Werken, met de verhooging van èei Vvvvvv 5 ge 'sGftA- VENHA- GE. Rapp. der Commisfie tof de Zeeweeringen, 1  2070 NIEUWE NEDERLANDSCH ï 's Gra- VENHA CE. ':PZapp. derCom misfeeto, de 7,ee* •weeringen. gedeelte des Wierdyks, en het aanvullen eh flechten der Eovenkruin van den aarden Dyk, te zamen met Arbeidsloon en Materiaalen (waar onder nogthans begreepen zyn 88 Lasten Noordfche en Brabantfche Steen van de geabandonneer• de Werken aan liet Horntje) bedragen hebben de fom van ƒ 7262-16-. 40. De groote Zanddyk, Duinen en Dyken op het Eiërland: Daar de confervatie deezer Zeeweering alléén door beplanting met Stroo en Helm geöbtineerd wordt, en men uit hoofde der fchaarsheid en hooge pryzen van het Stroo de benoodigde quantiteit niet heeft kunnen bekomen; zo is men genoodzaakt geweest zich te bepaalen tot de noodzaaklyküe beplantingen der Binnen- en BuitenDuinen. Hier van daan, dat de kosten geduurende het voorige Jaar» tot confervatie deezer Zee weering aangewend, flegts bedraagen hebben de fom van ƒ 1926" - 2 -14. 5*. Het Eiland Vlieland. De beplantingen der Duinen en Zeeweeringen op dit Eiland met Stroo en Helm, ten einde de nadeelige verftuivingen, zo veel mooglyk, voor te komen, zyn in den voorleden Jaare ter uitvoer gebragt voor de fom van ƒ 2394-14-8. Wy moeten echter by voorraad aanmerken, dat de veelvuldige West- en Zuid-Wester flormen, welke in het laatst van het voorleden, en in het begin van deezen Jaare plaats gehad hebben, zeer nadeelig voor deeze Duinen en Zeeweeringen geweest zyn. 6° Westerfchelling. De groote Zeeweering voor en langs dit Dorp , is in den afgeloopen Jaare, daar zulks noodig was ï met Rys Materiaalen gerepareerd, en met Brikken verhoogd , hebbende met de noodige voorraads Materialen te zamen bedraagen de fom van ƒ 9410-5-6. 7°. Urck en Emmeloort. De \  JAARBOEKEN, july,"ï79Ö. 2071 De Reparatien der Paalwerken op beide deeze' Eilanden, mitsgaders het cpmaaken van het, Zand Dvkje op het eerstgemelde Eiland, hebben < in den Jaare i?95> te zamen bedragen de fom van ƒ 7017-19-2. By deeze gelegenheid zouden wy tevens gewag, moeten maaken van de kosten, welken aan dei Paalwerken op Ens, (zyn* een gedeelte van, het Eiland Schokland) in den voorleden Jaare geïmpendeerd zyn, Dan, daar deeze Werken voor rekening der Provinciën Holland, Friesland en Overysfel gemaakt worden, en ten verzoeke der laatstgemelde Provincie, de onderlinge afrekening tot hier toe uitgefteld is; zo zyn wy voor als nog niet in ftaat om de aangewende kosten, voor zo verre deeze Provincie betreft, op te geven. 8 *- De Zee weering voor Petten. Deeze Zeeweering, fluitende aan die dei Hondsbosfchen, en wordende ter lengte van 13c Koeden ten koste van den Lande onderhouden, heeft in den voorleden Jaare niet dan ordinaire Reparatien nooaig gehad, hebbende dezelve be dragen de fom van ƒ »475 Belangende in de tweede plaats de Werken, welken uit verleende Subfidiön onder onze Dl leftie of Superïntendentie gemaakt zyn, zo zul len wy mede daaromtrent flegts het hoofdzaak lyke aannaaien, ten einde de attentie uwer Ver gaderinge met geene byzonderheden noodeloa bezig te houden. 1. Het Eiland WieringenHet Noorder Oever-Hoofd, het welk van hc crootfte belang gerekend moet worden, zo te beveiliging van den aanpaalenden zwakken Zee dvk, als om ter veilige Legplaatze voor de Sche pen te verftrekken, bevond zich 10 zulk eer flechten ftaat, dat by iedere ftormvloed ot f gang, deszelfs geheeïe of gedeeltelyke verwoei sGra- 'enha- ;e. Rapp. lerComnis/ie tot le Zeeweeringen. I t r L* ' 1tI  'sGra- venha' ge. Rappt der torn misfee io di Zee* weer in* gen. 2072 NIEÜWÈ NEDERLANDSCHE ting te vreezen was. Wy oordeelden derhalven de hertelling; van het zelve ten uiterften noodzaaklyk, hebbende dezelve zo aan Wier als Steenwerk bedraden de fom van ƒ ^74-102 Marken. wr* • • De herftelling der Aard- en Steenwerken aan fde Zeeweermgea op dit Eiland, hebben in den voorleden jaare (na aftrek van ƒ 1400:- welke de Municipaliteit. aldaar, volgens Conventie tot onderhoud van dezelve Zeeweeringen contribueerd) bedrage den fom van ƒ 7104-5-, 3. De Werken, welken in den Jaare I7qt. Uit verleende Subfidien, doch niet door of van onzentwegen, maar alleen onder onze Superïntendentie ter uitvoer gebragt zyn, beftaan in de navolgende, te weeten: De herftelling van den befchadigden Dvk der Zuidpolder by Edam, waar toe eene fublidie van f cooo •: - was geaccordeerd. De Helmplantingen der Zeeduinen te Schoorl en Camp voor de vast bepaalde fubfldie van f 800:- item te Bergen voor ƒ 400 - item te Wimmenum voor / 200; - item te Egmonden voor f £00 : - & En laatftelyk de Extraordinaire Werken op het üiland Texel, waar toe van wegens den Lande, eene fom van f jooo-:-, per resto der geaccordeerde fublidie van 1793, is betaald geworden. ^ 8 Omtrent alle deeze laatstgemelde Werken kunnen wy met volle fiducie rapporteeren, dat sLands Penningen, ten nutte, en mitsdien ter bereiking van het bedoelde oogmerk aangewend zyn Alleenlyk zouden wy zulks niet anders dan met eenige Limitatie kunnen extendeeren tot de laatstgemelde extraordinaire Werken od het Eiland Texel; ware het niet dat wy ons" verpligt oordeelden, eerlang uwer Vergaderinge dienaangaande een nader verflag onder het oog te brengen. 6 Uit  JAARBOEKEN, July, 1706. 5073 Uit het geen wy tot hier toe voorgedragen ' hebben , bïykt dan, dat alle de Reparatien en , Voorzieningen, bier vooren in de eerfte plaats , gemeld, te ' zatnen gekost hebben de fom van , • f 112084-10-14. Waarby gevoegd zynde de Wer- < ken uit de verleende fubfidiën ge- 1 maakt, en hier vooren in de tweede 1 plaats gementioneerd, bedragende \ se zamen • • - 19278-1J-:*" j Welk een en ander wegens de geïmpendeerde kosten aan de Zeeweeringen deezer-Provincie in den Jaare 179J, uitgeleverd de totale fom van . . ƒ 1313Ö3- 5-*4- Laatftelyk moeten wy uwer Vergaderinge berichten, dat wy overtuigd vaa de noodzaaklykheid eener voldoende kennis nopens den Waterftaat deezer Provincie, met betrekking tot de Noord- en Zuider-Zeeën, reeds een begin gemaakt hebben, met op verfcheiden plaatfen geregelde waarneemingen omtrent de Getyen te laaten doen, waar door wy vertrouwen, dat men te eeniger tyd in ftaat gefteld zal worden, om over dit voor als nog zeer gebrekkig gedeelte der Natuurlyke Hiftorie van ons Land, een meerder licht te verfpreiden. Een tweede gebrek hebben wy, zo veel in ' ons was getracht te verbeteren, te weeten, de verwarring, die niet zelden uit de verfchillende Lengtemaaten gebooren word. Om ciieswille hebben wy, by alle de Werken, die onder onze Dire&ie gemaakt worden, de RhynlandfcheMaat geïntroduceerd. Wenfchelyk ware het zekert yk, dat ten minden omtrent:-de Geometrifche Lengte-Maaten, in dit Gewest eene vastgeftelde eenparigheid plaats konde hebben.- Dus een kort, doch zo wy vertrouwen voldoend verflag gedaan hebbende, wegens onze ver- sGra- iS. Rapp, Ier Comnisfie tot ie Zeeveeringen.  3C74 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha' ce. Verrichtingen geduurende den Jaare I7s>5,vleyen wy ons, dat dezelven de goedkeuring uwer Vergaderinge zullen moged wegdragea. HEIL en BROEDERSCHAP! De Commisfie tot Superintendende over de Zeedyken en Zeeweeringen in Holland. va» VLADERACKEN, Medelid en Secr. Haarlem den 28 Juny 1796, het tweede Jaar der Bataaffelie Vryheid» In de voorgaande Maand plaatften wy eene Misfive van het Committé van den Oostindifchen Handel, behelzende bezwaaren over zeker Befluit van het Provinciaal Beduur van dit Gewest. Niet geheel verWerpelyk , immers eener nadere overweeginge waardig, moeten de daar in aangevoerde bedenkingen der Vergaderinge van het Provirciaal Beftuur zyn voorgekoomen. Althans zy ftelde die Misfive in handen eener Cbrnmisfie., welke daar op het volgende Rapport uitbragt, 't welk vervolgens in een Befluit wierdt veranderd. asao eteijew «afcaict-w-ri. csftbeg bueob. G E-  JAARBOEKEN, fpfo *796' GELTKHEID. VRT HEID* BROEDERSCHAP. MEDEBURGER SI Het heeft Ulieden behaagd, in handen van ons Ondergeteekenden te ftellen eene Misfive van het Committé tot den Oost-Indifchen Handel en Bezittingen, aan deeze Vergadering gefchreeven uit Amfterdam den 13 Juny 1796, met de Bylaagen; behelzende de gemelde Misfive. In de eerfte plaats: klagten van het gemeUe Committé, over het Decreet op den 18 Maarl laatstleden door de Vergadering genomen, waal bv dezelve zich ter zaake der voor de geguarandeerde lateresfen uittefchieteoe Penningen heefi nereferveerd, dezelve Penningen van de Oost Indifche Compagnie, niet alleen in masfa te re peteeren, maar fpeciaal om dezelve uit de eerst volgende verkooping van Compagnies Goederei te recouvreeren; en welke klagten niet allee! loopen over de zaak zelfs, maar ook over he nadeelig effeft, het welk het gemelde Decree op de gemoederen van de overige Crediteure van de Oost-lndifche Compagnie heeft gehad tot een bewys waar van, het Comm tté aan det ze Vergadering overlegd, een van drie eenslui dende Requesten aan het zelve, door een aanti Houders van ongeconverteerde Anticipatie-Pet ningen geprefenteerd, waar by de Requestrante trachten te betoogen, bun preferent recht 0 de Goederen van de Compagnie; en begeere dat door het Committé geenerlei betaalingen 1 preiudice van dat hun goed recht zullen worde gedaan; zynde het deeze Requesten, welke t< de aanfehryving van het Committé aan deei Vergadering aanleiding hebben gegeeven; zo a 's Gravenhagen Q P n n n >t e Is 19  'sGra- venha* ge, . Rapp. op eene 'Misfive 1 van het Cémmit' \gdé tot denO.I. Plandel, i i 1 1 i 1 I 1 t I £ .. v i. i i I 1 \ ao76 NIEUWE NEDfiRLANDSCHK zulks uit een extraft der Refolutie, op den o Juny laatstleden door het Committé over die materie genomen, te zien is. Het Committé detailleert al verder de redenen, waarom het zelve geheel buiten ftaat is aan deeze door de Provincie gemaakte referve tl kunnen voldoen, en urgeert op het onberekenbaar nadeel, het welk uit het volbrengen van dezelve, voor het Committé, en in de gevolgen ook voor de Provincie noodwendig zoude moeten refulteereo., Terwyl bet Committé van begrip is, dat deeze Vergadering welligt in het denkbeeld zoude verfeeren, dat de Goederen van de Compagnie, onder een reëel verband W3„reH ^ebrigC' teD, behoeve vaD de Provincie van Holland, voor de door dezelve op^efchootene Penningen; en dat dezelve dus ignoreerende is, dat van eer dusdanig verband, zo als het Committé zich geliefd uit te drukken, geen voetJappen te vinden zyn nog in de Refolutie van Holland, van den 4 Mei i78a, nog io de Afte Obligatoir den 15 Mei daaraanvolgende, door de Vergadering van Zeventienen, ten behoeve van eeze Provincie gepaleerd ; en dat gevölgiyk leeze Vergadering, de voornoemde periode in iet Decreet in questie zoude hebben doen infeeeren, zonder het oogmerk gehad te hebben, lezelve tot effeót te brengen. Op welke grond iet Committé dan fustineert, dat, byaldien van iet provenu der laatsrgeboudene verkooping, aan iet Committé al eenige Penningen mogten over'lyven, om onder de Crediteuren te worden uit;edeeld: dan nog de betaling aan deeze Provin. ie niet anders zoude vermogen te gefchieden ,an pro parte, en by wyze van concurrentie! Kt de overige wettige Crediteuren. Het Committé betuigt eindelyk van deeze /ergadermg'te vertrouwen, dat het zelve, door et bezwaar van arrest of prohibitie, niet zal rorden genoodzaakt tot zodanige middelen, het zy  JAARBOEKEN, jfuïy, 1796". 4077 zy van een tweede handfluiting of anders, waar van men zich te vooren om min gegronde redenen, heeft bediend tegen andere wettige Crediteuren welke buiten alle twyffel, naar gedagtea van het Committé, voor als nog zouden hebben gezweegen, wanneer niet het meergemelde Decreet deezer Vergadering hen tot fpreeken had geanimeerd. En het is dan op alle de gemelde in de Misfive breder gedetailleerde gronden, dat het Committé aan deeze Vergadering verzoekt, dat dezelve zonder aanfpraak te maken op de afkomst van de toen loopende, nu afgeloopene verkooping, of zonder het Committé in dit moment eenige hindernis toe te brengen, en zonder ook zelfs een concurrent gedeelte van die Penningen te pretendeeren, aan het zelve Committé gelieve te laaten, de vrye en onbelemmerde dispofltie over dezelve Penningen, zo wel als over de -verdere Geldmiddelen van de Compagnie, op •dat het zelve in ftaat gefteld moge worden, de verdere Crediteuren, waar onder zo veele behoeftigen, des te beter te kunnen bevredigen. Terwyl voorts het Committé, om deeze Vergadering ce meer te animeeren, aan het gemelde verzoeke te voldoen, en om tevens van de zyde van het Committé een apert en geïustftellend bewys te geven, dat h?t zelve in alles ter goeder trouwe wil handelen, aan deeze Vergaderipg oifereert, en zelf zich wil verbinden, om, binnen den tyd'1 van vier Maanden na dato van derzelver Misfive, of zo veel eerder als zulks voor bet Committé zal doenlyk zyn, niet alleen een preciefen en accuraaten ftaat op te maken, es aan deeze Vergadering te produceeren, van alle öc geguarandeerde, en voorts van alle loopende fchulden , welke by de Maatfchappy exteeren, maar ook al zulke middelen aan de hand te geèven, waar door dezelve Maatfchappy, ontheven van eenen last, onder denwelken zy andere wiskunXxxxxx ftigr 'sGfuv» VENHACE. Rapp, ip eene Misfive van het Commft* té tot' danO.L Handel.  SC73 NIEUWE NEDERLANDSCHE VEN HACE* Kapp. op eene Misfive yan het Committé tot den 0.1. Handel» ftiglyk zal moeten bezwyken, zoude kunnen worden herfteld in dien ftaat, waarin dezelve aan deeze Republiek zou kunnen verftrekken, tot een ryke bron van geluk en voorlpoed. Eindelyk verzoekt het Committé, tot flot van deszelfs Misfive, dat het deeze Vergadering behaagen moge, derzelver confent te verleenen, tot de overteekenirjg van een beloop van ƒ450350;der Wisfelbrieven tot welker acceptatie door de voormalige Staaten van Holland, tot de fomme van ƒ 7,500,000 : is gerefolveerd geworden , doch waarvan tot bier toe niet meer dan ƒ5, i99>öjo:is gefourneerd; waar aan dus nog ƒ'2,300.350:zoude ontbreken; en op welker voldoening het Committé vermeend eene gegronde aanfpraak te kunnen maaken. Het Committé verklaart het voorfchreeven beloop van / 450,350 : - van de gemelde Wisfelbrieven, onder de reeds gefourneerde te hebben gevonden, maar van dezelve geen gebruik te kunnen maken; aangezien dezelve uitgegeven onder de voormalige Regeering, en door verzuim van het voorig Bewind der Oost-lndifche Compagnie, abufief geteekend ge-' bleven, door het Committé niet in betaling kunnen worden gegeven, ten zy door deeze Verga* dering tot de overteekening derzelve worde ge» confenteerd. Alvoorens uwe Gecommitteerden tot derzeb ver advis, over het tweeledig verzoek, vervat. in de gemelde Misfive, zullen overgaan, zy het hun vergund, het volgende te premitteeren, om zulks te gelyk te doen ftrekken tot de Motiven van het geen zy vervolgens de vryheid nemen zullen te advifeeren. Zonder dan voor het tegenwoordige te willen treeden in eenig onderzoek ; of zelf eenigzins te vrillen ophaalen de oorzaaken van het verval der Oost-lndifche Compagnie; zo houden uwe Gecommitteerden het voor eene bekende en al te droevige waarheid;  JAARBOEKEN, July, 1796, 207$* Dat dezelve Compagnie zich bevind in diepe en byna onoverkoomlyke fchulden, en Dac deeze Provincie verre de grootfte Credis teur derzelve is. Dat uit de byna onbepaalde wyze, waarop door de voormalige Staaten van Holland, Subfidien aan dezelve Compagnie zyn geaccordeert; daar dezelve in limpido gefourneerde Contanten, de exhorbitante fora van ƒ 24,125000 : - beloo» pen, en welke fomme nog geaugmenteerd is, met ƒ21485 000 : - voor agterftalli'ge Intresfen* welke zederc den Jaare 1793 onbetaald gebleeven zyn; maar dat vooral, uit de manier, waarop de guarantiën deezer Provincie voor verfcheidene Negoriatiën der Compagnie zyn verleend; duidelyk refulteerd : dac de-ze Provincie het recht heeft, zich by eene zo gefignaleerde en Reeds voortduwende wanbetaling, voor de deugdelyke pretenfien , welke dezelve ten lasten der gemelde Compagnie te vorderen heeft, het zy door arrest of anderszins op derzelver eerfte en gereedfte Penningen, Goederen, Koopmanschappen en verdere bezittingen ce verhaalen, en daar uit haare pretenfien te realifeeren; en da: fpeciaal door de guarantie der Interesfen van Obligatien, gefprooten uit geconverteerde Anticipatie-Penningen, voor het beloop derzelve Interesfen, aan deeze Provincie is overgegaan het preferent recht der voormalige Houders van de Recepisfen, welke op die wyze in Obligatien, met guarantie van deeze Provincie zyn geconverteerd geworden. Dat ook, ingevolge van dat principe, de gemelde guarantie, door de voormaalige Staateu van Holland en Westfriesland, by derzelver Refolutie van 4 Mei 1782, wel deegeiyk is ver leend op expresfe conditiën: Dat door Bewindhebberen van de Oost-lndifche Compagnie, in de Kameren deezer Provin. cie refideerende, de zaaken ter generale VergaXxxxxx 2 «lö- 'sGra-~ VENHA-" GE. J Rapp. op eene Misfive van het Committé tec dtn O, A Plande/.  ao8o NIÉUWE NEDERLANDSCHE 'S GRAVEN!* AGE. Rapp. op eene Misfive van het Commit' té tot den 0.1 Handel» dering van Zeventienen, daar heen zouden worden gedirigeerd , dat door dezelve Vergadering, als reprefenteerende de Generale Oost-lndifche Compagnie, eene behoorlyke Aüe worde gepasfeerd, waar by, voor en ten behoeve van deeze Provincie, wel en wettiglyk Worden geaffecteerd en verbonden, alle de Goederen, Koopmanichappen en Inkomften van welgemelde Generale Compagnie, om daar uit jaariyks te voldoen den Intrest tegen twee en een half pCt. van alle zo-* 1 danige Capitaalen, als hun Edele Groot Mog. by gemelde derzelver Refolutie aan de Houders der Anticipatie-Penningen, ten lasten der Hol* landfche Kameren van de gemelde Compagnie, hadden geguarandeerd. Dat ook ingevolge van deeze referve, door de Vergadering van Zeventienen voornoemd, by derzelver Aöe Obligatoir, in dato den 15 Meidaar aan volgende, aan deeze Provincie zyn verbonden, alle de Goederen, Koopmanfchappen, Bezittingen en Inkomften van gemelde Compagnie; omme daar uit Jaariyks te voldoen de Interesfen tegen 2-g- pCt van alle zodanige Capitaalen, als van wegen deeze Provincie by Refolutie der voormalige Staaten, van 4 Mei 1782, aan de Houders der Anticipatie-Penningen zyn geguarandeerd. 1 Dat, zonder te willen treeden in eenig onderzoek van het thands nog gepretendeerde preferent recht der Houders van ongeconverteerde Anticipatie Penningen, aan welke in de laatfte vier Jaaren de gelegenheid niet is afgefneeden, om dat hun recht tegen de Oest-Indifche Compagnie te deen gelden; en aan welke nog daar en boven de weg van converfie onder de guarantie deezer Provincie lang genoeg is opersgebleeven; uit het geallegueerde ten allerduidelykfte confteert, dat deeze Provincie althans zeer zeker voor het beloop der geguarandeerde Intresfen van de geconverteerde Anticipatie-Penningen, een  JAARBOEKEN, July , i7gê. " aoSi preferent recht op de Inkomften, Goederen, enz. der Oost-IndifcMe Compagnie competeert, en dat de uitoeffening van dat recht natuurlyk moei volgen, uit de gerefolveerde preftatie der gemeld de, door deeze Provincie verleende guarantie; zoo zelve, dat de Interesfen der geconverteerde 'Anticipatie Penningen, a a£ pCt. uit de Goede ren, Koopmanfchappen, Bezittingen en Inkomften der gemelde Compagnie, moeten worden voldaan. Dat voorts, wat betreft het recht, het welk hec Committé voornoemd fustineert, op de voldoening of acceptatie van ƒ 2,300,350-, nog ontbreekende aan eene fom van ƒ 7,500,000-, welke de voormalige Staaten van Holland en Westfriesland, by derzelver Refolutie van 16 November 1792 en u Oótober 1794 aan gemelde Compagnie hebben toegeftaan, om door dezelve in Wisfelbriev.en ten lasten van deeze Provincie getrokken te worden, zodanig recht op de nog niet geaccepteerde en onuitgegeeven Wisfelbrieven, naar gedagten van de Onderge. teekenden, geheel vervallen is door de nieuwe orde van zaaken, in het begin van dit Jaar, zo in het Beftuur der algemeene zaaken van deeze Republiek, als in het bewind der gemelde Compagnie zelve geïntroduceerd. Immers is de befchikking over de algemeene belangen, waar onder zeer zeker ook die der Generdle Nederlandfche Oost-lndifche Compagnie behöoren, aan de Nationaale Vergadering gedemandeerd; en dus ook de inftandhouding derzelve Compagnie, het zy door het geeven van Subfidien, of door het maaken van verbeeteringen in derzelve Staatkundig en commercieel Systema, aan dezelve Vergadering geheel verbleeven geworden. Ed behalven dat by de ReorganifatLe van het bewind der Oost-lndifche Compagnie zelve, eindelyk een aanvang is gemaakt met de zo lang Xxxxxx 3 ge- 's Gra- venhage. Rapp, op eene Misfive van het Committé tot den O.I, Handel»  2082 NIEUWE NEDERLANDSCHE vBNH.fiGE. Rapp. op eene Miifm van het Commit' ld tot Jrn O. I. Handel- gewenschte concentratie in het 7elve bewind, dewelke de Ondergeteekenden hartelyk wenfehen verder, en naar behöoren mag worden uitgewerkt, en waar door het bewind by eene gelukkige vrede, en de teruggaave der Bezittingen van gemelde Compagnie, in de gelegenheid zal geraaKen, alle haare verrigtingen te doen nitloopen tot den bloei en welvaart van de Compagnie , en van het gantsch Gemeenebest: zo is ook toen alle invloed der byzondere Gewesten öp het meergemelde Bewind der Compagnie vernietigd, en het zelve geheel dependent van de Natiorsasle Vergadering en haare Succesfeuren, en invoegen als zulks in de Refolutie der voormalige Staaten Generaal van 24 December 1795 r"der is bepaald, aan dezelve hooge Regeering ook alleen verantwoordelyk gefteld geworden. En daar door is dan ook de betrekking, welke ^eeze Provincie, zo wel als de Provincie van Zeeland, op het voorig Bewind der Compagnie wareD hebbende, geheel op gehouden, en, ten aanzien van de Compagnie zelve, geheel gereduceerd tot die van Crediteuren, welke immenfe lommen van dezelve te vorderen hebben ; en omtrent welke vordering de Provincie-Zeeland, by gelegenheid der onlangs gehoudene conferentie der Gewesteu met de Commisfie van Financie der Nationaale Vergadering, volkomen te recht, en zo "wel overeen kom liig met de aanleidende oorzaaken , waarom juist Holland en Zeeland zulke groote Crediteuren van de Compagnie geworden zyn, en het welk hoofdzaaklyk aan de onverfchilligbeid en traagheid der andere Gewesten in het onderfteunen deezer aangelegene Maatlchappy te wyten is, als direct ftrookende met de nieuwe orde van zaaken, waarin het gelyk draagen in de algemeene lasten door alle de Gewesten , als een principe is aangenomen, door haare Gecommitteerden heefc doen aan den dag leggen, het billyk fustecu., dat dezelve vordering is,  JAARBOEKEN, July, 170Ö. 2083 is, cn door de Nationaale Vergadering behoort aangenomen en verrekend te worden, als een fchuld aan het geheele Volk van Nederland, welke in der tyd en om te voorzien in de dringende nood der algemeene Nederlandfche Oostlndifche Compagnie, door de Provinciën Holland en Zeeland, flegts is geanticipeerd; waar door dezelve Compagnie ook tot nog toe is ftaande gebleeven; en welke aan de gemelde Provinciën behoort gerepeteerd, of ten minften op afreekening van derzelver aandeel in de algemeene Lasten geleeden te worden» Dat op dezelven en andere gronden , naar meening van de Ondergeteekenden, deeze Provincie in de erkentenis der ƒ 450350 : - van dezelve Wisfelbrieven, van welke het Committé tot den Oost-Indifchen Handel en Bezittingen de overteekening verlangt, ongehouden is, 'alzo niet door het toedoen van deeze Vergadering, of van de Provifioneeie Reprefentanten derzelver Predecesfeuren, maar alleen door het plaats gehad hebbend verzuim van het voorig bewind der Oost-lndifche Compagnie, het emplooi derzelver Wisfelbrieven voor het Cqmmicté geheel vrugteloos geworden is, en gevolglyk de overteekeBing derzelven, als een nieuw Subfidie, ftrydig met de nieuw ingevoerde orde van zaaken, zoude kunnen geconfidereerd worden. Weshalven de Ondergeteekenden, op de geallegueerde gronden, als nu zullende overgaan over het tweeledig verzoek van het Committé van den Oost-Indifchen Handel en Bezittingen, aan deeze Vergadering te advifeeren; zo zouden de Ondergeteekenden van gedagten zyn; Dat met betrekking tot het eerfte, de Vergadering zoude behöoren te blyven perfifteeren by derzelver Decreet van t8 Maart laatstleden. Dat echter, om het Committé tot dtn OostIndifchen Handel en Bezittingen , etas nieuwe pteuve te geven van de fteeds voortdüurcnde Xxxxxx 4 goc- 'sGsa- VENHAGE. Rapp. , -jp eens Misfive van het Oommit* '■é tot den 0,1. Handel.  'sGra- ge. Rapp. op eene Misfive van het Ccminil' té tel den O. L Mandei. \ (084 NIEUWE NEDERLANDSCHE goede dispofitien van deeze Provincie, voor het crediet en den bloei der Maatfchappy, met de daadelyke executien van het zelve Decreet zoude kunnen worden gefiiperfedeert tot onze eerstvolgende ordinaire Vergadering, ten einde daar door het Committé in de gelegenheid te ftellen , om te doen opmaken, en in de eerfte week der gemelde onze ordinaris Vergadering, aan dezelve te produceeren, een exacte en gedetailleerde ftaat van die allerpresfantfte betalingen, waar mede zo als in de Misfive van het Committé is geavanceerd, het weinige Crediet dat aan de Compagnie nog is overgebleeven, en by confequentie ook de Maatfchappy zelve ftaan of vallen moet; als mede eene behoorlyk gefpecificeerde opgaaf van het provenu der laatstgehoudene verkooping, het welk, zo als het Committé zich uitdrukt, door de gemelde betalingen panfchelyk zoude worden geabforbeerd. Terwyl de' Vergadering voorts zoude kunnen accepteeren de- offerte van het Committé, om binnen vier Maanden na dato van derzelver Misfive, of zo •veel eerder, als zulks zal doenlyk zyn, door het Committé te werden voorzien van eene preciefe en accurate ftaat van alle de geguaiandeerde en verdere fchulden der Maatfchappy.. Dat, om aan het Committé al verdere blyken te geven van de vriendelyke dispofitie deezer Vergadering voor het credjet en den Welvaart der Maatfchappy, intusfehén en tot de eerstvolgende ordinaris byeenkomst -van deeze Vergadering , als wanneer deeze zaak finaal zoude behöoren te worden geconcludeerd, het Committé van wegen deeze Provincie niet zoude behöoren te worden verhinderd in de betaaling van : Soldy Reekeningen, waar voor de Houders .by het voorig Bew.ind der Maatfchappy, reeds mogten gequiteerd hebben. Interesfen op gecontinueerd wordende Asfignatiëp. Loo-  JAARBOEKEN, Julj, imjE *a85' Loopende beleeningem met particulieren, van' weike zy de Goederen tot Hypotheek onder zich hebben. ... 171 Arbeidsloonen en gewoone huishoudelyke UltVeVrvïlene Wisfelbrieven uit Denemarken en Noorwegen, en voorts alles wat tot conier vatte en realifatie van de Schepen en Ladingen der Maatfchappy, in Noorwegen en Portugal leggende, volftrekt zal benodigd te zyn. Mits échter dat insgelyk, in de eerfte weet der meergemelde onze eerfte ordinaris Vergade. ring, aan dezelve door het Committé wonk ingezonden, een Staat van alle zodanige dei gemelde betaalingen, welke uit het provem der laatfte verkooping zullen zyn gedaan. Dat voorts, al mede op de hier voor gealle -meerde grondel, en op dat ook door een nVuwe emisfie van papier, het zelve met ma lifeeren moge met de provinciaale Recepisfen hv Decreet deezer Vergadering van 26 Me 1 tstleden gecreëerd; het welk voor den pry van beide nadeelig, en althans voor het credu deezer Provincie, pernicieus zoude zyn; h< verzoek van het Committé, ter overteekemn van de ƒ 45'-^5° : - > Wisfelbrieven, zouc beh wen te worden gewezen van de hand. En dat eindelyk van de Refolutie, door dei ze Vergadering, op het tweeledig verzoek vs het Committé voornoemd, te nemen, extra zoude beheoren te worden gegeven a»n h Tommitté Provinciaal, en aan het Commit ïoi den Oost-Indifchen Handel en Bezittingei Welk extraft aan het laatstgemelde Committ aan zelve zoude behöoren toegezonden worden, met eene Misfive ten geleide. Submitteerende de ' Ondergeteekenden ecbi dit hun aiMs aan het wys en verlicht ot deel deezer Vergadering. Xxxxxx 5 sGra- Rapp. op eene Misfive vent het Commit' té lot den O.I. .Plande!, I i 3 t t g e n | :t té >; -» te er f. In  'sGra» •vehha- ao8ö NIEUWE NEDERLANDSCHE In den Hage den i July 179Ö, fe* *w, JWr akr Bataaffche Vryheid. J. GOLDBERG. J. N. van EYS. ADS. ROGGE. W. M. KEUCHENIUS. Op de Publicatie, raakende de Geldhef. fing, in de voorgaande Maand vermeld, floeg de volgende INSTRUCTIE, Vaar naar de on. derfcheidene Commisfiën, zo in de refpe&he Resforten van dit Gewest, als alhier in den Haag, gefteld tot onderzoek tiaar het gedrag der Ingezetenen van Holland, met opzigt tot de Hef. fing op de Inkomften door het Provinciaal Beftuur van Holland op den 30 Juny 1796 gedecreteert , zich zullen moeten gedragen. Art. t. Tiet oogmerk der refpective. Commis1 hen in de onderfcheidene Resforten van dn Gewest is geene andere, dan om op eene discreete wyze, hoe zeer niet te min feneus te onderzoeken, of een ieder zich se trouw gekweten heeft van zyne verpligting in de laatfte gedecreteerde . Heffing van den w J"ny, en alzo zich zelf naar mate van zyne ? k ■■i.en.geclasfificeert heeft, zo als zulks behoorde. a. Dat.,  jAARB.OEKEN, Juty> 179<5. 2087 2. Dat, om dezelve daar toe in Ftaat te ftel-' len ' de" gemelde Commisfiën refpeftivelyk van^ de 'MuTiicipaiiteiten onder haar Resfort darie-< lyk zullen overnemen de Billietten onder dezelve Municipaliteiten berustende, en elk der. < zeiver die overgenomene Billietten aanftonds en i met den meesten lpoed zal examineeren. 3. Dat de gemelde Commisfiën al verder ter bereiking van dit oogmerk het vermogen zullen . hebben, om voor zo verre dezelve zulks nodig keuren, uit elke Stad of Plaatfe onder haar Resfort, een of meer Burgers van dezelve Stad of Plaatfe by haar te requireeren, om de gemelde Commisfiën te inrormeeren van al dat geen, 't welk dezelve nodig achten te moeten weten, om zich in ftaat te ftellen, de aan hun gedemandeerde last uit te voeren. 4. Dat ook even zo op derzelver requifitie aan de gemelde Commisfiën zullen worden ter hand gefteld alle de Q\iohieren, Registeren, Boeken en Cedullen, waarop de Verpondingen ,• Impofitien van Heere-, Redempue-, Coffy-, Thee- en f "arosfe-Gelden, op het Koehouders Zout, de Hoornbeesten en op de bezaaide en beteelde Landen in dit Gewest geheven wordende, zyn aangefchreven, en voorts al het geen-van dien aart, dat dezelve zullen vermeenen nodig te hebben, om hun onderzoek naar behöoren te verrichten. 5. Dat dezelve Commisfiën vervolgens naarftig zullen onderzoeken: Voer eerst, of door de refpective Municipaliteiten elk in hun diftricl wel aan een iedei der Ingezetenen ingevolge d Publicatie is ron*i gezonden, een Billet, en door gemelde Mum' cipaliteit is te rug doen haaien. Ten tweeden, of die geene, welke hy de Billetten gedeclareert zullen hebben geen f sot inkomen te hebben, daar in naar waa«heid es ter goeder trouwe zyn te werk gegaan. B Tei sGra- 'enha!e. 'nftruc; ie raa* 'icnde de leldlief' 1 1 l  ao88 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra venhase. Inftruc' tie raa* kende d, Geldlief. Ten derden, of een ieder zich in de goede trouwe heeft geclaffific: ert T-n vierden, of 'er ook gevonden worden, die by anderen inwoonen, en niet opgegeven zyn. En eindelyk ten vyfden, of elk die eenige ;adminiftratie heeft, ook daftr van getrouwelyk ■opgave overeenkomftig de Publicatie heeft gedaan. 6, Dat de refpective Commisfiën een Lyst zullen formeeren, in eene Alphabetifche orde, van alle die geene, welke onder hunne refpective Resforten eenige adrainiftratien', en als zodanige de Billetten onderteekend hebben, en zulks zonder onderfcheid, of dezelve zich in hunne qualiteit in deeze Heffing aangegeven, dan wel gedeclareert hebben voor die geene welke zy réprefenteeren , geen inkomen tot eene fomme van / 300 te hebben. ' 7. Dat elk der gemelde Commisfiën aanltonds van dezelve Lysten zal doen formeeren een Copye, en die aan de natemeldene Commisfie van oppertoezigt zal overzenden. 8. Dat ingevalle 'er tegens verwagting ge« vonden mogten worden, die hun Billet niet ingevuld en onderteekend overgegeven hadden, de Commisfie als nog door de Municipaliteit van de Plaats, alwaar zo iemand woond, ingevolge het voorfchrift van de Publicatie zal efFectueeren, dat het zelve dadelyk gefchied. 9. Dat wanneer door den een of ander 'zodanig iemand, die by hem inwoont, mogt varzwegen zyn, aan dezelve'nog dadelyk een Billet zal worden toegezonden, en hy die zulks>. verzwegen heeft, als ten uiteriïen verdagt, allernaauwkeurigst door de Commisfie zal worüen nagegaan, of hy ook in het aangeven van zich zelf, wel naar behöoren is te werk ge. jaan. i«. Dat even ook alzo die geene, welke be- von-  JAARBOEKEN, 1796. 2089 A*r. mnrten worden eenige adminiftratien y°Sbe;°5 doThun niet"zyn opgegeven, ?^ Sf ?ulien worden geconftringeerd , deswegens de nodige °™ de attentie van de rLmfsüe ten opZ gteg Van de opgave van ÏSZT% niet zullen moeten ont- ^^"bat warneer het aan de refpective Com™ «°9* niet bv voeging van de Clasfe, waarin zy zich aangegeven hebben of hadden behöoren aan te geven°, mitsgaders van de fommens , die door elk van hun uit dien hoofde aan den Lande betaalt moeten worden. 16 Dat daarna de Ingezetenen, die od de bepaalde termynen ingevolge s het voorlchritt van de bovengemelde Publicatie, by den Ontvanger van hun DJftriét, hunne fournisfementen zullen moeten betalen of wel doen betalen, en zulks, tegens eene Quitantie op naam, ot w>l in blanco, , zo als zy begeeren, door de Commisfiën, elk in haar Resfort, by een ichriftelvk Bille* door eene Bode hunner Woonplaatie en van welk exploidt dezelve Bode aanteekening zal moeten houden, zullen worden opgeroepen,, ten einde hunne Quitantien aan dezelve CommisfiïJie vertoonen, en alzo de door hun gedcane befllliiigen te justificeeren en dia te doen Boeken, terwyl te gelyk by die gelegenheid door de Commisfie de Quitartie doorgehaald, en daarop by den naam van den Untvanger, het exhibitum geltelt zal worden, met bvvoeging voor wien dezelve word geëxhibeert. 17 Dat die oproeping, en dat onderzoek door de refaecliye Commisfiën reeds zal moeten beginnen in de Maand Augustus aanrtaan. de en van tyd tot tyd zal moeten voortduureiï tot den geheelen afloop deezer heffing, en wel'in dier voegen, dat het zelve van den besinnen af aan zal moeten gaan over allerlei GecUsfificeerden zonder onderfcheid , en zulks zo met opzicht tot de verfchillende Clasien, als met relatie tot de Perfoonen m elke Clasle, enkel naar goedvinden en ter keuze van elke Commisfie ra haar Resfort, en dus zo wel •ovet de zulke, die ingevolge de nu al te meet' malen gemelde Publicatie, nog maar eenige terravnen hebben behoeven te betalen,, ten ein de te onderzoeken, of een ieder ook dienaan gaan '9 GrA» VENHA* ge. Infiruc* tic raa* kf.nde de Geldhef* fing*  zo9i NIEUWE NEDER'LANDSCHE* 'sGra- vehha' ce» . Inflruc tie raa kende a Gcldhe) fing. gaande wel aan zyne verpligting voldoet, als over hun wier termynen tot voldoening van deeze heffing by de voorfz. Publicatie bepaalt reeds zyn afgeloope.i, ' s 18. Dat ten einde elk en een iegelyk zeker -zoude zyn, dat de juiste hoegrootheid zyner 5 Bezittingen en Inkomften niet worde gedivulAgeert, en dienaangaande niets meer bekend worde, als uit hoofde van den aart en natuur der heffinge noodzaakelyk zy, niet alleen by het eindigen dier Commisfiën en voor dat dezelve uit eikanderen gaan, de .bovengemelde refpe&ive Leggers, en in het generaal alle Lysten en Aantekeningen daar toe relatif, van welken aart dezelve ook wezen zouden mogen, zullen moeten worden verbrand, maar ook elk Lid der refpective Commisfiën, by het aanvaarden derzelve zal moeten afleggen den navolgen, den Belofte en Eed: IVy belooven en zweer en, dat wy in-het on. derzoek, of onze' Medeburgeren naar behöoren hebben voldaan aan hunne verpligting, ingevolge het voorfchrift, bepaald by de Publicatie yan hu Provinciaal Beftuur, in dato 30 Juny laatstleden, betrekkelyk de heffing op de Inltomjlen, ons in allen opzigte getrouw en eeriyk, mitsgaders overeenkomfiig de aan ons gegevens Inftruêtie zullen gedragen, zonder daar'in eenige de minlïe gunst of wangunst te gebruiken: dat wy ook van alles, het geen ons in deeze Commisfie, betrekkelyk. de ■■Bezittingen en Inkomften onzer Medeburgeren mogt voorkomen, -ten allen tyde zullen houden een diep ftilzwygen en geheim, en daar van aan niemand, wie hy ook zy, iets zulled ontdekken, als, alleen aan de Commisfie van oppertoezigt in den Plaage, ten einde die in ftaat zoude kunnen zyn, om over onze handelingen en quotifatien te kunnen oordeelen; en eindelyk dat wy de Leggers, Lysten, en in het generaal alle JMemorien en Aantekent'n-  JAARBOEKEN, July. j79S, ao9! «ingen, die wy by deeze gelegenheid, relatie) tot de Bezittingen en Inkomften van onze Me' deburgeren mogten hebben gehouden of'gemaakts van welken aart dezelve ook zouden mogen zyn, by het eindigen van onze Commisfie zullen verbranden, zonder daar van iets af en onder on: te houden, direft of indirecl. Zoo waarlyk helpe ons God AlmagtigJ 19. Dat even gelyk aan de eene zyde door deeze mefure alles in het werk gefteld is om voor te komen, dat by deeie heffing de Bezittingen en Inkomften der Ingezetenen niet verder bekend wierden, dan abfolut noodzakelyk ware; ook daarentegen dit wederom aan de an. dere zyde niet moet ftrekken in prejudice van de gemeene zaak, en de Inkomften van dit Gewest, en dat uit dien hoofde ook, zo ras aan de eene of andere Commisfie zal gebleeken zyn, dat zommige Iagezett-öen ouder haar Res: fort, agterlyk zyn gebleven in het opbrengen haarer verfchuldigde Fournisfementen, dezelve Commisfie zodanig iemand ovzv dat zyn verzuim erniïig zal onderhouden en teffens gelasten , om binnen eenen k01'^, ais dan door gemelde Commisfie te bepalene tyd, aan zyne verpligting te voldoen, met byvoeging dat hy na verloop van denzelveu tyd zich wederom zal hebben te fiaieren , om te doen zien dat hy aan zyne verpligting voldaan heeft, ea voorts hem te geiyic waarfchouvven, dat hy anders daar toe door eene parate Executie zal gedrongen worden, en dat hy mitsdien het daa ook natuurlyker wyze zich z if ;al te wyten hebben, dat zyn Naam en Inkomften bekend! moeten worden: e-i eindelyk dat van re zulke by de voorfz. Commisfie een apart Register gehouden zal moeten worden, waar in ook fpeciaal zal worden aangetskead de tyd, op welken zy zich ingevolge de last van de Gom- Yyyyyy mb- "sGra- venhagë. Inflruc tie raaken de de Geldheffing-  's Gra- vehhage> Inftructie raakende a Geldhej fing' Ü0Q4 NIEUWE NEDERLANDSCHE misfie nader moeten fisteren, om van de voldoening aan hunne verpligting tè doen zien. 20. Dat wanneer zodanig iemand evenwel en onaangezien die vriendelyke waarfchouwing, aan den gemelden last niet heeft gedefereert, of ook wel niet mogt goedvinden zich op den e bepaalden tyd nader voor de Commisfie te fis» r» teren, om te doen zien dat hy aan' zyne verpligting voldaan heeft, dezelve na verloop van dien tyd, zonder eenige conniventie door de Commisfie by naame, met byvoeging van de fom welke by verfchuldigd is, zal worden opgegeven, aan den Ontvanger van het Resfort waar onder hy behoord, ten einde ter voldoening van zyn verfchuldigde tekens hem na bekome authorifatie, by parate Executie geprocedeert zoude kunnen worden, zo als bevonden zal worden te behöoren. 2ï. Dat ook alzo, ingevalle onverhoopt zommige der Ingezetenen niet geliefden te defereren aan de requifitien van de bovengemelde Commisfiën, insgelyks derzelver naamen, daar zy door hunne contumacie zelfs daar van oorzaak zyn, na dat aan de gemelde Commisfiën zal gebleken wezen, dat het Billet, waar by iemand is gerequireert, aan zyne woonplaats is bezorgt, met de fommen die zy op dien tvd, ingevolge het Boek van de Commisfie fchuldig zyn, aan den Ontvanger van het Dtftrid zullen bekend gemaakt en opgegeven worden, ten einde al mede die fommen door den Ontvanger, na bekome authorifatie, by parate Executie ingevordert zouden kunnen worden. 22. Dat in de voorfz. Execuüen altoos zullen gevolgd worden de Boeken, die by de refpeöive Commirfim gehouden worden , en welke in allen gevalle volkomen geloof zullen hebben, en dat ten einde alle kwaade praflyken om dezelve Executie elufoir te maken, of de kosten daar van te ontduiken, het zy door  JAARBOEKEN, 3^p -79ö. door het leenen van Quitantien van een ander, ïrt zv door het fourneren op eene Quttantie in Blanco gedurende dc Executie, voor te komen de zulke, tegtns wienna alle de hier vo ren«emelde aangewende middelen, eene bxecu* tie "sedirigeert heeft moeten worden, van de voorfz. Executie niet zullen worden ontheven, al was het dan ook dat zy daar na nog met ue-rdere Quitantien van den Ontvanger van hun Diftrict" voor den dsg kwamen, als er op h'-iie fchuld in het Boek van de Commisin waren afgefchreven, ten zy boven dien nog betalen de kosten der Procedures van Executie 'tot dien tyd toegevallen. 2-3. Het oogmerk van de Commisfie van opp-rtoezigt, die alhier in den Hasg zal moeten reVidetren, is enkel om de refpeftive Comnisfien in de onderfcheidene Resforten in voorkomende zwarigheden en difficulteiten voor te beten, de doleantien der Ingezetenen te^hoo. ren en daar op te disponeeren, zo als dezeb ve Commisfie zal vermeenen te behöoren, en voorts een generaal toeverzigt te hebben, dat alles betrekkelyk deeze heffing rigtig en in, orde afloope, elk aan zyne verpligting voldoe, en niemand gevexeert worde. , . ,,• , 24. De gemelde Commisfie zal tot dat einde van de refpeftive Commisfiën der onderfcheidene Resforten, alle zodanige informatien en opening kunnen vragen, als dezelve vermeenen zal noodig te hebben, gelyk ook dezelve za! kunnen requireeren alle de Quohieren, Registeren , Boeken eii Cedullen, en voorts al het geen hier voren Artikel 4 ten aanzien van de Commisfiën der onderfcheidene Resforten is ^as^De gemelde Commisfie zal dadelyk, en zo ras die de Lvsten, hier voren Artikel 6 en 7 vermeld, zal bekomen hebben, dezelve met oen anderen vergelykea, en voor zo verre daar Yyyyyy * u» 'sGra- • venha* GE. Inflructie rankende de Geldlief, fing.  2006" NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGsa- VENHACE. lnfiruc. tie raaken de d: Geldlief fing. uit blyken mogt, dat zy die eenige adminiftratie hebben, het montant der Inkomften, van elke adminiftratie van een en dezelve 'Pupil, of ander onder tbezigt ftaande Perfoon, ingevolge Artikel 4 van de Publicatie op deeze beffing, niet hadden gecombineert die Inkom:ften doen combineeren, en tot dat einde de refpective Commisfiën der onderfcheidene Diftricten, waar onder die Adminiftrateurs woonen, van die verfchillende adminiftratien kennisfe geven, en voorts zorgen, dat door die refpeclive Commisfiën geëffectueert worde, dat dezelve Adminiftrateurs ten reguarde van hunne onderfcheidene adminiftratie een montant der Inkomften uitmaken, en naar maate daar van overeenkomftig aan het voorfchrift by de gemelde Publicatie vermeit in deeze heffing dragen. 26. Daar deeze heffing, even gelyk alle andere Lasten van dit Gewest, ten nutte van de gemeene zaak van die geene, welke tot de voldoening daar van onwillig zyn, by paraate Executie ingevordert zal moeten worden, dien volgende ook deeze Commisfie van oppertoezigt zal moeten zorgen, dat daar in door de Ontvangers der onderfcheidene Resforten naar behöoren gehandelt worde, en dat mitsdien ook door de gemelde Commisfie zal worden geëffectueert, dat zo ras dezelve eenige kennisfe krygt van zodanige Ingezetenen, die onwillig zyn om aan hun verlchuldigde te voldoen, de Ontvanger van het Resfort, waar onder zodanig onwillig Ingezeten behoord, van de noodige authorifatie worde voorzien, om het zelve by paraate Executie te innen, en daar toe de vereischt wordende Procedures van Executie te onderneemen, 27. Dat ten einde een ieder der Ingezetenen pok met opzigt tot deeze Commisfie van oppencczigt zeker te ftellen, dat de Juiste hoegroot-  JAARBOEKEN, »,i79ö. a©93 grootheid zyner Bezittingen en Inkomften niet gedivulgeert zal worden, niet alleen ook by het eindigen van die Commisfie, en voor dat dezelve uit elkander gaat alle Lysten, en in het generaal alle Aantekeningen tot deeze heffing relatif, van welken aart dezelve ouk wezen zoude mogen, zullen moeten worden verbrandt; maar ook elk Lid derzelver Commisfie by het aanvaarden van dezelve zal moeten afleggen, de navolgende Belofte en Eed. ( Ik belogve en zweer et enz. in alles het zelvi als de Eed der andere Commisfiën, uitgenomen de periode raakende de opening te geven aan di Commisfie van oppertoezigt, Aldus gedaan en gearrefteert by het Com mitté Provinciaal-van Holland, op den 13 Julj I706, het tweede Jaar der Bataaffiche Vryheid, f C. J. van BRAKEL , Vt. Ter Ordonnantie van het Com nutte", L- J. BLOK, abf% Secretaris. De menigvuldige en drukke doortogi van Troupen door dit Gemeenebest maakte eenige fchikkingen noodzaaklyk, tei voorkoominge van nadeelen en ongere geldheden. Ten dien einde diende het vol gende Yyyyyy s R E° '9 Gravenhagen i  'sGra-, ge. 2«09 NIEUWE NEDERLANDSCHE REGLEMENT vaar ~naar zich VI de Troupes van den Staat, zo te Voet als te Paard, marcheerende over en op den Bodem van de Republiek, precifelyk zullen hebben te gedragen. Het Committé tot de Algemeene' Zaaken ' van het Bondgenootfchap te Latu de, ordonneert hier mede dat puncHuèlyk zal worden geobfèryeert de ordres hier na volgende. Art. I. TTerftelyk zullen geene Troupes van de Militie, zo te Voet als te Paard , in eenige Steéden of Dorpen ten platten Lande:behoeven te worden gelogeerd, zonder dat aan het Stads- of Dorps-Beftuur behoorlyke Aanfehryving door den Commisfaris van Ooilog, of den geenen welke met de Marsch orde gechargeert is, zal weezen gedaan, mitsgaders aan het zelve bekent gemaakt de Naam van den geene welke zodanig Corps Commandeert, met bekendmaking tefFens van de Reikte der Manfchappen en Paarden, als mede van het getal Karren en Wagens die gekeverd zullen moeten worden. 2. Op dezelve' bekendmakinge zal by het Stads- of Dorps-Beltuur, aan de voornoemde Troupes moeten worden aartgeweezen< bekwaame Logementen, voorzien van versch en goed Stroo voor de Onder-Officieren en Gemeénen , waar mede dezelve zullen gehouden zyn zich te contenteeren, zonder daar in eenige 'veraadéringe te mogen maaken, 3. Geene Officieren, Onder-Officieren en Gemeénen van de Troupes voornoemt , zullen vermogen eenige desordres of krakeelen aan te vangen, in de Huizen daar dezelve zullen weezen gelogeert; maar vermeeuende dat Zyiieden wor-  JAARBOEKEN» July, 1796' j «.^onaplvkt daar over aan den Offi»» ^dl22n erende, gehouden zyn te, ,en dewX als dan te zamenbenevens , * o Dorps-Beftuur, en niet afzon. f\ na zvn paiticulier goedvinden zal SL de nSdig?ordPres: op pene van Casfatie fteüen de "^ig contraire doende , en ™nL%™*v°°r de Onder-Officieren en Ge- Geene Officieren , Onder-Officieren en Gemeenen«uilen vertnoogen iets te vorderen of met zich te neetnen, zonder het zelve alvoorens tot genoegen van den geenen dien het ™nS: te"-hebben betaalt. EnJpecmlyk zulk„ dezelve Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen niets mogen vorderen, of aanneemen, Sr pretext van aldaar goed huis te hebben gehon£ en desorders geweett, op pcene als bTnieder Onder-Officier en Gemeene zal zich vpJaenoeïen, met anderhalf pond RoggenBrood f S half pond Boter of Spek en een f Biet daags, zonder meer te moogen vordin waar voor drie ftuivers betaald za) worden, welke betaaling zal moeten gefchieden met gereed Geld, voor hét vertrek van de Troupes? onder fpecificatie en quitantie en fSute van betaaiin; zal dezelve verhaald wlrden op den Commandeerenden Officier mei kosten daarom te doen. 6 D Officieren zullen alle hunne vetteen» een mitsgaders die van hunne Vrouwen, Kneats en Paarden, voor hun vertrek gehou- £ vu*^ boven aan den jcTman^ renden Officier mogen worden verhaalt. , Een Ruiter zal, zich hebben te vrede t( hrtuden1 binnen de =4 uuren, met zestien pon SS Hooi en drie bonen, Stroo., zo goed ei kwaa?^ net diev geen daar hy gebilietteer, Yyyyyy 4 z' sGra- enha" je. TLegle. nent op 'iet mar» cheeren van Trow pen. '. 1 l 1  atco NIEUWE NEDERLANDSCHE °sGravenha- ge. Regie» ment het mar cheeren van Trów pen. zal weezen, zal hebben, zonder eenig Hooy te mogen llrooijen onder de Paarden, of te vernielen,>en zal voor het rouw Voeder betaalen drie Huivers daags. 8. Hy zal ook gehouden zyn de Haver die ; hy wil voederen", met zich te brengen, of zo daar eenige te bekomen is, te koopen, en aanRonds te betaalen. 9 De Commisfaris van Oorlog, of de geene welke met de Marsch Ordre geehargeert is, zal gehouden zyn aan het Stads- of Dorps-Beftuur, alwaar de Troupes geinquartiert zyn geweest, te doen geworden een behoorlyk bewys van de Karren en Wagens, die Zylieden tot gebruik der Troupes sullen hebben geleverd, als mede over den tyd van het Emplooy, dat van dezelve gemaakt is, 10. Ingeval 'er onder approbatie van den Commandeerenden Officier, eenige extra Karren wierden verlangt, tot transport van Vrouwen en Kinderen, zal hy Commandeerenden Officier gehouden zyn voor dezelven dadelyk te laaten betalen 5 Gulden voor ieder dag, dat van dezelve gebruik gemaakt word, het retour daar onder begreepen. 11. Geen gecommandeert Volk zal zonder fchriftelyke ordre van den Commandeerenden Officier, vermogen te vorderen eenige Karren of Wagens, dan voor contante betaaliöge, gelyk mede aan geen Vrouwen of Kinderen behoeft gegeeven te worden Karren, Eeten of Drinken, als betaalende. 12. 'Sr zullen ook geen Karren, onder wat pretext het zoude mogen weezen, verder mogen worden medegenomen, als ter plaatze daar de Troupes voornoemt van eenige plaatzen vertrokken zynde, denzelven avond zullen komen te vernagten, uitgenoomen de zodanige, welke particulier zyn ingehuurt en betaalt, in voegen voorfz. -3- Op  JAARBOEKEN, W» -7fi0- a 101 *« On ieder der voorfz. Karren, zal niet meVrderP mogen worden gelaaden als zeven hondert ponden gewigts, het zy aan Mentenen °fi?.SIngèval den Officier, Coromandeerende de Troules voornoemt, mogte weigeren de vert^eing van hem, of van zyn onderhebben. 3e T oules te-betaalen of te doen betaalen , tti de veneeringe voorfz gereekent worden by let Stads- of Dorps-Beftuur, alwaar dezelve Si weezen gefchied, die op Hunlieden verkering zullen meriteeren geloove, en dezelve ver eeringe voor rekening van zodanig Corps, looihet Bureau van betaaling moeten worden hetaald ter lornma als het Stads- of DorpsBeftuur' S hebben opgegeeven die te beloob „ " t ap kosten als voorfchreeven is. PCÏ< Het Stacïof Dorps-Beftuur zal by het rfooLarcheeren van Troupes, de nodige ordres nXn? dat de Troupes na behöoren gelogeerd e„ gerieft worden, en geen excesfen of des- 0rSn^fedaan en gearrefteert in 't CommitU tof de algemeene Zaaken van het Bondgenootfchap te Lande, den 30 I«ny -796. {Was geparapheerd,) D. THOM. a THUESSINK. Ter Ordonnantie van het Committé. (Was getcekend,') B. DONKER CÜRTIUS. Van 'sGaA-ï VENHA*. GE. Reglement op Jiec marcheer en van Troupcn, i  ai©2 NIEUWE N3DERLANDXHE 'sGra- venha' ce. Van wegen het Provinciaal Committé deezer Provincie gefchiedde, op den 12, deezer, eene Afkondiging, betreffende het verder rcörjtinueeren van den uitvoer van Graanen ; als mede de vryftelling van het gebruiken van dezelye in de Koornwynltookeryen. TJet Provinciaal Committé van Holland, aan ■f-*-allen de geëntn hunner Medeburgeren, die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil, en Broederfchap ! doet te weeten: Dat het Provinciaal Beftuur van Holland, by Publicatie van den 5 April deezes Jaars, als mede by. eene nadere Pub'icatie van den 6 Juny daar aan volgende, door dir Committé op deszelfs fpeciaale authoiilatie afgekondigd, reeds heeft aan den dag gelegd, hoe zeer het zelve genegen was om den handel'in Graanen, zo verre de omftandigheden van tyden en zaa« ken gedoogen, te faciliteeren, mitsgaders om zodanige voorzieningen , als de Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland zyn verpligt geweest, voor het algemeen belang der Ingezetenen, ten opzichte van de werkzaamheden der Traficquen daar mede verknocht te introduceeren, doch waar door den gemelden i hande}. noodwendig heeft moeten worden belemmerd, zo veel mogelyk op te heffen en uit den weg te ruimen. Dat bok het gemelde Beftuur gaarne zoude hebben gewenscht, om ten reguarde van den voorfz, Graanenhandel zodanige verdere fchikkingen te kunnen maaken, waar door de ten dien opzichte nog fubfifteerende voorzieningen en belemmeringen, ten eenen maaien kwamen te vervallen, doch na rype overweeging verpeend hebbende, dat zulks voor als nog niet raad-  JAARBOEKEN,»,^ aros ,„„. ^pcwe^ens bv een nader Decreet'? vïnTen 3&%ty7^L, wel heeft goed., V iL Pn verftaan, dat de uitvoer, van Tar- i geVOnRo£2e 5S5£ eli van gemouten GraaWe' ,nrimn, S»Ptember deezes Jaars ingeflonel1' rlPwdken Ptyd, uit krachte van het ge£n,-C£ hl het 04 Artikel van het RegieATvoor de £i?n4aafe Vergadering, repre?C? We net Volk van Nederland, het ver, foïvan uitvoer of invoer van Goederen, van ï Jne Provincie of Landfchap van deeze Red\uX naar de andere, onder de daar by geppH«Sondering, buiten toeftemming van 3e Vergadering ^1 komen te cesfeeren) zoude J ^oW=(teld, maar niet anders dan onder dflner n; te belden bepaalingen, en inzontrhèid ten reouarde van den uitvoer van Tarwe en Ro°«e" onder, zekere belastingen weh we enJio« » veel mogelyk 1S «'VS* "e komenden fcfiadeloos te ftellen te gemoet «fommen, :die-ter bevor535 ian dï^nontbeerlyken invoer vat rraanen in dit Gewest, hebben moeten geitn'Jf/nJ erd ëu uitgefchooten worden, billyk ei penueerü en u"ë m«.authon6tu nn dïCotmSé,§om v£an het voorfz. gade cPeteerde by Publicatie aan den Volke van rtoj f ^ lPnn°s re geeven. Dat niet te mm he ,land kenn-s « S^v ffec0nüdereerd hebbende ï?Tnu ^ t gemeen belang, te bevo, fin1 aan'de wertómVdeti der Traficeue til mirdere ruimte zoude kunnen worde SeevX ats ten tyde der hier vooren gedacl S gP»hliCatien nog beeft, kunnen- gefchieien deswSeïs S deJU. Decree'- van: dato de co S laatstleden, heeft gooigcwnden en ve San , dat het verbezigen van «.raanen *n . ïnornwvnftookeryen en Moöteryen binnen de |°°ffincie, op" en na den t5 aanftaa alleenlvk met uitzondering, van de ïarw sGra* HS. Puil. raaken-i ie. den ' uitvoer, van Graaft «e»,en«;: t > i ti j* r » n Ie en- e» in-  VGra- venha CE. Puhk tnaketi' de den uitvoer van ^t-aa- I •4 ] ■ ij 1 *IC4 NIEUWE NEDERLANDSCHE inyoege hier na te melden zal worden sener m.tteerd en vrygelaaten; en d« eldlf £ de verdere voorzientagen, by be Publicatie de? voornoemde Provifioneeie Reprefenranrpn dato den n February 1795 gSïS'ÏÏ'vS die tot dus verre hebben blyven fubfifteeren zouden worden ingetrokken en buiteneffeéi gefteld; zynde wyders dit Committé door het zelve Beftuur al mede geauthoufeera, omvau &> dogeTlde DeC^et dC ve-^nte°Puofin Zo is het, dat wy ter voldoening en in conformité van de hier vooren gemelde refpeS authonfatièn, met hebben willen afzyn f Zn door deeze te brengen ter kennisfe vaTa le dé geenen die zulks zoude mogen aangaan Dat ingevolge en uit krachte van het eerst, gemelde Decreet van het Provinciaal Beftuur in dato. a8 Juny laatstleden, betreffende den handel in Graanen, voor eerst, de uitvoer van farwe naar buiten deeze Provincie, voor elk en een «gelyk zal blyven opengefteld1 mits nogthans telken reize, by den uitvoer van d" zelve, tot den eerften September deezelL^ mgeflooten, «uilen moeten worden betaald vit en-twiiitig Gulden voor ieder Last; en welke feSfiiS f,1 m°eten ^chkdm, 'het Tv in klinkende Munte, het zy i„ ProvinciaalV cepisfen, ingevolge de Publicatie van het Pro" ideaal Beftuur, van dato den 16 Mei laatï" talen gecreëerd; en wyders nog met dien verlande „ dat de voorfz. uitvoer allee» zal zvn 2 b yye,n p=ra»teerd op zodanigen voet In #yze, als by hef* 2 Artikel der Publicatie v™ i Bdtuur, in dato den 5 ^ onS eden breder is bepaald en omfchreeven, gzo lat dienvolgende daar toe alvoorens confent ran dit Committé zal moeten verzocht en wr reegen worden. Ten tmeden. Dat al mede de uitvoer vw Rog.  JAARBOEKEN, Julj, 1796. 9105 Rogge naar buiten deeze Provincie zal blyven ooeneefteld, mits nogthans en onder deeze benaaiing, dat daar tegens tot den voorfz. eerRen September deezes Jaars ingeflooten, by het do°n van den uitvoer refpecdvelyk ter plaatfe van waar dezelve zal gefchieden, aan den Hoofd^aarder der inkomende ; Graanen zullen moeten betaald worden vyftien Gulden per Last en welke betaaling in voegen als vooren zal moeten gepresteerd worden in klinkende Munte, of wel in Provinciaale Recepisfen, by de voorgedachte Publicatie van den a6 Mei deezes Jaars gecreëerd. Ten derden: dat al verder zal blyven gepermitteerd en opengefteld de uitvoer van Garst, zo gemaalen ais ongemaalen, gepelde Garst, Relzel en geparelde Garst, met uitzondering echter van de Inlandfche Garst, als waar omtrent tot den eerften September deezes Jaars ingeflooten, het verbod van uitvoer op de daar tegens geftatuëerde pcenaliteiten zal blyven voortduuren; zo als insgeiyks "tot denzelv'ea eerften September inclufive zal blyven in volle kracht en werking, de Publicatie van dit Committé, van dato den 6 Juny laatstleden hier vooren vermeld, zo verre daar by is vrygefteld de uitvoer van alle gemouten Graanen, fpeciaalyk van Garst, met uitzondering echter al mede geduurende den gemelden. tyd, van de Inlandfche Garst, op zodanige pcenaliteiten , als ten opzichte van de geenen , welke? het daar tegens gedaan verbod van uitvoer zouden mogen overtreeden, by de Publicatie der Provifioneele Reprefentanten van het Volk van Holland, van dato den 29 Mei 1795 is -geft* tnëerd geworden. . , Dat wyders uit krachte van het iaatstgemel de Decreet van het Provinciaal Beftuur, var dato den 59 Juny laatstleden, by alteratie de Publicatie van het zelve Beftuur, van dati de s Gra» ? EN II Al» 3E. Pttbk raaken» de den uitvoer van Gr.aa* nen,ci\Z» 1 1 2  *ioö NIEUWE NEDERLANDS^ jsGra- VENHA' GE* ' Pubh raaken- de den uitvoer van Graa~ nen}enz den $ April deezes Jaars, als roede voor zo' veel des noods by intrekking der nadere Publicatie van dit Couimitté, van dato den 6 Juny jongstleden, aan de Koornwynftookers op en met den i* deezer Maand July wederom zal zyn gepermitteerd , het verbezigen van Graanen in de Koornwynftookeryen en Mouteryen binnen deeze Provincie, en dat alles dienaangaande zal worden herrteld op gelykeu voet, als zulks voor dato van het emaneeren .van de Publicatie der Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, in dato den 13 February 1^95 heeft mogen gefthieden; met den verbande echter: dat daar van voor els nog zal blyven uitgezonderd, het verbezig gen van Tarwe in de voorfz Koornwynftookeryen en Mouteryen, op de pcenaliteiten daar tegens by de evengedachte Publicatie der geweesen Provifioneeie Reprefentanten geftatueerd , zo dat dienvolgende alle de voorzieningen daar by opzichtelyk het verbruiken der Graanen gedaan ("uitgenomen alleen de evengemelde aan. gaande de Tarwe) als mede alle verdere bepaaïingen, of belemmeringen by dezelve Publicatie en volgende, met relatie tot het ftooken in de Koornwynbranderyen binnen deeze Provincie geïntroduceerd, zo verre die tot hier toe hebben plaats gehad, geene oitïezon^erd zullen verftaan worden, met en op den 15 July eerstkomende refpeétivelyk te zyn gecesfeerd, ; gelyk eindelyk ook als dan zullen worden gehouden als vervallen, en voor zo veel des noods, ingetrokken en buiten eff< él gefteld te zyn, de aanftellingen van Infpecteurs of van andere Perfoonen, door de refpeélive Regëeri»gen der Steden of Plaatfen binnfn deeze Provincie, uit krachte van de meergedachte Publicatie gedaan .zyr.de , ten einde op de prssciefe obfervantie en naarkominge van de daar by gemaakte fohikkingen, in de Kporawynftookeryeii £en waa'. kend  JAARBOEKEN, I7öö. 3107 ketid oog te houden: terwyl niet te min alle Officieren binnen deeze Provincie , welke tot de Calange over de Contraventie of overtreeding derzelve Publicatie van dato den 13 February 1795 bevoegd zyn, wel expresfelyk wórden gelast^ om tegens de zodanigen die Contrarie aan bet voorfz als nog vortduurend verbod eenigé Tarwe in de meergemelde Koornwynftookeryen of Mouteryen, zouden mogen verbezigen, in zo verre conform de teneur van het daar by geftatueerde te procedeeren gelyk insgelyks de geenen, die eenige Ontdekking zullen doen van Contraventie door de Koornwvnftookers ten dien opzichte be3aan» zullen gerechtigd blyven, tot twee derden van de pecunieele Boete, op den voet daar by mede vermeld. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deeze alomme gepubliceerd en ge'arfigeerd worden, daar zulks te gefchieden gebruikefyk is Gedaan in den Haage onder het klein Zegel van den Lande, den n. July 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, C. J. va» BRAKEL, Vt. Ter Ordonnantie van het Provinciaal Committé voornoemd. L. J. BLOK, abf. Secretaris, Eene Publicatie van den 27 deezer, van wegen het Committé Provinciaal afgekondigd , behelsde een Reglement en InftruCtie voor de M!wicipaliteiten en Krygsraaden, betreffende de Contributie, enz. ZzzzZz by 'sGrAvenha- ge. Pubti raaken« de den uitvoer van Graa* neiiysaz*  2T03 NIEUWE NEDERLANDSCHE • geenzins. telkens by verdubbeling bereekend wor^ j den. 3. In de Contributie zal voornaamelyk in het oog nloeten gehouden worden, dat niemand boven vermogen bezwaard, getaxeerd, of uithoofde van byzondere partyfchap of andere in een . geregeld en wettig Volks-Beftuur, onvoegelyke en ongeöorloofde neigingen of inzichten, gev xeerd wordt, en dat die geen, die met voldoende redenen zal aantoonen, of die bekend is geen ƒ 2-12. 's Jaariyks, dat is één ftuiver per week daar toe te kunnen opbrengen, van dezelve voor het loopende Jaar verfchoond worden; zullende by gunlbger omftandigheden, evenwel gehouden zyn te contribuëeren 4. Tot den omQag en heffing der Contributie, by Art. 1 hier boven vermeld, zullen de Municipaliteiten en Krygsraaden alom voortaan gezamenlyk te werk gaan, en verpligt zyn eikanderen met alle orde, gezag en magt naar de Wee te onderfteunen, ais by navolgende Artikelen zal worden bepaald, 5. De Krygsraaden in die plaatfen, alwaar tot nog 10e geen Contributie met concurrentie van de Municipaliteit is gevorderd, of alwaar oneenigheid ovei de heffing van dien mogt zyn ontdaan , geiyk ook by iedere nieuwe heffing, in 't vervoh*, zuilen 'sJaariyks voor den afloop van de Maand i\ovember eene behoorlyke opgaave moeten opmaaken, van zodanige fomma, als zy conform het Ontwerp der Organifatie, zo voor haare huishoudelyke beftelling als het rendement van de Bataiilons-Kasfe, waar toe zy in haar , arendiffemene betiooren, in redelyke begrooting zullen reekenen noodig te hebben, en d'eeze op |aa-  JAARBOEKEN, jut*?, 3?o6",' atn gaave in handen ftellen van de Municipaliteiten der plaat/en, waar zy behöoren. 6, Binnen de volgende Maand December zullen de Municipaliteiten en Krygsraaden; het zy te faamen of wel by Commisfiën uit beider midden te benoemen, en uit een gelyk getal Leden van ieder beftaande, den omflag en heffing over de Perfoonen in Art, i vermeld, ter-bekoming van die bereekende en noodige fomtna, moeten geregeld en gearrefteerd hebben 7 Wanneer, door onëenigheid in een of ander opzichte, ter zaake van de in het voorgaande zesde Artikel te regelen en te arrefteeren heffing, tusfehen de Municipaliteiten en Krygsraaden, geene onderlinge afkomfte mcgte kuncen daargefteld worden, binnen gemelden tyd, het welk ten minfteo agt dagen voor den afloop dier Maand zal moeten gefchied zyn; zullen de Municipaliteiten en Krygsraaden by eene Commisfie, beftaande uit twee Leden van wederzyden één, behoorlyk geinftruëerd, en met volle magt voor> zien, aan het Provinciaal Committé, die difterenten doen overbrengen, om naar fummiere kennis neeming promptelyk in zodanig onaangenaam geval te kunnen worden gedisponeerd en gedecretierd, wat recht en billyk zal zyn. 8. De omflag , en heffing by de Municipaliteiten en Krygsraaden, of iD Kas van onverhoopt verfchil, door tusfcherikomfte van het Peovin> ciaal Committé gearrefteerd zynde, zal de Krygs< raad geauthorifeerd zyn om daar van de uitfchry ving te laaten bewerken, by rondzending van een ongezegeld, gedrukt of gefchreeven en geteekend Billet. 9. Op plaatfen, waar thans over den omflag en heffing onëenigheid is, zal die daadelyk na de -bekoming dtezes mede invoegen, als by Arti> kei j, 6, 7 en 8 vermeld, motten ten uifvoe: gebrast worden, en voor zo verre (enige Inge zetcnen door derzelver loffelyke bereidwilligheid Zzzaszz 3 reed 's Ora- 'E*-HASE' Reglement op de Con» trittitie voor de GewapendeBurgermagt, i  aiia NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGsa» venha ge. Regie ment ot de Cm li du it voor dt GewapendeBurger magt. reeds tot behoorlyke gelykftelling naar het beloop ■ van de noodige, by de Municipaliteit en Krygsraad omgeflagene fomme, te veel zoude kunnen gereekend worden betaald te hebben, zal den zodanigen zulks by de volgende heffingen te goed > gereekend, en in voldoening of mindering gelee» ■ den worden, waar aan dezelve zullen gehouden zyn zich te gedraagen. . io. Als door den omflag en heffing op eenige plaatfen niet voldoende kan opgebragt worden, wat tot de gewapende Burgermagt aldaar, en • met betrekking tot het Battaillon, waar toe zy behoort, vereischt wordt, zal bet te kort komende uit de Battaillons Kasfe van bet arondisfement moeten goed gedaan worden, en deeze daar toe onvermogende zynde, te fourneeren, zulks by behoorlyk blyk en Certificaat, zo van de Municipaliteit als Krygiraad, van zodanige plaats in het Battaillon, moeten opgefchooten en des noods verfirekt worden uit de algemeene Kasfe. 11. By allen omflag en heffing van de gewoone Contributie, die tusichen tyds en extraordinaire voorvallen, tot goedmaaking van noodzaakelyke uitgaave by de Municipaliteiten en Krygsraaden mogte overééngekomen worden, zal dezelfde richtfnoer en voorfchrift moeten in acht genomen worden» als by voorgaande Artikelen bepaald is, en ook in Kas van dislèntie by hec Provinciaal Committé moeten getermineerd en gedecideerd worden, ia. Wanneer de tyd, by het rond gezonden Billet bepaald, verftreeken, en geene doleance aan het Committé Provinciaal gedaan is, als mede in geval van nalaatigheid van voldoening naar deszelfs uitfpraak, zal de Krygsraad geauthorifeerd zyn, tegen elk in gebreken blyvende of nalaatigen, de paraate executie te doen dirige ren , waar tce de Gerechtsbodens de nodige exploidten en adfiftentien zullen verpligt zyn te doen in deezer voegen: a. Bi  JAARBOEKEN, July, 1706. 2115 a. By Sommatie op een gezegeld papier van zes Huivers te fchryven. ■ b Waarop geene voldoening gevolgd zynde,, eene Renovatie te doen volgen, mede op een frezegeld papier van zes Huivers gefchreeven. c Het Relaas opgemaakt, mede op'een geze geld papier van zes ftuivers te fchryven, getee kend zynde; , . , d- Zal de Krygsraad het zelve m handen hebbende, aan den Voorzitter van het Committé van juftitie, door den Auditeur, of op kleine Plaatfen denzelven vervangenden Sergeant Major, met vertooning van het zelve Relaas in behoorlyke orde moeten kennis geeven, van de afvraaee der aanwyzing van goederen, en waarfchouv?ing die zy door den Gerechtsbode voorneemens'is te doen; en voorts aan denzelven voordragen om twee Schepenen te benoemen, ten einde den dag daar aan het in arrest neemen der Goederen, ter concurrentie der gevorderde Contributie, en executie-kosten des noods by te woonen, en ten overftaan van dezelve naar ftyle te volbrengen. ' e. Op de gevraagde aanwyzing en waarlchou' win* geene daadelyke voldoening gevolgd zynde, waar van by Relaas mede moet blyken, zal ten eerequireerden dage de Gerechtsbode, ten overftaan van de twee benoemde Leden van 't Committé van Juftitie, in arrest neemen, en tet verzekerde plaatfe doen overbrengen, zo veele Goederen als van de Geëxecuteerden voor het beloop van dien en onkosten by verkoop, hun in redelykheid genoegzaam zullen voorkomen, altoos in het oog houdende de gemak kelykst tt ontbeeren en de minst fchadelykfte den voorkeuï boven die andere Meubelen, Gereedfcbappen en andere Goederen te geeven, daar van opmaakende afte van arrest. ƒ. Deeze Goederen op eene verzekerde plaats «ebragt zynde, zal daar van bincen agt dager b Zszzzz 4 « sGra; ;enhA3E. Reglement op dé Contributievoor de GewapendeBurgermagt.  «114 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHACE. . Reglement ep de Co?i' triknie voor de GewapendeBurger* viagi. de verkoop moeten gefchieden, en vier dagen te vooren bekend gemaakt worden, by eene Bekendroaaking aan het huis der Gemeente aan te plakken, en door den Secretaris van de Municipaliteit of juftitie te onderteekenen. g. Jegens den bepaalden dag zal de Gerechtsbode zorgen, dat de verkoop ten overftaaD van den Auditeur of Sergeant Major, den Schout of een Lid van bet Committé van juftitie, den Secretaris en den Gerechtsbode volbragt en volvoerd worde;' zullende de Secretaris en Bode van alles aanteekecicg houden, en het verhaal, daar van gezamenlyk onderteekend, ter Secretarie deponeeren, om des noods een dubbeld daar van door den Geëxecuteerden ten zynen kosten tt. kunnen geligt worden, zullende 'er zo rasch by den verkoop biykt het genoegzaam beloop dér Contributie en onkosten voor handen te zyu, daadelyk met verderen verkoop moeten worden gefupercedeerd. h. De Verkoop alzo afgeloopen zynde, zal san den Gtquclificterden, by het Billet van uit» fchryving, het montant der Contributie tegen fimpele Quitantie, ttn behoeve van den Krygsraad en de verdere onkosten voldaan, en de o\erfchietende penningen aan den Geëxecuteerden, mede tegens Quitantie, daadelyk of uiterJyk daags daar aan, ie rug gegeeven worden. 13. De inning der Contributie, waar van ia Art. a hier vooren gemeld is, zal mede by paraate executie, in Kas van nalaatig^eid, moeten gefchieden, en zal dezelve op gelyke wyze gedirigeerd worden; als by het voorgaande iz Art. in bet bretde oRifcbreeven is. 14. In Kas het proverue der aangewcezen of in arrest genomen Ooederen niet genoegzaam rnogte zyn zal op nieuws op dezelfde wyze als vooren, dcor dtn f-trechtsbode, ten overftaan van twee Leden ui' nét 'Cömmitle'van Juihtie, pen nader arrest vap Goederen mogen gefchkden, en  JAARBOEKEN, July, 170b". 2115 en op dezelfde manier, (ot verkoop van dien, moeten te werk gegaan wordtn, als by Art. 1-2 omfehweven is 15, Wanneer de gtfommeerde of geremoveerde clandestinelyk zyne Goederen mogt willen ver voen-n , en de executie zoeken illufoir te maaken, zal de Kryg.-read, met volle kennisfe en coniènt var, het Committé van Juftitie , zich daar tegen'op eene gewettigde wyze, zonder voorafgaande aanvraage tot aanwyzing of waarfchou wing, op heeter daad . mogen verzekeren, van zo veele Goederen, als-coodig zal zyn, 16. In zodanige gevallen, waar in de paraate executie zoude moeten gedirigeerd worden aan Perfoonen, die geene Goederen hebben.'of waar van zulks blykbaar zal zyn, na -de beproef e m arrest neennng, zal tegens dezelven, d^o* > en Gerechtsbode by gyzeling, na vooraf Jaar toe authorifatie of appoimement, op mondelinge voordragt, uit naam van den Krygsraad, by exhibitie van het behoorlyk Declaratoir, door den Auditeur of Sergeant Major aan het Commitfé van juftitie verzocht en na verhoor van party ^eöbtineerd te hebben, mogen-geprocedeerd en zodanige Perfoon in verzekerde gy/eling gefteld worden, zo als in alle andere civiele actiën gewoon is te gefchieden. 17 De bereekening van Salarisftn, en onkosten op zodanige Executie vallei-da, zullen, volgens bygevoegde Lyst moeten bereekeod worden, zonder uit eenigen anderen hoofde, onder wat pretext hèt zy daar voor of des weg ns meerder te mogen in reekening brengen of vorderen. het welk wel ten etnftigften op pri^atie van bediening en duibelde vergoeding, wordt aanbevolen, zo als dé Municipaliteiten, Committé- vaa Juftitie en Krygsraaden gehouden zullen zyn, daat voor naauwkeurig en ten zorgvuldigfte te waaken, - 18 ladien het onverhoopt mogte gebeuren, Zzzzzz 5 da Si* 's Gra- venhace. Regie* tm-nt op de Con* trib ut ie voor de Gewapende . Burger» magt.  VENHA. GE. Regiement o1 de Cori' tributie voor de GewapendeBurgen magt* ai iG NIEUWE NEDERLANDSCHE , dat 'er eenigen tegenftand of eigendunkelyk ver* zet tegens de uitoeffenin* detzer geördende paraate Executie mogte gefchieden, en dezelve via faéii geweldaadjg mogte verhinderd worden, zal de Municipaliteit of het Officie van de plaats, > daar tegen zodanige prompte maatregelen moeten neemen, en die tcgenftreevers doen beteugelen, als het gezag der Wet zal vorderen, en in dien gevalle alléén zodanig gewéld, met alle magt, tot handhaaving der orde van de Maatfchappy, doen te keer gaan en bedwingen, waar voor zy zeiven in Kas V3n nalaatigheid of verwyling, even zo zeer zullen aanfpreekelyk zyn, als allen die daar aan handdaadig mogten gevonden wor* den. 19. Iemand over de ongeördende wyze der Executie, of eenig vergryp of exces in de directie van dezelve meenende bezwaard te zyn, en zulks daadelyk kunnende aantoonen en bewyzen, zal hy zich by den Voorzitter van het Committé van Juftitie moeten vervoegen, welke fummierlyk en by redelyte overtuiging daar van blykende, den Gerechtsbode daadelyk de Executie zal doen furcheeren, daar van aan den Krygsraad doen kennis geeven, en tegen den eerften rechtdag den Krygsraad en den Oppofant voor zich laaten roepen, om daar in, zonder forme van Proces, en by arrest, zodanige uitfpraak te deen, als naar recht en wetten in billykheid en Juftitie zal behöoren, 20. In gevallen over eenige deezer Artikelen en de uitoeffening van dien, eenig misverftand of different tusfehen de Municipaliteit en Krygsraad op eenige Plaatfen mogte ontltaan, zullen dezelve gehouden zyn zich fchriftelyk aan 't Provinciaal Committé onverwyld te adresfeeren, ten einde dezelve uic den weg te ruimen en te termineeren. 21. Dit Reglement en Inftruclie zal aan alle Municipaliteiten en Krygsraaden met de byge- voeg-  JAARBOEKEN, July, 1796, fil?7 voegde Voorfchrifren behoorlyk toegezonden, en ter prsciie naarkoming aanbevolen worden, en in alle Plaatfen tot naricht van de gotde Burge rv gepubliceerd en geaffigeerd worden, zo zulks gewoonlyk en gebruik! yk is te gefchieden _ Begeerende en gelastende dienvolgende wel uitdrukkelvk by deezen aan alle Geconftituëerde Maften, byzonderlyk mede aan de Krygsraaden der° gewapende Burgeryen, of de Commisfiën voornoemd, en wien zulks maar eenigzins ver der zoude mogen of kunnen aangaan, zich van Honden aan en by vervolg puuftueelyk n .ar dit Reglement met de Voorfchriften te gedraagen. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren, zal deeze niet alleen alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd. waat zulks gewoonlyk is en behoort te gefchieden, maar wordt by deeze mede de Commisfie teï Organifatie van de gewapende Burgermagt in deeze Provincie, gelast, om ten fpoedjgften mei concurrentie van ons Departement tot de Militaire Zaaken, by circulaire aanfehryving een Exemplaai van dit voorfz. Reglement met de Voo'fchriften aan de refpective Municipaliteiten en Krygsraaden of Commisfiën voornoemd, toe te zenden, met de ernftigfte aanbeveeling deezei onzer welmeenende en allezins noodzaakelyke dispofitie, tot behoud en verzekering der .rust, orde en onderlinge harmonie. Aldus gedaan in den Haage onder het kleit Zegel van den Lande, den 27 July 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Provinciaal Committé vat Holland. C. J, van BRAKEL, Vt. Ter Ordonnantie van het zelve, L. J. BLOK, abf. Secretaris. Lm 'sGra- venhage. Regie* ment op de Contributievoor de GewapendeBurger-' magt.  'aii8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leï- den» L e y D e n. Indien al niet de uitkomst aan de be. • doeling beantwoord hebbe, loflyk, althans, en aller by val waardig, was de geest, wel. ke de zulken bezielde, die, onder de dagteekening van den 12 der Maand, uit deeze Stad het volgende Vooiftel teï al» gemeene kennisfe bragten. „ Eenige Vrienden van Godsdienst en deszelfs openbaare oeffeningen, hebben beflooten de volgende Prysvraag, ter beantwoording, aan het Publiek voor te ftellen : „ Welke zyn de Middelen, om den verflaauwden en vervallen yver voor de open. baare Godsdienstoefteningen weder op te wekken en aan te vuuren? „ Zy looven aan de bestgekeurde Beantwoording deezer vraage eene Prjemie uit van ƒ 250, en van ƒ 150 aan die, welke naast dezelve het best voldoende zal geoordeeld worden; mits de Antwoorden, in de Nedêrdaitfche Taaie opgefteld x in goed leesbaar Schrift gefchreven, en verder onder alle zodanige voorwaarden en bepaalingen, als by de geleerde Genoodfchappen in ons Vaderland plaats hebben, voor den eerften van Wintermaand deezes Jaars 17,96, vrachtvry gezonden worden aan den Burger Arend Bemard Swart, Secretaris van het Committé van Civiele en Crimineele Juftitie te Leyden. Een uitvoeriger Voor-  JAARBOEKEN, >/y, 1706. 2H9 Voordragt der bovengemelde Vraage is' te vinden in het daar van ontworpen Programma, het welk by de Boekveckoope» h du Mortier en Zoo» te Leyden, en verders alom voor twee Stuivers verkrygbaar is: zynde het zelve ook geplaatst m de Nieuwe Algemeene Kunst- en Letterbode , No. 132, en zullende het zelye ook gevoegd worden achter de Boekzaal voot de Maand July 1796." Amsterdam. Heilzaam, zelf een Voorwerp van naavolsinge voor andere Volken, waren , zints vroegere dagen. defchikkingen op de Brandblusfching, hier ter Stede beraamd. Geene menschlyke uitvinding, intusfchen, bereikt in ééns de volmaaktheid, indien zy dien ooit bereike. Van tyd tot t>d wierden nieuwe maatregels beraamd en daErgefteld Een nieuw bewys van de zorge voor het heil der Burgerye is voorhanden in eene Afkondiging van den 19 deezer, behelzende, onder andere, eene Alteratie en Amphatie op'de uitvoerige Brandkeuren, reeds voorhanden. V RT II E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. De Raad der Gemeente van Amfterdam, om verfcheidene redenen noodzakelyk bevonden hebbende, de Brandkeuren deezer Stad te alcereeren en amplieeren, ,zo ter verbetering der voorige Keuren, als ter bepaaling van zaaken  ftiao NIEUWE NEOfiRLANDSCHB Am- 6TELDAM. Alterw tie op d Brandkeuren. die de ondervinding geleerd heeft nuttig en noodig te zyn. Zo is bet, dat de voornoemde Raad goedgevonden beeft de voornoemde Keuren met de navolgende Artikelen te ampiiceren, en dienvolgens ?te ftatueeren, gelyk dezelve ftatueert by deezen: Art. ï. Dat in plaats van Heeren Schout, Burge meesteren, Schepenen , Raaden enz. zo als by het vyfde Artikel van het tweede Deel van de Brandkeuren bepaald is, voortaan by getegenheid van Brand, zich in eenig Huis in de nabyheid van den Brand zullen bevinden de Prefident of Vice-Prefident met drie of vier Leden van den Raad, (er zyner keuze, als mede de Maire en de Procureur der Gemeente met en benevens eenige Leden van het Committé van Juftitie, ten einde alle noodige voorziening te kunnen doen. s. Dat ieder geaffecteerde of gepreste tot adfiflentie in het blusfebeo van Brand, by die gelegenheid eenig kwetfuur bekomende, door den Stads-Cnirurgyn genezen, en daar en boven ge. recompenfeerd zal worden voor de fmert en voor het verzuim van dagloon; waar mede dus het 23fte Artikel van het ade Deel der Brandkeuren wordt gealtereerd, 3. Dat de Generaale Brandmeester, in geval van Brand, binnen de bezetting, of, zo hy het noodig oordeelt, ook daar builen, zal aanwyzen twee of drie Huizen, iü welke fpeciaal de Goederen uit het Huis, waarin de Brand plaats heeft, en uit die belendende Huizen, die het meest gevaar loopeb, zullen moeren geborgen worden; en dat in gevalle eenige Bewooner of Bewoonfter van een der aangewezene Huizen onverhoopt kwam te weigeren, die Goederen in te neemen en te bergen, zulk een Bewooner of Bewoonfter , ten voordeele van het Aalmoezeniers-Weeshuis dtezer btad, zal verbturen eene boeie van Driehonderd Guldens; waar mede dus bet 2411e .nr-  JAARBOEKEN, July, 1796. fiiai Artikel van het ode Deel der Brandkeuren gealtereerd en geamplieerd wordt. T Dat de Brandmeesters, welke meenen met hunne Spuiten de eerfte, tweede of derde Prffimie verdiend te hebben, hunne pretentien zullen moeten iuftificeeren binnen .vier dagen na den Brand in plaats van binnen veertien dagen, zo als by het 29fte Artikel, van het tweede Deel der Brandkeuren bepaald is. « Dat de verkiezing van Brandmeesteren voor elke Wyk zal gefchieden door den LieutenantCollonel van het Battaillon, en wel mt eene Nominatie van twee Perfoonen, door de Kapiteinen der Wyk aan denzelven veorgedragen; zullende de Kapi teinen op die Nominatie moeten hrpneeu zodanige Ambachtslieden, als m hunne Wvk woonen, en in geval van Brand het meeste out kunnen toebrengen, en dienvolgens b} voorkeur Timmerlieden, Metzelaars, Loodgieter en Schilders; waarna de Collonel de lingade d< Aöe voor den benoemden Brandmeester zal te kenen en afgeeven, en waar door in deezer voe gen bef 4de Artikel van het 3de Deel der Brand keuren gealtereerd wordt. 6. Dat naardien het vyfde Artikel van het der de Deel der Brandkeuren, omtrent de Gilde broeders der Gilden, die by voorkeur ind Brandfpuit moeten worden getrokken, door he Decreet van Organifatie uit zyn geheel geraak is . dit Artikel in zyne volle kragt zal worde IvrÜeld, gelyk het zelve herfteld wordt by dee v-n- en worden de Gildebroeders der vier Gi dea' by vooriz 5de Artikel gemeld, by deeze verplicht de Brandfpuit te bedienen 7 Dat tot elke aroote Brandspuit 60, en tc ieder kleine Brandfpuit 40 Geaffecteerden zulk zvn- en dat indien in eenige Wyk meer Gild< broeders der vier gemelde G.lden aanwezig zyn als tot dit getal van Geaffeaeeraen noodig 5 dezelve Gildebroeders, de*, verkiezende, zul.< Amsteldam. Altera* tie opdi Brand* keuren* 1 f t t 1 q it n » :D )-  Am- stel' dam. Altera' tie opd Brandkeuren, wei* ata* NIEUWE NEÖERLAND3CHE Iooteo wie van hen in de gewapende Burgery zal ©vergaan, en wie niet, wordende hier mede net 6de Artikel van her 3de Deel der Brandkeuren gealtereerd. >i8'iPat voortaan door Gecommitteerden tot - den Brandfchouw-wrfban zullen worden de Kapiteineu en oudfte Lieutenants, uit iedere Wyk, en dat zo 'er'flegts éêne Compagnie uit eene Wyk geformeerd is, als aan ooft de tweede Deutenant daarby zal funseeren; gordende met deeze bepaaling het iSde Artikel van het teldam. [ i l t i  2125 NIEUWE NEDEHLANDSCHE Amsteldam. Keure omtrent den Ha* ring. van de Keurmeesters» behoorlyk worden gebrand, met zodanig Brand-yzer ais het Jaartal vereischt; OP dat het voor ieder blykbaar zy, dat het oude Haring is. en zulks alleen nog, om naar buiten te verzenden; op een boete van vyf en-twintig Gulden door den Verkooper, te betaalen voor ieder Ton, ingeval dezelve ongekeurd en ongebrand naar buiren verzonden worden; gelyke boete door Verkooper en Kooper, ieder afzonderlyk te betaalen, indien dezelve gekeurd en gebrand aan een Slyter of Uitventer a!hier verhandeld wo'den, en een dubbele boete, ook door Verkroper en Kooper, ieder afzonderlyk te betaalen, ingeval dezelve ongekeurd en ongebrand aan een Slyter of Uitventer aihier verhandeld mogten worden; de kleindere Gedeelten van Fust naar advenant. 3 Dat het voorts aan ieder, wie het ook zy, wordt vernoden , om na de aankomst van nieuwe Haring hier ter Steede, binnen dezelve ofte de vryheid van dien, eenige oude Haring , 't zy op zich zelve, 't 'zy vermengd met nieuwe, ter Beet of ter confumptie te verkoopen, op een boete van e"én Stuiver voor eiken Haring, oud of nieuw, die in. zulk een Ton of kleindere Fust of eenig ander Vat hoe ook genaamd bevonden zal worden, 4, Boven en behalven de geftatueerde boeten, zal in alle de bovengemelde gevallen zulke oude of vermengde Haring verbeurd zyn ten behoeve van het Aalmoesfeniers-Weeshuis deezer Steede; ten zy Keurmeesterén bevinden mogten dat dezelve bedorven of ongezond ware, in welk geval dezelve weggeworpen zal moeten worden. j. In alle de bovenftaande gevallen worden Keurmeesterén wel expresfelyk gelasc, hierop een waakend oog te houden . en de Contraventeurs, naar den inhoude deezes, zonder oogluiking te beboeten; zullende hier voor van dezelven gemeten een agtfte gedeelte, biyvende de ove-  JAARBOEKEN, Jtly. *™1 overige zeven agtften ten voordede van het Aal- j moesieniers-Weeshuis deezer Stad s 6 Dat de Kaad voornoemd by deezen wel i rero-etfelvk ichsreert en amplieert de Keure van de? Juny ,776,'lfarueerer.de dat alle zoute , Harmpvwkoopers aan Keurmeesterén, ofte een , Shuu wanneer zy ten dien einde aan hunne , Muizen, Kelders of Pakhuizen komen, gehouden rullen zvn aanwyzing te doen van alk ioenen Haring, aldaar n voorraad, op pceoe, dat zy, bv weigering of agterhouding van esuge Ponnen of Vaten, zullen vervallen m een boete van vvf en-twintig Gulden, telken reize van zoaamgé weigering of agterhouding, te verbeuren, ten urofvte als boven. 7 Dat alle voorige Keuren en Ordonnantiën od de Haringneericg, voor z > verre dezelve by deezen niet gecontradiceerd of geamplieerd zyn, gelaaten worden in volle kragt, en des noods geGearVrefteérd en gepubliceerd den i July 1196, het tweede Jaarder Bataaffeiie Vryheid. JAN van STAPHORST, Vt. Ter Ordonnantie van voorn. Raad, F. J. PELLETIER. Om te dienen tot eene bydraage tot de Historie deezer Stad voor de naakomelingfcbap , teekenen wy hier aan , dat het'gebruik, om, op de hoeken der Srraa. ten en Graften, derzelver naamen op houten Bordtjes uit te drukken, in de tegenwoordige Maand wierdt ingevoerd; gelyk ook het nummeren der Huizen, volgens de Orde, in welue zy op de Graften, of v Aaaaaaa 3 io 1mrEL- iam. ïeure \mtrent {en Ha*Hng.  si28 NIEUWE NEDERLANDSCHE in de Straaten en Steege ftaan: alles, gelyk de Raad, in de Waarfchuwing daar op flaande, zich uitdrukt, tot gemak, zoo wel voor de Inwooners deezer Stad, als voor de Vreemdelingen. Rotterdam. Eene Bekendmaaking, bevattende eenige veranderingen in den tyd van het houden der Beurze binnen deeze Stad, als mede eenige veranderinge in de Ordonnantie, het houdende der Beurze betreffende, was van deezen inhoud. BEKENDMAKING. HEIL en BROEDERSCHAP t A lzo de Raad der Gemeente van Rotterdam, iJV doo* de Gecommitteerden der Burgery, kennis heeft gekregen van een voorftel, in de Wyk. vergaderingen gedaan, om eenige veranderingen in den tyd van het houden der Beurze binnen deeze Stad, daar te ftellen, en tevens ziende de noodaaaklykbeid om in de Ordonnantie op het houden der Beurze eenige meerdere veranderingen te maken: Zo is 't, dat de Raad voornoemd, na daarop te hebben ingenomen de confideraticn en het adv:s van het Committé van Koophandel en Zeevaart deezer Stad, goedgevonden heeft om te bepalen en vast te ftellen, gelyk zy bepaald en irastfteld by deeze, de navolgende ORDONNANTIE op de BEURS. Art. i. De Beurstyd zal beginnen dm namiddags  JAARBOEKEN, |K$» 1790". ti2» daes ten één uuren, en die zal, op de gewoone I wyze, door het luiden der Beurfklok, wordem aangekondigd: en zal dezelve eindigen des na-i middags ten twee uuren, 't welk eensgelyks, op dat uur, met het flaan der Groote Kerkklok,C door het andermaal luiden der Beursklok, zal * worden bekend gemaakt: zullende et dit laatfte ; luiden vyf minuten worden aangehouden , ten i einde aan hen, die als dan nog ter Beurze zyn te herinneren, en te gelyk tyd te geven om te vertrekken; terwyl het luiden der Klok ophou dende, de hekken terftond door den Beursknegt zullen worden gefloten; en zal ieder Perfoon zich, na dien tyd, nog ter Beurze bevindende, voor het weder openen van dezelve hekken , moeten betalen ééne Gulden aan den Beursknegt, ten behoeve van de Armen deezer Stad. 2. Geduurende de Beorstyd zal niemand, op de Beurs mogen Tabak rooken, eenige Goederen kruyen of dragen; nog eenige boeken, nieuws* tydingen of iets anders te koop veilen, buiten confent van Commisfarisfen Art. io te benoemen , of iets doen, waar door de Kooplieden en anderen, de Beurs frequenteerende, zouden mogen worden gehinderd, op de boete van drie Gulden, ten behoeve van den bekeurer, aanftonds te betalen; en is de Beursknegt tot het doen van bekeuringen en invordering der boeten fpeciaal geauthorifeerd. 3. De bekeurden de betaling der geëischte boete weigerende, en vervolgends hier over in regten wordende betrokken, zal, in het ongelyk sefteld wordende, vervallen in eene vier dubbele boete, boven arbitraire Correctie, naar gelegenheid der zaaken. 4. Een iegelyk zal zich vooral wagten aldaar, ten Bearstyden, gekyf aan te regten, of eenig rust en ordeftorend gerucht te maken op de boete van vyftig Gulden. 5. Alle feitelykhedeo van dreigen, flaan, ftoo* Aaaaaaa 4 ten, loT* ERAM. rdotf antit t> de hars»  Rotterdam, Orden. natitie óp de Beurs. 2130 NIEUWE NEDERLANDSCHE ten. mestrekken, en wat dies meer is, offchoon daar trede geen kwetzuur wierde toegebragt, op' de Beurs, en ten Beurstyde gefcbiedende zal worden geftraft met het vier dubbel van het geen by de Ordonnantie tegens het vegten en mestrekken is vastgefteld. 6. Hy, die aldaar ten Beurstyde iemand zal kwetfen, zal boven de boete en ftraf in bovengenoemde Artikel vastgefteld , worden geftraft met zodanige andere zware ftraf aan den Lyve als de Regter naar de omftandigheden der zaa» ke, zal bevinden te behöoren. 7- Alle injurien aldaar gefchiedende, al ware bet zonder gekyf of daadlykheid. zullen naar gelegenheid der zaaken , arbitrairlyk worden geftraft, onverminderd het regt van den geïnju. rieerden. 1 8. De Geldboeten, ter zaake van feitelykheden en kwerfirg zullen worden geapp]>ceer"t zodanig als by de Ordonnantie, tegens vegten en mestrekken is vastgefteld. 9. De Beursknegt zal voor het aanfiaan van de Biljetten van verkoopirg, zonder onderfcheid van Koopmanfchappen , vaste en andere Goederen genieten, v;.n ieder Biljet van vtrkoopjng binnen deeze Stad, ééne Stuiver, en van verkooping buiten deeze Stad twee Stuivers. io En zullen Jaarlyksch op den eerften Maan» dag in AuguMus, door den haad der Gemeente op voordragt van deCommitrés van Koophandel er Zetva rt, Fabrieken en Trafieken, en Wis fel en Financie, worden benoemd twee Commisfarisfen van de Bturs, om toe te zien dat, deeze Ordonnantie behoorlyk worde gecbferveerd, en om vords het opzicht te hebben over a'lles, wat rot bevoordenog van orde, en het gerrak eer Koopluiden, ter Beurze dieeftig zal worden bevonden. Zullende deeze Ordonnantie effect forteerea met Maandag den 1 Augustus aanftaanden. Al-  JAARBOEKEN, ««g AlduS afgekondigd van ^g^gfK te van J^d«%^i$J ^ 5 ^ over. In kennisfe van my, L. van OYEN, Az> ZEELAND. Middelburg. Hoedanig een gee?t sommigen in dit Gewest, ten deezen tyde, bezielde, l& menTffeuien uit de volgende WaarichuSS«Üq het Uitvoerend Departeme.x des Sfnc aaien Raads; hoewel inde daad irl het oog van zommigen, de bedoelde aan°o? veel onwaaric! ynlykheids zou kun. nen fchynen te bevatten, dat, om dien te oaenSffen, naauwlyks eenige maauregel van hooger hand noodig konde geoutdeeld worden. r F LT K H E l D. V R T H E I D. ° E BROEDERSCHAP. WAARSCHOUWING, TJet Uitv0lrend Departement des Provincialen H Raads van Zreiand , all n denp geene«die deeze zullen zien of hooren leezen, LkiUn Broe Aaaaaaa j DtT  Middelbu&g. Waarfch. rat kende een ver fpreid gerugt. 2I32 NIEUWE NEDERLANDSCHB derfchapl doet te weeten: dat wy niet dan met de grootfte verontwaardiging, de verfpreide gerugten hebben vernomen als of emige Bloed, dorftige Perfoonen een verraad tegen de Franfche Troupes in dit Gewest zoudtn hebben ge1 fmeed, t welk even wreed in deszelfs oorfprong als befpottelyk in de byzonderh.den en onmoge• lyk ia de un voering zoude zyn geween. Wy hebben het grootfte belang om ons van de waarheid #an een ontwerp te verzekeren 't welk, zo het immer eenig aanwezen beeft gehad, deszelfs oorfprong dleen aan onverlaten kan verfchuldigd zyn, even vyandig aan de goede orde en de beide zo naauw verbonden Volkeren als aan ketenen gehegt, welke de Nederlanders naauwlyks van hunne, halfen hebben gefcruKtnmaar wy hebben, aan den anderen kant eeerï minder belang om den oorfprong van deezeTeerugten na te gaan, by aldien dezelve, zo als wv gaarne willen vooronderftellen flegts door woelzieke geesten zyn verfpreid, die, nayverig van het naauwe Verbond tusfehen de beide Gemeefiebesten, gaarne het zaad van tweedragt zouden ftroo.jen, en, in 't by zonder de Franfche Troupes opzetten, door twyfFelingen omtrent deBroederlyke gezindheid der Zeeuwen te doen ontftaan, door van een verraad te fpreeken 't welk heeft aDder b^!^^aan, dan hun heilloos verlangen Door deezen geest bezield en door den Provinciaalen Raad geauthorifeerd, beloven wy een Premie van één duizend Caroli Gulden aan den geenen -die ons voldoende narigten zal bezorgen omtrent den ontwerper van het voorfchreeve verraad of den Auteur van de verfpreide gerugten, zodanig dat de eene of de andere in handen der Juftne gerake, en van het fait overtuigd, bet welverdiende loon zyner misdaad omfange. Op dat deeze algemeen bekend worden, zaï de-  JAARBOEKEN, July, 1706. 2133 dezelve worden gepubliceerd en geaffigeerd ter plaatfe waar zulks gewoon is te gefchieden. Aidus gedaan en gearrefteerd in hei Uitvoerend Departement des Provinciaalen Raads van Zeeland, den 21 July i79ó, het tweede jaar der Bataaffehe fryheid. (JVas geparapheerdf) J. J. LOKE, Vt. Ter Ordonnantie van het zelve, (Was geleekend.') J. H. APPELIUS. FRIESLAND. Leeuwarden. Eene zinfnede, voorkoomende in eem Publicatie van 22 Oftober des jongst voorgaanden Jaars, aanleiding geevend. tot eenige dubbelzinnigheid, indien geem teeenftrydigheid, maakte eene ophelderinj daar omtrent noodzaaklyk. Dezelve wierd gegeeven by eene Ampliatie van den 28 de naastverlopene Maande Middelburg. r t C  ai34 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeü> warden. VT1 HE I D. GELTKHEID. PUBLICATIE. T_Jet Provinciaal Beftuur van Friesland, allen x 1 den geenen die deezen zulien zien of hooren leezen. Heil en Broederfchap! Alzo door de Reprefentanten van het Volk van Friesland, op den 12 Mei laatstleeden is genoomen de navolgende Refolutie: In overweeging genomen zynde, hoe, door da bepalingen, voorkomende in het 5 Art. van de Publicatie in dato 22 OtTiober 1795 geëmaneerd, omtrent de wyze van te rug vordering "der goederen, welke uit hoofde van de gewelddadige Coiificatien in en naar den jaare 1787 waren verkogt, dat by en voor de overgave dier goederen de Koopfchat, met de wettig betaalde accesforien van dien aan de Kooper door de Uitgewèekenen zullen moeten worden betaald in klinkende Munte, of fchoon volgens het 6 Art. ingeval het de Uitgeweekenen niet mogt Convenieeren, direéï in klinkeqde Munte te betaalen, zy zich zullen kunnen adresfeeren aan de Commisfie, waarneemende de Zaaken van het Collegie, om de daar toe benodigde Penningen voor den tyd van twee Jaaren, tegen een Jaariyks Interest van 3 pCt. onder genoegzaame Borgtogt van Capitaal en Interesfen, van den Lande te mogen nebben, zommigen onzer Medeburgeren, by faute van genoegzaame Borgen voor de geheele fomma, buiten ftaat zouden kunnen worden gefteld, om hunne ten onrecht Geconfisqueerde en in andere handen geraakte goederen, te kunnen Reclameeren, ea alzo by de geleede» ne folteringen nog* de fmert zouden moeten verduuren, van hunne wettige Eigendommen, terwyl Zylieden zo niet geheel ten minften groo. tendeels zyn geruïneerd geworden, niet wederom te rug bekomen, al waarom dezelve tot merke- ly-  JAARBOEKEN, July, I79ff. mS lyke prasjudicie ea nadeel voor hunne Boedels] Veis°8tCen einde daar in te voorzien, goedgevon- ■ den 'en gerefolveerd, gemelde Publicatie van den 22 Oftober i?95 zodanig te amplieeren, in ma-. Di üTt de taKtóng der gereclameerde Goederen niet in ééns zal behoeven te gefchieden, maar in zo veele Termynen, als dezelve door de Kopers zvn betaald geworden. Dat de ontruiming-en overgave by de betaling van het eerlte Termyn daadelyk zal moeten gefchieden, en de Goederen overgeleverd worden; onder dèeze bepaling- dat het verfch.1 over de kosten, verbetering en verandering, ofte anderzints, by het laatfte Termyn zal gevonden wor- deï)och zullen de Gelden, by bet ontvang der Koopfchat, zo dra mogelyk wederom in stands Kasfe gereffitueerd moeten worden, zonder redame van eenigen fchuldenaar, of dat pra-ttnfie op dezelve kan gemaakt worden. En! wy het noodig geoordeeld hebben dezelve ter kennisfe onzer Medeburgeren te brengen: zo • is het, dat wy zulks doende by deezen, dezelve willen hebben gepubliceerd en geaffigeerd ter Plaatfen waar men gewoon is zulks te doen. Geaeeven binnen Leeuwarden oen 28 Juny 1700 ï het. tweede ?a*r aer fruaufjcuetyhad. Het Provinciaal Beftuur van Friesland. A. A. BAKKER, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, CORN. GODSCHALK. . ; - Bi f/AK* >EN. dmpliaie op de Pub/, van 22 Ocï. 1795'  Leeu war" den. Ten Eerftens r)at van alle vaste Goederen, , _ , aan publieke Corpora binnen deeze Provincie toebehoorcnde, welke voor den Jaare 1720 zyn geacquireerd, den Reëelen Penning zal moeten worden betaald, voor het Jaar Mei 1795 ingegaan en Mei 1796 verfcheenea , en vervolgens voor dit loopend Jaar, echter onder de exemtien hier na te melden. Ten Tweeden: Dat dezelve van die Belasting zullen worden verfchoond, voor het Jaar Mei 11 ?j verfcheenen; gelyk mede van de vyf ten honderd zuiver, zonder Intres, welke zy, in geval van Condemnade, na inhoud van de Publicatie de dato 1 Mei 179J hadden moeien betaalen. Ten Derden: Dat van de betaaling deezer Belasting zullen zyn geëximeerd, alle zodanige Corpora, ^evenveel tot welke Kerkgezinte behooren) waar van de Adrainiftrntoren kunüen aantoonen, dat zy door het betaalen van den Reëelen Penning buiten ftaat geraaken, hunne Adminiftratien gaande te houden; des dat dezelve hun onvermogen bewyzen, door eene naauwkeurige Rekening van ontvang en aanwyzinge der Fondfen, waar uit die ontvang is gefprooten, benevens een Staat der uitgaaven, zo ordinaire ais extraordinaire, zedert de laatfte vyf |aaren met eene daar bygevoegde fpecifique Lyst hunner vaste Goederen, alles geverifieerd door een Getmgfchnft van het Gerechte, van de Stad of het Diftriét, waar in de Adminiftratie behoort, met last, om die Stukken voor den 1 September eerstkomende, over te zenden aan onze Commisfie van Gedeputeerden, welke wy by deezen lastigen en authorifèereo, om na revifie en 2136 NIEUWE NEDERLANDSCHE By eene Publicatie van den 25 deezer wierdt by liet Provinciaal Beftunr goedgevonden het volgende te decreteeren.  JAARBOEKEN, JuJj, 1796. 2137 en examinatie derzelve, daar over finaal te dis* ^Ten^Pierdeu: Dat eindelyk zodanige Corpora en Kerkgenoodfchappen, welke hunne eigene Vastigheden, Leeraars en Armen moeten onderhouden, en die tot nog toe voOr derzelver onderhoud geene algemeene Betastingen kunnen opleggen . worden bevryd van die Provinciaale en Plaatfelyke Belastingen i welke alléén ten behoeve van de Corpora, tot de Gereformeerde Kerksezinte behoorende, worden gevorderd, en waar toe voortaan niet meer zullen kunnen worden verplicht. STAD EN LANDE, Eene Commisfie , door Reprefentanten van het Volk van Stad en Lande benoemd, ter regelinge van den voet en de wyze, volgens welke de voorheen vastgeltelde Heffing van den Honderdften Penning der Bezittingen van partikuliere Ingezetenen , en van den Vyf-en twintigften Penning van de aan de Hervormde Kerken in deeze Provincie behoorende, zou worden ten uitvoer gebragt, bragt deswegen een Rapport uit op den 18 deezer, \ welk vervolgers in eene Ordonnantie of Befluit wierdt veranderd, van den volgenden inhoud. V R T H E 1 D. GELTKHEID. De Reprefentanten van het Volk van Stad en Lande, aan allen den geenen die deezen zullen zien ofte hooren leezen, Heil en Broeder* ***** Hoe  Staden Land;.. Ordonnantieomtrent de Geldheffing, 2138 NIEüWE NED2RL ANDS'CHE • - Hoe wy ten yollen overtuig: zyn van de hoge noodzakelykbeid, dat, zal het geluk van Neêrlands Volk op vaste en duurzame gronden worden daargefleld, en deszelfs Vryheid en- üüafhangelykheid bevestigt, 'er buitengewoone middelen worden vereischt en opofferingen moeten worden gedaan, waar door dit gewenscht oogmerk zal kunnen worden bereikt. pat, boe wel aan de behoeften van het gemeene Land,, door het opbrengen van den 2jftea Penning, voor een groot gedeelte is voldaan, niet te min de gemelde Pennicgen geenzins toereikende zyn bevonden, om het aandeel \ia deeze Provincie in de geineene lasten zp door de Nationaaie V ergadennge voor dit Jsar gevraagc, als uii hoofde van de verbin'tenisfèn met de Hepubliek van Frankryk aangegaan op de geiielde Termynen op re brengen ■ Zo is hèt dat wy , om.het lieve Vaderland, uit deszelfs. diep vervallene (laat onder den Zeg(.n des Allerhoog'ten wederom op te beuren, na naanwkeurige overweginge van de middelen en weg 0, weike daar toe in deeze tydsomftanBigbeden'het gelchiktde zouden kunnen zyn, ons ve-piyt hebben gevonden andermaal te moeten overgaan tot een buitengewoone heffinge ea wel vm den hpBdBidften Penning, van alle Goederen en Beïitnngen .der Ingezetenen, ieo behoeve van het gemee' e Land te bethalen, en van den 2>ften Penning van alle Goederen en Bezittingen /.o aan de Hervormde Kerken in deeze P-o>-incie, als aan dé bede Ledèn de Stad Êfi de Ommelanden ieder afzonderlyk toebehoort n, alles in mati'e-e als in de volgende Artikelen is befchreven: terwyl wy vermeenen, dat na zo veele Jaaren, als er verlopen zyn, zedert dar nv het 36 Artikel yan het Regiement van den J .jre ^749 de revifie der 4ocfte Pecnirg is vas'gefteld. eindelyk de tyd gekomen is, dat eèn iegelyk Ingezetenen op een egale voet rorec wor»  JAARBOEKEN, July, 1796. it^Q worden behandelt, en de één niet boven den andere bezwaart, en op dien grond hebben goedgevonden en gerefolveert dat de belastingé van den 400fte Penning niet verders op de tegenwoordige voet zal worden geheven, maar dat de betalinge daar van provifioneel wordt op gefcbort zö als gefchied by deezen. C A P ü T U Omtrent de betalinge van den Honderd- 1 ■Jlcn Penning. • • x • ■*!-cT,ii,'r-?sV';3J'ö: ■<• ■■7d':',)'"'< '■■ • ■•• J y& *-* '. L&*Xi3£ "... - fJiJV Art. 1. Dat de voorfchreeven Contributie of Negociatie gaan zal., over het zuiver beloop van alle Goederen en Bezittingen, zo roerende als onroerende, van-wat naam, aard of natuur die ook mogen zyn» zo in deeze als andere Proviqcien en Landfchappen, heti resfort van de Generaliteit, in de Oost- en W,est-lndiön, mitsgaders in andere Ryken en Staaten gelegen t ook reeds verfcheenen huuren, gefehénken ea renten, mitsgaders contante penningen-* uit (taande ,crediten, verzegelingen, verzegelde Obligatien , 20 over publieke Comptoiren als particulieren, en in 't algemeen alles wat van eenige ge'.ds waarde is, of wat Eigendom of Bezittingen kan genaamd worden, of het geen maar eenigzints kan gezegt worden tot iemands boedel, te bebe-oren: zullende echter daar van mogen worden afgetrokken, allerlei fchulden., dewelke de bezitter ten zynen laste, zo binnen als buiten Lands zoude mogen hebben: zynde de intentie, dat de voorfchreeven. Contributie of Negociatie zal gaan over de zuivere en effeclive Bezittingen der Ingezetenen, zo na mogelyk te bepalen, als ieder, in'confcientie zal faevimen te behoren. Bbbbbbb 2. Dat SïADÈlt LiiKDE. Ordonnantieomtrent de Geldhepig. |  •U40 NIEUWE^NEDERLANDSCHE Stad ek Lande Ordonnantieomtrent de Geld hepég. Eenaar incumbeert, benevens andere verhuurde behuizingen Cna aftrek van het Schoorfteergeld, indien het zelve door den Eigenaar wordt betaalt) naar vyf ten honderd van de huuren: de efFecien, die iemand bezit, zo binnen als buiten Lands, waar op een Cours of lopende prys is, te taxeeren naar de waarde, of prys Courant die daarop is ten tyde wanneer hy zyn overdag maakt: de Goederen die iemand zelfs gebruikt beklemrechten en andere, te taxeeren naar de waarde, welke die Goederen thans hebben: dat voorts ten refpe&e vau de Goederen, die eenig gevaar of rifico lopen, gelyk Schepen en Koopmanfchappen, mitsgaders Cargazoen Goederen , die acïueelyk in Zee zyn, ten tyde wanneer hy zyn overflag maakt, een iegelyk by zich zeiven zal mogen t&xeeren ter montant van de Asfuraotie, die hy daarop heeft haten doen, of zo hy die io het geheel of ten deele niet heeft laaten asfureeren, voor zo verre naar mate, dat hy die in gemoede door de lopende rifico minder waardig fchat, als de reëele waarde van dien: dat ia- 2. Dat hier van alleen zullen 'zyn uitgezondert, zodanige Aöien en Obligatien, welke door deeze Provincie zyn genegocieert, onder voorwaarde dat vry van alle belastingen zullen zyn. 3> Dat, om alle fcrupuleusheid, en inegaliteit by de Ingezetenen weg te nemen, de volgende voet en wyze van evaluatie en taxatie der Goederen zal worden in acht genomen, als de Eigendom der Landcryen, onder beklemminge verhuurt, naar drie ten honderd van de huuren, en het zesjaarig gefchenk over de Jaaren gerekent: behuisde Landen, waar van het onderhoud der Behuizinge den Meijer incumbeert, en onbehuisde Landen beide in losfe huure uitgedaan, benevens Grondpachten en Heemhuuren, naar vier ten honderd van de huuren: behuisde Larden, waar van het onderhoud der Behuizinge den Ei-  JAAHBOEKEN, I?q6, ar4i intusfchen uirftaande gelden, Acïién en Credieten ten laste van particulieren zo binnen als buiten Lands» die dubieus zouden mogen wezen, zullen mogen gerekend worden naar de waarde, waar voor men dezelve in gemoede wel zoude willen overgeven: dat eindelyk het zuiver inko- < men der Lyfrenten, Continen, Contracten van Overlevering , Penfioenen en Praebenden , zal i moeten gerekent worden op den voet zo als by de onderftaande Lyste is gedrukt, te Weten op Lyven van i tot 20 Jaaren 10 maal de Lyfrenten , Toncyneti &c. van 20 tot 30 Jaaren p maal 30 tot 40 — 8 maal 40 tot jo ——« 7 maal 50 tot 55: —-» 6 maal tot 60 ■ 5 maal 60 tot 65 4 maal 65 tot 70 3 maal 70 tot 75 ■ ■ a maal boven de 75 Jaaren 1 maal 4. Van de Zuivere Tractenenten en Emolumenten van alle Ampten en Bedieningen, in deeZe Stad, Ommelanden en Provincie, aan iemand voor een onbepaalde tyd opgedragen, zal »-ro pCt in 't Jaar gerekend, worden betaalt en op. gebragt; en die geene, welke voor eene zekere bepaalde tyd zyn aangefteid, of gecontinueert, zullen betalen een pCt. van de Traktementen ea Emolumenten geduurende die tyd hun toegelegt, doch die alleen provifioneel aangefteld, of gecontinueert zyn, zuilen een pCti betalen van de Traktementen en Emolumenten tot den dag van het Fournisfement by hen genoten, dan dat Van zodanige Ampten en Bedieningen, weike na deeze laatfte omwenteling provifioneel aan iemand zyn gegeven een pCt zal worden betaalt, van het geen hy tot dafo van de betaling in deeze Bbbbbbb 2 Ne- Stade» Lande. Ordon* lamie mtrtnt ie Geld- 'tejfitigt,  si4a NIEUWE NEDERLANDSCHE Stades ■Lande, Ordonnantieomtrent de Geld heffing. Ne2oc'3tie of Contributie zal hei^n genoten* wordende niet re min bi<;r van uitsjezondert de Militaire Officieren, zo verre derzelver Tracteme ten betreft, en verders alle die geene welkers Tracte rsenren en Emolu nenten te famen genomen geen aoo Gulden bedragen. 5. Dat voorts de voorfcfvevene Contributie of Negociatie ten aanzien van de ge-ne, die op den voorfchreve voet tot vyf honderd Gulden en daar boven begoedet zyn, zal worden bepaalt, zo als bepaalt wordt mits deezen tea minften tot één pCt. van het zuiver beloop der waarde van dezelve hunne Goederen en Bezittingen: wordende alle die geene, welker geheele boedel geen vyf honderd Gulden waardigis, van het opbrengen in deeze Negociatie of Contributie geïxcufeert. 6. Dat niemand Ingezeten van deeze Provincie zynde, en eenige Goederen of Bezittingen hebbende, waar over het voorfchreeve Fournisfement gaan moet, daar van zal wezen uitgezonden, het zy tot een huisgezin behoort, by anderen of op zich zei ven woont, het zy dac hy die zelfs beheert, of onder Voogdy of Curateele^ van anderen ftaat, of de idminiftra'ie daatr van een ander is toevertrouwd, zodanig, dat een iegelyk, van wat ftaat of conditie hy ook moge zyn, in dit te doene Furnisfement zal wezen begrepen , zonder eeüige uitzondering: en dat om- vervolgens zorge te dragen, dat een ieder hier toe verplicht zynde, daar aan kome te voldoen, en dat nier alleen uit zyn eigen, maar ook uit een anders hoofde, voor zo verre hy daar toe verplicht is, alle en een iegelyk voor het doen van voorfchreeven Fournisfement gehouden zullen wezen, op.navolgende vragen zich naar waarheid te verkla-en: ïmo Of zy Comparanten of haare Vrouwen ook eemg Voorkind of Kinderen hebben, die by huB  JAARBOEKEN, July, 1796. a'43 hun inwonen en eenige Goederen op zich zeiven J bezitten, en welke die Kinderen zyn? 1 ÏÏoCf «? eenige Voogdyen exerceeren over PupiU-n , Ingezetenen van deeze Provincie zynju n*" alhier te huis hooren-le, en over weike? 1 t uk^e ïïen anderen hoofde Adminiftreren , en van of voor welke Perfoonen, gelyk ook of< zv eenige Goederen in F.deicoa.mvs of Lyftucht, SzSen,, waar van het axpcöauf of de big*, dom aan Ingezetenen van deeze Provincie be- h°^no?Of zv eenige Goederen van andere Insezetenen vi de«ze Provincie uk hoofde van S-ge Curateele, Procuratie of Conftuut.e, of wel uit eenige andere hoofde AdmimOrereü, en vah of voor welke Perfoonen ? 1 V Dat de bovenitaaude verklaring by de Ingezetenen gedaan zynde, en het geval exierenfe dat iemand meer dan uit zyn eigen hoofde verdicht is, in dit middel te Contnbueeren, de3!e 15 iedW opzicht afzonderlyk het voorfchreeven Fournisfement zal moeten doen , zullende van deeze belasting geene Voorftanderen wegen. Sze Pupillen, ofte Adminiftrateurs van an.de5 ïeden Goederen, invoegen als. bo^en gele-. f?\J pos Ifus gedeftineert zyn: en dat een. Vooraan Ier over Pupillen den overdag en evaluaTie der Pupillen Goederen, om daar na de betaling in bet voorfchreeve Fournisfement te doen, niet alleen zal mogen maken, maar dat Snlks door de gezamentlyke Voorftanderen zal mt en werden gedaan, gelyk ook het Fournisfrment met gemeene toeftemming; en zullen deSe voor di moeite of vacatie, die zy ter ,deezer zaake gehad hebben, niets mogen declareren, 8 Dat niet te min Man en Vrouw, welke n in als buiten gemeenfchap met eikanderen „AN )rdon- 1 \antie 1 mtrent k Geld'  Stadek Lamdie. Ordonnantieontrent de Geldheffing* *i44 ' NIEUWE NEDERLAND8CHE " ■ derzelve, niet verplicht zullen zyn eenige fchifting des boedels te maken, of tiaar van afzonderlyke opgave te doen; maar volftaan zullen kucoen, met het Fournisfemeut van den geheelen masfakn boedel, 9- Dat van Goederen in Fideicommis of Lyftucht bezeten wordende, waar van het exfpedtatif of de Eigencorn aan Ingezetenen van deeze Provincie behoort, het voorfchreeve Fournisfement gedaan zal moeten worden, op gelyke wyze en voet, als van alle andere Goederen, be. houdens dien aangaande aan den Contribuant zyn r:gres tot vergoeding van de helfre van het geene gefourneert is, ten laste van den Fideicommixfairen Erfgenaam, of van den geenen, op wien de Eigendom is vervallen, by de overlevering of uitkering derzelver Goederen, en welk regres plaats zal hebben, niet tegenftaande zulke of diergelyke kortingen, by Huwelyks Contract., Testament of andere uiterfte wille verboden waren, waar aan mits deezen wordt gederogeert, en dat van alle andere Goederen, in Fideicommis of Lyftucht bezeten wordende, waar van Buitengezetenen het exfpedtatif of den Eigendom hebben, de tegenwoordige Bezitter of Lyfcuchtecaar zal kunnen vol (taan met alleen voor de helfte der waarde van dien de Contributie daar van te doen, zonder deswegens eenig regres of vergoeding te kunnen prsetentleeren io. Dat de voorichrevene Contributie zal moeten worden gedaan, en het declaratoir daar by gerequireert, afgelegt door een iegelyk in Perfoon j of wel door iemand van vertrouwen in zyne plaats te zenden, met procuratie voorzien. li» Dat de Fournisfementen van de voorfchre-. ven Contributie zullen worden gedaan tegen den vyf tienden Augustus aanllaande in goede gangbare munte, of in gewerkt goud of zilver, zonder het fatzoen daar van te mogen rekenen, ter. taxatie van Goud eo Zilverllneden,  JAARBOEKEN, July* 1706, ai4j Wordende het Goud 't loot Groninger ƒ ai - : 't Engels ƒ 2-a- ducaten goud - 24 -10't Engels - 2-9- Hollands keur - 22. -10't Engels - 2.5- dito Friefche - 22 -10't Engels - 2-5- . • pistool goud - 22 -10't Engels - 2-5- het Groninger Zilver ordinare keur 'r loot - irëhet Holl Zilver grooc keur't loot . - 1-11ordinare kleine keur * • < -1-8ordinare Friefche keur • • -1-9en andere zoorten van Goud en Zilver naar taxatie van voorfchreven Goud- en Zilverfmeden, welke Fournisfemente van gewerkt Goud en Zilver door de Contribuanten zullen moerpn worden bezorgd , aan de daar toe gequalificeerde Zilverfmeden H. Hubert, J. Warren, H, li. van Gi fen, welke ten dien einde zullen vaceren boven het Provinciaale Collect-huis in Groningen van den iften tot den 6den Augustus incluis 's morgens van negen tot elf uuren en 'snademiddags van twee tot vyf uuren, en gehouden zyn het Goud en Zilver offchoon door de eefl of andere Zilverfmit getaxeert, niet te min nauwkeurig te viüteren en te examineeren, voorts daar van fpecifique aantekening te houden en daar voor een Recepis of Quitancie door hut vertekend, met uitdrukking van de prsecife waarde van het aangebragte Goud of Zilver af u geven, om by de betalinge van een ieders Contributie aan de Commisfarisfen, wa3r onder eet ieder gehorig is te worden overgegeven, en dooi dezelve alzo ftiptelyk aangetekent, ten einde ns de afloop der te doene Contributie met de aantckenioge der Zilverfmeden, en het by hun ont< vangene Goud en Zilver te worden vergeleken, weheritaande dat geen Goud of Zilver in daver of anders verfmoken zal worden aangenomen, maar alleen her geene verwerkt is: en dat ge duwende den tyd van de Publicatie deezes, ;ol Bbbbbbb4 ei Lande. Ordon* nantie omtrent de Geldheffing» 1 Y  2H« NIEUWE NEDERLANDSCHE Stad ei Lakds Orden* nantie omtrem de Cc/a heffing, ï en met den i5den Augustus aanftaande geen ge>' . werkt /Goud nog Zilver jn deeze Provincie zal mogen' -wbrtfen inpevoerd, by poene van confiscatie boven en behalven een boete van 300 Gulden voor ieder party te verbeuren, half ten voordéele van den aanbrenger en half voor het Ge•rigte, welke de zaak zal beregten. 12, Cat voor het doen van voorfchreven Contributie of Negociatie een iegelyk zo voor zich ze!ven als in de qualiteit, waar in hy compareert , zal moeten verklaren, hoe veel in dit extraordinare middel fourneert, en zulks met zyne vertekening bevestigen, onder eene verklaring van deezen inhoud: „ Wy Ondergefchrevene verklaren ieder voor hst geen' hier ondergerekend is, het zy voor otis zelfs, het zy in qualiteit, in goede confeientie "naar beste kennis en wetenfehap., en zo na oos mogelyk is geweest , op den voet van het Placaat der RepreTerrêanten deezer Provincie, opzigtelyk de Contributie of Negociatie van den 'bonderdftea Penning voorgefchreven, den over""flag en begroting van het zuiver beloop der waarde van. alie onze Goederen en Bezittingen hoe 'genaamd, en waar gelegen zynde, zonder eenige 'de mistte uitzonóeringe, dan die by dit Placaat vermeld is, te hebben gemaakt, en dat onze opgegevene fomma niet minder bedraagt dan één pCt. of de honderd fie Penning van alle on* ze Goederen en Bezittingen, benevens Lyfren-. ten en Ampten ingevolge het Placaat: dat ook ingevalle naderhand nog iets van onze Bezittingen tot onze kennis mogte komen, het welk by "Onnauwkeurigheid was overgefiagen, wy daar van zonder Gefwegcns te worden aangemaand, mede het Fouroisfèment conform het voorfchreven Pla» caat zullen bezorgen." De benoeming der Perfoonen tot dit werk zal gefchieden in de Stad by de Municipaliteit en 18 Kie-  JAARBOEKEN, July, 1706. «47 Kiezers, als mede te Appingedam by de Muni-; ciDaliteit aldaar, doch zal dit te Lande worden verrigt door de Kerkenraden der Gereformeerde Kerk met adfumtie van een of twee Leden der' Kerkenraden van andere Gezindheden, welke daar ter c-iaats mogen worden bevonden, benevens den Colleftor of Schatbeurder ter plaats, die zo ras mogelyk aan de Ingezetenen zullen kennis geven, om uiterlyk voor den I5 Augustus aanftaande op zodanige dag als door de Commisfarisfen aan hun zal worden bekend gemaakt, de betalinge te doen, en voor of uiterlyk op den 20 dier Maand de Penningen ten Comptoire Generaal over te brengen. 11 Dat, alzo dit extraordinaire middel geheven wordt van alle de Bezittingen der Ingezetenen hoe of waar dezelve ook gelegen mogen zvn en het boven dien te hopen en te wenfch-n is, dat veele der Ingezetenen uit eene welmenende zucht en lever de ..belangen van het lieve Vaderland tot dit middel meer zullen contribueeren., dan zy uit hoofde van deeze gearrefteerde ordres verpligt zyn, uit de voorfchreven oDKsve en contributie nu of mkomftig nimmer eenige globale begroting van derzelver vermogens en Bezittingen by het arrefteeren van eenig middel zal mogen worden opgemaakt, en aldus 'ot serustftelling van de Ingezetenen dien aangaande, het zelve nooit in eenige confequentie getrokken zal mogen worden. 14. Dat wanneer daar en tegen onverhoopt het zich mogte ontdekken, dat onder de Contribuanten, zich zodanige bevonden, dewelke hun woord, van eer en verpligting aan het Vaderland verzakende, mcrkelyk minder fourneeren, als men naar derzelver bekende vermogens hadde meten verwagten, de Reprefentanten deezer Provincie zich verpligt zullen vinden, op dat de onhreciog ten diende van den Lande tusfehen 0 h Bbbbbbb j de Lande. Jrdon- latitie nntrent ie Geld. heffing.  «148 NIEUWE NEDERLANDSCHE Stad en Ordon' notitie cmjrent de Geld heffing. de Ingezetenen niet onevenredig gefchiede, ea de eene Ingezeten zyn pügt betragtende, de andere daaromtrent niec nalatig blyve, om aan zich te behouden, zodanig ten hunnen opzichte te disponeren, als nodig zullen bevinden, en verder zodanige middelen te gebruiken, waar door dezelve tot hun pligt en ter opvolging van voorfchreven bevelen werden gebragt. 15. Dat voor het Mentant van de voorfchrevene gefourneerde Penningen, verzegelde Obligatien, of, na een ieders verkiezing, Toonder deezes ten laste deezer Provincie zullen worden afgegeven na vier pCt. in het Jaar, a dato van het gefielde Termyn beginnende te lopen ; by welke laatfte zullen gevoegt worden Coupons voor 20 Jaaren, echter met dien verftande , dat van alle Fournisfementen tot 2j Gulden gelyke Obligatien of Toonder deezes zullen worden gepasfeert, welke alle in vier Clasfèn zullen worden verdeelt, als van 5 tot 10 Gulden, van 10 tot ij Gulden, van 15 tot 20 Gulden cn van 20 tot 25 Gulden, zullende voorts by ieder Obligatie of Toonder deezes na de groote van de fomrua te gelyk worden bygevoegd en gerekend de Jaarlykfche rente van vier pCt. die op ieder van dezelve tot op de dag van aflosfinge te goede zal zyn, zo dat een Fournisfement van vyf Gulden met twee Jaaren rente wordt een Obligatie of Toonder deezes van 5 Gulden 8 Stuivers, een Fournisfement van 7-10-0 wordt een Obligatie of Toonder deezes van 8-2- en zo verders tot die van vyf-en-twintig Gulden toe na evenredigheid van de fomma, met de vermeerderinge van diens rente, welke vier Clasfen ook in vier Jaaren, en dus ieder Jaar een Clasfe, beginnende met die van vyf tot tien Gulden den 15 Augustus 1798 die van tien tot vyftien den 15 Augustus 1799, van vyftien tot twintig den ij Augustus 1800 en die van twintig tot vyf-en- twin-  JAARBOEKEN, Jut), 179S. 2149 twintig Gulden den 15 Augustus 1801, ten Comptoir van den Ontvanger Generaal deezer Provincie zullen worden afgelost. 16. Dat alle die geeee, zonder eenig onderfcheid van Rang of Qjialiteit, welke tot het invorderen en ontvangen der voorfchreyene Contributie of Negociatie worden gebruikt, verpligt zullen zyn deezen Last gratis, en zonder eenige beloning ter Liefde van den Lande op zich te nemen, en uit te voeren, zo nog. thans dat de Notitien der onkosten, die zy genoodzaakt zullen zyn, ter uitvoering van hunne Commisfie, onvermydelyk te moeten doen, door dezelve aan de Kamerbewaarder JJyk in het Previncie-Huis zullen moeten worden bezorgt, om op diens voldoeninge de no« dige orders te Rellen, zonder dat gemelde kosten by het overbrengen der Contributien daar van zullen mogen worden afgetrokken. 57. Om deeze zaak dies te nauwkeuriger en teffens met de vereischte gemakkelykheid uit te voeren, worden de Comptoir-Bedienden van . de 2 particuliere Comptoiren en de refpective Rotmeesters in de Stad, en te Lnnde de Collecteurs of Schatbeurders gelast, aan de aansettelde Commisfarislèn al het nodige in ieders dillrifft, welke van hun aangaande de Inwoonders van dien -zal worden gevorderd, te be zorgen, en dat de ordinaris Gerigts Dienaar* gemelde Commisfarisfen in het uitvoeren vat derzelver bevelen zullen hebben te gehoorza xcen, en ten dienfte te ftaan. i3. Dat de Commisfarisfen zo in de Staci als in de Dorpen tot den ontvangst van voor ici reven Contributie of Negociatie zullen va ceeren , op zodanige plaatfen, dagen en uuren als in ieders Diltrict bekwaamst geoordeel wordt, en door hun by Publicatie of aanzeg girg van een Gerigts-Bode aangezegt zal woi den Stadrm Lande» Ordonnantieomtrent de Geldheffing, > t  Stad fk Lande. Orduntiahiieomtrent de Geldheffing. 2150 ^NIEUWE NEDERLANDSCHE den: welke Commisfarisfen ieHer in den haare ex ft: Notit e zuilen moeten houden van de Perfoonen , die voor hun verfcheenen of niet verfcheeneri zyn, als mede van die, welke in dit middel hebben gefourneert, en hoe veel? geSyk ook van die, welke hebben verklaard te; vyl honderd Gulden niet gegoedet te Zyn, mitsgaders die Beampten welker Tracteme;;ten er? Emolumenten geen 200 Gulden in het Jaar be'ragen, en eindelyk van al het geen hun Comnasüjrisfen zal voorkomen, en daar van dubbelde Lysten te formeeren, waar van een door hen vertekent aan de Reprefentanten ten eerften zal worden overgezonden; voorts woriten de Commislarisfen evengemeld by deezen geamhoriftert, om aan die geene die in dii middel bun aan-leel hebben gefourneert, quitancien „ter concurrente fomnia af te geven om regens Obligatien of l oonder deeiïts re worden verwisfeld, welke quifancien by den B .ekverkoper Bolt tot geryf der Commisfarisfen zullen zyn te bekomen. 19. Dat voorts de voorfchreven Commisfarisfen de Penningen die onder hun gefourneert zullen zyn, behoorlyk in zakken van eene Specie, het gemunt Goud van het gemunt Zilver gefepareert, verzamelen, en daar van op eene Memorie fpecificque aantekening houden, met byvoeginge van het gewerkte Goud of Zilver-, het welke aan de hier toe geauthorifeer.ie ' Zilverfmeden, volgens afgegeven Recepis zal zyn gefourneert, en dat zy het montant \w alles, doch in vier onderfcheiaene Clasfen zullen noteren, en daar van aan de Gecommitteerden rjftezer Provincie kennis geven. Dat zy mede ie contante Penningen aan het Gomptoir van ien O ntvenger Generaal deezer Provincie onJet Recepisfen zullen overbrengen, welke Ontm gef Generaal nog zyne Bedienden wegens den  JAARBOEKEN, July, 1796. aiji den ontvang Van dezelve Penningen., gelyk ook S van de Penningen welke zullen proflueersn van j het gewerkte Goud en Zilver mede mets zullen mogen profiteersn. r n- ^ ■ ' a1 Dat ingevalle by de refpeftive Commis- , farisfen eenige bedenkingen mogten worden ge-« maakt over eenige zaaken-, hun aanbetrouwde Commisfie fpefterende, als mede by de Inge-, zet-nen. over de wyze van evaluatie en taxatie van een of ander goed, of iets anders, waar van in de vastgeftel.de-orders, met uitdrukkelyk is gemeld, de Gecommitteerden, daar toe door de Reprefentanten te benoemen, worden geauthorifeert, om zodanige bedenkingen op de beste en gevoegiykfte wyze te rrguleeren, en af te doen: w;lke Gecommitteerden des Donierdags voordemiddag te tien uuren in het Provincie-Huis ten dien einde zullen vaceetea. C A PUT ij. Van de 2sften Penning, yan de EJfeften en Goederen toebehoorenden aan de H»rvcnnJe linken in di.eze provincie, als mede aan de Stad en Ommelanden ieder af:> ^onjerlyk.^ ^ Art. 1. Dat van alle Goederen en Bezirincer« toebehoorende aan de Hervormde Kerken in deeze Provincie, mitsgaders van die geene, welke aan beide Leden, zo van de Siad als de Ommelanden, ieder afzonderlyk toekomen, zal worden gefourneerd en betaald de 25'ten Penning, welvcrlhundë, dat daar van zullen mogen worden afgewokken alle zodanige fchulden, waar van Los- of Lyfrenten worden betaald. 2. Dat de betalinge da^r van zal moeten worden gedaan door de Kerkvoogd of Kerk- voog TaDEM Irdonlantieontrent ie Gelduffi.tg.  Stadem Lande. Ordonnantieomtrent de Geldheffing, E. L E W E, Secretaris» NIEUWE NEDERLANDSCHE voogden, ofte die geene, die de beheeringe hebben van Kerkegoederen , en verders door de ordre van de beide Leden daar toe gelastigd 3. En zulks in twee egale Termynen waar van het eerfte voor den 15 Augustus aanftaande, en het tweede voor den 1 Ocfcober deezes Jaars op Recepisfe van den Ontvanger Generaai ten zynen Comptoir zal worden voldaan. 4. Dat van het Montant van de voorfchreven gefourneerde Penningen a dato van het daar toe laatfte geftelde Termyn, verzegelde Obligatien ten laste deezer Provincie tegens vier pCt. in het Jaar zullen worden afgegeven ten zy men verkiest by de betalinge van h^t eerfte Termyn het geheele Fournisfement van den 25ften Pennmg op te brengen, in welken geval de rente met den i5den Augustus zal beginnen te lopen. En op dat niemand eenige onwetendheid hieromtrent moge voorwenden, zal deeze alomme van de Predikftoelen te Lande worden afgelezen, en verders aangeflagen ter plaats daar men gewoon is sulks te doen. Aldus gedaan in het Provinde-^uis binnen Groningen op Dingsdag den 19 July 1796. Ter Ordonnantie der Reprefentanten voorfchreven.    NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN* Augustus. MDCCXCVI. GELDERLAND- Har.dbr.wyk. /^vnder de dagteekening van ia deezer \J wierde van hier, betreffende het Gelderi'che Hoogefchool, het volgende berigt. ,, In plaatfe van den Profesfor Roscam, die aangelle'd is tot Raadsheer in het Hof van Holland, is weder tot Profesfor in de Rechten door de Curatoren over deeze Academie aangefteld geweest de Burger Scheidïus, Profesfor in de Rechten te Franeker, die voor deezê vacatie heeft bedankt; en is ou weder beroepen de Burger E. Hageman, Profesfor in de Rechten te Duisbergh aan den Rhyn, die deeze beroeping heeft aan* genomen, en waarfchynelyk met het einde der groote vacantie zyne lesfen zal aanvaarden." Ccccccc HOL'  2154 NIEUWE NEDERLANDSCHE' HO L L A ND. 'sGra venhage. Zy, die de Handelingen der Nationaale Vergaderinge hebben geleezen, weeten, hoe veele en hoedanige discusüen aldaar zyn voorgevallen, was de intrekking der Voorregten, welke, by het Kerkgenootfchap der Hervormden, zints de oprechting deezer Republiek, genooten wierden. Deel te neemen in dat gelchil, or over de kragi w zwakheid der bcdenKingen, welke voor en tegen wierden aange voerd, uitfpraak te doen, is den taak niet, die zich niet verder uitftrekt, dan van de gebeurtenisfen van den dag eene getrouwe opgave, ten dienfte van tydgenooten en naakomelingen, te leveren Het refultaat van 't geen ter gemelde Vergadaringe voorviel zullen wy daarom alleenlyk mededeelen, Naadat de raadpleegingen over het veel t?erugts maakende onderwerp waren afgeloopen, was het Befluit, daar omtrent gevallen, van de volgende inhoud» De Nationaale Vergadering by refumtie gedelibereerd hebbende, op het Voorftel door den Reprefentan- Pioos van Amftel, den 23 Mei laststleeden gedaan» en het den eerften July daarop uitgebragt Rapport, en, overwegende dat, of'fchooa geene Maatfchappy kan blyyen , be-  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. al# beftaan, veel min bloeien, waarin de Gods-*! dienst niet wordt geëerbiedigd en befchermd, \ en deugd en goede zeden niet worden bevor-c derd, de affcheiding nogthans der Kerk van den Staat noodzaaklyk is in een Land, daar j ware Vryheid woonen zal; als mede, dat eenei heerfchende of bevoorrechte Kerk lynrecht ftry- > dig is, zelfs met de eerfte grondbegmzelen1 vanj Gelykheid, waarop de ware Vryheid en Broederfchap zyn gebouwd. Overweegende verder, dat, door de erkenre nis en opentlyke afkondiging deezer grondbeginzeien in Nederland den Kerk van den Staat reeds wezentlyk afgefcheiden is'. Overweegende eindelyk, dat niet met denzelfden fpoed, nog op dezelve wyze alle de gevolgen, uit de erkentenis deezer grondbeginselen voortvloeiende, in werking gebragt kunnen worden, en het nodig ><=, dat eene inrichting, die zo lang en zo diep in ons Land is geworteld geweest, en haare takken wyd en zyd heeft verfpreid, met veele bedaardheid en voorzigtigneid worden vernietigd, decreteert: 1 'Er kan of zal geen bevoorrechte nog heerfchende Kerk in Nederland meer geduld worden. ■' '/ 2 Alle Placaaten en Refolutien der gewezene Staaten Generaal, uit het oude ftelzel dei * vereeniging van Kerk en Staat gebooren, worden gehouden voor vernietigd. 3. Geene Leeraars of andere Kerkelyke Beampten, van welk eene gezindheid ook, zuller zich voortaan buiten derzelver Kerken me eenig ondfrfcheiding teeken, in het openbaa; mogen vertoonen; alle Godsdienftige plegtig heden zullen zich alleen bepaalen binnen d Muuren der Kerken of Bedehuizen; en geen Klokken zullen, ter aankondiging van Gods dienstoeffeningen, meer mogen geluid worden. 4 'Er zal iene perfoneele Commisfie uit he Ccccccc 2 mie GraenhA" e. Decreet tegens ie af~ "cheiiïng der Kerke van den Staat. t  3i56 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA" . GE. Decreet wegens de af~ fcheiding dei Kerke van det, Staat. midden deezer Vergadering worden benoemd, welke de bezwaaren, die de gevolgen zyn van het oude ftelzel eener heerfchende of bevoorrechte Kerk overal zal opneemen en verzamelen; de middelen tot een redicaal redres opgeeven; den oorfprong en tegenwoordigen Staat van alle Goederen en Inkomften van Kerken, Armenkasfen, Diaconien, Wees- en Godshuizen onderzoeken; den toeftand en de inrichtingen der Hooge Schooien, wat het Theologifche betreft, opneemen; de Fondfen en wyze, op welke de Leeraaren der gewezene heerfchende Kerk (wier onderhoud intusfehen op dezelfden voet blyft voortduuren) tot hiertoe zyn bezoldigd geworden, naarfpooren en aan de hand geeven hunne bedenkingen, nopens de gefchiktfte wyze op welke voortaan in het onderhoud der Leeraaren en Kerkelyke Beampten zoude kunnen worden voorzien j de beste inrichtingen, die ter bevordering van de befchaaving en deugd der Natie door den Staat zouden kunnen worden ingevoerd, beraamen en opgeeven; in een woord , alle onderzoekingen in het werk ftellen, en alle fchikkingen ontwerpen, die de volkomenfte vernietiging van alle overblyfzelen eener bevoorrechte of heerfchende Kerk, en de invoering der volledigfte gelykheid, tusfehen de Leden van alle Kerkgenood» Ichappen zal vereisfehen, en daarvan; zo fpoedig mogelyk, ter deezer Vergadering inbrengen een uitvoerig Rapport en volledig ontwerp. 5_. Dien onverminderd zal aan de Hoogst Geconftitueerde Magten in de onderfcheidene Gewesten, met en benevens eene Copie van het tegenwoordig Decreet worden afgezonden eene circulaire Misfive , houdende eene allerkragtdadigfte aanmoediging om hulde te doen aan de bovengenoemde grondbeginzelen, hunne Ingezetenen door daadzaaken van derzelver erkentenis te overtuigen, en mitsdien zo fpoedig  JAARBOEKEN, Augustus, 1796» 2157 dig mogelyk op te heffen alle drukkende en's bezwaarende overblyfzels van het oude ftelzel v eener heerfchence Kerk, fpeciaal dadelyk ir. te G trekken en buiten effect te ftellen alle zodanige Provinciaale Placaaten en Oélroyen, die de Le-1 den van alle Kerkgenoodfchappen in Nederland 1 verpligten, om ten behoeve van eene bevoor- 1 rechte Kerk perfoneele belastingen op te bren-y gen, vooral 'om terftond na de receptie deezer t Misfive te vernietigen alle Procedures van exe , cutie, hoe ook genaamd, welke, uit kragt der 1 voorfz. Placaaten of Oftroyen, worden gedm- , geerd, doch, dien onverminderd, in ftand te lasten, of voor zo verre daar van reeds mogt afgeweeken zyn, in den voorigen ftaat terug te brengen, de wyze van betaaling der Bcdienaaren van de gewezene heerfchende Kerk; en in een woord alle tie algemeene inrigtingen, waar van in hei voorige Artikel is geljpnxken. En zullen dezelve Hoogst Geconstitueerde Maaten worden verzocht by refcriptie deeze Vergadering deswegens genoegzaame gmistftelling te doen geworden. ö. Tot de perfoneele Commisfle Art. 4 vermeld , worden benoemd de Burgers Reprefen• tanten Zubli, Ploos van Am/lel, de Beveren, Hulshof, Schimmelpenning, de la Court, de bitter, Hogenpoth en Schonegeve1; mitsgaders tot het concipieeren eener zodanige Misfive als by Art. 5 is uitgedrukt, de Burgers R.eprelentanten Katrtclaar, de Lange, Floh, Lublink en de Mist; welke laatstgemelde verzogt worden uiterlyk op aanftaande Woensdag daar van ? een Concept ter deezer Vergadering te exhibeeren. Van dit Befluit wierdt fpoedig aan den BataaffcheVi Volke kennis gegeeven by de volgende Proclamatie. Ccceccc 3 B* Gra- enha- e. decreet vegens 'e af. 'chei' (ingdef ïcrke ■aft den. haat.  'sGra- venhage. Procl. wegens de af' fehciding der Kerke van den ■Staat. i 2158 NIEUWE NEDERLANDSCHE T\e Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap ! Alzo de vernietiging van het oude ftelzel eener heerfchende of bevoorrechte Kerk, en de affcheiding der Kerk van den Staat, reeds opgeflooten lag in de erkentenis der Rechten van den Mensch en Burger, en van de grondbeginfelen van Vryheid, Gelykheid en Broederfchap, welken, in den naam van het Volk van Nederland, openlyk en plegtig is afgekondigd, zo bleef ons ter wegneeming der bezwaaren, uit dat oude ftelzel gebooren, en ter voorkoming eener billyke vrees voor derzelver voortduuring of wederkeering, niets anders over, dan te decreteeren, voor eerst; dat voortaan in Nederland geene heerfcbe"de Kerk kan of zal geduld worden; ea ten anderen, dat alle de bedoelde bezwaaren zullen worden weggenomen met dien fpoed, en langs dien weg, welke de aard van ieder derzelver in het byzonder mogelyk maakt, en.van zelfs aanwyst. Wy hebben by ons Decreet van den jden deezar, beide gedaan. Wy hebben daar by beflooten, dat niet alken geen bevoorrechte of heerfchende Kerk in Nederland meer kan of zal geduld worden, maar dat ook alle Placaaten en Refolutien der geweezen Staaten Generaai, uit het oude ftelzel der verëeniging van Kerk en Staat gebooren, zullen worden gehouden voor vernietigd. Wy hebben het draagen van onderfcheiden» de Teekens, door Leeraaren of andere Kerkelyke Beatnpten, op openbaare Straaten en Wegen; het oefenen van Godsdienftige plegtigheden bu.ten de Muuren van Kerken en Bedehuizen; en het luiden van Klokken ter aankondiging van Godsdienst-oefeningen, afgefchaft, 9iJi dat het tegen de Gelykheid fheed, iets van dit  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2159 dit alles langer aan één Genootfchap , by uit > fluiting, toe te laaten; om dat gewigtige redenen verbooden het zelve algemeen te vergunnen; en om dat de noodzaakelykheid, van dit alles door het ganfche' Land heen op één eenpaarigen voet te regelen, vorderde, dat dit befluit van ons voordkwam. Tot het wegneemen van alle drukkende bezwaaren, uit het meergemelde oude ftelzel gebooren; in het byzonder tot het daadelyk intrekken en buiten effect ftellen van alle zodanige Provinciaale Refolutiën , Placaaten en Oftroyen, die de Leden van alle Kerkgenoodfchappen verpligten, om ten behoeve van ééne bevoorrechte Kerk, perfoneele belastingen op te brengen; tot de ogenblikkelyke vernietiging van alle Procedures van executie, boe ook genaamd, welke uit kracht der voorzegde Placaaten of O&royen worden gedirigeerd, hebben wy, by eene circulaire Misfive, de Hoogst Geconftituëerde Magten in de onderfcheiden Gewesten ten fterkrten aangemoedigd. Ter opheffing der overige bezwaaren, welker ogenblikkelyke wegneeming onmogelyk was , zo men niet onbiltyk handelen en geene verwarringen (lichten wilde, hebben wy eene perfooneele Commisfie uit ons midden benoemd: en wy hebben al mede de Hoogst Geconftituëerde Magten in de onderfcheiden Gewesten ten krachugften aangefpoord , om de meer algemeene inrichtingen die aan het onderzoek dier Commisfie zyn aanbevolen, en ook in het byzonder de betaaling der Hoogleeraars, Kerkleeraars en andere Beampteu der geweezen heer. fchende Kerk, op den ouden voet te laaten. of, voor zo verre daar van reeds mogt afge weeken 2vn, in den voorigen ftaat terug t brengen, tot zo lange, dat door gezegde Com m; Maar een Volk, dat de waarde der Vryheid heeft leeren kennen, wil haar niet ten halve genieten. De klaagftem der verdrukten verhief zich in onze Raadzaal; en zouden wy, die aan het ryk van list en geweld eenen eeuwigen haat hebben toegezworen , deeze ftem niet hebben gehoord? Ja! onze raadpleegingen over het gevvigtigst onderwerp, dat ons tot nog toe heeft bezig gehouden, getuigen van onze verkleefd-  JAARBOEK EN, Augustus, 1756. $163 kleefdheid aan de heilige grondbeginzelen , waar voor zo 'veel bloeds vergooien is; en ons befluit dat Gylieden hier nevens ontvangt, dat na zo lange en rype overleggingen genomen is, •ftrekke aan Nederland ten waarborge van onze vuurige begeerte, om alle de overblyfzelen der voorige onderdrukking met wortel en tak UVv™vne overtuigd, Medeburgers! dat het onmoaelvk is, de verworvene Vryheid zonder De3 te bewaren; dat de beste Wetten, die aan Nederland voorgefchreeven kunnen worden, ydel zyn, zo zy niet van de zeden des Volks haare ftevigfte fteunzels ontkenen; dal het de Godsdienst is, die op de bevordering van deugd en goede zeden den vermogendfteri invloed heeft; dat eene^Maatfchappye, die der Godsdienst vertreedt, ontwyfdbaar naar naaren val neigt; en dat dus Volksbeltuurders, die waarachtig het hul van den Staat beoogen, den Godsdienst boven alles m waarde houder en befchermen moeten. Doch zo zeer wy van dat alles overtuigc zvn, zo' onbetwistbaar zeker houden wy he ook, dat alles, wat tot de wyze der openbaa re en uiterlyke bediening van den Godsdienst alles, wat tot het leerftellige, en de verfchii lende gevoelens der onderfcheiden Gezmtei omtrent het zelve, behoort, voor den Staa volmaakt onverfchillig is, zo lang daar doo maar niet de openbaare orde en rust geitoon wordt; dat de Kerk niet alleen niets gemeen heeft met den Staat, maar dat ook alle vei ééniging van deeze twee geheel oriderfcheidei lighaamen met de rechten der Natuur volmaak ftrydig is; en dat het verleenen van eeni voorregt, hoe ook genaamd, aan het éér Kerkgenootfchap boven het andere, zo lynres inloopt tegen de eerfte grondbeginzelen va Vryheid, Gelykheid en Broederlchap, dat h 's GaA- VENHA- \ GE. Misfive aan de Hoogstgeconfli*tuterd6 Magten. l t > 1 t r 1 t ■ 1 t ? e 1 n :t U  'sGravemha- GE. Misfive aan de Hoogst- gecovfli' meerde Mag- ten. : i 1 - 9 .< 2IÖ4 NIEUWE NEDERLANDSCHE zelve in een Land, waar die grondbeginzelen aangenooinen zyn, zonder de tastbaarfte onbegaanbaarheid met zich zelve, niet kan geduld worden. En die grondbeginzelen zyn, Gode zy dank' in Nederland openbaar erkend: en wy konden dus niet meer de aflcheiding der Kerk van den Staat befluiten, daar dezelve in die erkentenis reeds opgeflooten lag. 'Er bleef ons niets overig, dan tegen de wederkeering van dat oude haatelyke ftelzel te waakén, en de nog overgebleevene gevolgen van het zelve te vernietigen. Wy hebben beide gedaan, Medeburgers 1 het laatfte evenwel met die behoedzaamheid ' welke de bepaling van onze Magt aan ons voorfchreef, en welke door den langen duur der yoorige inrigtiug, en door derzelver digie inweeving in andere Maatfchappelyke fchikkin»en, noodzaaklyk geworden was. Het dragen van onderfcheidende tekenen 3oor Kerkleeraars en andere Kerkelyke Amptel naars, op openbaare Straaten en Wegen, betoefenen van Godsdienftige plegtigheden buiten ie Muuren van Kei ken en liedehuizen: het uiden der Klokken ter aankondiging van open. saare Godsdienstoefeningen: dit allés moest" Dm gewigtige redenen , terftond, en algemeen irerboden worden. Het ftreed tegen de Geykheid, iets van dit alles langer aan één Kerkgenootfchap, by uitflniting, toe te laaten: en vy behoeven aan Ulieder doorzichtig oog de gevolgen niet te vertoonen, welke uiFeene algemeene vrylating van zulke uitwendigheden tonden voortvloeien. Voorts was het allerloodzaaklykst, dat dit alles, in alle de oorjen van ons Gemeenebest, op een' eenparigen roet geregeld wordt; en daarom moest dit jeflint van ons voortkomen. Ook dit zult Gyïeden levendig voelen; en wy verwachten dus >ok billyü van Ulieden, dat gy de nódige be- ve-  JAARBOEKEN, Augustus, 1756. 2165 velen geven, en de vereischte fchikkingen maken zult, om dit ons befluit, in alle de deelen van Ulieder Gewest, ftiptelyk te doen nakomen. Het was onmogelyk, alle de overblyfzelen van het oude ftelzel eener bevoorregte of heerfchende Kerk , in één ogenblik, volkómen te vernietigen, en de volledigfte Gelykheid tusfehen de Leden van alle Kerkgenootfchnppen in te voeren. Daar toe moesten vooraf eenige moeilyke onderzoekingen in het werk gefteld; daar toe moesten eenige voorlopige fchikkingen beraamd worden, indien men niet onbillyk handelen, en geene verwarringen ftichten wilde. Wy hebben dit gewigtig werk aan negen Leden, uit ons midden aanbevolen, die zich daar in met den meesten fpoed zullen bezig houden. Wy verwachten, dat gy aan deezen. op hun verzoek, alle ophelderingen zult gever en" doen geven, die zy nopens den toeftand der zaaken , welker onderzoek aan hun is aan bevolen, uit Ulieder Gewest mogten be^eeren En wy dringen tevens ten fterkften by Ulieder daar op aan, dat gy die algemeene inrigtingen, welken wy geoordeeld hebben , dat niet op één ogenblik komen worden veranderd, en wel ken, in het vierde lid van ons nevensgaand be> fluit9 breder omfchreeven zyn, in ftaat laat. of, voor zo verre daar van reeds mogt afge weeken zyn, in den vorigen ftaat terug brengt, tot zó lang, dat door gedachie onze Medele den by ons zal zyn ingebragt', en door ori: zal zyn goedgekeurd en ingevoerd een volledig ontwerp, waar 'naar deeze gewigtige zaak, overeenkomftig de regtvaardigheid, en ten meesten nutte des Lands gefchikt zal kunnen wor den: en dat gy dus ook in het byaonder d< betaling der bezoldigingen van Hoogleeraars, Kerkleeraars, en andere beampteu vau de gewe 'sGsa- venha-j ge. Misfive aan de Hoogst* geconfii. tueerde Magten.  ai66 NIEUWS NEDERLANDSCHE sGra- VENHAGE. Misfive aan de HoogstgeconflitucerdeMagten. wezen heerfchende Kerk, tot zo lange, op den -ouden voet doet voortgaan. Doch, hoe zeer wy ons genoodzaakt zien, dit gedeelte van de gevolgen der oude ongelykheid nog eenigen tyd te doen ftand houden, en dus ook Ulieden daar toe moeten aanmoedigen; zo worden wy toch, door onzen brandenden yver voor de handhaving der oorfprongelyke regten van aile onze Medeburgers, ten Iterklten aangefpoord, om daar toe, met al ons vermogen, mede te werken, dat geen één der overgebleven bezwaaren één ogenblik langer in wezen blyve, dan de hoogfte nood vordert. Neen! Mannen, die zeiven de Vry. heid dierbarer dan het leven achten; die ge. zind zyn aan anderen te, doen, het geen zy willen dat aan hun gefchiede; en die, door het vertrouwen van een geheel Volk met de handhaving van deszelfs belangen belast, die belangen zelfs boven hunne eigene moeten en willen waardeeren en befchermen, die begeeren ernltig en on^eizettelyk, dat alle lasten van de fchouderen hunner Medeburgeren worden afgeligt op het zelfde ogenblik, waarop de ware Staatkunde, op deugd en orde gebouwd, die opheffing mogelyk ziet. Naar hun oordeel, wordt zelfs de ligtlte drukking op den hals van éénen Burger, iederen ogenblik, duizendmaal verzwaard, zo dra 'er mogelykheid is, om hem te verligten. Deeze zyn onze grondbeginzelen , Medeburgers! deeze zyn voor zeker ook de uwe: want het is onmogelyk, dat gy, die, even als wy, door de vrye Hemmen uwer Medeburgeren verkozen zyt; die, even als wy, gezworen hebt, hunne vryheid, hunne regten te verdedigen, ook niet met ons aan dezelfde grondbeginzelen zoudt hulde doen Wel aan dan! de tyd is daar; overtuigt uwe Ingezetenen door daden, dat gy dezelven roeftemt, en tot  JAARBOEKEN, Augustüs,'1706. 2167 tot het rigtfooer van uw gedrag gekoozen hebt. Dac zy, zo fpoedig mogelyk, door u ontheven worden van alle drukkende en bezwarende over* blyfzels van het oude ftelzel eener heerfchende Kérk; dat, in het byzonder, dadelyk worden ingetrokken en buiten werking gebragt, alle zo danige Refolutiën, Placaaten en O troyen, die in Ulieder Gewest genomen, afgekondigd en ver leend mogten zyn, welken de Leden van alle Kerkgenootfchappen verpligten, om, ten behoeve van ééne bevoorrege Kerk. perfoneele be-' lastingen op te brengen; vooral, dat', terftond na de ontvangst van deezen onzen brief, geheel worden vernietigd alle Procedures van executie, welken uit kracht der gezegde Placaaten of Oclroyen worden gedirigeerd Hier door zult gy ... Ooch neen! Gylieden hebt geene verdere aanmoediging nodig! Waar de Regevaardigheid, waar de Vryheid, waar de Eendragt, waar het belang van hee Vaderland fpreekt, daar zyn , by Ulieden althans, verdere aanfpooringen overtollig. Dit alleen begeeren wy nog van Uüeden, dat gy ons fpoedig berigt doet toekoomen van de maatregelen, die gy,- ter vohoenmg aan alle de deelen van deeze onze aanfehryving, genomen zult hebben. En hier mede enz. Om redenen, haar daar toe beweegende, hadt de Nationaale Vergadering, in 't begin deezer Maand , eene Publicatie doen afkondigen , behelzende de byzonderhe» den, welke omtrent de Paspoorten, aan lngezeetenen deezer Republiek , of die zich eenigen tyd binnen dezelve onthouden hebbende, zich buitenlands wilden begeeven, af te geeven, in agt zouden noeten genomen worden. Ddddddd G & 'sGaA- 9 F.NH A* GE. Misfive aan de Hóógst" OKCOtlfïê*. tueerdet Mag- 'en.  *i68 NIEUWE NEDERLANDSCHE *«Gra- venha ge. GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. T\e Nationaale Vergadering, reprefeoteere' *** bet Volk van Nederland , alle den geene »* deeze zullen zien of hooren leezeh, Heil m Broederfchap / Alzo wy in ervaring gekomen zyn, dat fommige Ingezetenen deezer Republiek, of die binnen dezelven een temporair verblyf gehouden hebben, zich buiten dezelve begeven, zonder met een behoorlyk Pasport van deeze Vergadering voorzien te zyn; en dat door andere kwa» lykgezinde Perfoonen een fchandelyk misbruik gemaakt wordt van Paspoorten, by onze Vergadering verleend. Zo is het, dat wy daar in, zo veel mooglyk, willende voorzien, amplieerende het geftatueerde van de Staaten Generaal, in derzelver Publicatie van den aö Maart 179J- vervat, hebben gedecreteerd : 1. Dat, tot aan den Vrede toe, niemand zich buiten deeze Republiek zal mogen begeven, ten zy hy voorzien zy van een behoorlyk Paspoort van onze Vergadering, op pcene, dat de geenen, die bevonden zullen worden zonder zodanig Paspoort, deeze Republiek te willen verlaten, aangehouden, eo als wederftrevers van onze bevelen, paar beviud van zaken, zullen worden geftraft. 2. Dat die geenen, welke zich aan deeze Vergadering, ter bekoming van een Paspoort, om zich buiten deeze Republiek te 'begeven, zullen adresfeeren, by hunne Requesten zullen moeten voegen eene behoorlyke Atteftatie, van de Municipaliteit of Kegeering hunner woonplaats, houdende, voor eerst: opgave van den ouderdom van den Verzoeker, van zyne lengte, pos»  JAARBOEKEN, Augustus, 1706. aiöp postuur, couleur van haair en öozeo, en in één woord van alles, wat tot het volledigst fignalement behoort; en ten andereo, eene verklaring■, dat aan dezelve Municipaliteit of Regeering geene redenen bekend zyn, waarom het ver-soek van den Suppliant zou behöoren te worden geweigerd , het zy uit hoofde van het niet voldoen aao zyne verpligting orn in eenige, in dat Gewest gearrefteerde buitengewoone Geldheffing, deel te nemen, of voor zyn Aandeel in dezelve behoorlyke Cautie te (lellen, ot uit"welken an« deren hoofde dit ook zou.de mo?en wezen. 3. Dat die geenen, welke zodanige Atteftatie zullen willen oötineren, gehouden zullen zyn, in tegenwoordigheid der plaatslyke Regeermg, hunne gewoone handteekenmg op dezelve te ftellen. 4. Dat in de Requesten om Paspoorten, de tydr, voor welke dezelve verzogt worden, nauw. keurig zal moeten worden bepaald. j. Dat .in de Paspoorten nauwkeurig zal worden uitgedrukt, niet alleen het fiunafemenr, zo als het in de Attefta ien, by de Rcqueste gevoegd opgegeven 'zal zyn; maar ook de tyd, voor welk n het 'Paspoort zal wezen verleend, en na welks expiratie het niet meer van kragt zal zyn. 6. Dat da^r en boven de meergemelde Atteftatien, in orginali, aan de verleende Pasooorten zullen worden geannexeert; ten einde de naa  'sG>a vehha- es. tie en Altera' lie opdt Geld. heffing van 30 Juny. *i74 NIEUWE NEDERLANDSCHE is, dat in deeze ogenblikken, waarin wy elk als om ftryd hadden behöoren te zien yveren, om den nood van het Land te gemoet te komen, wy integendeel gedwongen worden onbewimpelc te erkenren, dat men in zo verre in zyne oogmerken is gereusfeert, dat, daar 'er onverwyit Numerair benodigt is, en de genomene mefure binnen dien korten tyd, uit hoofde van het hier voorengemelde, niet werken kan, zo als de nood vordert, wy ook in dit tydftip in de omftandigheden gebragt zyn, om op zodanige middelen bedagt te moeten worden, waar door wy binnen een korten tyd daar aan kunnen geraken. Dat wy bevorens reeds hebben aan den dag gelegd, dat wy vastelyk in het begrip zyn, dat eere ronde openhartigheid van onze zyde de beste grond van vertrouwen moet opleveren voor onze Medeburgers, en dat wy uit dien hoofde gemeend hebben, niet alleen deezen nood niet te moeten verbergen, maar integeedeel veel eer aan onze Mede-Ingezetenen te moeten bekend maken, dat het geen wy by onze Publicatie van den 30 Juny laatstleeden, flegts van verre als mogelik hebben doen zien, thans metter daad is gebeurd; zo, dat wy bereids van wegens de Nationaale Vergadering, op den 27 July laatstleeden, dadelyk zyn gefommeerd, om. aan de reeds verlopene termyn, toen binnen drie weeken, te voldoen, op poene, dat de gemelde Nationaale Vergadering anders zelf, op den voec van het Reglement voor dezelve Vergadering gearrefleert, over dit Gewest zoude uitfchryven en thxöueeren, zodanige beffing, als by de geroeide Nationaale Vergadering genoegzaam zoude geoordeelt worden, om zich van den promp» ten opbrengst, van de door dit Gewest verfchul. digde quote in de» 60 Millioenen, te verzekeren; en zulks alles op het zelve tydflip, dat de buishoudelyke behoefte deezer Provincie eenen agenblikkelyken en krachtdadigen onderfland vordert,  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2175 dert, of wel de graotfte verwarring, en eenen dcodelyken ftilftand van zaaken dreigt. , Dat dit onder anderen dan ook aanleiding ge-, geeven heeft, dat wy door het Committé Pro vinciaal by elkander zyn geroepen, en na eene opening van alles daar van ons eerfte werk hebben gemaakt, om te onderzoeken of 'er eene nadere meiure te nemen wezen zoude, waar door dit Gewest in ftaat gefteld zoude worden om aan detztlfs verpligting te vold-en, en alzo die dadelyke executie, door de Nationaale Ver gadering zo ernftig bedreigt, wierd voorgekomen. « Dat wy al wederom niet ontveinzen willen, dat wy dit onderzoek niet dan met een wezenlyk ongenoegen en den fterkften tegenzin ondernomen hebben; dan, dat een levendig uezef van onzen pligt, gevoegd, zo wel by het vertrouwen, dat onze Medeburgeren in ons hebben ge fteld, als by de bewustheid, dat toch anders het middel door de Nationaale Vergadering zelve eerlang zoude worden aaargefteld, ons niettemin met den meesten fpoed en den vuurigften yver , de handen hebben doen aan het werk Haan, om te beproeven, of, en in hoe verre, dat onaangename en allerfchadelykfte voor ons en onze Mede-Ingezetenen zoude kunnen worden voorgekomen. Dat wy in dat onderzoek in agting genomen hebben, zo wel de gevoelens van veele, die men op onderfcheidene wyze heeft zoeken tot ons te brengen, als de remonftrantien van de zodanige onder hun, wier Vaderlandsliefde by ons in geec verdenking konden zyn, en wier kunde in hei Financieele, en de refources daar van in dit Gewest, boven allen gepasten tegeafpraak is, et dat uit eene combinatie van dat een en andet, het aan ons is voorgekomen, dat het denkbeeld van een don gratuit, by den een uit dit, ec by den anderen wederom üir, een ander beginzel, Ddddddd 5 . zeei s Gra- 'enhaJE. dmplia* '.ie, en Altera' > ic op dc Ge/3 heffing van 30 Juny.  's Gba- venha" ge" Amplia tie en Alteratie op d Geldheffingvan 30 Juny. &176 NIEUWE NEDËRLANDSCHE zeer onaangenaam is, en nade'elig gerekend wordtdat al verder door ©nze gedecreteerde heffing wel dat voorname doel hoofdzakelyk bereikt is dat nu alle in de verpligting zyn, om het bun- •ne, ten nutte van de Maatfchappye, toe te brengen; edoch dat daarentegen wederom de eigendommen en bezittingen zo zeer zyn gefpaard : dat men met zonder allen grond vasthoudt, dat daar door eene zekere ongelykheid tusfehen bezittingen en verdienften geboren is, en welk gevoelen zeker niet weinig daar door fchynt te worden geftaafd, dat niet enkele, maar onderfcheidene der gegoedfte Ingezetenen, zich als het ware hebben beroemt, dat zy niet in eene juiste evenredigheid in deeze heffing droegen, en ook gemeend, ja zich zeker voorgefteld hadden, daarin veel meer te zullen moeten toebrengen s en eindelyk, dat, om het Numeraire fpoedig te kunnen erlangen, 'er in het denkbeeld van die geenen , welke in het vermogen zyn, om 'sLands Schatkist by anticipatie te onderfteunen eene meerdere reëele zekerheid moest wezen, en dat die naar hun begrip in niets anders dan in den dadelyken eigendom der Ingezetenen gevonden konde worden, terwyl zy daar door teftens in hunne oogen ook alleen zeker gefteld wierden dat de ,te nemene mefure aan het oogmerk beantwoorden , en het provenue der belasting aan de behoefte voldoen zoude, en zy alzo in hun te doene voorfchot zich niet zouden zien te leur gefteld. Dat dit alles by ons een onderwerp is geworden van de ernftigfte discusfien, waar by wv aan de eene zyde uit een bezef van de wezenlyke waarde onzer gedecreteerde Heffing, wel gemeend hebben die te moeten inhsereeren, en alzo niet te moeten laten varen dat heilzaam oogmerk , t welk by dezelve bedoelt is, en fpeciaal daar m beftaat, dat elk daarin draagt, en niemand zich aan dezelve onttrekken kan; maar even-  JAARBOEKEN, Augustus, 1756. 2177 evenwel ook aan den anderen kant begrepen heb; ben niet te moeten in een wind fla^n i^t- M denkrgen, dje tegen het ongenoegzame vat, . gratuit zoude mdzét gelegen zyn, door een groot aantal onzer Me deburgi'ren warden aangevoerd. Dat die discusfien eindelyk ten gevolge gchac hebben , dat het ons is voorgekomen, o reï op eene gefebikte wyze, door eene nadere vu.r zieninge, aan alle die oogmerken konde en o k moest worden voldaan, en wel door de hy om geneert ee.'e Heffinge 'naar mate van de óm. ïtandigbuen onzer Medeburgeren, zo wel op de eigendommen en bezittingen, als op de inkomRen te doen werken, en alzo by wyze van ampliatie van dezelve te efFeöueeren, dat hy, die rykelyk met bezittingen gezegend is overeenkomftig daar aan in de Lasten van de Maat. fchappy draagt, en dat daar en togen wederom die, welke daar van niet voorzien is, maar evenwel met zyne Medeburgeren in de voordeelen van dezelve Maatfchappye. deelt, daar toe, ook naar zyn vermogen, wederom het zyne toebrengt, en alzo de Last eenparig, en op eebe evenredige wyze, gedragen wordt; en dat wy daar en tegen dan ook wederom de bezwaren van die onzer Medeburgeren te gemoet moes'en komen, welke vermeenen, dat het van hun niet te vergen is, dat zy een goed gedeelte van het hunne om niet zouden moeten wegfehenkeh : eene te gemoetkoming, waar toe wy, offchoon ten uiterften bezwarend, evenwel gemeeut hebben, dat wy als nu te eerder mogten overgaan, naar mate 'er zich tegenwoordig veel meer , den by het decreteeren onzer bovengemelde heffing, eenige hoop opdoet, dat eene reeds zo lang ge« wenschte Vreede eerlang den zo zeer vsrderfiv- ken s Gra- V.EJSHAAtLfüa- I hc CJ1 <.'.;J„;-iJ>' m p de UeM ' heffing Vul 3Q  2178 NIEUWE NEDERLANDSCHtf 'sGra- VENHAGE. Amplia tie en Altera' tie op d Geld* heffing van 30 Juny. ken Oorlog zal vervangen, waar door als dan ook de bronnen van onzen welvaart meer zullen geöpent, en 'er dus natuurlyker wyze ook een gegronde uitzigt zal geboren worden op refour■ ces, die nu ontbreken, om promptelyk aan alle onze engagementen te voldoen. En het is dan om alle de bovengemelde rede;nen, dat wy, inhajreerende onze Publicatie van 30 Juny laatstleeden, betreffende de heffing op de Inkomften van de Ingezetenen deezer Provincie, voor zo verre die by deezen niet wordt gealtereert, voorts by Ampliatie en Alteratie van dezelve hebben goedgevonden te decreteeren, gelyk wy decreteeren by deezen: Art. 1. Dat de by ons op den 30 Juny laatstleeden gedecreteerde heffing, naar mate van de omftandigheden van onze Medeburgeren, zo wel zal werken op derzelver Bezittingen en Eigendommen, als op derzelver Inkomften; en dat mitsdien zommige van derzelver Inkomften, en wederom andere van derzelver Bezittingen en Eigendommen in die heffing zullen moeten dragen. 2. Dat, gelyk 't geen van de Inkomften betaald moet worden, bereids bepaalt is by onze bovengemelde Publicatie, waar aan wy ons, ten deezen opzigte, geheel en al refereeren, en niets willen hebben gederogeert; wy ook de Fournis- fementen van de Bezittingen en Eigendommen vermeent hebben te moeten fixeeren op zes pCt. van derzelver waarde. 3. Dat, ten einde zeker te zyn, wie van zyne Inkomfttn, en wie van zyne Bezittingen en Eigendommen zal moéten betalen, elk verpligc zal zyn een overflag te maken, zo van zyne Inkomften, als van zyne Bezittingen en Eigendommen, en dat hy, die by de uitkomst bevin. den zoude mogen , dat hy van zyne Inkomften, op den voet van onze bovengemelde Publicatie van den 30 Juny laatstleeden, aan 'sLands Schat-  JAARBOEKEN, Augustus, 1796, 2179 Schatkist meerder zoude moeten fourneeren, als' 6 nCt. van zyne Bezittingen en Eigendommen , zouden bedragen, in dat geval gehouden zal we , zen van zynl Inkomften op den zo evengemeU den voet, zyn Fournisfement aan den Lande te voldoen;'ea dat wederom daar en tegen hy, die na den gemaakten overflag als voren, bevnden zal, dat 6 pCt. van de waarde van zyne Bezittingen en Eigendommen meer bedraag , dan hv zoude moeten fourneeren, in het geval, wanneer hy dat Fournisfement berekent van zyne Inkomften , ingevolge het voorfchrift van onze bovengemelde Publicatie van den 30 Juny laatstleeden, in dat geval, niet van zyne Inkomften, maar enkel van zyne Bezittingen en Eigendommen 6 pCt. in mamere hier na volgende, aan den Lande zal moeten opbrengen. a. Dat zy, die Ampten of Bedieningen heb> hen dat is dezulke, die van wegens derzelver Ampt of Bediening, het zy dan onder den titel van Tradteroenten en Emolumenten, Daggelden, Vacatiën, of onder welken anderen titel het zelve ook zoude mogen wezen, regulier Jaarlyksch een Inkomen, al is het dan ook onzeker, genieten en boven dien nog eenige Bezittingen en Eigendommen hebben, gehouden zullen zyn, ioeevolee het voorfchrift van beiden de Heffingen te betalen, te weten van de Inkomften van derzelver Ampt en Bediening, afzonderlyk, ingevolge en overeenkomftig onze bovengemelde Publicatie van den 30 Juny laatstleeden, en van derzelver Bezittingen en Eigendommen, overeenkomftig het voorfchrift by deeze onze Publicatie vastgefteh» *. Dat ten opzigte van die geene onzer Medeburgeren, welke ingevolge de evengemelde bepaiicg niet van hunne Bezittingen en Eigendommen; maar van hunne Inkomften moeten betalen, wy io volkomene waaide houden de Publicatie dooi ons dienaangaande op de 30 Juny laatstleedet ge sGra- 'ENHA- :i> dmplia- He en dltera'■ie op de Geldheffingvan 30 Juny. 1  ?sGï*a- VF-KHACE. A ipüa tiè en Alteratie op ril Geld heffing ya'n 30 juny. a 180 NIEUWE NEDERLANDSCHfi geëmaneett, als niet willende dat daar aan iets verders- of anders zal worden gedero«eert als alleen ten opzigte van dat geen, 'c weffc by'deeze onze arapliacie en alteratie uitdrukkelvk is bepaalt 3 6, Dat dien volgende ook alzo, niet alleen bovengemelde onze Publicatie in volkomene werking bjyft ten opzigte van de Perfoonen, het zy Politique, Militaire of Geestelyke, die in oeeze Heffing moeten contribueeren , en by Art. i van dezelve Publicatie zyn opgetelt; maar dac ook met opzigt tot het Fournisfement van de Bez-tnngen en Eigendommen, niemand zal.weezen geëxcip-.eert, zo ras de waarde van zyne Bezittingen en Eigendommen flegts twaalf honderd Oulden en daar boven bedraagt, zullende alle die beneden de twaalf honderd Gulden gegoed zyri. van hunne Inkomften gehouden zyn te betaaien, conform de Publicatie van den 30 Junv laatstleeden; niettemin zullen de Fonafen en Ge. Richten ad poetIaag, die daar m als dan disponeeren zal, zo als zy zal vermeenen overeenkomftig het oogmerk van de bo> vengemelde Publicatien te behöoren. , 4. Dat daar na, ingevalle de Commisfie door eene vriendelyke overtuiging of inductie, den zodanigen die zy vermeenen, dat zich niet naar behöoren geclasfificeert heeft, met heeft kunnen perfuaderen, om zich in een hooger Clasfe, en waar in die Commisfie vermeent, dat'zo iemand zich hadt behöoren aan te ge; ven, te doen ftellen de Commisfie zelve als dan zodanig iemand zal quotifeeren, en brensen in die Clasfe, waar in zy, in gemoede( ver meent, dat hy eigenlyk behoord en vervolgen! daar van aan hem zal moeten t'huiszenden een Billet, met last om conform die Clasfe, naai luid van de Publicatien aan de heffing te vol doen , terwyl dezelve Commisfie daar op tefr*mf I0 fpoedig mogelyk, de Commisfie van opper toezicht alhier in den Haag van dit heur ver rigte te gelyk met de redenen, waarom z] zodanig gehandelt heeft, zal informeeren. _ ai. Dat wanneer iemand met de Qjiotifatii of'Clasfificatie van de gemelde Commudie meen bezwaart te zyn, dezelve als dan binnen veer tien dagen daar na, als ni welken tyd geen klagten of doleantien zullen worden aangenc 0 met sGaAvzzmA- GE. GealtereerdeInftructie raakende de Geldheffing. i t >  's GrA- VENHAG£. Gealtereerdejr.Jïruc' tie r(takende -dt Geldheffing. i ■ : t 2212 NIEÜWE NEDERLANDSCHE men , by eene fchriftelyke memorie op een behooriyk Zegel, die zyne grieven zal moeten brengen voor de Commisfie van oppertoezicht alhier in den Haage, alwaar hy, zulks goedvindende, ter betoog van zyn gelyk, zyne geheele boedel kan openleggen, ofwel ander. zi s zyn beswaar zodanig en in dier voegen betogen, als hy zal verkiezen, en waar na ook die Commisfie als dan nader zal dispeneeren, zo als dezelve naar bevind van zaaken zal vermeenen te behöoren, en aan welke dispofitie zal moeten worden gedefereert , zonder dat daar van eenig hooger of ander beroep zal vallen. 3a. Dat in alle die gevallen , waar in door de een of andere ( ommisfie zal begrepen zyn dat de een of ander der bovengemelde Perfoonen zich hooger hadde behöoren te clasfificeeren, of meerder hadde moeten betalen, als door hem met ter daad gedaan is, de Commisfie van het Resfort, waar onder zo iemand behoord, denzelven voor zich ontbieden, en voorts gelasten zal, om binnen eenen korten als dan door gemelde Commisfie te bepalenen tyd, dat meerdere met het dubbeld, of wel in cas van kwade trouwe en van overtredinge der Wet, met een boos opzet, met het drie dubbeld van dien, zonder daar voor Recepisfen te mogen nemén, aan den Ontvanger van het Resfort, waar onder hy behoordt, te voldoen, met by voeging, dat hy na verloop van ienzelven tyd zich wederom zal hebben te fisteren, om te doen zien dat hy aan zyne verpligting voldaan heeft, en voorts hem te geyk waar.fchuuwen, dat hy anders daar toe loor eene paraate Executie zal gedrongen worten: en eindelyk dat van de zulke byde voorfz. Commisfie een apart Register gehouden zal noeten worden, waar in ook fpeciaal zal wor ien aangetekent den tyd 9 op welke zy zich in-  JAARBOEKEN, Augustus-, 1796^ 2a 13 ingevolge de last van de Commisfie nader moe-' ten fisteren, om van de voldoening aan hunne 1 t/erpligting te doen zien; mitsgaders dat van c de laatften, en van de hoegrootheid van derzelver te doene Fournisfementen, dadelyk aan < de Ontvangers van het Resfort, waar onder s zy behöoren kennisfe gegeven zal moeten wor-, den, ten einde aan hun voor die Fournisie-j menten, geene Recepisfen worden afgegeven. 53. Dat wanneer zodanig iemand evenwel en onaangezien die vriendelyke waarfchouwing, aan den gemelden last niet heeft gedefereert, of ook wel niet mogt goedvinden zich op den bepaalden tyd nader voor de Commisfie te fisteren, om te doen zien, dat hy aan zyne verpligting voldaan heeft, dezelve na verloop van dien tyd, zonder eenige conniventie door de Commisfie, by naame, met by voeging van de fom, welke hy verfchuldigd is, zal worden opgegeven, aan den Ontvanger van het Resfort, waar onder hy behoord, ten einde ter voldoening van zyn verfchuldigde tegens hem na bekome authorifatie, by parate Executie geprocedeert zoude kunnen worden, zo als bevonden zal worden te behöoren. 34. Dat ten einde elk en een iegelyk zeker zoude zyn, dat de juiste hoegrootheid zyner Bezittingen en Inkomften niet worde gedivulgeert, en dienaangaande niets meer bekend worde, als uit hoofde van den aart en natuur der Herfinge noodzaakelyk zy, niet alleen by het eindigen der Commisfiën, en voor dat dezelve uit eikanderen gaan, de bovengemelde refpective Registers, en in het generaal alle Lysten en Aantekeningen daar toe relatif, van welken aart dezelve ook wezen zouden mogen, zullen moeten worden verbrand , maar ook elk Lid der refpective Commisfiën, by het aanvaarden derzelve zal moeten afleggen den navolgenden Belofte en Eed: Wy sGra- 'enhaïe. GealtereerdeInfiruc'ie raa- kende de Geld- heffiiïg.  Gra- VENHA CE. GealiereerdefnUructie raaken de de Geldheffing. 22'4 NIEUWE NEDERLANDSCEIE ; Wy belooven en zweeren, dat wy in het onderzoek, of onze Medeburgeren nuar behöoren hebben voldaan aan hunne verpligting, ii.gevolge het voorfchrift, bepaalt by de Publicatie van het Provinciaal Beftuur, in dato 30 Juny en Io Augustus laatstleden, betrekkelyk de Heffing op de Inkomften en Bezittingen, ons in allen opzigte getrouw en eeriyk, mitsgaders overeenkomftig de aan ons gegevene InftruStie zullen gedragen , zonder daar in eenige de min ft e gunst of wangunst te gebruiken: dat wy ook van alles, het geen ons in deeze Commisfie, betrekkelyk de Bezittingen en Inkomften onzer Medeburgeren mogt voorkomen, ten allen tyde zullen houden een diep ftilzwygen en geheim, en daar van aan niemand, wie hy ook zy, iets zullen ontdekken, als alleen aan de Commisfie van oppertoezigt in den Haage, ten einde die in ftaat zoude kunnen zyn, om over onze handelingen en quotifatien te kunnen oordeelen; en eindelyk dat wy de Registers, Lysten en in het generaal alle Memorien en Aantekeningen, die wy by deeze gelegenheid, relatif tot de Bezittingen en Inkom/ten van onze Medeburgeren, het zy onder en geduurende het waarnemen van deeze onze opgedi agene Commisfie-, het zy afzottderlyk en in ons particulier, mogten hebben gehouden of gemaakt, va>i welken aart dezelve ook zouden mogen zyn, by het eindigen vanonze Commisfie zullen verbranden, zonder daar van iets af en onder ons te houden, direct of indireël. Zoo waarlyk helpe ohs God Almagug, 35. Het oogmerk van de Commisfie van oppertoezigt , die alhier in den Ha g zal moeten refideeren, is enkel om de refpective Commisfiën in de onderfcheidene Resforten in voorkomende zwarigheden en difficulteiten voorteligten, de doleantien der Ingezetenen te hoo- ren,  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 921, ren, en daarop te disponeeren, zo als dezelve Commisfie zal vermeenen te behöoren , en voorts een generaal toeverzigt te hebben, dat alles betiekkelyk deeze Heffing rigtig en in orde afloope, elk aan zyne verpligting voldoe, en niemand gevexeert worde. 36. De gemelde Commisfie zal tot dat einde van de refpective Commisfiën der onderfcheidene Resforten, alle zodanige informatien en opening kunnen vragen, als dezelve vermeenen zal nodig te hebben, gelyk ook dezelve zal kunnen requireeren alle de Quohieren, Registeren, Boeken en Cednllen,en voorts al het geen hier voren Artikel 3 ten aanzien van de Commisfiën der verfcheidene Resforten is vermeld. 37. Dat daar het te kort gefourneerde in deeze Heffing, zo als boven bepaald is, even gelyk alle andere Lasten van dit Gewest, ten nutte van de genieene zaak, van die geene, welke tot de voldoening daar van onwillig zyn, by paraate Executie ingevordert zal moeten worden, dienvolgende ook deeze Commisfie van oppertoezigt zal moeten zorgen, dat daar in door de Ontvangers der onderfcheidene Resforten naar behöoren gehandelt worde, en dat mitsdien ook door de gemelde Commisfie zal worden geëffeftueert, dat, zo ras dezelve eenige kennisfe krygt van zodanige Ingezete. nen, die fonwillig zyn, om aan hun verfchuldigde te voldoen, de Ontvanger van het Resfort, waar onder zodanig onwillig Ingezeten behoord, van de nodige authorifatie worde voorzien, om het zelve by paraate Executie te innen, en daar toe de vereischt wordende Procedures van Executie te onderneemen. 38. Dat ten einde een ieder der Ingezetenen ook met opzigt tot deeze Commisfie van oppertoezigt zeker te ftellen, dat de juiste hoe* grootheid zyner Bezittingen en Inkomften niet Ggggggg ge- i 'sGra- VENHA" GE. GealtereerdeInflructie raa, kende de Geld hefing.  9üGra- vbnhage, asiö NIEUWE NEDERLANDSCHE gedivulgeert zal worden, niet alleen ook by het eindigen van die Commisfie, en voor dat dezelve uit elkander gaat alle Lysten, en in het generaal alle aantekeningen tot deeze Heffing relatif, van welken aart dezelve ook wezen zoude mogen, zullen moeten worden verbrandt; maar ook elk Lid derzelver Commisfie by het aanvaarden van dezelve zal moeten afleggen, de navolgende Belofte en Eed. Ik beloove en zweere, enz. in alles het zelve als de Eed der andere Commisfiën, uitgenomen de periode raakende de opening te geven aan de Commisfie van oppertoezigt. Aldus gedaan en gearrefteerj, by het Committé Provinciaal van Holland, op den 22 Augustus 1706, het tweede Jaar der Bataaffche ffryhcid, C. van FOREEST, Vt. Ter Ordonnantie van het Committé, J. F. LEEMANS, Ingevolge de aanfehryving der Nationaale Vergaderinge aan de Volksvertegen, woordigers der onderfcheidene Gewesten, raakende de Affcheiding der Kerke van den Staat, gaf, by afweezigheid van het Provinciaal Beltuur, het Committé van Holland daar van aan den Volke kennis, met aanwyzing van \ geèn daar mede overeenkomftig, zoo door de Kerkelyke Perfoonen, als omtrent de inrichting van den Openbaaren Eerdienst, voortaan zeu inGeten worden in agt genomen* Het  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2217 HAt Provinciaal Committé van Holland, al-' et Pr°y»nc'; die deeze zullen zien of len den geenen ai fchap, doet te( hooren leezen, «y^£/e w^derbaare' Weetef' ftn^rvke gebeurtenisfen, welke zints loop der belangryke gen. » onder fSenWXJ ^ïï 'dï ons WaerVdeel, fcheiden Volken v^ ^ ^ beeft plaats ge f ad, f« f fet fe Sef haf v"n £ hebben de iot ïevaUen de? Volkèn in derzelver oorzaake, gevaneii u . d gacje te flaan; die, me 11?^^ voorvallen van on •Znie■ anders befchoüwen nog bafchou zen tyd n et anoers oe uitwerkfs Jffjff e ne t "emende befchf ing .of doo, L bpn4 verlichting; en eindelyk, wien ht 5%^*^^ gemanifest£; vea Viï Ggggggg 2 tt"f sGra- /ENHa- Publ. betrif' finde de affcheiding der Kerke van den •Staaf* i 1 1 t t 'i . e t ri d ■ ft  2218 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gr a» ven hage. Publ. betreffende de affchti' ding der Kerke van den Staat. heeft in de werkzaamfte poogingen ter bevordering van uitwendigen bloei en welftand , maar ook wel voornaamelyk heeft doorgeblonken in de gereede aanneming, algemeene ver* fpreiding en vruchtbaare ontwikkeling van zodanige grondbeginfelen, welke niet min op den zedelyken als op den burgerlyken toeftand der Natie haare werking kunnen oeffenen, en die, gelyk zy zelve gezond verftand en een» voudige waarheid ten grondflag hebben , zo ook wederkeerig ter bevordering van deugd, verlichting en maatfchappelyk geluk krachtdaadig kunnen medeweiken. Dat gewisfelyk^als zodanig mogen en moeten befchouwd worden in het algemeen die zeede- en ftaatkundige beginfelen, welke, als gezaamenlyk de rechten van den Mensch en Burger uitmaakende, in den uchtendftond van deeze omwending plegtig zyn erkend geworden; en in het byzonder, die twee allergevvig. tigfte hoofdftellingen, waar van de eene allen Menfchen eene volkomen gelykheid van rechten toeeigent, en de andere aan ieder Mensch en Burger de volle Vryheid toekent, om God te dienen, op zodanige wyze, als by, zonder ftooringe der algemeene rust, in gemoede meent verpligt te zyn; grondftellingen, ieder op zich zelve zo waarachtig als belangryk, en te zaamen vereenigd. van zo krachtige beduidenisfe, en zo uitgebreide roepasfinge, dat daar in niet flechts de verlichte Wetgeever het richtfnoer vinde van alles wat hem, ter zaake van den Godsdienst, te doen of te vermyden ftaat; maar dat ook ieder Mensch van gezond verftand, buiten de aanneeming dier twee eenvoudige maar heilige waarheden, niets meer tioodig hebbe, om, als 't ware ogenblikkelyk, :n in volle kracht te gevoelen, al het wanftal:ige, het onrechrmaatige, het haatelyke en geraarlyke, 't welk 'er in het denkbeeld van eene'  ] AA RB OEKEN, Augustus, 1796, aai9 eene bevoorrechte Godsdienftige Gezindte of zogenaamde Heerfchende Kerke, onbetwistbaar ligt opgeflooten. Dat dan ook die zelfde, zo plegtig afgekondigde als wyzelyk aangenomen principes, reeds daadelyk in de eerfte dagen onzer Vryheid, haaren heilryken invloed vertoond hebben, in verfcheiden hoogstnoodige en gewigtige verordeningen, deels ter vernietiging van onrechtvaardig genooten voorrechten aan de zyde van het begunftigde Kerkgenootfchap, deels ter opheffing van rechtmaatige' bezwaaren aan de zyde der verdrukten, edoch, dat het, volgens den aart der omftandigheden , als toen nog niet wel mogelyk was, aan de gemelde erkende grondbeginfelen haare juiste, haare volle werking te geeven, door eene daadelyke en volkomen affcheidinge van Kerk en Staat, zo wel als door eene krachtdaadige voorzieninge tegen alles, wat, door den langen duur eenei tegenovergeftelde inrichtinge, zo digtelyk dee geheelen Staat, als 'c ware, is ingeWeeven, Dat nu evenwel deeze groote en belangryks taak, voor zo verre zy niet moet gereekend worden tot het werk der te vestigen ConftitU' tie te behöoren, ondernomen is door eene Ver= gadering, die, door het geheele Bataaffch< Volk ter behartiging zyner algemeene belangei te zaamen geroepen zynde, en overtuigd vat de noodzaakelykheid, dat alles, wat hier toi betrekking hadt, in alle de Gewesten van dee' ze Republiek, op eenen egaalen voet geregelc worde , geoordeeld heeft eenige algemeene ver ordeningen te moeten vastftellen, en middelej te beraamen, waar door het bedoelde oogwier! zoude konnen bereikt worden ; hebbende de zelve, op het voorftel van een haarer Leden zich, in den loop van verfcheiden fesfsën volieverig bezig gehouden, met de ferieufe, e omzichtige discusfie deezer importante zaake Ggggggg 3 ms 'sGra- venhage. Publ. betref' fende de affcheiding der Kerke van den Staat. 1 1 1 1 t 1 1  «eao NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGea- VENHA' CE. Publ. betref' fende d afjcheiding de, Kerke van dei Staat. met. dien gevolge, dat zy, in haare altoos gedenkwaardige Zitting van den 5 Augustus laatstleeden, niet alleen op de plegtigfte wyze gedecreteerd beeft: 'er kan of zal geene bevoorrechte noch fleerfchende Kerk in Nederland meer geduld wor dm; maar ook met daadelyke 5 vernietiging van alle Placaaten en Refolutiën der voormaaiige Staaten Generaal, uit het ou- ' de ftelzel der vereeniging van Kerk en Staat gebooren: met verbod van alle onderfcheidings- j teekenen der Kerkelyke Leeraaren en Beanipten van welk eene Gezindte ook; niet het bepaalen der Godsdienftige plegtigheden alleen tot binnen de muuren der Kerken of Bedehuizen; en eindelyk, met affebaffing van het luiden der Klokken ter aankondiging van Godsdienstoeffeningen ; voorts heeft beflooten eene perfooneele Commisfie te benoemen, tot het naarfpooren en ontwerpen der vereïschte middelen en noodige fchikkingen, om, zonder fchendinge van iemands recht, of verwaarloozing der Jioogstnoodige regelen eener wyze voorzichtigheid, de bezwaaren, die de gevolgen zyn van het oude fielzel eener bevoorrechte of heerfchende Kerk, geheel en al weg te neemen, mitsgaders voor het vervolg te voorzien, in het onderhoud van de Leeraaren en Kerkelyke Beampten, en de beste inrichtingen te beraamen ter bevordering en befchaaving van de deugd der Natie, als ook ter invoering van de volledigfte gelykheid tuslchen de Leden van alle Kerkgenootfchappen. Alles met bygevoegd befluit, om aan de Hoogstgeconftituëerde Magten der onderfcheiden Gewesten, by Circulaire Misfive, van dit genomen Decreet kennis te geeven, met krachtdaadige aanmoediging, om hulde te doen aan de bovengemelde grondbeginfelen, en hunne Ingezetenen door daadzaaken te overtuigen van derzelver erkentenisfej gelyk ook van dit Decreet ieeds door de ge-  JAARBOEKEN» Augustus, 1796. aaal gemelde Vergadering, by eene openlyk afgC ^ kondigde Proclamatie aan het Volk van JNederlaild ^.ke"J»8zSakn'in voldoeninge aan' bePhatfte* geteïre *eL gewigtige Reiblutie,. r^nde^Td'nkingen, de gemelde Nationaale Vergadering betuig:: „ dat zy, aan den eenen kant ten Sollen overreed is, dat het onmoge. fvk is de verworven Vryheid zonder deugd te hewaaren- dat de beste Wetten ,edel zyn, zc „itlln de zeden des Volks haare ltevglb fteun els" ontïen'n dat het de Godsdienst al een is die op de bevordering van deugd ei Loede zeden den meestvcrmogenden mvloe. leeff dat e"ene Maatfchappye, die den Gods Kt ver reedt, ontwyffelbaar naar haaren va S, e" dat dus Volksbeftuurders die waa. acht g het heit van den Staat bedoelen , de: Godsdienst boven alles in waarde houden e ifefcSmen moeten. Edoch, dat zy het aa d n ai Sn kant, onbetwistbaar «ekei■ houa. dat de Kerk niet alleen niets gemeens hee ï.r den Staat, maar dat ook alle vereenigm d"zer twee geheel onderfcheiden lighaamer tet de Rechten der Natuur volmaakt ftryd S! en dat het verleenen van eenig voorrech hoe ook genaamd , aan het eene Kerkgenoc Sao boven het andere, zo lynrecht inloo 2ï de eerfte grondbeginfelen van Vryhei rflvkheid en Broederfchap, dat Het zelve iyT and waar die grondbeginfelen aanger men zyn/ zander de Ltbaarfle onbeftaanba 1 ^ !I -ich zelve, niet kan geduld worden ^Dafhef welgenTeld Provinciaal Beftuur * Ggggggg 4 sGra- enha- ;e. °ubl. betref, tende dt affcheim aiftgder Kerke van den Staat. l l l t tl tl » ;t g » g ■ t tpt1, in o» ir•>* an dit  's Gra- venhace. Publ betreffende de affcheiding de} Kerkevan der, Staat. 1 < i 2222 NIEUWE NEDERLANDSCHE dit Gewest, toejuichende de daar by gemanifesteerde gevoelens van gezonde WysbWrte en Staatkunde, en ten vollen overreed Se van de hooge waardy van den Godsdienst Voor ieder Sterveling, gelyk ook van deszelfs belangvollen invloed op het welzyn van de Maatfchappy, en insgelyks het dulden van een bevoorrechte of heerfchende Kerk, mitsgaders het draagen van onderfcheiden teekenen door Kerkleeraars en andere Kerkelyke Amptenaars op openbaare ftraaten en wegen, het oeifenen van Godsdienstplegtigheden buiten de muuren van Kerken en Bedehuizen, en het luiden deiKlokken ter aankondiging van zommige openbaare Godsdienstoefeningen, onbelïaanbaar reekenende met de aangenomen beginzels van Gelykheid, dan ook daadelyk in de laatfte Sesfie haarer buitengewpone Vergadering, van deeze haare gevoelens by eene Misfive aan de Nationaale Vergadering heeft kennis gegeeven en, len einde het ook in deeze by geene bloo' te betuigingen te laaten berusten, ten zeiven tyde het Provinciaal Committé gelast, om van deeze haare intentie aan den Volke van Hol land by Publicatie kennis te geeven, en dat gedeelte der voorfz. aanfehryving van de Nationaale Vergadering, waar omtrent by het zelve geen zwaarigheid heerschte en aan niemand eenige weezenlyke praijuditie wierd toegebragt daadelyk te doen eJtecureeren, niet verdeie last, om, ten einde alle verwarringe door eene plotfelyke affchaffinge der Odroven voor te komen, op het naauwkeurigst te onVerzoeken en zo fpoedig mogelyk op te gee" vtn welke Oftroyen, aan de Gereformeerde Kerken verleend, als nog beftaan; hoe langen welke -^H TS 1°Ude" ffl0eten dSS *elke middelen het gemis daar van, op de „ ™°5 «toewy» wouden worden vergoed, ls mede hoe die geenen fchadeloos te ftellen, die,  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2223 die, op de Heffinge en Inkomften van zodanige Oélroyen tot opbouw of onderhouding' van Kerken enz. Gelden hebben opgefchooten; en geReïaalyk alles , wat ten deeze tot eluci* datie zoude kunnen verftrekken; terwyl intusfchen, en tot dat deswegens nadere voorziening zal zyn gedaan, met de betaaling der be-^ zoldingen van Hoogleeraars, Kerkleeraars en' andere Beampten van de geweezen bevoorrechte Kerk, op de wyze, zo als het tot hier toe gebruikelyk is geweest, zal worden voortgegaan. Zo is het, dat wy in Conformité, en ter voldoening aan de authorifatie en last door het welgemelde Provinciaal Beftuur by deszelfs Decreet io. dato den 12 Augustus laatstleeden aan ons verleend, niet hebben willen afzyn van door deeze ter kennisfe van den Volke van Holland te brengen. Foor eer*t: dat het daar voor gehouden wordt, dat in dit Gewest geene zogenaamde heerfchende Kerk of geen bevoorrecht Kerkelyk of God8dienftig Genootfchap aanweezig is, maar dat alle Kerkelyke of Godsdienftige Genootfchappen in hunne rechten ten opzichte vau de Maatfchappy met elkander volkomen gelyk ftaan. Ten tweeden: -dat aan alle Leeraaren en Kerkelyke Perfoonen, Geördenden of Beampten, der onderfcheiden Godsdienftige Genootfchappen binnen deeze Provincie, van welken ftaat of rang dezelven ook zouden mogen zyn (daar onder mede begreepen de geenen, die behöoren tot eenige Jiefdaadige Geftichten of zogenaamde Godshuizen, en de Krankbezoekers) wel uitdrukkelyk worden geïnterdiceerd , om zich na den 1 September aanftaande, buiten de Kerken of Bedehuizen in het openbaar te vertoonen met eenige onderfcheiden teekenen, van 'sGra- 'enha3e. Publ* betreffcnde dt iffcheiding dór Kerke van den Staat,  «224 NIEUWE NEDERLANDSCHE '*Gra- venha' CE. Publ. betref fende dt affchei ding dei Kerke yan de?, Staat. van welken aart en natuur die ook zouden mogen zyn. Ten derden: dat geene Godsdienftige plegtigheden voortaan zullen mogen plaats hebben, nog uitgeoefFend worden buiten de muuren der Kerken of Bedehuizen van de onderfcheiden Godsdienftige Genootfchappen, of van de byzondere huizen der Ingezetenen. En laatftelyk, dat mede na den i September aanftaande, in dit Gewest geene Klokken tot aankondiging der Godsdienftige OefFeningen van eenigerleië Kerkgenootfchappen zullen mogen geluid worden.' Gelastende wy, in naame als boven, allen en een iegelyk die zulks aangaat, zich naar den inhoude deezes lüptelyk te gedraagen, en zullende de geenen , welken zouden mogen bevonden . worden het hier vooren geftatnëerde in eenig opzicht te Contraveniëeren, als overtreeders van de wettige beveien der Hoogstgeconftituëerde Magt in deeze. Provincie worden geftraft, zodanig als naar bevind van zaaken en omftandigheden, door den Competenten Rechter zal worden geoordeeld te behöoren. Or 'oinieerende insgelyks den Procureur Ge» neraal deezer Provincie en alle andere Officieren en Jufticieren, om deeze Publicatie behoorlyk te executeeren, en te doen execuieeren en nakomen, mitsgaders tegens de geenen die zich aan de overtreeding daar van zouden mogen fchuldig maaken, zonder eenige ooglui. king of verfchooning, te procedeeren, zo als in goede Juftitie zal bevonden worden te behöoren. En op dat niemand hier van ignorantie pra;tendeere, zo begeeren wy, dat deeze alomme zal worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Haage onder het klein Zegel van  JAARBOEKEN, Augustus, 179^ ^ T,n^P den 24 Augustus 1796» T^^MM1 vr,mi- \ C. van FOREEST, Vt. Ter Ordonnantie van h|t Proviudaal Committé van Holland. j. F. LEEMANS. n.t de herhaalde Geldheffingen veele Dat ae m ééne reden, Ingezetenen , orn meer a deren; zwW drukte, 'et J &tmm, zelf n^t, jat veetea n Qnverwagt kon daar over lieten ftitueerdé Magten zulks den H°°^gveChoorden die ftemme, niet overkomen. £- üoora en vervolgden, dooden no^ ^ gen, zonder zl£hor?f maatregel. Gehee uitvoering van ^««JtW^ naare anders was t dat zommigei kennisfe was f ^eto of het vei bet voeren ^„^tich veroorloofden lPtde^ond?fpoedige voldoening va welke op de ipocu s . en a zommigen af"^vSg van 's Lanc dus op de ^f^ïgen invloed koi ledige Kas, een nadeeug ^ ^ den hebben. -™n^ hier, dat met ff rfuatstegdS ?,MS,VenePubiica, gegaan. 1 sGra- enha- ;e, L ■ ï i ï s 1- :t ff ie 3e eer Iet  'sGra venha ge. Publ. tegen valfche Gerug' ten omtrent di Geld. heffing. i i s i c c c b d tii voe- «SMS NIEUWE NEbtKL.ix.u^Hs Dat het Provinciaal Beftuur van V.n\unA u derzelver fuccesfive Pub&TvIo^dato'dea eD den io Augustus laatsteden" oZ ftandig en openhartig hebbende opengeK den hoogen nood, waarin dit Gewest zich ,f„ . zien van deszelfs.Financiëele Sangenl bevindt als mede de dringende redenen en modven ™n l hZ ZnteH'rDa de ovemeeg ng' van alle de middelen, die hun tot redres daJ van waren aan de hand eesrpvm h„Ir. r meend eerst tot eene GddS^van öTlkZ' SoDPrdnerJD?eZetenen va« deeze Provincie ™è moeten befluiten, en vervolgens nog te decrLf ren, dat de evengedachte Heffing L,. ee" van de omftandi^eden^n,^ zp wel zoude werken op derzelver Bezitt£en * als op derzelver Inkomften, en dat m E' ic. maniere daar by bepaald, zommien van derzever Inkomften, en wederom anderen v a n selver Bezittingen, 0f wei van beiden, daar in rouden moeten draagen, het rcmeldÉ' nln i3n f** *roa* £ft LTen vemS en, dat de Ingezetenen van dit Gewit h« iverweegmg van de voorfz. motiven ten voii y Mden overtuigd worden van Se^ yke verpligting, om een ieder, naar maateli" ffil^ST'-' -eeD §edeelte van hTnneïn P teófferenem"°Z.a™ "et algemeen belang p te otteren, en zich alzo, uit het be^p e jegenswoordige behoeftens des Lands L" e fchmkingen, by de hier vooren eemefdi p , hcatiën geïntroduceerd zonder ^n? Pu" and zouten hebben ïk^."^ te&a' ."dcnJ^Ten^enTgeS SgS? d" zef « koesterende, nJet"^^^  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2227 voelig leedwezen, en rechtmaatige verontwaardiging zyn ontwaar geworden, dat eenige kwalyk geïntentioneerde Perfoonen,' zich veroorloven, om de voorfz. zo onvermydelyke Finantiëele operatiën, op eene allezins ftrafwaardige wyze te contramineeren, of tegen te werken, door het verfpreiden van geruchten, dat de voorfz. Geldheffirjgen, invoege als dezelve door het Provinciaal Beftuur zyn gedecreteerd geworden, geen efFect zouden forteeren, of niet ter executie zouden gelegd worden, maar dat het gemelde Beftuur de hier voorengedachte Publicatien, of de fchikkingen daar by gemaakt, immers diverlè Artikelen van dezelven in hunne aanftaande byeenkomst wederom zouden altereeren; als mede, dat verfcheiden van onze MedeIngezetenen zich door zulke geruchten laaten wegfleepen,. en daar aan geloof geeven, gelyk wy ook niet konnen ontveinzen ons te zyn voorgekomen , dat de voorfz. verkeerde inductiën en perfualiën niet weinig zyn ver fterk t geworden, door de Adresfen of Remonftrantiën by deeze of geene Municipaliteit, of by eenige particuliere Ingezetenen aan hunne Medeburgers geproponeerd, en ter teekening aangeboden, om vervolgens aan het Provinciaal Beftuur of aan ons, by abfentie van het zelve, te prefenteeren, ten einde eene verandering in zommige Pointen of Artikelen der meergemelde Publicatiën te weeg te brengen; terwyl eindelyk nog ter onze kennis is gekomen, dat zommige onzer Medeburgers door kwalykgezinden worden gebragt in een dankbeeld, dat door de Geconftituëerde Magten in deeze Provincie geenzins alle de gepaste en meest krachtdaadige middelen zouden zyn, of worden in het werk gefteld, om de voorige Geldheffing, op den 17 July van den Jaare 1795 gearrefteerd, te doen effecT: forteeren, ■> en de kwaadwilligen tot voldoeninge aan hunne verpligtingen te noodzaaken, mitsgaders dat de Ingeze¬ ts Gra- venhage. dubl. tegen valfche Gerug* ten om. trent de Geld- ■ heffing.  «238 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- VENHA" GE. Publ. tegen valfche Gerugten om ■ trent d Geldheffing. zetenen van dit Gewest niet konden gebonden zyn, nog naar billykheid geconftringeerd worden,' om hunne aandeelen in de jegeaswoordigt Heffingen te contribuëeren, voor en aleer zy met de daad waren overtuigd geworden, dac de vereischte middelen en maatregelen,'met betrekking tot de geforceerde Negociatie van het voot^ leeden Jaar, met een goed effect tot het voor*, gedachte einde waren by de hand genomen, s Dat wy Eeds- en Ampsshalven gehouden zynde, om de executie van de wetten, bevelen en maatregelen der Hoogstgeconftituëerde Magt in deeze Provincie, inzonderheid met relatie tot zodanige Financiëele operatien, met al het gezag, het welk ons is toevertrouwd, te onder, fteunen, te bevorderen, en het Provinciaal Beftuur nog daar en boven by deszelfs Decreet van den ia Augustus laatstleeden, ons onder anderen fpecialyk geauthorifeerd, en zo veel des noods gelast hebbende, om aan de voorfz. geforceerde Geldheffing, op den io derzelve Maand gearrefteerd, met alle fermeteit en rigeut de hand te houden, en te doen houden, dienvolgende de hier vooren gemelde gefpargeerde geruchten, en verkeerde inducliën met geen onverfchillig oog konnen aanzien of gedoogén, maar integendeel ons verpligt vinden, om dezelven als ftrydig met de ons bekende intentie van bet welgemelde Beftuur, als mede met de wezenlyke belangens van dit Gewest in het gemeen, en van onze misleide Mede-Ingezetenen in het byzonder, op de efficacieufte wyze tegen te gaan Het is dan ook uit dien hoofde, dat wy dienftig hebben geoordeeld om in de eerfte plaat3 elk en een iegelyk van onze Mede-Ingezetenen by deeze te waarfchuwen, dat zy aan de hier voorengemelde geruchten, welken wy verklaarea van allen grond ontbloot, en vallchelyk verzonnen te zyn, geen het minfte geloof geeven, en hus  JAARBOEKEN, Aügüttü , ijgV* aaay hun voorts op het ernftigfte vermaanen, om zich ftiptelyk, naa. den inhoude van de hier vooren■ geuelde Publicatien, in dato den 30 Juny, en den 10 Augustus laatstleeden te gedraagen, en dien volgende (zo verre zulks door zommigen van hun nog niet zouden mogen gefchied zyn) ten allerfpoedigften, overeenktynftig het Voorfchrift van hét 36 Artikel der laatstgemelde Pu> blicatie, ter goeder trouwe öp-.-.en aangeeven, in welke Clasfe Zylieden zeiven, en de geenen, die zy in de eene of andere qualiteit .zouden reprefenteeren reïpeflivelyk wegens hanoe Inkomften, of wél van hunne Bezittingen, of ook uit hoofde van beiden in de voorfz. Heffingen moeten contribuüeren,1 mitsgaders tot dat einde, de Billietten, welken door, de .Municipaliteiten of Plaatfelyke Regeeringen zyn, of worden; rondgezonden binnen den daar by bepaalden tyd naar behöoren invullen, terwyl alle die g enen, wel* ken daar van zouden mogen blyven in gebreken , zich zeiven daar. door zullen blootftellen aan alle de daar uit refulteerende fchadelyke gevolgen, en zonder eenige connivéntie of disümulatie- immediatelyk zullen warden gefubjedteerd aan zodanige pcenaliteiten, als by het 37 Artikel der evengedachte ^Publicatie en 05 Anikel der gealtereerde Inftrudfie voor da Commisfië.a van Onderzoek van deeze Geldligting, op den 22 deezer by ons gearrefteerd,: dienaangaande zyn bepaald: gelastende wy ,ook aan alle iVIu: nicipaliteiten en plaatfelyke Régéerin^en binnen, deeze Provincie, ,osn zo verre .door deeze of geene van hun nog geene Billietten in derzelver refpeétiye Steden r Plaatfen n of Diftr-ielen, vol-: .gends hét Concept achter dezelve Publicatie gefteld, zouden mogen ' zyn rondgezonden, ten allereerften zonder eenig verder verwyl aan het daar by geftatuëerde te voldoen, en aan ons van hunne verrichtingen by Miófive ren fpoedigften kennis te geeven, ten einde alzo te pr*» Hhhhhhh «e- sGra» venha-ge. Pu'h legen valfche Gsrug* ten, omtrent de Gr'/- .  'sGra- venea ce- Publ, tegen valfche Gerug ten om trent di Geldheffing. «30 NIEUWE NEDERLANDSCHE vcniëeren zodanige nadere ferieufe voorzieningen en maatregelen, als ten opzichte van de geenen, die daar in nalaatig zouden mogen blyven, op het allerpromptfien* zullen worden in het werk gefteld. Dat wy in de tweede plaats, ten einde zommige van onze Medeburgers door geene verkeerde inducbën en perfuafiën, van de onmiddelyke voldoening aan hunne indispenfabele verpligting ;nog verder worden te rug gehouden, hebben vermeend hun by deezen te moeten onder het oog brengen, dat, hoe zeer het aan alle Ingezetenen, welken zouden mogen vermeenen eenige bezwaaren ten opzichte van het een of ander point in de voorfz. refpective PublicatiëD vervat te konnen allegeeren, mitsgaders daar van redres of alteratie te verzoeken, vryftaat. om zich, even gelyk als in alle andere gevallen, tot dat einde aan het Provinciaal Beftuur of aan ons, by abfentie van het gemelde Beftuur te adresseren, mits zulks doende hoofd voor hoofd, of meerdere Burgers te zaamen en in decente termen op zodanigen voet en wyze, als by de Publicatie van het zelve Beftuur van dato den 18 Maart deezes Jaars is bepaald, de zodanig* zich echter geenzins moeten laaten voorffoan, dat zy door "het projefteeren, teekenen of daadelyk preïenteeren van alle zulke Requesten, Voordragten of Memorien zullen worden gelibereerd van hunne gehoudenheid, om inmiddels de gearrefteerde fchikkingen punctueelyk na te komen- en in de meergedachte Heffingen op den voorgefchreeven voet met de daad te Contribueert, of dat diergdyke verzoeken, hangende de deüberatien, die daar op zouden mogen aan. gelegd worden, eenige fufpenfle, of furcheance der verfchuldigde voldoening ten gevolge zullen hebben, maar dat zy integendeel dien onverminderd, en in afwachting van de dispoiitien, die cp de bedoelde adresfen zullen worden uiige-  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. aa$ï gebragt, in alle opzichten aan het voorfchrift. der meergedachte Publicatien zullen moeten obe dieeren, en over zulks ook in dat geval door hunne weigering of nalaatigheid in het nakomen van derzelver onderfcheiden verpligtingen, zich blootftellen aan de pcenaliteiten daar by vastgefteld, ja zelfs daar aan gcfubjeéteerd blyven, al ware het dat het mogte gebeuren, dat naderhand in het een of ander refpeft door het voorfz. Beftuur aan dusdanige remonftrantien wierd gedefereerd. Dat wy iutusfcheh, overeenkom ftig onze verpligting zo veel mogelyk is gaarne willende me dewerken tot gerustftelling van onze gotde Me de-Ingezetenen, en om alle vermeende bezwaa ren uit den weg te ruime», geene zwaarigheid maaken, om nog in de derde plaats, by déezt openlyk te verklaaren, dat het ten eenenmaak ongegrond en valsch is, dat niet alle gepa-t< middelen zouden zyn aangewend, om dë voori ge Geldheffing van den 17 July »795 te doet effect forteeren, ea de kwaadwilligen of gebre kigen tot voldoeninge van hunne verpligtingen u noodzaaken, maar dat bereids iri meest alle d( Steden en Plaatfen van dit Gewest Commisfiet tot het doen van een naauwkeurig onderzoek des aangaande zyn aangefteld, en daadelyk werk' zaain zyn, als mede tegens de nalaatigen naai bet Voorfchrift der Wet wordt of zal wordet geprocedeerd, en dat wyders zo verre dit hoof de van byzondere omftandtghedea in deeze ol geene plaats dusdanige Comaisfied nog üiet it activiteit zouden mogen gebragt zyn, en be voorfz. onderzoek tot hiar toe niet is geïofti tueerd geworden, wy insgelyks onverwylde sor ge zullen draagen en de meest gepaste middelei daarftellen, ten einde hier omtrent aan de ferieu fe intentie van hec Provinciaal Beftuur, raitsga ders aan het verlangen vaó onze Medeburgers - worde voldaan. • Hhhhbhh 2 E: 'sGni- VÉSHA" 31. Publ. tegen valfche Genigten om-, trent de Geld- . heffing* 1 l I i ' 1 v i  2a32 NIEUWE NEDERLANDSCHR 'sGra VENHü» ce. Publ. tegen valfche Gerug' ten omtrent d Geldheffing. Ea char wy de Auteuren en verf?!eiders van de hier voorengemelde valfche ge-uchten, als roede allen de geenen, die Hoor verkeerae perfuaüin, induélrien, of andere flainre trachinatien de goede Ingezetenen van de promp'e vo'doe' ning aan hucne verpligtingen ten reguarde der meergemelde Geldhsffirsgen trachten "te detourneeren en af te houden, niet anders kunnen 'ber ïcnouwen, dan als wederrtreews der wettige ° bevelen en genoden maatregelen van de B oogstgeconftitueerde Magt bianec deeze Provincie , ten einde in de dringende Pina^tieele behoeftes van dit Gewest ~ op de rnerst gepaste wyze" te voorzien,- mitsgaders als kwalykgezinden, en vyanden van de gdede zaa'; den ' Vaderlands-, die uit alle in? ftrarwa'ardige inzichten het algemeen belang zd? veel mogèlyk' is trachten eeconga.rineere'i. en re?,en te werken ^ Zo is hët, dat wy den Procijreur Generaal, en- alh andere Officieren en Jufticieren benen deezen Lande op het ernftigfte gelasten , om op alle zo larijge Perfoonen. als mede op derzelver oogivrken en verrichtingen, op het nauwkeurig • fte te rquirecen, en tegens hun oveteenkomftig de Wette van den Lande te procedeeren, ten einde dezelven op het rigoureuste worden geftraft, in' voege als naar vereisch van zaaken en omftandigheden, in goede Juftitie zal worden be* vónden te béhooreu. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal konnen praetendeeren, zal deeze met allen doenlyken fpóed a!o*nme gepubliceerd en geaffigeerd worden, daar zulks te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in d$n Hasge onder het klein Zegel van den Lande , den 30 Augustus-'1796", het tweede Jaar der Bataaffche Fnhefd. C van FDREEST, Vt. Ter Ordonnantie van het Provinciaal Committé van Holland. j. F. LEEMANS. Delft.  JAARBOEKEN, Augustus, l7*XS* 2233 D k l F t. 't Was ten nutte en tot gemak der Buriwve, en ter voorkoominge van ongelukkenl 'dat de Municipaliteit, omtrent de Lantaarnen, op de Graften en 10 de •Snaaren brandende, het volgende deedt afkondigen. PUBLICATIE. HEIL en BROEDERSCHAP! f>e Municipaliteit der Stad Delft, ter kennisfe ~rr zynde gekoomen de klagten die door eccige Burgers en Inwoonders deezer Stad van tyd tot tyd zyn gedaan, over hec Aar-fteeken van minder Lantaarns als voor deezen, het geen ongelukken zou 'e kunnen veroorzaaken; voorts gemerkt , dat 'er in den aarfiag van het tot hier toé betaalde Lantaarngeld, etne aanmerkelyke ongelykhtid beeft plaats gehad, en teffens begreepen hebbende, d"t het allezints onbillyk was, dit de r °ro~ vramma der Maat* feh tot Nut van 't Algemeen.  Am- STi'x* dam. Pro- * gra-nwn der %h, i-t ".Nut van mY&h', i ( 1 X _( 5 2238 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ wordt. Dat intusfchen deeze Vraage het beste beand woord isy m drie Verhandelingen, hébbende de volgende Spreuken: 1. Sa^abiHbu! agrctamus malis, ipfaque nos 711 rtfim genitos natura ti emetidari veli* mus juvat. 7. è Utinam ajfurgant pasfim Ipplaldantue docenti, &c. ? a * ■/ • ^ Samakthanüs. 0- ^« mm ajfurgant pasfim applaudantqu» Matres atque yiri, quorum pia peftora- tangit 1 Prolis amor, quernaque intexant f ronde coronam, J Servanti mes et funera acerba morami. Wesbalven aan de eerfte of Cou!^Tlm de zevende Verhandeling de Zilveren Medaille is toegekend; wordende de zesde waarji» keurd, om als een accfffit by de voormande gedrukt te worden. Zyr.de ce Schryver van de ïerfte, G. Bakker, Med. Doftor en S'ads 'rocdrnee.ter te Enkhufeen, en van de «ven" ïe, Jhlitis Pitringa Coulon, Med. Doft. te LeéÜ^aarden. Wordende de Schryver van de Ecsde Verhandeling, getekend met de Spreuk yan or«v. Samarthanus, Ecce jnihi dffurgarit -afim &c verzogr, om bio en den tyd van sec wecken, zynei- naam £an den Secretaris bexno te maaken, cn vryheid tot het openen van syn h .tet ca bet drukken zyner Verhandeline e geeven. 6 Verder; dat op de Vraage: ftrekkende, om en minvermpgenden Burger, meer en meer met fV^'^u^ ,dfc'D ^M •*■•«■<• te «maaken; «tien V^erWtidelipgén tya ingekomen, welke Ie on -oiooende gekeurd zyn , offchor.n de 'ernandelingen getekend met de Spreugen: Es ifi  JAARBOEKEN, Augustus, 1706. C239 ift nicht befchcidenhcid fondes (lolz, fün Meifes lichtchen zu verben, walman kanefak kèl aufflJlen kan; en: oneer zoekt de Schriften, veele verdiennen bezitten Eèffl en ardere Prysvraase door de Maatfcb3F?y opg^eeven, en Svoldoende beantwoord zynde, offchoon eene Rudimcnia, getekend met de Spreuk: De Kennis onzer Moede /praai, Is voor de Jeugd een nuue zaak_ veele goede trekken ■ oplevert, heeft de Vergade ring goedgevonden andermaal cp te geeven, of in te trekken; wordende nu de vogende Vraagen opgegeeven, om te beantwoorden vcor den eerften van Sprokkelmaand 1797'. ... 1 Eene duidelyke en levendige befchryvmg van Jeins Godsdienftig en Zedelyk Karakter, geduurende zyne verkeering onder de menfehen^ S voordragt, in hoe verre het tot eer voorbeeld ter paarvölging voor alle Christenen. kan en moet ver ftrekken? , , ». Daar Luiheid en Schaamteloosheid vee la de oorzaak n zyn, dit de Armenkasten dagel^ dW nieuwe lasten gedrukt, en uitgeput wor den wat middel is 'er, om den yver en werk lamheid by den minvermogenden Burger op t< wekken? En hoe kan men best eene edele eer zuat in hen ontfteeken en onderhoudend , Een Natuurkundig Schoolboek , m vie Deeltjens, in het welk de Jeugd, op eene al Ss bevatlyke wyze, zonder Wiskunftig be toott, dé Natuurkunde geleerd wordt , zo wctnt het tegengaan van de vooroordeelen als tc 'uidelvke kennisfe van den Schepper in zyn frhenfelen. Beloovende de Maatlchappy , aai het beste der goedgekeurde Stukken op dit ot derwerp , eene dubbele Gouden Medaihe. ± Welke zyn de beste middelen , om de minvermogenden Burger met den inhoud d< Bvbels, meer en meer bekend te maaken? \ Rene Nederduiifcne Rudimenta of bcnoo ?. , - boek Am- ST eldam. Pro- gramma der Maatfch» tot Nut van 't A/genieën. ! 1 t 1 3 s I>  AmstelDam. Pro- grdmm der Maatfch tot j\ u! vü 't A/ée tttctn.J l i i t t 2240 NIEUWE NEDERLANDSCHE boek, om de gronden onzer Taaie duideSvk-en bevadyk te or.derwyzerjV En om te bean woor. den voor den eerften van Sprokkelmaand ,708, geeft de Maacfcnappy, by voorraad de yJ&. de Vraagen op: »-igtu \Ja Ï^ucadruk!vk bet0°g, dat Ongodsdierftigfeg ftJP? ^ van tydelyk en eeuwig oog!ak; Godsdienftigbeid m tegendeel, de bron van tydelyk en eeüwig geluk,, beide vdbrgefteïd en n aangedrongen naar de vatbaarheid van tainLS rennen, in een aantal trefhree lafereelen, ut. le.nd , zo uit de gefchieden» els uit de-dalJykfche ervarnng b 2 Staan Ouders en Opzieners onder de onvermydelyke verpligting, 0m de. aan hunne zorge toevertrouwt Kaderen, met EKm Wt eene Godsdienftige opvoeding, qS8ÏÏ& Dankzeggingen te doen keten, ei Go' S S bidoen en danken? Zo ja, op.Vlk eene mie? meet zulks ingericht worden? Hoe moet de In lh ud der Geneden zyn? io !n welk een in. perk der .Jeugd, nwer, daar mede een aanvTne gematkt worden ? awvang .3-' Welke Fabrieken, Trafieken, Spinneryen of Weeveryen, kunnen nog in ons Vaderiard opgericht en in ïbnd gebragt worden, waarin de behoeften en minvermogenden, naar hunne onderfcheidene jaaren en kragten, zo vee! kunnen verdienen, dat zy de^D.akomën ainda bezwaaren, en derzelver inftandbouding bevï Zy , die hunne vermogens aan het beantwoorden deezer Vraage wenfehen te beproeven geteven wel ,n bet oog te houden, dat men eene ftauwkeunge berekening verwacht, zo van de t-ltanctrengiDg en het onderhoud als van de ^S*2S3S?hct voor^™ w 4. V.t,ke zyn de gefchiktfte middelen, om in eeze gelukkige dagen van Vryheid en Gelyk. beid,  JAARBOEKEN, Augustus, ijgÜ, 2241 heid d»n no<* voortduurenden geest van twee. t draet' en partVcbap (waar door ons lieve Va- < derlarid zo veele jaaren gefolterd ») te doen , ophouden, en de geluk aanbrengende en magtma"kende Eendraat, in deew Gewesten te herftellen, op dat vóorfpoed en welvaaren weder-, om, als van 'ouds, het deel moge zyn van alle Ingezetenen ? , . . De Maatfchappy voorniamlyk werkzaam zynde voor het welzyn van den minvermogenden Burger, en het Schoolwezen vordert van de dingers naar den Eereprys, in eene Gouden Medaille beftaande, of voor de naastbykpmende en mede goedgekeurde Verhandeling, in eene Zilveren Medaille, vooral en uitdrukKelyk , eenen bevattelyk- en onderhoudenden tol. «o veel morelvk naar den Volksfnaak gefchikt , zonder deeze is elke Verhandeling hoedanig ingericht, voor haar nutteloos, Zy vordert ook lehe naauwkeurigc en volkomene vermyding van alle Godsdienftiga en Staatkundige gefchilien, als komende deeze geheel met overöen met den waren aart haarer bedoelingen. De Verhandelingen moeten voor of op den bepaalden tyd, met eene andere *and dan die des Scbryvens, gefchreven, met eene /uinlpreuk getekend en vergezeld van een gezegeld Billet , waar in de naam en woonplaats des Schryvers, en van buiten 'met de zelfde Spreuk gekenmerkt, welke onder de Verh'anddiug geplaatst is, vragj vrv verzon'«en worden, aan G. Br enter a Br an disi, Secretaris der Maatfchappy, op d?n Csn eel over het Leydfrhc Veer, te Amfterda;ü. Voorts herinnert de Maatfchappy, dac zy gee ne Werken voor de.diaajë erkent, dan die oj deszelfs Tytel voorzien zynmet mcdrukkëlykj aanwyzin», vtÊn te zyn uitgegeeven door de Ne derlandfche Msatfcliajpy Tót -Wit van *t A\n mem , eri die daarenboven druks wyze geilempel zyn met de ondertekening van dea tydelyken a gemeenen Secretaris, R01 TELJAM. Pro- irammtt Ier Maatrch. tot Nut van '1 Algemeen. 1 :1 1-. . •  224a NIEUWE NEDSRLANDSCHE Rotterdam. Rotterdam. In ean zoo waterryk Land, als dit Gëmeenebest, aan verfcheiden oorden v^n hetzelve, waar in veele Ingezetenen zich 'op groot of klein vaartuig moeten vvaagen, verdienen alle middelen, ter om worftelinge aan dringende gevaaren , aanmoediging, hoe zeer dan ook dezelve aan bedenkelykhede;i onderhevig zyn. 't Is op deezen grond dat wy gewag maaken van een berigt van hier van 24 deezer* Men fchreef: . „ Heden namiddag hadden wy het genoegen, om reeds voor de vierde reize een Proef in het openbaar te zien nemen met een Werktuig, gefchikt om in geval van nood, een Perfoon op het Water dryvende te houden. Dit Werktuig, het welk eene gem ge plaats bevat, was uitgevonden door den Burger J C.deJongh, Kjopman op de Glashaven alhier, en de Proef werd genomen in de Maas, ten aanzien van een aanzienlyk aamal aanfchouwcrs, welke alle hun uiterfte genoegen en goedkeuring te kennen gaven; blykende het ten duidiykfte, dat men, in geval van Schipbreuk, zich gemaklyk met dit Werktuig, het welk veele voordeelen, boven alle bekende Zwemrokken, bezit, zoude kus.nen redden; te meer, daar men niet alleen met hetzelve voortdryft, maar ook hetzelve na willekeur kan oeit uuren. Ge-  JAARBOEKEN, Augustus. 1*06. «243 Gemelde Borger de Jongh denkt na het afloopen der Kermis,, als hiér toe verzogt zynde, nog eens zyne Proef in het openbaar te verrigten." ZEELAND. Middelburg. De Volksvertegenwoordigers deezes Gewests, in den voorgaande» Jaare zich gedrongen hebbende bevonden, om, by verfcheide Publicatien, „ allen uitvoer „ van Tarwe na buiten deeze Provincie ' te verbieden, eri den veivoer van dit Gewas van het eene Diftriét na Let „ ander aan verfcheiden bepaalingen ie „ fubjedeeren- gelyk mede om den uit „ voer van alle foorten van Graanen, „ niet dan onder verfcheiden prajcautieh toe te laaten" — wierden thans te raade, alle die Publicatien in te trekken en buiten werking te ftellen, en tlzo den Handel, ten dien opzigte, even ais voorheen, vry en onverlet te laaten. Voorts wierden nog, -door de zelfde Volksvertegenwoordigers, met opzig* tot het jaagen en de Jagt, de volgende fchikkingen beraamd en vastgefteld. GE-  Middelburg. t344 NIEUWE NSDERLANDSCBÊ GELTKHEID. V k T H E I D, BROEDERSCHAP. PUBLI CATIE. V\q Vertegenwoordigers van hec Volk van Zeelan i , alleD den geenen die deeze zullen iien of hooren leezen , Heil en Broederfchap! doen te weten: dat wy geduurende hot aanftaande Jachtfaifoen, toe het t>elaateu der Jacht, met intrekking van de Publicatie van den "8 September 1795, befluitende, tevens hebben begrepen zodanige bepalingen te moeten maken, dat ook, in deezen de gelykheid betrage en alle ónderfcheidings tekenen voor bevoorrechte Standen en- de vermeende Privilegiën , voor de Léden van het Beftuur vernietigd, het natuurrecht omtrent de Jacht zo na mogelyk wierdt gevolpd,, en tevens flegts gezorgd, dat overtenkomftig de heilzaame intentie van de Nationaale Vergadering, de te ontwerpen Conftitutie niet voor uit gelopen , eh bepïlingén omcrent zaaken wierden gemaakt, welke; eerst by dezelve geheel zullen worden >beflist. - Dat wy diens Volgens hebben goedgevonden'.te bepaalen en ftatueeren, zo ais wy bepaalen en ftatueeren by deezen: Voor, eerst, dac voor het-aanftaande faifoen zal worden ingetrokken en buiten effecl, gefieldde Publicatie der Provifioneeie Reprefentanten' van het Volk van Zeeland, van den 18 Septem-' ber 1795, by welke de Jacht algemeen was gefloten. Ten tweeden, dat geduurende hec aanftaande faifoen en coc nadere dispofitie, soc de Jacht alleen zullen gerechtigd zyn, de Bruikers en Eigenaars van Landeryen bintten deeze Provincie, ieder voor zo v?rre zich de Landen uitftrekken, door hem gebruikt of aan hem in eigendom toebehoorecde, gelyk mede alle Ambachtsheeren bin-  JAARBOEKEN» Augustus, 1796. 224$ binnen deeze Provincie , ieder voor zo verre deszelfs Heerlykheid betreft; wordende allen anderen, welken uit kragte vdn eenige Placateo, Ordonnantiën of Privilegiën of uit eenigen anderen hoofde bevorens tot de Jacht gerechtigd waren verklaard, dezelve wel uitdrukkelyk [mits deezen verboden en geïnterdiceerd. Ten derden, dat de Ambachtsheeren hun recht tot de Jacht of in Perfoon, of door een ander binnen hunne Heerlykheid zullen vermogen te exerceeren: onder deeze bepaling nogthans- dat flegts een Perfoon door ieder Ambachtsheer , voor een en dezelfde tyd, daar toe zal mogen worden gequaüficeerd, en dat de aldus gequalificeerde in het geheel niet zal vermogen te Jagen zonder eene behoorlyke Acte van quajificatie, van den Ambachtsheer, daar tos by zich te hebben, nog ook op dien tyd dat de Ambachtsheer zelve, binnen zyne Heerlykheid ter jaehr. gaat, als in welke gevallen de gequalificeerde even als ieder privaat Perfoon zal kunnen worden gecalangeerd en ftraft, op de wyze als in de volgende Artikelen zal worden gemeld. Ten vierden, dat alle andere behalvc'n da voorfchr. Gerechtigden, welke zoudt-n ondernemen op een anders grond, buiten deszelfs confent, te komen jagen of fcbieten, telken reize zullen verbeuren eene boete van 50 Guldens, te appliceeren de eene helft voor den ÜUieier, en de wederhelft voor de Armen van het Dlltricï in 'Jt welk het misdryf zal vootvallea; welke boete zal worden verdubbeld, wanneer de Jager door den Bruiker, Eigenaar, Ambachtsheer, of iemand van hunnen t'wege gewaar* fchouwd, in zyn Jacht zal blyven voortvaren; en de Jager, in cas van refiftemie of bedreiging van geweld, als een verftoorder dér publieke rust worden gecorrigeerd. Zullende de üudera iiiiiii voos MIDDELBURG. Publ. raaken* de de Jagt.  Middelburg. Publ. raaken > de de Jagt. 3245 NIEUWE NEDERLANDSCHE voor hunne minderjarige en by hun inwonende Kinderen, en de Meesters voor hunne Dienstboden ten aanzien der pecuniëele boeten moeten ia liaan. Ten vyf den, dat geen Gerechtigde zal vermogen na, op of over de publieke weg, nog ook na, op of over eenig water naast den publieken weg gelegen te fchieten, op poene van twintig Guldens telken reize, te verdeden als boven; alles onverminderd de nadeelea of ongelukken daar door veroorzaakt, welke de Schieter zal moeten vergoeden, mitsgaders de actie, welke de Officier van het Djftricl; zoude vermeenen hem te competeren. Ten zesden, dal aan de Bruikers en Eigenaars, op gelyke pcene wordt verboden het fchieten na, op of over den grond van hunne nabuuren. ■Ten zevenden, dat in 'sLands Zeeduinen en andere Domeinen, welke niemands byzondere Eigendommen zyn, ook niemand zal vermogen te jagen dan de Pachters derzelve en dezulke wien zulks fpeciaal door ons mogt wezen ver« gund. Ten agtfien, dat alle andere Ordonnantiën, Placaten , Publicatien en Waarfchouwingen op 't ftuk van de Jacht in deeze Provincie vigerende: fpeciaal ook met opzicht tot de Ambachtsheeren, voor zo ver dezelve ten deezen niet zyn gealtereerd of vernietigd, worden gelaten ia derzelver geheel. En_op" dat niemand hier van ignorantie prze* tendeere, zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatfe waar men gewoon is Publicatie en AfBxie te doen. Aldus gedaan en gearrefteerd ter Vergadering van de Vertegenwoordigers des Zeeuwfchen I Volks. In 't Hof aldaar, te Middelburg den 19  JAARBOEKEN, Augustus, 1796, 0247 19 Augustus 1796, het tweede Jaar der Ba taaffche Vryheid. {Was geparapheerd,~) C. VISSER, Cz., Vt. (Onder /rond,) Ter Ordonnantie van deaelve, (Was geteekend.") F. ERMERINS. FRIESLAND. Leeuwarden. Geldgebrek, thans van alle Volksbe» Huurders de algemeene noodkreet, drukte ook de Volksvertegenwoordigers van dit Gewest, en riep om eene fpoe dige voorziening. Naa verfcheiden Ontwerpen te hebben beraad'flaagd, bepaalde men zich eindelyk tot eene Geld-Nego tiatie tegen drie en een half ten honderd, by wyze van Quotifatie, op het beloof der Bezittingen en Goederen «der Ingeze tenen; alles met en onder zodanige be paalingen, als begreepen zyn in de vol gende Publicatie van 28 der voorgaand* Maand.. Iiiiiii 2 V R T Leed- warden» t  2248 NIEUWE NEDERLANDSCHS Leeuwarden. VRYHEID. GELTKHEID. Het Provinciaal Beftuur van Friesland, allen onze Medeburgers, Heil en Broederfchap! Hebben onze Voorgangers zich genoodzaakt gezien, om ter voldoening aan het eerfte Termyn in de Generaale Petitie van zestig Millioenen voor de behoeftens van het Gemeenebest, geduurende dit loopende Jaar, de agterlyke Fournisfementen in de Negotiatie van den vyf-entwintigften Penning te vervroegen, door het uitlooven van Prsemien; en zyn dezelve daar door in ftaat gefteld geworden, om het aandeel van dit Gewest tydig op te brengen; wy vinden ons thans verpligt, om te zorgen voor de aan* betaaling der nog te verfchynen twee Termynen in die algemeene bereekening ten behoeve van het Vaderland. Al aanftonds by den aanvang van ons Beftuur, den ftaat der Geld-Middelen onderzogc hebbende, is het ons gebleeken, dat zonder nieuwe maatregelen te werk te ftellen, dit Gewest aan deszelfs geheiligde verpligting jegens het Bondgenoodfchap niet zoude kunnen voldoen. Dit bezef heeft, volgens onze duure verpligting, onze bezorgdheid aangefpoord ter uitvinding van zodanige gepaste middelen, als welke worden vereischt, om aan de vordering der Nationaale Vergadering voor dit Jaar gedaan te voldoen. De nog weinige onbetaalde Gelden, welke in de twee laatfte Termynen voor den vyf-en-twintigften Penning te wagten zyn, konden ons al* geene genoegzaame resfource verftrekken, om andere Negotiatien te vermyden, alzo dezelve op lange na niet zullen toereikend zyn , en reeds zeer zyn verminderd door de vervroegde opbrengst om de beloofde Praïmien te genieten. 'Er wierden dus nieuwe Operatien vereischt, om op eene, zo veel mogelyk evenredige, minst drukkende, doch tevens zekere en fpoedige wyze  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2249 ze die Gelden te kunnen vinden, dewelke dit Gewest volgens deszelfs Quota moet aanbren-' gen, om in de algemeene behoeften geduurende] dit loopend Jaar te voldoen. Afkeerig om onze Medeburgers met buitengewoone Belastingen te bezwaaren, ten ware de onvermydelyke nood het vorderde, hadden wy< onzen aandagt gevestigd op de opening eener Negociatie over een gedeelte van de Goederen, en Bezittingen der publieke Corpora; welke ook by ons is gedecreteerd, en met de volvoering van welk ontwerp wy ons verder onverwyld zullen bezig houden. Weshalven wy by deezen de Adminiflratoren van de Goederen der publieke Corpora aanmaanen, om fchikkingen te beraamen tot den verkoop van het 3de gedeelte derzelve; of dat zy, wanneer daar toe niet mogten kunnen befluiten, het Mcntant daar van zullen moeten opbrengen in 'sLands Kasfe tegens de Interest van drie en een halve Gulden ten honderd. Dan, daar deeze Negociatie niet vroegtydig genoeg op eene favorabele wyze konde worden in werking gebragt, om 'sLands Kasfe van de benodigde Gelden te voorzien, die voor den eerften Oclober aanftaande in het tweede, en voor ultimo December in het derde Termyn der Generaale Petitie van zestig Millioenen moeten zyn aanbetaald , hebben wy tot een ander middel vooraf moeten beiluiten, het welk flegts een gering gedeelte van elks vermogen vorderd, ter daadelyke voorziening in de behoeftens van het dierbaar Vaderland, waar aan een recht geaart beminnaar van het zelve »ch, zo wy vertrou* wen mogen, dan ook niet *al onttrekken. En het is hierom dat wy, na rype delibera tien, hebben goedgevonden te decreteeren en te arrefteeren, gelyk wy doen by deezen, eent ISegociatie van Penningen, waar in alle de Inge zetenen van deeze Provincie, welke met eem liiiiii 3 Som Leeuva*.- )en* Dubl. vegens '.ene ieldhef' ïng te* «en 3^ oCt,  *25° NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeü- WAROEN. Publ. wegens eene Geldlief. fing tem gen 3£ pCt. Somma van twee honderd vyftig Guldens en daar boven begoedigd zyn, zullen moeten contribueeren, op de navolgende wyze: Art. I. Dat alle Ingezetenen, zo voor zich zei ven, als wegens de Goederen, over welke zy in hoedanigheid als Mannen en Voogden, of als Mombers, Curatooren of Adminiftratooren, de beheering en her bewind hebben, aan den Lande zullen fourneeren, te beginnen van twee honderd en vyftig Gulden en daar boven, van elke honderd Gulden waarde of capitaal, één Gulden en vier Stuivers. / a. Dat een ieder zelve de Tauxatie van zyne of in qualiteits Goederen of Bezittingen, hoe ook genaamd mogen weezen, zal maaken, en, na aftrek van wettige fchuld , daar van voor elke honderd Gulden waarde of capitaal zal fourneeren, ingevolge bovengemelde bepaalinge. 3. Dat van deeze Tauxatie, of begrooting van een ieders Bezitting, zal zyn uitgezonderd: 1. Meubilen, Huisgeraaden, (doch waar onder niet begreepen is, eenig Goud of Zilver) gemaakt Linnen en Kleederen, de waarde van twee honderd en vyftig Gulden niet te bovengaande; wel verftaande, dac ieder, die meer dan twee honderd en vyftig Gulden aan Meubilen &c, bezit, verpligt zal zyn, volgens de waarde van alle zyne Meubilen en Goederen te fourneeren. , Alle Goederen aan publieke Corpora toebehoorende. 4 Dat, ten opzichte der Tauxatie, deeze regel zal worden gevolgd: De Obligatien op Particulieren en Corpora's, zullen worden bereekend naar het volle capitaal, ten ware dezelve onwis waren; in welk geval zal kunnen worden voldaan, met eene begrooting der wezenlyke waarde, naar beste geweetea. De binnenlandfche en buitenlandfche Effecten, die in Commercie zyn, naar de Cours, die de- zel-  JAARBOEKEN, Augustus. 1706. 2&5Ï zelve geduurende den tyd deezer Heffing heb- %eZULyfrenten, jaarlykfche Legasten en Prebenden, zullen worden gereekend , naar de Jaa ren der Perfoonen, op w.er Lyven dezelve ftaan namelvk, op een Lyf van twintig Jaaren en daaronder, ieder honderd Gulden Jaarlykfche Rente of Legaat op . Van 20 tot 30 op . 13)0— 00 — 40 — ,.. is°»--: lo - 50 - • i2°°-:-: jo - 55 - • noo":": 55-60 — • icoo-: : óo - 65 ~ • 8*°-:-: 65 — 70 — . 700-:-: 70 — 75 — • 55°-'-' 75 — 80 — • 4Q°---: 80 — 85 — • ao°-:-i 85 en daar boven, op iec-:-: De Vastigheeden binnen deeze Provincie, zul len gereekend worden naar de Huuren, zondei Aftrek van 't Reëel, waarop dezelve m het Jaai Mei 179? ingegaan, op de Reëele Cohieren ge fteld zyn; namentlyk: de Zathen en Landen, als mede de losfe Landen, Bosfchen, of eeuwi se Renten , ieder vyf Gulden Huur of Rente gereekend op honderd Gulden Capitaal; gelyt ook de Grondpagten, ieder vyf Gulden op honderd Gulden Capitaal. . De Huizen eo andere Gebouwen ra de Stee den, Dorpen en ten Platten Lande, waar ondei eeen Greid- of Bouwlanden gebruikt worden wanneer vyftig Gulden en daar boven Huu doen, ieder zes Gulden Huur, gereekend o honderd Gulden Capitaal; en alle zodanige Ge touwen beneeden de vyftig Gulden Huur doen de, ieder tien Gulden Huur, gereekend op hou derd Gulden Capitaal. Dat de waarde van de Vastigheeden buite deeze Provincie, zal moeten wotdcn bereken Iii iiii 4 z Leeü- warden. Publ. wegens eene Geldheffing te. gen 3£ pCt. ot 1 r > 1 i  Leetj- WAR-' DEM. Pub!. w.'geus (Chc Gddluf , fing tegen 3t pCt. 2252 NIEUWE NEDERLANDSCHE zodanig,»dat ieder vier Gulden, welke die Vastigheeden het naaste voorgaand Jaar, den bezitter aan Huur,, Rente of Pagt, onder welke benaming ook, zuiver hebben opgebragc, gefteld werde op honderd Gulden Capitaal. 5' Van 't Fournisfement in deeze Negociatie, zullen bevryd zyn, de navolgende Perfoonen: • 1. Allen, die geene twee honderd en vyftig Gulden bezittinge hebben. 2. Alle Weduwen, wegens haare Weduwengelden. 3. Alle Scholieren, met opzicht tot het geen zy uit Leenen genieten. 4. Alle Mombers of Voogden, wegens zodanige hunner Pupillen, die minder dan duizend Gulden begoedigd, en beneden de agttien laaren oud zyn. J j. Weduwen onder de twee duizend Gulden begoedigd, wanneer meer dan drie Kinderen hebben te onderhouden, welke niet van Vaders zyde of anderzints, te zaamen boven de twee duizend Gulden bezitten, en alle beneeden de agttien Jaaren oud zyn. 6. Dat ook die Burgeren, welke om de onlusten van het Jaar 1787 den Lande zyn uitgeweeken , en wier Goederen door Crimineele vervolgingen aan den Lande vervallen verklaard en verkogt zyn geworden, van het Fournisfement in deeze Negociatie zullen zyn geëximetrd, tot zo lange hunne Boedels in zo verre tot liquiditeit zullen gebragt zyn, dac zy weeten wat zy bezitten. Edoch als dan, binnen zes weeken gehouden zynde, hun aandeel volgens de bepaa. ing in Art. 1 gemaakt, te fourneeren. 6". Dar. de begrooting van Eoedels of Goede■en, over welke Dispuit of Proces is, afzonlèrlyk moet gefchieden, door den geenen, die jagr van het bezit of bewind heeft, en door ien zeiven het Fournisfement daar van gedaan \uden. 7. Dat  JAARBOEKEN, Augustus. 1796". 2SJ3 7. Dat een Bezitter van Fidei-Commisfalre of te Lyfftonde bezeetene, of in vrugt gebruik genooten wordende Goederen, de begrootiog der zelve zal moeten doen als van vrye Goederen. 8. Dat die geene, welke naderhand Bezitter wordt van de Goederen in Art. 6 en 7 ge meld, verpligt zyn zal, de Recepisfen of Obligatien, oorfpronglyk wegens het Fournisfement, van het Disputabel of Fideicommisfair goed , over te neemen, tegen zodanige Sommen, als daar voor gefourneerd zyn. 9. Dat ingevalle van onvermogen van dusdanigen Bezitter, om de te fourneerene Somma ir Geld te contribuëeren, den zeiven by deezec de vryheid word gegeeven (fchoon ook alle alienatie of vermindering by uiterfte wille ware verboden) om de losie Goederen en Effetten, tol zoortgelyke bezwaarde Boedels of Goederen behoorende, ten meesten voordeele te gelde te maaken, en met dat Montant het Fournisfemeni te doen: des als dan op het Recepis werde aangeteekend, voor welk bezwaard Goed de betaa l:ng gefchied, en dat naderhand by het uitgee ven der Lands Obligatien, dusdanige Obligatie voor af werde gebrandmerkt, met melding dal behoort tot nat goed, het geen bezwaard is; en zal die Obligatie in plaats van het te gelde gemaakte, in dien Boedel ver ftrekken. 10. Dat, ingevalle de losfe Goederen en Ef fe&en, hier bovengemeld, in zulke Boedels of onder zulke Goederen niet aanweezig, of tot het Fournisfement niet toereikende mogten zyn. zoortgelyke Bezitters zich zullen mogen adres feeren aan den Raad van Juftitie, en aldaar te kennen geeven, welk eene Somma zy wegen! meergemelde bezwaarde Goederen moeten fourneeren, en tevens verlof vraagen , om op d£ vaste Goederen daar onder behoorende, te mo' gen Negotieeren de benodigde of te kort komen Iiiiüi 5 é Leei> warden. Publ. wegens eene Geldheffing te» gen 3f fCt. C  2^54 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leed- warden. Publ. wegens eene Geldhc) fing. tegen 35 pCt. % de Somma, onder verband dier bezwaarde Goederen, als van vry en alienabel goed. , En wordt over zulks by deezen aan den Raad van Juftitie authorifatie verleend, om op zulk een verzoek, behoorlyk ingericht, na genoegzaame kennisneeming, te geeven de noodige qua» lificatie en permisfie tot Negociatie der gerequi» -reerde Penningen; moetende de daar voor te bekoomene Lands übl gatie , als vooren worden gebrandmerkt, en blyven by de bezitting der bezwaarde Goederen, ten einde by overgaave of relaxatie van deeze Goederen, aan den Succes» feur mede te worden overhandigd. ii. Dat het Fournislèment in deeze Negociatie zal moeten worden gedaan , 'in goede gangbaa- * ren Gouden of Zilveren Munce, die gewoon is op 'sLands Comptoiren ontvangen te worden, of met ongemunt Goud of Zilver, (Medailles of vreemde Munt hier onder begreepen,) bereekend op negen en twintig Stuivers het Lood de groote Friefche Keur; en de kleine Keur, op zeven en twintig Stuivers ieder Lood; en het Friefche gladde Keurgoud, tot drie en veertig het Engelsch, het Friefche Draadwerk, op een en veertig Stuivers het Engelsch; de Holland* fche groote Keur van Zilver, acht en twintig en een halve Stuiver het Lood; de kleine dito zes en twintig en een halve Stuiver het Lood; de Groninger groote Keur, tegen vyf en twintig Stuivers het Lood; en de kleine dito, drie en twintig Stuivers; en de mindere Keuren na advenant. Zullende een ieder, dewelke verkiesd dit Eournisfement, het zy geheel of ten deele met ongemunt Goud of Zilver te voldoen, by de opbrengst daar van gehouden zyn over te Ieeveren een ondergeteekende Verklaaring van een Zilverfrnid 5 inhoudende eene befchryving van de Keur en het Gewigt van het zelve. ia, Dat deeze Negociatie door een ieder zal moe-  JAARBOEKEN, Augustus, I70CT. 2255 moeten worden voldaan in eens, voor den 12 September 179Ó eerstkomende. , iq. Dat elk, welke op dato deezes ra deeze. Provincie woonachtig is, dit Fournisfement zal moeten voldoen, fchoon daar na dezelve met der woon moet verlaaten. En dat dezulken wélke afweezig mogten zyn, en in deeze Provincie hunne vaste wooninge of bezittinge hebben, tot dit Fournisfement by hun retour zullen gehoudenj zyn, en wel binnen zes weeken na hunne terugkomst. , r,. 14. Dat van deeze aan den Lande teverlcbie'ece Gelden, tot Intrest zal worden betaald, drie en een halve Gulden van elke hondert in C 15"Elk Ingezeten, welke aan deeze Negociatie of opbreng onderheevig is, zal binnen veertien degen na Publicatie deezes, aan dat Gerecht, in welkers Diftridt of Stad woonagtig is, moeten bekend maaken, het zy in Perfoon, ot door een eigenhandig vertekend toegemaakt lirierie, hoe veel zal moeten contnbueeren; ten einde door de refpecbve Gerechten tydig de Lysten, waarop de ontvang gefchieden moet, ra gereedheid kunnen worden gebragt; doch waaromtrent de Gerechten, Secretarien en Ontvangers, een ftrikte geheimhouding zullen obferveeren. En zal die aangave meï die oprechtheid moeten gefchieden, of ware dezelve met folemneelen Eede bevestigd. . 16. Dat, indien de Ingezetenen , weike in deeze Negociatie gehouden zyn te fourneeren, op de bovengemelde tyd tot het doen der aangave, niet mogten compareeren, of een door 'hun eigenhandig verteekend Billet aan het Gerechte doen geworden, daar toe nader door de Gerechten zullen worden geconftringeerd; en tevens wegens hunne nalatigheid vervallen in eene bpete van honderd Zilveren Ducatons_ ten voordeele der Armen vao dat Diftncl of die Stad. -/ARJEN. Publ. wegens '.ene Geldlief. Hng tegen 3* pCt.  a2jG NIEUWE NEDERLANDSCHE Lïeu- WARDEN. Publ. wegens eene Geldlief fing te» g*n 3* po. Stad, met parate Exccuti; van c!e On willigen in te vorderen. 4 17. De Gerechten zullen tot den ontvangst deezer Negociatie beginnen te vaceeren den 2a Augustus en daar mede continueeren tot den 11 September 1706, wanneer deeze Negociatie zal moeten weezen aanbetaald. • 18, Dac de Gerechten aan hunne Op- en In. gezetenen, zullen bekend maken, op welk eene plaats, en op welke uuren, zy tot deeze ontvangst zullen laaten vaceeren; alzo wy die fchikking, ten meesten gemak der Ingezetenen, aan dezelve overlaaten. 19. Dat tot het Fournisfement, in deezen bepaald, zullen vaceeren, benevens den Ontvanger, één Lid uit ieder Gerechte, met derzelver Secretaris of gezwooren Clercq. 30 Dat by de betaaling van een ieders Fournisfement moet worden aangegeeven, voor wien die betaaling gefchied, het welk nauwkeurig zal worden aangetekend. En dat aan de betaalende Ingezetenen, door de refpeflive Ontvangers (by de Gerechten aan te ftellen) zullen worden afgegeeven, genummerde Recepisfen, volgens een hier agter gevoegd Formulier, met uitdrukking van den naam van het Diftricl of Stad, waar gefourneerd word, op Naam of aan Tooner deezes, ter keuze van den Belegger; (uitgezondert die in Are. 6 en 7 vermeld, welke volftrekc op Naam moeten zyn;) moetende deeze Recepisfen door den Ontvanger, met by voeging van den datum, worden verteekend, en tevens door den Commisfaris uit het Gerechte, als ter zyner prefentie gefchied , mede onderteekend worden; en dat, om confufie voor te komen, in ieder DiftricT: en Stad, de Nommers der Recepisfen zullen beginnen met N°. 1 en vervol» gens doorlopen, naar gelang dat dezelve worden uitgegeeven. 21. De Ontvangers zullen de Recepisfen, be* nee-  JAARBOEKEN, Augustus, 1796, 2257 neevens de Nommers en datums, accuraat moe-] ten boeken; en tevens de Secretaris, als by den< ontvangst prefent zynde, daar van een accuraat] Contra-boek houden, voor en al eer een ReceDi's uit te geeven; wordende by deezen wel ex-, pres verbooden, dit Contraboek uit het Boek' van den Ontvanger op te maken, of uit te, fchryven , maar zal zulks uit de Recepisfen 1 zelve, vóór het uitgeeven, moeten gefchieden. j aa. Dat de Latera van het Boek en Contra-, boek, met eikanderen volkomen zullen moeten accordeeren; en mogen niet meer, noch minder, dan tien posten op ieder Bladzyde gefield worden , welke telkens. opgetrokken en accuraat gecollationeerd moeten worden. 27. Dat na het einde van den opbrengst, het Boek en Contraboek, met opzicht tot den geheelen ontvangst, opgetrokken, gecollationeerd en verteekend moeten worden, door,den Ontvanger , benevens den Commisfaris en Secretaris. 24. Dat de Ontvangers verpligt zullen zyn, hun Boek, als mede de ontvangece Penningen, aan de hier na te noemene sLands Comptoi; ren te Leeuwarden over te brengen, en weS binnen vyf dagen na expiratie van den opbrengst, bv pffine van een tiende verhooging, uic bun eigen Buidel aan de Provincie te verbeuren, en daar en boven van 'sLands Reaale ea paraate Executie; namentlyk: de Ontvangers in het Quartier van Ooscersoo, aan 't Comptoir van den Ontvanger der Domeinen; in het Quartier van Westergoo, aan het Comptoir van den Ontvanger der- Floreen-rente; in het Quartier van de Zevenwouden, aan het Comptoir van den Ontvanger der Losfe-renten; en in het Quartier der Steden, aan het Comptoir van den Ontvanger der Lyf renten. 25. Dat de Ontvangers, voor ar, wanneer het ontvangen Geld aan 'sLands Comptoiret bezorgen, het by hun ontvangen ongeraun Gou; Leeu- varjen- ?ubt\ vegens '■ene 1eldhef' ïng tejen 3i Ct. i  2258 NIEUWE NEDER LAN DSCHE Leeuwarden. Publ. wegens te?ie Geldhe) fing tegen 2è Goud en Zilver, op het Collegie birjnen Leeuwarden moeten brengen, onder dezelve poene, als in 't voorig Art. gemeld is; alwaar het zelve zal worden gekeurd, en daar voor Recepis gegeeveD, naar de hier vooren Art; n geftelde pryzen; terwyl zy daar mede, en niet de ontvangene contante Penmbgen, by de Lands Ontvangers hun geheelen ontvang moeten verantwoorden. En ingevalle bevonden wierd, dat in de ontvangst van engemunt Goud en Zilver, eenig abuis was begaan, zal zulks by den Ontvanger daar van zeiven worden geboet. 26. Dat de Contraboeken zullen blyven berus* ten in de Secretaryen der refpective Diftriéten en Steden, en ieder in den zynen daar voor moeten verantwoorden. 27. Dat de Intresfen van het geen védr den 1 September 1796 gefourneerd word, het eerfte Jaar verfehynen zullen, den 1 September 1797, terwyl de, Intresfen, van heo geen na den 1 en voor den 12 September 1706 word gefourneerd, verfehynen zullen op den 1 Odèober 1797, 28. Dat de Intresfen zullen worden voldaan op deeze wyze, naamelyk: van de Recepisfen genasfeert in het Quartier van Oostergoo, op het Comptoir der Domeinen; van die in dat van Westergoo, op het Comptoir van de Floreenrecte; van die in dat der Zevenwouden, op het Comptoir der Lcsfè-renten; en van die in dat der Steden, op bet Comptoir der Lyfrenten 29. Dat dê Recepisfen welke tot een en hetzelfde Quartier behöoren, zullen kunnen worden gecumuleerd, des zulks by het ontvangen van het eerfte Jaar Intresfen, aan den Ontvanger werde te kennen gegeeven, met overgave der Recepisfen welke men begeert te cumüeeren; zullende echter een ieder, die daar van gebruik wil maaken, de ontvangst en aangaave doen vcór I Jacuary 1798. 30, Dat  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 3259 30. Dat de Ootvacger deeze gecumuleerd ] wordnnde Recepisfen , naar zich neemen, en ^ daar voor in plaats geeven zal één Recepis, ter] waarde van de gecumuleerde Somma. 31. Dat vervolgens by den ontvangst van hetj tweede Jaar Intresfen, alle de Recepisfen, zogecumuleerde als enkelde, door de Houders der-, zelve, aan dat Comptoir moeten worden over-i gegeeven; en zullen de refpeöive Lands Ont-j vangers, daar voor in plaats geeven Landfchaps. Obligatien in forma, van gelyke Somma. 32. Dat wyders het derde Jaar Intresfen deezer Negociatie, en vervolgens alle de daarna verfchyneude Jaaren, betaald zullen worden, gelyk van alle andere Landfchaps Obligatien, aan het Comptoir der losfe Renten deezer Provincie. 33. Dat indien 'er ontdekt wierd, (en waar toe wy alle moeiten zullen aanwenden) dat 'er onverhoopt de zodanigen gevonden wierden , welke aan deeze onze weimening niet mogten beantwoorden, maar zich, of geheel aan deeze Contributie onttrekken, of niet naar behöoren aan dezelve voldoen, en daar door toonen te zyn tegenwerkers van het heil van het Vaderland, der zodanigen Boedel niet, alleen ten ftrikften zal worden nagegaan, en zy gehouden zyn, by bevinding van fraude, driemaal zo veel te betaalen, ais bevonden word, dat naar waarheid had moeten gefchieden; maar dat ook te» gen hun zeiven, als vyanden van hun Vaderland, na ftrengheid der Wetten zal worden geprocedeerd, en zy als zodanige geftraft. 34. Op dat alles in deezen geftatueerd, te beter naar onze intentie worde in bet werk gefteld en betracht, word den Gerechten wel ernftig aanbevooien, om de executie vaa deeze onze' orders door hunne perfoonlyke tegenwoordigheid en goede directie, in alle deelen tè helpen bevorderen, en zich van de te houüene Compa- V ARJEN. ?ubl, vegens '■ene leldhef' Ing te* oCt. I A  Leeuwarden. Publ. wegens eene Geldhej fing te* gen ^ pCu : I < • a26o NIEUWE NEDERLANDSCHE ritien Biet te abfenteeren, daD om ten hoogden gewigtige redenen» 3J= Dat aan ieder Gerechte, Secretaris en Ontvanger, gezamentlyk worde toegelegd, twintig Gulden voor vacatiën, en boven dien agt Stuivers vaH ieder hondert Gulden, tot de eerfte sgt duizend Gulden ingeflooten, en twee -Stuivers van ieder hondert Gulden, welke door hun boven die Somma aan 'sLands Comptoir gebragt word, waar onder ongemunt Goud en Zilver mede moet worden berekend, te verdeelen, alles in drie gelyke deelem, een derde voor het Gerechte, een derde voor de Secreidris, die daar uit alle Schryfbehoeftens moet houden, en een derde voor den Ontvanger, die het Transport der Penningen, als mede het ongemunt Goud en Zilver, tot zyn laste hebben zal. En zal ieder Ontvanger nog boven dien genieten, tien Caroli Gulden, en nog vyf Stuivers van ieder duizend Gulden (met uitzondering van het Diftridl Leeuwarderadeel en Leeuwarden , die hunne Rechtkarners binnen de Stad en by ^sLands Comptoiren hebben); zonder dat door iemand iets meerder zal mogen worden gedeclareerd. 36. Dat aan de Ingezetenen, welke zulks verkiezen, de vryheid gegeeven word, om hun Fournisfement in deeze Negociatie, het zy geheel, het zy ten deele, te beleggen op Lyfrenten ten laste van den Lande, tegens Intres van agt ten hondert Jaariyks, mits de' aangaave gefchiede vóór den eerften September eerstkomen* de, en van geene mindere Sommen dan van hondert Gulden, en verders op de hondert Gulden uitkomende Wordende alzo by deezen geflooten de Negociatie op Lyfrenten, tegen negen ten hosdert, dewelke by. Publicatie van den 27 Mei deezes Jaars was gearrefteerd, 37. Dat eindelyk het Placaat tot Heffing van den  JAARBOEKEN, Augustus, 170*, 2261 den 2jfte Penning, door dit PJacaat niet word vernietigd, en alzo het restant der nog twee onbetaalde Termynen, zal moeten worden opgebragt. En op dat den inhoud deezes aan een ieder der Ingezetenen bekend worde, en niemand derzelve daar van eenige onkunde zal kunnen voorwenden , zal dit ons Placaat alomme op de gewoonlyke plaatzen worden afgekondigd en aangeplakt, want wy zulks alles ten beste van den Lande alzo verftaan te behöoren. Aldus gedecreteerd en gearrefteerd op het Landfchaps-huis binnen Leeuwarden , den 28 July 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Provinciaal Beftuur van Fries ■ laad. E. MIEDEMA, Vt. Ter Ordonnantie van het zelve, CORN. GODSCHALC FORMULIER van een RECEPIS. (Naam van het Diftricl of Stad.') N°. Ontvangen by my ondergéfchreeven, uit ban- of Toonder deezes, of in qk. dan op te geven) de Somma van 6 ^ . Kkkkkkk (De Leeuwarden. Publ. ■wegens eene Geldheffing tegen Zi ptt.  s2ö2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. (De Somma in letters gcfchreeven.") ter voldaane aan de Negociatie, by Placaat van bet Provinciaal , Beftuur, dato 28 July 1790" vastgefteld. En zullen van de voorlchr. Somma Brieven van Obligatie, door de Gedeputeerden uit het Provinciaal Beftuur, tegen de Rente van , 3 en een half pCt, in het Jaar worden gepasïeerd, en tegen dit Recepis verwislêld, op den bepaalden tyd en overeenkomftig het geftatueerde in gemelde Placaat. Ik kennisfe myn hand, ter praefentie van my Ondergetekende Commisfaris. Aclum den In weerwil der waakzaamheid van het tegenwoordig Beftuur van dit Gewest, zoo om de tegenwoordige orde van zaaken, als om hun eigen gezag te handhaaven, gebeurde 'er nu en dan, aan deeze en geene oorden, het een of ander, welk men oordeelde, daar mede niet overeen te ftemmen. Reden genoeg om daar tegen te voorzien, zoo als gefchiedde by de volgende Afkondiging van 9 deezer. V R T H E I D. GELTKHEID. PUBLICATIE. TTet Provinciaal Beftuur van Friesland, alien onze Medeburgers, Heil en Broederfchap! doen te weeten; Dat, niet tegenftaande de Zeegenpraalende Wapenen van de magtige Bondgenoote en Be- fcherm-  JAARBOEKEN, Augustus, 1706, 2263 fchermfter deezer Republiek, van dag tot dag nieuwe en verbaazende Overwinningen behaalen, waar door het Vaderland dan ook tegen allen vyandelyken aanval wordt beveiligd, wy met leedwezen ervaaren, hoe in zommige plaatzen deezer Provincie misleide en verblinde Ingezetenen, waarfchynlyk daar toe door anderen aangevoerd, met het ftraffchuldig inzicht om verdeeldheden te zaayen en de rust en goede orde te ftooren, hunne rampzalige en ydele hoepe op eene verandering van zaaken nog aan den dag leggen, door allerleye valfche en voor minkundigen ontrustende tydingen uit te ftrooyen, door het doen van bedreigingen aan braave Vadeilanders en het ten toon ipreiden van Orange Leu> zen, met veragting en directe overtreeding van de Placaaten, voormaals tegens dusdanige verdervelyke woelingen geëmaneerd» Üat , boe zeer wy overtuigd zyn van de Waakzaam beid en Activiteit der Jufticieele en Geconftitueerde Machtentegen alle Machinatien en heillooze aauflagen, welke de kwaadwilligen mogten willen fmeedeh of ondernemen; en oflchoon het kennelyk is, dat de werktuigen van onverbeeteriyke fnoodaards, die aan de heerser» zugt zyn verpand, de edelmoedige toegevendheid der vrye Natie misbruikende, zich zeiven in het ongeluk ftorteo en zich dimmer over onbewustheid van de Wetten, of heure geftrengheid, maar over hunne ligtgeloovigheid' aan hec bedrog en de aanblaazingen van zich Ichuldhoudsnde Beroerders. hebben te bekkagen: Wy het echter van onzen pligc hebben geacht om by vernieuwing eenige voorzieciege :te ftatueeren , tegens de oproerige beweeginged, eensdeels, ten einde een iegelyk ferieufelyk te wa-rfchuwen voor de onvermydelyke rampen „ waar aan zy zo roekeloos en hun zeiven en de hunne bloot Rellen, ten gevalle van eenige voor Kkkkkkk a ' heen Leedwarden. Publ. tegen Rustverjiooringe.  22C54 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarder, Publ. tegen Rustverftoo*ringe. heen bevoorrechte Perzoonen, welkers onwettig Beftuur vernietigd zynde, door geduurigeverdeeldheden te zaayen, dit in Vryheid en Onafhangelykheid herfteld Getneenebest, in deszelfs aangenaame. rust en voorfpoed zoeken te ftooren, en daar toe de ligtgeloovige geesten van onkundige en zwakke Ingezetenen aanvoeren; en ten anderen, om de geweetens van braave en Vaderlandlievende Rechters, die uitfpraak van ftraf wegens zodanige euveldaaden moeten doen* gerust te ftellen. Hier om is het, dat wy, na rype deüberatien, hebben goedgevonden by vernieuwinge te decreteeren en te ftatueeren, gelyk doen by deezen: Dat die geene, welke, aandruifchende tegen de Grondbeginfelen van Recht en Vryheid, waar op het tegenwoordig Beftuur is gegrondvest- dat zelve Beftuur, het zy in openbaare Gefprekken, het zy in onderhands verfpreide of openlyk uitgegeven Gefchriften in een verdraaid en haatlyk Jicht plaatzen, het zelve belaagen of zoeken om verre te werpen, en welke ingerigt zyn om anderen, onder wat fcbyn of voorwendzel het ook zoude mogen weezen, daar tegen voor in te neemen of op te hitzen; en die daar door den weg baanep tot oproerige beweegingen en verderfelyke bedryven , tegen het Algemeene Welzyn, en tegen de Souvereiniteit van het Volk, met eene geftrenge geesfeling en bannisfement van vyf Jaaren zullen worden geftraft. Dat die geene, welke bevonden worden op eenigerhande wyze de tydingen te verfpreiden en de hoop te voeden, als of een tegenomwenteling, die nooit anders dan dodelyk voor 't gantfche Vaderland kan zyn, eene tegenomwenteling, waar door het vernietigd Stadhduderlyk en Ariftocratisch Beftuur zoude herfteld, en dus de onvervreemdbaare Rechten des Volks vernietigd worden, te wagten of naby zoude zyo; als vy- an«  JAARBOEKEN, Augustus. 1796, 2265 anden van huo Vaderland, na eene geftrenge geesfeling aan -den Lyve, voor altoos van deszelfs Grond zullen gebannen worden. Dat die geene, welke aan het uitdenken en verzinnen, of aan het opentlyk verbreiden van valfche tydingen, wegens voorgewende aanmarscb of intogt vyandelyke Leegers en Troepen, of andere leugenagtige berigten , die ftrekken om fchrik te verfpreiden, de'gemoederen te ontrusten , of den yver tot den Burger Wapenhandel te doen verflauwen of uit te blusfcben, zich fchuldig maaken op ftaaucie voet gearrefteerd, en na bevind van zaaken, met geesfeling of bannisfement buiten de Provincie zullen geftraft worden. Dat die geene, welke door het draagen van eenige hoe ook genaamde, Orange teekenen door het opzettelyk ten toöh fpreiden van zodanige Bloemen, het uitfteeken van Orange of Prince Vlaggen, of Vlaggen met Orange verzierd ,. door het zingen van zogenaamde Orange of andere oproerige of Contra-Revolutionaire Lied» jes, het uiten van den gewoonen Oproerkreet, Orange boven! zich fchuldig maaken aan bedryven, die den weg tot alverwoestende oproer baanen, met openbaare geesfeling en bannisfement voor vyf of meer Jaaren , of zelfs, naar. exigentie van zaaken, en wanneer daar door dadelyk oproer wordt verwekt, met de dood geftraft zullen worden. Wordende de ernftige Correctie van Kinders, welke] zich aan het verboodene in dit Artikel fchuldig maaken, aan de Munibipaliteiten aanbevoolen en overgelaatec. Dat alle die geene, welke byeenkomften houden, waar in raadflagen of ontwerpen gefmeed worden, om het tegenwoordig Regeerings-Beftuur om verre te werpen, 'en de thans vernietigde Regeeringsform en geweezen Regenten te herKkkkkkk 3 ftel- Leeü- warden. Publ. tegen Rustverfiooringe.  82(56 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. PubL tegen Rust- verftoo- ringe. ftellen; of welke door het oprigten van, en Correspondentie houden met andere gezelfchappen, öf byeenkomften, aanhang zoeken te maaken, tot ftyving van de Stadhouderlyke en Ariftocratifche factiën, als erkende vyanden des Volks en belaagers der Vryheid, roet geftrenge geesfeling en bannisfement voor altoos, of zelfs na maate van de verzwaarende ornftan eeden, met de dood zullen worden geftraft. Dat alle die geene, welke door gefprekken, verleidingen, beloften, het geeven van geld of door andere handelingen, hoe ook genaamd, de Militairen of Zeelieden, in dienst van den Lande, tragten te verwyderen van de tegenwoordige Regeeringen van den Lande, of van de byzondere Municipaliteiten, ze tegen dezelven ophitzen, of tot ongehoorzaamheid aan de tegenwoordig Geconftitueerde Machten opzetten-, hun diets maaken, dat zy nog eenige gehoorzaamheid aan den geweezen Capitein Generaal en Admiraal, of aan de afgezette Staat- of Stads Regeeringen, ef aan Officieren, die eenmaal afgezet, en niet weder aangefteld zyn geworden, verfchuldigd zyn en dus alle middelen aanwenden, om de gewaapende Magt te water en te Lsode, tegen den Staat, tegen het Volk zelfs van Nederland, te doen werken, zich fchuldig maaken aan verraad tegen de onvervreemdbaare Souvereiniteit van het Volk, en daarom ook, zonder eenige ontferming hoe ook genaamd, met de dood zullen geftraft worden. Dat alle die geene, welke zich vergrypen aan daaden, waar door de openbaare rust, de perfoonlyke veiligheid der Ingezetenen, in hunne wooningen, of buiten dezelve, wordt geftoord* of hun eenig molest wordt aangedaan, over het al of niet dragen van geoorloofde Tekenen, of Verzieringen; of eenige aanranding op hunne Perfoonen, Wconingen of Goederen mogt worden  JAARBOEKEN, Augustus^ 1796. 226*7 den ondernoomen; gelyk ook allen die anderen tot dergelyke daden mogten hebben aangezet, (al fchoon de daad 'er niet cp gevolgd ware) insgelyk met de dood zullen worden geftraft. * Dat ten opzigt van de geene, welke door de Suppoosten de Juftitie en anderen, daar toe benoemlyk aangeftelde en gequalificeerde, bet. zy Burgerlyke, hec zy Militaire Magten, in hec bedryven van eenige van de hier voorgemelde zaaken, op heeter daad worden betrapt, de vonnisfen of Sententien zullen moeten worden geweezen, het zy op Coefesfie, het zy op genoegzaame en het gemoed van den Regter voldoende Convictie, zonder dat het nodig zal zyn , daar in de gewoone train of vorm van Procedeeren in agt te neemen. Ontbiedende en gelastende wy den Raad van Juftitie, de refpective Gerechten, en de by de* zelve aangeftelde Commisfiën van Correspondentie, op hunne verantwoordelykheid, tégen de overtreeders te ageeren, en te doen ageeren, na den inhoud deezes; beveelende den Procureur Generaal, de byzondere Fi?caalen van Dillricten en Steden, by poane van Casfatie en inhabiliteit, aan de ftrikfte uitvoering van deeze Publicatie, zonder eenige uitzondering of oogluiking, ec door alle gepaste middelen, de hand te houder en dezelve volkoomen effect te doen forteeren. Voorts beveelcn wy alle Logement-Houders, Herbergiers, Tappers en andere Winkel- en Nee. ringdoende Lieden, om die geene, welke in hun cc Huizen zodanige daaden mogten pleegen, et gefprekken voeren als boven omfchreeven zyn. aanftonds en zonder eenig tyd verzuim; aan d< Municipaliteiten en Fiscaals aan te brengen, me opgave van de namen en woonplaatzen der Per foonen, welke daar by tegenwoordig gewees zyn, zullende die geene, welke hier in nalaatij " zyn, boven verbeurte van Tap, als verdagt* Perfoonen worden gedetineerd. Kkkkkkk4 Ver Leeuwarden. • PubU tegen Rustvcrftooringe»  2268 NIËUWE NEDERLANDSCHE Leeu- Verzoeken eindelyk alle braave Burgers, en war* byzonderlyk de Officieren der gewapende Schutdf.n. teryen om mede toezigt te houden op over» treedingen tegen dit ons Placaat. Publ, En op dat niemand hier van eenige ignorant'egen tie zal kunnen pretendeeren, zal deeze alomme Kus> in dit Gewest worden gepubliceerd en geafiivcrftoo- geerd» ter plaatzen waar zulks gewoonlyk geringe. fchied: want wy zulks alzo tot heil des Volks, bewaaring der rust en waarfchouwing der Ingezetenen , verftaan te behöoren. Aldus gedecreteerd en gearrefteerd op 't Landfchapshuis binnen Leeuwarden, den 9 Augustus 1756, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Het Provinciaal Beftuur van Friesland. H. T. AMENT, Vt. Ter Ordonnantie van het zelve, CORN. GODSCHALK. Wl-  JAARBOEKEN, Augustus, 1706. 2269 BUITENLANDSCHE BEZITTINGEN. ESSEQUEDO EN DeMERARY. Naadat deeze Volkplanting aan de Engelfchen was overgegaan, gefchied* de aldaar de volgende Afkondiging. VV7y Gouverneur en Leden van een GecomW bineerden Krygsraad over de Colonien van Ësfequebo en Demerary, doen kond en kennelyk aan ieder die het aangaat, dat wy op heden hebben ontvangen van hunne ExceJlentien de Generaal Major Wythen, en ZeeCommandant Par, commandeerende zyneGrootBrittanOifche Zee- en Landmacht voor de Rivier ten anker liggende, en dewelke zich nog buiten zyn bevindende, eene Sommatie om de Colonien aan gemelden Macht over te geven, gerustelyk en vriendelyk zich aan zyn Majesteits Gouvernement te onderwerpen, en dat wel op de Termynen daar by gevoegd, namentlyk dat de Ingezetenen zullen genieten volkomen zekerheid voor hunne Perfoonen en de vrye Exercitiën van hunne Religiën met Kkkkkkk 5 het Essb- QUEBO EN DEMERARY.  247° NIEUWE NEDERLANDSCHE Esse- QUEBO SN DE« MERART. Publ. wegens de Capitula.tie met de En' gel. fchen. het volle en mmediaat genot van alle private Eigendommen, hy zy aan Land en op het Water, uitgenomen de zodanigen, als die blyken zal toetebehooren aan Onderdaan en van de Franfche Republiek, volgens hunne oude Wetten en Gebruiken, of zodanige andere Wetten die daar'gefteld mogten wezen voor dat de Colonie zich geplaatst zal hebben onder zyn Majesteits Gouvernement, alles op de liberaalfte en gefchikfte Conditiën, dat ingevalle het gebeurde, dat de Colonie mogte blyven onder het Britfche Gouvernement by het fluiten van eene generale Vrede, zal dezelve Colonien jouïsfeeren van zodanige Com> merciëele Rechten en Privilegiën, als die genooten worden door de Britfche Colonien in de West-Indien. Met opzicht tot de Militaire en Navale Machten, dat de Officieren en Manfchappen van de Land Machten , (indien zulks hun aangenaam is) ontvangen zullen worden in Britfche foldy, met vryheid van by de herftelling van den Stadhouder in zyne dienften weder te keeren. Ieder Officier en Gemeene zal, wanneer hy den Eed van getrouwheid aan zyne Britfche Majesteit, om hem geduurende den Oorlo<* waar het nodig zal geoordeeld worden bun^tê employeeren, getrouwelyk te dienen, zal genieten de Somma van óén honderd Gulden. De Officieren zullen onder dezelve Conditiën kunnen ontvangen den toeleg van twee honderd dagen Bagagie en Fouragïe gelden, zo als betaald wordt aan de Britlehe Officierende Officieren en Manfchappen van de Marine' kunnen niet aangenoomen worden in de Britfche dienst, zo lang zyn Majesteits welgeval-  JAARBOEKEN, Augustus, 1796. 2271 vallen niet zal zyn bekend, maar zullen genieten betaling volgens hunnen rang, die men in ftaat zal zvn te accordeeren, dat de Gouverneu en au" civiele Officieren, na dat den Fed van getrouwheid aan zyn Majesteit hun door den generaal Whyte» zal zyn geadminiftreerd, pullende vermogen, des verkiezende, te verblvven in hunne refpeftn'e fituatieu, uitgenomen de geetien, welke Wyken zulen gegeven hebben van een gedecideerd painah feit aan de Franfche Republiek; de.Gouver. neur alleenlyk overgevende het tVihtaue Commando, by aldien zodanige hbemte termen gerefufeerd mogten worden, zal de Gouverneur en de Raden allen en een iegelyk geconcerteerd verantwoordelyk mieten zyn voor de gevolgen vermits een iromediate attncque gemaakt zal worden door de Land- en Zeemacht, zodanig, als om alle lefiftenue vruchteloos te doen zyn, de Generaal Majoor Why ten en Kapitein Bar, gevende den Gouverneur één uur tyds om na de overgave deezer te accepteeren of niet, en alzo wy tot alge. meene welzyn van de Colonien in onze lituatie niets hebben kunnen weigeren deeze termen te accepteeren , hebben wy oncier benificien van denzelven gerefolveerd na maturc deliberatie de Colonien en Diilnécen aan voor. fchreeve Machten over te geven , en by recriptie zulks aan de Britfche Bevelhebbers ge communiceerd hebbende, het van onzen phgl geacht, aan alle Ingezetenen hier van dooi deeze onze Publicatie kennis te geven, mei aanmaning om zich tot welzyn deezer Colonie vredelyk daar aan te ©neerwerpen, zullend* deeze, zo als gebruikelyk is, in de beide Rivieren worden gepubliceerd en geaffigeerd, en ter ledture rondgezonden. AC Essb- OUEBO en Deme a*» ry. Publ. wegens de Capiiulatie met de Engelfchen.  ES3E« QUEBO en DE« MERAttT. «72 NIEUWE NEDERLANDSCHE Aftum in den gecombineerden Krygsraad, den 22 April 1796. (Was geteekend,') P. P. LUYKEN. TH. CUMMING. A. MEERTENS. ANTONY BEAUJON. J- J. van WEL, Major. FISCHER, Kapt. Ter Ordonnantie van dezelve, ( Was geteekend,) M. TINNE, Secretaris ad interim. Accordeert met zyn Origineel, (Was geteekend,) M. TINNE, Secretaris ad interim.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, MDCCXCVI. GELDERLAND. Arnhem. Eene ledige Schatkist deedt, zoo wel in dit Gewest als elders, tot het, immers gedeeltelyk, aanvullen van dezel. ve, tot buitengewoone maatregelen de toevlugt neemen. In eene Gecontinueerde Extraordinaire Landfchaps - Vergadering , geduurende deeze Maand alhier gehouden, wierdt, diens volgens, eene Publicatie vastgefteld, en welhaast afgekondigd, gebiedende eene Geldheffing van den Vyftigften Penning, nevens eene Verhooging van eene dubbele Verponding voor den tyd van één Jaar. ry Volks-Vertegenwoordigers des Quartiers J-' vah Nymegen in aanmerking neemende, hoe reeds onder het voorig bewind door het Lllllll voe- Sbptember.  Arnhem. Publ. wegens eene Geldheffingvan den «pften Penving,enz. ta74 NIEUWE NEDERLANDSCHE voeren van eenen noodeloozen, doch zeer kostbaaren en bloedigen Oorlog, 's Quamers Comptoiren zyn geledigd en uitgeput, waar door die geenen, aan welken thans door het Volk het Beftuur is toevertrouwd , met de erootfte bekommering en zorg alle geoorloofde maatregelen moeten in het werk ftellen om met de uiterfte bezuiniging de dagelykfche en gewoone uitgaven te kunnen gaande houden: en teffens confidereerende, dat de reeds gehevene softe Penning tot goedmaaking der Quota in voldoening van het geene men aan de Franfche Republiek, en aan de noodwendigheden van het Vaderland, verfchuldigd is, niet toe-, reikende is geweest: mede overwegende het eroot belang eener refpectabile, doch te vooren zo zeer verwaarloosde, Zeemagt, en eener wel georganifeerde Armée; voorts de dringendfte inftantien :van de- Nationaale Vergadering, en de daar by gevoegde Sommatien tot zuivering van bef nog zo aanmerkelyk achterwezen deezos Qaartiers, en dat, by aldien die zuive-ing binnen, korten tyd niet wierdt gereahfeerd, de Nationaale Vergadering zich in de ir.dispehfabile verpligting zoude vinden, om, op- den voet van het Reglement voor hunne Vergadering, over te gaan tot het decreteren en eü-iitueeren van zoaanige Heffinge over het Ouamer , als by hoogstdeselvi genoegzaam zoude geoordeeld worden om de door het Quartier verfclnüde Fcunnsfementen voor 'sLands Kasfe te' kunnen bekoomen: mitsgaders gelet [bp de welgegronde verwagïiiig, (leunende op •»s Landfchaps Refolutie van den 15 July laatstleden, dat de ingezetenen deezer Provincie, ' op hef voorbeeld van andere Gewesten, • wegens 'de, by hun ontvangene Adfignateiu geleverde requifitien, en door de rampen des Oorlogs ge'edene fchadens uit de Domeinen van d" Gewest, waar op het Volk recht en ran- fpraak  JAARBOEKEN, September, 1756. 22.75 fpraak heeft, volgens een te formeeren Plan. op de best mogelyke wyze zullen worden ge indemuifeerd: Hebben , daar men in deeze extraordinaire nood tot goedmaaking van zodanige kosten, zonder welke het Vaderland niet behouden oi beveiligd kan worden, op geene andere wyze eenige redding kan bezorgen, en in verwag ting, dat de goede Ingezetenen, de noodwen* dikheid derzelver inziende, en in aanfchouw neemende, wat 'er in andere Gewesten wordt betaald, aan den eisch tot het fourneeren van de benoodigde Penningen zich met iever uit eene ware Vaderlands-liefde vrywilliglyk zullen onderwerpen, en aan de gevolgen eener ftraf baare onwilligheid niet blootftellen, hoe zeer öok anderzins elk waar Volks-Vertegenwoordi» ger het hart bloedt by het moeten opleggen van zulke zwaare en drukkende lasten op zyne Mede-Burgeren, inzonderheid in dit Qjiartier, het welk door de rampen van een alverwoestenden Oorlog, meer dan eenig ander Bataafsch Gewest, gefolterd is, en al nog in dit tydftip door onophoudendlyke inkwartieringen en an. dere Krygslasten zo zwaarlyk wordt gedrukt, goedgevonden te confenteren en te bewilligen in een Middel, het welk met de meeste Ge. lykheid naar een ieders vermogen, en dus na eene behoorlyke proportie , als met getneene fchouderen wordt gedragen , naamlyk itï de Eeffinge van eenen sollen Penning, benevens eene verhooging van eene dubbelde Verponding vóór Öen tyd van één. Jaar, boven eh behalven de reeds geconfenteerde ordinaire,' beide by wyze van geldfchisting tegens Quartierlyke fchuldbrieven, rentende tegen drie ten hondert -t invoegen hier na volgende. Art. 1. Dat deeze Negociatie van eenen 5often Penning zal worden gefourneerd door of van wegen elk Ingezeten deezes Quartiers, Lil 1111 a ^ nie- Arn- • hem. Publ. wegens ' eene Geldheffingtan den boften. 'Penning,enz.  »76 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arw- Publ. wegens eene Geld- heffing van de; poften Pen- ningy enz. niemand uitgezonderd, het zy hy tot een huisgezin behoort, op zich zeiven, of by anderen woont, en mitsdien ook door elk zogenoemde domestique dienstbode, het zy hy zyne goederen en Bezittingen zelfs beheert, of onder de vocgdye of curatele van anderen ftaat, of de adminiftratie zyner goederen aan anderen gedemandeerd is; 'zodanig, dat allen, » van wat ftaat en vermogen zy ook zyn, tot het fournisfement zullen gehouden wezen. 2. Dat het fournisfement zal moeten gefchieden van het zuiver beloop der waarde van eens ieders Obligatien, Los- en Lyfrenten, Contracten van overleving, Tontinen, Prebenden , AcTtien en Crediten zo binnen als buiten 'sLands, ten laste van dit Quartier, Gewest, of andere Gewesten, of eenige Nationaale Comptoiren, als mede ten laste van Steden, Ampten, Dorpen, Polders, Communiteiten, Collegien, Banken, Godshuizen, Kerken, Diaconien of andere Corporatien, hoedanig dezelve ook genaamd zouden mogen weezen; mitsgaders ten laste van alle Ryken, Staaten, Potentaten en Vorfteh, hoe genaamd, en derhalven ook van de bezittingen in Engelfche of andere Fondfen buiten 'sLands; van uitftaande Crediten, Hypotheecquen, Schuldbrieven, van wat naam of natuur dezelve mogen wezen, Wisfelbrieven, Gelden in Wisfelbanken, Bylbrieven, Aótien, Recepisfen en Obligatien in en ten laste van de Oost-lndifche en andere Compagnien en Colonien, zo hier te Lande, als in andere Staaten en Ryken, van uitftaande Gelden onder Solliciteurs of andere Parti» culieren. Gelyk ook deeze 5ofte Penning zal worden gefourneerd van al 't geene onder den naam van Koopftianfcbap of Koopwaaren begrepen, wordt, van wat aart, natuur of zoort die ook zouden mogen weezen , 't welk een iegelyk Koop-  JAARBOEKEN» Septtmber, 1796. «7? Koopman of Winkelier in zyn huis, Pakhuis of Kelder is hebbende, zo binnen als buiten 'sLands, ter Zee, op de Rivieren, en te Lande als mede van Gelden, die Faétoors, Ne£ocianten, Fabriquanten, Trafiquanten en andere neering doende Lieden in hunne affaires, zo tot de Faétorien, als elders koomen te gebruiken; van Scheepen, Schuiten in Havens, ter Zee en op Rivieren zynde; van Landeryen en andere vaste goederen binnen deezen Quartiere waar van geen Verpondinge betaald wordt, en van alle andere buiten deezen Qjartiere, zo in dit als andere Gewesten gelegen, en in het byzonder ook van Plantagien en diergelyke bezittingen in de Colonien van den Staat, en in die van andere Natiën, ten ware de bezitters dier voorfchreve goederen , buiten dtezen Quartiere gelegen, konden aantoonen in eene eter andere Quartieren of Gewesten m eene Extraordinaire Geldheffing in deezen Jaare 1796 aangeflagen te wezen; van Erfpagten, Thinfen , Over-thinfen en diergelyke Uitgangen of Stedigheden , gerekend tegens den Penning twintig tot Capitaal: als mede van gemunt en ongemunt Zilver en Goud, gewerkt of ongewerkt, Juweelen, Paarlen, Kleinodiën, Medailles , Schilderyen, Porceleinen, Rariteiten en andere curiofiteiten, Bibliotheecquen, Meubilen, Huisraad, Kleeding, Dekzel, Werktuigen en Gereedfchappen, ook tot den landbouw un andere neeringen gebruikt wordende, Ploegen, Wagens, Paarden tot den landbouw, Runderen , en van alle andere levendige have; voorts in hel algemeen van alles , wat eigendom en bezittingen , 't zy rentgeevend ofte niet, kan genoemd worden, zonder eenige uitzondering: reits daar tegens mogen worden afgetrokker allerlei fchulden, dewelke de bezitter ten zy. nen lasten, zo binnen als buiten 'sLands, Lil 1111 3 zou- Arnhem. Publ. wegens eene Geld- . heffing van den boften Penning , enz.  Arnhem. 'j PÜbl. wegens eene Geldheffingvan den poften Penning,enz, aa?8 NIEUWE NÊDERLANÜSCH3 zoude mogen hebben, of waar' mede. de 'goederen, by 'hüh bezeten, 'wettigïyk bezwaard zyn. 'Zullende" eene verhoogiag vari éehe dübbèlde Verponding voor den tyd van één Jaar, boven, de reeds geconfeiiteérde ordinaire Verponding, geheven worden van alle ongerede goe» deren, de Verpohdinge fubjeci, binnen deezen Quartiere gelegen, van welker waarde geen Sollen Penning zal geheeven worden, te betaalen by derzelver Eigenaars , niet tegenftaande by de Pagts-conditien de betaaling der ordinaire en extraordinaire Verpondingen door de Pagters refpective mogte zyn aangenomen , waar aan mits deezen wordt gederogeerd, en zulks mede tegens Schuldbrieven ten lasten deezes Quiartiers, rentende 3 pCt. 3. Dat het aan een iegelyk zal worden vrygelaten by zich zelve eenen exacten overilag en begrootinge van het zuiver beloop en waarde van alle zyne Goederen, Obligatien, Effecten, Actiën» Crediten, Bank- en comptante Gelden en Bezittingen, binnen en buiten'sLands , ter/Zee, op de Rivieren en te Lande, zo na mogelyk, te maaken in goede confcientie, en gelyk hy , na aftrek van alle fchulden zich gegoed bevindr, mits by den eerften termyn van het fournisfement onder folemnelen eede (en ten aanzien van de Mennogezinden met ware woorden in plaatze van eede) verkiaarende, als volgt: Ik verklaar e, beloove en zweere, dat ik na myn beste kennis en wetenfchap, zo na als my mogelyk is geweest op den voet by het Placaat der Volks-Vertegenwoordigers des Quartiers van Nymegen van. den 30 September 1706 uitgedrukt, den over/lag en de begrooting te hebben gemaakt van het zuiver beloop der waarde van tlle myne ongerede goederen (de onroerende of taste goederen, binnen dit Quartier gelegen, waar  JAARBOEKEN, September, 1706. 2279 waar van de Verpondinge wordt betaald, nogthans gcèximeercï) ejfeSten, koopwaaren en be zittingen, als Art. 2 verme'd, hoe genaamd en waar gelegen, zonder andere uitzondering, als bv het voorfchreve Placaat is bepaald, en dat ik daat van ter goeder trouwe hebbe ingebragt VOor deeze eerfte reize niet minder dan de helfte en daar boven zal inbrengen by den tweede)} termyn de wederhelfte van den poften Pen nin", dat is, twee van het honderd, op den voet en naar het voorfchrift- in het voorfchreve Placaat vervat: en dat ingevalle, naderhand no* ieis van myne goederen en bezittingen, zo binnen als buiten 'sLands, voorts van efecHen en koopwaaren, als vooren, tot myne kennisfe mo2te hoornen, 't geen by toeval overgeflagen w»s, ik ook daar van den ^cften Penning in manier e als boven, fourneeren zal. Dat ik ook, in zo verre ik door een ander het geen ik moest inbrengen, aan Commisfarisfen ^heb doen bezorgen , volkoomen verzekerd ben, dat het zelve voor my aldaar werkelyk gebragt en ontvangen is, Zoo waarlyk helpe my God Almagtig. Welke Eed by hec fournisfement van den tweeden termyn niet zal behoeven herhaald ,te worden, als werkende dezelve Eed over den volenden terniyn, ten' ware nogthans iemand na "het afleggen van den voorfchreven eed, en eer de tweede termyn1 by hem gefourneerd is, mogte komen te overlyden, in welken gevalle deszelfs Erfgenaamen of Boedelredders ten aanzien vau den termyn, die nog resteert, gehouden zullen wezen den overdag en begrooting van het zuiver beloop der waarde van denzelven boedel op nieuw te maaken, en den voorfchréven eed af tc leggen. Zullende, om zorge te dragen, dat een ieder daar aan koome te voldoen, en dat niet alleen uit zvn eigen, maar ook uit eens anders hoofX* II1111 4 de, Arnhem. Publ. wegens eene Geldheffingvan den poften Penning , enz.  2280 NIEUWE NEDERLANDSCHE AfiNHEM» Fubl, wegens eene Geld. heffing van den Sofien Penning , • enz. de , voor zo verre hy daar toe verpligt is, by het presteren van den voorfchreven eed, gehouden wezen te verklaren, waar zy woonagtig zyn; of zy getrouwt zyn en met wie, of zy kinderen hebben, het zy eigen of voorkinderen, die by hun inwoonen, en voor hun zeiven eenige goederen bezitten, en welke die kinderen zyn; of zy eenige Voogdyen exerceren over Pupillen, Ingezetenen van deezen Quartiere zynde, of alhier te huis hoorende, en over welke; of zy eenige goederen van anderen; Ingezetenen van deezen Quartiere zynde, uit hoofde van eenige cuiateele, of wel uit eenigen anderen hoofde adminiftreren, en van of voor welke Perfoonen; als mede of zy eenige Perfoonen by haar inwoonende hebben , en welke die zyn; gelyk ook nog, of zy eenige goederen in Fideicommis of Lyftocht bezitten, waar van het exfpe&atief of den eigendom aan Ingezetenen van deezen Quartiere behoort; en voorts of zy het voorfchreve fournisfement van den 5often Penning begeeren te doen voor hun zeiven-alleen, of ook wel voor haare Huisvrouwen of Mannen, het zy afzonderlyk of gezamentlyk; voor hunne Kinderen, het zy eigen of voorkinderen, voor zo verre die by hun woonen, en op hun zeiven eenige goederen bezitten; voor hunne Pupillen, voor zo verre zy eenige Voogdye exerceren over mïnderjaarigen , die Ingezetenen van deezen Quartiere zyn of alhier te huis hooren; óf wel voor eenige andere, Ingezetenen van deezen Quartiere zynde, welkers goederen zy uit hoofde van eenige curatele, of wel uit eenigen anderen hoofde adminiftreren: of ook wel uit hoofde, dat zy eenige goederen in Fideicommis of Lyftocht bezitten, waar van het exfpectatief of den eigendom aan Ingezetenen van deezen Quartiere behoort; en dat vervolgens, in conformité van derzelver gedaane verklaaringen, in  JAARBOEKEN, Septemler, 1796- 2281 in -He die onderfcheidene relatien, voor zo 10 Aa,luT exileren , in ieder opzicht by V^^Zw^to^k™™ gedaan zal worden - Serft ande, dat Voogden CuraTJ Arlrrdniftrateurs vafl eens anders goeteurs of Adml"^aCveaUn deeze Contributie niet Sn mogen gaan boven de twee PCt. gelyk iïdïe 2E -Èt zullen mogen declareren voor de moeite of vacatiën, die zy ter deezer zaaK gehad hebben.ders ^ ^ ,„ in het maken van dén overdag hunner bezittingen alle ft up"Ju"heid dien aangaande weg te neemen het een iegelvk zal vryftaan, ten aanzien van 5e effefted e hy bezit, zo binnen als buiten ÏLands waar op eene Cours of Pryscourant i die by zich zeiven te taxeren na de waarde en de Cours of Pryscourant, die daar op is ten tyde van het arresteren van dit Placaat, en zich in het taxeren daar na te gedragen; tl ten opzichte van effecten en goederen, z binnen als buiten 'sLands, waar op geer Cours of Pryscourant is, na rato van de pry zen der laatfte koopen of verkoopen, die vai diergelyke goederen of effeften door anderet zvn gedaan, of wel tot zodanige waarde, al waar voor hy die ten tyde, wanneer hy zynei rverftag niaakt, wet zoude willen afftaan Snde nogthans de Franlche Lyfrenten, e. Adfignaten, requifitien en fchadens, diej>P d S of andere wyze gerefundeerd zullen woi den , proviöoneel van de betaling van deeze, -often Penning zyn uitgezonderd, tot dat de Sve refpective worden verkocht of eene ree Maiktprys zullen bekoomen hebben, of ande. zins werkelyk betaald of vergoed zullen zyn. Dat ten refpecte van koopwaren en eff,éten ^ieeenie gevaar of rifico loopen, gelyk khei i^en foopmanfchappen, die actuelylt ter z; zyn ten tyde wanneer hy synen overflag maaki Arn* hem. Publ. wegens eene Geldheffingvan den poften Penning,enz. l t 1 1 1 » :e ■ » n  2a82 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Publ. wegens eene Geld. heffing •van dei poften Pen. nmgy enz. een iegelyk die by zich zeiven zal mogen taxe ren ten beloope van de asfurantie, die hy daar op beeft laten doen , of zo hy die in het geheel, of ten deelen niet heeft laten asfuree. ren, voor zo verfe en na mate, dat hy die in gemoede door de loopende rifico minder waardig fchat, dan de oprechte en reële waarde Van dien. r Dat infchalden, uitftaande gelden, actiën en crediten ten lasten van particulieren, zo binnen als buiten 'sLands, die twyfelagtig zouden mogen wezen , zullen mogen gerekend worden na de waarde, waar op men dezelve in gemoede taxeert. Dat goederen, waar voor de bezitter eene byzondere affectie heeft, gaan. de boven den ordinairen prys of waarde nogthans in den te maaken overllag niet hooger dan tegens den ordinairen prys of waarde genomen en gerekend zullen behoeven te worden. 5. Dat het zuiver inkomen van Lyfrenten Tontinen, Contracten van Overleving, Penfioenen, Praibenden zal moeten gerekend worden op den voet, als volgt, te weeten op Ly. ven van 1 tot 20 Jaaren ïo maal de Jaarlykfche Lyfrenten , Tontinen enz. Van 20 tot 30 Jaaren, 9 maal. 30 _ 40 —-— 8 40 — 50 7 . 50—55 -n— 6 55 _ 60 5 60 — 65 — 4 7o - 75 2 Boven 75 fa 1 —— En zulks naar gelang van het geen dezelve het laatst voorgaande. Jaar geimpjrteerd hebben. * Dat  JAARBOEKEN, September, 1796, 2283 Dat mede de geene, zynde Ingezetenen dee-, zes Quartiers, die naar inhoud van de Publi-; cafie van de hoogstgeconftitueerde Magt m Ho land, in dato 30 J«ny èn 10 Augustus deezes laars 1796 uit eenigerlei hoofde van Ken in Holland de 6de Penning, of 6 pCt. of volgens de Publicatie van de hoogstgecon ffituWrde Magt 'sLands van Utrecht van den 20 Augustus laatstleden, of van hoogstgecon, ffitueerde Magten in andere Gewesren m deezen Taare de° 5°fte of ^ Penning hebben moeten contribueeren,' niet verpligt .zuilen zyn deeze 50fte Penning te fourneeren ten aanzien van zu ke effecten, van welken zy deeze extraordinaire contributie van den 6den, asuen of poften Penning refpective ten behoeve van het dierbaar Vaderland nu werkelyk voldoen, of aantoonen al nog te moeten voldoen. 6. Dat van goederen , m Fideicommis ol Lvftocht bezeten' wordende , de voorfchreve contributie gefourneerd zal moeten worden op gelvke wyzs en voet, afzonderlyk en op z/ich ielven, of niet afzouderlyk, naar keuze, behoudens dién aangaande aan den Contribuant zvn regres tot vergoeding van het geen gefourneerd is, ten lasten van den Fideicommisfaireii Eigenaar, of van den geenen, aan wien oer eigendom gemaakt is, by de overlevering o: uitkeering derzelve goederen. 7 Dat van goederen toekomende aan mm deriaarigen, Waar van de Ouders, of langst levende derzelve, de vruchten of intereste ge nieten tot alimentatie der Kinderen, en du ook niet langer dan tot derzelver meerder]aa righeid of trouwdag toe, de-ze contnbuti moe* gefourneerd worden uit het Capitaal de Kinderen, en niet uit. de vruchten. 8 Dat alle Perfoonen, Ingezetenen deeze Ouarders binnen deezen Jaare 1796 gewee; zynde, en zich nu buiten het zelve bevmde 3EMa Publ. wegens eene ■ Geldheffing . van den ro/ien Penning,enz. ; j r s ft 1- : >  2284 NIEUWE NEDERLANJDSCHE Arnhem. Publ. wegens eene Geldheffingvan den Soft en Penning,enz. •f de, het zy met de woon, pf door abfentie voor ztkeren tyd, ook die hunne Burgerrechten wiilen behouden, zullen verpligt ZVn m deeze Heffing op den voet van dit Placaat t» contribueeren, en den Eed of in Perfoon of door Getnagtigden af te leggen: en zullen de geene, die voor dat zy ten vollen aan hunne verpligting omtrent deeze Geldheffing hebben voldaan, zouden begeeren met de woon buiten deezen Quartiere te vertrekken, tot het voldo in van hunnen pligt worden gehouden by Arrest, tot dat zy voldaan, of cautie gefteld hebben. 9. Dat de geene, die uit andere Gewesten of Landen zich binnen deezen Quartiere koomen te bevinden, doch aldaar geen fixum do. micilium hebben, _ of welke na het emaneren van dit Placaat zich binnen deezen Quartiere koomen neder te zetten, niet gehouden zyn te fourneeren. 10. Dat de Militairen, Ingezetenen of Onderzaten deezes Quartiers zynde, of fchoon elders in guarnifoen leggende of zich bevindende, nogthans van hunne goederen en effecten vaar inhoud van dit Placaat zullen moeten fourneeren, en den eed afleggen ter plaatze daar zy binnen dit Quartier hun domicilie gehouden hebben. . 11. Dat de voorfchreve Contributie zal moeten worden gedaan door een iegelyk in Perfoon, of door een ander, dien hy. verkiest, mits verklaarende voor wien her fournisfement gefchndt, altoos binnen de Stad, Ampt of Rechtsgebied zyner wooninge : en zal den Eed door een iegelyk in Perfoon voor Commisfarisfen van een ieders woonplaatze moeten worden gedaan j of by ziekté, of andere wettige verhindering, van welk een of ander by be» hoorlyke Attestatien ten genoegen van Commisfarisfen zal mogen blyken, door iemand van ver.  JAARBOEKEN, September, 1796. 2285 vertrouwen, voorzien met behoorlyke en fipeeiaale Procuratie om den gerequireerden Eed in zyne ziele af te leggen, volgens een Formulier achter dit Placaat gevoegd: zullende het nogthans aan Vrouwen, gehuwd en ongehuwd, vryftaan, naar keuze in Perfoon of door een Gevolmagtigden, den Eed te praesteren, of te doen presteren, als voorfchreven. 12. Dat de fournisfementen in deeze Negociatie zullen worden gedaan in goede gangbaare goude of zilvere munt, dien" men gewoon is op 'sLands Comptoiren te ontvangen: de Zeeuwfche Ryksdaler tegen 52 ftuivers daar onder begrepen; of in gewerkt en ongemunt Goud en Zilver; het fyn goud tegens 2-6-: het Engels, het Keurgoud tegens 2-:-: het Engels; het Zilver, de groote Hollandfche Keur tegens 30 ftuivers het loot; Nymeegfche -groote Keur tegens 28 ftuivers het loot, en de kleine Keur tegens 26 ftuivers het loot gerekend; en de andere mindere Keuren na de intrinfique waarde , en zo als het by de Gouden Zilver-fmeden zoude worden aangenomen, en dus zondèr eenig fatzden, het welk in geenen deelen in confideratie moet genomen worden. 13. Dat de betaaling zal moeten gedaan worden in twee termynen, waar van de eerfte ten minften ter beloope van de helfte van het verfchuldigde. zo ten aanzien der soften Penning, als dubbelde Verponding, zal beginnen met 1 December, en eindigen met den 15 daar aan volgende deezes Jaars 1796; en de tweede met den 1 February, en eindigen den 15 daar aan volgende des aanftaande Jaars 1797. Zullende aan den geenen, weike zo ten op< zichte van den soften Penning, als de dubbel de Verponding, by den eerllen termyn hun geheel fournisfement koomen te voldoen, d« in Arnhem» Publ. wegens eene Geldheffingvan den. poften Pen. ning , enz.  2286 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Publ. •wegens eene Geld- heffing yan dei poften Pen- jiing , enz. interesfe op de aftegeevene Recepisfen , vanden i December aanftaande af, betaald worden.. 14. Dat de voorfchreve fournisfementen hi de Steden en Schependommen van dien zullen moeten gedaan worden, zo als zulks by de Beftuurders van dezelve zal - worden vastgefteld: s En in de refpective Ampten en geweezene Heerlykheden, door welke de fournisfementen zullen moeten gefchieden aan de Ampten, waar onder dezelve gelegen zyn in handen van die geenen, dewelke by de Ampts-Vergaderingen zullen worden benoemd», die tot den ontvangst van de voorfchreve Contributien , tot het vergen van bovengemelde verklaaringen, en tot het afneemen van de refpective Eeden, mitsgaders tot het overbrengen der Penningen, en van het gewerkt Goud en Zilver zullen wor» den geamhorifeerd, gelyk zy daar toe geautho. rifeerd worden by deezen , na dat zy aan handen van de Beftuurders der Steden en Sche. pendommen, en in handen van de Ampts-Vergaderirgen, voor zo verre de Ampten en ge. weezene Heerlykheden aangaat, de beloften onder Eeden zullen hebben afgelegd van zich in voorfchreve Commisfie getronwelyk te zul, len gedragen, en fecreet te zullen houden alle 't geene hun in voorfchreve Commisfie zal vooikoomen, en de Fourneerders zelve begeeren fecreet te houden, en in het bijzonder, op ftraffe des meineeds, 't geen hun van de bezittingen van Mede-Burgers en Ingezetenen kenbaar wordt, uitgezonderd in gevalle hun voorkwam notoire kwaadwilligheid , en onttrekkinge door listen en ftrafbaare bedoelingen van te voldoen de verfchuldigde fournisfementen, wanneer gemelde Commisfarisfen de naaroen van zulke Eed- en pligt-vergetendè Perfoonen gehouden zullen zyn bekend te maken aan de Gedeputeerden ter Financie, ten einde te-  JAARBOEKEN, September 1796, 2287 tegens dezelve tot ftandhouding van dit) Placaai te doen procederen na behöoren. En zullen tol het afheemen van den Eed van eikanderen reciproquelyk geëxcludeerd wezen Vader, Zoon, Broeders, Zwagers, Oomen, Neven en Neven Germains, 't geen by eene fpecifique aanteken;ng, daar van te houden, ten allen tyden, des gerequireerd wordende, zal moeten blyken. ij. Dat de Commisfarisfen, zo in de Steder als in de Ampten tot den ontvang van de voor fchreve Contributien, zullen vaceeren op zodani ge plaatzen, dagen en uuren, als in ieder Stad en Ampt het bekwaamst geoordeeld, en by Publicatie en affixie of aanzegginge van een Gerichtsbode gedenuncieerd zal worden, ten minnen veertien dagen voor het Fournisfement van ieder der twee termynen, welke Commisfarisfen, ieder m den hunne, notitie zullen moeter houden van de gecontribueerde penningen re fpeclive, het bedrag van ieder by hun uitgegee ven wordende Recepisfen, en of de Contribuanten de eerfie en tweede helfte of termyn te ge lyk gefourneerd hebben; waar van de Contribuanten aan de Commisfarisfen ieder in hun Diftrict gehouden zullen zyn verklaaringen op den afteleggenen Eed te doen. 16. Dat de voorfchreve Commisfarisfen de penningen, die onder hun gefourneerd zullen zyn, van tyd tot tyd zullen opneemen, en ordentelyk in zakken van eene fpecie, het gemunt goud van het gemunt zilver gefepareerd, verzamelen , gelyk zy ook het gewerkt goud en zilver, 't welk onder hun gefourneerd zal zyn, van tyd tot tyd zullen doen wegen, en daar van fpecifique aantelèning houden: en dat zy het montant van alles, doch in vier onderfcheidene Clasfen, zullen noteren, en daar van aan de Gedeputeerden ter Financie kennisfe geeven, immers binnen agt dagen na het fluiten van ieder termyn, om tegens behoorlyke Recepisfen van Mmmmmmm de ARtfhem- Publ. wegens eene Geldheffingvan den $aften Penning,enz.  3388 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ark- hem. Publ. •wegens eene Geldheffingvan den poften Penning,enz. de Ontvangers van de generale Middelen te Nymegen, Thiel en Bommel, refpective ter hunner Comptoiren door de Commisfarisfen overgebragt te worden, welke wegens den ontvangst van dezelve penningen, nog ook van de penningen, die zullen provenieren van het gewerkt goud en zilver, niet zullen mogen declareren. En dat het gewerkt goud'en zilver zal overgebragt worden aan de Muntkamer van dit Gewest, om tot geld gemunt te worden, zo als nader by de Gedeputeerden ter Financie zal worden geordonneerd. 17. Dat niemand tot den Post van Commisfaris wettiglyk benoemd binnen de Stad of hec Ampt zyner wooninge, zich van dien Post zal mogen ontflaan op verbeurte van een honderd goudguldens ten behoeve van het Quarcier: en by zo verre de benoeming mogte zyn gedaan buiten de Stad of het Ampt zyner wooninge, niet dan om erheffelyke redenen ter erkentenisfe van de Gedeputeerden ter Financie. 18. Dat tot fchaadeloosftelling der Cbtnmisfarisfen wegens hunne moeite van ontvangst van elke termyn, voor zo veel de Steden betrefc, aan ieder Scad zal worden toegelegd ƒ 200-:-: en dus voor de beide termynen ƒ400-:-: En aan ieder der Ampten voor elke termyn f 250-:-: en dus voor beide ƒ 500-:-: zullende het Neder-Rykfche Walt zich by het Ryk, en het Diftricc van Beest Rhenoy en Marienwaerd zich by den Thielre-waerd moeten voegen, ongeprasjudiceerd derzelver fustenue daar van gefèpareerd te moeten blyven; en dat, ingevalle het DiftricT: van Beest en Rhenoy wegens deszelfs fituatie over de Linge verkiezen mogte Commisfarisfen tot den ontvangst afzonderlyk aan te ftellen, dezelve voor ieder termyn genieten zullen ƒ jo-:-: en dus voor de beide termynen ƒ 100-:-t Zullende geene verteeringen, noch verfchotten mogen worden ingebragc, dan alleenlyk voor be- noo-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2289 noodigde geldzakken, en voor het transport vfn geld van het platte Land na de Steden. 19. Dat de Commisfarisfen tot den ontvangst van den joften Penning zullen worden geauthorifèerd, gelyk dezelve mede geauthorilèerd wor den by deezen, te ontvangen de dubbelde Ver. ponding tegen genot van £ j}Ct. in plaatze van falaris; zullende de Collecteurs refpective gehouden zyn vifie van derzelver Quobieren aan Commisfarisfen te verleenen, mitsgaders op derzei ver verzoek copie authenticq der Msanboeken en Lysten tegens behoorlyke betaalinge uit . 's Quartiers Kasfe. 20. Dat aan de Esfaijeurs van hat goud en zilver na maate van hunne moeite zodanig douceur zal worden toegelegd, als de Gedeputeerden ter Financie zullen oord celen in redelykheid te behöoren. 21. Dat de geene, die na oproeping van Com» misfarisfen niet gecompareerd zyn om aan hunne verpligting te voldoen, of weigeren den Eed na het voorfchrift van dit Placaat af te leggen, zullen zyn vervallen in, eene breuke van één honderd goudguldens ten behoeve van het Qiarticr, en andermaal daar toe opgeroepen en wederom niet comparerende, of zich weigerig toonende, gehouden zullen worden voor on willigen, ten effecte, dat zy met voorgaande kennis der Municipaliteiten hunner wooningen by fequestratie hunner boedels, by parate executie, gyzeünge, en des noods, Militaire executie door de Gedeputeerden ter Financie zullen bedwongen worden, tot tyd en wylen Zylieden aan hunne verpligting met de kosten , door hunne onwilligheid veroorzaakt, zullen hebben voldaan. Authoriferende de Vertegenwoordigers des Volks deezes Quartier» de Gedeputeerden ter Financie, en wel ieder derzelver refpective in loco, om van Commisfarisfen tot den ontvangst den Eed van aan het Fournisfement, by dit Placaat geMmmmramm 2 ar- Arnhem. Publ. negens '.ene 3eld- heffing fan den poften °en. ning,  v Arnhem. Publ. wegens eene Geld^ heffing van de poften Pew ning, enz. 2290 NIEUWE NEDERLANDSCHE arrcfteerd , rcede te hebben voldaan, volgens het vastgeflelde Formulier naar behöoren af te neemen, en wyders, om ingevalle eenige duisterheid in de eene of andere Artikel, 'c welk interpretatie zoude vereifchen , mogte occurreren, 'als dan daaromtrent zodanig >te disponeren, als na bevinding oordeelen zullen te behöoren. En ten einde niemand der Mede-Burgeren van i de goede meeninge van hunne Vertegenwoordigers eenige onwetendheid moge kunnen voorwenden, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks gebruikelyk is. En is wyders verdaan, dat de Inftructie voor de Commisfarisfen , in welkers handen de Fournisfementen van den jollen Penning en dubbelde Verponding zullen worden gedaan, benevens het Formulier van Procuratie, zal worden gevoegd by het Placaat, volgende dezelve hier na geïo,. fefeerd. INSTRUCTIE voor de COMMIS* SARISSEN. Art, I. De voorfchreve Commisfarisfen zullen zich generalyk in het uitvoeren van hunne Commisfie fchikken naar den inhoud van het Placaat by de Vertegenwoordigers van het Volk des Quartiers op de Heffing van den joden Penning en dubbelde Verponding geëmaneerd, en m het byzonder van den 3> *5» l7> 18 Artikelen van dien. , . 2. Op dat de voorfchreve Commisfarisfen des te bete? kunnen nagaan, of alle Contribuanten voor hun verfchenen zyn, dan niet, zullen by hun Lysten worden geformeerd van alle de Huizen , weike in de Stad of Ampt, waar over zy gefield zyn, zich bevinden, volgens de Quohieren der Verponding, waar van hun viiie zal moeten gegeeven worden; en zullen zy voorts op dezelve Lyscen by ieder Huis noteren de  JAARBOEKEN, September, 179e. «291 Perfoon of Perfoonen of deszelfs GequalificeeN de, welke uit dat Huis voor hun verfchenen zyn. Én voor zo veel de Huizen aangaat, waar uit niemand verfchenen mogte zyn, zullen zy zich, zo exact als hun mogelyk zal zyn, informeren , door wien dezelve bewoond worden, en de Perfoonen, die dezelve bewoonen, na dat de tyd, vcor ieder termyn gefteld, zal wezen geèlabeerd, gerichtelyk doen infinueren, om al nog vcor hun te verfehynen, en, met opleg ginge der Breuke, aan hunne verpligtinge te koomen voldoen , met voorgaande kennis eh goedvfnden nogthans van de Beftuurders in de Steden, en van Richter en Schepenen in de Ampten: en wanneer als dan nog eenige in gebreken zouden mogen zyn gebleven, zullen zy daar van Lysten formeren, en dezelve ter Kamere van Financie inzenden. 3. De voorfchreve Commisfarisfen zullen zich mede, zo exaft als hun mogelyk zal zyn, generalyk informeren, of de Huizen door meer dan eene Familie, en In onderfcheide gedeeltens, bewoond .worden, en vervolgens reguard öeemen, dat door alle dezelve aan hunne verpligting werde voldaan. 4. Ingevalle aan de voorfchreve Commisfarisfen twyfelachtig zoude moogen vooikoomen, of eenige Perfoonen voor Ingezetenen te confidereren zyn dan niet, zullen zy daar van notitie houden, ea dezelve notitie aan de Gedeputeerden ter Financie toezenden, om daar op nader gerefolveert te worden. 5. By het vergen der verklaringen, en het a£ neemen der Eeden. zujlen voorfchreve Commis farisfen zich exacte! yk reguleren na den inhoud van den 3 Artikel, om te weeten, of de Contribuanten de betaalinge doen voor hun zeiven, en vcor haare Huisvrouwen of Mannen, voor hunne Kinderen het zy Eigene of Voor-Kinde ren, die by hun inwonende zyn, voor hunn« Mmmmmmm 3 Pu Arn- 3EM. Publ. wegens eene Geldheffingvan den poften Penning,enz.  2292 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Publ. wegens eene Geldheffingvan de? poften Penning,enz. Pupillen en voor anderen, welkers goederen zy adminiftreren, en voor goederen, die zy in Fideicommis of Lyftocht bezitten en belooven, voor zo verre zy Franfche Lyfrenten, Adfignaten, eifchen voor requifitien en fchadens, die op de eene of andere wyze mogten gerembourfeerd worden, bezitten, daar van, wanneer dezelve verkogt, of eene reëele cours zullen bekoomen '■ nebben, of anderzins werkelyk betaald of vergoed zullen zyn, den jollen Penning te zullen voldoen, 6. De Commisfarislèn zullen hebben te houden eene exacte notitie van hunnen ontvang, mitsgaders van de Recepisfen, door hun afgegeeven wordende, en deeze notitie, eigenhandig by hun ondertekend, vervolgens moeten overzenden aan de Gedeputeerden ter Financie, dewelke worden verzocht die naar behöoren te exa« mineren, en zo daar omtrent eenige confideratien mogten hebben, dezelve op de eerfte Quarliers Vergadering over te brengen. 7. De voorfchreve Commisfarisfen zullen na het eindigen van hunne Commisfie alle de Noti. tien, by hen gehouden, overzenden aan de Gedeputeerden ter Financie om geëxamineerd te worden, hoedanig zy zich in de behandeling van zaaken gedragen hebben, en vervolgens de coodige order te doen ftellen, indien aan hec voorfchreve werk nog iets mogt resteren. 8. De voorfchreve Commisfarisfen, alvoorens in functie te treden, zullen in handen van de geenen, die hun gecommitteerd hebben, afleggen den Eed hier na volgende. IVy belooven en zweer en, dat wy ons in de Co:i:tnisfie, welke ons is opgelegd, getrouwelyk zahin gedragen, en ons zullen reguleren na* het Placaat ky de Vertegenwoordigen van het Volk dps Quartiers van Nymegen in dato 30 Sep'ember 1796 op de Mgffitigt van den jollen Penning en van eene dubbe'lae Vetponding geëma-- neerd,  JAARBOEKEN, September, 1796, 2293 necrd, voor zo veel het zelve ons aangaat, ahi mede nakoomen de InftruSlie, aan ons op dit \ fubjeöt gegeeven, en dat wy fecreet zullen houden, al 't geen ons in voorfchreve Commisfie • zal voorkomen, en de Four neer ders zelve begee-i ren fecreet te houden, en in het by zonder, opt ftraffe des Mein-Eeds, geene ons ten aanzien l van de bezittingen van ieder Medeburger en 1 Ingezeten kennelyk wordt, uitgezonderd in ge-vallen, wanneer ons verdachte Perfoonen voor-, komen, welke zich door listen en ftrafbaare be-. doelingen van de voldoening hunner verfchulde. Fournisfementen onttrekken, van welke Eeden pligtvergetende Perfoonen wy de naamen aan de Gedeputeerde ter Pinancie zullen opgeeven, ten einde tegens dezelve als wederfpannige Ingezetenen te doen procederen naar behöoren. Formulier van Procuratie, Ik Ondergetekende verklaare by deezen, dat ik heb gequalificeerd en gevolmagtigd, gelyk ik qualificeere en volmagtige by deeze om in mynen naam te compareren voor de Burgers Commisfarisfen tot den ontvangst van den joften Penning en dubbelde Verponding benoemd en geauthorifeerd, en aan derzelver handen voor my , in myne ziele, af te leggen den Eed, by het Placaat der Volks-Vertegenwoordigers des Quartiers in dato 30 September laatstleden vermeld, dat ik van alle myne Eigendommen en Bezittingen, 't zy rentgeevende ofte niet, zo en invoegen by het voorfchreve Placaat is vervat, de vyftigften Penning in een of twee termynen, en wel in den eerften termyn niet minder dan de helfte, zal fourneeren, houdende denzelven Eed, uit kracht van deeze qualificatie in myne ziele afgelegd, van dezelve verbindende kracht en waarde, als of dezelve door my in Perfoon ware «'gelegd. Aldus deeze betekend te op den " Mmmmmmm 4 Zon- IEM. Jubl, vegens ene ïeld- leffing >an den \oflen °en- üngy mz.  «394 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arn» hem. m Zonder ons met de zaak zelve in te laaten, zonder over de kragt of de zwakheid der aangevoerde bedenkingen beflisfende uitfpraak te doen, oordeelen wy egter, het volgendé Gefchrift wel waardig, om, door middel onzer Verzamelinge, voor de vergeetelheid bewaard te worden. Het behelst Advis en Conftderatien van de Gecommitteerden ten Landdage uit bet Ampt Over-Betuwe, op bet Berigt van de Deputaaten der Gelderfcbe Synodus, nopens de onderfcbeidene Requesten der Roomfche Katholieke Ingezetenen der Provincie Gelderland, aangaande de Kerk- en Armengoederen, gelyk die fuccesfivelyk ter Landfchaps-Vergader inge zyn aangediend, en in handen van welgemelde Deputaaten ten fine van Bericht gefield zyn geweest, ingevolge Landlyke Refolutie 31 Jkfay 1746, Het Stuk, in de Landfchaps-Vergadering, op den 27 deezer, uitgefproken door den Medeonderteekenaar J. Glqvsr, was van den vol? genden inhoud. BURGERS REPRESENTANTEN! De Ondergetekenden Gecommitteerden des Ampts Over-Betuwe, zien zich niet zonder bekommering genoodzaakt, om Ulieden, Burgers Reprefentanten ! hunne gedachten mede te deelen, over het Rapport door de Gedeputeerden der Gelderfcbe Sycodus uitgebragt, omtrent de Requesten der Roomsch Gezinden, dat is over eene zaak, waar van zy liever gewenscht hadden, dat dezelve nooit een punt van raadpleeging en nog min van gefchil geworden ware. Met  JAARBOEKEN, September, 1796» aa9j Met oneindig meer genoegen zouden wy het i 'er toe bvdragen, indien het mogelyk was, ] Z^SS^ twistappel voor altoos Sr-het ooa der partyen te rukken, en, tot eer Je, menfchelyke reden, de aloude onlusten, fJaaSen e'n verdrukkingen, tot op, bet: n... «edachtenistoe, te doen verdwynen. Als KepreIntan^ Volk, en niet van deeze of feene party, houden wy het voor onzen plgt, fm ons bv alle gelegenheden, en dus ooMier, b?ven de inbdezemingen van het eigenbelang en de hartstogten der partyzucht te verheffen. Als dienden van rust/van orde, van rechtvaard.gK, van het Vaderland, zyn wy 'er verre af van de eigenrichtingen en wanorden aan verfcheideSe plaatzen door Roomschgezinde Burgers gen1ee<*d, goed te keuren. ,. _ , P fezêlve hebben altoos de gevoeligfte aandoeniSen by ons verwekt; en offchoon de b.llyke raenschkenner redenen genoeg vinden zal, om de SwSgen van zodanige menfchen te verentfchuldigen, welke van alle voordeelen der bur gerlyk? Maatfchappy, en dus ook van1 alle be Sggronden tot befchaving en verlichting ont Soken, noch hunne rechten noch de manie van derzelver herwinning kenden, offchoon h] redenen genoeg vinden zal, om deeze uitwer kintS eener eerfte drift eer met medelyden da, mf verbittering te befchouwen, zo] is he.mis fch en weiniger te verontfchuldigen, dat dezel ven in het begin eener zo gezegende Revolutie aTs de onze, hebben moeten gebeuren. In d daad. Burgers Reprefentanten , by aldien onz Roomfche Medebroeders in ftaat geweest w; ren; om den geest en de gevolgen eener omwei teling te bezeffen, die niet tot voordeel v; eenige Godsdienftige of Politieke Faftie, ma nnnaatn van de rechtvaardigheid zelve, en v Z Sligde rechten van den Mensch en Bt ferOndernomen was, die met daargefteld v, Mmmmmmm 5 ü< Miniem. ddvis wit rent ie Kerk' ',n Ar' nengoederen , snz. 1, > e e 1- 1- n ir m ir- 38 tor  «Q5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arkhem, Advis omtreni de Kerk en Ar • mengoedt reu , enz. door de altoos baatzuchtige pogingen van een partyfchap, maar aan ons gefchonken door het edelmoedigfte der Volken, dan hadde deese overweging dezelven reeds op het eerfte ogenblik moeten gerust ftellen. Zy hadden kunnen . voor uit zien , dat zelfs die geenen, die, opgevuld met den overgeërfden haat en de armhar• tige vooroordeelen der voorige eeuwen, zich tot verdeediging der haatelykfte voorrechten gereed maakten, wel haast zouden genoodzaakt worden, om van hunne krachtelooze pogingen af te flappen, hunne hartstogten te verbergen, en hunnes ondanks aan de zegenpralende reden hulde te doen. Zy hadden kunnen voor uit zien, dat de beftuurders van het Vaderland eindelyk alle die bekrompeoe oogmerken zouden vergeeten, die niet dan in hef donker van geheimzinnige raadplegingen durven ten voorfchyn koomen, om op hec toneel der waereld.dat verhevene karakter te ontvouwen, hec welk thans Neêrlands opperfte wetgevers bezielt, en dat dien volgens niet eigenrichting, maar vertrouwen en geduld de weg was, om hunne verloorene rechten te herwinnen. De Ondergeteekenden zyn verder van gevoelen , dat de Berichtftellers den dank deezer Vergadering verdienen, door den vverkzaamen yver, waar mede dezelve aan hunnen last voldaan, en zo wel over den toeftand der Kerkelyke goederen , als derzelver adminiftratie hec nodige licht verbreid hebben; en by aldien de Room» fche Gemeenten redenen zouden hebben, om met de beandwoording der onderfcheidene Requesten niet allezints te vreden te zyn, zo zyn wy echter Liet vcorneemens noch osk in ftaat om ds daar in voorkomende punte, te onderzoeken. Wy geloven eindelyk, dat ook den in 't algemeen genomen, zeer bedaarde en zedige toon in het Rapport heerfchende, niet met ftilzwygen dufft worden voorbygegaan. De-  JAARBOEKEN; September, 1796. «97 Dezelve is dies te lofwaardiger in den mond van Mannen, die zich als Reprefentanten van één bvzonde^ en wel van een Godsdienftig Genootfchap befchouwen, en de we.n.,e trekken, we^ke niisfchien hadden kunnen agter blyven, moeten aangemerkt worden als een «cymweb fen dezelve aan de menfchelyke zwakheid en aaï de natuur van het onderwerp verfchuldigd WS juist om dat wy meenen door het hameren te zyn, om ten aanzien van dit allergekpunt, gelyk overal, niet als party, maar Tn de qualiteit van Richter te ageeren, houden wy het voor onzen phgt, om ten min£ de hcifdftelling der Rapporteurs, waar mede al het overige of ftaat of valt, met oplettenh-id te onderfoeken; want het is immers de Sw van eenen Richter, em zich nooit te vergenoegenmet de ééne party aan td hooren, maai lis dan eerst te oordeelen, wanneer hy ook he olevdooi der andere ontvangen en overwooger heX De onderfcheidene Requesten aan ülie der Burgers, Reprefentanten, geprelenteerd, zyi mee? een Smeekfchrifc der Roomschgezmden dan een betoog hunner rechten. . Wv zVo het dus aan de rechtvaardigheid ver fchuldigd , om den taak van dit onderzoek zelv* op ons te neemen, en dit is het doel der aan merkingen, die wy*thans aan deeze Vergadering aaDrSiverfte zucht voor waarheid ^cet on ze leidfter, en de Jaarboeken van Nederlanc °nDegBSSers befchouwen de gees'.elyk goederen der hervormde Kerke als een onbetwis baar Eigendom, gtacquireerd op eene even x vreedzaame als wettige manier, en bekracbngd deels door eene Regcering, die, nazr haare mening ten allen tyde een voorbeeld van verdraagzsarr nei Arnhem. ddvis omtrent de Kerken Armengoederen,enz. 1 l 5 » d  ARN- HKM. Advis omiren de Kerk en Armcngoederen, enz. 2298 NIEUWE NEDERLANDSCHE heid geweest is, en deels door eene langduurigc en onafgebroken posfesfle. «"feuuungc Al wie roet de gefcbiedenis van ons Vaderland maar een.gzints bekend is, die zal deeze : Reling niet kunnen Jeezen, zonder dat hem reeds '1° kÈÜ «r hC° °pflaR meD,'gv"'dige twyffelingen te binnen fchieten. Dan by zal zich aangedrongen gevoelen om dezelve openlyk tegen te fpreeken, zo dra hy de mogelykheid bezeft, dat deeze meening, wanneer, dezelve by toeval'uit. geitrooic en algemeen gemaakt wierde, zo niet voor de publieke rust, immers voor de harmonie tusfehen het Volk van Nederland en deszelfs hoogfte beftuurders zeer nadeelig kan worden, lod.en die goederen werkelyk het wettig eigendom van een byzonder genootfehap zyn- inciin wy, Burgei» Reprefentanten, dezelve door ftnzwygen daar voor erkennen, hoe kunnen dan de Ledïn van dat Genootfehap ware vrienden van eene Revolutie blyven, die van Hunlieden vergt of vergen zal, dat zy die goederen, zo niet aan eene andere party, echter aan het algemeen zullen opofferen ? Laaten wy de Vaderlandfche Gefchiedenis van de Spaanfche Omwenteling tot op onze tvden met een vlugtig oog doorloopen, en wy zullen voords eenige ongetwyffelde en algemeen bekende waarheden aantreffen, die voor het gevoelen der. Rapporteurs niet zeer gunflig zyn. *°- Wac was, zo vraag ik het eerst, wat was liet doeleinde der Spaan/c/ie vervolgin«en ? Den oorfprong van de infurreccie* tegen de Spaanfche heerfchappy nafpeurende, vinden wv dat de vervolging der Hervormde Godsdienst! sis een van de voornaamfre oorzaken, maar niet gelyk de meeste menfehen doen, als de eenigfte, Doch als de hoofdbron dier groote gebeurtenisfen moet belchcuwd worden. De maatregelen door Philips gebezigd, om ae Reformatie in de geboorte te fmooren, waren im-  JAARBOEKEN, September, 1796. «CO immers van zulk eene natuur, dat zy op zich zeiven befchouwd, niet alleen die geenen, tegen welke dezelve voornaamlyk gericht waren, maar elk redelvk fchepzel ten hoogften verbitteren moesten; de horreurs der Inquifitie waren en zvn horreurs in de oo-en der Roomschgezinden Zo wel als der Protestanten Deeze maatregelen taren verder maar een gedeelte van een grooter en sewigtiger Plan, het welk de vernietiging der algemeene Vryheid ten doel hadde; t>hiltpt en zyne beulen bedreigden het dierbaarfte goed dat de Protestanten hadden, hunne Godsdienstige Vryheid; dan zy bedreigden te gelyk het dierbaarfte goed der Roomschgezi' den, hunne Staatkundige Vryheid. Zy verklaarden zich dus als vyanden van alle welgezinde Nederlanders, en 'er is hoe genaamd geen onderfcheid te vin den, dan dat Roomschgezinden en Protestanter te eelvk de Wapenen opvattet.de , de eerltt voor allen, en de tweede flegts voor zich zeiven voeten. Wanneer wy nu nog m aanmerking neemen , dat Holland en Zeeland uitgezonderd de Protestanten in alle Provinciën een zeer kleir gedeelte der bevolking uitmaakten, zo laat hei lich wel bezeffen, wat uit de Nederlandfcht Revolutie zoude geworden zyn , indien d< Roomschgezinden niet in de pogingen hunner ver drukte Medeburgers gedeeld , of wel zich voo derzelver vyanden verklaard hadden. Uit deezf omftandigheden blykt dienvolgens, dat de eerfti en altoos gedenkwaardige Omwenteling van Ne derland, noch alleen tot handhaving van dei Godsdienst, noch alleen door de Protestanten,.on dernoomen is. Dit beweerden ook de Staaten van Hollam in het Jaar 1617, tegen den Engelfchen Gezan Carlcton, bykans met de zelfde woorden: „ Me „ had nimmer de Wapenen opgevat, om eene 'nieuwen Godsdienst in te voeren, maar o een ieder te befchermen by zyne Burgerly ARNHEM. Adv is > o?nirent de Kerk» en Armen goe. deren , enz. I t n n Tl ce ;n  Arnhem. Advis omtrem de Kerk en Ar- mengoc- deren, enz. 9300 NIEUWE NEDERLANDSCHE ,, en Godsdienftige Vryheid.*' En het zou overtollig zyn, deeze waarheid hier te herhaalen, ware het niet, dat men al zedert langen tyd en eenftemmig gewerkt hadt, om de zaaken in een ander licht te ftellen. Dan laaten wy verder gaan.' s*. Wie was kei, die vervolgde? Waren het, zo als in Frankryk ten tyde der Reformatie, de Roomschgezinde Ingezetenen, welke zich vereenigden , om met eigen krachten de nieuwe leer te verdrukken, of aan den verdrukker hunnen arm te leenen? Immers neen! De dwingelanden zo wel als de voornaamfte werktuigen aan welken zy de uitoeftening hunner wreedheden opdroegen, de Alba's, de Vargas enz. waren buitenlanders; en zo 'er al .Nederlanders geweest zyn, welke zo als de Cardinaal Granvelle onder de eerfte wreedaars uitmunten, dan is d't niet te wyten aan den Godsdienst, welken deze1ve belyden, maar aan het heerschzuchtig karakter van deeze monfters, die ieder RelHe zoude gefchend hebben. Want by aldien men de gtweldenaryen, door dezelve gepleegd, op rekening van het Roomsch Geloof wilde ftellen, dan zou men ook noodzakelyk den roem van het tegenovergeftelde gedrag van zo veel Edele Mannen» tot die party behoorende, aan dezelfde oorzaak moeten toefchryven; en zich aan deeze voorwaarde onderwerpende, zoude men niets anders doen dan aan die Religie de grootfte en uitmuntendfte loftuitingen toezwaayen. De naamen der doorluchtige Mannen, welke zicrF niet alleen in de Vergadering der Staaten, maar zelfs in de geheime Raadpleegingen regen aranvelie en de Spanjaarden aankantten, zyn geloegzaam bekend; ik vergenoeg my daarom met iet getuigenis van eenen onpartydigen Schryver lan te haaien , die aan de Roomschgezinde Nederlanders in het algemeen den lof geeft, dat  JAARBOEKEN, September, 1796. 2301 dat zy nooit, gelyk op andere plaatzen, de dweepery of dwingelandy onderfleund hebben. (*) Dan wanneer dat waar is, wanneer de Roomfchen nooit eenigen toeftel tot verdrukking hunner andersgezinde broeders hebben gemaakt, noch de Wapenen daar tegen opgevat, hoe kan men dan zeggen, gelyk de Predikanten van Etten in hunne Confideratiën dat beweeren, dat zy door verdrukking van recht en geweeten hunne Kerkelyke Goederen rechtmaatig verbeurd en ver* looren hebben? Hoe kan men zeggen, zo als men het dikwyls hoord opgeevên, dat de Protestanten die Goederen met het Zwaard in de hand over de Roomfche hebben gewonnen? Of zoude het misfchien mogelyk zyn, deeze tegenzeglykhedea te zaamen te vereenigen, zo dat het Volksgeloof en de Historie met en nevens elkarider beftaan kunnen? Ja! maar dan Ieveren dezelve*één refultaat op, het welk geheel iets anders bewyst, dan het geen men heeft willen bewyzen, namelyk dat de Gewapende den Ongewapende, de Burger den vreedzamen Burger, de verdediger der Vryheid zynen dapperen Cameraad overweldigd heeft; en die manier van eigendom te verkrygen, kan, zo lang 'er geene verandering komt in onze Crimineele Wetten, in Nederland niet . voor rechtmatig gehouden worden. . 3°« Wie was hetj die vervolgd wierd r Het is op zich zeiven genomen zeer onwaarfchynlyk, dat Philips van voornemens zynde, om alle Nederlanders ten onder te brengen fic de uitvoering van dat plan zoude een uitzondering gemaakt en de Catholyken verfchoond heb ben, om flegts tegen de Protestanten te woeden. Hy wilde vrye menfchcn tot flaven maken; al (*) Zie Grondwettige Herftelling van Neêrlands Staatswezen, pag. 222, tweede druk. Arnhem. Advis omtrent de Kerken Armengotderen , enz. 1  fl3°a NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Advis omtrent de Kerk en Armengoede ren, enz. i len, die hier toe niet mede werkten, waren zyne vyanden; en al ware ook de haat tegen de Protestanten de voornaamfte dryfveer van deszelfs geweldenaryen geweest, zo kan men weer daar tegen zeggen, dat in de oogen van-eenen Spanjaard alle Nederlanders Protestanten waren; want het woord Orthodoxen betekend immers in de Natuurhistorie der zedelyke verfchynzels omtrent het zelfde, wat het Cameleon by Buffon of Lin* ncsus is; een ding, dat met ieder plaatsverwisfeling van gedaante veranderd, en een mensch, die bier te Lande of in Duicschland voor goed Roomschgezind doorgaat, is 'er daarom nog verre van daan van in Madrid de proef te kunnen doorltaan. ,, De Ketters," zeide Jan Vargas, een fpaansch Advocaat, die bekendlyk met den Hertog van Alba om den prys der wreedheid dong, de Ketters hebben de Kerken ge,, plunderd; de Rechtgeloovigen hebben 'er zich „ niet tegen verzet: zy moeten'allen opgehan,, gen worden." (*) By eene andere gelegenheid, toen hy namelyk hoorde, dat men het noodlot van eenen man beweende, die eerst om het leven gebragt „ en naderhand voor onfchuldig bevonden wierd, drukte deeze lieveling van den Koning zich nog flerker uit. Wel nu! riep hy uit, eenen onfchuldigen ten doode brengen, heet dat niet, zyne ziel naar den Hemel ftuuren? En de Inquifitie van Madrid decreteerde op eene plechtige wys, dat de Roomschgezinde Nederlanders, uit hoofde van de toegeeflykheid ea luiheid, vf%ir mede zy zich ten aanzien van de Kettery gedragen hadden, zelve als Ketters zouden worden aangemerkt, en dat de onderteekenaars van het beroemde Request, geprefenteerd aan Mar$uerita van Parma, zich daar en boven nog van (*) Hceretici fraxerunt templa, Boni nihil fecerunt contra, d'ebent ommes patibujarü  JAARBOEKEN, September, 1755, 1303 van de misdaad van gefcwetfte Majesteit hadden fchuldig gemaakt. Maar niets is zekerder, dan dat men ook werkelyk overeenkom/tig met deeze gevoelens en inftru&ies gehandeld heefr. De algemeene gefchiedenis, uitgegeven door een Engelsen gezelfchap van geleerden, uit welke ik deeze omftandigheden getrokken heb, verhaald: dat men zelfs zodanige Roomschgezinde heeft doen fterven, aan die men geene andere misdaad dan hunne rykdommen te wyten had, (*) en om ons nog klaarblykelyker van de waarheid te overtuigen, hoeven wy ons maar het noodlot van den braaven Egmond, en van zo veele Roomschgezinde grooten te binnen te brengen, die als medeplichtigen van het verbond der Edelen of ten doode veroordeeld, of met den Prins van Orange gevlugc, maar allen met het verlies van hunne goederen geftraft zyn; dan alle deeze diagen zyn zo bekend, dat men vry wat conté» nance bezitten moet, om dezelve te durvea ontkennen. Het geen wy *er hier van 'aannaaien, zal alleen verftrekken tot beoordeeimg van eene pasfé. gie, die in het Rapport §.9, voorkomt. ,. Wan* neer men ' aldus vragen de Beric,nfte!!er«, „ wanneer men zd druk fpreekc van recht op voorouderlyke goederen en van berfteiliD^ in ,, het bezit deraelve, hoe zullen dm de Gerefor„ meerden eens komen in bet bezit van de voor„ ouderlyke goederen, die hun door de Roomsrh„ gdzinden onmonen zyn ? of meenen zy, d»<„ wy geene pratenfien van deezen aart kunnen „ te berde brengen? dat zy dan maar eens den* „ ken aan de emdelooze Lyst van Conriscanen „ van gcederea van Sngezea-nen deezer Laoden, ,, die (*), Uissoirer univerfelle g>. 4 Amfierdam it Paris Ckex Merigot. lj2B, Tomé 44. Nnnonn» Arnhem. Advis omtrent de lorken Armengoe*deren , . enz.  Arnhem. Advis omtrent de Kerh en Ar- mengoe- deren, enz. 8304 NIEUWE NEDER LAN DSÖHE }, die om het ieezen van den Bybel, het hoo„ ren van een Preek &c. niet alleen in, maar zelfs lange voor de Spaanfche tyden gevlugt, *„ gebannen, in naare Keikers opgeflooten en „ verbrand zvn?1' In de da£d! het zoude zeer onbillyk zyn van de Roomschgezinde, wanneer zy die practenties wilden afkeuren. Ieder een heeft het recht om zyn eigendom te vicdiceeren; dan ieder een moet Zich aan dien man addresfeeren, die hem het zelve\ ontnomen heeft. Het zyn de Erfgenaamen van Margiterite van Parma, van den Hertog van Alba enz. het zyn de Erfgenaamen van Karei den Velen en Philips den llden, welke de Protestanten moeten aanfpreeken, en *by aldien de Rapporteurs daar kans toe zien3 dan zullen de Roomfchen gaarne de helft van de Proceskosten draagen, om voords de goederen van hunne mede verbrande Geloofsgenooten wederom te krygen Dan ten allen ongeluk heeft 'er nog een onderfcheid plaats tusfehen die goederen, en de goederen, waarop de Roomfchen tegenswoordig fanfpraak maken; de Koning van Spanje zoude namelyk kunnen andwoorden, dat alle gefchillen -tusfehen zyne Voorouders en Nederland in de Westphaalfche vreede beflist warén. 4.0. Wie was het, die zich tegen de Vervol' vingen aankante? offchoon het and woord op deeze vraag reeds ten vollen ligt opgeflooten m het'geene wy reeds gezegt hebben, verdient dezelve echter dat wy nog voor een ogenblik daar by ftaan blyven. Dan wy moeten te vooren aanmerken, dat wy geenzinds^ten oogmerk hebben, om aan de Voorouders onzer Protestapfche Medeburgers den eerkrans eener Revolutie te betwisten, welke dezelve met zo veel geduld en veerkracht hebben doorgezet. Wy ontkennen niet dat de yver der Roomschgezinden, hoe vuung ook in het begin, naderhand niet weinig verflaauwd is; want wy begrypea maar al te wel,  JAARBOEKEN, September, 1756. 2305 wel, dat deeze yver om redenen, die wy wel dra zullen aantoonen, noodzakelyk moest ver flaauwen» Ons doel is flegts om het gevoelen van die geenen tegen te gaan, welke die omwenteling befchouwen als eenen Oorlog tusfehen Roomschgezinden en Protestanten , als eenen Oorlog, waar in de eerstgenoemde overwonnen en by gevolg naar het oude recht der Volken, met alle hunne rechten en goederen aan de genade van den overwinnaar vervallen zyn. 'Er is, wel is 't waar, nog geen fchryver zo onbc fchaamd geweest om dat gevoelen met drooge woorden-op te geeven; dan 'er zyn genoeg, die "zich niet fchaamen om dingen ftaande te houden, welke niet dan uit zulk een gevoelen kunnen voordvloeijen. Om ons nu nog duidelyker' van deszelfs onbeftaanbaatheid te overtuigen, zouden wy kunnen bewyzen, dat de Roomsch» gezinden, niet alleen de medebewerkers der Revolutie, maar dat zy de eerfte geweest zyn, welke den ftandaart der Vryheid hebben opgeplant. De Edelen, welker Verbond aan het wanhoopende Volk dat vertrouwen inboezemde, zonder het welk het zelve hoegenaamd niets zouden ondernoomtn hebben, deden zy niet meest allen belyde'nis van den Roomfchen Godsdienst? waren het niet meest alle Roomschgezinden, die het Request aan Pdarguerite van Parma on« dertekend hadden, van den afftammeling der oude Hollandfcbe Graven Brederodc af, tot op den laasten Edelman? laaten wy eenen on verwerp. lyken getuigen daar over horen. „ Al was het, zegt Bor, dat 'er veelen die de Gereformeerde Religie aanhingen, in hét Land waren, nogthans waren der honderd, ja duizend Catholieken tegen eenen Gereformeerden, doch waren dezelven meestendeel zo vyand van de Inquifitie als de Gereformeerde, ja hadden daar tegens een haat in 't hart. Het verdroot hen ■ Nnnnnnn 2 ook Arnhem. dhis omtrent de Kerk., m Armegce- ■ deren , enz. ;  Arnhem. Advis omtrcn de Kerk en Ar. mcngoe deren , enz. 2306 NIEUWE NEDERLANDSCHB ook» dat 'er dagelyks zo veele hier en daar om de Religie wierden gedood en omgebragt, murmureerende daar tegens ende hadden wel gaarne gezien, dat de rigureufe Placaaten hadden ge: cesfeert. Veele van de aldercatholykften wensch•ten ende haakten naar verandering enz. Hoe is het nu mogelyk ., dat men deeze en •zo veel anderen daar mede overeenkomftige pas* fagien in gelykcydjge Autheuren kan kezen, en echter in het denkbeeld blyven, dat de eerfte Nederlandfche omwenteling een Oorlog tusfehen Catholieken en Protestanten geweest is ? heet dat niet aan onmogelykheden geloof flaan? of is het mogelyk dat één man tegen duizend niet alleen vegte, maar dezelve overwinnen? trouwens, dat zoude zelfs alle die heldendaaden te boven gaan, welke ons in die fabelen, die wy Roomfche of Grieklche Gefchiedenis noemen , verteld worden: want daar ziet men wel een3 eenen Horatius Codes, die alleen tegen een vyandelyk heirkger aankampt; dan hier zouden wy moeten aannemen, dat eene ganfche- party uit even zo veele Cocksien beftaan Ind. Maar neen. Burgers Reprefentanten- by aldien het nodig is, om tusfehen twee tegenftrydige historieele meeningen te kiezen, dat wy dan ons liever by de party van die geenen voegen, welke ooggetuigen van de gebeurtenisfen, of veel eer de bewerkers daar van geweest zyn. De Catholieken en Protestanten van dien tyd befchouwden elkander niet als vyanden, maar als vrienden, als bondgenooten, als broeders, vereenigd om hunne rechten tegen eenen gemeenfehappelyken vyand te verdeedigen, en ieder een, die geneegen was, om ten dien einde mede te werken, van wat Godsdienst ook, werd in het verbond gulhartig opgenomen; ja, de Unie van Utrecht ftelde het Bondgenootfchap z.'lfs voor zodanige Steden of Provinciën open, welke de uitoeflèoing van geenerki Godsdienst toe-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2307 toelaten, behalven den Roomfchen. Zie de Verklaaring van den 13 Art. agter de Unie van Utrecht. Gelykheid en Broederliefde zyn de geest, die in deeze vereeniging heerscht, gelyk ook in de Pacificatie van Gent, en het nog vroegere Verbond der Edelen. Holland en Zeeland, wel is 't waar, hadden reeds in eene Particulieren Unie den 25 April 1576 geflooten, (Art. ij) baaren Capitein Generaal gelast, om den Gereformeer den Godsdienst te handhaven en de uitoefFening van alle andere Religiën te doen ophouden; en dat is de reden , waarom die twee Leden van het Bondgenootfchap zich in de Unie van Utrecht de Vryheid voorbehielden, ,, urn zich te dragen ,, naar 'haar lieden goeddunken" Dan wat ülle de overige Provincies aangaat, men hoeft flegts de 13, 14 en 15 Artikels van dezelve Unie en derzelver naderhand bygevoegde verklaaringen te leezen, om zich te overtuigen, dk aan de onderfcheiden Godsdienften volmaakt gelyke rechten zyn toegekend, en dat niet alken! 'er wierden niet alleen aan de Catholieken gelyke rechten, gelyke vryheid, gelyke veiligheid, verzekerd , maar uit de Artikels 14 en 15, laat zich gemaklyk het befluit opmaken, dat cezelve ten dien tyde zeer aanzienlyke goederen moeten bezeten hebben. Dan by aldien deeze twee waarheeden niet kunnen geloochend worden, hoe komt hec dan, uat de zelfde Catholieken eenigen tyd daarna, zich zonder rechten en zonder goederen zagen? Veronderfteld eens, dac 'er werkelyk een Oorlog cusfchen hun en de Gereformeerden hadde plaats gehad, dan was die Oorlog afgedaan door de Unie, en de Protestanten hadden, zo niet de rechten van den mensch, echter de heiligheid der Contracten moeten eerbiedigen. Dan wy hebben gezien, dat 'er nooit een Oorlog onder de twee gezindheden beftaan heeft, jNnnnnnn 3 en Arnhem. Advis omtrent de Kerk' en ArmengoC'deren , enz.  Arn- HEM- AdVti omtrent de Kerken Armengoederen , enz. fchryvers zelve, de Nederlanders ten minde, zich alle mogeiyke moeite zullen hebben gegee» ven, om de daaden der duisternis voor^het oog van den verlichten wysgeer te verbergen; dan eenige weinige trekken, in eene chronologiefcne order opgegeeveö, zullen ' toereiken om den geest, die maar al te fcbielyk de plaatse-der aloude Broederfchap verving, in 't algemeen te JccnfchctzÉD*. De eerde Godsdienftige vervolgingen, welke tusfehen Nederlanders en Nederlanders voorvielen , heftenden in hét gten de Provinciën Holland en Zeeland tegen haare Roomschgezinde Ingezetenen ondernaamen, terwyl zy reeds in het Jaar 157-2 na den Prins van Orange voor Haaren Gouverneur te hebben verklaard, den Roomfchen Godsdienst profcribeerden: een maat- 2308 NIEUWE NEDERLANDSCHE en dat gevoelen word hier op nieuw'bekrachtigd: want een Oorlog word nooit geëindigd met gelyke rechten voor de twee partyen vast te ftellen; zo edelmoedig is geen overwinnaar. Het was geen tolerantie, die den Catholieken in de Unie van Utrecht geaccordeerd wierd; want het geen deeze uitdrukking, ontleend uit bet woordenboek van het onbefchaamfte Despotis. mus, beteekend, kon onder Bondgenoten niet te pas komen; het waren de eenvoudige wetten der rechtvaardigheid, welke door de Wetgevers van eenen Staat, die op het punt ftond van zich te Organifeeren, tot eenen grondflag wierden aangenomen. Hoe komt het dan, dus vraag ik nog eens, hoe komt het, dat de Roomschgezinden na verloop van eenigen tyd noch rechten, noch goederen . meer bezaaten? Laaten wy ook hier de Historie raadpleegen, Wy zullen wel geen volledig verflag kunnen . doen van* de gebeurtenisfen, waar door deeze verbaazende verandering i? daar gefteld; want „ u=. ;„ „„mol/tolt-b fo Spffff*>n rlar Hp firfr-hiftd-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2309 regel, dié naderhand, gelyk wy reeds gezeid. hebben, in de byzondere Unie, tusfehen die twee Provincies geflooten, uitdrukkelyk gefanc* tioneerd wierd. Hierop volgden andere geweldenaryen, die mi-fchien alleen toereikend geweest waren, om niet alleen den yver der Catholieken te doen veiflaauwen, maar om dezelve te verbitteren en in het harnas te jagen, dan .die deeze uitwerkingen "niet deden, om dat dezelve niet te gelyk, en flegts op enkelde plaatzen gepleegd wierden. Hier onder behoort by voorbeeld de oproer te Gend, door eenen zekeren imbife gaande ge« maakt, en waar door de Klooster-geestelyken uit die groote Stad verdreeven, en van alle hunne goederen beroofd wierden. Dan deeze. dingen waren flegts het praludium van eene algemeenere vervolging, welke kort na de verovering van Maastricht door den Prina van Parma begon, en waar van ook de Rapporteurs, maar op eene manier gewag maaken, die met het gevoelen ,van de onpartydigfte Gefchiedfchryvers niet wel over een komt. Wy willen beidon hooren. „ In den Jaare 1579 en 1580," zeggen de Berichtfteliers §, 35, „ zocht de Pruis van Par< ma door list en behulp der binnenlandfche „ Roomschgezinden te effecbjeeren , dat geen ,, anderen Godsdienst, dan de Roomsch Cat' , holieke zou geoeffend worden, het geen it [, dien tvd althans,'* natuurlyk van zelve te ver wagten was (!1), de Hervormden oordeel den hier tegen te moeten waaken, als tegel ,, het grootfte kwaad, dat hun overkomen kon. „ Het was dierhalven niet te verwonderen , dat v.y tot fterke befluiten kwaamen, omtren lieden , waar van zy meenden het grootft *j kwaad te moeten vreezen ; zy zetten d i Roomfche Regenten af, en Helden Gerefoi ', meerden in hunne plaats, zy ontnamen hun Ncnnnnn 4 d: Arnhem. Advis omtrent de Kerken Ar» mengoederen , enz. i 1 > t s 3 e ,  Arnhem. Advis omtrent, de Kt.rk en Armengqederen , enz. s3io NIEUWE NEDERLANDSCHE ,, die hun de oeffening van hunnen Godsdienst „ hadden zoeken te ontneemen, hunne Ker- „ ken &c." De Autheuren der boven aangehaalde Algemeene Gefchiedenis daar eo tegen, welke buitenlanders en Eugelfchen zynde, geenzinds voor partydig kunnen gehouden worden, ftellen de zaak in een ander daglicht. De verovering van Maastricht ; zeggen dezelve (*;, had geheel Nederland met fchrik vervuld. Alexander van Parma meende dus, dat het thans de tyd was om eenen zagteren toon aan te neemen; want het ftocd te verwachten, dat een verbaast en neergellagen Volk van de gemaatigheid des overwinnaars geen misbruik zoude maaken. Hy dankte aanftonds alle zyne Troepen af &c; dan in het Plan van Paüficatie (accomodement)^ door Philips 'geproponeerd , was onder andere harde Artikelen \astgefteld, dat in alle Nederlandfche Provinciën toekomftig geen andere Godsdienst zoude worceu geduïdt, dan die welke de oppermacht van den Paus eerbiedigd, behalven in die plaatzen &c. Deeze voorwaarde verontruste de Catholieken bykans even zo zeer als de Protestanten: want zy begreepen, dat deeze gebannen zynde, de krachten der Confederatie zouden te zeer verzwakt, en de Catholieken aan de wraakzncht * van Philips bloot gefteld worden. Ziet daar een getuigenis, het welk zo wel met alle de voorafgaande en navolgende gebeurtenisfen als met zich zeiven ten vollen over een ftemt. Het ftemt overeen met de gebeut'tenisfen; want noch voor, noch na den tyd van den Prins van Parma hebben de Nederlandfche Catholieken ooit gezocht, bunce Medeburgers te verdrukken, gelyk wy reeds aangemerkt en beweezen hebben. Hec ftemt over een met zich zeiven: want het was toen (*) Tome 44, Pag. 3j.  JAARBOEKEN, September, 1796, 3311 toen juist tyd om zich nog nader met de Pro-, testanten tegen den gemeenfchappelyken vyand te i verbinden, en niet om zich onderling te beoorlogen en te verdrukken, gelyk de Rapporteurs, meenen, dat zulks natuurlyk te verwachten ge-i weest ware. Maar de aangehaalde pasfagie uit. het Bericht levert ons buiten dien nog ltof op. tot verfcheiden aanmerkingen. 1 Eerftelyk bedienen de Rapporteurs zich daar van eene byzondere zoort van opklimming, die, als eene rethoriefche figuur befchouwd, wel in den mond van eenen redenaar, maar niet van eecen Redeneerkundigen pasfen mag; want zy fpreeken van den'toeleg der Catholieken, om de Pro.testanten te verdrukken, in het eerst als van kts, het geen de laastgenoemde meenden te moeten vreezen, en aanftonds daarop als van een ongetwyffelde daadzaak, die werkelyk buiten de verbeeldingskracht der Protestanten haar beftaan gehad heeft. Voor -het overige kan hec waar zyn, dat de Protestanten iets diergelyks gevreesd hebben; maar deeze vrees bewyst niets ter waereld, dan dat de Protestanten van dien tyd zeer achterdochtige en zeer onrechtvaardige menfchen moeten geweest zyn: zeer achterdochtig, om dat zy het grootfte kwaad vreesden van lieden, die zich nooit vyandelyk tegen hun gedragen hadden; en zeer onrechtvaardig, eerftelyk, om dat men eenen anderen niet dan naar zich zeiven beoordeelde, en ten tweeden, om dat zy op eenen blooten ergwaan, overgingen tot het geen wy met de Rapporteurs fteike maatregelen noemen willen. Dan het zy dat die vrees werkelyk de Gereformeerde party ontrust hebbe, welke toen reeds door behulp van het Gouvernement, de fterkfte geworden was, 'c zy dac dezelve flegts toe een voorwendzel hebben moeten dienen, genoeg, de Protestanten, welke de Catholieken zo lange van overdraagzaamheid befchuldigd hadden, wierden op hunne beurt onverNnnnnnn 5 draag. Irn- IEM. dcivis mtrent ie Kerk' :n Arnengoe'deren , mz.  s3ia NIEUWE NEDERLANDSCHE ARNHEM» Advis omtrent de Kerk en Armengoederen, enz. (*) Histoire univerjelle, ibid.- Pag* 38 > draagzaam, en verboden de osffening van den Roomfchen Godsdienst, zelfs in de huizen der Particulieren. (*) Deeze fterke maatregels1 gebezigd zynde, liet het zich dan ook wel bezefren, wat de Roomfchen te verwachten hadden, zo dra zy eens ten eenemaale uit het Bewind geftooten, en om zo te fpreeken met gebonden handen aan de willekeur der partyzucht overgegeeven waren, In het Jaar 1583 drongen vier Provincies aan, op vernietiging van het 13 Artikel der Unie van Utrecht, en het is niet wel te begrypen wat eigenlyk het oogmerk van deeze propolitie geweest is. Wilden zy nieuwe verdruk» kingen daar door voorbereiden, of de ouden verontfchuldigen? In het laatfte geval handelde men even als een fchuldenaar, die zich van zyne fchuld meent vry te maaken, door de Obligatie te verfcheuren, of aan eenen moordenaar, die ook het af beeldzei vernietigd, na den man, dien het verbeeld, reeds gedood te hebben. Maar te vergeefsch! Europa hadde de middelen in handen , om haare daaden by haare beloften te vergelyken. De Unie ftond aangeteekend in de Jaarboeken van alle Volken. In het Jaar 1593, wilden de Roomschgezinden van Haarlem zich by de Regeering beklaa' gen, en zich op den inhoud der Traótaaten beroepen; men behandelde hen als oproermakers, men dreigde hen de dood, ja men dwong den geenen die het Request had opgefteld, het zelve met eigene banden te verfcheuren 1 welk een Land, waar het eene misdaad is, zyne rechten te kennen! In het Jaar 1387, wierden alle Ordens Lie- . den, jeiuiten, Dominicanen, Franciscanen &c. uit het gebied van het zogenoemde Genieenebest ge-  JAARBOEKEN, Septembert 1796, 2313 gebannen. Misfchien zouden de Roomschgezinden , die zich met deeze misfionarien hadden moeten behelpen, daar door genoodzaakt worden, om hunne Leeraaren buiten 'sLands te volgen. "Dan genoeg van deeze noodlottige gebeur te nisfen! de gebiedende Rem der rechtvaardigheid -alleen heeft ons kunnen dwingen, om Uüeden zo lange van dingen te onderhouden, waar van het bykans onmogelyk is te fpreeken, zonder zich daar van verontwaardiging aangedaan te gevoelen, waar men flegts de menschlyke zwakheid beklagen zou: intusfchetf wanneer wy dat*niet hebben kunnen vermyden, zullen wy ons aen minden wachten, om niet -in den misflag' van zo veelen te vallen, welke over Godsdienftige wreedheden redeneerende, dezelve als iets geheel byzonders, als iets buitengewoons befchouwen, het wek zy als' dan, cf aan het karakter der party, waar van zy fpreeken, of wei aan derzelve. leerftellingen toefchryven. Maar neen! deeze bdtenfpoorigheden zyn niet dan gevolgen van de eeuwige en onwijkbaare wetcet der natuur, aan dewelke wy ellen zonder uit' zondering onderworpen zyn. Wie vervolgd is, die vervolgt op zyne beurt, zo dra hy de macht in handen ,'krygt; en dat is zo weinig te verwonderen, als dat de Echo die tomen te rug kaatst, die~ men haar toegeroepen heeft; het ii zelfs niet te verwonderen, dac de weerwraak cp de onnozelheid genomen en heeie eeuwen lang voordgezet word, In tegendeel, het zou als een wonder moeter aangemerkt worden, byaldien 'er eene party kor pevonden worden, die men van deeze fchulc moesc vry fpreeken, en welke op die wys eene gaping maakte in de eindelooze aaneenfchakelinj .. van dwaasheden, die de Historie van het mensch dom uit maaken. Onze wensch is alleeo, dat alle partyen deezi waarheid mogten ter harten.neemen, en tegrypeü ho Arnhem. Arfyis omtrent de Kerk' en Ar rnengoe* deren, ' enz. . 0  23H NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem» A hts omtrent de Kerk en Armengoederen , enz. t ■ i ; hoe raadzaam het voor hen allen en voor elke in ,t byzonder zy, de Gefchiedenisfen der voorige tyden met den fluyer der liefde te bedekken, en , gelyk de wyzere Zoonen van Noach, haare aangezichten achterwaards te keeren, zo dac zy de naaktheid haares Vaders niet en zien; want alleen de kennis van den oorfprong der ziekte kan den zieken redden; zy alleen kan ons aanfpooren, om ook naar dien trap van verlichting om hoog te flreeven, welken andere Volken reeds bereikt hebben, Wy zullen daar en tegen altoos ftaan blyven, waar wy reeds voor eeuwen Ronden, by aldien wy ons met de belagchelyke verbeelding vleijen, van reeds zo hoog geklommen te zyn, dat 'er voor ons niets meer te doen overfchiet; en ziet daar de reden, waar joor wy genoodzaakt worden, hec gecal onzer Historieeie uittrekzelen nog met zom'mige aanmerkingen te vermeerderen. „ Laat men ons ,, een Land aanwyzen,'' zeggen de Rapporteurs %. ii. „ waar in Roomschgezinden heer„ fchen, en waar in de Gereformeerden het tien„ de gedeelte van de verdraagzaamheid genie„ ten, die de Roomschgezinden altyd in dit „ Lard genooten hebben." Deeze ukdaagiog geeft ons aanleiding om eens )ver de grens te kyken, en te zien of het wertelyk waar is, dat de onderfcheidene Regeerin>en der Europiaanfche Staaten, in de achttiende keuwj rog niet verder zyn gekoomen dan wy •eeds in hec einde der 16de geweesc zyn? of de /ereenigde poogingen der Wysgeeren aan den ;enen kant, en de daaden van den grooten F/eierik aan den anderen, geene belangrykere gevolgen hebben voordgebragc? Het duurde wel is 't waar eenigen tyd, eer het voorbeeld van deezen Koning. die onder zyne onderdaanen geenen anderen onderfcheid, dan tusfehen goede en kwaaie Burgers wilde gemaakt hebben , den nayver Jer Roomschgezinde Regeeringen opwekte, en dat  JAARBOEKEN, September, i7Qff. agiy dat moest zo lange duuren, tot dat Regenten den troon beklommen, die nog jong genoeg waren, om tusfehen de waarheid en het vooroordeel te kiezen ; dan op dat ogenblik zag men eene algemeene -Revolutie beginnen. In alle Landen van het huis van Oostenryk wierden de Protestantfche Burgers gelyk gefteld aan de Roomschgezinden, zy wierden verkiesbaar ver klaard tot alle Ampten, hoegenaamd; zy wier den zelfs, zo als de beroemde Hoogleeraar Frank van Pavia, in zulke posten geplaatst, waar mede men anders de grootfte zwarigheid pleegt te maaken, en of die verdraagzaamheid nu meei of weiniger is, dan het tiende gedeelte van het g^en de Roomfchen hier te Lande genooten hebben , dat laaten wy aan ieder een te beoordeelen over, die een beetje Arithmetiek geleerd • heeft. Dan in de daad! het was geen verdraagzaamheid te noemen. De zogenaamde verdraagzaamheid, welke den rol van een weldoender fpeelt zo lange zy moet, ora te verdrukken zo dra zy kan, die met de eene hand vryheid geeft om met de andere zekere bepaalingen te maaken, gelyk de Rapporteurs Ulieden nog hebben durven aanraaden (§. H.) deeze verdraagzaamheid was verre beneden het Ideaal, waar na Jafephus de Tweede werkte, en waar van hy het flagtoffer geworden is. Hy kende de Rechten van den Mensch; Hy kende de Wetten der Rechtvaardigheid, die geene bepaalingen toelaten. Ten bewyze hier van dienen de onverinoside poogingen, door deezen edelmoedigen Monarch gedaan, om'de ongelukkige Jooden tot .Burgers te maaken, en de menigvuldige pasfa' gies in zyne wetten, waar in hv de Maximes van Frederik de II , en den Groot Hertog Leopold van Toscanen herhaalde, dat riamelyk een Regent DÏet anders dan de eerfte Dienaai van het Volk, en alle Burgers gelyke voorzorg verfchuldigd is. _ Dat Arkhem* Advis omtrent? de Kerken Ar~ mengoederen , enz.  33iö NIEUWE NEDERLANDSCiiE Arn- . hem. Advis om t re rii de Kerl en Ar* snengoe deren , enz. Dan fjfofephus bleef niet alleen. De Vorften in DuitschlaDd, Geestelyke zo wel als Waereldlyke bootsten hem pa. Zyn Broeder Leopold toonde door de volledige, -hoewel ftille : en onbloedige Revolutie, die«hy in Toscaanen -bewerkte, dat hy aan dè Protestanten dezelfde rechten zoude gegeeven hebben, bv aldien hy ■ gelegenheid 'er toe gehad hadde. In) Frankryk zag men Protestantfche Ministers hec ,roer van 't ryk aanvaarden, en wanneer Spanje alleen ten achteren bleef, zo heeft de Regeering van dat Koningryk echter beweezen, dat het haare ïchuld niet was. En wat deeden Neêrlands Regenten geduurende dat tydftip? In het Jaar 1737, dat is in het begin der groote. omwenteling 4 welke naderhand in de denkwys van alle Volken heeft plaats gegreepen; zag men Neêrlands Regenten eene fchikking maken, tot nadeel der Roomschgezinden, die het lot van deeze ongelukkigen nog aanmerkelyk verzwaarde; zonder eenige beweegrede, of beleediging van hunnen kant, vond men goed, alle de Kerken en Godshuizen van alle Protestancfchè Gezindheeden, die der Doopsgezinden zelve niet uitgezonderd, vsn Lands en Stads lasten te ontheffen , en om dit gemis te vergoeden, verzwaarde men de lasten, die op de vergaderplaatzen der Roomschgezinden gelegd waren. In de Jaaren 1752, heeft men eindelyk den Godsdienst- haat tot dien top gevoerd , dat men Placaaten hesfc afgekondigd, om te beletten, . dat de aangenaamfte en geheiligfte verbintenis iets zöu toebrengen, tot het heelen der wonden, die het blind vooröordefel geopend had, en deeJze wetten, of om eenen naam niet te' lebenden , die lange genoeg door de Ariftocratie gemisbruikc is, deeze mftellingen, duurden voord in een tydftip, waarin de Monarchen hunne troonen ver» lie-  JAARBOEKEN ^September, 1796. 2317 lieten, om naar de Rem der Wysgeerte te luis- 'j lC Het Despotismus zelve wierd Menfcbelyk, en de kinderen der. Vryheid leerden wellust m de. verdrukking vinden; de Despooten gmgen het c St der waarheid tegen, en wy Rapten twee, Èeowen achterwaavds; de Inqu.fitie ix> Spanje e «bbaaren troon wankelen, en in Neêrhmd z fcheen de geest van Philips den Tweeden te her- t leC7iet daar dan, Burgers Reprefentanten! de refultultaaten, welke de Historie ons oplevert, en aanzien van de lotgevallen, welke de Roomfche Godsdienst zedert de eerfte Revolutie heeft moeten ondergaan, en oordeelt -hans, or de manier, op welke de goederen deezer Gezindheid Tn haar in de handen der Gereformeerden zyn overgaan , voor vreedzaam en wettig te houden is. Wv weeten ondertusfchen wel, dat 'er misrMen marren, en zelfs geleerde mannen genoeg IJn dfc hoewel met -de Vuderlandfche Gefchieffi betèr bekend dan wy, ofer deeze-refultaatPn zullen verwonderd ftaan, om dat zy wel delfde Boeken, maar niet dezelfde zaaken, geleezen hebben: en dat is juist de reden, waarom wv ons hier over wat breedvoerig hebben Selaten; dan>het is *er daaröm zeer verre af, dat wy de eenigen zouden zyn, welke ten aanzien vin de wyd en zyd beroemde Nederlandfche tolerantie van de Nationaale denkwys af- W Men' hoore boe de dikwyls aangehaalde Autheur d-r Grondv7ettige Herftelling in 't algemeen daar oVer fpreekt. ,, Onze Medebroeders van de Auesburefche Geloofsbelydenis,' zegt hy ( ), " de Remonftranten, die zonder den Degen van ;', MauZ, hier de ware Orthodoxen misfchien (*) Pag. *19. •rniem. idvis m'rent 'e Kerkn Ar~ tengoe* 'eren, :nz.  »3i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Advis omtrent de Kerk en Armengoederen , enz. j s j ] ,, zouden gebleeven zyn , de vermogende Doopsgezinden, zyn allen uitgeflooten van de pu„ blieke bedieningen. Dan het fchynt dat men ,, byzonderiyk voor de Roomschgezinden de „ hardheid van deeze uitfluiting nog hqefc wil■„ len verzwaaren. Men heefc hunne Kerken „ geplunderd, men heeft hen die tegen het ge,, heiligd recht der verbonden ontweldigd; mtn heeft die verlaagd tot bedekte vergaderplaatzen, daar zy nog niet eens ten allen tyde ze„ ker zyn geweest; (*) en wanneer men hen „ al vergund heeft, God op hunne wyze te ,, dienen, welke "de oude en eenige van onze ,y Voorzaa'en geduurende byna duizend Jaaren „ geweest is, heefc men hen overgelaten aan de onbarmhartige genade, en de onverzaadelyke „ fchraapzugt der Schouten en andere dergeiy» ,, ken Ambtenaars, zo in de Steeden als op hec „ Platte Land." De Reprefentant Amink drukte zich eenigen tyd geleeden in de Nationaale Vergadering over hec zelfde onderwerp nog fterker uit (f); overtuigd van de Gefchiedkundige waarheid „ dat ,, men by de Reformatie de i Roomschgezinden i ,, eigenaaren flegts verdreeven en zich van hun , goed heeft meester gemaakt" noemt hy de kerkelyke Bezittingen der Gereformeerden , „ goederen via faeti verkreegen, en in welker , genoc de bezitter zich mee geweld gemainti, neerd heefc" „ Deeze erfgiften," zege de:elve op eene andere plaats, die vóór de Re, formatie eenig en alleen ter beoeffening en , uicvoering van de Roomsch-Cacholieke Gods, dienst gemaakt, en aangelegd zyn, daar op jj zou- (*) Zie Kerkl. Placaatboek, II; 5j6, July 730. 25 Aug. 1735. 11 Nov. 1764. (f) Ziet Dagblad der Nai. Verg, No, 14$.  JAARBOEKEN, September, 1706. 2319 „ zouden buiten , tegenfpraak de Roomschgezto,, den eene byzondere en wettige aanfpraak kun- nen ftellen, als op hun byz?nder en privatb „ velyk eigendom, uit welke bezitting zy niet „ dan wederrechtelyk op geweldige en fchandé„ lyke wys verjaagd en verdreeven zyn." Wy zien dus, Burgers Reprefentanten, dat de Gedenkftukken , welke het veld der Gefchiedkunde oplevert, alleen niet zeer g.fbbikt zyn, om aan de pretenfe Rechten der Gereformeerden tot een duurzaamen grondflag te verftrekken. Dan hier mede is ons onderzoek nog niet geëindigd. Wy gaan thans óver tot eén gewigjiger punt, namelyk tot, die gronden, welke de Rapporteurs van de Rechtsgeleerdheid ontleend heb. ben. Van de Rechtsgeleerdheid ? zoude men hier kunnen vragen. Byaldien het eens bewëezen is, dat de goederen in qusstie via facti verkreegen zyn, wat is dan dat voor eene Rechtsgeleerdheid, die nog iets tot voordeel van den ufurpateur heeft in te brengen? kan de Rechtsgeleerdheid wit zwart maken? kan zy geweld in reeht veranderen ? Neen, Burgers Reprefentanten! maar de Rapporteurs ontkennen het factum. De Kerkelyke Goederen zyn volgens hunne verzekering (§. 34) aan de Roomschgezinden niet geweldadig ontnoomen; dezelve hebben op eene wettige en vreedzaame manier het gebied der Roomfche Religie verlaateh, en zyn hunne eigenaaren naargevoJgd, die ten tyde der Reformatie bykans ailen tot de party der Hervormden overgingen. Wy willen niet lochenen, dat deeze verandering werkelyk de manier kan geWeest zyn door weike het eigendom van zommige Roomfche Gemeenten in de handen der Hervormde Gezindheid gevallen is. Dan de Rapporteurs zelve verbaalen ons op-meerdere plaatzen, en voornaamlyk § 40, Ooooooo dat Ark. hem. Advis omtrent de Kerk* en Armengae*deren , enz.  Arn- hém. Advis omtrent de Kerken Armengoederen,enz. «320 NIEUWE NEDERLANDSCHE dat die "goederen, welke de Gereformeerden bezitten, by verre weg het kleinfte gedeelte der rykdommen uitmaken, die de Roomschgezinden eertyds bezeten hebben. Het volgt düs ontegenfpreeklyk, dat het grootfte gedeelte door eenen anderen, dat is te zeggen , door eenen onwettigen weg uit het bezit van den waren eigenaar moet geraakt zyn. En welke was deeze weg ? De ftaat heeft dezelven aan zich getrokken. . En wat beteekent dat woord van aan zich te trekken, wanneer van een andermans goed gefprooken word? Laaten wy ondertusfehen eens veronderitellen; dat de Roomfche Gemeenten in de daad ten tyde der Hervorming van . Gezindheid veranderd hebben ; laaten wy zo verre gaan, als het ergens mogelyk is, zonder regtftreeks tegen de waarfchynlykheid aan te loopen. Laaten wy toeltemmen, dat twee derde deelen' van alle de Ingezetenen der Republiek de Leer van Caivims hebben aangenoomen, dan blyft het altoos nog eene vraag, of deeze Profelieten een recht hadden, om de goederen, welke zy voor die verandering als het erfdeel hunner vaderen bezeten hadden, ook na die verandering te houden, en tot eene andere Gezindheid over te brengen? De Berichtftellers, wel is 't waar, vinden niets natuurlyker en redelyker (§• 34)- maar offchoon "wy , voor -zo verre het natuurlyke aangaat, het met hun volkomen eens zyn, kunnen wy echter de redelykheid daar vari niet inzien, ten zy men vastftelle, dat de erfrriakers of Richters der Kerkelyke Goederen dezelve niet aan eene byzondere Gezindheid, niet tot een bepaald oogmerk, maar aan de refpeöive Gemeenten gefchonken hebben. De Rapporteurs zyn dus genoodzaakt geweest, om deeze veronderftelling dadely  JAARBOEKEN, September, tJ9<» 2329 ti i„„.o«r vnnde verkiesbaar zyn,A ziDde tot Hoojkeraar «™d£j want deH cn dat was met ie vc de geest van ?f/>*«» pf ^\eet gezond verftand ^ leest der M^^J^lSt over de be* der Natie, zegepraame ™r begreep ^ Icrompene deakwvs der |ucote£ m g jp dat de Rec;^sge^dhde ed'0„se bi dit leven bfe alle WewfchWJ, die Jf » hillen tusfchen ^ over Je redoaen, dc.or, r Het„orm. „^erfchragir-g «° " ^"^re toel.e t* Prsefcriptie een dmg m °£teerns noodzakc. jceiuc. ui" » Bniiieinen > weike hunne E8ar daar en tegen eene geftoolene Sltoof-ee!?euooSe S. Syft , er zaak altoos -ene 5 gevindiceerd wor' RN" tM. 'dvis ntrent t Kerk' 1 Af- engoe* eren, 1 r  Arnhem. Advis omtrtn de Kerk en Ar~ mengoe deren , tnz. I *33° NIEUWE NRDERLANDSCHB langdurende Profesfen voor te koomen en uit kragc van welke die geene, die binnen eenen zekeren tyd zyne rechten niet heeft doen gelden, veronderfteld wordt van dezelve ver. ■ beurd te hebben. ■ Hier uit blykt op 't'nieuw, dat de prafcriptie niet kan plaats hebben, m den Staat der - natuur j maar dat dezelve veronderfteld, eerftelyk eenen welgeregelde Staat, en ten tweeden, eenen Richter, door behulp van welken men zyne rechten heeft kunnen doen gelden en nu vraag ik Ulieden, waar hadden dè Koomschgezinden deezen Richter zullen vinden? waar zullen zy 'er nog op dit ogenblik eenen vinder,, die niet Richter en party te 7eyk is? en zullen zy niet misfchien nog zeer lange te vergedsch moeten zoeken, om dat van hunne Geloofsgenooten om bekende redenen, zich maar zeer weinige op de Rechtsge. leerdheid nebben toegeleid ? God verhoede dat de Kerkelyke Goederen ooit het onderwerp van een pleitgeoing, tusfehen de Roomfchen en Gereformeerden worden, gelyk de Rapporteurs de eerstgenoemde daar toe uitdagen: dan by aldien dat eens gebeurde, zou 'er voiftrekt geen ander middel overfchieten, dan het verlichte Frankryk om eene Commisfle van Rechtsgeleerde Wysgeeren te verzoeken; want zo er cl een Nationaal Gerichtshof, enkel tot deeze zaak kon georganizeerd worden , wie zoU de Roomgezinden borg flaan, dat de befcherm-engel van Nederland, de keuzen tot die gewichtigen post weder met dezelfde zorgvuldigheid zoude bellieren, waar mede hv over de verkiezing tot de Nationaale Vergadering fchynt gewaakt te hebben? 6 De beide partyen moeten dus voor zo verre ie ltrydige Goederen betreft, befchouwd worlen, even als of zy tot nu toe wel binnen de trenzen vafi één gebied, maar niet in eenen Staat,  JAARBOEKEN, September, 1796. 9331 laat, niet onder eenen Overigheid, die de rechten van alle individus op gelyke wys befchemd, geleeft hebben. Zy leefden, gelyk de Berichtftellers %.. 4. te recht aanmerken, vermits zy de daarftelling van de tegenwoordige ordre van zaaken, een geflooten vreedé noemen. Zy leefde in eenen Staat van Oorlog, of veel eer het was de toeftand van eenen Haaf, die, naar langen tyd van menfchen-recht en eigendom beroofd geweest te zyn, eindelyk door eenen meêdoogenden vreemdeling verlost wordt. En kan men nu , laat ik zo eens vragen, om tot befluit nog weêr op de Requesten der Roomschgezinden te rug te komen, kan men het deezen flaaf nu kwalyk nemen, wanneet hv in den eerften roes" der Vryheid, de perken der betaamlykheid te buiten gaat? kan men het hem kwalyk neemen', wanneer hy het vooi veiliger houdt, zyne rechten te herneemen, dan het herftel derzelven van eenen heer te verwachten, die hem thans nog in eenen droo^ een toon te kennen geeft, „ dat hy immers te vooren reeds eene bülyke Vryheid genoo'* ten heeft "1! (*)• . , . Is het niet veeleer te verwonderen , dat deeze vslyke fpotterny hém niet tot eene buiten fooorige woede doet overflaan? Is het hen kwalvk te neemen, dat hy te gelyk met zyn< rechten, ook zyn eigendom wederom vraagt) kunnen de reparatien en verbeteringen, welkt zvn heer met die geufupeerde eigendommei heeft voorgenoomen, in aanmerking koomen en zo ja, kan dan de flaaf niet ook op zym beurt de Interesfen in Rekening brengen, wel (*) Zie Publicatie, gearrefteerd in den Hov van Juüitie van Gelderland, in naam van t Volks-Vertegenwoordigers dier Provincie den fl Maart 179# Arnhem- Advis omtrent de Kerk' en Armengoederen,ens 1 » s e \ *■■ »  Arnhem, Advti omiren de Kerk en Ar* "mengoe chren, enz. 0332 NIEöWE NEDSRLANDSCHE ke de ander, geduurende het vruchtgebruik van zyne Goederen , getrokken heeft? op deeze manier zouden wy ter loops nog veele dingen, in het Rapport voorkoomende, kunnen • .beandwoorden; dan wy vergenoegen ons met -iü het algemeen beweezen te hebben, dat dé Broederfchap waar tegen de Rapporteurs zich • zo fterk verzetten, in dit geval werkelyk niet te pas komt, maar dat de Roomschgezinden" indien het 'er eens op aankwam, het eigen' dom van alle die Goederen zouden kunnen vorderen , die ten tyde der eerfte omwenteling, zich in handen van hunne Voorouders bevonden hebben. Dan och! dat dit nooit moge gebeuren! dat deeze twistappel, wy herhaalen het nog eens dat 'deeze noodlottige twistappel, voor eeuwig uit het oog der partyen gerukt, en overgeeven in de handen eener manmoedige wetgeving een middel moge worden, om het zaac van deugd en verlichting, in plaats van onëenigheid, uit te ltrooyen. Zonder deugd en verlichting, zo roept ons aan den éénen kant de gefchieukunde en de dagelykfche onder;/hidin«toe, zyn Vryheid en Volksregeering niet dan ydele Klanken, en aan den anderen kant zien wy, dat het publiek onderwys zo wel in de Steden als ten Platten Lande, aan zich zelve overgelaaten , of belemmerd door den geest der geleerde gilden, zonder aanmoediging, zonder nayver, zonder doel, zonder plan en algemeene directie, zich in den allerellendigften toeftand bevindt. Dat dan de Wetgevers'van Nederland hier op hunne oogen vestigen, en de Goederen in quffisrie tot verbetering van deezen toeftand befteedende, dezelve tor eenen bion van welvaart en waar .geluk maken, waar Uit elk in gelyke maate fcheppe, zo dat ieder ;en, hoewel niet allen in het genot deezer ryk» lommen deelende, echter het zelfde nut daar uit )  JAARBOEKEN, September, 1796. S33S uit trekke, als wanneer dezelve hem alleen waren toegekend, dat ieder alles en geen een kts by uitfluiting bezitten. Dit zyn onze luurigfle wenlchen, Burgers Representanten! en het is een droevig teken voor Nederland, indien het niet de wenlchen van alle partyen zvn Rechtvaardigheid, Menschhevendheid en Staatkunde, zo zelden vereenigd, dringen gemeenfchaplyk aan, op eene Reformatie die alleen in ftaat is, om onze Kinderen tot yerlichte, dat is tot vrye, tot waarachtig gelukkige menfche te maken. Om dat intusfchen deeze verandering van zo veel aanbelang en van zodanig eenen aart is, dat dezelve niet wel eerder dan met de algemeene Conftitutie, zal kunnen worden daargefteld zo zoude niets onbillyker zyn, dan wanneer wy de Requesten onzer zo lang ver. drukte Medeburgers maar zo wilden van de hand wyzen, zonder dezelve «nigzints gerusi te ftellen, en zonder de klaarblyklykheid hun. ner rechten, noch de behoeftigheid zo veelei Gemeenten, van eenige toezigt te verwaardi ^Weshalven bovengemelde Geeommitteerdei •het van hunne onvermydelyke plicht achten aan deeze Vergadering over dit onderwerp t< advifeeren, en voor zo veel nodig te conch* ^Dat* alle de Requesten der Roomfche, be treffende de Kerk- en Armengoederen, aan di Landfchap Succesfivelyk ingediend, mogen ge fteld worden in handen der Commisfie door d Landfchao in het gepasfeeYde Jaar over dit on derwerp 'benoemd, ten einde, om de verzoe ken daarn vermeld te tnetzen aan het Decree der-Nationaale Vergadering, van den 5 Au*uï tus laatstleden, ter affcheiding der Kerk va den S'aat, en voor zo verie dezelve met Crr trarieeren aan het gemelde Decreet, diar va Arn* HEM, Advis (jirweut de Kerk. en Armengoederen , enz. 1 t 1 1 n  2334 NIEUWE NEDERLANDSCHE aan de eerstkomftige Landelyke Vergadering Rapport te doen, ten èffeéte, om daar, op door de Landfchap gunftig en provifioneel te disponeeren. Actum Arnhem den 27 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (Was geteekend.') J. GLOVER. J. V. D. BOSCH. HO L L A ND. 'sGravenhage. Meermaalen, en by alle voegzaame gei legenhedeo, vermeldden wy den lof der Nederlandfche, thans Bataaffche, Maatfchappye: Tot Nut van 't Algeméén. Van haare eigen waardigheid overtuigd, en wel bevroedende, dat haare werkzaamheden door 'sLands tegenwoordige Hooge Magten met een gunftiger oog, dan onder het voorgaande Bewind, befchouwd wierden, vondt mèn genaden, niet flegts van haar aanweezen aan de Nationaale Vergadering ftaatelyk kennis te geeven, maar ook derzelver medewerking , ter bereikinge van eene haarer hoofdbedoelingen, de verbetering van het Schoolweezen, in te roepen. Eene Commisfie van dier  JAARBOEKEN, September, 1796. 2335 vier Leden uit het Hoofdbeftuur, benevens deszelfs Sekretafis, overhandigde, ten dien einde, aan den Voorzitter der Nationaale Vergaderinge, op den 1 deezer, eene Misfive van den volgenden inhoud. F R TH E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. BUIIGSRS REPRESENTANTEN! Dat het onder de eerfte en voornaamfte bemoeijingen van wyze Wetgeveren behoort, te zorgeb, dat eene goede, op deugd gegronde, én naar de omltandigheden en betrekkingen des Vaderlands berekende opvoeding der jeugd; dat eene regelmaatige en verftandige inrigting der openbaare Schooien en het onder wys in dezelven, tot ftand gebragt worden: dat zulke Wetgevers in alle deeze dingen niets anders kunnen, noch mogen befchouwen dan als de vrugtbare grond, waar in alleen de boom der Vryheid wel kan tieren, en waar in alleen, hy op den duur, héilzaame vrugten voor het gebeele Vaderland kan dragen; dit alles is door zo veele uitmuntend fchilderende Dennen, reeds zo dikwerf en niet de behaaglykfte ttekken getekend, dat het, althans by Ulieden, overbodig moet geagt worden , daar by breedfpraakig ftil te ftaan: by Olieden. Burgers! wier betrekkingen tot het Bataaffche Gemeenebest u, als van zelve, leiden, niet alleen tot eene gezette befpiegelinge deezer zo gewigtige en oelangryke voorwerpen, maar veel meer° tot derzelver ernftige behartiging, en die ook zelven aireede openlyke blysen hebt gegeeven, door he: benoemen uwer Commisfie ter vorming van een Plan van Nationaal onder wys, Pppptppp dat 's Gra- > enha3E.  •VEHH4PK. Misfive an de Maatfeh. T. N. v ' Algem. aaji de NiU Verg» iSS© NIEUWE NEDERLANPSGHE dat gy van die gevoelens doordrongen zyt; dat zy de uwen zvn; dat gy derzelver waarde en belang gevoeldet, en dat gy de eerfte geleegenheid als de beste hebt wi''!en aangrypen, om dezelven aan den dag te leggen en te doen werken. Ja het zal gewis onder de eerfte zorgen uwer wergeevende verrig'ingen behöoren , op deeze f voorwerpen een sandagtig oog te flaan." en derzelver daarftelling op eene nadrukkelyke wyze by de hand te neemen. Immers het Schoolwezen in het Bataafsch Gerrxenebest; de geheele, zo zedelyke als lichaamelyke opvoeding der Jeugd in het zelve, beiden, althans wat derzelver algemeeccn toeftand betreft, zicts lange beftuurd door vooroordeel, en onderwerpen aan de uitfpraaken van valscb, vernuft; ja ook, of regtftreeks, of van ter zy. de, bepaald door het gezag eener Staatkunde, welke uit haaren aart niet geflemd was, om zeer ingenomen te zyn met de voortbrengfelen eener algemeene verlichting : deezen zien reikhalzend uit' naar verbetering, en de vrienden des Vaderlands verlangen met eene deelnemende hocpe, dat door gepaste rciddelen, opvoeding en be* fchaving met de bevordering van algemeene kundigheden, onder alle de Leden deezes Gemeene" bests, en vooral onder den dus genoemden gentenen man, onder den minvermogenden Burger, \o\ een zeker purdt, van< pnyeranderlyke wezenlykheid geraaken zuilenEn van wien kunnen zy de daarftelling hunner weefchen meer billyk verwagten, dan van Ulieden, Burgers Reprefentanten! wien dit te doen, dit daar re ftellen, ook onder andere belangryke zaaken, door het Bataaffche Volk is opgedragen. De bevordering van dit alles. Burgers Reprefentanten! was, intuan dc Maatrch. T* N. vs *t dlgem. aan de Nat. Verg. l I <•',', i i  E338 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- VENHA GE. Misfivt van di Maatfch. T. N. v.' Algem, aan de Nat. Verg. dezelve het oog flaan op verfcheiden anderen, • die deeze MaatfchaDpy met de aangenaame vrugten hunnes vernuftigen O'eests befchonken hébben; mogen wy ons eindelyk verblyden met de oprigting eenes Departements in deeze, thans meer dan ooit , aanzienelyke Refidentieplaats! , Wy moogen dan biilyk veronderftellen, dat de Vertegenwoordigers des Bataaffchen Volks het ; weten, dat in den rei der Nederlandfche Maatfchappyen, ook de Maatfchappy Tot Nut van *t Algemeen geteld wordt. Het zal hier om te minder nodig zyn, Ulieden bet doel van deeze Maatfchappy, door eena breedvoerige omfchryving, aan te wyzen. Het zal genoeg zyn Ulieden het zelve de inleï • ding haarer wetten te herinneren. Het is dit, Burgers Reprefentanten! „ om ,, zonder zich in te laaten met Burgerlyke of „ Godsdienftige gefchillen , Godvrugt, goede „ Zeden, nutte Kunften en Wetenfchappen, „ voornamen tl yk by de minvermogende Burgers voort te planten, en dus verftand en hart te ,, befchaven, en ten algemeene nutte te verbe,, teren; en verder en wel voornamenclyk te „ werken aan alles, wat ter bevordering van ,, het onderwys der Jeugd en de verbetering „ der Schooien dienftig kan zyn." Zulk een edel doel had gewis in elk Lid der Burgerlyke Maatfchappy, *c welk flechts voorgaf het wel met het Vaderland te meenen, eene begunftiger moeten vinden; maar het tegendeel bleek vroegtydig en de Maatfchappy zag zich in de bereiking van dit haar doel, dan hier, dan ginds, onderfcheiden beletzelen in den weg gefteld. Tegen haar verhieven zich diep ingewortelde vooroordeelec; doch niet flegts deezen, maar ook dwalingen van het hart mengden zich onder den onainnigen hoop haarer beftryderen. De zullen, die de duisternis meer beminden dan het licht. De zulken, aan wier onzalige oogmerken  JAARBOEKEN, September, 1796, *33§> j . „-rnrpHinff eerer algemeene verlichting, * ken de ve fpredm? eerer s weetcn'chap s ^0rvdo ,aT o?S"d n rr'nv.rmogetdcn Burger c p£D wH den weg ftend, poogden haaien gegeweldig in den » ' ^ D Maatfchappy . t\ Wvan deezen kant , riet wenig te worftelen, fchappy bouwde, tegengewerkt te zien. Sdarks alle dusdanige woelingen , ondanks alle leeei kantingen van onverdund en dweepzugt, ït TeS Maatfchapny ftaande, maar kon zy u -nirfie doel niet ten vollen btrci cn : To st"«y *ch «rgenoegen met de uitvoenng van het geen zy wemchte, voorramentlyk over L laaten aan 'een goeden w.1 van zommige Ou deren en Scboolletra^rcn, en aan den by val; dfc deeze £ geene"haarer perkjes, bief en elfen Bïloe°stDnzy£dee^oote vending van haar zc onbSgt g en menschlieverd poogen zo ian .d^eti' in de inwendige be*u*theic 5Sn t deug^ ambdd haarer bellen, en «: w een e middel om haar re bemoedigen in he vSdSftliyk vobrTzettéii vata haare werkzaam e» ian de Maatrch. T. N..v.'t A'gem. aan de Nat. Verg* i > c > 3 1 i-  'sGha- venhage. Misfive van de Maatfch. T. N. v. 't Algem. aan de Nat. Verg. 2340 NIEUWE NEDERLANDSCHE brolcen te zien na de grcote en verbazende omwending, welke in de Staatkundige gefteldheid deezes Gemeenebest, op en zints den 18 van Louwmaand des voorleedenen Jaars, voorviel; na de openlyke afkondiging van gantsch andere grondbeginfelen, dan die, welken voormaals als de grondbeginfelen van bet publiek beftuur moesten aangemerkt worden, na het in werking brengen dier beginfelen ter opbouwing van het zints lange vervallen gebouw onzer Nationaale welvaart, mag deeze Maatfchappy met reeden hoopen haar voortrefFelyk doel eindelyk te zullen bereiken; maar zy, die zich geduurende zo veeIe Jaaren, offchoon grootendeels zonder erkentenis, zo verdienftelyk heeft gemaakt, door het wyd en zyd verfpreiden der zaaden van eene wel begreepene Vryheid, Gelykheid en Broederfchap, mag zy hoopen, nu niet flegts in haare waarde gekend, maar ook in de geleegenheid gefteld te zullen worden, om, overeenkomftig haar doel, geheel en alom in ons lieve Vaderland te kunnen we;ken tot Nut van 't Algemeen: ja mag zy billyk aanfpraak maaken op de verkryging van dien invloed op het zeedelyk lighaam van Neêrlands Eurgery, welken zy, en door haare uitgegeevene Werken, en door verfcheidene zo nuttige inrigtingen, uit haaren boezem oorfpronglyk, zich reeds lange waardig heeft gemaakt, Het is, Burgers Reprefentanten! aan de eene zyde deeze hoop, met den hartelyken wensch van dezelve vervuld te zien, en aan de andere zyde, de overtuiging dat deeze Maatfchappy uit den. aart haarer bedoeling en werkzaamheden zo zeer gefchikt is, om eenen gcwigtigen dienst re kunnen toebrengen, aan de oogmerken en bera. mingen uwer Wetgeevende Vergadering, met opzicht rot de opvoeding en het Schoolwezen, welke dteze Maatfchappy heeft doen befluiten, ons, derzelver Hootdbeftuurers te magtigen, niet al-  JAARBOEKEN, September, 1756, 2341 alleen om Olieden haar beftaan, haar doel en haare werkzaamheden io de gedagten te brengen, ter meerdere bevordering ; waar van wy de eer hebben, Ulieden hier mede aan te bieden een algemeen berigt van de werkzaamheden deezer Maatfchappy, en haarer Departementen in 't byzonder; nevens'een Exemplaar van al'e haare, tot dus verre in het licht gegeeven werken; ten aanzien van dewelken wy allervriendelykst verzoeken, dat het U moge behaagen, dezelve ten einde het nodige gebruik daar van te maaken, ter hand te ftellen aan de Commisfie ter vorming van een Plan van Nationaal Onderwys., welke het U behaagt heeft op den 10 van Zomermaand deezes Jaars, uit uwe Vergadericg te benoemen. Dan niet alleen hier toe beftoot de Maatfchap» py ons te magtigen, maar ook, om met deeze uwe voornoemde Commisfie in zodanige onderhandelingen te treden, als nodig zullen geoordeeld worden, tot het beraamen en in het werk ftellen der beste middelen, om tot het gemeenfchaplyk doel, de verligting der Natie, te geraaken. Niets vuuriger wenfchende, dan hier aan met al'es wat in ons vermogen zal zyn, te beantwoorden, gebruiken wy by deeze de vryheid, ons, tot dit belangryk einde aan te bieden, met het ernftig verzoek, dat het Ulieden moge behaagen, ons als zodanig, tot dat einde ,uwe Commisfie aan te beveelen. Alles, wat ter bereiking van ons groote doel dienftig en beverderlyk kan zyn , verder van Uüeder goede gezindheid en wyze beraadflagingen verwagtecde, bt:lluiten wy met den hartelyken wensch, dat, na den afloop van Ulieder Staatkundig beftaan, de Natie zich zal genoopt vinden, dit uw beftaan te zegenen, omdat het, behal-en veele weldaaden, ook deeze had be< werkt, dat Neêrlands Schooien hervormd, d< Ppppppp 4 op s GrA- l'enha" se» Misfive van de Maatfch. T. N-v.'t Algem. aan de Nat. Verg. 1  2342 NIEUWE NEDERLANDSCHE vebhA GE. Over- opvoeding der Bataaffche Jeu?,d geregeld, enden naam der Batavieren waardig werd ingerigt, en de zedelyké befchaaving met de zedelvke verbetering van Neêrlands Volk onder ons Beftuur bevorderd word. Onder de gewigtige onderwerpen, wel" ke de aandast der Nationaale Vergaderinge, van tyd tot tyd, bezig hielden, behoorde mede de betrekking, in welke, zints de nieuwe orde van zaaken, de Jooden moesten befchouwd worden. Wel waien dezelve, al kort naa de Omwenteling, voor Sktngengtigdé Burgers verklaard, zonder, egter., hen tevens te ftellen in het genot der voordeelen, voor alle andere Bataaffche Burgers aan die hoedanigheid verknogt. Reeds in de Maand Maart deeze*; jaars hadden -.eenige Jooden een Request ingeleverd, houdende een verzoek „ dat de Vergadering gelieve te ver- klaaren, dat dé Jooden^ nu Stemgereg- tigde'Burgers van het Bataafsch Gemee. A nebest zynde, en dat Burgerregt uirge,, oeffend hebbende, ook nu in het volle „ bezit, en het regt tot de verdere uit- oeffening van het Burgerregt mogten ge„ ftdd worden, en dat regt in aile deszelfs » uitgeftrekïheid genieten." Naalangduujf£e raadpleegingen, en het Rapport eener Commisfie, in welker hand deeze zaak gefteld was, gehoord hebbende, nam de Vergadering het volgende Befluit.  JAARBOEKEN, Seuember, 1756. 2343 Overweegende, 'dat bet Srem- en ïurgerrer ht's alleen toekomt 22a individu's, en dat hetv eene ongerymdheid zyn zou, het, zelve toe teG fecnen fan eenig Genootfehap, Collective genomen; daar de Maatfchappy mét is eene verza- fi melin^ Van .Corpora, maar van mdawdueele Le-r den - overweegende, dat de bepalingen der uit? a oeffeniSg vanuit Recht in Nederland wel ee«*« moeten verwacht werden van de Conftuutie, Se zich het vrye bataaffche Volk geeven zal, maar lat het echter een onbetwisbaar begmzel Z dat die uitoeffening in eene vrye Maatfchap» dv, niet kan afhangen van, of geitremd^worden Soor eenige Godsdienftige gevoelens, hoe ook genaamd; overweegende, dat dit reeds opgeflooS ligt in de grondbeginfelen, by de Publicatie der gewèezen Staaten Generaal van 4 Maart 1^5? in den naam van het Volk van Nederland, openlyk erkend en afgekondigd, en by het Reglement, waarop de Leden deezer Vergadering verkoozen en zamengekomen zyn, bekrach3; overweegende eindelyk, dat uit dezelfde grondbeSinzekn voortvloeit, en daarom co, by haar Decreet van 5 Augustus b^deeden re.d* erkend is, de volkomenfte^ftc.enitóg van_ Kerk en Staat; en dat deeze affcbeidr-, gfWK zy» aan de eene zyde alle podsdienlfige GenocuSappen vryheid laat, om zodanige Kerkjyke Kfementen te maaken en te onderhouden,«als zv voor zich dienftig vinden, inits maar dezelven a °o de orde der Maatfchappy, en de Burgerlvke Politie geen h nder toebrengen; zo ook fan den anderen kant, het Burgerlyk Beftuur verbiedt, aan zodanige Regiemei:ten verder eemee fandb'e te verlee'ncn, decreteert: 1 Geen Jood zal worden uitgeflooren van eenige rechten of voordeelen, die. aan het Batasfsch Burgerrecht verknocht zyn, en die hy begeeren mogt te genieten, mits hy bezitte alU die8 vereischtln, ea voldoe aan alle die voor Crash ka- e. e fluit dakene de tQvdert.  2344 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Befluit raaken' de de Jooden. Waarden, welke by de algemeene Conftitutie van iederen a&iven Burger van Nederland gevorderd zullen werden. 2. By eene Circulaire Misfive zal aan de Hoogstgeconftitueerde M=chten der refpective Gewesten van dit Decreet worden kennis gegeeven, met bygevoegde AJhortatie, om het effect der grondbegii.zeien, waarop het zelve rust, aan iederea Jood, die dit begeeren zal, te doen ge* nieten, voor'zo verre dit voor de invoering der Conftitutie zal kunnen gefchieden; en o;n voorts die fandie, welke door de voormalige Provin* ciaale of Stedelyke Rs^eeringen aan de zogenaamde Kerkelyke Reglementen der JooJen gegeeven is, maar welke door de omhelzing der tegenwoordige erkende grondbeginzelen reeds gerekend moet worden iri effeclo vervallen te zyn, en welke tegen het Decreet deezer Vergadering van 5 Augustus laatstleeden lyniecht ftrydt, voor vervallen te verklaaren, enz. Wel haast, naadat dit Befluit was genomen, wierdt hetzelve aan de Hoogstgeconftitueerde Magten bekend gemaakt, door middel der volgende Misfive. De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, aan de Hoogstgeconftitueerde Magt, genaamd enz* MEDEBURGERS! ^7o dra was niet de dageraad onzer jongfte ^ Omwenteling aangebroken, of de beginzelen van Vryheid en Gelykheid, de Rechten van den Mensch en Burger werden, door de eerfte Verte-  JAARBOEKEN,'September, 1756- »34S tegenwcordigers vnn het vry geworden Volk van' carn dezelven ais z natuur SS *ïï enetïgduurg overheersing had; hJ L der natuur niet kunnen fmooren. Hetzvo onbeStbaa^e waarheden, die byna geen, betoog tqelaaten, waar van de eenvouwigfte zelfs , tcrftond de kracht gevoeld, en niemand is on-, SXrnd genoeg, om zich tegen het middag-; licht der eerfte waarheden te verzetten. En ondertusfchen leerde ons cok in dit op zicht de treurige ondervinding, hoe weinig de Efchen aan zich zeiven gelyk blyven; hoe dikwerf zy, wanneer het pp de toepasfing aan. komt, door vooroordeelen of vermeend belang, Sn de by hun zeiven erkende gronden afwyken; en hoe geneigd veelen zyn, om, het zy u t onkunde of zwakheid, liever de grondbegin. zelen naar de omftandigheden te fchikken, dan »el, getrouw aan de grondbeginzelen blyvende, de omftandigheden fteeds aan dezelven onderge- fchikt te maaken. , , ' Nimmer hadden wy behoeven te raadplegen, over de rechten van dat gedeelte der Ing«etenen van Nederland, het welk den Joodfchen Godsdienst belyd, indien niet by ons ïcgeleeverd ware zeker Adres, door eenige Joodfche: Ingezetenen geteekend, waar uit fcheen te blyken, Sf by zommigen in twyffel getrokken ware, of de aUemeen erkende gronden ook op hen behoorden te worden roegepast; en nimmer had 7U'ke eene twyrTeling by iemand kunnen opry Jen , indien de ware'aard der Burgerlyke Maatfchappye eb* de rechten van alle derzelver Le den in alle de by zonderheden behoorlyk nage dacht en .altyd overeenkomftig de aangenomec beainzelen gehandhaafd werden. 'Hef befluit, dat een gevolg van dee^onz. raadpleegingen geweest is, en dat Gylieden Ine sGkA^ 'ENHA- ;E. Mt'five >etref' xnde iet Bur* rerregt ierjfoq- ion, f  '$ Gra- venhage. Misfive betref' fen de het Burgerregtdtr "jooden. j 234« NIEÖWE NÉDERLANDSCHE nevens ontvangt, is in de daad niets anders en kon niets anders zyn, dan de toepasfin» van d;e gronaen, welker handhaaviog 't Volk van Ne Je: land aan ons heeft toevertrouwd, en waarop wy ons Beduur hebben aanvaard. Het is geen - nieuwe verguanisp; van voorrechten, waarop de Aanfpraak twyffelachtig of betwistbaar wa;Vh?t U flegts eene verklaaring, dat 'er geene redenen zyn, waarom aan den Joodfchen Ingezetenen de rechten geweigerd zouden worden, welken ieder' Lid der Maatfchappye genieten ,kan, wanneer hy flegts de verBischten' bezit en zich aan 'de voorwaarden onderwerpt, die de Maatfchappye van a'Ie haare5 Léden vordert, tiet zamenftel van den Joodfchen Godsdienst kon hter zo min éëne uitzondering maaken als dat van andere "Kerkgenootfchippen. Dat'zamenflel kan nimmer een onderwerp van het onderzoek des Wetgeevers worden; hy mag niet eens vraageti of het zelve den Jood veröorlofc Burger van 't Land, waarin hy woond , te worden of Giet; hy fchryft fleg's verëischten en voorwaarden voor, en , die zich aan deezen onderwerpt, en geene bezit, word op zyrie begeerte tot Lid der Burgerlyke Maatfchappye aangenomen; en de beantwoording der vraag of de aanvaarding van dit Lidmaatfchap met' zyne GodsdienR ge belydenis 'ftryde of niet, word geheel en alleen aau zyn eigen ge weeten overgelaten. ° Wy behoeven dit niet verder te ontwikkelenUlieder doorzicht en Ulieder verkleefdheid aan je groote beginzelen onzer Revolutie, ftrekken ons ten waarborge, dat Gylieden verre verheet ven zt* boven de vcoröordeelen m bSy% de twyrxelingen , boven de baatzuchtige pogingen van de zodanigen, welken dit gedeelte onzer Mede-Ingezetenen van het genot hunner rechten wilden uiig floten hebben; en wy verwachten iu? billyk Van Ulieden, dat Gy, hulde doendè aan  JAARBOEKEN, September, I?e6. ?347 aan de Rechtvaardigheid van ons nevensgaand' Decreet, gaarne opvolgen zult, de aanrcoedi-i ffinff die Gv, overcenkomftig het zelve, by t ièelèn van ons' ontvangt om effeft der grondbeginzelen, waarop dit Decreet rust , aan lede- ren Jood, die dit begeercn 'zal, te doen genieten voor zo verre dit voor de invoering der, Conftitutie zal kunnen gefchieden. En daar het ongerymd zyn zonde, dat de Staat, na afgefcheiden te zyn van de overige Kerkgenootfchappen, nog eenige.vereemgwg onderhield met de Joodfche Gemeenten; daar die vereeniging gerekend moet worden, op het zelfde tydltip, waarop eene nieuwe orde van zaaken in ' ons Land is ingevoerd, reeds m erTe£te verbroken te zyn; daar ondertusfehen nog niet zyn ingetrokken zodanige . Provinciaaie: of Scedelyke Santten, als hier en daar, door de vooraaalige Regeering, op Kerkelyke Reglementen der jooden verleend zyn geworden; zo adhorteeren wy U ten fterkften, dat gy ten fpoedigften die Sanftien, voor zo vecre zy in JJueder Gewest gegeeven mogten zyn, of zeiven voor vervallen vefklaart, of ten dien einde de nodige aanfehryvingen doet aan de Manicipaliteiten dier Plaatfen, waar in dezelven nog beftaan: blyveDde, eelvk uit dezelfde grondbeginselen natuurlyk voortvbeit, aan gezegde Gemeenten de volkomenfte vryheid, overgoten o:n zodanige Kerkelyke Reg'emen'en te behouden, te maaken, en in den haaren te doen obferveerea, als zy dienftia zullen oordeelen. En ook dset; aaimoeli^n? vertrouwen wy dat te zeer in Üiieder geest gefchreeven is, dac dat wy 'er een woord tot aandrang zouden byvoegen. . _ rT ... Weest derhalven hier mede in Gods Heilige Befchermiug aanbevolen &c. • • 1 — ' He sGra- 'enha-» e. Misfive 'etrtf* 'ende 'iet Bur* icrregt icr Joo- den. t  'sGra venh4 *348 NIEÜVVE NEDERLANDSCHB Het Reglement voor de Bataaffche Ge* wapende Burgermagt, door de Nationaale Vergadering op den 13 deezer vastgefteld, en in Zeventien Hoofdftukken verdeeld, was van den volgenden inhoud. CAPITTEL l Over de Burgermacht in 't Algemeen, Art. i. J^e Vryheid van een Land, kan zonder Gewapende Burgermacht niet beftaan. 2. De Gewapende Burgermacht maakt geen onderfcheidend Lighaam uit in den Burgerftaat; het is dat gedeeite der Burgeren, 't geen in ftaat om de Wapenen te voeren, volgens den aart en de piichten van e-.ne Republikeinfche Eegeenngsvorrn geroepen is, tot het doen eerbiedigen der Wetten, het beveiligen van Perlponen en Eigendommen, het tegengaan van op* roer en geweld, en het befchermen van de Vryheid en Onafhangelykheid van hét Vaderland. 3 Ten einde aan deeze luisterryke beftemming voldoende te kunnen beantwoorden , is de Ge. wapende Burgermacht gehouden, de beveelen der Geconftitueerde Machten' zorgvuldig na te komen, en verplicht, zich te gedragen naar de inrichting en algemeene régelen, ten hunnen opzichte, *3oor de Vertegenwoordigers des geheelen Volks bepaald; alle wederftreving daar : tegens, beledigt de Oppermagt des Volks, geeft aanleiding tot wauorde en verwarring, en is dus ftrafbaar volgens de Wet. 4 Burgers zich ftrydig aan deeze gronden, en zender door de Geconftitueerde Machten geauthorifeerd en erkend te zyn, tot een gewapend Lighaam vereenigende, handelen tegen de Wet. j. Ge-  jaarboeken, September, 1706. *344> 5. Gewapende Burgers kunnen zich als zo» danig niet inmengen, in eenig onderzoek van Staatkundige onderwerpen, of eenig verzoek doen met de Wapenen in de hand; een diergelyk gedrag is (Irydig met de beginzelen eener goede Regeeringsvorm, fchadelyk voor de bewaring van rust en orde, en een openbare inbreuk op de Vryheid en Oppermacht des gantfehen Volks. 6. Hoewel de Leden der Gewapende Burgermacht tot gehoorzaamheid aan de Wetgevende en Geconftitueerde Machten verpligt zyn, en hun volkomen ondergefchikt, in alles, 't geen den Wapendienst betreft, ftaan zy echter in alle andere opzichten, den Wapendienst niet betreffende, met andere Burgers gelyk, en kunnen als zodanig de rechten aan vrye Lieden toebehorende, ten vollen uitoeffenen» 7. De Corpfen der Gewapende Burgermacht en derzelver Officieren, zullen in rang gelyk ftaan aan die der Nationaale Armée, en door elkander gerangfchikt worden, doch binnen de Steden en Plaatzen hunner Wooning zullen zy den regteryleugel occupeeren. 8. By den dagelykfchen dienst, plechtige op. togten en andere gelegenheden, geene Militaire operatien ten oogmerk hebbende, zal, zonder eenig onderfcheid, de hoogfte of oudlle Offi. cier in rang het commando voeren, en by aldien de twee hoogfte Officieren in ouderdom van dienst gelyk mogten ftaan, de oudlle in Jaaren; doch wanneer by Militaire expeditien, Burgers en Troupes vereenigd ageeren, zullen dezelve in gelyke rangen door den Militairen Officier, fchoon anders jonger in dienst, gecommandeert worden, zo nogthans dat wanneer de Burger-Officier voorheen in gelyken rang by de ftaande Armée gediend heeft, hy als dan het commando zal blyven voeren. Qqqqqqq ca- ■ 's GaA- VENHA* GE. Raglèmentvoor de GewapendeBurger» magt.  a350 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- venha' ge. Reglementvoor de GewapendeBurget magt* C A P I T T' E L II. Over de verplichting tot den Burger Wapendienst, en de algemeene Registratie of Aanneminge, * Art. i. Daar volgens liet gefielde grondbeginzel, de Vryheid van een Land niet kan beftaan zonder Gewapende Burgermacht, zal 'er eene algemeene Burger-wapening zyn. 2. Alle Mansperfoonen binnen deeze Republiek woonende, van 18 tot 45 Jaaren, welka by de volgende Artikelen niet zyn uitgezonden, zullen verpligt zyn, de Wapenen op te vatten, wordende dienvolgens alle vorige vrydommen ingetrokken en vernietigt. 3. Jongelingen boven de 16 Jaaren oud , en ' kloek genoeg om de Wapenen te kunnen dragen, zullen, wanneer zy zich vrywildg aanbieden , aangenomen worden, doch zullen, voor dat zy den ouderdom van 18 Jaaren bereikt hebben, tot geene hoogere posten verkiesbaar zyn. 4. Ook zal het de zodanigen, die den ouderdom van. 45 Jaaren bereikt hebben, vryftaan, Leden van de Gewapende Burgermacht te worden of te blyven, mits zich hier toe verbindende, en wel telkens voor niet minder dan tot aan de eerstvolgende Jaarlykfche generale Registratie of Aanneminge* doch zulks niet verkiezende, zal aan hun, welke hunnen dienst getrouwelyk hebben waargenomen, by de Jaarlykfe Revuë, voor het Front van het Bataillon of Corps een loffelyk affcheid, op de plechtigfte wyze worden ter hand gefteld. 5. Van den perfoneelen dienst zyn uitgezonderd: de Leden en Ministers der wetgevende en  JAARBOEKEN, September, 1796, 235! en uitvoerende Machten, de crimineele Offi. eieren , en derzelver Subftituten 'en OnderfchouteD; de Leden en Ministers der Svïunici «paliteiten; die der Collegien van Juftitie; eri alle zodanige Ambtenaaren, wier posten hun de beoeffcning van den Wapenhandel, met den aankleve van dien, ondoenlyk maaken ; aile deeze, fchoon geen dienst onder de Wapenen kunnende presteeren, zyn echter, naar billyk'heid, gehouden te contribueren. 6. Deeze uitzondering, ten opzichte van Leden en Ministers der Municipaliteiten, ftrekt zich echter niet uit tot zodanige Plaatzen, alwaar twee Compagnien, en minder, zullen gewapend zyn; aldaar zullen dezelve tot alle posten onder de Wapenen worden toegelaaten; ook niet tot Leden van Collegien of Ambtenaaren, onder het voorig Artikel begrepen, welke niet ter plaatze van hunne füne» tien woonagtig zyn; dezulken zyn gehouden, daar, waar zy hunne vaste woonplaats hebben, dienst te doen» 7. Tot den dienst onder de Wapenen zullen niet admisfibel, toch tevens ook van het opbrengen der Contributien , bevryd zyn, de Nacht- of Ratelwachts, Dienaars der Juftitie, Gealimenteerden en zodanige anderen , wier onvermogen, aan de, by het 11 Artikel vermelde Commisfiën, zal komen te blyken. 8. Huisknegts, te voren bekend onder den naam van Levrey - Bedienden, zullen tot den dienst niet worden toegelaten, maar naar hun vermogen contribueeren. 9. Des begeerende, zyn vry gefteld: redenen belet geweest zynde, zich aan te geven, of op de citatiin te compareeren, en daar van behoorlyk, en ten genoege der Commisfie doende blyken, zal van alle pcenaliteiten worden vrygefproken. 15. Des goedvindende, zal de Commisfie eene omfchryvinge huis aan huis kunnen doen, jn zodanige Plaats of Diftridt alwaar zy oordeelt, dat eenig verzuim van aangevinge heeft plaats gehad. 16. De tot den dienst verpligt en bevoegd .gekeurde Burgers, zullen in handen der Commisfiën, of derzelver Gemachtigden, afleggen, de hitr navolgende verklaring en belofte, welke zy, even als dit Reglement, in een daar toe gefchikt Register zullen gehouden zyn te ondertekenen, en vervolgens conform aan de huishouoelyke fchikkingen van ieder Plaats of DÜtr ö; in evenredigheid der vacatures, over de reipeélive Compagnien verdeeld worden. Ik verklare te erkennen de Oppermagt des Nederlandfehen Volks; ik beloove deszeljs Vry* heid tn Onafhangelykheid te zullen befchermen , de Wetten te zullen eerbiedigen en handhaven, de  JAARBOEKEN, September, 1796, 2355 de Geconftitueerde Machten te zullen gehoor, zamen, de bevelen van alle, die in den Wapendienst boven my gefield zyn'. -te zullen nakomen, en my naar de Reglementen op de Burgerwapening gegeven of nog te geven, ftipielyk te zullen gedragen. Dit belove ik op myn Burgertrouw. 17. Hy , die tot - den. Wapendienst bevoegt geöordeelt zynde, de verklaring en belofte, hier boven gemeld, weigert af te leggen, zal niet tot den Burgerlyken Wapendienst worden toegelaten, maar op eene Jaarlykfche Contributie worden gefteld, en wel het drie dubbeld van 't geen hy anders zoude hebben moeten betalen: echter zal hy, zo dra hy in 't vervolg de verklaring en belofte zal hebben gedaan, worden toegelaten, en met de .betaling der door hem voor het lopende Jaar verfchul. digde Contributie, kunnen volftaan. CAPITTEL III. Over de inrichting der Gewapende Burgermagt Art. 1. De Burgermagt zal beftaan, uit In fanterie, verdeeld in Grenadiers en Fufeliers ïagers en Artilleristen, als mede uit Cavallerie waar het Plaatzelyke Beftuur dezelve zal nodij oordeelen en oprichten. 2. De formatie zal zo na mogelyk gelyk zyn aan die van de ftaande Armée der Republiek. 3. De Burgermacht zal dienvolgesde- gefoi meerd worden tot halve Biigades, Bataülon en Compagnien; zullende nogthans ïu zodani een Plaats of DiftricT:, alwaar geene genoej zame Maufchap is om een geheel Bataillon u Qqqqqqq 4 1 'sGRA- VENHA" GE. Regie- '■■ ment' voor de GewapendeBurger, magt. ' • 1 S i lt e  *s Gra- VENHA- CE' Regie- vaor de C'waptnueBurger magt. «35$ NIEUWE NEDERLANDSCHE te maken, dezelve zich volgens de tabellen hier na onder Art. 12 getolereerd, tot een half BataiMon kunnen verëenigen. 4. Een halve Brigade zal beftaan ,uit 3 Bataillons, benevens eene Compagnie Artilleristen, verdeeld in 3 Divifien , welke Artilleristen geen byzpnder Corps zullen uitmaken, maar gereekend worden één lighaam te zyn met de halve Brigade' of het Batailion waar toe ' zy beboeren ; als zodanige zullen zy liaan onder de ordrrs van den commandeerenden Officier der halve Brüade, en van het Batailion. 5' i-en Batailion zal beftaan uit 1 Compagnie Grenadiers, 1 Compagnie Jagers, en 8 Compagnien Fufeliers , benevens i üivifie Artillerie met 2 Veldftekken. 6. Al'e Compagnien zullen in ieder Plaats vau gelyke Reikte wezen, de kleinfte nooit minder dan 50 en de grootfte van 75 Man, de Opper- en Onder-Officieren en 1 a 2 Tambours daar onder begreepen ; alleenlyk zal in twee gevallen, wanneer m eene Plaats of Diftriér. meer dan 50 en minder dan 100 Man, of meer dan 375 en minder* dan 50:3 Man gewapend zyn, hier omtrent eene uitzondering plaats hebben, en de Compagnien 99 en 84 Man kunnen fterk wezen, zo als in de Tafel onder Art. 12 te zien is. 7, De Compagnien Grenadiers, Jagers en Fufeliers, zullen even fterk zyn, en eene en dezelve inrigting hebben, alleenlyk met dat onderfcheid, dat by de Grenadiers en Fufeliers een Tamboer, en by de Jagers een Hoornblazer zal zyn. Ook zal een derde gedeelte van iedere Compagnie Jagers met Buxen gewapend zyn, onder benaming van de ifte Clasfe, en de 2 overige derde gedeeitens met getrokken Gewetr n, onder de benaming van Jagers van de 2de Clasfe. §» In Plaatzen. waar de Compagnien 75 Man fterk  JAARBOEKEN, September, 1756. 3357 fterk zyn, zullen twee Tambours zyn per Com-'s< pagrie, en by de Jagers, boven de Halvemaan-VE blaazer twee Waldhoornisten, byaldien de Fi- qb nanciëeie omftandigheden zulks maar eenigzins gedogen, of zich daar toe vrywillig Liefheb- Rt beg. °PlaatzeB of Diftriöen, alwaar minder Man-vo fchappen dan eene Compagnie gewapend zyn, G« zullen met eene naburige Plaats of Diftnct ver-^ eenigd worden; ten einde gezamentlyk ten min-^i flen eene Compagnie, onder een en het zelvem Huishoudelyk Beftuur,,waar van Cap. 5, Art. 21 gefproken word, uit te maken, doch zal by de verkiezing van Officieren of Onder-Officieren der Compagnie of Divifie, zo veel mogelyk, gelet worden, dat zich by het aantal Manlchapnen van ieder Plaats of Diftria, een convenabel aantal Officieren of Onder-Officieren bevinden, tan einde, zo de omftandigheden het vorderen mogten, afzonderlyk met dezelve te kunnen ageeren. , 10 Daar in de verdediging van ons Vaderland.' het grootfte nut kan getrokken worden van den dienst der Artillerie en Jagers, waar to» veele onzer Landgenoten hunne genegenheid reeds hebben aan den dag gelegd, moeten de Ingezetenen ten platten Lande, en die van zodanige Plaatfen, waar minder Manfchappen dan twee Compagnien kunnen gewapend worden, zich tot een van deeze twee zo veel beflisrende Wapendienften bepalen; te meer, daar derzelver oeffening geene byeentrekking van een sroot aaDtal Manfchappen vordert, en cius ten olatten Lande van een dubbeld nut kan wezen. V u. De Commisfiën uit de Hoogstgeconlhtucerfte Machten in ieder Gewest, zullen esn ïegeIvk tot Artillerist of Jager afdeden, naar mate zyner gefchiktheid of der Plaatzelyke omftandig- 12. Ten einde de fchadelyke en willekeurige Qqqqqqq s * ver' sGra- YENHASE. Regie» ment voor de GewapendeBurgermagt, 1 r 1 1 » n : p 1- e lm 1  2358 NIEUWE NEüERXANDSCHE 's Gra- venha' ce. Reglementvoor de GewapendeBurger magt. vermenigvuldiging der rangen vcor te komen en een, vasten voet van inrichting voor de Gewa» pende Burgermacht **e bepalen, wordt vastgefteld , dat in Plaatzen, waar minder dan tien Man gewapend zyn, dezelve door een Corpo» raai zullen gecommandeert worden. Capt. ie en 2e Serg. Capt. Sergt. Cerpl. Tamb. Lt. Lt. Maj. d'Arm. Van 10tot i4.Man • . i i — ij — 24 — . . j \ — 25 — 29 1 ' . 1 2 — 3° - 34 — 1 • 1 3 — 35—39 — l . 2 3 — 40—49 — I . 2 4 — 50 — 59 — II I 12 4I — 60— 69—11 1 12 s x -70—74 11 ï 1 2 o 1 — 75— 79 Uil 13 6 2 — 80— 89 II 1 1 t 3 ? a — 90—99 IIli 14 ti 2 — 100 —149 —fl Comp. — 150 —199 —3 , — 200 —249 -— 4 — 250—374—j waarvan een Jagers, uitmaakende een half Batailion, en gecommandeerd door 1 Major. — 375 —499 — 6 —— waarvan i Grenadiers, 1 Jagers en 4 Fufeliers, uitmaakende een half Batailion, gecommandeerd als voren, door I Major. —joo—749—een compleet Batailion van 10 Comp. , gecommandeerd door 1 Lt. Coll. en Major. Van  JAARBOEKEN, September, 1796, 2359 Van 750 tot 909 Man twee halve Bataillons, van ja6 Comp, ieder, waar van a Jagers of 2 Grenadiers, en 2 Jagers Comp., het eene halve Batailion gecommandeerd door i Lt. Coll., die het oppercommando over beide heeft, en het andere door 1 Major. Van 1000 tot 1499 Man 263. , taillons. jjoo —1999 —— 3— uitmakende eene halve Brigade. 13, By ieder half of geheel Fataillon zuller een of twee Veldftukken met eene halve of geheele Divifie Artilleristen gevoegd worden, ja zeifs by Gewapende Burger-Corps van maar 4 Compagnien, mits daar toe genoegzaame Man fchappen zyn boven het bepaalde getal, alzo dt Compagnien in geen geval minder dan 50 Mat mogen bedragen. ; 14. Een Compagnie Artillerie zal beftaan, ui i Capitein, 3 eerfte Lieutenants, 3 tweede Li eutenants, 1 Adjudant, met rang van i of J Lieutenants, 3 eerfte Bombardiers, 6 Bombar diers, 9 Corporaals en 90 a 120 Canonniers waar ender 3 Tambours, en zo mogelyk 3 Tim merlieden, 3 Smits en 3 Wielemakers, te za men 116 a 146 Man, verdeeld in drie gelyki Divifien, van welke, (volgens Art. 5) aaniede Batailion der halve Brigade, een zal geaffecteer< ^15, De Staf van elk halve Brigade zal be ftaan, in een Chef, of Colonel van dezelve een Adjudant der halve Brigade, met rang vai Capitein, een Tambour Major, en daar zulk zonder bezwaar kan gefchieden. uit eenige Mu •eikanten. ^ 'sGra- venhage. Reglementvoor de GewapendeBurgermagt, , i > 1 s e  936o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA' VENHA GE. Rcg?c inent voor dt GewapendeBurget magt. 16. De Bataillons Staf zal beftaan, uit een • Lïeutenant Colonel, of Chef van 't Batailion een Major, een Adjudant van 't Batailion, met rang van eerfte of tweede Lieutenant, een Doctor, of Chirnrgyn-Major, met rang van Offi. cier, een Chirurgyn, een Bataillons-Tambour, en een Geweermaker; ook zullen in Plaatzen waar maar een of twee Bataillons zich bevinden, eenige Muzikanten by dezelve mogen ge- voegd worden, by aldien, de Finantien zulks eenigzints gedogen, of dat zich daar toe vry willig Liefhebbers opdoen. 17. By elk Batailion en half Batailion, zal een Auditeur zyn, doch met opzicht tot zulke plaatzen , alwaar de . Gewapende Burgermacht geen half Batailion bedraagt, zal een Auditeur voor een half Batailion, uit verfcheidene Diftnaen, hier toe, door de Commisfie uit de Hoogs-geconftitueerde Machten te vereenigen worden benoemt. 18. De Burgermachten van verfchillende nabunge Plaatfen zullen zich, met goedvinden van bovengemelde Commisfie, ten opzichte der Exercitiën en Manoeuvres, tot een half of geheel Batailion en een halve -Brigade mogen vereenigen, mits echter de onkosten daar door veroorzaakt, niet excedeeren de geene, welke zy anders ten zeiven einde plaatzelyk zouden hebben moeten maken. 19» Officieren, welke by deeze Exercitiën . eenig roeerder Commando gevoert hebben, dan het geene aan de Post, welke zy by de plaatzelyke Burgermacht bekleden, gehecht is, zullen daar door geen meerderen rang gewinnen, maar m denzelven rang , welken zy te voren by hun. ne Bataillons of Compagnien gehad hebben, bivven dieuen. J ao. De raog der halve Brigades, in Plaatzen daar meer dan ééne beftaat, als mede die der Bataillons, zal voor de eerftetnaal by loting be- paald  JAARBOEKEN, September, 1796. a3«' naald worden, en daar na Jaariyks, volgens de RimmSsVwelke in die loting getrokken zullen iNummers, wem . Nummers za- morden; welke rang eiM ^ dat hec opfchuiven , zodanig, »>- vnteende eerfte laar Nummer één heeft, in het voigenae laar het laatfte Nummer zal hebben, enz. Dezelfde order van afwisfeling zal ook plaats hebben met de Compagnien; wordende elk Jaar bekend, te beginnen met den eerften January, 8 ki. De Sergeanten en Corporaals zullen bef dèï onder den naam van Onder-Officier begre S worden;' de Corporaals zullen nogthans, Sen als andere Manfchappen, in de gelederei ftT2. In Plaatzen of Diftriflen, waar by ge heek of ha ve Bataillons, Jagers en Art.leriste. veveischt worden, zullen deze ve eenmaal in he Sf voo7 de a gemeene registratie of aannee 3 w dnnr de Opper- Officieren der Compag SS^W^iXuerie, uit de zodanigen Eèt zv reeds gewapende of nog ongewapend Bms, dï zich vrywillig daar toe^ aangeven edl zy oordeelen de meeste gefchiktheid daa r» hPhhen verkoozen worden: doch de Gre t(V JJK 'hunne Medeleden zelve verkiezen n-dierLie Burgers , die onder de Fufelie ^^dÏÏTdin, of gedaan hebben vKvrvwillig aanbieden, en de lengte hebbei ZIn v5 we , vyf duim, Rhynlandfche maat. Va",VySmtrent de Jagers der eerfte Clasfe, Cat o Art 7 vermeld, is te obferveeren, dat, daa •Ln in dezelve eene meerdere bedrevenheid mo< me n^Slen de Opper-Officieren der Carj "S^^^10^ letten, dat z £ g ,Larures eeene andere daar toe bevorderen dfe zich ff de 2de Clasfe, in het fchiett da ul het meest hebben doen uitblmkei nT/De Cava lede, waar het Plaatfelyke B ftuut die nodig oordeelt, zal mede mger.gt mo "sGra- veNHAG£. Regie» ment ■ voor dt Gewapende1 Burger* ■ magt, 1 l > 1 r 1 r li 1 1. r X y »- n i* EjB  's Gsa- vehhace. Regie ment voor de GewapendeBurger^ magt. »3°> NIEUWE NEDERLANDSCHB tep zyn, op den voet van die der ftaande Ar» mée van het Gemeenebest. CAP-ITTEL IV. Over de Verkiezing van Officieren, Onderofficieren, Tambours-Majors, Bataillons Tambours, Tambours en Hoornblazers. Auditeur, Doétor of Chirurgyn-Major, en Chirurgyns, Art. 1. De verkiezing van Officieren en Onder-Officieren, zal altyd gefchieden, door en uit de Leden der Gewapende Burgermacht, voor zo verre, in de volgende Artikelen des wegens niet anders bepaald is. Voorts zullen alle openvallende Posten van Officieren en Onder-Officieren, binnen, of op den veertienden dag na de openvalling, moeten vervuld worden, en de gekozene binnen drie dagen na de verkiezing, de verklaring en belofte moeten afleggen. 2. De Officieren en Onder-Officieren zullen by hunne verkiezing, hunne gedaane verklaring en belofte, als Leden der Gewapende Burgermacht gedaan, in handen van de Municipaliteit hunner Woonfteede vernieuwen , en ten dien einde voorzien moeten zyn van een getuigfchrift door den commandeerenden Officier van de Compagnie, of, zo 'er meer dan ééne Compagnie is, van het Corps of Batailion waar toe zy behöoren, ondertekend; behelzende de verzekering, dat de verkiezing conform aan het Reglement gelcbied is: welk getuiglèhrifr, by de verkiezing van een commaodeerend Officier, door den volgenden Officier in rang, zal moeten gegeven worden. De  JAARBOEKEN» September. 1796. ,2363 De vernieuwing van de verklaring en belofte val echter eeen plnats hebben, wanneer een Cor» noraal tot Sergeant, een Lieutenant tot CapiSn, en een Staf-Officier tot hoger rang bevorderd g°rd£ raals en Sergeanten zullen door de Leden der Compagnie verkoozen worden uit Set geheele Batailion, of uit de Plaatzelyke Burgermacht, by aldien aldaar minder dan één Ba-ailion gewapend is; doch niemand zal tot die Posten verkiesbaar zyn, ten zy hy kan lezen en fchryven. . " . . ' 4.. De Sergeant-Major en Capitein - d Armes, die ran<* van Sergeant heeft, en tot welke .Posten zo dezelve wel zullen waargenomen worden' byzondere kundigheden nodig zyn, zullen êaot den Capitein der Compagnie benoemd worden de eerfte, uit alle de Sergeanten of Corooraals van het Batailion of Compagnien. en de tweede, uit alle de Leden der Plaatzelvke Bur- ge™a£)re'Lieutenants en Capiteins zullen op geIvke" wvze als de Corporaals en Sergeanten, uit alle de mindere Officieren en Onder-Officieren verkoozen worden; kunnende nogthans niemand, in aelvken rang, uit de eene Compagnie in de andere getrokken worden; doch, zullen by vacature de 2de Lieutenants in dezelve Compagnie tót eerfte Lieutenant opklimmen, 6 Een Majors plaats vacant zynde, zullen «He' de Officieren en Onder-Officieren van het TtataiHon 0f half Batailion, (de Adjudant daar nnder begreepen.) als ook «die van de Artillerie daar aan geattacheerd, eene Nominatie maaken van drie Perfoonen, uit het geheele Lighaam der Plaatzelyke Gewapende Macht; uit welke Nominatie, de Gewapende Burgers en Artilleristen van het Batailion of half Batailion, by het welk de vacature is, een tot Major zullen verkiezen. 7 De 's Gra- l'enha3e. Regie* ment voor de GewagendeBurger" magt.  3364 NIEUWE NEDERLANDSCHE \s GrA- VENHAGE. Reglement■voor de Gewa. pende Burgermagt. ^ < i 1 t 1 e c u n I 1 d 7. De Commandanten der Bataillons, zullen op gelyke wyze als de Majors benoemd en verkoozen worden, uit de Majors en Capiteinen. • 8. De Commandant of Chef der halve Brigade, zal door alle Oader-Officieren en Gewapende Hurgers, der drie Bataillons en Compagnie Artilleristen, verkoozen worden, uit een Nominatie van drie Perfoonen, door alle de. Officie ren der halve Brigade, en de AdjudanteD, uit de Lieutenant Colonellen en Majors, der voorfz. halve Brigade, te formeeren. 9. De Adjudant der halve Brigade zal door den Chef derzelve benoemd worden, uit alle de Opper-Officieren der halve Brigade. 10. De Adjudanten der Bataillons , zullen door de Leutenants Colonels benoemd worden, uit de Onder-Officieren van het Batailion • en die der Artillerie Compagnien, door de Capiteins Ier Artillerie, uit alle de Leden der Gewapende Burgermacht. 11. Het bepalen van de wyze der verkiezing roor de Officieren of Onder Officieren der Camallere, word plaatzelyk overgelaten aan de Ge. ronftkueerde Machten, die nodig oordeelen dexlve op te rechten. 12. De verkiezingen van Officieren en Onderofficieren by de Artillerie, zullen , onder dezele bepalingen als by de andere Corps, door de .eden der Divifie gefchieden, uit alle de Artilïristen der Plaatzelyke Burgermacht; doch, zal e Capite.n der Compagnie, uit hoofde van het elang van deezen Post, door de Gewapende lurgers der Compagnie verkoozen worden, uit ene Nominatie van drie Perfoonen, door alle e Opper- en Onder-Officieren der Compagnie, it de geheele Plaatzely'-ce Burgermacht te forleeren, blyvende de aanftelling van den eerften ombardier, by iedere Divifie, aan den eerften ieutenant derzelve, uit de overige Bombardiers ;r Divifie of Compagnie, op gelyke wyze als zulks  JAARBOEKEN, September, 1796. 2365 zulks by Art. 4, omtrent de Sergeant-Majors gezegd is. 13. De Officieren en Onder - Officiëren der Artillerie, zullen by andere Wapen-corps, tot hoogere Posten verkiesbaar zyn, doch, daarom echter voor de gedaane keuze kunnen bedanken. 14 By alle verkiezingen zullen de Opperen Onder-Officieren der Compagnie of Divifie moeten tegenwoordig zyn, en "zorg dragen, dat dezelve behoorlyk en volgens het Reglement gefchieden ; ook zal de hoogfte prefent geweest zynde Officier, na het aflopen derzelve, van de gedaace keuze, fchriftelyk kennis geven aan den commandeerenden Officier van het Corps of Batailion, ten einde het getuigfchrift, by Art. 2 vermeld, daar naar te kunnen inrigten. 15. De oproeping tot het doen van een verkiezing zal altoos gefchieden door den eerften Officier in rang der Compagnie, of van de Divifie Artillerie, by welke de vacature is, met voorkennis van den Commandaut van het Corps of Batailion, en, van den Capitein der Artillerie, zo 'er een is; en by aldien het geheele Batsülorf of ^Compagnie Artillerie moet opkomen, door den commandeerenden Officier van gemelde Batailion of Compagnie, met voorkennis van den Chef der halve Brigade; zullende de Manfchappen daar toe ongewapend vergaderen, en de oproeping altyd gefchieden, ten minften tweemaal vierentwintig uuren voor den bepaalden tyd der te zamenkomst. 16. By alle Nominatien en verkiezingen, zullen de abfenten genoegen moeten remen met de keuze der prefenten. De ftemming zal gefchieden by befloten Briefjes <, op de plaats der byeenkomst, door de refpe&ive Municipaliteiten daar toe aan te wyzen, te fchryven, en door ieder byzonder met zyn naam te tekenen; die niet kunnen fchryven, zullen gehouden zyn, arm den eerften in rang tegenwoordig zynde Officier. Rrrrrrr den 'sGra- venhage. Regie* ment voor de Gewa" pende Burger" magi.  's Gra- venha" ge. Regie- ment jocr de Gewa» pende Burger magt. fl365 NIEUWE NEDERLANDSCHE den naam van den geenen, dien zy benoemen , op te geven; welke Officier, op zyne gedaane belofte, verpligt zal zyn, den naam van den geftemden en ftemmenden Burger, daar op te ftellen. 17. Alle Nominatien en verkiezingen zullen gefchieden by meerderheid van ten minfte ééne ftem boven de helft van het getal der Perfoonen, welke by elke Nominatie of verkiezing tegenwoordig zullen zyn; zullende, indien by de eerfte ftemming de verkozene, of wel een of n?eer der genomineerden, de volftrekte meerderheid niet voor zich mogten hebben, over een dubbeld van 't getal, 't geen nog ontbreekt, uit die geenen, die de meeste Hemmen gehad hebben, herftemd worden, en indien 'er van de zodanigen die de meeste ftemmen gehad hebben, drie of meer mochten zyn die gelyke ftemmen hadden, zal het lot beflisfen, aver wie de berftemming zal gaan; zulks zal mede plaats heb> ben tusfehen genomineerden en verkozenen die gelyke ftemmen hebben, in welke gevallen het lot zal beflisfen, wie genomineert en wie verkoozen zal zyn. 18. Geen Officier of Onder-Officier, zal zyn. Post mogen nederleggen, of tot een hoger verkoozen zynde, daar voor bedanken, dan na dat hy alvorens de redenen daar toe aan den Raad van Adminiftratie en Discipline, of Commisfle van huishoudelyke Directie, zal open gelegd hebben, en dezelve voldoende zullen geöordeelt zyn; in het eerfte geval, keert zodanig een Burger te rug in den algemeenen kring der Gewapende Burgermacht, doch, in het tweede geval, blyft hy in den Post dien hy voor de verkiezing bekleedde. - • , . 19. Zodanige Officieren en Onder-Officieren, die tot Leden der Municipaliteit mochten verkoozen worden, zullen, wanneer zy hun tyd als Manicipalen hebben uitgediend, van den per- fo«  JAARBOEKEN, September 1795, 23157 foneelen dienst mogen bevryd blyven, mits be-1 talende Contributie; desniettegenftaande zullen < zy verkiesbaar zyn tot den Post bevorens by, hun bekleed; gelyk ook tot zodanigen hogeren Post, waar toe zy, voor dat zy Leden der Municipaliteit geworden zyn, zouden hebben kunnen worden verkoozen. 20. De verkiezing van den Auditeur zal gefchieden door 21 Kiezers; door alle de Compagnien van het Corps of Arrondisfement waar toe hy behoort, uit hun midden daar toe te benoe-; men; wordende de verdeeling van 't aantal Kiezers, 't geen ieder Compagnie moet fourneeren, huishoudelyk gelaten aan de Raden van Adminiftratie en Discipline; de Auditeur zal de belofte afleggen in handen van de Commisfie uit de Hoogstgeconftitueerde Machten , of derzelver Gemachtigden. 25. De Doctor, of Chïrurgyn-Major, als ook de Chirurgyn, welke laatfte onder directe order van den eerften zal ftaan, zullen ., by meerderheid der Officieren van het Batailion , tot dien Post fpeciaal worden verzogt; zy zullen by alle vuuringen en Bataillons Exercitiën tegenwoordig moeten zyn; en, ingevalle van ongelukken by de Exercitiën, voor hunne geleverde Medicamenten, tea laste der Plaatzelyke Kaslè, en ter tauxatie van den Raad van Adminiftratie en Discipline, mogen declareeren. 22. Aan de Officieren der Gewapende Burgermacht zullen derzelver Brevetten, of Actens van aanftelling, kost- en fchadeloos, op de aanfehryving der refpective Municipaliteiten, uitgeleverd worden; in gelyker voega, als, ten opzigte van' die by de ftaande Armée van de Republiek dienende, plaats heeft» 23. De Tambour-Major zal aangefteld wordea door den Chef der halve Brigade en Commandanten der Bataillons, uit alle de Bataillons-Tam- « Rrrrrrr 2 bours sGraoor de Gewa- bende Burger- nagt.  »368 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Reglementvoor de GewapendeBurgermagt. Over het Beftuur der ^Gewapende Burgermagt. Art. I. Het Opperbefïuur over de Bataaffche Gewapende Burgermacht zal, voor zo verre het in Rand houden en doen agtervolgen der algemeene fchikkingen op de Burgerwapening, by dit Reglement gemaakt of nog te maaken, betreft, aan eene Commisfie door en uit de Na» tionaale Vergadering, of het Wetgeevend Lig. haam, daar toe te benoemen, met asfismptie van zodanige Perfoonen buiten dezelve, als zy daar toe gefchikt zal oordeelen , toevertrouwd worden. 2. Deeze Gecommitteerden zullen telken Jaare, het zy in Perfoon of door Gemachtigden, op eene plechtige wyze infpeclie neemen van een gedeelte der Gewapende Burgermacht van Nederland, ten einde zich van haare vorderingen in den Wapenhandel te overtuigen , en eenmaal 'sjaars van hunne bevinding, zo wel als van den Staat, waarin gemelde Gewapende Burgermacht zich bevind, in eene opene Vergadering een volledig Rapoort uitbrengen. - 3- De bours en Tambours der halve Brigade, mits daar toe de nodige bekwaamheden hebbende. 24. De Bataillons-Tambours zullen door den Commandant van het Batailion, uit de Tambours van het zelve, verkoozen wordenj doch, ieder aan hunne Compagnie geattacheerd blyven, en daar by dienst doen. 25. De Tambours en Hoornblazers zullen door de refpeóu've Officieren van de Compagnie verkoozen worden, na alvorens door deskundigen geëxamineerd en goedgekeurd te zyn. CAPITTEL V.  J A A R B O E K E N, September, i 7qg. 2369 3. De algemeene Directie der Gewapende Burgermacht in ieder Gewest zal ftaan aan teneCommisfie van zeven Leden, door de Hoogstgeconftitueerde Macht van het Gewest, voor een gedeelte uit hun midden en gedeeltelyk uit aadere deskundigen, en daartoe gefchikte Perfoonen, het zy uit de Gewapende Burgermacht of buiten dezelve, daartoe te benoemen. 4. Deeze Commisfie zal inzonderheid zorg dragen, dat dit Reglement overal in volle kragt worde gehandhaaft, en aan deszelfs inhoud worde voldaan ; ten dien einde zal zy gehouden wezen, kennis te neemen van het geene by de refpective Gewapende Burger-Corps mogt voorvallen, eh zullen de Raden van Adminiftratie en Discipline, de Commisfiën van Huishoudelyke Directie, de commandeerende Officieren en Auditenren gehouden zyn, des gerequireerd wor« dende, de nodige ouvertures en berigt te geven; ook zal deeze Commisfie met die uit de Nationaale Vergadering correspondeeren, en wan» neer zy eenige zwarigheden ontmoet, of eenige hoognodige veranderingen in het Reglement vermeent te moeten voordragen, zich ten dien einde door dezelve aan de Nationaale Vergadering adresfeeren, die daaromtrent zal handelen, zo als zy ten nutte der algemeene Burgerwapening zal oordeelen te behöoren. 5. De byzondere Directie der Gewapende Burger-Corps bepaalt zich tot de huishoudelyke belangen- van ieder plaatzelyke Burgermacht; waar onder begrepen zyn: 1. De Adminiftratie der Eigendommen en der Financien, het opzicht, over de Wapenen en Ammunitie, het invorderen van boeten, en wat dies meer is. 2. Het bewaren der Subordinatie en Discipline, en het opleggen van ^zodanige pcenaliteiten aan de Overtreeders, als-'door dé Wetten bepaald zyn; wordende alles>, wat betrekking.heeft Rrrrrrr 3 ' tot 'sGra- venhage. Regie ment voor deGcwa.pende Burgermagt.  VENUAGE. Reglenu ut voor de GewapendeBurgermdg£ 1370 NIEUWE NEDERLANDSCHE tot Militaire fchikkingen, en den dienst onder de Wapenen, aan de commandeerende Officie» ren overgelaten. 6. In Plaatzen, waar een half Batailion en meer Gewapende Burgers zyn, worden deeze belangen geadminiftreert door Raden van Adminiftratie en Discipline; doch in Plaatzen, waar minder dan een half Batailion gewapend is, word het eerfte gedeelte derzelve plaatzelyk beftiert door Commisfiën van Huishoudelyke Directie , en het tweede gedeelte, of het Juftitiëele, door Raden van Discipline, over den omvang van eenige Plaatzen of Diftriften, ten dien einde tot een bekwaam getal, van ten minften vyf, zes, of meer Compagnien, door de Commisfie van algemeene Directie in ieder Gewest te veteenigen. 7. In ieder Plaats, alwaar een geheel of half Batailion, of wel twee halve Bataillons zich bevinden, zal een zodanige Raad van Adminiftratie en Discipline benoemd worden; ook zal in Plaatzen, waar twee5 drie, of meer Bataillons zyc, insgelyks maar een diergelyk ligchaam beftaan; docbj kan het getal der Leden, indien de werkzaamheden zulks verëiichen, als dan mee een derde vermeerdert worden. ^8. In Plaatzen, alwaar twee,.drie, of meer halve Brigades zyn , wordt het Huishoudelyk overgelaten de Directie der Gewapende Burgermacht, aan twee, drie,, of meer Raden van Adminiftratie en Disciplicb op te dragen, of wel dezelve op een te verëenigen, mits dat by deszelfs zamenftelling, de proportiën, tusfehen de verfchillende rangen der Burgers, Art. 9 bepaald, behoorlyk worden, in acht geBomen. 9. De Raden van Adminiftratie en Discipline, zullen, by een half Batailion, beftaan uit den Major; by een Batailion, uit een LieutenantCclonel, of Major; en voor twee, drie, of, meer Bataillons, uit een LieutenantrColonel en een  jAARBOEKENs September, 3796, 2371 een Major: wyders uit de volgende Leden, welke, in zodanige arrondisferr.enten, die uit verfcheide enkele Compagnien zyn zamen gefteld, én dus geen Staf-Officier hebben ,• alleen den Raad van Discipline zullen uitmaken; al?: Twee Capiteins, twee eerfte Lieutenants, twee tweede Lieutenants; (zo de Compagnien 75 Man fterk zyn) twee Sergeants, twee Corporaals, twee gewapende Burgers; voer twee of drie Bataillons, komt, zo het nodig geöordeelt word, uit ieder rang een Lid meer. 10. Jaariyks, en wel kort na de generale aan neminge, of registratie, kunnende de preciefetyc plaatzelyk bepaald worden, zullen de Raden vat Adminiftratie en Discipline, gedeeltelyk vernieuwt worden; by een Batailion, zal een der Staf-Offi eieren door den anderen vervangen worden : doch, in Plaatzen waar twee of drie Batailion: zyn, en dus een Lieutenant-Colonel en een Ma ior, Leden van den Raad zyn, zal een derzei ve, met een ander van gelyken rang, ter keuz< der gezamentlyke Staf-Officieren, verwisfelen voorts zullen te gelyker tyd, een derde der ove rige Leden, zo na mogelyk, een van ieder rang, afgaan , en door een gelyk getal van denzelvei rang opgevolgd worden; de benoemicg deeze nieuwe Leden, zal beurtelings door de Com pagnien, (eene Divifie Artillerie voor rene Com pagnie gerekend) gefchieden, volgens een, voo ieder Corps, of Arrondislèment, te formeere Rooster, en zal dqpr het lot de orde van he afgaan der Leden worden beflist, zr>. als 00 de orde der Compagnien, in het doen der keuze 11. In Plaatzen daar een halve Brigade be ftaat, zal de Chef ^ierzelve altyd de vrye toe gang hebben tot den Raad van Adminiftratie e Discipline, doch daar in alleen mogen advifee ren en vry zyn van boetens. 12. In deezen Raad van Adminiftratie en Dis cipline, zal niemand beneden de vyf-en-twinti Rrrrrrr 4 Jaa *s Gra- venha- ce. Régiementvoor de GewapendeBurgermagt.  2372 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- vemhace. Regie • ment .voor de Gewa* pende Burgermagt. I I c t c t ij Jaaren, als Lid toegelaten worden , of mogen bedanken, ten zy om wettige redenen, die&by den Raad van Adminiftratie en Discipline, voldoende zullen geoordeeld worden. 13. Tot Voorzitter en deszelfs Plaatsvervanger, zullen ieder Jaar, na de verandering van den Raad, 2 Leden, by befloten Briefjes, verkoozen worden; zullende de afgetredene bet volgende Jaar niet wederom verkiesbaar zyn. 14. De Voorzitter zal in het advifeeren, het eerst het gevoelen vragen van den Chef der halve Brigade, zo hy prefent is,, daar na dat der aanwezige Staf-Officieren; vervolgens het zyne uitbrengen, en eindelyk dat der overige Leden, welkers zitplaatzen alle 3 maanden door het lot zullen bepaald worden, innemen. jj. De .Raaden van Adminiftratie en Discipline, zullen eenmaal 'smaands, op een dag dien zy zelfs bepalen kunnen, derzelver gewoone Vergadering houden; en wyders zo dikmaals buitengewoon vergaderen, als de Chef der halve Brigade, of Commandant van het Batailion, zulks begeeren, of hunne werkzaamheden, ter beoordeeling van den Voorzitter, het vereifchen"; zynde deeze daarenboven ook gehouden, wanneer 3 Leden van den Raad het vorderen, buitengewoon Vergadering te beleggen, mits zy jan den Voorzitter de redenen opgeven, die hun daar toe bewegen, en hy dezelve gewigtig geloeg oordeelt, 't geen aan zyne beftisfing en /erantwoording wordt overgelaten. Eene belocrlyke Vergaderkamer zai daar toe aangewe:ej worden door. de: Plaatzelyke Regeering; en :dere Raad van Adminiftratie zal, voor Vuur n Licht, en verdere noodTrendigheden, genieen, zodanige fotnma, als door de Commisfie uit i Mopgstgec9nftitueerde Machten nader zal epaald worden. ï 6. Alle • de Leden van den Raad zullen geiden-zyn te . compareeren, op verbeurte van zo-  JAARBOEKEN, September, 1796, 2373 zodanige boeten, en onder zodanige claufulen,' als zy ieder is den haaren Plaatzelyk zullen be- paliS7' Deeze boeten'zullen, door den Secretaris aangeteekend, en by de eerstkomende Vergadering ook door hem ingevordert moeten worden terwyl over dezelve, elk half Jaar, door de meerderheid der Leden van den Raad, naar hun goedvinden zal gedisponeerd worden. J 18 Één der Leden, gedurende zyn Lidmaatfchan'in de Commisfie, tot hogeren rang opklim mende, zal het lopende Jaar zyn plaats en zit t'ne blvven behouden, en wanneer zulks in hec eerfte of tweede Jaar van *yn Lidtnaatfchap voorvalt, zal by door een Burger, van denzelfden rang, waar uit hy verkoozen is, voor het notr overige Jaar of Jaaren vervangen worden _ 10 De Penningen, welke onder Adminiftratie der Raaden van Adminiftratie en Commisfie van Huishoudelyke Directie zyn, zullen in een Kist, met drie differente Sloten, onder weyerzigt en verantwoording van drie Commisfarisfen van Financie, (daar toe by de Leden fe benoemen) bewaard worden., en zal ieder van hen daar van een bvzondere fleutel heboen. 'Deeze Gommisr-rsf-m1 zullen, met adfiftentie van den Secretaris'fde nodige uitgaven doen, de inkomende Penningen ontvangen, en daar yan1 alle Jaaren, voor de aanftelling der nieuwe Leden, rekening d0^o Elk Jaar, vóór de verkiezing van nieuwe Leden zal de Raad van Adminiftratie en Discipline' hunne rekening en verantwoording, na dat dezelve 3 dagen voor een ieder ter vifie zal voorgelegen hebben, ter approbatie overzenden aan de Commisfie *fcn' wegens de Hoogstgecorrftitueerde Machten, met de, algemeene Directie van de gewapende Burgermacht in ieder Gewest, gelast- aan welke Commisfie de remarques, die fe ' Rrrrrrr 5 op s Gra- 'ENHA" SE. Reglementwor de GewapendeBurgermagt, .  2374 NIEUWE NEDERLANDSCHE »s Gra- VENHAGE. Regie- ment voor de GewapendeBurger magt. op gemelde rekening mogten vallen, fchriftelyk zullen moeten overgezonden worden. 21. In Plaatzen of Diftricten alwaar minder dan een half Batailion gewapend is, zullen'de Opper-Officieren der Compagnie of Compagnien, nevens een gelyk getal Onder-Officieren of Burgers, Jaariyks door iedere Compagnie uit hun midden te benoemen, de Directie hebben over de Huishoudelyke zaken en Financie; en daar omtrent zich gedragen aan alles, 't geen ten opzichte der Raaden van Adminiftratie en Discipline, by Art. 16, 17, 18, 19 en 20 geftatueerd is- 22- De Leden* van deeze Commisfie moeten 20 Jaaren oud zyn; een Officier deezen ouderdom nog niet bereikt hebbende, zal door een Onder-Officier of Burger, ter keuze der Compagnie, zo lang vervangen worden. 23^ Deeze. Huishoudelyke Commisfie van Directie zal zo dikmaals vergaderen, als de eerfte of oudfte Officier in rang, die in dezelve zal prefideeren, zulks volftrekt nodig zal oordeelen, of drie andere Leden zulks onder dezelve bepaling, als by Art. 15 vermeld, zullen verzoeken, öp zodanige boeten als zy onderling zullen vastftellen, en zal de Municipaliteit der Plaatze of Diftrict hun een gefchikt vertrek, tot het houden hunner Vergadering, aanwyzen. 24, Plaatzen of Diftricten, welke zich volgens het 18 Artikel van het 3 Hoofdftuk , ten /opzichte der Exercitiën, tot een groter Lichaam vereenigt hebben, kunnen door het benoemen eener gecombineerde Commisfie, uit hunne refpective Raaden van Adminiftratie en Discipline, of Commisfiën van Huishoudelyke Directie, hunne gemeenfehappelyke belangen regelen, met betrekking tot al het geene , wat. tot verrigting deezer gecombineerde Exercitiën verëischt wordt. 25. Behalven de reekening by Artikel 20 vermeld, zullen de Raaden van Adminiftratie en Dis-  JAARBOEKEN, September, ncff. a?75 Discipline, en de Commisfiën van Huishoud, v Discipline» c" dj t d]e ke Direftie, ^JK^afemeene Direcbe ka ieder SerS*S begIotiT var, jj^gk Cifique en g^. volgende Jaa-, voor het kosten , &e™°*„™' 7 Plaauelyke gur^, Batf°^ulle?Toefen ge^ £n?5^ W°26? De Raaden van Adminiftratie; en, D*ci; . Ï3L Discipline a leen, en de ComphDre;n van HoKdelyke Direftie, zullen in Eden vS dfCnicipaVeit hunner woonplaat. Z volgende belofte afleggen, waar van zy, Ze%Tn aller zitting te nemen , in hunne refpec Te VagSerTn^ een fchriftelyk bewys aar dezelve zullen moeten inleeveren: „ . . w ik Lid van den Raad van Admi Hat belove tii ^ ; , «^i, cn P««ï^eA0^l val f/utshoude ^^%É"Sètk^&\ de Burger lyke lhre®iei>jif/*nfLn ie maaken, naa *VZmZ zal fanSven, 2 my 'in he SeeZ S: den my toevertrouwden post, ze dragen Burgertrouw. inlirume van den Auditeur der Gewapende Burgermacht. Art i. Het Ampt van den Auditeur der gi «anende Burgermacht zal zyn, naawkeung lêtfen dat alle Artikelen van dit Reglement- i L ü in werden eeöbferveerd; alle bceu ÏÏ^iinïïinpïSorderdï tegens alle ng. gen of kwaadwillilen, zyne klagten by den Ra s Ora-- S E1«BA- fle$ le- vo-ir de G % th pende fttv .. er* magi. ■■ \ r t i f e ia :n i» id in  'sGra- venha ge. Reglementvoor de GewapendeBurger Vtagt. i 3 i =376 NIEUWE NEDER LANDSCHE van Adminiftratie en Discipline ■ in te Jhrenwit ■ ■ en te zorgen , dat de condemnatitn bdioodvlc geëxecuteerd worden. ^«wiriysi 2. Ten dien einde zal hy, daar toe verzot!-' wordende, in alle Vergaderingen tegenwoordig moeten zyn 0 «&' £rJSeur.zal' na bekome qualincatie van den Raad, niet ten zynen profvte maar ten voordeele dier Kasfe, waar Over de Raad bet Beltuur heeft, ageeren, ^n van alles aan dezelve verantwoording doen; doch daar en tegen zullen zodanige gemaakte verfchotten, welke hy met van elders kan te rug krvgen aan hem u,t gemelde Kasfe, ter tauxatie en mode™ tie van meergemelde Raad van Adminift7a°?e en Discipline,.gerestitueerd en goedgedaan werden! 4' De Kaad van Adminiftratie en Discipline zal, van de aanftelling dds Auditeurs, aan dl refpective Municipaliteiten , in het Arrondisfement van derzelver Batailion kennis geven. 5- Hy zal, des begeerende, zodanig falanV lomen? ^ RMd T' hera 2al ove'S 6. Hy zal deeze hem voorgefchreven DÏi2ten< ter nakoming, onderteekenen, en zulks beW :igen met de volgende belofte. "esrag. Jk beloofde pligten my by het Reglement voor Dat belove ik. De Auditeur zal geen dienst onder de Wanelen kunnen doen, doch in rang volgen naast den Inflructie van den Secretaris. Art. 1. Door den aa d van Admirjiftratie ea Dis-  JAARBOEKEN, Sepumber , 1796, 2377 Discipline zal een Secretaris tot haare adfiften» tie worden aangefteld. ' i De Secretaris zal behoorlyke aanteekemng moeten houden, van alle de handelingen van den Raad van Adminiftratie en Discipline, alle Be* richten en Memorien opftellen, en in orde fchryven Copien, Extracten van Refolutien of andere' (tukken, maken of authentifeeren, en voorts alles ftellen of fchryven, wat tot den dienst der gewapende Burgermacht zal nodig zyn, en hem van wegen den Raad zal worden geordonneerd. o. Ook zal hy alle de Boeken , Papieren, Charters en Documenten aan den Raad van Adminiftratie en Discipline, ofte wel aan het Lighaam der gewapende Burgermacht behoorende, in een wel gefloten Kist of Kast moeten bewaren en van dezelve maken, eene nauwkeurige ^n> ventaris, volgens welke, by overlyden of afftand van zyn Post, dezelve aan zyn opvolger zullen moeten worden overgeleverd. 4.. Hy zal geene ftukken ten gebruike mogen peven, dan aan de Leden van den Raad, welke verpligt zullen zyn een behoorlyk, met naam et daeteekening voorzien, handfchrift te geven, het welk in de plaats van het geleende ftuk zal gelegd, en niet dan tegen restitutie te rug gegeeven worden; blyvende het aan hen overgelaten, onder elkander zodanige bepalingen te maken, dat niemand een ftuk langer onder zich houde dan vastgefteld is, als zy zullen goedvinden. « Hy zal alle Vergaderingen moeten bywo nen; doch by ziekte of wettige verhindering be. let zynde, zal één uit den Raad, by meerder heid verkoozen zynde, voor dien tyd zyn Posi moeten waarnemen. , . ., Tr 6 De Secretaris zal zorgen, dat in elke Ver Eadering de vorige Notulen geëxtendeerd ter Ta fel komen, ten zy hy daar toe, door bykomen de omftandigheden, buiten ftaat ware; welke re deuen ter beöordeeling van de Leden zullen ftaan 's Gravenha» ge. Regie» ment voor de Gewa* pende Burgermagt, ♦ ! %£ y  1378 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sC*A VENHA CE. Regie ment Voor de GewapendeBurgermagt, ■ § Over de manier van Procederen, Am i. De* Raad van Discipline, 't zy dezelve met de Adminiftratie gecorabiaeert, 't zv ze daar van afgezondert is, zal oordeelen over pïigtverzuim, fouten en misdryven, van de Leden der gewapende Burgermacht; gelyk mede over gefchillen, tusfehen cwee of meer Leden der gewapende Burgermacht, dewelke door de Officieren der Compagnie, of Commandant van 't Corps, niet hebben kunnen worden bygelegt, mits 't een en ander den Burgerlyken Wapendienst betreffe, en anders niet. 2 Onder dit prastext zullen dus geene zaken aan de Cognitie en Juüicature van den gewonen Rec- 7. Hy zal, des gerequireerd zynde, zyn ad. vis moeten geeven, 8. Hem zal zodanige falaris worden toegelegd, als de Raad zal bepalen, en met hem over een komen, zonder dat hy eenige voordeelen daar boven zal mogen genieten, zullende hy mede, des begerende, van alle-dienften onder de Wapenen vry gefteld zyn 9 Hy zal deeze zyne Inftruftie, ter nakoming onderteekenen , en in handen van den Raad van Adminiftratie en Discipline afleggen de volgende belofte. Ik beloof de pligten, my in het Reglement voorgefchr even, nauwkeurig te zullen volbrengen; en inzonderheid de geheimhouding van alles, wat my in myn qualiteit, als zodanig word toevertrouwd. Dat belove ik. CAPITTEL VI.  JAARBOEKEN, September. 1706". 5379 Rechter onderworpen, daar aan mogen worden : onttrokken, en de Raad van Discipline zal zich daar mede niet inlaten: nog cok door eene deci-, fie den gewonen Rechter in de Cognitie en Judicature vaa 't geen hem betreft, kunnen verhinderen^ nodiger is, dan dat de eer en b>t aanzien van de gewapende Burgermacht, in allen opzichte worde ftaande gehouden en gehandhaafd, zal, ingevalle eenig Lid der gewanende Burgermacht onder het vermoeden mogt vallen van zich aan eenigen misdaad fchuldig gemaakt te hebben, en deswegens voor den bevoegden Rechter in perfoon gedagvaard, of door denzelven in crimineele detenfie gefteld zal worden, zodanig Lid dadelyk worden geacht in zynpn dienst gefuspendeerd te zyn. , . 1 Zo hy om voorfz. misdaad by den crimineeien Rechter tot eene infameerende ftraf word verwezen, zal hy terftond, by het Corps, waar toe hv behoord, van den dienst omflagen, en dat ontflag gereekend worden, als ot het had plaats gehad op dien tyd, op welken hy, m handen der Juftitie geraakt zynde, gefuspendeerd W3Doch zo hy door den crimineelen Rechter oafchuldig bevonden, en van de voorgeftelde misdaad vrygefproken word, zal zyne opfchorting in den dienst terftond met dat ontflag ophouden, zonder dat daar uit eenige nadeehge gevolgen ten zvnen opzichte zullen mogen getrokken worden. 6 Een der gewapende Burgers door zyne Superieuren in Militair' arrest gefteld zynde, en door de Juftitie opgeëischt wordende, om uit hoofde van zodanige misdaaden, welke niet tot het Militair Departement behöoren, in pohtique of criiïïineele detenfia oyergebragt te worden, zal dadelyk door den Chef van het Corps, waar toe hy behoord, in zynen dienst gefuspendeerd, en'met voorkennis en toeftemmmg var ' det sGra- 'ENHA-j 3E. Regie* ment voor dt Gewa" r>ende Burger» magt. \ 1  'sGra- venha» ge. Reglementy oor de Gewa pende Burger, magt. t i 9380 NIEUWE NEDERLANDSCHE den Commandant der gewapende Burgermacht worden uitgeleverd, en zal dan zyD zaak niet meer ftaan ter beöordeeling yan den Raad van Discipline,. 7. Doch byaldien zodanigen Burger door den politieken of crimineelen Rechter eenige infameerende ftraf word opgelegd, zal hy op dezelve wyze en' met het zelve efFeét van den dienst wordm ontflagen, als by Art. 4 gezegd is. 8 Maar zo hy door den voornoemden Rechter van de voorgeftelde misdaad word vrygefproken, en uit zyne detenfie ontflagen, zal hy zich weder in militair arrest begeven, zyne opfchorting in' den dienst gerekend worden opgeheeven te zyn, en door den Raad van Discipline met hem zodanig worden gehandeld, als of hy nimmfr in politique of crimineele detenlle ware geweest. p. De ftraffen, waar in de'Raad van Discipline zal condemneeren, zullen zich dus ook niet verder dan tot de casfatie uit den Burgerlyken Wapendienst uicftrekken, zelfs mee infamie; doch, onder bepaling, hier onder vermeld. IO' De„ wvze van onderzoeken en vonnisfen, by den Raad van Discipline, en by .de Reenters, in cas d'appel, hier na genoemt, zal kort zyn, zonder figure van proces: en zullen daar geen praciifyns worden toegelaten. 11. Van alle boeten, waar in iemand komt te vervallen, zal behoorlyke aanteekening worden gehouden, door den oudften prefenten Onder-Otacier der Compagnie, waar toe de boetfcbuldige behoort; doch, wat de Perfoören aangaat, die niet tot eene Compagnie behöoren, zal zulks gefchieden door iemand, door den Raad van Discipline daar toe te benoemen. is. De gezegde Perfoonen zullen de boetIchuldigen aan den Auditeur moeten opgeven: ;n deeze zal de boeten, door een Tamboar, of loor een ander, daar toe door hem fchriftelyk :e quahficeeren, doen afvragen. 13- i°  jAARBOEKENj September, 179(5. 13. Ingevalle iemand weigerd de boete te' betalen, zal hy deswegens' voor den Raad van \ Discipline worden gecjteert. { 14. Deeze Citatie, doör een Tambour, df ander gefchikt Perfoon, daar toe te benoemen, j te doen, zal, in cas van non comparitie, xotn driemalen toe worden herhaald; wei verdaan-1 de, dat tusfehen de Citatie en \ termyn van< Comparitie, ten rniiiften tweemalen vierëntwin-; tig uuren, en tusfehen ieder termyn, ten min-i ften. agt dagen zullen moeten verlopen. 1. 15. Na driemahge abfentie , zojider wettige redenen \ als ziekte of diergelyke, ter beö'ordeeling van den Raad ' van Discipline, mits eene wettige Citatie v-oraf gaa, zal. niemand tot verhoor worden toegelaten, maar in allen gevallen lententie volgen. 16. Ook zal de Raad van Discipline , zo iemand zich, by herhaling, a.111 een en ,'t zelve pligtverzuim fchuldig maakt, de boete kunnen verdubbelen; ofte zodanige andere zwaardera {haffen kunnen opleggen, als bykomende verzwarende omftandigheden zullen yereifcheu. 17. De Raad van Discipline, zal.dén geenen, dewelke in eene of andere fïrafFj is gcco:]'dem> neert, mede ia de kosten moeten cosideuinee* ren ; ten ware zy, om moverende redenen, anders mogten disponeeren, doch zal geen falaris door den Auditeur mogen worden in rekening gebragt. 18. Ingevalle van vryfpreking', zullen de kosten aan "den gecalangeenten, uit de algemeene cas worden gerenibourfeert: doch, zal de Raad van Discipline den Auditeur, naar geiegendheid der za;;ke, ook in de kosten mogen cor> demneeren. 19. De Sententien door den Raad van Discipline, waar by iemand, in cas van abfentie, of na v;rhoor, is gccondünnee.rt, mits dezelve tot. eeae boete, niet eXcedirende de fomme Sssssss van? ESHAlE. legle»- ic?it •oor de rCWOf icnde iurgef- wgi.  238a NIEUWE NEDERLANDSCHE sGra- venhaQE. Regie ment voor de GewapendeBurger magt. van vyftien Gulden, tendeerende; of tot eene fimpele fufpenfie voor eenigen tyd, zullen niet aan eenig appeldes gecondemneerden onderhevig wezen. 20. Ook zal eene Sententie, over een gefchil tusfehen twee of meef Leden der gewapende Burgermacht, over zaken den dienst betreffende, geen appel onderhevig zyn. 21. De Sententien zullen door den Raad van ■Discipline, en wel ter inftantie van den Auditeur, in cas van ftraffe, ter executie gelegt worden: en in cas van boete, door den Tambour-Major, of een der Tambours, by wege van pandhaaling. 22. Ingevalle zulks by parate pandhaaling niet kan gefchieden, zal de Auditeur deswegens de weimening van den Raad van' Adminiftratie vragen , dewelke de middelen, ter executie van de Sententie, zal in het werk Hellen, en zich ten dien einde, voor zo verre nodig, by den gewoonen Rechter boeten adresfeeren , die aan dezelve daar in de behulpzame hand zal bieden. 23. Byaldien de boete, waar in iemand is gecondemneert, meerder beloopt, dan de fomme van vyftien Gulden, ofte ook wel zwaarder ftraffe, de fufpenfie voor een tyd uitgefloten, by Sententie is gedecreteert, zal 'taan den gecondemneerden vry ftaan, daar van te appelleeren, ingevalle hy zich by dat vonnis bezwaart acht. 24. Zo zal ook den Auditeur mogen appelleeren , wanneer hy zich by de Sententie "bezwaart acht, en vermeent, dat iemand met zwaarder ftraffe dan boete, of fufpenfie voor een tyd, had moeten worden geftraft.1 25. De Appellant zal binnen drie dagen Copie van 't vonnis moeten verzoeken: en dezelve bekomen hebbende, binnen tien dagen daar jan volgende, kennis moeten geren aan den Cnef  jAARftÖEKEN, September, ifo6. 2383 Chef der Brigade, of Commandant van *t Corps, waar'toe de gechangeerde . behoort » dat hy daar van appelleert; en zal hy* die m een boete is gecondemneert, teffens de boete bv denzelven binnen dien tyd moeten nampti feeren, en zal hier van kennis moeten wórden gegeven door den Chef riir halve Brigade, o! Commandant van 't Corps , aan den Raad van Discipline , die dit zal cosamuniceeren aar hem , tegen wieri is geapnelleert. 26. De Chef der halve Brigade, of Commandant van 't Corps, zal order Hellen, dat uit ieder Compagnie van 't Corps, waar toe de gecalangeerde behoort, de Divifie Artilleristen mede daar onder begrepsii. door de Leder van ieder Compagnie drie worden gekoozen. te weten: een Officier, een Onder-Officier, er een gewapend Schutter. ; 27. De Lyst der gekoozené, die. zich mei zullen mogen onttrekken, zal aari den Raac van Discipline worden overgezonden, dewelke ten omfiaan van de partyen, of derzelver gemagtigden, door 't lot, dit getal gekopzen* fcal redttceeren op dertien, zonder onderfcheic van rangen. . 28. Onder die dertien zal niemand mogei wezen, die aan een van partyen, tot dan vier den graad ingelloten, door Gloedverwantfcha? of Zwagerfchap beflaat; zulk een zal niet ii de Loting mogen komen. 29. Ook zullen geen twee* of meer Perioo nen, van de dertien, zo na mogen beffaan dit' by toeval gebeurende , zal door het lo worden beflist wie uit zal vallen, en een an der, door 't lot, in des uitgevallen plaats wor den gekoozen. «o. Deeze dertien , zullen in , cas d appt oordeelen, op de oude en nieuwe bewyzen di mogten worden bygebragt, regt doen* ert d «aak finaal termineeren. Sssssss i %ii Of GE. Re-Ie- ; ment ... 'voer de Geivn- ^ pende Burger- rnagi. .. . 1 i i c  2384 NIEUWE NEDERLANDSCHE ^G«A VENHA' CE. Reglementvoor de GewapendeBurger magt. ) Over de Contributien en de algemeene Kasfe. Art. li Alle die geenen, welke na hunnen vyf-en-veertig Jaarigen ouderdom van den per» fooneelen dienst begeejen bevryd te zyn, en hun affcheid erlangen, gelyk mede de geenen welke van denzelven zo vrygefteld als uitgefloten zyn, zuilen gehouden wezen Contributie te betalen, tot goedmaking der onkosten ca 3r. Gedurende 't appel, za! de zaak in fta> » te worden gelaten, 31.. De executie der Sententie zal gefchieden door den Raad van Discipline, die 't eerfle vonnis heeft gewezen. 05. Opzigtelyk de kosten heeft 't zelve plaats, als Art. 17 en Jt8 is gemeld: doch, de Auditeur habbende geappelleert, en de eerfte Sententie zynde geconfirmeert, zal de kos* • ten zelfs moeten betalen. 3+. De boeten zullen komen ten voordeele van de algemeene Kas van dat Corps, 'waar toe de gecondemneerde behoort. 35 De Raad van Discipline, ofte de Recht» bartk van dertien Rechters, iemand met infamie hebbende gecasfeert, uit hoofde van den aart van 't delict, ofte van omftandigheden van Perfoonen en zaken, zal zodanig vonnis, voor zo verre 't de claufule van infamie behelst, aan den ordinairen Rechter, waar onder de gecon.iemneerde behoort, worden gezonden ten fine van approbatie. 36, Deeze Sententie zal, met opzigt toe de infamie, geen efFecV forteeren, ten zy zulks 'by den evengemelden Rechter is geapprobeert. CAPITTEL Vil.  JAARBOEKEN, September, 1706. 238; op de Exercitiën, admmiftratie en onderhoud der gewapende Burgermacht moetende- vallen, voor zo verre zy by bet tweede Hoofaftuk daar van riet zyn vrygelaten, wel verftaancie dat jonge Lieden beneden de 18 Jaaren geene Contributie zullen betalen, 2. Weduwen, en Vryfters, eigen Huishouding, en geen Bloedverwant, Huisgenoot zynde, onder de: gewapende Burgermacht hebben de, zulten insgelyks Contributie betalen. 3. De bepaling deezer Contributien zal» na dat de jbegroting.;der onkosten, volgens Art. 25 van het 5de Hoofdftuk , zal g.-ëxamineerd en geapprobeert zyn, gefchieden door de Commisfiën uit de Hoogstgecouftitneerde Machten in ieder. Gev/est-, of derzelver Gemachtigden, na alvorens daar over ingenomen te hebben de confideratien van de plaatzeiyke Regeering- of Muricipaliteit en Raad van Adminiftratie en Di5cipline, of .Commisfiën van.duishouaelyke Directie, telkens^voor een Jaar. 4. Deeze Commisfiën zuilen in ieder Gewest zo veel mogelyk eene vaste cynofure omtrent -het quantum der Contributie, de evenredige verdeeling derzelve, na een ieders vermogen, dé wyze van heffing en de termynen van betaling vastftellen, en zorgen, dat de invorde* ring, welke aan de Raaden van Adminiftratie en Discipline gedemandeerd word, promptelyk en met de daar toe gelchikte executorialen kan gefchieden, ten einde omflagtige procedure, voor te komen. 5. Ook zullen alle crimineele Officieren getiijungeert worden, tegen de geenen, die zich feitelyk tegen eenige invordering of executie zouden verzetten of weigeren dezelve te doen ter uitvoer brengen, naar bevind van zaaken te procedeeren. 6. In het uiïfchryven 'der Contributien, zal mede zo veel mogelyk teler worden, dat eene Sssssss 3 be- 's Gra- VENHA" CE' Reglementvoor de Gewet' pende Burger* magt.  4386 NIEUWE NEPERLANDSCHE GF, tficnt •ftfwr da G-v/i- junde u.agt.. t beboorlyke evenredigheid wordt in acht genomen, tusfehen de zodanige die in den bloei hunnes levens, het meeat voor den Wapenhandel ?efchikt, doch om redenen by Cap. 2 vermeld, , van denzelven zyn uitgefloten of vryge* Held, en de 2ulken, die uit hoofde van ziekte , lighsamsgebrek, of zeer hogen ouderdom, geen perfoneelen dienst kunnen presteeren; en vooral ook de zodanigen, die zich van hunne verplichting aan het Vaderland, na behöoren gekweten hebbende, van denzelven ontflagen zyfi, zo als ook Weduwen en Vryfters: alle weike op eene. mindere Contributie moeten gefteld worden, daB zy anders, volgens hunnen Jtaat en omftandigheden, indien zy tot den dienst bevoegt of verpligt waren, zouden verfchuldigt zyn. 7 In Piaatzen of Diftriften alwaar geene ge« wapende Burgermacht beftaat, zal de invordering der Contributie geicbieden, door of van wegen de Commisfte uit de Hoogstgecünftk meerde Machten, met de zorg over de Rurgerwnpening gelast, het provenu derzelve, zo wel als dat van Plaatsen, waar, uit hoofde van .het aantai Contribuanten, de Contributien meerder bedragen, dan volgens de gearrefteerde begroting tot het 01 derhoud der Plaatzeiyke Burgermacht nodig is, zal geftort worden in de algemeene Kasfe, by het volgende Artikel vermeid. Ui '. . 8. Ten einde zo veel mogelyk te gemoet te komen en foulaas toe te brengen aan die Piaatfen, alwaar uit hoofde van den loffelykeo y ver en Vaderlandlievende denkwyze der Ingezetenen, de Wapening algemeen is, en de Con.tributien dus niet toereikende kunnen zyn om de onkosten te dragen, zal van Landswege aan de C.,mmifüen, met het opzigt over het beftuur der gewapende Burgermacht, in ieder Gewest, .belast, jaariyks vcor ieder gewapend  JAARBOEKEN, September, 1706, 11387 Bnrger, tot goedmaking der onkosten,. geföur- : neert worden eene fom ma van drie Gulden , 1 welke fomma, nevens de Penningen van zulke < Plaatzen. ais onder het vorig Artikel vermeid *.vn, in een Kas zuilen geftort worden, van welke de direftie onder behoorlyke precautien en verantwoording aan meergemelde Commisiie zal toevertrouwd worden, Uit deeze Kas zullen de nodige lubüdien verleent worden, aan die Raaden van Adminiftratie en Commisfiën van Huishoudelyke Directie, welke in hunne Plaatzen of Diftricten geen genoegzaam aantal Contribuanten hebben , om zonder dezelve boven mate te belasten, de onkosten op het onderhoud der Plaatzeiyke gewapende Burgermacht, op eene zuinige en nauwkeurige wyze geadminiftreerd wordende, over dezelve te kunnen omflaan; wyders zullen uit deeze Kasfe voldaan worden, de aankoop en het onderhoud der Paarden voor de Chefs der Brigades en hunne Adjudanten, ter taxatie van de Commisfie, naar mate van de duurte des Voeders in ieder Gewest, en voor z<- verre zy doen blyken, dat zy die Paan'en . dadelyk by de Exercitiën gebruiken, als mede de huur van de Paarden voor de Artillerie, in Plaatzen en gelegenheden waar dezelve volftrektelyk vereis'clit woiden. C A P I T T E L VIÜ. ■ : Over de Subordinatie en Discipline in het algemeen, en eenige plichten in het bvzouder. Art. 1. De pligten en funélien van de Leden der gewapende .Burgermacht, voornamentlyk Sssssss 4 be» sGRA'ESHA- liegle. neut voor. de Gewa' oende Burger' magt.  8388 NIEUWE NEDER.LANBSCHE 'sGrA- VRSHAOE. Regie- inent voor de GewapendeBurgerviagi. 1 1 I I beftaande in de bewaring der openbaare rust, de verzekering der algemeene veiligheid, het doen gehoorzamen en eerbiedigen der Wetten, en de afwering en verydeling • van alle aar.fla. gen tegen het welzyn en de vryheid van het C-emeeneoesr, zo als by het 2de Artikel van het ïfte HnöfdfbJS reeds gezegd is, moeten zy alle, ter bereiking van deeze groote en heilzome oogmerken, hunne Onder-Officieren en Officieren , en deeze wederom hunne hogere Officieien, in alles wat den dienst betreft, flipte» Jyk en zonder eenige tegenfpraak gehoorzamen, en eene behoorlyke fubordinatie, geduurende den dienst, in acht nemen; zonder we'ke fubou'inaiie of ondergefchiktheid van den minderen aan den meerderen , geene gewapende Mrcht op eene geregelde wyze kan befluurd worden, of aan haare beltemn.ing naar behoren voldoen. o. Alle infubordinatie en ongehoorzaamheid in den dienst, zal dierhalven door den Raad van Administratie en Discipline ten ftrenglien gecorrigeerd worden met geldboeten, fulpen* fte, degradatie of casfatie, en zal de comman-r deerende Officier zich van den fchuldigen kunnen verzeekeren door hem in arrest te nemen, by aldien de omftanrijglicden het veldleliën, of het misdryf van dien aart is dat het zeive ter kennisfe van den burgerlyken Rechter iaoet gebracht en door denzelven geftraft worden, blyvende den commandeerenden Officier io deesen, gelyk in alle andere gevallen, voor zyne gegeevene ordreS verantwoordelyk. 3'. Deeze fubordinatie heeft echter geen )1; ats, 'd^n . zo lang men onder de Wapenen if in aétueelen dienst is: de dienst geëindigt :ynde, keert een ieder weder in den al^emee. cn kring der Burgeren. 4. Een ieder dus, die door zyne Medebur«rs tor eenigïn rang bevorderd is, zal zich ge*  JAARBOEKEN, September, 1796. 2389 eedragen als een Burger, die het bevel voert over Burgers; doch daar en tegen, zullen ook de minderen zich zorgvuldig wagten, hunne meerderen onbehoorlyk toe te fpreken, df te bejegenen, veel min te behandelen; een diergei'yk ■ gedrag zal op gelyke wyze. kunnen behandeld en geftraft worden als by Art. a ten opzig'e van infubordinatie en ongehoorzaambeid gezegt is. . , \ . 5. Een Officier door zynen hogeren Officiet of door de Geconftitueerde Machten tot eeni gen dienst onder de Wapenen geordonneerl tvnde, is verpligt te gehoorzamen, maar bet i aat hem vry eene fchriftelyke. ordre te vragen, aangezien de verantwoording altoos blyfl voor de geenen, die .de ordres gegeven hebben. 6. Wettig . gêwapende Burgers , vermogen zich niet gewapender hand te verzamelen, dan op de ordies van hunne Officieren; welke, buiten' de gevallen, waar in zy door algemeene of byztsndere Plaatzeiyke Reglementen daar 10e bevoegd zyn, dezelve niet zullen vermog«4 te geven, dan op authorifatie of order der Geconftitueerde Machten. 7. Geen Officier der gewapende Burgermacht zal in gewoone tyden tot den dagelykfehen cienst fchetpe Patronen mogen doen uitdeden; zulks zal niteen gefchieden, wanneer .men eenige tumuïtueufe bew. gingen of andere, zwarigheden vreest, en dan nog op ordre van den commandeerenden Officier der Burgermacht, die in deezen communicatief met het Plaatzelyk Beftuur zal moeten handelen. In buitengewone en onvoorziene gevallen echter, wanneer geen tyd overig is om rapport te doen , of oretres te vragen, wordt dit aan het oordeel van den commandeerenden Officier overgelaten, die in alle gevallen voor zyne te ge» vYue ordres verantwoordelyk zal zvn. ■ {i. De Officieren en Onder-Officieren zullen Sssssss 5 ge ■ 'sGra- venha»' ge. . . Regie» 5 metit voor de Geiva.pendeBurger» magt.  *3;o NIEUWE NEDERLANDSCHIf' 'sGp.a- venhaCE. Reglementvoor de GewapendeBurger, magt. gehouden zyn, wanneer zy een of meer nagten uit de plaats hunner wooning meenen te gaan, daar van fchrifrelyk kennis te geven: de Onder-Öfficieren aan de Capiteins hunner Compagnien, de Lieutenants aan den Capitein en den Commandant van het Batailion; de Capiteinen en Majors alleen aan den Commandant , e'n deeze aan den Chef der halve Brigade en commandeerenden Officier der gewapende Burgermacht, welke mede zich niet zal mogen verwydeien, zonder alvorens de Municipaliteit daar van in Perfoon of fchriftelyk verwittigd, en het commando, aan den hem in rang volgenden Officier, overgegeven te hebben, met aanwyzing van de benodigdheden, die gedurende zyn afwezen kunnen vereischt worden ; 't geen mede door alle Officieren dié eenig- commando voeren, moet geöbferveerd worden. 9. Daar de dronkenfchap allerfchandelykst is voor een gewapend Burger, en dikwyls gelegenheid geeft tot de grootfte ongeregeldheden en wanorders, zullen alle de Leden der gewapende Burgermacht, van wat rang zy ook wezen mogen , die zich , gedurende den dienst, hier aan fchuldig maken, terftond naar huis gezonden of gebragt worden; en voor de eerfte keer vervallen in een boete van drié Gulden; voor de tweede maal in eene van zes Gulden, nevens eene waarfchuwinge . en correctie voor den Raad van Adminiftratie en Discipline; en voer de derde maal uit den Burgerlyken dienst onder de Wapenen gecasfeert worden , behoudens zwaardere ftraffen door den Burgerlyken Rechter, zo de fchuldigen zich ergens in mogten vergrepen hebben. 10. Alle de Leden der gewapende Burgermacht, van wat rang zy ook wezen mogen , zullen de hun opgedragen'dienflen, wachten of posten, naar behöoren moeten waarnemen en  JAARBOEKEN, .September, 179C. 23QI betrekken; bv tegenfpraak of weigering, en' hv ve ating vanVeen|e toevertrouwde wacht of, by verlating * commandee-, ^ Officier më agteriating hunner Wapere d J21. S aezonden worden, of ook we ovD^erZwarende oSdigheden of onw.liigheid I S met agteriating hunner Wapenen naar begeven, dadelyk in arrest genomen, en Sr den Raad van Adminiftratie.en Discipline, d^alle ongehoorzaamheid en verwaarlozing van den oiepst ten fterkften zal tegengaan, mei geldSten onfchorting in den dienst, degradatie, lan dien a!rt waren, dat dezelve eene zwaardere cötreaie verdienden, zal het geval ter kenS van den gewonen Rechter gebragt worden, om Jtfpraak te doen, zo als het gewigt der zai,„ «al komen te vorderen» , it Iemand anderen tot ongehoorzaamheid aan-zettende, zal, naar exigentie van zaken, .geccrSeïtTen des noods, alsonwaard.g de VVapeZ té dragen, gecasleerd worden^efaoude* de a ei * tegen hem te doen procedeeren , daar en z< her zal bevonden worden te. Dehcorcn. ia. Ingevallen iemand, uit hoofde van wan gedrag, in den dienst mogt gefufpendeert of ge LfeSt wordea, zal hy op eene hogere Contr fitie gefield worden, ah by ante.zm% na ïGra- pehha* :e. Re«kTiCntvoor de Gewapendernirger' magt. i » 1 > r  2302 NIEUWE NE DER LANDSCHE 'sGra ■VEKHi GE. Reglementvoor d, GewapendeBurgei ■ mate van zyne omftandigheden, zoude moeten . hellen; en is een Burger die infaam gecasfeerd is, onwaardig om het ftemrecht utt te oeftenen, of eenig Ampt of Post te bekleden; ten welken einde door de Raaden van Adminiftratie en Discipline, van diergebyke vonnisfen advertentie zal : moeten gedaanv.wordtn in de opentlyke Nieuwspapieren , tot een ieders informatie en narigt. 14 Het zal aan ieder vry ftaan, als hy reden heeft, 'om over zyne Officieren , of Onder-Officieren zich te beklagen, en. zodanig beklag door den Capitein'der Compagnie en den Commandant van het Corps of Batailion,. tot on ierling genoegen, niet kunnende bemiddeld en afgedaan worden, zich des wegens aan den Raad van Adminiftratie en Discipline te vervoegen , die de zaak z.;l ftellen in handen "an den Auditeur, dewelke, tegen den fchuldigen, tot zodanige reparatie of ftraf zal procedeeren, als by zal vermeenen te behöoren. 15. De Municipaliteiten der Steden en Plaatzen , zuilen, met overleg der Raaden van Ad* miniftratie en Discipline, de boeten en verdere ftraffen, welke hier niet uitgedrukt zyn, tegen de overtreders der Wetten kunnen bepalen, en met toeftemminge en concurrentie der Com.uisfie tot de algemeece Directie, in ieder Gewest, zodanige meerdere fchikkingen kunnen vastftellen als zy plaatzelyk zullen nodig ocrdeelen, mits echter dezelve niet inlopen te^en eenig gedeelte van dit Reglemeat. C A P I T T E L IX. Over de Wagien. Art, r. Daar het betrekken van de wagten afhangt vaa de plaatzeiyke gewoonten, en' de ' om-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2393 orrftacdigbeden, waar in iedere Stad of Plaats zich bevind, cf, by vervolg- van tyd kan geraken, word de befchikking, zo omtrent de wag ten in het algemeen, als de Oontributien, onder benaming van wagtgeld of anders, wordende geheven, of in het: vervolg zullelbde geheven worden, in 't byzonder, overgelaten aan de Municipaliteifen of plaatzeiyke Regeeringen, en blyven alle phatzelyk gearrefteerde Wagt-Reglementen in hun geheel, voor zo verre dezelve niet fixydig zyn met dit Reglement. CAPITTEL X. Over het Beftuur in Guarnifoens-Plaatzen, Art- r. Wanneer in eenige Stad of Plaats, geen Frontier of op geene Militaire wyze geoccupeerd zynde, Guarnizoen inrukt, zullen de Wagten en Posten, die de gewapende Burgery gewoon is te bezetten, door haar geoccupeert blyven, ten ware het Stedelyke of Plaatzelyk Beüuur, op voordrage van den Militairen of Burger Commandant mogt goedvinden daar in eenige verandering te maken, in welk geval de Municipaliteit daar toe de nodige ordres zal geven aan den Commandant der gewapende Burgermagt. 2. De Burger en Militaire CommaniaBtea zullen elkander over en weer kennis geven van alle gemaakte dispofitien , met betrekking tot den dagelykfehen dienst, wagten, exrrcitkn en alle verzameling van gewapende Manfchappen; ten welken effecle de Prefident der Plaatzeiyke Regeering, by het inmarcheeren van Guarnifoen in eene Stad of Plaats. waar zich ecce dienstdoende gewapende Burgermacht bevindt, de beide 'sGha- VKNHA GE. Regie- ment voor de GewapendeBurger magt.  2394 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHACE. Regie» ment voor de GewapendeBurgermagt. de Commandanten op het Huis der Gemeentë of eenige andere convenable plaats zal requireefen; ook zullen zy by alle voorkomende veranderiDgen elkander daar van informeereo. 3. Het Parool zal door den hoogften of oudRen Officier" in rang, het zy Burger of Militair gegeven worden. 4. De dagelykfcbe Rapporten der Wagten zullen doof den minderen of tongeren Officier in rang, zonder onderfcheid tusfehen Militairen of Burgers, aan den hoogeren of ouderen in rang gezonden worden , en in buitengewoone tyden van opioerige bewegingen of vrees voor dezelve, ook aan de .Plaatzeiyke Regeering öf derzelver Prefident. j. In gevallen van oproerige bewegingen of vrees vcor dezelve, zal de Municipaliteit met de Burger en Militaire Commandanten-de te nemen maatregelen concerteeren, en hun tot voorkoming of ftuiting van het oproer én bewaring der rust, de nodige o ders geven. 6. By aldien in zodanige gelegenheid Burgers en Militairen vereenigd ageeren, of eenige Wagt of Post betrekken, zullen dezelve gecommandeerd worden , zo als by Cap. 1 Art. 8 van dit Reglement voor Militaire expeditien bepaald is» 7. In Steden en Plaatzen die op eene Militaire wyze bezet worden, zal een Commandant door het Committé van het algemeen Bondgenootfehap te Lande worden aangefteld. 8. Op eene Militaire wyze worden bezet: 1. De Frontier-Steden, deweike door haare lig* ging gefchikt en voorts ingericht zyn, om het Vaderland tegen eenen vyandelyken aanval te verdedigen. 2. Zodanige Steden en Plaatzen, dewelke, tén tyde van eene vyandelyke invafie, kunnen ea moeten gedelendeerd worden. 3. Alle Plaatzen, dewelke men verpligt is vat hoof-  ' JAARBOEKENt'5kpK»*5 hoofde van oproer, op eene Militaire wyze te ' bezetten. En eindelyk 4. de Stad of Plaats alwaar in tyd van Oorlog het Hoofd-Kwartier der Armée zich vcor eenigen tyd gevestigd heeft. 9. Men zal nader bepalen , welke Frontier-Ste den altoos op eene Militaire wyze moeten bezet worden; terwyl de overige afhangen van de tydsom Handigheden, j io> Door den aldaar aangeftelden Commandant, zullen alle orders, betrekkelyk den Stedelyken dienst gegeven, en aan hem alle Rappor, ten gedaan worden: ook zal hy het Parool en de Contrefigne uitgeven, als mede de Sleutels der Poorten en Uitgangen in bewaring hebben. 11. De aangeftelde Commandant zal in tyden van rust en vreede, de gewapende Burgermacht door geeoe buitengewoone Wagten of Diensten fatigueeren, en deswegens de confideratien van den Commandant der gewapende Burgermacht inneemen. 12. In Steden die op eene Militaire wyze bezet zyn, zal de Commandant van de Burgermacht, in tyden van rust en vreede, de befchikking behouden over alle de Exercitiën derzelve, mits den aangeftelden Commandant behoorlyk kennis geevende wanneer en waar de Burgermacht, het zy geheel, het zy ten deele, onder de Wapenen komt. 13. In geval van gegronde vrees voob vyandelyke aggresfie, zal de gewapende Burgermacht in alles onder de ordres ftaan van den aangeftelden Commandant der Plaatze, den-dageiykichea dienst verrichten, en daar de nood het vereischt', nevens de Militaire Troupes tot derzelver defenjüe gebruikt worden. C A- sGrA* }£> R.egle* nent wor de Gnva- ' )e/ide ; Burger* magt. ' •  'sGra- venhace. Regiomentvoor de GewapendeBurgermagt. a3öö NIEUWE NEDERLaNDSCHB C A P I T T E L XI. Oyer de Exercitiën. Art. i. De Exercitiën en Manoeuvres der ge* wapende Burgermacht zullen nu en altoos gefchieden, cp dezelfde wyze, als by ds ftaande Armée der Republiek. a. Alle Officieren en Onder-Officieren, van elk Batailion, of gewapend Burger Corps, zullen door den Commandant, Major, of Adjudant van het zelve, geëxerceert moeten worden , op zodanige wyze, tyd en plaats, als door den Chef der halve Brigade, benevens den Commandant van elk Batailion van het zelve, of door den commandeerenden Officier van een minder Corps, mee de Offkieieo ouderling zal bepaald worden, en wel met die aanhoudenheid en yver, dat zy voor het begin der Maand Mei van ieder Jaar, tot de Bataillons Exercitie in ftaat zyn. 3. De Exercitiën der gewapende Burgers zullen door den Commandant der Flauzeiyke Burgermacht, of by aldien de Burger Corps uit verfchillende plaatzen gecombineerd exerceeren, door derzelver commandeerende Officieren, gezamentlyk bepaald worden, op zodanige wyze, tyd en plaats, als zy ten meesten genoegen der gewapende Burgers zullen goedvinden: ieder Corps zal, zo lange hier omtrent niet nader voorzien word, gedurende de-maanden Mei, Juny, July en Augustus, eenmaal 'sweeks exerceeren, en daar ouder driemaal vuuren , doch gedurende de overige tyd van het Jaar eens oia de 14 dagen. 4. En worden by deezen, de gecombineerde Exercitiën van verfchillende plaaizen, en de byeeotrekking van deizelver Manfchappen, ten min-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2397 minften tot een geheel of half Batailion ("waar van Cap. 3 Art. 18 gefproken is) ten ernftigften aanbevolen, voor zo verre de afgelegenheid der plaatzen van eikanderen, of andere beletzelen het niet verhinderen; zullende de Commisfiën uit de Hoogstgeconftitueerde Machten in ieder Gewest deeze Bataillons-exercitiën, zo veel mogelyk, aanmoedigen en faciliteeren. 5. Ten einde de gewapende Burgers in ftaat te ftellen, hun Geweer te leeren kennen, om het zelve, des noods, ter verdediging des Vaderlands, en ter handhaving der Wetten, tegen uithcemfche vyanden en binnenlandfche oproeren cn geweldadigheden, met vrugt te kunnen gebruiken, zullen zy zich Jaariyks eenige malen oeftenen in het fchieten, na een voorwerp op allerhande afftanden, en zo op zich zeiven, als met een of meer rotten, even als zulks by dp Nationaale Armée in gebruik is ; en zal als dan by iedere Compagnie eene prasmie uitgedeeld worden aan den geenen, die in deezen het meest heeft uitgemunt; wordende de bepaling der waarde , der plegtigheden, by zodanige gelegepbeid te obferveeren, en verdere fchikkingen aan de Commisfie uit de Nationaale Vergadering, met overleg der Commisfiën uit de Hoogstgecoaftitueerde Machten in ieder Gewest, overgelaten» 6. De, by de Jaarlykfche Registratie, nieuw aangenome Burgers, zo wel als de minbedrevenen, zullen zich door gedurige en aanhoudende oeftening in de Exercitiën, daar in ten fpoedigften moeten bekwaam maken; wordende het bepalen der fchikkingen hier toe betrekkelyk, aan de commandeerende Officieren plaatzelyk overgelaten, doch hun tevens ook de uitvoering van dit Artikel ten ernftigften aaabevolen. 7. De Tambours zullen door den TambourMajor der Bataillons, of eenig ander Tamhour, naar goedvinden van den Chef der halve Brigade, en Commandanten der Bataillons, of minde- Ttttttt ra 's Gra- VENHACE, Regie- ment voor de Gewet' pende Burg&r» magt»  "s GRaveSha- ge. Regie* mem voor de GewapendeBurger' magt. 2398 NIEUWE NEDERLANDSCHE re Burger-corps, zo dikwyls als het deeze nodig zullen oordnelen, geëxerceerd worden. 8. Niemand' zal van eenige der bovengemelde Exercitiën verfchoorid zyn, dan by ziekte, afwezigheid, of andere dringende beletzelen, ter beoordeeling van den commandeerenden Officier vaiu elke Compagnie, welke deswegens verantwoordelyk zal zyn aan den Commandant van het Batailion of Burger-corps. ' 9.. Daar alle achteloosheid by de Exercitiën in het vuur,, in een gewapend Burger ten hoojiten ftraf baar is, alzo hy dikwyls niet alleen zyn eigen leven, maar dat zyner Medeburgeren roe. keloos in de waagfchaal fteld, is het ten hoogften noodaakelyk, zodanige pcenaliteiten daar tegen te ftatueeren, welke een ieder opmerkzaam kunhen maken, tot voorkominge van ongelukken; ten dien einde zullen by het begin der gewoone Exercitiën, zo wel als by vuuriDgen, de -Geweeren en Wapenen nauwkeurig moeten geëxamineert worden, en niemand met geladen Geweer, of fcherpe Patronen, mogen verfehynen, op eene boete van zes Guideb vóór de eerfte, en verdubbeling derzelve voor de tweede keer, behalven zodanige meerdere ftraffe, als de Raad van Adminiftratie en Discipline, na bevind van zaken, zal oordeelen te behöoren. 10 Na het eindigen der vuuring, zullen de Sergeanten de Geweeren moeten vifiteeren, en de geladen laten aftrekken; zullende de overgeblevene Patronen door hun moeten opgehaald worden, op verbeurte van drie Gulden voor een ieder, die een of meer Patronen agterhoud. 11. Wanneer gevuurd zal worden, moet ieder gewapend Burger zorg dragen, een goede vuur» fteen op zyn Geweer te hebben, gezet tusfehen lood of leer, op verbeurte van zes Stuivers, behalven nog een tweede in zyn Patroontas. 12. Geen gewapend Burger zal de Patronen op  JAARBOEKEN, September. 170Ö. 239J op eene andere plaats, dan in de Patroontas, mogen bergen, op" verbeurte van drie Gulden. 13. By het laden, zuljen de-„Patronen> met de laadftok behoorlyk aangezet worden , even als zuitts by de Exercitiën geleerd word, en niet door de kolf van het Geweer tegen den.grond te floten, om daar do©r, als 't ware, te eerder gereed te zyn, waar uit groote ongelukken, zo voor de dader zelfs, als voor zyne^nevenlieden in het gelid, kunnen ontdaan, op verbeurte van drie Gulden. 14. Zo iemand onvoorzigtig genoeg mogt wezen , de laadftok in de joop te laten, na dat iset Geweer geladen is, zal hy voor de eerfte keer vervallen in eene boete van zes Gulden, en verpligt zyn , gedurende drie weken, met de nieuw aangenomehen 4 als een onbedreven Burger, te. exerceeren; doch zulks voor de tweedemaal weder gebeurende, zal zulks-zwaarder, en wel naar den toedragt der zakenten allerftrengften geftraft worden, zo zelfs, dat ingevalle de omftandigheden aan den Raad van Discipline, na voorafgaande cognitie, voorkwamen zulks te verëifchen, de zaak dadelyk ter kennis van den Burgerlyken Rechter zal worden gebragt, op dat tegens hem zodanig crimineel worde geprocedeert, als zal bevonden worden te behöoren. 15 Wanneer iemand meer dan een Patroon op de loop van zyn Geweer geladen heeft, zal hy, zo dra hy zulks ontdekt, daar van kennis geven aan den Commandant van zyn Pelotton, en niet uit het g?-lid gaan om zyn Geweer af te trekken, dan, ca dat hy daar- toe permisfie bekomen heeft. ió. De Ge«veeren en verdere Wapenen, zullen, wanneer gevuurt is, binnen 34 uuren daar na fchoon moeten wezen. 17. De pcenaliteiten hier omtrent, zo wel als op het afwezig blyven by de Exercitiën, zonder permisfie: Ttttttt 2 Het 1 's Gra- venha- ge. a20 Regie- . '/ie nt voor de G-swa- , vende Burger» magt.  VfcïteACE. Reglementvóór de GewapendeBurger metgt: ■ 24oo NIEUWE NËDERLANDSCHE Het te laat komen. beGeen houtje, in plaats van een vuurfteetr,, op het Geweer te hebben by de ordinaire Exer- dt Geene goedé vuurfteenen, krasfer en fchroefdraave? ingde Patroontas, en geen ruimnaald aan de Kop van öe rok te hebben , by alle gelegenheden, dat oen-in de Wapen*. moet komen. h Het praten of geraas maken onder het mar rhperen, of de Exercitiën. 'Hét Tabak rooken en fterken drank drinken, 70 lanse merT onder het- Geweer is: En wat dies meer ie r worden plaatzelyk overSela en ; ftaande bet aan alle Plaatzeiyke RegeeSn vry, om met overleg der refpedtive Raaden van Adminiftratie en Discipline, of ComSfien van Huishoudelyke Direclie, een ieder S den haare hier omtrent zodanige boeten te ftatueeren, als de omftandigheden en het belang hunne? Plaatzeiyke Burgermacht zulks zullen vetëifchen, C A P I T T E L , XII. Gier Alarm in cas van Oproer en Tumult. r : te Art. i. Alle Leden der gewapende Burgermach zuHen op hunne gedane belofte verpligt ™n in alle gevAen, wanneer 'er eenigeswajatde, of feditieófé bewegingen, mogten owftaan, nsenhliklvk op de hun- aangewezen Vergader It^f ^be^ op te komen, en zich lliptelyk moeten gedragen naar zodanige Kegle_  JAARBOEKEN, September, 17961 «401 menteD, als hier omtrend plaatzelyk reeds bepaald zyn, of nader zullen bepaald worden. 2. De commandeerende Officier der gewapende Burgermacht, zal in, cas van geftoorde publieke rust of oproer, ageeren op last van de geconftitueerde Macht der plaats alwaar zulks mogt ontftaan, van welke hy volgens Art. j van Cap. 8 eene fchriftelyke order zal kunnen vragen, - die hem niet zal mogen geweigert worden: intusfchen zal hy echter verpligt zyn, om wanneer in geval van oproerige bewegingen s of ook wel buiten dezelve, molest aan Perfoonen of Eigendommen gepleegt wierd, het zelve krachtdadig tegen te gaan en des noods niet geweld te keeren, offchoon hy daar toe de orders der geconftitueerde Macht nog niet mogt ontvangen hebben. 3. Zo zal hy ook niet alleen vermogen, maar zelfs verplicht zyn, om byaldien de geconftitueerde Macht zo zeer door geweld mogt bezet gehouden worden , dat dezelve buiten ftaat ware ordres te geven, of de hulp haarer Medeburge> ren in te roepen, en hy dus geen acces rot de" zelve konde bekomen, den gewapenden arm tot derzelver ontzet en tot demping van oproer en geweld te gebruiken, wordende jn zodanig ge« val, den commandeerenden Officier voor het al of niet ageeren verantwoordelyk gefteld. 4. Ingevalie de commandeerende Officier van zodanige plaats, alwaar het oproer ontftran is, oordeeld het zelve met de onder zyn bevel ftaande Burgermacht niet te kunnen fluiten, zal hy daar van kennis'geven aan de Municipaliteit of Plaatzeiyke Regeering, welke onverwyld de naastgelegene Burgercorpfen tot zyne asfiftemie, by Gefchrifte zal moeten verzoeken, welke dit niet zullen vermogen te weigeren, maar gehouden zyn, ten fpoedigften zo veel Manfchappen te detacheeren, als de plaatzeiyke Commandant, Ttttttt 3 met 'sGra- VENHA" GE. Reglementvoor de GewapendeBurger* magt.  34o* NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGrAvehha- ge. Reglementvoor de GeivapendeBurger magt.. met goedvinding van de Municipaliteit, zal oordeelen te kunnen'misfen. 5. By aldien de geconftitueerde Macht door geweld mogt bezet gehouden worden, als by Art. 3 gezegd is, zal dit verzoek door den commandeerenden Officier moeten gefchieden, met bvvoeging der redenen die daar toe aanleiding géven en zullen als dan üe Municipaliteiten der naastgelege plaatzen de gevraagde hulp even min ■ vermogen te weigeren, dan of dezelve door de geconftitueerde Macht der plaatze verzocht ware. 6. Een ieder die, by zodanige gelegenheden, afwezig blyft, zich abfenteert of te laat komt, zonder daar voor wettige redenen te kunnen bybrengen, zal moeten beichouwd worden als een trouwloos, of ten minften achteloos Burger, welke door geene geld-boete voor zyn pligtverzuim, maar-naar gelang van zaken, met fufpen> fie , degradatie of casfatie, deswegens zal moeten geftraft worden ; onverminderd zodanige verdere en zwaardere ftraffen, als de plaatzeiyke Juftitie daar omtrent , op voordragt van den Raad van Adminiftratie en Discipline, zal oordeelen te behöoren. 7 Zo zullen ook alle de Leden der gewapende Burgermacht, die zich gedurende het oproer wederftrevig gedragén tegen de bevelen hunner fuperieuren, ofte zich daar tegens feitelyk oppoferen, de oproerigen door gebaarden, woorden ofte daden aanmoedigen, ofte dat meer is tot dezelve overloopen, op ftaanden voet in arrest genomen, in hegtenis gebragt en aan den gewonen Rechter overgegeven worden, die tegen dezelve naar bevind van zaken, als Medepligtigen van het oproer, zal procedeeren. 8. De Busfen met fcherpe Patronen, Art. 29 Cap. 13 vermeld, zullen by het ontftaan van alarm, op de Vergaderplaats moeten voorhanden zyn, op pcene van fuspenfie, degradatie of cas-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2403 casfatie, naar bevind van zaken, voor de gee-' nen die hier in nalatig blyven. o. Zo dra in. eenige Plaats of Diftnét ernftige, oDroerige bewegingen mogten ontftaan, zal de Municipaliteit derzelve, ten fpoedigfte daar van kennis geven aan de Hoogstgeconftitueerde Macht van bet Gewest, en dezelve informeeren van de maatregelen, die tot dus verre, tot ftuuing van het oproer, zyn te werk gefteld, zo met betrekking tot de plaatzeiyke als naburige Burgermachten, ten . einde dezelve fpoedig in ftaat te ftellen den verderen voortgang, door het beramen van gepaste maatregelen, krachtdadig te kunnen tegengaan. CAPITTEL xiii. Over de Wapening, en het geen daar toe , betrekkelyk is. Art. 1. De Wapenen der Grenadiers en Fu feliers zullen 'zyn: Foor de Officieren. Een Sahei met een koper Gevest , in eet zwarte Iedere Scheede, aan een zwarte lederei port d'Epèe om het lyf. . 2 Voor de Sergeanten-Majors, Capitein: d'/lrmes en Sergeanten. Een Geweer en Bajonet, een Sabel met eei koper Gevest, in een zwarte lederen Scheede ' aan een zwarte lederen Bandelier, met een gla ovaal-rond koper Slot, over den Schouder t dragen. o Voor de Mufikanten. Zo die 'er zyn, een Sabel als die der Serg( anten, en ook over den Schouder te dragen. . Voor den Tambour-Major. * Ttttttt 4 Ef sGra- /enhajk. Regie- ment voor de GewapendeBurger» magtg • 1 1 e n  'sGra- venha" ge. Reglementvoor de GewapendeBurget magt. *404 NIEUWE NEDERLANDSCHE dor?hD »K* rd!,aI,S die der Sergeanten; doch, Ml hy de Sabel aan een witte lederen Port aEpée, met een glad koper Slot, om het lyf dragen. ' Cl 5. Foor de Corporaals, Grenadiers en FuPeliers. J Een Geweer, Bajonet en Scheede, een Patroontas en witte Bandelier, en een Sabel met een koper Gevest, in een zwarte lederen Sche,de, aan een witte lederen Bandelier, over den Schouder te dragen; zullende elk, aan den derden knoop van zyn Rok , van boven, een koperen Ruimnaald, aan een koper Kettingje, en verder een Krasfer, een Schroevendraaijer, en twee Vuurfteenen moeten by zich hebben. o. voor de Tambours. Een Sabel als die der gewapende Burgers, aan een witte lederen Port d'Epée, met een glad koper Slot, om het lyf, en een witte Iederen Bandelier over den Schouder, om de Trom te dragen. 7. De Wapening van de Officieren der Artillene, zal beftaan in: Een Sabel met een koper Gevest, in een zwarte lederen Scheede, aan een zwarte lederen Port dEpée, om het lyf te dragen. 8. Foor de Onder-Officieren cn Artilleristen. Een Sabel met een koper Gevest, iD een zwarte lederen Scheede, aan een zwarte lederen bandelier, met een glad ovaal-rond koper Slot over den Schouder te dragen. ' 9. Foor de Timmer deden. Een Sabel gelyk aan die der Artilleristen, met gelyke Bandelier en Slot, en .verder de nodiee" Gereedfchappen, 6 10. P"oor de Tambours. Een Sabel, mede als die der Artilleristen, aan een zwarte lederen Port d'Epée, om bet lyf te dragen, oenevens een zwarte lederen Bandelier voor de Trom. ii'. De  JAARBOEKEN, September, 1796. 2405 II. De Wapening van de Officieren der Ja ■ ecrs, zal zyn: . Een Sabel met een koper Gevest, n een, zwarte lederen Scheede, aan een zwarte lederen Port d'Epée, om het lyf te dragen, 12 Voor de Sergeanten, Corporaals en overige Jagers; een derde gedeelte van ieder Compagnie, een Bux met het geene daar toe be Ed ,9 een Patroontas aan een zwarte lederen Bande lier, een Hartsvanger met een zwarte Sc ên een Veer aan het Gevest, om als Bajonet gebruikt te kunnen worden, een zwarte lederen Port d'Epée, met een ovaal-rond glad koper Slot, en-een kalfslederen Buxe-Zak, aan een riem van zwart leer , beide om over de Schouder te dragen, een Kogeltrekker, Schroefdraaijer, Ruimnaald en twee Vuurfteenen. De twee .andere derde gedeeltens van ieder Com.. paenie, zullen gewapend zyn met een getrokken Geweer, met een Bajonet en toebehooren, een Hartsvanger, een Patroontas met twee afdeelingen, of vakken, om Patronen van Rollendeen van Paskogels te kunnen bergen, en wyders als de overige Jagers. 13. De Wapening van den Hoornblazer en Waïdhoornisten, zal zyn: Een Sabel als de overige Jagers, aan een zwarte lederen Bandelier, over de Schouderen haDiïn heilzaam oogmerk zou kunnen ftrekken. Vvvvvvv 3 %\- 's Gea* ïenha3e. Regiementvoor de GewagendeBurgerna gt.  tt*\l6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- ven HAge» Reglementvoor de GewapendeBurger' magt. C A P I T T E L XVII. INSTRUCTIE N. Infiruitie voor den DoÜor of ChirurgynMajor en Chirurgyn. Art. i. By de aanftelling en beëedigirtg van. den Doftor, of Chirurgyn-Major, zal aan dezelve een /idle van aanftelling, benevens Copie deezer Inltructie, door den Prefident en Secretaris van den Raad van Adminiftratie en Discipline, getekend ter hand gefteld worden. a. De Doctor of Chirurgyn-Major, zal by alle Vuuringen en Bataillons Exercitiën moeten tegenwooidig zyn , als mede in geval van Alarm; zullende hy daar en tegen van alle perfoneelen dienst onder de Wapenen vry zyn, 3. De Kleding van denzelven, zal, zo hy een Uniform verkiest, ingericht zyn naar den rang, dien hy by het Bataidon zal hebben. 4. De Chhurgyns zullen, ter uitvoering van hunne veipligting by Art. 21 van het 4de Hoofdftuk van dit Reglement bepaald, gehouden zyn, zich ftiptelyk aan de orders van den L'octor, of Chirurgyn-'*'ïafor te onderwerpen, 5. Zy zullen voor de te leveren Medicamenten, ten dienste der gewapende Burgermacht, mogen declareeren, echter onder btoordeeliug Van den Raad van Adminiftratie en Discipline. 6. In handen van den Raed van Adminiftratie en Discipline, zal door hen worden afge* * legt de volgende Belofte, beloof de plichten, my by deeze Inftruclie S • voor.  JAARBOEKEN, September, 1796» 2417 voorgefchreten, in alle derzelver deelen mauw»*; keurig te zullen volbrengen. * 6 Dat belove ik. < Oo het pligtverzuim deezer Do&oren of^ Chirurgyns-Majors en Chirurgyns, zal eke; Raad van Adminiftratie en Discipline, zoda-,1 Se boeten en prenaliteit ftellen , als zy in < den haare zal nodig oordeelen, en by derzelver, aanftelling bepaald hebben. Injlructie voor de Capiteins d'Armes. Art. 1. De Capitein d'Armes zal onder zyn opziet hebben de Geweeren zyner Compagnie, en zal ten dien einde formeeren eene naauwkeurige Naamlyst der Manfchappen, met het Nummer van elk Geweer, Sabel, Patroontas, Port d'Epée, en overige Wapenrustinge, en zal aan de Commisfie over de Geweeren, ineevoiae Art 26 van het 13 Hoofdftuk over de Wapening, van dit Reglement te benoemen, verantwoordelyk zyn. . 2 Van deeze Lyst zal hy een dubbeld inleveren aan de voormelde Commisfie over de Geweeren, opgevende tot welk' Batailion en Compagnien dezelve behöoren, om daar van de ^eneraie boeken te kunnen formeeren. «b Iemand, na behoorlyk ontflag, de Compagnie verlatende of komende te overlyden ol ook uit den dienst gedimitteerd of gecasieerd zvnde, zal de Capitein d'Armes zorgen, dal deszelfs Geweer en Wapenrusting , volgens Art, 19 van het 13 Hoofdftuk over de Wape nine, te rug gegeven worden; en by wöge ring of nalatigheid, hier van kennis geven aai de Commisfie over de Geweeren, ten eindt ter bekoming der boeten en fchadeloosftellmg te kunnen procedeeren. . 4.. Voortaan zullen geene reparatien , no< Vvvvvvv 4 °u> B. Zegle- •icnt >Opr de '}cxa- 'icnde Burger' nagt. 1  S4i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGeA- VEFHAGE. Reglementr oor de GewapendeBurgermdgf. ook genaamd, mogen gedaan worden, dan alleen, wanneer volledig zal gebleken zyn, dat zodanige gebreken dadelyk by de Exercitiën, Vuuring of Wagten, buiten fchul" van den Houder, zullen zyn ver.orzaskt; ten welken einde de Capitein d'Armes telkens, na het eindigen der Exercitiën en V urineer,, zich door de Sergeanten zal doen opgeven, of ook eenig gebrek aan de Geweeren o! verdere Wapenrusting is gekomen, en daar,van behoorlyke Notitie houden, als by het volgende jde Artik-1 zal vermeld -worden; terwvl voor het overige de Geweeren en verdere Wapenrusting, door ieder voor zyne privé rekening, zullen moeten onderhouden werden, zo als by Art. 15 van het Hoofd ftuk.'-over de Wapening, bepaald is» 5. Wanneer, 'er eenig gebrek aan een Geweer of verdere f Wapenrusting,, in de gevallen by het eerfte gedeelte van het voorgaande 4de Artikel vermeld .j .is ontftaan, zal'de Capitein d'Armes, na da.r van aan den commandeerenden Officier der. Compagnie, rapport gedaan te hebben, zulks op een Briefje noteeren, met den naam van den geenen, aan wien het Geweer of de Wapenrusting behoord, als mede het Bataiilon en de Compagnie, waar onder hy is, en het zelve aan een der Leden van de Comti islïe dver de Geweeren , ter goedkéwing en onderteekemng prefenteeren , waar na het gebrek zal mogen gerepareerd worden. 6. By alle Wagten, Exercitiën., Vuuringen, cn telkens waaneer de gewapende Burgerye wordt by een geroepen, gal hy vooral onderzoeken , of de Geweeren en Wapenrusting, in het geen daar toe behoord, in .behoorlyke: orde - en fchoon is, en zorgen dat daar aan voldaan worde, zo als by Art. 23 van hetEJoofdftuk over de Wapening vOyOrkomr. 7. By alle Vuuringen, zal hy by het vifitee-, rS'rt van zyae Cospaguie, naauwkeurig optekenen  JAARBOEKEN, September, 1796-, 2419 nen het aantal Manfchappen, dat de Patronen nodig heeft, om hier naar het bepaald aantal van de Commisfie over de Geweeren , of de geenen - die door hun daar toe gequahaceerd zyn, vcor ieder "te ontvangen, en aan dezelve mat adfiftentie der Onder-Officieren zyner Compagnie uitdeelen. 8 Na elke Vuurmg , zo dra door den Offi cier'de iaadftok' in de loop zal zyn gecouman deert zal de Capitein d'Armes, niet adfiftentie der Onder-Officieren, dadelyk de overgebleven Patronen inzamelen , en de geladen Geweeren doen aftrekken. - . - - . ► 9, Hy zal ook naauwkeung acht geven, dat ieders Geweer binnen 24 uuren, na elke Vüurine, fchoon gemaakt zy, op de boete by Art, 16 van het Hoofdftuk, over de Exercit.en be.. Pa^o Hy zal mede inzonderheid zorg dragen, dat niemand de Staartfchroef uit zyn Geweer neme, op verbeurte der. boete by Att. 2+ van het'Hoofdftuk over de Wapening bepaa.d. ll. Hy zal insgelyks caauwkeurig acht moeten g^ven, dat ieder zich van zyn Geweer en Wapenrusting beaiene, en niets daar .van aau of van" een and r leene, invoegen als by Art. 21 vao het Hoofdftuk over de Aapen;;ig ompaald is- als 001S dat niemand z;ch van zyn Geweer beaiene, dan als. hy op b.vel gehouden is daar rr^de op te komen, op de boete by Ar;. 22 van het zelve Hoofdftuk bepaald, en in het algemeen dat alles wat tot behoud.en conferva» tie der' Wapenen gefiatueerd is , geobferveerd W°ioClHy zal, zo wel als alle dc Officieren, eehouden zyn alle mogelyke attentie te nemen, dV geene Manfchappen -na de Vuunngen éeöfge Patronen, die zy mogten agter gehouden hebben, verfchieten; zullende zy gehouden zyn, alle- die geetsn die zich daar aan fchuldig ma' Vvv wv v 5 kn , 'S GRAi VENHA" GE. Reglementvoor de Gewet' >; pende Burger» magt. .  2420 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha» ge. Reglementvoor de Gewapende'Burgermagt. ken, aan den Auditeur aan te geven, ten einde volgens de Wetten, tegen de zodanige kan worden gehandeld. Inftructie voor den Tambour-Major, BataillonsTambour , Tambours, Hoornblazers en Walclhoornisten. Art. i. Geen Tambour noch Hoornblazer zal orders behoeven te gehoorzamen, als van den Commandant en Chef, den Commandant, of Major van zyn Batailion, of by derzelver abfentie van den commandeerenden Officier van het zelve; van den Capitein of commandeerenden Officier zyner Compagnie; van den Commandant van zodanig Detachement, waarby hy tot het verrigten van eenige dienst of wagc, gevoegd word; van den Tambour-Major, en van den Bataillons Tambour van zyn Batailion. 2. De Tambours zuilen by alle Rondens de Lantaarn moeten dragen. 3. De Tambour-Viajor zal by de Exercitiën zich voegen by het Batailion, het geen dat Jaar de rang heeft, en gelyk ook in zyn abfentie, de byzondere Bataillons-Tambours, verantwoor* delyk zyn voor de goede order der Tambours en Hoornblazers; en by Exercitiën of in andere dienften, exact de Trommen en Hoorn moeten viliteeren, en verder zorgen dat alles behoorlyk-fchoon gehouden worden. 4. Geen Tambour-Major, Bataillons-Tambour, Tambour of Hoornblazer, zullen zich buiten hun plaats mogen begeven, ten zy den eerften daar toe confent van den Commandant en Chef, en den Commandant van het Batailion, en de Tambours en Hoornblazers daar toe permisfie van hunne Capiteins gekregen hebben, waar van zy kenris zullen moeten geven aan den Tambour-Major, en Bataillons-Tambour, om geduu- ren-  JAARBOEKEN» September, 379.6. 2422 rende hunne afwezigheid, hunne posten te laaten vervullen. Tambour.Ma]or> of Bataillons-Tamhnnrs zullen verpligt zyn, om alle maanden, een *efcbikte plaats, met alle de Tambours van ^Bafadlon, waar in zy zich bevinden, te exerceeren op een daar toe bepaalden dag, en hun wel te'onderrigten in de Marfcben, en het geen Tv verder by de Bataillons of Compagnien , nodi2 hebben te doen en te weten, en alvorens daar van aan den Coamandant kennis moeten zeven; de* Hoornblazers en Waldhoornisten zullen verpligt zyn, op gelyke wyze zich te oeffenen en bekwaam te maken» 6. Geen Tambours of Hoornblazers, zullen 7ich aan de voorfchreve Exercitiën mogen onttrekken, of nalatig blyven, dan, om zeer geSi-tige redenen, ter goedkeuring van den com. tnandeerenden Officier, op verbeurte van zodaSge boeten of pcenaliteiten, als de Raaden van Adminiftratie en Discipline, elk m den haare zullen vastftellen. n Bv alle Exercitiën en Manoeuvres, en voorts in 't algemeen by den diecst, zullen de Tambours ftiptelyk gehouden zyn, omtrent bet flaan der Marfchen als anderzins te volgen, c£ inrichting die by de ftaande Armee der Renubliek plaats heeft; zo als ook de tioornolszeH zich aan zodanige inrichting ;zullen moeten ge- dra|eD'kr zullen geen andere Marfchen mogec geflagen worden dan by Art. 7 bepaald zyn, dan alleen wanneer de VaaDdels door de Grenadier Compagnien naar het huis der Comraacdan ten gebragt worden .Vu 9 Ingevalle van alarm, zuüen ce Tambour; zich ftiptelyk moeten gedragen aan de .orders. die ten hunnen opzigte by de byzondere tiaat söu- VENHA-\ SÉ. Regie- ■ nent \'oor de GewagendeBurger-' magt, .  S42ü" NIEUWE NEDERLANDSCEE 'sGsa- VEMHAGE. Regie, inent voor de GewapendeBurger^ magt. felyke Reglementen zyn of zullen wordt n be> paald. 10. De Tambour-Major, Bataillons-Taribour, Tambours en Hoornblazers, zullen naauwkeurig deeze orders en alle anderen, die ten hunnen opzigte zouden mogen bepaald worden . moeten gehoorzamen, en by nalatigheid ven dien, naar exigentre van zaken, door den Raad van Adminiftratie en Discipline, gecorrigeert of geftraft worden. Al het geene by dit Reglement bepaalt is, zal alomme praxiefelyk moeten nagekomen worden, zonder dat eenige Plaatzeiyke Reglementen, voor zo verre dezelve by dit Reglement in wezen gelaten zyn, of de faculteit om dezelve te maken, aan de Geconftitueerde Machten verbleeven is, het zelve eenigzints zullen kunnen contrariëeren, en zonder dat iemand het zelve, of wel de Burgerwapening in het algemeen, op eene directe of indirecte wyze zal vermogen tegen te werken, ten einde de Burgerwapenhandel, dat gedugte Bolwerk onzer Burgerlyke Vryheid en Politique Onafhangelykheid, eenmaal dien trap van volkomenheid bereike, voor welke zy by het Vryheidminnend Bataaffche Volk vatbaar zal bevonden worden. En zullen over zulks alle de geenen, dewelke door anderen van deezen zo loftelyken plicht aftefchrikken, feitelyk eenige belemmering aan 'de uitoeftening derzelve toebrengen , ofte op eenige andere wyze, door woorden of daden, dezelve zullen verhinderen en tegengaan, ofte ook zich, direct of indirect, tegen de uitvoering van dit Reglement zullen oppofeeren, ftrengelyk en naar vereisen der zake, als verftoorders der publieke rust, ja zelfs als openbare vyanden des Vaderlands , aangemerkt en gellraft worden. De Nationaale Vergadering referveert zich, : ' I ' VOl-  JAARBOEKEN, t*r* 179Ö- «423 volgens de rrac'it haar cnrepercerence, dit Re slement te kunnen intrrpretccren , al«.recrcn en amplieeren, zo als zy ten rmesren entte en eer inftandbrenging eener egale en algemeene Burgerwapening, zal oordeelen te behöoren. Of de invoer van Engelfche Manufaktuuren en Koopwaren , geduurende den Oorlog- met, Groot-Britannie, moest vrygelaaten of verbooden worden, was eene vraag, die, naar maate verfchillendinzigt va zaaken, of ook wel belang, op onderfcheidene wyze werkte, niet eveneens beantwoord wierdt. Op voordragt eener Commisfie tot de buitenlandfche zaaken verklaarde zich de Nationaale Vergadering voor het Verbod, en wierdt eene Proclamatie, op den 16 deezer vastgefteld, met vermelding van de redenen diens Verbods, alomme afgekondigd. GELTKHEID. V R T II E I D. BROEDERSCHAP. PROCLAMATIE. De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, den Nederlanderen, Heil en Broederfchap ! -Het Britfche Ministerie heeft op den 3 deezer Maand eene Koninglyke Proclamatie doen emaneeren, waar by de vrye vaart van Groot-Britanie op Nederland wordt toegedaan, zo wel als de uitvoer van alle Koopmanfchappen, uitgezonderd Krygs- en Scheepsbehoeften;' mits onder neutrale Vlag. Frankryk echter is uitgeflooten. Des- 'sGRAr» VENHA" BE.  2424 NIEUWS NEDERLANDSCHE 'sGra- venha. ce. Procl. raakende ver bod vai EngeU fche Goederen. Deeze is eene list, die het Volk van Nederland kent en waardeert; een lokaas, dat het zeive verfmaadt. Hebben wy niet voor de oogen van geheel Europa, by ons Manifest van den 2 Mei deezes Jaars, de verraderlyke trekken des gedrags van dat zelfde Ministerie gefcbetst? hebben wy daarin niet ten duidelykften getoond,. hoe dat Ministerie zyne kwade trouw heeft bekroond, toen het by de vlugt van den laatften Stadhouder, meer 'dan honderd rykgeladen, en verfcheiden Oorlogfchepen in beflag nam ? toen het doof voor allen vertoog, zich dien roof heeft durven tpeëigenen; toen het door valfche berichten, nog in zee zynde Schepen, in de Engelfche Havens gelokt; toen het zyne toegezegde befcherming, onder het Ichsoden van het recht der Volken, en het in den wind flaan der plegtigfte Verbonden , in een prysverklaring der Nederlandfche Schepen heeft opgelost ; tóen het zich op de verraderlykfte wyze, van onze Colonien heefc zoeken meester te maaken; toen het zich in veele onzer aangelegendfte Bezittingen werkelyk* gevestigd heeft; toen het aan ontaarte Uitgewekenen, die Oranje meer beminden dan het Vaderland, geld verfchafte, en' dezelve geftadig aanhicfte, om den Standaart der Vryheid in hun Vaderland te gaan omverrukken, en het zelve te vuur en te zwaard te verwoesten? Met één woord, is het Britfche Ministerie niet den gezworen vyand van Nederlands welvaren, eb is het niet woedende, dat de Republiek nog beftaat ? Laat het zelve zich verlustigen in zyne listige berekening der gevolgen van deezen maatregel! Laat het zich verbeelden, dat dit lokfei der winzucht , of de opgedroogde bron van zyn geldvermogen kan openen, of wanneer Nederland het mogt verfmaaa.cn, twist zaayen, de part'jicr.jppen- ontbranden, en de gemoederen van  JAARBOEKEN September, 1796% 2425 het wettig Beftuur vervreemden! maar uwe Vertegenwoordigers, ó Volk van Nederland! zyn en blyven des niet te min aan hunne beftemming getrouw; zy zullen den weg niet inflaan, die aan den vyand der Natie den wezentlykften dienst zou doen, die het wys en groot ontwerp van haaren magtigen Bondgenoot zou belemme* ren, en den gewenschten vrede vertragen. Het Engelsch Volk ftaat te ontwaaken, en het Ministerie tot het aannemen van eenen billy ken en fpoedigen Vrede te dwingen. Alles, wat' den verfchrikkelykften Oorlog, waar van de Gefchiedenis gewaagt, kan rekken, zorgvuldig te vermyden, is onze heiligde pligt, en geene middelen te fpaaren, die het ogenblik van Vrede kunnen verhaasten, welke met bet belang van Nederland, van zynen trouwen Bondgenoot, van het Britfche Volk zelve, en van de geheele Menschheid overeenkomt, is onze ernftigfte bedoeling. . , Het kortftondig voordeel van zommigen kan derhalven niet'opwegen, tegen het algemeen Welzyn: en die hebt gy gewild, Medeburgers! dat ons hoofddoel zyn zou. Wy weten, dat het Britsch Ministerie op dit ogenblik gebrek aan geld en aan zynen omloop heeft. Het heeft millioenen fchats en ftroomen bloeds gefpild, maar de tegenwoordige maatregel bewyst zyne verlegenheid. De roemryke Overwinningen der vrye Franfchen hebben den Engelfchen veele Havens gefloten, en zullen 'er hun nog meer ftuiten. iingeland daarentegen is opgevuld met zyne Manufaktuuren, met geroofde Koopwaren, en vooral met die, welke onze ryke Oost-lndifche Bodems hebben opgeleverd. Hec Britsch Ministerie móet daarenboven op dit ogenblik zyne gewoone Contracten in de Oost-Zee aangaan, ter inftandhouding van zyn Zeeweezen, en ter voldoening aan zyne andere behoeften; en zonder Nederlandfche ' Koop- 's Gra- VENHAGE. Procl. raaken. de verbod van EngelCeheGoede ren.  2426 NIEUWE NEDERLANDSCHE •VEKH&GE. Procl. raakende ver'bod van EngelfcheGoederen» ■ i Kooplieden te betrekken, fchynt het, dat het daarin rrin gelukkig zoude flaagen. Bataaffche trouw en roeu! voelt uwe waarde! Welk Nederi&ndsch hart is dan niet vervuld met verontwaardiging, by de overweging dat de vyand van ons Vaderland, de eigen goederen ons te koop zal komen aa-ibieJen, welke hy ons op eene zo fchandelyke wyze geroofd heeft ? si\ mogen wy nog een ogenblik aarfi-len, on ons die winstderving te getroosten, en het groote oogmerk van dien vyaod te veradelen? Burgers! dit is geen 'ander, dan het verwisfelen in geld der Britfche taiknze Koopwaren; het vermogen om over dié Kooppenningen, ten nutte van zich zeiven te befchikken; het rechtvaardig gemor van het Engelsch Volk te doen ophoudeD. het Oorlog te rekken, en "ooral de verontwaardiging der'Franfche RepubHek optewekken, welker Havens de Koninglyke Proclamatie van de vrye vaart uirfl^ Het is dan uit kracht van alle deeze rederien . dat wy goedgevonden hebben het volgende te ftatueeren , gelyk wy ftatueeren mits d-'ezen: Art. i. Geene Britfche Manufaktuuren hoegenaamd, geene Britfche Koopwaren in 't algemeen , als mede tf 't byzonder gee^e Goederen, van welken aart dezelve ook zouden mogen wezen, welke uit den verkoop fpruiten d r Goederen, geladen in de Oost-lndifche Nederlandfche Schep-m, in Graot-Brittarmien aangehouden of opgebragt, zulien in Nedeiland mogcin ingevoerd, op welke wyze en onder welk voorwendfe! het dan ook zyn moge. het zy dat de voorfchreven Goederen* rechtftre-ks uit Groot-Brittannien, hec zy door eenen omweg komen. 2. By invoering van alle zodanige G 'ederen , zullen dezelve dadelyk ten pr fyte van het Volk van Nederland worden geconfisqueerd, en in behoorlyke Pa'. h er of welke denzelven mogten hebben be gunftigd, of aan wier conflgnade, met derzelver voorkennis, zodanige Goederen zyn afgeladen en vervoerd, zyn boven ea behalven de confiscatie van de Goederen, daar voor niet alken verantwoordelyk; maar'teeen dezelve, wanneer het blykt, dat zy na de Proclamatie deezes daar van kennis gehad, en zulks niet binnen den tyd van vier en-twintig uuren aan het Comptoir der.Con' voyen en Licenten, of aan het Plaatfelyk Beftuur zuüen hebben opgegeven, zal. voor hunnen Plaatslyken Rechter geprocedeerd worden , als met den vyand geheuld ■ hebbende, tot bederl van het Vaderland. a r»r. AmpUip wordt bv deeze ook aat de Ingezetenen deezer KepuoneK veruuucu ccuige Wisfels, ujt Groot-Brittannien getrokken, te accepteeren of te betalen. 5, De nauwkeurige uitvoering van dit_ons ernftig befluit wordt opgedragen aan ons Committé tot de zaken van de Marine, met byzonderen last, geene middelen onbeproefd te hten, ten einde tegen zodanigen invoer te waaken, en met authorifatie om op de nodige Plaatfen, het zy dan in Steden, het zy ten platten Lande, zodanige bnitengewoone Toezienders Cherchers of Commifen aanteftellen , als zy ter bereiking van ons oogmerk zullen nódig oordeelen. 6. Het Committé tot de Zsken van de Marine wordt gequalificeerd, om in cas van aanbaa* ling der by Art. x verboden Goederen, op zyne verantwoordelykheid de plano, de confiscatie te bevelen, en het opflaan in de nodige Pakhuizen, by Art. a vermeld, te bewerkftelligen: wordende midsdien gederogeerd ten deezen aanzien aan de gewoone form van procedeeren, Xxxxxxx bq- 'sGra- venhage. Procl, raakende verbod van Engeh fche Goederen.  t43S NIEUWE NEDERLANDSCHE sGra* vïnhace. Procl/ raakende verbod van EngelfcheGoederen» nopens de fraudes van den ophef over de middelen te water, of van alle Contraventien der Placaten, daarop geëmaneerd, en welke voor zo veel hun aangaat, die zich als verweerders in cas fubject zouden willen ftellen, buiten effecl: zullen blyven 7. Deeze Proclamatie zal alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, waar men zulks gewoon is; ontbiedende en verzoekende wy de Hoogstgeconftitueerde Magten in de Gewesten de nodige orders te ftellen, dat aan dit ons oogmerk behoorlyk worde voldaan; en byzonderlyk om aan alle Municipaliteiten in elk Gewest te gelasten, dat zy aPe hulp verleenen aan het Committé tot de Zaken van de Marine, en het zelve tegen alle oppolitie maintineeren in het waarnemen der pligten, aan het Committé by deeze onze Proclamatie opgelegd. 8. Deeze Proclamatie zal gezonden worden aan de Committés tot de Zaken van de Marine en van den Oost-dndifchen Handel, tot informatie en naricht. Agterlyk waren dikmaaJs, vroeg en Iaat, de Gewesten, in het richtig en fpoedig opbrengen van hunne aandeelen in de penningen, dienende ter voorzieninge in de algemeene behoeften. De voormaalige Staaten Generaal vielen meermaalen daar over klagtig. In het zelfde geval als deeze bevondt zich thans de Nationaale Vergadering. Tot de ontzettende fomme van Zestig Millioenen waren nu de algemeene behoeften geklommen, met het vervullen van welke het heil en de behoudenis van het Vaderland wierdt geoordeeld te moeten ftaan of vallen. Op voordrage der Com-  JAARBOEKEN, September 1790, «4119 Committees, wien het bewind der Geldmiddelen was toevertrouwd, was der Ver gaderinge gebleeken, dat ginds en elders de Gewesten in het opbrengen van derzelver aandeelen nalaatig waren. Om dezelve ter fpoedige voldoeninge aan hunne verpligtinge te beweegen, deedt de Vergadering aan de Hoogstgeconftitueerde Magten der Gewesten eene rondgaande Misfive afgaan, van den volgende dringenden inhoud. Circulaire Misfive van de Nationaale Vergadering aan de Ploogstgeconftitucerde Machten in de Gewesten. MEDEBURGERS! De nood, de dringende nood, waar in zich het Vaderland, met betrekking tot zynen Financieelen toeftand bevind, dringt ons, om eece laatfte pooging by Ulieden te doen, om U te beweegen, om met alle uwe vermogens met ons mede te werken, tot redding van-het Ze'l)e' Conmittées, die thans de uitvoerende magt uitmaaken, hebben ons in de nadrukkelykfte termen opening gedaan, dat het gebrek aan comptante Penningen, waar mede zy te worftelen hebben, thans tot die hoogte geklommen is, dat zy niet alleen zich genoodzaakt zien, de Crediteuren van den Staat, hoe wettig en liquide ook hunne pretenfien zyn, tot grooten ondienst van den Lande, en niet tegenftaande de totaale ruïne van veelen derzelver daar mede gemoeid is, onbetaald te laaten , maar dat zy ook zelfs niet in Xxxxxxx 2 ftaai 'sGs A- YENHA» 3E.  243° NIEUWS NEDERLANDSCHE VENHAGE. Misfive aan de Gevesten, ftaat zyn, om voor de defenfie te Water en te ■ Lande met die kragt en viguur te zorgen, ais behcoren zou, en de omftandigheden van tyden en zaaken fchynen te vorderen; en wy zyn na een exact onderzoek van zaaken, niet alleen ten vollen overtuigd geworden, dat de klagten der refpective Committées gegrond zyn, maar wy moeten 'er by declareeren, dat, indien niet alle de Gewesten promptelyk en ten vollen aan hunne verplichtingen kwamen te voldoen, wy geheel en al buiten ftaat zouden zyn , om in die rechtmaatige klagten met eenig weezenlyk effect te voorzien Het is dan in deeze nypende omftandigheden, dat wy befloten hebben, om, gelyk wy by het begin van onze Misfive zeiden, Ulieden nog eenmaal op hec kragtigfte aan te maanen en te fommeeren, ja by het behoud van Vaderland, Vryheid en alles wat ons dierbaar weezen mag, te bezweeren, omme uwe -verfcbul ügde aandeelen in de gemaakte begrooting van 60 Millioenen richtig en promptelyk op te brengen; wy bidden Ulieden, om toch te bezeffen en uwe M«deburgeren te doen bezeffen, aan de eene zyde, dat de opbrengften en bydragen. die wy van Ulieden tot beftuur der Gemeene Zaaken, gevorderd hebben, hoe onereus en lastig ook voor den Burger, niet anders moeten befchouwd worden, dan als Offers op het Altaar der Vryheid, waar van hef Vaderland , wanneer eens eene gewenschte Vreede het zelve ruimer adem zal doen haaien, de heilryke vruchten zal inöogfteu, en van den anderen kant. dat, zo wanneer Gylieden of aarfelende in het daarftellen van weldoende Financieele maatregelen, of dezelve, wanneer die al mogten vastgefteld zyn, niet vigoureus executeerenda, daar door buiten ftaat mogt geraaken, om uwe verfchuldigde aandeden rchtig en in tyds op te-brengen, 't Vaderend door Ulieden toedoen of nalaatigheid verval-  j A AR BOEK EN, September, 1706. 2431 vallen zoude in een poel van rampen, waar uit' h-jt nimmer zou kunnen worden getrokken.! Trouwens, Medeburgers! Gy zult ü niet kunnen» onkundig houden, dat met het al of niet richtig opbrengen der gevorderde fomme, het Vaderland en de Vryheid ftaan of vallen moeten; dit toch is in de jongst alhier gehoudene conferencien aan Uwe Gecommitteerden op de nadrukkelykfte wyze onder 't oeg gebragt: en dit zo zynde, nogen wy U dan niet vraagen, of niet Ulieden achterlyk blyven in het prsefleeren Uwer veifchuldigde Fournisfementen, of aan mangel van goeden wil, of aan gebrek van energie en viguur, in bet doen ter uitvoer brengen Uwer befluiten, zou moeten toegefchreeven worden ? Het eerfte zou wel niet kunnen veronderfteld worden van Mannen, die door de vrye ftemmen hunner Huishoudelyke belangens geroepen zyn; maar begrvpt» Gy dan, dat het laatfte U meet verfchoorilyk voor de Natie maaken zou! Neen Burgers! een beftuur dat zich in zyne maatregelen, tot behoud des Vaderlands genomen, laai entraveeren en dwarsboomen, dat zich ten dien opzichte aan eene misdaadige zwakheid en laf heid fchuldig maakt, verraad niet min Ier dt zaak des Vaderlands en der Vryheid, dan dat geen, het welk moedwillig het Vaderland in hei verderf zou willen ftorten. Wy twyffelen dan ook geenzints, Medebut' gers! of Gy zult ons ten goeden houden, et het als een blyk onzer byzondere zorge vooi dat gedeelte van Neêrlands Ingezetenen , welk» Uüeder Gewest bewoond aanmerken, dat daa wy met de uiterfte verontwaardiging vernomei hebben, dat de in veele, zo niet in alle Gewes ten uitgefchreeve Extraordinaire Geldbeflïngen door ïbmmigen, deets uit onkunde, deel; ui kwaadwilligheid , worden tegengewerkt en geën traveerd, wy Ulieden by deezen op de dringend fte wyze exhorteeren, om ttn fpoedigften zoda Xxxxxxx 3 n sGrA- se* Misfive jan de Gewes- , 'en. 1 i C  2432 NIEUWE NEDERLANDSCHE •s GrA- venhage. Misfive aan de Gewes' ten. nige efficacieure maatregelen te beraameri en ter uitvoer te brengen, als Gylieden meest gefchikt zult oordeelen, tot maintien van Uwe befluiten en verydeling van alle opentlyke of meer bedekte Machinatien, welke tot ondermyning van dezelven zouden mogen in hef werk gefteld worden; in het byzonder dat Gylieden tegen de moedwillige tegenftreevers van uwe heilzaame bedoelingen tot 'sLands behoud, zonder eenige conniyentie zodanig doet procedeeren , als tot maintien van Ulieder wettig gezag, in goede Juftitie bevonden zal worden te behöoren; terwyl wy Ulieden van onzen kant verzekeren, dat, zo wanneer gy tot Executie van uwe Fioancieele befluiten, wanneer die op rechtvaardigheid en billykbeid gegrond zyn, onze medewerking zoudt mogen nodig oordeelen, en daar toe by ons aanzoek doen, wy niet in gebreeken zullen blyven Ulieden de kragtdadigfle hulp en adfiftentie te verleenen. Wy vertrouwen, Burgers! dat deeze exhortatie, de laatfte, welke wy Ulieden op dit refpect zullen doen, voor zo verre die op U toepasfelyk is, by Ulieden dat effect zal produceeren, 't geen het gewicht der zaake en onzer aller dierbaarfte belangen ons daar van moeten doen verwagten: en dat Gylieden dus wel in tyds zult willen \oorkomen het daarftellen van zodanige maatregelen, waar toe wy in een tegen overgefteld geval, gedrongen door het hoogst belang des Vaderlands, hoe oDgsarne ook , over^enkomftig het Reglement op onze Vergadering, zouden moeten befluiten, en, zonder eenig reguard te flaan op de excufes door fommige Provinciën bygebragt, dat zy pretenfien ten lasten van anderen hebben, die zy niet kunnen bekomen, of dat hunne maatregelen buiten hun toedoen geëntraveerd zyn, of welke andere zy ook zouden ailegeeren, zeer zeker zouden overgaan. Dit toch meet Gy weeten, Burgtrs! en houdt  JAARBOEKEN, September, 179Ö. »433 S da^aan ^r^mming getrouw zal Zy Dan Burgers! (wy herhaalen het) wy maaken RaS dat Gylieden onze verwagtinge volkomen VeWyieve?wagten ook in deezen, alles van uwe wy Ulieden der befcher- "tóeven in den Hage den p; September E7y6, het tweede Jaar der Bataaffche Vryhet*. {Was geparadeerd f) J. KANTELAAR, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, {Was geteekend,) C. BYLEVELD. 't Was ingevolge des boven vermelden Refluits der Nationaale Vergadennge, raakende het Bargenegt der Jooden, dat het Provinciaal Beftuur van Holland, op den ?« deezer, JU volgende PubUkauedat zelfde onderwerp betreffende, deedt afkondigen. Xxxxxxx 4 Sra- hha-  's Gra- venha" ce. Publ. raakende de ^ooden. i i 1 t \ l h h u a C d 8' 2434 NIEUWE NEDER LANDSCHE tJet Provinciaal Beduur van Holland, aan al" le hunne. Medeburgeren, Heil en BroederJcnap! doet te weeten: Dat de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, by Misfive van den 9 September laatstleeden ter onze kennisfe gebragt, en daar nevens toegezonden heeft copie van het Decreet door dezelve Vergadering op den 2 September daar te vooren genomen behelzende: dat zy, by refumtie gedelibereerd hebbende over het Request van eenige Stemgerechtigde Joodfche Burgers , den 29 Maart deezes Jaars ingeleeverd; houdende een verzoek, dat de gemelde Vergadering zoude gelieven te verklaaren, dat de Jooden, nu Stemgerechtigde Burgers van het Bataafsch Gemeenebest zynde en dat Burgerrecht uitgeoeffeud hebbende, ook nu in het volle bezit en het recht tot de verdere uitoefFening van het Burgerrecht moeten geIteld worden, en dit recht in alle deszelfs uit;eftrektbeid moeten genieten; als mede over het itapport op dit Request door de Gecommitteerden van voorfchreeven Vergadering den t Augustus laatstleeden uitgebragt. En overweegen- j,^/O0r ,eerst» dac het St$m- ea Burgerrecht ilieen toekomt aan Individus, en dat het eene mgerymdheid zoude zyn het zelve toe te kenten asn eenig Genootfehap colleöive genomen, jaar de Maatfchappy niet is eene verzameling * an Corpora, maar van individueele Leden; ten weeden , dat de bepaalingen der uitoefFening an dit recht in- Nederland wel eerst moeten er wacht worden van de Cr.nftitutie, welke zich et vrye Bataaffche Volk geeven zal; maar dat et echter een onbetwistbaar beginzel is, dat die itoerrening in eene vrye Maatfchappy niec kan ■hangen van, of geftremd worden door eenige fOdsdienitige gevoelens, hoe ook genaamd; ten irden, dat dit reeds opgeflooten ligt in de oodbeginfeien by de Publicatie der geweezen Staa-  JAARBOEKEN, September, 1790". 3435 Staaten Generaal v?n den 4 Maart 1795, io den naam van het Volk van Nederland, öpenlyk erkend, en afgekondigd, en by het Reglement, waarop de Leden der Nationaale Vergadering verkoozen, en t'zaamgekomen zyn, bekrachtigd; en eindelyk, dat uit dezelve grondbeginfelen voortvloeit, en daarom ook by haar Decreet van den 3 Augustus laatstleeden reeds erkend is de volkomen fte" affcheiding van de Kerken Staat, en dat deeze affcheiding, gelyk zy aan de eene zyde aan alle Godsdienftige Genootfchappen vryheid laat, om zodanige Kerkelyke Reglementen te maaken, en te onderhouden, als zy voor zich dienftig vinden, mits dezelven maar aan de orde der Maatfchappy, en de Burgerlyke Politie geen hinder toebrengen; zo ook aan den anderen kant het Burgerlyk Beftnur verbiedt aan zodanige Reglementen verder eenige fancbe te verkenen, dien volgende heeft verklaard: iïtrfteiyk, dat geen Jood zal worden uitgefloten van eenige rechten of voordeelen, die aan het Bataaffche Burgerrecht verknocht zyn, en die hy begeeren mogte te genieten, mits hy bezitte alle die vereischten, en voldoe aan alle die voorwaarden, welken by de algemeene Conftitutie van iederen aöive'n Burger van Nederland gevorderd zullen worden. Ten Tweeden, dat by eene Circulaire Misfive aan de Hoogstgeconftitueerde Magten in de refpective Gewesten van dit Decreet zoude worden kennis gegeeven, met bygevoegde adhortatie om het effect der grondbeginfelen waar op het zelve rust, aan iederen Jood, die dit begeeren zal te doen genieten, voor zo verre zulks vóór de invoering der Conftitutie zal konnen gefchieden, en om voorts die fancne, welke door de voormaalige Provineiaale of Stedelvke Regeeringen aan de zogenaamde Kerkelyke Reglementen oer Jooden gegeeven is, maar welke door de omhelzing der 'tegenwoordige grondbeginfelen Xxxxxxx s reeds 's Gra- venhaqe. Publ. raakende de J'00 den.  243Ö NIEUWS NEDERLANDSCHE 'SÖRAVENHA*GE» Publ. raakende de Jooden. reeds gereekend moet worden in crTecle vervallen te zyn, en welken tegens het Decreet derzelve Vergadering van den j Augustus lynregt ftryden, voor vervallen te verklaaren. Dat by de adhortatoire Misfive, welke wy dan ook , overeenkomftig het laatfte gedeelte van dat Decreet, ontvangen hebben, door de Nationaale Vergadering, onder meerdere ter zaake doende bedenkingen, inzonderheid is aangedrongen, dat het gemelde befluit in de daad niets anders is, en ook niets anders konde zyn, dan de toepasfing van die gronden, welker handhaaving het Volk van Nederland aan dezelve hadt toevertrouwd, en waar op zy haar beftuur hadt aanvaard, en dus geene nieuwe vergunning van voorrechten, welker aanfpraak twyfrelachtig of betwistbaar was, maar Hechts eene verklaaring , dat 'er geene redenen zyn, waarom aan de Joodfche Ingezetenen die rechten zouden geweigerd worden, welken ieder Lid der Maatfchappy genieten kan, wanneer hy flechts die vereischten bezit, en zich aan de voorwaarden onderwerpt, die de Maatfchappy van alle haare Leden vordert. Dat ook het zamenftel van den Joodfchen Godsdienst hier zo min eene uitzondering kan maaken, als dat van andere Kerkgenootfchappen, terwyl het gemelde zamenftel nimmer een onderwerp van het onderzoek des Wetgeevers worden kan, als welke niet eens mag vraagen, of het zelve den Jood veroorlooft Burger van het Land, waar in hy woont, te worden of niet: gemerkt hy flechts de vereischten en de voorwaarden voorfchryft, en die ziclf aan deeze onderwerpt, mitsgaders geene bezit*, op zyne begeerte tot Lid der Maatfchappy wordt aangenomen, en de beantwoording der vraage, of de aanvaarding van dat Lidmaatfcbap met zyne Godsdienftige Belydenis ftrydt, geheel en alleen aan zyn eigen geweetea wordt overgelaaten- Dat  JAARBOEKEN, September, 1796. 2437 Dat ons by ovetweeging van den inhoude van' het voorfz. Decreet, en de daar nevens gevoegde. Sbortatoire Misfive .ten vollen gebleeker, >s, da t, de daar by gemanifesteerde gevoelens der JNaSonaale Vergadering volkomen over een ftemmen met de Grondbeginzelen, weiken bereids door onze Prajdecesfeuren de Provifioneeie ReprefenJanteo van het Volk van Holland in den naame van bet zelve Volk openlyk erkend en afgekondiad zyn, by derzelver Publicatie van den 31 ïanuarv des voorleeden Jaars 1795, behelzende Jene erkentenis en verklaaring der Rechten van den Mensch en Burger, gelyk ook zeker daarom overeenkomftig die «elfde principes, by het Reglement door het Volk van Holland goedgeleurd, waarop wy tot het beftuur van deeze Provincie verkoozen zyn, en het zelve vervoleens aanvaard hebben, geene Ingezetenen van dit Gewest die belydenis doen van den Joodfchen Godsdienst, van het Stemrecht zyn uitgeflooten, maar integendeel, voor zo verre zy niet vielen ia de termen van de daar by gemaakte uitzonderingen, welken tot Godsdienftige gevoelens geenerlei betrekking hebben, van zelfs tol de uitoeffeninge van het gemelde recht zyn be voead geworden. Dat wy ook in het byzonder by ons Deaeei van den 12 Augustus laatstleeden, een fpreekeno bewvs hebben gegeeven, hoe zeer wy gezmc waren, »m in dit opzicht de voetftappen vat welgemelde Provifioneeie Reprefentanten te druk ken gemerkt wy onder anderen daar by hebbel verklaard, dat in dit Gewest geene zogenaamd Heerfchende Kerk., of geen bevoorrecht Kerke hk of Godsdienliig Genootfehap admveeztg ts maar dat alle Kerkelyke of Godsdienftige Gt nootfehappen in hunne rechten tot de Maai fchappy volkomen gelyk flaan; en welk gedeere teerde bereids door het Provinciaal Committé uit krachte van de authorifatie en Jast «?oor on 313 'EOTIA* IE. Publ, raakm» ie de Jooden» i 1 > I  «43» NISUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venha ge. Publ. raaken de de Jooden • aan het zelve verleend, by Publicatie van den ■ 24 der gemelde Maand Augustus ter. kennis van onze Medeburgers is gebragt. Dat dienvolgende de grondbeginfelen waarop het Decreet der Nationaale Vergadering van den - 2 September laatstleeden berust, reeds opgeflooten zynde in de hier voren gemelde Decreeten, of Publicatien der geweezene Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, en het uit die zelfde principes voortgevloeide Decreet van deeze Vergadering, in dato 12 Augustus laatstleeden. Zo is bet, dat wy na overweeginge van dit alles, ons als nog ten vollen conformeerende met die gemanifesteerde gevoelens der Nationaale Vergadering, hebben goedgevonden by deezen nog nader en wel uitdrukkelyk te verklaaren. Fwr eerst; dat alle Ingezetenen van deeze Provincie, weiten belydenis doen van den Joodfchen GodsdieiHt, zullen blyven genieten het effecT: van de voorfz grondbeginzelen, waarop zo wel het Decreet der Nationaale Vergadering van den 2 September laatstleeden, als de hier vooren gemelde Decreeten van de geweezene Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, en van deeze Vergadering refpectivelyk berusten , en dat mitsdien geene van dezelve in dit Gewest zullen konnen uiigeflooten worden van eenige rechten of voordeden, die aan het Bataaffche Burgerrecht verknocht zyn, en die zy begeeren mogten te genieten, voor zo verre deeze rechten of voordeelen aan den Jooden voor de invoeringe der Conflitutie, welke zich het vrye Bataaffche Volk geeven zal, zullen konnen toegektnJ worden. En ten tweeden, dat alle fancben , welken door bet voorig beftuur op eenige zogenaamde Kerkelyke Reglementen der Jooden in dit Gewest zyn verleend geworden, als ftrydig met de thans aangenomene grondbeginzelen , en inzender-  | AAR BOEKEN, September, 170Ö. 2439 derheid met ons voorfz. Decreet van den 12 Augustus .laatstleeden, ten eenemaale zyn ver vallen; gelastende dienvolgende aan alle Munici pahteien in de Steden van deeze Provincie, alwaar zodanige gefanftioneerde Reglementen zouden mogen gefubfilteerd hebben, om ieder in den haare mede in dat opzichte ons jegenwoordig Decreet overeenkomftig onze daar by gemanifesteerde intentie effect te doen forteeren, ge lyk mede allen en een iegelyk die züks zoude mogen aar gaan, zich naar den inhoude deezes ftiptelyk te reguleeren En op dat niemand onzer Ingezetenen biel van ignorantie zoude konnen prastendeéren, zal deeze alomme geaffigeerd en gepubliceerd worden, daar zulks te gefchieden gebruikel}k is. Gedaan in den Haage onder het klein Zegel van den Lande, den 29 September 17*6, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. J. A. van der SPYK , Vt. Ter Ordonnantie van het Provinciaal Beftuur voornoemd- C. SCHEFFER. Dordrecht. Dat de Bataaffche Maatfchappy: Tot Nut van 't Algemeen, ook in deeze Stad op het Schoolweezen een weldaadigen invloed oeffent, kan blyken uit het volgende Eerigt, van den 14 deezer. „ Heden middag is alhier in de Lutherfche Kerk gehouden het Jaarlyksch Onderzoek naar de vorderingen der Kinderen, welke uit 'sGra- venha» ge.  S44o NIEUWE NEDERLAN DSCHE Dor- het Plan van Deelneerning, (voor Kinde. • ren van minvermogende en niet gealimenteerd wordende Ouders, en eenige meer» bejaarde Perfoonen, opgericht door het Dordrechtfche Departement der Maatfchap. py tot Nut van 't Algemeen,,) onderweezen worden; ter welke gelegenheid deeze Plechtigheid geopend wierd door den Burger W* B, Copper, Leeraar der Janfenistifche Gemeente deezer Stad, met eene wel doorwrochte Redevoering, over de verplichting van voor het welzyn der Kinderen te zorgen, en hun waar geluk te behartigen: naar aanleiding van Mat. theus XVIII', vs. 5 „ Wordende vervolgens het Onderzoek naar de vorderingen der Kinderen, welker getal in 135 beftond, en in drie Clasfen verdeeld waren, gedaan door den Voorzitter Burger E. Volkersz, Luthersch Leeraar; en aan hun, naar mate hunner verdienften, de bepaalde Eerepryfen, ter belooning hunner vlyt, onder gepaste Aanfpraaken, zo aan hun, als aan de Deelnemers en Deelneemeresfen , benevens de Schoolmeesters, met alle plechtigheid uitgedeeld; daar deeZe Vergadering vereerd wierd met de fchoonfte Dichtftukken , door de Burgeres Catharina van Trigt, geb. Hofman, door haaren Lauwerkrans, ter eere van Beftuurderen, en verder aanweezenden, 't welk door den Beftuurder deezer inftelling, den Burger F, Duffer Cz., met allen nadruk, in haaren naam,  JAARBOEKEN, September, 170,6, 2441 naam, voorgeleezen wierd, daar de Burger A. aa Vogd insgelyks de gaave zyner: Edele Dichtkunst, ter aanfpooving der Jeugd, met alle aandoening van geest, ten toon fpreidde. By het eindigen deezer Plechtigheid liet zich een der Jonge-i lingen hooren, met een Kinderlyk Dankoffer, voor 't onderwys dat door hem ea zyne Medefcholieren uit deeze Inftelling genoten was , en zich verder in 't medelydend aandenken der Deelgenoten aanbeveelde, Daar deeze Plechtigheid, in onderfcheidene keeren , door een treffend Muziek verzeld ging, door een aantal Liefhebbers uitgevoerd, zo zag men de aandoening en ftreelende genoegens op 't gelaat der aanweezende, welker getal zo groot was, dat de plaats der Kerk hun naauwlyks kon bevatten. Hier mede eindigde deeze zo plechtige dag, en een ieder ging, voldaan over de verrichtingen, naar zyne woning. , Mogt nu de mildadigheid van onze Stadgenoten hier door aangefpoord worden, om in deeze zo nuttige Inftelling deel te neemen l dan zouden Beftuurderen in hunne werkzaamheden onderfchraagd worden, en de moeite, die zy in hun beftuur ondervinden, daar door aangemoedigd, en deeze Inftelling zou den hoogften top van vergenoeging en nuttig, heid bereiken." A m' Dor- 3recht.  2442 'NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEÏ> Amsterdam. dam. Volgens opgave beftondt, in het begin deezer Maand, 'sLands Zeernagt uit de volgende zoo groote als kleine Schepen van Oorlog. LYST van 'sLANDS SCHEPEN van OORLOG. Naamen der Schepen, Naamen der Command. De Vryheid 74 Stukken Admiraal de Winter, Jupiter ■ 74 dito Reintj'-s. Brutus 74 dito Bl. van Treslong. A. Generaal 74 dito Story. A. de Ruiter 68 dito Holland. Hercules 68 dito Rysoort» Gelykheid 68 dito Ruic'\ Leyden 68 dito Musquetier. Cerberus 68 dito Jacobfen. Utrecht 68 dito Willink. Wasfenaar 68 dito Bl. van Treslong. Tjerk Hiddes de Vries68 dito , Zegen. •«Dordrecht 68 dito Lucas. Revolutie 68 dito Rynbinden. De Tromp 56 dito Valkenburg. ' Admiraal P. Hein 56 dito Admiraal Braak, De Batavier 56 dito Zouters. Alkmaar 56 dito Kraff. De Braave 44 dito Zout er man. De Castor 44 dito Clarisfe, Apollo 44 dito Treslong. Mars 44 dito Kol ff. Heétor 44 dito .... Muncikkendam 44 dito Dutfan. De Argo 44 dito Capt. Dierking. Door de Engellch. genomen. De  JAARBOEKEN, September, 179S. ;s443 Naamen der Schepen. Naamen der Command. De Jazoa -t 44 Stukken Capt.-Ihukum. In::Enge- \ land door de Equipagie opgebïagt. De Jager 36 dito . . Kloot, Delft . 5.6 dito • . Verdoom. Medea 44. dito . ♦ Wierts, De Turc 36 dito . • Baschmau. Medenblik 36 dito . . Dekker. De Amazoon 3& dito . . Kuvel. Bronswyk 36 dito * . Hart zink. De Eensgezindheid 36 dito . ... . • Ceres 36 dito i . Ditmats. Bellona 26 dito . . Falck. De Sei-ene 26 dito . . de Corft. Vernis 26 dito . . Kraay. De Waakzaamheid 26 dito . . Nierop. Enkhuizen 26 dito . . Stokbre. 't Zeepaard 26 dito . . Drop. De Dolphyn 26 dito ..... Alarm 26 dito De Triton 24 dito . . Lehmars. De Thetis 24 dito . . Vis/er. Op Demera"' • ry door de Engelfchen genomen. sDe Havik 20 dito . . Befemer. De Snelheid 12 dito . . Goudappel.' De Mug 8 dito ' . . Connetin. De Jris 10 dito . . Groen. De Panther 14 dito . . Kraft. De Postillion 6 dito . . Frederiks. De Courier 8 dito . . T-brands. De Vlieg " 8 dito . . . v. de. Geer. De Zwaluw 6 dito . . Olivier. De Scipio 20 dico . . Dj frodg^ (De Echo ï8 dito . . Keel. 'De Mercuur 14 dito . . Gaayman. 't Gein 14 dito . ', De Birk. De Vlugheid > 12 dito . . Van Escli. . De Kemphaani 1 6 dito . . Smeer. Yyyyyyy Da  2444 NIEUWE NEDERLANDSCHE De volgende Schepen Ronden in het laatst van April nog op Stapel, zo nieuw-nagels als die moesten gekield worden, en zyn thans bykans allen afgelopen. Naamen der Schepen. Naamen der Command. Washington 74 Stukken Capt. . . . Haarlem 64 dito . . Gelderland 64 dito . . Cortenaar 68 dito \ . Befchermer 54 dito . . De Heldin 32 dito Keiieti. d Ambuscade 32 dito Struis. Mnerva 2<5 dito Eytbregis. Egahté 18 dito Riverv d'Atalante 18 dito . . ; Canonneer-Booten. De Befchutter 3 dito De Adder 3 dito De Otter o dito De Spin 3 dito De Vos 3 dito DeScorpioenijdko 't Was ter voorkominge van bedrog, en om aan de Koopers van eene bykans onontbeerelyke mondbehoefte, her Brood, goed regt te doen genieten, dat de Raad der Gemeente deezer Stad öoodig oordeel- Wagtfchepen en Uitleggers of Kostfchepen. , De Verwagtiug68 Stukken Capt. Pltriariusia 't nieuwe dien Rotterdam 68 dito Feteris Helvoeffluis. ïr,,L 44 dito Wiggers hét VMi Walcheren 24 dito Hartman '1 Veere Gat De Valck 26 dito . . . voor Amfterdam. Diana 14 dito Tilsberg Rotterdam. DeMaasnymphio dito Geltz de Briel La Britta 4 dito . . . Rammekes. De Lynx - 14 dito Brouwer Delfzyl.  JAARBOEKEN, September, 1796, 244^ deelde, de uitftaande Keuren, daar toe Ambetrekkelyk, te vernieuwen, met zodani stei> ge byvoegzels, als de omftandigheid des ÜAM« tyds medebragt. F T2 II E I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. De Raad der Gemeente van Amfterdam ontwaar geworden zynde , dat verfcheidene', heilzaame Keuren, (trekkende om de goede Burgery te verzekeren wegens het juiste Gewigt van \ Brood, volgens de Zetting, van tyd tot tyd verwaarloosd en in onbruik gebragt worden, en het intusfchen van de ukerfte noodzaaklykheid oordeelende dat, betrekiyk het voornaam fte voed zei, allezins voldaan worde aan dat geen, 't welk de Wetgeevende Magt, óp gronden' vari billykheid daar voor bepaald heeft, bovenal dat het Gewigt aan den prys beandwcórde, heeft goedgevonden te ftatueeren, gelyk dezelve ftatueert mits deezen: Dat, by renovatie eö ampliatié der Keureu van 19 January 1689, en 13 April 1741, waar by onder anderen is bepaald: dat de Bakkers gehouden zullen zyn, op of omtrent hun Toonbank te hangen een Schaal, én daar neven te Zetten het Gewigt, noodig öm alle foorten van Brood, op de Zetting vermeld, te kunnen weegen, op dat ieder dés begeerende, zyn g. kocht Brood daarop kan doen weegen, voortaan, en wel uiterlyk binnen veertien dagen na Publicatie deezes, alle Bakkers, mitsgaders Uitflyters of rjitflytfters van Brood, zich ■ in hunne Winkels zullen hebben te voorzien van Schaal en Gewigt, ten einde als boven vermeld: bp ptepe dat die geen, by wien zulk eene Schaal ta de Yyyyyyy 2 be-  Am- steldam. Renova tie der Keuren omtrent het Brood, enz, S44Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE benoodigde Gewigten, zo mede de Weeklykfcbe) Zetting van 't Brood, niet bevonden worden, zal verbeuren eene boete van twaalf Gulden, waar van een derde voor den Aanbrenger, en de overige twee derden ten profyte van 't Aalmoesfeniers Weeshuis deezer Stad. Dat de Keure van y February 1701, waar by bepaald is dat de geene die het Brood te ligt bakken, ten behoeve van het Aalmoesfeniers Weesbuis zullen verbeuren: Voor twee Lood, één Gulden. Voor drie Lood, twee Gulden, Voor vier Lood, vier Gulden. Voor vyf Lood, zes Gulden. Voor zes Lood, agt Gulden, en verder van het volle Gewigt afwykende, noe drie Gulden daar en boven voor ieder Lood, mits deezen wel exprofelyk wordt gerenoveerd! eu tevens geamplieerd met betrekking tot de Bollen, zo dat, dezelve te ligt bevonden wordende, de Bakker zal verbeuren: Voor twee Lood, twee Gulden. Voor drie Lood, vier Gulden, en verder van het volle Gewigt afwykende nog drie Gulden daar en boven voor ieder Lood alles ten voordeele van meergemelde Aalmoesfeniers Weeshuis, buiten en behalven de verbeurtvérklaaring van het te ligt gebakken Brood of de Bollen. Wordende Gecommitteerden tot het zetten en weegen van 't Brood geauthorifeerd en gequalifi. ceerd, de boeten op het te ligt bakken van 't Brood en de Bollen intevorderen en te do^n betaalen, en gelast, geene uitvlugt, of afkorting, hpe genaamd te gedoogen, maar integendeel de nalaatigen en onwilligen te behandelen, naar inhoud der Keuren, te vooren gemaakt en afge. kondigd 5 Wyders, dat de Keure van 24 December iö>3, volgens welke onder anderen zodanige Bak-  JAARBOEKEN, September, 1706. 2443 Bakker of Bakfter, die voor de vierdemaal binnen Jaars bevonden zal worden hei Brood te ligt gebakken te he -ben, in geen zes weeken za] mogen bakken, ook toepasiyk op de Bollen, van nu af, zonder de minfte oogluiking, zal worden gebL-ferveerd en naargekoomen. Dat ook, volgens Keuren van 24 December 1653, 10 January 1689 en 28 January 1756, geen Hakker, Slyter', derzelver Huisgenooten, Dienstbooden, of wie bet ook zyn mogen, de Gecommitteerden tot het zetten en weegen van 't Brood kwalyk zullen mogen bejegenen, beletten of misdoen, in de uitoefening hunner verreg ingen, telkens op eene boete van vyftig Gul dien, ten behoeve van 't Aalmoesfeniers Wees huis, buiten en behalven zodanige aélie als de Procureur der Gemeente, uit hoofde van bykomende faiten of omftandigheden, zal oordeeler te moeten inftitueeren, en "zullen ingeval van boeten, de Bakkers of Slyters voor hunne Huisgenooten of Dienstbooden moeten verandwoorden. Eindelyk worden alle Bakkers en Slyters van Brood, zo ter onderrigting van hunne Huisge. nooten en Dienstbooden, als tot narigt hunner Galanten, gelast, een exemplaar deezer vernieuwde Keure openlyk in hunne Winkels voortehangén, op eene boete van drie Gulden, telkens, wanneer dezelve aldaar niet mogt bevonden worden te verbeuren, ten behoeve van 't Aalmoesfeniers Weeshuis deezer Stad- Gearrefteerd den 2 en Gepubliceerd den j September 1796, het tweede 'jaar der Bataaffche Vryheid. A. CALLENBüRGH BAARTMANS, Vt. Ter Ordonnantie van voorn. Raad, F. j/PELLETIER. Yyyyyyy 3 De Amstel* dam. Renovatie der Keuren omtrent het Brood,' enz. 1  *443 NIEUWE NEDERLANDSCHE STELDAM. De Raad der Gemeente, het belang des Koophandels naar vermogen willende bevorderen, en geroepen zynde om in alle billykheid aan de Koopliederu zoo hier als elders, genoegen te geevêy, vondt thans oirbaar, de volgende ïcmkkingen, de Groote Beurs betreffende, te beraamen, en ter algemeene kennisfe te brengen. FR T H E I D, GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. T\e Raad der Gemeente van Amfterdam, gehoord hebbende het Rapport van deszelfs Committé van Koophandel en Zeevaart, op zekere Misfive van eenige, NoordhollaDdfche Municipaliteiten, tot appui dienende aan het verzoek van een aantal Kooplieden en Trafiquanten aldaar , om het aangaan en afgaan der groote Beurze hier ter Stede, te vervroegen; en door de Lysten, door het zelve Committé, in deszelfs Kamer, ter tekening gelegen hebbende, ten einde van de gevoelens der meerderheid der Kooplieden en andere handeldryvende en daar by belanghebbende Ingezetenen deezer Stad, nopens deeze zaak te verneemen, bevonden hebbende, dat een aantal van omtrent cco Tekenaaren, voor het vervroegen van het aan- en afgaan der' Eeurze, zich hebben gedeclareerd ■> en maar eeq honderdfte gedeelte, voor de thans plaats heb. bende gewoonte, zich hebben verklaard, en dus een manifeste meerderheid, als de uitdrukkelyke begeerte der handeldryvende Ingezetenen deezer Stad, kan aangemerkt worden, en de niet getekend hebbende Kooplieden en handeldryvende Perfoonen moeten befchouwd worden, zich met de  JAARBOEKEN, September, 1796, 2449 de te maakene fchikkingen te vereenigen: heeft 1 goedgevonden te ftatueeren, gelyk dezelve fta- s tueert by deezen, de navolgende ] ORDONNANTIE voor de Groote 1 Beurs» i Art. 1. De Beurze deezer Stad zal geopend ' worden des middags ten twaalf uuren, het welk. volgends oud gebruik, als dan door het luiden der üeursklok zal worden aangekondigd: en zal dezelve Beutstyd eindigen des nademiddags om twee uuren, het welk door andermaal luiden der Beun klok zal worden bekend gemaakt ; wanneer ten einde aan hun, die tien minu'en na twee uuren nog ter Beurze zyn, te herinneren, en te gelyk tyd te geeven, om te vertrekken, de Beursklok wederom zal luiden, en vyf minuten aanhouden, en dus quartier na twee uuren de Hekken der Beurze door den Beursknegt zullen worden geflooten, wanneer die geenen, die zich als dan ter Beurze mogten opgeflooten bevinden, door het Hek, by de groote opgang achter Pilaar NQ. 1, zullen worden uitgelaaten, mits een ieder, voor het weder openen van het zelve Hek, aan den Beursknegt één Gulden zal moeten betaalen, ten behoeven van de Aalmoes.eniers-Armen deezer Stad: welk Geld in tegenwoordigheid van den Bekeurden, in de, op de Beurs ftaande Armbos, door den Beursknegt zal worden geworpen. 2. Geduurende het open ftaan der Beurze zal niemand op de Beurs mogen Tabak rooken, eenige Goederen kruijen, draagen of fleepen, nog eenige Boeken, Nieuwstydingen of iets anders , te koop veilen of iets doen, waar door de Kooplieden, en anderen, de Beurs frequenteerende , zouden mogen worden gehinderd, op de boete van drie Gulden, aanftonds te betaalen, een derde voor de Aalmoesfeniers-Arroec Yyyyyyy 4 dee ÏF.L>AM. ~)rdonlantie'oor de 'Iroote Beurs,  Am-- Si ELDAM. Orden" nantie Voor de G/ccte Ecursé * 2450 - NIEUWE NEDERLANDSCHE deezer Stad, een derde voor den Bekeurder en het overige derde voor, den Beursknegt' welke tot het doen van bekeuringen en invorderen der boeten, by deeze fpeciaal wordt cesuthonlecrd, zullende mede geene ' Bedelaars ter beurze toegeiaaten worden, ea wordt de Beursknegt gelast dezelven, zich daar bevindende, van de Beurze af te leiden. 3. De bekeurde de betaaling der geëischte boete weigerende, en vervolgens hier tfSor in Rechten wordende betrekken, zal in het on?elyk gefteld wordende, vervallen in eene vier dubbele boete, of naar bevinding van zaaken worden geftraft. 4. Een iegelyk zal zich vooral wachten ter Beurstyde gekyf aan r* richt-n, of eenig rusten orde-Roerend gerucht te maaken, op de boete van vyftig Gulden, ten voordeele als poven Art. 3. . 5. Alle feitelykheden van dreigen,, flaan of -ftooten, mestrekken en wat dies meer is offchoou daar mede geen kwetfuur wierde'toegebragt, op de Beurs en ter Beurstyde geIchiedende, zal worden geftraft met het vier dubbeld van het geen by de Ordonnantie, tegen het vechten en mes-rrefeken, is vastgefteld ; 6. Hy, die. op de Beurs ter Beurstyde iemand zal kwetzen, zal beven de boete en poene, in bovengemelde Artikel vagtgefteld worden geftraft met zodanige andere ftraffe' als de Rechter, naar de omftandigheden der zaaken zal bevinden te behöoren. 7. Alie injurien ter Bserze gefchiedende, "al ware het zonder gekyf of daadelykheid, zullen naar gelegenheid der zaaken worden geftraft, onverniincerd het recht van den geinjurc-erden • «uiience daar en Leven ce zulken, welke zich aan net '.vei treeden yr.n it en de drie voorbande Artikeo Jchuldig maaken , docr den Beursknegt van de Beurze afgeleid worden. 8, De  JAARBOEKEN» September, 1796. «4SI 8. De .Geldboeten, ter zaake van feitelykheden en farazipg* zallen worden geappüceerd,. zodanig als by de OrdoBttHWie* tegens vech-j ten en mestrekken is vastgefteld.' q, Eer) jejer zy mede gewaarfchouwd s het opgaan der Beurze, zo ter zyde van den Dam afkomende, als wel aan de Trappen, ook de santfche Gaand;ry onder het Toorein-en, geen.' zins te belemmeren, door het ftaan met eenige Krsamtjcns, of met eenige Goederen, Honden Vogels a's anderzins; behalven dje door eenige geflootene huur daar recht toe hebben bekomen: op poene, dat die geene, die ha tweemaal gedaane waarfchouwing, niet gelieven te vertrekken, hunne Goederen ten profy. te der Aalmoesfeniers Armen worden geconfis q',:eerd, en de zich hier tegen aarkantende door de Juftitie worden geaöioneerd. io. De Burger Maire deezer Stad wordt verzogt, en des noods gelast, om dagelyks van des Middags ten ia uuren tot quartier na 2 uuren, of zo lange 'er eenig Mensch ter Beurze zich mogt bevinden, twee Diena?rs der Gerechte aldaar te zenden, van weike een by het Hek achter Pilaar i of daar omtrend, en de ander onder het Toorentjen, zich zullen hebben te plaatfen, ten einde te beletten dar 'er zich fer Bsurse geene Perfoonen begeeven, die volgens Art. 2 aldaar niet behöoren; als mede de hand te houden aan, het wel uitvoeren van Art. 9 gelyk ook dat zy beiden zullen hebben te adfifteeren wanneer, volgens Art. ] sene bekeuring komt voor te. vallen, en den 'Beursknegt, by de invordering dfr boete, de behu'.pzaame hand te bieden. Zullende deeze Ordonnantie beginnen te wer k:n op Maandag cien 3den Oftober aanftaandtn, zynde door ons Committé van Koophandel en Zeevaait, twee van deszelfs Leden tol Superinteadentsn der Groote Beurze anngefteld, Yyyyyyy 5 on TEt)AM> Ordofi' lahfie voor de Iroote Beurs. l  2453 NIEUWE NEDER.LANDSCHE Am- stel" CfiM, Or'doii' nam ie voor dt Groote Beurs. Q. BRENDER è BRANDIS. Vgn wegen het Genootfehap ter beynrcennge der Heelkunde, binnen deeze Stad opgericht, wierdt het volgende Programma, voor het thans loopende Jaar door den Druk alomme verfpreid. . Door het Genootfehap ter bevordering der Heelkunde, te Amfterdam, is den % September deezes Jaars, opzigtlyk tot het voorftel, aangaande de Hals- en Borstwonden, in het voorleden Jaar gedaan, de Zilveren Gedenkpenning toegeweezen aan den Schryver eener Verzameling van Waar¬ om toe te zien, dat deeze Ordonnantie behoorlyk worde in acht genomen, en om voorts het opzicht ie hebben over alles wat tot bevordering van orde en het gemak ter Beurze dienltjg zal wrden bevonden: wordende een ieder , en voornaamlyk den Beursknegt .en YVaakers by deezen gelast, om de orders van die Superintendenten op te volgen, Biyvende voorts alle voorgaande- Keuren en Ordonnantiën, de Beurze betreffende, dewelke door deeze Ordonnantie, niet worden gecontraneerd, van volle kracht en waarde, en gehouden als in deeze te zyn geinfereerd. Gearrefteerd den 16 en Gepubliceerd den 19 September 1796, het tweede Jaar der Ba. taaf/che Vryheid. WILLEM van BARNEVELD, Vt. Ter Ordonnantie van den Raad oer Gemeente voorn.  JAARBOEKEN, September, 1796. 2453 Waarneemingen, getekend met de Zin-, fpreuk : Etiam non asfecutir, voluisfe,* abuttde pulchrum, atque magnificum est.] Plin. praf. Bist. Nat. die, by de opening van deszelfs verzegeld Billet, gebleken is te zyn Daniël Dylius , Med. Stud. aan 'sLands Hooge School te Leiden. By het zelve is befloten: 1,) Om de Vraag: „ welke zyn de „ ware Natuurkundige redenen, dat het „ gebrek, by fommige eerstgeborene Kin„ deren voorkomende , en bekend onder „ den naam van Hazelip, 't zy enkeld of „ dubbeld, zo veel wy weeten, altoos in de bovenlip, nimmer in de onderlip 'i9 wordt waargenomen? Hoedanige behan„ delingen zyn van tyd tot tyd ter her- ftellinge deszelven aangepreezen P Wel„ ,ke deezer behandelingen zyn, in alle „ mogelyke omftandigheden, waarin zich , dit gebrek bevinden kan, proef kundig de besten ? Welk is daar toe het juis. te , immers het voordeeligst tydperk a, van het leven? Hoedanige voorzorgen, '9 eindelyk zyn het meest vermogend, '„ om het mislukken derzelve, 't zy door \, uttfcheuring, 't zy anderzins, te ver„ hoeden?" voor dit Jaar vruchtloos uitgefchreven, ten tweedenmaaje te herhaalen , om beandwoord te worden vóór den j Mei £797« 2 ) Den Heelkundigen te herinneren a «jat ter beandwoording vóór denzelfden |y j bepaald blyft de Vraag: „ welke zyn Am- ÏTEL* DAlüï'  2454 NIEUWE NEDBRLANDSCHE Am- steldam. \ „ de Ziekten der Slymbeurzen? waar ter „ plaatfe , en ingevolge van welke oor„ zaaken, worden zy meerder of minder „ gemeenzaam waargenomen? Voor hoedanige wezenlyke verfcheidenheden zyn „ dezelve vatbaar? Welke zyn haare foortonderfcheidende kenmerken, zo.onder„ ling, als met opzicht tot alle andere „ daar aan fchynbaar gelyke Ziekten? „ Welke eene behandeling, eindelyk is .,, in elke deezer Ziekten, overeenkomdig met alle opgemelde 'byzonderheden, of „ wel beweezen , of vermoedelyk de „ beste?" Beiden onder aanbieding eener Gouden Medaille , op den ftempel des Genootfchaps gefchroefd, aan de Schryvers dier Antwoorden, welken genoeg voldoen aan het oogmerk. 3O Om onder uitlooving eener dergelyke Zilveren Medaille, tegen meergemèl. den tyd te vorderen: ., Een kort, zaak„ lyk en oordeelkundig Uittrekfel, uit „ alle oorfpronglyk Nederlandfche Waar„ heemingen, betreffende de wonden van }, den Buik en van het Bekken; met byJS voeging- eener naauwkeurige opgave van „ den tjd waarin dezelven gefchreven zyn „ en der werken in welken zy voorkomen."Het Genootfehap, van opgemelde befluiten by deezen kennis geevende, heeft gedacht als voormaals, daar te moeten byvoegen : dat geene , dan Nederlarfdfche Heelkundigen, zulïen tpegelaaten worden te  JAARBOEKEN, September, 1796. H55, te dingen naar eenigen Eereptys van het zelve hoegenaamd; dat men geenerleie< Gefehriften zal aanneemen , ten zy pe fteld in het Nederduitsch , en zeer leesbaar gefchreven; dat de Andwoorden op voorgettelde Prysvraagen-, gelyk ook de naar eene Praemie dingende byzondere Verhandelingen en Verzamelingen van Waarneemingen , met eene Zinfpreuk moeten ondertekend zyn, en vergezeld gaan van een verzegeld Billet, ten opfchrift hebben» de dezelfde Zinfpreuk, en inhoudende den Naam, Tytels en Woonplaats des Schryvers, dat alle Gefehriften, zonder onder* fcheid, vrachtvry moeten gezonden worden aan den Secretaris des Genootfchaps, D. van Gesjcher; dat alle byzondere Verhandelingen, Waarneemingen, of Verzamelingen van Waarneemingen , uiterlyk vóór den laatften April van ieder Jaar, moeten worden ingeleverd, begeert men anders , dat daar over beflist worde in de eerstvolgende algemeene Vergadering, of dezelve geplaatst te zien in het naast uitkomend Oeel der Werken van het Genootfehap, dat alle Stukken, welken het Genootfehap worden medegedeeld, het volftrekt eigendom zullen zyn van het zelve; en derzelver Schryvers daar van geen afzonderlyk gebruist zullen mogen maaken, buiten deszelfs toefteniming, dat alleen de gtedgekeurde Prysfchnften in hun geheel, door den druk zullen worden gemeen ge. maakt; en men van de overigen, voor zo veel Am« stel dam  24$6* NIEUWE NEDERLANDSCHË Am- stel' dam. veel zulks nodig geoordeeld wordt, bv1 wyze van TJittrekfels , of Aanmerkingen op het goedgekeurd Prysfchrift, den meest wezenlyken inhoud zal mededeelen; dat men op dezelfde wyze zal handelen, omtrent alle Gefehriften, het Genootfehap ter beoordeelinge en gemeenmaakinge toegezonden , en niet vallende onder deri term eener volftrekte goed- of afkeuring; dat men echter altoos een iegelyk deszelfs recht zal doen wedervaaren; en teri dien einde, van niets eenig gebruik maaken, dan met melding van den naam des Schryvers, als deeze bekend is, en onbekend zynde van deszelfs Zinfpreuk, geplaatst onder zyne Verhandeling, Waarneeming, Verzameling van Waarneemingen, of hoedanig Gefchrift het ook zyri moge; dat de verzegelde Billetten der niet voldoende gekeurde Prysfchriften ongeopend zullen verbrand worden; dat Beftuurers des Genootfchaps niet zullen mogen dingen naar eenigen Eereprys van het zelve; dat ook geen' van deszelfs Leden zulks zal geoorloofd zyn, dan onder voorwaarde, dat zyn Prysfchrift, en het opfchrift van het daar by gevoegd verzegeld Billet, een ander dan zyn gewoon Cachet draagen, en met eene vreemde hand ge. fchreven zyn; dat eindelyk de naam eens iegelyken, wien'uit welken hoofde-, ook, eene Prasmie gefchonken wordt, ten fpoedigften, door middel der gewoone Tydfchriften, zal bekend gemaakt worden* Rot»  JAARBOEKEN, September, 1796. 2457 Rotterdam. Het Bataafsch Genootfehap der Proefondervindelyke Wy.-begeerte binnen deeze Stad deedt van deszelf? jongfte we?kzaamhtden verflag, door middel van het volgende Programma» „ Prafes Magnificus j Adminiftrateurs en Directeurs van het Bataafsch Genootfehap der Proefonderviadelyke Wysbegeerte te Rotterdam , het ongeraden geoordeeld hebbende dit Jaar een Algemeene Vergadering te houden , meenden echter de belangen des Genootfchaps zo veel mogelyk te moeten bevorderen , en befloten ten dien einde eene Vereenigde Vergadering te beleggen , waar in zy gezamenlyk met de Leden in deeze Stad woonagtig, het oordeel konden uitbrengen over de inge» komene Prys-Verhandelingen'. M In deeze Vergadering, gehouden den no Augustus 1796» is dan, na dat de Prefident Direéteur G. G. ten Haaf, Med. Doft. enz. verflag gedaan hadt van de verligtingen des Genootfchaps zedert de laatst gehoudene Algemeene Vergadering het volgende befluit bepaald: I. ,, Dat betreklyk de Vraag van No 16. Welke zyn de oorzaken der verrottinge in Plantaartige en Dierelyke Zelf Handigheden ? en welke zyn de Verfchynzels en Uitwerkfels , die door dezelve daar in geboren worden? door den Schryver van het Rot- KROAAT.  2458 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. het Andwoord, voorleden Jaar ingekomen,1 onder de Zinfpreuk; Simplexfigiilumveri: niet voldaan zynde aan de uitnoodiging, welke het Genootfehap in een Bericht, geplaatst in de Rorterdamfche Courant van den 25 Augustus 1795 , heeft gedaan, en waar by de Schryver wordt aangemoedigd tot het mededeelen van Verbeteringen en Vermeerderingen, vooral ten opzigte van het tweede gedeelte der Vraa* ge, terwyl men echter nog Andwoorden bleef inwagteh tot i Maart 1795, het Genootfehap het genoegen gehad heeft een ander Andwoord te ontvangen, geteekend met de Zinfpreuk: Veuiet tempus, quoifta, quee nunc latent, in lucem dies extranet, & longieris avi diligentia. Ad inquifaionem tentorum atas una non fufficit. Seneca lib. VII. Quefi. rat. welk andwoord, het voorige in verdienden zeer verre overtreffende, aan het voorgeftelde in de Vraag zodanig voldoet, dat de uitgeloofde dubbelde Eereprys met alle techt daar aan kan worden toegekend : het verzegelde Billet derhalven geopend zynde bleek, dat de Schryver van dit Stuk was Abraham van Stipriaan Litiscms, Med. De&. & Chemia Leclor te Delft, Lid van dit en verfcheidene andere Genootfehappen. Zynde de overige Billetten verbrand, zo het geene behoorde tot de ingekomen Veri handeling onder de Zinfpreuk Simplex ftgillum veri, als dat, het welk teri op. fchrift voerde, Mit den verfauling kehren al.  JAARBOEKEN, September, 1796. 6459 allen felbftandigkeiten bis tbr en anfang, behoorende by een klein en weinig opmerking verdienend Stuk, in 't La.yn gefchre*en, en den 5den deezer Maand Augustus ontvangen. II. „ Dat op de Vraag No. 55. Om een gewoonen Wind-Watermolen zodanig met een ftel groote Pompen in de plaats van andere Waterwerktuigen te voorzien, dat daar mede naar alle graaden van Windkracht eene daar aan geëvenredigde hoe. veelheid waters worde opgebragt, daar by voegende eene behoorlyke begrooting der daar toe noodige onkosten, en een vergelyking daar van met die van een gewoonen toeftel voor Schepraden, Vyzels, 'frommels enz. van een gelyk vermogen. Voorleden Jaar twee Andwoorden zynde ingekomen, het eerfte geteekend met de Zinfpreuk: Bataaffche last tot Neêrlands hulp* Het tweede onder de Zinfpreuk: Tot bevordering der Werktuigkunde, welker beobrdeeling, om reden in het bovenaangehaalde Bericht vermeld, uitgefteld was tot de volgende Algemeene Vergadering, terwyl men tot den rften Maart deezes Jaars nog antwoorden bleef inwagten, en intusfchen aan voorn. Schryvers gelegenheid gegeven werd om hunne antwoorden te verbeteren en te vermeerderen, echter het een nog ander hebbende plaats gehad, het Genootfehap vermeent omtrent de bovengenoemde Andwoorden te moeten zeggen, dar zy beiden vervaarZzzzzzz digd loTrER»DAM'  S OTTERDAM. a4do NIEUWE NEDERLANDSGHE digd zyn door .vlannen, die met allen grond voor betere Werklieden als Schryvers te houden zyn, blykens de bygevoeg. de Teekeningen , waar van de zindelykheid en duidelyke uirvoering allen h>f verdient . terwyl daar en tegen de daar by gevoegde Schriften eerder voor eenvoudige opgaven, dan And woorden te houden -zyn; immers behalveu dat der ftyl en iitllin^ zeer gebrekkig is (het geene echter door eene des Schryvers kundige hand ligtrlyk zoude te verbeteren zyn"; zo ontbreekt 'er aan die beredeneerende' betoogtrant en berekening, welke noodzaaklyk zyn om de nuttigheid en voortreflykheid van zodanige Pompmolens overtuigd te doen zien, het welk echter vergoed zoude worden, byaldien de Schry vers , door vergelykende Proeven , in het groot of klein genomen, ontwyfelbaar aantoonden, dat hunne voorgeflagene Pomp-Watermolens volkomen aan het bedoelde oogmerk beantwoordden. Üat derhalven het Genootfehap deeze Andwöordden voor -onvoldoende moet houden, en befluit deeze Waag op nieuw voorteftellen, om beantwoord 'te worden voor den eerften Maart 175,8. „ Vervolgens is befloten tot het opgeeven van de navolgende nieuwe Prysvraagen : I. „ Welke aanleg van Paal en Ryswerken, betrekkelyk derzelver ftand en zamehfteiïirig , is het meest beftand'' tegen den ilag en aandrang van het Water en de  JAARBOEKEN, September, 1796. «461 de kruijing van het Ys, zo wel aan onze Zeeoevers , als aan d'ie van onze Rivier en Meyren ? tt ,, Weike teekens of verfchynfels doen 'er zich op in de veranderde gefteldheid en werkingen van de Oogen der Menfchen i zo wel derzelver aJgemeene als byzondere deelen, waar uit men den verfchillenden aart en oorzaaken der lleepende Ziekten (morbi cbronkt) .kan ^onderkennen en derzelver onderfcheiden uitkomiten en gevolgen opmaaken. „ Beide om beantwoord te worden voor den ïften Maart 1797. , III. „ Welke nuttige kundigheden kan de Geneeskunde trekken uit de nieuwe Scheikundige kennis van de verrotting , ten aanzien . Van de aart de oorzaaken, voorbehoeding en £ eneeswyze der Rotziekten? IV. „ Daar in het.agjemeen erkend, word, dat de afneeming en yerkaging cj zet Zeeftranden het behoud der aanpaalende Zeeweeringen niet alleen zeer kostbaar, maar ook ten hoogflen, gevaarlyk $2 a-a k en , zo wordt gevraagd; kan deeze rifneeming en verlaaging van het Strand tdleer óccc de bekende middelen ter obeletting der Zand* ftuiving, te weeten door .Stroo- en. Helmplantingen ;of Rietfchuttingen te keer gegaan worde?, zo neen; zyn 'er dan pok andere . middelen dan de met Steen.'ge» dekte Rysdanvmen, of zogenaamde i>eene Hoofden voorhanden; waar het gemelde Zzzzzzz 2 oog- Rotte*-  Rotterdam. «4öc NIEUWE NEDERLANDSCHE oogmerk bereikt zou kunnen worden ? zo ja; welke zyn die middelen? M Het Genootfehap verwagt in dat geval een naauwkeurige befchryving van zodanige middelen , met opgaven der plaatfen, alwaar dezelve dadelyk in het werk gefteld zyn, benevens een met voldoende bewyzen geftaafd Berigt nopens hunne uitwerking met betrekking tot de verhooging en aanwinning van het Zeeftrand. Om beantwoord te worden, voor den t Maart 1798; onder uitlooving van den gewoonen gouden Eereprys ter zwaarte van 30 Ducaaten voor het bestgekeurde Antwoord, dat op ieder deezer vier voorgeftelde Vraagen zyn zal ingekomen. Het Genootfehap geene Antwoorden ontvangen -hebbende^op de navolgende Vraagen, welker tyd van beantwoordinge was vastgefteld voor 1 Maart 1796, te weeten. I. „ Eene Theorie, zo veel mogelyk door ondervindingen en waarnemingen bevestigd, wegens de lengte en (trekking van Kribben en Hoofden, niet alleen in geduurig afloopende Rivieren, maar voornaamlykaanZeeftranden, en zulke Rivieren, die aan geduurige verwisfeling van Vloed en Ebbe onderworpen zyn: wordende bovendien gevorderd, dat men met betrekking tot de eerfte, te weten de Kribben op geduurig afloopende Rivieren, onderzoeke, of en in hoe verre de regthoekige Kribben, zoals 'er in de laatfte Jaaren verfcheiden op den Boven-Rhyn en elders aangelegd zyn, met zo-  JAARBOEKEN, September, 1796. 2463 zodanige door ondervinding geftaafde Theorie al of niet ftrooken, en ten aanzien van de laatfte, dat men, behalven de lengte en ftrekking , ook tevens de hoogte der Kribben en Hoofden, zo wel als derzelver verval, vergeleken met de hoogte der daaglykfche Getyèn, in aanmerking neeme. II. Welk zyn de kenmerken om het rekkelyk de werkende vermogens der Natuur, derzelver aart en wetten , zo wel als dé eerfte zamenftellende beginfels der ligchaamen, de waarheid of genoegzaame waar* fchynlykheid te toetfen van eene Theorie, die niet regtftreeks uit de ondervinding kan worden opgemaakt, of door proeven bevestigd : maar wier waarheid of waarfchyn. lykheid alleen uit de meerdere of mindere volkomene verklaaring der verfchynfelen moet worden afgeleid ? Het Genootfehap begeert, dat men in de beantwoording deezer Vraage aantoone, wat 'er vereischt worde, om in dit geval eene verklaaring voor naauwkeurig en vol doende te kunnen houden, en waar in de kragt beftaa eener redeneeringe , die uï dergelyke verklaaringen op eene veronder ftelde Theorie gevestigd, tot de zekerheic of genoegzaame waarfchynlykheid diei Theorie opklimt; het zy die Theorie to voorwerp heeft alleen de bepaaling dei Wetten van bekende werkingen der ligchaa men of vermogens, het zy de bepaaHm: der vermogens zelve van deeze of géerfi ligchaamen , wier beftaan zeker is ; het i\ Zzzzzzz 3 öi Rotterdam. 1  RotterDAM. ■ ( ( 1 2464. NIEUWE MEDERLANDSCHÊ de bepaaling van het beftaan zelve van ligchaamen wezens of vermogens die onder het bereik der /zintuigen niet .valièn en dus niet aniers dan door gevolgtrekkingen bekend kunnen worden. Dat men doe zien, of, dat zo Wel de kenmerken van de waarheid der Theorie, als de manier van befluiten en redeneeren iri deeze drie gevallen dezelfde zy; of, dat 'er uit den aart der zaaken eene meerdere" zekerheid in het eene. geval dan in het .andere te wagi ten zy. Eindelyk dat men aan wyze, of 'er grond zy om immer zich verzekerd te houden, of met genoegzaame waarfchyn'ykheid te kunnen Rellen, dat niéuwe nog te ontdekkene verfchynfels eene reeds aangenumene en voor waarfchynelyk of ze^er gehoudene Theorie niet zuilen om vei werpen, Vcor 't overige verlangt het Genootfehap, dai de Üchryvers hunne redeneeringen door voorbeelden zo veel mogelyk uit den geheelen omvang der Natuurkunde genomen, of die fommige thans heerfchende Theorien, by voorbeeld van de Electriciteit, van 't Vuur, de Luchten en dieraelyken tot voorwerp hebben gelieven cp te helderen. ill. „ Welke zyn de Natuurlykezamenftellende deelen der Pis van een gezond Mensch? s IV- „ Op wat wyze zoude men in Polders loor Stoomwerktuigen droog gemaakt en hoog te houden, de opkomende Landen noeten verdeeien en aanleggen, op dat daar uit  JAARBOEKEN, September, 1796» 2465 uit voor de onderneemers der droogmaakinge by den verkoop'het meeste profyt en voor "de Bewooners het meeste nüt en voordeel, zo met öpzfgf toi hunne gezondheid, als ten aanzien van het gemaklyke en aancenaame voortvloeije ? V. , Hoedanig was het Zeegat van Goedere'ed'è met "betrekking tot deszelfs vaar«J baarheid, in of omtrent het Jaar 17«1 ge- -field? Welke zvn de nadeeligè verandeiingen, die het zelve zinds dien tyd ondergaan heeft ? Welke de oorzaaken die dezelve voortgebracht hebben , en welke zyn de middelen, die in. het werk gefield zouden kunnen worden, om zodanige oorzafcken, het zy geheel of gedeeltelyk te keer te gaan met dat gevolg, da* daar door eene volk-onene her.icïiing van het Zeegat te wege gebragt wierd ? Of zo die ról delen, het zy onuitvoerlyk, het zy niet raadzaam geoorr deeld mogten worden; welke zyn dan de middelen, waar door dit Zeegat, zoniet geheel herfteld, ten minften overeenkomftig met de behoefte der groote Scheep, vaait, verbeterd zoude ku;,nen worden? VI. ,j Welke zyn de bekwaamde middelen èn wérk tuigen om in de Rivier de nieuwe Maas den verderen aanwas der Plaaten , even boven en beneden Rotterdam, op eene min ko'-tbaare wyze te voorkomen, dezelve te doen verminderen, en, zo ver mogelyk is weg te nemen ? Het Genootfehap heeft befloten dezelve op" nieuw ter beantwoordinge, yöor te Zzzzzzz 4 ftel- Rot» itr- dam.  Rotterdam- 3466 NIEUWE NEDERLANDSCHE ftellen, en wel de eerfte voor den iften Maart 1797, de twee volgenden voor den iften Maart 1798, en de drie laatften voor eenen on bepaalden tyd, onder aanbiedinp van den gewoonen gouden Eereprys ter zwaarte van 30 Ducaaten voor het bestgekeurd voldoend: Antwoord, het geen op ieder der vyf eerfte, en eenen dubbelden Lerenprys ter zwaarte van 60 Ducaaten voor dat, het welk op de laatfte Vraage zal zyn ingezonden. Vermits 'er ook niet voldaan is aan de uitnoodigmgen des Genootfchaps, ten einde aan het zelve voor 1 Maart 2706 mede te deelen. y I. „ De volleedige Eefchryving met de noodige Teekeningen opgehelderd van de vinding, waar van men in Engeland zedert het aldaar zeer algemeen in gebruik brengen van ronde, vier, vyf, zes of astkantige holgegotene yzere ilfolenasfen \ zich bedient, om de zeilen der Molens op hunne wieken te doen zwigten en ontzwigten, in of uitrollen door den meer of min fterken aandrang der Wind alleen zonder dat de Molenaar daar mede iets' te doen heeft, en waar door ook de Mo- behoud geregelden en ëel1k™ gang II. „ De beste befchryving met de noodige leekenmgen gepaard van de onderfcheidene wyzen, waar op men in Engeland, door zogenoemde Gouverneurs of Regulateurs, 3e Steenen der Windmolens, die Graan maa-  JAARBOEKEN, Sytemfcr, 1796. 2467 „, krpot of flapte der Winden Taa^len of rvz U zonder dat'zulks aan r^lettenh1idyr; Wenaars behoeve te verlengen "t iften Maart 1798, met mt, ? SS van een zilveren Eerenprys, op bemoei des Genootfchaps geflagen, voor he?Seke«tde ftuk dat op ieder dfer Lrftpllen zal zvn'toegezonden, V0° D.Ï het Genootfcbip beroofd was var «nen Direfteur door den Dood van Dr Francois Willem de Monchy , Stads Med nóS Lid van deHollandfcheMaatfchaprw der Wetenfchappen te Haarlem . var E leeuwsch en van Provinciaal Utrecht, rpnoïtfchap en Raad deezer Stad, en d< Sreaeur Dr. G. G. ten Haaf zyn post al grfte Secretaris heeft negg^»* Tweede Secretaris, Br. O. C. iLickma, aan Iftïd tot Direéteur en Eerften Secretaris fn tTdfens plaats tot Lid en Tweeden Se rrpraris Dr. Cornehs Dalen. Tot Lid Correspondent is by het Gé nootfchap verkozen: Dr. JohanGeorgLenz Hoogleeraar in de Wysbegeerte, Opzigte «Vnhet Mufeum des Hertogen van Saxe Weimar en Eifenach, Medelid van het Ge nootfchap der ISatuuronderzoekeren te Hal lG' He^Genootfchap zal, om het één of d twee laaren, naar goedvinden, eenen prj „Ttdeelen aan hem , die volgens deszell oordeel, gedunrende dien tyd, de nutugfl / Rot- IERDAMt. 1 \ 5 » » t !t ' e s 's e E*  ROTTERDAM' 8468 NJEÜWE NEDERLANDSCHE ontdekking of uitvinding in eenige Tak der Proefonderlyke Wysbegeerte gedaan zal hebben, mits dezeive van belang zv en de Auteur die aan het Genootfehap 0'm ze door het zelve gemeen te maaken, medegedeeld hebbe ° „ Ingevalle hy, die zodanige ontdekking of uitvinding zal gedaan en aan het Genootfehap medegedeeld hebben, wegens gebrek aan geld of tyd, buiten ftaat ware, om de •Proeven; die ter bevestiging van dezelve vereischt worden, in 't werk te ftellen, za het Genootfehap zulks goedvindende, zelfs de noodwendigheden daar toe vervaardigen en de kosten 'er van op zich neemen, voor zo verre naamelyk deszelfs fondlen m deezen toereikende zullen 'zyn. „ De Leden zullen ook naar den Prys der voorgeftelde Vrangen mogen dingen mits zy over den aart en de bedoeling derzelve wegens het Genootfehap niet geraadpleea-d zyn, toéh de Antwoorden op dezelve beoordeeld hebben. „ De Antwoorden op de Vraagen en de medegedeelde ontdekkingen moeten in het T^ederduitsch, Latyn, Fransch, Engelsch of Hoogduitsch, mits met eene Italiaanfche Letter , niet door de hand der Auteuren zelve, maar door eene andere, inzeerduidlyk leesbaar fchrift (verbeteringen en bvvoegzels hier onder begrepen) gefchreven zyn en met met der Auteuren eigen naam maar met een Zinfpreuk geteekend, en met een verzegeld Billet, 't welk dezelfde Zinfpreuk  JAARBOEKEN, September*. 1706, 2469 foreuk tot opfchrift heeft, en waar in der Schrvveren Naam en Adres gemeld zyn, verzegeld en franco, voor den bepaalden tvd, fzullende de laater inkomende voor dat Taar tot het dingen naar den prys niet in aanmerking genomen worden) gezonden worden aan den Directeur en Eerfte Secretaris van het Genooti'chap, Ohvier Cbristiaan Èckma, Stads Med. Doctor te Rotterdam. De Auteurs zullen de Verhandelingen, op welke zy eenen Prys behaald hebben, niet mogen laaten drukken, dan met goedvinden van het Genootfehap,- en 'er geen openbaar- gebruik van maaken, voor dat het Genootfehap dezelve zal hebben uitgegeven : welke laatfte mede ?al plaats hebben omtrent alle andere Verhandelingen, Ontdekkingen, Proeven en Waarnemingen, die men het zelve heeft ter hand ffefteld, en welke het zelve, van wien zy ook: aangebooden worden, altoos met genoegen zal aanneemen, om, wanneer zy goedgekeurd zyn, onder deszelfs Verhandelingen uit te geven, mits zy met de eigene naamen der Schryvers onderteekend zyn, of, zo zy niet willen bekend zyn, met een verzegeld Billet : waarin hun naam en woonplaats gefchreven ftaan; welk Billet als dan eerst zal geopend worden, wanneer het aangeboden Stuk goed* gekeurd is, doch ongeopend zal verbrand worden, wanneer het zelve Stuk wordt afgekeurd, zullende het Gënootichap geene i0T-. rER- 0AM«  2470 NIEUWE NEDERLAND3CBE ROTTERDAM. Eene uitvoerige Ordonnantie, het ver. koopen van Zeevisch binnen deeze Stad betreffende, wierdt, uit hoofde van den drang der omftandigheden, in 't begin deezer Maand, vastgefteld, en vervolgens in werking gebragt. i BEKENDMAKING. HEIL en BROEDERSCHAP! T\e Raad der Gemeente van Rotterdam, io overweging* genomen hebbende de meenievuldige onaangenaamheden en hindernisfen, die aan verfcheiden Ingezetenen deezer Stad werden veroorzaakt, door de Verkoopers der Schevemogfche en Zydfche Zee-Visch, naardien deeze Verkoopers, zich nu op deeze, dan weder on eene andere plaats nederzetteden; waar door de doorgang in verfcheidene Straaten deezer Stad niet weinig werd belemmerd. Zo is 't, dat de Raad voornoemd, hierin willende voorzien, goedgevonden heeft, eene Marktplaats voor de Verkoopers der gemelde Visch te bepalen, buiten dewelke dezelven met geene Visch zullen mogen voorftaan, en tevens te bepalen en vast te ftellen, gelyk zy bepaalt en vastftelt by deeze, de volgende Gr¬ il e on'tvangene Stukken te rug geeven * en aan zich de vryheid houden, om dezélve geheel, of ten deele, of in 't geheel niet doen drukken."  JAARBOEKEN, September. I?g6. 24^ Ordonnantie op de Scheveningfchc en Zydfchc ZeeVisch-markt. Art. 1. Deeze Zee-Vischmarkt zal gehouden worden op de Vest, by de Binnenwegfche Poort, beginnende van het Paardenwed, en zo opgaande naar de Leeuwelaan, en vermag niemand op deeze Zee-Vischmarkt, eenige Zee-Visch, StokVisch, of Aberdaan te verkopen, dan die daar toe Afl;e van Wethouderen zal hebben bekomen, op de boete van zes Gulden, telkens te verbeuren; vuur welke A£te zy zullen moeten betalen ter Secretarye deezer Stad. 2. En zullen verpligt zyn, om met hunne Visch den kortften weg * zynde de Delftfche Poort in, en vervolgens langs de Vest, na deeze Vischmarkt te komen, en alle hunne Visch alvorens daar van te mogen veilen, of verkoopen , door den Keurmeester te doen keuren, en laaten waardeeren, op eene boete van zes Gulden , en verbeurte der ongekeurde, en niet gewaardeerde Visch, Art. 3. Zy zullen, hier voor, aan den MarktKnegt betalen, den ijden Penniog voor Pondgeld, ten voordeele van deezé Stad, en aan den Keurmeester voor *t keuren en waardeeren van de Visch, eene duit van ieder Gulden, waar op dezelve is gewaardeerd: zullende de geenen, die Aften hebben bekomen, ieder dag, dat zy met Visch aan de Markt komen, voor Bankgeld moeten betalen, een en een halve Stuiver ten behoeve van den Markt-Knegt, alle welke onkosten zullen moeten betaald zyn, voor dat zy -van de Markt mogen afgaan. 4. De afgekeurde Visch mag aan niemand worden verkogt, of om niet gefchonken worden, op eene boete van drie Gulden, maar zal direct., door den Markt-Knegt, in eene Schuit of Praam worden gebragt, om die daar mede ia Rotterdam. Ordonnantieop de Zeevischmarkt.  2472 NIEUWE NEOERLANDSCHS Rotterdam. Ordonnantieop de Zee vischmarkt. in het midden der Mus, by villen c water te werpen. 5- De geenen, welken gfen Aften hebben, en dus niet geregtigd zyn, om met hunne Visch op deeze Vischmarkt voor te ftaan. zullen mé; de verpligt zyn, om alvorens daar mede roid tb loopen en uit te venten, dezelve den kortfte weg, als in Art. 2 is bepaald, na deeze Markt te brengen, om, door den Keurmeester gtkeurd en gewardeerd te worden, en daar van het zelf0- Pond- en Kei rg;!d te hetalen, als in Art. 3 ftaat vermeld, »evHfe aan ben daar van een permisfie Biljet zal. geven, met byvoeginge van de Iport en qualiteit van de Visch en dat het Recht der Markt voldaan is'; voor welk Biljet zy zullen betalen, eene Stuiver aan den Mark -Knegt 'en Keurmeester, zullende met de afgekeurde Visch, evèn eens gehandeld worden, als in Art 4 breeder is vermeld; alles op eene boete van zes Gulden er, verbeurte van de Visch 6 -Zy zullen wel hunne Visch aan de Huizen der Burgeren mogen veilen en verkopen, maar geenzins daar mede op eesige Straten, Havens of Markten mogen blyven ftaan, om te verkoopen , op eene boete van zes Gulden , en verbeurte van alle de Visch. 7. Op deeze Visch-Markt zal niet aBders mogen werden verkogt dan Scheveningfche en Zydfphe Visch, doch het zal aan de Delfts-Haventfche Vrouwen en andere, welke Visch van de Visch-Vrouwen van de Groote Zeevischmarkt overnemen, mede gepermitteerd zyn zo zy verkiezen, om dezelve Diec buitcu de Stad te verkoopen, of 'er mede rond te loopen in de Stad, dezelve mede op deeze Zeevischmarkt te brengen en zich als dan, moeten adre'sfeeren aan deü Markt-Knegt of Keurmeester, die gehouden zullen zyn, haar eene plaats naast de Scheveningfche aan te wyzen, Waar mede zy genoegen zullen moeten nemen, zullende voor de plaats aae  JAARBOEKEN, September, 175Ö. 3473, aan deo; Markt-Knegt eD KeuweefttF betaald moeten worden ieder eeti halve Stuiver. , j 8. De Delfts-Ha venlche, Vrqtfwen'en-andere, haare'plaats gekregen hebhende, zullen alle haare Visch aldaar moeten,, brengen, dewelke door den Markt-Knefit of Keurmeester zal moeten wor den naargezen, .en voer .zo ver zy die van de \iscb-VroLiwtn vaa de Groote Zeevischmarkt hebben overgenomen vry zullen .zyn van het be: talen van hst 1'ond-en Keurgeld; doch het zal aan'den Markt-Knegt en Keurmeester- yryftaan, zo zy zulks goedvinden, om bewy» te vrager; of, zulks wezenlyk zo is, en zulks ritet kunnende bewyzen, verbeuren alle de. Visch en daar te boven eene boete van zes. Gulden. - 9. Tot de bekeuring zyn bevcegd alle de Burgers, de Suoltitut Schouten, de Di&naars van de Juftitie, de Helbaardiers, de Pachter of Coifcéleur van het Pondgeld, de Marktknegt, de, Viscpverkoooer, en Vischvronwen, weken alle hier 'toe worden ceauthorifeerd r IO. Dezelven zullen ook mogen vifiteeren, de manden en buns van de.Omloopers, en daar in eenige bedorven Visch vindende, dadelyk dezelve, afnemen, verbeurt vei klaren, en dc boesen \ijjn zes. Gulden , bier voor verm.ld, afvorderen. ..Vil. De Ondoopeis, zich kornendjs- te »verzet,ten, tegen deeze vifitatie of aanhaling.. zullen worden gezet te Water en te-Brood., .voor'Jen tyd van agr. dagen, en ook zwaar-dsr ftraffe, naar exigentie van zaken 12- De Visch, die van den eenen tot'den anderen dag, .nog pnverkogt wordt-^vergehoud n, mag niet worden-geveild of verkogt.,, nog op'de Markt nog langs de Straaten en, Havens,, ten zy dezelve alvorens door den Keurmeester op nieuw is gekeurd, en het Keurgeld is betaild, op eene boete van ze* Gulden eo verbeurte van de Visch, moetende met de afgekeurde Visch * ' Aaaaaaaa , ... even Rotter-. jt Ordonnantieop de Zeev\ich- '• markt»  1474 nieuwe nederlandsche Rotterdam. Ordoti' nantie op de Zee- visch- markt. •ven eens gehandeld worden, als in Art. 4 is vermeld. 13. De Vischverkoftpers of Vrouwen, die Aften hebben om op de Markt re mogen voorftaan, zullen van week tot week verfchuiven eene bank zonder een ander voor haare Vischbank of iemand, van haaren wege te mogen laaten voorftaan, op de boeten van drie Gulden, ten welken einde de banken zullen genummerd worden van N". ï tot NQ. , 'en die de eene week voor N°. ï ftaat zal de volgende week voor N9. 2, en zo vervolgends opfchuiven een Nummer. 4 14. Zy zullen ook gehouden zyn, voor zy van de Markt afgaan, hunne Banken en Plaatfen , fchoon te maaken, bet vuil en ingewand te brengen in de vuilnis Bak , by de Markt opgerigt, op de boete van tien Stuivers, te betalen door die geene, wiens Bank of Plaats men daar mede, nog bevinden zal, bezet te zyn na zyn vertrek. 15. De Visch verkoopers, Visch vrouwen en anderen, tot deeze Vischmarkt behoorende, zullen zich wagten van dronkenfchap, vloeken of zweren, te fchelderr of iemand onbefcheidsnlyk te bejegenen, op zodanige boeten., en ook fus» penfie tot zes weeken toe, als de Marktknegt en Keurmeester, na de omftandigheid der zaaken hun zullen opleggen. 16. Om alle disorders by het keuren en waardeeren der Visch te voorkoomen, zal ieder gehouden zyn, die Visch ter Markt brengt, of voor den omloop aanbrengt, dezelve naast elkanderen neder te zetten of te leggen; ten einde de Keurmeester en Waardeerder kan beginnen, met den geenen, die voor aan ftaat, en welk het eerst op de Markt is gekomen, moetende vervolgends van deo Rei af, de keuring en waardeering doen, zonder iemand tusfehen beiden komende, te mogen helpen voor en aleer die het  JAARBOEKEN, September, 170S, 2475 bet eerfte ter Markt gekomen is, alle zyn ge keurd en gewaardeerd, op een boeten van zes Gulden , ten behoeven van den bekeurer docr den Keurmeester, en Marktknegt te betalen. 17. Ook zullen de Eigenaars der Visch zo ver van eikanderen afftaan moeten als de Keur meester zal ordonneert, zonder malkanderen te verdringen, ftooten, fchelJeri nf molesteren, op eene gelyke boete van zes Gulden; en is de Keurmeester daar te booven gelast en giqualifi ceerd, de misdoende, zyn Visch niet te mogen keuren of waardeeren, voor en aleer alle de Visch zal zyn gekeurd en gewaardeerd. 18. De keuring en waardcering der Virch zal beginnen des Zomers, te rekenen van den laatften April tot deD ijden September, des mor. gens ten zeven uuren, en van den i6den Sep» tember tot den giften Maart des morgens ten agt uuren , onverminderd, dat de Visch, die na de geheele keuring en waardeering is afgeloopen, nog aangevoerd wordt, echter zal moeten gekeurd en gewaardeerd worden, waar van aan den Keurmeester kennis moet gegeven worden, die ten allen tyde gehouden is, de keuring en waardeering re doen. 19. De Marktknegt en Keurmeester zullen gehouden zyn, wel op te Ietten dat geen kwade of bedorven Vïsch verkogt wordt, of te koop wordt aangeprefenteerd, en vermogen vooral niet ontvangen, eenige giften, gaven of gefcheDken, klein nog groot, in geld Visch of anderains, van de Vischaanvoerers, verkoopers óf an leren, op de Vischmarkt te doen heiende, fchoon die vrywillig mogten worden aangeboden, op pcene van telkens te verbeuren bet tienvoud van de waarde van het geen by hsm zal zyn genocen, te appliceeren ten behoeve van den Bek :u*-er, en daar te boven van zyn Ampt gefufpendeerd je worden, na gelegenheid der zaaken 20. Die zich in Bet ke;;ren en waardeeren te Aaaaaaaa 2 bui- li otrER- dam. Qrdon» nantie op de Zeeyi ehmarkt.  Rotterdam. OrdonnantieoP de. Zeevischmarkt. 22. /.uiienae de overgebleven Visch het eerfte moeten worden gekeurd. 23. Wanneer eenige Visch, het zy overgebleven, het zy versch aangevoerd, door den Keurmeester zal zyn afgekeurd, zal hy daar van terftond kennis geven aan den Marktknegt, ten einde die daar mede handele volgends 't geen Art. 4 is vermeld. 24. De Keurmeester zal ook exa&elyk aantekenen, wat voor Visch hy heeft afgekeurd, met aantekening van den naam en toenaam, van wien die ter Markt is aangevoerd. 2j. De Keurmeester zal gehouden zyn, om aan de Marktknegt exacïelyk op te geven de waarde, waar op de Visch is gewaardeerd, met byvoeginge der naam van wien die is ter Markt gebragt, op dat door den Marktknegt het Pondgeld daar van kan worden ontvangen, en daar van door hem alle drie Maanden een Staat zal worden overgeleverd aan Wethouderen, ten einde die deeze Penningen ' ter Thefaurie deezer Stad zoude kunnen doen ontvangen, 26. De Marktknegt zal aan iederen Verkooper een Biljet ter hand ftellen, waar op ftaat de waarde van zyne Visch, en het beloop van het Pondgeld cn na den ontvangst der Penningen qüiteeren. 27 Hy zal voor Salaris van het ontvangen van het Pondgeld, genieten 2 pGt. van het nette beloop, het welke hy van het zelve by de bèta- i4?6 NIEUWE NEDERLANDSCHË buiten gaat, door gunst, ongunst, of kwade toezigt, zullen met fufpenfie of wel met privarie van hun Ampt, na gelegenheid der zaak worden geftraft. ai. De Marktknegt en Keurmeester zyn gehouden, zich tydelyk, ten minften een half uur voor het aangaan van de keuring, op de Markt te laaten vinden, om wel acht te geven op de Visch, zo die het eerfte aankomt, als op die overgebleven mogt zyn,  JAARBOEKEN, September, i^off. 2477 taling zal mogen korten, zullende hy het loon der keuring van de Verkoopers der Visch moeten ontvangen en aan den Keurmeester dagelyks verantwoorden. 28. Tot opzigt op de voorfchreven Visch markt, en om deeze Ordonnantie wel- te doen onderhouden en oaarkomen, zyn geauthorifeerd de Keurmeester en Marktknegt, gezamenlyk en ieder afzonderlyk. 29. iezer Stad', en een derde ten' behoeve van deezer StMs Armeokasfe. Biyvende :echter, als van ouds de Eigenaar! of Huurders van Zoutkeeten ón verpligt om dt Turf, dewelke in dezelve TraficqjffcjD wordt ge brukt, door geadmitteerde Zakkeura-ers' te moe ten laten opdragen» • n Van alle de voorfz. Turf, zo'ider onder fcheid aan wien, of ten weiKe gebruike dezelv< is afgeleverd, zal terltond na de loófing doo: den verkooper of afleveraar, in voldoening vat de gewoone Stads Accys op de T"rf • ten Co™P. toire van Us.n Gaarder moeten worden betaal» lépe ftuiver van ieder Tonne. o Ten einde alle bedrog en kwade practyc cuen, voor het vervolg hier in voor te komen zai het van nu voortaan aan niemand gepermit teerd zvn, een ge Turf; het zy in groote. o: kleine quantiteiten, anders als met Schepen o! Schuiten binnen deeze Stad of derzelver Juris dictie, in-'of aan te brengefl en wordt mitsdiet wel expre,fe!yk verboden het in- of aanbrenger van Turf, met KanenSleden Hand- en Krui wagens óf eenig ander Rytuig hoe ook genaamd seiyK ook niet in Manden, Zakken of diergelyke ö ' Aaaaaaaa 5 : o] Rot* terdam. Ordori' nantie op den Invoer van Turf. 1 ' i ( - ■ \ j 1 1 ► i  Botterdam. v Ordonnantieop den Invoer van Turf. «482 NIEUWE NEDERLANDSCHE op verbeurte niet alleen van dezelve Turf benevens de Rytuigen, Manden of Zakken, 'maar ook op poene van daar te boven te vervallen in de boete hier voren Art. 1 bepaald; blyvende b:er van alleenlyk uitgezondert de Turf, dewelke by beflote water .binnen deeze Stad, of Jurisdi&ie van dien, zal worden in- of aangebragt, waaromtrent hierna by Art. 12 byzondere bepaling is gemaakt. v 4. De Schippers dewelke roet hunne Schepen of Schuiten met Turf beladen, binnen deeze Stad of derzelver Jurisdictie aankomen, om dezelve aldaar te losfen, zullen alvorens eenige losfing te mogen doen, zich moeten vervoegen by den Commisfaris van de Turftonfters, en aan hem kennis van bun voorneemen geven en zal hy Commisfaris als dan verpligt zyn behoorlyk zorge te dragen, dat op de befiemde tyd ter plaatfe alwaar de Josfing zaf moeren beginnen, zich laten vinden een beëedigde Turftonfter of noodhulp, voorzien van al het benoodigde. 5. De Türftonfters of derzelver noodhulpen, zullen alvorens Zylieden eenig werk mogen beginnen , het Lood by den Gaarder deezer Stads Accys moeten afhalen, en asn denzelven opgeven het Nummer van hun Plank, de Naam van den Schipper, uit wiens Schip of Schuit zy de Turf zullen moeten tonnen, als mede de plaats alwaar , en de perfoon by. wien met de losfing een begin zal worden gemaakt, en zullen zy voorts terftond, na gedaan werk, verpligt zyn in eigener Perfoon aan denzelven Gaarder opgave te doen van de hoeveelheid der Tonnen Turf, gelyk ook van de plaats waar, en aan wien zy dezelve hebben verwerkt, en als dan hun Lood te rug moeten geven 6. De Turfionfters of derzelver noodhulpen, dewelke zich in deezen aan eenig pligtverzuim zullen fchuldig maken, zullen worden gecorrigeert; voor de eerfte reize, met het werk, in de  JAARBOEKEN, September 1756, 2483 de drie eerst agter een volgende werken, op der» 1 welver tourbeurten invallende met te mogen' iaarneemen, of door anderen te laten waarnee*: men; en voor de tweede reize, met het werk in de zes eerst agtereenvolgepde werken, op derzelver tourbeurten invallende, niet te mogen verritten of door anderen te laten verngten ; en lor* de derde reize, in hun pligt nalang bevonden zynde. zullen zy direft van hunne bediening worden ontzet; en zal den Gaarder gehouden eu verpligt zyn, telkens daar van karmis te moéten geven aan Wethouders deezer Stad. _ 7 De Turlfchippers of afteveraars van lurt zullen aanftonds na gedaane iosfing, zich moeten vervoegen ten Comptoire deezer Stads Accys, en aldaar aan den Gaarder betaalen het gund, zv wegens hunne uitgeloste Turf, aan Stads Accys zyn verfchuldigt, op poenen dat die geenen, dewelke hier in nalatfg blyven, of alvorens de voorfz. betaling te hebben gedaan, zich uit deeze Stad hebben begeven, het dubbeld van den voorfz Accys, en duS twee ftuivers voor iedere geloste Ton Turf verfchuldigt zullen zvn en dat alvorens aan hun, vervolgens wederom vryheid tot eenige loïflng zal moge worden gegeeven, zy gehouden en verpligt zullen zvn tè ftellen fufficiente cautie voor de voldoening deezer Stads Accys, of wel de penningen deswegens verfchuldigt, voor af in handen van den Gaarder te namptifeeren. t He Godsbuizen, Diaconien, Trafycquamen . en anderen, dewelke door eenig wettig Odrooy, tot vrydorn van rteezen Accys, het zy voor het serieel of ten deele zyn gerechtigd, zullen ten Conotoire van den Gaarder , tegens overgifte ^an een behoorlyk ondertekende Quitantie en Declaratoir, volgens het Formulier agter deeze Ordonnantie gefteld, evenredige reft.tutie kun«en bekomen der betaalde Accys, van alle zo lof r ERJAM. Drdoti* tantie rp den Invoer van Turf, 1  Rotterdam. Ordon> rtantie op den Invoer van Turf. 3484 NIEUWE NEDERLANDSCHE opgedlnTUrf' tCD hUDDen g£brDike zaI n»9'TAil£ pchiPPer«v het zy van groote of kleine TurfTchepen of Schuiten, welke niet voornemens zyn hunne ladingen.binnen deeze Stad of derzelver Jurisdiflie te losten, zulien alvorens zy tset hunne ladingen door de Sfuicea deezer Stad mogen vaat en,, gehouden, en verpligt zvn zich te vervoegen by den Gaarder van deezer fceads Accys, en aan denzelven moeten betaalen vier ftuivers van iedere honderd Tonnen hunner lading,, en zal de hoegrootheid hunner ladingen , altoos berekend worden volpens en ouereenkomftig fluniieder Lands-Ykbiief, -onder korting van vyfentwintig pCt. Terwyl dezelven ook nog te geïyker tyd , en aan denzelven s .aarder zuilen moeten betaalen. vier ftuivers voor Havegeld, en dat telken reize, ofte wel by afkoop hier van in eens met twee Gu!den voor den tyd van een geheel Jaar, mits betalende met den -ingang van ieder Jaar,' welkers begin zal worden gerekend, met den dag op welke Zy heden, mét den voorfz. Gaarder! deswegens zuilen zyn .overeengekomen 10 Gelyk ook voor alle andere■ Turffijhepen of Schuiten, de weike binnen deeze Stad of la. nsdicbe van dien, hunne medegebragte Turf losten, zo dra zulks gefehied-is,, telken reize. vier ftuivers voor. Havegeld, aan den Gaarder deezer Accys zal moeten ,worden betaald 11. De Gaarder van deeze Stads Accys zal gehouden en verpligt zyn, dagelyks ten zynen Comptoire fitting te houden of te doen houden, en dat wel van den. eerften Maart tot den laatften September, des voormiddags van agt tot twaalf uuren, en. des nademiddags van twee tot zes uuren, en vocris van den eerften. Oclober tot den laatften February des voormiddag, van segen tot twaalf uuren,, en des nademiddags van twee tot vyf uuren. 12. Ten  JAARBOEKEN, September, 1796, «48* 12. Ten einde de Burgery altoos van Turf zoude kunnen worden voorzien, zal by befloten water wanneer de Turf, roet geene Schepen of Schuiten binnen deeze Stad en derzelver Jtiris dictié kan ingevoerd wordeB, het 3de Art. van deeze Ordonnantie, gerekend moeten worden, zo lange buiten werking te zyn gefteld, des als dan het in- en aanbrengen van Turf met Karren, Sleden, Hand- en Kruiwagens of met an. der Rytuig zal mogen gefchieden, echter niet anders dan onder deeze fpeciaale conditie, dat alle die geenen dewelke geduurende die tyd zich daar mede zullen willen generen, iedere reis£ dat zy met groote of kleine partyen bismen deeze Stad, of derzelver Jurisdictie eenige Turf in- of aanbrengen, aan de Bediendens van 'sLands Cclléöive middelen, boven en behalven den Impost aan den Lande verfchuldigt, ook het beloop van Stads Accys, conform deeze Ordonnantie zullen moéten betaalen. 13. Voorts werd den Gaarder van deezen Accys gelast, mét alle mogelyke vigilantie te zorgen, dat deeze Ordonnantie in alles, punc* tueelyk zal worden naargekomen en agtervolgt, zonder dat eenige voorige disobfefyantie, praktyk of andere exceptie, hoedanig dezelve ook zoude mogen wezen, daar tegen geallegueért, veel min geadmitteerd zal mogen worden. En zal hy verpligt zyn, van alle gepleegde fraudes of contraventien, die ten zyner kennis zuilen gekomen of aangebragt zyn, terftond kennis te geven aan den Bailjuw deezer Stad, ten einde door denzelve, tegen de Overtreders / na behöoren zal kunnen werden geprocedeert. 24. Werdende behalven den Gaarder en alle anderen, die-de calange ordinaris competeerd, tot de bekeuringe al mede geauthorifeerd en geaualificeerd, de Commisfaris eri Keurmeester van de Turf, de Hoofdlieden, Commisfaris en Over* lieden van het* Zakkedragers Gilde, als mede alle Rot- IERriAM. Ordon.' nantie op denInvoervan Turf.'  9486- NIEUWE NEDERLANDSCHË Rot- tfr- dam i Ordon- tiantie op den Invoer van Turf, alle de Zakkedragers en Turftonfters, benevens derzelver beëedig.le noodhulpen . terwyl de Subftituut Schouteo , de Commandeur der Stads Hïl'ebardiers, de Dienaars der Juftitie en Hellebarüers deezer Stad, worden gelast hier op ten fterk (ten te vigileeren. Blyyende voorts de Ordonnantie op bet verkopen van Turf, gepubliceerd den io November 1764, en nadere Rrfolutie van de Wet deezer Stad van dato 28 February 1789 voor zo verre dezelve deeze niet zyn contrarieerende, in *jerzelver.' volle kragt en waarde. FORMULIER van het Declaratoir by Artikel 8 vermeld. Ik (of wy) Ondergetekende, bekenne ontvangen te hebben van den Gaarder van deezer Stads Accys op de Turf, een fornma van voor restitutie van betaalde Srads Accys, wegens Tonnen Turf, op den gelost uit het Schip, of de Schuit van ten dienfte van ftaande en gele§ea declarerende dezelve Turf tot geen ander einde te hebben gebruikt of te «uilen doen of laaten gebruiken direct ot indirect, bereid zynde, het zelve des gerequireerd wordende, nader met folemneele Eede te bevestigen. Rotterdam den Terwyl de Raad voorn, een iegelyk vermaand, en des noods gelast ooi deeze Ordonnantie te onderhouden, en te doen onderhouden eo naar te komen, op de ftraffen en posnaliteicen in dezelve tegen de overtreders bepaald. Aldus gearresteerd deo saften en afgekondigd van den Huize der Genvente van Rotterdam, den softco van September 1796, het tv eede Jaar  JAARBOEKEN»September, 1756. m&? Jaar der Bataaffche Vryheid, ten overftaan van de Raaden Pieter Eltinckhuifen, Dirk Erkelens, Rutgerus WMemfe en Hendrik Minderep. In kennisfe van my, L. van OYEN, Az. ZEE L A N D. Middelburg. De deerlyke toeftand veeier behoefd, gen binnen deeze Stad, aan de eene zyde, en, aan den anderen kant, de niet minder akelige toeftand der Kasfen, uit welke, by gunftiger omftandigheden, dezeiven eenige verligting zouden hebben kunnen bekoomen , maakten eenige middelen van voorzietünge daar tegen volftrekt noodzaaklyk. Om het weldaadig doel te bereiken, diende de volgende Proclamatie van den 24 deezer. Prefident en Raaden van Middelburg aan alle hunne Medeburgeren, Heil en Broederfchap! Offchoon wy in het eind der Maand Mei laatstleden, by de vernieuwing van het Beftuur derzer St*d, op nieuws door U'ieden vertrouwen wkrcfcn ve ëerd, en ddus op de innige voldoening van oas geweten het uitwendig Zeg^l uwer goedkeuring gedrukt zagen, oatftond echter by de meesten van ons, wy bekennen het eene ogenblikkige huivering, om ten tweed-nmaale bet beftuur deezer Stads zaaken te aanvaarden. Niet Mie* DELBORG*  248* N1EÜWÉ NEDSRLANDSCHE . Mm-' DELBURG. Procl. wegens het onderhoutder Ar men. : Niet om dat wy onwillig waren, om met opoffering van1 htjisfèlvke rust en zorgen» de belan. gen deezer üurgery te blyven behartigen; nist om dat de rnoeijelykhedea en dikwerf verdrieige bezigheden, aan onzen post verknogr, ons de zorg van üiieden- welzyn hadden walglyk gemaakt; maar aTleen om dat wy met betrekking 1 tot den deeriyken toeftand van het Stedeiyk Fi» nancièweezen, wanhoopten om het zelve immer te konnen her ftellen. Dan, Medeburgers! hoe ras werd ons deeze kommer do r Ulieder achtbare Kiezersvergadering opgeruimd, daar zy ons als met één wenk, wees op Ulieder bekend; vertrouwen; welwillendheid en medewerking. Alle aadere oplo&fing hadt by ons .niet geWpogen; deeze 'ui een was •in ftaat om ons van vaoraeemen .te doen H-eranderen. , * lftC Wy zullen hier geeri bvcédvoéug betoog döeö van den Staaf 'des' Fmancïeweezens, daar de Jaarlykfche R'eekeeïng der Stad, reeds tweemalen ten 'aanlyoren van alle Burgers gèfchtèd, hun de enorme overwigt' der noodzaakeiyke;.iuitgaven boven! het montant der Inkomften heeft aangetoond; wy zullen in geen vrugtelcoze uitweiding komen,, van waar deese Stad flegts zjderd is k 30 Jaaren in dé groote'masfa biaref 'drukkende fchuidéé gedompeld zy; wy zullen nier vragen of van het Crediet deezer Stad geen deerlyk mifbruik is gemaakt, en of het biliyk en noodzaak'-lyk was, om doof Negöciatiën de fchulden des vdbr banden zanden tyÖs ten lasten en bezwaar van het Tïageflagt'op te zuiveren: maar alleen zullen wy Ulieden ;dè mid den tragten 'aan ie toocen, die ons, na een aanhoudend overleg, zyn voorgekomen tot her'ftel te kunnen leiden. ' Het is oneegenfpreekelyk , dat de fchulden deezer Stad, hoe - dezelve dan ook mogen aan■ gegaan zyn",' de heiligfte aanfpraak hebben rp da Stedelyke uitgiften, en dat de verfebeenen Interes-  Jaarboeken,s$mm, tft&-ts4sï> fesrso van genegoeiëerde kapitalen v van den kam van hec regt befchotfwd, vóór alles, behoorden te worden afgedaan. Dan het is niet minder . waar, dat de . wanbetaling, onzer fehuidenaaren, en wel van zodanige fommen, .die' gefchlkt wa. ren om deeze pligtmatjge uitgiften doen, mitsgaders andere calamiteiten de Kas der Stad is onmagt gedompeld hou Jen; en dat het defect def . Wisfelbank, en vooral de animio^elyfchaid, waar in zich deeze Provincie, en het"'Beftuur zo der Oost- als West-lnd. Colonien. zeggen te zyn om voor als nog onze zo sdeugdelyke" ais enorme pretentien te voldoen, ons. buiten ftaat ftellen om face te maken aan onze fchulden. Daar en boven worden ..wy op eene zonderlinge wyze. aan den anderen kant gedwongen, om, wiilens onwillens, aan een ligenaam in deeze Stad geduurig gelden op te.. fchieten, waar aan reeds zolder, eenig gegrond vooruitzigt-. van aflosfing j zo veel onte!o.;rc fommen voorheen zyn opgefchoten; wy. bedoelen de Armen der Nederduitfche Hervormde Gezindheid, mat die der Roomfche j welke, daar onder altooï is gemengd geweest.- Zie daar de wortel van de kwaal en de kanker die de uitgaven deezer Stad Jaariyks aanhoudend heeft .doen vermeerderen: welke indien zy tot nog toe niet al tyd omzwa^teld maar zinds lang in derzelver bron zelve was aange.tast geworden, in dea beginne iigteiyic geneezen en van dien verderfelvken invloed op het gaheel Financie weezen niet zou geweest zyn. Wy onderneamen hec, om., onder de me ewerking van alle onze Medeburgers, dit kwaal, te heelen, in zo verre, dat in het onderhoud der Arm'-n, gelyk het betaant, buhnorfyk worde voorzien, en de Stads Kas, dner eetó daar uit voortgefpro.'en verligcing, jn-debendéjet van de betaaling onzer, fehyldenaarea, in ftaat -v, om . voordaan ten minden da vervallende iotetesfen te.betaalen. Ba indien wy by alle deez« Bobbbbbb Fi- löftCj Procl, vtgcm int o;j'Isiliutiilhr Arn&n.  A40° NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Procl. wegens het onderhoudder Ar> men. Financicele ook eene Politieke nuttigheid van ons plan mogen beöogen, vleyen wy ons, door het zelve een der vooroaamfte regten van den Mensch en Burger, tot nog toe miskend, thans in werking te zullen brengen. Aan wie behoort de Armen? en wie is ver* pligt voor derzelver onderhoud? zyn het de onderfcheiden Godsdienftige Gezindheden? dan vragen wy voor eerst, wie voor dezulken zorgen moet, die, 't zy uit onkunde, 't zy uit eene verwaarloosde opvoeding, 't zy uit onwilligheid, zich nog tot geene Gezindheid bepaald hebben? Doch, ten tweeden, indien elke Gezindheid voor haare Armen moet inftaan, waar is dan het regt van het Stads Beftuur om arme Vreemdelingen te weeren, voor wier onderhoud zy in alle gevalle niet hoeft te zorgen? en, waar is dan de verpligting, dac de Stads Kas, die toch de Schatkist der Burgeren van alle Gezindheden is, de eene of andere Diakonie, die te kort febiet, by preferentie zou moeten onderfteunen ? Indien men dit grondbeginfel aanneemt, dat alle Armen afhangen van derzelver Gezindheid, dan behoeven wy onzen geest, met betrekking tot derzelver bezorging niet langer te bekreunen; dan laaten wy aan elke Gezindheid over om met haare Ledematen zodanige fchikkingen te maken als tot onderhoud der Armen aan haar noodzaakelyk voorkomt; en door de wet der Gelykheid bepaald, moeten wy alle verzoeken van fublidie voordaan van de hand wyzen. « Maar daar en tegen; zyn de Armen niet Leden der Maatfchappy, voer dat zy Leden eener Gezindheid zyn? Zyn de Weezen niet Burgers kinders? En, indien de Maatfchappy een verzameling van menfehen is tot onderlinge onderfteuning verëenigd, is dan de geheele Maatfchappy niet verpligt voor alles wat in haar midden hulp behoeft; en ieder Burger niet gehouden om het zyne by te dragen tot onderfteuning van zy-  JAARBOEKEN, September, 1706. 249! zynen nopdlydenden Medebroeder? Voorzeker! De arme Burgers behöoren aan de Burgerlyke Maatfchappy: deeze moet, voor derzelver onderhoud inftaan, zonder agt te geven onder .welke Godsdienftige Gezindheid zy behöoren: zy lyden; zie daar een genoegzame aanfpraak tot algemeene onderfteuning. Hoe? zouden wy onze ooren fluiten voor het kermen van eenen behoeftigen, om dat hy, omtrent den Christelyken Godsdienst, anders denkt dan w,y? Zouden,wy langer- aanleiding geven, dat behoeftige menfehen, dikwerf tegen hun geweeten aan, zich onder de eene of andere Gezindheid rangfehikken, alleen om dat dezelve haare Armen het mildadigst onderhoudt? De Armen behöoren dus in de eerfte plaats aan de Burgery, en niet aan elke Gezindheid dan ia de tweede. Men kan, als Christen niet tot derzelver onderfteuning genoodzaakt worden, maar wel als Burger. Gevolglyk ook' komt.de verzorging en beftiering der Armen, niet aan eenige Diakonien, van Gezindheden, maar alleen aan dat Collegie toe, waar aan de Burgery de weering van vreemde Armen en alle overige Stads zorgen heefc opgedragen. Tot cog toe., Medeburgers 1 heeft de Armen afgehangen van de willekeurige Jiefde-giften'der Gezindheid waar onder zy behoorden. Dan de verflapping derzelve en de vermeesdering der nooddruft heefc zints lange Jaaren te weeg gebragt, dat het Stads Beftuur door de Armverzorgers der Nederduitfche Gereformeerde Kerk aangefproken, Jaariyks, met eene altoos ver meerderende evenredigheid, aan dezelve enorme fommen heeft voorgeiehoten, en daar door voedzei heeft gegeeven aan de meer en meer inkrimpende vermindering der liefde-gaven; eene vermindering , die, in de Armbusfen en Colleflen, zints de laatfte Omwenteling zodanig is toegenomen, dat zy alle geloof te boven gaat, én Bfabbbbbb 2 die Mid- DELfiüRCê Procl. wegens het onderhoudder At" men.  MlE- DKLBÜSa. Procl. wegens ha on■ derhout der Ar men. S4Q2 NIEUWE NEDER LANDSfCHË die gewis san de vermindering van een ieders inkomden gewéeten, maar ook aan *t (reeds voordduurend bederf van Zeeden, GoJsdienfteloosheid en andere gevoeless moet toegefebrevea worden, die wy liefst niet willen uitpluizen, maar waar van eene al te groote begeerte by .fommigen om Huis-armen te honden, en in "t algemeen eene politieke misnoegdheid by'anderen niet de minde zyn. Daar het onderhoud der Armen dus een Burgerlyke ph'gt is,' zyn ook aflld Burgers gehouden een na buone bezittingen geëverreedigd- aandeel daar in te dragen. Dit aandeel meet zodarig zyn, dat, alles te zaam genomen, de Armen niet meer dan het noodige daar door ge nieten Wil de roiidaadige Christen, onverminderd dee* zen BurgerpJigt, tot eene ftentóéSirts ruimer verzorging der Armen van zyoe Celoofs gezindheid, nog in Armbu»fen cf Huis-armen -tconeii, dst hy boveu zynen ph'gt, vry willig de bemirinelykfte deugd der milddadigheid wil betrachten, Jhy zal. handelen als een Menfohee-vriend, als ets pryzenswaardig navolger der I lesfën van den volinaakften Leermeester der Waefeld. Gewisfelyk wy herhaalen her; de kosten van het onderhoud aller Armen moeten op zulk eene wyze Over alle lawooners worden' verdeeld, dat dezulke, die. fchoon in pragt en ruimte levende, hunne beurfen i Voor den nooddruft fluiten, naar hun vermogen worden bezwaard, en dfzulken die nog met een dtiedubbclde mate toereiken, genoegzaam overhouden tot het vrywillig volbrengen van hunne Christelyke verpligting. Zie daar, Medeburgers! het doel, 't geen wy voor oogen bielden by het ootwerpen van het plan van .Quotifatie, of heofdelyken aanflag, 'c geen wy alhier doen volgen om aan Ulieder oordeel te onderwerpen. Daar eene dipte opgave van elks bezittingen altoob haatelyk en overbodig is voorgekomen, en de aaaflag op de Genie-  JAARBOEKEN, September, l7gv. 3403 bieren van het Familie-geld veelen zeer ongeëven-1 redigd toefchynt. hebtn n wy na ryp beraad geen 1 grondflag gevonden, volgens welken ieder geeven . reedigder werd belast. dan de wezenlyke of be reekenbaare buur der Huizen, en wy vleyen ohsj dat deeze vinding, waar door de rykJom enweelde o^ar hun mate by vermeerdering worden \ aangeflagen, Olieder byval zal vinden. Vvy bedoelen geenzinds, gelyk uit het zelfde 1 plan blyken zal, ons de -bezorging en beftiering; der Armen zelve aan te maatigen, offchopn wy vertrouwen uit de hier boven gelegde gronden bewezen te hebben, dat zy het Stedelyk Beftuur toekomt., Wy laten dezelve aan de refpedlive Diakonien, wyl deeze den nood hunner Ledesnaacen beter kennen, en altoos aan, derzelver beftiering zyn gewoon geweest: doch, wy bepaalen een afzonderlyk Collegie, zamengefteld uit Leden van alle de Christelyke Gezindheden deezer Stad, om de penningen der quotilatie in te zamelen, en uit dezelve, volgens de Wet der Gelykheid, aan de onderfcheiden üiakcnien en'Weesbezotgers uitgiften te doen, geëvenredigd naar hec getal, der arme Huishoudens, ea der Weezeo. - Offchoon het Plan zelve geen mtwerkzel eener overhaaste redeneering, maar de vrugt is van eea ryp overleg, willen wy evenwd niet waanen, dat het geheel onberispelyk wezen zou; en het is daarom, dat wy, overtuigd van veele vindtngryke en oordeelkundige - Mannen in hec midden onzer Stad te hebben, een befluit namen , om , alvorens het Plan in werking te brengen, het zelve aan Ulieder oordeel te onderwerpen, door daar aan in de Stads Courant de noodige publiciteit te geven. Wy verwagten dan, dat ieder zyne aanmerkingen binnen den tyd van 14 dagen, of uiterlyk voor den ij October aanftaande, verzegeld op de Stads Griffie verzorge, Bbbbbbbb 3 ten vTtd- (elVKG. ^rocl. verens •et otilerlwudIer Arneu.  Middel- ' hurg» Procl. wegens het ondcr\iouc>der Armen, PLAN 2494 NIEUWE NÉDERLANDSCHE - ten einde door ons beoordeeld, en daar uit het noodzaakelyk. overgenomen te worden. Al te wel overtuigd van de Gezindheid onzer meeste Medeburgeren, zal het niet nodig zyn hun vóóraf te wapenen tegen de murmureeringen van zommige min welgezinden, als of 'er weder eene nieuwe belasting werd ingevoerd. De verzorging der Armen was eene belasting van alle tyden; en het zy de Stedelyke Schatkist, die het eigendom is der geheele Burgery, zich door Subfidien uitputte ten behoeve der noodlydenden; het zy alle Burgers een geëvenredigd aandeel voor hnnne gebreklydende Stadgenooten betaalen, is en in het wezen, en in het effect der zaak een en het zelfde; met dit onderfcheid nogthans, dat op de eerfte wyze de kaarigheid van zommige Ingezetenen moet aangevuld worden door de Kas van bet algemeen, en op de tweede wyze, die Ingezetenen verpligt worden om hun geëvenredigd aandeel op te brengen. Eindelyk hoe het ook zy, wy vragen het u zelve, Medeburgers ! is 'er onder alle de aanleidingen en oorfprongen, waar uit belastingen worden ingevoerd, ééne pligtmatiger, ééne heiliger, ééne natuurlyker, ééne overeenkomftiger met de lesfen van het Euangelie, dan die tot grondflag heeft het onderhoud en de verkwikking onzer noodlydende Stad- en Natuurgenooten ? Aldus gedaan en gearrefteerd in de Vergadering van Prefident en Raaden der Stad Middelburg, den 24 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, Ter Ordonnantie van dezelve, {ffas geteekend,} J. W. van SONSBEECK.  JAARBOEKEN, September, ljs<5. 24W PLAN van QUOTISATIE, ge-Min- heven over de Stad Middelburg del* en derzelver Ambachten , tot burg. Subfifientie cn onderhoud der Armen en Godshuizen aldaar. Procl. wegens Art. i. 'Er zal eene Quotifatie, dat is, eene het ongeëvenredigde belasting over alle de Burgers eüderhoud Ingezetenen van Middelburg en deszelfs Ambach- der Arten ingevoerd worden, zonder onderfcheid onder men. welk Christen Kerkgenootfchap dezelve behöoren. 2. Deeze Quotifatie zal enkeld en alleen dienen tot onderhoud der Armen van Middelburg en deszelfs Ambachten. 3. Onder de benaaming van Armen zyn begrepen alle de Gealimenteerden , door welke Godsdienftige Gezindheid het ook zy, de Simpelen, de arme Zieken, en de Weezen, met de Geftichten, waarin alle dezelve woonen. 4. De grondflag deeze Quotifatie wordt geheven na de reëele of calculatieve huur der Huizen, en na rato der Kostpenningen. 5. De Huurders der Huizen zullen voor dezelve gequotifeerd wezen als volgt: voor Huizen welke Jaariyks aan huur opbrengen c£ 5:-:zal Jaariyks in deeze Quotifatie opgebracht a 1 St. te oC vis. - : - ' 10. van lOcA 2 St. - : 3 '• 4« 15 3 - : 7 : d. 20 4 - :-3: 4- 2j 5 1 : - : 10. 30 6 1:10: - 35 7 2 : - : io« 40 8 2 :13: 4- 45 9 3: 7 : ö- 50 10 4' 3 : 4- 55 li 5: - : 10. 60 12 6: - : - 6j 13 7; - ï ■ Bbbbbbbb4 7°  2495 NIEÜ.WE.NRDERLANDSCHE Mid* burg.. J'rocl. wegens het o;,» derhoud; der Armer., 1 1 ' ij -J f i i s I \ I ( ï I c ot 7° H 8:3: 4, 75 15 £>:7:68 80 16 10:13: 4. 85 17 12 : - : 10. 00 18 13 :10: - 95 19 11: - : 10. ïoo ƒ 1 16 ; 13 j 4. ti" /.uiicii uc j-,"^ciucijiiiuuaers onaer ae voor* "chreeven berekening insgelyks begreepen zyn, net dien ' verftacde nogthaDs dat dezelve in allen gevalle niet hooger dan op <£■ jo» aan huur zulen kunnen worden aangefiagen. 6. Bewoonders van eigene Huizen of van :eo:g Lands-, Stads- of Kerkgebouw zullen zelfs len eventuëcleb buur derzelve taxeeren, en zich cgevolge van dien in een der Clasfen aanflaan, *an de voorgaande Quotifatie Tafel. 7. Dan by aldieo iemands; vry willige aaoflag ied de hier na te melden Commisfie voorkwam riet geëvenredigd te zyn, zullen van Stads wep twee beëedt'gde ïauxateurs de waardy der vaur v£d zyn Huis berekenen, ten overftaan ea net overleg van twee door hem zelve des begerende van zyne. zyde benoemd, kundige ea mpartydige Tsuxateurs: zullende echter, Tn cas tan verder verfchii, de decifie fiaaa aan de uit* praak der hier ca te melden Commisfie. 8 De Huizes met partyen bewoond wordenie,... zuilen ea rato der Huurpenningen afzoaderyfc: moeten betalen, doch indien het buis loopt )p rasm van één Huurder, zal de Huurder -oor het geheele 'montant der huurfom aanfprael\k zyn. 9-'Zodanige inwoonende Perfoonen we»ke kostsekten :betalen, zullen indien dezelve.^ 40. of iaar. hoven ;beloopen, aangefiagen worden vollens de<: vozende Tafel: die 40. verteerd, vordt tgeresfcïnd a 4 Stuivers .per vis. beragende JaarJyks ƒ8:c4 50 a j St. !-ia-: 40. \ tidoödtJdff ELIÜRG. °rocl. vegens het on* icrhouil der Armen.  Mid- DELeukg. VrccL wegens het onderhoudder Armen. S498 NIEÜWE NEDERLAND5CHE 14. Deeze^ Commisfie zal beftaan uit Armbe» zergers van alle de Gezindheden; te weten vier van de Gereformeerde als twee van de Nederduitfcbe, één van de Wallche, en één van de Ecgelfche Kerken, één van de Roomfche, één van de Lutherfche en één van de Mennonite Gezindheid. 15. Derzelver Vergaderingen zullen beftierd en geprefideerd worden door twee Commisfarisfen uit den Raad deezer Stad, welke by alle inning fchiftinge en verdeeling der Penningen zullen adfifteren, en in cas van gefchil de questien decideeren, met welke decifie de verfchillende Leden zullen moeten genoegen nemen. 16. By gemelde Commisfie zullen, binnen 14 dagen na de Publicatie deezes, de Huurders van Huizen het montant der huurlbm van dezelve, met exhibitie des gerequireerd, van bun Huur-contradt moeten opgeven: ide Bewooners van eigen Huizen zich zelve in een der Clasfen van de bovengemelde Quotifatie Tafel moeten komen aangeven, en alle dezulke, welke in woonende Perfoonen onder Art. 9,» 10 en 11 vermeld, of zogenoemde Commisfalen in de kost hebben, daar van opgave moeten doen, benevens van de fom welke door hun wordt geno» ten ; alles op pcene van ter arbitrage van Commisfarisfen te worden gequotifeerd. 17. De Quotifatie zal gerekend worden ingegaan te zyn met den 1 November 1796, en zal alle drie Maanden opgehaald worden, te weten: in het begin der Maanden January, April, July en October; zullende de eerfte in January 1797 plaats hebben. 18. Geduurende den tyd dat deeze Quotifatie plaats heeft,, zullen alle ordinaire ën extraordinaire Collecten aan de huizen ftil ftaan. 19. De Collecten in de Kerken zullen haaren gewooncn gang* blyven houden, doch de Penningen daar uit profluêerende, zullen alleen ftrekken  JAARBOEKEN, September, 1796» 2499 ken ten behoeven van die Gezindheid, in welke Kerken die gecollecteerd worden. 20. Die by de eerfte ophaling in geareke blyft te betalen, zal verpligt zyn, het zelve binnen de acht dagen daar na te verzorgen ten huize van den geenen welke tot de ophaling is gequalificeerd; en die deswegens verder in gebreeke blvft, zal tot de betaling (des noods) door mid delen van Regten ten zynen koste kunnen worden geconftringeetd. '. , .. ■ 21. In cas van Infolventie, zullen de fchulden uit deeze Quotifatie profluëerende, even als alle andere Stads fchulden, worden geprefereerd. 22. De directie en verzorging der Geaiimenteerden en Weezen, zal Provifioneel blyven op den tegenwoordigen voet, dat is onder Beftuui der Armbezorgers en Regenten der Wee? fortooien van iedere Gezindheid; mitsgaders dat der Simpelen en Armezieken onder: het opzigt der Direétiën die daar toe van Stads wege zyn aangefteld. 23. De Fondfen en Schulden der refpective Diakonien en vermelde Godshu;zen , zyn en blyven independent van deeze algemeene Quotifatie. 24. De onderfcheiden Diakonien of Armbe zorgers, mitsgaders de Regenten der Arm-Weesfchoolen zullen binnen 2 weeken na de erectie uan de Commisfie van de Quotifatie van der. Armen, en zo vervolgens alle drie Maanden, aan dezelve moeten exhibeeren éene recuraate opgave van het getal der arme Huisgezinoen by hun Gealimenteerd, der arme Simpelen en Zieken op hunne• kosten onderhouden, en der Wee? zen by hun verzorgd. 25. De Commisfie der Quotifatie zal deeze Lyseeh examinéeren, en de magt hebben om naauwkeurig de deugdlykheid der opgave na te gaan, en by de Jaarlykfche Monfteringen dei Armen te adfifteeren; ja, voor zo veel nood. vat Middelburg. Procl. wegens het onderhandder Armen.  *$oo nieuwe nederlandsche Mro- •DELBURG» Procl •wegens het onder nou * at>- Ar wciïi F R IE S L A N D. Leeuwarden. Ter wegneeminge of voorkooroinge van misverftand van een Befluit, by de Nationaale Vergadering, omtrent den Uit- of Invoer van Goederen, tusfehen de byzondere Gewesten, genomen, diende de volgende Publikatie van het Provinciaal Beftuur van den 5 deezer. f r r- van Diakonien of Armbezorgers &c. rekening van hunne admintlfratie vorderen, en locale infpcélie zo van 't getal als van den ftaat der behoef eigen neemen, ü6. De Commisfie zal daar na aan de onderfcheiden Direótiën geëvenredigde portien uit het Fonds der Qjotifatie uitdeelen; welke uitdeeling ^zal gefchieden na rato van het getal det by eik GëSli >:enceerd wordende Huisgezinnen, der arme Simpelen en . Zieken die op hunne kosten in het Simpelhuis en Ziekenhuis onderhouden worden, en aer Weezen die door hun verzorgd worden. 27! De Commisfie zsl ten voorfz. einde ordinair alle drie Maanden by één vergaderen, te weeten op den eerften Dingsdag van February, Mei, Augustus en November. 28. Deeze Qjötifatle zal in volgende Jaaren, na belang van den nood, verminderd of vermeerderd worden, na dat de Raad uit de ondervinding zulks zal oordeelen te behöoren.  JAARBOEKEN, 'Sópew^i 2Joï FiR T 11 E 1 B. GEL X K H E I D. NOTIFICATIE. s .- •-.sji-fcll t ï'faSigrRfö-; ■ i • - I Het Provinciaal feftuur van Friesland , allen den geeii-n die deezen znlien zien <;ƒ booren kezen, Heil. cm Broederfchap :■ doet ■ te weeten: . n , . Dat -agtervolgerts bet 04 Art. van bet ftegierrent waar op de Nationaale Vergadering is verkozen ; en de Publicatie van Eooggemel , r>< r-;. ... ..... CORN. GODSCHALK. Eene Alteratie van *sLands Ordonnantie op het Beestiaal, onderfcheid maakende tusfehen de Impofitien, van eigen gemeste en gekogte Varkens te betaalen, was het doel eener Publicatie van den .8 deezer. FR T- voerd te mogen worden, behoudens nogthans 'sLands Recht en onder de praecautien, by de Wet bepaald. En op dat niemand hier van onkundig blyve, zal deezen alomme in dit Gewest worden gepubliceert en geaffigeert, ter Plaatzen waar zulks gebruikelyk is, en een genoegzaam aantal exemplaaren, worden gezonden aan 'den Hoofd Commis van 's Lands Middelen, om dezelve daar het nodig zal zyn aan de Chergers en Opzichters te distribueeren. AMus gedaan en gearrefteerd op het Landfchaps-Huis binnen Leeuwarden, den 5 September 179Ö, het tweede Jaar- der Bataaffche Vryheid.  JAARBOEKEN, September, 1796, 2503 V T1 li E I D. GELTKHEID'. . ■ ' twuosJ aacab ^«H ï^IMBmI PUBLICATIE. Het Provinciaal Beftuur van Friesland, allen den geenen die deezen zullen zien of hoo* ren leezen, Heil en Broederfchap! doet te weeten t In overweeging genomen hebbende, dat 'er in de Ordonnantie op het Beestiaal eene ongelykheid gefteld is, nopens de Impofitie op de Varkens , :waar door een Eigenaar voor zyn eigen gemest Varken wordt bevoorrecht boven anderen zyner Medeburgers, die verpligt zyn naar inkoop of pryfeeringe der waarde 'sLands Recht te betalen. Zo is het, dat wy daar in willende voorzien, hebben nodig geoordeeld té moeten vernietigen ea intrekken, gelyk wy doen" by deezen; dat gedeelte van het 4de Artikel in 'sLands Lyst van Impofitie op het Beesciaal, waar by een onderfcheid in ,de Impofitie van de Varkens, tusfehen eenen Eigenaar welke zeiven, gemest heeft, en eenen Koper is gefteld. Statueerende diensvolgens, dat voortaan alle die geenen welke Varkens mesten, verpligt zullen zyn, om voor en aleer dezelve te flachten , of laten flachten daar van fpecifique aangevinge te doen by den Collecteur, volgens de waarde en onder benaderinge; en dat dezelve niet eerder dan tweemaal vier-en-twirnig uuren ca de aangevinge mogen geflacht worden. Dat voor het overige alie de Artikels in de Ordonnantie op het Beestiaal blyven in volle kracht. , En op dat niemand hier van eenige ignoratie zal kunnen pretendeeren, zal deeze alomme in dit Leeü- warden.  Leeu- '•WAR den. Het Provinciaal Beftuur van Friesland. A. A. BAKKER, Vt. Tet Ordonnantie 'van het zelvej CORN. GODSCHALK. Gelykfoortig wel met de Befluiten, iri andere Gewesten genomen, do.h in één opzigt van meerdere uitgebreidheid, om alle uitwendige teekens van onderfcheid tusfehen de Burgers en ingezetenen te doen wegvallen, was eene Publicatie insgelyks van ti deezer, als ten oogmetke hebbende, behalven elders beraamde fchikkingen, het doen ophouden van aüe zodanige uitwendige Teekenen, aan weike het eenen iegelyk kennelyk wordt, dat da zulken, welke dezelve draagen, 't' zy in de hoedanigheid van Weeskinderètr, of anderzins, uit Armenkasfen gevoed'of onderfteund worden. rut. 3504 NIEUWE NEDERLANDSCHB dit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter Plaatfen waar zulks gewoonlyk gefchied» AlBus gedecreteerd eo gearrefteerd op het Landfchaps-Huis binnen Leeuwarden, den 8 September; '7i>6, het tweede Jaar der Bataaf' Jche Vryheid.  JAARBOEKEN» September, 1706. 2505 VRV H E I D. GE LT K H El D. PUBLICATIE. JJtt Provinciaal Beftuur van Friesland, allen *T den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil en Broederfchap I doet te weeten. . . . Offchoon van het tydftip af, dat de Natte m haare oorfprongelyke waarde is herfteld geworden, en zo plegtig de Rechten van den Mensch en Burger in Nederland zyn verklaard en aangenomen als de Gronden van het Maatfchappe» lyk verdrag, alle zogenaamde voorrechten, costumen en gewoonten, welke hunne geboorte verfchuldigd zyn aan het denkbeeld van verhevenheid en grootheid van den eenen Mensch bovea den ander, en die in eene vrye Maatfchappy niet alleen aanftotelyk, maar hinderlyk zyn aan de Principes van Gelykheid, Vryheid en Broederfchap, waarop de Conftitutie van het Volk van Nederland zal moeten gevestigd worden, inderdaad vervallen en in effeöe vernietigd moesten zyn; zo is het nogthans, dat in dit Gewest zodanige gebruiken zyn blyven fubfifteeren, die, ■wel verre van beftaanbaar te zyn met de gronden van Vryheid en Gelykheid, zonder den geenen welke 'er gebruik van maaken te bevoordeelen, de voortgangen der gezonde reede vertragen, en alzo een wezentlyk nadeel veroorzaaken in de Maatfchappy. Dat wy, overweegende onze duure verpligting en den Eed by de aanvaarding van ons Intermediair Beftuur gedaan, om ter vernietiging van de plaatshebbende misbruiken mede te werCccccccc ken, Leeuwarden.  Leeu ■war- 1 den. Publ. raaLen de de Teeke* ven van OnderfckeiJding e. i i ] I < c t X 25C6 Nieuwe nederlandsche kea, - daarom hebben nodig geoordeeld te decreteeren en ftatueeren, gelyk gefchied by deezen:Eerftelyk- dat alle Adelyke en Familie*Wapens, aan .en in 4e publieke Gebouwen, het zy Hu zen,' Kerken, Toorefis, Poorten, Pypen, Bruggen, Zylen, Pyraraiden, of onder wat benaming pok, ais mede aan Gebouwen en Huizen •van Particulieren, aan Ryd- en Vaartuigen, Stekagien en Paaien, of waar ook in het openbaar gevonden worden, binnen zes weeken na dato de zes zullen moeten weggenomen zyn; behoud es nogthans het recht van eigendom van een iegelyk. Dat de Wapens en Eeretytels op Grafzerken, aan de Stoelen'en Banken in de'Godshuizen, hier onder mede zyn begreepen, en door de Eigenaaren moeren worden weggenoomen; of, zo die Eigf-naaren niet aanwezig zyn, op order van de relpcóbve Gerechten in dé Steéden en- Diftricten waar in dezelve gevonden worden. En dat de nalaatigen, voor ieder Wapen het welk na dien tyd gevonden wordt, zullen boeten eene fomrrm van een honderd Car. Guldens, ten pro* fyte der algemeene Armen van die Plaats, al. waar de over'reedirg wordt bevonden ; van welke Boete echter geëximeerd zyn de Gerechten, wegéns; zodacige Wapenen, waar van de Eigenaars niet bekvnd zyn. Ten tweeden:, dat het drasjen van. Livreyen )f Téekenen van diei stbaarheid aad Particulieen, wel expresf lyk wordt verboden, en hec liemaod zal vryftaan (uitgezonderd Militairen, „ards-, Stads- en Diftrichts-Bedienden, en Bur;ers met betrekking tot Monteering van éene Ichuttery) om zogenaamde Livrey-klee leren , f Tcekenen van dienstbaarheid, te dragen , of s doen dragen, na verloop van veertien dagen, a bekendmakinge deezes > by boete van een hon-  JAARBOEKEN, Septembert 1796, 2507 honderd Car. Guldens, de eene helft te verbeu-: ren by den geenen in wieas dienst iemand is, en de andere helft door hem zel ve welke in j overtreeding mogt worden bevonden; en zulks wede ten pnfyte van de algemeene Armen der Plaatze alwaar de overtreedirg b-. vonden wordt. Ten denfen: dat, daar niemand die df? na tuurlyke Gelykheid der Menfchen in Rechten erkend en .de Broederfchap wil bevorderlyk zyn, -zich in het; openbaar zal arrogeeren eenigen trot fchen Tytel, welke eene ingebeelde grootheid te kennen geeft;, als daar zyn, EüeJ-, Hoog j Wel-Gebooren * Baron, Graaf , Jonker cf Heer,, en diergelyke benamingen meer , zo wel ten aanzien van de Vrouwelyke ab Marmelyke Sexe; wy van eik ingezeten verwagten, én een iegelyk -by - deezen vermanen, dat hy zich zorgvuldig , za l vermyden , om zodanige benamingen aan zyEen Mede-JSJensch te geeven, of van denzelven .te begeeren. dje by een Vryheidminpend Volk eerder verachtelyk dan begeerlyk zyn, Ten vierden: nat., daar wy het onbeliaahbaar befchouwen met het CaraUer van een Voik, het welk 6p ver.'igting durft roe-.nen, om deszelfs Medeleeden, .welke tot eenen behoeftigen Rand gerauken, of Ouderlooze Kinderen, die in de Weeshuizen worden opgevoed, nog by het voor een eeriyk hart fmertelyke van des* zelfs onderftand uit Aruekasftn en Liefdegiften te moeten genieten, of van derzelver natuurly» ke opvoeding te zyn beroofd, de verne.:dcr:tv^ te" zien ondergaan, van zogenaamde Dbconie Weeskleederen en Armeteekenen te motf-:. dra« ger: wy by deezen alle Armbezorgers £ó Adminiftratoreo, dien bet mogt aar^aan, ten D|drukkelyklten uitnodigen en aanmanen, op de door hun in qualiteit met onderhoud bedceid wordende Armen, binnen den tyd"van veert.;n Cccccccc 2 ÏEN. Pub/. ' •-.aakswr ■Ie. dé leekt'* IC II 'art <},'/«' lcr< ... ch'sÏA  Leeuwarden. Publ. raaken de de Teeke- nen van On der- fchei- dinge» sjoS NIEÜWE NEDERLANDSCHE dagen na Publicatie deezes, te ontheffen van zodanige Teekenen, waar aan het een iegelyk kennelyk zy dat dezelve uit Armekasfen onderReuDïDg genieten; en den Adminiftratoren der Weeshuizen, om ren meeste voordeele van hun" re Adminiftratie, de twee- of meer couleurige Kleecerdragten van de Ouderlooze Kinderen , onder hunne Adminiftratie zynde, af te fchaffen. Dan ten einde door de daadelyke ontdo ning "van de Wee1 kleederen, aan zommige Adminiftratien geene fcbade zoude worden veroorzaakt, ftellen wy den tyd tot ultimo December deezes Jaars, na welke wy vertrouwen, dat aan onze intentie in deezen zal zyn voldaan. En ten vyfden: dat, alzo de Kerk thans geheelyk van den Staat is afgefcheiden, alle de Qualiteits Banken en Zitplaatzen in de Godshuizen, welke voorheen aan Regeerings-Collegien, of Lee Jen van dien, en aan andere Ambtenaaren, in hunne qualiteiten waren toegeëigend, by deezen worden afgefchaft, en dat voortaan van den Lande geene kosten voor dezelve zullen worden betaald. Laatende mitsdien de belchikking der Zitplaatzen in de Godsbuizen, over aan de Kerkgenootfchappen welke daar toe gerechtigd zyn, omme ten dien aanzien elk in den zynen zodanige bepaalingen te maaken, als zy ten meesten nutfie van hunne Gemeenten overeenkomftig de grondbeginzelen van Rechtvaardigheid en Gelykheid zullen geraaden vinden. Ontbiedende en gelastende de refpe&ive Geconftitueerde Machten in deeze Provincie, mitsgaders de Fiscaals en verdere daar toe bevoegde Ambtenaaren , om aan de executie deezer de hand te houden, want wy zulks ter bevordering van het algemeen welzyn hebpen verftaan te te.iooren» En  JAARBOEKEN, September, 1756. 9509 tTn op dat niemaad hier van onkundig blyve, *al deezen in dit Gewest alomme worden gepu« g!S% geaffigeerd , ^ Plaatzen waar zulk. Huïg deo 8 September i79lU3te.  2514 NIEUWE NEDERLANDSCH2 'sGra- VEMHA CE. C. BYLEV'EL! •• Van het Beflag en Verband', op de Goederen van Leden van het voorgaande Beftuur gelegd} hebben wy, ter voegzaame plaatze, verflag gedaan. Die maatregel hieldt ftand tot aan het begin deezer Maard, wanneer dezelve by eene Publicatie van het Provinciaal Beftuur wierdt opgeheven. Het Provinciaal Beftuur van Holland, aan alle hunne "Medeburgeren, Heil en' Broederfchap ! doet te weeten. Dat wy reeds by ons Decreet van den 30 Jnny deezes Jaars hebben goedgevonden, om zo verre zulks als toen , zonder het algemeen belang te; ^pr^judiciecren , konde gefchieden , * '•Y',V * de van die vreesfelyke onheilen, welke anders den - ondergang der goede Ingezetenen ten gevolee kunnen hebben. Aldus gedaan en vastgefteld ter bovengemelde Vergadering, in den Hage den 5 Oétober I796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. {Was geparaphecrd,) T. A. ten BERGE, Vt. {Onder fond,) Ter Ordonnantie van dezelve, {Was geteekend f)  JAARBOEKEN, Oiïober, 1706» *5I3 de Publicatien van de Provifioneeie Rqrefen-' tanten van het Volk van Holland, in date den, en is February 1795, zo veel aangaat het perfoneel verband, waar aan oe Regenten., Ambtenaaren en Ministers, dte tot op de gelukkige Omwending van zaaken hier te Lande, 70 in Provinciaale als Generaliters bedieningen', uit deeze Provincie geweest zyn, daai bv zvn sefubjeéteerd geworden, te altereeren en te modificeeren, gelyk mede de nadere voorzienine door welgemelde Provifioneeie Reprefentanten , zo ten reeuarde van de voornoemde Regenten, Ambtenaaren en Ministers, als andere daar by gemelde Perfoonen, by hurne Publicatie van den 7 September 1795 gedaan, in te trekken en buiten elFeét te ftellen, en laatftelyk nog, ten einde een ieder van hun in ftaat zoude mogen zyn, om aan derzelver verpligting, ten reguarde der belasting, hy de Publicatie van denzelven 30 Juny laatstleeden gedecreteerd, ten promptten te voldoen, de oobeffin? van het beflag of vemand, op de Go"de'en van de voornoemde Perfoonen, by de voorfz. Publicatie van den 12 February des Taars:l795 gelegd zynde, te facihteeren, we k £decrete«deB door het Committé Provinciaal, 11 onzen last en authorifatie, by Publicatie van den 6 July laatstleeden, ter kennis van den Voike is gebragt. Dat alzo het beflag of verband op de Goe■foren van de voornoemde Perfoonen gelegd, voor zo verre het zelve, ten einde zy in ftaai Jouden worden gefteld, om hunne Fourmsle menten in de voorfz. door ons gedecreteerde Belastingen op de Inkomften en wmften dei wzetenen van deeze Provincie, naar behooref te presteeren, by de Voorfz. Publicat.er van het Provinciaal Committé niet is gefacili teerd of eemouificeerd 'geworden, by. provilH en tot nadere-dispofitie van ons Beftuur, W>' en tot Dddddddd 3 sGtw- 3B. ' Publ. ' y&t ophsf 'an het 'icjlqs op 'Goéderen , enz. '  •sGra. vemha gb. Publ. tot ophi van hei beflag op Giederen , enz, *5lt5 NIEÜWE NEDERLANDSCHE bende blyven voortduuren, wy op dit Stuk • in onze jegenswoordige Vergadering nader gedelibereerd; en in aanmerking genomen hebbende, dat geene genoegzaame redenen exteeren, om het gemelde verband of beflag langer t te continueeren, maar dat de billykheid en rechtvaardigheid, die het Tichtihoer zyn van alle onza handelingen en verrichtingen, ver1 eischten, dat hec zelve als nu wierdt opgeheven en buiten eifecT: gefteld. Zo is het, dat wy hebben goedgevonden te decreteeren en te ftatueeren, gelyk wy decreteeren en ftatueeren by deeze, dat de Regeatea, Amptenaaren, en Ministers, die tot op de gelukkige Omwending van zaaken hier te Lande, zo in Provinciaale als Genemliteits Bedieningen uit deeze Provincie geweest zyti, zullen worden ontheven van het beflag of verband by de Publicatien der Provifioneeie Reprefentanten den 4 en \% February des Jaars op hunne Goederen gelegd, gelyk wy alle dezelve Perfoonen daar van ontheffen by deeze, en dat dien volgende het ten dien op. zichte geftatueerde by dezelve Publicatien, zo verre zulks ingevolge en uit krachte van ce hier vooren gemelde Publicatie, door het Pro. vinciaal Committé, op onze iast en authorifatie den 6 July laatstleeden gedaan, als nog effect forteert, wordt gehouden voor ingetrokken en buiten werking gefield: zonder dat echter daar door de voorfz. Regenten , Amptenaaren en Ministers, direét of indireft zullen konnen verftaan worden gelibereerd te zyn van derzelver verantwoordelykheid, wegens hunne gedraagingen of verrichtingen in derzelver onderfcheidene betrekkingen gedaan, gelyk mede ongeprejudicieerd blyft, zodanige Actie tot fchadeloosftelling of vergoeding als bevonden ïal worden ten hunne Laste te competeeren. En op dat niemand hier van ignorantie pre- ten-  JAARBOEKEN, O£tobers 1706. 2517 tendeere , zal deeze alomme gepubliceerd en geaffigeerd worden, daar zulks te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Haage den 1 Oclober 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid* j. A. van des. SPYK, Vr. Ter Ordonnantie van hetzelve, C. SCHEFFER. De Nationaale Vergadering de Looieryen en den Lederhandel hier te Lande, zoo veel mogelyk, willende begunftigen, wierdt te raade, aangaande eene belasting op den uitvoer van Run , en eene verhooging op het uitgaande Regt op de Kalfsvellen, benevens eene vermindering van de in- en uitgaande Regten op de vreemde of drooge Huiden, vast te ftellen: ié „ Dat nu voortaan alle uitgaande Ei„ ken , Schors of Run, distinételyk als gemaalen of ongemaalen zal moeten „ worden aangegeeven, en voor uitgaand recht betaald worden twee ten honderd ' van de Gemaalen, en drie ten honderd " van de Ongemaalen , gerekend naar derzelver waarde. 2. „ Dat de Kalfsvellen by het uitgaan, voortaan mede by de waarde zullen Dddddddd 4 „ moe- 'sGra- VEKHA» ge.  P5i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGaA- VEKHAOE. \ „ moeten worden aangegeeven, en daar ?J van voor uitgaand recht betaald worden „ tien ten honderd. 3. „ Dat van de vreemde of gedroogde Huiden j voortaan niet meer zal worden „ betaald dan een ten honderd, naar de „ waarde, zo wel by het inkomen als by ., het uitgaan." Van wegen een bekend Genootfehap, hier ter Plaatze * zyne Algemeene Vergadering houdende, zag men deezer dagen in 'c iicht verfehynen het volgende Programma. Tn de Algemeene Vergadtrizjg des Genoot* fchaps, tot verdedigïn,? van den Cbristelyken Godsdienst, opgericht in 'sGravenhage, gehouden den 20 Octoher deezes Jaars, in welke de Aanfpraak aan de Leden gedaan werd, door den Heer "foannes Heringa, Pred. hl 'sGravenhage, (trekkende ten betooge: dat de Leere der Verzoening op de Zedenleere geene inbreuk doe, maar dezelve krachtiger bevestipe ; is verflag gedaan van ingekoomene Prysverhandelingen, en de uitgeloofde Gouden Eereprys toegeweezen aan den Heer W. T, Lang, Predikant te Singen by de Stad Dorken, ais Schryver van een Antwoord op bet Voordel, in het Jaar 3793 gedaan, waarin < pvorderd wordt een be'wys, dat de Natuurlyke Godgeleerdheid'geeft'genoegzaam onderrigt geeft van die middelen, welker kennis voor den zedelyk bedorven , en (traffchuldigen Mensch cnombeerlyk is; gelyk ook een Zilveren Medaille is toegeweezen. can den Heer Fokkg Lief/link, Predikant te Rauwere en Yrnfun,, on-  JAARBO'EKEN, CScber, 1756. onder de Clasfis van Sneek, als Opfteller eener Verhandeling* ten tytel hebbende: „.Kanik achting hebben voor het Christendom, net zelve voor eene van God verleende Openbaring houden, zo lang ik de opftanding van Mus; onder de onbeweezene] en onzekere dingen Plrïete Genootfehap heeft vier nieuwe Voordellen en Vraagcn om beantwoord te worden, de drie eerften voor den iften January, en de laatfte voor den iften April 1798» voorge- Üri8eNa de uitgave eener gekroonde Verhandeling, ten betooge dat God eigenlyk gesegde ftraffen op de overtreeiïng zyner wetten bedreigd heeft, en dat hy als Richter de zonden daadlyk ftraft; verlangt het Genootfehap een betoog, dat de ftrafoefenende Gerechtigheid Gode waardig is, en geenzints als eene hateIvke maar veeleer als eene bemmnelyüe bAkenfehap van het hoogfte en beste wezen be fchouwd mag worden, welke in het beftum der waereld, ter. bewaring van de orde , er ter bevordering van het Algemeen Welzyn. noodzaakelyk eu zeer belangryk is; en da, daar uit ook het Gode betamende van sMid delaars zoeniyden, ter verlosftng van Zondaa ren tegen hedendaagfche beftryders, klaarbly kelv'k kan bevestigd en verdeedigd worden, 2. Hoedanige begrippen hadt de Schryvei van den brief aan de Hebreen, aangaande hei Hoogepriestetfcnap van Jefus, en in hoe verre blykt derzelver overeenkomst met de denkwvze der overige Schry veren van het N. T. o Een Vertoog over den eigenlyken aan van Mus Prophetifehe bediening, en m hei bvzonder, hoe hy, als de eenige Opperleeraai ZVr»er Kerke, onderfcheiden zy van, en uit muntende boven Mofes en de Propheeten de: 'sGravenhage. Pro. gramma van het Haagsch Genootfehap. l  NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- geishave. Programme,van hei Haagsch Genoot> fchap. L K y D E N. Aan ons zynde medegedeeld de volgende Vonnisfen, geflagen ter gelegenheid van rustverftoorende beweegingen, nu reeds een jaar geleeden binnen deeze Stad voorgevallen, hebben wy het plaatzen van dezelve niet onvoegzaam geoordeeld. EClh Ouden, en boven alle van God gezonden Leeraaren des Nieuwen Testaments. 4. Eene opgave , wat 'er in de echte Ge denkftukken der Griekfche en Latynfche Schryveren, die voor den tyd van Christus en de Apostelen geleefd hebben , te vinden zy, tot opheldering en bevestiging van de Gebeurtenisfen, welke in de Boeken van het O. T. verhaald worden. En voor den Gemeenen Man om beantwoord te worden, voor den eerften September 1797. ï. Eene Verhandeling over de betamelykheid eener welgeregelde Zelfsliefde, of 2. Over het fchandelyke en fchadelyke der Kwaadfpreekendheidr De Antwoorden op deeze Vraagen en Voorftellen moeten voor den bepaalden tyd, vrachtvry worden gezonden aan Do. Adrianus van Asfendelft, Predikant te Leyden , Secretaris van het Genootfehap, zullende het Programma deezes Jaars eerlang Worden gemeen gemaakt.  JAARBOEKEN, Gcieber, 1-^6, 2521 ECHTE STUKKEN, behelzende jtiifchen en Vonnisfen, raakende de Gevangenen, den 3 O&ober 1795, wegens het gebeurde aldaar , geapprehendeeri , - cn gevonnist ' den ï OStober des volgenden Jaars 1796. Pro juftitia. Den Burger Mr« Bartholomeus Jacobus van Mcurs, Publieke Aanklaager der Stad Leyden, Eisfcher van wegens het Volk van Hol. land, in cas van delict, beklaagt vóór het Committé van Civile en Crimineele Juftitie, PVillèm Kraakman, oud, zo hy zegt, 25 jaaren, geboortig van Wateringen, woonende in het Noordeinde alhier, zynde geweest een Jaager ouder de infantery Lcga, en thans buiten kostwinning, thans des Eisichers Gsvangene, hem aanzeggende: - Dat hy Gevangene op den 3 October van 't laatst afgeloopen Jaar 1795, zig fchuldig heeft gemaakt aan geweld, bet verftooren der puklitke rust, en het beledigen van Goederen en Hulzen, Dat de Gevangene inzonderheid op gemelde 3 Oftober zig bevonden heeft in het Werf huis, binnen deeze Stad, op de Beestenmarkt; dat hy aldaar gevonden heeft eenige Franfchen, welke zeiden, Burger-Cannonniers te verwachten, met oogmerk, om dien avond by de zogenaamde Ariftocraaten te removeeren; dat ook daadlyk die verwachtwordende BurgsrCanonniers gekomen zyn, waarop zy, na. verloop van omtrend 10 minuten, gezamentlyk, ook met dat oogmerk, zyn heengegaan; dat hy Gevangene, onder auderen, des avonds tus- Ley- den»  2522 NIEUWE -NEDERLANDSCHE Ley- pen. Vonnii' fen tegen Qp~ roermaaksrs. tusfehen 9 en half 10 uuren, zig met die ge> heele troep, zo Franfche Militairen als Burgers, begeeven heeft naar 't huis van Engel* breekt, in de Galgftraat alhier; dat voorgem; troep daarop, zo binnen als buitens huis, al-les hebben aan ftuk geflagen; dat hy Gevangene verre van alleen ftil aanfehouwer te blyven, msde zyn uiterfte best gedaan heeft, om mede alles te helpen ruïneeren, flaande met zyn Sabel overal in 't honderd. Dat hy verder met gem. troep is medegegaaD, en voor ^t huis van Waage, op de Mare, gekomen zynde, eigenhandig aldaar, gelyk ook aan 't huis daar naast, de glazen heeft ingeflagen; dat hy Gevangene zulks mede gedaan heeft op den hoek van de Aardappelen» msrkt, en voorts overal geholpen heeft om de glazen in te flaan, Alles blykens des Gevangenens eigene Confeslie, buiten pyn en banden van yzer gedaan, hebbende hy tot zyne verontfchuldigirjg flechts nygebragt, dat hy dronken is geweest, en dat hy voorts te vooren 'er niets van geweeten heefc, maar 'er onnozel is ingekomen. En daar zuik een gedrag ten hoogden ftraf-baar en gefaariyk in deszelfs gevolgen is, zo is 't, dat den Eisfcher R. O., eisch doende, in naam als boven, concludeerde, dat de Gevangene by definintief voHnis van het Committé van Civile en Crimineele Juftitie voorn, ter zaake van. de faute, hier vooren aangezegd, en door hem geconfesfeert, zal worden gecondernueert om voor den tyd van de twaalf eerstkomende jaaren, te worden geconfineerd in het Tucht- of Werkhuis dezer Stede, omme geduurende dien tyd met zyner handen arbeid de kost te winnen, en voorts ten eeuw/gen dage gebannen uit de Landen van Holland en WestFriesland, zo wyi en zyd de paaien van dien syn ftrekkende, sonder ooit daar weder te mo-  JAARBOEKEN, October, 1796, 2523 pogen binnen 'komen, op pcene van zwaarder ftraffe: en wyders, dat de Gevangene zal wor den gecondemheerc in de kosten en mifen der Juftitie, mitsgaders in de, kosten van den Pro* cesfe, ofte tot andere. {Was geteekend.?) Kers. B. J. van MEÜRS, Publieke Aanklaager der Ge* meente van Leyden. Leyden den a8 Maart 1796. Het Committé van Civile en Crimfneele Ju. ftitie der Gemeente van Leyden, gezien heb* nande de Crimineele eisch en conclufic by den Burger Mr. D. J. van Meurs, als Publieke Aanklaager der voorn Gemeente, gedaan en genomen ten lasten van Willem Kraakman, thans des Eisfchers Gevangene ; mitsgaders gehoord en geëxamineerd hebbende de Confeslie van den Gevangene, buiten pyn en banden van yzer gedaan; voorts gelet op alles, het geeu in dezen te confidereeren ftond, of heeft mogen moveeren; doende recht in den naam en van wegen het Volk van Holland, heeft hem Gevangene gecondemneert , gelyk by gecondemneerc werd by dezen, om geduurende den tyd van één jaar en twee weeken op 'sGraavefteyn alhier, geconfinaerd te zitten, ten einde aldaar met ,zyner handen arbeid de kcst te winnen, onder afllag echter van dien tyd, welke hy Gevangene almaar reeds heeft gedetineerd geweest; condemneerende wy- Leï-v Vonnis, fen tegen Op. roerviaa.  2524 NIEUWS NEDERLANDSCHE Lev- een. Vonnis fen tegen Op roermaa- \ kers. Pro Juflitia. Den Burger Mr. Bartholomem Jacobus van lileurs, P'ubiieke Aanklaager der Stad Leyden, Eisfcher van wegens het Volk van Holland, in cas van delict, beklaagt voor het Committé van Civile en Crimineele Juftitie, Jan van Meurs,. oud 22 jaaren, woonende op'de Breede Straat en geboren alhier, zynde by het Vleescbhouwen geweest, thans des Eisfchers Gevangene , hem aanzeggende; dat hy Gevangene op den 3 Oótober van het laatst afgelo* pen jaar 1795, z'g mede heeft bovonden in gezèlfchap met een hoop Straatfchenders en Verhoorders der publieke rust en veiligheid der Ingezetenen niet alleen, maar dat hy Gevangene zig zelfs mede fchuldig heeft gemaakt aan het infiaan van glazen; en wel inzonderheid, dat hy Gevangene met een hoop zo Franfche Militairen als Burgers, op gemelde 3 Gétober des avonds; zig op weg begeeven heeft de Oude Vest langs , alwaar gem. hoop zig onledig heefc gehouden met het inflaan van gla« zen by verfcheidene aldaar woonende Burgers; dat wyders de Gevangene in de kosten en mifen der Juftitie, ter tauxatie van het Committé: ontzegt eindelyk aan den Eislcher R. O., zynen verderen Gf anderen eisch en conclufie, op en jegens den Gevangene gedaan en genomen. Atlum by de Leden van Civile eu Cri. mineele Juftitie der Gemeente van Leyden, Scheltus, Maurisfe, Romswinkel, Bake, van EMiout , Voor ft ad, van den Santheuvel en Adriaans, den 28 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, gerefu meert en gepronuntieerd den 1 October des gamefden Jaars.  JAARBOEKEN, Odtobcr, 1706. 2515 dat hy Gevangene gekomen zynde tot by de Aardappelenmarkt, aldaar aan 't hoekhuis zelfs de glazen heeft ingeflagen: dat hy Gevangene verder, zig met ontbloot Zydgeweer, begéeven heeft ten huiae van den Burger Colonel Plar.eveld, ziende aldaar iemand ingaan, die hy voor één van zyn party hield; alles blykens des Gevangenens eigene Confesfie, buiten pyn en banden van yzer gedaan; hebbende hy Gevangene niets tot zyne verontfchuldiging weeten by te biengeri , hebbende hy dit alles, (na zyn zeggen), uit eigen beweeginjt gedaan. . En daar zulk een gedrag ten uiterften ftraf. baar en hoogst gevaarlyk in deszelfs gevolgen zoude zyn,"indien het zelve niet, anderen ten exempel, allerftrengst wierd geftraft ; zo is 't, dat dm Eisfcher R. O,, eisch doende in den naam als boven, concludeerde, dat de Gevangene, ter zaake van de hier vooren hem aangezegde, en door hem geconfesfeerde fauten_, by definitief vonnis van het Committé van Civile en Crimhieele Juftitie, zal worden gecondeuineert om voor den. tyd ?an de twaalf eerstkomende jaaren, te wórden geconfirieerd in het Tuchthuis deezer Stad, om dien tyd geduurende aldaar met zyn handen arbeid de kost te winnen; voorts ten eeuwigen dage gebannen uit den Lande van Holland en West-Friesland, zo wyd en ?.yd de paaien van dien zyn ftrekr kende, zonder ooit weder te mogen inne'ko; men, op poene van zwaarder ftraffe; eindelyk dat den Gevangene zal worden gecondemneert in de kosten en mifen vau Juftitie, mitsgaders in de kosten van den Procesfe ofte tot anderen. * {Was geteekend,^ B. J. vak MEURS, Publieke Aanklaager der Gsmeente van Leyden. Leyden den 28 Maart 1796, het twoede Jaar der Bataaffche Vryheid, Eeeeeeee Hei Lex-, den. ' Vonnis* fen tegen Oproermaaktrs.  «526 NIEUWE NEDERLANDSCtiÊ. LEYDEN. Vonnisfen te gen Op roermaakers. Pro Juftitia, Den Burger Mr. Bartholomeas Jacobus. tan JSAeurs, Publieke Aanklaager der Stad Leyden, Bis- Het Committé van Civile en Crimineele Juftitie der Gemeente van Leyden, gezien hebbende den Crimineden Eisch en Conduite, by den Burger Mr. B. J. van Meurs, als Publieke Aanklaager der voorn. Gemeente, gedaan - en genomen ten lasten van Jan van Meurs, thans des Eisfchers Gevangene; mitsgaders gehoord en geëxamineerd de Confesfie van den Gevangene buiten pyn en banden van yzer gedaan; voorts gdet op alles het seen in dezen te confidereeren ftond, ofte heeft mogen moveeren ; doende recht in den naam en van wegen het Volk van Holland, heeft hem Gevangene gecondemneert, gelyk hy gecondemneert word by dezen, om geduurende den tyd van één jaar en twee weeken op 'sGravenft*in alhier, geconSneerd te zitten, ten einde aldaar met zyn handen arbeid de kost te winnen, onder afflig echter van den tyd welke hy Gevangene aldaar reeds beeft gedetineerd geweest; condemneert wyders de Gevangene in de kosten en mifen van Juftitie ter tauxatie en mode» , ratie van het Committé; ontzegt eindelyk aan den Eisfcher R. O. zynen verderen of anderen eisch en conclufie op en jegens de Gevangene gedaan en genomen. Aétum by de Leden van het Committé van Civile en Crimi» nee-e Juftitie der Gemeente van Leyden, Scfeh tus, Maurisfe, Rormwinkel, Bake, van Bek' hout, Voorftad, van den Santheuvel snAd'taans t den 28 September Ï7Q5, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. Gerefumeerd en gepronuntieerd den 1 October des gemelden jaars.  JAARBOEKEN, 'Oclober, 179Ö. 2527 Eisfcher van wegens het Volk van Holland, in cas van delict, beklaagd voor 't Committé van Civile en Crimineele Juftitie, der voorfz. Stad, Fredrik van Galen, oud, zo hy zegt, in de 30 jaaren, zonder het precies te kunnen zeggen, geboortig van Leyden, woonachtig te Leyderdorp, zynde een Werkman, en zo wat voor de Kooplieden verkoopende, thans des Eisfchers Gevangene, hem aanzeggende. Dat hy Gevangene op den 3 October des voorleden jaars 1795, zig fchuldig heeft gemaakt aan het mishandelen van Perfoonen, geweld pleegen aan verfcheidene huizen, aan het inflaan der glazen, en aan ftooring der publieke rust en veiligheid. Dat hy Gevangene inzonderheid op gem. 3 October des avonds, zig met verfcheidene anderen, zo Franfche Militairen als Burgers, bevonden heeft ten huize van Engelbrecht, zynde een Tapper, woonachtig in de Galgftraat alhier; dat hy aldaar, na eenen Leen van Bemmel vraagende, die hy fustineerde dat op het Secreet was opgefloten , de Zoon van voorn. Engelbrecht heeft aangegreepen, welke hem zeide zulks niet waar te zyn, hebbende hem Gevangene zelfs>in 't Secreet laaten zien; waarop voorn. Engelbrecht, de Zoon, door den Gevangene is aangegreepen, en onder de vcet gegooit, en door hem en meer anderen zeer mishandelt, tot hy eindelyk door deszelfs Vader is ontzet geworden, Bn hy voorn. Gevangene met een troep, zo Franfche Militairen als Burgers, zig op weg begeeveh heeft, welke hoop zo op de Oude Vest, Maren, Oude Rhyn, aan de Kinderhoek en elders, de glazen hebben ingeflagen; dat hy Gevangene hierby geen itil aanfehouwer is geweest, maar integendeel mede zig aan deze misdaad t van Straatfchenders heeft fchuldig gemaakt; da hy Gevangene aan verfcheidene huizen de, glazen Eeeeeeee 3 h«eft Leyden, Vonnisfen tegen Opt roerma akers.  Let* DIM- Vonnisfen tegen Op roermaa»kers ftrafbaarder is, daar hy, als Officur vaa de Levderdorpfche Schuttery, zulke daaden verpligt was te weeren; in ftede dezelve te heipen uitvoeren» . r _-" . , Zo is 't, dat den Eisfcher R. O., eisch doende in den naame als boven, concludeerde dat de Gevangene by definitief vonnis van het Committé, van Civile en Crimineele Juftitie voorn., ter zaake van de hem hier vooren aangezegt, en door hem geconfesfeerde faiten, zal worden gecondemneert om geleid en ge- 2528 NIEUWE NEDERLANDSCHE heeft ingellagen, ja zelfs met geweld in een huis is ingedrongen, ftaande voorn, huis op den Ouden Rhyn, en aldaar met meer anderen veel geweld gepleegt, en alles aan ftukken heeft geflagen; dat hy Gevangene op het hoo■ reu van een fnaphaanfchoot, welke door de B irget-Patrouille als toen gedaan wierd, uit het vengfter van voorn, huis is gefprongen, met ontbloot Zydgeweer in de hand, benevens eenen Leen van Bemmel; dat hy als toen door voorn. Burger-Patrouille , beuevens voorn. Leen van Bemmel is gearrefteerd, en dus tn flatranti delicto betrapt. Alles blykende by des Gevangene eigene Confesfie, buiten pyn en banden van yzer gedaan, en waar omtrend de Gevansene niets tot zyne verontfchuldiging heeft weeten by te brengen, dan dat hy nooit is bezield geweest om zyne medemenfchen te beleedigen, maar dat hy 'er door den drank toe is gekomen. En vermits zuke daaden ten hoogften fi:rafbaar en gevaarlyk in deszelfs gevolgen zyn, en in geen Land van goede Juftitie kunnen worden getolereerd, en het onlochenbaar is, dat de Gevangene met het blooie geweer in de hand, klimmende uit het vengfter van een huis, waar alles is aan ftuk geflagen, en dus in flagranti delicto, is geapprehendeert, en _„n, naAmv unn den Gevansene zo veel te  JAARBOEKEN, OBober* 1796. 2529 brast te worden op het publiek Schavot, voor] 'sGravenftein alhier, alwaar men gewoon is 1 boosdoenders te ftraffen, en aldaar aan een paal gebonden zynde, door den Scherprechter, i wel itrengelyk met roeden te .worden gegees-j feld; voorts voor den tyd van de eerstkoraen-} de twaalf jaaren geconfineert in het Tuchthuis 1 alhier, om geduurende dien tyd, met zy handen arbeid de kost te winnen ; verder ten eeuwigen dage gebannen uit den Lande van Holland en West-Friesland, zo wyd en zyd de paaien van dien zyn (trekkende, zonder ooit daar weder inne te mogen komen, op pcene van zwaarer ftraffe; en eindelyk, dat de Gevangene zal worden gecondemneert in de kosten en mifen van JulHtie, mitsgaders in de kosten van den Procesfe ofte tot anderen. {Was geteekend,) B. J. van MEURS, Publieke Aanklaager der Ge» meente van Leyden. Leyden den 28 Maart 17Q6. Het Committé van Civile en Grimineelè Juftitie der Gemeente van Leyden, gezien beb-> bende den Crimineelen eisch en conciufie , by den Burger Mr. B y. van Meurs, als Publieke Aanklaager der voorn. Gemeen Je, gedaan en genomen ten lasten van Fredrik van Galen, thans des Ei?fchers Gevangene; mitsgaders gehoord en geëxamineerd de Co. Fes'fie van den Gevangene, buiïen pyn en banden van yzer gedaan; voorts gelet op alles het geen Eeeeeeee 3, in > N. ronnis» "en te» ren Op» ■oef naa* Iers» I  2530 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leyden, Vonnisfen legen Op roertnaakers. Pro Juflitia, Den Burger Mr. Brrtholomeus Jacobus van Meurs, Publieke Aanklaager der Stad Leyden, Eisfcher van wegens het Volk van Holland, in cas van delict, beklaagt voor het Committé van Civile en Crimineele Juftitie Jan de Does, oud, zo hy zegt, 19 a 19^ jaar, geboren en woonachtig alhier, woonende aan de Vischhrug, zynde een Boekverkooper, thans des Eisfchers Gevangene, hem aanzeggende: Dat hy Gevangene op den 3 Oclober des afgelopen jaars 1795 > zig niet alleen bevonden heeft in dezen te confidereeren ftond, ofte heeft mogen moveeren; doende recht in den naam en van wegen het Volk van Holland, heeft hem Gevangene gecondemneert, gelyk hy gecondemneert word by dezen, om geduurende den tyd van één jaar en vier weeken op 'sGravenftein alhier, geconfineerd te zitten, ten einde aldaar met zyner handen arbeid de kost te winnen , onder afflag echter van dien tyd, welke hy Gevangene aldaar reeds heeft gedetineerd geweest; condemneert wyders den Gevangene in de kosten en mifen van de Juftitie, ter tauxatie van het Committé; ontzegt eindelyk aan den Eisfcher , R. O., zynen verderen of anderen eisch en conclufie, op en de jegens den Gevangene gedaan en genomen. Adtura by de Leden van het Committé van Civde en Crimineele Juftitie der Gemeente van Leyden, Schelms, Maurisfe, Romswinkel, Sake, van Eekhout, Voorflad, yan den Santheuvel en Adriaans, den 28 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid; gerefumeerd ■ en gepronuntieerd den 1 Oétober des gemelden jaars.  JAARBOEKEN, OBober, 1796. 2531 beeft in hst gezelfchap van «en deel Straatfcltendera en Rustverftoorders, maar zelfs zig fchuldig beeft gemaakt aan het inflaan van glazen en ftooring der publieke rust, en wel inzondeiheid dat hy Gevangene zig met een groote hoop anderen, zo Franfche Militairen a's Burgers, op gemelden 3 Oftober des avonds, omtrend de klokke io uuren, bevonden heeft op de Oude Vest, voor 't huis van ff Uier, alwaar hy Gevangene eigenhandig de glazen heeft ingeilagen. . Dat hy Gevangene zulks mede eigenhandig heeft gedaan by ffage, öp de Mare; dat hy verder by de troep Rustverftoorders eh Straatfchenders is gebleeven, tot dezelve door de bykomende Patrouilles is verftrooid geraakt, en al hun wandaaden heeft bygewoond, tot hy Gevangene door de Burger Grenadier-Patrouille is gearresteerd ; alles blykende uit des Gevangene eigene Confesfie, buiten pyn en banden van yzer gedaan, hebbende hy Gevangene niets tot zyne verfchooning weeten by te brengen , als dat hy befchonken is geweest. En daar zulk een gedrag ten hoogften gevaarlyk in deszelfs gevolgen is, indien het zelve niet, anderen ten exempel, rigoureufelyk wierd geftraft; zo is 't, dat de Eisfcher R. O» eisch doende in naam als boven, concludeerde, dat de Gevangene by definitief vonnis van het Committé van Civile en Crimineele Juftitie voorn., ter zaake Van de hier vooren aangezegde, en door den Gevangene geconfesfeerde fauten, zal worden gecondemneert, om voor den tyd van de twaalf eerstkomende jaaren, te worden geconfine?rd in het Tugt- of Werkhuis dezer Stad, omme aldaar, met zyner handen arbeid de kost te winnen; voorts ten eeuwigen dage gebannen uit de Landen van HoN land en West-Friesland, zo wyd en zyd de paaien vaa dien zyn (trekkende, zonder daar Eeseeeee 4. ooit Leyden. Vonnis» ren tegen Oproermaakers.  i53* NIEUWE NEDERLANDSCHE leyden. Vonnis* fen tegen Oproertnaa*,kers» Het Committé van Civile en Crimineele Juftitie der Gemeente van Leyden, gezien hebbende den Crimineele eisch en concluile by den Burger Mr. B. J van Meurs, als Publieke Aanklaager der voorn. Gemeente, gedaan en genomen ten lasten van Jan de Does, thans des Eisfchers Gevangene; mitsgaders gehoord en geëxamineerd de Ccnfesfie van de Gevangene, * buiten pyn en banden van yzer gedaan; voorts gelet op alles het geen in dezen te confidereeren ftond , ofte heeft mogen moveeren ; doende recht in den nsam en de van wegen het Volk van Holland, heeft hem Gevangene gecondemneert, gelyk hy gecondemneert word by dezen, om geduurende den tyd van één jaar'en twee weeken op 's Gravenftein alber gecor.fineerd te zitten, ten einde aldaar met zyn handen arbeid 4e kost te winnen, onder afflag echter van dien tyd, welke hy Gevangene aldaar reeds heeft gedetineerd geweest; ccndemneert wyders de Gevangene in de kosten en mifen van'jüftitie, ter tauv ooit weder te mogen inne komen, op pcene van zwaarder ftraffe; en eindelyk, dat de Gevangene zal worden gecondemneert in de kosten en mifen der Juftitie, mitsgaders in de kosten van den Procesfe ofte tot anderen. {Was geteekend,') B. J. van MEURS, Publieke Aanklaager der Gemeente van Leyden, Leyden den 28 Maart 1796.  JAARBOEKEN, OUober- 1756, 2535 tauxatie en moderatie van het Committé; ontzegt eindelyk aan den Eisfcher R. O., zynen verderen of anderen eisch en conclufie, op en de jegens den Gevangene gedaan en genomen. Acium by de Leden van het Committé van Civile en Crimineele Juftitie der Gemeente van Leyden, Schelms, Maurisfe, Romsmnkel, Bake, van Eekhout, Voorftad, van den Santheuvel en Adriaans, den 28 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid; gerefumeerd en gepronuntieerd den 1 O&ober des gemelden jaars. . Pro Juftitia. Den Burger Mr. Bartholomeus Jacobus van Meurs, Publieke Aanklaager der Stad Leyden , Eisfcher van wegeDs het Volk van Holland, in cas van delict, beklaagt voor 't Committé van Civile en Crimineele Juftitie Hendrik Rygman, oud 40 jaaren, geboren te Leyden en aldaar woonachtig, thans des Eisfchers Gevangene, hem aanzeggende: Dat hy Gevangene op den 3 Oclober des voorleden jaars 1795, zig fchuldig heeft gemaakt aan het verftoqren der publieke rust en veiligheid dezer Stad, en wel inzonderheid, dat de Gevangene zig bevonden heeft met een hoop zo Franfche Militairen als Burgers, welke overal het verregaandfte geweld pleegde, zynde hy Gevangene gekleed met een blaauwe rok en zilvere Epaulettes, die hy als Officier der Burger-Artillery gewend was te draagen, en dus gekleed , gemelde geweldpleegende troep overal is voorgegaan; dat hy Gevangene niet alleen als aanichouwer, maar zelfs eigenhandig met zyn Sabel eenige hakken heefc gegeeven in de Schel aan het huis van Witter4 op de Oude Vest; Eeeeeeee 5 dat Leyden. Vonnisfen tegen Oproermaakers.  2J34 NIEUWE NEDÈRLANDSCrIE Ley- de.n. Vonnisfen te* gen Oproer*maakers» dat hy Gevangene de troep eindt 1 yk verlaatende, zig tegeeven heeft naar den Doelen, alwaar hy Gevangene gehoord heeft, dat 'er een Canonnier van deszelfs Comoagnie gearresteerd was, en in de Wagt der Stads Bitnenwagt zat; dat hy Gevangene hierop, met een groote hoop anderen, van den Doelen zyn heen en na den voorn, gegaan, en aldaar gekomen zynde, aan den Sergeant gevraagd heeft, waar die gearres» teerde Canonnier was; waarop hem geantwoord is, die is in de Wagt; op welk antwoord hy ge» vraagd heeft, om in de Wagt te mogen gaan, 't geen hem Gevangene geweigerd is; dat de Gevangene als toen na de Commandeerende Officier gevraagd heeft, welke als toen aankwam; dat hy Gevangene. zonder verder vraagen, echter de Wagt is ingedrongen, met de 12 a 14 Perioonen welke hem gevolgd waren, zeggende tegen hen: kom, volg my maar; al het welk ge» legenheid heefc gegeeven, dat voorn, gearresteerde van Bemmel uit de Wagt is ontfnapt; dat hy Gevangene verder voor de tweede keer aan de Wagt is gekomen, en weder met geweld heeft zoeken intedringen, het welk de Commandeerende Officier willende beletten, van hem Gevangene tot antwoord bekwam, ik geef de blikfem van jou; dat hy Gevangene verder, toen de Scbildwagt tegen hem Gevangene zeide: gy zyt nu uit de Wagt, en gy moet 'er nu uit blyven, op zyn Sabel flaande, gezegd heeft: gy zyt een blikftmfch.e hondsvot en een fchelm; dat hy Gevangene daarop wederom de Wagt willende indringen . hen zulks door de Schildwagt belet geworden zynde, hy dezelve een flag in het aangezicht heeft gegeeven. Alles blykende by des Gevangene eigene Confesf'e buiten pyn en banden van yzer gedaan, en waar omtrend hy niéts tot zyne verfchooning heeft wece by te brengen, als dac hy drongen is geweest. En  JAARBOEKEN, OStober, 1796, 3535 En daar zulk een gedrag ten hoogften ftraf.: baar is, en zeer gevaariyk in deszelfs gevolgen, indien hetzelve niet ten allerftrengfte wierd geftraft; zo is 't, dat den Eisfcher R O., eisch doende in den naam als boven, concludeerde,, dat de Gevangene by definitief vonnis van het; Committé van Civile en Crimineele Juftitie voorn, ter zaaken van hem hier boven aangezegde, en door hen Gevangene geconfesfeerde fouten, zal worden gecondemneert om geleid en gebragt te worden op het publiek Schavot voor 'sGravenftein alhier, alwaar men gewoon isboosdoenders te ftraffen, en aldaar door den Scherprechter wel ftrengelyk met roeden te worden gegeesfeld; voorts voor 12 jaaren te worden geconfineerd in het Tugt- of Werkhuis dezer Stad , omme geduurende dien tyd, met zyner handen arbeid aldaar de kost re winnen; verder ten eeuwigen dage gebannen uit den Lande van Holland en West-Friesland, zo wyd en zyd de paaien van dien zyn ftrekkende, zonder ooic daar weder te mogen inne komen , op poene van zwaarder ftraffe; eindelyk dat de Gevangene zal worden gecondemneerd in de kosten en mifen der Juftitie, mitsgaders in de kosten van den Procesfie ofte tot anderen. (Was geteekend.) &. j. van MEÜRS, Publieke Aanklaager der Gemeente van Leyden. Leyden den 28 Maart 179x5. Het i>EY* OïN. Vonnisten te* yen Op. "otr>naarïers.  9536 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leyden. Vonnisfen tegen Op roermaa*kers. Het Committé van Civile en Crimineele Jaftitie der Gemeente van Leyden, gezien hebbende den crimineele eisch en conclufie by den Burger Mr. B. J. van Meurs, als Publieke Aanklaager der voorn. Gemeente, gedaan en geno•men ten lasten van Hendrik Rygman, thans des Eisfchers Gevangene; mitsgaders gehoord en geëxamineerd de Confesfie van den Gevangeae, buiten pyn en banden van yzer gedaan; voorts gelet op alles het geene in d^zen te confidereeren Rond, ofte heeft mogen moveeren; doende recht in den naam en van wegen het Volk van Holland, heeft hem Gevangene gecondemneert, gelyk by gecondemneert word by dezen, om geduurende den tyd van één jaar en zes maanden, op 'sGravenftein alhier geconfineerd te zitten, ten einde aldaar met zyner handen arbeid de kost te winnen, onder afflag echter van dien tyd welke hy Gevangene aldaar reeds heeft gedetineerd geweest; condemneert wyders de Gevan» gene in de kosten en mifen van Juftitie, ter tauxatie van het Committé; ontzegt eindelyk aan den Eisfcher R. O., zynen verderen of anderen eisch en ccnc'ufie op en de jegens de Gevangene gedaan en genomen. Aclum by de Leden van het Committé van Civile en Crimineele Juftitie der Gemeente van Leyden, Scheltus, Maufisfe, Romswinkel, Bake% van Eekhont, Voor ft ad, van den Sant heuvel en Adriaans, den 28 September 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid; gerefumeerd en gepronuntieerd den 1 Oclober des gemelden jaars. Amsterdam. Tot een Aanhangzel op eene Publicatie van 31 Maart deezes Jaars (zie bi. 1396) Stads Wisfelbank betreffende, diende eene na-  JAARBOEKEN» OBotor, I7S>6. 2537 nadere bepaalin» van den 6 deezer van den volgende inhoud, VR r HEID. GELTKHEID, BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. De Raad der Gemeente van Amfterdam in nadere overweging genomen hebbende, dat de corfpronglyke bepalingen, by de inftelling van deezer Stads Wisfelbank gemaakt, hebben medegebragt, dat alle betaling van Wisfelbrieven, ten beloope van drie honderd Gulden en daarboven, alhier tér Stede, door middel van dezelve Wisfelbank, zoude gefchieden, zonder daar aan eenige uitzondering toe te laten; en dat het algemeen belang althans fchynt mede te brengen en te vorderen, dat als nu, uit hoofde van het verleg van den handel, en de veranderingen daar in, door de omftandigheden der tyden, toegekomen , die oorfpronglyke bepalingen wederom in hunne volle kragt wofden herfteld, en dat alzo de Wisfelbrieven, op of uit deeze en geene handeldryvende Landen en Plaatfen getrokken, niet langer in Courant Geld worden gereguleerd en betaald, zo als van tyd tot tyd is ingeflopen; neen, maar dat dezelven, ten dien refpefte, met alle andere Wisfelbrieven worden gelyk ge. fteid; heeft wel uitdruklyk inhasrerende deszelfs Publicatie, gearresteerd den 30 en gepubliceerd den 3'. Maart deezes Jaars, als nu goedgevonden by Ampliatie van Art, 1 en 2 van dezelve Publicatie, nader te ftatueeren, gelyk dezelve ftatueert by deeze: Dat, van den 1? Oftober aanftaande af, alle Pen- Am- stfl- dam.  2538 NIEÜWE NEDHRLANDSCHE Amsterdam. Publ. raakende Stal Wisfel. bank. DANIËL BLEECKER, Vt» Ter Ordonnantie van voornoemden Raad* F. J. PELLETIER. Vao Penningen, waar van alhier Wisfel zal gefloten worden ten beloope van drie honderd Gulden en daar boven, en over zulks de( waarde van alle de Wislelbrieven, uit deeze Stad getrokken, of ingetrokken wordende op Braband, Vlaanderen, ■ Luikerland en de daar omliggende Plaatfen, thans ;aan de Franfche Republiek geannexeerd, mitsgaders op de Steden Hamburg en Altona; gelyk mefe alle de Wisfelbrieven, na den 15 Ottober eerstkomende, uit .dezelve Landen, Plaatfen en Steden getrokken wordende, betaalbaar binnen deeze Stad, wanneer dezelven drie honderd Gulden en daar boven zyn beloopende, voortaan mede in de Wisfelbank deezer Stad zullen moeten worden betaald en voldaan, en zulks niettegenflaande eenige Claufulen, Stipulatien of Accep. tatien ter contrarie; wordende bovendien een ieder wel expresfelyk gewaarfchouwd, dat geere regulering, om in Kasgeld te betalen, van posten in Bankgeld verfchuldigd, mag plaats vinden, zonder dat de alzo te regulerene posten in de Wisfelbank worden afgefchreven. Alles op gelyke poene en verbeurte, als by voormelde Artikelen 1 en 2 van de gemelde Publicatie van den Raad, van dato 30 Maart 1796, en gepubliceerd den 31 dito, zyn bepaald en geftacueerd. Gearresteerd den j, en gepubliceerd den 6 O&ober 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid,  AARBOEKSN, October, 1796. «539 Van liet voorgevallene binnen dee e Stad, in de Maand Mei deezes Jaars, ter gelegenheid van de onrustige beweegingen van een aantal Kanonniers, en van't geen, zoo door eene Commisfie van het Pro vin* ciaal Beftuur, als door den Raad der Gemeente, wierdt verrigt, deeden wy, ter voegzaame plaatze (zie bl. 1595 eoz.) een uitvoerig verflag. Als een befluit der veelgerugtsmaakende gebeurtenisfe mogen befchouwd worden de fchikkingen en bepaalingen van de gemelde Commisfie, be-! greepen in eene Publicatie van den 3 dee-j zer, door den Raad der Gem ente vervolgens ter kennisfe der Burgerye gebragt. De Commisfie van het Provinciaal Beftuur vaa Holland, te Amfterdam, heeft ia dato 3 Oöober, eene Publicatie gearresteerd, waar ia dezelve (na in de Inleiding gehandeld te hebben over de waarfchynlyke oorzaaken van den weinigen vigueur en veerkracht, door de Gewapenr de Burgermagt by de Gebeurnisfen, die de koomst van de Commisfie hebben veroorzaakt, betoond,) te kennen geeft, dat zy by haare fchikkingen heeft moeten befluiten om, met ter zyde ftelling van al het overige, alleenlyk zich tot zodanige poinflen te bepaalen, die een onverwyld en intermediair redres vereischten. Ingevolge hier van verklaart gemelde Commisfie: Eerftelyk te fanftioneeren en te bevestigen het geftatueerde by Art. 11 der algemeene Wetten, betreffende de Stedelyke Krygstuckt of Police der Gewapende Burgermagt deezer Stad, voorkomende in de nadere Wetten en Reglementen voor de voorfz. Gewapende Burgermagt, by P«« blv Amsteldam.  *540 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* steldam. Publ. tot Rus, en Qrde blicatie van den Raad der Gemeente deezer Stad, van den 2 April deezes Jaars £796, gearresteerd, en- dien volgende Dader en voor zo veel des noods ce ftatueeren en te bepaalen: ,, dat in ,, gevalle van nood of Geseraal Alarm een iege,, lyk verpligt zal zyn, op de eerfte aanzegging .of trommelflag, terftond op zyne Loopplaats te komen, en dat zy, welke in zodanig geval buiten wettige redenen, lafhartig achrer„ blyven, behalven de Stedelyke voorzieningen, „ tegen dezelven by het .voorn. Art, bepaald , insgelyks als fchuldig aan eene commune Mjsdaad zullen worden bei'chouwd, en dien volgende tegens hun tot infamie ofte andere „ zwaardere ftraffe zal worden geprocedeerd ,, zo als in goede Juftitie bevonden zal worden te behöoren." Ten tweeden: en ten einde het Stedelyk De» creet van Crganifatie , mitsgaders de voorfz. nadere Wetten en Reglementen voor de Gewapende Burgermagt deezer Stad , niet" verder ftraffeloos, tn vilipendie van het wettig Geconftitueerd Gezach deezer Stad, zouden kunnen gefchonden worden, zo verklaart wyders de Commisfie al mede wel ukdrukkelyk te fanctioneeren en te bevestigen het bepaaide by Art. 27 der voorfz. algemeene Wetten, betrtffende de Stedelyke Krygstu'cht of Policie der Gewapende Burgermagt deezer Stad , en dienvoigende insgelyks nader, en voor zo veel des noods te fta. tueeren én te bepaalen: ,, dat alle de geenen, „ die 'bet Arresr, waar toe zy verwezen zyn, ,, fchenden of weigeren zich aan de hun opge^, legde ftraffe te onderwerpen, behalven de Ste5, delyke voorziening, tegens hun by het voorfz. „ 27 Art. vastgefteld , insgelyks geconfidereerd „ zullen worden, zich aan eene ftrafbaare com„ mune misdaad te hebben fchuldig gemaakt , „ en dat dien volgends tegens dezelven tot in- famie zal kunnen worden geprocedeerd." Ten  JAARBOEKEN, Oaober, rjft, - Ten derden: cn tot meerdere oblérvantt'e van de reeds geftatueerde Wetten , verklaart de Commisfie mede by deeze wel 'expreifèlvk te inhsereeren de Publicatie van de 'Provifioneeie Reprefentanten van 't Volk van Holland, van den IO November des voorleden Jaars 1795, by zo verre onder anderen, daarby ukdrukkelyk afgekeurd is het gedrag van de zodajnige : „ welke fiiettegenftaande derzelver eed en pjige notoirlyk medebrengt, om het publiek gëzdg j, te handhaven, en alle oproer en. geweld te „ keer te gaan, Wel verre van d,iar aan te vol■„ doen, integendeel de obediëntie aan de beve- len der Municipaliteiten weigeren mogtea, en „ daar door als liet ware, -de Oproermaakers ia „ derzelver vermetele bedoelingen mogten fty- ven en aanmoedigen," met 'verklaaring alzo van voorn. Provifioneeie Reprefentanten, „ dat „ zy zodanig gedrag altyd mee de uiterfte ver,, ontwaardiging zouden aahzién', en dat dien,, volgende zy alle Gewapende Magten en a'té anderen, welke in eed cn dienst van eenige „ Stad of Plaats zyn , we! expresfelyk bevolen en gelasteden, om de orders der Municipali- teit of Plaatfelyke Regecriag ftiptelyk te' ge„ hoor tarnen en na te komen, öp p<#:e van ter' „ contrarie doende, of by weigering,'als mein■ j, eedig en fchuldig aan openiyke rebellie, te zullen worden geftrafc.'' Verkiaarende voorts de Commisfie, omme voor het vervolg alle hoop van verfcoooaing th uitvluchten aan zodanige onïaarce Burgers', by zo verre, dezelve immer weder alhier ter Stede gévonden mogten worden, te beneemeri: „ dat „ onder de by de voorfz- Publicatie bedoelde: Perfoonen niet alleen geconfidereerd móeten „ worden te behöoren alle de geenen, die zich „ geduurende hec oproer ongehoorzaam' zullen „ gedraagen aan de bevelen hunner Superieu» „ ren, of bep&aldelyk de «egeeven orders, toe Ffffffff* Kjain-- Am- tot blust en Ordet  »54« NIEUWE NEDERLANDSCEE Am- stel- Publ. , tot Run en Orde, \ ,, maintien der wet en het wettig gezag, zülicrf weigeren te obedieereti: maar ook dezulkes,. die op eenigerlei wyze de zaak der öproerigen ,,, zulien tooien toegedaan te zyn, of' het op„ roer aan te moedigen; en dat alzo tegen de ,, zodanigen , conform dezelre Publicatie , ten rigoureu^ten zal worden geprocedeerd." Gelastende en bevelende voorts den Procureur der Gemeente, mitsgaders het Committé van juftitie deezer Stad., op denzelfden voet en wyze, als zulks by de bi:-r voorgemelde Publicatie van de Provifioneeie Repreiemanten van het Volk van Holland, van den 19 November 1795, aan alle Officieren en Juftieieren is gedaan, otn hetby deeze Publicatie, zo by facftie als inhsefie, geftatueeide behoorlyk te executeeren en te deen executeeren en naarkomen, en tegens de geenen, weiken zich aan de overtreding daar van zouden raogen fchuldig maaken, zonder eenige oogluiking of vertcbooning te procedceren, zo als hier vooren is bepaald. Laatftelyk en ten vierden: aangezien het aca de Commisfie is gebleken, dat een groot aantal Leden der gewezen Burger-Artillery binneD deeze Stad, (welke by Publicatie van den Raad der Gemeente van den 10 Mei laatstleden is gelicentieerd, en vervolgens, vermits dc opgekomen zwarigheden tegens de Publicatie van denzelven Raad van 26 Mei daaraanvolgende, by nadere Publicatie van den 10 Jany "laatstleden op aandraog deezer Commisfie zelve is verklaard te zyn en blyven vernietigd ia alle derzelver deelen en betrekkingen, zonder eenige referve hoe genaamd;) zich alzins pligtmaatig heefc gejraagen, en ook in het byzonder door de ftip e abedientie aan de Publicatie van 10 Mei voorfz. üen voorbeeld van goede orde en onderwerping jan het Gecouftitu*erd gezag gegeeven heeft: iu gelet dïerhalven, dat het ten uiterften onaillyk zoude zyn, om aan de zodanige braaven „ dooe  JAARBOEKEN, Oetober 1726* 2543 door deeze Commisfie, namens de Hoogstgeconititueerde Magt deezer Provincie, niet een open« lyke biyk van*goedkeuring te geeven: mitsgaders gecon li dereer d , dat het ten üiterften nuttig en noodzaaklyk is , dat alhier ter Stede de Gewa pende Burger-Artillery weder jd werking worde gebragt en vervangen, zodanig als zulks niet al leen by het Generaal Decreet vaü Organifatie van de Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, van den & February deezes Jaars 1796, maar ook meer byzonder by het vroeger Stedelyk Reglemenc, welk tot nóg toe alhier io werking gelaaten is, is bepaald. Zo is t , dat de Commisfie, willende vermyden de zwarigheden, weiken zich tegen het neemen van andere maatregelen hebben opgedaan, heeft goedgevonden en verftaab te vèrklaaren, gelyk zy verk'aarc by deezun , het pligtmatig t>edrag der h'er vooren gemelde obediëntie BurgerArtilleristen, fpeciaal op den 10 Isiei laatstleeden gehouden, ten vollen te approbeeren en laudeereh; dezelven voor zo veel desnoods, volkomen en oDgefchondeh te rehabliiteeren, en in buDDe eere te her/tellen, ro|tteaders waardig en bevoegd te houden, om provifioneel, en ter tyd en wyle' toe, dat het Nauonaa! 'Decreu-van Burgerwapming zal ingevoerd worden, den dienst der Artillery by de Gewapende Burgermagt deezer S'ad te verrichten, en alzo verder van deeze Stad en het lieve Vaderland wel te verdienen, dezelve daar tóe mitsdien uftnvodigende by deezen. Exhorteerende de Commisfie' wyd:rs zó wél den Raad der Gemeente, als de voorfz. geobedieerd h'ebb naë Artilleristen, om de diffieukeiten, die het daadelyk hervatten van den diensc iter laatscgemelden tot hier toe mogten h'éBbêri verhinderd, op eene edelmoedige wyze, en ten nutte der eemeene zaak, 'er zyde te Hellen, met ferieufen aandrang teffens eb infiantie by Ffffffff a Ui AFSTELDAM. £ Publ. tot Rust zn Orde.  «544 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* steldam» Publ. tot Rust en Orde. den tydelyken Commandant der Stad, om naar den aart van zynen post en ingevolge zynèn Bur» gerpligt ievèfig bier toe mede te werken, en alzo te effecUieeren, dat de Leden der geweezene Burger-Artülery, welke volgers de daar van ge. louden Registers, ter voldoening aan de meergemelde Publicatie van io Mei, voor zes uuren des avonds, op de aangeweezen plaatfen hunne Geweeren en Wapenen te rug gebragt hebben, zich op nieuw cngageeren, mitsgaders om van dit engagement aan den Raad der Gemeente kennis te geeven, ten einde dezelven door gemelden Raad worden geauthorifeerd, om tot de invoering toe van het Nationaal Decreet omtrent ce Ikirgerwapening, in hunne voorige rangen en fundtien, als Artilleristen alhier ter Stede te dienen, op zodanigen voet en wyze, als naar gelang der omftandigheden, cp de voegzaamfte wyze, zal kunnen gefchieden. Verklaarénde, voor zc> veel des noods, de Commisfie onder de obeaiente Artilleristen insgelyks te begrypen de zodanigen, welke, alhoewel dcor afwezigheid, ziekte of andere vvctoge redenen en bewezen omftandigheden, verhinderd zynde geworden, om aan den letter der Publicatie van io Mei te voldoen, echter met dc daad zelve betoond hebben, zich naai den zin en roeening daar van te gedragen , en alzo na zes uuren des avonds met geene Wapenen cf Monteedng van de Artiüery in het publiek hebben geparoisfeerd; doch daar en tegen hier van uit te zonderen die weinigen, tegens dewelke zedert door den Procureur der Gemeente crimineele Procedures zyn geëntameerd, en welken als nog fub reatu mogten zyn. Adhortecrende eindelyk de Commisfie den ty» delyken Commandant der Stad, omme, na daj hy in voorfz falutaire oogmerken zal zyn geftaasid, als dan met concurrentie, voor zo veet fies"vereischt, van den Raad de nodige maatre- ge-  JAARBOEKEN, October, 1796.^ 2545 gelen te bepaalen, omme op eene plegtige wyze de Wapenen aan meergedachte obediente Arolle : risten te rugge te geeven en dezelven alzo met 1 den gepasten luister m den dienst te herftellen; met overlaating teffens aan hem tydeiykeu Commandant, omme, met concurrentie als vooren, en tot onderling genoegen der.obediente -ArWte., rnen zelve, de Monteeting der gewezen1 Bure(-r-Artillery, provifioneel zodanig te veranderen, ais de delicawsfe eo noodzaaklyke vlekkeloosheid van den dieest mogt bevonden worden te ver- Vertrouwende de Commisfie, dat de voorfz. obediente Burger-Artilleristen als nu ook van hunne zyde zullen toonen, prys te ftehen op dat geene, het welke door haar ra deezen ten hunnen opzichte is gemanifesteerd en verncnt, «D dat zy, wanneer zy zeiven het effect bier van zullen genieten, niet zullen ophouden bewvzen te geeven, dat~zy waardig zyn, de Wapenen ter verdedigiDg van Stad en vaderland te ^vtrmaanende de Commisfie voorts alle Inge zetenen van deeze aanzienlyke Stad in t gemeen, cn alle de Leden der Gewapende Burgermacht aJhrr in het bvzonder, met al dien ernst ea nadruk, dien het gewigt der zaaken vordert, o.n Je bevelen van de over hun geheide Machten en Superieuren ftiptelyk te gehoorzaamen ea naar te komen, en zich voortaan zorgvuldig te wachten tegen al dat geene, wat eenige aanleiding £ot diergelyke akelige tooneekn, als die van de Maand Mei laatstleeden zoude kunnen aeeveni welke niet anders kunnen worden befthouwd, dan als gevolgen eener onbetaaslyke losbandigheid , ea verbreeking 'der banden van eene pligtmaatige ondergcfcuiKiacid , en welke eindelyk den ondergang der Maatfchappy naar Eich zouden fleepeo; maar om integendeel als wgre beminnaars van rust en góede orde, een w Fffftr ff 3 >eder ;te1s ; jam. Publ. 'ot Rust m Orde»-  aj4ö NIEUWE NEDER LAN DSC ME Am* srnv De Raad der, Gemeente, willende verhoeden of voorkomen alle vermoedens, als of door de bovengaande fchikkingen i en maatregels eenige inbreuk ware gedaan op Stads Vryheid en Privilegiën, ,en om tevens de heilzaame bedoelingen dei Commisfie van het Provinciaal üeftuur te fchraagen, deedt ten zelfde dage het volgende bekend maaken. V R T II E ID* GE LT K II E I D. BROEDERSCHAP. * NOTIFICATIE. T"\e Raad der Gemeente van Amfterdam, van de Commisfie uit het Provinciaal Beftuur van Holland, ontvangen hebbende eene Misfive van affebeid, waarby dezelve, "een gedenkteken willende nalaaten van het bfykbaar nut haarer zending, als mede van haare werkzaame zorg voor het geluk en dc veegheid van deezer Stads Burgery, en tevens een bewys willende geeven, dat rust en eensgezindheid uit haare vèrrfcbdn« gen en aacmaanii;gen zyn voortgevloeid, heeft ingezonden eene Publicatie, gearresteerd den 3 deezer Maand, (welke op de gewoone wyze ter kennisfe van de burgery wordt gebragt): zo heeft de Raad voornoemd, in aanmerking neemende dat gemelde Publicatie in geenen deck ftrydt ieder in zynen kring, alles aan te wenden2 om. dezelve te bewaaren en te handhaaven, en daar door den blcei en welvaart van deeze Stad, en van het garifche Vaderland, te bevorderen,  JAARBOEKEN» Gctober, 1796. 2547 flrydt met de Privilegiën, Rechten en Preroga nven deezer Stad, in deszelfs Huishoudelyk Beftuur; en overweegende wyders, dat de daarby g.geevene vcorfehrifcen van orde, gehoorzaamheid en" ondergefcbikiheid (noodzaaklyke pligten voor de Gewapende Burgermagt,) getrokken zyn, 't zy uit de Stedelyke Reglementen, 't zy uit de publicatie van de Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, en dienvolgens door den Raad fteeds met alle mogelyke vigueur gehandhaafd, ook niet geaarfeld in te ftemmen in de drie Artikelen, door de Commisfie van het Provinciaal Beftuur, met al de kracht die van haar afhangt, ingeroepen, cn welke, zonder dat in liet hart van ieder braaf Burger zyn ingeprent; gelyk de Raad mede ten plegtigften verklaart , dat daar deszelfs oogmerk en verlangen blykbaar -en^beftendig zyn geweest 3 voor het herftel der Artilleristen, welke eerbied betoond hebben voor de Wet, de Raad alleenlyk wacht op de gemanifesteerde begeerte der JJurgers Artilleristen, om dezelve by de Gewapende Burgery in hunne funöien te doen treeden, met dien luister, welke overeenkomftig is met het uitBeemend voorrecht van in den rang der Verdedigers des Vaderlands geplaatst te zyn. En alzo medewerkende tot het oogmerk der cezt!Tde Publicatie, in alle haare deelen, vertrouwt de Raad voldaan te hebben, en aan de bedoeling der Commisfie, en aan den wensch der Burgery. * • . . a Gearresteerd den 7 en Gepubliceerd den e October 1795, het tweede "Jaar der Bataaffcht j/'ryhe'J. DANIËL ELEECKER, Vt. Ter Ordonnantie van voorn. Raad, F. J. PELLEiTIER. Fff fff ff 4 Bl Amstel « DAM. Notificatie v/e* gens a'e Publica. tie tot li uu en Orde. 1  STEL?' SAM. NIEUWE NEDERLANDSCI-SE , By wyze van veranderinge en verbete-i ringe der jongste Brandkeure van 19 July 1. 1. en wel van het veertiende Artikel van dezelve, wierdt men te raade, gemel» de Artikel te vernietigen, en daar vóór het volgende in de plaats te ftellen. Dat zodra het alarm van Brand in eenige VVyk geroepen zal zyn , de-Brandmeesieren met hunne Manfchappen zul? len moeten vergaderen op de gewoone loopplaats: en dat by aldien de Brandmeesteren van die Wyk aldaar niet pre-? feilt mogten bevonden worden , dezelve zullen verbeuren het dubbele, dat de geüffe&eerden, volgens het 18 Artjkel van het 3de deel der Brandkeuren zouden verbeuren, en wei in dezelfde graaden, als by dit Artikel is gefpeciüceerd. Met dien veritande, dat ziekte of gebreken alleen, mits men een behoorlyk JJeckratoir van een' Medicyn of Heelmeester deswegens venoone,' daar van zullen zyn bevryd, „ En, dat elke Brandmeester, uit de Stad gaande, daar van aan den Generatie n Brandmeester behoorlyke kennisfe gegeeven hebbende, van de boete insgelyks zal zyn bevryd, en dat de gemelde Geperaale Brandmeester nimmer zal mogen toelaaten, dat aan alle de Brandmeesteien, tot een Brandfpuit behoorende, zulks word_e toegeftaan," Aarw  JAARBOEKEN, O^ioier, 1796. 2549 Aangenaam en voordeelig voor een vry aanmerkelyk getal Neeringdoende lieden binnen deeze Stad, was eene Publicatie van 21 deezer, loopende over eene vaste Zetting op de fterke Dranken, en 't geen dair omtrent in agt diende genomen te worden, V R T II E 1 D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. ï~\e Raad der Gemeente van Amfterdam, willende voorzien in de billyke bezwaaren, vervat in het Request van een aantal Distillateurs en GrGot-Tappers binnen deeze Stad, houdende: dat, vermits .hünne gebu'iren, in het zelfde vak neering doende, en door hun roeerder vermogen in ftaat, zich by ganftige marktpryzen van gedistilleerd.-» dranken in voorraad te voorzien , die dranken vervolgens tot mindere pryzen verkoopen; waar door de minvermogenden zich zien gebragt, of in het gevaar van hunne neering en beftaan te verliezen , of in de noodzaaklykheid om hunne eigene ruïne te verhaasten, en die hunner Medeburgeren mede te Jlcepen. Zo is 't, dat de Raad der Gemeente voornoemd, op verzoek van de gem. Distillateurs en Groot-Tappers, in de voorfchreven funeste gevolgen voor minvermogende Burgers willende voorzien, en te gelyk voorkomen, dat onder geen voorwendzelen hoegenaamd, de fluikeryen van 'sLands gemeene Middelen en deezer Stads Inkomften zouden kunnen worden verfch^ond, Ffifffffj heeft Am- STELDAM.  «55° NIEUWE NEDERLANDSCHE Am-' S*S ELDAMt Pttbh TdClkCtl' de de Tap-\ pers» beeft goedgevonden te ftatueeren, gelyk dezelve ftatueert by deezen: Art. i. Dat voortaan en wel met den eerften November, aanftaanden, op alle ordinaire Genever , Brandewyn, of gezoete Dranken, zal ge■ field werden eene Zetting van bepaalde pryzen, bekend naar de ftandgrypende roarktpryzen, benevens den Impost en de onkosten daarop loopende. s. Dat de gemelde Zetting, alle veertien (jagen, door twee Burgers, ten dien einde by den Raad benoemd en gequalificeerd, met een gedrukt Billet zal worden bezorgd by alle Distillateurs cn Groot-Tappers, als mede by alle Flesftaanen'en Klein-Tappers, binnen deeze Stsd en derzelver Jurisdictie, weike Zetting evenwel alleen zal bepaald zyn tot de kleice Maat, van het Mengelen af tot het Rantzoectjen incluis. 3. Dat alle dezelve Distillateurs en GrootTappers, zo wel als alle Flesfiaacen en KleinTappers, gehouden zullen zyn zich nasr deeze Zetting te gedragen, en huDne gemelde gedistilleerde Dranken tot geece mindere pryzen, dan by de Zetting zyn bepaald, (c-averrainderd de uitzondering io het volgende Artikel J zullen mogen verkoopen, op eene boete van honderd Gulden voor een Groot-Tapper of Distillateur, en van vyftig Gulden voor een Klein-Tapper en Flesfiaan j voor de eerfte maal; en voor de tweede maal wederom bevonden wordende contrarie deezes te hebben gehandeld, zal de Ver* kooper vervallen zyn in eene dubbele boete, en tevens zyne Afte , waarop hy zyne ceering exerceert, hem worden ontnomen, zonder dezelve immer wederom te kunnen te rug bekomen. 4, Dat echter aan alle Klein-Tappers of Fles. liaanen een Stuiver per Mengelen minder daa de gewoone Zetting zal mogen worden verkogt, zonder aan dezelve eenige verdere korting, *t zy ocd-r den naam vaa StuivergelJ, Prefecten of uil  JAARBOEKEN, Qctober, I7p6". 2551 uit eenigen anderen hoofde hoegenaamd, te mogen doen genieten; aiies op eene boete van vyf lig Gulden, en zulks voer den Kooper zo wei als voor den Verkooper, ieder voor het geheele, voor de eerde reis, en voor de tweede reis, op eene dubbele boete, voor ieder van ben, en daar en boven op ve-beurte van beider Aéte voor altoos: a le de voorfz. boeten te applicee ren, een vierde voor den Aanbrenger, wiens naam des begeerende zal worden geheim gehouden , en de overige drie vierden ten voordeele van deeze Stads Kasfe. 5. Dat, tot goedmaaking van de onkosten, op deeze Zetting te vallen, door ieder Groot-Tapper of Distillateur Jaariyks zal worden betaald drie Galden, en door ieder Klein-Tapper of Flesfiaan een Gulden tien Stuivers, tegens behoorlyke Quitantie, door de beide Burgers tot deeze Zetting benoëod, ondertekend. En zal daar en boven aan de Perfoonen, gequalificeerd tot het rondbrengsn der Billetten, aile veertien dagen, worden betaald, door ieder Groot-Tapper of Distillateur één Stuiver, en door ieder Klein-Tapper cf Fleffiaan eea halve Stuiver, voor derzelver moeiten en tydverzuim. Gearresteerd den 19 en Gepubliceerd den 21 Oclober 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vry'ncid. JAN van STAPHORST, Vt, Ter Ordonnantie vaa den Raad voornoemd. G. BRENDER a BRANDIS. Be- Am- STE1> DAM» Publ. raakende de TapDcrs.  «552 NIEUWE NEDKRLANDSCHE . Bez.vasrd als deeze Stad ten allen tyde w&s hiét Vreemdelingen, en vooral niet een omzettend getal behoeftigen, zoo wel hier gebooren, als van elders herwaarts toevloeiende, was de voorzorge, om, zoo veel mogelyk de vermeerdering der hulpbehoevenden te voorkooraen, allezins pryswaardig en noodig, Daar toe diende de Notificatie, insgelyks van 2.1 deezer. V R THE I D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. NOTIFICATIE. Alzo ?an den Raad der Gemeente van Ara» ftercara' ten vollen gebleeken is: Eerftelyk:• dat veele Lieden, tegens bet aankomen cn voortduuren vaa den Winter, met kwaade en onwaarachtige getuigenisfen van hun. re wGcn(:iaatfe, armoede, belastinge van kindereu en dergeiyke voorzien, zich by de Regenten van de Huis-armen, zo ain de Oude als fjiepwe Zyde deezer Stad, ter bekoominge van uitdtèlirige, vervoegen. 2. Dat anderen, welken eenige middelen, inkomften cf onderhoud, voor hen of hunne Fa■mielien, van zich zeiven hebben, evenwel fchaarnteloos genoeg zyn, om de gewoone uitdeeliogcH; alleen voor wesenlyke armen gefchikt, van gemelde Regenten te vorderen, en door deeze , misleiding genieten. 3. Dat veele Menfchen, welken zich, geduurende den Zomer, op het platte Laad onthouden, Am-  JAARBOEKEN, Ocioler, 1706,. 2553 den, zich des Win'ers naar deese Stad begee . ven, om die Aalmoesfen te genieten, welken alleen voor de In woonen bepaald zyn; en verders j zich met drie, vier Kuisgezinnen te zamen voegende, daar door op den naam van arme Huis», gezinnen doorgaan. Fn eindelyk ten 4den, dat veele baatzoekende, Menfchen zich onderwinden, om van zodanige, arme Lieden, welken'dóór Huiszitten-Meesteren onderhouden, of met Aalrooesfen bedeeld worden, het toegedeelde Brood, Boter, Kaas ot Turf af te kcopen; of het zelve voor fterken drank, of zaaken van geene waardy, te verwis* feleti: ais mede de Cedullen, waar op de arme Lieden hunne Aalmoesfen bskomen, van hen te kocipen of te beleenen: waar door de kinderen dier armen, voor weiken dezelfde Aalmoesten, even zo we! als voor hunné Ouderen, worden gegeeven, hun nooddruft rnisfeEde, van honger, koude, en ongemak vergaan , en zich tot Beder len begeeven: • , ■ Zo is het; dat de Raad voornoem.!, om deeze en foortgeiyke bcdrisgeryen kragtdaadig tegen te p;aan en te beletten, en in den nood der wezeniyke armen, zo veel mogelyk willende voorzien, by hernieuwing van allea, wat een diea o^igte, zo in deezer Stede Publicatien. van 1 November 1623, ^'Oétober 1075, 26 January '1695, als laater is bepaald, by deeze gelast en vastftelt: .,11' Ten eerften: dat alle en een tegely*, wQtjse zich by Regenten van de Muisarmen, EO.aan de Oude als'Nieuwe Zyde deezer Stad, ter bekosminge van Aalmoesfen of uitdeelicge, zullen willen aangeeven, of laaten aantekenen; geha» "den zullen zya, om des verzogt wordende, oprechtelyk en naar waarheid, hun gebrek of armoede op te geeven; met by voeging , of zy al of niet. eenige middelen hebben tot:'hun onderhoud, óf van hunne Faaiielie: mitsgaders hunne Woon- hl--; JAM. Nbtif. ■ '■aaken* ie de dnnttiw  3554 NIEUWE NEDERLAND3CHS AMSTERDAM. Notif. raakende de Armen. Woonplaa-tfen, den tyd welken zy daar gewoont? hebben, het getal kunner Kinderen en de Jaaren, welken dezelve bereiken; als mede of zy Kinderen van anderen onder zich hebben; van waar, en hoe die by hen zyn gekorven: als roede of zy nog eenige middelen van beftaan hebben, ten einde door gemelde Regenten op allé deeze zaaken behoorlyk kan worden gelet, en deselve hunne maatregelen daar naar kunnen neemen. 2. Ö3t zy, welken niet "woonen, of geduurende den tyd van volle zevea Jaaren gewomi hebben, binnen deeze Stad, of op. derzelver Grondgebied, en zulks evenwel verklaaren; als n.ede zy, welken hec getal hunner Kinderen in de geëischte opgave hebben vergroot, of eenige andere Kinderen, als hunne eigene Kinderen aan Regemen voornoemd hebben opgegeeven : aif ook die geene, weike door hec verzwygen of ontkennen van eenige middelen welden zy bezaf ten, den Regenten voornoemd misleid hebben: niet alleen suilen ontftoken zyn van alle onderhoud en Aalmoesfen, maar tevens gehouden on het daar door genotene dubbel te Vergoeden: zullende verder naar bevind van zaaken, het zy door eenigen tyd Gevangenisfe op Water en Brcod, of door uitzettinge uit deeze Stad, en derzelver Grondgebied, geftraft worden. 3. Dat de zodanigen, welken als getuigen voor Regenten verfcheenen zyn, en bevondea zullen worden eenig ander geiuigenisfc, hec zy omtrent de V/oonplaatfe, de Kinderen, de Armoede of andere omftand'gheden. naar welke zy gevraagd zyn, gegeeven te hebben, dan hetgeen overee^kotnftig was met de waarheid, aan hen noodwendig bekend; dezulken;, bjj zy MaLs-of Vrouwsperfoonen, jong of oud , in de eerfte plaats gexnjden zuilen zyn, aan de Regenten voornoemd open te leggfcn en te vergoeden, alles wat, op huune verkesrde getuigemsfè, san die  JAARBOEKEN, Omber, 1796, die Perfoonen zal zyn uitgedeeld, van welken zy bevonden zulhn warden een valser» getuigenis!!» afgelegd te hebben: en ten tweeden, nog zodanige boete, ais met den aart hunner misdaad overeenkom (lig zal geoordeeld worden. 4. Dat die geene, weike van nu voortaan bevonden wordt eenig Brood te koopen, waarop het merk der HuiszittÉnéd f.:3t, als ook zy, wélken de toegedeelde Turf, Boter of Kaas, van de arme Lieden koopen, of daar voor iets anders in de plaats geeven: als mede zy, welke de voorfz. CeduS'en koopen of beleenen, op welk eene wyze dat ook moge gefchieden, daadelyk • jn Hecbrenisfe zullen worden gefteld, en niet ontflagen voor en aleer aan de voornoemde Regenten het dubbel zal zyn vergoed, van hec ceen zulir een Perfoon, het zy door uitdeelir.ge óf Aalmoesfen, immer van die Regenten gereten heeft, en daar te boven eene boete van ƒ25 voor den Aanbrenger. Zodanig echter, dat indien uit de Goederen van hem, of haar, die fchuldig bevonden wordt de gemelde ƒ 25 voor den Aanbrenger niet konden bekomen worden, voornoemde fomma evenwel aan den Aanbren«er zal worden voldaan, doch in dat geval door de Huiszicten-Meesters, welke aan die Perfoon of Perfoonen, de uitdeeling gedaan zullen hebben: zullende des Aanbrengers naam, in beide gevallen, worden geheim gehouden. En zal ieder, welke ten cweedenmaaïe in deezen overtreedt, boven de geftelde vergoeding en boete, voor den tyd van één Jaar , uit deeze Stad. en derzelver Grondgebied worden gebannen. Einde!vk ten jien, zullen die Perfoonen, welke van de üitdeelingen en Aalmoesfen der Huiszitten-Meesteren moeten leeven, en h;c geen hm tot hun levens-onderhoud pegeeven wordt, of wel de voorfz. Cedullen, ondanks deeze Notificatie, verkoopen of verpanden, voor den tyd van AFSTELDA5J» Not-f. ' aaiende de drmer*  2J56 NIEUWE NEDERLANDSCHB Amstel» dam» Notif. ' .raakende de Arnem. JAN van STAPHORST , Vt. Ter Ordonnantie van den Raad voornoemd. G. BRENDER a BRANDIS. De Regenten van de Huis-Armen, aan de zyde, zullen hunne ln. fchryving beginnen in het Huiszitten - Huis, ory den en eindigen den A°. zynde achtereenvolgende Weeken, cn langer niet; om aan te neemen die Armen, die deezen aanftaanden door hen zullen wor- den gealimenteerd. Rotterdam. Op het Verbod van den invoer van Engelfche Goederen hier te Lande floep» het Adres, door een aantal Kooplieden van van drie Maanden in het "Werkhuis worden ge» plaatst, om aldaar met hunne handen den kost te winnen, onverminderd de ftraffe hier boven reeds opgegeeven, zuliecde hen naJerhand de gemelde Aalmoesfen als onwaardigen worden onthouden; blyvende het den Regenten van voornoemde Huiszitten-Huizen intusléhen vrygelaaten, om, indien evengemeide Perfoonen nader, hand tot beterf'ehap mogten komen, hen of derzelver Kinderen, wederom iets toe te voegen. Gearresteerd en gepubliceerd den ai October 1706, het fff eede Jaar der Bataaffche Vryheid»  JAARBOEKEN, Octtber, 1796, 5557 van deeze Stad, by de Nationaale Vergadering ingeleverd, BURGERS REPRESENTANTEN 1 "Tiet Decreet uwer Vergaderinge, waar by -*- * dezelve heeft verklaard, dat het nimmer haare bedoeling is geweest, om aas haare Pro» clamatie, van den 16 September laatstleden, eene terugwerkende kragt te geven, en waar by, uit dien hoofde, de Schepen en Goederen, vóór of op den eerften deezer loopende Maand, in de Havens deezer Republiek ingekomen, van alle belemmering zyn ontheven, was als een balfem in de wonde, welke aan den Koophandel deezer Gewesten was toegebragt, door de onbeperkte uitbreiding, die men in de toepasfing en uitvoering van de gezegde Proclamatie aanvanglyk had gemaakt* De wonde is echter nog niet volkomen ge* heeld: verfcheidene gevallen zyn 'er by de Ondergeteekenden, of fommigen hunner voor handen, die, getoetst aan het bovengemelde alzina billyk en rechtmatig gedecreteerd principe, dac de Proclamatie, als eene prohibitive en poenale wet zynde, geene terugwerkende kragt kan of behoort te hebben, even zeer (haar der Ondergeteekenden oordeel) de attentie deezer Vergadering meriteren, als de Goederen, by het De» creet van den 7 deezer, reeds daadlyk vry verklaard» Welligt zal thans de Commercie eene poging wagen, om de gantfche Proclamatie kragteloos te doen worden! is, mooglyk, de bedenking, Burgers Reprefentanten, die by iemand uwer op dit ogenblik opryst. Maar neen, gantfchelyk niet: de Ondergeteekenden moeten uit den inhoud der Proclamatie Gggggggg zel- Rot- THRDAlf.  25^8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- te&pam. Adres wegens den invoer van EngelfcheGoederen, zelve onderftellen, dat, hoe treffend en aan» merklyk ook het grief moge zyn, het welk door dit Verbod by de Commercie, en even daar door by haare betrekkingen tot den Staat, op deezen ftond geleden wórdt, de hoogere Staatkundige uitzigten, welke Ulieden, tot het uitvaardigen deezer Wet gedrongen hebben, niet gedogen, dat in dit tydftip daarin verandering kome. Daar evenwel deeze politique confideratien rusten op omftandigheden, die door den tyd of de uitkomst een verfchillend gezigtpunt zouden kunnen opleveren, en daar het in dien gevalle natuurlyk zoude zyn, te overwegen, in hoe ver* re zodanige veranderde omftandigheden eene verandering in het Verbod zouden behöoren te weeg te brengen*: zal het aan de Ondergeteekenden niet kannen ten kwaden geduid worden; dat zy thans onder Ulieder aandagt brengen iets van dat geen, het welk als dan, aan de zyde van den Koophandel, en deszelfs naauwe relatien niet het algemeen belang, in de fchaal zoude behöoren te worden gelegd. Dat het Volk van Nederland eene Handeldryvende Natie is, dat de Koophandel de rykfte bron van zynen voorlpoed, het voornaamfte deel van zyn beftaan is, dat het de Koophandel en Zeevaart zyn geweest, die onze dappere en te gelyk nyvere Voorouders hebben in ftaat gefteld om den tachtigjarigen Oorlog te verduuren, welke ons onze Staatkundige onafhanglykheid heeft verworven, en dat nog die zelfde Koophandel en Zeevaart de grootfte fteun van 's Lands Financiewezen en van het publiek crediet gebleven zyn, zo door het toenemend vermogen der Ingezetenen, als door 'sLands inkomende en uitgaande rechten, uit de Negotie zelve onmidlyk voortfpruitende, zyn waarheden, zo algemeen bekend en aangenomen, dat de Ondergeteekenden het eene beledigiog voor deeze Vergadering zou-  JAARBOEKEN, Octoher, 1706» a$jg zouden achten, een ogenblik te onderftellen , dat deeze zaken niet Reeds by dezelve in levendig aandenken waren. Doch, het geen niet zo algemeen gekend wordt, is de byzondere natuur van de Commer cie deezer Landen. Inzonderheid dan verdient daar omtrent opmerking, dat dezelve Commercie voor het grootfte gedeelte niet is eigene Negotie, of voorziening in eigene behoeften, van 's Lands Ingezetenen , maar Commisfiehandel , ontvangst en weder afzending van Koopwaren, die de nooddrnft van Buitenlanders moeten vervullen , en zulks wel gedeeltiyk in denzelfden Raat, waarin die Koopwaren hier te Lande ontvangen worden, maar ook gedeeltiyk in een verbeterden Staat, die aan de Raffinaderyec, Verweryen en andere Fabrieken en Trafieken binnen deeze Gewesten een aanmerklyk voordeel opbrengt. Uit deeze byzonderbeid nu van den aart onzer Commercie vloeit voort, eerftelyk, dat alle ftremming in dezelve niet alleeu te weeg brengt een kortftondig gemis van inkomften voor'sLands Ingezetenen, en den Staat zeiven, zo lang de ftremming duurt.; maar dat dezejve ook daar en boven den Koopman en 'den Staat zeiven in gevaar brengt, van alle de takken onzes Buitenlandfchen Handels, die vcor verlegging vatbaar zyn , ééns voor altyd te zien verloren gaan; eö daar dit gevaar by een Verbod van invoer van dag tot dag moet grooter worden, dewyl de toenemende behoefte van den Buitenlander hem, by het gemis van voorraad in de magaz- nert van den Nederlandfchen Koopman , daaglyks meer en meer moet dringen om naar andere wegen om te zien, tot verkryging van het geene hy noodig heeft, volgt hier uit iD de tweede plaats, dat het nadeel, hec welk de Koopaan en 'sLands inkomften door eene ftremming in dea Buitenlandfchen Handel lyden, toeneemt in evenGggggggg a is- te&v*, dam. Rot- Adres wegens den in* voervat Engel* fche Goede* ren.  856© nieuwe nederlandscöe Rotterdam* Adres wegens den in • voer vat, EngelfcheGoederen. redigheid van derzelver voortduring: aangezien bet geene nog heden een bloot tydelyk gemis van inkomften is, op morgen een totaal verlies voor altyd worden kan. Eene aanmerking, Burgers Reprefentanten! die naar der Ondergeteekenden inzien genoegzaam gevoelen doet, dat de gronden, welke voor een dergelyk temporair Verbod militeeren, niet altyd dezelfde kracht behouden, om het zelve voor een langen tyd te doen continuëeren. En men denke ook niet, dat dit nadeel zich, in allen gevalle, alleen bepaalt tot die takken van Handel, of tot die Koopwaren, welken in het Verbod direfl begrepen zyn; want de ondervinding heeft daaglyks geleerd, dat alle takken van Commercie met elkander in een zo naauw verband ftaan, dat de dén niet Iyden kan, zonder dat ook de ander benadeeld worde: onder een aantal bewyzen, die hier van zouden kunnen worden aangevoerd, ftrekke dit alleen ten voorbedde: dat de gelegenheid, om eene zekereKoopwaar ergens te bekomen , menigmaal op zich zelve genoegzame aanleiding geeft, om, ter zelfder tyd en plaatfe, eene andere benoodigdheid te doen vervullen; doch dat ook, de eerfte Koopwaar ontbrekende, of elders moetende worden gezogt, de gantfche Commisfie agterwege blyft en zich elders heen verlegt. Door een Verbod derhalven van den invoer van zekere Goederen, die vsn bulten 'sLands plegen in te komen, verloopt niet alleen de Handel in dat foort van Goederen, maar ook in veele anderen, die daar mede in betrekking ftaan, en zelfs in die Waaren, welken binnen 'sLands gemaakt of toebereid worden. En, zo dit alles van*fterker applicatie wordt, naar mate het Verbod zich tot meerder foort van Goederen uitftrekt, zoude het dan in deeze niet van de fterkfte applicatie zyn, daar de in het tegenwoordig Verbod direct begrepen Goederen reeds op zieh zei*  JAARBOEKEN, October, 175*. «jeU zeiven een zeer aanmerklyk gedeelte van onzen \ Koophandel uitmaken? Hier by nu valt het van zelf in het oog, dat] de meerdere bf mindere gelegenheid, die 'er voor den Buitenlander is of zyn moge, om de verbodene Goederen, door middel van andere na-: burige Natiën, te bekomen, en alzo den Han-, del op die Natiën over te brengen, een tweede maatftaf isy-eaar welken het nadeel, door het Verbod te wege gebragt, kan worden afgemeten. Dan, daar deeze confideratie, ongetwyfFeld, wel voornaamlyk eene der politieke uitzigten zal hebben opgeleverd, die by de Proclamatie• zyn in acht genomen, flippen de Ondergeteekenden dit alleenlyk aan, om vooral uwe aandagt op dac sewigtig Huk levendig te houden; op dat toch die onberftelbare flag, welke onzer Commercie zoude worden toegebragt, door het openblyverJ van naburige1 Havenen, terwyl de onzen gefloten wierden gehouden, wordé afgeweerd! En, Burgers Reprefentanten! hoe zeer is niet het gevaar voor zodanig noodlot van Nederlands Koophandel vermeerderd , ja imminent en welligt onvermydelyk geworden, met de tyding, dié, op het ogenblik voor de onderteekening deezes, alhier te Rotterdam is ingekomen, dat op den 6 deezer Maand eene order van den Raad des Konings van Groot-Brittanje is uitgevaardigd j waarby de vrye Navigatie, zo wel naar Frankryk als naar alle andere Landen wordt gepermitteerd: eene gebeurdtenis, waarop wy Uliedei oamiddelyke en allerernftiglte aandagt, op dt dringendfte wyze, imploreren en inroepen! En, na deeze aanmerkingen te hebben voorafgezonden , gaan de Ondergeteekenden over tol het hoofddoel van dit Adres, om naamlyk ondei de attentie van deeze Vergadering te'brenger zodanige gevallen, waar omtrent eene naden voorziening, naar des Ondergeteekendens oor deel zal nodig zyn; óm, terwyl aan de één< Gggggggg 3 *ï Io*- 'ER)AM. idres vegens len in>oer vari EngelfcheGoederen.  ssSs, NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Adres wegens den invoer van EngelfcheGoederen. i i ( 1 j < i i \ 1 r \ ï E g tl zyde de (tipte naarkoming van de Proclamatfe, zo lang dezelve nog zal moeten ftand grypen, wordt onderhouden, aan de andere zyde zorg te dragen, dat aan de gemanifesteerde intentie deezer Vergadering, van aan dezelve Proclamatie geen te rug werkend vermogen te geven, niet worde te kort gedaan, en dat ook op andeie wyze dit Verbod niet buiten zyne bedoeling worde getrokken. ' Al aanftonds dan komen onder de aandacht de Goederen, die na den i October binnen deezen Lande uit Groot-Brittanje zyn gearriveerd, toaar die echter vóór den tyd, dat de Proclamatie deezer Vergadering in Groot-Brittanje bekend is geweest, zyn van daar vertrokken ; en van welke fommigen reeds eerder zyn vertrokken dar* de Goederen vóór of op primo October gearriveerd; zynde dus derzelver latere aankomst alteen veroorzaakt door tegenwind of door dat de ifftand der onderfcheidene plaatfen van dit Land jrooter is. Ten anderen komen in aanmerking de Goedeen, wélke wel na den tyd, dat de Proclamatie ip de refpective laadplaatfen is bekend geweest, iit Brittanje zyn vertrokken, maar die echter 'óór den tyd dier bekendwording bereids zyn fgeladen geweest. Ten derden, de Goederen, welke vóór dat Ie Nederlandfche Proclamatie, in Brittanje, op Ie refpective plaatfen is bekend geweest, wel liet van daar vertrokken of aldaar ingeladen gefeest zyn, dóch die niet te min reeds by bet ekend worden derzelve Proclamatie voor rekeing van Nederlandfche Ingezetenen ic Brittanje ?aren liggende, die voor hen waren gekogt en etaald, of voor welke by den aankoop zoda» ige acceptatien waren gedaan of Fondfén aan-ewezen, of ook andere engagementen geconafteerd, dat de voldoening daar van buiten 'sLands,  JAARBOEKEN, Octobet, ïjoö. 2563 •sLands, door de Nederlsndfebe Ingezetenen niet te voorkomen is- _ « 1 Ten vierden, de Goederen, welke als voorfchreven, of geheel veer rekening van vreemde Ingezetenen, geen Britten zynde, nog ,n Brittanie woonachtig, of voor gemeene rekening van dezelven en van Ingezetenen deezer Landen, in Brittanje zyn liggende geweest, vé r den tyd dat aldaar de Nederlanofche Proclamatie op de refpective plaatfen is bekend geworden. Ten aanzien van alle deeze vorengemelde Goederen te vreezen, dat dezelve aan confiscatie zouden worden onderworpen, zoude zyn, de billvkheid van deeze Vergadering te miskennen; ia mogen niet integendeel de Ondergeteekenden verwasten dat alle de zodanige Goederen, en ook verder al zulkcn, welke in omftandigheden zullen worden bevonden, daar mede nagenoeg gelyk te ftaan, aan de vrye dispofitie der Confienatarisfen zullen worden overgelaten, nadat daaromtrent eene behoorlyke voorziening zal zyn genomen, ten einde het ware te onderkennen van het geene valsch zoude kunnen zyn ? Immers, indien conform het gedecreteerde? dat geen terugtrekking van het Verbod gedoogd zal worden, die Geederen worden vrygefteld, die voor of op den 1 Oétober hier te Lande zya gekomen; waarom zouden die Goederen, welke daar na arriveren, aan de eigenaars worden onthouden, langer dan toe dat, na een behoorlyk onderzoek, blyken kan dat ze ten aanzien van de Proalamatie in dezelfde betrekking ftaan, als de eerstgemelden zelve; dat ze daar van in niets vérfchillen, dan alleenlyk hier m, dat het van de eerften a priori blykbaar was; dat ze ondet de bedoeling des Wetgevers niet konden vallen , terwyl zulks van de laatften niet anders dan door onderzoek confteren kan. ■ En is dit het geval in het byzonder met van Gggggggg 4 de Rotter- DA b Adres wegens den invoer va» Engelfche'Goederen.  NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Adres wegens den iny oer van Engel fche Goederen. de Goederen, die, vóór dat de Proclamatie in E"ge!and bekend was, van daar vertrokken zyn? Is het niet even eens zo betrekiyk de Goederen, die vóór dien tyd reeds waren afgeladen? Trouwens, ten aanzien van deeze beiden is het blykbaar, dat het geene confignatien zyn die tegen de Proclamatie aau zyn gemaakt, daar ze reeds voor de bekendwording derzelve Proclamatie worden bewezen gemaakt te zyn; en wind en weder, die de reize veragterd hebben, zullen even min als een grootere afftand der plaatfen, rp zich zelve genomen, by deeze Vergadering een grond kunnen opleveren, om deeze Goederen onder een ftrafwet te doen vallen, waar van anderen zyn vry ve-klaard; dit zoude waarlyk een hard noodlot voor de Eigenaars wezen! En wat het derde Artikel betreft, zoude, in. gevalle de Goederen daar onder vermeld, by arrivement geconfisqueerd wierden, of by aldien de !Neder!andfche üigenaars thans verpligt bleven dezelve, zo veel in bun was, bulten deeze Landen te houden, de Proclamatie niet daar door een terugwerkend vermogen uitoeffenen ? daar het volgens de onderftelling bewezen' zoude kunnen worden, dat de Goederen reeds voor dat de Proclamatie in Brittanje bekend Was, uit krachte van voorafgegaane orders van den Nederlandfchen Koopman, Nederlandfche Eigendom geworden waren? zoude ook dan de Nederlandfche Koopman daar door niet onfchuldjg lyden? zoude hy dan niet geftraft worden over een daad, die door hem of in zyn naam verrigt is toen 'er geen wet tegen bekend was? En immers is het oogmerk der Proclamatie, blykens derzelver Prasmisfen, alleenlyk dit, dat men door het Verbod van invoer beletten wil dat de Brit geld make van zyne Goederen, ea het is dus de Britfche Koopman en wel byzonder het Britfche Jpnisterie, het welk rotn door dee-  jaarboeken, October, 179Ö, tjöj deeze ProcUmatie daa »l*d«i^« . Va-- Vffde brengen wil; rraar deeze Goede- n„ ™n reed» ".óór de Proclamatie, door de Britten* tot geld gemaakt geworden; of daar » «l «aren reeds ten hunnen behoeve zodaS' engSrrentef ingegaan, dat zy zich na mge ecfc^utr d n tvd tot de betaling be Smd" nP£tannientyvoor die Goederen het S Umnen verfchaöèn, en gevolglyk hebber fe Brit en geen het minne belang meer by dtet Seren en vooral niet daar by dat dezelve l ^ T and in Nederland worden gebragt; het S ^^^^-<^m alleen, die daa, hPl?rTn bv beeft, en hem alleen zoude men in ï^glval^trS, of aan hem de dispofitie ov« om zoudeVreemdeling Bdie geen Entis, 11 aeezen lydeo moeten? daar, gelyk zo even i, Se»d, de Proclamatie alleenlyk tegen de Brit Si ?a neericht, en aan deezen, ook in dit ge ïï, geengfchade of winstderving zoude te beur Vaneeze dan, Burgers Reprefentanten! ware de confidemièn welke de Ondergeteekenden Sm kÏÏÏÏ™' of Commisfionairs te Rotter ÏÏm hebben gemeend met den mees ten fpoei fan'uwe VerggadeHng te moeten fuppediteren !v z?en met een reikhalzend verlangen uit naa hit ö'enblik, dat de Staatkundige gefteldben Sfn zfken Ulieden zo danig voorkome te zyn dat het algemeen Welzyn gedoge, dat de Koop handel zynen onbelemmerde? loop hememe* veruouwln dat Gylieden uit het in deeze voo Saaene zult zien, dat, wanneer de Commei S Selvke verlangens uit, de Koopman uk bfjelyï voor zich zelve meent te fpreken S ook voor het belang, het welk de Staj bv den Handel en Zeevaart heeft: en zy ve zoeken en verwagten van uwe billykheidenrec Rot» ierdam* Adres wegens den invoer van EngelfcheGoederen» i t I I 1 1 ■ . » !t 1 * lc t-  256(5 NIEUWE NEDERLANDSCHS Rotterdam* t Gefchiedde met een goed oogmerk, dat een Inwooner deezer Stad, ter afwendinge van een fchroomlyk ongemak, het volgende openlyk deedt bekend maaken. MEDEBURGERS 1 Tk mag met nalaten, aan bet algemeen mede te deelen een Middel in Rooden en Graauwen Loop. Een Middel, van welk ik, io Braband woonende, de allergunftigfte gevolgen gezien beb in den Jaare 1794. Een Middel, door de Regeering te Gend, in dat zelve Jaar, (wanneer deeze eerstgenoemde ziekte byna algemeen werd) by aanplakkinge door de geheele Stad, aanbevolen en met ongeloof baar goed gevolg gebruikt. Weinigen zullen aan dit Middel dfe werking toekennen by enkele beredeneeringe; het was de uitkomst alleen, die ook my van deszelfs nuttigheid overtuigde. Of dit Middel de fcherpe ftoffen omzwagtelt en afvoert, zonder de ingewanden te befchadjgen, kan ik niet bepalen;, alleen kan ik verzekeren, dat het in Vlaanderen van eene allerfieilzaamfte uitwerking was. Een dubbel Maatje Oly van Olyven. Voor i en i halve ftuiver Rozenwater. Voor vaardigheid, dat Gylieden ten aanzien van dé in deeze opgegevene gevallen, en van al zulke anderen, welke ia de toepasfing en uitvoering van de Proclamatie deezer Vergadering, van den 16 September laatstleden, eenige twyffeling mo. gen opleveren, zodanige nadere voorziening zult doen, als uwe wysheid meest gefchikc en dienftig zal bevinden. Het welk doende, enz.  j AAR BOEKEN, October, I7©6. 9567 Voor 1 en 1 halve Rui ver gedampte Kaneel» Twee Dooyers van verfche Eieren, > Een weiDig beste Broodfuiker Van dit alles, wel gemengd, gebruike men des morgens, des middags en des avonds, telkens een eetlepel vol: men nuttige niets, dan wanneer drie vierde uurs, na deinneminge, zullen verloopen zyn. ZEELAND. MlDDÈLBURG. In den zelfden geest, als bet Adres der Rotterdamfche Kooplieden, boven geplaatst, Hep dat van het Collegie van Kooplieden, en eenige voornaame Ingezeetenen deezer Stad, het Verbod van den Invoer van Engelfche Goederen betreffende. BURGERS REPRESENTANTEN! Geven te kennen de Ondergeteekende, alle Inwoonders , der Stad Middelburg in Zeeland: dat zy met het uiterfte genoegen, hadden vernomen de Proclamatie door den Koning van Groot-Brittannien, uitgegeven op den 3 September laatstleden, waar by de Vaart uit de Havenen van dat Ryk wordt vry gefteld op Holland, Braband en Italien , met verlof om allerhande Koopwaaren (Scheeps-Materia3len en Ammunitie uitgezonderd) te mogen uitvoeren, mits met Neutrale Schepel,. En met verlol om alle de fchuN Middelburg.  Middelburg» Adres raakende den invoer van EngelfcheGoeder#«,enz. i i I 2568 NIEUWE NEDEPvLANDSCfiE " fchulden aan de Ingezetene van bovengemelde Landen te voldoen, waar onder begrepen yvn de vervallen Interesfen, zedert het begin 'L, Oorlogs. ö * Deeze vergunningen beurden niet weinig 0D den ter nedergeflagene gemoederen van de Sunplianten in deeze, en van genoegzaam alle de Inwoonderen van dit Gewest, en meer bvzonder van deeze Stad, die, boven en behalven hun aandeel in de calamiteiten, die d» geh°e!e Republiek, by aanhoudenheid drukken, nol meer dan genoegzaam eenige andere Stad , heeft geleden door het verlies van den Handel od het thans onder de beheering der Franfche zynde Staats-Viaanderen, waar door de Koornbeurs de voornaamfte Tak van Middelburgs Handel' genoegzaam geheel is verloopen; de Winkeliers' van allerhande zoort van vertier misfen, en het arbeidend gedeelte des Volks, dat byna geheel van den Koophandel beftaan moet, tot armoede vervalt. Door deeze vergunningen hoopten de SuoDliart ten , eenigzmts gelukkiger tyden te zullen zien herboren worden; zy vleiden zich, en te rest meerder Scheepvaart, meerder vertier voor de Winkeliers, meerder werk voor den Arbeider sn vooral meerder omloop van Numerair, dat uit deeze Stad en dit ons Gewest als weg ge vaagd fchynt, te zullen zien opdagen. De Kooplieden vleiden zich hunne, in Enge» [and zo talryke uitftaande fchulden, te kunnen innen; de inmenfle fchadens der, eerst door dFranfche, en naderhand door de Engelfche 2eaomen Schepen en Goederen, die, voor verre iet grootfte gedeelte, in Engeland verzekerd wa■en, nu eenigzints ten koste van dat Ryk zelve /ergoed te zien, nadien het meerder gedeelte' ran die geledene fchade reeds betaald was, doch liet in hunne handen had kunnen komen, aanezien het verbod, by de Regeering in Engelao ge  JAARBOEKEN, October, i-qö. 2569 gedaan , van geen betaaling aan Hollanders te dpen; dan welk verbod du opgeheven zynde, zy hoopten van hunne gelden te zullen jouïsfeeren, hunne geledene fchade, door het Diet volbrengen der reizen, en door het verydelen hunner oogmerken veroorzaakt, eenigzints verzagt te zien, en aan veele van hunne Medeburgeren, de Interesten van de Capitaalen, ten behoeve der Colonisten opgefchoten, te kunnen afgeven. De Renteniers, die, in dit Gewest, met hunne gelden, door gebrek van een uitgebreiden Handel, een of anderen uitweg moetende zoeken, veel ligt meer dan in één van de andere Gewesten van Nederland, naar evenredigheid van derzelver getal en bezittingen, in de Engel* fche Fondfen zyn geïntresfeerd, Relden zich voor de Interesfen, die reeds verfchenen waren, en aan hunne refpective Correspondenten in dat Ryk bereids betaald zyn, te zullen ontvangen, en daar door in ftaat gefteld te zullen worden hunne eigen gecontracteerde fchulden te kunnen betalen, niet alleen, maar ook door ruimer ver« teer, hunne Medeburgers meerder werk en dus ' brood te kunnen verfchafFen. De Weeskamer deezer Stad zoude daar door, uit eene groote ongelegendheid, voor veele, door haar zelve of onder haar opzigt geüdminiftreerti wordende Boedels van minderjaarige, zyn geraakt. Een aantal Weduwen, die hunne Gelden in Frankryk, Engeland en elders hadden geplaatst, of, daar bereids geplaatst zynde hebben aangelegd, hoopten ,nu wederom de geflopte bron van hun beftaan, immers voor een groot gedeelte, geöpend te zien. Een aantal Voogden vleiden zich in ftaat te bevinden, de Weezen, aan hunne zorg toevertrouwd, wederom naar behöoren te kunnen alinenteeren en het noodige tot hunne opvoeding «a iuftructie te verfchafFen. 1 éls Middelburg. Adres raakende den invoer van EngelfcheGoederentftnzt !  Middelburg* Adres raakende den invoer van EngelfcheGoederen^ern. ■ t i ] i ] i 4570 NIEUWE NEDERLANDSCHE En alle gezamentlyk door de dmire tvden lastige en kostbare Inkwartieringen, het ombrengen van zwaare lasten, zo hevig gedrukt in een tyd dat de Staat van de Provinciaals"km niet toelaat de Interesfen over dit laar t?ois' voor als nog te betalen, daar die over den laare 1796, in dit Jaar met Recepisfen zyn betaald! föJZSS™ mSt 20 a, 3° PCt' v«lies, te Gelde hebben kunnen gemaakt worden, het geen in de andere Gewest geen plaats heeft gehad; hoop. ten nu eenigzmts in ftaat gefteld te zullen worden, sLands Kas te kunnen helpen ftvven, en het Stads. Beftuur, in het onderhouden van de armen, die, door het ftilftaan van genoeszaam alle handwerken, dagelyks vermeerderen f "£ hulpzaam te kunnen zyn. * Dan, Burgers Reprefentanten! deeze zo aangename vooruuzigten, deeze zo vleieDde hoon. wierdt al ras ten eenemaal verdonkerd en ter nedergeveld; door Ulieder Proclamatie op den lö September laatstleden gearrefteerd en vervolgens geproclameerd; wa^arby het Ulieden behaagd heeft, te verbieden den Ibvoer van Britfche MaDufacluuren hoegenaamd en van alle Britfche Koopwaaren m het algemeen; als mede in bet byzonder van Goederen, welke uit den verkoop fruiten der Goederen, geladen in de O. I Comp. Schepen, in Groot-Brittannien aangehouden of opgebragt; op welk eene wyze en onder welk voorwendzel het dan ook zyn moge, hit iy regtftreeks uit Groot-Brittannien, het zy door ïen omweg. 3 uuur Als mede a3D de Ingezetenen deezer Republiek « verbieden eenige Wisfels, uit dat Ryk ge rokken, te accepteeren of te betalen, onder ale zodanige pcenaliteiten, als by gemelde Procla. natie zyn geftatueerd. De Supplianten, als vrye Burgers van Nederand , die zich het zwygen, in eene zaak, waar n het lieve Vaderland zo een oneindig groot bt*  JAARBOEKEN.', O&ober, iygG. 2571 belang heeft, tot een misdaad zouden rekenen, vinden zich verpligt, op de eerbiedigde wyze, maar teffens ook met die cordaatheid, die Zeelands Ingezetene Reeds kenfchetst, hunne, to zy vermeenen, billyke Remonltrantien deswegens onder het oog te brengen van Ulieder Vergadering; wiens hoofd-doel toch is en zyn moet, het algemeen Welzyn te bevorderen. De Supplianten vermeenen overtuigd te zyn, dat de gevolgen van dit, door Ulieden, zeker lyk met de beste oogmerken voor het algemeen Welzyn, genomen Decreet, wel verre van daar aan te beantwoorden, integendeel. Het zy met alle reverentie gezegd, voor de Republiek in het algemeen, en voor dit ons Gewest in het byzonder, zo wel voor het tegenwoordige als voor het toekomende, van de allerramp2aliglle uitwerkzels zal zyn. Voor het tegenwoordige, in eenen tyd, daar allen Handel (til ftaat, de Provinciaale Kas zich baiten ftaat bevind de verfchuldige Inte* resfen te voldoen en de O. I. Comp. geen uitdeeling kan doen of Interesfen betalen; ih een tyd dat verfcheide Fabricquen en Traikquen binnen dit Gewest immenfe fommsn van den Lande en gewezen Admiraliteit te pretenderen hebben, voor gedane Leverancien, waar van geen betaling konnende bekomen, daar door buiten ftaat zyn de Geïntresfeerdens eenige uic • deelinge te doen; dus worden de Interesfen ett verfchuldige Penningen uit Engeland, doof dit verbod ook opgehouden, en voor Nederlands ingezetenen, althans voor de Inwoonders van dit ons Gewest, geuoegzaam geeu middelen van beftaan, veel minder tot het voldoen van die Extraordinaire belastingen meer overgelaten, die hun met de andere Ingezetenen van Nederland worden opgelegd, en 20 drukkend zyn, als 'er zedert de directie van deeze Republiek nimmer zyn bekend geweest, en die Hhhhhhhh z} iVflD« DELBURC* Adres raakende den invoer van EngelfcheGoederen}£ïiZ'  *J72 NIEUWE NEDERLANDSCH 3 Middelburg. Adres raakende den tnvoer van En gel fche Goede* renteü2 zy echter tot hier toe met zoo veele bereidwilligheid hebben opgebragt, hoe zullen de In. gezetenen van dit Gewest in ftaat zvn hun aindeel te kunnen toebrengen in de Quota in de 60 Millioenen "t welk in Numerair diende te ■ gefchieden, en waar over door Ulieden reeds circulaire Misfives aan de Gewesten zvn afgezonden? * 0 ■ In een tyd dat zeer veel Ingezetenen van dit Gewest door de affchsffing van de Thienden in Vlaanderen en door het Fransch Beftuur ge- . daan, van een zeer aanmerklyk gedeelte van hunne inkomften en eigendommen zya beroofd? In een tyd boven dien dat de ongelukkige fttuatie van zaken heeft te weeg gebra°t dat de Colonien van Esfequebo en DemeraV met annexe Rivieren, de eenigfte daar deeze Stad nog eenigen Handel op was overgelaten, in Engelfche handen is geraakt, en dus geduurende den Oorlog, alle de Producten ongetwyffeld na Engeland zullen moeten woiden overgevoerd; en 'er diens volgens voor de zo menigvuldige Geïnteresfeerdens in die Colonie, ge n de minfte mogelykheid overblyft, de Penningen nit den verkoop der Producten aldaar gepV0veniëerd , te incasferen, en dus nog eenige vrugt van hün eigen grond te plukken, om langs dien weg in- ftaat gefteld te worr'en, de nodige kosten te impendeeren ter verzorging van de Plantagien benodigd, welke Plantagien by gebreke daar van, al ras geheel te gronde zullen gaan, tot onherftelbaar verlies voor het Vaderland, en de totale ruïne van de daar by Geïntresfeerdens ? Vestigen de Supplianten liet oog op de nitkomften in het toekomende; dan zyn voorwaar dezelve niet minder akelig. Daar het Ulieden overbodig bekend is; dat Nederland zo veel Jaaren de voornaamfte Marktplaats is geweest van de O. I, Waaren, zullen de*  JAARBOEKEN, OSober, 1756. tS7i dezelve, daar aaD Engeland, toch zo veele Plaatfen ter verzending overblyven, als Rusland, Turkyen, de Lsvant, Zweeden, Denemarken , H?mburg, Breemen en andere Plaatfen meerder, naar elders vervoeïd en van daar met groote winst voor den Uitlander coor geheel Europa geleverd worden, en dus die lak van Commercie, de voornaamfte Bron , waar uit Nederlands Welvaart voorheen is gefproten, allengs hoe meer na naburige Volkeren zal worden overgebragt: en na het eindigen van deezen Oorlog, dat de goede God fpoe dig verleenel nimmer, ten minsten niet dan ge brekkig, wederkeeren; want kunnen de fubfifteerende Contracten en Correspondentien met de Duitfche, Spaanfche en andere Kooplieden in dit vak, niet gepresteerd, en aan den gang gehouden worden, en aldus die Lieden genood* zaakt, elders te gaan zoeken, het geen zy zo lange Jaaren hier gevonden hadden, dan moet noodwendig die geheele Commercie verloopen en, ten onmiddelyken gevolgen daar van eene groote menigte van nyvere en kundige HanueJaaren, zich met hun vermogen, naar die Plaatfen , waar zy 'er voordeel mede kunnen doen, heen begeven, dit Land verlaten, en aldaar dien welvaart genieten, die in vorige tyden hier zyn zetel fcheen gevestigd te hebben. En, Burgers Reprefentanten 1 wat zal 'er Van liet buitenlands Crediet, wat van de fteeds zo hoog geroemde Hollandfche trouw worden, zo de Ingezetene niet konnen voldoen * aan hunne engagementen met den Uitlander, hoe zal het met het niet betalen der bereids geaccepteerde Wisfelbrieven worden opgenomen ? Het weidenkend Vaderlandlievend, hart deinst te rug voof het denkbeeld van de fchroomlyke gevolgen die hier uit liaan gebooren te worden. Redenen waaromme de Supplianten zich keeren tot Ulieden , met allen eerbied, maar ook Hhhhhhhh a met VJid» oBl- 8URG. Adres raakende den invoer van En> gelfehe Goedevenhui*  *574 NIEUWE NEDERLANDSCHE Mid* delburg» Adres raakende den invoer yan En'geifclicGoederen,snz. i met dien aandrang, dien het gewigt der zaak vordert, tot Uüeden die verkoozen zy om het algemeen welzyn van Nederlands Volk te bevorderen , en het geen zy vastelyk vertrouwen ook Ulieder hoofdbedoeling te zyn ; verzoekende dat (uit aanmerking van al het hier voren ter nedergeftelde, het geen nog oneindig zoude konnen worden uitgebreid, vreesden de Supplianten niet Ulieden aandagt al te lang bezig te houden) de gemelde Proclamatie van den 16 September laatstleden, mag worden ingetrokken en buiten effect gefteld, den invoer van Waaren uit Engeland, al was het alleen met Neutrale Schepen, waar van 'er doch veele onze Natie niet geheel onverfcbillig zyn,, echter onder zodanige bepalingen als Ulieder wysheid met het beftaan van Nederlands welvaart zal vermeenen te behöoren, niet langer te verbieden; het accepteeren en betalen van Wisfelbrieven vry te laten, ten einde de Ingezetenen uit hunnen fchaarsfen tseftand eenigzints gered, hun Contributief vermogen, in een tyd waar in alles om geld fchreeuwt, en dat het Vaderland zo benodigd heeft, te her-, Hellen, en alzo de bronnen van aller welftand te openen, het geen doch een van de eerfte pligten van alle welgeregeld Vólks-beduur is, ;n dus de gemoederen meer en meer aan dit Beftuur te verbinden; want daar door zoude jan deeze Republiek gelegendheid gegeven wor3en, en voor de Crediteuren van Engeland , in deeze Landen woonachtig, een zeker onderpand verkrygen voor hunne wettige pretenfien, waar van zy nu byna twee Jaaren verftoken ?yn geweest, en hier te Lande een montant ran mogelyk 40 a 50 .Millioenee aan Goede» en , zo ter betaling van vervallen Interesten tls ter voldoening der gevallen ichadens van ^sfurantie in den boezem der Republiek worlea ingevoerd , en door de verwerking daar va*  JAA'RBOEKEN, OStober, 1795. 1575 vim de arme Arbeidsman, tegen den op han-1 den zynde winter genoegzaame gelegendheidi hebbe om zyn nooddruft te winnen en dei Armenkasfèn te ontheffen van oneindige last, waar onder de meeste Stedea eerlang ftaan tebez wyken. f Daar het intusfchen een eeuwige waarheid is, dat of fchoon f moet die Proclamatie ftandi houden) dezelve Engeland, wel voor een tyd eenige hinder in zyne Commerciëele Operatien kan toebrengen, maar dat echter het voordeel daar uit voor deeze Republiek te refulteeren, \ mmmer kan opwegen tegen het nadeel, dat het Volk van Nederland, het geen eenige Millioenen fchats van dat Ryk te vorderen heeft, en nu betaald zouden konnen worden, daar door zal moeten lyden. Hier meerder van te zeggen zoude aan Dieden voorzigtige wysheid geringe hulde deen, vooral zo de gerugten, die zich reeds hier verfpreiden waar wierden bevonden, dat namelyk de Koning van Engeland, by eene nadere Proclamatie, wel den uitvoer van Goederen, zo wel na Frankryk als andere Havens, mits met Neutrale Schepen, heeft vrygelaten, maar in rescontre van Ulieden Proclamatie van den 16 September wederom heeft ingetrokken of versijtigd. de permisfie tot remitteeren van de vervallen dividenten en betaling der fchulden. Ook wordt 'er by het Beftuur in Frankryk, naar het fchynt geen haast gemaakt Ulieden voorbeeld te volgen, althans zo de Supplianten wei zyn geïnformeerd, is 'er tot dato deezes, te Antwerpen s?og geen het minfte verbod deswegens aangekomen ; geno?g zo de Supplianten zich zuilen mogen verheugen, in eene zaak van zo veel aanbelang voor het Volk van Nederland, voor dit Gewest en voor deeze Stad, hunne welmeenende .pogingen met eene gunftige dispofitie bekroond te zien. 't Welk doende &c. Hhhhhhhh 3 Door VÏID)EL- :ÜRG. 4dre% 'aakónie den nvoer ran Enzclfcheloede•en,zm.  «57ö NIEUWE NEDERLANDSCHE MIDDEL?BURG. Art. i. TVt Gilde zal by continuatie beftuurd *-* worden door één Dsken , twee Beleders en één Secretaris, onder welke .altoos ten minften één der Neringdoende Leden zal moeten zyn. 2. Den Deken zal drie Jaaren fungeeren; wanneer in de Maand July de Electie van eenen nieuwen Deken zal geichieden door alle de prefente Mansleden van het Gilde, uit de twee dan fungeerende Beleders; en zal de Beleders. plaats van den nieuw verkoozen Deken aanft nds door den afgaanden Deken vervangen worden. j. De andere Beledersplaats , als dan vacerende, aal insgelyks door alle de prefente Mansleden met een gelchikt en bekwaam Gildebroeder worden gefuppleerd. 4. Verder zal het Gilde bediend worden door een Knape, die teffens als Ykmeester van de Appelmanden, en kleine maren, mitsgaders als Keurmeester en Meeter zal fungeeren. ' 5. Doch zullen buiten de Knape nog twee gezwore Meeters tot het Gilde behöoren, om elkander te konnen adfifteeren: en zullen alle de voorfchreve Bedieningen, door de gezamentlyke Regenten worden begeven en gefuppleert. 6. Alle de gemelde Bedienden zullen by hunne aanftellingen gehouden zyn, om in handen van Commisfarisfen tot het Departement der Güden te presteeren den Ked van getrouwheid, volgens het gearrefteerde Formulier achter deeze Ordonnantie geïnfereert. 7. Nie» Door den Raad deezer Stad wierdt, omtrent het midden deezer Maand, afgekon- . digd , een nieuwe en verbeterde en geampliëerde Ordonnantie op het Fruiteniers Gild binnen deeze Stad, van den volgenden inhoud.  JAARBOEKEN, Oüfober, 1796. «577 7. Niemand zal in het Fruiteniers Gilde mpeen worden geadmitteerd, ten zy alvorens blyke dat hy-of zy door admisfie, geboorte of anderszints. (volgens de Coilumen deezer Stad) zyn of haar Burgerrecht verkregen heb be; uirgezondert zodanige Perfoonen, welke op deezer Stads Ambachten of elders buiten deeze Stad woonen, alleen vry worden om hunne Birinenlandfche Aard- en Boomvruchten alhier met hunne Sleebakken, Karetten of Korven te mog-n uitleuren, en met grootere of kleinere quantiteiten te mogen verkoopen; wel* ke dus teen verdere relatie tot het Gilde hebben. 8. Alle Perfoonen die in het Fruiteniers Gilde vry worden, zullen (zonder eenige diftinctie) moeten betaalen: Voor Irkomgeld ?an het Gilde c£ — :6: — Voor Deken en Beleder» -'4: — Aan de Gilde Knape : 1: — Voor de Nederduitfche Armen :a: — En voor de Afte met Zegel - — :4: 8. 9. Alle de Neringdoende en andere Leden van het Fruiteniers Gilde zullen voor Jaarpenningen moeten betalen dertien grooten vlaams; welke door een van de Beftuurders, met adfiftentie van de Knape zullen moeten opgehaald worden in de Maanden April, Mei of Juny van ieder Jaar. 10. Aan deeze Jaarpenningen zullen ook de Leden welke op deezer Stads Ambachten of elders buiten de Stad woonen, mede fubject. zyn; waar tegen dezelve niets meer aan de Poorten zullen moeten betalen van hunne ingebragte Fruiten die zy met hunne Sleebakker» j Karetten of Korven uitleuren. Welke Jaarpenningen die Buitenlieden aan het Huis van den Knape moeten bezorgen, in een van de gemelde Maanden. 11. Het Gilde zal van ieder Jaarpenning moeten trekken agt grooteu, de Beftuurders voor Hhhhhhhh4 het Middelburg. Ordonnantieop het Fr ui temenGild.  «573 NIEUWE NEDER LANDSCHE Middelburg. Ordonnantieop het JFruite» viert Gild. her ophalen en fpecificq verantwoorden van de» zelve vier grooten, en de Knape voor zyne adfiftentie één groot; mits daar van behoorlyk aanteekeningen houdende om alle erreuren te ve-rmyden, en zonder iets voor gedaane verteeringen te mogen declare?ren. I2« Wanneer iemand het Gilde verlaat of fterft, zal voor doodfchuld moeten betaald worden - : i : 6. hullende zo lang die betalinge niet gefchied, aanfprekelyk blyven voor de Jaarpenningen. 13. Niemand zal binnen deeze Stad of der* zeiver Jurisdictie zich mogen geneeren met het verkoopen of uitleuren van eenigerhande Aardof Boomvrugten; ten zy alvorens geobtineerd te hebben zyne of haare Admisfie in het Fruiteniers Gilcie; op verbeurte van de by zich hebbende Aard- of Boomvrugten, ten behoeve van het Arm-Weeshui» deezer *tad, en een boete van tien icheilingen vlaams telken reize. Zullende ten dien reguarde een ieder voor zyne of haare Kinderen of Bedienden, en dus ook de Schippers voor hunne Knegts moeten in liaan. 14, Wordende tot. wegneminge van alle dutbieteiten, welke tot heden toe gemoveerd zyn „«ver eenige Buitenlandfche Aard- en Boomvrug* ten, goedgevonden en verdaan dat onder de dippofsiie van het voorgaande Art. begrepen zyn allerhande Aard- en Bsomvrugten, of Groenten en Fruiten, het zy die van binnen of buiten '? Lands, binnen deeze Stad of derzelver Juïisdiétie worden aangebragt om alhier te verkoopen; uirgezondert de drooge Franfche en Spaanfche Fruiten, Orange-Appelen, Limoenen en Bourdeauxfche Pruimen, welke tot het Kruideniers Gilde behöoren: behoudende echter de L eden van het Fruiteniers Gilde bunne ottde vryheid om Bourdeauxfche Noten en Caftanien te verkoopen. 15 Al-  JAARBOEKEN, October, 1796, «579 15. Alle Beurt- en andere Schippers, ook die weike Leden van dit Gilde zyn, aihier komende met eenigerhande Aard- of Boomvrug ten , het zy voor eigene rekening of in commisfie, dan wel als enkele Vragt- of Beflelgoederen, zullen gehouden zyn binnen 34 uuren na hun arrivement, aan de Knape van het Fruiteniers Gilde, een fpecifique opgave van die Aard- en Boomvrugten te doen, zonder eenige van dezelve te verzwygen of inmiddels te losfen: alles op de boete van één Pond vlaams t'elken reize; en verbeurte van de geloste Goederen ten behoeve van het ArmWeeshuis deezer Stad. 16. Zullende geen andere Aard- of Boomvrugten voor Bellelgoederen mogen aangegeven worden, dan die welke de Schippers als zodanig , met behoorlyke Adresfen voorzien, in hunne Schepen hebben ontvangen, zondereenige' aan hun bekende fonn van Negotie, of oogmerk om dezelve alhier te verkoopen, en dus geene Aard- of Boomvrugten aan de Neringdoende Leden van het Fruiteniers Gilde k'.adresfeerd; op gelyke boete en verbeurte als voren. 17. Alle de Aard- en Boomvrugten onder de Bellelgoederen aangegeven, met Adresfen voorzien, en komende van plaatfen op welker Veeren geen Beftelmeesters zyn, zHllen onder directie van de Knape zo dra mogelyk befteld moeten worden, waar voor denzelven (boven het Sleeploon) zal genieten een halve Huiver per Znk van de Aardappels en andere meetbare Vrugten, als mede een halve Huiver van alle andere Aard- of Boomvrugten, 18. Doch de Knape verhementelyk prefume. rende dat 'er Negotie Goederen, of Aard- en Boomvrugten om alhier te verkoopen, onder het aangegeve beftelgoed begrepen zyn, zal zulk3 ten eerden moeten bekend maken aan Hhhhhhhh 5 i den MidV delborg. Ordorim nantia op het Fruite» niers Gild.  a58o NIEUWE NEDERLANDSCHE MlDDELBURG. Ordon. rtantie op het Fr ui te* niers Gild. den Deken, en by ziekte of abfentie aan een der Beleders, om den Schipper en andere Geinteresfeerden daar op te hooren; welke zich (des noods) onder prefentatie van Eede zullen moeten expurgeeren : en by contrarie bevindt zal de Schipper, en de daar in seconcerneerd zynde Burger, ieder verbeuren dén pond viaams. 19. Alle de Aard- en Boomvrugten, of Groenten en Fruiten, alhier met Schepen of Schuiten aangebragt wordende en geen d°ugdelyk Beftelgoed zynde , zullen aan de publieken Alïlag fubjed blyven, welke op de Kaay voor het Schip zal moeten gefchieden; na dat alvorens de Gilde Leden, door of van wegens den Knape, van den tyd en de plaats tydig en behoorlyk zuileu zyn geadverteerd; onverminderd een generale advertentie aan de Burgery door een van de Stads Omroepers, wanneer de partyen die afgeflagen werden van eenig belang zyn; welke omroeping ten minften twee uuren te voren zal moeten gefchieden. ao. De Knape zal voor het doen of bezorgen der Wete of Omlage telkens genieten een fchelling en agt grooten viaams; doch meer panyen in een Schip zynde, zal gemelde fom niet verhoogen, maar door alle de partyen egaal gedragen worden. 21. Voor het verkoopen by den Afflag, de prompte betaling van het zuiver provenue aan den Verkooper, het invorderen der penningen van de Koopers, en het inftaan voor de Banqueroeten, zal de Knape van de Verkooper genieten vyf pCt. van het Bruto Rendement, zonder eenig ander Verkoopgeld te mogen declareeren. 2a. By alle publieke Verknopingen van Aardappelen en andere meetbare Aard- of Boomvrugten, zal een der gezworen Meters moeten adfilteeren met de geykte Gilde Maat of Ton, waar mede dezelve voor de» Afflag dadelyk sul-  JAARBOEKEN, OBober, 1796, 2581 zullen moeten gemeten worden om alle bedrog voor te komen. sv Dan alzo de tegenwoordige Aard-appel ton te groot is voor de ordinaire Zakken, en te veel van andere Maten verfchilt, zal dezelve vermaakt worden op de groote van een geykte Caftanieton, weike tot alle meetbare Vrugten zal worden gebruikt; zullende met geene andere Tonnen mogen gemeten worden, cp de verbeurte van tien fchellingen viaams telken reize. , , , 24. Alzo de metinge ten behoeve van de Koopers gefchied, zal door dezelve van ieder Ton of Zak betaald worden voor meetlocn een groot/en voor het Gilderecht mede een groot, beide door de Knape in te vorderen; zullende echter van de Aardappelen alleen het meetloon betaald moeten worden. 25. t n alzo van ouds ook zeker Gilderecht is betaald geworden van de binnenland-fche Aard- en Boomvrugten, welke door de Landlieden op de Groenmarkt worden te koop geveiid; zal mede by vei volg dat' Gilderecht door gemelde Landlieden (zonder eenige diftinctie) moeten betaald worden, de twee lange Manden voor een Ton gereiend, en clus van ieder lange of zogenaamde halve Mand een halve groot; het geen voor de Aardappels op de helft wordt gebragt. 26. Zuilende het niet geoorloofd zyn op de Groenmarkt eenige Aard- of Boomvrugten te verkoopen met kleine Maten, dan alleen met behoorlyk eeykte halve Manden; op de boete van tien fchellingen viaams, en verbeurte van het anders verkogte ten behoeve *an het A*m' Weeshuis deezer Stad. v De. Knape zal voor het meten cn yker vaa' de halve Manden en andere na te meldene Gildematen genieten een ftuiver per Ituk, zonder eenige diitinctie. a8. Ver Middelburg» Ordonnantieop het FruiteniersGild  2582 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Ordonnantieop het FruiteniersGild. 28.- Verder zal geen meetloon betaald worden van de buitenlandfche Aspergies, Kooien, Kersfen en andere Aard- of Boomvrugten, welke niet meetbaar zyn, of wegens derzelver tederheid, verkoop met hef gewigt of anderzints niet gemeten worden; of fchoon dezelve aan den Afflag fub'efl: blyven, en voor ieder koop het Gilderecht van een groot moeten betalen. 29. Om aan de binnenlandfche Hoveniers en Caroters behoudens den vryen invoer van buitenlandfche Aard- en Boomvrugten) alle mogelyke faveur toe te brengen, zal by den publieken Afflag niet minder mogen geveild worden, dan een Zak Aardappels of andere meetbare Vrugten: en van die welke niet gemeten worden , zal een koop niet minder mogen inhouden dan twintig Bloemkoolen, en van de andere Kooien dertig (tuks; item twintig bosfchen of ftruiken Seldery, twintig bosjes Aspersjes of Schotfeneelen , vyf-en-twintig ponden Aardmuifen, en een Mandje Kersfen, Aalbesfen of andere zoortgelyke Fruiten: zullende in alle andere gevallen iedere publieke koop ten minden een gulden moeten bedragen. 30. Blyvende aan alle de Beurt- en andere Schippers, benevens hunne Knegts, waar voor zy moeten inftaan, en aan alle vreemde Kooplieden of andere onvrye Perfoonen, fpeciaal verboden, om hunne van elders aangebragte Groenten en Fruiten op eenigerhande wyze, binnen deeze Stad of derzelver jurisdictie uit de hand te verkoopen: op verbeurte van die onderhandsch verkogte Goederen ren behoeve van het Arm-Weeshuis deezer Stad, en een boete van twaalf fchellingen viaams, zo wel by de Koopers als Verkoopers te verbeuren. 31. Doch indien een Schipper of vreemd Koopman, met een groote quantiteit Aardappe- , len arriveerende, niet geraden vondt alle de- zel-  JAARBOEKEN, QStobei , 1796. 3583 zelve direél op den Afflag te brengen, zullen die Aardappels in een Pakhuis of Kelder mogen opgeflagen worden, mits behoorlyk gemeten zynde; on vermindert de nadere metinge by den Afflag te doen: en ingeval by de hermetinge eene mindere quantLeit van importantie wierd bevonden als by den opflag, zal zoda nigen Schipper of Koopman, even als een Verkooper uit de hand, verbeuren twaalf fchellingen viaams , indien hy den Kooper van de vermiste Aardappels aanwyst, en anders de dobbele boete van een pond vier fchellingen viaams; onvermindert de verbeurte van zynonderhandsch verkogte Aardappels, of de waarde derzelve ten behoeve als vooren, 32. Verder zal het aan, zulke vrye Leden, die gewoon zyn de Aardappels met groote quantireiten buiten 'sLands te koopen , vryliaan dezelve mee hunne eigene of andere Schepen te laten inbrengen, zonder aan den pu< blieken Afflag verbonden tc zyn ; mits de al?o aangebragte quantiteit Aardappelen op eenmaal niet minder dan 25 Zakken of Tonnen zal mo. gen beloopen; blyvende alle mindere quantiteill 'aan den Afflag fubjeci. 33. Doch zullen voorfchreve groote quantiteken Aardappels, ten minden tweemaal 24 uuren voor het arrivement der Schepen, by een geteekend Billet moeten bekend gemaakt worden ten huize van de Knape; welke daar van genieten zal een groote per Zak: zullende ook dié Aardappelen met de Gildemaat of Ton gemeten, en daar voor een groote per Zak betaald moeten worden. 34. Zullende gelyke aangifte moeten gefchie den van de groote quantiteiten Aard- en Boomappels die alhier aankomen om direét in Zee fchepen overgeladen te worden: waar van ecb ter de Knape niets zal mogen vorderen, en dj meting anders dan op requifitie van den Koo P« MIDDELBURG» Ordonnantieop het FruiteniersGild,  «584 NIEUWE NEDERLANDSCHE MIDDELBURG. Ordonnantieop het Fr uit e* niers Gild. per zal gefchieden voor ordinaire meetloon, tot den publieke opflag bepaalt.' 35. En dewyl een of meer vrye Leden gewoon zyn de zogenaamde witte Kooien met groore quanriteiten te ontbieden tot het inleggen van Zuurkool, zal zulks ten dien einde mede geoorloofd blyven; mits op eenmaal geen minder getal dan twee hondert ftuks Kooien zullen mogen aangebragt worden, en de aangifte rweemaal 24 uuren voor het arrivement gelchied en waar van de Knape zul genieten drie ftuivers voor ieder honderd Kooien , het overfchietend minder getal te rekenen pro rafr>. 36. Zullende echter de vergunningen by de vyf voorgaande Artikelen omfchreven, in geene geva'Ien geëxtendeert mogen worden tot andere Aard- of Boomvrugten, die met kleinere of grootsre qnantiteiten aan den publieken Afflag fühject blyvan, en in geen Huis, Pakhuis of Kelder mogen opseflagen worden, en ook in geen Schip of Schuit mogen blyven leggen. 37. Voorts zullen alle de Aard- en Bonravrugten, welke den publieken Afflag fubjeét zyn, vooraf door den Knape worden gekeurd, en ot zynen Eed als Keurmeester van zyn bevind rer goeder trouwe bericht gedaan ; waar vf>o~ Hy van den Verkooper een duit per Zak of Koop zal genieten. 38. Indien de Koopers hnnne eigene Zakken medebrengen , en hunne gckogte Aard- of Bpomvrugten direci dsar in overftorten, zullen zy deswegens niets moeten betalen: doch by gebrek van eigene Zakken zal het san de Kooper vryflaan om de Zakken der Schippers of Verkoopers te gebruiken; mits gehouden blyvende cm dezelve binnen zes uitren na den Afflag aan het huis van de Knape te bezorgen; op de boete van twee ftuivers per Zak ten zynen behoeve: blyvende het weder bezorgen der Zck  JAARBOEKEN, OBober, 1796. 2585 Zr.kken aan de Schippers of Verkoopers voor rekening van 'de Knaje; welke jriaar voor van den Kooper zal genieten een halve groote viaams per Zak. 30. En de Verkooper geen genoegzaam getal van Zakken bebbende, om zyne Aard- en Boomvrugten op de kaay te leveren, zal de Knape zyn eigen Zakken daar toe laten gebruiken, en daar voor van den Verkooper genieten een halve ftuiver per Zak; onvermindert de halve groot van den Kooper, en mits dezelve ook binnen zes uuren 't huis gebragt moeten worden, op verbeurte als voren. 40. De Knape zal bevoegd zyn om de gecrediteerde Penningen van publiek verkogte Aard. en Boomvrugten in te vorderen zo dra hem zulks conveniëerd: en iemand in gebreke blyvende om zyne gekogte Aard- of Boomvrugten op de eerfte aanmaninge te voldoen, zal de Knape vryheid hebben zulk eenen het myn?n te verbieden, en hem of haar in rechten te vervolgen. 41. Item zo wie op den publieken Afflag of elders den Knape in zyn functie beledigt, of met andere prefente Leden eenige kyvagien houdt, zal of zullen verbeuren vyf fchellingen viaams voor de eerfte reis , de tweede reis dubbel, en voor de derde reis (ter discretie van de Beftuurders) hunne neringe verboden worden, 42 Indien onverhoopt de Gildebeftuurders of eenige derzelve wierden geïnjuriëerd, of in hunne directie of eenigerhande wyze beledigt, zal den injuriant of belediger verbeuren een pond viaams. 43. Zullende ook eene gelyke boete verbeurt worden voor het vegten, vloeken, zweeren, en ligtvaarclig misbruiken van Gods Heiligen Naam; onvrmindert de actiën van den Officier, volgens de Placaten van den Lande. 44. Item f M10. DELBURG. Ordon* nantie op het Fruite. niers Gild.  2586 NIEUWS NEDERLANDSCHE Mid- - del* burg* Ordoti' nantie op het FruiteniersGild. 44. Item zullen de Leden gehouden zyn, op eene reguliere Citatie door de Knape, te comparearen daar zy van wegéns de Belluurders binnen deeze Stad ontboden worden; op de jboete van zes Huivers de eerfte reis, de tweede reis dubbel, en by verdere non Comparitie verbod van de nering te dosn: welk laatfte mede zal mogen gefchieden aan den genen die weigerig mogte blyven, zyne of haare agterftallige Jaarpenningen, boete en andere Gilderechten te voldoen, daar toe behoorlyk vermaand zynde. 45- Tot wering van alle bedrog in het gewoone verkoopen var? Aardappelen of andere meetbare Vrugten met inëgale lllekke tobben of anderzints, zal zulks voortaan moeten gefchieden met kleine aan den bovenrand geykte Maten, of gedeeltens van de nu geïntroduceerde Caftanieton, te beginnen met primo January .eerstkomende; op de boete van tien fchellingen viaams telken reize. 46. Zullende tot het confronteecen of meten en yken van dezelve ten huize van de Knape gereed moeten zyn een vierde en een zestiende gedeelte van gemelde Caftanieton: en zullen alle geykte halve Manden en Maten gebruikt mog=n worden zo lang den yk aan den bovenrand zichtbaar is ; doch langer niet, op dezelve boete. 47. Item zullen geene vrye Leden van het Fruiteniers Gilde hunne nering mogen vermengen of in gerneehfchap doen met onvrye Perfoonen, en ook dezelve niet mogen employeertn om eenige Aard- of Boomvrugten uit te venten, buiten hunne kinderen of andere huisgenoten ; veel min onvrye Perfoonen op hunne namen mogen laten handelen ; op de boete van tien fchellingen viaams telken reize, en verbeurte van de Aard- of Boomvrugten, aan het Ana-Weeshuis deezer Stad. 48. Al-  JAARBOEKEN, Oétobet- fjgt. s587 48. Alle de bceten in deeze Ordonnantie begrepen, en waar van geen byzonjere applicatie is gemaakt, zullen voor da ee~e helft komen aan het Gilde, en de wederh lft moeten uitgekeerd worden aan den Nederduitïehen Arrnen deezer Stad. 49. En om de ftiptfte obfervantie van de vorenftaande Artikelen alzints te bevorderen, zullen de calanges niet alleen door de Beduur ders, maar ook door de Knape en begadigde Meters mogen gefchieden; alle welke ten aanzien van hunne eigene bevinding volkomen zullen moeten geloofd worden; in dier voegen dst de gecalangeerden, geene contrarie preuve heb bende, voor de gevorderde boeten Condemnabel en Executabel zullen zyn. 50. Alle verfchillen tusfehen de vrye Leden over zaken het Gilde betredende, zullen t^zo mogelyk) door de Gilde Beduurders, onderzogt en op eene redelyke wyze vereffend moeten worden: en zal dié geene welke daar toe de nodige obediëntie mogte weigeren , calangabel zyn voor de boete van een pond viaams. 51. De Knape zal voor het invorderen, genieten een gerecht vierde part van alle da Gilderechten der buitenlandfche Aard- en Boomvrugten, welke door hem ontvangen en getrouwlyk verantwoord moeten worden: blyvende het invorderen der Gilderechten op de Groenmarkt (voor een redelyk loon) gedemandeerd aan een bekwaam en getrouw Gildebroeder of Zuster, welke door de Beftuurders in der tyd zal worden benoemd en aangedeld. 52. De Knape zal de Beduurders in bunne geheele directie ten dienfte ftaan ea alle redelyke Adliftentie doen, op een Jaariyks Tractemeoc van twee pond en dertien fchellingen viaams, zonder deéwegens eenige andere belooninge te mogen vorderen, J3. Den fungeerenden Deken zal gehouden li Ui Ui zyt» Middelburg. Ordonnantieop het FruiteniersGi.'d.  MlD». DEL» BORG. Ordon nantie op het FruiteniersGild. ï£88 NIEUWE NEUERLANDSCfiS zyn Jaariyks in de Maand July aan zyne MedeBeftuurders een fummiere verantwoording te doen van zya ontvang en uitga f, onvermindert de drie Jaarlykfche Rekening by de Electie van een nieuwen Deken. 54- De afgaande Deken zal voor Adminiftrateloon genieten 5 pCt van de by hem ontvangene en verantwoorde penningen: .item de -twee Beleders voor hunne adftftentie tot de drie Jaarlykfche Gilde Rekening, te fa men ^ 2 : i'i : viaams, en de Secretaris voor het ftellen, reiumeeren en doubleeren van gemelde drie Jaarlykfche Rekening, vyf pond en zes fchellingen vis. Referveerende Prefident en Raden deezer Stad aan zich, de nadere Elucidatie, Alteratie err Ampliatie van de vorenftaande Artikelen: en zaï deeze Ordonnantie worden gedrukt, op dat niemand eenige ignorantie zoude kunnen pretendeeren Aldus gedaan en gearresteerd ten Rade der Stad Middelburg den 15 O&ober 1796, het tweede Jaar der Bataaffehe Vryheid. My Prefent a. J. SINCLAIR. FRIESLAND. Leeuwarden. Ten aanzien van de wyze hoe, en de hoeveelheid , in welke de Publique Corpora in eene onlangs uitgeichreevene Geldheffing zouden moeten deelen, deedt het Provinciaal Beftuur van dit Gewest het volgende bekend maaken. FR r*  JAARBOEKEN, OBöber, 2706. 2580 F R r H E I D. GELTKHEID, PUBLICA TIE. Oet Provinciaal Beftuur van Friesland, allen den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil en Broeder/du,p ! doet re wetm: By ons Placaat van den 28 july 17C6 ( gaven wy ons befluit te kennen, om eene Negotiatie van Penningen te openen, op de Bezittingen van de Publicque Corpora, en vermaanden de Adminiftraroren dier Goedereu, orn fchikkinger re beraamen, dat zy door verkoop van een üodeelte derzelve, 'sLands Kas zouden kunnen (fyven, buiten fchaden hunner Adminiftra^e; Tegenwoordig zyn wy tot hqt tydftip gekoomen , van gemeld ous voornoemen in eftecl te moeten ftellen, zullen wy onze Medeburgers voo.* nieuwe bezwaaren kunnen bevryden, en zal de Friefche trouw ongefckcoden bewaard blyven, zo als zy het tot heden jegens het Vaderland is geweest. De twee eerfte Termynen in de generaals begrooting der behoeften voor het Gemeenebest, zyn verfeheenen, en door dit Gewest voldaan, of zullen het binden weinig dagen zyn; 'er blyft dus nog één gedeelte voor dit loopsnde Jaar te betaalen Den nood des Vaderlands is groot. De Petitiën, voor de algemeene behoeften uitgefchreeven , moeten prompt worden afbetaald, zal het zelve de middelen gaande honden, die tot behoud en zekerheid van het Gemeenebest moeten ver ftrekken. Offchoon nu ons voorneernen, in het Placaat van den 28 July 1756 gemanifesteerd was, om het derde gedeelte van de Bezittingen der Publicque Corpora, by wege van Negotiatie ter heften, hebben wy echter, ten einde zo veel mogelyk die Goederen in waarde te houden, en vertrouwende dat de Adminiftratoren zich nauwliiiiiii 2 keu- I scu- WARDEN.  Leed- war den» Publ. bet reffenae dt Pubüque Corpora. tjoo NIEUWE NEDERLANDSCHE keurig van hunne pligt zullen kwyten, onze bc rekening voor het tegenwoordige op het zesde gedeelte gemaakt, waar door Friesland zich voor dit Jaas buiten alle verantwoordelykheid zal kunnen Rellen en aan zynen pligt voldoen; onder affmeeking van 's Hemels Zeegen, dat eenen gunftigen Vrede verdere buitengewoone bezwaaren zal doen ophouden, Dat dan dit ons befluit, en de daar by gefielde bepalingen, niet alleen door den dringenden nood des Vaderlands gewettigd, maar op billykheid en rechtvaardigheid gegrond, door die geenen welken het aangaat, getrouwelyk en bereidvaardig zullen worden naargekomen, mogen wy met alle reedenen verwagten; terwyl alle tegenwerkingen, nalaatigheid of kwaader trouwe, ten daidelykflen zouden aantoonen het voorneemen van die geenen, welke zich daar aan onverhoopt mogten fchuldig maken, om onze heilza». me maatregelen tot 'sLands behoudt en rot verlichting van onze particuliere Medeburgers, te wederftreeven, en alzo het algemeen heil daadelyk hinderlyk te zyn; al waar omme wy dan ook diergelyke verdervelyke Machinatien, zonder eenige oogluiking, op de fchuldige Perfoonen ten rigoureusten zouden moeten verhaalen. Dan de bereidvaardigheid, waar mede zommige Corporatien hunne uitftaande Gelden in 's Lands Schatkist hebben geftort, doet ons vertrouwen dat verder aan onze goede verwagting in deezen zal worden voldaan*. Om alle welke reedenen, wy hebben goedgevonden te decreteeren, gelyk wy decreteeren by deezen t Eerjlelyk; dat van alle Bezittingen, zo onroerende als roerende, aan Pubüque Corpora toebehorende, zal moeten worden gefourneerd, het z rsde gedeelte der reëele of by getrouwe begrooting bepaalde waarde. Ten Tweeden: dat onder de benaming van Pb- bii-  JAARBOEKEN, October, 1796. 8J9 blique Corpora, moeten worden verftaan, Stedelyke,- Diftricïs, Dorps, Geestlyke Staat,* Kerk en Arme- of Buiten-Voogdyen, Diaconien, Weeshuizen, Gasthuizen, Pasfente Beurzen, en in het Generaal alle zodanige Adminiftratien, welke Goederen en Bezittingen hebben, die door Publique Adminiftrateurs worden beftuurd, van welke benaming dezelve ook zouden mogen weezen, en zonder dat dien aangaande eenigzints de Godsdienftige Gezinte in aanmerking koomt. Ten Derden: dat de begroting der bezitting zal moeten gefchieden door de Adminiftrateurs dier goederen of inkomften, op navolgende be« palingen: A. Voor zo verre beftaan in vaste Jaarlykfche Inkomften, na gelang van de zuivere Revenuen, en dat de drie Gulden van zodanige Revenuën zullen berekend worden tegen honderd Gulden Capitaal. 'li. Dat de inkomften van zulke Goederen, welke geene Jaarlykfche Revenuën opleveren , als daar zyn Houtgewasfen, en anderzints, zullea-gefchat worden volgens de opbreng der laatfte kapping over tien Jaaren omgefiagen, en dat dus een tiende gedeelte daar van voor de Jaarlykfche Revenue zal worden gereekend, wederom op den voet van voor drie Gulden inkomften, nonderd Gulden Capitaal. C. Dat de Klyn-Landen in gemoede zullen moeten worden getauxeerd door twee oBpartydigen, by de Gerechten van het Diftrift waar geleegen zyn aan te ftellen. D. Dat niet te min alle Goederen of Bezittingen, welke bevonden worden hoger van waar* de te zyn, zullen moeten worden bereekend vol. gens derzelver eigentlyke waarde. E- Dat de Obligatien en Effecten, zo buiten als binnenlandfche, waarop een Cours of PrysCourant is, zullen moeten worden bereekend volgens den Cours, welke dezelve op dato deeIiiiüii 3 zes ! LeEü: warden. Publ, betreffende de Publique Corpora»  2592 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leedwarden. Publ. bt.tr iffen de de Pub/i qut Corpora. zes hebben; en die van particulieren, op 't volle Capitaal; ten zy onwis of dubieus zyn, in welk geval reen zal kunnen voldaan met be^ groting der wezentlyke waarde, naar beste geweeten. Ten Vierden: dat alle de gedaane begrotingen, zullen moeten worden bekragtigd door de refpective Gerechten , in de Steeden en Diftricten waar in de Adminiftratien zyn, welke Gerechten daar toe by deezen expresfeiyk worden gelast en geauthorifèerd. Ten Fyfden: dat dit Fournisfement van 't zesde gedeelte der Corpora Goederen, zal moeten gefchieden, de eene helft ten minden vóór den 25 fsuverober, en de andere helft vóór of op den 15 December 1796 aan het Comptoir der Domeinen, in goeden, gangbaaren, Gouden of ZiNcre Munte, welke men gewoon is op 'sLands Comptoiren te ontvangen. • Tui Zesden: dat den Ontvanger dor Domeinen, voor de fommen welke alzo worden gecontribueerd, zal afgeeven Recepisfen ten laste deexer Provincie, rtntesde drie en een halve Gulden pCt, Jsariyks, waar van de Intresfen zullen ingaan, rfiët- den dag op weike het Fournisfement gefchiedt; en dat by den ontvangst van 'c eerfte jaar I:;tre&fen, voor grda„te Kecepisfen zullen worden afgepeeven Obligatien in fortna, ten begroote van de gefourneerde fom ma cn tegens gelyke Interesfen van drie en een .halve Gulden ten - honderd, van weike te verleenene Recepisfen en Obligatien, den Ontvanger der Domeinen een afzond.rlyk Register zal houden. Ten Zevenden: 'dat, ingevalle by de Adir.iciftratiea geene genoegzame Penningen vcor handen mogen zyn om aan deezen te kunnen voldoen, en dat"dezelve by Particulieren nkt mogten kunnen gefoureeerd krygen, waar door jen verkoop van een gedeelte hunner Bezittingen zoude noodzskclyk worden, wordt by deezen de  ] A A R B O EK E N,October, 1796. 2593 AdrciD.'ftratoren van zodanige Cörpora's Authorifurie vciïtend, om zonder nader Confent, zo veele en zodanige Goederen onder verkoop te brengen, als zy ter voldoening, dier Contributie en ten meesten voordeele hunner Adminiftratie, zulléö verdaan te behöoren; echter met voorkefaHisle van den Gerechte. Ten Achtficn: dat, al hoe wel wy geene reedenen hebben om te verwagten, dat eenige kwaadwilligheid of nalaatigbeid, deeze 'onze intentie zal wederftreeven, maar dat de Beftuurders van Publique Goederen hunne bereidvaardigheid in deezen zullen aan den dag leggen, om 'sLands Schatkist van Penningen te voorzien buiten fchaaden hunner Adminiftratie, zo als zy zulks volgens den inhoud deezes konnen doen, en ook door veele Adminiftratien reeds gereede|,yk, door het opbrengen hunner uitftaande Gelden, is gefchied; echter eenige.voorziening nodig zynde tegens onverwagte te leurftelling, elken Adminiftrateur van zodanig Corpora , het welk in deeze Negotiatie moet contribuëeren , die bevonden wordt nalaatig te zyn gebleeven of ter kwaader trouwe te hebben gehandeld, sai vervallen in eene boete aan den Lande, van vyf hondert Car. Guldens, uit zyne eigene bezitting te betaalen, en dat al evenwel het Fournisfement naderhand ten vollen zal moeten gefchieden. Ten Negenden: dat, daar wy onze Medeburgers van verdere extraordinaire opbrengst van Penningen voor dit loopend Jaar zullen kunnen bevryden, wanneer in deezen getrouwelyk werd voldaan, hier mede intrekken onze Refolutie om op een derde gedeelte van de Bezittingen det Publicque Corpora te Negociëeren. Vermaanende nogmaals, om de liefde des Vaderlands , alle Adminiftratoien van Publicque Corpora, dat zy zich getrouwelyk en ieverig naar d^n inhoud deezes gedragen; lastigcnde en liiiiiii 4 au- Leeuwarden. Publ. betref' jende de Publicque CoT' fora. t  «594 NIEUWE NEDERLANDSCHE LeeuvcAr den. Het Provinciaal Beftuur van Friesland. t£..> J. J. TINGA, Vt. Ter Ordonnantie van hetzelve, CORN. GODSCHALK. Van meerdere uitgebreidheid dan elders was voorheen in dit Gewest het regt van Naastinge van Goederen, ook in openbaare Veiling verkogt. Misbruik intusfchen wierdt by wylen van dat Regt gemaakt, ook ten nadeele van den Lande. Reden waarom het Piovinciaal Beftuur te raade wierdt, daar omtrent eenige bepaalingen vast te ftellen; zoo als gefchiedde by eene Publicatie van J3 deezer. V R T- authorifeerende dien te nevens de refpective Gerechten, om nauwkeurig toe te zien, dat aan deeze 00 ze welmeening worde voldaan. iin op dat niemand, dien het aangaat, hier van eenige onkunde zoude kunnen voorwenden, zal deezen alomme in dit Gewest worden afgekondigd en aangeplakt, ter plaatzen waar men gewoon is zulks te doen. Aldus gedaan en gearresteerd op 't Landsfchapshuis binnen Leeuwarden, den 6 Oftober 1706, het iweede Jaar der Bataaffche Vryheid.  JAARBOEKEN, OSlober t Vjg6. 2595 VRYHEID, GELTKHEID. PUBLICATIE. Het Provinciaal Beftuur van Friesland, allen den geenen die deezen zullen zien of hooren leezen, Heil ea Broederfchap \ Overweegende het nadeel, het welk, zo aan den Verkooper van Vastigheden, als aan den Lande wordt toegebragt, door het recht van benadering by publicque verkoopingen van vaste Goederen, vermits het eigenaartig is dat de geenen, welke eenig recht op benaderinge van ver kogt wordende Goederen hebben, die zy zich zouden willen toeëigenen, zich niet mede ondei de opbieders züllen opdoen, maar afwagten hoe veel zulke Goederen gelden, om daar na gebruik te maaken van zodanig voorregt van Niaar, waar door dan ook den Lande wordt benadeelc in den 40 Penning, welke van den Koopfchai moet worden betaald; en overweegende, hoe zo danig voorrecht hinderlyk is aan de rechten vat den geenen, welke eenig goed ter zyner gading zynde, zich door wettige koop zoude willen ei gen maaken, alzo hem het zelve door een ander, onder den tytel van Bloedverwantfchap oi naastgelegenheid kan worden benaderd. Zo is het, dat wy hebben goedgevonden, tei wegneming van dit misbruik, te decreteeren, ge lyk wy decreteeren by deezen: i. Dat het voorrecht van benadering, ondei welken titel tot hier toe ook gefubfifteerd heb bende, op Goederen en Eigendommen, welke publiek worden verkogt, voor 't vet volg zal zyc opgeheven en vernietigd. 3, Dat diensvolgens niemand na Publicatie dee zes, het recht zal bebbeo om eenige Goederet te benaderen, welke by publicque veiling wor den verkogt, en waar van den verkoop v$or af. het zy door advertentie in de Couranten, me Iiiiiiü aan Leeuwarden. 1 1  2596: NIEUWE NED1RLANDSCKE Leedwarden. Publ, raakende het ■regt var, Naas' tinge. aanplakking van Billetten, by Trommclfla», of op wat wyze ook gebruikelyk, ten miofteri véértien dagen is aangekondigd 3. Dat ook mede onder deeze Publicatie zullen zyn begreepen, alle vaste' Goéderen, die, fchoon onder verkoop zynde , echter op dato deezes nog geene finale Palmflag hebben onder, gaan. 4. Dat vrortaan elke publkque Verkcöping van \aste Goederen, door den /l&uarius of ander daar toe gequalificeerde Perfoon, ten minften veertien dagen voor de eerfte Zitdag, hec zy door de Couranten, door aanplakkinge van Billetten, of by Trommelflag* zal worden bekend gemaakt. Van welke bepalingen 'nogthans de verkoopen van Goederen der publicque Corpora zyn geëxiraeerd, voor-zo verre dienen om te ftrekken ter voldoening van ons Placaat, den 6 deezer geëmaneerd. 5. Dat., na de finale Palm/lag aan iemand gegeeven is, welke daar door Kooper is geworden van eenig Goed in deeze Provincie, dezelve gehouden zal zyn deeze Koop binnen, een vieren» deels jaars, na dato van de Koopbrief, aan het Gerechte, waaronder het gekogte Goed geleeeen is, te bode te ftellen, en driemaal over den Gerechte te doen Proclameeren; zullende ieder welke- eenig Protest of Spieringe tegen den geproclameerden - Koop heeft te doen, zulks by'de derde en laatfte Proclamatie, over den Gérechte1 moeten laten deen; en zullen by gebreeke dies, de geproclameerde Goederen op den Koopcr en Proclamant door den Gerechte worden gaaü'üdii cieert. J ' Blyvende voorts 'sLands Wetten op het ftuk der Verknopingen, mitsgaders op het Proclameeren en bet Niaarnecmen van onderhandfche feft niet publiek gemaakte Verkoopingen voor het overige in volle krsgt. En op dat deeze ter kennisfe van een iegelyk zou-  JAARBOEKEN» October, 1706, 2597 zoude worden gebragt, en niemand eenige on\ kundigheid daar vau zal /kunnen voorwenden, zal dezelve alomme in dit'Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd, alwaar zulks te doen ge* bruikelyk is. , _ Aldus gedecreteerd en gearresteerd op t Landfchapshuis binnen Leeuwarden, den 13 October 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Fryheid, Het Provinciaal Beftuur van Friesland. H. EETTEMA, Vt. Ter Ordonnantie van hetzelve, CORN. GODSCHALK. STAD EN LANDE. Groningen. Eenige fchikkingen , door de Municipaliteit deezer Stad, omtrent het onderhoud van behoeftigen, zoo tot het Hervormde , als tot andere Kerkelyke Genootfichappen behoorende , ontworpen en vastgefteld, waren begreepen in eene PuT blicatie van 24 deezer, van den volgen^ den inhoud. V R T- Leeuwarden. • X  Groningen, *jp8 NIEUWE NEDERLANDSCHE V Tl HE I D. GELTKHEID. f\e Municipaliteit der Stad Groningen aan haare Medeburgeren, Heil eu Broederjohay! Uit overweging, zo van de verpligting der Regering, om, gelyk voor het welzvo van de Maatfchappy in 't algemeen, zo ook" byzonder* lyk voor die geene, welke uit hoofde van hunne behoeftige omftandigheden en hulpe'ozen toeftand aanfpraak hebben op de onderfteuning van het Publiek, alle mogelyke zorg te dragen, en van het belang Jt welk alle Ingezetenen deezer Stad voor de rüst en goede order daarby hebben j als ook der dringende noodzaaklykheid van eene nadere voorziening, ten einde de Stads Casfa te ontheffen van der oiderboud eener groo:e menigte van Armen, tot welks bezwaar die wel aan den eenen kant niet behoorden te worlen gebragt, doch welke men echter ook niet tonder het aanwyzen van een genoegzaam Fonds er hunner alimentatie eensklaps aan hun eigen ot konde of vermogt over te laten, zyn wy net en benevens de Kiezers reeds vroeg na de laarftelling van de tegenwoordige order van Re;eriBg bedagt geweest op middelen , die eens indelyk de' menigvuldige klagten zouden doen iphouden, welke fpeciaal door de Nederduitfcbe jereformeerde Diaconie over de onmogelykheid 'an met de inkomften tegen haare uitgaven toe e kunnen reiken, wierden voorgebragt. Dan evens bedenkende, hoe zeer alle noodlydende awoners zonder eenigen voorrang of onderfcheid an religieufe begrippen gelykelyk tot deeze onze oorzorg geregtigd zyn, als ook dat de eenpaigheid in dit opzigt ten hoogden verdient in anmerking te wordso genomen , en zonder deelve daar omtrent geene andere dan gebrekkige :hikkingen konden worden beraamd , zo hebben ry benevens de Kiezers opgemeld na gedaan ipport van eene hier toe benoemde Commisfie eea  JAARBOEKEN, Ocleler 175KS, ^99 een Reglement gearresteerd , waar naar de Nederduitfche GfréTormeerde Diaconie io tydvervolg zal moeten worden ingericht, en tot eene regimatige verdeling der inkomften behorende aan de gemeene Armen deezer Stad, van 't welk wy nodig hebben geoordeeld de hoofdzakelyke poincleo daar by vastgefteld mits deezen ter kennis van het Volk te brengen, hier in beftaande: Foor eerst. Dat de Fondfèn, uit welke de geheele Gereformeerde armenftaat zal worden onderhouden, voortaan zullen zyn: \tno. De inkomften der Goederen van het gecombineerd Groen -en Blaauw Diaconie Kinderhuis; we'ke Goederen ter byzondere bezorging onder het beftuur van eene particuliere adminiftratie zullen verblyven, en alleen het zuiver provenu der inkomften daar van alle vierendeel Jaars aan de Boekhouder der gemeene Armen worden geëxtradeérd: zullende dit huis zodanig worden ingericht, dat daar in, boren en behalven de Wezen, voortaan zullen worden geplaatst en gehuisvest alle zodanige Armen van deeze Gezindheid, dewelke vallen in de termen der bepaling hier omtrent gemaakt, en 't zelve tevens ook tot een algemeen Werkhuis voor dezel' ve worden geappröprieerd. ndo. De Collecten in de Kerken, zo by de gewoone Godsdienstoeffèning als bediening der Sacramenten geïnd wordende. 3«o. De renten en grondpachten aan die Diaconie behoorende. 4«o. ErfFenisfen, legaten en donatien, afzonderlyk aan de Gereformeerde Diaconie gemaakt. po. Het verhuuren der aan haar behoorende lyklakens, of van 't geen verder, tot gebruik by lykplegtigheden behoorende, by dezelve mogte voor handen zyn. 6to. De verpachting van de Lyst der Predikbeurten &c. in de Gereformeerde Kerken deezer Stad. 7'.w. Groningen. Publ. raaken. 4e het onder- houdder drmtn.  &6oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro« KINGEï Puil. raaken de het onderhoud dt Armen, 7mo. Het werkloon, van den arbeid der geali. . menteerden proflueerende, voor zo verre zulks niet aan de werkende Perfoonen zelve is toegewezen. • Ten Tweeden,, Dat de penningen, welke door de Provincie tot onderhoud van Vrouwen en Kinderen van Militairen worden gegeven, naar r evenredigheid van derzelver getal, zo tot ieder Kerkgenootfchap behöoren, onder die Gezindheden, welke met Militaire armen zyn bezwaard, op eenen eenparigen voet zullen worden verdeeld Ten Derden. Dat onder aüe Gezindheden vr.n den Christelyken Godsdienst hebbende de Joodfche Gemeente hier van vrywiüig en uitdrukkelyk afftand gedaan.) zullen worden verdeeld: ' - imo. De Collecten' op de Kerkhoven en verders by het begraven van lyken gefchieciende. %do. De breuken wegens het te laat of op eenen buitengewoonen tyd begraven van doden, welker profyt aan de onderfcheidene Diaconien is toegekend. güw. De Collecten voortkomende van de tydelykfche ommegangen door deeze Stad, welke vervolgens in perfoon zulien moeten gedaan wor» den door eenen Diacon van de Gereformeerde en eenen van eene andere Gezindheid in iedere Kluft, het welk provifioneel op de eerfte Maandag in elke maand is bepaald, waar van 'sdaags te voren door de Leeraars in alle Kerken aan de refpective Gemeenten met opwekking tot milddadigheid zal worden kennis gegeven. 4?o. De gelden, komende in Busfen, op publique plaatzen berustende en aan de gantfche Maatfchappy oehoorende. j^o. De douceurs, welke door de Ambtenaaren by derzelver aanfielling moeten worden betaald. 6to. De gelden, die voor de armen voldaan ace-  JAARBOEKEN, October,. 1795, a60i moeten worden by 'c winnen van Gilde of Burgerregt. By provifie, en wel tot zo lange eene nieuwe Ordonnantie op het trouwen zal zyn geëmaneerd, zullen ook de breuken wegens trou wen op buitengewoone tydeo, of anders ten dee zen opzigte geftataeefd, by iedere Gezindheid, ■waar zodanig geval voor binden zal zyn. afzon derlyk worden geïnd en behouden, 23 en 24 September Ï732, de Asfurantien, op Schepen, na de Oost en West vaarende, deedt de Nationaale Vergadering , op den 3 deezer, de volgende Publicatie afkondigen. De Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, heil en Broederfchap! Dat wy in overweeging genomen hebbende het geftatueerde by de Placaaten van de Staaten Generaal, van den 19 Juny 1723, en den 24 September 1732 , dat, namelyk, geen Makelaars of anderen, wie het zouden mogen zyn, zullen mogen ftaan over asfurantien, ten behoeven van eenige Compagnien, of van particuliere Handelaars of Rheders, doende, handelende of navigeererrde uit andere Landen op eenige plaatfen, geleegen binnen de limiten van de Oclrooyen aan de Cost-Indifche en West-lndifche Compagnien deezer Landen verleend, gelyk mede, dat niemand eeDige aslurantien op Schepen of GoeKkkkkkkk 4 de- 's Gra- venhage.  26io NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGravenhage. Publ. raakende Asfurantien,enz. i | ! < deren, gaande of komende van of naar de Indien, uit of naar andere Landen, zal mogen teekenen , bevonden hebben, dat door verandering van tyden en omftandigheden, het zelve niet alleen geheel nutteloos geworden is, maar zelfs, dat het blyven fubfifteeren van dat verbod notoir ten nadeele van de commercieerende Ingezerenen van dit Gemeenebest zou verftrekken: en gelyk ons niets meer ter harte gaat, dan om de commercieele belangens onzer Medeburgeren, zo veel zulks met de algemeenen over een te brengen is, op alle mogeiyke wyze te bevorderen. Zo [is het, dat wy hebben gedecreteerd: de 3. 4, 5 en laatfte Artikelen van de Placaaten, door de Staaten Generaal, den 19 Juny 172-1 en 24 September 1732, geëmaneerd, te ftellen buiten effect, en aan alle Ingezetenen deezer Republiek volkomen vry en onverlet te laaten, om van nu voortaan, ten behpeven van alle Compagnien of particuliere Handelaars of Rheeders op Goederen of Schepen , gaande of komende naar of van de Oost- of West-Indien, uit of aaar andere Landen, alle zodanige Contracten van asfurantie aan te gaan en te teekenen, als zy zullen te raade worden, blyvende het verder by de voorfz. Placaaten geftatuéerde in volle kracht en waarde: Edoch , op dat niet deeze vrylaating door kwaadwilligen of eigenbelangzoekende Perfoonen, tot nadeel van de Oost-lndifche Maatfchappy worde misbruikt, zo hebben wy verder goedgevonden te ftatueeren, dat, zo wanneer eenig Schip, of Schepen, Lading of Goederen, hier )f elders mogten worden geconfisqueerd, .uit loofde van infraftien op het Octrooy aan bovengemelde Maatfchappy verleend, in zodanige 'evallen de Contracten van asfurantie op het zel« re Schip, Schepen, Lading of Goederen gelaan, zullen gehouden worden voor vervallen, in.  ( AARBOEKEN, November, 1706. 2611 faterdiceereode wy wel expresfelyk aan allen en een iegelyk, in die gevallen eenige rethtutie van geleeden fchade, aan wien zulks ook zou mogen wezen. te doen , ,. En on dat niemand hier van onkundig zy, zo ontbieden en verzoeken wy de Hcogstgeconftitueerde Magten in de refpeöive Gewesten, dat ZY deeze onze Publicatie van tonden aan doen publiceeren en affigeeren, in alle Plaatfen, daar men gewoon is zodanige Publicatien en Afficlien tC Aldus gedaan en gearresteerd ter bovengemelde Vergadering, in den Haage den 3 November 1796, het tweede Jaar der Bataaffche Vn» beid» {JVas geparadeerd,) G. D. JORDENS,.Vt. {Onder fond,") Ter Ordonnantie van dezelve, {Wat geteekend^) C BYLEVELD. Van een belangryken inhoud was de Publicatie van 4 deezer; zy betrof eenige nadere fchikkingen, naa het reeds vast geftelde by eene Publicatie van 14 Augustus 1745, omtrent den omloop van ge reede penningen, en ter verhoedinge vai verzendinge van dezelve buitens Lands. 'sGravenhage. \ 1  V EK HACK. Publ. omtrent den Uit voer vai Geld. 26fa NIEUWE NEDERLANDSCHE * T\Q Nationaale Vergadering * reprefenteerendg het Volk van Nederland, alien den geenen die deeze zullen zien of hooren leezeu, ikil en Broederfchap! doet te weeten; Dat, niettegenftaande by. het Placaat van de Staaten Generaal, van den 14 Augustus 5795, de ftrafbaare uitvoer vac Geld en Geldfpecien, !én Muntmateriaalen, zonder behoorlyke permisfie én behalven in de by het zelve Placaat uiigezonderde gevallen, verboden is geweest eo-blyft, verfcheiden baatzuchtige Lieden van zich kunnen verkrygen, om in weerwil van 'sLands Weteeo, op allerleye wegen, en onder allerleye voor wendzeien, zo wel inlandfche als vreemde Muntfpecién, mitsgaders ongemunt Goud en Zilver van hier naar buiten 'sLands te vervoeren: waar dcor , wanneer zodaujge ongeooi loofde praktyken niet efficacieuslyk' worden tegengegaan, veelligt eene aanmerkelyke vermindering, zo niet een wezenlyk gebrek aan die, tot inftandhouding en voortzetting van onzen Koophandel, zo nodige Speciën zoude kunnen ontdaan. Dat, aan de andere zyde, het belang van dien zelfden Koophandel volftrekt vordert3, dat de zo onontbeerJyke als heilzaame circulatie tri omloop van het Geld binnen 'sLands, niet flechts ep geenerleye wyze geftremd worde, maar daar aan alle mogelyke faciliteit worde gegeeven en verleend: Zo is het; dat wy goedgevonden hebben, om, met inhajfie van het bovengemelde Placaat van den 14 . Augustus 179J, het welke in zo verre het zelve by deeze Publicatie niet wordt veranderd, in volle kragt blyft, te ftatueeren en te decreteeren, Art. 1. Dat, ten einde de zo nuttige als co dige circulatie en omloop van het numerair of contant Geld of Geldswaarde, hier te Lande zo veel mogelyk te bevorderen, het verzenden van allerleye Geldfpecien, zo wel inlandfche als vreem-  JAARBOEKEN, November, 1796. 2613 vreemde, of van ongemunt Goud en Zilver,' binnen 's Lands, van de eene Plaats naar de an* 1 dere, geheel vry en onbelemmerd zal blyven; < maar dat provifioneel, en tot kennelyk wederopzeggen, het verzenden naar buiten 'sLands, van allerlei, zo wel ongemunt als gemunt Goud< en Zilver, en zo wel van vreemde als van in t landfche Munten, zonder een gewoon zogenaamd 1 buitenlands Pasport, volftrekt verboden wordt. ( 2. Dat echter, om den handel in Geldfpecien niet te ftremmen, zodanig Pasport aan de Ingezetenen , ten opzichte van Baaren of Staaven Goud of Zilver, en van vreemde Muntfpecien, gratis en ongezegeld zal worden verleend. 3. Dat, daarenboven, de Verzenders gehouden zullen zyn om zodanige fom van vreemde Muntfpecien, of zodanige Gouden of Zilveren Baaren of Staaven, welke zy buiten 's Lands willen verzenden, aan te tellen of aan te weegen in tegenwoordigheid van de Municipaliteit der Plaats, of wel van eene Commisfie uit dezelve, welke daar van insgelyks gratis een Certificaat zal moeten uitleveren: en dat de aldus getelde of gewoogen lom, in tegenwoordigheid van die Commisfie zal moeten gedaan worden, iri de daar toe gedestineerde Kist, Vat, of Zak; en daar na, door die Commisfie en de Afzenders moeten gezegeld en gemerkt worden. 4. Dat geene dusdanige verzending Landwaards zal mogen gefchieden, anders dan met de gewoone publieke Ryd- of Vaartuigen; zullende alles, wat in particuliere of eigene Ryd- of Vaartuigen aan de Grenzen wordt ontdekt, wor^ den aangehouden, en, wanneer het mogt blyken dat zulks met een malitieus oogmerk wierdt vervoerd, zonder gratie of conniventie worden geconfisqueerd- j. Dat, wyders, on de vermindering van onze inlandfche 'Munten of Standpenningen, door uitvoer of verfintlting voor te komen, niet alléén sGra- 'ENHA!E. ">ubj, uitrent 'en Uit•oer van Held.  2614 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venha» GE. Publ. omtrent den Uit voer var, Geld. léén de Praemie als mede de impuniteit, by het Placaat van den «4 Augustus :7£>j, aan den Aanbrenger uitgeloofd zal blyvea op denzelven voet, maar dat ook, daarenboven, zodanig Verzender of Verfmelter, behalven de by dat Placaat geftatueerde Geldboete van drie duizend Gulden en confiscatie van het verzondene, daar en boven aan den lyve, en'zelfs, naar exigentic vao znaken, met de dood zal worden geftraft. 6. Dat, eindelyk, geen Baar of Staaf Goud ©f Zilver zal mogen worden verkocht, veelmin verzonden , zonder voorzien te zyn van het Tee« ken van het Esfay: en dat geen Esfayeur zal vermogen te esfayeeren andere Baaren of Staa« ven, dan alléén zodanige, welke door hem zeiven gefroolten zyn, of van welke hem ten minften overtuigend zal zyn gebleeken, van waar en op welk eene wyze, de Houder van dezelve Baaren of Staaven dezelve heeft bekomen- om zeker te kunnen zyD, dat er niet tegen de 'wet omtrent het fmeken van dezelve is gezondigd. Alles op een boete van een duizend Gulden * door den gebrekigeri te betaalen, en te appficeeren als naar gewoonte, een derde voor den Aanbrenger, een derde voor den Officier die de calange doen zal en een derde v0or de Armen der Plaats, alwaar de calange gefchiedt. En op dat niemand hier vao eenige onkunde zoude kunnen voorwenden, ontbieden en verzoeken wy de Hoogstgeconflitueerde Magten in de refptclive Gewesten, en alle andere Jufticieren en Officieren deezer Landen, dat zy deeze onze Publicatie van ftonden aan doen afkondigen en aanplakken, ter plaatfe daar men zulks* gewoon is: lastende en heveelende wy ons Committé tot de zaaken van de Marine, den Advo." caat Fiscaal, Commifen Generaal en alle andere Officieren deezer Ir?rtHen: deeze Publicatie sn bev^'en te achtervolgen en t doen achtervolgen , procedeerende en doen e procedeeréq te-  JAARBOEKEN, November. 1705. 26ij tegen de Overtreeders van dien, zonder eenige gunst, infchikkelykheid of verdrag. Aldus gedaan ter bovengemelde Vergadering, . in den Haage den 4 November 179Ö, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. {Was geparaplieerdf) G. D. JORDENS, Vt. (Onder fiond»^ Ter Ordonnantie van dezelve, {Was geteekend.') C. BYLEVELD. By het overhandigen van het Plan van Conftitutie, deedt de waardige en kundige simon styl, oudfte Lid der Commisfie, de volgende Aanfpraak. BURGERS, Reprefentanten van het NEDERLANDSCHE VOLK! gindelyk is dan de dag gekomen, waarop de Commisfie, welke volgens het Reglement der Nationaale Vergadering is aangefteld , om een ï . Conftitutie te ontwerpen voor de gan- fche Nederlandfche Republiek, in deeze zaal moest verfehynen, om Olieden dat Plan aan te bieden, op dat het door Ulieden onderzogt, en aan 'sGr- venha" ge*  2615 NIEÜVVE NEDERLANDSCHE sGravenhage. Aan» fpraak van S» Styl. aan uw fchrander oordeel getoetst man; worden, eer'men het ter goedkeuring voorftelle aan hit Volk van Nederland, in welke boezem de Souvereiniteit volgens recht en reden onvervreemdbaar berusten moet en zal. Een lang gewenschte en voor altoos merkwaardige dag: een groten dag durf ik zeggen, indien hy eenigzinds aan de ongeduldige verwagting voldoed. De Commisfie heeft gewild, dat dit aanzienlek en achtbaar Toneel, door my, zou geopend worden; nimmer, nimmer had ik my kunnen voorftellen, dat op myne zwakke fchouderen, een zo zwaren en beïangryke last zou gelegt worden, veel min, dat ik 'er my behoorlyk van zou kwyten: en ik weet maar al te zeker, dat dit laatfte niet naar wensch gefchieden zal. Maar Gylieden, Burgers Reprefentanten, zult met uwe gewoone goedheid en edelmoedigheid, dit weet ik even zeker, de zwakheid van deeze voordragt verfchoonen, het gebrekkige daar van infehikken, en den welmeenenden wil neemen vobr de Wezeotlyke daad.' Ziet daar dan, befchreve Vaders van het Vaderland, ziet in deeze bladeren het beste, dat de Commisfie, uit welker naam ik thands de eer hebbe tot Ulieden te fpreeken, na lange en angstvallige raadpleegingen , meende te kunnen voorftellen , om éénmaal hier eenen vasten grondflag te leggen voor de heiligde rechten der nature, en een onverwinlyk bolwerk op te baaien ter befcherming van de hier altoos aangebedene maar helaas! veelal miskende Vryheid. Mogt het aan deeze thands betere begrepene Vryheid, na het verbannen van ontelbaare vooroordeelen , in eeuwigheid eene onfehendbaare •waarborg ftrekken, en hier aldus tot op het jongfte nasreflagt in onafgebrokene zegening blyven!_ Moeijelyk, in veele opzigten zeer moeilyk, is deeze taak geweest; hoe ze vervult zy, zult Gylieden beflisfen. De bekende onvolmaaktheid, van  JAARBOEKEN,'November. i?0fj. van al wat menfchelyk is, beneemt ons van zelfs, behalven veele-andere redenen, de hoop van eene algemeene goedkeuring te zullen wegdragen; gelukkig z.-ker, zo maar geene algemeene afkeuring zich tegens ons Werk verklaare Doch wy voorfpellen dit ook niet. Wy kennen te wel uwe wysheid, uw gezond oordeel en de juistheid uwer bedoelingen, om niet te ciderftellen, dat Gylieden over het geheel in de hoofd puntten met ons een (temming zult zvn, en fchoon het my niet betaamt, in eene aaópryzio* van onzen arbeid uitteweiden, kan ik een ter niec nalaaten, by deeze plechtige gelegendheid gewag te maaken van eenigen dier punten, waaromtrend ik my deeze eenftemmigheid bvna zou durven beloven, J Het vermogen der Nederlandfche Republiek, uit alle derzelver Leden' byeengebragt, en, «e. lyk de evenwydige Zonneflraalen, door een brandfp.egel in een punt verzameld, om naar buiten te werken, met alle mogelyke veerkfagt, de werkzaamheid van dat zelve vermogen naar binnen bekragtigd, om zich van al het nodige. ten dien einde te voorzien. De wetgevende en uitvoerende Maften behoorlyk van eikanderen afgefcheiden, en'de reeterlvke Magt zorgvuldig buiten den kring van deeze beide geplaatst, op dac geen Lid van Staat of Staatsdienaar zich eenige veiligheid zou kunnen belooven, wanneer hy ooit moedwillig zynen pligt vergat: ziet daar voor eerst vaste cn duur'zaame gronden van een wettig Beltuur, welke zo al niet onder de gelukkigfte afmeetiog ej. bragt, in zich zelyen echter door niemand kun* ner; gewraakt worden. Men voege hier by twee aHernoodzaakelvkfte m {tellingen, waar door de Vryheid tegen veeier» leie irbreuven beveiligd wordt. Het Volk verkiest zeif door wettige Stemges rechtigden zyne Vertegenwoordigers, niet fluksL1111111 's Graven hA-' ge. Aan. 'praak van S' 3tyl.  *sGra« •venha3 ce. Aan^ 'fpraak van S. St.yl. 2618 NIEUWE NEDERLANDSCHE gewyze, gelyk voor deezen in de beste tyden nog wel gebeurde; niet voor de byzondere belangen van eenig' gedeelte .op zich zeiven, maar voor allen ten algemeenen nutte. En in het Lichaam de,- Vertegenwoordiging heeft eene geregelde afwisfeling plaats, welke niet te lang wordt uitgefteld, op dat het roer der Staathulk aan geene willekeurige handen vertrouwd worde; en echter lang genoeg, op dat het oas nooit aan ervarene Huurlieden ontbrceke. Tot dus verre, ik beken het, hadt de Commisfie gelukkige voorbelden onder haare oogen, waar van zy met vrucht gebruik kon maaken. Maar het vak der Finantien was van een heel anderen aart, vermits dit Land, in de wyze van zyn beftaan, van alle anderen genoegzaam in alles onderfcheiden is. De oplegging van Lasten, het zy op eenen overal gelyken voet, het zy naar zekere evenredigheid, behoudens de vereischte onderfcheiding, om nergens een al te drukkend bezwaar in te voeren. Het gebruik der geldmiddelen, zo in 't algemeen als in het byzonder', en het daar toe in te richten Beftuur in alle zyne betrekkingen. Dc eigenaartige huishouding vanieder Gewest of Departement, dermate geregeld, dat zy noch in hunnen Koophandel, noch in hunne Fabrieken, noch in het vertier der voortbrengzelen van hunnen grond , eikanderen geenerleie hoegenaamds belemmering konden toebrengen, maar veel eer onderling in alle deeze behulpzaam zouden zyn. Dit altes vereischte eene oorfpronglyke denkwyze, eene allerdiepfte bedachtzaamheid", en eene zorg, die zerntyds naar befluiteloosheid overhelde. De Commisfie hoopt, dat haare voortellen dien aangaande in uwe oogen aanneemelyk zullen zyn; maar zy «oorziet wel, dat cok Gylieden hier een ongemeeten veld voor uwe befpiegelingert ontmoeten zult. Nog heb ik niets gezegd van dep Godsdienst dig  JAARBOEKEN, November, 1796, zhit die ryke bron van Gerechtigheid van Liefde 'et! Vrede, maar, onder een verkeerd en dwaas Be ftuhr, van de akeii-fle ra;r.pen cq misbruiken z.nder einde. De Kerk wordt afgefeb.eide'1 van den Srsst. .Wy zullen geene heerfebends Kerk, geene fnoode "Móéder van geweetensdwang, meer kennen. Di loegang tot ecre en r-iazi-n Êal ftTeti sneef 'geflooren iyfl voor den Man van verdièc-Re, die Zyn Vaderland bemint, en vooral daar in de eere fteld, dat hy geroepen wordt óm het be» larrgloos te dienen. De weg daar toe worde hem voortaan niet afgdnee.'.'en, om dat hy zy» oen Schepper dieet ea verheclykt, gcenziös naar op^edronsene voorfchriften, maar volgens de zóivere infpraak van een reiö geweten, ter bevorderi'>ge van deu:td en goede zedeö. Rit ware en eenige pad ter Zaligheid zal ooi; voortaan öe loopbaan zyö, Ian*s wedtc'bet tydelyk geluk, en het onwaardeerbaar voorrecht , om voor 's Naasten geluk te mógen itiraeÉ en waaken, in ons dierbaar Vaderland verkregen wordt. Maar dit was niet genoeg. D.; in (telling csner heerfchende Kerke heeft geduurende twee honderd jaaren gevo'gen voortgebraot, die coor de ppheffing van hunne oorzaak niet üp;;:.msgezinden dit rot heden toe te jammerlyk betreurd: ;'rnaaf cok weinig minder by -zo veele andere Gezindheden, en afgezonderde Keriigencotfchappen ;als Wy op onze Bodem kennen. Is dan de MeDsch natuurlyk zo gefchikt, om LH 11111 a zieh ) vtShage. /!. ik • v'&n S. Styl.  aöao NIEUWE NEDERLANDSCHE 3s Gka- vebhage. Aan- fpraak van S. Styl, ge, rraar vaste treKKen aangaande , t onaerwys in de Schooien, en de middelen, om het zo veel mogelyk algemeen te maaken, vereischt wierdc-n. Misfchkn hadt zy echter dit ftuk wat breeder uitgewerkt, zo men niet geweeten hadt, Burger* Reprefentanten! dat by Ulieden eene byzondere Commisfie, ten zelfden eind*, was aacgefteid ' Het vrolyk licht van deezen dag zou te veel beneveld worden, zo ik tegen over bet voorgaande wilde ftellen een even uitvoerig Tafereel van de verregaande onrechtvaardigheden en verwarringen , die in ons voorig Staatsgefte!, by gebreke van de ftraks gemelde beginzelen, geheerscht hebben Ook zou deeze moeite nodeloos zyn, dewyl elk Burger van Nederland. dia denken kan en wil, in ftaat is, om zelf de vergelyking op te maaken. Ik zal derhalven van myhe uitweiding terug keeren, om ze te befluiten met eene enkele befpiegeling , die, zo :k my niet bedrieg, hier geeczins kwalyk geplaatst kan fchynen. zich van God te verwyderen, en zynen Naasten te haten? Neen zeker: hy is recht gefchaapen, maar beeft zich verkeerde wegen gezogt. Ea deeze wegen. Burgers Reprefentanten! zyn mede, zo veel in de Commisfie was, met betrekking tot 't tegenwoordig onderwerp, voorzichtig opgébrooken. i.t geloof iuist niet, dat de Wysgeeren vrugteloos de verbeetering hunner tydgcnooten onderneemen, en dat al het nut, het welk men van hunne beste pogingen, ten dien opzichte verwagten kan, zich eerst by het Nagedacht zal openbaren Doch ik ftel vast, d^t de allergelukkigfte verbeteringen fchielyk zullen verboren ga-n, zo men derzelver duurzaamheid niet verzekert door gepaste zorge voor her onderwys cn de opvoeding der groeiende Jeugd. En Gylieden zult met genoegen zien, dat de Commisfie ook daar op emftig is bedacht geweest. Zy oordeelde, dat hier toe fiegts weini-  JAARBOEKEN, November, 1796% 2621 Onder bet afgefchaft gebrekkig, of liever gedrog telyk Beftuur, hebben nogthans de verenigde Nederlanders op hunnen kleinen, en in de kaart verachtelykeo plek gronds, een verbazend toppunt van voorfpoea en vermogen bereikt: en het was juist die voorfpoed, welke de Heerschzugt opwekte, om 'er zich in een onbepaalden zin mees ■ ter van te maaken, onder het fchoonfchynend voorwendzel, dat onze welvaart „ hoe zeer ook dagelyks door haar belemmerd en belaagd, de vrucht was van haare wysheid, het maakzel van haare weldadige handen. Waarom zouden , wy thans, na het verpletten van die Hydra, na het fchroeijen van haare aderen, na het verdelgen van haar allerdoodelykst vergift, niet nog ryker zegeningen te gemoed zien ? zegeningen, waar van noch Nederland, noch eenig ander Gemeenebest onder de Zon , ooit eenig voorbeeld heeft opgeleverd? Heefc, onder het al koesterend oog der Voorzienigheid, de geest van naarftigheid, van gematigden iever, aan manhaftigen ernst, die in het gemeen onzen Landaard bezielt, in weerwil van onberekenbaare beletzelen reeds zo veel kunnen uitwerken, wac heeft men niet te wachten van dien zei ven geest, zo dra hy meer verlicht, beter onderweezen, ivry en onbelemmerd zyne eige waarde eerst [recht gevoelen, en de volle kragt van zyne inI gefchapen vermogens ontwikkelen zal, gelyk een ' Adelaar, die, om de Zon te groeten, op zyne [ wyd uicgefpreide Vleugelen boven Alpen en PyIrineen, boven Zwerk, boven Luc;it en boven '■Wolken ftelgeru Wilt Gyiteden, Burgers Reprefentanten, uwe, 1 fcherpzieode oogen flaan tot op den bodem van ■ myn hart? zoudt gy my zulks waardig achten? ik zal niets ontveinzen, niets verbloemen, de i gulle oprechtheid zal myn tong beftuuren. Ilc Jdenk niet inderdaad, dac hec geluk, waar van , ;w Ueden een zo gunftig vooruitzicht heb ge« LU 11111 3 gec VENHAGE. Aanlp'aakvan S. Styl.  2622 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's.Ora- VEKHi! GE. Aanfpraakvan St Styi, geeven, naar het inzien van veelen onder U en • ons, zal ver wagt worden, uit het Ontwerp, 't welk van uw thans wordt aangeboden. VerSchil, ja Arydigheid van gevoelens, is vry natuurlyk jn een onderwerp van deezen aard, zo nieuw, zo zatx-ngefleld, zo ingewikkeld, aan ?o veels febroom tn zorgen onderhevig, en wel voor. raarjïlyk hierotn, dat wegens de byzondere gef : Rf lrrnis van cas Land . en onzen Landaard noch de vocrledene, coch de tegenwoordige tyden een veilig richtiboer konden aan de hand g> even," j Wac my betreft, ik beken dot ik onder het ! hooien der fnedigfte bewysredenen van beide zy* pen i niet zelden het woord voor of tegens met j eene bevende ftem heb uitgefprooken. i>og twyi, j fel ik over verfchillende voorgeftelde ptinclen; hoewel 'er ook anderen zyn, daar ik my onwan? J keibaar mede vereecig. Men Hare in zulk een V geval op het voorbeeld van den grooten FranklinJ | zyn zegel fteekende aan het geheel, zonder dat. men 'er nopens alle byzor.dcrheden in toeftemrrie» 't Is dcrhalvtn , Burgers lleprefentaDten ! van dej|f zelfde wysbeid, dje dagelyks in deeze Vergaderzaal zo voomcffdyk haar achtbare Rem verheft, dat wy de gunftige verbetering van het onvol-. ■ maakte, het welk in onzen zuuren arbeid over"! gebleven is, reikhalzende vcrwagten. Wy ooXj derwerpen ailes aan dat oordeel, en beloven ons i daar van eene zo biilyke uitfpraak, dat het Ne^'fl deilandfche Volk rret ons 'er in zal berusten» .; De Leden deezer Commisfie dan wederom hoofd. < vpor hoofd in het Lichaam deezer Vergadering jegdyfd, zullen op ai wat twyfeiachtig of riui>ri ter uitgedrukt mogt zyn, de gevraagde ophelde- ! ringen kunnen geeven; zy zullen elk naar zyne byzondere meepis?g met Ulieden medewerken, om, of aan de groodllagen, of aan den opbouw, of aan het gewelf de nodige verbeteringen toe te btecgen, 'in e.n woord om al het overige tèr voii  JAARBOEKEN, November, 1790-. 2G2;; voltooijinge van het ryzende Staatsgevaarte te betrachten en werkfteliig te maaken. De eeuwige wysheid, die Hemel en Aarde be ftiert, verleene hier toaJiaaren milden Zegen! Zy fchraage met haaren onweerftaanbaren Arm deZut len van deezen Tempel! Zy befcherme dit ons Paladiura tegen buiteniandsch geweld en binnenlandfche onheil! Zy doe den hand van liefde en Broederfchap tusfehen ons en het maatigfte Volk der Aarde, aan het welk wy onze verlosfing verfchuldigd zyn, meer en meer klemmen tot wederzydsch genoegen en geluk, en ter befchaming van onze vyanden toe san het einde dei Eeuwen. Het Regt op de Convoyen en Licenten was, al van ouds, een gewigtige tak van 'sLands Inkomften , en, diensvolgens, al wat tot verkortinge daar van kan die> nen', of- met er daad ftrekte , een voor werp der oplettendheid der Hoogfte Magt, Daar toe diende eene Publicatie van 3c deezer. De Naderaaaïe Vergadering, reprefenteerendt het Volk van Kederland , allen den geenet die deeze zullen zien of hooren kezen, Heil ei Broederfchap! doet te weeten: Dat het Committé tot de zaaken van de Ma fine ter onzer kennisfe heeft gebragt, dat d< vierde Afdeeling van het derde Artikel onzer Pu 1 blicatie van 28 September 1796, verkeerdelyl geïnterpreteerd, en ten nadeele van \s Lands rechten op de Convoyen en Licenten misbruikt wordt; als mede, dat door fommigen ge weigert wordt, de gewoone vifitatie-gelden te betaalen: gn daar tegen willende voorzien. Lil 11111 4 Z( *s Gra- venha" ge. Aanfpraakvan S. Styl. i 1 :  'sGha- vkkhacê. Publ. raakende de Convoy. en en Liceri. ttn. 2É!4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ' Zo is het: dat wy hebben vermeend, tot am-, pliatte en interpretatie der vierde Afdeeling van het 3 Art. onzer Publicatie van 28 September 1706, te moeten decreteeren, zo als wy decrei teeren by peezen: Art. 1. Dat alle Schippers, zo wel Beurtfchippers als anderen, gehouden en verpligt zyn , aan of by 'sLands Comptoiren van de Convoyen en Licenten komende, in tvds, zo veel Zeil te minderen, en zodanig by té draayen, als nodig is' voor 'sLands Comifen ter recherche, om op een factie wyze aan derzelver Boord te komen, tot het doen van de nodige vifitatie; willende wy dat de 171 en 172 Artikelcu van het Generaal Placaat, van 31 July 1725, 0p den ophef van de Convoyen en Licenten geëmaneerd (onverminderd onze voorn. Publicatie van 28 September 175ÓJ zullen blyveu in volle kragr en werking. 2. D&t alle Schippers, Wagen- en Karlieden, by deezen ten ernftigfte worden gelast, om aan alle Comptoiren van 'sLands Convoyen en Licenten, welke vaste posten van vifitatie zyn, het zy dat dezelve voorheen geweest, dan wet nienwüngs opgericht mogten worden, te betaalen, de behoorlyke en verfchuidigde espeditieen vifitatie-gelden, conform de bepaalingen welke door Bun Hoqg Mogenden desyregeSs zyn voorgefchreeven. 3. Dat alle de geenen, welken deeze ter contrarie komen te handelen, als tegenftreevers der Wetten, zullen komen te incurreeren, de boete en ftraffe, wcllg fpriugt hem na, en duikt naar den grond om hem te zoeken , doch te vergeefs; één ogenblik adem gefchept hebbende , hervat by zyne pooging, maar weder met denzelfden uitfiag; docii hy, zich willende, opgeeven orn eenige verfche lucht te fcheppen, voelt dat zyn voet op iet ftoot; aanftonds duikt hy weder en grypt geluk kiglyk den ouden Man by den kraag van zynen Rok, en ryst met hem naar boven, werkt den ouden Man op zyne knie en knelt hem vast in zynen rechter arm, grvpt met zyne linkerhand het Zwaard vah 'f Vaartuig, en blyft in deeze houdino- meer dan een half uur m 't water b/mgen, tot dat zy door hunne reisgezel' len door middel van den Boot gered wierden. Nu aan boord terug gebragt, koestert de menschlievende Held zynen half beftorvenen Krygsmakker, droogt zelf zyne kleederen en vervolgens die van zich .zeiven Het Gezelfchap in de Uitkyk, van deeze edele en onfterflyke daad bericht ontvangen hebbende, befloot aanRonds aan den üaader een klein bewys van deszelfs erkentenis en achting tei hand te dellen en verkoos daartoe een' Zilveren Zak-Tabaksdoos, op het üekzel van welken gegraveerd wierd: , Johan Daniël Cbristiaan Hooft, moedig in de Zuiderzee fpringende, ont" rukte , met gevaar zyns levens , der ' grysen Johan Hendrik Wilhelm Paui " aan de woede der golven, Vriender » vai Am». steï.' dam. l t  Am- STELDüM. S63Ó NIEOYVE NEDERLANDSCHE van deugd wy^den , met hunne erken,s tenis, zyne menschheveudheid en moed dit klein gefchenk." Op de voorzyde: „ In 'den nacht van den sollen Sep> tember van het twééde Jaar der Ba. taaffcbe Vryheid." Op den rug: ,, Sterveling! wie gy ook zyn moogt, „ elk Mensch is uw Broeder. Volgt dit - s, voorbeeld." Op de binnenzyde van het Dekzel: » Van wegens het Vaderlandlievend „ Gezelfchap in de Uitkyk." „ Voorts vulden eenige drie-guldenilukken den Doos, n De p'cgtige overgave van dit gefchenk was op den oden deezer bepaald; het Gezelfchap benoemde daartoe zes van deszelfs Leden havens hunnen Secretaris, den Burger N Breakelaar, Deeze Burgers vervoegden zich op den middag aan de Buréaü van der. Commtndant der Gewapende Burgermagt, den Öbrget G, Cruis. Mede-lid van genoemd Gezelfchap, alwaar zich ook de gouverneur der Stad, verfcheiden Leden vau den Raad der Ge- meen-  JAARBOEKEN, Novemler, 17915. 2631 meente, en Officieren van den Staf, mitsgaders'onze bfaave Soldaat Hooft, bevon %n. Van hier gingen aüe de aanwezende Perfoonen Raar het Plein der Revolutie, alwaar de Wachten paradeerden; gaande onze Held tusfehen den Gouverneur en den Commandant. Op de Borst van onzen frrootmoedigen Menfchenvriend pronkte reeds eene Zilveren Médaille van de loflyke Maatfchappy tot redding der Drenkelingen , jn een' Gouden rand omvat. Voor het front der Parade werd, met eene korte doch welrneenende Aanfpraak, door den Secretaris Lreukelaar, aan den braaven Hooft bovengenoemde Tabaks-doos overhandigd; welke door hem werd aan. genomen met deeze woorden : Medeburgers ! met het grootfle gevoel van 'oprechte dankbaarheid ont§ vang ik het gefchenk , dat utfe- goed" heid aan my gelieft toe te reiken. Den " Hemel alleen is bekend wat ik in dit pgenblik gevoel. Onmooglyk is h voor " my dit uit te drukken. Vergunt my " fiechts Ü te verzekeren dat niets aan " myne wenlchen overblyfe, dan bet geënte " te verdienen wat men van my zegt. Be" veelende my verders in de voor my " dierbaare protectie van alle weldenkenden." Na het . eindigen deezer Rede fpeeldefi de" Muziekanten der Nationaale Guarde de in Nederland algemeen bekeinde Aria! Wat is bet fchoon weldaadigbeid te plee' gen, enz. ^ 3TEI.DAM. I  z6$* NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEi- d.'»m. ,, Na dat onze braave Hooft zyne plaats tusfehen den Gouverneur en den Commandant hadt genomen, defileerde de parade, waarna de Held, onder eenen toevloed van duizenden hem bewonderende aanfehouwers, naar de Kamers van het Gezelfchap in de Uitkyk werd geleid. Juich Nederland! juicht Bato's zoonen! I-Veest trotsch op Hooft, uw"" Landgenoot. V/echt lauwren, om zyn hoofd te kroonen; Wilt, dankbaar, hem uwe achting toonen Roemt hem, dien gy niet kunt bcluonen; ' Want zyn beftdan is meer dan groot! Wat jlervling kan zyn mem betwisten , Dien hy, m.t Zio veel recht, verdient! Hem voegt, by d'ed/en naam van Christen. Nog die van Held en Menfchenvriend." Een, voor de lofiyke Maatfchappy der Drenkelingen niet zeer vereerend misverftand, uit het bovenftaande Berigt geboren , gaf aanleiding tot hec volgende fchryven, van wegens de gemelde Maatfchappy. Directeuren van de Maatfchappy tot redding van Drenkelingen, binnen deeze Stad opgericht, in uw Dagblad van den loden deezer gezien hebbende hec Bericht van het gepasfeerde op Zondag den 6"den te vooren, wegens den verdienfteiyken Perloon J. L>. C. Hooft, als Redder van J. H. W. Paul, en ontwaar geworden zynde, dat by de Leezers van uw Dagblad de bevreemeude gedagte is op- ge-  JAARBOEKEN*, November t vjq6. 2633 eekomen, als of de Maatfchappy deezen Man met niet meer dan meteen Zilveren Medaille hadt begiftigd , en dus geen' genoegzaamen Prys op deeze daad gefteld liadde, hebben my gelast, u deswegens te onderhouden en te verzoeken, dat gy in uw eerstkomend Dagblad Uwe Leezeren gelieft te onderrichten , dat fchoon dit geval niet eigenlyk tot hunne Maatfchappy behoorde, als zynde de geredde Perfoon niet zonder tekenen van leven aan boord gebragt , daar de herftelling van eenen fchynbaaren dood, volgends haar Jnftitut, alleen berechtigt tot de Ptemie, zy echter , in dit byzönder geval , wel heeft willen afgaan van haaren gewoónen regel, en verrukt door het heldhaftige en gevaarlyke der daad van gemelden Hooft, in haare Vergadering van den 13 Oéïo ber befloten heeft, hem met de volk Premie te beloonen , even als of hy het leven by eenen fchynbaaren dooden hadt opgewekt; dus is hem de Gouden Me daille, ter waarde van zes Ducaaten, aangeboden. Dan daar hy verzocht, uithoofde zyner huisfelyke omftandigheden, mei de Zilveren Medaille en de rest in geld te mogen begiftigd worden , is hem zyr, verzoek toegedaan , en in bunne Verga dering van den 2often Oétober ter hand gefteld geworden de Zilveren Medaiïle tei waarde van ƒ 2:10:- en ƒ 29 :- in geld. „ Directeuren twyffelen niet, of gy zuli aan dit hun verzoek wel willen voldoen, Mmmmmmmm oj. Amsteldam »  «(534 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel dam. op dat het publiek g^desabufeerd worde, en de handelwy/e der Directeuren in dit geval naar waarheid- moge beoordeeld worden. „ Het is in deeze verwachting dat ik my noeme Uwen Medeburger, gerardverryn, Secretaris, Uit onze Vergadering den ioden November 175/6. De volgende Stukken, ons te laat zynde ter hand gekoomen , om in de orde des tyds vermeld te worden, konden wy, egter, niet nalaaten, zoo dra zy ter onzer kennisfe waren gekoomen, aan dezelve eene plsats in te ruimen in onze Verzameling. Het eerfte Stuk bevat een Adres van de Algemeene Vergadering van den Oeconomifchen Tak der Hollandfche Maatfchappy der Weetenfchappen te Haarlem aan de Nationaale Vergadering, reprefenteerende het Volk van Nederland, van den 16 Juny deezes Jaars , behelzende, deels een verflag van deszelfs werkzaamheden, en van 't geen 'er, door gepaste onderfteunin?en gefchraagd , verder zou kunnen verrigt w 01 den; deels een verzoek aan  JAARBOEKEN, November, f796. 2635 aan die Vergaderinge, om door haaren invloed het mogelyk nuttige en voordeelige voor den Lande te helpen bevorderen. " BURGERS REPRESENTANTEN! De Hollandfcbe Maatfchappye der Weetenfchappen, in het Jaar 1752 opgericht om door meerder verlichting, geluk en wel»aart onder haare medemenfchen te verfpreiden hadt, geduurende den loop van 25 Jaaren, tot nat einde, een aantal Prysvraagen uitgefchreven en bekroond; dan het ontbrak aan onderneemingen, door welke men met de gedaane ontdekkingen het gewenschte voordeel kon behaalen; kondigen hadden reeds lang gewenseht, eenen gelcbikten weg geopend te zien, om dat heilzaam oogmerk te bereiken. Eene Prysverhandeling over de oorzaaken van bet verval des Nederlandfchen Koophandels . en de middelen tot deszelfs herflel, by die Maat fchappy ingelevert en bekroond, gat in het Jaai 1777 , de gelukkige aanleiding tot het oprichter van een Huishoudelyk Genootfehap, dat ondei den naam des Oeeonomifchen Taks, zich voor ftelde de werkzaamheid der Ingezetenen van ge heel Nederland, door aanzienlyke Prasmien, or. vertoonde Proeven, op te wakkeren, hunnei yver aan te vuureo, en alzo de algemene wel vaart en voorfpoed te doen herleeven. Men vervaardigde tot dat einde een Program ma waar by men (zonder acht te flaan op dj verdeeling der Nederlandfche Republiek in af zonderlyke Provinciën , zonder uitfluiting vai het platte Land. of van zo veele M-deburgers welke men gewoon was, als Opgezetenen va geconquesteerde Landen te befchouwen; aüe Ia wooners van geheel Nederland uitnoodigde, at tot zodanig gewenseht einde mede te werken. Mmmmrnmmm 2 AMSTERDAM. I t i n  *6& NIEUWE NEDERLANDSCHE Am» 8TELDAM. Adres van den Qecon, Tak aan de Nat. Verg. In de eerfte algemeene Vergadering van deeze Inftelling, zag men een groot aantal Burgers, uit alle oorden vao Nederland opgekomen. Men entdekte daar, in een nedrig kleed , talenten, die nog door Ichitterend Galon, nog ydeie wapenpraal worden aangebracht. Men maakte daar een ontwerp van Wetten, waar van Vryheid en Gelykheid, zo wel als Heil en Broederfchap, den geest uitmaakten : men fprak daar vry ; het algemeen Nut was het eenig doel , en onbekenden verbroederden zich daar, om de vruchten van elks aangewende oeffening en verkreege kundigheden te verzamelen, en weder volvaardig aan hunne nyvere Landgenooten uit te deelen. De inboezeming van gezonder denkbeelden over het algemeen belang , hadden al fpoedig de fewenschte uitwerking; aan alle oorden wierden Jepartementen gevestigd, eene algemeene verftandhouding, ter onderlinge onderrichting aangelegt, het Stemrecht niet, volgens den rang, maar naar het getal der Leden geregeld, en hec beftuur op dien grond ingericht. Die eerfte algemeene Vergadering van den Oeeonomifchen Tak bewees, al aanftonds, de mogelykheid eener Algemeene Nationaale Vereeniging, welke haaren heilzaamen invloed over de geheele Republiek konde verfpreiden; de Afgevaardigden niet by Erfrecht of tourbeurten neergezeten , maar door de Deelnee.mers naar kunde , ondervinding of vertrouwen gekozen, vertoonden daar de opgewekte Natie eene heilbelooveade byeenkomst. Geen wonder, dat een dus ingericht lighaam opzien, ja verlegenheid baarde by de altyd op onzen handel en welvaart wangunftige nabuuren, hunne Aanhangers hier te Lande, fchron zy eerst in dit Genootfehap deel namen, wierden in het harnas gejaagd, om zich door hunnen verft ogenden invloed tegen zodanige onderneetniag té  JAARBOEKEN, November, 1796, 2637 te verzetten , en gebruikten hier toe allerlei konstgreepen. Steeds achterdochtig befcbouwftéti zy daarin de Zaaden, weikers ontwikkeling, door de zonne der vryheid bevordert , hunne oogmerken zouden kunnen verydelen; en naast hen wapenden zich het eigenbelang van byzonciere perfoonen, die de vreemde Goederen, 'met meer voordeel dan de Inlandfche, verkopen kon* den; ten zeiven einde, en al kort na de oprichting wierd het Genootfehap gegispt, verguist; ja een der Hooge Ministers fchroomde niet het zelve een imperium in imperio te noemen. Het gelukte der Heersch- en Baatzucht, inderdaad , het zelve allengs te ondermynen, en, naardien de meeste Afgevaardigden-ter Algemeene Vergadering hunne vryheidlievende gevoelens met afkeer van dwang en vlyerye openbaarden, hoopte men, na de Pruisfifche Invafie, door aangejaagde vrees, derzelver ftemmen voor eeuwig te fmoren. Dan , Burgers Reprefentanten! wy bleeven volftandig, want wy verdedigden eene goede zaak: onze bedoeling was zo belangloos als weldaadig; en, onder het woeden der veeljaarige verdrukking, dorsten wy, t?n aanhooren onzei partyen, Vaderlandfche taal fpreeken. Het heilzaame Enthufiasmus echter, dat, zo het fchynt, alle Natiën tot nutte onderneemin gen moet opwinden, was verflaauwt; de toe vloed van nieuwe Leden, kon bet getal der veriorene niet aanvullen, en de omftandigheden dei tyds noodzaakten veelen, hunne min dringende uitgaven te bezuinigen, Evenwel de Oeconomiscf Tak is niet geheel verdort, barre winters mo gen zyne toppen getroffen hebben, deszelfs Op richters hadden, door eene heilzaame inrichting van het Finan tie wezen, (om namelyk het vierdt deel der Inkomften in een Permanent Fonds ai te zonderen, waar van de Interesfen alleen mo gen gebruikt worden, en het Capitaal fteed Mmmmmmmm 3 voo Amstel* dam. Adrts van den Oecon. Tak aan de Nat. Verg, 1 1 3 r  ■«3t NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEL" DAM. Adres van ren Oecon. Tak aan de Ni. Verg. voor een Sacrum depofitum gehouden is) gezorgt, dat 'er altoos voedende fappen overblyven. /Velk een zelfsvergenoeging moesten wy dan ' niet gevoelen. Burgers ReprefentEnten! dat wy, ook door de gelukkige overtuiging der Nederlandfche Natie, van het nut eener Algemeene Vereeniging, thans deeze Vergadering, we'ke het g nïfche Bataaffche Volk vertegenwoordigt, op dergelyke gronden, door- uwe Perfoonen mogen geconftitueerd zien, en de Zinfpreuk, Een hun een doei, op de Gedenkpenning onzer eerfte Vergadering gefteld» ook op haar, f:hoott in hec vooruitzicht van verhevener oogmerken, en uitgebreider voordeelen, mogen to^pasfen; en wy durveD ons vlyen, dat de koestering van uwe verlevigecde ftraalen hem nieuwe en vruchtbaare fpruiten zal doen u.tfchieten, wanneer wy U'iede" het nut, dat het Bataaffche Volk door dit Genootfehap reeds is, en nog kan worden aangebracht, zullen hebben afgefchetst. Dat Genoo fchap heeft, in het vak van den Landbouw, de inenting der ziekte onder het Rundvee aangemoedigd; het beplanten der dorre Heiden en Duinen bevorderd; tot het beploegen der Landen, de behandeling der Graangewasfen de voordeelige Byen- en Zydeteelten, nutte Voorfchrif en, door Proeven geftaaft, ter verbetering opgegeeven. Het heeft de Schaaphoedery en verfyning der Wolie, eerst aangemoedigd; naderhand, door een kostbaaren inkoop van vreemde Rammen, zelve ondernomen, en zo ver voortgezet, dac van WoUe uit dat ras hervoort geKoraen, reeds het beste foott van Laken vervaardigd is, en meer dan één Landbeminnaar, door onderwyzing in de behandeling, tot dien voor het Gemeenebest zo beiapgryken Teelt, opgewekt. Nu.iige Plante-' zyn naar onze Coloniön overgebrast \ Honingbyën derwaards vervoerd en aangeteeld; de Culture van Verwftoffen en heil- zaa*  JAARBOEKEN, November, 1796. 2639 zaarne K-uitfen, om niet van «de geneezing der gevaariyke ziekte onder de Kinderen der Inwoonders van die Landen te fpreeken, door aanzienlvke pryzen bevorderd. . . In het vak der Handwerken en Fabrieken, heeft dit Gecootfchap, door onrelbaare Proeven bewezen, dat den Nederlandfchen Werkman, ■wordt flegts zyn arbeid beloond , voor zyne Oerzeefche Buu-en niet behoefd uit den weg te gaan: de optelling van alle die Proeven ware een roof op uwen kostbaaren tyd, een misbruik van uwe genegene aandacht. Duizenden zyn hefteed aan Pz-smien, tot aanmoediging en verbetering op het Spinwerk, de grond van alle S'of-Fabrieken; wy zagen het Pergament, het Saffiaan , het Üverleder, d( Knarzefchaften , de Negerm.utfen en Hoeden, Spelden , Verlaktwerk en andere Artikelen, hièi zo g ed *!s buirenlandsch vervaardigd Smeltkroezen van Inlandfche Aarde gemaakt. en dooi het oprichten van Fabrieken, bet Land zodanig van Frankforter Potten gezuiverd, dat de dit venters daar van thans overal met Inlandfche. onder den vo'rigen naam., omloopen. En wy h-bben tot demonftratie gebragt, da een geringe Premie, waar door het Arbeids'ooi met dat der Buitenlanders wordt gelyk gefteld (terwyl wy de eerfte Stoffen met hen gelyk kun nen inkopen) het zeker middel is, om onze vy anden te fnidken, onze Vo'krykheid te'vermeer deren. Slegts twee Stuivers, na de vertooninj van een Monfter nagemaakt Schots Tapyt, o| ieder Elle van het debiet uitgeloofd, bragt he zehe in een enkel jaar tot drieëndertigduizem Ellen toe. Zo wierden ook de Fabrieken vai Pye-Laken en Cariaayen aangemoedigd; Wees buizen ten gebruike daar van opgewekt en on derfteund; Winkels van Inlandfche Stoften doo Praemien aangehouden. Werktuig en Scheikunde, ook daar door uil Mmmmmmmm 4 g< Amsterdam* Adres van den Oecon. Tak aan de Nat. Verg* 1 1 t I l r  Am- st'fl' düm Adres van de; Occon. Tak aai de Nat 1 Verg. \ 1 «540 NIEUWE NEDERLANDSCHE gelokt, leenden haar vernuft ter verbetering of uitvinding van Gereedfehappen en Stoften, dienftig tot den Lancbouw en Handwerken. Alle Zeevaarenden zyn uitgenodigd , om hunne ontdekkingen mede te deelen; de Zeevaarc > zelve bevorderd , door uitrustingen, verftrekt aan kinderen van ouders, welker onvermogen ' hen aan den wal hield ; veele honderden zyn . door dat middel voor het edel beroep, dat den Koophandel fchraagt, de eer der Natie verdeedigt, aangewonnen; het vertier der Haringvangst is, door verzending naar 'sLands Colonien, bevordert; de Sprotrokeryen onderfteund. Ook de konften zyn niet vergeeten : Jongelingen zelfs in Parys en Rome, ter volmaaking in de Teken- en Schilderkunst onderhouden ; de Vee-Artzenyekunde, wordt door een naar Charenton gezonden Jongeling, hier na bekomen geregeld onderwys, voor hec eerst kunscmaatig ujcgeoeftend. De Oeconomifche Tak eindelyk, vormde'het grootsch en nuttig Ontwerp, om de gelykheid van Maaten en Gewigten over gantsch Nederland aanneemJyk te maaken; hy fpoorde de ftaat derzelven op veele plaatfen na, hield deeze nafporing fteeds levendig, en ziet thans, met uitnemende blydfchap, dat de Franfche Republiek dat belangryk ftuk ten gevolge der Nationaale Vereenigirg, tot ftand bragt; terwyl wy ons , uleyen durven, door uwe befchikking, dat nuttig voorbeeld hier te Lande eerlang gevolgd te zien. Fn zouden wy verzwygen, dat nog Keu. wen in gezegende gedachtenis blyven zal, dat loor den heiizaamen invloed, en de verkreegene ichting des Oeeonomifchen Taks is uitgewerkt, oen een aanzienlyk deel van onzen Vaderland* chen Bodem, door een alvernielenden Waterdoed, overliroomd en verwoest wierd, toen de ferarmdë Bewooners van meer dan honderd Steen, ea Dorpen, ja den Daagden nood om hulp kerm»  JAARBOEKEN, Novemberiy$o. E641 kermden; toen gaf een welgepast gebruik van de gevestigde verftandhouding der Oeconomifche Departementen, den milden Gever, en den vol vaardigen Uitdeeler, het gelukkig middel aan de hand, om veele duizenden ongekikkige Natuurgecooten te verkwikken ; hun levensmiddelen, kieederen, gereedlchappen te verfchafFen, hun oog overig Vee te behouden, en het verlorenen weder te geeven; de boorden van den Ysfel, de Zoom der Veluwe, beide de Betuweö, de Tielerwaard en andere Streeken, vertoonen elken Reiziger, in herüelde en nieuwe Woningen, de heetlykfte Gedenkzuilen van de hoofddeugd der Nederlandfche Natie, en het nut van den Oeeonomifchen Tak. Wy hebben niet te veel gezegd, Burgers Reprefentanten! veele Leden uwer Vergadering, die, nevens ons, in de oprigting en handelingen van dat Genootichap, met warme Vaderlandsliefde en nyvere werkzaamheid deelden, zouden ons biilyk logenflraffen, zo wy onmaatig roemden; thans aai hun voldingend getuigenis, ons verhaal bevestigen. Wy erkennen, en waarom zouden wy het voor Uüeden verbergen? dat de hooge Praemien op enkele Stukken uitgeloofd, ens wel Proeven opleverden van de mogelykbeid der uitvoering; doch dat de voortzetting tén algemeen gebruik, niet altyd onze poogingen bekroonde; dat de uitgefhektheid onzer bedoelingen, en de geneigdheid, om in alle Gewesten, onder allerlei Standen , de werkzaamheden door Prasmien op te wakkeren en algemeen genoegen te geeven, dikwerf ten hinderpaal ftrekte aan de voortduwende onderfteuning der gedaane ontdekkingen en onderneemingen , met welker veel belovenden aanvang wy ons verheugden; dan ons bekrompen Geldvermogen, ua den afval van veele Leden, ja van geheele Departementen, veelal door hier boven aaDgeweezea oorsasken, allengs veragterd, Mmrammmaim j be« Am- 1TSL- >AM. Adres van den Oecon. Tak aan de Nat, Verg. k  264a NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ Am- stel" dam- Adres van den Oecen Tak aan de Na t , Verg. belemmerde ons in het aangevangen werk; zo dac wy ons tot de meest aangelegene onderwer* pen bekaaien moesten. Genoeg zy he: ons, te hebben aangetoond, dac eer en voordeel, voorzigtig uitgedeeld hier zo wel als elders, hec aan weezen geeven kan, aan hec geene men 'als onmogelvk befebouwde, en daar door de Nationaale welvaart herfteld, uitgebreid en verzekerd worde!) Pat heil verwagt het Bataaffche Volk' van Ulieden , Burgers 8 eprefentanten ! overbodig , misfe ien vermetel ware het, Ulieden te willen aanduiden , hoe onze Landbonw kan worden uitgebreid , door de aanmoediging der Scbaaphoecerve en Woleeelc, vooral op barre Duinen en Heigronden, waar mede men in den omtrek van Haarlem en elders , op meer dan eene plaats begonnen is. door het graaven van Vaarten, om het vervoer min kostbaar te maak-jn; hoe de Koophandel behouden en bevorderd kan worden, offchoon de Fabrieken krachtdadig worden on* derfteund door Gratificatiën, welke"toch, by den toevloed1 van Werklieden , door vermeerderde confumprie grootendeels in 'sLands Schatkist te rug keeren, terwyl zy eene voordeelige circulatie van geld in het Land geeven, en hier door de "zorglyke Leeningen- aan vreemde Voikeren kan voorkomen, en ook daarom met het best gevolg by andere Gouvernementen , tot onze gevoelige fchaade, zyn te werk gefteld; hoe bet vindingryk vernuft onzer Natie, door eer en voordeel kan worden opgefcherot. baar eigenaartige lust tot de Zeevaart en Visfcheryen levendis g<;honden, en de oeffening in alle nuttige Kunftpn en Wfeeteofchapperi aangefpoord. Zouden wy Ulieden behoeven voor het oog te brengens dat alle werk*, door meDfchenhanden vervaardigd, even als de VeldgewL 'en en Vrngten, die uit den fchoot der Aarde voortkomen, een wezeniyk Product is; dat die Producten, den  JAARBOEKEN, November, 1706. 2Ö4S den waren, den inwendigen rykdom van een T and uitmaken: dat derzelver overvloed,, boveVhe geete tot binnenlands gebruik vereisen den aai ven , den nuttigen Koophandel baart • en hier door. al fpoedJg eene voordeelige t arce tegen andere Natiën kan worden opgemaakt; dat ook tot den uitvoer en verruiling lm dit furplus, Schepen vereischt worden, zo da? iel verre dat een kraptdaad.ge o;.aerJand, aan'het Fabriek-wezen verleend, den Koophandel Z0U kunnen benadeeien, gelyk wel eens onde Set vooriK Beftuur is ftaande gehouden, dezelve Sst gefchikt is, om aan alle Takken van s Land, welvaart een nieuw leven te geeven; dewyl 00 Je bloei vao beide, in de vor.ge Eeuw,- ter Haarften bewezen beeft, dat z-y te zamen broe derlvk hand aan hand wandelen kunnen en da die "handel, weike Menfchen te werk ftelt, Sche pen doet uitrusten , der NaueOTeind.g n.ee Eoordeel aanbrengt, d*n zodanige, welke aa beemden-het vervoer 0 hunner Waaren buue. dit Lund om, door onmatige crediten voor ge ringe proviften, die flegts wein-ge Rerfaona voordeel aanbrengen, geraakkeïyk maakt. Mogen wy het zeggen, Burgers Keprefcnta tenl Indien ooit. is thans het gunttig tydfti aanwezig, om zodanige verbeteringen by de ban £ neemen, nu het zo fchadelyk- als ichandely iLk van het verdrukkend 'Albjon is afgelchud en geen belang van verwaedfehap, geen u-tztcl op fermeerdering van gezag, dat Ryk. behoe te vleyen of te ontzien, geen wrok tegen c Zeemaet ten hinderpaal zal ttreicken , om h« zel ve den meest mo,eiyken af breuk te doen De algemeene Vergadering van den Gyoa milchen Tak, in het voorleeden ^eeds gen den 14 cieezer befenreeven, bedient zi fan de eerTie gelegenheid haarer byeenkomst na uwe Conftitutie- . , v Eerftelyk om Uüeden, en m üheden het Vr Am» steloam. Adres van den Oecon. Tak aan de Nat, Verg. 1 1 ■ 1 3 i k » it t e :t )- h Ik m  Am- STÉL» DAM. Adres van dei Qccon. Tak aai de Nat, VcTg. 2644 NIEUWE NEDERLANDSCHE van Nederland, met het aatsweezcn van deeze uwe Vergadering, pligtmatig te begroeten. Ten anderen, zy het haar vergund met gèpasten eerbied K uwe goedkeuring op rnare, dus verre aangewende en voortduwende poogingen, 1 gepaard met uwe vermogende befcherming, te verzoeken. 0 ! Ten derden, daar de Oeeonomifchen Tak opgericht wierd, ter nafpooring van het geen in de onderfcheidene Vakken van zyne bedoeling nog Rand hield, ten einde de ontmoedigde werkzaamheid, in het geen vervallen was, op te wekken, en het geen ontbrak naar vermoogen te verbeteren , door middel van zyn alom gevestigde Departementen, meerder kundfchaD bekwam, dan de inrichting der voorige Staatsver» gaderingen derzelver Leden kon toebrengen; biedt zy uwe Vergadering, of zodanige Leden uit deszelfs midden, aan welken de belangryke taak ter nafpoorisg en voorflag der beste middelen tot her-opening der Bronnen, waar uit den algemeenen welvaart des Bataaffchen Voiks ontipringen moet, mogt worden opgelegt, volvaardig aan alle Berichten, welke haar, geduurende het aanwezen deezes Genootfchaps zyn toegekouien; en. aangezien zy, de Theoretifche befpje. geiingen voor andere nuttige inrichtingen overlatende, zich voornaamelyk bepaalde tot de pracnkaale toepasfing derzelve, en het inwinnen van Proeven; zo verkeert zy in de ftreelende hoone dat dit aanbod Olieden mag welgevallen, en niet ais. geheel onnut of overbodig worden opgenomen; en ingeval het U behaagen mogt, daar van eenig gebruik te maaken, heeft Zy uit haar midden eenige Leden benoemd, om alle zodanige opgaaven te doen, als Gylieden zoudt gelieven ïh te winnen en van hun te reqm'reeren. Wy befluiten met den oprechten wensch, dat het den Schepper van het Geheelal, den opperiteo Beftuurder der Volken, die alle Menfchen ge  JAARBOEKEN, November, 1796. 2645 gelyke RechteD fchonk , gelyke plichten voorfchreef, en hen , ter bevordering van onderling geluk, door toereikende vermogens, tot broederlyke samenleving in ftaat ftelde, behaage het Bataaffche Volk, door Ulieder beftuur, gelukkig te maaken; den alouden bloei en roem van het dus lang gefokert Nederland te herlïellen, en, tot in de laatfte eeuwen te bevestigen.- dan ook zult Gylieden, in de bewustheid van dat geluk te hebben aangebragt, de beste beloning ontvangen voor de tedere zorgen, den onvermoeiden arbeid, en de gewigtige opofferingen, die gy voor dit Volk gedraagen, aangewend, en gedaan hebt; terwyl uwe gezegende naamen, ter eeuwige gedachtenis aan uwe dienften, by het tegenwoordig en toekomend Geflacht in dankbaare harten zuilen omgedraagen worden. Het ander Stuk behelst een Raport op het bovenftaande Adres, in de Nationaale Vergadering uitgebragt op den ip November deezes Jaars, begreepen in het volgende EXTRACT uit het Register der Decreeten van de Nationaale Vergadering, reprefenteerende liet Volk van Nederland, Donderdag den 10 November 1756, het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid, T\e Burgers Reprefentanten van Lennip en verder by Decreet van den 21 Juny laatst» Jeeden, Gecommitteerden tot onderzoek op„ welke wyze de Nationaale Vergadering best haare poo« ITEf DAM.  264Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STÊLDAM. Befluit op het Adres yan den Oeeon.; Tak. poogingen zoude kunnen aanwenden, om de Na. tie te doen jouïsfeeren van het voortduurend nut van de Oeconom'fche Tak der HoUacdfche Maatfchaopy der Weetenfchappen, hebben ter Vergaderinge uitgebragt hét naVolgead. Rapport. BURGERS REPRESENTANTEN l T-en op den 2t Juny deezes Jaars ter deezer Vergadering wierd ingeleeverd en geleezerJ eene Misfive v?n de Algemeene Vergadering van den Oeeonomifchen Tak der Follandfche Maatfchappye der Weetenfchnppen te Haarlem, daar by in het breede verflag doende van haa-e werkzaamheden, en van het groote nut het welk zy den Lande zedert haaré oprigtmg heeft aangebragt, en nog verder zoude aangebragt hebben, by aldien zy daar in door het voorig Beftuur niet was verhinderd geworden; met verzoek van goedkeuring op haare tot dus verre aéngewende en voortduwende poogingen, onder de befcherming van deeze Vergadering, en met aanbod aan dezelve van alle berigten, welke haar geduurende haar aanweezen zyn toegekomen, alles bree- > der by dezelve Misfive gedetailleerd, toen, zeggen wy, vondt Gylieden goed, niet flechts honorabele mentie van die Misfive in de Notulen dee?er Vergadering te doen maken, en dezelve ïd baar geheel te doen drukken maar ook eene Commisfie të benoemen, beftiande uit de Burgers van Lennip, Teding van Berkhout, Bic~ ker , Ockhuyfen , Lublink en N-euwhnf, orff Uüeden te dienen van ConfideraMeh en Advis, op welke wyze de Nationaale Vergadering het best haarp poogingen zoude kunnen aanwenden, om de Natie te doen joufcfee en v n her voortduurend nut van gemelde Oeconomifche Tfck en haare protectie aan dezelve te verleenen. Uwe  JAARBOEKEN» November, 1706". «647 Uwe Ccmraisfie, Burgers Reprefentanten ! I heeft, om aan het he'lzaam oogmerk van deezes Vergadering het efficacieust Ce voldoen, nodig 1 geoordeeld, over dit onderwerp niet Leden van den Oeeonomifchen Tak te moeten befoijtneeren ■ en coTespondeeren ; en is thans, gelyk zy ver 1 trouwd , in ftaat om deeze Vergadering daar omtrent te dienen van de navolgende Coniide-1 ratiën: „ , . , , Dat het in de eerfte plaats, buiten eenige be-. denkelykheid is, dat de Oeconomilche I ak van de Hollandfcbe Maatfchappy der Weetenfchappen té Haarlem , van haare eerfte oprichting af onvermoeid werkzaam is geweest, om op alle mogelyke wyze door gepaste belooningen en aanmoedigingen , de-Nationaale vlyt'en Industrie op te wekken en daar door 'sLands welvaart te bevorderen, , Dat het insgelyks eene onioochenbaare waarheid is, dat deeze Maatfchappy by. het voorig Beftuur geenzints die onderfteuning op welke zy recht hadt te hoopen, maar veel meer eene beftendige tegenwerking heeft ondervonden. Dat hier door het getal van haare Direaeuren en Leden zo wel als door het affterven van fommigen, en het verflaauwen van den Vadetlandfchea fver van anderen, van tyd tot tyd merkelyk verminderd is; zonder dat dit gemis na de jong. fte ommekeer van zaken in evenredigheid van de meerdere proteftie waar op men ftaat konde maken , is vergoed, Dat echter het Fonds en het vermogen deezer Maatfchappy alleen en geheel en al uit bet provenu der jaarlykfche Donatien en Contnbutien fpruitende nimmer tot die wenfehelyke hoogte als het belang van het lieve Vaderland vorderd, kan worden gebragt, zonder dat een aanzienlyk aantal ware Vaderlanders n dezelve deel neemen, en door die deeioeeming den Jaarlykfchen last helpt dragen. kMi EI.>AM. Gefluit p het Adres 'an den Jecon. Vak.  aö48 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- &t eldam. Befluit op het Adres van de Oeeon. Takt Dat het belang het welk men in den bloey van deeze Maatfchappy mag en behoord te ftellen, nog zeer aanmerkelyk klimt, wanneer men overweegd, dat, hoe nuttig alle Genoatfchappsn ook zyn, welke regtftreeks of zydeüng ftrekken, het zy om de algemeene verligtio* der Natie .te bevorderen, het zy om hunne yver tot bevordering van 'sLands welzyn op te wekken, en onder zo veele nuttige ftigtmgen welke in ons Vaderland gevonden worden, geene Maatfchappy is, wier inrigcing, aart, en werkzaamheden zo gefchikt zyn, om,' door de geheele Bataaffche Republiek, de bronnen van onzen en aller Natiën welvaart, den Landbouw, den Koophandel en Zeevaart en de Fabrieken en Traficquesi tot den hoogst mogelyken trap van volkomenheid te brengen. Dat, gelyk de onderfcheiden Departementen en Leden deezer Maatfchappy door ons geheele Vaderland verfpreid zyn, zy ook even daar door gefchikt is om hunne weldadige invloed overal te doen gevoJen/ Terwyl zy daar door tevens in ftaat wordt gefteld, om grondige en naauwkeurige informatien te verkrygen en mede te,deelen, omtrent de ware toeftand van de Landbouw, Fabrieken en Handwerken, en binnenlandfche handel in ons Gemeenebesc. Dat, uit dien hoofde hec aanbod door den Oeeonomifchen i-Tak aan de Nationaale Vergadering gedaan, om eenige Leden uit haar midden reeds benoemd, te qualificeeren om alle zodanige opgaaven te doen als deeze Vergadering zoude gelieven in te neemen en van hen te requireeren, in allen opzichte niet flechts de goedkeuring deezer Vergadering verdiend, maar naar het oordeel van uwe Commisfie, ook behoord te worden aangenoomen. Dus eindelyk, hoe zeer het te hoopen en te verwagten is, dat, door de onderfteuning van alle wclmeenende Nederhnderen, hei: vermogen van  JAARBOEKEN,' November, 179Ö. .649 van deeze Maatfchappy meer en meer zal toe-j neemen, en niet tegenftaande by de Misfive. van den Oeeonomifchen Tak by deeze Verga-; dering op geene pecunieelen onderftand wordt aangedrongen, uwe Commisfie echter van be-. grip is, dat het beneeden de waardigheid van de Vertegenwoordigers van een vry en edelmoedig Volk zyn zoude, wanneer deeze Ver. sadering, overtuigd van het groot en byna onbereekenbaar voordeel, het welk deeze Maatfchappv aan het Vaderland kan toebrengen, wanneer zy de belcherming en medewerking van het Gouveinemant mag ondervinden, niet uit haar zelve het befluit nara om dezelve alle inogelyke protectie te verleenen, en die dadelyk te presteeren, door het faciliteeren van het verkrygen en van het invoeren van zodanige buitenlandfche Dieren, Plantgewasfen, Werk. tuigen, Modellen of andere zaken, welke tot het doeh van nuttige proefneemingen, of tot het verbeeteren van onze Inlandfche Landbouw, Veeteeld, Handwerken, Fabrieken en Producten gefchikt zyn; ja zelfs, wanneer de omftandigheden van 'sLands Finantien dit zullen toelaaten, ook des noods in proefneeminaen en verbeeteringen van welke het nut evirientelyk gedemonftreerd is, maar welke voot het Fonds der Maatfchappy te kostbaar zoude zyn, dezelve uit 'sLands Kasfe eenige pecunieel'e onderftand te verleenen. En Burgers Reprefentanten! het is op dee< ze gronden, dat uwe Commisfie van Advis is, dat by deeze Vergadering zoude behöoren ge noomen te worden het navolgende Decreet. De Nationaale Vergadering verklaart, dat de Oeconomifche Tak der Hollandfche Maatfchap py te Haarlem, zich van haare oprichting ai Nnnnnnnn aai Beiteldam. Be/luis ■>t> het Adres van den Oteon. Tak., i  *6$o NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Befluit op het Adres van den Oecon. Tak. aan altyd verdienftelyk aan het Vaderland en aan de Nederlandfche Natie gemaakt heeft» Zy verklaart denzelven Oeeonomifchen Tak te erkennen, als de Nationaale Nederlandfche Huishoudelyke Maatfchappy. Zy verklaart, dat het haar byzonder aangenaam zal zyn, dat alfe weldenkende Nederlanderen zo wel binnen de Republiek als in de Colonien, de loffelyke poogingen dier Maatfchappy door in dezelve deel te neemen, na vermogen onderfchraagen , zy neemt met ge noegen aan het aanbod door die Maatfchappy aan haar gedaan, om uit haar midden eenige Leden te committeeren, om met het tydelyk Gouvernement te correspondesren en aan het zelve de kundigheden en informatien welke de Maatfchappy bezit mede te deelen; ten welken einde de Nationaale Vergadering insgelyks eenige hunner Leden zal benoemen, om met die Gecommitteerden van den Oeeonomifchen Tak, over zodanige objecten welke daar toe gefchikt zyn , eene geregelde correspondentie te houden. Zy verklaart dezelve Maatfchappy onder haare byzondere belcherming te neemen, en de heilzame poogingen door dezelve in het vervolg tot bevordering van hec heil en den welvaart van het Volk van Nederland aan te wenden te willen onderfteunen. Zynde uwe Commisfie wyders van oordeel,dat van dit te neemen Decreet copie zal gezonden worden aan den Oeeonomifchen Tak, ten einde dasr van het nodig gebruik te maaken , om de Natie aan te moedigen tot het vermeerderen van den welvaart en het vermogen van deeze ailezjnts nuttige Maatfchappye; en refereerende zich uwe Commisfie verder aan . het  JAARBOEKEN, November, 1796. 4651 het meerder verlicht oerdeel van deeze Vergadering. .» ' , Den Hage den 9 November 1796. (Was geteekend,) CORNEL1S van LENNEP. J. B. BICKER. JOH. LUBLINK de jonge. TED1NG van BERKHOUT. N. J. OCKHUYSEN. Bs. NIEUWHOF. Waarop gedelibereerd zynde, is, conform het voorfchreeven Rapport, genomen het navolgend Decreet: De Nationaale Vergadering verklaart , dat de Oeconomifche Tak der Hollandfche Maatfchappy te Haarlem zich, van haare oprich. ting af aan, altyd verdienftelyk aan het Vaderland, en aan de Nederlandfche Natie, gemaakt heeft. Zy verklaart dezelve Oeconomifche Tak te erkennen als de Nationaale Nederlandfche Huishoudelyke Maatfchappye. Zy verklaart, dat het haar byzonder aangenaam zat zyn, dat alle weldenkende Nederlanderen, zo wei binnen de Republiek, als in de Colonien, de loffelyke poogingen dier Maatfchappy, door in dezelve deel te neemen, naar vermogen onderfchragen. Zy neemt met genoegen aan het aanbod, door die Maatfchappy aan haar gedaan, om uit haar midden eenige Leden te committeeren, om met het tydelyk Gouvernement te correspondeeren , en aan het zelve de kundigheden en informatien, welke de Nnnnnnnn 3 Maat- Am- stel- dam. Befluit op het Adres van den Oecm. Tak. I  AM- STKL- DAM- Befluit cp het Adres van den Oecon, Tak. G. D. JORDENS, Vt. Accordeert met voorfz. Register C BYLEVELD. Z EJS- 2652 NIEUWE NEDERLANDSCHE Maatfchappy bezit mede te deelen; ten welken einde de gemelde Burgers Reprefentanten van Lennip en verdere Gecommitteerden, by deezen verzogt en gecommitteerd worden, om met de Gecommitteerden van den Oeeonomifchen Tak over zodanige Objecten, welke daar toe gefchikt zyn, eene geregelde correspondentie te houden. Zy verklaart dezelve Maatfchappy onder haare byzondere btfeherming te neemen , en de heilzaame poogingen, door dezelve in het vervolg, tot bevordering van het heil en den welvaart van het Volk van Nederland aan te wenden, te willen onderfteuneu. En zal Extract deezes gefteld worden in handen van den Burger Reprefentant van Lennip, als eerstbenoemde , tot informatie, en gelyk Extract gezonden worden aan Directeuren van den Oeeonomifchen Tak der Hollandfcbe Maatfchappy te Haarlem, ten einde daar van het nodig gebruik te maaken, om de Natie aan te moedigen tot het vermeerdeien van den welvaart en het vermogen van deeze allezints nuttige Maatfchappy.  JAARBOEKEN, November, 1796. fl6*53 ZEELAND. Middelburg. Keeds in de voorgaande Maand wierdt, van wegen het Collegie van Kooplieden, en eenige voornaame Ingezetenen deezer Stad, by de Nationaale Vergade. ring ingeleverd, het volgende Adres. Aan de Nationaale Vergadering, reprefent terende het Volk vat Nederland. BURGERS REPRESENTANTEN 1 Geeven te kennen de Ondergeteekende; all Tnwoonders der Stad Middelburg in Zee land, dat zy, met het uiterfte genoegen, had den vemoomen de Proclamatien door den Ko ning van Groot-Brittanien, uitgegeeven op dei « September laatstleden, waar by de vaart ui de Havenen van dat Ryk word vrygefteld 0 Holland, Braband en Italien met verlov, om a, lerhande Koopwaren (Scheep Materialen e. Ammunitie uitgezonderd^ te mogen uitvoeren mits met Neutrale Scheepen. En verlov. om alle de fchulden aan de Ingt «etene van bovengemelde Landen te voldoen waar onder begrepen zyn de vervallen Intere fen, zedert het begin des Oorlogs. Deeze vergunningen beurden met weinig op de ter nedergeflaagene gemoederen van de Sur plianten in deeze, en van genoegzaam alle c Nnnnnnnn 3 * Middelburg. t 1 F f) >_ > » * e  MlD- iurg. Adres' aan de Nat. Verg, s654 NIEUWE NEDERLANDSCHE Inwoonderen van dit Gewest; en meer byzonder van deese Stad, die boven en behalven hun aandeel in de calamiteiten, die de geheele Republicq, by aanhoudenheid drukken, nog meer dan genoegzaam eenige andere Stad heeft geleeden, door het verlies van den handel op het thans onder de beheeriug der Franfchen zynde, Staats Vlaanderen, waardoor de Koornbeurs, de voornaamfte Tak van Middelburgs Handel genoegzaam geheel is verloopen; de Winkeliers, van allerhande zoort, hun vertier misfen, en het arbeidend gedeelte des Volks, dat byna geheel van den Koophandel beftaan moet, tot armoede vervalt. Door deeze vergunningen hoopten de Supplianten, eenigzints gelukkiger tyden te zullen zien herbooren worden: *,y vleiden zig en te regt, door meerder Scheepvaart, meerder vertier voor de Winkeliers, meerder werk voor den Arbeider; en vooral meerder omloop van Numerair, dat uit deeze Stad en dit ons Gewe^ als weggevaagd fchynt, te zien opdagen. , De Kooplieden vleiden zig hunne in Engeland zoo talryke uitftaande fchulden, te konnen innen: de enorme fchadens der eerst dooide Franfche, en naderhand door de Eogelfche genoopen Scheepeii en Goederen, die, voor verre het grootrte gedeelte, in Engeland verzekerd waaren, nu eenigzints ten koste van dat Ryk zelve, vergoed te zien; nadien het meerder gedeelte van die geleedene fchade reedsv betaald was doch niet in hunne handen had konnen koomen; aangezien het verbod by de Regeeriag in Engeland gedaan, geen betaling aan Hollanders te doen; dan welk verbod nu opgeheeven zynde, zy hoopten van hunne gele» dene te zullen jouïslèeren ; hunne geleedene fchade, door het niet volbrengen der Reizen, ïo door het verydelen hunner oogmerken veriprzaskt, èeciigzints verzagc te zien 5 en aan veeie  JAARBOEKEN, November, 1796. B655 veele van hunne Medeburgeren, de Interesten; van de Capitaalen, ten behoeve der Colonis-. ten opgefchooten, te konnen afgeeven. De Renteniers, die in dit Gewest met hunne gelden, door gebrek van een uitgebreiden handel , een of anderen uitweg moetende zoeken veelligt meer dan in een van de andere Gewesten van Nederland; naar evenredigheid van derzelver getal en Bezittingen, in de Engelfche Foedfen zyn geintresfeerd; (telden zig voor de Interesfen die reeds verfcheenen waaien, en aan hunne refpective Correspondenten in dat Ryk bereids betaald zyn, te zullen ontfangen, en daar door in ftaat gefteld te zullen worden , hunne eigen gecontracteerde fchulden te kunnen betaalen, niet alleen, maar ook door ruimer \erteer, hunne Medeburgers meerder werk en dus brood te konnen verfchaffen. De Weeskamer dezer Stad zoude daar door, uit eene groote ongeleegendheid, voor veele door haar zelve, of onder haar opzigt geadminiftreerd wordende Boedels, van minderejaarige zyn geraakt. Een aantal Weduwen , die hunne gelden in Frankryk, Engeland en elders hadden geplaats, of daar bereids geplaats zynde hebben aangeorven, hoopten nu ■wederom de gedopte bron yan hun beftaan, immers voor een groot gedeelte geopend te zien. Een aantal Voogden vleiden zig in ftaat te bevinden; de Weezen aan hunne zorg toevertrouw!, wederom naar behöoren te konnen aümenteeren en het nodige tot hunne opvoeding en Inftructie te verfchaffen. En alle gezaamentlyk door de duurs tyden lastige en kostbsare Jnquartieringen, het opbrengen van zwaare lasten, zoo hevig gedrukt in een tyd dat de Staat van dc Provinciaale Kas, niet toelaat de Interesfen over dit Jaar 1796 j voor a*s n0S te hetaien, daar die over Nnnnnnnn 4 den vim" iüRG. /Adres aan de Nat. Verg. ,  2656 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg» Adres aan de Nat. Verg. den Jaare 1795 in dit Jaar met Recepisfen zyn betaald, die niet dan met 20 a 30 pCt. verlies, te gelde hebben kunnen gemaakt worden, het geen in de anderen Gewesten geen plaats heeft gehad; hoopten nu eenigzints in ftaat gefteld te zullen werden, 'sLands Kas te kunnen helpen ftyven, en het Stads Beftuur, in het onderhouden van den Armen, die door het ftil ftaan van genoegzaam alle Handwerken, dagelyks vermeerderen behulpzaam te konnen zyn. Dan , Burgers Reprefentanten 1 deeze _ zoo aangenaame vooruitzigten, deeze zoo vleijende hoop, wierden al ras ten eenemaal verdonkerd en ter nedergeveld; door Ulieder Proclamatie op den 16 September laatstleeden gearresteerd en vervolgens geproclameerd; waarby het Ulieden behaagd heeft te verbieden den Invoer van Britfche Manufactuvren) hoegenaamd en van alle Britfche Koopwaaren in het algemeen; ah mede in het by zonder van Goederen, welke uit den verkoop fpruiten der Goederen, gelaaden in de O. I. Comp. Scheepen, in Groot-Brit' tannien aangehouden of epgebragt; op welk eene wyze en onder welk voorwendzel het dan ook zyn moge, het zy regtftreeks uit Groot-Brittannien; het zy door een omweg. Als mede aan de Ingezetene dezer Republicq te verbieden eenige Wisfels uit dat Ryk getrokken i te aceepteeren of te betaalen; onder alle zodanige pcenaliteiten als by gemelde Proclamatie zyn geftatueerd. De Supplianten als vrye Burgers van Nederland die zig het zwygen in eene zaak, waar in het lieve Vaderland, zoo een oneindig groot belang heeft, tot een misdaad zouden reekenen, vinden zig verpligt, op de eerbiedigde wyze, maar tenens ook met die cordaatheid, die Zeelands Ingezeetene fteeds kenl'chetst; hunne zoo zy vermeenen billyke Remonftrantien des-  JAARBOEKEN, November, 1796. 2657 deswegens onder het oog te brengen van TJlie- : den Vergadering; wiens hoofddoel toch is en. Tn moet, het algemeen welzyn te bevorderen. JDe Supplianten vermenen overtuigd te zyn, dat de gevolgen van dit door Ulieden, zekerlvk met de beste oogmerken voor aat algemeen TelzZ genoomen Dlcreet wel verre van daar aan te beantwoorden; tegendeel het zy met Se reverenfie gezegd voor de Repubhcq in het algemeen en voor dit ons Gewes m het hvzonder zoo wel voor het tegenwoordige, als Tot het toekomende, van de allerrampzalig^ uitwerkfelen zal zyn, Voor het tegenswoordige, in eenen tyd, daar allen handel Ril ftaat, de Provinciaale Kas zig buiten ftaat bevind de verfchuldige Interesfen te ïoldoen, en de O. J.' Comp. geen uudeehng kan doen of Interesfen betaalen, in een tyd dat Scheide Fabricquen en Tnficquen binnen dit Gewest, immenfe fommen van den Lande en geweze Admiraliteit te prefenteeren hebben, voor gedaane Leverancien, waar voor geen betaaUnf konnende bekomen daar door buiten ftaat zvn; de geimresfeerdens eenige uitdeelin ïe e doen, dus worden de Interesfen en ver fchuldige penningen uit Engeland, door du verbodSook opgehouden, en voor Nederland. Sezeetene, althans voor de I.iwoonders var dft ons Gewest genoegzaam geen middelen var beftaan, veel minder tot het voldoen van die extraordinaire belastingen, die hun met de andere Ingezetene van Nederland werden opge SS; en zoo drukkend zyn , als 'er zedert d, ereftie van deeze Repubiicq nimmer zyn be kend geweest; en die zy echter tot hierto< met zoo veel bereidwilligheid hebben opge braat meer overblyven; hoe zullen de Ingeze tene van dit Gewest in ftaat zyn hun aandee te konnen toebrengen in de Quota over de 6 MilUoenen, 't welk in Numerair diende te ge VIlDDEL3ÜRG. ddres tan de Nat.Verg. I  ..■ - - l \ 2658 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Adres aan de Nat. Verg. fchieden en waar over door Ulieden reeds circuliere Misfivens aan de Gewesten zyn afgezonden. In een tyd dat zeer veel Ingezetene van dit Gewest, door de affchaffing van de thienden in Vlaanderen, door het Fransch Beftuur gedaan, van een zeer aanmerklyk gedeelte van hunne Inkomften en Eigendommen zyn beroofd. In een tyd boven dien dat de ongelukkige lituatie van zaken heeft te weeg gebragtj dat de Colonien van Esfequebo en Demerary met Annex Revieren, de eenigfte Öaar deeze Stad nog eenigen handel op was overgelaaten, in Engelfche handen is geraakt, en dus geduurende den Oorlog alle de Producten ongetwyffeld naar Engeland zullen moeten worden overgevoerd ; en 'er dien volgens voor de zoo menig, vuldige Geïntresfeerdens in die Colonie geen de minfte mogelykheid overblyft, de penningen uit den verkoop der Producten aldaar geprovenieerd te incasfeeren , en dus nog eenige vrugt van hun eigen grond te plukken, om langs dten weg in ftaat gefteld te worden, de nodige kosten te impondeeren; ter verzorging van de Plantagien benoodigheden, welke Piantagien by gebreke daar van al ras geheel te gronde zullen gaan , tot onherftelbaar verlies voor het Vaderland, en de totale ruïne van de daar by Geïntresfeerden. Vestigen de Supplianten het oog op de uitkom (ten in het toekoomende, dan zyn voor waar dezelve niet minder akelig. Daar het Uüeden overbodig bekend is, dat Nederland zoo veel Jaaren de voornaamfte Marktplaats is geweest van de O. I. Waaren, zulleri dezelve, daar aan Engeland toch zoo veele-plaatzen ter verzending overblyven, als Rusland, Turkyen, de Levant, Sweeden, Denemarken, Hamburg, Breemen en andereplaat, zen meerder, naar elders vervoerd en van daar met  JAA'RBOEKEN, November, 1790. 2659 met groote winst voor den Uitlander door ge-; heel Europa geleverd worden, en dus die Tak] van Commercie, de voornaamfte Bron, waar] uit Nederlands Welvaart voorheen is gefprooten, allengs hoe meer na Naburige Volkeren, zal worden overgebragt, en na het eindigen, van deezen Oorlog, dat de goede God fpoe-. dig verleend! Nimmer, ten minften niet dan gebrekkig wederkeeren: want konnen de fublïfteerende Contraéten en Correspondenten; met de Duitfche, Spannfche en anderen Kooplieden in dit vak niet gepresteerd, en aan den gang gehouden werden, en aldus die Lieden genoodzaakt , elders te gaan zoeken, het geen zy zo lange jaaren hier gevonden hadden, moet noodwendig die geheele Commercie verloopen; en ten onmiddelyken gevolgen daar van eene groote menigte van nyvere en kundige Handelaaren i\% met hun vermogen, naar die plaatfen, waar zy 'er voordeel mede kunnen doen, heen begeeven, dit Land verlaaten, aldaar dien welvaart garieten, die in voorige tyden, hier zyn zetel fcheen gevestigd te hebben. En, Burgers Reprefentanten! wat zal 'er van het buiten Lands Crediet, wat van de fteeds zoo haog geroemde Hollandfche trouw worden, zoo de Ingezeetene niet konnen voldoen; aan hunne Engagementen met den Uitlander, hoe zal het met het niet betaalen der bereids geaccepteerde Wisfelbrieven worden opgenoomen , het weldenkend Vaderlandslievend hart deinst te rug voor het denkbeeld van de fchroomlyke gevolgen die hier uit ftaan gebooren te worden. Reedenen waaromme de Supplianten zig keeren tot Ulieden, met allen eerbied, maar ook met dien aandrang, die het gewigt der zaak vorderd, tot Ulieden die verkoozen zyn om het algemeen Welzyn van Nederlands Volk te bevorderen, en het geen zy vastelyk vertrouwen vim- )EL)URC. Adres lan de Nat. Verg»  ififio NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Adres aan de Nat. Verg. wen ook Uüeden hoofdbedoeling te zyn; verzoekende (dat uit aanmerking van al hec voor ter nedergeftelde, het geen nog'oneindig zoude konnen worden uitgebreid, vreesde de Supplianten niet Ulieden aandagt al te lang bezig te houden) de gemelde Proclamatie van den 16 September laatstleeden in te trekken en buiten effedt te ftellen, den invoer van Waren uit Engeland, al was het alleen met Neutrale Scheepen, waar van 'er doch veele onze Natie niet geheel onverfchillig zyn, echter onder zodanige bepaalingen als Ulieden wysheid met het beftaan van Nederlands Welvaart zal vermeenen te behöoren, niet langer te verbieden. Het accepteeren en betaalen van Wisfelbrieven , vry te laaten , ten einde de Ingezeetene uit hunnen fchaarsfen toeftand eenigzints gered , hun Contributie vermogen, in een tyd waar in alles om geld fchreeuwt, en dat het Vaderland zoo benoodigd heeft, te herftelien, en alzoo de bronnen van aller wêlftand te openen het geen doch een van de eerfte pligten van alle welgcreegeld Volks Beftuur is, en dus de gemoederen meer en meer aan dit Befluur te verbinden; want daar door zoude aan deeze Republicq geleegendheid gegeeven worden, om voor de Crediteuren van Engeland, in deeze Landen woonagtig, een zeker onderpand verkrygen voor hunne wettige pretenfien, waar van zy nu byna twee Jaaren verftoken zyn geweest, en hier te Lande een montant van mogelyk 40 a 50 Millioenen aan Goederen zoo ter betaling van vervalle Interesten als ter voldoening der gevalle fchadens van Asfurantie in den boezem der Republicq worden ingevoerd, en door de verwerking daar van den Armen Arbeidsman, tegen den op handea zynde winter genoegzaame geleegendheid hebben Om zyn nooddruft te winnen en de Armenkas, fen te ontheffen van oneindige Lasten, waar on-  JAARBOEKEN, November, 1796. 2661 onder de meeste Steden eerlang ftaan te bezwykcn. Daar het intusfchen eene eeuwige waarheid is, dat offchoon (moet die Proclamatie ftand houden) dezelve Engeland, wel voor een tyd eenige hinder in zyn» Commerciëele Operatien kan toebrengen, maar dat echter het voordeel daar uit' voor deeze Republiek te refulteeren, nimmer kan opwegen tegen het nadeel, dat het Volk van Nederland, het geen eenige Millioenen fchats van dat Ryk te vorderen heeft, en nu betaald zouden konnen worden, daar door zal moeten lyden. Hier meerder van te zeggen zoude aan Ulie* den voorzigtige wysheid geringe hulde doen, vooral zo de gerugten, die zich reeds hier verfpreiden waar wierden bevonden, dat namelyk de Koning van Eageland, by eene nadere Proclamatie, wel den uitvoer van Goederen, zo wel na Frankryk als andere Havens, mits met Neutrale Schepen, heeft vrygelaten, maar in rescontre van Uieden Proclamatie van den 16 September wederom heeft ingetrokken of vernietigd de permisfie tot remitteeren van de ver« vallen dividenten en betaling der fchulden. Ook wordt 'er by het Beftuur in Frankryk, naar het fchynt geen haast gemaakt Ulieden voorbeeld te volgen, althans zo de Supplianten wel zyn geïnformeerd, is 'er tot dato deezes, te Antwerpen nog geen het minfte verbod deswegens aangekomen; genoeg zo de Supplianten zich zullen mogen verheugen, in eene zaak van zo veel aanbelang voor het Volk van Nederland, voor dit Gewest en voor deeze Stad, hunne welmeenende pogingen met eene gunftige dispofitie bekroond te zien. *t Welk doende Sec. STAD Middel,burg. Adres atm de Nat. Verg.  Gro- SSINCEK Groningen. Met opzigt tot de inzegening van het Huwelyk, en de betaalinge, daar op gefteld, deedt de Municipaliteit dee* zer Stad, op den 27 der voorgaande Maand, het volgende afkondigen. V R r H E I D. GELYKHEID» T\e Municipaliteit dér Stad Groningen aati haare Medeburgeren, Heil en Broederfchap! Door dien de Reprefentanten van het Volk deezer Stad geoordeeld hebben dat het Huwelyk, zo verre het zelve als eene Maatfchappelyke inrichting moet worden befcnuuwd , waar van de gevolgen en verpligtingen daar uit voortfpruitende voor het merendeel geheel Burgerlyk zyn, en welke onaffcheidbaar verbonden is met het belan>; van den Staat, ook cp Burgerlyke Wetten behoord te worden gegrond en Burgerlyk dient te worden gewettigd en voltrokken. Zo is het, dat ten geVDlge Refolutie) van de Municipaliteit en Kiezers van Woensdag den a6 deezer hebben bedoren en ^*stg#ftèT§: Dat alle die geene binnen deezcf Stad en deszelfs Tafel (geene uitgezonderd) dewelk- z>cb. in den Huweiyken ftaat willen laaten verbinden, gehouden zullen zyn zirh te vervoegen voor de Commisfarisfen der fluwelykfche Zaken, het zy in Perfoon of door daar soc- Gemagtigden, met aangeving van haar voornemen, naam, &65i NIEUWE NEDERLANDSCHE i STAD EN LANDE.  JAARBOEKEN, November, 1796» 2663 naam, woonplaats, qualiteit en 't geen verder hier b - wordt vereischt, en wel op elke Zaturdag namiddag met de Klokflaa van drie uuren. De aantc eninge verricht zyncie zal de Secretaris van Commisfarisfen tot de Huwelykfche Za ken eene behoorlyke Proclaiua:ies-cedul!e als ook eene belas.ings" cedulle ot nod'ie van die pa ren, dewelke elders en waar dezelve moe'en worden geproclameerd moeten vervaardigen, en dezelve terftond bezorgen aan een der Clercq ren ter Stads Secretarie, dewelke die Proclamane cedülle des Zondags morgens met de Klokflig van elf uuren publiek van de Puye van 't Raadhuis zal afleezen, en dezelve voorts doen aanflagen, achter het yzeren h?k by het Raadhuis, na welke aankondiging deezer Publicatie-cedulle, geduurende veertien agtereenvolgende dagen aldaar zynde aangekondigd en geene bele zelen ingekomen, de voltrekkicg des Huwelyks zal kunnen worden verricht f doch niet dan na bekomene permisfie van twee Municipaliteits Commisfarisfen, hier toe te benoemen, waar aan vooraf de belastings-cedulle zo 'er mogt voorhanden zyn , van de paaren welke zich ttr bevestiging van het Huwelyk kunnen prefenteeren, door den Clercq aan wien dezelve is ter hand gefteld zal worden overgegeven, en ter welker beoordeeling als dan na examinatie der blyken zal ftaan, of daar aan is voldaan en de ver oofden alzo kunnen worden gecopuleerd, en zal aulks gefchieden des Zondags morgens ten half twaalf uuren precies, zullende de copulatie door eenen der Stads Secretarisfen ten overftaan van gezeide twee Commisfarisfen uit de Municipaliteit binnen het Raadhuis en met opene deuren gefchieden, 't welk voor de eerfte reis zal plaats hebben op Zondag den 30 deezer, en zal noch wegens het voltrekken der trouwplegtigheid, noch voor de extraditie der bewyzen van dien, geen falaris ouder welke benaming ook mogen worden betaald Oooobooo of GaOSJNGEN Publ. dr de In zegemg\>ah het Hi.welyk.  a<564 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cro- mnges J ubL i iiakt h t e (le ff, ZcgC ni>.g x«n hii lluwe- of aangenomen, maar telkens een Lyst van de getrouwde Perfoonen aan de Secretaris van Comniisfarhfe i tot de Huwelykfche Ziken worden afgegeven om ten Prothocolle te worden genoteerd» ircien 'er echter mogten zyn dewelke buiten - he" Raadhuis de aantekening der Proclamatie van voor enomene Huw.)yken begeeren verrigt te hebbtn, zullen dies wegens moeren betalen. Ann de Commisfarisfen tot de Huwelykfche Zaken met derzelver Secretaris • • f 5 - : - : Aan > e dienaar • . I - : - : Aan de armen • . 6 - : - : en zo bui en het Raadhuis, maar echter binnen deeze Spad het Huwelyk wettig en voor het overige in maneren voorfchreven mogten willen laaten voltrekken, zullen dezthe hier voor betalen. Aan de twee Leden der Municipaliteit . . , f6''.-". Aan de Secretaris . . 3 - : - : Aan de Dienaar . . 1 - : - : Aan de armen . . - : - : Eindelyk blyft aan die geene, dewelke uit beginfelen van Godsdienst bet Huwelyk kerklyk tepeeren re voltrekken, de vryheid eelaaten, om na de wettige voltrekking des Huwelyks h er boven omfchreven, het zelve naar haar welgevallen kerklyk te mogen doen, zullende het geen ter gelegenheid van de echtverbintenis in de busfe) welke daar 'oe voorhanden zal zyn wórdt gecollecteerd, komen ten voordeele der gemeene of S'ads irmen, doch 't geen ten faveure der armen by de aantekening der Proclamatien of 't voltrekken des Huwelyks buiten 't Raadhuis als boven moet worden betaald, komen aan .de armen van de Gezindheden waar toe de te vereenigen zyDde of reeds gehuwde Perfoonen bobt oren, ingevolge de Publicatie van een 18 deezer; en zo het mogt gebeuren, dat aan den oudRen Clercq aan wien zulks, 't geval exterende, al-  JAARBOEKEN, November, 170Ö. 2665 altyd zal moeten gefchieden, voor de 14de dag eene inhibitie mogt worden gedaan, om met de annunciatie van eenig voorgenomen Huwelyk niet verder voort te vaaren, zal dezelve zorgen dat nevens de namen van de zodanigen, wier Huwelyks voltrekking wordt geinhibeerd, terftond op de Lyst worde gefcbreven inhibitie gedaan, en zullen dezelve niet worden gecopuleerd, tot zo lange hun zal zyn toegeftaan om het Huwelyk verder te voltrekken; ook zal door denzelven Clercq van zodanig verbod, 't zy in Perfoon of door eenen Deurwaarder van Commisfarisfen der Huwelykfche Zaken, diredt worden kennis gegeven aan den Secretaris van Commisfarisfen der Huwelykfche Zaken, door welke Commisfarisfen als vooren zullen worden afgegeven de adtestatien wegens het ten uiteinde toe onbelemmerd publiceeren der aanftaande Huwelyken, welke elders ftaande voltrokken te worden , ter deezer Stede van te vooren zuliett moeten zyn geproclameerd, na dat hier van legale informatie • zullen hebben bekomen : bly vende voor 't overige de orders ea inftrucïien voor Commisfarisfen der Huwelykfche Zaken, voor zo verre by deezen niet zyn veranderd in dezelfde kragt. En op dat niemand hier van onwetenheid moge voorwenden , zal deeze na het luiden der klokke voor het Raadhuis, en wyders inde Kerken van alle Godsdienftige Gezindheden binnen deeze Stad afgeleezen , en voorts aangefiagen worden ter plaatzen, waar men gewoon is zulks te doen. Gedaan in Groningen den 27 October 1796", het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. C. M. van BOLHUIS, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, H- W. HOVING, Secretaris. Ooo 00000 2 B ü 7- Gro* ningén. Publ. raakende de In* zegeningvan het Huwelyk.  2665 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ea*p DE ('OEDE Hul p. 4' BUITEN LANDSCHE BEZITTINGEN. Kaap de Goede Hoop. Wegen"! de verovering van de Neder* landlche Vlooi onder den Schout b Nacht lucas, door de Engelfchen, en de daarop volgende Capitulatie, zyn de twee volgende berigten ons ter hand gekoomen. Het eerlte was van deezen in* houd. „ Gisteren werd al het gefchnt van het Park en den Tower gelost , de klokken geluid, en alle andere icekenen van vreugde wierden over «ie aankom t van Kapt. jlylm-.r; van het Konings Schip ïreinendoks , by de Admiraliteit, van de Kaap de Goede Hoop, niet het aangenaam be. riyt van Ssr George\Keitii Elphinftone, genomen hebbende het geheele Hollandsen. Lsqnader , onder den Admiraal Lucas , zo der eenig fchot. In de beiigten van Elphinftone Raat, dat hy, op den 3 Augustus gehoord hadt dat het Hollandsen Lsqusder, om de Kaap te hernemen, op de Kust was. Het Engelsch Esquader kruiste daarop eenige dagen, en vernam op het laatst, dat het zelve in de Saldanah Ra'y was ingefloten. De Generaal Craig hooiende, dat het gemelde Lsquader daar . zo  JAARBOEKEN, November; 1756. 2667 zo was binnen geloopen, hadt voorgeno men het zelve te Land aan te tasten, en de Troupen onder zyn Commando afgezonden , waren tuist met 'de attacque bezig, toen Elphinftone met zyn Eiqiuje£ op kwam zeilen n^ar de !teuy Het geheele «ollandsch bsquader (heeft ,vxor Sir Elphinftone, den 17 Augustus, zou-r der verlies van een eenig man , en het volgende is eene accurate Lyst der Schepen, als: Dordrecht 66 Rukken, Revolutie 66 Rukken; Tromp 54 Hukken., Cas» tor 44 (tukken; braave 40 (tukken; i.ellona -8 Rukken; Sireen 26 Hukken; Havik 18 (tukken en één Tianlpottlcliip van 8 Rukken j en de Maria n.et Ammunitie en met onderfcheidene andere Goederen. „ De Admiraal Lucas was Commandant van de Vloot , welke uit Tex-1 zeilde laatstleeden Maart, om de Noord, en die aan alle moogiyke opk tienheid van onze Vloten ontlhapte in de N«;otdzee. Naderhand verdeeue hy zyoe Vlooi, mei een groot gedeelte daar van, onder den Admiraal Braak, naar burinamen te zenden, en hy vervolgde zyn reis met de Dovtiigemelde Schtpen en met 3000 man Troupen , om de Kaap de Goede lloup te hernemen. Dus zyn alle die Troupen ook genomen. „ Het blykt , dat het zelve naar de Kaap de Goede Hoop gekomen was, op de uitnodiging van een ge de e liefde* -H* woners, door welke ,de tletnenüng v n Oooooooo ^ d*e t AP O DE LiöOP.  Kaap Goede Hoop. afitfJ NIEUWE NEDERLANDSCHE die plaats als eene onderneming van geen zeer moeilyken aart was voorgefteld. „ De Admiraal Lucas by zyn aankomst veronderftelde een klein Engelsch Esquader te zullen vinden, in vergelyking van het zyne, bragt dus al zyn gei'chut, en zette ook het Volk aan de Wal, waar voor geen twyffel is of moeten te zamen zeer fpoedig in handen onzer Troupen vallen. Het was aldus, dat het geheele Esquader genomen werdt, zonder dat een fchot gedaan werdt. „ Even voor deeze gelukkige verovering hadt de Vloot van den Admiraal Elphinftone een groot Schip genomen in Baay-Fals, waardig gefchat pond ft. 80,000. „ Het Hollandsch Esquader was in de verwagting door eene Franfche Vloot verfterkt te zullen worden, denkende de Admiraal Ricbery , van wien wy ons Volk goede berigten haast hopen te geven." Het andere luidde aldus. „ De Extraordinaire Londonfe Gazette, heden uitgegeven,. betreklyk het nemen van de Hollandfche Vloot, is zeer uitgebreid en begint met een Brief van den Generaal Craig, behejzende het omftandig verhaal van de aankomst der Hollanders in de Saldanha Baai en de marsch der Britfche Troupes derwaart, om hen het aanlanden te beletten; vervolgens een Blief van den Admiraal Elphinftone, ge fchre-  JAARBOEKEN, November, 1706. S669 fchreven in die Baai, den 19 Augustus. In deezen Brief berigt hy, dat . den 3 dier Maand, aan de Kaap tyding geko. men zynde, dar 'er by de Saldanha tfaai eenige Schepen waren gezien, hv terftond den noodigen toeftel hadt gemaakt om met zyne Vloot derwaart te zeilen; doch door een ftorm, de geweldigfte, die hy immer hadt ondervonden, daar in was verhindert geworden, zo dat hy niet voor den .5 hadt kunnen onder zeil gaan; dat hy des anderendaags , by Zons ondergang , voor de Baai gekomen zynde in dezelve ten anker hadt zien leggen drie Schepen van Linie, drie Fregatten en eenige andere Vaartuigen; dat hy daar op de Baai was ingezeilt, met oogmerk om die Schepen te attacqueeren ; doch de dag te ver ver. loopen zynde, hadt hy het anker laaten vallen op een afftand van een Kanonfchoot van de Hollandfcbe Schepen, en totn dutdelyk ziende, dat bet g tal dier Schepen, niet beftand was tegen de magt, die hy by /-ich hadt, hy het eene daad van menlehelykheid geoordeeld hadt aan den Hollandlchen Bevelhebber te moeten fchryven. „ Een Brief met den eisch aan den ViceAdmiraal Lucas, om zich over te gev^n, welke Brief by gebrek van een Wa lsman, niet eerder weigerend, is beantwoord, dan , na dat de Admiraal E pbiu/tone tene tweede Brief, van gelyken inhoud, als de eeifte haut afgezonden ; zynde na hel Ooo 000 00 4 wiS' DE (; RDK Hoep.  a67o NIEUWE NEDERLANDSCHE Kaap de Goede Hoop, wisfelen van nog twee Brieven tusfehen den Hollandfchen en Engelfchen Admiraal, eindelyk door den eerlten voorgeflagen en daar na gefloten, de navolgende Capitulatie: ., Artikelen van Capitulatie, gefloten in de Saldanha-Baai, den 17 Augustus i?2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kaap se Goh de Hoop. die hunne gevangen zyn geworden, te behandelen. „ IV. Zy zullen uit de Hollandfche Schepen voorzien worden met zodanig eene hoeveelheid levensmiddelen als 'er nodig zullen wezen voor hun, die zich, aan Boord van de Fregatten bevinden. „ Antwoord. Dit wordt by bet VI Artikel beantwoord „ V. De Cartelfchepen zullen, by der» zeiver aankomften in Holland, naar Engeland gezonden en aldaar aan zyne Brit— tannifche Majefteit overgeleverd worden. „ Antwoord. Reeds is dit by het II Artikel beantwoord. „ VI. Het Volk zal toegelaten worde» om zich aan Land te begeven, ten einde zich, na zulk eene lange reis te verver, fchen. „ Antwoord, Dit zal afhangen van de Generaal Major, het bevel voerende over de aan Land zynde Troupen; dan , de Opperbevelhebber zal zyn uiterfte pogingen aanwenden om den toelland van ieder Perfoon zo draaglyk te maken als mooglyk zal wezen, ot redelykerwys kan verwagt worden, zo met betrekking tot de levensmiddelen \ herberging en andere gemakken, het zy aan Boord of aan Land en zal voor het overige over hun, die gevangen geworden zyn , zodanig naar hunne geneigdheid befchikken , als de pligt aan zyn Souverein en het belang van zyn Land zullen toelaten. ' De  JAARBOEKEN, November, 1796» 2673 ,. De zieken zullen in zyner Majefteits Hospitalen ingenomen en voor hen dezelfde zorg gedragen worden als voor de En. gelfche zieken. „ Verder is het de pligt en het oogmerk van den Opperbevelhebber om de gevangenen, met zo veel fpoed als mooglyk zal wezen en de omftandigheden zullen toelaten, naar Europa te zenden. „ VII. De Bataaffche Nationaale Vlag zal blyven waayen van de Nederlandfche Schepen zo lang als het Volk nan Boord zal wezen. Antwoord. De Bataaffche Vlaggen moeten geftreken worden, zo dra zyner Brittannifche Majefteits Officiers bezit van dezelve zullen genomen hebben." ENGELBERTUS LUCAS. G. K. ELPHiNSTUNE. JOHN JACKSON, Secretaris van den Britfchen Bevelhebber. CLEMENT BENEDICTUS, Secretaris van den Nederlandfchen Bevelhebber. Het K&At de Goede Hoop.  Kaap se c of de Hoep. Monarch 74 (hikken 612 man Tremendous 74 dito 590 dito Amerika 64 dito 4^1 dito Stateley 64 dito 491 dito Ruby 64 dito 4yi dito Sceptre 64 dito 491 dito Trident 64 dito 491 dito Jupiter 50 dito 343 dito Crescunt 36 dito 264 dito Pphynx 24 dito 155 dito Molelle 16 dito 121 dito Echo \d dito 121 dito cep de Hoop — 61O 4661 De genomen Nederlandfche Schepen zyn: Dordrecht] 66 ftukken 370 man kevolut e 6i dito 40; ó > Admiraal Tromp 54 dito aüo dito Castor 44 dito 240 dito Brave 40 dito 234 dito Bellona atë dito 130 dito Srene 26 dito 130 dito Ha .;k 18 dito 76 d;:o Het Proviantfchip — n I dito 342 19,2 De 2074 NIEUWE NEDERLANDSCHE Het Engelsch Esquader beftond uit de volgende Schepen:  JAARBOEKEN. November,1796. 2675 De Admiraal E'phinfme befluit den Brief, waar in hy het voorgemelde ver haal aan de Admiraliteit zend , op deeze wys: , . „ De vreugde, die een gevolg is van deeze gelukkige gebeurtenis,, is nog vermeerderd door de troostlyke overdenking, dat ze is uitgevoerd, zonder het plengen van menfchenbloed en zonder eenige belediging aan de Schepen van den Vyand, of aan de onze zynde 'er niet een enkel fchot gedaan." „ Ik moet niet te min de vryheid verzoeken ; om te doen opmerken , dat eenige weerfland van den Vyand, niets anders ten gevolgen zoude gehad hebben, dan de beklaaglyktte opoffering van eenige weinige levens; en ik twyffel niet, indien hun getal evenredig was geweest aan hun moed , of hun gedrag zoude bevestigd hebben de in alle tyden erkende verdien-; ften en heldhaftigen geest van de onderdaanen der Verecnigde Staaten; doch ik kan ook, met een gelyk vertrouwe verzekeren , dat de. Officiers en het Volk , onder myn bevel, een gedrag zouden getoond hebben, dat hun ailenzints waardig zoude geweest zyn. „ De herhaalde berigten , my in uwe Brieven medegedeeld, betrekkelyk de vyandelyke magt, die herwaart gezonden was', zyn zo nauwkeurig overeengekomen met de berigten, die my van een anderen kant Kaap . DE Goede ticop.  Kaap de Goede Hoop. GELTKHEID. V R T H E I D. BROEDERSCHAP. Aan 't Committé tot de Zaaken der Marine, refiderende in den Hage, In het Oorlogfchip Dordrecht, geankerd in deSaldanha-Baai, so Augustus 170G", het tweede Jaar der Basaaffche Vryheid. MEDEBURGERS! TLjy gedragende aan die van den 13 en 17 Mei 'L*J- van Canarien, als mede van die van den 98 derzelver Maand, by het uitgaan van Porto Brayo, moet ik u by deezen 't droevig lot van 't S676 NIEUWE. NEDERLANDSCHE kant zyn ter hand gefteld, dat ik, hunne aankomst reeds lang verwagt hadt, waar door ik volkomen in ftaat gefteld ben geworden, om my gereet te maken hen te ontvangen en daarom ook aanhoudend hadt laaten uitkyken." Wy willen niet nalaaten, hier nog plaats te geeven aan de volgende Misfive, een uitvoeriger verflag van het rampzalig voorval behelzende , aan het Committé der Marine aan de Nationaale Vergadering gezonden.  JA AR BOE KEN, 'November, 1706, 2677 't Jïsquader, onder myne ordre gefïaan hebben- ] de, mededeelen. Den 29 Mei, zo al.- ik reeds j gezegd h^b, het Eiland St. J»go -erlaa ende, < pasfeerden wy den 22 Juny de Linie, en zeil-| den toen met heel mooy weer en tamelyk gun ftigen wind tot den 20 July, als wanneer wy / ons op de breedte van 330 29, en lengte 21"] bevonden: hier feinde ik alle commandeerende, Officieren van myn Esquader aan Boord , en las > hun die Artikelen uit myne inftruétie voor, wel 1 ke by het aandoen der Kaap, my voorgefteld ] waren De zaaken , na het opftellen dier inftruttie zodanig veranderd zy:1de, dat men ze* ker wist, dat de Kaap in handen der Vyanden was, en de tyd van het op dtn wind leggen in Tex 1 zo lang geduurd hebbende, dat men, in plaats van in de uoede Mousfon, nu in de kwaa» de aankwam, , befloten wy éénparig, om (zonder Fregatten naar het Robben Eiland af te zenden) diretl, als blyvende ons geene andere keuze over , naar de SaldaDha-Baai te ftevenen. Den eerfte ontdekte ik de Kust van Africa! en den 5e het Compagnie.'- Schip de Vrouw Maria, welke op den 31 Mei benoorden de Linie hadt laaten flippen Wy meenden dit voor een gelukkig teekeq te moeten aanmerken , wyl onze ryze daar door merkelyk verkort fcheen: als kunnende men met een enkeld Schip al'oos meer fpoed maaken als met Viooten of Esqjaders. Den 16 Augustus kwamen wy aTle in de Saldanha-Baai ten anker: terftond zond ik eenige Chaloupen, onder deskundigen af, om het Land te befpieden, als eene naar de Hoedjes Baay, eene andere naar de zogenaamde Posthouder, en eene aan de üostzyde der Baay: zynde deeze de eenige plaatfen welke men in den omtrek van eenige uuren hier vindt. De kondfchap, die men hierop deedt, belfond nergens an* >B jOF.dï ioop. Misfive an den Schout ,y Vacht .ucas»  2678 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kaap de Goede Hoop. Misfive yan den Schout by Nacht Lucas» i j j i l anders in, als dat men van eeo blanke en een zwarte luiert geïnformeerd wierd, dat de Engelfchen in t bezit van de "Kaap wsren en dat de gewezen Hollandfcbe Posthouder (welke nu ïd dienst der Engelfchen fcheen) gevlugt was, en dat men twee Engelfche Dragonders hadt gezien. Den dag daar aan volgende bragt men de zieken op het fchaapen en meeuwen Jtiland; bedragende die van de Tromp alleenig, in de tachtig van de Cyrene by de vyftig, dau op de anderen was het beter, hoe zeer Dordrecht na ons vertrek uit Texel by de 60 Dooden heeft Wy begonnen toen 'ook direét de Schepen weder tot het vertrek gereed te maaken, mèt na het verfche water hier in-den omftreek om.te zien, en om werk te maaken van correspondentie> met de Kapenaars te k.ygen; tot dit laatfte zond' ik eenige Brieven af; aan een (zo als wy meenden) vertrouwd Perfoon; doch daar wy, om welke reden ons, onbekend, nooit eenig antwoord op gekreegen hebben Den 11 Augustus begonnen wy meerder Vy. anden in den omtrek, daar wy Jagen, te befpeuren; cn daar ik ais toen bedugt beg on té worden, dat men ons de twee eenige Waterputten, welk" een aan de Westkant, en een ander aan de Oostkant der Baai lagen, mogt doen inftorten en bederven, zond ik van weerskanten over zeventien voeten water, de Rdlona en de Havik, benevens een zestig man Soldaaten met ;en Veldftukje, om de posten te dekken, en jnzen vryen uitkyk van een hoogen berg op Zee te behoud d, Den 8 Augustus wierden wy door dèh Kaapchen Burger N. N. onderrigt, dat al het Vee loor de Engelfchen , op de diftantie van eer.ïge iuren van den Zeekant uit d-3 Baay wierd verIreeven; dus wy geen ver verlening hoegenaamd ondea bekooatea. Den  JAARBOEKEN, November, 1796. 2679 Den 9 Augustus kwam een koegt van den Burger N. N. aan Boord, welke ons liet zeg gen, dat de vyand wel 9 a 10 duizend man fterk was aan de Kaap, en dat eenige Schepen uit de Baay Falfo waren gezeild, doch men niet wist waar naar toe. Op dien zelfden dag bc •vonden zich nog twee andere boere knegts by ons aan Moord, welke den eerften mistrouwende als een Spim, de reden was, dat wy geea of •weinig geloof gaven aan 't geen hy ons hadt gezegd, en dat toch van agter en bleek de waarheid te zyn. In den nacht van den 12 Augustus zond ik den Luitenant Valkenburg in een gemeen gewaad aan Land, om te zien, was het mogelyk, zyn Schoonvaders plaats welke drie uuren van da ftrand lag, te bereiken, bet welk gelukte, koo mende hy des anderen nachts te rug , tyding brengende, dat een groot aantal Engelfche Troe pen met eenige Veldltukken in aantocht naar d< Baay waren Ik liet toen alle de commandee' rende Officieren aan Boord koomen, deel ie hun myne bevinding mede en ftelde hun voor d£ Artikelen uit myne Inftruftie, welke inhielden , „ als men geen kans zag, om de Kaap te her „ neemen, als dan terftond naar de Mauritiut „ te vertrekken." Het welk wy éénparig goed. vonden •, doch tot deeze reize behoort Viclualit en versch water, het eerfte kon men elkaar me de helpen, doch het laatfte niet; waarom w; befloten, als men voor 6 weken konde krygen het geen men hoopte des anderen daags te zyn als dan te moeten vertrekken. De waterput aan de Westerkant der Baay le dig zynde, moest men met alle Cnaloupen aai de Oostkant op eene zeer moeielyke plaats he water inneemens het welk ons vertrek een da; langer uitftelde: neemende intusfehen het een e ander in de Schepen, en maakte alles tot or Pppppppp vei Kaap Da GoedB Hoop. Misfive van dei Schout hy ■ Nach t Lucas, f • 1 r 1 9  268o NIEUWE NEDERLANDSCHE Kaap de Goede Hoop. Misfive fan der Schout by Nacht Lucas. vertrek gereed. Ons Volk was zo dra van oös vertrek niet bewust, of begonnen met hooren te deferteeren naar den Vyand ; zo dat wy 'erwel 40 a 50 met Geweer en Wapens verloren. Intusfchen kwemen 'er op den 14 Augustus een vier a vyf duizend man Engelfche Troepen op de Waterplaat aanrukken, wierpen een Batterye op een hoogte op, en begonnen de Belton* met gloeiende Kogels te befchieten. Wy moesten doen van daar retireeren, en zouden zo goed wy konden des anderen daags vertrekken, indien niet een fterk Engelsch Esquader, onder den Admiraal Elphinftone, ons zulks belet hadt • het zelve beftond uit 8 Schepen van Linie, één Fregat van 40 Stukken, en 5 mindere Vaartuigen. Wy hadden niet anders als Dor echt, Revolutie, Tromp, Castor en Brave , zynde de overige kleine Schepen hoger op de Rivier, en onbekwaam om iets te kunnen verrigten ;' de Tromp hadt in 't geheel 168 man tot den d'ienst overig. Wy zonde toen onze Chaloüpen near de Wal, om de beste van onze Zieken aan Boord te haaien, waar van 'er een van Dordrecht, in plaats van naar Boord te komen, direct naar de Wal roeide en met al het Volk tbc de Engelfchen overliep: de aan Boord zynde voor het grootfte gedeelte waren even onwillig, en dreigden de Officieren der Stukken met Piftolen voor den kop te fchieten. Wy trachten het zo veel als mogelyk was, in orde te houden, dan de geest van dit trouwloos Volk toonde duidelyk3 dat reen geen de minfte verwagting van hen hadt. Ten 10 uuren des avonds kreeg ik eene fommatie van den Admiraal Elphinftone, om de Schepen aan hem over te geeven; jk liet hem zeggen, dat ik op morgen ochtend zoude antwoorden; dan eenige uuren daar na zond hy my een ander, en liet my zeggen van geene fchade hoegenaamd aan  JAARBOEKEN, November^, 1796. 2681 de Schepen te doen: aan dit laatfte soude ik my weinig bekreund hebben, i:> :: -r! niet kIs 5000 man "Landtroepen ons het landen zouden afgefneden hebben; want ziende toen zeer wel, dat my niets zoude overblyven, ais ons te moeten overgeven, zoude ik dezelve in den brand hebben geftooken Wy zonden hem dan toen een Brief, dat wy hem met den dag zouden antwoorden. Intusfchen liet ik alle de comman deerende Officieren, beneyens de Capitein Pool en Melvill, en den Adjudant Generaal Henry by my aan Boord komen , en Relde in den krygsraad, wat ons in deeze omftandigjheden te doen Rond? Men was unaniem van g«voelen, dat, daar men in 't geheel of ten óleele niet beRand was tegen deeze groote overmacht, gevoegd by den flegten geest van het Volk (welke het ruim. inbrak , op eenige Schepen Oranjeliedjens begon te zingen, op anderen de Officiers beloofden voor den kop te zullen fchieten, en in den hoogden graad alle gruwelen pïeegdè} dat het best was te capituleerea. Wy fielden dan eenige pdrrclen op, zo als hier nevens gaan , en zonden dezelven met den Capitein Claris des anderen daags naar den Engelfchen Admiraal, doch hy be eerde dezelven, hoa gematigd die ook waren, niet aan te neemen; zy waren zo wel van ofi«e onhandigheden onderrigt. dat zy zeer we! wistên., dat men niets konde uitrigten , begierdede men toen ook al malkaar op de Schepen dcod re ftaati ; dus wa ren wy genoodzaakt een voorinnt re tek«nen , dat ik niet verlangen zoude een enkelen minut tei overleven, was het niet, dat ik in myne Perfoon, by Ulieden hoopte te verantwoorden, en Uüeden omftandiger van het een en ander te kunnen onderrigten. Ik iïhreef dan aan den Admiraal Elphinftone, dat ik my overgaf op de voorgeftelde voorwaarden, Pppppppp 2 nist Kaa» de Goedé Hoop- Misfive van den S-:hout by Nacht Lucas.  a Wy hebben het byzonder genoegen J onze oprechte gelukwenfching te doen, net den volkomenften uitflag der onderïemingen van den Vice-Admiraal Rtinier n de Oost-lndifche Zee, en oordeelende lat eene fpoedige tyding van deeze geleurdtenis van een wezenlyk nut kan ween voor Zyner Majefteits Ministers, heben wy beliocen dezelve over Basforan te enden. ,, Her blykt uit de brieven van den Vis-Admiraal, gedagteekend den 27 Maart 1 . April laatstleden, welken ons den i Juny zyn ter hand gekomen door hec ••ej.at dOrphéus, dat de Britfche Troe. -n toeh reeds waren in het bezit der iianden Amboyna en Banda, met al derzei-  JAARBOEKEN, November, 1796. 4687 zelver onderhoorige plaatfen, begrypende, gelyk men weet, alle de Nederlandfche Eilanden, uitgezonderd Ternate, waarop de Noten, Nagelen en Fouly gevonden worden. Deeze verovering is verkregen, zonder dat ze ons iets gekost heeft. „ Amboyna en deszelfs onderhoorigheden ' werden genomen den. 16 February, en Banda met deszelfs onderhoorigheden op den 8 Maart De affchriften van de Capitulatien gaan hier nevens. „ De Admiraal maakt op de lofiykfte wyze gewag van de bekwaamheid en yver, met welke alle de Perfoonen onder zyn bevel, zoo land- als zeevolk, hunne pligt betragt hebben, en roemt voornaamlyk de volkomen eensgezindheid, welke 'er tusfehen de Officiers en het Volk onder zyn bevel heeft plaats gehad. Wy kunnen niet nala-en, om, by deeze gelegenheid te betuigen de hooge gedagten, die wy hebben van de bekwaamheid en het beleid van den Vice-Admiraal Keinier, wiens hartlyke medewerking met ons , in alle de maarregelen, welkén de publieke dienst vereischte, onze welmeenendlle erkentenis vordert; terwyl wy ons verzekerd houden, dat uwe volkomen goedkeuring zul. len wegdragen alle de middelen, door dit Gouvernement in het werk gefteld, . om de fchikkingen, door Zyner Majefteits Ministers , tot verzekering van de Nederlandlelie Bezittingen in India, beraamd, tet Pppppppp 5 uit- Oostis dien.  OOST1NDIEK 2öS2 NIEOWE NEDERLANDSCHE uitvoer te brengen; en wy kunnen niet «voorby te verklaren, dat de uitvoering van dit groot ontwerp genoegzaam alleen verkregen is door den yver en het beleid, welken wy het geluk gehad hebben van te ondervinden, van de ervarenheid van den Officier, met de uitvoering van het zelve belast. „ Wy zullen de eer hebben, om, by de eerfte fcheepsgelegenheid, aan u te zenden de affchriften van alle de papieren , die wy van den Admiraal ontvangen hebben, welken u een nauwkeurig begrip zullen geven van de waarde deezer Eilanden. Voor het tegenwoordige kunnen wy alleen dit hoofdzaaklyk berigt geven: „ De Admiraal vond in de Thefaurie op Amboyna 81, 112 Ryksdaalders, en in Speceryen 515.940 ponden Kruidnagelen. In de Thefaurie op Banda 66.625 Ryksdaalders, en in Speceryen 84777 ponden Noten en 19,587 ponden Fouly, behalven de Koopmanfchappen en Krygsbehoeften in iedere plaats, weiken nog niet gewaardeerd zyn. „ Wy zyn bezig om eene verfterking van 'roepen, ter betere befcherming van deeze kostbaare Eilanden, af te zenden; en dewyl de Admiraal ons berigt, dat hy gebrek heeft aan levensmiddelen, Zee- en Krygsbehoeften, is ons voornemen, om het noodige daar van derwaart aftefchepen. ,, Wy hebben hier by het groot genoe- gea  JAARBOEKEN, November, I790-. 2689 gen u te berigten, dat de Bezittingen van onze Compagnie op deeze Kust in een volmaakten Raat van rust zyn, en dat wy geen reden hebben om te vreezen, dat'er eenig oogmerk by de Zeemogenheden tegen ons gaande is. Wy hebben de eer te zyn enz, QVas geteekend^) HOBART. ALWRED CLARKE. EDW. SAUNDERS. C. W. FALLOF1ELD. „ Capitulatie van Amboyna, vertaald ui; het origineel Hollandsen, den ió Fe> bruary 1796. „ Ons zeiven niet in ftaat bevindende, om weerftand te bieden aan de groote raagt, met welke wy overvallen zyn„ z< geven wy ondergefchreven Gouverneur ei Raad deezer Bezitting, met alle deszelf; onderhoorigheden en plaatfen, ons onde de befcherming van Zyne örittannifchi Majefteir, op de voorwaarden, aan on: opgegeven in den brief van den Wel-Ed Heer Gouverneur van Madras, hierin be ftaande, dat wy zullen behouden allen on zen byzondeten eigendom, en ons( eei billyk onderhoud worde toegeftaan; da de inwoners zullen befchermd worden i de zekere behouding van hunne byzonds r Oost-  Oosr* INDIEN 2690 NIEUWE NEDERLANDSCHE re goederen, en de oudfte en jorrgfte ■ dienaar* van deeze Bezitting, de Kerklyken, Militairen en Zeelieden, hunne gewone betalingen zullen ontvangen. Het is op de bovengemelde voorwaarden, dat wy morgen ochtend zullen overgeven alle de Poorten van het Fort, aan de'Troepen van Zyne Brittannifche Majefteit, na de bekragtiging van dit inftrument van Zyne Excellentie den Opperbevelhebber ontvangen te hebben. „ Gedaan te Amboyna, in het Kafteel Victoria. (Was geteekend,') A. CORNABE. B. SM1SSAAKTF. OS iROWSKI. ENEAS MACKAY. ERON FYSABAU. Aangenomen en toegeftemd, P RAYNIER. W. C. LENNON, Secretaris. „ Capitulatie , getroffen tusfehen Zyne Excellentie Peter Rainier, commandeerende de Zee- en Landmagt van Zyne Brittan. nifche Majefteit in deeze Zee, en F. van Boekboltz, Gouverneur van Banda. „ In aanmerking van ons groot gebrek um levensmiddelen en de groote magt, met wel-  JAARBOEKEN, November, 1750» 2691 welke de Britten voor deeze bezitting ver- C fckenen zyn, en dat de weerftand niet an- u ders dan vernieling en verwoesting zoude brengen over de weerlooze inwoners van deeze plaats, oordeelen wy het voorzigtig, voor de zaak der menschlykheid, en ons vertrouwen Rellende in de eer en edelmoedigheid der Engelfchen, om de ons aangeboden Voorwaarden aan te nemen en in hunne handen overteleveren dit Fort en bezitting, met alle deszelfs onderhoorigheden, op de volgende voorwaarden : „ De byzondere eigendom zal blyven aan ieder byzonder Perfoon van deeze be> zitting, het zy in onze of in des Compagnies dienst; dat de bedienden van de Compagnie, zo Burgerlyken als Militairen in derzelver refpeétive ampten zullen blyven, voor zo verre zulks noodzaaklyk is tot de beftiering van de Juftitie en de burgerlyke Regering van deeze plaats; de Gouverneur alleen echter daar van uitgezonderd; dewyl het Gouvernement noodwendig in handen der Engelfchen moet gefteld worden; dat de Militairen hunne betaling zullen blyven omvangen en niet tegen hunnen wil tot den Britfchen dienst zullen genoodzaakt worden, en de Burgerlyke -bedienden insgelyks.hunne tegenwoordige betaiing zullen behouden; als mede dat 'er zulk een verder onderhoud voor den Gouverneur zal bepaald Worden, als zyne Excellentie, de Bevelheober van de Britfche magt, geraden zal vinden. De Gouverneur en eenige an- de- Dost* ;kdien  OoSTINSIEN P. RAYNIRR. W. C. JACKSON, Secretaris. afca N. NEDERL. JAARB. Nov. if$6. dere dienaars van de Compagnie zal het vry ftaan , om zich naar Batavia of elders te begeven, wanneer daar toe de vereischte gelegenheid zal wezen. „ Op deeze voorwaarden bewilligen wy ondergefehrevenen in de o\ergave van het Fort Nasfaa en de bezitting van Ban da, en alle deszelfs onderhoorigheden , aan de Troepen van Zyne Brittannifche Majefteit, morgen ochtend, zo dra wy zullen ontvangen hebben een affchrift van deeze Capitulatie, bekragtigd en geteekend door zyne Excellentie den Britfchen Bevelhebber. De fleutels van alle publieken eigendom, en alle de behoorlyk geauthentifeerde papleren, zullen terftond aan de l ritten worden overgegeven en het Gouvernement door hen geheel aanvaard woiden. „ Fort Nasfau, Banda, Neira, den 8 Maart 1796. QVas geteekend,) F. van BOEKHOLTZ. A. H. VÜEGE. F. SALGANG. E. MAREE. P. de HAAN. M. WALLERLOO. Goedgekeurd en aangenomen,  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, December. MDCCXCVI. HO L L A ND. 'sGRAVENH AtrE. TpVkmaals richtte •> hier te Lande, de JL/ Runderziekte de deerlykfte verwoestingen aan. Geen wonder, dat elke aanblik van dien Geesfel den Inwooneren een killen fchnk aanjaagde, en 's Lands Beftuurders telkens op middelen van afwendinge of verhoedinge deedt bedagt zyn. Het laatfte badt van nieuws plaats omtrent het midden der Maand, en gaf aanleiding tot de volgende Publicatie. De Nationaale Vergadering , reprefenteerende het Volk van Nederland, allen den geenen, die deeze zullen zien of hoeren leezen, Heil en Brtederfchapl doet te weeten: Alzo wy met het diepfte gevoel van leedwe«en op heden door de Hoogstgeconftitueerde Magt van Utrecht, in het zekere zyn geinforQqqqqqqq raeerd,  2Ö94 NIEDWE NEDERLANDJCHE 's GrA' VENHA" CE. Publ. tot wet ringe der Vet pest. meerd, dat, niettegenftaande oDze op dea f October laatstleeden geëmaneerde Publicatie, de alles verwoestende Ziekte onder het Rundvee, welke zo dikwerf de geesfel van ons Vaderland was, zich in de Landen tusfehen de Maas en ■ Waal gelegen, heeft beginnen te openbaaren, en wy door gepaste middelen, zo veel'in ons - vernv gen is, den voortgang van die vernielende Ziekte dadelyk wenfehen tegen te gaan. Zo is het, dat wy, met inhasfie onzer Publicatie van den 5 October voornoemd, hebben gedecreteerd, gelyk wy decreteeren by deeze: dat geene Runderbeesten, het zy vet of mager, jong of oud, gelyk ook niet verfche of ome Koehuiden, Kalfsvellen, Hoorns, Klaauwen ongefmolten Vet, Smeer, Roet of Mest van Rundvee, groot of klein, Hooi nog Stroo, hoe ook genaamd, als mede geenerlei Melk, onder eenip voorwendfel, van de Diftriöen tusfehen de Rivieren de Maas en de Waal gelegen, of uit die Diftricten welke gelegen zyn tusfehen de aangeftoken Diflrióten en de Rivier de Leek, Kulldn mogen worden vervoerd, op eenige wyze hoegenaamd, tot dat daar in by ons nader zal zyn. vooizien; alles op zodanige pcenaliteiten als by onze Publicatie van den j October laatstleeden zyn vastgefteld. En verbieden wy verders provifionce'vk dat geene Runderbeesten binnen deeze Republiek, v.;n de eene Jurisdictie naar de andere zullen mogen worden vervoerd, zonder voorzien te zyn van een behoorlyk Certificaat van Gezondheid, van Schout en Gerechte van dat Diftrid, v£n waar het Rundvee wordt vervoerd, van den volgenden inhoud: Wy Schout en Gerechte van Certificeeren by deeze, dat geene befmettelyke Ziekte onder het Rundvee, in of onder onze Jurisdictie heerscht of binnen 6 weeken plaats heeft gehad, en permitteeren over zulks aan Om  JAARBOEKEN, December, i^gS, söpj Chi te vervoeren 'sGpa- VESHA- Stier. ce» Os. Hokkeürig^ Publ, Koe. tot wéé* Pink. ringe Kalf. eer Vee- Ouderdom. pest. Coleur van Bair. Andere kenbaare Teekeneri» Uit onze Jurisdictie van haar Aclum den Dit Certificaat zal moeten wórden vertoond aan, en gevifeerd door alle Jufb'tieele Officieren, ven zodanige Jurisdictiën, als waar dcor het tè vervoeren Vee zal moeten pasfeeren nrar zynë destinatie. En zal dit Certificaat niet langet van waarde zyn dan voor den tyd van £4 uuren. En dit al mede op verbeurte van een derde gedeelte der waarde van het vervoerde Rundvee, of Artikelen hier boven omfchreeven. En op dat niemand van deeze onze heilzaame bedoeling onkundig zy, zo verzoeken wy by deeze alle Hoogstgéconflitueerde Mngten der Gewesten van dit Gemeenebest, en alle Officieren en Rechters van deezen Lande, dat zy dee. be onze Publicatie doen afkondigen en aanplakken, ter plaatfe waar men gewoon is Üit te doen, niet alleen, maar ook, dat alle plaatfelyke Regeerings-Beftuuringen, hoe ook genaamd, alle mogelyke toezicht óp hèt Rundvee hunner plaatfen zullen hebben te houden en te doen houden; en ontdekkende, dat op deeze of geene plaats de befmettelyke Ziekte zich begint te' openbaaren, direct zodanige maatregelen te nee* Qqqqqqqq 2 raefl ji  269an den Mensch; en of wyders aan de Boekhandelaars niet behoorde overgelaaten te worden, om onderlinge fcnikkingen te maakefi tot bewaaring van ieders deugdelyk recht- dan wel op eenige andere wyze daar ih zoude moeten worden voorzien; zulks aanleiding heeft gegeeven, dat door de voornoemde Provifioneeie Re-, prefentanten, by Decreet van den a? February 1795 > de voorfz. Requeste, eu de daar op geVolgde voordragt zyn gefteld in handen van het toenmalig Committé van Koophandel én Zeevaart , aan het welk nog twee andere Leder Qqqqqqq zo als dezelven by hec rapport van hec geweezen Committé van Koophandel en Zeevaart ter gemelde Vergadering waren voor bedraagen, te arrefteeren, en het evengedachte% Artikel te decreteeren in voege als hier na zal worden gemeld. Zo is het, dat wy hebben gedecreteerd en ge. ftatueerd, gelyk wy decreteeren en ftatueeren by deeze: .Art *• Pat van nu voortaan geene PriviJegien of Odtrooyen tot het drukken en üitgeeveö ven eenige Boeken of Stukken zullen worden Verleend, als ftrydende tegen de thans aangenómen grondbeginfelen, volgens welke ieder Ingezeten een aanfpraak heeft op de beveiliging van zynen rechtmaatigen eigendom. 2. Dat dienvolgende, wanneer eenig Boekverkocper in deeze Provincie een origineel Werk uitgeeft, waar van hy het zogenaamde recht van Copie bekomen heeft, het zy dat Werk in eens, ofby Deelen, of Stukken, jaariyks, maande' lyks of dagelyks uitkomt, by daar door hec recht verkrygc, voor zich, zyne erven, en reehtverkrygende, om dat Werk uit te geeven io zodanig formaet, en op ai zulke wyze, als hy zal goedvinden; als zynde het gemelde recht een ei. genoom, waar op niemand buiten zyne toefterrinmg aanfpraak heeft, en wasr in niemand hem raag benadeeien; en wordende over zulks het iadrukken van het zelve Werk binnen deeze Pro-  JAARBOEKEN, December, 1796, 2703 Provincie, of indien dat elders mogt nagedrukt zyn, het invoeren en verkoopen dier nadrukken in dit Gewest, wel uitdrukkelyk verboden; op poene, dat den nadrukker voor de eerde reize zal incurreeren de Confiscatie van alle de nog voorhanden zynde Exemplaaren, en de betaaling van de waarde, of het „beloop der reeds ver kochte, te bersekenen tegen den verkoop-prys, ten profyte van den eigenaar van het Werk; doch dat, indien iemand voor de tweedemaal zich aan nadrukken fchuldig maakt, hy niet al leenlyk in de hier voorgemelde pcenaliteiten za] vervallen,, maar hem bovendien zal verboden worden den Boekhandel te mogen uitoeffenen: zullende verder aile die geenen, welüe dusdanige nadrukken binnen deeze Provincis invoeren en verkoopen, vervallen in een boete van vyf honderd Gulden, ten profyce als voren, mitsgaders dc nog voorhanden zynde Kxemplaaren mede aan den lusenaar van 'c Werk moeten overgceven, en laatftelyk verpligt zyn om de waarde of hec beloop van de reeds gedebiteerden, aan denzelven insgelyks tegen bereekening als boven op te leggen en te voldoen. 3. Dat, wanneer een origineel Werk uitverkocht is, en hes zelve echter aanhoudend gevraagd wordt, de Bezitter gehouden zal-zyn het zelve, te herdrukken, of, indien hy fculRs Die: verkiest, zyn recht van Copie aan een ander, die daarom mogte vraagen, over te doen, op zulke Conditiën, als zy onderling zullen bepaalen, en dat, indien zy de zaak ir> der rJnne niet kunnen fcbikken, dezelve ten kosten van beide zal overgelaaten worden aan de arbitrage en decifie van twee Boek verkoopers, door de weder» zydicbe partyen , ieder een te benoemen, met faculteit, om, ib cas van discrepance, een derden te mogen adfutneeren; en zullende verder die geenen, weike bet recht van Copie op deeze wyze verkrygen, verpligt zyn orh daadelyk eenen 'sGra; venha- j ce. Publ. betref" fenwtt den Hoek. handelt j  *704 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sCra- VBNHA' GE. Publ. betreffendeden JiooL handel. ■ «w eenen nieuwen druk van zodanig werk op t» ■ leggen, en in het licht te geeven. "4. Dat, op zodanige pcenaliteiten, als by bet 2 Artikel tegens ce Nadrukkers zyn geftatueerd, we! uitdrukkelyk aan elk en een -iegelyk wordt verboden, o.n eenig Werk, hier te Lande uitgegeeven zynde, in eene^andere taal te doen drukken, of eene verkorting van het zelve in het licht te geeven , zonder toeftemrning van den Eigenaar, doch met dien verftande, dat, wanneer aan den ftigenaar door eenen anderen Boekhandelaar het uitgeeven van eene ver. aaiing wordt voorgefteld.. dee^e Eigenaar we', het recht gal hebben, om zelve eene zodanige vertaaüng in het licht te geeven, n;asr, icgevalltj hy dac^niec verkiest, zal verplicht zyn, om zulks aan den anderen toe te laaten, onder zodanige Conditiën, als zy onderling zullen bepaalen, en das indien hec dragee gebeuren, dac zy het onderling o;er de Conditiën niet konden eens worden, de beflisfing van dat verfchil, ten koaen van beide, aan de uitip aake van Boekverkoopers, invoegen als hier voren by Art» 2 is bepaald, zal worden overgelaaten: ?ulhnde wyders, wanneer op die wyze een Boek'verkoopcr het recht om eene vertaaling u't te geeven zal verkrygt-n, dezelve ge-« houden zyo, om die zo fpredig mogelyk in het licht te geeven. j. Dat , wanneer een Boekverkoopereen Werk, buiten 'sLar.ds gedrukt zynde, in deeze Provincie heeft nagedrukt, niemand, op pcene als by het 2 Atr. tegens de nadrukkers is" geftatueerd, het zelve wederom in dit Gewest zal mogen nadrukken, of die nieuwe nadruk-, of andere nadrukken, buiten deeze Provincie vervaardigd , zal mogen verkoopen : mits zodanige Boekverkooper alvorens behoorlyke advertentien van zyn voomeemea, om het gemelde Werk na tc drukken , in de nieuwspapieren hebbe gedaan; zullende het niettemin aan een ieder vry blyven, oen den  JAARBOEKEN^ December9 1796*. 2705 den origineeien Druk in te voeren of te verkoo-' pen, naar zyn goedvinden. 1 Dat echter, ten einde geene uitheemfehe na { drukken onder den fchyn van origineele Drukken ingevoerd wordende, oorzaak tot gefchillen zou j de konnen geeven, de Boek verkooper, welke 1 eenen nadruk onderneemt, zal verpligt zyn, omj zo dra hy denzelven uitgeeft, ep poene vao an., derzins van zyn recht verdoken te worden} een, Exemplaar, van den origineeien Druk, met zyne i hand onderteekend, aan het Boek verkoopers Gilde van de plaats, alwaar hy woont, of zo 'er aldaar geen Gilde is, aan het Gilde van eene der naburige plaatzeu te bezorgen, op dat alzo de uitheemfehe Exemplaaren , onder den naam van origineeien Druk ingevoerd, altoos tegens dat origineel zouden kunnen vergeleeken worden, en het zelve, zo daar over eenig different mogte ontftaan, door Boekhandelaaren, in voege als hier vooren by Art. 3 en 4 is bepaald, als arbiters, zoude kunnen worden beflisc. Wordende wyders, ten einde 'er nimmer eenige twyffel mogte zyn, wat men door uitheemfehe of buiten 'sLands gedrukte Werken, zal hebben te verftaan, by deezen wel expresfelyk verklaard, dat voor uitheemfehe of buitenj'sLands gedrukte Werken zullen moeten gehouden worden, alle Werken, buiten deeze Provincie gedrukt zynde, al ware bet ook op kosten vaneen Hollandsch Ingezeten, of met den naam van een Hollandsch Boekverkooper, als Uitgeever, op den Titel voorzien. 6. Dat wanneer een Boekverkooper in deeze Provincie eene vertaaling van een Werk, hec welk buiten 'sLands gedrukt i«, uitgeeft, ia dat geval, by deezen al mede op de pcenaliteiten hier voren by het a Artikel, tegens de Dadrukkers geftatueerd, aan elk en een iegelyk ■worde geinterdiceerd, om die vertaaling na te r drukken, of uitheemfehe nadrukken van dezelve ia 's Gravenhui-: 3e. Publ, betref, t fende den Boek" handel.  'sGravenhage. Publ. betreffendeden E->ckJiandel. IJU NIEUWE NEDERLANDSCHE * " in re voeren, en te verkoopen: mits echter de ■ gemelde Boekverkooper by behoorlyke advertentien in de nieuwspapieren, van zyn voornee^en om zodanig Werk te verraaien , hebbe kennis gegeeven: doch dat het des onaangezien aan een ieder zal vryfta;n , om niet allean het origineel Werk in te voeren en te verkoopen , maar ook verraalingen van het zelve, in aniere Taéfen re laaten drukken, en uk te geeven: ja zelfs Cdoch niet dan met voorkennis vaa den Citgeever der eerfte vertaafihge) e:ne geheel are-fcre, en betere overzetting van het zefFde Werk, in dré zeÏF^ de Taal, in 't licht te geeven; zullende de ver* fchiüen, die daar over mogten ontftaan, aan de uirfpraak van deskundigen, door partyen zeïvë in vf egen als hier voren Art. 3 en 4 is ber-aald* te benoemen, moeten overgelaaten worden f * 7. Dat, wanneer een Boekverkooper bfhoo»!vk in de Nieuwspapieren adverteert, dat hy voornemens is eenig bepaald werk ui. tegeeven, na te drukken^ of te doen vertaaien, die advertentie hem eed recht van preferentie zai geeven om Zïïfks' te doen- boven a!:e anderen, die geene advertentie van het zelfde voornemen hebb-n gedaan, of vervolgens 'er eene na hem zouden ko. men te doen; mits echter, dat voor eene zodanige Boekverkooper aan Deeken en Hoofdliedea van het Boekverkoopers Gild , t& plaatze daar hy woont, of zo aldaar geen Gilde is^aan Detken en HoofdlieJeo vaö dat Gilde in ee"e der nabuurip;e phaifen, zyne te docne advertentie door hen ocderte^kend, met aanteeken-ng van den pre-.-iefen datutn ter band fteüe, en dat hv tfn tweeden verpligt zal' zyn • drié nMand"Q hé de gedaane advertentie, aan gemelde Deekèn en door olieden tot h m genoegen te bewyzen dat hy her origineel Werk waar van hy den nadruk of de vertaaling hetf» geadverteerd, bezitte, cn met de vertaaling 0f het nadrukken bezig isi mitsgaders alle nodige fchikkingen maakt, om  JAARBOEKEN, December, 1706. 2 jo? om hec geen hy in zyne Advertentie beloofd heeft, geftand te doen. Zullende hy by nalaatigheid van dat een of ander, van het voorfz. 1 recht vao praeferentie verllooken zyn. Wordende echter aan de gezamentlyke Boekverkoopers in deeze Provincie vry gelaaten, om tot meerdere faciliteit en zekerheid van het hier. voren geltatueerde, zodanige verdere fchikkingen onderling te beraamen, als zy zullen goedvinden , het zy door eenige uit de gezamentlyke Boek verkoopers van dit Gewest, tot dat einde by hun te qualificeeren het zy door eene directie van Boekhandel opterichten ; by welke Gequalificeerdens of Directeurs, als dan ieder, die het mogte aangaan, zich wegens dergelyke zaaken zal behöoren te adre^feeren 8. Dat. gelyk alle de voorfchreevene bepaaliegen op een verkreegen eigendom berusten , dezelve refpeQivelyk zullen vervallen, wanneer zodanige eigendom of recht vau Copie geen plaat* heeft: en wordende mitsdien by deezen wel expresfelyk uitgezonderd alle Bybels, Testamenten , PfaliTiboeken en verdere Kerk- en Schoolboeken, die op publiek gezag zyn ingevoerd, en niet als dea Eigendom of de Copie van eenigeQ particulieren Gildebrceder kunnen befchouwd worden, doch zullende alle de gemelde Boeken, gelyk mede Tydwyzers, Almanachen en zoortgelyken , door iederen Boekverkooper roogeh worden gedrukt, vertaald en uitgegeeven: uitgezonderd voor als nog die Almanachen of Tyd» wyzers, waarop door het vorig Beftuur Privilegie of Oclrooy is verleend, en van welker Privilegie of Oétrooy de tyd of termyn nog niét is geëxpireerd. 9. Dat die Staatsftukken, welke als den Eigendom van het Volk van Holland moéten worden befchouwd, en op deszelfs kosten , op 'sLands Drukkerye gedrukc, en ten behoeven Rrrrrrrr vaa sGra» venha» 3E. Publ. hetrtf ■ cende den Boek- handel.  2?o3 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHA GE. PuM betref, fende den Boekhandel, van 'sLands Finantien uitgegeeven worden, zon» der onze toeftemming niet zalien mogen nagedrukt en uitgegeeven worden, dan in zoi anige Boeken, waar in over 'sLands gefchiedenisfen wordt gehandeld , of in verzamelingen van Staatsftukken, of io Wetboeken en foortgelyken, waar omtrent alle Boekhandelaars gelyk recht en bevoegdheid zullen hebben, Wordende eindelyk alle Boekhandelaren in dit Gewest van onzent wegen op het ernftigfte geèxhorteerd, om, een ieder naar zyn vermogen, mede te werken tot het verbeteren van den vervallen Boekhandel, en om denzelven met weering van alle gefehriften, dié niet tot verlichting van het verftand, vermeerdering van kunde, verbetering van het hart, befchaviog van goede Zeden, mitsgaders opwekking van Godsdienst en Deugd konnen ftrekken, weder in vollen luister te herftellen; terwyl wy het ons altoos tot eene aangenomene pligt zullen reekenen, hier toe aan ds gezamentlyke Boekhandelaaren alle hulp en adfiftentie te verleenen, die met eenen vryen en onbelearmerden Handel, beftaanbaar zullen wor« den bevonden Gelastende wy allen en een iegelyk, die zulks zoude mogen aangaan, om zich naar den inhoude deezes punctueelyk te gedraagen, mitsgaders ook den Procureur-Generaal en alle andere Officieren, benevens alle Mucicipaliteiten en Rechterlyke Collegien van dit Gewest, om het hier, voren >geftatueerde te doen executeeren en nakomen, als mede tegens de Contraventeurs te procedeeren of te dóen procedaeren, invoege als zal worden bevonden te behöoren. En op dat niemand hier van ignorantie zoude kunnen, pretendeeren, zal deeze alomme gepubliceerd en geaffigeerd worden, daar zulks te ge« fchiedeo gebrmkelyk is. Gedaan'io den Haage, onder het klein Zegel van  JAARBOEKEN, Deeember, 1796. 2709 van den Lande, den 8 December 1790", het tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (Was geparapheerd,) SAMUEL van HOOGSTRAATEN, V:. (Onder fiond,) Ter Ordonnantie van dezelve, (Was geteekend,) C. SCBEFFER. Niet endienfiig hebben wy geoordeeld, de volgende Stukken hier te plaatzen, betreffende den ongelukkig uitgevallen Vrede, handel tusfehen Groot-Britannie en de Franfche Republiek. Te Parys wierden die Stukken publiek gemaakt, en waren van den volgenden inhoud» Nota van den Lord MALMES» BURY, over gigeven aan den Minister der Buitenlandfche Za~ ken, , i,.':ïr . C. .... ïü6 ;.' T"\e ondergeteekende is gelast, aan den Minister der Buitenlandfche Zaken de vertrouwlyke Memorie, bier nevens gevoegd, ter band Rrrrrrrr 2 te sGra- >enha-  «710 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA- venba 0e. Stukke» raakendedenFre> de handel. MALMESBURY. Parys den 17 December 1756. Vertrouwlyke Memorie over de voorname Gronden van teruggave, van compenfatie en van wederzydfche fehikking. Het beginfel, werklyk vastgefteld totgrondflag van de onderhandeling, by de toeftemming der beide Gouvernementen , rust op teruggaven , welke Zyne Groot-Brittannifche Majefteic zal te doen hebben aan Frankryk, in vergoeding van de fchikkingen , welke deeze mogenheid zoude toefteuimen, om te voldoen aan de regtmatigu vorderingen van de Geallieerden des Konings, en om de politieke balans van Europa te bewaren. Dm deeze onderwerpen op de volkomenfte wyze te vervullen, en om ees nieuw bewys te leveren van de opregtheid zyner wenfehen, tot de Üerlteüicg der algemeene rust, zoude Zyne MaIe- r te ftellen, behelzende de voorftellen van! zyn Hof, nopens de toepasfing van het algemeen beginfel, bet welk reeds als grondflag van de Vredesonderhandeling erkend is. Hv zal gaarne met dien Minister in alle de uitleggingen treden, welken de ftaat en de voortgang der onderhandeling zullen toelaten, en hy zal niet afzyn, in de discusfie deezer voorftellen, of van al zodanig tegen-projecl: als hem van wegen het Diredtoire mogt worden ter band gefteld, die rondborftigheid en dien geest van vereeniging te brengen, welke ftrooken met de rechtvaardige en vreedzame gevoelens van zyn Hof.  JAARBOEKEN, December% 1796. 2711 jefteits voorfteüeo, dat aan dit beginfel, van 'weerskanten, alle uitgeftrektheid worde gegeven, waar voor het vatbaar zy. Zyne Majefteit vraagt dierhalven, eerftelyk : (O De teruggaaf, aan Zyne Majefteit den Keizer en Koning, van alle deszelfs Staten, op den voet van bezitting voor den Oorlog. {2) De herftelling van den Vrede tusfehen het Duitfche Ryk en Frankryk, door eene voegzame, en met de refpective belangens zo wel als met de algemeene zekerheid van Europa overeenkomende, fchikking. Over deeze fchikking -/oude gehandeld worden met Zyne Keizerlyke Majefteit , als Cooftitutioneel Opperhoofd des Ryks, het zy door de tusfchenkomst des KoBiugs, het zy direöelyk, oaar dat Zyne Keizerlyke Majefteit liefst zoude verkiezen. (3) De ontruiming van Italien door de Franfche Troupen, onder de verbinding van geene bemoeijing met de inwendige zaken van dat Land, het welk, voor zo veel als mooglyk, op den voet van den flatus ante bellum zal herfteld worden. In den loop der onderhandeling zoude men meer in het byzondere de verdere maatregelen kunnen overwegeD, welke men over de onderhandelingen deezer drie Artikelen zoude mogen aannemen, om te kragtdadiger te voorzien in de toekomftige zekerheid der refpective grensfcbeidingen en bezittingen, en in de handhaving der algemeene rust. II. Wat betreft de andere Geallieerden van Zyne Groot-Brittannifche Majefteit, vraagt dezelve, dat het aan het Hof van Petersburg volkomen en ocbeperkt blyve overgelaten, in deeze onderhandeling by te komen, zo dra het zulks zal goed vinden, of wel in het definitief Tractaat toe te treden, en daar door weder in een ftaat van vrede met Frankryk te geraken. III. Zyne Majefteit vraagt insgelyks dat Haare Rrrrrrrr 3 Al- ■sGravenhage. Stukken raakendeden Vredehandel.  s$m NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha" Cl. Stukken raa kmde den Vrc dehandcL Allergetrouwfte Majefteit mede begrepen zal wezen in de o derhandeliDg en wederkomen tot vrede met Frankryk, zonder dat 'er questie zy van eenigen afftand of bezwarende voot waarde aan de eene of andere zyde. " IV. Op deeze voorwaarden bied Zyne Maje* fteit aan Frankryk, de geheele en onbeperkte teruggaaf van alles wac Hy op deeze Mogenbeid geconquesteerd heeft in de beide Indiën, haar voorfteliende elkander onderling te ver ftaan over de middelen van, voor het toekomende, de rust der beide Natiën te verzekeren, en, zo veel als mooglyk, de voordeelen van hunne wederzydfche Bezittingen te verzekeren. Ook bied hy aan de teruggaaf van de Eilanden van St. Pierre en Miquelon, en van de Visfchery van Terre Neuve, op den vaet als het Jiatus ante bellum. Doch indien Hy daarenboven, zoude moeten afgaan van het recht welke hy verkregen heefc door de uitdrukkelyke bepaiingen van het Tractaat van Uirecht , van te weeren dat het Spaansch gedeelte van Sc. Domingo aan Frankryk kunne afgedaan worden, zo zou Hy, in wederkeer van deezen afftand, eene vergoeding vragen, welke, althans gedeeltelyk, de handhaving van de balans der wederzydfche Bezittingen in dat Werelddeel zoude verzekeren. V. In alle de gevallen van de afftanden of teruggaven, van welke ,in deeze onderhandeling mogt gefproken worden, zou men , van weerskanten, aan alle particulieren de onbepaaldfte vryheid laten van met hunne Familien en effecten op te breken, en hunne Landeryen en andere vaste Goederen te verkoopen: en men zoude insgelyks, in den loop der onderhandeling, voeghke fchikkingen maken tot de opheffing der fe. questratie, en tot voldoening aan de regtmatige eisfchen, welke byzondere Perfoonen, aan weers- kan-  JAARBOEKEN, December, I7s«. 2713 kanten, op de beide Gouvernementen mogten hebben. Vertrcmvlyke Memorie over dtn Vrede met Spanje en Holland. De Geallieerden van Frankryk tot hier toe geene begeerte nog gezindheid getoond hebbende om met den Koning te handelen, zou Zyne Majefteit zich hebben kunnen ontdaan van ten h mnen opzichte in eenige byzonderheid te treden. Maar, ter voorkoming van alle fchaadeiyke uitftellen aan het groot oogmerk, welk de Koning zich voorfteld, en om het algemeen Vredeswerk te verhaasten, zal Zyne Majefteit niet weigeren zich by vooraf over het geene die Mo< gendheden raakt te verklaren. Indien dan de Katholyke Koning mogt begeeren in de onderhandeling begrepen te worden; of in bet definitief Vredes-tradtaat toetetreden, zoude Zyne Groot-Brittannifche Majefteit zulks niet afwyzen. Geene conquesten tot hier toe., door den eenen deezer Souvereinen op den ande ren gemaakt zynde, zou hec 'er in dat moment enkel op aankomen, eenvoudig den Vrede te herftellen, zonder teruggevingen of vergoedinger hoegenaamd, uitgezonderd het geen moogiyk zoU' de kunnen voortvloeyen uit de toepasficg van het beginzel, "vervat in hec flot van hec 4 Ar tikel van de reeds aan den Minister der Buiten landfche Zaaken ter hand gefielde Memorie. Maar indien , ftaande de ondei handeling , de ftaat der zaaken ten dien opzichte kwam te veranderen, zal men als dan moeten overeenkomen over de aan weerskanten te doene teruggaven en vergoedingen. Wat aangaat de Republiek der Vercenigde Nederlanden; Zyne Groot-Brittannifche Majefteii en deszelfs Geallieerden hebben een te daadlyfc belang in den politicqaen toeftand van die ProRrrrrrrr 4 vin 's Gra* venha» ge. Si ukken raakende^den Vredehandel.  'SGRAVENHAGE. Stukken raa* kende den Vredehandel. i I \ 1 i i t \ r I ii i l l h b b d a?H NIEUWE NEDERLANDSCHE vinden, om te kunnen toeftemmen, ten hunnen opzichte, het territoriale flatus ante belhm te herftellen , ten zy Frankryk haar, in alle opzichten, insgelyks konde herftellen in denzelfden politicquen toeftand, in welken zy zicb bevonden voor den Oor'og. IndieB men in die Provinciën de oude Conftitutie konde herftellen, gelyk men gelooft dat de begeerte van de groote meerderheid haarer in woneren is, dan zoude Zyne Groot-Brittannifche Majefteit genegen zyn, om zich ten hunnen behoeve te laaten vinden, omtrent een zeer aanmerklyk deel der voorwaarden, op welken hy, uit hoofde van den tegenwoordigen ftaat der zaken , noodwendig moet blyven aandringen. Doch indien integendeel hunne Groot Brittannifche en Keizerlyke Majefleiten te handelen, hebben roet de Hollandfche Republiek , in derzelver tegenwoordige^ ftaat, sullen zy zich verpligt zien, de vergoeding en le zekerheid , welke deeze ftaat van zaken onont>eerlyk roa&kt, te zoeken in aanwinningen van irondgebied. Teruggaven hoegenaamd, ten behoeve van Holand, zouden geene plaats kunnen hebben, dan oor zo veel zy vergoed zouden worden door pbikkmgen, dierende tot de zekerheid der Oossnryklche Nederlanden. Le middelen, om dit onderwerp te bereiken, rarded gevonden in de.afftanden, welken Frankyk geëischt heeft in haar Vredes-Traftaat met lolland, en weiker bezitting dcor die Mogenheid, 1 alle gevallen, onbeftaanbaar zoude zyn met e zekerheid der Oosteorykfche Nederlanden, in anden van Zyne Keizerlyke Majefteit. Het is dan pp deeze beginfelen, dat ZyneGrootrittannifche Majefteit- zoude gereed zyn tot het erftel van den Vrede .roet de Hollandfche Kepulitk , in haaren tegen wcordigen toeftand. De yzonderbeden van zodanige onderhandeling zou:n noodwendig de overweging medebrengen , van  JAARBOEKEN, Dectmïer, 1796. 5715 van het geen aan de belangens en aan de rechten van het Huis van Oranje toekomt. EXTRACT uit de Registers der Deüberatien van het Directoire Executif, van den aguienden December. Het Directoire Executief, na de lezing ge hoord te hebben van de officieele Nota, gaee kend door den Lord Malmcsbury, en van de twee ongeteekende vertrouwlyke Memorien, die 'er by waren, en door hem aan den Minister der buitenlandfche zaken zyn ter hand gefteld , befluit hec volgende: . De Minister der buitenlandfche zaken worde gelast, aan Lord Maimesbury te verklaren, dat het Directoire geen acht kan flaan op eenige ongeteekende vertrouwlyke Cvota, en dat van hem gevorderd wordt, om, officieel, binnen vierentwintig uuren, zyn ultimarum, door hem getee» kend, overtegeven» De Minister der buitenlandfche zaken wordt belast met de uitvoering van het tegenwoordig arrêté. P, BARRAS, Pref, LAGARDE, Seer. /fntwoord, van den Lord' MALMESBÜRY, op den Brief van den Minister der Buitenlandfche zaken. De Lord Maimesbury, antwoordende op den Brief dien de Minister der Buitenlandfche zaken hem, gisteren, wel heefc willen doen toekomen, door den Secretaris-Generaal van zyn Departe. ment, moet aanmerken, dat, met het teekenen van de offieele Nota, welke hy aan dien MioisRrrrrrrr 5 ter, 's Gra- 1tenha- ce- Stuk* ke . raa. kt ti e den Vre. dehati' del.  'sGravenhage. Stukken raa kende den Predehan*del. «7i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE ter j 0p order vao zyn Mof heeft ter hand gefield hy gemeend heeft te voldoen aan ïlVS gebruiklyke formaliteiten, en de nodigeauSJ- Sfn JP ^ a3n de tWee vertrouwlyke Mei monen die 'er by waren; echter om alle de zwa- 'hted?h W6g te rüimeD' eD zo veel zulks van hem afhangt, neemt by gewillig de formen aan welke opgegeven zyn in het arrété van net Di'. reftone executief, en haast zich, met den Minister der Buitenlandfche zaken, de twee Me "wat' fiïctfS W gCteekeDd' toete^oen: wat betreft de -ftellige aanvraag tot een ulti. rnaium bemerkt de Lord Malme%ury,dattt met anders is dan den weg te fluiten voor alle onderhandeling, zodanig beflisfend daarop aan te dringen, eer nog de twee Mogendheden elkan! der hunne wederzydfche eisfchen hebben Sgedeeld, en de Artikelen van het toekomfL Traftaat onderworpen zyn geworden aan df overwegingen, welke noodwendig verdscht wor! beland?60 Hv »^f*^ oveSbre^en belangens. Hy kan dus niets voegen bv de verzekeringen, welke hy, zo mondeling all i?n irflelyk\reeds aaD deD Miaist« der Buiteï landfche zaken gegeven heeft, en by herhaald: „ da hy gaarne met dien Minister, in alle dé „ uitleggingen zal treden, weke de ftaat en de „ voortgang der onderhandeling zullen toelaten , „ en hy zai niet afzyn, in de discusfie deezer „ voorftellen, of van al zodanig tegen-nrS „ als hem van wegens het DiredWï-Wor„den ter hand gefteld, die fondborftigheicTen " t£e&t van/ereenLiging te brengen, welke " SSÏfpn raCt de ret?htvaardige en vreedzame f, gevoelens van zyn Hof," De Lord Malmescury verzoekt den Minister der Buitenlandfche zaken de verzekeringen van zyne hoogachting aan te nemen Parysden 19 December. MALMESBCRY. (By deeze Naa hadt Lord Maimesbury de vertrouwlyke Memorien geteekend overgegeven.) Ant'  JAARBOEKEN, December, 1796. S717 Antwoord van den Minister der Buitenlandfche Zaken, op m Nota's van den Lord MALMESBÜRY. De Oodergeteekende Minister- dei" Buiteriandfrte 7aken is van wegens het Diredone gelast, S & No«" van den Lord Mahnesbur^ L », en 29 Ffimaire, »7 en 19 Decembet fO S) te antwoorden, dat bet Direöorie Executïef geen gehoor zal geven aan een.se voorft£ teeenltrydig aan de Conftitutie Wet" eo en'deCïractaaten, welken de ^ hinden. En, aangezien de Lord Aiutrnestnm, biederecommunicatie aankondigt, dat hy onSrrïï van zyn Hof nodig heeft, waar uit voort vïoe f, dat hy enkel een lydelyke rol in de on dShandeling vervult, het welk zyne tegen woor dSheid e Parys, onnut en onvoegzaam maakt is8 de Ondergetekende, daar en boven gelas h-m te kennen te geven uit Parys te vertrek fcrT, binnen tweemaal vier en twintig uuren met alle de Perfoonen die hem yerzeld en ge voigd hebben, en vervolgens met hen het Gfodc Sed der Republiek te verbaten. . De Ondei leteekende verklaart voor het overige, m de Sam van het üirectorie Executief, dat, ind.e hS Briïèbe Kabinet den Vrede verlangt, h< üttvoerend Directorie gereed, is de onderband, lingen te vervolgen, op de m deeze No^at Üedergeftelde grondflagen, door wederzydlct toezending van Couriets. ( Was geteekend,) CH. DE LA CROIX. Ani- bGra- i7enhage. Stukken raatkendeden Vre ■ dehandel. ie  VENHA GE. Stukken raa kende denVre dehandcl, i l 1 i ( \ 1 le ai li Ci S 2718 NJEÜWENEDERLANDSCHE : ^S,^ ^rd mal. MESBÜRY, op de Nota van den Minister der Buitenlandfche Zaken, van den 29 Frimaire. \S\™tL1ï?almesbury ba2st z]ch> kennis tege. SL !? depD.onc,va"gst der Nota, van den m! ■nister der Buitenlandfche Zaken, op eistere» ie iSS^ I?^ 6 veiiaten' vragende dienvolgens de nodige Paspoorten voor hem en zyn gevoï Zaaïr, Tkt dt° MiDister der BuLnBfche ademen! verzebe"n^ van zyDe hoogachtioh| Parys den 20 December 1796. MALMESBURY. 3°Td' ?Y vroeSere Plakaaten, omrent de Prothocollen der. Notarisfen , by ten post, fchikkingen beraamd waren, was IZlT£r' °,? andere ^evalJen ni'et bedagt reweest, welke niet minder voorzienig UenZd7' TCr aanvulli"ge van dit n3 bende de volgende Publicatie van hetpK intiaal Beftuur van Holland. IJet Provinciaal Beftuur van Ho/jand ar,Pn "* den geenen die deeze zuilen 2of honrZ ezen, PJeil en Broederfchap / doet re We«Pn Alzo wy geinformeerd zyn, datomtrenZi tfte Artikel van de Inftructie van Commisfk f ori„dC N?t3risfeD binnea deeze Prov n aatenMn S ^ 1731' bv de ^naal*. ■aaten van dit Gewest gearrefteerd, inhoudet de.  JAARBOEKEN, December, 1796. W9 de „ dat Commisfarisfen zullen moeten zorge draagen, dat de Prothocollen der Notarisfen bv derzelver overlyden en afftand, worden overaebragc, volgens den inhoud van het Fla"caal van den 2* April 1670," met tegenftaande de interpretatie aan het voorfz- Placaat, bv Publicatie van den *5 Maart 176O gegeeven, thans eenige dubieteit is gereezen, uit hoofde, dat by het gemelde Placaat en de voorfz. Publicatie alleen is geftatueerd, dat de Protocollen der Notarisfen by derzelver overlyden, ot in cas zy van hunne admisfie renuncieeren eu afftand doen, zullen moeten worden overgebragt ter Secretarie van die Steden, Dorpen of P aatfeo, alwaar zy bet Notarisfchap hebber. geCxerceerd, zonder dat daar by uitdrukkelyk is benaald hoe 'er met de voorfz. Prothocollen moet worden gehandeld, en waar dezelve moeten blyven io het geval, wanneer de Acle van Admisfie door de Plaatfelyke Regeering is ingetrokken, waar omtrent echter mede behoord te worden voorzien, vermits anders ook daar uit zeer veele inconvenienten en moeijelykheden zouden kunnen gebooren worden, voor die geene, welke daal bv belang hebben; en gemerkt onze Medeburgeren daar aan niet behöoren te worden blootge fteld, wanneer zulks kan worden voorgekomen, 20 is 't, dat wy goedgevonden hebben en ver ftaan, by forme van nader Ampliatie op he voorfz. Placaat van den 22 April 1670 ttf fta tueeren, gelyk wy ftatueeren by deeze, dat d< Prothocollen der Notarisfen, weikers Acte, o Aften van Admisfie, door de Plaatfelyke Regee ring van hunne Refidentie reeds is, of zyn m getrokken, eo welke nergens anders binnen deezi Provincie meer geadmitteerd blyven, om als Ne taris te kunnen fungeeren, ten fpoedigften, te minften uiterlyk binnen den tyd van twee Maat den na de Publicatie deezes, zullen moeten wo «Jen overgebragt ter Secretarie van die Flaatlt * 9 sGravenhage. Publ. raaken. de de Prothocollender Notarisfen. e 1 !» 1-  *5 GRA' CS» Publ, raakende de Prothocollender Nó tarlsfen 2720 NIEUWE NEDERLANDSCHE alwaar zy het Notarisfchap het laatst hebben geëxerceerd; als mede dat, de Prothocollen der XSo arisfèn, welker Acte ot Actens van Admisfie in het vervolg mogte, of mogten worden ingetrokken , al mede binnen den tyd van twee Maanden, na de voorfz intrekking, zullen moeten worden bezorgd ter Secretarie van die Stad, Dorp, of Plaatfe, alwaar zv Wotarisfen op voorafgegaane Admisfie het Notarkfchap het laatfte hebben geëxerceerd, of wel, bv aldien zodanige Notaris op meer dan een plaats het Notarisfchap mogte hebben geëxerceerd, eo alle die Admistien gelystydig mogren zyn ingetrokken, ter Secretarie van die Stad, Dorp of Plaatfe, alwaar zodanige Natarisfen ten dien tyde woonachtig waren, het welk mede in cas van overlyden van een Notaris alzo zal moeten plaats hebben, op poenedat de geene é\e het overbrengen van de voorfz. Prothocollen zuilen nalaaten, of verzuimen geduurende den voorfz. tyd van twee Maanden , daar door zullen verbeuren eene boete van twee honderd Car. Guldens, en dat die geene, welke de voorfz overbrenging zullen verzuimen te doen binnen den tyd van vier Maanden, alles te reekenen als te vooren , daar door zullen verbeuren eene boete van een duizend Gulden, welke boeten voor een eerde deel »ullen komen ttn profyte van den Officier die de Calange doen zal, het tweede derde ten behoeve van den Aanbrenger, en hec resteerende derde deel ten behoeve van de gezamentlyke Armen der Plaatfen, alwaar de Calange zal worden gedaan. Blyvende het voorts aan zodanige Notarisfen , weike op meer dan eene Plaatfe, uit kracht van de by hun bekomen Admisfien, het Notarisfchap exerceeren, doch welkers Actens van Admisfie alle met zyn ingetrokken, of fchoon ook op de eene of andere Plaatfe hun Admisfie mogt zvn ingetrokken, vry en onverlet om hunqe Protbc- col-  JAARBOEKEN» December, 1796. 27a! coüen- te moeen behouden, zo lang dezelve nog op eene Plaatfe binnen deeze Provincie als Notaris mogen fungeeren. Gelastende den Procureur Generaal en alle andere Officieren en Jufticieren van den Lande van Holland, goede toewcht te houden, dai deeze onze Publicatie ftiptelyk worde nageko- men. . ■ ■ En on dat niemand hier van eenige ignoran tie prsetendeere, zal deeze alomme worden ge piibliceerd en geaffigeerd, dear zulks behoor en te gefchieden gebruikelyk is, Aldus gedaan in den Haag, onder het kleit Zegel van den Lande, den 20 December 1796 hei tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (JVas geparapheerd,) SAMUEL van HOOGSTRAATEN, Vt. (Onder ftondf) Ter Ordonnantie van dezelve, C Was geteekend f) C. SC HEFFER. Hoewel op het zélfde oogmerk doelen de, van meerdere uitgebreidheid, dan een vooiheen geplaatfte Publicatie der-Nationaal Vergaderinge, was die van het Provinciaa Beftuur van Holland, tot welke de gerug 's Gra« venha" GE. I 8 l n  *72a NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGravenhage. ren van op nieuw onftaane befmettelyke ziekte onder het Rundvee aanleiding gegeeven hadden. liet Provinciaal Beftuur van Holland, aan A-* allen hunne Medeburgers, die deeze zullen zien of hooren leezen, Heil cn Broederfchap ! doet te weeten: Dat wy met de fmertelyklie aandoening hebben vernomen, dat in fommige Diftricten van dei Lande, gelegen tusfehen Maas en Wa^l, beginfelen zyn befpeurd van eene ziekte onder h t Rundvee, welke geoordeeld wordt van eenen befmettenden aart te zyn. Dat, terwyl wy reeds de nodige ordres hebben gefteld, om door deskundigen, ten opzichte va^ de natuur en gevolgen van de gemelde ziekte, mitsgaders de genees- en behoedmiddelen, die daar tegens zouden konnen gebruikt w ir den, de vereischte onderrichtingen te bekomen, en, naar bevind van zaaken, daar van emplooi te maaken, wy ons inmiddels verpligt vinden, om, zonder eenig tydverzuïm, alle zodanige pi secautien en maatregelen te neemen, en ïuet alle die magt, welke het vertrouwen van onze Medeburgers in onze handen heeft gefteld, te doen obferveeren en nakomen, als door de menfchëlyke voorzichtigheid konnen in het werk gefteld worden, om, zo veel mo» gelyk is, onder Gods genadigen zegan, de verfprémng eener befmettende ziekie onder net kostelyk Rundvee in dit Gewest voor te ko* men, ten einde onze Medeburgers niet worden blootgefteld aan derzelver noodlottige gevolgen, die de Ingezetenen van deeze ea andere Provintien, voormaals door middel van eene loortgelyke befmetting, tot hunne onbereekenbaare fchade hebben ondervonden; terwyl ook in het jegenswoordig tydftip de nromptfte en ef-  JAARBOEKEN, December, i7S6. 873c jfflicacieuste voorzieningen voor het algemeen belang des te meer noodzaaklyk zyn, ren einde eene meerdere duurte van onontbeerlyk voedzel en noodwendige leevensmiddelen, zö veel in ons is, te prsevenieeren. Het is om deeze allezins géwigtige redenen en ter bereiking van het voorfz. heilzaam oogmerk, dat wy, na daar op ie hebben ingeno. men het advis en de confideratien van het Committé Provinciaal van Holland, het welk daar over bevoorens deüberatien heeft aangelegd met eene perfoneele Commisfie uit de Nationaale Vergadering, reprefemeerende het Volk van Nederland (gelyk ook dezelve Vergadering, de Hoogstgeconltitüeerde Magten van deeze eh andere Gewesten j tot het neemen van de vereischte maatregelen, ten einde-hec gevreesde kwaad zo veel doenlvk te (luiten, by circulaire MUfives hadt geëxhcrteerd) met rype deliberatie hebben goedgevonden te decreteeren én te ftatueeren , gelyk wy decreteeren en ftatueeren by deeze de navolgende pointen en artikelen. s Art. 1, Dat wel expresfelyk aan eik en eeff ieder, wie hy zoude mogen zvn, wordt verboden, om, tot den eerlten April 1797 aanftaande, eenig Rundvee,' jong of oud, vet of mager, groot pf klein, hoe qok genaamd, van buiten deeze Provincie, zonder uitdrukkelyke en ichrifielyké permisfie of authorifatie van de Hoogstgeconltitüeerde Magt in dit Gewest in het zelve in te voeren of te brengen te water of te lande, of over bet ys, op poene van verbeurte van de Geesten, die tegens ons expres verbod zullen inkoTien, als mede van de Schepen of Rydtuigen, waar mede dezelve xouden mogen ingebragt worden; en dat de inbrengers, het zy dat die Eigenaars, Voer. luiden, Schippers, Knechts of anderen zyn aan den lyve zullen werden geftraft, ten min* Ssssssss ftett 'sGsa- BE. Andere PubL '■naken' 4e de Runder-' ïiekte*  NÏEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venhace. Andere Publ. raaken■ de de Runder ziekte. ften met openbaare geesfeling, en een bannisfement uit den Lande van Holland voor den tyd 'van tien Jaaren; en dat by aldien 'er eenige fufpicie van befmetting mogte voorkoken, de voorgenoemde Beesten voor zo verre die met Schepen ingevoerd worden , aanftonds zullen worden doodgeflagen of doodgefehootec, en op de naastbygelegene wal of land vier •voeten diép onder de aarde, of zo diep als de aart van den grond eenigzins toelast, begraaven zullen worden, zullende door die Perfoonen , welke het Provinciaal Committé zal goedvinden daar toe te employeeren, dezelve Schepen behoorlyk worden berookt en gezuiverd , tot dat men zal verzekerd zyn dat de befmetten lucht daar uit zal zyn weggenomen ; terwyl, voor zo verre zodanige van befmetting fufpecte of zieke Beesten, te lande of over het ys mogten inkomen, insgelyks aar.ftonds zullen worden doodgeftagsn of doodgefchooten, en daar mede in voegen voorfz. gehandeld, gelyk mede de Wagens of Rydtuigen, de Klederen van de Invoerders, en al het verdere verbrandbaar.', het welk by zodanige Beesten zal worden gevonden, aanftonds zal moeten verbrand, en het overige, als vooren onder den grond begraaven worden. 2. Dat op gelyke wyze zullen worden geftrafr, alle die geenen, welken, na de afkondiging van deeze Publicatie, willens en weetens, eenig Rundvee van buiten deeze Provincie inkomende, voor den eerften April aanlijnden, in hunne (lallen, fchuuren of wooningen zullen hebben ingenomen, ontvangen of geborgen, onder welk voorwend fel zulks ook zoude mogen zyn, 3, Dat voords wel uitdrukkelyk aan allen en een iegelyk wordt geinterdiceerd, om eenig vet of fmeer, koe- ol kalfshuiden, koehair, mest, hoorns, klaauwen, hooi, ftroo, koekleeden, de-  j A AR BOSKËN» December. , 1796» .2725 dekens öf eenigeih,anJa woUen, boeren-of bGe rinnen-kJeeuing, tot den getnelden eerften.-April 1797 aanftaandeh, uit eene hefnetrea p-aate in , dit Gewest iii te voeren of te brengen, op ptene van verbeurte van het zeWe'., eu dat zo wel de'inbrengers als die geenen,' welkaq, wil lens en weetens, zodanige goéderen sullen , hebben ontvangen of aangenomen, zonder daar . van aan den Officier of Gerechte der plaatfe, zo dra zulks ter hunner kennisfe zal zyn ge-: komen, advertentie te hebben gegeeven, en in deeze op eenigerhande wyze tot het -dc-sn invoeren of inbrengen daar van medegewerkt hebben, aan den iyve zullen worden, geftraft, ten miaften met openbaare geesfeling s en voords met een ban-nisfenjent uit den Lande van Holland voor den tyd van tien Jaaren;. zullende wyders het veybrandbaare .met de vereischte omzichtigheid, ter plaatfe -alwaar, her. m\vq zal worden aangehouden, worden verbrand, on het verdere vier voeten diep onder dè aarde of zo'diep als de aart van den. grond eenig! zins toelaat moeten begraaven wonen. ■. 4. Dat, zo,dra de befmettiug ia eene Plaat.-: of Diftrift befpeurd worut, daar van-door de Municipaliteit of Gerecht van zodanig Diftncl, by Misfive aan het .Committé Provinciaal, gelyk mede by Publicatie aaa den VolRe zal worden kennis gegeeven. j 5. Dat insgelyks in alle DillricTren, onder welke eenige Veehouders woonachtig zyn, en alwaar zich eenige de militie vrees van hefmetting zoude mogen opdoen, door de refpective civiele Schouten, benevens twee Leden uit de Municipaliteit der Plaats, door óéz°.Ue uit haar midden daar toe te benoemen, tot liet hier na te melden einde, ten kosten van de gemeene Ingelanden zullen worden aangefteld, een toereikend getal Keurmeesters, op zodanig falaris, als door dezelve Schouten en Municipali- Ssss.sss 2 teits 'sGsa- VENHAp -B. . ,< Andere •naken* ie de RunJer* ■•iektii  'sGra venha ce. Andere Publ. raakende de Run der ziekte. i7ü6 NIEUWE NEDERLANDSCHE teits Leden refpectivelyk in redelykheid zal worden bepaald ; met dien verlrande echter, dat het gem. fahsris voor de slzo aan te (tellen Keurmeesters, niet zal gereekend worden in te gaan, voor en aleer de ziekte onder de B-'esten onder de Jurisdictie. w;>ar toe gem. Keurmeesters behöoren, zich zal hebben geopenbaard , ten ware dezelve Keurmeesters vooraf • mogten worden g"ëmployeerd, wanneer zy daar voor in redelykheid zullen moeten worden beloond, terwyl het voorfz. lalarrs daadelyk, wanneer de ziekte in die Jurisdictie komt te cesfeeren, zal moeten ophouden; zullende van die gedaane aanftellingen , by Publicatie aan den Volke worden kennis gegeeven. 6 Dat, wanneer door eenen Veehouder befpeurd wordt, dat een Koe, of Runderbeest ziek is, hy zal gehouden en verpligt zyn, om daar van aan de Keurmeesters in zyn Diftricr gefteld, terftond, immers uiterlyk binnen 24 uuren kennia te geeven, «1 voor de toegang van zyne Stal of Weide, aan den gemeenen of pubieken weg, tot waarfchuwing van een ieder, ie ftellen of te doen ftellen, een opgerigt teeken van een Kruisplank ; welk teeken niet zal mogen weggenomen worden, dan na verloop van vier wetken, na dat in die ftal de ziekte ten eenemaat zal gecesfeerd zyn; zullende de gemelde Keurmeesters moeten zorgen, dat wanneer onder hun Diftrict dë ziekte zich mogte opeflbaaren, de van die ziekte befmetten Beesten terftond, en alzo in hunne tegenwoordigheid worden doodgellagen , of doodgefchooten, -zo veel mogelyk zonder bloed te Horten, en op eene zo veel doenlyk van de ftallen en weiden afgelegene plaatfe, vier voeten diep in den grond, of zo diep, als de aart van den grond toelaat , begraaven worden, zonder dat iets daar van zal mogen overgehouden 'worden. 7. Dat  JAARBOEKEN, December, 1756. 2727 7. Dat twee derden der waarde van zodanig doodgeflagen of doodgefchooteri Beest of Bees ten, zo als die voor dato van de voorfz. be fmettelyke ziekte geweest is, volgens tauxatie van het Gerecht der Piaatfe, alwaar die Bes ten alzo gedood zyn, daadelyk aan den Eigenaar door het Gerecht of de Municipaliteit der Plaatfe zal worden goedgedaan, en het des.ve gens betaalde uit 'sLanus Kas zal worden gerembourfeerd; zullende het Gerecht zich in het doen van die tauxatie moeten gedraageh naar de beëedigde opgaave van Keurmeesters, of zodanig ander bewys, als het zelve ia gemoede voldoende zal oordeelen. Dat echter die geenen; welken in gebreke zouden mogen' gebleeven zyn, by het befpeuren der ziekte, in maniere voorfz. daar van uiterlyk binnen 24 uuren daar ns, aan de Keurmeesters kennis te geeven, of een zodanig teeken als hier vooren is bepaald, vódr de toegang van zyne dal of weide te plaatfen, niet alleenyk ge^ne de -minde vergoeding van de waarde van het gedoode Beest of Beesten aal genieten; maar boven dien voor den tyd ven een Jaar in een Tugt- of Werkhuis, binnen deeze Provincie, zal worden geconfineerd, ten zynen koste, of wel in cas van onvermogen , om met zyner handen arbeid den kost te winnen, zullende op gelyke wyze worden gedraft de geene, die hec bovengemelde teeken eeijer zal heboen weggenomen, dan na verloop van den hier boven bepaalden tyd. 8, Üat door de Municipaliteiten cf Gerech» ten der Diüricten, in welken de voorfz. ziekte mogte worden befpeurd, tot het doodfehieten of doodflaan, gelyk mede tot het begraaven der Beesten, gefchikte Perfoonen of AtbeiJers cp een redelyi i'alaris zullen moeten worden aangedeld, ttn koste der gemeene ingelanden. 9> Dj; alle de geenen, die zich zouden moSsbsssss 3 gen 'sGrA- v£nh&« ge. Aidere Publ. raaken- de de R-under- ziekte.  &GrAVENKA- ge, Andere Publ. f au ken" de de Pun des ziekte. 2728 • NIEUWE NEDERLANDSCHE gen verdouten, om de aan de voorfa. ziekte aelWvene, of deswegens gedoode Beesten uit te deiven, of uit den grond te haaien, gelyk mede de zodanigen, die het Vleien van'al zullje Beesten, willens en weetens, uitventen, veikeopen of cenfumeeren, hoe*het ook zoude mcaen zyn, aan den Lyve zullen worden ge» ftraït, ten minden «ret operbaare Geesfeling, -en Earnisfement uit den Lande van Holland voor den tyd van tien jaaren, so. Dat de voorn- Keurmeesters, wanneer zich'onder hun Didriét de befmettende ziekte mourmeesters alle mogelyke omziptigheid zullen moeten gebruiken , ten einde'zy , door middel van hunne klederen, de befmetting niet overbrengen; maar dezelve, zo door bercoking ais.andere prscautien, zuiver houden. 12» Dat insgelyks aan alle Veehouders op het erndigde "wordt aanbevoolen , om hunne Stallen zuiver en zindelyk te houden, die met Genever-bezign of Buskruid te berooken, iesr in de Stallingen te pbatlen, en tweemaalen weekelyks het gezonde Vee de bek met Zout vvryven: en suilende dezelven ablo.wtdyk  JAARBOEKEN, December, 170(7/ 272^ verpligt en gehouden zyn, om die behoedmiddelen terftond, na dat 'er ziek Vee op een Stal zal zyn ontdekt, te werk te leggen, op jwne, dat die geenen, welke bevonden zullen worden de gemelde prseeautien niet te hebben gebruikt, geene de minfte vergoeding zullen genieten voor de waarde van hunne zieke Bees len, die in voege voorfz» zullen worden gedood, en daar en boven ter arbitrage van den Gerechte, naar bevind van zaaken .zullen worden gecorrigeerd. 13. Dat wyder3 alle Officieren worden gelast een waakend oog te houden, en zorge te draagen, dat de orders van den Lande, tegens het liaan van Beesten ten platten Lande, om in tonnen gelegd, gezouten of gerookt te worden , ftiptelyk worden geobferveerd en nagekomen. 14. Dat alle Municipaliteiten en Gerechten in deeze Provincie, wanneer in derzelver nabuurfchap de ziekte wordt befpeurds zullen gehouden zyn de vereischte prscautien te neemen, om de invoer van Rundvee, en van alie andere Goederen, hier vooren Art. 8 vermeld, uit de bëfmetten Plaatfen in hun Diftricl op de tfficacieuste wyze te keer te gaan , en toe dat einde ook des nachts op een redelyk fateris jeri kosten van de Ingelanden, Waakers aan ie fieften, en voorts al zulke verdere voorzieningen te doen, als zy naar de plaatfelyke gelegenheid van het Diitridt zullen geraaden vinden , tot af het welk wy dezelven authorifêeren by deeze. 15. Dat ook alle die geenen, welken eenig Rusdvee hoegenaamd, of eenige Goederen hier vooren Art. 3 vermeld, uit eene Plaats van deeze Provincie, alwaar de voorfz. ziekte mogte befpeurd zyn , naar of in e^n ander Diftricl:, alwaar de ziekte zich nog niet heeft .geopenbaard, zullen vervoeren of inbrengen, geiyk Sss sss ss 4 me- 'sGra- VENHA» GE. Andere Publ. raaken- de de llunder- ziekte.  273o NIEUWE NEDERLANDSCHE "sGjia- VENHA* Andere Publ. raakende. de Runder zakte. mede de zodanigen, die het zelve Vee, of ar? dere verbodene Artikelen, komende uit befmetten Plaatfen, willens en weetens inneemen, omvangen of bergen, of tot de voorfz, vervoering, inbreng of berging, op eeniaerhance wyze medewerken, op gelyke wyze zullen worden geftraft, als hier vooren by Art. i en 3 is geftatueerd. 16. Dat alle Gerechten, wanneer in hun Di« flncl Ce befaettelyke ziekte mogte worden befpeurd, zo veel mogelyk is zullen zorgen, en de ftrengfte toezicht houden, ten einde alle de gemeenfchip met de Stallen of Plaatfen, alwaar zich het zieke of bef metten Vee bevindt, worde afgefneeden, op dat de Hewooners derzelven, zich vooral niet vervoe^n in de Stallen of Plaatfen, alwaar eenig ander Vee gevouaen wordt, veel min op publieke Markten, of daar eenig Vee hy elkander gebragt of vergaderd wordt, tot zo lange 'er eenige zekerheid ex» teert, dat de ziekte op hunne Stallen ophoudt, en niet meer befpeurd wordt, als mede, dat de wo'.len klederen, waar mede zy de befmet ten Beesten behandeld, of opgepast hebben , worden verbrand. 17. Dat alzo bevonden is, dat door het loopen van de honden de infectie ook ka;i worden overgebragt, aan alle Ingezetenen van zodanige Plaatfen alwaar de befireueiide ziekte zoude mogen befpeird worden, wel expresfelyk wordt gelast en bevoolen, dat zy hunne bonden zullen hebben te houden op hunne Werven, cp eene boete van 25 Gulden, t'élken, reize te verbeuren by. den Eigenaar van den Hond, die buiteu de Werven zal bevonden worden, en dat daar en boven aan een ieder #al zyn gepermitteerd, om alle honden buaeii de Werven loopende, te mogen dooden. Zullende de voorfz. boetens worden geappliceerd voor een 'derde part ten behoeve vai) den  JAARBOEKEN» December, 1796. 2731 den Officier, die de Calange zal doen, voor een gelyk derde ten behoeve van den Aanbren- \ eer eu bet over resteerende derde ten behoe-( ve 'van de gezamentlyke publieke Armen der plaatfe, alwaar de Calange zal gefchieden. 18 Dat die geenen, welke zich zouden moyen verftouten, om zich tegens onze hier vooren bepaalde prsecautien en maatregelen ieitelyk te verbetten, zonder eenige ^onnivcntie, aan den lyve, ten minden met openbaare geesleluie, confinement voor vyf Jaaren, en banmsietuent uit den Lande van Holland voor den tvd van tien Jaaren zullen worden geftraft. Ordonneerende wyders den Procureur Generaal en alle andere Officieren en Julticieren op poene van privatie van Hunlieder Officie, om deeze onze Publicatie behoorlyk te executeeren en te doen executeeren en nakomen, en tegens d* geenen; welken zich aan de overMeeding daar van fchuldig maaken , zondei eeuiee oogluiking of verfchooning te procedee ren zo als in goeds Juftitie zal bevonden worden te behöoren, terwyl wy eindelyk vertrou u-en dat alle de openbaare Leeraars van dei Godsdienst; in hunne gebeden, met derzelve Gemeentens, Hem, die het Lot der Volkerei b°ftuurt, ootmoedig zullen fmeeken, om deez bêfmettende ziekte ten eer.emaale te doen op houden, en de middelen die daar toe wordei aangewend met zyn zegen te bekroonen. > Aldus gedaan in den Haage onder het klei Zeael van den Lande, den 29 December i?>G liet tweede Jaar der Bataaffche fryheid. (JVas gepardphëérd'i) SAMUEL van HOOGSTRATEN, Vt, (Onder fiund,) Ter Ordonnantie van het zelve, (tVas geteekend,) C. SC HEFFER. Sss sss ss 5 i iGra- e. dndere Publ. raaken» de de Runder* ziekte, 1 r 1 3 1 1 » Is  NIEUWE NEDERLANDSCHE -*sGra VEMHfl ge. Tiet Provinciaal Beftuur van Holland, aan af, * le de geenen zyner Medeburgeren, welke deeze zullen zien of hooren leezen, Heil en Uroeaerjcliap ! doet te weeten: Dat wy ons bevonden hebbende in «le on» aangenaame nood*nakelykheid, van, ingevolrai de luccesfive Publicatien in datis den So iuny en den 10 Augustus deezes faars, eerst tot eene Geldligting van de Inkomften der Ingezetenen van .deeze Provincie te moeten befluiten, en vervofgens nog te decreteeren, dat de even' gedachte heffing, naar mate van de omftandijrheden onzer ' lViedebnrgeren , zo wel zoude werk;n op derzelver Bezittingen, als op derzelver Inkomften, en dat mitsdien in mamere daar by bepaald, zommigen van hunne Inkomiten, en wederom anderen van hunne Bezittingen, ot wel van beiden daar iu zouden moeten draagen wy tevens uit overtuiging van de Hechte handelwyze van zommigen der Ineezetenen ia het doen hunner verfchuldigde Fourmsfeibenteri, (waar van by het gedaan onderzoek naar de voorige Geldheffing, gearresteerd den 17 July des Jaars 1795, ten vollen gebleeken is) eene gepaste voorzorg nodig gekeurd hebbj-n, om zo veel te zekerder ta ontdekken, ol alle onze Medeburgeren wel aan hunne ver! pltgtmg zouden voldoen, zynde tot dat einde by de 43 en 44 Artikelen van de eerstpe*elde, en nog nader bv de 39 en 40 Artikelen der laatstgeuucn:e Publicatie, onder anderen zo- ftïS een Aanhangzel op de Publicatien • van 30 Juny en ;o Augustus deezes Jaars raakende eene Geldheffing, en wel ter Pro! longatie van den daar by geftelden Termyn, diende eene Publicatie van 30 deezer.  JAARBOEKEN, December9 1796- 3733 zodanig onderzoek door Commisfiën by ons, ofte vtn onzent wegen daar toe te benoemen, en al zulke pcenaliteiten tegens de zodanigen, die zouden bevonden worden, niet dat geene gefourneerd te hebben, het welk zy verpligt waren te doen, bepaald en vastgefteld, als aldaar in het breede is vermeld, Dat overeenkomftig het voorlz. geftatueerde door het Provinciaal Committé, op onze autWlfatie , eene Commisfte van Oppertoe. zicht is gecreëerd, en in de refpedhve reaforten van dit Gewest, onderfcheidene Gommisfi°n tot het doen van het vereischte onderzoen zvn aangefteld, mitsgaders de Inftruftie, waai na dezelven zich in het gemelde opzicht zouden moeten gedraagen, by Publicatie van as Augustus deèzes jaars, ter kenmsie van dei Volke is gebragt; terwyl eindelyk nog het ge melde Committé ontwaar geworden zynde, da eenige kwalyk geintentioneerdeTerfoonen ziel veroorloofden, om de voorfz. Fmantieele Ope ratien op eene allezins ftrafwaardige wyze door het verfpreiden van ongegronde, en val fchelyk verzonnen gerugten te contramineeren en tegen te werken, daar tegens by Pubhcaü van den' 30 Augustus voorfz. met alleenlyk d noodiae waarlchuwingen heeft gedaan , maj tevens allen en een iegelyk cp het ernftigtt vermaand, om zich ftiptelyk naar den inhoud der voorfz. Publicatie van den 30 Juny en de 10 Augustus refpective te gedraagen. . Dat wy zo by de evengedachte Publicatien als mede by die van den aö Mei daar te vt ren, omftandig en openhartig hebbende opei pelegd den hoogen nood, waar in dit Gewe zich ten aanzien van deezelis Finantieele b Jangens bevond, benevens de dringende redenj en omftandigheden, waarom wy na eene leneu overweeging van alle de middelen, die o tot redres Waren aan ce hand gegeeven, hebb 's Gra- VKNHA* BS. Publ. lot Prolongatieeener Geldheffinge* \ \ t •> s r e S ?x '♦ i1II ik n fe is ïn  'sGRA VEMHAGE. Publ.tProlongatie'eener Geldhefirigt, t i 1 i t c \ I d 1 V Z 'è-34 NIEUWE NEDERLANDSCHE vermeend de hier voren gemelde heffingen te moeren decreteeren, met ailen arond hebben mogen verwachten, dat de Ingezetenen van deeze Provincie, althans by overweeging van f deeze motiven, mitsgaders van de voorfz. erntige waarfchouwingen en genomene maatrege. len, aan hunne onvermydeiyke verpligting, om een ieder, naar mate van zyne vermogens een gedeelte van hunne inkomften of Bezittin* gen, aan het Beftuur van dit Gewest ten atgemeenen nutte ter leen te verftrekkên, naar behöoren zouden hebben voldaan. Dat ondertusfchen de laatfte" Termyn tö* het doen der verfchuldigne Fournisfementen 1 ten reguarde van de heffing op de Inkomften reerts op den 13 December jongstleeden is af.' ge.oopen, en die ten opzichte van de Bezittingen, op den 31 deezer Maand zal expireeren terwyl ons niettemin uit de overgezondent» Staaten en opgaaven van de onderfcheidene Ontvangers, ten vollen is gebleeken, dat op de refpective 'sLands Comptoiren op verre na net is gefourneerd, zo veel als wy op zekere jonden hebben moeten onderftellen, dat van Jeeae Negotiatien zoude zyn geprovenieerd, ndieö alle de Ingezetenen hunne verfchuldigde tandeelen getrouwelyk hadden opgebraat • en vy alzo tot ons grievend leedweezen moeten ieüuiten, dat verfcheidene van onze Medebur- tbrekT Va" Zy" S^1^11 in Dat de zodanigen van nu af aan, ingevoben e voorfz. Publicatien reeds zouden lyn ver. allen in de daar tegens gedateerde pcenaliiiten, gelyk ook tot dat einde de voorfz oor het Provinciaal Committé gefielde Comusfien met den 14 January i?97 aanftaande unne werkzaamheden, tot het doen van het ïreischte onderzoek, in conformité van der;iver inftruaien, zouden moeten voortzetten, en  JAARBOÊKEN, December, 1?£>6, s?3j en daar toe das te meerdere redenen voor handen zT" vermits wy ons zonder eene prompte eS richtige executie van de gedecreteerde Hef. iLln, in de volftrekte onmogelykhe.d zouden bévindeti, om aan alle de dringende Fina»tieele behoefteM van dit Gewest te voldoen , en inzonderheid ook, om het »°« deel van deeze Provincie in de fom van Zestig Milioenan Gulden, weike door de Nationaale Vergadering, ingevolge de Magt aan haar by het 8? ArTikel van het Reglement toegekend, voor de ordinaire en extraordinaire uitgaaven voor het Bondgenoótfchap, zo ter Zee als te Lande, in deezen Jaare is gevorderd, naar behooren op te leggen, daar ™gthm door de „on betaaling van het gemelde restant, de Ingezetenen van dit Gewest tot hunne onbereekenbaare fchade, zouden worden blootgefteld aan alle de facheufe gevolgen van zoaanige middelen van executie, als aan de voorfz. Vergadering, tegens de gebrekige Provinciën, bv net evengedachte Reglement zyn vrygelaaten en waar toe reeds deüberatien by dezelve aangelegd, en préparatoire maatregelen gede- CrDa?dwvn*in deeze gelteldheid van zaaken hebben geconfidereerd. dat wd aan de eene ™de met aenoegzaamen grond kan worden vooronderfteld, dat onder die geenen, weiken hunne verfchuldigde aandeelen tot dus verre «iet rebben gecontribueerd, zich verfcpeidene bevinden, die moedwillig en opzettelyk, mits» eaders uit allezins onbetaamelyke en llrafwaarfw inzichten, hunnen indispenfabelen pligt niet hebben betracht, en dat tegen» de zulken van nu af aan, zonder eenige verfchoomng, naar exigentie van zaaken, zoude kunnen ca behöoren te worden geprocedeerd, doch dal aan den anderen kant zommigen uit hoor* van gewigtige beletzelen buiten ftaat ge weet 'sGra^ VENHAGE. Publ. tflt Prolongatieeener Geldheffinge.  SGravenhage. >, Publ. tot Proion. gatie eener Geldhefjinge. s."l 9 '•.•./''"V.'v^n * l 2736 NIEUWE NEDERLANDSCHE zyn, om voor den afloop van den laatileti ierroyn hunne verfeh^digdfi aatideelen iu sLands Kas te ftorteu, zo als genoegzaam is gebieeken uit verfcheidene adresfen, aan ons of aan het Prov.nciaal Cotnmitlé geprefen' teerd, waar op favorable dispofirien gevallen zyn, hoedanige redenen ook zouden kunnen exteeren, ten opzichte van eenige ingezetenen, welke tot dus verre zich deswegens niet fchriftelyk hebben geaddresfeerd, en dat voor het overige teeze eu geene, bv gebrek aan genoegzaam doorzicht zich door" kweadwilligen hebben laaten wegflecpen in erroneufe denkbeelden nopens het verbrand en de zekerueid eer executie van de voorfz. Publicatien, ia zelfs ten opzichte van de deugdelykheid hunner verpligting, om-tot ftyving van 'sLands Schatkist, m den dringenden nood, naar evenredigheid van hunne vermogens by. te draagen, gelyk ook,; dat de traagheid , of- achterlykheid :ler •frourmsfememen op zommige plaatfen groo» tendeels daar aan moeten worden toegefchreetfen, dat derzelver Municipaliteiten, wel verre van hunne poogingen, tot executie van de gearresteerde Geldheffingen, ten beste van den Lande, met de onze te vereenigeu, en hunne Mede-Ingezetenen ter voldoeninge aan den inhoud der voorfz. Publicatien op te roepen integendeel de daar by genomene maatregelen met de daad hebben tegengewerkt, door aan ins, of, by onze abléntie, aan het Provinciaal „ommitté, Memorien of Adresfen te praktiseren , of aan hunne Medeburgers ter tekeuiig voor te leggen, ten einde eene verande■ïng in zommige pointen, of Artikelen derzelra Publicatien te weeg te brengen, in zn l/erre dat het gemelde Committé genoodzaakt is geweest, by de meergedachte waarfchouarmg var? den 3© Augustus deezes Jaars, ook iaar tegens fpeciaalyk te voorzien. 'Utt  JAARBOEKEN, December, I796, 2737 Het is dan ook om alle de hier bovengemelde redenen, dat-wy hebben goedgevonden en verliaan, op den hier na te melden voet en 1 wvze aan de gebrekigen, nog voor de laastemaal'gelegenheid te geeven, om hunne ver ichuldigde aandeelen in 's Lands Kas te ftort-h en alzo deeze ui'erfte proef re neemen. of" aan de eene zyde de kwaadwilligen, door deeze onze overbodige toegeevendhèid zouden kunnen bewoogen worden, om als nog naar behöoren te contrjbueeren, en zich zei ven te bevyden van die pcenaliteiten, waar in zy, ingevolge de voorgemelde Publicatien, reeds waren vervallen, mitsgaders aan den anderen kant de geenen, welken zonder hunne fchuld of toedoen, uit hoofde van byzondere rédenen, daar in zyn verhinderd geworden, door een convenabel uitftel in ftaat te ftellen, om als „o* tot onderftand van 'sLands Financieeie Vhoeftens, het hunne toe te brengen, en over zulks te decreteeren, en te ftatueeren de navolgende Pointen en Artikelen. Art 1. Dat de laatfte Termynen der voldoening aan de Geldheffingen van de InkcmPen en Bezittingen der Ingezetenen van deeze Provincie, ingevolge onze voorgemelde Publicatien van den 50 Juny en, den 10 A,!?"?f"s I7o5 refpeftivelvk op den 15 December ionWleeden afgeloopen zynde, of op den laatften derzelve Maand zullende exoireeren, zullen worden gehouden vóór geprolongeerd, tct den eerften Maart van het aanftaande jaar 1707 en dat mitsdien alle de geenen , welke in gebreke zouden mogen gebleeven zyn, van 'hunne verfchuldigde aandeelen in dezelve Heffingen uit welken hoofde zulks ook zoude mcfaen zyn, of geheelyk of ten r mr ' dezelve worden opgelegd, by de Koornmo-* 'lens niet zullen mogen zyn gelegen, in dei !, Steden of Dorpen, binnen den afftand van. vyftig Roeden, en buiten dezelve van bon" derd Roeden, op de boete van vyf hord rd „Guldens, en het geen verder by dat Art. ' wordt bepiald;" zo hebben echter zeer veele onzer Medeburgers, en in het byzonder van sommige Kooplieden tegens onze-dispofitie ao-. daniae bezwaaren by ons ingebragt. dat wy, netelen zynde daar aan te gemoet te komen , en de voorgewende nadeden, die daar uit voor hun zouden konaec voortvtoeyen, af te wenden, goedgevonden hebben het bovengemelde by voorfz Publicatie van den 1 Ju y 1796 geftatueerd. wed;r in te trekken, gelyk wy bet zelve weder intrekken en buiten efiect ftellen by deeze; blyvende het verdere by het eerfte Art. v3n voorfz. Publicatie geftatueerde, in volle ^Eb'ob dat niemand hier van onkundig zoude ,vn zal deeze alomme worden gepubliceerd en geafugeerd, daar men gewoon is Publicatie en ^Gedaao^'den Haage onder het klein Zegel van den Lande den 30 December 1,96, net 'tweede Jaar der Bataaffche Vryheid. (IPas geparaphccrd,) SAMUEL van HOOGSTRATEN, Vt. (Onder ftutid,) Ter Ordonnantie van het zelve, (fVas geteekend,) C. SCHEFFER. Ttt Ut tt 4 Grond I Gra- iNHA" U ubl. taken, t de 'oom* oopers.  % Gra. VENHA BE. 1 f. t ,i ï?4ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Grondvergaderingen wierden 'er, in den " aanvang der Omwentelinge, en nog eenigen tyd daarnaa, menigvuldig gehouden. Hoewel thans meest in onbruik geraakt, oordeelen wy , egter, niet ondienftig, te vermelden , wat 'er by het Provinciaal Beftuur van Holland, ten aanzien van de Grondvergaderingen, tegen de Msand February des volgenden Jaars te houden, was beflooren, Wy vinden dat alles in eene Publicatie van 30 deezer. JLjet Provinciaal Befluur van Holland, aan alle hunne Medeburgers, Heil en Broed er [chef doet te weeten: • Dat de geweezene Provifioneeie Reprefentanten van het Volk van Holland, by eene Publicatie op den j February deezes Jaars gearresteerd, aan het zelve Volk hebbende voorgemeld een Intermediair Provinciaal Beltuur, en e°n Pveglemenc, waar na dac Beftuur zoude verkoozen en daargefteld worden, mitsgaders deszelfs werkzaamheden uitoeftenen, ceder anderen "bv het 93 Artikel van bet gemelde Reglement is bepaald, dat dit alzo Geccnftitueerd Provinciaal Beftuur zal blyven ftacd houden, tot zo Ian2e eene by het Volk vao Nederland geratificeerde Conftitutie daar in verandering zal heblei gesmaakt, ten ware het Volk van Holland naar zyn onvervreemdbaar recht, zulks eerder moste somen goed te vinden. 6 Dat echter de welgemelde Provifioneeie Reprefentanten vernomen hebbende, hoe men in iommige gedeelten deezer Provincie niet volkanen fctieen gerust te wezen over de ware jnentie der gemelde Publicatie van den 5 Februai-y aar te vooren, noopens hec daarftellen van één Reglement voor het Provinciaal Beftuur, fta.«nde de  [JAARBOEKEN, December, 1706. 2747 de Nationaale Vergadering, deswegens by eene nadere Publicatie van den 12 February daar aan volgends, om alle bedenkingen nopens het ver , 'Rand van zommige Artikelen vsn het voorfchreeven toen voorgeftelde Reglement uit den weg te ruimen, onder anderen hebben verklaard, dat zy niet alleenlyk het Volk van Holland toekenden , gelyk by het reeds aangehaalde 93 Artikel van het evengedachte Reglement uitdrukkelyk toegekend wordt, het volkomen en on-ervreemdbaar recht, om met opzicht tót dat Provinciaal Beftuur zodanige veranderingen te maaken, als het zelve zal komen goed te vinden, maar het cok daar voor hielden, dat hunne Medeburgers door het verkiezen van Leden voor het Provinciaal Beftuur hunne toeftemming daar toe zouden geeven, en op deeze wyze hun onbetwistbaar recht zouden uitoefenen; en wyders nog, dat zy, om in 't byzonder allen twyftel weg te neemen, als of zy aan 'sVolks Oppermagc eenige belemmeringen zouden willen toebJengen, en ter voldoening aan het voorfchreeven 93 Artikel de Grondvergaderingen in Holland tegens en op den 16 February 1797» hielden voor opgeroepen , om als dan over de voortduuring of niet vuortduuring van het Intermediair Beftuur te raadpleegen en ftemmen, langs denzelfden weg, als by de eerfte hoofdftukken van het meergemelde Reglement voor het Provinciaal Beftuur, zo wel als by het Reglement voor de Nationaale Vergadering is bepaald. Dac , door de Stemgerechtigde Ingezetenen van dit Gewest in derzelver Grondvergaderingen op den 16 February deezes Jaars, by eene groote meerderheid, het voorfchreeven Reglement aangenomen, en de Leden, die het zelve Provinciaal ik'üuur zouden conftitueeren, daar op verkoozen zynde, en vervolgens hunne functien aanvaard hebbende, de tyd nu niet verre meer Ef is, waar op de refpective Groeivergaderingen, Tttttcct 5 «ie sGra*» ïfi. Publ. raaken. de de Grond* verga. ■deriw qen.  'sGra* VEÏfHA- CE Publ. raaien. de de Grondvergadot ingen. j?48 NIEUWE NEDERLANDSCHE uit krach'e van de gemelde oproeping tot het voorgeftelde einde zullen by elkander komen. Dat, deeze byeenkomst zullende plaats hebben vóór dato van de by het Reglement bepaalde, ordinaire Vergadering , van dit Beftuur, in de Maand Maart van den Jaare 1707, wy deswegens hebben vermeend, in onze jegenswocrdige gewcohe Vergadering te moeten bedacht zyn i om de voorlchreeven Publicatie van den ia February deezes Jaars op den bepaalden tyd te doen effect forteeren. Dat wy, tot dat einde Jèrieufë deüberatien aangelegd, en ook eene perfoneele Commiffiq uit ons midden benoemd hebbende, onder ande* ren met last, om de bier voren gemelde Pubüca.ien fpeciaalyk met relatie tot de oproeping dep Grondvergaderingen van Holbnd , tegens den 16 February 1707, waar in ons eenige twyffe als ten aac?ien van het inwendig beftuur, aaa de inwoontrs van deeze Gewesten zal worden voorgedraagen, en zo als wy hartelyk verlangen fpoedig daargefteld, ter verzekering der Vryheid en van het geluk des geheclen Bataaff'chen Voiks. Dat, de introductie van zodanige algemeene Conftiüitie ook noodzaakeiyk ten gevolde zullende  JAARBOEKEN, December, 1756. a?49 de hebben, eene geheele: reörganifatie^ van be-'i ftuur, het alzo van zelfs fpreekt, dat de veran dpringen, die men in het jegenswoordig Inter~< rnediair Bewind zoude willen maaken, met alleenlyk in derzelver bepaaling, invoering en executie, uit den aart der zaake, m dn tydftip aan yter veele zwaarigheden zouden ondernevig zyn, maar ook in allen gevalle, indien de voorfchree ven zo gegronde verwachting van ons en onze welmeenende Medeburgers, door eene fpoedige daarftelling der vöorichreeven Lands Lonftitutie wordt vervuld, niet anders dan van eenen zeer korren duur zouden kunnen zyn, ja dat ook m aanmerking van den tyd, die *er noodwendig zoude vereischt worden, om zodanige alteratien in de farm van het thans plaats hebbende beftuur in train te brengen, het wellicht zal gebeuren, dat men daar mtde naauwlyks zal kunnen gereed z-vn op het ogenblik- wanneer aan bet Volk van Nederland het ontwerp eener algemeene verbeterde Regecringsform zal worden aangebooden. Dat, hoe zeer dan ook de form voor ons je. eenswo'ordig Intermediair Beftuur, even gelyk die welke in de andere Gewesten van deeze Republiek' plaats grypen, niet moge bevryd zyn van gebreken, nogthans uit hoofde van de kortheid van deszelfs waarfchynelyke voortduunng, alle veranderingen en verbeteringen, die men daar in zoude poogen te effeaueeren, naar ons inzien niet flegts minder noedzaakelyk, maar zelfs uil hoofde' van de hier vooren gemelde zwanghe den , daar mede onwederfpreekelyk gepaard gaande, naauwlyks raadzaam zouden zyn.. _ Dat wy daarenboven by deeze gelegenneid tei kennis van onze Medeburgers moeten brengen, of zo verre zy daar van bewust zyn, ons ver ' 'pligt vinden aan dezelven te herinneren, dat dt Nationaale Vergadering by eene circulaire Misfi . Ve op den 15 J^y deezes Jaars aan de hoogst peconftitueerde Magten van deeze en andere Ge iGra* ,'ekha" se. -aaken* ■ie de Grond- \'ergw ierin^i. •{en*  27JO NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHA' CE. Publ. raaken de de Grondvergader ingen. westen afgezonden, wel heeft betuigd, dat zy aan de eece zyde verre af was, van de Hoogstgeconltitüeerde Magten, in de refpective Landschappen in eenigerlei wyze te wiüen belemmeren, in iets, dat tot het Intermediair Huishoudeiyk Beduur van het Jufticieele en Financieeie, of tot de Politie en Oeconomie van de voorfchreeven Landfchappen relatie heeft, of het geen zy mogten nodig oordeelen, daar in intusfchen temoeten veranderen of verbe'eren; doch tevens vertrouwde, dat de welgemelde fioogsrgeccnftitueerde Magten daar in met haar eeeftemmig zouden zyn, dat alle zodanige veranderingen en verbeteringen Biet anders zouden konnen, nog mogen befchouwd worden, dan alleen Intermediair , en die uit derzelver aart daadelyk alle aanweezen en kracht zullen moeten verliezen, zo, dra dezelven het zy rechtftreeks, of.ook zydelicgs mogten aanloopen en ftryden tegen de toekomftige Conftitutie van het geheele Gemeenebest, terwyl eene vastftelling of invoering van eenige Reglementen op de Regeeringsform, het Juftitie- of Fiaantieweezen der byzondere Gewesten, of omtrent eenige andere pointen, die uit derzelver aart en natuur voor eene algemeene b'paaling vatbaar zyn, en welke Reglementen eene verdere beftemming zoudtn hebben, dan het langgewenscht tydftip eener algemeene Lands Conftitutie, eene onmiddeiyke tegenwerking zoude zyn van den algemeenen wil der Natie.Jen in zodan'ge Gewesten, daar men desniettegenliaandt zodanige Reglementen zoude ingevoerd, of eenige veranderingen van aart als boven, vastgefteld hebben, geene andere uitwerking zouden koDnen hebben, dan eene vernieuwing van con-» fuüe in het Beftuur en eene noodlottige verdeeldheid van opinien, die de zo nodige eeeftemmigheid en onderlinge toegeevendheid aan elkanders begrippen, by het aanftaande onderzoek en de goedkeuring van het eventueel Plan van Conftt-  JAARBOEKEN, December, 1756. 2751 tutie tot aadeel van het gemeene en onverdeelde Lands welzyn, notoiriyk zouden verhinderen en in den weg ftaan. Dat het bezef hier van haar was toegefcheeren te zyn "an dat gewigt, , dat zy Doodzaakelyk hadt geoordeeld, ens en de Hooastgeconftitüeerde Magten van de andere Gewesten, met het meeste empresfement, het wek het gewigt der z?.ake verdient, by dt zelve Misfive te verzoeken en te adhorteeren, óm in de refpeétive Próviotien, waar van hun het Huishou'eiyk 'Beftuur De  3762 NIEUWE NEDERLANDSCHE HAARLEM. De Leden van Teykrs Godgeleerd Genootfehap hebben, in hunne jongfte Zitting beflooten deeze Prysvraag voor te ftellen: „ Is 3er in den Mensch geen ander beginzel van werking dan Eigenliefde, -en kan men alle de neigingen en harrstogten , die zich by hem opdoen, daartoe brengen? Of huisvesten "er in hem ook beginzelen van goed-villigheid, die Zich door geene tigenliefde verklaaren laaten, en volftrekt belangloos mogen genaimd worden?" Be prys, aan het bestgekeurde Antwoord op deeze Vraag toegelegd, is eene GÓnden Medaille, tér waarde van vier honderd Hollandfche Guldens.' Die na deezerï Prys willen dingen, moeten hunne Afitwoordën zenden aan het Fundasie-Huis van wylen den Meer Pietct 7'eyler van der Huist, by het Sleepershoofd te Haarlem, voor den eerften December 1797, om beoordeeld te kunnen worden voor den achtften April $798. De Antwoorden moeten in goed leesbaar Nederduitsch , Latyn , Fransch of Engelsch, gefchreeven zyn; verzegeld met een Cachet, en allen ordeuekend met een Spreuk ; waar by een insgelys gecachetteerd Briefje, dezelfde Spreuk ten opfchrifce hebbende . en van binnen des Schryvers Naam en Adres bevattende. Amsterdam. Met roem bekend is de Maatfchappy tot-  JAARBOEKEN, December, 1796.^ 27^3 tot redding van Drenkelingen, jaaren lang / leleeden binnen deeze Stad opgencht is ine Maatfchappy, «dert gevolgd door 1 5? Engelfchen, hoe zeer ook over 't geheel ongezind om iets van Üitlanders te willen overneemen. Ter meerder en kragtdaadiger bevorderinge van het menschhevend doel der loflyke Maatfchappye deedt de Raad der Gemeente de volgende Publicatie afkondigen- VRÏ II E l D, GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. T\e Raad der Gemeente van Amfterdam, zo D Vel mogelyk willende zorgen, dat aan bet weldaadig oogmerk, om Menfchen te behouden, Sdaïn worde, heeft, ten einde ongelukkige Drenkelingen, op de meest fpoedige wyze, de ntSS hulp tot redding te doen erlangen, nooSrgeoordeeld: om, zo by hernieuwing; van de Publicatien van den 26 January 1769 en oj Januarv 1776* als «er invoering van nadere fcnrickineen-, welke, ter betere bereiking van dat oog' SSTdieSg kunnen zyn; te bepaalen, zo ah dezelve bepaalt by deezen. Eerftelyk, om allen en een iegelyk, die bin nen deeze Stad, of derzelver grondgebied, ej Mensch, het zy oud of jong, uit het water za Sen getrokken, niet alleen vryheid te laaten maar zelfs wel ernftig aan te bevelen, zodatn een Perfoon, fchoon dezelve uiterlyk zond eenige beweeging, of tekenen van leven mag iEL" l I » r y t e  Am» STERdam. Publ. raaken de de Drenkt Zingen. I mees- 27^4 NIEUWE NEDERLANDSCHE leiZf r Tde",! ^onds, en met allen mo* gelyken fpoed, ,.huis te brengen; of, in gevalle van onbekendheid, of verafgelegenheid, id een der naastbygelegen, daartoe aangeboden wordende Huizen, het zy van Particulieren, of van Herbergiers en Tappers: Welke Herbergiers en Tappers zich m allen gevalle niet zullen ver- mogen te onttrekken, om hunne Huizen daartoe te laaten gebruiken, en zodanig een Drenkeling m te neemen, op eene boete van vyfen-twintig Gulden, ten behoeve van het Aalmoesfeniers Weeshuis deezer Stad te verbeuren; en voorts ter behoudenisfe van den uit het water getrokken Perfoon, met den uiterften fpoed, en zelfs, zo het gefchieden kan, met hulp van een Doctor of Chirurgyti, die het eerst by de hand zal zyn, ef daartoe ontboden zal kunnen worden, te beproeven en aan te wenden d'e hulpmiddelen , welke door de Maatfchappy rot Redding van Drenkelingen, in den jaare 17*57 alhier ongericht, op den 13 October 706, als de eenvotidigfte en meest beproefde, nader zyn bekend gemaakt, en op verfcheidene plaatfen, binnen deeze Stad en derzelver Grondgebied , aangeplakt; en waar van, aan ieder Herbergier °en Tapper, ook een Afdruk is ter hand gefteld geworden. 0 s Ten Tweeden: dat zo dra een Drenkeling in een lappers- of eenig ander Huis gebragt zal weezen, de lapper of Bewooner van het zelve Huis verpligt zal zyn, ten eerften daar van kennis te laaten geeven, aan een der Wykmeeseeren van de Wyk; m geen der Wykmeestereo van die Wyk zich t'huis bevindende, zulks aan een der Wykmeesteren van de nabuuri^e Wy sten zal moeteD gefchieden , zullende de geen, iie des te doen in gebreken blyfe, verdoken syn van het recht, om eene rekening van genaakte onKosten, by die gelegenheid te mogen oleveren. Zullende de Perfoon, die den Wyk-  JAARBOEKEN, December, 1796. 2765 meester hier van het eerst onderricht, en denzelven by den Drenkeling gebragt zal hebben, . hier I vcor genieten één Gulden, terwyl het aan de uitfpraak van YVvkmeesteren zal ftaan , welke Ferfocn gerechtigd zal zyn, tot het genieten, van die Gulden, voor het brengen der eerfte tvding» Ten Derden: een Wykmeester bericht ontvangende, dat een Drenkeling in eenig Tappers of ander Huis gebragt is, zal zioh terftond derwaards begeeven, om door zyn byzyn en gezag te beletten, dat de menigte van Omftaanders, en de verwarring daar.uit voortfpruitende, geene vertraaging of nadeel toebrengen aan die middelen , welken, ter redding van Drenkelingen, in evenperoemde Bekendmaak"ge zyn voorgefchreveb. Zullende daarom elk en een iegelyk, die zich in zulk een Huis zoude mogen bevinden, gehouden zyn den Wykmeester te gehoorzaamen ; cn, des verzocht wordende, zonder eenige tegenkanting zich van daar te begeeven, op verbeurte van / 50:- ten behoeve van 't Aalmoezeniers Weeshuis, en, in geval van tegen"weer, naar bevinding van zaaken geftraft worden. Zullende de Bewooner van het Huis, of de Tapper, zo lange de Wykmeester daar nog niet is, met dezelfde magt, als,den laatften, voorzien zyn; kunnende, in geval van tegenweer, de fterke hand der Juftitie verzocht worden, terwyl intusfeben dezelfde boete en ftraffe, even als in de tegenwoordigheid van den Wykmeester, zal plaatfe hebben Wordende by deezen de Wykmeesteren ten ernftigften gelast, om van de gevallen, weiken zy bygewoond hebben, in de eerstvolgende Vergadering van Directeuren der Maatfchappy tot redding van Drenkelinget perfoonlyk verflag te komen doen, op dat ge meiüe Directeuren meer bepaald en omftaqdiger. dan zulks door de fchriftelyke Berichten de Wykmeesteren doorgaands gefghiedt , van dei wa >TEL- 3AM. Publ. 'aaken* ie de Drenkelingen. t r 1  276-5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stelDAM, Publ. raakende de Drenkelingen. waren toedragt der gevalleD behoorlyk' kunnen geïnformeerd worden, Ten Vierden: dat men inmiddels, en wel zo dra men begonnen heeft het geen voorfchreeven is werkfteilig te maaken, ter zeiver tyd , en zonder naar den uitflag der aan te wendene middelen te wachten, aan den Burger Maire, of aan den Burger Procureur der Gemeente, behoorlyke kennis zal moeten geeven van het geval, met alle deszelfs omftandigheden. Ten Vyfden: dat, ingevalle de uit het water getrokkene een onbekend of onvermogend Perfoon mogte zyn, de gedaane onkosten van Stads wege zullen worden terug gegeven en voldaan; en de aangewende iroeite, wanneer zulks begeerd mogt worden, in redelykheid, en naar omftandigheid van zaaken, zal'worden beloond, het zy de hulpmiddelen van een gewenseht gevolg geweest zyn of niet; na alvoorens, wegens dit alles, door Directeuren der Maatfchappy behoorlyk te zyn onderricht. Eindelyk ten Zesden: dat van nu voordaan, ter bevoorderinrre der fpoedige hulpe, voor de by ongeluk in het water gevallene, ter wedtrzyde der Gragten, tusfehen elke twee Bruggen of Sluizen, in een der Tappershuizen, of waar zulks best gefchikt zal geoordeeld worden, van Stads wege, eene kleine Dregge, met Touw en Kurken, in een Doosjen zal geplaatst worden: even als de Nachtwagts zedert A°. 1782 tot redding van Drenkelingen gebruiken, en aan web ke laatften, ter bevoordering van dat zelfde oogmerk, zedert AQ. 1793 ook Lamptaarnen zyn gegeven. Zullende deeze Dreggen niet alleen met Stads Wapen gemerkt, maar tevens met de Numero's van het Diftrift, de Grondvergadering, en het Huis waar dezelve geplaatst zyn, voorzien worden; terwyl van deeze bewaarplaatfen in alle Tappers- en Hoekhuizen, op zulk eenq Gragt voorkomende, zal kennis worden gegeven; ten  JAARBOEKEN, December, 17915. 2767 ten einde men, io gevalle van nood, zich aldaar, ter bekominge van bericht, of ter verkryginge; van het noodige, om den in het water gevallene fpoedig te redden, zal kunnen aanmelden. Gelastende de Raad der Gemeente by deezen, wel uitdrukkelyk, alle Herbergiers en Tappers, zo binnen deeze Stad, als óp derzelver Grond- febied woonende; als mede alte Schippers op eer- en Trekfchuiten van deeze Stad vaarende, om afdrukken van deeze Publicatie, en van de vernieuwde Bekendmaaking van de Directeuren der Maatfchappy tot redding van Drenkelingen, zo in hunne Winkels, als Scheepen en Schuiten, te doen ophangen; ten einde, door het zo veeï mogelyk opvolgen van dezelve, den oogfchynelyken deod van ongelukkige Drenkelingen te kunnen voorkomen. Gearresteerd en Gepubliceerd den 12 December I7S>6, hel tweede Jaar der Bataaffche Vryheid* H. STEENBERGEN, Vt. Ter Ordonnantie van den Raad voornoemd. G. BRENDER k BRANDIS. Een Reglement, betreffende de onwilligen in het opbrengen der Wagt-Contributiert, reeds in de naastvoorgaande Maand vastgefteld, wierdt thans, door eene Publicatie van den Raad der Gemeente, alomme bekend gemaakt. V R.T- ;tel- 3AMf  2?68 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel' V R T II E 1 D. GELTKHEID. BROEDERSCHAP. PUBLICATIE. T"\e Raad der Gemeente van Amfterdam, in aanmerking geoomen hebbende de noodzakelykheid, om die geenen, welke in gebreken blyven de Wacht-Contributiën, by het, op den 3den September des Jaars 1795 , gearresteerde Decreet van Organifatie van de "Gewapende Burgermagt deezer Stad bepaald, te voldoen, daar toe door gepaste middelen te conftringeeren; en dat dienvolgens, met den meesten fpoed, de wyze van rechtspleging dieswegens behoorde te worden bepaald by zodanig Reglement, als de Raad by Publicatie van den 24ften Juny laatstleden heeft bekend gemaakt, dat op dit refpecl: zou worden geëmaneerd: Zo is bet, dat de voornoemde Raad op den 7den November laatstleden beeft vastgefteld en gearresteerd het navolgend REGLEMENT op de wyze van Rechtspleging, ter invordering van de Quotifatie, over hen, van welken Wacht-Contributiën worden gtheven. Art. -ju De Directeuren van de Quotifatie-Kasfa zullen die geenen, die in gebreken mogten blyven, binnen den daar toe ge fielden tyd, de door hen verfchuldigde Quotifatie te voldoen, doen dagvaarden voor de Leden van het Committé van Juftitie, tot de Injuriën-zaaken , welke daar toe, om de veertien dagen, des Maandags vóór den middag vaceeren zullen. 2. De Citatie zal uiterlyk agt dagen vóór den Rechtdag, door een Gerechtsbode, aan den Gedaagden moeten worden geëxploicteerd. 3- De  JAARBOEKEN, December, 1796. 1769' 3. De Gedaagde niet compareerende, zal 'er, verleend worden default, met eene tweede pe < remptoire Citatie, op pcece van abfoluut verftèkjjh welke Citatie wederom uiterlyk agt dagen voor den volgenden Rechtdag zal moeten worden ge- j explo'cteerd; de Gedaagde als dan wederom niet! Compareerende , zal er gaan abfoluut verftek van > antwoord, en voor het profyt van dien adjudi-i catie van den eisch met de kosten. 4. De eisfchers of aaolegeers zelve niet com-1 p»reerende, zal 'er gaan Cornparuït, en voor het profyt vau dién abfolucie van de inftantie met de kosten. , , ,. 5. De Gedaagde compareerende, zal verpligt 2yn terftond te antwoorden, en zyne gronden van defenfie aan Commisfarisfen voor te dragen , welken , na verhoor van partyen, als dan dadelyk , of zo fpoedig mogelyk weezen zal , de zaak zullen decideeren, zo als zy naar recht en billykheid zullen vermeenen te behöoren, des echter, dat wanneer doar den, Gedaagden verzocht mogt worden om de zaak tot den volgenden Rechtdag te ftatueeren, ten einde deeze of geene ftukken, tot zyne defenfie betrekking heb^ bende, te kunnen produceeren. en merkelyke redenen van billykheid daar voor mogten zyn, Commisfarisfen het vermogen zullen hebben, zodanig uitftel te verleenen, terwyl het dan ook, in dit geval, aan de eisfchers vry zal ftaan, om Ha het dienen daar van aan de zyde van den Gedaagden, des goedvindende, een uitftel van veertien dagen te verzoeken, om daar tegen te produceeren het geen zy tot adftruftie hunner fustenuen, en tot wederlegging van de ftukken van party, nodig oordeelen; waarna, partyen als nog mondeling gehoord zynde, de zaak door Commisfarisfen zal worden afgedaan, in dier voegen als even gemeld is. 6, De partyen zullen of zelve in perfoon compareeren, of aan een' der Solliciteurs, voor de Xxxxxxxx ka Vm- )am< leglev 'icrit •aakett' f» de lusten.  • Amsterdam. Reglementraakende de WagtContri'butien. *770 NIEUWE NEDERLANDSCHE kamers van kleine Zaaken en ïnjuriën postuleer rende, daartoe behoorlyke Notariaale Procura'Kj moeten verleenen, welke aan Commisfarisfen zal moeten worden geêxbibeerd, alvoorens zodanig iemand tot het doen van defenfie zal warden geadmitteerd, zo acgthands dat de vonnisfen altyd tegen den priucipaal zullen worden geflagen, en tegen denzelven rer executie gelegd. 7. Wanneer een der partyen zich roet zodanig vonnis bezwaard mogte vinden, zal dezelve het vermogen hebben, om binnen drie dagen, na dat het zelve alzo gegaan zal zyn, daar van appèl te laaten aanteekenen aan het Committé van juftitie, het werk der voormaafige Schepenen verrichtende, en zieh mede binnen denzelfden tyd, aan dit Committé by Requeste moeten adresfeeren, inhoudende een kort verflag der bezwaaren, welke hy tegen het zelve vonnis mogt oordeelen te kunnen inbrengen: waarna partyen zullen worden geordonneerd, tegen zekeren bepaalden tyd, voor he: zelve Committé te compareeren, het welk als dan dezelven nader zal hooren, en op de ftukken ter eerlter in (tan tie gebruikt de plano recht doen, zonder dat deeze uitfpraak aan eenig hooger beroep zal onderhevig zyn, ten zy dezelve de fomrsa van honderd Gulden te boven ging, in welk geval echter het voaris zal weezen Executabel onder cautie; en zal in alle gevallen de gecondemceerde ter eerfter inftantie tot het aanteekenen van appèl niet worden geadmitteerd, dan onder provifioneeie confignatie, in handen van Commisfarisfen tot de Ir.juriëc-zaaken voormeld, van de fomma, waarin hy gecon* demneerd is, waarvan aan het Committé van Ju£• )AM' Reg'ene nt raaken* de de Contrfr butien*  2772 NlEUWENEDERLANDSCHg OMSTELDAM. Aan het Provinciaal Beftuur van Holland» MEDEBURGERS! T~\e Ondergetekenden, alle Ingezetenen deezer L/ Provincie en Eigenaars van Obligatien, teu laste de O. I Comp., diverfe Negotiatien, en van dewelken de eene foort minder, en de andere meerder, ja zelfs fommige compleetelyk, voor aflosfing van Capitaal en bet3ah'ng van Intresfen, door de Staaten van Holland, in der tyd zyn geguarandeerd; geeven met vcrfcbuldigde achting, doch tevens met alle de cordaatheid, die aan Burgers eens vryen Staats voegt, aan uwe Ver» gadering, aan welke door het Volk deezer Provincie deszelfs dierbaarfte belangens zya toevertrouwd, te kennen : Dat zy, in der tyd, door de Provifioneeie Reprefentanten deezer Provincie hebben zien neemen zodanige Refolutien en Maatregelen, ter presteeringe van betaalinge der Intresfen van de Obligatien ten laste deezer Provincie loopende; dat zelfs gemelde Provifioneeie Reprefentanten de* even na de omwenteling, gedecreteerde vermindering van Intresfen op de 5, 4 en 3 pCts. Obligatien, wysJyk, en overeenkomftig de goede trouw, Het volgende Adres, onderteekend door eenige Ingezetenen, Eigenaars van geguarandeerde Oost-lndifche Compagnie's Obligatien zynde, is op den 22ften December 1. 1. van hier verzonden, ten einde het zelve op den volgenden dag ter Vergadering van het Provinciaal Beftuur van Holland in te leveren.  JAARBOEKEN, December, 1706*. 2773 trouw, fdie toch vooral onder een Goqverne-1 ment, op wysgeerige gronden gebouwd, behoort ,j heilig te zyn,) wederom hebben ingetrokken en ] buiten effect gefteld; dat zy, na deeze maatregelen 4 én na dat in den voorleden Jaare eene 6. pCts, Heffing aan den Lande moest worden op t gebragt, toen al in het begrip ftonden dat onder, de benodigdheden, waar voor die 6 pCts, Hef- . fing zoude ftrekken, gerekend was al dat geene,j waar toe deeze Provincie, in der tyd, door plegtige guarantier, voor de O. I. Comp. zich hadt verbonden , en welke verbanden nimmer door eene omwenteling, op deugdzaame gronden gevestigd, kan worden gealtereerd of verminderd; en daar de Staat der O. I. Comp. door de omftandigheden van den Oorlog en het gemis haarer Retourvlooten, buiten ftaat fcheen om aan haare Engagementen te voldoen , zo wierd de eenige , doei) ook allezins voldoende, hoep der Houders van deeze Obligatien alleen gevestigd op de Prestatie der aangeganne guarantien, zonder welken het nimmer de O. I- Comp. zoude hebben kunnen gelukken, om eenige, veel minder zodanige imroenfe fommen te bekomen, als wy en zó veele daizende andere Burgers, op de goede trouw van hun, die het Beftuur in handen hadden cf zouden krygen, hebben te eisfehen. Dan, dat in het voorleden Jaar in gemelde 6 pCts. Heffing niet. zynde aangenomen de prestatie dier guarantie, zy zulks notoirlyk moesten toefchry. ven aan eene Penutie van Gelden, welke zo kort na de omwenteling, en op eenen tyd dat zo eene aanzienlyke fomma aan de Franfche Republiek moest worden betaald, niet te verwon» deren was. De Ondergetekenden bleeven dus lydzaam afwachten een nader tydftip, altoos overtuigd , dat daar 'er zeer prompt gezorgd wierd ter betaaling van de Intresfen, direct ten laste van den Lande loopende, 'er ook zodanige mefures zouden genomen worden, waar door ook Xxxxxxxx 3 zy, bi- TEL)AM. 4drcs ■aakenle de O. '. Com.  I Au' SlEtDAM. Adres raaken de de O 1. Cm fcgnic* 1774 NIEUWE NEDERLANDSCHE zy, die volftrekt'niet minder wettige Crediteu» ren van den Staat waren, zouden ontvangen het Effect der aan bun gepresteerde guarantie. Immers, IV?edeburgers! het behoeft geen berriog, dat, daar by dezelve guarantie door de Staaten, in der tyd, alle Voogden en Weesmeesteren enz. geauthorifeerd wierden, om dc Gelden van zo veele duizende Weezsn en Weduwen in deeze aldus geguarandeerde Obligatien te mogen beleggen; dat zeggen wy, ook deeze Obligatien geene mindere Soliditeit konden hebben, en dat, tën tyde dezelven wierden opgenomen , roen de foümeering van Gelden voor deeze Obligatien befchouw'de als zo veele daaden van warme Vaderlabdsliefde, waar door de goede Ingezetenen yverig en door daaden medewerkten tot het behoud eener Maatfchappy, welkers waarde nu, by den orfgelukkigen keer van zaaken in de Oost, ten fterkften wordt gevoeld, Hoe meenige duizenden der Ingezetenen hebben dan ook in dien tyd hunnen overwinst, met zweet en bloed verdiend, veiliglyk vertrouwende op de guarantie van den Lande, gulhartiglyk uitgereikt, hoe meenige duizenden hebben, om deezê ivegotiatieo te doen gelukken , hunne ordinaire Obligatien verkocht, en daar voor, in het vooruitzicht ;>an eenig meerder voordeel, van deeze Obligatien genomen. 'Nu de flagtoffers te zyn van hunne ter goeder trouw betoonde medewerking, zou (het zy met eerbied gezegd) eene ongelegenheid zya. de niet anders dan de gevolgen van eene verkeerde aeroeuvre des Beftuurs zcu aan den dag leggen, en dus we} zeer verre af zyn van de naarkoming van die plipen, 'weike de geheele Maatfchappy, |qor Ulieden, Medeourgers! gerepresenteerd word'.n ie, aaö ieder der Leden van dezelve MaatpfopRy eVfc'Ö zo verfbhuldigd is, als Gylieden vzv. dezelve de prompre navolging der pi.gtca ii'uat vorderen;, jfó-j Buigers Leden van het Pro- via-  JAAR.BOEKEN, Decemaer, 1796. 2775 vinciaal Beftuur! wy gevoelen dat Gylieden met, ons overtuigd zult jsyn van deeze eenvoudige, gronden : dat, zal , de Maatfchappy het recht hebben om de vervulling der pligten van haare Leden te vorderen, zy dan ook voorgaan moet, om zelve die pligten ten opzigte d^r deelen te vervullen, zonder dewelke deezen nimmer in ftaat zouden zyn aan hunne verpligting te voldoen. Toen dan ook, in dit Voorjaar, by Pu blioque Advertemien in de Couranten werd bekend ge-naakt de modus guo, waarop een deel der geguarandeeice Intresfen zoude worden be» taald, juichten wy over de billykheid eens maatregels, die reeds (?.o niet andere beletzels het verhinderd hadden) veel vroeger had behöoren te gefchieden Dan, Burgers! tot deeze uure toe is, offchoon zodanige Advertenden ftecds wierden befchouwd als aanneemingen ter betaaling van die geenen die dezelve gedaan heefc of hebben, dog niet zelfs een begin gemaakt met deeze gedecreteerde betaaliug. Onoverkomelyke hinderpaaien moetea dus daar van de reden zyn ge> WtEn' dat dit zo geweest is, en de benodigdheid van Gelden aanzienlyk was toegenomen, bleek ai verder uit Ulieder Decreet van 26 Mei 179Ö, het welk ftrekte om den Volke bekend te maaken met eene nieuwe te doene Geldheffing, eÉ üat inmiddels twaalf Millioenen aan Recepisfen; Oie in dezelve Geldheffing konden worden aan genomen, zouden worden gecreëerd, en welkt Geld-Recepisfen, Wykens de letter van het zei v'e Decreet, zouden worden gebruikt, om daa mede de fchulden deezer Provincie te voldoen onder dewelke zeer diftinöivelyk zyn gefteld ge guarandeerde Intresfen en Aflosfingen van Obli gatien ten lasten der O. I* Comp., welke fchul den, gevoegd by zo veeje anderen en by d Quote deezer Provincie in de door de Nadonaa le Vergadering gepetionneerde en bewilligde Gel Xxxxxxxx 4 den \m» TEL" JAM» Adres 'zaken ■ de de O [ Com' pagrde, 1 1 »  Am- S.TRL- »AMr Adres raaken' ds de O. I. Com 'fagnic. j . i \ ) ï t l i 3 d t h ij £77ö NIEUWE NEDERLANDSCHE den , bet benoodigde deezer Provincie op 5" Millioenen deeden taxeeren. 1 Niet anders konden wy Ondergetekenden dus verwachten, daar, op den ip Augustus f796, in het licht kwam Ulieder Ampliatie-Decreet, wa3rby een 6 pCts. belasting over de vermogens uwer Ingezetenen, gecombineerd met een' opbrengst naar mate der Inkomften, was gedecreteerd , dan dat by deeze importante belasting zou worden aangenomen dat geene, het welk wy en zo veele duizenden andere Ingezetenen het recht hadden te vraagen, ingevolge pl-gtige aangegaace gnarantien van Ulhder Predecesfeuren, door uwe Decreeten gehomologeerd en erkend; te meer daar, zo afs boven gezegd is, by het Decreet ter creëering der Geld-Recepisfen, het reeds punclueelyk was gefteld onder de fchulden, waardoor men tot de bcnoodigdheid van irie-en-vyftig Millioenen was gekomen Dan, Burgers Leden van het Provinciaal Beftuur ! hoe groot .was onze verwondering en verbazing te moeten zien, dat, daar de Maatüjhappy van óns als Leden derzelve vorderde zqJanig eenen aanzieclyken opbrengst, die zelfde vlaarfehappy haare pligten omtrent ons fcheep e vergeecenl Hier door zyn nu zeker 2eer veee onaer Medeburgers in de droevige noodzaakykheid gekomen, om, ter piompte voldoening lan de Térmynen der gedecreteerde Heffing, en dien einde hunne Effecten ten laste de O. '.. Comp. tot zeer Iaage pryzen, ja zelfs tot de lelft, een derde of vierde van den aan hun kosenden prys, te moeten verkoopen , of anderzins iet de betaaling hunner Heffing zo lang te machten, tot dat de Maatfchappy zich ten hunen opzichte even rechtvaardigiyk gedraagt, als ezelve Maatfchappy' billyke aanfpraak heeft dit ; eisfehen van ieder Lid derzelve. Eene ftille aop bleef ons nog by; wy verbeeldden ons dat, anaeer wy tot het tydftip des vierden Terroyns ca-  JAARBOEKEN, December , 1796. 2777 naderden, het Beftnur dan zou werkftellig maakef zodanige uitlootingen, als waartoe het by nfeetfeeguarantie verpKgt was, en wy als dan piegtibe ë" dj biüvke vryheid, om de als STdc-SSS g guarandeerd^ Obligatien met Intresfen, in deeze 6 pCts. Herring, als oeia te kunnen fourneeren. , Dan, Medeburgers! wy zyn thans meer dan de helft gevorderd in December, en dus reeds zn verre in de laatfte maand der Heffing, en loz Se» daar van is in t licht gekomen; wy kSien dus niet langer ftil zitten en zwygen; Sta tvds willen wy ülieder Vergadering aaqfnooren om, döór het neemen en uitvoeren van Decreet , een groot aantal Ingezetenen m de •mo-elvSSa te brengen om aan de gedecreteerde 6 DeCts Heffi Ag over de Vermogens of Taxatiën Se? Inkomften te voldoen; en dus adieeren wy O edeVergadering by deezen met den vereischten eerbied, doch met plegtigen ernst, Ulieden ISzoetnde', om in onze billyke belangens te W°Wy rgoeP°endby uwe Vergadering mits deezen Dlesuglyk in, de naarkom.ng der MaatfchappeSki verpligting omtrent ons en zo veele duizenden onzer Mede-Ingezetenen ; wy verklaaren, dat veelei de volle prestatie der door Ulieden SanSeerde guaramien alleztas benodigI hebhen, om aan hunne verpligting te voldoen en wy raven Ulieden in confideratie, of het wel t tergen ^u zyn, indien de.Maatfchappy zict langer onthield" om haare pligten jegens ons t betrachten, dat wy dan onze verpligtingen vol£en ten haaren "opzichte zouden verdien immers, Burgers Beftuurers deezer Provincie. Sn wv een oog op den aart onzer Pretentien, in vereelyking gebragt met verfcheiden anderen dl S betaald zyn, dan zal men bevrdö dat wv veel ouder en met minder billykei aan ü y Xxxxxxxx j fpraa AMSTERDAM. Adres raaken» de de O» h Com» pagnit» r » 1 ?  AtyfSTELDAM. Adres raaken de de O. /. Cov,pagtuc. ge.oeg, gunitig volgen moge, ten einde zulks n_> nog plaars zou kunnen heboen. Het zou, Burgers Beftuuren» ons weinig moeite geKost hebben, om dit adres door een ere*, ter aental Eigenaars van deeze foorten van Effecten te doen ondertekenen, indien wy daar . van handen willen maaken eene openbaare tekening; maar Medeburgers! daar wy ons overtuigd houden, dat niet de veelheid der Ondertekenaar!, maar üe motiven en gronden van deezen onzen voordragt by Ulieden van applicatie zullen zyn ° InJfl',^'^ Befiuurers! als waarneemende de belangen* enzer Hollandfche Maatfchappy alle de deelen derzelve, en dus ook alle de Houders in deeze foort van pretender. reprefenteert, zo hebben wy ons flechts toe een' kleinen kring van Ondertekenaars bepaald, om ook zeifs den fchya te vennyden van eenige pre" ju- £??8 NIEUWE NEDERLANDSCHE jpraak op voldoening hebben; daar onze Caoitaa- ZJZ hZ - des 0or,°es ea de -ydsomftandigheden zóó important zyn gedaald in waarde, en wy reeds daar door (al wordt ons promptelyk de volle guarantie gepresteerd) een zeer zwaar deel ,in de publieke omflandigbeden komen te lvaen. Om alle deeze redenen en meerderen, die wy zouden kunnen aanvoeren, ware bet niet dat wy Ulieders precieufen tvd niet te veel wilden occupeeren, adresfeeren wy 0ns aan uwe Vergadermg volledig vertrouwende, dat Gylieden, Burgers Befluurers, fl!e de Maatfchappy repre' fenteert, overtuigd zult zyn van de billykheid van ons verzoek, om cnverwyld te mogen heb5e"deJole Pr<:sta£'e van dat geene, wttar toe de Maatfchappy jegens ens en zo veele duizendc Mede-Ingezetenen zich heeft verbonden, en dat dusi, zo we! de uitlooting ter aflosfing, als betaaling van de geguarandeerde Intresfen, ten fpoengjen gefchiede, en deeze fomma 'in de Ge.dhetBng warde afgenomen , waartoe w verzoeken dat Ulieder dispofitie op deeze. tvd£  JAARBOEKEN, December, I7SX>. «779 •■ • . ««.iiipn tnehrenaen aan de betaaling der AmWSSrfE.r^el£f>Spte opbrengst wy allè-sTB*. 2?»^ «i «kar toe reedsoAM. meest allen hebben gecontribueerd. HEIL en BROEDERSCHAP! UWE MEDEBURGERS. Amfterdam 22 December I79°« Een Bureer deezer Stad, met het on„eluV-kig lot der zulken begaan, die, fee ft eeks of van ter zyde , de nadeeen door de Veepest veroorzaakt, ondervinden, was op middelen bedagt ter geTeezinge van het nuttig Vee, naadat het van de veelal doodlyke kwaaie was aangetast. Hoewel thans de verderflyke roefje fchynt opgeheven te zyn, willen wy, êlter, Wans menschlievend óógmerk ter ' en, indien het gebeurde O geen God'verhoede!) dat het kwaadl ^h van nieuws openbaarde, aan de Middelen, door den Ongenoemden voorgelchreeven, hier eene plaats geeven. N°. 1. ryQ dra men twyffek , dat het Beest niet wel ^ is, geeve men het zelve vyf levendige Kikvorfchèn in, en herhaale. zulks op den tweeden Ir derden dag rog eens. Als het zeker blykt, St St Beït zie! is, binde men het van dien  Am- STEL* HAM. Middelen tegen de Veepest. N". 2. BeelfTn ^LVZT^5 Zout> *eef *« bet £ee« in, neem verder twee ranselen verfchf Kamernelk. met één W Siroop, ld order elkander gemengd, en gekookt tot he gebooden 's'.en §°f gerocrdf dat het niefSZ* hot; geef dit, na het gebruik van het Zout £ warm als 't Béést het drinken kan, op éSmaï »• Dit doet het,Zout niet alleen werken, maar verwekt ook eene roering, die voor St Se «£" PZ7,Tdig h- &he^ vervolgens ten éerften oe Schoft, agter het Schouderblad- dist te- f,,r l\e/ufegraat aa°> kaal, en wryf daffterfc deh^'tZ' maak Verder ^ne/lnSfing n ?r ïln ' oy Wyze ^aD eenü Kruistóede, en leg Jn L ecJüea *en fte^e Spaanfche VJie- od 4 S de Eerfte m dq Buart is, ra0ct men ui voorzorg de Beesten, alfa morgen" ^df ut 'ngeeven, en als men dé Stè op de Stal verneemt, dan moet de üpe- m 2789 NIEUWE NEDERLANDSCHE tyd af vast, • zelfs Zomers in de open lucht onhoudende het zelve Gras of Hm hfnH 5. maal, daags, Zakken, met heet Zard ^vnif «ooms, iteekt het een hand vol Zout m Fksfen siootwaV lZlJ^^^ ê Js^r^i KiKvorrch^O dralen üaags, tot de ziekte over is. Ook is het zeer goed in deezen tyd de gezonde Beeien t*Z r£enWeekSj ^ h3Dd 4 fegj S NB. Alle de Beestenr welke het zeiven tvdJ2 heoben gebruikt zyn gebeterd; docb d,eg garven? " ,a3t^^ben,tyn  JAARBOEKEN, December, 1756. 2781 ratien der Spaanfche Vlieg gebruikt worden. N'. 3. Zo dra men bemerkt, dat het Beest van zyn voedfel walgt, en niet naar gewoonte eet, doe men het zelve een touw met bosfen versch geclukte Uijen om den hals, of, zo men d;e zo vers-h niet heeft ', dan moet men ze fchiüen. Deeze Uüen trekken zo fterk het vergif van het zieke Beest naar zich, dat de Uijen zich den volgenden dag vertoónen als of zy half gaar eekookt waren. Deaglyks doe men het Beest verfche Uijen om den hals, en d e men 'er afdoet, moet men wel zorgvnldig onder dc Aarde bearaaven, op dat de Vogelen, of eenig ander Schepfet, dezelven niet aanroeren, naardieo zy zeker daar van zouden fterven- Na verloop van eenige dagen zal men fommiee van die Beesten een groote quantiteit flyra uit neus en mond zien loopen of löozen; andere krvgen weder een geweldigen afgang; en byna altoos krygen zy een ftyvigaeid en zwelling in de Poolen; edoch, door het Jangduung gebruik van den Halsband van Uijen, zullen alle deeze toevallen allengskens verminderen, tot het Vee geheel herfteld ut. Ook zoude het zeer nuttig zyn, dat men overal in de Stallen bosfen met Uijen hong. " N°. 4* £ Antimonium. Neem -k fë Salpeter. £ fg Annys. Maak dit wel' fyn tot een Poeder, en meng het onder eikanderen, geef hier van daaglyks een ziek Beest, in een-ftuk Brood, zo veel als met met de punt van een Mes of Koffylepeltje nee mei Amstel* DAM» Middelen telen de Veepest. I  Am- dam. Neem, zo dra het Beest ziek is, drie Eyereiï met de fchaalep, een handvoi Roet uit de fchoorfteen, en een pintje Raap-Olie, geef dit alies, wel door eikanderen gnmengd,' het Beest, eiken dag, by aanhoudendheid in. Neem vervolgens Leem, meng dezelve met Wyn-Azyn, en fmeer daar mede het üeest over de Ruggegraat tot op de Staart; dek het wel met Dekens en veel Stroo, tot dat het aan 't zweeten geraakt • zee het zelve vervolgens dp Paardenmist, doch zo dat het de lucht vry kan genieten. Pryzen van de Koopmanfchappen, ver* kogt door het Committé tot de Zaaken van den Oost-lndifche Handel en Bezittingen, op Dingsdag den 13 December 17*6," en volgenden dag, ten Comptoire Amfterdam, zynde de voorbetaling tot 24 January 1797 inclufive. Alles in Banco te betalen, met één per Mille voor den Armen. Bruine Peper, tot 38 en 1 vi. fchel. 't pond5 Nagelen» tot 73 ft. 't p ; Thee Boey, heele Kisten 28 en 1 vi. a 30 en 1 h. ft. 't P.; Thee 3782 NIEUWE NEDERLANDSCHE men kan, en-aan de gezonde Beesten alle wee« ken twee maaien, ieder keer zo veel. N° 5.  JAARBOEKEN, December, 1706. 2783 Thee Boey . halve dito 31 a 31 en I h. ft. 't p ; Thee CoDgo. heei«; dito 42 a 50 ft, 't p ; dito dito halve dito 4/ en 3 vi. a 49 en 3 vi. ft 't p.; dito dito in 1 vi. Boey dtto 50 en 1 h. a si ft. 't p ; dito dito in 1 vi di-o 5a en I h. a 04 ft. 't p.; dito dito in 15 Catty dito 47 en 1 vi. a 52 en i vi ft» 't p ; dito dito ia 10 Catty dito jï en I vi. a 58 en 3 vi ft. 't p.; dito Keropoy, heele dito jl en 3 vi. a 54 ft 't p ; duo dito halve dito 47 en 1 vi. a 50 en 1 h. ft. 't p.dito dico i vi. Boey dito 50 ea 1 h a jï en 1 vi. ft. 't p ; dito dito 1 vi. dito dito 55 en 3 vi. a 64 en 1 h. ft. 't p.; dito dito in 25 Catty dito 50 I vi. a jt en 1 h fi> 't lp,; dito dito in 15 Catty dito 52 a 52 en 1 h. ft 't p.; dito dito in 10 Catty dito 55 en ï vi. a 56 en 1 yi. ft- 't p ; dito Souchon 1 vi. Catty dito 58 en 1 vi. a 64 en 1 h. ft. 't p ; dito dito in 40 Catty dito jv a 60 en 1 vi. ft- 't p.; dito dito in 25 Catty dito 68 a 76 en 1 h. ft. 't p. ; dito Pecco in 30 Catty dito 158 ft. 't p.; dito dito in 1 vi. Catty dito 78 a 79 en 3 vi. ft, 't p ; dito Tonkay dito 47 a 48 ft. 't p.; dito Heyfan Schin dito 59 en 1 vt. a 62 ft 't p ; Heyfan 82 en 3 vi. a 99 ft. 't p.; dito Joosjes 144 en 1 h- a 160 ft 't p.; dito Soulang 130 a 193 ft, 't p.; Sapanhout Bimas ƒ 15 't Cento; Poederfuiker 20 a 2S en 7 ag. fcheil. 'c pond; Spiaulter 25 en 3 vi. a 26 en 1 vi *ï Ct ; Thin Bancas 57 en 3 vi, 't Ct,; Rhabarber 15 j a iöi ft. *t p ; Radix China / 59 a 63 't Ct.; dito Galing 80 a 87 en 1 en h. t Ct.; Star Anys 16 3 56 en 1 h. ft. 't p ; Biadrottingen f 10 't Ct ; Caneel Oly 21 a 27 en 3 vi 'e Once; Oly van Nooten gedisteleèrd 56 a 60 ft. 't Once; Nagel Oly 24 a 26 ft. 't p.; Koffy Java's in Gonje 17 en 1 h. ft. 't p., en dito dito Peperbaaldosk 16 en 1 h. ft. 't p Am- sïel- dam.  2784 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZYDE STOFFEN. Meubel Damasten 12 draads ƒ 68 a 75 'c ps.; Lustriogs weerfchynen 8 draads 57 ea 1 vi. a 57 en 1 h. 't ps.; dito 4 draads 49 a 54 en t. h. 't ps.; Taften weerfchynen 4 draads 47 a 54 en 3 vi. 't ps-; Nankings Linnen geel 61 lt. 't ps-, wit dito 57 en 1 h. a 59 ps. ZEELAND. Middelburg. Vertegenwoordigers des Volks van dit Gewest, reeds eenmaal eene Buitengewoone Geldheffing hebbende uitgefchreeven van zes ten honderd, die, ter aanvulllnge van het ledige van 'sLands Kas niet toereikende was bevonden, vonden andermaal zich genoodzaakt, tot dit onaangenaam hulpmiddel de toevlugt te' moeten neemen. Dit gefchiedde in 't laatst der voorgaande Maand , by een Publicatie, gebiedende eene Geldheffing van vier ten honderd over eens ieders Capitaal en Bezittingen. G E*  JAARBOSKEN, December, 1 js$> ajfff GELTKHEID. V R T H E l D. BROEDERSCHAP* De Vertegenwoordigers des Volks van Zeeland , allen den geenen die deezen zullen zien of hooren kezen, Heil en Broederfchap! doen te weeten: dat, indien wy de neigingen onzer harten in dit tydsgewrigt konden volgen, Wy aan niets minder, dan asn bezwaar voor de geldmiddelen*' van onze Medeburgeren zouden denken; dat wy veel ter veelen d;r Inge. zeteneh, welkers irkoaiften en kostwinningen grootendeels ophou; en en liilftaan , zouden trachten te gemoet te komen; dat het intusfchen 'er zo verre van daan is, dat wy aan deezen onzen werisch' zouden kunnen voldoen, dat wy integendeel mosten betuigen , zonder fterke dwangmiddelen! 's Lands zaaiten niet ta kunnen gaande houden; dat de Heffing van zes ten honderd niet toereikend is geweest voor de behoeften vari het voorige, en het loopende laar;-, dat de ordinaire geldmiddelen van dit Gewest niet berekend zyn voor de verbaazende Petitie van Co Millioenen Guldens, waar in de iNationaale Vergadering ftiptelyk niet alleen vordert de voldoening der Q_Jote van deeze Provincie, maar zelfs niet beureiging van executie, waar aan wy de Ingezetenen niet mogen blootftellen; dat wy de rechtmatige pretenfien v?.n verfchenen Intresfen der importante Capitaalen, ten laste derzer Provincie loopende, niet cp den duur kunnen onbetaald laaten ; maar integendeel hebben befloten de Intresfen, verfchéenen geduurende dit loopende jaar in den aanttaanden Jaare te voldoen, waar mede een begin zal worden gemaakt met den eerften Maart 1797 , over de Maanden January en February 1796, en gecontinueerd volgens na- Yyyyyyyy de* M'.9- DUL' BÜRÖ»  2786 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Publ. tot eene Geldhef> fing van 4 pCt. i i i 1 ( 1 dere advertentie; dat de behoeften van 't Land voor het volgende Jaar, vooral by onverhoopte voortdunring van den Oorlog, wederom over» groote fommen gelds zullen vorderen; dat wy in deeze netelige omftandigheden, om te voorzien in den hoogen nood des Vaderlands, en te voldoen aan alle Bondgenootfchappelyke ver. pligtingen, ons gedrongen zien (hoe ongaarne ook) uit te fchryven, gelyk wy doen by dee. zen, eene Geldheffing van vier ten honderd, over ieders Capitaal en Bezittingen, op den voet, als hier na breder is vastgefteld; dat deeze generale Heffing intusfchen niet zo fpoedig aan ons zulke lommen van gereede penningenkan verfchaffen, ais wy tot afweering van de door de Nationaale Vergadering, volgens derzelver Reglement, bedreigde executie noodig hebben: dat wy daarom ons nog genoodzaakt hebben gevonden, uit te fchryven, gelyk wy doen by deezen, eene Anticipatie of Voorbe» taling op voorfchreeven Heffing, door Kigeïaars en Gebruikers van Landeryen te voldoen , io als hier na is bepaald. §. i. üeeze Geldheffing zal beftaan in een Fournisfement van vier ten honderd van het Euiver beloop der waaide van ieders Capitaal en Bezittingen, zo roerende als onroerende, hoedanig zy zyn, en waar gelegen. §. 2, De Recepisfen vah de gedaane Fournisfementen 'in deeze Heffing, zullen na derzelver afloop worden geconverteerd in Obligatien „ :roïfeerende ten Interesfe van drie ten honderd n het Jaar, met dien verftande echter, dat ;eene andere Obligatien zuilen warden uitgegeven, dan van effene of ronde fommen, en ;eene van minder dan van vyftig Guldens Ca)itaal, des dat diverfe minder bedragende Reepislen deezer Heffing, zullen kunnen worden 'famengevoegd, of met Comptant, of met Bank-  jAARBOÈKEN, December, 1706. 0787 Bankgeld gefuppleerd, om eene voldoende fom uit te maken. . § 3, Behalven de Recepisfen , zal wegens iedere gefourneerde fom aan de Ingezetenen worden ter hand gefteld eene Quitancie, inhoudende de fom en het nummer van het ge fourneerde. §. 4. Om aan de Ingezetenen alle twyttehng^ zo veel mogelyk is, weg te neemen op het maaken van den noodigen overflag hunner Be» zittingen* wordt by deezen vastgefteld, dat een ieder den ftaat van zynen Boedel moet op< maaken, zo als by denzelven met ulfimo December 1796 bezit, en dat de overflag en vervolgens de Fournisfementen moeten gaan ovei Obligatien,, Los- en Lyfrenten, Penfioenen, Fis'.ienden, Actiën en Crediten, zo binnen als buiten 'sLands, ten laste van deeze of eenigf andere Provinciën, van de Unie, Admiralitei ten of eenige andere Generaliteits Comptoiren. als mede'ten laste van eenige Steden, Colle^ «ien, Banken, Diaconien, Kerken, Godshui zen of andere Corporatieh, hoedanig dezeïvt ook genaamd zouden mogen zyn, mitsgaders ten laste van alle andere Republieken, Ryken Staaten en Princen, hoegenaamd: over Lande r'yen, Erfpagten, | iendén , Visfcheryen, Grien den en Houtgewasfen; Heerlykheden, Huizen Hoflieden, Buitenplaatfen, Tuinen, Boomgaar den en andere Bezittingen, zo in als buitel deeze Republiek, en fpeciaalyk ook over Sui ker- en andere Piantagien, gelyk aede ove alle andere Bezittingen , in de Colonien vai den Staat en in die van andere Natiën; ove uitftaande Crediten, Maandgelden, Transpoi ten - Hypotheque , Custingbrieven , Schepen kennisfen, Bylbrieven, Wisfel- en Bodemary brieven, Asfignateii, Recepisfen, Gelden in d VVisfelbanken, zo by overfchryving , als i Comptant; Aftien, .Obligatien en Anticipatie Yyyyyyyy 1 ps: Middelburg. Publ. tot eene Geldheffing van \pCt. | 1 P i r 1  Middelburg. Publ. tot eene Geldheffing van 4pCt. ] i 5?88 NIEUWE NEDERLANDSCHE penningen , in en ten laste van de Oos*- en andere Compagnien, alles zo hier-te Lande, als m andere Republieken, Ryken en Staaten; over uitliaande penningen onder SoUickeurs, Casflers of andere particulieren, het zy met of zonder verband, zo binnen als buiten 'sLands; over Schepn, Schuiten, Jachten in de Havenen, ter Zee ei op de Rivieren zynde, en over allerlei Waaren en Koopmanfchappen hoegenaamd, alles mede zo binnen als buiten 'sLands, ter Zee, op de Rivieren en te Lande ; over Graanen , zo gedo; ichen als ongedorfchen, en andere Veldgewasfchen, zo wel die nog te Velde liaan, als die, welke reeds zyn ingezameld; over Rund-, en ander Vee alle Paarden zonder onderfchdd , mitsgaders allerlei Werktuigen en Gereedfchappen tot Bouw- en andere Neringen en Ambagten gebruikt wordende; als medé ever gereede Gouden en Zilveren Penningen, gemunt en ongemunt, gewerkt of ongewerkt Zilver en Goud, Juwelen, Kleinodiën, Rariteiten, Bibliotheken, Medailles, Schilderyen en andere Curiofiteiten, Koetfen en andere Rytuigen, Wagens en Karren, -en generalyk van allerlei Huisraad en Meubeien, en al wat tot kleeding-en dekfel dient en voorts over alles wat Eigendommen en Bezittingen kan genoemd worden; mits daar tegen kunnen worden afgetrokken allerlei fchulien , dswelke de Bezitter u'timo December 1796 ten zynen laste, zo binnen als buiten sLands zoude mogen hebben, zynde de in:emie, dat de voorfchrevené Geldheffing zal ?aan over de zuivere ei effectfve Bezittingen Ier Ingezetenen, zo na mogelyk te bepaalén, ils ieder in confeientie zal bevinden te beloeren, . §. 5. Het zal nogthans aan de Ingezetenen rryflaan te mogen refèrveeren hunne Goede■en, die in 'svyands handen zyn, Leenen e« Tien-  JAARBOEKEN, Dece?nber, 1756, 2789 Tienden, buiten deeze Republiek gelegen, vcor zo ver dezelve in zekere opzichten aldaar zyn , vernietigd, mitsgaders zodanige _Effecten , als by een nader te arresteeren Tarit' zullen worden opgegeven, mits by het doen van den Eed aan de Commisfarislen worde opgegeven de qualiteit van 'het gereferveerde, §. 6. Alle Ingezetenen deezer Provincie zon der onderfcheid van vermogen, zo in de Ste den, a!s ten platten Lande, het zy zy hoof» den zyn van een huisgezin, of niet, het zy zy tot een huisgezin behöoren, op zich zeiven woonen , of by anderen, het zy zy hunne Goederen zelfs beheeren, of onder de Voogdy of Curatele of Adminiftra'tie van anderen ftaan , het zv zy al of niet op het Famüiegeld zyn aangefiagen, en dus alle en een iegelyk van wat ftaat of conditie zy zouden mogen wezen , zyn verpligt aan deeze Geldhefïr-ng te voldoen. §. 7. Dit Fournisfement zal ook moeten gefchieden, door Voogden, Curateuren en Weesmeesters , van de Goederen der Weezen, min. derjaarigen of anderen, aan hunne zorg toevertrouwde Perfoonen, ook van de zulken , die jti Godshuizen geülirnenteerd worden, uit en over de Goederen van dezelve, gelyk mede door'de Direclien van Gilden of andeie'Corporatien, vau de Goederen, daar aan bshoorende: alle welke mitsdien tot het geen voorfchreven is, en tot de beleening of den verkoop der Effecten, onder hunne adminiftratie, ter voldoening aan dit Fournisfement geauthorifeeru worden; wel verftaande, dat de Adminiftrateurs van Goederen ad pios et publicos ufus, en tot voortzetting van Konften en-W.eetenfcliappen dienende, niet onder deeze dispofitie zyn begrepen, en dat Weesmeesters of derzelver Suppoosten, Voogden, Curateurs of Adminiftrateurs van eens anders Goederen, Yyyyyyyy 3 niet Middel*burg. Publ. tot eene Gildhef. fi.it van 4pCt.  MIDdel'burg. Publ. ft eene Geldheffing van ': \ ' '' ■ ."« *i 1 ■ t i 1 *i 'i ï l ^ i 1700 NIEUWE NEDERLANDSCHE u'et zullen mogen declareren voor de moeite }f vacatiën, die zy ter deezer zaak gehad lebben. §. 8. Om den Ingezetenen verder allen twyFel in het maken van den overflag hunner Capitaalen en Bezittingen weg te nemen, wordt nog by deezen vastgefteld: dat een iegelyk zal verpligt zyn de Effecten, die hy bezit, zo jinnen als buiten 'sLands, te tauxeeren naar den Cours of volgens het Tarif, door ons nader te arresteeren, en zal een iegelyk de Goederen zo binnen als buiten 'sLands, waar op ?een prys in bovengemeld 'iarif is bepaald, by zich zeiven mogen tauxeerèn tot zodanigen prys, als hy die, ten tyde, wanneer hy zyn Jverllag maakt, afftaande, in gemoede zal waarïig fchatten. Ten refpecte van de Goederen fte eenig gevaar of rifico loopen, gelyk Scheaen of Koopmanfchappen, mitsgaders Cargasoengoederen die op Zee zyn, ten tyde wanreer iemand zyn overflag maakt, zal een iegeyk die by zich zeiven mogen tauxeeren ten nontante van de Asfuranlie, die hy daar op reeft laten doen , of zo hy die in het geheel )f ten deele niet heeft laten asfureeren, voor 10 verre hy die in gemoede door de loopende 'ifico minder waardig fchat, als de oprechte :n reëele waarde van dien anderzints bedragen iou. In fchulden, uitftaande Gelden, Actiën, ti Crediten, ten laste van Particulieren, zo )innen als buiten 'sLands, die dubieus zoulen mogen wezen, zullen mogen gerekend vvorien naar de waarde, waar voor^men dezelve n gemoede wel zoude willen overgeven; tervyl Goederen, waar voor de Bezitter eene bylörfdére affectie heeft, gaande po ven de ordiaire prys. of waarde, nogthans in den te maen overflag niet hooger dan tegen den ordia;ren prys, of waarde genomen, en gereekend ehoeven te worden, §• 9»  JAARBOEKEN, Deecmber, 1796. 2791 k o. Het zuiver inkomen van de Lyfren- ] ten, Tontinen, Contracten van Overleving;] Penfioenen en Prebenden, zal moeten gerekend \ worden op den voet, zo als de Lyfrenten. in het Placaat van den ophef op de Collaterale. Succesfien , in Capitaal getauxeerd worden , volgens de Lyst, bepaald by Refolutie van den ï3 'January 1774, te weten: op de Lyven van j 1 tot 20 Jaaren 10 maal de Lyfrenten, Penfioenen, &c» 20 — 30 9 40 — 50 7 50 — 55 0 55 — 60 5 60 — 65 4 65 — 70 3 70 — 75 2 Boven de 75 1 Zullende de zuivere Jaarlykfche revenuen van de Tontinen, Contraéten vaa.Overleving, Penfioenen en Prebenden , gerekend worden na rato van het geene dezelve het laatst voorgaande Jaar opgebragt of geïmporteerd hebben. s. 10. Om niemand tegen zynen wille te noodzaaken tot het openleggen van zynen ftaar, en nogthans te kunnen vertrouwen, dat een ieder in het fourneeren van de voorfchrevene Geldheffing zich zal kwyten naar behöoren, wordt aan een iegelyk bevoolen, om orden voet als by het voorige Artikel is vermeld, by zich zeiven een exaéten overflag en begroeting van het zuiver beloop der waarde van alfg zyne Goederen, zo roerende als onroeren de Effecten, Actiën en Crediten, zo binnei als'buiten 'sLands, zo na mogelyk is, in goe^ de corifcientie te maaken, en zo als hy na at trek van alle fchulden zich gegoed bevind mits na het verfehynen van den laatften Tei Yyyyyyyy 4 dlD" »EL- ItJRCJ. Publ. :ot eene leldlufIng van \pCt. t  MlJJj ÖELBURtj. Publ. tot cem Cclaluf fing var. 4 fCt. n NIEUWE NEDERLANDSCH 2 myn van deeze Geldheffing, onder folemneelcn üede, en ten aanzien van de Riennogezinde". met ware woorden in plaatfe van Eede, naar -het gewoon gebruik verklarende, 20 als in het formulier, a^ter dit Placaat gevoegd, fhat se, iiiiereerd. Ingeval iemand tusfehen de Termynen overleedt zullen deszelfs Erfgenaamen, Executeurs of Boedelredders, ten aanzien va *W. °f Lyftocht bezit, en yoorrs of" hy de 1 „ Fom-  JAARBOEKEN, December, 1796. 2793 . Fournisfementen heeft gedaan voor zich zel-1 ven alken, dan wel voor alle de andere] " Goederen, door hem geadminiftieerd, ot im " Fideicommis , of Lyftocht bezeten wor- "s^'Van Goederen, in Fideicommis of I vftocbt bezeten wordende, waar van het exfoeétatif of de eigendom aan Ingezetenen van cheze Provincie benoort, zal in de voorfchreve Geldheffing gefourneerd moeten worden op gelyken voet als van alle andere Goederen, ^och afzonderlyk en op zich zeiven, behouden dieji aangaande aan den Contribuant zyn regres tot vergoeding van het geene gefourneerd is ten laste van den Fideicomuusiairen Erfgenaam, of van den geenen, aan wien de eigendom gemaakt is, by de overlevering of uitkeenns derz-lver Goederen , onder aftrek nogtharii van het geene de Contribuant, uit hoofde vat het genot van den bezwaarden Ei.gendora o: Tvftocfat, op den voet van Lyfrenten, als u % o van dit Placaat, in dit Fournisiement be hoort te dragen, welke regres tot vergoeainj van het furplas zal plaats hebben, met tegen itaande zulke of diergelyke kortingen by Tes tarnen' verboden waren, waar aan mirs deezei wordt gederogeerd, en dat van alle atfder Goederen in Fideicommis ot Lyftocht bezetei wordende, waar van Perfoonen buiten deez Provincie het exfpeftatif of den eigendom heb ben, de tegenwoordige Bezitter of Lyftochtt yal kunnen yolftaan, op den voet van Lyfrer ten van de Jaarlykf.be Inkomften, de vyt laai lïe Taaren door eikanderen geflagen, in deez Heffing te fourneeren, onder de generaale ma: fa van zyne andere Goederen, zonder deswi gens eenig regres of vergoeding te kunne vorderen. , , , s 13. In gevallen, daar een gedeelte der g fourneerde penningen van Goederen in Fide Yyyyyyyy 5 cor )ELtÜRG. Publ. 'ot eene Geldhtp Hng vuit \pQt. » Jl 1 r e n i-  MlDf DELBORG. Publ. tot eene Geldlief fing van 4pCt. 1 '1 g '1 1 e ;i ï t < 1 2794 NIEUWE NEDERLANDSCHE commis 0f Lyftocht bezeten, moet komen te* «te van de geenen, die daar van hTll^l tatif of den eigendom hebben, zal het SI gedeeltelyk uit die Goederen zelve voldaan lü? gen worden, en zal ten dien einde zo veel van die Goederen door den tegenwoordigen Bezitter of Lyftochter, zo verre het mogelyk is fpeébtif heeft, mogen worden verkogt, of OD dezelve genegotieerd, onder fpeciaal verhand van dezelve Goederen, alS het montant van dat gedeelte der penningen, uk dien hoofde, in deeze Geldheffing zal bedragen. Ten welken einde wy m dit fpeciaal geval, de refpec tive Gerechten ,n de Steden en Plaatfen auThorifeeren by deezen, om, des verzogt, confent te geven tot het verkoopen of belasten van zo danige Goederen, onder de noodige pricX- §. 14. Van Goederen, toekomende aan Minaerjaarigen, waar van de Ouders of de laZtevende derzelve, de vrugten of intresfen ?eneten tot alimentatie der Kinderen, en dus ïok niet langer dan tot derzelver meerderjarig! leid of trouwdag toe, moet deeze GeldhefMn* gefourneerd worden uit het Capitaal der Kin? leren en met uit de vrugten, ten ware met iï£ïve.Van dC °UderS °f den hngatleveadeï §. 15. Van Goederen, nagelaten bv de fn jezetenen deezer Provincie, en onder AdmL nftrateuren binnen deeze Provincie' berustend vaar toe by Testament als Erfgenaam £5tó >en zyn Perfoonen, die na verloop van zékee Jaaren, of na het exteeren van zekere conmen,, in leeven zullen bevonden worden en a welk opzigt gevolgïyk onzeker is, wie' de .rfgenaamen. na expiratie van voorfchreeven yd wezen zullen, en of dezelve Ingez'tenS an de.ze Provincie zuüen zyn ofS, Zai door  JAARBOEKEN, December, 1796. 2795 door de Adminiftrateuren het Fournisfement ten vollen moeten gedaan worden; gelyk ook za" moeten gefchieden van Cederen, onder AdmSrateuren binnen deezé\ Provincie be rasSe, waar van cie Eigenaars, IngeMtenen van' dTere Provincie geweest zynde al eenige Jaaren. vermist zyn geweest fchoon men nle1 weet, wie tot dezelve, indien de Eigenaars niet opdaagen, gerechtigd zullen zyn. K 16 ÖiiPuitandere Landen of Provinciën, na het emaneren van dit Placaat, zich binnen deeze Provincie nederzetten, zyn niet gehouden in deeze Geldheffing te fourneeren; doch alle Perfoonen, Ingezetenen van deeze Provincie geweest zynde, en zich nu buiten dezelve hevindende, het zy met der woon ot • dooi eenè abfcnte voor zekeren tyd, zullen gehouden zyn, in deeze Heffing op den voet van dit Placaat te contribuëeren en den Eed ot in Perfoon of door Gamagtigden af te leggen, ten ware dezelve reeds één Jaar en zes weeken voor het emaneeren' van dit Placaat abfeni waren geweest, en zullen de geenen, die, voor dat zy aan hunne verpligting wegens de* ze Heffing hebben voldaan, zouden wi len me 'er woon buiten de Provincie vertrekken, b5 arrest tot het voldoen aan deeze hunne ver pligtïng worden gehóuden tot dat zy ten vol len voldaan of cautie gefteld hebben. 8. 17. Militaire Officieren, Ingezetenen zyc de deezer Provincie, 'of fchoon elders mGai nifoen liggende, zullen nogthans voor hunn Goederen en Effecten moeten fourneeren, e den Eed afleggen, ter plaatfe daar zy binne het laatfte jaar hun domicilie binnen deeze Pr< vincie hebben gehouden. k, ïS. Perfoonen, Ingezetenen zynde deezProvincie, doch geen vast domicilie 111 dezeli houdende, maar nu in deeze, dan in geei Plaats vaa de Provincie voor een tyd hun vt bl Mid- oel«. burg. Publ. tot eene Geldheffing van 4fCt. I ) e n a >.T '£ ie r- yf  Mid delborg. Publ. tot cent Geldheffing van 4 pCt. 1 . I j < \ t a o z ti z a n g zi h< z< fcf NIEUWS NEDERLANDSCHE blyf neemende, het zy zich geneeren met ter Zee te yaaren, ot in andere faWien onS'Jn. de, «uilen gehouden zyn den Eed\fT?e£ gen, ter plaatfe daar zy gevonden worden bv gelegenheid van welke Termyn het ook zv ten ware zy deden blyken, elders in de Pro! ■ vincie aan hunne verpligting voldaan te hebben, en zullen by nalatigheid of onwilligheid gXudï d- -e ^ arrest lorden* §.19. In de voorfchreeve Heffing zal raoEL- iuaö- Publ. ot eene ieldhif' ing van \pCt.  sSöi NIEÜW1 NEDERLANDSCHE Middelburg. Publ. tot eene , Geldlief-1 fing van A } i l i e I t ti i 2 ê % V i, FORMULIER VAN PROCURATIE. Op een Zegel van 8 Stuivers. Ik ondergefchrevene verklare by deeze te qualifieeeren den Burger om j„ mynen naam te comparen voor Commisfarisfen binnen van wegens de Vertegenwoordigers des Volks van Zeeland gefteld tet het afnemen van den Eed op het fourneeren van de yiet ten honderd, ingevolge het Placaat van den 28 November 1796, en al- FORMULIER VAN EED. voor de Contribuanten. Ik verklare en zwere, dat ik naar myne besté :ennis en wetenfchap, op den voet, by het Plaaat van de Vertegenwoordigers des Volks van Zeeland, van den 28 November 1796uitgedrukt Ten overflag, en de begrooting, gemaakt heb van et zuiver beloop der waarde van alle myne Goe'eren en Bezittingen , hoe genaamd en waar ge'-gen, of zynde, en zonder eenige uiizonderinc, en dat ik'daar van ter goeder trouw, voor f op de by het Placaat bepaalde Termynen hebt efourneerd ten minften de by deeze Heffing gereuireerde vier ten honderd, en ingeval naderend nog iets van myne Goederen of Bezittingen it myne kennis mogt komen, dat overgeflagen