NIEUWE
NEDERLA^DSCHE
JAARBOEKEN,
of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE
GESCHIEDENISSEN,
DU VOOEGKVALLKH HM IS »>K
VEREENIGDE PROVINCIËN,
C £
GENERALITEIT S LANDEN,
F. U » K
VOLKPLANTINGEN van den STAAT.
ZES- EN- 'I WINT IGSTE D E E L S TIVE EDES1U& M D c c x c i.
Te LEIDEN, By P. van der EYK en D. VYGH, Te AMSTELDAM,
By J. van der BÜRGH en ZOON.



r



NIEUWE
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN*
J U L Y.
M D C C X C L
GELDERLAND.
Har.der.wyk.
De Hoogleeraar Corn. Wilh. de Rhoer^ heeft den 15 Juny den post van Rector Magnificus dezer Hooge Schoole overgedragen aan den Hoogleeraar Ev. Schei' dim, met het houden van eene plegtige Redevoering: De artibus ac liter ar um 'Jludiis, Romanorum ingeniis & Reipablica accommo» datis; dat is: Over de betrekking, welke de Kkk 'Km-
Harder-
wyk.



828 NIEUWE NËDERLANDSCHE
Har-
DERWYK.
H Q Xt L A N D .
Haarlem,
Ïn hetqaby gelegen Dor.p Lisfe, ftaat ia den tuin van de Bloemisten, de Gebroeders De Graaf, thans in bloei de Muja Serapionis of Pican ff oma Paradifi-: Zy heeft reeds drie takken , van welken eene, de Vrugt al vertoont.
*sGravenhage.
Den Heer Grave Van Heiden , een der.
geyolmagtigden van Zyne Hoogheid deri eer Prins Erfstadhouder, tot het opmaken en tekenen der Huwelykfche Voorwaarden, ^fasfcheri Zyn Hoogheid den Heer Erfprins ^anOrange^en Haare Koriinglyk'e Hoogheid v>:1 - ':' ' '• •'■ Me-
Künften en Wetenfchappen hy de Romewen, hadden tot bet Volks-CaraEfer'en'St.aqjsbe~ ftuür. 'De 'Hoogïeeraar in de Rechten p. Roskam, is door de Heeren Curateui-en tot Secretaris van den Academifchen Raad aangebeld.



JAARBOEKEN, Jufy, 17&1.
Me vrouwe de Prinfesfe Frederica „Suphia mlhelmina van Pruis/en , 14 na verngung van dezen Ust van Berlyn, alwaar dezelve rriet alle eerbewys is ohtllaald geworden, terug gekomen. . s
By 'een Placaat van dé Hoog Mogende Heerén Algenieehe Staatéri der Vereemgde Nederlanden, van den 14 J"ty W> 18 f ' dimrende den tyd van het tegenwoordig loopende Öfctroy' der Oost-Jndifche Maatfchappy dezer Landen, aiie invoer en verkoop van Thee, buiten de geene, welke door dezelve Compagnie zal zyn ot worden ingevoerd, in deze Landen, op ihaiie van Vërbeiirtverklaaring en de vierdhbbelde waarde der ingebragtë Thee,, verboden. iZie hier den wuordelyken inhoud van dit bevéli
■Ke Staaten Generaal dér Vereefligdé Nederland jL> den. anen den genen, die dezen zullen zien bf horen 'lezen, faluc , doen té weten : nademaal Wv i" overweging ceriomëri hebbende, of, en in hoe verre het overeenkomftig zoude zyn met het belang van de Generaalè GeóCtroyeerde Oost - Indifem Compagnie, en van de Commercie de/er Landen den invoeren vtrRoopvaó alle vreemde Ihee verbieden, buiten dê geene, welke door dezelve Compagnie zal zf& of worden' ingevoerd, volkonYéfi overtuigd zyn geworden, dat een verbod vaa invoer van vreemde I fteè van Veel belang fcrj vooris. kk a deel
s, Gra*
,'KNHA'



S30 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VÈNHAGE.
Placaat tegen Invoer van Thee.
deel moet zyn voor de Nederlandfcbe Oost-IndTfche Compagnie.
Zo is 't, dat Wy, om een proef te nemen, of het verbod van invoer van vreemde Thee, niet nadeelig zoude zyn aan de algemeene Commercie dezer Landen, en te gelyk of de Nederlandfche Compagnie inftaatzal zyn, om jaarlyks direcl; uit China, zodanige qnanciteit en van zulke qualiteit in te voeren, als nodig is, om het gemis der vreemde Thee te vervullen, goedgevonden hebben by Ampliatie van Onze vorige Placaaten ter dezer Materie, en fpeciaaï dat van den 21 September 1717, te ordonneeren en ftatueeren, gelyk wy ordonneeren en ftatueeren by deïen: dat, gedurende den tyd van het tegenwoordig lopend Odtrooy van de Oost-Indifcbe Compagnie, dezelve alleen zal worden geoctroyeerd, om binnen deze Landen Thee in te voeren en te verkoopen, en dat geen vreemde Thee, noch door andere Compagnien, noch door Particulieren, het zy uit'de eerfte of tweede band, in deze Landen zal gebragï of verkogt worden, op poene, van Verbeurtverklaaring en de vier dubbelde waarde der ngeb<-agce Theeën.
D.t van dit Verbod zal worden uitgezondert ïpdanige Thee , welke naar deze Landen reeds zoude zyn, of nog zoude mogen worden ingescheept van de volgende plaatzen, binnen de daar levens geitelde Termynen, als:
Van Gothenburg en geheel Zweden
binnen 14- d3gen^
Van Denemarken, Hamburg, Bree-
nien en Embden binnen 8 ——«■
Van Braband, Vlaanderen en Duin
kerken binnen j ->
V. Frankryk, van Duinkerken tot
•tiourjeaux binnen 14 ■
Van



JAARBOEKEN, >(y, 179*- fU
Van Spanje binnen • 2^ dag- n.
Yan Marfeille , Livorno en Trielte
binnen 16
Van Lisbon binnen , 3°
Uit de Vereenigde Staaten van Noord- .
Amerika, binnen ï* weken.
En van alle andere Landen en Plaatzen, die niet genoemd zyn , binnen zodanige Termynen l als naar evenredigheid der diitauqe en gelegenheden, bm de nodige kennis te geven v3n het Verbod, met de bovengaande zullen overeen komen.
En dat wyders in achting genomen zynde, dat het zoude kunnen gebeuren , dat zommigc Ingezetenen der Republiek , het zy door koop, het zy door vooruit verfchot,in Engagementen warendetreden omtrend parthyen Thee, reeds in Europa' of Amerika zynde, welke van buiten 'sLands wierd^n verwant, en dat zy zouden kunnen vreezeh, dat, bf door gebrek aan gcheepsoccafie, of om eemge "andere redenen,de voornoemde verwagc wordende Thee, binnen de hier voren gefielde Icrmynen, niet naar herwaart zoude kunnen worden afgefcheept , aan de zodanige de vryheid zal worden gegeven om binnen vier dagen, na dc Publicatie dezes, van hunne Engagementen , ir.zt overlevering van behoorlyke , volledige en geverifieerde bewyzen, kennis te geeven aan de Magiltraat van derzdver Woonplaats, en zich binnen veertien dagen, met övergifte van den dubbelen der voorfchreven bewyzen, te addresfeeren aan een der Lollesien ter Admiraliteit binnen dezen Landen, met verzoek van prolongatie van vo^rlz. Termyn voor èenen zodanigen co'nvenabelen tyd, als, naar mate van de omOandigheuen, nodig zal geoordeeld wor* Kkk3 *°*
'S Gi&r VENHAGE.
P/acaav tegen itt voer vdé Tnee*



832 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'S GsAVENHAGÊ.
Ventris den iö December 1790.
1 HeereD Van Helderen, en andere Hun Hoog
Gedeputeerden tot de zaken van de Finaptie, hebben gerapporteerd, dat zy in gevolge en ter voldoening aan Hun Hoog Mogende Reiöluti'en van
dea
den; hebbende Wy ten dien einde'de refpec~b>d Collegien ter Admiraliteit gequalificeerd, om op de daar toe te doene verzoeken zodanig te disponee- ren , als zy in redelykheid zullen bevinden te behooren.
Wy hebben niet alleen in onze Jaarboeken voor de maanden Mei eh Jiïny 1790, het Rapport van de Commisfie tot de zaaken van de Quota's en het Geldwezen der Republiek medegedeeld, met derzelver Bylagen; maar ook nog in onze Jaarboeken voor de maand July, de Bedenkingen of Confideratien van den Griffier Fagel op voorfz. Rapport geplaatst. Hier op volgde den 10 December Van 't voorgaande Jaar 1790, dit Rapport ter Vergadering der Algemeene Staaten :
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.



JAARBOEKEN, July, 1791. g33
o nrtnher en 4. November laatstleden, met ■ ^e ne?c?n?eeni"e Veren Gecommitteerden uit, Rafd van Sta°ate en de Generaliteits Rekenka- , Sr hebben Keëxamineert en overwogen, hoedafl; 'a!TTinantieele voet, waar op de Ampten van, giffierFen'SmisTan'flun HoSgMogende voor-, Sn zullen worden bekleed , zoude behooren te, worden beraamd en gereguleerd:
Datzv daar toe hebben gerehaméett het Rapport vande perfoneeleCommisfie, die tot de Rivifie van de Ouotés van de refpective Provinciën m de Las*Stan het Bondgenootfchap en het onderzoek Van X Fmande-Weezen va'n de Generaliter « Secerneerd geweest, vöor zo ver daar by eene iSSftevtraflderiDg in opzigt van de betaaS%Schryflooneniüde Griffie van Hun Hoog Mogende, en het voordeel daar mt by de gefflelTe Cptenaaren genooten wordende, word yoorgefJTSt zy voorts hebben gelet op de Reloiufief van de Heeren Staaten van de refpeftive Pro vinden op het voorfz. Rapport genomen, en ni SKekb-nen, voor zo ver zy z,g op het vooriz Snt hebben uitgelaaten; dat zy tot een grondflaf Sünhe Overweging hebben gelegd, het voorfz RaoSort, doch uit hoofde van de mformauen ei ■ffieratieo die zy van den Griffier hebben ge ^S^tón, bevonden hebben dat in ee, en ander point van het zelve zal behooren te wor den afgegaan-
Dat ZV overeenkomffig het voorfz. Rapport va gedagten zyn, dat in het vervolg alleet. aan d Öercouen zal behooren te worden goedgedaan hf Schrvfioon, dat voor het geen door dezelve zal zy ^fchreven, het zy door het gemeene Land, het z fë^ricW, «1 worden betaalden dat Kkk 4 uul
sGRAi" 'ESHAiE.
lapport tan de iiaateti generaalnopens de Amp< ten van Griffier m Com-
I
i I
n e
t , n
y
*
h



834 NIEUWE NÉDÊRLANDSCHE
'sGra-
VENHAGË.
Rapport aan de Staaien Generaalnopens de simpten van Griffier en Commies.
i i
j
< 'i i
! I
< \ 1 ( 4 (
noch de Griffier, noch de Commis, noch deexpe» dieerende Clercquen, noch de Clercq, die de direclie heeft, over het geen gedrukt eo gefchreeven moet worden voor, en gezonden aan de Minifters van den Staat buiten 'sLands, eenig voordeel uit de Schryfloonen, direct of indirecl zullen moged genieten, en dat daar mede de Inftru&ien of Commisöen van den Griffier en Commis uitdrukkelyk zullen behooren te worden geamplieerd;en dat, dewyl geene Inftruólie voor de expedieerende Clercquen, noch den Clercq,die de directie heeft over het geen gefchreeven en gedrukt moet worden voor. de Minifters buiten 'sLands, bekend is, en voor dezelve geene Commisfien gedepecheerd worden, zulks zal behooren te worden gebragt in de Refotun'en, by dewelke dezelve tot den Eed geadmitteerd of a3nge field worden, en daar op door deMvp den Eed gedaan; dat zy, met opzigt tot het Jedömnaageirnent, dat aan den Griffier voor het genis van het voorfchreeve voordeel, en voor de di■ectie, die hy by continuatie zal behooren te hoüien over hetgeen ter Griffie word gefchreeven en ;eëxpedieert, als ter zyner verantwoording ftaanle, zoude oehooren te worden toegelegd, geconftlereert hebben, dat de voorfz. perföneelc Commisie begreepen heeft, dat de Inkomften van dat aanaenlyjÈ hmpt ten minften moeten uitmaken eene otöme van vyf en twintig duizend guldens; en lat zy vervolgens, van gedagtén zyn, dat de fomne van zestien duizend guldens, waar op dezelve Llommislie heeft voorgedragen, dac het voorfz. delornmagemenc behoort te worden bepaald zal diëten te worden verhoogd , tot op de ió.nrne van' wintig duizend guldens, want, dac zy Heeren Geleputeerden en Gecommitteerden, uit een fpeicfiiue Siaat, die uit de gehoudene aanteekeningen van re Leges, by deo Griffier geriootén, opgemaakt is
van



JAARBOEKEN , Jiéi HM* 83jf
«nn het geen by denzelven in elke drie ma?nden, u van den jaare 1782 en volgende tot 1789 JDclWïv ontfangenis, en waaronder de Schryfloonen door c ParSlieren betaald, zyn begrepen, gezien heb» ben, dat die Leges, de gemelde agt paren door i een gerekend, na aftrek van bet geen de Griffier 6 daar uit aan zyne Clercquen heeft moeten betaalen, jaarlyks bedragen hebben weinig meer dan < Vier duizend drie honderd en zestig guldens, en dat, gerekend word, dat als daar van wieid afgetrokken,, het geen de Griffier geprofiteerd heeft uit debchryt « loonen , door particulieren betaald, weinig meer j dan een duizend guldens zoude overblyven, -het seen niet zal verwonderen als men agt neemt, dat, de Leges, zo als die zyn bepaald, by de Inftruclie voor den Griffier, in den jaare 1646 gearrefteerd, zeer modicq zyn.
Dat zy Hf eren Gedeputeerden en Gecommitteerden met opzigt tot het dedommagement voor den Commis te fixeeren , hebben geconfidereert,dat het extendeeren van de ordinaris Notulen ei«entlyk is bet werk van denzelven Commis, en dat vervolgens daar voor ten behoeve van den Clercq, die tot dat werk word geëmployeerd , met wel een bepaald loon van 'sLands wegen kan worden toegekend , maar dat in tegendeel , wanneer aan den Commis een dedommagement wordt toegelegd, het declareeren van Schryflo-n voor het extendeeren en fchryven der Notulen behoord re yer vallen en op te houden; dan dat zy Heeren Cedepu-eerden en Gecommitteerden vermeenen, da niet te min aan den Commis zoude kunnen wor den vrygelaaten , ook tot het extendeeren ei fchryven der Notulen eene van zyne Clercquei te gebruiken , en dat , dewyl by daar voor aai denzelven eenige belooning zal moeten gee«en- ei fomme van vier duizend guldens, by de bovenge
me!
GraenhA-
e.
lapport
au de haaten ïtns» •aal 1 opens ie /Imp' en van griffier :n Comrijen
1
i
i



336* NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGrA-
venhace.
Rappor* aan de Staaten Generaalnopens de Ampten' van Griffier en Coairnieu
5
I i
i \ s
melde Commisfie tot een dedommagement voorge* flagen , met een duizend en vyf honderd guldens zoude behooren te worden verhoogd , en het dedommagement voor dén Commis dus gebragt op vyf duizend en vyf honderd guldens; waar in zy te minder bedenkelykheid vinden , om dat by de perfoneele Commisfie is. begreepen, dac voor het notulceren iets meer dan Scbryfloon zoude behooren te worden goedgedaan.
1 Dat, wat betreft de fömme van Penningen, die aan ieder der twee expedieerende Clercquen voor het gemis der Schryfloonen zoude behooren te worden toegelegd , zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden van gedagten zyn, dat dezelve, in confidentie van de . naauwkeurigheid, dié tot het expedieeren der Depêches wordt vereischt, en dat alle de geheimen van den Stait tot derzelver kennis komen, waarom ook daar toe niet dan vertrouwde Perfoonen gebruikt kunnen worden , op vier duizend guldens jaarlyks voor ieder zoude behooren te worden genomen , zodanig egter, dac daar onder zoude begreepen zyn, de drie honderd zes en tagtig guldens, die zo voor Traftemenc, als senige andere bepaalde douceurs aan dezelve allé drie maanden op hunne Declaratie worden goed gedaan, en waar van de betaaling dei-haken zoude noeten ophouden met den dagij met welken de bo :aaling van het:te fixeerene dedommagement zal rn»aan, zo dat de fomme, daar toe by de perfoneele Commisfie voorgeilagen, alleen met zeven honderd [gc en twintig guldens voor ieder Ciercq zoude worden verhoogd.
Dat zy Heeren Gedeputeerden én GecommitBerden verder van gedagten zyn, dat, overeenomftig het Rapport van de meergemelde Commisfie, an den expedieerenden Clercq, die de directie heefc
over



JAARBOEKEN, Juty, «37
•wpr het ""een gedrukt en gefchreeven moet wor- 'S den voor" en gezondenen de Ministers van v m Staat buiten 'sLands in plaats van hetvoqi- o Séd ' dat hy uit de Schryfloonen genooten heeft, l"óg ieniït voor de voorfz. directe, «oude be- J nooren te worden toegevoegt een jaarlyks ira$e-« ment van vyftien honderd guldens. J
Doch dat, dewyl de yoorfz. fchikkingen aan- / ftorids zullen behooren in te gaan, zy reedelyk;; Ü billvk oordeelen, dat aan de twee expedieeren- c de Clercquen, en den geenen van dezelve, die/ Sit de zo evengemelde directie is gechargeerd, ( eeduurende hun leeven , boven de voorfz. dedom < magementen, nog werde geaccordeert eene eon-, Vèhabele vergoeding voor het geen zy tot nu toe meerder hebben gefrofitcert, en dat zy om daar omtrend eenige bepaaling te kunnen maaken van de eemelde Clercquen hebben gerequireerd , op den Eed aan den Lande gedaan, eene opgaaf van 'het inkomen, waar van pyin hunne voorfz quaÜteiten jaarlyks, net eene jaar door het ander gereekend, hebben gejouïsl.eert, endatzy, die be tomen hebbende, van gedagten zyn, dat aan den éerften der expedieerende Clecquen,die teffens met de voorfz. direcïie iis gechargeerd id beide die qualitèiten eene fomme van vier durend er wf hónderd guldens, en aan den tweeden der ge melde Clercquen eene foimme. van drie duizend ei vvf honderd guldens, boven de voorfz. dedom magementen, geduurends derzelver leeven, zou den behooren te worden toegelegt, doch teffen vastheid, dat die fommed noch geheel nod gedecltelyk aan derzelver Succesfeurs zullen woi den gecontinueert.
Dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommi teerden 'verder hebben overwogen , hoedani Schi-yfloon aan de Clercquen voortaan' zoude b
GrA-
ïnhae.
.opport tn de taaten
aal opens le simpen van. 'ïriffiër n Curnnies.
i
1
g. )-



*sGra-
VENHA• CE.
Rappor aan de Staa:en Generaalnopens de Ambten van Gi iffia en Commies.
838 NIEUWE NEDERLANDSCHE
hnoren te wmvien betaald, en ten dien opzigte hebben geconfidereert , dat de perfoneele Commisfie heeft geoordeeld , dat twaalf ordmaris Clercquen van den Griffier ^ en de twee Clercquen
t van den Commis behooren te genieten, ieder een inkomen vai; r-11 minden vyfticn honderd a. twee duizend guldens in bet jaarj dan dat zy geïnformeerd zyn, dat naai den voet,waarop het Schryfloon tegenwoordig word goedgedaan , weinige Clercquen twee duizend guldens, en daai boven
• (net bchiyuoon, dat door Particulieren word betaaJd, daar onder gerede end ,y kunnen verdienen, en dat er geen is, die het tot vyf en twin'ie
honderd guldens in het jaar kan brengen.
En dat zy vervolgers van gedagten zyn, dat Voor bcbryfloon van eene bladzydeNederduitsch, zo als gewuonlyk in de Griffie word befebreeven, dan op welke zouden 'behooren te worden gebragt twee en dertig regels, ieder van zes en dertig a veertig Letters, zouden behooren te worden betaald zeven en een halve ftuiver, en in eene vreemde taal tien ftuivens, en dus voor een geheel vel dertig of veertig duivers, en voor ieder ter halver blad befchreven vel naar proportie; en dat een bladzyde, waar van de helft niet zal zyn befchreven , voor eene halve zyde, en eene blad zyde, die niet geheel, doch over de helft zal zyn befchreeven, voor eene geheele zyde zal mogen worden berekend; des da t bv continuatie voor het khivvei) van Iiaclaaten of Ratifkatien, in gevolge Hun Hoog [Vjug. Refolntie van 2;, January 1670, drie dubbeld Schryfioon zomie"behooren te werden goedgedaan, en dat van particulieren ïUèt meer behoort te wuxden gevorderd.
Docr dat, om alle misb'-uik, dat daar van 010gelyk ^üude kunnen worden gemaakt, voor te komen, zoude kunnen en beiiooren te worden vast-
ge-



JAARBOEKEN, >?J> 839
gefield, dat de Declaratien van de twaalf Clercquen van den Griffier wegens het Schryfloon , dat aan dezelve, zo ten laste van het Geraeene Land, als ten laste van particuliere, zal competeren, te samen genomen, niet meer dan vier en twintig duizend guldens in het jaar, en die van de twee Clercquen van den Commis niet meer dan vier duizend guldens zullen kunnen bedragen; immers dat niet meer dan die (ommen zullen moeten worden betaald,' ten dien effefte, dat zodanige Glerconen , die uit hoofde van meerder vlugheid m het fchryven, of grooter naarftighcid, meer dan andere kunnen verdienen , ook meer dan twee dingend guldens zullen kunnen profiteeren, tervvyl andere hef tot die fomme niet zullen kunnen brengen.
En dat daar by zoude behooren te worden bepaald, dat, zo tegen verwagting het Schryfloon van het geen in een jaar door de voorfz. Uercauen gefchreven is, meer dan de voorlz. lom' men zoude mogen bedragen, het zelve niet op ee;: volgend jaar zal mogen worden overgebragt, ei zulks ook nimmer zal worden betaald. Dan da zy 'begrypen, dat aan den Clercq van den Cpirr mis, die gcëmployeerd is, en nog word, om t notuleeren, en merkelyk meer heeft kunnen maa ken, dan bedragen zal het geen hem voortaan volgens de voorfz. fchikkingen, indien die geai reftèerd worden, door het Land voor Schryfloo nen door den Commis voor het notulceren zs worden voldaan, eene behoorlyke vergoeding voo het geen hy in dat geval zal verliezen , geduuret de deszelfs leven, zal behooren te worden vei leend; dat zy ten dien einde ook van denzelve hebben gerequireerd eene opgaaf, op den Eed aa den Lande gedaan, van het geen hy, ee.nige ja; ren door een gerekend, jaarlyks heeft genoten en dat zy, die opgaaf bekomen hebbende, ye >"■•■■■ mei
s Gra-
v£nha3e.
R.appor$ aan Je Staat^n Generaalnopens de A;,ip\' ten van. Griffier en Conti mies,
l I
» 1
r
a
u



84o NIEUWE NEDERLANDSCHE
?sGra-
venha• ge.
Rappor* aan de ■Siaaten Generaalnopens de Ampten van Griffier en Commies.
meenen, dat aan denzelven , geduurende zyn Iee-. ven, ter zaake voorfz. zal behooren te worden toegelegt, eene fomme van twee duizend guldens , zonder dat die toeleg of geheel, of gedeeltelyk aan deszelfs Succesfeur zal kunnen worden gecontinueert.
Dat zy verder geïnformeerd zyn , dat het doorgaans niet mogelyk is , dat al het geen in het Comptoir van den Griffier moet worden gefchreven , door deszelfs twaalf Clercquen kan worden vérrigt, zo dat men genoodzaakt is eenige Ondei-Clercquen te gebruiken; en dat zy verr volgens van gedagten zyn, dat zulks behoord te worden gepermitreert , dog teffens vastgefteld, dat de Declaratien der Onder-Clercquen, te zamen genomen , in een jaar niet meer dan zes duizend guldens zullen mogen bedragen, en dat daar omtrent , zal worden gehandeld op gelyke wyze , als omtrent de Declaratien der ordinaire Clercquen zo even is voorgedragen; dat aan de Onder-Clercquen gelyke Schryfloonen, als aan de ordinaire Clercquen, zoude behooren'te worden betaald , zonder dat het "aan eenigen Clercq gepermitteert zoude behooren te zyn , door aanbefteeding van zyn werk , of op eenige andere wyze voordeel te trekken van het geen door de Onder-Clercquen gefchreeven word, met uitzon- dering alleen van den oudften ordinaris Clercq, die gechargeerd is met het in het net fchryven vans de dagelykfche Notulen , om te dienen tot de Refumiie , aan den weiken zoude behooren te worden toegedaan, om in het voorfz. werk , dat gedeeltelyk des nagts moet gefchieden, vermits de gemelde Notulen anders niet tydig ia gereedheid zouden kunnen zyn, eenen der Onder-Clercquen tot zyne adfiftentie te gebruiken, mits aan denzelven niet minder dan twee derde
dee-



JAARBOEKEN, July, 1791. Hi
dcelen van het geen door het Land voor Schryf-1 loon word goedgedaan, betaalende.
Dat wyders aan den Griffier zoude kunnen Worden vrygelaaten, om, indien onder de ordinaire Clercquen de een of ander door ouderdom of ziek-, te mogt worden belet, zyn werk te verrigten,, en daar door van alle middel van beftaan zyn beroofd , alsdan deszelfs werk door een OnderClercq voor minder loon te doen uitvoeren, zo dat de impotente daar van iets zal kunnen profiteeren,des dat nooit minder dan vyf ftuivers voor ieder bladzyde in de Nederduitfche, en zes ftuivers in een vreemde taal befchreeven, zo als hier boven is voorgedragen, aan den geene, die dezelve dadelyk gefchreeven heeft , zal mogen worden betaald, en dat aan den Griffier zoude behooren te worden gerecommandeerd, om zulks alleen in het geval van ouderdom of langduürige ziekte, en nimmer uit gunst, of om eenige andsre reden te permitteeren.
Dat het Schryfloon van de Clercqueh, die doof den Directeur van het geen gefchreven en ge* drukt moet worden voor de Ministers van dert Staat buiten 's Lands , daar toe zulleri worden gebruikt, te zamen genomen, niet meer zal mogen bedragen dan de fomme van vier duizend guldens, op denzelven voet, als hier boven, in opzigte van de Clercquen van den Griffier en Com« mis, is voorgedragen.
Dat voor het overige zal behooren te Worden vastgefteld, dat noch in het Comptoir van den Griffier, noch in dat van den Commis, boven en behalven het ordinaris loopende werk, iets zal mogen worden gefchreven, dan op ordre vatt den Griffier, en dat van gelyke in het Coffiptoil «n den Directeur, vaH het geen moet wordrf LU ««'
sGsA*
ïE«
Kapport lan de ^taaien Generaalnopens de Amp* >cn van Griffier ' ;n Com» mies»



842 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Rapport aan de Staaten Generaalnopens de Amp' ten van Griffier en Commies,
gefchreven en gedrukt voor de Ministers van den Staat buiten 'sLands, behalven het geen gefchreven word, om gedrukt te worden, niets zal mogen worden gefchreeven, d n op ordre van den Griffier, terwyl aan dezen door Hun Hoog Mogende zal kunnen worden gelast te doen fchryven, het geen zy zouden mogen goedvinden.
Dat de Clercquen van den Griffier, als mede de Onder Clercquen, die op ordre en met kennis van den Griffier zullen worden gebruikt, van hun verdiend Schryfloon zullen behooren te formeeren,enaande expedieerende Clercquen over te geven twee Declaratien, in de eene van dewelke de Stukken, door dezelve gefchreven, ieder afzonderlyk, zelfs de allergeheimfle, volgens de gewoonte, tegenwoordig plaats hebbende, zodanig zullen moeten worden befchreven, dat de expedieerende Clercquen dezelve kunnen erkennen en beoordeelen , of ze effectief gefchreeven en wel gebragt zyn; dog dat in de andere Declaratien de Stukken wel ieder afzonderlyk, doch de fecreete Stukken en geheime Informatien niet even omHandig zullen moeten worden befchreven, maar onder de benaming van fecreete Stukken, zonder datum, of diergelyke gebragt, en van welke twede Declaratie ook zal moeten worden afgelaaten al het geen voor Particulieren gefchreven is, en waar van het Schryfloon uit de Leges van den Griffier, of anderzints door dezelve Particuliere, moet worden voldaan; dat van het beloop van ieder dezer laatfte Declaratien door eenen der expedieerende Clercquen, by form van eene generaale Declaratie zal dienen te worden gemaakt eene Specificatie, waar aan die particuliere Declaratien zullen moeten worden geannexeerd; doch dat,zy Heeren Geputeerden en Gecommitteerden zyn geïnformeerd , dat de omflag van het werk zeer dikwils niet permitteert aan te teekenen voor wie iéder



JAARBOEKEN, >/vi 179I. «43
der Stuk gefchreven is, en dat vervolgens, hoe nuttig het anderzints zoude weezen , het niet wel mogelyk is , dat op den rand der Declaratien gefield worde, voor welke Gecommitteerden of Collegien ieder Stuk gefchreeven is, immers niet met die nauwkeurigheid, dat door de expedieerende Clercquen met gerustheid zoude kunnen worden verklaart, dat Brieven, Rapporten en andere Stukken, waar over Schryfloonen gebragt is, voor geene andere Gecommitteerden of Collegien gefchreven zyn, dan voor die geene, welker naamen daar by aangetekend zyn, gelyk door de perfoneele Commisfie is voorgedragen , dat onder die generaale Declaratien door de Clercquen van den Griffier en Onder-Clercquen op den Eed aan den Lande by den aanvang van hunne Bediening gedaan, zal moeten worden verklaart , dat de geannexeerde Declaratien van Schryfloonen, voor reekening van het Land verdiend , in allés zyn gefield en gedresfeerd agtervolgens en in conformiteit van de by Hun Hoog Mog. te neemen Refolutie , en dat de daar in aangetekende en geëxfendeerde bladzyden zodanig zyn befchreven geweest, dat op ieder bladzyden ter heeler blad gefchreeven , ten min. Re zyn gefield geweest twee en dertig regels, ieder van zes en dertig a veertig letters, en ter halver blad Ook ten minfle tweeën dertig regels, ieder van vieren twintig letters, en dat de bladzyde, die niet volfchreeven zyn geweest , berekend zyn, zo als by de gemelde Refolutie is bepaald , en dat onder die VerkJaaring door de twee expedieerende Clercquen zal behooren te worden verklaart, dat in de geannexeerde Declaratien geene Schryfloonen zyn gebragt van Extracten'van Refolutien, Sententiën, Aften en andere Stukken, dewelke by Particulieren zyn geligt , en waar van de Leges door hun voor Lil 2 den
'sGra-
venhage.
Rapport
aan-de Staaten Generaalnopens de Ampten van Griffier en Commies.



'sGha-
VENHACE.
Rapport aan de Staaten Generaalnopens de Amp. ten van Griffier tn Gommies.
?44 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den Griffier zyn ontfangen, of de Schryfloonen door de Particulieren betaald, als mede niet van eenig werk, dat door hun is of heeft moeten worden verrigt, mitsgaders dat zy behalven het ordinaris en loopende werk, geene Stukken aan de Clercquen te fchryven bebben gegeeven, dau die in gevolge de ordres van den Griffier gefchreven nebben moeten worden.
Dat de Clercquen van den Commis van hun verdiend Schryfloon zullen behooren te formeeren ieder eene Declaratie , in dewelke de gefchreven Stukken ieder afzonderlyk worden befchreven ; en dat van het beloop van ieder dier Declaratien by forme van eene generaale Declaratie, door den oudfte derzelver Clercquen, zal dienen te worden opgemaakt eene Specificatie, waar aan die particuliere Declaratien zullen moeten worden geannexeerd, en dat onder die generaale Declaratien door de beide Clercquen zal behooren te worden gefteld, gelyke Verklaaring, als voorgedragen is, dat door de Clercquen vaa den Griffier en de Onder-Clercquen onder de Specificatiën van derzelver Declaratien gefteld zoude behooren te worden, met byvoeging dat zy boven en behalven het ordinaris loopende werk, geene andere Stukken hebben gefchreeven dan die op ordre van den Griffier gefchreeven hebben moeten worden; dat de Declaratien vara. de Clercquen die geëmployeerd worden door dea Directeur van het geene gefchreeven en gedrukt word voor de Ministers van den Staat buiten "sLands, zullen kunnen worden iugerigt, zoals tot nu toe ingerigt zyn, met die verandering alleen, dat de Stukken, die aan zommige Ministers gefchreeven zouden mogen worden gezonden , ieder afzonderlyk zullen moeten worden vermeld; dat mede van het beloop van die Declaratien door den Directeur by fonn van een generale Declaratie



JAARBOEKEN, July, 17PL «45
tie zal moeten worden geformeerd een Specifica : tie, waar aan de particuliere Declaratien zullen moeten worden geannexeerd; en dat onder die geSe Declaratifn, door de Clercquer,t eni den Directeur zullen moeten worden gefteld gelyke Verklaaringen,als hier boven is voorgedragen dat onder de Declaratien van het geene in het Comptoir van den Griffier zal zyn gefchreeven, zoude behooren gefteld te worden , met uitlaating namentlyk van het geen daar op niet apphcabel is, dat de voorfz. Declaratien, zo als tot nu toe gebruikelykis, aan den Raad van Statte zullen moeten worden geprefenteert, om door denzelven Raad geëxamineerd en vervolgens aan de Generaliteits Rekenkamer gezonden te worden, om aldaar mede geëxamineerd, en voorts geliquideerd te worden; en dat in voldoening van dezelve de nodige Ordonnantiën op de naam van den Griflier, den Commis en den Directeur refpeéhvelyk gedeuecheerd zullen worden, en op derzelver Quitantie betaald, om vervolgens, als naar gewoonte, onder de Clercquen verdeeld te worden , tot de fomme, waar op ieders Declaratie by de Genera, liteits Rekenkamer geliquideert zal zyn.
Dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden verder van gedagten zyn , dat overeenkomftis bet rapport van de Perfoneele Commisfie in de Lyste der Jura of Depechegelden van den Griffier in het 16 Art. van deszelfs Inftruftie te vinden, indien de hier boven voorgeflagen fchikkingen worden gearrefteerd, zoude behooren t« worden gemaakt die verandering , dat m plaati yan de woorden:
Allerhande Copien ieder Blad van Ne 'derduitsch vyf Huivers , Hoogduitsch . £ Fransch en Latyn zes ftuivers."
LH j
wer.
s Gka>
t'ENHA»
SE.
Rapport aan de Staatcn
Generaalnopens de Ampten van Griffier in Commies,



846* NIEUWE NÉDËRLANDSCHE
's Gra-
venhaOE.
Rapport aan de Staaten Generaalnopens de AmpteH van Griffier en 'Commies.
wcrde gefteld de volgende : '»•»•' - • "♦••-«•(•••<•':• j r:sê.?sav/ , .
,, Allerhande Gopien, ieder Bladzyde be«
vattende niet minder dan tweeën dertig re-
gelen ter heeler blad, zo als gewoonlyk ,, gefchreeven word, en zes en dertig a veer„•tig letters op iedere regel, in het Neder„ duitsch, zeven en een halve ftuiver, en
in een andere Taal tien fhiivers , en dus „ voor een geheel vel, op de vier bladzy-
den befchreven, in het Nederduitsch der„ tig, en in eene andere Taal veertig flui-
vers.: ■ c ■ • •
■ -nafisü m ttss uagiovxsv na bi taiüciaxS'ara bi
„ En iedere zyde ter halver blad befchre,, ven naar proportie , zullende eene bladzy„ de , waarvan de helft niet zal zyn befchre-
ven , voor eene halve zyde , en eëne blad„ zyde, die niet geheel doch over de helft ,, zal zyn befchreven, voor eene gehcelezy-
de worden gerekend.1'
Dat zy daar en boven zyn geïnformeerd, dat van allerhande Mandamenten, volgens de voorfz. Lyst, niet meer zoude kunnen worden gevorderd dan vier guldens, het Schryfloon daar onder begrepen, dan dat dezelve doorgaans zyn van die extenfie, dat het Schryfloon uit die vier guldens niet kan worden gevonden, eri. dat overzulks de Griffier in plaats van eenig voordeel te genieten, het Schryfloon gedeeltelyk uit zyn privé beurs zoude moeten betaalen; dat daarom by het ge. bruik is ingevoerd, dat voor de middelen van het Request, die in het Mandament geïnfereerd moeten worden, het gewoone Schryfloon gevorderd word, doch dan dit eenige aanleiding tot verfchil zoude kunnen geven, en dat het daarom te wenfchen was, dat daaromtrent eenige voorziening gedaan wierdj dat zy Heeren Gedeputeerden en
Ge-



JAARBOEKEN, Jt'h, 1791. 847
Gecommitteerden , van de billykheid daar van overtuigd, vermeenen, dat in de voorfz. Lyst nog die verandering zoude behooren te worden gemsakt, dat in dezelve zoude behooren te worden gefteld.
, Mandamenten in cas 'd'Appel , van revilie reformatie, en andere boven het be-
" paalde Schryfloon van de middelen van het Request, die in dezelve geïnfereerd moe-
*' ten worden, vier guldens."
En dat dezelve Lyst, aldus veranderd zynde, zoude behooren te worden gedrukt, en in de Griffie van Hun Hoog Mog. opgehangen, om te ftrekken tot narigt van een ieder, die daar by belang heeft.
Dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden voorts nog hebben overwogen , op wat voet behooren betaald te worden ,. het maaken en fchryven van Indices en Registers, het opzoeken en aantekenen van Retroafta ,het maaken en fchryven als ook het Copieeren van Lysten en 1 abellen en andere diergelyke Vacatiën , voor welke geen Schryfloon kan worden bepaald, doch dat zy begrypen, dat zulks door een Perfoon met gevoeglyk zal kunnen worden verrigt, en daarom van gedagten zyn , dat ter dispofuie van den Griffier zoude behooren te worden gefield eene lomme van vier' of zes duizend guldens, naar maatc hy zal bevinden nodig te zyn , om daar voor aan te Hellen twee of drie byzondere Clercquen, die zig met het voorfz. werk alleen zouden moeten bezig houden, zonder tot het fchryven van andere Stukken te worden geëmployeerd. welke ten dien einde door den Griflier aan Hun Hoog Mog. zouden behooren te wórden voorgedragen, om vervol eens by Ordonnantie op den Ontianger-GeL1U ne'
'sGravknha*
3e.
Rapport tan de Staat en Generaalnopens de Ampten van Grifier m Commies.



848 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHA" GE,
Rapport
aan de
Staaten
Genet
raai
nopens
de Ampr
ten van
Griffier
en Cotn*
mies.
neraal van de Unie te erlangen de betaaling van de fomme van Penningen, die aan ieder zal zyn toegelegd, des dat in gevalle van de fomme van zes duizend guldens word gebruik gemaakt, de fomme van ees duizend guldens, hier boven voor het Schryfloon van Onder-Clercquen gefixeerd , met twee duizend guldens zal moeten worden verminderd, en mitsdien de Declaratien der Onder. Clercquen te zamen genomen , in een jaar niet meer dan vier duizend guldens zullen mogen bedragen,
En dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden laatftelyk nog zyn geïnformeerd, dat in de Declaratien van het geen gefchreeven word injhetComptoir van de Griffier,maandelyks word gebragt en geleden eene post van zestien guldens , voor het veranderen der Notulen, en een van vier en twintig guldens, voor het fuperfcribeeren der Registers en in Declaratien van het geen gefchreven word in het Comptoir van den Commis een postje van dertien guldens en tien fluivers voer hetendosfeeren en dateeren der Requesten, en dat zy van gedagten zyn, dat die drie postjes, by continuatie , doch alleen voor de helft, vermits de wederhelft van de twee eerstgemelde door den Griffier, en van het laatstgemelde door den Commis is geprofiteerd, ten behoeven van de Clercquen, die tot dat werk worden geëmployeerd , zouden kunnen worden goedgedaan, als van weinig belang zynde.
Dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden voor het overige vermeenen , dat men zig zoude behooren te conformeeren met de voorhagen by het Rapport van de Perfoneele Commisfi<3 op het fubjeét van de Schryfloonen gedaan, aiken met deze uitzondering,
Eefftelyk, dat van ontcyfferde Brieven Copïen



JAARBOEKEN, JW 84»
~ * worden ^Xeef dtlSSIp!
ten uitmaken. j Ten tweeden , dat in de Griffie zullen mogen t woTden leSplelrd Stukken van auP&"^>.; offchoonSdie ter Vergadering van Hun HöQB»to gende niet ingekomen zyn, noch tot dezelve De hooren. ,
En tenderden, dat in plaats ^32^61! giftraat van Maaftricht, en voer^mmjsfarisien^in ft ufteurs aldaar, te doen drukken«^""g™ intipn als tot nu toe voor dezelve zyn geicnreveu, Kdkliefuitvoerlyki^ ten worden gefchreven , om pdru^nVwoX aan ieder val dezelve zoude behooren te worden gegeeven een compleet Exemplaar van de gedrukte ReTolutien van Hun Hoog Mogende, het geen veel voordeeliger voor de Financie zal zyn.
Eindelyk hebben de gemelde H^£1SSS den en Gecommitteerden by dat alles nog BJ^J dat, indien de voorfz. door haar v^&«h*' kingen omtrend de Schryfloonen, die m deirdpecti ve Comptoiren van de Griffie ««toggd gearrefteerd worden, op die kosten , vergeleeken te ten die van het jaar 1785, naar7eike„d^^/ vcj E Commisfie haare ***^**g^ï£ gensdeberekeningdopr gemelde Heeren g^h.beer^ lanftonds zal worden geprofiteerd eene _ lomm van I 311'T' * _ .
En in het vervolg nog 10000 ; '
En dus te zamen f 4"74 ' 0 :
En dat door Particulieren, voor een geheel V Hl j
iGRA-
enha»
E.
lapport an de ïtaaien }ene•aalïopens ie Amp' en van griffier m Commies*
1
c
3 o
O
el »P



'sGra
VENRi
gs. -
RappQt aan de Staatet Generaalnopens de Amp ten van Griffier eti Commies.
Dat
850 NIEUWE NEDERLANDSCHE
. op de vier zyden vol gefchreven , niet meer zal
- worden betaald dan dertig Huivers; daar tot nu toe op grond van de Inftructie van den Griffier, naar de berekening der Bladen , in de Griffie tegen-
i woordig gebruikelyk , daar voor vyf guldens zyn gevorderd. '
Dat zy Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden vervolgens van advife zouden zyn, dat zoude behooren te worden vastgefteld, dat by conti-
- nuatie door de Provinciaale Clercquen voor de Provinciën zullen worden gefchreven de dagelykfche Notulen, en zogenaamde Nouvelles, als mede de Stukken,die uit de Ordinaris Notulen worden overgenomen.
Dat in de refpeclive Comptoiren van de Griffie geen Stukken zullen mogen worden gecopieerd, dan die ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingekomen zyn, of daar toe behooren, uitgezonderd nogthans, Stukken van aangelegendheid, die voor den dienst van den Staat van belang zyn, immers dat voor het copieeren van andere Stukken geen Schryfloonen ten lasten van het Land zal mogen worden gebragt.
Dat in de Comptoiren van de Griffie en Commis, boven en behalven het ordinaire lopende werk, niets zal mogen worden gefchreven , nog geregiftreerd, dan op ordre van den Griffier.
En dat van gelyke in het Comptoir van den Directeur , van het geen moet worden gefchreven en gedrukt voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands, behalven het geen gefchreven word, om gedrukt te worden, niets zal mogen worden gefchreven dan op ordre van den Griffier.



JAARBOEKEN,», 1791» 851
Dat van geene andere ontcyfferde Brieven, Co-» nien voor de Heeren Gedeputeerden zullen mogen, worden gefchreven , dan die het onderwerp van de ( deliberatien in de Provinciën zullen moeten uitmaaken en dat in opzigt van alle andere ontcyrterde , Brieven. dezelve Heeren zig zullen moeten verge- < noegen met de eenvoudige lefture, en met de kor-, te aanteekeningen, die zy daar uit zullen kunnen 1 maaken.
Dat voor de Heeren Gedeputeerden geen Copien van Refolutien, Brieven en andere Stukken zullen mogen worden gefchreven, dan voor zo ver zv die in particuliere Confcrentien en extraordinaire Commisfien , of om ze aan de Heeren hunner Principaalen te communiceeren, voor zo ver deze niet door de Provinciaale Clercquen zullen hebben moeten worden gefchreeven, zullen nodig hebben, en dat niemand alleen tot zyn. particulier nut of om zig tot 'sLands zaaken bekwaam te maaken, eenige Refolutien, Brieven qf andere Stukken ten kosten van den Lande in eem ge Comptoiren van de Griffie zal mogen doei: fchryven.
Dat in het vervolg niet meer zullen worden ge fchreven de ordinaris en extraordinans Staatei van Oorlog, de generaale en particuliere Pen tien, de Biddags - Brieven en alle generaale Aan fchryvingen , die geen grooten haast vereisfchen mitsgaders alle Brieven tot geleide van Placaaten Publicatien en . andere Aanfchryvingen dienende maar dat die allen zullen worden gedrukt en alz< verzonden.
Dat voor den Ontfanger- Generaal van de U nie, als mede voor de Nfigiftraat van Maatlrich en voor Commisfarisfen• Inftruöeurs- aldaar, vooi taan geen andere Refolutien zullen worden ge
sGra-
enha"
:e.
lapporS tan de ïtaaien Irene ■aal i opens-Ie Amp'.en van Griffier m Commies.
i
I >
>



"sGra-
venhage.
Rappor aan de Staaten Generaalnopens de Amp ten van Griffier en Commies.
I i
i
852 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fchreeven, dan die aan dczelven moeten worden geëxpedieert, maar dat aan gemelde Ontfanger - Generaal, Magiftraat en Commisfarisfen ten kosten van den Lande zal worden gelevert een get drukt Exemplaar van de Notulen van Hun Hoog Mogende.
Dat, met opzigt tot het geen gefchreven word voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands, zal worden vernieuwd Hun Hoog Mogende Refo■ lutie van den 24 October 1669, en dat mitsdien alle Refolutien, Memorien en Rapporten, van dewelken zal worden geoordeelt, dat aan dezelve Minifters, in qualiteit van Minifters communicatie dient te wordeo gegeeven, zullen moeten worden gedrukt, en dat voor dezelve, van welken rang ze ook mogen wezen, geene Refolutien of andere Stukken gefchreven zullen mogen worden, dan alleen van zodanige, die op ordre van den Griffier aan den eenen of anderen Minifter, en dus niet aan allen gezonden moeten worden.
Dat insgelyks voor Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende, zo in ordinaire als extraordinaire bezendingen, geene Refolutien, Brieven , of andere Stukken znllen mogen worden gefchreeven , maar aan dezelven alleen gezonden :en Exemplaar, van de Brieven die voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands gedrukt worden*
En dat over zulks voor dezelve, niet zal mo»en worden gedrukt, veel min gefchreeven, alleen 3p dat dezelve niet onkundig zouden zyn , van iet geen geduurende hunne abfentie ter Generalieit is voorgekomen. 1
En dat in het byzonder aan geen Minifter van len Staat buiten 'sLands zullen mogen worden
ver-



JAARBOEKEN, Jufa 1791. «53
verzorgt, het zy gedrukte, het zy gefchreven Brie- 's «en Refolutien of Memorien, die betrekking heb- v ben'op zodanige bedieniugen, als dezelve niet te- G ^nftaande zyne afwezigheid zoude mogen hebben ^ behouden. c
Dat voorts in gevalle voor eenige Collegien ter i Admiraliteitof andere uit de Griffie worden verzorgd ( zogenaamde Nouvelles, voor die Collegien, al me-, SSt zullen mogen worden gefchreven zodamge. Brieven. Refolutien en andere Stukken, die ge < drukt worden, maar dat een Exemplaar van d», Stukken aan dezelve zal worden gezonden
Dat aanvankelyk met den 1 Januaryvan het aanftaande Jaar 1701 , alleen aan de Clercquen m de refpective Comptoiren van de Griffie van Hun Hoog Mogende zal worden goedgedaan1 het SchryfloonS, 'twelk, voor het geer, door-dezeU ve zal zyn gefchreeven, het zy door het gemeene Laid, hetzy door Particuheren zal worden betaald.
En dat noch den Griffier, noch den Comms van Hun Hoog Mogende noch de «pate» de Clercquen in de Griffie , noch de Clercq , die de directie heeft over het geen gedrukt e gefchreeven moet worden voor, en gezonde Sn de Minifters van den Staat buiten sLands eenig voordeel uit de Schryfloonen direct of 11 S zullen mogen genieten , en dat zulks md Inftructien van den Griffier en Commis, wit SdersTin de Refolutien, by dewelke, dj= expe aieerende Clercquen, tot het doen xan den ee SdrnkfeerdTen den Clercq, die de direfl.e heel Iver het geen gefchreeven en gedrukt moet wo den va>r de Minifters buiten 'sLands aangeftel worden, zal worden gebragt, en daar op door di aelve eed gedaan. D
Gra-
enha* e.
lapport an de 'taaten rcne-, aal '.opens le dmp' en van Griffier m Commies.
\
1 1 »
e
4 t
d IC



'sGravenha
ge.
Rappo) aa?z de 'Stadiën Generaalnopens de Amp ■ten van Griffier en Commies.
Dat aan een ieder van de twee expedieerende
' Clerc-
854 NIEUWE NEDERLANDSCHS
Dat aan den Griffier van Hun Hoog Mogende, . voor de directie, die hy by continuatie zal moeten houden, over het geen ter Griffie wordt gefchreeven en geëxpedieerd, als ter zyner verantwoording .t ltaande, en tot een dedommagement van het voordeel, het welk hy, volgens den tegenwoordigen voet, uit de Schryfloonen zoude genieten , uit sLands Kas zal worden betaald een fomme van twintig duizend guldens jaarlyks, boven deszelfs ordinans rraftement, en zodanige Emolumenten . als hy van het Land geniet, en zulks zonder onderfcheid van tyden van Vreede of Oorlog met buitenlandfche Mogendheden, of van andere extraordmans tydsomftandigheden of gevallen , die gezegd kunnen worden meerder omflag te ver-
Dat aan den Commis van Hun Hoog Mogende voor het gemis van de voordeden, die hv naar den tegenwoordigen voet uit de Schryfloonen zoude genieten , boven deszelfs ordinaris Traftement en ordinaire Emolumenten uit 'sLands Kas zal worden betaald eene fomme van vyf duizend en vvf honderd guldens jaarlyks, en zulks mede zondér onderfcheid van tyden, even als ten opzigte van den Onrher is bepaald , en voorts met dien verftande, dat, zo hy tot het extendeeren en fchrvven van de Notulen eene van zyne Clercquen zal willen employeeren , het geen hem by deze wordt vrvgelaaten, hy denzelven daar voor uit de voorfz vyf duizend en vyf honderd guldens zal moeten fal laneeren.
Zullende overzulks noch voor het extendeeren noch voor het fchryven der Notulen voortaan ten laste van den Lande iets kunnen worden gedeclareerd: 6



JAARBOEKEN, July, 85J
Clercquen, in plasts van het Schryfloon van hef eeen door hun zelfs wierd verrigt, en het geen zy, verder uit het aandeel van den Griffier in deSchryr-< loonen plagten te genieten, uit 'sLands Kas jaarlyks zal worden betaald eene fomme van vier dui-, zend guldens, al mede zonder onderfcheid van ty-, den, even als met opzigt tot den Griffier en Com-, mis is bepaald, zodanig nogthans, dat onder die, fomme zullen zyn begrepen de drie honderd zes en tagtig guldens, die, zo voor Traftement als eem«e andere bepaalde Douceurs aan dezelve, alle drie maanden op hunne Declaratie tot nu toe zyn goedgedaan, waar van vervolgens de betaaling met den voorfz. eerften Janusry aanftaande zal cesfeeren, en voorts met dien verftande, dat zy voor de voor fchreeve fomme zullen moeten verrigten al het werk, waar toe zy gehouden zyn, zonder voor eenig deel van het zfelve eenig loon te declareeren, of het zelve door eenen anderen onder het genot van eenig Schryfloon, door denzelven ten laste van hel Land te declareeren, te laaten verrigten, en indien zy tot hunne adfiftentie-iemand zouden willen employeeren, denzelven uit de voorfz. fomme zullei moeten falarieeren.
Dat aan den expedieerende Clercq, die de di reftie heeft over het geen gedrukt en gelchreevei moet worden, voor, en gezonden aan de Mimiter van den Staat buiten 'sLands, voor de voorfchree ve directie en het verlies der Schryfloonen ui 's Lands Kas jaarlyks zal worden betaald eene fou me van vyftien honderd guldens, zonder dat aa denzelven, uit hoofde van extraordinaris bezendii gen, eene verhooging van die fomme zal wordt goedgedaan, of hy zig in zodanige gevallen om e< extraordinaris byflag aan Hun Hoog Mogende z mogen addresfeeren, en dat daar en boven aan d< tegenwoordigen in functie zynde eerften expedie rende Clercq Ph. Fr-, Tinne, die teffens met i
voorl
sGra-
'enha-
:e. ,
tapport lan de ïtaatea Generaalnopens 4e Ampten van Griffier en. Commies,
X
1 \
t
1 l-
n
:n Ë
'm
ie i.



856 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•sGra-
venhage.
Rappon aan de Staaten Generaainopens de Ampten van Griffier en Commies.
voorfz. directie is gechargeert, in beide die qualiteiterj eene fomme van vier duizend en vyf honderd guldens, en aan den tweeden der gemelde Clercquen J. A. Tinne, een fomme van drie duizend en vyf honderd guldens, tot vergoeding van het geen zy tot nu toe meerder hebben geprofiteerd, dan het geen aan dezelve hier boven voor het toekomende is toegelegd, geduurende hun leven uit 's Lands Kas zal worden betaald, doch dat die toeleg noch geheel noch gedeeltelyk aan derzelver Succesfeurs zal worden gecontinueerd.
Dat voor Schryfloon van eene bladzyde ter heler blad, zo als doorgaans in de Griffie word befchreeven, in het Nederduitsch ten laste van den Lande in declaratie zal mogen worden gebragt, en ook zal worden geleden zeven en een halve ftuiver, en dus voor een geheel Vel op alle zyden volfchreven dertig ftuivers, en van eene gelyke bladzyde in eene vreemde Taal tien ftuivers, en dus voor een geheel Vel op alle zyden volfchreeven veertig ftuivers, en dat eene bladzyde, waar op alleen eenige regels minder dan de helft van de zyde uitmaakende, zullen zyn gefchreven, voor eene halve zyde, en eene bladzyde, die niet geheel doch over de helft zal zyn befchreven, voor eene geheele zyde zal mogen worden berekend; des dat op ieder bladzyde zullen moeten worden gebragt niet minder dan twee en dertig regels , ieder van zes en dertig a veertig letters, en dat zo wel in vreemde Taaien als in het Nederduitsch correct, zal moeten worden gefchreven, waar op den Griffier, Commis en expedieerende Clercquen by deze gerecommandeerd word naauwkeurig agt te geeven, en dat voor Schryfloon van eene bladzyde ter halver blad befchreven een derde minder, en dus in Nederduitsch vyf ftuivers, en voor een geheel vel op alle zyden befchreeven twintig ftuivers, en van eene bladzyde in eene vreemde Taal zes ftuivers en tien
pen*



JAARBOEKEN, July, 1791. 857
penningen, en voor een geheel vel van alle zyden 1 volfchreven , zeven en twintig ftuivers, zal mo gen worden gebragt, en ook zal;worden geleden,» en dat eene bladzyde, die niet volfcbreeven is, even eens zal worden gerekend als in opzigt van bladzy den, ter heeler blad befehrceven, bepaald is, des/ dat op ieder zvde ter halver blad befchreeven mede zullen móeten worden gebragt, ten min < ften twee en dertig" regels; doch dat ieder regel maar zal behoeven in te houden vier en twintig letters. . '
-■<*• "*jo toov *uü rr nïwïuft \vv 'iteüuU-»,^" «• '. Dat op den- voorfz. voet zal worden göëdgedaan, al het geen voor rekening van den Lande in de' refpective Comptoiren van de Griffie wordt gefchreeven en geregiltreert,-des dat by continuatie voor het fchryven van Traclaaten of Ratificatien, die op Francvn in het net gefchreven móeten worden, in gevolgen Hun Hoog Mogende Refolu^ tien van den 25 January 1670, drie dubbeld Schryfloon in Declaratie zal mogen worden gebragt , dat even eens zal- moeten worden gerekend het geen ten kosten van particulieren wordt gefchreeven , en dat ten dien einde in de Lyst der Jura of Depêchegelden van den Griffier, by deszelfs Inftru&ie bepaald , in plaats van de woorden:
i Allerhande Copien ieder blad van Neder* „ duitsch vyf ftuivers, iloogduksch, Fransen „ en Latyn zes ftuivers."
Zullen worden gefield de volgende :
„ Allerhande Copien ieder bladzyde ter heë „ Ier blad , zo als gewoonlyk gefchreever wordt, en,bevattende niet minder dan twee „ en dertig regelen, en zes en dertig a veer Mmm » »i
&G&&<
ri'.tlHA^ IK-
lapporlinn de staat eri Irene' '■aal •lopehS de Amp\en vaft Griffier l en Co;;is r?ites*
I



8j8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhaGE.
Rapport aan de Staaten Generaalnopens deAinpten van Griffier en Commies.
\
„ tig letters op ieder regel, in het Nederduitsch „ zeven en en een halve ftuiver, en dus een ,, geheel vel op de vier zyden befchrevea „ dertig ftuivers.
,, En ieder gelyke bladzyde in eene vreem,, Taaie tien ftuivers, en dus voor een geheel
vel veertig ftuivers, en ieder bladzyde ter „ halver blad befchreven, mits bevattende ten ,, minften twee en dertig regels, en vier en „ twintig letters op ieder regel, in het Neder-
duitsch vyf ftuivers, en dus voor een ge,, heel vel op de vier zyden befchreven twin-
tig ftuivers.
„ En ieder bladzyde in eene vreemde taal „ zes ftuivers en twaalf penningen, en dus ,, een geheel vel, op de vier zyden befchre„ ven, zeven en twintig ftuivers.
„ Zullende eene bladzyde, op welke alleen „ eenige regels minder dan de helft van de „ zyde uitmaakende , zyn gefteld voor een „ halve zyde, en eene bladzyde , die niet
geheel doch over de helft zal zyn be* ,, fchreeven, voor een geheele zyde worden „ gereekend."
Dat verder in de voorfz Lyst nog zal worden gemaakt die verandering, dat voor Mandamenten n cas d'Appel, van revifie, reformatie en andere >oven de vier guldens, daar voor bepaald, nog zal noeten worden betaald het gefixeerde SchryfloonVcM de middelen van het Request, die in dezelve noeten worden geïnfereerd.
En dat vervolgens de voorfz. Lyst, invoege vootCz. veranderd zynde, zal worden gedrukt, en



JAARBOEKEN, Jaly, 1791..; §jtf-
in de Griffie rnoeten worden opgehangen, om te, ftrekken tot narigt van een ieder, die daar by be-. lang heeft. (
Dat Voor het overige de Declaratien van de twaalf Clercquen van den Griffier, wegens het 8chryfloon, dat aan dezelve, zö ten laste van het Gemeene Land, als ten laste van particulieren zal corapeteeren, të zamen genomen , riie: meer dart, vier en twintig duizend guldensin het jaar, ett die' van de twee Clercquen van den Commis niet meer dan vier duizetid guldens, zullen kunnen bedra-gen; immers dat niet meer dan die fommen zullen worden betaald, ten dien effecte, dat zodanige Clercquen; die uit hoofde van meerder vlugheid iri het fchryven öf grooter haarffigheid , meer dan andere kunnen verdienen, meer dan twee duizend guldens kunnen profiteeren, terWyl andere het tot die fomme niet züllen kunnen brengen, en dat, Zó tegen verwagting het Schryfloon van het geen in een jaar door dé vöorfchreeve Clercquen gefchreven is * meer dan de vöorfchreeve fommen zoude mogen bedragen \ het zelve niet Op een vólgend jaar zal mogen worden övergebragtj en ook nimmer zal worden be taald-
Doch dat aan jan Washington, eerften Clercc van den Commis, die geëmployeerd is, en nog word om te notuleeren, in confidentie, dat dezelve merkelyk meer heeftkunnen maaken, dan bedragen zal het geen hem vöortaan, volgens de vöorfz, fchikkingen , door het Land vopr Schryfloon, et door den Gommis voor het notuleeren zouden mo gén worden voldaan, voor het geen hy zal verlie zen, geduurende deszelfs ieven uit 'sLands Ka: zal worden betaald eene fomme van twee duizens guldens ,• des dat die toeleg noch geheel noch ge deeltelyk aan deszelfs Succesfeurs zal worden gd continueerd.
Mmm a Da
sGrA.'enhA;e;
lappof't tem' de Slaat eh Generaalnopens leAinp-^ ■eri yeth Griffier en Coni' mies'.
\
r i
l



86o NIEUWE NEDERLANDSCHE
'S GRAVEN]* ACE.
Rapport aan de ■Staaten Generaalnopens de Ampten van Grifier en Oom* mies.
Dat wyders, wanneer al het geen in het Comptoir van den Griffier moet worden gefchreven, door deszelfs twaalf Clercquen niet zal kunnen worden verrigt , de Griffier zal verm gen eenige Onder-Clercquen te gebruiken, doch dat de Declaratien van dez- lve te zamen genomen , in een jaar niet meer dan zes duizend guldens zullen mogen bedraagen, immers dat niet meer dan die fomme zal worden betaald.
En dat het geen door dezelve Clercquen in een jaar meer zoude mogen zyn gefchreven , dan met de voorfz. fomme van zes duizend guldens zoude kunnen worden beloond, niet op een volgend jaarzul mogen worden overgebragt, tn ook in geen geval zal worden betaald.
Dat aan die Onder Clercquen het zelfde Schryfloon zal worden betaald, dat hier boven is bepaald, én door de Ordinaris Clercquen zal worden genoten , zonder dat het aan eenigen Clercq gepermitceert zal zyn , door aanbelteeding van zyn werk op eenige andere wyze voordeel te trekken "van het geen dóór de Onder Clercquen gefchreven wordt, dan alleen aan den oudften Ordnaris Clercq, die gechargeerd is met het overfchryven van de dagelykfche Notulen, om te dienen tot de reftimptie, aan denwelken by dezen wordt toegedaan, om" in dat werk eenen der Onder-Clercquen tot zyne adfiftcmie te gebruiken, mits aan denzelven niet minder dan twee derde deelen van het geen door het Land voor Schryfloon wordt goedgedaan , betaalende.
Dat wyders aan den Griffier zal worden vry gelaaten, om, indien onder de Ordinaris Clercquen de een of ander door ouderdom of ziekte mogt worden belet zyn werk te verr-igten, en daar door van alle middel van beflaan beroofd, als dan het werk
van



JAARBOEKEN, Juïy, 1791. SöY
tm - zodanige Clercq door een Onder - Clercq voor minder Loon te doen uitvoeren, zo dat de impotente daar van iets zal kunnen profiteeren, des aat niet minder dan vyf duivers voor ieder bladzyde in Nederduitsch, en zes ftuivers in eene vreemde taal befchreven , zo als hier boven is vastgefteld , aan den geene die dezelve dadelyk gefchreeven heeft, zal mogen worden betaald, wordende aan den Griffier gerecommandeerd , om zulks alleen in het «eval van ouderdom of langduurige ziekte, en nimmer uit gunst of om eenige andere reden te permittecren.
Dat het Schryfloon van de Clercquen, die door den Directeur van het geen gefchreven en gedi ukt moet worden, voor de Minifters van den Staac buiten 'sLands, daartoe zullen worden gebruikt, te zamen genomen, ineen jaar niet meer zal mogen bedragen dan de fomme van vier duizend guldens, op den zelfden voet, als zo even met opzigt tot de Onder • Clercquen is bepaald.
Dat de Clercquen van den Griffier, als mede de Onder-Clercquen, die op ordre.en met kennis var den Griffier zullen worden gebruikt ,. van hun verdiend Schrvfloon zuilen moeten formeeren , en aar de expediee'rende Cleroqueü overgeeven ieder twee Declaratien, in de eene van welke de Stukken doot dezelve gefchreven , ieder afzonderlyk , zelfs dc alïergeheimfte, volgens de gewoonte tegenswoordi" plaats hebbende, zodanig zullen moeten war den befchreven , dat de expedieerende Clercquer dezelve kunnen erkennen en beoordeelen, of z< effectif gefchreven en wel gebragt zyn, doch da in de andere Declaratien de Stukken wel ieder af zonderlyk, maar de fecreete Stukken en geheim* ïnformatien niet even omttandig zullen moeten wor .den befchreven, maar onder de benaming van fecreet Stukken zonder da:u:;i, of diergelyke gebragt, ei M m m 3 va
sGra-
venhage.
Rapport, aan de Staaten . Genencraalnopens de Ainp. ten van Gr0er en Qoi»»t mies.
1
1
t



% Ga.A-
VEMHA-
Rapport aan de Sta.aten generaalnopens de. Ampten van Griffier en Commies.
m NIEUWE NEDERLANDS CUE
van dewelke tweede Declaratien ook zal moeten worden afgelaten al het geen voor particulieren gefebreevenis en waar van het Schryfloon uit de Leges van den Griffier, of anderzints door dezelve particulieren moet worden voldaan; dat van het beloop van ieder dezer laatfleDeclaratien dooreenen dor expedieerende Clercquen , by form van eene generaale Declaratie zal moeten worden opgemaakt euie Specificatie, waaraan die particuliere Declaratien zullen moeten worden geannexeert; dat op die generaale Declaratien daar en boven over elke drie maanden zal mogen worden gebragc een fomme van vier en twintig guldens, voor het veranderen der Notulen, en eene fomme van zes en dertig guldens voor het fuperfcribeeren der Registers, en da? dezelve aldaar zullen worden gevalideerd en dat onder die generaale Declaratien , door de Clercquen van den Griffier,'en de Onder-Clercquen, op den Eed by den aanvang hunner Bedieping aan den Lande gedaan, zal moeten worden verklaard , dat de geannexeerde Declaratien van Schryfloonen voor rekening van het Land verdiend, in alles zyn gefteld en gedresfeerd, agtervolgens en W conformiteit van Hun lioog Mogende Refolutie van heden, en dat de daar in aangeteekende en geëmendeerde bladzyden zodanig zyn befchreven geweest, dat op ieder zyde, ter heeler blad gefchreven, ten mmften twee en dertig regels, ieder van zes en dertig a veertig letters, en ter halver blad, ppk ten minften twee en dertig regels, ieder van vier en twintig letters, zyn gefteld gesveest, en dat de bladzyden,die niet volfchreven zyn geweest, tereekend zyn, zo als by de gemelde Refolutie il bepaald, en dat onder die verklaaring door de twee expedieerende Clercquen, mede op den Eed bv den aanvang hunner Bediening aan den Lande gedaan, zal moeten worden verklaard, dat inde geannexeerde Declaratien geene Schryfloonen zyn geü.ragt van Extracten van Refolutien, Sententiën,
Ac-



JAARBOEKEN, July, 1701. 863
Aften en andere Stukken, dewelke by particulierenfvn geligt, en waar van de Leges door hun voor, 3L griffier zyn ontvangen , of de Schryfloonen, door de particulieren betaald , als mede met van "nie werk , dat door hun is of heeft moeten wor-, den verriet, mitsgaders dat zy , behalven het* ordinaris en loopende werk, geene Stukken aan de, Clercquen te fchryven hebben gegeeven, dan diei op ordre van den Griffier gefchreven hebben moeten worden.
Dat de Clercquen van den Commis van hun verdiend Schryfloon insgelyks zullen moeten formeeren ieder eene Declaratie, m dewelke de gefchrevph Stukken ieder afzonderlyk zullen moeten worden befchreven, en dat van het beloop van ieder rïïer Declaratien, door den oudften Clercq , by farm van eene generaale Declaratie zal moeten worden opgemaakt eene fpecificatie, waar aan die particuliere Declaratien zullen moeten worden geannexeerd.
Dat op die generaale Declaratien daar en boven over elke drie maanden zal mogen worden gebragt eene fomme van zeven en twintig guldens, voor het endosseren en dateeren der Requesten, en dat dezelve aldaar zullen worden geva ideert, en dat onder die generaale Declaratien, door de beide Clercouen van den Commis, zal moeten worden gefteld gelyke verklaaring als hier boven bepaald is, dat door de Clercquen van den Griffier en de OnderCl rcquen onder de Specificatie van derzelver Declaratien gefteld zal moeten worden, met byyoeging dat zy, boven en behalven het ordinaris looiende werk, geene andere ftukken hebben gefchreven , dan die op ordre van den Griffier gefchrever hebben moeten worden.
Dat de Declaratien van de Clercquen, die geëm Mmm 4 p'oy
3 Gra-
'enha-
;e.
lapport tan de Slaat en Irene'■aallopens le Amp' '.en van Griffier m Commies,



864 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*&€&*.
VENHACE.
' Rappor, aan de Scaaten Generaalnopens de simpten van Griffier en Com,
i
,1 i 1 i
4
.1 e
i
ploycercl worden door den Directeur, van hetgeen gefchreven en gedrukt wordt voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands, zullen kunnen worden ingerigt, zo als tot nu toe ingerigt zyn geweest, met die verandering alleen, dat de Stukken, die zonder gedrukt te worden, wW zommige Minifters gefchreven worden, ieder afzonderlyk zullen moeten worden vermeid; dat onder die Declaratie door de Clercquen zal moeten worden gclleid gelyke verklaaring, op den Eed by den aanvang hunner Bediening gedaan, als bier boven is bepaald , dat door de Clercquen van den Griffier en Commis gedaan moet worden , en dat onder die verklaaring door den Directeur, mede op den Eed by den aanvang van zyne Bediening aan den Lande gedaan, zal moeten worden verklaard, dat hy, behalven het geen gefchreven is , om gedrukt te worden, geene Stukken aan de Clercquen te fchryven heeft gegeeven , dan die , ingevolge de ordre van den GrilHcr, gefchreven hebben moeten, worden.
Dat alle de vöorfchreeve Declaratien , zo ars fot nu toe gebmikelyk is, aan dea Raad van Staate zullen moeten worden geprefenteerd ; om loor denzelven Raad geëxamineerd , en vervolgens aan de Generaliteits Rekenkamer gezonden e worden , om aldaar mede geëxamineerd , en warts geliquideerd tc. worden, cp dat in voidoelipg van dezelve de nodige Ordonnantiën op den iaam van den Griffier, Commis en Directeur repeclivelyk gedepecheerd, en op derzelver Quitanantie betaald zullen worden, om vervolgens, als laar gewoonte , onder dq Clercquen verdeeld te? rorden, tot de fomme, waar op de Declaratie van en ieder by de Generaliteits Rekenkamer geliquieerd zal zyn.,
Eindetyk dat tot het maaken en fchryven van zodaige Indices en Registers, als d or den Grif,cr nodig zullen worden geoordeeld, het opzoeken



JAARBOEKEN, July, J£$ft 865
ken en aanteekenen van Retro-Acta, het fortnee-., ren en fchryven, als mede het. copieeren van v Lvstenen Tabellen, en andere diergelykeVaca- c tien, voor welke geen Schryfloon kan worden benaald, ter dispofitie van den Griffier zal worden, Seld, gelvk gefteld wordt by deeze, eene fora-, £e van vier of zes duizend guldens, naar mate hy < zal bevinden nodig te zyn, om daar voor aan te, ftellen twee of drie byzondere Clercquen, die zig; me het voorfz. werk alleen zullen moeten bezig, houden, zonder tot het fchryven van andere Stuk-, Eeïte worden geëmployeerd, en dat over zulks, vW het voorfz. werk op geene wyze iets ten, asten van den Lande in Declaratien zal mogen worden gebragt; dat de voorfz. twee of drieClercS LVdcS Griffier aan Hun Hoog Mogende zu"en moeten worden voorgedragen , en de betaaling van de fomme van Penningen, die aan ledei zal zvn toegelegd, van den Ontfanger - Generaal van de Uniefop O donnantie van den Raad van Staate, zullen erlangen; des dat, ingevalle van de fomme van zes duPzend guldens wordt gebruikt gemaakt, In mitsdien, drie Clercquen tot het voorfz. werk worden aangefteld, daar tegen de fomme van zes duTzend guldens, voor het Schryfloon van het geen door Onder-Clercquen zal mogen worden gefchree?ïï, 'gefixeerd, met twee duizend guldens zal moerén worden verminderd, en over zulks de Declaratien der Onder-Clercquen te zamen genomen, t een jaar, niet meer dan vier duizend guldens zul len mogen bedragen.
En dat Extracf. van de Refolutie by Hun Hooj Mogende hier op te neemen , zal worden ge zonden aan den Raad van Staate en de Generab SÏÏRekenkrtner, om te ftrekken tot derzelver na riet, en met verzoek aan den gemeluen Raad om op de betaaling van de verfcheide toelegge r Mmm j D:
;Gra-
enhae.
lappoi'i
'■cm aë ïiaaten
•aal lopens ie Amp'en van Griffier •■ri Commies,
1
f



865 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhace.
Rapport
aan de Siaaten Generaalnopens de simpten van Griffier en Commies.
] I i <
Tot voorgaande Stuk behoorde ook nog de navolgende
Uit*
by dezelve gedaan , de verdere nodige ordre te flellen.
En dat gelyk Extract zal worden ter hand gefield aan den Griffier Faget? ten einde die voorzisning te doen, dat drie Exernplaaren van de Notulen van Hun Hoog Mogende meerder gedrukt werden, dan tot nu toe gedrukt zyn, en een derzelve aan den Ontfanger-Generaal van de Unie, een aan de Magiflraat van Maaftricht, en een aan Commisfarisfen Inftructeurs aldaar verzorgd worden; en voorts om deze Refolutie ter kennis te brengen van de geene, die daar in zyn geconcerneerd, en voor de executie van dezelve zorge te iraagen
Als mede nog aan den Commis Van Lelyveld, )m te flrekken tot zyn narigt.
Waar op gedelibereerd zynde, hebben de Hee■en Gedeputeerden van dc refpecfive Provinciën iet vöorfchreeve gerapporteerd .' Copielyk overgelomen, om in den haaren breder gecommuniceerd e worden.
Accordeert met het voorfz, Register.



JAARBOEKEN, July,n9i- 867
Uitrekening van het geen het Land zal profiteer** by de yoorgeflaagen fchth kingen omtrent de Schryfloonen van de. Griffie.
Comptoir van den Griffier.
Zal kosten. Heeft gekost Profyten.
in 1785. __
Griffier dedom ,
magement ƒ aepoo o o ƒ 77773 ^ O
a Expedieeren- , ^ _
de Clercquen 8000 o e 65740 Jgj>
direft profyt ƒ 12033 19 o
12 Ordinaris Clercquen,
ssi - • °~*
fes*" ...S'-j.^
Voor het iuper- f I fcribeeren der | Registers 144
ƒ62240' o o'dus te zamen ƒ 13577 19 o
Twede expedi- j toekomend
eerendeClercq | profyt 35QQ o Q
dedommagement 35°° °_°
(ƒ65740 o o totaal profyt f1707719 0
T I ——
Com-



868 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Comptoir van den Commis, \
, Commis dedommagement ƒ 5500! 01 o./ 229821 1, o
a Clercquen I Schryfloon 4000I o o 116:8' o o
Voorhet endor- L-j
feeren der Re I ' ' '
quésten 108 o o'diretft profyt ƒ11374 IO
ƒ9608 o o toekomend 2000 00
Eerfle Clercq
dedommage-
ltieilt ' 20°p' o o totaal profyt 13374) 1 o ƒ11608 o o
Comptoir van den Dire&eur.
Directeur Traetement ƒ 1500 o o ƒ 16222 o o)
Clercquen
Schryfloon 4000 o o 10000 o of
TV T. J j f 55C° ° ° direa P1"01^ 62'22 o!o
Direct, dedom- toekomend 4W00
inagement 4500 00 I
/ïoooo 0 o totaal profyt ƒ10722 0 0 Recapitulatie der Profyte/L DireB. Toekomend. Op het Comptoir van den ' " ƒ 13577 19 o ƒ 3500 o o
Commis 11374 1 0 2000 o o '"-*" • - • -——i— van den
Directeur 6222 o o 4500 o o
ƒ 3"74 0 o ƒ 10000 öl o — — 31174 o o
Totaal profyt op de geheele Griffie | ƒ 4i7^ ~ ~Z



JAARBOEKEN, jtdy, i/Oi- 8<5»
Omtrend het Verzoekfchrift van den Heer Mr B. P. van Lelyyeldt , Commies van Hun Hoog Mogende, wierdt den 17 January ij-oi, dit Rapport ingebragt:
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEERtiN STAA-. TEN GENER-AAL der VEREENIGDENEDERLANDEN.
Luna den 17 january 1701.
De Heeren Van Welderen, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken var de Financie, hebbende, in gevolge en tot vol doeninge van derzelver iccreete Relolutie commis. foriaal van den 20 December laatstleden, met ei nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit dei Raad van Staate, en de Generaliteits Reekenka mer, geëxamineerd de Rcqueste van Mr. ö. J vm Lelyve/d, Commis van Hun Hoog Mogend Vergadering; houdende, dat de Heeren Gecorc uitteerden tot de Perfoneele Comrmslie tot rev fie van de Quote, ma en nevens eenige Heere Gecommitteerden uit den Raad van Staate, en 0 Generaliteits Rekenkamer, en derzelver genera; Rapport ter Tafel van Hun Hoog Mogende ui gebragt, op den ai Mei laatstleden, met opzij op de wyze , hoe de Commis van Hun Hor Mog voor het vervolg zoude behooren te wo deu getraceerd, hadden voorgedragen, dat at den Commis boven deszelfs ordinaris fracteme ("bedragende zestien honderd guldens m het jaa zoude kunnen worden toegelegd de fomme v vier duizend guldens, voor het gemis der benr loonen, tot dus verre door denzelven genote en dat dus voornoemde Heeren Gedeputeerden
's GsOs- 1
/enha-
èhljvyj
L
l
;
i,1e il | ;t
i
rn
ït j,
□ in T-
1;
en



870 NIEUWE NËDERLANDSCHE
'«Gravenhagen
Req.vat, Mr. B.P. van LeJyveldè
: ] 1
i ]
i
c ) 1
I
t \
jj
Gecommitteerden daar door hadden te kennen gei geeveh , van gevoelen te zyn, dat de fomme vart vyf duizend zes honderd guldens 'sjaars zoude behooren uit te maaken het Tracïement van een Commis van Hun Hoog Mogende.
Dat de Heeren Staaten van dé meefte Provinciën , dat gevoelen zodanig hadden geflerkt en gehomologeerd, dat Hoogstdezelven hunne töëftemming daar aan hadden gehegt, by de fefpeéfcivé Refolutien, Voor zo Verre dit ter Generaliteit op dat gedeelte van het Rapport van meergemelde Commis wareh ingebfagtj zelfs zo, dat een uit Hoogstdezelven, de Heeren Staaten 'sLands van Utrecht, gemeend hadden, dat het dedommai gementj voor het gemis der Schryfloonen voorgeflagen tot vierduizend guldens, tot vyf duizend Vyf honderd zoude behooren te worden gebran in voegen, dat j by aldien Hun Hoog Mog. hadJen kunnen goedvinden , op dit poincl van het meergemelde Rapport, afzonderlyk te deliberee•en, het zelve waarfchynelyk op dien voet zoude lebben kunnen worden ter eonclufie gebragt.
Dat middeierwyl de Suppliant, hangende Hun rloog Mogende deliberatien op het Rapport der* 'erfoneele Commisfie , door Hun Hoog Mogende' iy finguliere gunden aangefteld was tot Commis ran Hoogstderzelver Vergadering , met referve iog-.bans , omtrend zodanige verandering ^ als iun Hoog Mog. in het vervolg zouden mogen oedVinden te maaken, zo in de Inft'fuctie, als in en financieelen voet, waar op dat Ampt zoude rorden waargenomen, en dat zulks dan ook te rege hadde gebragt, dat de Heeren Hun Hoog /log. Geputeerden tot de zaaken van de Financie, iet en nevens eenige Heeren Gecommitteerden it den Raad van Staate en de Generaliteits Reenkamer, op den jo def gemelde maand Decem.
bef,



JAARBOEKEN, J'^J> *79L 871
w hadden uitaebragt een Rapport , houdende vlrfcheide pointen van menage in de behecring van, de Griffie: en een voorflag tot bepaahng der 1 rac-, tementen en de Dedommagementen voor eenige der Atnptenaaren, dependeerende van de Vergadering van Hun Hoog Mogende.
Dat voorfz. Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden in bun gemelde Rapport van den 10 December tot grondflag hunner overweging hadden gelegd het meergemelde Rapport der PerloSeelc Commisfie, gelyk zy zig in de premisten van hun Rapport aanltonds kwamen uit te drukken , mitsgaders de Refolutien door de Bondgc nooten daa? op genomen, ook tot voldoemng er conform daar aan met relatie tot het Ampt vat Commis hadden voorgeflagen, dat by zoude behooren te genieten boven deszelfs ordinaris Irac tementen van zestien honderd guldens, een de dommasement van vier duizend guldens sjaars voor het gemis der Schryfloonen; waar door ne vervolgens zoude fchynen , dat den Supphan eerder reeden tot vergenoeging, dan tlorre to Adres aan hunne Hoog Mogende zoude zyn ge geeven , dan dat meergemelde Heeren Gedept teerden en Gecommitteerden, zig daar by yerdet hadden, uitgedrukt (en zulks met betrekking to den oudften Clercq in zyn Comptoir,) dat aang zien het extendeeren van de ordinaris Notulen e genthk was het werk van den Commis, en dat vc. volgens daar van , ten behoeve van den Clercq die tot dat werk word geëmphyeert, met wet et bepaald loon van 's Lands wegen hinde wordt toegekend; maar dat integendeel, wanneer at den Commis een dedommagement wierd ioegeleg het declareeren van het Schryfloon y oor het ex te deertxn en fchryven der Notulen behoorde teve vallen en op te houden; fluitende de voorfz. He ren Gedeputeerden en Gecommitteerden, met d
s GrA- '
rENHAje. .
Rapp.op Keq.var. Mr.
van Lalyveld.
È p
¥
s f
!-
Tl
n
■n
2-
r-
e:n



872 NIEUWE NEDERLANDSCHE
»sGra-
venhage,
Rapp.o} Req.vat Mr.B.V van LeJyveld.
i
i 1 1 i
<
1 c i
k S v h
voorflag, om den Commis nog boven den toeleg hier boven vermeld, toe te leggen, de fomme van vyftien honderd guldens, om daar mede te lalaneeren den Clercq, dewelke hy tot het extenideeren en fchryven der Notulen zoude goedvinden te gebruiken, en mits voortaan daar voor niets meer ten kosten van den Lande zoude worden gebragt, zodanig , dat, volgens dien voorflag de Suppliant uit de totale fomme van zeven duizend een honderd guldens, hem in dier voegen toegedagt , zoude moeten vinden j voor eerst, het Tracfemeut van een Commis Van Hun Ilrog Mog., gelyk hetzelve door de meelte Bondgenooten bereids eeniger mate was geprasdetcrmiiicerd, en ten tweede, alle de kosten lopende op het ckt tendeeren en het fchryven der Notulen zonder onderfcheid van fhippe óf drukke tyden.
■Dat wel verre, dat die Voorflag gegrond zoude zyn op het meergemelde Rapport van de Peribtreele Commislie, en op de reeds ingebragte Re? lolutien van de Bon Igenooten, de Suppliant veel :erder eene groote afwyking van dezelve daar inie vermeende te hebben befpeurd, want dat op iladzyde 109 van het gedrukte Rapport van de 'erfoueele Commisfie het inkomen van den Comnis wezende bepaald, op de volgende bladzyde vederoin al aanlionds wierd bepaald, hoedanig loor het notuleeren, ten behoeve van den Clercq, 'oortam zoude behooren gedeclareerd te worden, ewyzende dat de Perlbneele Commisfie van geagten was , dat ten minden nietwes daar van ten osteu van den Commis behoorde te komen.
Dan dat, om aan Hun Hoog Mog. te doen blyzn, waar in dan eigentlyk het bezwaar voor den uppliant zy geleegen , de Suppliant eerbiedig erzogt, de vryheid te mogen neemen, om ondelet oog van Dun Hoog Mog. te brengen : Das
voor



JAARBOEKEN* July, ijn. 373
voorhet notuleeren» te wceten, voor het.exten-. déérén en het fchryven van de crdihans Notulen , Ó'iet welk niet door den Commis, maar zederd.om- ( trent ëen Eeuw, waar van de Charter Kamér van Hun Hoog Mog het getuigenis kwam te .dragen-,; o;ider het bellier en infpectie van den GornmiS-j , voor een groot gedeelte .wierd verfigt door denj oüdlten Cléfcd van zyn Comptoir,) zederd 0:1- heugchelyke tyden, het dubbeld Van.het orüuiaris Schryfwerk was gedeclareerd en gevalideerd, en zulks ten aanzien van het werk, het welk als het eerfte beweegrad, van al het ordinaris werk van de Griffie moest worden aangezien, het welk veel attentie, zomtyds veel nazoekens vereischt, 'en veel tyds' tot laat in den. nagt moést geprptraheerd worden, en dienvolgens met ordinaris Ckr pleerch niét köndé worden gelyk géftelaJ
Dat, zo de Suppliant geïnformeerd was , de Pós'tvoor het Notu'leeren,den Lande ?n èfrdifeairé rvden badde komen té ftaari op omtrent zes dm/end guldens 'sjaars; dan dat de Commis voor het vervolf* niermeer zullende deelen in hét profvt dèr Schryfloonen, dié Post daar door dadelyk 00 drie duizend guldens of té daar omtrent, in ordinaris tyden, wierd gereduceerd.'
Dat de Suppliant vermeende, dat dit eehvoudi<* è'xpofé voldoende zoude zyn, om Hun,Hoog Mogende te overreeden, dat,.by aldien de voet van hét voorfz. Rapport .van den 10 December,; ten-zynen opzigte moest, iïand. grypeu, en het geheel Notulwerk vervolgens tot zyne koste komen» de fomme van zeven duizend één honderd guldens,met omtrent drie duizend guldens'sjaars zoude worden verminderden zuiver overlasten de lom* ffie van Vier duizend cën honderd gtuclens, tegens de intentie van die der Bondgenooten, die nee Tractement van een Commis bereids op vyf duizend zeshonderd, eenigermaate hadden bepaald, Nn'n "
riiHHAIE.
Idpp.op'
f/r.B.P, ;ari Lély veld.



8?4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGaa-
V Elf HAGE.
Rapp óf Reg.vrt M7$ P van Le'yvcld.
en zulks nog rria# alleenlyk in ordinaris tyden 5 terwyl op tyden van meerdere en toeiieemende drukte, de inkomften van den Comrrfis, in gelyke proportie Zouden afneemen, zonder dat men konde voorzien , waar zulks zotide ophouden waar door het dan' zoude gebeuren, dat bet inkomen van den Commis altyd zoöde fliiclueeren , onzeker blyvert, en in fommige gevallen Iterk benadeeld worden , het welk Voor zeker niet konde' geweest zyn, noch de intentie vail de'meergemelde Perfoneele Commisfie, nochte die van de hooge Bondgenooten, noch die van de Heefen Gedeputeerden en Gecommitteerden, die het Rapport van den 10 December voormeld hebben uitgebragt; nochte , zo de Suppliant geröstelyk en' eerbiediglyk vertrouwde,die van Hun Hoog Mogende.
Dat, daar dan het hoofdoogmerk der deliberatien ten dezen fcheen te zyn, het introduceeren van Pbinften van menage, en het wee ren van alle misbruiken voor het toekomende, en daar ten aanzien van den Commis, alle fources en motiven Van misbruik, voor het toekomende, zoude zyn afgefneeden, wanneer door Hun Hoog Mog. finaallyk zoude zyn gerefolveerd, dat dc Commis iliet meer zoude mogen deelen in eenig pfofyt van Schryfloonen, nochte, volgens het meergemelde Rapport van den 10 December, eenige Refolutien of Stukken zoude mogen laaten fchryven buiten het dagelyks werk van zyn Comptoir, en aangezien verre de meefte Provineien,- zig ten reguatde van het Traftement van een Commis van Hun Hoog Mogende , bereids hadden verklaard , de Suppliant zig was keerende tot Hun Hoog Mogende, verzoekende dat het Hun Hoog Mogende goedgunftig moge behaagen, om by de fiuaaie afdoening van het werk van de Griffie, den Suppliant in het geuot te Hellen van den voorflag,
ge.



JAARBOEKEN, July> *7$M 8?5
gedaan by Het gemelde Rapport van de Perfoneele Commisfie, en van de Refolutien daar op reeds insrebragt, erl dat Hun Hoog Mogende dienvolgens gelieven te verklaaren, dat aan den Commis lal worden toegelegt , zestien honderd guldens 'sjaars voor zyn ordinaris Tractement,éu vier duizend guldens 's jaars voor dedommagement van voormaalige Schryfloonen; en dat., aangezien aan dén eènen kant, de Commis voortaan niets meer van de Schryfloonen zoude mogen profiteeren, bok aan den anderen kant niets uit dien hoofde tot zyn Charge zal worden gebragt; en dat dan ook den voorflag van een verder dedommagement ofte uitkoop, voor het notuleeren ter fomme van vyftien honderd guldens 'sjaars, gelyk zulks in het meergemelde Rapport van den 10 December is ter fiedergefteld ter relatie van den Commis van Hun Hoog Mogende, niet zal worden in train gebragt^ hebbende ter Vergadering gerapporteert, dat zy Heoreri Gedeputeerden en Gecommitteerden als" nog van gedagten zyn , dat het extendeeren van de ordinaris Notulen is het werk van deri Commis, gelyk zulks in het vierde Artikel van deszelfs Inftruéfiè wórd ondèrfteld , hoe zeer het daar by aan denzelven niet uitdrukkelyk word ge. last, ongetwvffeld , óm dat zulks, in èen betfe.ndig gebruik zal zyn geweest; dat zy ook beVonden hebben , dat de Commifen van Hun Hoog M3 sende fuccesfïvelyk dat werk verrigt hebben, ie dier voege, narhentlyk, dat zy meerendeels, altyd het dispofitif van de Refolutien zelfs hebben gefchreeven, maar den inhoud van de Brieven er Requestcn dikwyls, vooral in latere tyden, dooi tenen hunner Clercquen hebben laatèri mfereeren ! dat dit geduurd heeft, tot dat Hiin Hoog Mogend* In het jaar i$Ali den Commis tot tweede Gfiffiei hebben aangefleld; dan dat zelfs de laatst overïeederi Griffier. niet tegenftaandc hy tot tweede Griffier was benoemd, het voorfz. werk niet al Niïn a }eèl
•s.ÖrI-
venha-
at.
Rapp.op Req.yan Mr.B.P. van LelyvelcU
t
l



Sf6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ssGra-
venhage.
Rapp.op Kcq.van Mr.K.V. van Lelyveld.
leen by aanhoudendheid verrigt heeft, tot dat hy" in het jaar 1744 tot eerfte Griffier is bevorderd maar dat ook de Pi sidecesfeur van denzelve, de Griffier Francais Fagel; niet zeiden de eenvoudigfte Refolutien met zyn eigen hand geëxtendeerd heeft, dog dat de tweede Griffiers , die in het jaar 1744 en vervolgens aangelteld zyn, hef notuleeren aan eenen hunner Clercquen meerendeels hebben overgelaaten, en dat üèt voorbeeld door de Commifen, die vervolgens zyn aangelteld, rs gevolgt, zodat nu zederd vyf k zes en veertig jaaren het extendeeren van de Notulen doof éertërJ der Clercquen van den Commis gehéél is verrigt, dan dat daar door niet kan zyn weggenoomen de verpligting van den Commis tot dat Werk.
Dat het deeïareefen van dabbeld Schryfloon, ten behoeve van den Commi:; voor het notulecren, een aanvangjgenomefo heeft met de tvveede drie maanden van het jaar 1690, zonder dat gevonden word, dat zulks door eenige Refötufjen is gewettigt; dat bet waarfcbynelyk is ingevoerd óm de geringe inkomflen van dat Ampt teVerbeeteren, want dat de Declaratien van het geen geduurende het jaar 1689 in het Comptoir van den Commis gefchreeven is , niet meer bedragen hebben dan ƒ 3356 : 3 : o, en zelfs over het jaar 1690 nog niet tot vier duizend geloopen zyn, dat dezelve vervolgens wel verhoogt, maar tot het jaar 1769 nimmer tot agt duizend guldens geklommen zyn, uitgezonderd alleen de Jatfreh ijn ca Ï716, beide incluis; hebbende de voorfz. Schryfloonen in vier van die zes jaaren ruim agt duizend, en in de twee overige even boven de* negen duizend gulden^bedragen5 dat daar uit al aunitonds volgt,, dat tot het jaar 1760 incluis, de voorfz zes jaaren uitgezonderd, de Post voor het Notuleeren den Lande in ordinaris tyden iiiet wel op omtrent zes duizend guldens heeft kunnen komen



JAARBOEKEN, Jvh, 179L *77
S^VuSTK frr i^.toSM voor «0 ordinaris jaar tan »°'*r\»*™ff!' f
ornrï zvnTewêest, dat 'er rnaar een jaar is, dat groot zyn gewet• heeft £e
Sven getan? be'vondenls dat de Declaratien over f7?o fiefmeer dan f49^:o ^^gen, doch die over 1785 de fomme van / 6759:3.0, dat £ derhTen niet waarfchynlyk is, dat «ordmane «den ia zelfs niet dikwylsin extraordinaire tyden, Ë?Seh vfloön voor het Notuleerentot zes duizend ï»tlens of indVn de Commis daar uit geen voorSdïftrd!kS%t drie duizend guldens zal lopen, en da^overzulks, indien aan den Commis overSkomflighetRaport, den ^gg^j^g, APn «edaan word vry gelaaten, om tot hetexten SeVen^n^cluvven der Notulen eenen van zyne Clercquen te gebïuiken , en uit dien hoofde met vvf ien hondert guldens word verhoogt, het de^Smasement , dat de Perfoneele Commisfie voorIXgel heef dat aan dezelven zoude behooren fe worden toegelegt, dezelve boven die vyf tien honierd 'uUeos niet veel van zyn inkomen zal behoeventeSen, te meer als men confidereerd, dat hv niet zal behoeven by continuatie daar voor dub beuichryfSm, het welk op drie guldens^voo een vel beloopt, te betaalen; en dat al beliep l et fchrSoon tegen verwagting jaarlyks vyf en twinng ^nriprri guldens aelvk het over het jaar 1780 by^Sl^tf, 'n de Commis vervolgens m het rendement van zyn Ampt, boven de voorfz. vyfciS^ honderd nog dlizend'guldens zoude moeten ' Nnc 3 n"
'sGra-
GE.
Kapp.op
l/r.B.P. van Le|y veld»



fsGsu-
VENHA-
Re q.vat Mr.B°P varj Le Jyveld.
i
- i i
\
J c i
c
1
i
i i
??8 NIEUWE NEDERLANDSGHE
betaalen, hy altoos jaarlyks zoude overhouden eene fomme van ruim vyf duizend guldens, want dathv zal genieten, ' • •....,».
! Voor Tractement ƒ irioo : 0:0 1 In plaats van het voordeel uit de
. Schryfloonen ' 4QCO . 0 . Q
• Voor Huishuur 200 . 0 • 0
Voor Konynègeld 64 :' l6 ': o
Voor Leggeld 8i : o : o
Voor Schryfbehoeftens, Almanakken en Couranten ' 00 : o : o
En voor Flambouwen 1 36 ": p ": b
Het geen tezamen bedraagt ƒ 6071 : 16 : o
Het geen zekerlyk eene zeer fraye beloning odevert, vooral, als men in agt neemt, dat wet lig Amptenaaren zo ruim betaald worden, hoe zeer lezelve niec minder aanzienlyk zyn, en veel meer ?erk te doen hebben; terwyl de Commis in der tyd, ndien hy zoude mogen goedvinden het notuleeren self te verrigten, de vyftien honderd guldens, hem >oven de vier duizend guldens, toteendedommazenent wordende toegelegd, geheel of gedeeltelyk xWs zal kunnen profiteeren; en dat zy Heeren jtedeputeerden en Gecommitteerden vervolgens •an gedagten zyn, dat het verzoek, by de vooroemde Requeste gedaan, zoude behooren te woren gedecimeerd, doch niét te min aan den Comafs van haar Hoog Mog. in der tyd kunnen wbren vrygelaaten, om indien tegen vcrwagtin<* het nkomen van zyn Ampt, door'het geen hy voor et notuleeren zoude moeten betaden, zeer merelyk mogt verminderen, zulks aan haar Hoog M02 oor te dragen, wanneer daar op favorable reectie zoude behooren te worden geflaagen.
gat zy Heeren Gedeputeerden en Gecomm.it-
teer-



JAARBOEKEN, July, X79I. S?s
teerden by deeze gelegendheid verder zyn geïnformeerd, dac in het Comptoir van den Commis ge Sreeven worden de zogenaamde NouveHes en andere Brieven en Bylaagen, als roede de Refolutien van eenig aanbelang, voor denAmbasfadeurwConftantinopolen; als mede een Register van Rcfo utien voor den Ontfanger Generaal van de Unie, bet geen de oudlte Ciercq van den Commis voor zyne rekening doet verrigten, zo dat de Schryvei■ twee derde deeien , en hy een derde deel van het Schryfloon gewet, zonder dac hy d^ar voor jets andersybehoefde te doen, dan 'er direftie over te houden, en dat ingeval, overeenkomftig het Raport, den 10 December laatstleden gedaan, moge worden gerefolveerd, dat y^r den Ontfanger Generaal voortaan geen andere Refolutien zullen worden gefchreeven, dan die aan denzelven moeten worSfeSpedieerd ; en dat voor de Ministers van den Staat buiten 's Lands, en dus ook voor den Ambasfadeur te Conftantinopolen, geene Refolutien of andere Stukken gefchreeven zullen mpgen worden , het wel zoude kunnen gebeuren, dat de oudje Clercq Washington, geen vyf duizend guldens >s jaar zoude kunnen maaken, die hy op den Eed io den Lande gedaan, verklaard heeft jaarlyks te hebben genooten. i
En dac, indien van gelyke gerefolveerd word, dac voor de Magiftraac van Maaftncht, en voor Smmisfarisfen fiftructeurs aldaar , voortaan mede «een andere Refolutien zullen worden fiefchreeven dan die aan dezelve moeten worden geëxpedieerd; de tSde Clercq vanden Commis, die tot het fchryven vin de Refolutien, dewelke nu aan gemelde MagSraat en Commisfarisfen Inftrufteurs worden verzorgt word gebruikt, daar door jaarlyks zoude veto eene8 fomme van zes honderd guldens.
Dat zy Heeren Gedeputeerden en GecommitNnn 4 ceu*
's Gra-
venhage.
Happ.op Riq.vaïi
van Le*
[yveld.



ïsGra-
venhA■ ge.
Rapp.oj. Req.va/, M..B.P van' Lë< ïy veld.
i i
' 1 t
1
Mo NIEUWE NEDERLANDSCHE
teerden als nog van gedagten zyn, dat de oudfte Uercq Washington by contunüatie 'behoorde te joui'sfeeren van een Inkomen van vyf duizend guldens, zo als hy daar van toe nu toe jouïsfeért, en dat vervolgens , indien hy bóven de fomme van twee duizend guldens, die zy den' io December laatstleden hebben geadvifeeid, dat aan denzelven tot een dedommagement zoude behooren' te worden toegelegd; geen drie duizend guldens zoude kunnen verdienen , het voorfchreve dedommagement naar proportie zoude behooren te worden verhoogt, en ten diep 'einde aan denzelven yrygelaaten, om zich in zo een geval jaarlyks aan' Hun Hoog Mog. te addresfeeren, en dat de tweede Clercq van den Commis zoude kunnen en behooren te worden overgebragt in'het' Comptoir van den Griffier, bet welk mitsdien uit dertien Clercquen 2oude beilaan. ' ' x> ' ■ ■
En voorts vastgefteld, dat de Declaratien vandie dertien Clercquen, wegens het'Schryfloon , dat aatf dezelve, zo ten laste van het gemeéne Land, als ten laste van Particulieren, zal competeeren, te zamen genomen, op den voet'van het Rapport, den ro December laatsteden 'gedaan , zullen moraï pedraagen eene fomme van zes en twintig duizend guldens, doch daar tcgens die vatj het ^een pethreeVen zal worden in het Comptoir van den CoV nis, niet meer dan' twee duizend guldens, en dat jy de eerfte vacature van een Clercqspiaats in het Comptoir van'den' Griffier, dezelve zoude behooren te worden gemortificect, en datde Declaratien' ;an de twaalf overigen alsdan niet meer dan vier en' ivmtig duizend guldens' in het jaar zulten mo«en jedraagen, waar door het gemeene Land op dekosen van de Griffie nog twee duizend guldens zoude ïrofiteeren.
Waar op gedelibereerd zynde, hebben de Hee-
ren



JAARBOEKEN, Jufy,. I7°i-
ven van de Gedeputeerden van de Provinciën van > rïlSand van Holland en Westvriesland , van, St tht v n Vriesland, van Overysfel en van Stad, E TInde het voorfz. gerapporteerde Copielyk oveSmen , om in den harren breeder gecom-.
^SZ^^^ Gedeputeerden van de. Provincie van Zeeland aangenoomen, zig her op. bader te zullen verldaaren-
Accordeert met voorfz. Register.
L e y d e n.
Als Dichter van het Dichtftuk , Op dt OnTcbuld, waar aan in de laatstgehoudene Ta/rlykfche Vergadering van't Genqotfchap: tuut word door Arbeid verkregen, te Ley^ den de buitengewone Zilveren Eerpenmnï ?n d'e voorledene maand is toegeweezen heef zich bekend gemaakt den Heer nes Kasteleyn, Apothecar en Chymisti Amfteldam. De Dichter van het Vaers WaS gekeurd om gedrukt te worden lieeft niet verkozen zig te openbaaren.
Ook heeft op den s8 der voorleden Maand Jufly de Maatfchappy der Nedei landfche Letterkunde alhier haare gewoon laarlykfche Vergadering gehouden. Deze JVe heeft ditmaal geene Verhandeling b kroond, maar tot een onderwerp opgegeev. jie volgende Prysvraage:
Welke zyn de voornaamfte Zaakei , " Nnn 5 » 'sLani
sGha-
ENflA-
;e.
Iflpp.Op
leq.van 1/r.B.P. /an Leiyveld.
> i
e e
:n
's is



DEN.
S32 NIEUWE NEDERLANDSCHE
„ 'sLands Hiftorie betreffende, dia „ door de Schryvers niet, of niet ge„ noegzaam, aangeroerd of behandeld „ zyn geworden, waardoor duifternis „ in de Gefchicdenis van ons Vader? „ land is overgebleven?"
Amsteldajji.
Tot naauwkeuriger nakominge van de beveelen, gegeeven en gefteld op het losfen en wegen van Hooi, is by Myiie Heeren van den Gerechte deze nadere Keure, den 15 July 1791 > beraamd en. afgekondigd:
TL/fyne Heeren van den Gerectjte, in ervaring «ar komen zynde, dac de geftelde ordres op het Losfen en Wegen van hec Hooy, hier ter Stede, met volkomen worden nagekomen, en dat eenige ongeregeldheden daar omtrend plaats hebben, dewelke tot nadeel der goede Ingezetenen kunnen ftrekken; -- Zo hebben Hun Edele Achtbaare goedgevonden, by Ampliatie van de vorige Keuren op dit ftuk geemaneert, op nieuws te Statueeren, en te Ordonneeren, gelyk Hun Edele Achtbaare Statueeren by deze.
1. Dat niemand hoe genaamd, buiten de daar toe gefielde Hooy wegers, en derzelver beëedigde Noodhulpen, binnen deze Stad, of deszelfs Jurisdictie, eenig Hooy zal mogen wegen, op een boete van ƒ 25 : o : o te verbeuren, zo by den Koper of Verkoper, die 'zodanig Perfoon zal hebben te werk gefteld, als door zodanig ongequaliflceert Weger zelve.
2. Ten einde het losfen en Wegen van het Hooy op een geregelde voet moge toegaan, ea de Schippers,
f



JAARBOEKEN, J*b> I79i- 883
«ets of Hooyverkoopers, zo wel als de Koopers, la fr^edif mogelyk en ieder op zyn beurt, geholpen Wen, zullen de Hooywegers op , of digt Ev de Hooy narkt een Comptoir moeten houden, Swaar een van hun, of van hunne Noodhulpen, It zy d?ar toe het gèfchiktfte zullen oordeclen, en ain Bur'emeeileren-vcordraagen, altoos prefenc zal moetenfyn, immers zo lang de groote drukte van S werk zyne adfiftentie elders by het wegen met noodzakelyk maakt, en in een Boek naauwkeung JMKckKning houden van de zich aangeevende HooyfchSrs vVlgens de datums, met by voeging van de FElen, van waar zy komen, de groote van Snne & , en, in geval dezelve by het gewigt gelost worden, van de quantiteit Hooy, die dezel-
VVliwInneer de gezegde Schippers hun Hooy wil-
len3lolrS"enSZy W ^gZj*^ komen onaeeven, waar van de Boekhouder aanteeSng Sf houden, en hun een tyd daar toe bepaalen en een Hooy weger aanwyzen, zo als ook een
SS^weSïS aTn'de^belorgt zullet w;fdenrZonder dat de Schipper die elders, ofaar Ten ander, zal mogen overgeeven , op een boete
y&üJui Ho°oywegers zullen zich des morgens tet „vfnnrpn of zo veel later, als het Saifqen mede. Vt£ vervoegen aan het Comptoir, of'direct naai Sel&iSn, daar zy hun werk d,en dag moetet
Verj!güe Hooywegers zullen de werken zodanig <m de? e'kander verdeden, dat de Schippers met d< meefte fpoed, ieder op zyn beurt, na dat zich op gegeeveï hebben, voort geholpen kunnen worden fe? geen de voórzeide boekhouder volgens zvi Aantekeningen , zonder eenige gunst, of prsfe rentte zal reguleereo. ^ q(
iTEtr DAM.
Amplialie-Keurop 't losfen van Hooy.
>



884 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel.
dam.
Ampliatie-Keuiop 't los
jen van flooy.
i \ I I
\
'p
1
s v
3 d
b
i
6. De Hooy wegers zullcp altoos 12 paar goeda Schaalen, met bet daar toe behoorende Gewigt, in gereedheid moeten houden . en zo veel niet dadelyk ip gebruik zyn, in het 1 luisje aan de Hooymarkt bewaaren, alwaar altoos ten minften een paar Schaalen zullen moeten verblyven, ten einde zodanige
■ Koopers, die verkiezen mogten op de Markt zelve hun Hooy te koopen en te laaten wegen, te kunnep gerieven, waar toe die Weger, dewelke volgens Art. 2. zjcb aan het Comptoir moet bevinden, zyn dienst zal prajfteeren.
7. Byaldipn de Hooyfcbippers door een of andere reden belet wierden de Schaalen mede te neemen, na, of van het werk, of dat zy, of de Wegers zulks niet verkoozen, zal de Weger, die by het werk moet adfideeren, zorgen, dat dezelve met een Slede daar na toe, en terug gebragt worden , ten koste van den Kooper en Verkooper, ieder voor de helft.
8. De Schippers, die hun Hooy zonder weegen willen losfen, zullen, ingevolge de Keure van 28 fanuary 1755, dit echter aangeeven, ten Comp:oire voornoemd, en aan den Weger, aldaar preent? het bepaalde falaris betaalen. En nadien de Ladingen der Schepen tegenwoordig ongelyk grooer vallen als in vorige tyden, zo dat zeer veele usfehea de 40 en 50,000 ponden Hooy aanbren;en, en het allezincs billyk is, dat voorfz. falaris ;ereguleerd werde naar maate van de groote der .adingen; zo hebben Myne voornoemde Heeren oedgevonden , by interpretatie van evengemelde [eure, tebepaalen, dat voor eene Scheepslading is voren inhoudende meer dan 40,000 ponden, >er guldens;_tus<chen de 30 en 40,000'ponden
guldens; tusfehen 20 en 30,000 ponden 2 gulsns, ea beneden de 2o,oco ponden 1 gulden zal itaald worden.
Zullende de Binnenvader in het Oude Vrouwenlia aap hun geen Confent-Billiet ter losfing verlees



JAARBOEKEN, 5"^» Wi' 885
teensn, ten zy dezelve Schippers hem een bewys i van het betaalde Salaris invoege voorfchreven vet- s
*° Entigevalle over de groote der Scheepsladingen,. zo als ook over de beunen van het losfen en we-, ten van het Hooy, eenig veffchil mogt ontftaan^ laf de voornoemde Binnenvader het zelve tragten, ta der minne te fchikken, of anderzmts na zyn
bT En wSorbden ^Hooyfcbippers en de Wegers voorts gelast, zich zo veel een ieder aangaat, te Sagen naar de fubfifteerende Keuren op het legf en der Schepen, en bet losfen en wegen van het gSoy, dewelke, voor zo veel by deze met werden geakereert, in hun volle kragt en waarde werden
§e!Aldus"gear.reflcert den ij July 1791, P^jen; tibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr, Willem Comelis Maker, Hoofd - Officier; al le de Heeren Burgemeefteren , dempte- def Heer Mr. Jacob Elias Amoudsz , en alle tt • Heeren Scheepenen. r u a
En gepubliceert ten zeiven dage, prsfentibus dei Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willen Comelis hacker, Hoofd - Officier; den Hee Mr fan van de Poll, Burgemeefter; en d Heeren Mr. Nicolaas ff afin Antomsz. e Mr. Pieter Graafland Joansz., Scheepenen.
In kennisfe van my Secretaris,
H. van SLINGELANDT.
ïn den nagt tüsichen Dingsdag en Woen dag den 5 en 6 July, is alhier het 'sLam Ma^azyn, ftaande op het Kattenburger Plei geheel uitgebrand. Het was een weinig ov tweeuuten, wanneer men het eerst den Brai
or
M-
rEi>
lAM.
Implidie-Keur)p 't los, ren van Hoey.'
I
t
i 1 c
tl
»*
Is
1,
il
id t-



m NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
ontdekte, en dezelve ging met zo veel géweid voort, dat, niet tegengaande alle aangewende moeite en den voorbeeldelozen yver der Burgefy, dit geheel gebouw in negen kwartieren uurs, tot op den grond uitbrandde, en alleen de muuren zyn ftaande gebleven. Pc gloed en damp beletteden volftreké om te naderen en eenige goederen te redden; Men bepaalde zig düs wyzelyk tot het bef/puiten en daar door benouden van de andere gebouwen, én men heeft niets dan -.o of 40 rollen Zeildoek kunnen bergen. De fchade, hier door veroorzaakt, zal zeker aanmerkeiyk zyn, naardien 'er een zeer groote voorraad van Zeilen, Touwen en andere Scheeps' Materiaalen in was opgelegd; menfchen egter zyn'er niet by omgekomen , maar wei zyn 'er eenïgen, zo door het druipen van geimolten lood als anderzincs, gekwetst.
jNiet tegengaande de zorg van alle andere gebouwen lootfen enz., te befpuiren, raakten egter door de vonken verfcheidene fchoorueenen , de gooten en zelfs de op ftapel ftaande fchepen in brand, welke dadeïyk gebiuscht wicrdr.
Den 6 Jtily, en volgende nagt floeg de vlam nog telkens weder uit de puinhóopen op, zo dat 'er geftadig eenige 1'puiten aan den gang zyn gebleven; voor al uit hoofde der menigte koper, lood en yzer, het welk gloeyende beneden lag, en tot een ftaat van lmelting was gekomen, zynde niet bepikt touwwerk én zeilen overdekt, zo dat het niet ligt gebiuscht konde worden.
Den



JAARBOEKEN, July, 1791. 88/
Den Heer Advocaat-Fiscaal Van der Hoop heeft onder menigvuldige andere verbere-; ringen, welke hy van tyd tot tyd heeft ingevoerd, geduurende vier jaaren lang, zig de grootfte moeite gegeeven, en doorworfteld, om met behulp van den Equipagemeelter LuUeken, eene nieuwe orde ook in dat Magazyn in te voeren: 't welk volkomen tot ftand gebragt zynde, hebben zy nu het verdriet van dien arbeid in zo weinig tyd door den vlam in eens vernield te zien.
Geen Paus kan 'ér fterven, of hy moet vergeven zyn, en zo kan ook geen 's Lands of Stads geboüw in brand raaken , of de zugt tot nieuwsverhaalen denkt terftond on« gemeene oorzaaken uit. Deze brand moesi dan door Vreemdelingen geftigt zyn, en d( ftigters of vermoed , of voortvlugtig , o; reeds gevat en in hegtenis genomen, en wa al meer diergelyke verzinzels hier verteld naar buitens Lands gefchreven , en in di vreemde papieren verbreid wierden. Va de aanleidende oorzaak van den brand i niets gebleken, en de waarfchynlykfte gis fing is, dat het door het tabak rooken va den een of ander van het Werkvolk zal zy aangekomen. Men weet, hoe de meelte van het gemeen., aan tabak rooken verflaaf Zyn, en het verbod, en daar uit ontftaanc zorg van hun om de overtreding te verbe gen, geeft zelve aanleiding tot ongelukkei nadien dan, om niet betrapt te worden do< de Officieren en Opzigters van 'sLan<
Wei
iTEtDAM*
C
>
i
i
s
k
K n d • ?-
».
>r Is
U



m NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Werf, de pypen met nog brandende tabak gevuld, dikwyls agrer pakken goederen en. brandbare ftoffen verborgen worden. Voor het overige moet de vlam reeds van binnen groote verwoefting hebben aangeregt, al eer men van buiten daar van iets gewaar wierdt, te meer, daar het Werkvolk.ten zes uuren des avonds reeds de Werf verlaat. De brand is aangekomen aan den kant, alwaar de fchepen liggen, en was de Wind Zuidelyk geweest, hadden dezelven allen het grootst gevaar geloopen. Ook was het nog een groot geluk, dat de wind zeer ftil was, waar door dan benevens de aangewende zorg en vlyt, geenen der overige huizen befchadigd zyn, niet tegenftaande het brandende gebouw gedugte vlammen, brandende lappen zeildoek, papier erjz. in de lugt braakte , welke brandende brokken, overal waar zy zig hegtten, brand ontflakem
Wat de fchaden betreft, men heeft die ook al in vernaaien, in brieven, en in buitenlandfche papieren vergroot tot 16 ep meer Mülioenen, en men fchreef al, dat de Republiek nu geen uitrustingen ter Zee zoude kunnen doen enz. i
Maar van het gefmoke koper, lood' en yzer, moet zeer zeker nog wel wat re regt komen; en de muuren zyn zeer goed en hegt gebleven. Daar waren wel artikels van prys in 't Magazyn, als zeilen, geweeren, blokken en touw } dog door de bovengemelde fchikkingen van den Heer Advocaat Fiscaal yan det Hoop, was het touwwerk
ver-



JAARBOEKEN, juty> *7S>t. %%9
Verdeeld, anders was al het touwwerk weg geweest; zo dat de fchaden mogelyk geen vier tonnen gouds zal te boven gaan.
De Koophandel en Zeevaart heeft te veel belang by het navolgend Berigt, om het zelve niet te bewaarens
Aan de Zeelieden Wordt bekend gemaakt, dat 'er te Havre een nieuwe Vuurbaak is aangelegd op den Noord - Westelyken Voormuur, omtrend 14 Toifes (zynde ieder Toife 6 voet) van zyn Westlyk eind, en 12 voeten boven gemelden muur uitfteekende.
Deze Baak, welke den 1 September 1791 zal beginnen tè bratiden, is zodanig geplaatst, dat dezelve uit Zee gezien kan worden, van het ZuidOosten tot het Noord-Westen , pasfeerende door het Westen, op eene diftantie van omtrend 233 mylen. Zegge omtrend , dewyl verfcheiden omftandigheden dezen afftand kunnen vermeerderen Of verminderen , en dus moet men dit niet al te fiaauwkeurig opneemen, wanneer men dezelve be' gint te ontdekken.
Deze nieuwe Baak is, in het Zuid - Oosten, eett Vierde Zuid, vier graaden Oostelyker, dan de Zuidelykfte Baak der twee die op de Kaap de la Hêve ftaan, ter afftand van 2600 Toifes, zo dat men, wanneer men des nagts, met een goed Compas, de Bakens van la Hêve en die van den Voormuur opdoet,-precies den afftand van de Wal zal weeten.
By gelegenheid van de opfigting der Bakens vari la Hêve, heeft men bekend gemaakt, eh men herhaalt het nu, dat een Schip, komende van het Westen en gedeftineert naar Havre of de Rivier van Rouaan, nimmer 's nagts die twee Bakens in elkander moet laaten loopen; doch, indien hy eenige' Ooo r*
Am-
steldam*



8oo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldai&,
Berigt voor de Zcevaarende.
reden had, die hem noodzaakten te ankeren, moei hy zulks op de groote Rheede doen , zynde de beste plaats om te ankeren, wanneer men de Bakens van la Hêve Oost - Noord Oost, en die van de Voormuur Oost, een vierde Zuid Oost van zich heeft, hebbende men aldaar, met laag water, 9 k 10 vademen water met een zandgrond en zwarte flyk: men zoude wel digter aan de wal kunnen komen, doch daar vind men eenige fleenen.
Indien een Schip , 's nagts, zonder Loots, uit het Noorden komt, en met laag water op de kleine Rheede wil ankeren, kan het zulks doen op deze wyze: wanneer het zich in het Noordelyk gedeelte van la Hêve bevind, moet het zo digt naderen, tot dat het Noordelykfte Baken van die Kaap het voorkomt, gelyk met, of een weinig boven den grond te zyn, en, het zelve niet uit het oog verliezende, voort zeilen, tot dat het 't vuur van den Voormuur ten Zuid-Oosten, drie gradeu meer Oost, ontdekt, dan fteld men de Kaap op dit vuur, en men zeild voort, tot dat de Bakens vaH la Hêve, welke agter het Schip moeten blyven, in een loopen, dat is te zeggen, dat zy door hunne vereeniging flegts één fehynen te zyn; vervolgens houd men Zuidelyk aan tot dat het vuur der Voormuur Oost - Zuid - Oost blyft, en dan laat men het anker vallen op 4 a 5 vademen water in eea dryf zandgrond met eenige Oefters.
Men dient op te merken, dat men in dit Berigt alletn gebruik gemaak heeft van de (treken van den waren wind en niet naar het Compas ; men moet derhalven acht geven, dat de variatie tegenwoordig van 21—40 Noord-West is.
Men ziet ook het navolgend berigt van wege het Collegium Chirurgicum, het welk de bedriegeryen v:in Kwakzalvers tegengaande, van algemeen belang is.
Ze-



JAARBOEKEN, Juli, 170». 8^
Zeker Heelkundig Gezelfchap, heeft by dezer Stads Couranten van den 28 Maart, 23 April en 1 Augustus des Jaars^Sp, eene Prasmie beloofd eerst van fO en vervolgens van 100 Dukaten , aan den Geneesheer, die in dezelfde Cou rant van 10 Maart des voorgemelden Jaars voorgaf een Middel te bezitten ter geneezing van den Kanker, indien denzelven konde goedvinden zig aan te bieden by Overlieden van het Collegium Chirunicum hier ter Stede , en onder het oog van dezen , zo wel als der Leden van voornoemd Ce• zelfchap , Hechts een eenige geneezing bewerkte van dit alles vernielend gebrek , by Lyders, welke hem door den laatftcn ten dien einde zouden geiuppediteerd worden.
Thans is dit zelfde Gezelfchap, en zyn gemelde Overlieden verplicht het Algemeen te berichten gelvk zy doen by dezen, dat kort na de laatst gedaane uitnodiging, zig als Schryver des Benchts in de Courant van den 10 Maart, en bezitter van zulk een middel, by hen heeft aangeboden Beier, Compagnies Chirurgyn, by een Regiment Zwitzers ten dienfte dezer Landen, toenmaal Guarnifoen houdende te 's Hertogenbosch; en terftond onder deszelfs behandeling gefteld zyn drie Vrouwen en een Man , aan by hun gedeclareerde en van dien Heer geneesbaar geoordeelde Kankers ly dende; doch met dat ongelukkig gevolg, dat allen, de een vroeger de ander later, en de laatfte voot ruim drie weeken, na het doorftaan van veel fmer« «en, overleden zyn.
Uit naam van het Collegium ChirurgU cum , en van bovengenoemd Gezelfchap.
D. van GESSCHER.
By de Maatfchappy ter -bevordering var 3 Oooa der
Am-
steldam.
Berigt van 't Colleg. Chirurgicum,
i 1



Soa NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steï>
den Landbouw, opgericht te Amfteldam, heeft zich bekend gemaakt, den Heer An> dreas Erifsmarm, Heel- en Vroedmeefter te Mydrechc, als Schryver der Verhandeling, onder de Zinfpreuk:
Experientia duce.
_ Aan welke Verhandeling, der eerfte in verdienften zeer naby komende, ingevolge het befluit van haare groote Vergadering, het Accesfit, in een zilveren Medaille beftaande, benevens alle de uitgegeven Werken der Maatfchappy, was toegewezen.
In 't voorgaande Jaar 1790 in onze Stukjes voor de maanden July en anderen, hebben wy breedvoerig over den Staat van de üost-Indifche Compagnie gehandeld. Wy deelden toen ook bl. 205a en volgende een Rapport mede van de Commisfie , welke door de Staaten van Holland tot onderzoek der zaaken der Oost-Indifche Compagnie is benoemd,gedagteekend den 8 July 1790, met eenige Bylagen van A tot D. Vervolgens hebben wy in onze Jaarboeken van dit Jaar 1791 voor de maand January een nader Rapport omtrend de Oost-Indifche Compagnie medegedeeld, gedagteekend den 21 January 1791.
Het volledig verflag van de zaaken en ftaat van de Oost-Indifche Compagnie vordert , dat wy nu het derde omftandig Rapport van dezelfde Commisfie, gedagteekend
den



JAARBOEKEN, July, 1791. 893
den 14 July 1^ 91 mededeelen. Zie hier dan voor het eerst het. navolgend
EXTRACT u-t het Register der RESOLUTIEN tan He W ren STAATEN Vdi HOLLAND en WEST FRIESLAND, iu
Edeie Gr out Mogende Fergadsririg genomen op
. Donderdag den 14 July 1791-
r^ntfangen een Misfive van Heeren Gecommit*J teerdens tot de zaaken van de Oost • Indifche Compagnie , gefchreven in den Hage, op heden, houdende een nader en omftandig Rapport van derzelver verrigtingen zedert hun provifioneel Rapport van den 21 January laatstleden, van den ftaat en omftandigheden der Oost Indifche JVIaatfchappy, en waar by , als drie hoofpoincten van behandeling, 1 Een fummiere aanwyzing doen van den Finantieelen Staat der Maatfchappy. 2. In overweging genomen hebben , of de differentie tusfehen den ontfang en uitgaaf, die in de laaifte Jaaren heelt plaats gehad, voor het toekomende zoude kunnen worden weggenomen, en zonder tydverzuim qualificatie verzoeken, om met overleg van Zyne Hoogheid, de nodige Bewindhebberen te benoemen tot de directie en adminiftratie der Verkoopingcn ; en o. de vraag overwegen, of men de Maatfchappy na alle opofferingen daar aan gedaan , zal laaten vaaren, of nu nog eenmaal te hulpe komen ? voorts verflag doen van de extraordinaire Commisfie naar Indiën; alles gefterkt met de Bylagen tot de verhandelde poincten betrekkelyk;en eindelyk,om het belang der nodige fecretesfe, daar omtrend de voorslag doen, zo als alles breder in het volgend Rapport met de Bylagen is vervat.
Ooo 3 ttat
Am-
steldam.



894 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steleam.
Rcfolut. tan de
S taaien van Holland nopens de OostIndifcheComp.
Fiat Infertip.
Waarop gedelibereerd zynde,en door deprefente Leden de fecretesfe aangenomen , en voorts gedeclareerd zynde in den baare dezelve te zullen opleggen, en vervolgens Copy van het voorfchreven Rapport yerzQgt zynde door de Heeren van de .Ridderfchap en Edelen, pm het zelve in de ordre nader te examineeren, ep door de verdere Leden, om, daarop te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalcn, is de finaale Refolutie uitgefteki tot nadere deliberatie; dog is dien onverminderd, en hangende de deliberatien over het vöorfchreeve Rapport, en in confideratie genomen zynde, het gewigt en de pre^fance der zaaken, goedgevonden en verftaan, de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie, by dezen te qualificeeren , om met overleg van Zyne Doorluchtige Hoogheid, als Opper-Bewiadhebber, met en benevens de Heeren Gecommitteerdens van wegens de Provincie Zeeland, uit het Corps van Bcwindhebberen te mogen benoemen en committeeren zeven permanente Commisfarisfen tot de Direo tie en adminiftratie van de Verkoopingen der jaai> lykfche Retouren, te weeten, twee uit de kamer Amfterdam, en één uit ieder der overige kamers, met en benevens één der beëedigde Hoofdpartici-
Eanten, voorzien met iodanige magt, om wegens et Ruk der voorfchreven Verkoopingen met de gevolgen en aankleeven van dien, zodanige beftuiten te kunnen en te mogen nemen, mitsgaders zodanige ordres te ftellen, als dezelve , met overleg en jaggreatie van de gezamentlyke Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie ten meeifen nutte en voordeele van de laatstgenoemde zullen oordeelen te behooren.
En is wyders goedgevonden en verftaan, dat hier van by Mi&five kennis zal gegeeven worden aan de Heeren Staaten yan Zeeland, en dat Hoogstdezelve
daaps



JAARBOEKEN, July» tfj33i %S>5
daarby zullen worden verzocht, om aan de Heef , ren hunne Gecommitteerdens tot de zaaken van de s Oost-Indifche Compagnie ten fpoedigften gelyke j oualificatie te verkenen.
En zal copie dezes aan de Heeren Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerdens to: de zakenvan de Oost - Indifche Compagnie worden ter hand, gefteld, mitsgaders aan Bewindhebberen van deHollandfche Kameren der Oost - Indifche Conn, pagnie, om te ftrekken tot derzelver informatie enj parigt.
Accordeerd met voorfz. Refolutien. Het gemeld Rapport was dus ingerigt:
EDELE GROOT MOGENDE HEEREN!
Daar wy by onze Misfive van den 8 July var het afgelböpen jaar, en vooral by ons provi fioneel Rapport van den 21 January laatstf den, « vinden onder de Notulen van U Edele Groot Mo eende Vergadering van den 28 daar aan volgende de eer hadden voor ü Edele Groot Mogende eei kort tafereel te fchetfen van den Staat en omftan digheden van de Oost-Indifche Maatfchappy,mits eaders van de middelen, welke naar onze gedagte: zouden behooren beproeft en by der hand genome te worden , om haar voor eenen aannaderende val, ware het mogelyk, te bewaaren.
Daar wy een beknopt verflag deden van de Dt fluiten, welken ten aanzien van die middelen, b het bewind, niet onze voorkennisfe bereids gent men zyn, en verder zouden behooren genomen 1 worden; daar wy onze regtmatige bekommering kennen gaven, dat alle die middelen welligt m toereikende zouden bevonden worden, om dat g v Ooo 4 du
Uitel™
)am,
lefolut, >an de ïladtën >an Hol*, 'and notens de 'JoitIndifcheCoinp.
1
1 1
a
y »-
e
:e :t
9



8<j5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st C-
DAMl
Dfrde Rappor derCom mis/ten o prens de Oost~ IndifchCamp.
:
i I <
i
] i j 1 1
c l
£
i
r
du»te, en voor de deur ftaande onheil, de va' dir Maatfchappy namelyk, voor te komen; ja, dair wv, ter dier tyd op ons namen, om aan U Edele Groot Mogende eene meer gedetailleerde' opening van dit alles te zullen voorleggen , en vervolgens t te voldoen aan U Edele Groot Mogende fecreete ■ Refolutie en aanfchryving van den 23 July 1700; — -daar vinden wy ons thans in ftaat gefteld, om ons van het een en ander, te kunnen acquiteeren; ten einde aan U Edele Groot Mogende gelegenheid te geeven, om , naar eene ernftige overweging te beoordeejen, of de zaaken van de Maatfchappy thans tot dat uiterfte gekomen zyn, dat dezelve als geheel reddeloos moeten worden aangezien ; dan, of 'er zig , voor het vervolg nog uitzigten van eene niet geheel ongegronde hoop komen op te doen, dat dit wankelend en zo zeer verzwakt liglaam, voor eene totaale desfolutie, zonder een aan■nerkelyk bezwaar van 'sLands Finantie zoude kunitn bewaard blyven.
O.n hier omtrend, met eene behoorlyke order e werk te gaan, en verfchillende objecten, wellen wy ieder op zig zeiven zullen moeten behanlelen, naar één ge-dgtspunt te brengen, zullen wy lezen lyndraad volgen :
Dat wy, in de eerde plaats, een fummiere aanvyzing zullen doen van den finantieelen ftaat der vlaatfchappy, en een prsecies detail geeven van de mmenfe differentie, welke in de laatfte jaaren tuschen den ontfang, en den uitgaaf heeft plaats geiad, en , geduurende den loop van dit en het vol;end jaar nog plaats hebben zal.
Dat wy vervolgens, en in de tweede plaats, in iverweging zullen neemen, of die differentie, vooret toekomende zoude kunnen worden weggenomen, n of door het bevorderen van eene vermeerdering j het product van den Ontfang, en eene verminlering in dat van den Uitgaaf, zodanig eene aproxiin<*tie zouden kunnen worden geëffectueerd,
dat



JAARBOEKEN, July, I79L 897
dat de zaaken van de Maatfchappy, zonder een i iaarlyks fupport van U Edele Groot Mogende, op s den duur zullen kunnen worden aan den gang ge- j houden.
Waar uit eindelvk in de derde plaats zal pro- j flueeren de beflisfing van dit alternative, dog al-, lerbelangrykst voordel: zal de Maatfchappy , in-1 dien men op hoogstwaarfchynlyke gronden en bere-, keningen, kan aantoonen, dat dezelve met eenen . modiquen onderiland te redden is, nog eenmaal door de Heeren Staaten der beide Provinciën worden onderfteund, of zal zy, van nu af aan, aan haar eigen lot worden overgelaaten ?
Belangende het eerjle hoofdpoint, te weeten, de fummiere aanwyzing van den Financieelen itaae der Maatfchappy, zo hebben wy gemeend, aan U Edele Groot Mogende daar van geen accurater opening te kunnen geeven, dan, om onder de Bylagen over te leggen de zogenaamde Staaten of- balancen, zo als dezelven over de laatfte j jaaren, iaarlyks uit de Boeken zyn opgemaakt en gefloten geworden; met en benevens eene notitie der Capitaalen van tyd tot tyd genegotieerd , en van de jaarlykfche Renten, tot haaren laste loo-
PeUit'vergelyking van die Staaten zullen U Ede le Groot Mogende kunnen opmaken:
i.Dat geduurende de 5 jaaren, over welke du gaan, jaarlyks door een te kort gekomen is een fon van f 8734962 : o : o.
2 Dat de fchulden, welke de Maatfchappy to haare laste heeft, na aftrek van het geen zy, aai voorraad van Gelden en Goederen te baate ha< op den 31 Mey 1790, bedroegen/8093773/ ■ M terwyl deze fchuld , zedert dien tyd door de Ne gotianten, ten behoeve van de Hollandfche en Zeeuw fcheKameren,metnog meer dan 15 milhoenen gu dens is vermeerderd geworden, wel verftaande, d£ men ten aanzien van die zogenaamde Staaten c
iM-
rEL*
•AM.
~)erde lapport Ier Comnisfte notens de 'Jostuidifche'Jomp.
1 I
t 1 1 »
t f



8p8 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Am-
steldam.
Derde Rapport tier Com?nisfie no pens de Oost* Indifche Comp.
1 t
!
( (
i
Balancen altoos moet in het oog houden , dat de goederen in voorraad aldaar opgebragt, tot zeer laage pryzen zyn getaxeerd , dat al ^mede onder die Balancen niet zyn begreepen, de Goederen in Indien in voorraad, en in retour herwaards, ook niet gereekend op de uitgezonden Cargafoenen, zo als mede niet op de waarde der Indifche Posfesfien , noch op die van de Pakhuizen , en andere Gebouwen, Schepen &c., gelyk dit een en ander by de geenen, die deze Staaten of Balancen kennen , ligtelyk gepenetreerd word.
3. Dat om dat excedent, met het welk de uitgaaf den ontfang jaarlyks te boven gaat, te effaceeren , aanzien?lyke vermeerderingen in het product van het Iaatfte , en geen mindere notabele verminderingen, in dat van het eerife, moeten worden daar gefteld; of dat, by ontftentenisfe daar van, en zo dit niet te effectueeren is , de Maatfchappy met verdubbelde fchredeu naar haaren ondergang fiieldt.
Belangende het tweede hoofdpoint, te weeten eene overweging, of die differentie, voor het toekomende, zoude kunnen worden weggenomen ? en het welk het voornaarnfte ingrediënt van ons Rapport zyn zal, zo zulien wy diftincïelyk nagaan:
1. Of die vermeerdering in het product van den antfang, met eenen genoegzamen grond van zekerleid, immers van de hoogfte waarfchynlykheid, kan ^erwagt en bevorderd worden.
2. Of het Montant van den uitgaaf, op zodanige eene aanmerkelyke wyze kan worden vermindert, lat het zelve, zo voor het jegenswoordige al niet jeheel, ten minften voor het toekomende, aan dac 'an den ontfang zal evenaaren.
Daar nu die differentie niet flegts hier te Lanle, maar vooral in Indien plaats heeft; zo verïscht de goede order dat wy die twee verfchillenle huishoudingen , offchoon ten naauwften met
elkan-



JAARBOEKEN, JuTy, ijW. *99
clkanderen gemeenfchap hebbende , zó na doen-. lyk, en , tot meerder klaarheid , ieder m het by- < 2onder, nagaan. ■' J
Ten dien einde zullen wy die zelfde Cynoiure volgen, welken wy, by ons provifioneel Rapport in agt genomen hebben, en de aandagt van U Edele Groot Mogende allereerst tot de adminiftratie hier te Lande, en daar na, tot die in indien be-
paBeTangende dë adminiftratie hier te Lande , zo zullen wy de byzondcre Refpeéfen, zo van den Ontfang, als van den Uitgaaf in overweging nemen en roet de meefte öaauwkeungheid onderzoeken , of die beiden voor de reeds bedoelde vermeerdering en vermindering fuccepti-
beBetteffende eene vermeerdering in het produel van den ontfang, zo gelieven U Edele Groot Mogende in aanmerking te nemen , dat het zelve Ivn voornaamfte, zo niet zyn eenige fource vindt, in het rendement van de Jaarlykfche Ver koopingen der Retouren, mitsgaders in de Vragt penningen en Recognitiën der Goederen, waar van de verzending aan Particulieren gepermit ceerd is»
Wat aangaat het Rendement der Retouren, z< tonnen wy U Edele Groot Mogende daar van gee ne betere opening geeven, dan dat wy hier bene vens onder de Bylagen overleggen , een prascil Staat zo als zulks in de laajfte 20 jaaren gewee; is waar uit U Edele Groot Mogende al aanftonc zal confteeren , dat, daar de Verkoopingen, c gelvk ZY by de Boeken genaamd worden j de vei handelde Goederen, in de eerfte 10 jaaren, te w( ten tusfehen 1770 en 1780 jaarlyks door een g( rekend hebben afgeworpen, een Capitaal van 2 Mülioenen Guldens, dezelve in de Iaatfte 10 ja; ren, te weten tusfehen 1780 en 1790, flegts I Millioenen gerendeerd hebben. _.
TEL- . )AM«
Derde Rapport ■Ier Com>n tfic nobens de UostIndifcheCotnp.
>
e
t
s — f
L O' ► 5
*'



Au-
STELÏ>AM.
Derde Rappor, der Gommis fie, no pens de Oost. Indifche Comp.
i ( i i 1
(
öoó NIEUWE NEDERLANDSCHE
: Hier uit fpruit vervolgens natuurlvk deze vraag i is 'er eene gegronde hoope, dat die vermindering zal kunnen worden gefuppleert, en bet rendement der Verkoopingen gebragt tot die hoogte, waar op het _ tusfehen de jaaren 1770 en 1780, en verfchei: de ]aaren bevorens geweest is ? . Wanneer wy hebben nagegaan de redenen en . porzaaken, welken aanleiding tot die vermindering hebben gegeeven , en welken voornamelyk in de fataale gevolgen van den Engelfchen Oorlog te zoeken zyn; zo kunnen wy niet ontveinzen, dat wy ons niet zonder grond vleien, dat die vermindering langzamerhand zal verdwynen, en eerlang voor eene aanzienlyke vermeerdering plaats ma^ ken. Immers de berigten, welken het bewind van tyd tot tyd uit de Indien ontfangt, geven daar voor alle hoop. — Terwyl in de meerdere verzending van Zilver en Contanten, welke zederd eenigen tyd derwaards wederom, meerder heeft beginnen plaats te grypen , en de hooger gelding van zommige artikelen, by voorbeeld NootenT Fouly, Salpeter en anderen, dit uitzigt niet weinig begunftigen. 0 Wy zullen tot meerdere bevestiging U Edele Groot Mogende alleen informeeren, dat volgens de laatst ingekomen tydingen, geduurende den loop van dit jaar, niet flegts ryke, maar zeer ryke Lahngen, zo van Peper als Koffy, verwagt worden, :n dat de culture en inzameling van het laatstgeïoemde artikel op de Eilanden Java en Ceylon der-nate begint toe te nemen, dat, daar 'er bevorens aarlyks niet meer dan ongeveer 5 millioenen ponlen herwaards gezonden wierd, die verzending zouter onvoorziene toevallen, reeds in dit jaar tot 8' 1 9 Millioenen, zal geklommen zyn, en waarfchyïelyk binnen den omtrek van één k twee jaaren, ot 10 Millioenen zal vermeerderd worden ; en velke vermeerdering van 5 Millioenen ponden, in* lien de Verkoopprys flegts op 10 ftuivers per pond
b.«



JAARBOEKEN, july, 1791. 90l
berekend word, jaarlyks alleen zoude afwerpen een i fchat van 25 Tonnen Gouds. s Want alhoewel men misfehien zou kunnen ver-, moeden, dat door den meerderen aanvoer de prys der Koffy ook in evenredigheid zoude moeten daalen • zo gelieven U Edele Groot Mogende nogthans in het oog te houden, dat de confumptie van dat artikel , niet alleen in Europa algemeener word, maar dat de Oofterfche , wegens haare meerdere deugd, ook altoos boven die der Westerfche Co lonien zal worden gerechercheerd en prys houden. Gezwegen dat ook de Verkoopprys , om die reden , niet meerder dan op 10 ftuivers 't pond sereekend word , daar dezelve nog in de Iaatfte Verkooping, om en by de 14 ftuivers geweest is.
Indien men nu hier by voegt, dat door de apparentievan het verbod van den invoer van de vreemde Theëen, ook de pryzen, van dat artikel (waar toe de onderhandfche aanzoeken van wegen de Noordfche Compagnien,by het bewind bereids gedaan, alle hoop geeven,) niet flegts aanmerkelyk ftaan te rvzen , maar het zelve tevens in eene meerden quantiteit als in de Iaatfte jaaren zal kunnen worden aangevoerd en gefleeten, zo blyft 'er byna geei twyffel over, of het rendement der Retouren zal lang zamerhand in waarde moeten toeneemen,en dat val voorige tyden genoegzaam evenaaren, zo niet t boven gaan.
Vooral zou dit plaats hebben , indien wy de Col lufien en zogenaamde Tontelingen der Makekat zo iden kunnen in duigen werpen; en aan den har del een vryen en onbelemmerden loop geven, wy hebben oy ons provifionee! Rapport hier va breedvoeriger gefproken, en zullen daaron de ai terrie vafi U Edele Groot bogende daar mede ni< langer bezig houden. Alleen vinden wy ons verpligt U Edele Grot
M<
Lm-
teljam.
Derde Rapport derCommisfie nopens de OostIn di fche. Comp.
i
9
n
:t
>t >•



902 NIEUWE NÈDERLANDSCHE
Am-
STEL i)AM-
Derde
Rappor, der Com misfie nopens de OostIndifcheComp.
i
Mogende te kennen te geven, dat wy na dien tyd nog meer en meer bevestigd zyn geworden van den fchadelyken invloed, welke dergelyke vreemde praétyken op de Verkoopingen hebben. — Eenige onlangs in het licht gegeevene Hukken , betref■ fende een gefchil, het welk tusfehen zommigeh hunner hééft plaats gehad, field zulks buiten allen tegenfpraak, daar wy daar uitgeleerd hebben, hoe, door eene by contract vereenigde Aslbciatie, en, gelyk zy zig zelve betyteld, door eene uitvoerende direStie, de prys en waarde der Goederen naar' goedvinden geregeld , en zy, welken buiten dac contract zyn , in toom en onder bedwang gehouden worden. Een contract, het welk zekerlyk aan veeIe refleótien zou onderhevig zyn, indien zulks onder het oog van U Edele Groot Mogende gebragt wierd, althans, wy hebben het met het hoogfte ongenoegen geleczen.
Trouwens het gebeurde öp de Iaatfte Verkobping kan van het zo even gezegde ten bewyze ftrek ■ ken; nadien geen één eenige kaveling van fpeceryen boven het bod. Waarop het by den afflag gebragt was, is afgemeind geworden.
Wy zyn niet onkundig, Edelë Groot Mogende Heeren! hoe men daar uit een bewys heeft zoeken te ontleeneh, dat de nieuw geïntroduceerde wyze van Verkoopen, geen het minfte voordeel aanbrengt; in tegendeel dat dezelve zelfs fchadelyk is i geconfidereerd het verlies van de Plokpenningen; welken by opflag aan den geeneb, die het hoogfte bod doet, betaald worden.
Dan, men zal al aanftonds van de engefundeerdheid van dit raifonnement worden overtuigd; wanaeer U Edele Groot Mogende dit volgende flegts n aanmerking neemeu: dat ("om nu niet te fpree<en van de Voorjaars - Verkooping , waarop de .oorfchreeve uitvoerende direcJie haar rol op een Inguliere wyze heeft gefpeeld,) op de laatstvoor;aande Verkoopingen verfcheiden arf'kelen vari
Corn=



JAARBOEKEN, July t 1791. 5>öj
Commercie zyn afgemynd, en tegen eënen hqgeren prys, als daar voor by deh opflag was gebb , den, verkogt geworden.
Dan, daar wy voorzien, dat hët bewind by aart ■ höudenheid met de tegenkantingen der Makelaars, welke deze wyze van Verköopen zeer tegen dö borst is, zal te worftelen hebben, en deze niets onbeproefd zullen laaten, o:n, den eenen of anderen, tyd de oude wyze van Verköopen wederom in train^ te brengen , zo zyn wy van gedagten; dar daar te-" gen, quovis mèiiofi triodo, in tyds behoort te worden gewaakt, nadien wy ten vollen verzekerd zyn, dat de nieuwe inrigting het eeriigitè middel is, om hunne combinatiën te verydeled.
Hier toe is aan ons , töt dus vèrrè niets beter nog gefchikter voorgekomen , dan dat, gelyk 'er ten aanzien van verfcheidené byzonderê zaaken, plaats heeft,' als daar zyn de Chineéfche Handel,' de Vificatie der Boeken, de Huishouding &c. , ook töt de directie en het by woonen' der Verkoopingen, permanente Commisfai isfeh uit het Corps der Bewindhebberen , welke altoos uit een en het zelve principe te werk gaan, worden aangefteld: tè weren twee uit die van de kamer Amitérdam, een uit die van Zeeland , en een uit ieder van de overige kamers,* met'en benevens een beëedigd Hoofdpartfcipant, welke voorzien van de nodige magt,met ons overleg , zodanige fchikkingeo kunnen beiamen, als wy onderling zullen' oördeeleb te behooren. ' Dan', daar deze inrigting eenigermaate zou» de afwykeö van het jegenswoerdige gebruik; ?d vinden wy ons' vërptigt aan U Edele Groot Mogende in confideratië te geeven, en tèvéns op bec ernftigffe te verzoeken , dat Hoogstderzelver Gecommitteerdens ten alteffpOedigiteff, en'zonder tyd-* verzuim mogen' worden geautnorifeerd ; om mee Overleg van Zyne Doorluchtige Hoogheid , als Opperbe winti hebber , ten dien einde de nodige BevVindbebberen, invoegen voorfchreeven, te benoe* Ppp meoy
iTELi iAM.
Derde
Rapport
icrCum*
'nisfteno*
icns de
Vost-
Indifche
'CórHpi



oo4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am*
steldam.
Derde Rapport der Gom snisjic uo pens de OostIndifcheCo inp.
•men, en dat, onverminderd de verdere deüberatien op dit Rapport ten dezen opzichte by U Edele Groot Mogende dadelyk eene voldoende Refolutie genomen worde.
Terwyl door de Heeren Gecommitteerdens van de Heeren Staaten van Zeeland , by hunne Hooge Committenten gelyke authorifatie zal verzocht worden.
Dan boven dit alles, moet men ook niet uit het oog verliezen, dat de Vragten en Recognitiën welken voor de inlading der Goederen in Compagnies Schepen, welke voor rekening van Particulieren, overeenkomftig het plan van een der Hoofdparticipanten (waar van wy in ons provifioneel Rapport reeds melding maakten, en van het welk wy in het vervolg nader zullen fpreeken,) van hier naar Indien , en wederom van daar herwaards zullen worden verzonden; het product van den ontfang, al mede waarfchynlyk, zo niet ten eerften, ten minften in het vervolg aanmerkelyk zullen ftyven;daar het montant daar van, door het bewind, volgens eene aan ons gefuppediteerde ruwe calculatie, reeds in de eerfte jaaren , dat zulks in train zal zyn gebragt, berekend word op niet minder dan /' 400000 : o : o 's jaars.
Wanneer wy nog al verder hier by voegen, dat, volgens de Calculaiive Staaten, welke wy de eer zullen hebben, bier na, onder het oog van "U Edele Groot Mogende te brengen , de Verkoopprys der Goederen, welken gerekend worden , in het •vervolg te zullen worden aangevoerd , naar ons inzien, en de gedagten van des kundigen, niet te hoog genomen is, ja zelfs, zonder onvoorziene toevallen, die gemaakte bereekeningen zoude kunnen te boven gaan, zo gevoelen U Edele Groot Mogende reeds van nu af aan, dat van de zyde van den ontfang het verfchil in het thans esteeread excedent , op eene aanmerkelyke wyze wordt weggenomen , en dat de waarfchyniykheid der
ap.



JAARBOEKEN, july, 1791. 905
ëpproximatie, van dien kant grooter en grbo ter wordt.
Want* alhoewel het niet te voorzien is, dat, vermits verfcheiden takken van Handel, welke tot hier toe voor rekening van de Maatfchappy gedreven zyn , voortaan aan Particulieren zullen worden overgeiaaten , gelyk wy in het vervolg zien zullen, hét Rendement der Retouren juist tot die hoogte zal kunnen gebragt worden, als' het in vroeger tyd, en tusfehen de jaaren 1770 en 1780 geweest is; zo gelieven U Edele Groot-Mogendö daar tegen in opmerking te nemen, dat ook,wederom, aan de zyde van den uitgaaf , uit hoofde van het minder debourfement voor den inkoop, aanzienelyke fommen, welken die van den ontfang rykelyk kunnen opweegen, zullen worden uitgefpaard; en dat ook daarop in dc crJcuhtive Staaten, welken ons tot een rigtfnoer vefftrekkeh , en van welken wy hier na zullen fpreeken , behoorlyke reriectié gemaakt is.
Betreffende nu het ft uk van den uitgaaf hier te Lande, cu of het zelve, aan eene zo aanmerkeiy. ke vermindering en hefpaafing fusceptibel is, dac ook, van dien kant, met alle regt eene vermeerdering van den ontfang te verwagten zy, .zó véfèSsclft net zelve, een meer gedetailleerd en gecömpliqueerd onderzoek , geconfldercerd het zelve gaan moet Over zo veele, en zo verfchil lende lèfpecten, welken, willen wy aan ü Edele Groot Mogende daar van een aancengefc'iakeld denkbeeld geven, fchier ieder op zig zei ven en afzonderlyk zoude moeterf worden nagegaan; dog wy zyn befchroomd, om daar mede de pretieufe attentie van U Ed. Groot Mogende te occupeeren ; én oordeelen het daarom voldoende, ,om IJ Edele Groot Mogende alleen onder het oog te brengen eeft Tabel van alle de byzfondere refpeéten eh posten van uitgaaf, zo ais dezelve geboekt worden; en welke alle, de eene réeerder, de andere minder, voor eene aanzienlyké Ppp 2 Hé*
Am=
STriL° DAI.I»
Derde Ilappöri dcrCommisjie nopens de
dost*
IndlfeU Camp*



Amsteldam.
Derde Rappon derOommisfie ti o pens de OosilndifcheCo nip.
potf NIEUWE NEDERLANDSCHE
bezuiniging vatbaar zyn. — Immers men moet iö het generaal opmerken:
I. Dat, daar voortaan de jaarlykfcbe Equipagie van hier naar Indien op 20 a 23 Schepen berekend is, daar ze bevoreDs uit 28. a 30 boderas beftond, daar uit van zelfs eene notabele diminutie in den dagelykfchen uitgaaf zal moeten proflueeren , welke diminutie, of fchoon ze niet naar evenredigheid van de verminderde equipagie, over het geheel kan bereekend worden , geconfedereerd verfcheiden objecten van het meerder of minder uitzenden van Schepen niet afhangelyk zyn, gelyk by voorbeeld het onderhoud dér Gebouwen, bet Loon van Bewindhebberen en Bediendens, het aanhouden der Jachten en diergelyken , nogthans zeer belangryk worden moet, daar zy zig tog zal uitrtrekken tot ajle die artikelen en Materiaalen, welken voor den aanbouw, de uitrusting, de proviandeering, en de bemanning der Schepen vereischt worden.
3. Dac by provjfie, in den inkoop van Hout en andere Scheepsmateriaalen eene groote uitfpaaring zal kunnen plaats hebben, wyl 'er by het bewind gerefolveerd is, om de uit Indiën verwagt worderde Schepen, en welker getal vry aanzienelyk is, voor eerst alleen in reparatie te brengen, en het point van nieuwe bodems provifioneel in deliberatie te honden,
3. Dat, op eene Memorie van de Equipagimeesters der refpective Karneren, inhoudendemle differente voor/lagen tot bezuiniging in de conftruttie, detakelagie, en uitrusting der Schepen , het medegeeven van benodigheden aan Schippers , Stuurlieden , en verdere Officieren , by het Bewind bereids een vrugtbaar befiuit: genoomen is, waardoor jaarlyks op ieder Schip, zonder het minüe nadeel, eene bezuiniging van 5 a ƒ 6000:-;-zal kunnen betrage
woc-



JAARBOEKEN, July, 1791. 907
* worden, en het welk alleen over 20 a 23 uitgaande Schepen een object van 115 a ƒ138000:-:bedraagen zal.
4. Dat die vermindering niet weinig zal toeneemen uit hoofde , dat verfeheide articulen en cargafoenen, welken tot hier tos, voor reke ning van de Maatfchapy wierden ingekogt en verzonden, en waarvan wy in het vervolg meer. by zonder fpreeken zullen, van nu voortaan aan ■ particulieren , ter verzending zullen worden overgelaaten, waardoor, volgens een aan ons overgegeevene calculatie , jaarlyks eene uitgaaf van ongeveer ƒ400000:- zal worden befpaard.
Wanneer men deeze vier hoofdbyzonderheden in hn oog houd , en in haar verband befchouwt, lyd het geen de minfte twyffel, of 'er kan, en zal, eene aanmerkelyke reductie in den gewoonen uitgaaf hier te Lande, voor het vervolg moeten plaats hebben.
Maar, daar wy byons provifioneel Rapport,ook verfcheidene byzondere pointen van menage hebben aan de hand gegeeven, welken by het Bewind van dat gewigt, en die confideratie niet zyn geconfidereerd, als die wel door ons befchouwd zyn geworden: zoo verlangen UEJ. Gr. Mog. reeds buiten twyffel, wat meer van naby geïnformeerd te worden, waarom de inftantien, welke wy dieswege by aanhoudenheid gedaan hebben, van eenige meerder ingresfie zyn geweest.
Wy kunnen wel over het geheel niet ontkennen, dat aan fommigen meer of min, bereids is voldaan geworden, dog wy hadden wel gewenscht, dat wy het genoegen konden hebben, UEd. Gr. Mog. te informeeren, dat dien aangaande met eene meerdere cordaatheid was te werk gegaan; en het is alleen de con vief ie, dat, zo niet alle zeilen worden bygezet, het met de Compagnie gedaan zal zyn, welke ons hoope geeft, om van Heeten Bewindhebberen te mogen verwagten, dat zy, even als wy, Ppp 3 daat-
Am-
!t!'xdam.
Derde
Rapport
ierCom-
•jens de
fndifche Co nip.
*



Am-
STEJj.jjubï.
Derde ïiafipqr derCom mtsfie no pens de OostIndifchtQcmp,
*
go8" NIEUWE NEDERLANDSCHE
daarvan eindelyk overtuigd zynde, met ons ten dezen opzigte, meer en meer de handen zullen in een daan, en van trap tot trap alle perfoneele genoegens, vyelken wy wenfchen dat lanas dien weg voor het toekoomende in eene dubbele maate zullen; ' kunnen terug keeren, aan de welvaart van het alge-
- meen opofferen.
- Dan, om de voorgeflagen pointen van menage, m het byzonder na te gaan; wy hebben ten fterkften aangedrongen, '
\' ^p ^et verminderen van het getal der verfchillende bediendens en Arbeidslieden, van meerder of minder rang, zo als wy die by ons provifioncel Raport, onderfcheidenlyk hebben ongenoemd. r Wy hebben gemeend, daarop des te fterker ta kunnen aandringen, uit hoofde van den verminderden omflag en ftaat der Maatfchappy, welke voorzeker een vierde minder uitgeftrekt zal zyn ' zo m haare Equipage, gelyk wy bereids gezien heb' hen, als in al het gunt het welk tot het Departe. smient van. net Pakhuis op den Koophandel betreft.
Immers, wanneer het getal der Bediendens ea vaste en losfe Arbeidslieden, in die evenredigheid gereduceerd wierd,zoude daar in alleen een iaarlvkfche Kpargne van ten minften 3 tonnen fchats re vinden zyn, daar qns uit eene fpecifique opgaaf van de Iradementen en Arbeidsioonen, by de reipeepive kameren betaald wordende, gebleeken is, dat dezelve jaarlyks tusfehen de 13 en uTonGpuds bedraagen ^ ,Wy begrypen zeer wel, dat de Bediendens en Qffic-a^ten, indien men van nu af hunnen dienst zou. de kunnen misfen, niet kunnen Ont/lagen worden zonder nun geduurendc derzelver leven, of zo lang? tot dac zy elders zouden geplaatst zyn, op eene redelyke wyze te dedomageeren'; dan, wy begrypen W|t te mm dat langs dien weg, voor het toe jrornende eoj langzamerhand, geen onaanzienelyk
pró=



JAARBOEKEN, July, 1791. 9©9
profyt aan de Maatfchappy zoude worden toegebragt.
En wat de vaste en losfe Arbeidslieden betreft, gelyk fjouwers, garbuleurs, kuipers, fiagcers, en dergelyken, van dezen zonden *cr naar onze ge dagten, om de gezegde redenen, van nu af aan verfcheiden kunnen worden gelicentieerd en afgedankt. ■— Dog ten aanzien van het eerde foort, hebben alle de Kameren te kennen gegeeven, dat noch in derzelver frehóning-'e'n, noch in derzelver getal, eenige reductie kan worden geadmieeerd; integendeel, zo heeft zelfs de Kamer Amfterdam, in confideratie gegeeven, om uit hoofde van het thans zo zeer vermeerderd fchryfwerk, een of meerder fchryf bediendens aan te Rellen.
En wat het tweede foort, of de vaste en losfe Arbeidslieden betreft, daaromtrent is bereids reeds eenige menage geïntroduceerd; in diervoegen, dat men op fommige werven het werkvolk, by afwisfeling, en alleen beurtelings aan het werk houd; terwyl men by de Vergadering van Zeventienen, den 30 Mey laatstleden, op onsvoorftel hetbefluit heeft genomen : om niet alleen dadelyk aftefchap:n allé" zodanige losfe Bediendens en Arbeidslieden welken niet volflrekt noodzaakelyk behooren te worden aangehouden; en zonder vreeze van kwaadt gevolgen, zouden kunnen worden afgedankt;maai' daar en boven, by overlyden of afftandvan Amb' tenaaren en Bediendens, van wat aart of natuui die ook mogen wezen, de posten niet te vervullen dan met voorkennis van de Heeren Gecommitteer dens tot de zaaken van de O, I. Compagnie, ei geduurende die 'vacatures, zorgt te zullen dra gen,dat door de non fuppletie, inmiddels geen na deel gefchiedde.
Voorts kunnen wy niet voorby, om by deze ge^ gelegenheid andermaal onder den aandagt van UEd Gr. Mog. te brengen, het welk wy, by ons pro vifioneel rapport, als geen gering point van menag. hadden opgegeeven: te weeten, eene reductie ii Ppp 4 he
Am-
dam.
Derde
Rapport
icrC.om-
■nisfienO'
neus de
Oost-
Indifche
Comp.
1
\ t



oio NIEUWE NEDERLANDSCHJ5
Am-
pAM.
Derde Rappor, dcrCommisfie no pens de OostIn difche <Co;/tp.
het getal van Bewindhebberen; want daar wy zagen , dat de zaaken van de Maatfchappy, in het' vervolg minder omftagtjg zullen wprden, zöfcb\nc het ajs van zelve te fpreeken, dat dqzelven ook van nu af aan, door een minder getal van Bewindhebberen, zonder praynditje van haare belangens, zouden kunnen beftierd worden.
Betreffende het 4 , 5 en 6 de point van Menage by ons provifioneel Rapport voorgeflagen, betreffende de affchafEng van het Logement in 's Gravenhage, en d- zogenaamde Haagfche befoignes; de verm'ndermg der gewoone G-mmisfien van Bewindhebberen , en de daar uit voortvloeiende reductie der J chten, mitsgaders e befpaaringin de uitdeeling van Speceryen en Suiker, daaromtrent hadden wy w< 1 gewenscht dat by de Vergadering van Zeventienen, gunftigeren meer voldoende bcfluiten genoomen waren.
Wy kunneii tog niet zien, dn de redenen, welken , tot aanhouding v n het Haagfche Logement worden gcavanceert, zo dringeed zyn, dat depointen, welken thans de objecten van de Haagfche Befoignes uitmaaken, niet even gemaklyk in de pra> fidiaale Stad , jaarlyks zouden kunnen behandeld worden, op dien voet zo als overeenkom (tig het hier by overgelegd Ad vis van hec Prasparatoir Befoigne; waar,toe wy ons kortheidshalve refereeren, is voorgeflaagen.
Van dienzelfden aart befchouwen wy. de redepen, door het bewind voor het aanhouden der Jachten geallegueerd; en wy zyn, als nog van gedagten, dat aan den, door ons gedaaiien voorflag, die op de billykneid gegrond is, zoude kunnen , en behooren te worden gedefercerd. —— Ja het ftrekt 3ps tot genoegen, c'ac wy, onder, het opftellen van dit ons Rapport, geïnformeerd zyn geworden, dat door'de Kamer, van Amfterdam , bereids eene Propofitie gedaan is, te wceten, om één van haare' Jachten dadelyk aftefchaffen, zo wanneer, de ka«



JAARBOEKEN, July,
meren van Hoorn en Enkhuizen, zig met één,, éh de kan.eren Delft en Rotterdam zig wsgelyks, met één Jacht zouden willen vergenoegen, en de j kamer Zeeland zig gewillig toonde, om dit voorbeeld te volgen. 1 Het voorftel tot zodanige affchaffing, Ed. Groot Mog Heeren! is geenfints nieuw; een voornaam, en kundig Hoofdparticipant heeft daartoe voor, eenige jaaren, reeds een Propofitie gedaan, endej befpaaring, welke daaruit zoude gebporen wprden, begroot op/'öpooo:-'sjaars. .
Voorts zyn wy, door de redenen by Rewindheb. b^ren geallegueerd, om in de onderfcheidene Commisüen en byzonderiyk in die tot het uitbrengen en inhaalen der ïchepen, geene verandering te maaken, tot hiertoe niet overtuigd geworden, om daarvan te moeten glisfeeren. „ _ , _ .
Oordeeld men, dat een Monfter-Commisfaris, zp als door ons was voorgeflaagen, daartoe ongefchikt is, wei waarom zou dan niet de een of andere van 's Compagnies Bediendens, wienseerfykheid en trouw beproefd was, en die door een beftendig emplooi tot dat werk van meer nut zoude zyn, kunnen worden geëmplojeerd? de daggelden en reiskosten van zulk een perfoon, zouden voorzeker minder kostbaar xyn, dan die van een Bewindhebber, welke in zodanige Commisfie niet verfchynen kan, dan op eene aan zyne qualiteit pasfende wyze. J n r , .
Ook hadden wy w?l gewenscht, dat de Relolutie van de Vergadering van Zeventienen, wegens de uitdeeling van fpeceryen en fuiker eenige meerdere merkteekenen van toegeevenheid met zig bragt. - Het fchynt tog ten hoogden vreemd, dat een lichaam, dat zig in zulke bekrompeae omftandigheden bevind , en het welk zonder den byftand van UEd. Gr. Mog. en de Heeren Staaten van Zeeland zyne ssaaken niet kan aan den gang houden, voortgaat, met het doen van fchenkagien, even gelyk het gedaan heeft, in tyden van vqorfpoed, met flegts be• Ppp S &aW
TE1> )AM.
Derde
Iqpport
ierCom-
nis/ie no-
lens de
Dost-
h/difcht



912 NIEUWE NEDER LANDSCHE
AMSTEL*3PAM.
Derde Rappor i derCommisfie nopens de OastfndifchcComp,
i i
I
ftaande uit eigen Producten, maar zelfs in waaren, welke het voor geld moet inkoopen. — Wy hebben het oog op de Suikerbrooden.
Wy hebben wel gezien, dat 'er befloten is, om de uitdeeling der Nooten en Fouly, uithoofde van den jegenswoordigen hoogeu prys, tot de helft te verminderen ; maar ons genoegen zou nog merkelyk zyn vermeerderd geworden, indien wy eene geneigdheid hadden befpeurd, om by provifie , «n zo lang de zaaken van de Maatfchappy in dien ongelukkigen toeiiand bleeven, vrywilligvan alles te renuiitiëeren, en dat zulk een edelmoedig voorbeeld van Bewindhebberen , als dan ook, door alle de Leden der Iiooge Regeering en andere voornaame Ambtenaaren gevolgt wierd.
Wat nu betreft onze zevende voorflag, te weeten ; een onderzoek , of het voordeeliger zou weezen ', gedeeltelyk met gehuurde, dan met eigen Schepen te navigeeren; daar omtrent heeft de Vergadering van XVII begreepen ,. dat men, ten einde de Werven aan den gang te houden , aan het Iaatfte de voorkeur behoorde tq geeven; dog dat 'er egter, in die gevallen, waarin de Compagnie meerdere Scheepsruimen mogte lodig hebben , dan met den ordinairen omflagkaa worden verfchaft, van gehuurde Scheepen, zoude kunnen worden gebruikt gemaakt.
Aanga-.nde het agtfle point van menage, door ons in confideratie gegeeven, is de meergemelde Vergadering van gedagten geweest, dat de reductie op 'sCompagnies ordinaire Schepen van 150, 1 140 voeten niet practicabel was, om dat 'er een jetal van 120 a 110 manfehappen volftrekt veriischt word, om dezelve over Zee te brengen; terrvyl de geproponeerde verbetering in de constructie en tuigagie der Schepen, gediscutieerd is nhet gerefolveerde op de Memorie der Equipageneesters, waarvan wy hier boven melding hebben ;etfiaakt0 En, voor zo reel yry in overweging heb,
ben



JAARBOEKEN, July, 1701. 5*3
ban gegeeven, om voor de inlaading een naauwkeu- j rige overflag, of project-belading, tedoenopmaa-j ken; ook daaromtrent heeft de Vergadering van j Zeventienen, niet tegenltaande zyte kennen heeft pegeeven, dat na ingenoomen advis van deskundigen, dienaangaande geen meerder naauwkeurigheid konde worden geobferveerd, dan tot hiertoe heeft plaats gehad, een befluitgenoomen, meer; of min voldoende aan onze intentie , te weeten, dat alle de kameren en goederen , welke in de vertrokken Schepen zyn ingelaaden, na dat de grootte daarvan, voor de inlaading, zo accuraat mogelyk zoude zyn opgenoomen, zoude reduceeren tot Scheepslasten, en daarvan, over elk Schip , by de eerlle bekwaame gelegenheid opgaave doen.
Ën wat betreft onze negende confideratie, te weeten het bekooperen dgr fchepen, wy hebber» zulks, mitsgaders het employeeren van geftreefcen dekken, op de reizen naar China en Japan, in overweging gegeven aan het bewind , het -welk heeft aangenoomen, om, in de op handen zynde extraordinairis Vergadering van Zeventienen, deeze beide pointen te zullen maaken tot een ferieus onderzoek; zo dat wy daar van hetrei uitat verwagtende blyven; in tusfehen zyn wy door den Lector Nicuwlaud, onderrigt geworden, dat die twee Engelfche Schepen geen anderen cours gehouden hebben, dan die van onze Compagnie gewoon zyn te doen; dog dat derzelver fpoedigei voyage grootendeels moet worden toegefchreeven aan het fcherper bouwen, en bekoperen der Sche. pen, mitsgaders aan derzelver kleine charter er ïigter tuigage.
En voor zo veel aangaat het geen wy ten tien, den in overweging hebben gegeven, te weeten, een« reductie in de prscmien der t'huiskomende Officie, ren, daar omtrent heeft de meergemelde Vergadering gedeclareerd, dat zy te zeer overtuigt was yan de upodzaakelykheid, om te perfilteeren b)
TEL)AM.
Derde Rapport ierComnisfie nor bens de OostfndifcltcComp,
I
! I



914 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Derde
■Rappor,
derCom
misfieno
pens de
Oosr-
Indifche
Cpmp,
I
i
i
I
de maatregulen, niet zonder gewigtige redenen, yan tyd tot tyd daar gefteld ; om de zeevaart tof sCompagnies dienst, aan te moedigen; dat ook de pnemiën niet te hoog waren bepaald, wanneer men in confideratie neemt , dat zy in der tyd gefubintreerd zyn aan de vergunning, welke tê vooren plaats had , om eenige Retourgoederen uit Indien te mogen mede neemen in gepermitteerde kisten, en in het oog houd, dat meest al de pra;mie, de eenige overwinst uitmaakt van den fchamelen zeeman, na zyn leeven in langduurige en gevaarlyke togten te hebben blootgefteld, en 's Compagnies ryk geladen Bodems behouden te hebben overgebragt.
Dat egter de Gecommitteerdens tot de direqten vaart en handel op China, behoorden te worden verzocht, om na te gaan, of, zonder prejuditie van het belang der Maatfchappy, in het ftuk der pr;emiën van overlaading, van de Overlieden der Chinafche retourfchepeii, geen menage zoude te eirectueeren zyn.
Belangende onze elfde voorflag, ook daar omtrent zyn by het bewind onlangs voldoende be-
fluiten genomen; rra dat reeds in het einde
iran het voorgaande jaar, verfcheiden ongepermitteerde goederen, met de Pacquetboot de Lugt-. "■o/aangebragt, waren aangehouden, en alle geronfisqueert geworden, en te gelyk aanfchryving gedaan aan de Ministers te Batavia, teCeylon, :n aan de Caab., om op de 1'acquetbooten een waatend oog te houden. — 'f erwyl wy medenier in gebreke zyn gebleven, om daaromtrent de nodi-, ;e precautiën te neemen.
En wat nu al verder betreft de vermindering van lie Pacquetbooren , ten twaalfden door ons, als ;een gering point van menage voorgeflaagen; wy unnen het genoegen hebben U Ed. Gr. Mog. te «formceren, dat daarop by het bewind behoorlyk ttentie is geflaagen, en dat men bereids delibe-
ra»



JAARBOEKEN, July, 1791. 9tj
ratien heeft aangevangen , om zig van een gedeelte j dier vaartuigen te ontdoen; wy zeggen een ge- 5 deelte, wyl èen fpoedige expeditie van ordresmet} fthynt toe te laaten, öm ze allen aftefchalfen,en wel te minder, daar niet alleen de voornaamlte . kosten van aanbouw en tuigage geledén zyn,. maar het gewone onderhoud, genoegzaam uit, het rendement van de porten der brieven, wel 1 ke daar mede worden overgebragt , gevonden ■ word, .
En voor ZO veel aangaat onzen dertienden voorflag, te weeten: het uitvinden en daarliet len van voldoende prcecautien, tot Voorkooming van die groote dispariteit der inkoopspryzen ; ook dienaangaande zyn by de Vergadering vart Zeventienen, op den 29 Maart, en 24Meylaatstleden refolutien genoomen, op welkers effect en executie wy niet zullen nalaaten eene byzondere attentie te hebben.
Deeze eerstgenoemde refolutie leid ons van zelve tot het groote point, dat wy in de laatfle plaats, als een zeer wezentlyk gebrek in de adminiftratie van 's Compagnies zaken hebben opgemerkt, te weten de enormenadeelen, welken zy ondergaat, uit hoofde van den inkoop en verzending van zo veele en zo Verfchillende Waaren en Goederen, voor haar eigen rekening, cn boe eene aandagtige befchouWing van deze ingekankerde kwaal, een der Hoofdparticipanten van de Maatfchappy heeft opgewekt gehad, om op dit belangryk ftuk zyne byzondere aandagl te vestigen; en dienaangaande eenige middeler tot verbeetering voor te flaan.
Wy zeggen , dat de genoemde Refolutie om daartoe opleid, nadien dit cardinaale hoofdpohr daar by in het brede is beredeneerd , en met alh
omzigtighetd bepaald geworden. Wy agtei
het daarom ten hoogden noodzakelyk, om die gant fche refolutie onder de Bylagen, als een Ituk vai
d
tel-
)am.
Derde Rapport lei Oomnisjleno-'lens de DostIndifch»Zomp»
i l
l



Am-
'&TELdam.
Derde Rappor éerCom misjtc m pens de Oost* Indifche Comp,
i
i i <
c 1 i
S>i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de uiterfte esfentie, onder het oog van UEd Groot Mog. te brengen, en ons kortheidshalven daar aan te refereeren.
Wy verzoeken, dat U Ed. Gr. Mog. daarop Hoogstderzelver aandagt in het byzonder gelief ven te vestigen, en voorts daarmede te paaren ■het.befluit, het welk nog nader dienaangaande - in de onlangs , op reces gefcheiden Vergadering van Zeventienen genoornen is: mitsgaders de conditiën waarop de verzending van verfcheiden waren en goederen naar en uit Indien zo als die aan het publick zyn bekend gemaakt, aan particulieren word vry gelaten.
Wy kunnen wel niet ontveinzen, dat de kundige opfteller van de Memorie, genaamd: Confideraiien ■ over de -oorzaaksn van de veragtering der zaaken van d^Gompagnie, en verbeetering derzelve: welke tot .die befluiten den grond gelekt heeft, te weeten de Heer hoofdparcipant Guiliel'iiusTitjing, aan wien de Maatfchappy, zo zyri plan aan de verwagting beantwoord, zeer veel zal verfchuldigd zyn, gaarne gezien had, dat de verzending der goederen, voor rekening van particulieren , eenigfins ruimer was open gefteld, dan culks by het bewind begreepen is. — Dog de relenen , door dezelve geallegueerd, om een voorraam gedeelte van die goederen , welke de Com> imgnic volftrekt voor haare eigen behoeften benoiigd heeft, daarvan uittezonderen, zyn aan ons :o overtuigend voorgekoomen, dat wy daatin voor ds nog hebben moeten berusten. ■ Intusfchen zullen wy .egter niet uitliet oo»verlezen , om de Commisfie, welke naar Indien verrekken zal, te verzoeken, van aldaar ^ekomen zyn:e, naauvvkeurigonderzoek te doen ,Vdie verzening, wanneer daartoe meerder inclinatie befpeurd irord, als tot hiertoe plaats heeft, in het vervolg iet verder zoude kunnen worden geëxtendeerd; ' • • • • - • • • - . in»*'



JAARBOEKEN,^» *79V 9t?
immers hoe wyder die deur kan worden cpenge- 1 Zet hoe meer de Maatfchappy, onder het nee-s men van de nodige prajcautien, zal behoed bly- x ven voor de enorme fchadens, welke zy daardoor komt te lyden.
Daar wy nu, gelyk wy vertrouwen, de voor-j naamfte pointen van redres, welke tot vermeer-, dering van den ontfang, en vermindering van de f uitgaaf in de Nederlandfche Kas, of hier te lan- ■ de zullen moeten verftrekken, fuccintelyk hebben , aangeweezen, en daar die alle te zamen, op verre „a niet voldoende zyn, om de groote differentien, welke bevoorens opgegeeven zyn, weg te riemen , geconlidereerd de menigte van contante penningen welke jaarlyks van hier naar Indien en de Caap tot goedmaaking van de onkosten aldaar , moeten verzonden worden; zo fpreekt het van zelve dat wy nu in de tweede plaats moeten onderzoeken; of dat verfchil in Indien zelve kan gevonden worden , dat is, of aldaar de winden en inkomften aan de eene, en de lasten aan de andere zyde , dusdanig kunnen verbeeterd en verminderd worden, dat de Nederlandfche Kas voor het vervolg ontheven wierd dit deficit van hier te moeten fuppleeren.
Om hier omtrent eene juiste bereekenmg te Hiaaken, moeten wy nagaan de winsten en in< komilen, mitsgaders de lasten van alle de Indifche Comptoiren en Etablisfementcn, zo als de< zeiven over de Iaatfte jaaren uit de Boeken zyi; opgemaakt.
Volgens eene aan ons gefuppcditeerde Balan ce, voor de twee Boekjaaren van 17&? en 178? welke wy de eer hebben onder de Bylaagen te pro duceeren, blykt, dat de lasten geduurende da tydvak, de winden en inkomften jaarlyks zyn c boven gegaan de fem van vier a< zeven-en-derli, Tonnen Gouds.
Voorwaar, Ed. Gr. Mog. Heeren! een on! -settend verfchil, en zo ontzettend, dat, mdie
daa
rEL-
lAM.
Derde lappart !erComnis/ie nopens de lostIndifcheVotnp.
»
: r
a



918 NIEUWE NEDERLANDS GHE
Am-
4TELDAM.
Derde Rappor, der Oom mhfieno pens de OostJndifchtComp.
daarop, by aanhoudendheid zoude moeten geré■< kend worden, 'er geen mogelykheid zoude we. zen, om dat excedent te vinden.
Dan Uw Ed. Gr, Mog. gelieven in het oog te hóuden, dat die berekening gemaakt is j over een : tydperk., wanneer de Maatfchappy nog gebukt ging onder de buitengewoone bezwaaren, welke ■ den ongelukklgen Engelfchen Oorlog te weeg had gebragt, waardoor noodwending de Winften van den binnenlandfchen Handel, en de gewoone inkomften eene notabele vermindering, en daar en tegen de Lasten eene buitengewoone verhooging moesten ondergaan.
Men dient zig derhalven te bepaaleu tót een vroeger tydperk, en wel tot een tydperk, wanrïfcer de Maatfchappy, door geene extraordinaire Lasten gedrukt wierd. — Hier toe komt voornamelyk in aanmerking dat geen, het welk den Engelfchen Oorlog onmiddelyk is voogegaan.
Volgens de bereekeningen daar van opgemaakt, over de jaaren verïoopen tusfehen 1770 en 1780 « hebben de Lasten de winlfen en inkomften, iaarlyks 2.4. tonnen Gouds gefurpasfeerd; indedaad een verfchil, groot genoeg, om met zo vselekundige Generaals, welke in Indien de belangensder Maatfchappy zig het meeste hebben aangetrokken , te mogen vastftellen, dat, indien hetzelve niet kan worden weggenoomen, zy onder de Indifche Lasten, eenmaal zal moeten bezwyken.
De groote vraag bepaalt zig derhalven daartoe, of, gelyk wy bevorens ten aanzien van de Nederlahdiche kas, onderfcheidenlyk hebben nagegaan, dit; enorm excedent van die der Indifche, in Indien zelfs,te vinden zoude, zyn?
Wy hebben,by ons pruvifioneefRapport,reeds 2;ewag gemaakt van drie ondeffcheiden zeer aangelegen ftukken , opgefteld eh geformeerd door iroornaame Leden van het Bewind, betreffende de 3aab en de Indien ; wy hebben vervolgens den
koï»



JAARBOEKEN, July, 1791*. 919
korten en hoofdzaakelyken inhoud daarvan bereids opgegeeven, en kunnen thans vobr Uüd. Gr Mog. niet verzwygeii, dat wy die alle te danken hebben aan den onverrnoeiden vlyt, en de getladige werkzaamheid van de Heèreri BeWindliebberen falCk, craAyvaNger en scholten; dezelvanzyn, hoe zeer zy het anderziuts Wel verdienden, te volumineus, om onder liet oög van UKd. Gr. Mog. te worden gebragt; wy zeggen allen, om dat wy het noodzaakelyk oordeelen hier van uit te zonderen derzelver Memorie adftruBief, bctfekkelyk de pdihtefi van Redres, ly hun aclvis over de Memorie van den Heer Hoofdparticipant TiTsiftGH, als behelzende zeer veele intresfante bereekeningen , waarop de befluiteu Van de Vergaderingen Van Zeventienen gebouwd
Deeze befluiten , en de daaruit geproflueerde! Aanfehryvingen aan de Hoöge Regeering in In^ diën, en aan het Gouvernement van de Caab, zo als dezelve fuccesüVelyk in de ondcrfcheidene Vergaderingen genomen zyn, hebben wy de eer, on. der de Bylagen Copiëlyk over te leggen, en onS daartoe korthcidshalven te ref'ereereri.
Het eerlfe bevat eene ferieüfe aanfchryving tot bet dadclyk introduceeren Van nieuwe en buitengewoone belastingen, en wel 1. Tot het heffen van den 5öften Penning Van alle de Bezittingen Van Compagnies Dienaaren, by form van ÜberaaleGift ,inalledeEtablislementen door geheel Indien, en aan de Caab de goede Hóóp, zo en in diervoegen als in het jaar 1750 heeft plaats gehad, è. Om Voortaan van alle Verkrygers van ampterj of bedieningen onder het resfort vande Maatfchappy, in te Vorderen eene vrywillige Recognitie , betaalbaar ih vier Termynen, op het "einde Van elk der vier eerfte jaaren , dat zy hunne Ampteu en Bedieningen zullen beQqq ze<
ftat*
iTELDAM.
Derde Rapport lerComnis/ie nooe'ns de OosiIndifchiCompt



920 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am*
S1ELDAM.
Derde Rappor der Lom mi's/ie no pens de Oost- 1 ihdifcht Comp.
zeten hebben, niet minder bedraagende dan een vjérde gedeelte van het geheele^Inkomen. 3. Om van alle de jegensvvoordige Ampteriaaren en Bediendens , foortgelyke vrywillige Recognitie, onder eenige Modificatien nogtans f af te vorderen.
• 4. Om door geheel Indien te introduceeren eene belasting, wegens de Collateraale Succesfie, op den voet en conform de Ordonnantie daar van gerrreltcert.
Alhoewel nu de heffing van den 50 Penning alleen temporairis, en dus niet verder toereikende, dan om het deficit van dit en het volgende jaar te helpen fuppleeren, moet men egter in het oog houden, dat de introductie van het Collateraal, en inzonderheid van het Amptgekl, voor het toekomende, van geen gering belang zal zyn , geconfidereerd niet alleen de continueele verwisfehng der Ampten en Bedieningen, maar het important inkomen van veelen derzelven, daar 'er volgens bekomen informatiëu gevonden worden , welke jaarlyks meer dan ƒ150000:- rendeeren.
Op dit Iaatfte point,te weeteu, het Rendement der Ampten en Bedieningen, zullen wy niet na» laaten onzen aandagt in het byzonder ook te vestigen, en door het Canaal van Heeren Commisfarisfen, welke naar Indien vertrekken, tragten te effectuëeren, dat daaromtrent in het algemeen de hoog nodige reform es , ten voordcele van de Maatfchappy gemaakt worden.
Wy zyn intusfehen niet in ftaat om het waarfchynlyk bedraagen van die lasten met eene genoegzaame zekerheid op te geeven, dan, zy zyn by het Bewind, geduurende den loop van dit jaar, bereekend geworden op 8 tonnen Gouds.
Doch hoe belangryk die ook wezen mogen, van meer belang zyn egter de Epargnes , welke de reformes ten aanzien van de adminiltratie en het Gouvernement aan de Caab de Goede üoop, gemaakt, zullen te weeg brengen.
Wan.



JAARBOEKEN, July, mi. 92i
Want dair de J arlykfche Lasten aldaar reeds tot 17 a 18 tonnen Gouds geklommen zyn, zo zuKen dezelve nogtans op eene zeer aanzienlyke, en byna ongeloovelyke wyze kunnen gereduceerd worden, indien aan de gefielde ordres eene behoorlvke Executie gegeeven word.
Het zou ons te ver van het fpoor leiden , lödien wv daarvan, in hetbyzonder vcrflag deden ; vvy refereeien ons daarom kortheidshalven tot de befluiten van de Vergadering van Zeventienen, diesweger, genomen, en tot de aanfchryvingen dien confortoaan het Caabfche Minirter.e en de Hooge Regeering afgezonden; en in het byzonder tot eene beredeneerde calculatie der Caabfche Lasten en Inkomften voor het vervolg; waar uit U WEd. Groot Mo-, zullen kunnen opmerken, dat op dit Etablisfement alleen een jaarlykfche uitfpa"ing van ongeveer n Tonnen Schats zal kunnen plaats hebben.
Wel is waar, en het zal mooglykby fommigen , In den eerften opflag eenig opzien baaren, dat oé Vergadering van Zeventienen op onzen voorflag, de Militaire magt aldaar, op zulk^eene ainmerkelyke wyze verminderd heelt , zo als beSs by ons voorig Rapport te kennen >s geglcveit — Dan UEd. Gr. Mog. zullen geheven in het "oog te houden.
t Dat de Finantiëele omftandigheden het Be' wind gedrongen hebben, van te moeten be^ fluiten tot zaken, waartoe men andcrzintS no°- niet zou gekomen zyn, en dat in deze, redenen van Staat, gelyk niet zelden gebeurt, ' voor redenen van Finantie hebben moeten wyken.
l. Dat in vroeger tyd, en voor het uitbarften van den Engelfchen Oorlog, het Guarnifoeii aldaar, niet fterker is geweest dan van 45C Koppen, en dus nog ongelyk zwakker ctai.
Qqq a ne
hu*
1TEL* DAM*^
Derde
Rapport
'lerCom-
mhfieno^
oens de
Oust-
Indifcliê
Comp,



$ii NIEUWS NEDERLANDSCHE
Amsi eldam.
Derde Rapport der Commisfie nopens de OostIndifcheComp.
het tegenwoordige, beftaande uit 600 Infanteristen, en 3 rt 400 Artilleristen.
3. Dat in cas van onvoorziene attaques, het Gouvernement zig op de hulp en den by~ ftand der talryke en moedige Inwoonens veilig kan verlaaten, zo wanneer zy maar door eene zagte en gemaatigde Regeering, aan de belangens derMaatfchappy verbonden worden.
4. Dat,alwaare het zelfs, dat het Guarnifoen op die fterkte gehouden wierd, waarop het tot hiertoe geweest is; het egter niet beftand zou zyn, om zonder Adfiftentie van een bekwaam getal Oorlogfchepen de Caab tegen eenen onverwagten aanval van eene Europeefche Mogendheid , aan alle zyden te verdedigen.
5. En laatfielyk, dat de Republiek thans het geluk en voorrecht geniet, van in vrede te zyn met alle de Mogendheden, welke het gelusten mogt, of het vermogen zoude hebben , om op dien uithoek een aanflag te maaken , terwyl derzelver zonderlinge nayver pok nimmer dulden zal, dat de een of andere zig daarvau meester maake,en dien fleutel van geheel Indien aan ons Gemeenebest ontweldige.
Het Bewind heeft dus , met ter zyde (telling van alle Militaire Confideratien , zo als men zegt, van de nood eene deugd gemaakt; en heeft het veiliger geagt, een gedeelte der Bezetting te behouden, en het overige naar Java te zenden, daar gebrek aan Militairen is, dan ze allen , uit hoofde van manquement van Geld onvoorzien te laaten van Soldy en Randfoenen. —Ja, van agteren hadden wy dubbele reden, om over de gemaakte fchikking, ten hoogden vergenoegt te zyn , toen wy, onder het opltellen van ons
Rap-



JAAR3QEKEN, July, i?9U 9*3
Rapport verwittigd wierden, dat de Maatfchappy. welligt in de onlusten, welken op Java tusfehen i de Inlandlche Vorlten zyn uitgeborsten , reeds i ingewikkeld was, of ten minden naar alle waarfchynlykheid daar in (fond ingewikkeld te wor den. — Dog welke nadeelige tydingen voor wei-, nige dagen, door latere, en vóór de Maatfchappy zeer gunftige berichten gevolgt zyn.
Dan, van geen minder aanbelang zullen ook de Redrcs'fen weezen, welken het Bewind beflooten heeft, in geheel Indiën in verfchillenderlei opzigten te introduceereu.
Wy hebben in ons meermaals genoemd Rapport, die allen reeds hoofdzakelyk opgegeeven; cn wy zouden van de hooge aandagt van U Ed. Groot Mog. te veel misbruik maaken , indien wy dezelven hier recapituleerden; en in het byzonder behandelden. — Wy refereeren ons daarom, kortheidshalven, tot het meermaals aangehaald befluit van de Vergadering van Zeventienen, van den 29 Maart laatstleden , en in het byzonder tot de bevorens reeds genoemde Memorie Adftruclif, waar in, naar onze gedagten, tot eene demohftratie gebragt is, dat, door de introductie , van die Pointen , welken daar by voorge(lagen zyn, vooral door het abandonneeren van den Handel om de West van Indiën, de Las. ten van de Indifche Comptoiren, welken, gelyk wy zagen, Jaarlvks op 24 Tonnen Gouda bereekend zyn, tot op 14 zullen kunnen gereduceerd worden; en dat de overige 10 Tonnen door diverfe uitfpaaringen , van allerlei aart, in de voorfchr. Memorie AdJiruBif breder aangeweezenal mede zullen kunnen worden gevonden; iangs dien weg zouden Lasten en Inkomften eb kanderen evenaaren, en Indiën op zig zeiven kunnen beftaan; het gunt een Jaarlyks foulaas, var tusfehen de 2 en 3 Millioenen voor de Nederlandfche Kas zou zyn.
Qqq3 Wan-
TEI> )AM.
Derde liapport Ier Commisfie 110pens de Oosi[ndifcheComp*



-024 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am§tel-
dam.
Derde Rappor, dcrCom nüsfie nopens de OostIn di fche Camp.
Wanneer wy deze Memorie AdftrnÜif, met alle deszelfs Bylagen en Bereekeningen, met de vereischte attentie hebben geëxamineerd, kunnen wy niet ontveinzen, daar in te hebben ontdekt doorlteckende bewyzen van de applicatie, en
■ bet doorzigt waar mede de Opitellers zig bey vert hebben , hun wèl doordagt Plan tot die klaar-
■ heid en preciesheid te brengen, als in Bereekeningen van dien aart immer kan gefchieden; en dat, offchoon anderen , in de executie en gevolgen verfcheiden bedenkelykheden en zwarigheden maken, wy egter, na alles voor en tegen gewikt en gewogen te hebben,van oordeel geweest zyn, dat daar van een proeve zoude behooren genomen te worden, daar het uitgemaakt zynde, dat de Maatfchapy, zonder zulke notabele veranderingen, volftrektelyk niette redden is, het naar ons inzien, hier de vraag niet weezen moet: zyn die redresfen aan eene wisfelvalligen uitflag onderhevig? maar zyn dezelven van dien aart, dat ze gevaarlyke, en voor de Compagnies belangen dodelyke gevolgen na zig kunnen ileepen? Zyn 'er andere en betere middelen tot redding voor handen? Kunnen de zwarigheden, welken men daar tegen inbrengt, door meer toereikende middelen worden tut den weg geruimd? En , daar wy rondborstig moeten erkennen, dat ons dezelven door niemand, tot hier toe, zyn gefuppediteerd geworden, en wy onze eigene kuudigheden te bekrompen vinden om betere aan de hand te geeven; zo hebben wy, na met Gecommitteerde Bewiudhebberen daar over verfcheidene zeer intresfante Befogneste hebben gehouden, eindelyk geen zwarigheid gemaakt, om te acquiësceeren in de Beduiten, wei ken by de Vergadering van Zeventienen op alle de byzondeie refpeclen genomen zyn.
Wy hebben daar in te minder zwaarigheid gemaakt , om dat d>'- bereekeningen, waar op die beiluiten gebouwd zyn, naar onze gedagten, alle-
zints .



JAARBOEKEN, Ju7y, -79i. 9J5
zints kenmerken draageu van eene voorzigtige calculatie, nadien , aan den ecnen kant de Rei'peétcn van .den ontfang, in allen opzigtcnaan de laagfte, en daar tegen die van den uitgaaf aan de hoogde zyde getabïeerd zyn.
't Is waar, lid. Groot Mogende, Heeren! en wy kunnen het niet..ontveinzen; lang hebb-n wy Gebalanceerd over één voornaam en aangelee, g<n Point, waar omtrent de opinien van deskundigen zeer verdeeld zyn, wy hebben het oog op den Lywaathandel in bengalen en op de Kust van Cormanciel, te weeten , of die by continuatie voor Rekenina van de Maatfchappy zoude behooren te worden gedreeven, dan wel, van nu af aan, aan Particulieren overgelaaten ? Gaarne liaan wytoe, dat indien de Maatfchappy de vereischte Fondf'en voor handen had, zy deezen Handel nimmer zoude behoren te laaten vaaren; maar naardien wy geïnformeerd zyn, dat daar toe een Handelfonds van ongeveer vier Millioenen 's Taars vereischt word, eu de winden uitwyzens de daar van geformeerde bereekeningen, geenfints daar aan evenredig zyn, Qtyfens de llyta..
Memorie Jdfi'rli&if'van de Heeren l-alcH,Lraeyvanscr en Scholten, zynde de Lylagc Lttt. li.) zo hebben wy in deezen , al mede van den nood eene deugd gemaakt, en ons het bcfltiit. van de Vergadering van Zeventienen, om geduwende den tyd van het tegenwoordig Oclroy, den Bengaalfchen en Cormandelfchen Lywaathandel, geheel en alleen aan Particulieren over, te laaten, volkomen laaten welgevallen.
Maar daar wy nu in de byzonderheden hebben aangewe'ezen, de voordeden en uitlpaaringen, welken zo hier te Lande, als in Indiër., door de voor?eflagen veranderingen en redreslen, onder Gods Zes-en , zullen kunnen behaald worden, daar wv gezien hebben, dat die Epargnes niet flegts
ys Qqc14 lon-
Am-
steldam.
Derde Rapport derCom•nis/ie nopens de 'OostIndifchaComp.



Am-
6teldam.
Derde Rapport derCummisfit nópens de OistIndifchèCömp'i
9i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Tonnen, maar Millioenen Schats bedragen zul. len; daar komt nu vervolgens in overweging of byaldien die allen gcfikkiglyk reusfeeren' dan nog de zaken van de Maatfchappy zonder nieuwe Subfidien of Negociatien, voor eerst zullen kunnen worden aan den gang gehouden.
Om hier omtrent op geen losfe gronden te werk te gaan, en U Edele Groot Mogende, en ons zelve niet te misleiden, hebben wy het Bewind deeze gewigtige vraag ter beandwoordins voorgefteld, -*
En wanneer wy, gelyk wy zeiven ook verwagten Je waren, daar op een negatief antwoord bekomen hadden , hebben wy al verder, den eerften Advocaat van de Comp. afgevraagd, welken en hoedamge middelen, als dan naar zyne gedagten zouden behooren te worden in het werk gefteld ?
Deeze kundige en yverige Minister, heeft ons dieswegens, by eene uitvoerige Memorie, zyne confideratien gefuppediteerd, welken wy vervolgens aan de Vergadering van XVII, ter exa, minatie hebben overgezonden , om ons te dienen van advis. Wy neemen de vryheid. deeze Memorie met het befluit van de voorfchr. Vergade ring hier benevens aan U Ed. Groot Mogende voor te leggen, , *
Schoon wy aan den eenen kant, van wegen de notabele Reductien, zo in den Handel, als in de Navigatie van de Maatfchappye, welken daar bv worden voorgeflagen , ons daarvan een goeden uitflag zouden durven voordellen, vinden wy ons egter aan de andere zyde bezwaard, uit hoofde' van de zeer geringe Equipagie van flegts tien Sche. pen Jaarlyks, waar op het groote voordeel voornaamlyk berusten zou, de Executie daar van met volle gerustheid aan te pryzen.
Het fpreekt wan zelfs, dat het Lichaam van de Maatfchappy niet in AbfiraSto, en op zjczelve moet befchouwd worden; maar zo als die
ft-



JAARBOEKEN, >/v, 179L 927
federd Taaren in de Republiek gevestigd is, en i zo als dezelve ftaat in verband, met de Stedely- s kebelangens; waar aan dit Plan, (dit kan niet j ontkend worden) zekerlyk nadeelig zoude weezeu terwyl de gevolgen voor die Steden, al-, waa'r Kamers zyn, enjiet minder vertier, het, welk langs dien weg over het geheel, in beide , de Provinciën zoude veroorzaakt worden, mis-; fchien in een ander opzicht, fchadelyker zoude weezen dan het voordeel, liet welk de Maat fchappy, als Maatfchappy, daarvan trekkenzdu ja, wy zyn daaromtrent des te huiviger, om dat de middelen by het Plan voorgellagen , toch niet In train te brengen zyn, zonder een dadelyk fupport van 5 a 6 Millioenen, met behulp van welk fupport, de bevorens door ons opgegeven redresfen, welken buiten twyffel met de Stedelyke en Provinciaale belangens meerder (trooken , gelyk nu nader blyken zal, te effeétueeren zoude
Z5Dog om hieromtrent met die zekerheid te ■werk te gaan, welke in een zaak van dat ge wigt gevorderd word, en om volkomen gerus te zyn, dat alle die befpaaringen en redresfen vau welken wy zo breedvoerig gei'proken heb ben, by den anderen gevoegt zynde, in (taa zullen wezen, het wankelend Gebouw der Maai fchappy te fchraagen, ftaande te houden, ja, tc een voorigen trap van bloei en welvaart weer t brengen; hebben wy gemeend,geen veiliger no voorzigtiger weg te kunnen inflaan , dan te laten o\ maaken calculaüve ftaat en of beref keningen van dc prafumtiven ontfang en uitgaaf, voor de Jaare 1791, -79-,1793 e» 1794, (hoedanige, zo veel w weeten, nimmer onder het oogvan UEdeleOro Mogende, zyn gebragt geworden,) allen gefchoe op den voet van , en ingericht overeenkom (tig 1 voorgeftelde middelen van redres; ten einde het et fte tegen het Iaatfte gebalanceerd zynde, met één
Qqq 5 C
TEL' )AM.
Derde lapport ierComnisfte notens de OostIndifcheComp*
\ t
t
e
(
n n
I )t id le r-
ÏTI P"



AU
STEL* DAM.
Derde
Ji.ippor derCo'i, mi s/1 ene pens de Oost- . Indifche Comp.
] )
|
I
L
' i
c
d
d
fi \
H tc
W
928 NIEUWE NE'JERLANDSCHE
opp.ag, daaruit zo 1 ie konnen u-orden opgemnakt othetgantsch cufeitde. voor her. toekomende, n et flegts een vleijend, maar, zo veel de Materie' toelaat, een 2 voj-uitzigt geeft; waar op en U £d broot Mogende, en wy ons met gerustheid t kunnen verlaaten.
- VVy agten het ten boogden noodzaaklyk, om -die caiculative ftaaten, zo als dezelve door de Vergadering van XVII. zyn goedgekeurd, en aan ons geluppediteerd, hier benevens over te leggen.
Wy oordeelen dezelve van dien aart, en van dat gewigt te zyn, dat ze naar ons inzien het eenig r■•j.rthoer moeten uitmaaken, waar naar de delibencion, en de befluiten van U Ed. Groot Mogetlr de, en van de Heeren Staaten van Zeeland, wagens het toekomend Lot der Maatfchappy, behooren beftierd te worden.
Wanneer U Eu. Gr. Mog., deze ftukken nazien, zullen I loogstdezelve daar uit bemerken,dat 'er toe chraging van het wankelend GebouwdcrMaatfchapjy, en eer en alvorens, dat zy zig zelve, uit haae eigen inkomften , zal kunnen Itaande houjen, over iet geheel, zo voor het tegenwoordige, als voor het oekomende Jaar, nog vereischt word een Capraal an tusfehen de 6 a 7 Millioenen Guldens; voorraar een aanzienlyke fchat; een fchat welke al weerom niet te beko:nen zal zyn, dan door tusfebenomst van het crediet der béide Provintiën, en tot ezwaar van derzelver Finantien, bet zy dan dat 'ie Penningen wierden gefubfidieert, het zy onder ezelver Guarantie genegotieerd. Wy bezeffen zeer gemaklvk, Edele Groot Mogen2 Heeren! dat op den eerftei klank van dit voorel fomrnige Leden van U Ed. Groot Mogende ergadering met verwondering zullen weezen aan:daan, en welligt' huiverig zyn om daar toe hunne eftemming te geeven; Wy verwagten zulks, en y willen niet contefteereri, dat, in den eerften
op-



JAARBOEKEN, >/>', -79-- 9=9
opflig voor die huiverigheid gewigtige redenen plei-
teWvlteminen gaarne toe, dat op de verzekeringeiTCSn vanStyd tot tyd door g^nd ■ffprrpeven zvn geworden, u bdle wooi m«j I ndehet Set van IIooWtderzelverFmanticn hebben geïnterponèerd , in die vaste hoop en verSSeS , |4 eenmaal daar aan een^
SS M^ar, Ed. Gr. Mogj Heeren! daar gedane zaken geen keer hebben, daar die verzekerinoen, op geen genoegzaame gronden, ge yk vin alt" en gebleeken is, veel min op .wise beSke^ffgfliu&- hcbbel1' d^ar zulks alleen Sn heï z£ te veel gevleid hebbend Bewind, moet worden glipateerd, daar word het nogtans een vnag "an het hoogde aanbelang, (en dit is het S Hooldpoint,datwy ons ter behandeling heb-
nllc de opofferingen aan haar gedaan , nu laatei Sfren?%3 men haar nu. nog eenmaal ter hulp Sen? zal men haar laaten vaaren j daar zl{ Sïegiseenedeure van hoope Uutf'f èn maar daar zelfs, blykens de ca lculat,ve taa ten voor het Jaar i793 en reeds in het verich.e een gm ltig tafereel ontflooten word, het wel! zo«der o voorziene toevallen, voor het toekomen Te de ftreelendfte vooruitzigten opleeye.d. — Wv zeggen onvoorziene toevallen, om dat wy vo klmei Smmenhet gunt, door het Bewind < de Pro Mcmoria, by die calculativc ftaaten ovei
gC Wy1'verfrouwen5; dat U Edele Groot Mogend de beantwoording'van dit alternatrve voo.lh ~„<- „;„t vullen verwasten: zulk een daaazo ™ ,ZSfeSle„°ea„mfe,, vrygefprootaw»
Amstel- .
dam.
Derde. Rapport derüommisfie nopens de OostIndifcheComp.
i
1
e 1
LI 1



Am-
stêldam.
Derde
Rappor.
derCom
misfic no
péns de
Oost-
'Indifche
Camp.
P3o nieuwe nederlandsche
& e"£yzoildCT> daar door, de boogere wyS. r• ^?*het7cer verheven doorzigt van u Edele Groot Mogende, anticipeeren. U Wy zullen daarom alleen, het geen onze olicht
ngheden van beiden de kanten, in haar fterkflc li-c • V0°ritellen en vervolgens aan u Edele Groot mS■gende overlasten, dienaangaande zodanig een keu-
wffaf! oen' zulk eeu befluit te neemen, als u Edele Groot Mogende, ten beste van het lieve Vaderland , en ter bevordering van de mercantile be• *< gepa5C Befchouwen wy eerst deredenen, welken fchvnen
f n,tC ^ het Crediet van ü £dele Groot ffigende Finantien, niet verder in de waagfchaal te Rellen. Hier toe behoord: in de Eerfle plaat! de onzekerheid van het fucces der gearretteèrde redreslcn; de moogelykheid van eenen ongunitigen, ten minften onvoldoenden uitflag- en in dat cas de daar uit voortvloeijende ze'kerrieid, dat na verloop van eenigen tyd, de zaaken, al wederom in die zelfde fituarie zullen zyn en blyven, waar in zy federd een geruimen tyd geweest zyn, en jegenwoordig nog zyn. °
2. Dat in dat geval de Provinciaale Finantien van nieuws aanmerkelyk bezwaard zynde geworden de moogelykheid, om dat bezwaar*eens eindelyk op te heffen , en uit den weg te ruimen hoe langer hoe onwaarfchynlyker en difficielder word.
3. Dat het onverantwoordelvk fchynt te zyn, om ten behoeve van een Lichaam van Commercie, en voornaamentlyk ten voordeele van die Steden, daar Kamers zyn, de Schatkist van het algemeen op te offeren, ten minften in de Waagfchaal te Rellen; daar niet alleen alle andere ilandelmaatfchappyen, maar zo veele kwytien-



JAARBOEKEN, Jt'h, M
de Fabricquen en Traficquen, in welker behoud de welvaart van het Land, en van zo. veele Ingezeetenen niet minder geconcerneerd, is, mS het hoogfte regt op die Schatk.st gelyke aanfbraak kunnen maaken. V. Da?! door de continueele Negotiat.en, ten be 4 hoeve van de Maatfchappy, en de vermeerdeS van het Papier, gelyk men zuks geToon is te noemen, de waarde der Obl.gatien Tn Rentebrieven, ten Laste van hetgemeene Land loopende, boven mate gedrukt en verminderd, en gevolgelyk, aan detiRykdom en de Bezittingen der Ingezeetenen, welken gewoon zyn van hunne Renten te leeven, een gevoeligen neep worde toegebragt. Wv ftaan zeer gereedelyk toe, dat deze bedenkingen van het grootfte gewigt zyn, en by ledei Re ent; wien htt welzyn van het Vaderland tei harte gaat, zwaar moeten weegen.
Dan wy kunnen egter niet nalaaten te remar oueeren , dat wat de onzekerheid van het fucce d^voorgenoomen Redresfen betreft, deze nogtan op zodanige gronden berusten , dat men menfche.y ker wyze, zig daarvan een gezegende uitkomst ka,
en mag bèlooven. Zy fteunen op bereekenin
een, welken den toets kunnen doorftaan; zy be tuten offchoon geene gronden van mathematifch zekerheid, nogtans een hoogen trap van waarfchyr Wkheid; zy zyn niet Phyfiecq, nog uit haaren aai ondoenlyki maar zy dependeeren voornaamelyk va eene regelmaatige Executie, en, wanneer die exect tie daaraan behoorlyk gegeeven wordt, waartoe d benoemde Commisfie naar Indiën (van weiken w hier na fpreeken zullen) alle hoope geeft, dsn ma ten uit dezelve, ook de heilzaamfte vrugten voor
Vl De verren afftand van een Land, alwaar de voa naamfte redresfen moeten worden in train gebrag heeft geenfints toegelaaten, gelyk misfchien byion
tel)am.
Derde Rapport ier Commisfie nopens de OostIndifchaComp. j
I. i
1
t 1
y
:-
•» ii-



$32 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Derde Rappor, der Commisfie nopens de OostIndifcheComp.
f c
t k
g h
migen zoude kunnen opkomen ; dac alvorens had behooren te gefchieden , de Confideracien van de Hooge Regeering in Indiën , daarop inteneemen. — Genoeg en voldoende is het, dat de Vergadering yan XVII, die voorzorg in agt heeft genoomen , van in haare befluiten , en aanfebryvingen om dege' maakte veranderingen, daadelyk in train tebrengen, 'deze Salutaire Claufule te voegen: ten ware daar tegen m'ogt'en zyn , allergewigtigfle bedenkingen, uit hoofde van welke de Hooge Regeering mogte oordeelen, dat zulks zouden ftrekken tot evident nadeel van deJMa at fchappy, en dat ook het Hoofdwerk van de gebuleerde Commisfie naar Indien zoude moeten beft aan; om zo Veel mogelyk het belang van de Compagnie in dit alkrgewigtigst werk te bevorderen , en verder ter uitvoer te brengen, zo veel zulks immer praSiicabel zal zyn.
Deeze voorzorg neemt alle zwarigheid van dien aart op ééns weg; ieder oogenblik is thans tenhoogften pretieus , en het water is aan de lippen; men drage toch zorg , dat men zich, edog te Iaat, nimmer behoeve te herinneren, dum deliberant Roviani, perit Saguntum.
Maar daarenboven, eens voor een ogenblik toe* gedaan zynde , dat de gecon(fateerde veranderingen j aan haar oogmerk niet beantwoorden, zal dan ie gedeldheid van zaaken zo veel erger zyn, dan se jegensweordig is? Het is wel waar, een fchat ran ó a 7 Millioenen zal dan van nieuws verfpild
syn. Maar kon dat verlies opweegen tegen
Ie moogelykheid, om langs dien weg alles te beinuden ? gelyk voorzeker plaats zal hebben, zo e opperde Regeerder van alles, de pogingen van jt Bewind, met zynen zegen zal gelieven te beroonen,
En wat de tweede zwarigheid betreft, dat hoe ■ooter het bezwaar van 'sLands Finantien word, je onwaarfchynlyker en difficielder het te gelyk orden zal, dat bezwaar op te heffen en uit den
weg



JAARBOEKEN, >(y, 1791. 933
weg te ruimen; gaarne ftaan wy toe, dat dezelve j
niet kan ontkend worden. Maar wanneer s
men daar tegen in confideratie neemt ,• dat dit be- ( zwaar van die importantie niet is, dat het jegenswoordige , daar door bóvewAaSti , wy zeggen j frovétim'erate, vermeerderd word; zo i'chynt de j vermeerdering van dit bezwaar in geene verge- ; lyking te kunnen worden gebragt, met de waar-, fchyiiiykheid der groote voordeden , welken daar uit zouden kunnen gebooren worden, eeue ver meerdering van 60 a 70 Tonnen Gouds, op een immenfe fchüïd van byna 100 Millioenen , waar onder de Maatfchappy gebukt gaat,zou die in deezeti een hinderpaal zyn ?
En wat de derds bedenking aangaat, te weeten, de aanfpraak van anderen op de fchatkist van het algemeen; ook deze is van minder belang, als zy in den eerden opflag fchynt, wanneer (legts dit êetrè in confideratie genoomen word, dat niet alleen aan verfcheiden, en ver uit de meeste lighaamen van Commercie en Navigatie, mitsgaders aan zo veele Fabricquen, en Traficquen, het zy door uitloven van Prremien, het zy door vermindering van Impofitien , al mede geen gering foulaas uit 's Lands Kas gegeven word; maar dat het lic haam van de O. I. Comp. van zodanigen aarl is, dat hetzelve meer dan eenig ander, zynen al gemeenen en vrugtbaaren invloed verfpreidt ove: alle de byzondere leden en deelen van degantfeh; Republiek in 't algemeen, en van Holland en Zee land in het byzonder, in diervoegen zelfs, dat d Commercieereude Ingezeetenen van die lieden ,al waar geen Kamers gevonden worden, ook daai van op de eene of andere wyze geene onvoordee lige vrugten plukken; zo als, om flegts een enke voorbeeld by te brengen, fommige Reeders i Schepen te Dordrecht, en eenige Fabriqueurs t Haarlem, te Leyden,en anderen, niet zullen te genlpreeken. ^
iai-
TEL)AM.
Icrdi lapport krCom<iisjic no)ens d& lost* r:idifc1u 'Jornp.
1 1
n



Am-
STELDAM.
Derde Rappor, der Com misfieno pens de OostIndifclieComp.
t i j
< ( 1 l
1
( t i
2
i
P34 NIEÜWE NEDERLANDSCHÈ
En wat nu eindelyk de vierde of Iaatfte zwarigheid betreft, te weeten de vermenigvuldiging van het papier, en de daaruit voortfpruitende nadeelen voor veelen; hoe gewigtig dezelve ook in den eerften opflag moge fchynen, zo zal het gewigt daar van niet weinig verdwynen, wanneer men in het •oog houd, dat juist die vermeerdering van nieuw •papier, het middel zyn moet, om de waarde van het oude te behouden: zag men voor uit, dat dé zaaken van de Maatfchappye, met geen mogelykheid konden aan den gang gehouden worden, dan was, ja, deze zwarigheid onoplosfelyk; dan zou de prys der Gemeenlands- Obligatien, door het doen van telkens Nieuwe Negotiatien meer en meer moeten daalen; maar, wanneer men op hoogstwaarfchynlyke gronden, kan berekenen, dac 'er voor het vervolg, door het tusfehenkomend credit van de Heeren Staaten der beide Provinciën, geene nieuwe fchuldbrieven zullen behoeven gecreëerd té worden; dan laat bet zig aanzien, dac de waarde van het papier, langzamerhand, wederom zal :oeneemen, en tot zynen ouden prys te ruz ceeren. ö Dog laaten wy nu ten anderen eeös in ovérwe-» ;ing neemen , welke de gevolgen zullen wezen, ndien de interpoficie ^van het credit van U Edee Groot Mogende Financien in dezen geweigerd vordt.
Dan zal de val der Maatfchappy onmiddelyk laar zyn; dan zal de daddyke betaaling van allé [e Renten en Hoofdfommen, welken door U Edei Groot Mogende geguarandeerd zyn, al aanftonds omen tot lasten van ü Edele Groot Mogende zel'en; dan zullen U Edele Groot Mogende aanpraakelyk zyn, vooral het gunt, het welk tot hier oe, (en wy verzoeken dac U Edele Groot Md;ende dit in het oog houden J uic den eigen boe,em der Maatfchappy is voldaan geworden; — dan ;ullen de Jaarlykfche aflosfingen van ongeveer ze-
ven



JAARBOEKEN, July, 1791. 935
ven tonnen Schats, welke nu regulier door de Maatfchappy zelve gefchieden, komen tot bezwaar van de Heeren Staaten der beide Provinciën; dan zullen U Edele Groot Mogende misfcn het jaarlyks profyt van meer dan ƒ 120000 : o : o, fpruitende uit een Capitaal van 22 en een halve Millioenen Guldens, het welk door U Edele Groot Mogende aan de Maatfchappy, by wyze van fubfidie is verftrekt, waar van U Edele Groot Mogende flegts Renten tegen 25 ten honderd betaalen, terwyl Hoogstdezelven, dieswegen van de Maatfchappy drie ten honderd ontfangen.
Dan zullen de Provinciaale Inkomften verminderd worden, met het provenue van de ioolfe en 2O0fte Penningen, wegens de gewoone uitdeelingen van de Actiën; bedragende , wanneer dezelve flegts tegen I2| ten honderd gedecreteert worden ƒ28980J : o : o.
Welk een verlies zullen 's Lands Impofitien, op zo veel vivres, die thans van hier naar Indiën verzonden worden, niet ondergaan ? Hoe veel zal het Waaggeld niet verminderen ? Wy zwygen van het decres der Inkomften van de Admiraliteits • Collegien, daar men rekend, dat, behalven de Rechten op de Goederen, welken door Particulieren worden uitgevoerd, van wegen de Maatfchappy alleen, meer dan duizend Guldens op iedere dag van het jaar, in hunne fchatkist geftort wordt.
In één woord, zal dat alles kunnen opwegen, tegen een fubfidie, of guarantie van 6 a 7 Millioenen? Van eene guarantie, die jaarlyks door de reguliere afloslingen welken fuccesfivelyk gefchieden, langzamerhand word vernietigd?
Men verbeelde zig doch geenzints, gelyk wy uit den mond van dezen of genen wel eens hoorden, dat de prsftatie van de guarantie, indien de val der Maatfchappy exteerde, zouden kunnen geës-
3uiveerd, ten minften tot zo lang gedelayeerd worea, tot dat de Maatfchappy, overeenkomftig dien R r r ftel-
Am-
steldam.
Derde Rapport der Commisfie nopens de OosttnmfcheComp,



53S NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am-
stkldam,
Derde Rapport der Commisfie nopens de OostIn difche Comp,
ftelregel, dat eerst de principaale debiteur, en daar% na de Borg, moet worden aungefproken, zoude zyn uitgewonnen ? Men vrage zig zeiven af, of dan de. Staaten der beide Provinciën, welke devoornaamfte Crediteuren zyn, haare Prsetenfien, volgens dien regel zullen vervolgen ? Of die Staaten dan de handen op alles, wat de Maatfchappy zo hier te Lande, als inde Indiën bezit, zullen leggen? Of zy dan middelen zullen weeten te beraamen, en dadelyk daar te Rellen , om de zaaken op een voordeeliger voet te brengen, en eene totaaleConfufie voor-, tekomen ? Of zy zonder tegenkanting, eri in den volden nadruk zullen kunnen gebruik maaken van het Dominium Eminens ten aanzien van de Houi ders der Actiën, welken zouden mogen fuftineeren, bevoegd, en geregtigd te wezen, om , by rnanquemeht van fupport, de uitgedrekte Bezittingen en Etabiisfementen, en al wat aan de Maatfchap-. py behoort , tot Geld te kunnen maaken, en na afbetaaling der fchulden , het overfebot onder zig' te deelen,
Maar ten anderen: hoe zal het met het geheele Commercie-Weezen der Republiek gelegen zyn, indien de val der Maatfchappy zal daar zyn? Of zouden die immenfe fchadens, welken zig in dat geval van alle kanten zouden doen gevoelen, kunnen worden gerepareerd door een algemcene opening van de gantfche Vaart en Handel ? Men leeze alleen de prtemisfen van het oudite Qclroy, en welhaast zal men van het onmogelyke overtuigd worden. — W7ie zal in dat geval de zorg en de defenfie der Etabiisfementen op zich neemen ? Waar uit zullen de daar toe benodigde kosten gevonden wordep? Zullen die te recouvreeren zyn uit de betaalingen van Recognitiën of Lastgelden ? — At verder, hoe zal het gaan met de de bewaaring van de publieke rust in de Steden, daar kamers zyn ? alwaar zo veele honderden van Huisgezinnen alleen hun brood en beftaan vinden in, en van de Maatfchap**



JAARBOEKEr,>/y, I7PI. »37
fchappy, en buiten des, immersin de kleiner Steden, «een resfources daar voor viijjen i>
Hoe zal het gaan met de Diaconie - Kasfert en Armen-fondfen dier Steden, wanneer deze Huis gezinnen zig eensklaps tot dezelve zullen wetiden
Kortom, Edele Groot Mogende Heeren! wanneer'men dit alles by den anderen voegt, en in een onderling verband befchouwd; wanneer men zonder vooroordeel, en met dat vooruitzigt, het welk het kenmerk is der waare Scaatkunds , zig de gevolgen welke de dadelyke val der Maatfchappy na zig zou fteepen , voor den geest brengt, dan fchynen de redenen, welken de Hooge Regeering behooren terug te houden, om de handen van de Maatfchappy af te trekken, allergewigtigst te
WWy'zouden zulks, in meer byzonderheden kunnen aantoonen, dan, om de kortheid, zo veel mo. gelyk te betragten, refereeren wy ons tot een zeer fraay, en weluitgewerkt vertoog, in het ;aar 1783 opgefteld, bevattende Conftderaiicn over het belans, dat de Republiek heeft by den Ooss-Indtfchen Handel in het algemeen, en m het byzonder by het beflaan der Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie.
Het zy egter verre van ons, dat wy die redenen in haar volfte kragt, en met eene meer dan gewoone aandoening aan U Edele Groot Mogende voorRellen, ten'einde U Edele Groot Mogende daar door te permoveeren om zig nog eenmaal de belangen der Maatfchappy aan te trekken;neen,Edele Groot Mogende Heeren! wy laaten zulks aan de hoogere wysheid van ü Edele Groot Mogende volkomen over. .
Het is alleen de verpligting, welke op ons ligt, het is alleen het gediftingueerd vertrouwen, het welk U Edele Groot Mogende en Zyne Doorluchtige Hoogheid in onze Perfoonen gefteld hebben, welken ons gebieden rond uit en uit de borst te fpreeRrra keu.
Amstel»
dam.
Berde Rapport Ier Comnisfie nopens de Oost[ndfcheComp.



93» NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Derde Rapport der Commisfie nopens de OostIndifcheComp.
ken. — Wy zouden ons anderzints zo voor U Edele Groot Mogende als voor den Heere OpperBewindhebber, ja voor alle de Ingezetenen van de Republiek verantwoordelyk Rellen.
Dan wy voorzien wel, dat zomroigen bier op zullen refledteeren, dat, langs dezen weg, niet ten vollen beantwoord word, aan bet geene by de fecreete Refolutie van U Edele Groot Mogende van den 23 July 1790, fchynt gebuteerd te zyn , te weeten : welke middelen by de band zouden behooren te worden genomen , indien de bevorens reeds geaccordeerde Subfidiën, gelyk thans plaats beeft, niet toereikende zouden bevonden worden ?
Dog wy moeten hier op antwoorden , dat aan ons geene andere middelen bekend zyn, dan die geenen, welken wy hebben voorgefteld, en zo de Regeering der Stad Dordrecht, op wiens pronofitie de vöorfchreeve Refolutie genomen is, daar mede eenige andere middelen mogt beoogt hebben , by voorbeeld : het openftelien van de gamfche Vaart en Handel , of de disfolutie van de Oost - Indifche Maatfchappy, op eene voet en wyze, zo als thans ten opzigte van de West - Indifche Compagnie in overweging word genomen; dan moeten wy rondborftig declareeren, dat wy, niet tegenftaande alles wat daar voor, in den eerften opflag , fchynt te plyten, onbevooroordeeld by ons in overweging, is genomen, daar in zo veele en zulke onoverkomelyke hinderpaalen ontmoet hebben, dat wy de gevolgen daar van, niet kunnen doorzien, en mitsdien geen vryheid vinden, dit middel aan U Edele' Groot Mogende aan te raden.
Trouwens wy vleien ens, dat het reeds bier en daar gezegde genoegzaam zyn zal , om U Edele Groot Mogende van de onmogelikheid, ten mirt. Ren van het gevaarlyke van dit' middel te overtuigen.
iJc Limitatien en Modificatien, welken by de bevorens aangewezen reformes en veranderingen in
dr



JAAkfiÖËicËN, July, 179Ï. fcjj
'ie Vaart en Handel ftaan gemaakt te worden; kunnen nogthans ten waarborge verftrekken, hoe zeer men zig beyverd heeft om gedeeltelyk., (wy zegzel gedeeltelyk Jhngs dien weg den yeragterden laat der Maatfchappy, zo veel mogelyk te ner-
fl1ntusfchen kunnen wy voor U Edele Groot Mo gende niet verbergen , ten einde Hoogstdenzelven niet te doen twyffelen aan de aanhoudende pogingen, welken 'er worden aangewend, om , zo mm mogelvk, U Edele Groot Mogende. Financiën vooreerst, en buiten noodzaak te bezwaaren , dat een gedeelte van het hier bovengemelde kort, by provifie mogelyk zoude kunnen gevonden worden uit de kas van de Amphioen - Sociëteit, en welke, uitwvzens de aan ons geëxhibeerde Rekening van den 1 Auguftus van het jaar 1789.voorhanden was een bati- faldo van 800000 Ryksdaalders , daar kan toa naar onze gedagten geen zwarigheid wezen., om een gedeelte daar van ter leen te vorderen, regens eenen behoorlyken intrest van eene Sociëteit» welke, door toelaating van de Maatfchappy, jaarIvks io a 40 perCc., aan haare deelgenooten aflett terwyl zy nimmer , dan onder betere voorweden, ïen behoeve van de Maatfchappy had behooren gecontinüeert te worden, toen haar Octrovin het jaar ini geëindigt was. ,
Maar daar dit een point is, het welk zonder oyei> ie* met de hooge Regeering in Indien, niet wel kan worden geconftateerd; en wy, voor als nog, niet berekenen kunnen, of 'er noodzaak zal zyn , om L van dit middel te bedienen, zo behoord zulks, naar onze gedagten. te worden overgelaaten , aaü het beleid en de voorzigtigheid van ae «traordjm Commisfie, welke eerlang naar Indièn vertrekt: te meer, daar wy ons verzekerd houden, dat 'eV van die Sociëteit, ten voordeele van de Maatfchappy, eenaanzienlyk voordeel, boven Jet geen zy tegenwoordig daar van trekt, zal kunnen
Aki»,
STEL" DAM*
Derde..., Rapport dér Commisfie nó* pens de Oost
Indifche Comp*



94° NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELPAM.
Derde Rappor, derCommis/de nopens de OostIndifcheComp.
bedongen worden; waar toe de Vergadering van Zeventienen tot ons genoegen reeds den grondilag heeft gelegd , gelyk uit haar befluit van den 14 Mey laatstleden, hier benevens overgelegd, onder de Bylaagen ten duidelykften komt te blyken.
Zo vinden wy ons dan eindelyk van zeiven geleid, om nu nog met een enkel woord te kunnen Ipreeken, van de zo evengenoemde extraordinaris Commisfie naar Indiën.
Wy hebben by ons vorig Rapport , reeds de hooge noodzakelykheid daar van aangetoond; wy hebben het genoegen gehad , van te mogen befpeuren, dat die noodzakelykheid in het algemeen niet alleen is erkend, maar dat, en by het bewind, en by de Hooge Regeering dezer Landen, de nodige arrangementen gemaakt zyn, om hoe eerder hoe beter, en nog in den afloop van dit jaar, daar aan de executie te geeven.
Het kan aan U Edele Groot Mogende niet onbekend zyn, dat, op een Adres van de Vergadering van Zeventienen, en daarop gevolgde Refolutie van Hun Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, Zyne Doorluchtige Hoogheid verzocht is geworden om tot het bekleeden van deze Commisfie de benoeming te doen , en dat Hoogstgedagte Zyne Hoogheid, daar toe benoemd beeft, den HeerMr. Sebastiaan Cornelis, Nedcrburgh , eerfte Advocaat van de Generaale Oost-Indifche Compagnie dezer Landen,, met en benevens den Heer Simon Hendrik Frykenius, Kaptein ter Zee, ten dienfte dezer Landen, onder het resfort van het Edele Mogende Collegie der Admiraliteit van West - Friesland en Noorder-Kwartier, welke inde Iaatfte jaaren met 's Lands Esquader niet zonder roem in Indiën geweest is , mitsgaders den jegenswoordigen Gouverneur en Direóleur-Generaal van Nederlandsch Indiën»
Een



JAARBOEKEN, July, 1791. 941
Eene keuze, welke by ieder, aan wien de on i derfcheidene talenten en bekwaamheden van die s Heeren bekend zyn, de hoogfte goedkeuring moet, wegdragen, en van wier eerlykheid, kundigheden en fermiteit, wy vermeenen, dat met alle reden , kan verwagt worden, dat zy aan het belangryke . oogmerk zullen beantwoorden. , Het fpreekt van zelfs, dat het fucces van al dat, geen, het welk hier te Lande beraamd is, en verder moet beraamd worden , ten aanzien van deJ directie en adminiftraüe in Indiën, geheel en voornamelyk zal afhangen van de verrigtingen en de executie dezer Commisfie; en dat het onmogelyk is, om derzelver Inftrucüe zodanig in te ngcen , dat daar in alle de pointen, waarop zy byzonder reguard zal moeten hebben, prscife gedetermineerd worden. .
De locale om Handigheden, waar m zy by haar arrivement de zaaken zal aantreffen, dulden dit ook geenzints. Het zal daarom ten hoogften nodig welen , dat deze Corcmisfarisfen buiten de fpeciaale pointen, waarop zy in het byzonder zullen geïnftrueerd worden, in het algemeen ook gemunieerd worden, met een zeer uitgebreid vermogen en gezag, waardoor zy in ftaat zyn, om naar omftandighedcn van tyden en zaaken, zodanige fchikkingei te maaken, en zulke ordres te ftellen . als zy tei mceiten nutte van de Maatfchappy zullen oordee len te behooren. • _' ,
Wy vertrouwen intusfcben, dat U Edele droc Mogende in aanfchouw neemende, de aangeleget heid van deze buitengewoone bezending, welke z veel wy weetcn zedert het jaar 1684 geen plaa heeft gehad; de perfoneele gevaaren, daar dezeh mede vergezeld gaat, de menigvuldige en onaai g^naame bezigheden , daar aan onaffcheidbaar ve knoat; het gemis van de voordeden en agremei ten van een luculent en aanzienlyk ampt, het we door den eerften Commisfarrs verlaaten wordt; v Rrr4 vf
TEI.)AM.
Derde
uppom
lerComnis/ie 11o~ yens de DosiIndifche,Comp»
[ t
t
s e t« r1lk'Y



Am-
steldam.
Derde Rappor derCom misfee tic pens de OostIndifchcComp.
i
942 NIEUWE NEÖERLANDSCHË
vertrouwen, zeggen wy, dat U Edele Groot Mogende dit alles in overweging nemende , geene reflexien zullen maaken, op den pecunieelen voet^ waar op die beide Heeren hünne Commisfie hebben aangenomen , en. op de finantieele arranget menten, welken dieswegen door het bewind, met
- goedkeuring van Zyne Doorluchtige Hoogheid, eri
- onze voorkennisfe gemaakt zyn, en welken wy de eer hebben hier benevens over te leggen.
Zy zyn, wy kunnen het niet ontveinzen, onereus voor de Maatfchappy; dan ze zyn, uit het reeds gezegde oogpunt befchouwd, evenredig, aan' het gewigt van den last, de gevaaren en de opofferingen ; en kunnen in geene vergelyking komeri met die voordeden, welken daar uit onder den Goddelyken Zegen , voor de belangens der Maatfchappy „ zouden kunnen geboren worden.
Voor het overige kunnen wy niet nalaaten, mi nog ter kennisfe van U Edele Groot Mogende te brengen, dat bet werk van de afrekening, wegens' de wederzydfche praatenfien , der Huilandfehe eri Zeeuwfche Kameren, waar van even in ons voorlopig Rapport, breedvoerig gewag gemaakt en met ëen hyna algemeen genoegen is afgedaan; en dat ten aanzien vah het formeeren der jaarlykfche Liquidatien by de Vergadering van Zeventienen, de nodige fchikkingèn gemaakt zyn , zo als uit haar befluic van den 23 Mey laatstleden hier benevens' overgelegd aan U Edele Groot Mogende kan cónfteeren.
Daar wy nu den taak, die wy op ons hadden genomen, hebben sfgefponnen, en de drie voorüaame pointen, welke den hoofdinhoud van het Rapport moeiten uitmaaken , afzonderlyk behandeld lebben ; daar wy, gelyk wy vertrouwen , in de ',erfte plaats, een waaragtig Tafereel van den Staat :n de Finantieele omftandigheden der Maatfchappy lebben opgehangen, en het enorm verfchil het
welfc



JAARBOEKEN, July , 179I. 943
welk in de Iaatfte jaaren, tusfehen de Baaten en, de Lasten heeft plaats gehad, aangewezen. «
Ten tweeden de middelen en wegen aan de hand: gegeeven , door en langs welken dit verfchil in het vervolg zoude kunnen worden weggenomen.
Ën eindelyk ten derden de redenen, waarom de Heeren Staaten der beide Provinciën, zig de belangens der Maatfchappy, verder al, of niet zouden behooren aan te trekken in haaren volften nadruk voorgefteld; . * .
Zo vleien wy ons, dat wy niet alleen aan onze verpligting hebben voldaan, maar te gelyk U Edele Groot Mogende ook volkomen in ftaat gefteld, om , in dezen, zodanige befluiten te neemen, als U Edele Groot Mogende ten beste van de Maatfchappy in het gemeen , en van deze Provincie in het byzonder znllen oordeelen te behooren. '. _ _.A
Het zy ons vergund aan U Edele Groot Mogende alleen in confideratie te mogen geeven, dat. byaldien Ü Edele Groot Mogende zig genegen mogten vinden, de Maatfchappy nog eenmaal het vereischt fupport toe te brengen, als dan het belluit daar toe niet te fpoedig kan genomen worden. -Ten einde de operatien en arrangementen, welker tot bevordering van zaaken vereischt worden , met gerustheid onverwyld zouden kunnen worden aan gevangen, en voortgezet.
Het provifioneel uitzigt op de Amphioen - Sociëteit, gelyk wel ligt zóude kunnen plaats hebben, behoort, naar onze gedagten in de deliberaties van U Edele Groot Mogende geen vertraging t< geeven.
De uitflag daar van is geheel onzeker , en voor onderfteld zynde, dat het bewind daarin gelukkig ftaagde, dan zoude immersin alle gevallen, en vai nu af aan, van de genegotieerde, of gefubfidieerdi Penningen, een zeer voordeelig emplooy kunnei gemaakt worden, een emplooy, waar van de uit
wcik
TÊL3 AM.
Derde Rapport ier Commisfie nopens de Oost. Indifche Compi
Y
I I



944 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam-
Derde Kappon der Commisfie nopens de OostIndifcheComp,
I
J i « 1 i
\
a fc b
t< t
\ d u
ei
werkfels , niet alleen aan de Maatfchappy , rriaaf zelfs aan de zo zeer bezwaarde Finantien van Ü Edele Groot Mogende een important foulaas zouden toebrengen.
Voor hetx overige inhasreeren wy nogmaals, ons reeds bevorens gedaane voorftel, te weten, dat onverminderd , en hangende de deliberatien over hef grooteen voornaame hoofdpoint van dit Rapport, de gezamentlyke Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost - Indifche Compagnie zonder tydverzuim, mogen worden geauthoriieerd, omme ten aanzien van de directie van-, en de benoeming van permanente Commisfarisfen tot de Verkoopingen, voorzien van de nodige magt, zo en in dier voegen , als bevorens door ons is te kennen gegeeven; mitsgaders ten opzigte van alle zodanige andere objecten , welke bezuiniging en menage hier te Lanle vorderen; na alvorens over bet Iaatfte te hebben ngenomen , het Advis en de Confideratien van iet bewind, zodanige efficacieufe beiluiten te kunnen , en te mogen nemen, als zy overeen kom ftig junne verpligting, ten meeften nutte van de Maatèhappy zullen oordeelen te behooren; en dat voorts Ie refpeófive Bewindhebberen van de gezamently:e Kamers worden aangefchreven, om daar aan de lodige executie te geven.
Eindelyk, Edele Groot Mogende Heeren! kunnen vy ons niet defpenfeeren, van aan Hoogstdenzelven Qdermaal te herinneren, de fecretesfe, welke wy y ons voorig Rapport zo ernftig gefolliciteerd heben. — Dezelve is in de daad van dat gewigt,dat an de bewaaring daarvan alles afhangt; wy moein daar op te fterker infteeren, naar mate wy van fd tot tyd, tot ons leedwezen befpeuren, dac de icreetfte ftukken van ftaat, en welken nimmer, an aan leden van de Regeering behoorden bekend ; worden, by voornaame Boekverkoopers gedrukt, ï in het openbaar verkogt worden. —■
Hier-
s



JAARBOEKEN, July, W- 945
Hierom zyn wy van gedagten, dat van de By- j laagen geene Exemplaaren behooren te worden ge- s drukt, maar daar van voor de Orde van de Heeren j van de Ridderfchap, mitsgaders voor ieder der overige Leden van Staat,alleen éénAffchnftgemaakt,. en aan de refpedtive Penfionansfen ter hand ge-, fteld; teneinde de individueele Leden der Regeer ng, welke inclinatie zouden mogen hebben vifie van de voorfchreven Bylagen te nemen, zig aan de laatstgenoemden zouden kunnen addresfeeren , en onder belofte van de ftrlktfte geheimhouding daar van op de Convenabelfte wyze lefturebetomen. ■ Wv bidden God Almagtig, dat Hy de Deliberatlen van U Edele Groot Mogende, ten nutte van net lieve Vaderland, met zynen zegen bekroone; en hebben de eer, met gepasten eerbied te zyn,
EDELE GROOT MOGENDE HEEREN J
(Onder ftond)
U Edele Groot Mogende Dienstwillige,
De Gecommitteerdens tot de zaa ken van de Oost - Indifche Gom pagnie.
(JVas geteekend)
.. ." | ' ' • Q. J. D. van der DOES, mnx
JSoordwyk. J. RENDORP. p. H. van de WALL. HENDR. van STRALEN Jz.
'sHage den \\ July i7S>i-
Tc
rEL-
)am.
Derde Rapport. IcrCoTïinisfie nopens de OostIn difcht Comp»
k



Au-
STELDAM«
Bylagen tot Rap port iw pens de 'OostIndifcheComp,
i
946 NIEUWE NEDERLAND SCHE
Tot dit Rapport behoorden de navolgende Bylagen: als voor eerst Litt. A,
Litt. B.
' Staat van het Rende- Staat van de Betaalinment der VerkoopiDgen gen gedaan by de refpecin de laatRe vyf Jaaren. tive Kameren, waar onder begreepen Equipagien, Maandgelden, Ongelden, Wisfelen, Courtagien, enz. in de Iaatfte vyf Jaaren.
ï78fj /"I77I9027: 1:0 1785/23279369: 1:8
1787 i89-;32''15: 9:8 1787 33532514: 4:0
1788 17418860:16:8 178*2 20717167: 5:8
1789 14446316: 4:8 1789 23351543:13:8 ?7£Q 14721050: 0:8 1790 26004765: 8:8
ƒ 83208549:12: o ƒ126885359 : 14 : o
Ontfang en Uitgaaf tegen den anderen geliquideerd wordende, plykt geduurende die vyf Jaaren meerder uitgegeven dan ontFangen ƒ43674810: 2:0
Zynde de vyf Jaaren door sen gerekend Jaarlyks ƒ8734962: p:o
Litt. C.



JAARBOEKEN, July, 1791. 94?
T itt G STAAT van het Rendement der i
W r » ' ' yerharidelde GOEDEREN ofs
VERKOOPINGEN hier üLan-t de, geduurende de Iaatfte twintig Jaaren, j
l
Jn het jaar In het Jaar . j
17 70 ƒ21899^05: 1:8 1780 ƒ19201420:15:8; 1771 19213939:13-8 1781 20905643: 9:8 J772 21914427: 3:8 1782 5914887: 2:8
1773 19739420:11:0 1783 7089664:18:8
1774 18833815:17:0 1784 12915051 lö:o
1775 193:5990:19:8 1785 I5834I56: 13:8
1776 19851455:1°:8 1786 17719227: 1:0 Ï777 19988492: 8:8 1787 18903295: 9=8 1778 21212074: 9:0 1788 17418860:16:8 J779 20166984: 7:8 1789 144463iö: 4 = 8
Tien Jaaren door Tien Jaaren door
een' ƒ 202203206:io:o een ƒ 150348324: 7:0
Litt D EXTRACT uit de Refolutien, door
r ' " ; Heeren BEWINDHEBBEREN der OOST-INDISCHE COMPAGNIE,gecommi! teerdter Vergadering w/ZEVENTIENEN. binnen AMSTERDAM , geno men op
Frydag den 27 Mey 1791.
Is gehoord het Rapport van Heeren Commisfaris , fén tot de Befoignes, ter voldoening aan di Refolutie - Commisforiaal van den 18 April laatstle den,' geëxamineerd hebbende het 16 poincl val Befchryving, fpreekende van het refolveeren ove een provifioneelen aanbouw van Schepen. En ui '"" ■ , "' "' 'dz
Mr rEL-
AM.
'ylagen ot Rap>ort no>ens de JostIndifeheComp.
l
i t
ft



94» NIEUWE NEDERLANDSC HE
Am-
6 teldam.
Bylagen tot Rapfort nopens de OostIndifcheComp..
(Onder fond") Accordeert met voorfz. Refolutie. (Was geteekend)
S. C. NEDERBURGH.
Litt. E.
dat Rapport gebleken zynde, dat 'sCompagnies navaale Macht zig thans in dien ftaat bevind, dat als nog geene nieuwe aanbouw volftrekt nodig zal wezen ; doch dat 'er echter Kameren gevonden worden ,by welke de gelegenheid der Werven zodanig is gefteld, dat dezelve met het voorhanden zynde werk niet lang aan den gang zullen konnen werden gehouden, en dat 'er mitsdien hier omtrend op de eene of andere wyze fchikkingen zullen moeten worden gemaakt; doch tevens in aanmerking zynde genomen, dat de reparatien aan de f-ccesfivelyk binnen gevallen, en nog verwagte Schepen nog wel voor eenigen. tyd aan het volk werk zullen verfchaffen.
Is, na deliberatie, goedgevonden, dit Point aan te houden tot de eerstvolgende terugkomst dezer Vergadering — wordende inmiddels de refpccfive Kameren verzocht haare gedachten te laaten gaan, welke minst kostbaare middelen zullen behooren te worden in het werk gefteld, om, in gevalle 'er buiten een nieuwen aanbouw geen werk meer op de Werven overig zouden zyn, de zaaken buiten conrufie te houden.



JAARBOEKEN,^/}', IfStU, 949
I ïtt Ei Aan .de. Edele. Achtbaare Heeren ' BKWINDHEBBEREN van de
Generaale Nxderlandfche. Geoctroyeerde OOST - INDISCHE CÓMPAGKliC , ter Vergadering van ZEVENTIENEN. .
D'e Ondérgeteckende Ëquipagemeelters van de refpedüve Kameren , ingevolge de Refolutie der Vergadering van Zeventienen, in dato i öc~tóberl790,by den anderen gekomen zynde, om tg zamen te overleggen, of in het medegeeven van behoeftins met de Schepen, niet eenige verminder ring zoude kunnen worden geïntroduceert, en wat verder tot menagement van de Compagnie zoude in te voeren zyn ? hebben de Eer U Wel Edele Achtbaare te dienen van bericht.
1. D?c zy,' na met alle vöreisChtê atteütie te hebben nagegaan de Scheepsbehoèftehs, dewelke vol«eus Reiolutie in dato 15 April 1772 , (als dejongftè op' dat ftük gefielde ordre zynde J aan 's Compagnies Schepen alhier wórden mede gegeeven, vafl gedachten zyn, dat, omtrend diverfe artikelen vermindering zoude kunnen plaats vinden, en sommige geheel worden afgefchafc; de Ondérgeteekënde refereeren hun omtrend een en andèr , aan het nevensgaande ingevulde Eqüipagèboek, het welk zy de eer hebben by deze U Edele Achtbaare aan tê bieden, hebbende agter ieder artikel ingevuld zoda* nige quantiteit, als zy raeenen genoegzaam voldoende, en beftaahbaar te zyn,
2. Vermits,behalven de in het Eqüipagèboek ge> föecificeer'de artikelen,' nog worden medegegeeven volgens daar van zynde byzondere Lyst, ee» aantal gedrukte Boeken, van dewelke genoegzaam nooit eeni" nuttig gebruik'op de Schepen word gemaakt j eevoiglyk die vcrttrckking als eene onnodige uitga vö
■ Hss voo-
Am- .
5t eldam.
Bg/agen tot Rap", port no= pens de 'Oost- . . Indifche Comp'.



Amsterdam.
Byïageit tot Rapport nopens de OustIndifcheComp,
950 NIEUWE NEDERLANDSCHE
voor de Compagnie kan worden aangemerkt, zti nemen de Ondérgeteekënde de vryheid , U We! Edele Achtbaare in confideratie te geeven, om van de tot noch toe mede gegeeven wordende Hoeken, op de Scheepslyst gefpecificeerd, voortaan af te fchafkn.
Het Exemplaar van de Catechismus Urfini 4to.
Twee dito Testamenten >to.
Het dito Poftil Bulhei ^to\
Practyk der Godzaligheid 8vo".
Meditatio Moleri ïamoV
Ars Notariatus gVo.
■ Schuldboek van 7§ boek papier folio*.
Drie Journaalen van gg boek papier folio.
Twee dito van 1 boek papier folio; Zestien Pfalmboeken met flooten.
Van de Lyst voor de Predikant en Zieketroosier te reduceeren.
Het Exemplaar Huisboek Êuïïihgéf'i folio.
dito Catechismus Ürftmis 410.
.— dito Pofti] Bullcei
— dito Lof des Heeren 4^.
1— dito Boetvaardigheid' Tafyn 410.
en dito Practyk der Godzaligheid 8vo.
Dus op de Lyst der Seheepsbceken te vertrekken.
. 1 Bybel 4to. l Christelyke Zeevaart 8vo. en 80 Pfalmboekjes iómo infeb. band.
Scheepen met weinig volk vaarende eenige Pfalmbo.kjes minder.
En op de Lyst voor de Predikant en Zieketroöster alleen mede te geeven
1 Bybel 4to. 1 Pfalmboek op Nooten. 4to.
De



JAARBOEKEN, July. 179I. 951
De Predikanten na Indien vertrekkende, wordt een Kist voor Boeken extra geaccordeerd, in de. welke zy zodanige Theologifche Werken kunnen mede neemen, als hun in hunne ftudie convenieert,
3. De Ondergeteekendc hebben bevonden, dat al mede volgens een byzondere Lyst, zeer irreguliere vertrekkingen worden gedaan van diverfe Scheepskleeren, weshalven zy de eer hebben hier nevens aan U Wel Edele Achtbaare te pradenteereneen Tabel, volgens welke na maate de Schepen Manfchappeu voeren, na hun inzien, eeu genoegzaame quantitèit Scheepskleêren zoude worden ver» ftrckt.
4. De Ondcrgeteekende refereèren hun verders aan de nevensgaande Lyst der Stuurmans-Gereed: fchappen, omtrend welke, wegens het tot dus ver Overbodig verftrekken van diverfe artikelen, voortaan door het verminderen en affchaffen v n xommi ge, mede menage kan, en behoord te worden betragt; zy geven U Wel Edele Achtbaare in confideratie, of niet de Zee - Officieren hun van diverfe artikelen, als Verrekyker, kopere Liniaal, Kaartpasfers, Schryfpasfers, Pleinfchaalen enz enz. ,everi a!> op 's Laiids Oorlogfchepen en, by de Koopvaardy gebruikelyk is , ieder voor zig zelfs behooren te voorzien: de Opper, Tweede, en Derde Chirurgyns ;by de Compagnie (ontfangen eerstgemelde drie, in de plaats van twee maanden Gagie daar voor op hand,) zyn verplicht hunne eigen Chirurgicaale Infiruniemen, na dezelve alvorens aan de infpecfie der Examinateurs te hebben gefuppediteerd, voor hunne eigen Rekening te bezorgen: dit konde ten aanzien van diverfe Stuurmans Gereedfchappen mede in practyk worden gebragt, wanneer de Compagnie van die Last wierd ontheven,
Sss 2 en
Am-,
stel» dam.
Bylagen tot Kap* vort nopens de OostIndifcheComp,



cj2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STF.LDAM.
Bylagen tut Rap port no* ■pens de OostIndifche.Comp,
en de Officieren zouden hunne eigen Zeemans ■ Inftrumenten na behooren gade flaan.
Ten aanzien van de kostbaare Zee - Horologien en Sextanten , benevens de boeken tot dezelve fpecteerende, vinden de Ondergeteekende hun verplicht, onder het oog van U Edele Achtbaare te moeten brengen, dat, zo wanneer die Horologien niet naauwkeuriger worden gemaakt, als op diverfe Schepen is ondervonden , 'cr geen het allerminfie fucces is van teverwagten, en althans zo min als de Sextant, niet behoorde verftrekt te worden aan zodanige Schepen, van dewelke de Officieren onkundig zyn om 'er de vereischte obfervatien mede te nemen: de zodanige, welken daar toe in ftaat zyn, konde het Horologie, en den Sextant by den ontfangst aan de Wal examineeren, en goed bevindende, fchriftelyk attefleeren, dat by hun in ordre zyn bevonden, vervolgens by hun arrivement aan de Kaap, en in Indiën, fchriftelyke getailleerde Rapporten van de gedaane Obfervatien geduurende de reize overleveren, welke Rapporten door de Minifters van de Kaap en de Regeering van Indiën, na herwaards gezonden, alhier door deskundigen konden worden geëxamineerd, en daar uit afgeleid, in hoe verre de Compagnie eenige wezenlyke nuttigheid van die kostbaare Gereedfchappen kan hebben.
Hoe zeer alle de voormelde artikelen van Boeken, Scheepskleêren, en Stuurmans-Gereedfchappen ieder, ftuk op zig zelfs wel kleinigheden fchynen te zyn, zo bedragen dezelve egter by eikanderen genomen over een aantal Schepen, zoals de Compagnie gewoon is jaarlyks uit te rusten, nogthans iets van confideratie, hetwelk gevoegeïyk zoude kunnen uitgewonnen en de Schepen even goed over Zee gebragt wo'den.
5. Vermits des Compagnies navale magt zo als deze ve titans beftaat, en is ingericlv", een importante lchat [verflint, en door het over en weder-
vaa-



JAARBOEKEN, july, 1791, 953
vaaren na, en uit Indiën; item Inlandfche Voyagien van diverfche gehuurde en gekbgta Hoeker en Pinkfchepen is gebleken , dezelve over het algemeen niet minder gelukkig en voorfpoedig navigeeren , als's Compagnies zeer kostbaar in t ran zynde Schepen van 150 en 140 voeten.
Zo meenen de Ondergeteekende aan ü Wel Edele Achtbaare te moeten in overweging geeven, of, niet voortaan een gedeelte van 's Compagnies na-1 vale magt, zonde kunnen beftaan in Hoekers of Pinkfchepen van eene welbefneede Conftructie, van welke de Scheeps-Timmerbaazen de nodige tekeningen of modellen tezamen (om alle langwyligheid te vermyden,) zouden kunnen vervaardigen, en aan U Wel Edele Achtbaare voordragen , ren volgen ns dezelve eenige Schepen , dewelke door U Wel Edele Achtbaare in het vervolg zoude mogen worden gerefolveerd aan te bouwen, te conftrueeren : dit foort van Schepen zoude veel minder van aanbouw, zo aan Hout, Masten,Stengen, Raas, ftaand en loopend Wand, Zeilen, Ankers, Touwen, in één woord alles,wat tot dienst uitrustingbchoord, komen te kosten, en geproportioneerd hun Charter , geen minder Retourgoederen aanbrengen, — met minder manfchap als de thans in gebruik zynde zwaare Schepen kunnen worden beftuurt, het welk vooral op de t'huis reizen, zo aan Gagien, en Pra:micn veel zouden uitwinnen, meerder Volk in Indiën aan banden houden , en prajvenieeren, dat zo veel Volk binnen den tyd van hun uit te dienen verband, op de Retourfchepen moet worden geplaatst : kortom, hier door zoude een gedeelte van het geheele Zee-Wezen van de Maatfchappy, op een veel minder kostbaare en meer met dé Koopvaardy overeenkomTlige Oeconomifche voet worden gebragt,
6. Vermits de ver/trekking van Bootea of Bar-
casfen niet op een eenpaange voet by de refpecfi-
ve Kameren word gedaan, en dat foort van VaarSss 3 tui«
AMSTEL.DAM.
Bylagen lot Rapport noilns de Oost(■idiicheComp.



Amstel-*dam.
Bylazcn tot Rapport nopens de öostIndifcheComp.
m NIEUWE NEDERLANDSCHE
tuigen over het algemeen, byzonder zwiar en lomp worden te zaam gefteld, geven de Ondergeteekende U Wel Edele Achtbaare in confideratie , of met de Timmerbazen van de refpeflive Kameren al mede een tekening of model zouden kunnen formeeren , ten einde handelbaarer en gcfchikter Vaartuigen te bekomen, dewelke teffens tot de oogmerken, waar toe dezelve moeten dienen, voldoen, en de Compagnie minder kosten.
7. Het weinig, nut het welk van de ventilator word ondervonden, en welk Jnftrument op ieder Schip, de Compagnie ten minften ƒ600 : o : O
W de Ondergeteekende doen befluiten, U Wel üdele Achtbaare te proponeeren, dezelve af te fchaffen , te meer , vermits eenige Lucht-, poortjes tusfehen D.eks. kunnen worden gemaakt, en de ventilator', nu meest alleen ten koste van de Compagnie mede vaart=
8. ■ oor U Wel Edele Achtbaare ordre naar indien gezonden zynde, om zo veel Schepen immers mogelyk , al is het dat dezelve niet met ordinaire Retourgoederen volkomen kunnen beladen worden te laaten recourneeren, en uit dien hoofde eenige van tyd tot tyd wanlaaden zouden kunnen afgezonden worden, zogeven de Ondergeteekende m confideratie, of, wanneer men te Batavia in die omftandigheid mogt verfeeren, de overige ruimte niet zo veel doenlyk tot eene bekwaame dieptreedmg toe, zoude kunnen worden aangevuld, met aldaar aan de hand, en zelf niet benodigd hebberde , of aangevoerd kunnende worden, Am ■ bonfche Balken, Crommers, Knieën, en zwaare .Flanken, welke vier laatstgemclde foorten, tot het repareeren van Schepen , en verdere Vaartuigen, als anderzints hier te Lande zo wel als zulks me? goed fucces in Indien word gedaan, zoude kunnen gorden gebruikt. Volgens de Grootboeken en Jour-
naa-



JAARBOEKEN, July, 955"
naaien van de Equipagewerf te Batavia, worden, 'er aanzienlyke Transporten,zo met Vlotten, als . met Schepen, van het gemelde Hout tot de aller 3 geringfte Inkoopspryzeu, na de Hoofdplaats van Indiën gedaan; den aanvoer van dit foort van Hout. in het voormelde geval, na herwaarts, zal zeer, apparent meerder voordeel toebrengen , als dat ledige ruimte in de Schepen overig blyft.
9. De Ondergetekende geeven wyders in confideratie de zogenaamde Watergaaten in het ruim van de Bataviafchen en andere Retourfchepen , althans die van de eerfte bezending, aftefchafren, en de ruimen van die Schepen bekwaamlyk vol te laaden, het water met de Victualiën tusfehen deks als in de Chinafche Retourfchepen te laaten vaaren de Dekken en Lyfnaden , kunnen bevoorens fcehoorlyk worden gebraamvd, voorzien, en met < prefenning belegt; de Schepen zouden als dan meerder kunnen herwaards aanvoeren, als tegenwoordig doen, en zo wanneer de in te ladene Goederen, na mate van hunne zwaarte en volumen, na vereisch worden geforteert, de Charter en Conftitutie der Schepen in aanmerking word genomen, alles dien aangaande in Indiën met behoorlyk overleg word beftierd, dan kan een meerder employ van de Scheepsruimte als tegenwoordig plaats heeft voor de Compagnie worden verwagt, zonder dïl de Schepen behoeven overladen te worden, er eindelyk ten gevolge kunnen hebben, de Navak magt van de Compagnie, door den tyd niet zo geëxtendeerd als dezelve thans is, op den duur behoeft aangehouden te worden, waar door als dan veel geld zoude kunnen worden gefpaard; men kan by deze gelegenheid niet voorby ter kennis van U Edele Achtbaare te brengen, dat, alzo bi fommige Retourfchepen is bevonden, men te Ba tavia niet zeer attent is in het plaatfender Slinger fchotten in de ruimen der Schepen, daar op h Sss 4 all
\m«
)am.
lylagen ui Kap■>ort no' oeus de OostIndifcho,'
Coinp, y



95* NIEUWE NEDERLANDSCHB
Am»
Èylagei tol Rap port' rrc pens de OostbidifchtCoinp,
alle gevallen de yereischte voorzorg behoort in agt genomen te worden.
10. De Retourfchepen zouden aan de Kaap zo i veel Ta'rw, Rogge,'of andere Producfen nah.erJ • waards kunnen innecmèn, als de geconfirmeerde -Victualiën tusfehen Indien en de Kaap zullen per-
mitteeren, óf Góederen van de Compagnie in Indiën aan die Uithoek gelost, daar toeruimte en gelegenheid' zullen yeflchaffen; komen de Granen alhier aan,' dat ze met geen of weinig voordeel zoudekunnen worden verkogt, als dan zou de Com» pagnie dezelve voor haare Uitgaande Equipage kunnen emplbyeeren,'en daar mede ih'allen gevallen óvereenkomftig haar wezenlyk Intrest handelen: hoe'hetoók üitkoome, die Producten zullen altoos fneerder voordeel aan de Compagnie toebrengen als de Scheepsruimte te laaten verboren gaan."
11. Ook neemen de Ondergetekende de vryheid Ö Wei-Edele Achtbaare in'overweging te geven, de Monture der Schepen in het vervolg re verminderen, dezelve, zo lang die Calibers by de Ka. meren vooi' handen zyn, voor Schepen van ijo yt. niet 14 Ps. a 8 ff; en < ie 'van 140 vt. met 13 Ps. Kanon a 6 fg, '("andere'Charters en'foórten van Schepen naar advenant,) en wanneer nieuw Kanon moet worden aangekogt, de Schepen van 150 vt. mét 14 Ps. a 4 ʧ , en die van 140 vt. mét 12 Ps. a 3 fg régulcéren, aan' allen daarenboven nog 2' Ps. a I , of ii 85 te verftrekken, om by de VValr'eep, óf op de Barbas te worden gebruikt; men zoude de hoogte en wydte derGefchutpoorten op' Schepen van J50, en '140'voet tót Kanon' van 8 6 Ég op de Bovendekken kunnen laaten, zo als nu »Vj] , onj in cas van noodzaakelykheid die Cahbers te kunnen blyven gebruiken: het medeléven van Buskruid, zou'volgens de laatst bepaalde quanriteit en dieswegen gedoome Refolutie' ' ■ " kun-



JAARBOEKEN, July, 1791- 9S7
kunnen continueeren, vermits doch de plaats daar. toe in de'Kruidkamer der Schepen is, en als dan zo veel meerder de Kaap kon worden aangehouden, en minder op den eisch behoeven te worden ver zónden; door welke verligte monture (met Compagnies Schepen word doch zelden veel gevoch , ten ,) noch af eenig geld zou kunnen w rden uitgewonnen, en de Schepen boven water minder gefatigeerd.
12. Aangezien de Schepen om de Zuid by zwaare Rormen' geweldig in de Zee worden gedrukt, zo zouden dezelve veel foulaas worden toegebragt, en het Tuig vaster ftaan, indien U Wel Edele Achtbaare geliefden goed te vinden en te refolveeren, voortaan van alle de Schepen, de groote Mast van die van 150 voet 2 voet; de Fokkemast iï voet, én de Bezaans dito 1 voet; en die van 140 voet, de groote Mast i* voet; de Fokkemast 1 voet, en de Bezaans dito 3 voet korter te laaten maken, als volgens de ordre gebrrikelyk is, behoudens derzelver dikte, en de toppen van alle de Masten tot ftevigheid der Stengen , zo als thans zyn', voorts dé Marszeilen één, en de Onderzeilen ii, of twee kleeden fmalder te maaken , waar door het grooi Stagzeil , de Stormfok , en de Aap of BezaansStagzeil, mede een geringe verkleining zouden ondergaan. Ook behoorde voortaan, op al de Schepen, Engelfcbe Ezelshoofden te worden geplaatst,
jo. De Ondergetekende vinden zich verplicht, by deze gelegenheid aan U Wel Edele Achtbaare voor té dragen het nadeelige voor de Compagnie, 't wélk word veroorzaakt door de willekeurige behandeling, welke Tedert eenigen tyd doot dé Officieren en andere gequalificeerden tot het mogen medeneemen van Recognitie , en gepermitteerde goederen , ook door de Kopers van dat overvoeringsrecht meer en meer is ia train ge' Sss 5 bragt,
STEL* JAM.
Bylagen 'ot Rapbon nopens de. OostIndifchóComp..



9j8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
Bylagen tot Kap port no pens de OostIndifcheComp.
bragt, namelyk, om de Fustagien na bun welgevallen en Canvenientie te verwisfelen; de Ondergetekende fulliciteeren U Wel Edele Achtbaare zeer eerbiedig, dat de Refolutie der Vergadering van Zeventienen, van dato rj November 1742, by
• welke de Recognitie-Goederen de helft in vaten zyn
• geordonneerd mede tc neemen, mag worden gerenoveerd en Rand grypen, dan wel alleenlyk te per<mitteeren, dat men een zelfde getal vaten zal mogen mede neemen, in plaats van een zelfde, of gelyk getal Kasfen, en geenzints Kasfen, hoedanig ook, in plaats van Vaten, vermits zulks altoos in prasjuditie van de Scheepsruimte voor de Compagnie ftrekt; verders verzoeken de Ondergetekende U Wel Edele Achtbaare, dat de Fustagien op de gepermitteerde Lysten gefpecificeerd, volgens inrichting van die Lysten by diverfe Refolutien der Vergadering van Zeventienen vastgefteld, zonder eenige andere verwisfeling, als die van een Kas, in plaats van een mand te mogen mede neemen, mag worden opgevolgd; alzo de Ondergetekende moeten declareren wegens de nu in train zynde ongerymde gebruiken, en voor de Compagnie zo nadeelige, door particuliere Perfoonen in praktyk gebragte willekeurige verwisfeling van Fustagien, nog al te minder in ftaat zyn, voor af een Projecf Lading voor de Schepen te kunnen formeeren; een en ander veroorzaakt in de belading zeer dikwerf veel belemmering en verwarring, vei-mits door dezein gebruik gebragte behandeling nooit te vooren kan geweten worden, welke Volumen de Fustagien, door de Scheepsofficieren en andere Gequalificeerd en tot het mogen mede nemen van een zo aanzienlyke quantiteit Recognitie, en gepermitteerde Goederen, of door hier aan de wal blyvende Negotianten van dezelve zullen worden gelaaden.
De Ondergetekende vermenen hier mede aan de ordres van Ü We-"Edele Achtbare te hebben voldaan»



- JAARBOEKEN, JW, <ffj»f<, 959 daan , cn onderfchryven met verfchuldigde eerbied <
(Onder fiond) ]
U WEL EDELE ACHTBAARE zeer Dienstwillige en gehoorzaame Die- < naaren,
(//^ geteekend)
A. TITSINGH. I. CAATMAN. H. BELLON. JOH. van VOORST. W. KOELBIER. J. BRUYN.
Amfterdam 7 Decemb. 1790.
Litt. F. EXTRACT uit de RESOLO' N 1 TIEN door Heerenhl\\vuSiJ-
HEBBEREN van <feOOST-IM1 DISCIIE COMPAGNIE , ge-
committeert ter Vergadering van ZEVENTIENEN, genomen op
Donderdag den 9 December 179°-
Tfs gelezen, enz.
■"-Vervolden heeft de Prefidiaale Kamer, welke ter voldoening aan de Refolutie dezer Tafel van den 1 Oftober laatstleden, alhier heeft befchreven gehad de Equipagemeesters der refpeófive Kameren, ten einde zamen cc overleggen, of in het mede geven van behoeftens aan de Schepen niet eenige yerminuering zoude kunnen worden ingevoerd, ter Tafel geproduceert een Schriftelyk Rapport, waar inbydertien Ondcrfcheidene Articulen zyn gedetailleerd de poinc• ■> ■ ■ - ■ ten
TEL* JAM.
'lylagen ot Rap•:ort nopens de OostIndifche.Comp.



9So NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
Bylagen tot Kap. pert nopens de OostJndifcheComp,
ten dje aan de gemeld: Knuipagemeeesters zyn vonrgekomen , ten dezen in confideratie te moeten worden gebragt. ———
Waarop gedelibereerd zynde , is goedgevonden Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes te verzoeken dit Ruk te examineeren, en de Vergadering daar omtrent te dienen van Confideratien en Advis.
Donderdag den 30' December 1790.
De Heeren enz.
Dat Heeren Commisfarisfen naar aanleiding vaa het meergemelde Plan vervolgens waren overgegaan om te enerzoekeu, of, en welke meerdere menage in dat gedeelte der Huishouding, het welke de Equipage betreft, zoude kunnen worden ingevoerd, en dat ten dezen opzichte dienvolgens door hun Heeren waren by der hand genomen de confideratien van de Equipagemeesters van de Refpeclive Kameren, welke tot dat einde onlangs op requifitie dezer Vergadering zyn by den anderen geweest en onder de Notulen van den 9 dezer breder vermeld.—
Dat Heeren Cocmisfarisfen by het evengemeld onderzoek:
1. Hadden aangetroffen het door gemelde Equipagemeesters geformeerde Eqüipagèboek, wa?rby de ver ndering van fommige, en affchaffing van andere vertrekkingen is aan de hand gegeeven; dat Heeren Commisfari?fen egter zig niet in ftaat hadden bevonden dat onderzoek als nog tot rvpheid te brengen. —
Eensdeels om dat de deskundigen uit de refpeclive Kameren daar op zouden behooren re worden geboord, en anderdeels, om dat in het voorfchréve Eqüipagèboek niet is ingevuld, het geen van elk Artikul pleeg te worden medegegeeven, en mitsdien bier ontbrooken heeft de term van vergelyking: wessalven zy Heeren van gedagten zoude zyn, dat de
Re.-



JAARBOEKEN, >/y, i79t. 9«t
Refpective Kameren zouden behooren te worden verzocht, dit boek in den haren te examineeren, en, daar op by de eerfte terugkomst dezer Vergadering; zich nader te verklaaren.
Terwyl inmiddels welgemelde Kameren zouden. kunnen worden verzocht, om by provifie geene te, groote inkoop naar het Plan, van het als nog gebruikt wordende Eqüipagèboek te doen , en zig van j nu af aan, voor zo verre dezelve op het nieuw ontworpen geenereflexieuhebben,daar naar te gedraagen. —
2. Dat Heeren Commisfarisfen van gedachten zoude zyn, dat conform het geproponeerde door gemelEquipagemeesters uit hoofde van de daar toe geallegueerde redenen, een naamwaardige reductie zoude kunnen worden gemaakt in de tot nog toe mede gegeeven wordende Boeken, op de Scheepslyst ge* fpecificeert, en dat men zig dien conform zoude kunnen bepaalen , om voortaan op de Lyst;der Scheepsboeken alleen te verftrekken:
i Bybel in 410.
1 Crvristelyken Zeevaart 8vo, en
80 Pfalmboekjes i6mo, in fcbapen band.
En op de Schepen met weinig Volk varende, eenige Pfalmboekjes minder.
En dat voorts op de Lyst voor de Predicanten en Ziekentroosters alleen zoude behoeven te worde» mede gegeeven
1 Bvbel in 4to.
1 Pfalmboek op nooten 4to.
Dat voorts ook wel by Heeren Commisfarisfen in overweeging v/as gekomen, dat de Ziekentroos> ters veeltyds niet in allen deelen voldoen aan dt billyke verwagting welke men van dezelve zoude mogen hebben; dog dat Heeren Commisfarisfen it de affchafnng derzelve veel zwarigheid vindende, gemeerd hadden, dat de repcftive Kameren in al len gevalle ernflig zoude behooren te worden ver zocht, om alle aandagt te gebruiken, len eind*
be
TEL3AM.
Bylagen 'ot Rapport nolens da rJostXndifchiComp*



AmT>m.
Eylaget, ■tot Rap .port no pens de
Oostin difche
Comp.
1 i 1 < J
962 NIEUWE NEDERLANDSCHE
bekwaame Perfoonen, en van een goed gedrag daar toe te employeereri.
3. Dat de geformeerde Tabel, volgens welke naaiinzien van voornoemde Equipagemeesters, de ■ Scheepskleederen voortaan zouden behooren te worden verft rekt, als méde naar gedagten van Heeren Commisfarisfen zouden kunnen worden gefteld in banden van de refpective Kameren, ten fine van examinatie en op rapport tegens de wederbyeenkomst dezer Vergadering.
4. Dat Heeren Commisfarisfen van oordeel waren, dat het zelfde behoorde te gefchieden ten aanzien van de geproduceerde Lyst der Stuurmans-gereedfchappen, waar omtrent door de Equipagemees-ters word voorgeftagen, of niet de Zee-Officieren zig van diverfe artykelen als Verrekyker, kopere Liniaal, Kaartpasfer, Schryfpasfer, Pleinfchalen, enz-, even als op 's Lands Oorlogfcheepen en by de Koopvaardy gebruiklyk is, ieder voor zig zelfs behooren te voorzien.
Dat wat betreft bet verder geproponeerde, ten aanzien van de Zee-Horologien en Sextanten, benevens de Boeken tot dezelve fpefleerende, om | naamlyk dezelve voortaan niet te verftrekken, .ian op Schepen welkers Officieren de kundigheden bezitten, om daar mede de vereischte Obfervatien te maaken, Heeren Commisfarisfen nog al menige bedenkelykliedcn hadden gedragen, om indejen aftegaan van de hier omtrent nog zo onlangs by ieze Vergadering genomen Refolutien van den 3 fanuary 1788 , en den 3 Mey 1790.
Dat daarenboven de bygebragte redenen tot afchaffing van gemelde Inftrumenten, te weeten de >nkunde van verfcheiden der Officieren, by Heeen Commisfarisfen niet veel ingang had gevon. len, daar integendeel gebleken was/dar de nodi;e Atteftatiea wegens de kunde der Officieren in
het



jaarboeken, jMjï 1791. tfs
vhet becyfferen der Lengte, by derzelver Examen, gevorderd wierden. s Dat Heeren Commisfarisfen derhalven om dei bv^ebragte redenen van oordeel waren, dat met hét mede geven van de voorfchreeven Zee Horo-. logien en Sextanten , en de daar by vereischte; Boeken zoude kunnen en behoren te worden gecontinueerd, mits zorge Werde gedragen, dat de, ec-fte Officieren der Schepen de vereischte kunde bezitten, om van die Inftrumenten een gepast ge-, bruik te maaken, en by derzelver Examen wegens de becyffering der Lengte op Zee duidelyk blvken geven.
Van welke Examen egter naar gedachten van Heeren Commisfarisfen zouden kunnen , en behooren te worden geëxcufeerd, zodanige Capiteins , welke twee of meer reizen als de eerfte Officieren in 's Compagnies dienst naar Indiën hebben gedaan, dan aan welke Iaatfte egter zoude behooren te worden geïnjungeerd om aan die geenen der mindere Officieren van bun Boord, welke daar toe de vereischte kundigheden bezitten, alle moogIvke faciliteit toe te brengen, ten einde hier omtrent zodanige proeven aan Boord te doen als de* zelve zouden vermeenen te behooren.
ïerwyl verder de Seheeps Overheden in het algemeen zouden behoren te worden gelast, in derzelver journalen bekend te Hellen, of, en welke Obfervatien geduurende de reize met Sextanten enz. zullen zyn gemaakt, en de Examinateurs by het Rapport over de journaalen mentie zouder behooren te maaken of daar aan behoorlyk is vol
dapr'oponeerende Heeren Commisfarisfen wyders tei dezen opzicht, i - dat de Examen der Officierei voortaan niet op de Lyde maar op het Papier ge fchiede, en 2° dat de Sextanten, Zee-Horologie enz., ter vermyding van alle frivole uitvlagten vooi taan door den Êxaminateur van 's Compagnies Off
tel-
)AM-
Hylagen 'ot Raplort no» '>ens de OosthidifcheComp* ;
!
1 ï
i
i-



5»ö4 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ
Amsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
', i
eieren in de refpeétive Kameren werden onderzoat en nagegaan , ten overftaah van de twee eerfte Officieren der Bodem waar toe die Inftrumenten zyü gedestineerd.
5. Dat ten aanzien van het voorftel van meergemelde Equipagemeesters, om voortaan een gedeelte van 's Compagnies magt te doen beftaan in Hoeker of Pinkfchepen van een wél befneden conftruclie, aan het Befoigne was voorgekomen, dat aan de Equipagemeesters en Scheepstimmermans baazen der refpeclive Kameren zoude kunnen worden gelast dit poinéf in alle zyne details, in een daar toe té houdene byeenkomst, door de praafidiaale Kamer tb befchryven, nader na te gaan, en te examineeren van welke Charters van Schepen geheel of gedeeltelyk voor de Compagnie in het vervolg een nuttig gebruik zoude kunnen worden gemaakt.
Dat voorts een modél van een Hoeker of Pinkfchip, of van zodanige nieuwe conftrucfie als bes't geoordeeld zoude worden, te behoren te worden vervaardigd , en aan de refpeeïive Kameren ter exafninatie gezonden, en dat deféfpecfive Equipagemeesters en Baazen, daarby zouden kunnen eh behooren te maaken, eene berekening en overflag van alles., wat tot de Conftrudie Reparatie, Tulgage, Equipage, Montuureh, Vivres, mitsgaders van den tyd, welke zodanig Schip tot de reize naar Indiën zoude nodig hebben.
En is by deze gelegenheid door Heeren Commisfarisfen gereflefteert, dat de Engetfche Schepen binnen veel korter tyd de reize volbrengen , dan 3ie, welke op 's Compagnies Wervel hier te Lande worden aangebouwd , en diensvolgens in confideratie gegeeven, of niet insgelyks meergenelde Equipagemeesters en Sclieépstim'mermatis Basen, zoude behooren te worden gelast om het jnderfcheid tusfehen de Conftruclie der Enge!lelie ia Nederlandfche Schepen na te gaan , en 'onder-
zoete



T itt A, ^^i^^ n^eaive kameren van de Oost-Indifche Compagnie, geflooten onder j«Mdi7gg: ^_
, „ btaacueneradiva.1 uc ^ _ . per"foido komt de Generaale ftaat ces agteren. ƒ 49709183:15:»
-No. I. |" Voor dat ten agteren komen de kameren. ^ ^ -ƒ31085060:13:0
lAmfterdam ■ . . 6770896: 6:8
iZeeland ■ ... 3850410: 7:0
jDelft - * • • ■ • 2389050:10:8
Rotterdam • - ■ " %. «745008: 8:0
Hoorn - - ' m . . . 2868757:11:0
Enkhuizen \" - " ■—1—«
. g / 497o9i83:i5-o EauiDaaiën gedaan by deRefpeétiveKameren, federt 1 Juny 1785 tot 31 Mei 1706,
-Verhandelde Goederen by de"RefPeftie Kameren, iedert 1 juny 1785 tot 3- d^afoLer begrepen de Maandgelden, Ongelden, Wisfelen, Courtage,enz.
AnA . ^elI7f- ... - -r 6945544:-*° im«Saia : : : - Y. m^tX
Amfterdam - „ 370693a: 3:8 n f f - 1763212: 3:8
Ze-land 1210691:9:0 Rotterdam - - ! 1190636:4:8
Deift - - - ; ; ; ... 1090553:1:0 udZ • ^3735:5o
Rotterdam *- • ... ... 2457450:12:0 Pnkhuizen - 1495380:19:0
Hoorn - • ... : - 2307855: 3:8 Enkhuizen -
tEnkhuizen - . - , -—- f 23279369: 1:8
f17719027: i:o -
, n,.. ,tien ten 1 önverkogte goe- Voorraad tot de Uitftaande Schul- In lianco en Cas- Te zamen.
Lasten van an- 1 \ deren. aanltaandeEqui- den. fa.
deren. page> , -—J —
«. ft . 0:0 -JIL_— f 1^0509:19:0/' 1482845:8:0/ 2320690:6:0/ 5298704:15:0 ƒ io224f5o: 8:0
Amfterdam ƒ i^j^o — - ' 324888: 1:0 396496:13:8 570066:17:0 1034232:9:8 2405684:1:0
Zeeland " ; ~~ L-0180: 7:0 135030:10:0 126315:14:0 780287:18:8 1297814:15:8
?elf' 1"^ — - %a8o: 1:0 64140: 5-° 150288:17:0 1148028:16:0 i57"7Sr.i^
Rtterdam ~— ,37420:17:0 218384:8:0 590740:4:0 580178:1:0 1726723:10:0
Inkhuizen ; ;■_ , 399896:12:0 85043:0:0 387219:8:0 95?383: 6:0 i8ao54« 0:0
» ^i^cTo"^ 7~244^75:'7--Q 7"^38Ï940tto:8 ƒ 4afl53ai: 6-Jf 98°48i5: 6:0 ƒ 1885565=:'9:8 _
a ■ -— Neeotiatiehv, me Adepoiito tenLas'IA Utpoliro ten Las- Geanticipeetde Pen- Staaten van HollandCrediteuren. ^Jltei1 ^ Te zameB.
lepofitarisfen ten Depolitansien ten Depofiurisfen ten Obügatien teo Las- NL«°"a"e bV forPe ^„ Vin ieder kamer, ten van ieder kamer, niWen. en West-Friesland, »„ a«f£natien
jasten van de Ge- Lnsten van de Ge- Lasten van de Ge ten van de Holland- vanLoterye van tien ten t« ieder Kamer- onderGuarantie van' nln*en- Rekening van Four- Afgi&en. en As^t""". nerale Compagnie, neraale Compagnie, neraale Compagnie, iche kameren in de raii [oenenivoor oe H«n EdelGrootMo- nisfementen aan de onderGuarantie v»n uitdeLotery vanze- Negotiatie van agt m'-nanaicne Kame- genden. Hollandfche kameHun Hooj Mogen- ven MÜlioenen 1785. Millioenen , onder ren 1704. ren^
den. GuHrantie van Hun . _ |
Edel Groot Mog. _ . . - -, )_„. , —■•—- , 1
Zeeland 9^957^.o 496750:0:0 M335«c 0:0 —;^fSoo: fo 2006428.^:8 463000:0:0 400000:0:0 147^:5:0 20091:9:0 ^3^° ^ 5^S'
Delft 232*39:7:8 61687:10:0 508388:15:0 412750:0:0 613041:13;» loiSa'no 1209428: 2:8—ü L___ looooo- 0:0 12Q2o:I5:o 7°4o:i9:° s°31?!: : \fl
Rotterdam 232,39:7=8 61687,10:0 50 388:15:0 4»75« «° 6J^\\3.% Z^t 0 o 1438378:^8 283600.-0:0 ^00000:0:0 449628:12:0 25030:17:8. fe^-c; iSllonrS
H»rn 231239:7:0 '61687:10:0 508388:15:0 412750: 0:0 6I304H3;» !j°°5o'o'o 1412878: as8. 61400010» looooo: 0:0 64341:16:8* 46464-18^1 i94957-i4-o 469^9^0
Enkhuizen 232239: 7:8 61687:10:0 508388:15:0 4"75°: 0:0 613041:^ 127550. ofi ! 1 —z? Ö_ 7~fc^-T^ 7ïz^6^Z&
■ ,,70orr:^ ƒ22522050: 0:0 ƒ 6169000: 0:0 ƒ4800000: 0:0 f2227o8A:i7:o / 432945--^^/ ggaóogr 1.8 / 68064036.14-^
f 3715830: 0:0 ƒ 1237000: 0:0 ƒ 8134220: o:c ƒ 49530QO' °'°f 7^5650°' 3790397-—2 i 2 ü r± i i—U» —






Litt. A. * Staat Generaal van de Refpective kameren van de Oost-Indifche Compagnie» geflooten onder 31 July 1787;
»i * , . - — -— "—" Per faldo komt de Generaale ftaat ten achteren. ƒ59593950:9:0
fNO. 2. Voor dat ten achteren komen de kameren. 8?. ?:Q J w**0
Amfterdam - - ' * " \ 'J 3^69i26: 4:8
Zeeland - - - - ^ 4*50581: 5:0
£eift , * " " " _ " -" - - - 3J85438: Ko
Rotterdam - _ . ^,73309:19:0
Hoorn - . 7.96207:12:8
Enkhuizen - " ff*—
.. —: Tr-a< ot" f-^?^—~ KauiDaffiën kdaaiTbv de Refpective Kameren, ledert 1 Juny 178& tot 31 july
VerhTndèldé'Go'ederenbydeRefpedive Kameren, iedert 1 juny 1,86 tot 31 1787 daar onder begrepen de Maandgelden, Ongelden, Wisfelen, Cour-
July 1787. tagien 9 enz# mitsgaders de Franfche Commisfie.
- ƒ 0053278: 3:0 Amfterdam - * * " / 16959316; 3:8
Amfterdam - F - - - . ,J «86293:12:0 Zeeland • - - 6919079: 1:8
Zeeland - - * . _ f,08508: 4:0 Delft - 2016680:10=0
Delft . 201^939: 5:o Rotterdam - ' 2587900:10:0
Rotterdam - . _ 2,22693:10:8 Hoorn ------ ... - 27657.17: 4:0
Hoorn - „ 8582.-15:0 Enkhuizen ------- - 2283820:15:0
Enkhuizen - • - . r
ƒ 18903295: 9-8 / 335325H: 4:0
: ' Obligatien ten^n7e'rkogte g°e' Voorraad tot de Uitftaande In Banco en Cas- Tezamen.
Lasten van an* deren. aanftaandeEqui- Schulden. ia.
deren. PaP;
Amfterdam Tït^Wo 71^95o=l6:o"/T2i9278:ia:8 ƒ 1752275: «8 ƒ 981072: 6:0 ƒ ^Q^éwCr.o
7ZS 1 T5°704:»8:8f 564614:10:0 746644:i3'8 385149: «o 2347*03:4:°
£fd ZZIT 450991:17:0' 185281:12:0 57821: 6:0 208876: 1:8 702970:16:8
Rotterdam 24577= 8:0 98940: 2:0 15649:12:0 424841:16:8 564008:18:8
£n"n «07069:19:0 20206.:i5:8 143975: 9:° 350161:13:8 1093268:17:0
Enkhmzen 383499: Q:o| 106076: 7:0 119887:14:8 _jao8aa; 1:8 710285:1**
ƒ 1400: 0:0 /^o3o884: 7:8/ 2376252:19:0 ƒ 2836253:16:8 ƒ 24709.3; 1:0/10715714:4:0
—r~ ~ 7~T-r"'.__ _'^__nfltotenLM.|Adepofito™te7''Las- ©eantidpeerde Pen- , Staaten van Hol- Crediteuren. ReftantenVan Onbetaalde Wisfels Tezamen,
Lusten van de Ge- Lasten van de Ge Laster1 van' ^ ^n v?"ren in de landfche kameren, mer. (tie van Hun Fdel feroenten aan de
„erale Compagnie^ g-Jj«« n agt AfcUg. ™ |Groot Mogende^' «he kame.
'Hun Hoog Mogen-zeven Millioenen. Millioenen , on -r tien muuoen
dPn Guarantie van n« _____ . ________
aen' Edel Groöt Mog. ~ " .——■—-——t— ;
■ ~ Z7TZia-o f «o6<3i5: 8:0 /14601225: 0:0/ 1876100: 0:0 ƒ3200000: 0:0 ƒ 2217005:18:8 / 507604^4:0 ƒ 182111: 8:8 ƒ42517164: 3:0
, r a f rtitóir 0:0 / 53IOOO- 0:0 ƒ4101720: 0:0/ 3302000: 0:0/ 7086066.14^ ƒ 30Ö53 5 jJ l85^i_:io:oy 3466250:0:0 22882:7:8 8758o:l5:8 272278:15:8 9216429:8:8
Amfterdam ƒ 184 015. 0.0 ƒ 531000 ƒ J . •■~^£T£ «65S: o:o' 2006428:2:8 3463ooo: 0:0 400000:0:0 16309:17» *856i: %e 12277:12:0 5*5X5***
Zeeland 9*3507«O-o 515500 j> 412750: 0:0 885758- 6.8 ; ai&ao ___94_8: 2:8 ■ ■—- 400000: o-.o 7238: 7:0 n4a8:i6:o 11776 10:0 3849416:19:8
?dft 1 _3oS76ur8 6637J o-'o 5 27 5: 0 0 I12750: 0:0 885758 6.8 1011°° 0 0 94 ^ 4._9ïo 22,26:17:0 4566578:16:0
Hoorn 230876:17:8 66375: So 512715:0:0 J»75o: 0:0 885758,. 6.8 ggg. _;_ . 1%j^^8 $7joo«_o!0 ^^oo^ ^^T^o 63974:13=0 _ 8x831:17:0 4906493:4:8
Enkhuizen 230876:17:8 66375: 0:0 51^15: 0:0 f ______._^ —-— J7_7Q10,0. 0:0 ƒ 6666950: 0:0 / 48coooo: 0:0 ƒ 2369674:17:° f 736658:18:0 ƒ 582403:0:0^70309664:13:0
T^o^ 7^0^7^03440: 0:0 /4PJ3Q0Q: 0:0/^^9x00: 0:0 ƒ 377i3!7-l8-°f _5_ ■



m ■



T. .,, \ , ,tMt Geneml van de Refpeadve kameren van de Oost■ Indifche Compagnie, geflooten on^J,^ _
-Litt. A. Staat fc-eneraai ™^L~~~Ï- • ' — HÊer faldo komt de Generaale ftaat ten achteren. ƒ 642499a./, 5:0
IMO. 2. Voor dat ten achteren komen de kameren. ^ _ -ƒ40575114:5*»
*^ 'Amfterdam 1 . 9258OH: 6:8
Zeeland • • " " __* - 4392172:13:0
Delft - " 3602241: 5;0
Rotterdam • - _ - - 2624081: 9=°
Hoorn " • 3798308: 6;8
lEnkhuizen - * * — -
— £j£499*9'- 5g Eouimgu?n gedaan by Refrc&ve Kameren, 1'edert 31 JU'V 178710! 31 Mei " ~
^rh^IdTGoeaeren by dekefpc^e kamer», Ic3m3^^ J onder begrepen de ^f^> Ougdden, Wisfelen, Cour-
MC1I78B' . fR^7or,.o Amfterdam - ' •/^5*499/ «J
'f 8522793. 5.0 '/ppHnd '- » » " - 4993936: i:8
Amfterdam - - " . 3642066:2:0 n!u> . - - - - - - - - "1173818:7:0
Zeeland - " " 945785=19:8 Rnt-.Pr.lflm - ' " • I084829: 4:8
Delft - -.,.*'.- " 674606: 8:0 Hoorn - - " 1464168:18:8
Rotterdam _ - - 2415358:13:0 Kokhuizen - ' " * - - - 1341915:13:8
Hoorn - - 1218250: 9:0 _n_nuizcn — ^ y D ■ _.
Enkhuizen - - f 6 5:8
ƒ 17418860:16:8 _ ^ ' ' . —. , i—;;—: •
— — ~ : ] Ob%adeIten' Onverkogte goe-iVoomad tot de Uitftaande fn B-tico en Cas- Te zamen.
Lasten van an- deren. aanftaandeEqui- Schulden.
deren. j _ V*&'_
Amfterdam f^<®?Jf »53«5«l5 ^808: 1:8 ƒ 8^0:3:8 / S-^g
Zeeland 5**4*^% 6017f' 78 6"17f ï° 22ia 8:0 950069= 4=o
Helft gI276o:i4:0 177567:150 953*8 7:0 424*22:14:8
gSerd.m llMRiö» 70394:4=0 3976:i6:o J ^9.1 • .-^^
{^oorn 385850=13=8 235108:19:8 122787: 4=o ll^ll:xl% i144684:ii:ö
^huizen 145316:13:8 S4'i5^= 1» 4V3b°9-i3 ° „ 1 _
~4"o7oTo/157454=i7:o/ 22897^0 ƒ 3459^7= i6=j/J^_^
_______ . -r —7"— ~~ ---—-"--^^ Crediteuren. Reftamen van 1 Onbetaalde Wisrel. Te zaaien.
-T^Dppofmrisfpii ten A depofitoten Las-I A depofito ten Las- Geanticipeerde Peil- Staaten ten van *e kamer Afgiften. en Asfi£nat'en'
"n.«nfit«rirpn tem Denofitarisfen tenl Depofitarisfen ten Obligatien ten Las yan Ro]_ . (pn va! iedere ka. nm_en. -nden W« is. Zeeland. Negot.ahe
Depofitarisfen if" _ „5.P„"^.n de Ge Listen van de Ge- tenvan de Hollandje dfh(, Umeren, mer. Imer' 0ilder Guaran* 'and > ™n _°_ de sn Lotery 1787, on-
LaT° r»™,.™*!^^ van tie van Hu„ Rdell ÊT^che kame-der Guarantie van
„etale Compagme.LoffMta Co«r __ Lotër%Kïan NeRotiatte van «B »»_ Millioenen. Groot Mogenden. Hollandfche kam de Heeren Staaten
Hun Hoog Mogen-zeven Millioenen. poenen r * »»■ van Zeeland. ^
den* ■ Edel Groot Mog- . — ■ — ——■ ^~~TQ , f „o7-.0o. 0.0 ~f ^orTro '7^9^l66'-17'-?l /45i5878p5: 2:8
: ; 1— TT^cTTo f 7420333= 6:0 ƒ 3044315= 8:0 ƒ 14610225: 0:0 ƒ 356375.17=8 ƒ 3aoocoo.. ^ 755J. . y g.^'.. 764577: 3=8 11797404:10:0
i833oa«ii:o ƒ 531000: o:ol ƒ 4081200: 0:0 ƒ 3302000^00 y 23857:10:0 1853712:10=0 355/800. 0» 7 .0y_ £8234:3:0 1290:10=0 88844:12:0 5342241:17=0
&rf 2^oS—-r- « sss ssss-^ j??S =i
SU. fe» «if;?° |S:'.Sfo: i *S ^isi ^^^tlJ»_J_jsi f^S
ƒ 3666045: 0:0 /1312000: 0=0/ 8162400: 0:0 r49T300Q- j __o _^ , , — ■






T Vf A I Staat Generaal van de Refpeéte kameren van de Oost-ïndifche Compagnie, geflootenwi^ ■ _^
Litt A. Maat Generaal van _y ~Pe7laldo komt de Generaale ftaat ten agteren. ƒ 74919573*. 9*°
NO. 4, 1 "* Voos: dat ten agteren komen de kameren. .ƒ44762803:3:0
T Amfterdam ----- " - 11182647:15:0
Zeeland ----- J 5308176: 1:8
Delft 4021906:16:8
(lotterdam • _ 4568623:10:8
Hoorn - "„"... 5075416: 2:8
linkhuizen ----- __— „_ 1—
_ _£j^9S7y 9_> Èquipagiëo'ïedaan bfaeRefpeétive Kameren, Iedere 31 Mei 1788 tot 31 Mei I7«9» ™
-Verhagelde Goederen by de RelpecÏÏe Kameren, federt 31 Mei 1788 tot donder begrepen de Maandgelden, Ongelden , VV.sfelen, Courtag.en,enz.
V**l7*9- . .ƒ7705456:10:8 Amfterdam _ \ .7 4234201: i:S
Amfterdam - - " _ . - / i\9lV7p VO Zcetand "... - x45539i:u&
Zeeland - . 1210001: 9:0 i.Jel c , M . . - - 1547277:14:0
Delft : ,824088:6:0 fwn " 1786911:7:8
. Rotterdam 713183:12:0 Kuizen . ^5766: °$
Hoorn - " . 502308: 5>° Enknuizen ___
Enkhuizen - - " ƒ 23351543:13^
ƒ 14446316: 4:8 "
■ - — ■ — ' 1 Oblie-tien ten .Onverkogte goe- Voorraad tot de UitftaandeSchul- In Banco enCas- Te zamen.
Lasten van an- j deren. aanftaandeEqui- den.
Hl EE_d fsis £fe§ k «$2
Rotterdam - _____ 3^83:12:8 198953:14:8 272823:9:" .226380:9:8 - t_
Enkhuizen ZlT= ^Sffig 0:0 ■ .# k i&739_-5g _J5_739:jf _J9^'^J_f
7T4oa 0:0 ƒ 2124522:8:0/ 2650347:0:8 ƒ ^185211:19:0 f 3694942:13:0!/ '265Ó424^_ .
________ . ■ ' "ï 1. '1 1 "1.1,111 Restanten Onbetaalde Té zameii»
' ' ! TZZZZTr ~- A depolïto ten Las- A depolito ten Las- Geanticipeerde Pen- Staaten van Ho^nd Ob.igauer,i ten U Wedu.uren K*sta
Depofitarisfen ten Depofitarisfen ten Depofitarisfen ten Obligatien ten Las- Depoiitansfen ten ^'eA'mer< ten van ieder kamer, nineen. en West-Friesland, ten van da karner Afriften. en Asfignatien.
Lasten van de Ge- Lasten van de Ge- Lasten van de Ge- ten van de Holland- Lasten va„ de Hol- ten van ieder kamer. o_derGuarantie „alj - vanTournisfementer, Zeeland. Negot.atie Atguten. üsngnat.en. uerale Compagnie. neraaleCompasnie, neraale Compagnie, Iche kameren in de laoaictie kameren, Hun EdelGrootMo- san de Hollandfchc en Lotery 1787 >on onderGuarantie van uit de Lotery van ze- Negotiatie van agt uit da Loterye van eenden. kameren. der Guarantie van. Hun Hoog Mo_en- ven Millioeaen. Millioenen, onder tien Millioenen. " de Staaten van ^ee-
den. Guarantie van Hun land. , , , ., ' , - , .,„„„
. Edel Groot og- ^ -.. . ■ — " ' , T ƒ _70-l63'i0*ol ƒ 108075: 4:C ƒ 692512; 7:0 ƒ50990325: 8;li
Amfterdam 7^4^- 77»°°" o7o 7*4^o: 0:0 ƒ 3302000: 0:0 ƒ 7382666:12^ fV**&W A{fgg~ f rtgg o: ^ —~~ f %oA xjtó S* S^«*o .ggtg. g
Ro terdam ^OnfcS 66?7% 0:0 |c^|:i|:o ?i275o: 0:0 922833: 7;0 99100: 0.0 209428. 2.8 350^ 0;_ ^ 4,3 3594; 5:J. 9^5 S:o 5f ^6|:i6:o
Hoorn 227580:18:8 66375:0:0 5o6893:i5'0 4x2750:0:0 paaSSf J;° o-o 1481878:2:8 578000:0:0 1350000:0:0 88068:14:0 i0o49- 7-^ 9o°49- 587202b. 6.0
FrTkhn^Pll' 22758o:i8:8 66375:0:0 506893:15:0 412750:0:0. 922833:7:0 125550. °'° _" 1. ' " - ~
Enkhmzen 75_ 375 __iiJL _L-il —L-Jj, ^0550: 0:0 ƒ 8666700: 0:0 ƒ16200000: «ol/„agooo: 0:0 ƒ 3000640:10:0 / X499^ 4^/^09^^!^^
!ƒ 3641295: 0:0 ƒ 1312000: 0:0 ƒ8110300: 0:0 ƒ 4953000; o;o|iriio74oo°: 0-°/ 3723368: 5-°J 22. i — ———— —






— - , | staat Generaal van de Refpeélive kameren van deOe_^^^ T^^Z
LlttA.l btaat oenerdat v _ — faldo konU de Generaale ftaat ten agteren. ƒ 80937737:14:0
_J0 r \ Voor dat ten agteren komen de kameren. ^ .ƒ48672591:15:0
'O* \mfterdam - * 12170231: 7:0
Zeeland . „* 5790073:10:0
Delft - - . - 4853027: 9:0
botterdam - ".-«<• 4386051:10:8
Hoorn ".-*- 5065762: 2:8
Gnkhuizen - . —— .
/__237737^fO Èquïna2iën gedaan bT^R^fth^Kameren, federt 31 Mei 1789^3. Meii/90,
-„KSSTÓ-^^ ^^dtM»*,ta' Oa**..***. Cou,.,g,e.,»,_ ^ ^
31 Mei 179C _ . . .ƒ 7,69444:12:0 7„i.„3 ----- 6005955:16:0
Amfterdam I ..." - 47i»59°» 9:* gelft - fS^oj^.'P
Zeeland 640612:15:0 Ro terdam - " '866x76:9:0
Delft 6i7o45^3;o Hoöm * 1352103:13:»
Rotterdam - 600206:13:8 Eukïmizen - ■ • " " " l659^-: H:S
Hoorn - - 981149:1/•« — 7-77,
Enkhnizen - - " ƒ .6004765: 8:13
ƒ 1472105°: 0:8 ._. - -r ——■ "— —
■ Obligat.en ten lOnverkogte goe- Voorraad tot de Uitftaaude Schul- In Banco en Cas- 1 e zaaien.
" Lasten van an- deren. aanftaandeEqui- den. ia.
deren. __a__^ ,
Amfr,r_m "^i^Tïo'r^aioj: 6:0 f i458359:7:o/ 2077800: 8:8/ I305775:2:8 / 7555440; 4.;o Amfterdam L_Zl_ I41oo88:i7:8 792267:13:0 61520:10:8 5574^9; 7-0 3g^° J.8
Zeeland —I 725270:15:0 141715:19:0 I4^7°- «r» 1062402. l.j
1 Delft £ £2_885: 9:0 0.1204:11:0 747*9: 3:0 205924; 5-8 J}fl%**0
Rotterdam H^Hfc 1227472:9:8 206446:19:8 192160:10:0 "4"»£«S g
g0,0™. £ ,026878: 9:0 116991: 4:0 152653: 4:0 45032: 8.8 1341537? 5-Q
Jbnkhuizen , \ ~ „ o
ƒ uoo-o^/ 7324701:6:0/ 2926985:,3:8 ƒ 2608130:15:01 ƒ 24.01571: 8:°1/ 'g'7«7»9- . _
j r 1400. Q.otJ ~ ^ ° J . . n tpn , ~Crediteuren!Restanten Onbetaalde Te zamea.
■ — " ■ — fitari,ren ten I A denniito ten Las- A depofuo ten Las- Geanticipeerde Pen- Staaten van Holland Ob.igatier,i ten WisfeJs
Penoutarisfen ten Depoutarisfen ten Depoutarisfen ten Obligatien ten Las-1 ?eP^~™ ae h07- t_^%_lSer kt_er. ten van ieder kamer, ningen. en VVest-Friesland, wn tri" *e tiatie Afgoten, en Asfignatien.
Lasten van de Ge- Lasten van de Ge- Lasten van de Ge- ten van de Holland- . kameren onderGuarantie van WenmgvaiiFour- *?'*n*_ plumis-
nerale Compagnie, neraale Compagnie, neraale Compagnie, fche kameren in de lf.nd^ehloteryl van H™ EdelGrootMo- _,SSfl° aan de .787, «»
onderGuarantievanuitdeLoteryvanze- Negotiat.e van agt uit de »J^e va" genden. HolUndfche kame-^menten *
Hun Hoog Mogen- ven Millioenen 1785. Millioenen , onder tien Millioenen 17S0. ren, S,^rad MidW f
jen Guarantie van Hun enae '« _ ,. " ,
' lïMC„«»MV. _ ______ 3416889:13:0. 85099:11:8/ 7759.1» o:8 /5.__8o3i:iSOT
gr «ga s» «ss sgg &~ »& $_s «2?== ^q_j^tj«!«é.
/ 5609145: 0:0 ƒ i3iaooo: 0:0 ƒ oo5539Qi ow ƒ 49S3Q°« a0 ^o?74too; 0:0 / 369i3j3i___j 22 3 y —






JAARBOEKEN, >6'. X79I. Sfis
zoek te doen naar de middelen, welke door die Natie tot het zo fpoedig volbrengen hunner reize wor-en in het werk gefteld.
6. Dat, naar aanleiding van het geproponeerde door welgemelde Equipagemeesters, zoude kunnen worden geformeerd, een modél van een handelbaarer en géfchikter Vaartuig om te dienen in Stede van de Barkas, die by fommige Kamers aan de Schepen word verftrekt, en dat het zelve door de Equipagemeesters in hunne te houdene byeenkomst zoude kunnen worden geëxamineerd, en onderzocht of dat modél voldoet aan alle de oogmerken, waartoe zodanig Vaartuig moet (henen , mitsgaders hoe veel zodanig een nieuw foorc van Vaartuig aan de Compagnie zoude komen te liaan.
7. Dat ten aanzien van de geproponeerde af fchaffing van den Ventildiar.asn Heeren Commisfarisfen niet klaar was voorgekomen, of de befparing van de onkosten, die dit Inftrument vereischt, wel zoude opweegen tegen het gemis van het nut, het geen men by de invoering van het zelve zig daarvan heeft voorgefteld; en of mitsdien niet liever in confideratie behoorde te komen, het Hellen van ftridier ordres nopens het gebruik van gemelden Ventilator, het welk Heeren Commisfarisfen van gedagten waren, dat ook door de refpe&ive Kameren nader zoude behooren te worden nagegaan.
8. Dat het geproponeerde om de Retourfcheepen, die anders wanladen zouden moeten terug keeren, te doen aanvullen met Ambonfche Balken en Planken , Kajaten , of andere Balken , Krommers, Kniën en zwaare Planken, die hier by hetrepareeren van Schepen van nut zouden kunnen zyn, aan Heeren Commisfarisfen was toegefcheenen, te berusten od onderftellingen, die niet overeenkomen me?
r Ttt de
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
i



966 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fTELPA'M.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
de daar van zynde Indifche berichten, nademaal wel verre van daaruit te vernemen; dat 'er overvloed van die Houtwaren te Batavia aan handen zoude zyn, integendeel uit de Indifche Brieven en Papieren con ■ fleert, dat de benodigdheid daar van, door aanzienIyke inkoopen van Hout jaarlyks moet worden gefuppleert , terwyj het Befoigne al verder zig niet overtuigd heeft bevonden, dat het Transport van die artykelen, aan c'e Maatfchappy voordeel zoude geeven, en dat Heeren Commisfarisfen dus yan oordeel waren, dat van dit voorltel geen gebruik zoude behooren te worden gemaakt.
9. Dat, conform het voorftel van meergemelde Equipagiemeesters om de daarby voorgebragte re denen, de Watergaten in het Ruim van deBataviafche, en andere Retourfchepen ("althans die van de f|e eerfte bezending) zouden kunnen worden afgeichaft, en aan Generaal en Raaden aanbevolen , de Ruimen der Schepen bekwaamlyk vol te laden, het water met de Yiclualien Tusfchendeks, als in de Chinafche Retourfchepen tc laten varen, de Dekken en Lyfnaden behoorlyk toe te breeuwen, tc \oorzien, "en met prefenning belegd.
En dat om de al mede daar toe geallegueerde redenen , aan Generaal en Raaden zoude kunnen en behooren te worden aanbevolen, om in het plaatfen der flingerfchotten in de Ruimen der Schepen, de vereischtc voorzorg in agt te neemen, alzo by fomraige Retourfchepen bevonden word, dat men daaromtrent tc Batavia niet zeer attent is,
ïo. Dat de geproponeerde beladingen der Retourfchenen aan ce Kaap met Tarw, Rogge, of andere Producten , voor zo veel de geconfutneerde Victualiën tusfehen indiën, en de Kaap zulks kunnen toelaaten, naar gedagten van Heeren Commisfarisfen van zelve zal vo'gen uit de o'dres, die hier omtrent uit deze Vergadering bueids zyn afgevloeid ,
en



JAARBOEKEN, jSfi ^7
erJ dac, nademaal reeds aan de Kaapfche Ministers is aangefcnreven , om de wanladen Schepen aan , dien uithoek met gedagte-Producten aan te vullen , misfchien ook dit Point geen nadere voorziening behoeft.
11. Dat ten aanzien van de geproponeerde verandering in de montuure der Schepen, aan Heeren Commisfarisfen fpeculatief was voorgekomen , ofwel geraden zoude zyn, het caliber van bet gefchut van 's Compagnies Schepen in dier voegen te verminderen, als door de Equipagemeesters is voorgefteld, nademma! de Schepen zich altoos in een weerbaareh ftaat moeten bevinden, zo niet tegen een Europeefche, ten minften tegen eeniinlandfchen Vyand, of tegen Zeefchuimers, en dat Heeren Commisfarisfen dat point niet hebbende durven üitmaaken, van gedagten zouden zyn, datdereipective Kameren hier over al mede hunne gedagten zou * den behooren te laaten gaan, en dezelve aan de Vergadering mede te deelen.
12. Dat met opzigt tot de voofgeftelde ver-; andering, in Tuigagie der Schepen, aan het Be* foigne was voorgekomen , dat daar van by deKamer Amfterdam, bereids eene proeve zynde genomen, die proeve zeer wel was gereusfeert, ed dat Heeren Commisfarisfen dienvolgens van gedagten zouden zyn, dat dezelve nu over het algemeen zoude kunnen worden ingevoerd, en de refpeöive Kameren verzocht en gequahficeert ,■ om voortaan van alle de Schepen, de -groote Mast die van 150 vt. 2 voec, de Fokkemast f* voet, en de Bezaansmast 1 voet; en die van 14Ö vt. de groote Mast lè voet, de Fokkemast 1 voet , en de Bezaansmast * voet korter te laaten maaken, als volgens de order gebruiklyk is, behoudens derzelver dikte, en de toppen van alle! de Masten tot ftevigheid der ftengeu , zo als nu
Ttt * «ynj
MA-
SAU.
Bylagen1 tot Rap* port nopens de Oost* Indifche Comp;



968 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rap. port nopens de OostIn difche Comp.
zyn: voorts de Marszylen één ; en de Onderzy* ij of tweede kleden fmaller te maaken, waar door het groote Stagzyl, de Stormfok, en de Aap, of Bezaans Stagzyl mede een geringe verkleining zoude ondergaan; en ook voortaan op alle de Schepen Engelfche Ezelshoofden ie plaat* fen. En eindelyk:
13. Dat om de daar toe bygebvagte redenen en ingeflopene misbruiken, de Refolutie dezer Vergadering in dato 15 November 1742 , by welke geordonneerd is , de recoguitie Goederen, de helft in Kasfen, en de helft in Vaten mede te nemen , zoude behooren te worden gerenoveerd, en alleen gepermitteerd, dat men een gelyk getal Vaten zal mogen mede nemen, in plaats van een gepermitteerd getal Kasfen; en geenzints Kasfen m plaats van Vaten, van welke natuur ook die Kasfen mogten zyn.
Dat voorts ook de fustage op de gepermitteerde Lysten g?fpecificeerd, volgens de inrigting van die Lysten, by diverfe Refolutien dezer Vergadering vastgelteld, zonder eenige andere verwisfeling, als die van een Kas in plaats vaneen mand te mogen mede nemen, zoude behooren te worden opgevoigt; alzo een contrarie practyk, en willekeurige verwisfeiing van Fustagien, de Equipagemeesters buiten Itaat (feld om een ruw project van belading voor de Schepen te kunnen formeeren.
Op alle welke pointen gedelibereerd zynde, is goedgevonden, Heeren Commisfarisfen voor de genomene moeite en gedaane Rapporten te bedanken, en wyders verdaan , zig met de gedagten van welgem. Heeren te conformeeren en de voorfz. Rapporten in even zo veele Refolutien dezerVergadenng te converteeren ; wordende mitsdien de refpective Kameren verzogt , dezelve te doen ftrekken tot aarigt en obfervantie, ea voor zo
ver-



JAARBOEKEN, Jidy > ïflitl
Verre daar op liaare gedagten en Confideratien nader worden gevraagd, zig daartoe tegen dé eerstvolgende byeenttomst dezer Vergadering na gehouden Reces te bekwaamen.
Voorts is goedgevonden, dat omtrent de voorfchreven poincten, voor zo ver zulks noodig zal zyn de vereischte aanTchryvingen aan Generaal en Raden zullen worden gedaan: en zal wyd»rs van al het bovfcnftaande aan Hun Edel Mogende, de Heeren van de Staats-Commisfie, de vereischte ouvertures van wegen deze Vergadering worden gedaam
tin F ÈXTRACTwV^RESOLÜTIEN fe"'- door Heeren BEWINDHEBBE-
" ' REN van OOST-INDISCHE.
COMPAGNIE , gecommitteerd ter Vergadering van ZEVEN" TIENEN, genomen op
Vryddg den ig Maart I7pr.
fs gehoort Het Rapport van Heeren Commisfa-Irisfen tot de" Befoignes, in gevolge en ter voldoening der Refolutie Cömmisfonaal van den i| dezer /geëxamineerd hebbende de Advizen der refpeftive Kameren, uit kragte der Refolutie Van p December laatstleden ter Vergadering ingeleverdi nopens het door de refpective Equipagemeesters geformeerd Plan van een nieuw Eqüipagèboek ,en daar by opgegeevcne Reduchen die ten aanzien der vertrekkingen aan de Schepen zonden konnen worden gemaakt.
En uit dat Rapport geBlekén zynde dat de1 re* foeftive Kameren over het algemeen hadièrt v£j klaard wel te kunnen komen in dé Reduftien by" dat nieuw Eqüipagèboek voorgelteid.
Ttt 3 uzn^
ka*
STERDAM i
Bylagen1 tot RapJ oort nos oens de Oost{ndifchéCompi



970 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STERDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifoheComp*
ï
Dan, dat het evenwel aan Heeren Commisfarisfen, zo wel als aan fommige Kameren ten uiterRen bedenkelyk was voorgekomen zodanige Artykelen agter te laaten, waar door 's Compagnies Bodems ibmwylen in groote verlegenheid zouden kunnen geraken , of aan gevaren blootgesteld worden, welke door het verftrekken van die Artyke. len zouden zyn voorgekomen geweest.
Dat van dien aart aan Heeren Commisfarisfen waaren voorgekoomen de volgende Artykelen,:
1. Een waarlo Anker met deszelfs Rok.
2. Een Boogtouw 18 duim voor een isofte
en 17 duim i4ofte,
3. Twee Wieltrosfen (differente.)
4. Een groote Draaireep.
5. Een Fokke Draaireep.
6. Een Unfer voor den Bottelier.
7. Drie geele Huiden.
8. Een Vuurlantaarn.
9. Een Kraanzaag.
Dat Heeren Commisfarisfen derhalven van gedachten waren, dat met de verftrekking van alle deze Articulen behoorde te worden voortgegaan, met dien verftande nochtans, dat aan Generaal en Raden zoudekunnen worden gerecommandeerd behoorlyk agt te geven, dat de mede gegeven Equipagegoederen , en inzonderheid de Ankers en Touwen, door de Overheden der Schepen behoorlyk worden verantwoord in 's Compagnies Magazynen, en daar toe behoorende Boeken ingenomen.
En dat wyders het voornoemdedoorde Equipagemeesters geprojecteerde nieuw Eqüipagèboek, met de bovenftaande modificatien zoude kunnen worden geapprobeerd, zynde uit de vergelyking van dit nieuw plan tegen het thans in gebruik zynde Eqüipagèboek, aan Heeren Commisfarisfen gebleken , dat door de voorgellelde reducfien tusfehen
de



fT JAARBOEKEN, July, 1791. S>7*
de 5 en ƒ 6000: - op ieder Schip zoude worden j uitgeipaard. < Zo is na deliberatie goedgevonden , het te meer-, malen gemelde nieuw Eqüipagèboek , conform het advis van Heeren Commisfarisfen met de daarby voorgeflelde Ampiiatien te arresteeren, zo als het i zelve gearresteerd word by deze, en mitsdien de refpective Kameren te verzoeken, zich naar het zelve in het equipeeren der Schepen te gedragen,' ten welken einde de Frffifïdiaale Kamer word verzocht , het voorfchreve Eqüipagèboek te doen drukken, en aan de refpecïive Kameren toe te zenden.
En is wyders goedgevonden, dat ten aanzien van de verantwoording der Ankers en verdere Equipage-Goederen, door de Overheden der Schepen in Indien , zodanig aanfehryven aan Generaal en Raaden zal worden gedaan als door Heeren Commisfarisfen, blykens het bovenltaande Rap port is aan de hand gegeeven.
Is al mede gehoord het Rapport van Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes ter voldoening van gemelde Refolutie van den 14 dezer, geëxamineerd hebbende de Advizen der Refpective Ka meren nopens de aan deze Vergadering geëxfu beerde, en by die Refolutie breder vermelde fabellen wegens het verftrekkcu van Scheepsklederen Waar op gedelibereerd , en in dat Rappor geïnflueerd zynde, dat op deze Tabellen geen by zondere confideratien by de Kameren zyn geval len, en tévens met Heeren Commisfarisfen erken zvnde, dat men zig in deezen gerustelykkonver laten op het advis van de Equipagemeesters, al welke meerendeels zelve ter Zee hebbende gev; ren, gerekend moeten worden de vereischte kei nis te bezitten van het geen het volk aan Boor nodig heeft; Is goedgevonden naar aanleiding van het adv
Ttt4 va
TKL3 AM»
'iylagen et Rap* 'jort notens de OostIndifcheComp.
1
3
\
s n



97* NIEUWE NEDERLANDSCHÈ
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport itopens de OostIndifcheComp*
i
Van Hoeren Commisfarisfen de voorfchreve Tabel' len te approbeeren, en de refpect ve Kameren te verdoeken Voortaan volgens dezelve de Scheepskïèderën te doen verllrekken. '
Voorts is geboord het Rapport Van Heeren Commisfarisfen tot deBefoignes, ingevolge bovengemelde Refolutie Commisforiaal van den 14 dezer-, nagegaan hebbende de Advizen van de refpective Kameren, met betrekking tot de aldaar breder vermelde Lyst van Stuurmansgereedfchappen, waar' Van, naar gedagten der Equipagemeesters, de verItrekking van Compagnies wege zoude kunnen' worden ufgefchaft.
Ëu daar uit gebleken zynde, dat de totaale'. affchaffing der afgaave van de Inftrumenten aan Heefcn Commisfarisfen bedenkelyk was voorgekomen , om dat dezelve geen object is van een' genoegzaam belang', om te kunnen dpwtegen tegen het ongerief,'t welk daar uit zoude konnen ontftaan.-
Doch dat Heeren Commisfarisfen geen zwarigheid Vonden om te advifeeren vcor de Reductie, welke daaromtrent is voorgelteldbyde Lyst, wel-' ke agter de Notulen in het voorleden Najaar is gevoegd geweest. '
Is na deliberatie goedgevonden, zig met dat Adra te conformeeren, en misdien verftaan de refpective Kameren te verzoeken , zig in de verftrekking Van Stuurmansgereedfchappen Voortaan naar die Lyst te reguleeren,
Voorts gehoord zynde her Rapport van lïeereii Commisfarisfen, ter voldoening als boven ge-xaj nineerd, hebbende de gedagten van de Relpeétive' [Cameren, nopens het al of niet afi'chaffen van den Ventilator aan boord der Schepen.
En drtar uit vernomen zynde, dat terwyl 'er' mdere genoegzaame middelen voorhanden zyn, )m de vereischte verfche Lugt binnen Scheeps-^ Joc/rd te verwekken: als by voorbeeld, het gebral*



JAARBOEKEN, July, 179L 973
bruiken van Koelzeilen ,het lugten en fchoon houden der Kooyen enz., mitsdien het mede geven van • den Ventilator, als op zig zelve vry kostbaar zynde, en zeer zelden wordende gebruikt, voortaan zoude kunen worden agtergelaaten. ls na deliberatie goedgevonden, coniorm het, Advis van Heeren Commisfarisfen, den Ventila-; tor voor 't vervolg aftefchaffen en de relpeélive^ Kameren te verzoeken , zo als gefchied by dezen, om de Scheeps Overheden te recommandeeren de overige middelen om verfche lugt in de Schepen te brengen behoorlyk in acht te neemen.
Wvders is gehoord het Rapport van Heeren Commisfarisfen meergemeld, ter voldoening als boven, geëxamineerd hebbende de confideratien, welke uit kragte van de Refolutie dezer Verganering van den 30 December laatstleden door de Eo'uipagerneesters enScheeps-Timmermans baazen der refpective Kameren, aan de Kamer Amfterdam zyn gefuppediteerd, en door die Kamer, ter VergaderiWe ingebragt, nopensi het aanbouwen van Hoeker- of Pinkfchepen, benevens een Vaartui°- om te dienen in plaats van de thans in gebruik zvnde Barcas of Boot, en het geen verder by bovengemelde Refolutie aan dezelve was gedemandeerd. . ' ' , _
En uit datRspport gebleken zynde, dat het Befoigne benevens gemelde conlideratiewasgefuppe. diteert, het modél van een naar gedagten van gemelde Equipagemeesters, cn Scheeps-Timmermansbaazen wel befneaen Pinklchip , roet de befchryving tot een Beftek van het zelve, mitsga. ders een modél van een zogenaamde CarohnaBoot,om te kunnen dienen in plaats van de Barcas
Doch dat aan Heeren Commisfarisfen yry.bedenklyk was voorgekomen, of men de voorfchreven modéllen , zonder nader onderzoek, maar aan' ftonds zoude accepteeren, naardien het eerfte oppervlakkig niet zeer bezeilt, en beide aan verlchei-
;TELe MM.
tylagcii ut liap)urt nu* iens de JosthidifoherJom/>*



974- NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
D(UI.
Bylagen tal Kap po ;t no pens de OosrIndifclitComp.
Litt. G. EXTRACT uit de Refolutien door de Heeren BEWIND HEBBEREN v*« de OOST-INDISCHE COMPAGNIE, gecommitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN, binnen AMSTERDAM, genomen op
Maandag den 30 Mey Vj<ft,
Js gehoord het Rapport van Heeren Commisfa* nsien tot de Befoignes, ingevolge en ter voldoening aan de Refolutie Commisforiaal van den 19 April laatstleden, nagegaan hebbende de Lysten, die de refpective Kameren ter requifitie aan het ver?°ul?te by Refolat'e van den 29 Maart daar voren nebben geproduceerd, wegens deTractementen en Belooningen der Bediendens, en het getal der Arbeidslieden; mitsgaders geëxamineerd hebbende, de Advizen der refpective Kameren nopens de vraage; of, en welke reductie omtrend üat point zoude kunnen worden gemaakt ?
Ka
de inconvenienten onderhevig febenen te zyn, en zy Heeren dienvolgens van oordeel waren , dat hec dienftig zouden zyn daar omtrend de Confideratien van deskundigen, zo in, als buiten de Coaipaenie, nader in te neemen.
• Is na deliberatie goedgevonden de Prsefidiaale Kamei te verzoeken, een modél zo van het Pinkichip, als de Carolina Boot, voor ieder der Kameren te doen vervaardigen, en aan dezelve toezenden , en tevens verftaan , het bovengemelde berigt der Equipagemeefters en Scheeps-Timmermans Baazen voornoemd, agter de Notulen te voegen, en de refpective Kameren te verzoeken, zig over de Pointen daarby vervat, in de eerstvolgende Vergadering te verklaaren.



JAARBOEKEN, July, 1791. 975
En uit dat Rapport gebleeken zynde, dat door de refpeftive Kameren nopens dit een en ander per-1 tinente Lysten zyn overgeleverd, en dat de relpective Kameren, ten aanziene der Bediendens, alle eenpaarig hebben betuigd, dat nog,inide belooning nog in bet gein/ derzelve eenige reduftie konde worden geadmitteerd; daar in tegendeel door de Kamer Amfterdam by deze gelegenheid is m confideratie gegeeven, of niet tot meerder profyt van de Compagnie zou ftrekken, Óen of meer Schryf bedienden aan te Hellen, dan, gelyk uit hoofde van het zo zeer vermeerderd Schryfwerk nu moet plaats hebben, van tyd tot tyd eenige Bladfchryvers te employeeren, het geen nog al eenige naamwaardige kosten veroorzaakt. En
Dat ook op voorfz.. Lysten door de meeite Kameren zyn aangeteekend geworden, de vermindering enfchikkingen, die by ieder derzelve nopens de Arbeidslieden reeds zyn gemaakt, zynde ook door de Kamer Rotterdam , offchoon zulks op haare Lysten niet is gefteld, mondelyk te kennen geFeeven , dat men de helft van het Werkvolk aldaar om de veertien dagen laat ledig loopen.
Is na deliberatie goedgevonden met dit gerapporteerde van Heeren Commisfarisfen genoegen te nemen, en de voorfz. Lysten agter de Notulen tc voeden» r*\
En by deze gelegenheid tevens door Heeren Commisfansfen ter voldoening aan bovengemelde Kelo lude van 19 April, gerapporteerd.zynde, dat Heeren hadden geëxamineerd de circulaire Misnvt van Hun Edele Mogende de Heeren Staats-üe committeerden» van den 9 April 1791, waar 0} de refpeftive Kameren zyn verzocht , met atleet dadelyk wel te willen affchafen , alle zodanig, losfe Bedienden en Arbeidslieden, welke met vol Arekt noodzakélyk behooren te worden aangeliou den, en zonder vreeze van kwaade gevolgen zou den bunnen worden af gedankt, maar daar en 00 ' vet
TEL-
5AM,
Bylagen ',ot Rapöort nopens de Oost» Indifche. Comp,
1



97ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELPAM.
Bylagen pi Kapport nopens de OostIndifche
X, O flipt.
Litt. H. EXTRACT uit deReflutien door
ïlcerm BEWINDHEBBEREN der OOST INDISCHE COMO? KGNIE,gecommitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN binnen AMSTERDAM, genomen up
Dingsdag den 29 Maart 1791.
Ts gehoord het Rapport van Heeren Commisfaris■*• Jen tot de Belbignes, ingevolge en ter voldoening
ven by over/yden of afftand van' Amptenaaren en Bediendens van wat aart of natuur die vak mogen wezen , die Posten niet tc vervullen , dan met Hóogstderzeher voorkennis, en geduurend-e die vacatures zorge te dragen , dat door de non fupp/etie inmiddels f.c.en nadeel gefchiede.
En dat zy Heeren Commisfarisfen gemeend hadden , dat aan dit verlangen van Hun Edele Mogende zoude behooren te worden gedefereerd; zo is na deliberatie goedgevonden zich met de gedagten van Heeren Commisfarisfen te conformeeren, en aan het verlangen van Hun Edele Mogende te defereeren; mitsgaders dc Kamer Amfterdam te verzoeken by het te doen Rapport aan Hoogstgemelde Heeren wegens de verrigtingen dezer Vergadering van dit gerefolveerde, mitsgaders van de voornoemde Lysten en Advis der Refpecfivc Kameren , de nodige melding te doen.
(Onder fond)
Accordeerd met voorfz. Refolutien,
{JPas geteekend')
S. C. NEDERBURG.



JAARBOEKEN, July , 1791. 977
ring aan de Refolutie Commisforiaal v?n den 25 dezer , geëxamineerd hebbende de vyf Pointen , voorkomende op de Nota van wegen Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerdens tot de zaa ken van de Oost• Indifche Compagnie, als toen ter Tafel geproduceerd, en onder evengemelde datum geïnfcreerd: .
En is ten aanzien van |het eerlre dier Pointen , of namelyk het Logement in 's Hage , met al den omflag |daar aan verknogt, niet zoude kunnen worden afgefchaft, en dicnsvolgens in de wy. ze , waar op de menigvuldige kostbaare Befoignes aldaar gehouden worden, een notabele verandering gemaakt; door Heeren Commisfarisfen ge. rapporteerd:
Dat het Befoigne voornoemd , tor voldoening aan de Refolutie Commisforiaal van den 14 dezer, bereids voor den ontfangst der Nota , haare gedagten had laten gaan over het Plan, wegens het verleggen der Befoignes, die tot nog to - in den Ha' oq zyn gehouden, welk een en ander by evenge melde Refolutie aan haar ter examinatie was op gedragen.
Dat by dit onderzoek aan het Befoigne beneukt lyk was voorgekomen, om tot verpkmtzing deze Befoignes naar de Prasfidiaale Kamer, te advifec ren, nademaal reeds zedert den jaare 1644, de Haag, als een daar toe alzints gefchikte plaats doe het Bewind is befchouwd geworden; en bót insge lyks eene bekende zaak is, dat men zedert getrap hebbende, daar in verandering te maken, wedei om korte jaaren daarna van dit voornemen heel moeten afzien.
Dat de Compagnie daar en boven van tyd t< tyd zaaken heeft te verrigten, die gevoeglykst : 's Hage , als zynde de Refidentieplaus van d< Souverein , den Heer Opper Bewindhebber, ( het Hooge Miniftcrie, kunnen worden ter uitvo y.: g
Am-
i i el' dam.
Bylagen tol Kap»
p'/l't UOr
pens de -.jostIndifcheComp.
r
1 r
t
t
>t n m
Tl
:r e-



978 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rap port no pens 'de OostJn,l/fihcComp,
gebragt, en dat het mitsdien niet geraden fchynt, te laaten vaaren het voorregt, om zonder bezwaar van de Compagnie te konnen confereeren, met die hooge Perfoonen, die veeltyds, en fomwylen zonder het minfte tyd verzuim , over zaaken van het . grootst gewigt, moeten worden geraadpleegt.
Dat voorts, wat aangaat de befpaaring, die volgens het voornoemde Plan zoude worden te we» ge gebragt, het Befoigne zig niet hadt overtuigd gevonden , dat daar door eene menage van 15 a f 16000 : o : o zoude worden betragt, maar integendeel van gevoelen was, dat, wanneer alle de nieuwe uitgaven, welke deze affchaffing zoude veroorzaaken, by een getrokken wierden, als dan die bezuiniging op ver na zo groot niet zoude zyn, vooral , wanneer de onkosten voor de Haagfche Huishouding over een tydvak van ordinaire Compagnies bezigheden, by voorbeeld over de jaaren 1770 tot 1780, in Rede van over de jaaren van 1780 tot 1790 door een gerekend wierden.
Waar by al verder in aanmerking kwam, dat de voorgeftelde menage niet zo zeer in de verplaatzing der meergemelde Befoignes uit 'sHage naar Amfterdam , maar merendeels in de voorgeftelde bekorting van het werk dier Befoignes, moest worden gezogt, die dan ook eveneens in 's Hage ., als elders, zo veel de aart der zaaken zulks toelaat, zoude kunnen worden ingevoerd.
Waar op gedelibereerd zynde, zo is conform het gcadvifeerde door het Befoigne goedgevonden, dat de ordinaire Befoignes tot het beantwoorden der Indifche Brieven als nog jaarlyks in 's Hage zullen worden gehouden; en dat Heeren Commisfarisfen , die daar toe vaceeren, zullen worden verzocht, die Befoignes zo veel mogelyk te bekorten, hier omtrend in het oog houdende, de wyze van Befoigneeren by het meergemelde Plan voorgefteld, behoudens de vryheid om zig, wanneer zulks nodig mogt worden geoordeeld, deze of geene pe-
rio«



JAARBOEKEN, July, 1791. 979
riode int de Brieven zelve in het Befoigne te doen
voorleezen.
En is tevens-conform het geadvifeerde door Heeren Commisfarisfen goedgevonden, de Prsfidiaale Kamer te verzoeken, de overige Commisfien, wel ker aart niet volftrekt vereischt, dat dezelve in 's Hage worden gehouden , zo veel mogelyk binnen Amfterdam te befchryven.
Dan ten aanzien van het gedaan voorftel om aan Heeren Commisfarisfen toe te kennen de Faculteit, om de door hun in meergemelde Befoignes geconcipieerde ref riptie in de Befoignes zeivete arrefteeren, en daar uit naar Indiën te doen afgaan , naar aanleiding van het gerapporteerde gereflecteerd zynde, dat deze Vergadering langs dien weg zoude afftaan een groot gedeelte van het geen haare esfentie uitmaakt.
Is na deliberatie goedgevonden van dien voorflag geen gebruik te maaken, en de Sanctie der geprojecteerde ordres naar ouder gewoonte aan deze Vergadering te houden.
Wyders is conform het geadvifeerde door Heeren Commisfarisfen meergemeld , goedgevonden , de Heeren van het Préparatoir Befoigne ter verdere bekorting van het gantfche werk te verzoeken, derzelver refiexien voortaan in de form van een Concept - Misfive te fuppediteeren.
Den Heer Gedeputeerde van de Kamer Enkbmzen heeft verklaard, de conclufie, met relatie toe het principaale Point wegens het niet verplaaczen der Befoignes, voor deszelfs Kamer aan te zien. .
Voorts is op het tweede point van bovengemelde Nota van Hun Edele Mogende, of namelyk ten aanzien der Jagten, geene aanmerkelyke vermindering zoude kunnen plaats hebben, en wel in diet voegen , dat voortaan by de Kamer Amfterdam één, by de Kamer, Zeeland één, by de Kamei Delft en Rotterdam te zamen één, en insgelyks by Vvv èt
Amsterdam.
üylagen 'ot Kapooft notens de Onstin difche Comp.



98o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am* stex-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifchcComp.
Je Kameren Hoorn en Enkhuizen ook maar één Jagt zouden worden aangehouden , door Heeren Commisfarisfen gerapporteerd.
Dat het aan hun Heeren na rype overweging van het gebruik, het welk van de Jagten by de refpective Kameren fuccesfivelyk moet worden gemaakt, was voorgekomen, dat het gebruik derzelver by geen der Kameren konde worden gemist; doch dat het Befoigne evenwel niet ten eenenmaale onmogelyk had geoordeeld , dat door onderlinge fchikkingen tusfehen de Kameren eenige reductie ten dezen opzichte worde te wege gebragt.
Waar op gedelibereerd zynde, is conform het daar toe geproponeerde van wege het Befoigne goedgevonden, de refpective Kameren te verzoeken, zo als verzocht worden by dezen , om over dit Point onderling, en wel de Kamer Amfterdam, met de Kameren van het Noorder - Kwartier, en de Kamer Zeeland , met die van het Zuider-Kwartier te correspondeeren, en deze Vergadering van den uitflag van deze haare te houdene correfpondentie by eerfte gelegenheid rapport te doen, en tevens op te geeven de Jagten, of andere Transport-vaartuigen van dien aart, welke by ieder derzelve aan handen zyn.
Zynde tevens op voorftel van het Befoigne goedgevonden , aan Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie, in confideratie te geeven, om by de te nemene infpectie van de Huishouding ia de refpective Kameren te willen nagaan, of, en welke menage ten dezen opzichte verder zoude kunnen worden ingevoerd.
Voorts is door Heeren Commisfarisfen op het derde point van bovengemelde Nota van Hun Edele Mogende, of namelyk niet eenige veranderingen in de gewoone, daar by vermelde Comrrrisfien, te maaken zouden zya , ter Vergadering gerapporteerd:
i. Dat



JAARBOEKEN, July, >ï9t. ött
%. Dac wat betreft het voorftel orn het uitbrengen en inhaalen der uitgaande, en t*huis komende. Schepen te demandeeren (extraordinaire gevallen' uitgezonderd,) aan één óf twee Monfter-Commisfarisfen in loco, aan Heeren Commisfarisfen was voorgekomen, dat 'er de Compagnie zeer veel aant gelegen ligt, dat de uitgaande en t'huis komende Schepen conform de by het Ocfroy gemanifesteer-^ de intentie van Hun Hoog Mogende, door Be-, windhebberen zelve by aanhoudenheid werden ge- j examineerd- Dat bovendien de befpaaring, wel-i ke door affchaftiog dezer Commisfien zoudeh werden betragt, niet naamwaardig zoude zyn, tervyyl het buiten bedenking was, dat de Monfter Commisfan'sfèn, die daar toe in loco zoudert worden geemploieerd, ten einde boven de verleiding van corruptie te worden gefteld, zeer ruim zouden moeten worden gefalarieerd, wanneer het als dan nog bedenkelyk en gevaarlyk fcheeh, de inzage over 's Compagnies Schepen buiten hecbewind te laaten gefchieden.
Dat Heeren Commisfarisfen al mede zwarigheid zouden maaken, om favorabel te advifeeren voof de propofitie, om de Verkoopingen, by welke gemeenlyk adfifteeren Bewindhebberen uic alle de Kameren, voortaan alleen te doen waarnemen dooi' Bewindhebberen van die Kamer, daar de Verkooping.' gehouden word, nademaal het belang van alle de Kameren by de Verkooping niet altyd het zelfde is, en de afwezendheid van Gecommitteerde Be^ windhebberen uit eenige der Kameren veel ligC ge» , legenheid zoude kunnen geeven tot ongelykhedèn, die door derzelver tegenwoordigheid worden voorgekomen. En
3. Dat wat aangaat de voorgeftelde affchatflng van de Commisfie tot hét meeten der Schepen. aan Heeren' Commisfarisfen wel1 was róegéfcheeriéni Vvv 3 dat
Am-
TÉLJAM.
plagen ot Rap* >ort no* ens de "Jost'hdifchilomp»



Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
082 NIEUWE NEDERLA NDSCHE
dat deze Commisfie is van dien aart,.dat dezelve des noods zoude kunnen worden gemenageerd ; dan, dat hier by in aanmerking diende te koomen, dat deze Commisfie zelden alleen word waargenomen, maar meeftendeels verzeld gaat, van die tot het inkoopen van Hout, waar van de nuttigheid door deze Vergadering in het Iaatfte Najaar is erkend. ,
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden zig met de gedagten van Heeren Commisfarisfen over dit derde point te conformeeren, en mitsdien alle de bovenftaande Commisfien als na gewoonte te laaten Hand houden; doch niet te min, ten aanzien van de laatstgenoemde, conform het Advis van het Befoigne , de refpective Kameren te verzoeken, zo als gefchied by deze, om nimmer eene aparte Commisfie tot het meeten van de Schepen te decerneeren, en wyders de refpective Kameren te verzoeken, ieder in den haare na te gaan, welke menage omtrend het uitbrengen en inhaalen der Schepen zoude kunnen worden ingevoerd.
En hier op door Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes overgegaan zynde, tot het Rapport op het vierde point van meergemelde Nota, te weten, of de uitdeeling van Speceryen en Suiker niet langzamerhand, en by overlyden, of defiftit van alle de Amptenaaren, welke daar van jegenwoordig jouïslêeren, zoude kunnen worden vernietigd, en of in alle gevallen niet zou kunnen worden befloten,. dat van nu af aan, niemand meer, dan in ééne qualiteit daar van zoude profiteeren.
Zo is conform derzelver Advis, goedgevonden, te perfifteeren by de Refolutie in hec voorleden Najlaar genomen, om de diftributie van meer dan ééne portie aan ieder der Gebeneficeerdens alleen in het geval van uitlterving te doen ophouden; dan, ia 'tevens op voordragt van Heeren Commisfarisfen goedgevonden , om uit aanmerking van de tegenwoordige fchaarsheid in de artikelen vap de Noten
es



JAARBOEKEN, July, -79i. 983
en Foelv, de uitdeeling van deze artikelen op de, helft te verminderen, waar door eene befpaanngs van ongeveer f 20000 : o : o Guldens over alle de Portiën zal worden uitgewonnen.
En by deze gelegenheid tevens door Heeren üommisfarisfen tot de Befoignes gerapporteerd zynde,. dat zv Heeren ter voldoening aan de Relolutu. com-, misforiaal van den H dezer, hunne gedagten had , den laaten gaan, welke verdere reducben in oe uitdeelingen, der Speceryen zonden kunnen worden gemaakt, en tot dit einde nagegaan hebbende de lys-, ten van de uitdeelingen, dieby ieder der refpecbve Kameren gefchieden, van oordeel waren , nat by verderf of verwisfeling der Genieters zouden kunnen worden ingehouden de volgende Poenen
By de Kamer Amfterdam.
Van de Commiifionairen wegens den inkoop van de Lakenen en andere Manufactuuren voor Indiën.
Van den Ontfanger, Penningmeefter, en Ontfanger van de hoofdelyke betaalmge.
Den Vendumeefter, en de twee Kamerbewaarders van het Collegie ter Admiraliteit.
Voorts in 'sHage, van den Agent van Hun Hoog Mogende en de Kamerbewaarders van Hun Hoog Mogende en Hun Edele Groot Mogenden.
By de Kamer Zeeland.
Van den Griffier en Deurwaarder van het Col egie ter Admiraliteit.
By de Kamer Delft.
Van den eerften Clercq der Compagnie, als by geen der andere Kamers wordende bedeeld.
By de Kamer Hoorn,
Van het Logement van de vyf Steden, den eerV v v 3 fteD
\m-
TEL3 AM.
bylagen ot Rapport notens de DosthidtfcheZomp.



©84 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STF.L- . DAM.
Bylagen tot Happart nopens de OostIndifclteCamp,
Ren Clercq en Conchergie ter Admiraliteit. 'En
By de Kamer EnUiuizeti.
Van den eerften Clercq en Conchergie ter Admiraliteit.
Meenen de Heeren Commisfarisfen wydors, dat by verfterf of changement, de portie van den tweeden Boekhouder in het Liquidatie - Comptoir ter Kamer Amfterdam, by vervolg zoude kunnen worden toegelegd , aan den eerften Pakhuismeefter by die Kamer, ten einde in dit opzigt op een gelyken voet met da overige Kameren in dezen te handelen.
Zo is na deliberatK: goedgevonden zig met het bovenftaande Advis yan Heeren Commisfarisfen te conformeeren , cn de daar by geproponeerde redactiën en alteratien op dien voet te arrefteeren, IQ als dezelven worden gearrefteerd by dezen.
En worden dc refpoccive Kameren mitsdien verzocht , zig naar bovenftaande Refolutie , zo ten aandien van de vermindering, als reductie der Porden ieder in den haare te reguleeren.
Eindelyk is ten vyfde door Heeren Commisfarisfen nog geëxamineerd de vraage by meergemelde Nota voorkomende, of in de opgenoemde Pointen, alvorens eenige notabels redresfen en bezuinigingen gemaakt worden , niet te gelyk in overweging zoude kunnen genomen worden, om ten aanzien zo in het getal, als in de Tracfementen en Belooningen der Bediendens van de Compagnie, mitsgaders met opzigt tot het getal der Arbeidslieden in de byzondere Departementen , zodanige fchikkingen te maaken, welke eene notabele vermindering in de gewoone dagelykfcbe Uitgaven zouden %z weeg brengen.
Waarop door het Befoigne gerapporteerd zynde, dat dit point eensdeels, aan het zelve was voorgekomen mtesc gefchikt te zyn, om by het onderzoek
der



JAARBOEKEN, July. I79--
der Huishouding by de «f^ve &ma^wden behandeld , en dat anderdeels de Gedeputeerdens der refpective Kameren zig met geinftrueerd vonden orn als nog de vereischte opgave van de Bedienden en Arbeidslieden, by ieder derzelve te
d°5s'na deliberatie goedgevonden , de refpeftive Kameren te verzoeken, dat Point in overvveeg.ng w nemen, en in de eerstvolgende byeenkomst dezerVergadering , op te geeven het getal der Berftndens en Arbeidslieden, die by ieder derzelve in St zyn" ten ebde Hun Edele Mogende de HeerenGecommitteerdens tot de zaaken van de OostSiSSSSpagnleiii ftaat te ftcllen, onidit Point bv het te doene onderzoek der Huishouding in de Spective Kameren met grond te beoordeelen.
(Onder Jlond) Accordeert met voorfz. Refolutie. (Was geteckend)
S. C. NEDERBURG.
Litt. I.
De Heeren van het prasparatoir Befoigne ter voldoening aan het verlangen der Heeren Gecommitteerdens ter Vergadering yan Zeventienen, S de Befoignes derzelver Vergadering , hebbende nagegaan het kostende der Haagfchei huishouding , en d?menage, welke door de afichaffing derzelve zouden konnen worden betracht, mitsgaders de voet, waarop het werk,thans in den Haag yerngt wordende, voornamelyk de ordinaire Befoignes, V v v 4 voor-
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostludifchcComp.



S>S5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsi eldam.
Bylagen tot Happort nopens de OostJ.'idifeheComp.
voortaan zouden konnen worden waargenomen , hebben gediend van Informacien en Advis.
Dat zy Heeren hadden opgenomen de orkosten van het Haagfche Logement , zedert den jaare 177,1 tot den Jaare 17<S* inclufive en bevonden, dat dezelve in die 10 jaaren door eikanderen gerekend , daar onder begrenen de maaltyd van den Commandeur, en alle verftrekkicgen, welke ten behoeven van het Logement zyn gedaan, geene uitgezonderd, mitsgaders de Piaïferitie-Ge'den, Reisen Teerkosten der Heeren Gecommitteerdens tot de ordinaire Befoignes en de Vacatie Gelden en Reiskoscen der Clercquen , in alles hebben bedragen jaarlyks ongeveer ƒ 32000 : o : o.
Dat verder hebbende nagegaan, welke menage zoude kunnen worden betragt, wanneer de voorfz. Befoignes, en eenige Commisfien, die daar voor vatbaar zyn, voortaan binnen Amfterdam, wierden genouden , wanneer het voorfz. Logement zoude kunnen worden afgefebafe, zy Heeren gemeend hadden in aanfehouw te moeten nemen.
Dat het niet ongevoeglyk zonde zyn in die Befoignes , voortaan te voigen de wyze van deiibereeren, welke in het jongfte afgeloopen Haagsch Befoigne , op de materie van Batavia, heeft plaats gehad , door namelyk alleen tc lezen het generaal Extradt uit de Indifche Brieven, en de pointen van reflectie of fchriftelyke Advizen daar op geformeerd, en alle verdere Lecture te omitteeren, uitgenomen alleen zodanige Stukken, als het Befoigne tot beter verftand vaD het een of ander point van deliberatie volftrekt noodzakelyk zou mogen oordeelen: wanneer men zig zoude mogen voorrtellen,datdie Befoignes binnen agt weeken zouden kunnen afloopen.
Dat in die veronderftelling de daggelden der Heeren Bewindhebberen van de Buiten-Kameren uiterlyk zouden kunnen bedragen jaarlyks/3000 : o : q de Reiskosten, Teerkosten en Vacatiën 3850 : o : o
Dat



JAARBOEKEN, July, 1791. 987
Dat als dan ook noodwendig zullen vermeerderen de onkosten der Logementen van de Kamer Zeeland, en de Kameren van het Zuider- en Noorder Kwartier hier ter Stede, fchoon die vermeerdering zig enkel zal bepaalen tot zodanig foort van onkosten, welke gevolgen kunnen zyn van een meerder verblyf der Heeren Bewindhebberen dier Kameren in dezelve, doch waaromtrend het niet wel mogelyk is eenige calculatie voor als nog te maaken.
Dat ook byde affchaffing der Haagfche Befoignes de billykheid zoude vorderen, dat in het oog wierd gehouden, dat zommige Perfoonen hun geheelbeftaan daar in vinden, en andere door die affchatfing in hunne inkomften merkelyk zouden worden benadeeld, en dat aan de eene, zo wel als aan de andere eene redelyke fchadeloosftelling wierd gegeven.
Dat betrekkelykde eerfte zoude behooren te worden gezorgd voor een redelyk Penfioen, ten behoe. ven van den tegenwoordigen Castelein hartman , het welk zoude kunnen worden bepaald 01 ƒ 1600 : o : o in het jaar, zynde het bedragei van het ordinaris Tractement, waar op de voornoem den Castelein is aangelteld.
Dat aan de vaste Bedienden, bekend onder de naam van Mesfenflyper, en tot diverfe dienften gc bruikt wordende , thans genietende in het ja£ f 45< : o : o, zvn leven lang geduurende zouc kunnen worden toegelegd een jaarlyks f enlioen1 va ƒ 250 : o : o en aan een andere vaste Bediende 1 dierzelver voege/100 : o : o.
Dat onder de Perfoonen, welke door zodanige a fchaffing in hunne inkomften een merkelyk gemis zo den ondergaan; voor eerst in confideratie kornet de beiden Minifters der Compagnie , welke by < aanvaarding hunner Posten als een wettig Emolurae hebben kunnen confidereeren het voordeel uit het g not der Prtefentie Gelden, geduurende den geheel loop der Befoignes, en de waarneming van verfch den andere Commiifien (die altyd in 'sMage word Vw j l
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
1
r e n n
ft t-
1, le at eDQïi-
°M
;e-



qS?S nieuwe nederlandsche
Amsterdam.
Bykiger, lot Rap ■pon r,o pens de
ÖÖttr
Indifche C'jrnp.
) ] i
I
< 1 t 3 ( 6
gehouden ,doch nu insgclyks binnen deze Stad zouden worden overgebragtO'voor hun fpruirende, daar die voordeden zedert byna een en een halve Eeuw aan voorfz. Posten zyn geaccrocheerd geweest. Dat in gelyker voege moeten worden befchouwd - de Clercquen der Kamer Amfterdam, tot die Befoignes ■wordende geëmployeerd, op welker middelen van beftaan derzelver affchaffing mede van merkelyken irudoad zoude zyn, waar omtrend zy Heeren in coa- • fideratie zouden geeven, om aan elk der Clercquen jaarlyks tot eene fchadeloosftelling toe te leggen/ 350 het welk over een getal van vier Clercquen der Kamer Amfterdam (tot die Befoignes doorgaans zynde bruikt,.)zoude bedragen ƒ 1400: o: o, waar mede dierhalven de fom, welke door de kamer Amfterdam jaarlyks word befteed tot het onderhoud van het Schryfcomptoir, zoude behooren te worden vermeerderd.
Wanneer eindelyk in gelyker voegen aan de twee Clercquen van den eerften, en de Clercq van den twedenAdvocaat der generaale Maatfchappy, ten nadeele van welke de voorfz. affchaffing op gelyker wyze zoude werken, tot eene fchadeloosftelling in zeiver voeden zouden behooren te worden toegelegd / 350 jaar> iyks,het welk dus te zamen zoude belopen ƒ 1050.
Dat, gelyk egter altyd van tyd tot tyd nog ComTiisüen naar 's Hage zullen moeten plaats hebben aan 5yne Doorluchtige Hoogheid, de Hooge Staatsmiïifters, als anderzints, by affchaffing der Haagfche ïuishoading, noodwendig de Vacatiën en Teerkosen voor de Leden, welke tot zodanige Commisfien sullen worden gedefpicieert, of uit eenigen anderen loofde in de waarneeming hunner Bedieningen in 5 Hage zullen moeten vertoeven , mitsgaders de Clercquen en Bediendens, welke tot adliftentie dier -ieeren zullen nodig zyn, zullen moeten worden geugmenteerd, teneinde dezelve Heeren, zo voor ich, als voor hunne Domefticquen benevens de Clercquen en Bediendens, zig het nodig Logis zouen kunnen verfchaffen, waar toe die Vacatiën en
Teer*



JAARBOEKEN, July, 1791. 989
Teerkosten, welke voor de Heeren Bewindheb- j heren en Ministers thans bedragen f6 : 10 : os daags, en voor de Clercquen en andere Bedien-T dens ƒ4:0:0, zoude behooren te worden ge! bragt op f 10 : io : o, en ƒ 6 : 10 : o refpec-, 1 tivelyk. z 1 . Dat hoe zeer dus geene prajcile comparatie kan } 1 worden gemaakt om te berekenen de menage , j welke door de affchaffing der Haagfche huishott- 1 1 ding zoude kunnen worden geëffectueerd, echter. I Heeren Commisfarisfen zouden vermeenen , dat 1 zulks in het ruwe wel op ƒ 15000 : o : o a. ƒ 16000 : o : o in bet jaar zoude kunnen worden gefteld, vooral wanneer de voorfchr. Pennoenen by overlyden der Genieters kwamen te cesfeeren.
Dat zy Heeren eindelyk nog by deze gelegenheid niet mogten afzyn in confideratie te geeven , dat het nut der generaale Maatfchappy ten Iterkften zoude medebrengen, wanneer aan de espeditie der generaale Brieven jaarlyks door de Vergadering »an'Zeventienen naar Indien wordende afgevaardigt, eene meerdere fpoed konde worden gegeeven , en daartoe een middel uitgevonden, .waar toe zy Heeren zouden voorflaan om de Heeren Gecommitteerdens tot de ordinaire Befoignes te qualificeeren, om de voorfchr. Brieven, dade,lyk te arrefteeren, en te doen afgaan ; welke als dan door de beide Advocaaten van de Compagui£ ter Ordonnantie van Heeren Gecommitteerdens .zouden kunnen worden geteekend, alles egter onverminderd de vryheid aan de Heeren Gecommitteerdens refpeétivelyk om zodanige Pointen, als zy daar toe gedisponeerd zouden mogen vinden over te neemen , en te brengen ter kennisfe van hunne refpective Kameren , waarop als dan de conclufie aan de Vergadering van Zeventienen zejve , zoude behooren te worden overgelaaten.
Litt. K.
IM-
rEL-
•AM.
ly lagen 01 Raprbrt noizns de 'Jos'rudifcheZomp.



poo NIEUWE NEDERLANDSCHB
Am-
steldam.
Bylagen tot Kap' port nopens de Oost■ Indifclu Comp.
Litt. K. EXTRACT \ih de ReTolutlbn, door Heeren BEWINDHEBBEREN der OOST-INDISCHE COM¥ kGNl&,gccomriiitecrrl,'er Vergadering ^//ZEVENTIENEN, binnen AMSTERDAM , genomen Op
Dingsdag den 29 Maart 1701.
TAe Heeren Gecommitteerden tot de ordinaire Befoignes dezer Tafel, ter voldoening aan de Refolutien Commisforiaal in dato 17 December 1790 , 10, en 14 Maart dezes jaars, mitsgaders het zesde point, waar op deeze Vergadering is befchreeven, hebbende geëxamineerd, de Memorie van den Hoofdparticipant G. Titftngh, de confideratien van fomraige Kameren op dezelve, benevens de Memorie van de Heeren Falck, Craey. vanger en Schotten, in de extraordinaire Vergadering van Zeventienen geproduceerd ; tie elucidatien en andere confideratien van voorn. Hoofdparticipant op de evenge.mclde Stukken, de Memorie adftructif van de voornoemde drie Heeren $ onlangs geproduceerd; de Misfivcs van de Heeren Gecommitteerdens tot de -naken van de O. I. Compagnie mdatis 14 October, en 26 November 1790, en de refcriptien van de refpective Kameren op de eerstgemelde Misfive.
Hebben ten vervolge van het provifioneel gerapporteerde, op den inhoud van voorfchr. Stukken, vermeld onder de Notulen dezer Vergadering van den 15 en 29 December 1790 thans nader gerapporteerd en geadviferrd.
Dat zy Heeren, by het moeilyk onderzoek der onderfcheidene gewichtige poinften in de voorfz. Memorie voorkomende, byzonder voor zo veel
be-



JAARBOEKEN, Jatyi !88-3 99-
betreft de daar by geproponeerde veranderingen x in des Compagnies uitgeitrekten Handel, en om < daar van fom uiige gedeeltens aan particulieren al- j teftaan, gemeend hadden, niet uit het oog te moeten verliezen , gelyk zy ook met twyfTelden of, elk Lid van het Bewind zoude daar van ten vol-1 len zyn geconvenieerd , dat de omftandigheden, i waar in de Compagnie zig thans bevind, het aller- 1 noodzaaklykst maaken om middelen uit te denken en te beproeven, ten einde haaien toeltand te verbeeteren, en door eene gepaste vermindering van, omflaK in haare uitgaven, naamwaardige beipaarin<*en in te voeren, en dat van wegen den Souvereiu met reden op de aanwending van alle zodanige middelen ten fterkften worde aangedron-
SCDat dan ook met betrekking tot de Memorie yan den Hoofdparticipant G. Titfingh, hoofdzakelyk tendeerende, om den Handel van hier op Indien in Europeefcbe Articulen aan particulieren afteHaan , en bun ook gelegenheid te geeven om eenige Indifche Retouren herwaards te kunnen aanvoeren, in het algemeen niet kan worden ontkend, dat de Handel,die van Compagnies wegen in Europeefche Articulen op Indiën gedreeven word, aanleiding geeft tot een grooten omflag, en menigvuldige abuizen, zonder dat daar uit naamwaardige winften voor de Compagnie geboren wor-
^Dat behalven de menigvuldige adminiftratien, kleine winften, enz. die alomme op de Comptoiren tot dat einde moeten worden gehouden, de Goederen veelmaalenlang renteloos blyven leger, n, en dat anderen wederom bederven, terwyi over het algemeen ook veelen als onvoldoende , of onbruikbaar (immers onder dit yoorwendlel worden afgefchreeven, alles tot mentelyk naded van de Compagnie. Da* deze nadeelen naar gedachten van Heerei
Com
TEL)AM-
]ylagen ot Rapwrt no» iéns de OostIndifcmZomp.
t



992 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
DAM.
Bylagen tol Rap pqrt nopens de OostIn ifchc Comp,
Commisfarisfen zouden kunnen worden geprteve. nieerd , wanneer die Handel aan particulieröri zoude kunnen worden overgelaaten , mits egter door genoegzaame pr:ecautien kan worden gepra?venieerd, dat de Compagnie immer gebrek hebbé aan zodanige Artikelen, die tot haare huishouding volftrekt nodig zyn, en zonder dat zy ge. noodznakt zy dezelve duurder te betaalen dan tegenwoordig.
Dat Commisfarisfen dan ook, om de hier voor gemelde redenen, gemeend hebbende zig in deze raadpleeging over het behoud van het algemeen, niet te moeten laaten aftrekken door de befchouwing van byzondere belangens, mitsdien omtrend de vöorfchreeve Memorie van den Heer ö. Titfingh advifeerden.
Dat de Handel van hier op Indiën voortaan* aan particulieren zoude kunnen worden overgelaaten, onder deze bepaalingen egter, na' aanleiding der Memorie van de Heeren Falck, Craeyvanger, en Scholten, dat de Compagnie Voor haare eigene behoeften zoude blyven verzenden, (behalven de goederen tot onderlast der Schepen voor zo verre die niet door particulieren zal worden aangeboden,) allerlei foort van Equipagegoederén zonder onderfcheid; Vleesch en Spek voor haare Scheepvaart; de Goederen voor den Handel op China en Japan; de Mamifactuuren tot kleding der Militie (omtrent, deze Iaatfte articulen in het oog houdende de contracten met de Steden Haarlem en Leiden fubfifteerende,) voorts de Gereedfchappen voor het Ambagtsquartier op Batavia, 's Compagnies Werven in Indiën, en zodanige verdere adminiftratien, welke die behoeven; mitsgaders ook de nodige behoeftens voor Schryfcomptoiren in Indiën, alles provifioneel, en tot een préuve
en



JAARBOEKEN, July, 1791. 993
en onder dat fpeciaal verband, dat de Cojn- [ pagnie zelve daar mede in Indiën geen Han- s del zoude dry ven, ook niet by wyze van , eenige vertrekkingen, leverantien of afleveringen , of op eenige andere wyze, hoedanig i die ook zoude mogen wezen, aan haare ei-, gene Bediendens of anderen. ■
Dat ook in alle adminiftratien, alwaar de verftrek-1 kingen tot 's Compagnies behoeften nog zullen worden gedaan, ten allen tyde zorgvuldig zal moeten worden gezorgd, voor de exacte aanteeke* ning en verantwoordiging van het verftrekte, door behoorlyke bewyzen geverifieerd, van die geenen, die zulks hebben genooten en de daartoe fpecteerende Boeken als naar gewoonte aan het Bewind overgezonden , waarop de Hooge Regeering en Ministers der refpective Comptoiren ook behoorlyk toezigt zullen moeten houden , welke eerfte dan ook haare eisfchen van Behoeftens naar dit voorgeftelde by vervolg zoude moeten inrichten.
Dat betreklvk de Equipagegoederen, Commisfarisfen gemeend hadden , niet uit het oog te moeten verliezen , dat 'er de maatfchappy ten boogden aan gelegen ligt , te hebben de meesl mogelyke gerustheid, dat deeze Goederen , waai van het behoud van de kostbaare Bodems, welk* dienen moeten om uit Indiën af te haaien , dt fources van haar beftaan in zo veelerlei gevallet kan afhangen , zyn van vereischte qualiteit ; waar van men egter het denkbeeld geheel zoudi moeten laaten vaaren, wanneer de Schepen vai de Compagnie in Indien zoude moeten wordei voorzien van Equipagegoederén, die aldaa door particulieren zouden zyn aangebragt; da men ook langs dien weg zoude bloot ftaan, or die Goederen tot excesfive pryzen in Indiën t moeten inkoopen, en dat het nadeel, dat das
iu-
TEL>AM*>
Bylagen ot Rap)0ft notens de OosttndifcheZomp.
l t r I i e
t



994 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ajk-
STF.LDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de 'OostIndifcheComp.
uit voor de maatfchappy zoude te verwagten zyn , nog des te grooter zoude zyn , daar dezelve hier te Lande de nodige omflag heeft, en ook moet aanhouden, welke tevens dienen kan om de benodigde Equipagegoederen voor haar Scheepvaart in Indiën aan te maaken.
Dat ook niet te verwagten_zoude zyn, dat het Vleesch en Spek voor 's Compagnies Scheepvaart beter koop in Indiën zou kunnen worden bekoomen, dan van hier verzorgd , terwyl nogthans uit een gemis dier Articulen veele inconvenienten zouden ontftaan, het welk omtrent de Gereedfchappen en Schryfbehoeftens in dierzelver voegen kan worden aangemerkt.
Dat de Compagnie vervolgens by overlating van den Handel op Indiën aan particulieren, in alle Articulen zonder onderfcheid, nogthans zou behooren te verklaaren, dat zy de voorfchreevene Articulen tot vervulling van haare eigene behoeften , benevens de Goederen en Manufaéluuren voor den Handel op China en Japan, en tot kleding der Militie, zoude bly ven verzenden, met uitzondering alleen van de Amphioen , en alle Ammunitie van Oorlog, of wat daar toe behoort, omtrent welke Iaatfte van zelfs in het oog loopt, dat haare belangens aan de grootfte gevaren zouden worden blootgefteld , wanneer den overvoer daar van naar Indiën, aan particulieren wierd toegedaan, en welke dierhalven wel uitdrukkelyk voor Contrabanden zouden moeten worden verklaard.
Dat vervolgens by Heeren Commisfarisfeu gehandeld zynde, over de wyze, waar op die particuliere verzending zoude behooren te worden te werk gefteld, en wel in 't byzonder,met welke Schepen dezelve zoude gefchieden, en of zulks zoude plaatshebben onder beheering van de Compagnie, Ja dan Neen?
Heeren Commisfarisfen oordeelden, dat dit Plan
ge



JAARBOEKEN, jfuty, 179!. 99$
geheel onder beheering van de Compagnie be-' hoorde te worden uitgevoerd, en dat daar toe , ook niet dan eigen Schepen behoorden te wor den gebruikt, en geen gehuurde, ten zy de eerstgemelde daar toe ongenoegzaam wierden bevonden.
Dat dierhalven zoude behooren te worden vastgefteld, dat die particulieren-verzendingen zouden gefchieden met Schepen, weike jaarlyks door de refpective Kameren worden gevragt, na door deeze Vergadering gearrefteerde hquipagien naar Indiën; en dat alleen in het geval, wajr in die. Schecpsruimte niet genoegzaam bevonden wierd , om naar Indiën over te brengen alle de Goederen , welke ter verzending zouden zyn aaugebooden , de overfchietende Goederen zouden behooren te worden bewaard in 'sCompaguies Magazynen , des goedvindende tot een. volgende Scheepsgelegenheid, ten waare de inladers verlangden daar toe een expresfelyk aangelegt Schip te employeeren; in welk extraordinair geval ,, wegens de bevragting naar bekomen qualificatie van de refpective Kameren, de nodige fchikkingen zullen kunnen worden beraamd, terwyi in alle gevallen de preferentie om in 's Compagnies in Equipage gebragte Schepen telaaden, zoude'behooren te worden gegeeven aan die gcenen, welke het eerst zig zouden hebben aangediend.
Dat ook om die zelve redenen waarom rhans niet word gemenageerd,Goederen voor de Kaap, te laaden in Schepen naar de Westerfche Comptoiren, en naar China bcftemd , zulks ook by introductie van dit Plan, in zeiver voegen zoude moeten worden geobferveerd.
Dat voorts in aanmerking was gekomen , tegen wat vragt of recognitie de voorfz. verzending mee 's Compagnies in Equipage gebragte Schepen zoude kunnen worden toegedaan, en dat Commisfarisfen gemeend hadden , dat dezelve wel eenigXxx iints
Am-
iTEtj DAM.
Bylazett >ot Rap' ooft rio» oe/is de Oosi* (tidifcht Comp'



996 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
ST ELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
fints hoQger konde worden gefteld, dan door den Hoofdparticipant G. Titfmgh is opgegeeven.
Dat 'er zelfs by Heeren Commisfarisfen bedenking was gereezen, of niet de Vragt naar de Kaap de Goede Hoop op dezelfde voet, als die na Batavia zoude behooren te worden gereguleerd. —• Ten einde daar door te prasvenieeren , dat de Goederen wjerden opgegeeven , als flegts tot aan de Kaap wordende ingefcheept, en van daar misfchien op de eene of andere cladestine wyze naar Batavia verzonden; dan, dat egter de billykheid eenig onderfcheid fchynende te vorderen , Heeren Commisfarisfen dienvolgends oordeelden, dat in aanmerking zou kunnen komen om de vragt tot Batavia op dertig Stuivers , en die tot de Kaap op vierentwintig Stuivers voor elk cubicq voet voor de Kisten en Kasten zou kunnen worden bepaald, en voor het Vaatwerk naar diezelfde evenredigheid , wanneer de voorfchr. confideratie in bet oog word gehouden , en egter het different genoeg zal zyn om te effectueeren , dat de afladers 'er geen voordeel in zullen zien , om hunne Goederen onder 'sCompagnies beheering tot de Kaap, en van daar, langs andere wegen naar Indiën voort te zenden.
Dat omtrent de Pondgoederen, de voorflag van den Hoofdparticipant Titfmgh , om daar voor te rekenen 10 Stuivers de honderd ponden, ook wat laag fchynt te zyn gecalculeerd,doch, dat, aan. gezien het niet wel mogelyk is, alle Articulen onder zodanige algemeene bepaalingen te brengen , de Kamer Amfterdam zoude behooren te worden verzocht, een vragtlyst te concipieereu , waar by de vragten,na mate van de aart en volume, van elkArticul, zou zyn gereguleerd , egter dezelve, zo veel zulks zou kunnen gefchieden, zonder deze particuliere verzendingen in het allerminfte te desanimeeren inrichtende na den voet van ƒ i?o:per Last, en zo veel meer voor de Goederen, dje
naar



JAARBOEKEN, July, i?ol. 997
naardeWesterfcheCnmproiren zouden worden verzonden , als de bi!lykheidz''U medebrengen in aanmerking Van de meerdere waarde, waar van het Transport dier goederen voorde inladers moet worden gerekend, echter de voorfchreve confideratie mede in het oog houdende, alzo preferabel fchynt, wel eerst devragten , niet te lioog te Hellen , maar liefst by vervolg en langzamerhand te brengen op den voor de Compagnie meest voordeligen voet.
Dat al wyders to overweging was genomen, of 'er precautien zouden behoren te worden genomen, om gerust te zyn , dat Indiën van alles ger noegzaam voorzien zal zyn , en wel byzonder, of de maatfchappy voor eerst zou dienen voort te gaan met geheel of gedeeltelyk ook andere Articulen naar Indiën te zenden , dan hier vooren zyn gefpecificeerd tot haar eigen behoeften; doch dat Heeren Commisfarisfen meenden, dat al ware het, dat moest worden veronderftelt, dat de particuliere verzendingen voor eerst niet genoegzaam zouden zyn om Indiën van alles in de vereischte overvloed te voorzien , egter daar uit geene merkelyke inconvenienten te vrezen zyn, en althans niet voor de belangens der Compagnie, daar deze volgens het hier vooren geproponeerde, en het geen verder omtrent de vertrekkingen in Indiën zal v/orden gezegt, zal blyven verzenden, alles wat tot haare huishouding en omflag volftrekt onontbeerlyk is, en onder de Europeefche Articulen voor Indiën , 'er geene zyn van de allereerlte Behoeftens, tenvyl daar en tegen te vrezen zon zyn,dat, wanneer de Compagnie nietzondereenige referve aan particulieren overlaat alles wat tot handel in Indiën moet dienen , zulks de geest van fpeculatie, die tot reusfité van dit geheel ontwerp niet te veel kan worden aangewakkerd, ten fterkften zoude tegen werken.
Dat daarom ook by Heeren Commisfarisfen was in overweging genomen, of, en door welke midXxx 3 ie*
Au»
STELDAM.
Bylajreri tot Aap» poft no» pens de Oost* Indifche Co/np,



99« NIEUWE NEDERLANDS CHE
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport 110 pens de OostIndifcheCump.
ilelen deze particuliere verzendingen zouden be. horen te worden gefavorifeert; en daar toe by- ï zonderlyk nagegaan de middelen by voorfchreve : Memorien aan de hand gegeeven.
Dat daar onder aan Heeren Commisfarisfen i ten uiterften plaulïbel was voorgekomen het ge- • proponeerde , om ten fterkflen te waken tegen j het inladen van ongebrande Goederen , waar om- ■ trent het maar al te waarfchynlyk is, dat door 5 conniventie of ontrouw van* die Lieden welke s de refpective Kameren op de uitgaande Schepen n Rellen, om toezigt te houden als anderfin ts, veele ^ misbruiken plaats hebben, waar uit fchynt te b moeten worden opgemaakt, dat de maatregelen, [i welke jegenwoordig daar tegen worden gebruikt, : hoe heilzaam ook op zig zelve, onvoldoende s zyn, om diergelyke morsferyen te beletten.
Dat dierhalven zou kunnen worden beproeft, of daar toe meer voldoende zou zyn , om by i vervolg alie aangehaalde Goederen, geheel en al s te confisqueeren ten profyte van den aanbrenger, ;• waar van als dan door de meest gepaste middelen !: zou moeten worden gezorgd,dat een iegelyk, en s: vooral die tot de Equipagien der Schepen beho- .1 ren. de nodige kennisfe verlangde, en dat Com- ü misfarisfen meenden te mogen vertrouwen, dat dit middel zodanig efficacieus zal worden bevonden , r dat het immers voor eerst niet nodig zal zyn van \i andere voorgeflagen middelen gebruik te maken; ri als daar zyn om de afladers van ongebrande Goe- bi deren by vervolg niet weder te admitteeren tot de b verzendingen; het geeven van Pramien aan de!) Afzenders van de grootfte Capitaalen in Goede •> ren enz.,welke ook in de executie niet vry zouden I zyn van notabele inconvcnienten.
Dat het in het byzonder ook niet nodig fcheen by deze gelegenheid eene bepaalde dispofitie te némen, om het overgaan van Particulieren nnarIndiën, ten einde zig daar als vryburgers te etablisfeeren, :
te



JAARBOEKEN, July, 1791.
990
te faciliteren; terwyl het tog aan een "ieder"zal vryftaan, zig, even als tot nu toe heeft plaats gehad, tot dat einde aan deze Vergadering by Requesten te vervoegen, die als dan daarop altyd naar bevind van zaken zal kunnen disponeren , hoe zeer het niet ondienftig zoude zyn, om, wan neer dit Plan werd in train gebragt, het Publiecq zulks te herrinneren, of aan te wyzen.
Dat by deze gelegenheid door fommige Kameren de bedenking zynde gemoveerd , of niet het loon van de Lieden door hun gebruikt wordende, om het toezigt op de uitgiande Schepen te houden , eenigfints zoude behuren te worden verhoogd, uithoofde, dat het zelve was voorgekomen niet evenredig te zyn , aan de moeite, daar aan, by eene behoorlyke en getrouwe waarneming gehegt; Commisfarisfen in confideratie gaven, om zulks door de refpective Kameren te doen onderzoeken op Rapport in de ordinaire voorjaarfche Vergadering, en opgavete doen van de wyze, waar op die Lieden thans by elk der Kameren worden beloond; en dat tevens by deze gelegenheid nog aan de refpective Kameren het onderzoek zou behoren te worden opgedragen, of'er geen middelen zouden aan te wenden zyn, om de fchelmeryen , welke het maar al te prtefumptif is, dat tegenwoordig plaats hebben in het namaken van de Merken, waar mede de Goederen worden gebrand, te pravenieeren, immers zo difficil mogelyk te maken.
Dat voorts de aandagt van Heeren Commisfarisfen, gevallen was op het alternativelyk geproponeerde middel ter verdere aanmoediging" dezer particuliere verzending van goederen , eene prompte betaling naamlyk van 's Compagnies wegen voor de gekochte Goederen in Indiën, comptant, dan wel by wisfel twee maanden na de vertoning hier te Lande te voldoen; en dat Commisfarisfen in achting nemende, dat daar de CompagXxx 3 nie
Aw-
STFXDAM.
Bylagen tot Rap. port nopens de OostIndïfcheComp.



ïoco NIEUWE NÉDERLANDSCHE
Am-
gTEL»am.
Bylagen tot Rapport '10pens de OostJndif'eheComp.
nie haare eigen behoefte zal blyven verzenden , deze inkopen niet zullen kunnen zyn van groot aanbelang, zy Heeren meenden, dat daar voor zou kanen worden toegedaan eene betaling met VYisfds, niet liooger dan van /ïqoo: ;.en betaalbaar hier te Lande, drie maanden nazigt, wanneer de wisfelcours door de Hooge Regeering naar redelykhcid zoude kunnen worden gereguleerd.
Dat geen mindere ernftige overweging fchtente te vorderen, op wat wyz; aan de Afzenders van Goederen eenige zekerheid zoude kunnen worden gegeeven , van binnen een behoorlyke tyd naar Nederland te zullen kunnen overmaaken de Penningen, uit den verkoop hunner Goederen in Indien provenieerende,daar (je Retouren, welke de Compagnie aan haar kan afllaan, niet zullen zyn van die aangelegenheid , dat zy die Penningen geheel of maar zelfs voor hetgroollte gedeelte daar toe zuilen kunnen belleden.
Dat Commisfarisfen daartoe zouden voortlaan, BM aan die genen , welke hier te Lande onder iecretesfe zullen willen aan het Bewind doceeren , tot wat waarde inkoops zy aan Goederen hebben overgezonden naar Indiën , te vergunnen torn voor de helft van dat inkoops bedragen, Penningen , welke Jaarlyks op Batavia mogen worden >n de kas geteid, met vyf Ton te vermeerde?en, en dus tot 25 Ton Jaarlyks, met bygevoegd aaufchryvens aan de Hooge Regeering van de redenen dier vermeerdering, en recommandatie, om zulks by het verlenen der permisfien tot in kas 'telling m 't oog te houden.
Dat by voorichieve Memorie nog als een middel om de voo'rfchreve particuliere verzendingen n animeren, is voorgellagen, het affchaffen van de Recognitiegoederen en vr.ye Lysten.
Dat het aan Commisfarisfen wel is voorgekomen, dat het merkelyk zou ftrekken töt encouragement V»n de Particuliere Handelaars s wanneer deze
we-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1001
wegen, waar door Indiën thans voor een groot gedeelte van fommige Articulen word voorzien , voor het vervolg wierden gefloten, en dat daar door ook eene merkelyke ruimte in de uitgaande Schepen zou worden uitgewonnen; maar dat zy gemeend hadden niet te min in het oog te moeten houden, dat deze vergunningen, in der tyd , ook tot een voornaam but hebben gehad, om bekwame Lieden te animeeren , zig in den dienst van dé Compagnie, en wel voomamelyk de Zeevaart te engageeren; en die geene, aan welke de Compagnie haare kostbaare bodems toebetrouwd, een meerder belang 'er in te Hellen om dezelve behouden, en de Goederen zo veel mogelyk onbefchadigd over Zee te brengen; en dat de Kisten enz. vermeld op de zogenaamde vrye Lysten , voomamelyk gegeeven worden, om daar in de nodige Bagagie voor de reize als anderzints te kunnen mede nemen, en daarom voor de Lieden, die daar van jouisferen, niet wel te ontberen zyn.
Dat derhalven deze vrye Lysten blyvende fubfifteren daar in egter deze verandering ten voordele van de ruimte in de Schepen zou kunnen vallen , dat de grootte der Kisten thans zynde 5 voet, op 35 voet zou kunnen worden bepaald voor het vervolg , en voorts de vergunning der Recognitie-Goederen zig zoude kunnen bepaalen aandenCapitein en Capitein Luitenant, als de voornaamfte Directie hebbende over Schip en Goed, dan wel aan dezelve refpecldvelyk 10 a 5 Lasten zouden kunnen worden toegeftaan, welke ruimte met die der Recognitie Goederen overeenkomt.
Dat vervolgens alle andere Recognitie Goederen zouden kunnen worden afgefchaft, mits aan zodanige Perfonen, als daar door merkelyk zouden komen te lyden, en nogtans voor den dienst van de Compagnie onontbeerlyk, en veelal metde vereischte hoedanigheden voorzien, moeielyk te bekomen zyn,wierde toegelegt een Douceur voorde Xxx 4 uit-
Am-
steldam.
Bylagen tot Kapport nopens de Oost[ndifclïeComp.



Amstel*dam.
Bylagen tot Rap' port nopens de Oost. Indifche Comp,
1002 NIEUWE NEDERLANDSCHE
uitreize, ten einde zig daar uit van het nodige te kunnen voorzien, even gelyk thans door ver de meeste gepraclifeerd word, uit het provenue der door hun verkocht wordende Recognie Kisten en Kasfen. _ ,
Dat dierhalven de Kameren Amfterdam en Zeeland zouden behoren te worden verzocht, na te gaan hoedanig Douceur, in ftede der afgefchaft wordende Recognitie Goederen , by vervolg zoude behoren te worden toegelegt, aan de Onder Kooplieden, Adfiftenten, Luitenants, Sous-Luitenants , Oppermeesters, Ondermeesters, Bootsmans, Oppertimmermans, Opperzeilemakcrs en Schiemans.
Dat Commisfarisfen by deze gelegenheid denaandagt der Vergadering meenden te moeten vestigen op het groot aantal der Onderkooplieden en Adfiftentén, die zig thans in Indiën buiten employ bevinden , en aangezien zulks ftrekt tot merkelyk bezwaar van
■ do Maatfchappy, in confideratie te moeten geeven , of het niet dienftig zoude zyn by provifie in de e'èffte twee Jaaren geen Onderkooplieden of Adfiftenten van'hier uit te zenden, althans of zulks niet by een der poiuften van befchryving der aanftaande voorjaarfche Vergadering zoude kunnen worden voorgerteld.
Dat het wyders overweging zoude kunnen verdienen , of het dienftig zoude zyn , dat ook Bewindhebberen en Bediendens van de Compagnie tot dezen Particulieren Handel werden geadmitteerd , in welk geval onontbeerlvk zoude zyn eene dispenfatie van den Eed • op dat ftuk door eerstgemelde en fommige Bediendens afgelegt, doch welk poinct aan de -prssfidiaale Kamer nader ter onderzoek zoude kunBen worden gerenvoyeerd.
■ Da: de Heeren Commisfarisfen meergemeld , hier op overgegaan zynde tot het onderzoek: of ook aan Particulieren zoude kunnen worden toegedaan, fommige Articulen in retour herwaards aan te brengen j op de gronden, daar toe door den Heer Tiipngh



JAARBOEKEN, July-, 1791. 1003
bygebragt, zulks als dienftig moesten confidereeren , en dat daar toe behalven die Articulen , waar van de overvoer met 's Compagnies Schepen op vragt, reeds is gepermitteerd, in coniideratie zoude kunnen komen , de meeste Drogeryen en eenige andere Articulen ; doch dat de Compagnie egter den privativen Handel in alle de voornaamfte Articulen, aan zig zoude behoren te referveeren; en de Kamer Amfterdam verzogt kunnen worden van de zodanige een Lyst te formeeren, en aan deeze Vergadering te exbibeeren.
Dat overigens de Concesfien, welke zo omtrent den Handel van hier op Indiën, als van Indiën herwaards zullen worden bepaald, zouden behoren te gefchieden voor den tyd, dat het Qótrooy van de Maatfchappy nog duurt, ten einde de particuliere Handelaars.gelegenheid tc geeven om wel gecombineerde fpeculatien te kunnen maken, zonder gevaar te lopen, dat dezelve door onverwagte contrarie dispofitien zouden worden geïntervertecrt, en hun daarvan, reeds by den aanvang, te verfchaffen de nodige gerustheid, zonder welke de réufite van dit geheele ontwerp als zeer wankelbaar zou moeten worden befchouwd, terwyl om die zelfde redenen de Compagnie ook zou behoren te verklaren, voor dien tvd geheel aftezien van den Retourhandel in die Articulen , welke nu op nieuw aan Particulieren zouden worden toegeftaan
Dat voorts deze particuliere Rctourhandel, geheel zou moeten gefchieden onder beheering van de Compagnie, dat'ook de Goederen, met dezelve wordende aangebragt, in 's Compagnies Pakhuizen zouden moeten worden opgeflagen, en in 's Compagnies ordinaire verkopingen verkocht, alleen uitgezonderd kleinigheden en zodanige goederen, welke aan bederf fubject zyn.
Dat in de derde plaats, overwogen zynde, ol de vragten op de meergemelde particuliere Retourgoederen , hoger zoude konnen worden be> Xxx 5 paaW
Am-
!t''ldam.
Bylagen \ot Kapoort nohens de OostïndifcheComp.



1004 NIEUWE NEDERLANDSCHE
A KIST ELDAM.
Bylagen tot Kap port no. pens de QostIndifcheComp.
paald dan op die, welke van hier worden uitgezonden , naar aanleiding van het Advis van den Heer TilfihgH , door Commisfarisfen was begrepen, dat de vragt van het transport dier Goederen herwaards , behoorde te worden onderfcheiden van .de Recognitie,welke van het provenue dier goederen met billykheid kan worden geheven, en wel perCents gewyze, terwyl de vragt daar en tegen alleen zoude moeten dienen om de Compagnie, voor het door haar verleend wordende Transport, fchadeloos te Hellen; en dat de Kamer Amfterdam zoude behoren te worden verzocht te overwegen , hoedanig zodanige Vragtlyst zou behoren te worden ingericht, en de voorfchreve Recognitie bepaald; en de Vergadering daar op te dienen van Advis.
Dat wyders met relatie tot die goederen, welke de Compagnie zoude blyven verzenden, ferieufe attentie verdient, dat dikwils, gelyk by het jaarlyks onderzoek van de foorten ook in hét oog loopt, de beftede pryzen voor dezelfde foort van Articulen merkelyk vcrfchillen, en dat de redenen, totjuftificatie van die verfchillen doorgaans wordende bygebragt, veelal niet bezitten die gefundeerdheid, welke 's Compagnies belang wel zou vereifchen.
Dat plaatfelyke en anderen redenen, aan de Conftitutie van dat Lichaam op het naauwst verbonden, nu en dan wel eens een matig onderfcheid in de pryzen kunnen ten gevolge hebben, het welk niet kan worden voorgekomen, maar dat egter zulks niet te ver behoort te worden getrokken , zo, dat het tot een voor de algemeene belangens der Maatfchappy allernadeeligst misbruik overflaat, en dat dierhalven , hoe zeer niet mag worden uit het oog verloren, dat de Compagnie is om het Land, en niet het Land om de Compagnie, egter niet minder waar is, dat, wanneer de Compagnie verpligt word opofferingen te doen aan ftedelyke belangen, welke haar vermogen te boven gaan, zulks
ten



JAARBOEKEN, July, 1791. 1005
ten nadeele van het gemeene Land redundeerd, en J dierhalven de Compagnie ook dan niet meer zou- < de beftaan ten voordeele van het gemeene Land, maar ten nadeele van het gemeene Land, en ten voordeele van enkelde Reden, het welk nimmer, de intentie vm den Souverain by het Octroyeeren; van dit Lichaam kan geweest zyn. .
Dat derhalven de jultificatie van meerder beltede prvzen voor Goederen van voldoende qualiteit, alleen zouden behoren te worden geadmitteerd zodanige omftandigheden, welke niet hebben kunnen worden geprsavenieert, als daar zyn, de kosten van transport der Goederen naar de Rad van de Kamer, die de inkopen doet; een geringe winst voor de tweede hand, waar van fommige Articulen in fommige Reden moeten worden ingekogt, en foortgelyke; maar dat geenzints voldoende zal zyn eene betere quantiteit te allegueeren aan die, welke door de Vergadering van Zeventienen voldoende zal zyn geoordeeld.
Dat het vervolgens ook nodig fchynt, te bepalen en Itriclelyk te obferveeren; dat, wanneer deze of geene Kamer excesfen in dit zo important Articulzal hebben begaan, dezelve in de drie eerstkomende Jaren niets ter verzending zal worden toebedeeld van die Articulen, waar in die excesfen zullen plaats hebben.
Dat voorts ook de Gecommitteerdens tot het verdeden der eifchen van behoeftens, behoren te worden verzocht en gerecommandeerd, om by die verdelingen zo veel mogelyk te vermyden de fplitziug van Articulen van geen byzonder belang, waar van geringe quantiteiten worden toebedeeld.
Doch dat het af (taan van de verzending der Europeefche Handelwaarenaan Particulieren, naar gedagten van Heeren Commisfarisfen niet met de vereischte kragt zoude kunnen opereeren ten voordeele van de Compagnie, wanneer zoude moeten bly ven fubfifteeren de verftrekkingen aan 's Compagnies adminiftratien
TKt.-
3AM.
Bylagen ■ot Rapourt nooens de OcstludifcheComp.



iooö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STKLDAM.
Bylagen tot Rap p»rt impens de OostludtfcheComp.
tien enDinaaren in Indien, en den omflag, die daar door word veroorzaakt; dat derhalven die vertrekkingen dadelyk zouden behoren te worden afgeïchaft, en de Hooge Regeering; onmiddelyk aange. fchreven , om zulks te bewerk Hellingen, en alle verftrekkingen aan 's Compagnies Dienaaren. wanneer de nog aan handen zynde voorraad zal zyn geconfumeerd-, dadelyk op alle Etabiisfementen te doen ophouden mitsgaders te overleggen, op wat wyze gemelde Dienaaren deswegens redelyker wyze zouden behoren te worden fchndeloos gefteld, het jequivalent voor de Europeefche Goederen egter althans met geen hooger furplus berekende dan 25 pCf inkoopsprys.
Dat de verftrekkingen in Indiën zig dan zouden kunnen bepaalen tot de gemeene Militairen en Zeevaarenden , en tevens aan de Hooge Regeering in confideratie zou kunnen worden gegeeven, of niet ook deze verftrekkingen door een equivalent in gelden zoude te vervangen zyn, en of ook niet het zelfde zou kunnen worden geïntroduceerd ten aanzien van de behoeftens in adminiftratien en Schryfcomptoiren, als waar omtrent het aan Commisfarisfen was voor gekomen, dat veelerhanden nuttelooze verfpillingen plaats hadden, en, of aan de verftrekkingen in laatstgemelde niet alleen tot Papier, Pennen, en Inkt zoude te bepaalen zyn.
Dat Heeren Commisfarisfen vervolgensin aanmerking genomen en ftukswyze geëxamineerd hebbende," de door de Heeren Falck, ürrteyydnger, en Schaliën geproponeerde verandering in den Handel in Indiën. niet nodig hadden geoordeeld, het zelve by dit Rapport fpeciaal te difcutieeren, aangezien tóg niet mogelyk, nog geraden zou zyn, omtrent een zaak van zo veel aewigt, en die voor het grootfte gedeelte in Indiën zal moeten werken , immers van dat gedeelte van hier vaste bepaalmeen te maaken.
Doch dat zy Heeren door de fraaje Deduótien
en



JAARBOEKEN, July, 1751. IC07
en betoogen, die hier omtrent zyn gefuppediteerd, dat geheele ontwerp btfchouwden, te zyn gefteld in zodanig een gunltig ligt, dat hec voorde Maat fchappy als ten uiterften wcnfchtlvk moet worden belchouwd, wanneer het op dien voet tot Hand konde worden gebragt.
Dat Commisfarisfen daar en boven befchouwende,dat deFondfen van de Maatfchappy in de Iaatfte jaaren niet hebben toegelaaten , haaien Handel in de Bengaalfche, en Gprmandetfche Lywaten voort te zetten; dat het ook in 't geheel niet waarfchynlyk is, dat die Fondfen in de eerst volgende Jaaren toereikende zullen zyn om dezelve weder op te vatten; en dat reeds aan Hun Hoog Mogende klagten gedaan zyn, dat de Maatfchappy niet voldoet aan haare verplichting om jaarlyks 4000e Ponden Bengaalfche zyde aan te brengen ten eiienfte der Fabricquen deezer Landen.
Dat om die reden Commisfarisfen het niet ongeraden zouden oordeelen, om voor den tyd, dal het Oótroy nog duurt, de voorfchreve L>waten aan Par iculieren ten handel over te laaten, op zodanigen voet, en op zod nige voorwaarden als by de Memorie der Heeren falck, Craeyvanget en Sclioltqn ampel is voorgedragen, en waar toe Commisfarisfen zig ten dezen refereerden , miu egter de Compagnie dan tevens ontheven wierdt van de verpligting tot het aanbrengen van voor noemde quantiteit Bengaalfche zyde, en de Ly waten, welke op deze wyze zouden worden aange bragt, al mede by de Compagnie wierden opgeftagei en verkocht op haare gewooce Verkopingen.
Dat de verdere Propofuien by voorfz. Memori omtrend den handel in Indiën voorkomende in fut ftantie hier op neder komen:
Om dien Handel voor de Compagnie te bep?£ len tot Amphioen, fyne Speceryen , Peper, J; pansch Stiafkoper, Tin en Suiker; doch dit laatf Artikel alleen voor de benodigdheid van den Japai
fctx
Am-
i'i ELDAM.
Bylageri ooi Kap' port uo~ vtns cic
ÜOit-
Indifche Comp.
1
bi e 1n



Am-
ST ELDAM.
By!eigen tot Rapp rt nopens de OostIudifelleComp.
iooS NIEUWE NEDERLANDSCHE
fchen Handel, en den binnenlandfchen Handel, om, de West van Indiën over te laaten aan Particulieren, onder zekere bepalingen en Conditiën, mitsgaders te beproeven, oi'niet de Souratfche Lywaaten op Ceylon zouden kunnen worden geleverd door Particulieren, en deze daar tegen voorzien met Lywaaten voor d Oofterfche Comptoiren op Batavia te doen inkoopen, om aldaar de Amphiocn, en Salpet. r door Particulieren op vragt te doen aanbrengen, om ten gevolge van deze ichikkingen , de omflag op de Westerfche Comptoiren merkelyk te reduceeren, en de Comptoiren of Refidentien, die aldaar zouden kunnen worden gemist in te trekken, die Bezittingen, op de Cormandelfche Kust, brengende tot een Comptoir om de Zuid , en één om de Noord, en eindelyk om ook den omflag op Sumatras Westkust af "te fchaffen.
Dat die Onderwerp in zyn geheel zou behooren te worden gecommuniceerd aan de Hooge Regeering in Indiën, met aanfehryvens om het zelve als aan het bewind zeer plaufibel zynde voorgekomen, dadelyk te introduceeren , ten ware da.r tegens mogtc zyn allergewigtigfte bedenkingen, uit hoofde van welke de hooge Regeering mogt oordeelen, dat zulks zoude ftrekken tot evident nadeel van de maatfchappy , en dat ook het hoofdwerk van de gebuteerde Commisfie naar Indiën zou moeten beftaan, in zo veel mogelyk het belang van de Compagnie in dit allergewigtigst werk te bevorderen, en verder ten uitvoer te brengen, voor zo veel zulks immer practicabel zal zyn; de overige Propolitien by voorfz. Memorie voorkomende, en tendeerendeom op Malacca in het Ruk van den Handel te volgen, bet ontwerp van nu wylen den Gouverneur de Brtnn , voor het welk deze Vergadering zich reeds by vorige gelegenheden ten duidelykften heeft geëxpliceerd, om op Ceylon de Lasten te reduceeren , en aldaar zo wel als op de Oofterfche Comptoiren den aanvoer van Rystdoor Particulieren, en
de



JAARBOEKEN, July, 1791. 1009
de culture zelve van dat Graan zo veel mogelyk te animeeren ; mitsgaders om den Handel in Europee fche artikelen of behoefcens op laatstgemelde Comptoiren , als mede aan Particulieren , met 's Com pagnies Schepen en onder haare beheering toe te Raan; om eenige kleine Comptoiren om de Oost van Indiën in te trekken, welke enkeld Lastposten zyn; om op Batavia de admioiftratie van het Suiker - Pakhuis, welke uit hoofde van de verandering in den Handel in dit artikel, voor de West van Indiën niet noodzakelyk meer zoude zyn, in eene andere in te fmeleen, en het Ambachts-Kwartier aldaar langzamerhand af te fchaffen; mitsgaders om door gepaste fchikkingen omtrend de Emolumenten van deze en geene bediendens , vooral op Java's Compagnies Inkomften te vermeerderen , en in het algemeen na te gaan, of niet het Huk der Tractementen en Emolumenten van de Indifche Dienaaren, op eene voor de Maatfchappy menageufer. en voordeeliger wyze konden worden ingericht , en
het getal dier Dienaaren zelve verminderd. .
Alle welke propofitien bevatten zo veele nuttige , en voor de Maatfchappy hoogst begeerlyke zaaken.
Dat met relatie tot den voorflag al mede by voorfz. Memorie voorkomende, om by expiratk van het Oótroy , van de Amphioen Sociëteit de verkoop daar van anders in te rigten; Commisfarisfen de Vergadering moeiten informeeren, dat aar hun, geduurende derzelver Befoignes over deze materie , van wegens de Heeren Gecommitteerden tol de zaaken van de Oost - Indifche Compagnie, water hand gefteld eene Memorie daar over geformeerc door den Heer Kraane, gewezen Kasfier van di< Sociëteit, en thans te Leyden woonagtig, waar, eene zeer accuraate befchryving van haaren oor fprong, opkomst en tegenwoordige toeftand, ooi behandeld word de Vraag, of, en op welken voe
he
Am-
stkldam.
Bylagen tol Rapport 110' oens de OostIndifcheComp.
1
F
t t



ioto NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELT> ams
hy lagen to: Kapp&tt nopens de O >stIn tifi. Iie Comp.
het Occroy van gemelde Sociëteit zoude behooren te worden geprolongeert ?
Proponeerende Heeren Commisfarisfen om dit Rek, het welk in allen opzigt aan hun was voorgekomen, een zeer naauwkeurig onderzoek te verdienen, te (tellen in handen van het préparatoir Befoigne, om de Vergadering daar op ten fpoedigften te dienen van confideratien, waar mede dan ook zoude komen te vervallen het verzoek aan de Kameren Amfterdam en Zeeland, by Refolutie van den 6 December 1782, om de toen overgekomen Confideratien van de Hooge Regeering, over de Prolongatie van het Oclroy der Ampbioen-Sociëteit, en het verzoek van gemelde Sociëteit dien aangaande, te examineeren.
Dat voorts aan Commisfarisfen ten uiterften belangryk was voorgekomen, de voorflag van meergemelde Heeren, om aan de Kaapfche Ingezetenen toe te ftaan, de vaart op Indiën, of wel beoosten de Kaap de Goede Hoop, of wel beoosten de Kaap de Goede Hoop, en deWalvischvangst in de Kaapfche B:ayen.
Dat aan <en eenen kant ten dien opzigte confideratie verdiende, dat de Kaap de Goede Hoop, ten allen ty Je was geconfidereert, flegts te moeten dienen tot een Ververfchingsplaats; dat deze Vergadering meer dan ééns getoond heeft van begrip te zyn, d/t de Kaapfche'lngezetenen, zo veel mogelyk, van particulieren Handel behooren te worden afgetrokken, en dat het toelban aan hun van een Scheepvaart op Indiën tot veele dangereufe practyken voor 's Compagnies belangen aanleiding konde geeven.
Dat daar tegen egter ook niet kan worden ontkend , dat de Kaapfche Colonie zig thans in geheel andere om Handigheden bevind dan voorheen ; dat het getal der Ingezetenen fterk vermeerderd , en de middelen van beftaan fchaarfer worden , naar mate de Landen in de nabyheid van het Vlek gels-



JAARBOEKEN, July-, 1791. ion
legen, reeds geoccupeerd zyn , en hunne eerde vrugtbaarheid verliezen ; dat het ook niet fchynt te ftrooken met 's Compagnies belang, dat de Colouie zig verder landwaards in verfpreidde , waar door noodwendig de klem van Regeering en publieke authoriteit voor de Colonisten minder word; dat ook de Colonisten geen genoegzame gelegenheid hebben, om de Lands - Producten voordeelig van de hand te zetten , en verfcheide benodigdheden te erlangen ; dat dit by de meelten hunner een onaangenaam gevoel, en dikwyls twyffeling verwekt om trend de" geneigdheid dezer Vergadering , om het mee/te voordeel der Colonie te betrachten; en dac dit ongenoegen waarfchynelyk niet zal verminderen, wanneer aldaar de tyding wotd erlangd van de jongst door deze Vergadering gearreiteerde Belastingen ; en eindelyk, dat de V;;art van de Kaap de Goéde Hoop, op Indiën, en vice verfa, door verfcheide Vreemde Natiën reeds fterk word gedreven.
Dat om alle deze redenen, Commisfaiisfen zouden oordeelen, dat de voorzigtigheid vordert, om die Point gi heel en al over te laaten aan de Commisfarisfen, die naar Indiën zullen worden gezonden, ten einde met overleg van het Kaapfche Minifterie daar omtrend zodanig te handelen , ais geoordeeld zal worden ten meelten nutte van de Compagnie te behooren , egter omtrend de Walvisvangst in de Kaapfche Baayen , in 't oog houdende , dat den uitvoer van Walvischbaarden door de Compagnie binnen deze Republiek door Hun Hoog Mogende is verboden.
Dat in de derde plaats door de Heeren Commislarisfen meergemeld , waren overwogen de in meergemelde ftukken nog voorkomende propofiticn, in 't algemeen buteerende een betere, en meer voordeelige behandeling van zaaken in het foulageeren van de Nederlandfche Kas en haare uitgaaven. -— En wel
1, Het betragten van meerdere menage en de uitY y y rus-
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport no» oens de Oost[ndf/cheComp,



Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
;oï2 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
rusting der Schepen, en daar omtrend gedaane voorflag , om het Eqüipagèboek van de Compagnie te vergelyken met den Inventaris van een gehuurd Schip; dan dat by hun Heeren in overweging zynde genomen , dat deze Vergadering reeds op den voorflag van de Equipagemeefters van de refpective Kameren befloten heeft, tot eene vermindering in de verfchillende behoeftens, welke volgens het zogenaamde Eqüipagèboek aan de uitgaande Schepen wórden verftrekt, en waar door reeds eene menage van ƒ 5000 : o : o a f 6000 : o : o zal worden geëffectueerd , zy Heeren gemeend hadden, zulks thans geen byzondere behandeling te vereisfchen.
2. Dat zy Heeren met opzigt tot het voorftel, om de Retourfcheepen met minder manfchap te doen vaaren, van gedagten waren, dat die reductie cp 's Compagnies Schepen van ijo en 140 voeten niet practicabel was, om dat een getal van 120 en lio Manfchappen volflrekt vereischt word om dezelve over Zee te brengen, en dat de beoordeeling van dit Point voor het overige zou moeten afhangen van het befluit door deze Vergadering te nemen , op de door Equipagemeefters geproponeerde verandering in de conftructie der Schepen.
3. Dat het voorftel, om by aparte Boeken zo wel in Indiën als hier te Lande, aan elk Schip een Hóófd te doen geven, en daar onder te brengen al deszelfs wedervaaren, ondoenlyk was toegefcheenen, terwyl de Schepen niet alle t'huis komen voor de Kameren, voor welke zy zyn uitgevaaren, lang in Indiën blyven, en aan geen byzondere reize konnen worden geaffecteerd. Dat ook aan Commisfarisfen niet gebleken was, dat het nut, 't welk daar van konde worden verwagt, zoude op weegen tegen den omflag, welke daar toe nodig zou zyn , dog dat eeter ten overvloede de Kamer Amfterdam zou-
ta de



JAARBOEKEN, July, 1791, 10*3
de kunnen worden verzocht, te beproeven, of zulks mogelyk zonde zyn, en zulks alzo bevinden de, by provilie omtrend twee Schepen te" bewetkftelligen.
4. Datbetrekkelyk het voorftel om in dePrsmien der t'huiskomende Officieren eene reductie te maav ken, alsmede in die van de Militairen en ZéeVaa-" renden in Indiën in dienst genomen, reeds uit het' geadvifeerde door Heeren Commisfarisfen op het ftnk van de affchaffing der Recognitie-Goederen zoude gebleeken zyn , hoe zeer zy Heeren overtuigd Waren van de noodzakelykheid, om te conferveeren de maatregelen , niet zonder gewigtige redenen van tyd tot tyd daar gefteld, om de Zeevaart tot 's Compagnies dienst te animeeren ; dat ook de Premien niet te hoog waren bepaald, als menrekend, dat zy in der tyd gefubihtreerd zyn aan de vergunning, welke te voren plaats had om eenige Retourgoederen uit Indien te mogen mede nemen , in gepermitteerde Kisten, en in het oog houd, dat meest al, de Premie de eenige overwinst uitmaakt van den fchamelen Zeeman, na zyn leven in langduurige en gevaarlyke tochten 'te hebben blootgefteld, en 's Compagnies ryk geladen Bodems behouden te hebben overgébragt. Dat echter op de daar toe gemoveerde bedenking de Heeren Gecommitteerdens tot den directen Vaart en Handel op het Ryk van China, zouden kunnen worden verzogt na te gaan, of, zonder prajjuditie voor 's Compagnies intrest in het ftuk der Praemien van overlading , van de Overheden djél Chinafche Retourfchepen geene menage zoude te effecf ueeren zyn.
5- Dat het formeeren van Project - Beladingen na ingenomen Advis van des kundigen niet wel met meer naauwkeurigheid kon gefchieden dan tot hu toe heeft plaats gehad; en derhalven ten dezen op« Yyy a zish*
Am*
stkl*
d£m.
Bylagen lot ïLap* 'jort no* óons' dè JokIndifcliêZomp.



ioi4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stelüam.
Bylagen tol Kapport nopens de OostIn cli fche Comp.
7. Dat ook by hun Heeren wel was overwoo-
gen,
zichte niet wel iets anders kon gefchieden dan de refpective Kameren te verzoeken, alle mogelyke aandagt by de belading van 's Compagnies Bodems te gebruiken.
Dat egter by deze gelegenheid aan Commisfarisfen was voorgekomen, dat het nuttig zoude zyn, wanneer alle de Kameren op een eenparigen voet, de Goederen, welke in de vertrokken Schepen geladen zyn, na dat de grootte daar van voor de inlading zo accuraat mogelyk zou zyn opgenomen reduceerden tot Scheepslasten ; en daar van over elk Schip by de eerlfe bekwaame gelegenheid opgaave deden, aan deze Vergadering, waar toe gevolgelyk eene Refolutie zoude kunnen worden genomen.
6. Dat het voordel om wel te letten, dat in fommige takken van Handel geen andere dan daar in ervarene Lieden worden geëmployeerd, een Point was, het welk nooit uit het oog behoorde te worden verlooren, doch tevens van dien aart, dat het zelve geene nadere dispofitie vereischte; dat alleenlyk aan de Heeren Gecommitteerdens tot den directen Vaart en Handel op China, zoude kunnen worden in confideratie gegeeven en dezelve Heeren gequalificeerd, om, wanneer zig daar toe bekwaame gelegenheid opdoet, Lieden van byzondere kennis in den Theehandel te engageeren in 's Compagnies dienst, al ware het dat daar toe eenige buitengewoone kosten worden vereischt, het welk vooral nodig fchynt, daar het verbod van invoer van vreemde Theeën , het welk niet zonder grond word te gemoet gezien, het voor deze Maatichappy dubbel noodzaaklyk zal maaken, om genoegzaame quantiteiten en goede foorten van Theeën aan te brengen. En eindelyk:



JAARBOEKEN, July, 1791. 1015
gen, het voorde] om nadere remonftrantien tedoen aan den Souverain, ten einde de Compagnie te gemoet te komen in de kosten van de defenfie haarer Etab'isfeinenten, doch dat zy Heeren, hoe zeer ook gepenetreerd van de noó izaakelykheid daarvan, bier omtrent egter moesten betuigen, dat het thans niet de eerde maal was, dat over deze materie deliberatien waren gevallen ; dat deze Vergadering zig nog daar over by Misfive van den 29 Maart 1788, fpeciaal aan Hun Hoog Mogende, heefr geaddresfeerd, en in het algemeen geene gefchikte gelegenheid laaten voor by gaan, om tot haare decharge zulks met den meesten nadruk onder het oog der Souveraine Vergadering te brengen, maar dat door Heeren Commisfarisfen bygecn mogelykheid konde worden bepaald, of zulks nu met meer effect zoude kunnen gefchieden dan voorheen, en dat zy Heeren derhalven meenden,dat het gevoeglykst zou zyn,daar op te verneemen deconfideratien van de t leeren Gecommitteerdens tot de zaken van de Oost Indifche Compagnie, alvorens daar op eenig bepaalt bcfluit te nemen.
Waar op gedelibereerd zynde , is goedgevonden en verftaan, de Heeren Gecommitteerdens tot de Befoignes voor de in deze genomen moeite te bedanken, zig met het uitgebragte Rapport in het algemeen te conformeeren, en mitsdien de Poiccten daarin vervat mits dezen te arresteeren, met uitzondering egter van het voorftel, voorkomende by de Memoden van de Heeren Fakk , Cracyv,,i,ger, en Schuiten, om den Handel in Bengaalfche en Cormandelfche Ly waaten , onder zekere bepalingen over te laaten aan Particulieren, waar over om redenen, is goedgevonden de deliberatien aantehouden tot de ordinaire Voorjaarfche Vergadering, zo wel als de executie van de pointen hier voor gearresteerd , onverminderd egter de affchaffing der verftrekking aan Yyy 3 de
Am-
steldam.
Bylagen loi Kapport nopens de OoslIndifcheComp.



Am»
stki.DAM.'
Bylagen jot Rap
pens da
'iJOil''
fndifche Qomp.
HqiQ nieuwe nederlandsChe
de Indifche Dienaaren, waar toe het nodig aanfehry ven nog uit deze Vergadering zal gefchieden.
Zynde wyders goedgevonden ingevolge.het afternativelyk geproneerde door Heeren Contnisfarisfen aan de refpective lOtmeren, by een Poinct van Befchry ving 'tegen de Voorjaarfche Vergadering in overwéfefHg té geeven, om geene Onderkooplieden of Adfiftenten aantefte'len op de in eerstkomende twee Jaaren gearresteerd zullende worden Equipage.
- ■ (Onder ft'ond)
Accordeert met voorfz. Refolutie.
tOjf (J}'as geteèketuT)
3. C. NEDER burg H.
ïSHtJ l. EXTRACT Wt de RESOLU-
TIEN', door '/Leren BE XVINDJ1EB8EU.EN van r/«OOST-INDISCHE COMPAGNIE , ge.
com-ni: teert ter Vergadering van ZE VENTIENEN , 'èinncu AMSTERDAM ge:.omet: op
Maandüg den 16 Mey 179ï.
TjPje Heeren van het prasparatoir Befoigne ter fesfie *-^van deze Vergadering van den 2J April jongstïeden, zynde verzogt hunne gedagten te laaten gaan, in hoe verre het nut van eene geregelde Indifche Correspondentie, door middel der Paqiietbooten, kan opwegen tegen de onkosten van deze inrichting, dan ix preferabel züw wezen, ingevolge het verlangen van Hun Edel Mogende, de Heeren van de StaatsCornmisfie, door affchaffing of reductie van die
Vaar-



JAARBOEKEN, July, 1791. lQi7
Vaartuigen meerder menage te betragan, hebber ter Vergadering voorgedraagen.
Dat, hoe zeer het ook in gewoone en paifibele tyden onverfchillig moge fchvnen, of men iets vroege» of laater van den toeif and van zaaken word geïnformeerd , het nogtans bezwaarlyk kon worden in twyf fel getrokken, dat niet ineenzogeëxtendeerde Huishouding, en op zulke verfpreide Bezittingen als die van de Compagnie, cn in een 'zo importante Han del van tyd tot tyd omftai digheden moesten voorkomen , waar van de berigten van het uiterlfe belang konden wezen, en door welker fpoedige overkomst groot voordeel behaald, of groot nadeel geprseve-? njeerd kan worden , en waar door dus op eenmaal de kosten in een zeer geruimen tyd aan de Pacquetbooten gefpendeerd kon worden opgewogen.
Dat zo veel te meer in de .tegenwoordige ftand van zaaken, nu 'er zo eene gewigtigc verandering in den Handel op Indiën wierd geïntroduceerd, en nu 'er eene Commisfie was gedecerneerd, om aldaar alles te examineeren, en de nodige reductie en redresfen intevoeren , van veel noodzaaklykheid moést !' worden geoordeeld, dat en ordres, en berigten over en '' weder met alle regulariteit, en de meeste fpoedwier;' den overgebragt.
Dat zy Heeren daar benevens begrepen, dat van !' die Vaartuigen nog meer nut zou kunnen worden getrokken, indien maar, gelyk zulks by de inftelling was bedoeld, behoorlyk wierd gezorgt, om daar mede zo veele Goederen over te voeren, als bekwaamlyk zonder verhindering in de bezeildheid konde ge'e fchieden, en waar door dan ook een goed deel van de kosten door dezelve zouden kunnen worden op\ gevaaren, zynde de ruimte begroot op 60 Lasten, \ waar voor de Kameren dezelve dan ook in de op\ gave der voldoening, van het hen aanbedeelde in reï kening bragten, terwyl daar en tegen in Indiën, I doorgaans pas 10 of 12 Lasten aan 's Compagnies s- goederen daar in wierden gelaaden, en 'er ook al S«' Yyy 4 voor*
Am-
steldam-
Bylagen tot Kap' pirt 1/0» pens de 0,stludifclieCuuip.



ioiS NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Byletsen tot R pport 'nopens de UostIndifcheComp.
voorbeelden waaren van particuliereongepermitteer* de Goederen daar mede overgekoomen, welke albier waren geconfisqueerd, en dat het derhalven volfhekt noodzakelykheid zou weezen de frelligfte ordres te geeven, dat de Ruimen volkomen werden gevuld roet 's Compagnies Goederen, of Goederen op vragt, al zoude dan ook tot opvulling deropene plaatfen Bindrottingen worden geëmployeerd; dat het nogtans hoe nuttig, en hoe weinig kostbaar ook deze Vaartuigen zouden kunnen wezen of gemaakt worden , niet twyffelagtig was, dat in het getal eene aanmerkelyke reductie zou kunnen plaats hebben, wyl degene, welken ter waarlo waren beftemd op Batavia, Ceylon, en de Kaap, niet voor zo noodzakelyk te houden waren, als alleenlyk by ongelukken , of toeval moetende dienen, en dat men gevolgelyk zig bepaalende op vyf, die geftadig in het Vaarwater tusfehen Nederland en Batavia, en één, die van Ceylon naar de Kaap en terug zoude dienen, de vier overige kunnen worden afgefchaft, ten zy men mogte nodig oordeelen om 'er één hier te Lande ter waarlo aan te houden, verbeeldende Heeren van het prasparatoir Befoigne zig, dat door die reductie volkomen zou worden voldaan aan het verlangen van de Heeren van de Staats Commisfie , en tevens worden behouden eene inrigting, die op de begeerte van den Souvrain was geïntroduceerd, terwyl wyders met opzicht tot die Vaartuigen , welke zouden worden afgefchaft, die van de Kaap, (indien aan de Ingezeetenen aldaar, de Walvisvangst , en de ^ aart op de Baayen werd toegeftaan,) wel met voordeel zou kunnen worden verkocht , gelyk mede die, welke te Batavia en op Ceylon ter waarlo zyn , ingevalle de particuliere Vaart en Handel in Indiën eenigzints wil opneemen, en dat anders dicgelyke welgebouwde Vaartuigen in Indiën een zeer goed employ voor de Compagnie zouden kunnen vinden, en daar en tegen eenige Kruisvaartuigen of Pantjallings op Java minder worden



JAARBOEKEN, July, 1791. 1019
den aangebouwd, welk een en ander de Heeren van het Befoigne vernoemd, in voldoening aan J het verzoek van de Vergadering, de eer hadden te ' doen dienen voor hun advis.
Waar op gedelibereerd, en de Heeren van het préparatoir Befoigne voor derzelver gedaan Rapport en genomene moeite bedankt, en tevens in agting genoomen zynde , dat het gebruik der Pacquetbooten een zaak is, welke met algemeen overleg der refpective Kameren is ingevoerd geworden , en dat mitsdien buiten eene volledige voorkennis derzelver, niet wel eenige verandering daaromtrent zal kunnen worden gemaakt.
Is goedgevonden het bovengemelde Advis te maaken tot een onderwerp van een point van befchryving tegen het aanftaande najaar.
(Onder ftond)
Accordeert met de voorfz. Refolutien.
(Was geteekendf)
S. C. NEDERBURGH.
Litt. M. EXTRACT uit de RESOLUTIEN
door Heeren BE WINDHEBBEREN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE , gecommitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN , binnen AMSTERDAM, genomen op
Donderdag den 21 April 1791.
Ts gehoord het Rapport van Heeren Cornrnisfa-*risfen tot de Befoignes. enz.
Yyy j Al
TEL3AM.
Bylagen tot Rapbort nopens de OostIndifcheComp.



1020 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
-tot 'Aap-
-pört'-no
pè-?ïs~4e
Ooit»
Indifche
Oówp ', ■
(
i
i i
* J
I i
r i
c
Al veraerj is gehoord het Rapport van Heeren Commisfarisfen meergemeld, ingevolge de Refolutie Commisforiaal van den 18 dezer, mitsgaders ter voldoening aan het verlangen van Hun Edel Mogende, de Heeren Geconimitteerdens tot de zaken'van.de Oost-lndifche Compagnie; nagegaan hebbende of, en in hoe verre de Paquetbooten bv de Refpective Kameren zouden kunen worden afgeiehafcdm wei in derzelver getal een reductie gemaakt.
hn uit dat Rapport gebleeken zynde,- dat het gébruik de Pace,-.;etbooten in den jaare 1787, op ipeciaale Recommandatie van Hun Hoog Mogende is ingevoerd'geworden, en dat als toen begreepen zynde. dit de zelve zouden trekken tot hst onderhouden-eenef geregelde Correspondentie van hier op Indiën; zulks ten gevolge heeft gehad, dat door hef toenmalig vyfde Departement ter Kamer Amfterdam een plan van zodanig een geregelde Correspondentie is geformeerd, waarop herder een getal van 10 .zodanige Vaartuigen voor de gezamendyke Kalmeren nodig zyn geoordeeld en aangebouwd.
Dat derhalven geene affchaffing of reductie in leze Advis-Vaartuigen kan plaats hebben, dan door ie reizen derzelve, en de daar aan hangende kosten e verminderen, en by voorbeeld op 2 of 3 reiden in het jaar te bepaalen. [
Dan, dat alvorens hier omtrent een bepaald beluit te neemen , in overweging zou moeten wor!en genomen, of het nut uit voorfchreve gereilde Indifche Correspondentie voortvloejende, de :osten van deze inrichting kan opwegen, dan of irarferabel zal wezen ook in dezen de meeste meiage te betragten.
Zo is na deliberatie en met Heeren Commisfaisfèn voornoemd, 'in agting genomen zynde , dat iemand beter in-fhat is om daar over te oordeelen n te bepaalen, of, en in. hoe verre meergemelde
ge-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1021
geregelde Indifche Correfpondentie kan worden gemist, dan het Departement, het welk met het na-; gaan'der Indifche Correfpondentie belast, en in fte-' de van het gemelde vyfde Departement is gefubïntreerd; goedgevonden de Heeren van het'praepa* r'atoir Befoigne te verzoeken daar over hun gedagten-te laaten gaan, en de Vergadering deswegen te dienen van Advis, *en einde na het bekomen der elucidatien van welgemelde Heeren, omtrend de vöorfchreeve affchaffing of reductie naderen finaal te disponeeren.
cann • . (Onder fiond)'
Accordeert met voorfz. Refolutie. (Was geteekend~)
S. C. NEDERBURGH.
■ —
T jtt. N. EXTRACT uU de Refolutien door de Heeren BEWINDHEBBEREN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE , gecommitteerd ter Vergadering vein ZEVENTIENEN, binnen AMSTER. DAM, genomen 'op:'
Dingsclag den 24 Mey 1791. ■
Is gehoord het Rappcrt van Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes, ingevolge en ter voldoening aan de Rs-folutie Commisforiaal van den 18 April laatstleden, gevaceerd hebbende tot het exanineeren van het 14 point van befchryving, fpreekende van het examineeren van de pryzen der Goederen by de refpective Kameren ingekocht of aanbe¬
et-
!TE L-
hylageii tut Rap» port nopens de 'OostIndifche.Comp.



1022 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Kap■port nopens de OostIndifcheComp.
bedeed , met het geen verder tot dat point be hoort.
En in de eerde plaats door Heeren Commisfarisfen gerapporteerd zynde, dat by Hun Heeren geëxamineerd waren de fchriftelyke berichten, door de refpective Kameren ingediend, zo op de poin • ten, waar op de bevorens gevraagde verantwoordingen tot hier toe waren agtergebleven, als op de cornparative Memorie, welke agter de Notulen van het laatstleden voorjaar is gevoegd geweest, en dat deze Berigten, voor zo verre de Kameren daar mede gereed zyn geweest, van dien aart waren bevonden, dat met dezelve genoegen zoude kunnen genomen worden. — Is goedgevonden daar in te berusten, en die geproduceerde verantwoordingen te dellen in handen van de Kamer Amderdam, ten einde daar van zodanig gebruik te maken, als gemelde Kamer ten meelten nutte van de Compagnie zal vermeenen te behooren.
Doch nademaal zommige Kameren, zig blykens het gerapporteerde door Heeren Commisfarisfen , niet op alle de Pointen van verantwoording van vöorfchreeve Memorie geïndrueerd hebben gevonden, terwyl andere zelfs vcldrekt geen verantwoor. ding hebben ter tafel gebracht; is goedgevonden , de Kameren die het aangaat te verzoeken, nogmaals te willen nagaan de Memorie , agter de Notulen van het Voorjaar 1790 gevoegd, en op de pointen, waar voor dezelve in der tyd zyn genoteert , en als nog geen verantwoording is gevolgd, tegen het aandaande Najaar zig gereed te houden.
(Jan met Heeren Commisfarisfen zynde gereflecteert, dat volgens den voet, waar op tot hier toe de verantwoording der begaane Exceslen van de Kameren is verlangt, altoos een geruimen tyd moet verloopen , alvorens die verantwoordingen door de Vergadering kunnen worden geëxamineerd; en dac langs dien weg , niet dan met moeite aan de intentie van de Refolutie van 29 Maart laatstleden,
zal



JAARBOEKEN, 1791. 1023
zal kunnen worden voldaan; zo is, om alle onnodige dilayen hier omtrend voor te komen, goedgevonden de refpective Kameren te verzoeken, zo als dezelve worden verzocht by dezen, om telken voorjaare, vóór het aangaan dezer Vergadering ieder in den haare, de Roolter der belteede pryzen na te gaan, om daar uit te ontwaren , op welke artikelen by haar aanmerkelyk meer, dan by de overige Kameren is beftced, en zulks ten dien effecte, dat haare refpective Gedeputeerdens zig volkomen geïnlïrueert vinden op de verantwoording van zulke pryzen, als waarop zal hebben kunnen worden voorzien , dat by deze Vergadering reflexie zoude kunnen worden gemaakt. En zal ten vöorfchreeve einde van dit gerefolveerde , in hec point van befchryving voortaan de nodige mentie worden gemaakt.
Vervolgens hebben Commisfarisfen gerapporteerd: dat by Hun Heeren uit de in dezen jaare geformeerde, en in het Befoigne geëxamineerde Rooster, nagegaan zynde de pryzen, welke nu op nieuw door de"'refpective Kameren , voor de by daar ingekogte Goederen zyn belteed •, zy Heeren op eenige artikelen wederom zulke aanmerkelyke dispariteiten tusfehen de belteedde pryzen hadden ontdekt, dat daar uit noodwendig bedenking moest ontltaan, of wel in behoorlyk aanfehouw was genomen de Refolutie dezer Vergadering van den 10 Mey des voorfz. Jaars, waarby de Kameren waren verzocht om zulke Goederen, die by haar niet dan tot zeer hooge pryzen te bekomen waren , te ontbieden van zodanige andere Kamer, waarby dezelve tot veel mrder pryzen wierden ingekogt, welke Refolutie naar gedagten van Heeren Commisfarisfen dan ook als nog behoorde te worden geïnhaleerd ; en dat voorts by het examen wederom, over het algemeen waren voorgekomen reflexien op verfcheide artikelen , zo als uit de daar van opgemaakte , en ter Vergadering geproduceerde comparative Memorien
kon-
>T ELDAM.
Bylagen tot Rapoort no» vens de OostïndifcheComp



io24 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
Bylagen tut Rapport nopens de OostIndifcheComp,
konde blyken: waar op gedelibereerd zynde , is goedgevonden deze nieuwe Memorien van comparatien , agter de Notulen dezer Vergadering te voegen , met verzoek aan de Kameren, om ieder voor zo ver het haar zal concerneeren, om de pointen daar in vervat, de Vergadering van het aanftaanda Voorjaar te dienen van fchriftelyk bericht, en wyders de Kameren over het algemeen te verzoeken, de zo evengemelde Refolutie van den 10 Mey 1790, nopens de excesfive dispariteiten in de pryzen der aan te koo;en of aanbefteede Goederen te nemen in ferieufe obfervantie.
En wyders nopens de inrichting van de meergemelde Rooster over het algemeen zynde gerefkc* teerd, dat by de Kameren omtrend diverfe artikelen niet worden gevolgd de Hoofden op elk artikel van de Rooster gefteld, het geen het examen , en de vergelyking van zulke artikelen zeer bezwaarJyk maakt; is conform het geadvifeerde goedgevonden, de Kameren te verzoeken te willen zorgen, dat hier aan worde voldaan.
En in het byzonder de Baskogels op te geven by het pond, en niet by het ps. — Het gewigt, lengte en breedte van het Zeildoek en Carldock op te geeven. — En het Zeilgaaren op te geeven by het pond.
Vervolgens door Heeren Commisfarisfen zynde vooigefteld, of niet gefchikt zoude zyn de meergemelde Rooster te doen loopen over een rond jaar , beginnende i january, en eindigende 31 December , en of niet dienvolgens in het byzonder, in het aanftaaudc jaar, de maanden van january en February, welke in de tegenwoordige Rooster bereids zyn bekend gefleid, weder op nieuws zouden behooren te woruen herhaald ; is goedgevonden de Kameren te verzoeken dit Pomt te overwecgen , en daar op gereed te komen in het aanRaande najaar.
Voorts in het Befoigne zynde gereflecteerd, dat
niet



JAARBOEKEN, yu$gSj£fe. tang
niet by alle de Kameren , by welke geduurende dit jaar Yzer Kanon is aangekogt, is voldaan aan de Refolutie van den 4 December' des voorleden jaars , ter inkoop van Schots Kanon uit de Carons Fabriek, maar dat eenige zig wederom andere en duurder foorten van Kanon hadden aangefchaft; is goedgevonden de Kameren, die het aangaat te verzoeken, zig gemelde Refolutie van 4 December 1790, voortaan tot narigt te doen ftrekken.
Wyders in conformité van de Refolutie dezer Vergadering van den 23 April 1780, zynde ge examineerd de Monfters van zodanige ingekogteProvillen , als ook op de Notitie daar van , agter de Notulen van dat Voorjaar gevoegd, ftaan vermeld; en uit het Rapport gebleken zynde, dat de qualiteiten dier Monfters over het algemeen hadden voldaan ; zo zyn de refpective Kameren verzocht, met het produceeren van foortgelyke monfters in een volgend Voorjaar te continueeren.
Nog door Heeren Commisfarisfen gereflecteerd zynde, dat deheele Leggers en Spekvaten, door de Kameren Delft en Hoorn, tegen een veel mindet prys dan by de overige Kameren worden ingekocht, en dat dienvolgens by Heeren Commisfarisfen noodzakelyk geoordeeld zynde te onderzoeken , of df qualiteit van dat foort van Vaatwerk van gemeldt 'Kameren even zeer, als die der overigen aan 's Compagnies Reglementen voldoende was; gemeend hadden daar van monfters te moeten requireeren; doei dat aan Heeren Commisfarisfen by examinatie die: monfters bevonden was , dat dit Vaatwerk zeiv< niet voldoende was aan de keur , welke daar tot word vereischt; zo is conform het Advis van Coin misfarisfen goedgevonden de Kamer Amfterdam t< verzoeken, een monfter van zodanige Vaten, be hoorlyk beflagen , aan de Kameren Delft en Hoort te laaten toekomen, met een Opgave van de pry zen, die daar voor worden befteed, met verzoek aai
d
Am-
stelDAïlfc '
Bylagen tot Hap» port nO' pens de Oost' ' ' lndifclts Cvmp.
1
1 1



io2ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifchtComp.
m
de Kameren Delft eo Hoorn, om zig voortaan daar na te gedragen.
Nog uit het Advis van Heeren Commisfarisfen vernomen zynde , dat de Kwardeeien en drooge VJten van de Kamer Delft, niet gelyk by de andere Kamers van Tabaks - Duigen worden zamengefteld, het geen geen geringe differentie maakt tusfehen de prys van die , en van de andere Kameren ; is goedgevonden die Kamer te verzoeken, zig voortaan naar het daar omtrend by de overige Kameren plaats hebbende gebruik te conformeeren.
Eindelykdoor Heeren Commisfarisfen gerapporteerd zynde, dat ten aanzien van de examinatie der Houtwerken, om de daar by gebragte redenen niet had kunnen worden voldaan aan de Refolutie van 3 November 1789 , waar by de gecombineerde Advizen van de Kameren Amfterdam , met het Noorder-Kwartier, en die van Zeeland met het Zuider Kwartier , volgens den aldaar bepaalden voet worden gerequireert.
Mitsgaders dat ook ten aanzien van de Examinatie der Spykers , door het niet tydig van alle de Kameren overzenden der Monfters, ook niet volledig aan gemelde Refolutie van den 3 November 1739, ten dezen opzigte heeft kunnen worden voldaan, zynde niet te min de Advizen over dit artikel opgemaakt, voor zo ver de Monfters by de Kameren van Amfterdam en Zeeland voorhanden zyn geweest;
Zo is na deliberatie goedgevonden, de Kameren daar in geconcerneert te verzoeken, tegen het volgend Voorjaar by tyds de nodige ordres te ftellen, dat aan deze Refolutie, zo ten aanziene der Houtwerken , als Spykers beter moge worden voldaan, en is wyders ten aanzien van de Advizen over de Spykers, voor zo ver dezelve hebben kunnen worden opgemaakt, goedgevonden , daar in te berusten en de Advizen agter deze Notulen te voegen.
En



JAARBOEKEN, July, 1791. 1027
En zyn de refpective Kameren by deze gelegenheid , tevens verzocht zich tegen het Najaar als nog te bekwamen, op het geproponeerde by Refolutie van den 10 Mey 1790 meergemeld; of niet het gebruik van Luikfche Spykers, even als by de Kamer Amfterdam plaats heeft, algemeen zou kunnen worden ingevoerd.
Nog is op voorftel van Heeren Commisfarisfen meergemeld, goedgevonden, de Kamer Amfterdam te verzoeken om ten aanzien der onderfcheide foorten van f zenverken, voortaan by tyds de Roofter van de daar voor by de Kameren befteedde pryzen, volgens de merken der Yzerwerken, door des kundigen te doen examineeren, en de Vergadering telken Voorjaar, by gelegenheid van de verhandeling van dit point van befchry ving, daar omtrend te dienen van Advis.
(Onder fond) Accordeerd met voorfz. Refolutien. (Was geteekend)
S. C. NEDERBURG.
Litt. O. EXTRACT uit de Refolutien door
Heeren BEWINDHEBBEREN der OOST-INDISCHE COMPAGNIE , gecommiiteerdtcr Vergadering van ZEVENTIENEN binnen AMSTERDAM , genomen op
Vry dag den 27 Mey 1791.
Ts gehoord het Rapport van Heeren Commisfarisü fentoc de Befoignes, ingevolge en ter voldoeZzz ning
Am-
st eldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.



Am-
STELDAM-
Bylagen tót Kdp port tto pens de OostJndifchComp. %
1028 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ning aan de Refolutie Commisforiaal van den 13 dezer loopende Maand Mey, geëxamineerd hebbende de Confideratien en het Advis van de 1 refidiaale Kamer Amfterdam, op evengemelde datum door haar met de daar toe gehoorende d icumctt- ten ter Tafel geproduceerd, als by Relolutie de. zer Vergadering van den19 Maart laatstleden ver" zogt zynde, te willen doen farmeeren de Lysten , van de Vragten en Recognitiën, die door Particulieren, voor de met *s Compagnies Schepen te ver' zend' n Goederen,zoude behooren te worden betaaldMits?aders ter voldoening aan de Refolutie Commisloriaal van 23 daar aan volgende, geconcipieerd hebbende een plan, naar het welk de verzending van Goederen door Particulieren zoude kunnen worden gereguleerd.
Waar op gedelibereerd, en met Heeren CommiTarisfen erkend zynde de veelvuldige moeiten, doir welgemelde Kamer Amfteldam in dezen aangewend , en de accuratesfe, waar mede dezelve deze gantfche zaak in alle haare deelen heeft bewerkt, goedgevonden, de Kamer Amfterdam, voor dezen omflagtigeu arbeid, en dit zo zeer uitgewerkt Advis en voorligting.de meefte dankbaarheid te betuigen, en het zelve agter de Notulen te voegen En dat voorts met Heeren Commisfanslen gelet zvnde. dat door welgemelde Kamer ten aanzien van de bepaaling nopens de hoeveelheid der Vragten een tweeledig Voorftel is gedaan, te weten; ot, om dezelve te ftellen op / 180;- per Last voor de uitreize en /' 220: - voor het retour, dan wel op ƒ 150 voor de uitreize, en ƒ 250 : - voor het retour, het geen in beide gevallen uitkomt op een lom van f 400 ' - per Last, voor de uit- en t'huis reize; zo is naar aanleiding van het gerapporteerde, en daar voor bygebragte redenen goedgevonden het eerite Lid van dit voorftel te amplefteeren, en mitsdien de Vragt voor ieder Last te bepaalen op ƒ 180:voor de uitreize, en f 220 :• voor de t'huis raw.



JAARBOEKEN, July, 1791. löaf
Vervolgens met Heeren Commisfarisfen geconfidereerd zynde de billykheid van het geproponeerde door de Kamer Amfterdam voornoemd, om voor de Vragten naar Ceylon, Cormandél en Bengalen , van de afladers geen hooger prys te vergen, dan voor de Goederen naar Batavia beflemd;
Is goedgevonden alle de Vragten naar en vau voornoemde Comptoiren op een egaakn voet te Rellen met die, naar, e.i van de Hoofdplaats zuilen worden vervoerd, en dienvolgens het gerefolveerde by deze Vergadering op den 29 Maart laatstleden, waarby een hooger Vragt voor de genoemde Etablislementcn is geprojecteerd, in zo verre te alterceren.
Voorts zyn met het Befoigne als zeer plaufibel aangemerkt de redenen door de Kamer Am* fterdam bygebragt, om, zo wel voor de Goede* ren van particulieren op Vragt, als voor die, welke de Compagnie voor haar eigen omflag naar de Kaap de goede Hoop moet verzenden; expresfe Schepen naar dien Uithoek aanteleggen , en de Vragten daar van zodanig in te richten,dac de particulieren daar in , zonder veel fchade te lyden, 's Lands Producten in retour kunnen laden; en is dienvolgens goedgevonden dit Voorftel te ampledteeren, en conform het zelve, de Vragt voor de uifeize te ftellen op ƒ150: en by retour °P ƒ 95, of te famen op ƒ245 per Last.
Gelyk mede is goedgevonden , om in geval men van die gelegenheid gebruik wilde maaken, om langs dien weg Oost-Indifche Producten , voor een mindere Vragt overtevoeren, als dan de Vragt te bepaalen op ƒ 110 per Last voor die Articulen, die tot Indifche Producten behoren, onverminderd de Recognitie , welke ook die Articulen onderhevig blyven.
Zyude wyders met Heeren Commisfarisfen of) de daartoe bygebragte gronden, geapprobeerd het Plan door meergemelde Kamer voorgefteld , waar op, in geval het openftellen van een vryen Handel Zzz 3 met
Am-
stuldam.
Bylagen tot .'lap* port no* pens de OostIndifcheComp*



1030 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagei tot Rap. port no pens de OostIndifch,Comp.
met de Schepen van Kaapfche particulieren Ingezetenen tusfehen dien Uithoek en Batavia eens mpgt worden afgekeurd , niet te min aan de Kaapfche Handelaars gelegenheid zou kunnen gei geven worden, om ook hunne Producten te ver-wisfelen tegen het geen zy van Batavia zouden - behoeven.
Nog by het meergemelde Advis in confideratie zynde gegeeven, om, wanneer het mogt gebeui ren, dat de hoeveelheid der ingefchreven Goederen zeer verre furpasfeerde de ruimte, welke men in alle de Schepen der refpective Kameren aan de particuliere inlading zou kunnen afftaan, alsdan aan de nogoverblyvende Goederen, de preferentie te verlenen, om in dat geval dezelve met gehuurde Schepen, onder beheering van de Compagnie , naar Indiën te zenden; — dog door Heeren Commisfarisfen ten deze opzigte gereflecteerd zynde, dat by voorgemelde Refolutie van den 29 Maart reeds was balloten het furplus der Goederen , het welk in de als dan voorhanden zynde Equipage niet zal hebben kunnen worden geborgen, in 's Compagnies Magazynen opteflaan, en met de afladers derzelve billyke fchikkingen te maken; zo is na deliberatie conform het Advis van Heeren Commisfarisfen goedgevonden, het als nog by dat Declaratoir, zonder nadere uitlegging te laten berusten.
Eindelyk uit het gerapporteerde van Heeren Commisfarisfen opgemerkt zynde dat 'er nog verfcheide Pointen overbly ven, welke, als tot de Huishouding van deeze of geene Kamer eene byzondere betrekking hebbende , door de Kamer Amfterdam niet wel bepaaldelyk hebben kunnen worden aan de hand gegeeven. — Zo is al verder goedgevonden de refpective Kameren te verzoeken, zo als gefchied by deze, om ieder in den haare zodanige fchikkingen omtrent d-'t werk te beraamen en vasttcftelien, a4s uit hoofde van de Huishou-



JAARBOEKEN, july, ïffi*. tP3i
delyke en Plaatfelyke omftandigheden van ieder derzelve zal worden vereischt.
En is overigens goedgevonden overeehkomitig het geadvifeerde door HeerenCommisfarisfen meergemeld de Prtefidiaale Kamer Amfterdam te verzoeken en te qualificeeren , zo als dezelve Verzogt en gequaliflceerd Word by deze, om alles te verrigten wat tot de executie van deze paricüliefe uitzending van Goederen nodig zal Worden geoor deeld; en wclfpeciaal, hetgeen tot bet doen ema* neeren van de vereischte Publicatien aan de Commercie zal worden vereischt.
Voorts aan de refpective Kameren voortedfageh, het geen dien conform by ieder derzelve zoude behoren te gefchieden. — En laatstelyk ook, om de daar uit proflueerende aanfchryvingen aan Generaal en Raden en over gantsch Indiën , mitsgaders Cabo de Goede Hoop te bewerkftellmgen. — Alles naar aanleiding van het Plart door welgemelde Kameren daaromtrent terVergadering voorgedraagen, waar mede zig de Vergadering dan ook by dezen* voor zo verre het zelve oVereenftemt met al het hier bovengemelde is conformeerende, het Welk dan ook op dien voet by deze word gearrefteerd , met dien verftaande nogtans. •' • b
Dat de particuliere Goederen, die by deze of geene Kamer aan het Adres van een Correspondent in een andere plaats woonagtig, zullen zyn geconfigneerd, niet, zo als in het ode Articul der Concept-Conditiën is aan de hand gegeven, ten koste van de Compagnie (dog op rilico der Eigenaars) naar de plaats haarer verdere destinatie zullen worden overgevoerd, maar dat de Goederen in het algemeen, en zonder onderfcheid,doof die Kamer, voor welke dezelve aankomen, zullefl worden verkogt en tot gelden gemaakt.
De Gedeputeerdens van de Kamer Amfterdam hebben verklaard in de gemaakte verandering in het bovenftaande 9de Articul der cei cept Conditiën niet te hebben geftemd, en dezelve te la* Zzz 3 t«i
Am* steL-
dam.
Bylagen tot Rap* port nd* pens de OosttndifchèComp,



io3* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rap. port nopens de OostIndifcheComp»
ten voor rekening van de overige Kameren. De Gedeputeerdens der Kameren Zeeland, Delft, Rotterdam , Hoorn en Enkhuizen hebben tegen deze bovenftaande aantekening hunne contra aantekening , gereferveerd.
Wyders is door Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes ter tafel ouverture gedaan, dat Hun Edel Mogende de Heeren Gecommitteerden tot de zaken van de Oost-Indifche Compagnie hadden verlangt, dat aan de particulieren, die in de te meermalen gemelde verzending van Goederen zullen fpeculeeren, by de refpeétive Kameren alle mogelyke faciliteiten worden toegevoegd, met opzigt tot de informatien, die door hun zouden mogen worden verlangt, omtrent de Goederen, die de Comp. voor hare rekening zal bly ven verzenden.
Waarop gedelibereerd zynde , is goedgevonden, de Kamer Amfterdam te verzoeken, zo als gefchied by deze, om by de executie van het hier boven aan haar gedemandeerde, en de daar van te doene bekendmaaking op deze requilitie het nodig reguard te liaan.
En nog door Heeren Commisfarisfen meergemeld, al mede op het verlangen van de Heeren Staais-Gecommitteerdens ter Vergadering voorgedragen zynde, dat by Refolutie van den 29 Maart laatstleden, ter aanmoediging van die geenen, die in dezen particulieren Handel zullen willen paftici^ peeren, wel was bepaald de fom van het geen de Compagnie jaarlyks gewoon is in cas te accepteeren, te vermeerderen met vyf Ton; en dus in Stede van twee Millioen, voortaan in Indiën in cas tc doen accepteeren een bedragen van vyf-entwintig Ton, en dat mitsdien hier door wel eenige maate was gezorgd, om aan de particuliere Handelaars gelegenheid te verfchaffen, om het Provenue van de door hen te verzenden Goederen herwaards geremitteerd te krygeu.
Dan dat hier door volgens het oordeel van de Heeren Staats Gecommitteerdens noggeen genoegzaam



JAARBOEKEN, Jtdy ,1191. 1033
zaame zekerheid aan de particulieren wierd verfchaft, om hunne Penningen ter behoorlyker tyd hier te Lande terug te kunnen ontfangen.
En dien volgende door Heeren Commisfarisren in conlideratie zynde gegeeeven, of omtrent dit Artykel niet eenige meerdere voorziening zoude behoren te worden gedaan, en wel in dier voegen, dat aan de Particuliere Handelaars voor het gantsch provenue hunner uit te zendene Goederen preferentie worde vergund; zo is na rype Deliberatie , en met Heeren Commisfarisfarisfen in achting genomen zynde, dat aan den eenen kant wel beh#6rde gezorgd te worden, dat andere, en ouder geprefereerde Cas-Tellers door deze nieuw inrichting geen prejuditie worde toebracht.
Doch dat aan den anderen kant geene zodanige dugting by het accordeeren van deze nieuwe preferentie, behoefde plaats te hebben, daar to? het montant van in Cas te tellen gelden ter zaaki van dit werk der particuliere Handel met vy ton was vermeerderd, en het niet waarfchynlyl ïs, dat het provenue der Uitkoopswaarde van d< invoege vöorfchreeve te verzendene Goederen meer dan de voorfchreve vyf Ton zal bedragen ooedgevonden te arresteeren, zo als gearresteen word by dezen, aan de Afzenders van particu liere Goederen, eene Generaale preferentie, voo: het provenue dier Goederen te accordeeren, on ' der expresfe voorwaarde nogthans, dat derzelve Gemngtigdens in Indiën, ten genoege van de Hoog Redering, door overtuigende bewyzen doen bly ken,dat de door hun geoffereerdePenningen zyn ge pra:venieerd uit Particuliere Goederen , die vai hier uitgezonden zyn, na den 1 Mey 1791. (Onder fond) Accordeert met voorfz. Refolutien. (Was get.~) S. C. NEDERBURG.
Zsz 4 Litt. ï
Amsteldam.
Bylagen tot Rapport nooens' de OostIndifcheComp.
f
I
1
r 1



is-34 NIEUWE NEDERLANDSCHE
DAM.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifchtComp.
Litt. P.
Litt. P. EXTRACT uit de Refolutien, door
No. I. de Vergadering der Heeren BE¬
WINDHEBBEREN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE , ter Kamer AMSTERDAM , genomen op
Donderdag den 9 Juny 1791. %
Door de Heeren van de Commercie is ter voldoening aan de Refolutie Commisforiaal van den 31 Mey laatstleden ter Tafel geproduceerd, het ontwerp van de Conditiën, waarop naar aanleiding van het gerefolveerde door de Vergadering van Zeventienen, aan de Particulieren zouden kunnen worden toegeftaau , verfcheiden foorten van Indifche Koopwaaren, met 's Compagnies Schepen in Retour uit Indiën naar de Havenen dezer Landen over te voeren.
Welke Conditiën alzo gearrefteerd, en de Heeren van de Commercie voor derzelver genomene moeite en gedaan Rapport bedankt zynde, is goedgevonden de Heeren te verzoeken, en te qualificeeren,om dezelve te doen drukken en aan het Publiek bekend te maaken.



JAARBOEKEN, July, 1791. 1035
Litt.P CONDITIËN, volgens welke de
No. 2. OOST- INDISCHE COMPA¬
GNIE dezer Landen, ingevolge de Refolutie der Vergadering van ZEVENTIENEN, m dato 29 Maart 1791, en vervolgens, aan. alle Particulieren accordeert, om voor hunne rekening, in 'sCompagnies Schepen te laden allerlei Goederen. Waar en en Koopman» fchappen , uitgezonderd AMUNITIE VAN OORLOG, OPIUM, en OL. VITRIOL. wel» ke Contrabande worden verklaard na BATAVIA ^CEYLON CORMANDEL, BENGAALEN en CABO DE GOEDE HOOP,o«der betaaling der Vragten hier «nder vastgefteld.
Art. 1. f^eerj Kisten nog Kasfen zullen grooter, ^ maar wel kleiner mogen zyn als een ordinaire Recognitie - Kas, dat is: Lang 3 voet 6i duim ? Amfterdamfche Maat, buibreed 2 6\ >tens werks, en ieder niel
hoog 2 65 j zwaarder als 800 f$ Am
fterdams gewigt.
Edog in extraordinair geval van te verzender Meubelen, Huiscieraaden, Inftrumenten, Rytui gen , of zodaDige ftuks, welke grootere Kasfen ver eisfc ten, zal het getal dier ftuks, als mede de leng te, breedte, en hoogte, van zodanige Fusten, en de Cubicqvoeten inhoud , ook van het gewigt , mede by de infchryving moeten opgegeeven worden.
Geen Manden of Pakken zullen worden geaccepteerd. ^
\u-
5TELOAM.
Bylagen tot Rapöort no» pens de Oost» Indifche Comp.
1



1036 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Am-
8TELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIn di fche Comp.
Goederen zullen in geen Moscovifche Matten jnogen worden geembalecrd.
2. Men zal kunnen infchryven voor zo veel Lasten, of getal van bekend te ftellen Stuks, Wigten , en Maaten der in natura, of in Fust in te laaden Goederen, als men zal gelieven goed te vinden.
3. De Infchryving zal telkens gefchieden op den tyd, die by den aanleg van Schip of Schepen daar toe by Amfterdamfcbe, Rotterdamfche en Leidfche Couranten zal worden bepaald.
4. Op de in te leveren Billietten zal duidelyk moeten worden uitgedrukt, en by ondertekening van dezelve blyken.
A. Door wie de Infchryving word gedaan.
B. Het getal der Lasten, dan wel der ftuks Wigten en Maaten of Fusten, voor welke word ingefchreeven.
C. Generaale Specificatie der benaming van de onderfcheidene foorten van Goederen, ten einde men daar uit zal kunnen afnemen welke tot onderlast , en ter toelading moeten dienen.
D. Diftincfe opgave der grootte van ieder Fust, het zy Kist , Kas of Vat, met by voeging van de N". en Merken van ieder derzelve.
5. De quantiteiten, waar voor in diervoegen word ingefcheeven zullen door de Infchryvers, of iemand anders, voor hun ter inlading moeten geleverd worden.
? 6. Indien by de Infchryving bevonden word, dat er voor meerder Scheepsruim te word ingefchreven, als de des tyds aangelegde Schip of Schepen zouden kunnen innemen, zal 'er een proportioneele
fchik-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1037
fchikking worden gemaakt, op dat ieder Infchryver j gelegenheid zal kunnen hebben eenige Goederen te s verzenden, en zal op deze wyze telkens, by ieder j aanleg van Schip of Schepen zo veel van hunne quantiteit by preferentie, als na convenientie ge-, fchieden kan, voor anderen ter inlading worden 1 aangenomen, dat, zo lange ieders ingefchreven tan- j tums niet verzonden zyn, geen Goederen van an-j dere infchryving zullen aangenomen worden.
7. De Goederen zullen agt dagen, na dat daar van, in de by art. 3. gemelde Couranten Advertentie zal wezen gedaan, moeten worden bezorgd aan de Werf van de Oost-Indifche Compagnie, mee een Lyst, door ieder Infchry ver van zodanige Goederen ondertekend en accordeerende met het geen by art. 4 is bepaald; op welke Lyst niet alleen zal moeten zyn gefpecificeerd het bruto gewigt en de juiste meeting, en Cubicq inhoud van ieder Kist, 'Kas of Vat; maar ook alle de Cubicq voeten zamen gebragt. Ook zal op ieder Kist Kas of Vat, de bruto wigt moeten genoteerd ftaan.
8. Aan de Inlader zal by de levering hunner Goederen, aan de Werf, gratis worden.afgegeeven Cognosfementen in blanco.
9. In de Cognosfementen zal uitgedrukt moeter worden;
de naam van de Kaptein.
het Schip.
— de aflader.
aan wien de Confignatie luid.
i Nommers.
merken.
getallen der ftuks of der maten.
en —— benaming der Fusten van de ingela den Goederen.
. ' °1 A
Lm-
TEL>AM.
Bylagen ot Rapwrt nopens dc Oost» Indifche Zomp.



io38 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam»
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifcheComp.
3Ï -3 *s a
«I.. &, J?
< b . -H_g ö > g <-J § Cu .2 S öc'S
w£ sf« ö|j
yyr üff >, m)n
^ SP I- S.y | | SS 3
2 o ^CJ-o « at, 73
Cd u S ~fl "° SP S. p
S-S co.S ra 6 « ^
No-. "E -rl -ëu.ff s
* s • • J^^ (cji|>
w "° ■ ^ " e 'e
Cd S 8 ijs -3 O Oy
g ^ °< & «§
o « «
*v £ T,
< *° i H



JAARBOEKEN, July, 1791. 1039
10. De Kisten , Kasfen en Vaten, zullen by de Jost - Indifche Compagnie worden na gemeeten , ook door dezelve ("zulks goed gevonden wordende) gewogen, en wanneer alles aan de Conditiën voldoende word bevonden , van wegens de OostIndifche Compagnie gebrand, met zodanig Sjap als dezelve zal goedvinden ; vervolgens ten kosten van dezelve naar Boord getransporteerd; zullende alle rifico en fchadens, van welke natuur, of hoe genaamd, zyn voor rekening van de Infchryversé
ii. De Oost-Indifche Compagnie behoud aan haar de Faculteit, om, voor zo veel des noods zo hier te Lande, als in Indiën, en aan Cabo de Goede Hoop, in praefentie van den Eigenaar, of iemand van zynentwegen , of die, aan welke de Goederen zyn geconfigneerd, de Kisten , Kasfen, en Vaatwerken te openen, en Contrabande in dezelve bevonden wordende, als dan de geheele Party, waar toe behooren, zonder eenige form van Proces te confisqueeren.
ia. Ieder Infchryver zal, na dat de infchee-
{>ing gefchied zal zyn, op een daar toe te bepaaen tyd zyne, als by artikel 8 en 9 vermeld, ingeleverde Cognosfementen, aan het Oost Indifche Compagnies Refidentie- Huis , by den Ontfanger der Vragtpenningen, kunnen af haaien.
13. Voor de Vragt zal moeten worden betaald in proportie van ƒ 180 : o : o voor ieder Last van 120 Cubicq voeten na Batavia; ook voor dit Jaar na Ceylon, Cormandel en Bengalen, indien de Compagnie derwaardi equipeerd en ƒ 1 jo: o: o
na
Omsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.



I04© NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oostfndi/'eheComp.
i I
<
i
-i (
• i <
na Cabo de Goede Hoop, dan wel voor de onderftaande goederen, als:
Na Fïntavw , Na Cabo Ceylon.Cor- de Goedé mandei Cr. Hoop. ISengaalen.
pond
Touwwerk, 't Last van 4000 ƒ180:0:0 ƒ150:0
Ankers Yzere, 't Last van 4000 180:0:0 ijo:o
Band en Staafyzer, item Staal het Last van 400? 150:0:0 125:0
Loot, het Last van 4000 120:0:0 100:0
Smeêkolen de Hoed van 38 maaten 60:0:0 50:0
Metzelfteenen, geele Friesfche Klinkers de 1000 24:0:0 20:0
Dito . . Moppen in foorten de isoo 45:0:0 37:10
Moolen- en Slypfteenen, na fortiment -
Houtwaaren de 120 vierkante Amfterdamfchevoeten 150:0:0 125:0
Masthouten en Spieren de 120 voeten als boven 180:0.o 150:0
£isten,Kasten,enVaatwerk, de vierkante voet Amfterdams I i:ic:o i:j
14. De betaaling der Vragt, zal daar van moeen gefchieden by het af haaien der door den Kapein getekende Cognosfementen, k contant in grof Zilvergeld, tegen de korting van 1 perCent; edog le Vragt voor twee Lasten of daar boven bedragende, zullen de inladers, des begeerende, kunnen rolftaan met de betaaling der helft in contant, en le wederhelft in promesfe, vier maanden na dato ran dien, op vertooning te voldoen , doch zal in lien gevalle geen korting nog van de cerfte, nog an de Iaatfte helft valideeren.
r> Voor



JAARBOEKEN, Jufy, i79Ji~ 104!
15. Voor de bcraaling der Vragt, zal.van Compagnies wegen, op de Cognosfementen worden ge quiteerd, alzo buiten dien geen uitlevering op de zelve in Indien , óf aan Cabo de Goede Hoop,, zal gefchieden.
16. De Zeevarenden, werkelyk in dienst van de Oost-Indifche Compagnie, of op ieder Schip, het welk mede met goederen van Particulieren op vragt word beladen, befcheiden; zuilen gehouden zyn by infchryving voor de te verzendehe Goede-en, zulks door, en ren naamen hunner Gèm'ag'tigderis, woonagtïg ter plaatze, alwaar de affcheping döór de Compagnie gefchied,-te doen; welke Gemagtigdens dien* olgens ook ais Afladers dier Goederen , by de Cognosfementen moeten worden bekend gefteld.
17. En, op dat vöorfchreeve uitzendingen met te meërder voordeeligé uitzigten en gerustheid zullen kunnen gefchieden, is by de Oost Indifche Compagnie goedgevonden en verftaan:
1. Dat aan alle Particulieren vry gegeeven word, om, voor hunne Rekening in Indien en Cabo de Goede Hoop allerlei Goederen, uitgezonderd die, welke de Compagnie aan haar zelve behoud, en gefpecificeerd zyn by de Conditiën , op het ftuk der Retouren vastgefteld, te mogen inkoopen, en mee Compagnies Schepen op vragt en recognitie in deze Landen aan te voeren.
2. Aan de afzenders van Particuliere Goederen, een generaale Preferentie tot in cas telling van Penningen te Batavia voor het provenue der Goede* ren, aldaar aangebragt, te accordeeren, onder ex* presfe voorwaarde nogthans, dat aldaar de hooge Regeering, door overtuigende blyken word bewt*
Aaaa aen*
Am- .,.
stel-, dam.
Bylagen
lOt ll<%pi
port nopens de üosiIndifehéComp.



1042 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp.
C0N-
zen, dat de geoffereerde Penningen, ter in cas telling zyn geprovenieerd uit particulieren Goederende, van hier uitgezonden na den i Mey van dit Jaar 1791, en voor dewelke aan de Compagnie vragt is betaald.
3. Dat al bet geen van Compagnies wegen in Indiën mogt worden aangekogt van Particulieren , aan hen contant zal worden betaald , of in die plaats ten keuze van den Leverancier , in Wislels op Nederland, te betaalen 3 Maanden na zigt.
4. Dat In Indiën en Cabo de Goede Hoop ten fterkften zal worden gei'nterdiceerd en verboden, allen invoer van Europifche en Amerikaanfche Goederen , Waaren en Koopmanfchappen, met Schepen van vreemde Natiën, en dat ten dien einde de ftiptfte beveelen na Indiën en Cabo de Goede Hoop zullen worden gedepecheerd.
5. Dat voortaan in de Plunjekisten niet anders zal mogen zyn, dan Plunje, en contrarie bevonden wordende, al was het ook dat de Kisten reeds waren gebrand, alles zal worden geconfisqueerd.
6. Dat aan alle Particulieren, dewelke Goederen zouden willen verzenden , informatie zal worden gegeeven, indien zy zulks verlangen, van zodanige artikelen, dewelke de Compagnie goedvind voor baar zelfs te verzenden. — En eindelyk
7. Refereert de Compagnie aan zig deze Conditiën in der tyd zodanig te amplieeren en altereerea als zal nodig vinden.



JAARBOEKEN, July, i7ot. 1043
CONDITIËN , volgens welke de OOST-INDISCHE COMPAGNIE dezer Landeti, ingevolge de Refclutie der Vergadering van ZEVENTIENEN, in dato 29 Maart 1791, aan Particulieren accordeert, om voortaan voor hunne rekening in Schip of Seliepen van de Compagnie van BATAVIA, CEYLON, BENGALEN en CÖRMANDEL, ook van CABO DE GOEDE HOOP, mar de reTpeSlive Kameren in NEDERLAND, te laden alle zodanige Goederen, welke een ieder zal goed* Vinden, met uitzondering nogthans . van die, welke de Compagnie aan zig referveert.
Aft. r. r^eene Kasfen, Pakken, Baafeh of Vaat^ werken, zullen grooter of zwaarder mogen zyn , als by de Compagnie tot hier toe voor de ohderlcheide Goederen wierden geëmployeerd.
2. De Afladers zullen gehouden zyn de Goede ren wel te verzorgen, zo Kasfen, Pakken, Baaien als Vaatwerken, even als tot hier toe, Compagnies wegen , is gefchied, en daar van by den infcheep behoorlyk opgeeven, het bruto, en netto gewigt, ten einde zig daar na by den verkoop te kunnen reguleeren; nogthans zal men omtrend dit of het voorgaande artikel, in deze of* geene gevallen dat anders verlangt word, zig daar övef Aaaa 2 by
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComph



Amsterdam.
Bylagen tot Keipport nopens 'de OostIndifcheComp.
[044 NIEUvVE NEDERLANDSCHE
by de Regeering ter Plaatfe, van waar de affcheeping gefchieden mogt, kunnen aanmelden, als wanneer daar omtrent na billykheid zal gedisponeerd worden.
3. Men zal kunnen infehryven voor zo veel quantitei't, of Lasten van 120 Cubicq voeten ieder, als men zal goedvinden, zullende den tyd van de infchryving vooraf door de Regeering in Indiën wor- . den bepaald, en vervolgens kennis worden gegeeven van de quantiteiten,die aan een ieder zal kunnen worden vergund te mogen inladen.
4. Op de Billietten van infchryving zal dnidelyk moeten worden gefpecificeerd, en by onderteekening van dezelve blyken.
A. Door wie de verzending word verzocht, eo de infchryving gedaan.
B. Het getal der Lasten, of quantiteit voor welke word ingefchreeven.
C. Opgave der grootte, zo na immer mogelyk van ieder Kas, Pak, Baal of Vat.
D Of, en hoe veele Kasfen of Fusten met drooge of natte Waaren zullen worden gepakt of gevuld, om by de inlading en ftuagie tot narigt te dienen.
E Aan wien, en op welke plaats in Nederland* woonagtig, men zyne ingefchreevé Goederen zal configneeren.
Zullende dit artikel zodanig geamplieerd, of gealtereerd worden, als men in Indiën of aan de Kaap zal meenen te behooren,
5. De



JAARBOEKEN, July, 1791. 1043
5. De Goederen, welke de Compagnie aan zig zelve gereferveerd houd, zyn de volgende, als:
Nagelen en Moernagelen, Notenmuscaten, gaave en rompen, zogenaamde Mannetjesnooten en wilde Nooten, Foely, Caneel, Peper, zwarte en witte , Koffy Java's en Ceylons, Suiker, Indigo en Sapanhout, in foorten, Tin, Bancas en Malax, Spiauter, Salpeter, Cauris, Cardamom Java's en Ceylons, Catoene Garens Java's, en Tutucoryns, Thee, Porceleincn, en alle andere Goederen van China, ook Lywaten van de overwal Compagnies forteering.
6. De Compagnie behoud aan haar de Faculteit, om, des goed vindende, zo in Indiën als aan de Kaap, en hier te Lande, in prasfentie van den Eigenaar of iemand van zynentwege, alles te openen, en, zo wanneer bevonden mogt worden , eenige Goederen geladen te zyn, welke zy volgens liet evengemelde art.5 alleen aan zig refervecrt, dezelve uitgezonderde Goederen niet alleen zonder eenige form van proces te confisqueeren,maar zelve al de Goederen zonder onderfcheid, tot die party behoorende; en zal den aflader nog boven dien verftoken zyn van de faculteit, om immer wéér eenige Goederen in Compagnies Schepen te mogen laden.
7. Voor.vragt van alle gepermitteerde Goederen, (die in art. 5 vermeld uitgezonderd) van Indiën of de Kaap naar een of ander Kamer der Compagnie in Nederland, zal in Indiën, en aan de Kaap, voor het geen daar van afgeladen word , direct by de aflading moeten betaald worden in Nederlandsch geld, volgens de byliggende Vragtlysten Litt, A en B.
Aaaa 3 8. By
Am-
steldam,
Bylagen tot Raps port nopens de OostIndifcheComp,



1046 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen tot Kap ■port nopens de OostJndifcheComp,
8. By de voldoening der Vragten in Indiën en aan de Kaap, zal aan de afladers gratis uitgeleverd worden beboorlyke Cognosfementen, waarby byken zal, dat de Vragt aldaar voldaan is, en zo bet mogt plaats grypen,dat de Cognosfementen niet voor de Vragt gequiteerd overkomen , zo zal de Vragt in dat cas alhier gevorderd worden , dog dan met 25 perCt. boven dien, waar over den Ontvanger hier te Lande met den Aflader, of die weder met de Regeering ter plaatze der affcheping zal moeten verftaan, moetende mede op de Cognosfementen worden genoteerd, zo het bruto, als netto gewigt der Goederen, ten einde zig daarna by den verkoop hier te Lande, wegens de Tarra te kunnen reguleeren.
9. De Goederen, welke van een of andere plaats in Indiën, of van de Kaap naar Nederland worden afgeladen , zuilen by arrivo Compagnies wegen worden gelost , in 's Compagnies Magazynen opgeftagen, en zo ras mogelyk op de Ordinaire Najaars Verkooping van wegen de Compagnie worden geveild en verkogt ter kamer, alwaar dezelve zullen zyn aangebragt.
19. Egter zullen eenige kleinigheden van Rariteiten en Goederen, welke aan bederf onderhevig zyn, na betaaling van de recognitie, by taxatie der waarde, aan de Ontfangers, mits zig daar toe aan meldende direct, immers aro rasch mogelyk, worden uitgeleverd.
11. Van de Goederen, welke volgens art. 9. by de Compagnie zullen worden geveild en verkogt, zal even als van het genoemde in art. 10, zonder qnderfcheid, by de Compagnie afgekort worden zo ■ danige Recognitiën, als op de byliggende Lyst Litt, Ca ftaan bekend gefteld. ^ ,
iss. Ook



JAARBOEKEN, July, 1791. I04j
12. Ook zal, behalven de evengemelde recognitiën , door de Compagnie nog van het provenue der verkoop worden afgetrokken:
ï. De Courtagien, die van ieder artikel door de Compagnie aan de Makelaars moeten worden betaald.
2. Voor het aandeel in de onkosten der Verkoopingen , als mede voor de onkosten van het afleveren uit de Magazynen, en voor het houden der Reekeningen , ontfangen der Penningen van de Kopers, en weder uitbetaaling aan de eigenaars, te zamen van Lywaten 1 perCt., en van alle de overige Goederen hoegenaamd 2 perCt. van de netto Verkoopswaarde van elk artikel.
13. Het zuiver Provenu der Goederen, na aftrek der Recognitiën en onkosten enz. in art. 11 en 12 bepaald, zal na verloop van 14 dagen, na dat de Verkooppenningen by de Compagnie zullen zyn ontfangen, het zy geheel of gedeeltelyk, naar mate dezelve zullen inkomen, by de refpective Kameren worden uitgekeerd, zullende wyders, voor zo verre de Penningen inkomen, na den tyd by de Verkoop-Conditie gefixeerd, de daar op vervallene nabetaaling zyn ten profyte van den Eigenaar.
14. Avary grosfe vallende, zullen dezelve ter Kamer van Asfurantie, na üfantie en Coftume van de Zee worden berekend, en al mede by uitbetaaling van het netto provenue worden afgetrokken of gereferveerd.
Ten aanzien van minwigten by de uitlevering der lading hier te Lande, zal by de Compagnie ten faveure der Eigenaars, dezelfde directie in acht genomen worden , als tot hier toe in gebruik was.
Aaaa 4 Al-
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifch*Comp.



Am-
&TF.LDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost Indifche Comp,
1048 NIEUWE NEDERLANDSCHË
Alle rifico over de Goederen , geduurende den tyd van dat in "s Compagnies Magazynen zyn opgefjagen, tot dat na den verkoop, door de Koopers zullen zyn afgehaald , zal zyn voor rekening van den Eigenaar of wien het aangaan mag.
De Goederen zullen, by den opflag in Compagnies Magazynen, alle bruto gewogen of overgefl.igen worden, en als de geheele lading opgeflagen is, zal het Publiek daar van geadverteerd worden, ten einde een ieder geduurende den tyd van 8 óf 14 daaen gelegenheid te geeven, om zelve, mits een Cognosfement van zyne Goederen mede te brengen, de Goederen te kunnen infpecleeren, en in cas van befchadigdheid of anderzints, dezelve in die dagen, door zyne Makelaars, of andere Deskundigen te laaten examineeren , om vervolgens voor rekening van den Eigenaar de Kasfen , Pak« ken, Baaien of Vaatwerken, te doen repareeren , zo als de Eigenaars of hunne Committenten zullen verlangen,
15. De verdere behandeling der zaaken, wegen? de affcheping in Indien en van de Kaap , en wat daarby zal behooren in acht genomen te worden, zal, zo te Batavia, als op Ceylon, Bengaaien, en Cormandel, ook aan Cabo de Goede Hoop aldaar aan het Publek nader bekend gemaakt worden.
16. Eindelyk referveert de Compagnie aan zich, deze Conditiën in der tyd zodanig te ampliearen en altereeren als nodig zal vinden».



JAARBOEKEN, July* mi- i°49
LYST der VRAGTEN, dewelke van de ondergaande RETOU-
* REN van BATAVIA , CEYLON, CORMANDEL^ BENGAALEN «««/-NEDERLAND, betaald zullen worden.
Am-
■ stel* dam.
Aloë Sucotr in vellen by 't pond bruto gewigt ƒ ° : 1 : 2
Benjuin *c fè o : i : 4
Borax Ruwe id. o : i : *
Camphor Ruwe id. O : I : *
Cardemom Mallab. id. 0:2:4
Cachau id. ® : 1 : °
Curcuma Ja vaas de 100. 6:0:0
Drakenbloed 't fS 0:1:0
Gom of Stoklak id. o : 1 : 4
Gom Gutte id. o : 1 : 8
Gom Mirrhe id. 0:1:0
Lange Peper id. o : I : 12
Staartpeper id. 0:1:»
Sago id- 0:1:6
Schellak id. 0:1:0
Tamarinde de ico fg. 6:0:0
Paarld'Amour Schelpen 't (g o : o : 12
Calliatourshout de 100 fB 4:0:0
Ebbenhout id. 4:0:0
Bindrottingen id. 6:0:0
Handrottingen in Kisten, de voet 1 : 15 : o
Arak de Legger 7° : 0 : O
. de halve Legger 35 : o : o
Gember, geconfyte het Aam 17 : 10 : o
^— •, '. het halve Aam 8:15:0
Aaaa j Soya
Bylagen :ot Rapoort no* 'jens de OostIndifcheComp,



iojo NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
3 j 3
i 1
Soya de Kelder k ij Flesfen f 5 '• o : o Kleinder als dito by de voet?
Kisjes en Kasjes de Voet j 1.5.0
Potten Confyten en Zuuren, het
fQ bruto o : i : o
Lywaten by de voet i : 15 : o
Zyde Stoften idem i : 15 : o
Zyde Bengaalfche idem 1 : 15 : o
Fforette Gaaren, dito idem 1 : ij : o
Catoene Gaaren 1 : 15 : o
Litt. B.
LYST der VRAGTEN, welke van de onder ftaande RETOUREN van CABO DE GOEDE HOOP naar NEDERLAND zullen betaald worden.
"Parwe de 27 Mudden ƒ 95 - 0-0
Wynen, de Legger 32 - o - ©
de halve Legger 16 - 0-0 het Aam 8 - 0-0
het halve Aam 4-0-0 Jourbonfche Koftyboonen het fg brutto
gewigt o - 1 - o
yie andere Pondgoederen het
brutto gewigt. o - o -12
Jakken, Kisjes, Kasjes, en Kelders de- voet 0-16-0
Ingevalie egter Indifche Producten van de Kaap laar Nederland worden overgevoerd, zat voor deelve de Vragt worden gerekend tegens ƒ 110:0:0 ïerLast, of juisi de helft der Vragt van alle de
ar-



JAARBOEKEN, July. 179X. ioji
artikelen komende van Batavia direct naar Nederland, onverminderd de Recognitiën, welke die artikelen onderhevig blyven,
Litt. C.
LYST der RECOGNITIE - GELDEN van de RETOUREN uil INDIEN in NEDERLAND te
heffen, van dies Provenue aan 's COMPAGNIES VERKOOPINGEN by de refpective Ka. meren.
\7an Batavia, van alles 8 prCent.
* VanCeylon,Cormandelfche,of andere Ly waten buitenComp.
forteering ij ————
Cormandel, Lywaaten 15 —-
Pondgoederen 8 ■———
Bengaaien, Lywaaten 10 ——
Zyde Stoffen 10
Pondgoederen 8 —-—
Uitgezonderd de Zyde, waar van geen Recognitie zal betaald worden.
Litt. q.
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport ito. ■pens de OostIndifcheComp.



io5a ' • NIEUWE NEDEPvLANDSCHE
Lift. Q. Vertoonin" der Lasten, TFinftcn, en Inkomften, op No. I. ^ YolgendelndifcheComptidrcu in anno\ï%6en\'fö'i.
| Lasten. Winden en Meerder. Minder. Inkomften,
Batavia . .1/3227898: ƒ1874146: ƒ1353752:- — — — Ceylon . .| i53295°~:-,r 7^375°:- 739200:--* — -j Cormandel .1 •
Mallabaar . 272617:- 37°5°7: 97890:-
Bengaalen . . 218018:- 406452: 188434:-
Souratte . . 53276:-1 356728:" ' 3°34J2:-
Padang . . 7J692:- 4°765"-- 34927=-~ — H Bantam i . ■ 79178:- 66-- 79112:-— — —
Palambang . 63499:- 3XJ7=- 60342:- — — —
Mallacca . . '
Japan . . 110211:- 115637: 542<5:-
Amboina . . 235456:- 54198:- 181258:-— — — Banda . . 184834: XZ?58«* 166979:- — — — Ternaten . . 307118:- 35606:- 27IU2: — — — Macasfer. . 162763:- 66940:- 9582 : — — — Timor . . 1034a:- 11733=- 7609.-— — —
Samarang . 356817:- 47337Q: : 116553:-
Cheribon . . 12791; 311653:- 18374:-
Banjermasfing 22967:- < 22967: — —
Cabo de
j?oede H. . 1586501:- 414447:- 1172054: — — H Puntiana . . 10668:- 1478:-, 9190:. — — —
ƒ8532602:-'ƒ5068000:- ƒ4194731:- ƒ 730129:-
Hetmindervan " — — —
het meerder
afgetrokken, ƒ5068000:- 730129:Zoblyktde
Lasten meer- , der te bedracen dan de Winden enln-
komften . . ƒ3464602:- ƒ3464602
Van Cormandel en Mallacca zyn de Boeken niet overgekomen.
Litt. Q.



JAARBOEKEN, July, ijpï. 1053
] Litt. Q.Vcriooning der Lasten J¥lnjlcn,enInkomften op dentfi No.. 2. volgende IndifrlieCouiploiren in anno\1^~l-cn 1788.
Van Cormandel, Souratte, Padang,en Malacca zyn de Boeken niet overgekomen. Litt. R-
i Lasten. Winften en Meerder. Minder. Inkomften»-1-
Batavia . . ƒ2814200: ƒ1961684:-!/852516: ■• %
Ceylon . :) 1677320: j 823362: 853958:- —- -——'
Mallabaar . 342072:- 229320: 112252:-
Bengaalcn .. 180390;- 327139:-— — _ 146749:-
Bantam '. . 74020:- H75°:- 62270:- —
Palembang . .7.0239: 4670:- 65569:- >———
Japan . . 109541:- i.39353:- — — — 29812:-
Ambon . . 216430:- 63732:- 15269S:- —— •
Banda . . 176523:- 15088:- 161435:- —
Ternaten . . 297120: s8365:- 258755:-— ———
Macasfer . . 184613:- 65613:- . 119000:
Timor . . .24786:, 7728: . 17058:-— — —
Samarang . 3.30407:- 495974: — — ~ 165567:-
Cheribon . . 14430:- 36764: — — — 22334:-
Banjermasfing . .52448:-). 11841: 40607:- »— ■ —• Cabo dé
goede II. : 1798717:- 348379=- H5°338:
Puiuiana . . .12068:- 4631:- ,7437=- —— — —■
/83753H:-/4585893:-/'4i53393:- / 364462-
Hetmindervan —•• i j
hetmeerdéraf- | j
getrokken. 4585893:- f 364462 :■
Zoblyktde 1
[ Lasten meer-
i der bedragen dan de Winften en Inkom 1
ften . • ƒ3789431- /378943i:- 1



Amsterdam.
Bylaget, tol Rap port no pens de OostIndifcheComp.
ioj4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Litt. R. MEMORIE adjlruEtief, betrekkelyk de pointen van Redres, door de Heeren O. W. FALCK, E. CRAEYVANGER, en]. P. SCHOL TEN, by
hun Advis over de Memorie van den Heer Hoofdparticipant TITSINGH voorgeflagen.
By het Advis, het welk men over de Memorien van den Heer Hoofdparticipant77r/?«g heeft gemeend te moeten uitbrengen, zyn voorgedraagen eenige middelen, welke men oordeelde, dat zouden gefchikt zyn, om tot herftel van den zo zeer vervallen ftaat van de Compagnie te zullen kunnen medewerken. — By dien voordragt zyn nogthans niet gedetailleerd de redenen, waar op het voorgefteide was gegrond, om dat het zelve daardoor eene te groote extenfie zoude hebben gekregen, en om dat men heeft gemeend, dat de opgave dier redenen meer gefchikt was voor eene aparte Verhandeling, waar by men dezelve ampeler detailleeren , en met berekeningen zoude kunnen ftaaven, het welk derhalven het oogmerk is, waar toe dezen is ingericht.
Daar nu onder de voorgeftelde middelen een der voornaamfte is, de gedeeltelyke intrekking der Comtoii en van Bengaaien, Curmandel, Mallabaar Sufatte, en Sumatra's Westkust, en eenegeheele verandering in den Westerfchen Handel, zo met betrekking tot Indiën als tot Europa, en dit voorftel aan veele bedenkingen zou kunnen onderhevig geoordeeld worden, zo zal men met het onderzoek daar van een aanvang maaken, en in de behandeling van het zelve de volgende ordre tragten in hei oog te houden.
Voor af zal men nagaan , welke voor of nadeel de Compagnie geniet by den Handel op de genoemde



JAARBOEKEN, July, 1791. 1055
de Westerfche Comptoiren,op dien voet,zo als denzelven tot nog toe gedreven is.
Vervolgens zal men onderzoeken, welke voordeden men op den meest waarfclrynlyken grond kan vooronderftellen, dat de Compagnie by het nieuw geftelde plan zal behaalen: — en uit de vergelyking dier beide berekening aantoonen , welke het meeste voordeel voor de Compagnie zoude afwerpen.
Men zal voorts ter overweging aanbieden, of den Lywaathandel op Europa, fcnoon op den tegenwoordigen voet geen voordeel van belang gevende door Reductie der Lasten, en vermindering van omflag, zodanig zoude zyn interichten, dat dezelven eene genoegzaame winst overliet; dan wel, of het meer geraden zou zyn, den aanbreng door Particulieren, onder de nodige prajcautien te laten gefchieden.
En daar men by het genoemde Advis duidelyk heeft te kennen gegeeven, dat men zonder reductie van de Indifche Lasten, zodanig dat Indiën niet van hier behoeft te worden gefubfidieerd, Compagnies herftel vooronmogelyk houdt, zal al verder worden onderzocht, in hoe verre dit bovengenoemde voornaame poinét, en de verdere by het voorftel opgegeevene pointen , daartoe zouden kunnen medewerken, terwyl het daar aan ontbrekende door het Indifche beftuur zelve zal moeten worden goed gemaakt.
Eiudelyk zal men nafpeuren, of de Maatfchappy , by aldien Indiën haar eigen Lasten konde draagen, hier te Lande de overige onkosten zo tot inkoop van Retouren, als tot het betaalender Intresfen, Aflosfingen, Afgiften op Actiën en alle overige benodigdheden , tot het doen van Equipage enz., zou kunnen goedmaaken uit de Retouren, en of de daar toe opgenoemde Articulen, na aftrek van prasmie van Asfurantie, totdat einde genoegzaam zoude zyn ; alzo men van oor»
deel
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport napens de OostIndifcheComp.



Amsterdam
Bylagen tot Rapport nopens de Oost- / Indifche Comp.
rojö NIEUWE NEDERLANDSCME
deel is, dat een dusdanig onderzoek, en eene zo na mogelyk gegronde berekening daar 'Van alleen in ftaat is, om de nodige gerustheid té geeven, dat de Compagnie op den duur kan bly-, ven beftaan. ■■
Om dan aan het eerfte gedeelte van het onderzoek, betreffende den Handel der Compagnie op de Comptoiren van Cormandel, Bengaaien, Mallabaar, Suratte en Sumatra's Westkust te voldoen, zo heeft men opgemaakt eene berekening van dien Handel, zo met betrekking tot Indiën als tot Europa, in zo verre deze Comptoiren daar toe Producten opleeveren; zynde die berekeningen onder de Bylagen met de Letters A, B, C, D en E, en de refpeélive Nummers tot dezelve behoorende hier nevens gevoegd. .
Ten opzichte van deze opgemaakte berekeningen moét men egter eenige weinige ophelderingen laten vooraf gaan , welken tot beter verftand derzelve, en der redenen, waarom dezelve zodanig zyn opgemaakt , over het algemeen zullen kunnen ftrekkeo» „ ,
Men heeft by dezelve genomen 10 Jaaren doof den anderen gerekend, om dat alle berekeningen by de Comp. uit de boeken opgemaakt, het zy vaii Lasten, het zy van Winften,ten uiterften mank gaan, wanneer men dezelve maar over enkelde Taareii neemt, om daar uit te willen beiluiten, alzo het niet zelden gebeurt, dat in het eene Jaar de posten, welken teuvaor- of nadeel van zodanig een Comptoir behoorden gebragt te zyn, niet voor het volgende, en fomtyds 3 a 4 Jaaren daarna, aan zodanig een Comptoir ten lasten ot ten faveur worden gebragt.
Men heeft tot een voorbeeld gekozen de id Taaren naast voor.den Oorlog, van 177? tot 17Ü om dat dezelve als vry voordeelig voor de Compagnie konden aangemerkt worden , en het dus best was de voorgetelde, veranderingen te verge-



JAARBOEKEN, July. 1791, 1057
lyken tesren die Jaaren, in welke de Compagnie op gemelde Comp oiren zo voordeelig had gehandeld , als men met eenigen grond zou mogen vooronderfrellen, dat zy by vervolg op dezel ve zoude kunnen handelen: men heeft voorts ook dat tydperk gekozen, om dat als toen alle zaaken aldaar haaren gewoonen loop hadden, daar, na den Oorlog dezelve niet zodanig zyn herfteid, dat men daarop zou kunnen doorgaan.
Het voordeel, het welk de Lywaaten, op de Westerfche Comptoiren ingezameld wordende, door gansch Indiën opleverden, is zeer rnoejelyk, en men mag zeggen, byna onmooglyk met eenige zekerheid uit de Generaale Handelboeken op te maken; en men zou daar over dus niet, dan een zeer onzeker oordeel hebben kunneH vellen, was het niet dat Generaal en Raden, by haare Advifen in den Jaare 1774, over den Handel om de West van Indiën, zulks over het algemeen hadden opgegeeven over de 4 Jaaren 176S 17% 177? en 177L Men heeft dan by deze berekeningen vooronderlteld, dat men dezelve voordeelen op de Lywaaten te dier tyd behaald, by vervolg in het gantfche tyd vak Van 1770 tot 1780 genoten heeft, en zou blyven genieten. —> Schoon men egter moet erkennen, dat in zoverre men de winften en het vertier der Lywaaten heeft kunnen nagaan, dezelve in de volgende Jaaren oneindig minder als in de genoemde vier Jaaren Zyn geweest. — Men heeft niet te min, ook hier in liever de tegenwoordige wyze van handeldryven, een voordeeliger aanfehouw willen geVen, als door te fraai opgefchikte tabkaux zig zelve te misleiden.
Schoon men by deze berekeningen ten lasten Vart den Handel gebragt heeft niet alleen die pos-> ten, welke by Compagnies Boeken alleen als Lasj len van de Comptoiren voorkomen; maar ook die •nkosten, welke de Compagnie ter verkryging der Bbbb Pro«
AMSTERDAM;
Bylagen tot Rap. port tio» pens de OostIndifchiComp,



ioj8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam-
bylagen tot Rap port nopens de OostIndifcheComp.
Producten, zo door het uitzenden der Schepen, als anderzints verplicht is te doen; zo heeft men eg. er daar niet onder gerekend de Soldyen van Dienaaren op de r. fpecfive Comptoiren befcheiden welke in Nederland betaald worden; ook niet het waarlyk meer ier kostende dan deaanreekening der Indifche Koopuianfchappen, Produc ten, Behoeftens enz., welke vau Batavia naar de Comptoiren verzonden worden , nog ook de prjemien van Asfurantie over dat meerder kostende; gelyk men al mede niet ten Lasten der Comptoiren heeft gebragt, het kostende aan de Compagnie van de Uitzending der Manfchappen, welke op die Comptoiren dienst doen, en van tyd tot tyd moeten gefuppleerd worden, alle welke Posten, fchoon zy zekerlyk wel een aanmerkelyk montantbedragen, uit hoofde van de ingewikkeld, heid met andere zaken niet fpecificq hebben kunnen worden opgemaakt, en dus niet onder de Lasten gebragt, maar alleen per Memorie genoteerd zyn.
Men heeft van ieder Comptoir vooraf opgenomen de Winften en Inkomften, benevens de Lasten , zo als dezelve by 's Compagnies Handelboeken voorkomen. — Vervolgens heeft men nagegaan, welkeCargazoenen van Batavia naar de refpective Comptoiren zyn verzonden, en hoeveel Schepen daartoe zyn geëmployeerd; waar tegen men heeft in aanmerking genomen de Retouren (uitgezonderd kleinigheden) op Batavia of wel anderen Comptoiren van Indiën behaald,heeft opgemaakt; en op welke rekening men tevens gebragt beeft, het voordeel van zodanige Producten, die fchoon wel in Nederland verkogt, egter vooraf op Batavia zyn aangebragt, en van daar naar Nederland zyn voortgezonden. De onkosten, welke de Compa-' gnie verpligt is geweest door het uitzenden haarer Schepen tc maken, zo om de Cargazoenen van Batavia naar de relpective Comptoiren, als om de '
Re-



Jaarboeken, >/y, 1791. iojp
Retouren vandaar op Batavia aantevoerefl , heeft men daar na op eene aparte rekening gebragt. om dat alle deze onkosten Bergens by Compagnies Boeken alzo vertoond, nog ten Lasten der Comptoiren gebragt worden.
Men heeft wyders omtrent die Comptoiren, Welker Lasten haare Winften en Inkomften hebben gefurpasfeerd, dat meerder bedragen gebragt by de intrcsfen op de reftanten, welke op de Comptoiren voor handen zyn,en de onkosten, welken op de Retouren en Cargazoenen zyn gevallen; waarby men vervolgens op die Comptoiren, naar welke de Compagnie gewoon is direct uit Europa te zenden , heeft gevoegd de onkoften van uitgezonden Cargafocnen uit Nederland, even als men ten Lasten van die Comptoiren , van welke Compagnies Schepen direct repatrieeren , heeft gebragt de onkosten, welke de Compagnie daar toe verplicht geweest is te maken. — Terwyl men eindelyk teiï flotte het voordeel op den Indifchen Handel heeft gevoegd by die voordeelen, welke, op de Producten in Nederland aangebragt, zyn behaald; en met betrekking tot fommige Comptoiren ook nog daarby gevoegd het meerder bedragen haarer Winften en Inkomften dan haare Lasten, wanneer het Verfchil tusfehen het geen de Compagnie tot dieit Handel heeft moeten bekostigen, en de winst, dié dezelve haar heeft opgebragt, aantoont het voorof nadeel dat de Compagnie by den Handel op ge* noemde Comptoiren in het bepaalde tydperk heelt gebad.
Ingevolge dan van die berekeningen, Welke zo als gezegd is onder de Bylagen a, b, c , d, ert e, en de refpective nummers daar toebehorende $ hier nevens zyn gevoegd, blykt het, dat de Compagnie op den Handel, zo Indifche als Europafchg te zamen genomen, op de gemelde Comptoiren heeft gewonnen of verloten, als volgt:
Bbbb a Op
Am
StËt" ÖAMé
tylageii ■ot Rap" port. nopen} fo~f.
O0St:
hidifchs



io6o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Gewonnen.3 Verloren.
Op Cormandel. . ƒ100956:-:-
— Bengalen. . A57853:-:
— Matlabaar. . 1579^5 ;-=
— Suratte. . 97480:-:-
— Sumaua's Westkust 70675:-:-
ƒ513298:-:. ƒ171631:-:-
Bedragende dus het verfchil tusfehen de Winst en het Verlies , eene fomma van ƒ 341667 : -:-, van welke fom nogthans moet worden afgetrokken een bedragen van ƒ 71413:':" W£dke 'er Jaarlyks in het genoemde tydvak op de Lywaten opSumatra's Westkust volgens de boeken zyn geprofiteerd, en onder de generaale Winften zyn begrepen, omreden dat onder de voordeden van Cormandel, Bengalen en Souratte, alle de Winften op de Lywaten door gantsch Indiën, en dus ook op Samatra geduurende die Jaaren behaald, in rekening zyn gebragt, en dus hier behoren afgetrokken te worden, om niet tweemaal als winst te worden opgebragt, blyvende, als dan het bedragen der Jaarlykfche Winften op den Handel van deze Comptoiren ƒ270254 '••:" , '.. , „.. .
Nog moet men met betrekking tot de Winst van den Bengaalfchen Handel reflecteeren, dat geduurende die 10 Jaaren de Compagnie in de gelegenheid is geweest, om van particulieren in Bengaaien aanzienlyke fommen in cas betaald te krygen, waar door zy aan de rifieo der Zee, Intresfen en Vragt, de Jaaren door een gerekend,heeft uitgewonnen Jaarlyks ƒ 150700: -: -, welk voordeel tegenwoordig de Compagnie waarfchynlyk niet meer zou kunnen genieten; daar het niet denkelyk is, dat particulieren zulke aanzienlyke fommen in contanten in Compagnies Kas zouden kunnen tellen , uit aanmerking der fchaarschheid van den gereden
pen-



JAARBOEKEN, July, 1701. ioöi
penning aldaar , en welk voordeel men dus als extraordinair, nog van de Winst zou behoren aftetrekken, om te'kunnen Hellen, dat de opgegeeven Winften ordinair op den Bengaalfchen Handel door de Compagnie behaald wierden; en dus zoude op dien Haiuel niet meer zyn geprofiteerd als. de fomma van ƒ107153: -:- of op alle de Comp-. toiren ƒ 119554:-: -
Met betrekking tot het tweede Point, of de berekening, welke men heeft opgemaakt, van de voordeden, welke de Compagnie zou genieten, en der Lasten, welke zy zou moeten dragen, wanneer de Westerfche Handel gebragt wierd op den voet by het Plan voorgefteld, meent men mede eenige aanmerkingen te moeten laten voorafgaan ;en wel met relatie tot de voordeden : —
Dat de Gouverneur Generaal Mas/el. een Man wiens groote kundein Compagnies Handdniemand zal in twyffel trekken, by zyne Confideratien over den hachelyken ftaat van de Compagnie, gedagtekend 26 November 1752, reeds vooriloeg om op Batavia een gcneraalen Verkoop van fpeceryen, gewoonlyk om de West verkogt wordende, te doen; dat dat Plan ook als toen de attentie van de Vergadering van Zeventienen wel heeft na zig ge-, trokken, maar nogthans alleen, en op zig zelve niet voor voldoende fchynt te zyn gehouden , en geoordeeld wierd , dan maar eerst in confideratie te kunnen komen , wanneer het Japans Koper mede op Batavia kon worden verkogt; als hebbende meergemelde Vergadering by haaren brief aan Gouverneur en Raden van Maart f54 gezegt; dat, wanneer het Thin en Japans Koper mede op de Hoofdplaats tot de toenmalige uitkooppryzen op de Westerfche Comptoiren (of wel alleen met zodanige differentie, als geproportioneerd zoude zyn met de incidenteele onkosten , op den Verkoop op de Westerfche Comptoiren vallende,} kon verkogt worden,men zou moeten overwegen,welke kosBbbb 3 ten
Am-
5teldam.
bylagen 'Ot Helpoort nopens de OostIndifcheComp,



im NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
dam.
'Bylagen ffit R\appoft no pens da OostJndifchtComp,
ten van transport enongelden op den Verkoop jaarlyks zou worden uitgewonnen; voorts of, en in hoe verre die Verkoop op Batavia tot fupport van *s Compagnies Financien zoude llrekken, integenftelling van het geringe fupport, dat deze Financien kwamen te genieten van een gedespenfeerde Verkoop, op zo veele afgelegen Comptoiren en in zulke geringe quantiteiten tevens , als thans plagt te gefchieden; als mede, wat accresfement Van inkomlten van'de Lieenten, provenieerende op den tegenwoordigen vryen particulieren Handel , uit deze fchikkingen voor de Compagnie moraliter zou te verwagtcn zyn, in zo verreieder van de voornoemde Speciën als een nieuw en meerder voedfel voor gedagte gepermitteerden particulieren Handel in Indiën zou kunnen en moeten aangemerkt worden, welke gepermitteerde Handel de Vergadering voorkwam geen wortel te kunnen fchieten, by mangel, eensdeels van genoegzaams Handelwaaren , en ten anderen van de fuperioriteit van 's Compagnies Dienaaren, wiergelegenheid van vry tramsport van hunne particuliere Goederen, dan ook in het vervolg zo ver zoude verminderen als de Compagnie jaarlyks een min. lier getal van Schepen voor haar eigen rekening naar de refpective Buiten-Comptoiren zoude te depecheeren hebben, waar van, volgens de conftjtutie van zaken, op verre na de reiskosten niet |onden goedgemaakt worden, het welk ongemerkt gepasfeerd wierd, om dat dezelve over alle deEmployen van Compagnies Schepen onder éénemasia gebragt en verrekend wierden. "■En hier op is door den Gouverneur Generaal Mos/el; by Misfive vaa Generaal en Raaden aan de Vergadering van Zeventienen, van 15 Oftober ï755> geantwoord 1 Dat ingevalle de .Maatfchappy een generaal Magazyn voor het vertier van Speggpyen in Indiën te Batavia wilde oprichten, als bet ga» de gang was, en niets voor'8Compagnies
16-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1063
rekening van Hoofdplaats naar elders verzondei wierd, en den aanvoer van Koopmanfchappen ui de West van Indiën prevaleerde boven den ver voer; na zyne gedagten de vier fyne Speccryerj tegens dezelve pryzen konden vertierd worden, als op 's Compagnies Comptoiren om de West van Indiën gefchiedde; gelyk hy ook vermeende, dat men het Japans Koper wel op Batavia zou kunnen kwyt raken, als het tot / 90: -: de 10 ? fig konde worden gefteld.
Dit antwoord, gegeven door een Man van die bekende kundigheden in 'sCompagniesflandel, volgende , zoude men by de Calculatie hebben kunnen berekenen, dezelve Jaarlykfche Winften ais op de Spe» ceryen en het Japans Koper in de tien faaren vóór den Oorlog zyn behaald; dan men heeft liever verkozen, den weg door de Vergadering van Zeventienen aangewezen, te volgen, en de op die Articulen te behalene VVinften minder gefteld dan dezelve op de Westerfche Comptoiren zyn behaald, en dus dezelve met een afkorting van ïopCentby de Calculatie in rekening gebragt.
Het voordeel, op de Amphioen van Bengalen aangebragt, heeft men gelyk gefteld aan dat, het welk de Compagnie in de 10 Jaaren vóór den Oorlog genoten heeft, en men heeft niet in confederatie genomen den tegenwoordigen voordeeligen overneem van de Engellchen, waar door de Compagnie thans daar meer op profiteerd dan wel te vooren, om dat men alles heeft willen gelyk ftellen met het gepasfeerde in het voorgemelde tydvak, en geen berekening geven van die nieuwe voordeelen, welke de Compagnie thansmogt genieten,en niet van het voorgeftelde Plan oorfpronglyk zyn;. ook heeft men niet gerekend op het meerderprofyt, het welk de Compagnie van den Handel zou kunnen genieten, wanneer daar omtrent andere fchikkingen gemaakt wierden; dewyl juist dit Bbbb 4 joiet
1 Am-
steldam.
Bylagen lot Rapport nopens de OostIn difche Comp.



Am-
steldam.
Bylagen tot Rap* port nopens de OostindifcheComp.
e64 NIEUWE NEDERLANDSCHE
liet van het openzetten van den Handel op Benplen afhangt. .
Men heeft daarentegen wel in rekening gebragt het voordeel op de SalP3ter, in het bepaalde tydvak in Nederland aangebragt, behaald; alleen heeft men op die Salpeter, welke direct uit Bengalen in Nederland was aangevoerd, gebragt de kosten van Transport van Bengalen naar Batavia, om dat geen Schepen direct, van Bengalen voor 's Compagnies rekening retourneerende, het onzeker is, of de Compagnie dezelve wel zo min kostbaar in Nederland zou kunnen bekomen , fchoon het egter wel waarfchynlyk is, dat, als de Particulieren de Lywaten uit Bengalen zouden doen overkomen, de Compagnie in die Schepen tot onderlaag, voor een behoorlyke vragt een gedeelte der Salpeter zou kunnen laden.
De Handel in Suiker aan Particulieren overgelaten wordende, zo zal het niet meer dan billyk zvn dat op den uitvoer zekere belasting worde gelegd, gelyk zulks ook ieeds het voordel was van Generaal en Raden by haare Advifen van 1774, en men heeft dus by de calculatie van het geene deze nieuwe belasting zou kunnen opbrengen .gevolgd, het voorftel by gemelde Advifen gedaan, en dequantiteit berekend op die hoeveelheid, welke de Compagnie in de io Jaaren vóór den UorloB Jaarlyks na de West van Indien pleeg te verzen, den, zo ver als zulks uit de Boeken na te gaan was.
Men heeft zig meer verlegen gevonden, om op eenen eenigzints vasten voet te calculeeren, de inkomende"Rechten welke de Compagnie van de Lywaten , welke op Batavia, of elders, direét zullen worden ingebragt, op nieuw zoude prohteeren; men heeft dezelve by gisfing gefteld op ƒ 80-00:., zullende dezelve waarfchynlyk veel eer meer,dan wel minder opbrengen, dewyl vóór den Oorlog de inkomende Rechten op Batavia van de Lywaten hebben bedragen c. c. / 80000:



JAARBOEKEN, July, I79I. ^
'en wel in een tvd, dat het invoeren van Compagnics asfortimenten niet vry was gegeven; zynde , het dies te denken, dat deze belasting door de Permisfie tot den aanvoer van alle forteeringen , zekerlyk wel / Soooo: - zal auginenteeren; Generaal en Raden hebben deze inkomende rechten gelteld op 10 pCent inkoops van Cormandelfche en Ceylonlche Doeken, 8 pCent van de Bengaalfche en Suratlche, maar men zou nog al eenige bedenking dragen, of deze Rechten niet zouden te heften zyn van den Uitkoops waarde, gefteld op een lom,zo als die Goederen c. c. het Jaar te vooren op Batavia hadden gegolden. , Daar de Compagnie, even als te vooren van de Mallabaar, de Peper, welke door den Vorst van Trevancoor mogte geleverd wordeu, met de Ceylonfche Retourfchepen hier te Lande zal kunnen ontfangen, zo heeft men ook gemeend, in reke. ning te moeten brengen het voordeel daar opjaarlvks in het gemelde ïydvak behaald, na aftrek van rieninkoopprys,en de kosten, tot den overvoer hefteed , volgens de berekening over het Comptoii van Mallabaar Litt. C. No. 4. daar van opgemaakt.
Men moet wyders erkennen , dat het zeer dim ciel, zo niet onmooglyk is, met eer.igen grond van zekerheid te berekenen de Inkomften .weike de Compagnie zou genieten, wanneer aan de Inge zetenen van de Republiek onder de bepaalingen, bv het Advis opgegeven, wierd vrygelaten, on Lywaten van-Bengalen en Cormandd voor hum» eigen rekening te laten overkomen. Omtrent de be paling van de Recognitie, is wel geene zwarigheid, wyl men in aanfehouw nemende, dat thans vooj Recognitie der particuliere Lywaten, van Batavi: aangevoerd wordende, 20 perCt. word betaald vermeenen zoude niet te hoog te rekenen, doo de inkomende Rechten of Recognitie hier te Lan de fongerekend de vragt) te ftellen op 10 perCt der waarde van de Bengaalfche en 15 perCt. vai Bbbb 5 d
\m-
3am.
bylagen 'ot Rapport notens de OostIndifcheComp.
l >
r 1



lo66 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen tot Kap part nopens de O-ostIndtfcheComp,
j
1 < 1 1 t
de Cormandelfche Lywaten: dan omtrent de quan. titeit is hezwaarlyk eenige gisflng te maken. —■ Wel is waar, dat men Van de kant van Kobert Charnwn met veel iever heeft zien aandringen het verlangen, om voor eigen rekening Lywaten uit Bengalen re mogen aanvoeren; doch het is onzeker, in hoe verre die verlangen eigenryk generaal aan de Commercieerende Ingezetenen dezer 'Lauden kan worden toegefchreven, en niet minder onzeker, in hoe verre de particuliere Handelaars zouden willen gebruik maken van de concesüe, die by het Advis is voorseflagen. — Indien men tot Bafis zou willen remen het aangebragte door de Compagnie' zelve in de 10 Jaaren van 1770 tot 1780, (gelyk men zoude moeten doen, als men moest vastftellen, dat de Commercie die quantiteit volftrekt nodig had, en zig zelve zoude willen verzorgen,) dan zoude op een Uitkoops bedragen van byna twee :vlillïoenen Jaarlyks aan Bengaalfche, en van omtrent Twaalf Ton aan Cormandelfche Lywaten, berekend als hier boven tegen 10 en 15 perCt., een Jaarlyks inkomen van ƒ200000:- voor het eerRe, en van ƒ180000:- voor het Iaatfte mogen gecalculeerd worden; dan uit hoofde van de zo . sven aangevoerde onzekerheid , heeft men dit niet hooger gefteld,ofdurven ftellen,dan de helft, ;n dus te zamen op ƒ190000:-
Voor het overige heeft men,by deze calculative aerekening der voordeelen, niet in aanmerking genomen, het provenue der inkomende Rechten >p de diverfe Etabiisfementen, werwaar :s de j.ywaten van Batavia zullen worden vervoerd, ivnde deze Tollen 6 perCt., als mede de in- en ïitgaandë Rechten . geheven kunnende worden >p die Comptoiren , welke tot vrye Havens :unnen worden gemaakt, en eindelyk ook niet iet voordeel, her welk de Compagnie zal genieen op de mindere alïchryvingen van gepermit-
teer-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1067
fceerde fpillage, toegeftaane pCentos aan de Ad- i miniltrateurs, by de aflevering der Ladingen en 5 anderzints gevallen; want, daar de Calculatie van , deze voordeden niet met eenigen grond te maken was, heeft men liever daar op niet willenJ tableeren; fchoon niemand in 's Compagnies za-j ken kundig, en wetende, welke fommen 'er vantyd tot tyd voor die Articulen worden afgefchre-^ ven, zal ontkennen, dat het zelve vry aanzienlyk zvn moet.
"In de berekening der Lasten, welke de Com-, pagnie volgens het voorgeftdde Plan zoude moeten dragen, heeft men over het algemeen dezelve vry ruim genomen; en het is te denken, dat dezelve op fommige Comptoiren vry wat zou» den kunnen verminderd worden; dan, ook hier heeft men het Plan niet van ecu te voordeelige zyde willen doen befchouwem
Dewyl het met opzigt tot Cormandel voor den particulieren Handelaar van veel belang moet zyn, gelegenheid te hebben, om op plaatfen aan de Compagnie behorende , alwaar hy eenige Protectie kan genieten, zyne Goederen te kunnen ilyten; zo oordeelt men, dat daar toe één Comptoir op Zuider, en één op Noorder Cormandel behoorde te worden aangehouden, waar van men de koste* Helt ƒ20000:- ieder, of ƒ40000:- te zamen, een fom, die, als maar alleen moetende dienen tothet houden van Posfesfie,en het verlenen van protectie, niet te laag gerekend zal gehouden worden.
Daar 'er in Bengalen niet meer voor Compagnies Bedienden zal zyn te verrigten, als Amphioen en de Salpeter van de Engelfchen over te nemen, en dezelve met gehuurde Schepen na Batavia tft depecheeren, en voorts de goede orde tc houden in Compagnies Dorp, en befcherming te verlenen aan die geenen, welke zig onder Compagnies gebied willen nederzetten; zo kan de omflag aldaar aanzienlyk worden verminderd, en men
meent,
TEL)AM.
Bylagenot Rap>ort no» >ens de Dost'ndifcheZomp. -



io68 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stel-l dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifchtComp.
meent, dat, wanneer men voor al!e de als dan daar te vallen Lasten eene fom Relt van ƒ40000:zulks ruim genoeg gecalculeerd is.
Even als de Salpeter en Amphioen met gehuurde Schepen naar Batavia zal behoren getransporteerd te worden; even zo moeten ook de Contanten tot inkaop dier twee Articulen, waarby dan ook het geld voor de onkosten van 't Comptoir kan gevoegd worden , met gehuurde Schepen naar Bengalen worden verzonden ; weshalven men, zo voor het retour, de vragt, en rifico der Zee heeft in rekening gebragt, waarby men vervolgens heeft gevoegd het beloop der Interes■fen voor den tyd, dat de uitgefchootene Penningen uit 's Compagnies Kas zyn zullen.
Schoon Compagnies bezettingen op de Mallabaar zeer veel in haar waarde voor de Compagnie verminderen, wanneer zy van de voordeden, welke zy aldaar op Suiker, Speceryen, en Koper pleeg te genieten , in haar eigen Hoofdplaats zouden kunnen joüisfeeren, en daar uit zou moeten volgen, dat ook de kosten van dit Etablisfement zeer aanzienlyk zouden behoren te worden verminderd; zo dient men echter in confideratie te nemen, dat de Vorst van Trevancoor verpligt is, eene aanzienlyke qumtiteit Peper jaarlyks aan de Compagnie te leveren, en fchoon die aan zyne verpligting niet dan maar voor een gedeelte voldoet, zo heeft nogtans de Mallabaarfche Peper in de Iaatfte 10 Jaaren vóór den Oorlog, na aftrek van de onkosten van overvoer, Jaarlyks aan de Compagnie een voordeel van ƒ 230295: afgeworpen; zo lange men dus geene fchikkingen zou kunnen maken, om van dat zelve voordeel te joüisfeeren, zonder daartoe op dien voet als tegenwoordig aldaar gezeten te zyn, zo zullen de onkosten van dit Etablisfement vry aanzienlyk blyven moeten, en dit te meer, daar men tot zyn nabuur heeft den onrustigeu , en
oor-



JAARBOEK-EN, July, icCp
oorlogszugtigen Tipo Saib, en Gok zelfs den Vorst van Trevaccoor wel dient in het oog gehouden te worden; dan daar egter in de 10 Iaatfte Jaaren vóór den Oorlog, de Lasten op dit Comptoir meermaalen circum circa maar twee tonnen Gouds bedragen hebben, zo heeft men gemeend, de kosten in het vervolg daar op te kunnen calculeeren, waardoor,, na aftrek der Inkomften, welken door den anderen ƒ 69000 -0-0 hebben beloopen, het kostende van dit Comptoir op ƒ 131000 o - o zou Kunnen bepaald worden; welk bedragen, nevens het inkoopskostende van de Peper , zo het niet in Wisfel op Batavia of Nederland zoude kunnen getrokken worden , met de Ceylonfche Schepen van Batavia derwaards zou kunnen gezonden worden.
Suratte geheel zullende worden ingetrokken, behoeft om het regt van posfesfie te bewaaren, aldaar maar een Bediende van geringen rang geplaatst te worden, aan welke eenige zeer weinige Bedienden tot zyne adilftentic zou kunnen gegeeven worden, voor welk een en ander men de Onkosten op ƒ 8000 0-0 heeft gecalculeerd.
Op Sumatra's Westkust, fchoon de omflag wel zd worden ingetrokken, en de Handel aldaar ge. heel aan Particulieren worden overgelaaten, zullen de Lasten egter waarfchynelyk meer bedragen , dan op het laatstgemelde Comptoir, dewyl, zo tot befcherming van den aldaar komenden Handelaar, als tot derzelver beveiliging en beboudirg van het recht van Posfesfie, nog al een meerdere omflag zal moeten aangehouden worden, welke men dus op f icooo -o-o heeft berekend , doch welke, en zo 'er al meer onkosten mogten vallen, waarfchynelyk uit de inkomende Rechten wel zullen kunnen goedgemaakt worden.
Als men nu alle deze Onkosten te zamen voegt, en dezelve van de gecalculeerde Inkomften aftrekt , zo blykt, dat het voordeelig faldo be-
draagt
Am-
STELOAM-
Bylagen tot Rapport nopens ds OostIndifcheComp.



lofo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rap' ■port nopens de Oost' Indifche Comp.
draagt een fom van ƒ 1583413 5 - o, blykens By* lage Litt. F.
Dit montantnu vergelykende tegens het voordeel, het welk de Compagnie toe nog toe op den Westerfchen Flandelj zo Europafche als Indifche, na aftrek van Onkosten, genoten heeft, en net,welk hier voor gebleken is maar ƒ 270254 -0-0 te hebben bedragen, zonder dan zelfs nog eens diverfe posten van bezwaar in rekening te hebben gebragt, waar van het montant mogelyk meer dan deze winften zoude bedragen, zoblyfthet, zo het fchynt, niet zeer moeielyk te beoordeelen , welke wyze van handelen voor de Compagnie het voordeeligst zoude zyn, daar de Balance zo zeer ten voordeele van het voorgeftelde Plan overflaat.
Dan, daar het gantschniet vreemd zou voorkomen, by den een of ander deze bedenking te zien op* ryzen, dat, fchoon het volgens de bovenftaande calculative berekeningen bleek , dat de Westerfche Handel op den tegenwoordigen voetzo weinig voordeel aan de Compagnie opleverde, het egter beden» kelyk was, daar de enorme Lasten op de refpective Comptoiren vallende voor een der voornaame redenen van het nadeelige van dien Handel waren aan te merken; of niet de Lywaathandel voor Nederland op Bengalen en Cormandel, met een aanzienlyk voordeel voor de Compagnie zou kunnen gedreven worden, wanneer de omflag op die Comptoiren zo inin mogelyk gemaakt wierd, alzo dien Handel altoos voor eene der voornaame Inkomften van de Maatfchappy is gehouden geworden, en omtrend welken , Mannen van veel kunde in Compagnies Handel, in vorige tyden mede zeer voordeelig gedagt hebben ; zo heeft men het van belang geagt, te moeten nagaan, welke voordeden men met eenigen grond zoude kunnen berekenen, dat de Compagnie op den Lywaathandel van Bengaaien en Cormandel, wanneer dezelve voor haare rekening, doch met de,
min-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1071
mirifte omflag wierd gedreeven, zou kunnen behaalen , zynde die van Suratte niet van dac belang voor gekomen om daar over zo ampel te zyn, als kunnende mogelyk de Lywaaten, welke aldaar vallen, zo men dezelve liefst aan particulieren zou over laaten, wel op Ceylon worden aanbelleed, om aldaar geleverd te worden.
By die berekening omtrend Bengaaien, heeft men" gecalculeerd, dat dezelve quantiteit van Lywaa- ] ten tegens dezelve pryzen zouden worden ingeza-1 meld; m-n heelt van dat bedragen, zo als het by < de Facfuuren is aangerekend, afgetrokken de ongelden van het Comptoir en de Interesfen. welke voor de Penningen, die ter vooruitftrekkins? waren opgenomen, zyn betaald, dewyl die beide ongelden reeds zyn begrepen onder de Lasten van het Comptoir, wanneer het inkoopskostende bedraagt iaarlyks een fom van ƒ 1332000 -0-0.
Onder de Onkosten, welke de Compagnie dragen moet, om op die Lywaaten de wigften te behaale*, zyn voor eerst de Asfurantie op het Retour, Courtagie, en onkosten van losfen en opflaan — De onkosten van de Schepen heeft men op dezelfde voet bereekend, als in de vorige berekeningen is gedaan; men heeft hier twee derde van de onkosten op het Retour gebragt, om dat de Schepen de' reize van Batavia naar Bengaaien, in dit grval alleen om de Lywaaten aftehaalen zouden doen; men heeft egter van het bedragen afgetrokken de Vragten, welke men kon rekenen, dat voor diverfe andere Goederen ,met die Schepen tevens overgekomen , zouden behooren betaald te zyn; voorts heeft men de Interesfen a 3 perCt. in 'e Jaar van het uit te zendene Geld over 3 Jaaren berekend, zvnde dit de tyd, dat de Compagnie van die Penningen in haare Kas hier te Lande is ontzet.
De Asfurantie van uit te zendene Contanten heeft men op ;o perCt. gefteld, dewyl de rifico niet alleen van hier naar Batavia, maar ook van Batavia
caar
Amsterdam.
bylagen ot Hap» Mft't noxns de lost'ndifchêlomp. ■



I07» NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
naar Bengaaien moet berekend worden, zynde niet dan een geringheid voor de Vragt van hier naar Batavia in rekening gebragt.
Eindelyk heeft men de Onkosten, welke op het Comptoir, om de inzameling der Lywaten, zullen moeten gedragen worden, op /' 70000 : o : o gecalculeerd; eene fom, die voorkomt gantsch niet te groot te zyn, als hebbende de ondervinding geleerd, dat alle omflag in Indiën, hoe men dezelve ook wil bepaalen, al zeer ligt tot aanmerkelyke fommen opklimmen , en zulks voornamelyk in dit geval, daar 'er zeker een foort van Equipagewerf, Lootsvaartuigen, Pakhuizen , en een aanzienlyk getal Dienaaren tot deze inzameling zal benodigd zyn.
Wanneer men nu de Winlfen gelyk field aan die, welke in het genoemde tydvak zyn behaald, en jaarlyks volgens Bylage Litt. G. bedragen hebben f 6140tl -0-0, en daar aftrekke de onkosten, berekend op den voet zo als gezegd is, te zamen beloopende ƒ404788 -6 o, zo zal voor zuivere winst overblyven een fom van ƒ' 119222 -14-0, een te gering voordeel waarlyk, om tot het verkrygen van het zelve in rouleering te moeten heb* ben een important Capitaal van 4 Millioenen Guldens , gelyk daar toe nodig is, wanneer men te zamen voegt het Geld, dat word uitgezonden, dat onder de Kooplieden moet uitlfaan, en het bedragen van het Retour.
En word zulks nog te meer bedenkelyk, wanneer men in aanfehouw neemt , den onzekeren voet, waar op men in Bengaaien geftabileerd is, als geftadig in gevaar zynde, om by de minfte oneenigheid of by ruptuur, door overmagt zig van de Goederen en vooruitverlfrekking te zien beroofd, waar door de Compagnie in eens een veel aanzienelyker nadeel zou lyden, als zy in veele Jaaren voordeel zou kunnen behaalen, gelyk de ondervinding zulks maar al te droevig heeft geleerd. — Wanneer nu by dat alles ia confideratie word genomen , den
be-



JAARBOEKEN, July, 1701, ïo?<
be rompen Raat van de Compagnie, waar door het ten uiterfteh moeilyk valt, om zelfs de benodigde Fondfen te vinden tot den inkoop van die Retouren , die voor haar veel gemakkelyker, en als hét ware, in haar eigen boezem te bekomen zyn, en die haar zo ongelyk grooter winften procureeren, Zo vind men tevens de onmogclykheid om den Lywaathandel te kunnen aanhouden, wyl het geld daar toe niet is te bekomen, en de noodzakelykheid gebied dus, om dezelve althans ih de tegenwoordige omftandigheden, aan anderen, over te laaten.
En hier in kan geen verandering maaken , wat mogelyk nog wel in bedenking zou kunnen komen, of het niet voordeeliger zyn zoude , dat men de Schepen van bier, direct naar Bengalen uitzond, wyl daar door de rifico van de Zee zou verminderen , en ook eenige uitfpaaring van Interesfen zou gemaakt worden; want daar tegen dient in aanmerking genomen te worden, dat deze voordeden door onkosten van directe uitzending wederom zouden verflonden worden, want fchoon men voorde Kaap wel eentge benodigdheden met deze Schepen zou kunnen mede geeven, en mogelyk ook wel eenige Goederen op Vragt, zo is het nogthans niet te voorzien , dat het een en ander een evenredige fom, in vergelyking der onkosten zoude uitleveren.
'Er blyft dus niet over, dan om den Lywaathandel geheel daar te laaten, en om te tragten doof andere middelen zig de daar door te iydene winstderving te vergoeden: en hier toe meefit men. dat zou kunnen ftrekken, het permitteeren San particuliere Ingezeetenen dezer Landen, om op Ben. gaaien te mogen negotieeren, en daar van in Retour Lywaten te laaten komen, op die Conditiën en onder die Precautien, als by het Advis zyn opgegeeven , en waar omtrend , als mede omtrend de prïefumtive Inkomften daar door te bekomen, hier vóór reeds is gefbroken.
Cccc MtC
r
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rap* port nópens dc Oost» IndifcUê



1074 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
DAM.
Bylagen 'f jt Hap port no pens de OostIudifchiCoirp.
Met betrekking tot den Cormandelfcben Lywaat» handel, heeft men even als van de Bengaalfche, een gelyke berekening opgeraakt, waar by menalleen die veranderingen heeft gemaakt, welke de gelegenheid der Comptoiren, en den aart van den Handel zelve vereischt, welke berekening onder de ■ Bylagen te vinden, en met Litt. H. geteekend is: uit die berekening blykt, dat het voordeel van dien flandel, op die wyze gedreven, niet meer aan de Compagnie zoude opbrengen dan 'sjaars aan zuivere winst ƒ 117282 - o - o; waarlyk mede een te gering voordeel, om een Capitaal van ruim een "en twintig Ton in rouleering te houden, en een groot gedeelte daar van te wagen in een vreemd Land, het welk zo geftadig aan beroeringen en ftroperyen is bloot gefteld. — Men zou dus 'oordeelen, dat tot dien Handel de particuliere Handelaars van de Republiek insgélyks behoorden uitgenodigd te worden.
En daarde Kust Lywaaten meerder perCt. winst afwerpen dan wei die van Bengaaien, zou men de ■recognitie van deze Lywaaten op 15, in plaats van 10 perCt. kunnen ftellen , gelyk hier vóór reeds fa gezegd ; en waar door dan ook veelligt de bevorens genotene winften rneerendeels konden worden goed gemaakt.
Or Ier de fchikkingen, welke ten opzigte ram dezen Handel door particulieren , zouden behooren gemaakt te worden, zou mogelyk die kunnen zyn, dat dié gehuurde Schepen voor de Compagnie een Lading naar Batavia vervoerden, om van daar met een onderlaag Cofty en Peper voor beftorting, naar Cormandel te vertrekken, ten einde aldaar de Lywaten van de particuliere in te nemen , welker vragten dan door Börfljialgnies Goederen, die tevens overgevoerd zouden worden, niet weinig gefou'ageerd, en daar door de expeditien zelve aanmerkelyk zouden bevoordeeld worden.
Men beeft dus, 10 men zig niet bedriegt, voldoen-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1675
doende betoogd, het aanzienlyk voordeel, 't welk de Compagnie in het algemeen door de invoering van het voorgeitel 'e Plan van Handel, betrekkelyk de West van «dien meerder zou genieten , dan zy de Iaatfte 10 jaaren vóór deh Oorlog op dien Handel heeft geprofiteerd; dan, daar men by het Advis heeft gezegd , dat de Lasten in Inciën zeer aanzienelyk moeten verminderd worden, ja daar men zelfs fteld, dat de Compagnie niet zal kunnen blyven beftaan , als dezelve niet zodanig worden gereduceerd, dat ze uit de Winften en Inkomften kunnen goed gemaakt worden, zo zal het 'er nu op aankomen om na te gaan, in hoe verre men met grond mag vcrohderftellen, dat, zo heü geproponeerde Plan van Handel als de óverige aan de hand gegeeven middelen, daar toe zullen kunnen medewerken. —
Om hier aan te voldoen, zo heeft men al wederom tot een voorbeeld genomen de 10 naafte Jaaren vóór den Oorlog, van welke men de Lasten , Winften en Inkomften, de Jaaren door den anderen gerekend heeft opgenomen, zo als by de daar van opgemaakte Lyst Litt. I is te zien : — Uit dezelve blykt, dat de Lasten jaarlyks de Winften en Inkomften hebben gefurpasfeerd ƒ 2426527-0 welke 24 tonnen Schats, of wel zö veel meer als de Lasten zedert den Oorlog, de Winften en Inkomften hebben gefurpasfeerd , door menage, en verandering in de Indifche Directie en Handel :J moeten gevonden worden. Hier toe meent men, ij dat het voorgeftelde Plan van verandering in deh Westerfchen Handel een zeer groot deel reeds zou \ kunnen toebrengen , en wel, zo men zig niet beii driegt, tot het aanzienelyk bedragen van byna een .1 Mihoen Guldens.
J t Om dat te kunnen aantoonen, zo heeft men een J Lyst opgemaakt, waarby alle de Lasten en Winjj ften op de refpective Comptoiren zyn ingevuld, even Ik als dezelve jaarlyks tusfehen 1770 en 1780 hebben Cccc 2 bé-
Am-
ste£> dam.
Bylagen tot Kapport no» pens de OostIndifcheComp.



Am-
STELPAM.
Bylagen tot Rapport no pens de OostIndifehtComp.
1076 NIEUWE NEDERLANDSCHE
bedragen, uitgezonderd op die Comptoiren , op welke het Plan van werking zyn zoude, als op Bengalen, alwaar men voor de Lasten van dit Comptoir heefc gefteld ƒ 72000 -0-0, zynde de onkosten van het Comptoir en de Vragcpenningen, welke voor den overbreng van Salpeter en Am.phioen zullen moeten worden uitgel'chooten, —— voorts op Cormandel, waar van de kosten op ƒ 40000 - o - o , die van Mallabaar, welke op ƒ 200000 - o - o, en na aftrek der Inkomften op ƒ 131000 -0-0 zyn gefteld; en wyders die van Suratte op ƒ8000 - © - o, en van Sumatra's Westkust op ƒ 10000 -0-0.
De Inkomften van Batavia beloopen hebbende ƒ 1794237 -0-0 heeft men vermeerderd met ƒ H54300 -0-0 zynde de als nu op nieuw te behaalene Winften op de Speceryen en Japans Koper, de uitgaande Rechten op de Suiker, en inkomende Rechten op de Lywaaten, zullende als dan de Winften en Inkomften op Batavia ƒ 2948537 - o - o bedragen. En offchoon men niet met volkomen zekerheid kan bepaalen, hoe veel de Bataviafche Lasten door het nalaaten van de Vaart om de West wel zou kunnen verminderd worden, zo zalzekerlyk dit aanmerkelykzyn,uithoofde van de mindere Vertimmeringen en Reparatien voor de Schepen, verftrekkingen van Equipage en Ammunitie-Goederen en Provifien, betaaling van Maandgelden aan Zeevaarenden, en diverfe andere Onkosten meer, welke niet fpeciaal op te noemen , en nog veel minder accuraat te berekenen zyn. — Alleen kan men omtrend eenige weinige artikelen nagaan, hoe veel de uitfpaaring op dezelve zal beloopen, namelyk de verftrekkingen van Maandgelden en Provifien aan dc Schepelingen , welke op de Schepen om de West gevaaren hebbende, hebben dienst gedaan, zo als op Bylaage Litt. I. N°. 1. te zien is, en van welke het beloop alleen een fom van /' 244788 - o - o bedraagt , en welk men dus nu minder op Batavia zal
be-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1077
behoeven uit te geeven. Van de Bataviafche
Lasten van ƒ2951024 -0-0 heeft men die bedragen afgetrokken, blyvende dezelve als dan ƒ2706236 -*b - os welke van de Winften en Inkomften afgetrokken zynde , zo komt Batavia te voren ƒ242301 -0-0.
Het geheel bedragen van het geen alle de refpective Comptoiren volgens deze calculative be-' rekening te voren komen , afgetrokken zynde van het geen de overige Comptoiren zyn ten agteren geraakt, zo blykt, dat het nadeelig flor, nu maar ruim veertien Ton beloopt, daar het tusfehen 1770 en 1780 jaarlyks over de 24 Tonnen Gouds bedroeg; het welk dus,zo als gezegt is, een voordeelig verfchil van byna een Millioen uitmaakt.
Wanneer men nu in confideratie neemt, dat de kosten te Batavia, gelyk zo even gezegd is, aanmerkelyk door het voorgeftelde plan zouden verminderen , boven het geen men heeft kunnen berekenen , en wanneer men nagaat de vermindering van onkosten, welken zoop Batavia, als op alle de Comptoiren zal moeten plaats hebben, by de afichaf1 * fing van verfchillende Adminiftratien, kleine winkels enz., en welke tot de verftrekking der Randzoenen en andere, als ook tot den zogenaamden Handel van de Compagnie in het klein worden aangehouden , en die door de voorgeflagen veranderingen alle zouden vervallen; zo zal men ligtelyk bcfeffen, dat het nog ontbreekende daar door aanzienlyk zal verminderen; gelyk daar toe ook al verder zou kunnen ftrekken, wanneer volgens het voorftel, by het eindigen van het Ocf.ro y van de AmphioenSocieteit, hetzelve wierd ingetrokken, en het voor\\ deel op dien Handel alleen voor de Compagnie wierde gehouden, het welk waarfchynelyk na aftrek van onkosten, enz. wel ƒ 150000 -0-0 zoude bedragen.
En hier by gevoegd het profyt, 't welk deCornpagnie thans jneer dan te vooren geniet op de kisCccc 3 ten
Amsterdam.
Bylagen 'tot Rapbort no» bens de Oostïndifche'Zomp.



1078 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Au-
STFXDAM.
Bylagen 'tot Rapport nopens de ÓostIndifcheComp.
ten Amphioen, welke zy van de Engel fche Compagnie overneemt, ten bedrage van ƒ 200000 - 0-0 een. meerder winst op Batavia dan tusfehen 1770 en 1780 van ƒ 350900 -0-0 op dit artikel zoude uitleveren, "
Wanneer men nu eens daar by voege, die uitfpaaring, welke zoude kunnen worden gemaakt, zp door het affchaften van diverfe kleine Comptoirtjes, en onderhoorige Posten om de Oost, als door de vermindering in den omflag, of geheele affchaffing van het Ambagts-Kwartier, en wanneer men door het uitiooven van eenige Premie of Voorregten aan Particulieren, zoude kunnen reusfeeren om de Ryst te doen overvoeren naar die Plaatzen, naar wette dezelve thans door dé Compagnie moet gevoerd worden- zo zcu dit een en ander den omflag en onkosten al wederom aanzienlyk doen verminderen.
En eindelyk zullen de nieuw in te voeren Belastingen , mede een middel aan de hand geeven, orn tot vervulling van het ontbretkende te "kunnen dienen, en zo v/el als de Vragt.cn van die Goederen, welke met Compagnies Schepen voor rekening van Particulieren naar de Comptoiren om de Oost j naar Ceilon, en elders zullen overgevoerd worden, daar toe kunnen ftrekken.
Men meent dus , zo klaar en overtuigende als zulks in zaaken van dezen aart gefchieden kan, tq hebben aangetoond , dat zo niet geheel ten minften sen groot gedeelte van het deficit, zo als het zelve voor het Jaar .1780, met betrekking tot de Indifche Lasten, Winften en Inkomften heeft plaatsgehad, zal kunnen worden gefuppleerd, zo door het Plan •»an verandering in den Handel op de West van indiën, als door alle andere. middelen van menage ?n vermeerdering der Inkomften by het Advis voorgedragen.
En-isdiendit alles niet mogt-voidoende zyn, om hst ombreekeade-te fuppleeren,zo meend men, dat
Ge-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1079
Generaal en Raaden als in loco zynde, en dus even da?r door allerbest gefchikt om de geproponeerde middelen, zo tot reductie der Lasten, als tot vermeerdering der winften te augmenteeren, dac ontbreekende zullen kunnen, en derhalven ook zuilen moeti n goedmaaken. -- En om dit doelwit te bereiken, is men van oordeel, dat de Vergadering van Zeventienen, het zy dezelve het voorgeflagen Plan, moge goutceren, of wel het zelve zodanig mogt altereeren of vermeerderen, als dezelve dienftig zal oordeelen, in allen gevalle aan Generaal en Raaden op het nadrukkelyksc zoude behooren voor te houden, dac die Vergadering den actueelen ftaat der Oost - Indifche Compagnie zodanig zorgelyk be■fchouwde, dat dezelve rondborftig moest verklaren , geen kans te zien, om de zaaken gaande te houden; zo niet de in Indiën plaats grypende veragagtcring van tusfehen de twee a drie Miilio.nen 'sjaars, aldaar konde gevonden worden; dat men ten dien einde hier te Lande eenige middelen had Öitgedagt, welke men oordeelde, dat daar toe onder Gods zegen zouden kunnen medewerken, en die men ook tot dat einde ter hunner kennisfc bragt, met last, dezelve dadelyk te introduceeren, ten zy Generaal en Raaden op goede gronden vermeenden , dat dezelve aan onoverkomelyke zwarigheden onderhevig of voor 's Compagnies belang van nadeelige gevolgen konden weezen; doch dat men in dat geval begeerde, niet alleen van de daar tekens militeerende redenen ten fpoedigften geïnformeerd te worden, maar ook tevens verlangde, dat Generaal en Raaden als dan de gerejecteerde middelen door anderen zouden vervangen, en in één woord, zodanige andere of meerdere middelen zouden introduceeren, als dezelve raadzaam zouden oordeelen, om eene egalifatie tusfehen de Lasten ,Winften en Inkomften daar te ftellen, op dat daar door geprsvenie. rd worde dat m n niet langer met zo een ondraaglyke Last voor de Nederlandfche Kas worde bezwaard.
Cc cc 4 Men
Amsteldam.
Bylagen
tot Rapport 120'
'>cns de DostfndifckfiZomp.



AMSTERDAM.
Bylagen tot Rapport no» pens de OostIn iifche Cotnpm
ro?G NIEUWE NEDERLANDSCHE
Men kan egter niet ontveinzen, dat reen veel bedugting draagt, of zo eene aanfehryving hoe ernftig ook, aan het oogmerk zal voldoen, en of dezelve genoegzaam zal zyn, om de zo hoog nodige bezuinigingen in indiën te introduceeren; en het is uit hoofde van die vreeze, dat men zich verbeeld, dat eene Commisfie , zodanig als dezelve by het Advis is voorgefteld, allernoodzakclykst zal zyn, om efficacieufe redresfen in Indiën te introduceeren, en daar door te effectueeren , dat de Kas hier te Lande meer behoeft te zorgen voor de fuppletie der Indifche Lasten.
En het is in de vaste vooronderflelling , dat de Vergadering van Zeventienen, het zy door de voorgedragene, het zy door andere of meerdere middelen zulks zal te wege brengen , dat men eindelyk tot het onderzoek zal overgaan, hoe het met den Raat hier te Lande gelegen zyn zal, en of er gegrond vooruitzigt is,dat, wanneer men het meergemelde deficit niet van hier behoeft te fuppleeren, de Maatfchappy uit het provenue der Retouren, welke men mogte oordeelen by vervolg te zullen laaten overkomen, haare onkosten en betaaling van het aanzienelyk montant der Interesfen en Afiosfingen, bet welk byna 3 Millioenen meerder bedraagt dan vóór den Oorlog, zal kunnen goed maaken , en ook din nog aan de Participanten een gewoonlyke uitdeeling doen,
Qm dit op een geregekJefi voet te doen, zo heeft rnen een calculative bereekening opgemaakt, by •welke in rekening van ontfang is gebragt het provenue, het welk men op eenigen grond zou mogen palculeeren, dat de Retouren zuilen kunnen afwerpen; zvnde vaq het bedragen van ieder artikel afgetrokken zo veel proCento's, als uit vier fuccesiive opgemaakte vierjaarige Rekeningen gebleken is, dat die artikelen ordinair aan minwigt hebben gejüxesu.; dan. ten opzigte van de Speceryen is zuiks ifikt gedaan, om reden , dat men meent, dat wegens



JAARBOEKEN, Jultf, 1791. 1081
gens de meest aan handen zynde voorraad dat minwigt niet in aanmerking behoorde te komen, om dat 'er doorgaans meer word aangebragt als 'er word verkogt; alleen heeft dit voor het tegenwoordig tydRip , met relatie tot de Nooten en Foely geen plaats; dan, daar men moet vertrouwen, dat daar omtrend eerlang een gunftige verandering zal plaats hebben, uit hoofden van den tyd, dat het geleden^ is , dat de verwoeftende Aïïrdbeevingen en Stormen de Nooten-Plantagien hebben geruïneerd, zo gelieft men in aanmerking te neemen , dat hier gefteld is iets minder als de ordinaire quantitcit Nooten en Foely, welke tien Jaaren voor den Oorlog pleeg verkocht te worden, tegen de pryzen als toen daar voor gemaakt; dat te dier tyd de pryzen waren 75 Stuivers voor de Nooten, en 22 Schellingen voor de Foely, tn dat dezelve thans zyn van de Iaatfte 44 Schellingen, en van de Nooten tusfehen de 12 en 15 Gulaens, en dat dus, al verkoopt de Compagnie maar een gedeelte, en al was het maar * van de gertelde quantiteit van de Nooten tegen ƒ 10 :■ 't pond, zulks meer zoude afwerpen , als het montant daar van by de bereekening gefteld, hebbende ook de prys voor de geftoken Nooten van /' 10 - o ■ voor 100000 f§ by de laatst gehoudene Verkooping daar van een bewys opgegeeven, by welke Verkooping ook is gebleken , dat voor de helft der quantiteit Foely,' meer dan de by deze berekening opgebragte fom bekomen is.
Met relatie tot de Nagelen, heeft men de quam titeit maar gefteld op 250000 pond, even gelyk voor den Oorlog ; dan men heeft ook gemeend 3 daarom de prys op 65 Stuivers te mogen ftellen3 fchoon dezelve thans voor minder prys verkogt worden , en zulks op dezen grond, om dat de daar of geftelde prysvermindering Jaaren agter een, de quantiteit van 250000 pond tegèns 85 Stuivers is ge fteetcn, en men dus met reden mag denken , da< het niet moeilyk zal zyn, de prys op 65 Stuiven Cccc 5 t(
AMSTERDAM.
Bylagen :ot Rap*twrt nopens de Oost•udtfeheZomp.
1
!



io82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
.Am-
stelbam.
Bylagen tot Rapport nopens de OosiIndifcheComp.
te brengen, het zy by verkoop, of wel gelyk voor» heen by aftelling.
Van de Caneel, heeft men gefteld te zullen ver. koopen 400000 ponden,, zynde dit de quantiteit, die in de Iaatfte Jaaren meestal is verkocht geworden , . en zelfs daar boven, en zulks tegen de vry aanzienelyke prys v^n ƒ 5 - o - o het pond, waar op men by deze calculatie gereckend heeft.
Met betrekking tot de overige artikelen, zo heeft men, alleen met uitzondering van de CofFy en Tamarinde, gecalculeerd op die quantiteit, welke 10 Jaaren vóór den Oorlog pleeg verkogt te worden. De Coffy, fchoon tot nog toe daar van jaarlyks niet meer dan ongeveer vyf Millioenen Ponden is verkocht geworden, beeft men op tien Millioenen, of na aftrek van het mingewigt op 9375003 ponden gecalculeerd, om reden dat tot de inzameling en het bezorgen van zodanig Retour door <'±z Vergadering van Zeventienen aan Generaal en Raaden is order gezonden, en het antwoord van deze nu laatftelyk ontfangen, te kennen geeft., dat zy gegronde hoope meenen te hebben, om binnen korten, aan dat verlangen te zullen kunnen voldoen: dan fchoon de prys van dat product tegenwoordig tot tusfehen de •13 en 14 Stuivers is geitegen, heeft men egter gemeend, daar op niet te moetan calculeeren , maar dezelve op 10 Stuivers per pond te kunnen fteilen, als zynde het volgens Advis van des kundigen niet waarichynlyk, dat dezelve beneden dien prys immer zal daalen, hoe wel zulks egter niet te verzekeren is. — .De Tamarinde heeft men op de voorige quantiteuen niet bereekend, uit hoofde van de te-, genwoordige meerdere gewildheid.
De prys der Peper is mede niet gefteld op 26 a 28, zo als daar laatst voor betaald is, maar men heeft de prys daar voor, meer dan twintig Jaaren door één gerekend bekomen, in rekening gebragt, zynde 22 Stuivers het pond. Over het waarfchynelyk product der Chinafche
Re-



JAARBOEKEN, Julysi79i- 3ws3
Retour - Ladingen, namelyk van 3 Schepen a 150, en één van 140 voeten, heeft men zig eenigzïnts verlegen bevopden, om reden dat in het artikel van de Thee -zodanige Revolutie is voorgevallen, dat de tegenwoordige pryzen geen vasten voet voor het vervolg fchynen op te leveren, en liet ook niet cegisfenis, in hoe verre die pryzen door een minder aanbreng var, dat artikel zullen ryzen, daar het waarfchynlyk is, dat alle Natiën door het geringe voordeel (zo 'er al eenig avans. behaald is^> dat dien Handel, zedert men dien zo fterk heeft uitgebreid, heeft gegeeven, van denzelven vry wat zullen zyn
argefchrikt. Men heeft egter geoordeeld de
tegenwoordige pryzen, hoe laag die ook mogen zyn, liever tot een bafis te nemen , als zig door al te voordeclige berekeningen te vergisfen. — Voorts heeft men de Ladingen gerekend naar de nu laatst by de Kamer Amfterdam gearriveerde Schepel] IWecrwyk en Chr-iftophorus Columbits, en die var een Schip van 140 voeten in dezelve proportie, ak mede die Goederen berekend tot dezelve pryzen, welke by de Iaatfte Najaars • Verkooping van "1785 zyn behaald, en niet tegens die, voor welke op dt Verkooping van 30 Augustus laatstleden, de Thee is verkogt, omreden dat dit oude Thee was, er dus daar-na, een frisfe lading niet te calculee ren was.
Het voordeel op de Overwalfche Doeken beef men berekend iets minder, als in de Iaatfte tyd daai op is gehaald, en gefteld op 60 perCt.
Schoon de Salpeter op de Iaatfte Verkooping maai ƒ 14 : o : o het een to heeft mogen gelden, heef men daar voor op f 16 : o : o gerekend, uit hoof de dat men meend , dat dezelve niet op die lasg< prys zal blyven, maar wel wederom eenigzints za augmenteeren.
De overige artikelen zyn alle berekend naar d< pryzen, welke voor dezelve 10 Jaaren vóór dc: Oorlog zyn behaald, fchoon men echter daar om
trenc
Am-
STELDAM.
Bylagen lot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
\
1
1



1084 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsi eldam.
By lager, tot Rap port no pens de Oost-, Indifclh Comp.
trend heeft in het oog gehouden, dc aanrnerkelyke veranderingen, welke in zommige artikelen zedert dien tyd hebben plaats gehad.
Daar echter ingeval van het blyven van een of meerder Schepen, het gemis van een gedeelte dier Goederen, welke zyn gecalculeerd dat jaarlyks behoorden in Verkooping gebragt te worden, Compagnies Kas merkelyk zou drukken, en het niet alleen het verlies van de inkoopswaarde zyn zou, dat in dezen in aanmerking zou komen, maar het geheel Product, het welk die verongelukte of gemis te Goederen zou hebben afgeworpen, zo heeft men gemeend, dat, offchoon de Compagnie niet inde gewoonte is om te laaten verzekeren, men niet te min altoos een fom daar voor jaarlyks in rekening moest brengen , en welke fom gecalculeerd is op vyf perCt. van de Uitkoopswaarden, alleen met uitzondering van de Chinafche Ladingen, en van de Overwalfche Lywaaten, waar van men de Asfurantie over den inkoop heeft becyfferd om reden, dat, v/anneer het ongeluk mogt gebeuren , dat 'er een Lading Lywaten verongelukte, de waarde deraangebragtc wel zo veel zoude ryzen , dat zulks het gemis van de winst op het verongelukte zoude goed maaken. — Van de Nagelen heeft men geen asfurantie berekend, uit hoofde dat, al was het dat 'er in eenigen tyd geene Nagelen wierden aangebragt, de voorraad in Compagnies Magazynen genoegzaam is, om het benodigde tot den verkoop te leveren.
Het montant dan der Jaarlykfche Verkoopingen zoude bedragen, na aftrek"van zodanige AsfurantiePraemie ƒ 17302582: -, blykens Bylagc Litt K. by welk montant vervolgens moet gevoegd worden de fom, die men heeft gegist, dat voor de vryheïd van den handel op Bengalen en Cormandel door Particulieren mogelyk zoude kunnen inkomen: dan dewyl de waarfchynlyke inkomften van Vragt voor ae Goederen, welke door Particulieren met Compagnie's
Sche-



JAARBOEKEN, juïyï 1791. 1085
Schepen naar Indiën mogten verzonden worden , met geene de minste juistheid konden berekend worden, zo heeft men daar op liever niet getableerd, zullende dus dit inkomen kunnen ftrckken in vergoeding van die Posten, welke zo in Uitgave, als Ontfang ten nadeele mogten uitvallen, en zal als dan by Calculatie het Jaarlyks inkomen der Comptoiren hier te Lande bedragen eene fom van /17492582: -: -, waar op het nu zal aankomen te onderzoeken, of daaruit de waarfchynlyke te dragene Lasten zullen kunnen goed gemaakt worden.
Onder deze Lasten of te doene Uitgaven komen dan in de eerlte plaats in aanmerking die Penningen, welke tot inkoop der Producten zullen benodigd zyn, en welke, of in contante Speciën, of in Goederen tot de huishoudig zullen moeten verzonden worden • de waarde van deze Benodigdheden, het zy Equipage, Ammunitie, of andere Goederen, van wat aart dezelve ook mogen zyn, oordeeld men, dat in afkorting moet ftrekken op de Penningen, tot den inkoop van Producten benodigd, om reden dat de vooronderftelling is, dac Indiën zyne Lasten zelve zal moeten goedmaken, en dat dus het bedragen van die benodigdheden uit de Winften en Inkomften in Indien zd mteten gevonden worden. — Vcortsheeft men de prys van inkoop gefteld, zodanig als fommige Goederen volgens de Contracten moeten geleverd worden, en de overige zo als de Compagnie gewoon is, derelvé in te kopen , en dan bedragen deze Articulen alle te famen / 5300500:- — Mer heeft hier niet gerekend op eenige weinige Articulet van gering aanbelang, dewyl men voor dezelve 00!* op den Verkoop niet heeft gecalculeerd, zullende dezelve, zo men ze mogt laten overkomen, zéej wel uit den Verkoop worden goedgemaakt, en du: de weinige Penningen daar toe benodigd boven he gecalculeerde kunnen verzonden worden.
Wyders heeft men onder het benodigde tot dei inkoop van Producten gebragt fgcoooo: - tot dei
in
Am»
stel-» dam.
Bylagen ■ut Rap* durt nu* ét n.' de
(Mi- '
Indidhc Comp.
i I



icStf NÏEÜWE NEDERLANDSCH'É
AMSTERDAM.
Bylagen tot Kap port no pen: de
O-At-
Indifche Comp.
inkoop van 30000 picols Thin voor China, en men heeft daar op gerekend, om dat de Compagnie mee den Vorst van Palembang in contract is, om die 30000 picols Jaarlyks te moeten ontfangen , en fchoon het wel waarheid is, dat die Vorst riet altoos aan .zyne verpligting voldoet, zo is, uitdeonlangsovergekomen Lyst, van de federd eenige Jaaren gedaane Thinleverantiegebleken, dat de Iaatfte 5 Jaaren door een gerekend, Jaarlyks aan die verpligting óp een groote 100000 pond na, is voldaan, waarom men dm. gemeend heeft, ook de benodigde Contanten voor de bepaalde 30000 picols te moeten berekenen.
Het Fonds tot den inkoop der 4 Chinafche Retourladingen is gefteld , van ieder Schip van 150 voet op ƒ850000: - en van één van 140 voet op ƒ 700000:men heeft daar in gevolgt gedeeltelyk de befteedde pryzen voor de laatst ontvangene Retourladingen van LMeerwyk en Columlus, Welke ieder op even /$ooooo: uitkomen, dan men heeft gemeend dezelve/50000:- te mogen verminderen, uithoofde van de hooge pryzen, die om de groote concurentie voor de Thee hebben moeten bcfteed worden ., zynde het probabiel, dat deze wel wat zullen daalen, als *cr minder vraag op China naar Thee wezen zal, moetende men het vöórts aan de Chinafche Commisfie overlaten, of het, zelfs tegen die mindere pryzen van inkoop,wel raadzaam zyn zal de Theehandel met 4 Schepen te continueerec. — Doch hoe men dit ook mogte begrypen, en wanneer men mogte vallen in het begrip, om maar met 2 of 3 Schepen dien Handel te dryven, zo zal zulks, als de uickoopspryzen niet mogten augmenteeren, geen aanmerkelyke verandering in deze berekening maken.
Want gefteld, dat 'er een Schip van 150 voeten minder wierd uitgezonden , zo is het we! waar, dat het provenu van zodanige Lading, berekend op ƒ1551110:» minder zou ontfangen worden;
dan



JAARBOEKEN, 1791. 1087
dan daarentegen zoude ook als dan niet hebben, behoeven uitgegeven te worden: i
Voor den Inkoop .... ƒ850003.00
Voor onkosten aan hetSchipop Zvn minst .... 132000-0-0 " Waarby dan de rifico van het retour 42500-0-0
En Interesfen voor 2 Jaaren van Penningen, uit de Kas opgefchooten 50000 0-0
En dus te tc zamen een bedraagen van ƒ 1074500-0-0
En hierby gevoegd, het geen zo aan losfen en Iaden, als aan meerder onkosten van het Comptoir, en hier te Lande aan mindere kosten, by verkoop vallende pCentos aan de Bedienden enz. word uitgewonnen, zo zoude het overfchietende geen zo aanmerkelyk verfchil opleveren, om daar door in de berekening een groote verandering te maken.
Men heeft voor de Jaarlyks te betaalene Interesfen, en aftelosfene Capitaalen by de Hollandfche Kameren gefteld ƒ 3367500, ingevolge de Notitie onder de Bylagen Litt. K. N«- 2 te vinden, zynde daarby gerekend op alle de Capitalen ten lasten van de Hollandfche Kameren cn generaale Compagnie, zo als dezelve tegenwoordig zig bevinden, waar onder begrepen de Iaatfte Negbtiatie van 10 Millioenen, en dus ook alle de aflosfingen fuccesfivelyk befprooken ; dan men heeft alleen de Capitaaie fommen der aflosfingen genomen, dewyl de Jaarlykfche vermeerdering derzelve uit 'de Interesfen der afgeloste Capitaalen fprui. rende, dit eene vermindering op de te betaalene interesfen veroorzaakt, en dus op 't zelve uitkomt — In hoe verre het nu waarfchynlyk is^ dat de Compagnie geene verdere Negociatien zal behoeven te doen, en dus de fom van Jaarlyk'
fche
\m-
tel* )am.
Bylagen ■ui Rap' tort no* f>ens de OostIn dl fel ie Comf.



io88 NIEUWE NEDERLANBSCHfi
Am-
steldam-
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
fche Interesfen zou kunnen vermeerderd wordéf]* is moeilyk te bepaalen; het is egter zeer te vrej zen, dat eer het Plan in werking is, en eer de nodige mefures tot vermindering der uitgaven zyn ten effe&e gebragt, 'er nog Penningen zullen benodigd zyn. — In dat geval zouden deze nieuwe betaalingen niet wel door de Compagnie kunnen gefourneerd worden, waar in de Souverain egter voor een geheel of gedeelte zou kunnen voorzien, door de Interesfen by provifie niet te eisfehen, ten minften daar op niet te presfeeren, ten einde de Compagnie gelegenheid tot ademhaling te geven.
Blykens dezelve Notitie heeft men de Interesfen by de Kamer Zeeland óver de tegenwoordige Capitaale Schulden berekend op ƒ493700; dan daar het zeker is, dat, by aldien die Kamer zal moeten voldoen, gelyk het behoort, haar agterwezen op de nog te voldoene eisfehen van Contanten, zy ten minften nog 35 Tonnen Gouds zal moeten negotieeren , zo zyn dan de Schulden van die Kamer met een zodanige fom vermeerderd, berekend op denzelven voet als nu laatst de Hollandfche Kameren hebben genegetieerd, en dus ook een proportioneele fom voor Jaarlykfche aflosiing daar by gevoegd, bedraagendeals dan een en ander te zamen ƒ 542700, waar voor men egter, om dat fommige der geanticipeerde Penningen tot 4 perCt. lopen, een ronde fomme van ƒ550000, heeft gefteld.
Voor de Jaarlykfche uitdeeling op de Aclien heeft men gerekend tegen 11\ perCt. gefteld/ 831625, alle deze nu te zamen genomen bedragen ƒ 10109625, en deze afgetrokken van het geen men heeft berekend , dat Jaarlyks van de Retouren en recognitie zoude kunnen provenieeren, zo blyft 'er eene fom over van ƒ 7382957, uit welke fom alle overige kosten van Equipage, Huishouding, enz. zouden moeten worden goedgemaakt.
Om hier omtrent eenige Calculatie te kunnnen maken, heeft men zo als by Notitie Litt. K. N°. 3
blykt,



JAARBOEKEN, July, 1791. I08o
blykt, opgenomen, hoe veel 'er Jaarlyks, de Jaaren van 177? tot X~i\% door den anderen gerekend, by alle de refpective Kameren in 't geheel buiten de uitdeelingen is betaald, en welke uitgaven by de Compagnie met het woord van gedaane Equipage benoemd worden. — Deze dan hebben bedraagen ƒ 186452 n , van welke fomme men heeft afgetrokken de by alle de Kameren gedaane uitgaven voor verzondene Contanten en Cargazoenen, Afignatien en Interesfen.
De drie eerde Articulen hebben moeten dienen, zo tot inkoop van Retouren, als om het te kort op den Indifchen Staat goed te maken; en daar men tot den inkoop der Retouren, zo als men dezelve thans heeft voorgeiteld, eenlyk de Contanten heeft berekend, wyl Indien baar eigen kosten zal moeten goed maken, zo heeft men gemeend, dezelve van de generaale fom van uitgave te moeten aftrekken, het welk men ook ten opzigte van de Interesfen, die tusfehen 1770 en 1780 zyn betaald, heeft gedaan, uit hoofde dat de volle betaaliogen der Interesfen reeds in rekening zyn gebragt. — Deze vier Posten van het geheel bedraagen zynde afgetrokken, zo blyft 'er voor alle de overige in dat tydvak Jaarlyks gedaane uitgaven / 8047116; deze fom vergelykende met het geene by de berekening welke tot het voldoen van alle andere benodigdheden, buiten de in rekening gebragte, overbleef, zo blykt, dat 'er nog een difficit van ƒ 604400 zoude plaats hebben.
Doch, wanneer men in confideratie neemt, dat door de affchaffing van de Vaart om de West van Indiën, zes Schepen voor de Vaart in Indiën zelve, behalven 2 a 3 Schepen, mee welke den Nederlandfchen Handel gedreven word, worden uitgewonnen, zo zal daar door veel uitfparing in de Nederlandfche Kas plaats hebben; want, fchoon door de vermeerdering der Batavifche Retouren, ook meer Schepen zullen benodigd zyn, Dddd sjs
Amstel-
DAM.
Bylagen '<ot JiapDorl notens dc QostIndifchtZomp,



iooo NIEUWE NEDERLANBSCHE
Am.
stt.l-
dam.
Bylagw töt Rapport nopens de Oost- ' L < .<. Comp,
I
als te vooren , zo meent men , dat volgens eene zeer ruime berekening , die onder Litt. K. N''. 4. bier is bygevoegd, niet meer dan 19 Schepen buiten die, voor den Chinafcben Handel benodigd, zullen behoeven geëmployeerd te worden,en dus niet meer dan in het gemelde tydvak tot den overbreng der Retouren zyn geëmployeerd, die van Bengalen en Cormandel 'er onder gerekend.
Het komt dus in confideratie, welke minder uitgaaf als in 1770 tot ijVo uit de Nederlandfche Kas zal plaats hebben, door het -riiet employeeren van de '6 Schepen tot de Westerfche Vaart in Indiën , en men meent, volgens eene daar van gantsch niet te ruim genqmeae berekening, onder de Bylagen Litt. K. 'M voorkomende", dat zulks ten minften ƒ400000 ,zvn zal.
_ 'Wanneer men nu daar by voegt, het minder bedragen der Maandgelden op Retour, welke uithoofde der affchaffing van alle Dienaaren van de meeste djer Comptoiren, als mede, die uit de vermindering en'affchaffing van diverfe Administratien zal plaats hebben, zo zal men ligtelykbezeffen, dat het deficit door alle deze uitfpaatingen zal kunnen worden goedgemaakt; voornamelyk als dezelve nog wOrder» vermeerderd door het introduceeren van de middelen van bezuiniging hier te Lande, dieby het Advis over de Memorie van den Heer titfmgh zyn voorgeflagen,of van zodanige andere, welke men daar toegefehik't mogt oordeelen.
En het is op dien grond , zo wel als op vervvagting , dat Indiën haar"eigen Lasten zal goedmaken; en In vertrouwen, dat den Souverain, die reeds zo veele blyken van haare benevolentie aan de Compagnie heeft gegeven, haar in gevalle van een nieuwe benodigdheid, de gunst niet zal weigeren, van haar door het niet invorderen der Interesfen, ten minften geduurende de eerstvolgende Jaaren te foulageeren, dat men zig vleit, dat de Maatfchappy door de Jaarlvkfche aflosfingen , eenmaal van de Last haare? ^ Schul,



JAARBOEKEN-, J^y, 179». lópi
Schulden ontdaan, nog eens onder Gods zegen het Uithoofd weder zou kunnen opbeuren, en worden, gelyk steLj voorheen, een Steunpilaar van het lieve Vaderland. Dam.
Litt A. C O R M A N D E L.
No 1.
ÏVinftcn en 'fnkomftrtn, en Lanen op net ' Comptoir volgens de Boehen', — als
Winden. Inkom- Byeen- Lasten, lten. brenging van Winften en In-
_____ komften. ^
177? 7>73C°°- "/'»57?-3- ƒ859623' f883037f 765959- 82809-i 848708-- co;<557f 678411- 102542- 780953- 67698Ó1 551369- 89030 640399- 875848| 568709- 89533- 658247- 55]5i8« 57I355' 7l4i3- 642768- 620405 f 430719- 66833- 497552- 612259 1 563766- 50020- 613786- 717947' I 421025- 40468-1 461493-I 5CC3Ö° 17IÏ Dit Boekjaar kan niet vertoond worden, dooi dien de Negotie - Boeken , by de nemins van Nagapatnam niet geftoten waren, in 9 Jaa-(ƒ5325213- f6jffy6^aÖ25*9- ƒ6046920
I 1
dooreen!
Jaarlyks'ƒ591700 'ƒ75500-1 ƒ667200- ƒ «6720
Dus meerderLasten dan Win- j
Ren en Inkomften . . .] ___4____
i ƒ672000•i,
Dddd 4 Liti
Uy lagen :ot Rap* ' •tori no* •jens de DostIndifehs,Comp. J



iop2NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifchtComp*
Litt. A.
No. 2. Cargazoenen van Bataviav'.er-zonden.
met" 3 Schepen OVer »v Geheel waaronder Cevlon » i Montant. aan Goud.
177? — 2 over Benga-' \ ƒ1985000-ƒ1800000-
len en 1 direct.
ï— 2 direct . . . 874000- 53=000-
§— 2 direct . .1 1130000 850000\ — 2 dito 1 Bark en 1
Chaloup . . 1158000- 800000-
|— 2 dito en 2 Barkenj 876000- 560000-
| — 2 direct . . . 1026000- 7500 .0' £ — 2 dito en 1 over
Bengalen . . . 1002000- 1200000| — 2 dito en 1 over
Bengalen . . 927000- 630000-
-| — 2 direct . . 440000- 200000tjl% — 2 dito over Ceylon
en1 Bark ■ • 551000- 374000-
In 10 Jaaren met 20 ƒ10359000- ƒ7694000-
Schepen welkegerekend|
worden, tot teovervoe
ring geëmployeerd, en
waar van circa de helft
extraordinair geëqui
peerd zyn geworden,
om over Cormandel te
repatrieeren
Door één Jaarlyks met :
2 Schepen . . ƒ1036000- ƒ770000-
Word per Memorie alhier terneder gefield , dat men by het nagaander verftrekkingen welke opBa tavia aan de bovenftaande naar di tComptoir direct uitgezondene 20 Schepen gefchied zyn, — bevonden heeft5dat dezelve doorgaans bedragen door één, per Schip als
Aan die voor heen en weder. . . ƒ16500:en aan die over Cormandel na Nejdeiiand. . . ƒ19000:-
Litt,



JAARBOEKEN, July, »W. 1^3
Litt. A.
N. 3. Retouren na Batavia verzonden.
Het geheele Waar on- Duskos-
Montant der Calia- tende tourshout
177» Meteen Schip!/ 272000:- 186080 8? f 5338-
§— 2 dito . . 919000- 65000— 2474-
|— 2- dito . . 709000:- 140042— 4507-
| — 1 Bark.. 5000:- 116753— 36o3"
f — 1 Schip.. 384000: 157401— 5991-
| — 1 ditoen2 416000: 100404— 3822Barken . .
f — 1 dito en 22000:- 306750— IÏ67Ï-
1 dito . . 438000:- 149505— 5690. ,| — 1 Schip..
|— 1 dito . . 409000:- 110572— 4209-
177»— 1 dito.. 582000:- 104145— 3303-
In 10 Jaaren met 11 Comp.
Schepen. ƒ4686000:- 1436652 88 ƒ50612-
Door één Jaarlyks met ruim
1 Schip . .ƒ470000:- I43665 ® ƒ 506Q-
Word per Memorie alhier ter neder gefteld, da t men by het opnemen der uitkooppryzep voor het Calliatourshout in Nederland, de Anno 1771 tot 1780 ingefloten, bevonden heeft, dat het provenu der opgemelde Jaarlyks van Batavia ontvangen quantiteit geweest is ƒ16800:-
Dddd 3 Lite.
Amsteldam.
Bylagen tot Rapport no» pens de OostIndifchêComp.



iooa NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
"Bylagen 'tot Kap. port nopens de OostIndifcheComp. '
Litt A. Winften op het Jaarlyks Retour op BataNo. 4. #8 ontfangen, — en aldaar en verder in Indiën v er tier d, uitgenomen hel Calliatoürshout, het welk van Batavia na Nederland ten verkoop is voor gezonden, — en 't KetoiirLywateu voor Nederland in \1l\0ver Batavia. Zynde hel zedert het laatstgemelde Boekjaar het Retour voor Nederlandclerweiards van Cormandel dircÜ ver- , zonden.
1 C\? de Lywaten op Batavia en door Indiën ' ^vertierd, fchoon het door de gebrekkige Vertooningen, welke in de Indiafche generaale Boeken en by de verflagen van de Buiten-Comptoiren zeer incompleet overgezondene Rendementen voorkomen, niet mogelyk geweest is te konnen opmaken, hoe veel Iaarlyks bedragen hebben de Winften in de jongst verlopene Jaaren op de Buiten Comptoiren, zo wel als op Batavia verkogt, - zo is het egter genoegzaam en gros gebleken, dat in de jongst verlopen J aaren naauwlyks de helft van het montant der m 177" 177* verderde is omgezet, en de behaalde Winst op dezelve, nog oneindig veel minder bedra-
^Mofzal nogtans veronderftellen, dat in het toekomende den Vertier, en de daar op tebehaleneruime Winften, weder zouden kunnen komen te bedragen, zo veel als opgegeven zyn by de Advyzen van Generaal en Raden over de particulieren Vaart en Handel, in dato 12 April 1774» namelyk:
Gp Batavia geprofiteerd ƒ21467: :-
En op de Buiten-Compt.. 8ic66:->
Dus op de Lywaten in Indiën /io3433:o:c> Transporteer /io3433:o:° 2. Op



JAARBOEKEN, July, 1791. 1095-
Pr. Transport/ 103433'oc
2. Op het Calliatoürshout het welk( van Batavia naar NederLnd is voort-; gezonden en aldaar verkocht, edog minder heeft gerendeerd, dan dies] waare kostende tot daartoe, weshal ! j ven dat verlies alhier afgetrokkenj werd, van de bovenftaande vooron ] derftelde Winst op de Lywaten in Indiën vertierd — als 143665 pond zyn Bata-j via aangerekend , vide, No. 3 inet . . . . ƒ 5060:-:
Voor onkosten op Ba-, j tavia zo van ontlosfen, j j opftaan, herladen, en| adminiftratie, calculeert; . I men 10 perCt. . . -.J 506^-:
De onkosten van Bata-j j via na Nederland — zyn rifico van de Zee 5 perCt. over 10 milie waarop het kostende ; \ tot op Batavia toe wel tc ftaaji komt ... . 500 : :
Ongelden van ontlosfen en opflaan, courta- | gie enz. Hellende minst s
Onkosten van Sche- 250:-: ( pen voor nagenoeg 48 Lasten van 3000 t8 ieder, en k ƒ300:-: het Last, navolgens de berekening van het kostende , om met 's Compagnies Schepen van 150 voet te navigeeren vide Litt. K. No. 5. 14400:-:
Zo dat het voorfchre j
Traafporteer ƒ20716:: ƒ103433 o'< Dddd 4 vei
Am-
STELD£M.
Bylagen ttt Rapport nopens de OostIndifcheComp.
> 1



1095 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot 'Rap port nopens de OostIndifeheComp'
Pr. Transport ƒ20716: -: -ƒ103433:: o: o
ven kostende bezwaard
met alledeongeldentot
in Nederland toe be- —
draagt. ƒ20716:-:.
En waar tegen het provenu gerekend als per
Memorie op No. 3 ter
nedergelteld bedragen
heeft maar . . ƒ16800:-:Gevolgelyk minder gerendeerd,
dan dies kostende met deongelden
bedraagd . . . 3916:0:0
Welk verlies afgetrokken van de nevenftaande vooronderft elde winst op de Lywaten, welke op Batavia en door Indiën vertierd zyn - ten
bedragen van ƒ 103433: -: - zo ——» —
blyfc 'er dan nog van die winst ƒ99517 : o : o
3 Op het Retour Lywaten in 177? van Cormandel over Batavia, en niet direcl, zo als het zelve vervolgens gefchied is, in Nederland aangebragt.
Het Rendement der Lywaten in Nederland bedraagt . . ƒ 1489294:0:0
Waarvan afgetrokkenword3perCt. voor prsemie aan de Bediendens op deLywaatComptoiren,toegelegdby Refolutie der Vergadering van Zeventienen , de dato 30 Oclob. 1769. 44679JOJ0 Rest. ƒ1444615: o: b *
Het Factuur heeft bedragen . .ƒ1028359:-:-
Rifico van de Zee 5 perCt. . . 51428:-: :
Ongelden vanontlosfen, Kaagvragten,opflaan,Courtage&c.alhier te Lande Rellen. 14000:-:-
Transporteer/1093787:;-: ƒ 1444615: o: o
Oa-



•JAARBOEKEN, July, 1791. 1097
Pr. Transport ƒ 1093787:-: ƒ 1444615:0:0. Onkosten van Sche- j pen gerekend, dat de volumes van dat Retour Lywaten, bet
gantfcbe ruim van een i Schip van i50voet gevorderd kan hebben gevolglyk voor twee derde deel van het kostend ieder heen en wederreize van dusdanig Schip 132000:-:
Zo dat dies kostende bezwaard met alle de ongelden tot in Nederland bedraagt . . .ƒ1225787:0:0
Welk bedragen afgetrokken van het — — — -
ommeftaande rendement in Nederland , na aftrek der 3 perCt praemie aan de Bediendens •— bedragende ƒ 1444615:-:- zo blyft 'er voor zuivere winst over . . 218828:0:0
Dewelke verdeeld over 10 jaaren —
voor één jaar uitmaakt . 21883:0:0
En hier agter op No 6 gebragt word by alle de winsten, dewelke op de Retouren na Batavia , blykens dit No. en op de Retouren zeder 177? na Nederland direct verzonden , (vide Rendement onder Liet A. No. 7.) behaald zyn.
Litt.
\m-
itel5am.
3ylagen ot Kap' üort notens de OostIndifcheComp.



1098 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st eldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost'IndifcheComp.
Litt. Ai Onkosten op de jaarlyks van Batavia verNo. 5. zondenc Cargazoenen , en daar te-
gens weder derwaards geremitteerde
Retouren, te weten :
1. Op de Verzondene Cargazoenen
vide No. 2. bedragende jaarlyks .ƒI03ö"ooo:o:0
Aan interest van uitgefchoote Penningen , als van ƒ 470000 voor den tyd van 8 maanden; dewyl nadien Batavia deze fomme in Retouren terug bekomen heeft a 5 perCt. per an . • 9400:0:0
En van ƒ566000:-:- voorden tyd van 2 Jaaren. - Nadien deze fomme tot inkoop van Retouren voor Nederland geëmployeerd is, en den tyd verlopen is, bevorens het provenu dier Retouren in de Nederlandfche Cas terug is ge- • weest, mede a 3 perCt. per au . . 33960:0:0
dus aan Intrest ƒ 43360:0:0 Aan Rifico der Zee 4 perCt. . .4/440:0:0
2. Op de daar tegens geremitteerde ƒ84800:0:0 Retouren vide No. 3. bedragende
jaarlyks. ƒ470000:-:
Aan Rifico der Zee 4 perCt. . ƒ18800:0:0
Dus de onkosten op de Cargazoenen
en op de Retouren ieder afzonderlyk ge
vallen te zamen bedragen . .ƒ103600:0:0
En aan onkosten van Schepen voor Cargazoenen en Retouren, het welk op deze wyze berekend word.
Geduurende de jaaren van 177? tot 17^ ingeflqten, heeft men op Batavia ter uitzending van
Car-



JAARBOEKEN, July, 170I. 1099
Cargazoenen en manfchappcngeïmployeertderuimtevan 20 Schepen, waarvan elf om met de Retouren weder na Batavia te keeren, en negen om met de Retouren voor Nederland gefchikt, te repatrieeren.
Aan die cerstgemelde 11 Schepen en de daar op befcheiden Zeevaarenden, mitsgaders aan de Manfchappen voor 'sCompagnies dienst ter dezer Kust beftemd — is op Batavia verftrekt tot het doen der reize naar Cormandel, en met betrekking tot de Schepen, en daar op behorende Zeevaarenden, mede voor de terugreize het bedragen van nagenoeg . . . ./i8occo:o:o
Twee derdeparten dier verftrekkingen hebben beftaan in Vaderlandfche behoeftens en provifien, dewelke veilig gerekend mogen worden,dat aan deCompagnieboven de aangerekende geldswaarde, uit Nederland van ƒ 12c003;- op Batavia te ftaan komen 60 perCt. of 72000:0:0 Hetoverige i part ten bedrage van ƒ Öocoo heeft in Indiafche Behoeftens, Provifien en Dranken, welkers waare kostende tot op Batavia toe, zeer zeker wel 30 perCt. daar en boven bedraagt . . .30000:0:0
Voor Arbeidsloonon by het Kielen, Calfaten, toe- en af-tuigen dier 11 Schepen moet ten minften ƒ 1200:- per Schip gerekend worden . . . .13200:0:0
Voor Intrest vanUitgefchoten 1 iTonnen Gouds, de Schepen getauxeerd door één op een Ton ieder, den tyd van 8 Maanden, dien men op Batavia tot het doen van de ze heen en wederreize fteld; en gerekend a 3 perCt. in het Jaar is . . .22«oo:o:o
Voor rifico der Zee gedurende de heenfin wederreize, of den tyd van 8 Maanden a 1 perCt. 's Maands is 8 perCt. of88ooo:o:o
Transporteer/4C52oo:o:o Voor
Am-
stel-
dam.
Bylagen tot Rap», port napens de OostIn difche Comp»



lioo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STEL3DA.P.1.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheCamp.
i : i
Ne-
Pr. Transport. ƒ 405200:0:0 Voor flytagie der Casfos gedurende 8 maanden k / 200c:- per maand ieder Schip, is voor n Schepen. . . 176000:0:0
Voor maandgelden aan <Je Zeevaart op die elf Schepen, namelyk aan 5 eerfte Officieren ... ƒ 290 -:- . 60 Europeefen 720:-:25 Inlanders . 340:-:-
per Schip in een maand . ƒ 1350:-:-
Is voor de elf Schepen geduurende agt maanden .... n88co:o:o
Weshalven de Onkosten van de 11 Schepen tot het vervoeren der Carga zoenen by aanvoeren derRetourenin 10
Jaaren bedragen .... ƒ700000:0 o
of voor een 1 ode Schip Jaarlyks . . . ƒ 70000^0:0
Aan de 9 Schepen over Cormandel repatrieerende, zyn op Batavia dezelfde verftrekkingen als aan de voornoemde elf heen en wedervarendeen zelfs kosbaarder verftrekkingen gedaan, dan tot meerdere , en ook, dat de Equipagien dezer 9 Schepen ingericht zyn, zodanig als in achtgenomen is, by de hier te Lande geformeerde berekening van het kostende □p ieder heen en wederreize van's Compagnies Schepen van 1 jo voeten na en van Batavia. Vide Litt. K. No 5. zo brengt men voor het Transport der Cargazoenen van Batavia met de Schepen een zesde ieel van dat kostende, uitmakende het verfchil van ;wee derden, waarmede men anders de Retourladin;en bezwaart, op de helft, waarmede die van Cornand«l na Nederland ten Lasten worden gebragt, 'ide de berekening dier onkosten van Schepen, hier igter No. 6. namelyk:



JAARBOEKEN, July, i7oI# II01
Negen Schepen a ƒ 198000 :. ieder is ƒ T.782000'0 o
Daar van brengc men gemeenlyk een derde ten bezwaar der uit Nederland verzonden wordende Cargazoenen, of 594000 o o
En de overige twee derden of . . . ƒ1188000 o o
Op de Retourlaadingen.
Daar die van Cormandel gelyk hier boven vermeld, maar met de helft belast is, of . . » . ƒ 891000 op
Is derhalven het verfchil in 10Jaaren. 297000jop
of Jaarlyks . . . . . 29700 0 o ' het welk gevoegd byde hier vooren berekende onkosten der elf Schepen . . 70000 o o
te zamen uitmaakt . . . . f 99700 o o En hier by gefteld de op de eerfte zyde berekende Onkosten op Cargazoenen,en op Retouren, ieder afzonderlyk . . 103600 o o
Zoo monteeren een en andere te zamen ƒ 203300 o o
Litt. A. Vertooning van *t waare kostende van het
N<». 6. Comptoir, om't Retour daar voor op Ba¬
tavia en in Nederland te bekomen, —— en van de Winflen op de Retouren zoo op Batavia als door Indiën en in Nederland behaald. Aan meerder bedragen der Lasten danj
Winften en Inkomften op hetComptoir.
Vide hier voren No. 1 ƒ 4800 o o
Tranfporteer ƒ 4800 o o Aan



nol NIEUWE NEDERLANDSCHE,
Transport ! ƒ4.30000
Aan Intrest van het Jaarlyks verbleevdn restant, ten bedraagen van meerder a!s zes Millioenen, a 3 pCent. 180000 o o
Aan Onkosten op de jaarlyks van Ba tavia verzoodene Cargazoenen, en daar weder derwaards geremitteerde Retouren , vide No. 5 . 203300 o o
Aan Onkosten, die de Comp. maa. ken moet by de uitzending der Contanten , Koopmanfchappen, en Behoeften» mitsgaders Manfchappen, uit Nederland na Batavia, voorzoo veel Cormandel van alle dezelve Jaarlyks gevorderd heeft. — als op 080000 : - — aan Contanten Goude of Zilvere Speciën waar van Batavia heeft verzonden . .
, ƒ770000:-:-
En uit Nederland over Ceylon • • • 310000:-:
Te zamen ƒ 1080000:-:
108000 o O
& iopCent. . . • • • Op ƒ 26000:.:- aan Vaderlandiche Koopmanfchappen en Behoeftens a 60 Q Q
P Op de Manfchappen word alleen pr. Memorie zonderGeldfom me ingebragt • • ■
En -£00 mede Onkosten die de Comp insfelvKs maaken moet om op Bata via* evenalsde Vaderlandfche Contanten! Koopmanfchappen en Behoeftens tüt Nederland — ook uit indiën te bekoomen, en zodanige Produéter», en »-hoeftens als waar van ten bedraage van ƒ 240000: •: ■ Jaarlyks na Cormandelzvn verzonden: - met welke onkosten dat Comptoir mede alhier belast beboerde te worden,dan het welk uit hoor-
Transportperl /5i»7°4° 0 at



J A A R B O EK E N, July, 179U **o§
Per Transport]/ 51170000 de der verfcheidene, en veel verfchillende Articulen niet dan hy blootegis-j fing gevolgelyk te ruw zou kunnen ge* fchiedeu . . • • •» * » «
Aan Onkosten op de, geduurende 9 Jaaren van 177! tot ifciê ingeflooten Van Cormandel, direct na Nederland geremitteerde Retouren, dewelken, blykens Rendement derzelver in Nederland vide Litt. A. No. 7. voorfchr, Jaaren door een genoomen jaarlyks inkoops bedragen hebben als i
De Lywaaten • . ƒ731670:-:De Garens . . • 86oo:-:En 33100 fg Calliatoürshout . * 1230:-:
Total ƒ741500:.':-
Voor het Intrest van Uitgefchootene ƒ310000: -: -Jaarlyks uitNederland nog verzonden tot fuppletie van ƒ566000:- :door Batavia onder ƒ1036000:-:- vide hier vooren No. 2. tot den inkoop der Retouren, den tyd van a Jaaren, die verloopen zyn , bevoorens de Gelden van de Retouren in 'sCornpa- « gnies Kas zyn terug geweest k 3 pCent » per Ant. . . .j/i86oooo Voor Kifico der Zee van het inkoops bedragen ƒ741500: a 5 pCent . . . 37075 ojo
Voor ongeldeh van ontlosfen en opflaan,Kaag-geit den en courtage calculeert men .... 11O0000
Voor Onkosten van Schepen in de proportie, dat geduurende de voorfchr. ne-i
—■ • - - «
Transporteer ƒ6665710 o[ ƒ 51170000 Eeee gen



NIEUWE NEDERLANDSCHE
Pr. Transport ƒ66675 o o ƒ ji^oojo!» gen Jaaren of Jaarlyks één van 150 voet gyepatrieerd zyn, en dat de Retourladingen van Cormandel de hdft, in ftede van twee derde Par ten (om redenen welke op de vierde zyde van No. 4. zyn vermeld,) van/igliooo:-het f kostende op ieder heen en wederreize met Schepen van de Charter draagen,of . . 99000 o o
Dus de Onkosten voor het Jaarlyks Retour geduuren- ——— de 9 Jaaren bedraagen. /165657I
En in dit geval, dat gerekend behoord te worden, de voorzeide negen directe Retouren in tien Jaaren verkree gen zyn . . .1/14010° 00
Dan van deeze Onkosten op de direct na Nederland geremitteerde Retouren , word alhier afgetrokken het \ aandeel,het welk de na te meldene Bataviafche Retouren , dewelke aldaar tot on- | derlaag in de voorfchr. over t Cormandel gerepatrieerde negen Schepen zyn geladen geworden, daar in behooren te draagen; namelyk | 2046000 Pep. i400ooofgCof.
Te zamen 344óoooponden. Waarvan 3000fg per Last. j en 265000 pond Sappanhout, waar van 2000 pond op het Last gercekend word,
Transporteer ƒ149100 o 0/511700,0 o
te



JAARBOEKEN, July, 179!. nog
Per Transportƒ149100:0:0/jn7Oo:0:c te zamen uitmaakende 1280 Lasten, geduurende de voorfz. 10 jaaren, op jaarlyks 128 Lasien, en ieder dezer a ''300: na genoeg gelyk ftaande aan * ƒ 132000:of j parten van 198000:-
Het kostende op ieder heen en weder reize met meergënx. Schepen van 15c voeten en gecalculeerd, dat die Schepen overgevoerd hebben 450 38400:0:0] Lasten bedragende dus
Weshalven dan nog ten bezwaar van het jaarlyks Retour van Cormandel refteert —— 110700:0:0
Rn monteerd het waare kostende van
het Comptoir tot dus verre reeds j/Ö224O0;o:o
Behalven nog het jaarlyks bedragen van:
1. Het kostende aan de Compagnie der Manfchappen, om ze uit Nederland naar Batavia te vervoeren , voor zo veele als dit Comptoir jaarlyks van dezelve gevorderd heeft, mitsgaders
2. Het meerder kostende aan de Compagnie dan de aanrekening van Batavia, der van daar onder de Cargazoenen na Cormandel verzondene ƒ 240000: aan Indiafche Koopmanfchappen, Producten, en Behoeftens, ter oorzaake van de Onkosten, die de Compagnie maaken moet, om dezelve uit Indiën, op Batavia te bekomen; welke twee Lastposten, hier voren op de tweede zyde van No. 6. zonder Geldfommen zyn opgebragt.
3. De Soldyen, voor zo veel in Nederland betaald zyn.
4. Rifico der Zee van het montant, dat de Jaarlyks van Batavia na Cormandel verzondene Carga-
Eeee 2 zoe*
Amsterdam.
Bylagen tot Rap» purt nopens de OostIndifcheComp»



Amsteldam.
Bylagen tot Rapport no pens de OostIn difche Comp.
1106 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zoenen door de onkosten op de Vaderlandfehe uie Nederland, als die op de Indiafche tot op Batavia toe, aan de Compagnie hooger te ftaan komen dan het aan Batavia, en zo ook weder door dat HoofdComptoir aan Cormandel is aangerekend. — Gelyk mede over het montant, het welk de jaarlyks van Cormandel naar Batavia en naar Nederland geremitteerde Retouren, door het waarlyk meerder kostende van het Comptoir, uit hoofde der hier voren aangetoonde onkosten, dewelke nergens in de Boeken voorkomen — hooger dan de aanrekening aan de Compagnie te ftaan komen.
Behalven deze opgemelde vier zonder Geldlommen opgebragte Landposten , beloopt bet waare kostende, als op de vierde zyde van dit No. by een gefteld is, reeds tot ƒ622400:0:0
De Winften daarentegen zo op Batavia als in Nederland op de Retouren behaald, bedragen, als op de Lywaten op Batavia, endoor Indiën. — En op het Calliatoürshout, het welk, of,' fchoon in Nederland verkogt, egter, dewyl het naBataviageremitteerd is,geconfidercert en berekend is, alseen Retour der waards gehoorende, vide No 4 C-weedeen derde zyde /'s9jI7:o:ol
Op het Retour Lywaten in 177; over Batavia en niet direct, zo als vervolEens gefchied is, na Nederland. 21883:0:0! .
En op de negen Retourladingen, 't zedert direct naNederland geremitteerd,1 hebben bedragen als volgt.
VideRendement dier Retourladingen hier te Lande ~ hier agter No. 7. is
Transporteer/-121400 0:0 ƒ622400:0:0
die»



JAARBOEKEN', July, 1791. n&j per Transport/'i2i4co:o:o ƒ622400:0:0
dies provenue ƒ 10912860.0:0 Af 3 perCt. aan de Bediendens opde LywaatComptoiren,toegeiegt by Refolutie der Vergadering van Zeventienen, dato 3 October
1769. ƒ327386:0:0
ƒ10585474:0:0 Het inkoop kostende bedraagt 6585030:0.0
De ruuwe
winst dus /4000444:o'o
Dezelve gedeeld door 10 Jaaren is voor een ƒ400044:0:0
Weshalven de Winften te zamen bedragen 521444-0:0
Welke Winften eigentlyk eenigzints minder bedragen zouden, wanneer men van dezelve'>af trekken wilde het geringe, dat het CatoeneGaarenen Calliatoürshout van Cormandel hier te Lande direct aangebragt, minder dan dies kostende , (te zamen genomen) hebben gerendeerd.
Het nevensftaande montant der Winften afgetrokken van dat, van het bereids waare kostende, ongerekend de meergemelde vier oningevulde Landposten, —■ zo zoude 'er reeds te kort fchieten ƒ 100956:0:0 Eeee 3 Litt. A.



1 Ui -j -j -vi -j _t o*£
s set^ § S 1?^ I. ^ w >a
s 3-'_§.'n E " - "°
p-.g 5f g-p g ?: Z r■. |
co a io h«u m^o ~p ï ~
t Os !~-J si tJ OCOtJW Oi . ^
co ' c\; k> w >-< oo+. cv co to *o ~
0 O 1 O ^ Q O 0_0__0_ü ______ s. .
I I *§._"
35 42. ^ +. Oi +. +. 4=> ga ^
V,,0|_i„U)Ö\tOK300'0 irKJ
O _ |i m CC + C\ t> 2 g
1 ra 004- o O °i oo Q\-J O § _ O | O O O O O O o O O g" '» |
lTT#'~ " r?É Si § § §
M IO «O » O** O O-v-O _ i $)
ooooooocoq ^
J v v v ' ' ' .1 ft _-
t f2j ^ H S | >
'W I CO "C 'O h- 00 O CO-li- K> -fj N <3
O i o oiW co co+> u h a oo □ o p. q o o o o o o o q g ^ S . ' - ' sr
to-\o4^toW~.-.to>-iV3>-' —
>-<i-<00'->l'~-''^IO'-^'J0 5*^
co to O oo_ — -< O
_ q * h o no »b c^01 y s
p o o 2 o o c o q o o v w
i_ u> co"-^ -f-<-n -p> +• m loos <; a
co co 5\0>0 oto C0_ i-Vl g ^
o q\\ o o q o O q q p q »
, 1 * ' _—1 j,'..1—1— ■—111 , ^*
r i_ V. l^j^afe ss » _i P
«'I |_| i |_| ^°
_! |.*| I l.=a| cr



JAARBOEKEN, >/y, 1791. 1109 Litt. B. BENGAALEN.
No. 1. Winften, Inkomften ei} Lanen op Iket .
Comptoir volgens de 'Boeken: als
Winften. Inkom- Byeenbren- Lasten, ften. ging van winften en Inkomften.
177I/i32772:" 76020:- /' 138292:- ƒ397029:-
s 360788: 1195:- 361983:- 501720:-
l> 233024:- I607:- 234631:- 375407:-
|| 205309:- 2323:- 207632:- 550820:-
,|| 235000:-! 6685:- 242485:- 2832/5:-
i\ 3°Jq67;- 3279:- 309246:- 356930:-
$\ 408177:- 74<58:- 487645:-. 329028:-
l' 321084:- 3227:- 324311:- 268238:-
v 38°I74:* 3869:- 393°43:' 31C477:-
I7l% i76"5Q°:- 38oo:- 180300:- 306903?in 10 ' Jaaren. f2840095 ƒ39473:,; ƒ2879568:- ƒ36:79767-door één j Jaarlyks. ƒ284000-) ƒ3947:- ƒ288000:-! ƒ368000:Dus meerder Lasten, dan? /-p^,. Winften en Inkomften 5 7 aoo°-' ƒ368000:.
Eee-e 4 Utt. B.



Ï1I0
NIEUWE NEDERLANDSCHE
STELPAM*
Bylagen tot Rapport nopens de 'OostIndifcheComp,
Litt. B,
Litt. B. ,
No. 2, Cargazoenen van Batavia verzonden.
Geheel Waaronder Montant. aan Zilver
1771 met 2 Schepen over": ~
I Malaccaen2ditodir. ./ 209000- geen l f— 1 over Cormandel
| en 1 -reet 1 231000- geen
— 1 over fvlalacca en
|, 2 direcï 4ö8ooo- /jjcoooo*
i — 2 dito diredf 95500Q- 800000-
ït_ 4 dito direcf 601000- 400000-
dito dito jö7oco 400000.
l[- % dito dito 480000- 22000Q-
dito dito 273000- geen
!_ ï Chaloup en 3 geen Schepen direct 263000-
17IJ — 2 Schepen direct _i93O0O- geen
InioJaarenmet28Sch. ƒ4240000- ƒ2120000.
rjö^rlinjaarl.met 2 a.3Sch. ƒ424000. ƒ212000-
Word per Memorie alhier genoteert, dat van ae 28 Schepen circa 14 Schepen, om over Bengalen na Nederland te repatrieeren geëquipeerd zyn geweest; en dit men by het nagaan der verltrekkineen, welke op Batavia aan alle de 28 Schepen gedaan zyn, bevonden heeft, dat dezelve doorgaans gedragen door één per Schip als; Aan die voor heen en weder ƒ 15000:0:0 En aan die over Bengalen na Nederland 1800; o: o



JAARBOEKEN, July. tin
I itt B. Retouren \raaf Batavia verzonden. ^0*3. Het gcheele; Waar onder dies kosten-
Montaut. j Salpeter, i de.
177? met i Schip ƒ246000:- 4J°55° fêl JJiwoTï — 4 dito ' 460000:- 1223400 — 133300:- . i— 2 dito I 421000:- 883000^ 80400:%\— diverfe parti-l I culiercn 486000:-' i955°°° ~~ 158800:-
ïl— 1 Schip en 1
\ Particulier 486000:- 53705°— 455°°ï* \ — 2ditoen idit. 1038000:- 2206800 —| 223200:f — 2ditoenidit. 600000:- 9533°° ~~\ 936o°:ï—x dito en idit.! 521000:- 1432700- 174300:5 —iditoenidit. 386000:- 1049400— io47oo:}7iS__jditp 621000:- 556200— 46100:-
■ Tn 10 Jaaren met 15 Compagnies
Schepen ƒ5265000- 11247400 g) ƒ 111000; -
En diverfe par ticulierenaandewelkevoor Vragt op Batavia in deze Jaaren 'sjaars
door een betaald ,
is ƒ 5g57:°:° , '
Door één Jaarl. |
met 1* Scbip ƒ526500:- 1125000 ƒ111100:-
Word per Memorie alhier genoteerd, dat by het opnemen der Uitkoopspryzen van 't Salpeter in Nederland, de Anno 1771 tot 1780 ingelloten, bevonden is, het provenu, der opgemelde Jaarlvks op Jbataviaontfangene, en van daar na Nederland verzondene quantiteit,na aftrek van 't onderligt beloopt circa ƒ300000:0:0 Eeee5 _itt.



iiia NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st eldam.
Bylagen tot' Rapport nopens de OostindifcheComp.
ƒ223703 : o : o 178»
Litt, B. Winften op 't jaarlyks Retour op Batavia Nra« 4» ontfangen, en aldaar, en verder in . Indien verlierd, uitgenomen de rfmphioen, die op Batavia alleen, en het Salpeter, 't welk van daar naar Nederland voort gezonden, en aldaar verkogt word. 1. |T\p de Lywaaten op Batavia en door In-
^ diën vcrtierd. Dewyl om dezelve redenen als ten opzigte van Cormandel bygebragt, geene waare vertooning kan worden gemaakt van de winst op de op Batavia en in Indiën verderde Bengaalfche Lywaaten en Zyde Stoften behaald:
Zo zal men dezelve, of fchoon in de gemelde tyd op verre de helft niet gehaald heeft van die, welke in de Jaaren I76g, '\\\%<- 177? en 1771 geprofiteerd zyn; nogthans calculeéren, zo als by de Advizen van Generaal en Raaden over de Particuliere Vaarten Handel, in dato 12 April 1774, op / 130492 : 10 : o geduurende die vier Jaaren of Jaarlyks ƒ32623:0:0
2. Op de Ampbioen
Op de quantiteiten,daar van op Ba-
tavi i aangebragt en verkogt, is voor de helft, die de Compagnie van 'tavans' geniet, geprofiteerd. 191080:0:0
3. Op het Salpeter, het welk van Batavia wiar Nederland is voortgezonden, en aldaar verkocht, namelyk 1125000 ffi zyn Batavia aangereekend , vide No. 3. met ƒ 111100:0:0.
De orame gemelde Jaarlykfche quantiteit Salpeter, i«eft na aftrek van het gewodne oDderwigt, en *ereekend naar de Uitiooppryzen van 1771 tot



JAARBOEKEN, July,1791. 1113
1780 in Nederland opge- ; bragt *. . . /30000c 0 b Het kostende 1 daar en tegen is | -t ;
geweest vide i j
No. 3. • ./i 11100 00; f Vooy Onkos , 1 ten op Batavia,1 I zo van ontlos
fen , opflaan . \ herlaaden cnadminiftratie calculeert men 10 perCt. - ■ • micoo
De- Onkosten I van Batavia na Nederland zyn riüco van de Zee 5perCt.overde J 130000 : - :* waarop men het kostende tot Ba- 6 ta-via toe wel 8 ftellen mag . jöooojol
Ongelden van Ontiosfen,Kaog vrtigten , Opliaan , Courtage &c. , en daar | voor calculecren | minstensspeiCt 2 22 °j°
Onkosten van Schepen voor
2öi| Lasten van '1 4000 s£ ieder,en [ a ƒ 300: -: - het \\ Last en nage | 1
coeg overeen ■)
Transporteer]/] 30932 o|o/' 30000c 0 S 0
ko-



li 14 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport ƒ130932 o^ ƒ300000,0 o komende met de j bereekening van
het kostende , [ om met Compagnies Schepen van 150 voet te
navigeeren: vide ■ Litt. K. No.öJ 84375 00
Zo dat het kostende, bezwaard met alle de Ongelden tot in Nederland toe, be- 1 loopt ƒ1502700
Welk beloop van ƒ215307:-:- afgetrokken van het nevens vermelde rende ment in Nederland : zo blyft 'er voor zuivere winst over . • • 84693 o o
Deze winst gefteld met de nevensftaande op de Lywaaten, en op de Amphiocn behaald, ter fomma van . . . 223703 o o
Zo bedraagen dezelve te .zamen . . ƒ 308396 o o
En werden hier agter vide No. 6 gebragt by alle de winsten, zo die, welke by deze bereekening vertoond zyn; als die op de Retouren van Bengalen direct na Nederland : geremitteerd, vide Rendement Litt. B. No. 7- behaald.
Litt.



JAARBOEKEN, July. 17PL HtJ
Titc B Onkosten op de Jaarlykfche van Batavia No \ vetzondene Cargazoenen, en (.aar 1e' eens weder derwaards geremitteerde Retouren, te nette» : ■
1. r\V de verzondene Cargazoenen ^bedragende, vide No. 2. ƒ 424000-0 o
Aan Intrest van uitgefchotene Penn meen voor den tvd van agt maan- ; den, na welke Batavia de Retouren daar voor weder bekomen heeft a 3 nerCt. in 't Jaar / °4«o 0-0
Sfico der Zee a 4 P^Ct. < US9S0 o o
2. Op de daar tegens ge- f 25440-0 o remitteerde Retouren bedragende vide No. 3. ƒ 526500-0-0 AnSRificoderZee4t-»ctCt. 210600-0
Dus de Onkosten op de Cargafoenen ,
cn op Retouren ieder afzonderlyk ge- — —— Sllen te zamen bedragen ƒ46500 o-o
En aan Onkosten van Schepen voor de Cirgazoenen en Retouren, het welk op deze wyze berekend word, geduurende de 10 jaaren van 177? tot \J„ inaefloten, zyn op Batavia ter uitzending dér Cargazoenen en Manfchappen, ge employeerd 28 Schepen, waar van 14 om met de Retouren weder naar Batavia te keeren, en 14 om met de Retouren voor Nederland te repatneeren.
Aan die eerstgemelde 14 Schepen , en de daai op befcheide Zeevarenden, mitsgaders aan de daai mede overgevoerde Manfchappen om op Bengaler dienst te doen^ is op Batavia verftrekt tot de heer reize,en met opzicht tot die Schepen zelve en daa: op gehoorende Zeevaarenden voor de terug reize het bedragen van ^
Amstel-
dam.
3j'lagen ■o't Rap* ')ort no. icns de Óóst'ndtCchelomp.
1 >



1U6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp.
circa ƒ 210000-00
Twee derde parten of ƒ 140000: o: o hebben beftaan in Vaderlandfche Behoeftens en Provifien, dewelke veilig gereekend mogen worden, dat aan de Compagnie boven die aangereekende Geldswaarde, op Batavia te ftaan komen 60 perCt. 84000-0-0
Het overige derde part of/70000:heeft beftaan in Indiafche Behoeftens, Provifien en Dranken, welkers waare kostende tot op Batavia toe, zeer zeker wel 50 perCt. daar en boven te ftaan komt 35000-0-0
Voorde Arbeidsloonen by het Kielen, Kalfaten, Toe- en Aftuigen der Schepen, moet ten minften ƒ 1200 : o : o per Schip gerekend wo den I6800 0 0
Voor Intrest van uitgefchootene 14 Tonnen , de Schepen door één op een Ton gewaardeerd, den tyd van 8 Maanden , die men op Batavia tot het doen der heen en wederreize field , en gerekend a 3 perCt. 'sjaars 28000-0-0
Voor Rifico der Zee, geduurende de heen en wederreize of ^en tyd van 8 Maanden a 1 perCt. 's Maands, is 8 perCt. over 14 Tonnen 112000-0-0
Voor flytagie der Cascos geduurende agt Maanden, a ƒ2000 : o : o per maand ieder Schip , is voor 14 Schepen 224000-0 o
Voor Maandgelden aan de Zeevaart op die 14 Schepen , als aan 5
transporteer ƒ 709800-0-0
Eer-



JAARBOEKEN, July, 1791. Jn;
per Transport />oq8oo:o;o Eerfte Officieren . . /' 290:-: 60 Europeefen . . 720: :30 Inlanders . 408;-:-
per Schip in een maand ƒ1418:-:-
Is voor de 14 Schepen geduurende de 8 maanden , ... 158816:0:0
Weshalven dc onkosten van 14 Schepen tot het vervoeren der Cargazoenen en aanvoering in 10 Jaaren- .
tezamen bedraagen . . . f S6S616:0:0
of circa voor iè Schip Jaarlyks . . 868616:0:0
Aan de overige 14 Schepen over Bengalen gerepatrieert, zyn wel dezelve, ja kostbaarder verftrekkingen op Batavia gedaan , dan in die plaats , brengt men voor onkosten der Schepen , wegens overvoer met dezelve, der Cargazoenen van Batavia het verfchil van § op de i van ƒ 198000: :voor een Schip van 150 voet breder vtnneld Litt. A. No "j. pag. 1099, en dus voor negen Schepen van 150 voet, (gelyk gèiteld aan 14 van 140 voet) in 10 Jaaren ƒ 297000:-:- of Jaarlyks ƒ 39700 0:0
De omrneftaande onkosten van Sfcbepen tellen te zamen . .ƒ116561:0:0
Waarby gevoegd het bedragen der onkosten op de Cargazoenen , en op de Retouren, ieder afzonderlyk berekend , en vervolgens te zaraen gefteld op de eerfte zyde dezer No. 46500:0:0
En eindelyk nog het geen (Vide No. 3v °P Batavia betaald is geworden,
Transporteer ƒ 163061:0:0 au»
AMSTERDAM.
Bylagen toe Kap-* 00 rt notens de Oosthidïfchc . Zomp.



iii8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifclieComp.
Transporteer/37°"7i8:o'0 Me-
per Transport ƒ 163061:0:0 aan de Particuliere Vaarders voor Vragt van den overvoer van de Salpeter, 't welk op de hier bovengeRelde ƒ 116561:-:- had behooren te voegen, wanneer het montant van onkosten van Schepen zoude tellen ƒ i__2i8;-:- 565?:°:°
Zo bedraagen alle onkosten . . ƒ 168718:0:0
Litt. B. Vertooning van het waare kostende van het No. 6. Comptoir, om het retour daarvoor op Batavia en in Nederland te bekomen, en van de JVinjlen op de Retouren, zo op Batavia, als door Indien en in Nederland behaald.
Aan meerder bedragen der Lasten dan Winften en Inkomften op hetComptuir, vide hier vooren No. 1. . ./8oocö.*o:o
Interest van het Jaarlyks aldaar verbleven restant, ten bedraagen van ruim 34 Tonnen a 3 perCt. - . • 102000:0:0
Onkosten op de Jaarlyks van Batavia verzondene Cargazoenen, en daar tegens weder derwaards geremitteerd Retouren, vide No. 5. 16871^°!°
Onkosten,die de Compagnie maken moet by uitzending derKoopmanfchappen en behoeftens, mitsgaders Manfchappen, uit Nederland na Batavia, voor zo veel Bengaaien van dezelvejaarlyks gevorderd heeft, nlsop ƒ 212000:-:aan Zilver a 10 perCt. . . _I2Qo:o:ó
Op /'8000 aan Vnderhmdfcne Koopmanfehappen behoeftens enz 60 perCt. 4800:0:0
Op de Manfchappen word alleen per



JAARBOEKEN, July, 1701. 1110
£.1 :> .• ^ ■ Per Ti"ansport/3767i8:o:c
Memorie Zonder Geldfomme ingebragt.
, En zo mede de Onkosten, die de Compagnie maken moet, om op Batavia, even als de Vaderlandfche Contanten , Koopmanfchappen, en Behoeftens uit Nederland , ook uit Indiën te bekomen, zodanige Koopmanfchappen Producten en Behoeften, als waar van ten bedrage van ƒ 20000 Jaarlyks, onder de' Cargazoenen vanBata via verzonden is ; met welke onkosten dit Comptoir mede alhier belast behoorde te worden, dan het welk uit hoofde der verfcheidene en veel verfchillende Artieulen,uiet dan by rnuwe Calculatie zoudekunnen gefchieden. . . \ . ;
Aan Onkosten op de geduurende de 10 Jaaren van 177? tot 17^ uit Nederland na deze direftïe verzbndene Cargazoenen , en op de daartegens ter zeiVer tyd voor die direétie, na Nederland geremitteerde Retouren, en wel:
1. Op de derwaards verzondene Cargazoenen, hebbende by opneem der uitgaande Factuuren van dien ryd bedraagen /__5ooo:-:- 'sjaars door een»
Voor Intrest van nevensllaande Jaarlyks uitgezondene ƒ 2-50C0:-:- den tyd van twee Jaaren, die verloopen zyn, bevorens de Gelden van de Retouren in Compagnies Kas te rug, zyn geweest è perCt. in het Jaar . ,/i35oo;ó:6 Rifico der Zee sperCt. . 11250:0:0
• ƒ24750:0:0
Transporteef/2475o;o:oA-C7i8:ö:c JFfff ' ■ ' Edog
AM-
8T_I> DAM.
Bylagen tot Rapport no' pens' de OostludifcheComp.



„20 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport; - - - -- f W7S^L$$1$?$ Edog word alhier fe- ; paraat berekendom ver-] j volgens byhetmontantj j i
van het waare kostende] dezer directie, nog tej j Voegen het meerder be-| I dragen dan hier nevensj ingebragte ƒ 2475»-| I i
voor Intrest en nüco der j | Zee , uit hoofde datj wanneer destyds gelykj zederd gebeurd is, en in den toekomende byaan-J j houding van den Handel 1 t
na, en van Bengalen zou moeten gefchieden,het j aldaar benodigde Fonds I j
tot inzaam der Lywaa- 1 I
ten, Stoffen, Zyde,en verdere retouren voor | Nederland, in ftededat ] het zelve meerendcelsin Kasfa gefteld wierd, zo f voor Wisfels door het! \ bewind met Particube- ; ren hier te Lande gecontraheerd , als tegens | Asfignatien op Neder- 5 |
land afgegeven,uit deze Landen had moeten ver , j
zonden worden in Zil- J >
verofCargazoenen,daar | J
zulks in dien tyd als 1 voormeld , voor met , 1
meerder dan ƒ 2250°°- J . -
gefchied is. j"| J J
Transporteer - - - |J \f 2475o'°; V *7Ö7«^



jAARBOËKËNj July, ijpi* iiaj
Per Transport - - * - f 247500 o ƒ376718 o O 'Ëtisdan destydsjaar lyks boven het £ewoone, door des Compagnies onderhorigen op! Bengalen In Kas gefteld circa 13 Tonnen , wanneer die fomme had , of „oude moeten verzon den worden, zo veroor zaakt die uitzending 3
Jaaren intrest a 3 perCt. ƒ li7coo|o o j en rifico der Zee 5 j j
perCt. . . 65000^:0
Behalven deze ƒ182000: zou men voortaan mede
nog misfen moeten Jaar- j f I
lyks „ é . 07000*0
In den meergemelden tyd Jaarlyks op de hier te Lande gecontracleerde Wisfels ten bedrage van circa Ropeyen 360C00 geprofiteerd , doordien dezelve alhier gereuibourfeerd zyn , a 245 St. de Sa Rop. door een voor 25 Stuivers, en op gelyke termyn als de afgegevene Asfignatien, op Nederland , zynde doorgaans geweest 15 a 16 maanden na de telling
in de Bengaalfche Kas *"
gefchied was. ƒ18470000
Dan, daartegen komt in mindering dier on- I
Transporteer ƒ184700 o o ƒ 2475c o. o! ƒ37671810 g ' Ff ff 3 geï"



lm NIEUWE NEDERLANDSCHÈ
Per Transporti/i 847000 o ƒ 2475^ 0/376718 0 0' gelden . . • 3400Oi° °| \ j
"Het bedragen Jaarlyksj \ ■ \
van dc Intrest van circai j ƒ850000 in dien tyd op Bengalen betaald,aan dej
Geldlchieters voor on-j j geveer 18 Man, welke
verlopen waren, bevo- ! j
rensdeAsfignatien'wier- I .1
den afgegeven , web , j
kebetaaling van Interes- ( fen geen plaats zouden | behoeven te hebben wanneer bet benodigde Fonds van hier derwaards wierd verzonden • • « ——— - En zoude alzo de Uitzending een meerder be- . draag van ongelden,dan daar voor opgebragt en • I ƒ24750 veroorzaaken, van ƒ15070000
_. Opdedaartegensgeremitteer 1 de Retouren bedragende, vide Ren- j ment hier teLande,hier agter No, 7. 0! ƒ 1921000- 'sJaars,door een voor Rifico van bovenftaande ƒ 921000-0-0 „ 5 perCt. ƒ 96050-0-0 |
Ongelden van losfen, Kaagvragten, opflaan, en calculeert men . 14000 0-0 Courtage van verkoop ƒ 2548000-a ièStv. per l Lv. Ls. . . . 10615 o-o f 120665 0J0
* Transporteer'/ri454i5M«>'/3767i8o o
Ai-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1123
Per Transport ƒ145415 0 0'ƒ376718^0 Aklus bedraagen de onkosten op de ■verzondene Cargazoenen, en daar te-
gens bekomen Retouren ieder afzon-
derlyk en vervolgens tezaam geteld ƒ1454150 o
Voor onkosten van Schepen.
9 Schepen van 140 voeten zyn in de
meergemelde 10 Jaaren uit Nederland
na Bengalen direct gezonden, en met
de Retouren van daar gerepatrieert.
14 dito van dezelve Charter, zyn in dat zelve tydvak van Batavia over f5engaleninsgelyksmetderetotirenvan daar in deze Landen geretourneerd.
23 Schepen van 140 voeten werden gelyk gefteld aan 15 van 150 voeten , 6 van 150, in ftede dan van de eerst-' gemelde 9 van ï4ovoeten,zyn voor de heen en wederreize inemploygeweest «n werd voor dies kostendegenomen, dat het welk volgens de berekening, vide Litt. K. No. 5., een Schip van 150 voeten op ieder been en wederreize kost namelyk
ƒ 198000:- is de 6. ƒ 1188000-0-0 9 Schepen van 150 voeten in ftede van #40 voeten yanBataviaover Bengalengerepatrieerd, wordengeconfidereerd, dat ieder verdiend hebben ƒ33000 of J deel vanfi98opo- voorvragt van overvoer der Cargazoenen van Batavia j
Transporteer/r 18Ï000-0-0 /'i454I5 010^376718 J F fff 3 na



¥ia4 NIEUWE NEDERLANPSCHE
Per Tr u.- part /iiSSoooiosol ƒ14541 sjo^c /37<5?ï8jOi
na Bengalen, zo als dan | f j
ook dien Handel tus ,j tl I
fchen die Hoofdplaats j | a I
en direcliedaarvoorhe-i j j « | \
last is, vide No. 5., op IS
de derde zyde; en werd | | j f
alzo dit Retour maar de 5 ; < k|
helft in plaats der twee: | II |
Jerde van dé ƒ iQbooo, L I i.1
^n laste gebragt, uit- j [I 4 \\
jpaakende voor negen J \ ,\ \\
|chepen , , , SS1000' c y
Dus voor dei5Sche- , i ,
}ien van 150 voeten, j 1 J
n ftede d$r 23 yai • j | j t l
jjo voeten . . 2069000 o.oj I II
I Dan dewyl dezelve', lil 1 I j
3752 Lasten aan India- Ui , j ||
fche Retouren van Ba- lil \ II
^avia na Nederland heb- \ j \' ij
ben overgevoerd, be- |! |j
boort die vragt in min- J ! i-j j j
dering van . de opge-| | : |
melde onkosten vau | ,
Schepen voor het j 1 | | i
tour van "Bengalen te I komen en wel de pro- | \
portie van twee derde
van f 198000, zo de Re-I I >
tourladingen behoren te| g \
draagen,het welk neder-j ; I !
komt op/300 per Last, |
trekke voor die 17521 |j . | I
Laaien af • -I J^óooo'o J
Rest dus , . /i54 4°°>o' 1- -"i" '
• , ITranspor^eri/145415 0V/376718M
Ge



JAARBOEKEN, July. 1791. 112J
per Transport ƒ 145415-0-0/376718-0-0 Gedeeld door 10 Jaaren li voor édn 155340-00
Weshalven al de ongelden op de Cargazoenen uit Nederland na Bengalen, en op de Retouren van Bengalen na Nederland beloopen . . . 300755-0-0
En monteerd het waare kostende van dit Comptoir tot dus verre reeds .f07747 3-0-0
Behalven nog het Jaarlyks bedraagen van:
1. Het kostende aan de Compagnie der Manichappen, om ze uit Nederland na Indiën te vervoeren , voor zo veel als Bengalen van dezelve gevorderd heeft, mitsgaders:
Het meerdere kostende aan de Compagnie dan de aanrekening van Batavia, der van daar onder de Cargazoenen na Bengalen verzondene f 200000 aan Indiafche Koopmanfchappen , Producten, en behoeftens, ter oorzaake . van de onkosten, die.de Compagnie maaken moet om dezelve, uit Indien op Batavia te bekoomen , welke twee Lastposten hier vooren op de tweede zyde van No, 6. zonder Geldfomtne zyn opgebragt.
3. De Soldyen, voor zo veel in Nederland betaald zyn.
4. De Rifico der Zee van het mon. tant, dat de Jaarlyks van hier en Batavia verzondene Cargazoenen , door de onkosten op de Vaderlandfche, van verzending uit Neder-
Fff f4 laad,
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nobens de Oost' Indifche Comp.



ii26 NIEUWE NEDERLANDSGH&
Am-
st'el-
dam.
Bylagen tot Kappon nopens de OostIndifcheComp,
land, als die van Indiafche tot op Batavia toe, aan de Compagnie booger te ftaan komen dan van hier, en uit Indiën , Batavia, en weder van daar, Bengalen aangerekend is, gelyk mede over het montant, 'het welk Jaarlyks van bengalen na Batavia, en na Nederland' geremitteerde Retouren, door het waarlyk meerder kóstende van het Comptoir,uit hoofde der hier Vooren aangetoonde onkosten ,' dewelke nergens in de-Boeken voorkomen hooger dan de aanrekeningen, aan de Compagnie te ftaan komen.
• De Winften daarentegen zo op Batavia , als dóór Indiën, 'en in Nederland op de Retouren behaald bedragen, als: '*"
•^üp de Lywaten zo op Batavia, als door India, op de Amphiöen1 op Batavia, en op het 'Salpeter, het welk, hoe wel in Nederland verkogt, egter in Retour van Bengalen, na Batavia ; geremitteerd zynde ,1 geconfideïeerd word derwaards gehoorende, vi* de No. 4. : .•.../ 308396:0:12 Op het retour van Nederland , be ftaande : in Lywaten en Zyde Stoffen," Zyde Floret te, en Catoene Garens, Borax} Schellak en Salpeter, vide Rendement 'der 23 Rctourl; dingen, alhier te Lande verkogt hier'ageer: No. 7. w ' ". '. ƒ 626030:3:0
• zamen • ' £ *•• /93532ö:a:q
Transporteer /'Q3J326:©:d - --■ f . m * Zb



JAARBOEKEN, July- 179I. 1127
Per Transport ƒ 935326:0:0 Zo dat dezelve furpasfeeren het ommeftaandc waarê kostende van
ƒ677473:0:0 /257853:o:o
Dan van dit meerder bedragen der winften, dan het kostendeomdezelve te bekoomen, afgetrokken wordende, de hier vooren op deze No. vertoonde onkosten, die nog veroorzaakt zouden worden by uitzending van het Fonds tot inzaam der retouren . . 150700:0:0
Alsdan zoude de meerdere Winftep dan het kostende flegts houden . .ƒ107153:0:0
Litt. C. M A L L ABAAS.
No. 1. Winften en Inkomften, en Lasten op het ' Comptoir volgens de Boeken, — als Winften. Inkom- Byeenbren- Lasten, ften. gingvanwinftenenlnkomftén.
177? ƒ245606. ƒ80081- ƒ 325687-ƒ205570l 144701- 84723- 229424- 174086» | 281225- 77395- 358620- 234146: \ 223698- 77434- 3OII32- 227435: % 398802-- 79115- 477917- 201302I 3638i7- 79532- 443349* 3J0734' y 382553- 577J8- 44031I- 529289l 358924- 52637- 4!2472- 56610$B 373947- 53548- 426584- 529159-
_17^{_i62676- 5/|9«5- 2_l?66l- 387221-
itt 10 |' Jaaren. ƒ2935950 ƒ697505 /363345Q- ."495960dooréén .
Jaarlyks. ƒ293600- ƒ 69750 ƒ 363350- 7340600?
PuT rijeerder Wiuften en Inkomften dan'LasEén • . 22750.
ƒ363350Ffffjj Litt
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rapport notens de OostIndifcheComp.
I



iis8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
PAM.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp.
Litt. C.
Litt. C.
No. 2. Cargazoenen van Batavia verzonden.
177? Met 1 Compagnies Schip .ƒ1114000:: i —• 1 dito — dito . . oj^oo:I— 1 . 153000:-
3 T , I2COOO:-
I 2 • 2720O0:.
|J—— 2 . 2Ó4COO:-
*j 1 , , , I2ICOO:-
5j 2 . 220000:-
2 • —• . 2700^0:-
i7l§ — 1 . 157000:-
in 10 met 14 Schepen . . -ƒ1795000:-
Door één Jaarlyks met cirera ï i S^hip. ƒ 179500:Word per Memorie d.iier genoteerd, dat de verftrekkingen op Batavia aan deze Schepen , mitsgaders san de daar op befcheiden Zeevarenden , en de
voor die Gouvernement, beftemde Dienaaren
xdragen door één voor ieder Schip circa, ƒ14000:-



JAARBOEKEN, July, 1791- 1129
Te zamen Jaarlyks Nadien de bovenftaande Retouren na Batavia gemeenlyk met de Schepen over Ceylon zyn aangebragt, zo meent men, dat de vragt voor dien overvoer het gefcbiktst berekend zal worden in de - Proportie,dat eene reize van een Compagnies Schip van Mallabaar na Batavia, kost/ 3QOQO-
ytt. c. Verzonden Retouren, als
No. 3
Na Batavia. Na Nederland over Ceylon.
Montant. Waaronder Aan Peper Aan Cardemom. aan Peper. ^
ij77?! ƒ66000:- 300000 §3 767370 fff ƒ153500:- Geen Geen
ai I09600:- J2O00O— 7260OO— IJ52OO:.— —
I 6400:- Geen — 925000— 166400:- 8858 fg ƒ15000-
I 5040Q:-'250000 -- 750000— 135000:-, 4500— 8170-
* 7200: | Geen -— 771000 — 144000: 3600— 6400-
| 17600: — — —1173000— 212200:- Geen Geen
f 1300:-!'—1278400 — 217300: — —
! 63000:-— 11036900 — 176300: —
s 12800:- 900000 — i53000: —
I $7*3 7900: > U416000 — 240800: —
Jaar° ƒ342200:- 1070000 fjg974367offi/*7537QO; l6°58 % ƒ29570-
door i een
! jyks ƒ34000:- 1070003? 970000 7537Q:' 1700*% ƒ3000:ruim EQ / 3000:- aan Car¬
demom.
ƒ 178370:-
Dewyl de voorfchreve Retouren met de Retourfchepen van Ceylon na Nederland zyn overgevoerd , zo zal men de vragt voor dezelve , of wel onkosten van ;Schepen, ten bezwaar dier Retouren brengen k ƒ 300 voor ieder Last van 3000 fs op het Last, als meest overeenkomende met twee Iderde deelen in ƒ198000; 't be« reekend kistende op iedere heen en weder-reizc met 's Compaignies Schepen van 150 voet na,
en van Batavia. Liet C.



113© NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- i#ut. c- irtnjtenop ae jaariykjcne Kelouren na stel- No. 4. Batavia, en na Nederland verzonden, dam.
1. Op het Retour na Batavia, hebbende beftaan -
üylagsn tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Transporteer ƒ 24600:0:0 ƒ'«400 05c
viaeiNo. 3. , m lo^caoponct Peper 'sjaars; endi* wyl dat Jaarlyks Retour buiten het Cayerdraad, de Capokfteen, wat Huiden, en een weinig Cardemon, waar op geen winst berekend word, offcboon vervolgens van Batavia na Nederland ter verkoop voortgezonden en aldus ook daar de winst behaald; — echter op Batavia behoord heeft, zo word die winst alhier gebragt, even als of zy by verkoop op Batavia behaald is. 107000 pond Zwarte Peper hebben na aftrek van het onderwigt in Nederland uitgeleeverd 91000 pond, pn deze tot de Uitkoopspryzen der Jaaren 1771 tot 1780 gerendeerd . . ƒ 524oo;o:o Het kostende daar en te.gen heeft bedraagen cir* ca . , .ƒ21000:0:0 Voor onkosten op Batavan zo van ontlosfen, opflaan herladen, en administratie , calculeerd men 8 perCt. . . i6io:o:o De onkosten van Batavia na Nederland zyn, rifico van de Zee 5 perCr. over • . ƒ30000:Waar op m;n het kosr tende dier Peper, bezwaard met alle de ongeldeq tot opBatayia toe, wel ftellen mag . . 1500:0:0 Voor ongelden van ont!osfen,Kaagvragten, op$aan,Courtagie enz. fte| ■ Ign 2 perCt. , . 420:0:0



JAARBOEKEN, July, 1791. 1*31
per Transport ƒ 24600 0-0 ƒ5 2400-0 o Onkosten' vari Schepen , voor 25i Lasten, ieder van 3000 pond en a ƒ300 het Last, — na genoeg overeenkomende met de berekening van het kostende, om 's Compagnies Schepen te navigeeren, vide Litt. K. Nö. 5. ƒ 10700=0-0
Zodat het kostende, bezwaart met alle de Ongelden tot in Nederland beloopt 35300-00
Het welk afgetrokken van het Pro- ——-
venu een zuivere Winst overlaat van ƒ 17100-0-0
2. Op het Retour over Ceylon naar Nederland; hebbende beftaan, vide N°.3-, in 970000 pond zwarte Peper en , 1700 Cardemom 'sjaars, ten bedraage van ƒ 178370-0-0
Die97ocoo pond Peper hebben, na aftrek van het onderwigt, in Nederland uitgeleverd 828000 pond en deze tot de Uitkoopspryzen der jaaren 1771 tot 1780 gerendeerd hebben ƒ5050:0 00
En de 1700 pond Cardemom hebben tot de verkooppi yzen in 1773—1775 es 1776 ypgebragt 5225 o o
Het Retour heeft aldus opgebragt | 510225-0-0 Het kostende daar tegen is geweest hierterzyde vermeld is ƒ178370 00 De onkosten van Mallabaar over Ceylon naar Nederland zyn , Rifico der Zee
5 perCt. ƒ8920 0 o Voor Ongelden
van ontloslèn '< >— -.
Transporteer ƒ8920.0-0 ƒ178370:-, ƒ510225.0 o
Kaag-
1TEL)AM.
Bylagen' ■ot Kapoort noHens de OostIndifohtComp.



1132 NIEUWE NEDÈRLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rap'
port nopens de O >*;-
'Indifche C&, s.
Litt. C Onkosten op de Jaarlyks van Batavia No. y* verzondene Cargazoenen, en daar tegens weder derwaards geremitteerde Retouren .te weeten.
i. *T\V3 de verzondene Cargazoenen
" bedragende, vide N°. 2. ƒ 179500-0-0 Aan Intrest van uitgefchooten Penningen, als: van ƒ34000, voor den tyd van 24 Maanden, die verloopen zyn zedert de uitzending van Batavia
Per Transport ƒ 8920-0-0 ƒ 178370*0 0/510225-0-0 Kaagvragten, opflaan,Courtage enz. 2 perCt. ƒ 3570 : o : o Onkosten van Schepen voor 323£ Lasten, van300o($ieder,ena/"300hetLast, even als het zelfde bier ter zyde ten bezwaar der Peper in • Retour na Batavia gebragt
is . . . ƒ 97170: o:°
109660:-
Zo dat het kostende, bezwaard met alle de Ongelden
tot in Nederland, beloopt —ƒ288030:0:0
Het welk afgetrokken van het Provenu,
een zuivere winst overlaat van . . ƒ222195:0:0 En werd die met ae nevensftaande op het Retour naar Batavia gebragt, in faveur van dit Comptoir, hier agter N°. 6.



JAARBOEKEN, «,1791. 1133
-via tot dat het Provenu voor Retour derwaards in de Nederlandfche Kas , is terug geweest, a 3 perCt. in 't Jaar ƒ 2040 o-o
En van ƒ 145500 voor 18 Maanden, na welke deze gelden, uit het provenu vrn het Retour over Ceylon naar Nederland, in die Kas is terug geweest, k 3 perCt. 6550 0-0
ƒ 8590-0-O
Rifico der Zee k 4 perCt. 7180 0-0
ƒ 157700-0
2. Op de daar tegens geremitteerde Retouren, bedraagende, vide N°. 3.
ƒ 34000 o - o
Aan Rifico der Zee 4 perCt. 1360-0-0 Dus de onkosten op de Cargazoenen van, en op de Retouren na Batavia, ieder afzonderlyk gevallen, te zamen bedragen ƒ 17130-0-©
En aan onkosten vanSchepen voor de Cargazoenen en de Retouren, het welk berekend word; als: Geduurende de 10 Jaaren van I77r tot 11\%, zyn op Batavii tot den vervoer der Cargazoenen en verdere benodigdheden, ter dezer Kust geëmployeerd 14 Compagnies Schepen, dewelke gemeenlyk bemand waren met 60 Eu-
Transporteer / 17130-0-0 ro-
TEL-, !)AM.
Bylagen at Raptïört no* 'refts de Oost[ndifchtComp.



ïi34 NIEUWE NEDERLANDSCHE
STELt)AM.
Bylagen tot Rapport nopens de OosttndifcheComp.
Per Transport! ... A.tf 1713000
ropeezen, en 25 Inland-( jj 1
fche ZeevaarendeD. J , De yerftrekkingen op j Batavia tot de uitrusting1
dier Schepen , en daar | op befcheiden Zeevaarenden, voo- de heen en wederreize, mitsgaders voor de overgaande Manfchap pen om aldaar dienst
te doeD , hebben door- j gaands beloopen circa ƒ14000.0:0 voor ieder Schip door één, het welk ^ voor de 14 Schepen is ƒ196000 00 Tweè derde parten daar van, of ƒ130000 Aan Vaderlandfche Behoeftens, worden om redenen, als met opzigt tot Cormandel en Ben- f galen onder N". 5. zyn ' j
aangehaald,met 6operCt. | verhoogd t 78000.0 0
En het overige eene derde part of ƒ 66000 i Aan Indiafche Behoeftens \ met 50 perCt, 330oo o o
Voor de Arbeidsloonen by het Kielen, Calfaaten, toe en aftuigen dier Schepen ƒ 1200 ieder 1 oaoo oi 0
Voor Intrest van uitge fcboten 14 Tonnen, de Schepen door één , ieder op één Ton gewaar deerd, den tyd van 8 [ maanden,die op Batavia j
Transporteer/*3238oo ° o ƒ 1713000
toe



JAARBOEKEN, July , 1791. ii3y
pér Transportj-/323Scc;0 o /'1713: f 3 tót het doen■ der heen en 3 I J;
wederreize gefteld is; — | I |
Ena3perCt. in het Jaar, is 28occ:o o Voor Rifico der Zee, ge duurende den zeiven tyd \ \
van 8 Maanden } en a één perCt. 'smaandsover 14 ■ ; Tonnen Gouds , H2Coo'o'o Voor fly tagie der Casco's, geduurende agt maanden • 0
a; ƒ 2000 per maand ieder i Schip.is voor dei4Schepen 2240G0! Voor Maandgelden aan de 1 Zeevaart op die 14 Scheoen, als: AanjeerfteOfficieren ƒ 290:0:0
— 60Europeezen 720:0 o
— 25 Inlanders
Per Schip in één ■—
Maand ƒ1350:0:0 •
Is voor de 14 Schepen
geduurende agt maanden i5iaoo'oo
Weshalven de onkosten i j
van de 14 Schepen voor
de heen en wederreize be- ~~—- . ' -
loopen in io Jaaren ƒ 839000^ o
of Jaarlyks 8390^0^0
Waar van de helft, zyn-
^ 4195000 Pen lasten, der met die Schepen overgevoerde
Transportee' f 41950-0)0 ƒ171300 -3 Gggg Car
Am= , 1
'-steldam.
pofs uo~ -pct$ de Ooit': I-idifJic 'C>mp.
\
\
1 I
t



H3<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
Lite. C.
per Transport ƒ4195000 ƒ171300 Cargazoenen, van Batavia naar Mallabaar gebragt wierd, de wederhelft moet gedragen worden , door de Retouren , die deze Schepen, en van Mallabaar, en van Ceylon inneemen en vervoeren.
By dit bedraagen van onkosten van Schepen der Cargazoenen, voege, die op het Retour van Mallabaar na Batavia, dewelke bereekend worden in de proportie, dat de quantiteit dier Retouren geduurende 10 Jaaren , bekwaamlyk met een Schip geladen en vervoerd worden. Daar nu de onkosten van een Schip op de reize van Mallabaar naar Batavia, waar voor gefteld is 4 maanden, bereekend zyn op ƒ 300C0, vide No. 3., zo komt voor het tiende deel, of Jaarlyks 3000 00
En gezamentlyk aan Onkosten van Schepen voor
Cargazoenen en Retouren 44950 o o
Of alle de ongelden op — -I-
die beide ƒ6208010 o



JAARBOEKEN, July, 179Ï. I137
Litt. C. Vcrtooningvan het waare kostende van No 6. het Comptoir* om het Retour daarvoor, op Batavia en in Neeierland te bekomen; en van de winften op de Retouren m Nederland. A an Intrest van het jaarlyks aldaar verbleeven reftant, ten bedrage van meer dan 8 Tonnen Gouds, &3perCt. ƒ 24000:0:0'
Onkosten op de Jaarlyks van Batavia verzondene Cargazoenen, en daar tegens weder derwaards geremitteerdeRetouren, vide No. 5. 02080:0:0
Onkosten, die de Compagnie maaken moet, by uitzending van allerlei Vaderlandfche Behoeftens, uit Nederland naar. Batavia , voor het montant van ƒ30000 die Mallabaar Jaarlyks van dezelve gevorderd heeft a 60 perCt. 18000:0:0*
Op de Manfchappen word alleen, pro Memorie, zonder geldfomme ingebracht . . . a
en zo mede de Onkosten, die deCompagnie maaken moet om op Batavia te bekomen de Indiafche Koopmanfchappen, Producten en Behoeftens , waar van ten bedrage tot f 149500: -: - door Mallabaar van Batavia gevorderd zyn » » *
Dan, van dat bedragen , trckke.men hier af dat, het welk, vide No. i.,de Winften en Inkomften op dit Comptoir behaald, en aldaar gefupporteerde lasten Jaarlyks hebben gefurpasfeerd .22750:0:0
Weshalven dan het waare kostende —'
dus verre nog blyft ƒ 81330:0:0
Behalven nog het Jaarlyks bedragen van i. Het kostende aan de Compagnie der Manfchappen, om ze uit Patria in India te bekomen. —•»» Voor zo veele als Mallabaar van dezelve gevorderd heeft: -— mitsgaders,
Gggg * 2. H«é
Am-
steL-»
DAM*
Bylageü tot Rap» oort 1104. vens de OosttndifclieComp*



Am-
steldam.
Bylagcn tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
Litt. D,
1.138 NIEUWE NEDERLANDSCHE
2. Het meerder kostende aan de Compagnie dan de aanrekeningen van Batavia na Mallabaar van f149500:- aan Indiafche Koopmanfchappen,Producten en Behoeftens, uit hoofde der Onkosten , die de Compagnie dragen moet, bevorens ze dezelve uit Indiën op Batavia bekomen kan — welke twee Lastposten hier vooren op de eerde zyde van dit No. zonder geldfommen zyn opgebragt.
3. De Soldyen voor zo veel die in Nederland betaald zyn.
en
4. Rifico der Zee van het montant, dat de Jaarlyks van Batavia verzondene Cargazoenen, door de onkosten op de uitzending der Vaderlandfche uit Nederland, en op de Indiafche van de refpeöive Comptoiren tot op Batavia toe, hooger aan de Compagnie , dan de aanrekening aldaar, te Raan komen.
De Winften daar en tegen op de Retouren naar Batavia , en over Ceylon na Nederland, en beiden aldaar verkocht, hebben bedragen op het Retour na Batavia , vide No 4., de eerfte en tweede zyde ƒ 17100:0:0
Op het Retour over Ceylon na Nederland, vide No, 4., detweedeen derde zyde 222195-0:0
te zamen ƒ 239i95-o:c>' Z"> dat dezelve furpasfeeren het nevenftaande waare kostende a 81330:0'o
de fomma van f 157^65:o-,»



JAARBOEKEN, July, 1791. 1139
Litt. D. SOURATTE. j>o. 1.
IFinflen, Inkomften en Lassen op net Comptoir volgens de Boeken: als
Winften. Inkom- Byeenbren- Lasten, ften. gingvanWinften en Inkomften.
"~"177! ƒ421234:- ƒ1593-'- ƒ422827:- ƒ 98422:-
i 458717: l7H-' 460431:- 225652:-
? 246142:- 1088:- 247230:- 200992:-
| 241719:- 1361:- 243080:- 193925:-
j 290052:- 2776:- 292828:- 126489:-
I 293331:- 1377:- 294708:. 7734°:-
7 489556:- 1880:- 491436:- 153962:-
1 596185:- 2501:- 548686:- 64208:-
B 365825:-] 2593:. 368418:- 152142:-
449921: ) 256.':- 452482:- 96918:-
in 10
Jaaren. ƒ3802682 ƒ19444:- ƒ3822126:- ƒ1390050-
door één I
Jaarlyks. ƒ380200- ƒ2000:' ƒ 3 8 2 200: - ƒ139000:-
Dus meerder Winften enln-? ƒ240200--
komften dan Lasten. 5 4J '_
ƒ382200:»
Gggg 3
Litt.



jho NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
Bylagen tot Rap» port nopens de Oost-, Indifche Comp,
Litt.
Litt D.
"$o. 2. Cargazoenen van Batavia verzonden. Anno
177? met 3 Compagnies Schepen / 275000"
| — 2 dito dito 270000-
{ — 2 dito dito 204000-
I — 1 dito en 1 particul. Scheepj. 158000. i — 2 dito 175000, | — I dito 105000* f — 3 dito 384000* I — '2 dito 280000i — 2 dito 230000-
1751 — 2 dito 304000.
in 10 ?aa-
rea. 'met 20 Compagnies
i Schepen ƒ2394000-
Door een Jaarlyks met 2 Schepen ƒ 240000-
Word per Memorie alhier genoteerd, dat de verftrekkingen op Batavia aan deze Schepen, en aan de daar op befcheiden Zeevarenden, voor de heen en wederreize, mitsgaders aan de met die Schepen naar Souratte getransporteerde Manfchappen , om aldaar fisenst te doen verftrekt, bedragen door een, voor ;Cd§r Schip ƒ 25000-



JAARBOE|KEN,>/y, 1791. ii4i
Litt. D.
No. 3. Verzonden Retouren na Batavia. Anno
J77; met 3f Compagnies Schepen | ƒ 165000:0:0
I 3 dito 177000:0:0
| — 1 Particulier 162000:0:0 I—- 2 Comp. en 1 part. Schip '351000:0:0
r 1 dito 42000:0:0
I ;— 1 dito 186000:0:0
7 2 dito 87000:0:0
} 2 dito 371000:0:0
§ 2 dito 154000:0:0
-llï—' 2 dito 275000:0:0
In 10 jaaren gerekend met circa 20 " Comp. Schepen ƒ 1970000-0-0
Door een Jaarlyks met 2 Schepen na genoeg ƒ 200000-0-0
Cggg4
Litt. D,
Am.
stecdam.
Bylagen tot Rap» port nopens de OostïndifcheComp.
1



«4a NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTEL'DAM, .
Bylagen tot Hap: port. *yt* p-'i/s i.e Oost- . , indifche, Cqtdpf j
I itt. D. Winften op de Jaarlykfche Retouren, zo No.' 4. wel die, welke naar Batavia verzouden, .. en aldaar en verder door Indien vertier d; — als die , welke over Ceylon naar Nederland verzonden, en aldaar verhandeld zyn, ie weten.
j. f\n de op Batavia en in Indiën vertierde, ^ dewyl om dezelve'redenen, alstenopzigte van Cormandel en -Bengalen bygebragt, geen waare vertocning kan worden gemaakt van de Winst, (fié°oW? "de op Batavia, en door Indiën "vertierde Eywaacen' en verdere Retouren van Souratte be-
ltiild is/ .. , ,
Zo zal men die winst,offchoon in de meergemelde Ï9 laarkm van 177^Tot 17?%, de helft niet bedragen'hebbende, van in de Jaaren 17?», 177? en 177\ behaalde, egter calculeeren zodanig, als by dc Advizen van Generaal en Raaden over de particuliere Vaart en'Handel, in dato 12'April 1774; namchk: dat 'er gelyk als in die 3 Jaaren toen 'er was omgezet een uitkoops bedragen, bezwaard met alle ongelden, bereekend in maniere als by de model Rendementen op Batavia geïntroduceerd van ƒ442132:5:5 of Jaarlyks / 147377-8:7 En op dien verkoop zuiver gewonnen was f 8559:0:0
Geduurende de meergemelde 10 Jaaren , jaarlyks mede zo veel is geprofiteerd.
0an onder dat ftraks vérmeid bedragen, bezwaard met alle de Ongelden, zyn vervat, alle de Ongelden , welke men op B3tavia gewoon is te brengen op de Rendementen van de aidaar, en op d^ refpeftive Buiten-Comptoiren vertierde Souratfche Retouren; die ongelden, welke van vcrfchillend bedraagen zyn, naar mate van den afftand der refpeÖJVe Comptoiren, en naar mate de tantums, die van de Retouren, op 'c eene Comptoir meerder



JAARBOEKEN, July. 1791. 1143
of minder, dan op het andere vertierd zyn; en derhalven zeerbezwaarlyk accuraat te bepaalen zouden vallen, calculeerd men op circa bet £ van het bedragen van omme gemelde jaarlyks uitkoops bedragen ter Ibmtna van ƒ I47377:87 dus f 49l2J-i6:o
Welk gecalculeerd bedragen dier Ongelden, gefteld by de hier voren Jaarlyks behaalde zuivere winst ter fomma van 8569 0:0
Vertoond de ruwe winst, even als die is, op de Cormandelfche en Bengaalfche Lywaaten op Batavia, en door Indien vertierd, voorkomende onder Litt. A en B. No 4. ƒ 57694:16:0
Op de in Nederland verhandelde, volgens de Rendementen, die men daar van flegts van 4 der voorfchreeven 10 Jaaren heeft kunnen bekomen, nameIvk van het Retour van 1775,1776, }778en 1780. Is hier te Lande omgezet, als: Lywaaten. Inkoops. ■ I Uitkoops. | Winst. Circ. ƒ100000 circ/146000 circ. 46000
i Catoene Ga-1
|rens
Circ./13000 circ./29000;circ./i6o:o
Dus Jaarlyks ruwe winst ƒ 62:00:0:0
Van nevensgemelde ruwe winst ten bedrage van ƒ62000:0:0 Word afgetrokken de slperCt. van het inkoops bedragen der Lywaaten, welke met50 perCt. en daar boven avans zyn verkogt, aan de Bediendens op de Lywaat-Comptoiren toegelegd, welke 5 perCt. in dezelve 4 Jaaren bedragen hebben Jaarlyks 3200:0:0
Rest ruwe winst, ƒ 58800:0:0 G-g5 Af
Am- .,
sterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIn cU fche Comp.



H44 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
8teldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Litt. D.
Per Transport] )/j88or>o o
Af Onkosten tot in Nederland voor rifico der Zeeaj perCt. van fi 13000, ƒ 5650-0-0 Ongelden van ontlosfen , Kaagvragten, opflaan enz. j calculeere minftens i^oo-o-o Courtage van het uitkoops ƒ 175000 as Sc.\
per L. vs. J 730 0-0 Onkosten van Schepen Rellen als volgt: Van de Lywaaten 25 perCt. van 't inkoops kostende ƒ 25000-0-0 En van de Jaarlykfche quantiteit van 20000 fg Catoene Garen, uitmaakende a 2509 fjg per Last, 8 Lasten , en ieder
Last/30o:-is 2400-0-0 274000-0 35280-0-0 Zo blyft voor zuivere winst
Jaarlyks . ƒ 23520-0-0
Dewelke nevens de voorwaards vermelde, op het Retour naar Batavia,hier agter No. 6., in faveur van dit Comptoir gebragt word.



JAARBOEKEN, July, 1791. IT45
Litt- D. Onkosten op de Jaarlyks na Batavia ver» No. 5. zondene Cargazoenen,en daartegensweder derwaards geremitteerde Retouren.
1. Op de verzonden Cargazoenen, bedragende, vide No. 2. ƒ 24000-0-0
Aan Intrest van uitgefchooten Penningen voor den tyd van 9 maanden, na welke Batavia de Retouren voor dezelve weder bekomen heeft, è3perCt. in het Jaar 8400-0-0 Rifico der Zee h 4j perCt. 10800-0 o
ƒ IJÖOO-O-0
2. Op de daar tegens geremitteerde Retouren bedraagende, vide No. 3.
ƒ 2Coooo:«
Aan Rifico der Zee a 4! perCt. 9000-0-0
Dus de Onkosten op de Cargazoenen, en op de Retouren, ieder afzonderlyk gevallen, te zamen bedraagen / 24600-0-0 En aan onkosten van Schepen op de Cargazoenen en op de Retouren bereekend , als volgt: Geduurende de 10 Jaaren van 177? tot 17I5, zyn op Batavia ter overvoer der Cargazoenen naar, en afhaal der Retouren van Souratte geëmployeerd 20 Schepen, dus 2 Schepen jaarlyks. — welke Schepen gemeenlyk bemand zyn geweest men too koppen , waarvan 70 Europeezen , en 30 Inlandfche Zeevaarenden. — De verftrekkingen op Batavia aan die Schepen , en de daar op befcheiden Zeevaarenden, tot het doen der heenen wederreize, waar voor men 9 maanden gefteld vind ; — mitsgaders aan
Am-
steldam.
Bylagen tot Rap» port nopens de OostIndifcheComp.



1146 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost' Indifche Comp.
aan de tot den dienst op Souratte overgaande Manfchappen , hebben bedragen, vide 't genoteerde des wegen op No. 2., circa ƒ 25000 per Schip — is voor de twee ƒ 50000 0:0
Twee derdeparten, of/34ooo-oo Hebben beilaan in Vaderlandfche Behoeftens en Provifien, dewelke veilig gereekend mogen worden, dat boven de aangereekende Geldswaarde aan de Compagnie op Batavia te ftaan komen 60 perCt. 20400:0:0 Plet overige J part of ƒ 16000-o-o heeft beftaan in Indiafche behoeftens en provifien, dewelke veilig gereekend mogen worden, dat boven dies aangereekend kostende, op Batavia te ftaan komen a 50 perCt. 8000:0:0 Voor de Arbeidsloonen by het Kielen , Calfaaten, toe- en aftuigen dier Schepen , f1200:-ieder Schip 2400:0:0 Intrest van uitgefchooren 2 Tonnen, waarop de 2 Schepen wel gewaardeerd mogen worden, den tyd van 9 maanden a 3 perCt in het jaar 4000:0:0 Rifico'der Zee geduurende de heenen weder-reize 9 maanden — ai perCt. 's maands, is 9 perCt. over twee Tonnen Gouds. 18000:0 o
Slytagie der Casco's geduurende 9 maanden, a ƒ 2000:- 's maands ieder, js voor de twee 56000:0:0 Voor maandgelden aan de Zeevaart, als aan 5 eerfte Officieren ƒ 290-0-0
70 Europeezen 840 00
30 Inlanders 400-0-0
per Schip, in één maand.' ƒ 1530-0 o
Transporteer ƒ 138800:0:0
Is



JAARBOEKEN, July, 1791. 1147
per Transport ƒ 138800:0:0 Is geduurende negen maanden voor de twee 27540,0:0
Zo dat de Onkosten der twee Sche- -~—
pen bedragen ƒ 166340:0:0
Waar bygevoegd het geheele bedra- 0 , gen van de hier vooren op de eerfte zyde vertoonde onkosten op de Cargazoenen , en op de Retouren ieder afzonderlyk zynde ■ 24600:0:0
Zo bedragen alle onkosten ƒ190940:0:0
Litt. O. Vertooniugva?ihetwaarckostendevan No 6. het Comptoir om het Retour daar voor
op Batavia te bekomen; — en van de irinfleu op de Retouren, zo op Batavia nis door Indiën en in Nederland be. ha'ald. • -1 ., - (jjjj
Aan Intrest van het Jaarlyks aldaar verbleeven restant , ten bedrange 'van ruim 10 Tonnen, a 3 perCt. f 30000:0:0
Onkosten op de Jaarlyks van Batavia verzondene Cargazoenen, en daar tegens weder derwaards geremitteeree Retouren, vide No. j. 150940:0:0
Onkosten , die de Compagnie maaken moet, by uitzending der Koopmanfchappen uit Nederland naar India, voor zo veel Souratte Jaarlyks van dezelvegevorderd heeft; te vveeten op/rocoo:-a'an Vaderlandfche Koopmanfchappen 'enz.
np£1Ct;r ru 6000:0:0 Op de Manfchappen werd alleen pro
Memorie zonder Geldfomme i ngebragt .... en zo mededie
Transporteer/220940:0:0 On-
Am-
5TELUAM.
Bylagen ot Rap, 'iort nq'id..i de %slbunfche'Jomp.



Am.
stelcam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIn difche Comp.
1148 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transpor t/2 26940 q.o Onkosten, die deCompagnie maken moet om uit Indiën op Batavia aantevoeren de IndiafcheKoopmanfchappen,Producfen en Behoeftens, waar van ten bedrage van / 230000- onder de Cargazoenen Jaarlyks van daar naar Souratte verzonden zyn — welke onkosten, om redenen, als met opzigt tot Cormandel enBengaken, Litt. A. en B No.6. breederomfchreeven, niet bepaald knnnen worden ••*'"*
Buiten de twee voorfchreve twee zonder Geldfommen ingebragte Lastposten, zyn 'er nog de twee navolgende, welker Jaarlyks bedraagen mede bezwaarlyk te bepaalen zouden weezen, en daarom mede zonder Geldfommen worden ingebragt:als
De Soldyen, voor zo veele in Nederland betaald zyn. ....
Rifico der Zee van hetmontant, datde Jaarlyks uit Nederland naar Batavia verzondêne Cargazoenen door de Onkosten op dezelve vallende, als ook de Indiafche door de Onkosten , om ze op Batavia aan te voeren, aldaar aan de Compagnie, hooger komen te ftaan, dan ze te Souratte aangereekend zyn ; gelyk mede over het montant, dat denaarBatavia en naar Nederland geremitteerde Retouren insgelyks door bykomende Ongelden meerder dan het aangerekende kosten. . . . •
Weshalven het waare kostende, oflgereekend de vier laatstgenoemde Pos-—-— —— ten, reeds monteerd defommavan/ 226940:0:0
Dan daarentegen hebben de winften en Inkomften op het Comptoir behaald
Transporteer/22694o:o:o
die»



JAARBOEKEN, July, 1791. II4g
.. _ Per Transport /22694.0 o:c
dies Lasten Jaarlyks gefurpasfeerd, vi •
^t/^i'j1'. /•. ~ 243200:0:0
En aldus heeft het Comptoir meerder
gegeeven dan gekost. 'ƒ 10200:0:0
Buiten de winftL n op de Retouren, dewelke, vide No. 4., bedragen hebben, als:
Op die naar Batavia ƒ57700:En op die over Ceylon naar Nederland 23520:-
te zamen f 81520:0:0 Dus met de Winsten op de Retouren ƒ 97480:0:0
Litt. E.
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,



1150
NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- -
stel" dam.
Bylagen ■tot Rap\ ■■port uo pens tie OostIndifcheCump»
Litt.
Litt.E. SUMATRA'S WESTKUST.
Winften Inkomften, en Lasten op hei Comptoir volgens de Boeken, — aiê
Winften. Inkom- Byeen- Lasten* Ren. brenging van Winften en Inkomften^
177? ƒ119296'-/ 78Ö-ƒ 120082; ƒ iijjio-
o* 27.793- 746- 73539 128651-
I 27563- 574- 73137" ÏH335-
I 68446- H38- 69,8f C8845"
li 81591- 1066- 82657- 73796-
I 45646-I 1S07- 47453' 70218-
1 66616- 2602- 692 8- 89269-
1 69516- 2266- 71782- 7467c*-
l 75135- 4959- 80094- 78706
__I7j? 8^059- _-55'6- __93575- -M°ll
S1--' /•75966i-/-2X46o-/78l^l- (l2^È
1g^_2jg6_6-[/ 2t46- 78H2> 89862D usmeerderLasienclanlnkomftei, 11750 - j / 89862-I



JAARBOEKEN, July, i79r, ïl5-
Litt. E.
No. 2. Cargazoenen yan Bataviaytrzonden.
Geheel Waar onMontant der aan Contanten
177? Met 3 Chaloupen .1/ 4630- geen — 2 Schepen en 1 l Bark 567660- f 126000
f — 1 Chaloup 15300- geen
% — 1 Schip en 1 Chaloup 242100- 66500 f — 1 dito en 1 dito 128550- 41500g — 2 dito en 1 dito 194780- 850000— 1 dito en 1 LigI ger 146660- 6?oooU—.l dito en 1 ChaJ louP 179650- 30000 % — 1 dito en 1 dito 228000- 62000i7io— 1 dito 220000- 37000-
Inio
Jaar. met 10 Comp.Schepen, ƒ1927330- ƒ 515000-
Door één Jaarl. met 1 Schipj
_ruirnj: \f 192700- ƒ 50000 j
Word per Memorie alhier genoteert, dat de verftrekking op Batavia aan de Schepen, en aan de daar op befcheiden Zeevarende voor de heen- en wederreize, mitsgaders aan de met die Schepen na Padang getransporteerde Manfchappen, om aldaar dienst te doen, bedraagen door één per Schip ƒ 13500;-
Hhhh
Litt.
Am-
stel,-,
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifchtComp.



r-i tra tflyiw *3 o'^-
8 3 3* «2 «e^s^fte^^ï-^.-lS < w *
1^13 iTiTT |TtTS *
2. (T> > rr w | W M Hl
Ü s. s IssïlE s *
1^ l! 3 ^ o-Q *»" O's-o « 5.
op o = " " S ff
! li SS I s
5g g| g.|l . §-—— |
O § —g——* ^> a 551
O n(? _ ^ « k> K> <-< >-WW O o
w •« « s. ui» " m"^^ 8^,S?8 S? S
1 r£ h I I itJIiM^I
b g " —i ' . <*
^ 1 ^ ™B O O OOlOWfiKCOMOO tgjo
° S 8 8 18SS^85o°o^8 — <?
2 sl iPP^^feg ^
«SS" |i8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
3.8 ^'3 i " i i i i i j_l ^ ,.
7r°. ^ " ^
8 8 8B^ö_|lo gg ~7^r—_ ~~ s o|
co 00 ^3 O, o w o -j o »=
9"



JAARBOEKEN, July, 1791. 1153
Litt. E. Winst op het Jaarlyks Retour
No. 4. na Batavia, en vervol gent van
daar, na Nederland verzonden , uitgezonderd het Goud, het welk van Batavia ten behoeve vün India is verzonden, ■Je weeten.
1. f\p het Goud — de Winst, die daarop, op Cor"mandel , werwaards dat Goud gemeenlyk verzonden is, word gelyk gefteld aan de Onkosten , welke by zodanige verzendingen gevallen zyn, beftaande in: Intrest van het Montant van het Goud zederd de uitzending — tot dat het Reïour voor het zelve op Batavia terug geweest is, rifico van de Zee na Cormandel.
2. Op de Peper en de Benjuin , dewelke na Nederland voortgezonden en aldaar verhandeld zyn:
204000 ponden zwarte Peper hebben, vide No. 3.. tiitgeleeverd netto' 173400 ponden, en opgebiagc tot de verko ppryzen van 1771 tot 1780 / I02coo:o:c
1045 pond Benjuin, netot lo:ó pon 1 1750 o c
Het Retour heeft zamen opgebragt ƒ 103750:0 C
Het kostende daar en tegen is ge- ——
weest, vide No. 3.
de Peper ƒ 23600:0:0
«n van de Benjuin 650:0:0
Transporteer f 103750:0:1 Hhhha Vou
Am-
5tkj> DAM.
Bylagen tot Rapport no* oens de OdsifndifcliéComp.



!
Amstel-
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
:ij4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport ƒ 103750:0:0 Voor Onkosten op Bata- 1 I via, zo van ontlosfen, administratie , herladen enz. calculeert men 8 perCt. 1940 ojo De onkosten van Bata- 1 via na Nederland zyn: — Rifico der Zee 5 peiCt. over ƒ 100000:-die gereakend worden, dat dit Retour, met alles bezwaard tot op Batavia toe,te ftaan komt 5000 o o
Ongelden by ontlosfen, de Kaagvragten, opfiaan, Courtagie van verkoop: voor die allen ftclt men by calculatie flegts 2 perCt. 485 o o
Onkosten van Schepen voor 68È Lasten van 3000 W ieder, en a ƒ 300het Last, overeenkomende met de bereekening van het kostende om met »s Compagnies Schepen van 150 voeten te navigeren , vide Litt. K. No. 5. 20500 o o Het kostende bezwaard met alle de ongelden in Nederland, beloopt dus J2175 o|o
Het welk afgetrokken van het opge- . I
noemde Provenue in Nederland, zo * 1 - -
blyft 'er voor zuivere winst over ƒ 5I575IQI°
Dewelke vervolgens op No. 6. gebragt word.
Litt. E.



JAARBOEKEN, July, 1791,
Litt. E. Onkosten op de Jaarlyks van Batavia
No. 5. verzondene Cargazoenen —- en
daar tegens derwaards geremitteerde Retouren.
I. f\p de verzondene Cargazoenen bedraagen^ de, vide No. 2. ƒ19270:Aan Intrest van öitgefchooten Penningen voor den tyd van agt maaanden, waar na het Retour op Batavia terug geweest is a 3 perCt in het Jaar * ƒ 3854:0:0
Aan Rifico der Zee è 4 perCt. 7708:0:0
ƒ 11592:0:0"
Op de daar tegens geremitteerde Retouren bedraagende, vide No. 3., ƒ232000- aan Rifico der Zee 4 perCt, 9280:0:0 Dus de onkosten op Cargazoenen en
op Retouren ieder afzanderlyk ge- —.——
vallen, te zaara genoomen bedragen ƒ 20842:0:0 En aan Onkosten van Schepen voor die beiden: — deze worden bereekend op de volgende wyze: Geduurende de 10 Jaaren van 177J tot I7ϧ zyn op Batavia tot den ver voer der Cargazoenen na Padang als ter afhaal van Retour, geëmploijeerd 10 Schepen, of Jaarlyks één. Voormelde Schepen zyn gemeenlyk bemand geweest met 85 Koppen, waar van Co Europeezen en 25 Inlandfche Zeevaarenden
De verftrekkingen op Batavia ten behoeve dier Schepen en op gemelde Schepelingen, tot het doen der heenen weder reize, mitsgaders der na
Transporteer ƒ 20842:0:0 Hhhh 3 de-
Am- .
steldam.
Byligen tot Rap" port nopens de OostIndifcheComp, ,



tijö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
\
Per Transport f 20842 0 o leze Kust , om aldaar dienst te doen, overgegaane Manfchappen j hebben bedragen, vide het genoteerde by No. 2. !ƒ 135°° 0 o, Twee derde parten of ƒ9000:- waar in beftaan hebben, d e verftrek te Va- j derlandfche Behoeftens enz., werden tcroorzaake als met opzigte tot Cor mandei, Bengalen, Mallabaar en Souratte in het breede omfchreeven — geaugmenteerd met 60 | 1 perCt. 5400 o joj En het overige eenderde j part of ƒ4500:- beftaan | j hebbende in Indiafche';Be- j hoeftens enz. met 50 | 1 perCt. 22J° 0 0 Voor Arbeidsloonen by het Kielen, Calfaaten,toeen aftuigen der Schepen k ƒ1200- 1200 00, Voor Intrest van uitgefchooten ƒ 100000:- de waarde van het Schip den j tyd van agt maanden, die op Batavia tot het doen der heen- en weder reize gefteld zyn k 3 perCt. in | bet Jaar 2000 0 0' "Voor Rifico der Zee ge- | duurende 8 maanden a 1 1 perCt. 's maands 8000 o oj Voor flytagie der Cas- 1 co's k ƒ2000:- 's maands ïöooo'o oj Voor Maandgelden aan) j
Transporteer'ƒ48350 0 oV 20842 0 0
de



JAARBOEKEN, Jvfc 1791. uj:
Per Transport ƒ 48350-0-0 ƒ20842 0:0 de Zeevaart, namelyk aan de 5 eerde Officieren ƒ 290:-
— — 60 Europeezen. 720:-
— — 25 Inlanders 34c:-
is geduurende agt maanden ƒ 1350:Is geduurende agt maanden 10800-0-0
Zo dat de onkosten van
Schepen bedragen 59150*0-0
En de onkosten op de Cargazoenen, en op de
Retouren te zamen ƒ 7P992 0 0
Litt. E. Vcrtooning van het waare kostende van liet N. 6. Comptoir, om het retour daarvoor op Jiataviate bekomen, en der winst op die Retouren , na Nederland voortgezow den, aldaar behaald.
Aan meerder bedragen der Lasten op het Comptoir, dan de aldaar behaalde Winften en Inkomften , vide No. 1. ƒ11750-0-0
Aan Intrest van het Jaarlyks aldaar verbleeven restant, ten bedrage van circa zes Tonnen Gouds a 3 perCt. iSooo o o
Aan onkosten op de Jaarlyks van Batavia verzonde Cargazoenen , en de daar tegens weder derwaards geremitteerde Retouren, vide No. 5., voor ƒ 79S92:- 80000 0-0
Aan onkosten , die de Comp. maaken moet by uitzending der Contanten, en allerlei Goederen en Behccftens uit Nederland na Batavia, als ook de ManTransporteer ƒ109750 o o Hhhh4 fcnap-
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OosiIndifchsComp.



/M-
ST ELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifcheComp.
Litt. F.
1158 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport ƒ 109750-0-0
fchappen voor zo veel Padang
Jaarlyks daarvan gevorderd heeft, te weeten ƒ 50000:
Aan Contanten, die begreepen zyn ouder het montant der verzondene Cargazoenen ƒ 192700:- vide No. 2. a 10 perCt. ' 5000-0:0
Op ƒ12500:- aan Vaderlandfche Koopmanfchappen Behoeftens a 60 perCt. 75oo 0 0
Op de Manfchappen word alleen per Memorie zonder Geldswaarde ingebragt.
En zo mede de onkosten, die de Compagnie maaken moet om op Batavia uit India aantevoeren,de Indiafche Koopmanfehappen,Produc"ten, en Behoeftens , waar van ten bedrage van ƒ 1^0200:-:- onder de Cargazoenen vanBatavianaarPadang verzonden zyn ......
Het ware kostende bedraagd dus
reeds ƒ1222500»
Behalven nog het Jaarlyks bedragen van dezelve vier zonder geldfomme ingebragte Lastposten, in het breede omfchreeven ten opzigte der vier Comptoiren, Littera A. tot D. incluis De winften daar entegen zyneeniglyk die, welke op het Retour na Batavia, en van daar na Nederland afgezonden, aldaar behaald zyn, bedraagende, vide No. 4. 5-575<^°
Zo dat het kostende van dat Comptoir de winst op het Retour furpas ■
leert /' 7°675 ° 0



jaarboeken, July, 1791. 1159
Litt. F. Caleulative Bereekening van het voor deel, het welk de O. I. Compagnie.op den Westerfchen Handel zal behaalen volgens het voorgefielde Plan. Daar toe worden eerltelykingebragt, de Winden. De Speeeryen en het Japans Koper, in dezelve quantiteiren op Batavia van de hand kunnende gezet worden, als op de refpective Comptoiren om de West, zo zouden op die Articulen gerekend na het debit van 10 Jaaren op die Comptoiren , op Batavia ü -profiteerd worden, na aftrek van loperCt. voor v:e geltelde mindere prys aldaar te behaalen als volgt:
Op Bengalen is geprofiteerd 's Jaars. Op 25-;oo fig Nooten. /' 33322:0:0
— 1566 — Poniy* 7650:0:0
— £6363 — Nagelen 101954:0:0
— 601 — Caneel 2912:0:0
— 19~995 —' Japans
Koper 89752:0:0
ƒ235590:0:0
af 10 perCt 23559:0:0
Rest — ƒ 212031:0:0
Op Cormandel.
Op36o9U ggNooten ƒ 96112:0:0
— 3449 — Fouly 19225:0:0
— 34956 — Nagelen 159662:0:0 1— 35* — Caneel 20i:o;o •—275754— Japans
Koper 166722:0:0
ƒ442222:0:0 af 10 perCt. 44222:0:0 Op Mallabaar. —--—.—» 398000:0:0 Op 11460 fef Nooten ƒ 25571:0:0
— 2284 — Fouly 10713:0:0
Transporteer f 36284:0:0 ƒ 610031:0:0
Op
Omsteldam.
Bylagen tot Rap» port nopens de OostIndifcheComp.



Amstel-
DAM.
Bylagen to; Rapport nopens de Oost Indifche Comp.
ïiöo NIEUWE NEDER LANDSCHE
Per Transport / 36284-00 ƒ 610031-0 0 Op 25350 fg Nagelen 980930 0
— i3795o— Japans
Koper 65477 o-o
ƒ 199854-0-0 af 10 perCt. 19985-0-0
Op Souratte. • 179869-00
Op 1741» U Nooten ƒ 38849-0 o
— 1025 — Fouly 4828-00
— 44669 — Nage
len 170296-00 —161427—Japans Koper 67727 o-o
/ 281700 0-0 af 10 perCt. 28170-0-0 253530-0 0
Het voordeel op de in Bengaien ingekogte en wederom opBatavia verkogte Amphioen, heeft in 10 Jaaren van 177^ tot 'sjaars bedragen 191080-0 o
Schoon het voordeel op de Amphioen, zo als men dezelve thans van de Engelfchen inkoopt veel grooter is, zo heeft men egter daar op by deze berekening niet getableerd , om dat men de voordeelen in dezen heeft willen gelyk Rellen met het geene in gemelde 10 Jaaren volgens dit Plan zou behaaid zyn geworden.
Het voordeel op 1125000 pond Salpeter in gemelde Jaaren jaarlyks over Batavia naar Nederland vervoerd , bedraagd volgens berekening onder Litt. B. No. 4. 84693-0-0
Nog is Jaarlyks direcf van Bengalen in Nederland aangebragt, en verkogt 756592 pond üalpeter, welke wanneer de directe vaart van Benga-
Transporteer /1319203-0-0 ica



JAARBOEKEN, July, 1791. U61
Per Transport ƒ1319203:0:0 fcn geen plaats had, over Batavia zoomoeten worden aangevoerd, en dus niet zo veel winst afwerpen, als toen ter tyd daar op wierd geprofi- : teerd, moetende als dan de onkosten van den overvoer van Bengalen naar Batavia, nog van de winst afgetrokken worden , zullende deze genoemde quantiteit in dezelve proponie, als de zo evengenoemde, opleveren een winsr van 54700:0:0
Als men den Handel in Suiker cp de West van Indiën, voor Particulie en open field, zo zou men ingevolge de Advizen van Generaal en Raaden, in den Jaare 1774 — een belasting kunnen ftellen van 24 St. op het Picol Poeder-, en van 36 St. op het Picol Candyfuiker, en wanneer men ftelde,dat dezelve quantiteit , die de Comp. gewoon is geweest derwaarts te voeren , door Pirticulicren zal uitgevoerd worden, zo zou deze belasting opbrengen over een quantiteit van ƒ3600000 (§
Namelyk 3000000 £6 Poeder of24ooo ps, a 24 St. ƒ 28800:-
600000 — Kandy of 4800 ps. a 36 St. 8640:-
ƒ37440:-
Uitmaakende Nederlands 30888:0:3
Inkomende Regten van de Lywaaten, welke op Batavia meerder zullen worden aangebragt. — Hier voor, kan men om de onzekerheid geen vaste Som ftellen, fchoon het
Transporteer /i40479i:o:c be
Am-
iTEL3 am.
Bylagen ot Kapbort noM oens de Oost» Indifche Comp*
t



u62 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rappoft nopens de OostIndifcheComp.
Per Transport ƒ 1404791:0:0 bedragen waarfchynlyk aanzienlyk zyn zal, daar 'er voor den Oorlog c. c. ƒ80000::-, en volgens de Iaatfte Boeken aan inkomende Regten op in gebragte Lywaaten (fchoon de Compagnie zig nog zommige foorten heeft gereferveert,) over de ƒ 68000: -: - is ontfangen, waa'om men voor het meerdere wel /"150000 zou mogen Rellen, echter, om het niet te boog op te neemen, zo rekenen maar op 8©ooo:o:£»
In- en uitgaande Regten op de Comptoiren, welke tot vrye havens
gemaakt worden, hier voor field
men om de onzekerheid niets
tiet voordeel op de mindere affchryvingen, op de Speceryen ea japans Koper, zo voor gepermitteerde Spillage by uitlevering op alle de differente Comptoiren voor de Adminiftrateurs, als mede de ongepermitteerde minwigten, voor welke meestal deze of geene redenen van eKCUus worden opgegeven, welke hoe onwaarfchynlyk ze ook fomtyds zyn, egter al veel aangenomen worden: hier voor ftelle men al mede om de onzekerheid, niets .....
De Tol, welke gewoonlyk geheven word op de Oofterfche Gouvernementen , van de aldaar ingevoerd wordende Lywaaten , en welke door de vermeerderde Particulieren aanbreng ook van Compagr ies forteeringen aanmerkelyk zal augmenteeren, daar voor fteld men egter al
mede om de onzekerheid niets
Transporteer ƒ 1484791:0:0 Tot



JAARBOEKEN, July, 1791. 1163
Per Transport ƒ 1484791:0:0 Tot dus verre de Voordeden in iDdiën hebbende ingebragt, volgen nu, die in Nederland zullen worden behaald.
Het voordeel op de Mallabaarfche Peper en Cardemom — volgens de berekening onder Litt. C. No. 4. 239295:0:0
De Recognitie van den Handel, welke Particulieren uit Nederland op Bengalen op de Lywaaten, onder de voorgeftelde bepaaling zou motgen dryven, is mede niet te begroten : dan wanneer men het recht op 10 perCt. zou bepaalen, en 'er door de Particulieren zo veel aangevoerd wierd, als 'er door de Compagnie, 10 Jaaren door één, Jaarlyks voor den jongden Oorlog is aangebragt, ten bedrage v&n omtrend de 2 Mil • lioenen, zo zoude zulks beloopen f 200000: • • Dan daar men egter "zig daar van voornamelyk in den beginne niet zo veel durft voorftellen, calculeert men maar iocooo:o:s
Voor Recognitie op de Cormandelfche Lywaaten zcu men 15 perCt. kunnen rekenen, als wanneer op dezelve waarde, welke by de Compagnie Jaarlyks tusfehen 1771 tot J78oto^is aangebragt aƒ 1200000:daar voor zoude ontfangen worden / 78ocoo:-:-, doch om de onze» kerheid calculeert men maar op 9O0co:o:c
te zamen ƒ 1914086:0:0
Nu volgen de Lasten , welke de 'Compagnie volgens het nieuwe Plan
zot
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
I
1



Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Transporteer ƒ115291:15:0 Voor
1IÖ4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zou moeten draagen, berekend volgens het tydvak van 177? tot 17IJ zullen volgens calculatie beloopen.
Op Bengalen.
De onkosten voor den omflag op dit Comptoir ■ f 40000:0:9
De onkosten van verzending der voor dit Comptoir benodigde Contanten met Particuliere Schepen Als ƒ 40000 o-c voor de onkosten voor den omflag van het Comptoir. 325Cooootot inkoop van Amphioen 184527-0 o of tot inkoop van Salpeter
tezamen.f549527 c o
Voor Vragt rifico van de Zee, tot op Bengalen toe a 10 perCt. ƒ 54952-0-0
Intrest van ƒ325000 den tyd van 8 maanden , na welke het Am- ( phioen op Batavia is a 3 perCt. in het Jaar 6500-0-0
Voor Interest van ƒ 184527:-:- den tyd van 2I Jaar, en tot dat de Salpeter in Europa verkocht is i 3 perCt. in het Jaar ƒ 13839-15-o
. 75291:15:0



JAARBOEKEN, July, 1791;
,. ■ J Per Transport ƒ 115291-15.0
Voor Vragt van de Amphioen / 6000
Voor Rifico opdeZee van/509727
In Retour van Bengalen , voor 'de reis 4 maanden gefteld en PrseEiie 4 perCt-. 20381. 0-0
dus té zamen ƒ 141072-15.0
Op Cormandel.
Alle Handel op dit Comptoir zynde 'geabandonneerd en tot behoud Van het regt van Posfesfie, als mede om aan de Particuliere Hahdëlaarén gelegenheid te geeven , om onder Compagnies Vlag tekonnen handelen; hét aanhouden van twee Rcfidentien, één bm de Zuid, en één om de Noord nodig zynde, zo calculeert men voor ieder / 20000: o; o of te zamen 40Ó00- b-d
Op de Mallabaar-,
Wanneer men alhier in eenige ftaat van defenfie zal willen gézeten zyn, zó zullen de Jaarlykfche onkosten na aftrek der Inkomften calculative bedragen 1310CÖ. i-i Op Sur at lei
Geen ih- nog verkoop bp dit Comptoir gedaan wordende, zo zal aldaar alleen een Refideht mét Weinige Bediendens behooren te blyven, tot het houden van hét recht Van Posfesfie, welke onkosten , als dé
Transporteer ƒ 312672-15-o
liii p^,
Amstel-
dam;
Bylagen tol Rapport no* óens de Óos.tIndifch*Comp,



AMSTERDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheCemp.
De Lasten alzo te zamen beloo
pende / 330672-15-0
Afgetrokken van het montant der hier vooren ter nedergeftelde winften 1914086. c-o
Zoude dus het voordeel zyn ƒ 1583413- J'°
Litt. G. Bereekening, welk voordeel de Compagnie No. I. °P de Bengaalfche Lywaathandel zou behaalen , wanneer zy de Lywaaten , daar van daan, diredt liet overkomen.
Tusfehen 1771 en 17S0 2vn van daar geretourneerd 23 Schepen, waar van de LadiDgen van Lywaaten en Zyde Stoften inkoops hebbon bedragen 'sjaars ƒ i30475°-° o
Af de onkosten, waar mede deze inkoop bezwaard is '62750-0 o
Rifico ƒ 1332000-0 o Rt-
[löö NIEUWE NEDERLANDSCHE
■ Eer Transport ƒ31267 2-1 j-o Pakhuizen verkogt, en de gantfche omflag afgefchaft is, gering zullen zyn, dan waar voor men egter, om niet te weinig te calculeeren, ftelle 8oco- o-o
Op Sumatra's Westkust.
Om dezelve redenen, als ten opzigte van Suratte, ftelle men alhier voor onkosten, om het regt van Posfesfie te houden 10000* o o



JAARBOEKEN, July, i79i. ngr
Rifico van de Zee j j \
Voor dit Retour a
perCt. ƒ 66ö00 o o
Courtage van het i Proven ue der Verkoop ten bedr. van ƒ1946000 è i perCt. Lv. 820860
Onkosten van Losfen en Opflaan, by cal* j culatie 120000 o
15 Schepen van 150 ——•--ƒ 8680863 Voeten , gereekend ge- j lyk aan 23 Schepen j van 140 voeten, welke I ■
de Retouren in die 10 Jaaren na Nederland hebben aangevoerd,zo komt Voor j van de onkosten van/'i98ooomet welke voor ieder Schip het retour belast Voor de 15 Schepen 19800000 a
is voor ieder Jaar 198000 op
Dari,hiervan I moet afgetrokken worden de vragt voor de overige goederen,welke met die Schepen zyn aangebragt ; als , voor de Peper enz. volgens bereekening, vide No. 6./5ü6oö:o:o
'* j
Transporteer/526oo:o:o/ip8ooo»o/ 86808c :
Iiii 3 Voo
iTliLDÜM.
Bylagen tot Rapvort no* pens de OostbidifclieComf»
f



iiö8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
PerTransport/52Öoo:a:q/i98ooo:c^3 ƒ 868086 0 Voor Zyde, ! Florette , en CatoeneGaarens 109248 , pond netto, waar voor ftelle 40 Lasten a ƒ 300:- i200o;o:o' Voor 726600 pondSalpeter a 4000 Éper Last is 181 Lasten a/300 54300:0:0 Nog voorden Borax en Schellak iaooo fö a 3000 f$ per Lastis4Last a f r<oo:- I2oo;o:o J _ /iaoioo:o:c 779°c -3
Intrest van het uitgezonden Capitaal tot den inkoop f 1332000:& 3 perCt. per an voor | 3 Jaaren , tot dat het retour in Nederland verkogt word . • • "988° >
Vragt en Asfurantie over hetmon-' tant, het welk tot inkoop der Ly-| waaten en meerdere onkosten van het
Etablisfement uitNederlandmoetuit-
gezonden worden, bedragende teza-
men a 10 perCt. 140200 c a
Voor meerdere onkosten van het
Etablisfement door de inzamelingder
Transporteer ƒ 424788*6 a



JAARBOEKEN, July. 1791. 116c
Per Transport ƒ 424788-6.0 Lywaten veroorzaakt, wordende gecalculeerd op 70000-0.0
ƒ 494788-6 o
De winst op de Lywaaten hseft in bovengemelde Jaaren bedraagen Jaarlyks 614011 o-©
Dus zou de winst zyn / 119222-14-0
Iiü 3
lilt.
1
Amsterdam.
Bylagen tot Rap» t>ort no» tens de OostIndifcheComp.



«• I »U w m «-« w " w ^ t w * h>
^ ij' k <; -vj -vj^i ^ 50»
Êr < I 3 o vo eo cn -^u> p m g • r
Si» I g~|s* ^-t-g-i-^ &
o & §• ^ ^ o » 11 K.
& I 3 g- s ■ ^
"2 ' " < ^3
er 3 o ^> *
S TC | o Ȥ
g . amn ** s
«5 5 §*
—-—■ a &
w » www 'id. a. o
t>3 \o o o -4 >-* o ■<*• Ui \a 01 f* ■ s
<=> w ,jv 03 4- w-p*o\c\oo»o Sé1 ^ a
'il 60 00 O w p >-> >-< \0 Ox \o B ^
vS° tg —2 & ^ "j CO n -g Jgy 2|
S""""^ *"•»" a
,5 cS 5 r r okjo^^vo^ = ^
ï» £ ^» o B ^ DO NW M S O6
£ O! o o o o J> o c? O o ?. • §
-l V v v v •'• r " v •' es,
1 — — —— ft
c—c ^
i.-fcw vo >o )l S 2 ^ +■ 03 - ^- «
2S§ § 8 I % g li I g l &
is x I I I ^^^^^My} ^ S
?• 1 § ? o o o o 00 "0
'■ j ! 1 — >é c§
ÏS os ?k w n " V w 03 -.,3 ^ ^
' •** *■ *• »■ + K* , i i se r f



JAARBOEKEN, July, 1791. 1171
C OR MANDEL.
Wanneer men wil een Schip met Lywaaten op Cormandel voor Nederland inzamelen ; zo Iteld men voor de ruwe winst op, hetzelve, na! aftrek derop de Factuur bereekende Onkosten op Koopmanfchappen , het welk alhier dewinstvermecrderd/4555oo: :-
Men oordeeld, dat twee Comptoiren, één om de Zuid, en één om de Noord genoegzaam zyn zullen,doch dekosten,welke doordelnzamelingveroorzaakt zullen worden, bereekend men op J 60000-0-0 Onkosten van het Schip, het welk van Batavia naar Cormandel zou kunnen verzonden worden voor | van ƒ 198000:- ƒ 132000-0-0
Waar af voor vragt van de Cofly , Peper en Sapanhout , het welk Jaarlyks met dit Schip van Batavia word over gevoerd . 142I Last kfsoo:- 42750-00
- 89250-0-0
De inkoop der Lading bedraagt 720700 O o
Onkosten van het Etablisfement 60000-0-0
ƒ 780700 o-o
Deze Gelden moeten na Cormandel gevoerd worden, dus voor Vragt en rifico der Zee aio perCt. 78070 0 0
Intrest van ƒ 720700 inkoop der Lading k 3 perCt., geduurende drie Jaaren tot het Retour in Nederland verkogt word 64863-0 o
Transporteer ƒ 292183 o o Iiii 4 Ri"



NIEUWE NEDERLANDS CHE
Per Transport / 292183-0 0, Rifico der Zee voor de Retour La. ding ƒ 720700:- a perCt. 36035-0-0 Qntloslen , Opflaan , Makelaardy loon enz, 10000-0-0.
ƒ 338218 0-0.
Dus zo.u de winst gyn, ii 7282-0^
ƒ 455500-°-c>
Het vervolg dezer gewigtige Bylagen gullen wy in onze Jaarboeken van de maarui .Augustus mededeelen.



JAARBOEKEN, July, 1791. 1173
Rotterdam.
Met voorkennis van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, is door het Edele Mogende Collegie ter Admiraliteit op de Maze, in dienst gefteld Js Lands Fregat van Oorlog de Scipio , en over het zelve het bevel opgedragen aan den Zee-Kaptein Cornelis d$ Jong.
ZEELAND, Middelburg.
Aan de aanftaande Gemalin van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Willem Fredrik Erfprins Van Oranje, is door de Staaten dezer Provincie, by befluic van den 6 Juny 1791, eene Lyfrente, van 300 c£ Vis. opgedragen.
T>y refumtie zynde gedelibereerd op het Rapport, J-*den 26ften May jongstleden ter Vergadering van Hun Edel Mogenden uitgebracht , over de propolitie der Heeren Staaten van Gelderland van den loden April daar te vooren; door de Heeren derzelver Gedeputeerden in het Buitenlandfche Befoigne aan de Heeren Gedeputeerden der overige Provinciën gecommuniceerd, raakende het deceineeren eener Lyfrente voorde aanftaande Erf-Prinfesfe van Oranje, breeder onder de Notulen ; is, mits de toekomst der Heeren van Middelburg in 't tweede Lid van het voorfchreve Rapport, er dus met eenpaarige bewilliging van alle de Leden der Hooggemelde Vergadering, conform het disI.iü 5 po-
Rot-
rEBr DAM.



ii?4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
MIDDELburg.
/ Lyfrente aan dt Door/, Gemalin van den Erfprins.
pofitief van het zelve Rapport, goedgevonden en verftaan, dat aan den Heere Erf-Prinfe van Oranje en Nasfau zal worden te kennen gegeven , dat Hun Edel Mogenden, op de gedaane com ■ municatie van de genegenheid der Heeren Staaten van Gelderland, om, het zy uit de Generaliteits Kas, of wel anderzins quotas gewyze door de refpective Provinciën, te offereeren een Lyfpenfioen of Lyfrente van dertig duizend Guldens jaarlyks, of zo veel minder of meerder, als waar toe by dezelve Provinciën inclinatie mogte worden gevonden, ter gelegenheid van het aanftaande huwlyk van hem Heere Erf-Prinle met haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Prinfesfe Frederique Loüise Wklhelmine van Pruisfen, zeer bereid zyn, om daar toe, op de een of andere der voorgefteide wyzen, indien daar van eene Propolitie ter Generaliteit mogte gedaan worden, met de overige Bondgenooten te concurreeren; doch dat ingevalle deswegens, uit hoofde van dispofitien by fommige Provinciën in den haaren reeds genomen, niets mogte worden voortgebracht , Hun Edel Mogenden ter gelegenheid van het bovengemelde hooge huwlyk, aan de beide aanftaande EchtgenooteH te zamen, offereeren een Lyfrente , ten Lyve van Hooggemelde Koninglyke Prinfesfe, van drie honderd ponden Vlaamsen jaarlyks, in te gaan met den trouwdag, en dat deze Lyfrente, ingeval zyne Hoogheid den Heere Erf-Prinfe te eeniger tyd in de daadelyke exercitie en jouisfance der waardigheden van Erf-Stadhouder, Kapitein- en Admiraal Generaal, dezer Provincie zal getreden zyn , of by Hoogstdeszelfs onverhoopt overlyden voor de exiftentie van dat geval, zal worden gecontinueerd, alleenlyk ten behoeve van de Prinfesfe Hoogstdeszelfs aanftaande Gemalinne , haare Koninglyke Hoogheids leven lang geduurenda.
En



JAARBOEKEN, July, 1791. 1175
En is den Heer van Lynden verzocht, van deze Hunner EdelMogenden Refolutie, met een Compliment ter materie dienende, aan den Heere Erf-Prinfe van Oranje en Nasfau kennis te geven , waar toe Extract dezer aan denzelven Heer zal worden gegeven, zonder verdere refumtie, zullende gelyke Copie dezer Refolutie aan de Heeren van de Provinciaale Rekenkamer, en den Ontvanger-Generaal J. V. Sprenger, tot derzelver informatie en naricht refpectivelyk worden gezonden. — En worden de Heeren Gecommitteerde Raaden by dezen , cd/u quo, geauthorifeerd, ten voorfchreven einde een Rentebrief op naam der Heeren Staaten te depecheeren.
Ook hebben Hooggemelde Heeren Staaten Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder, als Markgraaf van Veere en Heer van Vlisfingen, op den zelfden 6 Juny 1791 herfteld in het genot der Zeedriften, Zeevonden en Lachaën.
TV Raad-Pcnfionaris heeft uit naam der Heeren Gecommitteerde Raaden, en ter voldoening aan derzelver Refolutie. van den 26 May jongstleden, ter Vergadering van Hun EdelMogenden gecommuniceerd het Rapport, ten zei ven dage ten Raade uitgebracht, raakende deontftasnediiferenten tusfehen den Water-Bailjuw dezer Provincie en den Rentmeester ad interim der Domeinen van zyne Doorluchtige Hoogheid, als Erf-Heer van Vlisfingen, nopens het aanllaan en verkopen van eenige opgevischte en geborgden goederen, uiteen onbekend Schip, op de zogenaamde Elleboog, liggende binnen den hoek van Westcappelle, geftrand ■ zo als in 't breedc is vermeld by het hier navolgende
EX-
Mid-
DELBVJRG.
Lyfrente aan de Doorl. Gemalin van den Erfprins-



ii7*5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg,
Refol tot her/lel van Zy 11e Hoogheid in 't recht van Zeedriftenenz..
EXTRACT 'uit het REGISTER. van de RESOLUTIEN der Héeren GECOMMITTEERDE BAADENva» ZEELAND, van den 26 Mey 1791.
TT\e Secretaris van 't Land heeft gerapporteerd, ■■-^naam van den Heer Van Citters en zich zeiven, ter voldoening aan Hun Edele Mogende Refolutie van den 16 September 1789, geëxamineerd hebbende de Memorie, op den 28 January deszelven jaars, aan Hun Edele Mogende gepraefenteerd door Mr. Leendsrt Huibrecht de Haze Bomrne, Bailluw van de Wateren dezer Provincie, betrekkelyk zeker different, tusfehen voornoemde Water-Bailluw en den Heer Piet er Jacob Clyver, Burgemeemeefter der Stad Vlisfingen, in qualiteit als ad in. terim, waarnemende het Rentambt der Domeinen van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prins van Oranje, als Erf heer van Vlisfingen, ontfiaan over 't aanflaan en verköopen van eenige goederen , opgevischt en geborgen uit een onbekend Vaartuig, 't welk weinige dagen te voren op de droogte, bekend onder den naam van de Elleboog, liggende binnen den hoek van Westcappelle, was geftrand; mitsgaders nog geëxamineerd hebbende het, daar op by Hun Edele Mogende gerequireerd, enden voornoemden 16 September 1789 ten Raade ingekomen , fchriftelyk bericht van gemelden Heer Pieter Jacob Clyver , in zyne vöorfchreeve qualiteit, alles onder de Notulen van den 28 January en 16 September 1789 breder gemeld.
Dat den voornoemden Heer Water-Bailluw, het betoog van deszelfs recht, tot de beheering dezer goederen , bepaaldelyk gefundeerd hebbende op het 13 artikel zyner Inft'uctie van den 19 Juny 1521, dit artikel aan Heeren Gecommitteerden was voorgekomen zyne relatie te hebben tot goederen, welke genaufrageerd en gevischt, immers aangebragt,
zya



JAARBOEKEN, July,1791. 1177
zyn op die plaatzen, welken onder de Jurisdictie van den Water- Bailluw, waar van de extenfie by het eerfte Artikel dier Inftructie word opgegeven, gelegen zyn; en dat dierhalven moet worden onderzocht, of dat gedeelte der ftroomen van Zeeland , alwaar de goederen in quasstie genaufrageerd en aangebragt zyn , door den Souverein , immer aan een ander, en fpeciaal aan den Heer van Vlisfingen , zo als by voornoemde Rentmeefter word gefuftineerd, is afgeftaan.
Dat tot betoog van dit gefuftineerde hoofdzakelyk word geallegeerd het Privilegie van Vrouw Maria van Bourgondien ,in datoden 1 Mey 1477. geconfirmeerd door haaren Gemaal Hertog.Maximiliaan van Ooflcnryk, den 22 September deszelven jaars, waar by de Steden, Landen en Heerlykheden van Vlisfingen , Westcappelle en Domburg, benevens de Duinen aldaar, met al hun toebebooren, tot een onverlterflyk erfleen zyn verkocht, gecedeerd, en getransporteerd aan Heere Wolfaert van Borsfelc, onder anderen ook, met het recht tot de Zeedriften en Lacbaën, onder welk Iaatfte gefuftineerd word begrepen te zyn alles wat gevischt of aangefpoeld word, binnen den hoek van' Westcappelle, tot aan de Haven van Weizingen , anders genaamd Weizingen - Noord, als zynde de Limiten der Vrye Erf-Heerlykheid van Vlisfingen, langs den Zeekant, in diervoegen bepaald, zo by de ouds Statuten en Coftumen dier Stad, Kap. 4. Art. 49 en 99, als by het groot Privilegie door Prins tVillem den Ecrjlen, glor. ged. r aan die Stad verleend den 2 Maart 1574, art. 34.
Dat echter hier over tusfcbemde Bedienden van de Graaflykheid ter eenre, en die van den Heer Marquis van Veere en Viisfingen ter andere zyde, geduurende veele jaaren, differeftten hebben plaat* gehad, blykens de Refolutie der Heeren Staaten van den 20 April 1688, by dewelke voorts onder anderen is bepaald;
„ Dat,
3EL3URG.
Refol.tot her/lel van Zyne Hoogheid in \ 't recht van Zeedriften•n::-.



Mi»-
CELBURG.
Refol.tot her/lel van Zyne Hoogheidin t recht van Zeedriftenenz.
ïi78 NIEUWE NEDERLANDSCHE
„ Dat, om hier omtrend van nu voortaan geen verder misverftand te doen blyven, en reflectie " gemaakt zynde, niet alleen op de hooge merites " van Zyne Hoogheid den Heere Prinfe van Oran' je, maar wel byzonder op de dienften, die deze " Provincie allerwegen en fuccesüvelyk van tyd tot tyd van dezelve heeft genoten, en nog te ver„ wachten heeft &c., van nu voortaan aan Hoog* gemelde Zyne Hoogheid , en deszelfs wettige Descendenten, Heeren en Marquifen van Veere ' en Vlisfingen , zal volgen het volle bezit, ge* 'l. bruik en recht, tot de Zeevonden, Zeedriften en Lachaën, conform de brieven van inveftiture daar van zynde, invoegen dat Hooggemelde Zy ' ne Hoogheids Rentmeefters van Veere en Vlisfingen voornoemd, zullen hebben 't bewind en ',\ adminiftratie van wrakken en goederen, aan de 'l, Zeeftranden, Banken en voorleggende Gronden, '„ aangefmeeten of gezonken, en dat onder de Li, miten, zo de oude brieven daar van melden, en " dat van gelyken de voorfz. Rentmeefters alleen *' en privative zullen hebben het bewind en admi„ niftratie van de Zeedriften in de Zee , de Zee-
faten en op de Graaflyke Stroomen , onder de .imiten van Vlisfingen en Veere gevischt, en '„ die aldaar zullen worden opgebracht &c."
Dat deze Refolutie, in het geval voor handen, volkomen beflisfende zoude zyn, ware het niet, dat by dezelve was gevoegd deze notabele claufule: „dat, ingevalle Hooggemelde Zyne Hoogheid zonder eenige Descendenten na te laten mogt „ komen te overlyden, in zulk een geval deze Re„ folutie zal worden gehouden voor geëxtingueerd, en van dien effedfe of dezelve nooit genomen wa, re geweest, zonder dat deze concesfie en over' gifte, als fpeófeerende alleen tot Hooggedachte „ Zyne Hoogheid en deszelfs wettige Descenden„ ten, aan het recht de Graaflykheid competeeren„ de, nochte aan de Heeren Marquifen van Veere
n en



JAARBOEKEN, July, 1791. 2175
en Vlisfingen , in der tyd, eenige de minfie pras,, judicie zal kunnen geven;" welke in deze claufule bepaald geval vervolgens plaats gehad hebbende, mitsdien de opgemelde concesfie en overgifte eo ipfo was vernietigd-
Dat vervolgens, by gelegenheid der reftjtutie van het Marquifaat van Veere, en de Heerlykheid van Vlisfingen, aan den laatst overleden Heere Prinfe van Oranje, na de bekende Devasfalage, aan deze zaak niet fchynt gedacht te zyn; wordende in de Notulen der Heeren Staaten van den 16 Mey 1747 alleenlyk deze korte extenfie gevonden: „ is „ goedgevonden en verftaan, aan Hooggemelden ,, Heere Prinfe van Oranje en Nasfau te refti„ tueeren, het Marquifaat van Veere en de Heer,, lykheid van Vlisfingen, wordende hier mede die „ van den 17 November 1732, en alle andere ReM foluaen, dit contrarieerende, ingetrokken, voor ,, nietig verklaard , en gehouden of nooit geno„ men waren geweest."
Dat het noch uit de Memorie en 't bericht in de Praïmisfen dezer gemeld, noch ook elders, confteerde, hoedanige Prattyk had plaats gehad, in zodanige gevallen van dezen aart, als na 't overiyden van Zyne Koninglyke Majefteit, Willem den Derden, en vervolgens zedert den jaare 1747 moeten geëxteerd hebben; hoedanig een Praétykook, al ware dezelve beftendig geweest, dan nog quoaê jus, niets zoude beflisfeo.
Dat echter met allen grond mag veronderfteld worden, dat, indien men ten jaare 1747 aan de bovengemelde Refolutie van den 20 April 1688, cn de Concesfie daar in vermeld, gedachtig was geweest, dezelve Concesfie, als waar voor deftyds geene mindere redenen exteerden, mede zoude zyn vernieuwd geworden, te meer, daar mar alle waarfchynlykheid de limitatie, in de Refolutie van den jaare 1688 voorkomende, destyds alleen was gemaakt uit hoofde van het vooruitzicht, dat Zyne
Hoog-
MiB*
DELBURG.
Refol.toï h erft el van Zy* ne Hoogheid in 't regt van Zeedriftentas*
1



iiS© NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg»
Refo/Jot herftel van Zy ne Hoogheid in 't regt van Zeedriftenenz.
Hoogheid kinderloos zoude overlyden, wanneer hél: onzeker worden zou, aan wien het Marquifaat van Veere en Heerlykheid van Vlisfingen , by de verdeeling der Nalatenfehap, zouden overgaan:, kunnende de Heeren Staaten destyds niet weten, dat het een en ander op een Prins uit het zelfde Huis van Nasfau, en zo na aan deze Provincie verbonden , zoude devolveeren.
Dat bovendien in 't byzonder Heeren Gecommitteerden zich ten vollen verzekerd houdende , dat by de Heeren Staaten jegens Zyne Doorluchtige Hoogheid, den tegenwoordigen Marquis van Veere en Heer van Vlisfingen, geen minder dankbaa-, re en hoogachtende gevoelens, als ten jaare iö8S, plaats hebben, dierhalven geoordeeld hadden aau Hun Edele in confideratie te moeten geven, om deze zaak te brengen ter kennis van de Heeren Staaten , en aan Hoogstdezelven te proponeeren , om de meergedachte Refolutie van den ao April 1688 in allen deelen op dienzelven voet te vernieuwen, waar mede dan het verfchil, 't geen tot dit onderzoek aanleiding heeft gegeeven, en alle anderen van dien aart, eens en voor altoos Czo Hun Edele Mogende hartelyk wenfehen) zullen wezen getermineerd. Waar op gedelibereerd , en welgemelde Heeren Gecommitteerden voor derzelver genomene moeite en gedaan rapport bedankt zynde, is goedgevonden 't zelve in allen deelen te approbeeren, en in diervoegen, wegens dezen Raade, aan de Heeren Staaten voor te dragen , waar toe den Heer' Raad Penfionaris by dezen word verzocht.
Accordeert met het voorfz. Register.
Van welke hem Raad - Penfionaris opgelegde commisfie hy de eer had zich by dezen te acquiteeren. Waar op zynde gedeliberee d , heboen Hun Edele Mogende zich met het voorfz. uitgebracht



jaarboeken, jtïiy, i^pt. ns
oracht Rapport by de Heeren van den Raade ii allen opzichte geconformeerd; en is mitsdien goed gevonden en verftaan, dat, by Ampiiatle vanlfun ner Edele Mogende Refolutie van den irj Mc\ 1747, waar by aan den laatst overledenen Heere Prinfe van Oranje en Nasfau is gerefbtueerd het Marquifaat van Veere en de Heerlykheid van Vlisfingen, deanterieure Refolutie, den 20 .".pril 168S genomen, en termineerende de toen ten tyde opgerezen differenten tusfcheD de Graaflykbeid ter eenre, en wylen Zyne Hoogheid Willem den Derden , als Marquis van Veere en Heer van Vlisfin. gen, ter andere zyde, nopens de Zeedriften en geftrande Goederen, in allen deele en op dienzei ven voet zal worden vernieuwd en mitsdien wederom geftatueerd en vastgefteld, gelyk Hun Edele Mo» genden doen by dezen, dat van nu voorlaan aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den jegenswoordigen Marquis van Veere en Heer van Vlisfingen, en deszelfs wettige Descendenten, Marquifen en Heeren vaa Veere en Vlisfingen, zal volgen het volfe bezit, gebruik en recht, tot de Zeevonden, Zeedriften en Lachaën, conform de brieven vaninveftituren, daar van zynde; invoegen dat Hooggemelde Zyne Hoogheids Rentmeefters van Veére'en Vlisfingen voornoemd, zullen hebben het bewind en adminiltratie van wrakken en goederen, aan de Zeeflrahden, Banken eh voorleggende Gronden, aangefmeeten of gezonken, en dat onder de Limiten, zo de oude brieven daar van melden; en dat van gelyken de voorfz. Rentmeefters alléén eh privative zullen hébbeh het bewind en admmiftratié van de Zeedriften in de Zee', de Zeegaaten. en op de Graaflyke ftroomen, onder" de Limiten van Vlisfingen en Veere gevischt, en die aldaar zullen worden opgebracht, zodanig nogthands, dat deZelve Rentmeefters, en andere Zyne Hoogheids Bedienden, in dezen zullen gehouden worden to't hun devoir, en tot naarkoming van het Reglement Kkkk ojp
t
1 MlD* DELBURQ.
Refol.ioi her/lel van Zyne Hoogheid in 't regt van Ze'è* driften
S/.Zt



1
Mm- !
BUflG.
Refol.tot her/lel van Zyne Hoogheid in 't regt van Zeedriftenenz..
UTRECHT.
182 NIEUWE NEDERLANDSCHE
5p het Strandrecht, ten jaare 1751 by Hun Edee Mogende reeds gearrefteerd , of nog nader te irrefteeren; en zal Extract dezer Refolutie aan den Bailluw van de Wateren dezer Provincie, Mr. L. H. de Haze Bomme, en aaii P. f. Clyver, in qualiteit als ad interim waarneemende het Rentambt van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Erf heer van Vlisfingen, tot hun naricht worden gezonden, en dezelven daar benevens te kennen gegeeven, dat Hun Edele Mogende deze vernieuwde Refolutie ook applicabel maaken op het geval voor handen, waar over tusfehen hem Water - Bailluw en Rentmeefter verfchil is ontftaan, en derhalven het zelve hier mede mede houden voor finaal getermiDeerd; zullende gelyke Copie van deze Refolutie aan den Rentmeefter-Generaal van de Graaflyke Domeinen van Zeeland bewester Schelde , en aan den Rentmeefter van Zyne Hoogheids Domeinen te Veere, tot hun informatie en naricht refpecuvelyk worden gezonden.
De Heeren Staaten van Zeeland hebben, bv eene Publicatie van den 6 Juny dezes laars, allen invoer van Styfzel en Poeder, uit alle vreemde fteden en plaatzen, buiten de provinciën dezer Republiek enbetrellort der Generaliteit, verboden op eene boete van 200 gulden voor den inbrenger of mhager en gelyke 200 gulden voor den Schipper die den invoer zal doen; wordende tevens de betaling van een gulden van de 100 pond Styfzel uit eenige der Provinciën en het reffort der Generaliteit inZ«^»<*ingebragt, ook uitgettrekt tot de Poeder.



'JAARBOEKEN, >/jr, 1791. I183
ü T R ECHT. Utrecht.
Omtrent het losloopen van Varren of Stieren ii den 2.9 July 1791 by de Staaten 's Lands van Utrecht, de navolgende Publicatie beraamd en afgekondigd.
"T\e Gedeputeerdens van de Staaten, 's Lands •^van Utrecht, doen te weten : Alzo Ons is voorgekomen dat, niettegerjftaande de prsecautien by vorige Publicatie daar omtrent vervat, egter door het losloopen van Varren of Stieren op de gemeene Wegen of wel in Weyden, langs of door welke wegen, voet of jaagpaden zyn leggende, veele belemmeringen aan de Pasfagiers worden toegebragt, in zo verre dat fomtyds genoodzaakt zya tot voorkominge van ongelukken zich van daar te maken en eene veilige retraite te zoeken; dat ook losloopende Stieren of Varren uit de Weydea waarinne zich onthouden, in anderer Luyden Weyden door het overfpingen of door flodderen der Schey-Jloten komen en aldaar fchade en hinder toe* brengen: hebben Wy, om hier in te voorzien, by renovatie van vorige ordres goedgevonden te ftatueeren, gelyk Wy ftatueeren by dezen, dac niemand ten platten Lande zal mogen uitjagen eenige Varre of Varren op Wegen of Dyken, Jaag of Voetpaden, hoe ook genaamd, zonder Herder, voorzien met een Hoorn, of dezelve laten loopen op de Landen van andere Luyden, op poene van te verbeuren de Varre of Varren, te appliceeren de voorfchreve poene of waarde van dien, de eene helfte ten behoeven van de Armen, onder welker Diftricf. dezelve zal of zullen worKkkk 2 den
U-
TRECHT.



1184 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TRECHT.
Public.
tegen
loslooper
vanStie
ren.
den bevonden ofte agterhaalt, en de andere helft ten behoeven van de geene, die de Vnrre of Varren zal hebben agterhaalt, permitterende dezelve de agterhaalde Varre of Varren aanftonds te mogen verköopen, zonder alvoorens daartoe Declaratoir te obtineren; en zullen de Eigenaars van zodanige Varre ofte Varren daarenboven gehouden zyn te vergoeden al zulke fchade, als de Eigenaars of bruikers, in welkers Land ofte Landen dezelve Varre of Varren zullen worden bevonden, verklaren zullen gedefrucleerd en haare Beesten befchadigt te zyn.
Statueerende Wy al verder, dat niemant, die eenige Weyde, waar door Wegen , Jaag of Voetpaden zyn leggende , eenige Varren of Stieren zal mogen laten weyden, en dat voorts geen Varren of Stier van twee jaaren of daar boven oud, ofte ook wel zodanige, welke fchoon jonger echter kwaadaardig is, in eenige IVeyde los zal mogen loopen, maar zullen alle dezelve Varren of Stieren moeten worden vastgefteld, zo dat.deswegens geene vreeze overblyft, op poene van by contraventie in dezen te incurreeren eene boete van 25 Guldens, boven vergoeding der fchade, welke zodanige Stieren zullen hebben veroorzaakt, en voor welke boete en fchade die Varre zal mogen worden gefchut.
Wordende de refpective Gerechtsboden by deze geordonneert, om op den Eed by het aanvaarden hunner bedieninge gedaan, alle langs de Wegen losloopende of in de Weyden, (langs welke eenige Wegen, Jaag of Voetpaden zyn leggende,) weidende Stieren op te vangen en te fchutten ter bekominge van de boete en vergoeding van fchade, welke boete in zodanig geval zal komen ten behoeve van de Geregtsbode en den gene die eenige hinder of fchade heeft geleden elk voor de helfte. En op dat niemand hier van eenige ignorantie
zou-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1185
zoude konnen pretendeeren, zal deze worden gepubliceerd en geaffigeerd na behoren.
Gedaan te Utrecht den 29 July 1791.
(Was geparaphecrd)
G. L. M. TAETS van AMERONGEN, Vt.
(Onder Jlond)
Ter Ordonnantie van Welgemelde Heeren Gedeputeerden.
(Was geteekend~)
H. H. LAAN.
Hebbende op 't Spatium gedrukt het Cachet van Welgemelde Heeren Gedeputeerden in een roden Ouwel, met een Papieren ruiten overdekt.
Ter Iaatfte Staatsvergadering dezer Provincie zyn de Edel Mogende Heeren Ordinaris Gedeputeerden geauthorifeerd om, overeenkomltig het geadvifeerde by derzelver Refolutie van 3. Juny laatstleden, de afkoop der Confiscatie of verbeurtverklaaring van Goederen aan Mr. J. C. Smis/aart en H. Schilge te bepalen, met betrekking tot eerstgemelden op ƒ2000:- en ten aanzien van den laatstgenoemden op ƒ200:- vrygeld, boven de kosten hier op reeds gevallen of nog zullende vallen.
Kbkk 3 FRIES-
IJ.
trecht.



lltS NIEUWE NEDERLANDSCHE FRIESLAND.
Leeuwarden.
Leeuwarden.
GENERALITEITS LANDEN
Sluis in Flaanderen.
Den 4 Tuly, des namiddags omtrent twee uureu kwam alhier Zyne Doorluchtige Hooeheid den Heer Erfprins van Orange aan, nam zyn intrek by den Heer Oud-Burgemeefter van der Bcecke, alwaar Zyne Hoogheid door het Krygs-wezen, de Regeering van Stad en 't Vrye, en verdere Lieden van aanzien is verwelkomd. Na het middagmaal bezinigde Zyne Hoogheid,by zich hebbende den Heer Generaal Du Moulin en verder gevolg, de Magazynen en Arfenaalen. Den volgende dag ten agt uuren begaf zich
De Heeren Gedeputeerde Staaten van Friesland hebben goedgevonden een buitengewoonen Landsdag uit te fchryven tegens Maandag den i Auguftus aanftaande in de Stad , en 's anderen daags op 't Landfchapshuis.



JAARBOEKEN,>/y, 1791. 1187
Zyne Hoogheid, de Heer Generaal DuMouUn en eenige andere Heeren, in de Sloep van 's Lands Schooncr deDolphyn, wierd door den Lieutenant Verdooren naar het Land van Cadfant overgevoerd, en wederom ten half elf naar Sluis gebragt. Zyne Hoogheid heeft het vervallen Retranchement, Fort Najjdu en Orange bezichtigd : het Fort Qran» ge naderende, wierd de Prins door het ge1'chut van 's Lands Schooner voornoemd begroet ; Zyne Hoogheid en gevolg vertoefden eenige oogenblikken in hetBuitenverblyf van den Lieutenant Verdooren. Te Sluis terug gekomen, bezichtigde zyne Hoogheid het Kafteel: van daar naar de Parade , waar Hoogstdezelve affcheid van de Officieren nam; bezichtigde de Werken van Sluis; mm ten twee uuren, ten huize van den Heer van der Beecke, affcheid van de Regenten van Stad en 't Vrye, en vertrok des morgen ten drie uuren met de Heer Generaal Du Moulin en gevolg weder in goeden welitand naar Gend.
De Stads Tooren is gevlagt geweest, gelyk ook de meelte Huizen ; ook luidden de Klokken; ieder voorzag zig van het nodige om des avonds te illurnineeren; doch op verzoek van zyn Hoogheid is zulks niet gefchied. By Publicatie van de Regeering, is ieder Burger en Ingezetenen bedankt, voor den goeden wil te dien opzigte.
Kkkk 4 Hulst.
Sluis in Vlaanderen.



j:i8S NIEUWE nederlandsche
Hulst.
HyLsT»
In t begin dezer maand, hadt men hier bet genoegen van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins van Urange en Nasfau, binnen deze Vesting te mogen ontvangen. Hoogstdezelve, vergezeld van de Heeren generaal Du Mouün en Collonel Graaf tan Byiand, kwam tusfehen 10 en u uuren des morgens aan, flapte af aan het Landshuis van Hulfter-Ambagt, en wierdt aldaar door beide de Magiftraaten, hebbende aan het hoofd den Hoog Bailltuw den Heer Baron v/& Lyriden, verwelkomd. Na het verjeenen van gehoor aan de Heeren Officieren van de Krygbezetting , Magiftraatsperfoonen , Predikanten,enz., vervoegde zig Hoogsr.dezeive naar de Parade, deedteen wandeling op de Stads wallen, bezag de Magazynen en verdere merkwaardigheden van deze plaatsbaarpa aan Hoogftdenzelven door de Heer HoogBaiUiuw eenige ververzingen tot het houden van het middagmaal, wierden aangeboden, waartoe de voornaamfte perfoonen van den lyrygs- en Burgerftaat waren genodigd.
Des nademiddags te vier uuren zettede Hoogstdenzelven zyne reis , langs de Linie, de Forten de Sandberg en het Boeren Magazyn , voort na het Huis te Zande; verpagtede aldaar by den Heer Rentmeefter der Domeinen Anemaet, en vertrok des anderen djaga naar Sps vangend.
VER-



JAARBOEKEN, July, 1791. 1189
VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ.
Nymegen. Den Heer Jamin , Raad dezer Stad, overleden, en door den Wel Edele Groot Achtbaare Magiftraat eene Nominatie der Heeren G. Har dus en li. H. de Mist, ter vervulling van dien gemaakt, en aan Zyne Doorluchtige Hoogheid als Erfftadhouder overgezonden zynde, heeft Hoogstdezelve daar uit verkozen den Heer Gerrit Har dus, die den 1 July den Eed gedaan en zitting genomen heeft.
Delft. Den 6 July is door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Piins Erfftadhouder, uit eene overgeleverde Nominatie tot Burgemeefter dezer Stad benoemd, den Heer Dr. Binke Lambrechts, ?n plaatze van wylen den Heer Mr. Joan Carel van Alderwerelt.
Op deszelfs Buitenplaats is overleden den Heer J. M. Cau, Commis van de Hollandfche Magazynen binnen deze Stad,
'sGravenhage. De Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland , hebben tot eerfte Secretaris , in plaats van wylen den Heer Mr. Caspar Clotterbooke, aangefteld,den Heer Mr. Alexander Hieronymus Royer, Kkkk j thanj
Veranderingdnder de hooge en lage Amte-
naars, enz.



Veranderingonder
de hooge en lage
Amte-
naars , enz.
Zy-
iipo NIEUWE NEDERLANDSCHE
thans tweede Secretaris; en tot tweede Secretaris van Hun Edele Groot Mogende, den Heer Mr-
Guilliam Balthazar Emams, Raad en Penfionaris der Stad Delft.
Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West Friesland hebben ook op verkiezinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid aangelteld, tot Raad Ordinaris in den Hove Provinciaal , opengevallen door het overlyden van Mr. Urarcl Jacob van Noordberg van Brandy, den Heer an Mr. Boudewyn Onderwater.
Verder tot Schout der-Stad Purmerende, als mede tot Bailliuw van de Beemfter, mitsgaders van Bode van den Bailliuwfchappe van de Beemfter, en nog van Bailliuw van de Wyde Wormer, opengevallen door het daar van verzogte en verleende ontflag aan IVdlem Ge/inus van Niewenhoven , den Heer Mr. Theodorus Christiaan van Nes: tot Dykgraaf van den Alblasferwaard, opengevallen door het daar van verzogte en verleende ontflag aan Mr. Hu go Repelaar, den Heer en Mr. 'johan Riptlaar.
Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten van Holtatfd en West - Friesland, hebben verders op verkiezinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, aangelteld tot Raad Ordinaris in den Hove van Holland, Zeeland en Friesland, in plaats van wylen den Heer Mr. Gerard jacob van Noordberg van Brandwyk , den Heer Mr. Boudewyn Onderwater.



JAARBOEKEN, July , 1791. ng-
Zyne Doorluchtige Hoogheid, heeft aangelteld tot Lieutenant-Admiraals van Holland en WestFriesland, de nagenoemde Vice - Admiraals Lodewyk Graaf van Byland, Daniël Pichot en Jnlian Jrnold Zoutman, om te dienen onder de Collegien ter Admiraliteit, als de eerst en laatstgenoemde beiden onder dat te Amfteldam, en de tweede onder dat op de Maaze.
Den Heer Carel Kleyn , aangefteld zynde tot Procureur by het Collegie van Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerde Raaden van de Edele Groot Mogende de lieeren Staaten van Holland en West-Friesland, in plaats van den overledenen Heer IVolfgang, heeft in die hoedanigheid den Eed afgelegd.
Leyden. Den 9 dezer is den Heer Mr. Maarten Marcus, Oud- Burgemeefter en Oud-Raad dezer Stad, Sscretaris van 't Collegie der Wel Edele Heeren Hoofd-Ingelanden van Delfland, inden ouderdom van byna 72 Jaaren, op deszelfs Buitenplaats by üverveen, aan eenibenaauwdheid op de Borst overleden.
Den 25 July zyn, ingevolge de verkiezing van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erffladhouder, tot Scheepenen dezer Stad aangelteld, de Edele Achtbaare Heeren Mr. Hartman Izaac le Pla, Joost van Poot, Mr. IVilhcm Musketier, Mr. Maurits Cornelis van Reverhorst, Mr. Jan Anthotiy Pielermaat, Mr. David de TEfpaul, Mr. Hendrik Schim en Izaac Willer Dz.; zynde de zes laatstgemelde Heeren tot Scheepenen-Com-
mis-
Veran-
dering onder de hooge en lage
Amte-
naars, enz.



ii92 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Veranderingónder
pÈ HOOge en
lAge Amte-
naars, enz.
Amsteldam. Op deszelfs Buitenplaats is overleden, den Heer Quiryn Ddbenis, Vice-Admiraal in dienst van het Edele Mogende Collegie ter Admiraliteit binnen deze Stad.
G o e s. Den 29 July is na een Ziekte van weinige dagen, in den ouderdom van ruim 44 Jaaren, overleden den Heer Mr. Anlhoni Osj'ewaarde , regeerend Burgemeefter, Raad en Secretaris dezer Stad , mitsgaders Dykgraaf van den Goefchen Polder.
Utrecht. Op deszelfs Ridder-Hofftede Hardenbroek, is inden ouderdom van omtrend 70 Jaaren overleden, Jonkheer Johan Adolph von Hardenbroek , Heere van Hardenbroek , Lockhorst, Berkenftein, Bergambacht, 'sHeeren Aartsbergen, Amerstol, Groote en Kleine Lindt; Lieutenant-
Generaal en Uier van de jntanterie; ^ononei van een Regiment Infanterie; Gouverneur van Bergen op den Zoom en onderhoorige Forten ; HoogHeemraad van den Lekkendyk Bovendams, Watergraaf van de Rivier de Eems.
Deo
misfarisfen van des Gemeenelands Middelen aangefteld.
En is laatftelyk door de Edele Groot Achtbaare Heeren die van den Gerechte dezer Stad, tot Secretaris van de Weeskamer aangelteld, den Heer Mr. Dirk Muller Masfts, in plaats van den Heer Mr. Willem Jan van der Goes, die op deszelfs verzoek ontflagen is.



JAARBOEKEN, July, 1701, n93
Den Heer Jan Anthony Taats van Amerongen heeft ter Vergadering van Hun Hoog Mogende l den Eed afgelegd, om wegens de Provincie Urecht als Raad in het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland zitting te nemen.
Leeuwarden. Op den Ordinaris Landdag tm dezen Jaare heeft Mr. Matthys Arnold van Moterdyk, Raad Ordinaris in den Hove van Friesland, aan Hun Edele Mogende by -Requeste te kennen gegeeven, „ dat hy bevond, dat zvne ver,, mogens by het klimmen zyner Jaaren, als zynde „ reeds tot 81 Jaaren geftegen, door verminde„ ring van t gehoor en gezigt, zodanig verzwak-
ten dat hy zig niet in ftaat bevond van zvn " r? r Sewigtige post, in alle zyne deelen, en „ met die expeditie als hy wel wenschte, waar te „ kunnen neemen; al waaromme wel inclineeren zou" ^»i,enA?°st '5 refigneeren; en verzogt dat Hun » Edeki Mogende aan hem met behoud van zvn „ iractement geduurende zyn leven, geliefden te
" ZeHeD zyne-dimisfie' als Raad Ordinaris in „ den Hove Provinciaa ." Welk verzoek tfan tem gratieufelyk by refolutie var> den %^ Mey is^ accordeert. — Dienvolgens hebben de Heeren Volmagten van het Kwartier der Zevenwouden te? vervullinge van dit Raadsheers-Ampt, den 10 juSi M?rD N,om/ratie gebra^ de Ogende HeeTaM?' Üepét Volmagt weges Dantu-
madeel, Mr. Jan Albert Willingc, Volmagt wegens StellmgwerrT West - Einde f en M? 8JW Camer van Idjinga, welke Nominatie aan Zyne Doorluchtige Hoogheid gezonden zynde, heeft Hoogstdezelve daar uit by Misfive van den Tingr. 1791 tot Raad Ordinaris in den Hove5van Friesland verkoren Mr. Jan Albert fdlhlgc.
Sas
Veran*
DERING. ONDER . de hooge EN LAGE ;
Amte-
NAARs, enz.



Verandering
onder de hoo' ge en lage
Amte-
naars, enz.
Hulst. Den 2 July zyn door de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerdens, herwaards gekomen tot het veranderen der Magiftraaten in Staats Vlaanderen, voor den tyd van twee Jaaren, over deze Stad en Jurisdictie aangelteld tot BurgemeeIter, den Heer Jan Jacob van Dordmond; tot Scheepenen de Heeren Dirk van den Bogaard, Prefident, Hendrik van Oljfcn, Hendrik AmbrofiusBacot, Leonard Koning, Anthonie Pieter Annemaat en Cornelis Haak.
Hulster-Ambacht. De Edele Mogende Heeren Gedeputeerden van de Hoog Mogende Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, tot de verandering van de Wetten in Vlaanderen, hebben den 2 July over den Lande van Hulfter- Ambacht, voor den tyd van twee Jaaren aangelteld , tot Burgemeefter Peter Lenshoek tot Kerkwyk; tot Scheepenen Otto Obreen, Praüdent,
Adri-
1194 NIEUWE NEDERLANDSCH3
Sas van Gent. Den 29 Juny laatstleden, is alhier door Hun Edele Mogende de Heeren Gedeputeerden van Hunne Hoog Mogende, de Maeiftraat voor twee Jaaren vernieuwd, en aangelteld tot Burgemeefter den Heer Jean du Bon Faber; tot Scheepenen de Heeren J. W. Raven, Voorfcheepen, H. Heunder, Dr. J. H. Eltzman, D. F. Nicole, J. de Jonge en Dr. J. Dcyer.
Philippine. Den 30 Juny laatsleden, is door de Edele Mogende Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende de Magiltraat alhier veranderd, en aangelteld tot Burgemeefter, den Heer Hermanus van Baalen ; tot Scheepenen de Heeren Jan Neelefon Jz. Voorfcheepen, Dings de Lelyst Maithias Pelizer en Johannes Trouw.



JAARBOEKEN, July, ijgi. 1195
Adriaan Anthony Wouters, Willem Echberlus Theodorus Paris, Hendrik Adriaan Anemaat, Jan Bernard van Olffen «n Mr. Scipio Oudkerk,
Axel. Door de Edele Mogende Heeren Hunner Hoog Mogende Gedeputeerdens, ter Magiliraatsbeftelling in Staats-Vlaanderen, zyn op den 1 July verkooren, over de Steden en Arnbagte van Axel en Neufen: tot Burgemeester den Heer Pieter de Jonse; tot Prasfident Scheepen, den Heer Pieter Alyares de Westdorpe; tot Scheepenen de Heeren Jan Hoelands , Dirk van Berge, Simon Dronkers, Jan Noutfen, Corn. Jansfen van Rofendaal, Jacobus van den Berge, Pieter de Regt Abraham Claasfcn , Willem Willemfen , Simon Buyje, Machiel Spronk en An de Regt,
LYST
Verandering
onder de hooge en lage
Amtenaars,enz.



H0(5 NIEUWE NEDERL. JAARB., July, 1791.
LYST DER PRYZEN VAN VERSCHELDE PRODUCTEN ONZES LANDS.
Rotterdam den 18 July. 1 by de Z. Zak. j Tarw tiieuwe Zeeuws 19 a 23 (V Rooob Zeeuws enz. n a 13 8 by 't Last.
Boekweit op 154 ffi .224^1 Mout Ir.lands 17 a 18* Haver Vriefe Brouw. 15 a 19 d — dito Voer 13 a 14* o£ ——. Zeeuws Brouw 15 a iö^ — dico Voer 13 a 142 e£
Rotterdam den 18 JuliPaardebooneh iH aiof <£
DUIVEBOONKN 21 a 22 eC
Koolzaad Zeuws enz. 27 a 33 é cjj Moutwym 6Jeede3oVt.
by den Steen. Vla» Allerbeft 40 a soft.
■ Best 3+ » 39
MiddeHbort 30 a 33 ft.
—— Gemeen 26 a 29 ft.
——Allergemeenst 24 aas ft.



N I Ë Ü W E
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
Augustus. M D C C X C I.
GELDERLAND.
Harderwyis.
Door de Edele Mogende Heeren Staaten van Gelderland, is in plaats van den Hoog Geleerden Heer Matthias van Geuns thans Hoogleeraar in de Geneeskuu. de te Utrecht, en Archiater dier Provincie tot Archiater van Gelderland aangefteld den Hoog Geleerden Heer Rudolph Forften * Hoogleeraar aan deze Univerfiteit, en dert
h111 ggh
Harder wyic?



Harder wïk«
II98 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zeiven het onderwys in de Praxis Medicai de Pathologia, en Medicina Legahs opgedragen. Als Opvolger aan dezen Hoogleeraar Rodo'ph Forftcn, die tot hier toe Mediana Thcorttica. Anatomkce en Chirurgice Prolesfor was, is met by voeging van de ArsOb> fttwcia, benoemd den zeer Geleerden Heer Jan Bleuland, Geneesheer te Gouda; en tot Profesfor Medicina, Botanices, Cherraa & Hifiori* Naturalis, den Heer Christiaan Paul Schacht, Geneesheer te Amfteldam, en Zoon van den Hoogleeraar in de Godgeleerdheid aan deze zelfde Umverfiteit. Verders is den Hoogleeraar Roscam teffens tot Profesfor Juris Feudalis en den Hoogleeraar de Rhoer, tot Profesfor Juris Natura Gentium & PaWici benoemd , en bet ondervvvs in de Griekfche Taal aan den Hoogleeraar Scheidius opgedragen.
B O R. K U L O.
Den 19 Augustus kwam Zyne Doorlachti<re Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder Heer dezer Heerlykheid, voor de eerftemaal bier; naderde des avonds omtrend ze* uuren aan de Lebbenbrug , zynde een half uur van deze Stad ; wierdt aldaar door Jonkheer Van Heeckeren van Zuideras , Drosfaart van deze Stad en Heerlykheid, en door de Magiftraat ontvangen en geleid door de gelederen van de Schutterven, en door eenige in het wit gekleedde 3 jon-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1199
jonge Juffrouwen mee bloemen geftrooid.
By Hoogstdeszelfs aankomst op het Hol te Borkulo werden alle de klokken geluid, en het kanon gelost, onder het geroep van Hoezés en Vivat Orange Des avonds wierdt het Engelsen Bosch van den Heer Drosfaart, als mede eenige Eerpoorten verligt. Den 20 bezigtigde Zyne Doorluchtige Hoogheid alle de plaatzen dezer Heerlykheid; als Geefteren, Gelzeraar, Kybergen , Needeen Rekken, hielde te Grol by den Heer Burgemeefter Abbink het middagmaal,keerde vervolgens herwaard, en vertrok over Hoogstdeszelfs Heerlykheden Bredevoorde en Ligtevoorde van hier,
HOLLAND.
'sGravenhage.
Wy hebben in onze voorgaande Stukken, zo van 't voorleden Jaar 1790, als dit Jaar 1791 , niet alleen het RapporE omtrend de Quota's en het Financie-Wezen, en de bedenkingen van den Heer Griffier Fagel, met alle de Bylagen en de befluiten, die daar op gevolgd zyn, als mede het Rapport ter Generaliteit, nopens de Ampten van Griffier en Commies, beneftens het Rapport op het Verzoekfchrift van den Heer Gom» mies Mr. B. P. van Lelyveld, geplaatst, maar ook in onze Jaarboeken van February 1791 , het Conciliatoir Advis van Zyne Llll a Door-
Bor.
£ulo-



isoq NIEUWE NEDERLANDSCHE
"s Gr\-
venhage.
Doorluchtige Hoogheid nopens de Quota's en het Geldwezen der Republiek medegedeeld. Op alle deze gewigtige onderwerpen is by de Heeren Staaten 'sLands van Utrecht op den 23 Maart 1791, een Advis beraamd en vastgefteld, hetwelk blykt uit het navolgend
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOÖG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREEN1GDE NEDERLANDEN.
Marlis den 29 Maart 1791.
TP\e Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht, hebben ter Vergaderinge ingebragt en laaten lezen de Refolutie van de Heeren Staaten van Hooggemelde Provincie, hunne Principaalen, genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt, op de Refolutien van de Heeren Staaten der refpective Provinciën, genomen op het Rapport, den 21 Mey 1750, alhier ter Vergaderinge gedaan door de Heeren van de perfon ele Commisfie, welke tot het reguleeren der Provinciaale Quotes in de Lasten van het Bondgeriootfchap, en het onderzoeken van de Financien van de Generaliteit, is gechargeerd geweest: en op de Rapporten , raakende de Griffie , op den 10. December 1790, en den 17 January dezes lopenden jaars 1791, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt; volgende de vöorfchreeve Refolutie hier na gemfereerd.



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1201
EXTRACT un de RESOLU-'sGra-
TI E \r van de Edele Mogende venhaHeeren STAATEN 's Lands van GK UTRECHT.
Mercurii den 23 Maart 1791.
/^ehoord het Rapport van de Heeren Van Wolphaarsetyk, en andere Hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot de Middelen , die, in gevolge en ter voldoeninge aan de Refolutie van de Heeren Hunner Edele Mogende ordinaris Gedeputeerden van den 8 Maart laatstleden, met 1 n berevens de Heeren Gecommitteerden ter Kamere van Financie , hadden geëxamineerd Hunner Hoog Mogen de Misfive van den 22 February dezes Jaars, dienende ten geleide en appuy van een Rapport, door de Heeren Van Weldoen, en anderen Hunner Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, met en benevens een omftandig Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ten zeiven dage ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt op de Refolutien van de Heeren Staaten der refpective Provinciën, genomen op het Rapport den 21 Mey 1790, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende gedaan , door de Heeren van de Perfoneele Commisfie , welke tot het reguleeren der Provinciaale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap, en het onderzoeken van de Financien van de Generaliteit is gedecerneerd geweest , zo als dezelve Refolutien fucceffivelyk ter Vergaderinge van Han Hoog Mogende waren ingebragt.
Gelyk ook op de twee Rapporten den 10 December 1790 , en den 17 january dezes jaars ter Vergadering van Hun II 'og Mogende gedaan , nopens den financieelen voet , waar op de Ampten van Griffier en Commis van Hun Hoog LIII3 Mo-
ddvys van de Staaten van Utr. op Quota's enz. en Kef. der Gen.



Jap* NIEUWE NEDERLANDSCïJE
fsGRA- :
VEN HAGE-
Jdvys yan de Staai en van Ui,r.
°i> Qjl°L ta's enz. en Bef. de/Gen.
Mogende, mitsgaders de Schryfloonen in de Grifr üe, en in het Comptoir van den Commis en Directeur voortaan zouden behooren te worden beaamd en gereguleerd ; als mede gelet op de Requeste, door den tegenwoordigen Commis den 20 December laatstleden aan Hun Hoog Mogende geprasfenteerd, irhoudendè eenige bedenkingen tegen de fchikkingen by het eerstgemelde Rapport geproponeerd, zo veel zyn Comptoir aangaat; alle welke 'Stukken'by Hun Edele Mogende Refolutien va'rt.den 22 December, van dén 9 January en deö 9 February laatstleden mede in derzelver handen waren gefteld.
v Is, na deliberatie, goedgevonden, de Gecommitteerden dezer Provincie ter Generaliteit te authorifeereh , om ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende opéning' te doen én te vérklaaren. : Öat Hun Edele Mogende, gepenetreerd van het groot belang, dat 'ér voor de Republiek in gelegen is, dat de Quotes in de Lasten van' bet Bondgenootfchap ten fpoedigften wierdén gereguleerd, de voet, op welke de Armee van den Staat zoude worden geformeerd eri bePald, gearrefteerd , 'en de verdere Lasten van de Unie beraamd en vastgefteld ; dé èerfté zyn' geweest. Welke hunne Refolutie op de Rapport' n van de Heeren van de beide PerfoL nëele ^ommisfieri, zo tot revifie der Quotes en van'het'Finnncié-Wezen der Generaliteit, als van Defenfie - Wezen, ter Vergadering van Hun Hoog Mogtnde hebben ingebragt. ' ' ' ' -; Dat Hun Edele' Mogende met ter zyde ftelling van verfcheide confideratien, welké hadden kunnen worden'gemaakt en! gedragen, indien dezelven het algemeen belang van het dierbaar Vaderland aan het byzonder' belang van deze Provincie telkens hadden willen onderfchikken, met de meest mogelyke toegevendheid zodanig hebben geretölveerd, dat met grond konden verwagteri, dat, wanneer de Refoluiieri van de Heeren Staaten der andere Provin■** '"* " EH "cien,



JAARBOEKEN, Augïstus, j79U I?p3
pen, insgelyks zo tydig en met gelyke infchikkelykheid waren genomen, de aahgekgef onSwSPen, welke m het Rapport van de Heeren van de eerfle Perfqneele Cpm&ie zyn behandel!, eedl goMange meest al hun beflai zouden hebbenbl
Dan dat Hun Edele Mogende mCt Ieedwe7en uit de fuccesfivelykingebragte Refolutien der Heeren
vS^nX a,ndere ProviDcien hebben **£<£
vcrlchillende begnppen, waar in de Bondgenooten pyer deze en geene poinclen verfeeren, en we ke alleen oorzaak zyn geweest,dat fpeciaa)depoinften van het regu eeren der Quotes, en de v^beS' nng van de Militaire MSgt van den Staat S geene eonclufie hebben kunnen worden gebragt
C it °P°nth?ucl °verzulks geenzints aan Hun Edele Mogende kunnende worden geattribueerd dezelve ook geen, deel hebben aan de gévoS' welke de vertraagmge van de afdpeninge vafdeze zo belangryke onderwerpen airede mSgten heb. pen gehad, of nog mogten hebben S t-rjf VaJi Edele MoSende intusfehen met erken-
ke 7^neeHeq F*" de moeite wel-
ke Zyne Hoogheid en den Raad van Staate hebben genomen, om de verfchillende begrippen der Bond. genooten te concilieeren, en de conclufi - van die aangelegen Poincfen te faciliteeren
Dat het Hun Edele Mogende , die Zyne Hooeheid en den Raad van Staate voor derzelver bl toonden yver ten beste van' het Vaderland bedan^en, dies te aangenamer geweest is den uitflag deTJt^ï'r by Hr j*** Mogende met den S ,n ^ iS f/C aa"^legd, te verneemen, om dat S LSS M°gende a!!e,m°ge,y^ efforts hebben, ae gejann, om, ter voorkoming van nieuwe verwarringen, tot hier toe op den ouden bezwaarden voet ,n de lasten van het Bondgenootfchaptblv" ven eoncribueeren, daar inne niet wel lan^ zouden hebben kunnen voortgaan; maar, hoe oïr",1 4 gaar-
'sGra-
venhage.
Adyys. van de Staaten van Utr. op Quota's enz. ;n Ref.' ier Gen.



1204
NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
venhage.
Advys van de Staaten yanUtr. op Qjioia's enz. en Kef. der Gen.
mrne ook , eindelyk genoodzaakt zouden zyn geworden, op het voetfpoor van andere Bondgenooten ook hunne Provincie eenig foulaas te bezorgen.
Dan dat Hun Edele Mogende dit zo lange willende uitftellen, als maar eenigzmts mogelyk is, Reeds beftuurd door denzelven geest van toegeevendheid, welke onophoudelyk derzelver befluiten hadden gekenmerkt, bereid waren , alle mogelyke deference voor de begrippen der Bondgenooten te betoonen, zoverre zulks met de gefteldheid dezer Provincie , en het bekrompen Finantieel vermogen van dezelve maar eenigzints kan worden gecompasfeerd; en thans by Hun Hoog Mogende Refolutie van den 22 February laatstleden wederom eene vernieuwde preuve ontfangende van den onvermoeiden arbeid en yver, waar mede Zyne Hoogheid en den Raad van Staate zig hebben bezig gehouden, om aan de bezwaaren der Bondgenooten te gemoet te komen , zig ook dit bezwaar voor hunne Provincie nog wel eenige maanden willen getroosten, en aannemen in de gewoone betaalmgen van de Militie en andere lasten van het Bondgenootfchap, uit de Staaten van Oorlog proflueerende, op den ouden voet te continueeren tot den 1 july aanftaande, ofte wel tot het ingaan van de eerlte Heerenmaand daar na, in dat vertrouwen nogthans, dat dit de Iaatfte maal zal zyn, dat zulks gevergd zal worden, en dat, zo onverhooptelyk het ppintt der Ouotes als dan nog niet finalyk gearrefteerd mogte zyn, de Raad van Staateprovifioneelyk wel zal willen zorgen voor de betaalingen der twee Compagnien Zwitfers en Mecklenburgiche Iroupen, zo als die ter Repartitie van deze Provincie zvn gebragt, alzo Hun Edele Mogende dezelve na dien tyd niet wel langer zullen kunnen blyven betaalen; vermeenende Hun Edele Mogende met alle regt dit te mogen vorderen, daar het niet aan hun geïmputeerd kan worden, dat niet reeds zedert lange een afkomst van deze zaak is gemaakt, als heb-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. t20j
bende zig op het Rapport der Perfoneele Commisfie tot de Revifie der Quotes met zo veel promoritude en cordaatheid geëxpliceerd , dat ook by het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate daar op weinig of geen remarque zyn gemaakt Dat Hun Edele Mogende derzelver Mede-Bondgenooten daar inne wederom willende voorgaan en met Hun Hoog Mogende Gedeputeerden volkomen inftemmende, dat, zo elk der Bondgenooten
?pk-iTi ?Hk-Jb,yft ftaan' en geene onderlinge infchikkelykheid en toegevendheid plaatze heeft de belangryke Poinöen by bet Rapport van de eèrfte Perloneele Commisfie, en nu nader by het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate vervat, nimmer tot concluöe gebragt, ofte de verwarringen, die by ontlfentenisfe daar van onvermvdelyk te verwagten zyn, en den ondergang van de Republiek zouden kunnen na zig fleepen , voorgekomen zullen kunnen worden , geene zwartheid maaken, onder inhafie van derzelver Refolutie van den 4 Augustus 1790, den 16 daar aan volgende ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ïngebragt, in zo verre daar in by deze geer e verandering gemaakt word, nader te verklaaren dat zy zig conformeeren met alle de Poinftcn zo d;e betrekking hebben op het werk der Quotes ' als d;e welke concerneeren de inrigting van de Ar'mée en van een Corps Scheeps - Artilleristen, als mede'de voet, waar op dezelve en andere Zee - Offieeren voortaan zullen worden betaald, en alle de andere Posten, op het Schema van beide de Staaten van Oorlog gefteld, zo en in diervoegen, als alle dezelve by het Advis van Zyne Hoogheid en den
SS TAmC? WOrdeJ? ^^dragen, confenteerende dat dezelve op dien voet worden ter conclufte gebragt, onverminderd nogthans eenige weinige remarques, die Hun Edele Mogende £ vernlêt oordeeen, aan de nadere overweeging hunner Me(*e-bondgenooten voor te dragen, dog die zy, om
' geen
's Graven hage.
Advys van de ■Staaten van Utr.
0p Q0O-
t a's enz, en Ref. der Gei?.



1205 NIEUWE NEDERLANDSGHE
'sGravenha-
ge.
Advys van de Staaten van Utr. op Qjiota's enz. en Kef. der Gen.
geen oponthoud te geven, bereid zyn te fubmitteeren aan het nader oordeel of deciüe van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, beftaande in de navolgende:
Ten eerften, met opzigt tot de Middelen van Contrainte, of de bepaaling , dat, wanneer eene bezending aan de eene of andere Provincie zal zyn gedaan, en dezelve, binnen negen weeken na de afzending, geen effect zal hebben gehad, aan. ftonds, na dat daar van Rapport zed zyn gedaan, de Gedeputeerden van die Provincie, zo ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende, als in de verdere Generaliteits Collegien zullen worden geweerduit dezelve Vergaderingen en Collegien, niet zo verftaan moest worden, dat tevens uit dat Rapport zoude moeten blyken , dat de non-betaalmg van zodanige Provincie, niet aan zuiver onvermogen, maar aan onwil was toe te fchryven, terwyl het ten hoogften onbillyk en onregtvaardig zyn zoude, een Bondgenoot, die door onvoorziene toevallen en desa/lrés wadrlyk onmagtig was geworclcn te betaalen, om die reden uit de Generaliteits Collegien uit te fluiten? , Ten Tweeden, met opzigt tot de Post voor de Defrovementcn , vinden Hun Edele Mogende zig verpligt, aan hunne Mede - Bondgenooten in overweeging te geeven, daar dog het oogmerk van alle redres in de Staaten van Oorlog zyn moet, eene zo veel mogelyke egaliteit in het dragen der gemeene Lasten te introduceeren , of het wel redelyk zyn zoude, het montant voor deze Post te berekenen , na eene veertig]aarige Epoque, geduurende dewelke eene aanèenfchakeling van Buitcnlandlche Commisfien en Bezendingen hebben plaats gehad, meer dan ooit te voren, en of het niet billyker zyn zoude, deze Post te berekenen na de betaahngen op dezelve in vroegere veertig jaaren , of geduurende de eene en andere Epoque te zamen, en dus over tagtig jaar, ofte wel over den geheelen tyd,



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1207
dat deze Post op den Staat van Oorlog is bekend geweest, in alle welke gevallen Hun Edele Mogende vertrouwen, dat die Post, ba aftrek van het geen bevorens daar uit betaald, en nu op den ordinaris Staat van Oorlog overgebragt is, defomnë van ƒ 130000:0:0, by het Rapport van de eërfte perfoneele Commisfie daar voor gefteld, niet zal kunnen furmonteeren.
Ten derden , ten aanzien van de verminderde kosten van het Corps Mariniers, ten beloopc van f 255472-15-8, en welke fomme Zyne Hoogheid en de Raad van Staate proponeeren, dat of geheel, of voor een groot gedeelte, by het Millioeh , Op den extraordinaris Staat van Oorlog voor de Marine gebragt, gevoegd diende te worden, moeten Hun Edele Mogende inhasreeren derzelver Declaratoir, by Refolutie van den 4 Augustus 1790, op het Rapport van de tweede Perfoneele Commisfie gedaan, en verklaaren, als nog bereid te zyn, naaf al hun vermogen te contribueeren tot herftel vkü 's Lands Marine, al moeften de kosten daar van furpaslèeren de fommen, waar op dezelve by het voornoemde Rapport gecalculeerd zyn, zo maardë voorgeflagen Redresfen in de adminiftratie der Zeezaaken,ofte zodanige andere, die nog beter mogten geoordeeld worden, dadelyk worden geïntroduceerd^ en waar omtrend Hun Edele Mogende op het kragtigfte infteeren, dat de Befoignes hoe eer zo beter mogen wotden geëntameerd en voortgezet, terWyl het Hun Edele Mogende niet redelyk voorkomt , zo lange zulks niet gefchied is , de fomme van een Millioen daar mede te vergrooten, ten ware nogthans buitengewoone omftandigheden extraordinaire Efforts kwamen te vorderen, dan in welke gevaüert dezelve by extraordinaire Petitiën kunnen wcireleö gevonden.
Ten vierden , omtrend de jaarlykfejie Liquidatie, twyffelen Hun Edele Mogende, of dezelve wel van alle Posten zonder onderfcheid jaarlyks zal
kutii
'sGra-
vehhA'
ge.
Advys, van de Staateh van Utri op Quota's enz. cu Kef. der Gen,



'sGra-
venhage.
Advys van de Staaten yan Ulr, oJ> Quota's enz. en Kef. der Gen.
i20§ NIEUWE NEDERLAN DSCHE
kunnen gefchieden, alsby voorbeeld, de Post van eet! Millioen voor de Marine, de driemaal honderd duizend guldens voor de Fortificatiën &c, daar dog in het eene jaar meerder Equipagie nodig is, dan in het andere, en ook de kosten van de Fortificatiën niet jaarlyks dezelfde kunnen zyn, en zouden daarom in bedenkinge geven, of ten aanzien van deze en andere Posten van gelyke natuur niet zoude kunnen volftaan, dat den Raad van Staate verzogt wierde, jaarlyks by den extraordinaris Staat van Oorlog te voegen eene Notitie van het geen in het argeloopen jaar uit die Pesten betaald is, of nog betaald moet worden, tot informatie van de Bondgenooten, immers, dat over dezelve niet jaarlyks , maar over een zeker getal van jaaren geliquideerd werde.
Ten vyf den, met betrekkinge tot de remarque van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, dat geene Provincie zig ftellig heeft geëxpliceerd, over de veranderingen , die by het Rapport van de Commisfie zyn voorgeftagen, dat in het Reglement yan de Binnen- en Ihtitenlandfchc Commisjien zouden behooren te worden gemaakt, veel min ovef eene betere belooning van de Secreiarisfen der Mini/Iers, of liever de aanfielling van eenige Secreiarisfen de Ambasfadc, of Legations-Secretarisfen} refleeïeeren Hun 'Edele Mogende, dat zy by hunne Refolutie van den 4 Augustus 1790 , zig bereid verklaard hebbende, om, met opzigt tot dé geproponeerde veranderingen in het Reglement van den jaare 1700, voor de Ambasfaden en Commis ften buiten 's Lands, en het aanflellen van eenige Secreiarisfen de Ambasfade , of LegationS-Secreiarisfen met de andere Bondgenooten te concurreeren t over zulks vermeenen, zig daar omtrend klaar genoeg te hebben geuit, en daar by als nog té perfilteeren; zo als Hun Edele Mogende ten zes-' den ook geene reflexie gemaakt hebbende op het Rellen van de Trompetters van den Slaat op de extra-
OT-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1209
ordinaris Staat van Oorlog, geduurende hun leven, van geene andere gedagten geweest z\n. dan dal derzelver Plaatzen, by vacature , niet wederom behooren te worden vervuld.
Eindelyk ten zevenden, hebben Hun Edele Mogende met genoegen gezien, dat Zyne Hoogheid en den Ra d van Staate geene onbillykheid fchynen te vinden in de infiantien, door Hun Edele Mogende by derzelver meergemelde Refolutie van 4 Augustus 1790 gedaan, en oy het Slot van de astfte Afi deeliug van het, Advis van Zyne Hoogheid en den R ^ad van Staat gecnarreerd, immers dezelve met Rilzwygen voorby gaan, en alleenlyk reflecfeeren, dat dezelve voor nieuwe objecten van deliberatie kunnen worden gehouden.
En alzo Hun Edele Mogende overtuigd zyn van de billykheid en regtmatigneid, dat door het "bondgenootfehap, op welke wyze zulks dan ook moge gefchieden, daar aan voldaan werde, ten einde aan de eene zyde deze Provincie niet alleen de fchade kome te lyden van de vertraginge der afdoening van zaaken, en aan de andere zyde, de yver en trouwe van alle de Leden van het fiondgenootfehap opgewekt morden, om in benaauwde tyden, door extraordinaire en derzelver vermogen te boven gaande Eri brts liever geduurende eenigen tyd de zaaken gaande te houden, dan verwarringen te veroorzaken , vertrouwen Hun Edeie Mogende , dat de Bondgenooten dit ook aldus met hun begrypen, en geene zwarigheid z'dien maaken, ten deezen opzigte ook aan deze Provincie eenige voldoening te geeven , en welke des te redelyker zal voorkomen , naar maate andere Provinciën, door de niet afdoeningevan het Poincf der Quotes, aanmerkelyk geprofiteert, en deze Provincie zo veel meer en langer boven vermogen bezwaard is gebleven.
En is wyders goedgevonden, dat de Heeren Gecommitteerden wegens deze Provincie ter Generaliteit by deze gelegentheid, ter Vergaderinge van Hun
Hoog
's Gravenhagen
Advys van de Staaten van L'tr. op Quota's enz. en Ref. derGen-



ssGra-
venhage.
Advys' van de Staaten van Utr. op Qiiota's enz. en Kef. der Gen*
&iv NIEUWE NEDERLANDSCËÉ
Hoog Mogende zulten infteeren, dat de Bondgenooten welke zig over dat gedeelte van het Rappore vm'de Heeren van de eerfte Perfoneele Commisfie, raakende de verbetering van de Finantien van de Generaliteit, nog biet hebben geëxpliceerd, mogen worden verzogt, om zig teh fpoedigften mede op dat fubiccl te verklaaren, tén einde de Generaliteits Kasfe, by aanvoig van tyd , zo veel te beter in ftaat gefteld wierde , öm niet alleen in ordinaire, rhaar ook in onverhoopte extraordinaire gevallen, tot verligting van de Financien der Bondgenooten, te kunnen medewerken.
En is verder verftaan, door welgemelde Heeren Gecommitteerden wegens deze Provincie ter Generaliteit te doen declareeren, dat Plün Edele Moé'ende, ten aanzien van den Fihancieelen vost, waar öp de Ambten van Griffier en Commis van Hun Hoog Mogende, eh twee expedieerende Clercquen, mitsgaders de Schryfloonen in de Griffie en in het Comptoir van den Commis eh Direcleur voor aan zou len behooren te worden beraamd en gereguleert, zig confdrmeereri met de Rapporteu, op dat fübiecfc den ib December 17ÖO, en den 17 January dezes jaars ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt; dan dat Hun fcdele Mogende , met ónzigt töt de Post van den Commis gereflecteerd hebbende, dat, hde zeer Hunner Wog Mogende Gedeputeerden, oy derzelver Rappert van den 17 January dezes paars, vermeenen, dat het verzoek van den tegenwoordigen Commis, t>y Reqüesit gedaan, zonde behooren le worden gedeclineerd ,
RIET TE Mift AAN DEN CoMMIS VAN HUN HoOG MOGENDE Of DER TYD ZOUDE KUNNEN WORDEN VRY CELMTEN , CM i INDIEN TEGÈN VERWAGT1NG HÉT INKOMEN VAN ZYN AMBT, DOOK HET GEENE HY VOOR HET NOTULEEREN ZOUDE MOETEN BETAALEN,' ZEER MERKELYK MOGTEVERMINDEREN , ZULKS AAN HüN HOOG MOGENDE VOOR. TE DRAGEN , WANNEER DAAR OP FAVORABELE *EFLECT/E ZOUDE BJSHOOREN TE WORDEN GESLAAGEN,
prsg-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 121
preferabel zouden oordeelen, in plaatze van de vry heid, hier by aan deh Commis in der tyd overgela ten, dat de fomma van j 1500:0:0, by het eer Re Rapport van den 10 December 1790 voorgeflagen voor het notuleeren,eenigzints werde verhoogd, en op ƒ 2000:0:0 gefteld, ten einde aan de eene zyde alle gelegendheden worden geamputeerd tot het vragen van faveurs, en de introductie van inkruipingen, en aan de andere zyde de Commis in der tyd , door deze ruimere belooning, des te meer aanmoediging vinde, om Lieden tot zodani? werk bekwaam te maaken.
(Onder ftond*)
Accordeert met de voorfz. Refolutien,
(Was geteekem J
H. A. LAAN.
Waar op gedelibereert zynde , is goedgevonden en verftaan, dat Copie van de voorfz. Refolutie gezonden zal worden aan den Pvaad van Staate bm te ftrekken tot derzelver narigtinge. \En worden de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën , welke zich op het voorfz. fubjecf nog niet hebben verklaard, mits dezen verzogt, hun daar toe mede te willen bekwamen.
Accordeert met voorfz.. Register.
De Edele Mogende Heeren Staaten- van Overysfel hebben in de Rapporten van den 10 December 1790 en 17 January 1791, omtrend den Griffier, op den 15 April -a\ ingeftemd, en dit hun Advys den 19 April 1791, ter Vergadering der Algemeene Staaten ingebragt:
Mmmm EX-
1
> 's G&A*
VENHA*
GE. , ,
AdvyS van de Staaten van Utr. op Quo' ta's enz. en lief', der Geti.



's Graven hage.
Advys van 0verysfelnopens de Grif fie.
I»12 NIEUWE NEDERLANDSCHE
EXTRACT uit ha REGISTER der RESOLUTIEN van RIDDERSCHAP en STEDEN de STAATEN van OVERYSSEL.
Zwolle den 15 April 1791*
De Heeren de Droste van Zaïland en andere Hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, in gevolge en ter voldoeninge van derzelver Refolutie Commisforiaal, hebbende geexamineert het Rapport van de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van Financie, van den 10 December 1700, met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate en Generaliteits Rekenkamer, hebbende overwogen hoedanig de Finantieele voet zoude behooren te worden ingericht, waar op de Ampten van Griffier en Commis van Hun Hoog Mogende voortaan zouden behooren te worden bekleed en gereguleerd : als mede de Requeste van Mr. B.
ï>. van Lelyveld, Commis van Hun Hoog Mogende, zig bezwaarende over een gedeelte var» het vöorfchreeve gerapporteerde , van den to December 1790, voor zo verre hem Commis aanging, en noch het Rapport van Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van Financie, met Gecommitteerden uit den Raaden Rekenkamer, vöorfchreeve Request hebbende geëxamineert, zo als het zelve den 17 January 1791 , ter booggeanelde Vergadering is uitgebragt en daar by gelet hebbende op de Refolutien van de Heeren Staaten der refpectiveProvinciën, genomen op het Rapport van de perfoneele Commisfie tot de Revifie der Quotes,op dit fubjeék, en fuccesfivelyk ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt, zo wel als op de voorlchreve nadere Rapporten van den 10 December
1790



JAARBÖEÏCEMj Augustus*, i^oi.
iTPO en 17 January i79i, zo als t1e voorichre. ye Rapporten van 10 December 1790 en 5 January l79i by alle Ce Provinciën weder zyh ovef'l nomeh ; en geconfereerd, de voorfchreVe materje tot die maturiteit en preciesheid is gebra-t dat daar op thans niet alleen kan; maarcoklo afdoening van zaaken, welke niet ahders als töt nadeel en veragtering van het Finan tie Weezen onnodig zoude worden geörotraheert, finaal behoorde te worden gercfolVeerd, zonde van al Vife weezen, dat de Heeren Gedeputeerden vanwegens deze Provincie ter GeneffiSt SbJS behooren te worden gequalificeert, om ter Ver-
£«Cfö ?Hn fJb0g Mo8ende,'op den voet ▼an het VoorfchreVe gerapporteerde te Verklöh ren» dat Ridderfchap %n 'Steden zigïn het Jeraal cohfortneeren met het eerstpemelde Rapport Van den voorichreVe to December eo als ook m het byzonder met dat Van deh
CcJvT? Pï °Pr /e ;ReqUeSte Van den tcmmis L. P. yan Lelyveld cenomfen1 in #n
Verre hun Vorig Advis ter de**BmKco "ge"
tendë, in het vast Vertrouwen, dat de reföeeli-
W Bondgenooten ^eindelyk zonder langer dra*.
Jen, tot voorkonnng van Vordere prejudicie van
s Lands fmance, wel hoe eerder zo liever dien
eonfotm fcutfd, willen befluiten , en de Voorfchre*
Ve Fmanu-ele voet vast Rellen, en ööverandef-
lyk doen obfeiveeren, daar toe insgelyks hrnné
Gedeputeerden ter Vergadering van Hup Höos
Mogende qualificeerende. 0g
Waarop gedeliberfcert zynde, hebben zig Rj&
totioZZ. U1Ct VOürfehreve R"PP&t<*
(Onder ftohd*) Accordeert met Voorfz. Rfigfetef.
(Was geteekend")
M. TYDEMAN* Mm mm a p&
'sGèa*
venhage.
■Advyi Van Ö» vtrysfet nopens , de GriA fel



1!
'sGra
VENHA- t GE.
Refolut. derStaaten Generaal.
«4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
De Algemeene Staaten belloten den 19 \pril 1791 hierop aldus:
EXTRACT uit het MfJ Refolutien van de HO^G muGENDE HEÉRfcff STAATEN GENERAAL der yEREENIGDENEDERLANDEN.
Sog emeld^ptTnde zyne ^a|^W dezelve zig conformeeren met de Rapporten, op den 10 December des voorleeden, en den 1JaSrJ dezes loopende jaars, raakende de Grxffie , Xe? ter Vergadering uitgebragt; volgende de voorfchreve Refolutie hier na geinfereert.
Fiat infertio.
Waar op gedelibereert zynde , ^ goedgevonden en verftaan, mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën.welke zi50? het voorfchreven fubjec] noch met■ ^bben ver klaard, hun daartoe mede te willen bekwamen.
Accordeert met voorfz. Register.
Omtrend de Quota's en St Financie-We«?, bXen Hooggemelde Heeren Staaten van Overysfel den16 April 179- ^dus:
EX-



JAARBOEKEN, Augustus. 1791. 121
EXTRACT uit het REGISTER Je RESOLUTIEN Yo» RIDDER SCHAP en STEDEN, de STAA van OVERYSSEL.
Zwolle den 16 April 1.791.
£V Heeren de Droste van Zalland, en andere hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot «e zaaken van de Financie-, ingevolge en ter voldoening van derzelver Refolutie commisforiaal van den 19 Maart jongstleden, hebbende geëxamineerd het Advis Conciliatoir van Zyne Hoogheul en den Raad van Staate, betrekkelyk de Keiolutien van de refpective Provinciën, 00 het Kapport der Perfoneele Commisfie over deQuo. tes, op den 22 February daar te voren ter Ver ^aderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt. ; Hebben ter Vergaderinge gerapporteerd, dat va agting genomen zynde, dat alle verdere uitltellen over eene finaale concluüe op het ftuk der quotes, met den aankleven van dien, niet an <iers dan tot aanmerkelyke veragtering van 's Tumds gemeene belangen en oneindige verwar, ringen m de gevolgen kan aanleiding geven en gedyen; van advyfe zouden wezen, dat Riddêricnap en Steden hunne Gedeputeerden ter Generaliteit zouden behooren aan te fchryven en te qualirkeeren , om ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende te verklaaren, dat gaarne alles willende toebrengen, het geen de afkomst van eene zo gewigtige materie kan bevorderen, ver•koreu hebben, op eenige weinige poincèen hun. ne nadere gevoelens open te leggen, de overige, welke, zo by hun vorig Advis van den 18 Uctober 1790, als tegenwoordig onaangeroerd zyn gelaaten, of .waar in nog voor eenige der Provinciën mogten discrepeeren, onderwerpende *an het conciliatoir of definitif Advis van Zyne Mm mm 3 floog.
5
'■ *s Gha-
-VENHA'
GE. '
Advys van O verysfel nopens Quota's en z.



*2»fii NIEUWS NEDERLANPSCHl
VENHA-
Advys
van Q-
verysfel
nopens
Qiiota^s
enz.
Hoogheid en den Raad van St ;ue, vertrouwen," de, dat de Provinciën, wehe in her zelfde geval zyn, dien vyes; yan af|ptnst ook wel zullen inuaan, waar toe" althans Rvidderfc^ap en Steden door het voorgemelde conciliatoir Advis zelfs zyn geanimeerd geworden, als hebbende daar in opgemerkt , den ohgeroeenen en onvermoeiden yver en arbeid, door Zyne Hoogheid en den Raad daar by aaugewend, waar voor zy zich. Villyk alle dankbaarheid van dsBon Igenooteu verworven hebben, en zulks dus zonder agterdenken aan dezelve kan worden geremitteerd.
Dat zy echter onder die poinctm om dringende redenen moeten uitzonderen , en daar door nieE wel kunnen of mogen defereeren aan de inftaii-r tie, by Zyne Hoogheid en den Raad van Staate In de finaale Periode van het conciliatoir Advis gedaan; maar dat Ridderfchap en Steden in tegendeel, daar zy in hunne Ad-zifni en Confenteu niet anders voor oogen hehben en houden, dan gene perfecte, en zo namogelykeegaliteit tusfehen d§ refpective Bondgenooten', met afwering van al bet geen aan zig zelfs of eenige der liontigeuoO' ten prsejudicahel zoude kunnen worden, onder intiaglie'van hun Advi» en Confent by Refolutie van 18 Öctoher 1790 uitgedrukt, en den 22 daar aan volgende ter Vergadering van Hun Hoog iVlogeni de ingebragt, daar by moeten perü'teereu, en als nog verklaaren, in de voldoening der Quotes op den nieuwen voet tot geen ianger Teruiyn, dan dje van vyf en twintig jaaren te kunnen bewilli-, gen j, zelfs met by voeging, waai mede zy teffens, voorgemelde Advis en Cnnfent nader expli* fleren, dat wel mogen lyden% riet alleen, maarycnneenen als een noodzaakelyk requifiue te moeten aandringen , dat van nu af aan word yastge*. f|eld dac met het uiteinde van het tweeën twink tiglte, immers uiterlyk in den loop van het drie ifi tvyintiglte jaa.r de refpective Provinciën en Ge-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1217
neraliteit gehouden zullen zyn, als dan weder or nieuw gelyke opening van den ftaat haarer Fi nancien te moeten doen, ten einde voor de expi ratie van meergemelde Termyn van vyf en twintig jaaren beoordeeld en bepaald moge worden , of de refpective Quotes der Provinciën en Generaliteit op dezelfde voet zullen kunnen en moe ten verbiy ven, ofte wel, dat daar in verandering en verfchikking, zo ja, welke, zal ftand moeten grypen, op dat het een en ander voor expiratie voorgemeld, behoorlyk kan afgelopen zyn, alle prejudicie en bezwaar voorgekomen, en anderszints te dugtene verwarringen verwydeid worden.
Dat, by zo verre bedenken zoude konnen worden gedraagen , of de verzekering , by de 4 § van het Conciliatoir Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van 22 February laatstleden, wel fufficient genoeg zoude zyn, om daar in met volkomen fiducie te kunnen berusten, Ridder? fchap en Steden wel kunnen toeftaan, ook zich zelfs in gelykheid met de overige Bondgenooten daar toe wel willen verpligten, dat jaarlyks door de refpective Provinciën aan den Heer Erfftadhouder in der tyd, als Provinciaalen Erfftadhouder opening worde gegeeven, of verklaaring afgelegd , dat haare inkomften door geene vermin" dering zyn afgenoomen, en boven dien geftadig arbeiden, om een excedent van inkomften te verkrygen, ten einde alle vreeze en verdenking voor het tegendeel benomen worden; de Provinciën tevens gerust gefteld, dat met finceriteit worde agtervolgt, het geen by bet arresteeren der nieuwe proportie en Quotes met den aankleeven van dien, is aangenoomen en verzekerd.
Dat, met betrekking der Logisgelden, metaangenaamheid hebben befpeurd,dat de gedagten van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate op deze Materie §. 2. van het Conciliatoir Advis vooikoMmmm4 men-
's Gra-
venhage>
Advys van 0-
verysfel nopens Quota's enz.



's Gravenhagen
Jdvys
van O-
verysfcl
nopens
Qj/ota'i
(nz.
l»i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
mende, co-incideeren met het geene, waar op by deze Provincie is aangedrongen; dat zy derhalven ook mogen vertrouwen, dat zulks den géwensch* ten invloed op de Heeren Staaten van Holland en Friesland zal mogen hebben, ten einde deze Last voortaan,zonder verdere hsefitatie, Bondgenootfchappelyk zal blyven gedragen worden.
Dat, byzo verre daar op nog reflectie mogte vallen uit hoofde, dat hier of daar zwaarder Logysgelden moeiten worden voldaan, zo als omtrent het Haagfche Guarnifoen, zo men berigt is, plaats heeft ..kunnen Ridderlchapen Steden zeer wel daar in concurreeren en bewilligen, dat het zelve in computatiekame, gevalideerd en geliquideerd worde volgens de order van den Lande.
Ridderfchap en Steden dog (om dit eens vooral voor gezegt en ge'ïiifiuueerd te houden)houden het daar voor , dat'al het geen tot de Militie, Fortificatie en Defcnfie,en het geene daar toe betrekking heeft, nodig is, en vereischt word, van de primitive Conltitutie dezer Republicq, alzo heelt gefubfisteerd , of daar na Bondgenootichappelyk daar toe gebragt of ingewilligd is, ook als zodanig moet geconfidereerd en met gemeene fchouderen gedraagen worden.
Dat, relatif, het verzoek van Zyne Hoogheid en den Raad in fine van §. 7. gedaan, ten einde zig de overige Provinciën met den voorflag van de van Zyne Hoogheid en de gedagten van de Provincie van Holland en Westvriesland, vanFriesland en Stad en Lande mogen conformeeren, en dus het getal der Provinciën ,die in eene Petitie moeten hebben geconfenteert, voor dat de andere tot het inbrengen van gaave Confenten mogen worden geadhorteerd , werde bepaald op vier, — Ridderlchap en Steden geen zwarigheid maaken , daar in met die drie voorfchreve Provinciën in te ftemmen.
Dat Ridderfchap en Steden alle mogelyke toe. gt&ve.n.dheid willende gebruiken, niet verder op
e hun-



J AARB OEKEN, Augustus, 1791. 1219
hunne gevoelens op §. 17. en 19;, by voorig Ad< vis gemanifesteerd, zullen blyven (laan, maar by dezen verklaaren , zich het geproponeerde by het Conciliatoir Advis op dit fubjecT: te zullen laaten welgevallen; dan dat, hoe zeer zy wenschten, in het gcallegueerde over §. 18. zo veel grond te vinden , om ook daar van ter contemplatie van een of meer hunner Bondgenooten te kunnen afgaan, moeten zy rondborftig betuigen, niet alleen zulks daar in niet te vinden, maar in tegendeel volftrekt te zyn iu hun verlangen, om ook op dit Poincf égaliteit en billykheid te zien obferveeren, en dat de Bondgenooten naauwkeurig overweegende al het geene op deze Materie te zeggen valt,zigzullen overreden, om ook in dezen eene repartitie, het zy als van ouds, het zy op de voorgeflagen voet, of ten minften liquidatie te admitteeren, is het niet van jaar tot jaar, dan om de vier of vyf jaaren; — Ridderfchap en Steden kunnen ter goeder trouwe niet vinden, dat deredenen, welke op dit Stuk te berde gebragt zyn, zo veel over. tuiging kunnen geven, dat men daar van kan afzien.
Men zal dog immers zo veel gewigt aan de Repartitie op eene Provincie niet willen hechten , dat aan alle de overige alle mede-participatie op dit Poinét met den aankleeven van dien zoude worden afgcfneeden, en het bellier en applicatie alleen aan het welgevallen van eene verbleven; dit echter zoude het gevolg onbetwistbaar zyn , en 'er zoude geene hoegenaamde concurrentie meer overblyven voor de niet gerepartitieerde Provinciën , zo zelfs eene liquidatie ter zyde wierd gezet, alzo dan in erfedte derzelver Refolutien, het zy ze negatif op affirmatif aan het voorftel waren, van geen de roinfte efficacie konden zyn, of gefteld worden.
Dit dog ware niet te compasfeeren met haare waardigheid in het Bondgenootfchap , waarom het moeielyk word , zodanige mede-CompetenMnunms tic
'sGra-
venha3e.
ddvys
jan 0-
tcrysfet
nopens
Quota's
tnz.



1220 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhagen
Advys
van O*
veryscl
nopens
Quota's
enz.
tie af te ftaan, zonder te renuntieeren aan een voorrecht, het welk hun voorkomt onaffcheidbaar aan haare exiftentie in het bondgenooifchap te zyn: — Dan hier toe kunnen zy komen, en zy verklaaren het by dezen, dat zy alle toegeeventheid en infchikkelykhei.i gebruikende, g.-arne aan de inclinatie der gerepartitieerde Provincie of Provinciën , naar umte men den ouden of nieuwen voet verkiest te volgen, ia de byzondere gevallen, zo veel maar doenlyk is, wil te gemokt komen, zo maar de liquidae!», plants hebbe, geene bondige redenen voor ha.i.ien zynde, om dit Puincl te txcipieeren van alle de overigen , waar in egah'teit en liquidatie plaats beeft; ~— De natuur van deze Post duld ook in der daad niet, dat dezelve in de fomme, daar over uitgetrokken, als cnveranderlyk aangemerkt kan worden, geconfiöereerd na de omftandighedin , de eene boven dc andere, époque, derzelver vermeerdering of vermindering noodzaakelyk maaken kan , en geene Provincie voor- of nadeel van dezelve moet hebben, en het is ook daarom, dat. men onnodig acht, zig angstvallig'te bekommeren over de berekening, oi eene meerdere lomme daar voor behoord te worden uitgetrokken, het welk zo niet zoude zyn, indien men ym de liquidatie kon afftappen en aan het voorftel voldoen.
Riddertchao en Steden willen dit heist niet verder aandringen , of zig omftandiger cxpliceeren , ten ware men konde vooruit zien, dat zy tot fingulariteit zouden worden gebragt , wanneer jiy z1'" zouden moeten overreden, om niet tegen den ftroom van het geheele Bondgenootfchap vast , te houden, aan het geene dezelve alle begrypen te kunnen worden toegegeeven : Intusfchen moeten zy alsnogverwagten,dat deze Post, het zy op eene of meer Provinciën, het zy op den Ordinaris, het zy op den Extraordinaris Staat gebragt, hqui-



]AARBQEKEtf, Augustus, 1701. 1221
datie zal onderworpen en gedaan worden, na en jn conformiteit van de Ordres van den Lande- <
Dat eindelyk Ridderfchap en Steden alleen nog< moeten herinneren , dat niet verhoopen door de onbuigzaamheid of mindere infchikkelykheid van deze of geene Provinciën in Poincten van esfen. ■ tie, en waar by deze Provincie alleen of met andere te notabele prejudicie zoude konnen lyden, 1 genoodzaakt te zullen worden, derzelver condi-, tioueel Confent. by het voorig Ad vis uitgedrukt, 1 te reclameeren, en zig in zo een geval voor niet verbonden te rekenen , terwyl zy anderzints , de overige verfchillende fentimenten mettoeftemming der Provinciën, het zy door toegevenheid, het !xy door de conciliatie of definitie, van Zyne Hoogheid en den Raad vereffend zynde, ten vollen daar by zullen berusten, en zig ook daar doorverbonden achten.
Waar op gedelibereerd zynde, hebben Ridderfchap en Steden zig met voorfchreve Rapport geconformeert , uitgezonderd het Poinft, in het Conciliatoir Rapport gefteld aangaande den tweeden Gecommitteerden in den Raad van Staate aan de Provincie Gelderland te concedeeren, welk als nog yro.rd gehouden in advis,
(Onder fiond)
Accordeerd met voorfz, Register,
By abfentie van den Griffier.
(Was geteekend)
D. QUEYSEN.
De Algemeene Staaten namen hierop dit' befluit;
EX-
sGra-.
'e.
ddvys
mn O'
'erysfei
wpens
'Quota's
'■nz.



*s Gra-
venhage.
Ref. op voorfz. Advys van
Overysfel.
Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verftaan, dac Copie van de voorfchreve Refolutie , mitsgaders Copie van de Refolutie, van de Heeren Staaten van de Provincie van Utrecht, op den 29 Maart laatstleden, alhier ter Vergaderinge ingebragt, voor zo veel dezelve als het voorfchreve point be treft, gefteld zal worden in handen van de Heeren Van IVelderen en andere Hun Hoog Mogende Ge' deputeerden'tot de zaaken van de Financie, om met en néVens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Kaad van Staate, by Hun Ed. zelfs tenomineeren,
te
NIEUWE NEDERLANDSCHE
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VüREENIGDE NEDERLANDEN,
j Martis den 19 April 1791. .
T"\e aanwezende Heer Gedeputeerde van de Provincie van Overysfel, heeft ter Vergaderinge van Hun Hoogende ingebragt en laaten leezen, de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde .Provincie, zyne Principaalen, genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, .ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt, op de Refolutien van de HeerenStaatenderrefpective Provinciën, genomen op het Rapport, den 21 May 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan door de Heeren van de Perfoneele Commisfie, welke tot het reguleeren der Provinciaale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap, en het onderzoeken van de Financien van de Generaliteit, is gechargeerd geweest; volgende de voorfchreve Refolutie hier na geïnfereert.
Fiat infertio.



JAARBOEKEN, Augwmsa^i. 1223
te vifueeren, examineeren i en van alles alhier ter Vergaderinge rapport te doen.
En worden de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën , welke zig op het voorfchreve fubject nog niet hebben verklaard, mits dezen verzogt, hun daartoe mede te willen bekwamen.
Accordeert met voorfz. Register.
Omtrend dat zelfde onderwerp der Quota's en van 'f Financie-Wezen, is door de Afgevaardigden der Provincie Stad en Lande den 2j April 1791, ter Vergaderinge der Algemeene Staaten een Advys ingebragt, het welk de Staaten van Stad en Lande op den 20 April 1791, hadden befloten:
EXTRACT uit het REGISTERS RESOLUTIËN van de HOOG MOGEN !)E Heeren STAATEN GENtsRAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
, Mercurii den 27 April 1791.
De aanwezende Heer Gedeputeerde van de Provincie van Stad en Lan le, heeft ter Vergaderinge van haar Hoog Mogende ingebragt en laaten leezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie, zyne Principaalen , genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ter Vergaderinge van baar Ho. g Mo. gende uitgebragt op de Relblutien vin de Heeren Staaten van de refpeclive Provinciën , "e-iomenop het Rapport, den 21 Mey 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan door de Heeren van de perfoneele Commislie, welke tot het reguieeren der Provin-
ciaa
's Gra-
fENHAÏE.



's Gravenhagen
Advjs van Stad en Lande op de Quota's en Re f» der Gen.
Ï22+ KIEüWE NEDERLANDSCHE
ciaale Quotes in de Lasten van het Bondgenoófcfchap, en het onderzoeken van de Financien Van) de Generaliteit, is gechargeerd geweest: volgende voorfchreVe Refolutie hier na geïnfereerd.
EXTRACT uit het REGISTER.^/ RESOLÜTIEN van de Edele Mogende Heeren S VAATEN fan STAD en LANDE.
Woensdag den ao April 179!*
De Heeren Staaten van Stad en Lande gedelibereerd hebbende over het Rapport der Heere» Gecommitteerden tot de Petitiën van den Raad van Staate en dezer Provincie Finances, Welke , in gevolge entervoldoeningeaande Refolutie com» misforiaal van de jongstverlopene maand, hadden geëxamineerd het conciliatoir Advis van Zvne Hoogheid en den Raad van Staate, op den 22 February dezes jaars ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt, over de Refolutien by de Heeren Staaten der refpective Provinciën genomen , op het Rapport van de Heeren Gecommitteerden tot het reguleeren der Provinciale Quotes, in de Lasten van het Bondgenootfchap en het onderzoeken van de Financien van de Generaliteit, den ai Mey 1790 ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende gedaan; hebben, na gehoudene delibe* ratie, goedgevonden en verftaan, de Heeren Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Hoog Mogende wegens deze Provincie te authorifeeren t om ter hooggemelde Vergadering te verklaaren.
Dat de Heeren Staaten van Stad en Lande met betrekkinge tot deze voor bet gantfche Bondgenootfchap intresfante materie in het algemeen moeien opmerken, dat het nu'er dan tyd is, dat de onderfcheidene Provinciën over deze zo aangelegene zaak zig finaal expliceeren op zodanige wyze,



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. fst2\y
ze, dat de grond van werkzaamheid allezints gepaar-, ga met zulk een geest van toegeeflykheid , welke getuigenis draagt, dat men de Provinciale beiangens en begrippen zo veel immer mogelyk ' kan en wil oporleren aan het algemeen belang van da Republiek, en zulks te meer, daar de onver-' inoehle yver en vlyt van Zyne Hoogheid en de Kaad van Staate, in dezen zo zigtbaar aan den dag' is gelegd, dat het allezints betameJyk is, dat ook' de bondgenooten zulks met dankbaarheid erken-' nende, met die zelfde welwillendheid aangedaan' zyn, om deze gewigtige objecten, met de meest' brengen t0t ee" gewensch£ einde te heIPe;i
Dat de Heeren Sraaten van Stad en Lande, op deze gronden werkaam, hunne bevorens ingebraete Reiolutie op het Ruk der Quotes van den ia November 1790, zo verre die by deze niet word veranderd, inhareeren, en voorts omtrent de gedaane, remarques in het Advis Concilatoir moeten antwoorden
Dat met opzigt tot het gereflecteerde op pas. Ii. circa finem, en 12 in principiv van dat Advis. het zelfde daar toe fchynt te tendeeren, om aan te toonen, dat de Generaliteit by het ftilftaan der loslmgen van Capitaalen eenig nadeel zoude lvden, doordien een fomma van/i88804-*-g fover welkers deugdelykheid meermaalen gfóffi is geweest,) daar door in voldoening wierde vertraagd • en dat hier aan zoude te gemoet worden gekomen door het maaken van convenabele fchikkingen , met daar op jaarlyks negen duizend guldens af te losfen. 0
Dat Hun Edele Mogende daar op antwoorden, dat deze ftilftand van losfing alleen om die reden moeten inhaleren, om dat hunne Provinciale Financiën met gedogen, om in de gewoone loshng te continueeren , en te gelyk hun aandeel
s Grê-
/ENHAÏE.
idvys 'an Stad •n Lanle op de Quota's •n Kef. Ier Gen.



ïaaö NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gra-
VENHAGE.
Advys van Stad en Lande op de Quota's en Ref. der Gen.
deel in de dertien en een half millioen te voldoen.
Dat zy evenwel, om een blyk van welwillendheid te geven in den voorflag by het Conciliatoir Advis gedaan, wel willen treeden, diens conform met den Raad van Staate dadelyk overgaan tot het bepaalen en onderzoeken van de deugdelykheid dezer fchulden van/188894 5-9, en zig verbinden om op deze fchulden, indien ze deugdelyk word bevouden , alle jaaren negen duizend guldens af te doen.
En dat hun Edel Mogende geduurende dat onderzoek, of in gevalle van ongegrondheid dier pretenfie, gemelde negen duizend guldens jaarlyks wel willen aflosfen , op de -ordinaire Capitaalen, in plaatfe van de gewoone losfmg, mits Hun Edele Mogende vry blyven, om in cas van onverhoopt onvermogen, geduurende de vyf en twintig jaaren, ook de ftilftand der losfing dezer negen duizend guldens te vragen.
Dat Hun Edele Mogende omtrent de pasfage S 7. pag. 13. moeten aanmerken, dat zy veronderftellen, dat het Advis Conciliatoir op die plaatfe overeenkomt met het geene in het Rapport der Perfoneele Commisiie tot de Quotes op dat fubjecf. gezegt word; zo dat na afloop der gedaane bezending het weeren der Heeren Gedeputeerden uit de Generaliteits-Collegien geen plaats zal hebben, indien door die bezending het onvermogen der gebrekkige Provincie confteert; alles op den voet 'én wyze als in het Rapport der Perfoneele Commisfie tot de Quotes gefteld is; en waar mede Hun Edel Mogende zig hebben geconformeerd ; naardien geene middelen van conftraiute hoe ook genaamd, naar den aart van het Bondgcnootfchap , immer tegens een welwillend, maar onmagtig Bondgenoot te pasfe komen of geadhibeerd kunnen worden.
Dat met opzigt tot de post van de De f royementen .



JAARBOEKEN, Jugumis, 1701, 1227
itn , en de confideratien dcfHvegènS pag. 45 en 46 jfl het Conciliatoir Advis geopperd, de Heeren Staaten Van Stad en Lande hadden gemeend, en aög vermeenen , dat de zwarigheden in deze zaak door hun geadvifeerde hy vorige Refolutie, met de- dispnfit ie daar over aan dé Heeren G&d&pïtteerden ter Generaliteit over te laaien, waren weggenomen; dan, daar dit object, hun van zo veel aanbelang niet voorkomt , om daar door eenig retardement van afdoening té vëroorzaabeu , Hun Edel Mogende wel wHèn concinreereii, zo alle Provinciën daar toe geneegen zyn, om deze pest conform het Advis van Zyne Hoogheiden de Raad van Staate te handelen.
Dat omtrent het geadvifeerde by de Rnad van Staate opzigtelyk de Predikant en Schoolmeeft&r te DelJz-yJï de Heeren Staaten van Stad en Lande wel hadden gewenscht, de remarques ciaaromtrent op png. 54 Voorkomende, niet te hebber} geréncontreert , eensdeels, om overtuigd tc b!yven , dat by de Raad van Staate dezelve jflfchjfc» kelykheid te vinden was, welke dezelve aan de Provinden zo zeer aanraden, als mede , om de principes van Hun Edele Mogende in alle deelen geconftateert te zien, waar by zo dikmaals ii.üeeren , om van het geadvifeerde der Perfoneele Commisfie 3 zo min mogelyk af te wyken: dnderdeiU\ Om dat de Heeren Staaten van Stad en Lande daar uit ontdekken de vrugt hunner toegeeflykheid, fn het niet retnai queeren op de Wooruen, witst* neer de Generaliteit derzelver dienst voor de Militie, aldaar Giiarnifoen houdende} noodig oordeelt,' Woorden, die Wel is waar, in het Rapport varï de Perfoneele Commisfie zyn inverlyvet, maaf welke in de Dag-Notulen dier Commisfie, wanneer ovet deze zaak opzettelyk is gebeioi.' i.eert, niet voorkomen; dat Hun Edel Mogende zig Zullen onthouden deswegeus reflexie te mal-en; dog 'er alleen moeten nyvoegen , dat zy t\% N n n n diea
's Qra-
CKNHA'4
GÈ,
Advys van Stad en Lande op de {''nota's 9& Kef. der Gent
1



'sGra-
venha-
GE.
Advys yanStad en Lande op de Quütas en Kef. der Gen.
228 NIEUWE NEDERLANDSCHE
iien aangaande met het Rapport der Heeren Ge:ommitteerden tot de QtioSes blyven conformeeren en in allen gevallen gaarne voor nu als dan aan'het Advis van Zyne Hoogheid willen overlaaten , of' het met de billykheid beftaanbaar zy, een dusdanig gebruik van die aangehaalde woorden te maaken , als de Heeren Raaden van Staate fchynen te indigiteeren.
Dat met opzigt tot de Appointés § 26 voorkomende, de Heeren Staaten van Stad en Lande, welke by hun vorige Refolutie de beheering der Apnointèmenten aan zig zelve hebben gereferveerd, alleen met oogmerk om daar door de voet van ordre, dus verre in de Provincie altyd «reobferveerd, te behouden, thans als nog daar voor advifeerende, en zulks iuhcreërende, zig verder met de geadvifeerde voorzieningen, en het verdere voorgefielde in het Conciliatoir Advis wel kunnen conformeeren , ten einde de directie der Appointementen aan exacte en eenparige regelen van squiteit gebonden zy.
Dat met relatie tot het bygebragte omtrent de •aooooo gis. voor Fortificatiën en Magazynenen het geen dienaangaande pag. 57, j8 en 59 van het Conciliatoir Advis voorkomt,. de Heeren Staaten van Stad en Lande vermeencn, dat die fomme op den Staat van Oorlog geplaatst, en niet uit extraordinaire Petitiën gevonden moet worden eensdeels, om dat de defenhe der Republiecq , in geval van nood, niet gefchieden kan zo men van het Terrein, de legging, en dus'de Fortificatiën geen gebruik maakt, en anderdeels , om dat extraordinaire Confenten tot za-Vken van berekenbaare en gewisfe nooilzaakeWkheid niet moeten dienen; te mindeF, alzo dezelve niet kunnen (trekken tot een vast fonds, en bafis op welk de Raad van Staate een bepaald aaneengelchakeld en kostbaar Plan kan executeeren; het welk nogthans alleen in het brengen
van



JAARBOEKEN, Mgüstüs, 1791. SaSi
van dtisdaane post op den Staat van Oorlog o-e. vonden word.
Dat met opligt tot de post van een mdiioen ■voor een jaar lyks Equipage., aanbouw , reparatie ven .Schepen , §29 voorkomende, Hun Edel Mogende van hun bevorens gerefolveerde ot> dit Ihik betrèkkelyk, hét daar by eerst aafigeroerde accrdchement, irt zo Verre wel kunnen terug kom:n; dat zy in die post gaaf' ëonfenteerenVoor de 1 tyd van Vyf. en twintig jaaren ■ of de fubfc ftentie der tegenwoordige .omHandigheden; aange/den zy in de zekere verwagting zyn, dat het Ruk der verbetering van .de Admiraliteit (waar over ais uu liet advis van den Heer Admiraal gevraagd is, en de. zaak vérder is gemaakt comraisloriaal,) ten eerde met yvèr begonnen 4 en tëri einde gebragt zal worden.
_En dat, wat betreft het andere accrocVment -1 Hun Edel Mogende ook des wegens in deze post voor de Marine een gaaf content zullen dragen f en zich .by deze alleen voorbehouden het voor-s Ichreve confent te kunnen intrekken, en de ftfèi mslefnent daar toe agter te houden indien ccrl of ander Provincie by tyds.vervölg zodanige belastingen nrogteiï continueeren, of nieu we foortgelyke introduceeren, als by hun vórige Refoi hitte op het Rapport' der Perfoneele Comtnisiïe zyn gedetailleerd., naar dien het volftrekt oni mogelyk is, het Pro'vrncia'ale aandeel in 's Lands' Lasten en vereischtens te furneefen, zo niet de bronnen der welvaard dezer Provincie naar derj aar: van het Bondgenootfc&ip blyveu onbelemmerd en onbezwaard.
Dat Hun Koele Mogende, zig hier mede op voorfchreve pointen met zo veeljnfchikkelylchéïd als eënlgnifts van hun verwagi konde worden£ hebbende geëxpliceeerd ; zigverder met het geiled «e'in het Advis Conciliatoir § 32. voor zo veel dat alles pointen van ordre behelst, conformeè.
Nnnn 2 fgö,
i -
's Gra-
VBNHA*GE.
AdVys . vanSiad en Lande ap de Quota's en Kef. der Geril



1*30 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venhage.
Advys \anStac cu Lande op di Qiiuia's cu lief, der Gen
ren, en daar by accedeeren tot een nader onderzoek over het aanbellen van Legations-Secretarisfen, zo als in fine van die § word voorgedragen.
Dat Hun Edel Mogende zig mede conformee'ren met de verandering in het Plan van de Armée van den Staat, gelyk ook het Corps Mariniers, invoegen by dit Conciliatoir- Advis van Zyne Hoogheid en de Raad van Staate is voorgefteld: dat Hun Edel Mogende ook niet kunnen afzyn ten fterkften te infteeren , dat alle Provinciën zig mogen expliceeren op het voorgebragte door de Perfoneele Commisfie tot de Quotes omtrent de verbetering der Generaliteits Financien, daar het toch eene onlochenbaare waarheid is, dat het onverantwoordelyk zoude zyn , indien de Raad van Staate door het niet fpoedig refolveeren der Provinciën op die pointen buiten ftaat wierd gehouden, om aan haare gemanifesteerde werkzaamheid tot verbetering en vermeerdering van 's Lands inkomften ten dezen opzigte tekunnen voldoen.
Al waarom de Heeren Staaten van Stad en Lande hunne inllantien by die van Zyne Hoogheid en de Raad van Staate, Paragraaph 9 gedaan, moetende voegen, ten einde cle Heeren Straten van Holland en Wesivriesland, en van Zeeland mede deswegens hunne Advifen uitbrengen, en aan gemelde billyke mftantieH,. zo fpoedig mogelyk voldoen.
(Qnderfiond) Coll. Concord. {Was. geteekevd')
E. J. ALBERDA, Secretaris.
Waar-



JAARB OEKEN, Augustus, 1791. 1231
Waarop gedelibereerd zynde, is goédgévÖH^ den en verdaan, mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, welke zig op het voorfchreven fubjecc nog niet hebben verklaard, hun dsar toe mede te willen bekwamen.
Eu dat dien onverminderd , Copie van de voorfchreve Refolutie , gedeld zal worden in handen van de Heeren Van Weldeffn^ en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie om, met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by Hun Ed. zelfs te nomineeren, te vifiteeren , cxaniinecren , en van alles alhier ter Vergaderinge rapport te doen.
Accordeert met voorfchreve Register.
Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins van Orange, heeft op den 4 Augustus des voormiddags aan de Heeren Voorzittende Leden van de Hooge Vergaderingen van regeering dezer Landen, deszelfs aanftaande reize naar Duitschland bekend gemaakt, en van dezelven affcheid genomen. Vervolgens heeft ook de Prinfe Erfitadhouder van die zelfde Vergaderingen affcheid genomen , wegens deszelfs vertrek naar 't Loo , en deswege de pligtsplegingen van gelukwenfching ontvangen. Zyne Doorluchtige Hoogheid is dan benevens Haare Koninglyke Hoogheid deszelfs Gemalinne, en den Erfprins den 5 Augustus naar 't Loo vertrokken : van waar, na eenige dagen vertoevens , Haare Koninglyke Hoogheid benevens den Erfprins de reize naar Berliu, iNnnn 3 ter
'sGra-
VENIiAG'l.
'Advys ï'anSiad ',n Lande -p de Quota's :n lief. Ier Gen.



i232 NIEUWE NEDERLANDSGHE
's GftAVENXïAGE.
ter voltrekking van het Huwelyk van den; Erfprins niet de Prinfes van Pruisfen, hebben aangenomen. De Prins Erfftadhouder heeft een bimielands togtje door eenige Provinciën gedaan.
Den 4 Augustus des nachts ontfiondt hiec brand, in een der ftallingen agter de Huizen op de Prïnfegragj:; dezelve was veroorzaakt door de broeijmg van 't nieuw opgedaantlooy; drie der gezegde ftallingen zyn door den brand zeer befchadigd. Dan, daar dit binnen agt dagen d,j twedémaal is, dat door de broeijing van 't Ho'hier brand is ontftaan, zo hebben de Regeerders dezer Stede, by Pu(" bUcaci'e, deze VVaarfchouwinge gedaan:
In confideratie genomen zynde, dat binnen den , tyd van weinige dagen tweemaal brand alhier door hec Hooi is ontftaan, en dat het zelve, dewyl hëc Hooi dit Jaar zeer vochtig is binnen gekomen en dus aan meer broeijing Onderhevig, met reden gfoote, bekommering voor het vervolg verwekt': zo heeft de Magiftraat van 's Gravenhage, met voorkennis en approbatie van den Hove van Holland, voor zo veel het de Edelen en verdere onderhpor'ge van den Hove betreft, zo tot voorkoming van'verdere onheilen als'tot gerustftelling der goedé Ingezetenen, goedgevonden den Comrhisfaris beneffens Deken en Hoofdiuiden, van het Vóerrhansgilde te qualificeeren , aliede Hooizolders of Schuuren, zonder onderfcheid , daar versch Hooi op of ingebragqs, te vifiteeren en examineeren, omtrend de zulke, die de minfte bekommering zouden mogen vefoorzaaken, 'de nodige ordres te ftellen, met voorkennis van een der Heeren regeerende Burgeméefteren; blyvende een ieder, by wien de gemelMf - " ••» • - ' ■ " ' de.



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1233
de vifitatie gedaan word, verpligt voor hunne moeite aan de bovengemelde Gequalificeerdens te betaalen een fomma van twee Schellingen.
Aldus gedaan ter Kamer van Burgemeefteren van 's Gravenhage , den 5 Augustus 1791.
(Onderflond')
1 kennisfe van my Secretaris,
(Was geteekend~)
J. P. VAN DER HAER.
Men ziet ook de navolgende Bekend, maaking:
TTet Dichtlievend Genootfchap alhier, onder de LX Spreuk: Kunstliefde fpaarl geen vlyt, heeft deszelfs algemeene Vergadering, den 1 dezer, op den Huize van Prins Matwits van Na$faux gehouden; de Voorzitter Ds. D. A. Keguleth, opende de Vergadering met een uitvoerig Dichtftuk, getyteld : Be Zegepraal der Waarheid, en overhandigde den gewoonen Zilveren Eerpenning, behaald door het bekroonde Prysvaars , behelzende: De Nederlaag van Sanherib voor jerufalem, aan den Wel Eerwaardigen Heere J. Scharpt (als zynde de Wel Eerwaardigen Heer O, Porfiere, aan wien de gouden Medaille was toegeweezen, niet tegenwoordig,) zynde voorts alle de verdere zaaken, de Maatfehapdy betreffende, afgedaan en alles met eenen vriendelyken Middagmaaltyd befloten.
Nnnn 4 Am-
's Graven» a»



ï:34 nieuwe nederlandsche
Omsteldam-
Amsteldam.
Na dat daor Heeren Burgemeefteren de«
ze| Stad, aan de zig noemende herftel.de Luier fche Gemeente, verleend was de vrye oeffe'njng van hunnen Godsdienst, en ten dien einde by voorraad vergunt het gebruik van de Nieuwe Waale Kerk \ voor de ochtendbcurt op Zondagen en Feestdagen, en van, de Gasthuis Kerk voor avondbeurten des Zondags' en 's Woensdags, onder betaaling van zodanige Recognitiën, als Direcleuren derzelve m?t Kerkmeefteren der gemelde Kerken zouden kunnen vinden ; zo heeft de Wel Eerwaarde Heer J. Hamelau, oudRe Predikant onder hun, op Woensdag den 3 dezer maand, de eerfte Leerrede gehouden , over de woorden uit de Handelingen der Apostelen Kap. 2. vs. 42, het eerfte gedeelte.
Van wege het Geneeskundig Genootfchap onder de Zinfpreuk: Servandis Civibus, ziet jmen dit navolgende berigt , algemeen be kend gemaakt:
Het Geneeskundig Genootfchap , onder de Zinfpreuk Sé'ryandis Civtj.us. gelezen en herkezen hebbende de ingekomene Verhandelingen ter Beantwoording der laatst vorgeftelde Vraage: 1L&danig li het juffie denkbeeld de? Paraphrenitis? Verdeelt zy zich ouk in fvorle-n, naar een ond'effchelden aart der aangedaan e dulcn, als het Middelrif, Hartzakje , Mediaftinum, enz. ? Welke zyn 'de teekenen, die haar van alle'andere Ziekten, • •' ''' ''' ' '' vri'



] AAR BOEKEN, Augustus, 1791. 1235
onderfchciden? En eindelyk: zyn 'er, onder de Ziekten, daar zy uiter/jk de rncefte overeenkomst 'mede heeft, ook zulke, die een geheel ftrydige behandeling, namelyk voor eene Paraphrenitis volflrekt dodelyk, ver eisfehen? Heeft dit laatfle ook byzonder zyn opzicht lot zommigc Epidemifche Ziekten ? tot welke dan meest ? in den jaare 1790 voorgefteld, heeft den gouden Gedenkpenning toegeweezen aan den Schryver der Verhandeling, welker devies ia: Feunf qui poiuii morbi 'cognöscere eaufam; en den Zilveren aan den Schryver van die, welke tot Devies heeft: Est qtroddm prodire teuus, fi non datur ultra. By de opening der Biljetten is gebleeken, dat de eerfte m»jdcobUs Hei nier Klynpennink, Stads Medicina; Doftor te Nymégen; en de tweede den Heer D. Fas, Medicina; Doctor te Leyden
Het Genootfchap de jaarlykfche uitfehryving var Vraagen opfchorténde, zal onder eene andere gedaante der Genees- en Heelkunde bevorder yk trag ten te zyn, en bedankt by dezen de ondetfehcident Schryveren, voor het vertrouwen in hen gefteld, en derzelver medewerking ten algemeenen nutte: en daar de prys van dit Werk thans / 37: 16: c beloopt, hebben zy tevens hunnen Drukker Petra. Conradi overgehaald, om eenige Exemplaaren var het gantfche Werk compleet, in vyftien Deelen o negentien Stukken, af te leveren, voor Twintig Guldens, ten einde minvermogende Genees en Heel meefters, vooral ten platten Lande, zig ook kun nen bedienen van dit Werk , loopende over d< yoornaamfte deelen der Pi aktyk, en waarin de Ken is te vinden der ervarenheid en kennis van veele In landfche Geleerden. — Breder vjgens het gedruk te Programma, by de Boekverkopers gratis te be komen.
De Maatfchappy Tot nut van 't AlgeNnnn 5 meenf
Amsterdam.
Berigt van 'p Geneesk. Genoot' jbhap.
\ r



1236 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am>
6TELDAM.
Berigt van de MaatfchappyTot 'nut van 'e Algem.
meen, heeft ook het navolgende bekend gemaakt:
De jaariykfche Algemeene Vergadering der Maatfchappy : Tot nut van 't Algemeen, werd alhier , in de Lnterfchc Oude Kerk, geopend door den Heer B. zur Muhlen, met eene Redevoering ; Over de verpügtingyan den mensch, om door algemeen nuttig werkzaam te zyn, zyn eigen geluk, en dat zyner medernenfehen te bevorderen. Gemelde Redevoering werd vooraf gegaan, vervangen en befloten , met Vokaal en Inftrumentad Muziek uit Aria's , Cantaten en Choren beftaande, gecomponeerd en gedirigeerd door den Heer B. Rulofs. . ; .
Geduurende deze Vergadering, den volgenden dag voortgezet, werd aan dep Wel Eerwaarden Heer Guyot, Leeraar der Walfche Gemeente te Groningen een Gouden Medaille toegeweezen, benevens het Lidmaatfchap der Maatfchappy, op eene onderfcheidene wyze, ter erkentenis zyner lof» lyke pogingen, welke zyn Eerwaarde zo menschlievcnd ten nutte van Doof- en Stomgeboorenen aanwendt. Tevens werd berigt , dat door de Maatfchappy, de Zilveren Eerprys was toegewezen, aan den Eerwaarden Heer Pieter Hartman, Leeraar der Doopsgezinden, te Ryp, als mede
Het bericht, aangaande de ingekomen Prysverhandelingen, den Leden der Vergadering voorgelezen, inhoudende als volgt:
Op de Vraag: Welke uitfpanningen en verman ken meest over een komen met het zedenlyk zo wel als.phyziek en nationaal belang; hoe men best zodanigen, welke in onbruik mogten geraakt zyn, weder in trein zou kunnen brengen , of bejchaven of verbeteren , en de zodanigen, welke by.
y-reem-



JAARBOEKEN, Augustus, 175)1. 1237
vreemde Volken in gebruik zyn, en aan bovengemelde einden beantwoorden, zou kunnen invoeren, is flegts een onvoldoend Antwoord ingekomen, en de Vraag is door de Vergadering ingetrokken.
Op de Vraag: Waar in beflaat liet waare wezen yan het Christendom, geene voldoende Antwoorden ingekomen zynde, wordt deze Vraag andetmaal opgegeeven, om te beantwoorden voor den eerften van Bloeimaand 1792. (Men zie de nadere bepaaünginde Algemeene Kunst- en Letterbode, Ny.r 12. des vorigen jaars.)
De Vraag: Voor welke zedenlyke verbeteringen, uit het gebod van de liefde des naaflen ontleend, zyn de Ambachten, Kun ft en, Neeringen, en vooral de Koophandel vatbaar ? mede niet na behoren beantwoord zynde, wordt dezelve andermaal uitgefchreven, om te beantwoorden voor den j van Bloeimaand 1792.
De Maatfchappy erinnnert tevens de Vraag, in gemeld Weekblad N°. 112 bekend gemaakt, aangaande eene beknopte en 'telkens met voorbeelden opgehelderde Neder duit fche Grammatica, op welker voldoende beantwoording de Gouden Medaille èn 40 Dukaten gefteld is; — als mede derzelver Vraag wegens eene Logica of befchaving des Verfiands, ten nutte van het algemeen; moetende op beiden de Antwoorden ingezonden worden voor den eerften van Sprokkelmaand 1792.
Wyders zyn voor de eerfte maal uitgefchreven, de volgende Vraagcn:
I. „ Het onwrikbaar verband, dat 'er is tusfehen „ de deugd en het waarachtig geluk, op de dui„ delykfte en meest treffende wyze , voornameiyk
„ voor.
Amsi fl-
dam.
berigt jan de Maatbhappy'lot nut jan 't dlgem*



i238 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
5telpam.
Berigt van de . Maat' fchappy Tut nut van 't Algtm.
,, voor eenvoudige en ongeoefende verjlanden, „ aangetoond, en, ter betrachting van ailerleie „ burger lykc en. Godsdienftige pligten, op de ge,, moederen der menfchen, byzonder lyk in den lageren Burgerfland geplaatst, toegepast en aan„ gedrongen."
Om te beantwoorden voqr den i van Bloei-; maand 1792»
2. Welke zyn de drangredenen, vaar door , men den gemeenen man tot zelfs onderzoek zyner daden, in opmerking van den weldadigen
'„ invloed, die uit deugdbetrachting voortvloeit, „ zou kunnen aanfpooren?"
Om te beantwoorden voor den 1 van Sprokkelmaand 1793.
3. „ Welke zyn de onfeilbaare en tevens eerlyke , middelen, •welke de Huislieden in hunne huis-
'„ houdingen kunnen vast/lellen, om hunne in kom", flen te befparen ? en welke zyn de geoorloofde *\ maatregelen, die zy omtrend hunne Landeryen, Stalling en Fee in acht te nemen hebben, om "„ daar en boven hunne Inkomjlen te vermeer„ deren."
Om te beantwoorden voor den 1 van Bloeimaand 1792-
4. „ Waaraan zullen de Ouders best kunnen weten, tot welke Ambachten of Handwerken hunne Zoo.-ien, volgens hunne geaardheid (Genie*)
„ behoren opgeleid te worden."
Om te beantwoorden voor den 1 van Sprokkelmaand 1703. ^ . mi.






Bedraagen der faarlykfche Lasten, Bedradgen der Lasten, Winften enhkom/Ien, Winften en Inkomften, op alk de zoo als men calculatif berekent, dat dezelve
respeEUve Comptoiren m Indien, door te maakene verandering in den Handel
t ^hettydvakvan i77itoii f*%. om de West zouden komen te beloopen.
I Winsten L " - r"i77~^ ; " ~
Lasten, en Te Voor. ten Acht. Lasrp_ Wlfren
^ tnkomft. | ^slun- Inkeonmft; Te Voor. jTcuAcht.
&lr. :fn£iI[TgSzz— ^r'- • ^:=—"
Terrsirpn i 0P33 123887 Banda. . . 206822 8coW- ._ lacSitv
SSSr? : "ga 13°79S Tefnatsn- • 2»40io S:==L7 ;g£
B.njern»sflng; 'Jgg ?So? LI ?'?,,ftrV ' IS$'*Ü ^ 7*&
Pontiana.cn, Ö7R, 3 0 838 B.ujemaifing. 16018 3180 —- 12838
fcnior. . . -if.l'^Z:- 7493 Ponri.ua. . 9782 <,2g9 7493
Palembang. . 6c6 '.gij 794 ï,mor- • ; l6812 160,8.—_.- 794
T»pa». . . , „S£ 54°4' Paiembéng. . 60627 6586 54041
Sum.tr.Westk. gS yiJlal-Ulf3 ^TT,™ f"'""V w 14,925 l834«> ƒ4,485
Bengaaien. . ,«£ï: „^h™ 75 Sumair.Wesik. ,o0oo .. 10000
t, «'*-". . 30SC.O0 20öooo . 80OGO Rcniraslpn ««iv
Cormandel. . 667200 67>n^o Bengaaien. . 72300 72Ceo
Ceylon; . . ,,?„6? Z ° r , 4800 : Cormandel. . 40000 40000
Mallabaar. . llll* ï^tlH 551006 Ce^on- ' * 'H576, 794755 551006"
Sur.«e. . 4°So 227C° Mallabaar. . 200000 69000 131000
CabodeG.H. «Sö 38"2°? 243503 Suratte. , . 80O0 8ocö
vWrang. . "" 77T 33 375 CabodeG.H. 5354" i?9045 —r~-- 33Ö375
Cberibon. . ,89o^ 4'^24 7X° , Samarang. . 346744 410224 72480
Bantam. . . 66008 4?! 2 '894 Cherlbor. . ,8935 40820 21894-
Bnavia. . 20,Toïl , J6?.\ 5?T Bantaa!- ' • «5°9« 8607 ~ 57491
- —— —liTi . TZ£113. tlZ "56787 2706236 2948537! 242301 ...
InkomtorT /8°Ö'5338 f-MtfuV 40ÓÖ09 /2833136 DeWins^nÜ }è^6S8S fti=9449l 7^8160 /,8455&f
afgaven.^o*,, ÉWjj,*j 406609 a£S£. 5,09449 Het minüere van 't s?8l6s
Z)0 blyft aan meerder -■• .£_^ rasefder afgettokk: .JÜfT.
meerder Last, ƒ2426527 7?i„r, . , 600 P1?'' aan
JJL_lZ j Blyft * • • fH^l ™eerder Lait* /_M«7439 Blyft ... ƒ1407439
(*) Over 8 Jaaren, zynde van 1779, dat de Compagnie betzelvè bekomen heeft, tot 17U/ <-^""pagnie
Tegea over BMé. 1259



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 123Ö
5. „ Welke is de beste Theorie yan' ftrafen en i, belooningen in de Scholen."
Om te beantwoorden voor den 1 van Sprokkelmaand 1793.
• De Maatfchappy vordert van de dihgers naar den uitgeloofden Eerprys, beflaande in den Gouden Medaille, op haren Stempel geflagen, vooral en uit-' drukkelyk dien bevattelyken, klaaren en onderhoudenden ftyl en onopgefmukte wyze van behandeling, als nodig is, om aan haar oogmerk, de Terlichting en onderwyzing van den geringen burger, te volüoen; eene Verhandeling, waar in, hoe volledig ook, dit vereischte is voorby gegaan, waare voor de Maatfchappy onvoldoende; zy eischt tevens eene zorgvuldige vermyding van alles, vat naar eenige Oodsdienflige of Staatkundige gefchillen zweemt, tvyl dit met haar hoogst en eenig doel, de bevordering van het algemeen nut, regelrecht zoude itryden.
Behalven dit moeten de Verhandelingen, met eene andere hand dan die des Schryvers gefchreven, en* met een verzegeld Naambiliet verzegeld, gekenmerkt met de Zinfpreuk, welke onder de Verhandeling moet geplaatst worden , voor den, by elke Vraag bepaalden tyd, vragtvry, toegezonden worden aan M. Nieuwenhüyzen , Med. Dodlor. Secretaris der Maa, fchappy, 0p de Heercngragt, tusfehen de Oude Lely- en Eergjlraaten, te Jn* peraam.
Wy vatten hier den taak op, in on'#* voorgaande Stukken van July daargelaaten om namelyk te vervolgen de Bylagen, die' tot het Rapport nopens de Oost-Indifche Maatfchappy behooren.
Litt. ï.
Amsterdam.
Berigt van de Maati'chappyTot nut van 't dlgem



jb4© NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st eldam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIndifcheCopipi
Litt. I. Notitie van de gedaane ver/lrekkihgen en No. 2 betaalde Maandgelden ten behoeve yan' de Schepelingen, dienst gedaan hebben-^ de op de Schepen,welke geduurende id Jaaren van 177! tot van Batavia naar Cormandel, Bengalen, Mallabaar en Sur alle hebben gevaar en,en aldaar terug zyn gekoömen, als mede hei yerftrekte tch behoeve van de Schepelingen , welken over Bengalen en Cormandel zyn gerepatrieerd, na aftrek van hei bedragen,het welk die Comptoir en,vak die verftrekkingen is aangereekend.
'sjaars.
Na Bengalen,
Vêrftrekt in 10 jaaren. f 2100000Ö
Maandgelden 1580,16-0 ö Verlhekt in 10 Jaaren
aan de répatrieerende
Schepen aioooó-o-o FjataaUié Vragten van
Salpeter 56570. c-o
Na Cormandel. f 'Ö353S61 00,
ƒ 63738 00
Vêrftrekt in 10 Jaaren. ƒ iSooooo 0 M'.iand/Hden 111800-00 Vertrekking aan de répatrieerende benepen 14850O o o
f447 ^00 o O • :- ' 44730 0 a
Transporteer ƒ 108268 o o Na






Litt. IC
Tot inkoop van Produclen en verdere Retouren. Bet Montant der Verkopingen calculeert men.
Voor iooooooo ffi Coffy - - . - a ƒ 0:2:0 't pond, ƒ 1000000 :004.0 ü hooooooo ® Coffir, af minwigt, 6\ pCt. rest netto 9375000 fl? è 10 ftuivers 't ffi » • - ■ f f 87500 : 0 ; o
^000000 -■ Peper . . . - a - 01a: 8 —— 025000 : o : o U 5000000 - Peper, af minwigt, 8| PCr. rest netto 4502500 - a 11 ftiuvers tjg • • - - • 2509375 . o . o
600000 - dito voor China - a - 0:2:8 ——. 75000:0:0 I~ 4 Ladingen uit China, berekend volgens de verkoping van November I7»9. - - - -1 4410000 . o . o
... qcooo Picols Tin voor dito. - ----- - 900000:0-0 li———— De Lysten van den overwal. - - • " " " * * 900000 . u . u
Tot Supplement van het Fonds voor 4 Chlnafche Schapen. 1400000 : o ': o U i 500000 ffi Tin Malacs, af minwigt, al pCt. rest netto 487500 © nett0 » f 4°<oio pr. 100 - 195000 : o : o
Tot inkoop der Lywaaten, op den Overwal. 6oocoo : o : o U 7500o - Cato«ne Garens, è ƒ 1 : 15 : o t ffi. - - - • - - * - • i3^5o . o.. u
4000 Picols Tin voor retour a f 36 :17 : o 't PfcoL - - - 147000 : 0:0 ü ïtfooo - Indigo, af minwigt, 3 pCt. rest netto 17460 £ * ƒ,4 ï ° :. o 't ». - • 69040 .0.0
Tot inkoop van Catoene Garens op Java ■ 30000,0:0 U 1500000 - Suiker, af mmw.g^ • - ' 34«7|o . o . o
Item voor de Indigo. 2000c : o : o ü 156poo - Salpeter, af minwigt, 18 pCt. rest netto 1278570 ^1'^o /° ^ ion fö - - - "óoooo o o
1500000 ® Suiker h if Stuiver 'c pond. .... 125000 : 0:0 U 550000 - Sapaflhout, af minwigt, 10 pCt. rest netto 500000 fjg l/ia 0: 0.de 100 jg. ■ ■ 00000 .0
23000 Maons Salpeter, of 1564000 » • - - - 156000 : o : o U 150000 — Cauris, af minwigt , 33| pCt. rest netto 100000 « a 8 ftuivers tffi, - 4^™ : "
Tot inkoon van de Soecerven. - - - • - aooooo : 0 : ol O 30000 — Camphor, af minwigt, 7 C: C: rest netto 28000 ® h 27 ftuivers 't ffi. * • 37«oo .00
LmlS^ - - 70000:0:0 O loooo-Cardemom, af minwigt, 10 pCt. rest netto xSooo ® a 35 ftuivers ^ ~ ^ ; 0 . 0
20000 © Cardemom 4 a ƒ 0:10:0 't Pond. . . - 700o : o : o, O 100000 — Tamannae. - - - - - a ƒ 40.0.0 de 100 w 40000 . o o
a^*T™«ri?de4Ïf5:w:o- ' ' ' " ^HVl U 140 Leggers Arak, uitleverende 115 Leggers , 46000 : o -^
f 5360500 :T: o , f ^776586 : 0 : 0
Aan Interesfen en Aflosfmgen, by de Hollandfche kameren. 3367500:0:0 U 400000 Caneel • - . a / 5: 0:0't pond. - / a°°°°°° ! ° '. °
Item by de kamer Zeeland. - - - - . • 550000:0:0 U 250000 — Nagelen - - a - 3: 5:0't pond. ■ ~ïf£„n * o • ó
üitdeeling op de Aaien a i2i pCt., benevens het |? voor O 85000 - Fouly - - - a - 1: 2: o't pond. ...... 501000 . o . o
Zyne Doorluchtige Hoogheid - . - - . 831625 : o : 0 O 250000 - Noten Muscaten a - 3:15: 0't pond. 937500 . 0 ■ 0 ^Vl0QQ . Q . 0
ƒ 10109625 : o : o ~ • 0t0
Ous voor alle overige Posten van Equipagie. - - - 7382957:0:0 | ^ , f 1006750.
e —I Waarvan af, voor Rifico der Zee, daar onder als dan begreepen
ƒ 17492582 : o : ol Avaryen aan de Goederen. Bereekend over het Uitkoops van
.„ ,i - de Articulen, geteekent U, bedraagen, die te zamen. ƒ 11900086 : o : 0
Enover de Inkoops van de Articulen, geteekend I, bedraagende 3800000 : o : o
ƒ 15700086 : o : 0
a 5 pct. — 785004 ■ 0 :.°
ƒ 17302582 : 0 : o
Voor Recognitie .op de Goederen , welke van Bengaaien aangevoerd mogten worden, zou men kunnen calculeeten. ƒ 200000 : o : 0 En voor die van Cormandel. - - * - - - 180000:0:0
ƒ380000 : o : 0
Dan hier voor ftelle men flegts de helft, of • 190000 : o • 0
yoor vragt van Goederen, naar en van Indiën. 'j 1 „ "
\f 17492582 ; o : o
Tegen over Biadz. 1241



JAARBOEKEN, Augustus, I791.
Per Ttansport /lo828ö-o-c Na Mallabaar.
Vêrftrekt in io Jaaren. ƒ196000.0 o Maandgelden 151200-0-0
*r v ~ ' ' 3472O-0.O
Na buratte. ' f 347200-0.0
Vêrftrekt in 10 Jaaren./ 500000-0-0 Maandgelden ' 2 7500a. o-o
Na Sumatrd'sWestkust. f 775000-0-o
Vêrftrekt in 10 Jaaren. ƒ 135000-0 o 77S°°-o-o Maandgelden 108000-0-0
ƒ 243000-0-0
° '■—' — 24300.60
f 244788-00
Litt. K,
Am-
STEt-
Bylagen tot Rap. port no» pens de OostIndifchiComp,



Amstel-
dam.
Bylagen tot Kipport nopens de "OostfndifcheComp.
1242 NIEUWE NEDERLANDSCH3
Litt. K. Calculative bereekening van het benodigde No. t. a. Fonds, zo aan Contanten als KoopmanJlhappen tot den inkoop van vier Ladingen Thee, en verdere Retouren in China; drie Schepen namelyk \50voet, en één van 140 voet. Het inkoops bedragen der twee Chinafcbe Retourladingen, met de onlangs gerepatrieerde Schepen, Meerwyk, en Christophorus üolombüs heeft volgens Factuur beloopen een fom van. ïh.y'301950:.:-'
a 72 St. de Th. is ƒ1807090:-:-
of voor ieder Schip ƒ 9°3545:-;j
"Dan, daar door de concurrentie van zo veele Koopers op China, als in de Iaatfte Jaaren heeft plaats gehad, de Thee tot een zeer hooge prys is geklommen; zo is het waarfchynlyk, dat, wanneer de onc erfcheidene Natiën, door den nadeeligen Verkoop, zederd de iaatfie Jaaren van die Thee in Europa gedaan, geleerd, niet meer in zo een groot getal op China zullen koomen, en onze Banden met Contanten en Koopmanfchappen zullen kannen aan du markt koomen; de pryzen der Theën vry minder gullen zyn, waarom men dus óalculeèrd, dat tot den inkoop van een goed retour voor iederSchip van 150 v< ten zal benodigd zvn ƒ850000:-:- en voor een Schip van 140 voeten ƒ700000:- te zamen üïtmaiakende voor de 4 Schepen / 3250000:- fden inkoop in voorigé tyden bedraagen hebben van ee. Schip van 150Voet c. c ƒ655000: en één van 140 voet C c. ƒ495000:-
Het benodigde Fonds hier toe rekent men te zulprovenieeren uit de onderftaa'nde Koopmanfchappeu , gecakulet rt na de prys door Generaale" Raden by haare calculatie van ó September 1789opgegeeven.
s 0 30000






flq. i/b.
Tegen over Bladz. 1243
Rendement ( calcuïatief ) der twee Chinafche Retour-Ladingen met de Schepen genaamd Meerwyk en Christophorus Columbus , voor Anno 1790, gerekend na de Uitkoopspryzen, voor de twee dito Ladingen, met de Schepen Voor? .fchoocen en de Generaal Maatiuyker by de kamer Amfterdam. Verkogt den 23 November 1789. Uitgenomen die der Porceleinen en h-t Loot, waar voor het qqnrekenings kostende geiteldis.
Meerwyk. Christophorus Tezam. Onderw. Wist hy Inkoop. Verkooppryzen. Ukk.bed. Winst. pCr. Verlies. pCt
Columbus. de afleev. i
ThsiK Nedert.
i^ngkingfclse Ruwe Zyde. 67Ö0 ffi 6752® 13512 2 p'Ct 1324$ 33040 ƒ11900 30 ©e 5* 8 ƒ121000 ƒ2000 1ZZZT
Cantoafche'Ruwe Zyde. 2670 - 2676 - 5346 5 - - 5080- 9380' 33800 20 «se 5 g 31100 . • . ƒ 0700 I
m*oier. . . . 1400CO — f40000 ii - - 138250 - ciooo 28800 /2-i '« Cento. 3250 3700 • ".
BindroHingeu. . .{ 18750 - i3?fo - 37500 $è - - 34000- 1150 4140 62 2200 —- - . ip40" .
ï>rar Anny». . . 1078 - 1230 -j 23081 54 - . 2170- 11. 400 16 'cPond. 3900 3500. . .
Radix China. . . 10150- 9976 - 20126 32 - . 13700- 575 2070 85 11609 9530- - "
£—- Galünga. . . 10084 - 10083 - 2pi67 - - iTcoo - 5>7 iqco J3 -—— 3900' 200c- - '
Thee Boey. ' . .163060- 16.2473U325S00 10 - -295950- 31403 114840 gé 136400! 21^60 • - . '
Congc. . „488079- 486033 - 974ico ii{ . - »6?0 3o - 247400 8COÖ40 26t —j . 1142100! 251460 - -
—— Souchon. . ; 30306 - 22083- 52500 ,,3 . . 46330- 22050 79380, ?o 60500' - • 0880
l - Peeco. ' . . 36609 - 28744 - 65350\ 5k - - 61750- 3355Q 120780 9irV — 28^900 16112c.- . . - ' "
' ~ Hyzan. ; . 36212 - 35509 . 71721 15^ . . 577o0 . 37200 133920 494 143500 9580 . • .1
-—- Hyzan Schin. . 5995 - 4850 - "0845:13 - - 9440 - 2*50 10162 30 ■ — 14160 39-0'- -
— » Junksy. . . 9347 - 9347 - *97O0 9i . . ,6ooo . 3S70 13930 SÏf 1964 5710'- .1
■—— Song]o. • . 16300 - 16300 - 3*6-o u . . 290CO - 6..c0 2304^ *4 — 3480c 11760'- . .
Joosjes. . ; 1160 - 822 - 1982 [61 j
TT" ■ Soulang. . . 370 . 33S - 708 fg ƒ* " S27° • 2o3cj 7490 150 — 17000 9510- - ... 1.
Wankings Linnen, Witte de nr f6 44\
ZJÜksnBhaU ~ «PCB Peezen,Loos „,2C ^Ib^^ ' ~\ *
fyde^toffen inzoonen. -—-[ — —_ 2800 28oo 5448o 124,30 Diverfe. ,40000 IS87o . .
Porceleinen. be; in-\ M< 8Moi 1 '
koops bedraagen. f cTTjiro» * -. .——— Itfo5§ 57820 Stelle. 5782c . . . „
't Totaal! bedrsgen"van Inkoop der Voorfcherye Ladingen, conform de F^étu f Aoioso A80700- ~HZ ZZr~ % 7~ 7—~
ren. Pro RSemode'wordfilhïér bekend gefteld, dat and.e de oD-emelde Ir- Sf'S' ' 'ü"!_c ƒ519650 ƒ14520
*n U.rkoop nieé gébrigt zyn, dë by fMuur der Ladjng van het §chip.'Chris- Bv win" /tocitó "° IaTTTT T
tophoros. .Cojumbua bekerd, gelelde .24993 d Loot HoBandscb, meTdien ~ Afrerlies.j ƒ 14520
fodem van Bat.^ aangebragt, bedradde" ThM3^ • j En»«ol 1r,~ [ f~0



J AARB OEKEN, Augustus, 1797, 1243
30000 Picols Tin Cvoor den inkoop v^n welke
men onder de Penningen rot de inhan-
ling der Retouren heeft ge reekend/óoooooj
a 15 Th, het Picol van 1225
pond ƒ 1653050 o-o
óooocoPond Peper k 11 Th. het
Picol van 122* ffr 193957-0 o
Aan Zilver of Manufaftuu-
ren. 1400000 o o
ƒ3247007 0-01
Het bedragen der Onkosten van de Huishouding kan goedgemaakt worden uit het Product der Speceryen, welke Generaal en Raden gewoon zyn derwaards te zenden, en uit de vvinstbpdeManufactuuren.
Oooo
Litt. K.
Am-
steldam.
ByJageh
tOt lilji'
ort nopens ds OostIndifcïfa?ompï



Ï244
NIEUWE NEDERLANDSCHE
Litt. li. Notitie van de Intresfen en aftelosfcn Capitaalen ,
No 2. jaarlyks door de liollaiidfche Kenter tevoldoen.
On geconverteerde Obliga- I
tien Generaal Comptoir ƒ 866048 o o apCt. ƒ i72oofojo
Geconverteerde dito 275:100 << o 2ï— 6877710*0 'üngeennverteerde Obliga-
tien ten Laste van de,
mfpéélive Ilollandfchc J 1
Kameren 10I1710.0 o 2 —■ 21234S00
Gecouver; eerde dito 2608800b o ai — 65220^0
Qbligatien onder Gnaran Ij j
tie van H. H. Mog, . 1312000*003 — 30360 a© Piro oqder Guarantie van
Hun Ed. Groot Mog.
uir de Negotiatje van 3
Millioenen' 4953000003 1 14859000
Dito uit de Lotery van 7 ^ 1 I 1 '
Milt. 1785 ultimo Mey V 82800000 913 24840e iO
1700/' 6068134 : o : o \ I j Piro uit de Lotery van 101
. Mi'l. .1786ultimo Mey i !I22oooo'o 0 3 3.366001J0
1750/-'11053200:0:c) l i ;
Dito uit de Coaverfie van
Anticipatie Penningen 22682550003 — 68047600 OngeeouverteerdeRecepis-j 1
fen 1 j 3139700 0 0 3 — 94-191P 3
Van os .staaten van Hol- (
land uitden 25 Penning 2362JC00 o'o 3— 70S7500J Beleening op Nagelen voor}
5 Ja"r 300000:0 e 4 — 12000 c o
Nieuwe Negotiatie by for- i 2440798*0 j
me van Lotery 1790 ' iaooocojo o 3 — jöooööjc O
Jaariykibrfe éflósllng van de ij '1/2800798(0
Negotiatie van 1785. looooo o o ) j.
Item van 1787. icoooo o oj
Transporteer'/ 30000000! ƒ280079?!;, 0 \ Van



JAARBOEKEN, Aügujtuï\ 1701. 1345
Per Transport f aöoóööroiö ƒ280-798:0:0 Van de Nieuwe Negotiatie *790. 140000:0:0 Van de geconverteerde Rscepisfen 1 perCt. 226825:0:0
; —- 566825:0:0
hy de kanier _
Zeeland /'3357Ö23-.0'O
In de Negotia- 1 1 \ ' j>
tie onder Gua- ) I
rantie van Hun j ij
Hoog Mog. y^ccoo o o 3pCr- /"?5CO ó'o
Opgenomen, lij L j 1 j
Penningen adé-j I I 1 | j
pofito , 83200003 — 715 Lol
Dito Anticipatie Penningen 683200I003— 2C496I00 DoordeStaaten1 I j j |
van Zeeland 2300000 o'o3— 60000 Go Negotiatie Lo- j' I II
tcryi787 1125000003— 33750 o 0 Van de Staaten | ! |
van Zeeland uit
f den25Penning. 7875000,003 — 236250!- -/' 26mi0P Gebeld dat del ._ —. —1 • - f ! |
: Kamer Zeeland | op dezelve
voet, als thans' I |
de Hollandfche | Kameren heb- J j
I ben gedaan j ' \
i: nog zal moeten
| Begotiecren ■ t/'3JOcooo:-:-
,11 komt met 'O f } I
jperCt. prEm!?. 42cooccoo'3 — 1- . 126-co co
[Jaariykiche af- 1}
|l losfing op de- ..
; zelve voet . . 4oOGOl0 o 49371, Jojo
— - 49000 oo
' I /' 54'ru o'o
O0002 ~TJt'7 K.



i246 nieuwe nederlandsche
Amstel- i itt. K. Aantooning van het geene, van tot dam. ' N0> «. 17II Jaarlyks door malkander, by de refpeèlive Kameren is betaald voor de Bylagen volgende Articulen. 1 ut Kap-
por4 no- Verzon- Asfigna- Inreres-
pens de den Con- tien. fcn.
Oost- tarnen.
Indifche ,
Zeeland 1026744 o 0 102.078 o|o Delft 267693:° °, 23543» 0 °!
Rotterdam 277457 ° °i «7253 ° J 65194 og Hoorn 285^3'!0 o 21996300, 55943 og Kokhuizen 2459-13° °| 234479 o °(_^±^ °j°
/43738"!°°/379io45'0 o'ƒ862239 o'o
De Equipagie heeft in tien boven genoteerde Jaaren by alle-do . Kameren door een bedragen'sjaars ƒ 186452II.o.o
Hier van af, voor by alte dcKameren jan lyks betaald.
Voor Contanten in indiën ƒ43738»'----
Asfignatien 370lC45::"
>„_ Intresten 862239 l >
Cargazoenen I«M^ X0598195:0:0
ƒ 8.047016:0 o
Litt. K,



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1247
Litt K. Calculative bereekening van deScheepsNó. 4. ruimte $ dietot den Overbreng derjaarlykfche Retouren uit Indiën worden gevorderd.
't Jaarlyks Retour word gecalculeerd öp ffyco Last.,
Het zelve betaald in
Pondgoedereu voor alle Volumes 20562000
Voor de Leggers Arak Relt men 280000 —
En voor de Lywaaten 400000 ■—
En zoude dus aan wigt üitmaaken 21142000 88
Men rekent, dat tötdiesTransport benodigd kunnen weezen niet meer dan 19 CompagniesSchepen,waar van 9 a 150 voeten, a 500 Last k 2 joofg per Last 11250000 —
10 a 140 voeten 400 Last ioooooco —
te zamen 21250000 Êgf
Qooo 3'
litt. K<
Aiv^
SfÈLDAM.
Bylagen tot Rapt>ort notens de OostIndifche"ompi



1248 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amis r eldam.
Bylagen tot Rap. port ritpens de OostIndifchtComp,
Litt. K. Bereekening van het kostende aan de O, No, 5. / Compagnievau haare Schepen lang 150 voeten, zo van aanbouw als vertimmering en weder uitrusting, ge.lt, urende 7 Reizen uit deze Taanden na Batavia, en van daar weder terug.
Volgens gefpecificeerde berekening van aanbouw en vertimmering of reparatie en furnisfementen de
6 reizen na wederkomst van de eerfte blykt, dat de
7 reizen dooréén genomen, het Schip, en toebehooren iedere reis kost, na aftrek van het provenu van Tuigvleet, en Pomp, na volbragte 7de of Iaatfte Reis / 62571:10:0
En voor Intrest van de uitgefchooten Capitaalen als vooren gefpeciflceerd f i9ö4£iOjO
Dus kost het Casco ieder reis ƒ 82217: 0:0
Voor Maandgelden, aan60Man om het Schip aftebrengen tot het zelve na Zee zeilt, gefteld op 2Maanden k/65o:- - l3oo: °:°
Voor Kostgeld inftede van de Victualie, Provifien enz. die verbruikt worden zedert het Schip afgebragt word, tot dat na Zee zeilt, gefteld 2 Maanden voor degeheele Equipagie 115 Mac en 9 !i daags 310,5: o:®
Voor Kostgeld, inftede van Victualie Proviüen enz. voor den tyd van 9, Maanden aan de Equipagie, waar voor gefteld 1Ï5 Koppen, en 9 St. daags 13972:10:3 Intr. van uitgefchootene f 3105: - ?
J 13972:12 s zamen ƒ 17077:10.
Transporteer ƒ 100594:i*£o



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1249
Per Transport /i 00594-10 o
De bedragen der Victualie, enz. voormeld voor ieder heen- en wederreize zyn gefield a 3 perCt. 's Jaars. 1024-13-0
Voor Rifico der Zee a ioperCt. ieder heen- en weder-reize, en voor zodanige Capitaalen als by meergemelde fpecifique Berekening is gedetailleerd 13925- 7.0'
Voor Maandgelden van de Uitreis, waar voor gefteld 7 Maanden, en voor de Equipagie 110 in ftede van 115 Man, om dat die geduwendede reize wel zo veel verminderd/ a 1500 's Maands 10500- o-o
Voor verftrekkingen aan Cabo de Goede Hoop zo op de uit- als 'thuisreize 4000- 0 0
Voor verftrekkingen te Batavia, daar onder de Victualie geduurende het leggen aldaar, en voorde uitreize na aftrek van de geügte Provi, lien en Equipage Goederen ƒ 22000:-
Geaugmentecrd met het boven de aanrekenings pryzen , kostende van veele Vaderlandfche Articulen
onder opgeroeide be:recpen Sooo:- ^ocoo- o-o
Voor maandgelden geduurende het leggen op Batavia aan 90 Man, en ƒ 1300:.;- 's Maands voor den tvd van 4 Maanden , 5200- o o
Voor Maandgelden op de t'huis reize gerekend 7 MaandenendeEquipagie 110 Man, a/115:-:- 'sMaands 10500- o-o
Voor het Schip aan de Stad te» brengen 12-50- o o
Voor Proemie aan de t'huisvaarende Zeevaarenden l8oco- 0-0
Voor Lootsgelden, uitgaan en
Transporteer ƒ 194944 19-0 Oooo 4 ia-
Am-
8t£lda:.fc
By/agen 'ot Rap* ïort nolens de OostIn di fc} ie Comp.



Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
1250 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport ƒ194944 io-ó inkomend Vuurgeld, Onkosten van Vaartuigen enz. enz. 3000- o o
Zo dat ieder heen en weder-rei-
ze met Schepen van ijo voet aan de ; ;—
Compagnie ten mihften kost ƒ197944- 10_o
Litt. K. No. 6.
Onder het berekend kostende der Compagnie Schepen van 150 voet, voor iedere heen- en weder reize uit deze Landen na Batavia en terug, waartoe dezelve byna 2 Jaaren in employ zyn, ten bedrage van ƒ197944-10 o
Zyn begreepen de Onderftaande Posten , dewelke geen daadelyke Uitgave uit ,sComp\ Kas hier te Lande vorderen, en derhalven in mindering van 't opgemelde kostende , wer* den afgetrokken den Intrest der Montanten , zo van die aanbouw als van fuccesfive vertimmering en reparatie èan het Casco ƒ! 9645-10 o
Item van ƒ 17077-10 het bedragen der Victualie Provifien en Dranken voor de Uitreize 104213 0
De Rifico der Zee I3925- 7 o
De verftrekkingen op
Transporteer ƒ34.W10 o/i97944-io-o
Ba.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1251
Per Transport ƒ 34595:10:0 /197944:10:0 Batavia, daar onder de Victualie , Provifien , en geduurende het leggen , en voor de t'huis reize ƒ22000 Augmentatie van die köstende door de onkosten van het transport, tot daar
toe 8000 30000:6:0
De 2 Maanden Gagie die op Batavia aan de Schepelingen worden vêrftrekt k ƒ 15CÖ:- 2°°0:o:0
■ 07595:10:0
Zo dat ieder Schip dat minder uit- ——— ,
gebonden behoeft te worden, eene mindere uitgave te weeg zou brengen van circa ƒ 130000: 0:0
of voor een Jaar de helft ƒ 65000: 0:0
cn voor 6 Schepen circa ƒ' 400000: 0:0
Bmren des, zal demindere uitzending van Militairen, Zeevaarendenen verdere Compagnies Dienaaren,voor zo veel de 4 Comptoiren van Cormandel, Bengalen, Suratte, en Sumatra's Westkust, Jaarlyks gevorderd hebben, ook een mindere uitzending van \ ic. tualie, Prov ficn en Dranken, roet dezelve op dat Schip , te weeg brengen, hèt welk rr.ede een aanzienelyk bedragen, zoude uitmaaken: dan, daar dit getal n;rr juist is op te maaken, zo fielt men zulks per Memorie.
Litt. S.
Am-
5TEtdam.
Bylagen tot Rapport !W~ nens de OostIndifcheComp,



1252 NIEÜWE NEDERLANDSCHÊ
Amstel*dam.
Bylagen tot Rap' port no pens de OostIndifcheComp.
Litt3 S, Aan den Gouverneur Generaal, trt de Raaden van Indien, vanwegens de generaale geoclroyeerde O'osldudifche Compagnie , fcfuleercndc ic Batavia.
ERENTFESTE, MANHAFTE, WYZE, VOORZIENIGE, ZEER DISCREETE!
l~\c aüerzorgelykfte omftandigheden, waar in de -^Maatfchappy zig als nog bevind, hebben onzen jegenswoordigc byeenkomst wederom op het allerertrlf igst bezig gehouden, en zo wel Uwe betrekkiog als Hoofd-gebieders van 's Compagnies Bezittingen in Indiën, als het vertrouwen, het welk wy in UÈ., als zodanige Rellen , vorderen, datwyUE. tenfpoedigften denhoofdzakelyken Uitflagdier DeliberatierJ, voor zo ver dezelve zyn afgeloopen, mededeelen.
De importante, en buitengewoone Uitgaven, die wy hebben moeten doen, om zo veel immer in ons vermogen was, door Uitzendingen van Schepen, Manfchappen , Gelden en Goederen, aan het gebrek varj Indiën door den jongften Oorlog, en deszelfs ge volgen ontftaan, te gemoet te komen, hebben reeds geheel verfionden de aanzienelyke onderftanden, die dcor de Provinciën Holland en Zeeland, welken zig het lot der Maatfchappy wel guaftig hebben willen aantrekken, aan haar zyne toegeftaan, zo door dadelyke Subfidien, ais door Guaranüèn van Geldopneemingen.
De Jaariykfcbe Inkomften zyn daar tegen veeleMillioen n minder geweest dan voorheen, door deverbaazende vermindering der Retouren, vooral zederd het Jaar 1787; en ware het nog dat wy ons op goede gronden konden vleien, dat dezelve in het aanftaande Jaar, en vervolgens wederom tot de voorige hoogte zouden kunnen worden gebragt, zo zouden wy nog eenige mogelykheid zien tot redding;
maar



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. !2j
TOar ook hier van moetan wy immers voor eerst het denkbeeld geheel ter zyde (tellen.
Hier komt by dat 'er geen de minde wsarfchynlykheid is, dat de Heeren Staaten der voorn. Provinciën zullen te permoveeren zyn, om de Maatfchappy, het zy door Subfidien, het zy door Guarantien in het roinfte verder te adilsteeren; daar wy nogtans reeds voor de helft van het aanftaande Jaar een merke fyk kort moeten te gemoet zien, zullen wy de engagementen van de Maatfchappy hier te Lande vervullen , cn met de Verzendingen van Schepen, Volk en Geld niet geheel ftilftaan.
In deze byna hbopelooze tocftand van zaaken zyn wy verpligt ,en UE. zullen daarvan met ons zyn geconvincecrd, om de alleruiterfte middelen en pogingen in 't werk te ftellen, ten einde ware het mogelyk , dit wankelend Lichaam nog op de been te houden , het welk zonder buitengewoone ondèrftand van Penningen volftrekt onmooglyk is.
Wy hebben dan ook by onze deliberatien over deze materie geconfidereerd, dat het ten uiterften billyk is, dat in eene zo hooge nood, een iegelyk onder 's Compagnies Resfort in Ind:ën gehoorende, maar vooral ook haar eigen Dienaaren, iets van het hunne toebrengen, om de Maatfchappy in dezen hoogen nood byteftaan, en alzo is het mooglyk helpen afweeren een flag, die niemand meer dan bun zou treffen , en tot welkers afweering zy derhalven ook het uiterst behooren aantewenden.
Deze biljykheid ftraalc te meer door, wanneer men nagaat, welk een importante opoffering de Ingezetenen dier twee Provinciën van hunne Bezittingen hebben gedaan, voornaamelyk ook tot ondenchraging van de Maatfchappy, welke met regt zouden kunnen vraagen, of dan 's Compagnies eigen Dienaren minder dan zy in zulk een hoogen nood voor het behoud der Maatfchappy veil hadQen?
Op hst kragtig*t overtuigd, dat dit algemeen
m
Amstel-
DAM.
Bylagen 'ot Rapport' nopens de Oost Indifche Comp.



Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OnscIndifcheComp.
1254 NIEUWE NEDERLANDSCHE
in Indiën zal worden gevoeld en erkend , en ons volkomen verlaatende op eene algemeene welwillendheid van alle onze Dienaren, om eene Iaatfte rjooing te doen voor het beftaan eener Maatfchappy0, aan het welk dat der meesten hunner geheet is hebben wy Etrllelyk goedgevonden mus dezen te gelasten; dat in alle de Etabiisfementen van de Cfrsjpagnie in Indiën en aan de Kaap de Goede Hoop ten haaren behoeve zal geheeven worden een joftc Penning van alle Bezittingen, by fonn van Liberaale Gift.
Ten tweeden, dat by vervolg alle verkrygers van Ampten of Bedieningen onder het Resfort van de Compagnie ten behoeve van haare Finantien zullen opbrengen een vrywillige Recognitie m vier Termvnen , of op het einde van elk der vier ee-fte Jaaren, die zy in hun Ampt of bediecin* zullen doorbrengen , zullende egter elke Termvn niet minder mogen bedraden dan een vierde gedeelte van het geheel inkomen, (onder wat benaming zulks ook zoude mogen wezen,) h-t welk zv uit hoofde, of ter contemplatie van hét zelve in dat Jaaar zullen hebben genooten, en waar toe zig by folemneele Eede ten tyde hunner aanftelling te prffifteeren, zullen moeten ver-
b™Ten 'derden, dat ook alle tegenwoordige Bezitters van Ampten of Bedieningen onder het Resfort van de Compagnie, eene dergelyke vrywillige Recognitie zullen opbrengen , zodanig egter , dat , die geene, welke reeds een Jaar in dezelve zyn 'geweest, zullen mogen volftaan, met in de drie eerstvolgende Jaaren op te brengen, m elk * geSe van hun inkomen van dat Jaar, en die ?;ee Jaaren of langer een Ampt 0f Bediening Keten heeft, met de 2 eerstvolgende Jaaren, fn elk Jaar 4 van zyn Inkomen als vooren op.te brengen, egter mede onder prffiftatie van foleroseelen Èede5 dat zyne vrywillige Recognitie met



JAARBOEKEN, Augustus, i79I, ItJJ
minder bedraagt, en omtrent de algemeene benaammg inkomen alles begreepen wordS wa door hem u,t hoofde, of ter contemplatie van zS Ampt,genopcenwierd, zonder eenige uirzondeS hoegenaamd. to ""^oimenng
ResSt^arfX' ? d°°r Indien on^r het
hRe?^
gevoegde by ons gearresteerde Ordonnantie waar lYeZlhet -°-dis en dienft,'S hebben geoo'roïdd
moeten'fgafn^'3 Reglement'* zul en oordeelen, ora aan E onzetviVeïnl
voet, 'welke bv eSe oWmS'j % °'gm je" fchryving van o?pSSf&*
te °enI£tïdeV„rJ"ï'ef ReC°Snit'c der A"'P™<*tonde, TTdm Uc?'J^Ll^ T °°k io het ^V-
mog.
AMsterdam.
Bylagen '■ot Rapport nopens de OostIn difche Comp,



Am-
steldam.
- Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Wy beveelen TJE. enz. Amfterdam den 4 Jan. 1791.
Aan
125,6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
mogten zyn bezield; en dat in tegendeel de meesten hunne Recognitie niet na die bepaling, maar veel eer na demaate'der gevoelens van verkleefdheid aan het belang der Maatfchappy, welke wy inhunvooronderftellen, zullen fchikken.
Wy moeten UEd. by deze gelegenheid recommandeeren, om op de rigtige executie der reeds ftand grypende Belastingen , byzonder die op middelen van Confumtie en Luxe, mitsgaders de in- en uitgaande Rechten, met de meeste zorgvuldigheid te waaken, en te doen waaken; en qualificeeren ÜE. om zo zulks gevoeglyk gefchieden kan, dezelve te verhoogen, en ook nieuwe te introduceeren.
Laatftelyk hebben wy UE. nog willen informeeren, dat ons voorneemen is, om ten fpoedigften te benoemen een Commisfie, welkers voornaamftewerkzaamheid zal zyn, om dc Executie van deze Middelen , en die, welke wy by vervolg tot opbeuring van des Compagnies fituatie en verbetering in deze en geene deelen der administratie en handel dienftig zullen oordeelen,op de Plaatfen zelve, te bevorderen en te faciliteeren.



JAARBOEKEN, Augustus, jjgt. ïzs7
Aan den GOUVERNEUR - GE NERAAL en RAADEN va. INDIEN, Wegens de generaal Nederland ft- be O O S T. IN DI SCHE COMPAGNIE, re Jideerende te BATAVIA.
ERENTFESTE, MANHAFTE, WY. ZE, VOORZIENIGE, ZEER DISCREETEI
§. ï. Vedert lang heeft het exorbitant beloop , - , „der Jaarlykfche Lasten aan de Caab de Goede Hoop, onzen geduurigen aandagt tot zig getrokken, en op dat Ruk reeds meermaalen onze begeerte ernftig, doch vrugteloos hebbende te kennen gegeeven , hebben wy ons eihdelyk in de verpligting gevonden, zodanige dispofitien in onze jegenswoordige byeenkomst, omtrend de huishouding, en ftaat der directie aldaar te neemen, mitsgaders ter efficacieufe vermindering van de voorfchreven Lasten, als UE. ontwaren zullen uit de fe. creete Brief, welke door on» op heden, aan de Minifters van dat Gouvernement werd afgevaardigd, en waar van wy het nodig geoordeeld hebben, UE, by dezen een Affchrift toe te zenden tot derzelver informatie en narigt.
§• 2. Ten zei ven einde doen wy UE. hier nevens toekomen een Affchrift van onze gemeene Letteren van deu i dezer aan voornoemde Minifters, waar uit UE zullen zien, op wat voet wy gearrefteerd hebben de verzending van het Regiment van Vv urtemberg naar Indiën.
Doch wy agten het nodig UE. by dezen nader ie mformeeren, dat wy, gelet hebbende, op plaats, welke het gefchiktfte zoude zyn tot pPPP plaat-
Am-
STEL; DAM,
Bylagen tot Rapport nooens de Oost' Indifche Comp.



Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifclieComp.
[258 NIEUWE NEDERLANDSCHE
rüaatzing van dat Regiment, niet alleen betrekkelyk de gezondheid van het climaat, maar ook met opzigt tot de pofitie, geoordeeld hebben, dat Java's Noord-Oostkust in een en ander opzigt de voorkeuze verdient.
Immers fchynt voor de zekerheid van sCompagnies Bezittingen om de West van Indiën., voor eerst geene bèdagtheid te moeten zyn, vooral, daar het Eiland Ceylon van een vry aanzienlyke, en welgeoeffende Militaire Magt is voorzien, terwyl in tegendeel den onrustigen aart der Volken om den grooten Oost, en meer in het byzonder van die , welke zig in de nabuurfchap van Java bevroren, zeer byzonder eene verfterking van des Compagnies zo zwakke Militaire Magt in die Gewesten ichynt te vorderen.
K q. UEd. zullen dierhalven in tyds de nodige maatregelen moeten neemen, om by de fuccesfive aankomst van het vöorfchreeve Regiment op Batavia, het zelve ten fpoedigften naar Javas NoordOost-Kust te kunnen voortfehikken, om aldaar, en by Detachementen, (zodanig als den inhoud der Capitulatie zulks zal toelaaten,) op de nabygelegen Bezittingen, als Malacca, Macasfer, en de verdere Oofterfche Etabiisfementen te worden gebruikt , waar omtrend wy U Wel Ed. de verdere dispofitie tenmeeften nutte van de Compagnie overlaaten.
& 4. Alleenlyk hebben wy niet willen afzynUEd. te kennen te geven ons fpeciaal verlangen, dat een notabel Detachement van dit Regiment, ten minften uit <? a 400 Man beftaande, worde geplaatst op Malacca,ten einde 'sCompagnies gewigtige Bezittingen aldaar, eene meerdere zekerheid te bezorgen en wanneer men onverhoopt ernftige maatregelen zoude moeten neemen, om eene ibptere nakoming der Contraclen roet de Inlandfche Vorftea



JAARBOEKEN, MgWÜs, if9j. j2
aldaar (bbiTrteerende, te effe&ueeréu, van dienst tc kunnen zyn. En, gelyk liét ons hoogst-nodig i; voorgekomen, dat hét Opperbevel over de Mi& en Deteniie daair ter Plaatze als dan wercfe toe vertrouwd aan ce? bekwsAm Hoofd-Offic'er bebhen wy daai boe <;edefpicieerd den ziR thans aan de Kaafp b' ri -Jenden Lieutenant - Collonel ha men , eö ten einde hy de rang zoude hebben boven ade andere Officieren, zig 0p Malacca bevinuende, Hem toegevoegd dien van Collonel»
§ 5- Wy moeten UEd. by deze gelegenheid ook nog ten (terkften aanbeveelen van te zorgen dat by , of na het arrivement van voorfchreven Regiment in Indien, aan het .zelve eee-ne buitengewoone toelagen of faveurs, hoe ook genaamd en onder wat benaming ziuk.; ook zoude mogen wezen, werden toegeftaar,, maar dat men zig in de behandeling en becajtfang van het zelve in allen opzichte exafleiyk gedrage naar den ibikten .inhoud der Capitulatie.
§ 6. Overigens zeer veel reden, gevonden hebbende, om te onder (feilen, dar zeer wd zoude kunnen wordt n agtergelaaten de expeditie van het Schiphet welk jaarlyks onder den naam van ProvifieSchip van de Hoofdplaats naar Cabo de Goede Hoop word verzonden, hebben wy goedgevonden UEd. te gelasten, eene preuve re nemen, om met die Jfteriykfcne afzending dadelyk te fupercedeeren,en die arttkèïeV, welke daar mede plegen te worden vei zcrden, en op evengemelde Gouvernement volftrekt met kunnen worden gemist, (welke wy de Caablche Mmifters gelast hebben , UEd ten fpoedigften op te geeven,) prcvifiomel derwaards te zenden, verdeeld over de Retourfcbepem gelyk wy ook gedagte Minifters hebben aange' PPPP » fchr*
i
Am-
STRtDAM.
Pylcgch tot. Rapport no*. pens de, OostIndifchfVamp,



i2öo
NIEUWE NEDERlInDSCHE
Am- 1
stelpam.
i
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
chreveo, UEd. de Tarwe, Rogge, en Wyn, welke door UEd. van dat Gouvernement zal worien geëischt, over de uitgaande Schepen verdeeld :e doen geworden.
§. 7. De Kamer Amfterdam heeft ons te kennen gegeeven, dat op het Retourfchip de Valck, onlangs onder de algemeene benaming van Ambagtslieden, zyn befcheiden geweest, twee Kanonniers, één Handlanger, en één Bombardier, ten opzigte van welke Perfoonen , op een der Monfterrollen van het evengemelde Schip is genoteert, dat dezelve overvoeren met hunne Bagagie , doch zonder douceur; daar het nu kennelyk is, dat by het Reglement op de Praïmien, aan de Kanonniers een Prasmie van ƒ 180 : o : o is toegelegt, en dat de Handlangers de prsmie van Matroozen genieten (zynde het alleen eigenlyk gezegde Ambagtslieden, die zonder prsemie vaarea,) zo moeten wy daar uit opmaaken, dat de verkeerde benaming dier perfoonen als Ambagtslieden oorzaak tot het voorfchreven genoteerde heeft gegeeven. En vermits zodanige abuizen veel verwarring en moeilykheden hier te Lande veroorzaaken, gelasten wy UE. foigneuslyk te zorgen, dat by vervolg daar op naauwkeuriger worde gelet, en de Kanonniers, Handlangers en Bombardiers , by hunne juifte benamingen op de monfterrollen werden gefpecificeerd. —
§.8. Het Schip de Herftelder, het welk in den jaare 1781 door UEd. tot een Retourfchip na Nederland beftemd, dog in 1782 aan de Kaap aangehouden, en vervolgens naar Ceylon verzonden is, op deszelfs reis van Trinconomale naar Gale vermist zynde, hebben wy wel kunnen disponeeren over de betaalingen der Gagiën van de Manfchappen , die, volgens derzelver afgefloten Soldy-Reekeningenop Ceylon, op gemelde Bodem geplaatst zyn; dan vermits men by gebrek van het Soldyboek vau dat Schip zedert 29 Oclober 1781, of van eenige laater monfterrol dan de Bataviafche, gedateerd op
Aam



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1261
den 6 November 1781, nier. in ftaat is hier te Lande te kunnen nagaan, welke manfchappen zo wel by het vertrek van de Kaap, en aankomst op Ceylon, als inzonderheid ten tyde van het vertrek van Trinconomale op den 17 November 1782, zig op dien bodem bevooden hebben , of inmiddels overleden zyn, en welke verftrekkingen aan het Volk zyn gedaan, zo zullen UEd. ons uit de befcheiden, die by UEd. of wel ten Gouvernemente van de Kaap of Ceylon aan handen mogten zyn, de nodige infor matien op dit refpecf by eerfte gelegenheid moeten laaten toekomen.
§. 9. Wy hebben met veel ontftigting ondervonden, dat met de voorde Kamer Rotterdam terug gekomen Vaquetboot de Lugtbo/eene zeer groote quantiteit verboden goederen is aangebragt; welke ook door ons allen -zyn geconfisqueerd, en gelasten UEd. by vervolg zorgvuldig te waaken dat zoortgelyke onbehoorlykheden geen plaats grypen , en byzonder op die vaartuigen een wakend oog te houden.
§. 10. Schoon wy met genoegen gezien hebben, dat de generaale eisch van Behoeftens voor Indiën voor den Jaare 179? met meer overleg, en op een veel menageufer voet is ingericht, dan vorige geweest zyn, en dat onze veelvuldige Recommandatien op dat ftuk eindelyk van vrugt zyn geweest, rrogen wy egter niet nalaaten op te merken, dat nogthans niet omtrend alle artikelen het zelfde overleg heeft plaats gehad , maar dat 'er zig nog op voorfchreven eisch verfcheiden bevinden, waar van de geëischte hoeveelheid in geen de minfte evenredigheid ftaat tot den voorraad, en het jaarlyks vertier , waarom wy UEd. by herhaaling de meest mogelyke oplettenheid op dit ftuk aanbeveelen.
§. ii. Voorts is tot UEd. narigt dienende, dat door ons tot Onder-Kooplieden met de daar toe ftaande Gagie zyn aangefteldde twee volgende Perfoonen: Carel Lodewyn Wieling, zig thans te Ba'Pppp3 ta-
Am-
5tel3am.
Bylagen 'ot Rapport nooens de rJostrndi/che



NIEUWS NED2RLANDSCHE
Am- , j
8tkldam.
Bylagen tot Rapport nopens de
O-m-f
Indifche ty/np,
% }s, Laatftejyk bekomen UE. hier nevens een
:avia bevindende, en A. G. Roos, Boekhouder op Batavia, zynde wyders by ons befloten (ten einde alle ongegronde klagten voor te komend) dat voortaan geen Onder - Kooplieden of Adfiitenten van herwaards zullen worden uitgezonden, dan die be^ hoorlyke proeven in het Italiaansch Boekhouden zullen hébben afgelegd.
§. 12. Op het daar toe aan ons gedaan verzoek, hebben wy aan A, L. Jasfoy , die als eerde Meefter met het Schip Meerwyk naar Batavia overgaat, gepermitteerd aldaar s is Med. Dodtor temogen biyven fungeeren, het welk mitsdien is dienende tot UEd- narigt.
Al verder ftrekt tot uwe informatie, dat wy aan G. firuyn , (die a's Onder - Koopman naar Batavia ©vérgaat,) hebben gepermitteerd zeven van des-= zelfs Kinderen vry van' kost en Transportgeld derwaards te mogen mede neemen. • Inzelver voegen hebben wy aan //. TV. Ballot, gepermitteerd zyne aanftaande Huisvrouw en een Dienstmeid, insgeiyks vry van kost en Transportgeld naar Indien te mogen overvoeren.
§, 13 Wyders hebben wy op de daar toe aan ons gedaane voordragt door J. van de Kruisfe, pd om de redenen aangehaald in zyn Request, welke UEd hier nevens Copielyk bekomen, goedgevonden UEd. by deze aan te fchryven, om des^fs Zoon P Hn van de Putte, in zyne qualiteiS van Sous-Lieutenant by eerfte bekwaame gelegenheid te laaten repatrieeren.
§ 14 Voorts gelasten wy UEd. de Lieutenants-
CoJlonels F. L. von Knecht en J. Gradmann, volgens hunne anciënniteit, onder 'sCompagnies Militaire Officieren in het Bataviaasch Naamooekjq tg piaa^en.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1263
affchrift van Hun Hoog Mogende Refolutie van der 14 Mey jongstleden, waarby eenige nadere fchikkineen zvn beraamd, en dispoiltien genomen , betrekkelyk bet huisboudelyk bellier van de Maatfchappy hier te Lande, en zuiks om te ftrekken tot uwe informatie.
Wy beveelen UEd. in Godes befcherming, en blyven na vriendelyke groetenisfe,
(Onder ylond~)
UEd. goedgunftige Vrienden,
De Gecommitteerde Bewindhebberen uit de refpective Kameren van de generaale Nederlandfche geoeïroieerde Oost-Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen &c.
Amfterdam deu 2 Oef ober 1790.
Aan den GOUVERNEUR van wegens de Generaale Nederlandfetie OOSTINDISCHE COMPAGNIE aan CABO DE GOE DE HOOP.
ERENTFESTE, WYZE, VOORZIENIGE, ZEER DISCREETE!
"W/y zenden UEd. hier nevens een fecreeten w Brief, geaddresfeerd aan UEd. en de verdere Leden van den Politicquen Raad aan uw Gouvernement , met last om terftond op den ontfangst daar van , eene Vergadering van gemelden Raade tc beleggen, de voorfchreven Brief daar in ongeoPppp 4 pend
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostTnclifcheComp.



j
Amstel-
t>am.
By la geil tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Jan den GOUVERNEUR™ RAAD wegens de Generaale Nederlandfche OOST-INDISCHE COMPAGNIE , aan CABO DE GOEDE HOOP.
ERENTFESTE, WYZE, VOORZIENIGE, ZEER DISCREETE!
By ons gedelibereerd zynde over het hoog beloop der zo exorbitante Lasten, ten uwen Gouvernemente, cn over de middelen, welke tot derzelver vermindering zouden kunnen en behooren te worden aangewend, hebben wy op dat ftuk met den aankleeve van dien , genomen zodanige di&pofitie, als waar van UEd. by een fecreeten brief kenms ■uilen geeven. Wy hebben alleenlyk gemeend UEd. by dezeö * voor-
264 NIEUWE NEDERLANDSCHE
pend te produceeren, ten einde aldaar vervolgens :e worden geopend en gelezen.
Wy beveelen UEd. in Godes befcherming, cn blyven na groetenbfe,
(Onderflond)
UEd. goede Vrienden,
De Gecommitteerden Bewindhebberen uit de refpedf ive Kameren, van de Generaale Nederlandfche Geoclroieerde Oost-Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen enz.
Amfterdam den 2 Oftober 179O.



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. I26j
voorlopig te moeten informeerenen aan fchryven, dat wy uit hoofde van zodanige gewigtige redenen van eene dringende noodzakelykheid, als waar voor alle andere Confideratien, hoe gegrond die ook op zig zeiven zouden hebben mogen zyn, hebben moeten zwigten, befloten hebben'het Regiment van Wurtemberg dadelyk te-doen verzenden naar Batavia, om van daar te worden voortgefchikt naar Java'sJ Noord - Oostkust, en verder zodanig te worden ge--! employeerd als wy nader zullen detailleeren by het^ fchryvens, het welk wy daar over aan de Hooge Re- \ geering van Indiën zullen laaten afgaan.
Aangaande nu de wyze van overvoering van 't gemelde Regiment, hebben wy goedgevonden , dat met elk uitgaande Compagnies Schip van 150 voeten naar Batavia zal worden getransporteerd eene geheele, en met elk Schip van 140 voeten, eene halve Compagnie van het vöorfchreeve Regiment van Wurtemberg, met al deszelfs toebehooren; ten welke einde dezelve Schepen, met zo veel minder Manfchappen van hier zullen worden uitgezonden, doch niet te min voor de reize van de Kaap na Batavia pro rato vaneen volle Equipagie worden geviftualieert.
Wy gelasten UEd. dierhalven wel uitdrukkelyk, terftond na den ontfangst dezes de nodige maatregelen te nemen, en fchikkingen te beramen, teneinde met allle mogelyke activiteit aan ons voorfchreve befluit kan worden voldaan, ten einde de Schepen van ijo en 140 voeten, die van nu af en vervolgens van hier na Batavia zullen ftevenen, in hunne reizen Diet worden vertraagd, maar ten fpoedigften eene heele, en halve "Compagnie 'van het voorfchreve Regiment, met alle deszelfs toebehooren , refpedtivelyk kunnen inneemen.
Wy moeten UEd. nog maar alleenlyk ten ernfb'gflen aanbeveelen, van by de affcheping der vöorfchreeve Troupen geene buitengewoone Emolulumenten of Faveurs , onder wat benaming zulks Ppppj zou-
Am-
STELOAM.
plagen 'et Map~ lort no. lensde "Jost- > 'ndifche "lomp.



ï266 NIEUWE NEDERLANDSCÖE
Am-
8TELPAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Aan den GOUVERNEUR^ RAAD van wegens de Generaale Nederlandfche OOST-INDISCHE COMPAGNIE aan CABO DE GOEDE HOOP.
ERENTFESTE, WYZE, VOORZIENIGE, ZEER DISCREETE!
Zedert verfcheide jaaren heeft zig onzen aar> dagt gevestigd op het exorbitant beloop der Lasten ten uwen Gouvernemente, en wy hielden bet al lange voor onmogelyk, dat zig de Maatlcnap-
zoude mogen zyn. toe :te ftaan, met ferieufe verklaaring, dat zo zulks zoude mogen wezen gefchied en de vöorfchreeve Manfchappen of hunne Officieren , uit kragte van dien iets meerder zouden hebben genooten, dan de ftrikte inhoud der Capitulatie medebrengt, wy daar voor UEd. elk in het byzonder , aanfprakdyk zullen houden , voor zo verre dezelve niet wettiglyk zullen kunnen aantooucn daar toe niet te hebben geconcurreerd.
VVy beveelen UEd. in Godes befchermrag en blyve na groetenisfe,
(Onderflond)
UEd. goede Vrienden,
De Gecommitteerde Bewindbebbcren uit de refpeftive Kameren van de Generaale Nederlandfche Geo6t.roieerde Oost-Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen enz.
Amfterdam den 10 Oftober 1790.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1267
py onder zulke drukkende bezwaaren, op den duur konde ftaande houden; meermaalen hebben wy onze ernftige bekommering desaangaande aan UEd. opengelegd, waar van de verfchillende aanfchryvingen, welke wy van tyd tot tyd genoodzaakt zyn geweest op dit ftuk aan UEd. te doen, de duidelykfte bewyzen opleveren; dog wy hadden ons altyd gevleid, dat zo wel onze ernftige recommandatien, als Uw eigen bezef van de dringende noodzakelykheid, eindelyk eens eene aanzienelyke vermindering dier Lasten zoude te weeg brengen.
Wy vinden ons egter thans jn die billyke verwagting ten eenemaale te leur gefteld, en in ftede, dat aan dezelve zou zyn beantwoord , hebben wy het verdriet van die Lasten nog hoe langer hoe ondragelyker te zien worden, terwyl UEd. in ftede van met dedaaden te toonen, dat cnze aanbevelingen UEd. ter harte gaan, zig vergenoegen met het doen van algemeene betuigingen, waar van wy Dog nimmer eenige genoegzaame uitwerkingen gezien hebben.
Thans dierhalven deze zaak tot dat uiterfte zynde gebragt, dat dadelyke voorzicninge tot merkelylyke vermindering dier Lasten moeten plaats hebben . zo men niet de geheele Maatfchappy onder dezelve wilde zien te gronde gaan, hebben wy in een buitengewoone byeenkomst den toeftand, huishouding en direclie ten uwen Gouvernementenaauwkeurig onderzocht, voor zo ver die uit de Boeken en Papieren, welken door UEd. Jaarlyks aan ons gezonden worden, kan worden nagegaan, en daarin gevonden zodanige, fchandelyke excesfen en wanordens, als welke ons hoogst misnoegen en verontwaardiging noodwendig moeten verwekken.
De voornaamfte daar van thans zullende aanvoeren , moeten wy in het byzonder onze verontwaardiging betuigen, dat de Rekening van Timmeragien en Reparatien , in het Boekjaar 178? heeft beloopen een importante fom van ƒ 69356:7 en in
het
Amsterdam.
Bylagen f,ot Rap. lort nonens de Oost. Indifche Comp.



Am- ■
STERDAM.
Bylagen tot Kappon nopens de Oost' Indifche Cot/ij •
126-8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
het Boekjaar tfi$.f föo&iïjtö zooder dat UE/ eenige qmlificatie gehad hebben lot exftructie van nieuwe Gebouwen , zonder dat daar vau eenige befiuiten voorkomen in de Refoiurien van den Raad van Politie, ja zonder eenige ipecfficque opgaave van de kosten , en van de Gebouwen, waar aan dezelve zyn bedeed.
Deze zelfde aanmerking is toepasfelyk op de Rekeningen der Fortificatiën in die beide üoekjaaren, als hebbende in het eerde / 156847:17:8> en in het Iaatfte wel ƒ 209087 :17 :o bedragen.
Wy willen wel erkennen ons geen denkbeeld te kunnen maaken, hoe UEd. als adminifirateerende de importante belangens, welken UEd-zyn toevertrouwd, en als ten vollen overtuigd moetende zyn, niet alleen van derzelver verantwoordelykheid voor die adminiftratie, maar ook van derzelver arhangelykheid van onze bevoelen, zulke enorme depenfes, op die wyze hebben kunnen toeïaaten, regtftreeks ftrydig tegen de vöorfchreeve nadrukkelyke recommandatien, door ons zo dikwerf tot bezuiniging en befpaaring van uitgaaven gedaan.
Wy vorderen derhalven als nog daar van rekenfchap, en zodanige fpecifique aanwyzingén met behoorlyke bewyzen gefterkt, als alleen m (laar. zullen kunnen zyn, om ons te wederhouden van UEd. voor die uitgaven aanfprakelyk te .veiklaaren: en gedragen ons zo omtrend dit alsalle anderepoinólen, waar omtrend UE. berigten en verantwoordingen zullen vorderen, aan het geen wy daar omtrent in het flot van dit aanfehryven zullen bepaalen.
Niet minder ftaan wy verbaasd over de wandireftie, welke in het Hospitaal ten uwen Gouvernemente plaats heeft.
Zonder hier gewag te willen maaken , van het geen wy volgens geloofwaardige berigten zouden kunnen avanceeren , wegens de verregaande verwaarlozing, die de ongelukkige Lydersin dat Hospitaal moeten ondervinden, zullen wy ons alleen maar bepakn by de fpoorloosheid der verdrekkin-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1209
gen, welke aldaar plaats hebben en die reeds in het Boekjaar 178* ƒ 04120:5:8 bedroegen.
Wy voegen hierby eene vergelyking van fommi ge der meest in het oog lopende articulen, waarin die verftrekkingen beftaan , refpectivelyk over de jaaren 176J, 177! en 178^ , welke inziende CE. zelve zullen moeten toeftemmen, dat de enorme vermeerderingen dier verftrekkingen in het laatstgeTnelde Boekjaar, maar al te veel reden geeven om vast te ftellen, dat daaromtrent de fchadelykfle malverfatien plaats hebben ; want hoe zou anders (om maar een enkeld voorbeeld aantehaalen) de verftrekkingen van Vleesch zo ruim kunnen zyn geweest,dat'er maanden voorkoomen, waarin 2, ja zelfs 3} ponden Vleesch daags per man zyn opgebragt? en niet minder loopen in bet oog de verftrekkingen van verdere Provifien , mitsgaders van Kledagie, en gedaane betaaling uit des Compagnies Kas.
Wy kunnen by deze gelegenheid niet ontveinzen onze bevreemding, dat UE. aan ons niet ten fpoedigften hebben gezonden alle zodanige Berichten, Informatiën ea verdere ftukken, als, betrekkelyk de directie in het Hospitaal, zyn ter hand gefteld aan de Militaire Commisfie, zig thans in Indiën bevindende, en dat UE. zig daaromtrent hebben vergenoegd met re onderftelIen,dat dezelve ter onzer kenn slezouden koomen. Wy begeeren dierbalven, dac
UE. ons die Berigten, Informatiën en andere ftukken als nog zullen toezenden, en daarby voegen fpecificque verantwoording van alle de geenen, die het aangaat, wegens alle de zo exorbitmte verftrekkingen op voorfchreve Bylagen genoteerd, en daar by te voegen zodanige Informatiën, als UE. nodig zullen oordeelen om in ftaat te ftellen, om te bepaalen, hoedanig de Compagnie deswegens fchadeloos zal behooren te worden gefteld- UEd. verder gelastende te zorgen, dat geene gezonde Schepe|ingen, onder wat pretext ook, in de Hos-
pi-
Am«
sterdam.
Bylagen tot Llap~ oort r,o~ 'iens de üo>tIndifcheComp.



Amsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
] i
i
i
i
j t
<
1270 NIEUWE NEDERLANDSCHË
pitaalen werden ingenoomen of aangehouden , eö dat ook Maandelyks door de Regenten aan UE. worde opgegeeven het getal van Zieken, en Reconvalefcenten in het Hospitaal aanweezende,met aanwyzing wanneer dezelve daar in zyn gekoomen, en wel hier weder zyn uitgegaan, en op wac tyd, zullende van dit alles in uwe Refolutien behoorlyke aantekening moeten worden gehouden.
UEd. hebben daarenboven kunnen goedvinden te betaalen voor Logement van Zieken van het Regiment van Meuron, als by de Burgers zynde gei'nquartieerd geweest, tegens 11 St. daags per Man, het welk in de Jaaren 178^ van Ryksdaalders 3i-i tot 640 's Maands heeft bedraagen; daar UEd. nogthans hebben gefchreeven, dat voor de Zieken van dat Regiment, eene Wooning was ingehuuit tegen 60 Ryksdaalders 's Maands, voltrekt ftrydig met het "opgebragte by de Casrekeling tot aan het vertrek van voorfchreve Reginent toe.
Wy> kunnen dierhalven dat opgebragte ons in reenen deelen laaten welgevallen, en gelasten LlE. het Maandelyks verftrekte voor Logement ;an voorn. Zieken boven Ryksd. 60, waar mede nen heeft kunnen volftaan , in 's Compagnies jas te doen vergoeden, door den geenen, die iet incumbeert, be-evens al het geen in dier ?oege meerder is in rekening gebragt voor de gieken van het Regiment van Wurteraberg, in de :erfte 4 Maanden van het aanwezen van dat Kedment aan de Caab, van de Kyksd 100, UEd. lederd aan het zelve toegeJegt, en waar mede lusinsgelyksblykt, dat heeft konnen worden voltaan.
Zo 'er nu al wyders tof reden van de Imporante Som van baarden voeder in "t Jaar 178I opgeipgebragt , kon worden geallegueerd de meerdere luurte der Graanen, welke toen heeft plaats gehad, oe zeer men ook zou konnen denken, dat van 's
Com-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 127]
Compagnies eigen Posten het benodigde hsd kunnen, en behooren te worden gefuppleert; vinden wy eg ter geen de minite reden om te valideeren het vólk opgebragte indejaaren 178-Jaan den Staimeefter vooi Stroo en benodigdheid voor de Rytuigen in den (lal tot / 2995:10, mitsgaders/22o;. tot verguldzei voor 's Compagnies Rytuigen, weke posten (om van anderen niet te fpreeken) alleen het kostbaar onderhoud van 's Compagnies ftal hebben bezwaard met ƒ3215:10: daarin 177^ de betaling van benodigdheden aan den Stalmeester ftegts beliep ƒ54 12:-
Deze exesfive betaaling zullen UEd. dus voor de helft der evengemelde fomme van ƒ3215:10: in 's Compagnies Kas laaten vergoeden , door dien zulks incumbeerd, zo wel als het meerder hefteedde in de Jaaren 178^ voor ingekogte Paarden, dan 50 Ryksdaalders per ftuk, als waar voor wy gezien hebben dat 7 Paarden voor een Ordonnantie Ruiters in dat zelfde Jaar zyn ingekogt, zo dat 'er geen Doodzaakelykheid is geweest, om by het doen van andere inkoopen meerder te befteeden.
De overdadigheid in Uitgaven, welk wy by het nagaan uwer Huishouding byna op elke ftap ontmoeten, vinden wy ook byzonder gekenmerkt in den inkoop in het meergemelde Boekjaar van 100 nieuwe Kruiwagens voor eene fom van ƒ2640:- en dus tot de Excesfi ve prys vanƒ26:8:- 't ftuk, daar in voorige Jaaren niet meer dan ƒ 8:6:- en in 't Jaar 1782 maar ƒ15:12:- daar voor in rekening is gebragt, en zulks ter wyl de Compagnie voor meer dan ƒ óoooo:- aan allerlei foorren van Houtwerken in voorraad had, en 'er Wagenmaakers en Smids worden in dienst gehouden, waar door zeer goedkoop nieuwe Kruiwagens hadden kunnen worden amgemaakt
Het is dierhalven billyk, dat ook wegens dezen inkoop de Compagnie eenigzints fchadeloos werde gefteld, ten welken einde wy gelasten, dat ook de helft der voorfchreve fom van ƒ2640:-in haare Kasfe zal worden gereftitueerd.
Zo vinden wy wyders, dat aan eender Ingenieurs
is
Amsterdam.
Bylagen toi Kap* port nopens de OostIndifcheComp,



Am-
steldam.
'Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
I472 NIEUWE NEDERLANDSCHE
is betaald ƒ880:- voor Leverantie van Schulpen tot: bet branden van Kalk, terwyl zekerlyk alle de Schulpen aan ftrand gevonden, wordende, de Compagnie toebehooren, en zy dus dezelve niet zou behoeven te koopen, zo dat wy omtrent die inkoop van Schulpen UEd. berigten êiucidatie zulleninwagten.
Eindelyk hebben wy nog op dit refpect met dealleruiterfte bevreemding uit de onlangs overgekoomen Negotieboeken van uw Gouvernement over den Jaare 178? gezien, dat voor het beftaan van 10 Affuiten in rekening gebragt word 200 Ryksdaalders, of wel 20 Ryksdaalders voor elk Affuit, wy zouden byna de mooglykheid van het opbrengen eener zo exorbitante post niet hebben kunnen onderftellen, en gemeend hebben, dat ten minften het benodigde Yzer tot dat beflag onder de voorfchreve Som (alleen voor Werkloon opgebragO was begreepen; dan wykunnen bezwaarlyk aan deze onderftelling plaats geeven, daar uit hetSpecificatieboek blykt,dat m die zelfde maand eene aanzienlyke hoeveelheid Yzer en andere Materiaalen, juist tot het beflag van een gelyk getal Affuiten uit 's Compagnies voorraad is afgegeeven. „
Wy gelasten UEd. zig hier omtrent ten allernauwkeurigften te informeeren en ons hier op volkomen te elucideeren, mitsgaders om de Penningen, die door deze roekelooze Uitgave zullen zyn gedelapideerd, zo als behoort in 's Compagnies Kas tedoen reftituecren. ,
Wy zouden by het aangehaalde nog een reeks van aanmerkingen kuunen voegen, om aan te toonea het flegt overleg, en de onverfchoonlyke Direüie, welke in uwe Huishoudig plaatsheeft; maar gelyk het geen wy tot dus verre hebben behandeld daar overvloedige en onwederfpreekelyke bewyzen van opleevert, agtten wy zulks overbodig, en moeten ons ten hoogften beklaagen, dat de gewigtige belangens, welken wy UEd. hebben toevertrouwd, door UEd. op eene zo fchandelyke wyze zyn verr waar-



JAARBOEKEN, Aiigfntm, tkf,
waarloosd, en üd. daar over bv herhaaling onze hoogfte indignatie betuigen; dezelve wel ferieufèlyk allen, ed elk in het byzónder waarfehduwehde, dat wy zodanige administratie niet langer zullen dulden, maar by voortgang derzelve/tót ;eteugellng dier fchandelyke ongeregeldheden, waar toe onze aanfcbryvingen, hoe ernftig dok , : niet genoegzaam fchynen te zyn, zodanige andere maatregulen zullen by de hand neemen, als in onze magt zyn, eh door welker uitoeffenjng wy Ons, als dan zullen weeren te vèrfch'ffen de nodige gerustheid, dat 'sCompagnies belanden op êéti van haar gewistigfte Etabiisfementen met meer omzigtigheid en zuinigheid worden hefbard. ■ . Wy.verwagten intdsfchén met het grpotfte regt 1 dat door eene daadelyke en genoegzaame verbetering dier huishouding, ernftige maatregulen,'die ahders gewis onmiddelyk zouden volgen , zullen worden voorgekoomen; en in die billyke verwagting hebben wy al verder-eenige noodzaakelyke maatregülen beraamd, en dispofitien genoomeu ,.. om bee voor de Compagnie ruineus montant der Caabfche Lasten dadelyk en aanzien5yk te verminderen, waar over wy UEd. nu verder zullen onderhóuden
• Daar toe behoort- in de cerM plaats de verzending van het Regiment van Wurtemburg naar Indiën, waar over wy UEd. bv onze gemeene Letteren van gisteren reeds hebben onderhouden i waar töe wy ons mits dezen gedragen.
Wy moeten egter hier herhaalen, dat eene alles Overtreffende nOodzaakelykh'eid . daar o'mtrenÉ hééft moeten doen agterftellén verfcheidén gewigtige Confideratien, die zig tegen deze verzending" opdoen', en welke by UEd. niet meerder kunnen worden gevoeld , dan wy zé zelve hebben gepenetreerd, waaróm wy ook begeeren , dat de uitvoering onzer beveelcn tot die overvoering, orrt geene redenen hoe ook genaamd en hoe gewigti?
Qqqq °m
i
STERDAM.
Bylagen tot Rapt port no* pens de Oost[ndlfchèComp,



Am-
stel" dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifcheComp*
UW NIEUWE NEDERLANDSCHE
die ook zouden moogen fchynen worden opgehou* den of vertraagt. . '• ,
Wyders is tot UEd. narïgt dienende, dat wy de Hooge Regeering hebben aangefchreeven, een notabel Detachement van dit Regiment te plaatfen op Mallacca, en vermits wy geoordeeld hebben, dat het nodig zoude zyn, op dit evengemelde Gouvernement te plaatfen,als Hoofd-Officier,een Man van bekende kunde in Militaire zaaken en van probiteit, hebben wy daar toe gcdefpieieerd den Lieutenant-Collonel ten uwen Gouvernemente Hamel f en ten einde zyne rang niet minder zoude zyn, dan die van andere Officieren , welke aldaar zouden mogen befcheiden zyn of worden, hebben wy hem toegevoegd dien van Collonel.
De voorn. liamell zal dierhalven by eerfte bekwaame gelegenheid insgelyks naar Batavia moeten overgaan, om van daar verder naar Malacca te vertrekken, ten einde in de dadelyke funcbe zyner voorfchreven Post te treeden.
Het vast Guarnifoen ten uwen Gouvernemente zal dierhalven blyven beftaaTi uit looo Koppen; namelyk: het Bataillon ordinaire Troupen van den Collonel Oor don, groot 600, en het Corps Artilleristen groot 400 Man, of zoo veel minder, als waar uit het zelve tegenwoordig beftaat. — Wy mogen by deze gelegenheid niet voorby aan te merken dat UEd. , zeer onregelmaatig hebben gehandeld, en firydig met de Reglementen van de Vompagnie, door aan de Recruten, waar mede het Guarnifoen van tyd tot tyd verfterkt, en gerecruteerd word, by continuatie toe te leggen, terftonct by hunne aankomst, de Gagie van / 13: :- tot welke verhoging van Gagie door UEd. inden Jaare r/Hi, was befiooten , om den Soldaat een beter beftaan te bezorgen, weshalven wy het nodig geoordeeld hebben, UEd. mits dezen aantefchryven de Recruten, welko voortaan tot verft rking van het voorfchreve Battaillon en Artilleristen zullen worden uitgezonden,



jaArböèkën, Augustus', iigu til*
den, die verhooging niet toe te ftaan, dab ha hei eindigen van hun eerfte verband, dezelve tot dien tyd toe Iaatendeop hun ordinaire Gagie van fgStfn-. , Ook hebben wy by nadere refumtie van de redepen, welke het affchaffen der vrye Pasfen aan de M■ litairen ten uwen Gouvernemente hebben veroorzaakt , en ten gevolge gehad eene uitgifte van Servies- en Laböreergelden, welke in den jaare i78ö reedsƒ63266;10:en in 178? tot ƒ71224:p:-hêeft beloopen,bevonden,dat die Vrypasfen wel wederom kunnen worden ingevoerd, en de Compagnie daar door van die ondraaglyke Uitgaven bcvryd wanneer zulks flegts gefchied met behoorlvke omzigtigheid. J
Ingevolge daarvan gelasten wy UE. dezelve Servies en Laböreergelden dadelyk in te trekken en de voornoemde vrypasfen ten behoeven van ' heÉ overig zullende blyven Guarnifoen weder in tè voeren , zodanig egter, dat niet meer dan één vierde gedeelte van het zelve,, zig te gelyk met zodanige vryp.sfen zal mogen abfentéereh- en mits de Pasgangers zig niet te verre Land waards in verWyderen, waartoe UE. de nodige precautien zullen moeten neemen, eh zorgen, dat by de minfte' apparentie van ongeval , die Pasgangers terftond worden opontboden.
Wy hebben al verder in aanfehouw gerioomeh l dat van het Militair Depót ten uwen Gouvernemente niet genooten word het nut, het welk men zi* by de oprichting daar va,, hnd vöonjcfleld, cn bet lchynt, dat het onderfcheid ttisfefeaHcC Cfirnaar aldaar, en dat in Indiën, tè groot is, dan dat de Militairen kunnen gerekend worden, dot» een vcrblvf aan tip Kaap zich aan het Indiesch Climaac re zullen gewennen, zo dat waarKk de aanhouding van dat Depót, als geheel onnodig en denrvmna^ verrne tderende, kan worden befchouwd. Waarom wy - K hebben goedgevonden UE. mits dezen aanreïthnven, het zelve dadelyk aftefchatfe.n, eo dc Moaictap-
Q.qqq * ren,<
Am-
S'i EfiJ
pam.
fiylacren
tot Rcpl port t:ot pens 'd& OostIndifchr.Cofftpl



1276 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STEL-
DAMU
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
pen, die 'er zig in bevinden, met de eerde gelegenheden naar Indiën voort te zenden; met dien verftande, dat ook deOfficieren die daar in thans fungeeren,insgelyksnaar Indiën worden verzonden , teneinde in hunne radicaale qualiteiten te worden geëmployeerd.
Ook kunnen nu gevocglyk worden afgefchaft de Posten van Groot-Major en Plaats Major, waartoe wy UE- derhalven ingelyks by dezen gelasten, en om de Officieren, die posten thans bekledende, ookinhunne radicaale qualiteiten naar Indiën te verzendennen zy dezelve mogten verkiezen uit den dienst van de Compagnie te worden ontflagen, en naar Europa terug te keeren, waartoe wy UE. als dan qudificeeren-
Het fpreekt ook wyders van zelfs, dat door deze merkelyke Reductie in het Guarnifoen ten uwen G <uvernemente, aldaar voor het grootfte gedeelte onnodig worden de Ingenieurs zig aldaar bevindende, vooral, aangezien onze dispobtien op het ftuk der Fortificatiën, waar van wy hier na melding zullen maaken — en wy oordeeien het genoegzaam, dat voor eerst een Capitein of Capitein Luitenant Ingenieur aldaar worde aangehouden, waartoe wy UE. qualificeeren, met Last om deoverigeby eerfte gelegenheid naar Indiën voorttezenden, om aldaar in hunne tegenwoordige qualiteiten te worden geëmpiojcerd.
By deze gelegenheid is ook by ons in aanmerking gekoomen, dat het verband door den Directeur der Fortificatiën en Cbef der Artillery Gil* cpuin aangegaan, eerlang ftaat te expireeren: boe zeer nu by het Engagement door hem met de Compagnie aangegaan, bepaald is,Mat hy na expiratie Vian het zelve nog eenigen t'yd in Compagnies dienst, op den voet van zyn Engagement, zoude kunnen blyven Continueeren; zullen UE. egter ligtelvk bezeffen, da: de toekomende Staat van Defenfie ten uwen Gouvernemente, en de directie deswegens, niet za^ zyn van dien aart, dat
voor-



JAARBOEKEN, Augustus, tjgj. 12^
voormelde Gilquin zal kunnen pra^steeren di< diensten, welke hy in zyn tegenwoordige qualitei ten tot ons genoegen heeft geprafteert, en de daai uit voordvloejende biilykheid, d t de Maatfchappy van den bezwaarenden voet, waar op zy inden jaare 1788 vermeende een' Directeur der Fortificatiën en Chef der Artillerie alhier te kunnen en te moeten onderh ^uden , werde ontheeven.
Dan, gelyk gezegd is, zulks niet anders verlangende, dan op eene billyke wyze, willen wy meer gemelden Gilquin wel vrylaaten, om, na dat zyn verband zal wezen geëxpireerd,nog uiterlykeen Jaar, of daar omtrent, in zyne voormelde qualiteiren te blyven fungeeren ; doch cenfidereeren dan ook, dat het Engagement tusfehen de Compagnie en hem fubfifteerende, daar mede geheel zal zyn afgeloopen uitgezonderd de verpligting der Maatfchappy, om hem als dan Jaarlyks, zyn leeven lang geduurende, uit te keeren het door hem bedongen Penfioen.
Als eene zeer onnodig door UE. geïntroduceerde bezwaarpost, hebben wyal verder befchouwci de toelage van 150Ryksdaalders 's maands voor Koks, welke voor het Bataillon , cn nog 371 Ryksdaalders 's maands, welken voor hetCorps der Artilleristen kooken : weshal ven wyUE.gelasten dit dadelyk wederom aftefcharfen, ten waare daar tegen zeer gewigtige redenen mogten zyn, welke UE. ons als dan zullen moeten opgeeven, mitsgaders ons elucideeren omtrent de redenen van de onevenredigheid, welke in die toelage plaatsheeft, naar mate van het getal der Manfchappen, die het Bataillon, en die welke het Corps der Artillery uitmaaken.
Ook zal van fionden aan moeten afgefchaft worden hét zogenaamd Cadettenfchool , met al den onflag daartoe behoorende, als Rrekkende tot bez^aar der Maatfchappy.
En ander Articul, waarin wy eene bezuiniging bidden mogen verwagten, is dat der Buitenposten. —— Wy hebben reeds voor lang in het algemeen
Qqqq 3 ge*
; Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rap port no. pens de OostindifcheComp.-



AM-
STEL' DflM.
Bylagen tot Rap port nopens, de Oost, Indifche Con/p,
52-8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
getoond van begrip te zyn, dat die Ruitenpostea voor de Compagnie wel grootendeels konden worden gemist, Waardoor aan haar zekerlyk importante kosten zouden worden befpaard, dog gemeend alvoorens uwe Confideratien op dat Ruk te moeten vragen: billyk hadden wy mogen verwagten , dat daaraan reeds voor lange zoude zyn voldaan geweest, en wy kunnen niet anders dan onze uiterfte ontftigting betoonen, dat UE. daar in nalatig zyn gcbleven. —— ,
Wy hebben dicrhalven getragt ons van andere genoegzaame informatiën desaangaande te voorzien, en zyn claar door in ftaat gefteld om prqvifioneel over eenige dier Buitenposten eene belchikking te. maaken. , .„
Wy gelasten UE. dierhalven by proviöe te ver • kopen de Posten genaamd Ganzekraal, het Visfershok en die aan de Buffeljagts Rivier, egter met allen te gelyk, maar op onderfcheidene tyden en met zodanige menageroenten, als waar door de meeste pryzen voor die Goederen zullen kunnen worden gemaakt. . T \wders gelasten Wy UE. ten aanzien derovenve Buitenposten elk hoofd voor hoofd, en uiterlyk Sinnen 3 maanden na receptie dezes, ons te berigten, of en op wat wyze, dezelve Posten voor de Compagnie zullen kunnen worden gemist en te gelde ge= feaakt, of in Leening uitgegeeven,' met accurate befchryvingen der Posten en verdere elucidatien by voorige aanfehryvinge door ons gerequireerd.
Ook zullen UE. al het Vee, het welk zig thans op die drie Posten bevind, 'zonder uitzondering, dadelyk moeten verköopen , egter zulks doende by gedeeltens en op de meest gefchikfte wyze, ten einde ook daar voor de meefte pryzen te bekoomen , zullende UE. zig wyders van allen nieuwen aankoop van Vee hoe bok genaamd zorgvuldig moer ten onthouden.
!VWy gelasten UE. al verder eene preuve te ne-
\\ ■ ■• ■ - '.-'*''* " " ' n.?8 ,



JAARBOEKEN, Augustus, i79l. I2?
hyXZt\lrT in VC?mP^-s Bosfche, vy ircicetien aan de meest ïiei pn^f. to „
en dienvolgende den oZ« t^M^T
tot het omvelJen en verdere, va, dat]!
worden aangehouden, dadelyk, zo veel mnï
doenlyk fe, te verminderen 5\ualificeerende TP
daar tegen om het benodigd Hout het Sfc
daar uit voor 'sCompagnies^ Schepen H0SpTtaal
&c. pleeg te worden genooten, aantebefteede,,
mitsgaders om de Bienaafén , aan we lleir
van op
len; met dien verlhnde nVtans Tr j
UE. zullen ons wyders moeten berichten of
v g ïoudcTvr °mwfC ^^ï*^ «Stó vig zouoe zyn, wanneer die Bosfchen rrtv» wierden verkocht, en in het feyaond£of door br°ekaia?n Ho^*^* cJ^'X>?
Gelyk nu ook door de inkrimping der Buitenposten en verdere vermindering van den omE zeer zeker een notabel gedeelte va, \g' nies Slaaven onnodig SbUSen, GgSS wy UE. het getal derzelven by provifie te brengen op 450 Koppen, en de overigen in twee of drie reizen publiek te verköopen, ten e nde de
j verkooping m diervoegen moeten e fchieden, dat de Mans en Vrouwen, mitiadeS derzelver Kinderen niet werden van dénffi
witlf"ifhn/"^1 Wy UW ^igtzuïlf^ wagten , m hoe verre eene meerdere reducfie
4 van
9
i Am-
stül. dam.
Bylagen tot Rapport rfo, pens de OostIndifcheComp.



Bylagen pt Rapport nopens de Oost-. In dl fel ie pomp.
U i » • - mrt.
ïs8o NIEUWE NEDERLANDSGHE
van het getal dier Stoaven hy vervolg zoude, kunnen plaats hebben.
Om voor te koomen, dat nimmer de Rekenn> gen'van Timuieragien' en Reparatien weder zo hoog kunnen worden gebragt, als in de laat lle jaaren is get'chied, en te zorgen, dat wy altyd daaromtrent behoorlyk worden geëlucideerd, gelasten wy UE. eene exacte opneeming te doen en ten fpoedigften herwaards over te zenden van alle Compagnies Gebouwen zig aan de Kaap bevindende, en ons op te geeven het gebruik, waartoe dezelve dienen , moetende UE. zodanige dier Gebouwen, welke zullen bevonden worden te kunnen worden 'gemist, dadelyk ten meesten profyte, van de Compagnie tot Gelde maaken 5 wy qualificeeren UE. wyders om aan de Ge* bouwen, die niet kunnen worden gemist, wel zodanige reparatien te doen, als geen uitftel kun* nen lyden, dogbegeeren, dat daar van telken reize behoorlyke Memorien worden geformeerd, waarvan in Uwe Refolutien de nodige aantekening zal moeten worden gehouden. f Doch by aldien die Reparatie zouden mogen Zyn van eenig byzonder belang, en tot welkers ónmiddelyke aanwending geen dringenden nood is, zullen UE- gehouden zyn, daartoe alvoorens onze qualifjcatie te vraagen, en in allen gevalle tot geene nieuwe aantimmeringe, hoe ook genaamd, zonder zodanige qualilicatieovertegaan, gelyk ook voortaan alle reparatien aan 's Compagnies Gebouwen, hoe ook genaamd, zullen moeten worT den aan hefteed.
' Wy herhaalen opk mits dezen op het nadrukkelykite de menigvuldige recommandatien , tot manage, in het ltuk der Fortificatiën door pïH yaq tyd tot tyd 'gedaan, en interdiceeren UE. bet' aanleggen van eenige nieuwe Werken, hoe> öok genaamd , ja zelfs het voltoojen van die, web ie onderbanden zyn , zullende UE. alleenlyk ver-



JAARBOEKEN , Augustus, 1791. i£8ï
pogen de Werken voor deterioratie en inftorting te beveiligen, en omtrent de onvermydelyke re" paratien even zo te handelen, als door ons to even Ten opzigte der reparatien aan de Gebouwen is vastgeiteld; i'preekënde het verder van zelve,dat nok deze reparatien voortaan by aanbeiteding zullen behooren te gefchieden.
Wy begrypen ook, dat door deze aanbeiteding , onnodig zal worden eene menigte van Ambagtslieden , die thans op des Compagnies kosten wor den onderhouden, en welke mitsdien ook dadel vk» zullen moéten worden afgefchaft.
Daar nu in een tyd, waarin de toefhnd van de Compagnie volltrekt vordert de hooge Lasten te befnoejen, en alle overtollige aftefchalfen, billyk is, dat de menage zjg uitltrekke tot zulke douceurs als 's Compagnies Dienaaren, op voorbeeld van hunne Praadecesfeurs, hebben na zig zoomen, hebben wy goedgevonden UE. mits^ezen aantelchry ven en wel uitdrukkelyk te gelasten ■
Eerjhlyk het bekende Landgoed, genaamd het Nieuwland ten behoeve van de Comoagnie te ver koopen, ten waare UE. het volftrêkt' nodig en niet te misfen mogten oordeelen, om 's Compagnies Schepen en Hospitaal daar uit van Groenten» te voorzien , in wejken gevalle UE. egter ten minlten op de best mogelyke wyze tot Gelden zullen moeten maaken het daar op ftaande' Huis met zodanig gedeelte van het terrein, als bekwaam zal zyn om het zelve te doen dienen tot eèn Buitenverblyf, en langs dien weg gewild tedoen weezen.
Ten tweeden, om ook dadelyk ten profvte van de Compagnie te doen verköopen, het zogenaamde Gouverneurs Huis in de Baay Fals welke wy uit die benaaming door den tegenwoordigen Gouverneur zelve gebezigd , moeten onderftejlen , daar toe wel eer te zyn geëxtrueerd, fchoon ons
Qqqq 5 mei
Amstel-
dam.
Bylagen tot Kap,, pon nopens de O'jstIndifcheComp,



ït82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
fiTELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
niet is voorgekomen, dat daar van immer aan ons behoorlyk vevflag is gedaan.
Ten Derden, om ons provifioneel te informeer ren, omtrent de Tuin genaamd het ronde Boschje, door wien de kosten van het onderhoud daar van worde gedraagen ? op wiens kosten dezelve word bewerkt en wanneer V en op welke Conditiën aan den Secunde kan zyn toegedaan het gebruik, het welk wy geïnformeerd zyn dat door hem daar van word gemaakt.
Ten vierden, dadelyk afteichaffen de 9 Matroofen, die als Visfchers, en de 5, die als Wildfchutters geftadig worden geëmployeerd ten behoeve van den Gouverneur en Secunde, voor welker gemis wy aan den tegenwoordige Gouverneur hebben toegdegt/8oo:- en aan den Secunde ƒ400:.:tot een Jaarlyks douceur.
Ten vylden, dat tot wegneeming der misbruiken, en tot befpaaring der groote kosten, welke tot hier toe aan 's Compagnies ftal zyn befteed, de gantfche omflag van die ftal onmiddelyk worde afgefchaft, en dienvolgens de Paarden en Rytuigen verkogt, zullende daarentegen voortaan moeten worden aanbefteed, de Wagenvragten, welke door de Bedienden van die ftal mogten worden gereeden; terwyl UEd. ons zullen moeten informeeyen, welke nut voortaan van het Gebouw zelve zoude kunnen worden getrokken.
Ten zesden ,dat ook onmiddelyk zal moeten worden afgefchaft, de Lyfwagt te Paard met den aankleeve van dien , welke in een tyd van Oorlog geïntroduceerd, thans gevoeglyk kan worden gemist, . , - ,
Ten zevenden, dat met opzigt tot de Paarden voorde zogenaamde Ordonnantie Ruiters, waar voor het voeder thans aan de Land-drosten word bta ald, met dezelve Land drosten, billykefchikkingen onder onze Approbatie zullen moeten Worden gemaakt, waardoor dezelve eene Jaar-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. ïa83
Jykfe fom zullen genieten, cn daar voor de voornoemde Paarden in alles moeten onderhouden.
Ingevolge van het voorgaande Poincl, zal ook dadelyk moeten worden afgefchaft de aangelegde Stoeteryen in de nieuwe Land drosty Graafe Reynet rn et al den omflag daar toebehoorende. Al verder is tot uw narigt dienende, dat wy tot verdere befpaaring van ongelden, hebben goedgevonden, dat eene prcuve zal worden genoomen, öm het Schip, dat Jaarlyks onder den naam van Provifie-Schip van Batavia naar de Kaap word gezonden, niet meer derwaards af te vaardigen ; doch niet te min in aanmerking hebbende genoomen, dat met het gemelde Schip eenige weinige benodigdheden van Batavia worden overgezonden , die ten uwen Gouvernemente onontbeerlyk zyn, zo gelasten wy UEd. ten fpoedigfte aan Geheraa.1 en Raaden pp te geeven waar in die benodigdheden beftaan, ten einde'zodanige Articulen met de Retourfchepen, over welke dezelve zouden kunnen worden verdeeld, aan de Kaap te worden aangebragt, terwyl UEd. wederkeerig de Tarwe, Rogge, en Wyn, die Ge. neraal en Raaden Jaarlyks zullen cifchen, en thans met het Provilie-Schip worden overgevoerd, over de uitgaande Schepen zullen moeten verdeden j waar toe door de Confumtie van de Provifien, Losfnig der Goederen voor uw Gouvernement beftemd, als anderziius gsnoegzaame ruimte zal zyn.
Egter by ons geconfedereerd zynde, dat aan fommige Bedienden eenige verftrekkingen uit dë voorfchreve Provifien worden gedaan, en dezelve, daar van niet willende priveereu , verlangen wy, dat UE ons zullen opgesven , welke Bedienden?; door aflchafliug dezer verftrekkingen zouden worden geprjpjudicïeerd, en welke vergoeding in
Gel-
Awr-
Sï ELDAM.
Bylagen tót Rapport 110*>ens de OostIndtfchs



Amsteldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifclieComp,
1284 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Gelden aan de zodanigen, voor dat gemis zoude behooren te worden vergund.
Wy wenfchen ook omftandig te worden berichrs of niet uit de Huishoudelyke inrigtingen van de Zoutpannen, de Molens, de Kalk- en Steenbranderyen, eenige inkomften of befpaaringen van onkosten voor de Compagnie zouden kunnen worden aetrokken of geëffectueerd, terwyl wy UEd. provifioneel dienaangaande gelasten, om indien zig daar tegen geen allerzwaarwigtigfte bedenkingen opdee» den een preuve te neemen, om de Zoutpannen ten behoeve van de Compagnie te verpagten, by welke verpagting, als eene eerfte en voornaame Conditie zal moeten worden bedongen , dat al het benodigde Zout voor de Compagnie door den Pagter tegen bepaalde pryzen zoude moeten worden geleverd.
Wy gelasten UEd. ook binnen 3 Maanden na de receptie van dit ons aanfchryvens, opgaave te doen van alle de belastingen , die thans aan de Kaap worden geheven , hoe groot dezelve zyn, door wien die genoten worden , en welken 'er nog verder zouden kunnen worden ingevoerd.
Wyders hebben wy om redenen goedgevonden, 3at de Independent Fiscaal ten uwen Gouvernemente verplicht zal zyn, jaarlyks in een verzegeld papier aan ons te doen toekomen eene accuraate op. irave van alle de Penningen, welke dezelve geduurende dat Jaar, het zy uit hoofde van Boetens,dan wel uit hoofde van Compofitien , direct of indirect, en op wat manier ook, alleen of met andere Diena aren gecombineerd, zal hebben genooten, met aan-, wyzing der datums, op welke die fommen aan hem zullen zyn betaald, ten einde wy langs dien weg de nodige onderrigting omtrend die zaak hebbende verkreegen, daar van dat gebruik kunnen maaken , hei welk wy zullen meenen te behooren.
Laatfteiyk moeten wy UEd. nog onder het oog '. brei.»



JAARBOEKEN, Augustus, 1791.
brengen, dat wy wel eens redenen hebben gevonden om in twyffel te trekken, of ook wel in allen deele in Rade van Politie de behoorlyke ordre word geobfervèerd, zo hebben wy tot weering van alle misbruiken goedgevonden UEd. nog aan te fchryven en te bepaalen.
Dat elk Lid van den Raad van Politie aanfprakelyk zal worden gehouden voor de befluiten daar in genomen, en dat mitsdien aan geene Led n zal mogen worden betwist, veel min geweigerd zyn Advis in de Notulen te doen infereeren , of eenige aanteekening tegen het gerefolveerde te doen.
En eindelyk, dat alle Depêches aan Gouverneur en Raaden geaddresfeerd, terftond in Rade van Politie zullen moeten worden geopend en geleezen.
Wy twyffelen niet of UEd. zullen uit den ernst, waar mede wy de onderfcheidene materiën, in dit ons aanfchryvèn vervat, hebben verhandeld, hebben opgemaakt, onze begeerte, dat daar aan in alles ftiptelyk worde voldaan; en verWagten dan ook, dat UEd. zo min omtrend den fpoed, als de volkomenheid dies aangaande iets zullen laaten ontbreeken, UEd. gelastende om uiterlyk drie maanden na receptie dezes, ons te doen toekomen derzelver Advifen, hoofd voor hoofd, op alle de Confideratien* Berigten, Informatiën en Elucidatien, welke daar by zyn gevorderd, terwyl wy by herhaaling ook hier ter plaatze nog by voegen denadrukkelykfte verzekering, datwy by ontftentenis Van dien, of ook wanneer UEd. in gebreeke mogten blyven aan de beveelen in dezen vervat te voldoen, zonder eenige conniventie of uitfiel by de hand zullen nemen en dadelyk bewerkftelligen, die efficacieufe middelen , welke in onze ma^t zyn, om onze beveelen te doen gehoorzamen.
Wy
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens óe ÖostIndifcheCompi



AMSTEL"23AM.
Bylagen tot Rapport nopens de OustJndifcheComp.
EXTR ACT uit de RESOLUTIEN
door de Extraordinaire Vergadering van ZEVENTIENEN, binnen AMSTERDAM, genomen op
Maandag den 20 September 1790.
I's gehoord het Rapport vah Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes, ingevolge en ter voldoening aan de Relólutie Commisforiaal van den 13 dezer, geëxamineerd hebbende de Memorie yan Confideratien van de Heeren Bewindhebberen' Faiek. Craeyvanger en Schme over het hoog. beloop der Lasten aan het Gouvernement van de Kaap de Goede Hoop, en aanvvyzing van de midoeleH tot derzelver vermindering, breder by evengemèlde Refolutie omfebreven.
Waar op gedelibereerd en naar aanleiding van het gerapporteerde door Heeren Commisfarisfen een 3anvang gemaakt zynde met het onderzoek der middelen, tot redres iu de directie van de Kaap voormeld ,
ilfÜ NIEUWE NEDERLANDSCHE
Wy beveelen UEd. in Godes befcherminge, en blyve ha gröetefiislè ,
UEd, goede Vrienden,
(Onderjloud)
£)e Gecommitteerde Bewindhebberen uit de refpective Kameren van de Generaale Nederlandfche Geoctroieerde Oost - Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen enz.
Amfterdam den 2 Ocfober 1790.



Litt. Y.No. ï.
Tegen over Bladz. 138G
Calculative ftaat van Ontvang en Uitgave, by de Hollandiche Kameren der O. I. Compagnie, van 1 Oclober 1790 tot 1 Maart 1791.
, kamer a m s t e r d a m.
Ontvang. ~ Wisfels. \ Uitgave. I
Primo Odtober 1790, voorraadjpr. Banco . . . ƒ389619:15:8 Ten laste van Hun Edel Groot Mogende en Interesfen j . ƒ45160 :0:0
• • • 4°9572 9:8 Beleeningen op Nagelen kunnende opgezegt worden.
«^rvrlpti v^r TnHipn —~~" ' ƒ 799*9*: 5*o In Oftober 1790 ..... ƒ70000: 0:0
&trn%XingenWprimo Wr *. \ \i " : 0 " ~« -£ - - - . 38000 : o : o
Provenu der Najaa^erkopingen . . \ • sW^ : V: o ^1000:0:0 - Cecember — .; ; ; ; jgj J J ; 0
Af op Anticpatiepenwngen .... ^0000 : o : o - February — - ... 355000 : o : o
Restant uit de iOa.fi; van de Lotery . . . . . TT7TT /3£$'! I !! " ƒ510000 o ,.o
van de 2 Claslis der Lotery y"„. * Tm*,-»..- stórr» • n • n
Wisfels uit Indiën, ten lasten van den Heer Ontvanger• 5000000' 0 : 0 Intere,t "J__L.ll. " -o-o
Graafland qq ter Admiraliteit . . . Onkosten op de Lotery. Tot5- •
3 ftuks vervallende December 1790 . . . ƒ19476:2:0 De Premie op de Negotiatie - - - - ƒ200000 ï 0 : 0
d»° — February 1791 . . . x™5 . ,6 . 0 _ Courtage . - . ... 50000 : 0 : o
-" " — ■ ƒ36714: 18 : 0 — Certificaten - ■ .... 100000 : 0:0
J 0 1 7 ——.,„, - ƒ350000 : o : o
Aan Traktementen - 99450 : 0:0
Departementen. Ontfang. Restanten van Ordounantien, Interesfen, roode en zwarte
Coupons f190500 : o t. o
Reekenkamer.
Soldyen, Rekeningen met Licentie - « • . ƒ550000 : 0 ; a
Equipagie.
Voor de Werf • - • ƒ632461 ; 10 : o
het Slagthuis en Wynpakhuis . - - S94*37 : 0:0
. de Wapenkamer • ... - 41910 : 0:0
■ 1 het Comptoir van de Monftering - - - 50420 : 0:0
1 ƒ1118928 r 0 t o>
Commercie.
Behoeftens, Onkosten enz ƒ253300 ï 0:0
Cargazoenen ....... • 227800 ï o : o
Apotheek . . .... • • 36655 '• 0:0
» Vragtpenningen ƒ 480000 •• o : o, doch waarvan men ftaat
maakt, dat voor primo Maart alleen zal behoeven te
worden betaald . ... . * 300000 : o t o
Liquidatie Comptoir*
Aan Interesfen ...... ƒ386647 : 0:0 j
Goederen op vragt van Officieren. . » • 28503 : 5:01
„ ƒ415150 r. 5:0
Lotery Comptoir. I
Aan Interesfen . . . • ƒ303465 : 0 : o j j Wegens op primo Maart vervallene Obligatièn , zal de
Comp. by Hun Ed. Gr. Mog. voor intrest nog debet ftaan 658750 ; 0 : o|
ƒ962215:. Q l Q>
Indien van de Obligatiën geconverteerd uit de Recepisfen van Anticipatiepennirjgen , door de Certificaten en termen van arlosfing gebragt ƒ 126000 : o : o zal moeten worden afgegeeven , rekent men daarvan tot primo
Maart 1791 . . . .. .. .... . * . » . . ƒ100000 t 0 1 o>
Tracfporteei- ; ; ........ ƒ10357507: 8:ci ïranfp©rtesr • . »,.....♦. . 'ƒ5176808 t 15 t ©
A .. 1*. li I I



Per Tranfpo.t - - - - - j ƒ10357507: 8:0 Per franfport - - . - - -f. .... ; .1 f|i 76808 j 15 ï •
Geld Ehfchcn,
Voor Eïtavia • - - - -j ƒ412914 : 4:0!
, Ceylon * - 503053 : 13:0
f ——— <hiru - - - - - 354280 : 2:0
(abo - 150792 : 0:0
_ ___». _— ƒ1421039 : 19 : 9
• Repartilien op Aüien.
Restanen . - - - - . ƒ 80221 : » . :, JB
Het Gededuceerde in January 1791 . 460804 : 5:0
I Aan den Heer Opperbewindhebber - - . 25000 : 0:0
. _.»___;_-__._-»__ ƒ566028:16:»
NB, Octroy f 25000 : o ; o
Asfignatien.
Restanun . - - - . . ƒ856:9 : 0:0
Vervallende na de Najaarsverkoping .... 1168264 : 13 : 8
Uit China, voorde Hollaridfche Kameren - 2219358 : 12 : o
Uit Parys, door Halier en Compagnie - . - ioo_b6 ; 14 :13
■ ' ■ . f 4582539 : 0:0
pr. Memorie Raad van Staaten ƒ
Kamer Delft. Generaale Uitgaaven - . ƒ 555083 : "3 : o
Kamer Delft. Cas en Bank ï - ƒ 63248 : 18 : 8 ] Speciën van Indiën - . 143526 : 15 : o
Najaarsverkoping - - ■ 704464 : 12 : o Asfignatien, iNajaarsverkoping • - 146024 : ia : o
ƒ707913 : 10 : 8 Repartitien 58320 : o : o
><■■( > Rotterdam. Cas en Bank - - ƒ 60000 : o : o . ƒ 882954 { 10 s xi
Najaarsverkoping - - - 496147 : 510 Rotterdam. Generaale Uitgaaven - ƒ 343731 : 8:0
Wisfel, Uit Indiën op den Ontvan- Speciën voor Indiën .... j 21522 : 4:0
ger ter Admiraliteit qq. • - ■ 10205: 5:0 Asfignatien, Najaarsverkoping . . 146078: 4:0
... — f566352 : 10 : o Repartitie 2I82o : 010
Hoorn. Cas en Bank ..... ƒ101826 : 4 : 8 ƒ 633151 : 16 : o
Najaarsverkoping, behalven de opge- Hoorn. Generaale Uitgaaven - - - ƒ643590 : o : o
houdene Thee - • » 922165 : 11 : o' Speciën van Indiën .... 150000 : 0:0
j ƒ1023991 : 15 ; 8 Asfignatien, Najaarsverkoping • - 146085 : 19 : o
I,-*" Enkhuizen. Cas en Bank - .... ƒ 43985 : 6 : o j Repartitie . . 33553 : 0:0
Najaarsverkoping • - • 288415 10:0; . f 973228 : 19 : o
— f ƒ332400 •" 6:0 Enkhuizen. Generaale Uitgaaven - . . ƒ q6i6io : io : 8
|~ —Speciën van Indien - . - '271046: 5! 8
[ƒ13048165:10:0 Asfignatien, Najaarsverkoping . • 146069: 5:8
| ■ — ' ■ , Repartitie .... 71060: o;o
( _ ƒ 846786 : 1 : 8
Ontvang. - - - ƒ 14085537 : ïTTo
13048165 : 10 : o
ƒ 103737a : 7 : o






Litt. Y. No. 2
Calculatïve flaat van den Ontvang en Uitgave, by de HollandfcheKameren der O. L Compagnie, van primo Maart 170r
ONTVANG. U I T G A A V E N. "'"" ~—■
De verkoopingen voor si e de 'fiolïsnd'lche Kameren gecalcui.esa* op t- ijucoóoo ; o ; o hu. üebcit van ce voori^s Calcü^ïTê - - ' ™ ~ — ■— — ■:—.
!"AT Beleening op Nssite» - - ' /joocoö •' o*- r' ' 1037372 : 7:0
[nar^n ÏSdcoi oi 0
A. Traécementen - - -«..'. . . . f ~ ƒ222600 : c : 9
Departementen Ontvang. 'j V-'~ °Q : 0:0
A. Generaale Compagnies Interesten - - - , ; -
A. Raode en zwarte C mpons - . . ' . . _ " . . ,X f°° '' 0 : 0
1 - 134010 : 0:0
Rekenkamer. ~~ ' ƒ164610: 0:0
A. Soldyen, Rekeningen met Licende .
Equipae-it. '' 1130CCCO : o : o
B, Öè "Werf - - 1 .
C*. SUgtauis en Wynpakhuis - . . " " ' ƒ850000 : o : o
D. Wapenkamer ...... " 460000 : 0:0
Monftenug Coaptoirbp Calculatie - . . öccco : 0:0
T,Xel —_ dito . . ... 8oc00 . 0 . 0
25000 : 0:0
Commercie. ' ƒ1475000 : o : o
c Behoeftens, Onkosten enz. . ... t „
p ) Cargazo^en ... f lïll26 ' " : 0
E> ) Apotheek - . . . 3f77oo : o : o
Cvragtpenningen - - . \ \ ' \ ° \ °
Liquidatie Comptoir. ' ' " f<M4°73 : 18 : o
F. Intaresfen - .
Lotery Comptoir. 'ƒ625019 : 0 : o
G. Interesfen - .
A. Dico. Edele Groot Mogenden - . . . ƒ956695: 8:0
Geld Eisfehen. 5«750 : 0:0
A. Batavia Reftant - . . , ƒ1041474 : M : o
af Ce'10" - - - ajoooo : o : o
Op den nieuswn Eiseh - - 7,-91474 : 13 : 0
1000000 : 0:0
A. Ceüon Restant - . 7^+s77771 f1791474 " ' °
Voor het Regemsnt van Meurew . . 250000 : o • o
Het Suppleeren wegens het Scmp de Negotie . . u,7czo • 0:0
A. Cabo Restant ■ ^ . . "J^TTTo /5S3i9| 1 2 : 8
Rieuwen eiscb . - . ■ 150000 : o : o
Asfgmtien. 1 /s84539 :
A. Na de Voorjaarsverkoping . . ~ ~ ƒ2029507 : o : 8
——. Naiaars — diio . . f 7ccooo : o : o
laocooo : c : o
Kamer Delft Generaale Uiteaava* - . . . ~~77~ "~ / I90°-°o : o : e
Specie voor Indien ~ - - ' .,Xs>„« . « .
^natiën . . . . . . . *gg \ £ o
—— Rotterdam, Generaale Uitgaaven . ... ƒ 8oosoo -'o • o 1327800 : 0:0
Specie voor Indiën . . . . J ^ ' 6\
AsfiSnatien ' 250000 0:0
-Hoorn. Generaale Uitgaaven . . . ƒ 6ii22o~~o~^o ^l^12'^ '• 16 • 0
Specie voor Indiën - . - . a3?4tfo j 0 '. 0
Asfignatien . ... a5oQOO . 0 . 0
Enkhuizen. Generaale Uitgaaven - . . .1 f 6S/i$o'-~~ 7~o /l0pS^° f 0 -' 0
Specie voor Indiën . . 237COO ; '
. ~ /ƒ1174320: 0:0
ƒ I3O0OO0O ; O : o OnrMö(» ' 7~Z ~ •
Pre Mmorio. Ontvang . ....... . f16791565 : 9 . g
' Een Wisfel ten lasten der FranfcheKrooii, groot dC «■ 421000:0:0 1 . ƒ 1 13000000 : o .• o
D.10 Afignatkn, onder Halier m Ct»^m>, groot • - 102500 :0:0 | Pro Mem-rit. I f /SïSTjT«
v » _ t _ j- t , , ^ " I llnterubte», Kua van Stapten tot mins - . . f 400000 ï a : o £ ——■— - , i
AlUnby £«GDKduJ>ar lekomcD^roin - - - /2-ctcC:o:ef A^,f}i|j? . . ƒ 4ps3oQC ; 0 ,0 J* 1 L . 7".
Tegen over Eladz. 1387* tot ultimo December 1701.



JAARBOEKEN, vfc^rtw, 1791. 1285
meld, by het tweede Lid van gedagte Memorie voorgefteld, zo is in de eerfte plaats met evenge mélde Heeren Commisfarisfen begreepen.
Oat, offchoon zig tegens de reduftië van het Kaaps Guarnizoen, op zodanigen voet als by de Memorie word voorgefteld, zwaarwigtige bedenkingen opdoen, en alhoewel niet kan worden ontkend, dat deze Vergadering in der tyd. om zeer goede redenen, vermeend heeft dit Etablisfement, zo ten aanzien van deszelfs Guarnizoen als Fortificatiën in een gcdugten ftaat te moeten brengen; nogthans in dat tydftip vooral in aanmerking behoorde te komen, dat het ver boven het vermegen is der Maatfchappy, de importante kosten tot het Regiment van Wurtemberg aldaar langer te blyven dragen, en dien volgende op grond van deze Confideratien, waar voor alle andere moeten wyken, en zonder hier door te willen beflisfen, of het Gouvernement van de Kaap de Goede Hoop met eene vermindering van Militaire Magt behoorlyk tegeri alle verrasfing gedekt zal weezen, begreepen, dat het voorftel van de Heeren Stelleren der Memo. rie zoude kunnen worden geamplefteerd, en derhalven verftaan, dat het Guarnizoen aan de Kaap voornoemd, zou behooren te worden gebragt op 1000 Man, beftaande uit het Battaillon ordinaire Trouppen van den Collonel Gordon , groot 600 Man, benevens het Corps Artïleristen van 400 Man, en gevolgelyk het Regiment van Wurtemberg, fterk ongeveer :8co Man, ongereekend de Compagnie Artilleristen van het evengemelde Regi-
: ment, van daar naar Indiën zou kunnen worden
1 Verzonden.
Vervolgens is mede conform het gerapporteerde 1 van Heeren Commisfarisfen, naar aanleiding van gemelde Memorie, en om de daar toe bygebragte it: denen verftaan, dat de Caabfche Minifters zouden : behooren te worden gelast, voortaan de Gagien I der Recrurn by het Battaillon, en by de Artillerie
niet
Au-
STEX*4 DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostpndifcheComp.



1283 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsi ee-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
aan % van
niet te verhoogen, dan na het eindigen van der» zei ver eerfte verband.
En tevens met Heeren Commisfarisfen overeen-' komftig het begrip der Heeren Stelleren der Memorie in overweging zynde genomen, of niet van de bevorens gefielde order dezer Vergadering, tot affchaffing der Pasgangers, onderbehoorlykebepaalingen zoude kunnen worden gerefilieerd, ea. mitsdien de Servies- eri Laboreer - Gelden aan het Battaillon, eri de Artillerie als toen geaccordeert, Cdan welke te gemoetkoming zo ver is gerendeerd , en aart de Compagnie zeer hoog is komen te ftaan,) hier door zoude kunnen worden ingetrokken .
Zo is al mede conform het geadvifeerde begrepen , vöorfchreeve Servies- en Laboreer - Gelden ja te trekken j en de Vrypasfen aan de Kaap wederom in te voeren, met dien verftande nogthans» dat zodanige Vrypasfen niet meer dan aan \ van het Guarnifoen te gelyk worden verleend; dat de Pasgangers zig niet"te zeer van het Vlek de Kaap, ïandwaards in verwyderen, en voorts met order aan de Miniftersom ciie Pasgangers by den minften fchyn of vreze voor vyandelykheden terftond op te ontbieden, en van de Verlofgangers een MaandeIvkfche ftaat te formeeren, en dezelve by elke bekwaame gelegenheid herwaards over te zenden $ voorts conform het geadvifeerde in agting genomen zynde, dat men van het Militair Depót aan de Kaap tot nog toe niet genoten heeft, het nut, het welk men zig by de oprigting van het zelve daar van heeft voorgefteld , en cat ook de afftand varf dit Gouvernement tot Indiën te groot is, orri de Militairen door een verblyf op eerstgemeld Etablisfement aan het Indisch Climaat tc gewennen, is al mede goedgekeurd het voorftel, om dat Depót aftefchaffen. Wanneer ook dc daar over ge. Reide Major de Sandelroy , naar Indiën zou behooren te worden voortgefchikt, en wyders afgefchaft <sle Posten van Groot Majoor, en Plaats Majoor,



JAARBOEKEN, Augustus, l79i. i2$9
joor, welke als nu daar ter pïaat'ze onnutttè worden geoordeeld, met dien verftande , dat de Officieren, die daar in thans fuögeeren, al rnede naar Indiën wórden gezonden , ten einde aldaar in hunne radicaale qualiteiten te worden geëmployeerd. 8
Dan by deze gelegenheid ter Vergadering voorgedragen zynde, of ook wel volftrekc noodzaMyk zoude zyn , de Officieren- benevens eenige Manfchappen van het Regiment Van Meiirönt welke tot üd Éne-, aan de Caab zyn verbleevën, om de uitkomende Recruten van dat Regiment gade te flaan en van het nodige te voorzien, aldaar bv yoortduuriDg aan te hOudefi; en of dit Depót nien insgelyks van daar zoude kunnen' worden opgezon • din naar Ceylon, alwaar het voornoemd Regiment: tians Guarnifoen houdt ; zo heeft de Vergadering eenige bedenking gedragen, om op dit poine als nog een finaal beflüit te nemen , en dienvolgends de Kamer Zeeland verzocht, het zelve na-^ der te onderzoeken, en de Vergadering daar omtrend te dienen Van haare Confideratien en Advis in hec aanftaande Najaar.
Nog in agting genomen Zynde , dat de Inge'« nieurs door de thans ingevoerde Reduftie mitsgaders door het geen verdér omtrend de Fortificatie zal worden gezegd , in het vervolg mede niet iri ZO een groot getal nodig zullen zyn , is conform de daar toe gedaane voorflag begreepen , dat die? Ingenieurs naar Indiën zullen kunnen worden opgezonden , m voege dat flegts een getal van z Ingenieurs, (by voorbeeld een Kaptein, en een Kap.j tein - Lieutènant) aan de Kaap zal worden aan«t> houden. Q
Wyders uit het gerapporteerde door Heeren Gom < misfarisfen naar aanleiding der meergemelde Memorie gezien zynde, dat ook zedert eemgefi tyd aai de Kaap worden goed gedaan ,50 Ryksdaalders 'sMaands voor Koks, welke voor het Battaiüofi Rrrr M
Am-
stel-.
tSamï
Bylagen tot Rapport nopens de OosttndijchiCompt



Am-
steldam.
Bylagm tot Kap' port nopens de GostIndifcheComp.
[290 NIEUWE NEDERLAND5CHB
en nog 372 Ryksdaalder 'sMaands voor die, welke voor het Corps der Artillerie kooken; is conform het geproponeerde, geoordeelt, dat de Minifters zouden kunnen worden aangefchreven, deze nieuwe bezwaarpost, af te fchaffen , ten zy 'er gewigtige redenen mogten voorhanden zyn, waarom zulks niet zoude kunneu gefchieden, weike reden de Minifters als dan zullen moeten opgeeven, gelyk die Minifters tevens zouden behooren te worden gelast, op te geven de redenen van het verfchil der betaaling van de Keks voor het Nationaal Battaillon voornoemd, en dia van de Artilleristen , waai van de onevenredigheid aan de Vergadering is in het oog geloopcn.
Vervolgens naar aanleiding van het gerapporteerde door Heeren Commisfarisfen voornoemd gedelibereerd zynde over de deftinatie van het invoegen voorfchreven van de Kaap te verzenden Regiment van Wurtemberg; zo is conform het geadvifeerde begreepen, dat Java's Noord - Oostkust boven alle andere plaatzen de voorkeuze verdiende, en dien volgends begreepen, dat het zelve der waards zou behoren te worden gezonden , ten einde vervolgens om de Oost van Indiën op Malacca, Ma casfer, en verdere Oofterfche Etabiisfementen daar Troupen mogten worden vereischt, te kunnen worden geplaatst; en is inzonderheid geoordeeld, dat een aanzienelyk gedeelte van het voorfchreve Regiment, en wel 3 a 400 Mannen zouden moeten worden gedetacheerd naar Malacca.
Dan by deze gelegenheid door Heeren Commisfarisfen vernomen zynde, dat de berigten over de Militaire discipline aldaar niet zeer gunftig zyn, en dat mitsdien nodig zal wezen, dat by aankomst aldaar van gereguleerde Troupen , het Commando van het Guarnifoen worde opgedraagen aan een Hoofd- Officier, zo is conform de gedaane voerdragt goedgevonden , tot Hoofd - Gebieder oyer het Guarnifoen op Malacca te difpicieeren, den
al-



JAARBOEKEN, Augustus, l7oi. i2£
althans op de Kaap befcheiden Lieutenant-Col lonel Fan Hamel!, als zynde volgens ondervin ding een man van kunde en próbiteit , die be reids in die Gewesten zelfs blyken van zyne kunde beeft gegeeven, en dat wei met rang van Collonel.
. Voorts met Heeren Commisfarisfen in overwe ging genomen zynde, op wat wyze de verplaatzing van het meergemelde Regiment van Wurtembere van de Kaap de Goede Hoop naar Indiën het best zou kunnen gefchieden , zo' is overeenkomftig de daar omtrend gedaane voordragt, als het gefchiktfte middel voorgekomen, de van hier uitgaande Compagnies Schepen tot de overvoering van dat Rrgiment te laaten dienen, en derhalven verftaan, dat de refpeéïive Kameren zouden behooren te wo'rden verzogt,omop hunne refpedïiveSchepeB, zo van 150, als van 140 voeten , die tot dat einde zuilen dienen, geen Militairen te plaatzen, maar dezelve alleen te bemannen met het getal Zeevaarenden by de Reglementen bepaald, ten einde langs dien weg by hun amvement aan de Kaap een bekwaam gètS Manfchappen van dat Regiment te kunnen inneemen. welk getal gevoeglyk knn worden beoaaki op één Compagnie voor een Schip van ijo ■.voeterii en op een halve Compagnie voor een van 140 voeten, terwyl ten aanzien van het vicliuaüecren van zodanige Schepen al mede is verftaaü, dat de'aeWé voor zo verre de Zcevaarende betreft van hier voor de gantfche reize zullen worden geviftinücerd en voor de over te vaaren Militairen voor de 'halve reize.
Blyvende niet te min de Kamer Zeeland gequa lificeerd, om de Recruten van de Regimenten van Wurtemberg en de Mcurw, die by haaf aan handen zouden mogen zyn , op den ouden voet, en by prasferentie met haare Schepen naar Indiën heea te fchikken.
Ën zoude van al het bovenwa nde aan de hooge' Rrrr 2 Re.
i
Ati-
stel-
Bylagen tit Rapport nópens de O stTndifchiCom_pi



1294 NIEUWE NËDERLANDSCHE
Am-
STÏLDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Regeering en Kaapfche Minifters, voor zo ver dezelve daar in refpedtivelyk zyn geconcerneert, hec nodig aanfchryven moeten worden gedaan, en de Kaapfche Minifters daarby tevens gelast worden, om aan het Regiment van Wurtemberg , by het vertrek van daargeene extraordinaire verftrekkingen te doen: terwyl de Hooge Regeering al mede zoude behooren te worden aanbevoolen, om aan dat Regiment niets hoogenaamd boven het bepaalde , by de Capitulatie te accordeeren.
Wyders door Heeren Commisfarisfen gerapporteerd zynde, dat zy Heeren by gelegenheid van de in te voeren reductie in het Militaire wezen aan de Kaap voornoemd, mede wel hun gedagten hadden laaten gaan, of niet de post van Dire&eur der Fortificatiën en Chef der Artillerie aldaar, voor het vervolg zouden kunnen worden gemist, en mitsdien gefpaard de Jaarlykfche uitgave van ƒ n©00:0 :0 welke de thans in die qualiteit dienende Collonel-Ingenieur Gilquin, wiens verband eerlang ftaat te expireeren, geniet; — dan dat zy Heeren hier omtrend deze zwarigheid hadden ontmoet, dat genoemde Ingenieur by deszelfs Engagement en Conditie met de Compagnie in den jaare 1778 aangegaan, aan zig heeft behouden de faculteit om na het eindigen van deszelfs verband nog eenigen tyd op denzelven voet, waarop hy is aangenomen, te continueeren.
Dat zy Heeren egter hadden gemeend de Vergadering in Confideratie te moeten geeven, of niet aaa gemelde Ingenieur onder de hand zoude kunnen worden te kennen gegeeven, dat, om de groote reductie, die men voornemens is in het Militaire Weezen aan de Kaap te maaken, niet meer het zelfde nut van deszelfs dienften zal kunnen worden getrokken , als tot hier toe heeft plaats gehad; dat men dus van hem vertrouwd te veel ambitie zal hebben, om op de bepaalde Conditiën langer dan zyne verbondene 12 Jaaren te blyven dienen, en men



JAA.RBOEKEN, Augustus, 1791. 1203
derhalven gemeend heeft, hem te kunnen proponee ren, of hy voor het vervolg niet verkiezen zou , zynen Post neder te leggen, en zig te vergenoeger met de aan hem in dat geval toegelegde Penfioerj van f 2000 : o : o 'sjaars, hoedanig aanfchryvens Heeren Commisfarisfen van gedagten waren, dat, indien met behoorlyke discretie wierd ingerigt, van veel ingang by bovengemelde Ingenieur Gilquin zoude kunnen weezen.
Zo is na deliberatie en dankzegging aan Heeren Commisfarisfen voor derzelver gebruikte attentie en gedaane voordragt, goedgevonden zig daar mede te conformeeren, en dienvolgens verftaan, dat den Advocaat Neder burgh zoude behooren te worden verzogt, zodanig aanfchryven aan meergemelde Collonel Gilquin te willen doen,. en de Vergadering, van de daar op in der tyd gevallene refcriptie ouverture te geeven.
Vervolgens met Heeren Commisfarisfen overgegaan zynde tot het onderzoek van verfcheide Artikelen van kosten, die volgens het gefielde by meergemelde Memorie gevoeglyk zouden kunnen worden afgefchaft, zo is op grond van het by die Memorie geallegueerde, ten aanzien der Buitenposten begreepen, de Kaapfche Minifters aan te fchryven, de Posten de Ganzekraal, het Visfershok, en die aan de BufFelsjagts Rivier, die voornamelyk fchynen te dienen om 's Gouverneurs Runderen en Paarden te weiden, by iprovifie te verköopen, en dat wel niet allen te gelyk, maar op onderfcheiden tyden , en met zodanige menagementen, als waar door voor de Compagnie de meefte pryzen van die Goederen kunnen worden gemaakt, en zouden voorts de Minifters worden gelast, ten aanzien van de overige Buitenposten ieder hoofd voor hoofd, binnen drie maanden na ontfangst van het fchryven, dezer Vergadering tc berigten, of, en in hoe verre dezelve Posten voor de Compagnie zouden kunnen worden gemist, ten gelde gemaakt, of in leeRrrr 3 oiDg
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost. Indifche Comp,



I
Am- 1
stel" 1 bam'
B)'lagen tot Rappen nópens de VostIndifcheCamp.
294 NIEUWE NEDERLANDSCHE
impaiteeReeven, waarby als dan verder het regt. SiSSnoegen deze/ Vergadering zoude kunTlwrvden t" kennen gegeeven, dat op de bevoS S^d ditpoina' gSevraEgde Bigftg»ate
Ua nm4aldaarÏTuniS wïden fevoed, in welk genl £; o< eSfvee zoude moeten worden ver-
eeS/n nieuwen aankoop van Vee zouden behoo?e Voons rneÏHeeren Commisfarisfen in overweging gelSn ïnde, het geen by ^^S5» «nnrkorht ten aanzien van 's Compagnies Hout SS^s c^Fönn het dieswegens geadv.leerS verftaan, dat de Kaapfche Minifters zouden befc^enï worden gelast eene preuve te neemen, 5^h?t Hou?uit die Bosfchen by Perceelen aan de SesSiedeni te verköopen , en dienvolgens den Sa?der Werklieden, die tot het omveUen ea vïvSren van dat Hout worden aangehouden zo veel doenlyk te verminderen ; dat voorts de LencïvSi\et benodigde Hout, het We». daar u, vóór des Compagnies Schepen, Hosp taal&c.plagt te worden genooten , zou women afnbg^d» dat de Dieraaren, aanwelken mt de BosIchenec.ni'S Rekkingen m Brandhout wierd gedaan , foor hetgemis van dat randfoen zouden kunnen wden Peïhdernneerd, met dien verftande nogrS» , d" derzelver opvolgers niets hoe genaamd voor het gemis Yan Brandhout zoude worden toe
^> wyders van de Kaapfche Minifter, berigt fejhooren te worden gevraagd , of ook gj



. Per Tranfport
,fc Per Tranfport - ......... ,
men op aoo Lasten per Schip rekende zlZTiïL* ca'culee/e° wanneer bc^n. men ™stftelle dat, Z00 door de reeds vastgeftelde middelen, ais door V IO?3l03a
dan m den beginne is het niet tvetwaren d»r M-n fr^8oo° : ° ' c, T°?re? beasli°8™. en het verminderen van alle nodelooie om
dus maar . . ^rwagten, dat het die fom zal bedragen ?ag' erfIndien zal moeten gezorgd worden, dat de Lasten door de
" - - f/oaoon . « o m e" InkTte? moete" worden g^galifeerd; zoo kan men echter of.
ƒ400000 . 0 . > fchoon men daar m naar wensen mogt ftaagen , niet voorzien, dat men'daarin, in t jaar 1793, (voor welk Jaar de Contanten in 179a te verzenden moeten
S^woSen"1 êereUSnerd Zynl datK3!f ' ,d4P reed-oS kTnn gereKeim worden üa3r „„ faet bedra?!en der L . d
toir, dat der Winsten en Inkomsten in i7Sf en 178?, (zynde de a laaX
? oScoo "o^?6" de b°,eken VOOr h3n4 *yni) hebbïn gefurpas d ƒ 3030000 .0:0, zoo zoude men moeten ftellen, dat dit deficit van hier
der LTSeTf" ^P1"/^ daVd4 0nd?r dit ™eeS bed»agen der jaarlykfche Lasten, eene fom van ƒ 1311000 : o : o 'sjaars voor de Caab voorkomt, en het te verwachten is, dat door de gemakte bepaalingen van de aldaar intevoerene reduclie dit meerder bedraagen wel met ƒ locooco : 0 : o zal verminderd worden, en wel voornamelvk in 170" daar men reeds in het tegenwoordig loopend Jaar, enin Te^volgendeitl efreft van die reduflie mag verwagten. Men zou dus kunnen fte?en , dat he
ffeooof? o -Lo tËD' i>Vi".St£n Cn ^"^n, in i79| maar Sdcn zt ƒ 2600000: o : o om hier in echter niet te naauw te werk te gaan zoo Srfin"6"' itV2n hieItot ruPPIe^ent van het deficit zal moeten verzonden worde - fnSu Schoon er wel van tyd tot tyd by de verdeeling van de Eisfehen is geSSÏÏ /^Sooooo : 0 ; o om het p.p,eren Geld in InWte doen fawiSelen, zoc, zynGeneraïénRat' den daartoe door het achterlyk zyn van fommige Kamers, in de voldoening
belasting yan den 5ofte Penning, een aanzienelyk gedeelte zal zyn gekomen in Compagmes kas , dan , in hoe verre Generaal en Raaden wederom verpik In 8ewe^t, om daarvan een gedeelte uittegeeven , is niet wel te be. paaien Men » ten minsten befchroomt, om te veronder lellen, dat van dé 3 Miljoenen, aie men calculeert, dat 'eraan Papieren van CreditTouTen meer dan 6 Tonnen, door bovengemelde middel zal zyn m^TtSSSki
Contarten? h" *4 t°d' ^0t Welkere «fató"-! b« noodig 'zal Z}n de contanten naar Indien te verzenden - . ö } 3 *
Snrrerige,f°Sten v?nPi'gaaf, calculeerd men volgens bvgaar.debereekening, op - 5 n ! °
Saldo ten nadeele .... , ^'A^l^^ d£ f 36°C°° : ° : ° voor Conf^d ' * ° *" °'
VS" Tf Voo?^ " • • /csoooororo
De,rl0St»en bier te xVDde» voor de Commisfie naar Indiën, nog niet bepaald / 23C°°° "* ° : ° !_ zynde, komt voor Memorie . . . . ^«10;
[ƒ33431625 : o ; 0 . -}■"" —U
~—' ■ _ ƒ23431625 :, o : a-



Litt. Y. No. 6.
Calculative Bereekening van Ontvang en Uitgaaf, by de Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie in 1792.
Tegen over Bladz. 1395
ONTVANG. UITGAAVE.
In de veronderfteiüng, dat men in de gegronde verwagting, welke men uit de Voor Interesfen en aftelosfen Capitaalen . ƒ4000000 • q • o
Berigten van Bat3via ontvangen, heeft opgevat, niet zal te leur gefteld wor- Uitdeeling aan Participanten, als mede aan zyne Doorl. Hoogheid - - 83162^ "o'o
. den , 200 calculeert men , dat in 1792 verkogt zal worden. ——Asfignatien, welke in 1791 in Indiën zullen zyn getrokken: waarvoor
Cofry 7500000 $ & 13 St. ■• ƒ4500000 : o : o jflen Calculeere:
Peper 4000000 fg h 13 St. - 2600000 : o : o Van Batavia - . ƒ" 2000000 • o : o
Vier Ladingen uit China • 4400000 : o : o — Ceylon ..... 500000 ; o : o
Lywaaten van den Overwal en Suratten, enz. - » 600000 : o : o — Caab ..... 500000 • o : o
Voor de volgende Goederen heeft men gecalculeert op die quantiteiten, die — Bengalen ~)
van dezelve in de twee Iaatfte jaaren 1789 en 1790 zyn verkogt. —— Cormandel ;
Tin .... i3t55° @r - - - ... 63319 : 0 : 0 — Mallabaar f ' ' • 500000 : o : o
Catoene Garens 98282 fg - - - ... 175054 : o : 0 — Suratte J
Indigo . . . 18325 fi? Ó42Ö1 : 0 : 0 ■ , qcqqqqq • o • a
Suiker . . . 1061325$ ... - - 310299:0:0 Tot inkoop van de verlangde Retouren ftelle men, dat in »w***uu « <* • w
Salpeter . . 2026625 fg - - • - - • 361229 : o : o Indien nodig zal zyn een Fonds van ... - ƒ5400000 • o • o
Sappanhout 5I79I3 €8 - - - - - • 50098 : o : o In voldoening daarvan zullen ftrekken
Cauris . . . 152540 fg - - 7539° ! 6 : 0 ds Asfignatien , welke in 1792 uit
Camphor . . 43921 fg - - - - 60401 ; o : 0 Indiën zullen getrokken worden.
Cardemom . 864418 * - - • * 22535 :0:0 Als van Batavia - - - ƒ2500000:0:0
Voor de overige Articulen, van welke den aanbreng by vervolg aan Particulie. Ingevolge het laastgenomen befluit, van
ren zal worden overgelaaten, dan welke in 1791 reeds zynlngekogt, en in de Vergadering van XVII.
het volgende JaaT eer de berigten in Indiën zyn ontvangen, ook zullen zyn Van de Caab ... 200000 ; o • o ingekogt, en dus by de Compagnie worden aangebragt, ftelle men even als Schoon het thans gepermitteerd is , in 1789 en 1790, daarvan tczuiien profiteeren .... aooooo ; o : o van daar te trekken ƒ 500000 : o : o Daar met opzigt tot het debiet der Speceryen, zoo door den verkoop van zoo zoo zal door de verminderde omeene groote quantiteit Nagelen, als voor eenige Jaaren is gedaan, als ook flag de Compagnie aldaar veel pendoor de fchaarsheid van Nooten en Fouly, eene groote verandering gekomen ningen niet behoeven, en dus zal de is, en men dus meent in de 2 eerfte Jaaren de ordinaire quantiteiten niet wel permisfie om te mogen trekken, moete zullen verkopen, waarop men anders 20 Jaaren door den anderen geflaa- ten verminderd worden.
gen zou kunnen rekenen, zoo heeft men dezelve na den waarfchynlyken ver- Van Ceylon - 300000 : o : o
koop, zoo in quantiteit als pryzen, gecalculeerd. „
Caneel 400C00 fg k f 5:0:0 't fjgl ƒ 200C000 ; o : o pus aan Asfignatien f3000000 o • o
Nagelen 200000 ffi a 3:0:0 600000 : o : o Blyft derhalven nog tot den inkoop van Retouren, en te verzeÈden - ' - 2400000 • o • o
Fouly 35000 f8 k 41 ij 430500:0:0 Welke 24 Tonnen, van hier zullen moeten verzonden worden, [iet zy in Contan-
Nootenmus- ten, het zy in zodanige Goederen, welke tot de Huishouding der Compagnie
caaten 100000fg * ƒ 11 : o o 1100000 : o : o m Indiën nodig zyn, of ook wel in Koopmanfchappen, vooi Japan en China
' : 41305*00 : o : o welke Goederen even als Contanten ia Indian, moeten aangemerkt worden.
Tranfporteet |- ... - - -1/17614704:0:0 Tranfporteer - - - - ƒ 1073x625; 0: o



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 120
?vSVeHSH??%kwarig,heden 0^erhevig zouden £yn, dat de Bosfchen zelve wierden vcrkolt pn in het byzonder,of, door al het Itot ^^feS0 tn^fV^ «* *u.r aan gebrek Z0ÜSn<-n k ygen, ten dien efrefte, dat de benodigde quanntaten niet op den duur tegen SdWvke Sw zen zouden kunnen worden Sanbefteed Y P
Dat ten aanzien van 's Compagnies Steven die n^é^t^* BuitenpSsIn en verdere ve m ndenng van omflag , voor een gedeelte onnodig zullen worden, aan de Minifters zou kunnen wï ?(
verKoopen n 2 of 3 reizen, ten einde de pryzen niet te veel te doen daaien, welke Verkooranain diervoege zou behooren te gSfcbieden, dac^aï en Vrouwen, mitsgaders derzelver Kinderen met werden van de anderen gefcheiden, terwyl de Mi rit" Tïniïf™ wordeQ g^jungeeVd te bl van sYaavén 'S ï VT eene,meerdere Reduftio ben en Inzon^rh JH ^ Z0U kuDnen PIaa£s hebzvn nm £ si? h£id of>' geene gelegenheid zoude ™»n^ t. u av-en ' dle men rcaar in zommige maanden van het jaar nodig heeft, te huuren. g Wyders met opzigt op de geproponeerde Redres. zyndetendaatnd!eV"Drf ^eflSerd
SSL' ^^^^A^
^tfZTT » D°PêDS de taoudmg en SI die^Je^^"' gedraSenaan de bSrigten, ciie zy melden deswegen te hebben eegeeve£ aan Je Militaire Staats-Commisfie, Een de
teFteZ^f™' bereid« onder hefo^van w,ndje «uilen zyn geweest; en in a~fl4ge. nomen zynde dat uit die berigten waarffifvk eenig meerder l,gt omtrend de huishouding I fe direftie zal worden erlangt, is begreében dar h£ pomazou kunnen wordeLangehouS,tot,fee* zo evengemelde berigten van Sc Sre statt Rrrr 4 Com.
f
Amstel-
dam.
Bylagen tot Kap'oort noijens de OostTndifchelomp.



AM7'
STIÏL-
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheCcwyp*
I506- NIEUWE NEDERLAND3CHE
Commisfie bv de Maatfchappy zullen zyn ingcko rneti cn geëxamineerd, waar omtrend misfchien eerlans eenig narigt zal kunnen worden erlangd, terWvt *t« inmiddels aan dé Minifters de uiterfte bevreemding dezer Vergadering zoude kunnen worden betoond, dat zy geen Copy van dat bericht aan haar hebben overgezonden, en zig nogmansin de onderfteïüng, dat het zelve ter haarer kennisfe zou zvn gekomen, daar aan refereeren.
Al verder met Heeren Commisfarisfen naar aanleiding van meergemelde Memorie in overweging zvnde genomen, dat de exceslive uitgaven, die op Rekeningen yan Titnmeragien en Reparatien worden gebragt aanmerkelyk zouden kunnen worden befncHd zó is conform de daar omtrend gedaane Sragt verftaan, dat de Kaapfche Minifters zouden behooren te worden gelast eene exaéte opneojSg tc doen, en herwaards over te zenden y m alle des Comnagnies Gebouwen , die zig aan de kaap be■ ÏSden, en daar by op te geeven tot welk gebruik dcïïve dienen; en dat die Minifters daar by zouden behooren te worden gelast, zodanige dier Gebouwen , welke zullen bevonden worden te konnen C gebist, dadelyk ten profy te van de CompaSe tot Gelde 'te maaken. Dat die Minifters daarL wel tevens zouden kunnen worden gequahficcei t, om aan de Gebouwen, die niet kunnen worden gemist , alle zodanige reparatien te doen, als we.ke gen'uitftelkonnen lydcn, mits egter daar van te ken reize een fpecificqne Memorie wierde gemaakt, en dat daar van in ^Kaapfche Refolutie de nodige aanteekening werde gehouden; dan dat gedagteMinifters tevens zouden behooren te worden gelast, geene reparatien van belang, die niet dringende zyn nog ook eenisre nieuwe aamimmenngen hoe genaamd te ondernemen, dan na alvorens daar toe een ex•presfc qualificarie «m wegen deze Vergadering te Rebben erlangd : met verdere aanfehryving, dat



Litt. Y. No, 7,
Tegen over Blads, 139Ó
J793- ONTVANG. ,
! I7?3* ü I T G A A V E.
Wordt vooronderftelt, dat men in 1793 dezelve quantiteiten van GoTd^m" ü T"7 ~7~Z ' "
m Verkooping zal kunnen brengen , ais waarop in ,792 is gecalculeerd °°r " * ™ Zïttlos[e0e CaP^aIen f iOO00oo . Q , Q
CofFy. 7500000 fg a 12 St. >t fg . ! * , lTOOOn(_ . r 0 7~ de ^tdeel.ng aan Participanten 3l6 ; o : o
Peper. 4000000 fg a 13 St. 't fg . . " otfocooo h Asfignatien, welke in 1792 volgens het aangeteekende by de calculatie over !
Vier Ladingen in China - " „om ' ! daUa" z^en 2yn getrokken, om uit het provenue daarvan, gedeeltelyk de j
Men vleit zich, dat door de verw.gr wordende verbeetering der ou,n"titeiten ' ' ° Retouren in te koopen ..... I 3OO0oo0 ; 0 : 0
van Thee, en de vermindering der quantiteit daarvan in Eurooa de n , 8 Z ' 830 (j0cderen of Contanten te verzenden . .. J 2400000 : o : o
zen als dan wederom zodanig zullen zyn geaugmenteert, dat men'00 d h» ! * ^1 WaarfChynlyk is' dac het Plan van Reduöie in Indiën in 1794 :
reekende Som zal mogen caiculeereu, fchoon echter daarop met «en LkZ' A'" 7 ^ dUS Z°U m°§e" voo™«toftellen, dat''er j
heid is aantegaan, Üaar°P gGU1 zeker' f ^sfehen de ( Lasten, Winsten en Inkomften, geen deficit zoude behooren
Voor Lywaaten van den Overwal en Suratte enz o PUatS 16 hcbben> 200 fte,t mcn echter, om dat 'er omftandigheden zouden '
, diverfe Articulen, als in 1792 . . * b°°0O° ; ° : 0 kunnen P!aats hibben» welke een deficit voor als nog bleeven verooraaa.»
deSpeceryen,aJSini792 ...*"' '3^0+ : o * o ken daar voor ...... . . ,106000-0:0
. 4130500:0:0 Voor alle verdere posten van Uitgave hier te Lande, als in 'c aar 1792 . . 7000000:0:0
Voor toevallige Posten -
,_ , ö , 250000 : o : o
— Onkosten voor de Commisfie naar Indiën, per Memorie .
Voor vragt van de Goederen, met de uitgaande Schepen door Particulieren 'I§°147°4 ' ° ' ° Met 217^ _____ * •■!" • '^79 : 0": o
zullende verzonden worden , fielt men in dit J,ar 2 Ton ue üit ofde ^ f **"' dat ta dU Jaar b°VCn het hierbv calculeer-
men meent dat het Plan, als dan reeds in meerder werking zTzv'n 600000 ' ?t 1 ^ Züilen m°eten V°!daan worden» de . en
werking zal zyn . . 600000 :o;o mooglyk ook een gedeeltelyke aflosfing van de Capitaalen, welke ter goed. '
making van het kort van 179, en 1792, zuilen moeten genegotieerd worden.
ƒ18614704 : o : o ; —— 1
. ■ -1 ■ I ƒ 18614704 ; o : o
Calculative Bereekening van Ontvang en Uitgaaf, by de Generaale Nederlandfche _Oost-indifche Compagnl, in 179?









Litt. Y. No. 8. Calculative Bereekening van den Ontvang en Uitgaaf, by de Generaale Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie, in 1794. _______ . ;- Tegen over Bladz. 1397
~ 179477"™" " ü"~N T \T~~A r* G. * ^,4. """""" U 1 T G A A V ,
~ " i liT^vöoronderltelling dat men 00 de hier ondergeitejüe Goederen zal Kunnen Voor Interesfen en Al -.1. IVne Capuatlea " - W - '. .1 ^, . o • r
I ftaac maaken, ais mede, dit men ingevolge de opgave van Generaal en Ras. Uitdeelwg aan Parncipintert, enz. - - . . . •'''n V" *
den, de verlangde quantiteit ColFy zal mogen verwagten, en de Peper cultuur Asfignatien uit Indien getrokKui, tot inkoop der Retouren - - . ' 0 . „
S mede zal zyn verbeterd, en dus de behoorlyke quantiteit zal kunnen worden Tot hetzelve einde van hierin Contanten enz. of Goederen te verzenden j; ft ' ' '
! aangebragt. Schoon het nu niet onmooglyk fchynt, dat door een behocrlyk bellier in lm "4 0 *
looooooo fg Koiry , af minwigt 6\ pCt. rest netto 9375000 f6 k 10 St. - - - ƒ4687500:0:0 diën, de zaaken aldaar zodanig gedirigeerd worden, dat de Lasten door de
500:0.00. — Peper, af dito" 81 . --— 456250O — 12 — - - 2737500 : 0 : 0 Winsten en inkomsten kunnen worden goedgemaakt, zoo wil men echter
Men heeft de Koffy 2 St. per fg, en de Peper 1 St. per fg minder gecaleuleert, j nog vooronderftelleo , dat door onbekende omftandigheden, ook nog in
als in de voorgaande Bereekeningen, om de vermeerderde quantiteit. j 1795 ondoenlyk was, en dat 'er dus een deficit zoude plaats hebben ."het
Vier Ladingen uit China - - - - ■ 4600000:0:0 welk echter daarna behoord optehoudeti, dan waar voor men als nu nog ter
De Lywaaten van den Overwal - - " ' " \ 'j 9Ó0000 : o : 0 verzending calculeert - . . . . . 800000 • r. • o
500000 » Malaca Tin, af minwigt ak pCt. Netto, f 4875W fg a ƒ 40 • 0 = 0 } £0, 195000:0:0 Voer alle overige Posten van Uitgaven hier te Lande - - - 7000000 -n • o
75000 l_Cstoene Garens 1 a f 1 : 15 • o 't fg 31250:0:0 Voor toevallige Uitgaven 7«°ooo ° ' ®
18000I — Indigo - - 3 —— 17460— a ƒ 4 : o : o t 6og40 : 0 : 0 Onkosten van de Commisfie naar Indien per Memorie - - - . 0 • M
1500000. j_ Suiker - - - 7 1395000 —14 o : 5 : o 't {f 348750:0:0 Saldo ten voordeele 140076 - 0 • c
1560000 j _ Salpeter - - - 18 1178570 — » f 16 : 0: 0 de iooffi n0457I . 0 : o 7111: 0
550,00! —Sappanhout « - 10 500000— -a 12 :. 0:0 -— 6oooo : 0 : o / 18422621 : 0 : 0
150000 —Cauris - • - 33Ï 100000— a o : 0 : o t pj 1 40000 : o : o
30000 —Campher - * -7 « 28000— a 1:7:0 j 37000 ; o : o ' ......
iicooo —Cardemom- • • • 10 ■ 18000— h 1 : 15 : o 31500: o : o Behalven deeze alhier genoemde Uitgaaven, zu'len ook nog moeten betaald
II— ———» worden de interesfen, en mogelyk ook een' gedeeltclyke aflosfing van het
, m 1/I4t037u : 0 : o Capitaal, opgenomen om het deficit van ijcji en 1792 goed te maaken.
400000 : Caneel - - • 1 »■ a ƒ 5 : 0 : o t fg J 2000000 : o : o Dan hiertegen is ook wederom ten voordeele aanteraerken , dat wanneer de
iKooooi Nagelen - - • — ———-—• a 3:5:0 I 812500 : o : o Lasten in Indië;i door de VVinstèn mogten kunnen worden geëgalifeerd , het
85000 • Foaly - - : a aa Q 1 56:000 : o to Sddo by vervolg met de Som van ƒ 800000 : o : 0 (welke men in dit
2500C0' Nooten - - • -.[■—— I-a f 3 ; l5 10 ' 93750° : o : o Ja r nog voor tiet deficit gefteld beeft,) zoude vermeerderen , ten minsten
— —— mag mn veronderftellen, dat dit deficit by vervolg niet zoo aan merkelyk
./ ƒ18414711 : o:o blyven zal, door weke vermindering als daa liet Saldo, gelykiyk zal ac
Daar het waarfchynlyk is, dat het debit der Nagelen, als dan zal zyn sis te voo cretfeeren.
ren, zoo heeft men gemeend daar op te moe en caiculeeren; de Nooten en \\% mede dat door de faarjykfche Afïosfiög v.m byna ƒ 700000 : 0 : o, wel«
Fouly heeft men gercekent, mede als 20 Jaaren vóór tien Oorlog v en fciiooo ke ieder jaar vermeerderd, met net bedragen van de Interesfen, op de afge-
men al die quantiteiten niet raogt verko.pen, kan men echter op het provenu loste Capitaalen, ook de intrifique ftaat der Compagnie, aaamerkeiyk ver-
daar voor bereekend, wel caiculeeren. becerd wordt. Waarvan, aftrekke voor rifico van de 7,ee, daar onder de Avaryen aan Goederen bereekend over het uitkoops
van fommigö G .ederen , ten bedraage van - • f 12042.21 t : o : o
En over het inkoops van anderen,, bedraagende - - 3^00001:0:0,
ƒ 15842211. : o : o af 5 perCento -- . - - 792T10 : o r o
ƒ17622601 : o : o
Voor vragt van Goederen, welke door Particulieren, met Compagnies Schepen
na^r Indiën zullen verzonden worden, even als in 1793 - - 600000 :0:0 J
1 Voor Recognitie van Goederen, welke in Retour door Particulieren zullen over| gezonden worden * - ■ - » ■ 'I 200000 jjo : o
[ƒ18422601 : 0 : 0!



JAARBOEKEN, AOglrstSf, 1791. 1297
voortaan alle Reparatien aan 's Compagnies Gebouwen zullen moeten worden aanbefteed.
En met opzicht tot het artikel der Fortificatiën met Heeren Commisfarisfen begrepen zynde, dat 'er reeds zeer fterke aanfchryviDgen zyn gedaan, om daaromtrend alle mogelyke menage te betragten, dan dat het egter dienftig zou zyn dezelve op het nadrukkelykst te herhaalen, zo is insgelyks begree pen , dat de Minifters zouden behooren te worden gelast, geene nieuwe werken hoe genaamd aan te bouwen, de reeds gebouwde en vervallene, op het menageust te repareeren, de onderhanden zynde niet tc voltooien, maar dezelve alleen voordeterioratieen jnftorting te beveiligen. En van de onvermydelyke reparatien , even als omtrend het vorig artikel is gezegd, telkens eene Memorie adftruclief te doen formeeren, en daar van in de Notulen van den Raad te doen blyken, fpreekende het voorts van zelve, dat ook deze Reparatien voortaan even gelyk die der Gebouwen by aanbefteeding behooren te gefchieden.
Terwyl voorts zo ten aanzien van dit, als het vorig point zoude kunnen ,worden gelast, de Air.bagtslieden, welke tot hier toe op 's Compagnies kos.ten zyn onderhouden, cn door deze nieuwe inrigting van aanbefteeding van geen nut meer zyn, dadelyk af te fchaffen.
Namiddag,
, Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes by het -vervolg van derzelver Rapport op de Memorie vaa de Heeren Falok, Craeyvauger cn Seholten, breder by de Notulen van dezen morgen omfchreven, naar aanleiding van het geftelde by die .Memorie ge.reflefteerd hebbende, dat het in een tyd, dat de toeftand vaa de Compagnie volftrekt vofderd, de hooge Lasten te befnoeien, en de overtollige af te fchaffen, niet minder noodzakelyk is s ook de meR"t 5 na-
Am-
STBJ,? DAM.
Bylagen tot Rap. port not pens de OostIndifcheComp.



1298 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
8teldam.
Bylagen tot Rapport 110. pens de OostIndifcheComp.
nage uit te ftrekken tot zulke Douceurs, als 's Compagnies Dienaaren op voorbeeld van voorige Gouj verneurs en Bediendens naar zig hebben genomen, zo heeft de Vergadering al verder begreepen _ zig te kunnen conformeeren met de gedagten van Heeren Commisfarisfen omtrend de volgende pointen.
Eerftelyk, dat de Minifters konden worden aangefchreven het Landgoed genaamd het Nieuwiand, een behoeve van de Compagnie te verköopen, ten zy de aanhouding van 't zelve abfoluut noodzaketvk wierd geoordeeld, om Compagnies Schepen en Hospitaal daar uit van Groentens te voorzien, met bygevoegde Last, om in geval die Tuin voor de Compagnie niet te ontbeeren was, als dan ten minften , op de best mogelyke wyze tot Gelde te maken het daar op ftaande Huis, met zodanig gedeelte van het Terrein, als bekwaam zoude zyn om het zelve te doen dienen tot een Buitenverblyf, cn langs dien weg gewild te doen wezen.
Dat een gelyk aanfehryven zou behooren te gefchieden, ten aanzien van een Huis ten dienfte van den Gouverneur in Baay Fals, by welk aanlchryven men zou kunnen doen gevoelen de fuppofitie, waar in men verfeert, dat bet zelve aan de Compagnie in eigendom is toebehoorende.
Dat ten aanzien van een Tuin, genaamd het Rond Bosje, ten plaifiere van den Secunde gefchikt, en waar omtrend men niet kan nagaan, door wie het onderhoud word gedragen, by provifie informatie zou kunnen worden gevraagd, wie de kosten draagt tot dies onderhoud ? door wie die Tuin word bewerkt? wanneer dezelve aan de qualiteit van Secunde is gekomen ? en op welke Conditiën ?
Dat de 9 Matrozen, die als Visfchers, cn de 5, die als Wiidfchutters geftadig worden geëmployeerd een behoeve van den Gouverneur en Secunde,zouden behoren te worden afgefchafc, en voor derzelver gemis aan den Gouverneur ƒ 8oo : o : o en
aan



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1399
aan den Secunde ƒ 400 : o : o tot een Jaarlyks douceur kunnen worden toegelegd.
Dat tot wegneeming der msbruiken , en tot befpaaring der groote kosten, welke aan 'sCompagnies Stal tot hier toe zyn befteed, dezegantfchen omflag zou behooren te worden afgefchaft, en de Minifters dienvolgende aangefchreeven , om die Paarden en Rytuigen te verköopen, en de wagenvragten, welke door de Bediendens van die Stal worden gereeden, voortaan aan te hefteden, waarby teffens van de Minifters informatiën zouden kunnen Worden gevorderd, welk nut voortaan zou kunnen getrokken worden van het gebouw van deStal zelve.
Dat by gelegenheid van de affchaffing van 's Compagnies Stal, ook zou behooren te worden gecongedieerd de Lyfwagt te Paard met den aankleve van dien, welke in Oorlogstyd ingevoerd, en als toen van nut hebbende kunnen zyn, thans gevoegelyk kan worden gemist.
Dan, dat met opzigt tot de Paarden voor de Ordonnantie Ruiters, die blykens het gerapporteerde niet fchynen te kunnen worden gemist, en waar voor het Voeder aan de Landdrosten word betaald , aan de Minister zou behooren te worden aangefchreeven, naar Lillykheid, doch niet te min onder approbatie van deze Vergadering , met de Landdrosten een fchikking te maaken, door de betaaling van een jaarlykfche Som, waar voor de Paarden voor rekening van hun Landdrosten zouden moeten loopen.
Waar uit al verder volgt, dat ook de Stoetery in de nieuwe Landdrosty Graaf e Renet, z-xigelegt.ten einde de Paarden voor gedagte Ordonnantie Ruiters van dat District aldaar aan te fokken, al mede zoude kunnen en behooren te worden afgefchaft, en de daar op vallende onkosten voor de Compagnie gefpaard.
En is wyders verftaan, dat conform het geproponeerde door Heeren Commisfarisfen tot de
Be.
Am-
s1 eldam.
Bylagen lol Rapport no* pens de OostIn di fche Comp,



Amstel-
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OjsiIndifclieComp,
] c
c c
2
i
fi
6
ri ti
I
1300 NIEUWE NEDERLANDSCHH
Befoignes, en tot verdere befpaaring van ongelden, eene preuve zou behooren te worden genomen, om het Schip, dat Jaarlyks onder den naam van Provifie-Schip van Batavia Caabwaards word uitgezonden , niet meer derwaards aftevaardigen: dan, geconfidereerd zynde, dat met gemelde Schip eenige weinige benodigdheden van Batavia worden overgezonden, die op de Kaap volftrekt onontbeerlvk zyn, zo heeft de Vergadering begrepen , dat de Caabfche Ministers zouden behooren te worden gelast, aan Generaal en Raden op te geeven, waar in die benodigdheden beftaan, ten einde zodanig onmisbaare Articulen over de Retourfchepen te verdeelen , die dan ook vervolgens daar uit aan de Kaap zouden moeten worden gelost, terwyl de Tarwe en Rogge, die Generaal en Raaden iaarlyks van de Kaap eisfehen, en thans met dat'Provifie-Schip worden vervoerd, op de van hier uitgaande Schepen zonden moeten worden verdeeld.
Dan al verder met betrekking tot het thans voorlanden zynde point, met Heeren Commisfarisfen geconfidereerd zynde, dat 'er aan fommige Bediendens Jaarlyks eenige verftrekkingen uit die in joegen voorfchreve van Batavia aangebragte Prodfien worden gedaan, en dat 'er eenigclriardigicid in zoude kunnen gelegen zyn, datdieBedien. lens door de affchaffing van het Provifie-Schip, de. e door hun genoten wordende verftrekkingen zouen mijlen, is conform de des wegens gedaane voorragt begreepen, dat aan de Caabfche Ministers al behooren te worden aangefchreven , een op. ave te doen, welke Bediendens door de affchaftfg dezer, en andere randfoenen zullen worden ;pra>fudiceerd, cn welke vergoeuingin Gelden aan 2 zodanige voor dat gemis zoude behooren te ! worden vergunt.
Al verder conform meergemelde Memorie met leeren Commisfarisfen erkend zynde, dat ookmis-
febien



JAARBOEKEN, Augustus', 1701/ 1301
fchien meerder nut te trekken zoude zyn uit de Huishoudelyke inrigtingen van de Zoutpannen, de Molens, de Kalk-en Ste.mbranderyen, enz. en dat, wanneer vervolgens eenige Belastingen, boven die, tot welker invoering reeds door deze Vergadering de nodige aanfchryvens zyn gedaan, met voorzigtigheid wierden in train gebragt, de ftaat van dit Gouvernement, als dan naar apparentie door den tyd, tot maar een matig bezwaar voor de Maatfchappy zou kunnen worden gebragt; zo is de Vergadering met Heeren Commisfarisfen van begrip geweest, dat aan de Caabfche Ministers zou kunnen worden aangefchreeven, om,indien zig daar tegen geen allerzwaarwigtigfte bedenkingen opdeeden , eene preuve te neemen, om de Zoutpannen ten behoeve van de Compagnie te verpagten, by welke verpagting, als een eerfte en voornaame Conditie, zou moeten worden bedongen, dat al het benodigd Zout voor de Compagnie, door den Pagter tegen bepaalde pryzen zoude moeten worden geleverd.
Dat insgelyks van de Ministers informatie zoude kunnen worden gevorderd, of niet van de Molens , Kalk, en Steenbranderyen, en wat des meer is eenige Inkomften of Befpaaringen van Onkosten voor de Compagnie zouden kunnen getrokken worden: terwyl gedagte Ministers al verdsr zouden behooren te worden gelast, om binnen 3 Maanden na de receptie van het tc doene aanlchryvens, opgave te doen, van alle de Belastingen, die thans aan de Caab worden geheeven , hoe groot dezelve zyn, door wieri die genooten worden, en welken 'er nog verder zou kunnen worden bygevoegd.
Wyders door de Kamer Amfterdam in Confideratie zynde gegeeven, of niet even als men zederd eenigen tyd, de nodige maatregulen heefr genoomen, om kennis te erlangen van den ftaat der Inkomften van den Gouverneur van de Caab
de
Am-
s'i eldam.
Bylagen tot Kap. port nopens de Oost' Indifche Comp,



1302 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steL-
dam»
Bylagen tot Rap. port nopens de OostIndifcheComp.
de Goede Hoop, insgelyks noodzaakelyk zoude" wezen , dat men in zeiver voege narigt kreeg van het geen de Independent-Fiscaal aldaar als Officier , waarneemende het regt van de hooge Overheid, Jaarlyks geniet; zo is na betuigde dankzegging aan de Kamer Amlterdam voor noemd, voor de gebruikte attentie naar aanleiding van het deswegens voorgedraagene begreepen, dat de Independent - Fiscaal zoude behooren te worden verpligt,Jaarlyks in een verzegeld papier, aan deze Vergadering te doen toekonen een accurate opgave va» alle de Penningen, welke dezelve geduurende dat Jaar, het zy uithoofde van Boetens, dan wel uithoofde van Compofitien, direcl of iudireft, en op wat manier ook, alleen, of met andere Dienaaren gecombineerd, zoude hebben genooten, met aanwyzing der Datums, op welke die fommen zyn betaald* welke opgaave, na dat dezelve onder het oog dezer Vergadering zouden zyn geweest, onder de fecreete Papieren zouden behooren te worden gedeponeerd, en zulks ten einde deze Vergadering langs dien weg de nodige onderrigting omtrent die zaak hebbende gekreegen, daar van dat gebruik kunne maaken als dezelve vermeenen zoude te behooren.
Overigens uit het gerapporteerde door Heeren Commisfarisfen meergemeld, gebleeken zynde, dat alle de pointen van bezwaar over de directie aan de Kaap de goede Hoop in het eerst gedeelte van meergemelde Memorie aangehaald, en de execsfen van verfcheiden aart, welke volgens die Memorie door de Ministers en Bediendens aldaar zedert eenigen cyd zyn gepleegd, van dien aart zyn voorgekoomen , dat deze Vergadering daar over haare regimaatige indignatie zoude behooren te betuigen niet alleen, maar ook zeer gevoeglyk, zo niet alle, ten minllen de meest in het oog loopende dier excesfen als nog ter vergoeding



JAARBOEKEN, Augurtus, 1701. 1303
ding zoude kunnen opleggen aan die geenen, tot welker administratien dezelve behooren ; zo is al verder conform het geproponeerde door Heeren Commisfarisfen begreepen, dat by een te doen aanfchryven, aan de Minister in het algemeen op de allerernftigfte wyze zoude behooren te worden betoond dat ongenoegen, het welk alle deze zo verre gaande abuifen, en wandireétien met het hoosfte regt verdienen.
Dat in het byzonder de verontwaardiging dezer Vergadering zoude behooren te worden betuigd dat de Rekening van Timmeragien en Reparatien in het boekjaar 178. heeft beloopen ƒ óqt<6:7--en in het Jaar x78. ƒ 73039:17:-:-, en dat zonder eeni. ge quahficatie gehad te hebben tot exftrmftie vaa nieuwe Gebouwen, en zonder dat daar van beiluiten voorkomen van den Politicquen Raad ais mede zonder fpecificque opgaven van die kosten en van de Gebouwen, waar aan dezelve zyn belteed , en dat van deze hoogloopende kosten reoenen zouden behooren te worden gevorderd
Dat het zelfde zoude behooren te eefchiêden ten aanzien van de Rekening der Fortificatiën, die in het Boekjaar 178? belopen ƒ 1^6847 • ii en in 178$ ƒ ,200087:17:.., zonder dat ''er opWgeeven is, wat daar voor al is gedaan.
Dat by dat aanfchryven al mede in voeden voorfchreven, fpeciaal melding zoude dienen" te worden gemaakt van de wandirectie in het Hospitaal, voor het welk de verftrekking iu allen opzigte zo exorbitant zyn geweest, waaronder ook betaalingen uit 's Compagnies Kas, als mede het geen word opgegeven by het fpecificatieboett ais gecontumeerd of vêrftrekt van Provi. w Yleesch» Dranken en Kledagie. Wyders het nog betaalde voor Logement van Zieken van het Regiment van Mturon, als bv de Burgers zynde geïnquartierd fgeweest teeen ii Stuivers per man daags, het weikin den iaare
178?
Aivt-
STELDAM.
Bylagen tot Hap. Port nooens de OostIndifche.Comp.



ï304 NIEUWE NEDERLANDSCHË
Am* sirx-
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostlndïfcheVo/np.
1787 heeft beloopen van 341 tot640 Ryksdaalders 's'maands: daar nogthans de Ministers hebben gefchreven, dat voor de Zieken van dat Regiment eene wooning was ingehuurd tegen 60 Ryksdaalders 'smaands, volltrektftrydig met het opgebragte by de Kasrekening tot aan het vertrek van het voorfz. Regiment toe, waar omtrend de Ministers verder zouden behooren te worden gelast, te doen vergoeden, door den geenen, dien het incumbeert, liet geeri maandelyks daar voor meerder is vêrftrekt dan 60 Ryksdaalders, waar mede men heeft kuunen voldaan; welke vergoeding ook zou kunnen worden geordonneerd voor het geen ten zeilden einde meerder is in rekening gebragt voor de zieken van het Regiment van VVurtemburg voor de eerfte 4 maanden van derzelvej.aanweezen aan de Caab, waar aan vervolgens 100 Ryksdaalder 's maand zyn geaccordeerd.
Dat indien al het opgebragte Paardenvoeder in al mogte worden gCpasfeerd, uithoofde van de geëxteerd hebbende duurte van Graanen,(hoe zeer men ook zou kunnen denken, dat vin 's Compagnies eigen posten , het benodigde had kunnen en behooren te worden gefuppleerd,) egter geen reden kan zyn om geheel te valideeren het excesfive, dat asn den Stalmeefter is betaald voor Stroo en benodigdheid voor Rytuigen in de Stal, mitsgaders voor verguldzei, noch ook het meerder, dat voor de ingekogte Paarden is hefteed , dan de prys der Paarden voor de Ordonnantie Ruiters ingekogt, en dat mitsdien ook vergoeding vau deze laatite articulen zouden behooren te worden opgelegt aan dien het behoort.
Dat i.nsgelyks niet zou behooren te worden gevalideerd de volle fom van/26: :• voor de Kruiwagens die ten getale van 100 zyn ingekogt, gelyke informatie zoude behooren te worden gevraagd wegens een bedragen van ƒ 38o : o : 0 voor Schulpen ia rekening gebragt.
En



JA ARBOEKEN, Augustus, 1791. 1305
En eindelyk dat met de uiterfte bevreemding, uit de onlangs overgekomen Negotieboeken , gemerkt zynde, dat voor het beftaan van 10 affuiten Ryksdaalders 2000 worden te boek gefteld, de Vergadering daar omtrend berigt zoude behooren te vorderen, of zulks alleen is voor arbeidsloonen,dan ook voor Materiaalen, waar van men byna het eerfte zoude moeten onderftellen, aangezien in dat zelfde fpecificatieboek, voorkomen yzer en andere materiaalen voor Affuiten; dan in welk geval ook die post met geen mogelykhcid kan worden gegevalideerd.
Dingsdag den 21 September 1790, Foormiddag.
Heden, by het nader vervolg en flot der Deliberatien over de Memorie wegens de Kaap de Goede Hoop, in het breede by voorige datums gefpecificeerd; ter Tafel bedenking zynde gedragen, of ook ■wel in allen deele in Raade van Politie aldaar, de behoorlyke order word geobferveerd, zo is op de daartoe gedaane voordragt by de Vergadering begreepen. n • 1
Dat al mede aan het Kaaps Mimftene op het nadrukkelykst zoude behooren te woi den aangelchreven en geordonneerd, om de Refolutien van Gouverneurs en Raaden voortaan effen te houden, en telken dage behoorlyk te doen regiftreeren.
Dat elk Lid van den Raad aanfpraakelyk zullende worden gehouden voor de bell uiten daar in genomen, mitsdien aan geen der Leden zal mogen worden bedisputeerd, veel min geweigerd zyn Advis in de Notulen te doen infereeren , of eenige aanteekeningen tegen het gerefolveerde te doen. — En laatftelyk, dat geen Depêches aan Gouverneur en Raaden geaddresfeerd, anders dan in RaaSsss de
Amsterdam-
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifche'Zomp,



ï3o6 NIEUWE NEDERLANDSCHI
Amsterdam.
Bylagen tot Kap port no pens de OostIndïfcheCorap.
de van Politie zelve zuilen mogen worden geo; pend.
Voorts is op voordragt van Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes, goedgevonden en verftaan, dat alvorens de bovenftaande Pointen tot eene ftnaale Conclufie te brengen, van den ftaat dezer deliberatien, waar van Heeren Gecommitteerdens v^n Hun Hoog Mogende over de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie ouvertures hebben verlangd , aan Hoogstdenzelyen ten fpoedigften kennis zal worden gegeeven , en worden dienvolgens de Heeren Gecommitteerdens uit deze Vergadering, die blykens fecreete Kefolutie van gisteren, zig op morgen naar 's Hage zullen begeeven, verzocht, een "Extract uit de Notulen dezer Vergadering aan Hun Edele Mogende aan te bieden , ten einde Hoogstderzelver Confideratien daarop te verneemen.
Wyders nog door Heeren Commisfarisfen tè kennen zynde gegeeven, dat aan hun Heeren bedenke! yk was voorgekomen, of van de bevorens verhandelde middelen van redres, waar door zelfs belang n eigenliefde word beteugeld, wel het gewenscht gevolg zal te wagten zyn , wanneer dezelve langs den ordinai'en weg ter obfervatie aan de Kaapf. he Minifters worden voorgefchreven, en of er mitsdien geen buitengewoone wegen zullen behooren te worden ingeflagen, ten einde de Executie dezer orders te bewerkftelligen.
Is goedgevonden, dat deze bedenkelykheid alme-' de onder het oog van Hun Edel Mogende voornoemd zal worden gebragt, met byvoeging dat daar toe aan her bewind twee middelen als gefchikt waren v lorgekomen, waarvan het eerfte hier in zoude, beftaan , dat by eene expresfelyk daar toe ingerigt aan':o-yven op de fterkfte. vatbaarfte. en fignifi-. fantfte wyze aan de Kaapfche Regeering zoude worden onder het oog gebragt de zekere verwagting
de-



jAARBOEKEN, Augustus, ïftf. 1307
dëzcr Vergadering , dat deze haare orders ftir5telyk, volkomen, en met den meetten fpoed zullen worden geëxecuteerd , cn Jaar by aan denzelven bp het allere'rnitiglie voorgehoudeu, derzelver on vermydelyke verpligting om aan die verwagting en prdres te voldoen, met byvoeging van de nadruk kelykfte verzekering, dat de Vergadering by ont llentenis van dien zonder eenige Conniventie óf uitftel zal by de hand neemen, en dadelyk bewerkfteiligen, die efficatieufè middelen, welke in haar magt zyn, om haare beveelen te doen gehoorzamen, en dat deze Misfive tot meerder aandrang in eene aparte Misfive aan den Gouverneur zoude kunnen worden ingelloten en gezonden, met last om dezelve in eene expresfelyk daar toe geconvoceerde Vergadering te openen en voor te Ieezen.
Zullende tot een tweede middel van Hoogstgemelde Heeren Gecommitteerdens worden voorgedragen , om eene Commisfie derwaarts te zenden, zodanig geïnftrueerd en gevolmagtigd, als ter bereiking van het voorgefteld oogmerk uienftig zoude worden geoordeeld.
Laatftelyk is goedgevonden Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes voor de genomene moeite en uirgebragt ampel rapport te bedanken , mitsgaders aan de Heeren Stelleren der meergemelde Memorie, de erkentenis dezer Vergadering te betuigen voor de attentie en werkzaamheid,'rnitsgaders vlyt en activiteit, die dezelve by het behandelen van dit ftuk voor de belangen der Maatfchappy hebben betoond.
Litt. U.
Am-
STH-DAM.
Bylagen tal Rapé port no* neus de 'OostIndifcheComp.



i3o3 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rap' port nopens de 0->scIndifcheComp.
Litt. U. Beredeneerde Cedculatie der Caabfche Lasten voor het vervolg.
Caabfche Lasten, in 178$.
Onkosten
van t
Schepen/2i2oc4:i7:o Op deze Rekening is gebragt het verftrekte aan Compagnies ptisfeerende Schepen en Paketbooten, als mede aan drie Scheepjes, die aldaar permanent worden aangehouden, om Hout en Tarwe uit de Mosfel- en Plettenbergs iïaayen aftehaalen, en tot transport van Goederen over en weder van de Tafelberg
naar Baay Fals. Alle die
verftrekkingen zynExcesfief, en de Schepen worden fints veele Jaaren veel langer opgehouden alsCompagniesordres permitteeren. Deze kosten kunnen dus zeer aanmerkelyk worden verminderd, indien tegen deonnodigeverftrekkingen word gewaakt, en dat de Schepen prompt worden gedepecheerd, —In 178,. is voor uitgaande, en t' huis komende Schepen in rekening gebragt ƒ 181680:12:-, het welk het eene Schip door het ander uitkomt op ƒ 3428: Men ftdle nu voor het vervolg ,



JAARBOEKEN. Augustus, 1791. 1309
Caabfche Lasten volg.dat23uitgaande,eneyen in I78|- zoveel t'huiskomendeSche-
« _! pen aan de Kaap zullen pas-
Onkosten feeren, of te zamen 46 Sche
va!1 pen, en wanneer dan de ver-
Srti"pén/'si2oo4:i7:oftrckkin£ren aan dezelve door malkanaer getekend, gèfteld wordèn op fa6öci per Schip, ai het extraordinaire daar on der begreepen, wyl 'era:, lts doorgaans zo veel niet kan nodig weezen , zo maakt zulks ƒ11'?óoe:_: Hier moet by gevoegd worden het onderhoud van deScheepjes,die byzonder aan hetGnuvernement geaffecteerd:'ynvoorde togten naar de Baayefl, waar voor in 1781 is opgebragt ƒ32630:12:8 het Welk zekerlyk exorbitant is; docli wanneer aan de Caabfche Ingezetenen wierd oyergelaaterf de Vaart langs de Oostkust van Afrika', en dat de Compagnie zig niet meer bemoeide om deóraanen en hetHoUC aftehaalen , zo zou het gevoegelykst te ftellen zyn mèt één Scheepje,om over en weder Van' de Tafelbaay naar B'aay Fals te vaaren, en men fielt voor de verftrekkingen aan het zelve zeer ruim genomen f 10000: :- 's Jaars. -— By deze fom , en het benodigde voor de Schepen gevoegd de verftrekkingen aan Paketbooten, gerekend over èn weder op tienmaal pasfee reu in één Jaar, waar onder S s s t ai - 1 di-S
Aar-
iTEt* DAM.
Bylagen' \ol Kapoor t no*
'.■ais de Oost
Tndifchi Comp,



i$io NIEUWE NEDERLANDSCHÉ
Am-
stel15 am.
Bylagen tot Rap port no pens dé OostIndifcheComp.
Caabfche Lasten j die van Ceylon, en telkens in 178I. ƒ150:- aan kosten maakt
———-——ƒ1500:. in 'tjaarengevol-
Onkostenj gelyk voor de rekeningonkos-
van { ten vanSchepen niet meerdan
Schepen. 1/212004:17:0/131000 : -:- waartoe het maar nodig zal weezen om de Eqtiipagiemeeflers daar toe te brengen en te houden, dat zy zigmetminder voordeden Het vergenoegen. Nieuw \\f 30798: j:o Deze post vervalt, alzo Hosp. J reeds voorleden Jaar aan de
Kaap is bericht, dat dat Ge'bouw voltooit is. Kunnende de kosten van het onderhoud gebragt worden op de geHet woone Rekening van RepaRegim. / ratien aan de Gebouwen, van ï f49172- 5:? DitRegiment thans opCeyMeur. -J Ion zynde, behoeven aan de Kaap maar eenige geringe kosten te worden gemaakt voor het Depót tot opzigt over de pasfeerende Recruten; waar voormen (teldHet 1 f5000: o : o Geheel vervalRegim. ( ƒ55474: i2:olen. Ltixem- ?. burg. Ji
Dit mede verHetRe-"^ vallen, alzo het
gsm v/455®<?5. 4'8Regirnent naar VVur- ( Indien vertrekt,
temb. en 'er aan de
Caab geen Depót voer het zelve nodig is. Wyl de Recruten met de uit-
ko«



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. i3u
komende Sche-j pen direct de reis kunnen verRand- ~~) vorderen, foenen % ƒ169813 12 8 Doordestïchafordin. j fing Van ver
fcheidenBuitenposten, en van het Volk aan de Linie of Reconvalescenten , als mede van de meesteambagts lieden, zullen de kostgelden en Randfoenen op j deze Rekening > aanmerkelyk worden vermin_^ dcrd: men Relt
Onkos-T dus daar voor ƒ10000 Oo
ten or- S f 89199 17 8 Door de ver. dinarr. mindering van
den omflag zullende Huishuuren en verftrekkingen aan de ftal, en het volk van de Buitenposten , en an 'dereKosten, die op deze Rekening worden ge_ , bragt, zeer wel
Unkos- kunnen vermin¬
ten Lx- ( ƒ105754 1 <i o derd worden tot/5o~o© ofo traord!-> ^ De Servies-Gel-/3
nair* "*[ den aan de Na-j
11 tionaalelnfanteI rie, en Artille| rie, de Koks d.w! Siss 4 voor
Amstel-1dam.
Bylagen tut Rapport ntpens <ii O-ostIndifchtComp,



Ï3I2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp,
voor het volk kooken , het douceur aan de Pennisten , en meer dergelyke ongewoone kosten, hebben in bedragen ƒ99945: IS: 8 — Dit alles volgens de geordonneerde reductie moetende worden afgefchaft , zo kan deze Rekening die in voorige jaaren pas/jooobeliep, voorhet vervolg gevoeg-
Tim- lyk worden ge-
inera- | bragt op ƒ 6000 o o
gienen jJƒ54730:18:8 Dewylordre
Repa- | is gefteld omvol-
ratien. J itrekt geen nieu¬
we Gebouwente maaken zonder permisfie en ook geen reparatien van belang te doen, zo Relt men voor het jaarlyks onder■ houd van degene die 'er zyn !ƒ 20000|o o
Forfifi- \ /ip6w28:i9:8 Geene nièa-
catien. J we werken mo¬
gende worden! aangeicgtjZo Helt mep. voor heton-
Iderhoud der gene die 'er zyn f 2000010 o -Of



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. I3i3
Ordre gegeven OnkosO] zynde om het ge-
tenyan > ƒ41589:19:0 tal der Slaaven Lyleig. V te reduceerenop
| 450 ftuks , het
welk minder is dan de helft die in 178J. zyn aanhanden geweest, , ~ | zo kan men hier
T, et. /i voor ook gerus-
Ilospi- > ƒ19080:8:0telyk ftellen ƒ20000:0:0 taal. \ Indien alle ex-
cesfen in de verftrekkingen worde nagelaaten , f zo reekent men
Jieeke-"*tj zeer ruim, als
mnS j i op deze Reke-
Y^an ! ! ning ten lasten
Con- r ƒ6007:0:0 van de Comp.
." li word gebragt /" 10000:0:0
natie, j Hier voor fteld
Onkos-") j men ƒ 6000:0:0
ten aan j J Deze kosren
Sloe- I j «''et hooger he¬
pen en j. ƒ i30P6:7;o hoevende te lookleine j pen als in vroe- i
Vaar- ger Jaaren , zo
tuigen.J 1 word daar voor
Sol- ,J Setteld ƒ 8000:0:0
dyen i r > D°or affchaf-
aan ^ ƒ 226798:9:81^ vaneen parLand. J\ \ï Ambagtslie-
den, en Volk van de Stal en Buitenposten , behoeft deze Rekening niet hooScheeps ■%! gerteIoopendan/20oooo:o:o Soldyen./ƒ19817:3:8 Op deze be-
taa-
AFSTEL*DAM.
Bylagen tot Rapport no. pens de Oost* Indifche Compi



Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifcheComp*
Ï3H NIEUWE NEDERLANDSCHE
taalingen is bezwaarlyk eenige bepaalingen te maaken; dog kan het eene jaar door het ander gerekend worden op ƒ 15000:0:9
Winften en Inkomften in
De winsten hebben na aftrek van de verliezen en affchrvvingen be-
Srawn ƒ A6/71 iy.o Indien voortaan geen Nedragen ƒ 404?- *•> g0tiegoedere.i naar deCaaB worden gezonden,danzullen 'er geene andere winsten vallen.'als op debeiaaldeSoldyen en de Agio op de Asfignatien, en deze hebben bedragen in
178J /'438oi:-5:8,d°g raea brengt daar voor niets in re* kening, om dat daar tegen de gewoone minderheden en affchry vingen wel zo veel zulDp Tn- -v ien bedraagen.
komften Door de redu^ie
konmen. tj y omllag, mag men rekenen
dat de pasten op de Wynen. aanmerktlyk zullen vermin-' ren ,het welk mén o\>f$oooo;zou konnen fteilen
Rest dus voor de Inkomften f a40oco:o:tf. Hierby moet gevoegd worden, het waarfchynlyk niontant der Inkomende , en uitgaahdeRegten,* voor-



JAARBOEKEN, Augustus , i7qi. i3ÏJ
voorheen door de Fiscaals genoote» , doch het welft geordonneerd is ten voordeele van de Compagnie in_ | te vorderen /6coo:o:o
Interes- y ƒ 2714:8:0 Hier voor field ' men niets, wyl
het zeer oneigen zou weezen , dat ' de Comp. in haa-, re omfrandigbeden Gelden zou
uitzetten. 1
Men zon hier nog kunnen byvoegen, wat apparentelyk zal inkoomen voor den verkoop yan de Ruitenplaats en fommige Buitenposten , als mede van deSlaaven,Paarden en Runderen, welke verkogt moeten worden; doch wyl zulks niet onder Jaarlykfche Winsten of Inkomsten kan worden gerekend, word daar voor niets opgebragt,fchoon zulks zekerlyk in de 2 a 3 eerstvolgende faaren, aanmerkelyk tot fóulaas in het dragen der Lasten zal Rrekken.
Caab-
Am-
STEL"! DAM.
Bylagen tot Rapport nodenj de OostIndifcheComp,



ï3i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Begrooting
Caabfche Lasten Voor het ver-
A*. 178Ï. volg.
Onkosten van Schepen!/ 212004 17 0/13110000
HetNieuwe Hospitaal 30798I 50 -
1— Regiment vanMeu.
ron 49172! 5 8 5000 o o «—————— Luxemburg 55464 12 o -
——- Wurtcm-
berg 455005 4 8 j - -
Randfoenen ordinair ÏÓ9813J12 8' 120000 o o
Onkosten ordinair 89199117(8 50C0000
—- extraordinair 105754 13I0 6000 o o
Timmeragien en Re j 1 I
paratien 54736188 200000(0
Fortificatiën 196028 i9'8 200000 0
Onkosten van Lyfei- j
genen 41589 19 o 20000 o[o
Het Hospitaal 19080 8 o 10000 o'o
Rekening vanCondem- |
natie 6007 o o 6oao 0 0
Onkosten van Sloepen , I
en kleineVaartuigen 13096 7 o\ Scooo o
Soldyen aan Land 220792 981 2000000 0
Scheeps - Soldyen 19817) 3 8 j 15000 o o
[ƒ1744362 120 /611100 o o
Winften en Inkomften 341472 15 © 30000000
Ten agteren ƒ1402887 17 0 ƒ3111000 o
Litt. V.



j AARBOEKEN, Augustus, ij-oï. 131?
i
Lite. V, EXTRACT uit de RESOLUTIE door de BJüWINDHEBKE-i REN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE, ter Vergaderingvan ZEVENTIENEN, binnen • AMS1ERDAM, gen - nen op j Saturdag den 23 April .*79l« i Ts gehoord het Rapport van de Heeren Commisfa-1 risfen tot de Befoignes, ingevolge en ter voldoening aan de Refolutie Commisforiaal van den1 19 dezer, nader hunne gedagten hebbende laaien gaan, over het voordeel, voorkomende by dc Meïsorien van de Heeren Fdkk , Cracyvanger ca Schaliën, ten einde den Handel in B< ngaallthe en Cormandelfche Lywaaten, onder zekere bepalingen aan Particulieren over te laaten , welk point blykens hef gerefolveerde onder den 29 Maarc laatstleden tot deze ordinaire Voorjaars Byoen-: komst was aangehouden.
En in dat Rapport geïnflueerd zynde, dat bereids onder evengemelde datum van 29 Maart laatstleden , door Heeren Commisfarisfen van de toenmaalige byeenkomst, een Advis was uitgebragt, bier op nederkomende; dat het voordeel het welk uit zodanigen particulieren Handel in Bengaalfche cn Cormandelfche Lywaaten voor de Maatfchappy zoude proflueeren, dpor welgemelde Heeren Falck, Craeyvanger en Scholten, zeer plaqfibel was bewezen.
Dat Commisfarisfen daarenboven hadden moeten erkennen, dat de Fondfen van de Maatfchappy in de Iaatfte Jaareu niet hadden toegelaatcn, haren Handel in voorfz, Lywaaten voort te zetten; dat ook al$ zeker kon worden onderfteld, dat die Fondfen geduurende het tegenwoordig Ocïrooy niet toereikende zullen zyn, om dezen Handel weder op te vatten.
En dat ook niet kon worden on tkend, dat reeds by Hun Hoog Mog. klagten waren ingekomen over het iet voldoen der Maatfchappy aan haare verpligringen Pm Jaarlyks 4000066 Bengaalfche Zyde aan te brengt,
Lm-
TEI> >AM.
bylagen ■ot Rap' ~>ori ne)ehs de lest' 'ndi/cht lomp.



Ï3i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsteldam,
Bylagen tot Kapport nopens de OoftIndifcheComp.
gen, ten diende van de Fabrieken dezer Landen.
Dat CoTimislaris'en in der tyd, om deze redenen , geen bedenking hadden gedragen om voor den tyd, dat het tegenwoordig Octroy zoude duuren,de vöorfchreeve Lywaaten aan Particulieren ten handel over te laaten, op zodamgen voet en voorwaarden, ïls bydc Memorie der Heeren Falck, Craeyvanger en Scholten, jn het brcede is voorgedragen; waar aan Heeren Commisfarisfen zich als toen hadden gedragen, mitsegter de Compagnie dan tevens ontheven wierd van de verpligting tot het aanbrengen voor haar rekening van voornoemde quantiteit Bengaalfche Zyde en Lywaaten.
En mits de op deze wyze door Particulieren in fret vervolg aan te brengen Bengaalfche Zyde en Lywaaten ; by de Compagnie worden opgeflagen en op haare gewcone Verkoopingen verkocht.
Dat deze Vergadering blykens het genotuleerde onder voorfz. datum, ook niet zoude hebben nage» laaten, zig met het evengemelde Rapport van Heeren Commisfarisfen te conformeeren, en het zelve dadelyk te arrefteeren, zo niet door Hun Ed. Mog. de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van deComp-jgnie,toen ter tyd was verlangd ^geworden, dat de deliberatie daar omtrend zouden worden aangehouden tot de tegenwoordige byeenkomst dezer Vergadering.
Dan, dat het Befoigne thans nader was geïnformeerd geworden, dat de redenen van dit verlangen door Hun Ed. Mog. waren verklaard voor vervallen ; en dat het Befoigne dienvolgens geen zwarigheid vond om de Vergadering te advifeeren, deze zaak, naar aanleiding van het bovengemelde ^Rapport, tot Conduite te brengen.
Zo is na deliberatie, en dankzegging aan Heeren Commisfarisfen voor het uitgebragt Advies, goedgevonden , by het Rapport van Heeren Commisfarisfen van 29 Maart laatstleden te perfiHeeren, eq dien conform het Plan tot den particulieren Ly waathandel op Cormandel en Bengalen te arrefteeren, zo als het zelve word gcarrefteerd by dezen.
■ Litt. W-.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1319
I itt. W. A'i'i de Edele Mogende Heeren GECOMMITTEERDENS tot de zaken van de OOST - INDISCHE COMPAGNIE ...wegens de Provincie HOLLAND.
EDELE MOGENDE HEEREN!
Uwe Edele Mogehdé vonden goed in de Maand January jongstleden te vorderen myne Confideratien op de gewigtige vraag, 'wélke middelen zouden behooren te Worderi aangewend om alle confufie te vermyden, die met zo veel reden moet worden geapprëhendeerd , van de tegenswoordige hopelooze toeftand van 's Compagnies zaaken.
Schoon de onafgebroken bezigheden san myhe Bediening gehegt, vooral in het tegenwoordig tydflip, my geheel moeiten doen ter zyde ftelkn de hoop, dat ik aan eene zo gewigtige taak op zodanige wyze als is. wel wenschte, zoude kunnen vol* doen ; heb ik egter myne uiterfte pogingen, hoe gebrekkig ook, daar toe niet mogen onttrekken, eri ik heb de eer, den unflag daar van; aan het hoog* wys oordeel van U Edel Mogende te onderwerpen;
Mogten dezelve in ëen gering gedeelte kunnen ftrekkèn, om te helpen bevorderen den welftand Van de Maatfchappy, en daar aan verknogte belangen van het lieve Vaderland aan UEd. Mogende met zo veel regt byzonder aanbevoolen, zoude ik de aangenaamite vrugten plukken van mynen arbeid. Ik heb de eer met de nederigfte gevoelens vari hoogagiino; en refpecl , te zyn ,
EDELE MOGENDE HEEREN!
(Onderftond) U Edele Mogende onderdanige eö zeer gehoorzame Dienaar, (Was geteekend) ■ S. C. NEDERBURGH. '«Gravenhage deh 7 Maart 1791.
Tttï CON*
AMSTELDAM.
Bylagen tot Rapport novens de Oostfndi/chêComp-,



Amsterdam.
Byhgen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
1320 NIEUWE NEDERLANDSCHE
CONSIDERATIEN 'over den toe/land, waar in de OOST-INDISCHE COMPAGNIE zig in dit oogenblik bevind, en de middelen om de zaaken buiten confufie te houden.
De zorgelyke omftandigheden waar in de OostIndifche Compagnie zig eenige Jaaren bevonden heeft, en die voornamentlyk zedert het Jaar 1786, van zo ernftigen aart zyn geworden , dat men is begonnen te vragen, of dat Lichaam wei langer op eene voor de Republiek en haare Deelhebberen voordeelige wyze konde blyven beftaan, hebben aanleiding gegeeven, dat verfcheidene ervarene Mannen in en buiten het Bewind zig hebben toegelegd op het onderzoek van die belangryke vraag, en hunne gedagten daar over by verfcheidene Memorien hebben medegedeeld.
Ik reken my te mogen onthouden, thans in eene opzettelyke discusfie te treden van de verfcbillende opinièn, by die Stukken voorkomende, over de •wegen, welke töt behoud der Compagnie zouden kunnen leiden, fchoon het by het vervolg dezer Confideratien zal blyken, dat verfcheidene van dezelve my zeer aanneemelyk zyn toegelcheenen: het tegenwoordig oogenblik, vorderd een onderzoek van eenen geheel anderen aart: de reeds beproefde, middelen zyn, het is dan om het even uit weike oorzaaken, onvoldoende bevonden; 's Compagnies hopelooze toeüand duldt niet, dat men den ukflag van andere afwachte; een nieuw deficit van Millioenen, dat zig vertoond, kan niet gefuppleerd worden, het banqueroet is onvermydelyk, en men is dus tot de noodzakelykheid gekomen om de ontzettende vraag te doen: welke zyn de meest gefchiktfte middelen om by den aanftaanden val van
de



JAARBOEKEN, Augustus, 170Ï. I^at
tfe Compagnie de zaaken buiten confufie te houden ? 0:11 de algemeene rampen, welken daar van onaffcheidelyk zullen zyn, in den minst mogelyken graad te doen gevoelen ?
Men verwagte dan ook niet, dat de middelen, die ik daar toe zal aan de hand geeven , vry zullen zyn va.) alle bedenkingen ; zeer gewigtige zullen 'er zig tegen opdoen : maar men hotide in het oog, dat die middelen toereikende moeten zyn, om de zaaken buiten confufie te houden; dat zy gefchikt moeten zyn na de omftandigheden en dus onmiddelyk wer ken, en dat uit hoofde van de plegtige verzekeringen , welke men heeft van het tegendeel, daar by niet mag worden onderfteld eene geneigdheid of* zelfs ten toereikend vermogen van den Souverain, om voor 't tegenwoordige de Compagnie verder met Contante Penningen of interpofide van Crediet by te ftaan.
Men heboe dan moeds genoeg, om alvorens die middelen te beoordeelen, onder het oog te zien , het hopeloos Tafereel van den toeftand, waar in de Compagnie zig in dit oogenblik bevind, gelyk ze my voorkomt, en gelyk ik ze kortelyk zaï voordragen
Met eene Equipagie van maar 20 Schepen, met een aanbouw, die zo fpaarzaam mogelyk is gereguleerd , met alle die menage in de overige uitgaven, waar \oor men dezelve vatbaar heeft gereekend» zal de Generaale Compagnie nogthans in den loop van dit Jaar te kort komen een bedragen van niet minder dan 8 Millioenen Guldens; en wat midde. len heeft zy om dat te kort re fuppleeren ? Geene : haar Crediet is totaal geruïneerd , de Souverain is ongeneigd het zelve te onderfteunen tot het doen van Geldopneemingen, zo men uitzondert eene Geldleening van de Kamer Zeeland, die ruim 33 tonnen Gouds zal opbrengen , en waar toe eenige geneigdheid fchynt te zyn, en zo alle andere mogelyke middelen worden aangegrepen, Tttt r om
Am-
steldam.
Bylagen (ut Rap* port nopens de OostIhdifch*Comp.



Am-
stel"* dam,
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp.
1322 NIEUWE NEDERLANDSCHE
om uitgaven te befpaaren, en betaalingen uit te Rellen, zo die alle naar wensch gelukken, is nog het minst nadeelige, dat men zig kan voorftellen , dat men het tot ultimo December van dit Jaar zal kunnen rekken. Dan zyn ook de Kasfen geheel ledig, en wat zal dan 's Compagnies toeftand zyn in het volgend Jaar?
De uitgeftelde betaalingen van de heiligfte fchulden, vereenigd met de exorbitante fommen van Interesfen en aftelosfene Capitaalen, welke in de eerfte maanden van het Jaar vervallen, en betaaIingen,die volftrekt niet kunnen worden uitgefteld, als Arbeidsloonen, Soldyen enz., zullen aan den Souverain alleen deze verfcbrikkelyke keuze overlaaten, om, of de zo lang gedreigde val van de Compagnie op het oogenblik daar te zien, of eenige nieuwe opoffering aan dat Lichaam te doen van een aantal Millioenen, dat ik nog niet durf te noemen: en het valt niet moejelyk te gisfen , waar toe die keuze zig zal moeten bepaalen; is den Souverain thans tot zodanige opoffering ongenegen, op wat grond zal men dan vooronderftellen, dat zy dezelve dan zal willen doen, wanneer het getal der thans ontbreekende Millioenen, misfchien nog met de helft of meer zal aangegroeid zyn ?
Het fchynt intusfehen moeilyk om van nu af te bepaalen, of de verlegenheid, waar in men zig zal bevinden, grooter zal zyn , wanneer het 'er op aan zoude komen om die Millioenen voor de Compagnie te vinden, dan wanneer men befloot aan dezelve allen pecunieelen onderftand te weigeren: in het Iaatfte geval, is 'er niet aan te twyffelen, of de Compagnie moet dadelyk ophouden met betaalen; maar ook van dat oogenblik zyn 'er importante betaalingen, waar voor, om een totaale confufie voor te komen, zal moeten worden gezorgt.
Zodanige zyn de betaalingen van Interesfen en aflosfingen van Capitaalen, die door den Souverein ayn geguarandeert; de Arbeidsloonen by de re-
fpec-



JAARBOEKEN, Auguum, 1791. 1323
fpeöive Kameren, immers voor een groot gedeelte; de betaalingen der Soldyen vau t' huiskomende; Schepelingen en Militairen; die van de Asfignatien' uit Indiën getrokken, en meer anderen betrekke-' lyk de Nederlandfche Huishouding : wat Indiën be-' treft, ook om de' Posfesfien aldSar aan geene rui.'-' neufe verwarringen bloot te ftellen , moeten dezelve ten minften in ftaat worden gefteld om aan de Contraften met de Inhndfche Vorften te blyven geftand doen, cn Militairen en Zeevaarenden te betaalen.
Dit akelig veld, het v/elk ik hier nog maar als in het verichiet aanbiede, heb ik gedeeltelyk moeten doorwandelen, om met vrugt naar myne geringe' vermogens te kunnen werkzaam zyn op het uitdenken van Middelen, die onder Gods. zegen zouden kunnen ftrekken om de rampen , die uit den val tier Compagnie voor de geheele Republiek zouden te dugten zyn, zo veel mogelyk af te weeren, om die totaale verwarringen voor te komen. Ik bid dan ook, dat men zig den ftaat van zaaken zo als ze waarlyk is voor oogen ftelle, alvorens myne geringe gedagten daar over te beoordeeien ; de befchouwing daar van en de overtuiging, dat men belangen van minder gewigt moet opofferen aan zulken, waar van een voornaamfte tak van welvaart van 's Lands Ingezetenen, dé Zéhuw van het vermogen, en het aanzien van den Staat afhangt, moeten hier alle vooringenomenheid verbannen voor denkbeelden, die geheel afwyken van aangenomens beginzelen; zy moeten alleen plaats overlaaten voor een onzydig onderzoek, of de middelen, die ik onmiddelyk zal voorftellen, de meest voldoenden zyn, om de zaaken buiten verwarring te houden.
Het middel, dat ik op het oog hebbe, zoude dan hier in beftaan: „ Dat voor den tyd, dat 'sCompagnies Ocfroy nog duurt, de Vaart van Nederi land op Indien, en van daar herwaards, mitsgaL ders de Vairt in Indiën, met uitfluiting nogthans T111 3 „ der
iïELDAM.
Bylagen ■ ot Kapooi't nooens de DostIndifcheZomp,



J324" NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapfort nopens de OostIndifcheCotnp*
„ der Zeeën en Vaarwater», beoosten en benrorj, den bet Eiland Java gelegen, wierd opengefteld ; „ dat aan particulieren geheel wierd overgelaaten „ den Handel in Nederlandfche Artikelen , waar „ van de Compagnie egter eenige weinige voor „ haar benodigdheden en voor den Handel op Chi„ na en Jipan zoude blyvën uitzenden, de geheele „ 1 .y waathandel in Bengaaien, op de Cormandelfche „ Kust en op Suratte, en nog aan hun op Batavia „ ter verkoop wierden aangeboden de Coffy, Pe„ per, en nog eenige Artikelen van minder aanbe-
lang, die gewoonlyk met de Bataviafche Retour„ fchspen hier te Lande worden aangebragt.''
Ik houde my overtuigd, dat door dit middel alleen, de zaaken buiten confufie zouden worden ge-, houden, mits het zelve fpoedig genoeg wierd in *t werk gefteld, mits de Provincie Zeeland in tyde tot ftand brenge eene Negotiatie voor haare Kamer, in evenredigheid van de icuefte, die door de Hollandfch. Kameren gedaan is; en mits de Compagnie niet verplige worde uit haare Kas te fourneeren de aflosfing van de Negotiatie groot ƒ 4953000:0:0, die in bet laatst van dit Jaar moet piaats hebb-.n; maar dat de Compagnie door het zelve ook in ftaat zou gefteld worden, om zonder eenige Subfidien of Guarantien aan alle haare engagementen nu, en voor altoos te voldoen, en roet voorfpoed te beftaan, alleen uitgezonderd eene fom, nietexecdeerende 5 Millioenen Guldens, die zy » het aatjftaande Jaar nog zoude te kort komen.
Het is bekend, dat het Geldvermogen van de Compagnie hier te Lande ftrekken moet, niet alleen om te voorzien in de onkosten der Nederlandfche Huishouding, en face te maaken aan alle de Engagementen hier te Lande; maar ook om den Handel op en in Jndiën naar vereisch gaande te houden, en te fuppteeren het Jaarlyks kostende van de Indifche Etabiisfementen; wanneer dierhalven dac Geldvermogen in ftaat word gehouden om aan alle die
ein-



JAARBOEKEN", Augustus, 1791» 1325
dndens te voldoen is alle confufie voorgekomen.
Men kan alle de Uitgaven, welke uit dat Geldvermogen moeten gefchieden, gevoeglyk brengen tot 3 voornaame Hoofden.
1. Verzonden Goederen en Contanten naar Indien, en betaalde Asfignatien van daar getrokken.
2. Betaaling van Interesfen en vervallen Capitaalen.
3. Alle andere Uitgaven, bekend onder de algemeene benaming van Pointen van Equipagie.
De Ukdeejjngen eigentlyk niet onder de noodzake-
lyke Uitgaven beboerende, maak ik daar van, hier
ter plaatze, geen gewag.
Tot een grondfiag neemende het tydperk van 10 Boekiaaren, beginnende met 177? en eindigende met '17^ , zo blykt uit eene aantooning van het geene in dat tydperk is betaald aan verzondene Goederen of Cargazoenen en Gelden naar Indiën , mitsgaders van daar getrokken Asfignatien hierby gevoegd fub Litt. A- dat zulks Jaarlyks over alle de Kameren heeft bedragen, als volgt: Aan Cargazoenen ƒ 1571100:0:0
Contanten voor Indiën 4373811:0:0
Asfignatien 3791045:0:0
Ik zal dan beginnen met na te gaan, van welke influentie de voorgefiagene middelen op deze notabele posten van Jaarlykfche uitgaave zyn zouden. Onder de Cirgazoenen tot een fom van ƒ 1571100:0 o
Zyn begreepen voor circa 300000:0:0
Aan Goederen voor den Handel op China en Japan, en tot kleeding der Militie, welke de Compagnie zal moeten blyven verzenden: de overige (trekken gedeeltelyk tot Negotie op de overige Comptoiren , gedeeltelyk tot verftrekkingen aan de Indifche Adminiftratien en Dienaaren, en het proviandeeren van 's Compagnies Scheepvaart.
De Nederlandfche Kas zal ook bezwaard blyven met de verzending van allerleie lbort van EquipagieTttt 4 Goe-
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,



ifiê * NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost. Indifche Comp.
Goederen. Vleesch , Spek., voor de Scheepvaart' in Indien, Arcmunitiegoederen, gereedfchappen voor haare Werven in Indiën en het Ambagts - Kwartier op Batavia, en Schryf behoeftens voor de Indifche. Comptoiren ; voor deze artikelen reken ik te zamen ƒ 300CÓ0:-, de nodige onderlast der Schepen daar onder begrepen, uitgezonderd het Lood voor China en Japan, als geboorende tot de Goederen voor den Handel op die beide Ryken,
De overige uitgaven aan Cargazoenen, die dan hier te Landen zouden gemenageerd worden, zouden te zamen bedragen"/ 971 ico :©: o.
Daar en tegen zouden in Indien worden gemist het uitkoopsbedragen van de Nede iandfebe Negotie-Goederen, het welk over geheel Indiën, uitgezonderd China en Japan, bedraagt circa ƒ 1250CO, het welk met Contanten zouden dienen te worden gefuppleerd.
Het inkoopsbedragen dier NegotieGoederen calculeerende maar ƒ 71icg:o:o
Zo zoude Indiën al verder niet ontfangen, tot een Inkoopsbedragen van ccoooo:o:o
De Nederlandfche Artikelen tot verftrekkingen arm Adminiftratien en 's Compagnies Dienaaren, waar yan egter moet worden afgetrokken het geen wegens bederf, Laccage, Spjllagie &c. jaarlyks wierd afgefebreven, het welk niet prascies kan worden nagegaan, maar door een iegelyk, die in Compagnies Zaaken niet vreemd is, zal móeten erkend worden zeer aanzienelyk te zyn.
Ook zonden daar van moeten worden afgetrokken het geen al mede aan geen juiste calculatie fubjeft is, de verftrekkingen op de Westerfche Comptoiren, voor zo verre die noodwendig minder zullen worden, wanneer den omflag aldaar merkelyk zal worden verminderd.
Men zoude daar-en tegen het equivalent, dat men voor dit gemis in Indiën zoude willen ftellen, moeten bezwaaren met een furplus voor de meerder waarde boven het iakoopsbedragen der refpecr-ive?



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1327
Artikelen voor de geene, welke die verftrekkingen genoten, en nu in gelde zouden moeten worden , fchadeloos gefteld, maar in dit furplus moeten egter aan den andere kant alle excesfen zorgvuldig worden vermyd.
Ik ftelle dus dat dit alles in het oog wordende ge- ; houden, Indiën voor het vöorfchreeve Inkoopsbe dragen van ƒ 000000:0:0 rykeiyk zoude zyn: fchadeloos gefteld, wanneer men dat gemis fup- , pleerde met ƒ 1 ooocoo: o: o in Contanten.
Wy zagen hier boven, dat behalven de fom van \ ƒ 1571100:0:0 aan Cargazoenen, de Nederlandfche Kas, in het tydperk van 1770 rot 1780 nog jaarlyks bezwaard was met eene uitgave vjn ƒ 4373811:0 Po voor fpecien, die derwaards verzonden worden , en jaarlyks ƒ3701045 voor Asfignatien van daar getrokken , en waar voor de waarde in Indiën is genoten, dus te zamen een important bedraagen van na genoeg ƒ 8165000:0:0; ik zal thans onderzoeken wat verandering die benodigdheid zal ondergaan , en hoe voor dezelve zal worden gezorgt, wanneer de door my voorgefla» gene middelen wierden aangewend.
Alvorens egter hier toe over te gaan, is het nodig, dat ik nader ontwikkele mynen voorflag, die niet heeft kunnen nalaaten vreemd te fchynen, om af te zien van den aanbreng 's Compagnies wege,q van KofFy en Peper van Batavia herwaards.
Die voorflag nogthans maakt de hoofdgrond uit van myn geheel ontwerp, en hcoft vooraamendyk tot doel, om zonder Indiën de- nodige Fondfen "te doen ontbecren; zonder eenigen tak van den Indifchen Handel, die thans door • de Compagnie gedreven word, voor de Republiek te-verliezen,"of te doen frilftaan, daar tc Rellen , die dadeiyke verminderingen in .'s Compagnies omflag en uitgaven, zonder welke ik de zaaken als reddeloos befchoiiw, ejn niet buiten confufie te houden.
Ik geloove,dat, wanneer men zulks adopteerd, Xttt 5 men
Am-
r eljam.
bylagen »t Kap>ort no* tcns de lost* tydifi he >*/>•



Amstel-
dam.
'Bylagen tot Rapport nopens de OostIn di fche Comp,
1328 NIEUWE NEDERLANDSCHE
men in dit loopende Jaar zoude kunnen vol (taan met eene Equipagie van 10 Schepen; dat men ge-, volgelyk in eenige Jaaren geen nieuwe Schepen zal behoeven aan te bouwenden dat de vorige uitgaaf van f 8i6<?o3o:o:o aan Contanten en Asfignatien met gerustheid in de 3 eerfte Jaaren op een Millioen Guldens, en voor het vervolg zal te betaalen zyn, op vyf en een hrjfe tonne gouds.
Met de KofFy*en Peper, zoude men nog eenige verdere artikelen aan de Particulieren kunnen overlaaten, en V ompagnies retourhandel van Indiën op Europa, jaarlyks bepaalen op drie Schepen van Ceylon, waar van één van Batavia derwaards zoude worden afgezonden, en welke zouden aanbrengen de Caneel, de Peper die de Compagnie jaarlyks ontfangt van de Koning van Trevancoor opdcMallabanrfche Kust, met de geringe quantiteit Koffy en Péper die Ceylon opleverd, de Lywaaten van deu overwal, de Cardemom en de Cauris; twee Schepen van Batavia, welker Ladingen zouden beftaan in Nagelen, Notemuscaaten, Foely, zo veel Salpeter en Tin als tot onderlaag, en Sappanhout als tot ftuagie nodig is , en voorts Catocne Garens, Indigo, Campher en Tamarinde, en jaar door jaar 4 Retourfchepen van China.
Om dit Retour te bekomen , zoude jaarlyks eene uitzending van 9 Schepen nodig zyn;.en ik zal nu nader opgeeven , waarom ik zou meenen , dat men in dit lopende Jaar met eene Equipagie van 8 Schepen zoude kunnen vol ftaan-; en by gevolg 'er jaarlyks 10 zouden dienen uit te zenden.
Uit de Bylagen Litt. B. blykt, dat de navaale magt van de Compagnie tegenwoordig beftaat uit een aanzienlyk getal veh 137 Schepen, daar onder gerekend 19 Paquetbooten.
Wanneer de geprojecteerde Retourfchepen voor dit loopende Jaar alle van Batavia zullen zyn vertrokken , zullen zig nog in Indiën bevinden 23 Schepen van 150, en 7 Schepen van 140 voeten, mits-
ga*



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1329
gaders nog 20 Schepen na aftrek .van 6 die opge-j geeven zyn, om by de eerfte gelegenheid gefloopt« te worden. - 1
Dit getal zal fuccesfivelyk worden vermeerderd met nog 20 Schepen, van 150, en 4 Schepen van, 140 voeten, benevens 5 Schepen van diverfe leng-1 tens, welke of reeds naar Indiën vertrokken of ge reed leggen, om de reize derwaards aan te neemen, ■ zo dat by derzelver behouden overkomst, de Na- < vaale magt van de Compagnie zal beftaan uit, Schepen 1 Van 150 voeten 41 ftuks
140 9
— diverfe lengtens 23
In alles uit 73 Schepen voor zo
ver men van derzelver toeftand onderrigt is, bekwaam om Zee te bouwen, behalven de Paquetbooten.
Wanneer nu de Compagnie abandonneert den Handel op de Westerfche Comptoiren, zal het getal Schepen tot den binnenlandfchen Vaart in India benodigd, nog blyven als volgt: Jaarlyks naar Ambon 1 i\ 2
Banda 3
Teruaten 1
Macasfer 1
Banjar l
Timor 1
Palembang 1
Malacca 1
Sumatra 1
Japan 2
in alles 13 a 14 Schepen van diverfe Chartres.
Daar nu tot aanbreng van 's Compagnies Retouren, volgens myn ontwerp, jaarlyks maar 9 Sche. pen nodig zyn, zo is het evident, dat, al wierd in dit loopend, en de 2 volgende Jaaren geen enkeld
Schip
TEL)AM.
)ylagen ot Rap* ■>ort nopens de lost* 'ndifche Zomp.



t$2f>- NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam,
Bylagen m 4WPjppre nopens (le
o ui '-■
Indifcht Cowbm
Schip uitgezonden, het in Indiën aan geen bodems zou ontbreeken , om de Retouren af te zenden, en de binnenlandfche Vaart met uitzondering der Westerfche Comptoiren op den gewoonen voet te laten voortgaan.
Het zoude egter ondoenelyk zyn alle de Equipa-, gien van Schepen in de drie eerfte Jaaren teftaaken, en zelfs ten uitenten ongeraden, om dezelve al te zeer te verminderen.
Het zoude ondoenlyk zyn, om dat niet nagelaaten kan worden de verzending van de Fondfen cn Goederen voor den Chinafchem Handel, en eene menigte Equipagie, en andere Goederen, die deCompagnie akvd zal moeten bly ven verzenden voor haare Scheepvaart op, en in Indiën , en om dac ook het getal van de Zeevaarenden in Indiën . nodig , aanhoudend door uitzendingen uit het Moe-? dei land moet worden gefuppleert ; het zoude ongeraden, ja allergcvaarlykst zyn, de uit te zenden Schepen in dit Jaar op minder dan 8, en by vervolg op minder dan 10 te bepaalen,wo;•<■«'.>; , o:,; dat de Schepen in Indiën geduurig moeten woukn afgewisfeld" zo men 'sCompagnies zo voortreia> lyke navaale magt, met zulke ruïneufe kosten herfteld, niet aan totaale ruïne wil exponeeren, en da: ook de plaats der afgevaaren en verongelukte Schepen door anderen moeten worden vervuld. Ten anderen, om dat de zekerheid van 'sCompagnies posfesfien ten eenenmaalen precair zoude worden gefteld, zo men ophield met de verzendingen van gemeene Militairen.
Ik moet zelfs erkennen, dat my niet ongegrond zou voorkomen de tegenwerping, dat een^ Jaarlykfche Equipagie van 10 Schepen tot fuppletie van des Compagnies Militie niet genoegzaam zal zyn ; maar deze zwarigheid , hoe gewigtig ook, heeft my van myne denkbeelden op dit ftuk niet kunnen doen afgaan: in de geheelc behandeling van deze zaak heb ik gemeend niet uit bet
oog



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 133I
oog te moeten verliezen, dat dezelve tot grond moeten hebben eene overtuiging, die ik op het: diepst gevoele, dat het behoud van de Com-; pagnie op haare jegenswoordige gronden van be. liaan en handel onriïogelyk is, en tot doel om met het minst bezwaar voor de Republiecq mid-< delen daar te Hellen om alle confufie die uit dezen hoopeloozen toeftand moet worden vei wagt,' te vermyden; maar, wat is dan verkiezelyker, dat de Compagnie voor 's'Lands Penningen, voortgaat, met haare kostbaare uitzendingen van Soldaaten, die nog kostbaarder zal zyn, wanneer zy alleen om diereden haare Equipagien moet vergrooten ? dat voortduurendie verbaazende omflag van Adminiftratien bier en in Indiën? die menigvuldige verkwistingen van Geld,maar voornamenlyk van Goederen, waar toe die groote Equi» pagien tot voedzel ftrekken, en dat alles wederom ten Lasten vai\.'r. Lands Schatkist; of dat die omflag merkelyk word verminderd, en daar mede de voornaamfte gelegenheid tot die verkwistingen afgefneeden, en dat het Land daai en tegen op een oneindig min kostbaare wyze. immers provifioneel in die Uitzendingen var Militairen, voor zo verre de Scheepsruimte van de Compagnie daar toe niet genoegzaam za worden geoordeeld, voorzie?
Zedert een reeks van Jaaren heeft het bewinc eeduurig onder het oog van den Souverain ge bragt het onvermogen van, de Ivaatfchappy, on genoegzaam in düi ftaat van Defenfie haare Bezittingen te voorzien. In.de maand Maar van 't Jaar 1788, heeft de Vergadering van.Ze ventienen het laatst met. voorkennins en goed keuring van het Ministerie, zig daar over fpeci . aal aan Hun Hoog Mogende geaddresfeeert, ei . 'er is dies tyds by de provintie van Holland een favorabele Refolutie genoomen, om het daa
Am-
iTEL5am.
Bylagen ot Kup* oort 120oens de Oost' Indifche Comp'
l 1
1 » r F



133* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rap port no ■pens de OostJndifcheComp.
i i
by gedaane verzoek ter Generaliteit kragtdadig te onderfteunen.
Hier uit meen ik derhalven niet zonder grond te mogen onderftellen, dat men by den Souverain niet geheel ongeneegen is, om iets tot die ■ kosten van Defenfie tecontribueeren; maar,mag ik dan met eerbied vraagen, zoude het bezwaar voor 's Lands Kas, dat daar uit noodwendig moet voortfpruiten, niet zeer lydelyk zyn, wanneer het zig bepaalde tot eene Jaarlykfche verzending van 2 Schepen met Militairen naar Indiën , welken, by aldien men de bezetting van de Kaap de Goede Hoop op de jongst gemaakte bepaaling wil laaten, genoegzaam zouden kunnen worden geoordeeld? hoe zeer ik by deze gelegenheid niet mag verbergen myn gevoelen , dat ik die bepaaling als geheel ongenoegzaam, en van een allergevaarlykst uitzigt voor de zekerheid vaa dat gewigtig Etablisfement befchouw.
Met minder gi-ond zou men my tegenwerpen, dat eene zo gennge Equipagie ook ongenoegzaam zou *yn, om Indiën te voorzien van het nodig getal Zeevaarenden tot den Binnenlandfchen Vaart; de affchaffing van die Vaart op de Westerfche Comptoiren zal die benodigdheid aanmerkelyk verminderen, om de Oost van Iadién kan men veel van Inlandfche Zeevaarenden gebruik maaken, en de Particuliere Vaart door my voorgeflagen moet noodwendig de gelegenbeden tot het bekoomen van de Zeevarenden )p Batavia merkelyk vermenigvuldigen.
Men behoeft voor eerst te muider daar over jedugt te zyn, daa<- de Prsefidiaale Kamer, als laar toe door de Vergadering van Zeventienen requalificeert, nog in dit loopende Jcar 2 Scbe)eu met Zeevaarenden naar Batavia zal voortienden, en het getal der Z^evaarendei/ in Inliën thans vo >rhainen, van zdt's ia evenredigïeid meer voldoende zoude zyn aan het beno-
dig-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1333
digde , by eene zo merkelyke reductie in 's Compagnies Zeevaart
De Equipagie zou zig dan na myn inzien in dit jaar kunnen bepaalen op 2 Schepen naar Batavia, 2 naar Ceylon, en 4 over Batavia na China,terwyl in het toekomende Jaar en vervolgens naar Batavia 4 Schepen zouden moeten wordengeëqiïiptert, welke met ?. Schepen naar Ceylon, tv, 4 naar Chma het getal van 10 hier vooren opgegeeven, zouden helpen uitmaaken.
De Maatfchappy zou dus Jaarlyks één Schip meer naar Indiën uitzenden, rian zy van daar in Retour zou ontfangen, het welk zou dienen,om de Navaaie magt aldaar benodigd in Rand te houden , en ook althans in de eerfte Jaaren zonder buitengewoone rampen daar toe genoegzaam zoude zyn.
Deze Ophelderingen waren noodzaaklyk tot verltand van de volgende aanmerkingen, over den invloed, welke de geproponeerde middelen zouden hebben op de Indifche benodigdheden . van / 8165000:-: welke gedeeltelyk door Ultzen dingen van Contante Speciën, gedeeltelyk dooi betaling van getrokken Asfignatien uit de Nederlandfche Kas wierd voldaan
Die middelen zullen dan in fommige opzigtei veroorzaaken een gemis van Inkomften in de In difche Kas, welke dezelve gewoon was te genieten; in andere opzigten eene befpaaring vat Uitgaven en vermeerdering van Inkomften in dezelve te weeg brengen: wat het eerfte betreft, het zelve bevat de volgende Pointen:
Wegens hèt gemis van het Uit-1 koops bedragen der Nederlandfche Negotie-Goederen, die door geheel Indiën worden gedebiteert (Zie hier vóór | ƒ i25ooo:o:<
Wegens het gemis van Nederland-
fchi
Am-
5telDAM.
Bylagen '■at Rapburt nopens de 'ÖM[ndij'cheComp.
[ »



1334 NIEUWE NEDERLANDSCHË
Am-
5teldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
v 'i I
( 1
1 I 1 1
» 1
(
Per Transport ƒ 125000:0*0 fche Articulen tot verftrekkingen aan de Administratien cn Dienaaren,(zie hier vóór.) 1000000:0:0
Wegens het gemis van het Provenue der Lywaaten van de Westerfche Comptoiren, die om de Oost wierden gedebiteert,en nu aan den Particulieren Handel zouden worden over» gelaaten, hebbende volgens de hier by gevoegde vertooning fub C. van de Jaaren 177I tot 17II Jaar door Jaar inkoops bedragen circa/5Ö7ooc:- 725000:0:0
Wegens het gemis van het geene Ceylon geniet van de andere Westerfche Comptoiren, dit is niet mo* jelyk na te gaan, om dat zulks by de Ceylonfche Boeken niet afzonderlyk word ingenoomen, maar ik idnde my door Particuliere inforrrra:ien van den Gouverneur Van An* jelóeek hier by gevoegd, onder Litt. J. 1 tot 5 , in ftaat gefteld daar imtrent eene ruwe begrooting te naakcn, alzo het geen Ceylon van le Mallabaar genooten heeft», hier vel het voornaamfte in aanmerking comt.
Daar uit blykt dan , dat zulks Jaar loor Jaar zedert den Jaare 1785 tot [78I zo aan Contanten, betaalde .Visfels als verzouden Ryst en Sal>eter heeft bedraagen cir:a Ropeyen 182800--:)f de Ropy gerekend egen 25 Stuivers ƒ228500:-:-
Dit gemis al mede langs een anleren weg zullende moeten gefup-
Transporteer ƒ1850000:0:0 pleerd



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 133ƒ
Per Transport ƒ1850000:0:0 pleerd worden, ftelle ik daar voor, en voor het geen Geylon nog mag genooteri hebben van Bengalen Cormandel en Suratte 300000:0:0
De Win Hen, waar uit de Lasten op Cormandel , Bengaaleri, de Mallabaar en Süratte gedeeltelyk wierden goedgemaakt, op die Comptoiren zullende ophouden, ftelle ik voor die Lasten, voor zo verre die met Contanten zullen moeten worden gefuppleerd, by de reductie, die ingevolge de geproponeerde middelen zouden kunnen plaats hebben.
Voor Bengalen, daar onder gereekend voor den overbreng van dé Salpeter en Amphioen , welke nu door Particulieren <op Vragt moeten gefchieden ƒ302000:0:0 Voor Cormandel 40000:0:0 Voor de Mallabaar daar onder gerekend tot inkoop van een Millioen ponden Peper 300000:0:0 Voor Surattë 8000:0:0
" 11,1 11 • ƒ050000 ö:b
Al het welk te zamen uitmaakt —
een bedragen van ƒ2800000:0:0
De uitgaven, die daar tegen zouden worden beIpaard, of liever van zelfs kamén te vervallen, beftaan in de volgende :
Het geen Cormandel en Bengalen aan Goud, Zilver cn Speciën jaarlyks hebben ontfangen uit Nederland en van Batavia,zie de Bylagen Litt. E. /30268c-o:o o
Zonder te reekenen het geen de
Transporteer f 302ö8co:ó:g V v v v be:=r
Am'-
STEUpA M.
Bylagen tot Rap" port no'e pens de ÖostIndifchëCompi.



I336 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Per Transport ƒ 3026800:0» beide genoemde Comptoiren benevens de Mallabaar en Suratte mogten hebben ontfangen aan Nederlandfche Articulen tot Negotie, het welk ook niet van belang kan zyn, dewyl ik ook niet bewust ben, dat de twee laatstgemelde Comptoiren iets naamwaardigs hebben ontfangen aan Contanten of Wisfels.
De mindere uitgaven, welke in Indiën zullen veroorzaakt worden in alle posten, die betrekking hebben tot uitrustingen en onderhoud van Schepen, betaaling van Maandgelden aan de Zeevaarenden &c. Volgens de Bylagen Litt. F. hebben de Equipagie tusfehen 1770 en 1780 jaarlyks door een bedraagen ruim een en-dertig Scheepen.
Men reekend, dat een Schip van 150 voeten de volgende uitgaven aan de Caab en Indiën veroorzaakt.
Verftrekkingen aan de Caab de Goede Hoop op de uit- en t' huis reize ƒ 4000:0:0
Idem te Batavia, daar onder de Victualie geduurende het leggen aldaar , en voor de te. huis reize 22000:0:0
Maandgelden geduurende het leggen op Batavia aan 90 Man a ƒ1300: :- des maands voor den tyd van 4
Transporteer ƒ26000:0:0 ƒ3026800:0:0
maan-



JAARBOEKEN, Augustus, ij9t, i3§f
Per Transport ƒ 26000:0:0 /3026800.0-0 maanden 5200:0:0
Twee maanden Gagie aan 110 man t'huisvaarende a ƒ ijoo : - : ■> 's maands 3000:0:0
Te zamen ƒ 34200:0:0 Jaarlyks 20 Schepen minder zullende worden uitgezonden , zoude zulks, wanneer dezelve alle waren van 150 voeten, en naar Batavia gedestineerd, eehe befpaaring maakeö van ƒ 684000: :- welke ik nu by ruwe calculatie ftelle op 538200-0-0
Deze mindere uitgaven dan, tot,^~0êo~ afgetrokken wordende van de generaale fom van Contanten en Asfignatien , welke Indiën, bevorens ont-
fi°S tot ƒ8165000 0.0
blyft dié fom nog gróót >46ooooo o-ö
Waarby gevoegd het bedragen van 2800000 0-0
Wegens gemis van inkomften het tvelk Indiën bevoorens heeft genooten. (Zie hier voor.)
En voor het geen ik reekene, dat meer aan Speciën moet Worden hefteed , tot den inkoop van 4 Chraafche Ladingen, dan in het tydperk van 1770 tot 1780 50COC0 o ó
Zo blyft de benodigdheid van Con- —
tanten voor geheel Indiën /79coooo-o-o
Tot vervulling dezer benodigdheid zal moeten ftrekken het provenue van de Speceryen en het Japans Staaf koper, dat bevorens in Bengalen - op Vvvv a. Cor«*
Am-
5teldam.
Byla^ert \ot Rdp'jurt no* kns de OostIndifcheComp.



1338 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostJndifcheComp.
1
i
<
Cormandel, de Mallabaar, en Suratte wierd gedebiteerd, maar nu op Batavia zoude worden verkogt, dat, van de Koffy en Peper, waarvan den Handel op Nederland insgelyks volgens myn voorflag aan Particulieren zoude worden overgeiaaten; eindelyk dat, van de jongst geïntroduceerde belas- I tingen, gelyk zulks alles blykt uit de volgende Specificque bereekening:
In het tydperk van 177! tot 17IS hebben de verkogte hoeveelheden en verkoopprys der volgende articulen in Bengalen, op Cormandel, de Mallebaar en Suratte, Jaar door Jaar bedragen als volgt: 80000 8r Notemuscaten, hebben
gerendeerd ƒ 195884-00
8324—Fouly 4615600 131238—Nagelen 556305-0-0 636 — Kaneel 315°-° 0
■— /8oi495-o-o |
Calculeerende dat deze verkoop Dryzen op Batavia, uit hoofde der kos:en van Transport, en andere ongellen 10 perCt. minder zullen bedraden of 80149-0 o
Zo zal deswegens zuiver in kas
:oomen ƒ721346.00
De quantiteit Japans Staafkoper n het voornoemde tydperk op genelde Comptoiren verkogt, heeft jaar voor Jaar bedraagen 878650 (jg.
Men rekend dat dit op Batavia zal (unnen verkogt worden tot ƒ 90:-:|e 100 pond en dus zal rendeeren ƒ790785 o o ' De quantiteit Koffy, die Jaarlyks op 3atavia aan handen zal zyn volgens
Transporteer ƒ1512i3i'0-o de



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. xUjj
Per Transport/IJ12131.O C de particulieren Informatie van den
Gouverneur op Java's Noord-Oost
Kust Greeve, kan gefchat worden
binnen 233 Jaaren te zullen bedra- %
gen 10 Millioenen ponden, dog ik
reekene flegts voor het eerfte jaar
8000000 f&, die verkogt worden toe 7 J
ftuiver het pond, zullen rendeeren 30000000-0
Wyders de Peper calculeerende op 4 Millioenen ponden zal dezelve, verkogt wordende, op 9 ftuivers het pond opbrengen een fom van 1800000- o o
Daar het nodig zal zyn de Particuliere Handelaars ook zo veel mogelyk te voorzien van Articulen tot voordeelige onderlast en ftuagie hunner Schepen , zoude de Compagnie aan hun nog op Batavia kunnen verköopen 1000000 f^Salpeteren joooqo II? Sappanhout, en wyders aan hun overlaaten den handel in het Caliatourshout, Ebbenhout , Arak , de '"'>":
meeste Drogeryen enz, de Salpeter
en het Sappanhout calculeerende op
een uitkoops bedragen van circa
ƒ iSooco:-: zal zulks op Batavia nog
kunnen rendeeren jooooo-o.o
Het apparent bedragen der geïntroduceerde belastingen is zeer moeje-
lyk te caiculeeren : ik denk egter,
dat men 'er althans geene te groote
verwagting van heeft, wanneer men
ftelt,datde middelen, van Ampt-
gelt, Collateraal, en Hoofdgeld op
de Slaven over geheel Indiën Jaarlyks
gullen opbrengen 200000-0 o
Transporteer / 6612131 • o-o Vvvv 3 De
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp-



Am- .
STEL. DAM.
Bylagen "tot Rap port no pens de Qost\ Indifche Comp,
134° NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport f 6612131-0 0 De Liberaale Gift calculeere over geheel Indiën op ƒ 900000: :- of voor elk der drie eerfte volgende Taarcn 300000-0-9
Dit alles te zamen dan zullende opbrengen ƒ691213100
Zo zoude Indiën volgens die bereekening in de drie eerstvolgende Jaaren nog te kort komen circa een Millioen Guldeus, die Jaarlyks uit Ne ier] md zoude moeten worden gefuppleerd. .
.Na dit tyd verloop het provenue der Liberaals Gift ophoudende, zoude daar door het deficit aangroeien tot 13 tonnen Gouds; maar daar tegen zal als dan een meerdere verkoop van nog2Millioenen ponden Koffy tot de voorgemelde verkoopsprys ook een meerdere ontfangst veroorzaaken van ƒ 750000-0 o
Welke van de voorfchreeven dertien ^Tonnen wordende afgetrokken, de fom uit Nederland te ftrppleeren zoude reduceeren cp ƒ 550000-0-0
Alles ongereekend het bedraagen der merkek ke vermeerdcring van inkoomende regten op Batavia en de an"dëre' Comptoiren; het meerder provenue van de regten op den uitvoer van de Suiker, ia welk Articul (uitgenoomen alleen de Jaarlykfchebenodigdheid voor Japan) den Handel geheel aan Particulieren zou moeten worden overgelaaten, en de vermindering van adminiftratje en omflag, die .laar van het gevolg zoude zyn; zonder ook te tableeren op de appareatie van de zeer vaordeelige verkoop van des Compagnies Bezittingen op de Mallabaarfche Kust, welke met ongegrond kan voorkomen, wanneer'men in?!et het extract uit de fecreete Brief van den Gou- :
ver-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 134!
verneur Van Angelbeek aan de Hooge Regeering, ir dato den 30 Augustus 1789, dat ik tot fpeculatu hier by voege, en, welke behalven een importante Som van Contanten, die onmiddelyk in 's Compagnies Schatkist zouden worden geftort, de Jaarlykfche befpaaring der Lasten van dat Comptoir, hier vooren begroot op ƒ130000:-:. zoude ten gevolge hebben. Dierhalven opengelegd hebbende de gronden, waar op ik zoude vermeenen, dat de zaaken in Indien buiten confucie zouden blyven, wanneer de middelen, die ik heb voorgeflagen, wierden aangewend, zal ik thans verder nagaan , hoedaning de ftaat van Uitgaven en Inkomften hier te Lande zig ingevolge dezelfde operatien zouden bevinden.
Uit het reeds verhandelde is gebleeken . dat aan Cargazoenen, te vooren hebbende uitgemaakt een post van ƒ15171100: :- nu nog Jaarlyks zoude worden uitgezonden, tot een inkoops bedragen van /3ooooo-o-a
Voor den Handel op China en Japan , en voor de verdere Articulen gerecenfeerd ( zie hier voor Bladz. Ics.) 30oooe-o-o
Dat ook de betaaling van Contante Speciën en Afignatien ten behoeve van Indiën, bevoorens hebben bedraagen ƒ 8165000: :> zig in de eerfte Jaaren zoude bepaalen, (zie hier voor.) ioooooo-o-o
De Interesfen en aftelosfen Capitalen zouden Jaarlyks bedraagen 'volgens de hierby overgeleverde Notitie., Litt. H. voor de Hollandfche Kameren f 3367623-:By de Kamer Zeeland, wanneer dezelve eene
Transporteer ƒ 1600000-0-0 Vvvv 4 Nc-
Am-
'teldam.
Bylagen tot Rapport no* ne ns de OostIndifche



134* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
jSTEL-
pm.
Bylagen t'pt Rapport nópens de \dost- ' fndifche (Zomp.
Zo fchiet 'er over te onderzoeken, wat fom 'cr nog vereischt zal worden tot betaaling van alle overige Uitgaven, bekend onder den algemeenen naam van Posten van Equipagie, cn bevoorens hcbbetade fcedfaagen ƒ8047016:-:-
Om hier over nu zo na mogelyk te oordeelen, is het nodig in te zien de wyze, waarop alle debetaaiingen, in de refpective Kameren, worden geboekt, pnder zeekere algemeene hoofden, men zal daar op gefpecificeerd vinden aile Articulen hoegenaamd,» waar aan de Uitgaven worden geïmpendeerd.
In hen onderzoek , waar mede ik my thans bezig houde, behoef ik my niet meer op te houden by die Articulen, welke de tweereeds afgehandelde Hoofden van Uitgaven betreffen, en waar van de voornaamfte op deze Notitie in deezer voegen bekend ftasn.
Bier tot Koopmanfchappen.
Diverfe Koopmanfchap en Behoeften voor Indiën.
bakenen , Wolie erj Zyde Stoffen.
Lood voor den eisch van Indiën.
Spek, Vleesch, Boter en VVynen, voor zo ver
'' tpf yerftrekking aan 's Compagnies Dienaaren,
Per Transport ƒ 1600000-0-0 Negotiatie doet propor:ioneel gelyk, aan de iaatfte der Hollandfche Kameren 5427 a::-
——-. 39i°334'°'0
Uitdeeling op de Actiën
a I2Ï perCt. 831625^-0
Deze twee Hoofden van Uitgaven, verzondene Goederen en Contanten naar Indiën, en Asfignatien van daar getrokken , mitsgaders Interesfen en vervallen Capitaalen,dan metdejaarlykfehe Uitdeeling zullende bedragen f634.1959 o-a



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. i34s
of tot Negotie naar Indiën pleeg te worden verzonden.
Onder de overige Posten zyn 'er, die vorderen dat ik 'er fpeciaale melding van maake, om dat ze, het zy uit haaren aart, het zy om de bykomende omftandigheden , niet vatbaar zyn voor die Reduifcie, welke ik meen,, dat by aanwending der voorgeflagen middelen omtrent de andere zouden kunnen en moeten plaats grypen.
Zodanige Post is al aanftonds die van de Arbeidsloonen, welke Jaar door Jaar in het tydperk tot grond myner bereekeningen gelegd, hebben bedraagen over alle de Kameren/'U4Ö723:-:-
Als men nagaat, dat in de eerfte Jaaren de aanbouw van Schepen geheel zou worden geftaakt, maar een derde van het gewoone getal behoeven te worden gereed gemaakt tot de reize, en maar de helft van het gewoone getal in Retour zoude t'huis vaaren, of komen , welke ook maar de helft van de gewoone roasfa van Retour-goederen zouden aanbrengen, zo behoeft het geen breedvoerig betoog, dat de hoeveelheid van Arbeidsvolk by de refpe&ive Kameren aan handen, en geëmployeerd wordende tot den Aanbouw, Reparatie, en'Epuipagie van Schepen, tot het opflaan , bewerken en afleeveren der Retouren, en alles wat tot de hoofdzaken verder betrekking heeft, althans voor de helft zouden kunnen worden gemist.
Het zy verre van my, dat ik zoude aanraden, om dat overbodig gedeelte aftedanken: zulks kan niet gefchieden zonder de openbaare rust in een oogenfchynelyk gevaar te ftellen.
Ik meen egter, dat door de reeds aangewende en andere middelen, die nog zouden kunnen in het werk worden gefteld, de voornoemde fom te reduceeren zoude zyn op /oocooo:-:- in't Jaar, terwyl men dan de verdere vertimmering door het uitfterven tot op het volftrekt benodigde getal zoude moeten afwagten.
Vvvv y Dat
Am-
stkldam-
Bylagen lot Aapport nopens de OostIn difche Comp.



i344 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
st£lsam,
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Dat althans die Reductie mogelyk is,meen ik daar uit te mogen opmaaken, dat in den Jaare 178! de Arbeidsloonen by de refpective Kameren flegts hebben bedraagen: By Amfterdam /32ga28:o:a
— Zeeland 199964:0:0 _ Delft 61986:0:0
— Rotterdam 34071:0:0
— Hoorn 51728:0:0 —. Enkhuyzen 62086:0:0
in alles ƒ735063:0:0
Terwyl het montant daar van in het Jaar te
vooren, of het Boekjaar 1785 nog was geweest als volgt:
By Amfterdam f^?5°5'°'.°
— Zeeland ' 246035:0:0
— Delft 72861:0:0
— Rotterdam 64518:0:0
— Hoorn 51728:0:0
— Enkhuyzen 56170:0:0
of in het geheel ƒ978817:0:0 Welk important verfchil van byna ƒ 244000: :tusfehen twee op elkander volgende Jaaren, ten klaarden aanwyst, dat het Generaal bedragen van deze Pnst zig tot het bedoelde verfchil kan regelen , na het meerder of minder aan handen zynde werk, zonder dat de publicque rust daarom gevaar behoeft te loopen.
Een andere post van Uitgaaf, die vereischt ik 'er byzondere melding van rnaake, is die van , de Maandgelden op de Retouren.
Deze zeer aanzienelyke Post heeftin deiojaaenvan 177I tot I7|§, Jaar door Jaar, over alle de Kameren bedragen ƒ 2331417:-:-*welke f"0111 gedeeltelyk geftrekt heeft tot betaalingen der Soldyen en Transporten van de t'huiskomeude Zeevaarenden en Militairen, gedeeltelyk tot voldoening
der.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1345
der reekeningen van beiden, die Jaarlyks uit Indiën , en van de Kaap met Licentie worden overgemaakt,
Laatstgemelde hebben egter daar in niet voor de helft gecontribueeert , het bedraagen daar van zal nog geen elf Ton, en dat derbetaaldeSoldyen daar tegen meer dan twaalf Ton in 't Jaar hebben beloopen.
Wanneer derhalven by vervolg flegts 10, dat is de helft, van het gewoone getal Retourfchepen aankomen, zal ook daar'mede maar de helft van het getal Manfchappen overkoomen, en zulks moet noodwendig ten gevolge hebben, datf dan ook maar de helft der bovengemelde fom of 6 Tonnen Gouds voor de betaaling van thuiskomende Zeevaarenden en Militairen behoeft te worden gefleld.
Het montant der Rekeningen met Licentie zal verminderen in evenredigheid van den minderen omflag in Indiën nodig, uit hoofde der merkelyke inkrimping van 's Compagnies Zeevaart, maar met eenige juistheid is dit niet te bepaalen. Om dit althans niet te favorabel te ftellen , reeken ik, dat jaarlyks tot die betaalingen nog zal worden vereischt een fom van ƒ 1000000:-:, zo dat voor deze geheele Post bevorens bedraagen hebbende ƒ2331417:-:-
Nu gefteld zoude moeten worden 160000c:.:-
Die van Traktementen^tes} bedrage jaarlyks van ƒ266000:-:- is, immers voor als nog, voor geen reductie vatbaar.
Die van Gefchut en Ammunitie van Oorlog, in het meergemelde tydperk bedragen hebben ie jaar door Jaar ƒ 144000:-:-, zal noodwendig ook moeten verminderen, door dien minder Gefchut tot montuure der Schepen, en ten dienfte van derzelver Equipagien zal vereischt worden,
Daarenboven zyn in de Iaatfte Jaaren , importante verzendingen van Grof Gefchut gedaan, en
wat
Ajf-
iTELDAM.
Bylagen lot Ra-poort nopens de OostIndifchfDomp°



Am-
stel-
daM.
Bylagen tot Aap port nopens de OostIn difche Comp.
Voor de Post van Arbeidsloonen dan voortaan gereckend wordende ƒ 900000-0.0 Voor Maandgelden op de Retouren 1600000-0-0
Traciementen 266000-0-0
——- Gefchut en Ammunitie van Oorlog ' jooooo-o-o
«—— Ongeld/n op de Retouren 350000 o-©
Zal zulks te zamen bedragen ƒ3216000.0-0
Daar zulks te vooren bedroeg,
Voor Arbeidsloonen ƒ"11467'23-0-0
Maandgelden op de Retouren 2331417-0-0
Traciementen 266000-0-0
- Gefchut en Ammunitie van Oor-
log 144000-0-0
f— Ongelden op de Reteurm 600000-0.0
Of te zamen ƒ4488140 0-0
Zq dat de vooren alle de overige
Transporteer ƒ'4488140-0-0
Pos-
1346 NIEUWE NEDERLANDSCHE
wat baat Gefchut, wanneer bet, (gelyk by verzending van het Regiment van Wurtemburg het geval zal zyn aan de Kaap de Goede Hoop,) aan handen ontbreekt om het te bedienen V Ik fieldt}» by vervolg voor die post J aarlyksƒ 100000;-:, De Post van Ongelden op de Retouren bevorens bedraagen nebbende ƒ 600000 0-0
Zoude ook by calculatie op de helft moeten verminderen, maar naar dien onder dezelve ook gebragt worden fommige Uitgaven, die gcenlints ter gelegenheid der Retouren gefchieden, en gevolgelyk niet onder de reductie vallen; zó ftelle men voor deze post by vervolg Jaarlyks 350000-0-0



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1347
Per Transport ƒ 4488140:0:0 Posten van Uitgaven te zamen beiiepen eene i'om van ƒ3558876:0:0
78047016-0 o
Welke laatstgemelde Uitgaven genoegzaam alle kunnen worden befchouwd als gefchiedende door, of ter gelegenheid van den Aanbouw, Reparatie en Equipagie van Schepen, gelyk in detail kan gezien worden in de voorfchreve Bylage I.
Er zyn 'er wel fommige onder, welke daartoe niet behooren, als by voorbeeld, alles wat raakt de Reparatie en het onderhoud van Compagnies Gebouwen , Magazynen enz., en welke men niet kan rekenen, dat merkelyk zullen wordeu verminderd: maar dezen zyn van geen notabel aanbelang, en 'er zyn 'er daar en tegen wederom van meerder aanbelang, welke althans inde eeriteJaaren in veel grooter proportie minder zullen zyn, clan ik omtrent alle in eens zal berekenen, als by voorbeeld : alles wat den aanbouw en reparatie der Schepen betreft, alle menage daarenboven, die ingevoerd kan worden, onaf hangelyk van die, welke van de vermindering der Equipagien een noodwendig gevolg kan zyn, kan insgelyks ftrekken om die Posten, op welke deze menage, niet in de gefielde proportie zoude werken, te helpen balanceeren , en van dien aart zoude ik reeds notabele objecten kunnen opnoemen.
Op deze gronden geloove ik dan gerustclyk te mogen Hellen, dat, daar de Equipagie der Schepen voortaan maar zal bedragen eenderde van die, welke gedaan is in de Jaaren, welke ik doorgaans tot een grond royner berekeningen heb gelegt, ook de evengemelde Posten van Uitgaven te vooren bedragen hebbende ƒ3558876: l'
Voortaan by eene oplettende Adminiftratie zullen kunnen worden gere.
du-
Am-
STEtr DüM.
Bylagen tot Rap' port nopens de OostIndifcheComp.



1348 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
SïEIiDAMé
Bylagen tot Rapport nopens de GostIndifcheComp.
duceerd op ƒ ï200000:-:.
Wanneer men dan alle de Uitgaven, die hier te Lande zouden plaats hebben, recapitujeerd, zoude zulks in de 3 eerfte Jaaren bedragen als volgt:
Aan Cargazoenen en eenige andere Articulen ƒ Gooooo-0-0
Speciën voor Indiën 1000000-0-0 Interesfen en aftelosfen Capitaalen 3910334-0 0 Jaarlykfche uitdeeling 831625 0-0
Overige Uitgaven ƒ 3216000: -: • 1200G00 : -*!•
■ —- ƒ4416000.0-0
Of in alles fto"j 57959-0 o
Om Welke fom te vinden, zoude ftrekken het provenu van des Compagnies Verkoopingen, het Welk ik dezer voege berekenen
Retouren van, of over
Batavia. '
\
é500oog6Nagel.a/3:5 ƒ812500 0 0 250000—Noten mus-
catena/3:i5- 937500; o o 85000 "Foulyftï:2- 561000010 500000-Tin Malacsj
af minwigt a~ ,
perCt., netto
487500ponda
/'4o:-pr.ioofg. 19500000
—-. . -j ƒ 2506000 0 o
75000—Catoenega- J I
rens a ƒ1:15- ƒ131250 ooi
Transporteer ƒ131250 o ol ƒ 2506000 o o
18000



JAARBOEKEN, Augustus ^ 1791. 1349
Per Transport ƒ 13125c© j / 25060000 O 18000— Indigo af j minwigtspCt. neiio 17460 ft: & / 4: 6984 !o* !
564000--Salpeter, ftf minwigt 18 pCt. , nètto
462480 fg ii j ƒ16 't roo fg 7400u o(. 50000--Sappanhout . j
af minwigt ïo
pCt- , netto
45000 fg a/12:
't 100 fg. 54°" JO
30000—Campheraf
minwigtTpCt.
netto 28000 fg
a27Stuiv.'tfjg 378oo OjO 100000—Tamarinde
a/4o:'tioo«g. 40000 ojo
—- — 4- 3582900cp
Retouren van of over Ceylon.
\
De Ly watenvanden Overwal / 960000 o'o
400000 fg Caneel a
f 5> 't fg 200000U o'o 1000000 — Peper van
de .Mallabaar,
na aftrek vai/'t
ordin.minwigt
^30 ftuivers 't
pond 750000 ojo
150000—Caurus,af
minwigt 33
Transporteer ƒ37 icooo o'o ƒ 2864290* o o
pCt.
stej> dam.
Bylagen tot Rappu,." nopens dc
OeSt-
Indifcht Comp.



Amsterdam.
Bylagen tot Kap' port nopens de OostindifcheCamp,
1350 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Per Transport ƒ3710000 o o ƒ2864290 o ö pCt. , circa j
100000 til a 8
ft. 't (fi. 40000 oio 10000 — Cardemon 1 afminwigtio j pCt. , nettoj 1 10000 63 a35i 3150000 ft. 't ffi. ^ - • 3781500 0 o
Van China.
4Ladingen,elk gecal-' culeerd op | 1200000 0 o 480C000 o o
ƒ il44579°:o:0 af, na aftrek van 4 perCt. voor riiico van de Zee, en avary aan de Goederen 573250:0-0
ƒ10873540 0:0
Van deze fom nu worden afgetrokken de jaarlykfche uitgaaven tot io757959,-0,°
Zo zoude volgens deze berekeningen faarlyks nog overfchieten een montant van f ij_55_i_^
Het welk na verloop van 3 Jaaren fcotimonteerert 101/565581: :-,door dien als dan Jaarlyks minder naar Indien zal behoeven gezonden te worden ƒ550000:-:- gelyk hier vooren betoogd is.
Alles ongereekend de Recognitie, Welke met biUykheid van de Particuliere Handelaars ten behoeve van de Compagnie zoude kunnen worden gevorderd. ^



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1351
De zaaken zouden dan , gelyk ik meen,op de. zen voet zo hier te Lande, als in Indiën voortaan buiten Confufie kunnen worden gehouden.
'Er blyft nog over te onderzoeken, wanneer deze middelen hunne uitwerking zouden kunnen hebben, en hoedanig inmiddels de ftaat van 's Compagnies zaaken zig hier te Lande zoude be-, vinden.
In het laatst van Oétober vertrekken doorgaans de eerfte Retourfchepen van Batavia, en de nodige aanfchryvingen zouden dierhalven voor die tyd door de Hooge Regeering moeten worden ontvangen, en op den ontvangst daar van dadelyk alle expeditien opgefchort, die tegen de aangenoomene maatregelen zouden aanloopen.
Van dat oogenblik af zoude de hooge Regeering dan ook moeten in het bezit blyven van die artikelen, uit welke genoegzaam alleen voortaan de benodigde Contanten voor geheel Indiën zouden moeten worden gevonden,en de Retouren alleen bepaald blyven tot die, welken hier vooren zyn aangeweezen.
Hier te Lande zouden ook onmiddelyk moeten worden genoomen de nodige maatregelen tot openftelling van de particuliere vaart; maatregelen , van welker meest gefchikte inrichting alles zoude afhangen , doch waaromtrent het nog niet gevoeglyk zyn zoude, my alhier in byzonderheden uit te laaten: in het algemeen zouden dezelve zo veel mogelyk moeten "ftrekken om de particuliere uitrustingen ten fterkften te animeeren, en in Indiën met de meeste fpoed te brengen een concurrentie van koopers, bekwaam om reeds met den aanvang van het volgende jaar de voornaamfte Articulen tot de bedoelde pryzen te doen van de hand zetten: zo zoude ook direfte aanfchryvingen moeten gefchieden naar Ceylon, Bengalen, Cormandel, de Mallabaar en Suratte, met last aan de vierlaatstgemelde Comp.
Xxxx toi-
Am-
5teldam.
Bylagen tot Rap' lort no* oens de DostJndifcheZomp,



NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
pam.
Bylagct, tot Rap port no pens de OostIndifchtComp.
toiren, om zonder uitftel de nodige vermindering in' den omilag te maaken , ten einde de Lasr ten derzelve te reduc«eren op de gecalculeerde hoogte.
De voorzigtigheid zoude egter vorderen om in dit jaar te laaten voortgaan de verzendingen van . Contanten tot ten minden / Sooooo:- naar Ceylon, ƒ500000-- naar de Caab de Goede Hoop, en het Fonds in Contanten tot den Handel op het ryk van China, dat ik voor 4 Sphepen begroote op ƒ1600000: :-
Wat vervolgens betreft de uitgaven hier te Lande te doen, ik refereer my daaromtrent aan de gemaakte calculatien, waar uit blykt, dat in de Kasfen van de Hollaudfche Kameren tot ultimo December 1791 zal te kort koomen eene fom van ƒ 3791565:-:-
En by de Kamer Zeeland 4318995:-:-
dus het geheele deficit f'S 110560:-:Dit zoude moeten worden gevonden, gedeeltelyk door eene Negotiatie ten behoeve van de Kamer Zeeland, in evenredigheid van de laatde der Hollandfche Kameren en dus tot ƒ 3300000-0-0
Gedeeltelyk door befpaaringen in de uitgaven, die natuurlyke gevolgen zouden zyn van de aangenoamen maatregelen volgens deze :alculatie,
Op de verzendingen yan Gelden naar
- 1 Indiën. Hier toe is gecalr culeerd.
By Amderdam /a629507-o-Q r- Zeeland 3258839-0.0
— Delft 420800 0-0
— Rotterdam 301777 o-o
Transporteer ƒ 6610923:0:0
By



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1353
Per Trrmsport/6ó'i09c:3:o:o By Hoorn 237460.0-0
*— Enkhuizen 237000-0-0
Te zamen /7o85383-o-o
En zoude worden
verzonden. Naar
Ceyl. /8ooooo-o-o Naar
China 1600000-0-0 Naar de
Caab 500000 o-o
. . ■■ — - 29o0909-o-o
dus minder f 4.T85383-0.0
Op de overige uitgaaven volgens de bygevoegde Specilicque calculatie onder Litt. K.
2600000-0-0
ƒ 10085383-0-0 8noy6o-o-o
Zo dat onder voormelden datum nog een batig faldo zoude ——-—
overblyven van ƒ 1974823-0-0
Welk montant ruim genoegzaam zoude zyn om de zaaken verder gaande te houden tot de voorjaarfche Verkooping 1792.
Zelfs zoude ik denken, dat men reeds in dat Jaar de Onfangst en Uitgaven zal kunnen zien op den voet hier vooren becyfl'erd, ware het niet dat dan nog boven dien gezorgd zal moeten worden voor de betaaling der Asfignatien, betaalbaar na de Voorjaarfche Verkooping 1792, mitsgaders voor die, welke in het laatst van het vc/ikdene, en in den loop van dit Jaar in Indien zullen zyn verleend, betaalbaar na de Najaarfche Verkooping i792,en Voorjaarfche 1793, welke Posten als niet tot de vaste UitXxzu 2 §aa-
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.



i
Am- !
stel-
dam;
Bylagen ; tót Rapport nopens de ■QostfndifchtComp.
Litt. A
354 NIEUWE NEDERLANDSCHE
raaven behoorende dierhalven zullenmoeten worden refuppleerd, waar toeikreekene,datfuccesfivelyk log vyf Millioenen Guldens nodig zullen zyn.
Hier toe zou dierhalven de Comp. nogdegunftige jnderfteuning van denSouverain behoeven,maar ook voorhet laatst; en de uitwerkingder middelen,die ik heb voorgeflagen , zoude, wanneetfik my in de groni den waar op dezelve berusten, niet heb bedroogen, onder Gods zegen deze zyn; dat de Maatfchappy, of fchoon met een merkelyk minderNavigatiedan voorheen ,egter op eene voordeelige wyze voor hetGemeene Land en haareDeelhebbers zoude kunnen blyven beftaan ;ja misfchien nogdoor den tyd eens ontheyen worden van den drukken den Last van Schulden, waar onder zy thans fchynt te zullen bezwyken: dit alles wil ik egter flegts befchouwd hebben alsmogelyke gebeurtenisfen, die toevallige gevolgen zouden zyn van de middelen doormy voorgefteld, en waar aan deze eigentlyk niet behooren te worden getoetst; zo zy genoegzaam zyn om voor eerst deBelangen van de Republiek in den Indifchen Handel,en 's Compagnies kostbaare Bezittingen in zekerheid te ftellen tegen gebeurtenisfen, welken men thans als onvermyqelyk befchouvvt, zyn zy tevens voldoende aan het oogmerk waarmede zy zyn gevraagd en opgegeeven, en ik betuig opregtelyk, dat myne wenfehen zig minder daar toe uitftrekken, dat ze mogen worden goedgekeurden aangenoomen; dan dat anderen, gelukkiger dan ik, een doorzigt mogen hebben, om het zelfde oogmerk te bereiken, langs wegen, die minder van Ide Algemeene beginzelen , waarop di' Lichaam met zo yeel wysheid is gegrond, mogen afwyken, en uit $ien hoofde eene voorkeuze verdienen, die niemand njet meerder yver dan ik, 'eraan zoude toekennen,
(JVas geteekend)
S. C. NEDERBURGH.
G/ravenhaage den 7 Maart 1791.



jaarboeken, Augustus, i?öi. 1355
Litt. a. Verzonden Contanten naar geheel India, en betaalde Asfignatien Van daar ge. trokken, door de refpe&ive Kameren van den Jaare 177? tot 177H, Jaar door Jaari
Verzon- Betaalde' I
den Con- Asfignatanten. tien.
Amfterdam ƒ2267543 00— ƒ1844834 °]o
Zeeland 1029744 00— 1029078 0J0
Delft 267693 o o — 235438 o o
Rotterdam 277457(Oo|— 22725300
Hoorn 285431 00— 219963 o o
Enkhuizen 24594300— 234479 0.0
ƒ437381100- . ƒ3791045 o|o
De verzonden Cargazoenen hebben in dat zelfi de tydperk Jaar door Jaar over alle de Kameren bedragen /Ï57iioo:-;«
Xxxx 3 Litt. %
Au-
STELDAM.
Bylagentot Rapport no* pens de OostIndijchèCornpt



ï35« NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
8TELdam.
Bylagen tot Rapport nofens de OostIndifcheComp.
Litt. B. Navale Magt van de O. /. Compagnie, zo van de Schepen in lndïèn, aan de Kaap en onderweg, als hier te Lande in, en buiten Emploiy en zulks onder Ij February 1701.
Van 150 voeten in IndiënfOm by eerfte gelegenheid goed en bekwaam voor afgelegt eD gedoopt te alle Vaarwaters. worden.
Berkhout, ,f r
De Draak, n A
Vredenburg. De NePihu""s.
Neèrlands IVelvaaren. Van welker toeftand nog Leviathan. t geen Berigt is iDgeko-
Zuyderburgh, men. Demerary,
De Doggersbank Om op zagte Vaar wateren Alblasferdam. en Oosterfche Quartie- Voorfchooten. ren te gaan. J Leyden.
De Generaal Maatfuyker Stavenisfe. Hougly. 't Zeepaard.
de Diamant. Hier te Lande. By Am»
[fterdam.
Om op Palembang, Java's N. O. Kust en Ban- ChriJiophorusColumbus. tamtenavigeeren Trinconomale.
De Jonkvrouwe Sibilla Oud Haarlem. Antonetta. Voorburg, Buiten Verwagting.
Holland, Hilverbeek, de Triton» de Nagelboom,
Ge



JAARBOEKENj Augustus, jfgi. t^7
Gereed voor Rammekes.
De Erfprins.
By Zeeland.
Zeeland*
De Vrouwe Maria Cor-
tielia. Westcappelle* de Zee Lely.
By Rotterdam.
Tsfelmonde. Nicuwland.
By Enkhuizeru
De Enkhuyzer Maagd.
Op de Heen-reis.
't Hof ter Linden.
De Geregtigheid.
Sparendyk.
De Batavier.
Barbefteyn.
Blitterswyk.
Cdhteiu
De Goude Trouw.
De Gouverneur falck.
Meerwyki
De Unie.
Macasfar.
De Zwaan.
Vdsco de Gama.
Candia.
De Gottvern. Generaal Mos fel.
Amsterdam-
Bylagen tot Rap' port nopens de OostIndifcheComp,
Xxxx 4
Voorland. De Indus. . Willem de^Vierdet
Retourfchepen 1791.
't Slot ter Hooge.
öe Gouvern. Generaal de
Klerk. De Schelde. < Laurens.
Zoutman — voor de Kaap.
Beverivyk
De Phanïcier
Teyïïngcn.
64 Schepeii té zamen.
Van 140 voeten in Indiëd goed en bekwaam voor alle Vaarwaters.
Horsfen.
Om op zagte Vaarwateren en OosterfcheQuartierente vaaren.
'llnloopen.
Om op Palembang, java's N. O. Kusten Bantam te navigëeren.
Hoorn*
Om by eerfte gelegenheid afgelegt en gefloópt tê worden^
Ridderkerk. Hoolwerf
Van



Ï3J8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'/ Slot Capelle. 3 By Hoorn.
Oosthuyzen. 't Cromhout,
By Enkhuizen.
Schagen.
De Vrouw Maria.
Op de Heenreis.
Nieuwflad. *
Hoornweg.
Rusthof.
Retourfchepen 1791»
Schoonderloo. De Africaan. Conflantia. Regt door Zee. Rotterdams Welvaaren,
denkelyk op 't Retour
gebleeven.
28 Schepen te zamen.
Am-
4TELBAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp»
Vaa
Van welker toeftand nog geen Berigt is ingekomen.
Straalenê
De Zeebouwer*
Hier te Lande gereed in Texel.
De Conftitutie.
By Amfterdam.
Den Arend. (Tink)
By Zeeland.
Java»
Huisduinen. (Fregat)
By Delft.
Roofenburg.
Delft.
Stam.
By Rotterdam.
HoUtlusti



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1350
Van diverfe Lengte in Indiën, goed en bekwaam voor alle Vaarwateren.
De Catharina Johamia (Fluit) 142 Voeten.
Om in goede Saifoenen buiten Japan overal te vaaren.
De Hoop 100 —
De kleine Palias lóo - —
De Jonge Oranjeboom iïo • —
Rembang ji0 „
Om op zagte Vaarwateren en Ooster* fche Kwartieren te vaaren.
De Camelia Adriana 100 —-——
De Jonge Frank 296 Lasten.
De Juf rouw Johanna 239 '
Om op Palembang, Java's N. O. Kust en Bantam te navigeeren.
Jagtrust no Voeten.
De wee Gezusters (Pink) 130 .
Om by eerfte gelegenheid afgelegt en gefloopt te worden.
De Hoop *rj .
De yreede 121 _
Van welker toeftand nog geen Berigt is ingekomen.
Duifje (Advys Vaartuig) nj «
*t Spaarne (Hoeker) 124 .
De Ecnpaarighari (Fregat) J26 ——• Maria Louiza (Paquet) De Faam dito
LXxxxj De
,1el3am.
Bylagen ■ot Rapoort nooens de OostIndifcheComp.



Au-
»TEL1)AM.
Bylagen tot Rap' port nopens de OostIndifchtComp.
Hier te Lande gereed in Texel.
Zaanflroom (Hoeker) 132 ————
De Kraay (Tacquet)
By Amfterdam.
't Meeuwtje IIö —^ •
De Cas tor 127 —<
Het Haasje (Paquet)
De Zwaluw ("Advys-Vaartuig) nog niet opgezet.
By Zeeland.
De Pollux 122 —**
Veere (Pink) 133 ■
De Verwagting 300 Lasten.
By Rotterdam. Dordwyk 137 Voeten.
By Hoorn.
De Refolutie 129 • •< > •
De Snelheid (Pacquet)
Op
1360 NIEUWE NEDERLANDSCHE
De Expeditie dito De Zee - Meeuw dito
De Mentor (Fregat) 117 Voeten.-
Aan de Kaap.
, De Meermin 11J ——-
De Helena LoUifa 82s
Op de terug reis 1791.
De Zeenimph 110 1



JAARBOEKEN. Augustus, 1791. t^t Op de Heenreis.
De Tftroom (Fluit) 146 Voeten.
De Standvastigheid (Hoeker) 107
De Vlyt (Pacquet) ' De Star (Pacquet) De Lugtbol (Pacquet)
Sterrefchans (Hoeker) 137 - •".
Op de Heenreis te Gluckftad.
De Valk (Fregat) l3<5 _
Retourfcheepen 1791.
Gouda (Advys-Vaartuig) 115 —
Texelftroom (.Hoeker) 137
De Surcheance dito 138 ,
C 64 Sch. van 150 voeten. Zamentr.< 28 140
(-45 diverfe lengte.
3J7 Schepen in hetgeheel.
Litt. C.
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIndifcheComp.
1



I3Ö2 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,
Litt. D;
Litt. C. Vertooning van de waarde der tè BATAVIA voor 's Compagnies Rekening aangebragte LYWAATEN van de volgende Jaaren»
Van Benga- Van Cor- VanSuratte.
len. mandei. —
Anno 1771/62044:-: 7^34070 ƒ 147700:-*
s* 3J7IJ:-: 186066 55154:-:
| 30480:-: 413192 91886:-:
5 66524:-: 516062 134980:-:
17S 578o7:-: 483459 264849:-:
in 5 Jaaren ƒ252570:-: ƒ1933749 / 694569=-:
is *s jaars door / 138900:-^ één ... ƒ50500 ƒ386700 50500 138000
Of van de 3 Comptoiren i "f 576100'



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1363
Litt. D. Aamvyzing van de CONTANTEN No. i. die zedert ultimo Augustus 1782
van hier naar CEYLON gezonden zyn,
Annoi78*j—— Rop. . . -; 1— .
%- ■ . . -'125000 00
! — — — . . - : i£33£P 0 0
s ? Voor Ceylon •> ,80800 o o s l- Tutukoryni 144458 37 o
-| 125258 37 o
Voor Ceylon I41000 ooi I — Tutukoryn 74400 o Oi | , -Ji 15400 o o
P Telt Rop. J519008 37'©
Litt. D. Aamvyzing van de WISSELS dit
No. 2. zedert ultimo Augustus 1781 van
hier voor CEYLON betaald zyn,
Annoi7§f . . . Rop. 5509:38:0
f- - . ♦ .
? . • . . 54234:20:0
1 — .
§ 61197:39:0 7 • • • • 20626:25: o
| . . . . 38855:14:0
Telt Rop. 180423:40:0 Litt. D,
Am* stel-
dam,
Bylagen tot Rapport nopens de ÖostIndifcheComp.



1364 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen tot Rap' port nopens de OostIndifcheComp,
t
Litt. D.
Litt. D. Aamvyzing van de RYST die in de No. 3. Iaatfte agt Jaaren van hier ,'s Com¬
pagnies wegen, naar CEYLON gezonden is.
Anno 178* ——- . . Lasten ■■ ■-
f . . 251
| . . ■ 770 fchaars
. • H f . . 785 ruim
| . . 786
| . . m
5 • • 1209
Telt Lasten 5069 —
Litt. D. Aamvyzing van de SALPETER, die No. 4. hierin de Iaatfte jaaren voor CÈY"
LON ingekogt is.
Anno 1785 ponden
3 , . —
\ . . 631978
? • •
§ • • 47554°
e ^ ,
X . . 714740
I . . 943652i
Telt ponden 2765916* Jitmaakcnde 18439Zakken ruim, van 150 pond ;der.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1365
Litt. D, Zamentrekking van het geen onder Np- S' fflfn beftier naar CEYLON gezonr
den is.
Aan Contant Rop. 519008:37 : o
p—- Wisfels 180423:40:0 jj— 56°9 ïSI Last Ryst k 90 Rop. 504830": 19:0 — 18439=gê Zakken Salpeter 314
R°P' 858152: 9:9
Telt Rop. 1462421: 9:9
Litt. G, EXTRACT uit de Misfive van den Gouverneur van de Mallabaar, VAN ANGELBEEK, aan dc hooge Regeering van 30 Augustus 1789.
§. 66. Uier na gaven gemelde Minifters my te XJ- keDnen, dat de Afgezant inde tweede audiëntie geproponeert had, waar van de Brief van den Sultan in algemeene termen gewaagde, en die in den gewigtigen voorftel beftond, om de Stad Koetfiem van ons te koopen.
§> 67. Het voorftel bier toe was volgender wyze ingerigt:
De Sultan zyn Meefter had uit Europa tyding erlangd, dat de Engelfchende Stad Koetfiem van ons koopen wilde, doch dit zoude tot groot nadeel van den Koning en zyn Ryk ftrekken; de Sultan liet hem derhalven raaden, zyn best te doen, om zelve de Stad yan ons te koopen, en zoude hem, indien hy daar in kost reusfeeren, daar toegunftig zyn en de nodige adfiftentie bewyzen.
§. 68. Wyl het ongeraden was zig op den noofdzakelyken inhoud van dit voorftel in te laaten.
Amsterdam,
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp,



\tf6 NIEUWS NEDERLANDSCHE
Amsterdam.
Bylagen ■ tot Rapport nopens de OostIndifcheCamp.
ten, zo beantwoorde ik alleen het eerfte gedeelte, of het voorgeeven , dat wy de Stad aan de Engelfchen verköopen wilden, en verklaarde , dat my daar van niets bekend was, en dat ik ook niet geloofde dat dit ooit gefchieden zoude.
§, 69. Dan dewyl de Mallabaaren zelden regt door zee gaan, en ik bedugt was , dat men aan den Afgezant mogelyk een bewimpeld antwoord geeven zoude, om het te eerder met fchik kwyt te raaken, en ik begreep, dat 's Compagnies belangen vereischten, den Sultan den weg tot verdere onderhandelingen af te fnyden; zo herhaalde ik vöorfchreeve antwoord den volgenden morgen by een Brief aan den Koning met volgende woorden:
,, Gisteren zyn de Heeren Koenjoe Tiroepadoe, „ en Gowinda Menon, by my geweest,om my uit „ naam van Uwe Hoogheid te vragen , of onze „ Compagnie in Europa in onderhandeling was over ,, de Stad Koetfiem, om dezelve aan de Kngel-
fche Compagnie te verköopen ? en ik heb hen ,, lieden daar op naar waarheid geantwoord, dat ,, my daar van niets bewust was, doch om Uwe ,, Hoogheid dienswegens nog meer gerust te ftellen, ,, zo verklaare ik by dezen nader, dat ik nooit het
minfte bericht van die zaak bekomen heb, dat ,, ook dejongfte Couranten, en particuliere Brie,, ven uit Europa, tot het laatst van de maand
Maart roe, daar van geen enkeld woord mel?, den, dat dc Engelfchen in Indiën daar ook niets „ van weeten, en dat ik dus vastftelde, dat het ,, een los gerugt is, het welk geen geloof ver,, diend. God bewaare Uwe Hoogheid."
§. 70. Zedert heb ik van het Hof op myne her. haalde vraage, waarom de Afgezant szxxTipoe Sultan, nog niet vertrok, tot heden toe geen ander befcheid kunnen erlangen, dan dat dezelve aan zyn Mcefter gefchreven had, en deszelfs antwoord hier sfwagten moet.
§. 71. Ik moet derhalven het vervolg van deze
0)S«



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1307
materie tot een naderen Brief uitftellen, doch verzoek eerbiedig verlof tot de volgende uitweiding:
§ 72. Wanneer de Koning van Trevancoor van dezen voorftel kennis krygt, zo zal hy waarfchynlyk verzoeken cafit quo de naafte te zyn,.en dan zoude de vraag ontftaan, die de ernftigfte overweging van Uwe Hoog Edelheden verdiende, of tot vermindering van 's Compagnies omflag , die voor haar Fonds, en vooral voor den Handel, die zy dryft en dryven kan , van veelen te groot geagt word, een Kapitaal van 50 en waarfchynlyk meer tonnen Gouds Baargeld te prasfereeren zy, boven een Etablisfement, het welk met zyne eigen Inkomften, en aankleevende vo rdeelen, de ongelden niet goedmaaken , en zonder groot nadeel van de bykomende winften, des noods gemist kan worden, en daarom van veele ervarene Minifters van de Compagnie voor fchadelyk te boek gefteld is.
§. 73. Ik bekenne gaarne, dat dit eene bloote gisfing zy, doch dezelve fteund op de groote begeerte van dat Hof, tot vermeerdering van magt, handel en aanzien waar toe deze acquilitie een onfeilbaar middel zyn zoude; en op 's Konings groote Rykdom aan Baargeld, die Hem daar toe in ftaat kost ftellen , en mogelyk in dit geval alleen zoude : aangefproken worden.
Yyyy Uit. H.
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.



13S8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Litt. H. Notitie van de Intresfen en aftelos/en Capitaalen jaarlyks door de Hollandfchc Kameren te voldoen»
Ongeconverteer-l deOfoligatien, Generaal Comptoir ƒ 860048 002 pCt. ƒ 17200 o o
Geconverteerde dito 2751100002*— 6877700
Ongeconverteer-J de Qbligatien ten Jaste van de re fpeftive Hollandfchc Kameren i 1091710002 2123400
Geconverteerde I öito 2608800 002' —i 65220 o o
Obligatien onder',
Guarantie van H.
H. Mog. ■ 1312000b 03 -— 3936oo|°
Dito onder Gua- i rantie van Hun Ed. Groot Mog. uit de Negotiatie
van 8 Millioenen 4953°°° 0 0 3 148590 o o
Dito uit de Lotery van 7 Mil-
1 ioenen 1785 8280000 003 248400 o|o
!JltimoMeyi7QO ; f 8068124! :-
Dito uit de Lo , tcry van 10 Mil- 1
ïioenen 1786 11220000003 336600 oo
Ultimo Meyi79o' j
f\105320j:-:- i
Dito uit de Lon- 1 verfie van Anti- ' sipade-Penningen 22682550100 3 680476 oip
Transporteer / 557592o8oo. , . ƒ162585700
Ua*



JAARBOEKEN; Augustus, 1791. 1%<S9
Per Transport ƒ55759208,0:0, . .1/16258570 0
Ongeconverteer- j j J J' |
deRecepisfen 3-3P700 00 3 pCt. 9*19100
Van de Staaten ^
van Holland uit | j |
den 25 penning 1 2362jooo!o o 3 7087 to oio
Beleening op Na- I I ... . gelen voor 5 Jaaren 300000 o 0 4 12000 o'o
Nieuwe Nego- j ' f2^°798 3 °
tiatiebyforme van
Lotery 1790 12000000 003 — oöcroc 0 o
1 Um -
Jaarlykfehe aflos- ƒ280079800 fing van de Negotiatie van 1785 ƒ iooeoooo
Item van 1786.! ieoooo!o,ö
Van de nieuwe
Nes,otiatieini79oj 140:0000
Van de Geconverteerde Rece- !
pisfenpCt. 226825 o'o
— | - 566825joo
i ƒ3367623'0 tf
Yyyy 2 j>y



NIEUWE NEDERLANDSCHE
By de Kamer Zeeland. In de Negotia- j tie onder Gua- j rantie van H.H.
Mog. ƒ250000 o o spCt. ƒ 750° °c
Opgenomen j Penningen a de-
pofito 0385711003— 715 O c
Dito anticipa- 1 |
tiepenningen 683200I o o 3 — 20496 o(c Door de Staa \ I
ten van Zeeland 2300000 o°3— 0900000 NegotiatieLo-
tery 1787 112500c 0 0 3 — 3375° o o Van de Staaten | van Zeeland uit I f
den 25 Penning 787500c 003 —; 236250 o o , I
Gefield dat de Kamer Zeeland op dezelfdevoet als thansdeHollandfche Kame ren hebben ge. daan, nog zal moeten Negotieeren/3500000komt met 20
pCt. premie 4200C00S o o 3 — [• iafooccj
ƒ493710
Jaarlykfche af losfing op de J
zelfde voet . . ƒ4900000 499oeo
I S/542711U
Litt. |



JAARBOEKEN, Augustus, 179!. 1371
Litt. I.
Arbeidsloonen.
Barbierbehoeftens.
Behoeften voor het
Scheepsvolk.Bier tot Koopmanfliap.Bier Equipagie.
Booter. Srood.
Notitie van de wyze, op welke alle betaalingen in de refpective Kameren van de O. I. Compagnie gedaan worden, geboekt , als onder het hoofd van i
Het bedragen der Dagloonen, betaald aan he'Ê Arbeidsvolk, werkende op de Pakhuizen, Timmerwerven , in de Lynbaanen, het Vo'k op de Jagten, en die de Compagnie verder in Dagloonen gebruikt.
AUe Drogeryen, Kruiden, Olyen, enz tot da Apotheek nodig. Medicament.dsten, Doozen en Pakkasfen tot Medicamenten, oud Linnen of ouae Slaaplakens, Roodleer, Tin en Koperwerk voor de Apotheek, Chirurgyns Inftrumenten, Schaaltjes en Gewigt en verder Gereedfcbap. Delftfche Potten, Glaaze Flesfen, Retorten, Smeltkroefen, enz.
Hemden , Waakrokken , Duffeltjes , Wolle en Linnen Pakken, Broeken, Kousfen en Schoenen , Kisten en Flesfekelders, die op reekenirg van Maandgelden aan het Scheepsvolk worden vêrftrekt.
Alle binnen eri buitenlandfche, en Jopen Bier 4 om te dienen tot voldoening van den Eicch voor Indiën.
Alle de Bieren tot Confumtie op de Huizen, Pakhuizen, Timmerwerven , in de Lynbaanen, en op de Scnepen met den Impost van dezelve, het Water voor de Schepen, Jopen Bier voor de Schepen.
Voor Indiën en voor de Schepen Jagten en Lo* gementen, Impost van de Coniumtie, courtagë van de Inkoop van Boter.
Tarwe en Rogge, Maal, Sifc en Bakloon. Impost 00 hes Gemaal, onkosten van hst outfaöjerJ Yyyy 3 vaB



1373 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Cajuitbehoeften.Courtage van yerkogte Retouren.Diverfe Koop. manfchappen en behoeften voor Indien,
Gefchut en AmmunitievanQoriog.
van Graanen, de Fattor, Brood voor de Schepen en Jagten, witte Befcbuit, hard Brood.
Kruideniers Waren , Limoenfap Lywaat tot de Tafel , Zitkusfens, Tin werk, levende Hoenders.
De Courtage, die van de verkochte Koopmanfchap. pen word betaald-
Barnfteen en Bloedcoraal , Goud- en Zilverdraad , Goude en Zilvere Kanten , geflagen Goud , gemaakt Zilverwerk , Spiegels en Glaswerk , Glaaze Ruiten , Verrekykers, Vergrootglazen en Brillen , Pennemesfen, Potlood, Pennen , enz. Coraal en Krameryen , Rouaanfche Mutfen , Knoopen en Gaaren , Camerixdoek , Kerkboeken voor Indiën , Papier en Courtage van het zelve , Schaften en Pennen , Pergament, Hop , Tabak cn Pypen , Balancen , Schaalen sn Gewigt, Timmermans, Metfelaars, Kuipers, en andere Gereedfchappen , Schoppen , Spaden, Graven en Kapbylen , Lantaarns en Lantaarnkamers , dubbeld en enkeld Blik , Smeltkroezen , Esfayeurs Gereedfchap, Tuinzaaden , Quikzilver.
Kanon en ander Schietgeweer , Kanonbooren , Vuurfteenen , Kogels, zo Yzeren als Loden en Hagel, Kneppels, Handgranaten en Bommen , Buskruid , Deegens , Houwers en Pieken, Helbaards en Bardefaanen , Patroontasfen , Portd'Epées, Sabelriemen en Trombanden, Trommels en Tromvellen , en verdere toebehooren, Trompetten , Osfenhuiden, Kruidzakken, Beurfen en Brandemmers, Londt, Cardoesünnen, Gaaren en Naalden , Cardoes- en Schildpapier, Hairdoeken, Zeeraen Varkensvellen , Wisfersvellen, Conftapels, Roer, en Slotemaakers Gereedfchappen, Conftapels, Botteliers , en Slotemakers Kisten, Pakkasfen tot Lont of andere Goederen , Schalen en Gewigt, Spaans Kurk, Bosfen Spaan, Nootoboome Placken tot
Laa-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1373
Hennip. cn Touwwerk.
Eyken Hout.
Masthouten.Hout Divers.
Huistu uren. Ther et Tzerwerk.
Kaas.
Koperei Koperwerk.
Laktnt
Linden , Haayevellen , en Zeebiefen , en dï-. verfe andere Behoeftens tot de Wapenkamer behoorende.
Hennip en Touwwerk , Waagdragers Loon van het ontfangen van Hennip , Slagloon van Touwwerk , dat van Compagnies Hennip in andere Baaaen word gemaakt.
Eyken Balken , Krommere en Knies , Eykë Plankeo , Zaagloon van Balken , Krommere en Knies.
Masten en Spieren , Zaagloon van Masten.
Gcecne en Vu'ire Hout , gezaagd en onge" zaagd, tot gebruik alhier en voor de Kaap. Wa« genïchot- Pyp- en Vathout, Juffers en Sparren, Pomphouten , Pokhout, en andere Blokemaakers Hout, Esfe Riemen , Windboomen en Handfpaaken , Latten en Veercn , Nagels, Dentels en Pennen, Brandhout.en den Impost, Beeldwerk aan de Schepen en fnyden van dien.
De Huuren van Huizen, Pakhuizen, Zolders en Kelders.
Staafyzer geforteerd , Yzeren Banden, Staal, Spykers in foorten , Ankers en Dreggen , Aambeelden, Dommekragten, Been-en Hand-Boeyens, Zaagen , Vylen , Slooten , KousfenkrammeB , Ringen en ander Yzerwerk, Yzerdraad.
Edammer , Leydfche , en Gouéfche Kaazen.
Bladkoper , rood en geel en Latoen , Koperen Ketels en Bodems , Koks en andere Ketels, Potten en Pannen en ander Kokswerk , Broodpannen , mctaa'en Klokken , metaaien Blokbosien , koperen Merken, beflag van Koper aan de Schepen, koperen Cardoefen, Gefchutlepels, Kruitlantaarns, Kruitmaaten, Botteliers Pompen , Lampen en Kandelaars en ander klein Koperwerk , Koperdraad.
t Lakenen en Drap de Dames , Peylakenen, Yyyy 4 La-



Wdlc en
Zyde
Siüjjeiu
Lood.
Maand gelden op de h-and.
Maant gdden op dcR touren Öly,
OngeldenEqulp gie.
1374 NIEUWE NEDERLANDSCHE
T akenrasfen , Kroonrasfen , Perpetuanen , Kerfaaven en Baaven , Sergie de Dames en de N SS , Ras de Maroque , Heer-Luyks en A Ser Baayen, Bouratten , Polemiteri, Gry-
nen en Barianen , C*™^ h„tf*B™v ' vervoer van Lakenen en Wolleftoften , b-rey- , "a s en Drukloonen van dezelve ,^ken van T "kenen, Foilet, Linnen, en Schilderen van vl Sten P ovifie wegens den inkoop, en berei^rLakenen en Wolle Stoffen, Zyde Stoffen
ÉVSioteennfeteiü Lood, Rollen Lood en OrapSod zo voor den Eisch van Indiën tot g ?u?k'aan°'sSmpagnies Gebouwen als toe bekleeden van Kasfen, Looden Pypen, GietISnen vun Lood , Waagdragersloon van Lood • ïbridsloonen verdeeld aan /s Compagnies Ge. hnuwen courtage van den inkoop van Lood.
twee Maanden Gagie aan het aangenoomen Vn" oü de hand betaald, de Kostgelden, die Z LZ ïevallen gegeven worden, het regt van ÏtISSdS van geapprehendeerde en abftme Perfoonen, onkosten dieswegens aan den Cipier en
r "orMaangdden betaald aan het f.huis
toornen VolS, en vooraf wegen die in lnaien , zyn Maandgelden by het Volk op de Krmsfeis
' Veptlfe en andere Oly van ölyven , courtage %Sn£^n^2!c en Onkosten wegens h^ffiïi van Schepen, L wegens het examineeren van PrediUn en en
a' yfekemfoolters, de giften aan Predicanten vooi gfSSSS?^ hun Huishouden en tot Boe. kpn Lifter - vragten met Goederen en naar T«el of elders , Lootsgeldcn van u. gaande Schepen, Geldkistjes, Paffen, kleer-jn



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. I375
Ongelden, Retouren.
Pik Teer en HarpdisiPotsagicn
Retour-
Genc-
rar/t.
Stuurmanskisten , kleine Onkosten , Sleeploonen aangaande de Equipagie , Goudfche Tollen van Equipagie-Goederen, Onkosten van uitgaande Schepen in Engeland.
Declaratien van Vacatiën en Reiskosten , naar en van Zeeland , den Haag, en elders. — Ook tot ontlosfing der Retourfchepen, declaratien van Praclizyns , Ongelden raakende de vierjaange Reekeningen, Huishouding, Logementen en jagten , Suikerbrooden by de portien , Speceryen, Turf tot de Huishouding , reparatien aan de Compagnies Huizen en Gebouwen , ioofte Penning'en andere Belastingen op dezelve, huur van Kruisfers op de Retourfchepen, Recognitie aan Capiteins, die gekruist hebben, Prsemien voor het eerst ontdekken der Retourfchepen, Ligtervragten v3n Retouren , half Waag- en Wikgeld van de Retouren , Doek tot Peperbaaien , blikke Proefflesfen voor de Thee , Proefloon van Salpeter , drukken van Billietten , en Cargaas, Pryscouranren als anderen, Binden van Boeken en "Papieren , Landsregten van Retouren, PaalVuur- en Bakengelden van de Retourfchepen , Lootsgelden van dezelve Impost van de Jagten, Goudfche Tollen van de Retouren, de Gouden Penning voor den Commandeur van de Retourvloot , kleine Onkosten op de Retouren vallende , Waakloonen , Sleeploonen van Retouren , Partygeld in Banco, onkosten van Retourfchepen in Engeland.
Pik, Teer en Harpuis, half Waag-geld van de Hatpuis.
Gort, Erweten en Boonen , Tarwe en Grutte-Meel, Garst, Mostcrtzaad, Pruimen, Kool, Wortelen, Uyen en Mirxwortelen.
Vergoeding van Verlamdheden , Remuneratien, Prsemien wegens het ontdekken en aanbaden der Goederen.
Geld



I3r6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Scheepsgeld.
Zeildoek,
Speciën voor Indien ■
Spek.
Sinurm. Gereeapup,TraciemeiUcti,VerfcheideBehoeftens,
Vette Warden,Visch,
Geld tot betaaling van nodige Ongelden, efi ververfchingen aan de Schippers medegegeeven wordende.
Hoüandsch Zeildoek, zwaar , gemeen , en ligt Jagtdoek , graauw Hennipdoek , Zeilgaaren , maakloon van Zeilen.
Al het gemunt en ongemunt Goud en Zilver, het geen op den eisch voor Indiën word verzonden.
Wat gezoute Spek , Rookloon van het zelve, Impost van het Spek , Courtagien van den inkoop , Waagdragersloon van bet ontfangen van dien , half waaggeld van Spek, Hammen levende Varkens.
Zeeboeken en Kaarten, Vlaggen , Compasfen, Graadboogen , Dieplooden, Na^tglazeh, Pasfers en veraere Gereedfchappen.
Alle Traciementen en Jaarlykfche Recognitiën.
Smcekoolen, en den Impost van dien , Klinkerfteenen en Moppen, Cement en Kalk, Siypfteenen , Leerèn tluyden diverfe foorten, Muscovifche Jugten, Poortlaken, Vischzegens, Turf voor de Lynbaan , Werk om de Schepen digt te maaken , Zeep, Lantaarns en Lantaarnhoorens voor de Schepen , Muscovisch Glas, Teerkwasten , diverfe Verfvvaaren , Zwartfel , Blaauwfel en Styfzei, Verfkwasten en Penceelen, Varkensborftels , gemaalen en ongemaalen Zwavel , Pfahu- en andere Boeken , die op de Schepen worden medegegeeven , Houthakken , Mouten , Wannen , Botertuynen en andere Koksbehocftens , Schecpskannen, Wyn en Bierglazen, Aardewerk en Mandewerk.
Zout en Pekel met den Impost van dien , Wa.sch, half Wasch en Smeer Kaarfen, Talken Reufel, Traan.
Stokvisch, gezouten Visch, Haring.
Os.



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1377
Vleesch,
TPisfelen getrokken uit Indiën. Wynen.
Litt. K.
Osfen en Koeyen, Impost van dezelve, Slagtloon, Schelloon van de afvallen, declaratie van vacatie wegens den inkoop, Recognitie aan iemand die by den inkoop adfifteert, diversen. Vleesch.
De Wisfelen van Batavia, Ceilon en de Kaap enz. getrokken.
Secq, Spaanfche Wyn en Wyntint, Rhinfe en Franfche Kroonbrandewynen, gedisteleerde Wateren, en Lepelblads Water, Azyn, en Impost van dien voor de Confumtie alhier, üouteljes, en Kurken, Bierdragersloon, afïlagceelen en andere onkosten op de Wynen, Bereidfel, Lucht, en andere Behoeftens, Courtage van den Inkoop van Wynen.
In gevalle op een Ordonnantie Goederen worden gevonden tot meer als eene reekening behoorende, zal het minste deel het meeste moeten yolgen.
Eenige Documenten, voorkomende van Goederen en Zaaken, hier voor niet gemeld , zullen moeten geboekt worden op zodanige Reekeningen sis waarop men zal roeenen best te behooren.



1378
NIEUWE NEDERLANDSCHE
Litt. K. Wanneer cle Equipagie naar Indiën zig
in dit loopende "jaarbepaalde op^Sche» pen zoude zulks ten gevolge hebben de navolgende befpaaringen op de refpective Posten van uitgaaf, door de Kameren gebragt op de Calculatien hunner Kasfen tol ultimo December 1791 De Kamer Amfterdam heeft iii uitgaaf gebragt onder de
Onkosten van de Werf.
Waarop zou I de kunnen { worden ge- J kort. I
•Voor Scheeps-Timmer- . I
hout cn Masten ƒ iaooooooj/ 600000 b
... Hennip 200000 o o icoooo o o
■ Pik, TecrenHar-
puys 1400000 7000*0 o
' Zeyldoek, Ever en I
Graanwdoek j 6000000 3000010 o
Yzer beflag e» Y-r I
zer enz. 50000:0 o 25000b o
Spykers 10000 o o 5000b o
Bladkoper, Cama-
iywant 10000.00 500000
—- Brandhout en Kooien 820000 4000 o'o
■ verdere benodigd- [
heien 50000b1 o 2000000
Foor het Palhuis. I j
Voor Plokpenningen. 250000 o 2500c ojo
Stuurmans gereed- | |
fchappen en Kaarten 18700b o 1000c 0 0
Transporteer! ƒ 56570J0 o ƒ 29100c o|o
Voor



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1379
Per Transport ƒ 565700'c) o; ƒ291000 cxo
Voor Scheepsboeken 3300,0'o 2000 Jo
Vaatwerk 28500 0 1000 oio
Scheepskisten I5ooo(o'o 8000 c{o
Pakkisten 250000' ïooo'oo
"— Cargafoenen en Be- 1 j '1
heeftens, zonder die f j
voor China 228100 o oj200000 o oi
' Scheepskleêren 11700,00 öooo'oo
Scheepshemden 7500 o o 40001 o o
! Slagthuis en Wyn-
Pakhujs 460000 002 7cooo|0 o
Wapenkamer ócooooo 400001c o
Monftenng Comptoir 8coco,oo 4-000L o
Voor Texel 25000 o o 10000 c o
[ƒ1461650100 |
Vooronderflellende datde Kamer Zeeland haarer calculatie in zeiver voegen bebbe opgemaakt, zoude in evenredigheid op die zelfde foort van uitgaven
by de Kamer Zeeland kunnen worden gekort ,
Buiten de Speciën voor Indiën, en 4* S °'* te betaalen asfignatien is voor verdere uitgaaven door de Kameren van bet Zuider en Noorderquartier opgegeven door
De Kamer Delft ƒ657000.0 0
Rotterdam 809500-00 Hoorn 611:20-0-0 Enkhuizen 237000-0-0
te zamen ƒ23I472o•o o
Waarop by calculatie,~eu~m" onde7 ltelhng,dat de Kameren niet meer dan iiunne quota in de te doene Equipa-
Traospor teerƒ1309500:0:0 gie
Am-
!teloam.
Bylagen 01 Rap' lort no* >ens de lostTndifcheZomp.



Amstel-
dam.
Bylagen tot 'Rapport nopens de OostJndifcheComp.
Vaydag den 13 Mey 1791.
Heeren Commisfarisfen tot de Befoignes, ingevolge van de Refolutie Commisforiaal van den 10 April laatstleden, en ter voldoening aan het verlangen van Hun Edele Mogende' de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken yan de Oost - Indifche Compagnie, by Hoogstderzelver Misfive van den 9 dier Maand gemanifefieerd geëxamineerd hehbende de Memorie van den Heer Advocaat NeTrbur'h bv de Notulen van voorfchreve datumSn hei breede vermeld, hebben ter Vergadering ge-
raIDatnhetdHun Heeren uit die Memorie is voorgekomen, dat welgemelde Advocaat dezelve heelt oraefteld in die onderftelling, dat wanneer zyn Ed. Smogt worden gegouteerd, he* zelve zo tyd.g
1380 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport /i309yco:o © gie zouden fourneeren zoude kunnen worden gekort i300ooo'o:o
De korting over alle de Kameren
zoude derhalven uitkomen op f 2609500:0:0
Litt. X. EXTRACT uit de RESOLUTIEN door Heeren BEWINDHEBBEP E N van de OOST -1NDISCHE COMPAGNIE gecommitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN binnen AMSTERDAM ogenomen Op



JAARBOEKEN, Augustus^ 1701* 1381
zoude worden vastgefteld, dat de Hooge Regeering van het zelve kennis konden dragen voo.r het vertrek der Scheepen Van de eerfte bezending van Batavia , om te effectueeren , dat de Koffy eh Peper, Welke met dezelven zouden verzonden worden, wier den aangehouden , en op dat daar door by Ver koop van die Producten, een aanzienlyk Fonds aan Gouverneur en Raaden zouden worden bezorgt , het welk men van hier in ftaat zou geweest zyn te fourneereh, en waar door, dus de zaaken ih Indien buiten confufie zouden kunnen gehouden worden, zo als ook door het niet te behoeven uitzenden van dat Gapitaalj het deficit m de Nederlandfche Kas, in dit Jaar aanmerkelyk zoude verminderen, eh dus ftrekken om ook de zaaken niet te Lande buiten verwarring te houden.
Dat egter den tyd thans reeds zo verre verjodpen is, dat de tyding yan het arrefteeren van zodanig Plan; niet meer in Oólober van dit Jaar op1 Batavia zyn kan, en dat dus niet meer kan voorgekomen worden , dat de Koffy en Peper voor ï 79 2 met Compagnies Schepen van de eerfte bezending Worden over gebragt.
Dat egter de tyding nóg mogelyk in Indien wel zoude kunnen aankomen, voor het vertrek der Schepen van de tweede bezending; doch dat, fchöoh men al etns wilde vooronderftellen , dat, 'er terftond een genoegzaam getal Koopers voor de overgeblevene Peper en Koffy zoude gevonden wor»' deD, het te verkoopene reftant, als,verre het minfbe gedeelte zynde, niet fufficient zoude wezen, óm de aldaar benodigde Contanten te fuppleerènji' terwyl nog daar en boven door die verkoop aan Particulieren (zo al mogelyk) zou worden veroor-* zaakt, dat te gelyker tyd, een èn dezelven Artikelen door de Compagnie en door Particulieren aan de Markt gebragt wierden, het welk op de pryzen zeker een aanmeikelyken invloed hebbed Zz z z ZOuf-
Attf-
STEL* DAM.
Bylagen tot Kap. port no* pens ds Oost* Indifehi Comp\



Amstel.
dam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIndifcheComp.
i
[382 NIEUWE NEDERLANDSCHE
zoude, en dus in dien opzigte niet dan nadeelig voor de Compagnie zoude kunnen zyn.
Dat zy Heeren vertrouwen, dat dit genoegzaam is om Hun Edele Mogende te overtuigen, dat het voorgeflagen Plan, niet, of ten minlten niet met een genoegzaam effeft dit Jaar zoude kunnen werken, al was het dat men toe het befluit overging om het zelve terftond te introduceeren , en dat dus, ingeval''er zig op nieuw in dit Jaar een deficit in de Kas opdeed, de zaaken zonder adfiftentie van den Souverain , thans niet meer door het voorgeflagen Plan buiten confufie zouden te louden zyn , en dat dit zo zynde, zy Heeren meenien dat thans het rydftip niet daar was,om over e gaan tot zodanige middelen, als de Advocaat Ne'ierfursh bv zyne Memorie had voorgedragen, en Jat', overmits men zig vleid, dat de reeds door de Vergadering van Zeventienen genomen Refolutien , 10 wel als de heilzaame maatregelen, welke men /astfteld , dat tot opbeuring van den Raat der Maatfchappy door de Heeren, welke de Commisrie naar Indiën zullen uitmaaken, genomen zullen worden , ten effefle zullen hebben , dat de toe[tand der Compagnie eerlang zig minder zorgelyk sai doen aanzien. — Dat zy Heeren dus onder ver3eterin°- van gedagten zyn, dat voor het tegenwoordige geen 'finaal befiuit kan worden genomen, 3ver een Plan, dat ?,efchikt was om dadelyk* te wer;en en nu niet meer dadelyk kan geïntroduceert worden, en zig ook uit dien hoofde vleyen, dat Hun Edele Mogende Bewindhebberen ten beste zullen houden, indien zy niet treden in eene breedvoerige beliandcling van de daar by voorgeltelde Tiiddelen, alzo die naar hun inzien als overbodig zouden kunnen worden aangemerkt; e;' de gcwigtire Propofitien bv'die Memorie voorkomende, ook ^en naauwkeuriger onderzoek zouden vereislchen, jan tot nog toe uit hoofde van de bekrompenheid ies tvds heeft kunnen piaats hebben. .
1 Dan,



JAARBOEKEN, Augustus, 1791; I383
Dan, dat, daar veelligt de intentie van Hun Ed. Mogende , zoude kunnen z.yn , geïnformeerd te worden van de gedagten van het Bewind over de uitvoerlykheid en genoegzaamheid der middelefl op' zig zeiven befchouwd, Commisfarisfen gemeend nebben niet te mogen afzyn , ook daar omtrend aan het verlangen van Hun Edele Mogende te tragten te voldoen; dat zy Heeren Commisfarisfen derhalven de vryheid namen in het generaal dmtrehd meergemelde Memorie aan te merken.
Dat 'er by gemelde Memorie gevonden worden verfcheidene middelen ^ welker introductie zekerlyk aanmerkelyk Compagnies omflag zouden verminderen , cn dus in haare Uitgaven aanzienlyke befpaaringen uitwerken. Dat onder die middelen als een der voornaamile is voorgekomen ^ de vermindering van Vaart met Compagnies eigen Schepen naar Indiën en terug, zo als dezelve word voorgedragen met 8 4 10 Schepen te Zullen kunnen gefchieden.
Dat hst een indisputabéle waarheid is, dat hief door een confiderabele vermindering in den omflag bp de Werven en andere Adminiitratien, zo hier te Lande, als in Indiën zoude te weeg gebragt worden; dat echter hier tegen wel was in bedenking gekomen , of het Compagnies intrest zoude medebrengen om tot het repareeren van die 8 k ld Schepen , en het aanbouwen van die weinige nieuwe, welke tot het compleet houden, van de als dari zo gering zullende zyn Navaale magt zoude benodigd wezen, en mogelyk op één of Jaarlyks twee zoude Uitkomen,zes Werven, met zo veel Magazynen , Lynbaanen , en diverfe Winkels aan" té houden, en pj dus niet deze weinige Schepen aan de Compagnie door baaren grooten omflag importante Somme zouden kosten. . Dan dat het nogthans is voorgekomen ^ dat dcrl Heer Infteller der Memorie niet zo zeer heeft be%év% s dóeld,"
Am-
sted* dam.
Bylagéh' tot Rap* port ho~ btm dé Oost- . tndifcM 3ompi



i3§4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rap. port nopens de Oost Indifche Comp,
doeld, om dien gantfchen omflag van alle de Wer« ven en Winkels aan te houden, maar dezelve allengskens het zy door uitfterving, gageering of op een andere geëffectueerde vermindering der Manfchappen in te trekken, en af te fchaffen, voor zo verre ze nadeelig, en voor de Compagnie te kostbaar zoude vallen , en dat fchoon zyn Edele de Arbeidsloonen niet zo aanzienlyk by zyne Calculatie had verminderd, als het voorkwam, dat dezelve in proportie van den minderen omflag anders wel zoude hebben kunnen verminderd zyn, het egter het oogmerk van dien Heer alleen maar fcheen geweest te zyn, om zo lange als de thans op de Werven enz. werkende Manfchappen in wezen waren, die omflag niet zo important, en als op eens te verminderen; maar dat niet te min met 'er tyd, het zy door affchaffing van Werven, als anderzints behoorde gezorgt te worden, dat die weinige Schepen niet aan de Compagnie kwamen te kosten als wel zou behooren.
Dat den Heer Nederburgh, om deze vermindering in de Vaart der Compagnie Schepen te kunnen maaken, als één der voornaamfte middelen voorfield het verköopen van de Koffy en Peper op Batavia aan Particulieren.
Dat ten opzigte van dit middel aan Commisfarisfen verfebeiden, en zo zy vermeenen niet geheel ongegronde bedenkingen zyn voorgekomen: narnentlyk: of by de Commercie hier te Lande, wel de lust zo al het vermogen zyn zoude, om zulke importante ondernemingen te doen , waar toe zo een groote fomme Geldsbenodigd was, en dat, wanneer het mogt gebeuren, dat van hier geen genoegzaame quantiteit Koopers zich aldaar bevonden, om alle de voorraad van Koffy en Peper in te koopen, het moeilyk was te bepaalen, hoe de Compagnie met die aan handen gebleven quantiteit handelen zonde ; dewyl wanneer de Compagnie verplicht
wierd



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1385
wierd dezelve voor haare eigen rekening herwaards te voeren, daar door zoude worden veroorzaakt,, dat dezelve Producten door de Compagnie en Particulieren te gelyker tyd zouden aangebragt worden , het welk, zo als te voren reeds is aangemerkt, niet dan fchadelyk zoude kunnen wezen, of wel, in geval de Compagnie zulks niet deed, en dat 'er zig geen genoegzaam getal Koopers uit Nederland in Indiën opdeeden, dat men als dan zoude moeten overgaan, om by aldien 'er Koopers van vreemde Natiën zig opdeeden, het resteerende aan dezelve af te ftaan; dan, dat ook hier tegen eene niet geringe confideratie oprees , dat als dan daar door het Land van zeer veel voordeden zouden verftooken worden, van welke zy anders by den aanbreng dier Producten hier te Lande zou hebben geiouïsfèerd.
Dateer ock geen mindere bedenking was ontftaan, of nier door het permittecren aan Particulieren, om met haar eigen Schepen van hier na Indjcn te Navigeeren, een ruimen weg tot den Smokkelhandel in die Producten, welke de Compagnie aan zig mogt referveeren, zouden worden opengezet; dac men, wel is waar, daar tegen ernftige maatregelen zoude moeten tragten in het werk ftellen, en dat ook die weg thans door het menigvuldig aankomen van vreemde Natie- Schepen, niet gebed gefloten kan gehouden worden; dan dat het egter aan den anderen kant niet minder zeker is, dat hoe meer de Vaart van Europeefche Particulieren in de Indifche Zeeën vermenigvuldigt, hoe moejelyker het vallen zal om den Sluikhandel en Smokkel vaart, welke door dezelve kan gedreven worden tegen te gaan.
Dat deze bedenkingen van dat gewigt en aanbe lang aan Commisfarisfen zyn voorgekomen, dat men in twyffel heeft geftaan , of wel de door den Heer NcdcrL'urgh voorgeftelde Reductie in den omflag Zzzz 3 zou-
STEL)AM.
Bylagen tot Rctjt' hort nohens de OustIndifdieComp.



ï
Am- 5
fTEL' DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheQornp.
Litt, Y,
380' NIEUWE NEDERLANDSCHE
;oude te bewerkflelligen zyn, daar het middel, het welk daar toe zoude moeten ftrekken, aan zo veee bedenking onderhevig was.
Waar op gedelibereerd, en Heeren Commisfa■isfen tot de Befoignes, voor derzelver genomene noeire, en gedaan Rapport bedankt zynde, is goedgevonden zig met het zelve te conformeeren, en in diervoegen het Advis dezer Vergadering over de te meermaalen gemelde Memorie by Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de Qost ■ Indifche Compagnie uit te brengen; en dat dienvolgens aan Hun Edele Mogende in het byzonder, namens deze Vergadering zal worden te kennen gegeeven, dat de Vergadering op de hier voorgemelde gronden vertrouwd, zig temogen gedispenfeerd houden om voorfchreven Memorie .voor gis nog in nadere deliberatie te nemen.
(Onder fond)
Accordeerd met voorfz. Refolutie.
(Jdfas getcekendy
§L C. NEDERBURGH,



J AARB O EK EN, Augustus, 1791. 1387
Litt. Y. Uitgaven by de Kamer Zeeland'van primo
No. 3' Qitober 1790 tot ultimo February 179).
Asfignatien. ,
Agterftallige van voorige jaaren onder ultimo
September 1790. .... ƒ 3IQ22, gQ
Asfignatien op de voor . y
jaarsverkoping 171,0 , opgefchort zynde tot 10 January 1791- ■ ƒ 371596 19 o By voor 4 maanden Intrest a 4 pCt. 4954 io'o
Beleening. ■ , 376^ 9°
Op Nagelen en Caneel
welke kunnen opgezegd
worden ' ƒ337000 00
Zes maanden Intrest op
dito vervallene ultimo X
January 1791. C766 2 0
U n.ri 343766 2 o
Geld Lifchen. 1
Per de Schepen Zeeland en de Erfprins verzou-
detl T „. ..... «0655100
Tpactementen j
Over 12 Maanden ver- | [
vallene primo January I
- • • ' • 498641.15.0
Transporteer 1 ƒ 1750063' 5»
Zxfz 4 We-



f388 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport| f i75°o6"3 5|<3
Wegens de Departemen*) ■ I
ten ontfang.
Reftanten van de Or donnantien op de Heeren Otfangers , nog
niet gehaald. ƒ 34>-Oi 7°
Generaale Compagnie Interesfen 154478 *7 °
Aflosfin^en, de anticipatie- Penningen op de Iaatfte Verkoping daar
onder begreepen. 921600 _oo IIIOi8o4Q
Reekenkamer. \
Soldyen en Nalaten- 60438100. fchappen enz. .... ™
Wegens de Departementen Equipagie.
Voor de Werf . 7347549' 4|«
Het Slagthuis en Wyn- | ,
pakhuis 7^00,?S Oe Wapenkamer 0129 1 o
Het Comptoir van de.
Monftering , den in
Icoop van Transporten !
daar onder begreepen. t'Svftj» ° 4p55g8 3 s
Commercie,
Behoeften? , Onkosten .
enz." ƒ47900,9 0 Cargazoenen *74co Apotheek ' I _
Transporteer ƒ" £715©.' o] o ƒ 34*5270, a|& i i-ti . • yragt-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1389
Per Transport] ƒ 67150J | ƒ 3425270] 2 8 Vragtpenningen. . . , . 785811 00 6715© 5 o,
Depèt Militair met deszelfs onderhoorigbeden , . . .
Voor de Chinafche Wisfelbrieven het een vierde van de Kamer Zeeland 739786 30
Ongelden tot de Hol- I landfche Courant 18494 l3 °
— — . 758280 i6'o
Voorloopende Zaaken . , . . 134180 ojo
Waar tegen de volgende ƒ4463462 3! 8
Baaten.
Het faldo van Kas en Bank onder ultimo September ƒ 389455 12 o
Van den 25 Penning in twee Ordonnantiën 30000e o O
Het provenue der 2 Najaarsverkoopingen van 1 29 November en 20 December 2535000 00
3224455 12 o
Dus over de gemelde j .
rnaanden te kort .... | ƒ 123900611$
%zz% 5 Litt. Y\



ï39o NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am.
stelbam- •
Bylagen tot Kap. port ntpent de OostIndifchsComp. o . f "'''
Litt, Y. Ut/gaven by de Kamer Zeeland, van No. 4. primo Maart ,, tot ultimo Decem¬
ber 1751.
Asfignatien op .de Najaarfche Verkoping 1-790, op de jongst .gehoudene Vergadering yan Zeventienen verdeeld om met primo Maart 1791 te voldoen voor de Kamer Zeeland ƒ584157- s-o
Dito op de verkoopingen van hetVooren Najaar 179J gecalculeerd op 1000000- o-o
BeleeningenopNagelen enCaneel reeds onder de vorige vyi" maanden opgegeeven, als kunnende geëischt worden , dus hier voor Memorie.
Interesfeh daar op verfcheenen over 6 maan-
ckn 6766- 2-0
Geldeisfchenop de voo-
rige toebedeelde nog
onvoliainl /i98oi6o-i8 0
Af hetgeen daar op door
de Kamer Amfterdam
door die van Zeeland
Anno 17S8 is verzonden • 221321.6 S
ƒ2758839 Ii-8 By, het quota der Kamer Zeeland 1791 50000000
— ~3a58§39 n-8
Traciementen voor 6 maanden , vervallen
primo July 1791 9492-17 0
Transporteer f^59%55-^J
Wc-



JAARBOEKEN, Augustus, i59%
tv Per Transport! . ■ f^59z5S i a.8
(regens de Dèparteme?2-\ ten ontfang.
Refhnten van Ordon-] rs] nantien op de Heeren Ontf'airgers , nog niet f |
afgehaald f 'f i \
Generaale Compagnies] i
Interesfen \f3SÖ$}$ oc
Aflosfingen | 227000' po
j— —fi_t. 5775,15 0 0 Reekenkamer, j ij. '
Soldyen, Nalaatenfchap j I pen enz. ... 305485 ojo
JVegens Departementen
Equipagie. j
Voor de Werf M»#P tiet Slagthuis en Wyn- \ \
Pakhuis 1 103000! o'o
V. apenkamer 7093*140 Het Comptoir van de] Monftering, den inkoop' I {
van Transporten daar' ■ onder begreepen. ' | 17009815Ö
;—{- 102932J i8«
Commercie.
Behoeftens , Onkosten! enz. I ƒ77200, o'o]
Cargafoenen j 34800' 00 f
Apotheek j ' 4625! 00
Vragtpenningen I. . J \ j
—L.: 116625 o o Pepót Militairen met i j
Transporteer S ƒ6888202 ió||
des-
Am-
stel-
dam.
Bylagen rot Rapport nopens de OostIndifcheCompt 5



J392 NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM.
Bylagen tot Rapport no* j>ens de. OostIndifcheComp,
Per Transportt ƒ6688202 iojg
deszelfs onderhoorig- „ _
heden . . . 13661117»
Voorloopende Zaaken. . . • 33OI74 _°_ °
Waartegen de volgende
ƒ73549381 8 8
Baaten,
Van de Heeren Staaten 1 vanZeeland uit de fubfidie van f437Jooo:':' oog pr. resto ƒ1275000 qq
De VoorjaarfcbeVerkooping van 1791 bereekene op 1500000 0o
DeNaiaarfcbe dito, zonder 'een China's Schip 0p 1500COO o o
l~ — - 4275000 o
Dus over de voorgemel- - — —
de 10maanden tekort . . . ƒ3079988 8 8
Waarby het te kort van
1 Octobcr 1790 tot ,
ultimo February 1791 • • • 1239006 u 8
| I ƒ4318995 00
Litt, Y. No. 5-
Volgens de Calculatien opgemaakt tot ultimo December 1791 was tot dien datum by de Hollandfche Kameren een dcfick van ƒ3791565 0 0
En by de Kamer Zeeland 43i8995* °-°
Te zamen .bedragende ƒ 8110560-0-0 Transporteer/' 8lI056<5£,°



JAARBOEKEN, Augustus, I79I. 3393
Per Transport , , . ƒ811056000
Men meend, dat ingevolge de zedert daarop gemaakte Memorie van defalquatie, dit kort eea wezen tlyke vermindering zal ondergaan , met de volgende Posten.
De Negotiatie van de Kamer Zeeland zal zuiver opbrengen . . .ƒ316800000
Het geen minder zal behoeven verzonden te worden aan Contanten uic hoofde van de geïntro» duceerde belastingen.
Deze volgens ruwe CalCulatien ("als zynde het niet mogelyks zulks met eenige zekerheid te bepaalen,) in den jaare 1792 zullen opbrengen 7 a 8 tonnen Gouds , moet men egter ftaat maaken, dat ten minften de helft daar van zal betaald worden in Papieren Geld, het welk volgens de gegeevéne orders wordende vernietigd, durft men, het geen uit dezen lioofde minder zal behoeven verzondea te worden niet hoger te bepaalen als op 4000000 o
Verfcheide Posten van uitgaaf door de Kameren zynde opgegeven als voor
Transporteer ƒ 3568000 o o ƒ81105600 o
bun
Amsterdam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIndifcheComp.



T394 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel*
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Per Tfansprt/3Ju8occl'-]o 7r8iio56"ooö bun aandeel in een Equipagie van 3Ó Schepen, rekend men daar deze Equipagie maar 20 Schepen zal bédragen , dat zulks over alle de Kameren een verfchil zal maaken ten voordeele van Goo:oc >0
Het geen minder op den eisch van behoeven te worden verzonden, als zullende dit zig bepaalen tot het allernoodzakdykfte 40000c c
Uitfluitende alle denkbeeld van bet Publiek , > als of de z-aken van de Compagnie hopeloos zouden ftaan, of als zodanige worden opgegeeven , rekend men, dat deBdeeningen op Nagelen op den duur zullen kunnen wor den gecontinueerd tot 70000c 9.Q
De Reftanten van Interesfen , Aff*iften en As fignatien , die doorgaans onafgehaald blyven, en waar van dus de Compagnie op den duur gerekend moet worden het gebruik te kunnen maaken , fielt men voor die de Kameren op 500&OC o-
Meti kan ook rekenen lat op den duur met zommige'Houders van As- j | ^ j
Transporteer 157ö8cco',oiJƒ8110; 6c
fi^na-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1395
Per Transport/57<58oco'o o ƒ81105600 !c fignatien weleenjgefcbik- } kingen zullen kunnen worden gemaaki om de Compagnie het gebruik der Penningen voor een korten tyd te Jaaten, maar vermits het regt der Houderen tot eene onmiddelyke vordering buiten alle Conteftatie is, en de meefte tot zodanige fchikkingen veel al ongenegen zyn, durft men het montant
dier Penningen niet hoger ! ftellen dan op 60000000
Wanneer het Plan tot Converfie der nog ongeconverteerde Recepisfen van Anticipatie - Penningen, tot ftand konde worden gebragt , vleid men zig, dat daar uit nog voor de Compagnie zoude kun- ■ nen gevonden worden een f fom van Contanceu tot 4oocoo!c,;o
Het te kort zoude dan 'rieel verminderd worden I
met ... 6768000
En onder ultimo December 1791 nog bedra- \
gen ... f 1342560.0 o
Am*
STEE, DAM.
Bylagen tot Rapport no* pens de OastIndlfcheComp*



13P6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost- ] Indifche ■ Cempt
] i
Aantooning der Gfonden 6p welke men de post van diverfche uitgaven by de Calculative bereekening op f 70ÖOÓOO: 0:0 heeft gefield-,
Alle de uitgaven (except de reparatie) hebben by de refpective Kameen van de Oost-Indifche Compagnie ;an 177 ï tot 171; de Jaaren door den mderen gerekend Jaarl. bedragen ƒ18045211:0:0
Hiervan afgetrokcen de jaarlyks betaalle Asfignatien uit Iii- 1 liën getrokken ƒ3791045:0:0
Naar indiën ver-" sonden Contanten 4373811:0:0
Betaalde Inieresfen 862239:0:0
——■ 9027095:0:0
Blyft vöor diverfe andere Posten ƒ9618116:0:0
. W elke by Compagnies Boeken on-
ler de volgende Refpecfen voorkonen , voor zo verre men het falvó
Crrore heeft kunnen opmasken.
Arbeidsloonen ƒ1146723:0:0
larbierbehoeftens 24875:0:0
"ehoeftens voor het Scheepsvolk 79219:0:0
lier tot Koopmanfch. 14114:0:0
lier tot Equipagie 51078:0:0
iöter I02370:o,o
Irood 130^57:0:0
>ajuitsbehoeftens 12406,0:0
)iverfche Koopmanfchappen cn Behoeftens voor Indiën 121620:0:0
1 ..-,t
Transporteer ƒ9618116:0:0 Fufta-



JAARBOEKEN, Augustus, 17QI. 1597
Per Transport j ƒ96181160:0 Fufiagien ƒ171616100
Gefchut cn Ammunitie I
van Oorlog 144202 o a'
Hennip en Touwwerk 620291 o o
Eikenhout J09094 o o
Masthouten 108528 0 o
Hout divers 14321300
Huishuur 50700 o
Yzer en Yzerwerk 5o'866i o o'
Kaas 35833'ob
Koper en Koperwerk 733600 0
Lakenen, Wollen en J
Zyde Stoffen 'iS^oQïojo
Lood 64547 o o
Maandgeld, opde hand 193500:00 Maandgeld, op Retour
en Prajmie aan t'huis [
varende Manfchapp. 2572266J0 o
Oly 6i388|o o
Ongelden, Equipage i79466j°o
Pik, Teer en tiaipuis 89585100
Pottagien 123787:00
Scheepsgeld 148130,0
Zeildoek 27058100
Spek i48iii|op
Stuurmans Gereedfch. 22516(0 0
Traciementen 2öó946jooj
Verfcheide Behoeftens 1094HI0 0,'
. Vettewaryen 46956:00
Visch 7487 o Jo
Vleesch 16290300
Wynen 143443 o o Courtagienvan verkog-
te Retouren 73696 0 o
Vóór en nabetaaling 21015900 Ongelden op deRetour.
waar onder de Con •
voy en Licentgelden 714157I o o
Transporteer | /961811c !o Aaaaa G:i-
Aw
STEl:-
By/ui, M rit fia t > peUS l Üo.-iihtHji'C-öttsp.



Amsterdam-
Bylagen tot Rapport nopens de OostIudifcheiComp.
1398 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Per Transport ƒ 9618116:0:0
Onder deze Posten zo als dezelve by de Compagnies Boeken voorkomen , is begreepen het bedragen van de Goederen , welke op den eisch naar Indiën zyn verzonden, welker geheel montant, voor zo verre men zulks heeft kunnen nagaar in de gemelde tien Jaaren van 177? tot I7§g, de Jaaren door een gerekend,'s Jaars heeft bedragen eene fomma. van ƒ 1571100:0:0, en welk beloop dus afgetrokken zynde 1571100:05©
Zo blyft voor diverfe Uitgaven —
voor den omflag hier te Lande ƒ 8047016:0:0
Schoon nu wel de Equipagien van Schepen in het gemelde tydvak zyn geweest van 30 h 31 Schepen, en men ftelle, dat een Equipagie van 23 Schepen by vervolg voldoende zyn zal, zo kan men egter niet veronderftellen, dat deze fom van 8 Millioenen, door de verminderde Equipagien in die zelve proportie zal verminderen, dewyl daar onder Posten gevonden worden, op welke de mindere uitrusting van Schepen ofin bet geheel geen, of niet dan na verloop van eenigen tyd invloed hebben kan, en deze zyn:
Dc Arbeidsloonen zo als dezelve namelyk hier boven genoteerd ftaan, houden in, zo die, welke betaald zyn op de Werven, enz., als in het Pakhuis, tot het opflaan en be- « v^erking der Retouren , op welke
Transporteer ƒ 8047016:0:0 laat"



JAARBOEKEN, Augustus, 179I. k59£
Per Transport ƒ 8047016:0:0
Iaatfte de mindere Uitzending dier,
Schepen geen invloed heeft, en cal-
culeerd men die op ƒ500000:0 o
Maandgelden, Retour
en Praemie aan de
t'huisvaarende Manfchappen 2572266:00
Traciementen _ 266946:0:0
Courtage vdn veikog-
te Retouren 73696:0:0
Voor en nabetaaling 218159:0:0
Ongelden , Retour,
(waar onder hetCon-
voy en Licentie-Geld)
't welk 'sjaars bedraagt
ƒ 364000 : o : o ,
en verminderd als 'er
Schepen verongelukken 714157:0:0
Huishuur 5070:0:0
._, 4350294:00
Het bedragen van deze Posten
afgetrokken, zö blyft over het montant , het welk men kan ftellen, dat
meest al tot aanbouw en Equipagie
van Schepen in gemelde ty'dvak is befteed 3690722:0:0 I Wanneer men nu vooronderftelt, dat deze post van c. c. 37 Tonnen, in dezelfde proportie minder zal bedragen, als de Equipage, minder gecalculeerd worde, dat is van 30 a 31 op 23Schepen,zo zou de zelve beloopen c. c. ƒ 2790000 en dus een different maaken van 910000 En,offchoon nu gemelde post van 37 Ton, niet alleen, door eenmin-
Aaaaa 2 fa
Amstel*
dam.
EylageH toi Rapport no* pens de OostIndifchêComp.



Am- "
S'Ï-BUU DAM*
ttyl.'.gcn i fi ;< r.'p■p#m nopens- deÜOSS' '
i.vdtjlhe Comju
Litt. %i
Ï4c0 NIEUWE NEDERLANDSCHE
der Equipagie, maar ook door een mindere aanbouw zal afneemen , (zynde 'er in het genoemde tydvak te zamen 75 Schepen aangebouwd of 75 's Jaars,) en men dus het different nog vry wat meer dan c. c. f 910000:0:0 zou kunnen Hellen, zo heeft men egter, om reden, dat onder de gemelde 37 Ton nog wel eenige weinige Posten gevonden worden, op welke de mindere Equipagie geen diredte invloed heeft, de diminutie, welke zo uit hoofde van de mindere aanbouw en mindere Equipagie als van andere menagementen mogte ontftaan, niet hoger durven begrooten als even boven het Millioen, waarom men dan de hier boven genoteerde fom van diverfe uitgaven voor den omllag hier te Lande tusfehen 1770 en 1780 bedragen hebbende c. c. ƒ 8047016 heeft gecalculeerd op eene fom van ƒ 7000000:0:0



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 140:
Litt. Y. EXTRACT uit de R ES O LU
No. 9. Tl EN door de Heeren BEWIND
HEBBEREN van rf-OOST-IN DISCHE COMPAGNIE , ge
committeerd ter Vergadering va; ZEVENTIENEN, tinnen AM STERDAM, genomen op
Maandag den 30 Mey 1791.
Ts gehoord het Rapport van enz.
Vervolgens is van wegen de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van deFinantie, uit de Pra;fidiaale Kamer Amfterdam ter Vergadering ouvertuure gedaan.
Dat Hun Edele Mogende de Heeren Staats-Gecommitteerdens van welgemelde Heeren hadden gerequireerd calculative bereekeningen, van den waarfchynlyken ftaat van deze Maatfchappy, by form van ontvangst en uitgaven, over de Jaaren 1792, 1793 en 1794, en dat zodanige calculative berekeningen, hoe difficiel ook om op te geven, op fterke inftantien van Hun Edele Mogende door welgemelde Commisfie tot de Financie aan Hoogstdezelve onder geleide van een Pro Memorie ter materie dienende , waren gefuppediteerd in dier voegen, als dezelve thans onder het oog van deze Vergadering wierden gebragt.
Wordende van wegen welgemelde Heeren van de Financie, daar by tevens te kennen gegeeven, dat Hoogstgemelde Heeren Staats-Gecommitteerdens als nu , by derzelver te doene Rapport van die ftukken gebruik zullende maaken, verlangd hadden, dat vöorfchreeve calculative bereekeningen door de fandtie., dezer Vergadering zouden worden bekragtigd.
aaaa 3 Waar-
AMSTEL•DAM.
t
Bylagen tot Rapport nopens de Oost' indifche Comp*



1402 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
(Onder fond)
Accordeert met voorfz. Refolutie,
(JVas geteekendy
S. C. NEDERBURGH,
Litt. Y.
Waarop gedelibereerd, en in agting genomen zynde, den grooten fpoed , welke deze zaak vereischt, en in het byzonder gelet weezende, dat by de Pro-Memorie', welke by voorfchreeven Hukken is gevoegd geweest, aan Hun Edele Mogende op het nadrukkelykst is onder het oog gebragt, hoe bezwaarlyk het is, een Lighaam van Commercie, als de OostTndifche Compagnie,eenige calculatie over zo veele Jaaren voor het aanftaande op te maaken, mitsgaders de altoos wisfelvallige onderftellingen, waarop dezelve hadden moeten worden gebouwd , en dat men uit dien hoofde , de voorfchreeven bereekeningen niet anders, dan flegts waarfchynelyk, en geenzints als zeker had opgegeeven.
Zo is, om aan het presfanc verlangen van Hun Edele Mogende te voldoen, goedgevonden en verftaan , zig op dien voet met meergemelde calculative bereekeningen te conformeeren , en dezelve met de fandtie dezer Vergadering te bekragtigen, zo als gefchied by dezen. — En zyn de Heeren Gedeputeerdens der refpedtive Kameren wyders verzocht, omtrend de ter Vergadering geproduceerde opgaven, de ftiptfte geheimhouding in acht te willen neemen



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. I403
Litt. Y. PRO-MEMORIA. No. 10.
A/Ten mag niet nalaaten by de overgifte van de gemaakte Calculative bereekeningen van Ontfang en Uitgave over 1792 , 1793 en 1794, als mede de Memorie van defalcatie over dit Jaar, te doen opmerken:
Dat het zeer difficiel en byna onmogelyk is, om eene Calculatie van Ontfang en Uitgave, over zo veele Jaaren voor het aanftaande op te maaken ,by een Lighaam van Commercie als dat van de Compagnie, waar in door duizende omftandigheden zulke aanrrierkelyke veranderingen, zo in haare Uitgaven als Inkomften kunnen ontftaan, dat men echter om aan het presfant verlangen, van Hun Edele Mogende te voldoen, getragt heeft zodanige begeerde calculative bereekeningen omtrend de Uitgaven in 1792, 1793 en 1794 op te maaken, op den voet van welk Iaatfte Jaar men dan zou meenen, dat de Uitgaven en Inkomften voortaan zouden kunnen gecalculeerd worden. — Dat nogtans omtrend deze Calculatien in het oog behoord te worden gehouden, dat dezelve zyn opgemaakt in die vooronderftelling, dat men op die quantiteiten van Goederen zal mogen ftaat maken, en daar voor de gefielde pryzen by verkoop behaalen ; dat daar in echter door menigvuldige omftandigheden, zo wel ten na -, als ten voordeele verandering in zoude kunnen komen; dar ook de Calculatien zyn opgemaakt in die vooronderftelling, dat de noodzakelyke vermindering van omflag en onkosten, welke door eene mindere Equipagie en gepaste bezuiniging hier te Aaaaa 4 Lan-
Amstel-
dam.
Bglagm ■ot Rap. Port tiübens de OostIndifcheZomp.



Am-
stsldam.
Bylagen tot Kap' port nopens de OostindifchtComp.
Litt. Z.
1404 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Lande behoort plaats te hebben, werkelyk by de refpective Kameren werden geëffectueerd.
Dat,fchoon men by de opmaaking dezer Calculatie na zyn beste weeten is te werk gegaan, men nogthans gemeend heeft by de meefte Posten, gedetailleerd de redenen te moeten opgeeven, waarom dezelve zo, en niet anders gefteld zyn, om daar door Hun Edele Mogende zelve in ftaat te ftellen, om te kunnen beoordeelen, of de gemaakte Calculatien gegrond zyn, dan wel, of men in een of ander bereekening zig mogte vergist hebben.
Eindelyk meend men, dat, dit Plan geadopteerd zynde , ook in het generaal by alle de Kameren , en in het geheel beftier, volgens dat Plan zal behooren gewerkt te worden; dat de quantiteiten van Contanten, welke by deze berekeningen zyn gecalculeerd, ook werkelyk in ieder Jaar, en op beheorlyke tyden moeten verzonden worden, dewyl men zig anders met geen grond kan voorftellen dat men de nodige Retouren by vervolg zal kunnen bekomen, en dus hier door de grootfte verwarringen zouden kunnen ontftaan, en, op dat ieder Kamer in ftaat mag zyn om zyne Quota te verzenden , zal het des te noodzakelyker zyn, dat ook aldaar in de overige Huishouding de nodige bezuiniging gefchiedde.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. i40j
Litt. Z. CONSIDERATIEN over het belang, dat de REPUBLIEK heeft by den OOST - INDISCHEN HANDEL in het algemeen, en' in het byzonder by het beftaan' der Nederlandfche OOST-IN-' DISCHE COMPAGNIE.
TLIet oogmerk van deze Memorie is, om aan te A ■* toonen op eene zo klaare en zo korte wyze, als de aart der zaaken het toelaat:
Foor eerst, het important belangen, dat hebben — en de Commercie , — en de Navigatie, die in Europa gedreven worden , door de Ingezetenen van dezen Staat by den Handel der Nederlandfche Maatfchappy op de Oost-Indiën.
Ten tweeden, het belang van het Gemeene Land met relatie tot zyn Financie - Wezen , en het beftaan van veele duizenden haarer Ingezetenen, by de inftandhouding van die Maatfchappy.
Ten derden, om aan te toonen de moreele onmogelykheid, dat den Handel op de Oost. Indiën door particuliere Kooplieden op den duur gedreeven kan worden; immers nimmer op zodanig eenen geëxtendeerden voet, dat daar uit voor de Commercie en de Navigatie hier te Lande even gelyke voordeden zouden kunnen refulteeren , — als thans die beide takken van den Handel zo als dezelve thans door de Oost-Indifche Compagnie gedreeven word. En
Eindelyk, dat in gevallen tegens alle die redenen aan — tegen alle eigen ondervinding — tegens die der Vreemden aan, men goed konde vinden, eene proef te neemen van het openftellen der vrye Vaart, de Republiek deze proef ten allcrduurfte te ftaan zoude kunnen komen, vermits op de wyze, op weike men de Posfesfien bezit, meer dan waar-
fchy-
Am-
5teloam.
bylagen ot Ra-poort nooens de JostbulifcheComp»



Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIn difche Comp-
[40S NIEUWE NEDERLANDSCHË
fchynelyk, zo niet genoegzaam zeker is, dat by het nemen van die proef de kostbaarfte Bezittingen verboren zullen zyn.
Tot betoog van het eerfte point heeft men blotelvk in te zien , de nevensgaande Lyst van het bedragen der Goederen, die 's Jaarlyks by de Oost* Indifche Compagnie zyn verkogt.
TJit die Lyst ontwaard meh, dat niet tegenltaande den Oorlog waar in de Republiek met het Ryk van Frankryk is geweest, den Handel noch in Indiën, noch hier te Lande heeft ftil geftaan, — dat niet tegenftaande de Maatfchappy eenen voor haare Finantien zo drukkenden Oorlog heeft moeten voeren met den Keizer van Candia, en wel van het Jaar 1759 tot 1764, — en niet tegenftaande de aanmerkelyke verliezen van Retourfchepen, ontwaard men egter, zeg ik, niet te min uit die Lyst, dat zedert den Jaare 1749 tot 1781, en dus in 33 Jaaren , dat bedragen nimmer beloopen heeft een mindere fomme dan ongeveer negentien Millioenen Guldens 'sjaars, zo men daar van uitzonderd de 3 Jaaren van 1751,1753 en 1757 ,ja zelfs, dat'er Jaaren zyn geweest, dat die Verkoopingen hebben opgebragt meerder dan 25 en 27 Millioenen Guldens.
Men vermeent, met de uiterfte fiducie te mogen ftellen, dat ieder geredelyk zal toeftaan, dat niet dan een zeer klein gedeelte van die jaarlyks verkogte Goederen, of tot den fleet, of tot de Confumptie hier te Lande benodigd zyn, — en dat verre de meette aan vreemde Europifche Natiën verkogt worden.
Dit zo zynde, ontdekt men zelve de aanmerkelyke Branche van Commercie en Navigatie, die deze Indifche Goederen in Nederland te weege brengen.
Immers veele vreemde Natiën zenden in betaaling van die Indifche Goederen de Producten , die m hunne Landen vallen, en vervolgens word door die vervoer van Indifche Goederen, en door den.afhaal van de Producten uit de Landen der Koopers, de Navigatie zeer aanmerkelyk bevoordeeld.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1407
Men onderflelle, dat deze Indifche Goederen of niet, of niet in zo grooten getaale wierden aangebragt, wat zoude — en den Handel en de Navigatie dezer Landen daar door niet eenen gevoeligen neep worden toegebragt ? Wie toch kan betwisten, dat een Jaarlykfche omzetting van 20 Mil. lioenen of daaromtrent van het uiterfte belangvoor beiden is.
Het is daar en boven onbetwistbaar, datCompagnien van andere Mogendheden alle de zeilen maar immer mogelyk, zullen byzetten,om in dat geval hunne Negotie op de Indiën te extendeeren en het natuurlyk gevolg daar van, moet dezen rataa en llag toebrengen aan de Commercie en aan de Navigatie van de Ingezetenen van dezen Staat; — dat de vreemde Natiën, die gewoon zyn de Indifche Goederen op onze Markten te koomen
haaien en de Producten uit haare Landen in
betaaling derzelve te zenden — deze Indifche Goederen haaien en vervolgens ook hunne
Producten na die Landen zenden , daar zv de eerfte kunnen bekoomen.
Deze omzetting van Indifche Goederen is niet alleen het voordeel, dat de Commercieerende Ingezetenen van dezen Staat by den Indifchen Handel van de Compagnie hebben ; ras ontwaart men dit uit de Lyst der Contanten, die Jaarlyks na Indiën zyn verzonden. - Het Zilver en het Goud worden uit andere Landen tot ons toegebragt. — Len aanzienelyk gedeelte van die Contanten beitaat, m hier te Lande gemunt Geld, en deLyst zelve toont aan, en het belang der Commercie in het algemeen by die verzending — en het voordeel dat het gemeene Land daar door bekomt met hetrekking tot zyn Muntweezen.
Men hebbe wyders flegts in te zien de Lyst van den eisch der Behoeftens, welke uit Indiën, door de Regeering van die Landen Jaarlyks gevorderd worden. — Uit die Lyst confteert by
voor-*
Am-
STELDAMT,
Bylagen. tot Kap. port nopens de OostIndifche.Comp*.



Amsterdam.
Bylagen tot Kap' port nopens de Oost* Indifche Comp»,
s
[4o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
voorbeeld , om dit vertoog niet buiten paal en perk te extendeeren, dat Indiën alle Scheepsmaterialen hoe genaamd uit Europa ontfangen moet. — Zo nu den Handel op Indiën ophield, of in een aanmerkelyk getal verminderde, wat zoude dan niet de Commercie hier te Lande lyden?
in de Articulen tot de Scheepsbouw be-
hoorende, in Masten, Hout, Pik, Teer, — en in één woord , wat zou met de gantlche Noordfche Handel lyden? — Genoeg is het deze 2 a 3 Articulen aan te voeren. - Een inzien van dezen eisch van Behoeftens, zal ieder een het gewigt van deze rcfleétie in het oog doen loopen,en ten eenemaale,zo men vertrouwd, doen zien, dat, zo ftilftond, of ophield den Handel der Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie op haare Bezittingen, de nadeelige gevolgen voor de Handeldryvende Ingezetenen met alle den seenen , die daar door hun beftaan erlangen, met geene moogelykheid vooruit gezien kunnen worden. ': ' ,
Met opzigt tot het tweede Point, behoord voor eerst in aanmerking te koomen, het gunt door de Generaale Compagnie aan de Admirahteits Collegien betaald word.—Die Collegien genieten voor Uitgaande en Inkomende Rechten van- 's Lands Goederen en Retouren , gelyk mede voor den Vrydom der Speceryen, wanneer die door Particulieren worden uitgevoerd, volgens eene Refolutie van Hun Hoog Mogende, Jaarlyks een aanzienelyk bedragen van ƒ 383440:-:-
In de tweede plaats de lootte en 2coftePenmn. gen op de Aftien,die, wanneer de uitdeeling op dezelve gedecreteerd worden, tot 12; pCt., beloopen eene fom van ƒ289805:-:-, terwyl men in het voorbygaan de vryheid moet neemen te reinarqueeren, dat deze iai pCt. de laagfte uitdeeling is geweest, die immer door de Compagnie is ge. fchied, en dat vervolgens het gemeene Land nimmer



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1409
mer minder heeft ontfangen dan bovengemelde fomme van ƒ289805:-:-
In de derde plaats de ioofte en 2oofle Penningen op de Obligatien loopende ten Lasten van ieder Kamer, bedrageede een fom van/57119:-:-, en evcngelyke Lasten op de Obligatien, loopende ten lasten van de Generaale Compagnie tot een bedragen van ƒ56071:.:-
In de vierde plaats, word by Amfterdam, die voor de helft ha;rideertin de gantfche Compagnie, alleen aan ioofte Penningen1", van de 18 Ainfter. damfche Bewindhebberen , de Advocaten , en de Bediendens by die Kamer, Jaarlyks een fom van ƒ17270:-:-betaalt, ongereekend de Amptgelden , die by het aanvaarden der Bedieningen van bovengemelde Perfoonen beloopen een montant van /'i20700:-:-, en ongereekend de Furnisfementen zo 's Jaarlyks, als by het aanvaarden van de Ampten der 7 Bewindhebberen van de Buiten-Steden , en Provinciën in gemelde Kamer: indien men nu toeflaat, dat deze fom van ƒ17270:-:- als alleen uit Bedieningen by de Kamer Amfterdam fpruitende, verdubbeld raag werden, gelyk zekerlyk niet te veel genoomenis,uit hoofde van het reeds gemelde, beloopen deze vier Posten, die ten profyte van den Lande Jaarlyks gefourneerd worden, een important bedraagen van ƒ820977:-:-
Dit is het niet al, dat'sLands Financien van de Compagnie genieten. De Uitgaande Regten op de Goederen, die voor rekening van vreemde Natien by de Verkooping van da Maatfchappy ingekogt worden , en op de Goederen, die de vreemde Natiën in betaaling der Indifche zenden, zyn met geene juistheid te bepaalen; dan dit behoeft ook niet: men mag zig gerust verlaaten, dat niemand in twyffel zal trekken , dat deze geregtigheden een aanzienlyk bedragen zullen beloopen.
Buiten dien moet in aanmerking komen het Waag.
geld,
Amstel-
DAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostludifcheComp.



Am»
STELdam»
Bylagen tot Rapport nopens de Qostjn difche Comp,
I4io NIEUWE NEDERLANDSCHE
sreld dat op de Goederen betaalt word, en waarlyk deze Post is van geen gering.belang, want doch van den Jaare 1769 tot 1778 hebben de halve Waaggelden alle de Jaaren door den anderen geflVen by de Kamer Amfterdam Jaarlyks beloooen een aanzienelykefom van/34060: :• ,ennadien deze fom viermaalen vermeerderd moet worden door dien de Koper verphgt is , de wederhe ft van da? Waag-geld te betaalen, en nadien de Kamer Amfterdam maar alleen voor de helft in de Communie hajrideerd, bewyst het vervolgens, dat ditr!echt ongeveer ƒ 172240;-:- Jaarlyks heeft opseVagt, en deze post is niet te hoog genoomen, dewyl de Kamer Amfterdam altoos in de quotes der Retouren is benadeeld-
De ifflpofitien op de Vivres die m w groote Quantiteiten naar Indiën gezonden worden, beloopen mede aanzienelyke fommen ; zy zyn voor zo veel Amfterdam alleen aangaat, buiten de Recognitie Goederen der Officieren, die al e meest in DranUnbeftaan,tusfchendef3oooo:-:a/3aooo:-:.
'S fë'ón de grove Waaren en Materiaalen zyn mede van aanbelang; men vertrouwddatmtrx veilialvk eene verdere enumeratie kan ftaaken van dTe Sicolen, die na de Indiën verzonden wordende 's Lands Impost fubjeft zyn.
Het ter nedergeftelde bewyst genoegzaam, van wat aanbelang de Nederlandfche Oost-Indifche Spaïnifis§voor het Finantieweezen van den Staat zv is het niet minder met relatie tot het heftaan van veele duizenden van haare Ingezetenen: imme s zederd den Jaare 175* tot 1780, zyn 645 Slepen, bemand met 175263 Koppen, verzon-
deBv het uitbarften van dezen rtmpfpoedigen Oorlof Kid de «vale Magt van de Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie zo in de Indien alt hier te Lande in 6q Sche,



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. i4u
60 Schepen van —• 150 voeren.
47 — van — 140 voeten.
16 — van — 136 a 9 voeten.
123 Schepen totaal.
Alle die Schepen zyn gebouwd, zyn geëquipeerd op de Werven van, en door de refpective Kameren , de uitrusting der Manfchap is in dit Land gefchied; wat een onnoemlyk getal Meiifchen is door dat bouwen van die Schepen, door het toetakelen van dezelve, door die uitrustingen niet aan de kost geholpen? wat hebben de Fabricquen dezer Landen niet door gemelde uitrustingen importante voordeelen bekoomen ? — Het getal der Schepen te overwegen, en ten verderen opzigte in te zien den eisch der Behoeftens voor de Indiën vermeld, zal ten allerduidelykflen doen ontwaren, welk voordeel de Binnelandfche Fabricquen van het beftaan van de Compagnie bekoomen.
En hier mede overgaande tot het betoog, dat de Handel op Indien door Particuliere Kooplieden op den duur niet kan gedreeven worden, verbeeld men zig, dat in de eerfte plaats een zeer aanmerk^, lykezwaarigheidzig opdoet inde lange reizen,die de Schepen verpligt zyn afteleggen. Het is doch buiten bedenking, dat het onmogelykis na de Indien en weder herwaards te vaaren, zonder onderhevig te zyn,aanzeer groote reparatien. Tevoren heeft men reeds gezegt, dat Indiën uit zyn eigen boezem geene Bouwmateriaalen, en geene Equipagie Goederen voor de Schepen opleeverd, dac 1 alles, wat daartoe eenige betrekking heeft, derI waards uit Europa verzonden moet worden.
Billyk valt de vraag, hoe de Particulierenmer Meze Goederen gerieft zullen worden ? Veele Bbbbb ' va»
Amsteldam.
Bylagen tut Rapport no* pens de OostIndifcheComp.



]
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens cle OostJndifcheComp.
412 NIEUWE NEDERLANDSCHE
van die Equipagie Goederen zyn aan een dadc lyk bederf onderhevig; de Touwen by voorbeeld aan verdikking; het Zeildoek aan verweering en verbroejing; en daar door is het niet te denken, dat 'er Lieden gevonden zullen worden, die in een onzeker vooruitzigt zodanige Goederen, na zodanig een verren afftand , na de Indiën zullen zenden, om daar van Magazynen aanteleggen; een andere difficulteit is, van wien de Particulieren die Goederen zullen bekomen? met wien zullen zy handelen? den Inlander js daar toe waarfchynlyk ongefchikt; en daar de distantie zo groot is, laat het niet na zeer gevaarlyk te zyn, zig op Commisfionairen of Agendar'isfen te vertrouwen, dewyl zy, die hunne Bezittingen in de West hebben, oflchoon veel digterby gelegen, de beklaaglyke ondervinding daar van al te zeer gehad hebben.
Een derde zwaarigheid ontftaat uit de keuze der Goederen , die men dervvaards zal zenden. Europeefche Manufaétuuren , Behoeftens , van wat aart ook, en Provifien, zyn hier toe zeereefchikt; maar wanneer differente Menfchen Sche■ pen naar Indiën zenden, behoorden zy met elkander te convenieeren over de foorten en quantiteiten , diezy refpeftivelyk zullen verzenden, ten einde niet door een al te grooten aanbreng van een ën het zelfde foort, de Markt te bederven, en dat de meer, om dat veele Behoeftens en Provifien meer dan nadere Goederen aan een ipoedig bederf in het warm Climaat onderhe-
V1 Even'deze zelve affpraak tusfehen de op Indiën handelende Particulieren is 'er nodig met opzin tot de Retouren, die zy na bun Vaderland zullen vervoeren ; zo zy niet onderling hunne Commercie bederven, zo zy niet onderling zig w-



JAARBOEKEN, Augustus, i7Sti.
■taal Willen ruïneeren , en deze affpraaken zyn naauwlyks in de executie te verwasten
Daarenboven is het by alle de ComWnien, gehe Uitgezonderd, begreepen, dat eh nun i,feS*Ken " !3n de C?mi«ercie in het algemeen medebrengt, dat zy nimmer eenerley foort van Goed twee of meermaalen in één Jaar verkoo. pen; by het UitfchryVen van eeneVeïkoópW annonceeren Zyden Stilitand, binnen welken tyd zy, yan dat ten verkoop aangebooden goed JS Verphgten geen nieuwe veilingen te zullen aanleg!
Dit begrip zo algemeen by alle de Compagnien aangenoomen , kan daarom in geen twyffel worden getrokken; niet te min is hei*zeker, dat wanneer Particulieren uit Nederland de vrve Vaart zouden voeren, zy zo wel als de Commercie de voordeden van dezen algemeener!fSgd *Óude£ misfen. - Buiten dien is het bezwaarlyk eenëbe" paaling te maaken omtrent de verzekering wegens de gevaaren der zee. 5 "c&cus
Het Casque, en de Üitvragteri zyn ligteïvk té bepaalen, maar de distantie maakt eene genoeS zaame onfiiooglykheid, om tydig genoeg volledige informatiën wegens de Retourlading te bekoom men, te meer, daar het by eene bekende Refoutie van Hun Hoog Mogende zelve conSeerf, dat met eau in zekere bepaalde tyden van het Taar Schepen uit de Indiën kunnen vertrekken J Indien meh zig de kortheid niet had voorgefchre-
IfLf ."f men de Lyst der zwarigheden aantterkelyk kunnen vermeerderen; men pleege dan nad met de ondervinding, zy'is doch deSbes™ Leermeesteresfe.
Het uitrusten van Schip of Schepen ha Indiën« gaa buiten kyf het vermogen van een enkel Koop-9 «ante boven; by het openzetten van de Vaart zott Bbbbb a Hlefl
{
Ait*
STÉL-' VAM*
Byldgéri tot Rap; pon rui* oens de OosthidifchiOompt



I4H NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Kap' pon nopens de OostIndifchtComp.
men dan zien ten voorfchynkoomen, in plaats van ééne, verfcheidene Cömpagnien — en juist dit, —: dit is by den Souvrain zo wel als by den Koopman i» het Jaar 1602 ten uiterite fchadelyk, zo voor den Staat, als voor de Commercie geoordeeld.
Aan deze verfcheining van verfcheidene Compagnien, is de thans fubfisteerende Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie haare geboorte verfchuldigd: tot (laving van dit gezegde heeft men alleen na te leezen het eerfte Oétroy , waar mede de Compagnie is begunftigd.
En of het voorbeeld van ons eigen Land niet genoegzaam waare, zo herinnere men zig, dat in het Ryk van Engeland eene Oost-Indifche Compagnie gedisfolveerd is geworden; dat in dat Ryk eene nieuwe Compagnie is opgericht, alzo men het daar voor eene bewezen zaak hield, dat den Handel op Indiën door geene Particulieren konde gedreeven worden.
In Vrankryk heeft men dit mede ondervonden : na de disfolutie van de voorige Compagnie, is een ieder vryheid vergunt op Indiën te handelen; en de wederoprigting van een nieuwe foort van Maatfchappy, met feclufie van alle Particulieren Handel, leverd het evidentie bewys op, dat dat Ryk door de ondervinding geleerd heeft, dat den Handel op Indiën noodzaakelyk was, aan den eenen kant; en aan den anderen kant, hoe gebrekkig daar aan voldeed de Vaart van Particulieren. Het is daarenboven bezwaarlyk zig een denkbeeld te vormen van de wyze, op welken de Particulieren in Indien eenige proteélie zouden kunnen erlangen; want doch waar uit zullen de Algemeene Staaten vinden goed te maaken de kosten , die het behoud der Posfesfien zullen vorderen ? Zyn 'er wel fchynbaare gron-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1415
den te onderftellen, dat de kosten zullen kunnen goedgemaakt worden uit de Recognitie, die de Particulieren betaalen zullen.
Het is zeer zeker, dat, zo al Particulieren op Indiën wilden vaaren, hun die Vaart door de Engelfchen belet zou worden op die Comptoiren daar de Maatfchappy niet gezeeten is, als Heer van den Lande: immers dit vaaren , zoude tot een zeer groot nadeel voor hunne Compagnie verttrekketi, en door het misfen van de Commercie op de Lywaat geevende Comptoiren, zouden weder zeer aanmerkelyke Fabrieken, in dit Land, byvoor^ beeld de Zyde Fabrieken, de Catoendrukkeryen ■— en welken niet al meer! den bodem worden ingeflaagen.
Dat het openzetten van de vrye Vaart op de Indifche Posfesfien, de allernadeeligfte gevolgen zoude kunnen hebben voor het behoud dier Posfesfien zelve, ftaat thans nog te verhandelen.
In die Landen namelyk daar de Compagnie als Heer van den Lande gezeeten is —— zyn de Inlandfche Vorften tribut trekkende van de Maatfchappy , met die Iniandlche Vorften heeft
men'exclufive Contraclen aangegaan, voor
dat exclulief recht, om met hun alleen te handelen , betaald men hun een Jaarlyks tribut, ■ en men heeft van onze zyde teffens aangenomen alle hunne Produéten tot bepaalde pryzen te zullen ontfangen.
Men ftelle nu, dat den noodlottigen flag aan de Nederlandfche Oost-Indifche Compagniewierd toegebragt, wie zoude de verfchuldigde tributen betaalen ? Wat zou 'er van die Posfesfien worden, zo 'er, of geen particuliere Handelaars, of niet genoegzaam in getal gevonden wierden, om de Inlandfche Vorften op zyn tyd van hunne Produéten te ontlasten ? Immers die Vovften Bbbbb 3 hun-
Am-
stel-
dam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIvdifehe.Comp*



I4i6 HÏEÜWE NEDERLANDSCHE
Am-
DAM.
fiylagen pot Kapj>ort no pctts de Oasefndtfche
hunne beloofde Tributen niet ontfangende , en hunne Produéten tegen betaling der vastgeftelde pryzen niet afzettende, zouden daar door, willen zy hun eigen ondergang verhoeden, verplicht zyn andere Europeefche Natiën intehaa* len en met hun aan te gaan de favorabele Contracten 9 dip zy roet de] Nederlanders gehad hebben.
Dg inkruipingen van den kant der Engelfchen op de wettig verkreegene Posfesfien — ten tyde zelfs dat de Compagnie de overmagt in Indiën had, zyn te zeer bekend, dan om zig niet verzekerd te houden , dat zy zeer greetig deze offertes zullen aanneernen, en daar door zeer fchielyk meetter worden yan die zo voordeelige Posfesfien, die en aan den Staat, en aan de Commercieerende Ingezetenen van dezelven zulke importante adventages, geduurende den tyd, van wel haast twee eeuwen, hebben toegebragt. — Posfesfien, die met zo veel kosten en met zo veel bloeds verkreegen zyn.
De disfolutie van de Compagnie, en het open» petten van de vrye vaart, zouden vervolgens meer dan waarfchynelyk geen ander effect.hebben,dan aan onze trouwelooze Bondgenooten te verzorgen pïeuwe bronnen, om zig aanmerkelyk te vergrooten*
De taak, die men zig heeft voorgefteld, is af, gefponnen. — Het blykt dan uit deze Memorie zonneklaar, zo men vertrouwd, het belang, dat de Republiek heeft by het in ftand houden — by het fchraagen van dc Compagnie — en zo lang de Commt-rcie, en de Navigatie gehouden zullen worden voor de Sources van het beftaan van dit Gemeenebest, zal hy ieder, die zyne oogen Vooreene evidentie niet wil fluiten, de Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie befchouwt. Worden als
céq



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1417
één der Pylaaren, waarop het gantfche Gebouw rust.
De Maatfchappy, — men moet het bekennen — laboreerd aan zeer esfentieele defecten in haar beftaan — maar het gevoelen van die geenen , die meenen, dat even die zelfde defeélen aan den anderen kant eenen wezentlyken dienst praefteeren aan het gemeene Land, is niet buiten alle reflectie,' behalven, dat het niet op papier te brengen is,' dat men in een Gemeenebest van Zeven Veréénigde Provintien, een Oost-Indifche Compagniezoude kunnen oprigten, die niet aan gelyke , ja zelfs aan meerder inconvenienten zoude onderhevig zyn.
Het Plegtanker van de thans fubfifteerende Compagnie is haare-Posfesfien in de Molukfche Eilanden — en op het Eyland Ceylon moet zy haaren exclufiven Handel op die Posfesfien misfen
en daarin anderen zien deelen — haaren val
is onvermydelyk — nimmer, zederd de exiftentie van de Compagnie, is daar van een klaarder hewys voorhanden geweest, als in het verloopen Jaar 178a: in dat Jaar heeft men een Verkoopiug by de refpeétive Kameren gehouden (zonder dat een enkeld Retourfchip in 1781 is binnen gevallen,) welke ongeveer zes Millioenen Guldens heeft opgebragt, en de Goederen, die deze 60 Tonnen Gouds hebben afgeworpen , beftonden alleen in fpeeeryen, en liepen by de Boeken bekend, met eene waarde van ruim negen tonnen Gouds.
Men heeft niet aangeroerd de akelige gevolgen van eene disfolutie der Compagnie voor die vSteden, daar Kameren zyn. —-• Men heeft ook voorby gegaan het akelige vooruitzigt van zo veele duizenden van 's Compagnies Dienaaren, Weduwen en Weezen in Indiën; om dat dit niet B b b b b 4 he:
Am*
5teldam.
Bylagen tot Rapport tiOm-
oens de OostIndi/bh»'Jomp,



i4i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
A.M-
SïEL-
ÖAM.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost» Utdif'he Comp.
het Plan was, dat men zig had voorgefteld; en dat deze en foortgelyke refkcTden van zeiven gemakk^yk gemaakt zullen worden, welke daarenboven deze Mem'Orie tot eene verbazende extenfie zouden gebrast hebben.
De voordeelen, die het Gemeene Land uit het beftaan van de Compagnie trekt,en aanictoonen , dat deze voordeelen Tiet geene moogelykheid, althans op verre ha niet, in dien graad te verwagten zyn van het openzetten van de vrye Vaart, is alleen het oogmerk geweest, w^ar mede zy is opgefield- _ ! Van wat aanbelang zou het voor dit Gemeenebest niet zyn, zo een ieder geconvinceerdwas, da( het boven fiet bereik van het Schepfel is — hy zy, wie hy zy, by mooglykheid te doorzien alle de nadeelige gevolgen , die door het niet beikan van de Compagnie", zo voor de Commercie als voor de Navigatie — voor de Fabrieken * en vervolgens voor zo veele duizenden van Ingezetenen , zoude kunnen refulteeren — dewyl, om dit met zekerheid te kunnen penetreeren , zo veele kundige Lieden vereischt zouden worden, als'er takken van Negotie zyn, die voortfpruiteu uit den Stam der Oo'st-Indifehen Handel, en wel bepaaldelyk voorfpruiteii uit de wyze , op welke dien Handel van de Compagnie word gedreeven.
Hier door zouden geene middelen , zy zyn zo zy zyn, onbeproefd gelaaten worden , om deti fataalen flag, waar mede de Compagnie gedreigd word, afteweeren, cn meer ais waarfchynlyk voorgekomen den ondergang van de geheele Rcpublicq —— die even onvermydelyk zal zyn, mynseragtens, na den val der Oost-Indifche Compagnie — als deze val zeker zal zyn, zo dat Lichaam den den exclufiven Handel op haare Specery Eilanden niqet misfen.
Ver»



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. i4t9
Verhandelde Goederen onder 31 Mey.
Ao.i720j— ƒ 19597874 i2'o 1756— ƒ19890060 o!o
ij— 14985072 13,0 7—j 14829367; 0 0
2|— 19494365 19 o 8— 18934386 0 0
3|— 16247505 17I0 9 —*\ 18817328 o'o
4— 20577447 S> 0 1760—1 18720423'15I0
5— 19385441 100 1 — 18814212 160
6— 21311626 80 2— 20299850113(0
7— 18564986I170 3— 5.9920003] 7jo
8— 23322402! 00 4— 20-54241 4:8
9— I8100116 4:0 5— 19002368. 8'o I73o— 16562352 oi© 6— 271004141 6,8
Ij— i86o5388|i9|8 7— 2530Ó489! 2 0
2— 156,5308; 4:0 8— 21317683I 3I3
3— 17^83344'16;° 9~ 20289738 1 8
4— i<$t75qo8 10 ï77o~- 21899605 11 8
5— .5969029 io'o 1— I92i3939! 3 8
6— 18124556 l6;o 2— 21*14427 38
7— 16730428.'6 o „3- 19739420(11 o
8— 14513078 1j0 4 — 180338 5.17 o
9— i7590859l5° 5 —' 19375990 19 8 1740— 15728620 00 ,6— 19851455198
1 — 14080481 00 7 — jyQ8§492 8 8
2 - 14999972 00 8 — 21219074 90
3— 12031727 00 9— 20166984 7 8
4— 1509713- 00 T78o;— 19201420 58
5— 16916215 00 i|— 20905643 98 6_ 16735343 00 2— 5914887 28
7 — 14845127 o o
8 — 16j 06745 0 ö| 9— 19881361 oü
: 375° ~ 19024209 -o c
1 — 16670614 o o
2 — 23133580 o 0
3— I73I7°37 00
4 — 19840766 0 0
5 ~J 19806077 °jo j
Bbbbbs Lyst



1420 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Lyst van de Contanten door de OosIndifche Compagnie dezer Landen 11a Indien verzonden Jedcrt Anno 1720 tot 178I.
Aó.1720 —| ƒ3204791! 4 8 Ao.1751 — ƒ5023090 15 o
1 _r 3072401 38 2 - 7263087 1 o
2 — 4086003! 18 3 — 764I94l 17 0
3— 3539764 30 4— 5542989 3° 4._ 4225383 18 5- 5537953 20 5 _ 5431435 6 8 6 — 4726114 68 6j_ 5914454 90 7— 4419252 7 ° 7_ 6156603 iW 8— 273Ó790 98 8 — 6034163 18 81 9 — 7693I62 8 0 9— 3727729 130 1760— 3109295100
1730,- 3373568 17 8 1 — 569455«
it_ 5600333 78 2- 1242854 ölo
2- 2726351 58 3— 2973858 20
«_ 2346452188 4 — 2800115 5°
4- 1338019 8 8 5 _ 37245°5I4°
5 - 1690857 16 8 6 — 5850540 1 o
6 — 2401419 78 7 — 7676596 1 o 7(_ 2151426 13 0 8 — 507H57 58 8_ 3228268148 9— 579631ÖU70 9__ 5315698 168 177° — 5102266] 80
5-.0- 3Ö504I9 40 39980821190
l„ 4025726 11 8 2— 4H7843 -8.0
2_ 9826720)178 3~ 4349o83l4 8
o— U68669I158 4~ 4725059,1 8
'Jl. 3212313140 S~ 5446448.17 o
«|_ 2280878 98 6— 3427873, 48
6_ 2704622 18 7~ 3H3365
7i_ 2892034 2 o| 8~ 2052995I 3,°
8_ 3484124 140! 9—13674244,3 8
p_ 4192049113 0 1770 — 7731344 18 8
I7J0— 4232739'13I0) 1—I 46I5O02U918
Lyst



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. i42ï
Lyst van Vivrcs, welke doorgaands alle Jaaren door Amfterdam worden verzonden, zo voor Lquipagie als voor Indien, als ;
598 Oxhoofden Azyn ƒ 13400:0:0
20J3 Tonnen Bier ' 12700:0:0
739000 Scheepsbrood 66500:0:0
465! Boter, (Friesfche) 40000.'0:0
7% Dito (Delffche> 2600 0: o
1066 Firtelen Brandewyn 3100:0:0
ijO Vaten Graan we Er weten ? '.
240 Groene dito 5 9200:0.0
470 Amen Genever 14000:0:0
66 op Lepelblad 2440:0:0
1200 Vaten Gort K Pèbo: o: o
13400 Edamfche Kaazen '/
84 Leydfche dito K 1 040O: o: o
75 Stolkfche dito | * 740 Êg Witte Waschkaarsfen
940 — geele dito /
930 half dito > 550o:o:o
14700 Smeer dito ~J
7°"° Amen Oly van Olyven 30100:0:»
^| ZZIZ 5?aSa°iy l 34O0:o:q
91800 Pruimen 6600:0:0
38 Booten Secq 6000:0:0
16 Pypen Spaanfche Wyn 2500:0:0
940 Vaten Spek 184300:0:0
178 Scbaapen 1600:0:0
600 Va ten Vleesch 734°o: o: o
24000 ffi Vleesch 4000:0:0 4/0 Oxhoorden Franfche Wyn 28300: o: o
2700 Flesfea Tintwyn 1270: o: o
1300 Zakken Zout 5600:0:0
4000 ft Stokvisch ,13978:0:0
8884
Am-
&teld&m.
Bylagen tot RapDort nopens de OostIndifcheComp,



Am-
dam.
Bylagen tot Kap" port nopens de OostIndifcheComp.
Half
1422 NIEUWE NEDERLANDSCHE
8884 Roggenbroden ƒ 3100:0:0
140 Leggers Pekel 3000-0:0
180 Hammen 840:0:0 124 Garst 496:0:0
64 Kelders Gedeftilleerde Wateren 1466:0:0
509 Varkens \ 7480:0:0
618 Hoenders 5 21I Vat Joopenbier 129:0:0 Kruideniers Waaren 911:0:0 154 Leggers Limoenfap 556:0:0
92 Zakken Mosterczaad 1518:0:0
9i Amen Tarwemeel l 2467:0:0
pf . Grutten i * l
- Divers Maatwerk daar toe gebruikt 130000: o :o Stadsen Lands Impost alle Jaaren nagenoeg / 30000: - h ƒ32000: door Amfterdam alleen.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1423
Half WAAGGELD betaald aan' STAD«z LAND, door de OOSTINDISCHE COMPAGNIE ter Kamer AMSTERDAM, welke altoos minder dan de helft in de Retouren ontfangt, zynde de wederhelft van het WAAGGELD betaald door de Koopers der Goederen.
Anno 1769 ... ƒ 3*757 : 17 : o 1770 --- 46156 : 18 : o m1 - - - 4502J 14:0
1772 - - - 46733 : 19 : o
1773 - - - 44444 : 18 : o
1774 - - - 42136 : ii : o
1775 - - - 43715 : 16 : o
1776 -.. 46996 : 14 : o
1777 - - - 4I54I : 11 : o
1778 - - - 41093 : 2:0
NB. Deze Sommen moeten verdubbeld worden, als men over de generaale Compagnie zal rekenen, dus ontfangt het Gemeene Land van de. Compagnie alle Jaaren na genoeg ƒ 86120:0:0, en even zo veel van de Koopers, dus in het geheel/172240: o: o.
Lyst
Am-
1TEL3 AM.
Bylagen tot Rapbort nobens de OostIndifcheComp.



1424 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport no* pens de OostIndifcheComp,
Lyst van de Schepen en Manfchap* pen door de O. /. Compagnie dezer Landen na de Indien verzonden federt Anno 1759 tot 1780, alst
Anno - - - Schepen * * . Manfchappen
i?J9 - - * 34 • • • 8898
60 - - - 14 . . . 3596
1 - - - 41 • ' • 1194Ö
2 • - - 24 * . . 7015
3 - - - 34 .. • - • J0249
4 - - - 31 • . . 9232
5 - - - 27 . . . 7882
6 - - - 32 . * . 9068
7 * " " 33 • • • 9439
8 - - - 29 • i • 8311
9 - - - 29 • • - 8358 1770 - - - 23 . 7141
1 - - - 34 * . . 9920
2 - " * 35 • • * 9707
3 - - - 31 • • * 8jc8 4-^-28 . « . 7475
5 - - - 3r . . * 8405
6 - " - 3* * • • 7837
7 - * - 25 - * . 6007
8 " * - 19 • • • 4092
9 - - - 34 • • . 6942
1780 - - - 35 _• • : 5235
Schepen 645 Manfchappen 175263
Het welk uitmaakt een Equipagie van 28 k 29Sche-pen in het Jaar. — Dan hee zeer dezelve genoegzaam telken jaare egaal is, gaat het egter niet door, dat de Schepen in het zelve Jaar uitzeilen, als in Equi. pagie zyn gefteld, wordende het uitgaan van zommigen van dien zomwylen door tegenwinden en andere toevallige beletfelen tot een volgend Jaar vertraagd.
Litt. AA.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1425
Litt. AA. EXTRACTró de RESOLUTIEN
door de Heeren BEWJNDHEBBEREN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE, gecommitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN, binnen AMSTERDAM genomen op
Saturdag den 14 Mey 1791.
T\e Heeren van het Prasparatoir Befoigne, in voldoening, aan het verlangen der Vergadering van Zeventienen, voorkomende by Refolutie van 29 Maart 1791 , — hebbende geëxamineerd de Memorie door den Heer Kraane geformeerd, nopens den Staat van den Amphioen - Handel en Sociëteit te Batavia, hebben de eer te rapporteeren, dat het hun is voorgekomen , die Memorie in zig te veréérigen zeer veele byzonderheden, die men te vergeefs elders zou zoeken; dat ook daar by zyn gedetailleerd de moeilykheden, waar mede de Sociëteit van tyd tot tyd heeft moeten worftelen, en tevens zyn opgegeeven de voordeelen , die door haar aan de Compagnie zouden zyn geprocureerd, doch dat zy Heeren in dat alles geen genoegzame grond hebben kunnen vinden, om met den Heer Kraane in te Hemmen, dat het geen overweging zou nodig hebben, of de Sociëteit gecontinueerd, en het Öcfroy geprolongueerd moest worden; gelyk zy het even weinig met zyn Ed. voor eene be» wezene zaak kunnen houden, dat die continuatie en prolongatie noodzakelyk zou wezen, om de Compagnie te doen joüisfeeren van de zekere voordeden , die uit dien Handel konnen proflueeren, wyl men, die voordeelen toefchryvende aan de betere directie van de Sociëteit, boven die, welke te voren by de Bedienden van de Compagnie plaats had,
het
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifchtComp.



i426 NIEÜWE NEDERLANDSCHE
Am- s
s'j'elD.-.H.
■ Bylagen tot Rapport 110' pens de OostIndifcheComp.
het welk niet zal tegengefproken worden, ook had moeten bewyzen, dat eene zelfde directie met een even goed gevolg onmogelyk voor de Compagnie zou zyn te houden.
Dat het hen Heeren daar benevens toefchynt, dat de voordeelen , welke als 't waare door de Sociëteit aan de Compagnie zoude zyn bezorgt, in een te voordeelig licht zyn geplaatst , en te hoog berekend zyn, alzo het meerder debiet van 1933 Kisten Amphioen in het tydvak 174I tot 176* boven de vorige 17 Jaaren (volgens de opgegeeven berekening van wylen den Raad van Indiën Kraane,) niet gevoegelyk aan de Sociëteit kan worden toegefchreeven; maar veel eer daar aan, dat de Compagnie in de gelegenheid is geweest, om in het Iaatfte tydvak, zo veel meer Amphioen te bekomen, en aan de Sociëteit te bezorgen, en dat nog minder het ingekoomene voor Licenteh in de 10 Jaaren van 175I tot 1761, volgens deBylaag Litt. B. ter fomme van Ryksd. 4*0772 gezegt kan worden door de Sociëteit te zyn bezorgd, wyl de Compagnie, al was 'er geene Sociëteit geweest, die Licenten al evenwel zou hebben genoten, behalven nog dat 'er zeer veel aan fcheeld , dat de voordeelen voor de Compagnie immer zoude zyn gebragt tot de hoogte, waar toe men by de oprigting van de Sociëteit voorgaf hoop .te hebben , namelyk een Miliioen Guldens Jaarlyks.
Dat al mede de voordeelen door de Sociëteit zelve genooten , met waren opgegeeven, maar wel een byeentrekking van verliezen en affchryvingen in eenige Jaaren was geproduceerd, het welk als een drangreden fcheen te moeten "dienen, om de Amphioen-Sociëteit te doen aanhouden, ten einde de Compagnie niet aan diergelyke nadeeleu te exponeeren, doch dat hoe gering men de eene, en hoe groot de andere zig mogt voorftellen, de overgelegde Staatrekening nogthans overtuigend doet zien de zeer importante voordeelen, die de Sociëteit geniet 9



JAARBÖËKËMj Augustus^ i79U
niet, alzo het batig faldó van ultimo Augustus i-SS groot Ryksd- 809386:46 was gebragT oJdef ultf mo Au|u«uS x78o tót Ryksd. $61179-? zSt dus de Sociëteit in dat jaar voor uit gegaan Rvksd J«792-?., en zulks na aftrek van alle Onkosten
°,ndenr d,c Sewoone «itdeeling vLS cV bedragende Ryksd. 132000, waar tegeh we^sd G6693 wierd ,n reekening gebragt aan Sch Jden wegens afgehaalde Amphioen op Obligatie doch waar van (gelyk by deV-morie Sdgézegd\? de Sociëteit kon rekenen wel § te zullen infrv wn 2 dat gevolgelyk niet kon worden t^gZS'dft de Compagnie in diten de Societe.t^nfefwas' tl *eest en by een goede directie, althans het Voor* öielde Capitaal van de Uitdeeling zuiver zou hebben kunnen gemeten, boven de winst, d?e zenuhtft
Jff^0? Órtltrend dë Mj*&W Uitdeelingeh irÏÏ ionderheid moest worden opgemerkt, dat Ie Z Centos worden b reekfend op het Cap taal dat K
tLT'Cht,fg VaD de Sodet^ geoofffid Va, royc ihlaage nodig te zyn , namelvk 000
aooo Ryksdtalders* of te^mW^^R^ daalders: doc^ dat hér Kj^t-aa^s , 1 ,K?ks helft of 30C6C0 |k£Kg^|S geyolglyk w effeéle de Jaarlykfcbe Uitdeeling on «l ongiheele inleg beliep 40 perCt. u,caeeJin^ °P de
Voo^deèlehvtd?e°^ doen in twyffel trekken?oX'he? a, ooi t' SS m den tegenwoordigen Staat van Zaaken 'v^i Deelhebbers van de'Compagnie WeLg£wórden vet antwoord, om in haaren eigen boezem1 t^doen Con tlnueeren een Handel - Genootfchap, dat zS aan" zienelyke winfjen geniet op een KodpnSnS, did aan haar door de Compagnfe moet worden beKt £,??igfV0,geJyk,ï die geheel door de ComDa&me zelve zoude kunnen, en behooren geSeö
Amstel-
dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifchiComp,



1428 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-.
dam.
Bylagen tot Rap pórt nopens de Oost? Indifche Comp,
te worden , indien dien Handel maar wel wierd gedirigeerd.
Dat de zwaarigbeid, die men zou mogen voorbrengen, als zoude (even als zulks by de oprigting, van de Sociëteit wierd voorgegceyen,) de Maat-. . fchappy, wegens de uitgebreidheid van haarenHandel , die van de Amphioen niet zo afzonderlyk kunnen gadeflaan, als wel vereischt zou worden , niet, kan worden toegeïtemd , want , dat hoe zeer de directie cn het toezigt op dien Handel door Compagnies Ministers en Bediendens voor de oprichting van de Sociëteit zeer flegt is geweest, het nogthans niet is te begrypen , waarom dit niet zou kunnen worden verbeterd. Vooral,. wanneer men zou volgen de wyze, waar op by de Sociëteit de: zaaken worden beftierd en behande'd, en hetwelk" men ook mag onderftellen geene naam waardige ■ er-, meerdering van omflag te kunnen veroorzaaken, daar toch de Compagnie nu altoos de zorge en omflag heeft van den inkoop, het transporteeren, het opflaan, 'en de aflevering; behalven nog, dat de voorgenomen reductie in zo veele deelen van de. Huishouding , te meer gelegenheid zal geeven, om. het zo aangelegen, en voordeelig artikel van de Amphioen met te meer zorg en oplettenheid te kunnen behartigen.
Dat ook de verwagting, die men in den beginnen,, volgens Bataviafche. Refolutie van 24 September 1745 had gehad, dat 'er ooor den tyd de geheele Colonic aan zou. gelegen leggen , dat 'er geen andere Amphioen inkwam, als die van de Compagnie, geheel was vervallen, alzo Tgelyk den Heer Kraane zulks cikerd) in weerwil van alle toezigt en vi-. gilantie, jaarhks wel 500 Kisten Amphioen word; geflooken, en dat al mede het bezorgen \,vaD meerder voordeden aan de Bataviafche Colonisten, voor het gtootfte gedeelte geen plaats meer had, wyf van de 300 Actiën,waar uit de Sociëteit beftaat, reeds in 1789 wel 230 in JNederland t'huis hoor-'
den,



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. t$lj
dcri, eri maar 67 op Batavia, welke Iaatfte eerlang nog Honden te verminderen , en waar door de aanmerkdyke fommen, die anders in den fehooc van Batavia zouden zyn uitgeftort, naar Nederland afzakten , bedraagende de aandeden van B ui ten landfche Deelhebbers , jaarlyks eene aanzienlyke fom van 92000 Ryksdaalders.
Dat om dezelve reden, de objectie, die men zou mogen maaken, dat de Directeuren van de Sociëteit, uit hoofde der Actiën, die ze moeten bezitten , en dus als hun eigen goed adminiarcerende, veel yveriger het voordeel zouden behartigen, als zulks door Compagnies Dienaaren zou gefchieden, al mede moet vervallen, alzo reeds wegens het gering getal van Participanten te Batavia, van de eerfte bepaalingen, omtrend het bezitten der Actiën, heelt moeten worden afgezien, en dat in het vervolg, wanneer alle Actiën in Europa zullen t'huis hooren, gelyk wel haast te wagten ftaat, de directie als dan wel zou moeten vallen in handen vad . Lieden, die in het geheel in de Sociëteit niet zyn geïntcresfeerd, waar door dus van zelve het motif, waaraan thans het beter toezigt kan worden toegefchreven, niet meer zal beftaan., en dat. men in dat geval ook.wel zou moeten vreezen voor een minder goed toezigt op dien gewigtigen Handel, te meer, daar de Sociëteit dan maar zal worden in ftand gehouden ten behoeve van Lieden, die wyd en zyd verspreid buiten relatie van de ComI j pagnie, ja misfehien van het Vaderland zullen we),: zen , en voor wien nogthans het geld zal moeten" 1 \ warden overgemaakt, welk kwaad, zo lang de tegenwoordige Sociëteit exifteert. niet kan worden
* verholpen, uit hoofde, dat by de' oprigting is ver--
* Zuimd te ftipuleercn , dat de actiën niet moeten | worden bezeten , dan door ingezetenen van°de I Hoofdplaats.
Dat ook by eene disfolutie van de Sociëteit, de |.Deelhebbers voor geen fchade zouden' hebben te CeGcc 2 Vfë-
Am-
ST1CLdam.
Ryïagèft tot Ru/>-' port nopais de ÜoslIfidijcheCompi



1430 NIEUWE NEDERLANDSCBE
Am-
STEL.» DAM.
Bylagen tot Kap. port nopens de OostIndifcheComp.
vrezen, uit hoofde van het important faldo b-y de Staatrekening voorkomende, waar uit ongetwyffeld Een ieder overvloedig zou kunnen worden fchadeloos gefield, en dat gevolgel'yk ook hier omtrend geene billyke tegenwerping kan worden gemaakt.
Dat om alle de voornoemde redenen, meergemelde Heeren vermeenen te moeten declareeren, dat hen de exiflentie van de Amphioen - Sociëteit in geenen deele noodzakelyk was voorgekomen, maar dat het hen in tegendeel toefcheen tot voordeel van de Compagnie te zullen ftrekken , en dus byzondere Confideratie te verdienen , om het Oétroy niet te vernieuwen, maar de Sociëteit te disfolveeren, enden Amplrioen - Handel voortaan geheel te behouden aan de Compagnie ,, in welk. geval na hun inzien de beheering en behandeling geheel zou dienen te worden ingerigt , zo ars thans by de Sociëteit plaats heeft, te weeten : een Lid van de Hooge Tafel, als Directeur,, twee dirigeerendeLeden, benevens een Kasfier en een Boekhouder , welke alle dezelfde betaaling zouden moeten heoben als thans by de Sociëteit, waarenboven aan dezelve, en aan den Gouverneur- Generaal als Oppei-Direóïeur zou; kunnen worden toegelegd'j perCt. van de Jaarlykfche winst, ten einde dezelve alle by het goed fucrees te interesfeeren , en dat wyders by den verkoop en aflevering dezelfde handelwyze , en de» zelfde voorzorgen zouden moeten worden gebruikt» als by de Sociëteit, waardoor niet alleen de Compagnie niets zou waagen met dien Handel, aan zig; te trekken, maar veel' eer met allen grond zou mogen worden, verwagt, dat zy zeer aanmerkelyk zou? worden bevoordeeld, aangemerkt de Sociëteit. ongeagt alle haare afichryvrngen en verliezen, en deJaarlykfche importante uitdeefingen, nogthans haaren ftaat op een zo voordetligen voet heeft kunnen brengen, als by de Staatrekening is gebleken, zullende althans de gewoone Jaarlykfche uitdeelingen van 120OCO Ryksdaalders aan de Participan.
ten,



JAARBOEKEN, Augustus, i7pi. 143
ten, geheel komen ten profyte van de Compamn zelve terwyl omtrend het gewoon aandeel var Zyne Doorluchtige Hoogheid een billyke idukkine zoude kunnen worden gemaakt. , DatJ.zy Heeren al verder van oordeel waren , dat indien het al ongeraden mogt worden eeoordeeld, dien Handel weder geheel te dry ven voor rekening van de Compagnie, de disfolutie van de tegenwoordige Sociëteit dan nog als nuttig en noodzaktlyk zou zyn aan te merken, mits onmiddelyk een andere Sociëteit wierde eecreëert, niet alleen op favorabcler Conditiën voor'de Compagnie maar ook met de ftriktfie bepaaling om de Aétien* voortaan te doen blyven te Batavia, ten voordeele van de Ingezetenen , waar door men dan ook met zoude zyn bezwaard met de remifen der uitdeelmgen per Compagnies Kas, het welk voor de Europeefche Handelaaren op Indien dc overmaaking van Penningen anders nog difficicler maakr
hn dat eindelyk by huiverigheid om tot de eene ot andere deze; veranderingen over te gaan, dan ten minfte Boodzakelyk zou wezen, om bv vcrzuiming van het Oftroy vast te öellen, de wyze van betaatag der Amphioen door de Sociëteit, zo als die door Generaal en Raaden is bepaald, zedert dat de Compagnie in Bengalen haar aandeel ontfangt direct uit handen van de Engelfchen , en daar er, boven te amplecleeren de propofitie, die reeds door Generaal en Raaden in 't jaar 17'i is gedaan, om voortaan aan de Compagnie voor ieder KistAmphioen, boven het inkoops kostende bezwaard met de ongelden, en de helft van de behaalde winst, nog te doen betaalen 10 perCt. waar omtrend de Vergadering van Zeventienen zig nog niet heeft »eexpliceerd, terwyl vooi het geDot van die 10 perCt. geduurende al dien tyd door de Sociëteit aan de Compagnie zou behooren te worden betaald in ééns icoocoRyksdaalders, in plaats van de ro.00 Ryksdaalders, die den Heer Kraane voor/laat; welke Ccccc 3 fom
t
i Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost~ Indifche Comp.



Am-
strldam.
Bylagen tot Rapport nopens deO.-siintaftht
Cu.up.
[432 NIEUWE NEDERLANDSCIIE
fom van icooao Ryksdaalders niet te hoog kan < worden geoordeeld, wanneer men refleeïeerd, dat de Sociëteit by haar Adres aan Generaal en Raaden in Maart 1781, tegen die 10 perCt. remonftreerende," gezegd heeft, dat dezelve wel 26 ot oocoo Ryksdaalders 'sjaars zoude kunnen belopen, gevende meergemelde Heeren laatftelyk te kennen, dat zy hunne voorgemelde bedenkingen produceerende, egter' van oordeel zouden weezen, en dierhalven in Confideratie gaven, om deze zaak over te laaten aan de geprojecteerde Commisfie voor Indiën, ten einde in loco zelve, alles wat daar toe betrekking heeft na te gaan, en vervolgens vast te ftel'en , wat Hun Ed. zal voorkomen het meest voordeelig voor de Compagnie te zulleu wezen, en by die gelegenheid, in gevalle van vernieuwing vaa Octroy, te over wegen, of de door den Heer Kraane vuorgeftelde Veranderingen in de Conditiën van "de Amphioen-Sociëteit, dan wel die, welke door de Raaden Smith en Fan Stockum, in 1781 zyn geproponcert, zouden behooren te worden ge volgt.
Waarop gedelibereerd zynde, is goedgevonden de Heeren van het préparatoir Beloigne voor derzelver genomen moeite, en gedaan rapport te bedanken, eunaar aanleiding van het daar by geadvifeerde, de prcefidiaale Kamer, als met het concipieeren der inttrudtie voor de geprojecteerde Commisfie naar Indiën gelast, te verzoeken van dit poincT: zodanig melding by de te ontwerpen h> Üructie te maaken , ais welgemelde Kamer zal oordeelen te behooren.
(Onder jlond) Accordeert met voorfz. Refolutie,
(Was geleekend)
S, C. NEDERBTJRGH.
Litt. BB.,



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1433
Am-"
stel-
DAM.
Litt. BB.
HOOG MOGENDE HEEREN!
De ongunftigc omftandigheden waar in de OostIndifche < ompagnie zig zedert eenige jaaren bevonden heeft, hebben ons reeds voor lange in de verpligting gebragt, om aan te wenden buitenge-" woone middelen, om de n3deelige gevolgen daar vanJ zo veel mogelyk te fluiten, en te herftellen het evenwigt, tusfehen haaren ontfangst en uitgaven, het welk door geduurende calamiteitenen daaruit voort'gefprooten bezwaaren, op eene zigtbaare wyze was gebroken geworden.
" Wy hebben ons ook ten fterkften aangefpoord gevonden, om daar in met den meeflen nadruk voort te gaan , door de ernftige aanmaaning, voorkomende by Uwer Hoog Mogende Refolutie den 14 Mey 1790 , „ om Fondfen te vinden s, tot betaaling der Interesfen en vermindering der '„ fchulden, waar mede de Compagnie bezwaard „ is, het zy door menage , zo wel in het Vader„ land als in Indiën, óf zodanige andere middelen als met de omftandigheden overeenkom,, ftig zouden bevonden worden;" en de Heeren ingevolge die zelfde Refolutie van Uw Hoog Mogende door Zyne Doorluchtige Hoogheid uit de Provinciën Holland en Zeeland gedefpicieerd, en byzonder gequalificeert om toezigt te neemen op het goed beftuur der zaaken van de Compagnie, hebben Hoogstderzelver pogingen, ook wel byzonCcccc 4 der
Bylagen 'ot Rapport no">ens de OostIndifcheOomp.



,431 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel.'
dam,
Bylagen tot Kap. port nopens de Oost* Jndifcht Comp*
der willen doen ftrekken, om met ons te corcerteeren de middelen, die onder den Zegen van God Almachtig daar toe zouden kunnen dienen, met dac gevolg, dat reeds zeer notabele poinCten door ons zyn gearrefteerd omtrend 's Compagnies beftaan, handel en huishouding, waar van wy ons de voordeeligfte uitwerkzelen mogen voorftellen, wanneer dezelve overeenkomftig onze intentie werden ter uitvoer gebragt,
Dan gelyk het gevolg van algemeene calamiteU ten doorgaans is , du ook de publieke suftoriteic van haare kragt verliest, en in de refpective Departementen van een uitgebreid beftuur, de onregelmatigheden, en abuizen vermenigvuldigen, vinden wy ook tot ons leedweezen, in de berigten, welke wy jaar op jaar uit Indiën ontfangen, hernieuwde klagten van de Hooge Regeering, dat het aanzien van de Maatfchappy, het welk door de gevolgen van den jongften Oorlog een geweldigen knak heeft gekreegen, nog zeer verre is van to: die hoogte weder te zyn opgebeurd, als 's Compagnies belangen zouden vereisfehen , en dat in alle takken der publieke adminjftratie , de onkunde en zorgeloosheid omtrend 's Compagnies belangens, en infubordinatie, zodanig zyq vermeerderd, dat daarvan de nadeeligfte gevolgen op den duur te appre,hendeeren zyn.
Wy hebben dierhalven met overleg van Zyne Doorluchtige Hoogheid, en de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie begreepen , dat 's Compagnies belangens ten fterkften zouden vorderen, dat eenige daar toe gefchikte Perfoonen wierden gedefpicieert, en bekleed met eene uitgeftrekte magt en authoriteit, op de meest convenabele wyze van hier uitgezonden, om cfftcacieufelyk de hand te leenen aan de executie der middelen, welken wy tot berftel der zaaken in In • diën reeds hebben beraamd en vastgefteld, of nog
ver-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1435
verder zullen beramen en vastftcllen, en om wyders naa te gaan de geheele Indifche adminiflratie, te ontdekken de ongeregeldheden, abuizen en malverfatien, welke daar in plaats hebben, de fchuldigen te ftraffen, en yverige en getrouwe fubjeóten in derzelver plaats aan te ftellen, en om in het algemeen met en benevens den tegenswoordigen Gou verneur Generaal, en Directeur - Generaal van Indiën , welke aan de van hier uit te zenden Commisfarisfen - Generaal op Batavia, zouden worden toegevoegd, en te overleggen en te introducee ren de meest gepaste middelen, om het goed beftier, en de orde te herftellen , en te doen herleeven, den Omflag en Uitgaven merkelyk te befnoeyen, de Winften en Inkomften te vermeerderen, en daar doo-, voor zo verre zulks immer practicabel zal zyn , de Indifche Lasten te verminderen , tot eene voor de Maatfchappy dragelyke hoogte. * 1
Wy hoopen, dat deze oogmerken zig ook gefterkt zullen mogen vinden , door de hooge goed. keuring van Uw Hoog Mogende, en, daar toe het aanzien, cn de zo nodige auöoriteit van zodanige impjrtante Commisfie, en die rot zulke gewigtige eindens zal moeten werkzaam zyn, zeer aanmerkelyk zoude ftrekken, wanneer Uw Hoog Mogende die goedkeuring gunftig geliefde te manifefteeren, en tot een convenabel Transport der van hier te zenden Commisfarisfen, eenige Oorlogfchepen van den Staat mogten worden gedefpicieerd ; verzoeken wy Uw Hoog Mogende op het eerbiedigst, dat het Hoogstderzelver goede geliefte moge zyn, omtrend de vöorfchreeve zaak, zodanige maatregelen te nemen, en ordres te ftellen, als Hoogstdezelve naar derzelver hooge wysheid ten meeften nutte van de Compagnie zullen oordeelen te be« fcooren.
Wy hebben de eer, na over Uw Hoog Mogende Ccccc j 'sHe-
Am-
>teldam.
Bylagen '■ot Rapport nt~ oens de OostIndifcheComp*



Amstel-
DAM.
Bylagen tot Kapport nopens de OostIndifcheComp.
EX-
1436 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Hemels Zegeningen afgebeden te hebben, ons met de diepfte gevoelens van eerbied en hoog agting te noemen,
HOOG MOGENDE HEEREN!
(Onder jlond~)
Uw Hoog Mogende zeer onderdanige en gehoorzaame Dienaaren , de Gecommitteerde Bewindhebberen uit de refpeftive Kameren van de Generaale Nederlandfche GeoctroyeerdeOost Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen, en uit dezelve
(Was geteelend')
E S. van der MANDERE. J. P. SCHOLTEN.
F. van der GOES.
A- van STRAALEN.
M. ROMSWINKEL.
H RAARDA.
P. I. BOD-'AERT.
C. A< van HOOGSTRATEN.
N. FAAS.
A. HUYSMAN-
M. STRAALMAN.
G. F. GODIN. G. SEVfc-RYN. F. V. GOES.
J van der HEIM.
Amfterdam den 17 Mey 1791*



J AARB0P1KEN. Augustus, 1791. 1437
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Jovis den 19 Mey 1791,
/^\ntfangen een Misfive van de Gecommitteerde ^ Bewindhebberen uit de resfpeclive Kameren van de Generaale Nederlandfche Geoctroyeerde OostIndifche Compagnie ter Vergadering van Zeven-* tienen, gefchreeven te Amfterdam, den 17 dezer; houdende, dat de ongunftige omftandigheden waar in de Oost-Indifche Compagnie zig zederd eenige Jaaren had bevonden, hun reeds voor lange in de verpligting gebragt hadden, om aantewenden, buitengewoone middelen om de nadeelige gevolgen daarvan zo veel mogelyk te fluiten en te herftellen het evenwigt tusfehen haaren Ontfangsc en Ukgaven, het welk door geduurige Calamiteiten, en daar uit voortgefprootene bezwaaren, op eene zigtbaare wyze was gebrooken geworden.
Dat zy Bewindhebberen zig ook ten fterkften hadden aangefpoord gevonden , om daar in met den meesten nadruk voort te gaan, door de ernftige aanmaaning, voorkomende by Hun Hoog Mogende Relölutie van den 14 Mey 1790. „ Om ,, Fondfen te vinden tot de betaaling der Interes„ fen en vermindering der fchulden, waar mede „ de Compagnie bezwaard is, het zy door me,, nage, zo wel in het Vaderland als Indiën, of „ zodanige andere middelen als met de omftandig-
,. he-
Bylagen ot Rap* tort nopens de OostTndifche'Jomp,
STEL" DAM)



1438 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-1
ST ELDAM»
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
„ heden o vereen-:omflig zou Jen levonden wor„ den;" terwyl de Heeren, ingevolge die zelfde Refolutie van Hun Hoog Mogende, door zyne Doorluchtige Hoogheid uit de Provinciën Holland en Zeeland gedefpicieerd, en byzonder gequalificeerd, om toezigt te neemen , op het goed beftuur der zaaken van de Compagnie, derzelver pogingen ook wel byzonder hadden willen doen ftrekken , om met gemelde Hewindhebberen te concerteeren de middelen, die onder den zegen van God Almachtig daar toe zouden kunnen dienen, met dat gevolg dat reeds zeer notabele pointen door Bewindhebberen gearresteerd waren , omtrent "s Compagnies beftaan , Handel en Huishouding, waar van dezelve zig de voordeeligfte uitwerkzelen mogten voorftellen, wanneer die overeenkomftig hunne intentie wierden ter uitvoer gebragt.
Dan dat, gelyk het gevolg van de algemeene Calamiteiten doorgaans was. dat ook de publieke authoriteit van haare kragt verliest, en in de refpective Departementen van een uitgeftrekt beftuur de onregelmaatigeheden en abuifen vermeenigvuldigen, zy Bewindhebberen ook tot htm leedwezen ie de berichten, welke zy Jaar op Jaar uit Indiën ontfangen , hernieuwde klagten van de Hooge Regeering vonden, dat het aanzien van de Maatfchappy, het welk door de gevolgen van den jongften Oorlog een geweldigen knak had gekreegen, nog zeer verre was van tot die hoogte weder te zyn opgebeurd , als 's Compagnies belangen zouden vereisfehen, en dat in alle de takken der publicque Administratie, de onkunde, en zorgeloosheid omtrent 's Compagnies belangens, en infubordinatie zodanig waren vermenigvuldigd, dat daar van de nadeeligfte gevolgen op den duur te apprehendceren waren.
Dat zy Heeren Bewindhebberen dernalven, met overleg van Zyre Doorluchtige Hoogheid en de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de
Oost-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1439.
Oos^-Indifche Compagnie, begreepen hadden, dat 's Compagnies belangens ten fterkften zouden vor- \ deren, dat eenige daartoe gefchikte Perfoonen wjer-' den gedefpicieert, en bekleed met eene uitgeftrekce magt en authoriteit, op de meest convenabele wy ze van hier uitgezonden , om efficacieufelyk de ] hand te leenen aan de executie der middelen, welke Bewindhebberen voornoemd tot herllel der zaa-J ken in Indiën reeds beraamd en vastgefteld hadden ,' of nog verder beraamen en vastftellen zouden, en om wyders na te gaan , de geheele Indi-' fche Administratie, te ondekken de ongeregeldheden, abuifen, en malverfatien, welke daarin plaatshadden, de fchuldigen te ftraffèn, en y verige er» getrouwe fubjecten in derzelver plaats aanteftellen , en om in het algemeen met en benevens den tegenwoordigen Gouverneur, en Directeur Generaal vin Indiën, welke aan de van hier uit te zenden Commisfarisfen Generaal, op Batavia zou worden toegevoegd, te overleggen en te introduceeren de meestgepaste middelen, om het goed be> ftuur en de orde te doen herleeven, den Omflag en Uitgaven merkelyk te befnoejen , de Winften en Inkomften te vermeerderen , en daar door voor zo verre zulks immer practicabel zoude zyn, de Indifche Lasten te verminderen tot eene voor de Maatfchappy draaglyke hoogte , welke oogmerken zy Bewindhebberen hoopten, dat zig ook door de hooge goedkeuring van Hun Hoog Mogende zoude mogen gefterkt vinden; dan, dat tot aanzien en de zo hoognodige authoriteit van zrdanige im' portante Commisfie, en die tot zulkegewigtige eindens zoude moeten werkzaam zyn , zeer aanmeikeIyk zoude (trekken, wanneer Hun Hoog Moeende die goedkeuring gunftig geliefden te manifesteeren, en tot een convenabel Transport der van hier uit te zenden Commisfarisfen eenige Oorlogfchepen vaa den Staat mogten worden gedefpicieerd, verzoekende gemelde Bewindhebbèren derhalven, dat
het
Km*
.TELJAM-
bylagen ut Rap* oort no* )ens d& Oost* bidifehc Cowp*.



ï44o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stel-
dam. ,
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
HOOG"
het Hun Hoog Mogende, goede geliefte mogS zyn , omtrent de voorlchrevene zaak zodanige maatregulen te neemen, en ordres te ftellen, als Hoogstdezelven ten meesten nutte van de Compagnie zouden oordeelen te behooren.
Waarop gedelibereerd zynde is goedgevonden en verftaan, dat Copie van de voorfchreven Mis-' five gezonden zal worden aan zyn Hoogheid,met verzoek om ter zaake in de voorfchreven Misfive' vermeld, zodanige fchikkingen te beraamen, als' Hoogstdezelve met de belangens van den Staat' in het algemeen, en die van de Oost-Indifche Compagnie in het byzonder meest overeenkomftig zal oordeelen, en dus ook de Perfoonen,• die Hoogsdezelve rot het bekleden van de voorfchreven Commisfie ;|by aldien die plaats moet hebben, het meest gefchikt zal vinden, te benoemen; hullende wyders Copie van de voorfchreven Misfi* ire, voor zo veel aangaat het defpiceren van eenige Oorlogfchepen van den Staat, tot een conve-' iiabel Transport der van hier uittezenden Comjnisfarlsfen, gefteld worden in handen van de Heeren Van Hceckeren wt Nettelhorst , en andere rlun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de Zaaien van de Zee, om te vifiteeren, examineeren , Jaar op inteneemen de Confideratien, en het Advis van de alhier aanweezende Gecommitteerdens uit de refpective Collegien ter Adtniraaliteit dezer Landen, en van alles alhier ter Vergadering Rapport te doen.
De Heeren Gedeputeerden van de- refpective' Provintien hebben verklaard te confenteeren in dé Commisfie by de voorfchreven Misfive vermeld, in het vertrouwen, dat de kosten derzelve niet ten laste van den Lande zullen gebragt worden.
Accordeert met het voorfz. Register.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 144*
Bsi .r:b vd ftey ü?h .Lr.vfrtfi 290'": ov;U j:;Am- -m
STEL-
- , „, ■ -.dam» ■
HOOG ^OGENDE HEEREN!
Ingevolge van Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 19 deezer, hebben wy na rype overweeging der belangens van den Staat in het al geméén, en van die der Oost-Indifche Compagnie in het byzonder, dienlüg geooordeeld, om tot de voorgeflagen Commisfie naar de Indiën te benoemen , de Heeren Mr. Sebastiaan Cornelis Nederburgh , eerfte Advocaat der gemelde Compagnie, en den Capitein ter Zee ten dienfte deezer Landen, Simon Hendrik Frykenius, als mede de» Gouverneur Generaal van Necrlands Indiën Mr. ITillem Arnold Alting, en den Directeur Generaal Henderik van Stokkum; van welke benoeming wy aan de Vergadering van Zeventienen thans vergaderd zynde, (hy onze Misfive van den 22 deezer , wapr van wy eene Copie hier nevens voegen , ons tot derzelver inhoud kortsheidshalven refereerende,) hebben kennis gegeeven , met verzoek, om te beraamen de Conditiën, op welke de twee eerstgemelde Heeren die Commisfie zouden kunnen aanneemen. En van dezelve onfangen hebbende den voorflatr, waar van wy Copie- hier nevens voegen welke wy zo uit Confideratie der importante van' die zaak, als uit hooide der menigvuldige wisfelvalligheden , welke aan deze Commisfie zyn geattacheerd, gemeend hebben te moeten approbeeren; zo hebben wy niet willen af*
zya
Bylagtn tot Rapport nopens de OostIndifcheComp» t



144* NIEUWE NEDERLANDSCHË
Am*
*tël-
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
tyn Uwe Hoog Mogende dau van by deze ketl» nis te geeven.
Waaf mede,
hoog Mogende heeren i en*.
(JVas geteekend) WILLEM PRINS van ÖRANÖE. 's Gravenhage den 27 Mei 1791.
—— ™
No. u DOÖRLÜGTIGE HOOGGEBOREN VORST en HEER!
■
"W/y hebben de eer gehad gisteren te ontfangeri *v de Misfive van Uwe Doorlucgtige Hoogheid, waarby het Hoogstdezelve behaagd heeft, ons roede te deelen dat Hun Hoog Mogende de Hee» ren Staaten Generaal dezer Landen Uwe Doorluchtige Hoogheid by derzelver Refolutie van dert 19 dezer, genomen op onze Misfive van den 17 dezer daar bevorens,hadden verzogt,om ter zaake in die Misfive vermeld, zodanige fchikkingeu teberaamen, als Uwe Doorluchtige Hoogheid met de belangens van den Staat in het algemeen, ed met die van de Maatfchappy in het byzonder, meest overeenkomftig zouden oordeelen, en dus
ook



JAARBOEKEN, Augustus, i7s>1. ,44
ook te benoemen de Perfoonen, die Hoogstdezelv, tot het bekleeden van de by voorgemeld E voorgeflaagene Commisfie ƒ by aMien die n^T' moet hebben , het meest gefcfnkf zouden vi *—■ En terwyl Uwe Doorluchtige Hooghe d ons daar by tevens heeft gelieven kfnnfc teS
Heer MrH°S°Ss ezeIve daar toe had benoemden Heer Mr. Sebasttaan Cornelis Nederburdi eer
?n%f?VOrat der Generaale NederlandfcïiV bolt Indifche Compagme , mitsgaders den CapiSn en dienfte dezer Landen , Simon Hendrik^ to en voords den Gouverneur Generaal van Nederlands Indiën, Mr. Willem /t^njf Zi- ?n en den Directeur i^fZ^rt^A zo kunnen wy niet alleen niet afzyn üwe Do?r" luchtige Hoogheid voor dit gecommumÏÏrde van onze dankbaarhe d te vereekerpn n daarenboven betuigen ™^\^™™ maakt met onze gevoelens overeenfteint g
oiJoSS^
het Hoogstdezelve ïïn^Su^oude^» hoe eerder zo beter door ons te worden geïnfo? meerd van den voet, op welken wy zouden f ermee.' nen dat de twee eerstgemelde Heeren naar TnE zouden kunnen en behooren 1 vertrefira S ten aanz.en yan de belooning, wefkÉHeèreS zouden genieten , als omtrent het geen Uwe Doorluchtige Hoogheid verder nodigg £eft 7e oordeeld dat door ons zoude worderi vastS" geld; zo hebben wy de eer Uvve D00rlSS Hoogheid eerbiedig onder het oog te brenïïrf dat wy mttHoowtdezelTCvolko^Mta£S, ; de, dat geen gefchikter Perfoonen tot het waar
oeer kapitein S. H.Frykcmus gelegenheid geUdddd har»
S
: Amstel-
DAM.
Bylagen tot Rap* Pon no* Pens de OostIndifcheComp.



Amstel»dam.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
t'444- NIEÜWE NEDERLANDSCHE
had heeft te verkrygen, geduurende zyn verblvf als Commandeerenden Officier van s Lands Schepen in Neêrlandsch Indiën, en de goede kennisfe die Uwe Doorluchtige Hoogheid heelt van zvne bekwaamheid „ lever en activiteit, naar voorlicting van Hunne Edel Mogende de Heeren Gecommitteerdens van Hunne Hoog Mogenden, tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie, van' eedasten zyn, dat dc voet, waar op de twee Commisfarisfen Generaal, die van hierworden uitgezonden, zouden behooren te worden beloond, zodanig zouden kunnen worden gereguleerd, als breeder is vervat in de twee Nota's die wy de eer hebben Uwe Doorluchtige Hoogheid aantebieden, en waar aan wy de yr|heid gebruiken ons te gedragen , dezelve aan de hoogwyze Confideratien van Uwe Doorluchtige Hoogheid fubmitteerende.
Wyders vcrklaaren wy bereid te zyn, om, zo dra wy van de gedagten van Uwe Doorluchtige Hoogheid zullen zyn geïnformeert, _ de aanitellingen te doen op dëzèri of zodanige anderen voer, als Uwe Doorluchtige Hoogheid meest convenabel zal oordeelen. . ' Wy zyn al verder met Uwe Doorluchtige Hoogheid ten vollen van begrip, dat deze Commisfie van eene ampele magt zal moeten worden voorzien, en aangezien moeten worden te reorffifentceren de Perfoon van Uwe Doorluchtige Hoogheid, als Opper-Bewindhebber,, en Gou. verneur Generaal van Nederlandsch Indien, en wv ' zyn 'diensvolaens zeer bereid om zodanige ampele magt aan dezelve Commisfie te defereeren, ais in ftaat zal weezen, om dezelve met bet meeste elfecVte doen werkzaam zyn, en als door ons zelve 'word bezeetèh, ten einde onze Vergadering in de Uitoefening daar van door welgemelde Commisfie op het volledigst zoude finnen worden gerepra;fente;rd. Wyme-



JAARBOEKEN, Augustus, ï%l. 1445
hen voorts, dat de Inftructie voor welgemelde Commisfie ook hier zal behooren te worden in-• gerigt, en ook gereguleert de Honneurs, die aan voornoemde Heeren" in hunne qualiteiten in Nederlandsen Indiën zullen behooren te worden gedaan \ en wy zullen ter requifitie van Uwe Doorluchtige Hoogheid, aan de Heeren Neder-, burgheh frykenius, onmiddelyk na derzelver aan-j Helling, toevoegen Commisfarisi'en, om met hun ' te confereeren, over het formeeren hunner Inftructien en te overleggen, welke Perfoonen tot1 derzelver adfistehtie zullen nodig zyn, ten einde van het een en ander zo fpoedig doenlyk aan Uwe Doorluchtige Hoogheid verflag te kunnen doen , waar toe de Vergadering , welker bezigheden ten einde loopen, weder by denandeTen zal komen, zo dra het voorfchreven werk door evengemelde Commisfarisfen tot de vereischte maturiteit zal zyn gebragt.
Wy zyn met den diepften eerbied, Doorlugtige Hooggeboren Vorst en Heer! Uwer Doorlugtige Hoogheids onderdaanige en gehoorzaams Dienaaren,
(Ónder II oud)
De Gecommitteerde Bewindhebberen uit de Refpective Kameren van de Generaale Nederlandfche Geoctroyeerde OostIndifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen , en ter Ordonnantie van dezelve
(JVas geteekend~)
P. J. GUEPIN,
Amfterdam den 25 Mey 1791.
Ddddd 2 No. a„
Am-
!TEJ> OAM.
Bylagen 'ut Rapport no« ïens de Oost'ndifcheZomp,



1446 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
Bylagen tot Rapport napens de OostIndifcheComp.
No. 2. EDELE, ERNTFESTE, VOOR. Ree. 31 Mey- ZIENIGE, DISCREETE,ONZE 1791. LIEVE, BYZONDERE!
Hunne Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, ons hebbende verzocht by derzelver Refolutie van den 19 dezer, genoomen op UEd. Misfive van den 17 dezer, om ter zaake in de voorfchreve Misfive vermeld, zodanige fchikkingen te beraamen, als wy met de belangens van den Staat in het algemeen , en met die van de Oost-Indifche Compagnie in het byzonder, meest overeenkomftig zouden oordeelen, en dus ook de Perfoonen, die wy tot het bekleeden van de by voorfchreven Misfive voorgeflaagene Commisfie , by aldien die plaatfe moet hebben, het meest gefchikt zouden vinden te benoemen; hebben wy niet uagelaaten, om daaromtrent met alle aandagt onze gedagten te laaten gaan, om zo veel in ons is, aan de intentie van Hunne Hoog Mogende te voldoen. Wy hebben geconfidereerd, dat het zenden van een Commisfie na Nederlandsch Indiën van veel nut zoude kunnen zyn, doch dat het 'er byzonder op aankwam, op de keuze der Perfoonen, welke daartoe zouden moeten worden benoemd, wil men het nut, dat men daar yan verwagt, -"er van trekken; en het is dus, na rypelyk alles te hebben overwoogen . cn daarop geraadpleegt hebbende net de Heeren Gecommitteerdens van Hunne Hoog Mog. tot de zaaken van de Oost Indifche
Com-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. I447
Compagnie, dat wy hebben geoordeeld geen gefchikter Perfoonen daartoe te kunnen benoemen, dan de Heeren Mr. Sebastiaan Corneiis Nederburgh, eerfte Advocaat der Generale Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie; en de kunde in de Oost Indifche zaaken, welke de Capitein ter 1 Zee teU dienste dezet Landen, Simon Hendrik Frykenius, gelegenheid heeft gehad om te verkrygen geduurende zyn verblyf als Commandeerende Officier van 'sLands Schepen in Neêrlandscb Indiën; en de goede kennisfe, di vry hebben van zyne bekwaamheid, iever, en activiteit, hebben ons aangefpoord om Hem tevens tot het bekleeden dier Commisfie te benoemen; en vermits wy oordeelen, dat de Gouverneur Generaal van Neêrlands Indiën, Mr. Willem Arnold Altinglt, en den Directeur Generaal Hendrik yan Stokkum, zeer gefchikt zyn, om, be« nevens de gemelde Heeren deze Commisfie te bekleeden, hebben Wy goedgevonden, dezelve mede tot Leden dier Commisfie te benoemen.
Wy verzoeken UE- om deze Heeren daartoe aan te ftellen, en hun den tytel te geeven van Commisfarisfen Generaal, döor ons op authorifatie van Hun Hoog Mogende benoemd, en het zal ons zeer aangenaam zyn , om hoe eerder ztf beter, door UE te Worden geïnformeerd van den voet,op welke UE. zouden vermeenen, dar de twee eerstgenoemde Heeren, naar Indiën zouden kunnen en behooren te vertrekken, zo wel ten opzigte van het geen zy tot betaaling zou. dén genieten, als omtrent de Honneurs, die aan dezelve, in hunue qualiteit in Nederlands Indien zouden behooren te worden gedaan, als mede hoe veel Perfoonen aan Hun tot derzelver adfiftentie zouden moeten mede gegeeven worden. En eindelyk, van welke inftructie deze Commisfie zouden behooren te worden voorDddddy zign5
Am-
STELDAM.
Bylagen ■ot Rap~ port noppens de 'OestfndifcheComp*



Amsterdam»
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.
Nó. 1- NOTA der pecunieele voorwaarden, B pc <j i Mev welke aan den Heer eerste Advocaat Kec.31 Mey. ^ oosT.INDisCHE COM" PAGNIE Mr, S. C. NfcDERBURGH, als door ZY\E DOORLUGTIGE HOOGHEID, op authorifatie van HUN HOOG MOGENDEN , benoemd tot de Commisfie naar INDIEN, zouden behooren te worden geofereerd.
1. T*\at aan zyn Ed. geduurende die Commis-
fie, en wel voorden tyd van 3 jaaren, zal betaald worden Jaarlyks eene fomma van ƒ00000:-:- Holl. Courant, integaan met den dag dat zyn Ed. zig aan boord zal hebben begeeven, waar van ƒ50000:- in vier egale termynen jaarlyks zullen moeten worden betaald hier te Lande aan zyne Gemagtigdens, en de refteerende ƒ 40000: :aan zyn Ed. in Indiën. ,
2. Dat wanneer genoemde Commisfie langer als voorfchreven tyd van 3 jaaren duurde, als dan de betaaling der voorfchreven fomma van /40000:-:blyvende voortloopen , aan zyne Gemagtigdens
Ï448 NIEUWE NEDERLANDSCHE
iien, terwyl wy begrypen, dat deze Commisfie vafi feen ampele magt , zoude moeten worden voorzien, en dezelve moet aangezien worden te renraefenteeren onze perfoon , als Opper-Bewindhebber en Gouverneur Generaal van Neerlandsch Indiën.
Waar mede &c.



JAARBOEKEN, Atfgosfhs, 1791. 1449
hier te Lande in voegen voormeld ƒ25000:.:- in ftede van ƒjooco.' :- zal worden betaald, en zaï de betaaün^ der totaale fom van./90000:-:- of, wanneer de Commisfie langer mcgt auuren dan drie Jaaren, '65000; :- jaarlyks, ophouden met den dag van zyn Ed. behouden terugkomst in de Havenen dezer Landen.
3. Dat, wanneer zyn Ed. kwam te overlyden in het eerfte Jaar van die Cornnmfie, als dan de volle fom van zyn geheel inkomen van dat jaar aan zyne Weduwe of Erfgenaamen zal worden goedgedaan, met een jaarlyks Penfioen van/30C0:-:haar leven lacg geduurende; dat, zo zyn Ed.in'het r wede jaar der Commisfie komt te fterven, dit Penfioen op ƒ2000: : , en zo in her derde Jaar op ƒ 1000*.-:- word bepaald, en in die beide Iaatfte gevallen de betaaling der fomme van ƒ4000d: :zal worden goedgedaan tot het einde der maand, waarin zyn Ed. zoude zyn geftorven, en de betaaling in Nederland ophouden met het Iaatfte quartaal, dat verfcheenen zoude zyn voor de aankomst hier te Lande der tyding van zyn overlyden.
Voorts dat by ontydig overlyden van zyn Edle Huisvrouw, zyne Kinderen zouden blyven joüisfeeren van dat Penfioen, tot dat de jongfte zoude hebben bereikt den ouderdom van 2$ Jaaren.
4. Voor zyne uitrusting, eri die van eenige Europeefche Bediendens, die zyn Ed, zal moeten mede nemen, zal worden betaald ƒ Ijooo; :- Holl. Courant, en daar en boven drie maanden Gagie aan zyn Ed. hier te Lande vooruit worden vêrftrekt.
5. Voorts, dat de Compagnie aan zyn Ed. een jaarlyks Traclernent van ƒ 5000:-:- zal toeleggen, in te gaan met den dag, dat zyn Ed. binnen de
Ddddd 4 Ha-
Am-
'•teldam.
Bylagen tot Rapport nopens de Oost indifche Comp»



AMSTEL*DAM.
Bylagen tut Kap' poft nopens de OostIndifcheComp,
No. 4.
1450 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Havenen dezer Landen zal zyn geretourneerd , en zulks zo lang tot zyn Ed. in een Convenabele post zal zyn gefteld, en dat, wanneer het zuiver inkoomen van zodanige Post minder mogt bedraagen, het daar aan ontbreekende tot gemelde fomme jaarlyks'door de Compagnie zal worden gefuppleert.
6 Zullen de Perfoonen, welke aan de Commisfie tot haare ïdfiftentie zullefi worden toegevoegd, door de van hier gezondene Commisfarisfen geduurende de Commisfie worden gedefroyeert van alle onkosten van Logies, Tafel en Rytuig , tegens een ronde fom, aan gemelde Commisfarisfen daar voor toe te leggen, waarvan nadere opgave zat worden gedaan. Eindelyk
7. Dat de geftipuleerde betaaling hier te Lande op de bedongen termynen zullen gefchieden uit het provenu der Jaarlykfche Retouren of Verkoopingen, en zulks by prasferentie.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 145T
No. 4. NOTA der Pecunieele voorwaarden Ree. 31 Mey welke aan den Heer S- H, FRY1791. KENIUS , Kaptein ter Zee, ten
dienste dezer Landen, als door zyne DOORLUCHTIGE HOOGHEID, op dmhorijatie van HUN HOOG MOGENDE benoemd tot de Commisfie naar INDIEN, zouden behooren te worden geoffereerd.
1. T\at aan zyn Edele geduurende die Commis-
fie en voor den tyd van drie jaaren zal betaald worden jaarlyks een fom van ƒ 7000a:-: Hol!. Courant, integaan met den dag dat zynEd. z;gaan boord zal hebben begeeven, waarvan ƒ30000: :-in vier termynen jaarlyks zullen moeten worden betaald hier te Lande, aan zyne Gemagtigdens, en de refteerende ƒ 40000:-:- aan zyn Ed. in Indiën.
2. Dat, wanneer genoemde Commisfie langer als voorfchreven tyd van drie jaar duurt, als dan de betaaling der voorfchreven fom van ƒ 40000:-:-blyvende voortloopen aan zyn Gemagtigdens hier te Lande in voegen voorfchreven maar f15000 -:- in ftede van ƒ 30000:-:- zal worden betaald, en zal de betaaling der totaale fomme van ƒ 70000:-:- of, wanneer de Commisfie langer mogt duuren, dan drie jaaren ƒ55000:-:- jaarlyks, ophouden, met den dag van zyn Ed. behouden terugkomst in de Havenen dezer Landen.
3. Dat, wanneer zyn Ed. kwam te overlyden in het eerfte jaar der Commisfie, als dan de volle fom van zyn geheel inkomen van dat jaar aan zyne Weduwe of Erfgenaamen zal worden goedgedaan; en zo zy Ed. kwam te overlyden in het tweedejaar der Commisfie of laater, de betaaling der fomma van ƒ40000:-: zal worden goedgedaan, tot het
eiD-
Am-
STELDAM.
Bylagen tot Rapport nopens de OostIndifcheComp.



fefttt NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STEkDAM.
Bylagen tot Rapport nopens i& OostIndifcheComp.
EX-
einde der maand, waar in zyn Ed. zal zyn gcfïorven, en de betaaling in Nederland ophouden met het Iaatfte quartaal, dat verfcheenen zou zyn vóór de aankomst hier te Lande der tyding van zyn overlyden.
4. Voor zyne uitrusting tti die van eenige Europeefche Bediendens, die zyn Ed. zal moeten medeneemen, zal worden betaald ƒ15000:-: Holl. Courant, en daar en boven aan zyn Ed. 3 maanden Gagie hier te Lande worden vooruitgeftrekt.
5. Dat aan zyn Ed. by behouden Retour en in cas van overlyden, aan zyne Weduwe haar leven lang geduurende zal worden goedgedaan een jaarlyks Penfioen van ƒ 1500:—, eneindelyk
6 Dat de geftipuleerde betaalingen hier te Lande op de bedongen termynen zullen gefchieden uit het provenue der jaarlykfche Retouren or Ver* koopingen, en zulks by preferentie.



JAARBOEKEN, Augustus, Ï701. 1453
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGÈNDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Marlis den 31 Mey 1701.
Ontfangen een Misfive van. zyne Hoogheid den Heer Prince van Orange en Nasfau, gefchreven alhier in den Haage, den 27 dezer, houdende, dat Hoogstdezelve ingevolge van Hnn Hoog Mogende Refolutie van den 19 daar te vooren, na rype overweging der belangen van den Staat jn het algemeen, en die der Oost-Indifche Compagnie in het byzonder, dienftig geoordeeld hadden, om tot de voorgeflagen Commisfie naar de Indiën te benoemen de Heeren Mr. S, C. Nederburgh, eerfte Advocaat der gemelde Compagnie, en den Kaptein ter Zee ten dienfte dezer Landen S. ff. Frykenius, als mede den Gouverneur Generaal van NeéVIandsch Indiën Mr. W. A. Altingh , en den Directeur Generaal ff. van . Stpkkum, van welke benoeming zyn Hoogheid aan de Vergadering van Zeventienen thans vergaderd zynde, (by Hoogstdeszelfs Misfive van den 22 dezer loopende Maand, waar van hoogstgedagte zyne Hoogheid eene Copie nevens de voorfchreven Misfive hadde gevoegd, zig tot derzelver inhoud kortheidshal ven refereerende,) hadden kennis gegeeven, met verzoek om te beraamen de Conditiën, od welke de twee eerstgemelde Heeren die Commisfie zouden kunnen aanneemen.
Dat Zyne Hoogheid van dezelve Vergadering ontfangen hebbende den voorflag, mede by Copie nevens de voorfz. Memorie gevoegd, welke Hoogstdcnzelvcn, zo in confideratie der importantie van de zaak, als uit hoofde der menigvuldige wisfelvalligheden, y/clke aan deze Commisfie zyn geattache.rt, gemeend
AmSTELDAM.
Bylagen tot Rap. port nopens de Oost.
Indifche 'Jomp>.



T454 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
DAM.
Bylagen tot Kap port nopens de OostIndifcheComp.
Litt. CC. EXTRACTi«ï<&RESOLUTIEN door de Heeren BEWINDHEBBEREN van de OOST-INDISCHE COMPAGNIE, gecom.
tnitteerd ter Vergadering van ZEVENTIENEN binnen AMSTERDAM, genomen op
Maandag den 23 Mey 1791.
TTeeren Commisfarisfen tot de Befoignes, als by *- * Refolutie Commisforiaal van den 19 April laatstleden verzocht zynde te examineeren de Confideratien van de refpective Kameren op het Advis van Heeren Commisfarisfen, die gevaceerd hebben tot het maaken van den Staat hier te Lande, wegens het eerfte en vierde artikel der Refolutie van Hun Hoog Mogende van 14 Mey 1790, omtrend de Schulden enz. van de Oost-Indifche Compagnie, welk point by Refolutie van den 29 Maart laatstleden is gehouden in ftate, hebben ter Vergadering gerapporteerd; dat zy Heeren na eene naauwkeun'ge examinatie van alle de Confideratien, die door de
Ka-
meend had f. moeten approbeeren, niet hadde willen afzyn Hun Hoog Mogende daar van kennisfe te geeven
Waarop gedelibereerd zynde, is goed gevonden en verftaan, dat Zyne Hoogheid voor de gemelde gedaane Communicatie zal worden bedankt, zo als Ploogstdenzeiven daar voor bedankt wordt by dezen.
Accordeert met voorfz. Register.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1455
Kameren tegen het Advis van Heeren Commisfarisfèn tot het opmaaken van den Staat der Tafel van het Befoigne waren gebragt, en inzonderheid hebbende nagegaan,de ampele fehriftelyke Advizen van de Kameren van Amfterdam en Zeeland,mitsgaders wat daar omtrend in de Conferentien met Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie was voorgevallen, van gedagten waren, dat demodifïcatien door de Kamer Amfterdam, tegen het voorfz. Advis uitgebragt, waren van zulk eenen aart, dat dezelve in Confideratie behoorden te komen, met dien verftande egter, dat met betrekking tot de conftrainte, waar van, volgens het vyfde point zoude behooren te worden gebruik gemaakt , in het geval aldaar breder gedefigneerd, aan Hun Edele Mogende de Heeren Staats-Gecommitteerdens zal worden overgelaaten te bepaalen, van welke middelen welgemelde Heeren oordeelden , dat in dat geval gebruik zoude kunnen en behooren te worden gemaakt. . Waarop gedelibereerd, en Heeren Commisfarisfen voor het uitgebragt Rapport bedankt zynde, is goedgevonden, zig met de gedagten van Heeren Commisfarisfen te conformeeren , en dienvolgens dit gantfche werk te arrefteeren, zo als gefchied by deze, op de hier na volgende wyze:
Dat alle de Schulden, welke tot Lasten van de Generaale Compagnie of tot last van ieder der refpective Kameren loopen, zullen worden byeen getrokken , en de masfa daar van gerepartieerd over alle de Kameren , naar mate van haar aandeel in de Compagnie, conform aan den inhoud van het eerfte artikel van de Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 14 Mey 1790.
Dat om voorts aan de gemanifefteerde intentie van Hun Hoog Mogende, tot het introduceeren yan een juiste egaliteit tusfehen de Kameren ieder m haar proportie te voldoen , zo bier te Lande
Amsterdam.
Bylagen tot Kap" port uoPens de 'OostIndifcheComp,



Am-
STEL* DAM'
Bylagen jot Kap■part nopens de UoitJndijilie
pOmp,
1456 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de als in Indiën de volgende voorziening zal gefchieden.
Dat namelyk voor zo verre Indiën betrett, ten fpoedigften derwaards zal worden aangefchreeven, om van tyd tot tyd de ongelykheid m de Liquidatie op de Retouren zo veel mogelyk te vereffenen, zullende, om Generaal en Raaden daar toe in ftaat te ftellen , dus ook de jaarlyks hier te -Lande opgemaakt wordende Liquidatie , op de Retouren, tusfehen de Kameren blyven ftnnd hou-
'"Dat wat de oude praïtenfien tusfehen de Kame» ren betreft, de Kamer Zeeland, aan die van Am« fterdam in eens zal uitkeeren een fom van f iSooco , te voldoen uit het provenue van de iNajaars-Verkooping van den Jrare 1791, en dat daar mede alle praetenfien, welke de Kamer Amfterdam ten Laste van die van Zeeland, uit hoofde van voonge Liquidatien mogten hebben, zal worden gehouden voor afgedaan, zo als ook daar tegen alle vorderingen, welke de Kamer Zeeland uit dien zeiven hoofde, zo ten laste van de Kamer Amfterdam, als de overige Hollandl'che Kameren heeft gefuftineerd te hebben, zullen worden gecohfidereerd als vereffend en voldaan.
Dat, wat de voorziening voor bet vervolg hier te Lande aangaat, zal plaats hebben eene juiste egaliteit in de verdeeling van alle: de onderfcheidene eFsfchen voor Indiën, Japan, Ceylon, de Mallabaar, en Cabo de Goede Hoop, in het reguleeren van den aanbouw van Schepen, in het repartitieeren van de Equipagie der Schepen, en de aanbedeeling van Asfignatien of Wisfels, met de onveranderlyke bepaaling , dat het geen m de eene of andere eisch , of in een of ander artikel, uit hoofde van volftrekte noodzakelykheid, aan deze ot geene Kamer minder of meerder naar evenredigheid van iedere quota, zoude hebben moeten worden a-ahbedeeld, in de verdeeling van eenen anderen



JAARBOEKEN, Augustus, 179*. 145}
eisch of iu een eerstvolgend jaar by eene nieuwe verdeeling zal worden vereffend.
Dat vervolgens efficacieuièiyk zal worden voorzien tegen het verbreekcn van deze proportioneele egaliteit, en de Kameren exadelyk worden gehouden, om jaarlyks te voldoen aan de haar toebedeelde aanbouw en Equipagie van Schepen , de verzendingen van Speciën en Goederen, en de betalingen van Asfignatien of Wisfels, en de verdere onereufe verpligtingen der Maatfchappy.
Doch datde wyze, waar op deze voorziening zal plaats grypen, aan Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van de Oost - Indifche Compagnie zal worden overgelaaten, aan welker uitfpraak de refpective Kameren zig nu voor als dan verbinden ftipielyk te obtempereeren.
Dat verder ter bewaaring van de proportioneele egaliteit, zal worden opgemaakt een generaale liquidatie tusfehen de Kameren, gevolgd met rigtige betaalingen door de Kameren, die bevonden zullen worden tot uitkeering te zyn verplicht, en dat wel over alle de liaaten en Lasten van de Compagnie, onder welke Baaten dus zuilen begrepen zyn de verhandelde Goederen, genegoueerde Penningen, (uitgenomen die van Beleeningen ,) en alle voordeelen by de Kameren geparcipkerd.
Zo als ook onder de Lasten zullen worden gebragt de naar Indiën verzondene Speciën, betaalde Asfignatien , Maandgelden, Kepu-titien, en alle verdere Uitgaven , hoe ook genaamd, en uit welken hoofde al mede de Iaatfte Negotiatien van de Provinciën van Hollanden Zeeland, van 10 en 3:- Millioenen, fefpedtivelyk met alle de Voordeelen en Laster: daar aangehegt, mede in Liquidatie zullen worden gebragt.
Dan van welke Liquidatie egter zullen worden uitgezonderd de betaalde Interesfen, van wat aart dezelve zullen mogen zyn, als mede de aflosfing van Capitaalen, uitgezonderd die van Bcleeaingen^oier Eeeee wel-
Amstel*
dam.
Bylagen to: Rap* port no* pens de OostIndifchiComp.



3
Amsterdam.
Bylagen tot Rap' port nopens de OostIndifcheComp,
458 NIEUWE NEDERLANDSCHE
welke beide artikelen refpeöivelyk jaarlyks een byzondere Liquidatie zal gefchieden.
Zullende met betrekking tot de aflosöng van Capitaalen , de refpective Kameren aan die, welke de aflosfingdoen moet, hun aandeden in dezelve aflosfing naar maate van haar Quota in de Compagnie dadelyk moeten fourneeien.
En met relatie tot de Interesfen zullen die Kameren, die in de betaaling van dezelve boven haar Quota bezwaard zyn, daar toe in ftaat worden gefteld, door de daar omtrend ten agteren komende Kameren, in zodanige Termynen, als het meest zullen overeen komen met den tyd, waar op die betaalingen vervallen.
Wordende de Heeren, welke wegens de relpective Kameren zullen worden gecommitteerd tot het opmaken van den ftaat, verzocht, by die gelegenheid te overwegen, op welke meest convenabele wyze zulks omtrend de Interesfen zoude kunnen worden gereguleert, en de Vergadering daar op te dienen van Confideratien en Advis. .
Dat de hier bovengemelde Liquidatien zullen worden gefourneerd telken jaare by het opmaaken van den ftaat hier te Lande, en dat, wanneer ver volgens na de uitkomst van dezelve, ue refpective Kameren eikanderen in het volgend Boekjaar , op den voet hier na te melden, zullen moeten debiteeren en crediteeren aan, of per Retouren-Generaal, voor het geene de eene Kamer van den anderen zal moeten betaalen, of wel de eene Kamer van cien anderen zal moeten ontfangen, het verfchuldigde aan elkanderen rigtig zullen moeten voldoen,op de pcenaliteirer, als nader door Hun Edele Mog. de Heeren Gecommitteerdens van Staat zal worden bepaald.
En zal dus met agterlaating van de Liquidatie op den voet,zo als die tot nu toe jaarlyks op den ftaat is gemaakt, op alle de byzondere Liquidatien , jaarlyks eene generaale Liquidatie tusfehen de Kameren dienftig zyn, om onder een oogpunt te brengen welke fommen de eene Kamer ann de andere reëel zal
moe-



JAARBOEKEN, Augustus, im. Hs
fen^nm^?^^ ' f ^ V3fi de andere ontfa* gen, om alzo m eefie post voor dies beloop re kunnen worden gedebiteerd en gecrediteert, als naar ge-
TJ?/™ ?L^idatif Vafi deD StaatgefeSedegn.
ün zal mede alle vier Jaaren, wanneer by de Maatfchappy nieuwe Boeken worden aangelegd, eene nadereLiquidar.e worden geformeert, Sm de'bezwaaren die de eene of andere Kamer in der tyd vinden mogte te lyden, alsdan te vereffenen, zullende deze eerfte Liquidatie van vereffemng der bezwaaren invallen na het üukeD der Boeken .8 r Mmutf
Sli f te-e™°°wige Boeken worden afgeegd Emdehkgereflecteerd zynde, dat de jaarivkfchê
rnefïnff Maandge]d -9 «tour door de Kamer Amfterdam zeer aanmerkelykhaar Quota te boI°n fmJ en 10 agdnS gnomen zynde, dat op den een of anderen voet hier omtrend zodanige fchikSn gen behooren te worden geintroduceert, waar door
itaSË?! difpanCdt', Schoon W over hec v ïïi y? ffi0£twc:-^n geliquideerd, voor net vervoig worde weggenomen;
En ten dien einde in bedenking gegeeven zynde, of niet zou kunnen word.a bepaalif dat ofhet begin van het Jaar t7s} de Lieden , die ini SdiS in den dienst van de Compagnie worden awkSS men een getal jaaren gercekend , naar de proportie van de Jriptóive aandeelen der Kameren in de generaale Maai fchappy; by voorbeeld geduurende Hl getal van 16 Ja.rea by de Kamer Amfterdam, 8 by d. Kamer Zeeland, en a by ieder der Kameren vaü
Snf;a\r N°0rdC^ Kwauie- '"^esflvelvk wor oen geheld op byzondere rekening van één der benoemde kameren; ö
Zo is na deliberatie goedgevonden zig omtrend d t voorftel als nog niet te bepaalen, maar over dit point de gedagten van Generaal en Raaden by eerfte gelegenheid m te neemen. '
Den Heer Gecommitteerde wegens de Kamer Rotterdam heeft verklaart tot de voWftaande kt Leeee % fy.
Am»
STEti , DAM.
Bylageit tot Rap'
port no"
pens dc Oost*
Indifch$
Comp»



Am-
steldam.
Bylagen tot Kap' port nopens de OostIndifcheComp.
(Onder ftond) Accordeerd met voorfz. Refolutie.
QVtis geteekencO
S, C. NEDERBÜRGH.
R O T"
i46o NIEUWE NEDERLANDSCHE
folutie niet te hebben geconcurreert, en niet «f kunnen concurreeren , maar daar tegens te prote fteeren om dat de billykheid en de waarezinvau tofotoSTaan deze Maatfchappy verleent, beiden vorderen , dat zo wel wegens de aan handen zynde Snecerven , als wegens Gelden, behoord te worden
fe referveeren, om zulks goedvindende daar omt?eS by deze, of de aanftaande Vergadering zodanige nadere aanteekening of propofitie te doen, als zy zullen oordeelen te behooren
De Heeren Gedeputeerden van de Kamer Amfterdam hebben verklaard, als nog bereid «: zyn, fgelvk zv Heeren zulks reeds by de deliberatieri over het vöorfchreeve Rapport hadden betuigd ) om met de verdere Leden te concurreeren, om in Zrweging te nemen, zodanige Propofitie als de
de aan handen zynde Speceryen , en <fden aa goedvinden te doen, en daar op zoaan g te elol leeren als naar billvkheid, en overeenkomltig de CoX™e der Compagnie zal bevonden worden „ behooren, en wyders tegen het voorfz. Protest en ïïteekening der Kamer Rotterdam, zodanig Confra.Protesten nadere Aanteekening gereferveerd als de Heeren hunne Principaalen zullen oordeelen te behooren.



JAARBOEKEN, Augustus, 1751. 140!
Rotterdam.
Van wegen het Dicht- en Letterlievend Genootfchap, Studium Scientiarum Genitrix, is dit Programma bekend gemaakt:
XJet Dicht- en Letterlievend Genootfchap, onder de Spreuk: Studium Scientiarum Genttrlx, heeft den 11 dezer, zyne algemeene Vergadering gehouden.
Na het openen van dezelve, door den Voorzitter J. P. van Heel , met eene Ode aan de Regtvaardigheid, deed de eerfte Secretaris verflag van de voornaamfte handelingen, op en zedert de algemeene Vergadering van den Jaare 1790 gehouden ; en berichtte tevens , dat, met eenpaarige ftemmen, uit de vyftien ingekomen Verzen, od de Prysftof: TRIUMPHZANG VAN ISRAËL NA DEN DOORTOGT DOOR DE ROODÈ ZEk, den Gouden Eerpenning was toegeweezen aan het Dichtftuk, onder de Spreuk:
De Heere is eenKrygsman, Heere is zyn naam.
Exod. XV: 3.
de Zilveren Eerpenning aan het Vers, geteekend:
De Heer zal in eeuwigheid en geduurig regeeren, want Faroos Paard, met zynen Wagen, en zyne Ruit eren zyn in de Zee gekomen, en de Heer heeft de Waters der Zee over hen doen wederkeeren; maar de kinderen Istaëls zyn op het drosge, in 't midden van de Zee, gegaan. '
MOZES, IN ZYN TRIÜMFLIED.
Eeeee 3 een
Rotterdam.



Rottp-a-
Progr, van 't pichlftfvendGenoot*
fphap*
ii6% NIEUWE NEDERLANDSCHE
een eerfte Accesfit, a:n liet Vers, ter fpreuke voerende;
Scmper bonos, nomcnque tuum, laudesquc ma* nebunt*
een tweede Accesfit, aan het Vers, onder de Spreuk ?
Mogten flegts onze gezangen •— die van deze gebeurtenis gewagen — aa-t die der Hebreeuwen gelykeit l
* HERDER.
en een derde Accesfit, aan het Vers geteekend:
Zo zinkt uw grootheid, wufte Vorften, Als God, door donders, fprcekt!
BELLAMY.
By het openen van 't briefje, tot het eerfte Dichtftuk behootende, bleek, dat den Gouden Eerpenning was behaald door den Heer Jan Jacob Vkreul , te Amfterdam, en, na dat vryheid gegeeven was tot het openen van het biljet, behoorende by het Vers, aan welk de Zilveren Eerpenping was toegelegd, werd bevonden daar van Dichter te zyn den Heer Lambestus van Oyen A. Z., alhier; doch dewyl niemand zich verklaarde als Zamenfteller van een der Verzen , welken waardig gekeurd waren , om , ieder als een Accesfit, in 's Gcnootfehaps Werken, gedrukt te worden, worden • de Dichters van die Stukken verzocht, zich, binnen den tyd van zes weken , aan den eerften Secretaris bekend te maken, en vryheid tot het openen van hunne briefjes te geven, zullende dezelven anuers, ongeopend, verbrand worden, gelyk niet die van de onbekroonde Verzen, in het by a«n der Leden, is gedaan. ' ■ Voorts



JAARBOEKEN, Augustus, i7fJI. ,46>
Voorts werd, tot eene Dichtkundige Prvsftof ^r^APPv'^E NEDERLANDSCHE MAATHNTPr? T°.T REDDINGÖERDRENKEi.iJNULiN , om beantwoord te worden voor of uiterlyk op den Iaatften van Bloeimaand 1701 onder aanbod van eenen Gouden Eerperming, ter waarde van 25 Dueaten, aan den Dichter vm i et beste Vers dat de gemelde ftof, voldoende, £ beantwoorden, en eenen Zilveren Eerpenning aan den Dichter, wiens Vers net bestgekeufte naast bv
£?£ r' -r^aarna deD ^den werd herinnerd!' dat het Genoo fchap, voor, of uiterlyk op den laatRen van Bloeimaand 1792 , de antwoorden verï?aCxT °P desze,fsletterkundige Vraag: WELKFW ZYN DE OORSPRONG, VOORTGANG FN TEGENWOORDIGE STAAT DER NEDFR DÜITSCHE DICHTKUNSTE? in S w3 ]ï*lt!, ten tweedenmaale, onder aanbod van eenen dubbelen Gouden Eerpenning, ter waarde van 50 Dukaten, uitgefchreven.
Emdelyk werden de prefent Exemplaaren, van het uit te geven tweede Deels tweede ftuk van sGenootfchaps Werken, den tegenwoordig zvnde Leden ter hand gefteld, en alle verrichtingen me? ee" vnendelyken middagroaaltyd befloten
D5 Dlch» en Letterkundige Stukken moeten, op den voet van vorige Jaaren, aan den eerften Secretaris dezes Genootfchaps Abraham Wynants, vracht vry, gezonden worden; zullende eerstdaags een uitvoeriger Bericht in de Boekzaal der Geleerde Waereld- en in den Kunst- en Letterbode, te vinden zyn.
Eeeee 4 UTRECHT,
Rotterdam.
Progr. van 'c DichtUeyendGenootrchaj>.



J4Ö4 NIEUVVE NEDERLANDSCHE
UTRECHT,
Utrecht,
U-
TRECHT.
De Staaten 'sLands van Utrecht, hebben op den 10 Augustus dezes Jaars 1791, eene nieuwe Ordonnantie beraamd, volgens welke de belasting op het Grutters en Gorters-Gemaal voortaan zal geheven worden; ■*
Dc Staaten van den Lande van Utrecht, doen te weeten, alzo aan ons is voorgekomen, dat niet teaenftaande de voorzieningen by voarige Ordonnantien en Publicatien gedaan, echter het middel op he' Grutters en Gorters-Gemaal door fluikeryen aanmerkelyk wordt verkort, en daar door de Provinciale financiën benadeeld; zo is 't, dat Wy ter benenceeringé van 's Lands financien en tot maintien en confervatie van het voorfchreven middel by ampliatie en renovatie van vorige Ordonnantiën en Publicatien hebben goedgevonden mits dezen nader te fta, • tneeren als volgt:
Art. t Dat van alle Boekweit of Haver, die by de Grutters qf Gorters wordt in oropgeflagen,by «en opfla? zal moeten 'worden betaald, als:
Van een Mudde Boekweit, houdende 25 een
Last, ï Stüiv. Van een Moddc Haver 1 Stuiver. Van Renfel of Rauwe gepelde Garst, die by hun gebroken word, van ieder Zak, waar van 36 | een Last, 1 Stuiver. V?u een Mudde gebroken Gort, die van buiten „Vil. ■ ' in-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1465
irj deze Provincie ingevoerd word , 15 Stuivers.
Yan een Mudde Boekweite Meel, Pel meel en Cornel, tot het grove Meel incluis, inkomende als voren , 6 Guldens.
Meerder of minder maate naar advenant, alles op een boete van een honderd Guldens by de Contraventeurs te verbeuren.
II. Dat alle Grutters en Gorters, die eenige Boekweit of Haver zullen willen in- of opflaan, dezelve noch in perfoon, noch door hunne knegts of bedienden zullen vermogen te bewerken of doen bewerken of opdragen, maar gehouden zyn daartoe gezworen Zakkendragers te gebruiken , en ter plaatfe, alwaar geen gezworen Zakkendragers mogten zyp , zal geen Schipper of Voerman Boekweit Haver mogen losfen, zonder bevorens de quantiteit, die hy geladen heeft, aan den Collecteur van dit middel optegeven, op pcene van een honderd Guldens, zo menigmaal te verbeuren, als bevonden zal worden in deze contrarie tc zyn gefchied.
III. Dat zodanige Zakkendrager, eenige van de voorlchreven Waaren bewerkende en opdragende als voren, gehouden zal zyn telken reize van den In- of Opfiag tc vorderen een biljet, inhoudende de qualiteiten en quantiteit van de voorgenoemde "Waaren, met expreslie van de naam of toenaam var, den Grutter of Gorter, by ofte voor Wien hy dezelve bewerkt, in of opgedragen heeft: cn wclk JJiljet hy op denzelven dag voor zonnen ondergang zal moeten bezorgen of leveren in handen van den Collecteur van dit middel, aan den welken hy mede zal moeten declareren en opgeven,wat hy invoegen voorfchreven bearbeid heeft, op verbeurte van vyfen.twintig Guldens en daar en boven vervallen te zyn van zyne bedieninge.
\' JV. En zo wanneer eenige Grutter of Gorter Eeeeey in
U-
rRECHT»
Ordonn. ■>p Grutters en Gorters Gemaald



iA.66 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TRECHT,
Ordonn op Grutters en Gorters Gemaal.
in gebreke bleve, of weigering ware op het eisfchen en afvorderen van den Zakkendrager zodanig biljet te geven of uit te leevereu, zal dezelven telken reize verbeuren een honderd Guldens,
V. Dat geen Gruters of Gorters eenige Boekweit of Haver met hunne eigen Ry- of Vaartuigen van buiten zullen mogen haaien, doen haalenof inbrengen , op gelyke pcene van een honderd Guldens.
VI. Dat alle Huislieden, Schippers, Voer- of Karlieden, die van buiten eenige Boekweit zullen aanvoeren, geen vragt of last zullen mogen breken, dan na dat zy daar van alvorens kennisfe hebben gegeven aan het Zakkendragers huisjen , en aldaar oen Meter of Drager te hebben verzogt, en dezelve ook by de Schuiten, Wagens of Karren pre. fent zyn, op pcene van een honderd Guldens, boven de verbeurte van de Wagens, Schuiten of Karren, waar op of waarin zodanige Boekweit geladen is.
VII. Dat de Grutters en Gorters , die eenige Boekweit of Haver zullen opflaan in Huizen of Zolders, (taande en gelegen naast aan hunne woonof werkhuizen, gehouden zullen zyn daar van den Impost te betalen, even als of dezelve in hunne eigen huizen was opgeflagen: ook zullen dezelve geen Boekweit of Haver voor een ander in hunne Huizen of op hunne eigen Zolders mogen opflaan, zonder daar van den Impost te betalen op gelyke pcene.
VIII. Doch wanneer de voorfz. Impost betaald is, zal het den Grutters en Gorters vry en gepermitteerd zyn zodanige Boekweit of Haver door hun zelfs of door hunne eigen Bedienden aan hunne woon- of werkbuizen te transporteeren, of te doen
be-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1467
bewerken, zonder gehouden te zyn gezwooren Zakkendragers te gebruiken,
IX. Dat de Grutters en Gorters, die eenige ongebrooken Boekweit of Haver willen uitllaan of verzenden, gehouden zullen zyn daar van alvorens kennisfe te geven aan den Collecteur met pertinente opgave van de qualiteit en quantiteit der voorfchreven Waaren die zy uitflaan, verzenden of afleeveren zullen; mitsgaders daar van ontvangen een behoorlyk biljet van uitflag, en dezelve door een gezworen Zakkendrager moeten laten bewerken, wanneer aan hun daar van affqhryvinge gegeven en reftitutie van den betaalden Impost zal worden gedaan, en anders niet.
X. Dat alle Grutters en Gorters, die by vervolg de voorfchreven Neeringezullen willen exerceeren al vorens zy daar toe zullen worden toegelaten * gehouden zullen zyn voor de Gerechten hunner rehdentie onder foiemnelen Eede aan te neemen en te beloven; dat zy alle de Boekweit,Haver en Ren/cl, die zy zullen in- of opflaan, oprechflyk zullen aanbrengen en de quantiteit daar van opgeven , om den Impost daar van verfchuldigd te betalen, zullende een Grutter of Gorter, welked°zelve neermg begind te exerceeren, zonderden gemelden Eed alvorens te hebben afgelegd, incurreeren eene boete van een henderd guldens; cn zullen de Grutters en Gorters, welke thans die neeringe doen i verftaan worden ingevolge van onze voorige Ordonnantiën den voorichreven Eed te hebben afgelegd, en tot de nakominge daar van te zvn verbonden- •
XI Dat de gepelde Garst en het heele en ongebroken Renfel vry zal zyn van de betalinge yan dezen Impost, zo als het zelve van ouds daar van exemt is geweest.
XII. Dat alle, die eenige gebroken Gort, Boekweit
U-
TRECHT.
Ordonn, oj> Grutters cn Gorters Gemaal,



ï468 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TRECHT-
Q>\donn. op Grutters en Gorters Gemaal,
weitenmeel, Grof mee/, Pelmeel of Cornel van buiten deze Provincie zullen willen invoeren, het zy ten platten Lande dezer Provincie, .het zy in de Stad, Steden of Vryheden van dien, niet zullen vermogen intebrengen minder quantiteit dan een quart Mud teffens, en verplicht zullen wezen alvorens zich te voorzien van een fchriftelyk biljet van den Collecteur, zullende zy boven dien gehouden zyn aanftonds na derzelver aankomst ter plaatfe, daar het zelve gelost of ingeflagen zal worden, daar van den Collecteur kcnnisfe te geven, en opgaave te doen van de qualiteit en quantiteit der voorfchreven Waaren, en dezelve niet mogen losfen of daar van last te breeken, dan na dat zy daar van eeH behoorlyk biljet zullen hebben, om daar naar den Impost by het eerfte Artikel dezer Ordonnantie gefteld, promtelyk te betalen, op pcene van een honderd Guldens, boven verbeurte van Ry- of Vaartuigen , waar mede eenige van de voorfchreven Waaren zullen ingebragt zyn.
XIII. Het zal den Collecteur ten allen tyde vryftaan , zo in perfoon of door zyn Bediende, alle fchuiten, wagens en karren, als mede de huizen der flyters, waar op het fuspicie heeft, tevifiteeren, en te onderzoeken, of dit middel werde gefraudeerd , zonder dat hem iemand zulks zal mogen beletten, daar over miszeggen of misdoen, maar het zelve moeten gedogen, op pcene van een honderd Guldens: en worden de refpective Schouten en Gerechten ten platten Lande dezerProvincie mids dezen gelast, den Collecteur in het doen van de voorfchreve peilinge en viütatien te asfifteeren en behulpzaam te zyn.
XIV. Niemanddan die vznhat GruttersenGorters Gilde, zal de gepelde Gatst of ongebroken Renfel tot Gort mogen breken en dezelve verkopen, op
* poene



JAARBOEKEN, Augustus,1791. 1409
poene van vyfentwintig Guldens, telken reize te verbeuren.
XV. Van alle de voorfchreven Boetens zal een derde worden geappliceerd ten behoeve van den Officier, die deCalange doen zal, een derde voor den Armen der plaacie , alwaar de fraude is gepleegd , en het overige derde part ten behoeve van den Collecteur.
En worden hier mede gederogeert alle vorige Publicatien en Ampliatien op het Grutters tn Gorters Geniaal geëmaneerd, uitgezonderd nogtans onze Publicatie van den 9 Augustus 1759 , de Stad Utrecht aangaande, welke wy verltaan te blyven in derzelver volle kragt en waarde.
En op dat niemand hier van onwetenheid voorwende, zal deze worden gedrukt, alomme afgekondigt en aangeplakt naar behoren.
Gedaan te Utrecht den 10 Augustus 1791.
(Was geparapheert)
J. P E S T E R S Vt.
(Onder jlonef)
Ter Ordonnantie van myne voornoemde Heeren de Staaten.
(Was geteekenct)
H. A. LAAN.
Hebbende op het Spatiura gedrukt het Cachet van welgemelte Heeren Staaten in een roden Ouwel, met een Papiere ruite overdekt.
De
Ü-
rRECHT.1
Ordonn. '>p Grutters en Gorters Geniaal*



i4?o NIEUWE NEDERLANDSCHE
U-
TftECHT
De Edele Groot Achtbsare Heeren Büïgemeefteren en Raaden in de Vroecifchap, als Curatoren van dezer Stads Academi:.', hebben den 15 Augustus , ingevolge vtin den vry willigen afftand van den Hoogleeraar Nabuys , die alleen zal voortvaren de Chemie of Scheikunde te. onderwyzsn, aangelteld tot Profesfor Ordinarius Medicina , Phyfologia & Botanices, den zeer Geleerden Heer Steph Joann. van Geuns , Math. Fil. A. L. M. Phiiof. & Medecina De&or te Amfteldam , den Zoon van den Hoogleeraar Matthias van Geuns, onlangs van Harderwyk herwaarde beroepen.
O FERTSSEL. Deventeh.
Van wege de Regeering dezer Stad, is in de Dagpapieren, deze bekendma* kirtg gedaan:
Burgemeesteren, Schepenenen Raaden der Stad Deventer, belooven mits dezen eene Prasmie van een honderd en vyftigCaroli-Galdens aandien geenen , welke voor den eerften October dezes Jaars 1791, ter .Secretarye van gemelde Stad, het beste plan eener opterichten Fabriek van Wolle •Stoffen zal oveneveren niet alleen, maar zich zeiven daarby en daar benevens zal willen verbinden, om die Fabriek van [Folie Stoffen, welke het beste gekeurd word, binnen deze Stad Deventer zeijen in Perfoon, opeigen kosten, en voor eigen
re-



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. t;?i
rekening te beginnen, en by aanhoudenheid uit te oeffenen, zodanig, dat ook daar door arme Lieden en Kinderen met arbeid kunnen geholpen worden: zullende Schepenen en Raad aan dezen best gekeurden Fabricqueur binnen gemelde Stad aanwyzen en bezorgen eene behoorlyke Werkplaats, en aan hem, ingevalle onverhooptelyk door den tyd, wegens manquement van debit, of andere oorzaaken, welke niet voorfpruiten uit des Fabricqueurs eigen fchuld, verzuim of nalaatigheid , die Fabricq niet verder mogte kunnen worden voortgezet, en nogtans van deszelfs bekwaamheid en goede devoiren , ten genoegen van Schepenen en Raad,kwam te geblyken, daarenboven, wanneer zich buiten de Stad en tot zyn voorig Beroep zoude moeten begeeven, tot een douceur van fchadeloosflelling, uit Stads Casfa, eens voor al, toeltaan eene Somma van drie honderd Guldens: Verzekerende daarenboven Schepenen en Raad , dat alle nodige , djenftige en mogelyke maatregulen zullen neemen, om uit te werken, dat de bedoelde Gemeente, voor zo verre daartoe bekwaam is, zich van 't Werk der Fabricq niet onttrekke, en den Prys der Dagloonen, na redelykheid, met dezelve bepaald worde, waartoe alle mogelyke protectie aan den Fabricqueur word toegezegd.
De Schryvers worden verzogt, hunne Naamen en Woonplaatzen in een verzegeld Briefje te melden, tot opfchrift hebbende de Zinfpreuk, waarmede hun Plan ondertekendis; zullende dezelve alle, uitgenomen het geene de Prys behaald, ongeopend verbrand worden.
Deventer, den 3 Augustus 1791.
Ter Ordonnantie des Pvaades,
H. van SUCHTELEN, ■Secretaris.
T LAND*
Devekter.
Pramie
voor een Wol-Fabriek.



1472 NIEUWE NEDERXANDSCHE T LANDSCHAP DRENTHE.
Assen.
Assen.
Op den Landdag der Staaten van deze Landfchap zyn den as Maart eenige Publicatien en «eglementen beraamd, welken wy nu bekomen hebben, en niet kunnen nalaaten te plaatfen, als: '■> Voor eerst tot nadere uitlegging van t Reglement op den 30 en 40 Penning, de navolgende Publicatie:
Ridderfchap enEigen-Erfdens, Staaten der Landfchap Drenthe,doen te weeten: dat wy na ingenomen advis van de Heeren Drost en Gede. pureerden over den inhoud der Requeste-van den Ontfanger der 3ofte en 4olle penning, verzoekende omtrent de twyffelagtige intentie van het Kc "dement, of by de inventarisfen van nalaten" fchappen, de tilbaare Goederen ftuksgewyze « opgegeven en ook getaxeert moeten worden , dan of een masfale opgave zo wel als taxatie ''voldoet," te mogen worden geëlucideert; goedgevonden hebben te ordonneeren en ftatuee. ren gelyk wy ordonneeren en ftatueeren by dezen' lat het van nu .voortaan aan de keuze der Frfgenaamen of gebenificeerdeus zal zyn geltelt, om aan gemelde Ontfanger over te geven een Inventaris, waar op alle roerende en onroerende Goederen, dezen impost fubject, 't zy aangeerft, ot uit anderen hoofde verkregen , ftuk voor ftuk getaxeert, genoteert ftaan, of wel eene ftukswyze taxatie der vaste Goederen alleen, en een masiale



JAARBOEKEN, Augmim> 1791. 147;
ïaxatie en opgave der tübaaren; dog dar, in het Iaatfte geval, de aangeverèn zullen zynverpligt, te gelyk met de opgave aan deh Ontfanger te moeten exhibeeren een bevvys van het Gerigte ter plaatfe, alwaar het Sterfhuis gevonden word, inhoudende, dat met folemnelen eede voor bo„ vengemelde Gerigte hebben verklaard, dat,on„ der de masfale opgave der roerende Goederen,,
Welke zy voornemens zyn, aan den Ontfanger ,» van dit middel ter hand te ltellen, én'daar naar ,, vervolgens 's Lands Contingent betalen, alle s, de by hun verkregene tilhaare goederen , de „ 3ofte penning onderhevig, zonder eenige van
die, willens, agter te houden , naar de ver,, meende waarde getaxeert, begrepen zyn."
En op dat zulks kome ter kennis van een ieder, Zal deze door den druk gemeen gemaakt, allommètèf gewoonlyke plaatfen'worden gepubliceertengeaffigeert.
Actum op den Landsdag, gehouden teAsferi den 22 Maart 1791*
Ter Ordonnantie van de Heeren voörfz.
W. H. ERKENSWYK.
Ten tweede, eene Publicatie, tot'het in• Voeren van 't Landrecht van Drenthe in dö Stad en Heerlykheid van Goevorden, onder zekere bepaaling n:
"O idderfchap en Ëigenerfdens, Staaten der LandfchapDrenthe,doen te weeten: nadernaal Bur^ gemeesteren en Gemeentslieden der Stad en Heerlykheid Coevorden , als daar toe door de Burgery en Ingezetenen gequalificeert, klaaglyk aan on3 hy Requefte. hebben voorgedragen de verregaande Ff fff druk-
AsSENi
Intcrpn van 't Regletm op de 3'j tn 40 Pen* hihgt



Assen.
Invoering van 'tDrentfche . Landrecht tc Coevorden.
474 NIEUWE NEDERLANDSCHE
drukkende bezwaaren, welke zy telkens ondervinden, door de kostbaare en langwylige wyze van procederen, die aldaar naar het Landrecht van Overyslei wierd uitgeoefend; verzoekende, dat Wy als der Requeftranten alleen wettige Souverain, het Landregt van Drenthe, in de Stad en Heerlykheid Coevorden, onder zekere voorbehoudingen en bepalingen ter Requefte uitgedrukt mogten in voeren, en, om aldaar voortaan te obferveren, vastftellen.
Zo is het, dat wy, dien ten gevolge, na rype deliberatie , en ingenomen advys van de Heeren onze Gecommitteerdens, ftaande deze Landdag, tot de dere examinatie van dit verzoek gefteld, en na alvorents de byzondere confideratien van den Heere Drosfaard dezer Landfchap, als Caftelein en Amptman der Stad en Heerlykheid Coevorden, te hebben verftaan , eenparig hebben goedgevonden te ordonneeren en ftatueeren, gelyk wy ordonneeren en ftatueeren by dezen, dat alle zaaken van contentieufe jurisdictie, binnen de Stad en Heerlykheid van Coevorden, naar het Landrecht van Drenthe, wac de vorm betreft, zullen aanvangen en vervolgd, en ten aanzien der materie, of het rest der zaaken zelve, overeenkomftig dat Landrecht de Juftitie aldaar zal geadmimftreert, en de vonnisfen, overeenkomftig die wet, uitgefproken worden. ,. ,
Kgter met deze uitzonderinge of bepalinge, dat in het gemeen alle de Goederen binnen de Stad en Heerlykheid van Coevorden, zonder onderfcheid van vast of tilbaar, Erf of aangewonnen, ten opzigte van de Succes/Ie ab imeftato en de vryheid om daar over by uiterfte wille en onder de Levenden te mogen disponeeren, in allen deelen gelyk zullen ftaan met tilbaare Goederen, zo en in diervoegen als by Landrecht van Drenthe, de fuccesfie in , en dispoütie over dezelve gefchied, met dien verftande nogtans, dat hoegenaamt, binnen de Limiten van vooraeidffHeerlykheid, geen afkoop
plaats



JAARBOEKEN, Augustus, 1791.
plaats' hebben, maar de Erf opvolginge gefchieden zal, zonder onderfcheid van Marjlyke of Vrouwlyke afftammelingen.
En zal wyders, overeenkomftig dit vastgeftelde, binnen de Stad en Heerlykheid Coevorden tot de vorm van Huwelyks voorwaarden, in plaatfe van by Art. j.derdeB. Lam;r,gerequireerdeBloedvrienden, alleen vereifcht worden de adfiftentie en ondertekening van vier eerlyke getuigen, Cwaartoe egter ook de Aanverwanten mogen dienen,) by Contrahenten, van ieder zyde twee daar toe te kiezen, en, in cas van overgang, alleen de verklaringen van de Burgemeefteren, of Schojtus en Keurnóten; terwyl in alle verdere dispofitién, zo by uiterfte wille, donatien of andere befchikkingen onder de Levende, de vonnby'tDrentfche Landregte voorgefchreven, zal worden opgevolgd, zullende nogtans het regt van jNaarkoop, by het Landregt van Drenthe vastgefteld, aldaar geen plaats grypen.
Terwyl wy wyders de overige poincten en ingrediënten van der Kemonftranten Request houden in advis, en aan ons referveren, om, wanneer in 't vervolg mogte blyken, dat door introductie van het Drentfche Landrege, by. deze of geene eenig pecunieel nadeel wierde geleden, de Requeftranten mede met een geëvenredigd dedomagement,naar billykheid te bezwaren, authoriferende niet te min de Burgemeefteren van Coevorden , om , hangende onze deliberatien, de plano kennis te nemen en te decideren, in zodane zaaken, als waar van dezelven in behoorlyk bezit mogten zyn, voorbehoudens aan Partyen het regt, om van die plenaire vonnisfen der gezeide Burgemeesteren, naar Landregte dezer Landfchap, te mogen appelleeren aan deEtftoel , zullende in alle overige zaaken, die het huishoudelyk beftier betreffen, van de decifie der Burgemees' teren, by klagte aan den Heere Drosfaard, binnen tien dagen na uitfpraak, mogen worden geprovoceert, Fffff 2 ter-
Assen.'
Invoering van 't Drent» fche Landrecht te Coevorden.



1476" NIEÜWE NEDERLANDSCHE
AssEN.
Invoeringvan'tDrentfcheLandrecht te Coevorden.
terwyl by een generaal Reglement nauwkeurig zal worden bepaalt, welke zaaken onder de Contentieufe jurisdictie, en welke tot het domeftique van de Stad en Heerlykheid, zullen worden gerekentte behooren ; lastende voorts de Magiftraat, den Seholtus en alle Ingezetenen der Stad en Heerlykheid van Coevorden, om zig ftiptelyk naar den inhoud dezes, in alle deszelfs deelen te gedragen, want wy zulks ten dienfte van den Lande aldus bevonden hebben te behooren.
En ten einde niemant hier van eenige onkunde voorwende, zal deze door den druk gemeen gemaakt, alom worden gepubliceert en geaffigeert, ter plaatfen alwaar men gewoon is dusdanige Publicatie en affixie te doen.
Aftum op den Landsdag, gehouden te Asfen 22 Maart 1701.
Ter Ordonnantie van de Heeren voorfz.
W. H. ERKENSWYK.
Ten derden is bevolen de navolgende Ordre en Reglement op de Jagt en Visfchery in het Landfchap Drenthe:
Ridderfchap en Eigenerfdens Staaten der Landfchap Drenthe, doen te weten:
J AGT-REGLEMENT.
Art. 1. Niemand , van welke conditie hy zyn moge , zal tot de Exercitie van de Jagt in deze Landfchap worden geregtigd verklaart, als die van zyne eigene Goederen, Landregtelyk overgedragen of 30 Jaaren bezeten, en in dezelve Markte geleegen , ieder paay in grondfchatting betaald twee guldens, boven het beurgeld; alleen zullen de Predikanten , welke voor het overige gequalificeerd
mog-



JAARBOEKEN, Augustus, 1751. 1477
mogten zyn, niet meer dan twee dagen in de week in perfoon, en de Schoolmeefters in 't geheel niet in Perfoon mogen Jagen , beide by pcene op de disgequaliüceerdens gefteld.
2. Zullende deze qualificatie aan het Collegie van Heeren Drost en Gedeputeerde Staaten ten fine van examinatie, op den eerften dag van den Regtdag, in of na de maand Mey, doch voor de eerftemaal op den eerften dag van den Regtdag, na den I Juny 1791 invallende , overgeeven, en, by de admisfie', boven de gewoone fportulen, betaald worden fi: 10:0, voor het Reglement en goedmaking van verdere benodigde kosten.
3. Gelyk ook die geenen , welke thans tot de Jagt zyn gequalificeerd, zullen gehouden wezen hunne qualificatien op nieuws aan het Collegie te exhibeeren; zonder dat het bekleeden van een Ambt of de Comparitie ten Landsdage daar van excufeeren kan, ten einde alzo van de Geadmitteerden een volledig Register kan worden gemaakt.
4. De Admisfien, by het Collegie verleend, zuilen aan de refpective Schultesfen van de woonplaatzen der Geadmitteerdens ter Regiftratie moeten worden overgegeeven, welke daar van een afzonderlyk Prothocol zullen houden , en, voor die Regiftratie en het pasfeeren van Acte, zullen genieten tien ftuivers, het geen ook plaatze zal hebben, zo een geadmitteerde met der woon, van het eene Schuitambt in het andere, mogte trekken.
5. Een ieder, die van deze admisfie dadelyk gebruik zal willen maaken, zal verpligt zyn, telken Jaare voor primo September , van dit zyn voornemen, den Scbultus locaal kennis te geeven, onder bygevoegde Declaratie, of alleen, dan met een Jagen, de Jagt wil exerceeren, en, in het eerfte geval, betaalen drie, dog, wanneer een Jager houd, waar
Ff fff 3 van
ASSEK.
Regiem, op de Jagt en Fisfchery.



Assen.
Regiem.
op de 'jagt en 'Fisfchc-
ry, ..
?478 l NIEUWE NEDERLANDSCHE
van de naam en woonplaass tefFens moet werden bekend gemaakt, vier Guldens ; zullende de Schultcfen daar en boven voor aanteekemnge , teruggave van Acte, genieten, zes Huivers.
6 Welverftaande nogthans, dat Kinderen, in eene huishouding met hunne Ouders inwoonende, in&valle de Ouders tot de jagt geregtigd zyn, voor dezelve ter jagt mogen gaan, zonder dat van deze Kinderen ipeciaale aangave behoeft te gdchieden , zidlrnde e gter niemand, welke de jagt zelfs in perfeon wil exerceeren, meer dan door eene Jager, t «* bil p.en of buiten 'shtiis woonende, de Jagt molateö exerceeren; edog, zelfs van de j -gt geen eêbrnik willende maaken , zal daar toe zyn hmsknegt' endaar en boven een Jager buiten shuis woonende, zonder meer, gebruiken mogen , mits dezelven beide by den Gerigte aangeevende , cn betaalende invoe-en art. 5. is bepaald.
7. Bv aldien iemand mogte verzuimen, voor primo September, gemelde aangave te doen, zal zulks nog voor de Iaatfte Zondag dier maand kunnen en mogen gefchieden, mits r maaiende dubbeld fournisfementen Jura, dog, by verdere nalatigheid,
1 hy voor dat Jaar van de Exercitie der Jagt ver ftoken zyn, en, met een niet geadmitteerde, gelyk gefteld worden; wordendede Schifttesten geauthorlfeerd de Lyst der aangegevene Perfoonen op die /ondag, in de Kerken onder hun Schuitambten van de Predikftoelen te haten publiceeren.
8. Zo het evenwel mogte voorvallen , dat een Geqadificeerde van zyn gedeclareerde Jager, om fl -/tc comportementcn , ziekte of andere wettige re'ieneo, reen gebruik konde maaken, zal het hem vrv ftaan een ander in diens plaatste neemen, mits daar van, onder betaaling van zes ftuivers, by het Gerigte aangave doende. 9. Wor-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1479
9. Wordende aan aüe Gedisqualificeerdens, niel Geadmitteerdens, of die de vereischte aangave niel hebben gedaan, expresfelyk verboden de Jagt, op «enigerlei wyze te oeffenen, by verbeurte van 40 Goudguldens, telken reize.
10. Het verköopen van Wild , waar onder in deze Landfchap verftaan worden, Herten, Rheeën, Hazen, Korhoenders, Patryzen, Sneppenen Houtduiven, blyft verboden, by pcene van 100 Goudguldens en verftek van de Jagt voor altoos; zullende het den Heer Drost R. Ó. niet vryftaan, met de Overtreders van dit artikel te compofeercn, maar in tegendeel dezelve, zonder eenige conniventie, moeten actioneeren.
ir. Het ruilen van Wild tegens eenig andere goederen of prefenten, zal voor verköopen worden gehouden, met Authorifatie op den Rigter, om alle Practyken , waar door men deze voorziening mogte tragten te eludeeren, even als directe verkoop te ftrarren.
12. En ten einde met meerder effect aan deze onze ernftige welmeeningzal worden voldaan, word vastgefteld, dat een aankoóëer van eenig Wild zal gehouden zyn, des gerequireerd , daar van onder Eede te verklaaren ; zullende dit getuigenis valabel worden gerekend, en, op zig zeiven ftaande, den Verkooper verpligten zig onder Eede te zuiveren.
13. Geen Wild zal binnen of naar buiten de Landfchap, van de eene plaats naar de andere, te Water of te Lande, tot een prefent verzonden mogen worden, tenzy, dat des Verzenders Naam teffens op het adres gevonden word, mitsgaders
Fffff 4 fpe-
AsSEJf.
Regiem, op de Jagt en Visfcïiery.



Assen.
Regiem, op dè Jagt en Visfchc rj. •
;4So NIEUWE NEDERLANDSCHH
fpecificatie van de footten en ,het getal van het Wild.
En zullen de Voerlieden of Schippers, welke, dezen ter Contrarie, eenig Wild in hunne Schepen of Vcerwagens nemen, verbeurd hebben 5 Goudguldens,
14. Geen Gcdisqualificeerde zal een Jagtgcweer Hiogen houden , by verbeurte van het zelve en een boete van 2 Goudguldens, exempt, geduurende het Jagtfaifoen, wanneer voor een ander mogte jaagen en als zodanig wezen aangegeeven.
15, Iflsgelyks word aan de Ongequalificeerdens verboden,' Jagthonden te houden (waar onder mede zullen begreepen zyn Baftaard - Winden, Brakken en Legerhoaden,) ten zy dezelve voor een Gequaliflceerde in het voeden hebben, die zig, des gerequireerd, daar over by Eede zullen moeten verklaarcn, by verbeurte van de Honden, welke door de Oppasfers zujlen moeten worden doodgefchoten, en daar en boven een boete van 2 Goudguldens.
16,. Tot meerdere confervatie der Wildbaan, zullen de eigenaars of bezitters van Jagthonden, welke de fchadelyke gewoonte hebben, om telkens, zonder opzigt van een Jager alleen en 00 haar zeiven op de jagt te loopen, gehouden zyn, op de eerde aanzegging van Gequaiihceerdens, die honden OP te fluiten en vast te leggen, ten ware zy moeten verkiezen dezelven te voorzien van een bongek aan de hils hangende, ter lengte van ten minften 14 duimen. en dikte over het kruis, ten. minften 2ï duim, by poene, dat dusdanige honden., welke , na'gedaane waarschouwing en aanzegging, m het J?.2tveld zander opzigt van een Jager lp? loopende , én zonder van de vereischte bongel voorzien , worden aangetroffen, dadelyk door de OpPasfers zullen worden doodgefchoten.



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1481
17. Geene Herbergiers of andere Ingezetenen zal het geoorloofd zyn, vreemde Jagers , wetens, te huisvesten of in de Jagt behulpzaam te zyn , by een boete van 2j Goudguldens; zullende het egter een Gequalificeerde vryftaan, met bloedverwanten of andere vrienden buiten de Landfchap woonende, dog by hen gehuisvest, discretelyk de Jagt te exerceeren.
18. Alle Vreemdelingen, die uit hoofde hunner Goederen alhier kunnen geadmitteerd worden, zullen , mits aan dit Reglement voldoende , tot de Jagt worden toegelaten, zo lange op hunne Wooningen vuur en ligt houden, ten zy 'sLandfchaps Ingezetenen in de Provincie hunner woonplaats an. ders mogte worden getraceerd, als wanneer hier gelyk regt zal plaats hebben.
19. De Jagt op vliegend Wild zal verboden zyn, yan den 1 January tot den laatften September beide incluis. '
20. Edog zal het vryftaan, van den ry September tot ultimo December, beide ingeflooten , de lange Jagt, zonder daar by evenwel immermeer fchietgeweer te mogen gebruiken, te exerceeren of te laten exerceeren, ook door eigene Huisgenooten of Bedienden, fchoon dezelve met name niet fpeCiaal zyn aangegeeven,
P 2i- Bjyvende meer als twee zamengefpannen binnenlandfche Jagten verboden, gelyk mede Jagten uiteen andere Provincie geleend, beide op eene boete van 25 Goudguldens.
22.Tngevalle iemand, by zy geregtigd of niet, bevonden word, buiten voorfchreven tyd, op eenig Fffff 5 Wild
Assen.
Regiem.
ip de Jagt en Visfehery.



Assen.
JLcglem. op de Jagt en Visfche. fy*
1482 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Wild te jagen, zal dezelve telken rei;;e verbeuren 50 Goudguldens.
53. Tn welke pcene mede zulien vervallen, die de jagt exerceeren op de Sneeuw, Zon- Feest- of Bededagen, en voor Zonnen op- of na Zonnen ondergang.
24 Zo daar en boven zig iemand mogte onderftaan, eenig Wild op deloereof weide te fchieien, zal dezelve, behalven de boete van 5© Goudguldens,geduurende zes Jaaren, van alle regt tot de Jagt verftooken zyn.
25. Ook zal het niet geoorloofd zyn tot de Jagt eenige andere inflrumenten te gebruiken, als Schietgeweer en honden van allerly foort, en op de Sneppen Jagt, Sneppen netten, by pcene van 50 Goudguldens voor de geenen, welke bevonden worden, deze ter contrarie te doen; zullende daar en boven zes Jaaren van alle regt tot de Jagt verftoken zyn.
26. Wordende wel Expresfelyk verboden eenige {hikken■::.enshuis te ftellen, op praetext van daar mede de Ratten - Bunfingen of andere Gediertens, te vangen, by gelyke boete; waarin mede zullen vervallen , die met zodanige ftrikken mogten worden aangetroffen.
27. Ook zal het niemand vryftaan de Eyeren van eenig Wild uit de nesten te neemen, of de nesten te ruïneeren, by verbeurte van 5 Goudguldens pullende de Ouders voor hunne Kinderen in zulk een cas en in alle verdere overtredingen van dit JagtReglement, moeten betaalen.
28. Edog zal elk Gequaliöceerde zyn ftaande honden , van den 20 February tot den ao April, zonder



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1483
der Schietgeweer egter, in'c Veld mogen leerenoi laaten leeren; zullende die geene, welke bevonder word, onder dit voorwendzel te Jaagen, verbeuret 50 Goudguldens en zes jaaren lang van het regi töt de Jagc verftoken zyn, en een .eder ten opzig te van de boete voor zyn .bediende moeten verantwoorden.
29. De Jagt op Wilde Ganzen,Eend- en andei Waterge vogel te, ftaat voor de Gequalificeerdens altoos open; zullende daar toe egter in de geflotene Jagttyd geen Roers, onderdo zes boutvoeten lang, en 30 8? zwaar, mogen worden gebruikt, by verbeurte van het febietgeweer, terwyl een iegelyk, die van deze vryheid misbruik mogte maken, zal vervallen in een boete van 50 Goudguldens. en in zes Jaaren hoegenaamd geen Jagt mogen exerceeren.
30. Laatftelyk zal niemand Veldduiven mogen houden, als die tot de Jagt geregtigd is, by verbeurte van 10 Goudguldens
Zullende alle de boeten in dit Reglement bepaald, half voor den Heere, en half ten voordeele van den aanbrenger, zonder eenige kortinge, komen.
31. En daar het onmogelyk is , dat de beste maatregelen, zonder toereikend opzigt ten aanzien van de Exercitie, aan het oogmerk kunnen voldoen, en dus de Wildbaan blyven geconfèrveert, zullen in de naarvolgende Carfpiilen de Land - Soldaaten daar toe worden gebruikt,' in voegen hier na befchreeveu, en tot bezoldinge boven hun gagien als Carfpils Soldaaten, welke door de Carfpellieden niet mogen worden vermindert , genieten een Jaarlyks tra&ement van twee en vyftig Guldens, te vinden uit de Penningen door de werkelyk jaagende gecontribueert.
32. In
AssEN.
Regiem, op de Jagt en Visfche* ry.



Assen,
Regiem, op ti e Jagt en Vhfche-
ty-
' lIlllÜll ilf II i' ifTy.wtttia * t , 1484 NIEUWE NEDERLANDSCHfi
32. In het Dingfpil Zuidenveld, zullen hier toe aangelteld worden, de Darfpils .Soldaaten van Odoren , Dalen en Zwelo; In Beilen die van Zuidwolde en Beilen; In Dieverder Dingfpil die van de VVyk , Havelte en Diever ; In Rolder Dingfpil, de van Rolde of Asfen ; In Noordenveld, Noren, Rhoon en Eelde; In het Oostermoer, Zuidlareu, Anlo, Gasfelte, en dus 15 in alles.
33. En ten einde hier toe de beste voorwerpen worden gebruikt, zal in het vervolg, door hei geheele Landfchap, ieder nieuws aangcftelde Carfpils Soldaat, door de Carfpillen aan de Heeren Drost en Gedeputeerden, ten fine van approbatie, worden geprasfenteert; zullende gemelde Heeren, ingevalle de Perfoon niet mogte gefchikt zyn , de Carfpillen ordonneeren, een ander te benoemen,
34. Deze voorengenoemde Carfpils Soldaaten zullen generaallyk daar op letten, dat geene disGequalïficeerdens Jagt - geweeren, Jagthonden of Sneppen.netten houden, veel min daar mede Jaagenj en zulks ontdekkende daar van aan de Schultus locaal kennis geeven, die als dan zodanige geweeren, honden of netten op zal haaien, en ten voordeele van den aanbrenger verköopen; wordende de Scholtesfen uitdrukkelyk gelaft hier inne geen conniventie te gebruiken.
35. Voorts,zo veel doenlyk, zorge te dragen, dat geen ftrikken gezet, wild opgekogt, of bui tenlandfch ter verkoop vervoert worde, en ten dien einde de vryheid hebben , alle verdagte manden, kisten en pakken te vifiteeren.
36. Dat de Jagt niet worde geëxerceert door
ge-



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1485
gequalificeerde en geadmitteerde Perfoonen, welke zig, voor dat Jaar, niet behoorlyk aangegeven hebben; gelyk mede, dat door Vreemdelingen, en buitenlanders, geene ftroperyen op het Territoir van de Landfchap worde gepleegt,of, dat op eenige wyze , tegens den inhoud van dit Reglement, door iemand, van welke Staat of Conditie hy zyn mooge, gehandelt worde.
37. En zullen ten dien einde , van tyd tot tyd, het Veld, zo langs de Grenzen als meer binnenwaarts in de Landfchap, gaan ontdekken , en wel byzonder in de Maanden Juny, July , Augustus en September, geduurende welke Maanden daagelyks hetjagtveld zullen viliteeren, een maal in de Werk, daar van aan de Schultus rapport doende , en vragen, of ten dezen ook iets byzonders te gelasten hebbe.
38. Alle vreemde Jaagers, ftroopers, opkoopers van Wild enz., zullen zy , zo doenelyk, arrefteeren, en de Ingezetenen gehouden zyn Hun, daar toe, des gevordert, de nodige hulp en byftand te verleenen.
39. In allen gevalle, de honden van zodanige vreemde Jaagers en Stropers dood telneten ; ten welken eiude zullen worden voorzien van een getrokken Buste, gemerkt met de Letters L. D. die wanneer zy in het Veld gaan, met een Koogel zal zyn gelaaden.
40. Dit Schietgeweer zal uit de Casfa tot de Jagt aangeichaft, tweemaal jaarlyks door de Schultesfen gevifiteerd, en, op de eerlte dag van de Regtdag na Nieuwjaar invallende, aan de Hee. ren Drost en Gedeputeerden moeten vertoond worden.
41. Om
Assen.
Regiem.
op de Jagt en Visjhhe-



Assen.
Regiem, op de Jagt en fisfche-
ry
1486 NIEUWE NEDERLANDSCHE
41 Om aan de moeyelykheid van bswys teeens de overtreders van het Jagt Reglement tegemoet te komen, zal een ieder, welke door de settelde Opnasfers word aangeklaagd , lchuldig worden gehouden, ten zy zig onder Eede van de Contraventie zuiveren kan.
42. De Aangettelde Oppasfers zullen by het Collegie van Heeren Drost en Gedeputeerden doen de naarvolgendeEed:
Gy loofd en zweerd, de Reglementen op ae
'fagt en Uwe bediening, naar alle uwe vermo" iens, te zullen nakoomen, naauwkeunge toe" zigt houdende , dat daar aan in allen deelen \ worde voldaan, en dat gy, zonder ondericheid , van Perfoonen, naar waarheid, alles wat Uw ' voorkomt daar tegens te gefchieden daadelyfc „ aan de Schuhesfen ter plaatfe , bekend zult „ maaken.
„ Zo waarlyk helpe u God Jlmagtig"
4* Een Oopasfer bevonden wordende, iemand met opzet vaïfchelyk te hebben befchuldigt, ot ook, wanneer hy zig tot het verzwvgen van deze of geene Contraventie tegens de Jagt heelt laten omkopen, zal dadelyk worden gecasfeert en voor Schelm ten Lande uirgeyaagd , ten zy üe omftandigheden van de misdaad zwaardere ttratte vereifchen.
aa. De Schultesfen zullen gehouden zyn, telkensvoor den 10 January, ter Secretarie in te zenden, de Ori.ioeele gepubliceerde Lyften van de aangegevene Jaagers, met de Penningen, by hun deswelens ontfangen, .en wanneer, ten^aanzien van het gedrag van eenig Oppasfer, bedenkingen mogte hebben, daar van by die gelegenheid kennis te geven. ^ ^



JAARBOEKEN, Augustus, 1701. 1487
45- Alle de Oppasfers zullen, op de eeifledag der Regtdag, na Nieuwjaar invallende, zig tot Asfen methun ge weer vervoegen moeten, om hunne Traciementen te ontfangen; < 'r ferjog ten
dien einde verpligt zyn , aan de Heeren Drost en Gedeputeerden over te geven een Acte van de Scb ultus ter plaatfe en twee Eigenerfde Perfoonen uit het Schuitambt, .profesfic van de Jagt doende woordelyk inhoudende.
„ Verklaren Wy Schültus en Eigéner'fdens uit
„ het Carfpil beide profesfie van de Jagt doen-
„ de, dat N. N. als aahgeftelde Oppaf'ier van de
55 Jagt» geduurende het afgelopene Jaar in
„ allen opzigte , immers , voor zo verre wy „ met moogelykheid uit eigene bevindinge en vol' „ gens Informatiën van anderen, kunnen nagaan ., zyn pligt volbragt heeft naar inhoud van het „ Reglement op de Jagt gearrefteert; enz.
„ Des onze Verklaringe afgegeven tot &c. &c."
46. En zal aan geen Oppasfer, dusdanig Certificaat niet kunnende produceeren, eenig Traétement mogen worden betaald, maar ter contrarie op deszelfs gedrag door den Heere Drost geïnquireert,en voorts gehandeld worden als naar der zaaken omftandigheid bevonden zal worden te behooren.
47. Wanneer het aan de Heeren Drost en Gedeputeerden mogte blyken , dat, door deze of geene Oppasfer, op een buitengewoone wyze gevigileert , en ten aanzien van het zetten van Strikken, of het verköopen van Wild, eenige ontdekking van gevolg en aanbelang was gedaan, zullen Hun Edel Mogende daar voor uit de Casfa van de Jagt, ter belooning van de betoonde vlyten aanmoediging van andere, een Extraordinaire Prseaue mogen betalen.
48. En
Assen.
Regiem.
op de Jagt en Visjcht7- ■



Assen.
Regiem op de Jagt e; Visfchery.
1488 NIEUWE NEDERLANDSCHË
48. En zal dit Reglement by provifie, voordert Tyd van twee Jaaren, Rand grypen, të beginnen
. met Juny 1791- * „ , _ ,
Zullende de Refpective Schültesfen dezer Land-
% fchap inmiddels de zwaarighedeti, welke hun in de Executie van dezelve mogten voorkomen, of de verbeteringen, waar zy het vatbaar oordeelen, tegens den Regtdag, welke, na Nieuwjaar 1793. het eerfte zal invallen, ter Secretarie moeten inzenden, ten einde de Heeren Staaten, op de daar aanvolgende Landsdag, finaal zullen kunnen tefolveeren, zo als ten oirbaar van den Lande zullen bevinden te behooren.
VISCH-REGLËMËNT.
Niemand zal in de Landfchap Drenthe mogeil Visfchen, dan na vertoning van zyn qualifi* catie aan de Heeren Drost en Gedeputeerden, ("ten ware dezelve reeds tot de exercitie van de Jagt toegelaten ware,) en Zal zödane qualiteit van Goederen moeten hebben, dat ten Landsdagegeadmitteert kan worden en die qualiteit rta de Wetten daar toe geftatuecrt, geëxamineert worden, ten ware iemand eenig privative regt konde bewyzen, om in deze of gene plaatfe te mogen visfchen; onvermindert de bepalingen, welke bevorents opzigtelyk de qualificatie tot de Visfchery, ten aanzien van eenige byzondere plaatfen in deze Landfchap, by vorige Refolutien, zyn gearrefteert.
2. Zullende van de admisfien tot deVisfcherye aartgave en vertooning by de Schültesfen der plaatfe moeten gefchieden, welke daar van Acten zullen pasfeeren, en registers houden, alles, invoegen by het Reglement op de Jagt is gertatueert.
3. Niemand zal vermogen te visfchen, dan alleen in die Markte, waar in hy gequalificeert is,
nog-



JAARBOEKEN, Augustus, ï?pt.
hogtans zal iemand, elders gequalificeert, mede vermogen te visfchen in die markte, alwaar dezelve een vol vierendeel waar waardeels , door de gefcheidene en ongefcheidene Markte, in eigendom bezit.
É 4. Geen Schippers, tot het Visfchen niet gereo-tigd, zullen in haare Schepen eenige Netten of Inftrumenten om te visfchen mogen hebben/gelyk ook geen Keuters, of andere disqualifkeerdens; maar zullen de respeftive Schültesfen gehouden *yn, en die geene, die geregtigt zyn te visfchen» vermogen, haar de Netten, Korven, of wat ge' reedfchap het ook mag zyn , aftenemen, en voor Mar te behouden, verbreukende daar en boven die gene, by dewelke de Netten bevonden worden, tien Goudguldens.
5. Die niet geregtigd zyn te visfchen, zullen niet mogen visfchen , met Hoep-Netten, Set en Schot Angels, of wat foorte van Visfchgereetfchap het ook mag zyn, nog ook mogen poeren, by pcene van tien Goudguldens, en ver'fchappen*0 de Netten , en andere Visfchgereed-
6*JH«T-i!aI no£tans >eder eengeoorlooftwezen.
flo^eft diPa"SeI tC Visfchcn> d°S niet k d* be' J n y
%7; Die tot de Visfchery geregtigt zyn, zullen niet vermoogen haar regt om te Vischen in eenige .Stroomen, Meiren, Rivieren of Wateren te vertemahen Wa"neer Zelfs daar van begeeren gebruik Dog hun regt zelfs niet willende gebruiken, zullen het zelve mogen verhuuren , dog niet anders, dan, of te gelyk met de Goederen, waar op de Gffggg qua-
Assen.
Regiem, op de Jagt en Visfcht* ry.



Assen.
Regiem, op de Jagt en Visfche-
:4oo NIEUWE NEDERLANDSCHE
crualificatie rust, ofte anderfints aan een gequaUficeert perzoonin de Markte wooneiïde, ofichoon aldaar in die Markte niet gequalificeert, en zal ook niemand dit zyn regt aan meer dan één perzoon mogen verh uuren, niet tegenftaande de Verhuurder in dezelve Markte, meer dan eene qua.liücatie mogte bezitten; alles bv pcene van 25 Goudguldens, te betaaleft haft by den Huurder en half by den Verhuurder
Edog zal een geregtigde , zyn regt zelfs met gebruikende, nog ook verhuurende, door een ander in zyn plaats mogen laten visfchen.
8 Niemand zal eenige Tuinen, Palen, of Dammen mogen zetten, om de Vis het oplopen te beletten , by pcene van 25 Goudguldens.
o. In de Landfchap Drenthe zal verboden zyn te visfchen, van den 10 April, tot den 21 Mey, beide inclufive, by verbeurte van de Netten en Visgereedfchappen, en daar en boven 10 Goudguldens telken reize.
io.Zo nogtans, dat ten reguarde van deRivieren, makende de fcheidinge tusfehen de Landichap, en de Nabuurige plaatfen, waarin de Ingezetenen van de Nabuurige Provintien, neffens de Ingezetenen van deze Landfchap Visfchen, de Ingezetenen van deze Landfchap ten opzigte van de verboden tyd , dezelve tyd zullen obferveeren, en niet meer gehouden zyn, als de Ingezetenen van dezelve Provintien na haare Wetten ïsgeoorloott.
11 De Aanbrenger van de overtredingen tegens dit Reglement zal tot een pra;mie genieten, de hefte der breuken, op ieder Post gefteld.
12 Zullende opzigtelykde Visfchnetten de juiste maat der Schilden in de Nabuurige P10*1™*



JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 1491
van Groningen bepaalt, alhier mede moeten worden geobferveert, en, ten dien einde, demodellen daar van ter Secretarie berustende zyn, en de oude Netten, niet overeenkomftig die bepaling ingerigt, na verloop van zeven Jaren, na Publicatie van dit Reglement, niet meer mogen gebruikt worden, by pcene van tien Goudguldens, wanneer dezen ter Contrarie in het water worden bevonden.
En op dat niemand hier van eenige onkunde voorwende, zal deze worden gepubliceert en gealhgeert ter plaatfen, alwaar men gewoon is dusdanige publicatie en affiétie te doen.
Aiftum op den Landsdag gehouden te Asfen den 22 Maart 1791.
Ter Ordonnantie van de Heeren Voorfz.
W, H. ERKENSVVYK.
VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ.
Delft. Den 2 Augustus is d«n Heer Mr.
Benjamin Petrus van Wefelc Schohe, thans Penfionaris der Stad Schiedam , aangefteld tot Raad en Penfionaris dezer Stad , in plaatze van den Heer Mr- Guiljam Balthafar Emants, die tot tweede Secretaris van de Vergadering van Hun Edele Groot Mogende is bevorderd.
Ook is tot Commis van 'sLands Magazynen binnen en buiten Delft, in plaats van wylen'den Heer Mr. J. M. Cau, aangefteld den Heer Mr Canzius Onderdewyngaard, Raad en regeerend Burgemeefter dezer Stad.
Amsteldam. Door Zyne Doorluchtige Hoog.
Ggggg 3 heid,
ASSKN.
Regiem, op de Jagt en Visfchery.



Veranderingonder
de hooge en lage
Amte-
naars, enz,
1452 NIEUWE NEDERLANDSCHE
heid, den Heer Prins Erfftadhouder, is, uit eene overgeleverde Nominatie , tot Bewindhebber der Oost-Indifche Compagnie, ter Kamer alhier, verkozen den Heer Johan Bourcourt, en zulks in plaatze van wylen den Heer Beaumont.
Door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhouder, is op authorifatie van Hun Hoog Mogende, benoemd, en vervolgens door Heeren Bewindhebberen van de Oost - Indifche Compagnie ter Vergadering van Zeventienen, aangefteld, tot Secretaris van de Commisfie naar Neörlands Indiën, (van welke wy te voren gefproken hebben ,) den Heer Eduard Daniels, eerfte Boek- , houder van het Préparatoir Befoigne by de OostIndifche Compagnie.
Monnickendam. Den 9 Augustus, zynde den gewoonen dag van de verandering der Regeering dezer Stad, zyn tot Burgemeefteren verkooren: de Heeren Theodorus Egbertus van Marine, Mr. Dirk de Leeuw, Christiaan Everhard Weits en Corneus van Holk- Wyders zyn uit een overg leverde Nominatie, door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, tot Scheepenen bencemd de Heeren Jacob Hooy kaas, llicunis Hondius, Jan Baan, Pieter Schouten, Jan Schaap, Jacob Vos en Henricus % Jarobus van Mark. Tot' Scheepenen - Commisfa- ; risfen van des Gemeenelands- Middelen Jacob Hooy-kaas, Jan Schaap en Jacob Vos; laatftelyk is pp aanpryzinge van Hooggemelde Zyne Doorluchtige Hoogheid tot derde Secretaris dezer Stad aangefteld den Heer Henrieus Jacobus van Marle.
M1 dne 1.bijrc. Den 1 o Augustus, de Brief'; van verkiezing uit de jaarlykfche Nominatie tot vernieuwing van de Weth dezer Stad geopend zyn-. de, is bevonden, dat op den 3 dezer maand door' gyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erf-



JAARBOEKEN, Augustus, 170,1. 1453
ftadhouder, zyn aangefteld tot Burgemeefters, de Heeren Mr. Wilhem Aarnout Kien van Cnters en Mr. Jan Jacobus Macquet, in plaats van de Heeren Mr. Huybregt de Haze domme en Mr. Martinus Johan Veth van de Perre dewelke prasfideerende Scheepenen zyn geworden; tot Scheepenen, de Heeren Daniël Jaques deSuperville, Hendrik Brouwer, Mr. Johan Asfuerw Becius, Johan David Herklots en CorneliS Vis, in plaats van de Heeren Pieter Johan Rethaan Macare, Mr. Galenus Dignis Steengracht, Mr* Samuel Radermacher, Mr. Pieter Claude van Goethem en Mr. Conflantyn Jan Danckaar'ts; welke Heeren vervolgens door de Edele Achtbaare Heeren Burgemeefters en Scheepenen wederom, tot Raaden zyn aangefteld.
_ G 0 e s. Door Hun Edele Achtbaare de Heeren Burgemeefters en Raaden , zyn tot Secretarisfen dezer Stad aangefteld, de Heeren, Lourens Jan van de Spiegel, en Mr. Aarnout van Gillers, de eerfte ra plaats van wylen deszelfs Oom den Heer Burgemeefter Mr. Antony Onwaarde, en de Iaatfte in plaats en door den vrywilligen afftand van deszelfs Oom den Heer Burgemeefter Mr. AarnoutlVilhemvanCitters, Heer van 'sGravenpolder.
Gronincen. Den 22 Augustus is alhier in den ouderdom van ruim 82 Jaaren, aan eene Beroerte overleden, den Heer Mr. Johan van Hoorn Oud - Burgemeefter dezer Stad , en Bewindhebber der West - Indifche Compagnie, enz.
Venlo. Den Heer Mr. Algidius van den Broek heeft ter Vergadering van Hun Hoog Mogende in 'sHage, den Eed afgelegd als Adjunct cn Subftituut Raad en Momboir in het Hof van 't Over - Kwartier van Gelderland in deze Stcd gevestigd.
Ggggg 3 LYST
'3]VI 4<5fj
Veranderingonder
de hoo"i ge en lage
Amte-
NAARS, enz.
■''■-]. Wijf
ttgwiaoJI



1434 NIEUWE NEDERL. JAARB.» Augustus, 1791.
LYST DER PRYZEN VAN VERS CHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS.
Rotterdam dtn 15 Augustus.
by de Z. Zak. Tarw Jarige Zeeuws 20 a 2ai 8 — Nieuwe dito 19920$ Rogge Zeeuws enz. 11 a ia 6 EawTEN Groene 18 a ao6 ■ 1.- witte 15a 18£
bj 't Last-
Boekweit op 154 fê aso^ Gekt Winter l7l a 19^
—■ Zomer 17* a i8i Mout Inlands 172 a 181 ef' Have* Zeeuws Brouw. 16 a 17 c€
Rotterdam den 15 Augustus. ■Ia ver dito Voer 14 a 15 dC Joohen Paarden 20a 21 _~ Duiven 21 • 23
Koolzaad Zeuws enz. 30 a 34 eg Moutwyn 7ioede3oVu by den Steen. Vlai Allerbeft 40 a 50 ft,
Best 3+ 3 39 <*•
,—1 Middel foort 30 a 33 ft.
. Gemeen 38 a 29 ft.
—— Allergemeenst 26 a 27 ft.



NIEUWE
NEDERLANDSCHE
JAARBOEKEN,
September.
M D C C X C I.
HOLLAND.
Haarlem.
By de Hollandfche Maatfbhappye der Wetenfchappen, is op bekomen verlof der Schryvers van de Antwoorden over het Mereele bezvysvan Gods Aanweezen, by opening der bygevoegde briefjes gebleken, dac Van de Verhandeling, onder de Zinfpreuk: Non tam au&oritatis in difputando &c., SchryVer was FREDERIK DANIËL BEHN, Hhhhh li.
Haai**
LEM.



Haarlem.
U96 NIEUWE NEDERLANDSCHË
mfiris Gymnafti Lubecenfu ConnBor, PM-
lo f. Dö&or, &c. a ,
En van het Antwoord: Interna reBee ra-
RICH JACOB, Profesfor der PbthJ. op de Frederiks Univerftteit te HalU.
En eindelyk van het Antwoord op de Vraag over het Heulfap , onder de Ziofprenk : Km minor eft Virtus, quant quarere, parta ^ * 1 GERARDUS BUESEN MediciZ Licenttatm, in Scbyndel by 'sHertogea-
h° Aan welken dus de beloofde zilveren Medailles zullen worden uitgekeerd.
'S G R A V. E N H A G E.
De omftandigheden van 's Lands Geld- of Financie-Wezen, vorderen yan tyd tot tyd alle oplettendheid tot verbetering van sLands Inkomften; en wel in die zelfde evenredigheid als de uitgaven en onkosten toenemen. De Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland , hebben dan ook vyf Placaaten, op den fl September 1791 vastgefteld, en naar de Steden en Plaatzen dezer Provincie verzonden, houdende zekere veranderingen en verhoogmaen in eenige Gemeenelands Middelen, namenlvk van het Heeren-en Redemptie-Geld; vaa'c Kurosfen en Plaifier- Geld; PasfagieGeld; Koffy en Thee-Geld ,en van de C-onfumptie van Tabak, om die nieuwe bevee-



JAARBOEKEN, September, irfi. 1497
Jen met den aanvang van het Jaar 1792 te doen ftand grypen.
Zie hier dan in de eerfte plaats de na-< volgende
ORDONNANTIE, waarop binnen HOLLAND en WESTVRIESLAND, ten behoeve van de glmene zaak , volgens confent van 's Lands STAATEN, by ColleStezal geheven worden een Belafting op de DIENSTBODEN, onder den Titel van het
HEERE N-G E L D-
Art. I. T~\eze Belasting moet worden betaald door alle de Ingezetenen dezer Provinfie, die eenige Dienstboden in geftadige dienst hebben, zonder onderfcheid, of deze Dienstboden de Kost onder de Familie genieten, of dat hun het Kostgeld afzonderlyk betaald word.
II. Voor een huisfelyk Dienstbode
zal betaald worden. ƒ 6 : 10 : o
Voor twee dito Dienstboden 19 : 0:0
Voor drie 32 : 0:9
Voor vier 415 : o : o
Voor vyf 61 : 0:0
Voor zes 77 : o : o
Voor zeven 94 : 0:0
Voor agt 112:0:0
Voor negen 132 : 0:0
Voor tien 13-4 : 0:0
Voor elf 178 : 0:0
Voor twaalf 204 : 0:0
Voor dertien 233 : 0:0
Voor veertien 26j : 0:0
Hhhhh 2 Voor
sGra-
:jï.



's Gravenhage.
Ordonn. op het Heeren' Geld.
498 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Voor vyftien f 3°° : 0 • 0
Voor zestien 33° o : o
Voor zeventien 38° : Q : 0
Voor agtien 42» : 0:0
Voor negentien 476 : 0 • 0
Voor twintig 53° : 0:0
En voor alle de mèerdere Dienstboden by opklimming in dezelfde proportie, zo dat iedere Dienstbode verhoogt worde met de laatst voorgaande augmentatie, en nog vier gulden daar boven.
Voor iedere Werkbode zal alleen betaald worden ƒ s - o - o.
ITT Voor huisfelyke Dienstboden worden gehouden 'zulke in of uit wonende Dienstboden, welke volecns het eerfte Articul, in geftadige dienst zynde tot iemands train of ftaat behooren of tot het waarnemen van huisfelyke zaaken gebruikt worden.
En overzulks zyn onder dezen Impost begreBen niet alleen Meiden, die in een geftadige ot ten minften vier dagen weekelyks m dienst zyn, om het Huis- of Keukenwerk te verrigten, maar ook Naaifters, die op gelyke wyze, cn voor ge. Eke tyd in dienst worden gehouden, voorts loontSkende Juffrouwen van Gezelfchap, Beft.erderesfen ST de Huishouding of van de opvoeding der kinderen, inwoonende Mimen, Kameniers en Huishoudfters mitsgaders Secreiarisfen, Leer- of Ze-
inwonende of uitwoonende Kamerdienaars, jagers, Toorts, Lvf- of Huisknegts, Kokers, PalfreJferTof Stalknegts, als mede zodanige Bediendens van Stalmeesters, welke bepaalde Perfoonen als Koctfier bedienen , of welke andere benamingen meer, ^n de bovengemelde Perfoonen mogen, of kunnen gegeeven worden.
IV. Voor Werkboden worden gehouden, zul-



JAARBOEKEN, September, 1791. 1409
ke inwoonende Dienstboden, weike volgens het eerfte Articul in geftadige dienst zyn, dog juist niet direct tot iemands ftaat, of train behoorende, nog tot huisfelyke zaaken gebruikt wordende, tot bet werk, of de waarneming van iemands beroep dienen.
En overzulks worden onder dezen Impost van drie guldens begreepen, de inwoonendeKnegt sen Meiden van Bouwlieden, Koehouders, Warmoefiers, Broodbakkers, Glanfers en Klanders, de Knegts van Koekebakkers, Banketbakkers, Paftybakkers, Grutters, Vleeshouwers, Spekflagers, Logementhouders, Herbergiers, Tappers ordinaire Tafelhouders, Koffyfchenkers, en Stalhouders of Voerlieden; als. mede de inwoonende Winkelknegts en Winkelmeisjes, voor zo verre enkel en alléén tot de Winkelneering gebruikt worden, zullende anderfints onder de huisfelyke Dienstboden moeten opgegeven worden, voorts ook de Apothekers - Knegts, Chirurgyns - Knegts, Comptoir-Clercquen, als mede Ondermeefters en Ondermeefteresfén der Kostfchoolen. Ook zullen de inwoonende Tuin-Knegts, wre!ke op een Buitenplaats onder een Tuinman arbeiden, waar voor het volle Heerengeld volgens het voorgaande Articul betaalt word, in den Impost van drie guldens worden aangeftagen.
Desgelyks zullen de Knegts en Meiden der Bleekers, die tot de Bleekeryen gebruikt worden , dog niet hooger dan tot het getal van zes toe, in dezen verminderden Impost worden befchreven.
V. De Gaarder van dit Middel zal des jaarlyksgeadfifteert door een Deurwaarder of Bode, zo in de Steden, als ten platten Lande, eene naauwkeurige befebryving doen van alle de Perfoonen, die Dienstboden houden, en zig tot dat einde aan de Huizen der Ingezetenen vervoegen, Hhhhh 3 en
's Gravenhage.
Ordonn.
op het
Heeren-
Geld.



sóGra- «
VENHA- ' GE. \
Ordonn. i f!P het HeerenQcïd.
jco NIEUWE NEDERLANDSCHE
n van ieder Hoofd des Huisgezins afvorderen een chrif telyke opgave met zyne ondertekening geftcrkc, leüelzende een Declaratoir, hoe veel Dienstboden ly houd, als mede, of en hoe veele losfe huiselyke Dienstboden hy by de week of by den dag leeft, welke en waar ter Plaatfe; en by zo verre iemand zoude willen verklaren geene Dienstboden te hebben , of geduurende dat jaar te hebben gehad; zal hy niet te min verpligt zyn, om het zelve fchriftelyk ter rpquifitie van den Gaarder mede te declareeren; en zullen zy, die deze Declaratoiren weigeren, vervallen in de boete van het twaalfde Articul dezer Ordonnantie.
Den aanflag moet gefchieden ter Plaatfe daar de Ingezetenen hunne vaste waonplaatze hebben.
Dog de Gedeputeerden Leden in de Provinciale Collegien of in Collegien van de Generaliteit, Admiraliteit en de Oost-Indifche Compagnie, zullen van het eerfte jaar hunner Commisfie af, befchreven, worden in de Plaatfen, alwaar die Collegien refideeren, indien deze Leden aldaar, geduurende hunne Commisfie woonen, doch het Iaatfte jaar zullen zy befchreeven worden in de Plaats hunner vaste wooning.
VI. Naardien het faizoen van het Heeren geld met i January ingaat, en met den laatftenDecember expireert , en de befchryving daar van egter tiet, dan na de gewoone verhuistyd gefchieden kan, zullen de Ingezetenen verpligt zyn , by het doen der befchryving op te geeven niet zo zeer hunr,e Dienstboden , die zy als dan hebben , maar die Dienstboden en het hoogfte getal van dezelve, die zy zedert den i January te gelyk in dienst hebben gehad, of nog hebben, en moet derzelver aanflag da; r na worden geformeert.
VII. Iemand, een Hoofd van Familie zynde,, js niet alleen verpligt, om aan den Gaarder zyne



JAARBOEKEN, September', 1791. 1501
eigene Dienfiboden op te geeven, maar hem ook bekend te maaken of hy eenige inwoonende Perfoonen by zig heeft, die Dienstboden houden; en zal hy, die weigerig is vervallen in de boete van vyf eu twintig guldens.
En zullen door die inwoonende Perfoonen zelve, op de wyze als vooren, hunne eigene Dienstboden opgegeven en zy afzonderlyk befchreeven worden. 1
Dog de Dienstboden van ongetrouwde Kinderen, by hunne Ouders inwoonende, zullen door de Ouders, als hunne eigene Dienstboden, op eene boete van honderd guldens moeten opgegeven, en zy daar voor pp hun Quotifarie-Biljet aanseflagen worden; en , indien dezelve geheel verzweesen worden , zullen zy vervallen in de boete by 'het twaalfde Articul dezer Ordonnantie geftatueerd.
VUL De opgave gedaan zynde, zal de Gaarder dezelve in zyn Quohier aanfchryven, en overeenkomftig daar mede een ongezegeld Quotifatie Bil* jet, door de Bode of Deurwaarder getekend, uitge-! geven, waar in den aanflag der Gequotifeerden, conform aan het tweede Articul dezer Ordonnantie en het fchuldige Recht van het Zegel diftindte, lyk zullen vermeld ftaan.
IX. En zal door den Gequotifeerde, bv het betaalen zyner Quotifatie, ook no? aan den Gaarder wegens het 'sLands Recht op het Zegel betaald worl den.
Voor één huisfelyke Dienstbode ƒ 0:2-0 Voor twee dito 0 . 4 •' 0
Voor drie dito o '. £ '. Q
Voor vier dito 0 .* 0 " 0
Voor vyf dito 0 \ l2 ' Q
Voor zes dito o • 1 v • o
Voor zeven dito 2 .' 0 '• 0
Voor agt dito r : 10 i Q
Hhhhh4 Voor
's Gra-
VENHA3E.
Ordonn,jp het Heeren» 'Je/d.



^GRAVENHAGE,
Ordonn op het HeerenGeld...
ÏJO* NIEUWE NEDERLANDSCHE
Voor negen dito 2 • lp'i 0
Voor tien dito Q . 0
Voor elf dito * \ 10 :0
Voor twaalf dito •> . Q . Q
, Voor dertien dito 10 : o
Voor veertien dito * * Q . Q
Voor vyltien dito \ Q . Q
Voor zestien dito • Q . Q
Voor /eventien dito ^ ; Q . Q
■Voor aguen dito ■ ;
Voor negentien dito * Voor twintig dito
En voor iedere huisfelyke Dienstbode boven de
tWi"g 'enngenfele" WerkSe zon'to verdere huisre&^tr^en» het Reent van het
^^fde^^Wer^boden zullen 'er in geven.
v Tndien bv het doen der befchryving het Hoofd a HnSezins; niet t'huis is, of geen zorg heeft des Huisgezins ^ ntwegen conform het V. gedragen, dat van zv ^ ^ d e
JYtlC*l ^^^Seden aan het Comptoir van ^irlaS, die de befchryving gedaan heeft binde« Gaarder ,ui Veertien dagen, waar na de NalaÏ^^SitoS. door'.een Deurwaarder



JAARBOEKEN, September, 1791. 1503
tok van den gemelden Gaarder niet gedaan heeft, zal hy gehouden worden voor weigering, en vervallen in de boete van een honderd guldens.
XI. Indien iemand na het doen der befchryving eenige Dienstboden bekomt of een meerder getal van dezelve aanneemt, dan waar voor hy op zyn Quotifatie-Billet is aangeflagen, zal hy daar van binnen den tyd van een maand aan het Comptoir van den Gaarder fchriftelyke opgave moeten doen, op de boete by het twaalfde Articul dezer Ordonnantie geftatueerd.
Doch zodanige Ingezetenen, welke in de maanden July, Augustus, September en Oclober, deze Dienstboden eerst hebben bekomen , zullen daar voor alleen gehouden zyn de Quote van een half jaar te betaalen, en over zulks zal de Gaarder deze opgave mede in zyn Qjiohier Hellen, en overeenkomftig met het zelve het Quotifatie-Billet uitgeven; doch, indien de Gequotifeerde bereids een Billet by de befchryving mogt verkreegen hebben, zal de Gaarder het meerder getal Dienstboden op het zelve Billet aanfehryven, zonder dat den Gequotifeerde eenig ander billet daar toe zal behoeven gegeeven te worden.
Maar wanneer de Ingezetenen dezen Dienstboden eerst in de maanden .November of December hebben bekomen, zullen zy dieswegens voor dat ten einde loopende jaar niet gequotifeert warden, maar verplicht zyn, indien zy dezelve langer dan December in dienst houden, die by de'befchryving van het eerstvolgende jaar op te geven,
XII. Alle die eenige Dienstboden, zonder on» derfcheid, het zy by de befchryving of na de befchryving verzwygen, zonder van dezelve in deze Quotifatie opgaave te doen, zullen vervallen in een boete van vyf honderd guldens.
Jnsgelyks zullen zy, die eenige huisfelykeDienst-
bo-
's Gravenhage.,
Ordonn.
op het
Heeren*
Geld.



"s GRAVENHAGE-
Ordonn op het HeerenGeld.
XV. Niemand zal van dezen Impost vry zyn, dan die by het generaal Placaat zyn vry git eld;
als
1504 NIEUWE NEDERLAND3CIIE
boden, waar van het volle Heerengeld moet worden betaald als Werkboden, waar voor alleen den Impost van drie guldens moet worden betaald, hebben opgegeven , ' vervallen in de boete van ' twee honderd guldens.
XIII. De Gequotifeerden moeten hunne Quote betaalen uiterlyk voor het einde van de maand December van het jaar, waar in zy gequotifeert zyn, en moet deze betaaling gefchieden aan het Comptoir van den Gaarder, (naardien geen betaaling daar buiten voor valide zal worden gehouden,) die daar toe het geheele jaar door, van het begin der befchryving aan, zal vaceeren , op zulke bekwame uuren, als op het Quotifatie-Billet zullen vermeld ftaan.
Echter zal hy tot gerief van de Opgezetenen ten platten Lande, in elk Dorp, geduurende de maanden Oftober, November of December een zitdag houden, tot den ontfangst van de aanflagen der gequotifeerde Opgezetenen.
De Gaarders zullen de ontfangene posten ter» ftond te Boek brengen, en daar van op het Quotifatie-Billet behoorlyke Quitantie geeven.
XIV. De termyn tot dén ontfanst verftreken zynde, zal de Gaarder de agterftallige Gequotifeerden terftond door een Deurwaarder ten hunnen kosten doen fommeeren om de betaaling als nog binnen agt dagen aan zyn Comptoir te doen, en by verdere nalatigheid, zal hy tegen hun, volgens de letteren executoriaal procedeeren by parate executie, en zorge dragen, dat zyn Quohier voor de maand July gezuivert is, op pcene dat de openftaande posten ten zynen lasten zullen worden uitgetrokken.



Jaarboeken, September, 1791.150$
als mede de'Militairen Officieren , die binnen deze Provincie Guarnizoen houden, en mee voldoende bewyzen aantoonen, dat zy in eene van de andere Provinciën of het Resfort van de Generaliteit hunne beftendige Woonplaats hebben; en eindelyk alle zodanige Perfoonen, welke buiten deze Provin• ciehunne vaste Domicilium houden, en mede met voldoende bewyzen aantoonen, dat zy in één van de andere Provinciën of het Resfort van de Generaliteit de gewoone Lasten betaalen.
XVI. Wyders zal ook niemand in dezen Impost worden aangeilagen, wegens de Ambachtsgezellen en Daglooners, die by den dag of by de week voor hunnen arbeid beloond worden, en geen beftendige inwooning by hun, onder wien zy arbeiden, genieten ; hoedanige zyn Timmerlieden , Metfelaars, Schilders of Verwers,Smits, Kleèrmaakers,Schoenmakers, Schippersknegts, eh diergelyke.
Doch, om dat de Ambachtsgezellen ten platteü Lande, fomtyds by hunne Baazen in de kost zyn, of by dezelve hunne inwooning hebben, en dat de heffing van den Impost egaal behoort te gefchieden, zo zullen deze Baazen, wegens dezelve nietgequotifeert worden, al was het dat deze Amhagtsgezellen by hun inwoonden.
Gelyk ook onder dezen Impost niet behooren de Vrouwen of Kinderen van Tuinlieden, die hunne Mannen of Ouders in het werk helpen, ten ware zy door de Meefters van die Tuinlieden afzonderlyk beloond wierden, in welk geval zy als VVerkboden moeten worden aangegeven, op de boete van twee honderd guldens.
XVII. Wanneer eenige Gequotifeerde met of voor het expireeren van de maand Juny, zyn Dienstboden of eenige van dezelve heeft laaten gaan, zonder andere in derzelver plaats aan te nemen, en voor primo July daar op volgende aan den Gaarder daar
van
'«-Gravenhage.
Ordonns ■)p liet HeerenGeld.



i5o<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
>sGra-' venha-
gé.
Ordonn.
op het
Heeren-
Geld.
van kehnisfe beeft gegeven, zal by desvvegen§ affcbryving bekomen, ten zülken effedten, dat hy alleen verpligt zal zyn, om voor dat eerste half jaar den Impost te betaalen, na de berskeiling van het hoogfte getal Dienstbod'n, die hy in de eerfte zes maanden te gelyk in dienst heeft gehad.
En zal hy wegens het refteerende half jaar kuneh voldaan met den Impost te betaalen na het verminderde getal zyner Dienstboden, die hy als dan zal hebben.
XVÏÏI. Niemand zal van dezeTfelastingbevryd Zyn op het voorgeven, dat hy zyne Dienstboden alléén zes dagen ter week in zynen dienst heeft, of onder voordwendzel van zodanige Dienstboden een of meer nagten buiten 's Huis te laaten flaapen, naardien een dienst zelfs van vier dagen's weeks, conform het derde 'Articul, voor een geftadige dienst zal gehouden worden.
Ook zal niemand dezen Impost kunnen ontgaan , onder voorgeven, dat hy zyne Dienstboden uit liefdadigheid onderhbud, ten waaredie liefdadigheid uit zekere omftandigheden kenbaar was.
Insgelyks zal een Tuinman, die op iemands Buitenplaats of Tuin woonagtig is , voor eea Huisfelyke Dienstbode, die in geftadige dienst Is , worden gehouden, al was het, dat deze ook andere met zynen arbeid ten dienfte ftond.
Ook zal een Tuinman , offclioon uitwoonende, doch in een geftadige dienst van een Perfoon alleen zynde, voor eenDomeftiecqueDienstbode gehouden worden.
En, nadien alle inwoonende Perfoonen , die als Werkboden behooren aangemerkt te worden , by deze Ordonnantie onder den Impost van drie guldens zyn gebracht, zo zullen deze ook alle ui deze belasting moeten worden opgegeeven,
zon-



J A A R B O EK E N, September, pjtju I5C?
zonder onderfcheid of dezelve geld trekken, of. geld toegeven.
En eindelyfc zo zullen zy, die eenige Koeyen,< meer voor hun plaifier, en tot hun eigen zuivel, of ook wel eenige mergens Bezaaide hebben ,i zonder egter eigentiyk gezegde Koehouders ofi Landbouwers te zyn , geene Dienstboden als Werkboden mogen opgeven , ten zy zodanige < Perfoonen ten minsten vyf en twintig guldens in de vier Bouwmiddelen- betaalen.
En zullen zy die zig van eenige dezer voorenftaande praetexten bedienen, zo Vel als alle andere , die "eenige huisfelyke Dienstboden voor Werkboden opgeven, vervallen in de boete van twee honderd guldens.
XIX. Indien eenig Gequotifeerde naar een andér Resfort van Collecte verhuist, moet hy bevorens zyne Quote aan het Comptoir van den Gaarder, die hem befchreeven heeft, betaalen, en vervolgens de Quitantie van die betaaling aan den Gaarder van zyn nieuwe Woonplaats, binnen den tyd van een maand vertoonen; zullende by nalatigheid van dien, andermaal worden gequotifeert, enhy gehouden zyn, zowel den aanflag te betaalen in het Resfort, daar hy is komen woonen , als wegens het Resfort van waar hy vertrokken is.
XX. Eindelyk znllen zy, die met opzet dit Middel traudeeren , vervallen in de boeten en pmnalfteiten, zo van de generaale als van deze particuliere Ordonnantie; dog,, die zonder opzettelyke fraudatie deze Ordonnantie allééa hebben gscontravenieert, zullen alléén vervallen in de boeten en poenaliteiten van deze particuliere Ordonnantie , onvermindert de voldoening van 's Lands Recht, dat 'er door benadeelt is.
Ook zullen de Gaarders , zo zy zig aan eenige
ob-
sG^a'ümiAif.
~)rdonn. p het Heeren* ■relict»



iyo8 NIEUWE NEDERlANDSCHÉ
's Gravenhage.
Ordonn, ep het Heeren* Geld.
ongepermitteerde compofitie, of kwade trouw, iii het heffen van dezen Impost fchuldig maken, dnderworpen zyn aan de ftraffen en poénaliten van het generaal Placaat, en van hunne particuliete Inftruclie.
Wyders zullen de Gaarders omtrent hunne verantwoording, zig moeten gedragen naar de orders, die hun by derzelver Inflruftie gegeven zyn.
Gearrefteert den 2 September 1791*
Omtrend het Karosfen- en Plaifier - Geld luidt aldus de nieuwe
ORDONNANTIE, waar op binnen HOLLAND en WESTFRIESLAND, ten behoeve van de GEMEENE ZAAK, volgens confeut van 's Lands 'STAATEN , by Colle&e zeil geheeven worden eene Belasting op alle PAARt)EN, RYTUIGEN en VAARTUIGEN van plaifier, onder den Tytel van het
P L A I S I ER-G E L D.
Art. L T^eze Belasting moet worden betaald ^ by alle de Ingezetenen dezer Provincie , die eenige Paarden, Rytuigen of Vaartuigen van plaifier tot hun eigen gebruik houden , of aan andere verhuuren.
Eer/Ie Begrooting,
II. Particulieren, die eenig Rytuig tot hun eigen gebruik houden. Voor Een overdekt of open Rytuig met
Vief



JAARBOEKEN, September, 1791. 1 JOj
. vier Wielen en zes Paarden ƒ iyo : o : c
JVlet vier Paarden 100 : o : c
Met drie Paarden 80 : ö : c
Met twee Paarden 70 : o : c Een Rytuig rhet twee Wielen en
meer dan één Paard 40 : o : 0
Alle Rytuigen met één Paard 30 : o : o
Een gezadeld Rypaard 20 :' o : o En voor ieder Paard boven die gene, die voor de Rytuigen van plaifier, of als gezadelde Ry-
paarden zyn aangegeeven, nog 11:0:0
Wordende hier onder begreepen, alle de overige Paarden, die iemand meer als de aangegeevene heeft, om by afwisfeling nu, of dan, voor de gemelde Rytuigen te fpannen, of onder de Zadel te gebruiken.
Doch zullen alleen daar van uitgezondert worderi, voor aie geene, die een Rytuig met één Paard heeft aangegeeven, een tweede Paard, voor die een Ryt uig met twee Paarden heeft aangegeeven, een derde, voor die een Rytuig met drie Paarden heeft aangegeeven, een vierde, voor die een Rycuig met vier Paarden heeft aangegeeven, een vyfde, en die een Rytuig met zes Paarden heeft aangegeeven, een zevende Paard; 2o nogthans, dat die enkelde Paarden biet anders dan voor Wisfelpaarden zullen worden geconfidëreert, en nimmer voor een Rytuig te gelyk met de aangegeevene Kaarden zullen mogen worden gefpannen, naardien in zodanige gevallen, de taxatie zal moeten gefchieden, naar die Clasfe, waar ia' zy als dan daar door zouden kunnen komen te vallen.
Tweede Begroot;:!?,
Verhuurders van Rytuigen, wegeris de Paarden, waar medezy die Rytuigen befpanocu, zon' liiii del
\
's G»A«t VENHACÉ.
Ordonn. op het Karosfen- en Plaifier' Geldt



's Gravenhage.
Ordonn. op het Karosfeii' cn Plaifier Geld.
-510 NIEUWE NEDERLANDSCHE
der dat reenard zal worden genomen , wat Rytuigen dezelve zullen komen te verhuuren.
Die één Paard houden ƒ « : o : o
Die twee Paarden houden 33 *,
Die drie Paarden houden 44 ; » ; "
Die vier Paarden houden 66 ■. o . o
Die vyf Paarden houden »» ; ° • o
Die zes Paarden houden «° ; ° • "
Die zeven Paarden houden I32 ■ ° ; "
Die agt Paarden houden 140 : o . o Die boven de agt Paarden houden
tot tien ingefioten 150 : o . u Die boven de tien Paarden houden
tot twaalf ingefioten 160 : o . o Die boven de twaalf Paarden houden tot vyfden ingefioten 170 : o . o Die boven de vyfden Paarden houden tot twintig ingefioten Ipo : o .O En voorts van Iedere vyf Paarden daar boven nog
ttni|a?^èenDSta!houder of Verhuurder van Rytuben eenige Paarden op zyn Stal , of in de WeiS zynde, mogen verhuuren of in huure laaten SebSiken, ten ly hy dezelve als Stalhouder of Verhuurder van Rytuigen zal hebben aangegeeven, op eene boete van vyf honderd Guldens.
Derde Begrooting.
Verminderden Impost.
Bouwlieden voor een open Chais, met niet meer dan één Paard, en Wagens of Karren, die noch voor het geheel, noch ten deelen , op Riemen. Spaanen, Veeren of Kettingen rusten/ 5 : 10 : o
Grutters, Vleeschhouwers, en Kleerenbleekers voor een Chais met _ IO •' o
één Paard 5- ' p?er_



JAARBOEKEN, September, 1791. iSt Vierde Begrooling. Vaar tuigen.
Voor ieder Vaartuig van plaifier, moet naar proportie v«n zyne waarde, betaald worden van iedere honderd guldens ƒ j : IO . Q
Doch voor de Verhuurders van iedere honderd'guldens 7 : 0:0
En van mindere fomme naar advenant.
III. Voor Rytuigen van plaifier worden gehouden alle foorten van Rytuigen, die geheel, of ten deelen, op Riemen Veeren of Kettingen rusten en zonder onderfcheid , of de Riemen of Vee' ren, van Leder, Staal, Spaan, of eenige andere foorten van veerkragtige of buigbaare' Stoffen, gemaakt zyn, als mede de Paarden, die met Zadel of Stygbeugels, of met een van beide gereden worden.
En worden onder de overdekte Rytuigen begrepen alle Rytuigen, die geheel of ten deelen, met vaste of met losfe Huiven zyn bedekt, en overzulks ook de Koetskarren,
Voor Vaartuigen van plaifier worden gehouden alle foorten yan Vaartuigen, die tot vermaak worden gebruikt , en gevolgelvk worden onder deze begroeting begreepen, alle jagten, Boeyers, Speelfchuiten, Veldfchuiten, of welke benaamingen meer aan dezelve mogen gegeeven worden; mitsgaders de Jagten en andere Vaartuigen van de Oost- en West-Indifche Compagnie , en die der Heemraadfchappen.
IV. De waarde der Vaartuigen van plaifier zal gekend worden uit de taxatie, die een beëedigd Taxateur alle vyf jaaren zal doen, waar van hy aan den Eigenaar onder zyne Handtekening een Taxatie-Biiiiet zal uitgeeven, houdende eene omfchryving van ïiifi 2 hec
t
's GrA*
VErjHA"
CE,
Ordontu op liet Karosfen- en Plaifier1 Geld.



*sGra-
vènhage.
Ordonn, op het Karosfat- cn flaificr -Geld.
i5i2 NIEUWE NEDERLANDSCflE
het maakfet en foort van Vaartuig , als mede de Prvzen waar op hy het gewaardeerd heeft, mitsSders deïnaanï en de Woonplaats van den ElEnaar en den tyd waar op de taxatie verngt is. 6 Et zal by-dezi taxatie der Vaartuigen moeten berekend wouien , niet alleen den Romp, met heC de Zwaarden en Ankers, maar teffens ook dïzelver ftunde en loopende Wand, als mede alf de Ciemden, zo wel buiten als binnen aarhen Vaartuig gemaakt.zonder daar iets van aftezonderen.
V De Gaarder van dit Middel zal des jaarlyks, Peadfjfteert door e n Deurwaarder of Boden, *> fn de Steden als ten platten Lande, eene naauwkeuSg^Syving doenP, gelyktydig met die van het ïfeeren-eld , en zig vervoegen ten huize van alk. S ïnge°zetenen, die volgens het eerfte amke1 deSn Impost onderhevig zyn; en.van eder 1hoofd SI Huisaezins afvorderen eene fchnfcelyke opgaave me ?yne Onderteekening gefterkt, behelzend*
n' rtr-laratoir van de Paarden , Rytuigen of CtSS vïï pSfler, welke zy tot hun eigen orhiuk houden, of aan andere verhuuren, ten gSe den aanflag volgens het tweede artikel te for-
^FÏfzal elk, die tot de eerfte begrooting behoord, mogen orleevèn , welke foort van Rytuigen hy houd waa'r ter plaatze het gellaldis, en met hoe Paiden het beipannen word;met dven yerfta noèthansi, dat, wanneer iemand meer dan eentilel foor van Rytuigen in gebruik heeft,, hy vol, ftaan kan met allee? het waardiafte Rytuig, waar voOThy den hoogften Impost fchuld g is, op te geevenZo is ook iemand , die een Vaartuig van plaifief houd, en na de vierde begrooang dieswegens moet gequodfeerc worden, verpligt zal zyn op te ee%en, welk en hoedanig Vaartuig hy heeft, en |a"r ter plaatze het ligt" zo nogthans, dat waniemand meer dan één van zodanige Vaartun



JAARBOEKEN, September, 1791. 1513
gen houdt, hy verplicht is, het waardigfte op te
geeven.
Iemand, die als Verhuurder naar de tweede Begrooting moet worden aangeflagen , zal verplicht zyn om het juifte getal zyner Paarden, diehy verhuurt of gebruikt, om zyne Rytuigen tebefpannen, mitsgaders de plaats, daar die geftald zyn, aan te geeven.
Die Ingezetenen , welke meenen , dat zy uit" krachten van dc derde Begrooting in den verminderden Impost behooren te worden aangeflagen, zullen aan den Gaarder moeten aantoonen, dat zy de Kostwinningen onder deze Begrooting vermeld, dadelyk exerceeren, en wyders ter zyner requifitie verklaaren, dat zy buiten" die Kostwinningen geerio andere middelen van beftaan hebben, die twee honderd guldens en daar en boven 'sjaarlyks opbrengen.
Elk die eenig Vaartuig van plaifier houdt, zo tót eigen gebruik, als om aan andere te verhuuren, moet het zelve overeenkomftig met de getaxeerde waarde, volgens zyn Taxatie - Bilüet aangeeven, met melding van deszelfs Legplaats.
Doch, indien de Eigenaar het Vaartuig eerst bekomen heeft, en overzulks nog geen Taxatie Bil- liet moge hebben, zal hy de waarde daar van zelve mogen prifeeren, zullende dien conform , wanneer de Gaarder daar in berust, den aacflag geformeerd worden , doch daar niet in berustende, zal de Gaarder, ten kosten van ongelyk, ("dat zig decideeren mort uit de hoogere of laagere prifeering van den Taxeerder, want zo die het Vaartuig hooger taxeert, moet de Eigenaar, en anderzints de Gaarder de onkosten betaalen,) binnen den tyd van een maand den Taxeerder ontbieden, en het Vaartuig door den zeiven doen taxeeren.
Echter zal die prifeering niet langer van waarde zyn, als tot dien tyd, dat de Gaarder op den geRelden termyn, het Vaartuig door een beëedigd liiü 3" Taxa,
's Gravenhage.
Ordonn,
op hei Karosren* en Plaifier leid.



•s Gravenhage.
Ordonn, op het JLaroïfen- 67i 'Plaifier Geld.
ÏJÏ4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Taxateur zal doen taxeeren, en dien conform het Taxatie- Billet uitgeevcn.
De aanflag moet ge chieden ter plaatze, daar de Ingezeetenen hunne vaste Woonplaatzen heb-
beDoch de Gedeputeerde Leden in de Provinciaale Collegien, of in Collegien van de Generaliteit, Admiraliteit en Oost-Indifche Compagnie, zullen van het eerfte Jaar hunner Commisfie af, be chreven worden in de Plaatzen , alwaar die Collegien refideeren, indien deze Leden aldaar geduurende hunne Commisfie woonen , doch het Iaatfte jaar zullen zy befchreven worden, m de plaats hunner vaste Wooning.
VI. Indien iemand by het doen der Befchryving Eeene Paarden, Rytuigen of Vaartuigen van plaifier mogt hebben, of eenig Rytuig of Vaartuig van 'mmd-r waarde, dan hy bereids in het loopende Jaar gehouden heeft, zal hy verpligt zyn, om by ele Befchryving op te geeven alle de Paarden en het •waardigfte Rytuig of Vaartuig, dat den hoogften Imoost onderhevig is, welke hy na den i January,1 dat is, zedert den ingang van het Sailoen, be■ zeten heeft. ' . ,.
' Inspelyks zal een Verhuurder van Rytuigen ,die bv de Befchryving geene of wel een minder getal Paarden mogte hebben, dan hy bereids m het looiende jaar gehouden heeft, verpligt zyn , om by de-Befchryving op te geeven het hoogfte getal Paarden, dat hy na den eerften January te gelyk aehouden heeft.
En moeten de aanflagen m beide die gevallen overeenkomftig de opgaave, na de hoogfte begrooting geformeert worden.
VIL De Ingezetenen zyn niet alleen verplicht, om aan den Gaarder, hunne eigene Rytuigen, of Paarden ep te geeven,'maar hem!ook bekend te maaken, ot



JAARBOEKEN, September, 1791. jjry
by hun, of op hunne Stallingen eenige Rytuigen of Paarden, aan andere toebehoorende, zyn ingcftald met benoeming der Eigenaars, en derzelver Woon' plaatzen op de boete van vyf en twintig guldens voor iederRytuig of Paard. dat niet aangegeeven zal zyn.
En zullen de Eigenaars daarenboven van die ingeftalde Rytuigen of Paarden hunne eigene opgaave moeten doen, en zy afzonderlyk ookgequotilèert worden.
VIII. Zodanige In- en Opgezetenen, die Paarden houden zonder Rytuigen te hebben, en echter dezelve met geleende of gehuurde Rytuigen gebruiken , of daar tegen die Rytuigen hebben zonder Paarden, en echter die met gehuurde of geleende Paarden gebruiken, of in beide gevallen daar mede andere.onbefchrevene Perfoonen bedienen, zomede door andere, ten haare gebruiken mogten bediend worden, of dezelve óp den naam van een Stalhouder of Verhuurder van Rytuigen of Paarden komen aan te leggen , gelyk ook die geenen , welke Rytuigen of Paarden van een Stalhouder of Verhuurder van Rytuigen of Paarden geftadig in huur, of tot hun gebruik alléén hebben , het zy zulks gefchied by denzelven of wel by onderfcheidene Stalhouders, zullen verpligt zyn, dezelve Rytuigen of Paarden, als eigene, met bepaaling van den tyd, hoe lang zy die Rytuigen cn Paarden in dienst hebben, op te geeven, en daar voor 's Lands.Recht volgens deze Ordonnantie te betaalen ; met dien verftande nogthans, dat die geene, welke eenig Rytuig of Paarden langer als drie, maar nog geen zes maanden in maniere als vooren komt te huuren of tot zyn gebruik alléén te houden, voldaan zal kunnen met den Impost voor een half Jaar te betaalen; doch dat die geene, welke eenig Rytuig of Paarden zes maanden of langer invoege voorfz. komt te huuren , of tot zyn gebruik alléén te houden, verplicht zal zyn den Impost voor het volle jaar te betaalen.
Zullende de Stalhouders wegens die Paarden, die Iiiii 4 zy
's Gravenhage.
Ordonn. op het Karos'en- en Plaifier Geld.



'« Gravenhage.
Ordonn op het Karosfen cn Plaifier
oo o'o
15i6 NIEUWE NEDERLANDSCIIE
zy verhuurd hebben affchryving bekomen , naai? proportie van den tyd, dat wegens dezelve door de Huurders, de fchuldige belasting betaald is; zo als dezelve ook wederom, wanneer ze by hun terug , komen , door hun aangegeeven, en naar evenredigheid des tyds op hunne rekening aangefchreven moeten worden.
IX. De opgaave gedaan zynde, zal de Gaarder dezelve in zyn Quohier aanfehryven , en overeet^ komftigdaar mede een ongezegeld Quotifaue-Billiet, door den Bode of Deurwaardergeteekend, uitgeeven, waar in de aanflag der Gequotifeerden conform aan het tweede artikel dezer Ordonnantie, en het fchuldig Recht van het Zegel, diftmftelyk zullen vermeld ftaan,
X. En zal door den Gequotifeerden, by het betaalen van derzelver Quotifatie, ook nog aan den Gaarder , wegens het 'sLauds Recht op het Zegel betaald worden. .
Wanneer de aanflag van eenig Paard, Kytuig of Vaartuig bedraagt beneden de zeven guldens '1° T
Van1 f 7 o'o totbeneden ƒ 20(olo( o 40
20 o'o 3o;oo 060
sobb • 40:0b o Qjo
— 400:0 5000 0120
joblo 6000 015,0
— 6000 7ojojo 1 00
70 blo 8000 1 100
— sooio —— o°p° 2 00
■— 9000 ioooo 2,100
. Ioob'o1 nooo 300
■ uololo H09 3100
12000 13000 4 00
_ 130'ob 14°'°° 4^0
brt 1400b ijoo0l 5 0 0
*—j iyo o oen daarboven 1 0



JAARBOEKEN, September, 1791. 1^17
En 7.3I de Gaarder op het Quotifatie Billiet, van de betaaling van dit Recht van het Zegel ook teffens Quitahtie geeven.
XI. Indien by het doen der Befchryving het Hoofd des Huisgezins niet t'huis is, of geen zorg heeft gedragen, dat van zynen t wegen conform het vyfde artikel de opgave gedaan word, zal die opgave als nog moeten gefchieden aan het Comptoir van den Gaarder, die de befchryving gedaan heeft, binnen den tyd van veertien dagen , waar na de nalaatige , ten zynen kosten , door een Deurwaarder tot die opgave zal worden geïnfinueert; en, indien hy binnen den tyd van een maand na de gedaane inllnuatie , de vereischte opgave aan het Comptoir van den gemelden Gaarder niet gedaan heeft, zal hy gehouden worden voor weigerig , cn vervallen ih de boete van één honderd guldens.
XII- Indien iemand na het doen der Befchryving eenig Paard, Rytuig of Vaartuig bekomt, of een waardiger Rytuig of Vaartuig, dat een hooger Impost onderhevig is, begint te houden, of dat een Verhuurder van Rytuigen het getal zyner Paarden vermeerderd , of die quaüteit eerst heeft aangenomen, zullen zy in die gevallen, binnen den tyd van een maand , daar van aan het Comptoir van den Gaarder febriftelyke opgave moeten doen, op de boete van honderd guldens.
Deze opgave zal de Gaarder mede in zyn Quohier nellen, en overeenkomftig d?.ar mede het Quotifatie Billet uitgeeven; doch, indien de Gequoti? feerde bereids een Biilet by de befchryving mogt verkregen hebben, zal de Gaarder het waardiger Rytuig of Vaartuig, of her. meerder getal Paarden op het zelve Billet aanfehryven, zonder dat den Gequotifeerde eenig ander Billet daar toe zal behoeven gegeeven te worden.
Iiiii 5
XIII. Ah
's Gravenhage.
Ordonn op het Karosfèn- en Plaifier Geld.



's Gravenhage-
Ordonn.
op het Karosfen- cn Plai/ier Geld.
[518 NIEUWE NEDERLANDSCHE
XIII. Alle die by de befchryving eenige Paarden, Rytuigen of Vaartuigen verzwygen , zonder van dezelve opgave te doen , zullen vervallen in een boete van / 400 : o : o. .
Insgelyks zullen zy, die zig in een minder Impofitie opgeeven, dan zy uit hoofden van de waardigheidliunner Rytuigen of Vaartuigen, of het getal der Paarden ffhuldig zouden zyn te betaalen, vervallen in een boete van ƒ 200 : o : o.
£n eindelyk zullen zy, die met voldoen aan de byzondere requifitien en verpiigtingen in deze Ordonnantie voorgefchreven, inde gevallen, waarby geene byzondere of andere boete geftipuleerd is , 'verbeuren een boete van ƒ 100 : o : o.
XIV. De Gequotifeerden moeten hunne Quote betaalen, uiterlyk voor het uiteinde van de maand December van het jaar, waar ih zy gequotifeert zyn.
En moet deze betaaling gefchieden aan het Comptoir van den Gaarder (naardien de betaaling daar buiten niet voor valide zal worden gehouden,) die daar toe het geheele jaar door van het begin der befchryving af'aan, zal vaceeren op zulke bekwaame timen, als op het Quotifatie - Billet zullen vermeld
ftaan. „ ; ^
Echter zal hy tot gerief van de Opgezetenen ten platten Lande, in elk Dorp, geduurende de maanden Qftober, November of December, eenen Zitdag houden, tot den ontfangst van de aanflagen der Gequotifeerde Opgezetenen,
De Gaarders zullen de ontfangene Posten, terftond te boek brengen, en daar van op het Quotifatie-Billet behoorlyke Quitantie geeven.
XV. De termyn tot den ontfangst verftreeken zvnde, zal de Gaarder de agterftailige Gequotifeerden terftond door een Deurwaarder ten hunnen kosten doen fomrceeren, om de hetaaling als nog binnen a«t dagen aan zyn Comptoir te doen; en by ver0 de-



JAARBOEKEN, September, 1791. 1519
dere nalatigheid, zal hy tegen hun volgens de Let-1 teren executoriaal procedeeren, by parate executie,, en zorge dragen, dat zyn Quohier voor de maand, July gezuiverd is, op pcene, dat de openftaande Posten ten zynen lasten, zullen worden uitgetrokken. (
XVI. Niemand zal van dezen Impost vry zyn, dan die by het Generaal Placaat zyn vry gefteld; mitsgaders die Ingezetenen, welke wel eenig Rytuig, maar geen Paarden bezitten, mits zy het zelve by de befchryving opgeeven, en ten einde van ieder Jaar overgeeven een fchriftelyk Declaratoir, des noods onder prajfentatie van Eede, daar by verklaarende i dat in dat jaar, waar over de verklaaring gaat, het gemelde Rytuig, noch met hunne eigene, ncch mét- geleende of gehuurde Paarden, befpannen en gebruikt is geweest.
Insgelyks zullen alle Officieren van de Cavallerie, mitsgaders de Staf - Officieren van de Infanterie, vry zyn van den Impost op de Rypaarden, voor zo verre zy dezelve tot de executie van hunne funófie nodig hebben, doch verder of anders niet.
Evenwel zullen alle zodanige Militaire Officieren, die binnen deze Provincie Guarnifoen houden, en met voldoende bewyzen aantoonen, dat zy in een van de andere Provinciën, of het Resfort van de Generaliteit hunne beftendige Woonplaats hebben, niet alléén wegens hunne Rypaarden, maar ook wegens hunne overige Rytuigen in deze Provincie riiet gequotifeert worden: alsmede niet, zodanige Perfoonen, welken buiten deze Provincie hun vaste Domicilium houdende, met voldoende bewyzen aantoonen , dat zy in een van de andere Provinciën, of het Resfort van de Generaliteit, de gewoone Lasten betaalen.
Ook zullen de Vrachtwagens en Vrachtfchuiten, die alleen tot het vervoeren van Goederen en Koopmanfchappen , door neeringdoende Perfoonen en
Huis-
sGra-
7enha3e.
Ordonn. >p het Karos* rcn* en Plai/ier Geld,



VRNHA" GË.
Ordonn. op liet Karosfen- ai Plaifier Q.ld.
1520 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Huislieden gebruikt worden, als mede de Vaartu!gen, die geen twintig guldens waardig zyn, aan dezen Impost niet onderhevig wezen.
Wyders zullen de geadmitteerde Wagenaars, die ingevolge de Ordonnantie op het Pasfagiegeld, den Impost .van dezelve moeten voldoen, in dit middel niet gequotifeert worden. • ,
En eindelyk zullen zodanige Verhuurders van Rytuigen , die teffens een vast' Wagenveer bedienen , van wegens die Paarden , welke tot zodanig een Veer gebruikt worden, en aan de Ordonnantie op het Pasfagiegeld gefubje£teert zyn, in het middel van het Piaifiergeld niet gequotifeert worden.
XVII.- Om de Disnuten wegens de affchryvingen te vermy~"en, zal eik verplicht zyn, om zynen aanflag voor een geheel jaar te betaalen, uitgezonderd alléén in de volgende gevallen.
Indien iemand zich met, of voor den laatltcn Juny van alle zvnc Rytuigen, Vaartuigen en Paarr den ontdoet, zonder eenige andere geduurende het geheele Jaar weder aan te nemen, zal hy alleen fchuldig zyn, om de helft van zyne Quote te bet? cilcü •
i Indien iemand met. of na den eerften July een Rytuig, Vaartuig of Paarden begint te houden , at ziP"binnen deze Provincie nederzet, zal hy alleen voor een halfjaar gequotifeert worden, naar het waardigfte Rytuig, Vaartuig of hoogfte getal barden , die hy geduurende dien tyd zal gebruiken.
f nsgelyks Zullen zy , die na de befchryving de qualiteit hunner Rytuigen of Vaartuigen , of het getal hunner Paarden, verminderen, zo dat zy in een lager Clasfe van dezen Impost komen te vervallen, naar evenredigheid affchry ving kunnen bekomen, met dien verftande, dat, wanneer me vermindering gefchied voor den uitgang van de maand juny, zy voor het tweede half jaar alleen den lm-



jaarboeken, SefitahWAï 1791. 1521
pose fchuldig zullen zyn naar evenredigheid van de bekomene affchryving.
XVIII. Niemand zal eenige Paarden, Rytuigen cf Vaartuigen mogen verhuuren dan na bekomene admisfie van de Magitfraaten der Steden of Gerechten van de Dorpen; en zullen deze admisfien aan den Gaarder moeten worden vertoont, voor dat van dezelve gebruik zal mogen worden ge-' maakt.
Wyders zullen deze geadmitteerde Verhuurders verplicht zyn, om een Bord voor hunne Huizen of Stallingen uit te fteeken, waar uit blykt, dat aldaar Paarden, Rytuigen of Vaartuigen verhuurd worden , alles op de boete van één honderd guldens.
XIX. De Stalhouders, het zy dat zy teffcfis Verhuurders van Rytuigen zyn, 'het zy dat zy al leen hun werk maaken, om Paarden en Rytuigen voor andere Ingezetenen te Stallen, zullen niet aileen verplicht zyn, om, zo wel als alle andere , by het doen der befchryving aan den Gaarder, alle dé ingeftalde Rytuigen, volgens het zevende artikel dezer Ordonnantie op te geeven, maar ook gehouden zyn , om tot ontdekking van fraudes, tegen het agtfte artikel dezer Ordonnantie, aan den Gaarder van dit Middel kennisfe te geeven, of, en aan wien zy hunne Rytuigen of Paarden in vaste Huur hebben afgedaan, of die Huur hebben gecontinueert, en wel binnen den tyd van agt dagen , na het aangaan of de continuatie van het accoord, op de boete van twee honderd guldens.
Insgelyks zullen de Stalhouders ten allen tyde , ter vermaaning vjn den Gaarder, verplicht zyne vilie te geeven van alle hunne Stallingen, met nadere verklaaring , welke , en hoe veele Rytuigen cn Pairden, zy voor andere bekende Ingezetenen, ftaljkn of geftald hebben; en zullen de Gaarders gehouden
s Gravenhage.
Oir don fi :rp het Karaffen* en Plaifier Geld,



Iji2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
venha" ce.
Ordonn op hei Karosfen- en Plaifier Geld.
den zyn, om ingevalle zy redenen mogten hebben om te twyffelen of eenige Rytuigen of Paarden aan de Stalhouders, of Verhuurders van Rytuigen of Paarden, waarlyk, en in der daad wel in eigendom ■mogten toebehooren, zodanige Verhuurders of Stalhouders op te roepen voor Scheepenen - Commisfarisfen van de Gemeenelands Middelen, welke Verhuurders of Stalhouders alsdan, ter requifitie van de Gaarders verplicht zullen zyn , onder Eede te verklaaren, dat dezelve Rytuigen en Paarden, hun waarlyk , en in der daad in eigendom toebehooren, zonder dat dezelve aan hun voor eenen tyd zyn getransporteert, geleend of prefent gedaan, of dat deswegens tusfehen hun, en den een of ander, direct of indirecf, het zy mondeling, het zy fehriftelyk, eenig Contrad is aangegaan , op de boete van twee honderd guldens, in cas van weigering; en dat, wanneer iemand van hun overtuigd word, valfchelyk te hebben gezwooren , hy niet alleen als Fraudateur vervallen zal in de boete van deze en de generaale Ordonnantie , maar dat hy daar en boven nog als meineediggeftraft, en verklaard zal worden eerloos en infaam.
XX. De Gecommitteerde Raaden in de beide Kwarueren, zullen ter executie van het vierde artikel dezer Ordonnantie , aanftellen, een beëedigd Taxateur van alle de Vaartuigen van plaifier, die 'er binnen de Provincie gevonden worden.
Deze Taxateur zal te Amfterdam zyne woonplaats hebben, cn van vyf tot vyf jaaren zig fuccesftvelyk laaten vinden, in alle de Sted n Stem in Staat hebbende, den Hage daar onder begreepen , als mede aan de Sluis te Zaandam, om de Vaartuigen van plaifier, die aldaar en onder het resfort dier Steden gevonden worden , ten overftaan van een Bode of Deurwaarder, te taxeereu , conform aan het vierde artikel dezer Ordonnantie.
De Taxateur zal goed register moeten houden van alle de getaxeerde Vaartuigen, en daar van aan ieder



JAARBOEKEN, September, trol. 1523
der Gaarder, voor zo veel elk van hun aangaat, een ExtracT: onder zyne Handteekening en die" van den Bode of Deurwaarder, die by de taxatie geadfifteert heeft, uitgeeven.
Wyders zal hy gehouden zyn, om wanneer hy, loopende dea termyn van vyf jaaren, door eenig Gaarder, ter taxatie van eenig Vaartuig geroepen word, die taxatie te komen doen.
De Vaartuigen, die "er in de kleine Steden en ten platten Lande gevonden worden, zullen de Eigenaars ter taxatie moeten doen brengen in de Remmende Steden, waar onder zy forteeren, op dien tyd als de Taxateur zig aldaar bevind, waar van hun door den Gaarder ten minften agt dagen te voren zal kennisfe worden gegeeven; en zullen zy, die verzuimen om hunne Vaartuigen aldaar te doen brengen, moeten gedogen, dat de Taxateur die ter plaatze hunner wooning, op kosten van den Eigenaar kome doen, welke kosten by deze begroot worden op vyf guldens voor ieder Vaartuig; voor welke fom ook een ieder, des begeerende, de Taxateur by zig kan laaten komen.
Wyders zal niemand, wie hy ook zy, zig deze taxatie mogen onttrekken of daar eenige belemmeringen aan toebrengen, op de boete van twee honderd guldens, onverminderd de poenaliteiten, die 'er in cas van refiftentie, zyn geftatueert.
Doch, wanneer de Eigenaar van eenig Vaartuig, zig over de hoegrootheid der taxatie mogte bezwaren , zal het hem vry ftaan, zig daar over te beklagen by Schepenen-Commisfarisfen, die in dat geval door twee kundige Lieden , ten kosten van ongelyk eene hertaxatic zullen laaten doen.
Én naardien deze taxatiën vyf Jaaren van waarde zullen zyn, zo zullen de "Ingezetenen , welke loopende den termyn van vyf Jaaren, eenig getaxeert Vaartuig koopen , van den vorigen Eigenaar het Taxatie-Billet moeten afvorderen , dat den Verkooper verpligt zal wezen om te geeven, bcneffens
een
's Gravenhage.
Ordonn.
op heb Karosfen* en Plaijier Geld.



'5 GrAVKNUAge.
Ordonn. üp het Karos[en- en Plai/ter Geld.
1524 NIEUWE NEDERLANDSCHE
een Declaratoir in dorfo, houdende den naam vafi den Kooper, aan wien den eigendom van het Vaar tuig is overgegaan; en zal de nieuwe Eigenaar dit Taxatie Billet aan den Gaarder moeten vertoonen* die het tnsgelyks op de rügge zal teekenen, en de bevorens gemaakte taxatie refpefteeren, tot 'er tyd toe dat 'er met den aanvang van eenen nieuwen termyn eene hertaxatie zal moeten gefchieden.
XXI. Neeringdoende Lieden, die eenige Paar» den tot hunne Neering of Traficq gebiuiken, zullen zo min, als alle andere , die eenige Paarden hebben, welke in het Plaifiergeld niet zyn aangefiagen, eenig gebruik van dezelve mogen maaken i door die tot hun vermaak of ander gerief buiten hunne Necring of Traficq , onder het Zadel en met Stygbeügéls of met een van beiden j te ryden, of ze voor eenig Rytuig van plaifier te fpannen < noch tot dat einde, aan andere, die in het Plaiuergeld niet zyn aangeflagen , te leenen, op de boete van honderd guldens. _ .
En wanneer eenige Neeringdoende Lieden vermeenden , dat zy, uit kragte van nee zestiende artikel dezer Ordonnantie, wegens hunne Vaartuigen v>n plaifier niet behoorden te worden aangeflagen, orn dat zy dezelve ook tot het vervoeren van eentec Koopmanfchappen, of ten dienfle van hunne Traficqüen nodig hebben, zo zullen deze vooreeevens nogthans geen uitwerking hebben, ten zy die Neeringdoende Lieden, ten einde van het jaar voor Scheepenen-Commisfarisfen, onder Eedeverklaaring doen, dat zy deze hunne Vaartuigen , met anders, dan tot Vragtfchuiten voor het transportecren hunner Goederen , en Koopmanfchappen, ijeduurende het geheele Jaar gebruikt hebben , zonder dezelve direftelyk of indireöelyk , tot plaifier van zig zelve en hunne Familie, of ten diende van anderen te hebben geëmployeert.
XXÏÏ.



JAARBOEKEN, September, ij9ï. 1525
XXII. E!k, die benig Paard, Rytuig of Vaartuig van plaifier buiten deze Provincie houdt, waar Van hy nogthans ook binnen deze Provincie gebruik maakt, zal gehouden zyn , om dezelve even als alle andere, aan den Gaarder ter plaatze zyner Vaste wooning binnen deze Provincie aan te geeven.
AUe Bouwlieden en Bedryven, die eenig Rytuig Van plaifier in hun gebruik hebben , dat den verminderden Impost onderhevig is , zullen verpligt' Zyn, om het zelve, op hunnen eigen haam aan te geeven, zonder dat het voorgeeven, als of het zelve onder de Quote van hunnen Landheer begreepen was j in eenige aanmerking komen m.
En zullen zy, die eenige pointen, in dit artikel - vermeld , contravenieeren , vervallen in de boeté; van twee honderd guldens.
XXIII. Indien eenig Gequotifeerde haar een an£ der Resfort van Collecte verhuist, moet hy bevorens zyne Quote aan het Comptoir van den Gaarder, die hem befchreven heeft, betaalen, en vervolgens de Quicantie van die betaaling aan den Gaarder van zyne nieuwe Woonplaats binnen deri tyd van een maand vertconen, zullende by nalatigheid van dien, andermaal worden gequotifeert; eri hy gehouden Zyn, zo wel den aanflag te betaalen,' in het Resfort, daar hy is komen woonen, al*' wegens het Resfort van waar hy vertrokken is.
XXIV. Eindelyk zullen zy, d;e met opzet dit MÏédel fraudeeten, vervallen in de boeten, zo van de generaale, als van deze particuliere Ordonnantie
Doch die zonder opzettelykè fraudatie deze Ordonnantie alléén hebben gecontravenieert; Zullèri alléén vervallen in de boeten eh pcenaliteiteh varl deze particuliere Ordonnantie , ónvermindert iü alle gevallen, de voldoening van 'sLands RecfK * dat er doof benadeeld is.
Ook zullen de Gaarders, zo zy zig' aari eehi<*è: ©ngepermitteerde compofitie of kwaade troüw', a Kkkkk fkt
's Gp.1°
venha1ge.
Ördohhi op het Karos» ('en- en Plaijisr Geld.



'sGra-
VESHAGE.
Ordonn. op het Karosfen- en Plaifier Geld.
1526 NIEUWE NEDERLANDSCHE
het heffen van dezen Impost fchuldig maken , osderworpen zyn aan de ftrsffen en pcenakteiten vaa het generaal Placaat, en die van hunne particuliere Instructie* , ,
Wyders zullen de Gaarders, omtrend hunne verantwoordingen, zig moeten gedragen naar de ordres, die hun by derzelver Inltruöie gegeeven zyn.
Gedaan in den Hage onder het Klein Zegel van den Lande, den 2 September 1791.
(Onder ftond~)
Ter Ordonnantie van de Staaten,
(JJ'as gsteekend')
A. J.' ROYER.
Op het Pasfagie-Geld is gemaakt deze nieuwe
ORDONNANTIE, waar op binnen HOLLAND-en WEST-FRIESLAND, ten behoeve vem de Ge-mee^ r,e Zaak. volgens Confentvan'sLands STAATEN, by Collecte zal geheven Worden eene Belas'<ng vnn alle de SCHIPPERS en Wil GEN AARS, onder den tytel van het
PASSAGIE-GELD.
Natuur en Begrooting van dezen Impost.
Art. i, Oeze Impost moet worden betaald door alle Schippers en Wagenaars, die eenige Pasfagiera vervoeren, met zodanige Rytuigen of Vaartuigen, waar voor zy ja het Plaiüergeld niet. zyn aangefrtgen. ^



JAARBOEKEN, Somber, l?&
W7
Eerfte Begrooting.
d%3^S het Mgjégeld, dat naar befgëta der Paslagiers moet worden betaald.
Op de Postwagen van Amfteidam' en s Gravenhage voor ieder Perfoon / o : 8 • i2
Op de Postwagen van Amfteldam op Arnhem voor ieder Perfoon o • sik
Me andere Kytuigen en Vaartui- " gen van elk Perfoon haar evenredighu dZ y^hdooncn , van ieder Hollandfche Ryksdaalder ö . ti 4 c
Tweede Begroeting.
Wegens de afgehuurde Schuiten en Wagens vaarende in hunne gehoohe Veereu. ' '
Voor ieder Wagch zo veel als voor vier Pcrfoo hen, en boven de vier, het ordinaire Pasfagfegeld fooneT IederP0StChaiS' 20 VCel als Vöor ^Sét
Voor ieder Schüic zo veel als VCOr agt Perfodflen, en ooven de agt, het ordinaire PasfagiegeidT
Derde Begrooting.
Wege fis afgehuurde Schuit en cn tfia
vaarende buiten de gewoone Veeraü' *.
& mM vhuil°f feg^ ^ar het montant der bi
SnSSsgca'eG w^m n
Doch zo het ruim van een Schuit ' 11 • 43 met Goederen gelaaden is, zal 'er voor de medevaarende Perfoonen insgelyks naar het geheele montaö'c der Vrachtpenningen, betaald worden yan iedere Hollandfche Rvksfiaaiuer -
's GrAvênhA»
ce.
Ordohfii op'tPdü fagiC' geldè



's Gravenhage.
Ordonn, op 't Pasfagiegeld.
I528 NIEUWE NEDERLANDSCHE
III- En nadien "iet de Pasfagiers u»r* Schippers en Wagenaars dezen Impost moete woorden, en het overzulks bijyk »» 0J „
de Schippers en Wagenaars ook dezen Impost onder ue Vrachtloonen n
SS^feaA™ van Tollen.
iv De Schippers en Wagenaars, die naar an-
mende Vragtloonen «^n* die naar andere De Schippers en JJ^gf8^, moeten het
V Deze verantwoordingen moeten naar het uit-



JAARBOEKEN, September, 1701. ij2<
Wie van dezen Impost vry zyn.
VI. Naardien niemand van d?zen Impost vry is, dan die by het generaal Piacant zyn vry gefield, als mede de Soldaaten, die op behooilyke Patenten of op commando reizende , zich van de Schuiten en Wagenveeren bedienen; en eindelyk nog dePasfagiers, die minder dan vyf duiten voor Vracbtloonen betaalen, zo zulien geene Schippers of Wagenaars, buiten de Vrachtloonen, die zy van deze Perfoonen ontfangen, eenige vrydom of korting
Imogen genieten. Plichten van Schippers en Wagenaars. VII. Door Schippers en Wagenaars worden alhier verftaan alle Perfijonen, die gequalificeert zyn om eenige Reizigers en Pasfagiers voor een zeker bepaald of bedongen Vragtloon met Vaartuigen of Rytuigen , waar voor zy in het Plaifiergeld niet zyn aangeflagen, in eenige vaste Veeren of buiten dezelve, het zy op zekere en bepaalde, of op onzekere en onbepaalde tyden , naar Piaatzen binnen of buiten de Provincie te vervoeren , of over eenige Rivieren en Wateren te transporteeren.
En naardien de ontfangst der Vragtloonen niet altyd en overal door de Schippers en Wagenaars, die de Vaartuigen voeren, zelfs gefchied, maar dat 1 die ontfangst dikwyls by de Eigenaars of wel de Directeurs en Commisfarisfen der Schuiten en Wagenveeren gehouden word, zo word al verder ver. I klaart, dat elk en een iegelyk, wie hy ook zy, die J eenigen ontfangst van Vragtloonen heeft, tot deI zelfde verpligtingen en onder dezelfde pcenaliteiten 1 gehouden is, waar aan de Wagenaars en Schippers by deze Ordonnantie onderworpen zyn.
VIII. De Schippers en Wagenaars zullen zowel 1 van de Pasfagiers, die onderwegen inkomen en uitKkkkk 3 gaan,
l
's Gr k-
VENfiACE.
Ordonn. yp 't Pas-
fagiegcld.



153© NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage»
Ordonn op't Pa> fagk-
'§6m
gaan, als van die, welke op het Veer afgaan en aankomen, het Pasfagiegeld moeten verantwoorden, zonder dat zy, om het Land te verkorten, eenige Pasfagiers zullen mogen onderrichten, om op eeni, ge ongewoone Plaatzen buiten hunne Veeren in te komen of uit te gaan , op poene van als Fraudateurs geftraft te zullen worden.
IX. Alle Schippers en Wagenaars zullen moeten gedogen, dat de Gaarders of hunne Geauthorifeer'den, zo dikwerf zy het nodig vinden, in hunne Vaartuigen of Hy tuigen onderzoek doen op het getal der Pasfagiers, zonder dat zy aan het zelve eenige belemmering zullen mogen toebrengen, op de boete van honderd guldens, cn in cas van refiftentie op, de pcenaliteiten by de generaale Ordonnantie geRa tueert.
X. De Schippers en Wagenaars zullen ten altyde,ter vermaaning van den Gaarder, hunne Maandeiykfche Notitien van verantwoording in cas van fuspicie voor Schepenen - Commisfarisfen met Eede moeten bevestigen, en verklaaren, dat zy den Impost van het Pasfagiegeld, volgens deze Ordonnantie directelyk noch indirectelyk met hun voorweeten hebben gefraudeert, en, by weigering van dien Eed, zullen zy telkens vervallen in eene boete van honderd guldens.
XI. De Waagenaars, die gequalificeert zyn, om beftendig, zo wel by open als by belloten Water in een vast Veer te ryden, en die teffens geadmitteerde Verhuurders van Rytuigen zyn, zallen in. deze beide qualiteiten wel te gelyk mogen fungeeren, mits zy aan de eene zyde 'ftiptelyk voldoen aan den inhoud van deze Ordonnantie, en dat zy aan de andere zyde, als Verhuurders van Rytuigen getrouweiyk nakomen al hetgeen de Ordonnantie vva het Plaifiergeïd vorderd,op de boeten en
' ' * • - • • •• v poe.-



JAARBOEKEN, September, 1791. 1531
poenaliteiten in beide de Ordonnantiën begreepen, en zuilen zy, die in deze gccombinc-erde"qualiteiten dienen, in het Plaifiergejd niet worden aangeflagen voor die Paarden, welke zy als Wagenaars beftendig tot hun Wagenveer nodig hebben
Daar en tegen zullen zy het Pasfagiegeld, dat zy uit kragten van deze Ordonnantie fchuidig zyn,, niet op hunne Quote van het Plaifiergeld, noch, hunne Quote van het Plaifiergeld, uit het verfcbul-' digde Pasfagiegeld, mogen korten, of verreekenen.
XII. Alle Schippers en Wagenaars, die in gebreken blyven, om hst Pasfagiegeld 's maandelyks •conform aan deze Ordonnantie promptelyk te verantwoorden , zullen door een dadelyk Arrest vafi hunne Rytuigen of Vaartuigen daar toe worden geconftriugeert- En zullen alle Officieren, de Gaarders in deze de fterke hand bieden, en tegen de onwillige Procedeeren.
XIII. Doch word aan de Schippers en Wagenaars, die conform aan deze Ordonnantie hunne verantwoording 's maandelyks promptelyk komen te doen, een Douceur toegelegt van tien percent, wegens alles, wat zy zullen betaalen , mits zy daar van aan den Gaarder op der zeiver mrandelykfche Notitie, behoorlyke Qu'itantie geeven.
XIV. Indien eenige Schippers of Wagenaars, welker Veereu naby de Grenzen dezer Provincie gelegen zyn, mogten fuftineeren ongehouden te zyn , om het Pasfagiegeld , volgens het tweede Articul naar evenredigheid der Vragtloonen te betaalen, op fundament, dat zy alleen een klein gedeelte van het Grondgebied dezer Provincie pasfeeren, in vergelyking van den afftand der Plaats hunner deftinatie; en dat gevolgelyk het Pasfagiegeld ten hunnen opzichten moest worden berekend aaar evenredigheid van den Weg, dien zy over
Kkkkk 4 den
's Gra -
t'ekha •
:;e.
r)rdonty>
lp 't PflS.-
'agieje/d.



?s Gravenhage.
Ordonn. op ' t Pas-
'geld.
[532 NIEUWE NEDERLANDSGHE
den Hollanfchen Bodem pasfeeren, zo zullen deza of andere fuftenuen nogthans geene verdere uitwerking hebben , dan voor zo verre de Gecommitteerde °Raaden, dieswegens onderrigt, en van der zeiver gegrondheid overtuigt zynde, den Gaarder zullen hebben gepermitteert, om volgens eene even re-; dige fchikking van zodanige Schippers en Wagenaars den Impost te ontfangen.
XV. En om voor te komen, dat de Schipper* en Wagenaars dezer Provincie, in hunne Kostwinning niet worden benadeeld, noch de Impost van het Pasfagiegeld verkort, door het gebruik van eenige Schuiten'of Wagenveeren even buiten de Grenzen dezer Provincie , om van daar de Reiligers en Pasfagiers naar eenige Plaatfen binnen deze Provincie te vervoeren, "zo word al verder verklaard, dat zodanige Schippers en Wagenaars niet minder dan de zulken, die hunne Veeren op den Hollandfchen Bodem hebben, verplicht zyn om het Pasfagiegeld op de poenaliteiten van de Ordonnantie , aan den Gaarder van de naaste Hollandfche plaats, daar zy pasfeeren, te verantwoorden.
Voorzieningen.
XVI. Ni-mand, wie hy ook zy, zal als Schipper of Wagenaar met eenige Vaartuigen of Rytuigen voor zekere Vragtloonen, Pasfagiers, het zy Ingezetenen of Vreemdelingen , van eenige Plaatfen binnen deze Provincie naar elders mogen vervoeren, ten zy de zodanige by deszelfs Regeering daar toe is gequalificeert, op de hoete van honderd guldens.
XVII. Maar ter plaatfe, daar geen gereguleerde Veeren zyn, noch gequalificeerde Schippers of Wagenaars, die in een zeker Veer vaaren, gevonden gorden, zal elk en een iegelyk zig ook in dat geval mogen bedienen van den dienst der geadmitteerde
• - Ver-



JAARBOEKEN, September, 1791, 1533
Verhuurders van Rytuigen, die in het Plaifiergeld gequotifeert zyn, zonder dat deze Verhuurdersdies wegens eenig Pasfagiegeld fchuidig zullen zyn, te betaalen.
XVIIL Doch in onvoorziene gelegenheden, wan neer 'er noch Schipper of Wagenaar noch Verhuurder van Rytuigen of Vaartuigen by de hand is, om de nodige Diensten te verrichten, en dus de nood vorderde, dat een ongequaliflceert Perfoon, die in bet Plaifiergeld niet is aangeflagen , eenige Reifigers met zyn Rytuig of Vaartuig ten dienste Rond, zal zodanig ongequaliflceerde binnen vier en twintig puren naar zyn terugkomst het Pasfagiegeld aan den Gaarder zyner Woonplaats moeten verantwoorden, pp eene boete van vyf en twintig guldens.
XIX. Eindelyk zullen zy, die met opzet dit Middel fraudeeren, vervallen in de boeten, zo van'de generaale, als van deze particuliere Ordonnantie.
Doch, die zonder opzettelyke ftaudatie deze Ordonnantie alleen hebben gecontravenieert, zullen alleen vervallen in de boeten en poenaliteiten van deze particuliere Ordonnantie, onverminderd de voldoening van 's Lands Recht, dat 'er door benadeeld is.
Ook zullen de Gaarders, zo zy zich aan eenige ongepermitteerde Compofitie of kwaade trouw ia het heffen van dezen Impost fchuidig maaken, onderworpen zyn aan de ftraffen en poenaliteiten van het generaal Placaat, en die van hunne particuliere Inftructie.
Wyders zullen de Gaarders , omtrent hunne verantwoordingen, zig moeten gedraagen naar de prdres, die hun by derzelver Inftrudtie gegeven ?yn«
Gearrefteert den 2 September 17.p1, '
Kkkkk 5 De
'sGra- •
vk^ha". ge.
Ordonn* op 't Pas* fagicgeld*



i5U NIEUWE NEDERLANDSCHK
's Gravenhage. •
KOFFY- en THEEGELD.
- Art. I. TVze Impost zal betaald worden door alle de Ingezetenen dezer Provincie, die een Inkomen hebben van drie honderd guldens , en daar boven, voor het vrye gebruik of vertier van Koffy, Thee, Chocolade, Limonade, Bom water en andere Dranken, die onder geene andere belasting begrepen zyn.
II. Deze Impost zal by quotifatie worden in"gevordert, naar één van de zeven Clasfen van Taxatie, in het volgende Articul vermeld, met dien verftande nogthans, dat, wanneer iemand In meer dan eene van deze Clasfen vervalt, hy alleen gequotifeert zal worden naar die Clasfis, waar in hy den hoogften Impost aan het Land verfchuldigt word.
'{Eer-
De heffing der belasting op de Koffy eri Thee is geregeld by deze nieuwe
ORDONNANTIE, .waar op binnen HOLLAND en WESTVRIESLANü3 ten behoeve van de gemeene zaak, volgensconfent van 's Lands STAATEN, by ColleSte zal geheven wonen den Impost op de Confumtie van de KOFFY, THEE, CHOCOLADE, LIMONADE, BORNWAT&R en andereDHANK! £ N, die niet fpeciaal belast zyn, onder den Tytel van het



JAARBOEKEN, September, 1791. ïS*s
Eerfte Clasfts. •■
Vin Taxatie naar aanleiding van Ampten.
III. Die een Ampt bezit, dat in de Iaatfte Lyst der Amptgelden, of na de berekening van den. hónderften Penning, is aangeflagen, of zal aangeilagen worden.
Op ƒ300,00; totbened.de /40o]o'o;op f i\ 4:o
•— 4:0001 . ■ 5000,0!— 3 00
—— 5uOoa — öoo'oo— 4 8;o
— öcoooj. 7ooiooi- j 100
7000iO 8oOO,oj— 6 12;0
—-• 800 o o 900 opj— 7 14I0
1— 9000 0 jp 100c ojoj— 8 ió;o
i—ioooco iicoo:oj— 9 ,8jo
iioooo 1200*0 Cj— ij o'o
• 1200 O O I30o'o Oj— 12 2 0
— I30o|ool 1400,0 0 — 13 40
1400 00 1500I00 — 14 6 o
—1500:00- 160000— IJ 8.0
*—lóodolo ■ 1700I0 o — 16 10 o
— i7oo!ojo i8co'oo— 17(120
!—18C00J0 1900^0 — 18140
"—1900 0 0 2000 o'o— 19,16(0
2CQO[o'0 i i I 20'i8|o
• En voorts van iedere honderd guldens inkomen daar boven nog te verhogen met / o. ij.oDoch, wanneer iemand meer dan een van de bovengemelde Ampten bezit, dan zal het montant van alle dezelve te zamen gerckent worden en dienen moeten ten richtfnoer van taxatie.
Twee*
s GrA-*
fENHA-
3E.
Ordonn. ■>P'tKoffy- cn . Theeveld,



'sGra-
venha» ge.
Ordonn, cp 't Koffy- en Theegeld*
153Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Tweede Clasfis.
Van taxatie naar aanleiding van de huisfelyke Dienstboden, waar van het volle Heeregeld betaald word.
Die één huisfelyke Dientbode houden,
zullen gequotifeert worden op ƒ 4 : 8:0 Die twee huisfelyke Dienstboden houden, op .' 8 : 16 : o Die drie huisfelyke Dienstboden hou-
den, op 13 *• 4 : 0
Die vier huisfelyke Dienstboden houden , op 17 : 12 : o Die vyf huisfelyke Dienstboden houden", op " : 0:0 En die meer dan vyf huisfelyke Diensboden houden, zullen voor iedere van dezelve nog daar boven tot ƒ> 8- o gequotifeert worden.
Derde Clasfis.
Van taxatie naar aanleiding van de Dienstboden der Logementhouders, Tappers, Herbergiers en ordinaire Tafelhouders, zonderonderfcheid, of zy daar van het volle Heerengeld, ol den verminderden Impost betalen.
Die geen Dienstboden houden, zullen
gequotifeert worden op ƒ 4 : 8: p
Die één Dienstbode houden , op 8 : 10 : o
Die twee Dienstboden houden, op 17 : 12: o
Die drie Dienstboden houden, op 26 : 8 : o
En die meer dan drie Dienstboden houden, zullen voor iedere van dezelve nog daar boven %ot ƒ 4- 8- o gequotifeert worden.
Vier*



JAARBOEKEN, September, 1701. 1537 Vierde Clasfis-
Van taxatie der Koffyfchenkers en Sociëteiten.
Te Amfterdam, Rotterdam en 's Hage op ƒ110 : o : o
Te Dordrecht, Haarlem Delft, Ley-
den, Gouda en Schiedam op 44 : ó : o'
In de overige Steden Item in Staat
hebben op 17 : 12 : o
In andere Steden, geen Item in Staat hebbende en ook op de Dorpen li : 0:0
'Vyfde Clasfis.
Van taxatie naar aanleiding van het getal der Melkbeeften, of mergens Bezaaide, waar voor de Huislieden in het Koehouders Zoutgeld, en den Impost op de bezaaide Landen zyn aangeflagen.
Die vyftien tot beneden de twintig
Koeyen houden, op ƒ 1 : 13 : ó
Die twintig tot beneden de vyf en
twintig Koeyen houden, op 2:4:0 Die vyf en twintig tot beneden de
dertig Koeyen houden, op 3:6:0 Die dertig tot beneden veertig Koeyen
houden, op 4:8:0 Die veertig Koeyen, en daar boven
houden, op 6 : 12 : e
En zo de Huislieden eenige bezaaide Landen -hebben, zal een merge Win ter-Bezaaide, of een en een halve merge Zomer-Bezaaide tegen een Koe, berekent worden.
En zullen de zodanigen, welke minder dan vyftien Koeyen houden, of ook die geene, wel.
ke
's Gravenhage.
Ordonn» op 't Koffy- en Theegeld-



*sGra.
venha-
CE.
Ordonn, op'/'Koffy- en Theegeld,
Ï53S NIEUWE NEDERLANDSCHE
ke uit hoofden van hunne gegoedheid, inkomen ^ of ander beilaan, in dit Middel hoger moeten getaxeert worden, dan naar het getal hunner Kocyen, de opgave, ingevolge het tweede Articul moeten doen, naar die Clasfis, waar in zy den hooglten Impost verfchuldigt worden.
Zesde Clasfis.
Van taxatie naar aanleiding Van het vertier der Winkeliers.
Die minder dan twee honderd ponden Thee verkoP-n OP f21 0,0
Van 200 totbened.de: 500,'pond op 4J o;o
joo —.—■ 1200 6 oio
,—- 1200 2000 15 ojo
2-00 i — 30OO —~ 2j' O o
3000 • 4000 3i!ioö
—— 40001 joco ■ 40! 00
yooo ■—1—■ ÓOCO jo; o O
6000 1 ioocö 601 oio
IOOOÜ • 2OO0O ; 80 Op
•—— 20000 en daar boven op — 10& o'o
Moetende de Chocolade, als de Thee worden gerekent, en agt ponden Koffy gelyk gefteld met een pond Thee.
Zevende Clasfis,
Van taxatie naar aanleiding -van het jaarlykfche Inkomen, dat iemand uit zyn beroep, of andere middelen van beftaan heeft.
Die agt honderd guldens inkomen heeft, en daar hoven, zal gequotifeert worden op f 6 : 12 : o
Die zes honderd guldens inkomen
heeft, en daar boven óp 4 : 8:0
Die vyf honderd guldens inkomen
heeft ,



' "JAARBOEKEN, September, 1791. 153$
heeft, en daar boven op ƒ3:6:0 Die vier honderd guldens inkomen
heeft, en daar boven op 2:4:0 Die drie honderd guldens inkomen
heeft, en daar boven op I : 13 : o
IV. De Gaarder van dit Middel zal des jaar-, lyk, geadfifteert deor een Deurwaarder of Bode," zo in de Steden, als ten platten lande, een tiaauwkeurige Befchryving doen, gelyktydig met' die van het Heerengeld, en zig vervoegen ten Huizen van alle de Ingezetenen, die volgens het eerfte Articul dexer Ordonnantie, dezen Impost onderhevig zyn, en van iedere Hoofd des Huisgezins afvorderen eene fchriftelyke opgave met zyne ondertekening gelterkt, behelzende een Declaratoir, tot welke van de zeven Clasfen van taxatie een ieder van hun behoord , met waarfebouwing, dat zo iemand uit hoofden van meer dan een der vermelde Clasfen raogt taxabel zyn hy gehouden is zig op te geeven in die Clasfe ' uit kragten van welke hy den hoogfte Impost verfchtildigt word.
En dat zy, die in de zesde of zevende Clasfe van taxatie vallen, hun vertier of inkomen moe= len rekenen naar het voorgaande jaar.
En indien deze opgave geweigerd word, zal de Weigeraar vervallen in de boete van het tiende Articul dezer Ordonnantie.
V. Die geene, die de opgave doet, is niet alleen veiphgt, om die opgave voor zig zelve, als Hoofd des Huisgezints te doen, maar ook, om aan den Gaarder bekend te maaken, of'er in. woonende Perfoonen in Huis zyn , die onder het eerfte Articul begreepen, en dezen Impost onderworpen zyn; en zal hy-, die weigerig is vervallen in de boete van vyf en twintigguldens!
En zullen deze Inwoonende Perfoonen zig zelve
's GrAvenha-,
3E."
Ordonn» ip 'tKof* 'y- enThee*%eld%



*s Gravenhage.
Ordonn: op 'tKoffy- en Theegeldt
1540 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ve moeteH opgeven in die Clasfe, waar toe zy behooren, op de boete by het tiende Articul dezer Ordonnantie geftatueert , zo zy daar toe onwillig zyn. , • ,
Echter zullen ongetrouwde kinderen , met hunne Ouders te zamen woonende , voor geen inwoonende Perfoonen gehouden worden, ten zy de Ouders zelve, volgens deze Ordonnantie , nietj of tot miader fomme taxabel zynde, zodanige Kinderen uit hun eigen Hoofden zouden moeten gequotifeert worden.
Den aanflag moet gefchieden ter plaatfe, daar de Ingezetenen hunne vaste Woonplaats hebben ■ . n . .
Doch de Gedeputeerde Leden in de Provinciale Collegien, of in de Collegien Van de Generaliteit, Admiraliteit, en de Oost - Indifche Compagnie , zullen, van het eerfte jaar hunner. Comu HÜsfie af i befchreeven worden in de plaatfen, alwaar die Collegien refideeren, indien deze Leden aldaar geduurende hunne Commisfie woonen i doch het Iaatfte jaar zullen zy befchreeven won den in de plaatfe hunner vaste Wooning.
VI. De opgave gedaan zynde, zal de Gaarder dezelve in zyn Quohier aanfchry ven, en overeenkomftig daar mede een ongezegeld Quotifatie. Billet, door den Bode of Deurwaarder getekend j uitgeeven, waar in den aanllag der Gequotifeert. den, conform aan het derde Articul dezer Ordonnantie, en het fchuidig recht van het Zegel diitinctclyk zuilen vermeld ftaan.
VIL En zal door den Gequotifeerden by het betaalen van der zeiver Quotifatie,, ook nog aan den Gaarder, wegens het 'sLands Recht op her. Zegel, betaalt worden.



JAARBOEKEN, September, 1791. jtJ4j
Wanneer de Quote bedraagt beneden de vier
guldens niels c 5
Van / 4100 tot beneden de ƒ öolo/'o 2*0
öjoo 800 c 4!o
• 8 c o • u 12 o'o o 6;o
12|o0 1 16 oiO, G 9'jO
1 IÖIOO : 20 0o[ O I2jo
20(o;o 2400 o 15 o
24,00 — 3000 1 00
30,00 ■— 4000. IIOO
4o'oo ■ joooj 2 00
50,00 1— 60'ojol 2 iojo
öc-Ioo, 70'oio' 3 00
' 7ooo 8= oio 315,0
> Soico 90 o'o 4 10I0
• 900/0 ico o'o 5 5J0
100 ojo nylojo 6 o ö
* , njo'o r 13000 7 00
En boven de — 130!oio 8 ojo
En zal de Gaarder op het Quotifatie-Billet vari de betaaling van dit Recht van het Zegel ook teffens Quitantie geeven.
Vifl. Indien by het doen der Befchrvvirig hes Hoofd des Huisgezins niet t'huis is, of geen zorge heelt gédfaagen, dat van zynentvvegen conform het vierde Articul de opgave gedaan word zal die opgave als nog moeten gefchieden aan het Compioir van den Gaarder', die.del Befchrvving heeft gedaan, binnen den tyd van veertien dagen , waar na denalaatige ten zynen koften door een Deurwaarder rot die opgave zal moeten worden geïnfinueert, en, indien hy binnen den tyd van een maand na de gedaane Infinuatie, de vereischte opgave aan liet Comptoir van den Gaarder niet gedaan heeft, zal hy gehouden worden voor weigerig, en vervallen in de boete van honderd guldens.
LH 11 IX. fn>
'sGrA--
venmü5ï.
Orttonti'm ■)p 'tKof rv- en thee. %elci»



's Gravenhage.
Ordonn op 'tKoffv- en Thee* geld.
1542 NIEUWE NEDERLANDSCHE
IX. Indien de Gaarder fuspicie heeft, dat iemand der Ingezetenen, die tot de zesde of zevende Clasfis van taxatie behoord , een kwaade opgave gedaan heeft, of verkeerdelyk voorgewend, uit kragte van het eerfte Articul dezer Ordonnantie, niet onder de taxatie te vallen, zal hy deZelve doen dagvaarden voor Schepenen - Commisfarisfen, om de deuzdelykheid zyner opgave met Eede te fterken , of onder Eede te verklaareu geen drie honderd guldens Inkomen te hebben.
En zullen zy, die deze Verklaaring weigeren, zo wel als die op deze Dagvaarding niet compareeren, zodaniger wyze befchreeven worden, Els Schepenen-Commisfarisfen, na den Gaarder gehoord te hebben, zullen oordeelen te behooren.
X. Alle die geene, die zig deze Quotifatie geheel onttrekken, zo wel, als zy, die zig fat een minder Clasfis opgeven, dan waar toe zy behooren, zullen eene boete verbeuren van twee honderd guldens.
XI. De Gequotifeerden moeten hunne Quote b"taalen uiterlyk voor het einde van de maand December van het jaar, waar In zy gequotileerd
ZyEn moet deze betaaling gefchieden aan het Comptoir van den Gaarder, f naardien daarbuiten geen betaaling voor valide zal worden gehouden,? die daar toe het geheele jaar door van het begin der Befchryving af aan , zal vaceeren, cp zulke bckwaaroe uuren , als op het QuotifatieBillet zullen vermeld ftaan. _ '
Echter zal de Gaarder, tot gerief van d. Opeezetenen ten platten Lande, in elk Dorp , geduurende de maanden Oclober, November öl December eenen Zitdag houden , tot «n ,om>



JAARBOEKEN, September. 1791. 1543
fangst van de aanflagen der gequotifeerde Opgezetenen.
De Gaarders zullen de ontfangene Posten terHond te Boek brengen , en daar van op het Quotifatie - Billet behoorlyke Quitantie geeven.
XII. De termyn tot den ontfangst verftreeken zynde, zal de Gaarder de agterftallige Gequotileerden terllond door een Deurwaarder ten hunnen kosten doen fommeeren,- om de betaaling als nog binnen agt dagen aan zvn Comptoir te doen, en by verdere nalatigheid" zal hy tegen hun, volgens de Jetteren executoriaal, procederen by parate executie, eri zorge draagen, dat zyn Quohier voor de maand July gezuiverd is op pcene, dat de openftaande Posten ten zynen lasten zullen Worden uitgetrokken.
XIII. Niemand zal van dezen Impost vry zyn dan die by het generaal Placaat zyn vry gefteld
Als mede de Militaire Officieren, die trinnen deze Prov.ncie Guarnifoen houden, en met voldoende bewyzen aantoonen , dat zy in een der andere Provinciën of het Resfort van de Generaliteit hunne beftendige Woonplaats hebben; mitsgaders alle zodanige Perfoonen, welke buiten deze Provincie hunne vaste Domicilium houden, en mede met voldoende bewyzen aantoonen' dat zy m één der andere Provinciën of het Resfort van oe Generaliteit, de gewoone lasten betaalen*
En eindelyk die geene, welke geen drie honderd guldens inkomen hebben, mits dezelve niet vallen 111 de derde of zesde Clasfis van taxatie, hier voor gemeld.
XIV Niemand zal Koffy, Thee of Chocolade ter conlumtie mogen verkopen,nog eenige Koffyfauizen, alwaar Dranken, van deze Speciën geE1H1 a maakt,
's GSA-
VENHA' CE.
Ordonn. op 'tKof* fr cn Thee ■ geld. . .



1
'sGRA- 1 VENHA- ; GE.
Ordonn. op 'tKoffy' en Theegeld.
544 NIEUWE NEDERLANDSCHE
naakt, gedronken worden, mogen honden , dan ia bekomene admisfie van Burgemeefteren en Regeerders van de Steden of van de Schoutenen Ge'echten ten platten Lande.
£n zullen deze admisfien aan den Gaarder moeten worden vertoond, voor dat van dezelve gebruik worde gemaakt, alles op de boete van één honderd Guldens.
Ook zullen de Winkeliers, die onder de zesde Clasfis van taxatie behooren, verpligt zyn, op een boete van vyftig guldens , een Bord of ander kennelyk teken voor hunne Huizen te moeten ftellen", waar op zeer duidelykte kezen ftaat, Uier verkoopt men Koffy en Thee.
XV. Dewyl dit Middel met primo January zal ingaan, zullen alle taxabele Ingezetenen, die binnen de eerfte zes maanden van het jaar hunne Huishouding of de Neering beginnen, verplicht zyn, om daar van by de Befchryving, of zo dezelve reeds gekhied is, aan het Comptoir van den Gaarder binnen den tyd van een maand opgave te doen, en de Quote van een geheel jaar te betaalen, op de boete by het tiende Articul dezer Ordonnantie geftatueert.
Doch daar tegen zullen zodanige Ingezetenen, die binnen de eerfte zes maanden enoverzulksvoor den eerften July hunne Huishoudingen opbreeken , of met de Neering uitfeheiden , ten zulken effecten , dat zy onder geene Clasfen van taxatie meet komen te vallen, alleen maar het halve jaar hunner Quote betaalen.
En zullen wyders zodanige taxabele Perfoonen, die geduurende de maanden July, Augustus, September en Oétober hunne Huishouding of de Neering beginnen, insgelyks binnen den tyd van een maand, daar van kennisfe moeten geven aan den Gaarder, op de boete boven gemeld; doch zullen dezelve alleen maar voor een half jaar worden gequotifeert. £J



JAARBOEKEN, September , 1701. 1545
Eindeiyk zullen zodanige taxabele Ingezetenen die geduurende de maanden November en Decem ber hunne Huishouding of Neering beginnen voor dat loopende jaar in het Middel van deKorfj en Thee niet worden befchreeven, maar in hel naaftvolgende jaar moeten gequotifeert worden.
XVI. De Gequotifeerde, die zich ter goeder trouw en naar hunne beste weetenfchap, volgens de zevende Clasfe van taxatie, hebben opgegeeven, en ten einde van het jaar bevinden, dat zy uit hoofden van hun Inkomen, geduurende dat jaar gehad, in een laager graad behoorden getaxeert, of geheel vry gefield te worden, zullen voor Schepenen-Commisfarisfen ter doleantie geadmitteert worden en affchryving bekomen, mits deDoleanten van hun Inkomen onder Eede Verklaaring doen.
Ook zullen de Gequotifeerden, die na de tweede Clasfe van taxatie uit hoofden van een Huisfelyke Dienstbode zyn aangellagen, mede ter doleantie worden geadmitteert, en affchryving bekomen tot zulk eene fómma, als Schepenen Commisfarisfen zullen meenen te behooren, mits dezelve onder Eede verklaaren geen zes honderd guldens inkomen, geduurende dat geheele jaar, te hebben gehad.
^ En eindeiyk zullen de Winkeliers, welke onder Eede kunnen verklaaren een minder vertier geduurende dat jaar te hebben gehad, als waar na zy Gequotifeert zyn, mede tot de doleantie worden geadmitteert, en affchryving bekomen totzodanig een trap van taxatie, als Schepenen-Commisfarisfen, na de gegeevene.verklaaring , zullen oordeelen te behooren.
En zullen die geene, welke wegens de gedaane taxatie zouden willen doleeren, gehouden zyn zulks te doen voor het expireeren van de maand Februruary van het volgende jaar, op pcene, dat die Lllll 3 gee.
, 's Gra-
■ VENHl-
p GE.
Ordonn.
op 'tKoffy en Theegeld.



j
'«Gravenhage.
Ordonn. op 'tKof*
fy- en Theegeld,
546 NIEUWE NEDERLANDSCHE
fïeene , welke binnen dien tyd verzuimen voor Schepenen-Commisfarisfen te compareeren, verplicht zullen zyn hunnen vollen aanflag te voldoen.
XVII. En word tot voorkoming van alle twyfi feling verklaart, dat door het woord Inkomen in de zevende Clasfe van taxatie voorkomende, verftaan moeten worden alle de Inkomften , die iemand heeft, uit hoofden van zyne Neering, Handleer rin°-, Koopmanfchap of ander Beroep, mitsgaders Salarisfen, Traftementen, Renten en Revenuen, by maikanderen gerekend, zonder wegens Huisfelyke en foortgelyke Uitgaven, daar van iets • af te trekken, als alléén dat geen, dat iemand vol. llrekt tpt zyne Affaire of Beroep benodigdt hcefc.
XVIII. En ten einde de Fraudatienzoveel mogelyk voorgekomen worden, zullen de Gaarders by het doen der Befchryving acht moeten Haan op de Lyst der Amptgelden of Fournisfementen van de honderiten Penning, mitsgaders op. de Quohieren van het Heerengeld, het Koehouders Eoutgeld, en van den Imnost op de bezaaide Landen, ten einde dien comform de taxatie te kunnen doen, by al die geeue, die uit hoofden van eeneandere Clasfe van taxatie niet tot hooger fomme gequotifeert moeten worden,
XIX. Iemand die «rit hoofde van de tweede gl*!* van taxatie, naar her getal zyner HuisUw h ke Dienstboden gequotifeen. moet worden, zal ccVer in dit Middel niet begreepen worden wegens zodanige uitwoonende Dienstboden , welke uit" eigen hoofde in dit Middel zyn aangcflagen.
■ Daar en tegen zullen de voornoemde Dienstboden, wanneer zy kunnen aantoonen dat zy onder den aanflag van hunne Meesters of Vrou-
wen



JAARBOEKEN, September, 1791. i547
wen begreepen zyn, niet afzonderlyk gequotifeert worden. i
XX. Indien eenig Gequotifeerde naar een ander Resfort van Colleéte verhuist, moet hy bevorens zyne Quote aan het Comptoir van den Gaarder, die hem befchreeven heeft, betaalen, en vervolgens de Quitantie van die betaaling aan den Gaarder van zyne nieuwe Woonplaats, binnen den tyd van een maand vertoonen, zullende by nalatigheid van dien , andermaal worden gequotileert, en hy gehouden zyn, zo wel den aanflag te betaalen in het Resfort , daar hy is komen woonen, als wegens het Resfort, van waar hy vertrokken is.
XXI. Eindeiyk zullen zy die met opzet ditMid. del fraudeeren, vervallen in de boeten en pcenaliteiten, zo van de generaale, als van de particuliere Ordonnantie.
Doch die zonder opzettelyke fraudatie deze Ordonnantie alléén hebben gecontravenieert, zullen alleen vervallen in de boeten en poenaliteiten van deze particuliere Ordonnantie , onverminderd de voldoening van 'sLands Recht, dat 'er door bepadeeld is.
Ook zullen de Gaarders, zo zy zich aan eenige ongepermitteerde compofitie of kwaade trouw in het heffen van dezen Impost fchuidig maaken onderworpen zyn aan d# ftraffen en pcenaliteiteu van het gederaal Placaat, en van hunne particuliere Inflructie.
Wyders zullen de Gaarders omtrend hunne verantwoordingen zich moeten gedraagen naar de Ordres, die hun by derzelver Inftruclie gegeeven zyn.
Gearrefteert den 2 September 1791,
Lllll 4 Ein,
's Gravenhage.
Ordonn. op 'tKoffy~ en Thee» geld.



'sGra-
PP-
1548 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Eindeiyk is de belasting o.p de Confümptie van Tabak nader geregeld by de
navolgende ,.
■ ORDONNANTIE waar op binnen
HOLLAND en WEST-FRIESLAND, ten behoeve van de gemeene zaak, volgent confent van 's Lands STAATEN, by Collecte zal geheven worden eene Impost op de
CONSUMTIE van den TABAK.
Art. I. TVze Impost moet worden betaald •*-<by elk, die eenige Rook-of SnuifTabak ter Confumtie ilyt of verkoopt.
II. En zal dezen Impost by quotifatie worden ingcvordert naar een van de volgende Clasfen van begrooting, met dien verftande nogthans, dat, wanneer iemand in meer dan eene van deze Clasfen vervalt, hy alleen gequotifeert zal worden naar die Clasfis, waar in hy den jhooglfen Impost aan het Land verfchuldigt word,
Eerfïe Begrooting der Kooplieden.
III. Kooplieden voor derzei ver vrye
Negotie de fomma van ƒ27 : 10 ; o
TweFde Begroeting der Winkeliers. Winkeliers flytende beneden de twee honderd ponden *" , f 1 ioI° 000 tot beneden de 600 ponden 3 15 o
600 l-eo — 7
iüoo —' 1600 — 12 00
löco 2400 -r- 25 °°
£400' 1 4^° *»-« 35 o o
40001 6000 — 501 O O
fcO0O 20000 — 80 o Q
joppoj ponden, en daar boven 100 o o
Per-



JAARBOEKEN, September, 1791. i549
Derde Begrooting der Koffyfchcnkcrs en Sociëteiten f
Te Amfteldam, Rotterdam en's Hage ƒ22 : 0:9
Te Dordrecht, Haarlem, Delft, Leyden, Gouda en Schiedam 13 : 4:0
jfei dc overige Steden en Dorpen 8 : 16 : P
Vierde Begrooting.
Dt Herbergiers en Logementhouders, waaronder begreepen zyn Tappers en andere, in Wynen en fterke Dranken Nee. ring doende, welke in hunne Huizen gelagen zei ten.
Die één Dienstbode houd , op ƒ9:0:0 Die twee Dienstboden houden, op 12 : o : o Die drie Dienstboden houden , op 24 ; o : o Eu voor iedere Dienstbode boven de drie nog 4:8:0
I V.Door Kooplieden worden verftaan, de zodanigen, die in ongekurven en gekurven, of gefabriceerde Rook-of Snuyf-Tabakken,naar buiten handel dry ven, of die alléén aan Winkeliers , binnen 'sLands verdebiteeren, zonder daar in, binnen 'sLands eenigen handel ter Confumtie te dryven.
Door Winkeliers worden verftaan , alle Winkeldoende Tabak- en Snuifyerkopers, die Tabak of Snuif kerven of fabriceeren , of dezelve gekurven en gefabriceert ingeflagen hebbende, aan parlicujieren verdebiteeren.
LJ1I1 5
V. Da
's Gravenhage.
Ordonrim
op de Confumtie van Tabak,



jS3o NIEüWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Qrdor.n,
op de Confutntie van Tabak.
Van
V- De Gaarder van dit Middel zal des jaarlyks geadfifteert door een Deurwaarder of Bode, zo in de Steden, als ten platte» Lande, eene naauwkeurig Befchryving doen, gclyktydig met die van het Heerengeld , en zig vervoegen ten Huizen van alle de Ingezetenen, die'volgens het eerfte en derde Articul, dezen Impost onderhevig zyn, en van ieder hoofd des Huisgezius afvorderen eene fchriftelyke opgave, met zyne ondertekening gefterkt, behelzende eene Declaratoir, tot welke Ciasfe van tsxatie een ieder van hun behoord, met waarfchouwing aan de Winkeliers, dat zy hun vertier moeten rekenen naar het voorige jaar , en zig dien conform , getrouvvelyk moeten aangeeven.
En, indien deze opgave geweigert word, zal de Weigeraar verbeuren een boete van twee honderd guldens.
Moetende den aanflag geformcert worden ter Plaatfe, alwaar de Neering geSxerceert word.
VT. De opgave gedaan zynde, zal de Gaarder dezelve in zyn Quohier aanfehryven, en overeenkomftig daar mede, een ongezeld Quotifatie-Billet, door de Bode of Deurwaarder getekent, uitgeven, waar in den aanflag der Gequotifeerden , conform aan het derde Articul dezer Ordonnantie, en het fchuldige Recht van het Zegel diftinctelyk zullen vermeld ftaan.
VII. En zal door den Gequotifeerden by het betalen van derzelver Quotifatie, ook nog aan den Gaarder, wegens het 'sLands Recht op het Zegel , betaald worden.
By de Quotifatie heneden de vier guldens niets.



JAARBOEKEN, September, 1791. IJ5i
Van ƒ 4/010 tot beneden f 600I/0 20
öjoo •— locloj 040
10.00 ij 0:0! o 60
r, ■ IJ'O® ~ 200'oj O PO
. 20 0 0 ■— 3°|QO| O £2 0
30 ojo » 4°jOO o ij o
—- 4000 ■ 5°ioo 1 00
'< 500 0 60 00 1 10 O
■ 1 6b ojo' 700b' 2 00
7000 ■ 8o!ojo 2100
80 ojo oojojo 3 ojo
V— 90!op - loolojo 3 io,o
—H ioofo o| cn daar boven —! 4 o;o
En zal de Gaarder op het Quotifatie-Billet van de betaaling van dit Recht op het Zegel ook teffens Quitantie geeven.
VIII. Indien by het doen der Befchryving het Hoofd des Iluisgezins niet t'huis js,,of geen" zorge heeft gedragen , dat van zynentwégen conform het vyfde artikel de opgave gedaan word , zal die opgave als nog moeten gefchieden aan het Comptoir van den Gaarder die de Befchryving heeft gedaan, binnen den tyd van veertien dagen, waar na de Nalaatige ten zynen kosten , door een Deurwaarder tot die opgave zal moeten worden geïnfinueert, en indien hy binnen den tyd van een maand, na de gedaane Tnfinuitie , de vereischte opgave aan het Comptoir van deh Gaarder niet gedaan heeft, zal hy gehouden worden voor weigerig , en vervallen in de boete van honderd guldens.
IX. Indien de Gaarder fufpicie heeft, dat iemand der Ingezetenen, die tot de Claslè van taxatie onder de tweede Begrooting behoord, een kwaade opgave gedaan heeft , zal hy dezelve doen dagvaarden voorScheepenen-Commisfarisfen,
ora
ƒ
sGra-
v'RNH A3E.
Ordonn, op de Confum-
He van Tabak,



*s Gravenhage.
Ordonn, op de Confum (ie van Tabak,
1552 NIEUWE NEDERLANDSCHE
om de deugdelykheid zyner opgave met Eede te Herken.
En zullen zy, die deze verklaring weigeren, zo wel, als die op deze dagvaarding met compareeren, zodaniger wyze befchreeven worden als Schepenen Commisfarisfen, naar den Gaarderge■ boord te hebben, zullen oordeelen te behooren.
En indien zy weigeren het Quo-ifatie-Billet aan te neemen, zullen zy gehouden worden voor onwillig, en vervallen in de boete van tweehonderd guldens, onvermindert de pcenaliteit tegen hun, die van een kwade opgave kunnen worden overtuigt.
X. Alle die geene , die zig deze Quotifatie ge. heel onttrekken , zo wel als zy, die zig in een mindere Clasfe opgeeven, dan waar toe zy behooren , zullen eene boete verbeuren van twee honderd guldens-
XI- De Gequotifeerden moeten hunne Quote betalen uiterlyk voor het einde van de maand December van het jaar waar in zy gequotifeert zyn.
Eu moet deze betaling gefchieden aan het Comp. toif van den Gaarder, (naardien geen betaling daar buiten voor valide zal worden gehouden) die daar toe het geheele jaar door, van het begin der Befchryving af aan , zal vaceeren op zulke bekwame uurenx als op het Quotifatie-Billet zullen vermeld liaan.
Echter zal de Gaarder tot gerief van de Opgezetenen ten platten Lande , in elk Dorp, geduurende de maanden Oclober, November of December, eenen Zitdag houden tot den ontfangst van de aan (lagen der gequotifeerde Opgezetenen.
De Gaarders zullen de on'tfangene Posten terftond te Boek brengen, en daar van op het Quotifatie-Billet behoorlyk Ouitantie geeven.
x XII. De



Jaarboeken, september, -791. ï55$
XH. De termyn tot den ontfangst verftreeken zynde, zal de Gaarder de agterftallige Gequotifeerden terftond door een Deurwaarder ten hunnen kosten doen lbmmeeren, om de betaling als nog , binnen agt dagen, aan zyn Comptoir te doen , en by verdere nalatigheid zal hy tegen hun, Volgens de letteren executoriaal procedeeren, by parate executie, en zorge dragen, dat zyn Quohier voor de maand July gezuiverd is op pcene, dat de opengaand? Posten, ten zynen lasten zuljen worden uitgetrokken.
XIII. Niemand dan Zeehandelaars en Fabricquanten van Tabak zullen van dezen Impost vry zyn.
Door Zeehandelaars worden hier alleen verftaan zodanige Kooplieden, die geen Tabakken inflaan dan met betaling van den Impost op de inkomende Tabak, by zoverre die, in de Ordonnantie opdat Middel, belast is; als mede zodanige Koopliedenol Commisfionniren, die hier te Lande geen Tabak verkopende , dezelve alleen ter Negotie buiten 'sLands, voor andere inflaan.
Door Fabricquanten van Tabak, worden al» hier verftaan, Tabaks-Kervers, Spinders, Carottemakers , Snuif-Molenaars , en alle andere Fabricquanten, die de Tabakken, terfdienste der Kooplieden en Winkeliers behandelen, zonder daar in zelve eenigen binnenlandfehe Handel ter Confumtie te dryven.
Doch zo dezelve teffens in de Tabakken eenigen binnenlandfchen Handel ter Confumtie dryven , zullen zy of als Kooplieden of als Winkeliers, naar maate van hunnen Handel, deze Belasting verfchuldigt worden.
XIV. Niemand zal eenige Tabaks-Winkel mogen beginnen, zonder voorafgaande kennisgeeving
aan
's Gravenhage-
Ordonn. op de Confumtie van Tabak.



'sGua-
venhacè.
Ordonn op de Cotd'urn rie van 'labaki
\
1554 NIEUWE NEDERLANDSCHE
aan den Gaarder, onder wien hy forteert, met" bekendmaaking van zyn naam en Woonplaats.
Wyders zullen alle Winkeliers verpligt zyn oin een Bord of'ander kennelyk teken voor hunne Hui, zen uit te fteeken , waar uit blykt, dat aldaar Tabaks - Neering word gedaan; alles op de boete van ieen honderd guldens.
XV. Alle taxabele Ingezetehen , die binnen de eerfte zes maanden van het jaar de Neering beginnen, of eenige qualiteit, uit welken hoofden zy by deze Ordonnantie taxabel worden, verkrygen, zullen verpligt zyn, om, daar van by de Befchryving of zo dezelve reeds gefchied is , aan het Comptoir van den Gaarder, binnen den tyd van een maand opgave te doeu, en de Quote van een geheel jaar te betaalen, op de boete van twee honderd guldens.
Doch daar en tegen zullen zodanige Ingezetenen , die binnen de eerfte zes maanden en overzulks Voor den i July met hunne Neering uitfehei. den , of de Affaire, waar door zy uit kragten van deze Ordonnantie taxabel zyn, quiteeren, alleen maar het halve jaar van hunne Quote betalen.
En zullen wydets zodanige taxabele Ingezetenen, die geduurende de maanden july, Augustus, September en Oéïober , de bovengemelde Neering of Affaire beginnen, insgelyks binnen deu tyd van een maand daar van kennisfe moeten geeven aan den Gaarder, op de boete van twee honderd guldens, doch zullen dezelve alleen maar Voor een half jaar worden gequotifeert.
En eindeiyk zullen zodanige taxabele Perfoonen, die geduurende de Maanden November of December, de Neering of Affaire bovengemeld beginnen , voor dat loopende Jaar in dit Middel niet worden befchreven, maar in het naast volgende Taar moeten gequotifeert worden.
XVI. De



JAARBOEKEN, September, 1791. 1555
XVI. De Gequotifeerden , die zig ter goeder trouwe, en naar hunne beste wetenfchap, volgens de tweede Begrooting van taxatie hebben opgegeven , en ten einde van het jaar bevinden, en onder Eede kunnen verklaaren, een minder vertier, geduurende dat jaar te hebben gehad, als waar na zy gequotileerd zyn,'zuilen tot de Doleantie worden geadmitteert, en affchryving bekomen tot zodanig een trap van taxatie, als Scheepenen-Commislarisfen, naar de gegeevene Verklaaring, zullen oordeelen te behooren.
En zullen die geene, welke wegens de gedaane taxatiën zouden willen doleeren, gehouden zyn, zulks te doen Voor het expireeren van de maand February van het volgende Jaar, op pcene, dat die geene, welke binnen dien tyd voor Scheepenen Commisfarisfen verzuimen te compareeren, verpligt zullen zyn, hunnen vollen aanflag te voldoen.
XVII. Indien eenig Gequotifeerde naar een an der Resfoetvan Collecte verhuist, moet hy bevorens zyne Quote aan het Comptoir van deh Gaarder , die hem befchreven heeft, betalen, en vervolgens de Quitantie van die betaaling aan denGaarder van zyne nieuwe Woonplaats binnen den tyd van een maand vertoonen , zullende by nalatigheid van dien, andermaal worden gequotifeert, en hy gehouden zyn, zo wel den iauflag te betalen in het Resfort, daar hy is komen woonen, als wegens het Resfort , van waar hy vertrokken is.
XV1H. Eindeiyk zullen zy, die met opzet dit Middel fraudeeren, vervallen in de boeten enpecnahteiren,zo van de generaale, als van deze particulieren Ordonnantie.
Doch die zonder onopzettelyke fraudatie deze Ordonnantie alleen hebben gecontravenieert, zullen alken vervallen in de boeten en pee nalikken
van
's Gravenhage*
Ordonn. op de ConfunU tie yan Tabak*



Ijjö NIEUWE NEDERLANDSCHË
's Gra-
VENHAGE.
Ordonn. op do Con/iim. tic van Tabak.
van deze particuliere Ordonnatie, onverminder'dé voldoening van 'sLands Recht, dat 'er door benadeelt is.
Ook zullen de Gaarders, zo zy zig aan eenige ongepermitteerde compofitie of kwade trouw in hét heffen van dezen Impost fchuidig maken, onderworpen zyn aan de ftraffen en poenaliteiten van het getleraal Placaat, en van hunne particuliere InftrucTrie.
Wyders zullen de Gaarders omtrent hunne verantwoordingen zig moeten gedragen naar de orders, die hun, by derzelver InftruCtie gegeven zyn.
Gearrcfteert deil 2 September 1791.
- Mylord Aackland, Extraordinair Ambasfadeur eri Plenipoteritiaris van Groot - Brittannie, hadt den 9 September een gefprek iriet het voorzittend Lid van de Vergadering van Htm Hóóg Mogende, Jonkheer Van Lyndèn tot BUttersivyk, nam by eene Memorie affcheid , en vertrok vervolgens naar Londen , om in den aanvang van 't naastkomende Jaar teruj; te keeren. Hes middags reedt gemelde Heer Voorzitter vergezeld met zes Bodetis van Staat, naar de wooning van den gem>Tden Gezant, om denzelven uk naam van Hun Hoog Mogende een voorfpoedige reize toe te wenfehen.
Zyne Doorluchtige Hoogheid deri Heer Prins Erfftadhouder, heeft by brieven uit Gelderland, zo aan Hun Edele Groot Mogende , als Hunne Hoog Mogende en den Raad van Staaten enz., plegtige kennis ge-



JAARBOEKEN, Sepïembèr, 1791. ly5f
geeven van de aanftaande voltrekking d»r Echtverbintenisfe, tusfehen Hoogstdeszelfs Zoon,deiï Doofluchtigen Erfprins Willem1 Frederik van OranJe en Nassau, en de Koninglyke Prinfes Fredèrïka Löüisa WilHelmin a van Pruissen, welke op den eerften dag der aanftaande maand Oétober tó Berlyn zal plaats hebben.
Hét Dichtlievend Genootfchap heeft dg. ze Bekendmaking gedaan:
f)e Eeftuurdei's van het Haagfche Dichtlievend ' Genootichap, onder de Spieuk : kunstliefde /paart geen-F/yt, berichten met voorkennisfe en toeftemminge der Hoogaanzieniyke Befchermhe»ren dat zy, op derzelver uitnoodiging, ter behaaling yan de Gouden en Zilveren Eerpenningen; voor htm, die het best bezingen zouden, de.aadftaandé Hooge Huwelyks- Verbintenisfe van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere'Willem Frederik , grfprjnfe van Orartge en Nasfau, enz. — mee Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe FWderiica Louis v W LHELkiNA ; Prinfesfe van Pruislen, enz. enz. enz., „p den bciciULn tyd ontvangen heboen, zeventien, en weinige dagen daarna* hog/^ Dichtftukken, onder verfchillende Spreuken; omtrent welke twee Pasgenoemde, alvoorens dezelve ter tafel gebragt eri vodrgeieez en wafefL by be.iuurders, om bovengemelde reden, billvk is geoordeeld, niet bevoegd re £yo , te gelyk met de overige zeventtSh, nair de uitgeloofde eevi/oone Gouden en Zilveren Eerpenningen te kunnen ditigen; doch indien, by cader onderzoek, moat geoordeeld worden, dat beide of-#n derzdveri%emge wezenlykei waarde hadde, by de beoördeeling, Wel in aaomerking zouden kunnen koomen ter benaaM m rn m m ]jng
sGra-
i'ENHAje.



'bGra-
VENHACE.
Progr.
yan 't
Dicht*
litvend
Genoot*
fehap*
L g ï D E ((•
Den 27 September heeft de Hoog Geleerde Heer Meinardus Simon du Pui,
Ar*
1558 NIEUWE NEDERLANDSCHE
ling van eene Buitengewoone Medaille of'een Accesfit
^Vowtf^met vereischte naauwkeurigbeid eerst de gemelde zeventien ingekoomen Huwelykszangen overwogen zynde, waren de Beftuurders eenparig van gevoelen, dat dezelve alle , voor zulk eene^Hoöge Plechtigheid, van te weinig aanbelang en fchoonheid waren, om Goud of Zilver waardia te keuren ; vervolgens, te twee te laat ingekomen Vaarzen, insgelyks met oplettenheid, nader ingezien zynde, waren Beftuurders deel, dat flechts één, en wel bepaaldelyk betfrasue Dichtvertoog, getyteld: de Bede van Vam*. Willem altyd verhoord, en ingeleverd onder de Spreuk: 6 Onze Zuster worde tot duizend millioenen, - En uw zaad bezitte de Poorten uwer Haateren. — Genefis 24 vs. 60 eenig recht op iets hadde, en is na rype overweeging, aan 't zelve, by meerderheid toegewrezen , een buitengewoone dubbelde Zilveren Eeremunte, indien deszelfs Maaker, binnen acht^ dagen by een brief aan den Secretaris dezer Maatfchappy , 7 M. Sobelf, ï.ich gelieve bekend te maaken;, zullende - in zodanig geval, het voornoemde Vaars, voor 't algemeen gedrukt,en den Maaker de toegeweezen Medaille ter band gefteld; doch anderziiids , na verloop van dien tyd, van het Vaars geen gebruik gemaakt, en het daarby gevoegd briefje (gelyk omtrend de overige achtten reeds gefchied is,; onge> opend verbrand worden.



JAARBOEKEN, September, 170I. iyyp
jirtis Obftetricia ut & Chirurgia Pra&ica Profesfor Extraordinarius aan 'sLands Uni verfiteit alhier, dit zyn Hoogleeraar-Ampt aanvaard, met het doen eener plegtige Redevoering: De legum naturalium vi & ratione in ufum artis Chirurgica atque Obftetricite prudenter adhibitis, dat is: Over 't gewigt eener voorzigtige toepasftng der algemeene Natuur - Wetten op Heel- en Verloskunde.
De Groot Achtbaare Heeren Curateuren over 's Lands Univerfiteit binnen Leyden en Burgemeefteren derzelver Stad, hebben den Hoog Geleerden Heer Sebaldus Justinus Brugmans, Botanices & Hifloria Naturalis Profesfor aan de voorfchreeven Univerfiteit,nog aangefteld tot Profesfor Mdeina Ordinarius,
Amsteldam.
Het 'sLands Fregat van Oorlog het Zeepaard, onder bevel van den Kaptein Van Kercbem, is den 6 dezer maand September met een gunftigen wind, van Livorno onder zeil gegaan, aan boord hebbende Hunner Hoog Mogende Conful Warnsman, om denzelven , na Tunis aangedaan te hebben, naar Tripoli, zyne verblyfplaats , over te i brengen ,en vervolgens naar Smirna te zeilen,
OnderGuarantie of waarborge van de HeeMmmmm a ren
Let-
den.



Amstel-
dam-
m I
i56q NIEUWE NEDERLANPSCHE
ren Staaten van deze Provincie, is wederom eene Negociatie van vyf Millioenen , ten behoeve der Oost-Indifche Compagnie dezer Landen, geopend, tegen vier ten honderd 'sjaars„ vry van ïoo , 100 Penning, en andere Lasten, verdeeld in Obligatien, ieder van ƒ ;ooo , betaalbaar ter Kamer Amiteldam of in den ïiage, op Coupons by de Obligatien te voegen, losbaar in 30 Jaaren , benevens eene Prasmie van 5 perCt. boven het Capitaal. De opening van deze geldleening hadt terilond zo veel toeloop, dat 'er ver boven de bepaalde fom van vyf Millioenen wierd ingerekend. Zie qmtrentj dezelve dit



JAARBOEKEN, September, 1791. itft
BERICHT van een NEGOTIATIE, ingevolge de Refoluti. v in Hun Edele Mo gende de Heeren GECOMMITTEERDE RAADEN van d< STAATEN va» HOLLAND en WEST FRIESLAND, in den HAGE en te HOORN reftderende, van den 21 September 1791, met Overleg van de Heeren GECOMMITTEERDEN tot deZuken va t de OOST INDISCHE COMPAGNIE, en zulks uit krach te en ingevolge de qualificatie, daar toe verleend, by Refolutie van Hun \ Edele Groot Mogende de Heeren STAATEN van HOLLAND en WESTFRIESLAND, in dato 2 September 17QI, en onder guarantie van Dezelven voor Capitaal en Interesfen, ten behoeve van OOST-INDISCHE COMPAGNIE, dezer LANDEN; ter concurrentie van zodanige Somma, ah nodig zyn zal tot aflos ft nge van de Capitalen, ingevolge de Refolutie yan den r December 1783 opgenomen»
T)eze Negotie zal groot zyn Vyf Millioenen Guldens Hollands Courant, te negotieeren by den Ontvanger Generaal an Boetfelaar, in 's Hage Ïï-Jy. deD Ootvanger van des Gemeenen Lands Middelen Mr. D. Hóóft, te Amfterdam, in Obligatien, yder groot f 1000:— tegens den Interest van 4 pCt. in 't jaar, betaalbaar ten Comptoirevan de Oost - Indifche Compagnie ter Kamer Amfterdam, op Coupons, by de Obligatien uit te geeven losbaar in dertig Jaaren. - als
}n de 10 eerstkomende Jaaren Ao. 1703 tot 1801, yder Jaar / 100,000 : o : o Mrammm3 In
Amstel,dam.
Geldlig'ingvanvyfMil. ïioenen voor de Oostbid.lomp.



Am-
8teld£m.
Geldlig-
ting van vyf MiU lioenen voor dt Oost. Ind.
1562 NIEUWE NEDERLANDSCHE
In de 10 volgende Jaaren
Ao. 1802 toc'1811 — — ƒ iyo.coo : o : &,
ln de 10 Iaatfte Jaaren
Aq. 1812 tot 1821 —■' ƒ250,000 : o : o
of zo veel meer, als het de Oost Indifche Compagnie telkens mogt convenieeren, (en dat by uitlooting, Jaarlyks in de maand Juny, of eerder, binnen Amfterdam te gefchieden,) met eenPraemie van 5 perCt. boven het Capitaal, by yder der refpective Aflosfingen te betaalen, welke Aflosfingen zullen gefchieden in 's Hage of te Amfterdam, ten keuze van de Houders.
Tot fecuriteit dezer Negotiatie zyn verbonden alle de Goederen en Inkomften van de Generaale Oost-Indifche Comp.gnie dezer Landen ; en tot meerder verzekering zullen door den Ontvanger Generaal in *s Hage, als daar toe fpecialyk gequalificeerd, deze Obligatien in naame van Hun Edele Groot Mogende, werden geguarandeert, voor Capitaal en Interest, met verzekering dat den verderen Inhoud dezer Obligatien, zo door Hun EdeJ Groot Mogende, als door de Heeren Bewindhebberen van de Oost-Indifche Compagnie dezerLan-; den, punftueelyk zaj worden nagekomen en achter ^ volgd
Én hebben Hun Edele Groot Mogende, mede ten opzigte van de Obligatien dezer Negotiatie, gunftiglyk verleend remisfie van alle de 100 en 200 Penning, en verdere ordinaire en extraordinaire Lasten , nu reeds zynde, of die namaals geheven mogten worden , en zyn alle de Weesmeesteren, Voogden, Adminiftrateurs of Curateuren door Hun" Edele Groot Mogende geauthorifeerd, in deze Negotiatie te mogen deel nemen. " De Obligatie zullen gedateerd zyn, en de Interesfen beginnen te looperi op den eerften dag des refpeiliye Maanden, waar in de Fournisfementen



JAARBOEKEN, September, 1791. 1563
voor den i5den der maand zullen gefchieden. Zullende by de Fournisfementen, na den ij-den der maand een halve maand Intrest moeten betaald worden, en de Qligatien op JSaara of in Blanco uitgegeeven worden, ter keuze der Geldgeevers.
De Intekening zal gefchieden ten Comptoire van den Ontvanger Generaal van Boetfelaar, in 's Hage en van den Ontvanger van des gemeenen Lands middelen Mr. Daniël Hooft, te Amfter dam, en daar mede begonnen worden op Dingsdag den 27 September 1701, zullende de Penningen gefourneerd worden op beide de Comptoiren, ter keuze van de Intekenaars.
De Fournisfementen zullen gedaan worden in Hollands Courant Geld, of wel in losbaare Obliga^ tien, ten laste van de Oost-Indifche Compagnie, volgens Refolutie van Hun Edel Groot Mogende, in dato 5 December 1783 genegotieerd, voor zo verre de Houders daar van in de Inlchryvjng dezer Negotiatie mede zullen participeeren ; en zal indien gevalle aan zodanige Houders de Interesfen op hunne oude Obligatien worden vergoed, tot den dag dat de Interesfen der nieuwe Obligatien zullen ingaan en beginnen te lopen.
„ De Maatfchappy ter bevordering van den Landbouw, opgerigt te Amfteldam, heeft bekend gemaakt, dat haar gebleeken is, dat de Schryver der Verhandeling over de Verloskunde der Koeyen, geteekend: Animantia Bruta Obftetricibus non indigent in edendo Partu.
Rubber,
aan welke zy een Exemplaar haarer Werken fcadt toegeweezen , is den Heer Petrus Mm mm m 4 Ja.
Am- \ stel« j
DAM- i
Geldligtingvanvyf Millioenenvoor de OostInd,Comp,



Am-
stee-
1564 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Tosephus van Bavegem , Med. Do&or, Oud Heel Arts van de Legers van Zyne Roomscb Keizerlyke Majejïeit &c., te Baasrode in Vlaanderen. — Voorts dat het Berigt over de verfchillende wyze van Vlasreuten, aan 't welke zy een Zilveren Medaille, op den ftempel der Maatfchappy gellagen, heeft toegeweezen , aan haar is toegezonden door % Leden van de Vlas - Compagnie uit Weltneenenheid te Haferswoude, op wier naam en ordre de Proeven genomen, en het berigt gefteld is door den Eerw. Heer Arts Baas, Doopsgezind Leeraar ep Medelid van gemelde Vlas-Compagnie.
Verders heeft zig by de Maatfchappy bekend gemaakt,den Heer Andreas Erismann, Heel- en Vroedmeefter te Mydrecht , als Schryver der Verhandeling onder de Zinforeuk: Experientia Duce, aan welke Verhandeling, de eerfte in verdienden zeer naby komende , ingevolge het befluit yan hunne croote Vergadering, het Accesfit in een Zilveren Medaille beftaande, benevens alle de uitgegeeven Werken der Maatfchappy, was toegeweezen."
Het Genootfchap ter bevordering der He'elkunde, in het voorleden Jaar alhier opgericht, heeft den 5 dezer maand, des voormiddags zyne eerfte algemeene Vergadering jrehouden in de groote Gehoorzaal van het Aibenaum Jllu/tre dezer Stad, door de Ed.
Grooc



JAARBOEKEN, September, 1791. iyöy
Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en de Curatoren van het zelve, als Befchermheeren dezer Heelkundige Maatfchappy, daar toe goedgunftiglyk toegeftaan. Den Hoogleeraar A. Bonn, opende die byeenkomst, als Voorzitter, niet eene korte Vooraffpraak en Redevoering, over de Lotgevallen der Heelkunst, en de voordeden die een Getwetfchap ter bevordering derzelve kan toebrengen : waar na de Heelmeefter D. van Gesscher, als Secretaris, den werkelyken ftaat des Genootfchaps open lag. Voorts tot de beoordeeling der ingekomene Antwoorden, op de in het voorleden Jaar voor» geftelde Prysvraag , over de Kt op Klier-, gezwellen, enz. overgegaan zynde, wierd de uitgeloofde Premie van dertig gouden Dukaaten toegeweezen aan den Schryver van het antwoord, onder de Zinfpreuk : Hoe Jtreelend is hef denkbeeld, aan zyne kydttide Natuurgenooten nuttig te kunnen zyn ! die by het openen van zyn verzegeld Billet bevonden wierd te zyn Willem Leurs, Heelmeefter te 's Gravenhage, Chiturgyn Majoor by de Guardes d -. Corps van Zyne Doorluchtige Hoogheid den l 'etre Prinfe van Oranje en Nassau, enz. enz, enz., Lid van het Genootfchap ter bevordering der Heel* kunde te Amfterdam, en van de Haagfche en IJtrecbtfche Letterkundige Maatfehappyen , in die Vergadering tegenwoordig : waar na de verzegelde Biftietten der overige niet bekroon-
Am-
STELt DAM,



ijfftf NIEUWE NEDERLANDSCHE
AMSTERDAM,
Rotterdam.
„ Het Bataafsch Genootfchap der Proefondervindelyke Wysbegeerte te Rotterdam, wegens de weinige en niet voldoende Antwoorden , op de voorgeftelde Prysvragen ingekomen, en andere redenen, dit Jaar geene algemeene Vergadering gehouden hebbende, is egter by Prafes Magnificus, Jdmtniftrateuren en Directeuren goedgevonden een volledig Programma in het licht te geeven, waar in als eene nieuwe Prysvraag van wegens dit Genootfchap word voorgefteld: _
Daar men by de droogmaaking en drooghönding van Polders, door middel van WindWater-Molens doorgaans gehouden is aan eenen bepaalden aanleg en verdeeling der opkomende Landen, en men by de droogmaaking en drooghouding door Stoom- Werktüigen daar omtrend meerder naar willekeur kan te werk gaan; zo vraagt het Genootfchap:
Op zvat wyze zoude men in Polders, door Stoom Werktuigen drooggemaakt en droog tg houden, de opkomende Landen moeten ver deelen
kroonde Antwoorden, in het byzyn der Leden , ongeopend zyn verbrand geworden.
Het geen verder in die Vergadering verhandeld is, is in een Programma dezes Gesiootfchaps gemeen gemaakt.



JAARBOEKEN, September, 1791. I567
len en aanleggen, op dat daar uit voor de Ondernemers der Dróogmaakinge by denver koop het meefte profyt, en voor de Bïwoo;ers het meefte nut en voordeel, zo met opzicht tot hunne gezondheid als ten aanzien van het gemakkelyke en aangenaame, voortvloeit^
En uit naam van het Genootfchap vari Konften en VVetenfchappen te Batavia
Hoedanig was het Zeegat van Goedereede, met betrekking tot deszelfs vaarhaarheid, in of omtrend het Jaar 1731 gefield^ Welke zyn de nadeelige veranderingen, die hetzelve zints dien tyd ondergaan heeft? Welke de oorzsa* ken, die dezelve voortgebragt hebben ? En welke zyn de middelen, die in het werk gefield zouden kunnen worden, om zodanige oorzaaken, het zy geheel of gedeeltelyk te keer te gaan, met dat gevolg, dat daar door eenè volkomen herflelling van het Zeegat te weeg gebragt wierd P Of zo die middelen, het zy onuitvoerlyk, het zy niet raadzaam geoordeeld mogten worden, wflke zyn dan de middelen, waar door dit Zeegat, zo niet geheel herfleld, ten minften overeenkomftig met de behoefte der groote Scheepvaart, verbeterd zoude kunnen worden. \
Met aanbod van eene gouden Medaille ter waarde van dertig Dukaaten voor het best voldoende Antwoord, dat voor den 1 Maart 1793 op ieder van deze twee Vraagen zal zyn ingekomen.
De Antwoorden moeten in het Nederduitsch, Fransch, Engelsch, Hoogduitsch
of
rER.-
DAM^



Rotterdam.
I
ZEË-
1558 NIEÜWE NEDERLANDSCHÈ
of Latyn, niet door de hand der Autheüreri zeWe, maar door eene andere, in zeer dui> delvk leesbaar fchrift (verbeteringen en byvoegzels hie? onder begreepen,) gefchreven zyn , en niet met der Atfthetïrèn eigen haam, maar met eenen Zinfpreuk geteekend, en met een verzegeld Billiet, 't welk dezelve Zinfpreuk tot opfchrift heeft , en waar in der Schryveren naam en adres gemeld zyn, verzegeld en franco , voor den bepaalden tyd (zuilende de laater inkomende voor dat Jaar tot het dingen naar den prys niet in aanmerking genomen worden,) gezonden worden aan den Diitéleur en eerden Secretaris van het Genootfchap, den Heerè 'Gerhardüs Gysbertös tsn Haaf, Medicina Do&or'; 's Lands Do&or by bet Edele Mogende Collegie ter Admiraliteit op-de Maze. Oud- Do&or van SchielandLid van de HAlandfche Maatfchappy der Wetenfchappen en van het Provinciaal Utrechtsen Genoot» fchapV
Die naar den verderen inhoud van dit Programma begeerig zyn, zullen het zelve: kunnen geplaatst vinden in de Algemeené Konst- en Letterbode en in de Boekzaal der Geleerde Waereld, of het zelve gratis kunnen bekomen by de Drukkers des Genootfchap D. en A, Vis, te Rotterdam.



JAARBOEKEN, September, 1791. ijtfó
ZEELAND. Middelburg.
De Heeren Regeerders der Stad Mid, delburg , beklaagden zig by eenen
Edele Mogende Heeren Sraaten Van Zeeland! over mbreuk op het Placaat, raakende dé mmJmstme, welkeldaVenzyn Com! n foriaal gemaakt by de navolgende Refo. hiue^genomen op den zelfden % Septem-
Iterfn^n fche^V™ cde Hecren Burgemees.
'0r^f^%^üf^ Middelburg, gevenoe HMr ™ A , ^Ptember, kennis ge-
en, zo zy Heeren naderhand geïnformefird
te
D ELBURG.



Middelburg.
Klagten
en Kef*
omtrend
inbreuk
tyegens
deMilit.
Jurisd.
1570 NIEUWE NEDERLANDSCHË
te extradeeren. Dat zy Heeren van Middelburg zich genoodzaakt hadden gevonden, aan den gémelden Bailjuw te verlëenen hunhë brieven vari reclame aan den Commandeerenden Officier van de Militie aldaar ter Plaatfe , welke extraditie door denzelven tot nog toe wierd geweigerd eri gedilayeerd. Dat zy Heeren van Middelburg vermeenden zodanig een handelwyze te ftryden tegen de duidelyke letter van Hun Hoog Mogenden Refolutie en Publicatie van den 22 September 1783, öp het poinfl: vari de Militaire Jurisdictie geëmaneerd, waat by geene Militaire Jurisdictie kan erkend worden , dan in pure Militaire delicten , enorme misdaaden zelve uitgezonderd, en by preventie in delicten tusfehen Militairen van het Guarnifoen der Stad zelve , waar in die gelegen zyn, zo als in het geval voorhanden geen plaats heeft; eri . verzochtet) zy Heeren derhalven in dit hun bewezen en gemanifesteerd recht door Hun Edel Mogenden op de meest krachtigfte wyze te worden gemaihtineerd. Waarop gedelibereerd, zynde , is goedgevonden de bovengemelde Misfive te renvoijeeren aan een Commisforiaal Befoigne, zo fpoedig mooglyk te houden, op rapport aan deze Vergadering*
Op den 26 September 1791 wierdt reeds een Staats-Rapport uitgebragt, ten einde den opgeëischten Soldaat over te geeven 4 van dezen inhoud:
De Rüad - Penfionaris heeft gerapporteerd , uit naam van Heeren Commisfarisfen, hebbende, in voldoening van Hun Edel Mogenden Refolütie van den 22tlen dezer, geëxamineerd de Misüve van Burgemeesteren en Schepen der Stad Middelburg, ten zeiven dage aldaar gefchreeven, en hou-



JAARBOEKEN, September, t?9t. I.T7I
tiende, dat de Heer Bailjnw dier Stad Mr. Dirk /'enorik Macarè; den 13de!! dezer maand, ter zeiver kennis had gebracht, dat Pieter Tueunis en Egbert Nieweyer, zich onthoudende binnen gemelde Stad, doch behoorende onder het Guarnifoen te Vlisfingen, eenige brutaliteiten en Itraatfchenderyen hadden gepleegd, verzeld met daadelyke violentie , aggresfie en kwetfinge van een derzelven aan den lyve, het geen ten gevolge hadde, dat door de by- en omftanders de adfiftentie der Militaire wacht verzocht zynde,een der voornoemde Perfoonen , genaamd Pieter Theimis, door dezelve in bewaring genomen werd, zonder voornoemde Perfoon aan den gemelden Heer Bailjuw, ten wiens behoeven decreet van apprehenfie was verleend, te extradeeren, die, zulks nader ter kennis van Burgemeesteren en Schepenen gebracht hebbende, gemelde Heeren aan denzelven, tot maimien van hun deugdelyk recht, verleend hebbed Brieven van reclame aan den Commandeerenden Officier van de Militie aldaar ter Stede,metinftantie en requifitie tot daadelyke overgifte, ten einde tegen dien Perfoon volgens de wetten van den Lande te doen procedeeren, zo als in goede Jutitie, ter bewaaring van de algemeene rust en veiligheid, zoude bevonden worden te behooren, alles op grond van den deidelyken letter van Huil Edel Mogenden Refolutie en Publicati .-, in dato den 22 September 1783 gearresteerd, omtrent de Militaire Jurisdictie; en daar 't geval in qusstie in die termen viel, dat zy Heeren zich te recht geflatteerd hadden, dat dienaangaande by den Commandeerenden Officier geen difficuliteit zonde geVonden worden tot de overgave, doch welke onder frivole voorgevens fchynende gedilaijeerd tej worden; en dat dus, door die delaijeerende weigering, de voorgemelde provifioneele bewaaring van den gezegden Perfoon thands moesten confiN n n n n de«
MIDDELBURG.
Staats*
Rapport
omtrent
deMilit,
Jtirisd.



1572 NIEUWE NEDERLANDSCHB
Middelburg.
Staats-
Rapport omtrent de Müit. "jutisd,
dereeren als eenedaaderykeapprebenfie, ftrydrgmets hunne Privilegiën , Gerechtigheden en Prsséminerftien , en waar door dan ook kan gerekend worden by die van de Militie aldaar exces te zyn gepleegd, te meer daar de meergemelde Perfoon daadelyk uit het huis van zekeren Burger binnen gemelde Stad met geweld door dezelven is geligt geworden; cm alle welke redenen, gronden en motivpii , het van hunnen indispenfablen plicht achten, Bun Edel Mogenden, ingevolge van den teneur der voorgemelde Publicatie, welke zy op 't krachtiglle in dezen reclameeren, daar van thee kennis te geven, ten einde Hun Edel' Mogenden dienaangaande, binnen den bepaalden tyd, daarby om febreven, zouden kunnen voorzien en refolveeren, zo als Hoogstdezelven na derzelver hooge wysheid, zullen vermeenen te behooren; dat Heeren Commisfarisfen uit den voordracht van liet geval, by de Misfive van Burgemeestercn en Schepenen der Stad Middelburg ter neder gefteld, vernemende , dat de Bailjuw aldaar fundament gevondenheeft, om eene Crimineele actie tegen Pieter Theu■nis, wegens gepleegde brutaliteiten en ftraatfehenderyen ,• gelyk ook wegens daadelyke violentie 9 aggresfie en querling van Egbert Niemeyer, te inftitueeren, en dat aan denzelven daar op, door de Weth van Middelburg, op de gemelde Perfoon apprehenfie verleend zynde, tengevolge van dien, alleen te onderzoeken ftaat, of Burgemeesteren en Schepenen aldaar de Competente Rechters zyn , om over de misdaaden door Pieter Timnis i fchoon in Militaire dienst zynde, te jugeeren; dan of dezelve, een puur Militair d'clidt begaan hebbende, en by pt teventie door de Militairen van 't Guarnifoen in bewaaring gefteld zynde, ook door hun over zyne misdaaden kan geftraft worden , en dezelve dus opgehouden , om den Delinquant, niettegenftaande de reclame, aan de voorfchreve Wet van Middelburg



JAARBOEKEN, September, tfüi. fffi
burg over te geven ; dat omtrent deze vraag geene de mihfte fpeculatie vak, om vast te ftellen, dat, Fchoon het dilift van aggresfie en quetfing gepleegd is tusfehen twee Militaire Perfoonen, af waren de misdaaden pure Militair, de prajventie in deze niet te flade komt, alzo dezelve Perfoonen niet behooren tot het Guarnifoen te Middelburg, maar tot dat vp Vlisfingen, en zich alleen onthouden hebben binnen de Stad Middelburg; dat Burgemeesteren fen Schepenen aldaar dus competent zynde om over dezen Perfoon te jugeeren, de overgifte van denzelven aan den Heer hailjuw niet wel kan worden geweigerd ; en dat nog veel min tot pretext van die weigering kan. worden geallegeérd , dat gemelde Militair zich fchuidig hebbende gemaakt aan defertie, hy deswegens eene grootere misdaad voor den ! Militairen Rechter-, ten zynen lasten heeft, dan waar over hy by den Bailjuw Van Middelburg word geaófioneerd, en dat, die mindere misdaad in de grootere gecomprehendeerd wordende, hy deswegens óver beide misdaaden door den Militairen Rechter moet worden geftraft: dat eens daar gelaten zynde, in hoe verre een Militair Perfoon, die met kennis van zyne meerdere ^ zich uit dé' plaats van zyn Guarnifoen, en alleeri om te werken , na een andere bygelegen plaats begeeft* zich aldaar ophoudt, eh, fchoon van geen'werkpas vóórzien, geen de minfte intentie fchynt ge«» had te hebben om te deferteerebi in den ftriótfted zin daar aan fchuidig ftaat , en of niet veeleer' die geene, die hem by oogluiking permisfie verleende, daar toe oorzaak gegeven hebbe, en teri dezen opzichte ftraffchuldig is, dit zeker blyft, dat deze Dehnquant niet wegens defertie, maar tvel wegens het pleegen van andere mitdaaden, in bewaarderhand genomen is, én dat, hy déswegens geattioneerd wordende , door den Officier* Van de plaats, alwaar hy die bedreven heeft, ook Nnnnn 2 aan
1
Mid.
deléurg.
Staats*
Rapport
omtrent
deMilit,
Jurhd.



MlD-
DR1>
burg.
Staai-
Rapport
omtrent
deMilit.
Jurisdl
IJ74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
aan denzelven moet worden overgegeven, blyveflde niettemin onverlet zcdanigen aftie, als uit zyne begaaue defertie aan den Militairen Rechter
^^^méM^ op alle die gronden van advys waren, dat den Commandeerenden Omder van de Militie binnen de Stad Middelburg behSrde te worden gelast, conform den du.delyken Ster van de Refolutie en Publicatie van den 22 September 1783, op de Militaire Juttsdléte binnen deze Provincie gemaakt, en waar aan alle Militairen , in dezelve Guarnifoen houdende zich telkens fubmitteeren, de Perfoon van Pieter. Ltieu„is, by hem in bewaarderhand gehouden, te extradeeren aan den Heer Bailjuw der Stad Middelburg, Mr. Dirk Hendrik Macaré, ten einde voor Bureemeesteren en Schepenen derzelve Stad, tegen dengemelden Perfoon zodanig te kunnen procedeeren, als conform de Wetten van den Lande zal vinden te behooren. Waar op zynde gedelibereerd, is het voorfchreven gerapporteerde geconverteerd in eene Refolutie, gelyk gefchied by dezen, en voorts op de inftantien door de Heeren Gedeputeerden van Middelburg op heden ter Vergadering gedaan, goedgevonden en verftaan, in achting genomen zynde, dat by het eerfte gedeelte van Hun Edele Mogenden Refolutien van den 22 September 1783, de Militaire Jurisdictie binnen deze Provincie wel is toegelaaten, wanneer eenig deliö door den eenen Militair tegen den anderen, in de plaats van hun Guarnifoen , mogt zyn gepleegd, en de Delinquant bv preventie door den Militairen Rechter aldaar géapprehendcerd, doch dat daar onder niet konden begrepen worden de zodanigen , die begaan zyn buiten dezelve plaats van hun Guarnifoen, het gene in 't geval voor handen exteert; de Heeren van de Wet der Stad Middelburg by Misfive en Extratt dezer Refoiutieaan te fchryven, gelyk gefchied by



JAARBOEKEN, September', 1791. 1575
dezen , om van den Militairen Krygsraad van het Guarnifoen binnen dezelve Stad te reclameeren den Daadervan het fait, by hunne Misfive vanden 22{ren dezer maand gemeld , als deswegens reeds door den Militairen Rechter by preventie geapprehendeerd, ("zynde den Commandeerenden ' Officier van. het Guarnifoen binnen voorfchreve Stad tot de extraditte by Refolutie van heden gelast,) om vervolgens met denzeiven Delinquant te handelen, zo als zy Heeren van oe Weth in goede Juftitie zullen vinden te behooren. De Raad-Penfionaris, voor den Heere Eerfte Edele, heeft, dien onverminderd, gedeclareerd, dat de voorfchreven Conciufie zoude aanzien, niettegenftaande hy te vooren Copie hadde gevraagd van alle de ftukken, tot dit geval betrekkelyk, ten einde zich daar op nader te hebben kunnen verklaaren.
UTRECHT.
Utrecht.
Op den 15 der voorledene maand Augustus is wederom het honden van eenen Dank- en Bedeftonde op den 16 dezer maand September 1791 aldus vastgefteld:
Maandag den 15 Augustus.
Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, gedenkende de byzondere weldaad door den onNnnnn 3 ein-
Min-
BKLBURG.
Staats-
Rapport
omtrent
deMilit.
Jurisd.



1576 NIEUWE NEDERLANDSCHE
U- "
Rjtfoh
tot
Dankt cn Bedt* ftonde*
nodige goedheid der Goedertierne God, den löSep^ iqmher 1787, in de zonderlinge en alleronverwachtite redding dezer Stad, uit een allerëminenst gevaar, geIchopkcn, en dezelve confidererende als ten hoogfte waardig om in eene levendige gedagtenisfe en dankbaa, re erken tenisfe bewaard te worden; heeft na rype deliberatie goedgevonden: Dat wederom in dit Jaar. even als in de voorige Jaaren, op den 16 September aanftaande een plechtige gedagtenisfen zal gehoeden worden, cn dien conform verftaan, dat op Vrydag den 16 September aanftaande, des e.vonds ten half zes uuren in den Dom- en Jacobi-Kerken een Dank- en Bcdeftond zal gehouden worden,omme op eene byzonder plechtige wyze in het openbaar den Hoge en Goedertierne God te looven en te danken, voor de zonderlinge Verloslinge en Uitreddinge aan deze Stad, en derzelver Inwooneren gefchonken, en zo zigtbaar groot gemaakt; mitsgaders oqk om den Barmhertige God in ware ootmoedigheid, en oprechte nederigheid te fmeeken, dat bet hem behagen mag het Land en deze Stad, benevens derzelver Inwooneren, onder zyn genadig opzicht cn bewaaringe te neemen, en met zyn Goddelyk Heil te begunftigen, de Vrede, en goede orr de allezints tc| herftel'en en te bevestigen, cn de middelen daar toe door de Hooge Overigheid aangewend wordende, met zynen zegen tebekroonen, Op dat nu deze b-yzond:-re plechtige Godsdienstoeffening op het eerbiedigst gefchiede en waargenoomen wprde, mitsgaders aan de Burgers en Ingezetenen van Stad en Vryheid tebeeter gelegenheid gegeven werde, dezelve by te woonen; ordonneert de Vroedfchap aan alle Herbergieren, en Winkelieren , binnen deze Stad en Vryheid, geduurende den tyd der voorfchreven Dank-'en Èedeftond, hunne Huizen gefloten te houden, en geene Neering of Koopmanfchappen te exerceeren; gelyk ock aan alJe HaIldwerk- ep Arbeidslieden gelast word, hun



JAARBOEKEN, September, 1791. 1577
werk te ftaaken, alles op verbeurte van Drie Gulden, by ieder Contra ven teur te verbeuren", ten behoeve van deze Stad lalmoesfenierskamer
Zynde wyders goedgevonden, dat de AvondPredicatie in den Domkerk des Woendags, en dc Morgen Predicatie in de Jacobikerk des Donder dags, ftiiftaan; en dat d. ze op de gewoone wyze zal afgekondigt, gedrukt, en aangeplakt worden.
Ingevolge van voorfz. Refolutie , is den ir, dag dezer maand, het Gefchut van Stads Wallen gelost, plegtige gedagtenis der uitlogt uit deze Stad gevierd, en de Dank en Bedeftonde gehouden.
Het Capktel van den Ridderlyken Duitfchen Orden der Balye binnen deze Stad, den 13 dezer deszelfs Vergadering begonnen hebbende, is den t6 dezer gefcheiden, en Zyne Vorltelyke Doorluchtigheid den Heer Prins Fan Anbalt, Land Commandeur derzelver Balye, die tot het bywoonen derzelver Vergadering hier was gekomen, is den 17 September weder van hier vertrokken.
Tot Secretaris van hooggemelde Orden is aangefteld en heeft in die hoedanigheid den eed afgelegd , en dienst gedaan den Heer Mx.Wülem jacob van Nes, Advocaat voor den Edelen Hove vaa. Utrecht, in plaats en vermits den vry willigen afftand van deszelfs Vader, den Heer Mr. Fredrik Sigismund Coenraad van Nes, die zedert het Jaar 1762 opgeroeide post hg^ft waargenomen.
JNnnnn 4 Den
U-
TRECHT.
RcfoJ.
101
Dank. en Bedellonde.



u-
TRECBT.
FRIESLAND.
LEEUWARDEN,
Op den 29 der afgelopene maand Augustus kwam de Prins Erfftadhouder, 's avonds ten 6 uuren, aan 't Oranje - Woud in deze Provincie. Den volgenden dag, niet tegenftaande de aanhoudende ftortregenen, vergaderden aldaar op 't open veld veele
1578 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Den 29 dezer maand hebben de meefte Leden der Regeering, nevens andere Lie» deti van aanzien, zich van hier naar Soestdyk begeeven,om Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder , die daags te voren van de reize naar de Provinciën Friesland en Groningen is terug gekomen , wegens Hoogstdeszelfs behouden aankomst te begroeten.
Den Hoog Geleerden Heer Stephanus Joan* nes van Geuns Matth.f Zoon, heeft deszelfs post als gewoon Profesfor Medicina,, Botanices & Phyftologice aan dezer Stads Hooge School aanvaard , met het houden eener plegtige Redevoering : De Studio Botanica inter Batavos inftaurando is, ter aanpryzing van eene meer vlytige beoeffening der Kruidkunde in ons Vaderland.



JAARBOEKEN, September, 1701. 1579
Ingezeetenen. Op den 31 nam de Vorst by den Heer M. V. Scheltinga, Grietman van Schoterland het middagmaal, deedt na de maaltyd een bezoek aan het huis van den Heer E. d. van ldema, Grietman van ^Engwirden, en doorwandelde het gantfche Dorp 't Heerenveen, onder veel vreugdegejuich; de ftraaten pronkten met een aantal vlaggen, en des avonds was het huis van den Advokaat J. Munniks verligt. Den eerften Sep. tembér nam Zyne Doorluchtige Hoogheid de reis herwaards naar Leeuwarden over de Joure: jammer was het, dat de geweldige wind en regen veel hinderden aan een groot getal Eerevlaggen en Kroonen, waar mede de Burgery dit fraay Dorp had vercierd; een groot getal Jongelingen en Meisjes, de Iaatfte allen in het wit gekleed, overreikten aan Zyne Doorluchtige Hoogheid een Gefchrift, behelzende betuigingen van hunne blydfchap en vergenoegen. Van de Joure reedt Zyne Hoogheid naar Oude Bo rn,nam het Ontbyt by den heer T. V. Lyklama a JSyehoit; Grietman van Utingeradeel, en naderde deze Stads Vesten 's namiddags ten 4 uuren, onder't klokkengefpel en het losfen van 't kanon, 's Avonds hebben nog eenige Heeren zo Politiek als Militair, als mede eene Commislie uit den Edele Achtbaare Magiftraat en Vroedfchap, en het gantsch lichaam van Heeren Bevelhebberen gehoor gehad, het geen den volgenden dag aan veeJe Ingezeetenen, als ook aan de Eerwaarde Nnnnn 5 Ker-
Leeu<
WAS.' DEN.



ij8o NIEUWE NEDERLANDSCHE
Leeuwarder.
Franeker.
Den 12 September hadt men hier het ger noegen, Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Erfftadhouder binnen deze Vesting
te
Kerkenrar.den zo van de Nederduitfche , Walfche als andere Gemeenten, is verleend.
Den 6 September vertrok Zyne Hoogheid naar Sneek , verder in 't nabygelegen Ysbregtum, op de Buitenplaats van den Heer Grietman E. S. G. J. van Burmania Rengers, alwaar Hoogstdezelve het middagmaal hielde.
Den 7 September trok op verzoek van den Achtbaren Magiftraat, de Schuttery dezer Stad, des avonds ten 5 uuren, voor Zyne Doorluchtige Hoogheid gewapend op.
Zyne Hoogheid fchonk aan ieder Espel twee ankers Wyn, het welk door de Wagten van tyd tot tyd in alle vergenoegen en vrolykheid is genuttigd.
Zyne Hoogheid heeft verfcheidene togtjes door deze Provincie, naar verfcheidene Steden en Plaatzen, als mede naar Hoogstdeszelfs Souvereine Heerlykheid Ameland, gedaan, en heeft den 16 September over tfercum naar Beefterzwaag, en den 17 van daar naar Groningen de reis aangenomen.



JAARBOEKEN, September, 1791. 1581
te zien. Zyne Doorluchtige Hoogheid Stads Territoir betredende, werden alle de Klokken geluid, en voor de Stad uit het Rytuig flappende , door eene Commisfie uit den Magiftraat, beftaande uit de Heeren Jr. Ren* gers i Bergemeefter sldema en den Secretaris Herbell, ontvangen, en door eerstgemelden Heer begroet. Vervolgens door gemelde Commisfie, omringd met eene groote menigte andere menfchen, naar het Stadhuis geleid, wordende Hoogstdenzelven aldaar door den voorzittende Burgemeefter B. Bouwens, ontvangen, en door den gcheelen Magiftraat en Vroedfchap , naar de Vroedfchapskamer begeleid; aldaar gaf Zyne Doorluchtige Hoogheid gehoor aan der Magiftraat en Vroedfchap, en werdtdoor dei: Heer Rengers, met Hoogstdeszelfs komst, binnen Franeker , geluk gewenscht. Wy ders was 'er gehoor voor de Heeren var den Gereformeerden K eiken raad, Rectoren Roomfchen Kerkenraad, enz. Van hier ginj .Zyne Hoogheid naar Burgemeefters Kamer waar de voornaamfte Vrouwen der Stad zig bevonden, wordende aldaar door eene van haai begroet; Zyn Hoogheid beantwoorde zulk zeer heufchelyk, en begaf zich,onder gelei de der Heeren Curatoren, naar de Acade mie, wordende aldaar door de Heeren Pro fesforen en Studenten ontvangen: den Hoog leeraar Fan Foorst, deedt by die gelegen heid, eene aanfpraak in 't Latyn, 't wel] dpor Zyne Hoogheid in die zelfde taal
be
Franseer-
1
f i
I



1582 NIEUWE NEDERLANDFCHE
Frane-
KER.
HAK.IyINGEN.
Den 12 September hadt men ook hier het genoegen, van den Prins Erfftadhouder binnen de muuren van deze Stad te ontvangen.
Wanneer Zyne Doorluchtige Hoogheid 's nademiddags om half 2 uuren, tot aan de Stads Vesten genaderd was, tradt Hoogstdezelven uit het Rytuig, en werdt door eene Commisfie uit de Stads Regeringe (beftaande
beantwoord wierdt, en Zyne Hoogheid wierdt ook door den Heer Suringar, als de oudfte Student der Theologifche Faculteit, in den naam der Stui enten , begroet. Na aldaar eenige proeven , door den Heer Tholen gedaan, gezien, den Hortus Medicus bezigtigd, en eenige Chemifche proeven van den Heer Tpey bygevvoond te hebben, begaf Zyne Hoogheid zig, verzeld van de Heeren Curatorenen verder gevolg, naar het Huis van den Heer Rengers, die hun allen op een ontbyt onthaalde. Van hier ging de Prins naar de Martini Kerk . en van daar naar het gedenkteken van Graaf Nasfau, en vertrok onder het luiden der klokken naar Harlingen. Op alle Toorens waaiden de vlaggen, gelyk ook op alle binnen en buitenleggende Schepen; op de Toorens werd Muziek gemaakt , en Wilhelmus van Nas/ouwen gefpeeld enz.



jaarboeken, September, 1791. tjss
de uit den Heere ƒƒ. IV. Baron van Pletten* ] berg, den Heere voorzittende Burgemeester] Simon Friefeman, en den Heere Augufti* mts Mockema, oudfte Raad in de Vroedfchap,) ontvangen, en door gemelden Heere Baron Van Plettenberg begroet.
Zyne Doorluchtige Hoogheid, met des« zelfs Gevolg, onder geleide van voorzeide Heeren, tot binnen de Poort genaderd zynde, wierdt met 21 Schooten uit het grof Gefchut van de Stads Wal vereerd. By 't inkomen der Poort, hadden de Kinderen uit het Stads Weeshuis, welken alle op het beste uitgedost en op 't fraaifle rnet Orange vercierd waren, zich in twee reyen gefchaard, tot welke Zyne Doorluchtige Hoogheid genadert zynde , door een Weesjongetje en Meisje wierdt aangelprooken en geluk gewenscht.
De Schuttery van deze Stad, welke ten dien einde 's morgens al vroegtydig in de Wapenen verfcheenen was, had zich op het terrein by de Lombarts Pyp geposteerd.
Zyne Doorluchtige Hoogheid wierdt, met Hoogstdeszelfs Gevolg, door de Commisfie uit de Regeering, en onder eenen grooten toevloed vanmenfchen, naar 't Stadhuis geleid, tot in de groote Raadzaal, door den Heere H. IV. Baron van Plettenberg, uit naam, en in tegenwoordigheid van de gantfche Stads Regeeringe, begroet. Waarna Zyne Doorluchtige Hoogheid gehoor gaf aan eene Commisfie uit den Kerkenraad der Gerefor-
meer-



HAr-
i.ingeï
1584 NIEUWE NEDERLANÖSCHE
meerde Gemeente , en vervolgens aan dié r. der Lmherfche Gemeente, aan eenige particuliere Leden uit de Regeeringe, en dd Officieren van 't Guarnizoen enz.
De Séhuttery middelerwyl, van hunne eerfte Staanplaats, onder een Veldmuzyk, door de Hoogftraat, langs de Noordkant van den Noorderhaven, en vervolgens langs de Zuidkant van deNoorderhaven tot voorby het Stadhuis trekkende, begroetten Heeren Bevelhebberen Zyne Doorluchtige Hoogheid in den Marsch; vervolgens trok de Schuttery op een afftand van het Stadhuis, en Zyne Doorluchtige Hoogheid, gaf aan Heeren Bevelhebberen gehoor.
Na zulks vertoonde Zyne Doorluchtige Hoogheid zig van de Puye van den Raadhuize, aan de menigte van menfchen, welke alle rykelyk met Oranje vercierd, en ten einde om Hoogstdenzelven te zien, voor het Stadhuis zaamgevloeid waren, by welke gelegenheid Zyne Doorluchtige^Hoogheid met een drievoudig Hoezée begroet wierd.
De Erfftadhouder van een min omflagtig, dog zeer net gefchikt ontbyt, (ten dien einde op het Stadhuis in gereedheid gebragt,^ eenige verfrisüng genooten hebbende , nam Hoogstdenzelven affcheid van de Regeeringe, en wierdt door dezelve Commisfie , "in dezelve rangfchikking der Regeeringe, van het Stadhuis afgeleid, zo als Hoogstdenzelven ontvangen was.
Wyders begaf Zyne Doorluchtige Hoogheid



JAARBOEKEN, September, j79t. iy8y
heid onder den Reeds duurenden toevloed ] van menfehen, en het geroep van Hoezée,] (begeleid wordende door eene Commisfie Dit het Edele Mogende Collegie ter Admiraliteit,) zich ter bezigtiging van 'sLands Magazynen, en eenige van 'sLands Oorlogfchepen , van welke de Admiraals-, en eene groote menigte andere vlaggen woeyenj ook bezigtigde Zyne Doorluchtige Hoogheid de Nieuwe Kerk, by welke gelegenheid de Organist Jan Feddema, het Orgel hooren liet.
Voorts wandelde de Prins met Hoogstdeszelfs gezelfchap, door eenige dervoornaamfte ftraaten van de Stad, bezigtigde een menigte Eerebogen, door de goede Ingezeetenen ter eere van den Vorst opgeregt, begaf zich naar 'sLands Huis, van waar Zyne Doorluchtige Hoogheid met deszelfs Gezelfchap , tegen den avond naar het Bilde vertrok.
BöLSVCARD.
00.
Het was den 9 September dat Zyne Doof. luchtige Hoogheid, den Heere Prinfe vari Orange en Nasfau,Erfftadhouder, van Leeuwarden ook een keer herwaards deedt. Van de komfte des Vorst verwittigd, lieten veele Burgers en Ingezeetenen, vlaggen voor hunne huizen waayen, andere weder van hunne Vaartuigen en Jachten, 't welk aan het
oog
rÏAR*-



Bolsward.
i586 NIEUWE NEDERLANDSCHE
002 der aanfchouweren een genoegelyk ge* zigt opleverde. Zyne Doorluchtige Hoogheid tot op Stads Grondgebied genaderd, wierdt door het gefchut van de Stads Wallen begroet, en by de poort uit de koets getreden, aldaar door twee Heeren uit de Regeering verwelkomd, en door dezelve, onder "t geleide der Burger - Bevelhebberen , alle in het zwajt gekleed , tot aan het Stadhuis (van welks Tooren een fraaye vlag afwaay* de ) geleid; al waar Zyne Doorluchtige Hoogbeid door de Magiftraat ontvangen, en op den Raadkamer gekomen zynde, door den H°er Jr. Schelto van Hiemfira, namens Hun Achtbaarhedens met eene gepaste Aanfpraak wierde verwelkomt: waar na Zy* ne Doorluchtige Hoogheid gehoor verleende aan de Gezwooren Gemeente, of Vroedfchap, uit welkers naam de Prins door d* Oud Burgemeefter Koopmam ins. eelvks wierdt begroet; vervolgens verleende 2vne Doorluchtige Hoogheid gehoor a»a de Heeren Bevelhebberen, aan de Eerwaarde Kerkenraad der Gereformeerde Gemeente, als ook aan eene Commisfie uit de Doopsgezinde Gemeente, en aan den Roomichen Partoor L. Ign. Pluim, alhier; na dat Zyne Doorluchtige Hoogheid het ontbyt op t Raadhuis hadde gebruikt, bezigtigdeHoogstdezelve onder het geleide van de Magiftraat en Vroedfchap, en Heeren Bevelhebberen, het Stads Armenhuis en Weeshuis, de^ St.



JAARBOÉKKN, September, 1701. 1587
Martini Kerk, over welk heerlyk en fiatelyk Kerkgebouw, pronkende met een van ouds wydberoemd Predikgeftoelte, en een voor weinig Jaaren zeer fraai en prachtig geftigt Orgel, eh andere merkwaardigheden, Zyne Doorluchtige Hoogheid deszelfs voldoening te kennen gaf. Van hier begaf zich de Prins naar het St. Anthohy Gasthuis, en dit Gebouw bezigtigd hebbende , vertrok Hoogstdenzelven, na plegtig affcheid tc hebben genomen , ongeveer ten half drie uuren , onder het losfeh Van het Gefchut, naarWorkum.
W O R K U M>
Den 9 September hadt mén hier ook hét genoegen om Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Prinfe Erfftadhouder binnen onze Stad te mogen zien, zynde Zyne Doorl. Hoogheid 's namiddags, omtrend 3 uuren aah het Noordeinde, alwaar Hoogstdenzelven, uit zyn rytuig getreden zynde , door eenë Commisfie uit de Magiftraat eh Vroedfchap dezer Stad, met eene gepaste aanfpraak wierdt begroetj en van daar te voet, onder eenen grooten toevloed van menfchën van allerley tang, naar het Stadhuis geleid, met een geftadig gejuich: op de Vroedfchaps Kamer ontvangen zynde, verleende zynde Doorluchtige Hoogheid, zo aan eene Commisfie Ooooö dit
BolswArd*



WoRKUM.
Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder, 'wierdt den 14 September door eene Commisfie uit de Regeering, van de Halfmaans Poort naar het Stadhuis geleid; vervolgens door Haare Achtbaarheden op het zelve met gepaste aahfpraaken ontvangen, en, na dat Zyne Doorluchtige Hoogheid gehoor had verleend aan de herwaarde Kerkenraad van de Gereformeerde Gemeente,
!j88 NIEUWE NEDERLANDSCHE
uit de Eerw.Kerkenraad dezer Stad, als eenige andere Heeren, gehoor, waar na Hoogstdenzelven door den Heer D. B, van dér Haar, Heer van Campers Nieuwland,op eene daar toe op zyne kosten vervaardigd middagmaal wierdt onthaald. Na het eindigen van het zelve, begaf Zyne Doorluchtige Hoogheid zich na de Kerk, èn van daar te voet naar de Sluis, onder geleide van dezelve Achtbaare Magiftraat én Vroedfchap; aan het rytuig genaderd zynde', nam de Stadhouder affcheid van de Commisfie, betuigende zeer voldaan te zyn over de vriendelykheid en toegenegenheid , onder anderen zigtbaar in de Eerebogen opgeregt, onder welke Zyne Doorluchtige Hoogheid doortrok, en in een menigte vlaggen en wimpels , die van de huizen en ichepen waaiden, enz.
D O C K U M.



Jaarboeken, september, 1701. ij80
te, Officiers vm de Krygsbezettingen, en en verdere Heeren , is ter Middagmaaltyd by de gezamentJyke Leden van de Magiftraat en Vroedfchap onthaald. Na het middagmaal heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid de Stad en Kerk bezigtigd > en niet 't vallen van den avond affcheid genomen van de Regeeringe , welke Hoogstdenzelven uitgeleide hebben gedaan to,t buiten de Hanspoort, wanneer de Stadhouder met 21 ichooten uit het grof gefchut van Stads wallen, gelyk by Hoogstdeszelfs aankomst, is begroet.
S n e e k.
Den .6 September hadden wy hier het genoegen, Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder, binnen onze wallen te zién verfchynen. Al vroeg in de morgen, zag men eene menigte vlaggen, van de huizen Schepen en Jagten waayen, 't welk eene fraaye vertooning maakte; eenigen tyd voor de aankomst van Zyne Doorl. Hoogheid, bergaf zich eene fchaar'van weluitgedoschte Joni gelingen, en een réi van in het wit gekleede Jonge Dochteren, tot buiten de poort, alwaar zich tevens eene Commisfie uit den Achtbaaren Raad dezer Stad plaatfte, om den Prins te verwelkomen, welke, tot op Stads Grondgebied genaderd zynde, van eene daar toe Ooooo 2 ge-
Doc-
KUM.



Sneek.
lS9o NIEUWE NEDERLANDSCHE
gemaakte battery met 21 fchoten wierdt ^ Sroer voorde poort gekomen zynde, Wierot lyne Hoogheid', uit naam der Burgereu vezogt uit het rytuig te treden gelyk gefchiedde, wordende door gemelde Gommis (\P met eene gepaste aanfpraak , verwei komt waarnefn der gemelde Jongelingen S^geTykén Zyne Doorluchtige Hoogheid uit aller naam, begroette, en door, een der Tonae Dochteren, mede uit aller naam, met ïeïvers weid toegejuicht, al het welk door S Stadhouder, fn gepaste bewotdrngen. beantwoord werd. Door V™"*^
|eyZnengDoorlnchtiPge Hoogheid ter Stad in, verzeld van een menigte aanfchouwers tot het Stadhuis genaderd 'JTJ* Vorst, door de aldaar gebleven Leden .der Regeering ontvangen en gele id, tot de groote Vroedfchapsza.1 alwaar de gant fche Vroedfchapgefchaard Rond, wordende Zvne Hoogheid door den voorztttenden HÏÏ.fti naam, verwelkomt. Hier ST verleende de Prins gehoor aan het Collesie der Bevelhebberen, aan eene CommS uit de Eerwaarde Clasfis van Sneek uit de Eerwaarde Kerkenraad, als ook aan eene Commisfie uit de oude Vlamin£?■ tl uit de Doopsgezinde Gemeente; waar na Zyne Hoogheid onze groote Kerk beSt gdf, en door een klein doch goed S?ek2ve rascht wierdt. Omtrend half dne



JAARBOEKEN, September, 1791. 1591
uuren vertrok Zyne Hoogheid , onder het gewoon falut, naar het naby gelegen Dorp Ysbregtum, ter maaltyd by den Keer Grietman Jr. E. S. G. J, van Burmania Ren~ gers. Nog dien zelfden avond wedergekeerd zynde en plegtig van den Magiftraat affcheid genomen hebbende, onder betuiging van Hoogstdeszelfs genoegen over derzelver gul onthaal, begaf zich Zyne Hoogheid in het aldaar gereed leggende Jacht naar Leeuwarden,
Sloten.
Den 10 September hadt men hier de eer van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prinfe van Orange en Nasfau, Neerlands Erfftadhouder, benevens Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Van Waldeck, en verder gezelfchap binnen onze Wallen te zien aankomen. Zyne Doorluchtige Hoogheid wierd door de Commisfie uit de Magiftraat en Vroedfchap onder 't losfen van 't kanon buiten de Stad verwelkomd , door Jongelingen en Jonge Dogteren wel gekleed, buiten dé poort begroet , en al ftrooyende naar het Stadhuis begeleid, alwaar Zyne Doorluchtige Hoogheid door de verdere Leden van Magiftraat en Vroedfchap wierd ontfangen en begroet; waar na de Prins, na voor af aan den Wel Eerwaarde Kerkenraad en andere HeeOoooo 3 ren
Sneek»



i5j>2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Sloten.
Den 6 September omtrend 6 uuren, hadt men, gelyk in andere Steden, het genoegen van Zyne Doorluchtige Hoogheid, Neêrlands Erfftadhouder te mogen ontvangen, zynde door een Commisfie uit de Regeering, aan het einde van de Stad verwelkomd, en naar het Stadhuis geleid, alwaar de andere Leden der Regeering zig bevonden, eenige verfrisfehing gereed ftondt, en Zyne Doorluchtige Hoogheid door den Heer Burgemeefter A. Taykes, namens de Magiftraat en Vroedfchap wierd begroet.Vervolgens heeft Hoogstdenzelven gehoor verleend aan de Eerwaarde Kerkenraaden der Gereformeerde en beide Doopsgezinde Gemeenten , en na eenigen tyd op het Raadhuis vertoefd te hebben, de Kerk en 't Huis van den Heer A. Taykes bezigtigd: en, na weder op het Raadhuis verfclieenen zynde, heeft de Stadhouder affcheid genomen van de Regee. sinff, door welke Hoogstdenzelven weö der
ren gehoor te hebben verleend, door Hun Edele Achtbaaren ter maaltyd wierdt ontvangen, en daarna de Kerk bezigtigde,de Stad door, en rondom Stads wallen wandelde, en na van de Regeering affcheid te hebben genomen, des avondsten 7 uuren van hier naar Leeuwarden vertrok.
Hindeeopen.



JAARBOEKEN, September, 1701. 1593
der uitgeleid is na de Koets, om verder de reize voort te zetten , nog dienzelven avond naar Molquetum en Stavoren; de toevloed van aanfehouwers, het vlaggen van de beide Toorens en Schepen, en voor de Huizen, was even als in de andere plaatfen.
H o l w e s. t.
Den 14 September ten half elf uuren, hadden wy mede het genoegen Zyne Doorluchtige Hoogheid van 't Eiland Ameland by ons te zien aanlanden; Hoogstdenzelven wierdt op ftrand, onder een menigte aanfehouwers en driemaal geroep van Hoezée, verwelkomd door den JHeere Grietman Harinxma en 't Gerechte van Westdongeradeel, en van daar geleid in een Tent, alwaar Zyne Doorluchtige Hoogheid met deszelfs Gevolg by den Heer Grietman Harinxma thoe Sloten, een ontbyt nam, en van daar te voet naar dit Dorp wandelde, door een opgerigte Eere« boog, en vertrok omtrend twaalf uuren van hier naar de nieuwe Zyllen, en vervolgens naar Dockum.
Ooooo 4
STAD
Hindelopen.



iy94 NIEÜWS NSDERLANDSCHS
STAD EN LANDEN.
Groningen;
Gro-
kingen»
Den 17September kwam den Prins Erft ftadhouder alhier onder het gebuide? van 63 Kanonfchoten aan. Dien zelfden avond ontving Zyne Doorluchtige Hoogheid, met degebruikelyke ftaatfie,de verwelkomstbegroetingen van de onderfcheiden Hooge Collegien enz. Den 18 September des Zondags woonde Hoogstdenzelven voor den middag den 'Godsdienst by in de Groote Kerk onder 't gehoor van Do. Sypens, verfcheen vervolgens op de Parade, waarna Zyne Doorluchtige Hoogheid een bezoek afleidde by den Heer Generaal Lewe; des namiddags was Hoogstdenzelven tegenswoordig by den Godsdienst in 't Fransch3in de Broer Kerk, onder het gehoor van Do. Guyot. Den 19 September des morgens woonde Zyne Doorluchtige Hoogheid de Landdags-Vergadering dezer Provincie by, en zag den 20 des morgens de Kavajlery te voet, de Guardes, en de Compagnie Grenadiers van Stuurt % hunne Wapenoeffeningen verrigten.
Den 23 bezigtigde de Prins Stads Werkhuis , en de inrigting tot onderwys der Dooven en Stommen, waar over den Stadhouder zo voldaan was,* dat Hy den Eerwaarden
Heef



JAARBOEKEN, September, 1791. 1595
Heer Onderwyzer, den Franfchen KerkenLeeraar Guyot, met eenen kostbaaren gouden Snuifdoos vereerde, en 12 ducaaten aan de doove en ftomme Leerlingen fchonk. Den 24 des voormiddags woonde Zyn Hoogheid de Landdag van de Edele Mogende Heeren Staaten van Stad Groningen en Ommelanden by; des namiddags wierd Zyne Doorluchtige Hoogheid by den Heer Graaf Van Heiden, Drosfaard van het Landfchap Drenthe, op Laarwoud te Zuidlaaren, ter middagmaaltyd onthaald. Den 25 September heeft die Vorst des voormiddags in de Martini Kerk , en des avonds in de Academie Kerk den Godsdienst bygewoond, en des avonds het Muziek der Heeren Studenten in den Tuin van het Prinfenhof. Den 26 heeft de Vorst de afscheidsgroeten pntvangen, nam het middagmaal by de Edele Mogende Heeren van de Ommelanden, en is vervolgens onder het losfen van het kanon en het luiden luiden en fpeelen der klokken, ten 3 uuren, naar Asfen vertrokken.
T LANDSCHAP DRENTHE.
A s s e n.
Den 26 September des avonds ten vyf uuren, ontvong deze plaats binnen Óoooo 5 haa-
Gro-
NJNGEIf.



ijoö NIEUWE NEDERLANDSCHE
Assen.
ORDONNANTIE*» INSTRUCTIE voor den ETSTOEL der LANDSCHAP DRENTHE.
GENERALE ORDONNANTIE.
i. T\e Etftoel zal, buiten den Heer Drost, beftaanuit agt Raaden en een Minister, onder den naam van Raad en Landfchryver, waarvan de oudfte der agt Raaden, by abfentie van den
Drost
haare Cingels Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, die by zyne aankomst door de gefchaarde Burgery wierd begroet, en door Hun Edele Mogende de Heeren Drost en Gedeputeerde Staaten ontvangen, waar na de Leden van den Ho» ve, verdere Amptenaaren en onderfcheidene Perfoonen ter gehoor wierden toegelaaten. Hier na deedt Zyne Hoogheid door het beroemde Sterrebosch, het geen niet weinig aangenaamheid aan dit Vlek hyzet, een groote wandeling , gevolgd van een zeer net avondmaal. De Prins is den 27 September des morgens vroeg van hier naar het Loo vertrokken.
Door de Heeren Ridderfchap en EigenErfdens, Staaten der Landfchap Drenthe, is den 30 September 1791, de navolgende Ordonnantie en Inftruétie voor den Etftoel der Landfchap Drenthe vastgefteld:



JAARBOEKEN, September, 1791. 1597
rost als Prajfident zal fungeeren, onder den titul van Dros/ard en Kanden in den Etftoel: zullende de Heer Erfftadhouder in der tyd, praftnt zynde zo als in alle de Hoven van juftitie binnen de Provinciën plaatze heeft, in dit Collegie kunnen prafi • deeren.
2. Deze Raaden en Minister zullen moeten zyn ingeboorne Landzaaten, of door dadelyke admisfie ten Landsdage genaturalifeerde ingezetenen dezer Landfchap, zynde gepromoveerde Recbts-Dodtoren, Caan welk laatsgemelde requifit men nogtans by de eerfte oprigtingniet zal zyn verbonden,) zonder onderfcheid van Adel of onadel, boven de 25 jaren oud, ledemaaten der Hervormde Kerk, welke,nog in nog buiten de Landfchap, eenig ander Ambt mogen bekleden, of ten Landsdage verfchynen.
3. In den Etftoel zullen geen Raaden mogen verkoren worden, die in de op- en neergaande linie in infinitum, in de zydlinie tot in den derden graad, in de zwagerfchap tot in den tweeden graad, inclufive, eikanderen beftaan, zo lange de zwagerfchap continueert,
4. De Raaden zullen voor de eerftemaal door den Heere Erfftadhouder worden aangefteld, en vervolgens, by vacature door afftand of fterfgeval, mede by Hoogftdezelve, uit een nominatie van drie perfoonen, door de Collegien van Drost en Gedeputeerde Staaten en den Etftoel conjnnSlim^ binnen zes weeken na de vacature, op uitfehryving van Drost en Gedeputeerden, vergadert, te formeeren en overtezenden in volgende manier:
„ DOORLUCHTIGE , HOOGGEBO„ REN VORST en HEER!
„ De Ordinaris Raad in den Etftoel Mr. N. N.
» op
Assen.
Ordonn. en Inftr. voor den Etftoel.



ijq8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Assen.
Ordonn* en Inflr. voor den Etftoel.,
„ op den , dezes jaars zynde overleden,
„ (afftand gedaan hebbende) zo hebben wy ons „ verpligt gevonden Uwe Doorluchtige Hoog„ heid kennisfe te geven, dat wy ingevolge Art. „ 4. der Ordonnantie op den Etftoel, vergadert „ zynde, na rype en ernftige overweging , cp „ onzen Ambts Eed, zonder in aanmerking te
nemen eenige recommandaticn, follicitatie, bc„ trekkinge van vriendfehap en gunfte, of eeni„ ge andere beweegreden, alleenlyk de gefchikt„ held der perzoonen voor oogen houdende, tot ., vervulling dezer vacature hebben genomineert,
„ Mr.
„ Die wy, als tot dezen post de bekwaamfte,
en van de nodige qualiteiten voorzien, de Eer „ hebben Uwe Doorluchtige Hoogheid te prelec-
teeren, met gedienftig verzoek, daaruit ten dien„ fte der Juftitie ten fpoedigften keuze te willen „ doen,
„ Waarmede &c."
5, De Raaden door den Heere Erfftadhouder, invoegen voorfchreve , zynde aangefteld, zullen hunne Aften van aanftelling aan de Heeren Staaten , of Drost en Gedeputeerden, moeten exhiberen , omme aldaar geregiftreert te worden, en voorts aan handen van denzelven de Eed van zuivering en getrouwheid moeten afleggen en ondertekenen.
Forma van de Eed der Raaden inden Etftoel.
„ Gy looft en zweert, dat gy als Raad in den s, Etftoel, over alle zaaken, procesfen, die al,, daar zullen dienen, recht oordeelen en Senten„ tien zult helpen vinden, en wyzen na des Landfchapswetten en Uwe beste kennisfe, al-
„ toos



JAARBOEKEN, September, 179I. ij90
„ toos God en de Juflitie voor oogen hebbende , en zulks niet te laaten om lief of leet, giften of* I,, gaven, vrièndfchap of vyantfcliap, of om eeni,, ge zaaken wille; dat gy verders, U in allen dee„ len, naar de Ordonnantie en. In flruftie op den „ Etftoel gearrefteert, of nog te arrefteeren, zult ,, gedragen, en in 't byzonder, U niet zult be„ moeyen en aantrekken zaaken, de politicque Re„ gering dezer Landfchap betreffende, of de judi„ cature over dezelve, en andere geprivilegieerde ,, zaaken , maar zulks overlaaten, en des voorko„ mende , renvojeeren daar het behoord 5 dat gy „ ook met alle yver en neerftigheid, zult helpen ,, voorftaan en befchermen, de Waare Christelyke „ Gereformeerde Religie, dewelke in deze Land,, fchap,alsin de andere Vereenigde Provinciën, ,, zal onderhouden worden; Zweeren voorts, de Soüverainiteit van de Staaten in de tegenswoordi„ ge Regeringsform, onder het Stadhouderlyke be„ iftier, zo als het zelve in de poinften van redres „ en verdere plegtige opdragt aan Zyne Hoogheid s) Willem de Vierde in het jaar 1749 eenpaarig is „ gedaan, en nader in 176Ö aan Prins Willem de ,5 Vyf de op denzelven vdet is gedefereert, in alle „ haare deelen te zullen helpen conferveeren, en maintineeren, en zo U mogte voorkomen, dat daar „ tegens opzettelyk iets ondernomen wierde, daar „ van aan de Heeren Staaten, den Heere Erfftad,, houder of Vrouwe Gouvernante in der tyd, of „ aan den tydigen Heere Drosfard ten eerften ken„ nisfe zullen geen.
„ Zo waarlyk hetpemy GodAlmagtig"
6. Vervolgens zullen de aften van aanftelling en Eedftaving aan den Etftoel worden vertoont, om daarop, na regiftratie derzelve, Seslle te nemen.
7. De Ordinaris vergaderingen van dit Collegie, on¬
der
Assen.
Ordonn', tnlnjlr, voor den Ëtftoil,



ïSöó NIEUWE NEDERLANDSCHE
Assen.
Ordonn. en Inftr.
Voor den EtftoeU
1 1
i 1 I i
der den naam van Lottingen, zuilen tweemaal des jaars gehouden worden, als de Iaatfte Dingsdag in Juny en de derde Dingsdag in November.
8. De Raaden znllenover de aldaar voorkomende zaaken hunne vota, met goede redenen bekleed, uitbrengen, en zal in cas van egaliteit der ftemmen de Heer Drost, en by abfentie de Minister concludeeren, zo evenswei dat in gevallen van geen eenftemmigheid de Landfchryver andermaal om vrage zal moeten doen, ten einde, zo veel mogelyk, eendragtelyk en op goede gronden beftoten werde.
o. Ingevalle 'er Crimineele gevangenen zyn , waarover de informatiën volledig zyn ingewonnen, zullen dezelve het eerst worden geëxpedieert, en vervolgens naar order van het Landregt de ter RoIIe gebragte procedures; wel verftaande, dat om een definityf vonnis te vellen; niet minder dan vyf Ordinaris Raaden moeten praefent zyn.
10. De Raaden zullen niet vermogen hunnefunctien waartenemen of advifeeren, in zaaken, waarin ievorens als Advocaten gedient, of eenig confult gegeeven hebben, nog ook in zaaken van hunne sloedverwanten in de op- en neergaande linie, nog ook over hunnen Broeder of Zuster, derzelver Kinderen , Omen of Moeijen , volle Nichten of Neeven, 't zy. van volle of halve Sibbe, aangelouwlykt of aangeboren.
En zal om verdere verwandfchap niemant mogen jefufpeflieert worden.
11. In't vervolg zullen'alle "requesten desDonderlags avonds in de eerfte week der Lotting moeen zyn ingelevert, om op een byzondere Rolle ge)ragt, in de Collegie gang opgehangen, en in orJer naar vervolg, te worden afgedaan, ten waare
de



JAARBOEKEN, September, 1791. looi
de aanleiding tot het prefenteeren van eenige andere requesten, na die tyd, ftaande de Locting, mogte geboren zyn.
12. Op deze vergaderingen, die tweemaal des daags, 'smorgens van 10 tot 12, en 's avonds van 5. tot 8 uur, na voorafgaand gebed moeten gehouden worden, zullen zo veel immers mogelyk, alle zaaken worden getermineert.
13. In cas 'er nootzaakelykeenigecommisfien vereischt worden, zullen de Gecommitteerdens ten laste van parthycn niet meer mogen declareeren, dan agt Guldens vacatie des daags, en vier Guldens voor verteering, en dus twaalf Guldens daags', voor de heen en terug reize mede te rekenen, zonder dat hoe genaamt eenige vertering ten koste van parthyen zal mogen gebragt worden; zullende de Advocaten by gelegenheid van zodanige commisfie hunne eigene vertering moeten betalen, en daar voor vier Guldens des daags, op dezelve wyze als van de Gecommitteerdens gezegd is, en daarenboven reftitutie van de uitgefchotene vertering op de heen en terug reize, als van ouds, in rekening mogen brengen. Welverftaande dat voor de Commisfien, welke ftaande Lotting in loco gehouden worden, zo als van ouds , niet meer zal mogen worden gedeclareert, dan voor ieder Commisfaris één Gulden, en dat ook ieder Advocaat dieswegens niet meer dat één Gulden zal mogen declareeren.
- • 14. Het zal evenwel den Etftoel niet vryftaan eenige commisfien cum plena te decreteeren, wordende dezelve ten eenemaal by deze verboden.
. 1 j. Zo het mogte voorvallen, dat buiten de Ordinaris vergadering eenige misdadigers op order van den .Heere Drost, ofte by Deszelfs 'abfentic van
den
AssEff.
Ordonn. en Inftr. voor-den Etftoel.



IÖ02 NIEUWE NEDERLANDSCHË
Assen.
Ordonn, en Inftr, yoor den Etftoel*
den prsefideerenden Raad wierden gedetineert, zd zo zal de Drost, of by abfentie de prsefideerende i na dat de informatiën zyn ingewonnen, deRaaderJ buitengewoon befchry ven, welke als dan opden Eed zullen moeten compareeren.
16. Insgelyks zal het verleenen van nódige provï' fien in zaaken van civile Juffitie, by onftentenis van vergadering en abfentie van den Heer Drost, gefchieden door ééne der Leden of Minister, op voorftel van den Heer Drost daartoe door de Heeren Staaten fpeciaal te authorifeeren.
Van ReVyften.
17. Indien parthyen by Sententien (in civilibus) zig bezwaard bevinden, zullen dezelve daarvanj ex iisdem aclis, revifie comform Landregte by de Heeren Ridderfchap en Eigenerfdens, ofbyonftentenis van Staats Vergadering by Drost en Gedeputeerden , met opgave van de Advocaaten hinc inde in de Zaak gediend hebbende, mogen verzoeken j welke als dan drie inlandfche onpartydige Regtsge* leerdert, dezelve qualiteiten hebbende als van de Raaden gezegd is, uitgenomen dat mede uit de Ambtenaaren mogen worden gekoren, zullen benoemen, om Op verfchryving van den Raad, de zaak, met en nevens drie Gecommitteerdens uit derzelver midden, te refumeeren, en eindeiyk te termiheeten.
Zullende de Raad gehouden zyn, ingeval ter eerfte inftantte dispariteit van ftemmen mogte hebben
Elaats gehad, tot de revifie te committceren twee ,edert welke yoor, en één Lid welke tegen dé Sententie a quo gevoteert hebben; ten welken einde ter eerfter inftantie, in alle zaaken revifibel zynde, van de uitgebragte vota een fecreet prothocol zal moeten morden gehouden, ter kennisfe des Raads*
18. Bv abfentie van den Heere Drost, zaldeoudfte
1 def



JAARBOEKEN, Septctnbet, 1791. 1Ó03
der Ordinaris Raaden, tot de revifie Gecommitteert, aldaar ter Vergadering prssfideeren, doch zulten de drie toegevoegde Revifeurs, naar rang van jaren, hunne advifen het eerst voor de Ordinaris Raaden, en mede met goede redenen bekleed moeten uitbrengen , en zal ingevalle van evenwigt van Remmen, by abfentie van den Drost, overeenkomftig het advys van den Minister geconcludeert worden.
19- De Revifeurs van hunne benoeming, door aanfchry ving van de Heeren Staaten , of het Collegia van Drost en Gedeputeerden verwittigt zynde, zullen gehouden zyn, wanneer bevorens in de zaak geadvifeert of geconfuleert hebben, of uit eenigen anderen hoofde die commisfie mogten willen declineeren, alsdan daarvan, ten 1'poedigften, ter Secretarie kennis te geven, ten einde anderen in derzelver plaats zo vroegtydig kunnen worden benoemt, dat van die benoeming, inden beginne van den Lotting, aan den Etftoel kennis kan worden gegeven.
20. Voor en aleer tot de revifie van eenige procedure word getreden, zullen de toegevoegde Revifeurs gehouden zyn, aan handen van de Gecommitteerue Ordinaris Raaden, deze navolgende Eed te ftaven en ondertekenen.
Forma yan de Eed der toegevoegde] Revifeurs,
„ Gy looft en -weert, dat gy in de zaak van N.N. die voor U Lieden als toegevoegde Revifeurs zal
„ dienen , bevorens niet hebt geadvifeert, cn in dezelve regte oordeelen en Sententien zühhelpeö vinden en wyzen, naar des Landfchaps wetten en Uwe beste kennis, altoos God en de Juftitie voor oogen hebbende , en zulks niet te laaten om lief of leed, giften of gaven, vriendfchap „
9, of vyandfehap, of om eenige zaaken willen.
Ppppp „ Ze
Assën.
Ordonn, en Inftr% voor den Etjlod,



Assen.
Ordonn. e?i Inftr. voor den Etftoel.
1604 NIEUWE NEDERLANDSCHE
„ Zo v/aar helpe U God Almachtig."
21. Aan ieder toegevoegde Revifeur zal voor ieder revifie door de Landfchap worden betaald veertig Guldens, zonder iets ten laste van paa-tyen te mogen brengen.
22. Het zal in 't byzonder den Etftoel incumberen naauwkeurige toezigt te nemen , dat depupillaire zaïken, conform Landregte en het belang der minderjarigen , worden behartigd, en de orders daar op gefteld, of nog te ftellen, exaótelykworden nagekomen.
23.. Zal ook goede opzigt hebben op de Officieren der Juftitie, en derzelver Suppoosten, voor zó verre de Juftitie betreft, en dat de gevangenen conform Landfchaps ord-rs worden getra&eert.
24. En Generalyk zig nauwkeurig moeten gedragen naar den inhoud der Inftruftie hier na geïnfereert.
25. Voor het waarnemen dezer fundtien zal ieden Raad een jaarlyks Traftement genieten van Een Duizend Guldens, en daarenboven ieder, nevens de Minister, ééne Gulden prsefentie geld t'elken Sesfie.
25 En zal boven dien niets ten las te van de Landfchap mogen worden gebragt, als alleen ingevalle van buitengewoone Crimineele Vergadering, wadneer des daags vyf Guldens zullen mogen declareeren , zonder eenig pra;(éntie geld.
27, By inkomftige vacature van het Landfchryvers ambt, zal de Minister van den Etftoel tot een iaarlyks Traftement genieten Twaalf Hondert Guldens , en de gewone emolumenten , uitgenomen ' nog-



JAARBOEKEN, September, 1791. iéój
fiögtahs dié geene, wélke aan de tegenwoordige Raad en 1 .andfchryver Mr. IV. Ij. Erkenswyk fpeciaal, by Refolutie van heden, zyu toegelegd,welke in 'c vervolg zullen ccsfeeren.
28. Waarentegehs Raaden én Minister ten behoeve van 't Co,ïiptöir Generaal dezer Landfchap, ieder zullen moeten betalen een sequivalent van Een Duizend en vyf honderd Guldens, in driejaren, telkens een derde te voldoen.
29. De Mihisterder vergadering zal gehouden zyri telken halve jaar een exacte notnl der gehoudené Sesfien, en onfangene orders (die ten voordeeleder Landfchap zullen koomen,; ter Secretarie te bezorgen , ten einde ter betalinge der prtefentie gelderi Ordonnantie kan worden geflagen.
30. Insgeiyks zal de Minister telken jaare mede dpgeven de Crimineele vergaderingen, zo in dat jaar gehouden zyn , me" expresfie hoe veel vacatiën voor de Raaden , Minister en Landspanders zyn gedeclareert, ten ëihde voor het' beloop dier Suinmen by Drost en Gedeputeerden Ordonnantie kari worden gedepecheert.
INSTRUCTIE
li Drosfard en Raaden zullen in naame van Heeren Ridderfchap en Eigeherfdens, en dus van wegens de hooge Overigheid dezer Landfchap, de CrL mineele en Civile Juftitie, in het hoogfte resfort4 til oefenen, naar Landrëgte eh zodanige wetten ed Ordonnantiën als thans exifteereri , ofte door dé Heeren Staaten naderhand mogten worden gemaakt, beraamt en vastgefteld.
?.. Alle Sententiën zullen op naam van Drosfard PPPPP 2 ed
AsSEEï;
Ordinhi en Inftri voor deii Etftoeh



x5o6 NIEUWE NEDERLANDSCHïï
Assen.
Ordonn. en ïnfir. voor den H-iftocL
en Raaden, dog in cas van Revys op naam vaa Drosfard en Revifeurs, gepronumieert, en de depêches ter ordonnantie van dezelve getekent worden.
o Vermits voor de agt Raaden en Minister, boven derzelver vaste Tractementen, iederSesfie voor praefentie geld betaald word negen Guldens,om dezelve te verdeden als by de Generaale Ordonnantie is bepaald, zo zal door den Minister annotatie worden gehouden van de Leden,welke van 10 tot J2 en van 5 tot S uur in den Raad tegenswoordig zyn, waar uit hy vervolgens een uotuul zal op-, maaken, en nevens de Pra:fident vertekenen, houdende het getal der Sesfien, welke ten laste van den Lande kunnen gebragt worden, ten fine Art. 29 van de Ordonnantie vermeld.
4. By abfentie van den Heere Drost zal in dit Collegie telkens deoudfie in bediening zynde Raad praefi-. deeren»
5. Dë Raad en Landfchryver zal de Leden der Vergadering, naar rang hunne Remmen afvragenr die dezelve , in Civilé en Crimineele zaaken , met goede redenen bekleed, zullen moeten uitbrengen.
6. Wanneer de advyzen niet eenfiemming mogten vallen, zal de Minister andermaal de zaak raomvraag mot ten brengen, dog zal als dan by de meerderheid geconcludeert worden.
7. Edog wanneer evenwigt van Remmen plaats mogte hebben, zal met die van den Drosfard, en by deszelfs abfentie met de ftemme van den Minister worden geconcludeert.
8. De Drosferd, Raaden en Minister, zullen by
hun-



JAARBOEKEN, September, 1701. 1007
fmune Ambts Eed zyn verbonden, ten aanzien hunner eigene advyzen, en die van hunne mede Leden de naauwkeurigfte geheimhouding in agt te neemen.
9. Gelyk mede om zig te onthouden van het • buiten de vergadering advifeeren in zaaken reeds aanhangig, of die waarfchynlyk eerlang in quaeftie komen, en voor hun een onderwerp van decilie worden kunnen, direót of indireeï.
10. Alle rauw-aftien, pandingen, contradichen, en zodanige verdere zaaken, als naar Landregte daartoe behooren, zullen ter decifie van den Etftoel ftaan, dog in allen opzigte onvermindert blyven de judicatuure van de Heeren Drost en Gedeputeerde Staaten, hun Edele Mogende, volgens Order van Regeering en Inftruclie van den 13 September 1003, of eenige nadere Staats refolutien competerende.
ir. En op dat hier omtrent langzamerhand geen inbreuk moge gefchieden, is de Etftoel verpligt alle zaaken, tot derzelver forum niet behoorende, direct te renvojeren, of te wyzen van de hand.
12. Generaalyk zal de Etftoel in geenen opzigte aan zig trekken, nog de Leden zig bemoejen en inwikkelen, in zaaken de Politie of Finantie van het Landfchap rakende, doch niettemin gehouden zyn ®m zo veel hunne Rechterlykequaliteit betreft, zorge te dragen , dat de tegenswoordige vastgeftelde conftitutie van Regeering blyve geconferveerc, en ten d en einde de ondernemingen daar tegens ter hunner j udicatuure wordende gebragt, ftiptelyk, conform de Placaaten worden gecorrigeert, zonder eenige conniventie, diffimulatie of nalatigheid.
13. En ten einde aan het groote oogmerk van ces Souverein des te beter werde voldaan, zal
PPPPP3 dt
Assew.
Ordonn. m Inftr.
'oor den ïtfiocl.



Assen,
Orchnn en Inftr, yoordet, Etftoel.
i<So8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de Etftoel generaalyk in alle deszelfs Arobtsver* rietingen aan de ééne zyde op het oog moet houden, dat ter bevordering van het wezendlyk ge, luk der ingezetenen, de handhaving der vastge* (lelde wetten, de adminiftratie van prompte Jultitie order en ondergefchiktbeid, volftrekt noodzakelvk zvn, terwyl aan den anderen kant de admisfie van fpcculative fubtiliteiten captien en chicanes nuttelcoze kosten veroorzaaken, de procedures in longeur trekken, en dus het tegenovergefielde effeft zoude doen geboren worden.
En vermits geen menfehelyke voorzigugheid ah le chicanes op ieder byzonder point by mogelykheid kan vooruitzien, nog welke zwarigheid zig in de Executie kunnen opdoen, zo word de voorfchreven Ordonnantie en lnftruflic proviüoneel voor rlen tvd van twee Jaaren vastgefteld, met authorifatie op het Hof of Etftoel, om tegens den Ordinaris Landsdag van den jaare l703 aan °f Heeren Staateu te berigten, welke zwarigheden in de naleeving van dezelve zyn voorgekomen . ten einde na ingenomen confideratien en advvs van den Heere Erfftadhouder, daarin zodani-j ge veranderingen te maaken, als bevonden zal worden te behooren.
Aldus, ingevolge Refolutie van de Heeren Rid- ! derfchap en Eigenerfdens Staaten der Landfchap Drenthe, van den jongst gehoudenen Ordinaris Landdag van den 21 Maart 1701, door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, by Misfive van den 24 September 1791 nader seaggreëert, door de Heeren Drost en Gedeouteerden , mitsgaders verdere Heeren uit Ridderfchap en Eigenerfdens , op voorfchreven Landdag p hiertoe fpeciaal Gecommitteert, gearrefteert en I
VaAaumin Collegio te Asfen den 30 September 1791. I Ter Ordonnantie van de Heeren voorfz. ■ W. H. ERKENSWYK-



JAARBOEKEN, September, 1701. 1609
Omtrend voorfz. Ordonnantie en de Veranderingen deswege ingevoerd, wierdt nog den 30 September deze Publicatie beraamd :
T~\rost en Gedeputeerden, mitsgaders verdere J-' Gecommitteerdens van de Heeren Ridderfchap en Eigenerfdens Staaten der Landfchap Drenthe, doen te weeten: nademaal de Heeren Staaten dezer Landfchap, by Refolutie van den s.z Maart i7gi, onder de nadere aggreatie van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, ten aanzien van de .uitoefening van de Juftitie in het hoogfte resfort, tot dus lange_ door het Collegie van Drosfaard en vierentwintig Etten, in naame van de Heeren Ridderfchap en F.igenerfdens geëxerceert, dienftig gevonden hebben eenige verandering te introduceeren, en, in plaats van het voormelde, een Collegie van Drosfaard en agt Raaden in den Etftoel te erigeeren en conftitueeren, om inkomftig van wegens cle Hooge Overigheid dezer Landfchap, de Crimineele en Civite Juftitie in het hoogfte resfort, op een daar toe vastgeftelde of nog vast te ftellene Ordonnantie en inftruaie, uitteoefenen ; cn vervolgens ons gecommitteert hebben, om, na ing.ekomene aggreatie van Zyne Doorluchtige Hoogheid , deze Refolutie , zo fpoedig doenlyk , en op de convenabelfte wyze ter effecte te ftellen.
Zo is het, dat wy als nu, uit kragt van de voorfchreeven Commisfie ,en ter voldoening aan de meer fpeciaale authorifatie van de Heeren Staaten, alle de Heeren Leden , tot dus verre den Etftoel dezer Landfchap hebbende bekleed, in 't generaal, en ieder van dezelven in 't byzonder, in naame en wegens de Heeren Ridderfchap en Eigenerfdens , voor den yver en moeite, ten dienPPPPP 4 fte
Assen.
Pub/, nopens Etftoel snz.



ifixo NIEUWE NEDERLANDSCHE
Assen.
Publ.
nopens Etftoel enz.
W, H. ERKENSWYK,
Omtrend het Procedeeren in cas van Pandingen en contradictie, is nog op den zelfden 30 September 1791 deze Pablicatie vastgefteld :
r~>rost en Gedeputeerden mitsgaders verdere Gecommitteerden van de Heeren Ridderfchap en Eigenerfdens Staaten der Landfchap Drenthe, doen te- weeten ; dat wy ten gevolge
(po¬
fte der Juftitie aangewend, hier mede , hy het ontflag van derzelver functien , openbaaren dank betuigen, met bygevoegde verklaaringe, dat deze ingevoerde verandering niets zal verminderen aan den titel en rang Hun competeerende , en dat ook fpeciaal, ten aanzien der zitting in de Kerk binnen Asfen, alles zal blyven op den ouden voet, terwyl de bepaalde pennoenen, welke ter fchadelooshouding aan dezelven , ingevolge Staats Refolutie van den 22 Maart 179c , jaarlyks zullen worden betaalt, gerekent zullen worden te weezen ingegaan met den ia September 1790.
Zullende deze Refolutie aan ieder der Leden van den voorigen Etftoel worden ter hand gefteld, en voorts tot ieders narigt door den druk zynde gemeen gemaakt, allomme worden gepubliceert en geaffigeert, ter plaatfe alwaar men gewoon is, zodanige publicatie cn alüctie te doen.
Aclum in Collegio te Asfen den 30 September 1791.
Ter Ordonnantie van de Heeren voorfz.



JAARBOEKEN, September, 1791. iöu
fpeciaale authorifatie van Heeren Ridderfchap en Eigenerfdensjvan den jongstleden Ordinaris Landsdag, den 22 Maart 1791 hebbende gedelibereert, opzigtelyk eenige poinclen, de manier van procedeeren binnen deze Landfchap in cas Pandinge en Contradictie als anderfints betreffende ; hebben goedgevonden en verftaan:
Ten eerften, dat in Pandingen en Contradictien, het vorige termyn van 14 dagen aan dePandweerders cn Gecontradiceerdens vergunt, om te dienen tot adftructie hunner oppofitie, ten faveure der Gedaagdens, tot op vier weeken zal zyn gei prolongeert.
Dat ten tweeden, de Somma van tien Guldens, waar over de finaale decifie aan de laage bank competeert, tot 25 Guldens word verhoogt, wordende by dezen de Schültesfen gelast, op hunnen Ampts-Eed, die geenen tot Keuïnoten te verzoeken, welke uit de Eigenerfden binnen 'sCarfpils, ofte zo aldaar niet gevonden worden, uit de Eigenerfdens,buiten 'sCarfpils geqüaJificeert, daar toe de bequaamfte zullen oordeelen.
Ten derden, dat het Salaris van de Getuigen op 12 ftuivers zal zyn bepaald , zonder ondericheid , of dezelve binnen of buiten 's Carfpüs mogten woonen; edoch zullen de Getuigen. buiten 'sCarfpils geroepen wordende, daar en boven % ftuivers genieten, voor de diftantie van ieder uur gaans, te reekenen van de plaats hunner woniage, tot aan die, alwaar het Getuigenis moet worden afgelegt.
En is ten vierden mede verftaan, dat inkomftigvan geene Sententien zal mogen worden gerevideert, als geweezen in zaaken 250 Goud Guldens importeerende.
En op dat niemand hier van eenige onkunde voorwende, zal deze worden gepubliceert en gePPPPP 5 * *f-
ASSEN.
Publ. nopens 't procedcerenin cas van pan* dingen enz*



Assen.
VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ.
Dordrecht. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, zyn uit eene overgeleverde Nominatie voor den tyd van twee Jaaren, ingaande die Michaëlis, tot Scheepenen dezer Stad verkozen: de Heeren Mr. Ocker lepelaar Heeren Hugosz., Mr. Lambert Pieter van Tets Heeren Arnoldus Adriaansz-, Mr, Adriaan Evenvyn Onderwater Boudewynsz., en Mr. Aga* thus Corvinus Beelaarts Heeren Pieter Matthysz.; en tot Scheepenen-Commisfarisfen van de Gemeene Middelen Mr. Adriaan Evenvyn Onderwater Boudewynsz. en Mr. Agathus Corvinus Beelaerts Heeren Pieter Matthysz. De afgaande Heeren zyn Mr. Abraham Pompevan Meerdervoort, Mr. Jo^ han Diderik van Siingelandt, Mr. Abraham Sebastiaan van de Graaf en Johannes den Randt, de twee laatstgemelde Heeren ook als ScheepenenCommisfarisfen , en blyven nog voor een Jaar de Heeren Mr. Martiuus Boon Laurensz., Heer van RysQOrt, Lodewyk van Loon Adriaansz., Gerhar
*Ji2 NIEUWE NEDERLANDSCHE
arhgeert ter plaatfen alwaar men gewoon is dusdanige publicatie en aflictie te doen.
Aclum in Collegio te Asfen den 30 September 1791.
Ter Ordonnantie van de Heeren voorfz.
W. H. ERKENSWYK.



JAARBOEKEN, September, 1791. 1Ó13
dus Emaus Pietersz. , Cornelis Bax Jansz. cn Adriaan yan der IVerff Areudsz., laatstgemelde ïdeer mede als Scheepen - Commisfaris.
Haarlem. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder, zyn uit eene overgeleverde Nominatie tot Burgemeefteren dezer Stad benoemd, de Heeren Jean la CLé, Adriaan Boesses, Heere van Leeuwen en Puyffelick, Josias Eckhardt en Mr. Willem Cornelis Boey,
Verders heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfitadhouder, uit eene overgeleverde Nominatie tot Scheepenen dezer Stad verkozen, de Heeren Cornelis Boen, Mr. Pier re Jean yan Lelyveld, Meindert Wïardi, Mr. Johan Rei nier van der Gronden,Ceorgius Alexander Lerufrinck, Mr. Pieter Themans en Paul Chrijiiaan Fuchs, Vryheere van Haringcarfpel en Dirkshorn; de vyf laatstgemelde Heeren tot Scheepenen Commisfar rislen.
Vervolgens is op den 19 dezer maand door de Wel Edele Achtbaare Heeren van de Vroedfchap dezer Stad benoemd , den Heer Joan Plannen Qraswinckel, Raad en Oud-Burgemeefter, om te. gen Mey 1792 wegens deze Stad zitting te nemen, in de Vergadering van de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en West-Friesland.
'sGravenhage. Den25 September overleedt
den Heer Jan Willem Bertram Schneider, Translafeur yanHun Hoog Mog. voor de Hoogduitfche Taal,
Corn-
Ver inderiwgonder de hooge en
lage
Amte-
naars, enz,



-1614 NIEUWE NEDERXANDSCHE
Veranderingonder de hooge en i-ace Amte-
naars, ebüz.
Den Heer P. &, Tinne, heeft by Volmagt den Eed afgelegd voor den Heer J. C. Jiagge , als Conful te St. Petersburg en Croonftad.
Hoorn. Door Hun Edele Mogende de Heeren Gecommitteerden Raaden in West-Friesland en het Noorder -Kwartier alhier, is op verkiezing van Zyne Doorluchtige Hoogheid , uit eene by Heeren Burgemeefteren en Vroedfchappen gemaakte Nominatie aangefteld , tot Ontvanger des Ge* meenelands Middelen over deze Stad en onderhoorige plaatzen van dien , den Heer Jan Jager, Oud - Burgemeefter en Raad, en zulks in plaats van wylen den Heer Mr. Pieter Schagen, in leven Oud Voorzittend Burgemeefter en Raad.
Medemblik. Op den Huize Ade-Geest by Voorfchooten, is in den Ouderdom van byna 70 Jaaren, na een langzaam verval van kragten, door een onverwagt toeval, overleden den Heer Mr. Pieter Pietermaat, Oud - Penfionaris dezer Siad.
MlD-
Commis der Stadhouderlyke Secretarie, SolliciteurMilitair, enz.
Ter Vergadering van de Heeren Staaten Generaal, heeft den Heer Johanncs Sytèéf, den Eed afgelegd a:s Prokureur van Hun Hoog Mogende, en zulks in plaatze en vermits den vrywilligen afftand van deszelfs Heer Vader lïdm&'èrtvs Sytkoffl die in den Jaare 1760, in de evengemelde hoedanigheid werd aangefteld.



JAARBOEKEN, September^ 1791. 1615
Middelburg. Op den 27 der afgelopene maand Augustus laatstleden , zyn door de fidele Achtbaare Heeren Burgemeefteren, Scheepenen en Raaden, aangefteld : tot Thefauriers, de Heeren
Pieter Johan Keihaan Macarè, Mr. Galenüs Dignus Steengracht en Mr. Samue! Radermacher, in plaats van de Heeren Mr. Jan Jacobus Macqitet, Daniël Jaques de Superville en Johan Pieter Landsheer,en tot Commisfarisfen van de Leenbank , de Heeren Mr. Pieter Claude van Qoethcm en Conflamyn Jan Dankaerts, in plaats van de Heeren Hendrik Brouwer en Mr. Johan Asfuerus JSecius.
Wyders zyn op den 3 September , door de Edele Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Scheepenen dezer Stad aangefteld: tot Weesmeefteren, de Heeren Mr. Jacobus Johannes de Bruyu , Ge* rard van Citters en Jodchim Jsfuerus Schor er, in plaats van de Heeren Mr. Kornelis van den Helm Boddaert, Hendrik Brouwer en Jan Cornc lis van Ciiters; voorts is nog aangefteld in 't Collegie yan 'tLandrecht, tot Praefidënt, den Heer Mr. Pieter Claude vanGotthem, in plaats van den Heer Mr. Johan Asfuerus Be eins; tot Commisfarisfen, Jan W»lf er de Groot en Jacobus Henrkus de Raad, in plaats van Cornelis Naufen en Jacobus van Oriei; in 't Collegie van Stads Ambagten, tot Praafijent, den Heer, den Heer Mr. Conjlan* tyn Jan Danckaerts, in plaats van den Heer Jo. kan Pieter Landsheer ; tot Keur- Scheepenen , Dr. Leouardus Louysfen Boom en Johannis ïFybofan fisvlia, in plaats van Johannes Jacobus Callenfels A. L. Z en Mr. Daniël Al. Berdenus van Berlekom j en in 't Collegie van Defolate Boedels, tot Preefklentjden Heer Johan Pieter Landsheer, in plaats van den Heer Johan David Herklots,}
Veranderingonder
de ilOOce en lage A&jtejjaars , enz.



Ï6i6" NIÉUWE NEDERLANDS'CHË
Verandering
onder de hooge en lagë
Amte-
naars, enz,
Assei*. door den Heer Erf-Stadhouder zyn* ingevolge opdragt van de Heeren Staaten van den az Maart 1791, tot Raaden in den Hove yan Civile en Criminecle Juftitie dezer Landfchap aangefteld en beëedigd, de Heeren Mr. W. H* Erkenswyk, J. H. P. Lier, W. Kymmel, Hé Vos, M. Das/en, E. % Witfenborg, L. Oor-
tuyn,
klots; tot Commisfarisfen, Willem de Timmerman en Johannes Jacobus Callenfels A. L, Z-, irx~ plaats van Dr. Leonardus Loilysfcn Boom en Cornelis van Klemmen.
Leeuwarden. Den 15 April 1791, overleedt alhier in den Ouderdom van 61 Jaaren ruim twee maanden, door eenen haastigen Dood, als in één oogenblik, den Heer Mr. Elias Wigeri, Procureur-Generaal dezer Landfchappe, en Profesfor Juris Honorarius, aan 'sLands Univerfiteit te Franeker; van dit Sterfgeval is op den Extraordinaris Landdag van den 2 Mey door de' Edel Mogende Heeren Staaten by misfive van den 12 dito aan Zyne Doorluchtige Hoogheid kennisfe gegeeven, met verzoek om een bekwaam perfoon tot dit vaceerende Ampt te benoemen; en heeft Hoogstdezelve by misfive van den 24 Augusty wederom tot Procureur - Generaal van Vriesland benoemd den Heer en Mr. Thomas jVieland, Penfionaris der Stad Leeuwarden en .mede Öudfte Advocaat voor den Hove van Vriesland, waar op dezelve den 8 September 1791 in handen der Edel Mogende Heeren Gccommit* teerde Staaten in het minder getal, den Eed heeft afgelegd en is daar op met de nodige Commisfid en Inftruclie voorzien , en dadelyk als ProcureurGeneraal van Vriesland aangefteld.



JAARBOEKEN, September. 1791. 1017
tuyn M. Alt ing, en tot Raad en Landfchryver, Mr. J. L. Homan.
<
Ëergën op den Zoom. Den 30 September is alhier, in den ouderdom van ruim 62 Jaaren , overleden de Heer Wilhelmus Lucas Faüer, in leven Rentmeester, Raad en Oud Schepen dezer Stad, mitsgaders Secretaris der Heerlykheid Halfleren, Woordgeest, Borg vliet en Zuidgeest, Auvergne-, Glimee- en Beyernoer-Polders.
Verders is door Zyne Keurvorftelyke Doorluchtigheid van de Paltz , Hertog van Opper- en Neder -Beyeren, als Markgraaf van Bergen op den Zoom, tot Drosfaard van het Oostkwartier van hec Markgraaffchap van Bergen op den Zoom, en Dykgraaf van Heere-Jansland, geregt NieuweGaftel, aangefteld den Heer Johan Criftoffcl van vos , welke dan ook voornoemde post , na bekomen goedkeuring van Hun Hoog Mogende, met het afleggen van den Eed voor den Raad en Leenhove van Braband, heeft aanvaard.
LYST
Ver an-
DERING
Nder
dr hooge en lage
Amte-
naars 3 ENZ.



I6i8 NIEUWE NEDERL. JAARB., September, 1791*
LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS.
Rotterdam den 12 September by de Z. £a«. Takw Oultj Zeeuws 20 a 11 \
Nieuwe 18 a 214 6
. blaauwe 16 a 174 g R )oo;Zc'uw enz, 11 a È4 g Erwt jn Grauws 18 a 2; fi —Groene H a 17 fi
witte isï a |f P
Bruine Boonen 20 a 21 B by 't Last-
boekweit op IS4 ® 2I9nf
DitoKlev,?,on<1er Weg.17- 18^ Gebst Winter iSiaiyl ^ Zomer i?4 a 19 öê
Rotterdam den 12. September Mout Inlands 17 a 18
Havee Zeeuws Brouw. 14 a 15^ —— dito Voer ii| a i3io£ Boonen Paarden 20a 22 ^ ._■«- Duiven 20 a n ^
Koolzaad Zeeuws^ena 32 a 35 Moutwyw 7i^de3oVt.
by ö«n Steun. Vlas Alterbeft 40 a 50 ft. I -— Best 34 > 39 £•
1 Middelfooxt 30 a 33 ft.
. Gemeen »3 a 29 li.
—— Allergemeenst 26 a 27 a.



NËDËRLANDSCHE
JAARBOEKEN»
O C T O B ï i,
M D C ö X (ö L
Holland.
\tan weSe dié geenen, welken ih den v Jaare 1787 uit de Gewesten der Verëenigde Nederlanden naar Fraukryk geweken zyn, is te Parys aan de Nationaale Ver.; gadering dit Gefchrift ïngileverd:
Tn de Aanfpraak van den Heer Ncèkèf, by de opening der Staaten Generaal, den 4Mey 17801 telde die Minifter onder de gewoone en vaste üit-
Qqqqq gas-
boa-.
drecht;



Dordrecht-
Memorie van uil* geweken Nederlanders.
«Sao NIEU -VE NEDERLANDSCHE
«aven van den Staat, de fomme van 829 duizend Uvres/voor de in Fraökryk gerefugieerde Hol-
"et onderzoek dezer uitgaaf"aai-, ^ Cwjkté van Financiën opgedragen zynde, heefihet «We zich deswegens op pag. 7J ^ zVn, Rapport van dè maand Maart 1790, volgens «dretoN.nonaale Vergadering gepubliceerd , in dezer voege
^nfïaaf wegens de in Frankryk gerefugieerde Ho landere 829 dufzcrM ÊhMw.^aangaande At " artikel is aan geene bezuiniging te denken, en de " Natie kan niet dan de omftandigheden bekla» gen , dje haar geene grootere opofferingen toe-
"Sfde maand Mey 1790, heeft het Commifté der Penfioenen alle de Stukken m handen, zó officieele als andere , welke tot deze zaak be-
"Door'ïn^becreet van den 3 Augustus 1790.
&f*tej^&&&
Lebben , zullen die Onderflandgelden gelyk te voren worden uitaedeeld. D- Reprefentanten der Natie hebben oflgetwyffeld op dat tydftip gemeend , dat die provifioneele SkSg Llyds%Soldoende was, en dat de 0*
betaatag van die nationaale en politieke fchu d.
Deze meening was des te natuurlyker, wyl den Meer Nccker, in zyne Memorie van den 27 Jury f7oo inhoudende het tafreel van de Staats-UitgaS zede» primo Mey 1789', tot ultimo April iToh %ag. 12) deze" post hadt aangewezen, 3s op een ruimer voet dan die van Mey 1789^



JAARBOEKEN, October, 1791. 1621
Thans vindt men zich genoodzaakt te zeggen, dat door verfcheiden dispofitien, en byzonder door . eene verandering van Tax in Juny 1789 , deze fomme merkelyk afgenomen was: het refultaat der Uitgaaf voorliet Jaar 1789, vertoond op de fomme van 829 duizend Livres eene bezuiniging van meer dan 40 duizend Livres.
In het volgende jaar 1790 , moet deze vermindering boven de honderd duizend Livres bedragen hebben, en eindeiyk kan men ze in het loopend jaar , op dubbeld deeze laatstgemclde fomme fchatten.
Uit deeze fchets blykt, dat omtrend het vierde deel van de fomme, welke de Nationaale Vergade • ring gemeend heeft tot deeze Uitgaaf te moeten belleden , niet meer daar toe gebruikt wordt.
De Hollandfche Patriotten hebben by verfcheiden gedrukte aan alle de Leden der Vergadering ter hand ceftelde Memorien, aan dezelve het voorwerp hunner- vorderingen te kennen gegeeven, byzonder dat het geen , dat thans op de fomma van 8:9 duizend Livres te kort fchiet, aangewend moge worden tot het onderhoud van eene menigte hunner Medevaderlanders, die zedert derdehalfjaar vruchteloos aanzoek gedaan hebben, om deelgenooten te •worden aan den onderftand van Frankryk, en die ïn de Departementen van het Noorden, en van de Pas de Calais, zich voor het meerderdeel ten uiterften armoedig bevinden»
Deeze Memorien zyn aan het Committé der Penfioenen overgegeeven , in July en iNovember 1790 en Mey 1791.
Den Heer Minifter van bet Binnen-Departement, overtuigd van de wezendlykheid van deze benodigd-' heid, heeft 'er het Committé der Penfioenen over onderhouden, door zyne brieven van December 1790 en April 179* • doch vindt zich buiten ftaat om eenige verandering in 'den tegenwoordigen toeftand van zaaken te wege te brengen, zo lang als Qqqqq 2 de
Dordrecht-
Memorie van uitgewekenNederlanders.



]
DOR- 1
DRECHT-
Memorie yan uilgewekenNederlanders.
éaa NIEUWE NEDERLANDSCHE -
Je dispofitie van het provifloneel Decreet van 3 Augustus 1790, niet door eene definitive Wet zal
^^DeP|etefugtóerde Hollanders folliciteeren dienvolaends het Rapport dezer zaak, en eene Wet, diehet lot, de rechten en verpligtingen van een paar duizend perfoonen bepaalende, de uitvoerende magt in ftaat zal ftellen, van, door een nieuwen omflag, kortaanftaande te beginnen, het totaal beloop van 829 duizend Livres uit te deelen aan de Hollandfche Patriotten, die hunne rampen alleen te wyteq hebben aan het gedrag van het Fransch Mimfterie van 1787, jegens hun Vaderland, eertyds irankrvks "getrouwe en nuttige Bondgenoot.
Wat betreft de hun tegengeworpen noodwendigheid van een tydftip te bepaalen, wanneer de tot deeze Uitgaaf aangewezen fomme zal afneemen, meent men te moeten aanmerken, dat deze verzochte nieuwe omflag van Onderftand, tevens met de vaste inrichting der Lysten , zal toelaaten te ftatueeren, dat voortaan geene nieuwe admisfte zal plaats hebben , en dat de uitëeelingen, welke na primo Janu3ry eerstkomende voorvallen, ten pro. ïyte van de publieke fchatkist zullen komen.
Zy achten zich des te meer gegrond om het verzoek te doen tot de beflisfing dezer zaak, wyl de Natio-.aale Vergadering, door haar Decreet van September 1791, aan haare Committees geordonneerd heeft haar rapport te doen, wegens alle zaaken , waar over zy zich de uitfpraak alvorens nadt voorbehouden.
Het Decreet van den 3 Augustus 1790, begrypt duidelvk de zaak der gerefugieerde Hollanders onder dezelve, en de eindelyke beflisfing, welke de Wetgevers van Frankryk ftaan te geven, zal onaetwvffeld het kenmerk dragen yan hunne weldadigheid jegens eene aanmerkelyke meemgte eerlyke Burgers, Martelaaren van die w Ifde beginlelen, Velke den grondflag der Franfche Hervorromg^t-



JAARBOEKEN, Otiober, 1701. 1.J23
maaken, en welker zegepraaling zal dienen tot bevestiging van het geluk des Menschdoms.
Parys den 22 September 1791. 's Gravenhage.
Volgens de tydingen uit Berlyn ontvangen, was Haare Koninglyke Hoogheid, de Prinfes Gemalin van den Erfftadhouder, mitsgaders de beide Prinsfen haare Zoons en Haare Koninglyke Hoogheid de Prinfes Wilbelmina van Pruis/en aldaar uit Potsdam den 04 September aangekomen. Deze perfonaadjen wierden van Haare Majefteit de regeerende Koningin en alle de Prinsfen en Prinfesfen van het Koninglyk Huis ontvangen , en in Hoogstderzelver vertrek met een ontbyt onthaald, 'sMiddags fpysden deze, nevens Zyne Majefteit den Koning, den Erfprins van IJrunswyk en deszelfs Gemalin, de regeerende Hertog van Saxen • Weimar en den Prins Christiaan van Darmflad, by Haare Majefteit de Koningin Weduwe.
Den 25 September , zynde Sondag, wierden de Echtverbintenisfen van de twee Koninglyke Prinfesfen in alle de Kerken der Hoofdftad en des Lands openlyk afgekondigd, en het gezamenlyk Koninglyk Fuis was by de Leerrede van den Opper-Confiftoriaal - Raad Sack in de üomkeik. Wegens het invallende Verjaaringsfeest van Zyne Majefteit den Koning, was op den 25 September by Haare Majefteit de regeeren9.9919.3 de
Dordrecht.



1624 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*8 GRAVENHAGE.
de Koningin in Monbijou, 's middags grof*, te tafel: dog te voren verwisfelden de Hooge Paaren, ten teken der verloving, de ringen.
Den i Oclrober, de dag zynde" der voltrekking van het hooge Huweiyk van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Erfprins van Ckanje , met de Prinfes Wilbtlmina van Pruis/en, te Berlyo, is daar over door de Burgers alhier veele vreugde betoond.
De orde by deze trouwplegtigheid, op het Koninglyk Slot te Berlyn, was aldus:
i. Zyne Doorluchtige Hoogheid den HeerErfprins van Orange en Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes Wilbelmma. 2.. Haare Koninglyke Hoogheden den lier-, tog van Tork, en Mevrouw de Hertogin zyne Gemalin, 3 Zyne Majefteit de Koning. met Haare Majefteit de Koningin Douariere. 4. Haare Majefteit de Koningin geleid door den Heer Kroonprins. 5 Den Heer PrinSi Lodevuyk, en Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes van Orange. 6. Den Heer Prins Hendrik en Mevrouw de Prinfes dugufia. 7. Den Heer Prins Willem en Mevrouw de Prinfes Henry. 8. Haare Doorluchtige Hoogheden den Heer Hertog van Saxen- Weimar en Mevrouw de Erfprinfea van Brunswyk. 9. Haare Doorluchtige oog heden den Heer Hertog van MeckknburgStrelitz en Mevrouw de Hertogin van Courland.
Op den 6 Oétober kwam hier een Postboden UÏ? Öerlyn aan, met de tyding, dat het hoogs



JAARBOEKEN, OcLober, 1791. 1625
ge Huweiyk tusfehen Zyne Hoogheid den Heer Willem Frederik, Erfprins Van Oranje en Nassau, en Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes Fredeiuca Louisa Wixhelmina van Pruissen , op den 1 dezer voltrokken was, van welke gebeurtenis Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, die den 3 O&Or ber van zyn togtje in de andere Provinciën alhier was terug gekomen, aan de hooge Vergaderingen alhier , plegtige kennis heef' doen geeven door Hoogstdeszelfs Kamerheer den Baron Fan Hetckeren tot Walien.
De Koning heeft op de dubbelde Echtverbintenis der beide Koninglyke Prinfesfen, twee Medailles of Gedenkpenningen laaten munten. Op de eerfte ftaan aan d. eene zyde de Borstbeelden van den Hertog van Tork en der Prinfesfe Frederica, zyne tegenwoordige demalin, en op de andere zyde de Godin des Geluks. Op de tvveede Medaille bevinden zig, op de eene zyde de beide Borstbeelden van den Erfprins van Oranje , en der Prinfes Wilhelmina Zyne Gemalin, en op de andere zyde de Hollandfche Maagd, welke Wierook op het Altaar ftrooit.
Hunne Hoog Mogende hebben , wegens de aanneeming van de nieuwe Regeeringsvorrn van Frankryk door den Koning , van
'Qqqqq 4 Hoogst-
sGra-
venha- ] 3e.



itz6 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*is Graven hace.
De Nationaale Vergadering heeft Ons de Conftitutioneele Acte , welke zy gedecreteerd heeft, geprefenteert, en Wy zyn bewogen dezelve aan te neemen; om dat Wy ze moeten aanmerken als het refultaat van den wensch van de groote meerderheid der Natie. Wy haaften Ons, om ü kennis te geeven van deze gebeurtenis, weetende, dat Gy zo wel in den voorfpoed der Franfche Monarchie , als in al 't geen ons betreft, belang fteld. Wy verzoeken U ■> wel verzekerd te zyn, dat de verandering, in de Franfche Conftitutie te weeg gebragt, Onze begeerte, om de betrekkingen, welke tusfehen Ons en de Vereenigde Provinciën beftaan, hoe langer hoe meer onveranderlyk te maken in 't geringfte niet verminderen zal. Hierop bidden Wy God, dat Hy ü , zeer lieve goede
Vrien-
(*") Dusdanige Brief is door den Koning van Frankryk ter kennisgeeving van de aanvaarding der nieuw ontworpene Conftitutie of RegeeringsVorra, aan alle Mogendheden afgezonden.
Hoogstdenzelven eenen brief ontvangen (*), welken den Heer Caillart, Secretaris van het Franfche Gezantfchap, den 29 September in een gefprek met de Heeren Griffier Fagel, en Raad - Penfionaris Van de Spiegel, te gelyk met de artikelen der nieuwe Fran* fche Conftitutie , overgaf. Voorgemelden brief van den Koning luidt aldus:
ZEER LIEVE GOEDE VRIENDEN, GEALLIEERDE EN GECONFCEDEREERDEN !



JAARBOEKEN, OSober, I?9i- 162?
Vrienden, Geallieerden en Geconfcedereerden, in gyoe heilige en waardige hoede .neeme.
gefchreven te Parys den 19 September 1791.
Uwe goede Vriend , Geallieerde en Geconfcedereerde.
(jVas getcekend*)
LOUIS,
f Onder jïond)
MONTMORIN.
Op dezen brief namen de Algemeene Staaten het befluit om den Koning te antwoorden, zo als vervat is in dit navolgend
EXTRACT uit het REGISTER der RESOLUTIEN van de HOOG MOGENDE Heeren STAATEN GENERAAL der VEREENIGDË NEDERLANDEN.
Marlis den 4 Oliober 179L
Is gehoord het Rapport van de Heeren Van Wel deren en anderen, Hun Hoog Mogende Gede puteerden tot de Buitenlandfche Zaaken, hebbendi ingevolge en tot voldoening van derzelver Refolutu Commisforiaal, van den 29 der gepasfeerde maam September, geëxamineerd eene Nota van den Hee Caillard, waarneemende de Zaaken van het Ho van Frankryk; mitsgaders eene Misfive van Zyn Allerchristelykfte Majefteit aan Hun Hoog Mc gende, daar by aan Hoogstdezelve kennis geeven
«GiU-
J \
F 3
1



1628 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage,
Refol. et, Antw. der Stalen Generaalaan den Koning.
\
de, van de Refolutie door Hoogstgedagte Zyne Majefteit genomen, om dc nieuwe Conftitutie, door de Nationaale Vergadering gedecreteerd , en aan Zyne Majefteit aangeboden, te accepteeren , zynde de voorfchreven Nota en Misfive te vinden in de Notulen van den 29 September 1791.
Waarop gedelibereerd zvnde is goedgevonden en verftaan, dat de voorfz. Misfive van "Zyne Allerchristelykfte Majefteit, met eene refcriptie , in civile termen, zal worden beantwoord; gelyk dezelve aan het einde dezer ftaat geïnfereerd : zullende de voorfchreeven refcriptie, met een Copie van dien, gezonden worden aan den Heer Lestevenon yan Berkenrode, Hun Hoog Mogende Arabasfadeur aan het Hof van Hoogstgedachte Zvne Majefteit , om de Origineele, daar het behoord, over te leveren.
: SIRE!
„ Wy hebben ontvangen den Brief, welken Uwe „ Majefteit Ons de eer gedaan heeft, van aan Ons „ te fchryven , in dato den 19 der voorgaande „ Maand, en door welke Uwe Majefteit aan Ons 3, wel heeft gelieven kennis te geven, dat Hoogsts, dezelve goedgevonden had aan te neemen de „ Conftitutioneele Acle, welke de Nationaale Ver„ gadering gedecreteerd , en aan Uwe Majefteit 3, aangeboden heeft, Wy zyn zeer gevoelig aan s, dit nieuw bewys van vriendfchap en toegenegen„ heid van Uwe Majefteit, in Ons van dit Eve„ nement kennis te geeven, en Wy haasten Ons „ om Hoogstdenzelven daar voor Onzen dank te 3, betuigen. Wy nemen met yver deze gelegen-
heid waar, zo wel als andere, die zig voor Ons 3, opdoen, om aan Uwe Majefteit het levend be99 lanS te betuigen« 't welk Wy neemen in alles
wat Uwen Koninglyken Perfoon betreft, zo wel 3> als den voorfpoeden welvaart der Franfchen Mo-
„ nar-



JAARBOEKEN, Ottolnr, 1791. i6a£»
narchv. Wy hebben het grpotfte genoegen on-' ; Servonden, van in den Brief vanUwe Mt.jete.ty Z de verzekering te ontmoeten,om de weder-, ' zydfche betrekkingen, welke tusfehen Haar en ,, Onze Republiek ftand grypen, meer en meer be-
• ftendig'te maaken; en vermits Wy met dezelf! de gevoelens bezield zyn , zullen Wy aan On-
ze zvde alle zorg aanwenden, om dezelve aan " te kweeken, en meer en.meer ce bevestigen de , gelukkige banden, die de. Franfche Natie met
de Onze vereenigen."
Waar mede &c«
Kort hier na kwam ook den Heer Gsttvernet, Gezant des Konings 'van Frankryk, aan , en gaf aan den Heer Voorzitter ter Vergaderinge der Algemeene Staaten, deszelfs Credeniialen of Geloofsbrieven over: wain: na hy door Hun Hoog Mogende in gemelde hoedanigheid is erkend geworden.
. r .
Op den si Odtober is ook by Hun Hoog Mogende, de Heeren Staaten Generaal, op
• een voorftel van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Prins Erfftadhouder, met betrek king tot de openingendoor deOoftenrykfche Regeering te ikusfel aan den Heer Hep gedaan , belloten, aan den Heer Van Haaften, Hun Hoog Mogende Minifter aan het Hol van Weenen, aan te fchryven: „om, by de „ eerfte gelegenheid, het voorfchreven Hol „ te verzekeren, dat-Hun Hoog Mogende. „ met het grootfte genoegen, preuves zul „ len geeven van hunne oprechte begeerte, „ om krachtdadig mede te werken tot ver-
„ fter<
sGra-.
rENHA5E.
RefoI.cn dntv/. der Staten Generaaltan den Koning.
i 1



i%3 NIEUWE NEDERLANDSCHË
venhA-
CE.
„ flerking der banden van vriendfchap, wei„ ke tusfehen Zyne Keizerlyke Majefteit eri „ dezen Staat zo gelukkiglyk plaats hebben, als mede tot handhaving der Orde en püblieke rust in de nabuurige Nederlanden, j, onder de Soüvereiniteit zyner Keizerlyke „ Majefteit,het dienftig oordeelehde , tot be„ reiking van dat oogmerk, eenige gemeen„ fchappelyke maatregels tê nemen, Hun Hoog Mogende van hunnen kant genegen j, zyn, daar over in onderhandeling te tree„ den op zodanige plaats, als Zyhe Kei-* zerlyke Majefteit daartoe zou mogen kiejy zen, zich verzekerd houdende , dat dé nabuurfchap der beide Staaten en de ge*> 3, lykheid der omftandigheden, in welkeri zy beiden zich zouden kunnen bevinden, ^, reciproque maatregels vereisfehen." Voorts was by Hun Hoog Mogende goedgevonden: „ dat van de gemelde Refolutie copyen zouden gezonden worden aan de Minifters £ van dezen Staat, te Brusfel, te Londen l} en te Berlyn refideerende, met bevel, onl { den inhoud derzelve aan de Minifters dier >, refpeclive Hoven op de vertrouwelykfte „ wyze bekend te maaken ; en teffens dat „ den Griffier Fagel gelast zou worden, aan „ den Lord Spencer, Minifter Plenipotentiai , ris van Engeland, aan den Heerst» Bil„finger, Chargé d'Affaires van Pruisfen, „ en aan den Heer tie \Buol, Chargé d'Af, faires des Keizers, incgelyks kennis hies f van te geeven/'



JAARBOEKEN, Ö&oUt, 1791. S631
Zyne Doorluchtige den Heer Prins Erfftadhouder, van de Vergadering van Hun Hoog Mogende, gelyk ook .van de andere Hooge Collegien, affcheid genomen heb» bende, vertrok den 24 October over Soest„dyk naar het Loo, om van daar de Stadhouderlyke Familie te gemoet te reizen, en met Hoogstdezelve alhier terug te keeren. Gelyk dan ook Hoogstdezelve, met deszelfs Koninglyke Gemalin , als ook Hunne Doorluchtige Hoogheden de Erfprins en Erfprinfes van Orange, de Erfprins en Erfprinfes van Brunswyk - Wolffenbuttel, mitsgaders Zyne Doorluchtige Hoogheid den lieer Prins Willem George Frederik van Orange\, en den Heer Prins Karei Willem Frederik van Nasfau Weilburg,op den 29 Oétober op de Oranjezaal aankwamen,en door eene menig* te Ingezetenen dezer Plaats roet toejuichingen ontvangen wierden. Alle deze Perfoonen hebbeii van veele lieden , van onderfcheiden rang, reeds de yerwelkomstgroeten ontvangen. Aan de Oranjezaal was eene aanzienelyke Wagt van Grenadiers en Mus< qiiettiers, met een Vaandel, de HautbofS' ten, enz. Saturdag den 29 was aldaai alles in Gala ; de ueercn Officieren var het Haagsch Guarnizoen enz., bevonder 'er zich tegenwoordig. Den Erfprirn v:n Oranje en Nasfau met Zyne. Gemalin, bleeven voor als nog op dèt i,i}sthuis; dQg het overige Doorluchtige Erfftadhouder
'sGflA*
VENIiA* . CE.
I
l [



*sGra-
venha"
GE.
(
Ï63* NIEUWE NEDERLANDSCHË
lyke Gezin, bevondt zich reeds in deze Hof* plaacs.
De plegtige inhaaling van het Hoogge-i melde nieuw gehuuwd paar, zal niet groote ftaatfie alhier plaats hebben op eerstkomende Woensdag, den 'tweeden en de generaale Illuminatie op Donderdag den 3 No* vember aanftaande.
Intusfchen is'er eene aanziehelyke afzending van de Edele Mogende Heeren Staa* ten van Overysfel, ter gelukwenfching aangekomen , enz., zo als 'er van de andere Provinciën mede verwagt worden.
Den Heer Cornelis jacob van de Graaf, Gouverneur eh Dire&eur van Cabo de Goede Hoop, alhier terug gekomen zynde, heeft met den Voorzitter van de Heeren Staatdn Generaal in gefprek geweest, en deszelfs terugkomfte bekend gemaakt.
Wy hebben te meermaalen van de zaaken, raakende de Quota's der Provinciën, en het Financie-Wezen, als mede de ampten vari Griffier en Commis, gelprokeri.
Omtrend het laatstgemelde, iiarhenlyk de Griffie van Huii Hoog Mogende, beflotèn de Staaten van Holland en West-Friesland Op den 18 Mey 1791, tot het navolgend Advys, het welk den 23 daar aan volgende ter Vergadering der Bondgenooten is ingebragt?



lAARBÖEKEN, Otlober, 1791.
ÉXTRACT uit het Register .der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Lunce den 23 Mey 1791.
IrVe Heeren, Gedeputeerden van dé Pro vin dé ^ van Holland en West-Friesland, hebben ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt jen laaten leezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie hunne Prin-' Cipaalen, waar by dezelve zich toet byvoeging van eenige litteraale remarques conformeeren mét de Rapporten, op den ie December dés voor- ' leeden-en den 17 January dezes loopenden jaars, raakende de Griffie, alhier ter Vergaderinge uitgebragt ; volgende de voorfchreeven Refolutie hier ha geïnfereert.
EXTRACT uitdc RESOLTJTlENv«« de Heeren STAATEN van HOLLAND en WESTFRIESLAND in Hun Edele ]•. Groot Mogende Vergadering ge*
nomen óp
Woensdag den i8 Mey ïgjiè
tSy refumptie gedelibereerd zynde op de beide Rapporten, ter Generaliteit uitgebragt den 10 December en 17 January laatstleden, betrekkélyk tot den Finaniieelen voet, waar op de Ampten van Grifper en Commis van Hun Hoog Mogende voortaan zullen worden bekleed, "als rhedé betrekkélyk tot de twee expedieerende en verdere Clercquen van de Griffie.
Rrrrt " Ia
^Gra*
VENHAGE.
Advys van Hol'and no* oens de jrifie en Kef. der Staaieé lener*1



1634 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGra-
VENHAce.
Advys van Holland nopens de Griffie en Kef. der Staaten Gener.
Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verftaan , mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, welke zich op het voorfchreeven fubjecï: noch niet hebben verklaard, hun daar toe mede te willen bekwamen.
Accordeert met voorfz. Register.
No.
Is goedgevonden en verftaan, de Heeren Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit by deze te authorifeeren, zig wegens Hun Edele Groot Mogende met de beide bovengemelde Rapporten te conformeeren, als hebbende Hun Edele Groot Mogende dezelve bevonden te| fteunen, aan de eene zyde op dé noodzaakelyke menage van den Lande, en aan de andere zyde, op de principes van billykbeid voor de Peafoonen daar by geconcerneerd, des dat de voornoemde Heeren Gedeputeerden zullen in confideratie geeven, om bladzyde n van het Rapport van 10 December 1790, daar by gezegd word, dat, ten aanzien van ontcyfferde Brieven, de Gedeputeerden van de Provinciën zig zullen moeten vergenoegen met de eenvoudige leéture en met de korte aanteekeningen, die zy daar uit zullen kunnen maaken, daar behoord by gevoegd te worden: in het Befoigne zullen kunnen maaken : en dat in het Rapport van 17 January 1701, op het einde van pag 6., het woord Jayorable 9 als overtollig, worde uitgelaaten.
([Onder fond")
Accordeerd met voorfz. Refoluti».



jaarboeken, o&ober, 1701. 16-3$
Nopens dat zelfde onderworp, kan het Advys van de Provincie Gelderland gekend worden uit het volgend
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MO* GENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
"~' •' 'J'T'"" '■ "^OÏ/f.tfO'5 3 • . , ')
Veneris den 3 Juny, 1791.
T\t Heeren Gedeputeerden van de Provincie
van Gelderland , hebben ter Vergaderinge Van Hun Hoog Mogende ingebragt en laaten leezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie, hunne Principaalen, genomen op de Rapporten, den 10 December des Voorleeden en den 17 January dezes jaars t raakende de Griffie, alhier ter Vergaderinge üitgebragt ; volgende de Voorfchreeven Refolutie hier na geïnfereert*
EXTRACT uit het RECES des » LANDDAGS, in Mey i 791, con*
tinuatie extraordinaris binnen de Stad NYMEGEN gehouden*
Veftèris deh 2? Mey 179!*
tè géhoord het Rapport van Jan Elïas vak ~- Lynden, Burggraaf, Rechter en Dykgraaf desRyks en Rechter def Stad Nymegen, én anderé Hun Edele Mogende Gecommitteerdens , houdende, dat in gevolgë en ter voldoeninge vart derzelver Refolutie commisforiaal van deh 18 April jongstleeden , hadden ge&staojineert het Rrrrr é Rap-
's Gravenhage»



s Gravenhage.
AdVys yan Gel derl. no pens de Grifte.
i<53ö NIEUWE NEDERLANDSCHÈ
Rapport van de Heeren Hun Hoog MogendGedeputeerden tot de zaaken van de Finantie, vÏÏ den ïo December .i7'9o, met■ «vens eenige Heeren Gecommitteerden M den Raad van Staate en Generaliteits Reekenkamer, hebbende overwoogen hoedanig de Finantieele voet 'Sde Koren, te worden ingerigt, waar op ' de Ampten van GTiffier en Commis van Hun Hoog Mogende voortaan zouden behooren te worden bekleed, en de Schryfloonen in de Griffe en in het Comptoir van den Commis en DiTefteur gereguleerd; mitsgaders bet nader Rapóort den 17 January dezes aars ter hooggemelde Vergaring uitgebragt op de Requeste vTB. P< van Lelyveld, tegenswoordige Commis van Hun Hoog Mogende, den 20 December dïï te voren aan hoogdezelve geprxfenteerd , inhoudende eenige bedenkingen tegen de
Kkkingen, by het ^^^S oroooneert, voor zo veel zyn Comptoir aanga?- Voorts dat daar by gelet hadden op de Refolutien van de Heeren Staaten der refpeclive
Perfoneele Commisfie tot Revifie der Quotes op 5fS , en fuccesfivelyk ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt.
Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonderTen verftian de Gecommitteerdens van weS; deze Provincie ter Vergadering van Huiï S MogendeV1te authorifeeren, gelyk geaiiSorffeert worden by deze, om ter hooggemelde Vergadering te openen en'voor te draagen.
Dut Hun Edele met relatie tot de Schryfloonen ter Griffie van Hun Hoog Mogende zig met de Articulen van menage, door de Perfoneele Commisfie by het Rapport geproponeert, hebben geconformeert, en om de daar by refpefh-



JAARBOEKEN, Otlober, 1791. 1637
velyk geallegeerde redenen van gedagten zyn, dat dezelve alle in dier voegen behoorden te worden gepraelifeert, alleen onder de weinige modificatien, als by dezelve Refolutie van den 8 Ocfober 1790, pag. 15 en 16 voorkomen.
Dat Hun Edele Mogende wel de reedenen, welke by het gerapporteerde van de Heeren hunner Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van Financie , van den 10 December 1790, zyn te berde gebragt, of de Schryfloonen in de Griffie en in het Comptoir van den Com. mis en Directeur in te rigten op den Financieelen voet, als daar by vervat, met de vereischte attentie hadden overwogen, doch dat die aan Hun Edele Mogende zo voldoende niet zyn voorgekomen , dat zy van vorig geadvifeerde op deze materie zouden vermeenen te moeten afzien»
Dat Hun Edel Mogende dan hun vorig g'ead. vifeerde blyven inha:reeren; doch daar zy geneegen zyn van hunne zyde alles toe te brengen , bet geen de afkomst van deze materie kan bevorderen, in gevalle het mogte gebeuren, dat tot fmgulariteit wierden gebragt, in dezen niet tegen het gevoelen der overige Bondgenooten zullen vast houden, maar zig als dan met het eerstgemelde Rapport yan den 10 December 1790 conformeeren.
Zodanig nogthans, dat, daar Hun Edele Mogenden eenigzints duister is voorgekomen de Periode van het drie dubbeld Schryfloon voor het fchryven van T'radaaten of Ratificatien, die op Francyn in het net moeten gefchreeven worden, voor zo verre daar is bygevoegt, dat even eens zal worden gereekent het geene ten kasten van Particulieren word gefchreven; Hun Edele Mogende verwagten, dat een zodanig drie dubRrrrr 3 beid
's Gravenhage.
Advys yan Gelderl. no. pens de Griffie.



•s Gravenhage,
Advys van Gel' dcrl. nopéns de Griffie,
1638 NIEUWE NEDERLANDSCHE
beid Schryfloon aan geen Particulieren in reekening zal mogen gebragt worden.
En dat Hun Edele Mogende mede blyven difficulteeren in de toelage van zeven eri een halve ftuiver voor de Clecquen s op bladzyde 4 voorkomende, en van oordeel zyn, dat behoorde te worden gebleven by een Schryfloon van vyf Huivers.
Vermeenende Hun Edele Mogende wyders, dat het Traftemcnt van den Directeur, ter lomme van vyftien honderd guldens, uitgetrokken, ook als dan by vacature zoude behooren te worden gemortificeert ten profyte van den Lande, en die post, echter zonder verhooginge van de Traftementen, zoude kunnen worden waar, genomen door den eerften expedieerende Clercq,
Dat voorts..met betrekkinge tot het Rapport van den 10 January laatstleden, op het Request van den tegenwoordigen Commis van Lelyveld genomen, Hun Edele Mogende zig conformeeren met de daar op genoroene Refolutie van de Heeren Staaten 's Lands van Utrecht, van den s.o, Maart dezes jaars, den 29 daar aan volgende ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt, en waar by in plaatfe van de vryheid, Dy dat Rapport aan den Commis in der tyd overgelaaten, om , indien tegen verwagting het «komen van zyn Ampt, door het geene hy voor het notuleeren zoude moeten betaalen, zeer merkelyK mogte verminderen, zulks aan Hun Hoog Mogen- -i de voor te draagen, wanneer daar op layorable reflectie zoude behooren te worden geilagen, pra?- 1 ferabel oordeelen, dat de fomme van/1500 0-0 by het eerfte Rapport van den 10 December xroo geproponeert voor het notuleeren, eenig. zffits wïnU verhoogd, en op twee duizend J



JAARBOEKEN, O&obcr\i9u -63c
guldens gefteld , ten einde als by die voorfchreeven Refolutie, welke Hun Edele Mogende in zo verre voor de, haare aanneemen, met meerderen is vermeld. '
En zal hier van Extract aan voornoemde Gecommitteerden ter Generaliteit worden toe. gezonden, om zig daar na te gedragen.
(Onder ftond)
In fidem ExtraÜL (Was gctcekend*)
J. IN DE BETOUW.
Waar op gedelibcreert zynde, is goedgevonden en verftaan, mits dezen -te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, welke zig nog niet hebben verklaard, hun daar toe mede tc willen bekwamen.
Accordeert met het voorfz. Register.
Omtrend het ander voorwerp, namenlyk de Quota's'en 't Financie-Wezen, hebben de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland op den 18 Mey 1791 een Advys vastgefteld, en den 23 Mey ter tafel van Hun Hoog Mogende gebragt, zo als blykt, uit dit
Rrrrr 4
EX-
's Gravenhage.
Advys van Gelder l. nopens de Grijpt,



1640 NIEUWE NEDERLANDSCHE
«sGra-
venha-ce.
Advys yan Holland op de Quota's en Finan-
EXTRACT uit het Register der'Re.fohuien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Lunte. den 23 Mey 1791.
De Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Holland en West-Friesland, hebben ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt en laaten kezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie hunne Principaalen , genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt op de Re^ folutien van de Heeren Staaten van de refpective Provinciën genomen op het Rapport, den 21 Mey 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan, door de Heeren van de Perfoneele Commisfie, wel ke tot het reguleeren der Provinciale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap en' het on. derzoeken van de Financien van de Generaliteit, is gechargeert geweest; volgende de yoorfchre^ yen Refolutie hier na geïnfereert.
EXTRACT uit de RESOLDTIEN van de Heeren STAATEN van H OrLLAND en WEST-FRIESLAND in. Hut} Edele 'Groot Mogende Vergaderinge genomen op
Woensdag den 18 Mey 1791.
By refumtie gedelibereerd zynde op het Rap,r . port den 5 dezer ter Vergadering uitgebragt door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden
ïft?



JAARBOEKEN, Oktober, 1791. lfl4I
tot de zaaken van de Financiën, hebbende, in gevolge en ter voldoening van Hun Edele Groot Mogende Refolutie commisforiaal van den 10 Maart 1791 , met de Heeren Gecommitteerde Raaden in den Hage en te Hoorn refideerende, mitsgaders de Heeren wegens Hun Edele Groot Mogende tot de Perfoneele Commisfie over het reguleeren van de Quotes der Provinciën in de Lasten van Unie en het onderzoeken van de Fi nancie van de Generaliteit geëmplojeerd geweest geëxamineerd de Misfive van de Heeren Staaten Generaal van den 22 February te vooren, met het daar nevens gevoegde Rapport van de Heeren hunne Gedeputeerden, op het Conciliatoir Advis van Zyne Hoogheid en dén Raad van Staate, op de ingebragte Refolutien van de Heeren Staaten van de relpeétive Provinciën, op het Rapport derzelver Perfoneele Commisfie \ als mede oyer het Plan door Zyne Hoogheid tot het opregten van een Corps Mariniers en ter verbetering der Armée yan den Staat, den 17 Maart 1789 voorgedraagen; als mede het Advis van de Heeren Gecommitteerde Raaden in de beide Quartieren daar op, by Misfive van den 1 April, volgens Hun Edele Groot Mogende requifitie van den 18 Maart te vooren, agn de Staats Leden toegezonden.
Hebben de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, mitsgaders de Gedeputeerden van de refpective Steden, uit den naam en van wegens Burgemeefteren en Vroedfchappen van dezelve Steden, geconfenteerd en bewilligd, gelyk Hun Edel Groot Mogende confenteeren en bewilligen by deze , om ter Generaliteit te doen declareeren, dat het voorfchreven Rapport, over het algemeen genomen , de bewyzen opleevert van den onvermoeiden arbeid van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, in het concilieeren der yerfchillende fentimenten der Provinciën, over Rrrrr 5 de
s Gra-
yENHA3E.
Advys \>an Hol* land op ie Qjto* '.a's en Finan* ■ie,



-s Gravenhage.
Advysvan Hoi land op dé Qpiot a's'en Financie. ,
1642 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de gewigtige, onderwerpen, welke daar in verhandeld worden: dat Hun Edele Groot Mogende met dezelve gevoelens bszield zynde , van haare zyde alle mogelyke infchikkelykheid zullen gebruiken, geperfuadeerd zynde, dat zonder . onderlinge toegevendheid deze importante deliberatie waar by de eer, de zekerheid, de rust en ordre van den Staat zo zeer geïhteresfeerd zyii, niet kan worden afgedaan.
Dat Hun Edele Groot Mogende nogthans niet kunnen nalaaten op eenige voorname poincten van haar vorig Advis, den 20 Augustus laatstleeden ter Generaliteit uitgebragt, te blyven mfteeren, niet om dat daarin eenig avantage voor de Provincie van Holland en West-Friesland ïn het byzonder geleegen is, maar om dat zy derzelver vastftelljng befchouwen als onaficheidbaar van het oogmerk, dat de Bondgenooten moeten vooronderfteld worden met deze dehberatien gehad te hebben; dewyl het (gelyk Hun Ed. Gr. Mog. zig reeds by het gemelde Advis hebben uitgedrukt,) aan de Republiek weinig baaten'zoude , indien deze langduurige raadpleegingen niet andershadden uitgewerkt, dan dat eenige Provinciën ontlast, en andere met de Generaliteits Kas belast wierden, zo ondertusfehen den 'ftaat van defenfie moest blyven fluftueeren ,'de middelen tot afdoening van zaAen kragteloos gelaaten worden, en de Financiën van het geheele Ligchaam van den Staat niet worden verfterkt.
Dat Hun Edele Groot Mogende op deze poincten infteeren, niet alleen met het recht, dat aan ieder der Bondgenooten competeert, maar ook met den betamelyken invloed , welke zy vertrouwen , dat aan haare, zo ongelyk grooter contributie in de gemeene Lasten, niet zal geweigerd worden , voOrnamentlyk by een gelegenheid als deze, waar in zy haare Financies1 zo aanmerkelyk bezwaren, om daar door de nodige



JAARBOEKEN, OStober, 1791. 1643
en lang gewenschte verbeetering der gebreken in het Bondgenootfchap te bevorderen.
Dat onder deze pointen in de eerfte plaats beho ren de drie Conditiën, aan welke Hun Edel Groot Mogende de aanneem ing van het bezwaar der Provinciaale Quote hebben vast gemaakt, namelyk:
1. Dat de kosten van de ordinaire defenfie van den Staat op een toereikenden voet en voor een zekeren termyn van jaaren worden vastgefteld.
2. Dat 'er bekwaame middelen moeten zyn, om in extraordinaire gevallen de Provinciën tot de Contributie te verpligten.
3. Dat de generaale masfa der Financien van het Bondgenootfchap moeten vermeerderd worden , niet alleen door de verzekering dat de Bondgenoten de tegenwoordige Lasten in den haaren zullen blyven heffen, maar ook een convenabel verfchot zullen maaken, om in tyd van nood te kunnen dienen.
Dat wanneer Hun Edele Groot Mogende nu met deze Conditiën vergelyken het geene door de refpective Provinciën geadvifeerd is,en hetrefultat in het conciliatoir Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate daar uit getrokken, zy niet gevonden hebben diecompleete voldoening, welke haar gerust kan ftellen, dat de Finantieele Last, welke Holland zoude op zich neemen, deze heilzaame gevolgen voor den gemeenen Staat zal te weege brengen; want dat voor eerst Hun Edele Groot Mogende zig wel bereid getoont hebben, om de verhoogde Quote voor een zekeren termyn van jaaren op zig te neemen, en zelfs dien termyn te bepalen tot vyf en twintig jaaren: maar ongenegen zyn , daarby te voegen de ongedetermineerde claufule tot zo lang als de Quotes met gemeene bewilliging op geen anderen voet zullen gereguleerd
'sGra-
VENHAGE.
Advys van Holland op de Quota's en Financie.



1644 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Advys yan Hol' land op de Qjfotds en financie.
leerd zyn , om dat zy deze verfchikking derQuo* tes maar befchouwen als een hulpmiddel voor de tegenwoordige omftandigheden, ten einde de klagende Provinciën gelegendheid te geeven, om tot verademing te komen, en door het wel aanleggen van haare inwendige resfources , na verloop van dien termyn, wederom zodanige Quote op zig te neemen, als zy dan zullen kunnen draagen; terwyl in het tegenovergeftelde geval, wanneer de Quotes onveranderlyk wierden gefixeerd, tot zo lang als dezelve met gemeene bewilliging op geen anderen voet gereguleerd waren, het niet onmogelyk moet gefteld worden, dat die gemeene bewilliging moejelyk zoude te bekomen zyn , waar door de Last altoos zou blyven op de nu verhoogde Provinciën en de Generaliteits Kas.
Dat derhalven behoorde vastgefteld te worden, dat eenig tyd voor het ten einde loopen van den termyn van vyf en twintig jaaren, de Provinciën wederom dezelve opening van haare Financien zuU len doen, als nu gedaan is, en deliberatien aangelegd , om te oordeelen, of de Quotes moeten blyven, dan wel veranderd worden.
Dat voor zo veel aangaat de gronden, waar op dc zekerheid van den Staat van Oorlog, als bevattende de ordinaire middelen van defenfie , moet berusten, Hun Edele Groot Mogende wel gewenscht hadden, dat de Bondgenoten zig met meerJer klaarheid daar op hadden geëxpliceerd, maar niet te min met Zyne Hoogheid en den Raad van Staate het daar voor houden, dat dezelve zig hebben geconformeerd met alle de poincfen ten dien opzigte in het groot Rapport der Perfoneele Commisfie voorgedragen, en in het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad § 32 nader aangedrongen, welke pointen Hun Edel Groot Mogende alle aanneemen als pointen van ordre voor zo verre op eenige van dezelve in dit Provinciaal £dvis geen reflexie gemaakt is.



jA ARBOËKEN, OBoher, 1701. 164c
Dat de tweede conditie, namelyk het vastflellen der middelen van afkomst en zogenaamde conftrainte wel eenigermate word voldaan, maar dat het te wenfchen is, dat de tyden nooit mogen komen, waar in men de ongenoegzaamheid der geproponeerde middelen zal bevinden.
Dat het derde Hoofdpoinél: of Conditie, namelyk deon derlinge gerustheid, welke de Provinciën aan roalkanderen behoren te geeven, dat zy haare Financien contlnueel verbeeteren, van te veel importantie is, om ligtelyk voor by te flappen.
Dat, wal is waar, Zyne Hoogheid en de Raad van Staate oordeelen, dat genoegen moet genomen worden met de verzekering van genoegzaam alle de Provinciën, dat wel verre van eenige verligting aan haare Ingezetenen, door het affchaffen van lasten te zullen kunnen toebrengen, zy veel eer bedagt zullen moeten zyn, op het invoeren van nieuwe, en zo veel mogelyk verbeeteren der oude: dog dat Hun Edele Groot Mogende nogthans met al het vertrouwen, dat zy in de Bondgenoten ftellen , van begrip zyn , dat 'er eenig middel behoord vastgefteld te worden, waar door, onverminderd de onafhankelykheid van de Provinciën, een meerder gerustheid omtrent zulk een voornaam Poinft kan worden gegeeven: welk middel daar in zoude kunnen beftaan, dat ieder der Provinciën, het zy jaarlyks of zo dikwils als het zal gerequireerd worden, aan den Heer Prins Erfftadhouder, in der tyd, als Provincialen Erfftadhouder, opening geeve, of een verklaring aflegge , dat haare Inkomften door geen vermindering of affchaffing van Lasten zyn afgenomen, en dat zy geduurig werkzaam-zyn, om een excedent van inkomften boven de Uitgaven te verkrygen: Hun Edele Groot Mogende maaken geen bedenking zich nevens de Bondgenooten daar toe te verpligten, en zyn van oordeel, dat Zyne Hoogheid
's Gravenhage.
Advys van Holland op de Quota's en Finan* cie.



'sGra-
venhace.
Advys yan Hol land op de Qjio ta's en Finan» eie. 4
1646 NIEUWE NEDERLANDSCHE
heid de Heer Prins Erfftadhouder, in de betrekIcing, waar in hoogdezelve ftaat tot de Ünie, behoorde te worden verzogt, om wanneer by deze of geene van de Provinciën eenig gebrek bevonden wierd, daar van kennis te geeven aan de ■ Vergadering van Hun Hoog Mogende, ten einde als dan zodanige Provincie te houden by haare •verpligting, door foortgelyke middelen als zullen vastgefteld worden, om de Provinciën te noodzaaken tot het draagen der eens geconfenteerde Lasten.
Dat Hun Edele Groot Mogende alhier ook Voor gerepeteerd houden het geen by het Advis van ü© Augustus 1790 is gezegd, met opzigt tot de admisfie van een tweede Gedeputeerde van de Provincie van Gelderland in de Raad van Staate , namelyk, dat zy deze admisfie agreëeren als een infchikkelykheid voor het verlangen van een Bondgenoot, die by deze gelegenheid ook eenig bezwaar van Quote zoude opgelegd worden; ert mitsdien voor zo lang als de Heeren Staaten van Gelderland met deze verhoogde Quote zulf n bezwaard zyn, maar geenzints als de recuperatie van een recht , dat aan^ hooggemelde Heeren Staaten competeert, en in welks genot zy uit dien hoofde behoorden herfteld te worden.
Dat vervolgens Hun Edele Groot Mogende over* gaande tot de details van de ftaaten van Oorlog, adopteeren de veranderingen in het Plan van de Armée . by het Conciliatbir Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate voorgeflagen, gelyk ook de verandering in het op te rigten Corps Mariniers, en het geene daar verder toe behoord j maar niet kunnen afgaan van haare reflexie, by het Advis van den ao Augustus 1790 gemaakt, dat de vermindering van de fom, voor dat Corps Uitgetrokken, behoord gevoegd te worden by de fom voor Equipage en Aanbouw geaffecteerd,
welke Iaatfte anderzints zal bevonden worden
on-



JAARBOEKEN, Ofabtr, 1791. 1647
onmogelyk fuflkient te zyn, om de noodzakelyke kosten tot beveiliging ter Zee goed te maa ken: terwyl het by ieder de groorfte verwondering moet baaren, dat een Republiek op de Com mercie gegrond, en veele Overzeefehe Bezittingen hebbende, waar door ze natnurlyk een ZeeMogendheid moet zyn, ettelyke millioenen fpendeert aan het onderhond van een ftaat van Oorlog re Lande, en naauwelyks het tiende gedeelte van die kosten affectteert tot de defenfie ter Zee, zonder welke zy niet beftaan kan.
Dat deze reflexie ook natuurlyk leid tot het geene door zommige Provinciën geadvifeerd is, omtrent de Post van /36ooo-o-o, ten behoeve van de Colonie van Surinamen, ten welken opzigte de redenen door Zyne Hoogheid en den Raad §. 23 geallegueerd, concludent moeten voorkomen aan de Provinciën die deze Post hebben gedifficulteert, waar by Hun EdeleGrootMogenrie nog aanmerken, dat de Lasten van de Unie niet alleen regardeeren de defenfie van den Staat hier te Lande, maar ook haare Buitenlandfehe Bezittingen, en de Eigendommen van alle de Ingezetenen, die onder de protectie van den Staat zyn; en dat de Ingezetenen van de Colonies , die het hunne toebrengen tot de prosperiteit van de Republiek, ook aanfpraak op derzelver befcherming mogen maaken.
Dat, betreffende het Poinct van de Logysgelden, Hun Edele Groot Mogende van oordeel zyn geweest, dat dezelve wel behooren betaald te worden, op een eenpaarigen voet, zo als byalle de Provinciën zal zyn aangenomen, doch niet als een Bondgenootfchappelyke, maar als een Provinciaale Last; en met verwondering gezien hebben uit het Advis van Zjne Hoogheid en den Raad van Staate %, 2, dat, in lien de Provinciën niet te beweegen zyn daar van af te zien, de
voor-
's Gra-
' VENHA" GE.
Advys van Hol* land op' de Quota's en Financie.



Ï6$ NIEUWE NEDERLANDSCHË
'sGra-
VENHACE.
Advys yan Hol land op de Qjioia's en Financie.
voorgeflagen Quotes niet zullen kunnen worden gearresteerd, en zulks oih reden , dat de.bezaaiingen aan Servies- of Logisgelden, door de Provinciën gedaan, niet zyn afgetrokken van de opgaaf haarer Inkomften en Huishoudelyke Lasten. ! Daar ondertusfehen de Provincie van Holland en West-Friesland in het zelve geval verfeert, om dat zy in de calculatie, hoé veel de verhoogde Quote haar kosten zoude, gerekend heeft, daÉ de betaaling dier Ongelden zoude blyven Provinciaal, en naar maate van de grootte der Guarni-foenen in elke Provincie, dat is geproportioneerd naaf het profyt, dat een Provincie geniet van dé Militie by haar ih Guarnifoen liggende, gelyk ook daarom de Provincie . van Holland aan het Guarnifoen in den Hage, wegens de meerdere duurte aldaar, een dubbel Servies heeft betaald; zo dat, wanneer van dit prineipe word afgegaan, Huu Edele Groot Mogende geen redenen zien* waarom zy aan eenig Guarnifoen, Provinciaal, hooger Servies zouden betaalen, dan haar Quote jn de Post, voor dit refpeéï op den Staat van Oorlog uitgetrokken, bedraagt; en daar zy wel geperfuadeerd zyn , dat het Guarnifoen van den Haag niet het ordinair Logiesgeld niet beftaan kan; verlangen Hun Edele Groot Mogendë, dat de Bondgenooten zig hieromtrent op een billyke wyze zullen verftaan, terwyl zy, by ontItentenis van dien, zouden moeten peffifteeren by haar eerfte fentiment, om de Logisgelden Provinciaal te laaten, als geen minder redenen heb bende dan de Heeren Staaten van Géldérland^ om haare Finantien niet ten tweedernaale te be* zwaaren door de, betaaling der Logiesge.lden. .
Dat wyders Hun Edele Groot Mogendé zig uit toegeeflykheid zullen laaten welgevallen, het geene by het Conciliatoir Advys van Zyne Hoogheid en den Raad is geallegeerd, met opziet tót tte verder», reflexien, by haar Provinciaal Advys
van



lAARBOÊKEN, OBoler, i79i. Irt4j
Van 20 Augustus 1790, op zommige posten van het Schema der Staaten van Oorlog gemaakt, als namelyk, omtrent de Buitenlandfch'e Ministers Predikanten &c. in het voorfchreeven Conciliatoir Advys, ;§. 17. Defroyementert, S. 18, Gedeputeerden buiten 's Lands, §. ïf. Secreete dienften, §. 19 Appoinclds, §. 26. En voor zo veel aangaat de affchaffing der Trompetters van den Staat (indien de Bondgenooten daar toe inclineeren .§. 20 in fine.
Dst eindeiyk met betrekking tot verbetering der Inkomften van de Generaliteit, en vermindering der Uitgaven, waar op in het Advys van Zyne Hoogheid en den Raad §. 0i nader word aangedrongen, Hun Edele Groot Mogende bereid zyn, om met concurrentie van de Bondgenooten , daar op een vrugtbaare Refolutie te hel. pen neemen, als komende de meeste van die poincten aan Hun Edele Groot Mogende voor zeer nuttig en noedzaakelyk te zyn,'immers voor zo verre op dezelve geen byzondere Rapporten zyn uitgebragt; nogthans ten aanzien van het geavanceerde by het groot Rapport der Perfoneeh Commisfie, dat de Heeren Staaten der refpective Provinciën door Hun Hoog Mogende behooren verzogt te worden, om af te zien van het heffen van belastingen van Generaliteits Ampten, in de Provinciën bekleed wordende , moeten Hun Edele Groot Mogende de Bondgenooten pravenieeren dat daar omtrent in haare Provincie geen verandering kan worden gemaakt, ten ware de Quote van Holland en West-Friesland aan de andere kant met zo veel verminderd wierd, als het montant van die belastingen bedraagt, terwyl Hurt Edele Groot Mogende vertrouwen, dat de Bondgenooten te redelyk zyn, om niet toe te Remmen dat eenProvincie, die met een zo groote verhooginff Van quote bezwaard word , niet behoord afgenomen te worden dat geene, waar door zy dit bezwaar S s s s s ges
1
'sGra»
VÉNHAGE.
Advys van Holland op de Quota's en Finande.



's Gravenhage.
Advys van Hol land op de Qjeo' ta,s en Financie.
?
i65o NIEUWE NEDERLAND3CHE
gedeeltelyk moet goed maaken; en te minder', fanneer men confidereerd de e*ceshveLasten die Holland in deze Iaatfte tyden voor de Unie heeft moeten draagen , waar in de andere Provinciën Paneel niets, of zeer weinig gecontribueerd ■ hebben.
(Onder ftond)
Accordeert met voorfz. Refolutie,
(Jfas getcekend)
C. CLOTTERBOOKE.
Waar op gedelibereerd zynde is goedgevonden en verftaan, mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, welke zich op het voorfchreeven fubjeft noch niet hebben verklaard, hun daar toe mede te willen bekwaamen.
En dat dien onverminderd Copie van de voorfchreeven Refolutie gefteld zal worden in handen van de Heeren van Weideren , en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by haar E. zelfs te nomineeren, te vifiteeren, exami neeren en van alles alhier ter Vergaderinge rap-
POzUendeTnsgelyks Copie van dezelve Refolutie, voor zo veel aangaat d/daar by vermelde middeÏÏ\Ï verbeetering der inkomften en vermindering der uitgaaven van de Generaliteit, gefteld wofden in handen van de meergemelde Heeren ™ Weïdcren, en andere haar Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaiten van de Financie, om S en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate en de Generahteis Rekenkamer, by haar E. zelfs te nomineeren, te v^-



JAARBOEKEN, C&ober, 1791. I6sï
ïiteeren, examineeren en van alles alhier ter Vergadering rapport te doen.
Accordeert met voorfz. Register.
Op dit zelfde onderwerp advifeerde de Provincie Zeeland in dezer voege:
EXTRACT uit het Register der Refolutien yan de HOOG MO* GENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN
Veneris den 27 Mey 1791»,
TT\e Heeren Gedeputeerden van de Provincie van J-' Zeeland , hebben ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt en laaten leezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie hunne Principaalen, genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt op de Refolutien van de Heeren Staaten van de refpective Provinciën genomen op het Rapport,den 21 Mey 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan, door de Heeren van de Perfoneele Commisfie, welke tot hetreguleeren derProvinciaale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap en het onderzoeken van de Financiën van de Generaliteit, is gechargeert geweest; volgende de voorfchreeven Refolns tie hier na geïnfereert.
Ssss» 4 ex„
's Gravenhage.



's Gravenhage.
Advys yan Zee land op de Quota's en Financie,
[652 NIEUWE NEDERLANDSCHE
EXTRACT fi^MiMZ de Refolutie der HEEREN STAATEN van ZEELAND.
Ben 23 Mey 1791.
Ry refumtie zynde gedelibereerd op hetRapport •Oyvan hetBefiwne den 21 April jongstleden, ter VeriSd^ ^ Hun Edele Mogende u.tgebragt oSFSSSlte Point van et1 op al het geene daar toe zyne relatie heeft, is^gev°n denln verftaan, de Heeren «j^Gfgg^ <\en dezer Prov nc e ter Generaliteit aan te lcn^vc" enïeau^
fP declareeren: dat, daar het Rapport, den 22 re bruary dezes aars ter VergaderingeHunHg Mogende uitgebragt, en AHvis van Zvne Hoogheid en den Kaaa vau ou« fe oo ScSfive infebragte Refolutien van de HèeS Staaten der refpecfive Provinciën op he Rapport van de Perfooneele Commisfie tot het reguleeren van de Quote gedecerneerd, dtaai Mey van het voorleeden jaar ter hooggemelde Vergaderinge gedaan? nieuwe bewyzen opleevert van den onfermoeiden arbeid van Zyne HoogM «jen Raad van Staate, in het conciheerei1 der veriem fede fentimenten van de «?crfctod«e^^cia» over deze importante materie, Hun Ldele mohui Se daar voor derzelver dankbaarheid betuigen, en Èreid zyn , zo veel infehikkelykheid plaats te| geeven a?s rn'aaréenigzints met den aart der■debe atien en de Financieele omftandigheden hunner Pro Se ovïreen te brengen is, naamfte beweegreedenen dezer wfchikteWkhed ge vonden word in het verlangen van aFk^omst, en om gedechargeerd te worden van dien last,, d«zeSt langen tyd het vermogen der Financien over troffen heeft. Datj



JAARBOEKEN, OBober, 1791. 1653
Dat, belangende den voordragt in depramisfen van het Rapport gedaan, om de Bondgenooten te verzoeken, om by continuatie van den tyd van zes maanden, en dus tot den eerften July aanftaande, of wel tot het ingaan van de eerfte Heeremaand daar na, ordre te ftellen op de betaaling van de Militie en verdere Lasten van de Unie, zo als die geduurende het afgeloopen jaar betaald zyn, Hun Edele Mogende geen de minfte redenen hebben, om het gedragen Coqfent, tot den 1 January laatstleden, verder te prolongeeren op den tot hier toe bezwaarden voet, tot den 1 July aanftaande, of wel tot het ingaan van de eerfte Heeremaand daar na, en dat, om Hun Edele Mogende tot zodanig nader Confent over te haaien, veel en alleen zal toebrengen de conclufie van een nieuwen ftaat van Oorlog op den voorfchreeven tyd, terwyl Hun Edele Mogende de Bondgenooten niet onkundig willen laaten , dat 'er bereids binnen deze Provincie gezorgd is, om wel aan de eene zyde door eene betaaling van de meest nodige posten der Militaire de confufie voor te komen, maar tevens om by onverhoopt en langer dilay te kunnen afwyzen zodanige posten, die de Quote van de Provincie volgens den geproponeerden en by haar aangenomen aanflag te boven gian.
Dat Hun Edele Mogende zouden verkiezen dat het getal der Provinciën, die in eene Petitie moeten hebben geconfenteert voor dat de andere tot het inbrengen van gave Gonfenten mogen worden geadhorteerd, conform het vorige Rapport bepaald blvvc op vyf, ten zy alle de Provinciën ditop vier zouden willen verminderen, in welken geval Hun Edele Mogende bereid zyn daar toe te concurreeren.
Dat ten opzigte der redenen, zo door Zyne Hoogheid, als door de Perfooneele Commisfie bygebragt, om niet te rug te vorderen, het geen door het Comptoir Generaal van de Unie, zederd het jaar 1783 voor eenige Provinciën is betaald, Hun Edele Mogende niet nader overtuigd zyn van de verSssss 3 plig.
'sGra-
venha3e.
Advys >anZeeland op ie Q110fd's en Finan7 ie.



's Gravenhage.
Advys vanZeeland op de Quo ta's en Financie*
1654 NIEUWE NEDERLANDSCHE
pligting tot eenige reftitutie, dog dat niet te min bereid zyn, om Confenc te dragen, dat de Penfioenen van de Officieren der Corpfen, tot welkers. oprigting de onlusten , die met den Keizer hebben gefubfifteerd, aanleiding hebben gegeeven, voor het toekomende op den extraordinairen naar. van Oorlog werden gebragt, en hunne Quota daar in zullen dragen, voor zo verre die Penfioenen nog werkelyk moeten betaald worden.
Gelyk mede in de intresfen van de Capitaalen, die, in gevolge Hun Hoog Mogende Refolutie van den 11 July 1786 en 8 January 17S7, wezent. lyk zyn genegotieerd, bedragende ƒ 120000: o, offchoon Hun Edele Mogende geen volledige elucidatien bekomen hebben, dac de Hoofdfom tot de einden , waar toe dezelve opgegeeven is, door de Generaliteit dadelyk is genegotieerd, nog ook niet, dat die interesfen, zonder ondienst van den Lande, niet tot Lasten van de Generaliteits Kas kunnen worden gelaaten. .
Dat Hun Edele Mogende ten aanzien van de Subfidien, dewelke in 1788 aan den Markgraaf van Brandenburg Anfpach, de Hertogen van Brunswyk en Mecklenburg zvn toegezegd, dezelve al mede op goede gronden voor het voorleedenezouden kunnen afwyzen, doch echter uit een principe van toeaeeventheid, in den loop dezer deliberatien aangenomen, geneegen zvn, daar omtrent met den Raad van Staate in redelyke fchikkingen te ko-
mDat hier mede afgebandelt zynde de Pointen, betrekkélyk de Quote dezer Provincie in de Lasteu van de Unie, in zo verre als Hun Edele Mogende nodig agten zig daar op nader te hebben moeten verklaaren, hier nog alleen zullen by voegen, dat bereid blyven, om over de middelen van verbetering der inkomflen, en vermindering der uitgayen yan de Generaliteit in overleg te komen, en bun. advis daar op ter bekwaame gelegentheid
zul-



JAARBOEKEN, OSbober, 1791. 1055
zullen inbrengen. — Dat in zo verre dit nader Rapport handeld over de ftaaten van Oorlog, en in het byzonder op het Schema van dezelve by het voorig Rapporc voorgedraagen , Hun Edele Mogende wel gewenscht hadden,dat 'er zonder ondienst van den Lande eene meerdere menage en vermindering op onderfcheidene posten, en wal volgens bevorens opgegevene aanmerkingen hadden kunnen plaats hebben, dog dat zy, uit hoofde van verfcheidene bygebragte redenen zig grotendeels met het Rapport zullen conformeeren, en dus in het algemeen berusten in den voet, waar op de Armee van den Staat voor het vervolg zal zyn ingerigt, en in de verminderingen, die het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten aan de hand geeven; dat dienvolgens ook Confent dragen in de oprigting van een Corps Mariniers , conform het Plan by het Rapport voorgedraagen, gelyk mede, dat de post van een millioen guldens, die door de Commisfie van de Quotes is voorgedragen tot vinding der kosten van een jaarlykfche Equipage, en voorts tot aanbouw en reparatie van Schepen ; zo niet geheel, ten minfien gedeeltelyk verhoogd worde met de fom, dewelke op het Corps Mariniers zal worden geprofiteerd. — Dat Hun Edele Mogende afgaande van derzelver geadvifeerde, om den Minister aan het Hof van Engeland wederom op derzei v< r reparti* tie te brengen, daar op niet verder zullen inftecren, onder die fpeciaale mits, dat de voorflag tot vervulling van dien post blyven moet op den voet,
als van ouds gebruikelyk is geweest. Dog
dat Hun Edele Mogende nogmaals moeten infteeren, dat den Major der Stad Tholen van nu en in het vervolg gelaaten werde op den ordinairen Staat van Oorlog, alzo daar voor geene mindere redenen, dan voor de admisfie des Majors van Vlisfingen en Veere exfteeren: terwyl het met grond kan worden vastgefteld , dat, fchoon de Vesting van bergen op Zoom moet geconfidereerd Sssss 4 wor«
's Gravenhage.
Advys van Zeeland op de Qiiota's en Finau"ie.



i65<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s GravenhA"
ge»
Advys van Zee land op de 0/wta's en FlndnQle.
worden, als de Sleutel van Zeeland aan de Landzyde, de politie van het Eiland Tholen , hoe zeer eenigzints gedetacheerd van het vaste Land, nogthans door de communicatie daar mede , van geen gering nut by voorkomende occurentien voor - de defenfie van de voornoemde Vesting kan ftrekken , en dat dit juist de reden is, dat Hun Edele Mogende, begrypende het gewigt van eene goede, geregelde en vertrouwde correfpondentie tusfehen de Stad Tholen en Eergen op Zoom in tydftippen van rupture, van oordeel zyn, dat de uitoeffening dier correfpondentie best word opgedragen aan zodanig vertrouwd Perfoon, die als kundig van de locaale fituatie, ook het best in ftaat is , om dezelve op een geregelde voet te houden. — Confenteerende Hun Edele Mogende om de vier Trompetters van den Staat te laaten uitlterven, en de thans in leeven zynde op den extraordinaris Staat van Oorlog over te brengen.
Dat Hun Edele Mogende geen remarques hebben op de bepaaling van het quantum van de post van de' Defroyementen van de Generaliteit, en dus daar in zullen berusten.
Dog dat Hun Edele Mogende blyven difficult.eeren, zig de betaaling van de twee Aften van verzoek, ten behoeven van het Gasthuis te Sluis en Vlaanderen aan te trekken.
Dat Hun Edele Mogende eindeiyk, hoewel geenzints advöueerende, dac de nieuwe Werken tot ver. betering van de defenfie van de Frontieren* van ftaat, en om de Magazynen van het nodige Gefchut en verderen Voorraad te voorzien, niet wei fotnwylen uit de Generaliteits Kas zouden zyn bekostigt, confenteeren, dat de post van ƒ 300000-0-0 daar toe beraamd, gebragt werde op den Staat van Oorlog , om daar door aan den eenen kant dezelve Kas tc gemoet te komen, en aan de andere zyde de Provinciën met ligtelyk, en zo min mogelyk met extraordinaire Petitiën te bezwaaren.
Das



JAARBOEKEN, Oclober, 1791. 1557
Dat Hun Edele Mogende echter fpeciaal referveerën derzelver vrye deliberatien ten aanzien der repartitien der beide ftaaten van Oorlog, zonder te willen gereekend worden, zig op eenige posten derzelve, als onder die bepaaling, te hebben ingelaaten.
En zal Extract dezer Refolutie, aan welgemelde Heeren ordinaire Gedeputeerden, om daar van ter Vergadering van Hun Hoog Mogende opening te geeven, zonder nadere refumtie, worden gezonden.
(Onder ftond') Accordeert met voorfz. Register. (Was gcteekend~)
W. A. DE BEVEREN.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, w^elke zich op het voorfchreeven fubjeft noch niet hebben verklaard, hun daar toe mede te willen bekwaamen.
En dat dien onverminderd Copie van de voorfchreven Refolutie gefteld zal worden in handen van de Heeren Fan Weideren en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by haar E, zelfs te nomineeren, te vifiteeren , examineeren en van alles alhier ter Vergaderinge rapport tc doen.
Zullende insgelyks Copie van dezelve Refolutie, voor zo veel aangaat de daar by vermelde middelen van Verbeetering der Inkomften en vermindering der uitgaaven van de Generaliteit, gefteld worden in handen van de meergemelde Heeren Van Weideren en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot Sssss $ de
's Gravenhage.
Advys vanZee* land op de Q110ta's en Financie.



i658 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
de zaaken van de Financie, om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate en de Generaüteics Reekenkamer, by haar E. zelfs te nomineeren, te vifiteeren, exainineeren en van alles alhier ter Vergadering Rapport te doen.
Accordeert met voorfz. Register.
Nopens dit zelfde onderwerp van de Quota's en den ftaat van 't Geldwezen der Republiek, is den 27 Mei 1791, een Advys van wege de Provincie Gelderland ingebragt , liet welk is vervat in 't navolgend
EXTRACT uit het RECES des LANDDAGS in Mey 1791, by
continuatie exuiaor.dinarie biu'tien de SWNYMEGENgehou* den.
Exhibitum den 3 Juny 1791.
Veneris den 27 Mey 1791.
Ts gehoord het rapport van Jan Elias van Lynden, Burggraaf, Richter en Dykgraaf des Ryks, en Richter der Stad Nymegen, en andere Hun Edele Mogende Gecommitteerdens, in gevolge en ter voldoeninge van derzelver Refolutie commisforiaal van den 18 April jongstleden, geëxamineerd hebbende de Misfive van Hun Hoog Mogende van den 22 February dezes jaars, waar by Hoogstdezelve aan Hun Edele Mogende, mitsgaders aan de verdere Bondgenooten zyn inzendende het Rapport op het Advys van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, betrekkélyk de Refolutien van de refpective Provinciën, op het Rapnort der Perfooneele Commisfie
over



JAARBOEKEN, Oclober, 1701. 1659
over de Quotes, en concerneerende wyders het PJan tot het opregten van een Corps Mariniers, gelyk mede van verbeetering der Armée van den Staat, met zeer inftantelyk verzoek vaa Hun Hoog Mogende, dat Hun Edele Mogende, met den meesten ernst en aandrang de belangryke poinften, in het voorfchreeven Advys behandeld, zouden willen overweegen, en daar op hoe eer liever zodanig refolveeren, dat het voorfchreeven werk eindeiyk ter conclufie zoude kunnen worden gebragt, en dat hunne Edele Mogende Refolutie, zo tydig mogte worden ingebragt, dat nog voor de Iaatfte zes maanden van dit loopende jaar nieuwe ftaaten van Oorlog zouden kunnen worden geformeerd, met verder verzoek , dat Hun Edele Mogende inmiddels by provifie tot den eerften July aanftaande, of wel tot het ingaan van de eerfte Heeremaand daar na, zouden willen continueeren in de betaalinge van de Militie en verdere Lasten van de Unie, zo als die, geduurende het afgelopene jaar betaald zyn.
Waar op gedelibereerd zynde, hebben Hun Edele Mogende welgemelde Gecommitteerdens voor hunne genomene moeite en gedaan rapport bedankt, en vervolgens op het voorfchreeven fubjecft gerefolveerd volgender wyze:
De Staaten des Furftendoms Geire en Graaffchaps Zutphen , geleezen en geëxamineerd hebbende Hunne Hoog Mogende Misfive van den 22 February dezes jaars, dienende ten geleide en appuy van een Rapport, door Hoogstderzelver Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, met en benevens een omftandig Conciliatoir Advys van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ten zeiven dage ter Vergadering van Hun Hoog Mogende uitgebragt op de Refolutien van de Heeren Staaten der refpective Provinciën, betrekkelyic tot de Quotes , en raakende verder het Plan toe het oprigten van een Corps Mariniers, en de verbetering der Staats Armée.
Heb-
s Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens ie Qua'a's enz»



iööo NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Advys •van Gelder/andnopens de Qtio. tas enz.
Hebben , na gehoudene deliberatien , goedgevonden de Gecommitteerdens van wegens deze Provincie ter Generaliteit te authorifeeren, gelyk dezelve geauthorifeerd worden kragt dezes, om ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende te openen.
Dat Hun Edele Mogende met alle aandagc gereflecteerd hebbende op de gewigtige onderwerpen in het voorfchreeven Rapport, en het daar toe fpecteerende Conciliatoir Advys verhandeld, met Hun Hoog Mogende volkomen convenieeren , aan de eeneVyde van het groot belang, dat 'er voorde Republiek in gelegen is, dat de Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap ten fpoedigften worden gereguleerd, de voet op welke'de Armée van den Staat zal worden geformeerd en betaald, gearresteerd, en de verdere Lasten van de Unie beraamd en vastgefteld.
En aan de andere zyde, van de genoegzame onmogelykheid, dat al het zelve tot een gewenscht einde zoude kunnen worden gebragt, indien elk der Bondgenooten op zyn ftuk blyft ftaan, en by de Refolutien, door hun genomen perfifteeren. ■ Dac Hun Edele Mogende uit dit oogpunt deze zaak befchouwer.de, en uit deze grondbeginzelen werkzaam zynde , de bedenkingen en remarques op die gewigtige pointen, nu nader by het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate vervat, voornamentlyk de geene, welke betrekking hebben op de Confideratien, door Hun Edele Mogende by derzelver Refolutie van den 8 Oftober des afgelolopenen Jaars gemaakt, met ter zyde ftelling van alle byzondere belangen, hadden overwogen,en bereid waren, met de meest mogelyke toegevendheid en infehikkelykheid, zo verre zulks met de gefteldheid dezer Provincie, en het bekrompen finantieel vermogen van dezelve maar eenigzints kan worden gecompasfeerd , te concurreeren tot al het geen, waar door die belangryke onderwerpen, ten beste
van



JAARBOEKEN, OBuber, 1/91. 1661
van het Vaderland, eerlang haar beflag zullen mo . gen bekomen.
Dat Hun Edele Mogende zig dan daar op ver-, klaarende, zuüen volgen de ordre, by het gemelde Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Stnate gehouden, en dus met dankerkentenisfe voor den, onvc rmoeiden arbeid en yver, waar mede Hooggedagte Zyne Hoogheid en den Raad zig hebben bezig gehouden, om de verfchillende fentimenten der, Provinciën te concilieeren , in de eerfte plaats, ten. aanzien van de Servies- of Logisgelden voor de Militie, in het voorfz. Concliatoir Advis § 2. voorkomende, moeten aanmerken.
Dat Hun Edele Mogende, hoe zeer ook genegen zynde alle mogelyke deference voor de begrippen hunner Bondgenooten te betoonen, zig nogthans genoodzaakt vinden hunne vorige zo gewigtige Confideratien te inhcereeren, en ten fterklteti te blyven infteeren, dat, gelyk van de allereerfle tyden van de Republiek af, de Logisgelden, als een Bondgenootfchappelyke last, door de gezamentlyke Provinciën zyn gedragen, ook al nog een Post voor dezelve op den Staat van Oorlog verblyve.
Vertrouwende Hun Edele Mogende, dat, daar met genoegen hebben mogen zien, dat de redelykheid van haare fuftenue ten dezen by het Conciliatoir Advis erkend word, zulks by de' Heeren Staaten van de Provinciën van Holland en West-Friesland en van Friesland moge hebben den gewenschten invloed , om van het verfchillend begrip, waar in omtrend de Logisgelden gevallen zyn, af te zien , dewyl het ligten van dien post van het onvermydelyk gevolg zoude zyn, dat de Troupen, in deze Provincie Guarnifoen houdende, geen Logisgeld n zouden kunnen genieten, vermits van Hun Edele Mogende niet kan gevergd worden, en dezelve ook nimmermeer zullen kunnen verftaan haare Financien ten tweedemaal te bezwaaren, door de betaaling der Logisgelden van de Militie, welker
S GltrV /ENUA-
;E.
4dvys >.an Gel* Ierland wpetis le Qjioa's enz.



1662 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ
»s Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's enz,
i i »
^ 1 ( i c
k g
ker genot aanleiding tot verhooging van haareri aanflag gegeeven heeft, zullende echter Hun Edele Mogende niet onwillig bevonden worden omtrent de betaalinge van dien, niet als een Provindaale of Terruorjaale, maar als een Generaliteits last, met de Bondgenooten een eenparigea voet te beramen , op zodanige wyze, als het billykst zal kun • ncn worden vastgefteld.
Dat ten aanzien van de 3 §. Hun Edele Mogende onnodig agten zig nader te expliceeren omtrend het begrip by derzelver gemelde Refolutie van den 8 Qctober laatstleden vervat, dat namentlyk de Generaliteits Kas een aanmerkelyk fupport zoude te verwagten hebben, door het plaatzen van een nieuwe post van driemaal honderd duizend guldens, op den extraordinaris Staat van Oorlog, lot verbetering van de defenfie der Frontieren, en vn de Magazynen van het nodige te voorzien; dewyl Hun Edele Mogende vertrouwen, dat uit hoofie van de goede Adminiftratie van den Raad van Staaten, door welkers devoiren het Comptoir ■ Generaal zig in dien voordeeligen ftaat bevind, die Kas niet alleen zal kunnen blyven continueeren, iet voorfz. aandeel in de Quotes, tot foulagement fan de Financien der refpective Provinciën te fourleeren; maar dat, die goede directie van den Raad /oorcduurende, de aanmerkelyke Fournisfementen laar uit gedaan, wel zullen worden te boven gekonen, zodanig dat Hun Edele Mogende zig teffens deien, dat de middelen van verbetering der inkomlen en vermindering der uitgaaven gearrefteerd zynle, by vervolg van tyden in het Comptoir - Geneaal gevonden zullen worden die refources, die zo ikwyls aan de Republiek zyn te ftade gekomen. Dog dat echter, tot wegneeming van de bedening omtrend derzelver begrip , by den Raad opsgeeven, hier nog by voegen: Dat het Rapport, den 15 December 1-84, ter 'ergadering van Hun Hoog Mogende gedaan, en
het



JAARBOEKEN, OBober, 1791. 1603
het daarby overgegeeven Pras-Advis van den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer, Hun Edele Mogende aanleidinge hebben gegeeven, om te veronderftellen, dat het Comptoir - Generaal een aanmerkelyk fupport zal verkrygen, door het plaatfen van eene nieuwe Post, tot verbetering der Frontieren en aanvulling der Magazynen , aangezien by het gemelde Pras- Advis uitdrukkelyk en by herhaaling word voorgedragen, hoe het profyt van de Loteryen van tyd tot tyd, als onder anderen in 1762, 1781 en 1782, gediend hadde tot verbetering der Fortificatiën en Magazynen , zodanig , dat , volgens dat zelve Praj • Advis zedert den Jaare 1762 , meer dan zes Millioenen uit dat profyt tot de Fortificatiën en Magazynen zyn geëmployeerd.
En waar uit men vertrouwd, dat zal komen te blyken, dat de veronderftelling van Hun Edele Mogeade niet ten eenemaal van grond is ontbloot; terwyl Hun Edele Mogende zig conformeeren met den voorflag, om de Posten in deze 3 §. voorkomende, mede tot lasten van het Comptoir - Generaal van de Unie te laaten.
Dat met opzigt tot het getal van jaaren, voor weiken Hun Edele Mogende de voldoeninge van de Quotes op de nieuwe voet en de te formeeren ftaaten van Oorlog zouden willen aannemen en helpen vastftellen, Hun Edele Mogende uit het voorfz. Conciliatoir Pra;-Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Stapten §. 5, wel met genoegen hebben gezien, dat, omtrend de repartitie van delasten, zo veel mogelyk is, in het oog zal gehouden worden het geen aan de Bondgenooten zal aangenaam zyn, en dat in het byzo der de Militie in de meefte evenredigheid over de Provinciën zal worden verdeeld.
Dat Hun Edele Mogende ook daar in met Zyne Hoogheid en den Raad van Staate convenieeren, dat het jaarlyks formeeren van de ftaaten van Oorlog,
van
's Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's enz;



ï6ö4 NÏEUWE NEDERLANDSCHË
5sGsa-
VENHAGE.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's enz,
van den beginne der Republiek af, aan den Raad van Staate is overgelaaten.
Maar teffens vermeenen, dat het gantsch niet onverfchilüg voor de Provincie kan befchouwd worden , of 'er jaarlyks ftaaten van Oorlog worden geformeerd, dan of de geheele nieuwe ftaaten als een repartitie van geconfenteerde lasten voor den tyd van vyf en twintig jaaren bepaald worden.
Daar in het eerfte geval gelegehtheid is, de re partitie van dezelve na behooren, vooral ten aanzien der Militie, jaarlyks te kunnen reguleeren, het welk in het Iaatfte geval moetende cesfeeren, Hun Edele Mogende als nog eene vrye deliberatie omtrend die repartitie, en op welke wyze die voor de eerfte reize zoude gedaan worden, genoodzaakt zyn aan zig te referveeren.
Dat Hun Edele Mogende dan wel genegen zyn , dien termyn te bepaalen tot vyf en twintig jaaren, onder de reftriótien , by derzelver gemelde Refolutie van den OcTober 17.00 vervat;
Maar zwarigheid maaken , daar by te voegen de ongedetermineerde Claufule , tot zo lang als de Quotes ?nct gemeene bewilliging op geen anderen Voet zullen gereguleerd zyn, om dat zy met de Heeren Staaten van Holland en West- Friesland en van Overysfel deeze verfchikking der Quotes maar befchouwen als een hulpmiddel voor de tegenwoordige omftandigheden, ten einde de klagende Provinciën gelegentheid te geeven, om tot verademing te komen, en door het wel aanleggen van haare inwendige refources , na verloop van dien termyn, wederom zodanige Quote op zig te nemen, als" zy dan zullen kunnen dragen.
Dat derhalven in dit geval behoorde vastgefteld te worden, dat eenigen tyd voor het ten einde loopen van den termyn van vyf en twintig jaaren, de Provinciën wederom opening van haare Financien zullen doen, en dcliberatien worden aangelegt, om
■ te



Jaarboeken, 'óMcr, 1791;
ft oordeelen, of de Quotes moeten blyven, dari wel veranderd worden ; voorts, dat, wanneer den eene of andere Provincie zig als onvermogend rhog ft aangeèv'en, 'er van nu af aan dé wyze behoord bepaald te worden, op welke zodanige Provinciën' van haar onvermogen zal moeten doen blyken, én den tyd , binnen welke zulks zal moeten worden ondérzogt en finaal afgedaan zvn , gèarrèfteerd* ölzo van zo eene Provincie niet te vergen is, om zig wezentlyk buiten ftaat bevindende, de aan haar Opgelegde lasten te dragen, dezelve dien ongeagt tc blyven torsfeh.
Dat belangende de Admisfie van ëen tweede Gecommitteerde wegens deze Provincie in den Raad van Staate, waar van in de 6 §. meldinge gemaakt word, Hun Edele Mogende mët genoegen hebben gezien, dat by geene Provincie zwarigheid is gemaakt, deze Provincie te hei ftellen in het genot van een recht, het welk zedert de erectie van den Kaad aan dezelve heeft gecompeteerd.
Daar omtrend de middelen, om tot een afkomst van Confenten te geraakeri, iri de deliberatien over de te doene Petitiën, het zy tot Equipagie van Sche1 pén van Oorlog , het zy tot andere objecten , de 1 gemeene defenfie van het Bondgenootfchap concerI neerende, als mede omtrend die van ( oddrainte, • Hun Edele Mogende veel bedenking blyven dragen! omtrend liet getal der Provinciën , die 'er vereischt zullen worden , om de voorfz. middelen van afkomst in het werk te doen ftellen , waar van de redenen by de meervermogende Provinciën , wegend het meerder belang, dat de eene in de defenfie te Lande, en dé andere in die ter Zee, cn in de protectie van de Commercie heeft, ligtelyk kunnen gevoeld worden; en waarom Hun Edele Mogende' wegens het groot belang dezer Provincie moeten ; berfifteï-ren by de verandering, door de perfoneele > Commisfie in den voorflag, door Zyne Hoogheid ! gedaan., gemaakt, en dat gevolglyk het getal der' Ttttt Pro-'
's GRAVENHAGE.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's e!lt%



i6öö NIEUWE NEDERLANDSCKE
'sGra-
VENHAGE.
Aihys yan Gelderlandnopens de Quota s cnz>
I
Provinciën, die eene Petitie moeten hebben gecoü* fentecrt, voor dat de niet geconfenteert hebbendetot het inbrengen van gaave Confenten mogen worden geadhorteerd, bepaald blyve op vyf Provinciën , ,
Voorts dat, met opzigt tot de zogenaamde con* flrainte tot fournisfement, Hun Edele Mogende zig zouden conf rmeeren met het geadvifeerde van de Provincie van Utrecht, vermeenende, het ten hoogften onbillyk te wezen, een Bondgenoot, die doof onvoorziene toevallen en desastres waarlyk onmagtig was geworden te betaalen . en van welkers zuiver onvermogen was confteerende. om die reden uit de Generaliteits Collegien uit te fluiten.
Dat, met betrekking tot de 8 §., daar de Staat der Financien van de Provinciën van Zeeland en Friesland aan Hun Edele Mogende ten eenemaal onbekend is, en Hun Edele Mogende dus niet kunnen oordeelen, of de middelen en resources van die' twee Provinciën zodanig zyn uitgeput, dat dezelven bui-en itaat zyn, om haar aandeel te betaalen' in. de Penfioenen van de Officieren der Corpien, tot welkers oprichting de onlusten . die met den Kei7x-r hebben gefubfifleerd, aanleiding hebben gegeeven , zy dit poima overlaaten aan de beflisfing van Zyne Doorluchtige Hoogheid in dat vast vertrouwen nogthans, dat welgemelde twee Provinciën zig niet zullen onttrekken aan het betaalen van hun aandeel in de Subfidien aan den Markgraaf van Brandaiburg 'Anfpach ,en de Hertogen van Brunsmk en Mecklenburg verfchuldigd , en dat Huö Édele Mogende dienvolgens, uit overweeging van' dc redenen, door Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten aangevoerd, van gedagten zyn. dat Hooggemelde Heeren Staaten van Zeeland en Friesland zouden behooren te worden geadhorteerd , van hunne gecómene Refolutie af te zien, en de betaalinge van die Subfidien aan Hoogstdezelve nader «oude kunnen worden gerecommandeert.
Dat-



JAARBOEKEN, Oclober, 1791. 1807
Dat voorts, met relatie tot dé middelen van verbetering der inkomften, en vermindering der uitgaaven van de Generaliteit, waar van de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland en van Zeeland, de behandeling tot nader gelegenheid hebben uitgcfteld , Hun Edele Mogende vermeenen, dac dit poincl, als een Hoofd - Object der Delibeberatien van de eerfte perfoneele Commisfie geweest zynde, aan de overige Poindten verknogt endaar van onaffcheidbaar is.
En töt eene nadere adftru&ic van dit hun fentiment moeten doen remarqueeren:
Dat deh aanflag van de Generaliteits Kas öp ƒ4:8:2, in het f ico : o : o is gefchied, niet alleen op grond van den aélueelen ftaat haarer Finantien, ma3r tevens in het vooruitzigt der zeer waarfchynelykekans van verbetering derzelver, door de middelen by het Rapport der voorfz. Commisfie voorgeflagen, fpeciaal door het brengen ten blaren privativen voordeele van zodaane fource, welke uit de Generaliteits-Ampten en Bedieningen haaren oorfprong trekkende j tot nu toe door particuliere Leden van het Bondgenootfchap zyn genoten.
Dat Hun Edele Mogende over zulks oordeelen, dat het vastftellen der Quote van de Generaliteit j is gelyk met dé middelen van verbetering der inkomften en vermindering der uitgaaven behoorde te worden gearrefteerd , mo tende Hun Edele Mogende, wanneer zulks met mogt gefchieden, zig volkom n onfehuldig houden aan het onverhoopt eventueel verval, daar uic als dan moetende proflueeren; ook zig On verpligt agten tot eenige verdere engagementen ter benefkeering van dcelve,* vooral met betrekking tot het weezen van Provin* Ciaale Loteryen voorgeflagen. zo lang moeten zien," dat de werkzaamheid van eene zo omflagtige Commisfie , byzonderlyk mede tot het beneficeeren vatf de Generaliteits middelen aangelfgt, al nu by den' Ttttt 2 waar*
's Gik-
VENHA-
bi.
Advys van Gel* der-land nopens ie QjiO' t-a's tnïh



ï6ö3 NIEUWE NEDERLANDSCHë
•sGra- -f
\enha ce.
Advys van Gelderlandnopens de Quo tas enz.
waarFhynlyk aanftapnde afloop der defberatien EUs* ter zyde gefteld, immers reet veel onveifchilligheid behandeld zoude worden.
Dat Hun Edele Mogende derhalven moeten infteeren , dat de Heeren S'aaten van Holland en West-Frieslanden van Zeeland mogen worden verzogt, orn ten fpoedigften mede op dai fubject haare Refolutien in te brengen, ten einde de Generaliteits Kas niet alleen tot fournisfem'efit van haar aandeel zo veel te beter in ftaat gefteld worde, maar ook om by vervolg v n tyd, in onverhoopte extraordii aire gevallen, tot verKgtiog van de Finai.cietr der Bondgenooten te kunnen medewerken.
Dat Hun Edele Mogende hier mede toetreeder.de tot de reflexien, met betrekking tot de ftaaten van Oorlog en het Schema van dezelve daar on trend al mede de ordre zullen volgen, welke by het Conciliatoir Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate is vervat.
En wel voor eerst, aangaande de Militie van den Staat, en het Plan van verbetering van de ArméeV dat Hun Edele Mogende zig reeds daar over hebbende geëxpliceerd, zig ten dien opzigte tot hunne vorige Refolutie reféreereh, hoezeer ook gewenschc hadden, dat de re- uctie van zo een groot aantal van Compagnien, waar door de bevordering van een menigte thans in dienst zynde jonge Officieren, en bet vooruitzigt van andere■« die zig in het vervolg aan 's Lands dienst zouden willen toewyen, word afgefneden , had kannen voorgekomen worden; zullende Hun Kdele Mogende de verandering in heï zelve, gelyk by het Advis en Rapport is voorgeflagen , als gefchi-kt na den tegenswoordigen toeftand der Financien van de Provinciën, met concurrentie der andere bondgenooten zig laaten welgevallen, onder zodanige veranderingen nogthans als met ge^ meen overleg zullen dienftig en nodig geoordeeld worden; en onder welke veranderingen Hun Edele Mogende zonden vermeenen gebragt te kunnen worden.



JAARBOEKEN, OCiober, 1791. ioep
den de voorflag, aangaande de foidye van de Kaconniers, welke,als een genoegzaam middel van beftaan uitleeverende, zoude kunnen gelaaten worden op den tegenwoordigen voet, gel\k in het Plan, door de Commisfie tot het Defenfie- Wezen is voorge field
Dac wyders,met relatie tot de Post van één honderd en vyftig duizend guldens yoo- Penfioenen van Officiers gedeftineerd §■ 11, we'ke Post Hun Edele Mogende by derzelver Refolutie yan den 8 Oc"to ber 1790 hebben vermeend, laager te kunnen gefteld en provilioneel op honderd duizend guldens bepaald te worden, zig dezelve zullen laaten welgevallen, in verwagting, dat die Post by vervolg van tyd zal kunnen worden verminderd, immers,dat by zoverre de voorfz. fomma niet mogt worden geabforbeert, het profyt, dat daar op zoude mogen vallen, zo en in diervoegen, als in het Conciliatoir Advys word voorgedragen , een Object van liquidatie tusfehen de Provinciën zal opleveren.
Dat omtrend de 12 §, ra?kende de voet, op welke in het vervolg zoude behooren te worden gekort de Manfchappen, d'e van tyd tot tyd aan de Armée zullen ontbreeken, Hun Edele Mogende al nog ten rterkften infteeren , dat de Troupen van den Staat, ten dien opzigte alle, op den zelfden voet, en dus het eene Corps niet gunftiger dan het andere, behandeld worde.
Dat voorts ten aanzien van de kortingen, welke onder verfch'dlende benaamingen geheeven worden van de Soldyen van de Militie, en van de Militaire Tractementen en Penfioenen, mitsgaders omtrend de Ju a of leges, die in de onderfcheidene Comptoiren en Sepretaryen gevorderd worden , en waar omtrend de Heeren Staaten van Zeeland en Stad en Lande zig verklaaren, ongenegen te zyn. eenige verandering toe te laaten, en die van Friesland het poincl van de Leges en Jura in deliberatie hebben gehouden, Hun Edele Mogende perfifteerende by Ttttt 3 hun*
's Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Qj/ota s enz.



1Ö7Q NIEUWE NEDERLANDSGHE
*s' Gravenhage.'
Advys van Gelderlandnopens de Quo.ta's'enz.
ïunne deswegens ingebragte Refolutie , met Zyne; Hoogheid en den Raad van Staate convenieeren , dat de Staaten van Zeeiand en Stad en Lande, met allen aandrang zouden i ehooren te worden aangemaand , om zig omtrend de kortingen op de Soldyen en Militaire Traciementen met de gedaane voorflagen te conformeeren, en dezelve , benevens de Staaten van Friesland verder verzocht, om, indien zy al ongenegen mogten zyn, van zig in opzigt van de Le'gès en Jura met de gedaane voorflagen te vereenigen, die Leges en jura ieder in den baare te verminderen , invoegen by het voorfchreeven Conciliatoir - Advys met meerderen vervat.
Gelyk ten opzigte van het nieuw Plan van een Corps Pontonniers §, 14. voorkomende; en de voet van betaalinge van het zelve, Hun Edele Mogende zig conformeeren met de verandering, daar. in door Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten voorgeflagen-
Dat, met relatie tot het bygebragte, omtrend de herhaalde inftantien door en van wegens deze Provincie, ten einde convenabele Traciementen voor. de Gouverneurs of Commandeurs van de Steden Nymegen , Arnhem , Zutphen en Doesburg op den haat van Oorlog, en dus ten lasten van het Bondgenootfchap worde gebragt, Hun Edele Mogende, by aldien het antwoord op dezelve aan hun eenigzints voldoende was voorgekomen , zig daar mede zouden te vreden gehouden, en hunne inftantien niet vernieuwd hebben.
Dog, daar het zelve aan Hun Edele Mogende ongegrond is toegefcheeeen, en de voorige ftaaten van Oorlog niet geftrekt hebben tot een rigtfnoer, waar na het Schema en de nieuwe ftaaten zyn ingerigt, vermits daar op eene menigte van Posten zyn afgelaaten, die op de vorige zyn geplaatst geweest , vermeenen Hun Edele Mogende, dat in dezen alleen in confidentie behoord te komen, of de
bil-



JAARBOEKEN, OBober, 1791. 1671
billykheid en de natuur der zaake niet vorderd, dat deze Traciementen, die niet zyn tot het Huishou deiyk nut van de Provincie van Gelderland alleen, maar tot dat van het gebeeie Bondgenootfchap„ ook tot lasten van het zelve gebragt worden; vertrouwende, dat de vergelyking van de commandeerende Officieren in de P-ovincie van Utrecht en Friesland, met die in Gelderland,, en het gevolg, dat daar uit gefokken word , in dezen niet allezints overeenkomftig, of tegen elkander overftaande zal gevonden worden.
Aangezien de twee eerstgemelde Provinciën, wegens haare legging, nimmer voor Frontieren van den Staat zyn gehouden , en daarom ook de Steden Utrechten Leeuwarden met de Vestingwerken zyn voorzien , daar in tegendeel de Steden van Nymegen, Zutphen Doesburg en Arnhem niet alleen zyn gefortificeerd, maar ook op de Frontieren gelegen, en voornamentlyk dienen tot dekking en veiligheid van andere meer binnen waards liggende Provinciën ; al waarom'Hun Edele Mogende, ongeagt het eenpnarig begrip van de overige Bondgenooten, dat Poincl niec kunnen laaten vaaren, of houden voor afgedaan, als niets anders vorderende, dan het geen regt en billykheid komt mede te brengen; terwyl Hun Edele Mogende het gevolg, getrokken uit de opgaave der inkomften en huishoudelyke lasten, aan Zyne Hoogheid gedaan, niet als een generaale rigtfnoer • kunnen admitteeren , en bv den Raad van Staate, met opzigt tot het ftilftaan vm de losiïng der Capitaalen voor rekening van de Provincie van Stad en Lande, ten Comproire• Generaal ,van de Unie genegotieerd, ook niet als zodanig fchynt geadmitteerd te worden.
Immers dat het argument van den Raad omtrend de opgaave der huislasten niet ftrookt met haare toegevendheid aan Stad en Lande, om aan dezelve te gemoet te komen door het maaken vin convenabele fchikkingen tot het rembourferaent dier fomTtttt 4 men,
rs Gravenhage.
Advys tan GeU ierlancl nopens 'Je Q110* ui's enz.



NIEUWE NEDERLANDSGHÊ
?sGra-
ce
Advys van Gelderlandnopens de Qtiota's enz
men, en om daar op flegts negen duizend gulden* jaarlyks te doen aflosfen.
Dat, betreffende de verdere details van de ftaaten van Oorlog, Hun Edele Mogende wel zouden adopteeren het veranderde Plan van het op te rigten Corps Mariniers cn het geen daar toe verder beipoort'by den 16 §. voorkomende.
Dan dac in dit nadere Plan voorgeflagen wordende, om de Zee-Officieren te asfigneeren op de reT fpeöive Admiraliteiten, daar door uit het oog fchynen verloeren te worden de voorgeflagene verbete? ringen en befpaaring in het huishoudelyke der Admiraliteiten, cn de infmelting van dezelve tot ééq Collegie.
Dat Hun E lele Mogende echter daar aan zp zeer hegten, en die zaak van dat gewigt en nuttigheid aanzien, dat zy vermeenen, dat het_ oprigten van een Corps Mariniers daar mede onaffcheidelyk moet gepaard gaap, en dat zy zig in het eene buiten bet andere niet kunnende ingeeven, ook niet van zig kunnen verkrygen om zelfs op den voorigen voet te blyven betaalen; de ondervinding geleerd hebbende, dat twee Admiraliteiten genoegzaam onvermogend zyn tot het voldoen haarer wettige Crediteuren, en de Financien der overige zoo zeer gedelabreert, dat uit haare gewoone inkomften niets tot wezendlyke protectie der Commercie kunnen prefteeren; vertrouwende Hun Edele Mogende, dat, wanneer de voorgeflagene middelen van verbetering haar beflag zullen verkreegen hebben, als dan de fom van een millioen voor Equipage, aanbouwen reparatie van Schepen geaffecteerd , en die de fom, door de Commisfie van het Defenfie • Weezen nodig geoordeeld, nog ver te boven gaac , toereikende zal bevonden worden tot in ftandhoudinge van de Marine, irh-' mers in tyd van Vreeds-
Dat Hun Edele Mogende derhalven in den voorflag om de vermindei ing van de fom voor de kosten van het Corps Mariniers uitgetrokken, ten be-



JAARBOEKEN, QCiober, 179X. 16.73
ïaope van / 255472 : 15 : 8, of geheel, of voor pen groot gedeelte, by het millioen voor de Marine tc doen voegen,'zig niet kunnen geeven, en van gevoelen-z,yn, dat den ftaat van Oorlog met deze fnm zal kunnen worden verminderd , inhasreerende derzelver Declaratoir by Refolutie van den 8 October 1700, pp het Rapport van de tweede perfoneele Commisfie gedaan, met verklaaring , dat, wanneer buitengewoone omftandigheden extraordinaire efforts kwamen te verderen, en de fom van een Millioen vcor de Marine bevonden mogte worden niet toereikende te wezen, genegen zuilen zyn naar al hun vermogen tc contribueeren, en zo veel de Financien haarer Provincie zullen toelaaten, tot herftel van 'sLands Marine mede te werken, zo maar de veprgeflagep redresfen in de adminiftratie der Zeezaaken, óftezodanige andere, die nog beter mogten gcoordeeic worden, dadel k worden geïntroduceort, en waar omtrend Hun Edele Mogende op het kragtigfte inftceren, dat de Btfoigr.es Over dit Stuk (waar over als nu het advis van dep Heer Admiraal-Generaal gevraagd is, en de zaak verder gemaakt is commisforiaal,) hoe eerder zo beter met allen iever mogen worden geëntameert, voortgezet en ten einde gebragt, aggreëerende Hun Edele Mogende nogthans den voorflag tot de aanftellinge vaneen Adjudant van de Marine, en de bepaalinge van deszelfs Tractement op vyf en twintig honJerd guldens.
Dat, ten reguarde van het vacant blyven der Traciementen van Gedeputeerden buiten 'sLand?, eh de liquidatien tusfehen de Provinciën ten dien opzigte te houden, Hun Edele Mogende genoegen neemen met het expediënt, door Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten voorgeflagen, namentlyk, dat,indien eenig Traclement, op de ordinaris ftaat yan Oorlog ftaande, eenen meer dan gewoonen tyd zoude mogen vaceeren , daar over tusfehen de Provinciën zal worden geliquideerd, en dat vooreenerj T 1111 5 meer
's Gravenhage.
Advys va/i Gelderlandnopens de Quota's enz-



16*74 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Qjio ta's enz,
meer dan gewoonen tyd gehouden worden een ge» heel jaar na het ja3r, waar in de vacature is ontftaan.
Dat Hun Edele Mogende voorts omtrent den voet, waar op de vervulling van die posten zoude moeten gefcliieden , inhasreeren het geadvifeerde door de eerfte perfoneele Commisfie, in vertrouwen , dat in cas van vacatuure , de fuccedeerende Minifters door Hun Hoog Mogende verkooren en aangefteld zullen werden.
Gelyk Hun Edele Mogende ook als nog moeten blyven infteeren, dat de plaatfen van Predikant, op den ordinaris ftaat van Oorlog ftaande, die zedert veele jaaren onbegeeven zyn, by bekwaame gelegen theid worden vervuld, en de fommen daar voor op den voorfchreven ftaat uitgetrokken.
Dac. belangende den voorflag van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate by de 18 §. vervat, om voor de de f royement en van de Generaliteit 'voortaan te brengen eene f">mme van één honderd en vyftig duizend guldens op den ordinaris ftaat van Oorlog, en wel geheel ter repartitie van de 'Provincie van Holland, Hun Edele Mogende zig genoodzaakt vinden te perfifteeren by hun geadvifeerde , by Refolutie van den 8 Oclober laatstleden op die materie uitgedrukt, alnog verklaarende, dat hun geene redenen zyn voorgekomen , waarom die post zoude worden verhoogd of waarom dezelve piet egaal over alle de Provinciën Quotesgewyze zoude worden gertpartitieert: immers dat de zwarigheden , daar tegens geoppert , kunnen worden opgeruimd , indien de Provinciën jaarlyks ieder haare Quote in de^e post ten Comptoire van de Generalitct kwamen te fourneeren, met overlaating aan de Bon 1genooten, om daar over by meerderheid te disponeeren of anderzints, indien deze post op de ■Quote van de Generaliteits Kas werde gebragt, zodanig egter, dat deze post, her zy op den ordinaris ? het zy op den extraordinaris ftaat gebragt wor-=
den-



JAARBOEKEN, OBober, 1791. 1675
dende, liquidatie zal zyn onderworpen, na en in ■■ conformiteit van de ordres van den Lande.
Zullende Hun Edele Mogende dan ook van de , pnzydigheid vap den Raad van Staate verwagten, dat een post, van aart als deze, niet op eene Provincie alleen gereparti deert zal worden
Dat Hun Edele Mogende zig verder laaten welgevallen , dat een Majoor, een Commis en een T/'ovoost o/> het Fort tc Bath , met de daar toe •gedcfigneerde Traciementen op den ordinaris Raat van Oorlog worden gebragt, maar geenzints convenieeren yan de reden, waarom de "Majoors in de Steden Vlisfingen en Veere op den ordinairen ftaat van Oorlog zouden behooren te blyven; perfifteerende overzulks by hun geadvifeerde, ten reguarde van de Majoors in de Steden Thiel en Bommel, voormaals in de Repartitie van deeze Provincie op den ordinaris ftaat van Oorlog gedaan hebbende, alzo Hun Edele Mogende in de afwyzinge van deeze Posten niet anders hebben bewilligd, dan, mits niét alleen de overige Bondgenooten het royeeren r'er Posten in haare Provinciën van den ordinaris ftaat van Oorlog, zo als door de eerfte perfoneele Commisfie is geproponeert, en dus de Provincie van Zeeland, het royeeren van de Majoors te Vlisfingen en Veere zig mede laaten welgevallen, maar ook in die vaste verwagting, dat de verdere daar by vermelde pointen van menage en verbeteringen der Generaliteits Financien zullen worden aangenomen en ter conclufie gebragt.
Dat wyders Hun Edele Mogende geen reflexie gemaakt hebbende op het ftellen van de Trompetters van den Staat op den extraordinaris ftaat van Oorlog, geduurende hun leven, van geene andere gedagten geweest zyn , dan dat derzelver plaatzen by vacatuure niet wederom behooren vervuld! te worden.
Dog zig als nu daar op nader expliceerende, aan derzelver Gecommitteerdens ter Generaliteit overlas-
sGrA-
/ekha" 3e.
ddvys ;an Gel* ierlandnopensie Quota's enZ\



I.ó7<5 NIEUWE NEDERLANDSOHB
*s Gra-
venhaPÊ.
Advys yan Gelderlandnopens de Quota's 'enz.
laaten, om ten aanzien van het aanhouden, of affchaffen dezer Redi^ndens, en dus aangaande de mortificatie der Traciementen, na de indinatie der overige Bondgenooten te handelen.
Dat, belangende de twee Aclen van verzoek tot laste van de Provincie van Zeeland, tezamen bedragende vier en twintig honderd guldens , ten behoeve van hei Gasihnis te Sluis tn Vlaanderen gedepecheert, in voldoening van twaalf jaaren huur van een huizing, het zelve Gasthuis toebehoorende, Hun Edele Mogende, daar niet redelyk zoude zyn de betaalinge van eene zodane dugtige fchuld van huur aan een Godshuis te verwygeren , zig met de gedagten van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, om de beraming van de voorfchreeven Acf en nader aan de Heeren Staaten van Zeeland te recommandeeren, kunnen conformeeren.
Dat, met opzigt tot de Tracteinenten van de Dlrecddun e'; Ingenieurs §. 22 voorgedraagen, Hun Edele Mogende, om de by het Conciliatoirc Advys bygebragte zwarigheid, eh datdezaakcenigzints buiten haar geheel is, van hunne bevoorens gemaakte remarques zullende afzien, en zig met de overige vyf Provinciën vo.'gende, op het veranderen van dien voet van betaalinge niet verder zullen infteeren.
Dat, met relatie tot de Subfide van ƒ 36000-Q-0 ten behoeve van de Colonie van Surinamen, op het Schema van den Extraordinaris itaat van Oorlog, in conformiteit van voorige ftaaten van Ucrlog gebragt, Hun Edele Mogende vermeenen, dat de redenen door Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten, §. 23 geallegueert , zodanig concluJent aan de Provincie van Vriesland, die in het admitteeren van deze post zwarigheid heeft gemaakt, moeten voorkomen, dat niet mogen twyffelen, of die Provincie zal in de betaaling van het voorfchreeven Sublidic bewilligen, en daar in nun aandeel opbrengen.
Terwyl Hun Edele Mogende, offchoon de Pro-*
vlo,.



JAARBOEKEN, O Bob er y 1791. 1677
vincie van Gelderland zekeriyk minder voordeel by de Colonie van Sunnamen als de Provincie van Vriesland heeft, uit confideratie, dat de lasten van het Bondgenootfchap niet betaald worden na maatevan het belang , dat de eene bo en de andere in deze of geene zaak heeft, zig deze last niet willen ontrekken ,en dienvolgens haare Refolutie,ten dezen opzigte genomen, blyven inhaereeren.
Dat wyders Dun Edele Mogende zig conformeeren met de Overtuigende redenen van Zyne Hoogheid en den R ad van Staate, by het Conciliatoir .Advis §. 24, omtrent de Pndteani te Detfzyl. de Nederdüitfche en Franfche Predikanten onder het Kruis en de Predikant te Yzend\k, overeenkomftig het Advis van de Heeren Staaten van Overysfel bygebragt.
Mitsgaders het geen omtrent het vyfde Battaiïlon van den Furst van Waldek in den 25 §. is geallegueert, en mede met opzigt tot de post voor Appoiotés, oude Impotcntt cu verminkte Soldaaten, zig met den voorflag en fchikking, by het Conciliatoir Advis vervat, onder inhsfie van haar geiefofveercie. voor het toekomende, of het vervolg van tyd, conformeeren.
Dat, concerneerende de post van driemaal honderd duizend guldens, iot verbetering van defenfit der Frontieren <;>< aanvulling der Magazynen, inde 27. §. van het Conciliatoir Advis, Hun Ed. Mog. vermeenen, dat die fomme op den ftaat van Oorlog, als een vaste post moet geplaatst, en niet uit extraordinaire Petitiën gevonden worden, op das de Raad van Staate zeker zy, wat 'er jaarlyks hefteed kan worden tot Werken, waar aan de Republiek zo een groot belang heeft, en waar van hnare veiligheid zo zeer is afhangende, en dat overzulks de Heeren Staaten van de Provincie van Zeelanden van Friesland behooren te worden verzogt, vanhaare bedenkingen af te zien, en zig, relatief die pojnt, tot voorkominge van moejelykheden,die door
het
's Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's enz..



ïè/S NIEUWE NEÖERLANDSCHË
SS GRAVENHAGE.
Advys vari Gel' derland tiopens de Quota's enz.
het aflaatcn van deze Post van den ftaat van Öof log te verwagten zyn, met de Overige Bondgecooten re conformeeren.
Voorts dat, wat de Loterye betreft, de verbetering en direólie van dat Fonds aan de Raad van Staate verder by continuatie zoude behoren te worden overgelaaten.
Dat, met relatie tot de reflexie, gevallen by de Heeren Staaten van Friesland op de de pon voor onder/wad van de Fortificatiën binnen de Provinciën Hun Edele Mogende zig conformeeren met de confideratien van Zyn Hoogheiden den Raad vaö Staate by § 28 voorkomende.
En dat, belangende de post van een miliïoen voor' jaarlykfche Equipage, § 29, Hun Edele Mogende inhaereeren haare daar omtrent genomene Refolutie, en wel exprcsfelyk het geen op de 16 §, aangaande het Corps Mariniers, gèdëclareert hebben ^ gelyk Hun Edele Mogende al nog inhaereeren derzelver meergemelde Refolutie van den 8 «"'ctobcf laatstleden, en ten fterkften infteeren, dat aan de twee overige pointen, by de Refolutie van de Heeren Staaten van Stad en Lande, raakende de belastingen der Landproduclen van die Provincie, by den doorvoer na andere Provinciën, welke Refoluiie zy voorde hunneaanneemen, voldaan werde.
Want dat hun Edele Mogende eene algemeene Vrye handel tusfehen alle Ingezetenen van dezeri Staat met alle haare Waaren, Goederen cn Koopmanfchappen, inzonderheid van baareeigene Fabric» quen en Producten van het Land, altoos hebben1 aangemerkc en gehouden als het voornaamftc fundament van dezalver welfland en prospieriteit.
En dat het belasten der Goederen en Producten in1 de eene Provincie gevallen , en in eene andere vervoert en aldaar verhandelt wordende, of door dezelve doorpasfeerende, boven die der eigene Ingezetenen , niet anders kan worden geconfidereerc als een notoir ongclyk, en wezentlyk bezwaar, die
de



JA ARBÖÉKEN, Oaober , 1791'. 1679
de eene Provincie aan de andere of derzelver Tn gezeetenen komt aan te doen, en het welk niet, overeen f brengen is met het Bondgenootfchap, harmonie en Vnendnabuurlykheid, die tusfehen de Leden van een en de'elfde Republiek, welkers grondflag gevestigd is. op Vryheid en op vryen Handel, behoord te beftaan, noch te compasieeren is m t het agtiende Articul van de Unie, waar by de zaamentlyke Bondgenooten zig hebben verbonden, om de ederzydfche Ingezetenen niet bezwaaren , of andere lasten op te leggen boven de geenen, welke haare eigene Ingezetenen betaalen.
Dac, met opzigt tot het geiefleeleerde in de 30 §, betrekkélyk het brengen van een post van een honderd en twintig duizend guldens op den (laat van Oorlog wegens interesfen van vier millioenen4 tot betaaling van het yerfchuldigde aan den Keizar, Hun^Édele Mogende moeten aanmerken :
Dat dit point wel met de vereischte attentie, hoe zeer daar aan by het Conciliatoir Advis fchyhÉ getwyffeld te worden, hebben overwogen, ook fpeciaa! ge.xamineert de elncidati n door Heeren Gecommitteerdens uit den Raad, ten aanzien van; deze Negotiatie aan de Commisfie gegeeven, en in de Dag-Notulen dier Commisfie geïnfereert ;• dan hoe groot en uitgeürekt ook het vertrouwen van Hun Edele Mogende moge zyn in de goede directie in het ieverig behartigen van den R ad van Staate omtrent de Generaliteits Financien, dat vertrouwen nogthans bepaalder en het onderzoek natuurlyker word , wanneer het belang van' de Provincie met dat van de Generaliteit tegens elkander als aanftootcn, of in eene Collifie koiren.
Dat Hun Edele Mogende daarom ook gemeend hebben, zonder de waarheid van het gerapporteerde van de Heeren Gecommirjeerdens uit den Raad van Staate in twyffel te trekken, niet alleen bevoegd,
's Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Qj.'o* ta's enz*



ifiSo NIEUWE NÈbEÜLANDSCIIE
's GrA
VENHAGE.
Advys yan Gelder land nopens de Quota's en£;
voegd, maar zelfs verpligt te zyn, nader blyk te' vragen van eene zo aannierkeiyke Négociatie als is die van vier millioenen, buiten derzelver voorkennis en toeftemming gedaan; te méef daar noch van de tyd noch van de wyzé dezer Negociatie by het Rapporc is geblceken.
Dat uic het Rapport by Kun Edele Mogende al vérder in bedenking is gekomen, of de drie' millioenen, aan de Oost Indifche Compagnie vêrftrekt, die gevol^elyk uit de Generaliteits Kas hebben kunnen gemist worden, en die men veronderfteld, dat thans' zullen zyn afgélosc, niet zouden kunnen worden geëmployeert, zoniet geheel, immers voor Het grootLte gjdeeite tot becaahng van de vier millioenen.
Al waarommë Hun Edele Mogende ook vertrouwen, dat men hun ten besté zat houden, daar zy' zig reeds in het geval bevinden van die Provinciën vVelke , volgens het geadvanceerde by het Conciliatoir Advis, zig moeten gettoolfen , dat al het' voordeel, het welk uit het Comptoir - Géneraal te trekken is, door eenige weinige van hunne MedeBondgenooteri word getrokken , zig ongenegen vinden, om nog boven dien in het geval gefteld te worden, van haar eigen geld Interesfen te móeten betaalen, het geen dog het geval zyn zoude, indien er genoégzaame Penningen in de gemeene ne Kas voorhanden mogten wezen, om die fchuld af te losfen.
Dat Hun Edele Mogende verder, met relatie
tot de post van tien duizend guldens, ter Repartitie van Gelderland, Utrecht en O'verysfel, zedert den jaare 1710 gebragt tot reparatie cn onderhoud van de Ryswerken ie 'sGravemvaerd en den Tsfeljlroom, dan welke fomme op verre na* niet- toereikende is tot onderhoud vau deze importante Werken, met leedweezen hebben moeten' zten , dat dezelve , gelyk meer andere posten, waar by de Provincie van Gelderland is geïnreres-
feerd i



JAARBOEKEN, O&ober, ijpr. 1681
feerd, direft worden gevreezen van de hand, en overzulks op die materie haare vorige inftantien moeten blyven inbsreeren.
Wantjdat de remarques daar omtrend in de-u S voorkomende, dat namentlyk by admisfie van die Post ook.andere Provinciën even zeer zouden kunnen fuscmeeren, dat insgelyks op haare repartitie behoorde gebragt te worden een Post voor de Rvsof Zeewerken, binnen dezelve geleegen , geen Reek kunnen houden; alzo die Rys- en Zeewerken in andere Provinciën in gelykheid ftaan met de JJyken en Waterwerken in deze Provincie, welke alleen tot eigen veiligheid van deze en die Provinciën zyn dienende, en welkers reparatie en onderhoud behooren en moeten blyven tot de bvzondere Huishoudelyke lasten van ieder Provincie.
iJog dat de beide Rivier-takken van Rhyn en ratel, en om die te behouden op de behoorlvke diepte tot defenfie van het Land, van de oudfte tyden af, tot dekking , niet zo zeer van deze Provincie alleen, als wel van het geheele Frontier, gediend hebben.
Dat Hun Edele Mogende derhalven niet zullen herhaalen het geen door derzelver Gecommitteerdens dien aangaande in de dag Notulen der eerfte perfoneele Commisfie is geïnfereerd, nog het geen by derzelver Refolutie van den 8 Oclober Jaatstleeden is vervat, in vertrouwen, dat de Raad van Staate met hun zal moeten convenieeren, dat de mterfte Frontieren, die aan deze zyde van de de Republiek door de Rivieren worden gefavoriieerd, waar voor men na alle uuxines het beste een Vyand kan Ruiten, en alzoo verder middelen tot defenfie beraamen, van de uiterfle aangelegentheid zyn. °
,„?ai dus„nier* a"een het particulier welweezeft van deze Provincie vereischt, dat die Stroomen Jn goeden ftaat gehouden worden, maar ook het gemeene Intrest van alle binnen leggende Provin.
Vvvvv cien*
's Gravenhage.
Advys van Gel* derland nopens de Quo'a's enz»



1
's Gravenhage.
Advys •yan Gelderlandnopens de Quota's enz.
Ó82 NIEUWE NEDERLANDSCHE
den, die nooit verre genoeg een Vyand van hunne Grenzen kunnen eloigneeren, zulks vorderd.
Dat Hun Edele Mogende verder vermeenen, dat het Argument uit de opgaave van den ftaat der Provinciaale Financien, aan Zyne Hoogheid over^eleeverd, waar door de betaahngen, die thans iaarlyks voor de Ryswerken van Neder-Rhyn en Ysfel worden gedaan, onder de Huislasten begreepen en zuiver Provinciaal zouden geworden zyn, medé op andere Provinciën zoude quadreeren, en dat des niet te min door welgemelde Raad van Staate daar omtrent toegeeventheid gebruikt word.
Dat eindeiyk, ten aanzien van de generaale reflexien, in de 32 § bygebragt, omtrent de Refolutien van de refpective Provinciën op het Rapport der Perfoneele Commisfie, Hun Edele Mogende met Zyne Hoogheid en den Raad van Staaten convenieeren in de redenen , waarom zoude mogen en moeten worden opgemaakt, dat de Provinciën in het generaal approbeeren alle Posten, op het Schema van dc ftaaten van Oorlog gebragt, voor zo verre in hunne reeds genomen Refolutien op dezelve geen reflexien gemaakt hebben.
Dan dat Hun Edele Mogende niet voorby kunnen met een woord aan te merken, dat onder het woord van geringen Posten, inderzelver Refolutie van den 8 Oftober 1790vermeld, waar voor geene Aften van verzoek zouden behoeven te worden gedepecheerd, immers zonder ontgeltenisfe geëxpedieerd, behooren de Kaagvragten der doorpasfeerende Militie, de kleine Veergelden, gekeverd Stroo voor de Militie, Tolgelden der pasfeerende Militie, huishuuren en onderhoud van Ammunitie en Provoosthuizen , Bodeloonen ten dienlte van den Lande, Vuur en Licht op de Wachten, en diergeiyke, waar omtrent vermeenen, dat de Provinciën zullen mogen kunnen volftaan , mee jaarlyks aan den Raad over te zenden Specifica-



JAARBOEKEN, OBoher, 170I. 16S3
tien van de betaalinge, die zy zullen hebben gedaan.
En dat Hun Edele Mogende wyders, ten aanzien van de Post tot vinding der kosten van eene, ïaarlykfche Equipagie, aanbouw en reparatie van Schepen van Oorlog, mitsgaders de Interesfen van de vier Millioenen ten Comptoire Generaal van de Unie genegotieerd, voorkomende, mhsreeren het geen dien aangaande op de 16 en 30 S. hebben gedeclareerd. .
Dat Hun Edele Mogende, belangende de jaarlykfche liquidatie over alle de Posten van den extraordinaris ftaat, zig conformeeren met de confideratie der Heeren Staaten 's Lands van Utrecht, vermeenende, dat, ten aanzien van de Post van één Millioen voor de Marine, de driemaal honderd duizend guldens voor de Fortificatiën en andere Posten van gelyke natuur, zouden kunnen volftaan, dat de Raad van Staate verzogt worde iaarlyks by den extraordinaris ftaat van Oorlog te voegen een Notitie van het geen in het afgelopen jaar uit die Posten betaald is of nog betaald moet worden, tot informatie van de Bondgenooten, immers, dat overdezelve zo niet jaarlyks, dan ovei «en zeker getal van jaaren, geliquideerd werde.
Dat eindeiyk , ten aanzien van de remarque van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, dat «eene Provincie zig ftellig heeft geëxpliceert ovei de veranderingen, die by het Rapport van de Commiifie zyn voorgeflagen, dat in het Regie ment van de Binnen- en Buitenlandfche Commisfien zoude behooren te worden gemaakt, fpeciaa, over de aanftelling van eenige Secretarisfen d'Ambas fadeof Legations-Secretarisfen, Hun Ed. Mog. ver'meenen zig, met opzigt tot die geproponeerde ver anderingen by hunne Refolutie van den 8 Octobei 'laatstleden pag. 23. klaar genoeg te hebben!geuit, en over zulks daar by als nog perfifteeren, terwy Hun Ed. Mog. bereidwillig zyn , om ten aanziet van het aanftellen van Secretarisfen d'Ambasfade ol Yvvvv 2 Le
s Gra-
i/enha3e.
ddvys van Gelderlandnopens de Quota's enz*
[



1684 NIEUWE NEDERLANDS CHE
«s Gravenhage.
Advys van Gelderlandnopens de Quota's enz.
Legations-Secretarisfen met de andere Pronvincicö te concurreeren, zo als ten meelten nutte van den Lande zal bevonden worden, te behooren.
Dat Hun Edele Mogende vermeenende zig hier mede op de voorfchreven Poinöen met zo veel toegeeventheid, als eenigzints van hun gevorderd konde worden, te hebben geëxpliceerd, en herte]yk wenfchende, dat eerlang omtrent dezelve een heilzaam befluit moge genoomen worden; voorts confidereerende, dat de Refolutie der refpeftive Provinciën mogelyk niet tyding genoeg zullen inkomen , om daar na ordre te ïtellen op de betaalinge van de Militie en verdere lasten van de Unie voor den i July aanftaande, of wel voor het ingaan van de eerfte Heerenmaand daar na» overeenkomftig de voordragt in de Introductie van het Conciliatoir-Adys gedaan, goedgevonden hebben derzelver Gecommitteerdens ter Generaliteit in dat geval te authorifeeren, om tot het uiteinde dezes jaars in de continuatie van de gewoone betaalingen van de Militie en verdere lasten van de Unie, uit de ftaaten van Oorlog proflueerende, en van de betaaling der Militie , door de Provincie van Vriesland afgeweezen, uit de Kas van de Generaliteit, op den voqt als die geduurende het afgeloopen jaar betaald zyn, met concurrentie der andere Provinciën te confenteeren, onder zodanige geringe veranderingen, als in dea laatst geformeerden extraordinaris ftaat van Oorlog zyn voorgevallen, en op de Lyst, by het Rapport onder No. i. gevoegt, vermeld worden.
En zal hier van Extract aan de Gecommitteerdens dezer Provincie ter Generaliteit worden ingezonden , ten einde daar van ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende de nodige opening te doen,
(Onder Jiond)
In fidem Extracli,
(Was getcekend) j. in de BETOÜW.
Hiel



JAARBOEKEN, OBober, 1701. tfBf
Hier op wierdt by de Algemeene Staaten den 3 Juny 1791, dit navolgende bebelloten:
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOÖG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Veneris den 3 Juny 1791.
T)e Heeren Gedeputeerden van de Provincie *f van Gelderland, hebben ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt en laaten leezen de Refolutie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie, hunne Principaalen , genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate. eer Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitgebragt op de Refolutien van de Heeren Staaten van de refpective Provinciën, genomen op het Rapport, den 21 Mey 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan! door de Heeren van de Perfoneele Commisfie, welke tot het reguleeren der Provinciale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap, en het onderzoeken van de Financien van de Generaliteit, is gechargeerd geweest; volgende de voorfchreven Rdblutie ifler na geïnfereerd. e
Fiat infertio,
Waar op gedelibereert zynde, hebben de Heeren gedeputeerden van de Provincie van Holland ea West-Fnesland de voorfchreeven Refolutie Copielvk overgenomen, om in den haaren breeder gecommunrceert te worden, met by voeging, dat zy met verwondering gehoord hadden de exhortatie by deze Vvvvv3 Re¬
's Gra-
PENHAGE»



tó8ö NIEUWE NEDERLANDSCHE
VEtfHACE.
Refol. der Staten Generaaldaarop.
Refolutie der Heeren. Staaten van Gelderland aan de Heeren Staaten hunne Principaalen gedaan, ten einde een fpoedige Refolutie uit te brengen op de voorilagen van de Perfooneele Commisfie tot beneficeering der Generaliteits Middelen , dewyl de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland daar omtrent in geenen deele agterlyk zyn, en zig by Hoogstderzelver Refolutie van den 18 Mey laatstleedcn, met zo veel cordaatheid en faciliteit daar op geëxpliceerd hebben, dat zy genoegzaam alle die voorflagen, als nuttig en noodzakelyk hebben geadopteerd.
En is dien onverminderd goedgevonden en verftaan , mits dezen te verzoeken de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, welke zig op het voorfchreeven fubjecl: nog niet hebben verklaard , hun daar toe mede te willen bekwaamen.
Dat voorts Copie vande|vcorfchreeven Refolutie gefteld zal worden in handen van de Heeren Van Randwyk, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, om, met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by haar E. zelfs te nomineeren, te vifiteeren, examineeren, en van alles alhier ter Vergadering rapport te doen.
Zullende insgelyks Copie. van dezelve Refolutie, voor zo veel aangaat de daar by vermelde middelen van verbeetering der Inkomften en vermindering der Uitgaven van de Generaliteit, gefteld worden in handen van de Heeren Van liandwyk, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, om, met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, en de Generaliteits Reekenkamer, by haar E. zelfs te nomineeren, te vifiteeren, examineeren, en van alles alhier ter Vergaderinge rapport te doen.
De Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Gelderland hebben de voorfchreeven Aanteekening
van



•JAARBOEKEN, O&ober, 1791. 1687
van de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Holland en West - Friesland Copielyk overgenomen om in den haaren breeder gecommuniceert te worden ; hebbende de meergemelde Heeren Gedeputeerden van Holland en West - Friesland derzelver gedaane Aanteekening geïnhEereert.
Accordeert met voorfz. Register.
Hoedanig de Provincie Friesland omtrend deze gewigtige zaak dagt, en zig verklaarde, toond dit volgende
EXTRACT uit het Register der Refolutien van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN.
Mortis den 14 Juny 1791.
T"\e Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Friesland, hebben ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende ingebragt en laaten lezen de Refolutie van de Heeren Staaten van Hooggemelde Provincie, hunne Principaalen, genomen op het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende uitge bragt op de Refolutien van de Heeren Staaten van de refpective Provinciën, genomen op het Rapport, den 21 Mey 1790 alhier ter Vergaderinge gedaan, door de Heeren van de perfoneele Commisfie, welke tot het reguleeren der Provinciaale Quotes in de Lasten van het Bondgenootfchap, en het onderzoeken van de Finantien van de Generaliteit, is gechargeerd geweest; volgende de voorfchreeven Refolutie hier na geïnfereerd.
Vvvvv 4
Ge-
's Gravenhage.
RefoL der Staten Ge» neraal daarop.



1688
NIEUWE NEDERLANDSCHE •
's Gravenhage.
Advys
yan
Friesl,
op de
Qiiota'i
enz.
Geëxtraheert uitliet RESOLUTIEBOEK der Edele Mogend,- Heeren STAATEN van FRIESLAND.
Ontfangen eene Misfive van Hun Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, gefchreven in 'sHage den 22 February dezes Jaars, waar by aan Hun Edele Mogende overzonden het Rapport, ten zeiven dage aldaar ter Vergaderinge uitgebragt , inhoudende het geadvifeerde van Zyne Hoogheid en deh Raad van Staate betrekkélyk tot de Quotes, en raakendehet Plan voor een Corps Mariniers, en verbetering van'' de Armée van den Staat*
Is, na deliberatie,en gehoord het Rapport, door de Heeren , by Staats-Refolutie van den 18 Maart laatstleden daar toe gecommitteerd, het opgedagte Generaliteits Rapport geëxamineerd hebbende, ter Vergadering van Hun Edele Mogende voorgedragen , goedgevondenen verfiaan, de Heeren dezer Provincie Gecommitteerden ter Generaliteit, te authorifeeren en te gelasten, gelyk dezelve geauthorifeerd en gelast worden by dezen, ter Hooggedagte Vergaderinge van Hun Hoog Mogende te declareeren , dat Hun Edele Mogende tot de continuatie in de betaalinge der Militie in diervoegen, als by Hun Edele Mogende ter repartitie is aangenomen en betaald word, de nodige Ordres hebben gefteld.
En voorts, aangaande het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad boven gemeld, dat Hun Edele Mogende niet nodig oordeelende, zig aangaande §. 1. by dezen nader te verklaaren , niet kunnen afzien van hunnen voorflag omtrend de Logisgelden § 2. voorkomende, gedaan by Refolutie van den 30 September 1790, als allezints op de billykheid fteunende, en Hun Edele Mogende in tegendeel voorkomt,dat met de aequiteit niet tecompasfeeren is, dat by deze Provincie Logisgelden
zul-



JAARBOEKEN, OBober, 1791. 1689
zullen worden betaald aan Troupes, elders Guarnifoen houdende.
Dat Hun Edele Mogende, ten opzigte van het brengen van de post op den fiaat Wan Oorlog ter defenfie van de Frontieren t en om de Magazynen van het nodige te voorzien, §. 3. gemeld, moeten perfifteeren by hun gedeclareerde, als kunnende die post niet admitteeren.
Dat Hun Edele Mogende voorby gaan het geen §• 4. omtrend de continuatie der Lasten en verbetering der Provinciaale Financien voorkomt, waar over dezelve zig reeds hebben geëxpliceerd, gelyk mede den inhoud van §. 5, ten opzigte van het vast/lellen der /laaten van Oorlog, voor den tyd van vyf en twintig jaaren, uit dien hoofde kunnen pasfeeren , fpeciaal echter aan zig referveeren de vrye deliberatien , omtrend de repartitie der posten, die op den ftaat van Oorlog zullen worden gebragt.
Dat Hun Edele Mogende de admisfie van de tweede Gecommitteerde wegens Gelderland in den Raad van Staate, waarvan §. 6. gefproken word, mede willen brengen ter conclufie , zo dra de andere poinófen kunnen worden afgedaan, en omtrend de gantfche zaak eene Conclufie zal kunnen worden geformeerd.
Dat Hun Edele Mogende vermeencn, dat zig aangaande de middelen van afkomst %. 7. gedagt, niet nader behoeven te expliceeren, gelyk mede niet zouden doen omtrend §. 8., ware het niet, dat Hun Edele Mogende hadden gezien, dat in voorfz. Advis de woorden van hunne Refolutie in eene anderen zin waren gefteld , als daar in voorkomen, waar door dezelve zig dan gedrongen vinden, met alle menagement alleen te remarqueeren 5 dat jhoofdzakelyk hebben gezegd en thans herhaalén, dat die redenen ten minjlen ten hunnen reguarde ge fundeert vonden, dewyl niet verder verpligt waren te betaalen als geconjemeerd hadden, en derhalven,
dat
's Gravenhage.
Advys
van
Friesl,
op de
Quota's
:nz.



t6gt> NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Advys van Fries!. op de Quota's enz.
dat het nemen van die posten ten laste van het Comptoir Generaal niet wilden hebben geconftdereert, als eene R emissie , daar ten hunnen opzigte geen Jchuld zynde, ook geen remisjie plaats konden vinden.
Doch dat, wanneer de zaaken in het Rapport voorgefteld, ter conclufte zouden zyn gebragt, de Qjtotes geregulcert zouden zyn , en dadelyk by alle de Bondgenooten zouden worden gefourneerl, zig als dan zouden laaten vinden, cu van die tyd af hunne aangenomens Quote betaalen, primo in de Penfioenen enz
Kunnende Hun Edele Mogende voorts niet begrypen , op wat grond in die Paragraaf gezegd word, dat Zyne tloogheid en den Raad erkennen, dat 'er tusfehen het gedrag der gemelde Provinciën dat onderfcheid plaats heeft, dat Zeeland niel heeft afgeweezen posten , in dewelke zy had geconj"enteer-d, gelyk door Friesland gedaan is, aangezien Hun Edele Mogende vermeenen, niet in gebreke te zyn gebleven, te fourneeren , voor zo verre confent hebben gedragen , en niet weeten, posten afgewezen te hebben, waar in geconfenteerd hadden.
Dat HunEdele Mogende, omtrend %. 9, handelende over de middelen van verbetering der inkomften en verminderinge der uitgaven van de Generaliteit, perfifteeren by hunne vorige Refolutien , en zig voorts conformeeren met het geredresseerd Plan ter verbetering van de Armée , zo als §. 10 word voorgedragen , des dat niet verder werde aangedrongen op Hun Edele Mogende confent in andere posten, waar in by hun niet is, of bydezen niet zal worden geconfenteerd., terwyl uit confideratie van de bekrompene toeftand van de Financien van deze Provincie, en daar uit voorkomende vrees, van by afval van tyden hunne Quote tot ƒ9:7:0 niet te zullen kunnen pra:fteeren, Hun Edele Mogende nog byzonder aangenaam zoude
zyn,



JAARBOEKEN, OBober , 1791. 1691
zvn, indien by Zyne- Hoogheid op voorfchreeven : Plan, zonder merkelyke onuienst van den Lande eenige menage van aanbelang , het zy door vermindering van Subalterne en Onder - Officieren, by de Compagnien, ofte op eene andere wyze konden gevonden worden. m
Dat Hun Edele Mogende ten opzigte van ^. 11, 12 en 13, aangaande de Penfioenen voor oude. en impotente Officieren , kortinge der defickerende Manfchappen, en kortinge van de Soldyen eri Militaire Tra&ementm, mitsgaders Leges en Jura. perfifteeren by meergedagte hunne Refolutie van den no September 1790. .
En aangaande het Corps Pontonniers 14 voorkomende , zig met de overige Provinciën zullen conformeeren.
Zynde met relatie tot §. 15 met Zyne Hoogheid en den Raad van dezelfde gedagten omtrend de Traciementen voor de Gouverneurs of Commandeurs van Nymegcn, Arnhem, Zuiphcn en Doesburg. .
Dat Hun Edele Mogende zig zullen conformeeren met de Plans, door Zyne Hoogheid voorgedragen, tot oprigting van een 'Corps Artilleristen , en aangaande de Traciementen voor meerder Kapteinen, Commandeurs &c. §. 16. gevonden wordende. Dog dat moeten difficulteerenin den daar by gedaanen Voorflag om de fomma van ƒ255472: 8 :§ , welke dat Plan minder zouden bedraagen, als dat van den Jaare 1789, tot verhooginge van de Post, voor de Marine te gebruiken.
Dat Hun Edele Mogende aangaande §. 17,handelende over de Gedeputeerden buiten 's Lands, zig wederom conformeeren met het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad, en approbeeren het expediënt aldaar voorgeflagen, (dog dat, belangende de post van de Defroyementen, §. 18 voorkomende, moeten perfifteeren by hunne voorfchreeven Refolutie. 1 zonder zig egter te opponeeren tegens de be-
paa-
sGra-
/enha3e.
Advys
van
FriesTè
op de
(Miote/s
enz.



xöpa NIEUWE NEDERLANDS CHE
'sGra-
venha ge.
Advys
van Fiiesl. op de Quota's enz.
paalingen daar van op eene jaarlykfche fomma vaa • ijcooo guldens-
Dat Hun Edele Mogende omtrend de post voor fecreete dienften %. 19 gedagt, verhlyven by meergemelde hunne Refolutie, en nopens de Majors der Steden Tholen, Vlisfingen, Veere &c. §. 20 genoemd , zig conformeeren met het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad, en nopens het geen verder in die § en §. 21 voorkomt, verblyveu by hunne voorfchreeven Refolutie.
Dat Hun Edele Mogende §.22 nopens de Traciementen van de Directeurs en Ingenieurs, boudendendevoorafgehandeld,in het admitteeren van het Subfidie van 3'5oqo guldens, ten behoeve van de Colonie van Surinamen, §. 23 voorkomende, moeten blyven difficulteeren.
Dat Hun Edele Mogende, ten opzigte van dö Minifters en Schoolmeeders, §. 24 gemeld, perfifteeren by vorige Refolutie , en omtrend §. 25, concerneerende het vyfde Battaillon van de Furst Van Waldeck, zig conformeeren met het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad.
Dog dat, aangaande de Ap^oinBeerdens, oude, impotente en verminkte Soldaaten, waar van %. 26 gefprooken word, geene genoegzaame redenen vinden , om daar omtrend van Refolutie te veranderen, aangezien Hun Edele Mogende als nog van oordeel zyn, dat een diftinéte verklaaring, dat het uitgegeevene anti niemand, dan aan gcappoincteerden Militairen, Onder-Officieren en Soldaaten is hefteed, tot zodanige fommen, als in het Rapport refpeclivelyk worden voorgeflagen, voldoende zal zyn, zonder dat juist van de Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden werde gevergd, als het waare, een gedetailleerd Rapport, aan de Raad van Staate daar van jaarlyks te doen.
Dat Hun Edele Mogende zig, aangaande de post van drie honderd duizend guldens , tot verbeteringe van de defenfie der Frontieren, hier vooren
op



JAARBOEKEN, O&ober, 1791. 1693
op §. 3. reeds geëxpliceerd hebbende, omtrend «. 27 alleen tot beantwoordinge van de periode op pas. 59 van het gedrukte Advis wordende gevonden, na-1 mentlyk: dat Zyn Hoogheid en den Raad niet begrypen op wat grond Hun Edele Mogende ver-meenen, dat eene vergroot inge der Lot en-en bui. ten eenig gevaar, omtrend het debiet der Loten zoude kunnen worden getenteert, tot e!ucidatie< zeggen, dat die hunne fuftenue hier op gegrond is datgedagte Loten door de refpective Collecteurs bv' den aanvang van de thans loopende Loterye hebben kunnen worden gedebiteerd tegens 82 Carolveuldens, en dus met een importante winst van zeven guldens op ieder Lot, daar .zy dezelve aan het Comptoir-Generaal tegens 75 per Lot betaalen, gelyk Hun Edele Mogende moeten veronderftellen, terwyl hun onbekend is, dat iemand tusfehen beiden komt, of met eenig recht kan komen, welke daar van iets mag genieten, daar de Ontfanger-Generaal en in zyn Perzoon zyne Bediendens voor de Collecte 'sLands wege worden voldaan , en indien by vergrootinge der Loterve eenige vrees voor het debiet der Loten zie mogte opdoen, zouden de Bondgenooten daar tegen kunnen waken door het niet toelaaten van andere Loteryen of Negociatien by wege van Loterym derefpective Provinciën, waar tegen Hun Edele Mogende met concurrentie der BondgenooSeden verklaard, de hand te willen
Dat Hun Edele Mogende ten opzigte van <5 28 alwaar omtrend de post voor onderhoud van de Fortificatiën binnen de Provinciën, en andere zaaken de ftaaten van Oorlog aangaande, gehandeld word* moeten perfifteeren by hunne voorige Refolutie, en fpeciaal inhtereeren hun gezegde, met relatie tot de 20000 guldens, welke zy jaarlyks aan agt Steden in hunne Provincie betaalen.
Dat Hun Edele Mogende omtrend de post van
een
'sGai-
3E.
ddvys
\>an
Friesl. >p de Quota's ■nz.



NJ04 NIEUWE NEDERLANDSCKE
's Gravenhage-
Advys
van
Friesl.
op dc
Qjtota's
enz.
een milliaen guldens, tot vinding der kosten vctn een jaarlykfche Equipage, aanbouw en reparatie van Schepen, §. 19 gemeld, mede perfifteeren by hunne gemelde Refolutie, dog tevens hcrhaalen hun
fezegde , daar in voorkomende , namentlyk : dat aar toe confent dragen, in die zekere verwdgtinge, dat 'er by de Bondgenooten het nodige redres zal gemaakt worden in de defecten , thans in de ddminijlratie der Marine, en in de perceptie van de middelen te Water fubfifteerende.
Dat Hun Edele Mogende, ten opzigte van de post van honderd twintig duizend guldens tot intresfen van vier Millioenen tot het verfchuldigde aan den Keizer, en Aanritsgelden voor de Brunswykfche, Anfpachfche en Mecklenburgfche Troupen, insgelyks perfifteeren by hunne vöorfchreeve Refolutie.
Dat dezelve zig voorts conformeeren met het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad, omtrend de tien duizend guldens, tot reparatie en onderhoud van de Ryswerken te 'sGravenweert cn den Tsfclfïroom, §.31 gemeld.
"En eindeiyk, dat Hun Edele Mogende nopens het vastftellen van een generaale regel, dat geene betaalinge door de Provinciën gedaan, of aan de Provinciën door de Generaliteit in uitgaave op de ordinaris en extraordinaris Jlaaten van Oorlog gevalideert zullen worden , dan op AStens van verzoek, door den Raad van Staate te verkenen, en andere zaaken, §. 32 voorkomende, verblyven by hunne voorengemelde Refolutie van den 30 September 1790, in welke Hun Edele zig omtrend alle de posten in het generaal Rapport van de perfoneele Commisfie van het Finantie- Weezen,den 21 Mey 1700 ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende overhandigd, hebben verklaard.
En zal Extract dezes aan de Heeren dezer Provincie Gecommitteerden ter Generaliteit worden gezonden, om zig daar na te gedragen.



JAARBOEKEN, Oüober-, 1791. iGpf
Aldus gerefolveerd op het Landfchaps Huis, den lo juny 1791.
(Oiiderftoiid*)
Accordeert met voorfz. Register.
(Lager flond')
In kennisfe van My,
(IVas geteekencf)
l van 1DSINGA*
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden En verftaan. dat Copie van de voorfchrievenRefolutie gefteld /,al worden in handen van de Heeren Vm fistcWj ■ ivt . ïoe fe, eh andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financiën , orn met en nevens eenige Hëèren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by Hun Ed* zelfs te nomineeren , te vifiteeren, examineeren , en van alles alhier ter Vergaderinge rapport te doen.
Zullende insgelyks Copie van dezelve Refolutie, Voor zo veel aangaat de daar by vermelde middelen van verbetering der Inkomften en vermindering ;der Uitgaaven van de Generaliteit, gefteld worden in handen van de Heeren Van HeecKeren tot de Claefe, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie, om, met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden.uit den Raad van Staate, en de Generaliteits Rekenkamer, by Hun Ed. zelf te nomineeren, te vifiteeren, examineeren , en van alles alhier ter Vergaderinge rapport te doen.
En aangezien als nu de Refolutien van de te* fpective Provinciën op het voorfchreeven Advis van j£xxxx 2y«
•s Gra-
venhack.



Nïq5 nieuwe nederlandsche
Zyne Hoogheid en den Raad van Staate zyn ingekomen worden meergemelde Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden mits dezen verzócht, het Bef igne op alle dezelve gedecerneerd, ten fpoedigfte te houden en voort te zetten.
Accordeert met het voorfz. Register.
Hier op is den 21 Oclober 1791, om-, trend de Quota's en 't Financie-Wezen, ter Vergadering der Algemeene Staaten, dit Rapport ingebragt:
EXTRACT uit het Register der Reloiutieu van de HOOG MOGENDE HEEREN STAATEN GENERAAL der. VEREENIGDE NEDERLANDEN, -f*' sd. ;i:-7 .rxbss zb' Jon atM utijpö&Ö'bbW • ',1 Veneris den 21 Oclsher 1791.
rve Heeren Kan Weideren en andere Hunner ■ Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Finantie, hebbende, in gevolge en 1 ter voldoening aan Hun Hóóg Mogende Refolutien van den 29 Maart, 19 en 27 April24 en 27 Mey, mitsgaders van den 3 en 14 Juny dezes jaars 1791 , met en benevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Ütaate, geëxamineert de füccesfivelyk ingebragteRefolutien van de Heeren Staaten van de refpective Pro' vinden op het advis van Zyn Hoogheid en den Raad van Staate, den 22 February laitstleeden, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende ingebragt, op alle de bedenkingen die in cis Refolutien van hooggemelde Heeren Staaten, genoomen op het Rapport van de Perfoneele Commisfie , die tot het reguleeren van de Quotes van
de
'sGra-
venha
ge*



JAARBOEKEN, Ociober, 1791. 1607
de Provinciën in de Lnsten van de Unie, en he! onderzoeken van de Finantie van de Generaliteit is gedecerneerd geweesr, over het zelve Rapport , voor zo veel betreft de voorfchreven Quotes en het bepaalen van de Lasten van de Unie zelve, als mede over het Plan van Zyne Hoogheid , tot verbeetering' van de Armée, van den Staat;, den 17 Maart 1789 ter Vergadering van Hun Hoog Mogende geëxhibeerd, gevonden wierden, en by welk Advis telfens zyn voorgedragen de nadere gedagten van Zyne Hoogheid'over het voorfchreven Plan ter verbeetering van de Armée, en een nieuw Plan tot oprigting van zes Compagnien Scheeps-Artilleristen en het fixeeren van een convenabel getaf'van Traciementen, voor meerder Kapteinen, Commandeurs of Kaptein-'Lieutenants;, en Liei!ienants,dan in de voorfchrevenCompagnien geplaatst zouden kunnen worden, mitsgaders' voor eenige Schippers en Stuurlieden, als mede een Pjan, naar het welke het Corps Artilleristen in dienst van den Staat zoude ■ kunnen; en behooren te worden geformeerd en betaald, en eindeiyk eene geringe verhooging van de Traciementen der Kapteinen en verdere Officieren in de Compagnien van het Regiment Mineurs.
Hebben ter Vergadering gerapporteert, dat in de conferentie óver het voorfchreeven werk gehouden , door de Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate is overgegeeven eeue Memorie van den ftaat der deliberatien van de Bondgenooten , over de pointen in het voorfchreeven Advis aangeroerd en verhandeld, en dnar by voorgedraagen, dat uit 'ie Memorie blykt, dat 'er eeninige pointen zyn , omtrent welke alle de Provinciën in dezelfde begrippen ftaan, en die vervolgens met de overige, die in her Rapport va' de Perfoneele Commisfie voorkomen, en op welke door de gezamentlyke Bondgenooten giene be • denkingen gemaakt zyn , ter conclufie zouden Xxxxx 2 kun-
's Gravenhage.
Rapport nopens de Qj/otd s en Financie.



ïdoS NIEUWE NEDERLANDSCHE
'sGha-
VENHAGE.
Rappor 7iopcns de Ojio tei's en Financie.
kunnen worden gebragt , indien de Provincie van Holland en West Friesland niet alles daar aan had geaccrocheert, da: te gelyk wierden vastgefteld eeuige zaaken by die Provincie als ' onvermydelyke pointea van ordre geconfidereerd, welke de verandering der Quotes behooren te ver■ zeilen; dat daar en boven, al had dat accrochement geen plaats, het aan Zyne Hoogheid eu den Raad bedenkelyk is voorgekomen een gedeelte van dat omflagtig werk te concludeeren; terwyl verfcheidene andere, weinig minder noodzakelyke pointen onafgedaan zouden blyven, en de zulks te meer, om dat 'er onder die conclulibele pointen een en ander is, het welk door eeuige verandering in dezelve te maaken, fcheen te kunnen dienen, om de Provinciën omtrent andere pointen te vereenigen , en dat daarom Zyne Hoogheid en de Raad van gedagten zyn, dat de Provinciën zig onderling over alles zouden behooren te verftaan, ten einde hoe eer hoe liever eene afkomst zoude kunnen worden gemaakt van de dcliberatien, die \an zo veel belang zyn , eu reeds te lang onafgedaan zyn gebleven; dat, om het zelve zo veel mogelyk te bevorderen, Zyne Hoogheid, die niets met meer iever diehartigt, dan dat het voorfchreven werk met de meeste harmonie ten fpoedigste ter conclufie moge worden gebragt, nader heeft overwogen, of niet opzigtelyk de pointen, waaromtrent de Provinciën nog van verfchiilende gedagten zyn, immers in opzigt van zommige van dien, eenig nader voorftel zoude kunnen worden gedaan, waar door aan de verlangens van zommige Provinciën voldaan, de zwarigheden door andere gemaakt uit den weg geruimt, en dus een middel daar gefteld wierd, om eenpaarige Refolutien van de Provinciën uit te werken; en dat Zyne Hoogheid vervolgens ter kennis en deliberatie van den Raad heeft gebragt, dat daar Hoogst-
de-



JAARBOEKEN, October, 1701. 1699
dezelve uit de gemelde Refolutien heeft gezien, dat de meeste, zo niet alle de Provinciën, by continuatie verlangen, dat het beloop der Bondgenootlchappelyke Lasten , die de ftaaten van Oorlog zullen uitmaaken, werde verlaagd, en in het byzonder, dat meer dan eene Provincie gaarne zoude zien, dat in het Plan van de1 Arrh'eé 'no'g eenige verandering tot meerder menage konde worden gemaakt, mitsgaders dat de Provincie van Gelderland wel gewenscht had, dat de reductie van een zo groot getal van Compagnien, als het Voorgeïtelde Plan medebrengt, waar door de bevordering van een menigte thans in dienst zynde jonge Officieren, en het vooruitzigt van andere, die zig in het vervolg aan 's Lands dienst zouden willen toewyden, word afgefneden , had kunnen worden voorgekomen; en daar Zyne Hoogheid daar by geïnformeerd is, dat zulks ook aan andere Provinciën aangenaam zyn zoude, Hoogstdezelve het door hem voorgedraagen Plan op nieuws heeft gerefumeert, en hoe zeer als nog oordeeld , dat het zelve het meest gefchikt is voor 's Lands dienst, echter alleen om aan de Bondgenooten zo veel mogelyk genoegen te geeven en de afdoening van het generaale werk te bevorderen, zig bepaald heeft, om nader voor te liaan, dat de Nationaale, Dnitfche en Walfobe Infanterie met eenige weinige veranderingen blyven geconftitueerd, zo als dezelve tegenwoordig is,en overzulks ieder Regiment befta uit twee Battaillons, en ieder Bataillon uit eene Compagnie Grenadiers en zes Compagnien Musquettiers van dezelfde fterkte als tegenwoordig, met dat onderlcheid alleen, dat in ieder Compagnie een Corporaal meerder, en een gemeene minder gehouden werde.
Dat voorts Zyne Hoogheid van gedagten is, dat de Traciementen van de Subalterne°Offieieren en Gemeenen zullen behooren te worden Xxxxx 3 ve;-
's Gravenhage.
Rapport nopens de OtiO' ta's en Financie.



i7oo NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Rappor nopens de duota's en Financie.
verhoogd , zo als in het Plan tot verbetering van de Armée, den 17 Maart 1789 ter Vergadering van Hun Hoog Mogende geëxhibecrd, is voorgedragen, dog dat, nu de Compagnien niet f zullen worden verfterkt, geen effect behoort te Forteereü de daar by mede voorgedragene verhooging van 11 ftuivers op de Soldye van yder Sergeant, Corporaal, Tambour, Pyper en Gemeene, ten behoeven van den Capitein , om denzelven te gemoet te komen in de kosten van de recrutecring, die naar maate eene Compagnie vêrftrekt word, zo veel te grooter bezwaar voor den Capitein uitlceveren; dat vervolgens elke Compagnie Grenadiers en Musquetiers zoude behooren te worden geformeerd en betaald volgens den ftaat , door gemelde Heeren Gecommitteerden overgelegd, en geteekend met de Letter A.
• Dat de Staaven zouden behooren te beftaan en betaald te worden, zo als in het Plan van 1789 is voorgefteld.
Dat het Regiment Guardes te voet by continuatie zoude behooren te beftaan uit twee BatailJons, en ieder Bataillon uit eene Compagnie Grenadiers en zes Compagnien Musquetiers, en de Traciementen en Soldyen van de Officieren, Onder - Officieren en Gemeenen te worden verhoogd overeenkomftig het Plan, in 1789 voorgedraagen, uitgenoomen de elf ftuivers, ten behoeve van den Capitein tot goedmaaking van de kosten van de Recruteering, om reden hier boven gemeld, en dat mitsdien ieder Compagnie zoude behooren te worden geformeerd en. betaald volgens den ftaat, mede geëxhibeerd en geteekend met de Letter B ; daa dat daar omtrent te remarqueeren is.
Eerfteiyk, dat de Gage van den Chirurgyn of Frater, voor den welken in voorige Pfans gebragt is /ai-o-o, met zes guldens is verhoogt, en
dus



JAARBOEKEN, October, 1791. 1701
dus gebragt op ƒ 27-0-0, om dat ieder Kaptein aan den Chirurgyn dadelyk betaalt ƒ24 0-0, en ]er dan nog niets voor de Monteering overig is, het geen tot nu toe gevonden word uit het geen de Kaptein, door middel van de twintig Man gratificatie, die aan denzelven worden goedgedaan, dan het welk voortaan zoude cesfeeren, van het beloop van de Ordonnantie van Soldye overhoudt. En
Ten tweeden, dat voor den Man voor de Staf gebragt is ƒ 16-12 o, daar tot nu toe voor denzelven niet meer is goedgedaan, dan /'13-100, het welk dus is verhoogd met ƒ 3-2-0, om dat bevonden is, dat de Kaptein tegenwoordig boven en behalven de voorfchreeven 'zes guldens, voor den Chirurgyn ƒ31.12 meer overhoudt van de Ordonnantie van Soldye , dan hy overhouden zal, indien de Compagnie voortaan word betaald volgens de gemelde Lyst, geteekend met de Let. ter B.
• Voorts dat de Staf van het voorfchreeven Regiment zoude behooren te worden gecomponeerd en betaald overeenkomftig den Staat, geteekend met de Letter C.
Dat Zyne Hoogheid verder als nog van gedagten is, dat de zes Compagnien Musquetiers van het tweede Bataillon van het Regiment van den Collonel Van Dam zouden behooren te worden gereduceerd,, en de Officieren van dezelve gefteld op Penfioen; dat de Compagnie Grenadiers van het zelve zoude behooren te worden gevoegf by het eerfte Battaillon van het tweede Regiment Orange - Nasfau , en daar by aangeworven zes Compagnien Musquettiers, om te zamen uitte maaken een nieuw Regiment van twee Battaillons.
Dat de zes Compagnien Musquetiers van het eerfte Bataillon van het gemelde Regiment van den Collonel Van Dam zouden behooren te.worden gevoegt by het tweede Bataiilon van het geXx.\xx4 mel-
's Gravenhage,
Rapport nopens ie Qjiq'a's en Financie.



1702 NIEUWE NEDERLANDSCHE
»s Gravenhage.
Rapport nopens de Quo la's en Financie,
melde tweede Regiment Orange -Nasfau, en daar by aangeworven eene Compagnie Grenadiers, om dus uit te maaken een Ordinaris Regiment van twee Battaiilons.
En dat de Lyf- Compagnie van den Collonel Van Dam zoude behooren te worden gevoegt by het Bataillon Waïfihe Grenadiers, het welk mitsdien van het Regiment Walen zouden worden gefepareerd, om 'er van te formeeren een Bataillon van agt Compagnien, te weeten, twee Grenadiers en zes Musquetiers van dezelfde fterkte, als de andere Compagnien Nationaale Infanterie, waar by zouden behooren te worden aangelteld, i Colonel.
i Lieutenant - Colonel, I Major I Adjudant.
I Chirurgyn-Major. En
i Tambour ■ Major; als mede
i Capellaan. En dat het voorfchreeven Bataillon met de Staf zoude behooren te worden betaald volgens den ftaat , insgelyks geëxhibeerd en getekend met. de Letter D.
Dat de Compagnien Jaagers, die tot nu toeby de Provincie van Holland en West • Friesland zyn aangehouden, in dienst van de Generaliteit, behoord te worden overgenomen, en daar vaq geformeerd een Bataillon van vier Compagnien, jeder fterk:
i Capitein.
i Lieutenant.
i Tweede Lieutenant,
I Vaandrig.
4 Sergeanten.
I Capitein dee Armes.
I Gevryte Corporaal,
p. Hoornbiaazers,
6 Corporaals,
l Sol-



JAARBOEKEN, OSLobcr, 1791. 1703
1 Solliciteur. En 60 Jagers.
Dat daar en boven by twee van dezelve zoude behooren te worden aangelteld.
i Capitein - Commandanten by het Bataillon. i Lieutenant-Collonel. i Major.
1 Adjudant. En i Chirurgyn.
Dat, dewyl die Compagnien van dezelfde fterkte zouden zyn, als by hec Plan van 1789 isvoorgeflagen, overeenkomftig het zelve voor ieder Sergeant, den Capitein des Armes, den Gevryten Corporaal, ieder Corporaal, Hoornblaazer en Gemeene, aan den Capitein zouden behooren te worden toegelegt elf ftuivers ten twee en veertig dagen , en derzelver Soldye daar mede verhoogt?
Dat mitsdien die Compagnien en de Officieren van de Staf zouden behooren te worden betaald volgens den ftaat, al mede geëxhibeerd en geteekend met de Letter E.
En dat het voorfchreeven Bataillon provifionecl op zig zelve zoude kunnen blyven.
Dat voor het overige de Cavaf/erie. Dragonders en Ilusfaaren zouden behooren te blyven , zo als voorgeflagen is in het Advis den 22 February dezes jaars 1791, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende overgebragt, en dus het Regiment Quardes te paard gebragt op agt Compagnien.
Door alle welke veranderingen de kosten van het Plan,tot verbeetering van de Armée in 1^89voorgedraagen , zouden worden verminderd met een fomme van ƒ 220055-12-1, zo als breeder kan worden gezien uit de bereekening insgelyks geëxhibeerd, en geteekend met Letter F.
Dat Zyne Hoogheid al verder van gedagten Is, dat in geval de Bondgenooten goedvinden eenige menage te vinden op de post van een honderd en vyfiig duizend guldens voor PenfioeXxxxx^ ven.
-
's Gravenhage.
Rapport noj'ius de Quota's en Financie.



1-704 NIEUWE NEDERLANDSCHE
's Gravenhage.
Rapport nopens 4c Quota's cn Financie.
Dat echter Zyne Hoogheid zig verpligt rekend de Bondgenooten te waarfchouwen, dat het als dan niet mogelyk zal zyn alle de Officieren die by de Regimenten niet kunnen dienen, te penlioneeren.
Dat Zyne Hoogheid nog van gedagten is, dat het voldoende zal wezen , dat by het Corps Scheeps -Artilleristen, behalven een Lieutenant Admiraal, aan wien de Infpeclie, of het Comman^ do van het zelve zoude worden gegeeven, twee Vlag-Officieren benoemd werden, om het zelve Corps onder den Luitenant Admiraal tecommandeeren, waar door nog eene fomma van twaalf honderd guldens, op dit Corps zoude worden intgefpaard, en dus met de vermindering, die omtrent de kosten van het zelve den 22 February laatstleden is voorgedraagen, in het geheel zoude worden geprofiteerd eene fomma van ƒ256672-15-8, dog dat van dat profyt eene fomma van tagtig duizend guldens zoude behooren te worden gevoegd by het millioen guldens, dat voor de kosten van een jaarlykfche Equipage, mitsgaders aanbouw en reparatie van Schepen is gedestineerd.
Dat de Raadde voorfchreeven Voorflagen overwogen, en in het byzonder gelet hebbende op
de
(*) De optelling bedraagt flechts ƒ 29500:0:0, wy hebben echter 't origineel gevolgd.
nen van Ojficieren geprojecteerd , dezelve met dertig duizend guldens zoude kunnen worden verminderd, welke vermindering zoude kunnen beftaan in
4 Penfioenen van-ƒ1500:0:0 uitmak, ƒ6000:0:0 13 Penfioenen a - 900:0:0 11700:0:0
4 Penfioenen a - 600:0:0 ——— 2400:0:0
16Penfioenen a - 400:0:0 64oo:o'o
emo Penfioenen k - 3000:0 3000:0:0
Welke te zamen bedragen (*) —ƒ30000:0:0



JAARBOEKEN, October, 1791. 1705
de motiven, die Zyne Hoogheid bewogen hebben om dezelve te doen, zig geredelyk daar mede heeft geconformeerd, en met Zyne Hoogheid vertrouwd, dat dezelve zullen contribueeren, om de verfchillende begrippen van de Bondgenooten te vereenigen, en dus een einde te maaken van de deliberatien over het belangiyk werk van de Quotes en de ftaaten van Oorlog.
Voorts dat het aan Zyne Hoogheid en den Raad by continuatie volltrekt noodzaakelyk voorkomt , dat de geprojecteerde post voor Logisgelden van de Militie op den ftaat van Oorlog gebragt werde, dog dat het teffens redelyk is, dat aan de Provincie van Holland werde gevalideerd het dubbeld Servies,.dat dezelve genoodzaakt is aan het Guarnifoen van den Haag te verltrekken, en dat dus de gemelde post met het beloop van dat dubbeld Servies, het welk gerekend word te beloopen op een fomma van /32ooo-o.o werde verhoogd.
Dat de post voor de De/royementen zoude behooren te worden gebragt op den ordinaris itaat van Oorlog, en dus aan geene liquidatie onderhevig gemaakt, dog dat dezelve over de zeven Provinciën en de Generaliteit behoorde te worden gerepartitieerd op den tot nu toe gebruikelyken voet, dat namentlyk de helft ten laste van de ProviHcie van Holland, en de wederhelft ten laste van de zeven Provinciën en de Generaliteit naar derzelver Quotes werde gebragt, en dat voorts de voorfchreeven post behoord te worden verhoogd tot op ƒ 185000.
Dat de post van driemaal honderd duizend guldens, gefchikt tot verbetering van de defenfie der Frontieren, en tot voorziening .der Magazynen in de Frontier(leden, van het nochte Gefchut en verdere Voorraad, zoude kunnen worden verminderd met negentig duizend guldens, en dus gebragt op twee honderd en tien duizend
's Gravenhage.
Rapport nopens de Qttota's en Finan* zie.



1-206 NIEUWE NEDERLANDSCHE
'5 Gravenhage.
Rapport nopens de Quota's en Financie.
zend guldens, niet zo zeer om dat de fomme van drie Tonnen Gouds te höog zoude zyn genomen, al s om te voldoen aan het verlangen van de Provincie vati Friesland, en dat zelfs om die Provincie te engageeren om in de gemelde post van twee honderd en tien duizend guldens te confenteeren, dezelve zal kunnen worden ontlast van dc betaaling van het aandeel, dat zy zederd veele jaaren gedraagen heeft in de kosten van het onderhoud van de Schansfen in Westwoldingerland en van de zogenaamde Staatenzyi aan den Dollaart, en het zelve aandeel gelaten voor rekening van de Generaliteit, na dat over de betalingen tot nu toe gedaan eene Liquidatie gemaakt, en het geen de Generaliteit voor de gemelde Provincie in het verfchot zoude mogen zyn, vereffend zal wezen , terwyl de gemelde Provincie dan ook zal dienen te renuncieeren aan alle mede directie over die Werken.
Eindeiyk dat Zyne Hoogheid begrypt, dat ook ïian de inlfantie van de Provincie van Zeeland omtrent de Majors in de Steden Tholen, Vlisjingen en Veere behoord-te worden voldaan, en die Majors over zulks op den ordinaris ftaat van Oorlog gclaaten , dog dat dan ook op den zeiven ftaat zullen behoren te worden gelaaten de Majors in de Steden Thiel, Bommel, de Glundert en Ilarlingen.
Door alle welke veranderingen en Uitfparingen het Schema van de ftaaten van Oorlog , het welk nevens het Rapport van de eerfte Perfoneele Commisfie is overgelegd, zoude worden verminderd met de fomma van /'449728-7-i?7> en de eerst te formeeren ftaaten van Oorlog, mitsdien bedragen ƒ 13145823-14-1 s7 , volgens de berekening door de Heeren Gecommitteerden uit den Raad eindeiyk mede geëxliibeerd, en getekend met de Letter G.
Dat dezelve Heeren Gecommitteerden verder
heb-



JAARBOEKEN, October, 1791, 1707-
hebben voorgedraagen dat hooggemelde Zyne Hoogheid en de Raad niet hebben nagelaaten, hunne gedagten mede té laaten gaan over de andere Pointen, in het Advi9 van den 22 February dezes jaars verhandeld, omtrent welke de Advifen van de refpective Provinciën van eikanderen verfchillen , en van begrip zyn , dat
Ma opzigt tot de nadere inflantien door de Provincie van Holland gedaan, ten einde een midi del moge . worden beraamd, waar door onverminderd de onafh.cnkelykheid van de Provinciën eene meerder gerustheid werde gegeeven, dat de Financien van de refpeclive- Provinciën continueei verbetert werden, zoude kunnen en behooren te worden vastgefteld, dat door ieder Provincie jaarlyks of zo dikwyls het zal gerequireerd worden, aan den Heer Erfftadhouder in der tyd zal moeten worden gedaan eene verklaring, dat haare Inkomften door geene vermindering of aftchaffing van Lasten zyn afgenomen, en dat zy geft'adig werkzaam zyn om een excedent van Inkomften boven de Uitgaven te verkrygen.
Dat met_ opzigt tot bedenking, die by zommige Provinciën is gemaakt, om in de ftaaten van Oorlog, die eerlang geformeerd zul« len worden, te confenteeren voor den tyd van vyf en twintig'jaaren, of voor zo lang ais do Quotes met gemeene bewilliging op geenen ar.* deren voet zullen zyn gereguleerd, de nieuwe Quotes zouden behooren te worden gearresteerd voor den tyd van vyf en twintig jaaren, dog dat tellens zoude behoren te worden vastgefteld, dat met het einde van het twee en twintigfte jaar de refpettive Provinciën van haare Financiën, en den Raad van Staate van die van de Generaliteit gehouden zullen zyn op nieuws opening te doen; des, dat, indien met de expiratie van de vyf en twintig jaaren geene nieuwe Quotes gereguleerd zullen zyn, in het draagen
van
'6 Gravenhage.
Rapport nopens de Quota's en Financie.



1708 NIEUWE NEDERLANDSCHE
•s Gravenhage.
Rapport nopens de Qitora's en Financie.
van de Lasten , de voörige maar by provifie zullen worden gecontinueerd, ten einde moge worden voorgekomen de verwarring, die auderzints onvermydelyk zoude ontftaan, en de on iergang van de Republiek ten gevolge zoude kunnen hebben.
Dat met opzigt tot de wyze, op welke eene Provincie, die zig als onvermogend zoude mogen opgeeven , daar van zal moeten ■ doen blyk'en, en de tyd binnen welke zulks onderzOgt en finaal afgedaan zoude moeten zyn, welk een en ander naar het begrip van de Provincie van Gelderland van nu af aan zoude behoren te worden bepaald, by de Refolutie op het Rapport van de Perfoneele Commisfie te neemen, zoude kunnen worden vastgefteld, dat, wanneer een Provincie zig als onvermogend zal opgeven en aanbieden den ftaat van haare Financie aan Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende eu Gecommitteerden van den Raad van Staate open te leggen, op requifnie van de Heeren Gedeputeerden' en Gecommitteerden, die' tot het onderzoek dier Financiën benoemd zullen zyn, en zig daar tde in die Provincie bevinden, zullen moeten worden geëxhibeerd de Origineele Rekeningen van de refpeclive Comptoiren in dezelve, die over de tien laatst verloopen jaaren zullen zyn opgenomen en gefloten, en dat-door'de Rendanten -van die Rekeningen op den Eed by den aanvang hunner 'Bediening gedaan, zullen moeten worden gegeeven 'zodanige' elücidatien omtrent den ftaat hunner Comptoiren als van dezelve zullen worden gerequireerd, en dat ingeval aan de Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden in het voorfchreeven onderzoek eenige verhindering mogt worden toegebragt, o'f eenige van de Stukken , door dezelve gerequireerd, zouden mo?,eii worden geWeigerd, het daar voor zal worden gehouden, dat de Financie van zodanige Provincie niet is in dien ftaat, dat dezelve zig uït
dien



JAARBOEKEN, Oclober, 1791. 1709
dien hoofde aan haare verpligting omtrent het Bondgenootfchap kan ontrekken.
En dat dezelve derhalven door de gearrefteerde middelen van conftrainte zal kunnen worden verpligt haar aandeel in de vastgeftelde Lasten op te brengen, terwyl de tyd binnen welke het voorfchreeven onderzoek zoude behooren te zyn afgelopen, en daar van een rapport uitgebragt by de voorflag door Zyne Hoogheid aan de Perfoneele Commisfie gedaan, en waar mede dezelve zig heeft geconformeerd,- is bepaald uiterlyk op vier maanden.
Dat-met Opzigt tot de repartitie der Lanen op' de flaalen van Oorlog, waar omtrent zommige Provinciën haare vrye deliberatien hebben gereferveerd , die repartitie aan-Zyne Hoogheic en den Raad van Staate behoort te' worder bvergelaaten , dog dat de refpeclive- Frovincier Zullen behouden de faculteit, ctie zy buitentwyf fel hebben, om ter Vergadering van Hun Hoog Mogende in te brengen de remarques, die by haai op de gemaakte repartitie zyn gevallen, zodanig nogthans-, dat zy voor de betaaling dér Posten. ter haarer repartitie gebragt, zullen"moeten zorgen , tot dat op de ingebragte remarques, na geboude conferentie met Gecommittcèrden uit der Raad van Staate eh ingenomen confideratien var Zyne Hoogheid, gerefolveerd zal wëezen.
Dat, wat aangaat de inftanticu van de Provin cie van Stad en Lande, om met de losfing der Ca pitaalen voor rekening van dezelve ten Comptoir Generaal van de Unie genegotieerd, te mogen fii jlaan geduurende de vyf en twintig 'jaaren, 'vod dewelke de ftaaten van Oorlog waarfchynlyk zullei worden gearreftcerd, genoegen Zoüde'kunnen Wor den genomen mét den voorflag door gemelde Pro vincie gedaaii, in dat'vertrouwen, dat deintenti van dezelve is, om het onderzoek van de gehou dentheid van de Provincie om aan de Generalitei Jjooiï • 'r _ >< t
's Gravenhage. . .
Rapport nopens de Quota's eii finart*.. cie.
1
t e



's Gravenhage.
Rapport nopens de Qjtota's en Financie.
17io NIEÜWE NEDERLANDSCHE
te betaalen de fomma van ƒ 188894-3-9, die de Raad fustineert, dat dezelve wegens de agterltal* lige Interesfen voor het jaar 1715 nog ichuldig is , dadelyk by hand te neemen,en dat delomme, dewelke laatftelyk tot betaaling der Lyfrenten is gefourneerd, niet tot losfing op de ordinaris Capitaa'en zal worden gebruikt, voordat het voorfchreeven different uitgemaakt zal zyn,— en dat ten dien einde by het bewilligen m de verzogte ftilftand van losfing teffens zoude behooren te worden vastgefteld, dat de deugdelykheid van de voorfchreeven Schuld binnen den tyd vaneen iaar onderzogt en uitgemaakt zal worden, en in geval de Schuld deugdelyk bevonden word , ovet de kwvting van dezelve convenabele fchikkmgen met den Raad van Staate zullen worden gemaakt, en dat in geval binnen den tyd van één jaar het differ-nt óver de voorfchreeven Schuld met zal zyn uit den.weg geruimd, het zelve door Zyne Hoogheid zal worden gedecideerd.
Dat in de admisfie van eenen tweeden Gecommitteerden wegens de Provincie van Gelderland al den Raad ■van Staate door alle de Provinciën gaat zou le behooren te worden bewilligd. _
Dat ten aanzien van de bedenking, die de Provinciën van Gelderland en van Zeeland, en voor* namentlyk de eerstgemelde dragen, omtrent iet getal der Provinciën, die in eene Petitie zullen moeten hebben geconjbnteert, voor dat de andere tot het inbrengen van gaave Confienten mogen worden geaclhorteert, en de verder voorgeflagen middelen in het werk gefield, zoude behooren te worden vastgefteld, dat in geval vyf Provinciën geconfenteerd, of ongereed gebleeven zyn, enduS ^houden worden voor geconfenteert te hebben, doch de Refolutien van de andere Provincie 111 di» termen liggen, dat geen gaave Conclufie kan worden geformeerd , de gebreekige Provinciën by eene Misfive van de Vergadering van^un



JAARBOEKEN, Omber, f-gt. iyu
Hoog Mogende ten fterkften züüen worden tè. adhorteert, om binnen zekeren te bepaalen tyd haare gaave Coufenten in te brengen ; en , wanneer dezelve daar aan niet defereeren, dat als dan eene bezending yan eenise Leden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende en van de Raad van Staate naar zodanige Provjneie of Provinciën zal worden gronden en dat, zo dezelve bezending geen effecT: heeft 4 vervolgens met overleg van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate zal worden gerefolveerd. welke middelen naar gelang der omftandigheden, overeenkomftig de Unie vim,Utrecht verder omtrent zodanige Provincie óf Provinciën zuilen behooren te worden in het Werk gefteld, om dezelve te engageeren , om aan het verlangen hunner Mede-Bondgenooten tc voldoen , én in eene zodanige Petitie te confenteeren blyvende nogthans uitgezonderd het middel van Militaire Executie en alie andere middelen van geweid; en dat in geval alleen vier Provinciën ofgeconfenteerd hebben of ongereed gebleeven zyn, en dus gehouden worden voor geconfenteert te hebben doch de Refolutien van de andere Provinciën in die termen leggen , dat geene gaave Couclufiè Kan worden geformeerd, de gebreekige Provin. cien, en by eene Misfive van ilun Hoog Mo»en. de mede wel tér fterkften zullen worden geadhorteerd, om binnen zekeren te bepaalen tyd haaré gaave Confenten in te brengen, en, wanneer dezelve daar aan niet defereeren , als dan eene bezending van eenige Leden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende en uit den Raad van Staate mar zodanige Provincie of Provinciën zal worden gedaan ,_doch dat, zo dezelve bezending geen eftect heeft, net daar by zal worden gelaaten zojii der dat verder eenige middelen zullen word'en inner werk gefteld, om de gebreekige Provinciën te engageeren, om in eene zodanige Petitie te coh. Jenteeren.
Yyyyy m
'sG&a-
VENHAGE.
Rapport nopens de Qiio'.a's en Finan* "4e,



'sGra-
venhaCE.
Rapport nopens de OiiO' ta's en Financie»
1712 NIEUWE NEDERL ANDSCHE
Dat ondertusfchen in beide de voorfchreeven gevallen, het object, waar toe de Petitie gedaan is, na verloop van den termyn van negen weeken zaï worden gehouden voor gearrefteert, en ter executie gebragt, zullende de Provinciën, zo wel die geconfenteert hebben, als die nagelaaten hebben hua,ne Refolutie in te brengen, gehouden zyn haare Quotes te fourneercn, zonder zig te behelpen met de exceptie, dat zommige Provinciën m het geheel niet of gebrekkig geeonfenteerd hebben, ofdat de Petitie niet geconcludeerd heeft kunnen worden en zulks onder het verband, als omtrend de middelen van Conftrainte, in het Rapport van de perfoneele Commisfie is voorgedragen.
Dat met opzigt tot de middelen van Con/tramt e overeenkomftig de confideratien van zommige Provinciën behoord te worden vastgefteld, dat, wanneer een bezending aan de eene of andere Provincie: gedaan zal zyn , en dezelve geen effeft zal hebben «ehad, de Gedeputeerden van zodanige Provincie, lo ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, al» ki de verd re Generaliteits-Collegien, nogthans uit die Vergadering en Collegien niet zullen worden seweerd , ten zy uit het Rapport van de afgelegdeCommisfie blyke , dat de nonbetaahng van die Provincie niet aan zuiver onvermogen , maar aan onwilligheid is toe te fchryven. „ , ,
Dat de Staaten van de Provinciën van Zeeland en Friesland nader behooren te worden verzogt en aangemaand, de eerstgemelde, om nopens de be^ taaling van haare Quote in de Subfidien aan den Markgraaf van brandenburg Anfpach en deHertogen van Brunswyk en Mecklenburg vcrfprok-n, de nodige voorziening te doen, vermits de Kas van de Generaliteit reeds zeer merkelyk voor de zelve Provincie in verfchot is, en zig met meer ia ftaat bevind, om voor dezelve te avanceeren, het Eeen ze op de voorfz. Subfidien fchuidig is, en de Provincie van Friesland, om te voldoen derrie



JAARBOEKEN, ÖHober, 1791. \i7T3
përCt.; die dezeive op de vcorfz. Subfidien heeft jngehouden; dat (ie Straten van Gelderland behooren te worden verzogt, om af te zien van hunne inftantien, ten einde eonvenabele TraStementen voorde Gouverneurs of Commandeurs in de Steden Nymegen, Arnhem. Zutpnen en Doesburg; als mede een post voor bet onderhoud der Ryswerken tot verdieping van den Neder - Rhyn en Tsfel op den ftaat van Oorlog gebragt werden, of dat de kosten i die tot behoud van de diepte der gemelde Rivf ren moeten worden aangewend, gevonden worden uit de post tot de Fortificatiën en Frontieren, naardien by de begrooting van die post daar op niet is gerekend, en dezelve ten dien einde te minder toereikende is,nu Zyne Hoogheid en den Raad öm een afkomst van deze deliberatien te maaken, zig heeft verpligt gevonden om een vermindering van dezelve voor te ftaan.
Dat de Staaten van Zeeland nader zouden behooren te worden verzogt, om de twee bewuste Acten van verzoek ten behoeve van liet Gasthuis te Sluis in Vlaanderen gedepecheert, te willen voldoen, zö uithoofde, dat derzelver beloop is van geen groot belang, als in confideratie, dat het voorfchreeven Gasthuis door het Rapport van de perfoneele Commisfie, en door het begrip niet alleen van Zyne Hoogheid en den Raad, maar ook van Hun Hoog Mogende , een als het ware meerder regt heeft verkreegen, om op de vcorfz. betaaling aan te houden, en dat het aanzien van de Regiering niet fchynt te permitteeren, dat, niet tegenftaande dit alles, eene diergelyke pretenfie zonder alleguatie van eenige reden werde gerejefteert
Dat het Subjiüe van zes en dertig duizend gul dens ten behoeve van de Colonie Suriname, op den ftaat van Oorlog gebragt, en de Staaten van Friesland nader zullen behooren verzogt te worden, om in het brengen van de voorfchreeven post te bewilligen.
Yyyyy 2 Daé
'i Gravenhage.
Rapport nopens de, Quó' ta's en Finan* •Je:



Ts Gravenhage.
Rappon nnpens de Qjio ta's en Financie,
I7T4 NIEUWE NEDËRLANDSCH2
Dat met opzigt tot den Predikant en School-mee/Ier te Delfzyl, zonder te treeden-in eene discusfie van hetgeen daaromtrent in de Reiolutie van Stad en Lande voorkomt, de Heeren Staaten van dezelve Provincie zouden behooren te worden verzogt, om in nadere overweging te willen nemen, datby het Rapport van de perfoneele Commisiie zynde begreepen, dat het onderhoud der Bediendens van-de Gereformeerde Gemeente is een last, die vast is aan het Territoir, en dat derhalven es Predikant en Schoolmeefter op St. Andries, de Schoolmeefter te 's Gravenwaart, de Predikanten en Schoolmeefters te Blokzyl, Swartfluis en Coeyerden, als mede de Predikant te Yzendyk, voortaan door de Territoriaale Overheden zouden behooren te worden betaald, de Staaten van Gelderland, en Overysfel zich dien conform met die betaahng wei willen chargeeren, doch tevens van begrip zyn, dat om gelykheid van redenen en gronden dan ook co Predikant te Delfzyl, alwaar de Heeren Staaten van Stad en Lande de Territoriaale bouveraimtei* hebben, doorgemelde Provincie zouden behooren betaald te worden, terwyl van de btllykheid van gemelde Heeren Staaten mag worden vertrouwd, dat dezelve door die nadere overweeging zullen worden gepermoveerd, om een blyk te geeven van hunne ditterence voor de gemelde niet ongegronde begrippen van hunne Bondgenooten, en door het aannemen der betaling van gemelde Predikant en Schoolmeefter telLteUv zyl, alle verdere discusfie op dit point te doen cesleren.
Dat, dewyl- omtrend de wyze, op welke aan den Raad van Staate zullen worden opgegeeven, de betaalingen, die door de refpective Provinciën en het Landfchap Drenthe uit de posten voor de Appmntes over ieder jaar zullen zyn gedaan, de Provincie van Friesland van oordeel blyft, dat het uitgegeevene aan niemand, dan geappointeerde Militaire OnderOfficieren en Soldaaten is bedeed tot zodanige iommealsin het Rapport is voorgeflagen, voldoende



JAARBOEKEN, t) tl ober. 1791. 1715
sa! zyn, en dewyl geene van de andere Provinciën zig daar omtrend heefc geëxpliceert, aan het verlangen van de Staaten van Friesland zoude kunnen worden voldaan, en mitsdien afgezien van het overzenden van zodanige Lyst als by het Rapport van de Perfoneele Commisfie is voorgefchreeven, en dat vervolgens zoude behooren te worden vastgefteld,, dat door de Staaten .of door de Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden van de refpeclive Provinciën en het Landfchap Drenthe jaarlyks aan den Raad van Staate zal moeten worden overgezonden een ftaat van het montant in geld, in het afgeloopen jaar betaald, met diftinóte Verklaaringen, dat het uitgegeevene aan niemand daa aan geappointeerde Militaire Onder - Officieren, Paukers, Trompetters, Muzikanten * Tambours, Pypers en gemeene Ruiters, Dragonders, Husfaaren, Grenadiers, Musquettiers, Jagers, Artilleristen eu Mineurs is betaald, tot zodanige fomme, als overeenkomftig het Rapport van de Perfoneele Commisfie zal zyn gearrefteert; des dat door de Staaten of door de Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden boven gemeld, of door derzelver Commisfarisfen tot de Appointés jaarlyks aan den Heer Erfstadhouder van derzelver Provincie of Landfchap zal worden gezonden een Lyst van de Perfoonen , «welke uit de voorfchreeven post betaald worden, met uitdrukking van het geen door een ieder van dezelve genoten word; voorts een Lyst van de geene, die in het afgeloopene Jaar overleden zyn, mitsgaders een Lyst van de geene, die dezelve hebben geremplaceerd, met melding van de qualiteit, in ■welke en van het Corps, Regiment of Compagnie, .onder welke zy gediend hebben, op dat den Heer Erfftadhouder in der tyd, desgevraagd zynde, zo aan Hun Hoog Mogende, als aan den Raad van Staate de nodige verzekering zal kunnen geeven, .dat van het bedragen van de voorfchreeven post geen .gmploy word gemaakt, welk met de intentie van de Yyyyy3 ge
's Gravenhage.
Rapport nopens de Qj'Of ta's en Financie.



*s Gravenhage. "
Rapper i nopens
de ghd
fa's cu Financie.
17 IS NIEPWE NEDERLANDSCHE
gezamentlvke Bondgenooten niet overeenkomftig is.
Dat aan de Provincie van Friesland piet behoort te worden gevalideerd, het geen aan'agt Sleden in dezelve tot onderhoud van de Fortijicalleverken , by wyze van admodiatie wordt betaald; doch dat van dé post van twee honderd honderd duizend guldens, die voor onderhoud van de Fortificatiën bindien de Provinciën en derzelver Frpntieren by continuatie op den ftaat van Oorlog zal worden gebfagt, eene Ibmma van twintig duizend guldens, ten laste van gemelde Provincie zal behooren te worden gerepartitieerd, zonaer dat dezelve gehouden zal zyn in haare Quote mee de overige Bondgenooten te liquideeren; doch dat daar tegen zal be' ooren aan te neemen, om zo lang aan haar die post op den ftaat van Oorlog in diervoegen word gevalideerd, de kosten van alle de Fortificatiewerken \ die zy tot defenfie van haare Provincie zoude willen maaken, ten haarenprivativeh laste te nemen, zonder ten dien opzigte eenig pecunieel fepours der Bondgenooten te vragen, zo dat de voorfchreeven fomma aan gemelde Provincie als by uitkoop van zodanige Lasten zoude worden goedgedaan.
' Dat de post van een Milliocn Guldens voor de kosten van eene jaarlykfche Equipage, 'mitsgaders aanbouw en reparatie van Schepen, verhoogd met tagtig duizend guldens, zo als hier boven is voor-, gedraagen, op den ftaat van Oorlog zal behooren te. worden gebragt; en de Bondgenooten verzogt, om daar in gaaf te bewilligen, terwyl Zyne Hoogheid en den Raad vertrouwen, dat de deiiberatien over het redresfeeren van de defecte*, die in de adminifiraüe van de Zaaken van de Zee plaats hebben ^ verder voortgezet, en tot een gewenscht einde gebragt zullen worden, en dat de Heeren Staaten van Stad en Lande, uit oorzaake van eenig verfchil, dat zy met den eenen of anderen van hunne Bond• : " " ge-



JAARBOEKEN, O&aber. 1751. 1717
genooten zouden mogen hebben , hun eens gegee-: ven confent nimmer zullen intrekken.
Dat de Interesfen van de fomme van vier Mil-, koenen Guldens, die tot vinding van eene meerdere fomme van agt Millioenen Guldens, aan den Kei-. zer, volgens het TraStaat van Fontaineblsau vol- ■ daan, dadelyk zyn genegocieerd, op den ftaat van Oorlog behooren te worden gebragt; en dat de Staa-1 ten van Gelderland, van Zeeland en van Friesland 1. die, hoe zeer nog niet volkomen overtuigd fchynen,, dat de voorfz. fomme dadelyk is genegocieerd, echter niet hebben opgegeeven,. hoedanig bewys zy tot hunne verdere convictie verlangen , dat geproduceerd zal worden, zullen behooren te worden verzogt, zig te willen herinneren, dat na dat eerst op een Schema van eenen extraordinaris ftaat van Oorlog, in gevolge de fuccesflve Refolutien van Hun Hoog Mogende waren gebragt de Interesfen van de betaalde agt Millioenen, en daar en boven van bet beloop van de Aanritsgelden voor ue Brunswykfche, Anfpachfch^ en Mecklenburgfche Troupen , by de Perfoneele Commisfie begreepen is, dat dewyl niet meer dan vier Millioenen dadelyk genegoeieerd waren , ook alleen de Interesfen van die fomme op den ftaat van Oorlog behoorden gebragt te worden, terwyl tot betaaling van de overige vier Millioenen onder andere geëmployeerd waren de gelden, door de Oost • Indifche Compagnie gereftitueerd, en vervolgens niet langer te aarfelen, om daar in te bewilligen
Dat overeenkomftig de bedenking van de Provincie van Utrecht, betrekkélyk tot de liquidatie van de posten van den extraordinaris ftaat van Oorlog, behoord te worden vastgefteld.
Dat over de post van een Millioen en tagtig duizend guldens voor de Marine, van tweemaal honderd en tien duizend guldens tot verbetering van de Frontieren van de Republiek, en voorziening van de Magazynen, en anderen van gelyken aart, Yyyyy 4 die
sGp.a/enha-
3e.
'iapport topens ie Quoa's en Financie.



17 iS. NIEUWE NEDERLANDSCHE
*S GRAVENHAGE-
Rappor nopens de Otto ta's 'cu, Financie.
die by de ondervinding het best zullen kunnen worden opgegeeven, niet jaarlyks, maaralleen om de vyf jaarea, zal worden geliquideerd, dan dat doorden Raad van Staate jaarlyks nevens den extraordi; naris ftaat van Oorlog zal worden gevoegd eene Notitie van het geen in het afgcloopen jaar uit die ■posten betaald is.
Dat met opzigt tot de aanmerking van de Provincie van Gelderland, dat onder de geringe posten, waar van volgens derzelver begrip , geen Acten van verzoek zouden behoeven te worden geëxpedieerd , immers zonder ontgeltenis geëxpedieerd zouden moeten worden gereekend de Kdrrevragten der cloorpasfeerencle Militie, de kleine Veergeltien, het geleverd Stroo voor de Militie, de Tolgelden der doorpasfecrende Militie , Huishuuren cn onderhoud van Ammunitie en Provoosthuizen, Bodenloonen ten dienfie van den Lande, Vuur en Licht in de TFagten en dier gelyke, behoord te worden vastgefteld, dat op grond van de redenen in de Memorie van den ftaat der deliberatien, hier boven gemeld, gededuceerd , ten laste van de Unie niet kunnen worden geleden de Karrevragten, noch de Tol- en Weggelden der doorpasfeerende Militie, als mede niec de kosten van Vuur en Licht in de Wagten, en dat van kleine Veergelden , Huishuuren en onderhoud van Ammunitie en Provoosthuizen, van Bodenloonen, en in het generaal van alle gedaane betaalingen, behoorlyke fpecificatien, met de vereischte bewyzen voorzien, door die geene, dewelke daar van betaaling zuilen verlangen , aan den Raad van Staate zullen moeten worden geprsefenteerd, om by den Raad en de Generaliteits Rekenkamer gevifiteerd, geëxamineerd en geliquideerd te worden, naar de ordre van den Lande, en vervolgens in voldoening van dezelve de nodige Aften van verzoek tot de fommen, w:ar op geliguideerd zullen zyn, gedepecheerd te worden. ' L}ai, devyl de veranderingen in het Regkment
op



JAARBOEKEN, Oflober, 1791. 1719
$p de Binnen- en Buitenland fche Commisfien te maken, en de aanflelling van Secretaris/en van Am bdsfade en Legations-Secretarisfen , zoals het een en ander in het Rapport van de Perfoneele Comnrsr lie is voorgedragen, nadere deliberatie vereislcben, en van dien aart zyn, dat de Conclufie van het werk van de Quotes en van de ftaaten van Oorlog daar naar niet behoeven te wagten , eene Coherentie met Gecommitteerden uit den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer zoude behooren te worden gedecerneerd, om de voorfz. Poinclen «ader tc examineeren, en van hunne confideratien ter Vergadering van Hun Hoog Mog. rapport tedoen.
En dat van gelyke eene Conferentie met Gecommitteerden uit den Raad van Staate zoude behooren te worden gedecerneerd, om te examineeren, eerftelyk, het geen in de Refolutien, in het hoofd dezes gemeld, voorkomt overr/e kortingen , die in de reffiecitve Provinciën op de Soldyen en Militaire Traciementen plaatshebben, en omtrend de jura of Leges, die ia de onderfcheidcn C mplolren en Secretarien gevorderd Worden.
En ten tweede de herhaalde inftanticn van de Provincie van Utrecht, en eenige vergoeding uit ]toofdevan den bezwaar enden voet, op welke in de Lasten van de Unie aanhoudend hei ft gecontribueerd, en rcftitutie van de geïmpendcerde kosten tot onderhoud van een Corps Husfaaren , geduurende de gefubfifteerd hebbende troubles geformeerd, immers zederd den 22 Gcïober 1787 , wanneer daar van ter Vergadering van Hun Hoog Mogende opening is gedaan, en van hunne confideratien ter Vergadering rapport te doen.
En eindeiyk, dat de Heeren Staaten van de Provinciën van Friesland en van Stad en Lande behooren te worden verzogt, om zig te bepaalen op de uitgebragte Rapporten over de Schryfloonen van ae Qrifiic, en hunne Refolutien op dat fubjedt ter Ver-
Yyyyyj ga-
's Gra*
VENHA-
CE
R. o'ft rif pens de Qt/o-! ta's en Finan-. tie.



ï?2© NIEUWE NEDERLANDSCHS
's Gra
venhace.
Rappori nopens de Quota's en Fincin • cie.
Voorafmoet worden genoteerd • dat in het voorfz. Advis alleen is gehandeld over die Pointen, omtrend welke by den eenen of den anderen der Bondgenooten bedenkingen waren gemoveerd, en die dus niet geconcludeerd konden worden.
Van die Pointen nu zyn, met opzigt tot de volgende, zo men zig niet vergist, uit den weg geruimd de bedenkingen, die daar omtrend waren gemaakt,
gadering van Hun Hoog Mogende te willen doen inbrengen.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonoea en verftaan, dat het voorfchreeven gerapporteerde by Misfive zal worden gebragt ter kennis van de Hee ren Su.aten van de refpective Provinciën , met vriendelyk en ernftig verzoek, bet zelve in prompte deliberatie te neemen , en derzelver Refolutien daar op met al den fpoed, die de natuur der zaaks mede brengt, aan Hun Hoog Mogende tc laaten toekomen-
Accordeert met voorfz. Register.
Tot voorfz. Rapport behoort ook nog de?e
MEMORIE van den (laat der Detiberatien van de BONDGENOOTEN , over de Pointen van het RAPPORT van de Perfoneele Commitfie over het FINANCIE- WEEZEN ,' dewelke aan.
feroerd ende verhandeld zyn in et ADVIS van ZYNE HOOGHEID.™ den RAAD VAN STATEN, den 22 February 1791 * terVergadering w/zHUN HOOG MOGENDE ingebragt-



JAARBOEKEN, OBober, 1791. i?2I
maakt, en de Provinciën dus in het zelfde begrip < gekomen.
Te weeten: , §. 10. Het Plan door Zyne Hoogheid voorgedragen tot verbetering van de Armée, zodanig egter dat de Provinciën van Gelderland en Friesland by haare Refolutie betuigen, dat het haar aangenaam zoude zyn, indien daar in nog eenige ver-' anderingen tot menage zouden kunnen worden gemaakt, waar toe Gelderland voorfiaat de Soldye yan de Canonniers te laaten op den tegenwoordigen voet, en Friesland het verminderen der Subalterne en Onder-Officieren.
§. 1%. Het brengen van een Post van honderd en vyftig duizend guldens voor Penfioenen van Officieren, op den voet van het Advis.
§. 12. De voet, op welke in het Rapport van de Commisfie is voorgedragen, dat zouden behooren te worden gekort de Manfchappen, die van tyd tot tyd aan de Troupen van den Staat zullen ontbreken.
§. 14. Het Plan van een Corps Pontonniers, zo als in het Rapport van de Commisfie is voor-; gedragen onder de geringe veranderingen in het Advis opgegeeven.
§. 17. Het geen met opzigt tot het Cappittel van Gedeputeerden buiten 's Lands is voorgedragen.
§. 19. De post voor fecreete dienften, zo als die in het Rapport van de Commisfie is voorgefteld.
§. 20, De mortificatie van de bedieningen var de Trompetters van den Staat.
S. 22. D«
sGra-
/EhfHA3E.
Memor% jan den rtaat der Deliberatien^



1722 NIEUWE NEDERLANDSCHE
*s .Gravenhage,
Ma-nor. ■van dei ftaat da JDcliho* ratje/}.
§. 5. Dat Gelderland, Holland en Overysfel
zig
§. 22, De Traciementen van de Directeurs ea Ingenieurs.
§. 32. En eindeiyk alle de Pointen in de 3alle §. van het Advis opgeteld, uitgenomen de veram deringen in het Reglement op de binnen- cn bui'tenlandiche Commisfien, die in het Rapport van de Perfoneele Commisfie zyn voorgedragen , en de aanftelling van Secretarislen van Ambasfade ea Legations Secretarisfen ; dat daar by mede is in bedenken gegeeven, welke beide poincten nadere deliberatie vereïsfchen.
Met de overige poinclen, die in het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad voorkomen, is het zo gelegen.
$. 2. Dat in opzigt van de Logisgelden d(s Provincie van Overysfel alleen zig geëxpliceerd heeft over den voet, op welke Holland gedeclareerd heeft te kunnen bewilligen, dat dezelven op den Raat van Oorlog gebragt werden.
En dat Vriesiand perfifteerr by haare gedagten, dut dezelven voor eene Provinciaale Last moeten worden gehouden, om reden dat het met de billykheid niet te compasfeeren zoude zyn, dat zy Logisgelden zoude betalen aan Trouppes elders Guarnifoen houdende.
§. 4. Dat geene der Provinciën zig geëxpliceerd heeft, gelyk dat ook geene heeft kunnen doen, over de nadere rollanden van Holland, ten einde een middel moge worden vastgefteld, waar door onverminderd de onafhankelijkheid van de Provinciën, eene meerdere gerustheid werde gegeeven omtrent het continueel verbeteren der financiën, en over het middel door dezelve Provincie daar toe voorgeflagen.



JAARBOEKEN, Oftober, 1791. 1723
zig ongenegen hebben verklaard' om de nieuwe Quotes te bepaalen voor vyf en twintig jaaren , met de ongedetermineerde Claufule , tat zo tang als dezelve, met gemeene bewilliging op geenen anderen voet zullen gere.gulecrdzyn, waar by Overysfcl voegt, dat zoude behooren to worden vastgefteld, dat met het einde van het twee en twintigfte jaar de Provinciën en de Generaliteit gehouden zullen zyn op nieuws gelyke opening van dtn ftaat haarer Financie te geeven als nu gegeeven is.
En Gelderland daar en boven, dat van nu af aan behoort bepaald te worden de wyze, op welke eene Provincie, die zig als onvermogend zal aangeven, van haar onvermogen zal moeten doen blyken,en de tyd» binnen welke zulks onderzogt en finaal afgedaan zal moeten zyn.
Doch dat de andere Provinciën op de voorfchreeven Claufule geen bedenking maaken.
Voorts dat Gelderland, Zeeland en Vriesland by' hcrhaaling referveeren haare vrye deliberatie over de wyze van reparatitie der posten op de ftaaten van Oorlog, het welk, indien daar omtrent niet eenige bepaalingen worden gemaakt, nieuwe ftof tot altercatie zal geven , terwyl, de zaak wel ingezien zynde, indien de Militie evenredig , dat is in proportie van de Quotes, word gerepartiticerd, 'er waarfchynelyk geen post zal zyn, in de repartitie van welke de gemelde Provinciën eenig belang ftellen.
§. 6. Dat, met opzigt tot den tweeden Gedeputeerden van Gelderland in den Raad van Staate,. Holland voor gerepeteerd houdt, het geen daar omtrent gedeclareerd is in het Advis van 20 Augustus.
En dat Overysfel dat Poinct voor. ais nog irf advis houd.
Dat geene van de Provinciën zig heeft uitgefaaten over het verlangen van de Provinciën van Stad en Lande, om de losfing van de Capitaalen
voor
VEKHAGE.
Memor.
van de 11 ftaat der' Deliberatien.



1724 NIEUWE NÉDERLANDSCHÈ
*s Gravenhage.
Memor. van den ftaat der Deliberatien.
voor reekehiug vari dezelve ten Comptoire Generaal van de Unie genegotieerd, geduurende deti termyn van vyf en twintig jaaren te laaten ftilftaan, terwyl daar omtrent door gemelde Provincie by haare Iaatfte Refolutie word verklaard, dat bereid is, om overeenkomftig den voorflag, by het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad, van deö 22 February dezes jaars gedaan 4 met den Raad dadelyk over te gaan tot het bepaalen en onderzoeken van de deugdelykheid van haare Schuld wegens achterftallige Intreslén voor den jaare 171 j, zig Verbindende , om op die Schuld, indien ze deugdelyk word bevonden, jaarlyks negen duizend guldens, aftedoen, doch met die verdere notabele byvoeging, dat geduurende dat onderzoek, of in gevalle' van ongegrondheid dier praetenfie, de gemelde negen duizend guldens jaarlyks wel wil aflosfen op de ordinaire Capitaalen in plaats van de gewoone losfing.
§. 7. Dat met opzigt tot de middelen van afkomst, Holland, Vriesland, Overysfel, en Stad en Lande van gedagten zyn, dat het getal der Provinciën, die in eene Petitie moeten hebben geccnfenteerd, voor dat de andere tot het inbrengen van de gaave Confenten mogen worden geadhorteerd , bepaald behoort te worden op vier.
Dat Gelderland en Zeeland verkiezen , dat het zelve volgens het Rapport van de Commisfie bepaald blyve op vyf, zodanig echter,dat Zeeland verklaart bereid te zyn, om, jn geval alle de Provinciën het op vier zullen willen verminderen, daar toe te concurreeren,
En dat Utrecht, zig daaromtrent niet heeft uit gelaaten.
Dat daar tegen Utrecht, met opzigt tot de middelen van Conftrainte, heeft voorgedraagen, of de bepaaling, dat, wanneer eene bezending aan de een of andere Provincie gedaan, geen effecl: zal hebben gehad, aanftonds na dat daar van rapport zal
zyn



JA AREOEKEN , Oclober, 1791. i?aj
zyn gedaan, de Gedeputeerden van die Provincie, zo ter Vergadering van Hun Hoog Mogende, als in dei verdere Generaliteits Collegien, uit die Vergadering cn Collegien zullen worden geweerd, niet zo verftaan moet worden, dat teffens uit dat Rapport zoude moeten blyken, dat de non - betaaling van zodanige Provincie niet aan zuiver onvermogen, maar aan onwilligheid was toe te fchryven.
Dat Gelderland en Stad en Lande zig daar mede hebben geconformeerd; doch de andere Provinciën zig daar omtrent niet uitgelaaten.
§. 8. Dat ten aanzien van de Subfidien, aan deö Markgraaf van Brandenburg Anfpach, en de Hertogen van Brimswyk en Mecklenburg verfprooken, de Provincie van Zeeland zig geneegen verklaard heeft, om daar omtrent met den Raad van Staats in redelyke fcbikkingen te komen.
Doch dat Vriesland perfifteert by haar voorig begrip, dat is, dat,wanneer de zaaken, in het Rapport van de Commisfie voorgefteld, ter conclufie gebragt , de Quotes gereguleerd en dadelyk door alle de bondgenooten gefurneerd zullen zyn, zig als dan zal laaten vinden, en van dien tyd af haare aangenomen Quote betaalen.
Voorts dat geene van de Provinciën zig heeft nitgelaaten over de inftantien van de Provincie van Utrecht, om eenige vergoeding , uit hoofde van den bezwaarenden voet, waar op in de testen van de Unie aanhoudend heeft gecontribueerd, en reftituth van de geïmpendeerde kosten tot onderhoud van een Corps Husfaaren, immers zederd den 22 Oclober 1787.
13. Dat omtrent de kortingen, die aan de i Soldyen , Militaire Traciementen en Penfioenen door de Betaalsheeren worden gedaan, als mede de Jura of Leges, die in de onderfcheiden Comptoiren en Secretarie» worden gevorderd, de Staaten van
Zee-
's Gravenhage.
Memof. van dtrt Qaai der' Dsliberaticn*



i7»o- NIÉÜWE NEDERLANDSCHÉ
'sGra-
venhage.
Memot: yan den ftaat der Deliberatten.
Zeeland en Stad en Lande, die by hunne Refolutien op het Rapport van de Commisfie zig verklaard hebben ongeneegen te zyn, om eenige verandering in het een en'ander foort van Lasten toe' te laaten, zig daar op niet nader hebben geëxpliceerd
En, dat de Staaten van Vriesland, die het Poincl van de Leges en 'jura in deliberatie hadden gehouden, by die Refolutie hebben geperfifteert.
§. ij. Dat over de inftantien van de Staaten van Gelderland, ten einde convenable Traciementen voor de Gouverneurs of Commandeursin de Steden Nymegen , Arnhem, Zutpheh en Doesburgh op den ftaat van Oorlog mogen worden gebragt, geene yan de Provinciën zig heeft geëxpliceerd, dan alleen Vriesland, die zig met het Advis .van Zyne Hooghe'd en den Raad heeft geconformeerd, terwyl Gelderland op nieuw op het voorfchreeven Poincï fterk heeft aangedrongen.
§. 16. Dat Gelderland vermeent, dat de op"» richting van een Corps Mariniers onaffcheidelykge? paard gaat met de verbeetering en bclpaaring in het Huishoudelyke der Admiraliteiten, en deiafmelting van dezelve tot één Collegie, en zig dus in het eene buiten het ander niet. kan ingeeven, gelyk mede niet in den voorflag om het geen op het voorfchreeven Corps volgens het Iaatfte Plan zal ■worden geprofiteerd, of geheel of gedeeltelyk te voegen by het millioen voor de Marine.
Dat de overige Provinciën confenteeten in de op^ rigtihg van het voorfchreeven Corps, volgende het Plan by het Advis voorgedraagen.4
Dat Holland nader infteert, dat de fom, welke het Corps Mariniers, volgends het Iaatfte Plan minder zal kosten dan volgens dat van 1789, werde gevoegd by het millioen, voor Equipage en Aanbouw geaffecteerd.'
Dat-



JAARBOEKEN, OSk'kr, tjot. 173?
Dac Zeeland cönfentècrt, dat hét zelve niillïoen feo niet geheel ten miniïe gedeeltelyk werd verhoogd met de fomme, die op het Corps Mariniers zal wordeh geprofiteerd.
Dat Overysfel en Stad en Lande zig 'er niet over hebben uitgelaaten
Dat Friesland daar in difficulteert, en Utrecht inhsereerd haar Declaratoir by Refolutie van den 4" Augustus 1700, op het Rapport van de tweede Perfoneele Commisfie gedaan.
$. 18. Dat Gelderland omtrent de Post van de Defroyementen, perfilleert by haare Refolutie van 8 Odtober 1790.
Dat Holland zich zal laaten welgevallen dat dezelve Post op honderd en vyftig duizend guldens Werde gebragt.
Dat Zeeland geene remarques heeft op de bepaaling van het Quantum.
Dat Utrecht vermeend , dat die Post niet hooger dan op honderd en dertig duizend guldens behoort te worden uitgetrokken.
Dat Vriesland perfifteert by haare, voórigö Refolutie, zonder zich te oppofeeren tegen de bepaaling van de Post op honderd eh vyftig duizend guldens. '
Dat Overysfel infteert, dat de Póst het zy op een of meer Provinciën, het zy op den ordinaris of extraordinaris ftaat gebragt , liquidatie werde Onderworpen.
En Stad en Lande nog vermeent, dat dezwarighe-
, den, die zig in die zaak Opdoen, door haar geadvifeerde by Vöorige Refolutie , met de difpofitfe
' daar óver aan de Heeren Gedeputeerden ter Generaliteit over te laaten, zouden zyo weggenomen.
Xzzzz
$, ao. Di*
'sGra*
vEnhA*
ce,
Memor. van den iaat der Dcliberai:en.



1728 NIEUWE NEDERLANDSCHE
VEM HAGE.
Memor.
yan den ftaat der Deliberatten.
%. 20. Dat nset opzicht tot de voorflag omtrent de Majors in de Steden Vlisfingen en Veere, de Provincie van Gelderland perfifteert by haar geadvifeerde ten reguarde van de Majors in de Steden Thiel en Bommel, en verklaard in de afiaating van die' Posten niet anders te hebben bewilligd, dan mits de overige Bondgenooten zich het royeeren der Posten in hunne Provinciën , zo als door de Commisfie is geproponeerd, en dus de Provincie van Zeeland het royeeren van de Majors te Vlisfingen en Veere mede laaten welgevallen.
Dat Zeeland infteert, dat ook de Majors te Tholen op den ordinairen ftaat van Oorlog gelaaten werde.
Dat Vriesland zig omtrent de Majors te Tholen , Vlisfingen en Veere conformeerd met het Advis.
En dat de andere Provinciën zich 'er niet over hebben geëxpliceerd.
% aï. Dat omtrent de betaaling van de twee Adies van verzoek op de Provincie van Zeeland, ten behoeve van het Gasthuis te Sluis in Vlaanderen gedepecheerd, de Provincie van Gelderland zich conformeerd met het Advis. en Vriesland met het rapport van de Perfoneele Commisfie, doch dat Zeeland blyft difficulteeren in die betaaling.
% 23. Dat Vriesland in het admitteeren van het Subfidie ten behoeve van de Colonie van Surinamen blyft difficulteeren.
§. 24. Dat Stad en Lande opzïgtelyk de Predikant en Schoolmeefter te Delfzyl, zig blyft conformeeren met het Rapport van de Commisfie toï de Quotes.
Gelderland daar tegen 'met het Advis van Zyne Hoogheid en den Raad.



ÏAARRÓEKÉN, OBober , 1791. 1729
En Vriesland wederom mét het Rapport van de>s Commisfie. v , ssaisuLcijm s * ii\ ;-"nauürJG
§. 2ö. Dat, met opzigt tot de Post voor Appóintés, Vriesland van oordeel blyft, dat eene di-ftinéfe verklaaring, dat hec uitgegeevene aan nie-1mand dan aan Geappoinctéerde Militaire Onder-/ officieren en Soldaaten is bedeed, tot zodanige fom, 1 als in het Rapport is voorgeflagen, voldoende zal i zyn.
§. 27. Dat Zeeland cónfentéeft, dat de Post van drie honderd duizend guldens, tot verbeetering van de defenfie van de Frontieren &c. op den ftaac van Oorlog gebragt werde.
Doch dat Vriesland perfifleert by haar gedeclareerde , als kunnende die Post niet admitteeren.
Dat daar eh tegen Gelderland en Stad en Lande vérmeenen dat de gemelde fomme op den ftaat van Oorlog moet worden geplaatst, en niet uit extraordinaire Petitiën moet gevonden worden.
En dat de andere Provinciën zig 'ei niet over hebben uitgëlaateri.
§, 28. Dat de Provincie van Vriesland perfifleert by haare Refolutie van den 30 September 1790, daar toé tendeerende, dat aan dezelve z?l worden gevalideerd de fomme van twintig duizerd
fuldens, die zy jaarlyks aan agt Steden in haare rovincie betaald.
§. 29. Dat met opzigt tot de Post van een millioen voor Equipage en Aanbouw, de Provinciën var • Gelderland en Vriesland perfideeren by haare voorige Refolutien.
En Stad en Lahdé afziende' van haare bevoörén! gemaakte accrochementen, in de voorfchreeven Pos' gaaf confenteerd, doch zich voorbehoud het zei vt Zzzzz 2 r>
Gaa-
ENHA" E.
■lemorl an den 'aai der jelibe■atien;



1730 NIEUWE NEDERLANDSCHE
' sGraVenha-
ce.
Afemor.
van den ftaat der Deliberatien.
te kunnen intrekken, indien eene of andere Provincie in het vervolg zodanige belastingen mogt continueeren, qf diergelyke nieuwe introduceeren , ai» by voorige Refolutie zyn gedetailleerd.
$. 30. Dat omtrent de post der Interesfen van de vier millioenen ter betaaüng van het verfchuldigde aan den Keizer genegocieerd, Gelderland zig uitdrukt op eene wyze, dat niet klaar is op te maaken » waar heenen ze wil, doch dat het fchynt, dat ze verlangd nader geïnformeerd te worden, of niet de drie millioenen, die aan de Oost - Indifche Compagnie zyn vêrftrekt, zoniet geheel, ten m'müe vuur het grootfte gedeelte, rot betaaling, van de voorfz. vier IMillioenen zonden kunnen worden geëmployeerd.
Dat Zeeland zig bereid verklaart in de voorfchrevenjnteresfen haare Quote te draagen.
EnjBat Vriesland perfifteert by haare voorige Refolutie, waar by geapprobeerd heeft, dat de voorfchreven Interesfen op den ftaat van Oörloggebragt werden, indien de Capitaalen tot het vöorfchreeve» einde en tot het beloop van die fomme dadelyk genegocieerd en geëmployeerd zyn.
§. 31. Dat de Provincie van Gelderland bfyfe inhaïreeren haare voorige inftantien, ten einde de post van tien duizend guldens, voor onderhoud en reparatie der Ryswerken te *s Gravenweert en den Ysfelftroorn, op den ftaat van Oorlog geftaan hebbende, daar op verblyve onder de benaming: voor liet onderhoud der Ryswerken tot verdieping van den Nederrhyn en Tf bl, en zelfs met eene convenabele fomme verhoogd werde, of dat de kosten, de tot betaaling van de Dieptens der gemelde Rivieren moeten worden aangewend, gevonden werden uit de post tot de Fortificatiën of Frontieren.
Dat Friesland zig met bet Advis van Zyne Hoog.
heid



JAARBOEKEN, Omber, 1701. 1731
heid en den Raad conformecrd, en dat geene var de andere Provinciën zig daar over heeft uitgelaaton.
Voorts heeft de Provincie van Utrecht betrekkélyk tot de Liquidatie van de posten van den Extraordinaris Raat van Oorlog in bedenken gegeeven, of ten aanzien van de post yan een mijiioen voor de Marine, van drie honderd duizend guldens voor de Fortificatiën en andere van gelyke natuur niet zoude kunnen voldaan, dat de'Raad van Staare jaarlyks by den Extraordinaris daac voegde .eene Notitie van het geene in het afgelopen jaar, uit oie posten betaald is, of nog betaald moet worden, immers dat over dezelve niet jaarlyks, maar over «en zeker geul van jaaren geliquideerd wèrce.
Waar mede .de Provincie vao Gelderland zig heeft geconformeerd.
Terwyl geene van de andere Provinciën zig daar over heeft uitgelaaten.
Eindeiyk merkt de Provincie van Gelderland aan, dat onder de geringe posten, waar voor volgens haar begrip geen Aótcu van verzoek zouden behoeven te worden gedepecheerd, immer zonder ontgeltenis geëxpedieerd, behooren de Karrcvragten der doorpasfeerende Militie , de kleine Veergelden, geleverd Stroo voor de Militie, Iluishuuren en onderhoud van Ammunitie en Provoosthuizen, Bodenloonen ten diende van den Lande , Vuur en Licht op de Wagten en diergelyke, waar omtrent de gemelde Provincie vermeend, dat de Provinciën zullen mogen voldaan met jaarlyks tan den Raad over te zenden fpecificatien van de betaalingen , die zy zullen hebben gedaan.
Doch daar omtrent valt te remarqueeren , dat volgens de Indruchc van de Generaliteits Rekenkamer, geene betaalingen kunnen worden gedaan of geleden, zonder voorgaande Liquidatie by dezelve Kamer.
Zzzzz 3 Daar
's Gravenhage.
Me mor.
van den ftaatder Deliberaticn.



»« Gp.a'
vehha<GE.
Memor* van dei
ftaat do Deliberatie::.
1732 NJEUWË NEDERLAIS'DSCHE
Daar en boven is het zeer bcdenkelyk, in boe verre de voorfchreven kosten tot lasten van de Generaliteit kunnen worden gebragt, immers is de Raad van begrip, dat aan de doorpasfeerende Miltm volgens het Marsch Reglement een Kar per Cosnpaguie'door de Ingezetenen gratis moet worden ge. leverd, en dat de Karren of Wagens, die meerde^ worden gerequireerd, door de Mi-luic moet worden
betaald. '?['£ .
Dat geen Tol- of Weggelden van de Militie moeten worden gevorderd, tot zo verre dat, wanneer by de gemelde Provincie in het jaar 1753 was bepaald , hoe veel door de doorpasfeerende Militie op den Tol tusfehen Nymegéri en Arnhem zoude moeten worden betaald, de Raad by Refolutie van den 14 Juny van dat jaar, na ingenomen te hebben dehoogwy-ze confideratie van haare Koninglyke Hoogheid, heeft begreepen, daar aan niet te kunnen acquiefceeren, en zelfs aan de Collonels of commandeerende Officieren van de Regimenten Gavallerie, Dragonders,'Infanterie, Artillerie en Mineurs in dienst van den Staat, is gelast, om aan de Ordonnantie op den voorfchreeven Tol gemaakt, noch in het betaalen van den Tol, noch in liet geeven van dc Verklaaring " daar by gemeld, te obtempereeren.
Even weinig kunnen worden geleeden de kosten van Vuur en Licht op de Wagcen, vermits die kosten nooit door de Generaliteit gedraagen zyn , en' zujfcs kan voor riet toekomende te minder plaats vindcu , om dat de Commisfie tot het werk van de 'Quotes, niet tegenftaande de in Randen van de Gedeputeerden van Overvsfel begreepen heeft, dat daar voor geen Post'op dén ftaat van Oorlóg behoorde te worden gebragt, en die 'er reeds op Ronden, voortaan afgélaaten worden. ' Voor het óverige begrypt men niet , welke ' Posten van Huishuuren en Onderhoud van Ammunitie, en Provoosthuizen, de gemelde Provincie' in het oog heeft, • -



JAARBOEKEN, OStober, 1701. 1733
Gelyk mede niet, hoedanige Bodenloonen in de Provinciën kunnen voorvallen, die ten laste van de Generaliteit kunnen worden gebragt,
En derhalven zal by den Raad, en Reken» kamer zwarigheid worden gemaakt, om de voorfchreeven, Post zonder Aften van verzoek, te valideeren.
Wat de expeditie zonder ontgeltenis amgaat,' daar omtrent is het by de gemelde Collegien gebruikelyk van Declaratien, die zo een geringe fomma bedragen, dat op geen Zegel behoeven te worden gefchreeven, als mede indien dezelve alleen in verfchotten beftaan, geen Leges tc vordc»
's Gravenhage.
Mentor* van den Ctaat der Deliberatie/u



t?54 NIEUWE NEDERLANDSCHE
A. Een Regiment ordinaris Infanterie zal be*
Jlaan uit twee Battaillons ieder van zeven Compagnien, te weeteu; eene Grenadier* en zes Musquettler Compagnien, Eene Compagnie Grenadiers zal beftaan uit
j Ten a dagen. ^n het Jaar.
ijKaptein f l5S o oj
IjKapt. Gomman- j h
dant 83 o oj
li Lieutenant ób o, os
1 Tweede Lieute- | [
nant of Vaandrig 54 o, O,
3 Sergeanten ieder j |
k ƒ24:0:0 72 Oj O;
2 Tamboers ieder
k ƒ14:13:0 29 61 © I Soilicitcur 12! o o
4 Corporaals ieder
]è f 18: 5:0 73 o o 44 Grenadiers ieder
p ƒ14:13:0 64412 o
j8j Hoofden , waar van de Soldyen I bedragen ƒ1185 18: o
Eene Compagnie Musquettiers zal beftaan uit 1 Kaptein ƒ 158 o o
1 Lieutenant 6000 1 Vaandrig 54 o c
3 Sergeanten ieder
| k f 24:0:0 72 o o
5 Tambours ieder <;
ja ƒ14:1:0 28 2 o 1 Sollicïteur 12' o o
4 Corporaals ieder |
a ƒ 17 :13:0 70 12 o 40 Gemeenen ieder
a ƒ 14: i :o 562' o o
53 ƒ iPtö 14 0
?3



JAARBOEKEN, OSobert 1/91. 1735
Ten 42 Aigen. In het Jaar.
53 Hoofden waar] i ~~~~~
van deSoldyenj I bedragen / 1016 14 o 6 6
En de ö"
Comp. 318 Hoofden ƒ 6100 4 0 58 Hoofden van de Compagnie ' Grenadiers 1185 18 0
Het Bat-
•taillon 376 Hoofden ƒ7286 2° a 2
752 Hoofden ƒ14572 4° ƒ126639'? Onder- j Raf 5 Hoofden
Kosten van de \ j
groote en klei- ! ne Staf —{- 7608:0 o
Dqs een } Regim.
van 757 Hoofden in het
jaarzal kosten ~ j -/I34247-lf
34 34
En de 54 1
Regim.25738 Hoofden j — - ƒ4564410 2 lof
Zzzr.z 5 ffrt



•f736 NIEUWE NEDERLANDSCHE
rT>} Het Regiment Quardes te Voet zal beftaan
uit tweeEattaillons, ieder van zeven Compagnien, te wee ten: eene Grenadier- en zes Miisqnetiier-Compagnien.
Eene Compagnie Grenadiers zal beftaan uit
I T«n 4a d?.gen. \ In het ]aar,
I Kaptein ~7~3& 0,0
i Kaptein-Corm-
jmandant 127 o o
t\ Tweede Lieu-
I tenants, ieder a ƒ 80:0: o. 160 o o ■ 3 Sergeanten ie-
J;deraƒ33:0:0} 99 o Cf'
iI Kaptein des Ar-1
| rnes ; 31 12 o
ï GefryteCorpo. 1: raki s 30 2 o
5, Corporaals ie-i
• ' der kf 25:8:0 127 o o s Tamrjours ie-
dera/i8:6:o 3612 o I Pyper < 18 6 o
1 Chirurgyn of I
Frater 27 o' o
i Solliciteur 13 iö' o
1 Man voor de
Staf 16 12 o
55 Grenadiers ie-
dera/l8:6:o 1006 10 0
Das een ■ ■ - .
Comp. 75 Hoofden ƒ 2001 ic q
2 2 En de 2 1 —. —-
Comp. '1 J Grena»
diers ijo'Hoofden ƒ 4003 oj <*
Eene.



JAARBOEKEN, Oclober, 1791. 1737
Eene Compagnie Musqueltiers zoude beftaan uit
'['en 42 ringen. ; In liet Jaar.
I Kaptein f 30H ol Qj
I Lieutenant 92 o o
I Tweede Lieu-1 | '
tenant 8oi o, Q;
I Vaandrig 80.0 o!
3 Sergeanten ie- |
der af 33:0:0 99 0 0 1 Kaptein des Ar-
rnes . 31 o o ? Gefryte Corpo-
: raai ' 29 K) o 51 Corporaals ie-
d'era'"24:i6:o • 124, O O ■ 2|Tambours ieder a/'i7:14:0 35 8 O i'Pyper 17 14 o I Chirurgyn of ■•{■ . • -| Frater 27f Q O 1 Solliciteur 131 iö o 1 Man voor de j ! Staf 1612 O 48 Gemeenen , ie- . . I } dcra/i?:i4 0 849 12 O
Dus eene ——j
Comp. -e|8 Hoofden waar
: i van deSoldyen' !
bedra ";n 1- ^180^12 Q
k • ■ 1' \:\6'
' En de 6 I — \—
Comp. <o8;Hoofden 1 ƒ10821 12, o 75'Hoofdenvande Comp. Grenadiers. 2001 10 o
Het Bat- — —
- taillon - 483 Hoofden Iƒ 12823 2 o
_ 12
9Ö6,| f ƒ 2jr64Ö 4 Q
$66



Ï73S NIEUWE NEDERLANDSCHE
Ten 42 dagen. In her Jaar.
96"6j Hoofden ƒ 25646 4 o — —
Hier by het fur- j plus voor vier KapteinsCom- I mandants ieder a ƒ .35 : o : o j maakt voor j vier 140 ojo.
fePf- „ rj ƒ25786 4'0/224094 7 if
ltaf 13 Hoofden
Kosten van de groote en kleine Staf . o 15072 pj o
Dus 't i" ~~
Reg* 979 Hoofden,en zal '
in het jaar kos- ]
I ten „ o ƒ23916017 if
li C. Staf yan het Regiment G nar des te Voet.
In het Jaar.
1 Collonel ƒ 4800 O O
ï Eerfte Lieutenant - Collonel ' 1920 o o
• 1 Tweede Lieuten. Collonel 1440 o o
2.Majors ieder k f 420:0:0 840 o o
f 1'; Adjudanten ieder k f 1200:0:0 2400 o o
Onderftafet 1 2! Chirurgyns Majoors , ieder
Hoofdra < a / 600 : o : o 1200 o o
«oorden. , J Xambour Major 288 Q Q
K.8 Muzikanten 2184 o o
ƒ15072 o o Re-



JAARBOEKEN, OüoUr, im. 1730
®* Regiment Waaien zoude beftaan uit
twee Compagnien Grenadiers en zet Compagnien Musquettiers, te sa* men fterk 437 Hoofden.
Eene Compagnie Grenadiers zoude beftaan uit
Ten 42 dagen. [ In her f.iar.
1 Kaptein ƒ ij8 o ol (
I Kaptein Com- l
mandant 80 0 0{
1 Lieutenant 00 0 0,
1 Tweede Lieu- I
tenant ~A 0 0
3 Sergeanten ie- I
der a ƒ 24:0:0! 72! o o
2 Tambours ie-
, teif-VXV-Q 29 óf o 1 Solliciteur ia o o
4 Corporaals ie?
der 3/18:5:0 73 0/ o I a|Cadets ieder| 1 4 ƒ 29:6:0 j8 ,a o 42 Gemeenen ie-i
derjk/ij:i3ffi 615 6 o
Dus een
Comp. 58 Hoofden, waar van de Soldy
bedraagen ƒ l2I5 + 0j ... 2 En de 2 " Comp. »6 , f/ 2430 8 0/2IX2I6 8
1 n. I- NB
i ransporteer ƒ 21121 \ 6\ 8



i740 NIEUWE néder LaNDSCHE
Ten 4.2 dajren. | In 1-et J-rr.
Pr. Transport 'ƒ 21121 6i 8
EeneCompagn.i I < }
Musquetüers. \ \
j Kaptein ]/ jj8 o oj
3 Lieutenant 60 o oj
l Vaandrig _ 54 c oj
3 Sergeanten ie- I
der a f 24:0:0' 72 o o « Tambours ieder è /'14:1:0 28j 2 °]
1 Solüciteur 12i 0 °j
4 Corporaals ie-3 . | 1 ?
der 3/17:13:0] 7°,Iai 0
2 Cadets ieder k\ I
ƒ 28:2:0 56 4 0
38 Gemeenen ié
der :\ ƒ14:1:0 533 18 O
X)us eene —- - ■ I
Comp. 53 Hoofden , waar van de Soldy . bedraagen ƒ io44ji6| o
En de 6 —!—! — j .
Comp. il 1 !/' ö^óBiió, oj 544W' r?
Een Collonel]/ 2400 o oj Een Lieuten.
Collonel f 960-0 oj
Een Major 1 360 Q oj
fEeri Adjudant] 840 o o Onderlïaf 3 | Een Chirur-
st Comp. <i gyn Major j 480 o o
Gren. 116 | ÉenTambour, ]
l_ Major iöSj o oj
EenCapellaan 6oo:i, oi o i
. ; 5808' d o
t)us het —— | 1~rj
Reg. 437 — !~l — 81408! 3W
Vitr



JAARBOEKEN, 0&obery 1791. i^f
E. Vier Compagnien Jagers,
Iedere Compagnie zoude beftaan uit
I Ten 4» dagen. In het Jaiir.
1 Kaptein . f 1585 ó ó
ï Eerfte Lieute-j
nant 60; o o
I Tweede Lieutenant 54! o c
1 Vaandrig 54I o o
4 Sergeanten ie- I
der \ f 28-6-0 113] 4 0
1 Kaptein des j
Arnies 26:18 o
1 Gefryte Cor- j
poraal 25I 8 o
2 Hoornblafers 1
iedera^iS-i 0 36! 20 6 Corporaais ieder a/22 Il-o 135 6 o
1 Solliciteur 1200 60 Jagers ieder a
f 18-1-0 1083 o o
fjus eene Comp» 79 Hoofden waar van de Soldyen bedragen F 1757 18 o
t J_4
En de 4
Comp. 316 ƒ 703iji2 0
2 Capit. Com- f
mandanten ie ] ^ der ü/83-o o 166! c o Trans .__ <
porteer 318 \f 7Y9y\i0 oj ƒ 6255c 1 5$
' Ml
De



t?4.» NIEUWE NÊDÉRLANDSCHË
|ZL' Staf zoude In het Jaar. ( In liet Jaar.
Per Trans- beftaan uit ' •
port 318 ——,— /62550 ii jff
1 Lieutenant
Collonel f 960 o o 1 Major 36° 0 0
Onderftaf % . 1 Adjudant &to ö o I \ 1 Chirurgyn 480 o o
2640 o ö
320 Hoofden 1 ■ — ƒ 65 19^11jij
P. Bereekening der Kotten van het bovenftaande. Plan
en van het profyt van het zelve, in vergelyking 'van hetgeen dit gedeelte van de Armée zoude kos* ten .volgens het Plan van den 17 Maart 1789*
paard.j Hoofd. I
4364 3977 r>e Cavial!e'"ie
zoüde blyven op denzelven voet, als byl het Conciliatoir Plan van deh 22 February 179I5
én dus kosten — — ƒ1503002,15 ifT
MonM. j)e infanterie 979 Het Regimënt
Guardescevoet/239i661 7j Il> 257381 De 34 ordinaris 1
Regimenten 4564410 2 iot 437 Het Regiment I I
f Walen 81408 3 9?
320 DevierCompa- I |
i gnien Jagers 65190 u 5'7 9 Capellaanen ie- I der a ƒ 600:0:0 54°° 0 0
1- 495^575, 5 2?
I 'ƒ64585781 O 4ït Ca-



JAARBOEKENi OMoher, i79I. ^ Cavalkric. Transport -j—j _,- .ƒ6458578 o 4*. paald- Hoof''- Wanneer meh j
4730 4318 vergélykt het
r.vF„.*. ■ P'ah van den #4}»/».* I7Maartr78e9°
agiofj het"geen men - .
a8l36 gevólgd heeft, by het formeeren van het Schema van den ordinaris ftaat van Oorlog, en volgens welk Plan de Cavallerie en Infanterie zouden kos- I !
jten — . .1/6678633 12 #§
Zdbiykt, dat —; *
de kosten van
het thans gepro- j
jedteerdé Plan
minder bedraa
gen dan die van
het Plan' van 17
Maart I7S9 , I
eene fomma
van
I 1 f 22O055 Mi.'j
Aaaaaé .• .. yop



1744 NIEUWE NEDERLANDSCHE G.
Volgens het Schemaï van de Staaten vari Oorlog, het welk ne-l vens het Rapport van> de eerfte Perfoneelei Commisfte is overgelegd , zoude de ordinaris ftaat, op welke de Cavallerie , Dragonders , Husfaaren en Nationaale , Duitjfche en Walfcbe In) fanterie is gebragt , I naar het Plan den 17 l Maart 1789 a*" Hun f Hoog Mogende voorge-
draagen, beloopen op ƒ 10247107 » 5 En de extraordinaris I ftaat op 33°»3Q7 ™ 9
En dus beide te zamen op ƒ TIJMES» * Doch volgens bet Advis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, den 22 Februa-. ry 1791 uitgebragt, zoude boven het geen door de daar by voor-] gedraagen verandering, in het Plan van 5 j «281 10 o 1789 zoude worden! 624.0 o o geprofiteert, dan het
- ■ welk onder het hier
ƒ ci9T2i 10 o na te melden profyt 510052 8 4 is begreepen op het
1 1_ Corps Artilleristen,
/ 9469 1 8 het welk op bec
' ~ , voorfz. I
| Transporteer -ƒ1354841419 2



JAARBOEKEN, Omber, 1791. iH5
Per Transport ƒ13548414119 2 voorfz. Schema is ge- I bragt ter fomma van ƒ519521:10: o,nog | worden geprofiteerd 9469 1 3
Dus zouden de ftaaten van Oorlog bedragen ƒ13538945 i7 6 Daar en tegen zoude
ƒ47064 8 0 de verandering, by 3120 o o het voorfz. Advis
1 1 voorgedragen om-
ƒ50184 8 01 trend het Corps Mari3 2440 12 6 n iers, het welk op het
—— voorfz. Schema i«ge-
ƒ2256 4 C\ bragttot/50i24:8:o, een bezwaar opleveren van 2256 4 6" Ook moet op den ftaat van Oorlog worden uitgetrokken het tractement van den extraordioaris Envoyé in Rusland, het welk op het Schema by Memorie is gebragt, bedragende 2I9SO o o De Post voor de Defroyementen , waar voor op het Schema is gebragt eene fom van ƒ.130000:0:0, zoude verhoogd worden tot/'i 85000:00, ' en dut vermeerderd,
met 55000 o o
Van gelyke zoude de 1 post voor de Marine,
waar voor is uitgeAaaaaa 2 trok-
J Transporteer | ƒ13618102 2 9



1746 NIEUWE NEDERLANDSCES-
Per Transport /1361810a 2 o
trokken/ioooooo:o:o
geaugmenteert worden
met 80000 o Q
En die van de Logisgelden met 32000 o o
Voorts zouden by continuatie op den ftaat van Oorlog worden gelaaten de Predikanten onder het Kruis, welker Traciementen
bedragen 120Q 0 <?
En voor hun leeven op dén extraordinaris
1 ftaat worden gebragt
De Predikant
i te Delfzyl
1 met ƒ 5°Q'Q-Q De Schoolmeefter aldaar met 150:0:0 En de Predi- : kanji te Yzendyke met 6co:o:o
i2jc o o
Voorts zal nog op den extraordinaris ftaat van Oorlog moeten worden gebragt het GeneraalsTraftement 1 van den Heer Erf- | prins tot 1000 o q
En vervolgens zouden de ftaaren van Oor- I log' bedragen /i3742552 2 0
Vol-
Transporteer /i3742JJ2 * •



AAR-BOEKEN, O£tobcr , 1791.
1 Per Transport «ƒ13742554 2 o
'Volgens de nadere gedag, ten van Zyne Hoogheid zoude op het Plan van de Armée worden geprofiteerd /220O55:i2;ijf Op het Corps Mariniers 256672:15:87 Op de post tot de Fortificatiën. 90000: o: o Op die voor
Penfioenen 30000: o; o
| 596728 7 i«?
ƒ13595552 2 o En dus zouden de ftaaten 13145823 14,1 van Oorlog bedraagen /Ï3T45823 j^'j» ■ —{En geprofiteerd worden —.1
ƒ 449728 7 10^/449728-7:107.
L e y d e n.
Den 17 Oélober is van den Raadhuize dezer Stad afgekondigd eene Renovatie, van de Keure tot Weer in ge van bet oreeken der Straaten, het wegwerpen, in het water fmyten, weghaalen, verköopen ofte vermangelen der Straatfteenen, gelyk ook nog van den voornoemden Raadhuize ter gemoedkoming aan de Armen,en nopens het Bon Klapperen Lantaarngeld, is afgekondigd de volgende Bekendmaking:
Aaaaaa 3 Die



1-748 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Lev-
Public, omtrend Molen Excys-, Bon^, Klapperen Lanfaarn,geld'
TVe van den Gerechten der Stad Leyden , doen te weM«n , dat die van de Groote Vroedfchap derzelver Stad, in aanfehouw genomen hebbende de dringende Verzoeken, welke van tyd tot tyd door de Permanente Regenten van het Huis-Zittenhuis, als mede door de Regenten van het H» Geest of Armen Weeshuis dezer Stede, aan de Groote Vroed fchep worden gedaan , ten einde door Extraordinaire Subfidien in ftaat gefteld te worden, omme aan de toeneemende Armoeden onder de goede Ingezeeten dezer Stad eenigermaate te kunnen voldoen, cn te gelyk overtuigd zynde, van de onmogelykheid om zonder een ge-, heele ruine van dezer Stede Finantie dezelve Subfidien uit Stads Kasfe langer op te (schieten, hebben goedgevonden en gerefolveerd dat dezer Steede Molen-Excyns, alleen om aan deze bekende toeneemenden Armoeden, zo veel mogelyk tegemoet te komen, zal worden verhoogd metoStuiv, de Tarwe en 6 Stuiv. de Rogge per Leydfche ^ak, zullende ingaan met den 18 dezer loopende maand Oélober; en dat de Penningen daar van, voortkomende fpeciaal en alleen tot een Fonds zullen worden geëmployeerd, om daar uit van tyd tot tyd zodanige extraordinaire Subfidien aan de gemelde Godshuizen te verleenen, als na de omftandigheid van tyd en zaaken zal bevonden wor-. den te behooren»
Dat ook insgelyks die van de Groote Vroedfchap dezer Stad, in Aanmerking genomen heb. bende, dat de betaaling tot onderhoud der Bon-, werken wel verre van op eene egaale voet te gefchieden , door de Minstvermogende op eene meer bezwaarende wyze, dan door de Meervermogende gedraagen word, dat ook de Klapper- en Lantaarn-Gelden , tot hiertoe tot nadeel van dezer Steede Finantie op eene onzekere en ongelyke wyze worden ingevorderd en betaald, goedger vonden hebben en verftaan, dat in het onderhoud
der



JAARBOEKEN, OcJober. 1791. 1740
der Bolwerken voortaan van Stads wegen zal worden voorzien , en dat het Bongeld algemeen zal worden bepaald op 7 Stuivers van ieder Gulden der ordin. Verponding; welk Bongeld zal komen ten lasten van den Eigenaar, en een aanvang neemen met den i January 1792, en verantwoord .worden voor primo Mey 1793, en zo vervolgens eiken Jaare.
Dat het Klapper- en Lantaarn-Geld insgelyks zal Worden bepaald op 7 Stuivers van ieder Gulden der ordin. Verponding, en komen zal ten lasten van den Bewooner en verantwoord worden, zoen in dier-, voegen als het Bongeld.
Dat egter om de minvermogende Ingezeetenen in dezen te gemoet te komen, by dezelve Groote Vroedfchap is goedgevonden, alle de Huizen op bet Quohier der Verponding aangeflagen beneden de 2 Gulden, vry te ftellen van het Bongeld, en alle de Huizen beneden de 3 Gulden, op hetzelve Quohier aangeflaagen, vry te ftellen van het Klapper- en Lantaarn-Geld.
En dat nog daarenboven het Brandwagt- en Brandfpuiten - Geld by Refolutie van 30 Novembt r Ï7Ó7 ingefteld, met het eindigen van dezen Jaare 1791 geheel zal cesfeeren.
Aldus de?e na voorgaande Klokken geflag ten pverftaan van H. H. Schout, Burgemeefteren en Scheepenen van de Poye van het Raadhuis voor dea Volke afgeleezen op den 17 OcTober 1791.
By My,
J. J. HUBRECHT.
Amsteldam.
Met voorkennis van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, zyn by het Edel Mogende Collegie te? Admiraliteit alhier , in dienst geAaaaaa 4 ffceid,
Ley-
DEN.
Public, omtrend MolenEx cySy Bon. , Klapperin Lantaarngeld.



1750 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
stel-
dam,
Held, 'sLands Fregat De Amafoon van 36 Hukken , en het gebied over het zeiven opgedragen aan Kaptein Ab. Kuvel; 'sLands Brik de Comea, onder bevel van den Lieutenant Jacob Clanis; 'sLands Fregat de Alliantie, van 36 Stukken, Kapt. Lourens Spengler, en de Dolpbyn, van 24 Rukken, Kapt. Albertus Spengier.
Een aantal Kooplieden in deze Stad, belang hebbende by den Handel van Oost-Indifche en Chineefche Goederen en Koopmanfchappen, welke hier te Lande gedreven wordt, heeft den 2.0 Ocl:ober aan de Heeren Staaten Generaal een Request ingeleverd, inhoudende: „ dat zedert den aan„ vang der Verkoopingen van de gemelde „ Goederen, door de Generaale Geoclroyeer-
de Oost-Indifche Compagnie dezer Lan„ dee aangelegd en gedaan , dezelve Ver„ koopingen altyd gefchied waren e'énmaal 5) 'sjaars,met eene advertentie en dadelyke
agtervolging van dezelve, dat de onver-
kogte en opgehouden Goederen nier zou-
den worden verkogt, noch andere foort„ gelyke ten verkoop aangeflagen, dan na „ verloop van zekeren daarby vermelden M tyd; welke handelwys beftendig in acht
genomen en gevolgd was geworden tot in 9, de maand Augustus dezes jaars, wanneer ''- de Oost-Indifche Compagnie, voor de
eerftemaal, van deze ftandvastige handel3j w>'s was afgeweken, en, by de uitfchry-
ving van haare verkooping, in de maan-
„ den



JAARBOEKEN, OHober, 1791. 1751
„ den September en O&ober gehouden, ge„ adverteerd hadt, dat, niet tegenftaande
deze Goederen geveild wierden, met een „ ftilftand tot den 1 April 1792, de Oost„ Indifche Compagnie nogthans de faculteit „ aan zich behieldt,om de Goederen, die daar „ van opgehouden mogten worden, ten allen
tyden U kunnen verköopen, zo mede de Zyde „ Stoffen en andere Goederen, die over Bata-
via, uit China vervaagt wierden , mitsgaders „ de Thee op vragt en de Goederen van Particu„ lieren of die aangehouden zouden mogten zyn, „ gelyk dezelve, mede by de uitfehry ving van 3, haare Verkooping, in de aanftaande maan„ den November en December dezes Jaars, „ insgelyks wel adverteerde, dat dezelve „ Goederen verkogt zouden worden met een „ ftilftand tot den 1 Augustus 1792, doch te„ vens aan zich referveerde de faeulteit,om „ de Goederen,die daarvan zouden mogen „ opgehouden worden, gelyk mede dj las, dingen van de Schepen Bevtrwyk, St. Lou-
rent, het Slot ter Hooge, de Phojnicier. „ Scboondirloo , Texelftroom en de Sur„ cheancc, van Batavia, ten allen tyden. „ het zy geheel, het zy ten deelen , te mo„ gen verköopen.
„ Dat het uit dezen allezints evident was, „hoezeer de Oost-Indifche Compagnie, ,, in beide aangehaalde uitfehryvingen var
den verkoop harer Goederen, wel eener „ zekeren ftilftand, dat is een engagement, „ om geen foortgelyke goederen binnen der ,„ bepaalden tyd te zqllen verköopen, aar: £ de Koopers van dezelven had toegezegd Aaaaaa 5 » di
Am- K
stel» dam*



Amsterdam.
NIEUWE NEDERLANDSCHK
„ dit engagement egter geheel en al buiten „ ettea gefteld, en van onwaarde gemaakt „ word, door de daarby gevoegde referve, „ om ten allen tyden, niet llegts de opge„ houden Goederen van deze Verkoopingen, „ het welk reeds op zich zeiven eene vol„ «rekte nieuwigheid was, maar zelf daar i
en boven de importante quantiteit van ze-
ven geheele Scheepsladingen, het zv ee„ heel of gedeeltelyk, naar welgevallen, te i „ kunnen verköopen; welke referve dus al», leen befchouwd konde worden van dien " naia tezyn' dat dezelve den beloofden , „ ïtnitand dadelyk ten eenemaal vernietigd 9, cn het melden van denzelven geheel on-> nodig en overtollig gemaakt had , dewvl
er voorzeker geen ftilftand begrepen kon„ de worden plaats te hebben, wanneer de i », Gompagnie zich het vermogen bleef voor- 1 „ behouden, om, telkens en wanneer zy „ net goedvond , zodanige Verkoopingen „ van een en dezelfde foorten van Goede-
ren te houden.
„ Dat wyders by de Kamers Amfterdam I „ en Enkhuizen , eenige Goederen uit de t
Hand waren verkogt geworden, het welk i „ regelregt ftrydig was, niet flegts met de 9> conftante gewoonte, tot hier toe by de : „ Uost- Indifche Compagnie geobferveert, „ maar zelf tegen den uitdrukkelyken wil I „ en last van den Souverein , blykens de 1 „ expresfe Refoiutie, door Hunne Hoos < „ Mogende, op den 22 December 1622 ' „ genomen; waar by aan de Compagnie :



JAARBOEKEN, Oètober, 1791. 1753
„ gelast was geworden, om, ten opzigte van ,, die Goederen , welken zy tot een vasten en „ bepaalden prys zoude willen verköopen, „ hier van, by openlyke Biljetten, waar in
deze Goederen en derzelver pryzen zyn „ uitgedrukt, notificatie aan een iegelyk te „ doen, willende Hunne Hoog Mogenden „ voor het overige, dat de verhandeling of „ verkoop der Waaren zal gefchieden by den „ /lok, of uitroeping in het openbaar, na „ afficlie van Biljetten, terwyl Hunne Hoog
Mogenden, nog by eene nadere Refolu„ tie van den 13 Maart 1623, hadden goed,, gevonden, Bewindhebberen te interdiceej, ren, om anders, dan by openbaare en ken» „ nelyke contraElatie, te mogen koopen, ett ,, zonder dat anderzints fecreteiyk of uit dc „ hand aan dezelven verkogt zal mogen wor„ den: gelastende Hunne Hoog IViögerrded „ daar by verder: dat de Biljetten van tt
doem Verkoopingen zo tydelyk zullen uit* „ gezonden worden, dat de Ingezetenen van „ de Vereenigde Provinciën zich in tyds mog" „ ten prapareeren en refolveeren, mitsgaders „ vinden ter p'aatze daar de Verkooping ge-
daan zal zo orden."
Om alle welke redenen, by het voorfchreven Request omftandig voorgedragen, gemelde Kooplieden niet hadden kunnen nalaaten hunne bekommering, wegens de ge« volgen, ter kennisfe van Hunne Hoog Mogenden te brengen, verder aan het beftiei van Hoogstdenzelven overlaatende , om , dienaangaande, zodanige Refolutien te ne>
men,
Am-
•iel* dam» i



ÏÏS4 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
STF.T>
mu.
men, als, ten besten van den Lande eh de Ingezetenen van dien, zoude behooren.
Dit Request wierdt door Hunne Hoog Musenden, gezonden aan Bewindhebberen van de Oost- Indifche Compagnie, ter pras* fidiaale Kamer Amfteldam, om Hoogstdezelven te dienen van berigt, welke Kamer, by afwezendheid van de Vergadering van Zeventienen, het Advis en de Confideratien verzogt van de Heeren Bewindhebberen 4 welken met het bellier der Verkoopingenbelast zyn.
Wy zullen in eene volgende maand, vari deze zaak , welke gevolgen gehad heeft s naauwkeurig verflag tragten te geeven. Zie hier onderwyl de Bekendmaaking der Verkoopingen :
De Bewindhebberen uit de refpeólive Kameren 9 wegens de Generaale Nederlandfche Geoclrojeerde Oost-Indifche Compagnie, ter direclie van de Verkoopingen , .prefenteeren in . de maanden November en December dezes Jaars 1791, in de refpeclive Kameren, te veilen, en by dén Afllag, in Bankgeld, te verköopen, hunne Goederen, eri dat by verdeeling en ten dagen als volgt:
In de Kamer Amfterdam, op Maandag den f November*
In de Kamer Zeeland, op Maandag den 21 Nd» vember.
In de Kamer Delft, op Dingsdag den 29 Nd> vember.
• In de Kamer Rotterdam, op Donderdag den iften December.
ïi



* JAARBOEKEN, ÖMer, i7s>i. 1755
In de Kamer Hoorn, op Dingsdag den 6December.
In de Kamer Enkhuizen, op Donderdag den 8 December.
Benevens de Goederen van Particulieren, en van voorige Jaaren overgehouden.
De Goederen worden verkogt met een ftilftand tot den iften Augustus, 1792 , behoudende de Compagnie nogthans aan haar de Faculteit, om de Goederen die daar van zouden mogen opgehouden ■worden, gelyk. mede de Ladingen.van de Schepen heverwyji, St. Laureiu, 't Slot 'ter Hooge, de Pnantcier, ScnoÓhdêrïoo, Texelftroom en de Surcheance, van Batavia, ten allen tyde, het zy geheel het zy ten deele, te mogen verkopen.
De Goederen zullen worden opgeveild na de order-,- waarin dezelven zyn gebragt.
De Edeïe Heeren Bewindhebberen vari de Geoétroyeerde Oost-Indifche Compagnie dezer Landen , hebben ook bekend gemaakt, hunne Najaars-Vergadering van Zeventienen te zullen beginnen op Maandag den 14, November aanftaande, ter prafidiaalè Kamer Amfteldam.
Men ziet ook nog deze Bekendmaaking:
T"}en eerften November eerstkomende, zal voor dc Kamer van de Oost Irdifche Compagnie te Amfterdam in Tesfel gereed leggen , om van daar (weêr en wind dienende) naar Cabo de Goede Hoop, en vervolgens na Indie'te vertrekken, Js Compagnies Paket-Boot, genaamd d-c Faam; een iegelyk,, welke daar mede Brieven of Paketten derwaards wil verzenden, kan dezelve bezorgen
aas
A&r*
stelium*



ï?5& NIEUWE NÊDËRLANDSCHË
Am*
aan de Kameren van gemeldeb Compagnie, en dië woonachtig zyn in Steeden daar geen Kamer van de Oost-Indifche Compagnie is, kurinen dezelve fluiten in een Couvert, en als dan adresfeeren en afzenden (doch franco) aan een der Kameren van gemelden Compagnie, mits die Brieven niet laater ontvangen worden, dan by de Kamer van Amfterdam tot den 28 Octóber; by de Kamer Delft, Rotterdam , Hoorn en Enkhuizen; tot den 2j , en by dé Kamer Zeeland te Middelburg, tot dien 21 Odtober incluis, naar dien de Kisten of Paketteh met Brieven, voör gemelden Paket-Boot, op diereïpecïive datums, by gemelde Kameren zullen géïloten Worden.
Detl 17 November 1790 wierdeh de met "s Lands Fregatten de Zephier en de Üavick, op den 16 November 1790, ter Rheede van Batavia aangelande Heeren van de Militaire Commisfie, Vaillanl, Verheul en Grebettftein , met de plegtigheden, aan den Raad van indien verfchuldigd, ontvangen, en door Huri Ëd. een bezoek afgelegd in de Vergadering Van Hun Hoog Edelhedens.
Op deh 22 September dezes jaars kwarti te Algiers aan het Nederlandsch Fregat van Oorlog, dé Eensgezindheid, onder bevel van den Kaptein Van Peer, komende van Gibraltar en laatst van Mallagé. Het zelve geleidde het Hollandsch Koopyaardyfchip dé Pieter en Kornelis. Na dat dit Fregat het anker hadt laten vallen, werdt de Vlag van de Republiek met ai fchotën begroet, 't welk uit het zelve met een gelyk getal be-; antwoord werdt.
Daags



IJAaRBÖÈKÈN, Oftobcr, 1791. 1757
Daags daar aan, had den Heer Van Peer zyne eerfte gehoor by den Dei, wordende door den Oppergebieder zeer wel Ontvangen, met betuiginge, dat dè Hollanders zyne vrienden waren. Dè gemelde Kaptein eri de Nederlandfche Conful Fraisfinet vervol* gens aan den Dei berigt hebbendie, dat de Admiraliteit te Amfteldam, aan zynen Oom Xlgi Omar, die zich in Amfteldam bevondt, uit agting voor Denzelven, hadt toegeftaari, om de goederen, welke hy aldaar gekögt hadt, vry|te mogen infchepën, fcheeri de Dei deswegens zeer vergenoegd, en betuigde zyne dankzegging.
Óp den 21 dezer maand OcTrober, is door $e Edele Groot Mogende Heeren Staaten vari Holland en West - Friesland, ha dat alvorens' daar toe een Verzoekfchriftwas ingediend, &an de Regenten vari de Roomsch-CatholykenArmen binnen de StadAmfteldam verleend Oótroy, waarby dezelve zyn gemagtigd, geoctroyéerd en gequalificeerd, „ om te mogeri behouden, erven en naar zig neemen, al'c geen zal worden nagelaateri by eenige Perfoonen, die aan het Oude Armen Comptoir gealimenteerd zyn, mitsgaders, zo die in het Jongens en Meisjes Weeshuis, op hun overlyden , nog gealimenteerd mogten worden, als die aldaar groot gemaakt> ert leeds uit de voorfz. Weeshuizen zyn öntflagen, wanneer dezelve komen te ftervetï zonder Kinderen, Kindskinderen of verdere Descendenten na te laaten, ten ware dezélve met de Supplianten of derzelver SucBbbbbb cesf-"
>TEL-



I7J8 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am-
steldam.
cesfeuren, in der tyd daar van uitkoop hadden gedaan; mitsgaders om het geen den Kinderen , die in het zelve Roomfche Jongens en Meisjes Huis reeds ingenomen zyn? of na deze ingenomen zullen worden, of den bejaarde Lieden , die zich aan het Oude Armen-Comptoir ter alimentatie reeds aangegeeven hebben, en vervolgens zallen aangeeven , voor den tyd hunner inneeming of aangeeving, eigen of aanbeftorven zoude mogen zyn, voor hunne Huizen en Comptoir te mogen blyven behouden, daar onder nogthans niet begreepen , 't geen dezelve Kinderen of bejaarde Perfoonen, geduurende de opvoeding of alimentatie by Erffenis» Legaaten of Giften, verkregen zouden mogen hebben; behoudens echter dat de Supplianten de vruchten daar van zullen genieten , zo lang dezelve Kinderen of bejaarde Perfoonen door de Supplianten opgevoed of gealimenteerd zullen worden, en langer niet; en voorts ook met qualificatie, om in geval een bejaard Perfoon, Kinderen, Kindskinderen, of verdere Descendenten hebbende, by de Supplianten wordt gealimenteerd, en geduurende die alimentatie eenige Erffenis, Legaat of Giften mogten opkomen, die door de Supplianten worden ontvangen, by het fterfgéval van zulk bejaard perfoon, van de Erffenis, Legaat of Gifte, dewelke aan de Kinderen of verdere Descendenten zal worden uitgekeerd, af te trekken, en. voor hunOude Armen-Comptoir te behouden het montant der alimentatie, by de overleden
be-



JAARBOEKEN* Ocïebèr, 1791, 1759
bfijaarde Perfoon genoten, zonder dat de gehielde aftrekking echter eenigzints verder dan de voorfz. alimentatie zal mogen worden geèxtendeerd; en waarby eindeiyk de Sup. plianten nog zyn geoctroyeerd, en aan dezelven is gepermitteerd, om de Erffenisfen, die aan hunne Armen by Testament, Codicil of andere Dispofitien worden gemaakt, of die by Verderf aan hun komen te deVol veeren; en particulierlyk mede de Boedeltjes van de Ouders van zulke Kinderen, welke aan der Supplianten Armhuizen ter alimentatie worden overgegeeven, te mogen adieeren en aanvaarden, zondér aan eenige fchulden, lasten of borgtochten, verder .gehouden of verplicht te wezen, dan de zuivere Effecten en Goederen des Boedels medebrengen en kunnen uitmaaken, mits dat de Supplianten of hunne Succesfeurs gehouden zullen zyn, even als alle andere Regenten van Godshuizen en Bezorgers van Armen« te moeten maaken behoorlyke Staaten Inventaris van de Effecten, die op de Huizen en Armen, ter hunner bezorging ffaande, zullen komen te devolveeren, en dat van de Goederen, welke uit krachte van dit Octrooy, door de Supplianten zullen worden verklaard, door dezelven jaarlyksch rekening zal moeten worden gedaan, ten overftaan van Perfoonen, daar toe door Burgemeefteren en Regeerders van Amfterdam te committeeren."
Dog wy kunnen niet af om voorfchreeven Octroy hier woordelyk te laaten volgen: Bbbbbb a 00.
Am-
iTF.l" qam»



Am-
STEL* DAM»
Oclroy aan de Roomsch Catholyke Ar men te Amjlerd.
1760 NIEUWE NEDERLANDSCHE
OCTROT van de Edele Groot Mogende Heeren STAATEN, van HOLLAND en WEST-FRIE5LAND, ten behoeve van de REGENTEN van de ROOMSCH CATHOLYKE ARMEN te AMSTERDAM , in dato 21 October 1791.
De Staaten van Holland en West-Friesland doen te weeten: alzo Ons te kennen is gegeeven by de Regenten van de Roomsch Catholyke Armen binnen de Stad Amfterdam:
Dat zy Supplianten in twee Weeshuizen, het eene gefchikt voor Jongens, en het andere voor Meisjes, een zeer notabel aantal van Burgerweezen alimenteerden, en teffens ook onder de directie van het Oude Armen Comptoir ruim 2400 behoeftige Huisgezinnen, hoewel uit nood, op eene zeef bekrompen wyze , onderhoud verfcbaften , Wy wel op den voordracht van der Supplianten Prsedecesfeuren, in overtuiging zo van de nuttigheid, als goede directie van dezelve tot onderhoud van Roomfche arme Burgeren en Burgerweexen gefchikte Etabiisfementen, by ons Oclroy in dato den 16 Maart 1715 hadden verklaard, dat dezelve Oudé' ürmen, als mede de Jongens en Meisjes, ter bezorging van de Supplianten ftaande, op den voet by het zelve Octroy vermeld , bevoegd zouden zyn , Erffenisfen of Legaaten te mogen ontfangen.
Dan dat zy Supplianten tot hier toe niet waren geoeïroyeerd, om de nalaatenfchappen v^n de Kinderen of oude Luiden, die door hun gealimenteerd worden, en geduurende de alimentatie, of ook na het eindigen derzelve, zonder uitkoop gedaan te hebben, komen te overlyden, te mogen aanvaarden.
Terwyl de Supplianten echter vertrouwden, van de gunst vaa Ons' te mogen verwachten, dat, daar
ffieö



JAARBOEKEN, O&oler, 1791- 1761
men thans die tyden bcleefdt, waar in de Cristelyke Verdraagzaamheid meer en meer veld won, Wyj geene zwaarigheid zouden maaken, hen Supplian \ ten daar omtrent een gelyk Oclroy te verleenen, als aan andere Godshuizen, ook van disfentiëeren 1 de Gezindheden , ja zelfs nu onlangs by twee diftinöe Oclroyen, in datis 25 Maart dés Jaars 1784 , aan Armmeefteren der Roomfche Gemeente te Rliyn/aierwouiic, mitsgaders aan die van Lei-, mtiden én Ffie/ekoop was vergund geworden. j Waar benevens de Supplianten mede nog gaarne. zouden weezen geoctroyeerd, om de Erffenisfen, die hun by Testament, Codicille, of andere dispofitie wierden gemaakt, of die ook by Verfterf (wanneer zy lieden daar toe Oclroy zouden hebben bekomen,) aan hun zouden komen te devolveeren, te mogen adiëeren en aanvaarden , zonder aan eenige fchulden, lasten , of borgtochten verder gehouden of verplicho te weezen, dan de zuivere Effeclen en goederen des Boedels medebrengden en konden uitreiken, mits daar van door de Supplianten wierde gemaakt behoorlyke Inventaris.
Dat, gelyk de groote onkosten , die 'er vereischt wierden , om der Supplianten voorzeide Etabiisfementen gaande te houden, en aan welke men gedeeltelyk, en zelfs ook niet zonder merkelyk fucces, federt eenigen tyd hadt getracht te gemcet te komen door het introduceeren van eene beRendige Collecte in alle de Roomfche Kerken binnen Amfterdam, in navolging van het lofFelyk gebruik der publicque Kerk, ten behoeve van de gezamentlyke Armen onder der Supplianten bezorging ftaande, hen Supplianten noodzaakten, om zodanige gunsten van Ons ootmoediglyk te foliiciteeren , zy Supplianten zich ook met alle eerbied verbeelden, dat dit hun verzoek by Ons te meer ingresfie zoude vinden , wanneer Wy eoedgunftielyk zouden gelieven te overwegen, dat * Bbbbbb 3 de
T EXJAM.
')&roy lan ds loomsch ':atholy'.e Arnen te imfterd*



Z.MS'I ELDAM.
Octrey aan de Rownsch Caiholyke Armen te Amjkrd.
1762 NIEUWE NEDERLANDSCHE
de redenen van diffidenrie, welke bevoorens aanleiding gegeeven hadden , om de Roomsch Catholyken hier te Lande minder dan andere disfentiëerende Gezindheden e begunftigen , niet alleen thans cesfeerden, dewyl dezelve duidelyk be* grepen, en overtuigd waren , hoe zeer de algemeene voorfpoed en vryheid van den Staat met hun eigen welvaart en veiligheid verknocht was, en zich dus in allen opzichte als goede, getrouwe en vreedfaame Burgers gedraagden, die in getrouwheid aan hunne wettige Overheid en oprechte Vaderlandsliefde voor geene andere Gezindheid behoefden te wyken; zulks 'er dan ook pieene reden konde uitgedacht worden, waarom de Etabiisfementen, gefchikt tot onderhoud van Armen van zodanige Gezindheid, welker Leden nevens anderen draagden in de gemeene Lands lasten, en welker Armen daar tegen ook mede tot laste van het publicq zouden moeten komen, met een minder gunftig oog zouden moeten worden befchouwd, dan die van andere Gezindheden, welker Godsdienftige begrippen met die van de openbaare Kerk ftrydende waren; waar by nog kwam, dat zelfs de bevoegdheid, om de geringe goederen naar zich te neemen, welke worden nagelaaten door zulke perfoonen, die door eenige Armbezorgers daadelyk gealimenteerd wierden, en Dm de Erffenisfen van zulken te verkrygen, die na het eindigen der alimentatie zonder descendenten ftierven, en zonder wegens het genooten onderhoud uitkoop gedaan te hebben, in de natuurlyke reden en billykheid gegrond was, zo alsdan ook dit recht van erven ten opzichte van verfcheidene Armen bezorgers en Armhuizen hier te Lande, uit boofde van die natuurlyke billykheid, reeds by coftume en ufantie was geïntroduceerd geweest, voor en al eer daar toe Qétroyen by Ons hadden begonnen verleend te worden, welke Oöroyen ook zekerryk niet verleend zouden
*yn



JAARBOEKEN, October, 1791. zvn gewerden, indien Wy niet begreepen hadden.
SlSTShS van ^^JKl verkort, en dat het biHyk was, dat wanneer men remand'alimenteerde, deszelfs zvn overlyden kwam aan de geenen,die hem onder Sd verf^haft hadden, en die het geen*1 W aMuj profiteerden niet voor zich zei ven'behielden , maa wederom tot onderhoud van foartgelyke Aimtnöe
Ü D^Took wat aangaat de bevoegdheid, om de Erffenisfen te mogen aanvaarden, welke aan hen Supplianten ten behoeve der Armer1, die: ter hun ner bezorging ftonden , uit eenigen hoofde te beurt vièleï, zonder in fchulden verder gehouden te zyn , dan dè Boedels konden ftrekken, mits dat by de aditie behoorlvke Inventaris werde gemaakt, de Supplianten zich eerbiedidyk lieten voorftaa, dat uk 5e concesfie daar van geene de mmfte nadeeEge gevolgen te vreezen waren, nadien zy Suppnarfen , onberoemd gefproken , waren van dg Keest gequalificeerdften onder hunne Rpomsch Catholyke Medeburgers, en zich in zodanige onv flinkheden bevonden, 'dat zy niet geprimeerd zouden kunnen worden , iemand ten voordeele van hunne Armen te willen verkorten, of eenige goederen van zodmige Boedeltjes, als aan hun zouden Loge*! devolvèfren, ten prejudicie der Credneu ren te willen verduisteren. , Terwyl eindeiyk ook alle de gunsten, welke de SuDDlianten by dezen Requeste van Ons verzoch S van ton aard waren, dat door het verleene ?an' dezelve het gemeene Land in des zeifs Rechter en Inkomsten geen het minste nadeel kon lyden S in hS tegendeel het meerdere vermogen he« welke zv Supplianten daar door zouden ve.kry gén, om oude en jonge Armen van hunne Reh |fe; welker getal dagelyks meer en meet accrefceèrde, te beter te kunnen alimenteeren, allefint: moesfftrekken tot onlasting van de Aalmoesfen.eis Bbbbbb 4 e
iTKL3 AM.
DBroy ian de Roomidt Catho/y ke Armen te dmjlerd.
I



1764 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Amstel-
OAMj
Oclroy aan de Roomsch Catholyke Armen te Amftcrd'
zxx Huiszitten-Huizen binnen de Stad Amfterdam \ zo als dan ook deze confideratie aan de Su'ppliaotpn reeds voor langen tyd vryheid van Stadstmpofitien en andere gunstbewyzen van de Redering derzelver Stad hadt doen obtineeren.
Om alle welke redenen de Supplianten zich keerden tot Ons, zeer eerbiediglyk verzoekende , dat het Ons gunftiglyk mogte behaagen, de Supplianten te octroyeeren en te qualificeeren , om te mogen behouden, erven, en naar zicli te neemen al het geen zoude worden nagelaateii by eenige Perfoonen, die aan het Oude Armen Comptoir gealimenteerd waren', mitsgaders zo die in het Jongens- en Meisjes-Weeshuis op' liun overlyden nog gealimenteerd mogten worden, als die aldaar groot gemaakt, cn reeds uit de voorfchreeven Weeshuizen ontflagen waren, wanneer dezelve kwamen te fterven zonder kinderen, kindskinderen, of verdere defcendenten na te laaten, ten ware dezeve met de Supplian: ten, of derzelver Succesfeuren in der tyd, daar yan uitkoop hadden gedaan; mitsgaders om het geen den Kinderen, die in het zelve Roomfche Jongens- en Meisjes-Huis reeds ingenomen waren, of na deezen ingenomen zouden worden , of den bejaarde Lieden, die zich aan het Oudé Armen Comptoir ter alimentatie reeds aangegeeven hadden, en vervolgens zouden'aangeeven, voor den tyd hunner inneeming of aangeeving eigen of aanbeftorven zoude mogen zyn, voor hunne Huizen en Comptoir te mogen bjyven behouden; daar onder nogtans niet begreepen, het geen dezelve Kinderen of bejaarde Perfoonen
feduurende hunne opvoeding of alimentatie by ;rftenisfe , Legaaten , of Giften , verkreegen zouden mogen hebben; behoudens echter dat de Supplianten de vruchten daar van zouden mogen genieten , zo lang dezelve Kinderen , of bejaarde Perfoonen door ,de Supplianten opgevoed
en



JAARBOEKEN, OSiobtr, 1791. 1763
en gealimenteerd zouden worden , en bnger piet; en voorts ook met qualificatic, om in geval een bejaard Perfoon, kinderen, kindskinderen, of verdere delcendenten hebbende, by de Supplianten wierd gealimenteerd, en geduurende die alimentatie eenige ErfFenisfe, Legaat, of Gifte opkwam, of door de S upplianten ontfangen wierdt, by het fterfgeval van zulk een bejaard Perfoon van de Erffenisfe, Legaat, of Gifte, dewelke aan de kinderen, kindskinderen, of verdere defpendenten zoude worden uitgekeerd,' af te trekken , en voor hun Oude Armen Comptoir te behouden het montant der alimentatie by den overleeden bejaarden Perfoon genooten, zonder dat de gemelde aftrekking echter eenigfints verder dan de voorfchreeven alimentatie zoude mogen worden geè'xtendeerd; en dat het Ons eindeiyk ook nog mog te behaagen, aan de Supplianten tepermitteeren en hun te oftroyeeren, om de Erffenisfen, di^ aan de Armen ter hunner bezorging ftaande by Testament, Codicille, of andere dispofitien wierden gemaakt, of dje ook (zo wanneer Wy hun lieder verder verzoek , zo als de Supplianten zich vleiden, goedgunftiglyk zouden gelieven te accordeeren,,) byverfterf aan hun kwamen te de vol veeren ,en particulierlyk mede de boedeltjes van de Ouders van zulke Kinderen, welke aan der Supplianten Armhuizen ter alimentatie wierden overgegeevcn , te mogen adiëeren en aanvaarden, zonder aan eenige fchulden, lasten, of borgtochten verder gehouden of verplicht te weezen, dan de zuivere Effecten en goederen des Boedels medebragten eh konden uitreiken, mits dat de Supplianten en hunne Succesfeuren gehouden zyn, even als andere Regenten yan Godshuizen en Bezorgers van Armen te moeten maaken behoorlyken Staat en Inventaris van de Effecten, die op de Huizen en Armen ter hunner bezorging ftaande zouden komen te deB b b b b b 5 yol-
Am?
STEL-
DAM,
Oclroy aan de Rqomsch Catholy-. ke Armen te Anflerd*



1166 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Am- 1
DAM.
O&roj aan de Jioomscli Caiholyke Armen te Amfierd.
rolveeren; mitsgaders van al het zelve aan de Supplianten te verleenen Brieven van Ochoy 72 cdmtnu/if forma.
Zo is 't, dat Wy de zaake en liet verzoek voorfchreeven overgemerkt hebbende,, en, na ingenomen confideratien en advis van onze Gecommitteerde Raaden , genegen wezende ter beede van de Supplianten , uit Onze regte weetenfchap, Souveraine macht en auftoriteit, de Supplianten hebben geoétroyeerd en gequalificeerd, gelyk Wy dezelve ociroyeeren en qualificeeren by dezen, om te mogen behouden, erven en naar zich te neemen al het geen zal worden nagelaaten by eenige Perfoonen, die aan het Oude Armen Comptoir gealimenteerd zyn, mitsgaders zo die in het Jongens- en Meisjes - Weeshuis op hun overlyden nog gealimenteerd mogten worden, als die aldaar groot gemaakt, en reeds uit de voorfchreeven Weeshuizen zyn ontflagen, wanneer dezelve komen te fterven zonder kinderen, kindskinderen, of verdere defceiidenten na te laaten, ten ware dezelve met de Supplianten, of derzelver Succesfeuren ijn der tyd, daar van uitkoop hadden gedaan; mitsgaders om het geen den Kinderen, die in het zelve Roomfche Jongens.en^Meisjes-Huis reeds ineenomen zyn, of na dezen ingenomen zullen wor den of den bejaarde Lieden, die zich aan het Oude Armen Comptoir ter alimentatie reeds aangegeeven hebben, en vervolgens zullen aangeeven, voor den tyd hunner inneeming of aangeeving' eigen of aanbeftorven zoude mogen zyn , voor hunne Huizen en Comptoir te mogen blyven behouden; daar onder nogtans niet begreepen, het geen dezelve Kinderen , of bejaarde Perfoonen geduurende de opvoeding of alimentatie by Erffenisfe, Legaaten , of Giften verkreegen zouden mogen hebben; behoudens echter dat de Supplianten de vruchten daar van
zul-



JAARBOEKEN, October, 1791. 1767
zullen genieten, zo lang dezelve Kinderen, of bejaarde Perfoonen door de Supplianten opgevoed of gealimenteerd zullen worden, en langer niet; en voorts ook met qualificatie, om, ingeval een bejaard Perfoon, kindéren, kindskinderen, of verdere defcendenten hebbende, by de Supplianten wordt gealimenteerd, en geduurende die alimentatie eenige Erffenisfe, Legaat, of Gifte mogten opkomen , die door de Supplianten worden ontfangen, by het fterfgeval van zulk bejaard Perfoon vaan de Erffenisfe, Legaat, of Gifte, dewelke aan de kinderen , kindskinderen , of verdere defcendenten zal worden uitgekeerd, af te trekken, en voor hun Oude Armen Comptoir te toehouden het montant der alimentatie by den overieeden bejaarden Perfoon genooten, zonder dat de gemelde aftrekking echter eenigfints verder dan de voorfchreeven alimentatie zal mogen worden geëxtendeerd.
En eindeiyk hun Supplianten nog re octroyeeren, en te pennitteeren, gelyk wy dezelve nog octroyeeren, en permitteeren by dezen, om de Erffenisfen, die aan hunne Armen by Testament, Codicille, of andere dispolitien worden gemaakt, of die by verllerf aan hun komen te devolveeren , en particulierlyk mede de boedeltjes van de Ouders van zulke Kinderen, welke aan der Supplianten Armhuizen ter alimentatie worden overgegeeven , te mogen adiëeren en aanvaarden, zonder aan eenige fchulden, lasten, of borgtochten verder gehouden of verplicht te weezen dan de zuivere Effecten en goederen des Boedels medebrengen en kunnen uitmaaken, mits dat de Supplianten, of hunne Succesfenren, gehouden zullen zyn, even als andere Regenten van Godshuizen en Bezorgers van Armen , te moeten maaken behoorlyken Staat en Inventaris van de Effecten, die op de Huizen en Armen ter hunner bezorging ftaande zullen komen te devol-
vee-
Am-
STEJ> DAM.
Oftroy aan de Roomsch Catholykc Armen te Amflerd.



Amsterdam.
OBroy aan de Roomsch Catholyke Armen te Anfierd.
w
Rotterdam.
Door het Edel Mogende Collegie ter Admiraliteit op de Maze, is,met voorkennisfe van Zyne Hoogheid den Heer Prins Erfftadeouder, in dienst gefteld het 'sLands Fregat van Oorlog Brielle, van 36 ftukken, en het zelve ter bevelvoering opgedragen aan den Kaptein Otto Willem Gobius.
Men heeft hier de onaangename tyding
ont-
1768 NIEUWE NEDERLANDSCHE
veeren, en dat van de goederen, welke uit krachte van dit Ons Octroy door de Supplianten zullen worden verkreegen, door dezelve jaarlyks Rekening zal moeten worden gedaan ten overftaan van Perfoonen, daar toe door Burgemeesteren en Regeerders van Amfterdam te commit, teeren.
En gelasten Wy een ieder, dien het aangaan zal, zich naar dezen te reguleeren.
Gedaan in den Haage, onder Onzen grooten Zegele hier aan doen hangen, den één-en-twin^ tigften Ocltober in het jaar Onzes Heere en Zaligmaakers duizend zeven honderd één-en-negentig,
(Was geteekend')
L. P. VAN DE SPIEGEL vt,
(Onder ftond)
Ter ordonnantie van de Staate»,
(IVas geteekend')
A. J. R O Y E R.



JAARBOEKEN, Ocïoucr, 1791. 1769
Ontvangen, dat den Heer Hermanus Hartman, Lieutenant-Collonel en Kaptein ter Zee by het Edel Mogende Collegie ter Admiraliteit op de Maze, het gebied voerende over 'sLands Schip van Oorlog de Bellona, in Maart 1789, met het Esquader, naar de I Oost-Indiën gezeild, te Samarang, zeef onverwagt, in den ouderdom van 36 jaaretl overleden is,
Terwyl aan den eenen kant, de zekerfle middelen, en onbetwistbaarfte proeven en ondervindingen met de oude vöoroordeelen, met verkeerd begrepene leerftellingen van I Godsdienst, met ongeloof en ftyf hoofdigheid hebben te worltelen, zo als in het uitnemend en in Gods goede Voorzienigheid den mensch tot zyn heil gefchonken, maar door veelen nog ïtyfhoofdig verworpen middel van de Inenting der Kinderziekte, allerzigtbaarst is; zo ziet men aan den anderen kant, de ongegrondfte en door de geleerdlle Man\ nen van Europa, na opzettelyk en naauwkeurigst onderzoek,verworpene geneesmid[ delen dikwyls veld winnen en geredelyk aani genomen: zo als dit wederom, vooral zedert eenigen tyd in deze Stad, in het zo geI naamd Dierlyk Magnetismus, allerblykbaarst I is. Wy, voor ons , houden dit Dierlyk Magnetismus, voor een valsch verfchynzel, I dog dit wederhoudt ons geenzints, om, gfcI lyk wy voorheen gedaan hebben, zo ook I nu wederom nopens het zelve, deze bekendmaking te plaatzen:
Door
Rotterdam.



l7?o NIEUWE NEDÈRLANDSCHS
Rotterdam.
TP| or het Dierlyk Magnetismus, het welk déri J-*/ Heer Layel . Predikant der Gereformeerde Schotfche Kerk te Rotterdam, tradfeert, isweder-^ om een Jongeling genezan , genoemd Jacob Schuhz i dees Jongeling , die 25 jaaren oud en te Emmerik, in Kleef-land, woonachtig is, was op het gerugt der genezing van Baije, \t\ july laatstleden, herwaart overgekomen, zynde destydsgeheel lam aan de linkerzyde, zo dat hy zich van een kruk moest bedienen; welke verlamming veroorzaakt was door eene driejaarige Zenuwziekte; doch hy gaat nu wederom rad en beviDd zich zeer wel, hebbende het voornemen om eerlang naar zyn Land- en Vaderlïad terug te keeren. Dit konde den Jongeling en zyne Vrienden, aah het geëerd Publiek, niet onbewust laaten, en hebben, termeerdere egtheid dezer gebeuidtenis, dit met hunne hand onderteekend.
(Was geteekend)
JACOB SCHULTZ.
Als Oom, DAAMIS EVERAARS,
Mr. Broodbakker te Rotterdam. Als Neef, HERMANUS van der
SLUIS, Mr. Metzelaar. Als Neef, DIRK BUNK.
Rotterdam, den 8 Oótober 1791. ZEELAND.
Middelburg. ,
De Edele Mogende Heeren Staaten vaii Zeeland hebben op den 22 Oclober 1791, omtrend eenen valfchen Zeeuwfchen 6 Ryksdaler het navolgend Placaat beraamd en a doen afkondigen:
Ds



JAARBOEKEN, October, i7gl. 1771
T"\e Staaten "an Zeeland , alle den geenen, die deeze zullen zien of hooren lezen, falut! doen te weten, dat Wy onderrigt zyn, dat, zedert weinige dagen binnen deze Provincie zyn ontdekt eenige Ryksdaalders, die naar gedaan onderzoek, zyn bevonden valsch te weezen, en van welke Ons zyn voorgekomen, twee Ryksdaalders met liet Jaar getal yan 1787 , en bevonden van rood koperen verzilverd , en mitsdien van geene waarde, zynde na de meefte waarfchynelykheid geftagen, en meest kenbaar door dien de twee Sterretjes boven de Kroon zyn weggelaten; dat het binnenfte der Kroon is opgehoogd, daar het in de echte plat is; dat men ■wel negen pylen in den bondel, in plaats van zeven tellen kan; dat op de voorzyde, de Burg op zyde van het hoofd van den Man is weggelaten; dat in plaats van de Karteling op den rand zig maar regte dunne ftrcepjes iogefneden, of gevyld, bevinden, daar de ftreepen van de Karteling in de echte, fchuins over den Rand door de Kartelbank zyn ingedrukt; en dat eindeiyk deeze valfche Ryksdaalders 1 en één hall" engels zwaarder wegen als de echte; en nadien zulks tot merkelyk nadeel vaa onze Ingezetenenis ftrekkende, en Wy, daar tegen , zo veel mogelyk, willende voorzien : zo is het, dat Wy allen en een iegelyk daar van by deze wel hebben willen kennis geven, ten einde zig voor fchade te kunnen wagten, en voorts ftriktelyk verbieden eenige der voornoemde valfche nagemaakte Muntfpeeien binnen Onze Provincie te brengen ,om aan iemand, wie het ook zoude mogen wezen, uit te geeven, of te ontvangen; maar dat een ieder, die dezelve zoude mogen in handen krygen, verpligt zal zyn die te brengen of doen verzorgen te Middelburg in de Provinciaale Munt, om terlfond doorgefneden, en weerloos gemaakt te worden, op pcene, dat die geene, welke zullen worden overtuigd, zodanige valfche Muntfpeeien, met voorweeten, en dus ter kwader trouwe ont-
faa-
Middelburg.
Plakaat
nopens
valfche
Ryksda*
Iers.



iyfi NIÉUWE NEDEELAND'SCHE
Mid-
DEL-' ÉURG.
Plakaai
nopens
valfche
Ryksda-
Iers.
h
fangen, uitgegeeven of onder zig gehouden te hebben , als complices eb medeftandcrs van Muntvervalfchinge gehouden en verder geftraft zullen worden, in de amende, by vorige Muntplacaaten gearrefteerd; wördende by deze wyders een premie' van Een honderd Zeeuwfche Ryksdaalders beloofd, voor die geène, die de Maaker of Maakers' van deze vervalschte Penningen zal kunnen ontdekken , zodanig dat dezelve in handen van de Juftitie geraaken, en van het fait overtuigd worden,' met verzwyging van den naam van den aanbrenger , en belofte van ftrafvryheid, indien medepligtig mogte zyn. — Terwyl eindeiyk alle de Officieren van de Juftitie, binnen deze Provincie, by dezen worden gelast, alle mogelyke perquültie té de Maakers of Uitgevers van zodanige valfche Penningen te doen, enz.
Wy hebben, in onze Jaarboeken van de' Vorige maand, de klagten verhaald van de Regeering der Stad Middelburg, over een inbreuk óp het Plakaat, welke de Militaire jurisdictie regelt. De Edele Mogende Hèe° ren Staaten hadden, overeenkomftig hetStaatsRapport van den 26 September , by Refolutie en aanfchryving, -de te regtftelling aan dezer Stads Regeering toegekend. Hier opgebeurde her, dat de Soldaat Pieter Theubti; over welks gevangenneeming, en geweigerde óvergifté geklaagd was, uit zyne bewaaring Ontkwam. Over dit voorval beklaagde zig op nieuws dè" Regeering vati Middelburg, op den 24 October 1791, Waarop dan de Staaten den 27 October 1791 het navolgend befluit namen:



JAARBOEKEN, ftlkbêr, 1791. 1773
Ts gelezen een Misfive van Burgemeesteren en x Scheepenen der Stad Middelburg, van den 24 Oftober, waar by te kennen geeven, dat, niet tegenftaande Hun Edele Mogenden aanfchryven, en Refolutie van den 26 September, waar by aan hun word toegekend de Judicature, en gewettigd' het beklag over de geweigerde extraditie, van Pieter Thcunis, door de Militaire wacht in bewaaring gefteld , de evafie van den voornoemden Gedetineerden hun daar van fruftreerde; welke evafie, naderzelver gedachten, was toe te fchryven aan eene onvergeefiyke agteloosheid, welke ,"ongeftrafc gebleven zynde, juist daarom, onder anderen , een gegeprasmediteerd oogmerk impliceert, om zich; op de best mogelyke wyze* aan de zo duidelyk gemanifefteerde begrippen en uitdrukkclyke beveelen van Hun Edele Mogenden te onttrekken , en hunne wettige erkende bevoegdheid tot de ftrafoeffening over de voornoemde Perfoon te eludeeren. Dat zy bier van reeds kennis gegeeven hebbende by een Misfive van den ij dezer aan Heeren Gecommitteerde Raaden, met verzoek, na den toedracht dezer evafie onderzoek te doen , en daar toe de nodige orders te ftellen, verfeeren in het vertrouwen , dat dezelve Heeren Üaar van aan Hun Edele Mogenden ter bekwamer tyd ouverture zouden geven. Dat zy het hier by zouden hebben laaten berusten , doch dat, na het verkrygen van het fignalement van denzelven Pieter Tlieunis,- zich-aan den Gerechten hierom ftreeks hebbende geaddresfeerd ten fine van Recherche, en met verzoek van denzelven zo vindelyk te apprehendeeren , bericht hadden ontvangen , zo van Burgemeefteren en Scheepenen' 's Lands van den Vrye te Sluis in Vlaanderen, als van Burgemeefteren en Scheepenen der Stad Sluis,> Waterrecht en Nieuwmuyden, meest in fubftantie op een en 't zelve uitkomende, en daar henen gaande , dat de meergenoemde Pieter Thcunis, zich wegens defertie in arrest had begeeven, daar over Gcccce „ reed*
Miö-
DELBURG.
Klagteti
nopens
deMilit.-
Jurisd.
Commis*
foriaah



J774 NIEUWE NEDERLANDSCÈF
Mm-.
DELBURG.
Klagten 1 10 pens de Milit Jurisd. Commisforiaal,
reeds gefententieerd was, en dat bet vonnis ter approbatie naar 's Hage, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid als Kaptein - Generaal, verzonden was; dae alle deeze nadere omftandigheden een weg fchynera aan te wyzen, langs welke deze gantfche zaak mogelyk tot haar geheel zoude kunnen worden wedergebragt, vernaeenende niet te mogen afzyn, en de vryheid nemende dezelve ter kennis van Hun Edele Mogenden over te brengen, ten einde daar omtrend te kunnen refolveeren, zo als Hun Edele Mogenden na derzelver hooge wysheid, tot maintien van Hoogstderzelver wettig gezag , in 't geval voor handen, op zulk eene verregaande wyze, met vertreding van Hun Edele Mogenden orders en beveelen, gevilipendeerd, mitsgaders tot handhaving der Stedelyke Privilegiën en Voorrechten ,. zullen oordeelen te behooren. En heeft den RaadPenfionaris by deze gelegenheid, uit naam van Heeren Gecommitteerde Raaden, ouverture gegeven van eene by hun ontvangen Misfive van Burgemeefters en Scheepenen der Stad Middelburg van den ij dezer, waar by kennis geven van de evafie van de Perfoon van Pieter Theunis, uit zyne Militaire detentie, in den nacht, na dat 's daags tevoren de Refolutie tot extraditie van denzelven by Hun Edele Mogenden genomen , en'de aanfehryving aan den Commandeerenden Officier gefchied was;. vari des niet te min gedaane reclame en aanfchryving aan den Commandeerenden Officier van wegens de Weth der Stad Middelburg, met toe zending van de Staats-Refolutie tot voldoening aan deszelfs inhoud, met referve van, byaldien de evafie van voornoemde Perfoon, waar van alleen by geruchte geïnformeerd waren , mogt bewaarheid worden, daar van kennis te geven daar en zo het behoorde; verder van het gerequireerd en door den Commandeerenden Officier bezorgd Signalement ,
fevoegd by eene Refcriptie van denzelven, waar y de evafie word geconfirmeerd, en toegefchre-
veot



JAARBOEKEN, OSiober, i7öi. 1775
ven aan redenen, hun gantsch niet concludent voorgekomen zynde , vooral uit confideratie der plaats gehad hebbende omftandigheden, en zeer overeenkomftig met een dergelyk geval, ten jaare 1783 voorgevallen, en in Hun Edele Mogenden Registers bekend, zynde de genoemde Relcriptie van den commandeerenden Officier by de voornoemde Misfive aan Heeren Gecommitteerde Raaden gevoegd. Dat dit geval , als in zich involveerende eene notoire vilipendie en minachting van het wettig gezag van den Souverein, en eene open-" baare overtreding van Hoogstdeszelfs beveelen,ter kennis van Heeren Gecommitteerde Raaden, by abfentie van Hun Edele Mogenden brachten, met verzoek van recherche na de omftandigheden, en het ftraffen van die genen, die zich aan het evadeeren van voorfz. Gedetineerde hebben fchuidig gemaakt, alles tot maintien van Hun Edele Mogenden hooge beveelen, handhaving van de Juftitie , en befcherming der Burgers en Ingezetenen , tegen de verregaande moedwilligheden van Militaire Perfoonen. Dat de Heeren van den Raade deze Misfive met de Bylagen maar even voor de byecnkomst der Leden ontvangen hebbende, daar op hebben gerefolveerd , dezelve onder het oog van Hun Edele Mogenden te brengen,en aan Hoogstdezelven over te laten, om daar op , volgens hunne hooge wysheid, zodanige Refolutie te nemen, als zouden vermeenen te behooren; van welke Commisfie hy Raad-Penfionaris de eere had zich by dezen te acquiteeren- Waarop gedelibereerd zynde , heeft den Raad - Penfionaris, voor den Heere Eerfte Edele, gezegd , dat, fchoon zich op de deliberatien hier over niet hadde ingelaten, en de Conclufie, by het nemen der Refolutie van den 26 September, alleen hadden aangezien, hy zich, ingevalle de Leden deze Misfives in een Commistöriaal Befoigne wilden onderzoeken, daar tegen niet zoude oppofeeren; de Heeren van Middelburg hebCccccc 2 ben,
Mm»
DELBURG.
Klagtett
nopens
deMilit*
Jurisd.
Qommis*
roriaal.



1776 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Middelburg»
KI agt en
nopens
deMilit,
Jurisd.
Commis
fonaah
ben, niet tegenftaande advifeerden, om deze Mislives aan een Commisforiaal Befoigne te renvoyeeren, voorgedragen, om Zyne Doorluchtige Hoogheid als Kaptein-Generaal aan te Ichryyen en, te verzoeken, de zaak van den Militairen Gedetineerden Pieter Theunis te laten in dien ftaat, daar dezelve zich thands in bevind, zonder tot de approbatie van eene aan Hoogstdenzelven geprefenteerde ■ fententieover te gaan, verzoekende te gelyk fpoedig purge van het te houden befoigne; by welk geadvifeerde der Heeren van Middelburg die van Vlisfingen en Veere zich gevoegd hebben; de eerstgemelde echter onder die remarque, dat de pretentie van den Penfionaris de Mauregnault, in de deliberatien over deze zaak geen prejudicie legge aan Hun Edele Mogenden Refolutie van den 3 April 1783, waar by de Fiskaal- Militair van dezelve is gefecludeerd; het welk door alle de Leden gehoord zynde, is daa r in berust, en dezelve Heer zonder confequentie toegelaten tot de deliberatien, zo om dat alleen wegens Veere occupeerde als op deszelfs verzekering, dat niet alleen nu maar al tyd bereid was aan de genoemde Refolutie, in die qualiteit, te obtempereerem De Heeren van Zierikzee en Goes hebben deze Misfive gerenvoyeerd aan een Commisforiaal Befoigne, en waren omtrend de gedaane aanfehry ving van gedachten, om aan de Weth der Stad Middelburg over te laten , zich deswegens aan Zyne Door • luchtige Hoogheid te addresfeeren, zo als tot maintien van hun recht zoude vermeenen te behooren;. en hebben die van Tholen eersc alleen geadvifeerd tot een Commisforiaal Befoigne, doch zich daar na gevoegd by de Advyzen der Heeren van Zierikzee en Goes, omtrend de te doene aanfehry ving. En is voorts goedgevonden en verftaan, na dat de Heeren van Middelburg op het krachtigfte hunnen gedaanen voordracht,om Zyne Doorluchtige Hoogheid vsn wegen Hun Edele'Mogenden aan te fchryven, hadden geïnhaereei d, en gereprefenteerd, de
zaak



JAARBOEKEN, OBober, 1701. 177?
zaak meer die van de Staaten dan van hun in het .particulier was, zonder dat de overige Leden van hun verfchillend gevoelen in dezen konden afgaan, de Misfives van Burgemeefters cn Scheepenen der Stad Middelburg van den 24 October aan !lun Edeie Mogenden, benevens die van den 15 te voren aan Heeren Gecommitteerde Raaden geaddresfeerd, te renvoyeeren aan een Commisforiaal Befoigne, op tapport aan dez- Vergadering.
Omtrend de Vreugdebedryven by gelegenheid van de voltrekking van het Huweiyk van den Heere Erfprins, is bok by de Staaten dezer Provincie, op denzelfden 27 October 1791 dit befluit genomen:
De Raad-Penfionaris, heeft, uit naam van de Leden van het Befoigne, voorgedragen, of Hun Edele Mogenden,by gelegenheid van bet voltrokken huweiyk van den Heer Erfprins van O/anje, met Mevrouwe de Prinfes van Pruisfen, niet zouden gelieven goed te vinden, deswegens eenige tekenen van derzelver genoegen over dat evenement te doen blyken , en te refolveeren , om, op het . voorbee'd van het geen ten jaare 1767, by gelegenheid van het voltrokken huweiyk van den Heere Erfftadhouder, heeft plaats gehad, de Magiftraaren van de (tem in Staat hebbende Steden dezer Provincie aan te fchryven en te verzoeken, zodanige order te ftellen en voorziening te doen, dat op den dag, waar op de publieke feüiviteiten in den Haag zullen plaats hebben, en welke aan de voornoemde Magiftraaten, zo dra daar van eenige zekerheid is, ten eerften zal worden bekend gemaakt, met het luiden en fpeeien van de klokken, bet doen van eerefchooten, en met het uitfteken van Vlaggen van eene of andere der Stads Torens,de algemeene vreugde en blydfchap over het voltrokken huweiyk van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere • Cccccc 3 Erf*
MIDDELBURG.
Klagten nopens deMilit. Jurisd. Commisforiaal.



Ï778 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Mn>
DELBURG.
Refolutit
nopens
Vreug-
debedry-
yen.
UTRECHT,
Utrecht.
Omtrend eenen valfchen Zpeuwfchen Ryksdaler is alhier deze VVaarfchouwing gedaan:
T"\e Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van *-f Utrecht, doen te weeten: Dat binnen de Provincie van Zeeland onlangs zyn ontdekt Ryksdaalders met het Wapen yan dezelve Provincie geila-
gen,
Erfprins,en van Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Princesfe van Pruisfen, werde gepleegd en getoond, en of Hun Edele Mogenden al verder niet zouden gelieven vast te ftellen, dat voor het 'toekomende, in de publieke, zo Nederduitfche, als Walfche,en Engelfche Kerken binnen deze Provincie, door de Bedienaars des Goddelyken Woords in hunne gebeden, na Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Erfprins, ook voor Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Princesfe, Hoogstdeszelfs Gemalinne, zal moeten worden gebeden.
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden en verftaan de voorfz. Propofitie te converteeren in eene Refolutie, zo als gefchied by deze, zullende hier van alomme aanfchryving gedaan worden, als ten aanzien van het uitfehryven van een Bededag gebruikelyk is. En is den Raad-Penfionaris verzocht, om, wanneer van den bepaalden dag, waar op de publieke feftiviteiten in den Haag zullen plaats hebben, zal zyn geïnformeerd, daar van onder de hand kennis te geven.



JAARBOEKEN, Oilober, 179I. 1775
gen, welke bevonden waren valsch te zyn, zynde onder andere Ryksdaalders met het jaargetal van 1787 geflagen bevonden te weeën van rood Koper en verfilverd, dog dragende differente kenmerken , welke dezelve van de goede Zeeuwfche Ryksdaalders onderfcheiden (te weten) zynde de twee Sterretjes, welke boven de Kroon zyn, weggelaaten, dat het binnenfte der Kroon is opgehoogd daar het in de egte Ryhdaalder plat is, dat men wel negen Pylen in den Bundel in plaatfe van zeven tellen kan, dat op de voorzyde de Burgh op zyde van het hoofd van den Man is weggelaten, dat in plaatfe van de Karteling «p de Rand zig maar regte dunne Streepjes ingefneden of gevyld bevinden, daar de Streepen van de Karteling in de egte fchuins over de Rand door de Kartelbank zyn ingedrukt en dat eindeiyk deze valfche Ryksdaalders een en een half Engels zwaarder wegen als de egte; gelyk de Heeren Staaten van Zeeland dan ook -tei ondekking van den maker by Publicatie van den 22 September laatstleden hebben uitgeloofd eene Pramie van een honderd Zeemvfchs Ryksdaalders: Dan wetende niettemin, dat onkundige zomtyds ook binnen deze Provincie zodanige valfche Ryksdaalders in betalinge mogten worden aangeboden , hebben Wy nodig geagt alle de goede In- en Opgezetenen van het geene voorfchreven is kennisfe te geven en dezelve waarfchouwen zig niet te laten misleiden, maar zig vooi alle fchade te wagten; terwyl Wy ook wel uitdrukkelyk verbieden om met voorweten, en aldus ter kwader trouwe, zodanige valfche Ryksdaalders uittegeeven op pcene van na exigentk van zaken als medepligtigen in dezen fraudu3euzen handel volgens de wetten gemulfteerd en geftraft te worden.
En ten einde niemand hier van onkundig Cccccc 4 bly-
U-
TRKCHr.
Waar-
fchouw.
wegens
valfche
Ryksda-
ler.



p-
TRECHT
Ti l \ l ï
1780 NIEUWE NEDERLANDSCHE
blyve, zal deze Waarfchouwing worden e, drukt en^alomrne gepubliceerd en gealEgeerd na be-
Aldus gedaan t'Utrechtden4 October^i enz.
Na dat Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes , Gemalin van den Heer Prins Erfftadhouder, benevens. Hunne Doorluchtige Hoogheden de Erfprins en Erf prinfes van Brunswyk , die van Berlyn de reis naar het Loo hadden genomen, op dat Lusthuis Zyne Doorluchtige Hoosheid hidden ontmoet, en met Hoogstdenzelven wederom van daar Zyne Doorluchtig en Kq. iinglyke Hoogheden den Heer Erfprins en Erfpnnfesvan Orange,die een uüft.ip over lanover hadden gehouden, tot Cleef vva■en te gemoet gereeden, is Hooggemelde Vorftelyke Familie naar Nymegen teru* «ro:eerd, en over Amerongen en Drieb«|en «aar Soestdyk gereisd , welk Lusthuis by le aankomst van dat Hoose Gezelfchap al. ieel van boven tot beneden, benevens % ;roote en verdere Laanen, in een voldoenle fmaak geïllumineerd was.
Van daar is den 20 Oilober des ochtends 'mtrend een half zeven uuren Zyne Dourichtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder jet Zyne Doorluchtige Hoogheid Prins 'redrik van Orange door deze Stad sereen. Omtrend ten half agt uureu , volgde faare Koninglyke Hoogheid Mevroinv°üe nnfes met Hunne Doorluchtige Hoogheden
de



JAARBOEKEN, OÜobcr, 1791* 1781
de Erfprins en Erfprinfes van Brunswyk. Zyne Doorluchtige Hoogheid de Erfprins met 1 'aare Koninglyke Hoogheid Hoogstdeszelfs Gemalin, kwam omtrend ten elf uuren. Deze doortocht gefchiedde onder het losfen van het kanon en klokkengefpeel dezer Stad , en Hoogstdezelve wierden by derzelver aankomst by de Wittevrouwen Poort door de Regeering opgewacht en begroet. Het jonggetrouwde Vorftelyk paar was verzeld van een Officier en dertig Ruiters van het Regiment van den Heer Collonel Hceufft van Oyen, welke Hunne Doorluchtige ep Koninglyke Hoogheden tot aan Woerden begeleidde. De Krygsbezett-ing dezer Stad was gefchaard voor Hoogstdezelve: ftaande het Regiment Ruitery van den Fleer Collonel HmujJ't op de Neude, en het Regiment Zwitfers van den Heer Generaal flirtzel de Witte vrouwenbrug en op de Vooritrtiat. Den Heer Generaal Baron Benttnck. Bevelhebber over het Krygsvolk dezer Stad, reedt in ftaatfie te paard voor de Jcoets van Hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, door de Stad tot buiten de Catharyne Poort. De ftraaten waren opgepropt van aanfchouwers, en ook buiten de poorten was een grooten toeloop. 'Er waren voor de Hooge Reizigers te zamen gif koetzen met zes paarden befpannen.
Cccccc 5
FRIES-
U-
rRECHT.



1782 NIEUWE NEDERLANDSCHE FRIESLAND. Leeuwarden.
Leeuwarden.
O VERTSSEL.
Deventer.
By gelegenheid van de Echtverbintenis van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins Van Orange en Nasfau, met Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes Wilhelmina van Pruisfen, den eerften dezer te Berlyn voltrokken, heeft men hier dien dag veele vreugde bedreven. Des Zondags den 2 werd des voor- en namiddags in al de Kerken dezer Stad, zo wel hervormde Nederduitfche als Franfche, den zegen des hemels over het hooggemelde huweiyk afgefmeekt; zynde ten dien einde
den
Dfi Edele Mogende Heeren Gedeputeerde Staaten van Friesland, hebben goed gevonden een buitengewoonen Landsdag uit te fchryven, tegen Zóndag den 23 der eerstkomende maand November in de Stad, en des anderen daags op 't Landfchapshuis.



JAARBOEKEN, OBober, 1751. 1783
den 30 September te voren door de regeering dezer Stad de volgende refolutie ge-1 nomen :
EXTRACT uit het Boek van RESOLUTIEN der Stad DEVENTER.
Veneris den 30 September l^QI^
/goedgevonden de refpeclive Predikanten, zo van de Nederduitfche als Walfche Gemeente dezer Stad, by dezen te requireren om op eerftkomenden Zondag voormiddag in het voorgebed , en nademiddag in het nagebed den zegen van God Almagtig op het nadrukkelykfte af te te fmeeken over het hooge huwlyk vanzynDoorluchtige Hoogheid den Heer Erfprinfe van Qrange en Nas/au met Mevrouwe de Koninglyke Prinfes van Pruisfen, ftaande op den 1 October dezes Jaars te Berlyn voltrokken te worden, en zal hier van per Extraft zo aan den oudften Leeraar dezer Gemeente, ten fine van communicatie aan deszelfs Amptgenooten, als mede »an den Predikant der Walfche Gemeente worden kennisfe gegeeven.
Pro vero Extraftu.
A. H. PUTMAN.
Secretaris.
STAD
DevenrER.



1734 NIEUWE NEDERLANDSCHE
STAD EN LANDEN.
Groningen.
Groningen
KORT
Uitnemend en menschlievend is de in* rigting, om de ongelukkige Doofgeborene, en daar door ftomme menfchen,' te onderwyzen, en hunne redelyke Zielsvermogens te befchaven. Men ziet omtrend het zelve, dit navolgend berigt;
TAaar het thans zo beroemd lnjlituut oïKwcekfchool tot Onderwyzing van Dóvén en Sió'nimén opgerigt is te Groningen, door de Menfchlievende werkzaamheid van den Wel Eerwaarde Heer A. D. Guyot, Predikant det Walfche Gemeente aldaar: 't welk ter verdere volmaking, door Menfchlievende onderlteuning moet onderhouden worden, zo word een iegelyk uitgenodigd , om ten behoeve van zulke ellendige Natuurgenoten, hunne medelydende Harten te ontfluiten, en deel te neemen tot het in ftand houden van gemelde InliituuU Nader onderrigting hier van , by de Wel Eerwaarde Heer A. Staal, Leeraar der Doopsgezinde Gemeente, en C. van Sligh, Boekhandelaar,in de St. Jacobftraat te Leeuwarden, by wien kan worden Ingetekend.



JAARBOEKEN, OEiobcf, 1791. 178*
KORT AANHANGZEL VAN EENIGE BUITENLANDSC HE ZAAKEN.
De driejaarige Oorlog tusfehen het Hui» van Oostenryk en het Turkfche Ryk, is te Sisthovi, op den 4 Augustus, onder bemiddeling der Groot Brittannifche, Pruisfii'che en Nederlandfche Mogendheden, door een Vredeverdrag geëindigd, hoofdzakelyk vervat in deze 14 artikelen:
1. \7oortaan zal 'er'eene bedendige, en al^ gemeene Vreede te Land en te Water tusfehen de beide Ryken plaats grypen, met volle vergetelheid van alle vyandelykheden, in den nu geëindigden Oorlog gepleegd; zo dat de In wooners van Montenegro, Bosnien, Walachyen en Moldavieti' 'gerustelyk naar hunne bezittingen kunnen keeren, zonder bellraffirig van zich jegens hunnen Souverain verklaard of het Keizer* lyk Koninglyk Hof gehuldigd te hebben.
2 De beide contrafteerende Partyen, neemen dc-n driften flatus quo, voor den op 9 February verklaarden Oorlog ,, als den gemeen,
fchaplyken Grond der tegenwoordige bevreediging aan, en vernieuwen .dus op het naauwkeuriglle, het Traftaat van Belgrado van 18 September 1730; de Conventie van 5 November van het
zslf-



1786 NIEUWE NEDERLANDSCHE
Vrede, tusfehen Ooflenryk en Turkyen.
I
zelfde Jaar; die van 2 Maart 1741, waar by het Traélaat van Belgrado verklaard word; deActe van 25 Mey 1747, welke den Vreede van Belgrado doet voortduuren; de Conventie van 7 Mey 1775, over den afftand vsn de Bukowine; en die van ia Maart 1776, nopens de Grenzen der Provincie, alle welke Tra<ftaaten in volle kragt blyven.
3. De Porte vernieuwd inzonderheid de verbindende Acle van 8 Augustus 1783, in welke zy zich verbindlyk maakt den Duitfchen Handelaaren, tot de Havens van het Keizerlyk Hof geboorende, zekerheid te verfchaffen tegen de Barbaryfche Rooffchepen en andere Turkiche Oiiderdaanen, en de veroorzaakte fchaden ter vergoeden; wyders de Afte van den 24 Fcbruary 1784, ten besten der vrye Scheepvaart en handel van de Keizerlyke Koninglyke Onderdaanen in alle Landen, op alle Zeeën en Stroomen, den Ottomannen toebehoorende, mitsgaders den Firman, of ïurkfehen Bevelbrief van 4 December 1786, wegens het heen- en wederdryven van Vee van Zevenbergen naar Walachyen en Moldavien; gelyk ook alle Atften en Firmans als voor den 9 February 1788 in kragt waren,
4. Daar tegen belooft het Keizerlyk Koninglyke Hof aan de Porte , geheel en al zonder verdeeling, weder in te ruimen, af te ftaan en terug te geeven, alle Bezittingen, Landen, Steden, Vestingen en J:>alanken, geduurende den Oorlog door de Keizerlyke Koninglyke Troupes ver3verd; daar onder begreepen het geheel Vorfteniom VValachyen, en veroverde Diftriéten van de Moldavien, als mede de oude Grenzen zodanig :e herftellen, als zy met den 9 February 1788 :yn geweest, zullende de Vestingen en Palanken >p de Porte veroverd, met de daar in gevonden
Ar-



JAARBOEKEN, Oêlober, 1791. 1787
Artillery weder in dier voegen worden terug gegeeven, als men dezelve by de verovering gevonden beeft.
5. De Vestig Choczim, en de zogenaamde Raya zullen ook weder terug geleverd worden; maar dan eerst, wanneer de Porte haaren Vreede met Rusland zal gefloten hebben; tot welken tyd het Keizerlyk Koninglyk t sof, dezelve als een Neutraal Pand in bewaaring zal houden, zonder zich meerder ia den tegenwoordigen Oorlog te mengen of het Ruslïfch Hof ergens direct of indirect: eenigen byltand in te verleenen.
6. Na het uitwisfelen der Ratificatien zal men van weerzyden overgaan tot het inruimen en overneemen van al de veroveringen , als mede tot het herltellen der oude Grenzen van de beide Ryken, zo ais de tyd hier onder zal bepaald worden. Na dat de Commisfarisfen zullen benoemd zyn, zullen eenigen de Operatien der Provincie Wallachyen en der 5 Diltriclen van Moldavien verrigten om dezelven in 30 dagen, te rekenen van den di'g der Uitwisfcling der Ratificatien, teneinde te brengen; de anderen zullen zig naar de OpperUnna begeeven, om de Grenzen van Bosuien y Servien9 en den ouden Burg Orfbva met deszelfs omliggende Streeken weder te herltellen , alles volgends het ftrikt flatus qua der refpe&ive Bezittingen voor den 9 February 1788, Dezen laatften worden twee Maanden gegeeven, van denzelfden dag af.
7. Daar alle geduurende dezen Oorlog gemaakte ïurkfche, Burgerlyke en Militaire Gevangenen van de zyde des Keizerlyk Koninglyk Hofs, zonder uitzondering in vryheid gefield zyn,doch vaa de zyde der Turken alleen zulke Keizerlyk
Koi
Vrede tusfèhèn Ooften- ' ryk en l 'urkyehê



trrede tusfehen Ooftenryk en Turkyen,
1788 NIEUWE NEDERLAND3CHË
Koninglyke Onderdaanen cn. Soldaaten uitgewisfeld zyn, welke zig in de openbaare Gevangenisfen, of onder de Magt van eenige Bosniakfchë Heeren bevonden , zo dat nog veelei) zig in Turkyen in huislyke Gevangenfchap beviriden; zo verbind de Port zig, alle Krygsgevangcn ert Slaaven van allerlei Ouderdom , Gcflacht en S tand , waar dezelven zig ook mogten bevinden , in den tyd van tien Maanden, na de Uitwislëling der Ratificatien, zonder eenig Losgeld, terug te geeven ; zo dat alleen die geenen daar van uitgezonderd zyn, welken beweezen hebben , van den eenen kant den Chriftlyken, of van den anderen kant den Mahometaanfchen Godsdienst aangenomen te hebben*
8. De Onderdaanen oridertusfehen der éerie Party, welken zig voor dezen Oorlog, of geduurende denzelven, na de Landen van de andere begeeven , en vrywillig aan derzelver Heerfchappy onderworpen hebben, kunnen van hunne natuurlyken Souverain niet gereclameerd, maar zullen als Onderdaanen aangezien worden der Magt, aan welken zy zig hebben onderworpen. De zulken , welken vaste goederen onder beider heerfchappy bezitten, kunnen zig naar goedvinden op de eene of andere zydè met de woonnederzetten, doch flegts eene heerfchappy hebben, en moeten de bezittingen verköopen, die zy onder de andere Regeering hebben*
9. Ten beste van den handel kunnen de Onderdaanen der Ooilenrykfche Monarchie en der Porte hunne zaaken weder beginnen, daar zy dezelven ten tyd der Oorlogsverklaring gelaaten hebben, alle hunne regten doen gelden, hunne uitftaande penningen en effecten terug
vor-



jAARBOEKEN, OBobtr, 1751. 178»*
Vordereh enz. , en. in deze gevallen de Regtbanken te hulp nemen.
' 10. De Commandanten en Gouverneurs der beide Ryken aan de Grenzen, zullen perfoonlyk verantwoordelyk zyn, om de aigemeene politie èn de opehbaare rust der goede, nabuurichap op het fpoedigfte te herltellen, en de Rüstverltorers te ftraffen.
11. Zy zullen de Onderdaanen der andere party, welken wegens den Koophandel en andere belangen in het biunenfte der Provinciën te Water en te Land reizen , op de mógelykfte wyze beiehermen.
12. Betreffende de oefening van den RoomschKatholyken Godsdienst inliet Ottomannifch Ryk deszelfs Prielters., Kerken en Bedevaarten, ver? nieuwd de Porte At Privilegiën.,,,vervat in het y de Artykel van het Tractaat van Belgrado, zo als die, welke naderhand door Firmans ,zyn bewilligd.
13. Men zal van beidé zyden Minifters van den tweeden rang Zenden, zo wel by gelegenheid van den Vreede, als, gelyk vöortyds, de komften tot den Throon der. refpecfive Souverainert aan te kondigen. Deze Minifters zullen met het gewoone ceremonieel ontfangen worden.
14. In den tyd van 14 dagen tè rekenen van den dag der Ondertekening, of, zo het mogeFyk is, nóg éérder, zullende Ratificatien uitgeWisfeld wofden.
Behalven dit Vrede- Verdrag zyn de Dddddt* Gttti-
Predè tusfeheti Ooftenryk en Pttrkyen'



Ï7QÓ NIEUWE NEDERLANDSCHB
Grenzen nog byzonderlyk geregeld doof deze
AFZONDERLYKE CONVENTIE , tüsfitien zyne Keizerlyke Majefteit LEOPÖLDII., Koning yan Hongarye en Bohème, en cie OTTOMANNlSCHE PORTR, tot reguleering der GRENZEN , gefloten en getekend te SZISTOV'E, den 4 Augustus 1791.
Het Keizerlyk-Koninglyk Hof en de Ottomaunifche Porte, by het gelukkig tydftip Van den gefloten Vrede, elkander weezenlyke proeven hunner Vriendfchap willende geeven, al 't geen 't welk in het vervolg de volmaakteHarmonie der uitbreide Grenzen hunner Heerfchappy Zou kunnen ftooren , voorkomen eu de eenige Veranderingen, welken zy zich in de Artikelen van het geheele beflisfertde- Vredens. Traktaat, heden den 4 Augustus 1791 te Sziftove gefloten, ooit zullen veroorloven, tot wêderzydsc'h nut bevestigen , zyn door middel hunner Gevolmagtigde Minilters, zynde van wegens het Keizerlyk-Koninglyk Hof de Baron Philip van Herben Rathkeal, werkelyke Hofraad zyner Keizerlyke Apoftolifche Majefteit,en de Graaf Francois llflerhazy van Galautha, zyn werklyke Kamerheer, Heer van Trottis en Erf heer van het Graaffchap Porchtenftein, en van wegens de Ottomannifche Porte de Reis Effendi, of Minifter der buitenlandfche Zaaken, Berri Abdulah Effen-li, de Ordau Kadifjie , of Opperrechter der "Ottomannifche Armeeën, Ismet Jbrahm Bey, en de Rousnamedsji , of Kontrolleur-Generaal der Finantien, Durri Afehmed Ejfendi, over de volgende Artikelen overeengekomen: ö I. Be-



JAARBOEKEN, October, 1791. 179.!
I. Dewyl 'ei voor den'Oorlog, eene Negotiatie
feopend was over de Eil'chen van het Keizeiiyke , lof op de Landltreeken van het Bannaat van Te-, rheswar, door de Porte bezeten, en op de Öiftricten . ter linkei'zyde der Unna gelegen; fieböl ben de hooge Partyen, pvervveegende van den, tenïn kant de gebreklykheid der. oude Grens-i fcheiding in die Landltreeken, en willende, aanden anderen kant op eene onveranderlyke wyze tot algemeen genoegen daarin voorzien, de finaak f'chikking, Art; en III. dezer Conventie geïpeciliceerd , gemaakt; door welke fchikking Zy i met hunne toeltemming, alle de redenen vanaanfpraak, welke het voorwerp der gemelde Negotia-* tie uitmaaken, in den grond en bellisfend eindigen.
• 11. Ingevolge van dien, ftaat de Öttomannifché Porte toe, dat de Burgten het Grondgebied van Öu<i-Orfova tot aan de Czerna., itf het bezit eri de Souvereiniteit van het Keizerlyk Koninglyké Hof blyve, zo dat de Czerna aaii dien kant voortaan en voor altoos de Grensfcheidihgdèr Oöften-r rykfche Monarchy nitmaake, doch. met uitdruklyke voorwaarde , dat het gemelde Keizerlyk - Koninglyke Hof noch de oude Burgt Orfova.. noch ècnig gedeelte van het Grondgebied, door de Ottomannifche Porte, uit kracht van het tegenwoordig Artikel afgeftaan, ooit zal mogen fortificeeren. En wat aangaat de kleine Vlakte tegenover het Fort van het Eiland van Orfova, bepaald door de Grenzen, Art. V. Van het Vrede-Tractaatvan Belgrado uitgedrukt, dezelve zal voor altoos, in den ftriktften zin, onzydig blyven tusfehen de beide Heerfchappyen, dat is, dat de Souvereiniteit daarvan noch aan de eene, nog aan de andere zal behooren, en de Contracteerende Partyen verbinden zich , die Vlakte volkomen wo<'««Dddddda te
jjzonier Ver. irag nó* *>em de iren:cn.



Byzonder Verdrag nopens de Grenzen.
i?92 NIEUWE NEDERLANDSCHE
te laaten, zonder ooit toe te ftaan, dat iemand daarop bouwe, vvoone of den landbouw oeifene*
III. Betrélfende de Dlftridett aan de linkerzyde der Unna, de beide Contra&eerende Partyen zyn overeengekomen, dat de Grenzen der beide Ryken voortaan en voor altoos op de volgende wyze zullen gereguleerd zyn; te weeten: De nieuwe Scheidingslyn, volgens de tekening op de bygevoegde Kaait in 't roode getrokken, zal in de Landftreeken aan den rechter oever der Glina beginnen by het ftip, in de gemelde Kaart gemerkt , en langs een Beekje voortloopenhatende Czettinmèt zyn Diftriet. onder de KeizerlykKoninglyke Heerfchappy , zal zy zich uitftrekken langs het Rechtsgebied van het 1 urkich Fort Sturlich of Sturlitz, op de Kaart geel getekend, zo dat dit Fort, gelyk ook zyn Rechtsgebied zo verre een Kanonkogel kan draagen , in bet bezit van het Turkfcbe Ryk.blyve; van waar deze Lyn rechtftreeks zal voortgaan naar de Corana, om opwaard den loop dier Rivier te volgen tot aan en met inftuiting van Dresnick , welk met zyn Rechtsgebied onder de Keizerlyk-Koninglyke fleerfchappy zal blyven; vervolgens zal de gemelde Lyn zich uitftrekken over het gebergte Smolianatz en de plaats ïichiewo, langs het hoog gebergte voortloopen, aan welks voet de plaats Lapaz, in de Kaart geel gemerkt ligt,' en voortgezet worden tot aan de Unna, een uur; gaans boven Vacup, geel getekend , yan waar deze Lyn opwaard den linker oever der Unna zal volgen tot haare Westlyke Bronnen, volgens de getekende roode ftreep, om langs den rechtften weg, welken de ftrekking der hooge Bergen aanwyst, aan de tegenwoordige driedubbelde Grensfcheiding te eindigen, laaiende zv dus Strenitza Turi onder de Turklche Heer-
J fchap-



JAARBOEKEN, OSober, 1791. I7»3
fchappy. Het Keizerlyk-Koninglyke Hof verbindt zich , om nooit eenige Vestingwerken, hoegenaamd , en onder welken tytel of uit welken hoofde ook, te doen repareeren of bouwen in de geheele uitgeftrektheid, zonder ondertcheid, van het Diltricl, welke de Porte by dezen Artikel aan. het zelve af ftaat.
IV. Het Keizerlyk - Koninglyke Hof, ten einde ook van zynen kant aan de vriendlyke geneigdheden , welken de Porte in de finaale fchikking der Grenzen, zo aan den kant der Burgt en des Rechtsgebieds van Oud-Orfova, als aau de hooge Unna, zo als het Art. II. en III. dezer afzonderlyke Conventie, gearrefteerd is, te bemtwoorden, en den gelukkigen Vrede, die tusfehen de beide Ryken gefloten is, te bevestigen en te verfterken,. verklaart op de plechtigfle wyze, dat het de tegenwoordige fchikking der Grenzen als beflisfend erkent, en verbindt zich, om in 't toekomende buiteil de hierboven befte'ffide Grenzen geene aanfpraak te formeeren.
V Het Keizerlyk-KoninglykeHof, zyn genoegen "over deze reguleering der Grenzen willende bewonen, verplicht zich, om alle de Vestingen, Kafteelen, en Verfchahzingen, op de Turken veroverd, in den ftaat, waarin zy tegenwoordig zyn , en zonder eenigen der reparatien of nieuwe Werken , welken men daar gemaakt heeft te flechten, aan de Porte te rug te geeven, renuntieerende dienvolgens van de Claufule, raakende de flechting, op het einde van Art. VI. van het Defmitif Tractaat bedongen.
VI. Insgelyks werkt het Keizerlyk- Koninglyk Hof, genegen om de begeerte der Porte van fpoedie in het bezit van alle de Verovenn-
l * Dddddd 3 gen
Byzon» der Verdrag notens de Grenzen. 1