SLEUTEL
VAN
MEESTE R FRANCISCUS,
Op het Aftrologisch werk van Do&er L udeman, getyteld
tritimph-z aal:
Dienende ter opklaring, en tot ombolfiering van de geheime voorzeggingen, rakende de nog op handen zynde groots gebeurtenisjen, in deeze zyne Nieuwe Spiegeler Waereld veorkomenae, gevolgd van het overheerlyk en fchilderachtig beiluit der Beste Warreld, en van de Avanturen van den Hollandfchen Solon.
MDCCLXXXVIII.
Te Arnhem , by Moelcman ; Alkmaar, Hartemink; Amfterrkm, rf. B, Elwei 's Bosch, Palier; Dord, Blujfé en van Braam; Leiden, Erve de Does ea Herding; Rotterdam, D.Vis: Schiedam', Poolman; 's Hage, Hrynatidsi Haarlem, Kampman; Hoorn, Fermande; Middelburg, Keel, Utrecht, Eme~ nes; Leeuwarden , Brandsma: Franeker, Romar; Deventer, Brouwer\ Zwn\,Clement; Harderwyk, J. vanKafleel; Groningen, Huijlngh, DoekemaenGroen£nbergiZatphen,vanEMick', en verder alom.






SLEUTEL
VAN
MEESTER FR4NCISCUS,
op de
Triumph-Zaal van den, Ajlrdogist
J, C, L U D E M A N.
oodzaaklyk was de Sleutel op een der meesterftukken van Doêlor Ludkman's Aftrologifche werken, genaamd Triümph-Zaal, of Nieuwe Spiegel der Waereld, om dat dit in het byzonder algemeen gefmaakt, en fterk getrokken werk , ten opzichte van deonbegrypelyke voorzegknnde, der nog voorhanden zynde gebeurtenisfen, daarin doorftraalen, door verfcheide lettervitteren, welke ten aanzien van haare onkundige beoordeeling geen rotte peer waardig waren, gegispt is geworden; de asch, zo wel als de onmeetbare weetenfchap van myn overleden vriend Ludeman, door foortgelyke voddekramen van berispingen bezwalkt zynde, hebben de wetten van vriendfchap my doen befluiten, de pen ter zyner verdediging optevar> ten, en vervolgends deeze Sleutel ter opklaaring en ontbolftering van zyne Afirologifche geheimen, voor zo veel dit werk betreft, in het licht te geeven.
De Aflrologifche voorzeggingen rakende het tegenwoordige Wonderjaar 1788-, worden aldaar onder Ny I. buiten de verhandelde Horoscooptrekkingen, inzonderheid betreklyk gemaakt tot de navolgende zeven zo gedenkwaardiA * ge



C 4 )
ge als uitgekipte gebeurtenisfen, die men pag: ia.geplaatst vind; narnelyk:
I. In bet fneuvelen van een Antidotaal Opperhoofd van een flady die de tweede in rang der bandeldreivende ftedcn in Hollans bekleed,
II. In bet wederkeeren van een in de retraite geleefd hebbende Prins in zyne oude zetelplaats hier te lande.
III. In de oorlogsverklaaring van een buitenlandfche Mogentbeid aan de Republiek, bet verlies van twee frontier fteden, en daarop volgende hernieuwing van vreede.
IV. In de voltrekking van bet buwelyk van een nmionaale Ptinfes.
V. In de affebaffing van de pynbank in de Vereenigde Ne. derlanden.
VI. In de achtenveertigjaarige klimaat sverwisfelingtn, of omkeering van luchtgefteldheid, gerekent van dtn barden winter van bet 1740, waardoor de voorjaaren en fat zomerjaizoen voortaan beter en behendiger zullen wezen.
VII. In de opr echting van een nieuw Koningryk in E uu op a„
Alvoorens in deeze mynen Sleutel van het bovenftaande zevental prognosticatien nadere oplosfingen te doen, en waaruit klaarblyklyk aangetoond zal worden, dat grootendeels derzelve zo verkeert niet uitgevalleu zyn, nog misfchien ten opzichte van de ongebeurde zaaken, geduurende den loop van het tegenwoordige jaar 1788, zo verkeert niet ftaan uittevallen, dan fommige heetgebakerde dwarsdryvers, of liever verftanden in Duodecimo zig ten onregte en al te voorbaarig verbeelden, zal ik eerst gaan gewagen van drie opmerkelyke Horoscooptrekkingen, welke dit zevental Aftrologifche voorzeggingen voorafgaan, en het onderwerp van pag: 4. tot een gedeelte van pag: 10. ingefloten, eigentlyk uitmaakt; ondertusfehen dat men hier letterlyk plaatzen zal, zekere brief van een koddige inhoud door een verftandbarftende Zwollenaar aan den Uitgeever
van



C 5 )
van de laatste nitgekomen werken van den Aftrologist Ludeman gefchreven: Dezelve luid woordelyk aldus.
„ Ik moet bekennen dat het tegenwoordig airaar in deeze „ Waereld toegaat, ieder leeft na zyn lust en welgevallen „ en elk grypt maar wat te grypen is, het eigenbelang en
baatzugt is de dryfveer van alle daaden, dog ter zaake —
Met veel verwondering vind men in deeze tyd nieuwe „ Werken van Ludeman op het waereldstoneel te voorfchyn „ komen, waar van UE perfoon als Uitgever te boek S, flaat ——* begrypt eens lieve Man , zou gy zoo ligtge-
lovig zyn van te durven denken, deeze vodderyen als „ een werk van Ludeman (dit zeg ik) de Natie in de hand „ te willen floppen, neen vrind dit gaat te ver, eerst een 5, Triumph-Zaal nu een Goudmyn, wel zal 'er niet meer
komen, de leugens zyn te grof hierin vermeld, doch 'c
geen er waarheid in liaat is ligt opteflellen, na dat alles
fi gebeurd is na de Groote Zegepraal zal dit en datge-
„ beuren, ei lieve waarom zet 'er den Opfleller de namen „ der Perzonen niet duidelyk by, fchoon ieder ligt begry» pen kan, wie dat door een menigte dubbelzinnige woor-
den en bynamen bedoeld worden wel IVJan gy hebt
„ u altyd als een Patriot uitgegeven, en nu zyt gy eens» klaps omgekeert, dan ik wil 't u nietwyten, den Edelen s, Schryver van "t overheerlyk werk de Goudmyn zal denj, kelyk honger gehad hebben, en genoodzaakt zyn gewor„ den, iets te berde te moeten brengen, waar door in dien » 't wel gelukt, den honger geflilt kan worden, wat doed „ men al niet om den broode 't is mede het heden-
daagfche zwak der Heeren Boekverkopers om maar te la,, ten drukken en uitteventen al wat maar voorhanden komt, 9, is het goed of kwaad , als 'er de beurs maar door gefpekt
„ word Nog een woordje van de Goudmyn —— De
„ Opfleller fchyrit nu een yverig Prinsman, daar zyn edele „ voor de omwenteling een Patriot zal zyn geweest, ik heb ',, Vader Ludeman in myn Jeugd zeer wel gekent, hy be„ zat veel geleenheid, dog om alles op die puntjes te. voor„ zeggen, was boven zyn vermogen, neen Man de Natie A 3 „is



C 6 )
„ is te verligt om zig te laten wysmaken, dat dit werken •„ van Ludeman zyn, dit'verteld men aan kinderen, maarniet „ aan kundige lieden, Schryver en Uitgever zyn twee Ei„ genbelangers en zoeken een beursje te fnyden, even veel „ op wat manier.
„ Hier mede fcheide ik van de heele lorrekraam af, met „ hartelyken wen?ch dat men de Waereld in 't vervolg geen „ vodderyen meer mag aanplakken — lk ben, enz.
Om vervojgends in de tweede plaats te doen zien in hoe verre fommige wargeesten, welkers begrensd verftand doorgaands onder het ftof der onweetenheid bedolven legt, zig door hunne onbezielde denkbeelden kunnen laten vervoeren, ja zelfs tot die hoogte van doldriftigheid. menigmaal uitfpatten, dat zy de nagelaten fchriften van geleerde en kundige Mannen, onder welk getal de Beroemde Altrologist Ludeman onwederfpreeklyk behoord heeft gehad, 30, 40, of meerder jaaren na bunnen dood onbefchroomd durven aanranden, als volzeker overtuigd zynde van deeze grondwaarheid , dat een dood mensch hem tegen zulk een modderpoel van laster, waarmeede zyn wel verdiende roem ontluisterd word, onmooglyk verdedigen kaï, zal het denkelyk volltaan, hiervan een proefkundig bewys bytebrengen uit zeker blaauw boekje, gedrukt te Leeuwaarden onder den zotten tytel van De Ludemanfche Bullebak,alwaar ondermeer andere ongereimdheden in de zamenfpraaken tuafchen Willem en Lodewyk, de volgende vraag en antwoord gevonden
WOrd:. Daar word aldaar gevraagd? Wat zegt gy dan
van de voorzegging van Ludeman «ver het fchrikkeljaar 1788? Waarop men ten antwoord doed volgen, Wat zoude ik daarvan veel zeggen dan een opflapeling van malligheden , gelykin de zogenaamde Triumph-Zaal vinden zyn9 <M enkel uitgedacht om het niet zeer doorzichtig gemeen de drie Guldens, gelyk dat Boek kost, uit de zak te kloppen.
Maar het geen de kroon zoo wel in verwaandheit dan in gekheid, boven de aangehaalde en onaangehaalde prulfchriften, van de Antagonisten van Ludeman's voorzegkundige
wer-



C 7 )
werken in een toppunt van uitfteekende dolligheid fpand, is het Meesterftuk van verwarring het welk te Amfterdam gedrukt, uitgekomen en waarfchynelyk gefchreeven is, door een van die fchandvlekken der Natie welke zig bemantelen met de naam van Patriotten, of zogenoemde Vrybeidszoonen, en die als zodanig agter het fcherm fchuilende, even als de Nagtuilen het licht ontvlieden, en daarom bevreesd zyn met hun naam voor den dag te komen; Om nu een ftaaltje van de diepe geleertheid van deeze half • geleerde Pedant te geeven, die zig zelfs de eertitul van Aanmerker van de Triumph-Zaal toefchryft, zal rnenhier llegts gebruik maken van dit kortbondig uittrekzel uit zyne nooit volpreezen Aanmerkingen, het welk best in Haat zal zyn om den onpartydige Leezer, aangaande de fraaye gevolgtrekkingen van zyne valfche fluitredenen te doen oordeelen: Zie hier dezelve — „ Doch laten wy deza-
ken eens wat nader befchouwen, op de 3 Maart van " 17S8, zal 'er volgends uw zeggen een allerysfelykst !! bloedbad ontdaan, zynde een gevolg van de thans zwee, vende onlusten, dit "zou mogelyk kunnen zyn echter ' denken wy, dat de zaken eerder in de minne zullen 99 bygelegt zyn, dan dat ze tot zulk een onchristelyk uit' terfte zullen komen, daar God ons genadig voor wil
bewaaren, reden waarom wy dus denken, ,dat Neder9l land geen Barbaaren voortbrengt, maar Christenen, die ' ongetwyfvelt, fchoonthans in onmin, liever zullen ver*' kiezen van weerskanten iets toeregeeven, dat de " zaaken gevonden worden, dan eikanderen op eene ont" menschte wyzenaar het leven te liaan, maar eens toege" ftaan, dat de zaken tot dat uiterfte kwamen, wat reden ** is 'er dan noch van te denken, dat de Ariftocraten de " overhand zullen bekomen; dog gy zegt om dat zy de
meeste in getal zyn; misfchien is dat zoo, doch ik zou " voor de waarheid hiervan gansch niet willen infta^n, * en zou liever denken, dat de Patriotfche of goede par" ty de fterkfte was, en genomen zy zyn eens gelyk in
getal, dan ben ik van gedachten dat de goede party
„ zal



C 8 j
„ zal triumpheeren: r. om dat het hun zoo min als de „ kwaade party aan goede en gerefolveerde manfchap ha„ pert. a. om dat het geld als anderzins een noodzakelyk „ vereischte van den Oorlog, in wat grooter overvloed „ is by de goede, als by de kwaade party, en 3. einde„ lyk om dat de goede party zelve de wapens opvat, „ en vegt voor hunne eigene zaak, daar in tegendeel de
kwaade party zig bediend van Soldaaten en huurlingen „ op wiens doen geen de minfte ftaat is te maken, m^ar gy „ zult misfchien zeggen, juist om dat de kwaade party „ Soldaaten heeft om te vegten, en de goede party zonder „ Soldaaten zelf moet vegcen , zal zy het verliezen, dog ik „ antwoordt hierop, dat een .Soldaat niet anders is als een „ knegt, die vooral niet meer doet als hem bevolen is, ja „ die zelfs alles opzoeken, om van 't werk ontflagen te „ worden, en dus zal een Soldaat zig ongetwyfvelt, zoo „ als de ervarenis ons duizentmaaien geleert heeft, als geen „ byzonder belang in de zaak hebbende of zyn aanbevolen „ post verlaten, of krygsgevangen laaten neemen, ofwel „ zoo hy 'er kans toe ziet tot de andere party overloopen, „ ten einde van 't gevaarlyk vechten bevryd te wezen, 'c „ welk hem alle ogenblikken met den dood drygd, 't welk „ hy niet gedwongen, zeer ongaarne voor de waarde van „ zyn 'swekelyk foldy zal ondergaan; daar en tegen vegt „ de Patriot, zelfs voor eigen haven en goed, en vrouwen „ en kinderen, 't welk alles hy natuurlyk zal verdeedigen, „ tot zoo lang zelfs, dat een onverwagte kogel hem 'c „ vermoogen beneemt zyn oogmerk verder uittevoeren, en „ daarom zeg ik, is 't vry wat waarfchynelyker, dat de ,, goede als dat de kwaade party het veld zal behouden " Vervolgens na hem volmondig en opentlyk voor een van die fnodaarts verklaard te hebben, welke pronkende met de naam van Patriotten, in het laatst afgelopen jaar 1737 hun geteistert Vaderland, door een alvernielende Burger Oorlog poogde te verwoesten of omtekeeren, laat dien onbekenden Aanmerker, ten blyke van het zelve op pag: 12. van zyne onvernuftige Satpe deeze ruiterJyke bekentenis volgen;
Dan



C 9 1
Ban ik vlye my noch, dat wy Patriotten zoo lang niet zullen daalen, van ons aan't kakelen van iemand, met reek den naam van mensch onwaardig, te fteoren, of daar aan 't oor te konen, doch ingeval dit niet zoo zyn m'gt, dan is V uw zaak Scbryver , u zoo dra; het doenlyk zy, van hier te pak ken, en, zoo als men zegt, met de Noor der zon te ver hui. zen! Dog hoe verbystert onze pedante fchoolvos, die ia de Letterwetenkhappen het Püdderfchap van de droevige figuur vertoond, in het maken van de voor verhaalde aanmerkingen geweest is, ja om te betoonen dat zyne gispia• gen op de Jflrdogijchs Voorzeggingen van mynen overlede-nen vrind paffen, dan het vyfde wiel aan een wagen, kan alleen daaruit opgemaakt worden, dat de onnozele hals na alle waarlchvnelykheid Mee/Ier FrancUcus, of mooglyk een ander, in plaats van D;,clor Ludeman voor de èchryver van de zoo algeemeen verhemelde Triumph-Zaal heeft gehouden : O arme Bloed! gy zult met de kunst van
waarzeggen geen grooie fchatten opleggen, en daarom wilt gy wel geraaden zyn, zoo volgd de overbekende Holland•lche fpreuk, Schoenmaker houd u by uwen leest.
Na deeze uitflappen gedaan re hebben, die volftrekt noodzakelyk waren om de caracters en de manier van denken van de onbezonnenBedillaars, dergefmaakte Triumph-Zaal van den Grooten l'laneetbefchouwer Ludeman, grondig te leeren kennen, zullen wy ons werkelyk begeeven tot ontknooping, van het drietal lloroscooptrekkingen dat n\en by den aanvang van het eerlle ftuk van dit Aflrologisch werk aantreft; Men vind aldaar pag: 4. onder anderen aangetekend, dat 'er op een avond van het jaar 17.. aan het huis van Ludeman , een vervaarelyke dikke vent kwam , gekleed in het gewaad van een Schoorfleenveger, die half dronken geleek, en die volgends zyn voorgeeven den 25 September 1718 geboren zynde, onder zyne beide Doopnaamen L odewyk Ernüstus zyn Horoscoop liet trekken: Veele doordringende verftanden hebben gemeend, dat hier meede wylen den Hattog Louis van Brunswyk Wcljfenbuttel, gewezen voogd van een Nationaal Prins welke thans met B roem



C 10 )
roem het Frf- Stadhouderlchap over deeze Landen bekleed bedoeld was geworden, en waarlyk men behoeft geen Tovenaar te zyn om zulks te raaden, wanneer men na deeze volbrachte Horojcooptrekking, pag: 5. de volgende Planeetfpraak van Ludeman, ten opzichten van de Lotgevallen van den bovengenoemden Hartog leest, hoofdzaaklyk hierop
uitkomende: „ Dat hy 15 of 1 ft jaren, na de meer-
„ derjaarigheid van zyn Vorftelyke Pupil, hier te Lande in „ ongenade zoude vervallen, met dat gevolg dat hy zyne „ Krygsbedieningen zoude moeten verlaten, en genoodzaakt
zyn na elders te wyken, dat een zeker sefchrift het welk „ kort na altreding van zyn Y'oogdyfchap tusfchen hem, en „ deu Jongen Prins, zyne meerderjarige Pupil zoude bellaan, „ daanoe voornamelyk als de eerfte worteloorzaak aanleiding „ zoude geeven, zonder dat hy echter zoo fchukhg zoude „ wezen als men wel meende, en dat voor het overige het „ uit zyn N'ativireit niet onmooglyk fcheen, dat hyziu zelfs „ in den ouderdom van 72 of 73 jaren, met een Piifool„ fchoot uit wanhoop het leven benemen zoude!" De gevolgen hebben Sonneklaar doen zien, dat die Planeetkundige Voorzeggingen grootendeels met de waarheid geftrookt hebben gehad, uitgezonderd het laatlte gedeelte van dien, ra. kende de wyze van zyn dood, dog die echter misfchien vry grievender voor deezen Dooriuchtigen Held is geweest door de moord priemen welke een ^ ondankbaare Natie herri zedert eemge jaren in zyn Edelmoedig hart geiïooten had dan anders een Pistoolichoot uit wanhoop tegen zyn leven ondernomen , zoude gedaan hebben
Wat de Horoscooptrekking van de jonge Elina betreft, men behoeft aan de echtheid van dien niet te twyfvelen, terwyl dit geval in verfcheide Steden van Holland overbekend is en ik zelfs van die gebeurde zaak zoo mondelyke als fchriftelvke getuigenis kan draagen; Overwaardig waren de weinige woorden, welke Ludeman tot Elina 'prak, zoo drae hy haaren Horo:co,p getrokken had, en waarop ik my kortheids halve beroep: „ Bei laaglyk is u lot Mejuf-
„ vrouw, zeide hy toen alles verricht;wat>, u noodlot voor-
9> fpeld
■



( II ï
„ fpeld niets goeds ten aanzien van de gebeurde dingen „ als gy hier te Lande bleef; want gy zyt van uwen „ eigen Broeder bezwangert geweest, en'hebt genoegzaam „ door heimelyke middelen een Kindermoord begaan„ Schielyke ontvluchting uit u vaderland is noodzakelyk: „ Volgens de aanwyzing die den loop uwer Planeet a-m de hand geeft , zult gy elders nog een tamelyk voordee„ hg Huwelyk doen, zonder dat u ongeval daar bekend „ zal raken, maar het ergfle is dat gy verplat zult we, zen om u Geloof te verzaken." Aanbelangend de derde Horoscooptrekking, rakende een jong Vrouwsperzoon die in mansgewaad gekleed, en in die vermomming alhier pag: 8 onder de naam van Julius voorkomt, fchoon zy Julia genaamd was; Hoe zeer dit aanmerkeivk geval geen navraag, nog opheldering behoeft-, als zynde in de •Steden s Henogenbosch, lleusden, en Zalt Bommel genoegzaam bekent, zoo verdiend nochtans in de voorverhanlde betrekking, een zonderlinge oplettentheïd, de tweederly zoorten van Prognosticatien door Ludeman aan Juha by het trekken van haaren Horoscoop gedaan: Namelyk in de eerile plaats, dat zy onmooglyk met haar favoriet Minnaar een Huuwelyk kon aangaan, om dat hy buiren 'sLands getrouwd zynde met een vrouw dienog leefde en te Lingen woon-ichng was, en dat zy volftrekt ten Echtgenoot zoude hebben dien Jongman, welke haar het allereerst bemind, en wiens liefde zy onwaardig verfmaadhad, zynde dezelfde Perzoon die by het trekken van haar horoscoop, toen zy zig in mansgewaad onder den naam van juhus aan het huis van Ludeman bevond, tegenwoordig was geweest. ' ° "WUU1
L-iac ons nu gaan toetreeden tot de veiklaring van het zevental^ Aflrologdche waarneemingen, belangende het Wonderjaar i78ö, door den onvergelykelyken Planeetbe fchouwer Ludeman gedaan, waar van het eerhV ten on derwerp heeft het fneuvelen van een Antidotaal Opperhoofd van een ótad die de tweede in rang der Handeldryvende Steden in Holland bekleed; Onaingezien hier over veele



( i* D
ongegronde gisfingen gemaakt zyn , om dat deeze Voorzegging r«a den letter niet is vervult geworden, en wel meestuit oorzaak dat 'er voor zo veel bekendt is nog in bet laatstafgelopen jaar 1787, nog in het tegenwoordige Schrikkeljaar 1788 geen Antidotaal Opperhoofd ergens geweldig om het leven is geraakt, zoo blyft het echter volkomen zeker, dat met de handeldryvende Stad, die de tweede in rang, van de Hollandfche Kooplieden moest zyn, Rotterdam eigenaartig bedoeld wierd, en dat Ludeman vervolgeus ten aanzien van de Perzoon, waarop de voorverhaalde Prognosticatie flaat, zonder twyfvel het oog heeft gehad op een Afliamling van den wytvermaarden Hugo Grotius, die nog zyn naam draagt, en nog werkelyk den Eerftoel der Regeering met zoo veel lof als algemeene toejuichening en liefde,, der PvOtterdamfche weldenkendeBurgerfchaarbekleed: Weshalven het onnodig is in deeze Sleutel te verklaaren, dat den Aflrologist hier mede heeft willen aanduiden de brave, edelmoedige en verftandige Burgervader Mi. Jan Cornets dis Groot, althans Raad in de Vroedlchap Oud Vice Prtfident, Schepen der Stad Rotterdam , en Bewindhebber der Oost-Indifche Compagnie ter kamer aldaar ; Ondertus'xhen doed het niets ter zaak, dat men voorgeeft dat deezen kloekhartigen Regent,, volgends de voorzegging van Ludeman, nietgefneuvelt is, want het blykt uit zyn gei diukc en uitgegeven Declaratoir, dat hy zig meer of min in levensgevaar bevonden heeft gehad, terwyl hy niet alleen op den ij july van het voorgaande jaar 1787, door een Officier van een Detachement gewapende Burgers, aan een der Stads Poorten de wacht houdende, met zyn Rytuig aldaar geweldadig wierd aangehouden, maar dat hy bovendien om het gevreesd geweld van de Krygszoonen van Bachus, welke ter dier tyd door overmacht van wapenen den baas fpeelden., genoodzaakt was zyn Vaderftad Rotterdam te moeten verlaaten, en binnen de Stad Nymegen een geruinien tyd zyn verblyf te gaan houden, gelyk hy aldaar ook verbleven is, tot zo lange door de gelukkige omwenteling van zaken, en de herftelling der Oude Ccn/iiiuiieée. gemoederen



C »3 )
deren tot bedaaren geraakt waren: Waarom met betrekking tot de Voorzeggingen van zyn perzoon, hieruit by wyze van gevolgtrekking kan worden opgemaakt, dat die fchrandere Burgervarer buiten zodanige voorzichtige cmwjking van het bedreigde gevaar, wel degelyk het Slachtoffer van de dolle woede van een bende ontaarde Patriotten had kun¬
nen zyn, en by gevolg dat de Aitrologiicne voorzegging van DoStor Ludeman ten zynen opzichten, niet door onkunde van dezelve Planeetbefchouwer, maarflegts by toeval of liever door een wonderlyke befchikking van Hoogerhand, onbewaarheid is gebleven.
Wat zal men nu zeggen, vraag ik van de tweede Aflrologifche waarneming van den Grooten Ludeman^ Is zy gebeurd, of niet gebeurd? Men behoeft flegts de altereerde hlfirlpn van t\p. Triumoh-Zaal op te Haan, om te bevinden
dat deeze tweede Sterrekundige Prognosticatie betreft, hetwederkeeren van één in de retraite geleefd hebbende Prins, in,zyne oude Zetelplaats hier te Lande; Men weet, (want
van onzen DoorluchtigenErfftadhouder, enzyne Vorftelyke . Gemalinne in de Maand September van het voorleden jaar 1787, na eene afwezentheid van ongevaar twee jaren, in de Stadhouderlyke Refidentieplaats'jGrtfc<?»Aö£? zoo roemwaardig enbeleidkunaigj.alsmet volle vreugdeklanken van
net kern der Deste vaoenanuereu gcicmcu 10, cm uvumutenis die voorwaarde Antagonisten van 'sMans Aftrologifche Gefchriften, door den zwadder van hunne lasterzucht hebben zoeken te brandmerken, onwederfpreeklyk befchaamen moet: Want behalven dat door de ontwikkeling van zaken voor het oog van de ganfche Waereld gebleeken is, dat Doclor Ludeman ten. aanzien van deeze merkwaardige Voorzegging, met opzicht tot het juiste tydperkfchap waarin die Gebeurtenis voorvallen moest, zig alleen eenige weinige maanden, of op zyn hoogst genomen, flegts een enkel jaar vergist heeft gehad, zoo is aangaande deeze Planeetkundige Waarneming boven alles aanmerkelyk, dat zy door hem tredaan is meer, dan iaren voorde beugelyke vervul-
B 3 hng.



C 14 )
"ling van zodanige Nationnale omwenteling ftond te gefehieden; Maar het geen nog vry meer klem aan de echtheid van zulk een verwonderenswaardige en onbegryplyke voorweetelykheid van dien belasterden Aflrologistgeeft, beftaatvoornamelyk hierin, dat de Tr i u mp h-Zaal op zyn uitdrukkelyk bevel, 30 jaren na zynen Dood uitgekomen zynde het Eerfte fluk van dien, het welk deeze gedenkwaardige Prognosticaiie, rakende de wederkeering van 's Volks teergeliefden Erfftadhouder, in de aloude Vorftelyke verblvfplaats eigentlyk bevatte, juist de eerstemaal het licht zag zes maanden voor dat die gewenschte gebeurtenis voorviel en. dat wel Ouod Notandum, in een tyd dat 'er zio- fi00r de geweldadise pogingen en zamenfpannende ondernemingen van een talryk Heirïeger van gewapende Patriotten, welke inverlcheide Oorden van de Republiek, door kracht van wapenen de overhand fcheenen te zullen behouden geen de imnfle waarfchynelykheid of mooglykheid, van zodanige ontydige en onverwachte wederkeering opdeed, die tegen alle menfchelyke vooruitzichten aanliep : in voegen dat uit diergelyke gellaafde bewyzen meetkundig betloten kan wor den, dat de roemryke Voorzegging van myn overleden vrind in dit geval gedaan, niet minder onverbeterlyk dan onfeil baar is geweest, en dat gevolglyk de zichtbaare uitkomst van zaken, die van zelfs van den blaam der onechtheid of verdenking van Mrologilche kwakzalvery komt te zuive ren, ter overtuiging van zommige kruipende verftanden welke daaromtrent in een verkeerd denkbeeld gevallen zvn' de, uit loutere verwaantheid hebben durveniTaande houden dat de Triumph-Zaal niet eerder gefchreven nog Waereld' kundig is gemaakt, dan na dat de Voorzegging, betreffende de voorverhaalde opmerkelyke gebeurtenis zyn volle bela? gekreegen had. ■ 6
De derde Aflrologifche Waarneeming van Ludeman houdende de Oorlogsverklaring van een Buitenlandfche Mogentheid aan de Republiek, het verlies van twee frontierfteden en daarop volgende hernieuwing van vreede, zou men hier onaangeftipt voorby gegaan hebben, uit hoofde dat men in
een



c *5 ;
een volflrekte zin niet zeggen kan, dat 'er zedert die tyd zodanig eene geprognosticeerde Oorlogsverklaring, met de daaraan verknogte gevolgen, ten opzichten van dit Land plaats heeft gehad, indien de noodzakelykheid my niet bewogen had, om aan de kreupele bedillaars, welke met hunne zoutelooze gispingen tegen de Aftrologifche kundigheden van den Waereldberoemden Planeetbefchouwer Ludeman, geduung in het flrcitperk willen treeden, voorlopig den mond te floppen; Inderdaad als men dit voorzegkundige geval onpartydig befchóWd, en vervolgens 00 den toets van eene mogelyke ondervinding Held, zoude bei niet onrnooglyk geweest zyn, dat wy by gelegentheid van de bedrygde dog herftelde Uupture, tu.sfchen de Kroonen van
ulrl\T E^elmd^ ongevaar een jaar geleden, plaat* genad hebbende, van de zyde der eerstgemelde zulk eene voorzegkundige Vreedebreuk te wagten zouden gehad hebben, in dien het zwaard door ftaatkundige inzichten niet ten wederzyden in de icheede geftooken was, en wie kan nog weten in hoe verre de Aftrologifche Voorzeggingen van Bo&LozLuaeman, aangaande de bedoelde Oorlogsverklaring geduurende du Wonderjaar i788, zyne vervulling met uitUumng van alle onmooglykheid zoude kunnen verkrygen als aan de Oorlogzuchtige toebereidzelen, welke tegenwoordig aan alle kanten in Europa gemaakt worden, eenige ee. loofwaardtgheid kan worden toegefchreeven, zoo dat men best zal doen de ontknoping van dit Aitrologisch Raadzel yan de tyd, en het beloop der zaken aftewagten, terwvl het ter behoud van de rust van ons Vaderland te werdchen is, dat den kundigen Starrenbefchouwer in dit opzicht zal hebben misgetast, en zyne Voorzegging dien aangaande flegts m een loutere hersfenfchim beflaan heeft gehad ë
Dan de voltrekking van het Huwelyk van een Nationaale Pnnces, hetwelk als de vierde Aftrolegiiche Waar-iemmr voor dit Wonderjaar door Ludeman voorzegt, maar ot nog toe onvervuld gebleven is, fchynt een zaak te wezen d°!
fee? iaaf ^8°PlSrthdd Verdiendi Wd dat 2al * «et jaar 17,58, dat genoegzaam ten einde loopt, niet gebeu-



C 16- )]
'beuren! Zullen verfcheiden fchuimbekkende broodwurmen denke'yk zeggen : Waarom zou dat onmooglyk zyn? Heeft men in deezen zomer bereids geen Kroon Prins aan het ■Stadho'iderlyke Hof zien verfchynen, en wie weet of wie zou durven vragen, welke geheime onderhandelingen van dien aart mooglyk al plaats hebben gehad ? Maar wat zwarigheid! Gebeurd zodanige Huwelyksvoltrekking met deNationaale Princes ditjair niet, misfchien zal zulks het volgende jaar gebeuren , en dan is 'er in de Voorzegkundige tydrekening van deeze toekomende gebeurtenis niet meer dan een jaar gefeild, het geen by alle infchikkelyke menfchen voor een verfchoonbaare vergryping zal worden gehouden, zoo drae men aanmerkt, dat Ludeman in zyne laatfte levensdagen wat begon te mymeren.
Hoe zullen de benyders van Ludemam gefchriften, ver. moedelyk de wapenkreeten van haare ongeplaatfte fpotzucht en Ipooreloofe hekeltaal doen uitgalmen, wanneer zy onder het lezen van deeze Sleutel, die ter opklaring van de Triumph-Zaal diend, oogfchynelyk bevinden zullen, dat Msefter I'ranciscus de moogelykheid van de vyfde Aftrologifche Waarneming, rakende de affchafving van de Pynbank hier te Lande, met waarfchynelyke oorzaken beplysteren wil; Dog behalven dat de noodzakelykheid, om aan die laatfte overgebleven Gedenkzuil der barbaarsheid van de vroegere Eeuwen, den hirtader met wortel en tak aftefnyden, op een menigte zaamenlopende redenen gegrond is, zoo zouden de voortrefvelyke voorbeelden van andere Nabuunge Mogentheden, welke het gebruik van de Pynbank in hunne onderhorige Landen , nog kortelings geleden afgefchaft hebben, tot een aanprikkelend voetfpoor by on2e wyfche, voorzichtige en bedaarde Landsvaderen, in het zelfde geval ter navolging kunnen dienen: Niemand die flegts den eerften dorpel der Rechtsgeleertheid betree* den heeft, kan onbewust zyn, aan hoedanige gevaarlyke uitwerkzelen de gebruikmaking van dat helseh werktuig, ten opzichten van de onfehuli onderheevig is, en zoo men daarby voegt, dat den ^ftrologist Ludeman zyne
Vrien-



C 17 )
<3en de Planeeten (het geen mooglyk is,) overeen onder werp van die aangelegenheid geraadpleegd heeft Jehad* komt het my zeer aannemelyk "voor, dat hy zyn veel& duidende ontdekking op geen losfe gronden getouwd e« daarom met een volzeker vooruitzicht zyne iCeeTkundT ge Voorzegging, belangende de affchaf ving van de SS ' waereldkundig gemaakt heeft, en het is zonder Lt caSr van een plumulryker te willen vertonen, dat ik ln hoe danigheid als ïcbryver deezer Sleutel van de Trlmpt Zaal, veihg en gerust kan onderzeilen, dat de Hooae Overigheid van die Gemeenebest, welke z\g altoos zfo waakzaam tot welzyn en ter bevordering de? jïftjfe aan haare onderhoorende Ingezetenen betoond hebben gehad en zoo menigmaal haare meeste Staatszorgen, ter overwe' ging van het misbruik der Pynbank, hebben' hefteed Tlthans in deeze gelukkige dagen, waarin de wezentlvke vryherd van eene onafhankelyke Landaart, door de £ ftelhng van de oude wettige Conftitutie zoo gezegïid tot ftand is gebracht, om tot voorkoming van alfe onderdm? gingen , onrechtvaardige vonnisfen, op of gedwon41 be-" kentenisfen gevolgd, door hun hoog gezag he^rder -
he'nieUnl'vv11,0"^61 ^VS^ ï SVTd ? VYonderJaar> ten minften by later tyd in ïïf- k£n V3n ons Vaderland crimineel R chts
gebied hebbende, volgens de Pro^nosticatie van Vli*, wel zullen willen affchaffen "°°n0SClcatlt van Ludeman De zesde Aftrologifche waarneming, heeft zyne betrek kmg tot de agtenveertigjaarige kUmmsverffin? of wln?ervTnZ1UChr§efteldheid' van den L'rden
zZtP ™rLr ^^^^^ Zomerfaizoen, voortaan beter en beflendige zullen we zen; ik ZOn voor de wraak f d£ o»g«gullen we.
leden vrind rechtmatig bedugt moeten ™n 7zwaarigheid maakte om voImfndTg te bekennen ^at de gevolgen deezer oyerheerlyke. V«LggtogT^bd£i tot '>-' tint-



c is ;
het tegenwoordige Wonderjaar 1788 , volmaakt bewaarheid hebben gehad, want alle nog in leven zynde waereldlingen die de ftrenge winter van Anno 1740 geheugen , kunnen by ondervinding, de ontegenzeggelyke getuigenis dragen, dat zedert 48 jaren tyds geen beter, aangenamer, nog vruchtbaarder Zomerfaizoen beleeft is geworden, dan de geene waarin wy ons werkelyk bevinden, het welk my, zoo wel als de meeste Natuurkundige doed denken , dat indien deeze zoort van prognosticatien, van onzen alom beroemden Plarteetbefchouwer, ten opzichten van de overige iaren voor volftrekt zeker behoord ge waardeert te worden, ielvk de tyd en de ondervinding alleen bekwaam zyn aan de "Nakomelingfchap te doen blyken, het menschdom zig op die grond by voorraad met de ftreelende hoop kan vlyen, dat het jaar 1788, nog door 47 andere aangenaame, beftendige, en vruchtbaare Zomerfaizoenen Haat opgevolgd te worden, en dat vervolgens de latere Eeuwelingen aan zodanige altoos duurende achtenveertigjarige klimaatverwisfelingen, van voordeeÜge en onvoordeelige zomergetvden volkomen geloof kunnen geeven.
Maar my dunkt ik hoor zommige heethoofdige geesten geweldig morren en klagen, over de zevende of laatfte der Aftrologifche waarnemingen, die ten befluit van R». I. in het Eer/ie ftuk van de Triumph-Zaal gevonden word, en hoofdzakelyk ten onderwerp heeft de oprechting van een nieuw Koningryk in Europa; Oneindig veel verbasterde en kwaalyk denkende Vaderlanders, die tot het afgedankte Patriottismus behooren, hebben allerhande misfelyke en wanfchapen denkbeelden van deeze bedenkelyke Voorzegging opgevat gehad, en het meerendeel van hen verbeelden zig, zedert de gelukkige omwenteling van het voorleden jaar 1787, dat hier meede de Republiek van Holland , en in het byzonder Prins W1 l l e m de V*> van het Huis van Orange bedoeld wierd, want zeggen zv met die fchampere uitdrukking zoo eigen aan zwartgallige Temperamenten, den Stadhouder die wy nooit hooger, dan als een eerfte Staatsdienaar van de Staaten
zy-



zyne Maesrers, en als een Opperhoofd van 'sLands legermacht verlleeten hebben gehad, regeerd thans in de Republiek; zoo willekeurig, als een Souverain Koning zou kunnen doen, en derhalven zou het niet te ver wonderen zyn, dat hy de naam by de daad voegde, als dien Vorst de kans fchoon zag om alhier een nieuw Koningryk opterechten: Ik zoude merke'.ykelyk te kort doen aan de manier van denken, niet alleen opzichtlyk tot onzen vryheid beminnenden Érfftadhouder, maar zelfs dat verre beneden hem is, aan de bekende kundigheid van den Afi.rologist Ludeman, om zulke blakende en kwaadaartige verdenkingen, van een hoop Rustverftoorders te willen wederleggen, het zal dien volgens ge-noeg zyn, totbewys van de moogelykheid van de oprechting van een nieuw Koningryk in Europa aan te merken, dat de onlangs ontftooken Oorlogsvlammen, tusfchen den Roomfchen Keizer en de Keizerin van Rusland aan de eene zyde, en de Turken en de Koning van Zweeden aan de andere zyde, de vervulling van deeze Voorzegkundige gebeurtenis elders daarom waarfchynelyk kunnen maaken, fchoon het aan de andere kant onbetwistbaar is, dat ook zommigenog agterhet fcherm fchuiiende Mogentheden, naderhand door kracht van wapenen mooglyk zullen onderliaan, om dat gelmeed ontwerp van zulk eene onbedenkelyke nadeelige invloed op haare Staatkundige belangen, in duigen te werpen.
Tervvyl het dit zevental merkwaardige Allrologifche waarnemingen inzonderheid waren, waar over ik my uitvoerig ter verdediging van de geichonden eer en kundigheid, van onzen overleden /Iftrologist verklaren moest, heb ik my in denoodzakelykheidbevonden, N° l van het Eerfte ft uk der Triumph-Zaal ganfchelyk te doorioopen; Ik zal voortaan in de volgende opklarende verhandelingen over dit werk zoo wytloopig niet meer zyn , ora dat het bepaald beftek van myn Sleutel zulks niet gedoogt, ook zal ik behalven die voorgenomen kortheid te betrachten, ten aanzien der geheime ontknopingen van ale Aftrologifche Voorzeggingen, welke de Triump ■ Zaal van Ludeman bevat, verC a vol-



C 20 )
volgends my al verder aan geen fchikking, order, zaamenhang, of tydperkfchap meer binden, niet alleen uit oorzaak dat 'er veelerly zaken in dat werk voorkomen die of van weinig belang zyn, of zoo klaar fchynen dat zy geen nader opheldering behoeven, maar ook ten anderen, om in de oplosfende verklaring, van dubbelzinnige Horoscopen, en Sterrekundige Voorzeggingen van aangelegentheid, vry en onbelemmert in de verkiezing der onderwerpen te blyven.
Men leest in het Eer/Ie (luk pag: 15 van deeze Nieuwe Spiegel der Waereld, waarvan de voorzegkundige tak een ruime en zonderlinge betrekking op de Lotgevallen van het eertyds beroert Vaderland fchynt te hebben, de navolgende
weinige regels; „ Wel hoe wat wil dat zeggen,
„ zou een Mosfelwyf zoo veel gerucht in haar Vaderland „ maken ? Zou om haarentwil een Staats Commisfie na een „ Koophandeldryvende Stad plaats hebben, Krygsvolk te „ voet en te paard daar binnen trekken, meer dan een half „ millioen Guldens onkosten voor het vrouwtje van de mos„ felwagen uit 's Lands kas gedaan worden, en zy zelve \, jaren lang als een Staatsgevangen opgelloten blyven ? Wel
verbruid als dat gebeutd , en waarom niet, terwyl de 3, Waereld hoe langer hoe zotter word; Als dat gebeurd,
zeg ik, dan zullen de Oranjeappelen geen oortje meer: „ waardig zyn." Verfcheide Beoordelaars die met een ongelukkigen fpotgeest geboren waren, fchoon hunne harsfenlooze en bekrompen verftanden door groote Staatsontwerpen ontroerd, destyds op den hol liepen, hebben uit het bovenftaande geval het welk Lubeman in den Zodiak ontdekt had, dit kteupele gevolg willen trekken, dat den Prins Érfftadhouder door deeze Aftrologifche trek op een vernederende wyze in zyne Hooge Perzoon aangerand wierd, dog het tegendeel is waar, want in de tyd dat de Gevangennemingen en het onderzoek, over de zaak van Cathatina Vermeulen, bygenaamd Kaat Mosfel voorviel, begon men al bereids de eerfte flappen tot verkleining van het gezach van Neerlands Stadhouder werkftellig te maken, «ngelyktydig dien Vorst, zoo veele ondragelyk ftnaadhee-



( «I )
den aan te doen, waaruit in later tyd alle de opvolgende rampen voor het gantfche lichaam van den Staat voortgefprooten zyn, zoo dat het flot van deeze Prognosticatie wel degelyk bewyst, dat het oogmerk van onzen Aflrologist is geweest om zulks te kennen te géeven: lk zal om voorttegaan myniet breedvoerig uitlaten, wegens de Horoscooptrekking, rakende Juffrouw Johanna Charlotta Antor.etia Klinklanklorius, waardoor de aangehaalde gebeurtenis van Kaat Mosfel vervangen word, het is genoeg daaromtrent te zeggen, dat ik haar van raby gekonnen heb, terwyl wy dezelfde Geboorteplaats tot onze bakermat hadden, en te zamen in eene buurt opgevoed zyn geweest, weshalven my volmaakt bewust is, dat de Voorzeggingen van Ludeman, ten opzichten van haare toekomende Lotgevallen na de letter zyn uitgevallen, overeenkomftig de gedenkwaardige Hoioscoop die hy getrokken heeft gehad, toen zy aireede Weduw geworden was, en die zaaklyk hierop uitkwam.
„ johanna charlotta AnTOKETTA KlIN-
„ klan klori us, geboren den 7 Juny Anno 1712, „ zal nog vier Mannen ten Huuwclyk krygen: Met de eerfle dat een Zeeman van zyn beroep zal weezen, die „ door geleden Schipbreuk omkomen moet, zal zy geen „ zes Maanden getrouwd zyn: De tweede zal hem uit wanbsop verhangen om vervolgingen van de Juftitie „ te entwyken: De dei de zal baar veel geluk aanhren„ gen* en 13 jaren lang een geruste vergenoegde Levenshaat doen genieten: De laatfte zal een ve/kwis„ ter zyn , die genoegzaam al haar goed in ongebondentheid doerbrengen zal; Zy zelve zal 68 jaren oud „ zynde een hooge prys uit de Lot ery trekken, maar „ nochtans door het bedryf van baar en Echtgenoot in eene, „ behoeftige flaat overlyden."
Voorbedachtelyk overflaande de zonderlinge Horoscooptrekking belangende de Perzoon van een zeker ongenoemd" C 3 Komt-



C )
Konstlchilder, van welkers niet onaaru'ge levensbedryven by den beroemden Jacob Cmpo Weerman, met meerder omftandigheden in het vierde deel van het Leven der Kunstvermaarde Schilders, en S'childeresfen volledig gewag word gemaakt, gelyk ook alle de Aftrologifche aanmerkingen en gevallen, welke tot de Verhandeling over den Punt des tyds betreklyk worden gemaakt, begeef ik my regelrecht tot de aanmerkelyke Voorzeggingen die het jaar 1790 betrefven, en wel byzonder tot dac gedeelte van dien, waarvan Doftor Ludeman in deezer voegen
ipreekr; „ Ondertusfchen zal het jaar '790, al
verder berucht zyn door het fterfgeval van den eerften Kroondrager, van het onlangs nieuw opgerechte Ko.,. ningryk, waarvan ik onder Articul vil. van myne As. y trotogi/cte Voot zeggingen, met belang tot het Wonder„ jaar 1788-gefprooken heb, het geen wederom aanleiding „ tot hernieuwde gistingen en vergruizende onlusten, on„ der de Bewoonderen van dat Landichap zal geeven, v fwat Landfchap hy hier bedoeld is onbekend/* ook be, hoord men, zegt hy verder, daar als iets zonderling „ aantemerken, dat dien Vorst zoo als by de opening van „ zyn lyk cogfchynhk blyken zal, door middel van een „ krachtwerkend dog langzaam vergift van kant geholpen
„ zal zyn": Tot dus verre gaat de Prognosticatie
van onzen geleerden Planeetbefchouwer, het welk buiten het bereik van myne begrensde wetenlchap is, zodanig te kunuen verklaren, dat het rechte wit van zyne meening daardoor getrofven zoude zyn,- Onaangezien zulk een openhartige bekentenis van myne onkunde in du opzicht maak ik nochtans geen de minlle zwaarigheid, om tegen het gevoelen van een zoutelooze Berisper onverfchrokken tlaande te houden, dat'er geen fchyn of fchaduwe van ftrydigheid in deeze voorzegging, vergeleeken met die van het jaar 1792, als zynde van gelyke natuur, opgefloten Jegt, om dat het zeer wel zaamen kan gaan, dat twee Koningen van twee nieuw opgerechte Koningryken beide «p onderfcheide jaren komen te fterven.
Ik



C *3 )
lk zwyg van de zoogenaamde Luchtbollen, waar meede zedert eenige jaren zoo hier te Lande als elders y meer vermakeiyke dan nuttige proeven genomen zyn; De fchrale Voorzegging Wilke Ludeman daarvan met opzicht tot het jaar 1791 gedaan heeft, verdiend nochtans eenebyzondere opmerking om dat zy eenig in zyn zoort is, want den Aftrologist verklaard in zyn Triumpb-Zaal pag: 31, dat dit zoort van werktuigen (naamlyk de Luchtbollen / geduurende het jaar 1791, tot die trap van volmaaktheid zal klimmen, dat men als dan met dezelve voor de eerde maal de proefneming zal bewerkitelligen, om zonder gevaar na de Oost, en West-Indien binnen het verloop van zeer korten tyd te gaan overfteken: De geloofwaardigheid van dien kan in geen twyfvel getrokken worden, als men maar het minde vertrouwen op de couranten fabelen kan ftellen, terwyl dezelve kortelings geleden het Publicq een groote onderneming van den beruchten Luchtreiziger Blahchard, aangekondigd hebben, welke hy door middel van een nieuw uitgevonden Luchtwerktuig , dat daartoe op zyn kosten klaargemaakt wierd ftond te volvoeren, en dit zoo zynde, gelyk zeer mooglyk is, zoo zoude het ligtelyk kunnen gebeuren, dat de onbekende onderneming van deezen Luchtreiziger in een; Reistocht met een Luchtbol, van een nieuwe vinding na de Oost of Westkust beftond, en dat volgens de Prognosticatie van Ludeman, die voorgenomen Luch'.reis niet voor het jaar 1821, zyn voortgang zal hebben; Nog minder heb ik aantemerken, op de Voorzegging van de komst van de gewaande Jooden Mesfias hier te Lande, welke die Nlatie geduurende dat jaar onuitfpreekelyk verblyden zoude, vermits ik van begrip ben, dat het altyd aangenaam is bedrogen te worden, als men in de wyzevan het bedrog vermaakt fchept: lnsgelyks flap ik met fterke fchreeden over de Aftrologifche affchetzing van de Beste IVaereld heen, als bevattende een verhandeling die nog van myn kraam, nog denkelyk van die van myn overleden vrind geweest is.
Vry liever en met meer volvaardigheid begeef ik'my tót de verklaring van de onbegrypelyke wonderen, welke na
het



C u )
iet denkbeeld van den Planeetbefchouwer, Maande het jaar 1752, moeten gebeuren, en die, by aldien zy altemaal gebeuren, gelyk in het Eer/is (luk van de TriumphZaal voorzegt is, dat ik 'er myn blank gefchuurde Sleutel aan waag, om het ongenukkelyk nachtflot van deeze Aftrologifche Kabinetgeheimen meede te ontfluiten; Laat ons eens zien, wat den Planeetkundige Vader der Aftroiogisten van de toekomende wonderen, die geduurende het Schrikkeljaar 1792 moeten voorvallen, in de Hemelzaalen ontdekt heeft gehad, en vervolgens wat hy aanvankelyk op eene' ingewikkelde wyze, ja zomtyds heel onverftaanbaar daarvan zegt: ——- „ Aanmerkelyk zal „ gewis dat veel belovend Wonderjaar zyn, wegens een „ zamenmengzel van goede en kwaade gebeurtenisl'en, die „ het ontusfcheupozelyk uitleveren zal, en die malkaar als „ om ftryd vervangen zullen; Aanmerkelyk boven dien, .„ om dat men chet geen nimmer gebeurd is,) aan Kardi5, nalen en Priesters de Vryheid zal vergunnen van te mogen
trouwen: Aanmerkelyk ten aanzien van het ftaatkundig „ wezen voor het Vaderland, der heldhaftige en welden* „kende Batavieren, want behalven^ dat zig aldaar door .„ eene onbegrypelyke zamenloop van Staatsgevallen, on.„ gemeene omwentelingen, ter overwaardige befchouwing
van alle kanten vertoonen zullen, zoo zal men in den „ jare 1788 in ongenade vervallen, in ballingfchap verdre3, ven of tot het kerkerfchap gevonniste Staats en Oorlog^, mannen in hunne vorige eer, luister, en waardigheden, , roemruchtig herfteld zien: In een woord, de fchriktrom„ pet zal men in't jaar 1792 hooren blazen, over de op„ roermakers welke hen eerstlyk betoond hebben, de ater„ lingen van hunne eigen Bakermatten te zyn, en dei hoorn „ der vegeldinge zal gelyktydig uitgegoten worden, over
de hoofden van het kern der Burger Helden, die zig niet 9 gefchaamt hebben iti vroeger dagen, de wapenen, terbe-f fcherrning van de dierbare Vryheid van hu:i Vaderland,
optevatten."
Wat het eerfta Lid van deeze twee ledige of liever za-
men-



( *5 ï
mengevoegde Voorzegging betreft, wel verre van over de gebeurelykheid eenige de minne .verwondering te zullen betonen, als de zaak zyn volle beflag zal hebben verkreegen, befchouw ik in tegendeel de aanftaande Vryheid, dat Kardinalen en Roomfche Priesters, in het Wonderjaar 179a zullen mogen trouwen, voor een natuurlyk gevolg van alle die groote Kerkveranderingen, die federt weinige jaren by die 1 van den Roomfchen ftoel plaats gehad hebben; Maar het geen aangaande dit ftuk meer verwondering baren moet, is de oorzaak waarom onzen diepdenkenden Aftrologist deftilzwygentheid, ten opzichten van den Ouden Vader de Paus I van Romen, wegens de gebruikmaking van de gelyke VryJ heid, om een Vrouw ten Iluuwelyk te kunnen nemen, gehouden heeft gehad.
Wat nu de waare meening van Doftor Ludeman, aangaande het tweede Lid van deeze zyne vermelde Aftrologifche Waarnemingen eigentlyk geweest is, kan ik met geen volflagen zekerheid bepalen, eensdeels omdat ik geen gelegentheid heb gehad, hem in zyn levenstyd daar over te onder■ vngen, enten anderen vermits de regte zin en beduidenis van dezelve Planeetkundige Progiiosticatie, zoo wel als de 1 Voorzegging zelfs ten eenemaal onbekend is gebleeven, 11 ai demaal het Manufcript van de Triumph - Zaal 30 jaren ver; zegeld, op een geheime plaats begraven, en vervolgens na 1 verloop van dien eerst door my geopend moest worden; ' Wel is waar dat men aan de eene zyde daar uit ten gevolg zoude kunnen trekken, dat hier in een bepaalde zin genomen , van die beruchte woelgeesten voor een korte tyd gepronkt hebbende met de naam van Patriotten, gefpraoken 1 wierd, maar het is aan de andere kant niet minder waar, dat men daar uit met alzoo veel zekerheid dit waarlchynelyk gevolg zou kunnen haaien, dat onzen verzienden Allrologist, daar meede de oprechte Vaderlanderen welke zig in glibberige tyden voor de oude en wettige Conftitutie veri klaard hebben , bedoeld heeft gehad: Dit zoo zynde,'valt daaruit gemakkelyk te befluiten, dat men inde beoordeeling wegens de onzekere uitkomst van een zaak niet beter kan D doen,



( aó- )
doen, dan de beflisfende ontwikkeling derzelve, van het aannaderende tydperk dat aldaar Anno 1792 bepaald word, geduldig aftewagten. Ondertusfchen hoedanig het in dit geval met de betekenis deezer Aftrologifche Voorzeggng van den alom vermaarden Planeetbefchouwer, ook gelegen mag zyn, dit blyft volftrekt zeker, dat het zeer wel met de waarheid ftrooKbaar kan zyn, dat in het bovengenoemde Wonderjaar 1792, buiten gewoone zaken gebeuren zullen, gelyk zodanige wonderbaare Staats en Oorlogsgevallen, overeenkomftig en na de letter van zyne Voorzegkundige waarnemingen, geduurende de beide Schrikkeljaren 1784 en 1788 inderdaad ook gebeurd zyn , invoegen als de gevolgenSonnekla» hebben doen zien; Dan het geen aan het denkbeeld van de voorfpelde Wonderen, rakende het voorhanden zynde jaar 1792, het meeste vertrouwen van gebeurlykheid byzet, is voornamelyk de opmerkenswaardige bedenking welke Doclor Ludeman, daarop onmiddelyk doed volgen, betrekkelyk het lot der Vrye Metzelaaren, of liever ten opzichten van de voorgewende fchok, dat die lofvelyke orde ftaande het beloop van dit laatstgemelde Schrikkeljaar zoude ondergaan, en het welk hoofdzakelyk.
volgens zyne eigen bewoordiging hierop uitkomt: .
„ Daar worden vervolgens by de Jftrologisten uit den loop „ der Planeeten veele gistingen gemaakt, aangaande het „ noodlot der zoogenaamde Vrye Met zeiaar en, geduurende „ het Schrikkeljaar 179a, als welkers val of liever geheele ,, uitroeing, in alle de Landen van het Europisch Waereld. „ deel daar zy zig bevinden, volgens deveerbeeldinaen van „ zommige myner Kunstgenoten, in dat tydperkfchap „ door den Planeetenraad beflooten zouden wezen; Dan „ oraangezien ik 36 nachten in myn Obfervatorium met „ veel naauwkeurigheid, door behulp van de Starrekunst
hier over de nodige onderzoekkingen heb gedaan, ver„ klaar ik niets met zekerheid van die algemeen bedrygde „ val van die orde onderfchept te hebben: Het jaar 1792 zal
dienvolgens de waarheid, of onwaarheid dezer gistingen i» moeten beflisfchen; Het kan zyn dat ik ongelyk heb,
„ maar



Ca?')
maar toen een Vry Metzelaar van myn kennis my voor >, vier jaren geleden, nopens die zaak eens ernftig kwam „ raadplegen, vragende of het waar was, dat de ondergang ,, van zyn ordebepaaldelyk in dat Wonderjaar zoude voet„ vallen? Gaf ik hem ronduit ten befcheid, dat ik door \ „ Aftrologifche Proeven wel waargenomen had, dat het „ Genoodfchap der Vt ye Metzelaaren, in dat tyd vak, hier „ en daar eene geweldigefchokzoude oniergaan, waardoor ,, in drie of vier Landftreeken van Europa, huane loges „ of zamenkomsten verboden zouden worden, zonder Ü daarom de algemeene val, veel minder de ingebeelde „ uitroeing van het Vrye Meizelaarjcbap, zonder onder „ fcheid in aüe Ryken en Staten ten gevolge te zullen heb5, ben : Ik voegde ter gerustftelling van myn vrind daarby, ,, dat uit de Planeetkundige ontdekkingen, welke ik ten ,, deezen opzichten in den Wolkenhemel gedaan had, in „ tegendeel middagklaar bleek, dat de verdreven Genoot„ fchappen van die lofvelyke orde, overal met het begin van „ de Negentiende Eeuw, wederom in zyne oude lubterzou„ de worden herfteld."
In het zoogenoemde Kroonwerk, of laatfte Eeuwbazuin van den Aftrologiet Ludeman, het welk bereids het licht ziet, zal men de verdere ontknoping opzichtelyk der bedrygde lotgevallen der Vrye Metzelaaren ',■ breedvoeriger verhandeld vinden; Inmiddels kan ik niet voor by gaan, zonder aan de waarheid te kort te doen, overdit onderwe:p ! eene zonderlinge ontmoeting aantehaalcn, die ik nevens den Advocaat Vagen Sieeher, ongevaar in het midden van den jare 1753, op het Buitenplaatsje van Ludeman te Sloterdyk niet hem en enige andere Tavelvriende bygewoond heb: 1 Het is e.ne bekende zaak voor zulke die hem van naby ge! konnen hebben gehad, dat onzen Aftrologist zig doorgaands ia een korrelig humeur bevond, wanneer men zyn Tavelvreugd op het Buitenleven kwam ftooren; Ingevolge van die aangenome onhebbelykheid, gebeurde het eenmaal dat zig op een namiddag in de Zomertyd van het zelfde jaar terwyl wy nog over tafel zaten, aldaar een zek:r onbekend D 2. i0g



dog wel gekleed Heerfchap deed aandienen, onder voorwendzel van zyn Horoscoop te willen doen trekken. Ludeman raakte hier door in vuur en vlam, zodanig dat in plaatfe van na het voorbeeld van zommige bygelovige menfchen, in tyden van nood de gecannonifeerde Heiligen, tot zyne hulpe aanteroepen, hy alle de Booze Geesten uitdaagde, om hem van het ontydig bezoek deezer onge« nodigde Raadpleger te onttlaan, en tot overmaat van zy» ne graamfchap, Jan zyn knegt die hem de Eoodfchap kwam doen,-met een tinne fchotel vol Aalbesfenfop na de kop wierp; Wy bewogen hem onder veele drangredenen, die de Eer en Lofwaardigheid van zyne Aftrologifche Wetenfchap betrofven , om aan den onbekenden gehoor verzoeker Audiëntie te verleenen, en zulks op onze zamengevoegde verzoeken gefchied zynde, zagen wy een ftaatig en deftig Man, ten hoogften den Ouderdom van 36 jaren bereikt hebbende, inde Eetzaal alwaar wy aan tavel
zaten binnen treeden: Wel Sinjeur wat is 'er van U
dienst1* vroeg Ludeman, nog half knorrig; Mets an¬
ders Papa, gaf het Heerfchap al fchertzende ten antwoord, dan dat gy myn Horoscoop trekt, en zonder veel omflag van •woorden verklaard, wat ik voor deezen geweest ben ca wat ik nu ben ? Dit befcheid verwonderde alle de aanwezende, en byzonder onzen Aftrologist, wiens rimpels van boosheid hier door op ftaande voet van zyn voorhoofd verdweenen, op een wyze dat na fchielyk een vrindelyk gelaat hebbende aangenomen, hy deezen weluitgedoschten perzoonmet veel, hotvelykheid, zoo oneigen aan het Caraéter der Haarburgers, verzogt van aan den üisch te gaan aanzitten, en zyn Gast te willen zyn : De onbekende Bezoeker na eenige verfchoningen van welleventheid gemaakt te hebben, voldeed ten laatften aan zyn verzoek , om kort te gaan, men kwam tot de begeerde Horoscooptrekking, waar by het niet min. der vermakelyk, dan verwonderlyk toeging, want behalven dat onzen ótarrekundige Gastheer, onder het trekken van de Horoscoop, als een uitzinnig mensch zevenmaalen de kamer op en neder liep, zonder een enkel woord tot iemand



C 29 )
man&te fpreeken, zoo ging hy eindelyk op een ftoel ftaan, en het woord opvattende, zeide hy meteen grimlach tot den onbekende Raadpleger; ,, Myne Vrinden de Planeeten zeg
gen ronduit, dat gy voor deezen by ongeluk een voor„ naam Bankroetier zyt geweest, dat gy vervolgens uit „ noodzakelykheid getrouwd bent, en dat gy tegenwoordig „ een medelid der Vrye Metzelaaren zyt geworden, door „ behulp van welkers onderfchraging, gy althans merkelyke „ fchatten hebt vergaderd, maar ik voorzeg u uit naam van „ myne Hoogwaardige Vrinden de Planeeten, dat gy in het „ Omwentelingjaar 178!), in hoedanigheid van Vry Metze„ laar, en in die van gebiedvoerende Patriot onder de wa-
penen fneuvelen, en uwen val dus by de oprechting veh „.een nieuw Koningryk vinden zult"! Het onbekende Heer-fchap begon over deeze niet onaartigePrognosticatietemees.
muilen, beaanute oennaneetoetchouwer tee.-teiyK,oeicnonK hem met een gift van vyf Gouderyders, voorde Horoscooptrekking, en voltrok voor het uiterlyke zeer voldaan, ondertusfchen dat my by deondervindelyke uitkomst gebleeken is, dat deeze gedenkwaardige Voorzegging, flegts een jaar voor de bepaalde tyd, zyn volle beflag heeft gekreegen.
Men behoeft geen kosten te doen, ter vervaardiging van •
welpaslende Sleutels , voor net tweetal Merkwaardige trioroscoopen, die onder het Loopjaar 1793 voorkomen, en die men in het Eer(le (luk van de Ta iumph -Zaai, niet on> vermaaklyk beichreven vind; De onvrywillige Gevangen^ fchap van Ludeman, op een aanzienlyk en ongenoemd Landgoed, tusfchen Beverwyk en het Dorp Velzen, bewyst ten aanzien van het eerfte geval zeer klaar, hoe vast hy met
belang tot zyne Aftrologifche Voorzeggingen in zyn fchoe. nen geflooken heeft gehad, en terwyl ons de ouders van de jonge Dame, die de hoofd Perzonagie in deezr klucht lpeelde , my in vroeger tyd niet onbekend zyn geweest, heb ik my boven dien, verïcheide maaien, in zommige openbare plaatren in gezelfehap bevonden, met de Perzoon die onder het vermomd beroep van Dansmeester , de rol van tweede D 3 Mig-



C 30 )
Minnaar by die Dame bekleede: Niet minder getuigenis kan * dragen, aangaande de echtheid van het tweede if tal/rakende de Horoscooptrekking Van Karei Servaas op het ï&n^t d°°r Cen ^Y^noot van zynStn'
voormal ^dT?n gedaan-ls geworJen, naureiyk datde
*Hn " ™ gftrofven Voorzegging van onzen Ajtrologut, door zyn Vader in een verbeterhuis geplakt is
fehad! ' ZdfS aUlaaf Uit Wanh°°P verhangfn heeft
Het jaar 1794 levert een ruimer veld ter befoieffdins 00 maar ter zeiver tyd een ftof die meer verwondering; tSarf'
rfll 'W-,,ra*flletluni1 by additie of Xeèn§zak^'V00renS iÓ deeze Slsuiel daar
SSI'S ^sfi^Sffiinde
Heer Astrologist!
9i'n.A1S het/etal van aV in onze Aftrologifche kraam v««
S' Iwf^f^f^' dat ze °P aU^ Lotgevallen van » *Waerelds.baloopzonder onderfcheidwerken moet 12 „ zullen vvy Vertolkers der geheimen van het Ft n men », door de zekerheid van onfeilbaregevolgcrekiunierdTenen » te befluaen dat het jaartal van Anno /J4f weTkers I' he!ivmyIerbare ^ ee„getrokken,7^ hoeiee" " n!li i1 ren(l,:ld' beruclKe Wonderen op het To„ neel van de Waereld uitleveren zal; Ik wil u niet ze^en >, waieigentlyk de cou^a movendi hier van , uwe bffre „ ventheid in de Planeetbefchouwing kan u dat Xkkdvk „ doenradea: Mtar het geen my boven alle de^ed-ak» w.ard^den van het \m ,rft getrofven heeft, zyn
„ onder



C 31 )
„ onder anderen deeze beide zaken; Als voor eerst, dat „ een en twintig duizend Amerikanen, uit hun Vaderland „ als Bannelingen verdreven, haar in deeze Landen zullen ,, komen nederzetten: En een tweede, dat het byten der „ Dolle Honden, dit jaar overal zulke droevige voortgan„ gen fcheinen te zullen maken , dat het aan een en twintig „ duizend menfchen, flegts in eene Landftreek van Euro„ pa, het leven kosten zal."
Het kan zeer wel zamengaan , dat de twee onderfcheiden zaken in de bovenflaaude brief voorgefteld, en die beide tot het Aftrologisch getal van 21, aldaar bstrekkelyk worden gemaakt, als een natuurlyk gevolg van de Planeetwerking in het jaar 1794 zullen voorvallen, zonderdat den geleerde Starrebefchouwer, ten opzichten van zyne bygevoegde verklaring over andere zooten van gebeunenisfeti, welke uit het voorverhaalde Aflrologisch getal dat zelfde jaar ge« boren moesten worden, in het allerminste gefeild heeft gehad, gelyk zommige Aftrolog'sten misfchien verkeerdelyk begrypen; Het komt 'er derhaiven maar op aan, en dit moet de voornaame taak van onze Sleutel over deeze zoort van verhandeling eigentlyk bevatten , om te onderzoeken waar in het zoogenaamde Coup de Mditre of Meesterfluk beflaan zal, die het Wondertal van 21, geduurende den Loop van het jaar 1794, uitwerken moet? Doëïor Ludeman zegt pag:. 119, onder anderen, dat als dan de Vogel Phoenix voor da eerfte maal zedert de Schepping der Waereld hier te Lande zal worden gezien, en dat zyne verfcheiuing welke ai dagen zal duuren, de wederoprechting van den ouden bloei en welvaart , van alle de verloren of kwynende takken van negotie ten gevolg flaat te hebben: Dan ik ben niet zonden reden beducht, dat myn overleden vrind zoo in de tydrekening van die verfchyning, als in het land alwaar dezelve gefchieden zal, zig merkelyk bedrogen heeft gehad, nademaal de meeste Natuurkundigen van gedachten zyn, de de vogel Phoenix maar alle zeven Eeuwen, dat is alle zeven honderd jaren, en dat nog wel in geen ander Land dan alleen ■



C 3* )
leen in Egypten verfchynd, het ware nochtans wenfchelyk,"' dat indien onzen Mrologist, gelylc by veelen onderfteld word, hier by zinfpeeling op iemand van de Vorstelykheid gedoeld heeft gehad, om daar door het geluk vaneen zoortgelyke vogel Phoenix, ter bevordering der belangen van dit handeldryvend Land aanteduiden, dat (zeg ik) werkelyk zodanig een Nationaale vogel geboren was, of naderhand geboren wierd, welke den vervallen ftaat van den Zeevaart en Koophandel, door zyne onophoudelyke zorgen wederom mogt opbeuren , en onder de hooge vleugelen van zyne befcherming nemen, zonder daarom de overige Staatsbelangen van zyne onderhorige Departementen te verwaarloozen, of ten gevalle van dien onverfchillig te behandelen.
Al het geen den roemverdienende Ludeman, vervolgens in de Hemelzaalen van zyne Vrienden de Planeeten voor het jaar 1795 waargenomen heeft, en kortlyk beftaat in de affchafving der Colleelen, en de weder aanftelling der Pach-' ters zodanig als van ouds plaats heeft gehad, als mede in de invoering van een Porto Franco, hier te Lande zullen wy onaangeroert voor by gaan, om dat de ondervinding de waarhei\ of mogelykheid van dien best betoogen kan; On* dertusfchen dat de grootheid van zyne uitgeftrekte wetenfchap, ten opzichten van het ontzwachtelen zyner Kunst, geheimen voor het Schrikkeljaar 1795; in een helder daglicht word gefield, met belang tot de zeldzaame Hiroscooptrekking van Petronella Jacoba, waar by hy op eene onbegrype'yke wyze de avanturen voorzegt, van de Dochter vaneen eerstgeboren kind dat nog in de wieg lag, en hoe zeer toenmaal zig aangaande dit geval, geen de minste fchyn of fchaduwe van mogelykheid opdeed, heb ik door volzekere berichten verftaan, dat het op die tyd nog ongeboren kind alchansden Ouderdom van 13 jaren bereikt hebbende, tegenswoordig ergens in de tfabaurfchap van Lnden woonagüg is, zonder daarom te kunnen voorzien, hoedanig het met de Aftrologifche Voorzegging ten haaren opzichten verder aflopen .aal: Om echter een denkbeeld van den aart en omltandig-
heid



c 33 ;
heid deezer wonderJyken Horoscoop te geven, heb ik goedgevonden dezelve alhier woordelyk te plaatzen:
„ Den Aftrologist Johan Christophorus Lude„ man, verklaart uit de Nativiteidsfter van de jonse en „ nog mde wieg leggende Petronella Jacoba, „ ontdekt te hebben, dat haar in den jare ,7^, au dl „ eer He Huwelykstelg geboren zal worden, eén Dochter „ die m denjare 1796 oud zynde 21 jaren, na alvorens „ door een Edelman tegen haar wil en dank gefchaaki „ te zyn, dooreen opgevolgd Huuwelyk met den johaker. „ tot den ^ravinnefiaat geraken zal; Invoegen dat zy „ en haare Nakomelingen aanmerkelyke jchatten bezit* " a?' ènn fracbnêeIiaat voeren, en tot in het laaifte „ i\agejlachtm aanzien, luisterenvoorjpoedlevenzuhen.
aii^?auhet gCen myns bedunkens de kroon fpand, boven alle de Horoscooptrekkingen die Ludeman geduurende a6 iaren lang a s Aftrologist voorgekomen zyn, is geweest het veel gerucht verwekt hebbende geval van Jufvrouw Garediam die zoo wel als onzen Plaueetbefchou*er, door de geiykheid der wezenstrekken van geboren Drielingen, waar v,n twee gebroeders g.lyktydig haare Pretendenten wauren, bedrogen werden; Men behoeft de ontwikkeling van deeze proef Kundige en gedenkwaardige Horoscopen, niet ver te zoeken nog in twyfvel te trekken, nadien den uitflag van lanTen^de?^e fbeurtenisjvgrfcheide Steden vJpiolZt Z t a f °ver bekend is geraakc-' Onaangezien ken ?n £ fn-d bewys van'sMans kundigheid gebleeken, mde ontdekking van hec geheim der voorverbaalde Dr ehngen, waar van de laatste overgebleven, naderhand met de zuster van de overleden Jufvrouw Garediani geo?n h ' ZOUJlk nochtans ^n myn manier van denken , en aan de wetten der vrindfehap merkelyk te kort doen , indien ik met betrekk ng tot de Aftrologifche Kunst, van mvne veelwaardiffe vr nri ,,*r™,»«,v „„„ * luJne
m;„j„ . ,° . , *"~«»^s, ecu piueutuK aat vau s;een minder belang ln het trekken van den Horoscoop fchynt te



x 34 ;
wezen; Ik ben^genoodzaakt van kortheidshalven, over dit bek orlyk tafvereel, het welk eigentlyk de Jalouzy of Minnenyd ten voorwerp heeft, zonder gebruikmaking van welpasfende aanmerkingen heen te ftappeft, dan de bewonderde denkwyze van Doftor Ludeman, zelfs over de fchadelykheid en gevaarlykheid der Jalouzy, in het ftuk van Liefdehandel aangetoond, zoo wel als het drietal Horoscopen daar toe betrekkelyk, verrukken my te veel om 'er geen melding van temaken: Wat het eerfte betreft, zoo merkt hy pag: 132 over dit onderwerp in zonderheid aan. Dat men niet moet begrypen dat hy de oorzaken van allerlei gevallen, van Minnenyd zonder uitzondering, voor onwettig,;en veel minder voor misdadig uitkryten wil, als zig volmaakt overtuigd houdende dat veele derzei ve gansch onvrywillig zyn,en haare geboorte uit zuivere bronnen van liefde ontleenen; Maar dit belet daarom niet, (zegt hy,) dat de beftorraieg der Jalouzy, voor zoo veel zy Minnenyd genoemd kan worden, eene zeer gevaarlyke harstocht is, die men in zyne allereerste beginzelen, door de gezonde reeden zoo lang iemand daarvoor vatbaar is behoord te beftreiden, om dat wanneer dit doodelyk vergift van Minnenyd, al re diepe indrukzelen in het hart gemaakt heeft, zy naderhand niet gemakkelyk te ontwortelen valt, en doorgaands hoe onmisdadig de bewegende oorzaak daar van ook mag fchynen, altydin haare gevolgen met kwaade oogmetken meer of min verzeld gaat, en dus wel degelyk aftekeuren is: Om dit zonderling'geval, het welk tot die welberedeneerde aanmerking, over de gevaarlykheid van de Minnenyd gelegentheid gegeven heeft, rechtzinnig te beoordeelen, diend men noodzakelyk gade te flaan, de drie ingewikkelde Horoscopen, welke pag: 137 voorkomen, en flegts deeze weinige regels bevatten:
„ Als Angellka wat minder Jaloers, Emelius wat minder „ Oaftandvastig, en Jetje wat minder verliefd was, „ zouden zy alle drie een gelukkig levenslot te wagten „ hebban; Maar door dezamenkoppeling van elkanders Hoofdgebreken, zal dit drietal Per zonen de bewer-
„ kers



C 35 )
„ ker« van hunne eigen ongelukken zyn: Zoo dat „ Angelika, door verregaande Minnenyd vervoert, „ haare Levensdagen ia een kwynende ftaat zal llyten, de trouwloosheid van Emellus ten haaren op • „ zichten loon na werken zal krygen, en het verliefd „ Jetje het Slachtoffer van de Min zal worden."
Na dat den Starrekundige wonderman van onzen tyd, onder de kluchtige nieuwigheden van het jaar £797, de Lofwaardige uitvinding rakende het beproefd Geneesmiddel voor de Jalouzy of Miu&smd, van pag: 139, tot 141, aan de hand gegeven had , ftapt hy al verder over tot zyne Aiirologifche Waarnemingen, belangende de twee laatfte Eeuwjaren van 1798 en 1799, welke het Eeuwperk dat wy bekeven ftaan te befluiten; Onder de Voorzeggingen die tot het eerstgemelde jaar behooren, zoude op d.e voorfpraak van een Jonge en overbekorelyke Dame, die veel invloed op het hart van zeker Vorst ftond te verkrygen, alle Militaire en Burgerlyke Gevangen zonder onderfcheid van Perzonen hunne Vryheid bekomen, zodanig dat alle de Gevangenhuizen hier te Lande, op den Verjaardag van dien Vorst ontÜooten zullen worden: Desgelyks zal volgens zyne Prognosticatie, te midden van het zelve jaar 1798, door bewerking van bedreven Staatsmannen, in zommige Landen van Europa een Duivenpostery worden opgericht, ten einde door middel van makke en daar toe geleerde Duiven, brievevan aangelegentheid tot zelfs buiten 'sLands aftevaardigen, met zulk een weèrgaloozen uitflag voor de Kabinetgeheimen, die de doorlleepenlte Staatkunde verbazen zal, en waarlylc deeze beide ongehoorde Voorzeggingen behoeft niemand te verwonderen, als men de vervulling daar van zien zal, vermits 'er nog in het een, nog in het andere, eenige onmoogelykheid opgeilooten lyt; Maar ten aanzien van de voorzegkundige verklaring met opzicht tot het jaar 1799, die het noodlot van Batavia, de Hoofdfhd van Java raakt, zulks zoude voorzeker vry meer nadenken 'kunnen veroorzaaken, en ik zwyg er voorbedachtelyk van, eensE 2 deels



deels om dat men de omftandigheden daar van, breedvoerig in het befluit van het Eerfte ftuk der Triumph-Zaal vinden kan, en ten anderen om dat ik geen Sleutel voorhanden heb, die op dit Kunstflot past, zoo dat men de ontknoping deezer voorfpellende Gebeurtenis, geduurende den loop van het laatste Eeuwjaar eerst te verwachten heeft.
Om nu zichtbaarlyk te betoonen dat het ganfche zamenftel van Aftrologifche Voorzeggingen, vervat in her Eerfte fiuk van de opgenoemde Triumph-Zaal, niet alleen door Doctor Ludeman befchreven, en dus onwraakbaar echt zyn, maar boven dien voor den eersten Augustus des jaar 1787, een tyd waarin nog geen Staaisomwentelingen gebeurd waren, het licht hebben gezien, zal men alhier tot meerder bewys van die echtheid doen volgen een Letterlyk affchrift van hetNA-BsRicHT, agter het Eerfte ftuk van het genoemde werk geplaatst, houdende hoofdzakelyk het volgende: „ Tot dus verre gaan de Aftrologifche Voorzeg. „ gingen van den Grooten Ludeman, voor zoo veel de „ tegenwoordige Eeuw betreft, en waar van dit gedeelte „ het Eerste Stuk uitmaakt; Het Tweede Stuk „ van zyn Triumph-Zaal, dat met de Negentiende Eeuw „ zyn aanvang neemt, en in derzelver tydperkverhandelin» „ gen vry uitgebreider zal wezen, dan het Eerfte ftuk isbe. „ reids ter Drukpersfe gelegt, en zal binnen zes weken of ,, vroeger, desgelyks het licht zien. Men zal het misfchien „ heel ongefchikt vinden dat dit werk niet volledig, enjuist„ in twee aparte ftukken zoo kort op eikanderen volgende, „ uitkomt; Maar men gelieft te begrypen, dat hoe zeer wy a, in hoedanigheid van Uitgeever onverplicht zyn daarvan aan „ iemand rekenfchap te geven, wy ons nochtans in de nood„ zakelykheid bevinden om te moeten verklaren, dat ten 5> opzichten van de uitgave van dit geestryk en al bevattend „ zamenftel, van's Vlans voorzegkunde, wy ons beftipte„ lyk hebben moeten binden, aan het geen hy by handfchrift » gevonden onder zyne begraven papieren, uitdrukkelyk ., bevolen had, en volgens welke flegts de Voorzeggingen die deeze Eeuw betrofven, voor den eerften Augustus
„ des



C 37 )
„ des jaars 1787, Waereldkundig moeste gemaakt worden. ,• Om dat zegt hy) uit de aanecnfchakelingder gedenkwaar„ dine Gebeurtenis/en, die als dun na zyn begrip bier ts „ Lande plaats zouden hebben, ly voorraad best te êeftuiten „ zoude vallen, op hoedanige gronden van waarfcbynelykheid » hy het zevental zyner uitgekipte Voorzeggingen, voor het
opvolgende Wonderjaar 1788 gebouwd had.
Ik zoude met vermaak wel onaangemerkt willen voorby gaan, de voortrefvelyke Groetplicht, welke den gadelooze Aftrologist Lu du man by den aanvang van het tweede ftuk zyner T-u Wjmph-ZaA l, of Nieuwe Spiegel der Waereld, plechtig aan de Negentiende Eeuw gedaan heeft gehad, aangezien men in een volilrekte zin juist uiet zeggen kan, dat deeze bemerkenswaardige Groetplicht, eenige zamenhang of overeenkomst met zyne Planeetkundige waar. nemingen zouden fchynen te hebben; Ongeacht dit denkbeeld, word ik noodzaaklyk gedrongen van zommigedaar in voorkomende bloemen, uit dien zinstreelende Lusthof te fteelen, uit aanmerking dat zy een ryke ltof tot overdenking aan bedaarde verftanden opleveren kan: Onder meer andere zaaken betoogd hy als Aftrologist in dit Meesterftuk van zyn pen, dat hoe zeer alle de voorige Eeuwen gedenkwaardige byzonderheden op het Schouwburg van de Waereld hebben vertoont gehad, ja dat ondanks de laatst afgelopen agtiende Eeuw, met recht voor een honderdjarig Toneel der tVüraculen kon doorgaan, nochtans de Negentiende Eeuw boven alle de vorige, den prys in zeldzame gebeurtenisfen zoude wegdragen; Oudertusfchen voegd hy. 'er met een verbaasde volzekerheid al voorzeggende by., dat 'er na de laatsgenoemde Eeuw geene tyden, waerelden, nog gewrochten meer zullen gevonden worden, welke de opéénftapeling van de Waereldlingen wisfelvalligheden in haaren fchoot voortgekweekt, kunnen beoordeelen, veel minderde Nagalmsklank daarvan tot een laater Nakome-»
lingfehap zouden overbrengen: Geluk dan doorlachte
Eeuw, befluit Ludeman zyn zoogenaamde Groetsplicht, Geluk dan met de nooit gebeurde Zegenpraal, dat E 3.. gy*



C 3» )
gy de gelutyea en ongelukken der Stervelingen zult doen eindigen. Ik heb my bilïyk moeten verwonderen over de ftoute taal, die myn overleden vrind in dit opzicht gevoerd heeft gehad, in de eerste plaats om dat ik begreep dat hy hier mede de volleindiging der Waereld, of het laatfte der Da<ren bedoelde , en in de tweede plaats, om dat ik by ondervinding wist, dat onzen Hooggeroemden Planeetbefchouwer gelyk hy menigmaal in zyne Aftrologifche werken verklaard heeft gehad • nimmer in de ondoorgrondelyke verborgentheden van het Opperwezen, door de beoefvening van zyn Kunst heeft willen indringen; Vermoedelyk is Ludeman op het voetfpoor van zommige vermeetele Beoordelaars in het veikeerd begrip gevallen, dat de Waereld , gerekend van haare Schepping, zes duizend jaren in wezen blyven moesr namelyk 2000 jaren voor de wet, 2000 andere jaren onder de wet, en 2000 gelyke jaren na de wet, of na de komst van den Heiland, maar deeze feilbaare tydrekening kan volgens myne gedachten geen fteek houden, en het denkbeeld daar van, heeft my nooit kunnen behagen, alleen om die reden dat men nergens in de gewyde fchriften, zodanige bepaling van het vergaan der Waereld, na verloop van zes duizend jaren, zedert de Schepp ng iets aangetekend vind en derhalven dat in het oiiderftekie geval, zyne Voorzei ing op losle fchroeven zoude Meunen. °3
JNa zulk een kleine uitftap uit reden van noodzaaklykheid gedaan te hebben, begeef ik my wilvaardig tot de 'bewonderde ontdekking, en daarop gevolgde kunstige uitvinding van onzen Planeeten Gunsteling, rakende de Circumvillalie Htorpypen, waarmede hy het Tweede Stuk van zyn werk, en ter zeiver tyd zyn Voorzegkundige verhandeling over de gebeurtenisfen van het Schrikkeljaar 1800 begintMet dat oogmerk zal het niet ongefchikt zyn, tot beter bevatbaarheid van dien, alhier een verklaring te befchry. ven, van den aart en het vernufug gebruik van dit Asurologisch Werktuig te fchetzen, op die wyze als het door den Starrekundige Uitvinder pag: 145, konelyk gedaan isAgtervolgens het zelve worden de Circumvillatie Hoorpy'.
pen



C 39 )
pen, by wyze van Correspondeerende Windpomp]es, in een Schoorfteen van een kamer geplaatst, door middel van welke men alles duidelyk hooren kan, wat 'er niet alleen in de andere vertrekken van het huis dat men bewoond, of daar men zig bevind, maar cok wat 'er in de Appartementen der naast aangrenzende Buurhuizen gefprooken word, of by geruchtverwekkende bewegingen aldaar omgaat, en na die beknopte verklaring van dit ontdekt kunst werktuig aanvankelyk gegeven te hebben , laat onzen geleerden Astrologist daarop deeze befluitende aanmerking volgen, welke my voorkomt als niet minder onaartig dan bedenkelyk zynde, eenige oplettentheid by fchrandere geesten te verdienen ; —— De proef neeming (zegthyji waarvan de Planeeten my verbieden opening te geeyen, tot zyne volmaaktheid gebracht hebbende, zal ik'er drie aartige daar toe betrekkelyke Horoscopen van gaan befchryvon, waarvan het verhaal denkelyk vermaaken zal! Hoedanige drie onderfcheiden gevallen van Horoscooptrekkingen, volgens het Schildery dat 'er Doétor Ludeman in zyn Triumph-Zaal van vertoond, en waarin het gebruik van de zoogenaamde CircumvUlatie Roorpypen met eene verwonderlyke goede uitflag gebleeken heeft gehad, in de eerste plaats, betreft de Perzoon van een ryke Houtkooper te Zaandam, wiens Huisvrouw zedert haar vroege jeuchd den naam kreeg van wat galant van aart te zyn, en die naderhand getrouwd zynde, Ha de mode van de groote Waereld, wel eens een Minnaar ter fluiks by het vallen van den avond, of zomtyds in het midden van de nacht, na de gelegentheid het toeliet, buiten weeten van haar Man gedoogde: Een gebeurtenis zoo overbekend by de meeste Zaardammcrs , dat zy geen gevaar loopt van enige tegenfpraak te zullen ontmoeten, behalven dat de wonderbaare omilandigheden van dien, menigmaalen door den overleden Houtkoper, die hier onder den verbloemden naam van Mirandor voorkomt, aan zyne vertrouwde Boezem Vrinden is verhaald geworden. De tweede proefneeming welke onzen Planeetbeichouwer van zyn Aftrologisch Kunstwerktuig, fchoon fchoorvoetende genomen'heeft, ge-
fchiede



C 40 )
fchiede met een weergaloos gevolg, ten opzichten van zeker Jonge en ongetrouwde Jufvrouw Appollomagnnmnd, zynde de eenigfte Dochter van een bemiddel! Koophandelaar der volkryke Stad Amfterdam, waarvan de ontwikkeling pag: 149, gevonden kan worden, en hoofdzakelyk behelsd dar Appollonia, ingevolge de geheime ontdekking van Ludeman door de Comptoirknegt van haaren Vader beflapen en bezwangerd zynde, vervolgens door middel van deeze vernuftige ontdekking met haar Pretendent, onder goedkeuring van haare Ouders kwam te trouwen; Het laatfte deezer drie gevallen, hoewel verfchillende in zyn zoort, bewyst ten klaarsten dat het den Ajirohgist volmaakt gelukt is, om door behulp van de Circumvillatie-Hoorpypenizts ongemeen teonderfcheppen, met belang tot een Bende Gaauwdieven, die in een Oorlogstyd voor Staatsfpionnen verfleeten wierden , en waarvan men het verhaal van de overwaardige byzonder.heden, volledig in dit Tweede Stuk van de TriumphZaal befchreeven vindt: Inmiddels dat my het aandenken aangaande de gelukkige en wei gehaagde proeve van dit zyn Aftrologisch werktuig, eene onophoudelykeftof tot overweging verfchaft, fchiet my toevallig eene opmerkelyke Historie van dien aart te binnen, waarvan door een dertigjarige tydsverloop my niets uit het geheugen ontfchooten is. De zaak daar het eigentlyk op aankomt, ontleende zyne allereerste geboorte uit de menigvuldige redenkavelingen, welke toenmaalen in meest alle befchaafde gezelfchappen, overliet gevaarlyk gebruik, en de onfeilbaare Wiskunst der zoogenoemde Orcumvillatie Hoorpypen plaats hadden; Een jong getrouwd Man , die onlangs een bejaarde Dame om haar fchatten ten Huuwelyk genomen had , en die zig juist op een avond in ons gezelkhap bevond, toen 'er over het uitgevonden Kunstwerktuig van Ludeman gefproken wierd, op het aanhooren van dien geen Meester over zyne driften blyvende; nam het ten laatften op zulk een hoogen toon, dat hy het gebruik van dit beproeft Inftrument voor onmooglyk, en den Uitvinder van het zelve rond uit voor een bedrieger verklaarde, dog terwyl zyn, daar by tegenwoordig zynde



C 41 )
Jaloers vrouwtje wist, wat vleesch zy in de kuip had, eit derhalven waarfchynelyk lont begon te ruiken, waarom haar jonge Man, die heimelyk een kamer Maitres onderhield, zoo heevig tegen het gebruik van de Cii cumvillatit Hoorpypen uitvoer, bedacht zy een list die haar wonder welgelukte: Zy ontbood Doétor Ludeman op haar kosten in haar Vaderltad, en met hem geraadpleegd hebbende over de wyze hoe zy best de bedekte Minnehandel van baar Man zoude kunnen onderfcheppen , wierd "er tu.fchen hen beiden béilooten, dat men om van naby zyne gangen te befpicden, het Aflrologisch Werktuig moest Hellen, aan of naast het Huis alwaar zyn Minnares gekamert was; Dit gefchiede vervolgens, na dat men alvorens een behoeftige BhkHager die het onderhuis betrok, daartoe onder toezegging van een mildadige belooning omgekocht had, en men ontdekte door middel van dien, alles wat men tot nog toe niet wist, en nochtans gaarne weten wilde: Het gevolg van deeze geruchtmakende zaak beltond daarin, dat het Overfpel op heeter daad ontdekt en bewezen zynde, niet lang daarna eene wettige Echtbrekingtusfchenhetgehiunvde paar voor viel, en de overfpeelige ftjan die zoo fterk tegen het gebruik van de Circumvillaiie Hoorpypen in de bres gesprongen was, by vonnis van den Rechter voor vyftig jaren uit den Lande wierd gebannen, onaangezien een Rechtsgeleerde van myn kennis, welke hem in dat Proces bediende , al zyn vlyt en kundigheid aanwende om hem van dit laatfte fchandaal vry te plyten.
Den Aftrologist Lüdeman na de drie voorverhaalde Horotkooptrekkirgen, betreklyk tot de ontdekking zyner Vircumvillatie Hoorpypen gedaan te hebben, begeert pag: 152 dat men hem uit infchikkelykheid vergunne, om het Groot Schouwtoneel van het jaar 1800, in zyne Luisterlyke Praalgewaaden te mogen vertonen, vermits het zevental zyner Luchtpatroneh hem geboden, dat hy ren nutte van het menschdom, dit bekoörlyk Tavereel van Aftrologifche Voorzeggingen volleedig, en zonder verbloeming fchetzen zoude; Men diend hem hier zelfs te hooren fpreeken, om te F ver-



C 42 )
verftaan waar hy heen wil, en zie hier hoedanig hy zig daar omtrent uitdrukt: „ Wel aan men moet ge-
hoorzamen, wy Aftrologisten zyn in ons beroep de wet„ ten der Planeeten, voor zoo veel de Voorzeggingen der „ Waereldfche zaken betrefven, onderworpen; Om vervol„ gens recht te doen, aan de gedachtenis van een Man die „ men in zyn Leven wegens zyne gadeloze kundigheden „ in de Aftrologie, als een eerste licht van onze Eeuw
waardeeren kon, verklaar ik ongedwongen van vol„ maaktelyk met hem zamen te ftemmen, aangaande de „ veelbeduidende waarnemingen, welke hy opzichtelyk „ het jaar 1800 gedaan heeft: —-— De groote Zunter„ bach myn nooit volprezen Leermeester, want hy ver„ diend genoemd te worden, was dan van begrip, dat „ geduurende dit Schrikkeljaar, nergens geen bloedvergie„ tingen, onderdrukkingen, of partyfchappen plaats zou„ den hebben; Dat er in Europa een derde gedeelte min„ der menfchen zouden fterven, en byna honderd en „ zestig duizend kinderen meerder geboren worden, dan „ gewoonlyk op andere jaren; Dat alle Rechtshangende za. „ ken over Burgerlyke verfchillen, in deeze Landen zon„ der Procesfen, en dus zonder gewysde van den Rech„ ter, in het vrindelyke zouden worden afgedaan; Dat „ de Koophandel en'de Zeevaart, in alle de vier Wae„ relddeelen niet alleen geene belemmering zullen ont„ moeten, maar meer dan ooit door gepaste maatregelen „ van aanmoediging tot eene bloeiryke Haat, onder meest „ alle befchaafde volkeren geraken zal. Dat al verder in „ "t jaar 1800, zeven nieuwe dog onbekende Landftree„ ken zouden worden ontdekt, en de Levensmiddelen „ tien maanden lang zoo dragelyk en goed koop zouden „ worden, dat den gemeenen man met de helfc van zyn „ dagelyks gewin, die hy van zyn ambagt of handwerk ,, bepaald, rykelyk kon befïaan." Wasrlyk ik verlang twaalf jaren ouder te zyn, om zulke gelukkige dagen te beleven, voornamelyk als in dat eerfte jaar van de Negentiende Eeuw, het zintuigelyk Proeffcbool, waarvan hypag:
»5*



( 43 )
154 gewag maakt, in deeze Landen plaats mogte vinden!
De Aftrologifche Voorzegging van het Starrekundig Orakei, gefchikt voor de drie Loop.aren iHoi, 1802, i8o^, begint met zulk een vervaarelyk gedruis, dat het my bv de naleezing in den eerflen opflag verfchrikt heeft gehad"; — De Lucht fchryft Ludeman, by wyze van inleiding, was zwart bewolkt, den Donder rolde door de Hemelzaalen heen , de Blixemftraalen verglaasden het Starregebouw in het Firmament, het gekraak der goudgeknêede Hagelfleenen vloog door de vier Elementen om ontlasting te zoeken, terwyl in het midden van de woedende Orkanen, de leglanste Triumphwagen, van myne Vrinden de Vla neeten, vlak voor de twaalf Hemelstekenen in den Zooi ak (lil (laan Keef'. Myn verHand fchoot te kort om te begrypen, wat deeze angstverwekkende vert ining te beduiden had, inzonderheid als ik daar tegen vergeleek, dat de Prognosticatien, rakende de drie voormelde Loopjaaren, doorvlochten moesten zyn met de befchryving van een viertal geheime Horoscopen, welke 111 de andere werken van onzen Aftrologist, toenmaal nog niet waereldkundig geraakt waren: Dan ik moest rasch myn onverftand en onkunde bekennen, toen my vervolgens onmiddelyk daarop in het oog fprong, het drietal aanmerkenswaardige Planeetontdekkingen, het onderwerp van dezelve Loopjaren uitmakende; Als voor eerst dat in het jaar 1801 , een Engelsch Vorst met- een Franfche Princes en een Fransch Prins met een Britfche Vorftin, als dan in Hu. welyk zouden treeden, en zodanige dubbelde Echtverbintenisfen, eene bloedige Oorlog in het Duitfche Ryk ten gevolg Hond te hebben, dat al verder in het opvolgende jaar 1802, alle.de Turkfche Roofnesten, door de kracht der wapenen verdelgt en met wortel en tak uitgeroeid zouden worden, en eindelyk in het jaar 1803, wie zou het kunnen droomen, roept Ludeman in een verrukking van geest uit' Het zoo lang gefoltert Amerika, in drie byzondere Koningryken zal worden gefplist: Als zulke Aftrologifche Voorzeggingen op zyn tyd haar volle beflag krygen, gelyk niet onmooglyk is, behoeft men dezelve voor geen StaatF 2 kun-



( 44 7
kundige Mirakelen uit te kryten, nademaal geduurende de tegenwoordige Eeuw , vry grooter en merkwaardige wonderen in de Staatsgefteltheid van de onderfcheiden Mogentheden van Europa , nu en dan gebeurd zyn, die een billyke verwondering zoo onder de tydgenooten als by de latere Nakomelingfchap konde verwekken.
Ik zal om redenen een diep ililzwygen houden, wegens het berucht geval, belangende Mevrouwe Antonia Serapbina, het geen onder het viertal der vermakelyke en tot nog toe onbekende Horoscopen, waarvan alhier in étTriumph~ Zaal melding word gemaakt begreepen is, en derhal ven liever verkiezen beknoptelyk aanteftippen, het kluchtig bedryf van onzen Haarburgfchen Planeetbelchouwer, ten op> zichten van den voorgewenden Afrikaanfchen Koning van Trankopoetala, die met zyn ganfche Hofftaat aan het huis van Ludeman, op een donkere Herfstavond, verfchynt, en door zyn Tolk zyne begeerte te kennen geeft, om zyn Horoscoop en die van zyn geheele Hofgezin door hem te doen trekken; Na dat den /iflrologht, de voolopige vraag met een grimlach aan den Tolk gedaan had, of Zyne Majefteit zich van een toereikende voorraad van Slaapmutzen had voorzien, want dat het wel tot diep in den morgenitond zoude aanlopen, eer zulk een groote boel Horoscopen getrokken waren, krygt h y daarop bevel om vooreerst die van den gewaanden Afrikaanfchen Vorst te trekken, en ontdekte uit zyne Planeetkundige bevindingen, op een volklaare grond, dat de zogenoemde Koning van Trankopoetala een Dansmeester van zyn beroep moest zyn, waarvan hy vervolgens aan den Tolk een kort verflag ;doet: Foei! antwoorde deeze met een ftemmige tronie, Gy behoorde u te fcbaamen Heer Ludeman, zulk een boonende taal is voor een Forst een foort van afront, die bekwaam was één Oorlogsverklaring tegen de Republiek te veroorzaken! Dan het fraaiste van deeze Historie beftaat in het geestryk weder antwoord, het welk Docr.or Ludeman daar op geeft; ■
Ik kan het niet gebeteren, (hernam hy) al vielen erhon„ derd Oorlogsverklaringen over, ü moet fpreeken zoo als



( 45 )
ik uit de Planeetlopen bevinde, dat de lotgevallen van " iemand zullen zyn, en volgens myne Aftrologifche be' vinding, kunt gy uit mynen naam viymoedig aan Zyno " Majefteit zeggen, dat hy een Dansmeester van zyn be5> roep is, dat hy verkeerins maakt, over een van de te' genwoordig zynde Dametjes, en dat terwyl hy tog vol-
ïlrekt een Koning wil zyn, hy de edelmoedigheid heeft ' van my Koninglyk te betaalen." Men was genoodzaakt door dien zuuren Appel heen te byten , dog terwyl de ganfche Koninglyke Hofftoet van den gewaanden Afrikaanfchen Prins, met malkanderen geen 25 Ducaten, volgens de afvraage van Ludeman,kor\de uitmaken, llootmen wegens de gedaane Horoscooptrekking een verdrag voordo Guldens,'waar voor een Goud Horlogie in pand gelaten wierd, tot zoo lang de betaaling daar van zoude volgen, het geen op de bepaalde tyd gefchied zynde, aan dit vrolyk gezelfchap waarfchynelyk de lust benam, om voortaan zoortgelyke kluchten meer met Aftrologisten aantevangen; Ondertusfchen diend men zig niet te verbeeldendat die gebeurtenis uit eene opgeraapte Romangefchiedenis ontleend is, want behalven dat de Dansmeester, van Wylen Mevrouwe de Prinfesfe Carolinasva Orange, Gemalinne van den Vorst van Wylburg,. die de hoofdrol van deeze klucht gefpeeld heeft gehad, en daarom geduurende zyn leven , de bynaam van Koning van, Trankopoetala behield, wel verre van zulks te ontkennen de waarheid van dien verfcheide maaien aan zommige zyner vertrouwde Vrinden beleeden heeft, zoo heb ik de echtheid van dit geval uit de mond van myn overleden vrind, on.gevaar een jaar na dat het gebeurd was, als zodanig moeten erkennen.
Hoe aanmerkelyk de Horoscopen van de twee vermomde: Studenten zyn, dewelke zig in het gewaad van Bootsgezellen aan Ludeman vertoonden, en die beide op zekere Jonge Juffrouw Louifa verliefd, haar geen van beide ten Huwelyk. ▼erkrygen, maar ieder van hen volgens de Prognosticatie vaa onzen Aftrologist, met een zuster van Louifa naderhand komen te trouwen, houde ik .nochtans de Horoscoop van F 3 0*>



( 40* )
Ofepyliegtr vm meer.aanbelang, en van welke da verklaring best kan worden opgemiakt, uit de aanfpraak door de genoemde Veenboer voor hit trekken van zyn Horoscoop bv
die gelegentheid gedaan; „ Luisterd groote Tover-
„ doétor Ludima-t eens, wat my onderdaags gebeurd is, „ zeide Osfenvlieger vervolgens al zuchtende: Ik had boven „ de gewone winsten van myn Turf bouw, over agtien „ maanden geleden, door het aankoopen van eenige mor„ gen allerbest Veen'and, dat ik weder aaneen ander ver„ kogthad 500 goude Ryders gewonnen, zonder dat 'er „ iemand van myn huisgezin de tucht van gekregen had; „. Dat geli in een verzegelde lak gedaan, had ik op een „ donkere avond aan myn huis gedragen, en in een klein „ koitertje gefloten, wel bewust dat het door niemand be„ merkt waare geworden: Een maand daarna bevond ik „ het koffertje nog wel ordentelyk toegeflooten, maar de 500 Ryders daar uit geftoolen te zyn." De uitkomst van die gedenkwaardige Horoscooptrekking in dit zonderling geval plaats gehad hebbende, heeft oogfchynelyk doen zien invoegen als op pag; 166, de ontknoping daarvan geboek. itaafd ftaat, dat den kundigen Planeetbefchouwer in zvne Voorzegging niet misgetast heeft, en dat de Huisvrouw van den Veenboer Qjjenvlièger, de onfchuldige oorzaak van de vermeende diefftal is geweest, op een wyze als aldaar breeder verhaald word; is wil geen ogenblik in beraad itaan, van te onderdellen, dat het drietal der verdere Astrologifche Voorzeggingen, rakende de Loopjaren 1801, 180aen i8o|, onfeilbaar gegrond kan zyn, namelyk dat de Mans en Vrouwen Kloosters in Europa zullen worden afgefchaft, dat de Kwakzalvery der geleertheid, door een nieuwe dog lofverdienende ftudie zal vervangen, en datgelyktydig het Ryk van Poolen van Meester verwisfelen, en dus een verkiesbaar Koningryk zal worden, aangezien alle deeze Aftrologifche vooruitzichten my meer waarfchynelyk dan onmooglyk voorkomen: Dog het baard by my veel bedenking, in hoedanig gezichtpunt men de navolgende Starrekunuige waarneerning, voor zoo veel het laatstgemelde



( 47 )
jaar 1803 betreft, en die door een der Kunstgenooten en beste Vertrouwelingen van myn overleden vrind, aan hem toegezonden wierd, behoord te befchouwen, terwyl men daarby onder anderen deeze nadrukkelyke waarfchouwing
vervat vind; ,, Gedenkt waarde Vrind, dat het
„ jaar 1803 merkwaardig zal zyn, door de bedryven van „ een onverzaagde Vrouw, die als een Waerelddwingfter aan het Hoofd van een Heirleger van driemaal tachentig „ duizend wel gewapende Krygsknegten, twee Waereld„ deelen in opfchudding zal brengen, en let op de ge: „ volgen, welke daaruit zullen fpruiten/'
Hoe wel ik rondborftig verklaren moet, geen jota van de Aftrologifche Vuurvlam, waarvan de Verhandeling voor het .Schrikkeljaar 1804, onder N°. XX. pag: 168 en 169, gevonden word, te kunnen begrypen, dien ik echter hier ter plaatze, een noodzaaklyk gebruik van myn Sleutel te maken, met opzicht tot een voorzegkundige gebeurtenis, die, zoo ik my niet bedrieg, hier te Lande t'huis hoord, en door het wonderlyk beloop van zaken, zedert korten tyd in dit Gemeenebest voorgevallen, wel waardig is dezelve ter beoordeeling van den Leezer overtelaaten; Dus hoord men Ludeman by wyze van een gefchiedverhaal, dat nog ongebeurd was, dog waarvan hy naderhand het aanftaande Tydperk voor, of omtrent het Wonderjaar 1788 bepaald, met een volflagen zekerheid (iaande houden, het geen hier volgen zal: „ Een zoortgely
„ ke Aftrologifche Vuurvlam ontfchakelde zig in een an„ dere gelegentheid, by het trekken van de Horoscoop, „ van eene aanzjenlyke en niet min volgeestige Dame , ,, welke het Planeet Compas duidelyk aantoonde, aan Koninglyken bloede vermaagfchapt te zyn; Ik Hond opgetogen van verwondering, toen de vuurvlammende „ Geestkunde my het fpoor aanwees tot de ontwikkeling j, van het Geheim, dat deeze ondernemende Dame van „ geboorte een Princes was, die uit teerhartigheid voor haaren Gemaal, en ter bevordering zyner ond'ermynde oogmerken van het Oosten na het Westtn, en van het
„ Zul*



C W )
Zuiden na het Noordeu reisde, dog in het midden van ,y haare veel gewaagde Reistochten, door de waakzaam-
heid van haare Tegenftreveren geftremt, aangehouden „ en gedwarsboomd zoude worden, in een tyd dat de „ volkst wisten nog niet aan het bedairen zouden wezen: Daar
haperde niet veel aan, zeggen myne Vrienden de Pla„ neeten, of deeze geruchtmakende Gebeurtenis, zoude
eene bloedige Oorlog tusfchen verfcheide ontzachelyke „ Mogentheden verwekt gehad hebben."
Alle de Horoscopen, betrefvende de Aftrologifche Droomen, en andere opmerkelyke verhaalen, welke onder de drie Loopjaren 1805, 1806 en 1807 behorende, zal ik wegens de bepaaldheid van myn bellek hier opzettelyk overflaan, om van de voornaame zaken onder dezelve Jaartallen begreepen zynde, een ruimer verklaring te kunnen geven; Aldus voorzegt Ludeman., om tot voorbeelden van gewicht over te gaan, Dat de zes laatfte maanden van bat jaar 1805, onder alle de Christen volkeren van Europa, zonder onder jcheid, het drinken van allerlei ziorten van Wynen en gedistilleerde Wateren, gelyk ook het hertrouwen van Weduwe Vrouwen fcherpelyk zullen worden verboden, om redenen (zegt hy) welks zyne Vrinden de Planeeten hem gebieden voor als nog te verzwygen: Behoudens dealgemeene erkende kundigheid van een vrind, die ik altyd grootelyk gewaardeerd heb, komt my de uitvoering van het een als het andereniet alleen onwaarfchynelyk maar zelfs geheel onmooglyk vooj, wanc behalven dat het eerfte tot ondergang en bederf van die Takken van Negotie zoude verftrekken, waaruit een talryke menigte van menfchen haarbeftaan en broodwinning moeten haaien, zoo zoude boven dien verfcheide Perzonen het zy uit hoofde van haare Temperamenten, of het zy uit hoofde van haare zwaare arbeid of geestberoep, door het gemis van het matig gebruik der Wyn en fterke Dranken, noodzakelyk ,in een zoort van verzwakking en geestloos, heid vervallen, die vry erger in haare voortduurende gevolgen dan de dronkenfchap te fchroomen zouden zyn, maar het geen ten opzichten van het hertrouwen der Weduwen,
voor-



C 49 *)
voornamelyk moet worden befchouwd, is dat, indien een verbod daar omtrent al eens plaats konde grypen, zulks ten aanzien van jonge Weduwen, aanleidingtot menigvuldige ongebondentheden en een onkuifche Levenswyze zoude kun nen geven, zonder nog de natuuriyke voorrechten die het menschdom toekomen te doen gelden, volgens welke den Huwelyken Haat voor allerlei vrye Perzonen van de beide Sexe open ftaat, als zynde een zoort van aangeboren Vryheid, die aan het ganfche Menichelyke geflacht uitgezonden Krankzinnige, voor een onbetwistbaar recht word gehouden: Ik zonde daarom niet vervreemd zyn in hec denkbeeld te vallen , van zommige bedaarde Landsvaderen, om aan Weduwen, die boven de jaren en proefkundig onbekwaam tot de voorteeling zyn, het aangaan van een tweede of derde Huwelyk te verbieden, om reden dat zy voor zoo veel het oogmerk of de inftellittg van den Trouwftaat belangd, voMrektelyk onnutte, ja zelfs fchadelyke Meubelen in de menfchefyke Maatfchnppy geworden zyn, vermits eeii Jongman, met zodanig een boven de jaren zynde Weduwe trouwende, daar door de Nakomelingfchap van een LNageflacht berooft, die misfehien tusfehen hem en een Echtge- noot tot de voorteeling bekwaam zynde, anders plaats zou. de gehad hebben.
Na deeze taak afgehandeld te hebben, begeef ik my tot de Allrologifche Voorzegging die het jaar 1806 betrefven, en waar van Dodor Ludeman volmondig getuigd, hoe onder anderen als iets merkwaardigs kon worden befchouwd , Dat op het fpoor eener ah dan nieuw b-gevoèrde Moode, di pracht eu kostbaare Gelduerfpillingen, ten aanzien van Mannelyke en Frouwelyke Pronkgewa idért, zodanig beteugeld > en in ongebruik geraken zal, dat niet alleen het eervjaardig Burger fchap, maar hy zonder Per zonen van de groote IVae* reld hen ah om ftryd bevlytigen zullen; om eenvoudig enne-' der tg gekleed te gaan; Dan het geen (vervolgt hy) als een meer opmerkelyke zaak, den omloop van dit jaar by uttne> mentbeid verluisteren moet, is bet groot ontwerp dat op de baan gebracht zal worden, en eigemlyk hierop uitlopen zal.'
G om



C 5<* )
om de langwyliijiüd der Procesfen hier te LanJe, doir wel voor ziens mzatregelen van de Hoige Overigheid afteftnyden, aan ongelukkige en behoeftige Weduwen en Weeskind-ren, een fpoeïiger recht te verfchafoen, als meede om voortaan aan de Utimineele Rechtsgedingen niet willekeurig, maar na d& letter van de voetten door de Rechters te doen beoordeelen: lk moet gulhartig bekennen, dit zoo my ooit een tavereel ter verbetering van de zedelyke deuchien en gebruiken bekoord heeft gehad, het waarlyk deeze beide onfchatbare Voorzeggingen zyn geweest, ja dit ik wegens de onwaardeerbare nuttigheid, die daaruit voor de Burgerlyke Maatfchappy moet voortvloeien, in zulk eene onuitfpreekelyk verrukking geraakt ben, dat ik wenschte in dien deeze ttweeledige Prognosticatie zyne vervulling verkreeg, dat myne agter Kindskinderen in dat gelukkig jaar geboren wierden, niet alleen uit aanmerking dat het misbruik van de pracht en pronkgewaaden, verfcheiden fatzoenelyke Huisgezinnen van het middelbaar Burgerfchap bederft, en veeltydsin den grond boord, maar voornamelyk ter oorzaak dat de langduurigheid der Procesfen, voor een zoort van invreetende kanker kan worden gehouden, welke de Schapen van haare wol berooft, en de grypende Wolven vet mest; In de laatfte plaats gelust het onzen Aftrologist, aangaande het Loopjaar 1807,. inet een volzekere grond van verwachting te Voarzeggen, Dat men oogfcbynelyk ongemeens gistingen by de Keurvorften van het Duitfche Ryk bef peur en zal, wegens de " voor/lag die denkelyk destyds by zommige van ben geen invloed zal vinden, namelyk om de Hooge Waardigheid vanRoomsch Keizer, nu in het vervolg Erfelyk te verklaren: Maar gedoog groote Planeetbefchouwer, dat zonder uwe asch te willen ontrusten, ja zonder my de Eernaam van Aftrologist aantematigan, ik myn beste goed voor een halve Huiver geven wil, dog wat zeg ik daar! Zou ik my niet vergist hebben? Wel hoe zyn er in onze dagen geen gcooter Mirakelen gebaurd, al was het flegts in Zweeden.
Niets zou my bewogen hebben om van myn Sleutel gebruik te maken, ten opzichten van de Aftrologifche verban-



C 5i )
deling over het Schrikkeljaar 1808, als vertonende de Tritwiph - Boog van Concordantie, wegens het geklank der zeven onderfcheiden Planeetbazuinen, dat my toefchyntvan weinig belang te zyn, indien de befluitende aanmerking nopens deeze weinig beduidende ftoffen my niet getrof ven had, en ter gelegentheid van welke men den RoemruchtigenPla- neetonderzoeker aldus woordelyk hoord fpreeken; ■ < Het geheugd my in het jaar 1724, wanneer volgens de order destyds een Triump/i - Boog van Concordantie, op •
• gerecht wierd, en het geklank der zeven Planeet Bazuinen , zig onderfcheidendyk deed horen, Aftrologüche Waar-
nemingen te hebben bygewoont, welke alle denkbeelden te boven gingen, gelyk by voorbeeld dat geduurende het , jaar, dat de Concordantie tusïchen de Planeeten duuren „ moest, het op een Frydag niet zoude regenen, en dat „ verder allerlei ondernemingen hoe genaamd, die op een
• Frydag gedaan wierden, gelukkige uitdagen zoudenhebben, zoo als ik bevonden hebba dat ook nimmer in dat
„ jaar gefe'lt heeft: lk ben daarom van gedachaen, datalie ,, deeze dingen, inzonderheid in het Schrikkeljaar 1808, , weder plaats grypen znllen." Het is onnodig aangaande deeze Aftrologifche Wiskunst eenig bewyste vragen, tenzy men volfttekt onweetende was, van het geen de TritmphBoog van Concordantie, met opzicht tot de Doorluchtige Perzoon, van wylen den Érfftadhouder Prins Willem de Nde uitgewerkt heeft gehad; Was het niet op een Frydag dat hy geboren wierd ? Was het niet op een Frydag dat hy met de Kroon Priufesfe Anna in Huwelyk trad? Was het niet op een Frydag dat hy eerst in Zeeland, en vervolgens in alle andere Provinciën tot Stadhouder van de Unie aangefteld wierd? Was het niet op een Frydag dn het Stadhoud'erfchap by de algemeene Staaten erfelyk verklaard is geworden? Was het niet op een Fryd'ig dat deezen goedhaftigen Vorst, die door de grootheid van zyn verftand en de beminnelykheid van zyne hoedanigheden rechtmatig betreurd wiefd", den laatftenadern uitblies? Was het éindelyk niet op een Frydag dat dit Vorftelyk Pronk juweel, of lieG 2 ver



( 5» )
ver 's Volks oogappel, met een plechtige Lykftaatie , dieik zelfs als Ufficier bygewoond hebbe, ter aarde wieid bellek! ? Zie daar de gronden waarop Ludeman, welke alle deeze gebeurtenisfen beleeft heeft, misfchien de gevolgtrekking van zyne Voorzegging, rakende teTriumph-Boog van Concordantie gebouwd heeft gehad.
Ondertusfchen bevalt my meer de Kunst en Vliegwerken , die onzen nooit volpreezen Aftrologist, met betrek • king tot de drie Loopjaren 1809, 1810 en 1811, aanhaald; alvorens daar iets van te zeggen , zal ik my van zyn eigen nitdrukkingen bediene; ■ „ Het zyn;begind hy; de „ Aftrologifche Voorzeggingen, voor de drie Loopjaren „ 180;, 18,0 en 18.1, waar omtrent myn Kunst en Fiieg„ werk nog eenigzins in aanmerking komen kan; Ik behoef ,, uit de Goudmynen der /Jftrologie niet optegraven, de ge„ heime ontdekkingen dieik hier over Waereldknndig maken „ wil: Het zyn flegts de vooroordeelen, of liever onze „ eigen overhellende hartsneigingen, welke onze manier „ van denken beflisfchen, aangaande het vertrouwen dat „ wy verkiezen te ftellen in de waarheid of onwaarheid, „ van wonderbare dingen die nog gebeureu moeten. Daar „ zullen onder de nieuwe Eeuwelingen waarlchynelyk men„ fchen genoeg gevonden worden, die uit grillige wanbe„ grippen weigeren zullen geloof te flaan, aan het geen er „ m het jaar 1809 voorvallen zal, voor en al eer zy by „ ondervinding zien, dat ik thans zoo door Kunst en Vlieg„ werk, dan door Planeetkundige navorfchingen, weet te „ voorzeggen; Honderd jaren te vooren, namelykhet jaar
*7°9 geheugen nog menigte onzer Tydgenoten, welke „ een vervaarlyke ftrenge winter men toenmaals beleeft „ heeft gehad, zoo dat zy na het gevoelen van zommige „ Natuurkundige, de harde winter desjaars 1740 inftreng„ heid van vorst te boven is gegaan, maar by tegenftelling ,, zal de wintermaanden van het jaar 1809 in warmte, ja „ in ongemeene hitte, de zomer gelyk zyn, zodanig dat dit jaar een dubbeld Zomerfaizoen uitleverende, de boom „ en veldgewasfchen ook tweemaal vruchten voortbrengen
po ZUl-



C 53 )
„ zullen; Door Aftrologifche Kunst en Vliegwerk, meen ik als van verre te kunnen befchouwen , een zeker be„ wondert Konstftuk, dat in het jaar itfio of aan de ver;, getehheid ontrukt, of als dan nieuw uitgevonden zalwor„ den, te weeten om een Stad of Dorp, door middel van „ een paar douzyn hondert wielen, van de eene hoek van „ het Land na het andere te kunnen verplaatzen; En wat „ behoef ik meer van het jaar 1811 te voorzeggen, dan „ dat in de maand January geduurende elf dagen en nach„ ten zulke zwaare misten , in het zuidelyk deel van Eu„ rttpa zullen plaats hebben , als by menfchen geheugen „ nooit beleeft, is met dat gevolg dat niemand by dag en nacht „ zonder gevaar de ftraaten zal kunnen betreden, en ver„ volgens daardoor in de zomertyd de Rotkoortzen fterk „ woeden zullen." Ik geloof voor zeker dat dit alles zoo vast zal gaan, als de waarfchouwing die Ludeman al verder doed, op gronden van noodzakelykheid fteund, te weten dat men in het jaar iöio metgeene Antiphatifche voorwerpen , dat zyn zulke die met ons in denkbeelden of aangeboren geaartheden verfchillen, de minfte gemeenfchap houden moet; Het Wonderjaar iSia, het welk eene Aftrologifche verklaring over het Aibeduidende Niets behelsd, leverd vervolgens een ruim veld van befpiegeling uit, en de oorzaak van de fchielyke Staatsomwenteling, hier te Lande in het jaar 1747 gebeurd, word onder anderen als een zinryk voorbeeld [daarvan aangehaald, maar waarlyk onzen Aftrologist had na myn begrip beter gedaan, van gelyktydig de gevolgen van het Albeduidende Niets, van het laatst afgelopen jaar 1787, het geen zyne zeven Luchtpatroonen hem gemakkelyk 40 jaren te vooren aan den Zodiak hadden kunnen vertonen, voorzegt te hebben: IV'en behoeft de Toverkunst niet te verftaan, om de meening te begrypen van het geen Ludeman ten befluit van dit onderwerp aanmerkt, en zaakelyk hierop uitkomt: Dat voor het overige geduurende het Wonderjaar 1812, uit het Albeduidende Niets, het bedryf eeneronverzaagde'en woelgeestige, Dame om eenVrouwenryk in Azia opterechten, zyn allereerfte oorfprong enaiea



C 54 )
.zal, hoedanig Vrouwelyk Staatsgebied, na verloop van 25 jaren, tot die ontzachelyke oppermacht en luister bovenalle andere Ryken van Sceptervoerders klimmen zal, dat verfcheide Mogentheden in laater tyd zullen moeten zaamenfpannen, om dit foort van aangematigde Dispotispmus 9 over twee derde parten van de vier bekende Waerelddeelen te beteugelen; En dat men ten befluit van dit Schrikkeljaar al verder zal zien gebeuren, dat uit de vonken van het Albeduidende Niets, de groote toebereidzelen tot het invoeren eener algemeenen Monarchie in Europa ontvlammen zal: Bleef het hier by, de Tydgenoten zouden zig nog gemakkelyk in zoongelyke wederwaardigheden getroosten kuni,en, maar daar zal mogelyk in dat Wonderjaar iets meer voorvallen, dat uit het Albeduidende Niets fpruiten zal, en het geen de Planeeten my verbieden te befchryven.
Overheerlyk zyn de Aftrologifche verhandelingen, welke de drie Loopjaren 1813, 1814 en 1815 ten doel hebben, byzonder de Triumpk der Liefde in het Dolhuis, gelyk ook de Horoscoop van Steveletïs Katryn; Het geval van Sulia en haaren Vader Erastus, vind men onder Nü.i6. va:i de Triumph-Zaal, in zulk eene verheven en aandoenhke trant belchreven, dat ik merkelyk te kort zoude doen, aan de echtheid van deeze zeldzame gefchiedenis, die ik weet zoo wel als nog meer andere in leven zynde Perzonen dat in de nabuurfchap van de Stad D* voorgevallen is, indien ik ondernam om daarvan een gebrekkelyk uittrekzel te geven, het zal dus meer geradeiyk zyn, dat men de overwaardige byzonderheden deezer Horoscooptrekking aldaar na zoekt en zelfs leest: Ondertusfchen gevoel ik my wat meer geneegen, om de kracht van myn Sleutel werkzaam te doen zyn, ten opzichten van de Horoscoop van de alom beruchte Stevslette Katryn, waar over my een ruim veld van verklaring en opheldering overfchiet, dog om gelyk men gewoon is, volgens het bekende fpreekwoord te zeggen, hier omrrent het hemd niet over de rok te haaien, die ik noodzakelyk te beginnen, met de Anecdoto die by wyze van een noot, onder dit geval ter verklaring van dien



( èi )
<?evonden word, en waarby de namen en zaken doof een kwaalyk geplamfte voorz >g verbloem! zyn, na Ier uit-tele?:gen, Want men leest onder pag: 262 en 2^3 het volgende:
Het is aanmerkelvk , daf alls deeze Voorzeggingen van Ludeman, met " opzichc:ot Stevektte Katryn, inderdaad zeven jaren na zyn dcol vervuld ?yn geworden; —— Een'Vorst van Ambten van een wulpfche iinborst en een gemeen verfhnd, vond zoo veel beha„ gen in het gelaat van die Koufeftoptter, dat hy ze aan zyn Hjf ', nam,, alwaar zy meer eetbewyzingen dan alle de Hof Dames genoot, dog de Vorst naderhand met een uitheemfche Princes gehuuwd, en vervolgens een buitenlandsch Reisje ondernemen heb" bende, wierdzy inmiddels oplast van de Prir.ces, in een Gevangen" buis van lichtvaardige Vrouwluiden binnen de Stad H+<t B4» op. ", gefloten. De Prins in zyne Landen wedergekeert. maakte men ", hem wys dat Stevektte Katryn fchielyk overleden was; Hy ge" loofde het en was onvertroostbaar over haar verlies: Ondertüs" fchien wist zy middel te vinden, uit haar Gevangenis een paar " regels aan de Vorst te fchryven, van deeze klucotiga inhoud, " Myn lieve dabor men h;eft my in een Tuchthuis te Hbs B»* " opgejloten; Draag zorg u beminde K/ITryntje daar uit te ver' losfcht.nl De Prins misnoegt over het ftout bellaan van de Vor" \, ften, deed haar terftend ontdaan, en bewoog een zyner Hovtr " lingen die hy tot Hofraad verhief, en met etn jaarlyks I'en,', fioen begunftigde, om mer Stevektte Katryn te trouwen; Zoo dat zy op die manier, volgens de Prognosucaue van Ludeman, „ een Dame wierd."
Zonder breedvoerig van alle de kluchtige omftandighe ■ den te willen gewagen, waarmede de Horoscooptrekking van Stevektte Katryn verzelt is gegaan, en waar uit op eene doorftralende wyze blykt, niet alleen dat zy een Koufeftopfter van haar beroep is geweest, maar dat den Aftrologist Ludeman alle haare naderhand gebeurde wederwaardigheden, uit de Planeetlopen wiskunftig voorzegt heeft gehad, in de tyd dat zy als een arme meid te Amfterdam heen en weder zworf, zal ik my althans blotelyk bepalen tot het verhaal dat my, aangaande haar Perzoon en gevallen, door den Baron Rawitzky, bygenaamd Koenig, mondeling gedaan is; Deezen Poolfchen Edelman uit een onfchuldige oorzaak, hier te Lande in hechtenis geraakt, dog met veel luister op Vorftelyk bevel
daas



( 55 ;
daarait oiu(laj;en zynde, wist my onier andere te zegden, dat hy Stevektte Katryn van naby gekonnen had, geduurende de tyd dat hy zig te Copenhagen ophield, dat de Koning van Denemarken, die ten opzichten van zyn groot verltand, als van zyne welgeplaatfte zintuigen, altyd betoond heefc van een byzonderen fmaak te wezen, nog ongetrouwd zynde zodanig op de aanvalligheden van dit jong Vrouwsperzoon charmeerde, dat hy befloot haar tot zyn Maitres te nemen, dit beüuit gelukte den Vorst, en geen wonder! want welke dwarspaal zou kunnen verhinderen, dat een machtig en fchrander Monarch, waar voor den Koning van Denemarken waarlyk te boek ftaat, het hart van een Koufeftopfler niet zoude winnen ? Wel is waar dat niemand onder de vernuftige Deenen, die vry ichaars zyn pryzen, wilden het onbepaald vertrouwen dat hunnen jonge Monarch op Stevellette Katryn flelde, en nog veel minder het misbruik dat deeze Koufeltopfler van haar aangematigd geza:h maakte: Maar dit alles zeide den Poolfcuen Edelman, waren flegts beuzelingen die in geen aanmerking moesten komen, maar het verdiende een vry zonderlinge opmerking, dat deezen geesrryken Koning, vervolgens met de Engelfche Prinfes Magthilda getrouwd zynde, de goedeStevel.ette Katryn zedert den aanbeginne van dit hooge Huwelyk welftandshalve haar paspoort, en ter zeiver tyd ftilzwygende eene aanzienlyke Jaarwedde verkreeg; JJe Koning korte tyd na zyne Huwelyks voltrekking, dat is te zeggen ongevaartwee jaaren voor dat het bekende geval met de onthalsde Struenzee en Brand voorviel, een reistocht na Holland, Vrankryk, en Engeland ondernomen hedbende, bediende de Koningin zig van zyne uitlandigheid , om Stevektte Katryn heimelyk in een Tuchthuis te Hamburg te doen opfluiten, dan de Koning by zyne terugkomst te Copenbagen, hiervan onder de hand bedektelyk verwittigd geworden, nam de zaak die ter kwetzing van zyn eer gedaan was, zoo hoog, dat hy niet alleen zyn gewezen Minnaresle op ilaande voet uit de gevangenis deed ontflaan, maar boven dien haar Jaarwedde verdubbelde, en haar een ryk Amptenaar toa
Ge.



•Gemaal bezorgde: Zie daar de voorlopige gevallen van Stevellette Katryn, zodanig als die op het verhaal van den Poolfchen Edelman Rawitzky berust, maar daar word tot volmaking van haare zonderlinge Avanturen, die Doftor Ludeman zeer wel buiten dit geval geraaden heeft gehad, van een andere kant daarby gevoegd, dat zy in haar Trouwftaat, eenmaal door een Bedelaar dat nog een Jongeling was, om een Aalmoes verzogt zynde, zy zoo veel behagen in zyne Phifionomie fchepte,datzy hem by afwezentheid van haaren Man, in haar Voorfalet bragt, en op alles naauwkeurig ondervroeg, wanneer zy tot haare uiterlte verbazing ontdekte, dat het haar eige broeder was, die zedert zyn eerfte Jeuchd van zyne Ouders weggelopen, hier en daar als een Bedelaar gezworven had; Dit laatfte geval van Stevektte Katryn, door de Hoogduitfche Nieuwspapieren voor een volzekere gebeurtenis opgegeven, wierden gelyktydig door de Franfche Engelfche en Hollandfche Journalen wederfproken en voor onecht verklaard.
Indien ik Ludeman niet van naby gekonnen had, zou ik my verbeeld hebben, iets van de weïbefneden pen van den grooten franfchen Schryver Marmontel, of van eenig ander vlugge geest, die voor de fmaak van Romanfchryver uitkomen te befpeuren, toen my onder N°. 17. de Altrologifche Voorzeggingen, rakende het Schrikkeljaar 1816 in het oog. fprongen; Dit onichatbaar Meeftetft.uk van de Aflrologie, pronkt met een keurige verhandeling, over de opéénftapeling der Gelukken en Ongelukken, die veeltyds onder het menschdom plaats hebben,en hethartstochtelykeftraalt daarin zoo voortrefvelyk door, dat ik tegen wil en dank genoodzaakt ben om oordeelkundige Leeezeren te moeten aanraden , van deeze Schatkamer van voorbeeldelooze gevallen, betrefvende de wisfelvalligheid van demenfchelyke Fortuinftaat aldaar in zyn verband te leezen: Om echter proefkun. dig te betonen, dat myn Sleutel by het onderzo.k van dien niet gebrooken is, zal ik hier door letterlyke uitfchryving van twee korte Brieven, een klein ftaaltie over dit weetenswaardig onderwerp gaan opdisfchen , ten einde door H mid-



C 53 )
middel'van dezelve, een gevoegzaam denkbeeld van het overige deezex belangryke ftofve te kunnen opvatten.
Myn Heer!
Zullen myne orgelukken dan nooit een einde nemen! zal Aurora, wiens naam de Morgenfiond, en dus de mond der biydfchap aankondigt, dan aliyd onder de zwaarte van drukkende-weder waar üigbe den motten zuchten! Om dat ik eeriyk ben, om dat ik de deuchd bemtn, moet ik daarom een kaatje agende Stiefvader, en entaai de Moeder, en een onjlar,dvas~ tige Minnaar bebben ? Wtl boe moet dien Verrader Wernardinus, aanwie-n ik wettig verlooft was, na zyne Liefde tot een ander voorwerp te bebben evergébracht, myn goede naam nog ontfielen, en my voor bet oog van de ganfebe waereld in het openbaar komen bonen.
Hoe lang zal Aurora tranen florten Myn Heer! Hoe lang zullen haare ongevallen duur en! Indien gy door behulp van uwe bekende Planeet kunde, my geen Geneesmiddelen van ver. troosthgen aan de hami weet te'geven, heb ik beflooten myn Ouder shuis beimelyk te verlaten, en elders de gedachtenis van de ontrouwe Wernard.nus te gaan vergeeten; htusjchen heb ik de eer te zyn.
Uwe bedroefde Dierarcsfe Aurora.
Hierop volgde dit beknopt en zaakelyk antwoord van de» Planeetkundigen Geneesheer Ludeman:
Mjsjufvrouw!
„ Ik heb u Horoscoop getrokken, en uit de ConfteUatie „ van u Planeet ontdekt, dat gy niet geboren zyt om ge„ lukkg te zyn; Dtopêénflapeling van de zwaaiüe uwer
„ On-



c s? ?
Ongelukken zullen eclitsr niet langer dan veertig maanden „ duuren, na verloop van welke, (dit kan ik u verzekeren )
gy uwe ontrouwe Minnaar IVtrnardinus, aan uwe voe„ ten zult zien vallen , cn vervolgens met hem door dun 9, Echt veréénigt worden: Dit tyditip Zal u een fchaduwe
van geluk vertonen, indien het waar is, dat de Buuwe„ lyks liefde ons hier cp den Aardkloot in de verbeelding „ gelukkig maken kan • Ouderrusfchen Mejuf vrouw kan ik „ voor u niet verbergen , dat gy geheel ophouden zult on-
gelukkig te wezen, als gy ophouden zal te leven , dat is „ als 'er een nieuwe Aurora uit uwen Echt geboren zai „ worden." Ik ben enz.
Ik zal voorbedachtelyk niet gewagen van de drie Loopjaren 1817, 1818 en 1819, waar onder uitmunt het reisgezelfchap der kleine verftanden, of de 6'tarrekyker in de Postwagen, by welke gelegentheid onzen Ajlrologist, na het middagmaal te tiillegom gehouden te hebben , de Horoscopen van zyne Reisgenoten met zulk een wonderbaar gevolg getrokken heeft gehad, welke alle denkbeelden te bovengaan; Dan hoe zeer my de plaats ontbreekt, om van de volgende jaren die door myn Sleutel de Aftrologifche verhandelingen 'der Triumph-Zaal uitmaken, alle de geheimen te kunnen ontfluiten, welke daar toe betrekkelyk zyn; zoo kan ik echter de vier merkwaardige Nacbtbefchouwhjgen, van denncoit volpreezeu Planeetbelchouwer Ludeman, als geen onverfchillige zaak zynde, overfpringen: Zonder my wydlopig te willen inlaaten in de Terentiaaufche Hawelyks Maatkunde, waarvan in de geleerde Brief van Methapbismus gewag word gemaal-1, heb ik my ten deezen opzichten wel onder liet getal der goedkeurende verwonderaars willen plaatfen, wegens de boenende uitdrukkingen, waarvan den Spotvogel Satyricus, aangaande het kyvende gelyk en ongelyk zig bediend; lk heb ('zugt hy by ondervinding daehet Huuwelyksleven, zoo wel als den omloop van een jaar, onder vierder ley byzondere Getyden of fatzoenen kan worden af geheld, en H 2 dus



dus dat de Treuwftaat, even als een jaarig tydperk aan een Lente, Zomer, Herfst en Winter onderworpen is.' Maar het geen my voornamelyk bevallen heeft is-het Nacht Congres , dat in het Schelklinkend Schrikkeljaar 1820 plaats moet vinden, en van welke ten befluit van de Eerfte Nachtbefchouwing, na een voorafgaande verhaal
van kunstgeheimen, het volgende in aanmerking komt:
„ Dat de banden van Eendracht, Vertrouwelykheid, en „ oprechte Bondgenoodlchap, tusfchen hen voortaan naau„ wer zouden toegehaalt, en als door een zamenmenging „ van haare onderlinge belangen, onontknopelyk gemaakt „ worden; Dan uit dien hoofde de geest van partyfchap „ opftoking, en verdeeltheid met zamengevoegde krach„ ten uit het midden hunner Raadzaalen zouden geweerd, „ de indrangen der Buitenlanders, ter verkorting van de „ Inboorlingen nergens onder haar gebied meer gedoogd, „ de welvaart van den Burgerftand zorgvuldig in het oog „ gehouden, de Koophandel, de Kunsten en Wetenfchap„ pen trouwhartig befchermt, en het geluk hunner onder* „ hoiige Volkeren, boven de bedoeling van eige groot„ heid Heets het enigfte voorwerp hunner oplettentheid „ zouden worden: Het bleef hier niet by, ik befpeurde „ klaar, dat 'er by myne Vrinden de Planeeten een As„ trologisch Vonnis, over het waar geluk van welgeplaat* „ fie harten, geftreken was, waar van ik by gelegenheid „ myner Iweede Nacbibefchcuvoing, rakende het Rozen-
fneeuwende Schrikkeljaar 1824. volledig gewagen zal."
Aanbelangende de jaren 1821, 1822 en 1823, fchet. zende de Boeren Verftanden en de Kunstgreepen der leelyke Frysters, heb ik alleen maar aanteftippen, dat in ge» val Doclor Ludeman in zyn levenstyd, de Antagonisten van zyn Triumph-Zaal had moeten wederleggen, hy hunne Caraders niet beter zoude hebben kunnen trefven, dan hy onder N°. XX. pag: 302, aldaar gedaan heeft gehad; Ondertusfchen zyn de Prognosticatien, welke tot deeze drie gemelde Loopjaren betrekkelyk worden geslaakt, van zulk een vreemden en ongehoorden aart, dat
zy



zy de aandacht van verftandzoekende rcrzotKn, noodza-kelyk tot zig trekken zullen, want die van het jaar 1821. voorzegt, dat 'er maar drie Saizoenen als dan befpeurt zullen worden, die van het jaar 1822 dat de confinementen in de Verbeterhuizen, voor zoo veel de gehuuwde Mannen en Vrouwen betreft, in dat tydperk ftaan te worden afgefchafc, en die van het jaar 1823 dat in een groot gedeelte van Europa een werktuig zal worden ingevoert, om voorbedachte leugens waar by niemand profyt heeft, te ontdekken en te üraffen: De Tweede Nacht' befchouwing, waarin onzen Planeten Vrind een zeer fraaie uttwyding maakt, over het Rozenfneeuwende Schrikkeljaar 1824, het welk hy vervolgens met toepasfelyke Voorzeggingen doorfpekt heeft gehad, ontmoet men onder meer andere gewichtige dingen, één Aftrologisch Vonnis, door de zeven Planeeten over het waar geluk van welgeplaatfte harten geftreeken, het geen by uitnementheid ter na< leezing aanprysfelyk is, als meede een vrolyke en bryn-kundige Brief' door een Perftaan, een geruime tyd van< jaren aan Ludeman gefchreven, een zedenkundig Harsfenvrucht zoo diepdenkende, en zoo ryk geftofveert van' niet ongeestige voorbeelden, welke vermoedelyk niet minder behagen zullen, als bevattende het welbedacht onderfcheid tusfchen de fraaie en lelyke- manier van Edelmoedig; te wezen.
Wat nu de Verhandelingen over de Mymering van"; één Aftrologist, en die der Spreekende Vogelen belangen, en die onder N°. XXIf, voor de Loopjaren 1825, 1825en 1827, in de Triumph-Zaal met levendige couleuren» zyn afgemaald, dien ik onvermydelyk aantemerken, dat het geval van de Papegaai, ten opzichten van de ontdekking van het bedryf eener galante Vrouw, zoo verrukke» lyk, natuurlyk, en meesterachtig in den Brief van Salvator gefchilderd is, dat men onder het leezen van dien byna in een zoort van Aftrologifche Mymering moet vervallen; Onaangezien deeze welverdienende loffpraak, zie ik j»y nochtans gebracht tot de noodzaaklykheid om van de*



C 6» )
navolgende feorte en zakelyke aanmerking, van onzenniet minder voorzichtigen dan verftandigen Planeetbefchouwer gebruik te moeten maken, als behelpende in dit geval een opheldering die de zaak best ontknopen kan: —u— 9i De „ voorenftaande Brief waar in verfcheide zwarigheden my „ in't oog fprongen, beantwoordde ik kortelyk fchryven„ de aan Salvainr, aan wiei ik zyn gezonde geld terug „ bezorgde; Dat ik hem bedankte voor de eer de* corres„ pondentie, vermits myne Aftrologifche onderzoekingen „ niet gericht waren, om voorbedachtelyktot een regel van „ iemands fchande of oneer te dienen, en befloot met hem „ te verzekeren, dat het gebeuren kon, dat ik ter be« „ kwaamer gelegentheid, misfèhien eenige Voorzeggende „ Aanmerkingen uit den loop der Planeeten, over de nood„ zakelykheid en onnoodzakelykheid der fpreekend* Vogelen „ zoude maken.3' Zodanige een rondboritige verklaring was volftrekt gefehikt om hier te plaatfen, vermits zy de openhartige en onbaatzuchtige denkingswyze van myn overleden vrind best aan den dag leggen kan.
Opmerkenswaardig zyn inderdaad de drie eerfte regelen, van de Derde Nacbtbefchouwing, welkers Voorzeffirinsr eigentlyk het groot Jubel-Schrikkeljaar van 1828 (é& tfbèltffe
beeft; Ik beef! ■ lk zidder! zegt den Aft?oh.
gist aldaar: Het is onklaar in myn Obfervatoriuml
Eilaas by de uitgaaf van dit werk zullen 'er on-
begrypelyke dingen gebeuren! Zoo den wydvermaarden Ludeman immer de kracht en kundigheid van zyne Aftro. logifche Wetenfchap volzeker heeft doen uitftraalen, is onbetwistelyk by deeze gelegentheid geweest, want'het is opmerkelyk, dat het Tweede Suk van de TriumphZaal juist het licht zag, drie dagen tevooren, toen in het afgelopen jaar 1787, de gelukkige omwenteling van 'sLands zaken, en daarop gevolgdeHerilelling van de Oudeen Wet. tige Conftitutie in onze Republiek plaats had: Al het geen verder met betrekking toe dat Jubel-Skhrikkeljaar en vervolgens tot de drie Loopjaren 1829, 1830 en 1831 gezegt soude kunnen worden, als van geen groot; aan^elegenthei i
zynde



( 63 ï
zynde, hier om redenen van gewicht Opzettelyk viorby gaande, zal ik myn Sleutel gaan breeken, zonder de minfte aanmerkingen te maken over de vierde of laatfte Nacht' befckouwing houdendede Aftrologifche Voorzeggingen, dis onder Nü. XXV. ten befluit van de T ia'mph Zaal, voor het Schrikkeljaar 1832, gelyk ook voor het drietal der bygevoegde Loopjaren 1833, 18 54 en *8.;5 gevonden worden, en derhalven myn aifcheid nemen, zoo van de geene die a;reede Bezitters van dat Werk zyn, of naderhand mugten worden, met de klinkende woorden en veelbeduidende Planeet taal, van den onvergelykelyken Aft> ologht J oha n Christophorus Ludeman luidende als volgd:
lk zoude hier , zonder wanfchikkelykheii te begaan, dit Werk hebben kunnen befluiten, indien myne Vrinden da Planeeten , my by geluk niet hadden doen geden en aan de Aftrologifche Voorzeggingen, weiketen opzichten van de drie Loopjaren 1833, 1 «34 en (835, met geen lblzwygen voorby kon worden geaaan; Hetis inderdaad eenberispens* waardige onoplettentheid onder de Aftrologisten, zedert de allervroegfte Eeuwen geweest, en ik maak geen zwarighe d om openhartig te verklaren, dat ik beroepshal ven g ene bedekzelen zoude kunnen uitdenken, om wat myn perzoon betreft, my van dien gegronde blaam te zuiveren, dat men dikwyls door zig te vcrgaapen aan belangloze ontdckkingen . de order der Natuur en die der Planeetkundige Re« geering vooruitloopt, en op die wyze het wit van de beste waarnemingen over onderwerpen van aangelegentheid uit het oog verliest: lk zal my ditmaal daar aan niet fcnuldig maken, veel liever zal ik verkiezen, om aangaande de drie Loopjar n waarvtm ik nog gewagen moet, kortelyk uit den Loop der Starren aantemerken, dat oflchoon het jaar 1833 cogfcnynelyk bcdrygd word, met het beklagdyk onheil van een Muize jaar re zuilen zyn, ten naasten byalsin denjare 1740 Inerte Lande en elders heeft plaats geliad^de pita Jvan dat fchadelyk ongedierte, nochtans gemnkkeiyk na myn begrip kan worden verdreven, door middel van geftampte harse gemengd met zwaavel, in vuurtesten op de Landeryenof jtn-
ftreeks



C .04 )
renfchuuren te doen fnieulen. Men kan ter zeiver tvd mw volkomen zekerheid Voorzeggen, dat van het jaar 18,/af gerekend geene hooge Watervloeden nog doorbraaken taii Dvfcen meer ce dagten zullen zyn, uit aanmerking van een wiskunftig werktuig, onder de uitvinding van dft jaar be horende, om voortaan de Rivieren en Stromen binnen haare Oevers te bedwingen; En dat tot heil van het menschdom het Loopjaar 1835, de altereerde goedgekeurde proevezS mtleveren om de zoogenaamde Kinderziekte of Kinderpok ken , welke jaarlyks zoo veele duizende menfchen omvdhr wegrukt , kort na de geboorte der kinderen inzyJeS?
IC gKeV-,0lfZOnder lnocuIatie of Enting tevoorkome■ door behulp van de geprepareerde ArzeJum, evVn S men in het geval van de kanker, kortelings in nabuuriïe Landen in gebruik heeft gebracht, dog ongetwvfrek It meerder omzichtigheid, ten opzichten van deTkuSbere dkS in de vermenging met andere Ingrediënten, waarvanTk: se legentheid zal hebben nader tefpreeken. waamn*ge:



BES L U I T
D E R
AVANTUREN
van den
HOLLANDS CU EN SOLO N>
Schetzende het Cara&er van eene Beste Waereldzoèker,
y 'DC^twyl men te lp falen bezig was om over den Vreede „ te handelen, geduurende de één-en-twintig dagen dat, „ volgens het gefloten verdrag, de Wapenftilfland duuren ., moest, was men te Axilo niet onledig om op verre uit„ ziende beramingen, van eene andere natuur te denken; „ De Princes Mahajline bezat, gelyk reeds aangemerkt is,
ondanks de onbehaagelykheid van haar gelaat, een door,, 'fteepen verftand, en een geest van ondernementheid die „ alle denkbeelden te boven ging: Bellierd door haare drif„ ten, befloot zy naden aart der verliefde Vrouwen alles te „ wagen, wat haare bedekte oogmerken zoude kunnnenbe„ gunftigen, en het was agtervolgens zodanig belluit, dat „ zy gebruik maakte van den invloed, die zy op den Prins „ van Ironkillia haaren broeder had, om hem te bewegen
van Meriander met eene aanzieniyke Staats of Krygsbe„ diening te bekleeden, ten einde aan dezen Jongeling den „ voorflag tot het Inwoonderfchap in het Ryk der Tronkil„ lianen daar door meerder aannemelyk te maken. Aan de „ andere kant, was Myn Heer Haranville een man, dieby ,, zyne uitgeftrekte kundigheid, eene bedaarde overweging „ en eene bewonderde voorzigtigheid voegde, tenuitterflen Vj oplettende om de gangen van het Hof te befpieden: Hy
I „ door.



( 66 )
„ doorpeilde de geheime inzigten van de Princes MabaRim „ tor in zyne grondwortel, en zyne beproefde ondervinding „ deed hem als een bedreven Hoveling ras begrypen, dat de „ nitfpoorige liefdevlagen van de Tronkilliaanlcbe Vorftin, „ geen onverfchillig voorwerp, voor het Staatsbelang van „ de Beste Waereld kon zyn: In dat denkbeeld verklaarde „ hy zig daaromtrent breedvoerig; aan zyne beide Vrienden „ Meriander en Solon, by gelegentheid van een avondwan„ deling, welke zy gezamentlyk in de Tuinen van her Vor„ ftelyke Paleis deeden; Men zoude waarlyk aan de verhe„ ventheid zyner voortrefvelyke Raadgevingen merkelyk te „ kort doen, indien men dit gedenkwaardig raondgefpreK, en „ overheerelyke Staatslesfen, die een roemwaardige gedenk„ zuü van de grootheid zyner geestvermogens uitleeverd, „ binnen de paaien van eene gispenswaardige ftilzwygentheid „ begrensde.
,, De aangenaamheid van den avondbond, gepaart met „ het verrukkelyke, 't welk de belommering van het ge„ boomte, by heete Zomerdagen de Wandelaaren ter ver„ frisQng aanbied, lokte hen ongevoelig te midden van een „ welbewasfen kreupelboschje, waarin de Natuur alle haare „ bekoorlykheden fcheen zamengefpannen te hebben, om „ het voor de eenzaamheid van weldenkende befpiegelaaren „ aangenaam te maaken; Haranville trad in een groen Prieel, „ het geen zy aan den uithoek van het boschje, vlak voor ,, een vischryke vyver, vonden ftaan, en aldaar op een „ bank gezeten zynde, plaatfte hy zyne beide jonge Vrinden „ ten weederzyde naast zig: Hoord myne waarde Vrinden, y zeidfi hy vervolgends het woord opvattende, het is niet , zonder wel gegronde redenen, dat ik u openhartig ver5, klaaren moet, bedugt te zyn dat ons verblyf in het Ryk 5, van Tronkillia, van een bekommerlyken nafleep zoo voor 5, het Volksbelang van de Ipfahnders in het algemeen, als
voor onze perfonen in het byzonder zal kunnen wezen, M wanneer wy onbedagtelyk verwaarloozen, om van de re„ gelen der voorzigtigheid, en het Masker eener noodzaa„ kelyke veinfery gebruik te maaken: Ja ik nebbe alle oor-
»> zaa-



C C7 )
s, zaaken om te denken, dat de vooruitzigten van de onbevallige en verliefde Princes Mabafline, ons zonder ge„ bruikmaking van deeze welberaade voorzorgen , in dit' land misfchien teenigertyd veel kwaads brouwen zal, op eenewyze, dat men onder zulk eene doorliepen Natie, als de Tronkllliaantn wel degelyk fchynen te wezen, ver„ moedelyk het regt der Volkeren ten onzen opzigten, als „ OJiagieren weinig ontzien zal, in het geval dat de Vreo„ defluiting mislukte " „ Solon kon zig niet langer bedwingen zyn Leidsman hier in de rede te vallen: Gy zyt een weibeipraakten Redenaar, Myn Heer zeide hy tot hem, maar ik begryp niet wat gy met alle dia voorzorgen bedoelt, en nog veel minder „ waarom gy ons de verbruide ondeugd der veinzery zoo '„ fierk aanpryst; —— Laat de malle Princes Mahajlms zoo dol verheft zyn als zy wil, laat dat affchuwelykmon• „ fter onzen Vriend Meriander nagt en dag plagen, om „ met haar te trouwen, dit alles zyn onverfchillige zaaken, M die ons niet hinderlyk kunnen zyn: Meriander zal denkelyk zoo gek niet wezen, om ten gevalle van zulk een „ leeïyk creatuur, in het Ryk van Tronkillia te blyven woo„ nen, en dus voor altyt zoo wel de Beste Waereld, als ,. zyne teerbeminde Nicolina vaarwel te zeggen; Maar al befloot hy hier toe, vervolgde hy, wat bruit ons zyne „ gekheid, en wie drommel kan ons beletten, dat wy we„ der na Ipfalon keeren, zoo draa de Vreede zyn bellag „ hebben zal. Haranville begon te grimlachen, terwyl Me. „ riander door die taal gemelykgeworden, uit kwaadaartig-
heid zyne nagelen beet; Gy loopt myn lieve Solon
„ al te zorgloos over een zaak van dat aanbelang heen, her', vatte de eerfte, weet dat men in Staatkundige gevallen , ', of ten minde in alzulke gelegentheden, daar men vooor het geweld moet bukken, zig menigmaalen in de onvermydelyké noodzaakelykheid bevind, zyn waar caraéterte „ moeten vermommen, en om zo te fpreken, tegen wil en „ dank het kunstmiddel van veinfery , het zy ter ontduiking „ van een gedreigd gevaar, het zy ter bereiking van* bedekte



C 68 )
„ doeleindens in het werk te moeten ftellen: Wat dunkc u !, dat 'ervan ons worden zoude, in geval Meriander on» verftandig genoeg was, om de Zuster van den Kyksge„ bieder Tronkillia flnadelyk. voor het hooft te ftooten, of het geen op het zelfde uitkomt, haare Minverklaaring met ',' een foort van minagting aftewyzen, die de Vrouwelyke
\, eerzugt zelden ongeftraft dulden wil. Laat ik eens
„ onderftellen befloor Haranville, dat men dit roekeloos „ ontwerp, ten aanzien van deeze veelvermogende Vorftin „ kwam optevolgen, en men ons als Oftagiern na de Vre„ defluiting met geweld hier wilde houden, wie ons tegen „ zodanige inbreuken van het Staats en Oorlogsregt, ineen '. vreemd Land zoude beveiligen? Denkt niet dat de \pfal' londeren zoo dwaas zouden wezen, om ten gevalle van " flegts drie Vreemdelingen, ter hunner ontzetting in de ', bresfe te fpringen , door eenen nieuwen oorlog met de \, Tronkiiliaanen\\ttQvar)gen; Zoo dat hier uitgemakkelyk , ten gevolg kan worden getrokken, gelyk onwederfprekelyk in den aart der zaaken opgeflooten legt, dat wyde Slagtofferen van de wraakzucht eener gehoonde Vrouw, ', zouden kunnen worden, als die getergde Princes de kans „ fchoon zag, om met goedkeuring van haaren onftuimigen
's broeder op ons leven of Vryheid toeteleggen: Gy
', hebt inderdaad geen ongelyk Myn Heer Haranville, be', antwoorde Meriander heel zagtzinnig; lk zal myvan Uwe wyfche raadgeving bedienen, het caracter van een eerlyk man ontaard, ncoit door een flap van onbetamelykheid die tot zyn eigen veiligheid verftrekt; Gewoon myne \, gevoelens te verbergen, bemin ik de kunst van veinzery \, teveel, om uwe aanbeveling ten dien opzichten in de wind te flaan: lk zal dienvolgens veinzen de Princes Ma„ hafline te beminnen, en haar voor de leus een wederlief„ de gaan toedragen, waartoe niemand dan Nicolina alleen „ het regt heeft, immers tot hettydftip alle dingen tot die „ rypheié gebragt zullen hebben, dat onze terugroeping in „ hoedanigheid van Oftagiern uitgewerkt, en den dag van „ ons vertrek uit Axilo bepaalt zal wezen."
„ On-



C 6> )
'„ Onder.usfchen dat'dit aan het hof van Trotikiüia ge„ beurde, was men te lpfahn druk bezig om over de Vre„ densvdorflagen, waarmede de Tronkilliaanfche Afgezan-
ten van wege hunnen Prins gelast waren te raadplegen; „ De beraadilagingen van de hondert Vaders der Beste Wae„ reldy liepen algemeenlyk daar op uit, en ingevolge van dkn „ wierd ook met overleg van Mevrouwe Antiphatia gelyk» , tydig bellooten, om zonder het voorbeding van de ont' ruiming der Vesting Palo, voor welke de eerfte Veldflag „ geleevert was, alle voorwaarden van Vrede vooronaanne-
melyk te verklaaren: Die tyding wierd juist op den dag,
dat de bedongen wapenftilftand verlheeken was door een „ Legerbode aan den Veldheer Solipater gebragt ,. en deeze „ gaf 'er onmiddelyk belicht van aan den Prins van Trcn. „ killia, die over zulk eene onvoorziene eisch nevens zyn „ gantfche Hofgezin, zoo wel als de Princes Mahaftine in „ de uiterfte verflagentheid gedompelt waren. Men merkte „ dit voorwaardig beding als een verneederende flap aan „ welke de glory van c&Tronkilliaanfche wapenen zoude ont„ luisteren, en men bleef dus onwillig zig hieraan te on„ derwerpen; Solipater vernomen hebbende dat men aan „ de zyde der Tronkilliaanen volftandig weigerde, om de „ opoffering van de Vesting Palo ,.tot een grondllag van de „ by haar aangeboden Vrede te willen doen,, vervolgdè „ overeenkomliig zyn last, het beleg van Axilo met ver„ dubbelde wapenkrachten, terwyl Mahaftine woedende „ van fpyt, uit geheime infichtenden Prins haaren Broeder ' listig bewoog, om alle de vyf daargebleven Oftagiern te„ gen het.Vorftelyk woord zoo plechtig gegeven, en niet.
minder tegen het alom erkende Oorlogsgebruik als waarl, borgen voor het behoud van de belegerde Stad, by voorraad
„ in een Tooren optefluiten: Ziedaar, xkpHaratt-
„ v'üle zo draa hy met zyne Lotgenooten hunne toegefchik„ te gevangenplaats betrokken hadden, zie daar myne Voor„ zeggingen vervult! lk wist wel dat de Staatkunde ons hier „ een onvermaakelyke part fpeelen zoude, als et geen ge!3. noeg?ame zorg gedragen wierd, om een Vorftin zo deerI 3 *> ^



C 70 )
„ ryk'in de liefdeftrikken verwart, in ons voordeel te win-
tien." ■ Dat die Karonje van een Princes, het O/ia'
gier/chap, de Prins van Tronkilliamö/ de Santé. „ kraam naar de klip loopt, viel Solo» vrydriftig inde rede ; „ ff ie zeldrement had kunnen droom:n r "dat men, ons in dit verbruide Land zulk e?n onfmaakelyk koekje zou gebak-
„ ken hebben: - Wel jmgetie (prak by tot Merian-
de-r in eenen adem, trouwt ma%r fchiel/k met dat afgry„ zelyk Bield, dan zyn wy er af.
,, De Vaders van ïpfalon misnoegd, en ten hoogflenver„ ontwaardigt over de ichennis welke zy vernamen, dat de Tronkilliadnett zo aan de wetten der gastvryheid, als aan „ her regt der volkeren, in de tyd der afgeloopen wapen,t fchorting door de gevangenfchap hunner Oüagkren werk•v, ftellig gemaakt hadden, zouden voorzeeker niet onledig „ gebleven zyn, om zich ten aanzien van de Tronkilliaannfche Gezanten van de wet der wedervergelding met vrucht te bedienen, in geval zy als groothartige Staatsmannen niet tydig in het begrip gevallen waren, dat zulk eene onedelmoedige handelwyze regeiregt tegen de Nationale Deuchden van de Inwoondefs der Miste Waereld aanloopen zoude; Men liet na deeze welberaade overdenking, het vyandelyk Gezantfchap ongehindert vertrekken: Vervolgens wierd den Veldheer Solipater van wegen de Gebiederesfe, en den Raad van Ipfalvtt naJrukkelyk aanbevoolen, om alles aantefpannen wat de konst van den oorlogof wel de Krygslisten, bekwa.amelyk aan de had zou den kunnen geven, ten einde Axilo de Hoofdftad van het Tronkilliaanfche Ryk, destyds Zetelplaats van den Prins van dien naam, hoe eerder hoe liever ftormenderhand te „ bemachtigen.
Ift zodanige gefchapentheid bevonden zig van weers„ kariteü de zaaken tusfchen de beide Oorlogvoerende par„ tyen, toen de Princes Mahaftine haar gedachten met geen „ minder nadruk liet gaan op groote, en verziende aanila„ gen, welke de begunftiging van haare koefterende denk,a beelden, of om klaarder te hpreken, haare verliefde in-
„ beel



C 7* )
„ beelding ongemeen fcheen te (treelen,* Met dat inzicht bc 5, gaf zy haar op een nacht, verkleed in mansgewaad zonn der van iemand vcrzelt te zyn, na de Tooren alwaar Me* ,, riander, nevens de overige Oftagiern, onmiddelyk na de ,, afgebroken Wapenftilftand door haar bedryf opgeflooten „ waren, en tot nog toe zorgvuldig bewaart wierden: Zy „ gaf aan dit vyftal gekerkerde Krygsgevangen rondhorftig „ te kennen, het ontwerp dat zy ter bereiking van haare doem* „ waardige oogmerken gefmeed had. ——— Ik kom hier hei ■ „ meiyk zeide zy, om u te boodfchappsn dat ik een middelge •
vonden heb, niet alleen om uw aller Vryheid fpoedig uitte* „ werken, maar in bet by zonder om het geluk van Meri„ ander op een luisterlyken voet onwrikbaar te vestigen; „ Myn plan is gemaakt, ging zy voort te fpreken, met een „ gelaat waaruit de wanhoopige verliefdheid van deeze Vor„ ftin oogfchynelyk bleek: lk zal Meriander met my „ bet Ryksgebied van Tronkillia doen deelen, als hy „ beftuiten kan door opregte blyken van wederliefde, myn Ge*. „ maal te worden, dat is te zeggen, na dat de Vrede met de „ Ipsalonders (waartoe ik eerlang aannemelyke aan. „ biedingen zal laten doen) gefiooten zal wezen; Om in dat „ doelwit zonder verhindering te [lagen, zal ik myn eigen „ Broeder niet fpaaaren, en hem het Slachtoffer myner Staats-
„ zucht doen worden: Verkiest nu of gy leven of ft erven,
„ wilt! Befloot zy zich tot Meriander wendende met '„ zulke tintelende oögen, die in het geval van een lang , beraad niet veel goeds voorfpelden. haranville getrof',' ven door de ontzachelyke toon, waarmeede Maba/line
deeze laatfte woorden uitfprak, was als een bedaard man
aan de eene kant aanftonds bedagt, om voor Meriander „ te antwoorden, om hier door aangaande het nemen van „ een beflisfend befluit tyd te winnen, en aan de andere kant „ ter zeiver tyd voor te komen, dat de openhartige Solon, „ door een losfe tongval het fpel niet verbrodden mogt :
Mevrouw, voerde hy fchielyk te gemoed, de zaak is van* " aanbelang en verdient een ryp overleg, nochtans vinde ik 1, de uitvoering van u voqrftel mooglyk; Het zal er flegts
" rits



C 72 )
„ op aankomen, om eene fpoedige Vrede met de Ipfa„ londers te bewerken, daor op zal ik voor eerst myne ,, gedachten laten gaan, en u morgen nacht een volledig „ befchyd geven, als gy dan herwaards gelieft te komen:
Mahafline met dit antwoord genoegen nemende, nam „ beleefd haar affcheid en vertrok, onder begunftiging
van deeze affpraak.
Men kan gemakkelyk begrypen, dat een foortgelyke „ ontmoeting, oorzaak tot verwondering voor de gevan,, gen Oftagiern opleeverde; De ftoutmoedige verklaaring en het onverzaagt befluit van een Vorftin, die alles durfde wagen om haar bovendryvende harstocht te vol^ doen, bragt hen in een foort van verlegentheid die hun ti een poos lpraakloos maakte: Men begreep het gevaar • indien Mahafline door een weigerend antwoord niet , voldaan wierd, en haar te believen was een ftap die , hun glibberig toefcheen, Daar wierd ondertusfchen in , deeze kleine Nachtvergaadering geraadpleegt, over de t, wyze hoe men zrh best uil die aakelyke omitandigheid 5> zoude kunnen redden; De gevoelens daaromtrent wa?5 ren verichillende, want Solon en de beide Stafofficieren <, begeerden volitrekt, dat men z mder tyd verzuim aan , den Prins van Iróhkülia* het gefmeed verraad van zy, ne Zuster ontdekken moest, terwyl Haranville eveft , als Mirander het geval met meerder bedaardheid over, wegende, van oordeel waren dat men de misdadige 5, oogmerken van de onbezonnen Princes behoorde te , vlyen, en onder een welbedacht voorwendzel, de vol' „ voering daarvan moest traehten te vertragen: Die laat, fte gevoel behield de overhand, onaangezien zy daarj, om niet bevryd bleven, wegens de zorgen en nypende bekommeringen, welke zy aangaande de onzekere ge„ volgen van zulk eene zeldzame voorflag hadden opgevat. In „ het midden vaa die zelfsftryd, in het midden zelfs van „ deeze zorgelyke overdenkingen, waar door hunne har„ ten met eene klemmende angst beftreeden wierden hoor» „ den zy onderfchydentlyk het gékreits der wapenen,-en
„ het



( 7* )
„ het woest gefchreeuw der Ooilogsknegten, rondora den ; Gevangen Toorn in welke zy opgcflooren waren, klate' ren- Men vernam van alfe kanten een yzeiyk Krygsgelmt ' zodat het fchiergeleek alsofde Lucht weergalmde van het ' gekirii der zieltoogende: Zy hadden den tyd met temand
Sa de oorzaak vangst onverwagt gedruis te vragen, ver' mits de gellooten voordeur van hun Gevangenkamer, ' oogenbliklelyk met geweld door net Lrygsvolk ^pend
wiird, en het was met eene ommfprekelyke je^azing " dat ay zommige van de vier en twmtigl.onderti^»/^ I Helden die zy alle kenden, met blanke fwaarden zagen * binnen treden ; De blydfchap over zulk eene tydige ont' zetting, en de bezeffing van het gevaar waarin zy haar ' bevonden, daar door zoo gelukkig ontweken te zynver' meerderde niet weinig toen zy de monden van ueeze
flrydbaaie Krygszoonen vernamen , dat Affi ftorfnerder ' hand veroverd zynde, de Prins van TronktUia, nevens
Mahafline zyne Zuster, als een gevolg van die overwin" ning, aireede in verzeekering genomen waren, en eer-
daa* in zegenpraal na Jpfalon zouden worden gevoert. " Ge ukkige uitkomften, inzonderheid met belang tot „ Oorlogszaaken, zyn zonder tegenspraak fteedsiioog te war.
deeren, wanneerdeOverwinnaarer.de roem van haare be' haalde Lauren, nog door brooddronkenheid, nog door : zorgloosheid bekladden; Hoe zeer deeze aanmerking juist " niet toepaslelyk kan worden gemaakt, op het beleidkun" db gedrag van den beroemden Veldheer■Soupater , zo min " als op de grootmoedige denkwyze der Heldeny™Jpff™ ' die het kern van de Heirmacht, onder de Beste Waereld. " ü*Z uitmaakt: Zo zal het nochtans niet wanfch.k.elyk ' zyn , hier het verhaal te doen van een opmerkkelyke gebeurtenis, die grootendeels gelegentheid gaf, dat oe " verkren Krygsroem der 7/>/ïrWf, en het geluk hunt nerzegen vierende wapenen, in dit geval eerngermuate " bezwalkt wierd, en het geen zonnenklaar bewogen kan, " dat de voorbaande ftelregel ten aanzien van aheikie



C 74 )
„ Triumpheerende Oorlogsbedryven van geen waarfchynelykhëid ontbloot is.
„ Daar bevond zich onder de gemaakte Krygsgevangenen „ van de veroverde Reiidentie Stad Axilo een zeeker Officier „ van de Vorftelyke Lyfwacht, Metrapolites genaamt, die
de belangen van den Ryks Prins zynen Meefter getrouwe,, lyk toegedaan was; Hy hadt zedert de overgaaf van die „ beleegert geweest zynde plaats, klaarblykelyk opgemerkt, „ dat Scppater maar eene geringe bezetting van Krygsvolk ,, daar in gelaaten had, en dat de zorgloosheid en dronken,, fchap der wachthoudende Soldaaten, toenmaals op verre ,, na niet konde opwegen, het geen de Lofbazuinen wegens ,, hunne vcrheemelde Krygstnchr, als door de Vieuoelen
van de Faam,, by hunne Naburen verfpreid had; In dat „ denkbeeld befloot Metrapolites, ten dienfte van zyn Va-
derland, en gelyktydig om den Prins van Tronkülia als ■>, roeede de Princes Mahafline, uit den verneederende ftaat », der flaverny te rukken, hem het zwak der Ipfalonders ,t ten nut te maaken. Met zodanig grootsch voornemen be>, zielt, gelukte het hem volmaakt te ïlaagen in de kunst-
greep, welke hy beftond daar toe aantewenden, en zie 9, hier het hulpmiddel waar van hy zich niet ongepast wist
,, te bedienen: Een onder Officier van de Stads be-
y, zetting, door mildadige gefchenke omgekogt hebbende >, bewoog hy deeze om zyne onderhoorende Soldaten die
de wacht aan een der poorte hielden , door overmaat van », fterken drank zo befchonken te maaken, dat zv buiten >, ftaat gefield wierden, van behoorelyke tegenweer te kon>, nen doen; Dit volgens zyn verlangen gefchied zynde H nzm Metrapolites^tegen middernacht, dat genoegzaam alle -, wachthoudende Soldaten, zoo wel als dekoorden drank i, bevangen Schildwacht gerusrelyk fliepen, behendig zvn », kans waar, om hun met behulp van eenige gewapende Bur>. gsrs, en zommige zyner getrouw gebleven Lotgenoten,
te overrompelen, met dat gevolg dat na dezelve ontwa,, pend te hebben, hy de overige Posten met even groot „ geluk overviel, en vervolgens hier op den Prins van Tron.
„ kil-



C 76 )
, killia met de Vorftin zyne zuster uit het Hofpaleis, al',' waar zy niet minder zorgloos bekaks wierden, ging ver-
losfen, waar na de onverzaagde Metrap lues, in Gezell', fchap van deeze beide V'ojftelyke Perlönen , en verfchyden
Krygsgevangen Cfficieren, welke tot Jxito gebleven ' waren, die Stad onder het voordeel van de m.chc uit" vlood, en na elders heen trok om er een veiliger fchuil' plaats te gaan zoeken.
„ Geen wonder dat de ruchtbaarheid van zulk eene zo
heldhaftige als ongehoorde itap van Metrapolites, den
Veldheer Sohpater, en zyne ganfche Legerbende kragtig " ontzette; want ofichoon geen oorlogs gevaaren hoe groot " ook, nimmer bekwaam waren geweest hun te verbloden, *' veel minder door geringe voorvallen de moed te doen '* zakken, zo fcheen egter de ftoute onderneeming van ' Metrapolites, en daar op gevolgde ontviugting van den ' Tronkilliaanfchen Vorst, geen onverfchillige zaak voor - de kloekhartige Ipfalon der s te wezen: Eehalven de ver-
flagentheid en de fchaamte, waarin dit grievend toeval *, hen dompelde, wisten zy geene uitvlugten te bedenken
om deeze zonderlinge gebeurtenis by de Vaderen van de " Beste Waereld, verfchonelyk te doen voorkomen; Inder** daad zulks,wierd ook by den Raad van Ipfalon,. en Me" vrouw Aniiphatia, voor eene onverantwootdelyke misflag " aangemerkt, die aldaar zo zwaar woog, dat ze de onge", nade van Solipater na zig fleepte: ten omwenteling van *' Krygsgeluk, die wel haast van de vredefluiting met de *' Tr.onkilUaanm gevolgt wierd, wel te verftaan na dat de
Prins van dien naam, alvomens de begeerde opoffering " van de Vesting Palo, ten voordeele van de Beste Wae" rad had gedaan, en de Oftagiern tot algemeen genoegen " te Ipfalon gelukkig, wedergekeert waren. " Óndanks de gisting welke het bewondert bedryf van
'Metrapolites onder de bewoonders van Ipfalon • veroor' zaak had, wierd de geheugenis daar van alle^gkens uit" gewischt, door het plukken van de aaugenaame vruch*' ten eener vastgeklonken vrede, waarvan -de lievelyke " K 2 Soa-



( 76 )
9, Sonbeftraaling de Bests 'Waereld zo glansryk befcheen; 5J Solon en zyn Vrind Meriander, gelyk ook hunnen RaadsM man Haranville waren de eerfte onder het getal d-:r Oorv logshelden, die by hunne wederkomst te ffalonèt zoete M naafmaak daarvan in den hoogften top genooten: Zy )} wierden met ongewooiie eerbewyzingen ten Hove verj, welkomt, zodanig dat Mevrouw Aaiphatie, nevens de 91 honden Vaders van het lpfalons gebied, door derzelver zamengevoegde Loftuigmgen, met het zegel van goedje keuring brftempelden , het gedrag dat zy in de byge„ woonde Veldtogt gehouden hadden. Jukana wiens aanraading de vo.;rnaame dryfveer ter aanfpooring van de w onltooke eerzucht by Solon was geweest, prees in vley5, ende bewoordingen de on ver vaartheid, betoont in de „ uitgeftaane wederwaardigheden, geduurende den oorlog „ tegen de 1 ronhilliaanen, terwyl de bevallige Nicolina van „ haar kant een krans van lof toezwaayde aan haaren Minnaar Meriander, over de blyken van dapperheid welke hy „ in deeze z\ne eerfte Krygstocht zichtbaarlyk had doen uitftraalen; Onderaylen vergat men niet, gelyk te denken „ is, om insgelyks de verftandige, lofwaardige, en beleidkundige gedragingen, van den braven Haranville met eene welverdiende toejuigening te bewieroken, en vers, volgens als een Eerprys zyner onmeetbaare verdienften. hem nog dat zelvde jaar, onder de luisterlyke Vergadering der hondert Vaders van Ip/a'on, in hoedanigheid van raadgevend lid aanteftellen: ün het was in de bekleeding }, van zulk eene aanzienelyke waardigheid , waar meede 9, men de grootheid zyner uitmuntende Talenten bekroonde, dat hy naderhand, gelyk op zyn tyd blyken zal, als één eerfte Vlonkerlicht in de Raadzaal deezer doorluchtige „ Staatsmannen uitgeblonken heeft gehad.
„ Tot hier toe was de jongfte der beide Gezusters Gir„ gelfon, eeneonverfthilligeaanfchouweresfe gebleven, van „ de algemeene welvredentheid, die de aankomst van de „ twee Beste Waereldzoekers, by de voorwerpen hunner „ min verwekt had, zy befcaouwden nietzondej: aandoening,
., het



( 77 /
„ het voorrecht dat haar zuster Nicol'ma boven haar genoot, „ door de verzeekering der lïandvastige liefde die Merian„ der haar toedroeg, daar Solon in tegenftellmg van dien „ nauwelyks de naam, veel min de daad van Minnaar by „ haar bekleede: Inderdaad ook deezen Aanbidder van de „ Schoone Juliana Britleton, had zich zedert zyn weder„ komst te Ipfalon niet verwaardigt om het beminnelyk Floortje, meer dan een bezoek van welvoeglykheid te j d>. cn, zonder verder ergens van te fpreken, of eenige „ uitlonderende achting te doen blyken, welke na de ge„ meenzame vertrouwelyl heid van het Minnaarfchap ge. „ leek. Dusdanig koelzinnig gediag van een Jongman op: , wiens perfoon haar oog gevallen was, en op welkers ge, trouwigheid, zy zedert de kennismaking met hem, aanvankelyk ftaat gemaakt had, verdroot haar dermaate, dat !> zy op een tyd haar heimelyk beklag daar over aan Me'„ vrouw Juliana ondernam te doen: Deeze bewogen door „ de iraanftorting van een Meisje, die zy om haar deugd „ hoog fchatte, en wiens hartskwelling uit eene edelaartige „ fpringbron voortkwam, ontbood de jonge Solon den na„ volgende morgen by haar, zy beftrafte hem met haare „ gewoone zagtzinnigheid over de weinige aanmerking, die „ hy zulk een beminnenswaardig voorwerp betoonde, zy „ vyzelde in den hoogften top, de aanvalligheid en goede „ hoedanigheden van Floortje Girgelfon, en fchilderde de „ hevigheid van haare liefde voor zyn perfoon, met zulke „ aautrekkelyke couleuren af, bekwaam om een teerhartig „ gemoed te overreden, zeggende onder anderen tot, meer„ der aandrang van haare welmeenende aanpryzing, dat j, vermits zy tot Opvolgeresfe in het gebied van de Beste „ Waereld benoemd was, hy voortaan geen ftaat op de be„ zitting van haar perfoon meer moest maaken, dat zy hem „ derhalven aanraade zyne wederliefde aan Floortje te fchen„ ken, en vervolgens die bekoorelyke maagd tot zyn'we„ derhelft te nemen; Om kort te gaan zy belloot met hem, zorgvuldig te waarfchouwen, dat dit geheim mondgefprek „ de laaste zouden zyn die zy hem verleende, in dieft*hy K a » na.-



C 7B )
nalatig bleef van hwen raad gebruik te maaken. Solon aan wien deeze Redenvoering als een donderdag in de „ ooren klonk, wierd half razende van fpyt, en geen „ Meester van zyne blakende verwoedheid wezende, trok v zyn degen, waar mede hy zig ongeacht de pogingen van „ Juliana om zulks te beletten, een gevoelige fteek in de „ borst toegebragt; Op het geraas da'c Jufrmw Britkion „ maakte, geraakte byna het geheele ilofpalais van de „ Princes Antiphatia in beweging , en men fchoot wel haast „ tothulpe van den wanhopige Solon toe, die intusfchen „ door het verlies van zyn bloed op de Kamervloer nederS) gevallen was.
,, Het gaf aan de Inwoonders van de Beste IVaereld in „ den begmne veel bedenking , wat f igentlyk de oorzaak „ mogt zyn, welk dien beklagenswaardigen Jongèlina cot „ zulk een doldriftig bedryf aangedreven had; Men was al. „ gemeen van gedachten, en die gevoelen fcheen best met „ de regelen der waarichynelykheid te ftrooken, dat Solon „ na vrugteloze pogingen aangewend te hebben, om'Me „ vrouw Juliana over te haaien, van met hem hèimelyk te „ ontviugten, dog zyn oogmerk mislukt ziende,'tot het „ wanhopig befluit gekomen was, om zich zeiven ™ die „ wyze te willen van kant helpen: Andere daar tegen-w-ren „ van begrip dat deeze jonge Dame voorbadachtelvk "een „ Mondgefprek beraamt had, teneinde den ^ollVteugel „ aan haaren Minnenyd of wraakzucht te vieren die zv „ wegens een voorgewende liefdehandel tusfehen hem en „ de jongde der Gezusters Girgelfm had opgevat, en daar „ om getracht zoude hebben, hem met zyn eigen De*en te „ doorfteeken. Hoe het zy, dit is ondertusfehen zé',-er „ dat Solon op hoog bevel zorgvuldig wierd opgepast "van „ zyne toegebragie wond binnen drie weeken tyds volko„ men genas, en vervolgens op uitdrukkelyke lastgeevin?
van.de Ipfalonje Vaders, het huis arrest voor drie maan „ den wierd aangezegt, om dat hy als een onzinnig mens-h „ een zoort van zelfmoord in het Hofpaleis had willen be„igaan, met verbod van zonder bekomen verlof van de
„ Prin-



( 79 ^
„ Princes Antiphatie voor eerst niet weder in haar Vorfle„ flelyk Paleis te verfchynen; Meriander en Haranville „ kwamen hem dagelyks over zyn ongeval vertroosten, „ maar alle hunne troost redenen vermogten niets op zyn Hart, in de welke de indrukzelen der liefde voor JufSj vrouw Britleton, te diep gegraveert waren : In een woord, hy verviel ongevoelig in eene kwynende droefgeeftigheid, die zyne Vrinden voor het behoud van zyn leven deeden ' dugten, wanneer de zaaken in At Beste Waereldeensklaps 9i van gedaante verwisfelende, de bedrukte Solon uit den 5, flaap der wezenloosheid fcheen te doen ontwaaken, met l, dat gevolg dat zyn klemmend Hartsverdriet daar door „ verdween.
Meriander gelukkig in zyne minnehandel met Nicolina in zo verre geilaagt, dat de trouwftaat met wederzyds "genoegen onderhen beflooten, eerdaags voltrokken ftond" te worden, wierden op last van [Mevrouw Antipbaüa " plechtige toebereidfelen tot hunne bruiloftfeest gemaakt; " Hy had op de invloedvindende voorfpraak van Haran" ville en Juliana, de gunst van die goedhartige Princes verkreegen, dat zyn vrind Solon ondanks zyn huisarrest, ** en het nadrukkelyk verbod, waar mede zulks verzelt " ging, deeze openbare vreugdebedryven zoude mogen M bywoonen: Wat meer is, Solon had onaangezien zyne** byblyvende mistrooftigheid om dat jong paar te belie" ven of ten minften niet voor het hoofd te ftooten, " bereids zyne toeflemming daar toe gegeven. Agtervol" gens zodanige hooge vergunning, geviel het dan dat " onzen fwervende Beste Waereldzoeker ter firuilofstavel " verfcheenen zynde, nevens de overige Dischgenooten " die vry talryk waren, deelgenoot van de algemeene " uitfchitterende vergenoeging der aanwezende bruilofts" gasten wierd; Onder de deelneeming van deeze blyde " vertooningen, welke volgens de wetten der vrindfchap " doorgaans over het geluk van twee aaneengeklonken " Harten plaats hehben, ontftond er op de ftraaten van " Ipfalon, van alle kanten een vervaarelyk gedruis, ver-
,? mengt



mengt met zulk een verwart gelchreuw van 'veg„ tende \ Krygsknegten, die een Moordtoneel icheen „ aantekondigen , en waar van de grillige weer„ klank tot in de Bruiloftszaal donderde: Onbefchryf,, velyk was voorzeker de verwondering, van alle de te„ genwoordig zynde tafel vriende over dit zo onverwagt „ als angstvallig Krygsgerucht; Dan de verilagentheid die „ men vervolgens op het gelaat van de meefte der aan„ wezende perfonen befpeurde, toen de verbolgen Prin-f „ ces Mahafline, als een helfche furie met een hoop ge„ wapende Trorikiltiaanen binnen trad, ging alle denkbeel„ den te boven: Men lette op de ontknoping van eene „ verwonderenswaardige gebeurtenis die misfchien eenig „ in zyn zoort is.
Om tot de ontwikkeling daarvan overtegaan, zal het ,, voKlrekt noodzakelyk zyn, by wyze van een kortbon„ dig verhaal, de geheugenis van den Lezer te doen op„ klimmen, tot aan zulke byzonderheden, welke de baa» „ blykelyke gevolgen van de kloeke onderneming van
Metrapolites waren geweest; Als men dienvolgens be„ denkt, dat de gelukte verovering van Axilo de woede „ van de Princes Mahafline ontvlamt had,, en vermoede„ lyk niet tegenllaande haare ontvlugting, door het ge. „ lboten vredens verdrag met de Ipfalonden, haar opge. ., kropte fpyt, aangaande de mislukking van haar bedekte „ oogmerken, ten opzigte van Meriander, nog merkelyk „ vergroot geworden was, zo zal het voor diepdenkende
verilanden niet buiten de paaien van eene zedelyke „ moogelykheid fpringen, dat deeze wraakzuchtige Vor„ ftin van dit tydftip af, heimelyk by haar zelve een zo .„ vreemd bewerp fmeeden, die oppervlakkig befchouwt „ onuitvoerlyk geleek, immers ten aanzien van de ge9) bruikelyke konstregelen tot eene bedoelde Staatsomwen* ,, teling met zodanige onoverkomelyke zwaarigheden ver„ zelt gingen, waar door haare ftoutmoedige aaiiflagen in M rook moesten verdwynen: Na de vertrouwelykheid van » Metrapolites, in haar voordeel gewonnen te hebben,
„ wierd



( 8r )
wi"fd door flille maatregelen de Vorftelyke Lyfwacht om,, gekocht, en vervolgens door hulp vain dezelve, onder „ aanvoer Hg van den verraderlyke Vertrouweling, den „ Prins van Tronkillia haaren broeder op een nacht gevan, gen genomen, en naderhand zo men wil door het Staal v ot door het gebruik van vergift wreeddadig omgebran, „ Mahafune op die manier de helft van haar begonnen wraak „ voldaan ziende, liet het daar by niet berusten; Een (tap „ van nog grooter aangelegentheid en vry gevaarelyker uit„ zicht beogende, bewerkte zy op grond van dit Staat„ kundig beginfei, dat zy het roer der Regeering in han, den kreeg: Haare Gunilelingen die invloed by het Volk y, bidden, wisten het zo kondig te beleggen, dat men , Mahafline opentlyk voor Regentesfe van het Ryk der ,. Ironkilliaanen uitriep. Men kwam nog verder, zo draa ,} zy dien luisterlyke Eertrap beklommen had, want behal-
" Vn"n-f °P bevd va" de Regeerendü Ryks Vordin, in , alle üilte de I aonkilliaanfs Legermacht verzamelt wierd ; , Zo ondernam zy, na zich aan het hoofd van haare Le„ gerbende geplaatst te hebben, daar meede, zonder vooral afgaande Oorlogsverklaring, de Beste Waare'd met een„ ongelooflyke vaardigheid te befpringen, en de Uoofddad „ Ipfalon, invoegen ais hier vooren verhaalt is, by verras,. nng te overweldigen.
„ Ingevolge van deeze opmerkenswaardige toedracht van „ zaaken, valt het voor oplettende liefpiegelaaren, diebe^ ,. lang in het welzyn van de Beste Waereld dellen, nieton„ gemakkelyk te begrypen, hoedanig de regtmatige verba„ zing, of bever de niet ongeplaatfte verblooding van het ,, nituwelyks gehuuwde Paar, en de verdere Brniioftsgeno„ ten, ten tyde van zulk eene akelyke Krygsoverrompeling „ moeten geweest zyn; Het blanketzel van de wettigheid „ nog de aantyging der onwettigheid, van vernielende Oor„ log>rampen, is doorgaans krachteloos om de voorwerpen „ die 'er het Slachtoffer van worden, van Schrikverwek„ kingen te bevryden: Aldus was het waarfchynelyk gele» £enJ met het beklagelyk geval dat ter verdooring van L de



( 83 )
- de uitftraaler.de vroolykheid, onder de aanwezende per-
" foonen op het ftaatelyk Bruiloftsfeest voorviel. .
*' Laat ik dit hatelyk Taffereel vol deerniswaardige vertoo
" nirgen bekorten! A/er/^ff^r verbleekte op de ver-
" fchyning van de grimblakende Princes Mohaftine, de be" minnelyke Nicolina doodelyk ontfteld, viel van ichrikin " bezwyming, Solon in de verbeelding dat zulk een fchouw" fpel uit de grap was, om het Gezeifchap te vermaken, " begon luitkeels te lachen, en verzogt met zyne gewoone " oprechtheid, dat de Tronkilliaaanjcbe Vorftin zich aan de " Bruiloftstavel geiiefde te plaatfen, terwyl de fchrandere ' Haranville, dit onvoorzien voorval met een geest van be" daardheid befchouwende, de gevaarlykheid der aannade" rendï onheilen volmaakt begreep; Eindelyk wierd het H onaangenaam fchouwtoneel, welke niets anders dan den geheeien ondergang van de B?sre IVaereld aankondigde, \\ Schigtig beilooten met het ontzachelyk vonnis, het welk '„ Mahafline op eene vergramde toon uitiprak, en het lot „ van alle de aanwezende Bruiloftsgasten heel fchielyk be„ fliste, dat is te zeggen, dat het jong getrouwde Paar, „ zonder de minfte uitftel, gevankelyk naar Axilo zouden J, worden gevoerd, dat men de overige Disgenooten te ' Ipfalon in den Kerker moest werpen, vervolgens na Me' vrouw Antiphatia van het Lands gebied ontzet te hebben, in haare tegenwoordigheid Solon met Juliana in den echt moest doen verbinden, zodanig dat zy getrouwt zynde, , overéénkomftig haare volftrekte wil, dit jong Paar beide tot Opvolgers in de-Regeering, en het gebied'over de , Beste Waereld, onder Trompetten gefchal op alle hoek„ ken van de ftraaten voor den Volke zoude worden ver„ klaart.
„ Uy de uitkomst van de zaak bleek weldegelyk, dat de „ uitfpraak van dit ftreng vonnis geen kinderfpel was, en „ dat men van de Rechtbank der verliefde Vrouwen, die
onder de Vorftelykheid behooren, zich op geen hooger , Vierfchaar beroepen kan; Waarom langer gedraald? Het H is genoeg te zeggen, dat dit fnood gruwelftuk van Ma-



C 83 )
„ haftim, gepaard gaande met eene verfoeielyke fchennis „ van de goede trouw, die uit kracht van geflooten Vrede „ Traclaten, onder naburige Volkeren behooren plaats te ,, hebben' de Beste Waereld op de rand van haaren onder-
gang bragt: Maar gelyk "er altyd onder kloekmoedige „ Landaarten Scipioo's gevonden worden , om wellustige „ tiamballen te beftryden, zo gebeurde het kort na dat
Meriander en Nicolina weggevoerd, en in de Zetelplaats „ van de Tronkiliiaanfche Ryks Vorftin, onder geleide van
gewapende Manfchappen overgebragt waren, dat Metra. „ ~pli.es, die het Leger der Tt onkilliaanen gebood, met „ zyne Krygsbende van de Wallen te Ipfalon aftoog, om 5, elders in de nabuurfchap van die Stad een beter LegerjS plaat,s te zoeken. Deeze vry willige afdynzing gaf gelegent5) heid, dat de opmerkzame Vaderen der Beste Waereld bs}, dacht waren, na gepaste hulpmiddelen uittezien, om hun
geteistert Land van Inboorlingfchap, uit zulk een dring, gende nood te redden, Met dat oogmerk wierd volgens ^ hunne beraadllagingen, de Krygskundige Veldheer Solt". }, pater fchielyk uit zyne ballingfchap herroepen, in zyne ^ vorige Eer herftelt, en vervolgens aan het hooft geplaatst
van de Keurbende der Ipfalonders, die men daartoe in '., aller yl verzamelt had, waarmede die dappere Bevelhebber
de Tronkilliaanen bevochten hebbende, een roemruchtige „ Zegepraal in de vlakte van Merop op dezelve behaalde : „ üe gewenschte uitflag van deeze overheerelyke Slagtlee„ vering, deeden het Krygsgeluk voor de Beste Waereld „ ras eene andere keer nemen,- Want boven en behalven „ dat zulks uiet alleen van die uitwerking was, om Maba* 9% ftine op haar beurt als Staatsgevangen optefluiteu, en „ Mevrouw Antiphatia, kort na haare afzetting wederom
als Opper Gebiedereslë tot de Bewindvoering van 'sLands „ aangelegenheden te herftellen, zo viel ter zeiver tyd „ daar door plotszelyk in duigen, het Huwelyks beftektus„ fchen Solon en Juliana, op goedvinden van de Tronkii* „ liaanfebe Ryks Vorftin beraamd, en waarvan dei voltrekL 2 kiug



( *4 )
„ king op het punt ftond zyn volle bellag te zullen verkrygen-
,, Midlerwyl zodanige zamenloopende verwarringen m , de Beste Waereld voorvielen , waren nogthans de nöod-
lottigheden van het jong getrouwde Paar, welke te Axllo
gevangen zaten, op verre na zo gunftig nier; Meriander \ zedert zyne aankomst aldaar, van zyne bevallige Gema'] linne Nicolina afgelchyden, wierden beide tot nader be■ vel van de wraakgierige Princes Mahafline in afzonderlys' ke vertrekken opgeflooten, en zeer naauw bewaakt, *' hunne ondragelyke gevangenfchap had nog niet lang ge*' duurt, toen men in de lloofdftad Tronkillia de tyding " der Nederlaag van het Leger, onder bevel van Metrapo*\ lites in de Veldflag van Merop, en gelyktydig het fneuve-
len van dien Legergebieder ontfing: Men wist toenmaal
nog niet, hoe het met de Ryks Vorftin van Tronkillia " te Ipfalon afgeloopen was, dog na dat een tweedeBoode " de omftandigheden van haare gevangenneming overge*' bracht had, vergruisde zulk een hoopeloofe ramp de moed
der konsrgrepen der Tronkilliaanen tot dat toppunt, om " meerder Vryheid aan Meriander en Nicolina toeteftaan, " en haar uit eene beleefde infchikkelykheid te vergunnen,
van daaglyks binnen de Ringmuuren van Axilo te mogen
„ wandelen. „ rTT
, Om weder in een volle draf na de Beste Waereld te keeren, daar alle dingen, zedert de Glorieryke overwin. ." ningdoor Solipater, op de gevlode Heirmacht van den " ontzielden Metrapolites behaalt, tot zyne voormaahge " bloeizaame ftaat hernieuwt waren, zal het nodig zyn ; vooreerst te gewagen, dat de voorname zorgen van derzeiver hondert Bewindsmannen, zig zonderling bepaalden om te overleggen , hoedanig zy het lot van de trouw* verzakende Mahafline, volgens Krygsgebrmk■ oelbafea " moesten: Daar bevonden zig zommige onder de Vaders " van ipfalon die voer de Doods ftraf ftemden, andere 5' keurden eene altoos durende Gevangenlchap goed, ter" wyl eenige tot een zagter behandeling overhelden; Dan



C $5 )
aftoewel in de Raadpleging daar over, de oordeelsveffin" seri dienaangaande hemelbreed verfchilden, gingen egter " de meerderheid der gevoelens daar heenen, dat men Ma9'-ha-he by wyze van uitwisfeling, tegen Meriander-en V AWiw zoude vrylaaten, onder voorwaarde, dat haar ,\ R>ksgeb*ed voortaan cyrrsbaar aan dat der beste Waereld „ zouden wezen.
Ma dat dit voörwaardig beding ten wederzyde door 'eene plechtige goedkeuring tot ftand gebragt was, zag men welhaast Meriander met zyre Gemahnne onder de " Iie*te IVaereldlingen veifchynen, en Mahafline in haar " Zetelplaats wederkeerer; Ündertusfchen dat Solen door S> deeze ichielvke Tonedverwisllling zyne eenige overge!, bléven hoop, ter bezitting van de fchoone Jpltana ver' vlogen ziende, vervolgens op de raad van Myn Heer , Haiarville befloot, om voortaan de rol van 'Minnaar by !, Floortje te gaan fpeeleu, ten einde door du dubbeld Hu!, welvk de banden van vrindlchap, tusfchen hem en Me» 1 riander vaster toe te haaien : Zyn allereerfte liefdensver„ klaring was openhartig, kluchtig, en overwaardig om■
„ geboekt te worden. Meisje lief, zeide ny al boer-
' tende tot haar; Ik geloof op myn Eer, dat de Satan bier „ de Beste Waereld regeert! Wie hagelfleene heeft van al zyn „ leven zulke wonderlyke kuren beleeft, als alle ate malligbsden die zedert korte dagen in dit Land der zotskappen ge, beurt zyn: Daar wil men my doen trouwen met Juliana, ,', op een ander tyd plakt men my in Arrest, om dat ik myn „ zelve een por in de huid heb gegeven, en nu Mahaitine dat „ mismaakt Marmeldier na de maan is, moet den armen dut-
„ vel van een Solon op zyn duim fluiten. Daarom
„ Floor/br* en goed! Laten we Jan ftramme geen onnodige
?, Ftatfes met malkaar maaken; tloor kind, ver-
,, volgde hy, één woord zo goed als duizend wisjewasjes', Om dat Baas Haranville zegt dat ik op u verheven moet, zou ik ftapel gek worden, als ik langer wagt om ü Vryer 9y te wo!den. Wil jy nu met my trouwen ? dan, is het wel, ?, zo met moet jy myn niet lang ophouden, want ik zeek geen L 3 r- sö



„ zeven 'maren te vrym; Maar luister myn lieve zuikerdoos„ je, befloot hy zyne cierlyke Minverklaring: Als gy myn » Frouw word heg-er ik drie zaaken, voor eerst dat gy my *f getrouw blyft, zonder my hoornen optezetten; Ten tweeden „ geen op gepronkte praat, die ik niet ver ft aan kan: En ten .,, laatften,- dat jy myn perjoon nog wel tien jaar en na myn „ dood aizo ftei k moet blyvenn beminnen , als ikby de leelyk. „ heid van de vervloekte .Princes Mahafline zweer, dat ik
3, jouw doen zal. Ziet nu Meisje of gy de koop wilt
» toeflaan% r
., Hoe bevallig die gulhartige aanfpraak van Solon aan de '» 3°ngfte der Gezusters Girgelfon voorkwam, zal men daar „ laten, het voiitaat hier aantemerken, datdegenegentheid » van Floortje ten aanzien van zyn Perfoon oprecht wa„ en dat de zuiverheid der liefde, alle misflagen en gebreeken van het beminnend voorwerp, met het kleed van 5, goedwilligheid greetig bedeat: Men kan ter zei ver tyd 3, niet voorby gaan hier terloops aanteftippen, dac o'ngè» acht de Sentimenteele fmaak onzer Eeuwelingen, welke >j na de eerkrans der vermaartheid in het oefFenfchool », van den Mingod dingen, de eenvoudige uitdrukkingen
boven de grootfpraakige wartaal en verhève verklaringen 5, der Minnaars, verre te wardeeren zyn, om dat zyVst », de ongeveinstheid, ten opzichte van de gevoelens van s, het Hart in een helder daglicht vertoonen. Wy bevinden t, ons ondeitusfchen in de noodzaakelykheid, de B.steWae„ reld een luttel tyds te moeten verlaten, zonder door de 3, af breking van de aadééngefchakelde avanturen van den ■>• jongen Solon de minfle verkorting, aan het vervolg zyner „ Historie te willen roebrengent
„ Het zal denkelyk aan het geheugen onzer Lezeren niet -9, ontflipt wezen, in welk eene randeloofe toefland, de Ou„ ders van den Beste Waereldzoeker, zo wel als den Land„ heer zyn Peter, door de Zelfmoord van Plotargina gebleven waren; Geheel onkundig hoe het zedert met de » beide jonge Swervers Solon en Meriander afgeloopen was,
» ot'



( 8/ )
■ of in wat hoek v<m de waereld zy haar bevonden, wis" ten zy niet waar toe zy belluiten moesren : Martyn, wel " is waar, was van de aangetvgde ombrengmg, van de " fnoode Phtargina door een Rechterlyke nitfprtak onfchut' dig verklaart, en vervolgens op vrye voeten gefield* Maar " dit benam daarom de ongerustheid niet, welke hy en " zyn Vrouw, aangaande de onzekere verblyfplaats van " haaren Zoon hadden opgevat ,, zo dat zy vol bekomme" ringen hier over , by aanhoudentheid in een zee van ver" twyfvehng bleven dobberen: De Landheer die uit hoofde " van een zeeker beweegrad buiten het Peterfchap, graag " zag fat Martyn afwezig was, deed op eene beflisfende " toon de aanneemelyke voorflag, dat hy zynverlooren Zoon , Solon, andermaal in buitenlandfche Gewesten zoude gaan '„ opzoeken, zyn gezach in hoedanigheid van Huispatroon
en hetvolllrekte Meesterfchap van zyn doortrapt vrouw-" tje,fcheenen de voorname beweegoorzaaken om die voor-
ftel, zonder tegenkanting aan de zyde van haar Man
doortedringen,
„ Martyn vertrok dan met een Reiszak, tamelyk opgevult met zilver geld onder zyn arm, [en begaf zich het " allereerst na Duinkerken,' daar hy van den Logementhou"* der in de Zwaan, het volzeker bericht kreeg, dat zyn• Zoon en Mer'wnder, ongevaar agtien maanden geleden, '' in gezelfchap van drie Dames aldaar fcheep waren ge" gaan, om naar Amerika overtelieeken; Dit was alles wat " men hem wist te vertellen, weshalven hy in dezelfde on*' zekerheid blyvende, belloot om zyn hoofd vooreerst met
" ter ontdekking van Solon niette zullen breken, maar vry ' liever eenige dagen te Duinkerken in een deftige Herberg, " daar men goede Wyn, Bier en fterke Dranken verkogt,
„ van zyn vermoeidheid te gaan uitrusten: Wel zei-
„ drement zoude Martyn niet gek zyn om de Waereld te gaan ' doorkruis/en, mompelde hy by zich zelve; Laat myn
„ een heldere teug te drinken, en wel een jaar lang goede cier
9f t&



C B8 )
*•% te, ¥*$**A Waarom zou ik in alle g.-vallen myn wyfoftt„ xien fit zal haar weis mAen, dat mii de Struikroovers op ,, de weg met het ptjïool op de borst tot 'de overgaaf vat myn „ fcbat gedwongen hebben. Na deeze korte alleenfpraak „ trad hyonbefchroomt in een geringe herberg, alwaar tóen.,, maalveeleZeevaareniePerfoonen, en onder andere drie „ vftlfche Speelden tot zyn ongeluk gelogeert waren; De „ yrolyke Martyn een beminnaar van de Kaart en de Dob. „ belfteene, verloor op zes Gulden na al zyn geld, na „ wakker gedronken te hebben: Aldus van den huig geligt
zynde, keerde hy de volgende morgen onverrigter zaake ,i weder na zyn Vrouw te rug
'Eene afgryfelyke onweersvlaag, waarin de fwartbewolkf, te Lucht het Aardryk met het uitharden van de Blixem* _5) ltraalen bedreigt, kan nietverfchrikkelyker voor deuiterr lyke verbeelding afgemaalt worden, dan het onguur ont>} haal, waarmede Martyn door zyn Vrouw bejegent wierd, >t toen zy hem zo fchielyk en onverwagt, zonder van harr a, Zoon verzëit te zyn, zag wedexkeeren; Zybefchonkhem w voor de eerfte welkomstgroet, met een paar welgetrof9J yen muilpeeren, die van een fchaakel van haatelyke s, fcheldna amen zo eigenaartig aan het Volk der a-nerftraai5-ten, gevo'gt wierden, hy verdroej als een infchikkelyk M Man, alle deeze onvermakelyke begroetingen met een 3, taay geduld, tot dat de Vrouwelyke hagelbui wat ver„ dweenen was, wanneer hy haar met een beevende ftem M verhaalde, de ongelukkige aanranding van de StruikrooJt vers, welke hem op den weg van alle zyne mede^evoer^ „ de penningen geweldadig berooft hadden-: Dan, hoe „ vondryk Martyn in de konst van waarfchynelyke leuge„ nen te verzinnen, ook mag geweest zyn j zo weigerde
„ zyne boosaartige Huisplaag daaraan geLef teflian
„ Meenje deugcniet my met zulke praatjes te verblinden riep „ zy met een verftoort gelaat uit; Zeg liever dat je myn
kostelyke geld ergens verbeert, verdobbeld, of verzoopen „ hebt! Zy dreigde hem daarenboven meteen grimmig ge0 laat> d3t zy aanftonds den Landheer zou gaan verzoeken
» om



C 89 )
ora hem zo lang in een Tuchthuis optefluiten, tot dathy " fte waarheid van de zaak beleden zoude hebben: Martyn " begrvpende dat zyne verzonne uitvlucht hem niet verder " baten kon, en bevreesd voor de uitwerking van haare be' dreiging, begon gelyk men zegt, palm in het vuur te „ werpen. Hy beleed al knielende zyn misdryf, zeggende , dat de valfche Speelders hem al zyn geld te Duinkerken ,, afgewonnen hadden, invoege dat hy kaaien berooid zyn„ de, daar door in de onmoogelykheid was gebracht om „ zvn Zoon Solon langer te konnen gaan opzoeKeu; ISuzt* „ ik Schelm wat (laat ik op u maken kan, hernam zy, Wj „ zullen binnen korte dagen van Tafel en öedfcbetdent Daar „ op liep zy met een booze kop haar huis uit, en ging den „ Landheer, nevens de drie Rechtsgeleerden, welke men ., in het geval van Plotargina geraadpleegt had, haar ge'„ nomen beiluit, raakende de Echticheiding met baaren „ Man ontdekken. Na de zaak rypelyk overwogen te beo„ ben, waren deeze vier behulpzame Perionen eenpaang ,' van oordeel, dat men geen gerucht van het bedryt van „ Martyn maken moest, maar dat de veiliglte weg ter we» „ dervinding van haar vermiste Zoon daarin beltond, dat „ zy met haar Man zonder uitftel, met een zeilvaardig Schip „ naar Amerika zouden vertrekken, cm te zien of Solon „ zich hier of daar in die Landflreeken bevond, De L and„ heer betoonde zelfs zyne wilvaardigheid , om hun m „ die Reistocht derwaards te verzeilen: Zo gezegt zo ge„ daan! Men haalde terltond, na dat dit Vonnis geftreken ,, was, foartxtt half dronken uit de kroeg, om hem daar
van kondichap te doen, en in minder dan tien dagen tyd» „ waren zy alle drie Reisvaardig, en aan boord van een „ Amerikaans Schip, dut welhaast met een gumüge wind .5 In Zee liep.
By ongeluk, of om beter te zeggen, door een won„ derlyke belchikking vanher noodlot, wierd het Schip, „ waarop sty haar bevonden, na veflöbp van de zevende „ week dat hunne Zeetocht geduurt had, door eenen iwaa„ ren ftoirri beloopen, en vervolgens op de Kusten van de LVÏ >9 toste



( 90 )
„ beste Waereld gedreeven; Het Vaartuig masteloes ge„ raakt zynde, ftrande op de Klippen: Alle de pasfagieren en daar onder het bewuste R eisgezelfchap belande in be„ houde Haven, en wierden Landwaards na Ipfalon over„ gevoerd.
„ Niemand wist daar nog wie de Strandelingen waren,
en niemand had zekerlyk zo Merk belang om het te onder „ zoeken dan Solon, by aldien hy van de komst zyner Ou„ ders verwittigt ware geweest; Op last van Mevrouw An* „ tïphatia, wierden de aangelande Reizigers altemaal in de , ftraat der Vreemdelingen geherbergt, volgens de gewoon,, te die in de Beste Waereld, ten opzichte van geftrande ., Perfoonen plaats heeft: Een der onverbrekelyke wetten, „ welke de Ipfalonders onfchendbaar onderhouden, en met
goude Letteren in de Raadzaal der hondert Vaders gepen„ feelt ftaan, beveelt onder anderen, dat de Buitenlanders „ aldaar gehuisivest wordende, zich geduurende de eerfte „ zes weeken van hun verblyf, op geene andere ftraaten „ van Ipfalon mogen vertoonen, of dat zy by overtreding
van dien, van het recht der GaFtvryheid verftooken zyn, „ en tot het Inwoonderfehap onder de Beste Waereldlingen „ niet meer gedoogt worden; De Schipbreuk geleden heb„ bende, Vreemdelingen worden, daar zeerwel opgepast, „ en van al het nodige ten koste van den Lande bezorgt, ,j tot dat de bepaalde tyd van hunne Herbergzaamheid verftre„ ken is: Men zegt dat zy ingevolge van de voorenftaande „ wet verplicht zyn, om alle dage één uur lang op de
floep van het huis hunner Inwooning re ftaan, ten einde 5, hier door aan de Voorbygangeren gelegentheid te geven,
van. te kunnen onderfcheppen, of er zich iemand van haa„ re kennisfe of Naamaagfchap onder hen bevind. Zie daar „ een voorzorg die waarelyk niet onnut is! Want behalven „ dat de Nieuwsgierigheid, ter befchouwing van de ramp„ fpoedige Schipbreukelingen , daaglyks op het uur van
haare openpaare vertooning een onnoemelyk getal Wan,. delaaren, door die volkryke ftraat lokt; Zo gaf zulks in • „ zonderheid aanleiding , dat Solon en Meriander op een



C 91 )
j, namiddag eene toevallige wandeling door'"de ftraat dcc „ Vreemdelingen doende, aldaar met de uiterlle verwon-
dering Martyn en zyn Vrouw, gelyk ook den Land* „ heer, wegens het Peterfchap aan haar beide bekend, „ op een ftoep vonden ftaan, in de tyd dat deeze nog
geen drie weeken in de Beste Waereld geweest waren :
Solon omhelsde zyne Ouders en zyn Peter, met geen min,, der blydfchap dan ontroering, terwyl de beide eerfte
van hen beweegloos bleven, en de laatfte door die ontij moeting verdomde. Het gaat vast dat de werking van
het bloed altyd de overhand neemt, wanneer de Natuur », van zyn kant wonderen wil doen! zodanig was het ,, omvederfpreekelyk met de wedervinding van onzen „ Beste Waereldioeker gelegen; En vraagd men hoedanig! „ Martyn begon te fchryen als een kind, zyn Vrouw „ omftrengelde haaren Zoon als een teerhartige Moeder, ,, blyvende als de klitten aan zyn lyf hangen, terwyl de „ verdagen Landheer, wel hondert maal door opheffing „ zyner handen vol verbaastheid uitriep, Als gy onzen , lieve Solon zyt, is het waaragtig één Mirakel! Me-
ria-n der kon zich niet bedwingen over deeze her„ haalde uitdrukkingen, van den verbsyterde Landheer te 5, grimlachen, en geen wonder, vermits ontydige zelfver,, rukkingen, een toort van ongeplaatfte zinberoving voor ,. verftandige mannen is; Ondertusfchen was Solon van „ ontftelteuis, veroorzaakt door de kracht eener harts„ tochtelyke aandoening, tot nog toe fpraakloos geble„ ven, zo dat men hem een glas koud water met vlug „ zout moest brengen, eer hy weder het gebruik van zyn „ tong bekwam.
„ Alle langgefponne herhalingen zyn doorgaans lastig „ voor iemand, die na de ontwikkeling van een aaneen„ gefthaakelde Historie verlangt; Men heeft derhalven de
noodzakelykheii begrepen, om een gefchied verhaal te „ bekorten, die enkeld dü affchetfing der Beste Waereld „ ten doelwit had: Waarom,dit begrensde oogmerk geen „ ongereimtheid zal bevatten, door flegts zaakelyk aanteM 2 „ mer-



( 92 i
„ merken, dat zo draa de uitwaafemingen der ontflamde „ Hartstochten onderling ia de gemoederen van het bloei„ verwandJchap uitgedooft waren, men daarop aan weers. „ kanten overging, om malkanderen een getrouw verhaal • „ te doen van al het geen er zedert hunne tweejarige Ichei' „ ding ter wederzyde was voorgevallen, en waar van alle
„ ltaan. h enige uuren verliepen met het doen van dat uit„ gebreid verhaal, welkers bekleede omftandigheden een
"£ÏÏÜ*H«H%™^TV™ 'm ^Wntheid „ b>acht. Het bleef nogthans daar niet.by, aangezien men „ over dingen van meer aangelegenheid, voor zo veel zv „ het nemen van toekomende maatregelen betrofven, met „ eikanderen raadplegender wyze tefpreken had: Alvorens „ ergens over te belluiten, wierd 'er nog dien zelfden avond „ een zpmenkomst, tuslchen de toenmaalige aanwezende „Perfoonen belegt/ waar by onder anderen, a. iw! „ gaande uitnodiging behalven de verftandige Leidsman „ Haranville inzonderheid Nicolina en haar Zuster nS „ vergaten , deeze Familie vergadering met haare tegen „ woordigheid te verëeren. Daar wierd vervolgens naailes
* rypelyk te hebben gewikt en gewogen, indieWdeïyS „ zamenkomst met algemeen overleg%astgeiteld, dat men „ by de eerfte aanbiedende gelegentheid, van het onaerïvl
" Rn" eomro,preed leggG"d VMnui* ^bruik zoude ml! " °m al emaal naar Europa wedertekeeren, en dat
* Haranville een Redenaar, die de meeste invloed ten „ Hove: bezat daar toe hoe eerder hoe liever hét nodfe „ verlof van Mevrouw Amiphmia vragen zou- iaelvk „ allerlei «enfchelyke befluifen, door onvoorziene Sr „ waardigheden dikwyls zeer fchielyk, en als men 'Ir het
* om denkt, te leur worden gefteld, 'zozagen zydesgelvka „ hunne voorgenomen Reistocht door opkomende
„ heden gedwarsboomt: Het zal overzuhfs nTet ongeTch ft
" Zit'T dCn ïMk Zyn^ alhie' eene volledige befc^ y „ ving te doen volgen, van een aanvallig Konstfchilderv „ van grootbeaelde Heldendaden en im!^^e
„ Staats



C 93 J
n Staats en Qorlo/^bedryven, welke de kenmerken der
uitblinkende Oeuchden van de Beste Waereldiingen, best „ in zyn gewricht zullen kunnen doen vatten, als zyndehet
ipil, waarop het wiel der merkwaardige levensloop van
den zwervenden Solon draaien moet, en die als e n za„ menhang mst zyne Avanturen, het aangenaam Schoww-
tafvereel van eene Beste Waereld, in de oppervlakkige „ vertooning, ter zeiver tyd eigenaartig afmaaien kan..
„ Zonder lang te draaien, zalmen hier ontusfehenpoos„ lyk overgaan, tot het gefchiedkundig verhaal, van eene
ongehoorde en byna voorbeeldeloze Staatsberoering, die „ andermaal het benyde geluk van de deugdzame Ipfolonders „ ontruste; Om zulks zo kortbondig te behandelen als den „ aart der ltoffe het toe'aat, behoord men aanvankehk te „ weten, uit hoedanige bron van Staatszucht den aanvang, „ aanwasch, en voortgang der nabelchreven opfchuddingen „ voortgefprooten zyn- Zenobus een Afrikaans Koning van „ het machtig Kyk van Lydoaia, door aanhuwelyking nog „ eenigzins vermaagfehapt zynde, aan de Ryks Vordin van „ Tronkillia, liet na het overlyden van zyne Vorfteiyke „ Gensalinne ernilig zyne gedachten gaan, om door het
aangaan van een tweede Lchtverbintenis, met de Princes „ Mahafline, het Ryksgebied der Tronkillia men met dat „ der Lydoniers zamen te voegen , en op die manier . de
éérstgenoemde Volkeren, van de flaafagtige last dercyns,, baarheid, ten opzichte van de Beste Waereld, te ont„ flaan. Onder de voorflagen welke door zyne afgevaar„ digde Gezanten, tot ©nderfchraging van dit dubbel Staais„ bewerp te Axilo gedaan wierden, voegde Zenobus het
„ met onaanneemeiyKe aanDoci daarby, em met zamenge„ fpannen wapenkragten, de Ipfalonders op nieuw in hun „ eigen Land te eaan beoorlogen, en als de Ktvaa eind
„ mars nen ganmg was, glad te verdelgen; Een onbe„ grensde Staatszucht gefchikt tot eigen grootheid ontziet „ veel tyds niets, alfchoo het middel om 'er toe te geraken „ ontwyfvelbaar mishaagt: Want hoe zeer de uitwendige „ onvolmaaktheden, of liever de oabehagelyke geftalte iV1 * > „ vaa



( 91 )
„ van Mahafline aan den Koning van Lydonia niet onbe„ kent waaren, zo flapte hy gemakkelyk over alles heen' „ om een doeleinde te bejaagen, die hy onaangezien allé j, hmderpaalen, zich verbeelde door overmacht van wapeu nen onfeilbaar te boven zullen komen.' Beftierd door zyne verwaande ontwerpen, waar door den val van de „ Biste IVnereld befchooren fcheen, gelukte het 'zyne Ge. „ zanten te Axilo, de wraakzucht en halfverfmoorde Min,. nenyd, van Mahafline by vernieuwing tegen dezelve „ Bewoonderste doen ontvlammen, zo dat haare omrit. ï» blusfchelyke verbittering de wortel oorzaak was, waar ,, door zy bewogen wierd, haare toeftemming tot het aan„ gezogte Huwelyk met Zenobus te geven, en in de voor.
■ iy geflaagen Oorlog tegen de Ipjalonders te bewilligen • On5, derwylen dat dit alles tusfchen de beide Hoven heimelvk „ bekuipt: wierd , baarde het gerucht van dit beraamt Trouw-
vabond, en daar mt te dugten zamenfmeltina vanKrvgs-
■ „ machten, een gegronde argwaan aan de hondert Vaders s, van Ipfalon, weshalven zy zonder het regte geheim daar „ van te kunnen dooipylen, by tyds al zulke voorzorgen 5, namen, als zy voor de veiligheid en befcherming der ,, Beste Waereldiingen noodzaakelyk oordeelden: Dit be,, k-tte rfet da- Zenobus en Mahafline met eene onbegrype„ ïyke fchielykheid hun beraamde Echt vohrokken, en na , hetzelve met eene ongemeene fnelheid, de Grenzen der „ Beste Waereld net een talryk Leger, zamengelïeld uit de .j Keurbende der Lydoniers en Ironkiltiaanen onverhoeds „ kwamen befpringen, in een tyd dat de Ipfalondsrs op
zulk een overhaaitig bezoek weinig verdagt waren. „ Op het bericht dat men daar van kreeg, geraakte alles » te Ipfalon in rep en roer, en maakte voor dit maal de „ vastbeflooten Zeetocht, van het bewuste Reisgezelfchap „ ter wederkeering na hun Vaderland geheel onuttvoere„ ]yk; De fchrikverwekkende tyding dat de zamengevoe*de Legers, den Bodem van het Land betreden hadden „ gepaart met de vrees , dat zy welhaast de Hoofdftad zou„den nadertn, veroorzaakte onbedenkelyke groote ver-
„ war-



C stf-Y
< warringen onder de J5«;e Wacreldlingen, en bragte een , .foort van werkloosheid voor haar te weeg, die altyd s, fchadelyk voor de belangen van een Volk is: Het is voor , zeker iets het geen tegen het gezond verttand aanloopt, , dat diergelyke Volks verwarringen, welke doorgaans de 5, Baarmoeder der neerflagtigheid, en den kanker der goede
Maatsbeltienngen m tyden van aangelegen;heid zyn, de gemoederen van bloohanige Menfchen meest bekruipt, i wanneer zy geen plaats behoorde te hebben. Mén moet „ ongeacht de opgevatte bevreestheid voor een ingebeeld i, gevaar, die het laagfte zoort van het Volk in dit geval , bekroop, daarom alle de Bewoonders van de Bette (Pae> reld, zonder uitzondering te maken, met zulke fwarte ,, kool niet brandmerken, Het tegendeel van dien wasblykbaar aan de meeste zorgen, en welgepaste beramingen van de Ipfalonfche Landsvaderen om denvyand het hoofd ,, te bieden : De algemeene handreiking of liever de trouw„ hartige pogingen van het Curgerfchap, om dat oogwit „ met een gewenscht gevolg te befchieten , was niet minder pryswaardig, terwyl in de onverzaagtheid van hetKrygs„ volk een vuur van verlangen uitblonk om flag te leveren. „ Inmiddels dat deeze veelbeduidende voorteekenenen nidt onduister te kennen gaven, de nadrukkelyke toebereidze len, die 'er van alle kanten by de Beste Waereldlingen „ gemaakt wierden, en die alle fcheenen toeteloopen, om een hoofdtreffen tegen de beide zamenfpannende Heir„ machten te willen wagen, gebeurde binnen de Ringmuuren „ van Ipfalon een gedenkwaardige Vrouwenbedryf dat een „ Meeilerftuk van kloekhartige ondernementheid uitleevert, „ en by een weldenkende Natie , als een onvergelykkelyk ,, voorbeeld van grootmoedige Vaderlandsliefde, hoog ge„ wardeert wierd: Zie hier hoe de zaak zig toegedragen „ heeft.
„. Beli een der fchoonfte en deugdzaamfte Vrouwsperfoonen, die men ter dier tyd in de Beste Waereld aantrof, „ had zeven Minnaaren, welke altemaal jong, kloek, en „ bekwaam om de wapenen te kunnen dragen, haar ten
» Hu-



C 0 )
„ Hawelyk aaiuogten; Zy veinsde een paos lang, vooralle s, zeven deezer Pretendenten even onverfciillig te blyven „ zonder haar in de keuze te willen bepialen, wie zy toe " ü * b:cht2eno:>t bY h^ar zeiven verkojren had : Eindelyk m bctiootde heldendeugd beminnende Beli, ter gelegentheid van de opgekone Oorlogsvlagen, haar beflisfender wyze „ hier over teverkhren; Zy ontbood met du inzichc alle „ haare zeven Minnaaren te gelyk, en na dat deeze op haac „ bevei verfcheenen war.m^ begon zy het woord opcevac„ ten, zeggende mee een kloekmoedig gelaat tot hen: ■ >» **2èt dat de oorzaak waarom ik u hier te zamen ontboden bek, ten doel heeft om u lieden aantezeggen, dat de geéne „ onder u die na de bezitting van myn perfoon willen dingen, s, dadelyk de wapenen moeten opvatten, en de algemeene vy„ anden van het Vaderland gaan be/tryden; Hy welke de beste ,„ proeven van zyne dapperheid geven zal, heb ik tot mynen s» Acbtgenoot ge/chikt: Ziet of gy onder zulk eene voorwaarde -„ dieEerprys wil wegdragenr Zo ja, zal ik zelfs als een „ onpartydig Rechter u lot beflisfehen, door u lieden in „ Mansgewaad te verzeilen, en al ftrydende aan uwe zyden op ais wyze ooggetuige te zyn van zulk eene uitmuntende „ lleldendaad, die verdienen zal met de febenking van myn ^, Hart bekranst te worden. —— Hec zevental van haare Aanbidders, getrofven door deeze krygsraoedinblazende „ aanipraak, betoonde fchier met even groote wilvaardig„ heid, om onder dat aanlokkelyk beding aile de wapenen „ te omgorden; Dit volgens hunne eenpaarige toetiemininT „ gefchied, en vervolgens met de Ipfalonfche Keurbenden^ „ ten ftryde uitgetoogen zynde, gaven zy inderdaad zoda' „ mge uitufteicende blyken van hunne doorfkaalende oor„ logsmoed, ter gelegemheii van de eerfte VekiÜag die „ kort daarop tegen de zamengevoegde Legers der Lydoniers „ en Tronkiltiaanen geleevert wierd, dat na eenige uuren „ lang als wanhoopende Menlchen geftreeden te hebben, .zes „ van haare Minnaaren op het Bed van Eer foeuvelden, en „ dus aan Beli geene andere verkiezing overliet, dan mee „ 4a gevende die fchoon gewond zynde, nog overgebleven
„ was



( 97 )
„ was tot haar Echtgenoot tej nemen: Ondertusfchen dat „ die Heldinne van haar kant, in dat Hoofdtreffen tegen „ den Vyand, zulke doorflaande bewyze van haare onver„ zaagdheid gegeven had, waar door zy niet alleen het „ Amazonefchap op eene luisterlyke manier deed herleven, „ maar door alle de Oorlogshelden van de Beste Waereld, „ welke aanfchouweren van haare glorieryke Krygsbedry„ ven waren, regtmaatig '.bewondert wierd; Mevrouw „ Antiphatia nevens de hondert Vaders van Ipfalon, hier „ van onderrecht, lieten ter gedagtenis van deeze verge„ tenloze vrouwendaad, een goude Gedenkpenning {laan, ,, en begiftigde zo wel Beli als haar Man, ieder met eene „ ordentelyke Jaarwedde, toereikende genoeg om voortaan „ rykelyk en onbezorgt te konnen beftaan.
„ OeflaggeleevertindeNabuurfchapvanS^c», alwaar r B*h deeze overheerelyke gedenktekenen van haaren vrou„ welyke dapperheid naliet, en waarvan men thans volie„ dig zal gewagen, was een der bloediglle Hoofdtreffen, „ die immer m deeze Landftrecken voorviel; Solon en Me„ nar der welke dezelve by woonde, onder het bellier van „ Haranville, aan wien men uit aanmerking van zvn ge„ bleken kundigheden en beleid in de Krygszaaken, een „ gedeelte van de Spiesdragers, aan de linker Vleugel van ,, het Ipfalonfche Leger opgedragen had, waren niet te breed „ voldaan over het koddig belluit van den ouden Martyn, „ die met drommels geweld te veld wilde trekken onaan„ gezien zyn meesterachtig Vrouwtje, onderfchraagt door „ het gezag van den Landheer, hem dat voornemen poogde
„ te ontraden: Sakkerloot hoe zal het -hi-r tanker
„ gaan, riep Martyn half verftoort uit, als men zich ,, Jchaamt aat een Man die drie Veldtogten als Mark;tenttr „ gedaan heef, met zyn eigen jonoe mede trekt om hem les „ over de O<rlogskonst te geven: Ben je dol wyf, gin* hy ,, voortin zyn rammel raai te fpreken, zou ik niet weten
wt er te koopts, als twee Legers met malkaar plukbaa„ rent Wel deegelyk weet ik dat, wam ik heb van verre de „ BataJje van Malplaquet gezien. Dan na dat den LandN „ heer



( 93 )
„ heer hem zonder veel woorden wisfeling overreed had, „ dat hy een zot en een dwarsdryver was, die het fpel ten
aanzien van zyn Zoon in de Beste Waereld zou verbrod-
den, was hy infch'kkelyk genoeg, om van dit koppig „ opzet afftand te doen; De tyd naderde intusfchen, dat „ het lot der Ipfalonders door een Zeegevierende Overwin5, ning, of wel door eene rampfpoedige Nederlaag be}, ilist moest worden , en de vyandlyke Legermachten wel>5 ke hen bereids van fommige hunner Frontieren meester
gemaakt hadden, fcheenen genoegzaam ongenaakbaar in
haare Verlchanzingen te wezen: liet viel derhalven zeer 5J ongemakkelyk voor de Beste Waereldlingen, onbedenkelyk
zwakker in Manfchappen dan zy, met hunne Lanslenen 5> iSpiesfen, den vyand uit derzelver verfchans:e Leger-
plaats te dry ven, want het moordtuig van het Gefchut w toenmaal nog by deeze Volkeren onbekend zynde, had^ den zy nog geene andere toevlucht, om haare Aanvallers ?v te bevechten, dan het gebruik van het (taal, als waarin M veorzeeker het onderfched tusfchen een dapper Soldaat,
en een Blodaart best uitblinken kan. De vlakte van Sal> >) ton de fchouwplaats dezer gedenkwaardige Veldflag, was 5J na dat men zeven uuren lang, ter wederzyde met even }> groot geluk en manmoedigheid geftreeden had, geverwt ^ van het bloed der gefneuvelde, waar van de doode LyJ5 ken het Slagveld drie hoog bedekten; Ten laatften keer* M de de kans der wapenen, in voordeel der Ipfalonfe krygstf benden, zy behaalden eene roemruchtige Zegenpraat op ' de zamenverbonde Lydoniers en Ttonkilliaanen, welkers ?J flagorden gebrooken wierd, dog met verlies van een derde 3, part van hun Leger: Haranville verloor zyn leven op „ dat Bed van Eer, terwyl Meriander aldaar zyn linkerarm 9) afgehouwen wierd.
„ De beide Iaastvermelde ongevallen, bedroefden aaade ?, eene zyde de Beste Waereldlingen, als welke door het M verlies van zulk een waardig man, gelyk Haranville n waarlyk betoond had te zyn, een aanmerkelyk-verlies „ ondergingen; En maakten aan de andere kant, dedeugd-
» zame



C 99 )
, zame A/itro/Zw^'-onvertroostelyk over de verminktheid vau „ een Echtgenoot, die zy teder beminde, en die ogen" blikkelyk na de behaalde overwinning op de Legers van
Senobus en Mahafline, ter zyner genezing na Ipfalon „ overgebragt wierd: Solon ongekwest gebleven zynde, en ' voor zyne jaaren, of liever na maate zyner geringe onder„ vinding in den llag van Salton wonderen bedreven heb,' bende, bekwam het Hoofdmanfchap over een der Legi„ oenen, onder de Keurbende der vier-en-twintig hon„ dert Ipfalonfche Helden, waar nieede den Veldheer An> „ tonides Platos, die in de plaats van Solipater, als Opper„ bevelhebber de Krygsmacht de Beste Waereldüngen gebood, „ ter belooning van zyne weergaloze verdienden, hem ter-
ftond bekleede. Onmiddelyk na zoortgelyke ïrophééa , voor de uitichitterende Heldendeugden opgerecht te heb, ben, trok Jntonides regelrecht in het Land der Lydoniers, , en floeg vervolgens het Beleg voor de Hoofdftad Lydonia, ,, waar van zy de naam dragen; Men oordeele vandefchrik „ en verbazing, die zo wel den Koning Senobus, als zyne ', venyn fpuigende Gemalinne, op de aannadering van het
vyandlyk Leger, en daarop gevolgde influiting van de „ fletuel des Ryks bevingen; als zynde na de ondergaane ., nederlaag te Salton, beide derwaarts heen gevloden: On',, der de Officieren, aan welke den algemeenen aanval der „ bemachtiging van Lydonia door middel van ftormladders „ toevertrouwt wierden, bevond zich mede onzen jongen „ Hoofdman Solon, die aangeprikkeld door de vergolde
Krygslouwrieren, kortelings geleden op het Slagveld van \3 Salton behaalt, zyn moed gevoelde verdubbelen op een „ wyze, dat onaangezien hy door de wapenknegten van Se„ n'bus, tot driemaal toe wierd afgellagen, nogthans ten „ vierdenmaal onverblood waag ie de ftorm, met zulk een „ geweld te hervatten, dat hy de eerfte was die met zyn „ onderhoorige manfchappen, de wallen beklom, en gewa,\ pender hand ter ftad introk, zodanig dat men, zonder de „ zaake te vergrooten erkennen moest, dat hy door deeze „ onverfchrokken en welgeilaagde beftorming de voornaamNa • , » fte



( 100 )
fte grondde en, tot de verovering van Lydma gelegt „ had.
„ Op eene zo roempraalende verovering van de Ko„ ninglyke Zeeteplaats der Lydmieren, die als een nieuw £ Wingewist, een fchoone paerel aan de kroon der Beste 5, Waereld hegte, en waar by al dat wederfland bood , ?, over de kling fprong, volgde welhaast den ondergang
van het Landfchap der Tronkilliaanen, met de overgaaf 9, van Axilo, dat zich by verdrag onderwierp; Senobus ■, benevens Mahafline, wierden onder de veroverde zee', geteekenen in de heftormde Stad Lydonia behaalt, on5, der geleide van de bekransde Solon, naar Ipfal.n ge • „ voert: De lucht weergalmde van het gejuich der in-
wooners, over de allereerfle Pronkbedry ven van deeze j, jongen Held, terwyl zyn Vader en Moeder van blyd-
fchap fchreiden, dat zy zonder het te weeten, zulk
een Phoenix in het School van Mars voortgebragt had* „ den.
Eilaas was de blydfchap groot gelyk te denken is, de ., droefgeeftigheid, die de vrindfchap voor de bedrukte „ toeftand van Meriander deede opwellen, matigde de
zelve krachtig; En geen wonder, aangezien dien on„ gelukkige Reisgenoot, zich by zyn aankomst te Ipfd„ Ion in levensgevaar bevond, dog naderhand allengs „ door behulp van bekwaame geneesmiddelen herfteld ,, zynde, vergenoegde men zich, om het onherftelbaar „ verlies, veroorzaakt door het fneuvelen van hunnen „ beider Raadgevende Leidsman Haranville, welmeenen„ de en hartgrondig te betreuren- Middelerwyl dat de „ Staatsgevangenfchap van het Vorflelyk paar, welke de „ Slagtofferen van haare eige trouwloos beftaan geweest ■„ waren, by nader overdenkingen een ryke ftof vonden, „ om hunne roekelooze flappen met heete tranen te be„ weenen.
„ Redenen van noodzaakelykheid vorderen, om roid. „ den onder de befchryving van de Zeegevierende Oor„ logaverrichtingen der Beste Waereldlingen, waar van de
„ verf



C 101 )
verdere uitfpeeling, voor- eerst r.och wat cpgefcborr „ bleef , het ^ordyn epen te fchuiven, ter vertooning van -j den zaffiérivioed der wederwaardigheden , en de bemerl, këhswaardige Lotgevallen, die Solo» als de verbeelden, de Hoofdpeifonagie, op dit keurig fchouwtoneel afzonderlyk betrefven; Men heeft voorheen het verhaal gedaan ,, van zyne kluchtige hcfdensverklariag aan Floortje Girgel. Jon^ en het bleek, dat zyne b wierookte krygstocht ten \ harren opzichte geen verkoeling had toegebragt: wat meer is, zedert zyne wederkomst te Ipfalon, volherde hy niet " alleen, om dat bemionelyk voorwerp d&gelyks te bezoej ken, maar de Huwelyks" voltrekking tusfchen hen, wierd • „ genoegzaam als een vast beflooten zaak, die na het-afloo„ pen van den oorlog, zyn volle beflag moest verkrygen , „ by de Burgers fat-Beste Waereld beïchouwt Aldus was „ het met dat zoort der Avanturen van zyne levensrol ge,, legen, toen dé bevinding klaarblykelyk betoogde, dat „ gelyk allerhande ondermaanfche dingen aan geduurige „ wisfelvalligheden onderworpen zyn , zyn lot dienvolgens „van zodanige Menfchelyke Toneelvervangingen, met geen mooglykheid kon uitgeilooten blyven; De rede hier ' van is klaar, om dat zy op onwraakbaare bewysgronden berust: Want behalven dat zonder eene altoosdurende "9 onbeftendigheid, van waereldfche gebeurtenisfen deftel„ regi 1 van eene onmooglyke volmaaktheid , voor de §teï^ velingen zoude ingedrongen worden, zo fpreekt het van • [, zelfs, dat de onvrywilhge menfchelyke daaden, dan „.fteets daar toe zouden behooren zomen te loepen: Solon \, ondervond altoos de wispelturigheid, in dat geene men gewoon is met de naam van Fortuin te beftempelen , en „ een ruim veld van opkomende zwarigheden, wanneer hy door het algemeen gerucht vernam dat Mahafline,uit y fpytover haare mislukte aanflag, of misichien omteont„ duiken de vernetderende omftandigheid, waar. toe zy be„ dugt was gebragt te zullen worden, haar door een vdoïk „ in den kerker van kant geholpen had: liet bieéf daar niet by! Men. wist hem te vertellen, dat Koning Senobus,
n 3 „ m



( 102 )
„ aan wien men zedert de eigen goeddunkelyke ombren^ .,, ging zyner Vorftelyke Gemalinne meerder vryheid te „ Ipfalon toegelaten had, op Floortje fmoorelyü verlieft „ geworden was. Alle deeze vliegende geruchten, welke „ in later tyd door de gevolgen bewaarheid wierden, fchee* „ nen onbedenkelyke groote omwentelingen in de Beste Waereld, en bezonder in het voorgeftelde plan van onif} zen Beste Waereldzoeker aan te duiden; Zenobus verklaar. „ de .zonder bewimpeling aan de jongde der dezusters Girgefon, de grootheid zyner lietde die hy voor haar ,, Perfoon gevoelde, by gelegentheid van een ftatig bezoek, », die hy uit welgevoeglykheid aan Meriander en haar Zus* ter ondernam te doen: De Vorften hoe befchyden ook, „ zyn zelden gewoon, de onftuimigheid van haare driften te bedwingen, om dat zy de meerderheid gevoelen welke „ zy boven het gros dor menfchen vermeenen te bezitten 4 :3, Zenobus in dat begrip, meende het' fpel gewonnen te „ hebben, door middel van de uitlokkende aanbieding die „ hy aan Floortje deed,. om de Kroon met haar te deelen, „ als hy in bezit van zyn Ryk herfteld wierd, en indien zy 9, god vinden kon hem haar hart door den Echt te fchen-
.,, ken; Wéét dat het aanbod van den Throon my
„ niet verblinden kan, beantwoorde Juffrouw Girgel/on met „ eene edefaartige zwier: Koninglyke pracht cn praal heb. s, ben dat vermogen niet, om myn Hart door Staatszucht te overmeesteren; Ik bemin S olon zo flerk als hy my doet, wy haken na het tydftip-, cm onze liefde knoop . door een „ wettige Huwelyks verbintenis vaster tcetebaalen, en daarx, om ó Forst, floord door vrugtrtooze belaagingen het geluk „ van twee onaffchydelyks'Gelieven niet, die zich plechtig tot „ den Yrouwflaat met malkanderen verbonden bebben.
„ Zodanig een niet min nadrukkelyke dan grievende af.„ wyzing, vooreenen Vorst van een opgeblazen caraéter, „ kweste ten uiterften de trotfe denkbeelden, welke Seno„ bus van zyne veel beloovende Minverklaring had opge„ vat; Hy bewoog Hemel en Aarde, om Meriander en Ni-& colina, m befchieting van zyn bepaald doelwit' in zyn
„ voor-



C ï03 )
: voordeel te winnen, en nademaal hj uit da mond van
* Floortje vernomen had, dat Sdou de voornaame dwars*, paal ter bereiking van zyn geluk was, maakte hy heime-
* lyke overleggingen, om deeze Jongeling aan zynen- Yin ■ " nenyd opteofferen, zo draa een gunitige gelegenth.id " zich daartoe aanbood: Solon iusgelyks met verwaande in*' beeldingen bekroopen, zedert dat men hem met het ',v Hoofdmanfchap over een Legioen bekleed had, was van *' zyn kant beducht, om den gevangen Koning, die hy
a'smeede Minnaar weinig telde , eens wakker te gaan *\ doorftryken , over het vermeetel beftaan van hem zyn Minnares te willen ontvryen, en ingevolge van dat befluit, fprak hy Senobus ftoutmoedig aan, toen hy deeze eenmaal in een der opehbaare wandelplaati'en by geval
" aantrof. Gy moet hier den Baas niet komen fpee-
" len, zo lang gy noch in de knip zyt lieer Koning, zeide '' hy tot hem , Als gy weder over Floortje komt vryen, . " zal ik u door myn Folk den hals doen hreekenf Zenobus " begon over deeze onnozele bedreiging te grimlachen, " zeggende met een fpotachtig gelaat, dat zy malkaar hier
" over wel nader zouden fpreeken: Lacht met,
hervatte Solon, want ik ben de Man die haar trouwen " zal\ Die klucht voor ditmaal daar mede afgeloopen zyn- " de bragt inmiddels een Leger bode aan de hondert Va" der's te Ipfalon de aangenaame boodfchap, dat zo wel het " land der Tronkilliaanen, als die der Lydoniers , voor de " wapenen der Beste IVaereldlingen gelukt, en zig aan de " wetten van haare Overwinnaaren onderworpen hadden. , Een tyding van dien aart, gevoegd by de dood van Ma-
haliine, bewerkte vervolgens een foort van gemakkelyK- ; " heid om beter in de vredehandeling te kunnen flageu; " Men'verftond ras dat de bedongen voorwaarden, daar vaa " hoofdzaakelyk uitliepen op deeze beide voornaame punr " ten als in de eerfte plaats, dat Axilo nevens het gant** fche' gebied van Tronkillia, als een wingewest in de " Beste Waereld zoude worden ingelyft, en in de tweede Ü plaats, dat onder dit voorafgaande beding, de veroverde *> * ?, Staa-



( r°4 l
,^'Staateo van 'Lydonia, wederom aan Zenobus terug gegeven, en hy als Koning in het bezit vaa zynRyk gevolglyk herfteld zoude worden: Uithoofd:; van het vooren-
" ftaande vrede verdrag, welke de zachtzinnigheid der//>« [donders, niet minder dan hunne belanglooze zelfsver-
" weering oogfchynelyk doet doordraaien , vertrok Senobus
s fpoedig na Lydonia, het hoofd vol van den toeleg om .
"t Floortje te fchaaken, en Solon voor zyn dreigtaal te ftraf-
5) Ven-
„ In de huishoudelyke zaaken, rakende de Oaders van „ onze Beste Waereldzoeke.f, viel destyds almede vry op,„ merkelyke veranderingen voor, dat is te zeggen dat den „ 'Landheer Peter van S>lon, aan de gevolgen eener be.,, roerte fchielyk overleden zynde , na hem en zyne Moeder, tot zyne eenige Erfgenaamen van alle zyne goede' ren in Holland gelegen te hebben benoemd; Zulk een verbetering van daat, deed het wel eer gedaakte voorne,, men om de Beste Waereld te verlaaten, andermaal herleven: " Wel hoe, riep Martyn door de dood van den -Landheer van veel zorgen ontlast, wat zouden wij bier langer doen, nu wy voortaan als Hoeren en D imzs ' kunnen leven, en myn Zoon S o i o n een figuur kan jh.tn, ' trots de beste Paardekooper van ons Land! Daar behoefde ?, trouwens niet veel aandrang van redenen, om de aanraading van de klucntige Martyn meer klem bytezetten; ' Want behalven dat de verminkte Meriander - va zyn ge* liefde wederhelft Nicolina , ongeduldig verlangden hhun vaderland wedertekeeren; zo bevingen Solon en Floortje , insgelyks de lust om haar voorgenomen Huwelyks verbintenis in Hollandte gaan voltrekken: Agtervoigenshunnevover" eenftemmende neiginggen, wierd hun vertrek met het eerst *\ afvarende Schip na Europa bepaald, wel te verdaan, dit *' men alvoorens daartoe het nodig verzoek ter vergunning aan de Princes Antipbatia zoude doen, en het zelve door H middel van de veel vermogende voorfpraak van Mevrouw " Juliana trachten te verkrygen.
„Een



( los )
Een zeker fchryver merkt zeerwel aan., dat in het Hart k van een Vrouw, zomtyds de Simpaüe en Anttpatte, te ; gelyk huisvesten kan, wanneer zy door een tokerzieb, tocht dan de vrindfchap of vyandfchap zyn, beftreden word ; Het bleek in dit geval zonneklaar, dat die ftelre" gel zo ongerymt niet is, als zommige Benspers yan de nieuwe fmaak hen verbeelden : Want na dat Jufvrouw Britleton, de Minverklaaring van de verliefden Solon eerst afgeflagen, en hem daar by aangeport had, met !! Noortje te trouwen, zoo veranderde zy nu plotzelyk van gedachten, toen zy vernam, dat zy te zamen verlooft waren, en nevens het ander Reisgezelfchap de Beste " Waereld wilde verlaten, invoegen dat Juliana door een " zelfsftryd beftiert, waarvan zy tot nog toe de oorzaak niet begrepen had, zoo draa men haar voorfpraa& by '! Mevrouw Antipbatia verzogt, onverzettelyk beiloot door haar invloed vindende vermoogens, de voorgeltelde „' Reistocht te zullen dwaisboomen.
, Solon bemerkende dat 'er zo fpoedig geen verlof tot „ hunne infeheeping te verkrygen viel, dan hy wel ge, wenscht had, verdroot zoo wel als zyn vrind Menan, der, dit lang dralen, waarom hy met algemeen goedvinden, om die zaak vaardig doortedringen, in Perjoon ten ' Hove verfcheen , alwaar hem den vryen toegang zedert „ den Oorlog weder verleent geworden was; Hy verzogt , eerst een afzonderlig gehoor by Juliana, het geen hem ' vergunt zynde, vroeg hy haar vervolgens met beleefde bewoordingeu, na de oorzaak van de vertraging die by in de voortzetting van zyne beflooten Reistocht ontmoete: " lufvrouw Britleton gaf hem op deeze vraag koeltjes te " verftaan, dat hoezeer Mevrouw Antiphatie ongewoon " was, aan iemand rekenfehap van haare daden te geven, " zy nochthans geheime beweegredenen kon hebben, wel" ke haar bewogen, om zyne tegenwoordigheid in de " B'tte IVaereld voor als nog noodzaakelyk te oordeelen, " en by gevolg de verzochte verlofgeving tot de ïnichee* 'I ping van hem, en die zyner Reisgenooten, uit ftaatkun-



C 1*5 )
„ dige inzichten voor eerst onaangemerkt voor by te gaan „ Dit onbehaagelyk befcheid, flopte Solon den mond en „ zyne onvergenoegtheid pogende te verbergen, maakte „ hy zich gereed onder een diep ftilzwygen heen te gaan „ wanneer Juliana wiens doordringend verihnd niets ont„ flipte3, hem terug riep, en met eene bevallige houding „ gebood zich op een ftoelvlak tegen over haar te plaatfen „ te kennen gevende, dat zy hem over iets van aanbelang
„ onderhouden moest; . lk heb u een vraag te doen
„ öOLON, antwoord my onbefchröomd, begon zy haar Re-
„ denvoering, de oogen nederwaarts flaande: - . fs
„ bet waar dat gy en Floortje malkaar oprecht b-
" TWf Mevrouw beantwoorde hy, wyzvn
„ beide dol van liefde, en beminnen malkaar tot ftervens „ toe. —— Gy wild dan die Lustappel uwer oosen bv uwe „ aankomst m Holland trouwen? vroeg Juliana ver„ der. —- Zekerlyk Mevrouw hernam Solon, wy zou„ den ons liever aan vier kwartieren laten kappen, dan van
„ dit befluit aftegaan: Wel dan moet tk zeggen dat
„ gy een wispelturig Menseb zyt, want gy hebt my voor „ deezenverklaart, endoor een wanboopige daad doen bh,, ken, dat gy myn perfoon liefde toedroeg, hoe kan dit za. „ men gaan? voerde. Jufvrouw BritlVton heml Z ,, moed. Zeer wel Mevrouw, hervatte Solon toen war vrypostiger- lk beminden, maar gy verbood my, u fe „ beminnen, en onaangezien dat ftreng verbod bemin . * ™entk™l»''* *»eer zegge„ om u nief u • • •
„ Mevrouw, dog mag ik weeten waarom gy my deeze firik » vrage doet? vroeg hy vervolgens op zyn beurt: ZZ. " 3Vu * tTwlooze Mi*™<ir, bet zyn geen ftrikvra^n /
" T^fl JüMAfA eeni^ZinS VerleSenJ ikbadbeZen „ u gelukkig te maaken, indien gy van Floortje wil*S
„ Solon viel op deeze verklaaring voor haar voeten'
„ zwoer by kris en kras dat hy van die kleuter 2een
%T ITee,!rS a?ag> onder belofte van nimmer ae „ Beste Waereld te zullen verlaten, in geval hy de bekoo „ relyke Juliana bezitten mogt; Zie dafr nu «ene: verbaas'
„ «de



C 107 )
„ de Toneelverwisfeling, die waarlyk iets te beduiden zal
„ hebben.
„ Terftond na dit merkwaardig mondgefprek, keerde , Solon wel volmaakt vergenoegt, maar echter in eennorsch ', humeur naar de wooning van Meriander, alwaar de by', een vergaderde vrinden, zyn wederkomst ichier met on, geduld te gemoet zagen, om uitfluiting van zaaken te verkrygen; Floortje onder anderen, vroeg hem heel lief-
talig, hoe zyne bezending afgeloopen was? Loop
voor Sinte Feiten mal Meisje , dat raakt u niet, viel by ■ kaar onbefchoft in de reede: Daar valt tegenwoordig wat anders te koop l Ik verklaar van u Per/bon, en van onze
Reis aftezien, ver/laad je wel? Ik blyf in de Bests
„ Waoreld, vertrekt maar hoe eerder hoe liever na Hol,' land," Ik groet u Vader, Moeder, en den ganfchen boel, „ befloot hy, ter zeiver tyd het huis uitloopende: ' Men { geraaktej 'in ||den beginne in het denkbeeld, „ dathy dol was, ten minften bleef zyn onbegrypelyk en aanftootelyk gedrag in deezen gehouden , een raadfèl voor !, zyne ouders, voor zyne Minnaresfe, en voor zyne daar „ tegenwoordige veitrouwelingen.
„ Ongeacht de orakeering, die in het ftuk van liefde, handel, ten aanzien van Solon en Floortje plaits had, L wist Juliana onder het blanketfel van de veelbeloovend e l] Heldenmoed van haaren Minnaar, het zo konftig te be„ leggen, dat dit fraakelyk vertoog ingang by Mevrouw Ahiipbatia vond, en zy ingevolge haare bedoelingen, ■• met'veel gemak van die Princes verkreeg, dathetgan'\ fche Reisgezelfchap kon fcheep gaan, met uitzondering " van den jongen Hoofdman bolon, die van wegen het " Hof gelast wierd, ten diende van het Vaderland nog " eenige tyd in de Beste Waereld verblyf te moeten hou" den: Onderwylen dat men bezig was deeze uitdrukkelyke ' last uittev eren, gebeurde iets het welk alle de fchikkin, gen daar toe gemaakt in duigen wierp, en dat wegens de zeldzaamheid verdiend, door eene naauwkeurige be„ fchryving, aan de vergetelheid ontrokken te worden. •—-



C 108 )
„ Zenoom by wien de afwezentheid niet had kunnen uit „ dooven, de hevige liefdevlam, welke op het eerfte aan„ fchouwen van het beminnelyk Floortje in zyn hajt ont" A A W<^' 1 20 draa de ongeregeltheden des Ryks " „r,?en 0orl°g iHgefloopen, niet weder herfteld, en " i n P tJ°t. Zyne voormaalige luister gebracht, of hy „ bei oot het dubbelt ontwerp, waar van hy zeder zyn ver„ trek uit Ipfalon fwanger ging, met nadruk te volvoeren; „ Men moet hem het recht doen te erkennen, dat hy zyne „ maatregelen die» aangaande na een ryp overleg, zo be„ leidkundig genoomen had, dat het met de naam van „ een meesterftuk in het Minfchool zoude mogen pronken, „ by aldien zyne oogmerken met de deugd, en met de „ laastgeflooten vredenhandeling, tusfchenhem en de lp fa„ lonten■beftaanbaar waaren geweest: Dan terwyl de on„ wettigheid van zyn onnavolgbaar-en prysloos bedryf, te veel " !? WPnng^om dien Vorst van den blaam dergewelda„ digheid, in deeze betrekking te kunnen zuiveren, zo ver„ bloemen wy het flegts, met de zagte benaaming vaniSTo„ nmgszwakheid of het geen men onder het burgerlyke „ Uag van menfchen een Minnaarslist noemt. Hoe het ook „ zy, Zenobm-zonder zich te bekreunen aan losfe gispin„ gen, bediende zich van het vernuft eener gewezen Hof„ dame, op wie hy vertrouwen ftellen kon; Zv begaf haar „ op zyn bevel in gezelfchap van zes omgekogte waaghal.
" v^iïn331 t^'„ten einde door zy°e Vorftelyke aaiibe„ veeling , by het Huisgezin van Meriander in kennis te
" £T? i ? •' en 0p £le wvze het werk 20 van de voorgeno„ me fchakmg van Floortje, als van de gelvktydige onlig-
" 2^"' S3rkkelvktemaaken^^DeSnlLSg gelukte de geestryke Dame na wensch, ongevaar drie
" enedeOur« * KT"-** van Meriander,
" aldu^^aUdfvS;an^«voortgangmoesthebden: Satelinl » z}r™ was zy genaamt, verwaarloosde geen gelegentheid
" to^pST?"-'1* ondernemi«g be!unfti|eX, zy ** TPn lSfiTtJe- waar van zy door a^erlei gedienftighe» den, het Vertrouwelingfchap gewonnen had, een paar
» dage



( io9 )
„. dage voor het bepaald vertrek ,een avondwandeling voor de' laai itemaal met haar te doen, en dit openhartig meisje van de „ trouwloosheid van haaren geweezenMinnaarhebben hooren „ gewagen, ontbood zy door een Lyf knegt Solon in de wandel, plaats : Deeze in de verbeelding dat'er iets ongemeen op ui " was, en dat hy door Juliana, in de Tuinen van het Hofpaleis yi ontboden wierd, vervolgens aldaar verfcheenen zynde,, ' zag met verwondering dat men hem bedroogen had. Na j eene korte vooraffpraak aan de zyde van Sateline, die " niets om het lyf had, verzogt zy deeze beide misleide „ perfoonen, beleefdelyk in de daar gereed ftaande koets te „ willen treeden, onder een voorwendzel die aan de jonge '„ luide aannemelyk fcheen- Satelme om geen oorzaak tot „ nadenken te geven, plaaste zich in de zelfde koets, „ waar meede zy een der Stadspoorten uitreeden, en aldus „ ongehindert, en zonder de minfte argwaan, hunnen weg „ een kwartier uur lang tot voor een uitfpanning vervolgde „ daar men ftil hield: Aldaar vonden zy zesgewapende , Ruiters en een Post Chaize, waarin zy Solon en Floortje: „ met geweld dwongen , hen terftond zonder tegenkanting „ te plaatfen, rydende geftadig dag en nacht met gedurige verwisfeling van postpaarden, op last van Sateline die „ by hun bleef, door het grondgebied van de Beste Wae„ reld, tot dat zy na vyf dage lang met die fnelheid voort „ gereist te hebben, ten laatften den zesden dag behouden „ in het Ryk der Lydoniers, of liever in de Zetelplaats van. „ den Koning Senobus aankwamen
„ Verflagentheid, verfchrikkingen en verwenichingen „ beftormden beurtelings de overkropte Harten van de „ beide misnoegde gelieven by hunne aankomst te Lydonia „ alwaar zy ieder in een apart vertrek van het Vorftelyk „ Paleis geplaats zynde, alle hunne klaagliederen weinig „ baten mogten; Men gaf. hun daar drie dagen tyds omuit„ terusten, zonder dat zy inmiddels door iemand bezogt „ wierden, gedurende welke Floortje allerlei overdenkingen „ nopens ds aanleidende oorzaak , van die geweldige ont5, voering maakte hoewel ondanks deeze verfchillend*
P a. «tih



C uo )
»> Jkfingert, haar de Bewerker dezelver niet onbekent kon " ^f!'1"^1,.5^» door zyne mymeringen vervoert, dit „ onbegrypelyk geval voor een uitwerkzel van betovering t, hield, als houdende Sateline voor de Tovenaresfe, die
5' lSg™ f Zyü b£grip Uit de Hel gekfoopen was, om dat
lp,.te brouwen : - ƒ* gdoofop myn Eer , zeide hv bv
zich ze ve, dat alk de kwade geesten, zamen fpannen ori » my te plagen, en myn ongeluk zedert myn zwerverfcbab te
» vergrooten; . Dat de Henker de Beste Waereld Ine*
„ Jiaat vervolgde hy binnens monds te preutelen: Ik zou „ vry beter gedaan bebben, velgens de raad van myn Vuder »> een 1 aardekooper m Holland geworden te zyn. Ondertus». lenen trad Sateline den vierden morgen van haar verblvf " \t»7y niU mu\ Kamer Van Fbo"j', om te vragen ofzy " r. |eïPSn hld' voeSende raet een grimlach daar by. • 9> dat de Koning binnen een uur zyne opwachting bv haar „ zoudekomen maken; JnfFrouw Girgelfon onderhield de *, ltilzwygentheid, en verwaardigde zich niet om haar te „ antwoorden, zo dat de doortrapte Hofdame, om haare misnoegtheid teontwyken, fchielyk verdween : De over>, ltelping van droefheid, waarmede Floortje in dat uur vm >, eenzaamheid befprongen wierd, deeden eenige tranen « over haare wangen rollen, en het was juist die traanftor>, ting, waar door zy nog beminnelyker in de oogen van », den verliefden Zenobus voorkwam. — Verbeef mvr> i, misdaad Mevrouw, zo de groêtbeidder liefde van'een dril si een misdaad kan genaamt worden, zeide hy haar bv de „ handvattende; Maar weet bekoorlyk beeld dat ik mynen », mis/lag herflellen zal, door u op den Tbroon van Lydon'a t, te plaat jen, en op den dag onzer Huwelyks volerekking, » » als wettige Komnginne daar van plechtig te doen kroonen i, latende voorts aan uwe welbehagen over, de keuze der dood»> flrtf-, die ik om gewichtige reedenen beflooten heb u Min», naar aantedoen: Op die volzaakelyke bedreiging ontweli, digde zy haar hand uit de zyne, zeggende met een gelaat » van verontwaardiging tot den Koning, dat Whaar m Minnaar met meer was, en dat de aanbieding van den
,, Throon



„ Throon, nog de glans van het Purperfchap haar niet ga„ nopg bekooren kon, om de Gemaiinne van een Vorfte„ lyke Schaker te worden, die zy nimmer geen wederliefde 3J toedragen zou; Senobus onvoldaan over zulk een honend „ befcheid, ontveinsde egter zyne verbolgenthcid deswe„ gen, en na haai twee dagen tyds vergunt te hebben, ten „ einde zich nader te bedenken , ging met een gramftoorig „ gemoed de kamer uit, om zich na die van Solon te be„ geven.
„ Het is denkelyk dat het hart van onzen Beste Waereldzoeker, op die onverwaehte verfchyning van dien Vorst,' byna van fchrik in zyne fchoene zonk, want het geheug,' de hem nog, hoe fmadelyk hy hem te Ipjalon had beje-
' gend; Wel nu knaap vroeg de Koning, wie van
,1 ons beide zal Jufvrouw Girgklson bezitten?
* Gy kunt ze voor u alleen houden, en haar levendig opëeten
\\ als gy wilt, beantwoorde Solon vry kluchtig: Hoezo
„ hervroeg den Vorst, ik dagt dat gy my den hals zond doen [ breken, als ik verder den Minnaarsrol met haar fpeeh
^ de ? Ja dat is waar Heer 'Koning hernam Solon ,
„ maar ik heb van Floortje afgezien, zedert dat ik van „ Joliana bemind word, die meer na myn zin is, en be„ ter Portuur voor my zal zyn. —— Als dat zo is hervatte „ Senobus al fchertzende, dan verleen ik u pardon van de, „ Doodftraf, di ik u voor de Eerbeledigende bedreiging aan
my gedaan"opgelegd bad; Ik begeer gsen pardon, ,
beiloot Solon, want ik heb geen Moord nog Huisbraak, i\ nog Viouwenfchaking begaan: De Koning begon over deeze laatfte'woorden hartelyk te lachen, zeggende vervolgens in het heen gaan tot hem, dat hy onder hec getal van die vermakelyke zotten behoorde, die menontzien moest.
„De veel geruchtmakende oplichting van Solon en de jongfte Jufvronw Girgelfon, veroorzaakte intuslchen te Ipfalon eene onbedenkelykeopfchudding, zonder dat men ?, in den beginne met een volllaagen zekerheid doorgronde» ?) kon, uit hoedanige fpringbron die verwonderlyke ge-
„ beu •



C «2 )
m beur cents zyne gtiboorce ontleende; Geen wonder/ want 3, oehalven dat Meriander en de ouders van de eerfte, door " ?V? vatl NamMgft^p daar by het meefte belano„ Hadden, om hun beklag deswegen aan de hondert Vaders „ voor te dragen, zo.fcheen de fchoone Juliana raadeloos „ over de ramfpoed van haaren Lieveling te wezen: Men „ ontdekte emdelyk na verfcheide vruchteloze onderzoekin. » gen, het regte fpoor om uit dien doolhof van verwarring „ te geraken, en men vernam uic den mond van een Zv ,, domer die te Ipfah* getrouwt was, al hec geen men wee" !fn m°est> °m onfeilbaar vast te Hellen dat niemand an„ ders dan den Koning Zenobus, den Schaker der beide „ vermiste Perloonen kon geweest zyn. De kennis welke „ men aangaande die geweldige ftap van deezen Vorst „ door middel van den getrouwen Lydonier bekwam, ont' •9, itigte de Beste IVaereldlingen in den hoogften graad na„ demaal zy het als een nieuwe inbreuk aan het Vredens „ Iratfaat, kortehng te vooren met den Sceptervoerder van 9, Lydoma geflooten, door een juiste gevolgtrekking aan„ merkten; En het was onder zodanig Staatkundig gezicht„ punt dat van wegen Mevrouw Antiphaüa, en den lpfa. „ lonjchen Raad, tot eene evenredige voldoening, wegens „ de fchennis van het verdrag by Zenobus aangedrongen „ wierd, met bedreiging dat hy op nieuw een Oorlogsver„ Klaaring te wagten had , indlen men de beide gefchaakte ,, Perloonen niet terftond ontfloeg, en ongehindert buiten „ de grenspaalen van Lydonia liet vertrekken: Een blazen„ de Trompetter bragt hem deeze ongunftige bosdfchap ,, pas na dat hy van zyn laatfte bezoek aan Solon gedaan' „ in zyn geheim appartement weder gekeert was; Alfchoon „ /Zenobus de nadrukkelyke waarfchouwing der Beste Wae. ,, rtfW niet in de wind floeg, terwyl hy nog onlangs de „ kracht hunner wapenen had beproeft, zo kon hy daarom „ met zo volvaardigbefluiten,tot het geven van eene volle„ dige voldoening, waar toe hem zyne fpoorloofe liefde voor „ de icnoone Girgelfon wederhield, dat is te zeggen, voor * zo veel de afgevorderde ontflaging van haar Perfoon be-
5» trof.



C 113 )
betrof: Nochthans bewilligde hy in de dadelyke loslating . „ van Solon, als welke voor hem een onnui meubel gewor, den was. Vervolgens wierd op de raadgeving zyner , pluimftrykende Gunstelingen, de Trompet er wederom , r.a de Ueste Waereld afgevaardigt t zo voor Mevrouw , Artiphatia als voor d-.' hondert Vaders van Ipfalon, waar , by hy op eene beleefde, dog ingewikkelde wyze, aan , dezelve kennis gaf van zyn voornemen, om eerdaags Juf , vrouw Girgelfon tot zyn bruid, endoor den Echt tot Ko« , ninginne van het Ryk,onder haare volkomenetoefiemmmg }, te doen kroonen, verzoekende dat de Raad van Ipfalon in ■~ deeze oprechte verklaaring van zaaken,en daar op volbrachte , vrylatiüg van Solon, geliefde te berusten; De aanb;en-
ging van dit onvoldoenend antwoord, voldeed de beste , Waereldlingen niet , aangezien het ten opzichte van , Floortje, door geen brief van haar hand bekragtigd wierd, , en de ondernomen inbreuke, door die geweldadige fcha}, king, aan het Traclaat van. Vrede toegebracht, zonder 9, haare vrylating niet herftelbaar fcheen: Men befloot on5, derwylen dat men de komst van Solon bleef af wagten, , een buitengewoon Gezant na den Koning der Lydoniers s, aftezenden, met last om onder nog fterker vertoogen op „ de loslating van jufvrouw Girgelfon te blyven aandringen , 9, en die onderhandeling mislukkende, dien eisch door y dwang van wapenen volitrekt te zullen onderfchraa, ge";
„ Solon d'e inmiddel? op zyn te rug reis naar de Beste 91 Waereld, door een raar avantuur wierd opgehouden,
vond zich verpligc onderweeg in een Herberg op een boe„ re dorp te moeten overnachten; iVJen vroeg hem daar of
hy alleen flapen wilde in een boven kamer, in welke drie ,. Bediieden geplaats w ren, en met dit aanbod genoegen
genomen hebbende, begaf hy zich derwaards, na dat men „ hem alvoorens eenige fpys en drank op zyn begeeren toe„ gedient had : Aldaar in zyn eenzaamheid zynde, bezadi ,, hy door behulp van een brandende lamp, die midden „ in het \ertrek hing, de ganfche loeliel van dat prachtig P „ Appar-



( '14 )
„ Appartement, welke de gedaante der armoede vertoon,, de, ais beftaande in drie verfleeten keuken ftoelen, „ een boere tatd, en een kleine fpiegel waar van het ,, glas half gebrooken was. Hec aanlchouwen van zulke „ overheerelyke meubelen waren voorloopige kentekenen, ,., waaruit hy niet veel goeds van het aanftaaude Nacht„ verblyf vourfpelde, en in dat begrip opende hy uit „ nieuwsgierigheid de bemorltc gordynen van een der r, drie Jkdfteden; Hy gaf een fchreeuvv van verbaastheid,
toen hy een half zieltoogend Menseh daarop zag leg,, gen, die zyn byfljand verzogt, en hem vervolgens mee „ een flaatiwe item verhaa de,dat zy e n reizende Koopvrouw
van Lydunia was, en dat d- Jiosch'oopers haar eenigè „ dagen geleden van al'es berooft hadden: Zy voegde ,, daar by, dat zy reede had om te geloven, dat de „ Waard van de Herberg, alwaar zy hen bevonden, het „ Opperhoofd moest zyn van die Rooversbende, welke „ gewoonlyk alle nachten aan zyn huis kwamen, en dat „ zy verfcheide onder die Bosehloopers duideiyk gekon-
nen h:>dt, waarom zy Selón zorgvuldig aanbeval, ge„ durende die nacht op zyn hoede te wezen. He Beste „ Waet e'dzoeker uit die kortbondig verhaal niet ongewis ,, befluitende, van zig in een Mordenaars huis te bevin,, den, ontzonk bier door ten eenemaale den moed, hoe „ dapper hy zig in den Oorlog bevoorens gedragen had; „ Alle uitkomst ter zyner ontzetting fcheen hier onmo„ gelyk, daar viel geen hulp van buiten voor hem te „ verwagten, terwyl de minlte geruchirnaking van birt„ nen, die eene kiiynbaare verbloodheid te kennen gaf, „ noodzaakelyk het gevaar vergroóten moest: Geiliogert
tusfehen hoop en vrees, dooy de onberaadentheid waar „ in hy zig bevond, hoedanig hy zig best uit deeze on-
gelegentheid zoude kunnen redden, wierdew zyne over„ denkkin^en eensklaps geiloord, door de ontfluiting van
de kamerdeur, waarin vier kaerels van een fkgte ^hie„ üonomie, met blanke Dolken binnen traden, en hem „ bedreigden te doorfteeken, in geval hy zig niet gewil-



C "5 )
„ lig handen en voeten binden liet; Solon tot zyne verde„ diging zyn Sabel getrokken hebbende, kreeg by geval „ een vyfde gewapend Mansperfoön, die aan de kamerdeur „ post hield in het oog, en de angst veroorzaakt door dee„ ze fchrikverwekkende vertooning, verdween öogenblik,. kelyk van zyn hart, toen hy met een bniiiifprekelyke „ verwondering, dien gewapende kamerbewaarder voor de „ getrouwe Robbert, de gewezen Lyfknegt van Myn lieer „ Somberval herkende: Hy riep hem by zyn naam, en „ Robbert aan zyn ftem en gelaat aanftonds ontdekkende „ dathy Solon de vriend van zyn overleden Meelt.r was, „ vloog* hem van vreugde om den hals, onder een fcherp „ verbod aan de vier Roovers van hem geen hinder toete„ brengen, na welk bevel zy de kamer uitvlooden, en hen „ beide alleen lieten.
i+j Een Romaanfchryver zou voorzeker zyn werk vin-
„ den,
(*j Anecdote van Ludeman, gevonden onder een Bundel Papieren, behoorende tot hut bejluit var, de èefchryving der Beste \V ate-
held: De gevaie.yke ontmoeting van ó'olm in het Moorde«
Baarshuis, bier vooren omftandig befchreeven, en waar by ik de Ro' manfchryvers voorbedachtelyk op het tapyt breng , om dat aoorigelyke verhaalen , veel overeenkomst met Romanike vindingen fchynen te hebben, doet my althans gedenken, aan de echte en verwondeienswaarde Cefchiedenis, van zekere Gustaph L a n d kr o o n , met welke mjn overleeden Leermeefter Zv n terb a c u , in zyn jeugd tejena geftu» deert heeft gehad, onderden vermaarden Profesfor Weigelius; De lotgevallen van deezen Landkroon, van geboorte een Zweedscb Edelman geweest zynde, zyn zoo veibazend, en zoo dooimengd metougehjorde wisfelvaihgheden van het Fortuin, dat zy!in de meefte oprichten gelyk konnen worden gelleld, ui.-t de Avanturen van onzen BestenvS7atre\Azoeker , waarom ik vrymoedig zyne Lenensbejchryving, vo'>t c.e eerltemaal in 't jaar 1733 uitgekomen, onder den Tytel van De Zweeedhhs Robinsow, en vervolgens naderhand wegens bet fterk afcrek, verfcheidemaalen herdrukt, ais een puikftuk v»n grootharige trekken, ter naleezing duif aanpryzen: Men vind in die keurlyke Léventfcbets van deezen Gustaph Landkroon, behilyen een volieidlg verhaal van zyne Geboorte, Afkomst en Opvoeding, een weergaloos fraai en aandoeniyk fchildery van waereldfche folteringen, die hy o-uusfchenpooslyk in zyn leven ondergaan heeft, en waar van ik de voornaamlte byzonderheden, by wyze van uittreksel, kortelyk zal gaau aannaaien. » In



c m )
„ d n om zulk eene blyde gefchied ontwikkeling, ten ge„ noege van zyne Lezereti te verderen, als hier plaats
„ heeft;
„ In het Voorbericht verklaard den Üitgeever, dat hy dit werk met ,, zulke aanmei kets waardige omllandisheden doorvlochten bevond dat „ hy er zig ten hoogden over verwonderen moest: lk poogde 'zet „ hy, van deezen Gustaph Landkroon een volieedjger berieht te erlan. „ gen, en oordeelde de veelvuldige ongevallen die hem in zyn leeven ,. ontmoet waren, voor zoo gewichtig, dat ik rerftond befloot dezelve „ der vergeettlheid te ontrukken , en vervolgens door den druk i-i het „ Ucht ie geeven, onder byvoeging dat wat de echtheid van zyne Le,. vensgevaHen betrof, hy met alle oprechtheid verzekeren kon dat „ men daaraan niet behoefde te twyfVclen," Hoedanig het daar meede gelegen zy, du is or.dertusfchen zeker dat het overbeerlyk Leevensto neel van deezen zwervenden Edelman, al vroegtvdig geopend wierd, door een ongelukkige val van een brug te Stokho.'m, die hy in zyn kin j. fene Jaren met groot Levensbaar onderging, en uit welk gevaar hy nog ty üg door een Visfcrsch jongen gered zynde, wierd Landïrocn vJvo.gens door zyne Ouders tot de flud.ën gefchikt, en na eeni "vooraf, gaande kluchtige avanturen, geduurende zyn Jeugd voorgev Hen be-
oeiuea. zj n Meeder een aartige poets meteen kat CpceH- Aldaar cr, een Koopmansdochter verliefd wordende, geraakt hy door 'de ievoCen van dien Mrnnehandel in een groot ongeval! aodanil £ hy tfr zS
*£ b, Ho°3l<ieraar Wygehus re eaan ftuJeereo, komt by al reizende te Berlyn, gaat van daar na mnenbertr, en Geraakt ncv n ,v ÏÏ. ker met-twee Soldaten in een gevecht, en zig vérder STX, £ geevende ontmoet hy op de Postwagen een Vmuwtperfoozi £ wi/n hy een aart.g geval heeft, niet minder bchchenswaardig, dan^e kód. dige inftort.ng vaneen Secreet, cn zyne wonderlyke ontmoeSne bv Camburg, waar van hy het Slagtoffer is: Op iy« *.n*»ï° te*rï
ÏÏLT f ' ^el0p ce Nu*mburS onwetende in eer. Bordeelhüis "eraakt zynde word hy daar deerlyk gehavend, en de oorzaak van fv ne opgevolgde vlug, u,t Jem, is al meede e^n keu ig Taverle val' zyn leevensloop; üoaangez en hetzelve munten zyne aS,dT0Ï d'e hv gedurende zyne Reistochten met den Marquis van S S
als overwaard.ge gedenkdukken van zyne Historie oir, b,£!der toen Lan kroon den ^r?!m als Reisgenoot verzeilende/onderweg
l+ndkïïF&i0' dS W"* geb'3?t e" M "n «BEUK oJtentems ter dood veroordeelt wi,rd: Zyne ovetye omzwervingen
niet



( )
„ Tie-fr.; Dan nademaal de geloofbaarheid vin gebeur., oe gevallen, niet akyd van onze eigen manier van
„ den-
Biet minder gedenkwaardig dan de voorverhaalde, worden in zyne Lee ■ rembefchrying roet zulke trcfvelyke coulcuien afgemaald dat zy een brteder cmfchryving verdienen-
Lnnnkroen nu te Montua in het huis van zeker Jufvrouw gekwetst te zjn, begeeft zich na Modena, en hteft aldaar eene zeldzaame ontmoeting met een Vrouwsperfoon in Manskleeding; Gaat \ervolgtns na Florence, alwaar hy in zulk een dodelyke krankheid vervalt, dat hy voor I.ocvei loos gehouden, in ten Doodkist geiegd,en door zyn Waard in ten verwuitde kelder geplaatst word, dog van zyn flaauwte herkomen zy:ide, op het oogenblik dat de Hospes htm een ponjaard in het fErt v/ilde llooten, word |y dcor den hlsrquis vcor een Geest eangezien; Over Livort.o na Mahha gereisd zynde, word het Schip onderweeg door ten zwaare ftonn beloopen, zoo dat hy z'g op het Eiland St Wichel in Gtzelfchap van den Marquis van Valemont aan boord, van twee gewapende Gak-yen beged't, en tegen twee Turkfche Zeeroovers flaags ge' raaken; Landkroon daarop andermaal van Maltha met een Schip in Zee loop;nde, wordcp nieuws door twee Rncffchepen van Algiers aange» tast, cn na een hardnekkig gevecht genoodzaakt zig met al het Scheepsvolk gevangen te gtevcn; Op zyn aankomst te Algiers, veifchynt hy voor den Iiasfa, tn ca openbaar aldaar op de Markt te koop gefield , v.trd hy voor 3C00 Kyksdaaldsrs aan Ismael Afoti als flaaf verkogt, zyn Meefter hem vruchteloes aangezGgt hebbende, om hu Mahomethanfche geloot te omheEen, krygt hy op zyn last twee honderd Hagen op de voetzoolen, ook ondergaat hy geduurende zyn Slavemy, een deerlyke misnardeling van twee Reuegateu, die hy veivolgens tot den CnristeJyken Godsdienst bekeert, en vau deeze gelegentheid gebiuik makende beuietui hy zig van een Vaartuig, om met hen uit Alghrsia vluchten, dog Oi gelukkig door ten liaik van Lmiel Ajan nagejaagd en agterhaald zynde, ziet hy zig voer de tweedemaal te Algiers opgebragt.- lier laaide bcdryf van zyn merkwaardig Leevenstoneti, is byzonder daarin opimrk-elyk , dat hy door de dood van Ismael ten nieuwe Meefter gekreegtn hebbende, met zyn Dochter Catharina genaamd, zig aanboord van ten 1'onugecith Schip begeeft, en met dezelve te Liijabon aankomt, na tlvoorens voor drie honderd Ducaten van zyn Turkfche Slavemy vr>* gtkogt tc zy: Hierop vnlgd een fchakel van gebeurtenisfen , welke Landkroon zoo aan dc Kaap de goede Hoop, als op de kust \an Coiowanael, bojcegen^en byzonder de Hartroerende btfchiyving, van ten Schip, b tuk door een zwaare üo.-m geiteden, en die htm mviCsiüurinaop een onbewoond liiland doet firanden, zoo dat hy tot behoud van zyn lee. ven verplicht is, haare borden te zuigen; Na een geruimén tyd zyn woottxng ia een ondtraaulsch Spelonk op dat Eeiland genomen , en veele
zeld.
r 3



C "8 ")
„ denken afhangt, zo bekreunde Solon hen niet of men de„ ze zyne zeldzame ontmoetig, voor een verdichtzel in de „ Beste Waereld zoude opvatten: Het was hem genoeg het „ gevaar in dit IV1 oorden aarshuis, zo gelykkig als onver., wagt ontfprongen te zyn. Robbert die volgens zyne be„ kende openhartigheid de oude vrindfchap met hem ver„ nieuwde, onthaalde hem vier dagen lang deftig aan zyn ,, huis, beloofde op zyn voórlpraak zorg voor de kranke „ Koopvrouw te zullen drag n, onder toezegging van dit „ voorwerp, zyner medelyden teritond na haare herllelling „ met terug geving van haare ontroofde goederen na Lydo. „ nia te zullen laten vertrekken; Hy befloot alle deeze be„ betoonde weldaden door Solon tot op de Grenzen van „ het grondgebied der Ipfalorders uitgeleide te doen, enbe„ fchonk hem vervolgeus tot een gedachtenis, met een goud
» rezeldzame ontmoelingen aldaar gehad te hebben, geraakt hy met Catharina gelukkig van daar, en op hst Eiland Mauritius beiand zynde, komt by andermaal aan de Kaap de goede Hoop, alwaar hy een Apothecarsknegt aantreft, met wien hy voor deezen van Dantz'g na Berlyn gerekt was, en by welke hy zyn intrek neemt, een Bruiloft der Hottentotten op de Knap bywoonde, waar van hy een volledige befchryving doed, vecht hy daarop met een Baviaan door wien hy gewond ivord, en onmiddelyk daar na met Catharina na Holland vertrekkende, komt hy behouden te Amflerdam aan.- Landkroon vervolgens aldaar bericht van zy< ne Moeder krygende, vertrekt met Cuharina van Amfterdam na Muit' Jler, daar hem een gevasrlyk geval gebeurde, hier van daan gaat hy over Casfel na Rinsleben, alwaar hy onderweg door drie Kaerels aangc rand, en ter zaake van dien, op een Adelyk Slot ontboden word, aan welkers Mevrouw hy zyn leevensloop verhaald, en daardoor toevallig verneemt, dat zy de Hofraads Dochter Jufvrouw van W*»» was, die zig jn de tyd van zyn Studentfchap te Jena, door trouwbelofte plechtig aan hem verbonden had, op de begeerte van deeze ftervende Dame wiens Erfgenaam hy word, verloofd hy zig aan Catharina zyn Reiggenoote, met welke hy eindelyk komt te trouwen, en gelukkige levensaagen flytj Voorwaar een overheerlyk Tafereel vanGefchiedkundige verhaaien, zaainen gefield, uit aaneengefchakelde Avanturen , waardig 200 door haare onwraakbare echtheid, als door de vloeibaare ilyl, waarme ■ de zy befchreeven zyn, en byzonder door de overeenkomst die zy met de Lotgevallen van den jongen Solon hebben, om de Leevensgevallen van den Zweedfcben Robin/bn ter naleezing aanpryslyk te maken.



( i'9 )
„ repetitie Horlogie omzet met edele GeiTeentens, nevens „ een goude Sabel gevest, dar waarfchynelyk een buit was,
het welk zyne oriderhoorende bende hier of daar, van „ aanzienelyke Lieizigers geroof- hadden: On kort te gaan, ,. Solon upgeto )gen over zodanige zamengepaarde vrindfchaps „ blyken, wist geene uitdrukkingen te bedenken, diekrach. „ tig genoeg waren, om zyne dankzeggingen daar over aan
den dag ie leggen, dog verzekerde de edelmoedige Rob„ bert, by de eerst voorkomende gelegentheid zyn Perfoon „ te zullen in aandenkeu houden.
s, Ipfalon daverde van zyn wederkomst, en van de aan, merkelyke ontmoetingen , die hem zedert zyn verblyf te
Lydonia bejegent waren; Men berichte hem dat zyne Ou-
ders in gezelfchap van Meriander en Nicolina , met een , zylvaardig Schip van daar naar Europa waren vertrokken,
en zonder daar over misnoegt te zyn, ging hy aanltonds , een bezoek by Juliana afleggen: Zy verwelkomde hem . met eene betooveragtige Minzaamheid, de ongeveinsde
gevoelens van haar Hart zo lang vermomt gebleven, ont^ maskerde zig naakt door de zielftreelende verklaaring die }t zyhem, wegens de aanhoudentheid van haare ftandvas5) tige wederliefde gaf, het bleef hier niet by, want zyne
vreugde vervoering was onbefchryflyk , toenzy hemopenj? baarde het middel, dat zy uitgevonden had, om hem sj eerlang het hoogfte toppunt van een aanzienlyk geluk
in de Beste Waereld te doen beiteigen Solon weggerukt
door de opéénllapeling van zo veele aangenaame bericha ten, kon bezwaarelyk zyn onvredentheid verbergen op
den voorflag, door de hondert Vaders aan hem gedaan, „ om onder het gevolg van den Gezant, die na het Hof
van Lydonia was benoemt, mede te gaan , het doorzicht
dac hy van zyn toekomendegelukftaat verkreeg, deed hem „ klaar bemerken, dat het onvoorzichtig gehatidek zoude 9, wezen, een plaats te verlaaten, alwaar zyne tegenwoor„ digheid niodzaakelyk vereischt wierd, om do, goede ver-
Üandhouding, met de beminnenswaardige Juliana, al „ veider aantekweeken, voornamelyk in een tyd dat hy
„ voor-



( i :o ;
r, voorzag, dat de Son van zyn Fortiiinbeklimming daar }, moest opgaan; Op grond van alle deeze overwegingen w verklaarde hy aan den Raad de afkeer die gevoelde, om 5, zich andermaal te begeven na het Ryk van een 'vorst, „ over wiens handelwyze hy reede had zig te beklagen, en „ dat hy derhalven graag van de bywooning van dat gezantfchap verlangde, ontlast te zyn, maar men deed hem niet 9, onduister begrypen, dat redenen van Staat, en de eer van de Beste Waereld, zyne aniermaahge tegenwoordig„ heid aldaar vorderden: Sa on zig hier door tot de \erpiichting gebracht ziende, van zender tegenfpraak te moeten „ gehoorzaameu, draalde niet om 'er Juliana terttoiid van ,, te verwiuigen, en deeze geestryke Minnares, zulks ais 9, een hinderpaal van haare bedekte vooruitzichten befchou„ wende, wist door de kragt van haar Vrouwelyk beleid „ die zaak by .Mevrouw Amiphatia daar heenen te beftie„ ren, dat het gegeven bevel, ten dien opzichte door de „ Vaders van Jp/ato-: ingetrokken wierd.
Martyn en zyn o erig Reisgezelfchap met hem fcheep ?, gegaan zynde, waren zo gelukkig met; Het Schip waar?, op zy haar bevonden, door een zwaaren itorm betoopen, wierd op een der noordelyke kusten van Afrika gedreeven, en vervolgens tegen de klippen vejbryzelt: Op die „ wyze Schipbreuk geleden hebbende , ontkwamen zy hec „ bedreigde L vensgevaar, door behulp van zich in de „ Boot te werpen, waarmede zy haar in een Baai vervoeg, den, d'e onder het gebied der Tronkilliaanen behoorde, „ en zig van daar landwaarts naar de Hoofdftad Axilo be» M gaven. Het was hier van dan, dat Soion door een afge, zonden Boode, de tyding van hunne behoude aankomst 9i aldaar kreeg, hoe weinig gevleid hy Icheen, met het bericht van een ongeval, het welk den voortgang van zyn 9, Minnehandel met Juliana, waarfchynelyk zou dwarsbo,, men, moest hyegter uit wJgevoeglykheid voor zyn vriend „ Meriander, niet alleen maar byzonder uit eene kinderiyke „ plicht voor zyne Ouders, onvermydelyk hier van aan w Mevrouw Antiphatia en de Vaders van Ipfalon kennis
„ te



c ia! :
„ geven; Waar op zonder uitftel de nodige fchikkingen „ wierden gemaakt, om dit viertal Schipbreukelingen van „ Axilo aftehaalen, en met bezorging van alle mooglyke gemakken, weder naar Ipjalon over te brengen: Zulks „ ovejeenkomftig de beveelen van den Raad «elchied zyn„ c'e, waren Meriander en Nicolina ten uiterften mistroos„ tig, by hunne wederkomst in de Beste Waereld, Floortje ,, aldaaar niet te vinden , zo dat dit denkelyk de rede was, „ waarom de eerfte befloot, den Ipfalonfche Gezant van „ Lydonia te verzeilen, ten einde aan Zyne onderhandeling „ aangaande de bedoelde loslating van zyn Schoonzuster, M by den Koning Zenobus meerder gewicht by te zetten.
., De aanlpoorende beweegredenen, welke Meriander , daar toe bewogen, vonden veel ingang by hen, aan wien „ men het bewind van 'sLands zaaken toevertrouwt had; „ Men prees ten hoogden één befluit, dat volmaak: met „ de eerzuchtige denkwyze der Beste Waereldlingen ftrook„ te, zelfs poogde men door herhaalde aanzoekingen, So* „ ion nogmaal re bewegen, om met zyn vriend derwaarts „ te gaan, dan de weêrzin die hy tot het ondernemen van „ deeze Reistocht betoonde, deden hem alle dergelyke ,, voorfiagen onophoudelyk van de hand wyzen: Evenwel , om in een geval van zo veel aanbelang, waar door de , vrindfehap geknost kon worden, niet ligtvaardig te han„ delen, beraade hy zig daar over met Juliana , die in „ denkb.eld viel, dat hy geen langer wederftand ten dien ,» opzichte bieden moest. —-— Nu de zaak van natuur „ vetandert is bsn ik van gedasbte zeide zy, dat gy u aan „ het algemeen verlangen van de Vaders en b:t Volk niet be„ hoord te ontrekken; Gaat voor een korte tyd maar been! „ Ik zal by u afwezentheid bier voor uwe belangen zorgen: „ De droefge.?ftigheid blonk uit zyn oogen, zo draa zydic Vo:,nis flreek. -— Wel hoe myn lieve Juliana begeert ,, gy dat ik u verlaaten zal, of» /«Lydonia een hersfen„ Jchim te gaan zoeken, daar ik niets mede te doen heb? „ vroeg hy haar met een zoort van aandoenelyke zelfver-
„ rukking, dat haar weemoedig maakte; Ach waar-
Q 9> dt



C 1-22 )
„de Solon, hernam zy half ontroert, volg myn Raad, „ luistert na het geroep der Beste (Vaereldlingen, gehoorzaam
hunne wil, want zonder dat zult gy nhaatebjkhy h:t Bur-
gsrfcbap mahnl Uier mede hun vertromvelyk Mondde„ fpr&k afgeioopen zyrdj, was het tifeheid uisfcheti hen
zeer hartroerend: ü;>deruisfche:i betoande de gevolgen ., dat alle de toebereidzelen tot het benoemde Gezantiehap „ even zo onnodig, dan de opgevatten ongerustheid van ,s Solon vvaare geweest; Want b^halven de volzeekere na„ richten die men van Lydonia bekwam, dat Zèmbus va „ de jongite der Gezusters ®bfytfkê, tegen haar wil en „ dank getrouwt te hebben, en "haar vervolgens als Konin-
gin vah het Ryk had doen kroonen, zonder op de ver„ toi'ge der Ipfalonders verder acht te flaan, zo vernam men
terzelver tyd, dat deezen Vorst een magtig Leger op de
Grenzen van zyn gebied deed verzamelen, met oogmerk ,, van de Beste Waeretelingen het hoofd te bieden , in ge „ val zy hein ter oorzaake van dien wilde beoorlogen: iDe„ ze metnvstyding baarde ongemeene groote gisting in de „ gemoederen van een Volk, niet gewoon om onregt of 9, geweld ongeiiraft te verdragen, en men ichreeuwde.on-
opiioudeiyk langs de ftraaten van Ipfalon, dat men de ,, wapenen op/atten moest, om den fchender van het vre„ de verbond voor alt-yd te ontkroonen.
,, Gedenkwaardige lotgevallen in de burgerlyke Maat-
fchappy, met een ongewoon geklank van ruchtbaarheid „ voorvallende, fleepen doorgaans gewichtige Staatsgebeur-
tenisfen na zig; Zodanig redenkundig ftelzel behoeft ge„ noegzaam geen bewys, vermits zy door onwraakbaare
voorbeelden , uit de gewyde en ongewyde gefchiedenis„ fen kan worde geftaaft; Nooit zoude de Koninglyke Re„ geering by de ifrytbaare Romeinen, met Tarquinus Su~ j, perbus opgehouden hebben, en vernietigt zyn geworden, „ indien zyn misdryf van Vrouwenverkragting. gepleegt „ aan de kuisfche Luivelta, geen ftank verwekkende reuk „ onder dat volk verwekt had; Op de zelfde wyze heeft de „ onnaturelyke dood van den beroemdenVéldhseïGermanicus,
„ na-



( m )
„ naderhand groote omwentelingen onder de Regering van ,, den Keizer Tiberius veroorzaakt. Dit voetfpoor hadt tot ,, een fpiegel van waarschouwing voor Zenobus, ter zyner „ navolging behoorente verftrekken ; Zyn geweldadigeicha„ king van Jufvrouw Girgeijbn, ondernomen tegen een
plechtig Vrede verbond, en niet minder tegen het regt „ der volkeren, moesten zyn Throon door een [samenloop „ van verfcheide oorzaaken aan het waggelen brengen, bui„ ten het voorvallen van een wdn-derwerk, dat hy niet „ voorzien kon.
Onaangezit-n het djldriftig Volks getier der Ipfalonders-j
éen reikhalfencle werkfteliigmaaking, ter wraakoeffening „ van Zencbus vergryping te kennen gaven, zo waren nog-
thans.de verandsrde omftandigheden, door de Huwelyks ,5, fliiiting en daarop gevolgde kroning van Jufvrouw Girgel-
Jon, geen onverichiilig voorwerp van de Raadsoverwe-
gingen der hondert Vaders van de Beste Waereld, Een ., nieuwe Oo/log aantevangen, ten gevalle van een Vrouw
die aldaar flegts het vreemdlingfehap bekleede, en door
haar ongeluk de höogffe trap van geluk , met opzicht tot
de Koningiyke waardigheid bektaffl, (kookte te luttel met „ de gebrotkelyke voo/zigïjgheid, dia in de Nationaals „ ó'taatsbeöiering onder ée Beste Waetsldlingstt plaats had:
By mangel van overtuigende ophelderingen, welke meer „ licht aan de zaak kende byzetten, wierd inmiddels het }, vertrek van het Gezantfchap na Lydonia, gelyk ook de j» afdwingende Oc*tógsverkfcia*ing aan den Ryksvorst van „ dien naam, zo lang opgefehaf t, tot dat de heimelyke cm*. ^ derzoekiögen die men beitond ouder de hand te doen, si zyne volle rypheid verkregen' zoude hebben. Gedurende }, dé tydt dat zniks \nt voorwerp van oplettentheid der , Lands Vaderen bleef, Honden S.don en 'juliana niet USA., ^ om hu*Bfii Jiefderrs oiKfcrhandeïingea;- tot dia volmaaktheid ^ te bre-agen , waar toe zy ter bevoedering van haar onder* ^ \%%% wehvezao noodzaajkeïyk eerst gfr&tta moest, om ,,. naderhand* de- geweaseht-* vruchten \jaar van te kannen
flutitem Oageacht dit alles, liepen» êe Veelvuldige be0 2 „ zoe"



< 1*4 )
„ zoeken van de eerfte by Jufvrouw Britleton, in het „ Hofpaleis by argdenkende waereldlingen, zodanig in „ het oog, dat zy hier door by het Burgerfchap van lp„ falon in een reuk van kwaade verdenking vervielen; „ De onvergenoegtheid over de weigering van Solon, om „ zig met den benoemden Gezant na Lydonia te begeven, „ ftookte dit vuur van ophitzing nog verder aan, op „ eene wyze dat men door deeze fchoonfchynende betig„ tingen wist te bewerken, dat hy en Juliana op een „ morgen gelyktydig, op hooge last van Mevrouw An„ lipbaiia, gearresteert wierden. Het dekkleedzei van „ hun beider Staatsgevangenl'chap, hoe zeer het weinig „ te beduiden had, wierd door de faam der kwaadfpre„ kentheid breed uitgemeeten; Het geringe zoort van de
Burgerfchaar altyd gewoon, na den loop der Volks„ dwaaling, de dinge van den flegten kant te befchou„ wen, ontzag zig niet zulke verregaande befchuldigmgen „ ten haaren laste uittedenken, die kant nog wal raakte, „ en niets minder dan een hoogftrafvelyk gefmeet ver„ raad, ten nadeele der Beste Waereld Icheen intefluiten: „ Dan alzo men meermaalen by ondervinding gezien „ heeft, dat de blanke onfchuld van een zuiver gemoed, „ alle de zwarte aantygingen van boosaartige menfchen „ afkaatzen kan , zo zegepraalde Solon eu Juliana wel„ haast over haare Befchuldigers, door de befcherming „ der wetten, die de heul en troost der verdrukten on„ der een befchaaft Volk uitmaakt Juliana wierd in haa„ re luisterlyke voorrechten lofwaardig herfteld, en Solon „ met eerbewzingen uit zyn Staatsgevangenfchap ontlla-
gen; Meriander in het midden van deeze Staatkundige „ bekuiping een leedig Aanfchouwer gebleven zynde, „ begon onder de algemeene toejuichening, die men aan „ Solon gaf, uit naiever het Hoofd op te fteeken, en „ drong by de Vaders van Ipfaion zo nadrukkelyk aan „ om voldoening wegens de fchaking van zyn Schoon,. zuster te erlangen, dat deeze niet langer wilde uitfteï„ len hem daar omtrent genoegen te geven, en het was
,7



( i«5 >
uit aanmerking van dien, dat men hem voorbedachtelyk. „ aan den Koning Zenobus afzond, om de belangen van de
Beste Waereld en de zyne te gaan behartigen: Mariynéie, „ volgens zyn kluchtig cara der, onbedenkelyk veel fin aak „ in het beroep van een zwerver kreeg, zo ras degelegent„ heid zig opdeed aan Üachus hulde te doen, verzeldehem
in zyn Zendelingilhag na het Ryk der Lydoniers, alwaar „ Meriander en Nicolina die mede van die Reistocht was,. „ op hunne aankomst door de Koning Zenobus, en hunne „ Zuster de Koninginne op eene vriendelyke wyze ontvan„ gen wierden.
„ Terwyl 'er na verloop van een geruime tyd, aangaande „ de verrichting van Meriander aan het Hof van Lydonia, „ niets uitlekte, moest zulk een vreemd gedrag noodzaa„ kelyk eenig argwaan by een jalourfe Landaart verwekken;, „ t een wonder! De dagelykfchenieuwsiydingen weergalm„ den van vreugde bedryven, en ontusfehenpoozelyke ver„ maken, welke de doorfleepen Zinobus aan den Ipfalon* „ feben Zendeling, en aan de Zuster van zyne Gemalinne „ bezorgde: Weshalven Sdon ter onderfchepping van „ dien, met overhaafting na Lydonia afgevaardigd wierd.
„ Zyn ontydige verfchyning aldaar, verwonderde Meri„ ander, en behaagde Z-nobus niet, en zo wel de een als* „ den ander, merkte hem aan als een Beibieder, daar ge^ „ zonden om alles wat er om ging over te brieven; In dat „ denkbeeld vroeg de Koning heel trots, wat hy te Lydo„ nia kwam doen? Om te zien wat voor Bruidstra-
nen voor my overgefebooten zyn! beantwoorde Solon al
fchertzende : Men zal u de bitterheid van die Brui'
,, loftstraanen doen proeven, zeide Zen obus, ter zeiver „ tyd aan den Hoofdman zyne Lyhrawanten bevel geven„ de, om hem in den Gevangentoorn opteiluiten; Geluk„ kig dat de Koningin op dat pas binnen trad, en door? „ haar voorfpraak dat Vorlielyk bevel wist te verydelen: „ Nu ik getrowwt en gekroond ben, fprak de jongt
Vorftin, is bet onnodig, dat men een Oorlog om myn Perfoon „ begint, gy kunt de Jplalonders uit mynen n#am aanzeg' Q» 3. v &efl?



C 126 )
^, gen , dat zy geen verder beweging over het geval van my. ,. ne (chaking behoeven te maken, terwyl ik met myn ftaat „ vergenoegt ben Na dat Solon door zulk een onbewim,-, pelde taal uit den droom geholpen was, gaf men hera „ vervolgensin vertrouwen kennis van het geheime plan, ., dat men aan het Hof van Lydonia ontworpen had, hierin „ beftaande, dat Zenobus zoude aanbieden een onverbree-
kelyk Bondgenootfchap met de Beste Waereld aantegaan, „ onder voorwaarde, dat men Meriander. als Stedehouder „ van het Wingewest Tronkillia zoude aan dellen; Dit niet „ onfmaakelyk ontwerp, ltreelde de denkbeelde van den ,, Beste IVaerelizgeker, als welke daar door hoop gegeven „ wierd, om langs dien weg door middel van het iluwe-
jyk met Juliana, in de opvolging van het gebitd over ,, de Beste Waereldlingen, by aiiyvigheid van Mevrouw
Antibhatia zoude kunnen geraaken: Onder het gundig, „ vooruitzicht van deze welbedachte Staatsvindingen ver,, trok Solon in gezelfchap van Martyn zyn Vader, weder „ na Ipfalon, onderwylen dat Meriandér en Nicolina te „ Lydonia verbleeven , om 'er den uitflag van aftewag„ ten.
„ Zo draa de hondert Vaders, aangaande het voordel van „ den Koning Zenobus, door het mondelyk verflag van So. „ Ion verwittigt waren, verzuimde men niet in veilcheide „ ageereenvolgende Vergaderingen te onderzoeken, in hoe 5, verre deeze beide voorflaagen tegen het belang van de „ Bette Waereld-aanliep, of daar mede bedaanbaar koa ,., zyn; Den Raad zonder zig daarop te verklaaren, beöoap „ de voorgedeld zaaken in het lange pak te houden, ea „ onder goedvinden van Mevrouw Amiphatia, een aader „ Gezant na den Koning van Lydonia aftevaardigen , ia „ plaats van Meriander die herwaarts terug geroepen, of „ aangefehreven wierd, als Reiziger dasw te kunnen blyven, „ zo hy dat goed vond: Ondéïïiisfchen was Julïamt niét „ weinig hï haai fchik, dat Solon zig zo wel van zyn opge„ dragen. ïa&t, ten gewoege vm de Lands Vadeten gekwee„ ren had', en zy vsrlborg- voor hem niet het heimelyk voor-
„ ne-



( »7 f
„ nemen van Mevrouw J-niphatia, om eerlang afftand 9, van de Regeering te zullen doen, wanneer zy te gelyk
zoude"trachten te bewerken, dat de Liads wet w.iar by
bevoolen word, dat haai: Opvoigeresfe ongetrouwe moest S(, blyven,,, verbrooken zouden worden.
„ Als 'er niistrouwen in de menichelyke Maatfchappy ,; huisvest, verdwynt de Eendracht die de ftempel dergutv le vrindfefoap is, daar in tegendeel de openhartige ver,, trouweiykheid de waare blydlchap des gen»oeds, onder „ welgeplaafte harten doen herleeven; Aldus ging het met ., Salon, zedert dat hy zig gezuivert zag van den blaam „ van Landverraad, hem door zwart bemorste zielen aan-
gevreeven, zyne aangebooren vroolykheid van geest, „ nam toen weder de overhand, en gevleid met de hoop „ van welhaast met een Pronkzuil van het Vrouwelyk ge. „ flacht vereenigt te zullen worden, ontfhmde zyn lust tot „ het bywoonen van al zulke ordeutelyke en geoorloofde „ vermaaken, die yder een genieten mag: Met dat fchiid van gispelofe neigingen uitgerust, verwisfelde hy beur„ telings zyne uitfpanningen te Ipfalon, of inhetgezelfchap „ van Juliana, of in dat van verftandige en vrindhoudende „ Mannen, die zig onder de Boste Waereldlingen overvloe» dig bevonden, aangenaam door- te brengen, liet ge„ beurde op een avond dat hy van zulk een vrolyke byeen„ komst in een goede luim huiswaarts keerende, by geval ?, in de ftraat der Bannelingen, voorby een huis pasfeerde, in welke hy een vervaarelyk geraas vernam; De nieuws., gierigheid dreef hem voor dat huis een poos ftil te „ blyven ftaan,, en hy had niet lang vertoeft, of hy kreeg ,> berouw van zulks gedaan te hebben, want een half be> „ fchonken losbol, de openftaande Huisdeur nitloopende, „ vatte hem by den arm en verzogt hem vrindlyk binnen te „ treden, om Bemiddelaar van het gefchil tusfehen hem en „ zyne Makkers te willen wezen : Solon onbewustby wien, „ of waar hy zig bevond, maakte egter geen .zwarigheid hem te laten medefleepen, om te hooren wat de oorzaak ., van hun geraasmakende krakeel was, en om gelyktydjg te
„ be»



C 123 )
„ beproeven, of hy door zyne tegenwoordigheid de twist „ ko 1 beQisfchen. Mooglyk dar, onder die toeleg wat ver„ wamdheid fchuilde, welke een jongeling van een onrype „ ouderdom menigtnaalen bekruipen kan! Ondanks het zel„ de, aanfchouwde hy met een bedaarde houding aldaar in ,, een kamer drie of vier Ligtemisfen, die wegens gepleeg. „ de misdryven, door de Vaders van Ipfalon verweezen waren, om eenige jaaren in de ftraat der Bannelingen te moeten woonen; Men gaf hem vervolgens opening van .,. de aandryvende oorzaak, die het beweegrad tot hunne „ verdeeltheii had doen ontftian; —» Wy zyn bier Myn „ Heer, zeide een dier Bannelingen, het woord voor zyne „ medemakkers opvattende, altcmial befmet met ondeuchde , en gebreehn, die de Beste Waereldlingen verfoeien; Zom„ mige onder ons zyn Dronkaarts, andere Hoerejagers, en een derde zoort Dobbelaars of Speelden van beroep: IVy „ misten uu eigentlyk daar over, welke van deeze driehoofd, gebreeken de beste of liever de flegfle «? Wy befchouwen niet alleen het misbruik van den Drank voor de wortel, waar uit alle kwaad voortfpruiten kan, gelyk zy my zelfs ,, ai er bande buitcnfp jarigheden van Fechterye, Straafchen„ dery en meer andere baldadigheden heeft doet; begaan; Maar „ wy kennen aan de andere kant een Hoerchoper niet vry van „ de allerfnoodjle der Ondeucbden. En wilt gy weeten waar. „ om Myn Heer? vervolgde hy, om dat by zyn eigen lic4, haam bederft, ten minften een vermaak zoekt die andere >t Menfchen ongelukkig kunnen maken, ja zelfs was meer is, „ waar door by in den gehuwden ftaat dit misdryf begaande, v onweder/preeklyk tegen 4e Goddelyke en Menfchelyke wetten „ aandruist, Vrouwen en Kinderen jammerlyk verkort, en „ zig zelve dat nog bet erglie is, met een wroeging van ge„ weeten benaauwt; Zie daar by voorbeeld Flokisando „ die vermaarde hoerendop, die aan den hoek van den Taaf. „ vel zit, wyzende te gelyk met zyn vinger op een zyner „ Makkers, zou gy wel willen gelooven Myn Heer, dat die „ Knaap een halve Tonne gouds by lig;vaardige Vrouwlieden „ vtrflmt heeftgebad% Niet tegenflaands de beide affcbuwe-
« lyke



• C 129 )
„ lyke ongehontlentheden, komt het myvoor dat een Dobbelaar of een Speelder, de Prins der ondeuchdenis: Want behaken „ dat hy de meeste vergrypingen, met de twee andere foorten van Debauchanten, daarin gemeen heeft dat hy alle nacb,, ten gaat zwieren, zo blyft het eene uitgemaakte zaak, dat ., by nimmer van zyn kwaad verzadigt is. Befchouw P1E,, ter die vlak voor u ftaat, Myn Heer beiloot hy / Men „ heeft hem wtleer .zyne Ouders en Patronen zien befkelen, om zyne onverzadelyke- lust in het Dobbelfpel te voldoen; „ Boven dien heb ik Kaartfpeelders gekonnen, welke uit die s, oorzaak yzelyke Vloekers wierden, en ten laatfien ter gele„ gentheid van een krakeel over het fpel, Moorden of Doodfla'
„ gen begingen: Oordcel nu wie onder ons de beste of
., ftegfte ondeuchd bezitl Soi.on dit koddig dog niet min „ volgeeüig verhaal, geduldig aangehoert hebbende, raa, de huil malkanderen'de hand van verzoening te geven, , zeggende in het heen gaan, dat hy zig op die vraag na„ der tedenkenzou.
„ Juiiana aan wien de voorverhaalde kluchtige ontmoe„ tingvan Solon zonderling beviel, fcheen behagen tefchep„ pen, om de drie Ligtemisfen, waar van hier vooren ge„ ïprooken is, uit haare welverdiende Ballingfchap te doen „ ontdaan , gelyk zy vervolgens onder voorafgaande belofte i} van beterfchap, aan de zyde der Banneïingen gedaan, 5, door haar gezach gemakkelyk wist te bewerken; Men ^ onderftelde dat Robbert,&e gewezen Lyf bediende van wys) len den Edelmoedige Befchermheer Somberval, uit aanmerking van zyne onbetaalbaare dienst, onlangs aan So5, Ion bewezen, door dat dezelfde Canaal zyn pardon vers, kreeg, en na het zelve te Ipfalon kwam woonen: Zoda„ nige aanmerkenswaardige voorbeelden, betoogen hand„ tastelyk, dat ook de werktuige der ondeucht, fchoon „ eertyds verrotte Leden van de Burgerlyke Maatfchappy „ geweest zynde, in een welhedierde Beste Waereld ge„ doogt, en zelfs aldaar met weldaaden overkaden wor„ den, zo draa zy door de vertooning van 'deugdzame R ,, grond-



C 130 )
„ grondbeginzelen 'van haare voormaalige wanbedryven, „ betoonen afteftappen.
„De Staatsregelen van onaf hangke'yke Mogentheden,
hebben na men zegt haaren Zomer en Winter! Dit bleek „ oogfchynelyk aan den draaykoik der wederwairdigheden , ,, waar door de Lydonifche Vorst Zenobus meermaalen ge„ Hingen was geworden; Men zou onrecht doen aan het „ ongettadig beloop zyner beproefde lotgevallen, om zulks „ voor een wonderfpreuk aantemerkan: De onbefluubaare „ ftilzwygentheid, aan de zyde der Beste Waereldlingen, , gehouden op de voorflagen die hy door Salon, met be„ trekking tot het aangeboden Bondgenootfchap, met de. „ Beste Waereld, gelyk ook ten aanzien der bedoelde ver,, heffing van Meriander als fteedehouder van Tronkillia, „ aan de Vaders van Ipfalon had laten doen, bragten zyn
geduld aan het wankelen. Onaangezien de verneederende „ omftandigheden, waarin zyne ondergaane nederlagen ten „ tyde van den Oorlog om Mahafline begonnen, gedompelt. „ hadden, begreep hy althans met meer bezadigheid als „ voorheen , dat het Fortuin ten zynen voordeele merkelyk
van gedaante verandert was, zedert hy door zyne her„ ftelling in het Ryksgebied van Lydonia, en daarop ge*
volgde Echtverbintenis met het voorwerp zyner min, de „ zaaken op een vasten voet gevestigt zag; Rede waarom, „ hy een bedreven Hoveling, in hoedanigheid van buiten-
gewoon Gezant, aan de hondert Vaders van de Beste „ Waereld afzond, en wiens aankomst te Ipfalon juist voor„ viel, in den tyd dat het nieuw benoemd Gezanttchap,
van wegen de Ipfalonders na Lydonia ltond te vertrekken:
In het midden van zulk een Staatkundig verfchynzel wel„ ke de Beste Waereldlingen fcheen te ontzetten, vertoonde „ den Lydonifche Afgezant, met eene innemende welbe,, fpraaktheid by de eerfte gehoorgeving, dat hy volo-ends „ de' aan hem opgedragen last van den Koning zyn Meefter, „ niet voor by kon, een doorluchtige Raadsvergadering, „ zamengefteld uit hoog beroemde Mannen, aan welkers „ bekende doorzicht, in het (taalkundig wezen zelden iets
„ van



( I3i )
„ van belang ontflipte, mee alle vrymoedigheid te doen op. „ merken, hoe noodzaakelyk het llaiten van een Bondge„ nootfehap tusfehen Zenobus en de Beste Waereld zoude „ wezen, om voortaan met wederzydfche zamenfpanning „ van wapenkrachten, genoegzaam hier door onoverwinne„ lyk zynde, allerly binnen en buitenlandfche Vyandelyke „ aanrandingen, tegen de driederlei Staaten van Lydonia, „ ipfalon en Tronkillia, te kunnen beteugelen; Om vervol«, gens na deeze zaakelyke uitwyding meer klem by te zetten,
aan't geen hy ten opzichte van Meriander voordragen moest „ volherde den wellpreekende Kedenaar te zeggen, dac „ twetderly beweegredenen, dringende genoeg waren, orii ., den Raad te doen befluiten, om een man ven verdiende, , gelyk Meriander was , met het Steedehouderfchap vail „ Tronkillia te bekleeden : Eensdeels vermits hy op het Veld „ van Mars, door het verlies van zyn arm ten diende van
de Beste Waereld verminkt geworden was, en anderdeels „ dat men uit inichikkelykheid voor de voorfpraak van den „ Koning Zenobus die hooge waardigheid, aan zyn aange„ huwde Broeder behoorde optedragen.
Terwyl men bezig was hier over by de hondert Vaders f, te raadplegen, en de gevoelens dien aangaande onderhen
zeer verdeeld waren, ontltond eene gebeurtenis die de v algemeeno oplettentheid der Heste Waereldlingen, zo wel f, als van den Lydonitchen Afgezant na zig trok, te weten v het onverwagt deifgeval van Mevrouw Antiphatia welke 5> gansch Ipfalon in verflagentheid bragt, en vervolgens „ nieuwe omwentelingen deedgebooren worden , waardoor „ de gelukdaat van Solon , als een zamenhang met de daat„ kundige onderhandelingen van Zenobus, bevordert kwam „ te worden, gelyk men onmiddelyk tenbelluit zyneravan-
turen zal zien; De fchielyke dood van deeze goedaartige „ Princes, veroorzaakt door een zwaare val die zy Van tde „ trappen gedaan had, bragt geen verhindering toe aan de „ voorzorg die zy voor haar overlyden genomen had, om ,, by haar uiterde wil zorgvuldig te beitellen, allés wat tot „ Rust en Burgerlyke welvaard van dt Beste Waereld'noodR 2 „ zaa-



C *3* )
Eaakelyk wierd veretjchr; Ingevolge van dien had zy de sS benoeming vtm Juliana tot Oppergebiedensfe over de%, zelve bekrachtigt, en daar by uitdrukke'yk verklaart, dat , de wet verbrookett mo?st worden.volgens welke een Maagd 5, aan h t Roer van 'sLands regeering geplaast, oi getrouwt • moest blyven , gedurende de tyd ^atzy het Opperbewind s) daar over behield, I 'e Vaders van fpfafrn genoegen ne, mende, met de fchïkkingen, welke de overleden Gebie. Sf deresfe wiens gedachtenis zy betreurden, in dat opzicht v gemaakt had, vonden goed deeze aanftootelyke wet te „ verbieeken, en bewust van de liefdehandel die 'er tos„ fchen Soion en Juliana plaats had, verklaarden zy hen „ beide met algemeene toejaichening van het Volksgeklank, „ tot Regent en Regentesfe , over het bewind van de Beste „ Waereld, eer hun Huwelyk nog voltrokken wierd; Men „ kan ligtelyk uit zodanige wonderbaare verandering op
maken, de vervoering van blydfèhap, waar toe onzen ,„ Besten Waereldzoeker zig hier doorgebracht zag: Hy vloog „ op die aanzegging na zyne geliefde Juliana, terwyl die
overbekoorelyk beeld, hem onder zinftreelende liefko„ zingen van haar kant gelukwenfchingen deed, over den „ top der gelukftaat, die hy nevens haar befteegen had. — „ Zie daar va aar de Solon zeide zy, de bt honing yanwor,, flelende Waereldlingen, wanneer de kenzaaden van deucbd „ en edelmoedigheid, van jongs afin hunne harten geplant, „ bun ten laatfte over alle geleden ramfpoeden doen negenpraa„ len; Daar zyn geen gewrochten zonder oorzaaken in een „ Beste Waereld, hoedanig die, ook zyn mag 1 Maar daar ,, zyn nogthans veele dmge, die toevallig of buiten onze be,, werking zamenloopen, tot bet bejleigen van een ftaat van ,, voorfpoed , die wy niet voorzien hadden: Laat ons derbal3, ven gedenken, dat wij malkander te Duinkerken aange„ trofven bebben, om in deezen Oord daar de vergelding van „ de Deucbd op den Tbroon zit, de knoop van ons geluk toe*
tehaalen; Gedenk boven dien Solon, fprak zy al verder „ met eene blaakende yver, die de grootheid van haare -5, zielstochtea te kennen grf, Gedenkt dat wy malkaar eene



C 133 >
niétte Ihfde helmen tcctedtagen , riet flegts tctlhisfdwg "%T$%n«**r, cat in onze Harten t, iaathhmitiHmm een Folk te hnmnen, vaar net
vihaadm ^ alles rerjcbu'.drgt zyn! Solon wiens hut 5> vS^vóot 'At indrukzelen van zulke g|>tf< lesten was, * SSezVn ^Sgdes, by alle voorkomende gele: gSÓlen hutte van
, Sebniik te zullen maken, en inderdaad deeze v ome e lyke vermaaningen uiigeboezcmt, foor een' «^1^ ; verftand, waren bekwaam de fch.llen van zyn > aange " boore boersheid, die zynen .geest tot nog toe benevelt
» ^tuVS
„ rekking der lang gewenschte Trouwftaat v n< Solon en
JulianaTonder de gemaakt ?t^n\e?ruk.
harten van deeze beide gelieven, in een zee van verruk kelyke befpiegelingen over hun aanftaande ge luk weg fmolten, verbat den Afgezant van Lydonia met, om tten Koring zvn Meefter door een Postboode te verwittir .gen van de verbaasde omkeering, die 'er, zedert den ; food v™. Mevrouw Antiphatia, n*'*»''^*™voorgevallen: Z*»^ en Meriander mu deeze tyding verheug" beraade zig niet lang wat hun in dit geval te Ten ftond, en begrfpende dat nu de regte tyd geboord was, om het groot ontwerp ter bevordering van de belangen der laatstgenoemde, met vrucht te ^f^J?^ dringen , begaven zy hen in gezelfchap van derzelver , beider Gemalinnen, zonder vertoeven naar Ipfah,tl, waar dit doorluchtig Gezelfchap, metuOngemeene: blyken van achting, ingehaald wierden: De hondert Vadershuaï ne aankomst verftaan hebbende, benoemden vier leden uit het midden van hun, om den Koning en ^nmgnme van Lydonia, op eene ftaatige wyze te vewdletom^. , Korte dagen daar na geleide Solon, dit toen1 aireede de waardigheid van Oppergebieder in de Beste ^eld h^ ^.kleede, deze Vortlelyke Perfoonen nevens zyn Vrwnd



C 134 )
j, Meriander in den Raad: —— Vaders zeide] hy, ik ver,j zoek dat gy de dapperheid betoond, en da Schoonbroe„ der van den Koning ^van Lydonia tot Stedehouder van „ het Land van Tronkillia aanlleld! De Vaders bewilligden „ aanftonds in dat verzoek, met algemeene goedkeuring van „ de Beste Waereldlingen; Vervolgens bad het Bruiloftsfeest „ tusfchen Solon en Juliana plaats, waar by niet alleen dit „ viertal hooge Gasten, maar zelfs alle de hondert Vaders, „ en een talryke menigte van aanzie:ilyke Inwoonders te,, genwoordig waren: Geen Uluminatien nogaffreeking van „ vreugde vuuren wierden gefpaart, om aan die heugelyk Bruiloftsfeest luister by te zetten.
„ Zie daar de Avancuren van den zwervenden Solon be„ flooten, en in het verfchiet een Beste Waereld vertoont, „ om andere deuchdbeminnende gelukzoekers, ter navol. „ ging aantepnkkelen; Mirtyn door de verheffing van zyn „ Zoon, uit het llof van een laaie Haat getrokken, was „ deelgenoot van zyn beklonmen grootheid, en wierd met „ een deftig ampt begiftigt, waar door zyn eerzuchtige
„ wederhelfc tot het iVLwrouwfchap iteeg: Heb ik
„ geen gelyk gehad, vroeg zy aan Ma rt Yn, dat onze jon„ gen het ver in de Waereld zoude brengen, als hy geen „ Paatdekooper voierd? Martyn zweep;, en alle de tegen-
woordig zynde hooge Bruiloftsgenooten , konden zigniet „ bedwingen over deeze grappige uitdrukking van lachen
üittefchateren.
EINDE.
KORT



KORT BERICHT
w eg e n s de beroemde
TRIUMPHZAAL
van
ASTROLOGISCHE VOORZEGGINGEN;
0 f,
DE NIEUWE SPIEGEL DER WAERELD,
Van den alom vermaarden Aftrologist, LUDEM VN;
Welk overheerelyk werk, vervat in twiïe deelkn, byden' Uitgeever deezes, en verder in alle de St den, by de mee* fte Boekverkoopers afgeleverd wordt, vwr f —
3Q)ac het overheerelyk werk, getyteld, triumhzaal
van astrologische voorzeggingen} of, de
me uwe spi kg el der wABRELii, van den alom vermaarden AUrplogist ludeman, op zynen uitdrukkelyken last verzegelt, en ln bewaaring van Mee fier Franciscus gebleeven, om eerst 30 jaren na zynen dood waereldkundig gemaakt te worden, in het algemeen befchouwd., niet alleen een meesterftuk van de kun.^t is," maar in het byzonder vertoont, een echte en merkwaardige gedenkzuil van 'smans
kun'



KORT B E R I C I I T.
kundigheden in de Alrologieen het trekken van den Horoscoop.; ontwikkelende alle de geheimenen verbaazende gebeurtenisieu, byzoaderlyk de zulken, welken tot de lotgevallen van ons beroerd Vaderland betrekking hebben, die by den aanvang van het Wonderjaar tot het
rhïdden van de;i jaare 1835, ftaan voortevallen, en dia elders nier te vinden zyn, is reeds algemeen bekend.
Dit keurig fchouwtoneel van Aftrologifche Voorzeggingen, geen trompettengejfchal van lof ter aanpryzinge benoodigd hebbende, bevat, behalven een welgetroffe bei'chivvi-ig der He te Waereld-, verbeeld in het verhaal van de merkwaardige Avamuuren van den Hollandfchen Solon, .onder meer andere Planeetktmdige onderzoekingen, die het jan: i/atf betreffen, deeze gewigtige zaaken: als,_ bét wederkeer en van een in de retraite geleefd- hebbende iJrins, in zyne onde zetelplaats hier te Lande, de voltrekktng van het buwelyk van een nationaale P.irfes; de affchaffing van de Pynbank in de Vereenigde Nederlanden, en de oprichting van een nieuw Konin%ryk in Europa: vervolgends de geheime waerneemingen van de groote Staatsomwentelingen, die in het Wonderjaar 1792 zullen voorvallen, b kleed met eenige Aftrologifche proeven, raakende de -geweldige fchok, welke het Genootlchap der Vrye Metzelaaren, geduurende dat tyd vak, ia ibmmige landftreeken van Europa , waarfchynelyk zal ondergaan, met bygevoegde prognosticatie van de luisterlyke herftelling deezer loflyke Orde, by den aanvang van de -Negentiende Eeuw, doch het geen een bekoorelyk fchildery voor het oog van den leezer uitlevert, en tevens een grootsch denkbeeld van dien onnavolgbaaren Planeetbefchouwer doet opvatten, zyn inzonderheid de vrolyke en vermaaklyke brieven, met de daartoe betrekkelyke Horoscopen, waarmede dit rykgeftoffeerd werk zo kunftig doorvlochten is, die de naleezing daar van overwaardig maaken, en niet minder, door de behaagelyke ftofverwisfeling, de weetgierigheid, zo van zyne Kunstgenooten, als van de talryke beminnaven -^yser gefehriften, noolzaakelyk opwekken raoetc-n;



KORT B E R 1 C II T.
want, zonder breedfprakig te gewaagen van den grooten Schakel des Geheims, waarmede dit voorzegkondig .tafereel pronkt, en die meerendeels de nog voorhanden zyndei verbaazende iiaats- en oorlogsgevallen ten onderwerpe hebben, zo vindt men daarin eigenaartig gefchetst, de charafesvan Brutus Batavus, Stevektte Katryn, en verfcheidene andere beruehte perfoonen, welken in deeze tyden gefigureerd en uitgemunt hebben gehad: even gedenkwaardig zyn deszelfs fraaie verhandelingen,over de opeenftapegelukken en engelukken onder het menschdom, over het kyvende gelyk en ongelyk, tusfehen gehuwden, over de Uerenverjland^ en over de kunstgreepen der lelyke vryfters: het verhaal van eene niet onaartige ontmoeting, met een reisgezelfchap van eenige Heeren en Dames, in een Postwagen, waarin Doclor Ludeman zig als Aftrokgut ontmaskert, bewyst volkomen de fchranderheid van zynen geest, en deuitgeftrekte kundigheid in zyn beroep, waarom het aan deeze kluchtige Hiftorie onbedenkelyk veel aangenaamheids byzet: eindelyk fpannen het viertal nacbtbefchouwingen, ten beilmte van dit werk, de kroon; terwyl de geestrykheid, ten opzichte van Planeetkundige Voorzeggingen,daarin zo fterk doordraait, dat men merkelyk aan de zaak te kort zoude doen, m gevalle men hetzelve, by wyze van Uittrekzel, aanpryzenswaardig wilde maaken.
S
RE-



BEKNOPT BERICHT,
W E g E NS DE
G O U D M Y N
V A N •
D 0 C T E R LUDEMAN;
0 F
BLOEMHOF
VAN
ïASTROLOGISCHE GEHEIMEN; ■
Raakende den driejaarigen orange-oorlog, 1785? 1786 e» 1787; by wyze van voorzeggingen , geJcbreeven aan
MEESTER FRANCISCUS,
Om na den grooten Zegepraal, waereldkundig gemaakt te worden.
e tegenwoordige verbazende ommekeer van zaaken in ons Vaderland voorvallende, gevoegd by degewigtige gebeurt



BEKNOPT BERICHT.
beurtenisfen, welke dezelve voorgegaan zyn; maar vooral de terug komst van Neêrlands lirfftadhouder, inHoogstdeszelfs aloude Refidentieplaats, het Vorstlyk 'sGravenhage, die allen zyn zonder tegenfpraak, zo veelebewyzen van de onvergelykelyke Voorzegkunde van den beroemden astrologist, üotJor Ludeman, den Waereld vermaarden Propheet der Nederlanderen , als die alle gemelde gebeurtenislen voorzegd, en zo wonderbaarlyk naauwkeurig voorzegd heeft, dat men dezelve nog heden, van dag tot dag door de uitkomst ziet bewaarheden, waarom ook de werken van deezen vermaarden Aftrologist, met eene onvoorbeeldige graagte geleezen worden, a's de werken van een Voorzegkundigea geest, aan wiens onfeilbaarheid niet meer te twyfelen is.
is de spiegel der wAEUFLD van deezen gaêdeIcozen man, airede een Meeflerftuk van Voorzegkunde, waarin de Tydgenoot duidelyk vooripeld vindt, wat hy thars ziet gebeuren,- de triumphzaal van astro logische voorzeggingen; ov, nieuwe spiegel der waereld, van den zelfden Aftrologist, gaat dien verre te boven, als bevattende voorfpelhngen van veel gewigts, om dat dezelven meer opze.telyk de tegenwoordige rooneeien der Neeterlandtche beroerten betreffen , èn den Vaderlandlievende!! Batavier, gedeeltlyk voorlpelt, wat lot zyne hepubhek nog boven het hoofd hangt, maar "tt wondèibaarlykfte ftuk, dat de Prophetifche Ludeman kuiner op het papier gebragt heeft, i,s zyn goudmyn , of
B,LOIiWIiOF VAN astrologische geheimen, als
inhoudende de pit en merg van alle 's mans voorzegkundige werken, en de rechte fleiitel zyner kunstgeheimen, zonder welke fleutel, de -gemelde werken op veele plaatfen duister zyn, voornaamlyk met betrekking tot de beide aanflaande Wonder aaren i 11(5 en 17-92»
l>eeze goudmyn handelt voornaamlyk en opzettelyk ©ver den driejaatigen orange oorlog, van'den jaaren l?%5p 'en iv ^7, en bevat een aantal van HoroscoopütkUr%en giten van -Perfoonen, zo uanzieulyken als tot den S 2 ge»



BEKNOPT BERICHT.
gcrin^ften toe, welken door de Voorzienigheid met een rol in de tegenwoordige vStaatsomw^ntelingen bedeeld zyn, weshalven een aantal Nederlanders met vcrbaazing zien, hoe hunne Perfoonen in dit werk gefchetst zyn; boe hun voorfpeld is, niet alleenlyk wat hun airede gebeurt, maar ook wat hun nog boven 't hoofd hangt, en hoe onvoorbeeldig de gn.ote Aftrologist Ludeman elks levensloop, vau den wieg tot het graf toe, met zichtbaare trekken gefchejs heeft, waarin de oprechte Oranje Batavieren , niet weinig bronnen van vreugd aantreffen: daar nu deeze Voorzeggingen niet alleenlyk gemelde Batavieren betreffen, maar ook de Levensloopen en lotgevallen, van hunne toomloozetegenftreevers bevatten, is het ligtlyk te begrypen, dat het hoogst gevaarlyk was, vooral met betrekking tot den uitgever, deezer goudmyn het licht te doen, in, of vóór den tyd dat gemelde tegenflreevers nog op den troon zaten, en in ftaat waren om zig over het bekendmaaken van't geen hun ftond overtekomen , te wreeken; voorwaar een punt welks gewigt niet verder blootgelegd behoeft te worden, als voor ieder duidelyk genoeg zynde; de gfoote ludeman, dit alles beztffende, heeft daaiom uitdrukkelyk begeerd, dat dit werk niet aan den dag gebragt zoude worden, dan in den jaare 1787 of 178S, dat is naden groo ten zegenpraal, der orange-batavieren, enden volkomen Nederlaag van hunne tegenflreevers voorgemeld, welke zegepraal onlangs behaald is, en waarvan de gevolgen, allen in dit werk voorfpeld, nog dagelyks gebeuren; gelyk men in deezen goudmyn ook voorfpeld vind, zo als wy reeds zeiden, het geen nog gebeuren moet, en wat lot de byzondere perfoonen, welken in beide partyen een meer of mindere rol gefpeeld hebben, nog boven't hoofd hangt, vooral met betrekking tot de aanftaande Wonderjaaren 1788 en 1792, en met nadruk de toekomende roemruchtige ge-< volgen van den crooteN zegepraal, met opzicht tot het huis van orange, alle welken zaaken thans te open-, baaren buiten gevaar is, alzo de wrekers die te vreezenwaren, niet meet te vrezen zyn: uit denzameahang van deeze
Voo?s



BEK N O P T B E R 1 C H T.
Voorzeggingen, is voords, gelyk ieder zal begrypen, een duidelyk plan opremaaken, hoe het verdes met het adem kheppende Vaderland zal gaan, en derhalven welkers gebeunenisfen nog aanflaande zyn, zo dat dit pronkjuweel van Voorzegkunde eens mans, wiens kekwaamheid reeds in veele opzichte den proef doorgedaan heeft, zelfs voor den h'iitoriefchryver nuttig is, als waarin hy de fpooren vindt, waar langs hy zyne treden moet richten; om zyne beoordeelingen van het tegenwoordige met het toekomende, dat andeis voor hem verborgen zoude zyn, in alle deelen te doen overeenkomen.
De vooripellingen wegens het pronkjuweel aller Vorstin.' nen, eene Princes waaraan Nederland deszelfs behoud te danken heefc; wegens den herftelden Stadhouder, den Heer Hertog van Wo£ffenbuttei\ den beruchten Ryngraaf van Zalm\ de Horoscoopen van zeker hooft zonder zinnen, van een afgedvnaid capelletje, een pol van Madams de Volksftem, gelyk ook de befchryving vaneen Pruisfifeben Maandag, en de uitlegging van de zeven Letters, pi a. t. r. i. o. t. zyn alleen voldoende , zo wel ten bewyze van de kunde van den onflervelyke ludeman, als van 't belang dat 'er was in deeze goudmyn, niet dan na 't geen onlangs gebeurt is, in 't licht te geven.
Dij werk is by den Uitgever deezer, en verder in alle lieden by zyne Correspondenten, te bekomen voor/i-iofê.-
m



BEKNOPT BERIC H T?
' ' V A N H ET
K ROONWERK
•OF
LAATSTE EEUWBAZUIN
t Van den Aftrologist LU DE MA N, waar ra de Beminnaar en zyner Starrekumdige Voorzeggingen, zo fterk . tnrrtk-haisd hebben , en waar van hy zelfs plecht ig ver. " klaard, dat dit fVetk het allerlaat ft e Papiere Kind zal wezen dat immer bet licht zal zién.
J3& Meevcerftuk van de Aflrologie, zynde een vervolg van z\n Triumoh - 'taal, behelsd nier alleen over het algemeen genomen den Grooten Schakel des 3-eheinis, byzonder zyne Atlrologifche zelfverrukking over het laatlle der dagen, maar pronkt boven dien met een Voor - Por taal, die de kunst der Albrologie ontwikkeld , als opgeluiftert door vier zo uitgewerkte als Proef Tafokn, door middel van welks een ieder van wat Sexe, (laat of ouderdom, zenderonder fcheid zyn eige Horoscoop op een Wiskundige manier kan trekken, met byvoeging van een Ma.mdutfel, aanwyzende de 30 Ongelukkige dagen des jaars , waarin allerlei ondernemingen verkeert uitvallen : Vervolgens handelt het over de navolgende onderwerpen; als Geneeskundige Purgatie voor de Plytziekte der Boeren, Luchtbifcbouwingover de Betoverde IVaereld, Vermakelyke bedryven van den MuizenPrapheet, en dé echtheid van den Joodfchen Wandelaar in de
Weeg-



BEKNOPT BERICHT.
Weegfchaal der A urologie gewogen. Onderzoek over de kracht en invloed van de Starren op het Weêr, bet Droomjaar houdende de prcefondenindelyke Wiskunst van de uitlegging van alltrhai de foorten van Droonien, Korlbondige Be/chryving van Aardbevingen en Watervloeden. Ontmaskering van de Aftrologifche Gocheltas, Planeetknndig Vergrootglas waar door men de zeven nog ongebeurde Waereldwonderen befcbou•wen kan, Verklaring over de onvry willige Oorzaaken die de Menfchelyke Fortuin, in verfcheide Levensperken, volgens het Starrebeloop begunfligen of dwarsboomen, volledige Befchry ving van de wonderbare kracht van den Planeetvlieger met zeven ftaarten, Groot Jubelfeest van Venus, waar by de Planeeten Pantomine of Aftrologifche Toverlantaarn vertoond word, Geboorte van drie 'Planeet - Kinderen welfa zeven Won • derfpreuken zullen vertellen, Onderfcheid tusfchen goede en kwaade Hartfchrikken, Geestryke Horoscopen , over bellang en kort leven der Gehuwde door Antipathie getrouwd, Starrekundige Ontdekking, rakende de driederly predomineerende Aantrekkingskrachten, waar door alle de Waereldlingen geregeerd worden, Geneesmiddelen voor de Windblazen der Windmakers, Voorzeggingen over de Bedryveloosbiid die de wakende llapen veroorzaaken , Twaalfial Gebeurtenisfen van gewicht, de zeven Weekdagen waarin ieder der Planec' ten op haar beurt regeer en, Zinryke Verklaring over de Astrologifcbe Windmolen met zeven wieken, Geheim der drie Planeetreuzen, de driederlei foor ten van Muurfchaduwen der Dwaalflarren, Verhaal van de Planeetfpionnen die wonderen zullen bedryven, het Bedelaarsjaar afgefchetft, Vermakelyke en Onvermakelyke Treurgevallen aan den Zodiak j en ten laatflen uitfchüterende gebeurtenisfen, welke in het Drietal Eeuwjaren plaats (laan te hebben. Dit werk word by den Uitgeever deezes, en verder in alle Steden by de meefte Boekverkopers afgeleverd voor ƒa -1.