[575/  ir —=z? ==ti E BIBLIOTHECA viri clarissimi L. jLEHJMJ^KrJSJ, A°. 1880 defuncti, !>n Universitati donala. A. v —* =±f  VERHAAL van d k kunstbewerking, behandeling, en gelukkige uitslag, der. doorsnyding van de kraakbeen ige vereeniging der schaamt - beenderen , gedaan door C° BLEUJLANB 9 stads vroedmeester en chirurgYN in G O U D A? pen xx maart mdccxcii. Te C O U D A, Bt wouter verblaauw, M D Q c x c 111.   AAN DEN TTEL EDELEN GESTRENGEN H E E R E ALBERT VERRYST DER MEDICYNEN DOCTOR, RAAD IN DE VROEDSCHAP EN REG EEREND BURGEMEESTER. DER STAD GOUDA» WORD  WORD DEEZE WAARNEEMING OVER DE DOORSNYDING VAN DE KRAAKBEENIGE VEREENIGING DER S CHA A MTB EENDEREN, TEN BLYKE VAN WA ARE HOOGACHTING EN VRIENDSCHAP OPGEDRAAGEN, t> o o a ZTN- WEL EDELEN GESTRENG EN D IE NS TJFJLLIG EN Die NAAR. CORNELIS BLEULAND. GOUDA. 3 17 - 9328  Goedgunftige Leezer! T -Ja s 'er eenige kunst of wetenfchap, waar in een Jongeling noodig heeft ds voorlichting van mannen, die door onvermoeide vip en langduurige oefening, door en door kundig zyn geworden, hei is gewis ds Genees- Heel- en Vroedkunde; waarom Cicero ( * ) 5, de Geneesheeren reeds telde onder de geenen, dis )) nimmer iets ongemeen lofwaardigs zouden kunnen „ verrichten, zo zy , behalven de grondregels der kunst te verft aan, door aanhoudende beoeffening 'er „ van, niet meer ervaaren waaren geworden?' 't Was my daarom niet genoeg, de beginsels der Heelkunde in myne geboorte ft ad geleerd te hebben: Jk begreep hoe noodig my de bovengemelde voorlich' ting was. Dank zy der GodJelyke Voorzienigheid die my dezelve heeft doen vinden'. 't Was in den Jaare 1756 , dat ik my naar Amfterdam b'gaf, om de lesfen te hooren van den alóm vermaarden P. Campes. , in de- Ontleed- Vroeden Heelkunde , dat was my reeds een groot geluk ; maar 't werd nog grooter , toen zyn Hooggeleerde m$ C*) Cic. de Officiis Lib. I. Cap. 18.  II my een* vryen toegang vergunde, tot zyn perfoon en huis. Nog kan ik, aan de vriemlelykheid van. dien grooten Man niet denken, zonder erkentenisfi. Twee Jaaren daar na b.gaf ik my met hetze/f'e oogmerk naar Pairs. Daar rr.ogt ik, éen Jaar lang, hsoren de leefen, van de , in dien tyd, zoo hroemde Mannen Mj^jsau, Sa2atier en Levret; en wel in '/ byzonder van den Hooggeleerden Heer Louis, wiens edelmoedigheid my, even eens als de Amftcrdarufche Hoogk-craar, eene gemeenzamer verkeert tig met hem vergunde, en myne leerzugt. aanvuurde, door hei meer byzonder onderwys^ 9t »elk hy mv ten zynen huize, te genieten gaf. Ik vond my in het jongst ver(lrsken Ja ir verrukt, en te geljk verteegen, hoe het ie erkennen, toen die zoo groote Man, my zyn Pourtraic deed toekomen, door eer.en myner Verwanthen , die eerlang naar Holland ftond weeder te keeren , te gelyk met eenen. eigenhandigen Brief, gefchreeven in zoo eenen flyif als een Discipel, bezwaarlyk van eenen zoo grooten Mee fier, zou verwachten, en vooral niet, na een verloop van meer dan dertig jaaren.  III Het Jaar 1792 ra: my, niet alleen aangenaam door het ontvangen Pourtraii van mynen Leermeeiter, en toegezonden eigenhandigen Brief, maar zal my voor altoos gedenkw.uir. ig blpen , en myn hart mst de levèndigp erkentenisfe vei vullen. Eene allergelukkigst uitgevalle doorfnyding van dekraakbeenigevereeniging derSchaarntbeendercn , verricht, aan eene l7rouwe, welke nog in leeven is, vaar van ik de behandeling nu der weereld meededeel, gaf aan de Edele Grooc Achtbaare Heeren Burgemeefteren deezer Stad gelegenheid, eene voor my hoogst Honorab'e Refolutie te neemen,'in dato den 3 September laatstleeden, in derzeher Kamerboek vereeuwigd, waar in Hun Ed. Gr. Achtb. op eene z^r gratieufe wyze , gpüeven te uiten hun genoegen, orer meer dim éêne gewigtige zwaar e Operatie, in mynen Post gedaan, en wel in *f byzonder die der doorfnydinge. Behahen een Extract 'er van, my toegezonden, en vergund verlof , om 'er by de Uitgaave van myn gefchrift gebruik van te moogen maaken , werd my eok ter hand gefield een Zilnren Gefihenk ; kost- haaf  ÏV liar door het metaal, nog ruim zo» kombaar door zyn konjlig maakzel, en voor my nog veel kostbarer door de Latynfchc infcriptie , inhoudende het voorgemelde geval, «elke haar Ldele Groet Achtbaarheden , V benevens het Stads - Wapen op heiben doen graveeren. Een puk, >/ welk ik nooit z'e , zonder my myner verpligtinge te erinneren ; 't welk niet alleen myne Tafel fiert, de llydfchap myner vrienden vermeerdert, maar cck door zyne fraaiheid de; ze her oog en bekoort** *t velk mynen Naneevcn, tot een duurzaam gedenkteeken van der Hceren Bur-emeefteiea edelmoedigheid, zal kunnen Jlrekken , en den kunst genoot en tot een bewys, dat het der kunst nog aan geen» aanmoedigingen ontbreekt. Gebruik maakende van *t vergund verlof, plaats ik, na de verhandeling het gemelde Extraft ; ent op dat men niet denke , dat ik van den Brief van den Heer Lous te veel ophef gemaakt hebbe , laat ik dun Brief meede daar op polgen.  Verhaal van de Kunstbewerking, behandeling en gelukkige ukflag det Doorfnyding van de Kraakbeenige vereeniging der Schaamt - beenderen , gedaan door Cornelis Bleuland, Stads Vroedmecfter en CAirurgyn , in GOUDA, den ao Maart 1792. Dingsdag den 20 Maart 1792, des Avonds ten halv tien uuren, wierd ik ondergeteekende tot adfiftcntie geroepen'by Johanna 'de Vogeli Huisvrouw van Wouter van Leeuwen, woonende op de Nieuvvehaven binnen GOUDA, zynde in' barendsnood. De Stads Vroedvrouw, genaamd Antje Nagel, Huisvrouw van Willem Fontei, verhaalde my: Dat zy Maandag 19 Maart 's morgens, omtrend negen uuren, gehaald was, by voormelde Johanna de Vogel,welke haar had gezegd, Zaturdag bevorens, reeds pynelyk geweest te zyn; Dat zy by het onderflaan de Baarmoeders-mond hoog geplaatst vond en flap, dog maar vcrwyderd ter groote -A> van  (O %an een ftulver, waar in min of meer water groeide, daar uit zy opmaakte, beginzelen van arbeid ; Dat zy op dien tyd niets aan de Vrouw gunnende doen, weder na huis was gegaan; dat zy des Avonds om half vyf uuren geroepen, alles in denzelfden toeftand bevond, de Vrouw wel pynelyk, dog zonder aandrang op het Kind , en tot agt uuren dien Avond aldaar bleev; dat zy Dingsdag Morgen den 20 Maart ten tien uuren by de Vrouw komende , bevond by onderzoek, den mond van de Baarmoeder verwyderd als een Sefthalv, 't water grooter dog flap, dat zy aldaar tot halv één uur 's middags was geweest; pat na den middag ten 4 uuren weder gekomen zyndc , de Vrouw in een Slaapbank lag op de grond ftaande, by aanhoudenheid in een pynlyke ftaat * water lager dog flap , dat zy aldaar was gebleven; dat emftreeks 7 uuren het water brak , fchoon de quantiteit, welke ontlast wierd, zeer weinig was, dat op dien tyd de Baarmoeders-rnond meerder geopend cn nog flap en hoog blyvende ftaan, bevonden had; dat zy daar na had getragt jtiaar regterhand, met tot den ander gebragte ▼ia-  C3) vingers in den mond van de Baarmoeder in té brengen, welke dit gemakkelyk toeliet, en bevonden by den ingang van de Baarmoeder, de regtcrarm van het Kind in de regter , en het hoofd in de linkerzyde, van de Moeder, dat zy uit de dikte van den arm opmaakte, dat het een zwaar Kind was, dat zy het Kind by de beenen had willen afnaaien , en de Verlosfing zoo ver had bevorderd , dat het Kind buiten het Lyf gebragt was , maar dat het hoofd van het zelve, dwars bleef ftaan op den rand van het kleene bekke, betuigende onmagtig te zyn het Kind , fchoon : reeds dood, verder te kunnen verlosfen, en dat 1 het niet laager in het klein bekke konde gebragt ' worden. Ik onderzogt en bevond het geval volgens? (opgaave, waar op ik de Vrouw,uit de, op den [grond ftaande Slaapbank, deed plaatfen opeen» ! kort bed, om te zien of 'er nog mogelykheidl \was om het menfeh te helpen, maar befpeurde. :dat het hoofd geplaatst was, dwars op den. randt iran het klein bekke , met het aangezigt naar, 1de Unkerdarmbqens holligheid, en dus met het  co agterhoofd na de regterzyde van de Moeder, kunnende het Kind niet laager in het klein bekke worden gebragt uit hoofde van den weinigen afltand tusfchen het bovenfte van het Heiligbeen, en de Kraakbeenige vereeniging der Schaamtbecnceren; de hals van 'x Kind vry wat uitgerekt., zoo dat ik vreesde , dat door verdere moeite ter afhaaüng in 't werk te ftellen, fchielyk den hals of het hoofd van t Kind, zoude hebben afgefcheurd; d-s, dagt ik op het verminderen van het volumen van het hoofd, door het openen van het zelve en ontlafting van de Herfenen; 't welk zoude hebben kunnen gefchieden, in zoo verre het Kind dood was , dan hier toe wilde 'ik weder niet gaarn overgaan , in aanmerking neemende de hooge plaatfing van het hoofd des Kinds, en de groote vreeze voor kwetzing van de deelen van de Moeder; wanneer my, zeer gezcegend, op dat oogenblik te binnen kwam, de doorfnyding van de Kraakbeenige vereeniging der Schaamibeenderen fchielyk te beproeven, te meer, dewyl de Vrouw reeds zedert Zaturdag te vooren, volgens zeggen, met pynen &c. had gezukkeld , en dus door het een  (5 ) een en ander vermoeid was. Op dezen gelukkigen inval gelafte ik aan myn Neefje» Bkuland J.Z. Chirurgyn binnen deeze Stad, van myn Huis te haaien twee ordinaire incifie mesjes, beval de Vrouw in Baarendsnood agter over, op een Peuluw, geleegen op een aanregtbankje met een kastje daar onder aan vast, by gebrek, weegens behoeftigheid, van een tafel, te plaatzen. De zwakheid van dit menfeh deed my zonder eenig vertoef werk beginnen, ik fneed met een dezer puntige incifie mesjes de mons veneris door, ^ot de kraakbeenin^-e vereeniging der fchaamtbeenderen, welke inzwangeren duidelykeris,doorfneed dezelve van boven nederwaarts, zonder my over de Ele&rique Clitoris te vermoeien, het geen meteen knarsfend of kraakend geluid gefchiede, zoo, dat de aanweezende perzoonen zeiden het zelve mede duidelyk gehoord te hebben, wanneer de lyderesfe zeide: Nu is het klaar. De Synchondrofs doorgefneden zynde, weken de eindens der fchaamtbeenderen,omtrent één en een balve duim van den anderen, het welk aanftonds zoo verre ruimte toebragt, dat ik het hoofd van A % het  het kind5, zonder de minfïe moeite, op de gewoon* wyze nederwaarts bragt, en de vrouw op dat aanregtbankje blyvende leggen, verlofte; De verwyderingliet ik myn Neev Jan Blwland Janz: myn leerling Dirck Marts. Jxlenne,de Vroedvrouw, en Ariaantje Baars, alie tegenwoordig, opmerken. Ik gav de Vroedvrouw het kind over, en zeide haar de placenta af te halen, maar ziende , dat meerder moeite, als gewoonlyk, daar toe nodig was, raade ik de ontlafting van de moederkoek af te wagten. De ftopdoek wierd aangeleid en vervolgens na dat ik de wond met droog plukzel had bedekt, en met een blaauw defenfïtf Pleifter, waar op drie linnen compresfen, overdekt, wierd een breeder als volgens gewoonte iluïtband aargedaan, om, »tgeen op de wond was aangeleid, hier door te be paaien. Na decze bezorging wierd de vrouw in een bed gelegd; dit onder myn oog gefchied zynde bleey ik nog tot elf uuren des nagts, wanneer ik, de Vrouw vry wel bevindende , naar Huis ging. Den bijten des morgens had de Vrpuw dien och-  C?) < ochtend van 4 tot 6 uuren geflaapen, vond haar 1 redelyk ; zy zeide dat wel wenfchte te kunnen ; afgaan; ik begreep dat dat gevoel, poogingen 1 waaren van de Natuur om de Placenta te ontlaften; ide gegrondheid myner gedagten wierd bewaarheidi : met S"/>: Minderen en ito&: Na ruim agt dagen deeze middelen gebruikt en nu en dan eene meerdere uitwaafeming gehad te hebben, is de pyn gantfeh opgehouden , en men heeft het voorig Mixtuur met de Tulp: Cort: Peru?: -weder gebruikt. ■ Den 10 Mey, is de Vrouw, welke tot dien tyd altoos van 't eene bed in het ander gelegd was, uit het bed opgeholpen, en heeft zelvs gegaan na-'het ander bed , welkers afftand niet groot was. Den 12 Mey, was de wond geheel geneezen, en na de verandering van net verband, is de Vrouw op een ftocl gezet, heeft een wyl aaar na, alleen door haar huisje gegaan , en is dagelyks gaande gebleeven. ' Den 28 Mey, heeft zy zeer gezond en welvarend haar Kerkgang gedaan, dog met een fleepkoetsje gereeden, uit hoofde van. guur en winderig weer. - Dit menfeh oud 35 Jaaren is klein van ftatuur, B zynde  C io y «vnde 4 Voet, 4j Duim Rhynkmdfch, hebbende in haare kindfche jaaren aan de Engelfche ziekte gezukkeld. 't Was haar eerfte zwangerheid. By gebrek van een tafel meest ik my bedienen .van een aanregtbankje, waar onder kastjes zyn, by den Burger alhier gemeen, breed 221 Duim,lang 3 Voet, 7 Duim Rhynlandfch. Van beugel of riem is by my geen gebruik gemaakt, alleen heb ik de fluitband brecder genomen , en van den beginnen aangelegd , en tct de volko» lïiene geneczing aan doen houden; van het ©ogenblik der Operatic heeft de Vrouw in het bed leggende , de vn e bevveegir.g van beiden dé beenen, zonJcr conigen hinder, zoo met innaaien, a's uitftecken , gehad, ftaat na de geneezing op linker- of regterbcen a'leen , zonder de minde moeite, heeft het gebru!k van beiden , en gaat, en ftaat, zonder eerder moede te worden , als voorheen; Ja zelfs, zoo zy tot dansfen was afgerigt, en dit als een doorflaand bewys van haare finaale herftelling , zonder het minfte gebrekkig pverblyfzel moest dienen, houde ik my verzekerd, dat  (») dat zy het voorige leevendig genot haarèr beene» zoude hebben. Het ophouden van de ürins en afgang, gelyk eok het ontlaften derzelve is als voorheen; de Schaaratbeenderen zyn weder vereenigd en vast gegroeid, en dus, van de door myverrigte operatie, geen het minst nadeclig of hinderlyk gevolg overgebleeven, maar deeze Vrouw leeft in een ftaat van gezondheid, zoo wel, en zoo volkomen, als zy ooit heeft genoten, welke zegen , ik, me$ opregte dankbaarheid aan God, erken. Zie daar Leezer! myne behandeling medegedeeld, en de eenvoudige middelen die geappiiceerd zyn; Myn genoegen zoude volmaakt weezen, als, ik het geluk had, mynen bvaavcn Lecrmeefter, den grooten voorftander (*) van deeze Konstbewerking, den Wel Ed. Hooggeleerden Heer P. Camper, met deeze Obfervatie te moogen ontmoeten , en zyn, (*) Men zie de Nieuwe Vaderlandfche Letteroeffen.' 5 Deel 2 Stuk Pag. 386. Algem. Vaderl. Letteroeffen. 6 Deel 2 Stuk Pag. 468. Nieuwe Algem. Vaderl. Let; Ceroeffèn. 1 Deel 1 Stuk Pag. 366.  C 12) ayn Wel Ed. Hooggel. als een vrugt Van Zyne doorgeleerde lesfen, en hoogstkundig onder wys, met diepen eerbied en dankbaare erkentenis aan ^ bieden; Maar deeze fchrandere man is der Geleerde Weereld en my, te vroeg ontrukt • Mag deeze,eenvoudigvoorgcftelde,waarneeming in eene zaak van zoo groot gewigt, verder nut veroorzaken, 200 zal de wenfeh vervuld zyn van C BLEULAN D, Stads Vroedmeefer en Chirurgyn. EX.  ( 13) Extract uit het Karnen boek der Stad GOUDA. In agtiftg genomen zynde dat de Chirurgyn CORNELIS BLEULAND, Stads Vroedvneefier alhier, op den gepasfeerden 20 Maart, aan Johanna ds Vogel, Huisvrouw van Wouter van Leeuwen, by deszelfs Verlosling met een allerfavorabelst gevolg heeft gedaan de doorm/ding van de Kraakbeenige vereeniging van de Schaamtbeenderen, de Synchondrotomia osjtim pubis. Dat ook dezelve Cornelis Bleuland als Chirurgyn van de godshuisen; op den 3 April jongstleden, asn Jacomina Bruins, "Wed. van C/tri [li aan Hendrik Ter Brugge, in het gasthuis alhier zig bevindende, eene afzetting van een regter Cancreufe Borst, meede met een allergewenfchc gevolg heeft gedaan, J* 3 Dat  C H) Dat eindelyk dezelve Chirurgyn uit zuivere Menfchenliefde en zugt tot behoud van zyn evennaaften, fchoon geen Stads Chirurgyn zynde,. aan drie ten eenemaal onvermogende Lyders met een volkomen, fucces heeft verrigt, namelyk aan Marytje pander Laat, Huisvrouw van Jacobus Verheul, op den 3 April Iaatstleeden, een breukinyding van een regter ingefloote dye-Darmbreuk i San Huihert Bakker, op den 16 April deezes jaars, een brcukfnyding van een regter ingeflooteLies-Darmbreuk , en aan Thomas Nieuvreld , op den 13 July daar aan volgende, een breukfnyding fan een regter ingefloote Net-en Darmzakbreuk. • Dat ofschoon wel alle deeze Operatien konden worden gereekend als gehoorende tot zoodaanigePoften, waar voor Jaarlykfche bepaalde Traktementen worden betaald , in de verfchillende Departementen tot welke dezelven behooren, zoo is <',ulks echter in Confideratie van de zonderlinge sunde en habiliteit van voorn. Bleuland, en wel byzonder uit hoofde van het gewigt en belang van voorfz. eerfte Operatie, welke hier te Lande, seeederc weinige Jaaren bekend is geworden , en in  Cis) in alle gevallen zeer zeldzaam is verrigt, tot een duurzaam blyk van 4e gunst en het genocgea van Heeren Burgemeefteren , ten zynen opzigtc cn dus ter aanmoediging van deszelfs vlyt en yver in 't verder uitocffenen en uitbreiden zyner kundigheeden en dexteriteit, welke van zoo veel nut voor de Burgerye zyn , goedgevonden ende verdaan, dat aan voorn. Bkuïand, een ftuk zilver, beftaande in een Broodmandje, voorzien mes Stadse Wapen, ende volgende infcriptie: COR.NELIO BLEVLAND. CHIRVRGO ET OBSTETRICIO GOVDAN0 CIVIBVS SER V ATI S. SECTIONE SYNCHONDROSEOS. OSSIVM PVBIS FACTA FE LI CITESL. IOANNAE DE VOGEL VXORf. GVALTHERI VAN LEEUWEN. XX MART. MDCCXCIL HOC ARGENTEVM VAS. D. D. CONSVLES GOVDANL MDCCXCIL zal  C is) «al worden vereert; Edoch zonder eenïge de minfte confequentie of iftatié voor iemand in *t vervolg, direct of indirect. En zal Extract van deeze Refolutie gegeeven worden aan denzelven CORNELIS BLEULAND. A3um den 3 September 1792 , prefent de Keer en Ma. FRANCOIS de MEY, Heer van nieuw-lekkerland , WILLEM van der. HOEVE, Mr. ALEXANDER HENDRIK METELERKAMP, en Ds. ALBERT VERRYST, Burgemeefteren. Accordeert met voorfz. Refolutie. V. VAN EY'CE  (17) a PARIS le 26 Avril 1792. Je ne préfume pas, Monfieur, avoir ete entierement oublié, de vous, apres les marqués d'amitie que je vous ai donneés il ja trente cinq ans. Je me fuis toujours informé de vos fucces, et jai pris interet. Un jeune Hollandois a quï jai eu le plaifirde rendre quelques petites fervices a le recommandation de Mr. Dupui Profesfeur S Leyde , m'apprend q'il est votre parenc: Je profite de 1'occafiun de fan retour prochain en Ho'lande , pour vous renouve'.ler les anciens fentimens que je vous ai jadis temoignes; Je vous fouhaite une aufi bonne fante que celle donc je jouis graces a Dieu ; car malgres mes 6 8 ans revolus, il piait aux bonnes gens de ne m'en eroire pas plus que 50. La mort ne regie pas fa marche fur ce faux •calcul: mais il est toujours C avan-  ( 18 ) avantageus de conferver jusquau tenne inevitable, mentem fanam in corpore fano. Je fuis avec un dèvouement fans bornes. Mon tres cher Morfieur et ancien disciple. Votre tres humble. et tres obeisfant Scrviteur LOUIS. (adres) z MONSIEUR MONSIEUR BLEULAND. Êèlébfe chirurgien. a GOUDA,