( I )
P R O G R A M M A.
In het voorleden jaar 1786 hebben, in meest alle de Steden vanons lieve Vaderland, zich eenige weldenkende Vaderlanders aangebo-* den ter inzameling van penningen toe een fonds, 'c geen ftrek4 ken zoude ter kragedadige onderfteuning van de billyke en bedaarde pogingen der Voorftanders van de Vryheid en Burgerlyke rechten des Nederlandfchen Volks: zy hebt>en het genoegen gehad, niet alleen de goedkeuring hunner braaye Mede-burgers weg te dragen, maar boven al derzelver medewerking te ondervinden, 200 door een merkelyk aantal Contribuanten tot het zelve fonds, als door verfcheiden aanzienlyke donatien aan het zelve, en-zyn daar door in fïaat gefteld geworden, om, ten minften gedeeltelyk, het heilzaam oogmerk deezer inftelling te bereiken. De onderfcheidene Departementen in deeze Provintie hebbenop den 9 February deezes Jaars eene algemeene Vergadering gehouden in 'sHage, alwaar de Gemagtigden van meest alle de Steddyke Departementen, benevens die van eenige andere Plaatzen , binnen deeze Provintie eikanderen opening gegeven en geiamentlyk de nodigefchikkingen beraamd hebben tot eene Provintiale diredie, terwyl zy thans het genoegen hebben aan hunne Vaderlandlievende Mede-burgers kennis tegeven, dat daar door deeze heilzame inrichting eene nieuwe vastigheid en confidentie heeft gekregen.
Ónder de veelvuldige ontwerpen, door eene belangeloze Vaderlandsliefde ter kragedadige bevordering van de zaak der Vryheid uitgedagt, kan men, voorzeker, aan de oprichting van dit Nationaal fonds de eerfte plaats niet weigeren; immers, daar de bela* gers det Volks-Vryheid, onma£tig om hunne verderflyke oogmerken door wettige middelen te bereiken, niets anders overig heb* ■ben, dan, ware het mogelyk, om het edel vuur van Vaderlands* ■liefde in 't eerlyk Burgerhart door misbruikt geweld, fchreeuwen1de verdrukking en laage knevelaryen uit te dooven; daar hunne ■iaatfte wanhopige pogingen, klaarblykelyk, ftrekken. om door lenen misleiden hoop van oproerigen, vrye Burgers ftraffeloos van Kunne bezittingen te berooven, en aan de bkterfte elenden van ■ ^ eene



( k )
eene onverdiende armoede over te laten; —- Was 'er niets natuurlyker, niets meer pligtmatig, dan dat de braave Voorftanders der Vaderlandfche zaake bedagt «vierden om die ongelukkigen een gemeenfchappelyken byftand gulhartig aantebieden, en op eene edele wyze te toonen, dat het <3e goede zaak aan geene middelen zoude ontbreken, om, doof eene cordaate tegenwerking, de onnatuurlyke pogingen van haare Vyanden te verydelen; terwyl door eene gulle deelneëming der braave Vaderlanders, aan dezs inrichting, niet alleen de Burgerwapening, de zekerftë en natuur* lykfte waarborg der Vryheid>merkelyk konde worden uitgebreid, (ter bevordering van welke de Directeuren der onderfcheidene departementen door deeze vergadering ten ernftigften worden aangemaand) en daar door aan de ongelukkige Slagtoffers der dwingelandy de veilige toevlugt voor eene ontmenschte vervolging aangewezen; maar waar in tegelyk Voor élk weldenkend en verdienftelyk Vaderlander eene wisfe en bemoedigende verzekering opgefloten lag, dat, indien het de heerschzucht aan geene middelen van geweld ontbreekt, de onfehatbaare Vryheid daar tegen haare vervolgde Voorftanders van geene edelmoedige byftand be* roofd zal laten.
Gelyk dan het voorftellen van deeze heilzaame doeleindehs, tot de oprichting van dit fonds, aanleiding gaf, zo hebben ook reeds de ontwerpers en beftierders van het ielve het zoetfte genoegen mogen fmaken in eene ondervindelyke overtuiging, dat zy zich, in de berekening der voordeden, welke zy zich daar mede voor de goede zaak hadden voorgefteld* niet bedrogen hebben; Immers het geweld en ae ovemecrïtlilug, welke ln Gelderland hunner
fnooden rol gefpeeld hebben * en waar van de ongelukkige Slagtoffers nog in den bangften nood duchten, zouden hoogst waarfchynlyk, de eigene fchrikbaarende toneelen in Overysfel geopend hebben, zo niet het cordaatfte gedeelte van derzelver Ingezetenen, (dog wier vermogen veel al hunne edele Vryheidsmin niet evenaare) tydig was in ftaat gefteld geworden, om het aangrimmend geweld, des noods, het hoofd te bieden, en tegen eene overweldiging te waken, waar door die Vryheid, welke thands'in da gewest, zoheerlykis doorgebroken, in haare eerde Opluiking zou de gefmoord zyn; de Stad Utrecht, en een aanmerkelyk gedeelt* der Provintie, zyn mede niet weinig door dezen edelmoedige!



( 3 )
byftand gerugfteundj en wie kan de doodelyke gevolgen bepaalen, welke de nederlaag der Vryheid aldaar öp de gemeene zaakë des lieven Vaderlands zoude gehad hebben? Het zoude derhalveri overtollig zyn de gewenschtë werking van dit fonds, in 't algemeen te Willen betoogen, daar ook de bpenbaare tegenkanting, welke riet zelve, van den kant der Vryheidhateren, ontmoet,op de overtuigendfte wyze aan deh dag legt, hoe gevaarlyk zy het zelve voor hunne verderflyke oogmerken rekenen, en alzo het belang daar van boven allen twyfel ftellen.
Dan, de iiitgaven gelyktydig met de inzameling begonnen zynde, en voor een aanmerkelyk gedeelte nog voortduurende, maken by aanhoudendheid de deelneming in dit fonds nodig, welks nuttigheid voor het lieve Vaderland aangroeit, naar mate deeze deelneeming algenteener onder alle wcldënkenden wordt.
De Commisfien der Direétie in de byzondere Departementen kunnen dan niet afzyn hunne braave Landgenootën uit te nodigen om, ieder naar zyn vermogen, mede te werken tot in ftand. houding en uitbreiding van eene inrichting, welks heilzaame uitwerking döor eene overtuigende ondervinding zo treffend betoogd is j élk waardig Vaderlander voelt zyne verpligting óm het zyne toe te brengen ter bevordering van datalgemeene wèlzyri, waar In zyn eigen volftrekt ligt opgefloten, en zal zich gelukkig achten indien hy, door het afftaan van een gering gedeelte van zyn) vermogen de loffelyke pogingen kan onderfteunen van hun, die met ëenen belangloozen en Önvermoeiden arbeid, ten algemeenen nutI te werkzaam zyn; tërwyl het geen geringen blaam zoude leggen op hen, die gehouden willen zyn dé Waarde der Vryheid te kunnen gevoelen,indien 'sLands goede zalce, in een zo zeer van mid~ delen gezegend land wel braave en moedige Vaderlanders vond, dié hun leven voor het behoud van het zélve veil hebben, maar geene edelmoedige en milde deelneemers om de pogingen V3n die braaven uit hunnen overvloed te onderfteunen, en daar door het önfchat-
ibaarst genoegen te fmaaken in de zelfde bewustheid van ook iets te hebben toegebragt tot vestiging van eene duurzaame Vryheid , welke zy, zonder zodanige medewerking, zouden toonen onwaar* dig tè zyn. Gèarrefteerd in de algemeehe Vergadering der Departementen van het Nationaale-Fonds in de Provintie Holland en Westvries* land, gehouden in 'sHagë den ia Maart 1-87















*00008954*
[Programma voor een
nationaal fonds ter ondersteuning van de strijd voor vrijheid en burgerrechten]
Amsterdam, Universiteitsbibliotheek
PPN 29645186X
EPN 456983627
Signatuur O 60-2832:9 Deelaanduiding