JOH.CHRISTOPH.IiÜBEMAN* M.B
Gel) oor en te Haar burg, den 22 Maart 1Ö85, Overleden te Amfterdam,den 22 Maart 1757-






D Ë
ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYVER l
O F
STËR-VOORZÉGKUNDIöE
BRIEVEN;
Voorzeggende op een Vrolyke trant door middel van de Ajlrologie, niet alleen alle de Cabinetsgeheimen van de Voornaamtle Hoven van Europa) maar de Staats en Oorlogszaken welke in dezen tyd, en Vervolgens naderhand plaats zullen hebben: Alles verrykt door een omftandig én vermakelyk verhaal van gedenkwaardige Lotgevallen , betreklyk tot beroeinde Mannen en Vrouwen , die zig gedurende deëze Eeuw als eerfle Flonkerfiarren aan den Staatkundige Hemeltrans flaan te vertonen.
DOOR.
JOH. CRISTOP. LUDEMANi
Te Leuven l/y Kaper, Dordrecht de Haas, Rotterdam Viscïi, 'sHage Klis en Menfing, Haarlem Kampman, Amfterdam Bom, EIwe, en verder in alk di liollandfihs Steden,






INLEIDING
De Aflrologle-» bekend onder de hollandfche benaming van planeetkunde, is een Wetenfchap welke " zedert onheugelyke tyden de zinnen en Gemoederen van het nieuwfchierig Menschdom dermate bekoort of liever betoverd heeft gehad, dat zommige onder haare voornaam/Ie Koefterlingen zig daaraan zo fterk vergaapt hebben, van tot die uitfporige bygelovigheid te vervallen, om meer geloof te flaan aan de Voorgewende onfeilbaarheid van Astrologifche voorzeggingen, dan aan de egtheid der Gewyde en beste Gefchiedkundige fchriften;Wy hebben dit dwaas gevoelen altyd afgekeurt, om redenen eensdeels, dat zulks tegen het gezond Verfland aanloopt, en anderA a deels



r 4 )
deels vermits het tegen de ondervinding fhyd • On« dertusfcheo komt het juist niet onbegrypelyk voor dat de Planeetkennis de algemeene Verwondering van genoegzaam de meeste Waereldlingen, met dat zwak bezield, heeft weggedragen; Geen wonder in der daad.' Want verre het grootfte aantal der Menfchert beminnen dat men hun Wonderfpreuken verhaald , byzonder wanneer hunne eigenliefde daar door ge* vleid word,, of dat het met haare belangen ftrcokt, enhetis ten opzichten vanlde Starrekundige Prognosticatien doorgaans daar meede zodanig gelegen, dat men niets liever uit c|e mond vaneen AJirohght fehym te willenvemememdan dat men lang kan leven, een ryk Huwelyk doen,een aanzienelyk Ampt af een onverwagte Ervenfs verkrygen zal: Het is m die zoort van, Kunst dat de wydvermaarde Haarhurgfch'■■ Hoftor boven alle de Aftrologisten van zynen tyd heeft uitgemunt, waarvan zyne nagelaten Werken zedert meer. dan 30 Jaren agtervolgens onder verfchillende Tytela Wtgekomen,bestgetuigenis kunnen dragen (* ),hoeweï Sommige van zyne voorzeggingen van de andere kant yan grote mistasting niet vry te pleiten zym Met dit alles kan men niet ontkennen, dat de As*
tror-
»2i£&ï*> nndZin dc &t#M* WatreM. De Tuumph gaat en de fleuttl van dien, a/s meede de Gojid Mvu ea kt



( 5 )
trologieeen Wcte'nfchap van Liefhebbery is, die ten aanzien van verfcheide waereldfche zaken zyn nut heeft, wanneer zy op een vrolyke en onverfchillige wyze behandeld word, ook heb ik tér uitfpanning van weetgierige tydgenoten, zo wel als tot myn byzonder vermaak eens willen beproeven hoedanige invloed der werkzaamheid der Planeeten op het Staatkundig Wezen al, af niet kunnen hebben; Men is in onze dagen zodanig opgepropt met politieque Maandwerk- « jes en Weekbladen , welke de Staats en Oorlogsgeval lenuit het Couranten Nieuws zoo kunftig weten op te warmen dat men fchier niet meer weet, of men daarin Oude dan Nieuwe Tydingen leest: Ik befioot derhalven op aanzoek van een aanzienelyk gezelfchap Geleerde, hiervan hoe eerder hoe liever de proef te nemen , door een Astrologisch Tydfchrift te ontwerpen, het welk flegts de Staatkundige Voorzeggingen voorzoo veel de nog voorhanden zynde gebeurtenisfen betrefven) eigentlyk ten doel zal hebben, dog egter met deeze orazigtigheid dat nog de Hooge Overigheid , nog iemand daar by ftaan te worden bc°> ledigd,en het is uit die Oorzaak dat wy genoodzaakt zyn volmondig te verklaren, dat onze Staats- Pen van Europa eer zal dienen om te vermaken, dan om Zwartgallige Bedillaren door tegenftrydige denkbeel • den van de haare verfchillende te vergrammen, geA 3 lylg



C 6 )
Wwy daarom gebruik moeteD malcen van de Waarfchou^g, dat men onze Planeetkmd
fangend.ewv vertrouwen eenigin zynzoort tezvT voor geene onfeilbaare Waarheden opnemen no '
Toen



D E
ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYVER,
\ O F DE
ST AATS-PEN
VAN
EUROPA.
ÜCoen ik in het voorleden Zomer Saizoen van een buitenland, fche reistocht na myn Vaderland wederkeerde, geviel het dat onderweeg door de hitte en vermoeidheid afgemat, my de flaap beving; Ik plaatfle roy op het gras onder hètgelommer der bomen ten einde onder begunftiging van de koele avondlucht aldaar ee"n paar uuren ruft te genieten, maar in dat opzicht ondervond ik dat ik buiten den waard gerekend had, terwyl ik eerst in den fVlorgenftond ontwaakte wanneer men de eerfce dralen van het dag« licht ziet aanbreeken: Hoe groot myne verbaasdheid over deez e langduurige flaap ook geweest mag zyn, is gemakkelykna te gaan, maar zy moest nochthars wel haast voor een tweede verwondering wyken die uit een oorzaak van meer belang fproot. Veele royeer nieuwsgierige Leezerenaan welke de dftrologifcbe Geheimfcbryver ten eenemaale onbekend is, zullen waarichynelyk een verkeerd denkbeeld van de oorzaak, rakende deeze laacfte verwondering opvatten, en misfchien vragen of ik by myne Ontvvaaking
on"



C 8 )
ftnderde Doornen een vcrhnrm-, r„u
'iet een nog het andere haMAar, ir ü wieids? Gansch nier» Nn,r
bion, welke dit alles overrrJ\ ?, mc ee« geheel ancW ?y één fchoone VrouWS'.Sï* berpfurde vlak teS„ over Jaren fcheen te zynZSl™ t."0* ia de° ««ir vfr] ha J! * oritwaakre bemerk e k dÏÏZy 1 m * ^ ^ ^ S «verbolgens van haar zitpJaats ?nS met VeeI aanda«t bekeek -oeg *y my ,„ de* °PafSten «* *y genaderd zyn: oep beftondPIk ben een Refer nl ^ Waar,n be« Mj» «n een Liefhebber ^ |!^fei?lde ik'e" «>y« beroep »'«r wezen ity* ^ hernam zv 15 f3?pen Ce ^ dat kan M datgy de volmaakte kennTs van ï heb rede van te dlZ jog mist: Wel waarom Dame vroe^t der We«haPPen dlg. en wat begi-vor fv ntSÏ J tg k op mvn fae"rr onverL «n&happenï if Z'g°ü™ debesceTr en na haar naast myne tde 2? ff Zy b;leefd te" antwoord hebben ^g*^ Boomen ^
» welke de
" ,lTkkeJen' maar boven dln Z li °0t0Zsmken fta™ te »» lyk de ondervinding naderh»hïï i 2 ne w,sk"n%e wyze ™! * beroemde Ma„Ke„^ntrtS^ f ° ',de L4S S " flïatkündiSe GereldzuTfe" 2len °J RoJ,e« "
(want deeze Gedinne het ZLS hl boek^am tedoeS *y een Perfiaanlche Vrouw ^MaL^ ïVOOrens g^egd S floot vervolgens van dicXS der^" wasJ « ik £
bruUt zoo rer beftiering v^n den TvdS^T^ een nu«'g geNakomeling « makenf ingevoLTaf S'3'8 ^ behuIP VS
ïyd-



( 9 )
i
Maandelyk Tydfchrift, en ik bëflonJ by nadere Overdenking dat het niet opgefchikt zoude wezen om aan het zelve de eigenaardige Ty iel te gee ven van Astrologische GEHtiMscimyver of de Staats pen van Europa, als welke best aan het Oogmerk, en den inhoud van het Werk beantwoorden kon.
l\a dar ik overeenkomftig het genomen befluit het voorverhaalde Geheimboek van myne Perfiaanfchï Minerva naauwkeurig doorbiaaderd had, raakte ik in den eerften opflag in een Doolhof van verwarring waar uit ik begreep hoe bezwaarelyk het zoude zyn om het regte fpoor töt zodanige Aftrologifehe Onderzoekingen te kunnen vinden Maar bedenkende dat dit Pe» riodicq Werkje llegts tot uitipanning en tydverdryf ingericht was, verdweenen alle de berge van Zwaarigheden welke ik beklimmen moest, wel haast voor myne oogen, te meer om dat de Planeetkundige voorzeggingen die ik aangaande de Staatsgevallen en Ooorlopsoedryven, gelyk ook wegens vermaarde Voorwerpen die als voornaame werkhuizen tot al zulke toekomende gebeurtenisfen een byzondere betrekking Honden te hebben, meest naturelle gevolgen waren van het geen 'er geduurende den Loop van het voorleden Jaar 1789 in Europa was omgegaan: Ik oor. deelde dierhalven best te zullen zyn, om alvooren van de Telefeoop gebruik te maken, in de vastgaande kunstregelen welke my ïn het Geheimboek daar toe voorgeschreven waren, my aanvank ly» te moeten bepalen tor de zes laatfte Maanden van het te ge wooraige Jaar 1790. dat Tydfchrift eerst met de Maand July vai dif J ar te moeten beginnen; Alvoorens daartoe overtegaan wierd ik in deeze welberaamdefchikkingen onbedenkelyk aangemoedigd door de Vriendelyke handelwyze van een vertrouwd en Geëerd Vii» nd die ik 'er over geraadpleegd had , en die myne gansch zeldzaame onderneming in alle de voorverhaalde berrekkinaea mei het zegel zyner goedkeuring beftempelde." Terwyi de Baef welke hy my over dit onderwerp ichreef, van een Vioolyke ftyl en klugtigen inhoud is, heb ik ze waardig geoordeeld om alhier woordelyk geplaatst te worden,
B AS-



ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYvÊR X» aw /yrf ^ j.
Europa ontbran fen het vuur des Oorln, -
rykeftafom Staa7sTuTdlet§y een ra™ ^f lt?/* he ™*LofwaardiTotT Pro^osticatien te kunnen ! ' ?
&r zullen LndoZ . Th Roemde PerfiaaofcfcM, ™ gering van eenNi^g?"* f ™ harte g luk ^Jj^ Opzicht met een FnhZ Tmenfle^l die de Al? ■ T
t,Z lJ > eene onütpmehke GnfJ g en VOor^elden te vin tutnflaat voortaan ukmaken S^m Van u ^rlooren F?r'.
van l r f W°rdm ^ant sTktmb,' CTUl'daaro™ «S
is L Zfl' Zn te£c,!deel zal men tZl P dsn maar Va£Ï >■ Voor^nenslyk ZshetfMt-fV ^n/cbelyk VJdd^'^'^mif^^lS^^^ Staatikundl relddte zonder de mtenfcbaTZff^" ge!locS « * ^al & r°*rzeggingen kunnen dtfj f^f0^ * bezi»™ rare ÏFaar^er in haaZlrf^f ^ ^ een
"* m3 Zo° maar yoetjlootsbui-



( ii )
buiten de regelen van de lunst te voorzeggen, dat onze Dogter binnen zes zveken tyds een ryke Pretendent zoude krygen, en dat myn Zoon Adriaan, dat een domme Ezel van een Jongen is, die niets heeft wilkn leer en, ras tot een aanzienelyk Ampt verbeevm zoude voorden; Beide deeze zaaken zyn volgens^ haare Prognosticatie voorleden weck gebeurt: Wel nu, ziet gy geen kans om onder behulp van dePlarieetgrappen iets betets vittewerken, waarever de Waereldl'mgen verbaasd zullen flaan Q^c.
Niemand blyder dan ik van my door zulk een vlyende raadgeeving uit ds Pen van een oud en welmeenend Vriend gevloeid aangemoedigd te zien, want ik was volkomen overtuigd dat de onkunde en mistasting in een tak van oppervlakkige wetenjchap, waarvan het meerder gedeelte van het Menshdom doorgaans niets begrypen, my weinig hefchadigen kon; Agtsrvolgens zoodanige rype overweging, wende ik terflond mvne /dftrologifche Onderzoekingen na de vier hoeken van de Wasreld: Dan in het midden myner Staatsbejchouwingen geraakte ik in een zoort van onzekerheid, tot welk Landfcbap ik my bet allereerst bepalen moest, dog deeze onberadentheid duurde wiet lang, en wierd fchielyk weggenomen, toen de Telescoop myner befpie gelingen my van zelfs bragt in hetxvyt uit ge ft rekt Jiyk van
RUSLAND.
Aldaar vond myn Staats-Pen van europa een overvloedige voorraad om gewichtige Ontdekkingen te befchry ven, want behalven dat my in de eerfie plaats iu het oog fprong dat geduurende deeze Maand, en wel zoo het bleek tegen het midden derzelve, de eerfte voorflagen van Vreede, van wegen de Turken aan beide de Keizerlyke Hoven zoude gedaan worden, zoo befpiede ik zonneklaar, dat deeze aanvankelyke flap van toe* geefvelykbeid aan de zyde der trotfche Muzelmannen gedaan, in de volgende Maand Augustus een ftilfiand van wapenen tusfchen 6 Ba de



( ïü )
rampen des Oorioes of 1 3 P n g Vfede*s'Traéhar de nietende Krygswapenen zoude r? !erDinde"de P^en der alver- *olks ^ooS^S^
tuur tot een"«S3fii? w^vX SS^ff ^
opfectendhei7^Ö^sïr^0 £0t,n°g toe aan de
aangenaal Jen o er de w^T^ ^"^Tf1 **** ee" dé Staats en OorioeVtt, " ïkC onderhan»gen, rakende ken der duLÏÏ^ die d* woU
vallen vreedSken ov?A ? Óe dryfveer der V30rScren en die bf/eV0ke van J C Sênoome» > «teen opkh-
iundig g WS^rt belang zyn, om Waereld
ter róvfvSrd*e Lk^n T aanmerkinS^™ist zj « i^u vermastn en vervvonde-ren zullen.
MVN HEER DE G R A A Fï
» gen|



C *3 )
„ gen; Ik bevond my voorleden zomer gelyk UE. bekend is in „ Frankrykwa waar ik u des tyds niet dan over onverfchillige „ onderwerpen, welke fchieralleen myne befchou vingen over de „ Noti'onaale zeden en vermaaken betroffen, gefchreven heb ge,, had; althans dat ik wat tot bedaaren berigeraakt, om over za„ ken van meer aanbelang te denken, moet ik u ter goeder „ trouw het verhaal doen van het kluchtig geval, dat my ftaan„ de myn verblyf te Parys aldaar gebeurd is: Men weet, en „ het is bovendien overbekend, dat binnen de Ringmuuren van „ deeze groote en vermaarde Waereld Stad, verfcheiden open„ baare Koninglyke wandelplaatzen gevonden worden, gefchikt „ zoo wel ter verlustiging van de reizende vreemdelingen, als „ voor de talryke lnwoondersvan deeze Hoofdplaats des franlchen Ryks. Op een namiddag dat ik uit myn Hotel kwam, beving my de lust,om in myn eenzaamheid een wandeling in de l e en Lommerryke tuinen van het Palys van Laxen„ ktïgic cktt», alwaar doorgaars een zamenvloed van Staat„ kuncirc Nleuwsvertêiders gevonden worden, die gewoon zyn hunne verzamelplaats te houden, zoo om op , eigen gencfa, het loc der Vteedeen des Ooilogs tusfehen de Hoven van Europa te beflisfen, als om door kundige vindingen, welke best met haare belangen en matier van denken , Ibooken, malkan deren verdichte Kabinetgeheimen te vertellen, , die n n t tyds belachelykzyn, en in ongereimde Herfenfchim„ men beftaan, om dat zy nog op de waarheid, nog op de waar„ fcheioelykheid berusten,- Na een poostyds gewandeld te heb„ ben, plaitste ik my op een bank om wat uitterusten, een A„ vanturier die 'er zeer kaal in de plunjen uitzag vermits zyn droegewaad't uithangbord van armoede vertoonde en die my van flap „ tot flap, al wandelende gevo'gd was, ging naast myop de zelfde „ bank zitten, verzoekende na een luttel tyds, de ftilzwygend„ heid onderhouden te hebben, om een klyne onderftand tef ver„ zachtingvan zyne nypende enbeklagelykeomftandigheid waarm „ hy voorgaf zig toenmaal te bevinden; Ik gaf hem een pnar fran« „ fche kroonftukken, denkende daarmede van het gezelfchap van „ dien beleefden dog lastige Bedelaar ontflagen te zullen worden, maar de foaak hiermeede niet voldaan, poogde vervolgens zig



C n >
: s ts&r - Ez zit ^ «W
f, onrwaardigC^ _ 7 *f boorde ik met eenfee ver-
» een aanzl„%k TeJ°l"}U *fW * h<* *** "Myn Hel » zoekt, en la» JPT£ ° * ^landfche Hoven be.
„ zoeker die ik m-ttrr^,«i!i^r-j gen vm een Fortuin-
» had ten einde l Jaopenï^lTfï gefchenk bedee,d x bennrwoord JaeVd^hièJvktn A*"?*6 on^mgxng on» op heen wildeman !3 bank °P rees' en ó™
» zogt zoo n drukkeJvk dar iV Ef my te^eni en ver"
» dringend verdoek we^e L Doodza,ke'ykheid bevond, zyn „ bank gingneSten on/tT' ^ ik andermaaI «P de 5, duMjg aan te booren"
?yHi nee geen üy my te zeggen had, ge-
» lSü* d7rvfygiXaa"i,kon 7haai * Zy"
» ze brief geen melXT/i g Was'doS waarvan ik ia dee„ deed, waSer fk vogo l"1 e° 7?' Zy m'ets tOÏ de *»k v 2, zeggende onder andere? da?." ^ " te wiüen ^ryvert,
3> en dat hy korteliW, ffP2e ?u\cenJandfche Hoven gediend, „ wegens dit halsbreéfefn/f Z1S ,n Se^ar bevonden bad orn » indien hy n^Z^^^^^ « worden* „ deeld had voorS nnïP T ' hy ^"^elyk geoor-
re vermomd Tk0on?e vïeVSmf ^ ^ W<*»> „ hy had vergeeten mvz^rl l i » ? °P myn beurt (™™ „ door wie hf Jerkd4 aJsl -?Wat ,a°dsman hy Was» , ,entJyk te ktm doel^f^^l0™ F if
s> niet te zeggen , een 7»;fWr u g beantwoorde hy
» dat hy zedfrt dernen m anll h g?°°rf,e te Zyn ' de tweede, »i van IJsland bVkïe^^^^
as d'ojf



C >5 )
d'or trok, en de derde, zeide hy, door de oplosfing van zyn " tweede antwoord geen verdere verklaring nodig te hebben: De ' al te openhartige vertrouwelkheid van myne gewaande Bedelaar betoond, aangaande zaken van een zoo gevaarelyk " uitziet en wel ten opzichten van een Vreemdeling die hy niet ' kon , moest natuurlyker wyze een gegronde argewaan by my „ verwekken ; Ik beQootidien volgens ter wegneeming van de w zekerheid of onzekerheid deezer wettige verdenking die fchran„' dere knaap nader te ondertasten, zander al te oabefcheiuen „ te willen zvn, of u geheimen rakende het Staatsfpieonfchap „ uit den hals te willen rukken , die gy aan niemind betrou„ wen moat, en waar by ik geen het mmile bslang heb, her, nam ik verder zo ik u mooge vragen of gy ontdekkingen van , groote aangelegentheid aan het Hof van Verfallles ten nadeele „ van dat ^Petersburg gedaan hebt? — Ja zekerlyk myn s, heer, meer als gy denkt of geloven zult, voerde hy met een , grimlach te gemoed ,en terwyl zoo wel u Perfoon die ïfc meer„ maaien elders gezien heb gelyk ook uwe hooge geboorte; en „ de aanzienelyke waardigheid, diegyby een voornaam Monarcri bekleed my volkomen bekend zyn, ftelikeen onbepaald vertrou„ weninüwe geheimhouding met opzicht tot de openhartige Verklaring welke ik daarvan zal geven. Hy verhaalde my vervol1' gens met korte woorden zonder de minfte ongerustheid te hten blyken, al het geen hy ontdekt had, en waarvan de voomaamite " by/.ondèrheden eigentlyk hier op uit kwamen, vooreerst dac Frankryk geheimelyk werkzaam was, om door zyne bedeate , MisGor arislen by den groote Heer de Conftantinopolen een vcee" de breuk te weiken tusfchen hem en/larfawi aangezien de toe' nemende grootheid en toenemende oppermacht van_h:t iaatsc " genoemde Ryk gansch Europa in het oog begon te fpringen, dat " ter gemabkelyker bereiking vandat Staatkundig oogmerkdaartos ' reed« aan de zyde van het hof van Ferfailtes door deszelfs gewoon " aezandte Conftantinopolen de allervleienfte voorllelLng n van " onderftandaandenS»/ro»ter wederkryging van de Cbrtm *raren gedaan, ten einde de macht van Rusland zoo veel mo^e' lyk te fnuyken, dat het baarblykelyk was, dat den Divan nn ,\ deeze gnnftige voorlhgen het oor leenen zoude, te meer on



C 16 )
„ vizier uit d, Nl|„r ,S waar^hynelyk Tcheen dat den * „ kend i^ande, bere ^s1nTrmoe I'S e" Oorlog^S^^
» vervolgens die zelfde Rmnï, ' i datmenaande andere h » atuuren van het friïchelgf 'SfJf Werk™ ^de de C e „ zei ver tyd den Roomfchen kÏ'f ?0g'ngen deeden om ter « ^'«gemelde flduita^fe ^ de zin van h
» de° was> de handen insJvb £l 7 mec Rusla^ verbon » "ogelyklsin een 0*\f»J^^\* geeven, en ind°e„ » daardoor een dubbel voordeeTfp JU?en te vvikkekn, 2 » S«M»mtticbjen bes ZoudT£l£ ere,ken' die met des^fi " tnrd? Hov™ *oor zoodan K eeno.nrdykom di'e ver " ^ weeg ce brSngeng dTr^0rloSte verzwakkenen S.
* een ^eyzerlyke^opvol^„ £f f • ^kieziq§ > ^"gaande », mmg van een Roomsch KoIÏ a-duit/cheRykdoor de beroe » ce beurc viel loSda^T"1 T Cef hec ^»n'
" [che K™m aanmérkeiyke onnff °r hec zelve aai> defran. * by gebreeke van dien g een aËm^" gedaan ^rden, 0f da „ ver de verkiezing van een On Jgt ef °Pkme„de Oorlog 0. " het H, f van v&flfc, 2 dïï°°ft ran he£ Ouitfche Rgk° » met b«er fucces van de l?" 8 g mheid Zo"de hebben om » om in troubel watert^^^r^"^^^^^
" trraaf de gedenkwaardige "mm l a! Us daar mW waarde », turn va^W^/mfm^t7eang weJke lk te ^ «J* » den geh dheb> ,f*d?^^
» dekkmg beantwoorden zullen " . T deeze onvoorziene om. » rnoeten leeren". &c, ' ' ZaI de tyd en de ondervinding
No. xr. Van de verkoren lp >
èyctrooen door een%2èTwma''a* «* <™W>
M E v R o o W('
vrou.



( i?)
vrcuwïyk gcflacht de Pronkzuilen van bit Menschdom, en de aller noodzakelykfle Inflr urnent en van de Waereld zyn, ja dat zommige derzelven in uitblinkende Geestvermogens en vruchtbaarheid van Vindingen de Mannen verre te boven gaan; wel hoe . ziet men in onze dagen geene Doorluchtige Vor(linnen me* een luifterlyke roem den Scepter voeren , en met een onbegrypelyke Kundigheid van Staatsbeleid gedenkwaardige omwentelingen veroorzaken, welke de ontroerde rust van anderzints geluk' kige Landfchappen, die door een geest van Volksdwaaling albereids op haa re grondvesten begonnen te wankelen, hebbenber field gehad! Maar wat zal men nu zeggen myne waarde vrindinne , van zulke Vrouwen als wy zyn ,welke men om byzondere redeven ineen tysgewricht,dat 'er zig donkere wolke boven den Staatkundigen Hemeltrans fchynen te vertoonen , als door fleepen Jiaatsverfpiederesfen aan verfcheide voornaame Hoven gebruikt ? Ik heb u laatst gefchreven Mevrouw dat ik de Baron van * ** tot minnaar gekteegtn heb en niemand kan onbekend zyn dat hy veel Credteten invloed aan bet Hof heeft niet alleen uithoofde van zyne geroemde kundigheden in de ftaatszaken. maar inzonderheid vermits hy ec.ige zeldzaame talenten bezit , waar door hy zich tot zelfs by de gekroonde Hoofden weet aangenaam te maken, op zulk eene wyze dat hy der zeiver vertrouwelykheid aanftonds gewonnen heeft gehad: zedert dat ik dit gelukkig Conquest op het hart van de Baron gedaan heb , kunt gy gemakkelyk begrypen dat ik my fterk bevlytigd heb gehad, om zommige belarg'yke ftaatsgeheimen die tot nog toe bedekt gehouden worden uit hem te onderfcheppen, en waarlyk ik behoefde daartoe geenè groot e pogingen in te fpannen want deAoldriftïgheid zyncr liefde voor myn perzoon befliste de zaak in myn yoordeeii Om kort te gaan myn teer beminde Beilona, hy wist my op gronden van zekerheid te zeggen, dat 'er eerlang een bloei éige Oorlog tusfeben Rusland en het Ottomaanfcbe Ryk uitbreeken zou als bet gevolg der hekuiping van een zeker Mogentheid die 'er nevens dit Hof een zonderlinge belang by heeft-,Wy zuilen naderhand zien wat van de zaak worden zal, en ik verheeld my u binnen korte tyd iets meer te kunnenfebryven met betreki
C king



naar den HofZaTFl* T het ™™m£-*L F °k esn No' Fa» de verloren Rn? D •
C H E V A I- I E R,
;» Saus facon ! Wv h»hu~ i „
v Twee maal drie maakt «7n P-V0,gen" *> zaak, weJ rm ften- zu,fgy wagen, want?vL 06 dienen
plaats



( *9 )
„ plaats daar ik juist op ftaroog, 't is waar ik ben een Iastt„ ge Raadgeèver, maar ik zal u daartoe overvloedige hulpmid-
„ delen aan de hand gaan geeven. Z e Chevalitr wat
ik u voor het tegenwoordige te melde heb".
Vlak over het paleis van den Prins van ***. in de ftraat.... „ woont een berugte franfche Kleeremaker aan wiens huys op de derde verdieping zedert ongevaar zes maanden op geftoffeerde kamers gelogeert is een man van een Singulier Charac., ter,maarnogthans van ongemeene bekwaamheid, om geheime „ Staarsbekuipingen re ontdekken, en die, na men zegt, u lands„ man zoude zyn; ik heb van hooger hand gelast om u aan te bevelen een waakmd oog op alle zyne gangen te houden, en als het zonder gevaar gefchieden kan gemeenzame kennis met „ hem te maken , want hy trekt een Pcrfioen van zeker Hof, waar ,, van de bloemnaam ons beide bekend is, behalven dat ik voor „ zeker weet dat hy een zendeling is, gelchikt om de gemeene „ zaak tusfehen de verbonde Hoven te ondermynen: Om kort te „ gaan men behoord hem als een doortrapte Staatsfpion te be„ (chouwen die veel kwaad brouwen kan, wanneer hy by dag „ uitgaat ziet men hem gewoonlyk met een roode mantel omhan*„ gen , dog als hy zyne avond bezoeken by het Ministerfchap van onze tegenparty doed, bediend hy zig doorgaans van eenlive,, ry gewaad om onkei baar te blyven".
Omu in itaat te (lellen van over de hoedanigheden van dee„ zen doorfteepen verfpieder te kunnen oordelen,en op welkeene wonderlyke manier hy door zyne bedreeventheid middel ge„ vonden heeft uit de (lof der 1 tagheid zyn fotuin in de Waertid ,, tc maaken , zal ik u tegenwoordig vergasten met een korte „ lebets welke de voornaamfte bedryven zyner merkwaardige le' ,, veneloop zullen influiten; hy wiert als een vondeling op de ftraat nedergelegd, zynde zyn Vader en Moeder gansch onbeker.d gebleéven, vervolgers tot den ouderdom van dettien Jaren in het vondelingen huis opgevoed, van waar hy (lil weg „ liep, én na lang hier en daar gezworven te hermen zig tuStraatsburg als ftuljongen in een voornaame herberg verhuurde, al» f3 daar twee Jaren verbleven zynde, ging hy als knegc wbotien C a b*



( 20 }
" ,by DorPP»nP»die hem het fransch en Jatynleerde want de ïta-
" ff Vtl(l0nihy in de.grond: Toen hy 3?"e° J^en bereikt
„ bad beval deeze goedhartige Pafloor hem aan de zorg van eene be-
„ jaardeDame,weJkerLandgoederen in de nahuurfchap van hetDoro » gelegen waren, ais by welkeaanzienelyke vrouw hy in hoedanig" i^f/^^chtvader veel invloed had, By deeze oude Dame diende « jos/elet Czoo ik onzeondermyner by vervolg noemen zal j de 39 ^e.eerfte Jaren als lyfknegt en naderhand als Intendant,die „ alle de huishoudelyke zaaken van zyne Meesteresfe beierde, „ geduurende welke directie hy niet verzuimde zyn beurs te foek» ken; onoertusfchen kweet hy zig ten genoegen van zyne wel-
" tefei ~'nAÓe ,aatS S:ekl£^e P°st' zo° wonderwel, dat op de » fterke aandrang v.n haare Blchvader hy na haar overlyden met „ een legaat van zesduizend franfche livres befchonken wierdrze" W/.3Ze Selukk,&e omwenteling van zyn fortuinftaat begon „ Josjeierpas vier en twintigjaren oud ?ynde,derol vaneen Heer te » Ipeelen; en na zig van zyn aangewonnen capitaal in een prachtig ge, „ waad gekleed hebbende, trok hy van daar na Pary!JwSy „ drie maanden lang verbleef en trots de beste edelman een groot „ figuurfloeg, waardoor zyn Goudoeurs eenmerlyke breuk onder! „ ging, zoo dat by zig genoodzaakt zag van het overichor der zei„ ve een Litutenants plaats onder een der franfche Infante™ Re„ gimenten te koopen Op het laatst van den zevenjaarige oor« log woonde hy m die hoedanigheid de alom beruchte veldfll „ welke onder bevel van .den Pnns van Conty by «ÏÏ „ de Koning van ^/^aldaar mee zulk een ongelukkig2 volg geleverd W1erd, dat zoo wel het franfche als het Ryksle" !f Tr?mk «ederlaag onderging; by gelegentheid van dir „ bloedig Hoofdtttflèn had Josfdl het ongelkTn l^ „ gen gemaakt te worden; e„ »ierd nevens meer^mdSe^ffiX „ ren diehet zelfdelot te beurt viel na mi^^^Z „ fchepie zoo veel behagen in zyne krygsgevangenfehap dat l «, plaats van op zyn uitwisïèling bedacht te *yu hy o£ddehl „ na die vreedefluiting zyn demisfie als UealnWZoctt „ bekwam, als verkiezende voor eerst.zyn verblyf in die ftad te n bJy ven houden, uu oorzaak van een Mdtyndel die hy had aan.
» ge2



; de aanbeveling »an deeze macht,Be B bezerfi. ,, hem de post van Secretaris by , Jdie be|,j0.
^ Sin .a^èrT deel nucng geb.mk b-JW ™ ■ &
dig oordeelne on te. R^gm™' ,J>»»*>»* en de
" '™!Ld0Jg 7 Kr^raThee overgeeven «an zommige geheiV 3



C 22 }
» genade en als een vervol a-
» be'ette daarom niet du ^/X^"'*8 «^nlelbaaie Val - dit » wek Zyn troewloos gedC hrm !!geZien tezwaare tuimejini - *»d*eenverf!^^ gehaald? Ü
». k-ngeiand begaf, en bv Tvn J^ P ty "am en «fc vaardl> n,
: dSLHhTe> »S ff -? g--tahf/gXdiShaT » ^rmaarde verfpiede Je?: d*° als & 1'
" f en S voord0 ^ ^gSch«
« Kroon het uitlopen van de1^ Van de Jaa«tgemelde „ van tydlg genoeg bericht L^ ! VJ?°C OBderfehePtegen d ^
» datay.agin het aparteVm fJ haar juist oP een co^
» n!g.ooge„b,ikke voor^„etVbaenvdef * " Wierd uitgevaardigd, dog 2v , nTi na,3rS gewogenneemine » ^ ^ gfwaad bgeboudefte^Se Ukkiffden ^««be! " ™^nden begeeven hebbed- In ^ ^ Van Waar V haar » gelukte ^^^^^^^&^i^9^^x
" Jam en terwyl 2yn perfoon ^7''*'a 1ereerst zynetoevluche * hem zeer minzaam, ?ybeJ00fdeïf bekend was' ontviS » ten dienfte van zeL/h0f °in df ëTde hcr^ ^ h?Z ' Jeirae Correspondentie wilde Lt raJiende de^f
» hanr vvegenzyn fortuin zoe c ' \ee" man die doórajg. „ zonder bedenking de eerlte v J n ,C gee" ZWaarigheid I » word greetig aanneem f frSï df hue- daart£ gedaan
fo ^^«fffiemakkeJvkoSfc?* maal 10 dat geval bevond „ ^ -hetStaat4^ van% * van hy rykely, beftaan kan fe £ 1" f^*8 ^aetemenr, wfr » « waarheid, CW/Vr, da°ce «ïf ^den jHet is een volzeeke » die het oogmerk van AusgS^06 eer«e isgéweej - °orlog te verklaarenontdeKkfSf «of ^ aa" p&e den
» dien



C 23 )
- dien loozen vos in ons net te lakken; zou 'er geen mogelykheid ' zyn om hem om te koopen en van batteryen te doen veranderen
door aanbieding van eene aanmerkelyke fomme gelds? Ik weet
dat hy dat Metaal krachtig bemind, misfchien zou het aanbod " van een half duizend franfche louifen by hem kunnen uttwer" ken dat hy andermaal een fnood verraad beging, wel nu ,fpand " alle u vermogens daartoe in en bied hem zoo veel als gy denkt ' noodig te zyn om hem tot het begaan van een flap te overree-
den die zoo zeer met de tegenwoordige belangen ai de beide ;, op haare luim leggende Hoven zoude ftrooken: als zulks met H gelukt moet gy u van een ander middel bedienen, dat hier in
beftaat. Josfelet heeft een gekamerde matres, waarop hy fmoor" Jyk verheft, is zy woont in de ftraat L •** gaat haar onder voor" wendzel van een verzonnen boodfehap een bezoek gecven, en „ ziet of gy dit venusfchepzeltje door de glans van een paar han„ den vol goude fchy ven kunt bewegen om de voorvallende Staats, geheimen uit den mond van haar galant; men heeft my van goe'l derhand verzekert dat zy gansch niet fchuuw is, en infehikke' lyk genoeg om voor een ryke belooning alles te wagen wat op , de kaart zit: ik zou my byfler vergisfen Chevalier indien debe' , rugte fpionjofelet in weerwil van al zyn verftand, en be^ dreventheid en ondervinding door die weg niet in de ftrik viel" „ Ik ben &c.
Myn Telescoop ingetrokken hebbende, na dat ik deeza drie nnmerkelvke en veel beduidende brieve op eene Astrologifche wyze begluurt had, befloot ik voor dit maal myne verdere befpiegelingeti m Rusland te ftaaken en met dat Planeetwerktuig regelregt over te flappen tot de Hoofcfhd van Turkyen ten einde aldaar door amwinnina; van zommige ftaatkundige ontdekkingen aan de Staats van Europa, waar meede ik niet onledig moest blyven, geduurzaam werk te bezorgen, en ik had het vermaak van te bevinden dat ik door de vleugelen der Astrologie, als in een punt des tyds wierd been gevoert, na
co;n-;



( 24 )
CONSTANTINOPÖLEN. h^IZ^A ,k by Wyne %uurfyke aanlanding alles in ren en iri»
eender handaan Ie L?^ ^ ^ komlia& 'e voore« ^ werkloosheid van den G^l? °7pJn; ^ ™ede °^ <** tocht hetg e^zv VOor " ff dUW"unde den laacst£" velddaar on J ! X ? • misdaad van hoogverraad ui-kreeter
noeezoam X ¥ T lhfC te beJam™ren dat hier door ge-
sx d „"Sttr0 de meesce Archieven d°- &
'er bval'P n.!l nïd" fchyncniet verwonderlyk, aangezien
vonden en S vdk»P«w««een flachrofovan «te
als d ' nol \ T6n ge,VOlgd Wordende Staatkunde moet zvn die
kelende throon dooHnftort nl h f bre"gt' e" aan eenwa!> ren van va^id^^^^ °pZyne °ude ««ndpilaa-
<r-n rw,„, nerlteJd^ de befchouwmg van alle deeze nin
g-n ontzette my dermaren, dat ik een poos (Hl 1 "
festvanaanftookingmi^
j roomng van den tegenwoordig! regeerenden" L„ S a n d e" hsjge poogingen overeenkomftig myne onderfchenn nZ , vrugteloos Haanuitteloopenfho.^ taT^Jt ï£k
dat



C 25 )
dat in het midden van Hooymaand van dit Jaar van wegen de Por. U aanneemelyke vreedens voorflagen aan de beide KeyzerlykeHoven zou ie gedaan worden, welke onder bemiddeling van een groot Monarch in de volgende maand Augustus het fluiten van een vreede verbond ten gevolge zoude hebban.
Ondertusfchen vertoonde myn Planeetglas my klaarblykelyk, dat men de Turkfche Landaart niet meer zoo onkundig, dom, en ongeoefend in de Staats en Kiygszaken behoord te befchouwen, dan zy nog in het begin van deeze Eeuw waren; daar bevinden zig althans onder hen verfcheide bedreeven ministers aan het roer, en verkrygen hoe langer hoe meer, door behulp van een meenigte frarfche en duitfche Officieren derwaards, als zendelingen gaande, een zeekereervaarenthtid in dekrygskunde,dog byzonder met opzicht tot de behandeling van het gefchut , waardoor dit moedig en oorlogzuchtig volk beter als voorbeen in Staat gefield is, om aan hunne vyanden het hoofd te kunnen bieden: wel is waar dat hunne legerbenden tot nog toe juisc te trappen van volmaaktheid in het fchool van Mars zoo met betrekking tot de wapenoefening als wel hoofdzakelyk tot de militaire discipline, welke by die van de Christen Mogentheden befpeurd worden niet beklommen hebben gehad , maar zulks fchynt geen hinderpaal geweest te zyn, die hunne onzachelykheid van tyd tot tyd merkelyk heeft doen aanwasfchen om derzelver algemeene kennisfe in de Wetenfchappen alverder trapsgewys zoude kunnen vergrooten •, met dit alles bederft de Baatzucht en de gierigheid eene Natie die zeer vatbaar voor de omkooping fchynt te wezen, want zy beminnen uittermaaten de gefchenken, én het gezicht van het goud .verblind hen menigmaal op zulk een verregaande manier dat zy ter verkryging van dien in vroeger dagen heel greetig zodanige onverfchoonbaaremisdagen hebben begaan,'waar van zy naderhand de flagtoffers geworden zyn : den aanvang van deeze Eeuw kan daarvan een volltaande bewys opleveren" waardoor de geldgierigheid der Turken in den hoogtfen graad gebleeken is, wanneer Zy op aanzoek van den Zweedlchen Koning Kar el de XII. zeederd het verlies van den fla & Paltawa na Bena«r gevlucht zynde, vervolgens den oorlog te- . gen



gen cJen Rusfifchen Keyzer Peter de I. verklaarde * i, i leger onder zyn sebied ?nn <w L l verK,aarden en het gein middel van rf dd ng voor S v ' naauw brachten daé
Turkfche [tof kwam ,° viTd L2 m(ïbnv"r ™ het ontevreedenheid deTvolto eSie™'k f1.,"^
aldaar k^m°T £, WeS"i^£?S5«S t * kelvke anefdote, SS^dfS^^V^^Sr^!;01^
riet ™s tfrrer rd£r
om



C 57 )
om aan Zulima een befchaafde opvoeding te geeven, waarvan zy door de woestheid van haar geboorteland zig fteets verftooken gezien had: in der daad de natuurlyke geestvermogens van deeze jonge fchoonheid hielpen niet weinig om die oogmerken te doen gelukken, zoo dat men zeggen mag dat Zulima in dén ouderdom van agtien Jaren bereids alle die volmaaktheden van geest en lichaam bezat, welke haare kunnejby het mannelyke geflacht zoo aantrekkelyk maakt. De ontvdigedaad van óeSultanne haarbefchermfter, hierop gevolgd zynde, wier den Grooten Heer voer de eerfte maal een oog van liefde op haar perioon en welhaast wierd zy tot Sultanne Favorite in plaats van dé overledene met algemeene toejuiching verkooren; zederd bleef zy geftadig het hart van den Sultan bezitten en regeerde door haar Verlknd en omzichtig gedrag met een onbepaald gezach het voilielyk vrouwentimer, waarin doorgaans verbazende kuiperyen onder de meest begunftigde vrouwen plaatshebben, in een woord Zulima, die een doodelykehaat tegen de Rusfen, als vyande van haar Vaderland, had opgevat, befchermden den Groot Vizier in alle de uiifteekende voorrechten en onbeperkte gezachvoering aan zyne waardigheid verknogt, ja wat meer is onderftaande opentlyk by den Sultan de heimelyke oogmerken van deezen oorlogzuchtige man om aan Rusland den oorlog te verklaren, ten einde met eene onzachelyke Legermagc de Chrim en was het mogelyk Wallachyen te herwinuen , dog de Roomfche Keyzer gelyk bekend is tot hulpvandealleenheerfcheresfevan dat Ryk bygefprongen zynde vcrydelden den eerften veldtogt die zo veruitziende pogingen; Intusfchen bewerkte Zulima zoo wel door bedryging als door Liefkozingen by den Grooten Heer, dat den Ru^fifchen gezand volgens gebruis in de Zeeven Toorens wierd opgeflooten, dac de vreedebreuk met Rusland onmiddelyk doorging en dat vervolgens den Groot Vizier het opperbevel over de Turkfche Legerbende bekwam.
Terwyl de Staats-Pen van Europa reikhalsde, om van Landfchap te verwisfelen, bevond ik my genoodzaakt mynen Tubus van Conftaminopokn na elders te verplaatfen, met inzicht orn Da v<%



C 28 )
dekkingen te verzsmefen neiïT/™**0 V™ ^^ogifehe\Z Staatkunde in onze ^^n^t^TT^ ^nJnt ^dkloot ovövIoedfg^piS^^™/1 alIe ^westen van den ^t tegenwoordige, & £ ^^jg
W E E N E N.
den ^
ik in het verfchiet een ^ri« heeft'b^houwt
waar van verre de meesfen heKTl? ^ gebeurte<^ , de afgeioopen veldtogt hoe zeer^l^^P^ernerit betrefven, rookt, dogdieeehterfegen he^SfaS ^T"'^ bQ^ pen meerendeels veroorzaakt W Sfc-K*^1» m»fchapgen de aanmerkelyke kosten TT aan(kek,ende ziektens, nog rewederkomst van * ^g ^.0^? J
deeze zyne zetelplaats, en foE nJ d. o ^tienen Uyks '» waarin men die Monarch doord^onlemnkt ge,UkkJge krankheid *«, Morren, en eindeiyk de onzeS Vf den kryS«eeft oorloga operatien tegen de A.?*^„h de verdere
zoude kunnen .fl^open, fa ff* * f Tftjailde Campagnie vreedersonderbandelingen haar S k d6 °P C Wzynde Jrygtn, is voor zeker «n taf^ n S"^ kW3men te heden, die aan de opIe£[en he?d Va"*caatkund*ge merkwaardig. fcbryvervkt ontftappen * *^ indïn v ^ö%^ Geheimof iiewr aflchafving van onnutte m " ,tWeede ontruiming
kon plaats hebben ^oi » V™*en klooster!
mak de benodigde geidmiddf»w ?gs d,e weg met meer ce-
-lyke *Wk^ï^ï£|^g de onombfe.
raer&



C *9 )
merkwaardige by zonderheden waar toe myne Astrologifchi ont^ dekkingen aanleiding hebben gegeeven, moesten nagefpeurd worden met betrekking tot het onderwerp,welke tegenwoordig de hoofd, zakelylre taak van myn Staats-Pen zal gaan uitmaken; men kan ondertusfchen na de regelen der voorzegkunde niet aileen, maar voornamelyk na het voorfchrift van het Geheimboek van de Perfi* aanfcbe Minerva, waaraan ik my altyd beftiptelyk gedraagen zal, voorlopig berichten, dat alhier geduurende de Maand July ongemeene omwentelingen in het ftaats bewind ftaan voor te vallen verzeld van zodanige verbazende gebeurtenisfen die noodzakeiyke en groote invloed op het politicq Systhema van Europa kunnen te weeg brengen en waardoor de verkiezing van een Roomsch Koning in het huys van Oostenryk denkelyk zal worden vertraagd: een zoo ontydig als overhoopt flerfgeval van een machtig Potentaat kan zomtyds daar van de beweegende oorzaak zyn, door de ondervinding zal wel haast deeze wankelbaare voorzegging nader ontwikkelen. Het gelust my onaangezien de Hegte gedachten welke zommige voorbaarige Menfchen van de Astrologie hebben opgevat, ter verdediging van die verfmaade We» tenfchap in dit eer fit fluks van myn maand werje gebruik te maken van een kluchtig Boerenge/prek, dat ik aan de Starrenhemel ontdekte , onlangs over de verwarde toeftand der zaken van dit werelddeel tusfchen dt L- landbouwers op het veld voorgevallen te zyn, en die de naturelyke eenvoudigheid der Dorplingen onbewinpeld vertoond, waar om ik ten gevalle van zulke zooie van Leezers die de fcherts beminnen, in dit niet onaartig Boerengefprek hier plaatfen zal, het begon aldus.
Jaap. Wel Kneelis had jy wel gedacht dat die ver¬
bruide Historie met de Patronen zoo vry afgelopen zoude heb.
Knelis. — Wel neen ik maat! wie drommel kon dat droomen, en zeeker ook zoo de Pruisfifche krygersniet net van pas waren toegefchoten zoude het miferabel raar in dat land hebben toegegaan.
Louw. — Gy vat de knoop daar goed maat Kneelis, het is kwaai kersfen met de nieuwe Frerik ce eeten , want hy D 3 gooys



C 3« )
ongetaadig ha^'ffS */-«««yn goede Ju"t>- 7- Ja ^Ktümaac dar, ue=r ,-t- " te vrouw in de buurt; maar rn?~ 11 1 ,Z0° wel aIs * bes, vragen met een boel SoJdaTen Wd Zonder Permis^ te
*yn Buurman vallen? °° h°J over böJ *» h« land van
[i^SS ^ ^ • * ^Wche Hom. bedervers, die het maar op haLn V hm te make" by hnd•hemaal Prfncen zouden ZuenZaKea en ^Ifs graag ™men gemaakt hebben inT hlr'r °DZy 200 veel ~W Sh!ïn Vr^a^^eTerMg?nPnnS WieBs
«oodaSwyk te llnZ7dfZt^ ? dan Washe* Gansch w«Lii! nist daar de vane lies
p»; «om b, exempel iSibS7 d.e 8ar™ <-nnklqE
genoeg „p * boKe„ £j£»«>* ^ Patrotten nie,
.•erend ^e^S^^.^ -» dom * y, ag. Jf met dat vaerije de Frarsehnï; J ,m°eSt 200 c*>»e"; «eet
* Wede Iny die daar eeraaS„1e "fm heef< SeleU, om « «-gen om aan P^Zl soSlZ t^"' e" *e tapen >= de graaf »ergmènis te »rage„: _4
^kaalde, toe!%£oLt,J^a m' mei .'
die



< 31 ï
die hün gat gebrand hebben en nu op de blaaren moeten zitten thans in Frankryk pruilen, zoude zy daar ook voor foldaatje of Waaffelruitertie fpeulen ?
Louw Ryd jouw de bol warm Knelis, de meeste van
heur die met de handen in het hair zitten, toonen zig befchaamd over dat kinderfpel ,en zyn van wolven in fchapen verandert; daar is my eergisteren door een overgelopen Patrot verhaald dat een zeeker Hcenchap die een van de roervinken is geweest, en een aertige rol in die comeny gelpeult heefr, tacntig duizend dikke daalders aan een Hollandfche Stad geprefalenteert heeft gehad om weer in zyn nesttemoogen kruipen,als men hem ongemoeitiret, *n voor geen fchuiframen met yzere gordynen wilde plaatlen.
jaap, Laaten wy nu van die malle Patrotten en al de
fantekraamaf flappen; wat nieuws verteld men van andere Landsfchappen, zyn daar ook marakels gebeurd.
Lauw. Het ziet 'er overal zoo donker uit Jaap neet
als by nacht in een kelder daar geen licht brand; de Waereld is • by myn zooien in deeze gekke tyd zoo verwilderd, dat er geen Ichrift van is zy grypen malkaar by de kop of het raak of mis is en plukhaken zoo beusaartig als onze Hanen doen, weet gy wat de pronte Heerfchappen zeggen, 't is niet om de knikkers maar om beu-echt van het fpel te doen dat wy bakkelyen.
Knelis. ■ Dat is wel gevonden Louw! maar leeft de lley-
zer '7ó/e/nog? , . „
Louw. Ja zeper, wie zou hem kapot gemaakt hebben ¥
hv is nog faling levendig, en toond dat hy kraigie heeft.
Jaap. ■ ■ Hoe, heeft Keyzer Jofef krakeel met iemand, da.tr weet ik niets van»
Louw. — Wel de duiker Jaap gy toond een regte botmuil te zyn, die fchaars gewoon is , over Staatszaken te parlementeeren , hy heeft voorleden zomer al een kansje tegen de Turken gewaagt, en dat kanalje van moordenaars uit zeker land, laat ikeens zienhoehiethyook.'ja Dennaat was het, daarze waren ingedrongen heel fcbielyk doen vernistelen, en alfchoon hy daar by veel volk en fchatten heeft verfpilt gehad, wil hy by kris en kras dit Jaar andermaal met dat gefpuis den wolvendans beginnen.als zyne gezondheid hem maar geen parten ipeult.



O 32 )
Kndis. -—is hy dan ziek geweest?
ben^keyzer >/fe/d^^^ gezien heb»
hamaker wie zou men dan £ T? kfUniD§c was>" wel de gezet hebben? 30 de Keyzers b°nnet op de kop
zyn S*nd« BaÏ£enlmy °ï? neef< ™ar Aar Willen hebben; rS denk? f "°!g Z"Iks een ^cie graag
fchikc was, trouwens het gat ^ LX ^T8^ vier is, dat de heer van tCL °° v a,s datt rwee maal twee de naaste daartoe oudeTJ^i^T T ^yZ6r >-^>^ voordeel in het Ciment heeft J3 . "ï 3 °Ver JanS t0'zyn Stoilicifteurs om da? baan,^e nDg h fr Hnf °° "aderh"nd ^1
Knelis. — Maat SS . T, ZUÜen moeten fl™en. wat ^r thans in S^oS^" * ^ ^ &
**** moet - p-
W het fpit tegen de TuSfiifh^n6^ Me,-rouw van ten? b lurk/che helhonde niet alleen konJ arby-
haafSpoS, tttfitH^5 Zy ^aar tr0Uwd°<* en nacht gediend ^ierd m, ™yWl1 ze-§en Generaals bydag
geblee\e„ tJ^Zl^y^^^S -n niet om Broederlyk met den Ko^^S^
Ac hy iets verend, en ff^*^ ££
weg



( 33)
wegneemd, is dat broederlyk gehandeld? dog om weef tot myn vraag te komen, hoe ftaan de zaaken tegenwoordig in Frankryk.
Louw. Heel misfelyk broer Knelis, want zedert dat de
geest van muitzucht, dat zy vryheid noemen, van Holland door hit midden van Braband by de franfche Natie overgevloogen is en het Patrotfchap dat zy in zommige landen heimelyk, en in andere opëntlyk begunftigdhebben,ftaan de zaaken door heur eigen fchuld aldaar dusftefchapen dat die geest van valfche,vryheid ook onder heur gevonden word, zoo dat 'er een menigte franfche Patronen zyn diegeraag als feuvereinen willen regeeren en denbloor ten raam daarvan aan heur keuring laten.
Jaap. ■— ■ Gy liegt dat jy barst 'Louw néef! want d? franfche finfews zyn al'tyd almachtige liefhebbers van haar keuning ge* weest en beminnen hem zoo ilerk dat zy zig tot huspot zouden laten hakken eer dat zy hem zagen ontkeuningen,endaar is immers < eenSeuvereinopde ganfche Waereld die zoo veul over zyn volk te zeggen heeft als hyj'als hy ordonaleerd Ik wil' dan kruipt ieder in zyn fchulp en alles is gedaan.
Louw. — SJapperment Jaap wat kan gy miferabel zot keuvelen, het is goed te zien dat gy nooit een tovenaar in de Staatskraam' worden°zult- in de Brouwery van de drie Leliën gaat meer cm als honderd domme boeren kunnen begrypen. Knelis, —• Wel hoe Z30 Baas Louwt
Louw. Om dat, zeg ik,jouwluy beide en alle Boeren van
ons Dorp geen oortje Verftahd genoeg bezitten, om uit de krant ce kunnen ieezen dat de franfche Padrotten heur keuning als gedwongen hebben om de Saaten Generaal by malkaar te roepen, die binnen kort te Parys vergaderen zullen, om al de krakeelen by te leggen, nu de keuniglyke macht zoo te befnoeyen, dat de Patrotten"het naar heur zin krygen; de Raadzaal daar die ongenaadige groote boel van Gedcpuieerdens moeten parlementeeren , zal langer en breeder dan ons ganfche Dorp zyn, terwyl daarin ten minden anderhalfduizend Gedeporteerden* van de drie orde- s, die men Adelknaapen, SVlonnikken_en Borgers noemd,tegen tnalkaer kaakelen zullen, zoo heedkeels dat de* weerklank daarvan al de Paryfche hanen zal doen zwvgen.
E Jaap.



C 34 )
te fpelden. ve"eW"gje van trood kousje op de mouw zoekt
HwaadTlladjei; t^'fl gebetef?n dac & in zulk een houden en niets^ve^dfi^^ ^ * v0°™'^n fmoel
AW/j en jfo*;, -zawff». ..1 Q! mvn iu u r zoo oeus nier, wv hebhen ft„„„n y 6 baas ^««'.weesü
-2r t^**? io™odgetoord
van den ,Mlland vf W£li til?.0" S™ "™ ™r= dingen 'ramen, en die verhaalê7™.>. ? Smarten, uit m
kousje 2yn. rerBaa,en zoUe" geen fprookjes van het rood
&rr^uit debwst »«• wy ^
'en i - hoord dan' 'reel Conrenis(ies af te haspe.
Land 'ets meer omlegaan ^L ditoo^f68™ " *
breynkooker ontfnap "„KfÏÏÏ W ™> myn
behaagen za , die els «»n hrlf 'Preejcen , dat Knelis\ besr g een ^elfcbe LegerkïheSde Oorlog* fehs. Dat denk ik baas LoulY
S^ÈM ^ de Engere ma, rog zoo ziek, dtimenme^Xi™ lTra?» Z°° Ziek' om dat het hem in de bol fchorte^ „^f*^-gemkc Was» die hem zoo lief bidden nl l' e menfchen van Lon' V kwyl op de uraaL" t^e roetS 2^* hui,de <°° ^nderen was zoo verbeust grc^af^ St £
dog



( 35 )
dog bet hinkende paard kwam nog eerst agter aan, want daar moest een kloeke kop zjn,diehet land in plaats van de Keuning zoolang regeerde, tot dat hy weer van zesfen klaar zoude zyn, en terwyl zvn óudfte zeun de Prins van Walles, de naiste van de parlementarie was, wierd 'er by het Parlement na lang geparlementeertre hebben goedgevonden,om deezen Prins tot ...tot hoe hamakker hiet het ook toe Rezent .. .neen ik heb abuys tot Regent van Enerland aan te ftellen, dog ziedaar eer de z*ak geklonken was, komt de Keuning paf op de bouten, word zoo fris ais een boen, groeid van gezondheid na men zegt als,een Patrys op den dyk, en ziet,weg was hetRegentfchap,daar men kafteelen opgebouwd
jaap. Dat was Jan Stomme een aardige klucht Louw neef, die veul Sinjeurs de lip zal hebben doen hangen.
Louw. Behalven alleen Jaap her Pit der Engelfche Saats Hec ren , welke deeze naam voerd,en geen kat is om zonder hanafchoe. nen aan te tasten en dan nog een ongenaadige verftandige Uott-r van Medecyne die de goede Keuning van top tot teen geneezen heeft,waar voor men hem alle Jaaren een klein ftuiver.je van drieendertigduizend guldens, borgerlyk te leven heeft toegelegd,en bovendien .hem tot een der Banjer Heeren van Engeland ik wil zegjren tot Ridder Bajonet verheeven.
Knelis. Wel de droes baas Louw, dat was nog de pennewaard, ik wouw dat ik maar eens van myn leeven zulk een bok kreeg om op te fchikken, dan was ik ryk genoeg.
Jaap- Dat is gekke praat Knelis buutt, wy luy Boeren beZitten dat verftand niet, om een zieke keuning zoo op eeniprong by een te lappen, ook is de kaart voor de gelukkige; maar heb jy Louw neef nog eenige andere Staats Aflantunng van Ln-
geland. .
Louw. Ik zei het uit myn poot niet zuigen als ik jouw zeg, dat 'er tusfehen dat Ryk, Pruisfchen, en Holland een ketting fterker als yzer aan een geklonken is, dat voortaan een driedubbel bolwerk tegens alle vyandelyke otiderneemingen kan zyn en het halsbreekend zwaarde voor eerst nog wat in de fcheede zal



< 3« )
Knehs-. Dat is rp^hr -
Bondgenooten die byna bondek viS J * eea Paar oawe bobvurm! ik meen ovér S h»dS r ~~ ryd m? de
«ge vnenden leefden om rnZQerd.vee!t!fn Ja!'eR> ^aam ais beS. broerfchap krascelte'zaZeZ^^l °nder dat ouwe volk met malkaar te £el hair baSin ^ ^ beider ,anden
wel/™ S^^^ de ^ byfter
» het hart van deeze vuurftookér, t SY eM mOordpriem cyfferkunst verftaan,- z^lZ h^' ™ ,dat hoe fraav ze ook de zullen dat ze drie machti on Te' en Van de foi° bevinden een die zy mogten 2j*g> haar hu,d krygen i„ plaafs vaa ■
Jaap, KostelyU ' r/,c , , ,
jk jouw nu beleeft vragen r h,W 7 u 15 l0Qa na werk» ™g
Scharbier, daD h'«^f fS°
niet dart
*"t, want daar worden ook al pJ^P ' Ryk zeer verwilderd willen fpeulen z00 S dfeene n ^gCV°nden die *«om andere voor iW,„ verklaard J y Z'g VJ00r /2<tt^ en de welmeenende Zvn Pr.,;S 1 '■ °§ verrs de ^este onder de wdlende Poolen ^enfSff^" baar 0ok geraaden £ Keunmg zonder l^VSt* ^ ***
^™ fT"8 * *W * den Adel die II^»0* hollebolhg coe,want te willen Zyn, flaaH hec voorftèf van ^ -60 V3n P«™t«> Aftie van zekerheid «net teur ?K °f °m ee"
fe vorst parade krygE om oorloof 0nderCejkene^ «aaroy ken, wanneer het hen ^ïïi^n Tde !eku™en maa»*» willen d«t de k^t^^&° Ede,k^P^ 1 l»g van de vier orJers >^nr l 'ê houtJe zc"der toeftem-
daat vWk wat te zeggenj zulks'd-n ^« " 0026 fflaats hebben öo j zulks ausn zal^ zoo zyn zomnjfge
dee«



C 37 )
cpeze Adel knaapen over heur koppigheid in een nieuw Lofemenc geplaatst, daar zy agter de grendels koekeloeren en hoe die zaak verder afloopen zal weet ik niet.
Jal Tut, tut, dat is my om het even, die aap zal wel u t de mouw fpringen als hy honger heeft, maar men heeft my verteld, da^r in het Osfenland een verbruide pot te vuur ,s geweest.
l'ot. Ik begryfhet al Jaap neef, jy ^\DJ^"^ meede aanduiden; de kranten zyn opgepropt van de kro™^°" gen van een vent die onlangs aldaar gevangen is gezet, en meer fwaad heeft zoeken te doen ds de Franfche llruikroover Canon ooit in zvn vaderland heeft bedreëven. /
Knelis Wathaegel fteene heeft deeze guit dan gedaan? want Ca*toet wasimmers de Prins der gauwdieven, trouwens daairis altoos meester boven meester zoo wel in kwaije als m goede zaa-
keüLouw. Dat beken ik maat Knelis, en om jouw Iuy zonder parlifinkery eens netjes te verhaalen wat fcbelmefluk deuze reende knapfchinkel die men Benzenfliernf* ™^*W}^Ï™T ven gelyk zyne kameraads de Patrotten doen, heeft willen.uitvoeren zoo meet jy weeten verftaa je,dat dien dolleman de Rus.Sc Oorlogsvloot, welke op de ree van Coppenhage.. voor anker lag helft willen in brandfteeken, en als dit ongeraakteJyk fteltje gelukt was, zegt men, zoo als de kranten ons weis wil.cn maaken,dat de helft van de ftaden het fchoone Keuntngs Palys met al de famekraam zou duikers gouw in de lucht zou gebogen hebben als een pyl uit de boog; dogalzoo de verraaders nergens op de weereid flapen zoo wierd dat afgryslyk boeven ftuk nogregt ♦er fnee verklapt en deuzen kwant na met yzere linten banden en voeten gebonden te zyn, in een donker hol gefmeeten, daas hv door de zon niet zwarter worden zal als hy is: de Deenen zyn zoo vermoerd boos op dien brandflichter dat zy hem geraag aan vier kwartieren zouden willen hakken of aars voor plazier met vier paarden van malkaar doen fcheuren,alshy wezentlyk aan dat fcbelme ftuk fchuldig bevonden word, het geen de Raadsheeren bezig zyn uit te pluizen en waarvan de kropt wel nader fchryven zah



f 38 )
^^Stlt&éZ^- * «** voor *
Jyk fV°, zo° veriaat ifc wTïL T» ? nkt tetrekk6'
W de Hoofd-
dekfangeö aldaar konelingV^T e?0e A>Cr°,0*i,che °"**er behaalde wingewest op * KJ be^ven °ver
galmen ge-angen ftaan te woSeï^ZJ^TT^ Treur' door middd van myn Stalt* P " lk ais Gtheimfchryver
« minder dan drie minut^S^H™^ ffivn ™r*£* «og taan* beroed ^ö^fK^^
? a r y s,
dee2e Hoofdplaat,
allerhande Kuns-en en We^frSLT1 V,°0f h*,°e«hooi van ™*i hetfcheendatX S^ ' JSrrLden Zetel derv^ zederd dat de lucht van St ö Zr ZT^ ^ §ekeerd was gens ook alle de overige ProvS£„ L, Parys maar ™1*
Pestbad: mt^)^^^^^^&M verM m/to°de worre «" G1W^ van <*e Perbegrypelyke volksberoering^ deedel onJH WM alle deezeo«damge oplosfmgetl aan de hand^ P minen ea deswegen2ogebruik maken moest, ^ einde K f\Tf™ ik °«>rfakelyk beden van dit wyduireebreid Werkdvke Staatsaangelegene-
*yn volle gewrfchteenRyk0n°PPT ttrol°Sifche 7n voorzorgen^eikebu.Lt^l^ 3lfU,ke ^Iberaamde
** nooit ^^J^fi*
voi



C 39 )
val van groote dienst kon zyn, zoo baat bet echter niet, datmy« ne Plafleetkundige waarnemingen aangaande de Nationaale opftandfen my klaar blykelyk deede befpeuren, dat 'er nog oprechte Franfche genoeg gevonden wierden, die de pary van hunne Koning getrouwelyk bleven aankleeven, maar aan de andere kant ontdekte ik niet minder zeker te zyn, dat de geest van muid« zucht welke doorgaans uit de zoogenoemde/^?/?*»* geboren word, de meeste gemoederen van hetliurgerfcbap bekroop ; in een woord dat men de Koningen van Frankryk dis zedert onheugelyke tyden willekeurig en roet een onbepaald gezag gegeert hebben gehad voortaan paal en perk zoude willen Hellen, met dat gevolg dat zy niets zonder des volks toeftemming zouden kunnen doen, waardoor de groóte van het Ryk die waarlyk de Steunpielaaren van den Throon zyn dan tot bloote nullen in het cyffer zouden worden gemaakt en vervolgens afhankelyk van het graauw zouden moeten blyven,het geen de omkeering van de ,oude Regeeringsvorm, en de volftrekte ondergang vau deeze bloeyende en geduchte Monarchie onwederfpreekelyk na zig zoude fleepen; ondertusfchen onderfchepte ik al verder dow^jnyn Tubus en in deeze en de volgende maand Augustus de beraadflagingen van de by een geroepen Staten Generaal het daar heenen zouden weten te wenden dat hec Koninglyk gezach bewaard, des mui» ters op het voetfpoor van andere landen na verdiende geftraft en de openbaare rust wederom herfteld zoude worden; het wispeltuurig character van een Franschman volgens welke hy gewoon is van het eene uiterfte tot het andere dikwyls zonder ryd beraad over te liaan, deed my op goede gronden denken dat hec Geheimboek van de Perfiaanjche Minerva my in alle deeze Astrologiefche ontdekkinge niet misleid heeft gehad : om deeze myne gisfirgen door een bewysbaar voorbeeld te fhven, heefc men flegts te letten op de wisfelvallige lotgevallen van den Directeur Generaal af eerden Minister van het Departement der Finantie zaken van Frankryk, den vermaarden Nekker, een der kundigfte mannen vanzynentyd, die na eerst uit den burgerltand tot die waardigheid veiheeven te zyn, naderhand gebuiteld is , andermaal die post met een hooger gezach beklommen heelt en waarfchyne-
lyk



C 40' )
In .middels dac ik die a^^ïÖïïïlS #0m^ nog verfcheide merkwaardig^ byzondeTSden die de Franfche Monarchie betroffen, onde? meer andere Jhlime Staatsgebeurtemsfen, welke volgens myne Astrolo'fche onS! Zoekmgen waarfchynelyk niet ver af zyn en die Stóften myn Staats-Pin befcheven te worden, kwamen de Savoïf gende voorzeggingen daartoe het allereerst in aanmer lè ™d3 voor eerst dat 'er n het beloop van de maand Sof daar omtrent zonder de juiste tyd te kunnen bepalen een mislukï tnmeazvermg zal worden ontdekt die na he^elnk de onthroS
riXn6"11/^ b,eSS K°GiDgen Van Eu>-°P«' *" doelXou de hebben dog gelukkig voor de uitvoer ng daar van Jaara had, ftond te worden gedempt en wel op lep wyzTic men de oorzaak der mislukking deezer gevaarelyke ConfpStie aan de beklapping van een der meest fchüïdige vloekverwantenTdanken zal hebben: dat vervolgens byna gelyk tydig een viervouVbond gpqootTchap tusfehen Frankryk\n drte aJdeSSein vat ^Mwaar aan tot nog toe bedektelyk en vruchSoo IS was, op het tapyt moest komen, ja dat het niet onmogelyffcheen dat zodanige Qitadrupel Aliance in de volgende maand Xi? tus zyn volle beflag kreeg, terwyl die onder P%ul^LfE^ land, en Holland in het jaar ï788. eellooten her van een prikkelecdelloorn fn het
grootendeels alle zyne Staatkundige ontwerpen re leur fteld™d„ al verder met betrekking tot de laatlte voorzegging het nie ondut fter bleek, dat zoo dm de binnenlandde rusThe^eS "^de tezen geouurende deeze zomer een franscb Obfervation leger zoude komen te ftaan aan den kant van den Rhyn, en een ImhVl de Grenzen vanrW^om een wakend oog te houdenfngeï val den oorlog in Duitscblanddoox onvoorziene Staatswisfei X door brak; by onderftelling dat het drietal of maar een de S var. deeze myne Astrologifche waarneemingen eens door de X" volgen bewaarheid worden , zoo moet men uit de voor verhaalde oppervlakkige Prognosticatim inzonderheid voorzoo veel d™!



C 4* 3
fte van dezelve belangd niet verkeerdelyk befluiten als'of bet Hof van Vtrjailks daarmeede zoude bedoelen om ten gevalle van de gevluchte Patriotten de Republiek van Holland vyan. dig aan te vallen, gelyk ik zonder de gebruikmaking van de Astrologie meer malen onderfchepr heb het dwaas gevoelen of liever de in rook verdweenen hoop der antie Prinsgezinde hier «e lande, zedert haare onzachelyke tuimeling geweest te zyn, als welke door harfenfchimmige beloften misleid, op den zwakken grondflag van dit reeds begraven Patriottiesch Staatsontwerp, kort na haaren val zulke fterke kafteelen in de lucht hebben gebouwd gehad, dat men naderhand een zoorr van wind negotie daarvan heefc zoeken te maken om de meest bemiddelende luiden van hunnen aanhang die nog vooruitzichten nog Scherpzinnige verftanden bezaten door deeze ydele hoop het zand in de oogen te werpen en haar het geld listig uit de beurs te kloppen.
Ik zal ter verdere opluistering van myne Astrologifche Obfervatien, rakende de bedenkelyke Staatsgefteldheid van het thans op zyn beurt geteisterd Frankryk hier gaan inlasfchen. eenniec ongeestige brief gefchreven door een galant krygsofficier aan jzyn matres, waarvan het affchrift my toevallig in handen getaikt en die van den volgenden inhoud is.
BEMINNELYKE JULIA!
9, Ik kan u alle dagen zoo veel geld niet zenden als gy ben nodigd , en regt hebt van my te vorderen, want gy weet dat
ik arm uit America, daar ik denlaarflen oorlog fchatten dage 3, te vergaderen, in myn Vaderland wedergekeerd ben ; gy „ kent my waarde Julia voor een geboren Franschman die „ in het ftuk van liefdehandel zoo als de ganfche Waereld weet,
edelmoedig denkt : maar myn lieve kind wy zyn geen Fran.„ fchen meer zedert dat de vulniskar van Myne Heeren de Paj, triotten door de ftraaten van Parys gereeden heefc, want het 9) geld ontbreekt, het credit is vervloogen , en onze LandgeF n nc'



( 4* )
„ noten betrouwen niet gelyk voor deezen een Krygs Offie„ cwr op zyn woord van eer; wej is waar dat wy zonen van „ Mars weinig tyd geleden ons aan de Hollandfche ducaten dachten te vergasten , toen inde Vereenigde Nederlanden de „ geest van verwarring boven dreef, maar die drommelfche „ frmsfifche Huzaren, die het kunsje om buit te haaien beter „ veritaan dan wy zyn ons behendig daarin voorgekomen : wat „ zal ik meer zeggen ! Ik heb nog een zwaar hoofd over de „ byeenroeping van de algemeene Vergaadering der Staaten „ Generaal om dat ik bekommerd ben dat wegens de onmee„ telyke kosten, welke tot die ongewoone Plechtigheden beno„ digd zyn, in het vervol* onze foldy zal befnoe?en, want na „ ik begryp wil het fchuim van het volk onze goedhartige dog „ al te toegeevende Koning tot een blote Machine maken , on„ bevoegd om voortaan zonder toedemming van deeze bende „ oproermakers iets van aangelegentheid voor zyn LanJ en Volk „ te kunnen befluiten. Wat raad dan beminnelyke Julia? wat „ moeten getrow gebleven Officieren tog doen als zy zig ia „ het geval zullen bevinden, van haare gegronde klachten niet „ meer voor den throon te kunnen brengen en wanneer de „ Heldenmoed geen aanprikkeling meer hebbende,de verdien„ den der Militaire Bevelhebbers onbeloond daan te blvven? „ wat zwaarigheid als ik myne bezolding door myn Koningge"„ trouw te Wyven verlies,zal 'er nog iets van myn vaders goed „ overfchieten om eens s daags te eeten en uwe bekoorelyke „ perzoon een half perfioen per Maand aan te bieden: Onder„ tusfchen om u te vreeden te dellen gaat hier ingedoten, de „ laatde Louisd or die ik bezit"; Geloof dat ik ben. &c Myn Astrologifche nafpeuringen in het praalziek Frankryk volbracht hebbende gaan ik met myn PJaneerglas regelregt overfcheepen na hec Ryk der Britten onder de wandeling bekend met de naam van
EN-



C 43 )
ENGELAND.
In welkers volkryke en Handel dry vende Hoofdfod Londen zfk« i^htoL natuur te onderzoeken -'^^^S neraentheid het afgelopen Reeschap, ^.ftf^f'^, ling van zyne Groot Brittannifche Majeftett™o^™£jiï len hebben onder byvoeging van zommige Starrekundige ontdek itaReïaa^dedcLverUWe Staatsheftiermg aldaar zoowel S^ÏL van het Nationale Bewind, liuitenlandfcheaangelegentheden van deeze "fc^*^ Alunnrpns daartoe over te gaan, zal net met ongepa&i tyu w te merkm dat van h^ ' gUk af dat de Engelfche hunne oude bedttt^LV America ferloren door de bellokingen van «uk.e S S"welke misfchien in beeter tyd1 het ineeste.naded «»c van gevoelen zuilen, hebben zy door wel beraamde huishpudelyke fchifktaeen genoegzaam die breuk weten te vergoeden zoo door eeneSvoerde ifaarzaamheid in alle de byzondere takken van ^d?£™n,atadoor hunne onophoudelyke pogingenom de zelveflanken Scheepvaart op;de Oost«p f«K«^ 3* der uit te breiden waardoor zy middel gevonden hebben het NatoèSSX* dat anders door het varlies ^tlTjTdZ ten aan het zinken zou zyn gegaan fteedsduurend te bgW^W in tegendeel verre de meeste der weldenkende Amerikanen zig ïet Sr reeden by aanhoudentheid bitter beklagen van niet oader de zagte en dragelyke Heerfchappy van Engeland gebleven Tzvn endatdoordeftroomder misleiding tot een gewaande verbet rinr van Regering meede gefleept, de flachtoffers van de vóïHina warengew«den:ine5 behoord het caracter vaneen Engetman wel te ke'nnen om onpartydig zyn manier van denken te kunnen beoordeel, hy is aan de eene kant oprecht welda dig in alle zyne handelingen en getrouw aan zyne vrind en, do aan de andere kant yverzuchtig omtrent den Koophandel otten aanzien van andere Natien,en waakzaam voor hunne .9W*m. gen, wanneer ze beducht zyn dat men hen een trek fpeeien wd, F s



zoude willen visfeivJ ?J T l Frankryk in troubel water ^p^^^'^Ó^lm ^ndenlieten zien door de
g^zamenloopttt
Koninginne van eT^I^L T ker de reSeere^e Koning en ™**™^$to£^££? ^genzeggelyk de oorzaak weergalmde te^^.25™^^'^^ beminden 4fJ^?f^^^,ih^ï0S deezer «Igemeen
voorfdragenRegentfcb%g"rntzvnV fmaak van bet meerder \id*tete£iïl^ * **™ ™ de zommige Staatkundig Jt« / WitfcheNatie was, vermits van KEfftegÏÏ indatïvk .oT^ ?l d°0r de ^Hing
Itócq lysthfma S?!^^?0^ * ««perken het p|
anderingen teondergaanZtltFnlZ^e ^°n°PeV3" Z°danige ver" wat van vriendfchan nnZ!! mflüSe> wbrenke aan bet Trac-
Holland g r^en Lde kn?nJUSfChen die Kr°°n Pruhfch™ » ™n de zik ;„ den re "en?Jce E ^JFJ1' hoe weI a* verdenking en daarop ^^^«123 6626 °PgeVaCte buiten den baak en LSyl:£eplaaïï^rS? .t"? "^t een Attro/o»ifoe G,h»L/Jt ,waren, ik kan echter as
«eetkundigwaarneem^ ^T' dT Setrouwelyk zyne Plaheid te korf te dSn g moet ber,cht£n, zonder aan de waarwerkelvk oep„ hd0e"'aniet vemvygen dat onaangezien 'er zig dierge! k ÏÏÏJFj^™^****, op&XS Gebeurtenis nXlrs tZ t geval ^t^™*™ > ze na zyn keurvorrtendom Hanov ^lZ otaatf^f oen, en vervolpens k^m j- , piaats kon heb-
u netrelt, dan ook eerst na deregelen vau ee,
ne



( 45 )
ne gezonde Staatkunde noodzakelyk zoude zyn, wanneer den teergeliefde Monarch onverhoopcelyk door wederinftorting in de voormalige beklagelyke toeftand zonder mogelykheid van beterfchap verviel: onder usfchen dat het wenfchelyk is dat zoortgelyke of andere onheilen die aanleiding daartoe zouden geeven nimmer gebeuren mogen, zal ik als een laatfte befchouwing aangaande de Britfche Eylanders door myn Tubus gedaan,als geen onzekere voorzegging ten befluit alhier gaan boekdaven, dat Engeland geduurende deeze loopende Maand jfuly een geweldige fchok inde Oost - Indien, fraat te ondergaan, het welk door ryke aanwinningen en ongemeene voordeden van deszelfs Retourvloot uit die ver afgelegen Gewesten grootendeels verzoet zal worden, ook zal misfchien zoo veel ik heb kunnen ontdekken de fchuld of onfchuld van de Ridder Haestings in dit najaar blyken en zyn lang geduurd Rechtsgeding als dan finaal beflisc worden, en hier meede onze taak van Astrologifche onderzoekingen met opzicht tot Groot Brittannien afgehandeld hebbende, begeef ik my met de Telescoop na
HOLLAND.
Een aangenaame Landfireek, weleer onder een der voornaame Ryke, en machtige Gewesten van het Europifch Waerelddeel gereekend, zoo ten aanzien van haare Burgerlyke Vryheden als uic aanmerking van haare uitgebreide Koophandel en Scheepvaart byzonder in Afia, en Afrika, heeft niet alleen zedert den aanvang van de tegenwoordige Eeuw, onbedenkelyk veel van haare eerde luider, macht en aanzien verloren door verfcheide opkomende SLaatsrampenen , Nootlottigheden , waarmeede zy van tyd tot tyd inzonderheid ineen Stadhouderlyke Regeering befprongen wierd, en tegen den drom van J3innenlandfche faélien die de Staatsregeering zonder Stadhouder voor verkiesbaar hielden wordelen mosst, maar het geen de laatde dooddeek in het hart van de Republiek fcheen te zullen toebrengen was de ongehoorde de gevaarelyke Revolutie die aldaar zedert den Jare 1785 tot de gelukkige omF 3 wen-



C 4ö )
SSSl^ "5 P'-s had, heiige
volkstem welke znr ce I bedrieferej>r^ fn valfche
rechtzinnige vSe^^^^S^^ vm of
de eer van Zyn KornakglËht^7? W" de ^*** e" Krygsbende vaerdig tofontfft btr^T T Zy"e *PPere toe, en was om zoo teS-L fl? ië Van de onderdrukking hertelling van STJ^—f^Tn"** *" Gods ha"d » gefielde Fon^^S-Tw^6 Canfii^^ welkers vast ke Vadettedè^ht^^^S»^ **« onnacurely. op die manfer de moetwiTïfï Ssbfeht waren: na dat m.n i» hest van haarfn ffi^ÈS 6^uikc»« d* gameevervolgens krachtiger hn h^L f ,^ang £ered was-, wierden er
tenlandtrs meSelvk J j S 2 aanzienej*kheid> WW M de buiter bereik van da Cof mfr^ J * d°2n verkry^n,en geöagen dan ft^fchikier weS worden'inte te lande een def nfive5,5S *^ van zaken « Ar/jwte fluiten dte^fe ^etdeJHdVen Vjn tegen alle BuiZ In l , I toekornende tot een waaroor'
«ken^weTl S^S^ *»" vcnverbrekelyke wyze SSËf'8?"^ °P
tK heb a voorens rnv tor 4 rmi~ -kw 5 , geeven, ^^^Sa^^^^^* be' doen, eensdeels ara da?ik inT il / \*?«e ui tep te moeren met febroom myne denkl" ',S myn Vaderland operSKn 3 Ware belan§eD van
derdeels, om de ES Sta JSff te verkiare"> en an-
tegenwoordige l^Eé^A^^ J^^^^0^ fchoDraeadafibïtSflï ° verke£rJ oogounr bedoor kracht van redL?n ï °nS V3n SevPelen *erfChifleffi» van zuik, edoeï ^SPè2E5S£. dat Zy hebben oeni ftaa£ das Kmaodmet betrekking tot de Staats-
san*



( 47 )
aangelegenheden weieens in een verkeerd bigrip kon vallen, is natuurlik ,maar in zulke fpoorloze denkbeelden opzettelyk te volharden kan voorzeker een ongerymde koppigheid , welke de palen van het gezond verftand overfchreeden genaamd worden; ondanks deeze voorlopige gedachten, die ik juist nog voor onverbeterlyk nog voor onveilbaar wil opgeegen met dat gevolg als of ik daar meede zoude zoeken Slaande te houden even of er na de volbrachte herllelling van z.ken niets meer ter bereddering van deeze beflommerde Republiek te doen viel: myne voorzeggingen over aannaderende lotgevallen en zonderlinge Gebeurtenisfen die nog voorbanden zyn^ zullen best bekwaam wezen my van die verdenking te kunnen zuiveren.
• De Astrologie beho=ftmy niet aantewyzen, dat ingeval by orrderftelling gefproken Pruisfen en Engeland in de werkelyke onlusten betrokken wierden af het zy een van die Mogentheden oy openvalling van den Room.sch Keyzerlyke Throon'door de beide mededingers tot dezelve dat is te verftaan door het bed.yf van den Keurvorst van Beyeren enden groot Hartog van Toskanen naderhand in een algemeene Oorlog voor het behoud van de rusc in DuitKhlani kwam gewikkeld, en vytmdelyk aangevallen te warden, de Republiek van Holland volgens hetTractaat verplicht zoude zyn het daarby bedongen Secours aan zodanig aangevallen B md-enood,op -ftaande voet te moeten leveren, maar zulks belet niet dal ik het Geheimboek van de Perfiaanfche Mwetva,dic de bedenkelvkheid van zommige neecelyke Staatszaken wat beter op'osr nopens deeze onderftelde Gebeurtenis nader ondertast hebbende, of de Nederlanders als dan volttrek onzvdig, en buiten een? gedeclareerde Oorlog van de zyde der aggresfeerende party, tegen wien de onderfrand, van hoedanige Natuur ook, geleeveri was , zoude Itunnen blyven; een vraag voorwaar wel degelytcwaardis om door Astrologifche Kunstregelen ontwikkeld te worden! daar fchiec my over dit ontwerp toevallig te binnen een feelansryk gefprek, het welk ik onlangs in zeeker Coffyhuys bywoonde, en dat tusfehen twee Staatkundige bollen van tegengeluiden gevoelens gehouden, onder andere uitliep om te onderzoekeu of een defenrive Alliantie Traétaat eerst met het Hof van tronk.
ryk



C 48 )
ryk en vervolgens in later tyd met de Kroon van Engeland gefloten zoo lang de beide Alliantien nog in haare volle krnchf dat [e zeggfn niet uitdrukkelyk herroepen waren, in gemeen opkomende Oorlog tnsfchen deeze beide Mogentbeden met elkan-
reTvTtet^r koadetiZ^ ongemakkeïyk ftuk viS be waareiyk te befllsfen voor zoo veel het oppervlakkig voorkwam, alleen wierd het door een der disputeerende fprekeers beanwoord
W 1 1 °? T ? metde aêgresfe^ het bedongen fecours leveren moest; dan.de Starreknnst deed my by nader onderzoek wel ras onderfcheppen dat de Republiek in zodaniggeTdlüt gelfche zoude byfpringen alfchoon het voormelde Traéhat met de franfche Kroon vroeger gefloten, nog fteecs in wezen geb even was om redenennietalleendatdeEngelfchezedert meer dan eeneE?uw een van onze oude natuurlyke Bondgenoten waren geweest aan welke wy door Nationaale Staatsbelangen oneffcheid^bSwe nSl"°An- t6-b Tmaarvo«lyk ook daarïm dat 'er (en etiSl1! '? ^ u SenwoordiS « zamen met Pruis. Jen, en Engeland plaats had, waarvan wy zonder toeftemmin? van de eerstgenoemde Monarch niet konden afwyken in zoo ver? tevm Franirjk te onderdennen en onze verbintenis met Engeland te verzaden als 'er een Oorlog tnsfchen beide deeze laatstgenoemde Mogentheden oprees, 0% dot agtervokens de vast geftelde Maximes van het Staats en Oorlogsrecht niemard der contraherende partyen op eigen gezach fan een gefloten verbond mag afgaan, ten zy met eenparig confent en volkompr, goed/inden van de gezamentlyke contraftenten, weshalven het verkiezen van een Neutraliteit, dat zomtyds de veiligfte weg. is om gedekt tegen de aanranding te blyven en dus het beste middel om zoo wel de Navigatie als den Koophandel in dit gemeend best bloeyzamer te maken in zoortgelyke gevallen walrby nog twee andere Mogentheden geinteresfeert zyn van onze nog val haar kant volftrekt ongeplaatst zoude wezen
Myn Astrologifche Staats. Pen die ten opzichten van deeze zeven vereenigde Landlchappen over onderfcheiden onderwerpen handelen moet, zal ditmaaiVan emftige tot vroolyke enfchert-
zen-



( 49 )
zende voorzeggingen overfpringen ,• onder de vrolyke zoorc kan men gevoegiyk begrypen dezulke,welke aanftaande vreugde bedryven aankondigen gelyk by voorbeeld hec naby zynde Huwelyk van een Nacionale Princes, die niet minder door haare uitfchitterende bevalligheid,als door haare luifterlyke hoedanigheden mee eenealgemeene toejuiching van de ingezetenen desLmds de roem wegdraagd van het Pronkjuweel der ichoone fexe van haaren tyd te zyn:de voorafgaandefchikkingen rakende den voortgang en tyd bepaLng van dit Vorftelyk Huuwelyk met een Prins van gelyke verdien Ren zyn in een der zomermaanden van het voorleden Jaar ergens buiten'sLands geklonken en zal vervolgens in die Jaar 17^0 voltrokken worden ten genoegen van een Landaarc onder welke zy geboren is en aan wie zy haar beminnenswaardig heefc gemaakt. Onder de fchertzende voorbeelde welke de Planeetontdekkirgen aan de hand geeven en waarvan iets vermakelyks te voorzeggen valt behoord in de eerfte plaats de koddige ontvluchting Patriot voorheen een der opperhoofden der Ruitertjesooder de Vryheidszonen geweest zynde, een Gebeurtenis die |fnelyk geduurende deeze maand voorvallen zal, do: welke gevluchte Ridder even als de beruchte Boomkweeker • t na JJraid, door een wel uitgevonden list agterhaald, en li laasl andermaal voor al zyn leven ftaae opgeflooten te worden;
plaats een vrolyke Sociëteit zimengefteld van halzen , en uicmakende een aantal van twee en Oertig Perzonee onder het gewoone fouperen,en haar lustig zang vermaak onverwacht gearresteert en door gewapende Madchappen omringd en bewaard zullen worden in het zelfde vertrek alwaar zy hunne dagelykfche zamenkomften houden , zoo dat zy tegens wil en dank genoodzaakt zulkn wezen aldaar op floelen haar nachtverblyf te moeten neemen, en ten laatften dat een reizende Dame van naam, en hooge geb->or>e, die zeven Landen bezocht heefc in de Maand July hier te Landen ftaat aan te komen om 'er heimelyk ten behoeve van de magere en behoeftige Patriotten die zich althans elders bevinden,een Collecte van Compasfie by haare treurende aanhangeren te doen: waarmeede onze Astrologifche Prognosticatien betrekkelyk tot Holland befluitende, gaan ik zondtr vertoeven met myn Tubus een reis te land aanneemen.
G BRA-



( 5° )
B R A B A n D.
Daar ik langs de llraaten van Brus/el verfcheide Hollandfcba émigranten zag wandelen, onder welke zig zommige bevonden welfce te St. Omêr,m andere die te Duinkerken c nuys hoord°n doga] egefchiktomde groote Maandeiykfche Vergaderingen over de belangen van het zieltogende Papriotismus als Gedepufeerde bv te wonen ; ik ontdekte met een opflag van het oog. zoo dra ik van myn Telescoop gebruik maakte, dat zulk een nieuwigheid der Urabanders wonder wel geviel, en dat hunne manier van denken öyzonder met die der gevluchte Hollanders throokte, zoo dat zy door hun voorbeeld aangefpoord, den teugel aan een ongebonden en toomloofe Vryheid kwamen te vieren tot zoo verre van de hevelen van hunnen wettigen Landvorsc te verfnaaden en vervolgens door binnenlandfche oproeren de gemeene rust verftooren • de Gastvryheid ten opzichte van vreemdelingen is een pryswaardige zaak wanneer zy uit edelmoedige of belangloofe inzichten geichied, maar als zy Land en Volk bedervende zeeden van hec Vreemdeiingfchap opvolgd, is zy voltrekt af te keuren, vermits zy ais dan voorde publieque Welvaard gevarelys wordaldus was het gelegen mat de overgelopen Hollandjche Patriotten, die befmet door een zoon van galachtige Staatkunde bv fiunne aatikomst in Braband, en geduurende hun yerblyf aldaar deeze anders vreedzame volkeren met hec zwadder van hunne losoandige denkbeelden ten opzichten van de gehoorzaamheid aan hunnen Souvereiu verf-huldigd hoe langs hoe meer verpesten en het fchynt uic myne Ascroiogifche bevindingen te blyken dat' de nieuwe verordeningen door den Keyzer Josephus, in de beaats en Kerkelyke Departementen onlangs daar te Lande ingevoert, zodanige geesten van onrust welke na verandering in öe Kegeenngsform haakten , wakker gemaakt,ea dat de bedekte aanflagen van de Hoilandfche Emigranten die de gunst der verleende Gastvryheid trouwloos mLbruikcen ongemerkt in de hand heoben gefpeeld gehad; na hec aflopen van de voorver-
haal-



( S1 3
naaide Staatkundige Obfervatten aangaande het voornaame té* we ïad van de fegenfporrelingen der Brabanders me: betrekS tot de opvolging der bevelen van bunnen wemgen Mo» narcb zü ik by v^ze van voorwggirg daar byvoegen eene Arende geb/urtenis, welke n isfchien aan Veele^onzer eenoten verwonderlyk fchynen zal, namelyk da het my vol Sde roeten der Flaneetkunde gans waarfchynelyk voorkomt da^ 'e" in he midden van deeze Maand eene openbare Volksop£ndzó" « WWnlsin verfcheide andere Brabandfche oorden fefen 'sLards Hooge Regeering (laat plaats te hebben waarvan men ddrTfveren bv het uitharden derzelve eerst recht begrypen Tl tïrwH*midle'rwyl de gegrondheid of ongg^^ zodanige Revolutie aan de tyd overlatende, my hierr bedenen al van een niet ongeestige Brief aan my vertoond, ou w betoogen hoedanig de weldenkende Brabanders hunnen v,erke lyke Landsgefteldheid bevoordeelen.
MYN H E E Rl
Daar de meeste Staten van Europa ^J*1'^. van verdeeldheid gejchud, en beroerd worden ts betmettè*er wonderen dat wy van dat onheil met bevrfd gebleven zyn, ts Tr ol een Und in cns bewoond Waereldeel daar zedert byna Z^uZdeln^rltngen onder de lofwaardige be^ringvan eene zagte en vreedzame Regeering, gelukkig geleefd en onder den Vijgenboom des overvloed* hunne dagen fttl en gerust gejlee fen bfbben gehad, bet zyn gewis de zorglooze ter uit te drukken, de oncpmerkzaame Brebjndeis g«*J«rwanhopende tog aan hunne gelukftaat m een tyd da< zy baar beroemen bonden 'tot hunnen Landvorst te hebben «J«£ ^£ moedige Monarch, die pralende met de ™l"'*™dlJ$™* de Volksrampen waarmeede zyzomwylen te wemelen bebben^ veel moogelykte verzachten en als bet « * doen ophouden, bovendien als een tweede Tui» Vesp-u»J«



(50
zoo te zeggen geen dag laat verloren gaan om den voorhoed en het geluk zyner onderdanen te vergrooten? ondertustchen blvkt bet aan alle kanten dat de kwalyk gezinde onder onze Landaart deeze vaderlyke zorgen af liever vor/ïelyke goedheden van hunnen Uoorlucbltgen oppergely der met een [nood en ondankbaar gedrae verjmaad en beantwoord hebben; hadden misjchien de Holfcmdfche Staatsdeferteurs in Braband geen fchuilplaats gevonden wy zouden denkelyk door het fenyn der tweedracht niet hefmet geworden zyn,tenmwflen in cnze natuurelyke jlaat van getrouwe en gehoorzame burgers gebleven hebben: ik laat die bedenking aan uwe bedaarde overweging ter beflisfng, en heb de eer te zyn &c Nademaal ik met matenflig geoordeeld heb, om het hy deeze beknopte dog volzakelyke waarnemingen, met opzicht der Politique zaken m Braband gedaan, tot nader onderzoek te laten berusten, gevoel ik my thans gedwongen om met een Astrologifche wind na het verafgelegen Ryk der Zweedenover te zeilen,plaatxende myn Telescoop op eene horizontale wyze vlak boven
STOKHOLM.
In welke gerucht makende Hoofdfhd zig voor myn Staats-Pen een ryke en vruchtbare Öof van orsgewooneStaarsge^aiien opd ed waarvan ik my vcorftei alle de Starrekundige bevindingen te onc~ Snopen, en vervolgens- met daartoe betrekkelyke voorzeggingen volledig op te helderen , na dat ik alvoorens tot beter begrip v:,n dien vooraf kortelyk gehandeld zal hebben van de wortel oorzaken waaruit de thans heerfchende Gistingen tusfchen den Koningen den Zweedfchen AdeWand vo.>rrgefprotenzyn,en van welke de voornaamfte byzonderheden selyk uit de nieuwspapieren overvloedig gebleken is, hoofdzakelyk hieroo uitlopen; in de eerfle plaats cathoezeer de Konirgiyke waardigheid in Zweeden eertyds verkiesbaar en met erfveiyk geweest zynde, zedert de veranderde Regeenngsform van denjare 177a. in dat Ryk meer veld gewonnen en een uitgebreider macht verkreegen had, den tegenwoordigen
re?



(53)
ceerende Monarch, volgens de bepaling van de Lands Conftitutie daar by gemaakt, echter niet bevoegd was om zonder toeftemmmg van de gezaamer.tlyke vier orders waaruit eigentlyk de wetgevende macht aldaar beftaat, den Oorlog tegen eene Buitenlandfche Mogemheid aanvallender wyze te mogen verklaren, en he, was op dien groncfhg dat men ter gelegentheid van de vrêedebreuk onlangs met Rusland voorgevallende vyandelykeinval van de kroon van Zweeden op de Fmlandfche grenen buiten verzochte goedkeuring der vier Staatsordens ondernomen, voor eene klaarwykelyke inbreuk van 's Lands Conftitutie hield, een voorwendzd waarom verfcheide Zweedfche Krygsofficier aangeftyft door den Adelitand, volftrekt weigerden dienften te doen en het geen ter zeiver tyd de bewegende oorzaak wierd, waarom de Koning een Aclevw verzekering van de Staatsraaden des Ryks vorderde ten einde voortaan bevoegt te zyn om op eigen gezich den Uorlog te mogen verklaren ,'en een vreede na zyn goeddunken te kun. ren maken, zonder verplicht te wezen, daartoe alvoorens v<r. lof van de bovengemlede Ryksftanden te vragen : en m, deJaarfte plaats dat terwyl verre de meefte van den Ridderftand, of den Adel zig tegen den eysch van den Zweedfcben Monarch krachtdadig verzetten, en bygevolg ftyfhoofdig weigeren bleven zodanige Acle van verzekering te onderreikenen, verfcheide aanzienelyke Leden van dezelve daar op gearresteert waren ge. worden, hebbende onaangezien deeze hande behandeling nog naderhand tegen de onderteikening van hunnen Marfcbalk in haaren naam en afwezentheid gedaan, uitdrukkelyk geprotefteert, zoo dat agtervolgens de grondbeginfelen van een gezonde Staatkunde des ondecock van den Staat des gefciul eigentlyk daar heenen zoude gaan, af de Atle van Verzekering waarop den Koning van Zweeden niet zonder gegronde redenen tot behoud van het Koningiyk gezach zoo fterk aandringddoor de voorverhaalde ondertekening van den. Marfcbalk in den naam van den Ridderftand, en buiten haare gezamentlyke goedkeuring gedar.n als wettig dan onwettig moet worden befchouwd voornaamelyk wanneer de drie overige ordens der Ryksftanden bevoorens voU



( 54 )
ring van zaken gelegdLT £mee° ^ fot v^ ^ndryvende öorJaYdër iS'h. i"" denkbeeld van de dienvolgens in bo&^^^^rTW^ ^eVen> het de lotgevallen ^0^^^^^^, der door andere gebeürten^nJaI7h ■ * rd' en mS verwyzevan Planeetkund:ZIV onderhevig ftaac te worden, bv der dat het ^ ^3'^ *o„tbo!lr,ren; zo7 genzoobeftiptely\L Jurïen^ f^^ndernemin. tydperken geduurende we ke zv £ n ' V°°raI aanzien va" de jninder om8de ^^Z^V^l^-^ "og veel te vinden, kan men mv ecFmmil J Cabmetsgebeïmen gen, als ik zeg, dat de\tX^Jw VerfWaandheid befchuldifcoeg is geweest om tel ' Wetenfchap toereikende ge^ ftanditenkatfleng^óodïjSS 'J*f f W£*dfche Riddervoor de nitdrukkely^
dat alverder by voort.ettS v,n Z r!TS * moeten bui^n; Denemarken of feJenet" °0r °^ W ó,
byZoedèr,de ^^'inlj^Höofdr 7 *' f*^1**» in het verin het onder/pit gtSêTtSSftl^ fchietert of lié< «elyk is, dat derLlS k nekh S^Vf ^ mCCr dan gentheid in een oogfch^Ss^'S^ ^ ^ waaruit hy door een wonder olvaPnnt i ,7°^ gebracht, worden, en dat vervolg zoo 5 ie ?P f/ ^! ^ ftaat te nanfche Minerva leid fdffl7b»iïh a?"*0* ™ da rende Mogentheden ded keh k der/n f dr!e 0or'°g^-
geurffen vforden,door temüllZ f °mermaande" vaf> dit Jaar zal «ie door kracht van w peren d lm lï" ^c'6^ **W* van gansch Europa kar! zvn bemiddeJaar der Staatstgéfchillen
*e NatiönSe zeden 5,be™lfcïf« T,0^^ va" haa**** onb.deAk ^^^^



( 55 )
de Oorlogskunst ook meer bedreeven geworden is dan onder die vL den Heldbaftigen Koning KmL denXH.en de Starrekunst heeft my ontdekt dat het misfchien geen Eeuw zal aanlopen aïSto*. bolm zal voor het algemeenn Krygsfchool van het Europisch Waerelddeel bekend ftaan; dit aan de Nakomelinglchap ter bevinding overlatende, beflukenwy met onzen Tubus over te fteeken nabet nahuurigi9c»eflwr*e», alwaar wy ons beland vinden in de Hoofd* ftad.
C O P P E N H A G E N,
Die korrelings geleden bet voorwerp van een treurige dog mislukte aanlach is geweest,welke deeze ganfch.» Hoofdftad m eene onbefchryfvelyke ontfteltenis toe, maal gedompeld heeft gehad,dit ftout en afgryzelyk ftuk veroorzaakt door het bedryf van ■een wan hopend gelukzoeker, zynde een geboten Zweed Benzenfiiernag^ naamd, was volgens zyn voorgeeven door hem uit Vaderlanddiet de beraamd, en had hoofdzakelyk ten doelwit, omjeen Rusü>cb l.quader van Oorlogfcheepen op de rhede van Coppenhagen^ en anker leggende in brand te fteck.n.by gelukking van hoedamge doemwaardige dog onvolvoerde onderneeming deeze bevolkte tl ,i plaats groot.ndeels gevaar zoude gelopen hebben van nevens het.Koninslvk Palysineen puinhoop veranderd te worden: BenzenHierna die eenyósColonel in dienst der Zweedfche marine was geweest en na men zegt veel kundigheid van Krygszaken bezat,poogdedit gefmeet ontwerp, rakende de verbranding van de geankerde feheep wloot der Rus/en aldaar, te bewerkftelligen door middel van een vaartuig die hy daartoe voor bedachtelyk van zekere O.Br ten €n eigenaar van het zelve en een Schotsman van geboorte gekogt, vervolgens met Buskruid en meer anderebrandbaare ftoften aangevuld had; dan deeze agterdenkende Schotsman te fchrander om bedrogen te worden,mistrouwen opgevat hebbende,ot Henzet.* flkrna hem geen valfche wisfels voor de waarde van zyn verkog1e Ichip in de hand ge.lopt had , was de eerfte die alichoon hy als



C 56 )
meedephchtigditgruwelftuk heimelyk had helpen berokkenen aan de hooge Regeering alles ging ontdekken en van alle de onhandigheden deezer (hoede aanflag een volleedig bericht t>af: men verzekerde zig welhaast van den Perfoon van Benzenfiierna onaangezien hy zyne fchuilplaatsonmiddelykna de ontdekking in het .hotel van den Zweedfchen gezant genomen had denkende onder het recht der Volkeren aan het Gezantfchap der Buitenlandfche Ministers verknogt voor alle vervolgingen beveiligd te zullen biyven, om kort te gaan hy wierd ter zake van deeze onmenfchelyke daad in htchtenisfe gebracht, dat is te zeggen 111 een akelige gevangenisfe opgeflöten gelyk dit onaangenaam lot ook te beurt viel aan een Herbergier van de Stad die zoo men voorgaf van het Geheim wist, en terwyl de befchuldigde nopens dit aiïchuwelyk bedryfgenoegzaam dagelyks ondervraagd, en hun Crimineel Proces na llrengheid van 's Lands wetten opgemaakt worden, waarvan een zeer ongunftige uiiflag te verwagren is, zullen wy immiddels over andere zoon van zaken betrek* kelyk tot Denemarken gaan handelen.
Ondertusfchen bad dit ontydig voorval de gemoederen der Dee«en, tegen de Zweedfche Natie in den eerden opilag dermaten verbitterd dat zy daardoor onbuigzamer waren geworden om met de laatstgemelde kroon in een onderhandeling tot vreede intelaten en dus vry liever verkozen zouden hebben om andermaal een Oorlogkans tegen de Zweeden te hervatten, dog de invloed vindende flappen van den Koningvan Pruisjen om als Bemiddelaar de goede verftandhouding door voorgevallen vyandlykheden in het voorleeden Jaar afgebrooken, tusfchen die beide Oorlogvoerende Mogentheden op den ouden voet te herftellen, doen hoopen dat de ontflaane Vreedebreuk van geen langen duurzal zyn, want volgens myne Astrologifche waarneemingen ftaat deeze wenfchelyke gebeurtenis om (Ireeks de Maand July of wel in Augustus zyn beflag te verkrygen; de overige voorzeggingen rakende de Deenfche kroon, zyn voor zoo veel dit loopende Jaar betref, van geen aanbelang genoeg, om de oplettentheid der Staatsónderzcekers te verdienen, alleen zou ik 'er tot meerder opklaring van het voorverhaalde geval nog kunnen byvoegen gelyk my doorde
Sai-



( 5? )
Starrekunsc niet onduister gebleken is, dat de meergenoemde Benzenfiierna aangaande den toeleg om de Rusfifche Vloot te verbranden, zommige geheime zaken by de bekentenis van zyne misdaadopenbaren zal,welke overal verbazing verwekken zullen, en dat deeze overtuigde booswicht kort voor, of na het eerfie ftuk van dit Maandwerk Waereldkundig zal geraakenzyne welverdienke doodftraf zal komen te ondergaan, of misfchien het geen niet ie geloven is, uit Staatkundige inzichten tot een altoosduurende gevangenis (laat verweezen te worden: het komt my op grond van Astrologifche bevindingen niet minder zeker voor,dat de opvolgende ongenade van een zeker wel bekend Deensch Staats Minister die nog veel invloed ten Hove heeft,een merkelyke verandering in verfcheide takken van het Regeerings bewind in dat Ryk zal bewerken, waarvan ik voor als nog, zoo min het oogmerk, dan de noodzakelykheid bevroeden kan.
My lang genoeg, uit aanmerking van de beknoptheid van (lof ten aanzien van dc weinige voorraad der Staatszaken, die zig 'mDenemarken op doen aldaar opgehouden hebbende.begeef ik my vervolgens mee myn Astrologisch werktuig over Poolen na Pruis/en befparende myne Planeetondefzoekingen betrekkelyk tot de Italiaanfche Staaten en meer andere overgeflagen Landftreeken tot eer ne volgendegelegentheid, te meer vermits 'er uitgezondert de Republiek van Venetien en de meeste deezer gewesten insgelyks een oogfchynelyke fchaarsheid van Oorlogsnieuws plaats heeft, gelyk ook in Spanjen, die goede maatregelen neemt en tot nog toe op zyn luimen leidj waarom ik myne befchouwingen zonder^ langer vertoeven voor eerst bepale tot de Koninglyke Refidentieplaats van de onrustbeminneude Poolen, alwaar ik vervolgens mynTtfbus plaatile vlak boven ten Tfaoren van de St. Jans Kerk te
WARSCHOUW.
Een aloude Stad doorgaans den zetel der verkoren Koningen van het Poolfche Ryk, vermaard door Binnenlandfche onlusten H en



( 58 )
en verwarringen die haar inzonderheid zedert dertig Jaren tyds het Schouwtoneel van verbazende Staatsomwentelingen gemaakt, en te gelyk oorzaak gegeeven hebben dat de Landpalen van dit voorheen wytuitgertrekt gebied naderhand zoo eng beperkt geWorden is waardoor de Magnaten af de Vorftelyke gedachten van de Poolfche Natie in later tyd nadrukkelyke ondervindingen hebben gehad, dat zy door hunne eigen bedryven zoo ten opzichten van de huyshoudelyk verdeeldheden, als van hunne onverzadely • ken yver om boven malkanderen in grootheid en gezach te willen uitfteeken, de Slachtoffers van kwalyk geplaatde Staatkunde, of om beter te zeggen van haare Hersfenfchimmige bedoelingen zvn geweest; zedert dat den Oorlog tusfchen den Rus/en en de Por te uitgebroken is, en een gedeelte van Europa ontvlamd heeft, hébben de onrustige Polakken gemeent tot hunne Nationale veiligheid geen ledige aanfchouwers daarvan te moeten blyven,dog in plaats van bet by een beflipte onzydgheid overeenkomftig hunne waare Staatsbelangen te laten berusten, en niet bezwaarlyk geweest zoude zyn te volbrengen, ingeval zy met eensgezintheid een onbepaald vertrouwen op de herhaalde aanbiedingen van een Neutrale Mogentheid, vermoogend genoeg om hun te befchermen, hadden gefield, in tegendeel zig in verfchillende Faétien hebben verdeeld gehad, waardoor het zaad var?, ver* wydering onder dg Landgenoten van dat Ryk hoe langer hoe meer wortelen gefchoten hebben, welke zoo nadeelig als gevarelyk voor de algemeene welvaard der heethoofdige Poolen behoren te worden befchouwd, ondercusfche is juist deeze zichtbare misgreep van haare kant het faandryvend beweegrad geweest, welke my, na voorgaande Astrologifche onderzoekingen hebben doen onderfcheppen,niet onmogelyk te zyn, dat door bewerking van eenige zamenfpannende Potentaten de Poolfche Kroon by gelegentheid van een Throonopvolger binnen weinige Jaren erfvelyk in plaats van verkiesbaar zal worden verklaard, ten einde de onophoudelyke en Landverderfvelyke tweedracht onder de Grooten des Ryks te doen ophouden.
Ni deeze korte op.narking en bygevoagde voorzegging als ter bops van Poolen gedaan ce hebben, gevoel ik my geneegen om
myn



C 59 )
mvne Planeetkundige waarneemingen uitmakende het eerfte/fo* van dit Astrologisch Maandwerk te befluiten met belangryke beJpiegehngen aangaande de welgeregelde Staats - befuermg van het Koningryk
P R U I S S E N.
Zoo myn Staats-Pen daarin te kort fchiet, zal het vooras ker myn fchuld niet zyn, maar noodzakelyk aan het misverftand van de Perfiaan/cbe Minerva behoren toegeweezenite wordeni, zie hier wat ik door middel van haar onwaardeerbaar C^mboek zoo te Postdam als te Berlyn met deTeloteof begluurde!men zal my het recht doen van te geloven, dat ik over de geftelahetd daar e Lande niet flegts gebruik wil maken van loutere voorzeggingen^maar hetzelve vermeen te doorvlechten, met een befchry vmg van jroo. Ivke omftandigheden in een tyd dat 'er zig te Berlyn een zamen komst van zoo veel Vorftelyke Perzonagien bevind.
Behalven de verrukkelyke blyfchap, welke aan het Hof van Berlyn by de aankomst en geduurende het verblyf van zyne Doorluch4e gasten,en de prachtige Festiviteiten die ter deezer gelegent• heid aldaar plaats zullen hebben, zoo zal men descyds dit algemeen uitfchitterend genoegen onder anderen onbedenkelyk vergroot zien, door de tegenwoordigheid van des Konings Zuster Mevrouwe dw Pincesfe van Orange,Gemalinne van den Heere Erfftadhouder der Vereenigde Nederlanden die haare Vorftelyke Telgen roemryke gedenktekenen vertonen vaneen zegevierende ondeidrukkmg,waar. tan zy korteling geleeden door de zamenfpanmng van eene Bende laf hanige Snodaards zyn bloetgefteld geweest en waarvan zy vervolgens de zegenpraalende uitkomst aan het kloek beilait van den besten der Monarchen te danken hebben , zoo dat de banden vanbloedverwandfchap die deeze geestryke Princes, en haare drie Vorftelyke Pronkzuilen van het Huuwelyks Bed zoo fterk aan de belangen van haare Koninglyke Broeder verbinden door een op regt gevoel van dankbaarheid over deeze Grootmoedige weldaad nog
° ö yi a naau-



( 6o )
wer toegehaald worden; intusfchen brengt mv de overweeging van deeze gedenkwaardige Gebeurtenis als in een zoort van verwondenng,wegens de onverbeterlyke Staats en Krygsbeftiering die menin dePruisiiTche Monarchie ontmoet.als welke door haare toe. nemende wasdom in beide betrekkingen zoo overheerlyk en glansryk te befchouwen zyn, dat men fchroomloos hulde aan de waarheid doonde, niet aarzelen zal van te bekennen, dat zy mets van haare verkreegen grootheid en luider zedert het afrterven van Fit ede rik de Groote verloren heeft: hiervan flrekt tot een doorfiaande bewys,dat over hetjalgemeen genomen dePerzoneelen Kundigheden van den thans regeerenden Koning van trmsjen zig niet flegts beperken om zyne onderdanen door Vaoeriyfce zorgen gelukkig te maken, maar bovendien zodanig zvn ingericht, cm hy zyn Koninglyk gezach in geval van -tegenknibbeJingen jegens de aller onzachelykste Mog£ntbeden weet te doen gelden en als de Scaatsbelangen van bet Ryk zulks vorderen, hun met de wapenen het Hoofd durf bieden , op eene wyze dat door zyn veelvermogende invloed het evenwicht van Europa grootendeels ftaande gehouden word; dan om in het byzondere aan te tonen hoe gefchikt en hoe geregeld het met de befliering van het Krygsdepartementin de Pruisfifche Staaten toegaat, zal het voldaan meteen paar woorden aan te merken dat onaangezien deuirgeftrekttoeid deezer Landflr'eek en de verafgelegentheid der Guaruizoenpiaatzen met Nationaal Krygsvolk bezet, zulke zwaare hinderpalen nochtans niet beletten kunnen, dat met een enkele wenk of om zoo te|!preeken als in een punt des tyds deganfche Legermacht marschvaardig, en van al het benodigde Krygstuig .overvloedig voorzien is, om by een onverwachte Oorlog tegen hunne Vyande met voordeel in het Strydperk te treeden.
Om eigenaartig het Caracler en de voortrefvelyke hoedanigheden van oen thans op den Throon zittende Koning van Pruisfen Frederik Willem afte fchetzenengelyktydigeen gedenkbeeld te geeven, hoedanig de Staars en Oorlogszaken in dat Ryk behandeld worden, wil ik myne Lezers niet beroven van een overwaardige Aantekening briefswyze gefchreven , door een voornaam Staats • Man aan een zyner vrienden in Holland om dat zy volmaakte-



( 6i )
telyk met myne Astrologifche bevindingen ftrooken en waarvan den zakelyke inhoud het volgende behelsd.
VERTROUWDE VRIND!
„ Onvoorbeeldelyk zyn de gadeloofe handelingen van onzen „ nieuwe Throonbeklimmer, opvolger van den Grooten F rede" r ik, niet alleen met belang tot de gewoone Landfchikkingen ! het welzyn met zyne onderdanen betrefvende , maar by uitnee" mentheid in zyne zorgvuldige waakzaamheid en onbegrypelyk „ Staatsbeleid aangaande de Buitenlandfche voorvallen; het tave! reel dat ik my voordel u daarvan te gaan vertonen, is waarlyk !, fchilderachtig,dog echter niet opgepronkt nog gevleid: ik ben ' gy weet het vriend! een haater van de Pluimdrykery nmr onI geacht het zelve kan ik my niet bedwingen onbefchroomd I' ftaande te houden dat dien kundigen en weldenkendeLandvorst,
onder eerbied gefproken,alle de andere Monarchen, welke met " roem de Kroon dragen, in de Regeerkunde verre overtreft om ,, u hiervan op een klare wyze te overtuigen zoo zal ik voor' eerst aanftippen dat door zyn weergaloofe verorderingen de O;. I heimen van het Staats-Kabinet te Postdam voor de Vreemde„ lir.gen die de zelve zoeken te onderfcheppen ; geheel ondoor" grondelyk zyn; dat vervolgens aan het hoofd van alle den ryks' departementen Mannen van ongemeene bekwaamheden, van " eene beproefde trouw, en van een beleidkundig gedrag ge, plaatstzyn, diedagelyks aan den Koning een opregt verflag van , hunne Staats of Oorlogsbevindingen doen, waar by nog komt
dat den Throon voor alle ongelukkige het zy inboorlingen ot \ Buitenlanders alcyd genaakbaar is: in een woord ik weet geen ' andere uitdrukkingen die het onvergelykelyk caracter en de roem-
waardige verdienden van Frederik Willem kunnen afbeelden
uit te denken dan hem zonder grootfpraak te noemen de Ko" ninglyke Argus van Europa, of zoo men een nadere uitZ lening van zyne Vordelyke Perzoon begeert, de Staats Wie-
cenas van de Eeuw die wy beleven". Ik heb de eer te zyn &c.