HOLLAND TEN TYDE VAN KAREL V. en PHILIPS II. TWEEDEN DEELS EERSTE STUK.   HOLLAND onder de regeering VAN KEIZER KAREL den VIJFDEN; b ij den overdragtder nederlanden AAN, en GEDUT1 rende het bestier van, zijnen ZOON KONING PHILIPS den TWEEDEN; o F VERZAMELING van alle de NOTULEN, PROPOSITIE N, RESOLUTIEN EN ANDERE BESOGNES, IN DE DAGVAARDEN BIJ DE VERGADERING VAN DE STAA. TEN DIER PROVlNC(E,GE!IOUp>«fiiM~ GENOMEN EN GEDAAN' QSOORTH m aart van der ct© es, ADFOKAJT FAN HOLLAND, ENZ. ENZ. tweeden deels eerste stuk. Beginnende mei den vyfdcn February mdxliv. en eindigende met den zevenden December MDXLVl, NAAR DE AUTHENTIEKE UITCAAVG I.R 1'TERUJK GEVOLGD, w .Sfa. 0 . Te AMSTERDAM bij 11. gartman, w. verman del en j. w. smit, M O C C S C I,   REGISTER Vande Saecken van den LANDE VAN H O L L A N D T. Gehouden by my ADRIAEN vander GOES, Advocaet van 't felve Landt, Sedert date van mijn Commiffie, wefende van den 30. Januarii 1544-, Stilo Communi & Romano, ende de pofieflie daer op gevolght, 't welck gefchiede den vijfden Februarii daer na, tot uytgaende Julii 1554. Daghvaert vande Staten van Hollandt, gehouden in den Hage Den 5. Februarii, 1544* PRESENTE N, De Hecren Van Dordrecht. Heyman Adriaevfz, Gsrrit Stefenfz Bur- Thefaurier, germeefter, ende ende Mr. Nicolaes Bartholo- Mr. Lambrecht Jacobfa, msi » Penfionaris //. Deel. A 2 Vam 15+4. Den 5. Febr.  1544- (4) Van Haerlem. Jan dptrtfz, Burger- meefter, Michiel Janfz, ende Mr. Hitych vander Eynde. Van Delft. Jacob Claefz, Gerrit Beuckdfz, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantert, Bur- germecfter, Claes Gerard Mat- theufz, De Steden van Dordrecht , Haerlem, Leyden en Amlrerdam accorderen inden nieuwen lm poft, tot een Beede van Teftig duyfent gulden, mitfgaders het reft van noch vijf en fe ven tig duifent guldens, en •Bi. 2. ende Mr. Hendrick, Penfionaris Van Amsterdam. Jan Willemfz Muys , Burgermcefter, Huyg Gerritfz Hopkooper, Burgerm. ende Mr. Cornelis van Hoge. lande, Van Gouda. Beroerende de nieuwe Impojien, en de Petitie van hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens. Ten voorfz dage hebben de Gedeputeerden vande vier groote Steden , als Dordrecht, Haerlem, Leyden en Amfterdam, in abfentie vande Edelen, die ter felver Daghvaert niet gekomen en waren , eendrachtelijck geaccordeert beroerende de nieuwe Importen , om te vervallen de Beede van feftigh duyfent Carolus guldens, Sijne Keyferlijcke Majefteyt geconfenteert in Oftober Anno 1542., *midtfgaders het reft * vande vijf en feventigh duyfent Carolus guldens, daer naer geaccordeert in Augufto 1542., en de hondert en twintigh duyfent Carolus guldens, in O&ober daer aen volgende, met de laften vande Renten, ter oorfaecke van dien geremonftreert, dat in foo verre 't platte Landt tot haren lafte vande voorfz accorden namen tne- gen-  (5) gentigh duyfent Carolus guldens eens, diemen ommeflaen foude op den Bruyckwacr alleen, achtervolgende fcccker Concept daer op gemaekt, ende dat de Edelen en Klooflers, foo wel binnen als buyten de Groote en Kleyne Steden gelegen, mede contribueerden met de andere groote en kleyne Steden, en andere Excmpten, niet gewoonlijck zijnde inde Schiltalen te contribueren, en dit inden Excijns vande Wijnen en Bieren, daer alleenlijck den Impoft op blijven foude: Dat de voorfz Gedeputeerden vande vier groote Steden , foo verre fyluyden gevolgh hadden , te vreeden fouden welen 't reft vande voorfchreve accorden, ende 't geen daer af dependeert, aen hunluyden te nemen, mits dat den Hage gelijck een kleyne Stede gereeckent foude werden, en dat den Excijs over al niet grooter en foude wefen dan defelve inde Steden, daermen grooten excijs geeft, geaccordeert is. tJEt welck infgelijcks die van Delft, verhalende hare Privilegiën ende cxemptie, als inde voorfz accorden vervangen wefende, en onder proteftatie van dien le vreeden waren te accepteren. T-JEt felve dochte mede goet de Gedeputeerden der Stede Gouda, die nochtans feyden daer toe geen laft te hebben, maer hoopten wel fulck rapport te doen , dat 't felve van hare Meefters gevolght fouden werden; en naer den Heere van Affendelft 't felve verftaen hadde, is by hem verklaert dat hy wel hoopte de Edelen tot het voorfz Concept te A 3 bren- 1544Den 7.Feb. noch honden en •twintig duifent guldens , op verfcheyde conditiën. Die van Delft confenteren op dezelve conditie. Die van Gouda confen teren het felve op het behagen van hare Principalen.  1544Dêfl/.FeK Refolntie van de Petitie van hondert en achten tnegentighduyfendt guldens, op fes maenden te betalen. Procuratie van Moederden , Perifionaris van Amrierdjm. i l (O brengen, en foude op hoope van dien 't felve overfchrijvcn aen hare Majefteyt de Koninginnc, om daer op te weten hare genadige beliefte. A Engaendc de principale faecke vande voorfz Daghvaert, beroerende de hondert en acht en tnegengentigh duyfent Carolus guldens , op den geenen die gewoonlijck zijn indeSchiltalen te contribueren, geëyfcht den elfden januarii laetfl'eden, en dit op fes maenden, elcken maant drie en dertig duyfent Carolus guldens , daer de niaent van April cerftkomende de eerfte van foude wefen; hebben de voorfz Gedeputeerden cenige opinicn verhack, zonder nochtans te refolvercn ; ende is die Daghvaert dies aengaende uytgeftelt tot den vijftienden der voorfz maent, 's avondts in de Herberge, ten wekken tijde den Prince van Oraignen, Stadthouder, &c. gefchreven hadde dat hy mede compareren foude om de voorfz Eeede te avancccren , en heeft den Heere van Affendelft mede die laft aengenomen van d'andere Edelen te doen befchrijven ten felven dage inden Hage. ^En felven dage is mede by de voorfz. Gedeputeerden Procuratie gepafTeert op Mr. Floris van Hogaerden, Penfionaris van Amfterdam , wefende te Spiers, om uyt den naem van 't voorfz Landt te vervolgen aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt ; dat geduyrendc den Dorlogh tegens den Hertogh van Holfteyn, ïie van Lubcck met haer Adherenten niet toegelaten en foude werden cenighfints inden Lan-  (7) Lande van herwaerts over te negotiëren, en voorts te vorderen de Zeylage van defe Landen, en dat onder mijn handt. TS mede by hunluyden vcrfocht aenden Heere van Aflendclft te willen fchrijven aen hare Majefteyt de Koninginne, ommc van hare Genade te * hebben Brieven van recommandatie aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt , ten felvcn fine, 't wclck hy aennajn tc doen. ^/An gelijcken is op feeckerc Requefte van Mr. Cornelis van Hogelande de verfochte betalinge van fceckere vacatiën in 's Landts affairen gedaen , naer dat by den Hove van Hollandt op dcfelve Requefte by Appoinctement verklaert was Advis vande Staten van Hollandt, hem by de voorfz Staten boven fijn geëyfehte dagen, tot vijftigh toe in getale, noch toegevoeght acht dagen, tot vijf fchellingen Vlacms 's dacghs, en dat onder mijn handt. J-JEbbcn infgelijcks ten fel ven dage , door bevel van de voorfz Gedeputeerden, op fceckere Requefte hunluyden geprefenteert van wegen den Grave van Buyren, daer by hy verfochtc fijne Onderfaten, volgende hare lange pofleflie, ongemolcftecrt te blijven van mede te contribueren mette Staten van Hollandt, den felvcn Grave voor Antwoorde gcfchreven , dat fy de deliberatie van defc]vc faecke uytfteldcn tot den vijftienden Fe.bruarii, teri wekken tijde fy hun abfolute ant<- A 4 woor- Den 7.Feb, Brieven van recommandatie. *B1.3. Requefte van Hogelande, tot betalinge van feeckere vacatiën in 's Lancls affairen gedaen. Requefte van den Grave van Buyren, daer by verfoeckt fijne Onderfatenangemofefteert te laten vande :o!i tribuiten.  1544Den7-Feb Den 14. Feb. Hooringe van de Reeckeliinge van Heyman vande Ke tel, wegen: de feflig duyfent guldens aenden Keyfer ge accordeert De voorfchreveReeckeninge geflooten. Uytflellinge van de Daghvaert tot den twintighften Februarii. ( s) woorde fouden laten weten, blijekende by dc Minute van mijn Miffive. Den 14. Februarii, 1544. "T)Aer aen hebbe ick door bevel vanden Heere van Aflendelft, ende de Gedeputeerden van Delft, als Michiel Janfz, Thefaurier, ende Mr. Huygh vanden Eynde,Penfionaris, een Acte onder mijn handt gegeven, by den wekken den dertighften Januarii, wefende de date van mijn Commiffie, by de Staten van Hollandt, den voorfz Heere van Affendelft, en de Gedeputeerden van Delft en Leyden , gecommitteert zijn te hooren en fluyten de Rccckeninge van Heyman vande Ketel, noopende de feftigh duyfent guldens, Sijii KeyferlijckeMajefteyt geconfenteert, binnen Antwerpen den twaelfden October, vijftien hondert twee en veertigh. ^En voorfz dage is mede de voorfz Reeckeninge van Heyman van de Ketel geflooten, ter praefentie vande voorfz Gecommitteerden, na mijn gefeyt heeft des voorfz Heymans Dienaer , alfoo ick niet jegenwoordigh geweeft en ben, als niet geroepen zijnde. "yAn gelijcken is als doen de Daghvaert, die gelyt was op den voorfz vijftienden Februarii, door 't fchrijven van mijn Heere den Prince van Oraignen, uytgeftelt'by Miffive vanden Hove , tot den twintighftèn derfelvcr maent Februarii, te wefen 's avonds inde  ( 9 ) inde Herberge, foo mijn Willem Goudt gefeyt heeft. J-jEbben oock ten voorfz dage gemaeckt op den nacm vande Schout van Amfterdam, en de Staten, mitfgaders den Procureur Generael van Hollandt met hem gevoeght, een Requefte aendcn Grooten Raet, omme te verkrijgen provifie jegens eenen Hcndrick van Lith, Poorter van Antwerpen, by dewelckc hem bevoolen foude werden by apprchenüe van fijn Perfoon, en detentie van fijn Goederen, te caffèren en te niet te doen fceckere provific, by hem verkregen in de Cancelerie van Brabant, daer by de voorfz Schout gedaghvaert is te compareren aldaar, contrarie ende in praejuditie van de Privilegiën van Hollandt. ö * Den 16. Februarii, 1544. J-|Ebbe ick de voorfz Rcqueft met Stoffel de Boode gefondcn nae Mechelen, omme te verwerven de voorfz Provifie, en hebbe hem voorts mede gegeven Copie van 't Mandament van den Racde van Brabant, ende van 't Vonnis van Amfterdam, waer van de voorfchreve Requefte mcntioneert. A 5 Dagh- 154+. Don 14. Feb. Provifie tegen s Heudrick van Lith, Poorter vanAntwerpen. Den 16. Feb. * 131. 4. De voorfchreveRequefle naer Mechelen gefonden.  1544Den af. Feb. De Gedeputeerdenvan deEde- ( ro ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 21. Februarii, 1544*. P 1! JE SENTEN. De Heerén Van Gom Mr. Jacob de Milde, driaen, Penfionaris Van Lookhorfl, Van Leyden. Van Poelgeeft, Mr. Claes Dirckfz, BurJacob van Duvenvoirde; germeefter, Otto van Egmondt, Pieter Kantert , Burende germeefter, Adbrecht van Trejlonge, ende Van wegen d'ëdelen. Mr. Hendrick, PcnfloHeyman Adriaenfz , naris Thefaurier, Van Amsterdam. ende Jan Willemfz Muys , Mr. Nicolaes Bartho- Burger meëfter, lom. Penfionaris Rêycr Paeuw, Van Dordrecht. ende Claes van Hèujfén ,Bur- Mr. Comelis van Hoge- germeefter. lande, ende Van Gouda. Mr. Lambrtclit, Penfionaris Beroerende d.e Petitie van Van Haerlem. hondert en acht en tneJacob vander Does , Bur- gentigh duyfent gulgermeefter, dens, mitfgaders den ende nieuwen Impofi. TFVE Gedeputeerden vande Edelen hebben I j ten voorfz dage, op de Propofitic- by den Heere van Affendelft hunluyden gedaen, noo-  (II) noopendc de hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens , by hare Majefteyt de Koninginnc, op den geenen die gewoon zijn te contribueren , gecyfcht den elfden Januarii laetftlcdcn, gcopuiecrt,'dat iri gevalle fy gcvolgh hadden , te vreeden fouden wefen op te brengen tachtigh duyfent, tnegentigh duyfent , jae hondert en twintigh duyfent guldens , welverftaende dat defelve gevonden fouden werden volgende de Petitie van hare Majefteyt de Koninginne, en dat op twee termijnen , als de eene helft St. Jans Miffe, en de andere Alderheyligen, beyde naeftkomende. TVe van Dordrecht hebben geconfentcert op de twee termijnen als vooren op te brengen tachtigh duyfent ofte tnegentigh duyfent guldens, en foo veel min of meer als fy gevolgh fouden hebben , mits datmen defelve penningen vinden foude by verdragelijcke middelen, ende genietende haer gewoonlijcke gratie , onder expreffe verklaringe dat voor al middel behoorde gevonden te werden waer mede men de feftigh duyfent guldens, die aireede gevallen waren, foude mogen opbrengen- . . I54+Den 21. Feb. len fijn te vreden op te brengen tagtig, tnegentigh of hondert ca twintigh duyfent guldens , mits gevolgh hebbende van andere. Die van Dordrecht conlenteren in 't opbrengen van tachtig of tnegentigh duyfent guki. opconditicn. * D^e Van ^acr^cm leyden geen verder laft te hebben dan ter'fommc van'tachtigh duyfent guldens , mits genietende haer gewoonlijcke gratie extraordinaris, cn dat voor alle werek middel behoorde gevonden te werden omme te furneren de voorfz Jfeftigh duyfent guldens. Die * BI. 5. Die van Haerlem hebben geen verder lalt dantot 80000. g'-üd.  T544- Den si. Feb. Die van Leyden tot hondert duyfent guldens. Die rnn Gouda mede in hondert duy- ' fent gul- i dens op i conditie. i Die van Amfterdam 1 zijn niet ( gedelibereert yet i te opine- 1 ren. i 1 Concept, den vierden Februarii te vooren beraemt, op ordre van- ] de Koninginne niet \ te accepteren. C iO £)Ie van Leyden waren te vreeden uytterlijcken te komen tot de hondert duyfent guldens , mits genietende haer gewoonfijeke gratie ordinaris , en mits middel gevonden zijnde omme op te brengen de voorfz feftigh luyfent guldens. Y^An gelijcker waren oock te vreeden die van Gouda, om uytterlijck te komen tot le voorfz hondert duyfent guldens, mits oock genietende haer gewoonlijcke gratie extraoriinaris, en genoegh wefende de voorfchreveeftigh duyfent guldens; verfoeckende aende Edelen, dat fy wouden laten voortgangh heb)en 't Concept by de Gedeputeerden vande Steden , geraemt den vijfden Februarii laeiteden. [YJAer die van Amfterdam en waren niet gedelibereert yet te opineren , noopende ie voorfz Petitie van hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens, ten ware eerft midiel gevonden ware omme de voorfz feftig luyfent guldens op te brengen, feggende dat t felve poinct. voor al behoort gerefolveert :e wefen, verfoeckende voorts aende Edelen len voortgangh vanden voorfz Concepte. pTNde alfoo 't Concept by de Gedeputeerden vande Groote Steden , den vijfden Februarii gemaeckt ende geraemt, de Gedeputeerden vande Edelen niet en wouden ac:epteren, en dat oock hare Majefteyt de Koïinne aen den Heere van Aflendelft gefchre/en hadde 't felve Concept niet te willen aen- vaer-  C 13 ) vaerden , maer dat den nieuwen Impoft fijn voortgang hebben foude; foo is by de voorfz Gedeputeerden vande Edelen gerefolveert dat den felven nieuwen Impoft voortgangh hebben foude, en dat de voorfz feftigh duyfent Carolus guldens by Leeninge ofte anders gevonden foude werden by twee verkoopingen van Renten, eenige voorgaende accorden gevonden zijn geweeft, welverftaende dat defelve Leeninge vande gereetfte Penningen, komende vanden voorfz Impoft , voor egale portie foude gerembourfeert werden. TV/TAer de Gedeputeerden vande voorfz vijf iVJL Steden verklaerden dat fy inden voorfz Impoft, als voelende dat het voorfz Concept geenen voortgang hebben en wilde, confenteerden, mits dat de voorfz feftigh duyfent Carolus guldens by verdracghlijke middelen gevonden foude werden, en mits dat'er exprelTe fpecificatie en verklaringe gedaen foude zijn , wat de Steden, en wat het platte Landt, en de vrye en exempten in defelve fomme gehouden fouden wefen op te brengen , en dat ten eyndde by foute van betalinge d'cen voor d'ander niet en foude werden geëxecuteert. f~\V 't verfoeck vanden Grave van Buyren, by Requefte gedaen, om volgende fijn Privilegie en Pofieffie ongemolefteert te blijven eenighfints te contribueren ; is eendrachtelijck by alle de voorfz Gedeputeerden geconciudeert, dat fy dies aengaende hun rapporteren , aende beliefte van de Koninginne, wel- 1544. Den 21. Feb. Content van de Steden in 't voorfz concept. Verfoeck van den Grave van Buyren by Requefle gedaen tot vrydom van alle contributieu.  1544Den 21. Feb. * bi. 6. Den 22. Feb. Het voorfz Concept by de Staten geaccordeert. Verfclaringe by die v;:n Delf op 't voorfchreveconcept gedaen. ( 14) welverftaende , dat in gevalle defelve haerö Majefteyt geliefde den voorfz Grave van Buyren te houden voor exempt, dat 't felve foude komen tot lafte van hare Majefteyt, en niet vanden Lande van * Hollandt; was evenwel gefeyt datmen met die antwoorde foude vertoeven tot dat den Heere van Alfendelft hier van gefproocken ware. Den 22. Februarii, 1544. Zijn boven de voorfz Prtefenten prefent geweeft Jan Aperfz , Burger- Mr. Huygh yanden Eyn- meefter, de} Michiel Janfz, ende Van Delf. "T)Es anderen daeghs is by tuffchen-fpreecken vanden Heere van AlTendelft , de voorfz Gedeputeerden vande Edelen, en vande vijf Groote Steden, als Dordrecht, Haerlem , Leyden , Amfterdam en Gouda, die 't voorfz Concept onderlingh geaccepteert hebben , met conditie dat den Excijns vande Edelen en Kloofters, foo wel binnen als buyten de groote en kleyne Steden gelegen, in 't felve Concept begrepen , niet langer loop en cours hebben en fal dan tot de tnegentigh duyfent guldens, daer van aldaer oock gementioneert werdt, opgebracht zullen zijn. TVTAcr de Gedeputeerden van Delf vcrklaerden dat fy inde principale Petitie, daer  ( 15 ) daer d'Impoft omme opgeftcldt vv'erdt,niet ge confentecrt en hebben, maer daer inne vervan gen zijn , ende daeromme noch in dcie faecke , als wefende acceffoir, niet en weten ander; te feggcn, dan dat fy blijven by haer Brie ver van exemptie van allen Beeden, hunluyden uy merckelijcke redenen verleent; en in gevalle die van Delf immers mede moeten contrihue ren inde voorfz Petitiën , dat fy protefterer indien ycmant exempt ofte vry wefende, tol eenigen tijde van fijn vrydomme wel genieten dat fy van gelijcken dencken te genieten var haer gratiën ende exemptien, waer van mijn belaft is acte te maecken, foo ick by 't felve hebbe doen blij eken. j^j"Oopcnde de voorfz principale faecke van hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens, geëyfcht den voorfz elfden Januarii, na dat by alle voorfz Gedeputeerden weder communicatie gehouden was, zijn defelve genoeg gebleven in haer voorgaende opinie, dan en is geen vermaningc gedaen vande vindinge vande feftigh duyfent guldens 3 alfoo dat gerefolvecrt was. JJYtgefondert die van Amfterdam, dewelcke gehoorthebbende, dat by 'tvoorfz accord van 't concept middel gevonden was om de voorfz feftigh duyfent guldens op de brengen; verklaerden, noopendc de voorfz Petitie laft te hebben te confenteren tot tachtigh of tnegentigh duyfent guldens, op te brengen op de voorfz twee termijnen, als Sint Jans Mine en Alderheyligen , mits genietende haer gratie ex- *544« Den 22. . Feb. 1 Petitie van hondert en acht en tnegentighduyfent gulden. Verklaringe van die van Amfterdam , over defelve Petitie.  1544Den 22. Feb. ( Die van Delf utfupra. Uytftellinge vande Daghvaert. ] By Aflendelft de Refolutie van de ■ Staten te \ fchrijven aen den ( Stadhouder. ^ * BI. 7. , I J Miffïvevan de Kon in- ■ ginne, om . 't voorfz Concept te doen 1 voortgangh ■ hebben. I C 16) ;xtraordinaris, en daer toe gevonden zijnde ;en verdragelij ck en bequaem middel. [ TYtgefondert oock die van Delf, dewelcke feyden dat fy behoorden te genieten haer Privilegie van exemptie en gratie. p*Nde alfoo de voorfz Gedeputeerden niet gelalt en waren omme in defe faecke eynielijck te refolveren, foo is defelve Daghvaert rytgefleldt tot een andere tijdt. 17 Nde is my met eenige vande voorfz Gedeputeerden belaft te gaen by den Heere van \flendelft, -en aen hem te verfoecken, dat hy lier van * foude willen adverteeren den Heere 3rince van Orangien , en van hem begeren :en antwoorde, dagh geleyt te werden, ten velcke eynde fijne Graeflijke Mog. Excell. oude meynen mede ter Daghvaert te mogen vefen, en dat hy den felven Dagh daer van 'eadverteert zijnde, mede foude infinueren de /"oorfz Gedeputeerden, mitsgaders de kleyne 5teden,'t welck den voorfzHeere van Affendelft jefproocken zijnde, belooft heeft fulks te doen. pjEeft mede den voorfz Heere van Aften-. delft by ons, door laft als vooren verbcht zijnde te willen fchrijven aen hare Vlajefteyt de Koninginne , omme te hebben ;onfent, dat 't voorfz accord yan de voor'chreve Gedeputeerden met den eerftcn zijn voortgangh hebben mochte, en tot dien eynde /an hare Majefteyt te verkrijgen Brieven van Dctroy in forma, belooft heeft't felve te doen. Op  ( 17) /~)P 't voorfz verfoeck by den Grave van Buyren den vijfden Februarii by Requefte gedaen , is volgende de voorfz Refolutie by my aen fijn Graeffelijcke Mog. Exc. abfolute antwoorde gcfchreven, blijckende by de minute daer van zijnde. f~\P de Remonftrantie by die van Leyden aen de voorfz Gedeputeerden gedaen den een en twintighften Februarii, te weten, daegs te vooren , aengaende feeckere Millïve, by den Hove van Holland aen hunlieden gefchreven, by den wekken 't felve Hof fchijnt te fuftineren , dat den Procureur Generael, uyt den naem. van Sijne Keyferlijcke Majefteyt,. in alle Steden en Plaetfen fouden mogen vangen alle Delinquanten, oock van faken niet verjaert; 't wekk fchijnt te tenderen tot enervatie vande Jurifdictie vande Steden en andere Plaetfen van Hollandt, begeerende by de Staten daer inne voorfien te werden, is mijn belaft op 's anderen daeghs te vinden met die van Leyden , of haren Procureur, in den Raedt, omme van 's Lands wegen aen hun te verfoecken haer voorfz Miffive weder naer hem te nemen ende in gevalle die geregiftrcert ware, defelve te doen royeren, ten eynde 't 'felve regiftreren niet en wierde getrocken in confequentie, tot prsejuditie vande Jurifdictie van 't voorfz Landt. Den 12. Februarii, 15*44. J-jEbbe ick, volgende den voorfz laft, inden vollen raedt, by my hebbende den Ad- 1 II. Deel. B vo- 1544» Den 22. Feb. Verfoeck van den Grave van Buyren, by Requefte gedaen. JurifdiAtó van de Steden. 3en 12. Jacob van Duvenvoir- Franck Bartholomeufz, de, ende Van Poelgeeft, Mr. Huyg vanden Eyn- Van IVijngaerden, de, Van Lockhorjl, Van Delf. Van Matenes, Gerrit Beuckelfz, Van Duvenvoirde, Jacob vander Does, Bur- Otto van Egmondt, germeefter, ende ende Aelbrecht van Trejlon- Mr. Jacob de Milde, ge, Penfionaris Van wegen d'edelen. Van Leyden. Arent Cornelifz, Mr. Claes Dirckfz, Bur- Heyman Adriaenfz , germeefter, Thefaurier, ende ende Mr. Hendrick, Penfio- Mr. Nicolaes Bartholom. naris Penfionaris Van Amsterdam. Van Dordrecht. Jan Willemfz Muys, Gerrit Steffens, Bur- * Burgermeefter, germeefter, ende Mr. Quirijn Dirckfz , Mr. Cornelis van Hoge- Burgermeeft. lande, ende Van Gouda. Mr. Lambrecht , Pen- Beroerende de Petitie van fionaris honderdt acht en tneVan Haerlem. gentigh duyfent gulJan Apertfz, dens. De  («) TPVft Edelen hebben op de propofitic, by \_J mijn Heere den Prince , Stadthouder van Hollandt, hunluyden gedaen doen, noopende de hondert en acht en tnegentig duyfendt guld. , gcëyfcht by hare Majefteyt de Keninginne, op den geenen die gcwoonlijck zijn te contribueren, den elfden Januariilaetftleden geaccordeert de fomme van hondert duyfent Carolus guldens, vry geldt, op te brengen de cenc helft St. Jans Miffe, en d'andere helft Alderhcyligen, beyde naeftkomende, onder expreffe * conditie, dat in gevalle van cenige apparente invafie alhier, de penningen van defe voor al gaen fullen tot defeniie als vooren van Hollandt, dat oock den Hondcrtften Pcnningh van alle Koopmanfchappen, hare Majefteyt de Koninginne alleen voor een jaer geconfenteert, volgende d'acte daer van zijnde, alfoo 't felve jaer geexpireert is , voortaen ccfferen en aifgcdacn fal werden ; dat van gelijcken hare Majefteyt de Koninginne de felve Staten accorderen fal den voortgangh van fcecker Concept, by hunluyden geraemt den twee en twintighften Februarii laetftleden, omme te vinden de fomme van hondert en negentien duyfent negen hondert en veertig Carolus guldens , die 't voorfz Landt noch ten achteren komt, uyt faecke van drie voorgaende accorden, Sijne Kcyferlijcke Majefteyt gedaen; dat van gelijcken den Ontfangcr Generael van Hollandt geinterdiccert fal zijn by gyfelinge ofte anders, de particuliere Ontfangers vande geconfenteerde Tienden te conftringeren tot exhibitie van haer Quohieren of Regifteren, mits B 3 dat 1544. Den 5. Maert. De Edelen accorderen de fomme van honden duyfendt guldens , vry geldt, in de Petitie van. hondert en achten tnegentighduyfent guldens, op conditie dat defelve penningen geemployeert fullen werden tot defenfie van den Lande,&c. * BI. 9-  1544Den 5. Maert. Die van Dordrecht accorderen honderdt en twintigh duyfent guldens, op verfchydeconditiën , defelve Penningen te lichten by Lijfrenten, Losrenten , Schikalen en Margengclden, ( 22 ) dat defelve particuliere Ontfangers te vreeden zijn hun te leveren een ltaet van haren ontfangh in 't generael, en van haren uytgeef in 't particulier, alfoo by hare Majefteyt de Koninginne defelve Staten geconfenteert is, dat denfelven ontfangh fecreet foude blijven, als van andere Landen van herwaerts over, van gerij eken geconfenteert is ge weeft. T)E Gedeputeerden van Dordrecht verklaerden te vreeden te wefen Sijnc Keiferlijcke Majefteyt te accorderen de fomme van hondert en twintigh duyfent Carolus guldens , inde maniere en conditiën hier na volgende : Te weten , _ datmen de vijftigh duyfent guldens foude vinden over 't inkomen vanden Lande, 't ware op den tienden, twaelfden, vijftienden , achttienden of twintighften penningh; ende dat niet alleen over de Renten van den geenen die inde Schikalen gewoonlijck zijn te contribueren, maer mede over den Vryen , Geeftelijcken en Wereldlij eken, Edele en Onedelen, en die inde Schikalen niet gewoonlijck zijn te contribueren, ende dat de geene die inde Schiltale contribueren, van 't geene 't felve foude mogen bedragen aen hare Majefteyt de Koninginne, ontlalt fouden wefen, of defelve onwilligh mochten wefen te contribueren , en dat de feventigh duyfent Carolus guldens, en de voorfz hondert en twintigh duyfendt relterende guldens , gevonden fouden werden op de Schikalen, en den geenen die daer inne gewoonlijck zijn te contribueren, wel verftaende dat de Stad van Dordrecht genieten foude gratie, als defelve inde or-  ( 23 ) r ordinaris Beede geniet, ende vorders indien R yemant eenige andere genoot , en dat het furplus aen hare portie refterende, by hunluyden gevonden foude werden over hare Burgeren , by verkoopinge van Los-renten tegen den penningh feftien, diemen wederom gehouden foude wefen te lollen binnen les toekomende jaren, by egale portie , en dat tot defelve verkoopinge van Renten hunluyden verleent foude werden Oftr'oy in behoorlijcke forma; welverftaende dat fyluyden met niemants lalt of portie befwaert en fouden werden; en dat den Hondcrtflen Penningh, nietend: haer extraordinarisgratie,&c.  Ï544Den 5. Maert. *B1.11. Die van Gouda conlènteren in hondert en vijftig duyfent guldens. (26) helft over de Schiltalen , en dat by fulcke middelen als fy oorbaerlijckft en draeghlijckft vinden fullen , en dat op de voorfz conditiën; midtfgaders oock dat te niet gedaen en gecaffeert fullen werden alle Pafporten, tenderende tot prejuditie van defen Lande. * J)ïe van Gouda feggen te confenteren, indien fy des gevolgh hebben, en mits conditiën en voorwaerden boven verhaelt, inde fomme van hondert en twintigh duyfent, of hondert en dertigh duyfent guldens, ofte oock hondert en veertigh duyfent Carolus guldens, mits genietende gratie als fy gewoonlijck zijn te hebben en te genieten in extraordinaris Beden en Subventien. Den Advocaetdoet bericht aenden Prince van Oraigne, wegens de voorfchreve Petitie. Arreft gedaen op JobDirckfz Poorter tot Dordrecht , over weygeringhvan te T7Nde is by de Edelen met de andere Gedeputeerden eendrachtelijck beflooten, datmen de voorfz conditiën en poinclen foude befpreken; ende hebben de Edelen geperfifteert by 't voorfz confent van hondert duyfent guldens , te vinden naer vermogen de Petitie : Welcke Refolutie my belaft is den Heere Prince te feggen , fulcks ick ten felven dage gedaen hebbe, en alfoo den Heere Prince defelve verfochte te hebben by gefchrifte , hebbe die onder mijn handt hem gelevcrt. 'JT'En felven dage is ter ernftigcr inftantie vande Gedeputeerden van die van Dordrecht , gedaen aende andere Staten , by de gemeenc Staten verfocht, en de Gedeputeerden van Delf, dat fy ecnen Job Dirckfz , Schipper van Dordrecht, deweïckc tot Delf,  , <»7) gedaen was arrefteren by eencn Pieter Sas- | bout, uyt faecke dat Willem Gout, Ontfan- l( ger, hem geweygerdt hadde te betalen twee ] ponden Vlaems Renten, die hy fprecckende ] heeft op 't Gemeene Landt, ende vcrfcheenen 1 was St. Jans Mille en Korsmiffe laatftleden , 1 ontflaen foude uyt den arrefte ; 't welck de voorfz Gedeputeerden op Itaende voet gedaen hebben, gevende den voorfz Job oorlof om t'huys te vaeren. Den 6 Maert, 1544- Zijn alle voorfz Praefenten ter Daghvaert geweeft uytgefondert den Heere Van Ditvenvoirden, ende Van Wifngaerdtn, Jan Sasbout. r\P feeckcre Requefte, den Hove van Hollandt overgegeven by Wouter van Bekefteyn , verfoeckende dat die van Haerlem , of die van Hollandt belaft fouden werden hem betalinge te doen van fijn Vacatiën, vanden Ontfangh by hem gehadt, door laft van die van Haerlem voorfz, van feeckere Koopers van Renten op 't Gemeene Landt, foo inde Jaren vijftien hondert acht en dertigh en twee en veertigh ; maer dat by den felven Hove gcappoinéteert was, dat de voorfz Requefte geftelt foude werden in handen van defelve Staten , omme , hebbende haer advis, daer op gedifponeert tè werden naer behooren: Is my belaft daer op by Apoftille te ftellen, dat 't inhouden van defelve Requefte 't Landt van !544- >en 5. 'laert. etalen enige lenten lo- lende op't Jemene -andt. }en 6. Vlaert. lequefte -au Willem /•an Bekeleyn, aen ien I love ran Holandt overgegeven , raeckende de betalinge van fijne vacatiën, by liein gedaen door ordre van die van Haerlem.  1544Den 6. Meert. Mr. Cornelis Suys gecommitteert tot Commisfaris in de faecke van Mr. Jood Arentfz. * BI. 12. Op begeerte van die van Leyden aen den Rade te verfoe- • ken dat den Procureur renuncierenfouden van fijn apellatie. T^En voorfz dage is by de voorfz Gedeputeerden mede belaft,' ter begeerte van die van Leyden , aenden Rade te verfoecken, dat fy den Procureur Generael fouden willen induceren te renucicren van feeckre fijne appcllatie, geinterjectcert op fcecker Appoinctement, by den felven Hove gegeven , ten verfoccke van de.Burgermeeftercn en Regeerders van Leyden, daer by den voorfz Procureur Generael, ofte fijnen fubftituyt, ge- ima- ( 28 ) van Hollandt niet en roerde ,' maer dat de voorfz Bekefteyn fijn betalinge verfoecken foude aen den geenen die hem te werek geftelt hadde , fulcks ick gedaen hebbe. HPEn felven dage is by de Staten van Hollandt ge committeert Jacob van Duvenvoirde, Bartholomei, Huyg vanden Eynde, Jacob de Milde en ick, omme aen den Raedt van Hollandt te verfoecken, dat op de Miflïve van hare Majefteyt de Koninginne, aenden felven Raedt gefchreven, ter Requefte van Mr. Jooft Arentfz, noopende de faecke van partagie van Erffenifle , by cenen Willem Franfz van Delft, jegens hem en fijne Broeders en Sufters, voor defen Hove geinftitucert, daer van ick copie hebbe , pertinente Antwoorde gefchreven foude werden, ende tot dien * eynde te hebben Commilfariflen , voor den welcken de gelegcntheydt van de faecke gededuceert foude mogen werden, 't welck wy gedaen hebben, ende is voor ons Commiffaris geordonneert Mr. Cornelis Suys, Raedt ordinaris.  ( *9 ) imaginecrt was den 'Schout van Leyden te leveren fecckêrc Gevangen, tot Leyden gchaclt, ofte dat by den felven Hove ecnigh expediënt gevonden foude mogen werden , omme de Staten van Hollandt, met den Procureur Generael te accorderen, 't welck by ons gedaen is. TV/TAer vermits ten felven tijde den voorfz Procureur verklaerde van fijn appellatie niet te willen renuncieren, midts wekken 't voorfz Hof inde voorfz faecke niet heeft weten te doen, is my ten felven dage voorts belaft , indien by den Hove als Procureurs Generaels Grieven gerepareert werden, van 't felve Appoinctement te appelleren, en 't felve te vervolgen; en indien vcrklaert werd quod curies non defert, als dan uyt den naem vande Staten van Hollandt tegens den felven Procureur te treden in Proces. /~)P 't verfoeck vande Gedeputeerden vanden Briel, noopende d'uytleggen vande vier Zee-tonnen in 't gat vande Maze, en 't oprechten vande Houte Cape, is by de Staten van Hollandt verklaert, dat fy, noopende 't felve uytleggen en oprichten , fuperfederen fouden den tijdt van drie weecken , omme binnen middelen tijde van defe mede communicatie te mogen houden met die van Rotterdam en Schiedam, en andere die defelve faecke mede aengaet, waer van my belaft is Acte te maecken, gelijck ick gedaen hebbe. Naer 1544- Den 6. Maert. Den Procureur verklaerde vaa fijn appellatie niet te willen renuncieren , &c. Met het uytleggen van de Zee-tonnen, en het oprechten vaa een houte Kaep, drie weecken te fuperfederen.  1544' Den 6. Maert. Den Prince vermaent de Staten tot het opbrengen van een meerder fomme tot de Petitie van hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens. Antwoord van de Edelen op de voorfz Petitie. Antwoordt van die van Dordrecht en Haerlem. *B1. 13. ( 30) ]\jAer dat mijn Heere den Prince by de Staten van Hollandt in gefchrifte overgelevert was haer voorfz Conclufie , dacghs te vooren genomen , beroerende de principale faecke van hondert en acht en tnegentigh duyfent guldens, by haere Majefteyt de Koninginne geëyfcht den elfden Januarii laetftleden, foo heeft fijne Graefiijcke Excellentie defelve Staten by hem ontboden hebbende, by den Heere van Affendelft doen verklaren , dat, overmits de divcrfi van haer opinien en dat fy te wcynigh offereerden te confenteren haer confent , aen hare Majefteyt de Koninginne niet aengenaem en foude wefen , immers ondancks fouden behalen, ende dacromme hunluyden geraden ware wat bet te doen ter voorfz Petitie van defelve Majefteyt. J W/"Aer op de voorfz Gedeputeerden onderlinge communicatie gehouden hebbende , my belaft hebben den voorfz Heere Prince voor antwoordc te feggen, inden eerften de Edelen, dat fy in defe faecke niet anders of meer wiften te feggen, dan fy dacghs te vooren gefeydt hadden, en by Gefchrifte uyt haren naem overgdevert was. J)Ie van Dordrecht en Haerlem , dat foo verre d'andere Gedeputeerden eenige verdere laft hadden omme in defen te opineren, wat * verder in defe faecke fouden mogen opineren; maer alfoo de voorfz Gedeputeerden feyuden als nu geen verderen laft te hebben, en wiften die van Dordrecht en Haerlem niet an-  ( 31 ) anders te feggen dan by hunluyden by gefchrifte overgelevert was. *T)Ie van Delf, dat fy perfifteerden, by haer Brieven van gratie ende exemptie. T")Ic van Leyden Amfterdam en Gouda, dat foo verre by die van Dordrecht en Haerlem ecnige verdere exempti gedaen gewceft ware, fy elck doende rapport inden haren,fouden mede hoopen verdere laft te verkrijgen , alle 't wclcke ick mijn Heere den Prince vcrklaert hadde. *T^Erftont hier naer heeft den Heere Prince by den Heere van Alfendelft de Staten doen vertoonen, dat hare Majefteyt de Koninginne niet en woude admitteren dat 't voorfz concept, by de Staten den twee en twintighften Februarii geraemt, fijn voortgangh fouden hebben, alfoo 't felve wefen foude prasjudiciabel, d'andere Landen, daer den nieuwen Impoft aireede fijne cours hadde, en dat daeromme hare Majefteyt fijne Genade by twee harer Miflive belaft hadde derfelver Impoft voortgangh te doen hebben , gelijck oock hare Majefteyt belaft hadde aen den Heere van Alfendelft , waerommc den felven van Alfendelft verklaerde dat hy den voorfchreven Impoft foude moeten doen publiceren, ten ware de Staten op hun wilden nemen datmen daer mede foude fuperfederen , tot dat fyluyden by de Koninginne geweeft waren. "^V/TAer op de voorfz Gedeputeerden weder gecommuniceert hebbende, mijn belaft heb- Den 6. Maert. Antwoordt van die van Delf. Van die van Leyden , Amfterdam eo Gouda. Den Prince doet door den Heera van Afleadelf de Staten vooi houden dat hare Majefteyt niet woude accepterendat het concept zijn voortgangh foude hebben, &c. Amwoorde daer op vande LUelen.  ï544Den 6. Maert. Van die van Dordrecht , Haerlem Amfterdam en Gouda. Antwoordt van die van Delf. Antwoorde van den Stadhou der. ( 3* ) hebben den Heere Prince van Orangien voor intwoorde te geven, inden eerften, d'Edelen 211 die van Leyden, dat fy te vreeden waren den Impoft fijnen voortgangh te doen hebben. "P)Ie van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam en Gouda, dat haerluyden Avel aengenaem foude wefen den voorfz impoft fijnen voortgangh te hebben, in gevalle daer eenigh profijt uyt mochte komen, maer vcrmidts 't felve feer weynigh foude wefen, lieten hun duncken oorbaer te wefen het voorfz concept te avanceren, ende en kofte 't felve niet wefen prasjudiciabel d'andere Landen, alfoo d'Impoft altoos blijft op de Wijnen en Bieren, en dat defe Landen van andere conditie waren dan die van Brabant, Vlaenderen en andere; begeerende daeromme dat den Heere Prince aen hare Majefteyt de Koninginne foo veel foude willen doen, dat 'tvoorfz Concept fijn voortgangh mochte hebben, of dat ten minften met de publicatie vanden nieuwen Impoft gefuperfedeert foude werden, ter tijdt toe de Staten by haere Majefteyt geweeft fouden hebben. "T)Ie van Delf dat fy perfifteerden by haer ^ Brieven van gratie en exemptie , 't welck ick oock aenden Heere Prince verhaelt hebbe. (~)P welck verfoeck den Heere Prince de ^ voorfz Staten , noopende de principale Petitie, voor antwoorde dede feggen, dat gemcrckt hy generael bevel hadde by twee diverfche Milfiven vande Koninginne, en dat oock den Heere van Alfendelft bevel hadde om den voorfz  ( 33 ) Voorfz Impoft met den eerften zijn voortgangh te doen hebben , hy jegens hare Majeftcyts geliefte niet en foude derven doen of vervolgen. * T7Nde heeft mits dien den Heere Prince de Voorfz Staten, noopende de principale faecke en Petitie , dagh beteeckent te wefen tot Breda den achttienden dcfer maent Maert, alfoo 't niet uyt de wege en was omme na de Koninginne te rcyfen, omme aldaar met verder laft te komen. Den 8. Maert, 1544. T-TEbben de voorfz Willem Franfz met fijn Advocaet en Procureur, en Mrs. Franck Boot, Bortholomei en ick, volgende 't voorgaende Appoinftement vanden Hove, geweeft voor Suys, als Commiffaris, om deliberatie te houden wat antwoorde op de voorfz Miffivc van hare Majefteyt de Koninginne gefchreven foude mogen werden , alwaer tot dien eynde Proces Verbael gehouden is, waer van ick hebbe Copie. 11. Deel. C Ver- 1544» Den 6. Maert. * BI. 14. De Staten te komen tot Breda. Den R. Maert. Deliberatie te houden, om antwoort te fchrijven aende Koninginne , over de faecke van Willem Franfz van Delf.  1544Den 19. Maert. De Edeler en Gedeputeerdenvan de Steden con- ( 34) Vergaderinge van de Gedeputeerden vande Staten van Holland, gehouden tot Breda, in praefentie van den Heere Prince, Den 19. Maert, 1544. PRESENTEN. Jacob van Duvenvoirde, ende ende Mr. Jacob de Milde, Otto van Egmondt, Penfionaris Van wegen d'edelen. Van Leyden. Ar ent Cornelifz, Mr. Claes Dirckfz, Burende germeefter, Mr. Nicolaes Bartholom. Claes Baefgen, BurgerPenfionaris meefter, Van Dordrecht. ende Engelbrecht Willemfz Mr. Hendrick, PenfioRam, naris ende Van Amsterdam. Mr. Jan, Secretaris Jan Willemfz Muys, Van Haerlem. Burgermeefter, Jan Sajbout, Burger- ende meefter, Mr. Cornelis van Hogt~ ende lande, Mr. Huyg vanden Eyn- Van Gouda. ds Beroerende de voorfchre- Van Delf. ve Petitie van hondert Jacob vander Does,Bur- en acht en tnegentigh germeefter, duyfent guldens. TEn felven dage hebben de Edelen en Gedeputeerden van de fes groote Steden, geconfenteert op de voorfz Petitie, Sijne Keyferlijcke Majefteyt te geven, in fulcker voegen  (35) gen en fchijn als fy gedaen hadden den vijl den Maert te voren , uytgefondert dat die va: Dordrecht te vreeden waren ter maent noo twee duyfent guldens meer te geven, in ge valle 't concept zijn voortgangh mochte heb ben, proponerende feeckere middelen, waer omme den Import in Hollandt op 't Land niet wel-, en fonder merckelijcke exceffivi koften te Collefteren en was, 'blijekende b^ 't confent van de Staten, by my daer van bj gefchrifte geftcldt, en Copie onder my ij rullende. JJJEt welck ick ten felven dage mijn Heere den Prince in 't lange geremonftreert hebbe; maar vermidts den Heere Prince van Orangien * geen laft en hadde 't felve confent in fuicker voegen te accepteren, heeft de Staten van Hollandt van daer gerenvoyeert tot Bruficl, aan hare Majefteyt de Koninginne. J^Efelve Staten gekomen wefende tot Bruffel, hebben op den vijtienden Maert my belaft antwoorde te fchrijven op feeckere Miffive, by den Hove van Hollandt my gefonden, beroerende de faecke van Mr. Jooft Arentfz, en den Procureur Generael van Brabant , fpruytende ter caufe van 't Gulden Privilegie , het welck ick gedaen hebbe , blijekende by de Copie van defelve Miffive daer van wefende. C 2 Heb. ^ '544. Den 19. I Maert. } fenteren op de voorfz Petitie, in J derfelver - voegen als' . op den vijf» f. den Maert ' te vooren. 't Welck den Advocaet aen den Prince gecommuniceertheeft. * 131.15. Beroerende de faecke van Mr. Jooft Arentfz, en den Procureur Generael vaa Brabant,  1544Den 19. Maert. Copie vande Sententie vande Gulde Bulle,tuflchendie van Vlaenderen en Brabant. Ver- ( 36 ) T-TEbbcn mede de voorfz van den Raedö ^ Copie gefondcn van de Gulden Privilegie , mitfgaders van een Sententie diffinitive, t'anderen tijden gewefen tuffchen die van Vlaenderen, en die van Brabant, daer mede blijckt het gulden Priviligie gcnoegh gedoodt te wefen, omme daer naer Proces Verbael, voor Suys gehouden, geamplieert te werden, en denfelven Rade de Miffive, houdende aende Koninginne, wederom gefondcn, van welcke Privilegie en fententie ick oock Copie hebbe.  (3?) Vcrgaderinge van de Gedeputeerden vande Staten van Holland, gehouden tot Bruffel, in prsefentie van de Koninginne, Den 26. Maert, 1544. PRESENTEN. Jacob van Duvenvoirde, germeefter , Van Poelgeeft, ■ ende ' ende Mr. Jacob de Milde, Ottovan Egmondt, Penfionaris Van wegen d'edelen. Van Leyden. Arenl Cornelifz, Mr. Claes Dirckfz, Burende germeefter, Mr. NicolaesBartholom. Frans Gerritfz Gooi, Penfionaris ende Van Dordrecht. Mr. Hendrick, PcnfioEngelbrecbt Willemfz, naris Ram, Van Amsterdam. ende Jan Willemfz Muys, Mr. Jan, Secretaris Burgcrmcefter, Van Haerlem. ende Jan Safbout , Burger- Mr. Cornelis van Hoge- meefter, lande, ende Van Gouda. Mr. Huygh vanden Eyn- Beroerende de voorfchre- de, ve Petitie van hondert Van Delf. en acht en tnegentigh Jacob vander Does, Bur- duyfent guldens. TP\En Heere Grave van BofTu geeft aen de _■ J Staten een Miffive van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, aen hunluyden gcaddrefleert, daer by Sijne Majefteyt "in effefte vcnocht C 3 dat 1544. Den 26. Maert. Den Grave van BofTu geeft aen de Staten een Miffive  1544Den 26. Maert. van den Keyfer, raeclcende verfcheyde confideratien over de voorfz Petitie. *BI. 16. Allegatie uyt den naem vande Edelen. Remonftrantie van de Koninginne aende Edelen gedaen,op , een Gefchrifte aen hare Majefteyt overgegeven. Den Prafident beantwoort het eerfte poinct, ( 38 ) dat fy fouden verftaen tot confent vande voorfz Petitie , breeder blijckende by den Inhoude van defelve Miffive, onder my rullende ; dede voorts den voorfz Heere van BofTu feeckere Harangue voor de Staten , ten felven fine tenderende. * T^En felven dage heb ick uyt den naem vande Edelen, die alleen geheeten waren by hare Majefteyt de Koninginne te blijven , geallegeert 't geene tot Breda oock by my geproponeert was uyt haren naem, ende is conform 't geene op den vijfden Maert by hun gerefolveert was, en is by gefchrifte geftélt. "pNde naerdien ick 't felve aen hare Majefleyt de Koninginne in gefchrifte gelevert hadde, en by hare Majefteyt gevifiteert was, zijn d'Edelen met mijn weder ingeroepen, alwaer by den Prfefident ons geproponeert is, dat wy luttel indachtig waren de weldaden by de Keyferlijcke en Koninglijcke Majefteyt ons gedaen, door de rcduclie van Gelderlandt en Zutphen, en dat fonder defelve, wy gefchapen waren defe voorleden Winter gantfchelijck bedorven gewecft te hebben , en daerom principalijck behoorden te acquiefceren de geliefte van Sijne Keyferlijcke Majefteyt. CEggende voorts , dat noopende de eerfte conditie, by de Edelen geproponeert, dat in gevalle van Oorloge tegens de Francoifen, ofte den Hertogh van CÏeef, de penningen voor  ( 39 ) voor al geëmployeert fouden werden tot defenfie van Hollandt, van geen noode en was 't felve te conditioneren , alfoo hare Majefteyt de Koninginne hadde doen tocreden Schepen van Oorloge , omme op Zee te houden twee duyfent Mannen, die hare Majefteyt ter Zee koften fouden twintigh duyfent guldens. Waer mede oock de Edelen dochte de voorfz conditie genoegh voldaen te zijn. TVTOpcndc de tweede conditie, omme afgedaen te hebben den hondertften Penningh, feyde den Praefident dat hem vervreemde by de Edelen verfocht te werden defelve afgedaen te werden , gemerckt de Koopmanschap henluydcn in 't groot noch kleyn en roerde. T/\7"Aer op my oock voor antwoorde gefeyt is, dat de voorfz conditie by de Edelen niet geproponeert en was , macr by de Gedeputeerden vande Steden , dewelcke aen hunluyden verfocht hadden , tot welvaren vanden Lande, 't felve mede te willen conditioneren , 't welck de voorfz Edelen tot hacrluyder contemplatie gedaen hadden, en dat 't felve poincl onder haer Articul begrepen ftont, quam door dien dat fy d'eerfte opinie hadden, waer naer evenwel alle de andere hun reguleerden, en dat ten eynde geen confufie van langinge in 't confcnt wefen en foude. (~)P de derde conditie, roerende den voortgangh van 't concept, inde plactfe vanden nieuwen Impoft, feyde den Praafident dat C 4 't fcl- 1544- Den 26". Maert. raeckende de Conditiën by de Edelen geproponeert. Conditie van den Honderften Penning, by de Koninginne gedebattetrt. Den Ad- vocaet brenght antwoordt aen den Prafident van wegen de Edelen. Conditie van 't voortgaen van 't nieu-  I .1544- Den 26. Maert. we concept door den Prafident gedebatteert. Antwoort van de Ecelen. ♦BI. 17. Item, van *t felve fubject. (40) 't felve niet en behoorde gealtereert te werden , nademael den Impoft by advife van de Staten toegegaen is, dewelcke 't Octroy daer op geëxpedieert en vervolgt hadden, en defelve by andere Landen effeétivelijk zijn voortgangh hadde; waeromme, in gevalle 't felve in Hollandt niet achtervolght en wierde, oorfaecke foude wefen van twift tulfchen die van Hollandt en de andere Landen. *\l/"Aer op weder voor antwoorde gefeydt is, dat overmits de diverfité tulfchen de d'andere Landen , en die van Hollandt, die tot allen hoccken met het Water gemeen leggen , waer door in 't Collecteren van den Excijns op 't platte Landt groot bedrogh mofte vallen , of foude om het felve' te beletten meer koften gedaen moeten werden dan denfclven Excijns foude mogen bedragen , de Collecte vanden Excijns aldaer niet practicabel * en was; macr foude evenwel een Excijns altoos blijven op de Wijnen en Bieren inde groote en kleyne Steden , midtfgaders den Hage, alwaer defelve commodicufelijck vergadert mochte werden, TMmcrs dat voortgangh hebbende, den voorfz Impoft als dan geen middel was omme te vinden de feftigh duyfendt guldens, die inde laetfte vier maenden, als December, Januarii, Februarii en Maert gevallen waren, dev welcke by 't voorfz Concept gevonden fouden werden. Óp  C 41 ) f~\P 't laetfte poincl;, beroerende de exhibi tic vande Quohieren, feyde den PraTi dent dat geen apparentie en'hadde, dat dc particuliere Ontfangers vanden Tienden Penningh allen haren ontfangh in 't generael der Ontfangcr van Hollandt fouden aenbrengen. alfoo dan denfelvcn ontfang alleen tot haren geloove foude ftaen , mits wekken by hunluyden daer inne groot bcdrogh gedaen foude mogen werden; feyde evenwel hare Majefteyt de Koninginne, wel te vreeden te zijn; dat denfelven ontfangh fecreet foude blijven; by eenige die men daer toe foude mogen ordonneren, welverftaende dat over de declaratie vanden felven ontfang een Ontfangcr Generael mede prefent foude wefen, die evenwel by Eede foude affirmeeren 't felve fecreet te houden, 't "^yElck hoorende de voorfz Edelen, lieten hun duncken daer inne niet veel fwarigheyt te zyn, als den Eedt by de Gecommitteerden cn den Ontfangcr debité gedaen werdt, van niemandt directelijck of indirectclijck te releveren. ^Ls aengaende de betalinge vande geconfenteerde fomme, tot twee termijnen, te weten St. Jans Mille en Alderheyligen, feyde den Prafident dat defelve fomme op maenden opgebracht mofte werden, alfoo dc Knechten alle maenden haer geit moften hebben, cn anders en fouden die niet geëmployeert mogen werden ten eflectc daer toe die begeert waren. C 5 Den 1544Den 26. Maert. , Het laetfte , poinct, raeckende de conditie vande Quohieren van den Tienden Penningh , gedebatteert. Antwoorde daer op van de Edelen. Vande termijnen , omme de geé'yfchte penningen op te brengen.  1544- Den 27. Maert. ( 42 ) Den 17. Maert, 1544. Remonftrantie by den Stadthouder en den Pra?fident gedaen. *Bl.i8. Antvvoor de daer or. T\E Staten weder vergadert zijnde by mijn ^ Heere Prince ende den Praefident, heeft den Praefident hunluyden weder vertoont in effette by de Middelen vande Propofitie, dat overmits de reductie van Gelderlandt en Zutphen, waer by die van Hollandt en Brabant byfonder geprofiteert, en van alle invafien gedefendeert waren , fyluyden behoorden te confenteren in de Petitie vande Koninginne, ofte ten minften inde fomme van dertig duyfent guldens ter maent, van fes maenden; allegeerende voorts dat hy niet en twijffelde, daer foude Pais, of ten minllen bellandt met den Hertogh van Holfteyn gemaeckt werden, alfoo eenige conditiën by hunluyden geproponeert, die fy gefien hadden, fcer redelijcken waren, en dat hy wel wille dat Sijne Keyferlijcke Majefteyt, ter contemplatie vanden Palz-Grave, niet en foude laten tot oorboor en welvaren van Hollandt, Pais en Contraót met den voorfz Hertogh van Holfteyn te maken, en foo veel hem aengonck, fonder dies laft te hebben van de Koninginne, feyde te vreeden te zijn dat by de Staten foude geconfenteert werden dertigh duyfent guldens ter maent, in gevalle van Pais of Beftant, en in gevalle niet, vijf en twintigh duyfent guldens ter maent, begeerende omme 't felve confent te dragen, onderlinge by ons communicatie gehouden te werden. * "V ^Olgcnde wekken de voorfz Staten onV derlinge communicatie gehouden hebben-  ( 43 ) bende, my belaft is den voorfz Heere Prin ce te feggen , dat aleer de Staten in verde communicatie fullen konnen treden, oft eenige refolutie nemen, eerft afgedaen foud moeten wefen den Hondcrtften Penningh O] alle Koopmanfchappen, cn oock voortgang] hebben 't concept by de Staten geraemt, ' welck ick oock gedaen hebbe. "ll/"Aer op mijn Heere den Prince by mon de van den Praefident dede antwoorden dat alfoo den Hondcrtften Penningh was to vorderniffc, en eensdeels tot onderhouding! vanden Oorlogh, den felvcn geduyrendc dei Oorlogh niet en behoorden te verfoecken af gedaen te hebben, alfoo den Hondcrtften Pen ningh in effe blyvende , fy te min genoot facckt fouden wefen tot onderhoudenifle var de Ruyteren en Knechten te contribueren, en byfonder , vermits het afdoen van der Hondcrtften Penningh niet veel en kofte profiteren, foo lange die in Brabant in wefen bleef, als fy deden , die oock geen mentic gemaeckt cn hadden omme die af te hebben. JTNde aengaende 't Concept by ons geraemt. belooft hare Majefteyt dc Koninginne daer inne geen fondcrlinge fwarighcyt te wefen. JT^Oor welcke de voorfz Staten, op de principale Petitie Communicatie gehouden hebbende, my belaft hebben te feggen, eerft de Edelen, dat fy als nu geen verder laft en hebben, maer fouden inden haren goet rapport doen , hoopende verder laft te krijgen. Die _ 1544. Den 27. Maert. I- van de Sta% ten. ) l t - Repliquc ( vanden . Stadthou- der, by ; monde vnn i den Prarfi- . dent. [ In 't Concept geen fvvarigheyt te vallen. Verklaringe by den Advocaet gedaen, uyt den naem van de Edelen,  1544- • Den 27. Maert. Verklarin- ge van die r van Dor. . dr-echt. * \ i Verklaringc van de ■ andere vijf ( Steden. i Van Lijfrenten tot tien gulden. By den Prtefidenr de Konin- C 44 ) P|te van Dordrecht, dat in gevalle d'andere Gedeputeerden eenigen verderen laft ladden, mede wel wat meerder laft fouden lebben, in gevalle middel gevonden wierde, vaer door opgebracht mochten werden de roorfz feftigh duyfent guldens , als1 nu verchecnen. r^Ie van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam en Gouda, feyden als nu geen verleren laft te hebben, maer fouden infgelijcks ;lcks in den haren goct rapport doen, feg^ende dat voor alle werek middel gevonden nofte wefen , omme de voorfz feftigh duyfent guldens te furncren; dan die van Ley3en proponeerden haer Concept om te vinJen hondert en vijftigh duyfent guldens, de helft op 't inkomen vande Margentalen over Vrye en onvrye,en d'andere helft opdeSchiltaien, mits daer inne genietende haer gratie extraordinaris, en dat foo veel ommegellagen fouden werden, dat de vijf en feventigh duyfent guldens fuyver blijven mochten ,. al 't welk by my geproponeert is geweeft, r~pEn felven dage hebbe ick door bevel als vooren, aen den Heere Prince verfocht, dat die geene dewelckc maer tien gulden Lijfrenten cn hadden, geen tienden daer van geven en fouden, 't welck mijn Heere den Prince en Prajfident ons geacquiefceert hebben. \7An alle 't welcke mijn Heere den Prasfident ons belooft heeft de Koninginne rapport te doen, cn hare Majeftcyts geliefte en  ( 45 ) cn concept by gefchrifte over te leveren, ten eynde tulfchen hare Majefteyt en de Staten onderlinge geen onverftant en foude wefen. "Y^Olgcns w-.el.cke bclofteniffc, foo heeft hare Majefteyt de Koninginne op den acht cn twintighften Maert, dc Staten haer gebefte by * gefchrifte gegeven, te weten, dc Edelen, en elck vande Steden; en is den felven belaft op 't felve Concept vruchtbare antwoorde te brengen den vijfden April toekomende, binnen wekken tijdt de Edelen befchreven fouden werden inden Hagc. Daghvaert vande Staten van Hollandt, gehouden in den Hagc Den 3. April, 1544. PRiES ENTEN. • De Heere van Brede- ende rode, Aelbrecht van Trejlonge, Van Affendelft, Van Goudriaen, Op de voorfz Petitie ofte Van Lockhorft, , Concept, en dat volArent van Dnvenvoirde, gende 't bevel van de Van Matenes, Koninginne, den HeeJacob van Duvenvoirde, re van Affendelft geJan van Noortwijck, daen, en dat alleen by Otto van Egmondt, de Edelen. TEn voorfz dage is by de Edelen, ter Daghvaert gekomen zijnde, op 't voorfz Concept ofte Memorie vande Koninginne, 't welck *544. Den 27. Maert. ginne rapport te doen. De hegeerte vande Koninginne de Staten voorgeflagen. * BI. 19. Den 3. ApriL ITommuni:atie vande Edelen, op  «54* Den 3. April. de Memorie vande Koninginne, en refolutie van defelve Materie. ( 46 ) welck ick hebbe lang© en brecde communicatie gehouden , en hebben eyndelijck bevonden en gerefolveert voor 't platte Landt niet draeghlijck te wefen de fomme by de Koninginne geëyfcht, te vinden volgende hare Majefteyts Memorie, en dat omme veele en diverfche redenen, ten felven dage verhaelt, dewelcke oock voor InftrucHe aen de Gedeputeerden, die boven reyfen fouden, by gefchrifte mede gegeven zijn. TVTAer hebben de voorfz Edelen eyndelijck 1VX gerefolveert, ingevalle fy gevolgh hadden, dat fy te vreden fouden wefen Sijne Keyferlijcke Majefteyt te accorderen, te betalen in fes toekomende maenden, navolgende de Petitie , de fomme van hondert en vijftigh, of hondert cn feftigh duyfent Carolus guldens; en indien de Steden verder gelaft waren, hondert en tachtigh duyfent Carolus guldens. VAn welck confent de eene helft opgebracht foude werde by de Schikalen, en dat in fuyver geldt, in fulcker voegen, dat clck foude dragen fijn portie, naer de Verpondmge, en dat by fulckc middelen, als de voorfz InftrucHe vermeldt. De eene helft vanden confente te dragen inde Schikalen. De Edelen confenteren in hondert en tachtigh duyfent guldens, mits gevolg van de Steden. 't Andere voor de twee deelen op de waerde van de Landen by den Tienden Penningh. |7Nde d'andcre helft foude voor de tweede mael gevonden werden op de waerde vande Landen , by den Tienden Penningh, over de Edelen, 'Geeftelijcke en Wereldlijckc, over die vanden Lande van Voorne, Putten , en den Graeffchappe van Egmont, als begrepen onder de Schikalen, en over alle die on-  ( 47 ) onder Hollandt forteren, niemant uytgefondert: Ende indien hare Majefteyt de Koninginne yemant wilde gratie ofte quijtfcheldinge doen, 't felve mochten de Edelen wel lijden, mits dat fulcken quijtfcheldinge niet en redundeerde tot haren lafte. J-jEt ander derdendeel inde felve helfte, dochte hunluyden datmen foude mogen vinden op de waerde vande Huyfen, foo wel binnen * de Steden als daer buyten ftaende, fulcks als die behoorden gefet te zijn, in 't contribueren vande laetfte Tienden, en naer advenant 't voorfz confent foude bedragen, al 't felve breeder blijckende by de voorfz Inftrucfie, de Gedeputeerden vande Edelen mede gegeven, onder my wefende. Ver- 1544. Den 3. April. En het andere derdendeel op de waerde van de Huyfen. * BI. 23.  ^ 1544Den 7. April. ( 48 ) Vergaderinge van de Gedeputeerden vande Sts ten van Holland, gehouden tot Brunei, in prasfentie van de Koninginne, Den 7. April, 1544. PRESENTEN, De Heeren van Gou- driaen, Van Poelgeeji, ende Jacob van Duvenvoirde, Van wegen d'edelen. Heyman Adriaenfz , Thefaurier, ende Mr. Nicolaes Bartholom. Penfionaris Van Dordrecht. Jooft Janfz, Mr. Willem Ruyghaver, ende Mr. Jan, Secretaris Van Haerlem. Jan Safoont, Burgermeefter, ende Mr. Jacob vanden Eynde , Van Delf. Jacob vander Does, Bur- germeefter, ende Mr. Jacob de Milde , Penfionaris Van Leyden. Mr. Claes Dirckfz, Bur- germeefter, Gerard Claes Mattheufz, ende Vander Meulen , Penfionaris Van Amsterdam. CornelisDirckBouwenfz, ende Mr. Comelis van Hogelande, Van Gouda. Op de Petitie van hondert en tachtig duyfent guldei2S, by hare Majefteyt volgende de voorfz inductie, gedaen en gealtereert. Den Advocaer. remonflxeertde Konin- TXEn voorfz dito hebbe ick uyt den naem ]J van de Edelen hare Majefteyt de Ko- nin-  (49) ninginne gercmonftreert ende in 't lange verhaelt 't inhouden vande Inftru&ie, den derden April ons by de Edelen mede gegeven. "\fAn gelijcken hebben oock de Gedeputeerden van de Steden elck apart de Koninginne haer laft vertoont gehadt, waer van ick geen verklaringe gehadt en hebbe. Jf/Nde naer gefamcntlijck by hare Majefteyt inne geroepen zijnde, heeft van elcks by gefchrifte begeert te hebben 't geene wes by hunluyden mondelinge gedaen was allegeren, overmits dc diverfité vande opinien, omme bequamelijckcn te mogen overleggen, dewelckc meeft conform waren, en te famen accordeerden. Alle 't welcke hare Majefteyt by ons in gefchrifte gelevert is. Den 8. April, 1544. 2Yn de Staten belaft te compareren by den Prince, defelve aldaer praefent wefende, Eijn de Edelen met my alleen ingeroepen, en heeft den Heere Prince , by monde vanden Prafident de Edelen doen vertoonen, * dat alle de Steden contrarie waren haer opinie, foo verre als 't racckt dat fy haer gratie fouden moeten vinden binnen haer Muyren , over de Koopluyden en Burgers, wantYy fuftmeerden, genietende oock haer gratie, foo veel te contribueren inde Schiltalen als de Edelen. II. Deel. D Waer r, I544- Den 7. April. ginne de Initruttie van de Edelen. Gelijck oock doert de Gedeputeerdenvande Steden. . De Koninginne begeert in gefchrifte hec mondeling rapport vande Gedeputeerden. Den 8. April. Comparitie vande Staten by den Prince van Oranten , als Stadthou.ler. *BI.ai,  1544- Den 8. April. Antwoordt van de Edelen. Verfoeck van de Edelen, aen den Stadthouder gedaen. Befoigne van de fes groote Steden met den StadtJiouder. Reraonflrantie by den Prafident, doot ordre vanden Stadthouder,aen de Edelen gedaen. ( 50 VXTAer tegens van wegen de Edelen ter contrarie gefultineert is, als dat der Steden portie nergens na foo veel en bedroegh, en dat by de Middelen van hare voorfz inftruftie. "17 N hebben voorts aen den Prince verfocht, dat in 't opbrengen van het voorfz. confent by hunluyden foude willen voorltaen, ten eynde fijne Genade, die grootelij cks in Hollandt gegoedt was, met hunluyden niet verongelijckt en eygen gemaeckt wierde, en dan der Steden gratie ten minllen ommegeflagen mochten werden over 't breede, 't welck hy dicswegen genoegh beloofden te doen. T^Erflont hier na zijn de Gedeputeerden van de fes groote Steden by den Heere Prince geroepen; maer wat by haerluyden gebeföigneert is weet ick niet, als niet prsefent geweeft zijnde over haer communicatie, en daer van my geen kennifie gedaen zijnde. "V\7'Aer na de Edelen met my weder binnen *V geroepen zijnde, heeft den PrEefident, uyt den naem van mijn Heere den-Prince, aen haer verklaert, dat by de Steden gefuftineert en gefeydt was, dat fy te voren geconfenteert hadden over de Schiltalen hondert en twintig duyfent guld. mits welken fy meer geconfenteert hadden dan nu by hun geoftereert wierde, dat oock hunluyden ondraeghlijck was hare gratie weder te vinden binnen hare Muyren, over de Koopluyden en Burgers, doende Neeringe, en dat defelve gratie ge-  C 51 ) genietende over 't platte Landt, *t felve niet meer en gaf dan de Steden. T)E Edelen ter contrarie fuftinerende by de middelen van haer voorfz Inflruótie, heeft eyndelijck den Pradident gefeyt, dat hy geen' middel en fagh om door die faeck te komen, maer foude gaen by de Koninginne, omme te weten haer geliefte. TT) At hare Majefteyt de Koninginne gchoort hebbende 't rapport van den Praclident, heeft op den negenden April 't confent van 't meerendeel vande Staten gcaccepteert, die geaccordeert hadden de fomme van hondert en vijftigh duyfent guldens, te betalen binnen fes maenden, by gelijckc portie, byfonderlijck, dat ten eynde vande Maent van Meynaeftkomende, fyluyden betalen fullen de twee eerfte maenden, te lichten de eene helft by de Schikalen , daer inne de groote en kleyne Steden fulcke gratie genieten fullen, als'fy hebben en genieten inde ordinaris Beede, wèleke gratie wederomme gevonden en gefmaldeelt fal wefen op 't platte Landt, by de Schikalen; en d'andere helft op 't inkomen vande Margentalen, die twee declen tot lafte vande proprietariflen, en 't ander derdendeel tot lafte vanden Bruycker, waer inne contribueren fullen Geeftelijckc en Wereldlij cke , Edele en Onedele, Vrye en Onvrye, niemandt uytgefondert, woonende binnen de Plaetfen onder de Schikalen begrepen, en dit onder expreffe eonditie, dat 't concept by de Staten geraemt, den twee en twintigften Februarii laetftleden, Da en „ 1544. Den 8. April. Antwoorde van de Edelen daer op. De Koninginne accepteerthet meerendeel vani 't confent vande Staten , tot honderdt vijftig duyfent guldens, te betalen in fes achter een volgendemaenden.  1544Den 8. April. *Bl.22. 't Conrenc niet te teykenen uyt den naem vande Edelen, &c. 't Confent alleen geteeckentvan vijf Steden. Afte vande Lijfrenten van tien gulden en daer onder. Octroy omme 't nieuwe Concept vande Staten te effaftueren. ( 52 ) en hare Maj. de Koninginne overgefonden , omme te vinden 't oude achterwefen van den Lande van Hollant, fijn volkomen effect forteren fal, en voorts onder andere conditiën, brecder in de Acte van confent en acceptatie geinfereert. * VITElck confent de Edelen en Gedeputeerden van Haerlem en Gouda verklaerden geen laft te hebben uyt haren naem by my te laten teeckenen. TVflts wclcken ick 't voorfz Confent alleen geteeckent hebbe uyt den naem en door laft vande Gedeputeerden van Dordrecht, Delf, Leyden en Amfterdam, als blijekt by de Acte van confent by my hare Majefteyt de Koninginne gelevert. C~)ock heeft hare Majefteyt de Koninginne ^ aen de Staten van Hollandt geaccordeert Acte, dat alle Lijfrenten, bedragende ter fomme van thien gulden 'sjaers en daer onder, vanden Tienden Penningh vry fullen wefen; en dat voorts de Quohieren vande particuliere Ontfangers fecreet fullen blijven, onder feeckere limitatie, inde felve Acte verklaert. '"PEn felven dage is my belaft by de Gedeputeerden van de fes groote Steden te folliciteren omme te hebben Octroy, omme 't voorfz confent te effectueren , en Octroy omme de helft van 't voorfz confent, dat gevonden foude werden op 't inkomen van de Margen-talen, by den Tienden Penningh ofte art-  C 53 ) anders, foo als by de Staten geadvifeert foude werden, te mogen collecteren ; mitsgaders noch de Executorie voor Franck vander Hoeve , Rentmeefter van 't inkomen van 't felve Concept; noch feven Commiffien en feven Executorien, voor de Rentmeefters particulier, alle 't welck ick gerecouvreert hebbe. OOck hebben de Gedeputeerden vande fes groote Steden my belaft een 'Requeft te maecken, om te krijgen een Mandement van .Appel, uyt den naem vande Staten, op feecker Appoinctemcnt vanden Hove, daer by de grieven vanden Procureur Generael, noopende feeckere faecke van eenen Reyer Willemfz van Leyden, Gevangen, gerepareert te l ebben gefeyt was, als ick oock gedaen hebbe, en defelve Requefte naderhandt gelevert f ebbe mijn Broeder, omme teimpetreren'tvoerfz Mandement. "ÏV/TAcr de Edelen verklaerden in geene meeninge te zijn de Jurisdictie van de Steden voor te ftaen, en oock niet en wouden van haren 't wegen de voorfz Appellatie vervolght hebben. Den 15. April, 1544. T-TEbbe ick aen mijn Heere den Praefident verfocht dat hy, noopende de faecke vanden Gulden Privilegie , wefende - Mr. Jooft Arentfz , op de Brieven vanden Raede van Hollandt, aende Koninginne gefchreven, foude willen doen expediëren , ten eynde ParI> 3 tyen. Den 8. April. Oftroy omme te hebben Mandement van Appel, raeckende de l'aeeke van Reyer Willcmfz. d'Edelen willen de Jurifdictie vande Steden niet voorftaen. Den !5. April. Verfoeck aen den Prsefident, raeckende de fake van de gulde Privilegie.  1544Den 15. April.. (54) tyen , en 't Landt van Hollandt, die inde facckcn, hangende voor den felven Hove, de handt geflooten was, voorts foude mogen procederen , 't welck hy my belooft heeft te doen. Den 31. April. Den Advocaet heeft ontfangen twee Miifiven van Iloegaerden, wefende tot Spiers, rakende de faecke vandenKeyfer,en den Hertogh van Holfteyn. *B1. 23. Den iï. April, 1544. ï-JEbbe ick , t'huys gekomen zijnde, ontfangen twee Miffiven van Mr. N. van Hoegaerden, wefende te Spiers, d'een addrefferende aen mijn, en d'ander aende Staten van Hollandt, dewelcke ick door bevel vanden Heere van •AfTendelft, en in fijn pracfentie opgebroockcn hebbe, welcke Miffive fonderlinge anders niet in en hadde, dan dat den negenden * April de Gecommitteerden vanden Hertogh van Holfteyn, met de Gecommitteerden van Sijne Keyferlijcke Majefteyt getreden waren in communicatie, en was als doen niet gedaen dan haer laft en bevel gevifiteert; en dat den tienden derfelver maent weder vergaderd zijnde, by de Commiflariflen van den Keyfer van hunluyden verfocht is reftitutie van 't geene by hun vande Onderfatcn van Sijne Keyferlijcke Majefteyt genomen is, ten tijde van volle Vreede, en voor de date vanden Oorlogh; waer op de Gecommitteerden vanden Hertogh van Holfteyn dagh begeert hadden om hun te beraden, die hun gegunt is tot den laetften Heyligen dagh naer Paeflchen , alle 't felve breeder blijekende hy de voorfz Miffive, wefende van date den elfden April. Den  ( 55 ) Den 26. April, 1544. T-JEb ick den Griffier van Hollandt gelevert een Commiffie en Executorie , vanden geenen die ick mede gebracht hebbe, voor Gerrit Thomafz, Rentmeefter particulier over 't Quartier van Kennemerlandt , alfoo den Griffier my feyde lalt te hebben vanden Heere van Alfendelft, den voorfchreven Gerrit de voorfz Commiffie en Executorie te fenden. Den 28. April, 1544. T-JEb ick Anthonis Carlier, Rentmeefter particulicr over 't Quarticr van Rijnlandt, gelevert zijn Commiffie en Executorie, alfoo hy my feyde laft te hebben van den Heere van Alfendelft, om defelve van my te komen halen. D 4 Dagh- 1544- Den 26. April. Commiffie roor Ger- ritThomafz Rentmees- :er van Kennemer- andt. Den 28. April. Commiffie voor Carier, Rentmeeftervm Rijnlandt.  Den 6. May. *B1. 94. By de Edelen en Gedeputeer- C 56 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 6. May, 1544. PRESENTEN. De Heeren van Af en- ende delft, Mr. Huyg vanden Eyn- Van Alckemade, de, Penfionaris Van Goudriffen, Van Delf. Van Poelgeeft, Gerrit Beuckelfz , Bur- Van Wijngaerden, germeefter, Arent van Duvenvoirde, ende Van Matenes, Mr. Jacob de Milde, Jacob van Duvenvoirde, Penfionaris Otto van Egmondt, Van Leyden. ende - Mr. Claes Doedelfz , Aelbrecht van Trejlonge, Burgermeefter, Van wegen d'Edelen. Van Amsterdam. Arent Cornelifz, Bur- Witte vander Hoeve, germeefter, Burgermeefter, Van Dordrecht. Van Gouda. Claes van Huyjfen ,Bur- Omme te adviferen hoe- germeefter, men de helft van ,t Mr. Pieter van Foreerft, voorfz confent van hon- Burgermeeft. derdt en vijftigh duy- Mr. Lambrecht , Pen- fent guldens, geaccor- fiónaris deert op 't inkomen van- Van Haerlem. de Mar gentalen , be- Jan Safbout, Burger- quamelijck foude mo- meefter, gen vinden. * TS eendrachtelijck by de Edelen, en de GeJL deputeerden van de fes groote Steden 5 ö5-  C 57) geaccordeert en geflooten, dat de particuliere Ontfangers vande twee Tiendon, een ftaet maken foude van 't inkomen vande Tienden over de Margentalcn, omme daer uyt te mogen caufceren den hoemenighften penningh men fal moeten ommcflaen, omme de helft van 't voorfz confent te vinden, en dat binnen den tijdt van fes of acht dagen. 'c \VElck bY dcn Heere van Alfendelft, door begeerte vande Staten, cenige vande particuliere Ontfangers prefent wefende belaft is fulcks te doen, die oock in mijn praefentic belooft hebben fulcks te doen. JS mede ecndrachtelijck by de voorfz Staten geaccordeert, dat dc Heeren vanden Raede fouden fchrijven aen hare' Majefteyt de Koninginne, dat hare Majefteyt foude willen gelieven te nomineren een Commilfaris of twee, die de Quohieren vande particuliere Ontfangers, onder een Eedt van fecreet te houden , fouden vifiteren met den geenen die de Staten daer by fouden voegen, den felven wetende. ][)At van gelijckcn die van Voornc cn Putten , gemerekt 1'ylicden eensdeels inde voorgaende confenteh , daeromme 't voorfz -Concept by de Staten geaccordeert is, mede gehouden zijn te contribueren, by den voówz -Hove befchreven fouden werden , omme de twee eerfte jaren, by den Bruycker aldaer de voorfz twee ftuyvcrs en een 'oortjen op de Margen op te brengen, waer mede' haer portie genoegh betaelt foude wefen, D 5 Ende Den 6. May. den vande Steden be1 flooten een) (laat te ; maecken van 't inkoi men van de tienden op de Margentalcn. By de Ontfangers belooft te doen. Die vanden Rade te fchrijven aen de Koninginne,de Quohieren fecreet te houden. Voprn eri Putten mede te contribueren . in de Peti:ie by de , Stjj'téfj ge-' K-eordeerc  .1544Den 6. May. Defelve contributie aenden Raedt te verfoec ■ ken. Gratuiteyt van den Audiencier aen de Staten verfocht,afgefiagen. Den 9. May. Commisfie voor Drenckwaert. Cornrnilfie voor Jan Courten, en Dirck Teylingeu. C 58 ) T7Nde is my met de Gedeputeerden van Dordrecht en Haerlem belaft 't felve aenden Raedt te verfoecken, 't welck wy oock ge* daen hebben, die ons belooft hebben de twee Miffiven te fchrijven, en is die Daghvaert uytgeftelt ter tijdt by de Koninginne aenden Raedt antwoorde gefchreven foude zijn. HTEn felven dage heeft den Heere van Affendelft, door fchrijven van den Audiencier , de voorfz Staten vertoondt hoe langen tijdt geleden hy inden Staten dienft geweeft is, en gebefoigneert hadde, en nooyt yet van hun ontfangen hadde, en daerom verfochte van hem eenige gratuiteyt hem toegevoeght te werden; maer vermidts eenige vande Edelen feyden dat d'Audiencier als nu daer van te onpas fprack, overmits fylieden als nu foo veel te geven hadden, foo is, noopende die faecke, geen verder deliberatie gehouden. Den 9. May, 1544. Elevert Jan Willemfz Drenckwaert, Schout van Dordrecht, Rentmeefter particulier van 't Quartier van Zuyt-Hollandt, oock een Commiffie en Executorie. HTEn felven dage gelevert Jan Court, Rent» meefter particulier van het quartier van Amftellandt, en Dirck van Teylingen, Rentmeefter particulier van Weft-Vricflandt, elck een Commiffie en Executorie , en dat door onthiet vanden Heere van Alfendelft. Óock  (59) (~)Ock heb ick aen Franck vander Hoeve op den tienden May gelevert fijn Executorie Generael. * A Lfoo den Griffier vanden Hove van Hollandt inde leege plaetfen van dc Commiffie, by hem gelevert aen Gerard Thomafz, alleen gefteldt hadde 't Quartier van Kenncmerlandt, fondcr Wcft - Vrieflandt, en dat mitfdien noch een Commiffie ontbrack voor 't Quartier van Welt-Vrieflandt, foo hebbe ick door onthiet van den Heere van Alfendelft Jan mijn Boode den twaelfdcn Maert ge•fonden naer Brabant, aenden Audiencicr, omme te hebben noch ccn Commiffie cn Executorie. Den 13. May, 1544. {"Mïlevert aen Sasbout Cornelifz, Rentmeester particulier van 't Quartier van Delflandt, een Commiffie en Executorie, door onthiet van den Heere van Alfendelft, foo hy feyde. Den 14. May, 1544. J—TEcft den Raedt Brieven ontvangen van hare Majefteyt de Koninginne, inhoudende dat by hare Majefteyt geordonneert zijn voor Commiffariflen , omme de Quohieren vande Particuliere Rentmcefters van de twee Tienden te viiiteren, Suys en de Sanclo, foo mijn den Griffier dan ten felven dage gefeyt ■heeft. Den *544- Den .9. May. Executorie voor Franck vsa der Hoeve.' * BIJ 25. Commiffie' voor Gerrit Tïiomaiz. Den 13, May. Commiffie voor Sasbout Cornelifz. Den 14. May. Commifl*riOén tot vifitatie van de Quohieren der particuliere Ontfangers.  1544Den 18. May. Noch een Commiffie. Dagh- ( 60 ) Dm 18. May, 1544- "t-TEeft Jan mijnen Boode vanden Audiencier my noch gebracht een Commiffie en Executorie, daer ick hem om gefonden hadde.  c a). Daghvaert vande Staten van Hollandt, gehouden in den Hage Den 20. May, 1544. P R M 5 E N T E N. De Heeren van Af en- Mr. Huyg vanden Eyn- delft, de, Penfionaris Van Goudriaen, Van Delf. Vm Poelgeeft, Gerrit Beuckelfz, Bur- Van Wijngaerden, germeefter, Ar ent van Duvenvoirde, ende Jacob van Duvenvoirde, Mr, Jacob de Milde , Otto van Egmondt, Penfionaris Arent van Hardinghs- Van Leyden. velt, Mr. Claes Doedefz, Burende germeefter, Aelbrecht van Treflonge, ende Van wegen d'edelen. Mr. Hendrick, PenfioJan van Drenckwaert, naris Schout, Van Amsterdam. Arent Cornelifz, Bur- Witte vander Hoeve > germeefter, Burgermeefter, ende Van Gouda. Huygh Wdel, Omme te vinden de helft Van Dordrecht. van hondert en vijf tigh Claes van Huyjfen, Bur- duyfent guldens, Sij- germeefter, ne Keyferlijcke Maje- Mr. Lambrecht, Pen- fteyt, en hare Maje- fionaris fteyt de Koninginnege- Van Haerlem. confenteert, den ne- Pieter Frankefz , Bur- genden April laetjile- germeefter, den, op "t inkomen van- ende de Margentalen. Ten 1544. Den 20. May.  1544Dlmi 20. „ |4ay. * BI. 26. Commiflaliffen te vifi teren de Quohieren van de particuliereOntfangers van de Tienden. Vande Contribunen in *t nieuwe Concept, en wie daer in moeten contribueien. Concept van de toeluflingevandeBuyi'en, en de defenfie van defelve , op de venooning van die van Schiedam ende Conforten. ( 62 ) * rTlEn voorfz dage, na dat by den Heere J_ van Alfendelft geproponeert was, omme te nomineren van wegen de Staten, de Quohieren vande particuliere Ontfangers vande Tienden fouden vifiteren met Suys en de Sanclo, Gecommitteerden van Keyfers wegen, foo is by 't meerendcel van de Staten daer toe gecommittcert den Heere van Alkemadc, Arent Cornclifz, en Mr. Huygh van den Eynde. HTEn felvcn dage is mede by 't meeftendecl vande Staten, omme te fien wat die geene die onder de Schiltalen niet begrepen en zijn , mede in 't Concept by de Staten den twee' cn twintighften Februarii laetftleden geraemt, fouden moeten contribueren, en wie de voorfz Concepten van hunluyden omwilligh zijn op te brengen, en hoe veel de Margentalen aldaer gelegen bedragen, omme daer na afkortinge vanden anderen te maken, geordonneert Air. Lambrecht Jacobfz, Jacob dc Milde, en ick. TVJA dat die van Schiedam met hare Conforten de Staten van Hollandt vertoont hadden feecker Concept, noopende de toevaerdinge van de Buyren en Haringhvaert, 'en 't felve by my de voorfz Staten openbaerlijck voorgélefeil was, en verfocht hadden 't felve by dé Staten geapprobeert of gealtereert, en voorts by de Raedcn geauthorifeert te werden ; dat van gelijcken by hunluyden aende Staten verfocht was provifie by hun te willen helpen maken, omme de Schepen van Oor-  Oorloge, tot defenfie vande Buyfen, op Zee te hebben, is noopende het eerfte poinct, genoegh by de Staten verklaert, dat in gevalle die van Schiedam eenighfints het voorfz Concept goet vonden, 't felve te werck fouden mogen ftellen, en daer op verfoecken authorifatie van mijn Heere vanden llaede. JTNde noopende 't tweede poinót, is verklaert dat fy fulcke befcherminge van hare Buyfen ter Zee fouden mogen beforgen, daer mede fy fouden meenen bewaert te zijn, en fulcks als fy in 't voorleden jaer gedaen hadden, en waer de Staten, omme 't felve te vorderen , hun eenige hulpe en affiftentie , buyren 's Landts koften fouden mogen doen, waren te vreeden 't felve te doen , alfoo 't Landt als nu geen verdere koften dragen en mochte. £)E Edelen, die van Dordrecht, en genoegh de andere Steden, uytgefondert die van Amfterdam , hebben expreffelijck verklaert, dat alfoo Mr. Floris van Jioegaerden, leggende jegenwoordigh tot Spiers, aen de Staten fijn befoigne niet overfchrcef, by den Lande : van fijne Vacatiën niet en behoorde betaelt te werden; waer op tot fijn excufatie by my verhaelt is, dat hy twee Miffiven gefchreven hadde, daer van ick bereydt was de laetfte, die by my hebbende, de Staten voor te lefen , die defelve niet en begeerden te hooren; en wert voorts by de Burgermeefteren van Amfterdam gefeyt, dat de voorfz Mr. Floris foo lange niet tot Amfterdam gefchreven en had, de, „ 1544. Den 20. May.. Verklarin. ge vande Staten, om foo veel tot defenfie van de Buyfen te doen, als fv genootfaeckt zijn. Vande be» :alingen /ande va:atien van rloegaerten, weende tot Spiers.  1544Ben 20. May. , Staet omme te komen tot eenen nieuwen Ommeflaghvan 't gemeeneLandt van Hollandt. * BI. 27. Commiflariiïen om de Reeckeninge van Frans vander Hoeve te vilitercn. Getal van de Margentalen niet leggende onder de Schikalen. (64) dc , by foute, foo fy hun lieten duncken, van Booden. (~)Ock is by my de Staten vertoont een ftaet van Heyman vande Ketel, Rentmeefter, omme te maecken een nieuwen Ommeflagh over het Gemeene Landt, voor de Weddens en Rcyfcn vanden Advocaet, voor de Reyfen van de Edelen, en andere nootfaeckclijcke vacatiën; maer vermits eenige vande Gedeputeerden vande Steden leyden geen laft te hebben tot den Ommeflagh te verftaen, voor dat de Rceckeningen geflooten, en genen wa-, ren , foo is Heyman vande Ketel ontboden, dewelke fijn Reeckeninge geflooten zijnde, defelve oock geflooten aen de Staten * ovcrgelevert heeft, omme by hunlieden gevifitcert te werden; ende is voorts hun gefeyt voortaen geen reeckeninge meer te doen, dan in pnefentie vande Gedeputeerden vande Staten, 't welck hy tc vreeden was te achtervolgen. HTEn felven dage zijn by dc Staten geordonneert Mr. Lambrecht, de Milde en ick , omme de voorfz Reeckeninge met den Rentmeefter Franck vander Hoeve te vifiteren. 7"Yn niede defelve geordonneert en gecommitteert te vernemen by eftimatie hoe veel Margentalen in Hollandt gelegen zijn , inde Plaetfen niet forterende onder de Schiltalen; ende hoe veel haer portie foude beloopen inde fomme van twee hondert duyfent min feftigh guldens, wefende 't oude achterwefen van Hollandt. Zyn  (65 ) "2Yn mede defelve geordonneert omme ti hooren en te ondertallen de vacatiën ei achterwefen vande Booden, en andere extra ordinaris onkoften, in defe faecke gevallen met alle 't geene daer aen dependeert, ter eynde defelve daer van gecontenteert fouder mogen werden. 'pEn felven dage is op de Remonllrantie bj die vanden Hage de Staten gedaen, of de Ingezetenen van Scheveningen, Eyckenduynen, en 't Oolt-eyndc van Loofduynen, forterende onder den Hage, niet fouden mogen volftaen,mits betalende denExcijns,fonder van haer Landt te geven twee ftuyvers een oort op de Margen, volgende 't concept by de Staten geaccordeert, ende by de Koninginne geaccepteert, gefeyt dat in haer verfoeck by monde gedaen, by Requefte fouden overgeven, ende foude hunluyden als dan daer op Appoinólement gegeven werden, het welck als 't fchcen die vanden Hage voorfz niet en wouden doen, en zijn overfulcks wegh gegaen. QP de Requellen van 't Convent van Loofduynen , van de Regeerders van Diemen, Oudcrkcrck en Amfterveen, vande Waerfchappen van Bennegerkogge , die allegader genocgh verfochten ontlall te wefen vande twee ftuyvers twee oort op de margen, door bevel vande Staten, by my geftelt nihil. J^Ls oock is op de Requefte van die van Noorden , dewelcke verfochten recompenfe te hebben vande Staten van duyfendt //. Deel. E gul. 1544. Den 20. , May. ' Vacatiën van de ■ Booden, ! en andere , extraordi- naris 011' koften. Van die van Scheveningen , Eyckenduynen,&c. te volftaen, mits genietende d'Impolt fonder Contribtttieii in de Margentalen. Diverfche Requeften aen de Staten gelevert. Requefte van die van Noorden.  . 1544Den 20. May. Acceptatie van Riel, Bode van 't Gemeene Landt. Den at. May. Vifitatie van twee Reeckeningen van Heyman vande Ketel. *B1. 28. Commiffie voor Witte vander Hoeve. • ( 66 ) Tuldens, die fy te kennen geven gedebour[eert te hebben tot bewaringe van hare Steden, en van drie hondert Knechten, inden lactften Oorlogh. NOch is op de Requefte van Jan van Riel, mijn Boode , door bevel vande Staten, voor Appoinftement by my geftelt: De Staten hebben geaccepteert, en accepteren by defen, voor Boode van 't Gemeene Lande,by provifie, en tot haer wederfeggen toe, inde plactfe van Dirck Woutcrfz; welverftaende dat den felvcn Dirck, zijn leven langh geduyrende, hebben en behouden fal dc Weddens tot denfelven dienft ftaende. Den 21. May, 1544. HEbben Mr. Lambcrt en ick gevifiteert de voorfz twee Quohieren ofte Reeckeningen van Heyman vande Ketel; en is bevonden dat den ontfang vande eerfte Reeckeninge minder is dan den Ommeflag, meer dan * hondert en vijftigh guldens ; ende vande tweede Reeckeninge , meer 'dan twee hondert en twee en twintigh guldens, en dat omme by ons gerefolveert is te,vernemen aen Heyman van de Ketel , waer dat lecht, en voorts hem te feggen, dat hy voortaen niet en reeckene, dan in prefentie vande Gedeputeerden vande Staten. '"PEn felven dage gelevert Witte vandcr Hoeve , Rentmeefter van het Quartier van Gouda, een Commiffie en Executorie. Naer  ( 6? ) TMAer dc noene hebben dc voorfz Mr. Lam brccht, de Milde, en ick, gehoort eenige particuliere Ontfangers, als van 'tQuartiei van Kennemerlandt, van Amflellandt, van Gouda en van Gornichem, omme te weten hoe veel Margcntalen elck in den fijnen hadde leggen, niet forterende onder de Schikalen, en voorts den felven laft gegeven omme by eftimatie te feggen noemen de Steden, niet leggende onder dc Schiltalen, met eenige andere Steden foude mogen compareren, en hebben fulcks hunluyden , en oock allen de andere Rentmecfters particulier, tot dien eynde een Memorie mede gegeven, om jegens den vier en twintighften der felvcr maent daer op pertinente antwoorde inne te brengen. ƒ—TEbbcn oock ten voorfz dage vande felfde onfc befoignes den Heere van Alfendelft rapport gedaen. Den 23. May, 1544. J-jEbbe ick door onthiet vande Edelen, my gegeven den twintighften May, den Heere van Alfendelft gefeyt, dat fy begecren dat ick foude reyfen by de Koninginne , omme te vervolgen Commilfariffen, die dc nieuwe Verpondinge maken fouden , waer op den Heere van Alfendelft my feyde dat noch geen hacft cn hadde, en foude my adverteren wanneer het tijdt en pas geven foude. E 2 Den 1544- Den 21. , May. Hooringe van de reeckeningen van eenige particuliereOntfangers.NOTA: Of wy van defe onje Vacatiën niet en behóoren geconfenteert te zijn. Rapport aen Alfendelft gedaen. Den 23. May. Commiffariflen tot rnaeckinge van een nieuwe Verpondinge.  1544Den 24. May. Vijf en veertigh duyfent vijf hondert Margen in Holland, buyten de Schiltalen. Den 28. May. Procuratie op Bubbe. Den 27. Junii. Accord met die van Dordrecht, cum fuis, met die van den Briele, raeckende het uytfchietenvan de penningen tot * BI. 29. ( 68 ) Den 24. May, 1544. T-TEbben de Milde, Franck en ick, bevon» den dat de Margentalen in Hollandt gelegen , inde plaetfe niet fubjecr. de Schiltalen, bedragen vijf en veertig duyfent vijfhondert Margen en meer, en voorts den voorfz Franck belaft te ondertaften aende particuliere Ontfangers , hoe veel Margentalen fy aldaer noch meer bevonden; en oock wat den Excijns inde Steden niet fubject de Schiltalen, by raminge en comparatie vande andere Steden fouden mogen bedragen, en 't felve by memorie te ftellen, omme dat gedaen zijnde, eyndelijck by ons Refolutie inde faecke genomen te werden. Den 28. May, 1544. JJEbbe ick met den Boode Hackvaert Bobbe gefondenProcuratie, alsAdvocaet vande Staten van Hollandt. Den 27. Junii, 1544. T'Yn de Gedeputeerden van Dordrecht, Delft, Gouda, Rotterdam, Schiedam en den Briele, by tulfchen-fpreecken. van den Raede geaccordeert, dat die vanden Bricle, op 't rapport dat de voorfz vanden * Briele hare Meesters fullen doen verfchieten de penningen en korten , noodtfaeckelijck tot de oprechtinge vande houte Kaep, ltaende voor een Baek in Zee, mits dat de Gedeputeerden van Dordrecht, Delf, Gouda, Rotterdam en Schiedam beloofden  (69) j den hare neerftigheyt te doen, omme die van den Briele te helpen tot rembourfement van- < de voorfz penningen, 't zy uyt des Keyfers j of des Gemeene Lands penningen van Hol- , landt, ofte dat by gebreecke van dien 't felve rembourfement gedaen fal werden by den gecnen, en fulcks als by den Hove fommierlijck, en fonder figure van Proces bevonden fal werden te befiooren, blijckende by de Acte daer van, daer van de voorfz vanden Briele een Copie autenticq gelevert hebben. /")Ock hebben die van Gouda en den Briele aen mijn begeert, dat ick den Heere van Alfendelft foude willen feggen , dat hy ter eerfber Dagvaert op de voorfz fake mede foude befchryven die van Rotterdam, Schiedam en den Briele, maer die vanden Briele begeerden dat ick 't felve niet foude doen , voor dat ick van hun verder onthiet hadde. Den 10. julii, 1544. T-TEb ick op feecker appoinótement van Advis, by den Hove van Hollandt geftelt op feeckere Ordonnantie, den felven Hove overgelevert by Joris Kraembout, Deurwaerder, verfoeckende betalinge van feeckere Vacatiën , by hem gedaen in 't publicq, van feecker Placaet, by den felven Hove geëxpedieert, noopende feecker Concept en Poinften, by de Gedeputeerden van Dordrecht, Delf, Rotterdam , Schiedam en den Briele, den vierden Junii vijftien hondert vier en veertigh by gefchrifte geftelt en overgelevert, voor mijn E 3 ad- 1544. Den 27. unii. iprechtin;e van de ioute 3aep. Befchrij- ringe van iie van Rotterdam, Schiedam , &c. Den 10. Julii.. Advies vanden Advocaet, op feeckere Requefte van Kraembout , verfoeckendebetalinge van fijne Vacatiën, voor het publiceren van een Placaet.  1544Den io. Julii. ( 7o) advis geilek, dat ick gefien hebbende 't voorfz Placaet, doende grootelijcks tot vorderinge vanden Haringvaert , dewelcke eensdeels 't welvaren is vanden Lande van Hollandt, my dochte onder correctie , dat de Heeren van den Raedc den Rent-meefter van 't Gemeene Landt van Hollandt fouden mogen ordonneren den voorfchreven Deurwaerder te betalen foo veel Dagh-gelden als fy bevinden fouden by hem voor 't doen vande voorfz Publicatie verdient te zyn, ten minllen by provifie, en tot anders by de Staten vanden Lande van Hollandt , noopende defe en gelijcke betalingen geordonncert foude zijn. Den 11. Julii. Waer de penningen gevonden lullen werden , geëmployeerttot oprechtiogevande houte Kape. Den 11. Julii-, 1544. TVTA dat die vanden Briele my belaft hadden den Heere van Alfendelft te fprcecken, omme die van Rotterdam, Schiedam cn hunluyden ter eerftcr Daghvaert mede befchrevcn te hebben, omme te vinden de penningen , geëmploj-eert tot oprechtinge vande voorfz Houte Kape, heb ick 't felve aenden voörfz Heere van Affendeft verfocht, die te vreeden was 't felve te doen, en my belaft dat in memorie te houden, en jegens de eerfte Daghvaert te vermanen, foo wanneer hem belaft foude werden een Daghvaert te befchrijven,. die my oock toegefeydt heeft fulcks te doen. Den  ( 7i ) Den 13. Julii, i$U- TVpY dat den Griffier my verklaert hadde laft te hebben omme de Daghvaert te befchrijven, ten eynde een nieuwen Ommeflagh gemacckt foude werden, hebbe van hem begeert dat hy den Heere van Affendelft foude vermanen omme de voorfz Steden mede befchreven te hebben, om te vinden de voorfz Penningen, by die vanderi Briele gedebourfeert, het * welck hy feyde den Heere van Affendelft vermaent te hebben, maer dat hy verklaert hadde datmen daer mede foude vertoeven ter naefter Daghvaert dat de Staten befchrevcn fouden werden , omme te vinden dc helft van hondert vyftigh duyfendt guldens, geconfenteert op 't inkomen valide Margentalen, en dat 't felve meer vallen foude, K 4 Da^n- 1544Den 13. Julii. Daghvaert omme te komen tot den nieuwen Ommeflagh. * BI. 30.  1544- Den 23. Julii. ( 72 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 23. Julii, 1544. PRESENTEN. Pieter Jacobfz, Van Dordrecht. Claes van Huffen, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Mr. Jacob vanden Eynde , Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris Van Leyden. Claes Doedefz, Burgermeefter , ende Hoegaerden, Penfionaris Van Amsterdam. Witte vander Hoeve, Burgermeefter, ende Mr. Cornelis van Hoge- lande, Van Gouda. Omme een nieuwen Ommeflagh te maken, om promptelijck te vinden de helft van hondert en twintigh duyfendt guldens , bekopende feftigh duyfent, dieby den nieuwen Impoft ■ ofte in de plaetfe van dien by een Concept by de Staten geraemt, opgebracht jouden werden , voorts omme te komen tot betalinge vande Renten van drie duyfent feven honderdt guldens, verfcheenen Kersmiffe laetftleden ; en om te vinden de helft van hondert en vijftig duyfent guldens, den laetften April, geconfenteert, op 't inkomen en waerde vande Margentalen. Den Ontfangcr van NAe dat hy den Heere van Aftendelft de Gedeputeerden van de Staten de voorfz drie  ( 73 ) drie poincten geproponeert en voorgehouden waren, foo hebben de voorfz Gedeputeerden, naer communicatie gerefolveert, datmen aenden Rentmeefter van 't Gemeene Landt, aleermen tot den Ommeflagh foude komen, foude verfoecken of hy alleen den ontfangh van 't Gemeene Landt foude willen aennemen, tot flikken loon als fy onderlinge fouden mogen advifeeren, fonder by hem te hebben particuliere Ontfangers, 't welck by my aen hem gevraeght zijnde, heeft fijn beraet genomen tot na Noene. TS voorts by defelve Staten gerefolveert, datmen voor defe reyfe fijn twee laetfte Rceckeningen, alfoo die geflooten waren, foude paffen, maer dat hy voortaen geen reeckeninge meer doen en foude dan in prsefëntié van feeckere Gedeputeerden vande Staten; en oock geen Ordonnantiën van Reyfcn en Vacatiën meer betalen cn foude, dan by my als Advocaet onderteyekent; welcke Ordonnantie ick oock niet cn foude teyekenen, dan by Advis vande de Staten, ofte ten minften twee vande Gedeputeerden van hun, '~£En felven dage is op de Requefte van Mr. Floris van Hoe-gaerden , van Amfterdam, verfoeckende van fijn reyfe te Spiers gedaen, na dat hy * van defelve rapport gedaen hadde , ter pralende vande Gedeputeerden, my abfent wefende, cn door laft vande Staten bèfoigncrende met Heyman vande Ketel, ten fine voorfz gerefolveert, dat hy verklaringc doen foude tot feeckere fomme van 't geene daer hy in fijn Requefte hem refereerden tot difcretie van de Staten, en dat hy voorts patiëntie fouE 5 de 1544- Den 23. Julii. hetGemeene Lande neemt fijn bedencken tot na noene , op de Propofitie hem voorgeleidt. Den Ontfanger van 't Gemeene Landt geen reeckeningen meer te betalen, dan in prefentie van de Staten. Vacatieu van Mr. Floris van Hoegaerden , wegens fijne reyfe gedaen na Spiers. * 131. 31,  1544Den 23. Julii. Gratuiteyt vandenAudiencier. Op't tweede poindt, beroerende de vindinge van de helft van hondert en twintig duyfent guldens. Acceptatie van Heyman van de Ketel, van den ontfang vanden Ommeflagh. ( 74) de hebben tot de Edelen mede ter Daghvaert fouden zijn; datmen evenwel den Ommeflagh naer redelij ckheyt daer' na verhoogen foude. f\P de Rcmonftrantie by den Heere van Affendelft tot mijn vermaen gedaen, noopende feeckere gratuiteyt van den Audiencier, is gerefolveert dat hy patiëntie foude hebben tot eenen anderen tijt, overmidts de groote laften; dat evenwel ick aenden Heere van Alfendelft foude ondertaften watmen hem naer rcdclijckheyt foude behooren toe te voegen. (~\? 't tweede poinct, omme promptelijck en fubitelijck te vinden de helft van hondert en twintigh duyfent guldens, geconfenteert in Oclober vijftien hondert drie en veertigh, midts dat Franck vander Hoeve defelve Staten geëxhibeert hadde feeckere ftaet vande Margentalen, niet forterende onder de Schiltalen; is gerefolveert, dat alfoo 't felve mede , roerende de Edelen en klyne Steden, dat die faecke uytgeftelt foude werden tot de naeste Daghvaert, als oock gedaen is van 't derde poinct, omme te vinden de helft van hondert en vijftigh duyfent guldens, geconfenteert in April laetftleden. TVTAer de Noene heeft Heyman vande Ketel, in praefentie vande voorfz Gedeputeerden, verklaert genoegh te vrceden te wefen, alleen den ontfangh vanden Ommeflagh te hebben , midts genietende daer van den veertighften penningh, en is my belaft 't felve de Staten te vernieuwen ter naeftcr Daghvaert. Oock  ( 75 ) ^~"\Ock is my belaft aen de Heeren vanden Raede, op de voorfz twee laetfte Poincten voor antwoorde te geven , dat alfoo de voorfz Gedeputeerden daer op niet befchreven en waren, geen eyndelijcke Refolutie daer van en hadden mogen nemen, te min, dat 't felve mede aengonck de Edelen en Kleyne Steden , midtfgaders die vanden Briele, Geervliet en Goederéde; en dat dacromme de felve met den eerften daer op mede behoorden befchreven te werden; mitfgaders oock omme te vinden de betalinge vande Renten op de fes groote Steden, verfcheenen Kerfmilfelaetftleden, monterende ter fomme van drie duyfent feven hondert Carolus guldens. ï~)At oock de kleyne Steden, den Briele , Geervliet en Goederecde, daer inne gereeckent, gefurncert fouden komen met hare Quohieren, vanden ontfangh vanden Impoft vande Bieren, Laeckenen en anders, zedert den vier en twintighften Maert laetftleden , tot Paefchavond incluys ; en voorts vanden Impoft van Wijn en Bier, zedert Pacs-avondt, tot noch; en noopende 't eerfte poinct, roerende den ommeflagh, dat daer op de Edelen befchreven fouden werden, IVjAer ick dc Heeren vanden Raede alles verklaert hadde, hebben ons de voorfz Daghvaerdinge en Bcfchrijvinge geconfenteert den negen en twintighften dcrfelver maent, inde Hcrbergc. Dagh- ~ I544Den 23. Julü. Antwoorde van de Staten aen die vanden Raede gedaen , noopende de twee laetfte Poincten. De kleyne Steden gefurneert te komen met hare Quohieren op de naefte Daghvaert. Befchrij» vinge van de Staten,  1544Den 30. Julii. *BL 32. * Daghvaert van de Staten van Hollandt, gehouden inden Hage Den 30. Julii, 1544. P R M S E De Heeren van Affen- delft, Van Alckemade, Van Lockhorji, Van Poelgeefl, ende Aelbrecht van Treflonge, Van wegen d'edelen. Pieter Jacobfz, ende Mr. Nicolaes Bartholom. Penfionaris Van Dordrecht. Claes van Huffen, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Willem Janfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob vanden Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter , Jacob vander Does, Burgermeefter , N T E N, ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris Van Leyden. Claes Doedefz, Burgermeefter , ende Hoegaeraen, Penfionaris Van Amsterdam. Witte vander Hoeve, Burgermeefter, ende Mr. Comelis van Hogelande,Van Gouda. Op de voorfz PoinSten daer Daghvaert op gehouden was den twee en twintighften Julii daer te voor en, en daer en boven waren alle de klyne Steden befchreven omme gefurneert te wefen met haer Q110hieren vanden Impoft, gevallen zedert dendrie en twintighftenMaert, tot nu toe. By  C 77 ) BY de Staten zijn gecommitteert, omme de voorfz Quohieren van de kleyne Steden te vifiteren, den Heere van Alkemade, een van Dordrecht, een van Delft, ende een . van Leyden, daer by 't Hof een van den Raede voegen fal; en is de voorfz kleyne Steden belaft met hare Quohieren alhier inden Hage inde Hcrberge te wefen den vierden Augufti toekomende, omme de voorfz vifitatie de doen, /~)Ock is by de Staten geordonneert, dat den Tienden Penningh ommegeflagen foude werden, omme op te brengen de helft van hondert en vijftigh duyfent guldens, den negenden April laetftleden geconfenteert op 't inkomen op de Margentalen. jyjEde is gerefolveert dat'er eenige van hare Majefteyt de Koninginne gedeputeert fouden werden, omme te vervolgen dat de onwillige in 't opbrengen van hare portie van de helft van den confente van hondert en twintigh duyfent guldens, by hare Majefteyt daer toe geconftringeert fouden werden', of dat defelve portie 't Landt afkortinge ftrecken fal. ]VTY is mede belaft op de Requefte van die van Enckhuyfen, en 't platte Landt van die van Weft-Vrieflandt, verfoeckende afgedaen te hebben feeckeren Impoft, by die van Over-YiTel geftelt op den Turf, fonder Octroy van Sijne Keyferlijcke Majefteyt te fteflen;_ dat de geene die'by hare Majefteyt de Koninginne gedeputeert fullen werden omme te 1544Den 30. Julii. Commiflariflen, omme deQuohieren vaa de kleyne Steden te vifiteren. Den Tienden Penningh om te flaen tot de helft van 150000, gh Beroerende onwillige te doen contribueren in de helft van I20000,gL Requefte van die van Enckhuyfen , en het platte Landt vaa WeftVriefl.  1544' Den 30. *B1. 33- By vander Hoeve betalinge van Renten te doen. Ommeflagh gemaeckt te werden, blijvende de particuliere Rentjneeftersdienende. Requefie van die van ëcn Briele, C 78 ) te reyfen, * omme te vervolgen andere affairen van 't Landt, mede folliciteren fullen 't inhouden van haer voorfchreve Requefte, het welck ick oock gedaen hebbe. TS mede ten felven dage geordonneert dat by den Rentmeefter Frank van der Hoeve, met den eerften betaclt fullen werden de Renten, verfchenen Kerfmiffe laetftleden , de Uytlandtfche eerft, en daer na de Ingelanden; en dat ten eynde geen arreften op de Onderfatcn van Hollandt en gefchiede. "V7"An gelijcken is ten felven dage gerefolveert, dat voor defe reyfe een Ommeflagh noch gemaeckt fal werden, blijvende de Rentmeefters particulier in haer dienfl en officie, mits conditie dat den Rentmeefter gehouden wert te verklacrcn voor de eerfte Daghvaert die inden Hage gehouden fal werden, of hy den ontfangh alleen foude willen accepteren, of niet, en op wat conditiën; en dat by my de felve antwoorde vervolght foude werden. In 't accorderen van defe vier naervolgende Articulcn hebben van dc Edelen alleen prasfent geweeft Affendelft en Lockhorjl, En voorts alle dc voorfz Gedeputeerden vande Steden, en daer en boven 'Heyman Adriaenfz, Thefaurier van Dordrecht. TMAer de Noene is op de Requefte van die vanden Briele, noopende de betalinge van het oprechten vande houte Cape, verklaerdt, dat  C 79) dat alfoo dc koftcn van dien in voorleden tijden niet gebracht noch gerceckent en zijn tot dienfte vaiiden Lande, dat defelve inden ommeflagh niet cn bchooren gebracht nochte oock by *t Landt betaelt te werden; maer dat by den Hove hier op geordonncert foude werden , gelijck fy bevinden fouden naer rechten en reden te behooren. TS infgelrjks ten felven tijdt, op 't verfoeck by de Staten den Heere van Affendelft gedaen van wegen den Schout van Delf, omme te hebben betalinge van fijne Vacatiën, door onthiet vande Koninginne , in 't voorleden Jaer gedaen, ötnffle te vifiteren de Buyfen, of fy ten vollen tocgeruft waren, omme fonder pericui hun ter Zee te begeven, by de Staten gerefolveert, dat alfoo den voorfz Schout geen laft nochte bevel vande Staten gehadt en hadde , defelve koften niet en behoorden te komen tot lafte van den Lande, en dat den Heere van Affendelft 't felve by den Hove voor antwoorde aende Koninginne foude willen doen fchrijven, 't welck hy aengenomen heeft te doen. '"PEn felven tijdt is op 't verfoeck, of by Requefte van Bartholomei, daer by verfochte betalinge van fijn Vacatiën en vcrleyde penningen , gedaen en gedebourfeert inde affairen van 't gemeene Landt, gedurende de impotentie van mijn Vader, verklaert dat hy fijn declaratie foude leveren in handen vanden Heere van Affendelft, de Milde cn my, omme by ons geprocedeert te werden tot tauxatic. Op Den 30. Julji. raeckende de betalinge van de houte Caep. Verfoeck van den ' Schout van Delf, om te hebben betalinge van fijne Vacatiën. Verfoeck vanBanholomei, om te hebben betalinge van fijne Vacatiën.  1544Den 30. Julii. Verfoeck van Hoegaerden,om te hebben betalinge van fijne Vacatiën.*B1.34. Andere Vacatiën van Hoegaerden, raeckende de onwilligheydt van die van SevenbergenenYffelfteyn. Pieter WillemfzMoens te belaften om te ontfangen de Portie van de C 80 ) r\P 't verfoeck van Mr. Floris van Hoegaerden, verfoeckende betalinge van fijne Vacatiën en reyfe tot Spiers, is gefeyt dat hy hebben foude voor hem en fijn Dienaer, ten kofte van fijn gedebourfeerde penningen * en verteerde kollen , twee hondert- guldens, en voor fijn Vacatiën en dienllen, tot honderdt vijf en twintigh dagen, tot acht en twintigh ftuyvers daeghs , 't welcke ick by Appoinctement op fijn Requefte , door bevel vande Staten geltelt hebbe. Over defe naervolgende Articulen zijn geweefl alle de voorfz Gedeputeerden van de Steden , en alleen Lockhorfi vande Edelen. T7An gelijcken is op 't verfoeck vanden felven Hoegaerden, by Requefte gedaen, daer by hy begeerde betalinge te hebben van fijne Vacatiën, gedaen met Hogelande, omme te folliciteren dat die van Scvenbergen en Yflelfteyn, en andere onwillige, mede fouden opbrengen haer portie inde confenten aen Sijn Keyferlijcke Majefteyt gedragen, geaccordeert, dat hy hebben foude feven en vijftigh dagen, tot dertigh ftuyvers daeghs, 't welck ick oock voor Appoinctement op fijn Requefte gefteldt hebbe. TpEn felven tijdt is op 't verfoeck van die van Dordrecht, begeerende "dat Pieter Willemfz , Ontfangcr, belaft foude werden van hunlieden en andere Steden te ontfangen haer portie vande Beede van vijf en feventig duyfent guldens, volgende den termijn vande Ac-  ( 8i ) Acte daer van zijnde, fonder van himluydei te eyffchen eenige Brieven van gratie: Is ge feyt dat ick hier van fpreecken foude dei voorfz Pieter, ende oock die vande Reecke ningen, omme hun daer toe te induceren. QP de doleantie van die van Leyden , be geerende datmen aen hare Majefteyt de Koninginne foude vervolgen, dat van nu voor taen den Procureur Generael, ofte andere Officieren , niet en fouden mogen komen in ca; van appellatie of reformatie vande Vonnifier Crimireel ter lager Vierfchare gegeven, ofte dat de wegh van Appellatie foo wel foude toegelaten werden den Delinquanten ende Gecondemneerden , als een Officier of een Procureur Generael: Is my belaft 't felve inde naeste Daghvaert ter prasfentie vande Edelen te proponeren. TS mede ten felven tijdt by de Staten geaccordeert eenen Ommeflagh van drie duyfent vier hondert dertigh guldens, en my belaft aenden Heere van Alfendelft te fullen vervolgen dat Heyman vande Ketel gcordonneert foude werden de voorfz penningen over 't Gemeene Landt omme te flaen, en die te innen naer ouder gewoonte, 't welck ick oock gedaen hebbe. 'JvEn felven dage , na dat ick door bevel vande Gedeputeerden van de fes groote Steden den Heere van Affendelft gevraeght hadde wat gratuiteyt men den Audiencier foude behooren toe te voegen; heeft my geant//. Deel. F woordt _ '544Den 30. 1 Julii. „ Beede van eenige Ste1 den. ■ Niet te mo1 gen appelleren van Vonniffen 1 crimineel. Ommeflagh van drie duyfent vier hondert en dertig guldens. d'Audien- cier niet minder toe voegen dan twee honderdt guldens.  1544Den 30. Julii. Den 31. Julii. Kollen van 't oprechten van de houte Kaep. * BI. 35Den 30. Julii. Vacatier van Mr. Lamberter Hoegaerden, vooi hare reyfe uyt den Hage na Heeraskercke. ( 82) woort datmen met eeren hem niet minder en foude mogen geven dan twee hondert guldens. Den 31. Julii, 1544- T-JEbben de Gedeputeerden van den Briele my verklaert dat den Heere van Alfendelft hem gefeyt hadde, datmen die geene die aende Koninginne gedeputeert fouden werden, omme te vervolgen d'onwillige, geconftringeert te hebben haer portie vande Beede op te brengen, mede fouden belaften te folliciteren, dat de kollen by hunluyden gedaen in het oprechten vande houte Kape, by den Keyfer of des Gemeene Lands Inwoonders betaelt foude werden. * Den 30. Julii, 1544* TS op feeckere Requefte van Mr. Lambert en Hoegaerden, verfoeckende betalinge van haer Vacatiën, dat fy uyt den Hage gecom, mittcert zijn te reyfen tot Heemskercke, aenden Heere van Alfendelft, omme te vifiteren feeckere Inftruótie, de Gedeputeerden, reyfende na de Koninginne, mede gegeven , omme te remonftreren dat de Onderlaten van den Grave van Buyren, Princeffe van Gaveren , den Heere van Arenberge, Sevenbergen , en meer andere, niet en wilden inden haren toelaten den nieuwen Impoft, geaccordeert, dat elck hebben foude drie Dagh-gelden tot dertigh ftuyvers daeghs; 't welck ick by Appoincfement op defelve Requefte geftelt hebbe. Den  ( 83 ) Den 5. Augufti, 1544. VYn by de Commiffariffen, als Suys, den Heere van Alckemade, Heyman Adriaenfz, Vranck Bartholomcufz, de Milde en my, gevifiteert dc Quohieren vanden nieuwen Impoft , van de Steden van Hoorn, Enckhuyfen, Weefp, Muyden, Edam, Woerden en Oudewater. Den 6. Auguftij 1544. TS by dc voorfchreve Commiffariffen gevifiteert de Quohieren van die van Rotterdam, Schiedam, Gornichem, Schoonhoven, Alckmaer en Naerdcn. JS mede ten felven dage gefien feeckeren ftaet van Franck vander Hoeve , Rentmeefter Generael, gemaeckt uyt de Quohieren vande Rentmeefters particulier vande fes groote Steden , ende denfelven Rentmeefter belaft te befchrijven de Rentmeefters particulier van Delf en van Leyden, als naeft gelegen, op 's anderen daeghs hier te wefen met hare Quohieren , om daer uyt te fien of by hunluyden oock den Impoft wel gegaert weit. 'PEn felven dage is by de voorfz Commisfarilfen gerefolveert, datmen inde plaetfen daermen den Excijns verhuyrt, of daer geen Excijns gebeurt en werdt, foude ordonneren den gefwooren Bierdrager, of twee, die by Eede verklaren fouden geen Bier te leveren, dan hebbende een Cedulle vanden ColF 2 lec- „ .1544* Den 5. Augufti. Vifitatie van de Quohieren van den nieuwen Impoft. Den 6. Auguili. Ut fupra, Staet vaü Franck vander Hoeve, Rentmeefter Generael. Daer geea Excijns verhuyrt wert, den Bier-drager te be-edi- gen.  1544» Den 6. Augulti. De Officiers Toelicht te hebben tot betalinge vanden Impoft. By de kleyne Steden den Impoft te doen betalen. Brieven by den Hove ten fine voorfz te fchrijven. *B1.36. Hoe veel de portie van de onwilligebuyten de Schiltalen bedraeght. C 84) le&eur, en dat ten eynde men foude mogen weten de menigte vande Bieren. \7"An gelijcken datmen de Ontfangers particulier , en Officiers van elck Quartier, foude belaften oock te betalen en ontfangen den Impoft van Wijn cn Bier op de Edelen en Kloofteren in haren bedrijven gelegen, en naer den ontfang van de eerfte maent van hunluyden te eyffchen den Impoft vande voorgaende onbetaelde maenden. "T\Atmen van gelijcken inde klyne Steden, die niet getr ouwelij eken den Impoft ontfangen hebben, en byfonder aen die van Oudewater en Woerden, foude fchrij ven dat fy betalen aenden Ontfangcr den Impoft, navolgende 't confent daer af gedragen, op pcene inden Placate begrepen, en dat by fpecificatie van dagh tot dagh. AL 't welck, nae by de voorfz Commiffariffen aen den Hove rapport gedaen is geweeft, fy belooft hebben fulcks te doen, en de voorfz * Brieven te fchrijven; hebben voorts de kleyne Steden belaft van dage tot dage by fpecificatie te ontfangen en op te fchrijven den Impoft, en hun te reguleren navolgende 't confent. TS mede ten felven dage my belaft by den Hove en den voorfz Commiffaris te feggen aen Munck vander Hoeve, dat hy by comparatie foude adviferen hoe veel de portie vande onwillige Steden, inden Impoft foude bedragen,  C 85 ) gen, om daer na aende Koninginne kortinge te mogen foiliciteren, volgende d'Acten van Confent daer van zijnde, 't welck ick oock gedaen hebbe, hem voorts leverende tot dien eynde de Quohieren van de voorfchreeve kleyne Steden, die ick ontfangen hadde om te bewaren. T-jEbbe mede door bevel als vooren gefeyt aenden Ontfangcr particulier van den Hage, dat hy 's anderen daeghs met fijn Quohier foude komen by de voorfz Commiffarisfen, die my belooft heeft fulcks te doen. Den 7. Augujli, 1544. TS by de voorfz Commiffariffen gevifiteert de Quohieren vanden Ontfanger particulier van Delf en den Hage, die bevonden zijn feer goedt en autenticq; en is eenige vande kleyne Steden,als Schiedam, Woerden en Oudewater , noch pra;fent wefende, gefeyt, henluyden daer na te reguleeren, en 't felve den anderen voort te feggen. 'J'En felve dage is by de felve Commiflrisfen gerefolveert een Placaet te doen expediëren by den Hove, omme de Landen, leggende buyten 's Dijcks, en andere onvryen, : niet forterende onder de Schiltalen, te conftrin- \ geren tot betalinge cn verpondinge vanden Impoft van twee ftuyvers een oort op de Margen, 't welck Suys belooft heeft te foiliciteren. * 3 Ten 1544- Den 6. Augufti. Particuliere Ontfangers van den Hage. Den 7. Augufti. Gevifiteert de Quohieren van Delft en den Hage. Buytenlijckfchemanden nede te :ontribueen.  ^ 1544. Den 7, Augulti. Vanden taux van leenige onwillige Steden in Hollandt. Taux van eenige onwilligeDorpen en Vlecken. < 86 ) 'TvEn felven tijde is mede by comparatie ge* advifeert wat de onwillige Steden hier nae volgende betalen fouden voor den Impoft van Bieren en Wijnen ter maent: Inden eerften, Sevenbergen . . , . 10 guld. Geervliet , . . . . 12 Woudrichem 15 Leerdam . , .... 12 Alperen 10 Heuckelum . . , . . 12 Yffelfteyn . . . . 15 Briele ' ... . . . . 50 ende Goederede . . . . , .10 TV"Och is ten felven dage verklaert wat de Landen, hier na volgende, by comparatie betalen fouden voor den Impoft , vanden vier en twintighften Maert tot Paefch^ avondt, Stryen met fijn Dorpen, . 12 guld. Roon .... 3 guld. Albrants-waert . . . . 1 gl. 10 ft, Abbenbroeck .... 6 guld. 't Lant vander Schelling , 8 guld. Urck en Emeloort ... 3 guld. Ackoy . . . 2 guld. Spijck 1 guld. Noordeloos .... 6 guld. Jaersvelt .... 4 guld, Benfchop, .... 6 guld. Polsbroeck . , . . . 5 guld. Cabauw . . . . 15 ftuyv. Sevender . . . . 15 ftuyv. Vliet  ( 87 ) ' Vliet . . . .12 ftuyv. Dorpen van Voorn ... 30 guld. ende Heenvliet .... 3 guld. Ende is Franck vander Hoeve belaft vanden voorfz Impoft een Staet te maccken voor den tijdt van een jaer, die fulcks belooft heeft te doen, en voorts te doen befchrijven by de Edelen en Officieren van 't Landt van der * Schellingh, en van Urck en Emeloort, omme te weten de menighte van hare Margentalen. HPEn felven dage is noch belaft een ftaetken te maken van onfe Vacatiën vande voorfz drie dagen, en Heyman Adriaenfz vier dagen, alfoo hy verder reyfen komt, en oock mede vande befoigne by Mrs. Lambrecht, de Milde, Hoeve en my gedaen, den een en twintighften, twee cn twintighften en drie en twintighften May, daer van hier vooren gefeyt is in de Maent van May , 't welck hy belooft heeft te doen. /T*En felven dage heeft den Secretaris van Schoonhovend my belooft te doen fenden met den eerften by den Collecteur van Schoonhoven fijn Quohieren, 't welck hy op gifteren den voorfz Commiffaris vertoont hadde, en by hem mede gegeven was. Den 8. Augufti, 1544. T-JEbbe ick ontfangen vanden Heere van Schooten feeckere ftucken, roerende 't F 4 Landt 1544- Den 7. Augulti. *BI. 37. Staet te maken van de Vacatiën van de Comniili'ariflen. Quohier van Schoonhoven. Den 8. Augulti. Stucken van 't  1544Den 8. Augulti. Landt van Voorne en Putten, daer by fy fuftineren ongehouden zijn te contribueren. Den ii. Augufti. Gelevert Quohieren van Schoonhoven. Den ij, Augufti. • Den Advo caet doet aen den Heere var Affendelft verklaringc vande por tie vande onwillige in de con tributie. ( 88 ) Landt van Voorne en Putten, daer by, fy willen fuftineren ongehouden te zijn te contribueren inde laetfte confenten, uytgefondert in 't confent gedragen in Oétober vijftien hondert twee en veei'tigh, daer inne fy te vreeden zijn op te brengen haer portie vande Hooftfommc, ofte de" Renten cours te laten hebben tot dat die geheellij eken geloft fal werden. Den ii. Augufti, 1544- T-JEb ick ontfangen 't voorfz Quohier van Schoonhoven by Andriesjen de Boode, 't welck oock aen Franck vander Hoeve overgeleverdt hebbe. Den ij. Augufti, 1544. T-TEb ick den Heere van Affendelft verklaert hoe dat Franck vander Hoeve, Rentmeester , feeckere verklaringe gemaekt hadde, hoe veel de portie vande onwillige is in 't betalen vanden Impoft, vanden Excijns, en twee fchellingen en drie penningen op de Margen voor den tijdt van een jaer beloopt, te weten , feven duyfent guldens, behalven de portie van die van Urck, Emeloort, en 't Landt vander Schellingh , en dat ten eynde eenige Gedeputeert fouden werden, omme aende Koninginne te folliciteren dat defelve geconftringeert mogen zijn gelijcke fomme voor drie of vier d'half jaren op te brengen, of dat' 't felve den Lande van Hollandt foude mogen ftrecken tot kortinge; waer op den Heere van Af-  ( 89 ) Affendelft my voor antwoorde gaf, dat hy 's anderen daeghs uyt reyfde, en uyt foude wefen tien of twaalf dagen, en tot fijn wederkomftc daer af foude difponeren. HTEn felven dage heb ick op feecker Appoinctement van advis gefteldt op een Ordonnantie, den Hove van Holland overgelevert by Willem Willemfz , Klcrck van Heyman vande Ketel, verfoeckende betalinge van feeckere Vacatiën, by hem gedaen in 't overbrengen vande Quohieren van den nieuwen Ommeflagh, voor mijn advis geftelt, dat by my gefien zijnde 't inhouden van dien, onder correctie dochte, dat de Heere vanden Raede den Rentmeefter van 't Gemeene Landt fouden mogen ordonneren * fijnen voorfz Klerck, uyt faecke van fijn Vacatiën aldaer geroert, te betalen foo veel dagh-gclden als hy bevonden foude werden gevaceert cn verdient te hebben. Den 8. September, 1544. F)En Penfionaris Hogelande van Gouda alhier inden Hage gekomen wefende, heeft my gefeydt, dat by de Heeren van Amfterdam aen die van Gouda gefchreven was , hoe dat Hoegaerden haren Penfionaris geweeft hadde by alle de fes groote Steden van Hollandt, en dat fy gefamentlijcken gerefolveert waren , datmen aen de Koninginne foude folliciteren de claufule in feecker Placaet van 't recolement vande twee Tienden geftelt, dat de Brouweryen , daer van 't Bier buyten de Steden daer het gebrouwen is gefleten werdt, en de F 5 toe- 1544Den 17. Augulti. Ordonnantie op Willem Willemfz , Klerck van Heyman vande Ketel. * BI.38. Den 8. Sept. Van feecker Placaet, beroerendede twee Tienden.  154* Den 8. Sept. Eenige royeringe te doen uyt den Placate van de twee Tienden. ( 90 ) toereedinge van Schepen ter Zee foude wefen Koopraanfchap; en dat daeromme den fevenden derfelver maent fy hare Gedeputeerden fouden fchicken hier te zijn, omme met de Gedeputeerden vande andere Steden, die alsdan hier mede fouden wefen, en met my eyndelijcken te refolveren van defe faecke, maer alfoo niemandt van Amfterdam ten felven dage, noch oock den achtlten voor de noen gekomen en was, foo is Hoogelande defelven achtlten naer de Noen, omme feeckere noodelijcke affairen,-t'huys gereylt, van my begeerende , dat ick Hoegaerden foude feggen dat deBurgermeelteren van Gouda in defe faecke van advis waren hun te maecken conform de andere Steden, en dat fy den negenden derfelver maent de Vroetfchap daer op fouden doen vergaderen, en dat ick hem foude adverteeren van mijn wedervaren van Hoegaerden , indien hy quam, en de andere, 't welck ick belooft hèbbe te doen. "T)At de voorfz Hoegaerden den felven achtften September 's avondts in de Herberge gekomen zijnde, hebbe op den negenden derfelver maent, volgende mijn belofteniffe, en ter begeerte vanden felven Hoegaerden, aenden voorfz Hogelande gefchreven, dat Mr. Floris my verklaert hadde, dat hy Hoogelande en ick gecommitteert waren om aen hare Majefteyt de Koninginne te folliciteren uyt het Placaet van 't rccolement van de twee Tienden geroyeert te hebben, dat Brouwerye, daer van het Bier buyten de plaetfe van des Brouwers Refidentie gelleeten werdt, en de toe«  ( 9i ) toereedinge van Schepen ter Zee foude wefen Koopmanfchap, dat daeromme hy paffen foude 's anderen daeghs by ons te wefen, omme daer van met den Heere van Affendelft te communiceren , en alfoo met diligentie nae de Koninginne te reyfen. Y\E voorfz Hoogelande den tienden September gekomen wefende, zijn Hoegaerden, en ick 's anderen dacgs gegaen by den Heere van Affendelft, met Franck vander Hoeve, alwaer ick verfocht hebbe, dat de Staten befchreven fouden mogen werden, omme volgende voorgaende Rcfolutie gecommitteert te hebben aen hare Majefteyt de Koninginne , die folliciteren fouden dat d'onwillige om te betalen den Impoft van Wijn en Bier, én van twee ftuyvers een oort op de Margen, daer toe geconftringeert fouden mogen werden, of dat het felve 't Landt foude ftrceken tot afkortinge, 't welck hy belooft heeft te doen, te wefen inde Herbcrge den feventienden defer maent, ten wekken dage mede gefproocken fal werden omme afgedaen te hebben de voorfz claufule, in 't Placaet van 't recolement van de twee Tienden geinfereert. * Dagh- 1544- Den 8. Sepc. Befchrijvinge van de Staten tot de aen(taendeDaghvaert.  »544Den 18. Sept. *B1. 3p. ( 92 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 18. September, 1544. PRESENTEN. De Heeren van Poelgeeft,Van Wijngaerden, Adriaen van Matenes, Jacob van Duvenvoirde, ende Otto van Egmondt, Van wegen d'edelen. Jacob Oom, Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht , Penfionaris Van Haerlem. Mr. Huyg vanden Eynde, Penfionaris Van Delf. Jacob vander Does, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris Van Leyden. Claes Baesjen, Burgermeefter, ende Hoegaerden,Veniiomvis Van Amsterdam. Huyg Gerr. Hopkoper , Burgermeeft. ende Mr. Cornelis van Hogelande, Van Gouda. Omme volgens de Refolutien , genomen de laetfte Daghvaert, als den dertighften Julii te vooren, dat'er eenige gecommitteert fouden werden om aen de Koninginne te folliciteren dat d'onwillige fouden hebben op te brengen den Impoft vanden Excijns, ende van de twee ftuyvers een oort op de Margen, of daer toe geconftringeert fouden werden, of dat het felve den Lande van 'Hollandt foude ftrecken tot kortinge, de felve communicatie gedaen foude werden. Ten  C 93 ) TEn voorfz dage zijn by de Staten gene mineert omme te folliciteren korting vande portie vanden onwilligen, om op t brengen den voorfz Impoft, alfoo fy liede geconftringeert wefende om 't felve te doen niet en hebben willen obedieren , volgend den ftact daer van zijnde, Hoogclande, Hoe gaerden en ick, om te reyfen by hare Maje fteyt de Koninginne, foo wanneer hare Maje fteyt weder fal wefen te Bruffel, of dat dei Heere van Affendelft tijdt dencken fal te we fen om te reyfen, ten welken tijde by dei Hove van Hollandt mede genomineert en be fchreven fal werden een vande Edelen, alfoc 't Hof gewoonlijck is de Edelen te nomineren QOck zijn van gelijcken de voorfz Perfoo nen in der voorfz voegen genomineert. omme ter contemplatie van die van Enckhuyfen, en het platte Landt van Weft -Vrieflandt. aen hare Majefteyt de Koninginne te folliciteren, om afgedaen te hebben feeekeren Impoft, by die van Over-Yffel geftelt op den Turf , te weten op 't laft acht en twintigh ftuyvers, fonder Oéèroy of confent van fijn Keyferlijcke Majefteyt, daer toe de voorfz Staten mede befchreven waren. jy/fAer noopende de propofitie, by my de voorfz Staten ten felven dage mede gedaen , van infgelijcks te folliciteren ter begeerte van die vanden Briele, aen hare Majefteyt de Koninginne, dat de koften by hun gedaen, in 't oprechten van de Kape, dewelcke door ordre van Sijne * Keyferlijcke Majefteyt 1544* Den 18. ,„ Sept. e Hogelan* de, Hoegaerden, en 1 den Advo, caet geg committeert omme den onwil" ligen op te - doen bren1 gen den . voorfchret venlmpoft. Omme afgedaen te hebben feeekeren Impoft op den Turf, bv die van Över-Yffel opgeftelt. Propofitie van de Staten , over de bêtalinge van de onkoften van de * BI. 40.  1S44' Den 18. Sepc. f Houte Ka- j pe voor r, den Briel. e s c t ] I DenTolle- ' naer van Utregt pretendeert ! Tol te hebben van de l Goederen van de Ingezetenenvan Hollandt. Van een Gevangen by die van Amfterdam aen den Raede van ( 94) :eyt ter neder gcleyt waren , of by Sijnö keyferlijcke Majefteyt , of by de Gemeene iee-reeders betaelt fouden werden; is gerefoleert, dat alfoo 't felve Landt niet,en raeckt, n dat die vanden Briele daer van eenfdeels erembourfeert zijn by feeekeren Impoft op c Schepen , uyt en in Zee zeylende ; dat aeromme de felve betalinge by 't Gemeene .andt niet en behoort vervolght te werden , aaer by die vanden Briele felve. ~PEn felven dage is op de remonftrantie van A die van Dordrecht, Amfterdam en Goula, de Staten gedaen, dat de Tollenaers van Jtrecht vande OfTen en andere Beeftcn en jocderen, toebehoorende hare Poorters, Tol villen hebben, feggende daer toe laft te hebben vande Reeckenmeeftcrs, niet tcgenltaende lat fy in poffeffie en gewoon zijn te volltaen, mits betalende binnen Amersfoort; by hunluyden gerefolveert, dat die van Amfterdam, Gouda en ick gaen fouden by de Heeren vande Reeckeningen , omme van hunlieden te vernemen uyt wat oorfaecke fy den Tollenaer van Utrecht belaft hebben te exigeren den voorfz Thol , naedien de Ingefctenen van Hollandt in poffeffie zijn te volltaen, mits betalende den gewoonlijcken Tol tot Amersvoort. '"PEn felven dage is by die van Amfterdam de Staten van Hollant geëxhibeert feeckere Miffive vande Koninginne, by dewelcke hare Majelleyt hunluyden belaft een. Vrouw s-perfoon , Janne genaemt , wefende Poortreffe al-  (95) alhier, die tot Purmereynden eenige infolentie en oploop gcmaeckt foude hebben, en by den Schout van Amfterdam door ordre van den Hove van Hollandt gevangen was, te leveren in handen van den Rade van Hollandt, omme by hunluyden over haer Juftitie sredaen te werden; en naer by hem vertoont was Privilegie te hebben, en oock in poffeffie te zijn van alle criminele 'faecken kenniffe te hebben , cn voorts verfocht dat by de Staten aen hare Majefteyt de Koninginne vervolght foude werden , omme die van Amfterdam niet te bedwingen, den voorfz Janne aen den Raede van Hollandt te leveren; is by de Staten gerefolveert, dat alfoo van gelijcke faecken op den naem vande Staten, Proces in den Grooten Raede hangende is, 't welck my belaft is, komende boven , te authoriferen; dat daeromme Staetsgewijs de Koninginne geremonftreert foude werden het Privilegie en Poffeffie van die van Amfterdam, en dat fy ongemolefteert fouden mogen blijven, om den voorfz gevangen den Hove van Hollandt te leveren, fo verre dc voorfz Janne Poortreffe was ten tijde van haer voorfz infolentie , alfoo den Procureur Generael wilde fuftineren haer als dan geen Poortreffe geweelt te zijn ; na 't welcke de voorfz van Amfterdam belooft hebben te vernemen. ^Lle 't welck ick den Heere van Affendelft, ten felven dage naer de noene, alfoo hy 's morgens niet prefent geweeft en was, in 't lange weder verhaelt en gerepeteert hebbe, dewelcke op 't voorfz laetfte poinct ter ant- woor- 1544' Den 18. Sept. Hollandr over te Ieren. Rapport aen den Heere vaa Affendelft gedaen.  ï544Den 18. Sept. Commiflariflen om aen hare Majefteyt de Koninginne te folliciteren, dat Bieren , buyten dc plaetfe harer refidentie werdendegevoert,en toerustinge van Schepen ter Zee, niet voor Koopmanfchappenwerden gehouden. *B1.4i. (PO woordc gaf, dat hy van advife was geweeft, datmen dé voorfz Janne, by feeckere CommiilarifTen tot Amfterdam foude hooren; maer dat Mr. Ipolitus , Procureur Generael, jegens fijn advis, de voorfz Miffive aende Konin- finne gefolliciteert hadde , wefende ten love. Ten felven dage, na de Noene, zijn alle de voorfz praefent geweeft, uytgefondert den Heere van Wijngaerden , in wiens plaetfe geweeft is den Heere van Affendelft. HAEn voorfz dage na de noene, na dat by my verfocht was, door ordre vande Gedeputeerden van dc fes groote Steden, dat de voorfz * genomineerden noch fouden gecommitteert werden, om aen hare Majefteyt de Koninginne de folliciteren , dat de verklaringe, by hare Majefteyt geftelt in twee Placaten van de toereedinge van Schepen ter Zee , of ten Haringh, 't waer in een of meer Schepen , yemant had bedragende tot duyfendt guldens, foude wefen Koopmanfchap mitfgaders oock vande Brouweryen , daer van de Bieren gefletcn werden buyten de plaetfen van hare relidentie derfelver Brouwers; gemerekt de felve Toeredinge en Brouweryen voor datum van 't confent, by den Prsfident Schoorl genoegh verklaert was te wefen Neringe, en dat volgende 't confent alle Neringen vry fouden wefen vande twee Tienden, geroyeert fouden werden ; is by dc Edelen, na voorcaende communicatie, verklaert, dat defelve b fol-  ( 97 ) ï follicitatie hunluyden niet en roerde , alfot defelve twee Placaten buyten haren wete ei toedoen geëxpedieert waren , evenwel we lijden mochten dat by de Steden defelve folli citatie gefchiede; maer de Gedeputeerden var de fes groote Steden, hebben eendrachtelijcl verklaert, dat alfoo defelve verklaringe wa; van quader conlequentie, hoe wel dat niel veel en foude uytbrengen, overmits weynigl Brouwers en Toereeders van Schepen duyfenl guldens fuyver inde Brouweryen of Toereedinge hadden; dat oock impliceerden- contrariteyt , dat Brouweryen binnen de Steden fouden wefen Neeringe, en buyten de Steden Koopmanfchap, dat daeromme defelve genomineerden mede fouden folliciteren de voorfchreve twee declaratien geroyeert en te niet gedaen te hebben. HTEn felven dage, na dat Mr. Huygh vanden Eynde de Staten vertoont hadde , hoe dat den Biffchop van Utrecht met die van Hollandt, en oock apart met die van Delf geoffereert hadde te maecken een accord, noopende de Geeflclijcke Wereldlijcke Jurifdictie, 't welck die van Delf wel te vreeden fouden geweeft hebben aen te gaen, indien den Bisfchop felve niet en hadde willen houden voor accord generael; maer generael accord en hadden fy niet willen aengaen, fonder de Staten hier van te adverteren, om by hun gefarnentlijcken defe faecke gedirigeert te werden, verfoeckende 't felve by hunluyden alfoo gedaen te werden; waer op den felven Mr. Huygh voor antwoorde gegeven is, dat hy elck vanII. Deel. G de Den 18. > Sepc. t l l Mr. Huygh van den Eynde vertoont aen de Staten het accord voorgeftels door den Biflchop van Utrecht,noopende de Geelielijke en Wereldlijcke Jurifdictie.  154*' Den 18. Sept. Den Heere van Aflendelfc ftelt voor een Ordonnantie op liet delven vanden Turf. Nfet toe tc laten dat die van * BI. 42. ( 98) de Steden foude leveren copie vande Artïcülen, by den Biifchop overgegeven, omme die' genen zijnde , by hunluyden gedaen te werden foo als 't behooren foude: Scyde voorts den Heere van Affendelft, dat Schoorl hem gefchreven hadde , dat die vanden Raede behooren den Biifchop te paifeeren al fijne Articulen, als rcdclijck zijnde; waer op Alfendelft hem weder feyde, en voor antwoorde hadde gefchreven, dat hy , of een van den Raede by hem ontboden zijnde , hem met reeden 'wel anders fouden onderwij fen. TEn felven dage na de Noen by den Hccre van Alfendelft vcrhael gedaen zijnde nöotfaeckelijcken te wefen fceckere Ordonnantie tc maken op 't uytdelvcn vanden Turf, alfoo by faute van dien, 't Landt van Hollandt ware gefchapen gantfchelijck berooft te werden van Turf ende Brandinge, en dat hy daeromme in meeninge was nac Bamis de 'Staten en oock de Heemraeden tot dien eynde te befchrijven; is by Mr. Huygh gefeyt oorbacr te welen eerft tc befchrijven dc Heemraeden, omme by hunluyden wat by gefchrifte geftelt te mogen werden, cn alsdan met hunluyden dc Staten; 't welk den Heere van Affendelft cn dc Staten gedacht heeft fulcks goedt te zijn , 't welck Affendelft belooft heeft tc doen, TEn felven dage in 't fcheyden en opftacn, na dat Mr. Huygh vertrocken was, den Heere Van Poclgecft cn de andere Gedeputeerden het * hooft faraen geftoocken hebbende, heb-  ( 99 ) .hebben verklaert niet te willen palieren dat die van Delf, als wefende 't Jichaem van dien foo rijck als eenige van de andere Steden, ift* den ommeflagh fouden Volftaen, mits pröviiie geldende met drie duyfent fchilden, volgende feecker Appoincfemcnt provifioneel vande Koninginne; hebben dacrom my belaft te verfoecken aen Mr. Jacob dc Jonge, ofte aenden Griffier, omme te hebben feeckere Acte, daer by t'andercn tijden Mrs Jooft Sasbout- eil defelve de Jonge, by dc Koninginne gecommitteert zijn, omme 'hun te informeren op de gcftalteniife van die van Delf, daer uyt 't voorfz Appoinctemcnt proviüoncel fchijnt gevolght te wefen, 't welck ick belooft heb te doen. HTEn felveil tijde, in t'huys gaen, foo hebben die van Dordrecht , Amfterdam en Gouda gerefolveert hier tc fenden by my haer Gedeputeerden op den vijf en twintighften September , met alle befcheyt dat fy 'lullen mogen recouvreren, foo wel dienende om te verkrijgen de voorfz kortinge vande onwilligen, als omme de voorfz declaratie vande Koninginne, 't voorfz vereylfchen vandert Tol Jt Utrecht, de voorfz fendinge vande Voorfz gevangen Janne alhier inden Hage te hebben, omme op 's anderen daeghs daer uyt by ons een pertinente Inftructie gemacckt te werden, om daer mede te reyfen na de Koninginne , foo Wanneer 't tijt geven faL ^"Aer de Noen is my belaft op feeckere Requefte , overgegeven by de Ingelanden Van Hoogcvcen , by de Landt-Commanderye van G % Utrecht, D.en idi Sept. Delf, vol; gens haer Ad ' provjfioneel afleeil fouderi contribueren, Seecltefe Stucken over te feilden bv die van ijelf ,| Amfterdam cn Gouda, Recfnefta van diverfche Per* loonei}*  »544Den 18. Sept. .raeckende diverfche faecken. Requeften van diverfcheSchouten. Requefte van Bekefteyn, verfoecl-endevifitatie ■Van Sijne Stucken. Weddens aen Dirck Wouterfz van drie maenden ( too ) Utrecht, by den Prior en gemeene Conventualen van de Cathuyzers buyten Utrecht > verfoeckende eenighfints ontlaft te wefen van den Impoft van Wijn en Bier , andere van twee ftuyvers een oort op de Margen: Voor Appoinctement te ftellen Jermo Regine, 't welck ick oock gedaen hebbe. (~XP de Requefte van feeckere diverfche Schouten, den Ambachtsbcwaerders van Haferswoudc , Mr. Adriaen Kranenbroeck , Deurwaerder , verfoeckende betalinge van feeckere hare Vacatiën in 's Landts faecken gedaen , hebbe ick door bevel vande Staten ten felven dage geftelt, dat fy hare declaratie leveren fouden in handen van Suys en my, om die by ons getauxeert te werden. (^\Ock hebbe ick door bevel als vooren , op de Requefte van Wouter van Bekefteyn, die verfochte by Bartholomei en de Milde, in wiens handen waren gelevert de ltucken van den Proceffe vande Ridderfchap en vijf groote Steden, op en jegens den felven Bekefteyn, omme die by hunluyden gevifiteert te werden , daer van rapport gedaen te hebben, is voor Appoinctement gefteldt: Dat overmidts d'abfentie van Bartholomei, hy Suppliant patiëntie hebben foude tot fijne wederkomfte uyt Brabant. TVTOch heb ick door bevel als vooren, op de ^ Requefte van Dirck Wouterfz, Boode , voor Appoinctement geftelt: Dat de Staten hem confenteerden, dat fijn Wed-  C ioi ) ] Wcddens van veertien gulden 's jaers, hem 5 betaelt fouden werden van vier maenden 1 tot vier maenden. 1 QP 't verfoeck van Heyman vande Ketel, l ten felvcn dage gedaen by Requefte, om- v me van Franck vander Hoeve, Rentmeefter 1 van den nieuwen Impoft, te hebben betalinge van twaelf hondert en een en twintigh guldens, van veertigh grooten., hem refterende by floote van * Reeckeninge, volgende feeckere Ordonnantie vanden Hove van Holland, heb ick door bevel als vooren, den voorfz Franck gefeydt, dat hy den voorfz Heyman, volgende fijn voorfz Ordonnantie, betalen foude, die my belooft heeft fulcks te doen, in prefentie vanden felven Heyman, binnen veertien dagen. Den 24. September, 1544. j TVAer dat ick Mr. Jacob de Jonge gebracht j hadde naer de voorfz Acte van Commis- < fie, omme hem te vifiteren op de gefteltenif- ( fe van die van Delf, en daer van begeert Co- [ pie, heeft my voor antwoorde gegeven, dat \ den Heere van Affendelft, Mr. Jooft Sasbout 1 en hy, inden jare vijftien hondert fes en der- 1 tigh , na dat die van Delf verbrant waren, ' gecommitteert zijn by de Koninginne, omme ' hem te informeren ten wekken tijde die van Delf geftelt zijn in merckelijcke mindere fomme inden ommcflag, dan met drie duyfent fchilden; maer vermits die van Dordrecht niet en wouden gehengen dat die van Delf fouden volG 3 ftaen, 1544. )en 18. ept. ot drie Menden. lequefte an Heyian van de Letel. ♦Bl.43. )en 24. ■ept. ^cle van -ommiflïe en Jacob e Jonge, nnme hem 3 informeen op de ;efteltenisè van die an Delf.  1544- Den 24. Sept, Den 26. Sept, Certificatie vanvrydom van die van Amfterdam en Gouda, raeckende den Tol by die van Uitrecht van de Beeften eu Goederen van die van Hollandt gevordert. Den %6. September, 1544. T-JEb ick ter prefentie van Jacob Oom, Hoo* - gelande en Hocgacrdc , na dat ick van die van Amfterdam en Gouda certificatie van haer vrydomme gekregen hadde , den Rccckcn-mccfier vertoont en verklaert, volgende dc voorfz Refolutic, dat alle de Ingcfctcnen vanden Landc van Hollandt, en hare Goederen, Tol-vry inden Lande van 't Ncdcrfticht, ten minftcn vcrtolt hebbende binnen Amcrfvoort, ende daer van tot Utrecht vertoont hebbende5 cn hoewel den Tollenaer van Utrecht hem daer naer behoorde te reguleren, hadden nochtans van eenige Beeften, toebchoorende de Poorters van Dordrecht , van elck ftuck, pafferende t'Utrecht, genomen drie groot,'van eenige Bee- ( 102 ) ftaen, mits geldende inden ommcflag met foo kleyncn fomme, foo hebben die van Delf weder* gefolliciteert een andere Commiffie op de voorfz drie Perfoonen; en alfoo die van Delf defelve lieten verjaren, cn dat dacrommc die van Dordrecht niet en wouden toelaten uyt defelve Acle gebcfoigneert tc werden , foo hebben die van Delf van dc Koninginne yèjS kregen een Miffive, daer by de voorfz drie perfoonen weder gecommittcert zijn omme hun te informecren als vooren , ende naer x-oorgaende advis van hunluyden geftelt waren te mogen volftacn, mits inden Ommeflagh geldende met drie duyfent Schilden; en acngaende omme te hebben Copie , feyde daer van eerft tc willen fprccckcn met den Heere van Affendelft.  C 103 ) recftcn, toebehoorende die van Gouda een blanck, van eenige Goederen van Amfterdam halven Tol , verfocht dacrom dat hunluyden gelieven foude aenden voorfz Tollenaer te fchrijv4n cn tc belaften , gelijck fy oock t'anderèn tijden gedaen hadde, dat hy den -voorfz Ingezetenen van Holland foude laten genieten hare voorfz vrydomme , volgende •hare voorfz geprefentcerde poifcüïe, ten eynde dc Staten van Hollandt niet genootfacckt -en fouden zijn verdere provifie van de Koninginne te vervolgen. "\X7Aerom dc voorfz vande Rccckenkamer, na voorgaendc communicatie, ons voor antwoort gegeven hebben, hoe dat den Tollen acr van Utrecht, op hare voorgaendc Misfive voor antwoorde gefchreven hadde, dat by Sijne Keyferlijcke Majefteyt, inde maendt van Mey, vijftien hondert drie cn veertigh, geordonneert was, dat een ycgelijck binnen Utrecht Tol van fijn Beeften cn Goedcren-foude moeten geven , * die hy aldaer niet oorboirde, maer weder van daer voerde; dat hy oock hunluyden geëxhibcert hadde feeckere Extracten van Ordonnantie, van date vijf en feftigh, 't felve vermeldende; dat evenwel fy lieden geen autoriteyt cn hadden den voorfz Tollcnaer , van 't geene voorfz is , eenige interdictie te doen, als forterendc onder den Raedt van Utrecht, maer dat wy 't felve fouden mogen verfoecken aenden Raedt alleen, ofte aen hare Majefteyt dc Kominginne, mits wekken wy Copie verfochten vande voorfchreve Ordonnantiën , of daer van met dc G 4 Sta- 1544- Den 26. Sept. Antwoorde op 't geene voorfchreven is van die van de Reeekenkamer. * 131.44.  1544Den 26. Sept. Den 27. Sept. Inftructie vande Ge committeerden , boven reyfende. Den 30. Sept. De voorfj Inftructie aen Affendelft gele vert. Reyfe naei *t Hof aer de Koninginne. ( I04 ) Staten te mogen concurreren, dewelcke fy ons geacquiefceert hebben, en daer na overgelevert. Den 27. September, 1544. T-JEb ick een Inftructie gemaeckt van 't geene de voorfz Gecommitteerden hebben te verklaren aen hare Majefteyt de Koninginne , volgende de Refolutie, genomen op de Daghvaert, gehouden den achttienden derfelver maent, blijckende by de Copie die ick daer van hebbe. Den 30. September, 1544. T-JEb ick ter prefentie van Hoogelande en Hoegaerden , den Heere van Affendelft gelevert d'Inftrucïie by my gemaeckt, van 't geene Wy te verklaren hebben aen hare Majefteyt de Koninginne, uyt den naem van de Gemeene Staten, dewelcke my belooft heeft defelve te vifiteren, TJEeft mede den voorfz Heere van Affendelft ten felven tijde ons gefeyt te reyfen na hare Majefteyt de Koninginne, den fesden October, jegens wekken dage hy by den Griffier heeft doen befchrijven den Heere van Poelgeeft , mede gecommitteert te wefen 's avondts tot Rotterdam; heeft infgelijcks ons belooft Brieven van Credentie mede te geven aen hare Majefteyt de Koninginne. Ten  ( 105 ) n^En felven dage, na ick van hun verfocht hadde ons tc willen doen hebben copie vande Miffive , by hare Majefteyt aen hem Mr. Jooft Sasbout, en Jacob de Jonge gefchreven , uyt krachte van dewelcke die van Delf verkregen hebben Appoinctement provifioneel , te mogen volftaen inden Ommeflagh vanden Lande , mits geldende drie hondert Schildt, heeft gefeyt dat hy 't felve niet en foude derven doen , fonder te hebben ordre vanden Praefident Schoorl, alfoo hare Majefteyt de Koninginne t'andeern tijden feer qualijck genomen hadde, dat hy van hare Majefteyts Miffiven de Staten Copie gelevert hadde ; dat wy defelve Miffive dacrom aenden Praefident Schoorl fouden folliciteren , 't welck wy aengenomen hebben te doen. Den 3. OEtober, 1544. T-TEbbe ick gemaeckt feeckere Ordonnantie voor den Heere van Alkemade, Heyman Adriacnfz, van Blyenburgh, Mr. Lambrecht Jacobfz, Franck Bartholomeufz, Mr. Jacob de Milde en my gedaen, in de voorfz Maenden van Mey en Augufto, daer breder hier vooren afgefeyt is, en dat in 's Lands affairen. Den 4. OEtober, 1544. T-JEbbe ick aen Mr. Floris van Hoegaerden gefchreven, door onthiet vanden Heere van Affendelft, dat hy eerft op Woensdagh * naeftkomende foude paffen te wefen tot Rotterdam , omme van daer by de Koninginne te G 5 ' rey- '544- Den 30. Sept. Appoinctement provifioneelvan die van Delf. Den 3. October. Ordonnantie voor diverfche Gedepnteerden. Den 4. Otfober. Miffive aen Hoegaerden. *BI.45.  '1544Den 4. Oélüber. Den 8. Oftóber. Tauxatie van de Vacatiën van Bartholoniei voor den tijdt van twintigh maenden. Commiffie toe een nieuwe Verpondinge. Reyfe naer 't iiof. ( 106 ) reyfen ; cn dat overmits Poclgeeft, die hier was , verfocht had niet tc mogen reyfen, om feeckere nootfaeckclijckhcden. Den 8. October, 1544. T-J Ebben de Heeren van Affendelft, Milde ende ick, de Vacatiën van Bartholomci, by hem gedaen voor mijn Vader , den tijdt van twintigh maenden , getauxcert tot hon■dert vijftigh guldens: Noch de Vacatiën by hem gedaen, roerende de faecke van Mr. Jooft Arentfz, zedert den achttienden April tot den twaelfdcn Junii, 's dacghs tot twee cn dertig fuiyvers, en daer cn boven noch al lijn verleyt geit, volgende fijne declaratie. rpEn felven dage heeft den Heere van Affendelft my'belaft uyt den naem vande Edelen, Haerlem cn Gouda, aen den Prsefident Schoorl te folliciteren omme te hebben Commilfariffcn , die procederen fouden tot een nieuwe Verpondingc, feggende dat t'anderen tijden by Jooft Sasbout , cn Jacob de Jonge gccommittccrt zijn geweeft , cn dat overmits diverfche, in 't dragen van eenige eonfenten, doleren te hooge verpont tc zijn. '"TEn felven dage ben ick met den Heere van Poelgeeft, Hoegaerden en Hoogelande gereyft na Bruifel. Den  ( io7 ) Den 13. October,' 1544. T-JEbbe ick het inhouden van onfc Inftructic, den Praafidcnt Schoorl, in 'c bywefen van Poclgeeft, Hoegaerden en Hoogelande, in 't lange verhack,en op 't eerfte poinct, roerende de kortingc vande portie, die onwil3ioh waren te betalen den Impoft, heeft de voorfz Schoorl ons voor antwoorde gegeven, dat hy daer van rapport foude doen aende Koninginne. f\V 't tweede poinót, roerende d'Impoft van die van Ovcr-Ylfel, op den Turf, feyde den voorfz Schoorl, dat hem niet geraden cn dochtc 't felve te vervolgen , overmits tulfchen Sijne Keyferlijcke Majefteyt en die van Üvcr-Yifcl geaccordeert was, dat fy die van Hollandt gantfchelijckcn fouden mogen wcygcren cenigen Turf tc leveren , ten ware by die van Hollandt fulcken Impoft betaclt wierde, als by hunluyden naer vermogen 't voorfz Trachiet opgeftclt foude werden , cn dat daeroramc defelve follicitatie tot onfen achterdeel foude fchijncn te wefen; niet te min, foude ons copie doen hebben van 't voorfz Articul, in het Tractaet begrepen, omme daer op te mogen delibereren. AP 't derde Poinct, noopende kenniffe en Jurifdictie te hebben in alle criminccle cn civile faecken, feyde dat dc meninge vande Koninginne niet was de Jurifdictie vande Steden en Vlecken van Hollandt te verminderen , ïnaer dat crimen lesfz Majejiatis Divina éf Hu- ma- I544Den 13. Oktober. Remonftrantieaenden Prafidcnt Schoorl gedaen. Tweede Poinct raeckende den Impoft van die van Ovèr-Yffel op den Turf. liet derde Poinct., omme kenniffe te nemen in n!ie criminele en civiie faecken.  1544Den 13. October. Vierde PoincT: raeckende het Placaet van het recolementvan de twee Tienden.* BI. 46. Laetfte Poind raeckende de Vrydom van die van Hollandt in den Tol tot Utrecht. Inftructie van de Gedeputeerden. C 108 ) mam waren gepriviligeert,daer van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, als Souverain Heer, ofte fijn Procureur Generael die kcnniffe competeerde ; en dat Janne, Poortercffe van Amfterdam, gedaen apprehenderen was om faecken van Lutherye. r\P 't vierde Poinct., noopende de verklaringe de Koninginne gedaen, in 't Placaet geëxpedieert op 't recolement vande twee * Tienden, fuftineerden den voorfz Schoorl expreffelijck, by feeckere middelen , dat Brouweryen , daer van de Bieren gefleeten wierden buyten de Plaetfe vande Brouwers refidentie, en toereedinge van Schepen ter Zee ende ten Haringh, foude wefen Koopmanfchap en geen Neeringe. f~XP 't laetfte Poinct , roerende de vrydomme van die van Hollandt, in den Tol van Utrecht , mits vertolt hebbende tot Amersvoort, feyde dat hy, noopende 't felve fulcks niet te zijn; en datter andere Ordonnantiën by Sijne Keyferlijcke Majefteyt gemaeckt waren; niet te min, foude alles aen de Koninginne communiceren, en ons als dan van fijn wedervaren adverteren. T^En felven dage heb ick den voorfz Schoorl gelevert Copie van onfe Inftructie, mitsgaders vanden ftaet hoe veel de portie is van dc onwilligen in 't betalen vanden Impoft voor een jaer. Heb-  C 109 ) J-jEbbe voorts ten felven dage aen hem verfocht , uyt den naem van de Edelen, Haerlem en Gouda , en dat door ordre van den Heere van Alfendelft, te hebben Commiffie omme te procederen tot een nieuwe Vcrpondinge; waer op hy ter antwoorde gaf, dat wy daer mede vertoeven fouden tot de komfte van den Heere van Praet, en 't felve verfoeck aen hem te doen. Den 16. Oclober, 1544. JJEeft de voorfz Schoorl nu gelevert de voorfz Copie van 't Extracf van den Tractate, gemaeckt tulfchen Sijne Keyferlijcke Majefteyt, en die van Over-Yflel, omme met den anderen daer van te mogen communiceren , en feyde voorts onfe Inftrucf ie en Staet gelevert te hebben in handen vande Heeren vande Finantie. Den 17. Ottober, 1544. J-JEb ick aenden Heere van Alfendelft ge- . fchreven een Miffive, inhoudende verklaringe van onfe befoigne. Den 19. October, 1544. J_JEb ick den voorfz Schoorl gelevert feeckere Copie, niet autenticq, van feeckere 1 Ordonnantie , gemaeckt by de Heeren van : Buyren, Corbion, Vincent, Cornelis en Jooft ! Sasbout, als Commiffarilfen van 's Keyfers 1 wegen in Over-Ylfel, van dato den fevenden 1 Ju- ~ J544Den 13. October. Commifla- rifien op do nieuwe Verpon- dinge. Den 16. October. Tractaet cuflchen Sijne KeyrerlijckeMajefteyt, en die van Over-Yfrel. Den 17. Dflober. ^dvertifTenent aen \flendelft. 3en 19. Dctober. 3 rdonnanie genaeck by Jen Heere w Btiyen, cum uis, raec-  Den 19. October. kende die van Over- * BI. 4;. Den 23. October. Sollicitatie tot expedi tie van d( Poincten. Den 24. Oftober. Den Advo caet congratuleerten verwei lekomt dei Stadthouder Praet. C mO Julii vijftien hondcrdt twee en veertigh, daöf by op elck laft Turf, die uyt den Lande gevoert foude werden, geftelt hebben tot pro-, fijte van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, twaelf ftuyvers, waer mede gefurncert fchcert te wefen, foo ick hun feyde, Tractaet tulfchen Sijn Keyferlijcke Majefteyt en die van Over-Yffel, te vooren gemaeckt, verfoeckende dat hy de felve Copie fouden willen voegen by de voorfz Inftructie en Staet, 't welck hy belooft heeft te doen, feyde foo Veel meer datmen jegens den uvtgaenden tijdt van 's Kcyfcrs wegen tot Ovcr-YÏfel foude fchicken feeckere Commisfarilfen, waer by die van Hollandt mede fouden mogen fchicken eenige Gecommitteerden, omme den Impoft van acht en twintigh ftuyvers op 't laft Turf, uyt Over-Ylfel gaende afgedaen te hebben; en heeft ons voorts belooft op alle onfe Articulcn expeditie tc doen hebben. * Den 23. October, 1544* A Enden voorfz Schoorl folliciterende omme expeditie vande voorfz Poincten, heeft 1 ons gefeyt foo geringe te helpen als doenlijck foude wefen. Den 24. October, 1544' T-JEbbe ick den Stadthouder , gekomende 11 wefende uyt Hollandt., gecongratuleert van fijnen nieuwen Staet, en hebbe voorts hem verklaert hoe wy ten Hove folliciteren vijf Poincten, daer van ick hem Copie gegeven heb-  C ni ) hebbe by gefchrifte, vcrföekende dat hy d faecke foude willen helpen, avanceren; wac op dc voorfz Stadthouder eerft ons gedanek heeft van onfe faluatic cn congratulatie , ei Voorts belooft te fprecckeil Mr. Vincent vai onfe faecken, en de Stucken te doornen, ei alsdan ons te helpen tot expeditie, foo vee hem doenlijck foude weien. 'TvEn felvcn dage heb ick weder aenden voorf; Schoorl gclblliciteert expeditie op dt voorfz vijf Poincten, die ons belooft heef expeditie te doen hebben voor 't fcheyden var de generale Dachvacrt , die tot Brufiel befchreven was den vijf cn twintighften October. TfJEbbe van gelijcken ten felven dage door begeer van Mr. Huygh van den Eynde gevraeght of onfe Schepen met hare Koopmanfchappen oock vryclijck fouden mogen varen naer 't Wcften, fondcr vrees te hebben vande Engelfche en Franfche ? Waer op hy tot antwoorde gaf jae, Zeevarende inde felve Schepen , daer geen Engelfche of Franfche Goederen in waren. ' J-jEbbe mede ten verfoceke als vooren hem gevraeght of die gevangen waren voor datum vanden Tractate , jegens, den anderen fouden vry gaen of niet ? Waer op hy feyde dat een yegelijck fijn rantcoen foude moeten opbrengen, Dagh- «44- Den 24. 2 October. r t 1 1 1 l ! Sollicitatie : om expeditie te hebben op de : vijf. poincten. ' Of de Negotie Weftwaerts foude veiligh wefen. Noopende de Gevangens aen wederzyden.  *544- Den 16. Oftober. De Pra- fenten op defe Daghvaert en weet ick niet, alfoo ick als doen ten Hove was. Vertoonin- ge van een Miffive vanden Stadthou- der aende Staten. Vertoonïnge vanden Stadthouder, dat de Staten feer fiappeüjck de Tienden invorderen.* BI. 48. C 11O Daghvaert vande Staten van Hollandt, gehouden in den Hage Den 16. Oftober, 1544. Soo Goudriaen en van- tie, dewelcke fijn posden Eynde my gefeyt fejfie op den twaelfhebben door bcfchrij- den derfelver maent vinge vanden Stad- genomen hadde inden houder , op fijn recep- Raede. DEn Stadthouder heeft aen de Staten vertoont feeckere Milïive van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, daer inne hy de Staten verklaerde, overmidts het overlijden van mijn Heere den Prince, hem in fijn plaetfe gccommittcert te hebben, bclaltende datmen in alles hem foude obedieren als fijn eygen Perfoon, en is den Stadthouder als doen by den Heere van Affendelft verwellekomt. "P)Aer na heeft den Stadthouder van wegen Sijne Keyferlijke Majefteyt de Staten vertoont, dat fy feer flappelijcken den Tienden Penningh * vande Immeuble Goederen, en van de Koopmanfchap, midtfgaders den Tienden Penningh van 't laetfte confent van hondert vijftigh duyfent guld. op brochten, waer door tot lafte van den Lande Finantie gedaen was wel tot twintigh ten hondert; dat daeromme defelve Staten adviferen fouden dat de voorfz penningen getrouwelijk en met alder diligentie geinnet mogten werden , omme te eviteren verdere fchade en verloop. Waer  C "3 ) "\17"Acr op by de Staten communicatie gehouden zijnde , eyndelijck geadvifeert is, datmen een yegclijck, ter plaetfe daer hy woonachtigh is by gyiélinge foude cónftringé» ren fijn portie op te brengen; en in gevalle by hun binnen vier dagen na date vande Gyfelinge fijn portie niet opgebracht en worde, datmen alfdan hun in hechtenifle foude leggen. TTNde hebben voorts de Staten aenden Raedt verfocht provifie ten fine voorfz, die defelve hun geaccordeert hebben, omme in alle Plaetfen by de Deurwaerders ter Executie geleyt te mogen werden. • Den 25. October, 1544. ï-TEbbejick aen Schoorl verfocht, dat hy den Stadthouder foude willen fprèecken, omme te hebben permiffie die volftaen foude mogen tot een nieuwe Verpondingc, waer op hy feyde hoe datmen 't met die van Delf foude maecken ? Daer ick op antwoorde, dat die van Delf 't lichaem roerende, foo rijck waren als yemant vande andere Steden ; dat evenwel dc Commiffarilfen op alles goedt reguard fouden nemen; waer op hy feyde foo wel Verponding te begeeren als de Steden, alfoomen dan, confent gedragen zijnde, feecker wefen foude watter afkomen foude; en dat de voorfz Verpondinge goet te maken waren inde Steden , mits wetende haren ontfangh en uytgeef, maer dat 't felve veel moeyte foude hebben over 't platte Landt; waer op ick hem weder feyde, hoe dat eer begonne wierde, eer ge//. Deel. H daen *544Den 16. October. By Gyfelinge te confiringe ren ydet fijn portie op te brengen binnen vier dagen. De Staten verfoecken provifie ten fine voorfchra- ven. Den 25. Oótober Commiiïïe tot een nieuwe Verpondinge, en verfcheyde debatten over en weder.  I544< Den 16. O&ob. Appoinctementprovifioneel van die van Delf. Antwoord vanden Prafident aenden Advocaet. ( ii4) ciaen foude zijn, mits wekken hy my belafte den Stadthouder daer af te fpreecken. CEyde hem voorts dat de Edelen en vijf groote Steden in geen meeninge en waren, wetende 't Lichaem van Delf feer wel geftelt te zijn, te geheugen dat fy inden ommeflagh fouden volltaen , mits betalende met drie duyfent fchilden , endaeromme mijn belaft hadden aen Alfendelft te verfoecken Copie vande Miffive , daer by de Koninginne verklaert hadde, dat fy met defelve fomme fouden volftaen; welck verfoeck by my gedaen zijnde, hadde Affendelft voor antwoorde gegeven, dat hy defelve Copie niet en foude derven leveren , fonder te hebben laft vanden Prasfident, alfoo'hem t'anderen tijden qualijck afgenomen was, dat hy de Staten copie gelevert hadde van eenige Miffiveri van de Koninginne, begerende daerom van my, dat den Praeiident hem foude belaften defelve Copie te leveren. "\I7Aer op den Prtefident my ter antwoorde *V gaf, dat hem niet qualijck afgenomen was, dat hy de Staten Copie gelevert hadde van eenige Miffiven vande Koninginne, maer dat hy van 't een deel van defelve Mifïiven hunluyden Copie gelevert hadde, achtervolgende de verklaringe inde felve Miffive begrepen , en dat hy van defe verfochte Miffive de Staten wel mochte copie leveren, maer niet van alle Mifïiven by haere Majefteyt aen hem gefchreven, 't welck na fijn difcretic hy wel foude weten te ordonneren. * Den  ( m) * Den 4. November, 1544. AjAby my de Staten tot Bruffel op mijn Kamer vergadert zijnde , rapport gedaen was van 't geene Bartholomei en ick , door haerluyden ordre, met de Gedeputeerden van Mechelen den tweeden derfelver maent gebefoigneert hadden, om van Sijn Keyferlijcke Majefteyt te verkrijgen, dat de Gulde Bulle van Brabant geen plaetfe en foude hebben , noch haer extenderen over de Onderfaten van Hollandt: Is by defelve Staten, na voorgaende communicatie eendrachtelijck gerefolveert, dat wy ons met die van Mechelen, Middelburgh en Goes fouden voegen , ten fine voorfz, en zijn Bartholomei, Milde en ick gecommitteert, omme volgende de Rcfolutie by de voorfz Staten genomen, de Requefte by die van Mechelen gemaeckt, een weynigh te altereren. JTNde na communicatie met hunluyden by ons gehouden, is 't narré en de conclufie van d'cerlte Requefte gealtereert, volgende de Copie die ick daer van hebbe. 'ITEn felven dage is ten verfoeeke van die van Dordrecht, vertoonende dat 't Schip van eencn Cornclis Arienfz, Schipper van Dordrecht die inne hadde Goederen, toebehoorende den Hertog van uyt Spai- gnen , by de Francoisfen genomen was; gefeydt dat by Requefte daer jegens aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt provifie verfocht foude werden , van welcke Requefte Copie onder my is. H 2 Van „ ï$44' Den 4. Nov. * BI. 49. Refolutie, om aenden Keyfer te verfoecken dat de Gulde Bulle van die van Brabant geen plaetfe en mochte hebben by de Onderfaten van Hollant. Requefte gealtereert. 't Schip van Corlis Ariens, Schipper van Dordrecht , by de Franfche genomen.  1544Den 4. Nov. Verklaringe van den Raede ter begeerte van Rijnsburgh. - Verfoeck van die van Leyden, om't hooft van den Ouden Bos te vermaken. * Ver- ( 116 > \7*An gelijcken is ten felven dage gefeyt , datmen doen foude op 't verfoeck van die van Delf, roerende de verklaringe by den Raedt van Hollandt gedaen, ter begeerte vandie van Reynsburgh, dat haer goederen, niet forterende onder de Schiltalen, niet gehouden en fouden wefen te contribueren inde laetfte Tienden , blijekende by de Requefte daer van zijnde. TNsgelijcks is gerefolveert datmen aenden Prasfident foude verfoecken , ter begeertevan die van Leyden, dat het Hooft inden Ouden Boffche mochte vermaeckt werden; en dat 'er by Octroy op elcken Palfant geftelt mocht werden een Penningh, ofte voor een jaer een dvyt, niet tegenltaende vanden voorgaende ©ntfangh geen 'Reeckeninge gedaen en is.  ( H7 ) * Vcrgaderinge van de Gedeputerden vande Staten van Holland, gehouden tot Brulïel, Den 4. November, 1544. 's avonds na vijfuyren. PRyESENTEN. De Heeren van Gou- Van Leyden. driaen, Claes Baesjen, Burgerende meefter, Van Poelgeeft, ende Van wegen d'edelen. Hoegaerden,^en^on^rls Willem Bouwenfz, Van Amsterdam. ende Huyg Gerr. Hopkoper , Mr. Nicolaes Bartholo- Burgermeeft. mei, Pcnfion. ende Van Dordrecht. Mr. Cornelis van Hoge- Mr. Pieter van Foreerjl, lande, Burgermeeft. Van Gouda. Van Haerlem. Mr. Huygh vanden Eyn- Op de generale propofitie de, Penfionaris by Sijne Keyferlijcke Van Delf. Majefteyt gedaen aen Jacob vander Does, Bur- alle de Staten van ber- germceftcr , waerts over, blijcken- ende de by de Copie daer Mr. Jacob de Milde , van zijnde, en onder Penfionaris my wefende. Den 5. November, 1544. HEbbe ick verder van Schoorl begeert expeditie te hebben op de voorfz vijf Artic;, die my beloofde dat de expeditie van H 3 dien 1544Den 16. Nov. * BI. 5». Den 5. Nov. Expeditie op vijf Articulen,foohaeft doenlijck.  '544Den 6. Nov. Den 6. Nov. Verfoeck aenden Stadthouder om Commiffie tot een nieuwe Verpondinge. Particuliere Propofitie by den Keyfer gedaen. By de Sta? ten den Keyfer bedanckt, en antwoordt op de Petitie gedaen. ( "8 ) dien gereet foude zijn, -foo haeft de particuliere Propofitie de Staten gedaen* foude wefen. Den 6. November, 1544. T-JEb ick ter prsefentie van de Edelen, die van Haerlem en Gouda, aen den Stadthouder verfocht te hebben Commiffie, omme te verlbaen tot een nieuwe Verpondinge, die ons belooft heeft alle addreffe te doen, alfoo 't felve verfoeck redelijck was, en begeerden dat wy ten dien eynde een Requeit overgeven fouden, die ick ten felven dage gemaeckt hebbe. HTEn felven dage, 's avonds ten vijf uyren, is by Sijne Keyferlijcke Majefteyt, ter praefentic van alle de voorfz Gedeputeerden, de particuliere Propofitie gedaen, en van hun geëyfeht de fomme van honderdt duyfendt guldens, .in klaren gelde, te betalen St. Jans Miffe naeltkomende, die te vinden by de bequaemlte middelen die fy fouden konnen adviferen, tot ontlaftinge vanden armen, breeder blijekende by de Copie onder my wefende. V^Telcke voorfz Propofitie gedaen zijnde, foo hebbe ick door onthiet van den Heere van Praet en de Staten Sijne Keyferlijcke Majefteyt grootelijcks gedanckt vande peyne, moeyte en forghvuldigheydt, by hem gedaen omme ons te praeferveren jegens de Vyanden, en byfonder dat hy by hulpe van Gode ons beforght hadde een eeuwige Vreede, verklarende voorts dat wy van 't geene hy ons hadde  C9) D de doen verklaren , foude doen goet en ge- N trouw rapport; en ten eynde 't felve bequamclijck foude mogen * gefchieden, foo verfocht ick aen Sijne Majefteyt te hebben Copie, foo wel vande voorfz generale als particuliere provifie , en tijdt van een maent omme onfe antwoorde inne tc brengen; en dat die van Amfterdam behoefden tien dagen voor gacn en komen , en dat Wy hoopten op onfe wederkomftc goede en vruchtbare antwoorde inne te brengen. XXTAér op Sijne Keyferlijcke Majefteyt ons 1 * geaccordeert heeft de voorfz twee Co- 11 pien, cn tijdt tot den lactften van defe maent * om te wefen tot Brunei , en in gevalle van Vorft, dat wy als dan alle diligentie doen fouden ons mogclijck zijnde. Den 8. November, 1544- \ HEbben wy gekregen expeditie op onfe ] voorfz vijf Articulen ; en op 't eerfte < Poinft , raeckende de kortinge, is verklaert 1 datmen de Staten houden fal in furcheantie, \ op de refte van 't accord van hondert en twin- i tigh duyfent guldens, de twee deelen vande ! geëyfehte een en twintig duyfent guldens , be- 1 loopende veertien duyfent guldens voor den tijdt van drie Maenden, binnen wekken tijdt men de Memorie, by de Staten overgegeven, inhoudende de verklaringe vande exe'mptcn, die in wcygeringe zijn, doorfien fal, om by Sijne Keyferlijcke Majefteyt daer op te ordonneren binnen middeler tijde, fullen de Staten H 4 con- 1544. 211 6. ov. 'Bl'$I. 'ijdt orale antwoordt in : brengen, )en 8. ■Jov. ïxpeditie >p de 'oorfz vijf Articulen, vaer van iet eerfte 'oinft aeckt de cortinge in /erfcheyde Beeden.  ~ 1544Den 8. Nov. Het tweede PoincT:, raeckende den Impoli: op den Turf. Het derde Poinct, rakende de Jurifdictie van Criminele en Civile faecken. Het vierde PoincT:, raeckende 't recolement van de twee Tienden. ( Uè ) continueren de heffinge van den Impoft, hier toe geconfenteert, lbo wel op dc exempten als andere, foo veel hun doenlijck wefen fal. AP 't tweede Poinct., roerende den Impoft op den Turf, daer af fal gefproocken werden inde eerfte communicatie, die men in 't beginfel vanden toekomenden jare, met die van Over-Yffel, van defe en andere toekomende faecken te handelen heeft, omme daerinne te voorficn, tot vorderinge van die van Hollandt, foo verre 't mogelijck weien fal. AP "t derde Poinct, roerende dc kenniffc en Jurifdictie vande Steden en Vlecken van Hollandt, den Keyfer verftaet die te onderhouden in hare polfcffie van alle Criminele cn Civile faecken, van oudts 't haren kenniffe bchoorende, fonder daer inne te begrijpen faecken roerende crimen leefee Majejlatis Divine & Humana., en diergelijcke, waer van de kennilfe na rechten hunluyden niet toe en hoort. AP 't vierde Poinct, roerende de verklaringe afgedacn tc hebben, geinfereert in 't Placaet op den recolemente, inde twee Tienden geëxpedieert; de Staten fullen hier inne achtervolgen de Ordonnantiën enPlacaten daer op gepubliceert, gemerekt dat die inde Brouweryen of toercedinge van Schepen ter Zee of ten Haringh , niet meer cn hebben dan drie hondert guldens eens, inde felve ongehouden zijn. Op  (ra) £)P 't vijfde Poinct. , raeckende den Tollenaer van Utrecht, daer af fal gefchreven werden aenden felvcn Tollenaer 't lelve te volkomen, en die van Hollandt in hare posfeffie van Tolrecht te houden, fulcks als fy die van ouden tijden tot noch toe gebruyekt hebben, ten ware hy redenen hadde- ter contrarie, daer af hy Sijn Keyferlijcke Maicfteyt adverteren fal, breder blijekende by de expeditie onder my wefende, 'by den Audiencier onderteyekent. * ^/"Elcke Miffive by my gefolliciteert zijnde, ick inden Hage gekomen wefende, by Jan mijn Boode op den vijftienden November hebbe doen' brengen aenden voorfz Tollenaer, die hem tot antwoorde gaf, dat hy binnen drie of vier dagen foude reyfe naer 't Hof, ende aldaer op alles antwoorde geven. 'JPEn felvcn dage is op de Requefte, daer by verfocht was Commiffie te hebben tot een nieuwe Vcrpondinge , geaccordeert Brieven van advis aenden Raede en Rceckcn - kamer, blijekende by de Copie van dien, onder my zijnde, welcke Brieven ick mede gebracht hebbende , den vijftienden November gelevert heb den Heere van Affendelft, die my belooft heeft 't advis te doen hebben jegens "dat wy boven reyfen fullen. Jnfgelijcks is ten felvcn dage op de Requeste, ten verfoecke van die van Delft overgegeven , mede geaccordeert een beflooten H 5 Brief T544. Den 8. Nov. Op 't vijfde Poincl:, raeckende den Tollenaer toe Utrecht. * 31. 52. MiffiveaendenTollenaer tütUtreeht. Advis, acngaende de nieuwe Verpondinge, Miffive aen den Raedt, op 't verfoeck van  1544Den 8. Nov. die van ( Delf. ( Appoinctement op de Requeste van die van Dordrecht. Appoinctement van detiAmbasfadeur van Vrankrijck op de voorfchreve Requeste. Den 15. Nov. Rapport vandenAd vocaet, aenden Heere van Alfendelft, ( 122 ) Brief aenden Raet, conform 't verfoeck vanIe Requefte, blijekende by de Copie van dien, )ock onder my zijnde, wekken Brief ick den elven vijftienden dage mede gelevert hebbe ten Affendelft, die my feyde met den Raede laer van te communiceren. TPEn voorfz dage is op de Requefte, ter begeerte van die van Dordrecht overgegeven , voor Appoinctement geftelt: Het innehouden van dien fal gecommuniceert werden aen den Arabalfadeur van Vranckrijck, omme daer inne te doen voorficn naer redenen. \l/"EIcke Requefte by den voorfz Ambaffa* * deur gevifiteert zijnde, heeft voor Ap- poinótement daer op doen ftellen: U Ambaffadeur de France pour refponfe a la Requefte des Eftats d'Hollande, dit que desja avant ouï ventiler cefte matiere en avoit adverti en Cour de France, afin de reftitution ac provifion, 6? d'avantage dit quil depefchera encorres propre Homme , avcc la doublé de la Requefte mife en langage Francois, vers le Roi & VAdmiral de France, a la fin que deffus ac ne fait doute-, que la raifon ne fe face. Den 15. November, 1544. T-JEb ick den voorfz Heere van Alfendelft rapport gedaen, noopende onfebefoigne, foo wel op de voorfz vijf Articulcn, als van de generale en particuliere Propofitie, en hem laten leien de voorfz depefche, by den Au- dien-  ( 123 ) diencier onderteyckcnt, die geilen hebbende 't eerfte Poinót, daer inne ftaet dat de Staten fouden continueren de heffinge vande Imposten , fo wel op de cxempten als andere; feyde dat hy van Honden aen foude doen termineren drie intenditen vande onwillige, gereet leggende , te weten , tegens den Grave van Buyren, tegens de Vrouwe vander Hoeve, en tegens den Heere van Afperen , en dat hy voorts alle de andere rigoureufelijck foude doen executeren. * Dagh- '544Den 15. Nov. raeckende de befoignes over eenige faecken.  1544Den 21. Nov. *B1.53. ( 124 ) * Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 21. November, 1544- PRESENTEN. De Heeren van Alcke- made, Van Goudriaen, Van Lockhorft, Van Poelgeeft, Van Wijngaerden, Van Matenes, Arent van Duvenvoirde, ende Aelbrecht van Trejlonge, Van wegen d'EöELEN. Willem Bouwenfz, Huygh Gooi, ende Mr. Nicolaes Bartholom. Penfionaris Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreerft, Burgermeeft. Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Pieter Beukelfz , Burgermeefter , ende Mr. Jacob vanden Eynde , Van Delf. Jacob vander Does, Burgermeefter , Claes Adriaenfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris Van Leyden. Pieter Cantert, Burgermeefter , ende Hoegaerden,Fenrlomns Van Amsterdam. Huyg Gerritfz, Burgermeefter , ende Mr. Cornelis van Hogelande, Penfionaris Van Gouda. Omme antwoordt inne te brengengen op de Petitie van honderdt duyfendt guldens, by Sijne Keyferlijcke Majefteyt deStatenvanHollandt tot Brufjel den fesden der voorfchreve maent gedaen. Ten  C t25 ) TEn voorfz dage, nae by my, overmits d'abfentie van den Heere* van Affendelft , de voorfz Staten verhael gedaen was , foo wel van 't effett vande generale als particuliere Propofitie, cn aen hun verfocht dat fy fouden willen in communicatie treden, omme te rcfolveren watmen Sijne Keyferlijcke Majefteyt op de voorfchreve Propofitie foude tot antwoorde geven. COo hebben de voorfz Edelen , na dat fy vertreck genomen hadden, my belaft te feggen, dat confidercrende de jegenwoordige loopende laften vanden Lande van Hollandt, als eerft twee ftuyvers op de Margen , de welcke ten alderminften noch twee jaren was, en loop hebben fullen moeten. Noch den Tienden Penningh, ommegeflagen op 't inkomen vande Margentalen, omme te vinden de helft van 't confent van hondert en vijftigh duyfent guld., den negenden April laetftleden geconfenteert. Noch de jegenwoordige ordinaris Beede van hondert duyfent guldens 's jaers, daer van d'eene helft verfchijnen fal St. Jans Miffe naeftkomende, ende de andere helft Korfmilfe daer aen volgende. Dat oock de twee Tiende , te vooren geconfenteert, noch ten vollen niet geinnet en zijn, midtfgaders oock de gratiën en exceffive fubventien aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt defenaefte drie jaren, en geduyrende den Oorlogh gedaen, als inden eerften, in April vijftien hondert een en veertigh, voor Paefichen tachtigh duyfent guldens: Inde maent van October vijftien hondert twee en veertigh feftigh duyfent guldens : ■"54*. Den 2i. Nov. Den Advocae: vermaent de Staten in communicatie te treden , over de Petitie van den Keyfer. De Edelen belaften den Advocaet een Propofitie te doen, wegens den toeftant van den Lande, en te confenteren in een fomme van tachtig duyfent gulden».  »544. Den 21. ' Nov.. . * m 54. -c,,!,A ,,. '39 JCÜ s'nioqoiH ( 126 ) dens: Inde maent daer aen volgende de twee * Tienden : Inde maent van Qétober daer aen volgende hondert en twintigh duyfent guldens; En in April laetftleden voor Paeffchen hondert en vijftigh duyfent guldens : Makende alle de voorfz confenten , behalven de twee Tienden, de fomme van vier hondert vijf en tachtigh duyfent guld. binnen wekken tijde nochtans de Navigatie enNegotiatie, daer op *t Landt van Hollandt gantfchelijck gefondeert is., geccfteert heeft, foo uyt faecke van Oorloge , als oock overmits de opftellinge vanden Hondcrtften Penningh op de uytvarende Koopmanfchappen , 't welck de geheele bederffenifie is vanden felven Lande, alfoo aireede veele vande Koopluyden fchuwen defeLanden, en hun tranfporteren in andere Landen, bevinden nietmogelijck te zijn de voorfz geheele geëyfehte fomme op te brengen 5 evenwel ter contrarie overleggende de weldaden die Sijne Keyferlijcke Majefteyt defe Sijne Nederlanden gedaen heeft, voor Sijne Majcfteyts komfte en reductie van Gelderlandt en Zutphen, mede door de perpetuele confoederatie gemaeckt met den Koningh van Vranckrijck, den gekooren Koningh van Deenemarcken, en den Hertogh van Cleve, willende defelve Sijne Majefteyt ten dienfte ftaen en gelieven, voor foo veel als doenlijck is, hebben in gevalle van gevolgh, geaccordeert de fomme van tachtigh duyfent guldens, te heffen op de gewoonlijcke Schiltalen , d'eene helft St. Jans Mille naeftkomende, inden jare vijftien hondert vijf en veertigh, en d'andere helft Korfmiffe daer aen volgende. De  c m ) JJ)E Gedeputeerden der Steden van Dordrecht , Haerlem, Lvden en Amfterdam verklaerden, en feyden by de middelen boven verhaelt, wel van advife te wefen Sijn Keyferlijcke Majefteyt tc confenteren dc fomme van leftigh duyfent guldens, te heffen bv de Schiltalen , de eene helft St. Jans Miffe naeftkomende vijftien hondert vijf en veertigh, en d'anderc helft Kerfmilïe daer aen vokende, mits daer inne genietende fulcke gratie als fy naer advenant genieten inde èxtraordinaris Beeden, mits dat voor allen afgedaen zy den Impoft vanden Hondertften Penningh, geftelt op de uytvarende Koopmanfchap , dewelcke alleen voor den tijdt van een jaer geëyfcht, en overmits de groote nootfaeckelijckheyt, loo lange den Oorlogh duyren foude gecontin ueert is, wekken Impoft by Sijne Keyferlijcke Majefteyt behoort afgedaen te zijn, alfoo defelve de geheele bederffenifle is vanden Lande van Hollandt, als verdrijvende en verjagende de Koopmanfchap, daer op 't voorfz "Landt alleen gefondcert is, fulcks fal men bevinden dat aireede veele en diverfche Koopluyden, fchuwende defe Landen, hun getranfporteert hebben m andere Landen , te meer behoort denlelvcn Impoft af te zijn , alfoo die opgeftelt is contrarie feeckere Privilegie by wijlen hooghl. mem. Hertogh Philips van Bourgoignen, Koningh van Spaignen, &c. Vader van Sun Keyferlijcke Majefteyt, den Lande van Hollandt gegundt, daer by Sijne Koninghlijcke Majefteyt den felvcn Lande belooft heeft geen nieuwe Tollen binnen den voorfz Lande van Hollandt op te ftellen, dan de geene die alf- Den 21. Nov. De Gedeputeerdenvan Dordrecht , Haerlem , Leyden en Amfterdam , con» ('enteren feftigh duyfendt guldens, mits dat den HondertftenPenningli op de uytgaendeKoopmanfchappenafgedaen werde.  1544Den 21. Nov. Delft perii fleert hy haer gt at ie. De Gedeputeerdenvan Gouda co'nlëntefen oock de fomme van feliigh duyfent guldens, mits den Hondertften penningvoorfzte niet doende. ♦B1.55- De Edelen en Steden perfilteren op 't af- C 128 ) ïlfdocn jegenwoordig waren, by confent van ie Staten vanden felven Lande, wefende 't felve Privilegie in date den veertienden December veertien hondert vijf en tnegentig , verfoeckende aen Sijne Keyferlijcke Mejefteyd hier op reguard te willen nemen. T")E Gedeputeerden van Delf perfifteerden by haer gratie en exemptie , hunluyden ter oorfaecke van Jen grooten b;ant verleent. "T\E Gedeputeerden van Gouda feyden te vreeden te wefen, des gevolg hebbende,, oock te confentcren de fomme van feftigh duyfent guld. * op te brengen, d'eene helft St. Jans Mille naeftkomende , vijftien hondert vijf cn veertigh, en d'andere helft Kerfmifie daer aen volgende, mits daer inne genietende fulckc gratie als fy in de èxtraordinaris Beede gewoonlijck zijn te hebben; welvcrftaendc dat defelve fomme gevonden foude werden na de qualityt, rijekdom en geftalteniffe vande Ingezetenen van Hollant, 't welck wefen foude tot de minftc quetfe vanden Armen , alfoo hunluyden niet dragelijck en is hare portie by de Schiltalen op tc brengen , welverftaende dat oock voor alle werek afgedaen zy den voorfz Impoft vanden Hondertften Penningh , tenderende tot geheele deftructie vanden Lande van Hollandt, gantfchelijck gcfondeert zijnde op de Negotiatie en Koopmanfchap. T-Tier naer de Edelen gehoort hebbende de opinien vande Gedeputeerden vande voorfz Steden, hebben ccndrachtelijck met hunluyden  ( 1*9 ) den geflooten, datmen voor alle werck foude folliciteren afgedaen te hebben den voorfz Hondertften Penningh, als wefende de geheele bederffemife van Hollandt. Naer de noen hebben van de Edelen alleen prefent geweeft de Heeren van Gouclriaen en van Poelgeeft, en voorts alle de voorfz Gedeputeerden vande Steden, behalven Claes Adriaenfz, Burgermeefter van Leyden. NAcr de noen heb ick door laft vanden Heere van Affendelft, die overmits fijn quade gefte tenifle t'huys bleef, de Staten verklaert, hoe dat hy van den Stadthouder ; den voorfz een en twintighften dito Brieven ontfangen hadde , conform feeekeren fijnen voorgaenden Brief, daer by hy verfochte de Staten te willen induceren, dat fyluyden op de voorfz Petitie, hunluyden gedaen, fulcks iouden willen refolveren, dat haer antwoorde, komende te Bruffel, Sijne Keyferlijcke Majelteyt aengenaem mochte wefen , fonder van nooden te zijn haer eenigh vorder vertreek te verleenen; dat oock fyluyden fouden pallen te houden haren dagh, alfoo fy de laetfte waren daer Sijne Keyferlijcke Majefteyt na ioude moeten Wachten; en dat Sijne Majefteyt gchoort hebbende hare antwoorde, genoodtfaeckt was hem te vinden in Duytflandt, omme laecken de Chriftenheyt aengaende. "Y^Aer op de Edelen, na voorgaende commumcatie verklaerden , dat fy anders d IL. Deel. I lliet £ 1544. Den 21. Nov. doen vanden Hon* dertlïen Penningh. Aengenamc antwoorde te efolveren. Antwoor; van ds delen.  1544Den 21. Nov. Rapport van de Gedeputeerdenvande Steden. Rapport van de Indruétie , de Gedeputeerdenmede gegeven. By de Steden Copie van het voorfz rapport begeert. •BI. 5*. Daghvaerdinge gedaen by den Grave van Egmondt aen Pieter Mo ons en andere. ( ) niet en wiften te feggen, dan fy 's morgens gefeydt en hadden. T~\E Gedeputeerden van de fes groote Steden begeerden hier van rapport te doen aen hare Meefters, omme verder laft te verkrijgen , de welcke fy boven brengen fouden, en refolveerden gefamentlijck haren dagh te houden , indien doenlijck ware. T-TIer na hebbe ick in 't lange de Staten rapA -1 port gedaen vande Belbigne by Poelgeeft, Hoegaerden, Hoogelande en my gedaen, volgens de Inftruftie ons mede gegeven ; en voorts hunluyden getoont de depefche ons door Sijne Keyferlijcke Majefteyt by gefchrifte gelevert. lyW'Elck rapport by de Staten gehoort zijnvv de , hebben de Gedeputeerden vande Steden Copie van defelve depefche begeert, omme daer van met hare Meefters te communiceren , en haer laft en wedervaren mede * ten Hove in te brengen, alfoo eenige vande Appoftillen luttel tot ons voordeele waren, dewelcke wy behoorden te folliciteren gealtereert te hebben. "IXTAer na ick ter begeerte van Pieter Moons *V de Staten verklaert hebbe , hoe dat hy met Franck vander Hoeve, Thomas Gerritfz, en Jan Court, gedaghvaert waren by den Heere van Egmont voor den Grooten Raedt, omme te hebben reftitutie vande Penningen , by hem gegeven ter caufe van twee Tienden, cn  ( 131 ) en andere naevolgende confenten, daer var den dagh tot Mechelen gedient hadde der veertienden derfelver maendt ; en dat dc voorfz Moens verfochte, alfoo de voorfi faecke 't voorfz Gemeene Landt raeckte, dat de Staten 't voorfz Proces voor hunluyden fouden willen aennemen. "Il/Aer op de voornoemde Staten, na voorgaendc communicatie gerefolveert hebben ; dat de voorfz Moons , cum fuis , behoorden in 't Proces te blijven, en voor antwoorde te allegueren, dat de faecke hunluyden niet én roerde, als wefende alleen Dienaers van Sijne Keyferlijcke Majefteyt en van 't Gemeene Landt, en fulcks te contenderen buyten Proceffe te zijn, en doen proponeren exceptie van niet ontfanckelijck, en daer by te perfifteren, en dat ick 't felve den voorfz Moons foude feggen, 't welck ick den twee en twintighften November gedaen hebbe, hem voorts feggende dat hy foude boven fenderi Procuratie, alle 't weick hy my belooft heeft te achtervolgen. QP de verklaringe, by my ten feiven dage de Staten , ten verfoecke als vooren gedaen , dat' hy begeert te hebben verder befcheydt van hare gratie inden confente van vijf en feventigh duyfent guldens, dan d'Acte van de verklaringe by de Koninginne daer op gegeven , alfoo die vande Reeckeningen daer mede niet te vreeden en waren, hebben de Staten gerefolveert hier van te fpreecken den Prasfident Schoorl, boVen wefende , omme I 2 te *54Ï. Den 21. L Nov. 1 Na voorgaendecommunicatie is gerefolveert dat Moons, cum ibis, blijven fal in 't Proces. Verder verfoeck om gratiën voor de Steden, inden confente van de vijf en feventigh duyfent guldens.  I544Den 21. Nov. Befchrijvinge van de particuliere Ontfangers. Requefte van Reyer Willemfz Francijnmaeckertot Leyden. ( 132 ) te hebben Brieven vande Reecken-meefters 9 dat fy met de voorfz Verklaringe behooren te vreeden te zijn, en dat hy foude foo lange fuperfederen jegens de Steden te procederen by Gyfelinge, 't welck naer ick den voorfz Moons den twee en twintighften gefeydt hebbe, my belooft heeft fulcks te doen. f\P de Verklaringe by my ten felven dage de ^ Staten gedaen, volgende de Memorie van Franck vander Hoeve ; is gefeyt dat t'onfen wederkomfte van BruHel, my de Particuliere Ontfangers doen befchrijven fal, om te compareren tot feeckere dage voor de Commiffariffen, t'andere tijde gecommitteert, tot vifitatie vande Quohieren, omme te furneren en te bekommerend inhouden vandefelve Memorie. rYP de Requefte van Reyer Willemfz, Fran^ cijnmaecker van Leyden, verfoeckende, alfoo hy alhier inden Hage zedert den veertiendenFebruarii gevangen gelegen heeft,overmidt3 ■ 't Proces dat de Staten van Hollandt jegens den Procureur Generael voor den Grooten Raedt hangende hebben, wie kennifTe van fijn delict hebben foude, den Rentmeefter van't Gemeene Landt geordonneert te werden foo veel penningen uyt te reyeken, als de koften van fijn gevangenilfe zedert dien tijdt bedragen hebben tot drie ftuyvers daeghs, cn voorts hem te confentcren, onvermindert't voorfzProces te mogen verfoecken , alhier in Juftitic ontfangen, en op fijn confeffie recht gedaen te werden, hebbende Staten rapport genomen aen hare Meefters, omme hare mceninge in te brengen op de naefte Daghvaert. * Ver-  ( 133 ) * Vcrgaderinge gehouden tot B-raffel, inde St. Joris, Den eerften December, 1544. PRESENTEN, 1544Den 1. Dec. *B1. 57- ï)e Heeren Van Goudriaen, ende Van Poelgeeft, Van wegen d'edelen. Mr. Nicolaes Bartholom. Penfionaris Van Dordrecht. Mr. Pieter vanForeeft, Burgermeeft. ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Pieter Francke , Burgermeefter , ende Mr. Jacob vanden Eynde, Penfionaris Van Delf. Jacob vander Does, Bui% germeefter, Frans Gerritfz Goor s ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris Van Leyden. Pieter Cantert, Burgermeefter, ende Hoegaerden,FenG.omrk Van Amsterdam. Huyg Gerritfz, Burgermeefter , ende Mr. Cornelis van Hogelande, Penfionaris Van Gouda. Omme pertinente antwoorde inne te brengen op de voorfz Petitie van hondert duyfent guldens. DE Edelen hebben ten felven dage geperfifteert by haer voorgaende confent van tachtigh duyfent guldens , te heffen by de Schiltalen op de voorfz termijnen, en te folliciteren om af te hebben den Tienden Penningh. I 3 De De Edelen perfifteren by haer voorgaende confent.  T544Den i. Dec. 1 De Gede- J puteerden ^ van de vijf Steden 11 confente- t ren in de q fomme van • tagtig duy- font gl. x x Delft perfi- 1 fleert by J haer gratie. Den Advo- ' caet verklaert den , Stadthouder de laft 1 vande Ede- i len en Ste- , den. De Edelen confente- re tot de ge-eyfchte fomme van hondert duyfent Verklaringe vande Gedeputeerdenvande Steden. ( 134 ) ~XE Gedeputeerden v~an Dordrecht, Hacrlem, Leyden, Amfterdam en Gouda, heben eendrachtelijck geaccordeert de voorfz fomïe van tachtigh duyfendt guldens, te heffen y de Schiltalen op de voorfz termijnen en onditien , mits daer en boven by voegende , igevalle die van Delf en andere exempt blijen inde felve Petitie, dat d'andere het felve iet en fullen dragen. PJE Gedeputeerden van Delf hebben geperL fiteert by haer exemptie en gratie, ter lorfaecke van den grooten brant verkregen. rEn voorfz dage naer de noen, heb ick den Heere Stadhouder, als gecommitteert by 'ijne Keyferlijcke Majefteyt, omme de Stalen te hooren, begeerende verklaringe, en de rytterfte laft vande Edelen en de Gedeputeerlen van de fes groote Steden, de voorfz ha;en laft en confent verklaert. WAer na den Stadthouder de Edelen alleen by hem geroepen hebbende, omme van hunluyden haer uytterfte laft te weten, hebbe ick uyt haren naem verklaert haer voorfz confent, en daer en boven, dat in gevalle fy gevolgh hadden, te vreeden fouden wefen te komen tot de geëyfchte fomme van ^hondert duyfent guldens, op de voorfz termijnen. Hier na de Gedeputeerden vande fes groote Steden elck apart geroepen zijnde, hebben van gelijcken haer uytterfte laft verklaert, daer ick niet by geweeft en hebbe. * Dat  ( 135 ) *"T\At den voorfz Stadthouder de voorfz St£ ten apart gehoort hebbende, my by her ontbooden heeft, verklarende dat hy Sijn Keyferlijcke Majefteyt van alles rapport doei foude,en na fijn vermogen vorderen de voorf begeerte vande Staten , noopende de afdoe ninge vanden Hondertften Penningh; en heef voorts defelve Staten befcheyden by hem b wefen 's anderen daeghs ten acht uyren, om me hunluyden zijn wedervaren te verklaren A Lfoo Sijne Keyferlijcke Majefteyt 's ande ren dacghs, zijnde den tweeden Dccem ber , woude reyfen naer Gent, als hy oocl gedaen heeft, foo heeft den Stadthouder,doo: ordre van Sijne Majefteyt, ons gefeyt dat wj fouden trecken naer Mechelen, en vernomer hebbende des Keyfers vertreck na Gent, wj een Boode aen hem fouden fchicken, daei by hy ons foude laten weten of wy tot Me chelen of tot Antwerpen ons affchcyt fouder hebben. "\701gende welcke, zijn de voorfz Staten binnen een dag a twee gereyft na MecheJen, en ick met hunluyden. Den 9. December, 1544. T—TEbben de Edelen en Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden en Amfterdam, alfoo die van Gouda naer Antwerpen gereyft waren, binnen Mechelen gerefolveert datmen 't inhouden van feeckere Requefte, by die van Amfterdam aldaer geè'xI 4 lil' 1544. Den 1. Dec. " * BI- 58. 1 Afdoenin- - ge vanden 1 Hondert- j ften Penningh. t - Waer de . Staten haer - affchcyt I hebben fouden. I | Reyfe naer Mechelen. Den 9. Dec. Afdoeninge van den Hpndertlten Penningh.  *544Den 9. Dec. O ra te tracteren met deSchotten over de Goederen van de HolJandtfcheVillchers. Den 14. Dec. Aanneminge by dei Procureur Generael van 't Pre ces van Moons. ( 136 ) hibeert, daer by gecontendeert wierde omme afgedaen te nebben den Hondertften Penningh , foude ftellen by maniere van Doleantie en Articulen, 't welck ick ten felven dage, ten bywefen van Lambrechts de Milde en Hoegaerden, fulcks gedaen hebbe, welcke doleantie my mede belaft is te doen tranflateren in 't Wals, omme fulcks hare Majefteyt de Koninginne te prefenteren, het welck ick oock volbracht hebbe; en zijn de voorfz Articulen by den Dienaer van mijn Broeder getranilateert, die ick oock daer van gecontenteert hebbe. T^En felven dage is by de voorfz Gedeputeerden gerefolveert , ter begeerte van die van Rotterdam en Schiedam, datmen buyten naem vande Staten een Requefte foude maken aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt, ten eynde, in gevalle van tracleren met de Schotten, men mede foude bedingen de Vilfchers van Hollandt met hare Goederen, by die van Schotlandt gevangen, welcke Requefte ick gemaekt hebbe, omme over te geven, komende by Sijne Keyferlijcke Majefteyt. Den 14. December, 1544. T-JEeft my den Procureur Generael vanden 1 Grooten Raede, naer ick aen hem verfocht hadde, dat hy behoorde 't Proces vanden Ontfanger vande Beeden over Hollandt, Pieter Moons met fijn Conforten aen te nemen , jegens den Grave van Egmondt, gefcydt dat hy laft hadde foo van Sijne Keyfer- lijc-  ( 137 ) lijcke Majefteyt, als oock van mijne Heeren vanden Grooten Rade, 't felve Proces aen te nemen , en dat hy oock fulcks doen foude, niet tegenftaende dat den Grave van Egmont 't felve pooghde te beletten. * Den 17. December, 1544. 2Yn wy gclijckclijck, door 't fchrijven cn bevel van dc Koninginne gegaen na Gent, daer wy den achtienden gekomen zijn. Den 19. December, 1544. J-JEbbe ick binnen Gent, ter prefentie vande Staten , mijnen Heere den Stadthouder by middelen van onfe Remonftrantie vertoont dat den Hondcrtften Penningh behoorde afgedaen te zijn, en dat hy daer inne ons behoorde voor te ftaen, 't welck hy oock beloofde te doen, feggende evenwel dat eenige vanden Rade vanden Keyfer eenige merckelijcke redenen hadden ter contrarie, die wy wel hooren fouden. rJpEn felven dage heb ick den Praefidcnt Schoorl by defelve middelen gebeden oock daer inne ons voor te willen ftaen, die daer toe niet feer gcinclincert en was, feggende dat de heffinge vanden Hondertften Penningh geen fonderlinge prasjuditie en was voor 't Landt van Hollandt, en dat de follicitatie van dien alleen 't werek was van die van Amfterdam, contrarie van den. wekken ick hem by veele middelen geremonftreert hebbe. I 5 Oock 1544- Den 14. Dec. *Bl.5 krijgen. . * BI. Soi Den Prsefij dent belooft rapport te doen aen de Koninginne. Requefte van den Overften van dc Duytfche Heeren, en- Appoin clement daer op.  1544Den 20. Dec. Den si. Dec- Oniwerp van de Acte van den Hondertften Penningh , en verklaringe van de Staten daer op. Den 22. Dec. Copie var \ felve ont- C 140 ) Gedeputeerden, omme te feggen haer advitf voor Appoin&ent geftelt: Gefien by de Gedeputeerden vande Staten van Hollandt, 't inhouden van defe Requefte , verklaren hier toe geen laft te hebben , 'maer hebbende Copie van defen, begeeren inden haren rapport te doen, omme inde naefte vergaderinge in den Hage haer goetdunken te feggen. Den 2i. December, 1544. "Y^Anden Prcefident ontfangen hebbende een ontwerp van de Aólc , dat den voorfz Hondertften Penningh binnen 's jaers af foude zijn, daer van ick Copie hebbe, foo is by de Staten, na voorgaende vifitatie van dien, verklaert dat fy met de felve Acfe niet bewaert en fouden zijn, immers was prejudiciërende 't voorfz Privilegie, door dien dat in defelve Acfe geen mentie van 't voorfz Privilegie gemaeckt en werdt; dat oock daer inne ftaet de meeninge van den Keyfer niet te wefen in tijde van Peyfe den Hondertften Penningh te continueren, waer uyt fcheen dat Sijne Majefteyt in tijde van Oorloge in meeninge was defelve weder op te Hellen, en daerommc is eyndelijck gerefolveert een andere Acfe te ontwerpen, welcke Acfe oock by ons gemaeckt is, daer van ick Copie hebbe. Den 22. December, 1544. J-TEb ick defelve A&e gelevert den Prcefident, begeerende dat 't voorfz ontwerp van  C mi 3 van de Acte daer na gecorrigeert foude werden , waer toe den voorfz Praefident niet wel en heeft willen verftaen , feggende 't felve ontwerp goet te wefen , en onfe Privilegie niet praejudiciabel; heeft evenwel onfe Acfe genomen, omme die aen hare Majefteyt de Koninginne te vertoonen. HPEn felvcn dage met de Koninginne van onfe Acte communicatie gehouden zijnde, is 't voorfz ontwerp van den Praefident gecorrigeert, fulcks als 't blijckt by de correxie, onder my wefende. T~\At de voorfz Acte naer veele vifitatie en correxie, alfoo den Raet van den Keyfer daer inne niet en wilde laten ftellcn, defe claufule behouden een yegclijck fijn recht; foo is ten felven dage. by de Staten gerefolveert , dat ick den Praefident foude feggen dat fy geen laft en hadden * defelve Acfe te accepteren , maer dat fy rapport begeerden te hebben, 't welck, naer ick den Praefident gefeyt hadde,heeft my belooft 's anderen daeghs ons affcheyt te doen hebben. HTEn felven dage heb ick den Praefident gelevert twee Requelten, de eene roerende om befcheyt ofte Commiffie te hebben, uyt krachte van den wekken die vande Reeckeningen fouden moeten pallen, dat de fes groote Steden, inde Beeden van vijf en feventigh duyfendt guldens, mochten genieten hare gratie, volgende feeckere Acte van verklaringe daer van zijnde: d'Ander, omme in gevalle van 15443en 22. Dec. iverp aen Jen Prasfident gelevert. 't Ontwerp van den Prafident gecorrigeert. Refolutie van de Staten defelve Acle niet te accepteren. *B1.6i. Twee Requeften aen hare Majefteyt dcKoninginneovergegeven.  1544- Den 22. Dec. Den 23. Dec. Acte op ontwerp van hon duyfent guld. Laft van den confente, or me afgedaen te hebben d< Hondertften Pen ningh. Steden apart gehoort. ( H2 ) van Tra&aet met de Schotten, te bedingen de loffinge van onfe Gevangens en hare Goederen , welcke Requefte hy my belaft heeft te doen expediëren. Den 23. December, 1544. 't TS 't voorfz ontwerp vande A£te, fulcks als dat doen was^gecorrigeert by Sijne Keyferferlijcke Majefteyt, en de Staten geaccepteert, en volgende dien belooft de Aéte te maecken. TMAer de noene zijn de Staten door bevel van den Keyfer geroepen by de Heeren vande Financie, en eerft de Edelen en ick, den wekken Mr. Vincent gevraeght heeft, n of hy oock inde Aóte, omme afgedaen te hebben den Hondertften Penningh , accord waren , waer op ick hem geantwoordt hebbe, jae-: Daer na heeft hy den Edelen gevraeght hoe veel laft fy hadden te confenteeren? Seggende dat Sijne Keyferlijcke Majefteyt hunluyden geaccordeert hadde een nieuwe Verpondinge, en oock op de tegenwoordige Petitie de termijnen van St. Jans Miffe, en Kerfmisfe vijftien hondert vijf en veertigh; waer op ick uyt den naem vande Edelen heb geantwoordt , dat fy te vreeden waren te confenteren tachtig duyfent guld., immers hebbende gevolgh vande anderen, hondert duyfent guldens, by de Schiltalen op de voorfz termijnen. T-TIer na zijn alle d'andere Steden apart gehoort, maer en weet niet wat fy ter ant- woor-  ( 143 ) woorde gegeven heb , alfoo ick niet prefent geweeft en ben. TTNde alle de Staten gehoort zijnde, heeft Mr. Vincent my gefeyt, dat hy ons 's anderen daeghs 's morgens foude laten weten wat wy verder te doen fouden hebben. QOck heb ick ontworpen de Acte van ons confent, dewelcke by de Staten gevifiteert zijnde, is gerefolveert fulcks over te geven. Den 24. December, 1544. TS by de Staten tot Gent gerefolveert, datmen inden Hage Daghvaert houden foude, omme te weten hoe de kleyne Steden hun gehouden hebben in 't ontfangen vanden Impoft van de Wijnen en Bieren , mitsgaders oock omme te refolveren op d'eerfte en derde poincten vande vijf Articulen , in November van Sijne Keyferlijcke Majefteyt verkregen: Op het tweede poinct is gerefolveert, dat'er noch niet in en viel te doen: Op het vierde poinct, datmen foude doen corrigeren inde plaetfe van drie duyfent guldens, alfoo de Placaten daer 't felve Articul af mentioneert, fulcks houden: Op 't vijfde Articul, datmen vernemen foude aenden Priefident wat den Tollenaer van Utrecht hare Majefteyt de Koninginne op hare Miffive ter antwoorde gegeven hadde. * '"pEn felven dage is op de Requefte van Reyer Willemfz gefeydt, dat men inde voorfz r Daghvaert mede daer van fpreecken foude. I Noch ~ '544- Den 23. Dec. De Staten in 't Generael gehoort. Ontwerp vande Acte van confent. Den 24. Dec. Hoe de kleyne Steden hun gedragenhebben in 't ontfangen vanden Import. •Bl.fiï. Lequefle an Reyer  1544'. Den 24. Dec. By de Staten gerefolveert diverfche verfoecken te doen. Den 25. Dec. Appoinctement op de Requefte beroerende de Schotten. Den C 144 ) * TVTOch is doen gerefolveert, datmen aen dea Stadthouder foude verfoecken provifie gedaen te mogen werden, ten eynde de Visfchers ten Dogge fouden mogen varen: Datmen van gelijcken aenden Stadthouder foude folliciteren , omme te hebben een Miffive vande Koninginne , daer by den Ontfangcr vanden Hondertften Penning tot Amfterdam gcinterdiceert foude werden den voorfz Hondertften Penningh te eyffchen vande Koopluyden , die met hare Koopmanfchappen varen van Amfterdam in Vrieflandt en Over-Yffel, wefende Landen fubject Sijne Keyferlijcke Majefteyt, ende te vreeden zijn by Eede te affirmeren de felve Goederen van daer niet te vervoeren , of daer van te vertoonen goede fpecificatie en certificatie. Den 25. December, 1544. T-TEeft den Praefident, en oock Mr. Vincent, my op de Requefte van de Staten, daer by verfocht was, dat in gevalle van tracteren met de Schotten, men foude willen bedingen de Gevangens van Hollandt met hare Goederen: Voor antwoorde gegeven, dat de Schotten offereerden onfe Gevangens tegens den haren vry te laten gaen, en datmen fulcks met hun befoigneren foude , dat 't felve gefchiede, feggende midts dien van geenen nooden te wefen verder Appoinctement op defelve Requefte te hebben.  ( 145 ) Den 26. December, 1544. J-TEbbe ick ter prefentie vande Staten aen hare Majefteyt de Koninginne voor antwoorde op de Petitie van Hondert duyfent guldens, by Sijne Keyferlijcke Majefteyt gedaen gefeyt, dat de Staten Sijne Majefteyt accordeerden de voorfz fomme van hondert duyfent guldens, te betalen by de Schiltalen, de eene helft St. Jans Miffe naeftkomende, vijftien hondert vijf en veertigh, en d'andere helft Kerfmiffe daer aen volgende, welk confent de Koninginne geaccepteert, en de Staten daer van grootelijcks bedanckt heeft, breeder blijekende by de Acte van acceptatie, daer van zijnde. n^En felve dage heb ick den Praefident gevraeght wat antwoorde hy hadde ontfangen vanden Tollenaer van Utrecht, op 't laetfte Articul van onfe vijf poincten ? Waer op hy my feyde noch geen antwoord ontfangen te hebben , en defelve hebbende, foude my daer van terftondt adverteren. Den 27. December, 1544. T-IEb ick door orde vanden Stadthouder gelevert aen Mr. Vincent Cornelifz feeckere drie Articulen, de eerfte raeckende omme ten Dogge te varen; het tweede omme de Ontfangers vanden Hondertften Penningh bevoolen te werden de Koopluyden van Amfterdam met hare Goederen, in andere Plaetfen, fubject wefende Sijn Keyferlijcke Maje11. Deel. K ' fteyt, 1544Den 2Ó. Dec. Antwoorde by de Staten op de Petitie van hondert duyfent guldens, aen hare Majefteyt deKoninginne. Vanden Tollenaer tot Utrecht noch geen antwoordt. Den 27. Dec. Drie Articulen gelevert aen den Treforier Mr. Vincent.  1544- Den 27. Dec. *B1.62. Den 31. Dec. Rapport van den Advocaet. * Re. ( 146 ) fteyt, te laten varen, fonder van hunluyden te eylfchen den Hondertften Penningh; het derde omme verklaringe te hebben , ofte de Koopluyden van defe Landen in Vranckrijck Wijnen fonden, en andere Goederen geladen * hebbende, defelve veyligh in defe Landen fouden mogen brengen , daer van onder my Copie is; en heeft den Stadthouder my belooft daer op by Appoftillen te difponeren, en ben fulcks ten felven dage na huys gereyft. Den 31. December, 1544. (^Ekomen zijnde inden Hage, heb ick den Heere van Alfendelft van alle de voorfz befoignes rapport gedaen. Finis Anni 1544-  ( 147 ) * Refolutien by de Staten van Hollandt, genomen op Den 3. Januarii, 1545. TTEbbe ick ter prefentie van Vranck vai X JL der Hoeve, den Heere van AiTendelf geieydt, dat de Staten tot Gent gerefolveen hadden alhier Daghvaert te befchryven, omme te weten hoe dc particuliere Ontfangen hen ghehadt hadden in het ontfangen van den Impoft van de Wynen ende Bieren, ende ol het hem oorbaerlijcklt dachte de felve Ontfangers, eer te ontbieden voor de Commiffarilfen , die t'anderen tyden tot de vifitatie van hare Quohieren geordonneert waren; waer op hy ons tot antwoort gegeven heeft oorbaerlijcklt te wefen, tot feeckere dage de voornoemde Commiffariffen alhier te befchryven , ende de voorfchreve Ontfangers voor henlieden gefurneert te komen met hare Quohieren , en dat hy fulcks den Griffier belatten foude de voorfz befchryvinge te doen, ende de voorfz Quohieren gevifiteert zynde, men als dan hier een Daghvaert befchryven foude, foo wel omme de voorfz befoignes van de Commilfariffen te vifiteren, als omme te refolveren wat men op de voorfz vijf Poincten vorder te folliciteren foude hebben. Den 8. Januarii, 1545. J-ÏEbbe ick op fceckere Ordonnantie van Willem Willemfz, Dienaer van Heyman van de Ketel, die verfochte betalinge te hebK 2 ben 1545. Den 3, ende 8 Januani.*J31. 1. I Daghvaer. dinge op ' denImpoft ' van de Wijnen en Bieren. Ordonnantie op Willem Willemfz, Die-  1545Den 8, en de ii Jamiarii. naer van r, Heyman vande ^ Ketel. t t < • ( I < Ordonnantie op den Advocaet. ( 148 ) en van fekere Vacatiën by hem gedaen, omie van de fes groote Steden bezegelt te hebcn vier hondert en tachtigh Rente-brieven, ner af de Hooftfomme bcdraeght fes en feventigh duyfent een hondert negen en tachigh ponden dertien fchellingen fes penningen 'in veertigh grooten, ende by den Hove adIs van den Advocaet van den Lande geftelt vas, voor advis gelet, dat gehoort by my op le Reyfe, in de felve Ordonnantie geroerdt, len voornoemden Willem Willemfz die my 'eaffirmeert heeft, de voorfz vijf en twintigh lagen gevaceert, ende aen noodtfaeckelijcke onkoften gehadt te hebben twaelf Caroli gullens; foo dunckt my (onder correftie) datghy mijn Heeren den voornoemden Willem, voor ie voorfz vacatiën ende onkoften wel foude mo^en toevoegen feven en dertigh dagen, tot twintigh ftuyvers des daeghs , ende voor fijn gaen , marren ende keeren , noch vcerthien dagen ten felven pryfe, maeckende te famen een en vijftigh dagen. Den 11. Januarii, 1545* ONtboden zijnde by de Heeren van Goudriaen ende Poelgeeft, ten Huyfe van den Heere van Affendelft, hebben my gefeydt, dat den Heere van Affendelft henlieden ende my op de Reyfe , omme te hooren doen de Petitie van hondert duyfent guldens , voor èxtraordinaris onkoften gepaffeert heeft vijf dagen, ende op de Reyfe van de antwoorde te doen op de felve Petitie , acht dagen; ende dat, overmits de diverfche vertrecken als doen  ( 149 ) , doen gevallen, ende de groote koftclijckheydt van teercn binnen Gent, en dat ick dacrom ■ mijn dagh-gelden daer na foude verhogen , fulcks als ick oock gedaen hebbe. * Den 16. Januarii, 1545. TS by Suys ende my de Declaratie van Cra- : nenbroeck, als daer toe by dc Staten gecommittcert zijnde , die bedragende was tot ] twee en dertigh guldens vier ftuyvers, getaxeert ter fomme van vijf en twintigh guldens, blijekende by onfe taxatie. Den 17. Januarii, 1545. "T\E voornoemde CommifTariffen geordon- ncert toe de vifitatie van de Quohieren, ; door het fchryven van den Hove, getreden in het werek, te weten Suys, den Heere van Alckemade , Heyman Adriaenfz , Vranck , Bartholomeeufz , de Milde , vander Hoeve ende ick; ende is by henlieden ten felve dage, ende den feventhienden gerefolveert , dat men foude doen befchryven de particuliere Ontfangers, van den Impoft van alle de klyne Steden, omme aengefiens Briefs alhier te komen , gefurneert met hare Quohieren , Registers, ende andere Behoeften, het welcke ick den Griffier belaft hebbe fulcks te doen, die my oock belooft heeft van ftonden aen 't felve te volbrengen. K 3 Dm 1545)en n, 6ende 17 lanuarii. * BI. 2. Declaratie fan Craïenbroeck. ^ommilïaïffen op 't ïooren van len Impoft /an de deyne Stelen.  1545Van den 18, tot den 22 Januaiii. Hooringe van de Reeckeningen van fekere particuliereOntfangers. ( 150 ) Den 18, 19, 20, 21 en 22. Januarii 1545. *ZYn by de voornoemde Gecommitteerden gevifiteert de Quohieren van de acht particuliere Ontfangers, ende van de Collecteurs van de kleyne Steden, die gecompareert waren , als Alckmaer, Hoorn, Enchuyfen ende Medenblick , daer vooren Teylingen , Ontfanger van het Quartier van Welt -Vrieflandt, gerefpondeert heeft , Naerden, Gornichem, Heufden, Rotterdam ende Schiedam, in meeninge omme van haren ontfangh een pertinente ftaet te maecken; maer alfoo meeft alle de particuliere Ontfangers, geen Impoft van twee ftuyvers en een oort gegadcrt en hadden van de Üyterlanden, noch van de Landen toebehoorende de pretenfe Vrycn, noch oock van de Wynen en Bieren op de felve Vryen, als oock gedaen hadden de voornoemde Collecteurs, foo en was henlieden niet mogelijcken geweeft de voorfz ftaet te maecken, dan gefommeert hebbende, het geene wes by henlieden tot noch toe ontfangen was , hebben bevonden daer van den Impoft van twee ftuyvers en een oort, te bedragen ter fomme van acht en twintigh duyfent acht hondert vijf en tfeftigh ponden drie fchcllingen fes deniers, ende den Impoft van de Wynen ende Bieren , voor bet dan een half Jaer, ter fomme van fefthien duyfent drie hondert vijf en twintigh ponden feven fchellingen fes deniers; hebben voorts de felve Inftructie gegeven, hoe fy hen dragen fullen in het Collecteren van den voorfz Impoft, ende in het maecken van hare Reeckeningen; als in den eerften, dat fy den tweeden  C 151 ) den tienden penningh mede garen fullen van alle de Huyfen, die gefamentlijcken met het Landt verhuyrt werden , dat fy den Impoft van alle de Uyterlanden, van alle de Landen toebchoorendc de voornoemde pretenfe Vryen, ende in gevalle van weygeringe, dat fylieden tegens henlieden fullen procederen by gyzclinghe; dat oock fylieden den Impoft van de Wynen ende Bieren fullen heffen van alle de Kloofters, Edelen, Vryen ende Priefters, foo wel buyten als binnen de Steden, ende van alle dc andere woonende in de Dorpen, die de felve innelcggen, ende geen Landt-neeringe en doen, ofte Tappers en zijn; endeaengaendc Reeckeningen, dat fy eerft fullen flellen den Impoft van de Wynen en Bieren binnen de Steden , foo wel van de Vryen als Onvryen, Kloofters ende andere, dan van de Bieren buyten de Steden als vooren, dan van de Bieren van dc Brouwers van het een en veertighfte Vat; dan van de Wynen binnen de Steden , foo wel Vryen , Önvrycn , Kloofters als andere , dan van de Wynen buyten de Steden als vooren, en * dat fy den Impoft van twee ftuyvers en een oort op de Marge apart fullen ftellen , ende dat fy allegader paffen fouden hare Reeckeningen gereet te hebben, van den vier en twintighften Maert vijfthien hondert vier en veertigh , Stilo Curiaa, tot den laetften Maert toekomende, omme in de maendt van April daer in de felfde te mogen hooren en fluyten, daer toe fy als dan befchreven fullen werden. K 4 Zyn 1545. Van den 18, tot den 22 Januarii. *B!. 3.  1545Van den i8,tot den 522 Januarii. Vijf Poincten by gefchriftegeftelt, omme de Staten daer op te befchryven. Befchryvinge van die van Voorne en Putten. ( 152 ) 'ZYn mede den voorfz een en twintighften ^ ende twee en twintighften Januarii, by de voornoemde Gecommitteerden by gefchrifte gedaen ftellen vijf Poinéten, daer op men de Staten foude befchryven; als eerft, omme te hooren het rapport van hare voorfchreve befoigne, omme te refolveren op dc vordere follicitatie van de vijf Poincten, de Keyzerlijcke Majefteyt overgegeven in October vijftien hondert vier en veertigh, omme te refolveren hoe men op die van Voorne ende Putten procederen fal mogen, nopende den voorfz Impoft, voor de fomme van tfeftigh duyfent guldens, met de koften daeromme gedaen , daer inne fy mede gehouden zijn, omme te refolveren hoe den Ontfangcr Generael van den Impoft hem dragen fal, in de betalinge ende loflinge van de Renten van het gemeene Landt, omme te refolveren wat de Ontfangers particulier ende andere, ter caufe van hare adminiftratie toegevoeght fal werden , ten eynde fylieden in het exerceren van haer Officie te naerftiger mogen zyn. "T^At men ten felven dage mede foude befchryven die van Voorne ende Putten, omme hare portie van den voorfchreven Impoft voor de tfeftigh duyfent guldens, daer fy mede inne ghehouden zijn op te brengen, ofte van dien met de Staten over een te komen , alfoo de voorfz tfeftigh duyfent guldens, met het verloop van de renten, onkoften^nde andere, by eftimatie wel beloopen fullen omtrent tachtigh duyfent guldens; van gelijcken oock te befchryven die van Afperen en Heuc- ke-  ( 153 ) kelom, omme over te brengen de verklaringe van den Impoft van dc Accijnfen, en oock van dc twee ftuyv. en een oort op de Marge , mitfgaders de penningen daer af gekomen. "\17elcke Daghvaert ende Bcfchryvinge , de voornoemde Gecommitteerden by den Raedt geaccordeert is , omme alhier in den Hage in de Herberge te wefen den vijfden Februarii toekomende. Den 22. Januarii, 1545. TS by Suys ende my, op fceckere verklaringe van Pieter Wiggerfz, ende Albert Pieterfz, als Gecommitteerden tot den Impoft binnen Hoorn: By Appoftille geftelt. Dirck van Teylingen, Ontfangcr van den Impoft over Weft -Vrieflandt, betaelt de Declaranten, uyt, redenen in den Text alhier begrepen, drie Caroli guldens en feftien ftuyvers. Den 23. Januarii, 1545. "DY Suys, Heyman Adriaenz ende my, alfoo de andere Gecommitteerden vertrocken , waren, gevifiteert de Quohieren van de Collecteurs van Alckmaer , Schoonhoven , St. Gcertruydenberge, ende de eerfte van Rotterdam ; ende voorts die van Rotterdam reeckeningen * geappoftilleert, ende henlieden al een Inftructie gegeven, hoe fylieden hun voortaen K 5 dra- 1545- Den 21, 22 ende 23. Januarii. Daghvaert inden Hage tegens den vijfden Februarii. Appoftille op feeckere verklaringe van de Collecteurs van Hoorn. Vifitatie van fceckere Quohieren van de Collecteurs van verfcheyde Steden. * BI. 4.  1545Den 26, ende 27. Januarii. Ut fupra. Vacatiën van de Commiffariffen. Ordonnan tie op Jat van Riel, Boode. * Dagh- C 154 ) dragen fullen in het ontfangen van den voorfchreven Impoft. Den 26 Januarii, 1545. T> Y de voorfz gevifiteert de Quohieren van de Collecteurs van Medenblick en Edam, ende de felve Inftructie gegeven als vooren. "\7"An onfe Vacatiën zijn my gepafleert dertien dagen , de welcke Vranck vander Hoeve geordonneert zijn ons te betalen, en heeft 'my bctaelt den veertienden Februarii. Den 27 Januarii9 1545. T-TEbbe ick op fceckere Ordonnantie van Jan van Riel, mijn Boode, die verfochte betalinge, van dat hy door bevel van de Staten ende my, van Mechelen den tweeden December laetftleden gereyft was naer Antwerpen, omme aldaer te verwachten de Keyzerlijcke Majefteyt, ende de Staten van fijne Majefteyts komfte te adverteren: Voor advis geftelt. Defe Boode heeft in het doen de Reyfe, in dc voorfchreve Ordonnantie geroert, gevaceert twaelf dagen, bchalvcn dc onkoften die hy gehadt heeft , waeromme gy mijn Heeren den voorfz Boode foo veel daghgelden mocht toevoegen, als ghy bevinden fult naer recht en reden te bchooren.  C 155 ) Daghvaert, gehouden inden Hage op Den 7. Februarii, 1544. PRESENTEN. Den 7. Februarii. *B1.5. Uyt de Edelen. De Heeren van Alcke- made. Vm Goudriaen. Van Poelgeejï. Van TVijngaerden. Van Duvenvoorde, ende Van Hardincxvelt. Ende van dc Steden. Willem Bouwenfz. ende Heyman Adriaenfz. Van Dordrecht. Claes van Heujjen, Burgemeefter.ende Mr. Lambrecht. Van Haerlem. Jan Safoout , Burgc- meefter. Vranck Bartholomeufz. ende Mr. Jacob van den Eynde , Penfionaris. Van Delft. Claes Adriaenfz, Burgemeefter.ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Cantert, Burgemeefter. » ende Jooft Buyck. Van Amfterdam. Witte vander Hoeven, Burgermeefter. ende Mr. Cornelis van Hoogelande, Penfionaris. Van der Gouda. Omme te hooren het rapport van de befoignes van de Commifiariflen, die gecommitteèrt waren tot de vifitatie van de Quohieren van de particuliere Ontfangers , ende de Collecteurs van de kleyne Steden, om te refolveren op de vordere follicitatie van de vijf Poincten, de Keyzerlijcke Majefteyt overgegeven , in October  1545Den 7. Februarii. Refolutie op verfcheydepointen. ber Anno vijftien hondert vier en veertigh, omme te folveren hoe men op die van Voorn ende Putten procederen fal, nopende den Impoft voor de fomme van tfeftig duyfent guldens, met de kosten daerom gedaen , daer inne fy mede gehouden zijn; omme te refolveren hoedenOntfanger Generael hem dragen fal in de betatalinge ende loffinge van des gemeeneLandts Renten; ende omme te refolveren wat de particuliere Ontfangers ende andere, ter caufe van hare adminiftratie toegevoeght fal werden. OP het eerfte Poinft, is, naer voorgacnde rapport by my gedaen, gerefolveert, dat men met alder diligentie foude vervolgen, dat den Impoft wettclijcken geinnet magh werden, ten eynde de Recckeninee in April toekomende , daer van pertinentelijcken gedaen magh werden, ende dat de felve geringe mochte ceffercn, alfoo de goctwilligc daer by groot intereft lijden. Op het derde poinót,naer dat die van Voorn ende Putten, by de Commiffariffen geordonneert tot vifitatie van de Quohieren van de voorfchreve particuliere Ontfangers gehoort zijn geweeft, omme met henlieden, nopende den voorfz Impoft, te accorderen, voor de fomme van tfeftigh duyfent guldens, met de koften daeromme gedaen, ende de felve tot geenen accorde en hadden konnen brengen; foo is eyndelijck gerefolveert, dat de voornoemde van Voorn ende Putten, hare Gedeputeerden tegens den eerften Sonnedagh fchicken fullen by de Keyzerlijcke Majefteyt, met de  ( 157 ) j dc Gedeputeerden van 't Landt, omme aldaer 1 onderlinge, ter caufe van den voorfz Impoft, te accorderen. * Op het vierde Poinct. is gerefolveert, dat den Ontfanger Generael van den Impoft de verfchenen Renten betalen fal, de eene voor ende dc ander naer, ende dat de betalinge van dien gefchieden fal, van dat de penningen by de Rentiers opghebracht zijn geweeft, hoewel eenisre van de Rente - Brieven van later dato zijn^ ende dat by my Acte gemaeckt foude werden, dat de particuliere Ontfangers elcks in den haren, fullen mogen betalen de Rentiers onder haren bedryve forterende, mits overleverende den voornoemden Ontfanger behoorlijck acquit, ende foo wanneer tot losfmge geprocedeert fal werden, dat men eerft lollen °fal de Renten van den geenen die buyten Hollandt woonachtigh zijn, ten eynde de Inwoonders van Hollandt, by faute van betalinge niet gemolefteert en werden by arreft. Op het vijfde Poinct. is gerefolveert, dat men de particuliere Ontfangers, ende de Collecteurs van den Impoft in de kleyne Steden, voor haer moeyten ende vacatiën, toevoegen fal den veertigïiften penningh van haren ontfangh , ende indien in het hooren ende lluyten van hare Reeckeningen, yemandt van de Collecteurs den kleynen ontfangh gehadt hadde , bevonden werde meer verdient te hebben , fal het felve by den geenen die tot hooringe van haer Reeckeninge gecommitteert fullen wefen, gehoogt werden. Op het tweede Poinct , roerende de vijf Pointen, de Keyzerlijcke Majefteyt in October 1545)eti j. 'ebruarii. * BI. 6.  «545- Den 7. Februarii. ( 158 ) ber vijftien hondert vier en veertigh overge* ' geven is, nopende het eerfte poinct. van dien, gerefolveert dat men de kortinge van een en twintigh duyfent guldens , daer van aldaer mentie gemaeckt werdt, andermael met alder diligentie aen de Keyzerlicke Majefteyt fal vervolgen. Op het tweede pointe, van dien is gerefolveert, dat de Gedeputeerden omme te Hove te reyfen, aldaer wefende, folliciteren fullen dat'er geen Commiffariffen naer Over-Yffel geïbnden en fullen werden, fonder de Staten daer van te adverteren, ten eynde fy als dan daer mede hare Gedeputeerden mogen fchicken; ende zijn om aldaer te reyfen geordonneert, den Penfionaris van Haerlem en ick. Op het derde poinct is gerefolveert , dat men infgelijcks andermael met alder diligentie aen de Keyzerlijcke Majefteyt fal folliciteren, dat die van Hollandt onderhouden mogen werden in hare poffeffie, van kenniffe te nemen in alle criminele faecken, foo wel roerende Crimen leefe Majeftatis divince, humana, als andere, gelijck in andere Landen de felve kenniffe de Steden aldaer toegelaten werdt. Op het vierde poinC~t is gerefolveert, dat, alfoo het felve geen groot intereft en is, daerom voor defe reyfe daer van geen verdere follicitatie gedaen en fal werden. Op het vijfde poinct. is gerefolveert andermael te folliciteren, dat den Tollenaer van Utrecht by de Keyzerlijcke Majefteyt geordonneert ende bevolen zy , de voorfz van Hollandt, elcks in denfynen, te laten genieten ende gebruyeken fulcke vrydommen, als  ( 159 ) fy van ouden tyden gewoonlijck zijn te gebruyeken, en te reftitueren wes by hem, contrarie de voorfz poffeffie, ontfangen is. £)Mme boven te reyfen, zijn by de Staten gecommitteert de Penfionariffen van Leyden , der Gouda ende ick, by de welcke feeckere Inftructie van 't geene wes fy de Keyzerlijcke Majefteyt te verklaren hebben, gemaeckt is ; ende naer de felve by de Staten gevifiteert is geweeft, hebben verklaert dat ick die teyekenen , ende fulcks overleveren foude. ■* JS mede ten verfoeeke van die van der Gouda gerefolveert, nopende Cornelis Andricfz, aldaer gevangen, de welcke myne Heeren van den Raede begeert hebben in den Ha- 1 ge gebracht te werden, ende waer van die van der Gouda geappelleert, ende de grieven onder deri Hove geleydt zijn, dat in gevalle het Hof verklaert quod curia non defert, de Staten hen voegen fullen met die van der Gouda, om de appellatie met henlieden ten eynde te helpen vervolgen. ^Engaende die van Afperen ende Heucke- / lom, die mede ter Daghvaert befchreven d waren, omme inne te brengen de verklarin- P ghe van den Impoft van de Bieren ende Wy- f nen, ende van de twee ftuvvers ende een oort op de Marge, met de penningen daer van gekomen , ende by de voornoemde Gedeputeerden niet en waren tot accord te brengen; is gerefolveert 3 dat fy hare Gedeputeerden van ge- Den y. Februarii. Reyfe nae boven, *BI.jr, -ornelis ^ndriefz, jevangen. engaende ie van Af?ren en euckem.  1545Den 7. Februarii. Nopende de twee duyfent vijf hondert guldens, beroerendedie van Amfterdam. Penningen refterende aen het confent van hondert en twintigh duyfent guldens. Penningen refterende aen de helft van hondert envijftigh duyfent guld. ( löo ) gelijcken boven fullen fchicken, omme aldaer ter caufe van den voorfz Impoft met de Gedeputeerden vande Staten over te komen. IV^Opende de twee duyfent vijf hondert guldens , dc welcke die van Amfterdam, boven haer ordinaris gratie, meer genieten in de Beede van hondert en vijftigh duyfent guldens, geconfenteert in April vijftien hoiy dert drie en veertigh voor Paeffchen , ende waer van den Ontfanger Generael van de Beede voor de Staten gedoleert heeft; is gerefolveert, dat de felve by het platte Landt niet en behoren gedragen te werden, maer dat den Ontfanger voornoemt aen de Majefteyt'van de Koninginne fchryven fal, dat de Staten verftaen de felve tot hare Majefteyts lafte behooren te komen. A Angaende de penningen die den voornoemden Ontfanger noch refteren, op het confent van hondert en twintigh duyfent guldens; is gerefolveert, dat den voornoemden Ontfanger daer mede patiëntie fal moeten hebben, tot by de voornoemde Gedeputeerden van de Staten, de voorfchreve kortinge van een en twintigh duyfent gulden gefolliciteert fal zijn. "D Oerende de penningen, den voornoemden v Ontfanger refterende aen de helft van het confent van hondert cn vijftigh duyfent guldens , die by den tienden penningh op het inkomen van de Margentalen gevonden moeten werden; is gerefolveert, de particuliere Ontfangers te belaften, alle de penningen by hem  C 16O hem ontfangen, met alder diligentie in handen van den voorfz Ontfanger Generael te brengen. Den 7. Februarii, 1545» Hebben alle de voorfz Wijngaerden. prefent geweeft, be- Duvenvoorden. halven ende Alckemade. Willem Bouwenfz. A Lfoo den Ontfanger Generael van 'sLandts Ommeflagh de Staten doen verthoonen hadde, geen penningen meer onder te hebben, by hem ontfangen uyt krachte van den laetften Ommeflagh; foo is by de Staten geadvifeert, dat elck van de groote Steden opbrenghen foude hondert guldens, omme daer mede by den voornoemden Ontfanger betaelt te mogen werden de Vacatiën ende Reyfen van het gemeene Landt, die van nu tot St. Jans Miffe naeftkomende noch vallen fullen, tot wekken * tijde een nieuwen Ommeflagh gemaeckt fal werden, in de welcke de voorfchreve penningen henlieden ftrecken fullen tot kortinge , ende hier van elcks in den haren rapport te doen, ende van haer wedervaren my te adverteren. fy? de Requefte van den voornoemden Ontfanger van den Ommeflag , daer by hy verfochte eenige gecommitteert te hebben omme fijne Rekeninge te hooren doen van fijnen ontfangh, van fes en tfeventigh duyfent een hondert negen en tachtigh ponden dertien //. Detl. L fchel- , 1545- Den 7. Februarii. Omnae- ilagh van den Lande by provifie. * BI. 8. Requefte van den ■ Ontfanger van het gemeene Landt.  Den 7. Februarii. C 162 ) fchellingen fes deniers van veertigh grooten , die by verkoopinge van Los-renten op de fes groote Steden geaccordeert waren » opgebracht te werden, omme welcke te doen hy binnen acht ofte thien dagen gereet foude zijn; zijn by de Staten gcordonneert omme de felve Reeckeningen te hooren ende te fluytcn, den Heere van Alfendelft, een van Delft, ende een van Leyden; ende is my belaft den voornoemden Ontfanger te feggen, dat fy niet en willen dat Mr. Jacob de Jonge, op de voorfz ofte gclijcke Reeckcninghe meer zy, ofte dat fijne Commiffie in de felve Reeckeninge geinfereert zy, ofte anders cn foude tot het fluytcn van fijne Reeckeninge niet willen verft aen. Cornmifiariffen omme te hooren de Reeckeningen van de particuliere Ontfangers. VTAn gelijcken zijn ten verfoecke van den voornoemden Ontfanger van den Ommeflagh , de voorfchreve drie gecommitteert, omme te hooren ende te fluyten de Reeckeningen van fijne particuliere Ontfangers, ende in gevalle fy eenige fwarigheydt bevonden in het exceffijf eyffchen van haer falaris, is gefeydt dat fy daer van rapport fullen 'doen aen de Staten. Aengaende het falaris van de Officieren. Kopende de declaraie van Jan A Engaende van het falaris van de Officieren , die adminiftratie gehadt hebben van den Impoft van twee ftuyvers en een oort; is gerefolveert, dat den Raedt daer op fal difponeren. IVOpende de Declaratie van Jan Dammafz, Deurwaerder, by my de Staten verthoont; is  is gefeydt, dat ick met hem fal over een komen na de redenen, maer dat fijn dagh-gelden niet hooger en behoren gepalfeert te werden dan tot feftien ftuyv. 's daegs. QP de Requefte van Reyer Willemfz, gevangen , die verfochte van de Staten eenigh fecours van alimentatie te hebben; is verklaert , dat die van Leyden hem eenige affiftentie ende behulpfaemheydt doen fullen; ende dat de Staten, foo wanneer het Proces tuffchen henlieden en den Prokureur Generael van Hollandt, boven in den Grooten Raedt, roerende den voorfz Ryer hangende, gevifiteert en gctermineert fal wefen , de voorfz van Leyden het felve fullen recompenferen. fy? de Requefte en Ordonnantiën van Dirck Wouterfz ende Jan van Riel, Booden, verfoeckende betalinge van feeckere Vacatiën , hier in loco de Staten gedaen; is gefeydt, dat, in gevalle fylieden van gelijcke Vacatiën , in voorlede tyden wat gewoon zijn te genieten , daer van docerende men hen het felve fal toevoegen. QP de Requefte van Jan Dirckfz, Wijnverlater in den Hage, verfoeckende te hebben betalinghe van fijn Vacatiën, in het peylen van de Wynen gedaen, omme te weten den Impoft van dien ; is my belaft voor Appoincfement te ftellen , dat hy van fijne Vacatiën pertinente * declaratie in handen van Suys, ende my leveren foude, om de felve by ons gctaxecrt te werden als naer redenen. La Op „ 1545- Den 7. Februarii. Dammatz, Deurwaerder. Requefte van Reyer Willemfz orü alimentatie te hebben. Ordonnantie op Dirck Wouterfz ende Jan van Riel, Booden. Requefte van Jan Dirckfz, Wijn veriater in den Hage, omi betalinge.' *B1.Q,  „ r545Den 7. Februarii. Requefte van die van denBrielle, waer fy haer rembourfement fouden halen. ( 164 ) f~XP de Requefte van die van den Brielle, aen den Raede verfocht hebbende , waer fy haer rembourfement fouden halen van de penningen by hen verfochten, in het oprechten van de Caap , welcke Requefte by Appoinctement van den Hove belaft was in* mynen handen te Hellen, omme daer van met de Staten te communiceren, welcke communicatie by my ghedaen zijnde; is by de Staten gerefolveert, dat ick den Hove foude rapporteren, hoe dat die van Amfterdam ende andere, tot diverfche ftonden haer Kaepen neder geleydt, ende weder opgerecht hebben, fonder koften van dien te brengen tot lafte van den Lande; dat oock die van den Brielle het recht van de Caap jaerlijcks verpachte, ende des jaers daer af ontfangen twintigh ofte vijf en twintigh grooten ; waeromme fy oock de koften van de oprechtinghe van dien wel behooren te dragen; dat hier en boven op gelijcke hare Requefte, den dertigften Julii laeftlcden verklaert is , dat , alfoo de koften van dien in voorlede tyden niet gebracht, nochte gereeckent en zijn, tot lafte van den Lande, dat de felve by het Landt niet en behooren betaeldt te werden, maer dat by den Hove daer op geordonneert foude werden, fulcks als fy naer recht ende redenen bevinden fouden te behooren ; ende dat daeromme fy als nu anders niet en weten te feggen, dan blyven by den felven Appoincfemente, welck rapport ick den Heere van Alfendelft, fulcks gedaen hebbe , die my feyde geenen noode te wefen, vorder rapport aen den Raedt te doen. Eo-  ( 165 ) J70dem, heb ick door laft van de Staten den Griffier gefeydt , dat hy uyt den naem van den Hove, aen de particuliere Ontfangers foude fchryven, dat fy hare Quohieren van den laetften thienden penningh , op het inkomen van de Margentalen maecken fouden , naer de waerde van het Landt, ende volgende den Placate daer van zijnde, op poene het felve aen henlieden te verhalen , ende dat by faute van dien hare Reeckeningen niet gefloten en foude werden. Den 8. Februarii, 1545- T545- Den 7, ert de 8. Februarii.Den Griffier gelaft de particuliere Ontfangers aen te fchryven , hare Quohieren van den laetften tienden penningh op te maecken. Hebben prefent ge- fent waren, behalven weeft alle die geene , de Gedeputeerden van die den fevenden pre- Delft. TS Milde, Hoogelande, ende my belaft, by de Edelen ende Gedeputeerden van de vijf groote Steden, aen de Keyzerlijcke Majefteyt by Requefte te verfoecken Commilfarilfen , omme hen te informeren op den ftaet van die van Delft, ten eynde het platte Landt, ende de vijf Steden hare portie in den Ommeflagh niet meer gehouden en fouden wefen te dragen- x "p* Odem is my belaft, ter naefter Daghvaert te vermanen om eenige gedeputeert te hebben, die 's Landts Privilegiën fouden vifiteren. L 3 Den Commiflt- rifTen omme te informeren op den ftaet van die van Delft. Privilegiën van den Lande te vifiteren.  •1545 Den 9, en de 12. Februarii. Requefte van Arent van Hardincxvelt. *B1.10. . Requefte van de Gedeputeerden van Delft en Leyden, belangende hare Vacatiën. Communicatie met Gedeputeerden van Hollandt, Mechelen ende Zeelandt, beroerendede faecke van deGul de Bulle. C iö~6 ) Den 9. Februarii, 1545. JS op de Requefte van Arent van Hardincxvelt, verfoeckende van eenige Margentalen, die fubjecf waren de Dijckagie, ende daer geen profijt af en quame, ongcmolefteert te biyven van den Impoft van de twee ftuyvers ende een oort; by de Edelen gefeydt, dat fy niet fterek genoegh * en waren om daer inne te opineren, ende de Gedeputeerden van deSteden namen rapport. J7 Odem , is op feeckere Requefte van de Gedeputeerden van Delft en Leyden, verfoeckende betalinge van hare Vacatiën , van gehoordt te hebben de Reeckeninghe van Heyman van dc Ketel, van de tfeftigh duyfent guldens in den Jare vijftien hondert twee en veertigh geconfenteert, by verkoopinge van Renten opgebracht te werden; gefeydt, dat ick de Supplianten daer van Ordonnantie maecken, en palferen foude. Den 12. Februarii, 1545. J-JEeft den Heere van Affendelft my ver. thoont feeckere Miffive, by Bartholomei van Bruflel acn hem gefchreven , innehoudende , dat de Keyzerlijcke Majefteyt geordonneert heeft, den eerften Sondagh in de Vaften tot Bruflel communicatie ghefiouden te werden by de Gedeputeerden van Brabandt, ter eenre, ende de Gedeputeerden van Hollandt , Mechelen ende Zeelandt; ter andere zyde, beroerende de faecke van het Gulden Pri-  ( 16*7 ) ' * Privilegie , omme tc ficn of partyen met ! vrundfchap geaccordeert fouden mogen wer- ' den; innehoudende voorts, dat den Praefident Schoorl hem belaft hadde, het felve den voornoemden van Alfendelft over te fchryven, ten eynde de Staten van Hollandt daer van geadverteert fouden mogen werden, omme hare Gedeputeerden tot Bruffel mede te feilden; maer alfoo den voornoemden van Affendelft hem lact duncken , van geenen noode te wefen hier op de voornoemde Staten te befchryven , alfoo Bartholomei ende ick Inftructie genocgh hadden , omme de voorfz faecke te helpen, foo heeft hy my belaft aen Milde ende Hoogelandc , als mede Gedeputeerden , omme te reyfen boven, dat fy in den haren paffen fouden gelaft te werden, om met ons de voorfz faecke te helpen vervolgen, welcke Miffive ick ten felven dage aen de voorfz Milde ende Hoogelande, met Jan mijn Boode gefondcn hebbe. Den 14. Februarii, 1545. TJEbbe ick oock die van Amfterdam Acte gelevert, dat den Rentier aldaer betaelt fal werden het verloop van de Renten, van den tijdt af dat fy dc Hooft-penningen opgebracht hebben; ende oock Ordonnantie op Vranck vander Hoeve, omme het felve verloop te betalen. L 4 Den 1545. Den 12, inde 14. rebruarii. Betalinge /an de Llentiers.  1545Den 19, ende 24. Februarii. Reyfe naer het Hof tot Bruflel. Antwoort op het eerfte poincl van de Inftructie. Op het tweede poinél, om kennifle te mogen hebben van alle Criminele faecken. *B1.11. Den Tollenaer van Utrecht te gelaften de Ingefetenen van Holland te ( 16*8 ) Den 19. Februarii, 1544. "REn ick met Mrs. Jacob de Milde, en Cornelis van Hoogelande, gereyft naer Brunei. Den 24. Februarii, 1545. T—TEbben ick den Praefident Schoorl in het lange verhaelt het innehouden van de voorfchreve Inftructie ons mede gegeven; ende op het eerfte poinct, roerende de kortinge van een en twintigh duyfent guldens, heeft mijn Heere den Praefident belooft daer van te fpreken met de Heeren van de Finantie. r\P het tweede poinct, nopende omme kennifle te hebben van alle Criminele faecken , heeft ons gefeydt dat de meninge van de Keyzerlijcke Majefteyt niet en was, die van Hollandt te benemen de kennifle van alle faecken , beroerende Crimen leefe Majeftatis, divince & humana ; maer foo wanneer het felve fijne Majefteyt foude believen , ende dat'er geen goede toelicht en ware , noch Juftitie gedaen en werde, volgende de Placaten van fijne Majefteyt, als onlanghs by eenige Wethouders * gebeurt was, en foude hier van ons mede in de Finantie expeditie doen hebben. r\? het derde poinct, dat den Thollenaer van Utrecht belaft foude werden, de Ingezetenen van Hollandt, elcks in den haren, te laten genieten ende gebruyeken fulcken vrydom, als fy van ouden tyden gebruyekt hadden; feyde den Praefident, dat den Thol- le-  ( 1*9 ) lenaer van Utrecht, op de Miffive by de Keyzerlijcke Majefteyt ons gefonden, antwoorde gefchreven 'hadde , daer van hy ons foude doen hebben Copie. EOdem, hebben wy het felve mede verhaelt Mr. Vincent Cornelifz, ende verfocht fijn affiftentie, die ons belooft heeft alle affiftentie ende oock expeditie te doen hebben, feggende van gelijcken dat den voornoemden Thollenaer de voorfz antwoorde gefchreven hadde. "PO-dern, hebbe ick van mijn Heeren den ■L' Praefident begeert, dat 'er geen Commiffariffen van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt na Over-Ylfel ghefonden fouden werden, fonder de Staten daer van te adverteren ; waer op hy feyde, dat het felve niet gefchieden en foude fonder wete van de Staten , ende dat hy meynde dat de Koninginne na het vertreck der Keyzerlijcke Majefteyt , felver daer reyfen foude, of by faute van dien aldaer fchicken andere notable Gedeputeerden. EOdem, is op de Requefte van de Heeren van Afperen ende Heuckelom , daer by fy verfochten exemptie, om niet te contribueren in den Impoft: Voor Appoinctement geftelt. De Requeften, mitfgaders Copie van het Privilegie, waer van aldaer mentie gemaeckt werdt , gelevert foude werden in handen van de Staten, omme daer tegens te feggen Weg hen goetduncken foude, ende als dan L 5 vor- I545- Den 24. 7ebruarii. aten genieën vrydom als van oudts. Expeditie aen Mr. Vincent verfocht. GeenCommiiTarilTenvan fijne Keyzerl. Maj. te trecken naer OverYflTel, fonder kennisfe van de Staten. Requeften van die van Afperen en Heuckelom , om exemptie in het contribuerenvan den Impoft.  ^ "545Den 24, ende 25. Februarii. Nopende de faecke van de Jurifdictie. Verklaringe van die vanVoorne ende Putten, nopende hare portie in denlmpolt. I Gratie van de Steden. * Den C 1-0 ) vorder gedifponeert te werden fulcks behooren foude, dat evenwel binnen middclertijdt de lichtinge ende executie van den Import, als opgelteldt zijnde tot noodtfaeckelijcke defenfie van de Supplianten aldaer , zijn voortgangh hebben foude. Den 25. Februarii, 1545. J-JEbbe ick, nopende de faecke van de Jufr rifdictie een Memorie gemaeckt, volgende de Minute onder my wefende , ende de felve den Praefident gelevert. |70dem , hebben wy Schoorl, ende Mr. Vincent verklaerdt , hoe dat die van Voorne ende Putten, nopende hare portie in den Impoft, met ons te vreeden waren te accorderen , ende tot dien eynde mede ten Hove gefchickt hadden hare Gedeputeerden; waer op fy ons voor antwoorde gaven, dat fonder eenige fwarigheydt fy mede moeiten contribueren , en dat hen dachte goet te wefen, nademael fy willigh waren met henlieden accord aen te gaen. J^Odcm, by my uyt dc Audiëntie gelolt de Commiffie voor de fes groote Steden, uyt krachte van de welcke fy in de Beede van vijf sn tfeventigh duyfent guldens foude mogen genieten hare gratie, volgende de Acte daer van zijnde, in dato den achtienden O&obcr vijftien hondert twee en veertigh.  ( i?i ) * Den 26. Februarii, 1545. COlliciterende aen den Praefident, omme , nopende de faecke van de Gulde Bulle, met die van Brabandt te mogen komen in communicatie, heeft my belooft daer van te fpreccken met den Cancelicr van Brabandt. Den 2J. Februarii, 1545. j?Yn de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt, met de Gedeputeerden van den Lande van Voorne ende Putten, binnen Bruflel , roerende hare portie van den Impoft , voor de tfeftigh duyfent guldens, daer inne fy mede gehouden zijn by tuffchen-fpreecken van Mr. Vincent Cornelifz, ende op het believen van de Staten geaccordeert in de manieren hier na volgende ; tc weten , dat de voornoemde van den Lande van Voorne in de voorfz fomme van tfeftigh duyfent guldens, ende in het verloop van de Renten van drie duyfent feven hondert en vijftigh ponden , voor twee en een half jaer, midtfgaders in de koften te Dijcksfchanfche gevallen, die Geeftmecr zijn , tot twee duyfent guldens, betalen fullen het acht en twintighfte-deel, welcke penningen gelevert fullen werden in handen van den Rentmeefter van den Lande van Voorne, tot proffijte van de Keyzerl. Majefteyt , de welcke den Ontfanger van den Impoft van 't gemeene Landt betalinge ftrecken fullen. t De 1545. Den 26, ende 27. Februarii. *Bi. 13. Nopende de fake van de Gulde Bulle. Roerende de portie van den Impoft voor de tfeftigh duyfent guldens, van den Lande van Voorne en Putten.  1545- Den 27 Febru ari. rrritfgaders den 4. Maert. Portie van die van Voorne en de Putten. Antwoor de van den Tollenaer van Utrecht. Expeditie op de voorfz drie poincten roerende de verfochte kortinge van een en twintig duyfent guldens. ( 172 ) T"*)E voorfz portie van die van Voorne en ^ Putten , beloopt ter fomme van drie duyfent vier hondert feventicn ponden een fchell. drie deniers van xl. grooten. "pOdem, heeft M. Vincent ons laten fien, het geene wes den Thollenaer van Utrecht voor antwoorde gefonden hadde, ende was in effecte, het geene daer ick Copie af hebbe; als te weten twee Vonnilfen, gewefen by de Gefworens, in den Jare veertien hondert vijf en tfeftigh, ende feeckere Ordonnantie by de Keyzerlijcke Majefteyt, tot verfoeck van die van Amersfoort gemaeckt, in de maent van Mey vijftien hondert vier en veertigh, ende feyde den voorfz Tollenenaer, volgende dien in poffeffie te wefen, waer tegens wy ter contrarie gefultineert hebben by fekere diverfe Certificatien die wy hadden. Den 4. Maert, 1545. ï-JEbben wy gekregen expeditie op de voorfz drie poincten, roerende de verfochte kortinge van een en twintigh duyfent guldens, continuatie van de voorgaende furcheantie van de twee deelen van de felve fomme maeckende veertien duyfent guldens, voor den tijdt van vier maenden, ingaende naer dato van de laetfte furcheantie , ende dat by Acte onder de handt van de Koninginne; noch een Misfive van hare Majefteyt aen den Hove van Hollandt, daer inne henlieden gefonden werdt Copie van onfe Inftructie; mitfgaders van de ftaet,  c m) ftaet, hoe veel de portie van de Onwilligcn bedracght, ende by de welcke voorts henlieden belaft werdt hare Majefteyt over te fchryven , wat naerftigheydt ende diligentie ghedaen is , omme de voorfz Onwillige te executeren , ende hoe, en in wat manieren men daer voorts inne foude procederen, ende of van nooden wefen foude te hebben de ftereke handt , omme dat gefien, als dan geordonneert te werden als het behooren foude. * QP het tweede poinct, roerende de Jurifdictie, feeckere Miffive aen den Raede van de Koninginne, by de welcke hare Majefteyt henlieden fchrijft, dat in haren Raede gevifiteert zijnde de voorfz Inftruótie, bevinde dat de Appoftille op het felve poinct t'anderen tyde gegeven contrarie de doleantie van de Staten , klaer is, want al is het foo, dat de Wethouders van de Steden ende Dorpen kennilfe nemen van alle Criminele faecken, nochtans en betaemt henlieden geenfints kennilfe noch judicature te hebben van Crimen leefe Majeftatis, divince ac humancs, noch van andere, daer van naer Rechten de ordinaris Rechters niet en behooren kennilfe te nemen, dan voor alfoo veele als fyne Majefteyt henlieden gedogen ende toelaten wilde, ende wanneer fylieden gepernicieert hebben, foo behoort hen die kennilfe te blyven, ten zy dat omme eenige redenen by U bevonden ware nootfaeckelijck te wefen die faecke voor U te beroepen, ende evoceren, het welcke ghy nochtans niet doen en fult dan om rechtvaerdige ende merckelijcke oorfaecken , en wanneer I545- Den 4. Maert. *B1.13. Ut fupra.  Den 4. Maerc. C '74 ) neer ghy fulcks fult willen doen, foo fuldl het felve de voorfz Wethouders by U Miffi-. ven overfchryven, &c. Ut fiipra. Nopende de faecke ▼an de Gulde Bulle. T7 Odem, heeft den Praefident my gefeydt, nopende de faecke van de Gulde Bulle, dat hy hoopte die van Brabandt te brengen ad terminos Juris communis, als dat fy fouden moeten op hare Onderfaten toelaten de arreften, fpruytende rationi loei contracli, delicti & rei, maer vorder niet; waer op ick hem voor antwoorde gegeven hebbe, dat die van Hollandt in poffelfie waren de Ingezetenen van Brabandt, uyt faecke van alderley obligatien, te arrefteren , ende dat fy het felve Recht in gcender manieren in meeninge waren te buyten te gaen, dat evenwel wy geen vorder laft en hadden , dan met die van Brabandt in communicatie te treden , de middelen van accorde over te nemen, ende van alles rapport te doen ; waer op den Praefident my weder voor antwoorde. gaf, dat, indien hy de Bra- ban- ryP het derde poinct, roerende den Thollenaer van Utrecht, feeckere Miffive van hare Majefteyt aen de Reecken-kamer, by de welcke hare Majefteyt henlieden belaft, foo wel den voornoemden Thollenaer, als de Gedeputeerden van de Staten voor hen te ontbieden , ende de felve te hooren in alle het geene fylieden.fullen willen feggen, ende daer op informatie te nemen, indien het noot zy, en van alles hare Majefteyt, mitsgaders van haer advis te adverteren, om voorts daer in te ordonneren als het behoren foude.  C ï/5 ) banders, ten fine als vooren, mochte indu ceren, dat hy ons woude vervangen. Daghvaert, gehouden in den Hage Den 4. Maert, 1545. Omme te krygcn ftilfaet, ofte abftinentie var Oorloge met die van Schotlandt. 'J'En felven dage zijn Mr. Floris ende ïc\ gccommittecrt omme het felve te vervolgen, eerft aen den Stadthouder, ende daer naer aen de Majefteyt van de Koninginne, ten eynde die van Hollandt, van de Negotie en Vificherye niet gefruftreert en fouden blvven, foo Mr. Huygh my gefchreven heeft, wciendc tot Bruflel, by fijne Miffive, wefende m dato als vooren. * D?pn vo1orfz viei-den Maert, foo zijn Mrs. Huygh vanden Eynde, en Lambrecht Tacobfz, gecommitteert by de Gedeputeerden van de les groote Steden, foo vanden Evnden my gefeydt heeft, omme te vervolden het Proces , het welcke de felve Staten als Appellanten, voor den Grooten Raede hangende hebben, tegens Hans Kuyper van Weidingen, ende dat Burgemeefters aldaer met hem gevoeght, waer van ick den veertienden Maert M*' Huyg Acfe gegeven hebbe, om te leveren Mr. Aclbrecht Bouwenfz Procureur Den J545. Den 4. , Maert. *BI. 14. Het Proces hangende voor de» Grooten Raet tegens Hans Kuyper, te vervolgen.  1545- 1 Den 7. Maert. Roerende de faecken van de Jurifdictie. Befoigne met die van Voorn en Putten. BY Milde, Hoogelande, ende my gevifiteert zijnde de voorfchreve Miffive van de Kolinginne, aen den Raedt van Hollandt, roerende de Jurifdictie, heeft ons gedacht de felve paffabel te wefen , indien defe claufule, ende andere faecken, daer van naer Rechten de ordinaris Rechters geen kennifle en behoort te nemen, geroyeert geweeft waren; ende tot dien eynde hebben wy verfocht aen den Praefident, dat hem foude gelieven de felve claufule te royeren, feggende die te wefen duyfter ende obfcuyr, fulcks als die oock was in de voorgaende Appoftille; ende dat uyt krachte van die claufule, het Hof van Hollandt lichtelijck de kennilfe van alle faecken naer hen fouden nemen; waer op den Praefident feyde , dat de voorfz claufule generael in de voorfz Miffive gefteldt was, omme faecken van feditie ende valfche minute, daer van de Keyzerlijcke Majefteyt de kennifle mede competeerde , de welcke de Keyzeriijcke Majefteyt foude remitteren, indien de felve claufule in de voorfz Miffive niet geftelt en ware cum exceptie- ferunt regulam ; maer indien, in andere particuliere faecken Crimineel, die van den Raede, tegens de poffeffie van die van Hollandt, de kennifle wilde ufurperen, daer van klachtigh komende , foude ons behoorlijcke provifie verleenen. EOdem, hebbe ick aen den Heere van Affendelft gefchreven, onfe voorfchreve befoigne met die van Voorn ende Putten, de voorfz ( 176 ) Den 7. Maert 1545»  I 177 5 voorfz Appoin&ementen op dé Requeftën vari dc Heeren van Afperen ende Heuckelom; de voorfchreve expeditie op de drie poinften, ende ons wedervaren, nopende de faecke van de Gulde Bulle, breder blyckende by de Minute onder my wefende. Den 9. Maert 1545. T-TEbben Milde en Hoogelande verworven van de Keyzerlijcke Majefteyt Commiffie, op Suys ende Jacob de Jonge, ten verfoecke van de vijf groote Steden van Hollandt) omme hen te informeren op de geftalteniffe van die van Delftten eynde fy niet volftaen en fouden, midts in den Ommeflagh contribuerende, naer advenant van drie duyfent Schilden, breeder blijekende by de Copie van dc felfde Commiffie onder my wefende; Den ir. Maert 154$* t-TEbbe ick ontfangen van de Clercquen vari den Praafident Schoorl fekere Memorie, omme ten tyde als de naefte Ommeflagh ghemaeckt fal werden, te vermanen, dat fylieden voor hare dienften in 's Landts affairen mede wat toegevoeght begeerden te hebben. * "T-TOdem, hebbe ick van Mr. Huyge ontfari^ gen de voorfchreve Miffive, daer inne hy my fchrijftj door onthiet van de Staten, ende den Heere van Affendelft, dat ick tot Bruffcl foude blyven , ende verwachten HooII. Deel* M gaér- Den 9, ende ifi Maert. , Commhf^ riffen offlrne hen té informeren op de geftalteniflevan die van Delft. Veffochtê grittüitéyc van de Clercqueri vari den Pralident» * Êf. 15. Te vervolgen de ftilfaet met de Schotten.  1545Den ii, ende 15. Maert. Antvvoort in te brengen op het accord van de Gulde Bulle. Te folliciteren eenigh beqnaemmiddel van ftilfaet met de Schotten. (178 ) * . ' gaerden, om als Gecommitteerden te X'ervolgen dc voorfz ftilfaet met de Schotten. T?Odem, heeft den Praefident Schoorl ons gefeydt, dat die van Brabandt naer lange communicatie met hem gehouden , hem cxpreffclijck verklaert hadde geen lalt te hebben , omme, mits die van Hollandt ende Mechelen, tot accord te verltaen, mits wekken den Praefident op onfe Requefte voor Appoinctement geftelt heeft; zy defe Requefte ghelevért in handen van de Staten van Brabandt, omme te feggen dat hen goetduncken fal, en te antwoorden binnen veerthien dagen naeftkomende, brecder blyckcnde by de Copie van dien. Den 15. Maert, 1545. ÏJEbbe ick ter prefentie van Hoogaerden } ende den Penfionaris van Schiedam , Schoorl, verhaalt, hoe dat in de Daghvaert, gehouden den vierden Maert- in den Hage, gerefolveert was, dat men aen de Keyzerlijcke Majefteyt foude folliciteren eenigh bequaem middel van ftilfaet met de Schotten, alfoo den tijdt van te Dogge ten Haringh, ende in Noorwegen te varen, hier was ; op welcke Viffcheryc ende Negotie het Landt van Hollandt gunftclijcken gefundeert was, ende want fy fukke en gelijcke faecken het Landt van Hollandt niet gewoon cn was yet te doen , fonder advis van den Stadthouder , den voornoemden Hoogaerden ende ick gedeputeert waren, omme ons te vinden by den felven Stadthouder, ende dat wy dacromme in mee- nii>  C 179 ) rungc waren naer Brugge by hem te reyfen, ten ware hy ons een bequaem middel wifte te feggen, waer door wy tot het felfde ftilfaet foude mogen komen; waer op den voornoemden Schoorl ons tot antwoorde gegeven heeft, dat den Stadthouder, wefende te Brugge, ons niet cn foude mogen helpen, dat wy evenwel by hem trecken fouden, omme te hooren fijn opinie, ende als dan weder te Hove te komen; ende naer by Mr. Floris hem gefeydt werde, dat hy van eenige van Middelburg verftaen hadde, dat tulfchen de Keyzerlijcke Majefteyt ende de Schotten geaccordeert foude wefen s feyde dat het felve fulcks niet en Was. Den 17. Maert, 1545. J-TEbbc ick ter prcfentie van Hoogaerden, ende den voqrnöemdcn Penfionaris, bin7icn Brugge mijn Heere den Stadthouder verthoont nootfacckelijck te wefen , tc hebben ftilfaet ofte abftinentie van Oorloge met die van Schotlandt , ofte dat by gebreceke van dien , die van Hollandt gefruftreert foude wefen van de Viffcherye ende Negotie, daer fylicden gantfeh op gefondcert zijn, verfoeckende daeromme fijne affiftentie; waer op den voornoemden Stadthouder wel nemende, dat wy'by hem gekomen waren, ons tot antwoorde gegeven was, dat hem leet was, dat, overmits fyne Sicckte, ons geen meerder affiftentie doen cn mochte, feggende 'dat wy de mcefte fwarigheydt hebben fouden met de Engelfche , alfoo die van Schotlandt anders niet en fochten dan Alliantie met de Keyzerlijcke MajeM 2 fteyt,, Den 15* ende 17» Maert. Vertöoninge den Stadthouder gedaert de nootfaeckelijcheydt van den ftilfaet met de Schotten,  »545- Den 17, ende 26. Maert. *B1.16. Reltitutie van de Schepen, Gevangens, ende Goederen by die van Schotlandt genomen. Antwoort by die van Brabant te doen, raeckende de Gulde Bulle. * "llTEkke Brieven weder tot Bruflel gekomen zijnde, naer dat ick den twintighften Maert Schoorl gelevert hadde, mitfgaders feeckere Memorie, omme mede te mo£en komen tot reltitutie van onfe Gevangens, schepen, ende Goederen bydie van Schotlandt genomen; foo hebben den Praefident ende Schepperius ons tot antwoorde gegeven, dat fy op alles met de Ambaffadeuren van Engelandt :nde Schotlandt in communicatie fouden trelen, ende meenden in drie ofte vier dagen ons ibfolute antwoorde te geven, ende te befoigneren tot onfen voordeele, hier naer tot diverfche ftonden aen den Praefident verfocht hebbende om expeditie , heeft gefeydt, dat fy Jagelijcks in onfe faecke befoigneerden , en iat wy wat moeiten vertoeven. Den 26. Maert, 1545. A Lfoo den tijdt ommegekomen was , binnen den wekken die van Brabandt hare mtwoorde behoorden te leveren , ende de felve niet en hadden gelevert; foo hebbe ick begeert dat fy van antwoort verfteecken foude wefen, ende wy toegelaten ons intendit over te leggen , waer op Schoorl my tot antwoordt jaf, dat ick noch. drie dagen foude vertoeven; ende naer den dcrtighftcn Maert feyde my, dat fy by Requefte van de Keyzerlijcke Majefteyt noch uytftel ghekregen hadden van acht dagen. Den ( 1S0 > fteyt, gaf evenwel ons mede Brieven vail recommandatie aen de Kon:, en aen den Praefident Schoorl.  Den eerften April, 1545. jfJEcft den Praefident my, ende den Penfionaris van Schiedam gefeyt, dat fy foo verre met den Ambafiadeur van Schotlandt gebefoigneert hadden, dat wy veyligh fouden mogen negotiëren ende virfchen, dan en hadde den voornoemden Ambafiadeur geen exprefle laft: van het geene wes by henlieden gefloten was te accepteren , maer foude op ftaende voet een Boode naer Schotlandt afvaerdigen, ende en twyffelde niet of het felve en foude by de Schotten geadvoyeert werden, maer belafte ons den Praefident het felve fecreet tö houden, ten eynde by de Engelfche dat niet ge-empecheert en foude werden , ende de Vilfchers en Zeevaerders alleen te feggen, dat men hoopte alle dingen wel gaen fouden. jVTAer den Praefident my apart geroepen hebbende , heeft my verklaert, dat de Keyzerlijcke Majefteyt met de Schotten geaccordeert was, dat fy onderlinge tegens den anderen visfchen fouden, ende zeylen by fauf-conduiten, ende dat die van Schotlandt fouden obedieren onfe fauf-conduiten, ende wy de hare, maer bclafte my het felve niemandt te feggen , alfoo het felve gefchiet was buyten wille, weten, ende confent van den Ambafladeur van Engelandt, ende dat, ten eynde het felve tot hare kennifle komende, by henlieden niet belet en foude werden, ende feyde dat wy naer huys fouden varen, ende paften terftont naer beloocken Paeftchen tot Antwerpen te wefen, ende aldaer antwoorde te vcreyffchen. M 3 Den 1545. Den 1. April. Befoigne met den Ambafiadeur van Schotlandt om veyüglj te mogen negotiëren ende viffchen. Accord. met die van Schotlandt aengegaen.  *545- Den 4, en d-jp, April. ( 18a ) Den 4. April, 1545. Rapport van den Advocaet aen den Heere van Aflendelft. *B1, 17. Uyt de Edelen. Dc Heeren van Lockhorft, ende Van Egmondt. Ende van de Steden, Maerten Schrevelfz. Jacob Oom, ende Bartholomei. Van Dordrecht. Mr. Lambrecht, Penfionaris.Van Haerlem. VranctPieterfz, Burgemeefter,ende Mr. Jacob van den Eynde, Penfionaris. Van Delft. Claes Adriaenfz, Bur? gemcefter, ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris. Van Leyden. Hoegaerden, Penfionaris. Van Amfterdam. Huyg Gerritfz, Burgcmeefter, ende Mr. Cornelis van Hoogelande, Penfionaris. Van der Gouda. Omme te hooren het rapport van alle dc voorfz befoigncs, Rapport van de befoignes van T^E huys gekomen zynde , hebbe ick den Heere van Aflendelft van onfe voorfz be-, foigne goet rapport gedaen. * Daghvaert, gehouden in den Hage op Den 9. April 1545. PRESENTEN. TEn felven dage naer by my rapport gedaen is geweeft, nopende onfe befoignes op de drie poin&en, ons by Inftructie me-  mede gegeven , nopende het accord by ons gemaeckt met die van Voorne ende Patten; nopende' de Appoinótementen , gegeven op de Requeften van de Heeren van Afperen ende Heuckelom; nopende de faecke van die van Brabant, roerende de Gulde Bulle; nopende de faecke tegens die van Schotlandt, omme ftilfaet met hem te gekrygen: Soo is, nopende het poinct van de Jurifdictie , overmits de Edelen fuftineerden niet fterek genoegh te wefen, omme te opineren by de andere Gedeputeerden van de fes groote Steden, concordatèr gerefolveert by maniere van communicatie , dat men de Miffive dies-aengaende by de Majefteyt van de Koninginne , gefonden aen den Hove van Hollandt, de felve niet en foude prefenteren, maer alfoo houden, overmits de claufule aldaer geinfereert, nochtans en betaemt henlieden geen kenniffe noch judicature te hebben van Criihen leefe Majeftatis, divincs aut hamance, noch van anderen, daer van naer Rechten de ordinaris Rechters niet en behooren kenniffe te nemen, den Lande van Hollandt geheel pnejudiciabel is in hare Jurifdictie , ende dat prefenterende de voorfchreve Miffive, foude fchynen het innehouden van die by de Staten gcadvoyeert te werden; maer in gevalle by den Raede van Hollandt , het Landt in hare Jurifdictie eenigh empechement gebeurde, dat men het felve met Juftitie foude wederftaen, ende dat men voorts tempore 6jf loco congntis, Staetsgewijs aen die van den Raede fouden verfoecken te willen fuperfederen, de Steden, Vlcckcn, ende Dorpen van Hollandt te benemen hare JurifdicM 4 tie, 1545- Den 9. \pril. /erfcheyde 3ointen, lopende iet accord jy ons genaecktmecdie van v'oorne :11de Put:en.  1545Pen 9. April, Accqrd met die var Voorne' ende Putfent *b1. j8. Vrydom van Tholleu in het Nederftjcjit, C m) tic, immers dat fy fouden willen de felve hel, pen voorftaen, fulcks als by den Raede van Bra-, pandt, de Jurifdictie van de Steden ende Vlcc-, ken aldaer voorgcltacn werdt, alfoo daerom te Hove foll "citerende, geen proffijt gedaen en foude werden. "pOdem, is het voorfz accord by de Gedeputeerden van de Staten binnen Bruflel, met de Gedeputeerden van Voorne en Putten gemaeckt, by de voornoemde Staten geaccepteert ende geadvoyeert, ende my belaft * henlieden dat te fchry ven, ende dat fy voorts de beloofde penningen met den eerften op fouden brengen , daer van ick oock Vranck vander Hoeve, als Rentmeefter, gelevert hebbe Acte van den felven dato. J? Odem, hebbe ick ter prefentie van de Ge, deputeerden van Leyden , Amfterdam , ende der Gouda, volgende de voorfchreve Miffive van de Koninginne, aen de Reecken, kamer geweeft by mijn Heeren van de Reecke, nmge, ende hebbe aldaer in het lange verhaeft; het Recht van den vrydom inden ïhol, het welck die van Hollandt hebben in den Lande yan 't Ncderfticht; waer tegens, naer dat den Thollenaer van Utrecht mede prefent wefende , ter contrarie gefuflineert hadde, verthoonendc aldaer de voorfz twee Vonniffen ende Ordonnantiën; foo is eyndelijck ten verfoecke van dc Gedeputeerden van de Staten, by die van de Reeckeninge parthyen dagh geseyen van een maendt, om fijn Recht by Certificatie ofte anderfints tc verifiëren.  C 185} Eodem, hebben de Staten van Hollandt op het verfoeck van die van Delft, begeerende haerlieder adjunctie met een Vrouws-perfoon, Ingezetene van Hollandt, die betrocken was voor den Grooten Raede extra Provinciam, omme afghedaen te hebben feeckere Geeftelijcke proceduyren by haer binnen 's Landts geinftitueert; gerefolveert, dat het Mandamcnt van de felve Vrouwe ge-exhibeert foude werden, omme het narré van dien te fien, ende als dan gcordonneert te werden als het behooren foude, Eoden , hebben de Staten van Hollandt, ten verfoecke van der Gouda, gerefolveert, dat fy het Proces van Appel, roerende eenen Cornelis Andriefz , aldaer gevangen, tegens den Hove van Hollandt fullen mogen vervolgen op haren naem tot kolten van den Lande, daer van ick henlieden een Acte gelevert? hebbe. Eodem , is op het rapport van Bartholomei ende de Milde gedaen, roerende het Proces van de Staten van Hollandt tegens Bekefteyn , die merita caufe in het lange verhaeldt hebben , naer voorgaende communicatie, of men van de faecke Sententie foude verwachten , ofte de felve keeren tot het feggen van goede Mannen; is gerefolveert, dat men om Sententie vervólgen foude, ten ware hyhem Ce feer redelijk wilde voegen. Ende zijn henlieden ter caufe van het vifiteren van het felve Proces, toegevoeght vijf dagh-gelden, tot twee en dertigh ftuyvers des M k daeghsj Den 9. April. Van de faecke de non evocando. Proces vaa Appel, roerende eenen Cornolis Dirckfz vander Gouda. Roerende het Proces van de Staten van Hollandt tegens Bekefteyn. Ordonnantie op Bar-* :holomei 2n de dq Milde,,  '»545. Den 9. April. Ordonnantie op den Advocaet, Hoogaerden ende Hoogelan- ©rdonnantie op Milde, Hoogelande, en den Advocaet, *B1.19. Ordonnantie op den Advocaet en Hoogaerden. Eo C 186) dacghs, waer van my belaft is te maken Ordonnantie, fulks ick gedaen hebbe. Eodem, is Hoogaerden, Hoogclande, ende my voor onfe Vacatiën, die wy met Poclgeeft, in October vijfthicn hondert vier en veertigh, tot Bruflel gedaen hebben, omme te vervolgen feeckere vijf poincten , vier en' tfeftigh dagh-gelden , ende Hoogaerden vier en tfeftigh; te weten, voor Hoogaerden en Hoogelandc, tot twee cn dertigh ftuyvers des daeghs, ende voor my tot fes en dertig ftuyvers,.en my belaft henlieden te maken Ordonnantie, fulcks ick gedaen hebbe. Eodem, is Milde, Hoogelande, en my voor onfe Vatatien, die wy gedaen hebben in Februarii vijftién hondert vier en vertigh, Stilo Curise in het vervolgen van fceckere drie poincten, ende de faecke roerende de Gulde Bulle, tegens die van Brabandt, toegevoeght veertigh dagen, ten pryfe als vooren. * TT* Odem, is Hoogelande, ende my voor onfe Vacatiën , gedaen in Maert vijfthien hondert vier en veertigh, Stilo Curiae, omme te folliciteren ftilfaet en abftinentie van Oorloge met de Schotten, alfoo wy ter dier caufe mede te Brugge geweeft hebben by den Stadthouder , en van Wagen-huyr te koitc gehadt hebben binnen vier dagen, 22 guldens toegevoeht, oock veertigh dagen , ten pryfe als vooren.  C 187 ) •|70dem , is Mr. Huygh van den Eyndei toegevoeght vier dagh-gelden, tot twet en dertigh ftuyvers des daeghs, van dat hy ir het beginfel van Maert vijfthicn hondert viei en veertigh , door onthiet van dc Staten i; gereyft naer den Brielle , Rotterdam ende Schiedam, omme hen te adverteren, dat fj hen als noch niet en fouden in Zee geven, er de om te vernemen of fy geen middelen wifter pmrae tot ftilfaet te komen met de Schotten. Den 10. April3 1545. TS gerefolveert, dat men by den Hove foude doen befchryven alle de particuliere Ontfangers van den Impoft van Bier ende Wijn, ende van de twee ftuyvers ende een oórt, ende de Collecteurs van de kleyne Steden, omme alhier in den Hage te wefen den een en twintighften van defe Maent, om des anderen daegs hare reeckeningen te doen voor den geenen, die by de Staten daer toe gecommitteert zijn. Eodem is van gelijcken gerefolveert, by Miffiven die van Afperen, Heuckelom, ende Leerdam te beveelen, dat fy met alder diligentie doen innen den Impoft van Bier en Wijn, en van twee ftuyv. en een oort op de Margen, of dat by gebreke van dien , men tegens henlieden fal procederen by rigourcufe executie. Eodem is mede gherefolveert, by Miffive tfan den Hove te belaften de particuliere Ont- • , fan-. Den 9, ea ( de 10. April. Ordonnan1 tie voor ' Mr. Huygh ; vandan : Eynden. Particuliere Ontfangers te befchryvenvan denlmpoft vati JSier ende Wijn, &a Verfcheyde Steden te gelalien, tot innige van den felvenlmpoit. De particuliere Out-  t)en 10. April. fangersvan den tienden penjiingh op Bet inkomen van de Margentalen te gelaften , haren ftaet van haren ontfangh over te fenden. Te vifiteren de Privilegiënvan het Landt. Ordonnantie op den Ontfanger Generael, om rembourfement van penningen. Requefte ende Ordonnantieop Dirck en Jan, Booden van het Landt. * BI. 20. Onwilligen die .exemp- C I8S ) fangers, van den thienden penningh op het inkomen van de Margentalen, dat fy van Honden aen haren Staet van haren ontfangh, mitfgaders de penningen volgende dien ontfangen , overfenden in handen van Mr. Cornelis Suys, ofte by gebreecke van dien, ende indien namaels bevonden werde , dat fy meer penningen ontfangen hebben dan volgens de Staet, dat de Kon: verftaet, het frait en finantie van de felve penningen aen hen te verhalen. Eodem zijn gecommitteert, om 's Landts Privilegiën te vifiteren vanden Eynde, Milde} ende den Advocaet. Eodem , is op de Ordonnantie van den Ontfanger Generael, verfoeckende van den Ontfanger van den Impoft rembourfement van de penningen, by hem verfchoten voor de Deurwaerders, dat hy fijn declaratie mede overgegeven , by de Gecommitteerden tot hooringe van de Ontfangers particulier van den Impoft , gevifiteert fal werden , om als dan gedifponeert te werden als 't behoren fal. Eodem, is op de Requefte en Ordonnantie van Dirck ende Jan, Booden van het Landt, my belaft ter caufe van hare Vacatiën aldaer geftelt, elcks te pafieren drie ftuyv. 's daeghs, te weten Dirck feftien , ende Jan veertien dagen. * J£0dem> is mY belaft te feggen mijn Heeren van den Raede, dat haer gelieven zv  5-,y te expediëren haer advis, volgende de Mï£ ^ five van de Koninginne aen hen gefchreven, roerende hoe men fal procederen tegens de :. Onwilligen, en exemptie pretenderende, om niet te betalen hare portie in den Import. 17 Odem heb ick Bartholomei, Hoogaerden ( en Hoogelande, elcks gelevert hare voorfz [ Ordonnantie , ende den voorfz Hoogelande t oock Copie authentijcq van 't Privilegie van < Koningh Philips. 3 "POdem zijn gecommitteert, omme deReec- < keningen van de particuliere Ontfangers 1 ende Collecteurs te hooren , den Heere van * Alckemade , Mr. Cornelis Suys , Heyman ] Adriaenfz, Vranck Bartholomeeufz, de Mil- t de, ende is den Advocaet belaft den Griffier te < feggen, den felven te doen befchryven, hier j te wefen den voorfz 21. April, om op des , anderen daeghs te befoigneren. 1 Den II» April, 1545. ïlJEbbe ick gelevert Pieter Moons de Com- 1 A miffie geverifieert, uyt kragte van de 1 welcke de voorfz fes groote Steden fullen ge- ' nieten hare gratie , in de Beede van 75000 guldens. Den 13. April, 1545. TlJEbbe ick in de Raedt-kamer , aen mijn Heeren verfocht, dat haer believen foude haer voorfchreve advis, roerende, hoe men te- »en 10, il ide 13. pril. e prereneren. )rdonnariie op Bariolomei,loogaeren, en Ioogelan* le. 'ommiflaiflen tot ooringe an de leeckeingen van« le particuiere Ontangers en ]olleceurs. Gratie van le fes grooe Steden. re procederen tekens d'Onivilligen  *545Den 13. April, omme de Impoft te betalen. Ordonnantie opClae Claefz vai Ockenbergen. Ordonnantiën voor Dirk Wou terfz ende Ïan van tiel... Te fchryven aen di< van Yflelfteyn. Accord met die var Voorne ende Putten aen gegaen. C 190 ) tegens de Onwilligen, den Impoft te betalen; n procederen foude, te fenden aen de Majefteyt van de Koninginne; waer op fy my tot antwoorde ghegevcn hebben , dat fy het felve met den eerften foude doen ; ende hebben fulcks den Subftituyt van den Griffier belaft, de voorfz Miffive met de Stuckcn te halen, Eodem, heb ick Claes Claefz van Ockcn1 bergen, door onthiet van de Milde, gelevert 1 fijn voorfz Ordonnantie , ende oock Copie authentijeq van. het Privilegie van Koningh Philips, mitfgaders een Ordonnantie van vier dagh-gelden, fprekende op twee Gedeputeerden van Delft, ende oock van Leyden, elcks een dagh-gelt. Eodem, Dirck Wouterfz cn Jan van Riel, Booden , gelevert hare voorfz Ordonnantiën. Eodem , by advis van Bartholomei, den ; Griffier belaft te fchryven aen die van Ylfelfteyn, gelijcke Brieven als boven by my hem belaft is te fchryven aen die van Afperen , Leerdam cn Hcuckelom. Eodem , heb ick het voorfchreve accord binnen Bruffel gemaeckt, tulfchen dc Gedeputeerden van Hollandt, ende de Gedctutecrdcii van Voorne ende Putten , by gefchrifte geftcldt zynde , Vranck vander Hoeve ondcrtccckcnt gelevert, ten eynde hydie van Voorne en Putten foude doen fommcren, omme tc betalen de penningen in handen van den Ont- fan*  C ) fanger Generael van de Beede, volgens den felven accorde, waer van ick oock Copie onder my gehouden hebbe. Eodem, hebbe ick Mr. Huygh vanden Eynde, fijn voorfz Ordonnantie gelevert. * Den 14. April , 1545. REn ick met Hoogaerden gereyft naer Mechelen , om te folliciteren vorder de faecke van ftilfaet met de Schotten, en de faecke tegens die van Brabandt, roerende, de Gulde Bulle. Den 17. April, 1545". j^TAcr ick tot Mechelen Schoorl gevraeght hadde, of er noch geen antwoorde gekomen en was uyt Schotlandt, roerende de faecke van ftilfaet met henlieden, ende daer van te vooren met den Ambalfadeur van Schotlandt gebefoigneert was, heeft my gefeydt als noch geen antwoort ontfangen te hebben , ende dat die geene , die derwaerts gefonden was , eerft van Vliffingen gezeylt was • des Woensdaeghs naer Paeffchen; maer alfoo hy goede Wind gehadt hadde, gaens en komens, hoopte binnen een dagh of twee antwoorde te hebben. J7 Odem, naer ick hem gevraeght hadde, of die van Brabandt noch geen antwoorde gelevert eil hadden op onfe Requefte, feyde neen, maer dat hem belaft was by de Keyzer- lijc- Aengaende de Gulde Bulle. Roerende den ftilfaet met de Schotten- 1545. Den 13,14 ende 17. April. Ordonnantie voor Huyg van den Éyn-, de. * BI. 2! Reyfe naer het Hof.  «545Den 17, en de 27. April. mitfgaders den 4. Mey. Dte van Mechelen. Roerende de voorfz fake van de Gulde Bulle. Appoincle- ment van Schoorl te hebben. c ^ > lijckcMajefteyt, nopende defe faecke, feecke? Appoinctement te geven, het welck hy doen foude naer den vijf en twintighften der felver Maendt , binnen wekken tijdt die van Brabandt noch wat tc verklaren hadden, en dat ick foo lange noch foude moeten vertoeven. "pOdem, hebben de Pcnfionariffen van Mechelen my gefeydt, dat naer by henlieden defe faecke de Keyzerlijcke Majefteyt gerecommandeert was, fijne Majefteyt henlieden tot antwoorde gegeven hadde, dat hy de felve foude doen expediëren, en fulcks daer inne difponcren, dat fy redenen fouden hebben te vreden te zijn. Den 27. April, 1545. "jMAer ick aen Schoorl tot diverfche ftonden vermaen ghedaen hadde , roerende de voorfchreve faecke van dc Gulde Bulk, heeft mijn eyndelijck binnen Antwerpen gefeydt, dat ick foude moeten volgen de Majefteyt van de Koninginne tot Brulfel, aldaer die van Brabandt vergadert waren, ende daer wefende , foude ons het voorfz Appoinctement by gefchrifte ftellen , omme het felve die van Brabandt te doen infmueren, cn als dan voorts geprocedeert te werden als het behooren foudc. Den 4. Mey, 1545, 'X'Ot Brulfel aen Schoorl ten felven fine * follicitatic eedacn hebbende, feyde, dat  C 193 ) hy ons het felve Appoinctement binnen twee dagen foude doen hebben, binnen wekken tijdt die van Brabant fouden vergaderen. Den 6 Mey 1545. ï-TOewel die in Schotlandt gefonden was , wedcromme gekomen was, waer van ick in het fecreet geadverteert was , foo heeft Schoorl de refolutic van dien ons eerlt gefeydt den thienden; tc weten , dat 'er foo veel Saufconduit-Brieven ons mede gegeven foude werden als men * behoeven foude, waer van men ekk Meefter van den Schepe een geven foude, tle welcke de Schotten foude obedieren, maer dat ons Vokk van gelijcken fouden obedieren de Sauf conduiten van Schotlandt, die by henlieden hare Schippers gelevert fouden werden. Den 10 Mey 1545. CEyde , nopende de faecke van de Gulde Bulle, dat hy des anderen daegs op de Requefte, by die van Brabandt de Keyzerlijcke Majefteyt overgegeven , foude ftellen , het Appoinctement , het welck fijne Majefteyt voor fijn vertreck hem belaft hadde daer op te Hellen. Den 11 Mey 1545. T^Nde des anderen daeghs verfoeckende het felve Appoinctement, feyde, dat hy het felve noch niet geven en mochte , alfoo hy eerft een Inftructie moeite maecken, ende dat .. ' 11. Deel. N den 1545. Den 4, 6 jo ende H.Mejr. Refo'utie beroerende Schotlandt. * BI. 22, Nopende de fake vaa de Gulde Bulle Appoinctement van Schoorl te hebben.  Ï545". Den ii, ende 14. Mey. < 194 ) Böfpoorten, of Saufconduit-Brieven te hebben. den Hertogh van Aerfchot tot de felve faeckè mede gecommitteert was , die daer van gefproocken moefte zijn, ende van hem vereyffchen, of ick foude moeten reyfen ende volden naer Leuven, feyde neen ; maer dat genoegh was, dat den Penfionaris van Mechelen met my follicitcrende, het felve foude vervolgen , die oock de laft aengenomen heeft fulcks te doen, ende my van alles te adverteren. Den 14 Mey 1545. TE huys gekomen zynde, heb ick Jan mjn Boode met een Miffive tot Remunden gefonden , aen den Secretaris d'Eflat , om te hebben 220 Pafpoorten , ofte SaufconduitBrieven, by de Majefteyt van de Kon: onderteeckent. f Dagh.  C 195 ) * Daghvaert, gehóuden in detf Hage op Den 20 ende 21 Mey 1545. PRESENTEN. « t5& Den 20, ende 21. Mey.. •BLaa. Uyt de Edelen. De Heeren Van Alc- kemade. Van Lockhcrjï. Van Wijngaerden. Van Duvenvoorden, ende Van Noortwijck. Van de Steden. Willem Bouwenfz. Huygh Coel. Heyman Adriaenfz , ende Bartholomei. Van Dordrecht. Gerrit. Steffenfz, Burgemeefter,ende Mr. Lambrecht. Van Haerlem. Vranck Bartholomeeufz, ende Mr. Huygh. Van Delft. Claes Adriaenfz, Bur* gemeefler, ende :Mr. Jacob de Mildéi Van Leyden. Jooft Buyck. Van Amfterdam. Witte vander Hoeven, Burgemeefter, ende Mr. Cornelis van Hocu gaerden. Van der Gouda. Omme te hooren hef rapport van de Gecommitteerden ter Auditie van de particuliere Ontfangers van den Impoft , ende van de drie blancken op de Marge , ende van de Colleft eurs in de kleyne Steden. OP den voorfz twintighften Mey, Mr. Cornelis Suys doende rapport, heeft verklaert, alle de Reeckeningen vandeparticu- ■ N 2 r lie. ] Rapport «ui het viiteren der leeeke-  Den 2o, ende 21. Mey. nfngen van de particuliere Ontfangers en Collecteurs. Swarigheden bevonden in de voorfz Reeckeningen. < lp* ) Here Ontfangers ende Collecteurs gevifiteert zynde, bevonden te wefen redelijck wel haer devoir gedaen te hebben, behalven de particuliere Ontfangers van Haerlem , ende van het Quartier van Arckel , ende dat by den Hove diverfche Mifliven gefchreven waren, omme de ongeregeltheydt aen den geenen daer gebreck bevonden wa9 ; dat oock het fuyver inkomen van den ïmpoff op alle Goederen , zedert den drie en twintighften Maert, tot den twaelfden April vijftien hondert drie en veertigh, Stilo Curia?, ende voorts van de Wynen en Bieren , alleen tot den laetften Maert vijftien hondert vier en veertigh, Stilo Curia?, ende voorts van de Wynen en Bieren alleen., mitfgaders van de twee ftuyv. en een oort op de Margentalen, bedraegt ter fomme van fes en tnegentigh duyfent fes hondert feftien ponden dertien fchcll. drie deniers van xl. grooten 't pont, behalven de Onwilligen. Hier naer heeft den voornoemden Suys verhaelt, feeckere fwarigheden bevonden te zijn in het vifiteren van de voorfz Reeckeningen; als in den eerften, of die van Wypcrdijck, leggende buyten Heufden, ende met die van Heusden Accijs betalende, maer Prochynen, ende forterende in de Ambachts-Heerlijckheydt van Heufden , onder den Heere van Sevenbergen; van gelijcken, of die van kleyne Bulfen , leggende buyten Naerden, ende aldaer tc rechte hoorende, ende Accijs betalende, maer elders Prochynen; inlgelijcks of die van Made, gelegen buyten den Bugh, en de aldaer prochijn en te rechte folterende, me-  ( 197!) mede gehouden fullen wefen den Import te betalen. * Waer op by de voornoemde Staten eendrachtelij ck gerefolveert is , dat , alfoo de \Toorfchreve drie Vlecken, met de Steden daer onder gelegen zijn , Accijs betalen, mede gehouden fullen zijn den Impoft te betalen; en de dat fulcks by Miffive van den Hove, de Regeerders van de voorfchreve Steden bevolen fal werden, hare Collecteurs te belaften van de felve Vlecken den Impoft te vereyffchen , ende hen daer toe te bedwingen, ofte by gebreecke van dien, dat tegens hen geprocedeert fal werden volgens de Placaten. J7 Odem ? alfoo door rapport van den voor- ] noemden Suys gebleecken is, dat den Col- < lecfeur van den Impoft binnen Woerden, hem ' qualijcken gedragen hadde in het ontfangen ] van dien; foo is gerefolveert, dat by den Ho- t ve aen den Cafteleyn, Schout, Burgemeefters, < ende Regeerders van Woerden , mitfgaders c aen alle Regeerders van alle de kleyne Steden ( Miffiven gefonden fullen werden , daer-by ] henlieden belaft fal werden de Collecteurs fulc- f ken byftant ende affiftentie te doen , dat den c voorfz Impoft ten vollen ontfangen, opghefchreven, ende betaelt werde gelijck in alle groote Steden wel pertinentelijck gedaen werdt, ofte dat by gebreecke van dien de Staten van Hollandt in meeninge zijn , haren intreft ende fchade aen henlieden te verhalen; ende alfoo gefeydt werde by den Cafleleyn en Burgemeefters , jegenwoordigh wefende, dat N 3 ha- 1545Den 20. Mey. * BI. 24. Steden en Vlecken Mede in den Impoft :e betalen. Oachten >ver den ^olleéleur ran den mpoftbinen Woerien, figh ualijck edragen adde in et ontmgen van ien.  1545. Den 20, Jley. Van andere Collecteurs van denlrapoftbinnenHaerlem. Ten t i98 ) haren Collecteur genoegh infolvent was; foo is hem gefeydt, ende oock gerefolveert in de Miffive, die aen die van Woerden gefchreven fal werden, te ftellen, dat fy van de voorfz Collectatie, voor het geene wes hy fchuldigh bleef, ende noch fal mogen werden , cautie fullen nemen, ten minften van vijf hondert guldens, ofte by gebreecke van dien, een ander Collecteur ftellen onder gelijcke cautie; alle welcke Miffiven ick den een en twintighften Mey belaft hebbe, den Griffier te doen fchryven , hem daer toe leverende Inftructie , die my belooft heeft fulcks te doen. Naer alle het welcke den Caftcleyn, ende Burgemeefters van Woerden prefent wefende, by dc Staten belaft is hen te reguleren. ^Lfoo ten felven dage uyt het rapport van den felven Suys, de voornoemde Staten gcbleccken is, dat den particulieren Ontfanger aldaer hen qualijcken gedragen hadde, in het ontfangen van den Impoft; immers dat binnen Haerlem tien Collecteurs geweeft waren tot groote koftcn van het Landt, daer van de drie infolvent, ende die drie Pachters waren van den Accijns, contrarie de Ordonnantie van de Staten ; foo is hare Gedeputeerden mede belaft , fulcks daer inne te doen ende te voorficn, dat de Collectatie en de Rekeninge van dien te rechte gedaen werde, of dat men het felve aen henlieden foude verhalen , waer in fylieden belooft hebben te doen remediëren.  C 199 3 ^pEn felvcn dage zijn geordonneert omme | 1 te hooren de Reeckeningen van den thien- J den penningh, op het inkomen van de Mar- : mentalen, die te vooren geordonneert waren, omme te hooren de Reeckeninge van de particuliere Ontfangers van den Impoft; als Suys, Alckemade, Heyman Adriaenfz, Vranck Bartholomeeufz, de Milde, Vranck vander Hoeve en ick. TTOdem , is by de Staten de Acte van den Hove van Hollandt, daer by Vranck vander Hoeve laft gegeven was, omme den Ontfanger Pieter Moons te betalen de reft van vijf en tfeventigh duyfent guldens, beloopende ter fomme van dertien duyfent een hondert achtien ponden drie * fchellingen vier deniers , die men by den tweeden thienden penningh op het inkomen van de Margentalen foude vinden, om te ontgaen de continuatie van de Finantie geadvoyeert, en my belaft het felve op d'Afte te teyckenen, 't welck ick fulcks gedaen hebbe. TTOdem, naer by den voornoemden Suys de Staten voorgehouden was, door ordonnantie van de voornoemde Gecommitteerden, of de Ambachten, Landen ende Heerlijckheden, onder de Schiltalen niet begrepen, ende leggen onder die Plaetfen daer men Schiltalen ufeert, mede contribueren fullen in den thienden penningh op het inkomen van de Margentalen; foo is eyndelijck gerefolveert, dat, alfoo in de Acte Van confent ftaet, dat daer inne contribueren fullen Edelen ende OneN 4 de- Jen 20. \ïey. üommifiaïflen op de ïooringe ?an de ïleeckeïinge van den tienden penning ende 't Margengelt. Aéte op Vranck van der Hoeve, &c. *B1.25- Of de Ambachten , Landen, en Heerlijckheden,onder de Schiltalen niet begrepen , contribuerenfullen in den tienden pen-.  Den 20. Mey. ning op het inkomen van de Margentalen. Te procederen tegens d'Onwilligen in het betalen van den Impoft. Verfoeck ian de Ca- { 200 ) delen, Vrye ende Onvrye, welcke woorden wat behoorden te opereren; dat oock de Inftructie de Gedeputeerden van de Staten mede gegeven , daer op het confent gevolght is, fprecckt van alle de Vryen, leggende ter plaetfe daer men Schiltalen ufeert, excipierende voorts die van Althena, Yffelfteyn ende andere; dat oock by feeckere Miffive van de Keyzerlijcke Majefteyt, aen den Raede van Hollandt gefchreven , blijckt, dat Edelen ende Vryen, gelegen als vooren hare portie, niet tegenftaende eenige oppofitie, by provifie fullen namptiferen , dat daerom de felve Plaetfen mede lullen contribueren in den voorfz tienden penning, TT Odem, naer dat by Suys door onthiet van den Rade, aen de Staten verfocht is, te wetep haer opinie , by wat manieren men foude procederen tegens de Onwilligen te betalen den Impoft, ofte by executie, ofte by overhandt ; is eendrachtclijck gerefolveert, dat de Staten niet en competeert , op de voorfz executie te difponeren, alfoo henlieden by faute van betalinge, kortinge geconfenteert is, naer dat die van den Raede devoornoemde Onwilligen by alle manieren behoren te conftringeren tot betalinge; ende voorts haer advis, roerende defe faecke, de Kon: over te fenden, fulcks als fy het verftacn, volgens de Miffive van hare Majefteyt ontfangen, r^P het verfoeck van de Cathuyzers buyten den Bergh, de welcke uyt krachte van ha.  C 201 ) hare Fondatie-Brieven, fuftineren vry te wefen van de twee ftuyvers en een oort op de Marge ; is gerefolveert dat fy mede fullen moeten betalen. TTOdem, is my belaft tc ftellen op de Requefte van den Pradaet, van Barent buyten Heufden, die verfochte dat men hem foude ongemolefteert laten, om te betalen den Impoft , &c. Is my belaft nihil te ftellen, fulcks ick gedaen hebbe. TTOdem, is op de Requefte van den particulieren Ontfanger van Weft-Vriflandt, die verfochte of hy den Procureur Generael foude leveren Copie, foo wel van de eerfte, als van het tweede aenvangen van de twee thienden van die van Schagcn; is gerefolveert, dat men hem niet leveren en fal dan by weten ende confent van de Gecommitteerden van de Koninginne ende Staten, alfoo by de Koninginne belooft is, dat de Quohieren van de twee thienden, ende van den laetften thienden penningh, fecreet fouden blyven, maer dat men wel by advis als vooren, hem foude mogen leveren Copie van de Quohieren van den geenen, die bevonden werden qualijcken aengebracht te hebben, en vorder niet. * Den 21. Mey 1545. Zijn alle de felve pre- Duvenvoorde, fent geweeft,behalven Noortwijck, ende Lockhorft. Gerrit Stejfenfz. Wijngaerden. Ende dat als doen N 5 daer Den 20, en le 21 Mey. :huyzers myten den Berg, &e. Het verbeck van lenPralaet ran Barent Duyten Heufden, ifgeflagen. Requefte van den narticulie•en Ontfanjer van Weftv*rieftandt. *B1.25.  ( 202 ) daer en boven meer Arent van Hardincx^ prcfent geweeft is, velt. J)En een en twintighften Mey , naor ick rapport ghedacn hadde, hoe dat tuffchen de Keyzerlijcke Majefteyt, ende die van Schotlandt geaccordeert was, dat fy onderlinge op Pafpoorten ofte Saufconduit-Brieven fouden zeylen , vilTchen ende negotiëren , ende dat de Staten onfe Pafpoorten, ende wy de hare, fouden obedieren , fonder eenigh geldt daer vooren te geven, dan alleen den Secretaris d'Eftat,voor fijn moeyte voor elcke Pafpoort eene Caroli gulde , ofte foo veel als de Staten naer redelij ckheyt hem fouden toevoegen , ende of de felve Caroli gulde, ofte dat hem toegevocgt foude werden by elck Meester van den Schepen betaelt foude werden, ofte by het ghemeene Landt; foo is eendrachtelijck by de Staten gerefolveert, dat, omme de confequentie wille, ende dat oock het eene Schip mcrckelijck meerder is dan het andere, niet geraden en ware het felve by de Meefters van de Schepen betaelt tc werden; maer dat den voornoemden Secretaris een eerlij eken penningh toegevoeght fal werden voor fijn moeyte, tot het feggen van de Staten; den Heere van Alfendelft ende den genen die gecommitteert geweeft zijn, om dc voorfz Saufconduiten te vervolgen. T7 Odem, heb ick mede rapport gedaen van mijn voorfz befoigne, ende de antwoorde by den Praefident Schoorl my gegeven, roerende de fake vande Gulde Bulle, tegens die van Brabandt. Eo- *34* Pen si, flley. Accord met die van Schotlandt. Roerende de faecke van de Gulde Bulle.  ( i°3 > r EOdem, naer ick door onthiet van de Sta- s ten aen Suys vereyfcht hadde, door wat ^ laft en commiffie hy met de San6to gehoordt v hadde de Reeckeningen van eenige particulie- T re Ontfangers van de twee thienden, fonder r bywefen van de Gecommitteerden van de Sta- i ten, de welcke nochtans gefamentlijck gccom- * mitteert waren, omme de felve Reeckeninge < te hooren onder den Eedt die fy doen fou- t den , ende naer die gedaen hadden, om alle het felve fecreet te houden; ende dat den voornoemden Suys ende de Sanfto by de Staten gecompareert zynde, verklaerdt hadden , het felve gedaen te hebben uyt krachte van feeckere Miffive, by de Koninginne aen henlieden gefchreven, in dato denfeventhienden April vijfthien hondert vijf en veertigh, naer Paeffchen, de welcke by de Staten gelefen wierde ; foo is eendrachtelijck by de felve Staten gerefolveert, dat by de middelen voornoemt een Requefte gemaeckt foude werden, daer by aen de Koninginne verfocht foude werden, dat niet tegenflaende de voorfchreve Miffive den voornoemden Suys , ende de Sanóto belaft foude werden, niet te procederen tot vorder hooringe van de felve Reeckeningen, dan by het bywefen van de Gecommitteerden van de Staten, ende dat onder den Eedt van het felve fecreet te houden, ende dat de felve Requefte by een Boode van den Hove gefonden foude werden aen hare Majefteyt. WElcke Requefte by my gemaeckt zynde, met feeckere verificatien daer toe dic- nen- mt en tu ' Iey. ande ooringe an de Leeckeihge van e twee enden by uys en ancto ge.aen. Requefte met fekere  Den 21. Mey. verificatien nar 'tHof gefonden. ■*BI. 27. De Reeckeningevan Dirck ranTeylingen. Befchryvinge van de Collecteurs. Commiffariflen op de Reeckeninge van de Collecteurs. Den ( 204 ) nende, ick gefonden hebbe den twee en twintighften Mey, door onthiet van den Heere van Alfendelft, met Jan Joiy, met een Misfive aen den Audiencier , om te gekrygen wes voorfz. is. * "F^Odem > hebben de voornoemden Gecommitteerden gehoort ende gefloten de Reeckeninge van Dirck van Teylingen , particulier Ontfanger van den tienden penningh, op het inkomen van de Margentalen, over het Quartier van Welt -Vrieflandt, die als doen gereet was, ende is bevonden fijnen ontfangh te bedragen ter fomme van vijfthien duyfent vijf hondert achtien ponden twee deniers. 17 Odem, hebben de voornoemde Gecommitteerden gerefolveert, dat men de andere particuliere Ontfangers van den felven tienden penning foude doen befchryven den twintighften Junii alhier in de Herberge te wefen, om op 's anderen daegs hier Reeckeningen te doen, welcke laft Vranck vander Hoeve aengenomen heeft. T£Odem, hebben de voornoemde Gecommitteerden my belaft op de naefte Daghvaert te vermanen , wie men committeren fal tot de verificatie van de Reeckeninge van den Impoft, ende twee ftuyvers en een oort op de Marge gedaen by de particuliere Ontfangers en Collecteurs 3 voor de Commiffariffen voornoemt.  i 2Ó5 ) Den 30. Mey, 1545. T-JEbbe ick door onthiet van den Heere van Aflendelft, aen den Secretaris d'Eftat gefchreven , omme te hebben noch tfeftigh Pafpoorten , welcke Miffive gefonden is met Stoffel. Den 6. Junii, T545. Ereyft met Matheeus Janfz van Haerlem, door onthiet van den Heere van Affendelft , by de Koninginne, tot Deventer omme afgedaen te hebben den Impoft van acht cn twintigh ftuyvers , by die van Over-Yflel geftelt op elck laft Turf, uyt den Lande voerende. /^Ekomen wefende tot Deventer, naer dat ick., volgens mijn Inftructie , mynen Heere den Praefident' Schoorl, ende Mr. Vincent verklaerdt hadde, foo by monde, als by Requefte , dat die van Over-Yffel fonder Confent ende Octroy van de Keyzerlijcke Majefteyt, op elck laft Turf uytvarende, geftelt hadden den Impoft van acht en twintigh ftuyvers , boven de voorgaendc laften van veertien ftuyvers, verfoeckende daeromme den felven Impoft afgedaen te hebben : Soo hebbe den voornoemden Praefident , ende Mr. Vincent den derthienden Junii voor antwoorde gegeven, dat den voorfz Impoft opgeftelt was by ordonnantie van de Majefteyt van de Koninginne , dat den voorfz Impoft niet en was gejicralijck voor het geheel Jaer opgeftelt, maer al- »54£ Den 30. Mey. mitfgade». 6 Junii. Miffi ve aen den Secretaris d'Eftat, om nochtfeftig Pafpoorten. Reyfe naer Deventer by de Koninginne. Impoft op den Turf gefteldt by die van Over-Yflel.  Dep 6,t ende 11. Jbhü. *B I.28. Tfeftigh Palpoorten den Heere van Aflendelft gelevert. Miffive door Jan Stijn Boode den Advocaet bin- C aocT ) alleenlij ck by de voorfz ordonnantie verklaert, dat men geen Turf voor St. Laurens, uyt den Lande aldaer en foude mogen voeren , dan mits betalende den voorfz Impoft van acht en twintigh, boven de veertien ftuyvers , ofte mits betalende een oude fchilt, het welck is de voorfz fomme van twee en veertigh ftuyvers, ende naer St. Laurens, mits betalende twaelf ftuyvers , ende hebben my doen hebben Copie authenthijcq van de felve ordonnantie , die ick mede gebracht hebbe, wefende in dato den feventhiendcn November vijfthicn hondert twee en veertigh , feggende voorts dat het felve alleen geaccordeert was, omme dat die van Over-Yffel eerft van den Turf fouden mogen voorüen zijn ; ende dat het kleyn intreftvoor die van Hollandt was, want, naer St. Laurens, mits betalende de twaelf ftuyvers, fy foo veel Turf moeften halen als het haer * beliefde, ende dat wy na de felve ordonnantie ons fouden moeten reguleren. Den 8. Junii, 1545. JAn mijn Boode, heeft mijn Heere van Affendelft gebracht en gelevert de voorfz tfeftigh Pafpoorten, daer Stoffel omme gefonden was. Den 11. Junii, 1545. T-JEeft Jan mijn Boode binnen Deventer A mijn gebracht een Miffive van den Audiencier, mitfgaders een Appoinctement op de voorfz Requefte by my tot Aernem gefonden, in-  iohéudeode*, dat de Koninginne fchrijft acn dc ] Commhun'iflèn Snys ende de Sanéto, niette J procederen tot hooringe van de Reeckeninge '( van de twee thienden ; dan in het bywefen t van de gecommitteerden Staten, ende onder < den Eedt van de felve fecreet te houden, feg- 1 gende voorts de Miffive aen den voorfz Suys ende de Sanéto gefchreven, Mr. Pieter de Sancto gelevert te hebben. Den 17. Junii, 1545. T^E huys gekomen zijnde, heb ick van mijn voorfz befoigne tot Deventer den Heerè van Aflendelft rapport gedaen. Den 19. Junii, 1545. ILJEbbe ick onder mijn handt Acte gelevert van dato den fevenden Februarii by de Staten, omme te hooren de Reeckeninge van Heyman vande Ketel, nopende fijnen ontfangh van fes en tfeventigh duyfent een hondert negen en tachtigh ponden dertien fchellingen fes deniers van veertigh grooten, die by verkoopinge van Renten op de fes groote Steden geaccordeert waren, opgebracht te werden; gecommitteert zijn den Heere van Aflendelft, een Gedeputeerden van Delft en Leyden. Den 21. Junii, 1545. T_JEeft Mr. Cornelis Suys my gefeydt, dat de hooringe van de Reeckeninge van de particuliere Ontfangers van den thienden penningh , )U5< )en 11,17, 9ende£i. unii. en Deveaer geiracht van !en Auliencier,kc. Rapport van den Advocaet, aen den Heere van Aflendelft. Te hoorea de Rekeniuge vaa Heyman van de Ketel , nopende lijnen ontfang. Uytltellinge van de hooringe van de  1545- Den ai, en de 24. Junii. Reeckeninge van de Collecteurs van de particuliere Ontfangers van den tienden penning. Ut fupra. Acte aen den Ontfanger GeneraelMoons gelevert. * Dm ( 208 ) ningh, op het inkomen van de Margentalen; die geordonneert was ten felve dage gedaen te werden, uytgefteldt is tot dat de particuliere Ontfangers van de twee tienden hare Reeckeninge met alder diligentie de Koninginne belaft hadde te hooren; feyde mede, dat de felve Reeckeninge foude wefen controlleur van de Reeckeninge van den thienden penningh op het inkomen van de Margentalen. .Den. 24 Junii 1545. J-jEeft Mr. Cornelis Suys my gefeydt, dat . die tot hooringe van de Reeckeningen van dc particuliere Ontfangers van den nieuwen Impoft gecommittcert waren, in April laetftleden , my wefende te Hove geordonneert hadden, dat Vranck van der Hoeve den Ontfangcr Generael foude rembourfereh de penningen by hem verfchoten, voor de Vacatiën van de Commiffariffen, Deurwaerders ende Booden,. in de faecken van den voorfz Impoft ende tienden penningh op het inkomen van de Margentalen ,. door onthief van den Hove van Hollandt, en dat ick daer van foude maken Acfe. Welcke Acte ick oock op den naem van de 'voornoemden Gecommitteerden, den 25 Junii den Clercq van den Ontfanger Generael, Pieter Moons, gelevert hebbe.  '( zoo ) é jDc?2 2 8 ^mwü 1545. /~"*Elevcrt Jooft van Rijswijck , Ontfanger particulier van den tienden penningh op het inkomen van de Margentalen, een Commiffie ende Executorie, omme de felve penningen tc innen. Den 5 Julii 1545. T-JEbbc ick gefonden niet mijn Miffive, dooionthiet vat! dön Heere van Affendelft, Jan myncn Boode tot Leeuwaerderi, aen den 'Secretaris d'Eftat, om noch tachtigh Pafpoof'ten tc hebben. Den 9 'Julii 1545; TJ"Ebbcn tot myneri Huyfe geweeft den Hecre van Alckemadc, Heyrhan Adriacnfz, ende Huyg vanden Eynden, my belaftcnde, dat ick een Kilte foude doen maecken, omme1 daer in te leggen de Reeckeninge ende Stucken van de particuliere Ontfangers van dc twee1 thienden, de welcke ick oock ten felve dage van het Hof tot mynen Huyfe hebbe doen halen, ende die te doen Hellen in het Kloofter van den Hage, by de andere Killen van den Lande, ende de Sleutel daer van onder my te houden. J7 Odem, die heeft Suys my gefeydt, dat hy den Heere van Alckefflade ende Heyman Adriacnfz gefloten zijn, dat men de pafticü* Fiere Ontfangers van de laetfte tienden fouden //. Deel. O . be- tUft, Den 28* Junii, 5 ende 9 jtf» Mi. * Bi. 29» Commiffie voor Joofl van Rijswijck. Tachtigh Pafpoorteti aen den Se» cretaris d'Eftat. Kilte tê doen maken voor het gémeö* ne Landt, omme daef iiJ te bewaren de Rekeningenende Smeken, &c. Befchryvingé van de particuliere Ontfangers om  .1545. Den 9 eu< 10 Julii. hare Ree leeninge g reet te m ken. "Nota. Va de Reecki ninge gehoort by Aflendelft ende Mr. Jacob de Jonge, &c Uyt des ge meene .Landts Reeckeninge. (2IO> ;e befchryven hare Reeckeninge gereet te maec-- ken tegens uytgaendc Oeglt, omme die te mo-' gen doen, foo wanneer fy daer toe befchreven ■" fullen werden. . Den 10 Julii 1545. n jlJEbbe ick in het Kloofter gewcefr. met dert !- Heere van Affendelft, Mr. Jacob de Jonge , Mr. Huyg vanden Eynden , omme te hooren ende te fluyten de Reeckeninge van Heyman vande Ketel , van fijnen ontfangh van fesen tfeventigh duyfent een hondert ne• gen en tachtigh ponden derthien fchellingen fes deniers van veertigh grooten , die opgebracht zijn by verkoopinge van Renten op het gemeene Landt van Hollandt; ende ten felven dage zijn de voorfz Gecommitteerden , den voornoemden Heyman voor fijn moeyte van den voorfz ontfangh toegevoeght feven hondert vijf en twintigh guldens. Nota. Of ick van defe Vacatie niet en be* hoor te hebben mijn daghgelt. "jpOdem , hebben de voornoemde Gecommitteerden van Delft, Leyden ende ick , den Heere van Affendelft, ende Mr. Jacob de Jonge , voor dat fyliedcn de Reeckeninge, en de oock in voorgaende Reeckeningen van een en tfeventigh guldens, die oock by verkoopinge van Renten gevonden waren, gehoorü ende gefloten hebben, mitfgaders voor hare vacatiën en arbeydt by henlieden gedaen, omme te verwilligen in beyde de voorfz verkoopingen j diverfche Koopers toegevoeght; te weten^  t *tf) fcëri, eten voornoemden Heere van Aflendelft veertig guldens , ende den voorfz de Jonge twintigh guldens. Den ii Julii 1545. "LJEbbe ick den Heere van Aflendelft verklaert, * hoe dat hy met eenige Van Delft ende Leyden gecommittcert waren; omme te hooren de Reeckeninge van de particuliere Ontfangers vari des gemeene Landts Ommeflagh, ende of hy een dagh woude nemen omme defelve Reeckeninge te hooren; waer op hy my tot antwoorde gaf, dat alfoo Collier van * de Keyzerlijcke Majefteyt Commiffie hadde omme de felve •Reeckeninge tc hooren , men foude moeten vertoeven tot dat hy tot Utrecht geweeft hadde, cn aldaer tOt dien eynde Commiffie verkregen. -TpOdem , heb ick met Jan mynen Boode ^ ontfangen de voorfchreve tachtigh Pafpoorten , midtfgaders een Miffive van den Secretaris d'Eftat, daer inne hy van my begeer'" foo veel te willen doen by den Heere van Affendelft, dat'de Koninginne komende, ofte wefende tot Utrecht , hy aen fijn geit, het welcke hem by de voornoemde Staten belooft is, foude mogen geraecken; waer van ick ten felven dage den Heere van Alfendelft gefpröocken hebbe, die my feyde dat hy patiëntie foude moeten hebben tot den naeften Ommeflagh , ende beloofde voorts my, dat hy komende tot Utrecht, den voorfzDefplegem foude feggen, dat ick by hem fijn voorfchreve recommandatie gedaen haddei O % pe§ Den 10 ërj de 11 JuUii Nota. Der! Heere vari Aflendeüg te wefen geeommkteert omme; 's Landts Reeckeninge te hooren. Belagen de tachtigh Pafpoorten , ende een MiflTvé randen Sé» :retaris J'Eftat>  1S45Den 14, ai ende 23. Julii. Quohierer van de Reeckeninge van -GerritTho mafz doei halen. Gedeputeerden to hei vifiteren van di Privileien van het Landt van Hollandt. Ordonnantie voor Sasboudt Cornelifz, Ontfanger van den nieuwen Impoft over Delfkndt. ( 112 ) 1 . Den 14 Julii 1545. T-TEeft Suys van dc voorfchreve Reeckeninge doen halen dc Quohieren ende Reeckeninge van Gerrit Thomafz, Ontfanger parti. culier van de twee tienden, over het Quartier 1 van Kennemerlandt ende Welt - Vrieflandt j de welcke hy my weder gefonden heeft den vijfthienden der fclver Maendt. Den 20 Julii 1545. T-TEbbe ick met Mrs. Huygh vanden Eynde, : ende Jacob de Milde , volgende onfe , Commiffie, geweeft in het Kloofter, by ons wefende de Heer Abel van Colfter, omme te ften naer de Privilegie van het Landt van Hollandt , ende die by Inventaris te ftellen, na doorgefocht hebbende alle de Kiften en Trefoiren, ende hebben geen gevonden onfe Ordonnantie tc doen hebben van de voorfz onfa Vacatiën- Den 23 julii 1545. CAsbout Cornelifz , Ontfanger particulier van den nieuwen Impoft over Delflandt, gelevert Ordonnantie , omme by hem, ofte den Ontfanger Generael, Vranck vander Hoeven , de Rentiers aldaer betalinge gedaen te werden van hare Renten, van den tijdt af dat fy de Hooft-penningen gelevert hebben, hoewel de Rente - Brieven merckelijck van later dato zijn. Dm  X)m 31 Julii, ende 1 Augufli 1545. ï-JEbben Eynde, de Milde ende ick, gevifitcert alle 's Landts Stucken onder my wefende, ende onder by Memorie ende Inventaris gelteldt alle Stucken, fmakende Privilegiën, ofte wefende van gelijcke natvfyre, mitfgaders de Brieven van verfeeckertheydt, daer by de Keyzerlijcke Majefteyt belooft werdt het Landt te vryen van de Renten, by henlieden tot fijnder Majefteyts contemplatie verkocht, bedragende de felve Renten ter fomme, van twee en twintigh duyfent vijf hondert vijftigh ponden van xl. grooten, om van alles de Staten rapport te mogen doen, breeder blijekende by de Memorie daer van zijnde. O 2 Dagh, Den 31. fulii, mitfgaders I. Augufti. Gecommitteerden□ver het vifiteren van alle *s Landts Stucken.  1545Pen- 5. Augulti. Uyt de Edelen. De Heeren yan Alcke- made. Van Goudriaen. Van Poelgeefi. Van Mathenes. Van Duvenvoprden, Van Egmondt, ende Aelirecht yan Treflonge. Van de Steden. J:an van Drinchvaert, Schout. Van Dordrecht. JËngelbrecht Willemfz Ram, Burgemeefter, ende Mr. Lambrecht, Een* iionaris. Van Haerlem. Jan Apertfz, ende Pieter Franckenfz, Burgemeefters , mitfgaders , Vanden Eynde, Penfio. naris, Van Delft. Claes Adriaenfz, ende Dirck Janfz , Burge-/ meefters, mitsgaders Mr. Jacob- de Milde, Penfionaris. Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz 9 Burgemcefter, ende Hoogaerden, Penfiona-. ris. Van Amfterdam. Witte vander Ifyeven % Burgemcefter, ende Mr. Cornelis yan Hoogelande. Van der Gouda. Ten eynde dat de Staten fouden willen ratificeren en befweeren het Traciaet van Paix, gemaeckt tulfchen de Keyzerlijcke Majefteyt end$ I Daghvaert gehouden in den Hage in de Raedt"Kamer, ter prefentie van den Heere \ van Praet, Stadhouder. Den 5 Augufti 1545. PRESENTEN,  f 215 > v *> y Den 5. tnde den Koning van thien hondert vier en AusuftL Vranckrijck, den ach- veertigh, en op meer tiendenSeptembervijf- -andere Poinftcn. IN den eerften , heeft den voornoemden Poinfleti Stadthouder by den Heere van Alfendelft, JgjjfPten felven dage aen de Staten doen verloec- Vrede> ken dat fy fouden willen ratificeren ende befweeren het voorfz Traftaet van Paix, exhiberende tot dien eynde twee Miffiven, de eene van den Keyzer , ende andere van de Koninginne. Ten anderen, heeft hy doen verfoecken ter begeerte van die van den Brielle; dat de Staten fouden willen helpen dragen en betalen de koften, van het oprechten van de Houte Caap in den Brielle. Ten derden, dat hem foude gelieven den Commandeur van Waerder , uyt den naem van den Belier, omme de redenen in lijn Requefte gementioneert, ongemolefteert te laten van de Contributie van de twee thienden, ende den vorderen Impoft daer na ge- volght. „ , Ten vierden, dat fy fouden willen accorderen dat eenige Quohieren van de particuliere Ontfangers van de twee thienden, foo wel van de eerfte als van de laetfte Reeckeninge , daer by foude mogen blijeken van de fraude, ende het quact aenbrengen van eenige gelevert fouden mogen werden in handen van de gene, die by de Majefteyt van de Koninginne daer toe gecommitteert fouden werden. , _ , Noch heeft den Stadhouder dc Staten doen O 4 ver-  1545. . Den 5. ■ Augulti, Roerende de Befwee-; ringe en Ratificatievan het Traftaet van Vrede. C 216) verklaren, dat in fommige Steden de Huyfen tc feer laegh getauxeert zijn geweeft, dat oock den tienden penningh van de Koopmanfchap niet te recht aengebracht en was, aifoo van den felven tienden penningh maer twaelf hondert guldens in * reeckeninge gebracht en was; dat van gelijcken den thienden penningh van de Brouweryen, de Bieren die buyten de Plaetfen van' de Brouwers refidentie geflcten Werden, mitfgaders van de toereedinge van de Schepen oock niet te rechte aengebracht en was, ende dat daeromme elcks in den fijnen hier inne foude remediëren binnen den tijdt van een Maent, alfoo men wel wifte onder wien de faute fchuylende , ofte by ge-breeckc van dien, den Procureur Generael tegens hem foude procederen , die daer toé aireede van de Majefteyt van de Kóninginnc laft hadde, waer inne de voorfz Steden elcks in den haren belooft hebben remedie tc doen hébben. - Hier naer heeft den voornoemden Stadthouder ons gelevert het voorfz Traclaet van Paix, omme te ficn ende te lefen , midtfgaders de forme van dc Ratificatie, wulck Tractaet ick ten felven dage de Staten voorghelefen hebbe. £)P het voorfchreve eerfte Poinct, roerende de Befwecringe ende Ratificatie van het voorfz Traftaet , hebbe ick ten felven dage door bevel van dc Staten tot antwoorde" gegeven , hoe dat dc Edelen , volgende het fchryven van de Keyzerlijcke Majefteyt ende de Koninginne , te vreeden waren fijne Ma~ iefteyt te gelieven; maer dat de Gedeputeerden  den van de Steden, alfoo fylieden niet dan 1 fimpelijck bcfchreven cn waren, omme te aenhooren wes van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt hem geproponeert foude werden, ende dat omme een Tractaet te befweeren hem van nooden was te hebben fpeciale procuratie; verfochte rapport aen hare Meefters, omme hare antwoorde inne te brengen op de Daghvaert tot Bruflel, gefchreven den twintighften deler maendt Augufti, ende dat fylieden niet en twyffelden, of de Keyzerlijcke Majefteyt en foude in fijn begeerte gelieft werden, ofte ten minften dat hem, omme het felve rapport te doen, gegunt foude mogen werden fes of vier vdagen. Welcke antwoorde by my als vooren gedaen zynde, heeft den Stadhouder, naer dat hy doen verklaren hadde, dat andere Landen hier inne geen fwarigheydt gemaeckt en hadden , eyndelijck te vreden geweeft, dat ick het voorfz Tractaet uyt den naem van de Staten ondertecckenen foude, en het felve onder my houden den tijdt van vier dagen , om binnen middelertijdt het voorfz rapport by hun gedaen te mogen werden, waer mede de voorfz Gedeputeerden van de Steden te vreden geweeft zijn. f~X? het voorfz tweede Poinct, roerende dc kollen van het oprechten van de Houte Caap in den Brielle, hebbe ick ten felven dage, door bevel als vooren, den Stadthouder tot antwoorde gegeven; dat, alfoo de voorfz koften noyt by den Lande van Hollandt gedragen cn zijn, als oock en zijn de kollen O s van •en 5. .ugufl». ' Raeckende korten van het oprechtenvan de Houte Caap in denBricllc  ven 5. C«8> van het oprechten van de Houte Caap ton Amfterdam, de welcke van gelijcken door bevel van de Majefteyt van de Koninginne ter neder geleydt was, ende oock andere koften van Bruggen in Amfterlandt, Rhijnlandt ende elders, de felve koften daeromme by die van den Brielle, ofte andere die by de felve oprechtinge geprofiïteert zijn , behooren gedragen te werden , want fy jaerlijcks tot behoef van de oprechtinge van de felve Houte Caap, yan de uytvarende ende inkomende Schepen in het Gat van de Maze, ontfangen over de dertigh ponden grooten Vlaems, boven alle koften , welcke penningen by die van den Brielle infgelijcks ontfangen zijn den tijdt van twee geheele Jaren, geduyrende den Oorlogh, ende dat fy geen koften met allen, ter caufe van de felve Caap, gehadt en hebben; ende omme defe redenen, foo hebben oock de Gedeputeerden van Dordrecht, Delft, Gouda, Rotterdam ende Schiedam, in den voorleden Somer met die van den Brielle, nopende defe faecke, in communicatie * gehouden zijnde , is geoffereert, mits hebbende de Materialen van de voorfchreve Caap, ende de proffijten van vier ofte vijf Jaren, de welcke ter caufe van het oprechten ende onderhouden van de voorfz Caap ontfangen werden , de felve Caap te doen maecken; waer toe die van den Brielle niet en hebben willen verftaen, mits wekken immers bevonden werdt dat de voorfz koften by de Staten niet en behooren gedragen te werden, te min want de voorfz Staten die van den Brielle daer van geen beloftenilfe gedaen en hebben, indien die van ■ den  C 219 ) mn Brielle uyt 'defe faecke de Staten het eyffchen willen , mogen het felve met Jultitie vervolgen, fulcks als fy in raede bevinden fullen; welcke antwoorde oock den Stadhouder tot fijnder begeerte in gefchrifte gelevert hebbe. (TYP het voorfz derde Poinct mentionerende, dat de Staten den Commandeur van Waerder ongemolelteert fouden laten van de Contributie van de twee tienden , en andere nieuwe Impoft en daer na gevolght; heb ick ten felven dage den Stadhouder tot antwoorde gegeven , dat de Contributie van de twee tienden alleen roert de Keyzerlijcke Majefteyt, ende daeromme de Staten wel lyden mogen , dat den voornoemden Commandeur daer van blyve ongemolelteert, indien fijne Majefteyt fulcks gelieft ; ende aengaende den vorderen Impoft, by de Majefteyt van de Koninginne belooft is, dat daer van niemandt exempt en foude blyven, Edelen noch on-Edele , Vrye noch Onvrye, Geeltelijcke nochte Wereltlijcke, of de felve exemptie en foude de Staten jftrecken kortinge , zijn te vreden dat den voornoemden Commandeur van den voorfz vorderen Impoft ongemolelteert blyve , immers indien den voornoemden Commandeur by de Staten fimpelijck geconfenteert werde ongemolelteert te blyven vanden vorderen Import, anders als de Heeren van Egmondt, Buyren, Hoorn ende diergelijcke, fouden van gelijcken exemptie willen genieten , het welcke wefen foude van feer quaden confequentie, welcke antwoorde ick van gelijcken den Stadhouder by gefchrifte gelevert hebbe, O? '54* Den 5, Augufti» • Te antwoordenom den Commandeur van Waerder ongemolelteert te laten van de Contributie van de twee tienden , en andere nieuwe Impos* ten.  Den 5. Augutti- .. Aengaende de Quohieren van de particuliere Ontfangers van de twee tien-, tien, foo 1 ■wel van de eerfte als van de taetöeReeckeüinge. f 220 y r\P hét voorfz vierde Poinct vermeldende,' dat de Staten fouden willen accorderen, dat eenighe Quohieren van de particuliere Ontfangers van de twee tienden, foo wel van de eerfte als van de laetfte Reeckeninge, daer by foude mogen blijcken van de frauden, en de het quact aenbrengen van eenige, gelevert fouden mogen werden in handen van den genen', die by de Majefteyt van de Koninginne. daer toe gecommitteert fouden werden; hebbe ick ten felven dage den Stadthouder tot antwoorde gegeven, dat, alfoo by de Majefteyt van de Koninginne henlieden belaft is, dat de voorfz Quohieren fecreet gehouden werden, de Staten niet redelijck en dunckt de voorfz Quohieren, fulcks als die verfocht werden, gelevert te werden, alfoo by de voorfz leveringe het effect van de voorfz belofteniffe hen benomen foude werden; dan zijn te vreeden, dat ter. prefentic van de twee Gecommitteerden , ter Auditie van de Reeckeninge van de twee thienden , de voornoemde Gecommitteerden van de Koninginne Extract gelevert fal werden van fulcke Quohieren, by de welcke foude mogen blijcken in het aenbrengen van de twee tienden , by eenige frauden gefchiet te zijn, ende indien het noot is, oock vifi van de felve Quohieren, waer mede de voornoemde Staten hen laten duncken dat fy behooren te volftaen, maer want den voornoemden Stadthouder met de felve antwoorde niet met allen te vreeden en was; foo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden, alfoo fylieden op dit point niet befchreven en waren, elcks in den haren, hier op. ver-  t -21 ) verfocht, rapport te doen, welcke antwoorde ick mede den Stadthouder gelevert hebbe by geichrifte. * j^Odem, zijn Hoogaerden cn my, uyt faecke dat wy in April laetftleden te Hove geweeft zijn, om ftilfaet met de Schotten te folliciteren, doen getauxcert onfe dagh-gelden; te weten, Hoogaerden fes en veertigh, ende my vier en veertigh dagen, waer van ick hem Ordonnantie gegeven hebbe. Eodem, zijn Matheus Janfz, van Haerlem, ende my, uyt faecke dat wy by dc Majefteyt van de Koninginne geweeft zijn , in Junii laetftleden tot Deventer, omme afgedaen te hebben den Impoft, by die van Over-Yffel geftelt op den Turf uyt den Lande varende , elcks doen getauxeert achtien dagh-gcldcn, waer van ick oock den voorfz Matheus Janfz Ordonnantie gelevert hebbe. • Eodem, zijn den Heere van Alckemade, Heymam Adriaenfz, ende Mr. Huyg vanden Eynden , uyt faecke dat fy gevaceert hebben, in het hooren van de Reeckeningen van de particuliere Ontfangers van de twee thienden, toegelcydt hare dagh-gelden , als den voornoemden Alckemade een en twintigh daghgelden , tot acht en veertigh ftuyvers des daeghs , ende den voorfz Heyman een en twintigh dagen, ende den voorfz Huygh negentien dagen, tot twee en dertigh ftuyvers, daer van ick hen oock gelevert hebbe Ordonnantie. Eo- Den .5. . Augulti. *B1. 3+. Ordonnan-. tie voor Hoogaerde ende den Advocaet. Ordonnantie voor den Advocaet en Matheusjanfz,e'.ck achthien daghgelden. Ordonnantie voor Alkemade, Heyman Adriaenfz , ende Mr. Huygh van den Eynden.  Den 5, ende 6. Augulti. Requefte van Heyman van d( Ketel, hen competerende by flot van reeckeninge van li jnt ontfangh. Reeckeninge van de particuliere Ontfangers van 's Landts Ommeflagh. ( 222 ) Eodem, hebbe ick op de de Requefte vati Heyman van de Ketel, verfoeckende betalinge van dertien hondert feftien ponden, hem com; peterende by lloth van reeckeninge van fe: ert tfeventigh duyfent een honder negen en tachtigh ponden dertien fchellingen fes deniers , gevonden by verkoopinge van Renten op het gemeene Landt; voor Appoinftement, dat de Staten ordonneren dat Vranck vander Hoeve hem foude betalen $ van het geene wes bevonden foude werden by floote van reeckeninge hem te refteren. Eodem , is op het verfoeck van Heyman van de Ketel, begeerende dat de Reeckeninge van de particuliere Ontfangers van 's Landts Ommeflagh , naer ouder gewoonte ghedaen foude werden voör Colfter ende de Jonge , Verklaert dat de Staten voor defe reyfe het felve confenteren , mits dat defelve Reeckeninge gedaen zijnde , die als dan de Staten vertoont fal werden, om by henlieden gevi* fiteert te werden. Den 6 Augvfti i$45> Zijn prefent geweeft, Mv.HendrickDirckfi. alle die des daegs te voren prefent waren, Ende dat den voorfz behalven Alckemade, Poclgeeft , Alckemade. ende oock den Heere' Poelgeeft. van Wijngaerden, een Otto van Egmondt. wcynigh preient ge- Pieter Vranckenfz. weeft zijn. Den  ( 223 ) T\Èn fefden Augufti is my belaft by de Staten, Heyman van de Ketel te feggen'. dat by paffen foude 's Landts Reeckeninge gereet te hebben binnen vccrthien dage , ofte ten langhften drie weecken, omme de felve ter naèfter Vergaderinge in den Hage by de Staten, ofte den genen die by henlieden gecommitteert fullen werden , gehoort te werden , het welck ick fulcks gedaen hebbe. * (T\P het Octroy van Jan Colterman, by die van Amfterdam de Staten vertoont , Vermeldende, dat, overmidts hy by fijn induftrie gevonden hadde een nieuwe maniere, omme Ovens ende Fornuyfen te heeten, daer by Brouwers, Verwers, ende Zeepfieders in haren brandt wel de helft geproffiteert fouden zijn, niemandt de felve maniere binnen twee Jaren te wereke en foude mogen leggen, dan midts den voornoemden Colterman opleggende de helft van 't geene wes fy in haren brandt fouden profiiteren , verfoeckende daeromme affiftentie van de Staten omme het felve niet te laten publiceren ; is eodem by henlieden gerefolveert, dat die geene, die by de publicatie vanden felven Octroye pretenderen geintereffeert te zijn, den Stadthouder verthoonen fullen de middelen van de captieufité van den felve Octroye, als dat niemandt en foude mogen opftellen eenige Fornuyfen ofte Ovens, ofte den voornoemden Colterman en foude mogen fuftineren, dat het felve de inventie van fijn induftrie is, ende dat daeromme hy foude moeten confequeren de helfte van 't proffijt van den brandt voor twee Jaren, ende mits Den 6. , Augulti. Reeckeninge gereet te maken binnen veertien dagen ofte drie weecken. * Êl. 3 ƒ. Verfoeck van Octroy voor Jan Coltermart den tijdt van twee Jaren, by hem uytgevondeneen nieuwe inventie om Ovens ende Fornuyfen te heten mee de helfc minder kotten van brandt.  tUfi Den 6. Augufti. 't Overfchot van penningen t'employeren tQt loflinge van des Landts Renten. Gecommitteerdentot het vifiteren vande Privilegiën , in 'het Kloofter, r 224 ) mits dien folliciteren, dat het felve niet eif behoort gepubliccert te werden. T^Odem, is mede gerefolveert, Vranck van -L twintig ftuyv., by die van Over-Yflel geftelt op den uytvarenden Turf, cn dat fulcks, als hier vooren by geregiftreert ftaet. Op welck rapport, naer voorgaendc communicatie , dc Staten verklaert hebben, dat die faecke aengaende, geen vorder follicitatie en valt, alfoo by Octroy van de Koninginne den felvcn Impoft opgeftelt is, en 't Landt van Hollandt daer geen prafiuditie by heeft. T? Odcm is gerefolveert, dat men op de Daghvaert , die nu binnen defe maendt van Augufti binnen Bruflel gehouden fal werden y vervolgen fal, omme te hebben vordcre furcheantie van de veertien duyfent guldens , voor de portie van de Onwilligen, te betalen den Impoft, alfoo dagclijcks diverfè furcheantien noch eenige gegunt werden, en dat mits dien het Land door fijn latten niet en kan geraken. T7 Odem, is my mede belaft Heyman van de Ketel te vragen , of hy voortaen foude willen Ontfanger alleen welen van 's Landts Ommeflagen, fonder dat de Staten met eenige particuliere Ontfangers fouden te doen hebben , dan niet; waer op den voornoemden Heyman, naer. hy een dagh van beraet genomen hadde omme hier van met fijn Vader te fpreken, midts tot antwoorde gegeven heeft, dat hem niet gheraden was de felve laft fulckü te accepteren, ende dat h} begeerde fulcks als fijn Voorfatcn, Ontfangers van 's Landts Ommeflagen, altoos gedient hebben. Den  ( 22? ) Den 7 Augufti 1545. TJFEeft Mr. Huygh vanden Eynden, uyt den naem van die van Delft, my gefeydt, dat fijn Mrs. te vreden waren, dat ick uyt haren naem het voorfz Tractaet van Vrede, tulleken de Keyzerlijcke Majefteyt ende den Koningh van Vranckrijck, foude ondcrtccckenen. Den 8 Augufti 1545. XJEeft Jacob Oom , in den Hagc gefonden zijnde , my gefeydt, dat die van Dordrecht , fijne Meëfters , tc vrceden waren, en advoyeerden het gene wes by dc Edelen, en Jan van Drenckwaert den vijfden Augufti gerefolveert was. Pi * Dagh- Ut fupra; }S4S? Denkende 8. Augufti. Het Tractaet van Vreede, tuflehen den Keyzet ende den Koning van Vranckrijck, te onderteeckenen.  1545'. Den 21. Augufti. •BI. 37. Klachten van die van de Drapperye-Neeringe der Steden Haerlem ende Leyden over ( 2201 ) * Daghvaert en Vergaderingc, gehouden tot Bruflel, ter begeerte van die van Haerlem, Leyden ende Amfterdam. Den 21 Augufti 1545. PRESENTEN. Uyt de Edelen. De Heeren van Gou" driaen, ende Van Poelgeeft. Vm de Steden. Jacob Oom, ende Mr. Willem Schoock, Penfionaris. Van Dordrecht. Mr. Qjdrijn Dirckfz, Burgemeefter, ende Mr. Lambrecht, Penfionaris.Van Haerlem. Jan Apertfz , Burgemeefter , ende Mr. Huygh vanden Eyn* den, Penfionaris. Van Delft. Jan Franfz, Burgemeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris. Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz,' Burgemeefter, ende Hoogaerden, Penfiona^ ris. Van Amfterdam. Mr. Cornelis van Hoogelande. Van der Gouda. EOdem , naer by die van Haerlem ende Leyden , de Staten verklaert was , dat binnen de Stede van Parijs, by eenen Andries de Vlamingh, woonende in St. Denijs-ftraet, ende eenen Anthonis, woonende buyten de St. Voótors-Poortc, gemaeckt werden Laeckenen van de felve groote en brectte, als de Laec-  Laeckenen van Haerlem en Leyden , maer merckelijck arger van Wolle, Verwen, Weven ende anders, fulcks dat de felve de waerderinghe aldaer in geender manieren en fouden mogen halen , als wel een derdendeel arger zijnde, dan de Lcydfche ende Hacrlemfchc Laeckenen, en welcke Laeckenen evenwel by de voorfchreve twee Perfoonen valfchelijck, en by conterfeytinge gehangen zijn de Zegelen van de Laeckenen van Haerlem ende Leyden, tot groote verderffeniffe van de voorfchreve Steden, ende andere die hun met de Drapperye generende zijn, verfoeckende aen de Staten dat fy henlieden met hun voegen, omme hier inne geremedieert, ende de valsheydt gecorrigeert te werden ; foo is naer voorgaende communicatie by de voornoemde Staten gerefolveert, dat; hoewel fylieden van defe faecke niet te vooren gchoort en hadden , nochtans alfoo liet felve toucheerde het welvaren van dc voorfz Steden, ende oock van den Lande van Hollandt, fy hun fouden voegen met henlieden , omme het geene wes voorfz is te helpen vervolgen; dan rcfolvcerde oorbaer te wefen eerft te gaen by den Stadthouder , ende acn hem te verfoecken affiftentie; ende hebben omme het felve verfoeck te doen, gecommitteert die van Haerlem , Leyden , Amfterdam ende my , welck verfoeck ick ter prefentic van de voornoemde Gecommitteerden , aen den Stadthouder gedaen hebbe , volgende het innehouden van fceckere Requefte by ons ghemaeckt, de welcke ons beloofde alle atldrclfe tc doen, feggende, dat het'felve verfoeck niet veel cn foude P 3 prof '545Den 21. Augulti. het na conterfeytenvan hare Zegelen op de Laeckenen, begaeu door twee Perfoonen tot Parijs woonagtigh.  *545- ■ Den 21. Augufti. •Bl.33. Roerende het eyffchen van het Koorn fcyt den Lande varende , Congergeidt af te hebben. C n°) profïïtcren, dan foo verre als het roerde dé conterfeytinghe van de Zegelen, ende dat -de voornoemde van Haerlem ende Leyden eenige andere middelen moeiten foeckeii alhier in den Lande, omme daer in gcremedieert te hebben, dat wy evenwel tot dien eynde Requefte fouden overgeven aen den Praefident Schoorl. *J70dem, naer by die van Amfterdam, de voornoemde Gedeputeerden vertoont is geweeft, dat onlanghs geleden, eenen Philips de Bilfchop, hem feggende Commiffie te hebben van Jaques Grammay, in Hollandt gekomen was, omme , volgende de ordonnantie van de Keyzerlijcke Majefteyt, in December vijftien hondert veertigh, gemaeckt, te cyffchen van het Koorn uyt den Lande varende, Conger-gelt af te hebben, waer inne de voornoemde Gedeputeerden , alfoo4 defe faecke dickwylen by hem vcrvolght was, eendrachtelijck geconfenteert hebben, mits dat de voornoemde Gecommitteerden eerft fouden verfoecken affiftentie als vooren aen den Stadhouder , welcke affiftentie ick den twee en twintighften Augufti, ter prefentie van dc voornoemde Gecommitteerden, aen den Stadhouder begeert hebbe, allegerende, volgende feeckere verklaringe , diverfche middelen , daer by bleecke het voorfz Conger-gelt te wefen de geheele bederffeniffe van den Lande van Hollandt, die ons oock belooft heeft alle addreffe te doen , ons laftende dat wy eene kleyne proprc verklaringe by gefchrifte , de Majefteyt van dc Kon., fouden overgeven, daer  C 231) daer by van dc voorfz verderffeniffe klacrlijck gedoceert foude mogen werden, het welck wy oock fulcks gedaen hebben. T?Odem , naer ick door onthiet van den Stadthouder , de voornoemde Staten gevraeght hadde of fy, volgende de antwoorde den Stadthouder gegeven, op het poinct. henlieden in den Hage voorgehouden, van dat fy fouden willen accorderen dat de Quohieren van de particuliere Ontfangers, foo wel van de eerfte als tweede Reeckeninge , daer by foude mogen blijcken van de frauden , ende het quaet aenbrengen van eenige gelevert foude mogen werden in handen van eenige Gecommitteerden , by de Majefteyt van de Koninginne , dics-aengaendc elcks in den haren rapport gedaen hadden; hebben my voor antwoorde gegeven , dat, alfoo den Stadthouder henlieden niet en hadde willen het felve rapport toelaten, maer verklaert hadde wel andere middelen te weten, omme de voorfchreve Quohieren te gekrygen, anders 'geen rapport ghedaen en hadden dan van de voorfchreve antwoorde, daer op het voorfchreve poinct by gefchrifte overgelevert was, ende van 't geene wes hem by den Stadthouder wedervaren was. T?Odem, is op de Requefte by my gemaeckt voor die van Schoonhoven, Óudcwater, Woerden ende Naerden, verfoeckende dat dc Staten hen fouden willen met hen voegen , omme afgedaen te hebben het oude Schildtgelt , "liet welcke die van 't Neder-Sicht P 4 poogh- 1545. Den 21. Augulti. Antwoorde van te willen accorderendat de quohieren van de particuliereOntfangers, foo wel van de eerfte als tweede lleccke- 1 keningc, &c. Verfoeck van eenige Steden, omme af gedaen te hebben her oude Schik-gek,  . 1545Den 21 erl de 24. Augufti. 't welck die van 't Neder-Scichtwilden ftellen op Landen hen toebehoorende. Aengaende het poinft van de Drapperye als hetConper-geit,&c. *B. 39. Aniwoorde van dei Prsefident. C 232 J pooghdcn \ran nieuws te ftellen op de LaftdetiV henlieden toebehorende, gelegen in 't NederSticht, voor den tijdt van vier of vijf Jaren; gerefolveert dat de voorfz Supplianten tegens de nacfle Daghvaert, die in den Hage gehouden fal werden, recouvreren fullen alle Stucfien , henlieden in defe faecke dienende , cn doen maken een Requefte, om dc Keyzerlijcke Majefteyt over te geven, welcke Requefte by hem gevifiteert cn gecorrigeert zijnde, fy de voorfz faecke fullen helpen vorderen. Den 24 Augufti 1545. T-ÏEbbe ick van gelijcken den Praefident Schoorl verhaelt de faecke, foo wel roerende de Drapperyc als het Congcr-geldt, de welcke op het poinct van de Drapperyc niet tot antwoorde gaf, als oock den Stadhouder gedaen hadde, dat die van Vranckrijck op ons niet veel cn fouden paffen , alfoo fy lichtelijck feggen fouden, op hare Laeckenen te willen itcllen lbodanigc Zegelen als het hen geliefde, dan hopende van ons, dat de geconterfeyte Zegelen hielen defe woorden, Sigillum pannorum de * Haerlem & de Leyden, ende dat de valsheydt van de voorfz Zegelen tc prenten , by eenige particuliere Perfoonen gedaen werde , heeft ons gefeydt Requefte over te geven, volgende onfe verklaringe, en dat hy ons foude helpen tot expeditie. f\P het poinct , nopende het Conger-gelt, ! antwoorde den voorfz Praefident, dat de allcgaticn van 's Lands Privilegiën, by my gedaen.  C -33 ) daen, meer tot ons achterdeel dan voordeel waren ; dat evenwel wy een Verklaringe , ofte Requefte by gefchrifte overgeven foude, om te weten de gebefte van de Koninginne. TpOdem, den Stadhouder ons by hem doen convoceren hebbende , heeft door bevel van de Keyzerlijcke Majefteyt, verklaert, dat fyne Majefteyt niet en moefte vefftaen, omme de Staten de Propofitie tc doen, voor dat dc cxequien van de Princefle van Spaignen, die gcordonncert waren te Bruflel gehouden te werden , des Woensdaghs achternoens , en JDondcrdacghs 's morgens gedaen fouden zijn, en dat wy daerom foo lange patiëntie moeiten hebben. Den 25 Augufti 1545. ï-TEeft den Stadthouder , my by hem ontboden hebbende , gevraeght, of de Gedeputeerden van de fes groote Steden, nopende het voorfz poincf, rapport gedaen hadde, ende of ick hem daer van gefproocken hadde; waer op ick dc voorfz antwoorde door dc voornoemde Gedeputeerden my gegeven, hem gefeydt hebbe, waer mede hy niet te vreden was , feggende henlieden niet geweygert te hebben rapport te doen, hoewel hy gefeydt hadde dat de Koninginne wel andere middelen wifte omme de voorfz Quohieren te gekrygen , ende dat het felve fcheen gedaen tc wefen tot fijne verachtingc, ende dat de felve Quohieren alleen verfocht werden , omme daer by te vinden ende te proberen dc fautcn, ende het P 5 quact Antwoorde van de Gedeputeerden , raeckende de Quohieren. Ï545." Den 24 en 25 Augulti, nopende 'f Congergeit. Verklaringe van dets Stadhouder, &c.  1545Den 25 en 2<5Augttlti. Aen den Prafident verfocht van de veertien duyfent guldens , voor de portie van de Onwilligen , den Irnpolt te betalen. Roerende de Gulde Bulle, tegens die van Brabandt. 034) quaet aenbrengen van eenige, ende niet ommfide felve Quohieren in het openbaer te brengen , niet te min was de Kon: met onfe antwoorde te vreeden , hy was 'er oock feer wel mede te vreeden; waer op ick hem weder voor antwoorde gefeydt hebbe, dat de voornoemde Gedeputeerden niet ghedaen en hadden tot fijne verachtinge , maer hen lieten duncken, dat by hare antwoorde fijn E. verfoeck ghenoegh voldaen was, ende de vordere fijne begeerte geweygert hadden , ten eynde de voorfz Quohieren fecreet fouden mogen blyven, en dat fy uyt fijn woorden verftonden het felve rapport hem geweygert te zijn. Den 26 Augufti 1545. X-JEbbc ick ter prefentie van de Milde ende Hoogaerden , volgende de Rcfolutie in den Hage'genomen, aen den Praefident verfocht kortinge van de veertien duyfent guldens , voor dc portie van de Onwilligen, den Impoft te betalen, ende by provifie continuatie van dc furcheantie; waer op den Praefident feyde, dat, hebbende dc furcheantie, wy niet en fouden neerftigh wefen om de voorfz Onwilligen te executeren, cn dat wy tegens de Onwilligen niet cn behoorden te procederen by gyzelingc , maer by arreft, wefende in Rechten gefondeert. "C"Odem, hebbe ick van gelijcken aen hem verfocht tc hebben by gefchrifte, in de faecke, roerende de Gulde Bulle, tegens die van Brabandt het Appoinctement, het welck dQ  C 235 ) '«3e Keyzerlijcke Majefteyt, in April laetftleden, ons belooft hadde te geven: Waer o\ den Praefident feyde, dat * hy meyndc, da die van Brabandt met hare antwoorde geree waren, ende dat hy hem daer af foude fpreec ken, ende ons het voorfz Appoinctement doei hebben. Den 30 Augufti 1545. JL^Ebbe ick den Heere van Aflendelft, tol fijn begeerte, gefondcn met den jongen grandtmeefter, noch vijftigh Pafpoortcn. Daghvaert gehouden tot Bruflel, op den Den 31 Augufti 1545. By alle dc geene, die fent guldens, de Sta, denvoorfzeenentwin- ten van Hollandt getighften Augufti pre- cyfcht, op tc brencen fent waren, omme te binnen vier Jaren, cn hooren de Propofitie acht termynen. van dc fes hondert duy- J? Odem, is by mynen Heere den Praefident Schoorl, ter prefentie van de Keyzerlijcke Majefteyt ende de Kon:, dc voorfz Propofitie ghedaen, ende van hem ge-eyfcht de fomme van fes hondert duyfent guldens , tc betalen tot vier Jaren, ende acht termynen, daer van Kersmilfe vijfthien hondert fes en veertigh den eerften termijn wefen foude, fonder dat als nu, volgende de oude gewoonte, Den 26,38 , en 31 Au- ; *Bl.*o. 1 : vijftigh Paspoorten de lieer van Affendelft gefonden. Propofitie van de gceyfehtefomme van fes hondert duyfent guldens, te betalen in vier jaren en acht termijnen.  1545Den 3ii Augufti. mitfgaders l Septemb. Middel om de voorfz ge-eyfclite penningen op te mogen brengen. Communicatie met te, alle dc Staten van henvaerts over befchréven zijnde , eene generale Propofitie gedaen is, het welck gelaten is omme de redenen in de Propofitie begrepen; waer op ick de Kev% zerlijcke Majefteyt gedanckt hebbe van fijn moeyte ende forghvuldigheydt, gedaen tot prefèrvatie van defe Landen, ende verfochte Copie, mitfgaders fulcken bequamen tijdt om onfe antwoorde inne te brengen, als fijne Majefteyt gelieven foude, en is ons by fijne Majefteyt Copie geaccordeert, ende voorts tijdt van een maendt. Den eerften September 1545. T-JEbben de voornoemde Gedeputeerden, ter begeerte van mijn Heere van Praet, by hem vergadert geweeft, alwaer hy henlieden weder vertoont heeft de groote noot van defe faecke, volgende de Petitie, de welcke ick als doen de Staten voorgelefcn hebbe, ende dat fy fouden willen aldaer voor haer vertreck adviferen een bequaem middel, omme de voorfz ge-eyfehte penningen op te mogen brengen; heeft mede ons vertoont den ftaet van den ontfangh van de penningen, ghekomen de drie naefte Jaren, uyt de Beedcn van de Landen van herwaerts over, ende van den uytgeef van twee Jaren ende vier maenden, daer by bleecke den uytgeef meerder te wefen dan den ontfangh, ter fomme van elf hondert duyfent guldens. T70dem, foo hebben de voornoemde Gedeputeerden, volgende de fen op het geene wes  r 237) wes voorfz is, communicatie gehouden, ende eendrachtelijck gerefolveert , dat henlieder niet mogelijck en was hier in ycts tc refolveren, voor eerft en alvooren rapport gedaen te hebben elcks in den haren, ende het felve gedaen hebbende, dat fy dan vergaderen fouden in den Hagc, ende indien als dan eenige fwarigheydt bevonden werdt, daer van noode af foude wefen, den Stadthouder te adverteren , fouden 't felve * doen, ende namen dagh omme in den Hage in de Herberge te vergaderen den feventhienden defer Maendt; welcke antwoorde my belaft werde den Stadthouder te feggen, fulcks ick oock ten felven dage ghedaen hebbe. T?Odem, is ter begeerte van die van Amfterdam my belaft, by de Staten een Requefte op haren naem te maecken, omme eenen Jacob Remmerfz, Schipper uyt Waterlandt, by die van Schotlandt overvallen was, ende voor de fomme van vijf hondert Goude kroonen, daer hy op geranconneert was, in oftagie hadde moeten ftellen eenen Jan Dirckfz ; lijnen Neve, de felve Jan Dirckfz, volgende den accorde, tulfchen de Keyzerlijcke Majefteyt ende die van Schotlandt ghemaeckt kosteloos ende fchadeloos ontfangen fouden mogen werden , welcke Requefte ick oock ten felven dage gemaeckt, ende den Praefident gelevert hebbe. Des Den 1. 1 September. Cedeputeerden,dachen niet mogelijck en was hier in te refolveren , &c, * BI. 4T4 Jacob Remmerfz, Schipper uyt Waterlandt, by die van Schotlandt overvallen.  Den 2. September. JanDirckfz voor Oftagier in Schotlandt Bengehouden, te ontilaen. ( 238 > Den 2 September 1545. fy? welcke Requefte, wy eerft voor expeditie gekregen hebben beilooten Brieven aen den Ambalfadeur van de Keyzerlijcke Majefteyt, wefende in Vranckrljck ten eynde hy foo veel foude doen , dat den voornoemden Jan Dirckfz, Oftagier ontllagen foude mogen werden , ofte ten minften gefonden in Schotlandt , omme aldaer Juftitie te verwachten , daer men mede te vreden foude zijn; noch feeckere Atteftatie van de Kon:, dat de voorfchreve Requefte van wegen dc Staten van Hollandt aen hare Majefteyt overgegeven was; noch bcfloten Brieven aen die van Schotlandt, ten eynde fylieden , volgende den voorfchreven accorde onderlinge gemaeckt, den voorfz Jan Dirckfz fouden kofteloos en fchadeloos doen ontllacn. Requefte van de fes groote Steden , roerende het Octroy van de Brouweryen ende andere Neeringen. T7 Odem, hebben wy op de Requefte van dc fes groote Steden, roerende de declaratie van den Octroye van de Brouweryen , ende andere Neeringen, verkreghen advis aen die van den Raede van Hollandt; de welcke haer advis ghehouden fouden wefen over te fenden aen die van den Grooten Raede, de welcke het felve gevifiteert hebbende, met haer advis, weder aen de Keyzerlijcke Majefteyt fouden overfenden, omme voorts daer inne gedaen te werden als het behooren foude, fonder dat wy hebben konnen gekrygen de claufule van furcheantie, van de proceduren voor den Grooten Raede hangende, wat vervolgh wy oock daeromme gedaen hebben. Den  ( 239 ) Den 3 September 1545. T-JEcft den Praefident in de faecke, roerende de geconterfeyte Laeckenen binnen Antwerpen in arreft geftelt te hebben , omme die aldaer openbacr gebernt tc mogen werden; ende vernomen wefende by wien dc voorfz valshcydt geplecght ware, correctie daer over gedaen te mogen worden , welcke Requefte ten felven dage by ons gemaeckt, cn den Pra> fident overgelevert is. Den 4 September 1545. QP welcke Requefte wy verkregen hebben Brieven aen die van Antwerpen, ten eynde fylieden die van Haerlem ende Leyden alle addreffe fouden doen, omme tegens de voorfchreve valsheydt te mogen obvieren , het welcke oock die van Antwerpen, wefende tot Bruffel, ons belooft hebben fulcks tc doen; hebben noch verkreghen Brieven van advertisfement aen die van Bremen, Hamburgh, Lubeck ende Dantzick , ten eynde fylieden hen van de voorfz valsheydt fouden mogen wachten. * J? Odem, op het poinct, roerende de kortinge van veertien duyfent guldens voor de portie vande Onwilligen; heeft den Praefident ons voor antwoorde gegeven, dat men alle de Onwilligen, niemandt uytghefondert, met alder diligentie en rigeur fal doen executeren, en dat men de felve veertien duyfent guldens, niet lichtelijck uyt handen van den Rentmeefter fal doen lichten. Eo- Den 3 ende 4. September. Aengaende de geconterfeyteLaeckenen binnenAntiverpen in arreft gehouden. Ut fupra, *Bi.43. Kortinge van veertien duyfent guldens, voor de portie van de Onwilligen.  1545' Den 4 ende 5. September. Aengaende de faecke vande Gulde Bulle. Verbodt van den uytvoer van liinnen-gewasienGranen. ( 240 ) T7 Odem, heeft ons op dc faecke Van de Gulde Bulle voor expeditie gefeydt, dat die van] Brabandt haer Volck in 't wcrck hadden omme haer antwoorde te maecken, cn dat de felve gereet foude wefen tegens onfe wcderkomftè, en dat hy als dan het Appoinctement, by de Keyzerl: Maj: ons belooft, foude doen hebben. Den 5 September 1545. TJEeft ons den Praefident, nopende dc faecke van de Congé, door onthiet van de Koninginne gefeydt, dat, alfoo by de Koopluyden tot Amfterdam , dikwils met het Koorn van Ooftcn^mede uytgevoert werdt Binnengewalfen Koorn; daeromme, foo wanneer fy Koorn uyt den Lande wilden voeren , men weder henlieden foude verbieden , Gulicks, Luycks, ofte Binnen-gewaffen Koorn tc mogen brengen, omme daer by het voorfz bedrogh te obvieren; waer op by ons gefeydt werde , dat niet blijcken en foude, van het uytvoeren van eenigh Binnen-gew aften Koorn; ende dat die van Amfterdam, als 'er geen Koorn uyt Ooften cn quame , immers mede met Koorn van defe Landen behoorden voorfien te werden, ende oock alfoo gaerne goedt Broodt eeten als andere Landen; waer op den Praefident feyde, dat in tijdt van noot men henlieden foude'toelaten Koorn uyt defe Landen te halen, dat hy evenwel van defe de Koninginne rapport doen foude, ende ons als dan hare Majefteyts gelief te leggen. Eq>  |?Odcm , heeft den Praefident my gefeydt omtrent elf uyren, dat hy ten felven d; ge, nopende defe faecke, die van Amiterdai foude expediëren, ende dat men middel moeit vinden, om te beletten dat 'er geen Binnér gewaffen koorn uyt den Lande gevoert e foude werden , cn dat de meenïnge van d Keyzerlijke Majefteyt niet cn was eenigh Con gergelt te ftellen op het koorn, dat vanbuytei in Hollandt gebracht, cn weder daer uyt gc voerdt foude werden ; alle het welcke dei Heere van Praet my rnede gefeydt heeft, fèg gende foo veel meer, dat men met de executie van het Conger-gelt fupercederen foude, tci tijdt cn wylen toe een goedt middel gevondcr foude werden , daer door men foude moger bcletten het uytvoeren van de Binnen-gewaffen koorn; ende begeerde voorts van my, dat ick het befte foude willen doen, om de faecke van de Propofitie te helpen vorderen. Den 7 September 1545. *~£E huys gekomen zijnde , hebbe ick den Heere van Affendelft van de Propofitie ende van 't gene wes voorfz is, rapport gedaen , en voorts hem gelevert het voorfz advis , beroerende de Brouwerven, die my beloofde des anderen daeghs 't felve te doen expediëren. * Den 13 September 1545. JjFbbe ick Suys gefproocken om de particuliere Ontfangers te doen befchryven, LL V"*- Q om- Dén 5, y ende 13. ' September. Ut fupra. 1 1 i Advis beroerendeBrouweryen. •BL43. Te doen befchryven  154?- Den 13 en de 15 Sep- ( tember. de particuliere Ontfangers om 1 haer Reec- ' keninge te 1 doen. . 1 1 Ordonnantie voor Jan van Riel, tot feftien ' dagh-gelden. Dagh- (24a 5 ,mme hare Reeckeninge te doen, die my fey* le, dat binnen veertien dagen hen het ielve üet en foude mogen te paffe komen, op dat nen met de felve Reeckeninge foude mogen /ertoeven, tot in het eynde van Oftober, dat y-y weder van den Hove gekomen fouden zijn, ilfoo Vranck vandcr Hoeven binnen drie ol zier dagen naer Vlaenderen moeite reyfen , Mnme dc Renten aldaer te betalen, ende dat ie felve Reeckeninge oock foo grooten haelt niet en hadde , alfoo hy geweeft hadde tot Haerlem by den particulieren Ontfanger aifeer,onder wien dc meefte faute geweeft was, fijn Reeckeninge gecorrigcert, ende nu feer wel gemaeckt hadde. Den 15 September 1545* VOor Jan mijn Boode , op fekcre Ordonnantie , van een Revfe by hem ghedaen den thienden Augufti naer Brulfel, ende aldaer «ehaeldt veertigh Pafpoorten , geftelt advis , en hem toegevoeght feftien dagh-gelden.  C 243 > Daghvaert, gehouden in den Hage op Den 16 September 1545. P R M S E N T E N. Uyt de Edelen. Van Delft. De Heeren van Affen- Jan Franfz , Burge- delft. meefter, Van Alckemade. ende Van Goudriaen. Mr. Jacob de Milde, Van Lockhorft. Penfionaris. Van Poclgeeft. Van Leyden. Van Wijngacrden. Mr. Hendrick Dirckfz, Van Duvenvoorden, Burgemeefter, ende ende Otio van Egmondt. Egbert Gerbrantfz. Van de Steden. Van Amfterdam. Huygh Coel. Witte vander Hoeven, Jacob Oom', Burgemeefter, ende ende Bartholomei. Mr. Cornelis van Hoo- Van Dordrecht. gelande, Penfionaris. Engelbrecht Willemfz , Van der Gouda. Burgemeefter, ' Omme antwoorde ende inne te brengen op dc Mr. Lambrecht, Pen- Petitie van fes hondert fionaris , duyfent guldens, te be- Van Haerlem. talen binnen vier Ja- Hendrick Janfz , Bur- ren , ende op noch an- gemeefter , dere Poincten hier naer ende verklaert , den ach- Mr. Huygh vanden Eyn- tienden ende negen- den, Penfionaris. tienden September. 0.3 In »545Den 16. September.  Den 16. September. Petitiën van feeckere fomme van penningen tot behoef van de Keyzerlijcke Majefteyt op te brengen.*JB1. 44. C 244!) - IN den eerften, foo hebben ten voorfz ciW ge , noopende de voorfz Propofitie , dc Edelen gerefolveert, hoe dat overleggende, dat in voorlede tyden de ordinaris Bceden eerft niet meer bedragen en hebben, dan ter fomme van tfeftigh duyfent klinckaerts, welcke laetfte Beede evenwel feer difficilijeken, ende tot groote laften van de Onderfatcn van Hollandt, opgebracht is geweeft, overleggende oock de groote ende meenighvuldigc laften van den * felven Lande, foo uyt faecke van veele en de diverfche voorgaende confenten, de Keyzerlijcke Majefteyt gedaen , daer op noch groote merckelijcke fommen van penninghen reftcren te betalen, ende den voorfz Lande met Impoften, ende andere Ongelden noch jegenwoordclijck belaft zijn , als oock uyt faecke van flappighcydt van Nceringe, Negotie , ende groote duyrte van Koorn, ende andere Waren in den felven Lande , ende dat daeromme den voorfz Lande niet mogelijck en is , de voorfz geheele fomme by de Keyzerlijcke Majefteyt ge-eyfcht op te brengen, nochtans wederomme aenmerekende de groote weldaden, die fijne Majefteyt defe fijne Nederlanden ghedaen heeft, door fijne Majefteyts komfte de felve van hare Vyanden verloft hebbende , willende de felve fijne Majefteyt gelieven voor foo veel als het doenlijck is, hebben geaccordeert voor den tijdt van fes Jaren, ende op twaelf termynen , t'elcken Jare op te brengen, en te betalen de fomme van tachtigh duyfent guldens, indien fylieden daer mede mogen volltaen, ende indien niet, hondert duyfent guldens, waer van den eerften  t H5 ) ilen termijn verfchynen foude van KersmilTe naeftkomcnde over een Jaer , de felve penningen te heffen ende te lichten by dc gewoonhjcke Schiltalen, onder expreffe conditiën, dat fijne Majefteyt de felve penningen niet verloven nochte op doen brenghen en fal by anticipatie, leeninge, vcrzegelinghe, financie ofte anders, hoe dat zijn magh, maer fullen de felve betaelt werden op elcken verfchijndagh, omme op avontuyre eenigen Oorlogh opftonde, het welcke Godt verhoeden moet, het Landt met de felve penninghen te defenderen, dat den voorfz Lande fullen mo*cn ?«ryïnviffchcn endc negotiëren, Ooftöen Weit; dat van gelijcken den Hondertften penningh, volgens de Acte by de Keyzerlijcke Majefteyt, den fes en twintighften September laetftleden , daer af gegeven , te Kcrsmiffe naeftkomende af wefen fal, ende voorts onder andere conditiën in het confentcren van de ordinaris Bccden, ghewoonlijck te verfoecken. De Gedeputeerden der Steden van Dordrech ende Amitrdam , refolveerden by de voorfz middelen, ende onder de voorfz conditiën te confentcren alternative de voorfz fomme, mits elcks daer inne genietende hare gewoonlijcke gratiën. De Gedeputeerden der Steden van Haerlem, Leyden, ende der Gouda, verklaerden by de voorfz middelen, ende onder de voorfz conditiën te vreden te wefen voor fes Jaren, en twaelf termynen, t'elcken Jaren op te bren0. 3 gen Aenteec- keninge Dordrecht ende Amfterdam. Aenteec- keninge Haerlem, Leyden , ende der Gouda. I545Den 16. September.  1545Den 16. September. . Aenteec- lieninge Delft. Een nieuwen Om-' meflagh te maecken. Heyman van de Ketel af te vragen , of Ontfanger alleen , of een ander fpecken foude. •BI. 45- Rapport, nopende de beiöignes, om afgedaen t< hebben 't Congergeit: (246 3 gen tachtigh duyfent guldens, mits oock elcksl daer in genietende hare gewoonlijcke gratie.1 Dc Gedeputeerden van Delft perfifteerden by hare gratie en exemptie , henlieden ter oorfake van den grooten brandt verleent. Eodem, by my de Staten vermaent zynde, van nooden te wefen eenen nieuwen Ommeflagh te maecken ; is by henlieden gerefolveert , dat, om daer toe te geraecken, elcke Stede foude leveren Copie van de ftaet, my by Heyman van de Ketel gelevert, fulcks ick oock henlieden gelevert hebbe. Eodem is van gelijcken , volgende voorgaende Rcfolutie , verklaerdt, dat, indien Heyman van de Ketel den ontfangh van des gemeene Landts Ommeflagh niet alleen, ende fonder particuliere Ontfangers aen hem en wil nemen, dat men een anderen Ontfanger foecken foude , en dat ick hem * noch eens, omme te voldoen, vragen foude, of hy het felve fulcks aenncmen wilde dan niet. T?Odem , op het rapport by ons gedaen , nopende onfe bcfoignes van boven, omme afgedaen te hebben het Conger-gelt, is verklaert dat men tot kofte van den Lande voorts foude folliciteren, dat het voorfchreve Conger-gelt fimpelijck afgedaen foude mogen werden; ende dat die van Dordrecht die verfochten van hare koften, die fy t'andcrcn tyden gehadt hadden , apart gefolliciteert hebbende , het felve Conger-gelt afgedaen tc hebben 4  ( 247 ) ben , by den Lande 1 gerembourfeert foude werden van dc felve hare kollen. TT'Odem , is op de Requefte van die van Schoonhoven, Oudewater, Woerden en dc Naerden , verfoeckende adjunct ie van de Staten, om met hen tc folliciteren het oude Schildt-gelt afgedaen te hebben, verklaert te vreden te welen henlieden alle affiftentie te doen; maer dat fy verduchten, alfoo t'anderen tyden by de Koninginne tegens henlieden Appoinctement ad Barham gegeven was, fylieden niet veel vangen en fouden, maer beter varen fouden in rechte te treden, ende hen met Juftitie behelpen. T7 Odem, is van gelijcken gerefolveert, te Bruflel ter Daghvaert te zijn den eerften October naeftkomende. Den 19 September 1545. PRESENTEN. Bartholomei. Van Leyden. Van Dordrecht. Van Amfterdam, nie- Engelbrecht Willemfz, mandt. Burgemeefter, Witte vander Hoever > ende Burgemeefter, Mr. Lambrecht. ende Van Haerlem. Mr. Cornelis van Hooge- Mr. Huygh. lande. Van Delft. Van der Gouda. Mr. Jacob de Milde, Cl 4 Den TS45. Den 16, ende 19. September. Verfoeck van die van Schoonhoven, Oudewater,Woerden en Naerden, om afdoeninge van het oude Schildtgeldt. Daghvaert te Bruflel.  ^545Den 19. September. Vranck • •vander Hóeven,' Ontfanger van den Impoft, den Ontfanger Generael van de 13eeden opgebracht én betaelt hadde restant hem competerende aen de vijf en tfeventigh duyfent guldens, &C *B1.4<5. Vranck van der C 243) J)En negentienden, de Gedeputeerden van de groote Stceden tot mynen Huyfe vergadert zijnde, naer by my verhael gedaen is geweeft, hoe dat door ordonnantie van de Steden , ende oock van mijn Heeren van den Raede, Vranck vandcr Hoeven, Ontfanger van den Impoft, den Ontfanger Generael van de Beedcn , opgebracht ende betaelt hadde het reftant, hem competerende aen dc vijf en tfeventigh duyfent guldens, ommegeflagen by den thienden penningh op het inkomen van de Margentalen, bedragende ter fomme van derthien duyfent een hondert achtien ponden, en dat omme te weten hoe veel elcks van de Rentmeefters particulier , van den felven thienden penningh, in 't reftant noch fchuldigh bleef, van nooden ware de felve te befchryven ; dat oock eenighe Dorpen ende Vryhedcn in Hollandt gelegen waren, die fu&* tincerden onder de Schiltalen niet begrepen te zijn, waer door van hem den thienden penningh niet ontfangen en wierde , welcke Plaetfen, indien fy mede hare portie opbrachten-, een grooten penningh bedraghen foude, dat men daeromme de voornoemde Rentmeefters particulier foude belaften van de voorfchreve prctenfe Vryen, hare quote met alder !nligcntie te innen, ende voorts aen de Maje, #eyt verfoecken , dat den Hove van Hollandt belaft foude werden cle voorfz * pretenfe Exempten te bedwingen, in de voorfz Beede me* de hare portie op te brengen. T~)At oock den voornoemden Vranck randen Hoeven my verklaert hadde, dat den Qnti  049) Ontfanger Pieter Moons hem doen fommeren hadde , door fchryven van boven , foo hy feyde, om te hebben het reftant dat de Keyzerlijcke Majefteyt noch komt van de Beede van hondert en twintigh duyfent guldens, beloopcnde ter fomme van vijftien duyfent vijf hondert negen ponden , wefende het geene wes geaccordeert was, in furcheantie te houden voor dc portie van de Onwilligen, den Impoft te betalen; en dat daerom oorbaer ware, te folliciteren continuatie van de furcheantie van de felve fomme , ende dat den voorfz Vranck begeerden te weten, wat hy den voorfz Ontfanger hier op voor antwoorde geven foude, "T)At oock de voorfz Gedeputeerden, elcks ^ in den haren, wel vernomen hadden wat ongeregeltheydt, ende duyren tijdt in defe Landen gekomen was,door- de Verkoopers , foo. in de Granen , Boter , Kaes , Gevogelt ende anders , en dat daerom fylieden fouden willen aenfien eenigh bequaem middel, om hier tegens provifie te mogen doen. COo is, nopende het eerfte poinct, by de ^ voornoemde Gedeputeerden gerefolveert, dat elcks van henlieden in den fijnen, de particuliere Ontfangers foude belaften, een ftaet te maecken van de Margentalen van dc pretenfe Vryen , leggende ter plaetfen daer de Onvryen onder de Schiltalen begrepen zijn, omme, dat hebbende acn de Keyzerlijcke Majefteyt, nu boven komende, dat de felve Onwilligen geconftringeert foude mogen werden, in dc voorfz fomme van vijf en tfeventigh % 5 duy. '1545; Den 19. September, [loeven gefommeert, van denOntfanger Pieter Moons, om te hebben 't restant, &c, Ongeregeltheydtdoor da Verkoopers van eenige Waren vernot men. Te Iaden ' de particuliere Ontfangers een llaet te maken van de Margentalen van de pretenfe Vryen,  «545- . Pen 19 en de 26. September. De pretenfe Vryen te executeren om den Impoft op te brengen. Articulen gemaeckt tegens de Verkoopers van de voorfz Waren, Te accorderen in de Petitie fulcks die by de KeyzerlijckeMajefteyt gedaen is. düyfent guldens , haer portie pp te brëriï gen. (~\P het voorfz tweede poinct. is gerefolveert, dat de particuliere Ontfangers, met alder diligentie ende rigeur fullen doen executeren de pretenfe Vryen, omme den Impoft op te brengen ; ende dat de Staten boven komende , fullen verfoecken kortinge, en by provifie continuatie van de voorfz 14000 guldens. f~\P het voorfz derde poinct, zijn by dc voor-. noemde Gedeputeerden feeckere Articulen gemaeckt, die fy mede genomen hebben, omme daer op elcks in den haren rapport te doen; ende dies-aengaende Refolutie genomen zynde, boven komende , tegens de voorfz Verkoopers te folliciteren, volgens de felve Articulen , behoorlijcke provifie, of anders als by dc Steden breder gcadvifeert fal werden. Den 26 September 1545. "T\En Heere van Affendelft my by hem ontboden hebbende, heeft my gefeydt Brieven van onfen Stadthouder gekregen te hebben , daer by fchrijft dat de Staten, indien fy niet gerefolveert en waren te accorderen in de Petitie , fulcks die by de Keyzerlijcke Majefteyt gedaen is, als noch niet en fouden boven komen; maer dat hy, volgende de Inftructie hem gefonden , trecken foude in elcke Stadt apart, omme hem te informeren, dat  (m 3 fy iri de voorfz Petitie fouden willen accorderen ; feggende my voorts in het fecreet, dat den Stadthouder hem fchreef, dat de Keyzerlycke Majefteyt te vrecden foude wefen met vijf hondert duyfendt guldens, te betalen op vier Jaren, immers foude noch te vreeden wefen met fes hondert duyfent guldens, tc betalen op fes Jaren, mits dat de Steden daer in * genieten fouden hare gratie , en dat hy op 's anderen daeghs foude reyfen naer Haerlem, en foo by de andere Steden, om fjem, tot 't gene wes voorfz is, te induceren, Den 2 Oclober 1545. T-XEeft den Heere van Affendelft my gefeydt, * dat hy die van Haerlem, Leyden, ende der Gouda gcinduccert hadde, hen conform te maecken met de Edelen; die van Dordrecht ende Amfterdam , te weten dat fy te vreden waren, te confenteren fes hondert duyfent guldens , te betalen binnen fes Jaren, ende op twaelf termynen, daer van de eerfte termijn verfchynen foude van Kersmiffe naeftkomende, in een Jaar, te heffen en te lichten by de gewoonlijcke Schiltalen , waer na ick oock de antwoorde van de Staten gealtereert en gemaeckt hebbe. Pag> Den 16. September, mitfgaders 2 October. * BI. 47, Te confenteren in dc fes hondert duyfent guldens, :e betalen ainnen fes faren, en sp twaelf ;ermijnen»  *5f* Den io. Oïftober. Daghvaert gehouden tot Bruflel, op Den 10 October 1545. PRiESENTEN. Lfyï /ie Edelen. De Heeren vöh Gcmdriaen, ende Firn Poelgeeft. Van de Steden. Jacob Oom, ende Bartholomei. Van Dordrecht. Mr. Qitirijn Dirckfz, Burgemeefter, ende Mr. Lambrecht , Penfionaris.Van Haerlem. Mr. Cornelis Aertfz, Secretaris. Van Delft. Jacob vander Does, Burgemeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris. Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgemeefter, ende Hoogaerden. Van Amfterdam. Gijsbrecht Thomafz, Burgemeefter , ende Mr. C ome lis Van Hoo° gelande, Penfionaris. Van der Gouda. Omme antwoorde te geven op de Petitie, by de Keyzerlijcke Majefteyt de Staten ■ gedaen , den laetften Augufti te vooren , van de fomme van fes hondert duyfent guldens , te betalen binnen vier Jaren , ende op acht termynen , ende op eenige andere Poincten. Dc Edelen hebben mede geaccor- EOdem hebben de voornoemde Edelen geaccordeert de voorfz fomme van fes hondert duyfent guldens; te weten , binnen fes Ja-  1253! Jaren, ende op twaelf termynen, daer van de eerfte termijn verfchynen fal van Kersmiffe naeftkomcnde, over een Jaer, de felve penningen te heffen ende te lichten by de ghewoonlijcke Schiltalen. *T\E Gedeputeerden van de vijf groote Steden , als Dordrecht, Haerlem, Leyden , Amfterdam, ende der Gouda, hebben de felve fomme geaccordeert op de voorfz dagen ende termynen, mits daer inne genietende elcks hare gewoonlijcke gratie, ende onder die conditiën in de antwoorde by my beworpen, en onder my wefende begrepen. T7 Odem, is volgende voorgaende Refolutie, ende de Articulen by de Gedeputeerden van de Steden, den negentienden September', in den Hage by gefchrifte geftelt, oock onder my beruftende, gerefolveert by maniere van Placaet, provifie te verfoecken by dc Keyzerlijcke Majefteyt, * tegens de ongeregeltheyt en duyrte in den Lande van Hollandt dagelijcks opryfende, door het verkoopen van alle Victuaillen. 17 Odem, is gerefolveert op de fommatie, by den Ontfanger Generael van de Beedcn, gedaen Vranck vander Hoeven , Ontfanger van den Impoft , omme op te brengen het reftant hem competerende, op de Beede van hondert en twintigh duyfent guldens , bedragende ter fomme van feftien duyfent fes hondert en negen ponden, dat men niet en behoort te verftacn onder den voornoemden Vranck Den to. October. deert in de voorfz fomme. Ut fupra, Provifie van Placaet aen den Keyzer te verfoecken tegens de ongeregeltheydt, &c. * BI. 48. Sommatie by denOntfanger Generael gedaen aen Vranck van der Hoeven, om het reftant op te brengen hem competerende , &c.  Den ïo eri de 12. October. Confent op de voorfz fomme van fes hondert duyfent guldens, op de dagen ende termynen. T70dem, heeft den Heere van Aflendelft, door lalt van den Praefident Schoorl, de Staten voorgegeven ende gevraeght , of elcks van henlieden gerefolveert was op de voorfz Petitie abfolut confent te draghen ; waer op de Edelen, ende Gedeputeerden van de vijf Steden; alfoo fylieden ghenoegh met mijn Heere den Praefident van hare gratie overkomen waren, verklaerden tc accorderen de voorfz fomme van fes hondert duyfent guldens , op de voorfz dagen cn termynen, en onder de voorfz conditiën ; maer de Gedeputeerden van Delft verklaérden, te perfifteren by de Brieven van gratie ende exemp- , tie» C 254 > Vranck eenigh reftant te wefen, als oock efi is, noch oock daer vooren en behoort gefommeert te werden, maer dat men behoort de pretenfe Exempten en Onwilligen den Impoft tc betalen, van 's Keyzers wegen te doen executeren , ende den Procureur Generael te belaften , het felve fulcks te doen, alfoo de portie van de Onwilligen de Staten beloofr is kortinge te ftrecken, midts welcken de Keyzerl: Maj: de felve portie moet dragen. Daghvaert gehouden tot Bruflel, op Den 12 October 1545- By alle de voor- van dc Staten te WC- gaciide Gedeputeer- ten, roerende dc voorfz den , ten fine voor- Petitie, ende op eeni- noemt, ende omme ge andere Pointen. abfolute antwoorde  ( 255 ) tie, henlieden ter oorfaecke van den grooten brandt verleent. TT Odem , de Staten by my verhael gedaen zynde, dat den train van Jultitie in den i Iovc van Hollandt feer prolicx ende exccllif van kollen was, foo uyt faecke van veel ende ïangh fchryven, als oock dat parthyen veele ende diverfche dilayen praétifeerden omme hare productie te doen, de welcke oock tot groote kollen by hem gedaen moeite werden, ende dat daeromme fylieden hier tegens behoorden tc verfoecken provifie ghedaen te werden , achtervolgende fceckere Articulen, by den Heere.van Aflendelft, ende den Prcefident Schoorl t'andercn tyden gelevert; foo is by dc felve Staten gerefolveert, dat den Heere van Aflendelft ende ick, aen den voornoemden Praefident fouden verfoecken, de voorfz Articulen weder te hebben, om die te vifiteren ende te adderen , fulcks men in raede bevinden foude, en voorts om tc mogen komen tot abbreviatie van de Procelfen, tot minder koften van Parthyen. J7 Odem, is Vranck vander Hoeven by de Sta- i ten eendrachtclijck gekoren, ende geno- c mineert tot Ontfanger van des gemeene Lands a Ommeflagen, in de~ plaetfe van Heyman van \ de Ketel, die verklaert hadden niet te willen g dienen fonder particuliere Ontfangers, mits L dat die van der Gouda * begeerden dat men 11 Heyman van de Ketel noch eens foude vragen , of hy het voorfz Officie, fonder particuliere Ontfangers, foude willen bedienen; ende Den m October. Aengaenrla den langen train van Jultitie in 'den Hove van Hollandt, &c. rranekvan erHoeven engeftelt )t Ontfaner van 's erneene andtsOmeflagen.  1545Den 12 en de 14. October. Een Ommeflagh geaecordeert. Pretentie van eenige Dorpen ende Vryheden in Hollandt, omme exempt te wefen in den thienden penningh , ommege- ( *5<0 ende is my belaft aen den Praefident tc folliciteren Commiffie op den voorfz Vranck, en die onder my te houden, tot de voorfz Staten met hem overkomen fouden zijn. "17Odem, is by de voorfz Staten een Omme* flagh geaccordeert, volgende dc Appoftillen, by my op den ftaet van Heyman voornoemt ontfangen, geftelt. Daghvaert, gehouden tot Brulfel, op Den 14 October 1545. By alle de voorgaen- gens de pretenfe Vryen de Gedeputeerden van ende Onwilligen, op de Steden , behalven het inkomen van dc Mr. Hendrick Dirckfz, Margentalen, ende ten Burgemeefter van Am- felvcn dage confent ge- fterdam; maer in het dragen ter prefentie dragen van het con- van dc Ivcyzcrlijckc fent, waren dylieden Majefteyt,op de voorfz alle prefent, omme Petitie van fes hondert provifie te hebben te- duyfent guldens. "P0dem, naer by my verhael ghedaen was, dat eenige Dorpen ende Vryheden in Hollandt , praetenderende exempt te wefen in den thienden penningh , Ommegheflagen op het innekomen van de Margentalen, dienende tot furniffement van de helft van het confent, geaccordeert in April vijftien hondert drie en veertigh, voor Paeffchen; foo is by henlieden gerefolveert, dat men foude folliciteren, dat de voorfz Onwilligen verklaert fouden wer-  C 257 ) 'werden onder dén voorfz cönfentë bègrepen , en dien naervolgende gehouden in de helft van de voorfz fomme, maeckende vijf en tfeventigh duyfent guldens , te contribueren; ende die van den Raede van Hollandt gêordonneert, henlieden daer ha te reguleren , ende geen provifie ter contrarie verleenen, immers indien by henlieden eenige ter contrarie verleent mochte zijn, de felve te revo^ ceren, ende te niet te doen, ende dat volgende feeckere Articulen, by my daer van by gefchrifte geftelt; ende zijn de Milde en ick gecommitteert, omme het felve te vervolgen, maer Milde \Tcrklaerde dat hy felve niet en wilde accepteren , ende de indignatie alleen hebben. J70dem , by my verhaél gedaen zynde ten verfoeeke van Mr. Jacob van Deventer $ Kaertmaeckcr, van dat hem noch kömen foude , ter caufe van het maecken van een Kaer- • te, Vijftigh guldens, die in den Jare van vijf- j tien hondert een cn veertigh, hem waren ge- 1 affigneert, ontfangen te werden, de eene helft ' by die van Amfterdam ende de Watcrfche \ Steden, ende de andere helft by het gemce- i ne Landt, ende dat hy daer van als noch ver- < focht betalinge ; foó is by de Voornoemde Gedeputeerden gerefolveert, dat die van Amfterdam hem de eene helft betalen fullen , ende het gemeene Landt de andere helft, ende dat ick dc felve vijf en twintigh guldens, mede in de ftaet van den Ommeflagh ftellen •foude, fulcks ick oock gedaen hebbe. U. Detl. R * Ko* Den 14S October* lagen op iet inkomen van d Margentalen. Verfoeck rm Jacob •an Deven erj vöor iet riiaec;en van :en Kaert loch reteerde•ijftigh ;iildens.  Den 14. October. * 131. 50. Confent op de Petitie fijn Majefteyt gedaen , den tijdt van fes" Jaren, ende op twaelf termijnen. Poincten van Appoinctement by Appoftille gekregen. Aengaende de Acte C 258 ) * TT Odem, hebbe ick uyt den naem van allo de Staten verklaert de Keyzerlijcke Majefteyt, dat fylieden accordeerden op de voorfz Petitie, by fijne Majefteyt gedaen voor den tijdt van fes Jaren, ende op twaelf termynen, t'elcken Jare hondert duyfent guldens, waer van den eerften termijn innegaen ende verfchynen fal van Kersmilfe naeftkomende over een Jaer, ende voorts onder feeckere andere conditiën in de Acte van confent begrepen , welck confent de Keyzerlijcke Majefteyt geaccepteert heeft, alleen onder die conditiën, die men gewoonlijck is in het accorderen van de Becden toe te laten, ende te admitteren , en heeft de Staten daer van grootelijcx bedanckt. Naer by my alle de voorfz Poin&en den Praefident by gefchrifte overgelevert waren, foo hebbe ick den vijftienden op elck van dien Appoinótement by Appoftille gekregen, blijekende by de felve Appoftillen onder my wefende, de welcke by my de Gedeputeerden van Haerlem, Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, te famen vergadert zijnde, vertoont wefende, hebben my anders niet belaft te vervolgen , dan in de faecke van de Gulde Bulle, de antwoorde van die van Brabandt , de expeditie op de twee advifen aldaer gementioneert, ende voorts advis aen dié van den Raede ende Reecken-kamer, roerende de electie van Vranck van den Hoeven. Eoden, naer ick de voornoemde vijf Gedeputeerden , alfoo die van Dordrecht niet en be«  ( 259 ) begeerden te compareren , voorgclefen hadd< de Minute van de Acte van confent by mi gemaeckt, hebben my belaft de felve fulcfc te doen maecken, ende in,dier voegen teteyc kenen, ende anders niet, in gevalle by dc Acte van acceptatie blijekt, het felve confcni lulcks gcaccepteert tc zijn ; maer de Edeler hadden my te vooren verklaert, dat fy tc vreden waren defelve Acte by my ondertecckem te werden , fonder infertie van de claufule van Congé ..aldaer geroert. Eodem, de felve voorgclefen hebbende de voorfz Articulen , roerende dc Onwilligen, te betalen den tienden penningh, ommegeflagen op het inkomen van de Margentalen,^hebben my geordonneert de felve fulcks over te geven den Praefident, het welck ick ten felven dage fulcks ghcdaen hebbe, die my daer van , mitfgaders op dc twee advifen , in de voorfz Articulen begrepen, belooft heeft expeditie te doen hebben. Eodem, hebbe ick den Cancelier van Brabandt vertoont de Appoftille op het Articul roerende de faecke van de Gulde Bulle, begeerende dat hy ons woude doen hebben de antwoorde van die van Brabandt, daer op hy my voor antwoorde gaf, foo hy oock 's daeghs te vooren ghedaen hadde, dat hy met henlieden foude fpreecken, en my de voorfz antwoorde doen hebben. Eodem, hebbe ick op de voorfz Articulen, roerende de Onwilligen, te betalen den voor' & 2 fcbre- Den 14. » Oftober. t van confent by my ' gemaeckt ■ en onder: teeekear. t Articuïen, roerende de Onwilligen in 't betalen van den tienden penningh. Antwoorde van die Via Brabant roerende de faecke vaa de Gulda Bulle. De voorö: Articulen  Den 14 en de 16. Octob er. van de Onwilligen te fenden aen den Raedt van Hollandt. •BI. 51. De antwoordevan die van Brabandt in de fake van deGulde Bulle te doen vifiteren by de Praïlaten, ende andere van de Gedeputeerden van de Staten. Aengaende de bemuyrde Steden vanllollant ( 2ó'o ) fchreven thienden penningh , verkregen by Appoftille, dat de felve Articulen met Copie van de Acte, in dato den negenden April vijftien hondert drie en veertigh, voor Paelfchen, gefonden fouden werden aen den Raede van Hollandt, om daer op te fenden haer advis aen de Keyzerlijcke Majefteyt. * Den 16 October 1545. f-JEeft den Cancelier van Brabandt my gefeydt, dat die van Brabandt haer antwoorde in de faecke van de Gulde Bulle fouden doen vifiteren by de Praelatcn, ende andere van de Gedeputeerden van de Staten, ende ons als dan de felve doen hebben; ende den Praefident Schoorl feyde my , in gevalle de felve antwoorde by henlieden niet gelevert en werde, dat hy de Keyzerlijcke Majefteyt, tot Utrecht wefende , die van Hollandt foude doen hebben behoorlijcke provifie , hebbe evenwel op mijn vertreck belaft Sebaftiaen , Dicnaer van Mr. Vincent, dc felve antwoorde aen den Cancelier te vervolgen, ende my die over te fenden, ofte van fijn wedervaren te adverteren ; ende Bartholomei heeft my verklaert, dat den Praefident hem gelcydt hadde , dat men in de faecke, hangende voor den Hove van Hollandt, tulfchen Willem Franfz en Mr. Jooft Aemfz, wel foude mogen voorts procederen. T7 Odem, naer de advifen van den Grooten Raede, ende van die van Hollandt gefien is geweeft , aengaende de bemuyrde Steden van  t 26r ) Van Hollandt, tegens Hans de Kuyper tot Vlaerdingen , omme interpretatie te hebben op het Octroy, dat men op het platte Landt met en foude mogen Brouweryen ftellen, hebben de voorfz Steden op hare Requefte voor Appoinctement gekregen, veu l'advis nihil ut petitur. Den 17 October 1545. ("^Efien wefende het advis van die van de Reeckcn-kamer in Hollandt, roerende het afnemen van den Thol by den Thollenacr van Utrecht, over de Onderfaten van Hollandt, hebben de Staten verkregen provifie van Juftitie , om den Thollenaer van Utrecht in den Raede aldaer tc mogen doen daghvaerden, om te aenhoren alfulcken eyfch, als'fylieden ter caufe voorfz fullen willen doen. Den 19 OCtober 1545. JNjAer dat ick ter prefentie van den Heere van Alfendelft, den Praefident gefeydt hadde , dat de Gedeputeerden van de voorfchreve vijf Steden, my belaft hadden de Aéte van confent niet te teeckencn, ten ware by óe Afte van acceptatie blcecke, dat het confent onder die conditiën aldaer begrepen, °eaccepteert wierde; heeft my gefeydt, dat ten dage by my het voorfz confent gedragen wierde, hy door bevel van dc Keyzerlijcke Majefteyt de Staten verklaerde, dat fijne Majefteyt het confent accepteerde onder die conditiën , dat men in het accorderen van de Beeft 3 den Den 16, 17 ende 19. Oétober. tegens Hans de Kuyper, om interpretatie , &c. Advis ReeckenKamer irt Hollandt, roerende bet afnemen van den Thol, by den Thollenaer van Utrecht. Belangende het teeckenen van deAcle van confent, &c.  154?' Den 19, 27 ende 31. October. Ut fupra. «BI. 52. Brieven van fijne Keyzerlic ke Maje- £ I62 ) den gewoonlijck is toe te laten, ende te admitteren en vorder niet, waer tegens by de Staten als dan niet ghefeydt en wierde; ende indien de Staten my de Acte van confent niet en wilde laten teeckenen, alfoo de Keyzerl: Maj: het confent hielde van waerden» dat ick evenwel aen de Steden foude fchryven om tc gekrygen haer confent. Den 27 October 1545. XJEbbe ick Mr. Jacob de Milde gefeydt, dat hy my foude laten weten, of fijne Meesters te vreeden waren dc Acfe van confent van fes duyfent guldens, uyt haren name by my geteeckent te werden , niet tegenftaende dat het felve confent alleen by de Keyzerlijcke Majefteyt geaccepteert was, onder die conditiën , die men in het accorderen van de Beeden gewoon is toe te laten ende te admitteren, ende niet onder de andere conditiën in de felve Acte begrepen, midtfgaders oock wat refolutie fijn * Meefters genomen hadden, op dc Articulen in den ftaet van den Ommeflagh geftelt, daer op tot Brulfel by hare Gedeputeerden rapport genomen was; ten felven dage hebbe ick'mijne Miflïven gefonden aen de Penfionarificn van Dordrecht, Haerlem, ende der Gouda, tenderende ten felven fine. Den 31 October 1545. TJEbba ick met Hoogaerden, den Heere van Affendelft verklaert, hoe dat die van Am" fterdam Brieven van de Keyzerlijcke Majefteyt  C ) fteyt ontfangen hadde, daer by henlieden belaft wierde, van die van Embden ende OoftVrieflandt, van elck Schip te nemen twintigh Caroli guldens, ende van de Goederen daer inne zynde, den thienden penningh, ende dat overmits by die vam Embden en OoftVrieflandt geordonneert was, voor Impoft van elck ftuck van de Beeften, toebehoorende die van Groningen, ende andere Onderfaten van defe Landen, twee ftuyvers meer te nemen, dan fy hier voortijds plegen te doen, waer door de Koopmanfchap in de felve Landen gefchapen ware gantfchelijck te vergaen, alfoo de felve van Groningen ende Ooft-Vncslandt op de Goederen van defe Landen aldaer arriverende, de welcke aldaer dickwylen door tempceft , onweer ende anderfints, ovennidts de bequacmheydt van de Havenen arriveren moeten , gelijck of meerder Impoft ftellen fouden 5 dat oock fylieden Brieven van dc Keyzerlijcke Majefteyt, daer by henlieden belaft werde geen koorn, oock van buyten innegebracht zynde , uyt te laten varen, alwacr het oock fulcks dat het felve in de Schepen gheladen ware, waer door van gelijcken gefchapen was groote duyrte in het koorn _ te komen , ende oock geen van buyten innegebracht te werden, alfoo 'er niet inne en komt, daer niet uytgevoert en werdt; ende dat aireede het koorn , naer de tydinge van de voorfchreve Miffiven onder den Koopman gekomen, op elck Laft gcrefen was vier Goutguldcns , dat daeromme hy de Staten foude willen befchryven, omme hier inne remedie eeadhibeert tè werden; waer op den Heere R 4 van 1545. Den 31. Dctober. teyt aen üq vanAm(terdam,waer by fy gelaft werd:n, van die van Embden en Ooft-Vrieslandt van elck Schip te nemen twintig'Caroli guldens , en van de Goederen daer inne geladen, dm tienden penning, &c.  Ben 3i, October. ende 5 Novemb Heyman van de Ketel tc induceren tot den ontfangh van 's gemeene Landts Ommefla- Advis, roerende de nominatie van Vranck van der Hoeven, om te wefen Ontfanger van's gemeene van Affendelft, naer hy hier van met den Raede gecommuniceert hadde , ons tot ant' woorde gegeven heeft, dat, alfoo de felve befchryvinge foude wefen tot achterdeel van de beliefte van de Keyzerlijcke Majefteyt, den Raede niet oorbaer en dachtc, de voorfz Daghvaert te befchryven, maer dat die van Amfterdam patiëntie moeften hebben tot andere oorfaecken, ende middelen vielen omme de Staten te befchryven, niet te min, indien die yan Amfterdam, van het geene wes voorfz is, den Raede eenige doleantie wouden overgeven, fylieden fouden daer van geerne do Keyzerlijcke Maj: adverteren, JTOdem , by my den Heere van Affendelft vermaent zynde, dat hy Heyman van de Ketel foude willen fprcecken ende induceren, ten eynde hy den ontfangh van des gemeene Landts Ommeflagen foude willen acceptereny fonder onder hem te hebben particuliere Ont-. fangers, heeft my belooft Heyman van den felven dage by hem te ontbieden , en daertoe te induceren, T>tn 5 November 1545. jl-jEbbe ick den gelevert den Heere van Affendelft de Brieven van de Keyzerlijcke Majefteyt, aen den Raede ende Reecken-kamer, om te hebben haer advis, roerende de nominatio van Vranck vandcr Hoeven, omme te wefen Ontfanger van des ghemeene Landts Ommeflagen , alfoo den Heere van Alfendelft my te vooren gefeydt hadde, van de-.  C 26S ) riefe faecke gcfprokcn tc hebben Heyman van de Ketel , die hem verklaert hadde , niet te willen dienen fonder particuliere Ontfangers, ende dat hy te vreden was dat de Staten, van den felven ontfangh yemandt anders * verfagen , welck voorfz advis den voorfz Heere van Aflendelft my van dien dage belooft heeft te doen expediëren. De?i 6 November 1545. T-JEeft Hoogelande my uyt den naem van fijne Meefters gefeydt, dat, nopende de" Articulen in den ftaet geftelt, omme te komen tot een nieuwen Ommeflagh , daer op tot Bruflel by fijne Gedeputeerden rapport genomen was, dat fy, volgende de andere Gedeputeerden, in het inhouden van dien confenteerden, uytgefondert het Articul , roerende den Griffier van Hollandt , daer fijne Meefters hen lieten duncken , dat alfoo hy niet lange gedient cn hadde , ghenoegh was hem toe te voegen hondert en vijftigh ponden van veertigh grooten, evenwel refereerden hem dies-aengaende gelijck die van Dordrecht gedaen hadden aen te feggen van den Heere van Aflendelft; ende aengaende het poinót, of fy te vreden waren de Acte van confent van fes hondert duyfent guldens, in de Acte den veertienden October vijftien hondert vijf en veertigh, by my geteeckent fou T}En negen en twintighften heeft den Prseftdent ons gevoeght > het felve gefeydt, behalven dat hy geen vermaen en dede, van die van Amfterdam te weygeren binnen gewalTen Koorn, indien fy niet toe cn fagen, dat het felve niet uytgevoert cn werde. Den 2 December 1545. T^En ick van Antwerpen te huys gekomen, en hebbe eodem, den Heere van AlTendclft van alles ons rapport gedaen. Den 6 December 1545. XJEeft Suys , Vranck vander Hoeven ende ick , gehoort de Reeckeninge van Jooft van Rij s wij ck, Ontfanger van den tienden penning; op het inkomen van de Margentalen, en bevonden 'dat meeft alle de Quohieren, by hen overgelevert , ongeverifieert waren , de welcke wy gefloten hebben den tienden der felver Maendt. *Dagh- Den 30. Novemb. 2 ende 3. Dec. Die van Amfterdam te weygeren binnen gewaffen Koorn. Rapport aen den Heere van Aflendelft, Reeckeninge van Jooft van Rijswijck, Ontfanger van den thienden peniUDgh.  Den 10. December. •Bl.56". * Daghvaert, gehouden in dèil Hage op Den 10 December 1545. PRESENTEN. Uyt de Edelen. De Heeren van Alcke'tnade, ende Van Hardincxvelt.. Van de Steden. Heyman Adriaenfz , Thefaurier, ende Bartholomei. Van Dordrecht. Gerrit Stejfenfz, Burgemeefter , ende Mr. Lambrecht, Penfionaris.Van Haerlem. Vranck Bartholomeeufz, ende Mr. Huygh. Van Delft. Claes Adriaenfz, ende Mr. Jacob de Milde, Penfionaris. Van Leyden. Dirck Hillebrandtfz 3 Burgemeefter, ende Hoogaerden. Van Amfterdam., Gijsbrecht Thymanfz 5 Burgemeefter, ende Mr. Cornelis van Hoogelande, Penfionaris. Van der Gouda. Omme rapport te hooren van het geene wes by de Commiffariffen geordonneert , ter Auditie van de Rekeninge van den tienden penningh gedaen is; noch omme te refolveren op de Acfe van acceptatie van het laetfte confent; noch op den Ommeflagh van 's gemeene Landts onkoften. Eodem  C 273 ) EOdem heeft Suys , nopende het eerite poincf, rapport gedaen, ende vertoont de difficulteyten by de Commiffariffen bevonden, die oock by hen by gefchrifte "geftelt waren, als in den eerften alle de parthyen van de Landen van den geenen, die in den felven tienden penningh pretenderen exempt te zijn, mitsgaders oock alle de Uyterlanden, gelegen in Zuydt-Hollandt ende Delflandt, als onder de Schiltalen niet begrepen zynde; dat oock alle de Quohieren van den particulieren Ontfanger over het Quartier van Arckel, ende Gornichem, behalven twee die niet en waren geverifieert, op welck poinél als doen geen refolutie genomen en is geweeft, overmits dat 'er maer twee van de Edelen ter Daghvaert gekomen en waren, de welcke verklaerden geen laft te hebben, nochte oock fterck genoegh te wefen om in defen te refolveren, mits wekken de Refolutie van dien uytgeftelt is tot den feftienden defer Maendt. "P Odem, nopende het tweede poinct., roerende de Acte van acceptatie , waer by yerhael gedaen was, dat de voorfz acceptatie van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt niet gedaen en was, conform ende onder die conditiën, die men gewoon is in het confentcren van de Beeden te accorderen ende te befpreecken, ende bevindende de Aéte van acceptatie fulcks gemaeckt te zijn , verklaert hadde geen laft te hebben de Acfe van confent te teeckenen, ten ware die geaccepteert wierde in foma , foo fy gedaen was , foo hebben de voornoemde Staten by forme van communicatie ghenoegh II. Deel. 'S' ge- Den 10. December^ Rapport roerende de difficulteyten by de Commiflariflenbevonden* Verhael roerende deActe van. acceptatie, 1  1545Den 10. December "BI. 57. Confent in den geheelen Ommeflagh van den voorfz Staet, &c. ( 2?4 ) gerefolveert, dat men aen de Keyzerlijcke Majefteyt foude folliciteren, de Acte van acceptatie conform ghemaeckt te hebben de Acte van confent , ofte dat men ten minllen by een ander middel foude folliciteren den Impoft van de Congé, en andere nieuwigheden daer by de Negotie * verachtert , foude mogen werden afgedaen te hebben, alfoo het geheele welvaren van defe Landen ftaet op de Negotie , is evenwel de abfolute Refolutie van defen gerefervcert tot de naefte Daghvaert, omme de redenen voorfz. TT*Odem, is op het derde poinct, roerende den Ommeflagh, waer by my het innehouden van den ftaet verhaclt is geweeft, ende dat in den Ommeflagh van dien, de Staten den twaelfden October tot Bruflel geconfenteert hadden, behalven in eenige Articulen, daer by eenige Gedeputeerden rapport op genomen was, als oock by my verhaeldt werde ; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden de novo geconfenteert in den geheelen Ommeflagh van den voorfz Staet, behalven dat die van Leyden den Kaertmaeckcr van Deventer , niets en wilden pafleren haer portie van de vijf en twintigh guldens aldaer geftcldt, overmidts hy henlieden geen Kacrte gelevert en hadde,"ende dat die van Amfterdam begeerden een Kaerte te hebben, dienende op het Congé, daer vooren hem de voorfz vijf en twintigh guldens toegevoeght waren, ende dat fy oock begeerden te hebben Copie van de Rente-brief van Paulus van Urfelcn, eer fy in den ommeflagh van de Renten van vijftigh gul-  ( °-75 ) guldens , akker geftelt , wilden confent ren. JTOdem , heeft den voornoemden Suys i Staten vertoont feeckere Miffive van < Komnge ende van den Raede van Brabandi aen den Raede Van Hollandt, mitfgaders fee kere Requefte by den Procureur van Br; bandt, den Raede aldaer overgegeven, by c welcke den Raede aldaer bevolen werdt i furcheantie te houden de proceduyren aldac hangende, tulfchen eenen Mr. Jooft Aemfz ende eenen Willem Franfz, fulcks als tot ar deren tyden by de Majefteyt bevolen is ge Weeft; het welck gehoort hebbende de vooi noemde Staten, hebben my belaft , mits da by den Praefident tot anderen tyden verklaer is geweeft, dat men foude mogen procederen dat ick komende tot Utrecht, foude follicite ren aen den Praefident, dat, volgende de felvi fijne verklaringe , het voorfz bevel van fur cheantie afgedaen foude mogen werden. JTOdem heeft Suys , door bevel van der Heere van Alfendelft, de Staten verklaert , dat, alfoo nu vaceerde het Officie var Ontfanger Generael van de Beeden over Hollandt , het welck een van de principaelfte en de eerlijckfte Officien van Hollandt is, ende dat alfoo de Staten principalijck met den felven Ontfanger te doen hebben, fy behoorden aen de Koninginne, ofte de Iveyzcrlijcke Majefteyt te doen vervolgen, dat tot het felve Officie een Ingebooren van Hollandt, die de natuyre van den Lande kende, voor een UytS 2 hcemich , *545* Den 10. gi December. le Miffive !e van de Koningin£ ne, ende ' van den 1- Raede vaa e Brabandt q aen deri Raede vaa r Hollandt. > t Aen de Koninginne te vervolgen, dat tot het Officie vaa Ontfanger Generael van de Beeden, een Ingeboorenmag werden gepro» moveert.  Den 10. Pecember. Aengaende de interdictie van geen vreemt Koorn uyt den Lande te mogen voeren. •BI.58. Commiflie voor Vranck van der Hoeve, tot Ontfanger Generael van des gemeene Landts Ommeflagen. Antwoorde, roerende de faecke van C .276 ) heemfch gepïomoveert mochte werde, welcke verklaringe by de Staten gehoort zijnde, hebben eendrachtelijck my belaft het felve vervolgh te doen, te meer, want de Staten van Hollandt geprivilegcert zijn , dat men geen Uytheemfche tot eenigh Officie van defe Landen cn foude mogen promoveren. 17Odem hebbe ick de Staten rapport gedaen, van het geene wes by my, ende de Gedeputeerden van Amfterdam te Hove gebefoigneert is geweeft , aengaende omme afgedaen te hebben de interdictie, by de Keyzerlijcke Majefteyt ghedaen , van geen vreemt Koorn uyt den Lande te mogen voeren, volgens het geene wes by hen folio prescedenti, hier voren geftelt is. * T7 Odem, hebbe ick de felve Staten mede verklaert, dat ick geobtineert hadde van de Keyzerlijcke Majefteyt Commiffie voor Vranck vander Hoeven, omme te wefen Ontfanger Generael van des gemeene Lands Ommeflagen, de welcke ick oock de felve Commiffie voorgelefen hebbe, henlieden vragende, of fy den voornoemden Vranck niet en wilden ontbieden , omme met hem over een te komen van fijn Salaris ende Arbeydtsloon ; waer op by henlieden gefeydt wierde, dat eenige van hen fouden ondervragen waer mede hy te vreden fouden wefen. TT" Odem , hebbe ick den felven verklaert, hoe dat door mijn follicitatie die van Brabandt den acht en twintighften November  ( 277 ) gelevert hadden hare antwoorde , roerend, de faecke van de Gulde Bulle; ende dat doo mijn vcrvolgh de Keyzerlijcke Majefteyt daei van Copie gegunt hadde, die ick tot Antwer pen met en hadde konncn krygen, overmidt' de groote van dien, ende het vertreck van dc Keyzerlijcke Majefteyt, maer dat den Audicncicr my belooft hadde de felve tot Utrecht te doen hebben. J70dem, hebbe ick op feeckere Ordonnantie van de Huysvrouwe van Mr. Jan Plumion, verfoeckende voor haer moeyte, van dat de Commiffariffen, geordonneert ter Auditie van de Reeckeninge van den Impoft ende van den tienden penningh, befoignerende tot diverfche ftonden, tot haerder Woonftede vergadert zijn geweeft, een gratuiteyt toegevoeght te werden , door onthiet van de ataten voor Appoinctement geftelt. De Suppliante in dcfen geroert, fal patiëntie hebben ter tijdt en wylen toe alle de Reeckeningen, daer van alhier mentic gemaeckt wert, gehoort en gefloten fullen wefen. JT Odem, hebben de Commiffariffen, gecomrrntteert ter "Auditie van de Reeckenin?e van de particuliere Ontfangers van den Import , gehoort ende gevifiteert de Reeckeninge van den Ontfanger over het Quartier van Rijswljck11 ormchem' Senaemt Jooft van S 3 j)en Den 10. , December. '. de Gulde . Bulle. Ordonnantie van de Huysvrouwe van Mr. Jan Plnnion, &c. Gevifiteert de Rekeninge van denOntfanger over 't Quartier van Arckel ende Gornichem.  Ï543Den 15. December. Ordonnantie van de onkoften in het folliciteren om afgedaen te hebben df Congé. • Dagh* ( 278.) Den 15 December 1545- HEbbe ick , volgende de Refolutie by de Staten , den achtienden September te vooren genomen, die van Dordrecht gelevert Ordonnantie van de onkoften, by hen gehadt in het folliciteren, om afgedaen te hebben de Congé, en dat op Vranck vander Hoeven» als Ontfanger van 's Lands Ommeflagen,  ( 279) * Daghvaert, gehouden in den Hage op Den 16 December 1545. P R, JE S E N T E N. Uyt'de Edelen. Van Leyden. De Heeren van Alcke- Dirck Hillebrandtfz , 'made. Burgemeefter, Van Poelgeeft. ende Vin Duvenvoorden. . Hoogaerden. Van Noortwijck, Van Amfterdam. ende Witte vander Hoeven, Van Trejlongh. Burgemeefter, Vzn de Steden. ende Heyman Adriaenfz , Mr. Cornelis van Hoo- Thefauricr, gelande, Penfionaris. Maerten Schrevelfz, Van der Gouda, ende Bartholomei. Omme andermael Van Dordrecht. rapport te hooren van Mr. Lambrecht, Penfio- de befoignes gedaen by naris. de Commiflariflèn, ge- Van Haerlem. committeert ter Audi- Hendrick Janfz, Bur- tie van de Rekeninge - gemeeftcr, van den laetften thien- „ e7nde den penningh; noch Mr. Huygh vanden Eyn- omme te refolveren op den, Penfionaris. de Acte van acceptatie Van Delft. van het laetfte confent Claes Adriaenfz, ordinaris ; ende op _ ende meer andere Poincten Mr. Jacob de Milde, die hier na verklaert Penfionaris. fullen werden. S 4 Naer m 1545- Den 16. December. *E!.5p.  1545Den 16. December. Roerende de geenen die pretenderen in den thienden penninghexempt tp wefen, / ( 280 ) NAer by my het voorfz rapport gedaen, ende de difficukeyten by de Commiffaraffen bevonden, geopent zijn geweeft; foo is bv de Edelen gerefolveert, dat men foude fchryven aen den genen die in den voorfz tienden penning pretenderen exempt te wefen, dat fy de redenen waer in fy praatenderen exempt te wefen , fouden overfchryven, ende overfenden aen den Raede van Hollandt, ende dat fy te vreden waren wes by den Hove, ofte by feeckere CommifTarifTen van henlieden geordonneert foude werden te achtervolgen, des van de andere Gedeputeerden gevolh hebbende; maer de Gedeputeerden van de fes groote Steden refolveerden, dat fylieden van de felve opinie wel fouden wefen, indien men in furcheantie wilde houden de vijf duyfent een hondert eene guld. elf ftuyvers, aen de vijf en tfeventigh duyfent guldens noch refterende , ter tijdt toe het felve befcheyt by den Hove gevifiteert zynde, daer op gedifponeert foude zijn; maer gemerckt men de felve furcheantie ons niet en foude willen gunnen, foo docht henlieden oorbaer te vervolgen aen den Raede haerlieder advis, daer toe wy van de Majefteyt van de Koninginne Brieven hebben, ende dat men den felven Raede overleveren foude de fpecificatie van de Landen der geener , de welcke de voorfz exemptie pretenderen te hebben, midtsgaders oock Copie van de Articulen, de Staten by de Koningin! ne mede gegeven, daer op het voorfz confent gevolght is, ende het felve advis hebbende als dan aen de Koninginne te folliciteren , dat de felve Exempten verklaert mogen wer-  C 281 ) werden, mede gehouden in den voórfz tienden penningh te contribueren, byfonder aenfchouw nemende dat voor dato van het confent , ten dage van het confent, ende oock daer naer altoos by de Koninginne, den Praefident * Schoorl, ende oock'de Edelen, verftaen ende verklaert is, dat de voornoemde prstenfe Exempten mede gehouden waren te contribueren , ende dat die woorden in de Acfe van confent begrepen, daer inne mede contribueren fullen Edelen ende Onedelen, Geeftelijcke ende Wereltlijcke, Vrye endeOnvrye, anders niet en fouden opereren, maer te "vergeefs wefen; ende gemerekt de voorfz Beede geconfenteert is tot defenfie van den Lande geen apparentie en heeft, dat de voornoemde" Exempten meer vrydom fouden genieten dan alle de andere , en is my belaft: het felve vervolgh te Hove te doen. "POdem, naer by my verhael gedaen is ge-L' weeft , nopende de Acte van acceptatie van het voorfz confent, conform het gene ick vcrhaelt hadde den .thienden December te vooren, ende dat daeromme als nu diende omme Refolutie te nemen, of men aen de Keyzerlijcke Majefteyt folliciteren fal, dat de acceptatie van het voorfz confent, ons by gefchrifte gegeven foude werden, conform gemaeckt hefconfent, te weten, onder die conditie in de Acte geinfereert, dat de Onderfaten van Hollandt ongemolelteert fullen blyven van den Impoft van Congé , ende van andere nieuwigheden, daer de Koopmanfchap mede verachtert foude mogen werden, dan S 5 of '545Den 16. December. * BI. 60. De Afte van confent te teeckenen fonder infertie van feeckere conditiën , ckc.  1545Den 16. December. ( < i •\ *. 1 t C i t è a è C t< g C 282 ) of men by andere middelen foude folliciteren den felven Impoft afgedaen te hebben ; foo is by de voornoemde Edelen gerefolveert, dat, alfoo fylieden my laft gegeven hadden van de voorfz conditie, dat oock in geender manieren apparent cn was, dat de Afte van acceptatie anders uytgegeven foude werden, dan fulcks als de acceptatie by de Keyzerlijcke Majefteyt gedaen was, henlieden niet geraden en was het voorfz eerfte poinct te vervolgen ; maer dat men by maniere van een nieuwe Remonftrantie foude vervolgen den voorfz Impoft afgedaen te hebben, fulcks als :ot diverfche ftonden by de Staten gedaen hadie gheweeft; de Gedeputeerden van de fes n-oote Steden, fiendc de Edelen van advife net te wefen te folliciteren, dat de Afte van ronfent foude wefen onder die conditiën in len confente begrepen, hebben hen dies-aen;acnde met hen conform ghemaeckt ; ende roor refoiutie gefeydt, dat, omme het Landt 'an Hollandt, het welck gantfchclijck op die ïegotiatie gefondeert is , niet gantfchclijck e hazarderen , ende tot geheele deftrucf ie nde ruïne te brengen; men by de midden in feeckere Requefte ende Remontrantie , de Majefteyt van de Koninginne 3t andere tyden overgegeven, ghefteldt aen c Keyzerlijcke Majefteyt, by^hulpe ende ddreife van den Heere van Gravelles fouen nccrftelijck folliciteren, den Impoft van !órige ende' andere nieuwigheden afghedaen : hebben, al foude menoock van 's Landts regen den felven Gravelles wat toe voem en fchencken ; ende zijn omme het felve  ( ) ve te vervolgen gecommittecrt Poelgeefl , Bartholomei, de Milde, Hoogaerden en ick. T7 Odem, naer by my de Staten vertoont is geweeft, dat 'den Procureur Generael my hadde gelevert feeckere Copie van een Misfive van de Koninginne, inhoudende, dat, alfoo de Staten geconfenteert hadden te ftellen in handen van twee Commiffariffen, de Quohieren van de twee thienden , om daer uyt te nemen de Extracten van de partyen die qualijck aenghebracht mochten zijn , ende daeromme hare Majefteyt die van den Raede ordonneerde, by den Griffier de voorfz Extracten te doen maecken, die by den Procureur begeert fouden werden, ende dat daeromme fylieden fouden willen committeren twee Commiffariffen , ter prefentie van de welcke de voorfchreve Extracten gemaeckt fouden mogen werden; *foo hebben de voorfz Staten daer toe gecommitteert den Heere van Alckemade, ende Mr. Huygh vanden Eyndcn* TT Odem, naer by my de Staten verhaelt is geweeft, hoe dat Vanderen tyden aen de Koninginne gefolliciteert gheweeft hebbende , dat den Thollenaer van Utrecht geordonneert foude werden de Onderfaten van Hollandt, elcks in den haren, te laten genieten fulcken vrydom in den Thol aldaer, als fylieden van ouden tyden gewoonlijck waren te gebruyeken , ende te reftitueren wes contrarie haer voorfz poffeffie by hem ontfangen was, naer voorgaende advis van die van den Raede ende Reecken - Kamer, wy allccnlijck gcobtineert had- Ï545Den 16. December. De Quohieren vart de twee thienden te ftellen in handen vaa CommiflarffTen , om daer uyt te nemen de Extracten , &c. *BL6i. \ De provifie tepens den Thollenaer vair U.regt, raeckende den vrydom van den Thol by de Onderfatenvan Hollandt genoten, ter " executie te leggen.  1545Den 16. December. MetVranck vauder Hoeven, over fijne weddens geaccordeert. C 284 ) hadden van den Secreten Raede provifie van Juftitie tegens den Procureur Generael'van Utrecht, met committimus aldaer, ende of het hem geliefde de felve provifie ter executie geleyt te hebben: Soo is eyndelijck by de voornoemde Staten gerefolveert, dat ick de voorfz provifie ter executie foude doen leggen , ende den Advocaet ende Procureur van Utrecht inftrueren, dat men evenwel die faecke niet feer en foude avanceren, omme binnen middelertijdt te fien of men te Hove foude mogen verkrygen, dat den Thollenaer belaft foude mogen werden, de Onderfaten van Hollandt als vooren ongemolefteert te laten, mits dat de Keyzerlijcke Majefteyt meer fchade dan proffijt daer by heeft, alfoo den Thol meeft ge-eyfcht werdt van de Beeften, die van Groeningen ende Over-Yflel gebracht zynde, aldaer pafleren , de welcke nu te fchepe uyt het fwarte Water naer Amfterdam gefonden werden, ende mits dien geenen Thol en pafleren. JTOdem, naer by my de Staten verhaelt is het innehouden van feeckere Memorie van Vranck vander Hoeven, daer inne hy voor fijn wedden verfochte den vijf en twintighften penningh vanden ontfangh van den Ommeflagh , alfoo den Ontfanger Generael van te vooren , met fijne particuliere Ontfangers, de vacatiën daer inne gereeckent, den twintighften penningh gehadt hadde; foo hebben de voornoemde Staten gecommitteert , omme met den voorfz Vranck over te komen, Mrs Lambrecht, van den Eynden ende my,  C 2S5 ) my, ende my belaft, volgende de felve over een komfte, den voornoemden Vranck te leveren Acfe van fijne weddens, dat ten felven dage den voornoemden Mr. Lambrecht en ick , hebbende gcnoegh laft van den voorfz Mr. Huygh, die naer huys geryft was, met den voorfz Vranck overkomen met den twee en dertighften penningh van fijnen ontfangh. T-70dem , by my de Gedeputeerden van de fes groote Steden verthoont zynde, hoe dat tulfchen henlieden, ende eenen Hans de Kuyper, van Vlaerdingen , ende de Burgemeefters aldaer met hem ghevoeght, Proces voot den Grooten Raede hangende was, roerende dat hem geinterdiceert foude werden de Neeringe van de Brouwerye, overmits feecker Octroy by de felve Steden, t'anderen tyden van de Keyzerlijcke Majefteyt verworven , dat men geen Neeringe van Brouwerye en foude mogen exerceren op het platte Landt; en alfoo die van Vlaerdingen in 't Proces fustineerden geen platte Lant, maer een Stede te wefen v hebbende Steden Rechten, by de voorfz Steden vervolgt was interpretatie op 't voorfz Octroy, om onder 't platte Landt gecomprehendeert te hebben alle de Steden onbemuyrt zynde: Waer op naer voorgaende advis van die van den Raede van Hollandt, ende van den Grooten Raede, wy anders niet en hadden konncn gekrygen dan veu t'advis nihil ut petitur, ende dat mits dien fylieden alfoo de faecke wefende in ftate van wyfen, in perieul was van verlies , * fouden willen adviferen wat men daer inne fouden doen: Soo 1545. Den 16. December* Proces regens Hang Kuyper, voor den Grooten Raede hangende, roerende de Neeringe der Brouweryen ten platten Lande, &c. * BI. in.  ^ 1545Den iö. Tïecembei t Raëckend< de tauten vallende ir deHaringh verrendeels. Copie gegeven van de Acte dat den hon- C 286 ) ' Soo zijn de voorfz Gedeputeerden gefchey* den fonder eenige refolutie te nemen, mits welcke verhalinge nochtans ick my meene te excuferen in tyden en wylen tegens henlieden. ; 17 Odem, naer dat by de Gedeputeerden van Rotterdam, Schiedam, ende den Brielle, ter pretentie van de andere Gedeputeerden van de Water-Steden, hen generende met de Haringh-verrendeels; de Staten verthoont is, hoe dat fy ten felven dage by den Hove befchreven wefende, omme remedie te vinden tegens de fauten, vallende in de voorfz Haringh-verrendeels; foo en hadden nochtans de voornoemde van Rotterdam, henlieden daer van geen Concept gelevert, mits wekken fy daer van geen refolutie en hadden konnen genemen , noch hare Gedeputeerden eenigen laft geven ; mits wekken ick door begeerte van de Staten, de voornoemde Gedeputeerden gefeydt hebbe , dat fy eenen anderen dagh kiefen fouden, omme alhier weder gefamentlijck te wefen ; ende dat die van Rotterdam ende Schiedam, de voorfz Water-Steden Copie van haer Concept fouden leveren , het welcke fy te vreden waren te doen; ende namen van nieuws dagh alhier in de Herbcrge te wefen, op Aldcr-kinderendag naeftkomende, ende hebbe van het voorfz Concept mede genomen Copie. ifTOdem , hebbe door begeerte van de Staten , Suys gelevert Copie van de Acfe, daer by blijckt dat den hondertften penning bin-  ( 287 ) binnen 's jaer af foude zijn, om die den Raede te verthoonen, ten eynde fy niet en fouden accorderen eenige cxccutoricn, die verfocht waren om-den voorfz hondertften penning te lichten. T7 Odem, hebbe ick gemaeckt eene klyne Duplijeque van wegen de Staten, op de Replijcque van die van den Brielle, roerende de koften ende mifen by hen ge-eyfcht voor het oprechten van de Houte Caap, in het gat van de Maze , ende de felve, mitfgaders de Stucken van die van den Briel op 's anderen daeghs gelevert den Griffier van Hollandt. Den 17 December 1545. T-TEbbc ick van wegen de Staten gemaeckt feeckere Memorie, voor den Heere van den Raede, omme te voegen by de Brieven, omme van henlieden te hebben advis , roerende, dat de prefente exempten mede verklaert fouden werden gecomprchendeert te zijn,, onder de Acte van confent van 15000 guldens, ende fulcks gehouden in de helft van dien wefende 75000 guldens te contribueren. T70dem, zijn Bartholomei, Milde, Hoogaerden en ick gerefolveert, te reyfen by den Keyzer, foo geringh wy tydinge fullen hebben , dat fyne Majefteyt tot Utrecht is, ende daer van Poclgeeft te adverteren. T7 Odem, hebbe ick den Griffier gelevert den ftaet in den Ommeflagh, van de welcke de T545« Den 16 en de 17. December,dertften penningh binnen het jaer af foude zijn. Roerende de koften en mifen. van de Houte Caap, in het gat van de Maze. Advis rakende de pretenfe Exempten. Gedeputeerdennaer den Keyzer. Contfent jp Vranck tan der  1545- Den 17,18 ende 30. December. Hoeven cm den Ommeflagh te mogen doen. *B1.63. Commisfie voor Vranck var «Ier HoeTen, tot «Jen ontfang van des gemeene Landi Ommeflag. Gecom- jnitieerden na Utrecht, om haer Commiffie te volkomen. ( 288 ) dc Staten den thienden December geconfenteert hebben , om op Vranck vander Hoeven, ordonnantie van den Hove te hebben, den felven Ommeflagh te mogen doen; welcke ordonnantie het Hof van Hollandt ten felven dage geaccordeert heeft. * Den 18 December 1545. "LTEbbe ick Vranck vander Hoeven gefonden fijne Commifie , mitfgaders Acte onder mijn handt, daer by blijckt dat hy tot den ontfang van 's gemeene Landts Ommeflagh by de Staten ontfangen is, onder de weddens van den twee en dertighften penning van fijnen ontfangh. Den 30 December 1545. 7Y11 de voornoemde Gecommitteerden, als Poelgeeft, Bartholomei , de Milde ende Hoogaerden , gereyft naer Utrecht om haer Commifie te volkomen , maer en hebbe my met henlieden aldaer niet mogen vinden, alfoo ick den feftienden der felver Maendt fieck geworden was. E T N D E van het Jaer 1545-  C > k Daghvaert, gehouden in den Hage den elfden Februarii 1546. Om te procederen tot mejlagh , mitfgaders eleEtie van eenen nieu- ook omme te hooren het wen Ontfanger van rapport van de voorfz 's gemeene Lants om- Commiffariffen. DE Staten, furnérende ten Voorfz eerften pointe , hebben geëligeert ende genomineert tot Ontfanger als vooren Mr. Arent Coebcl, onder dc Weddens ende conditiën, Vranck vander Hoeve belooft. T-TEcft Bartholomei, overmits mijn fieckte x ende abfentic, 't voorfz rapport gedaen, ende naer hy my gefeydt heeft , als dat de voorfz Gecommitteerden , nopende den Impoft van Congie, anders van de Keyferlijcke Majefteyt niet en hadden konnen krijgen, dan dat de Staten den Procureur Generael van den Grooten Rade aldaer in Juftitie fouden mogen roepen, ende haer recht vervolgen. 't tweede poinct, roerende die pretenderen exempt te wefen in den tweeden en de laetften Tienden penningh, dat fy verkregen hadden van de Keyferlijcke Majefteyt Acte , daer by verklaert was, wat Exempten in den felven Thienden penningh gehouden fouden wefen te contribueren. T? Oerende het derde poincf, aengaende het afnemen van den Thol tot Utrecht, dat hy de provifie van juftitie jegens den ProcuII Deel. T reur Den il„ Februariii *DI. !ó Mr. Arérifc Coebel toÉ Ontfanger ge-éligeerti Nopende den Impoft: van cöngie. Beroerende die pre tenderen exempt te wefen in den tweeden tienden penning. Aengaende 't afnemen van den Thol tot Utrecht.  Den n. Februarii. ende 5. Mey. Surcheantie, by Mr. Tooit Aemfz verkregen. Dat geen •uytheemfchOntfanger van de Beede over Holland gecommitteert foude werden. Nopende de antwoordtvan die van Brabandt in de fake vande Gulde Bulle. Ordonnantie voor Mr. Adriaen Crarienbroeck.*B1. 2. < 290 ) reur Generael aldaer ter executie doen leggen, ende den Procureur ende advocaet aldaer volkomen juftitie gegeven hadde. f~XP 't vierde poinct, roerende de furcheantie, verkregen by Mr. Jooft Aemfz jegens Willem Franfz, dat hy daer van niet en hadde konnen gedoen, overmidts hy met de andere faecken foo veel geëmpefchcert geweeft hadde. f~\V 't vijfde poinct roerende dat 'er geen Ontfanger van de Beede over Hollandt gecommitteert en foude werden, dan een ingeboren vanden Lande, dat hy, na het felve by hem den Stadthouder ende den Praefident Schoorl geremonftreert was, die oock voorts de felve Remonftrantie de Majefteyt van de Koninginne hadden gedaen, daer van niet en hadde mogen verwerven. /~YP het fefde, nopende omme van den Audiender te recouvreren de antwoord in de faecke van de Gulde Bulle, dat hy de felve antwoort gerecouvreert hebbende, de Staten vertoont hadde, om daer op een replique te doen maken. Den 5. Mey 1546. T-JEb ick Mr. Adriaen Cranenbroeck, Deurwaerder, gelevert Ordonnantie, van dat hy in December 1545., ten verfoecke van de Staten van Hollandt, den Procureur Generael ende Willem Franfz van Delf * feker Mandament van tweede defaut by openbaer edict bin-  C 291 ) "binnen Worchum ter werck geleydt heeft jegens Jooft Aemfz, Raedt in Brabandt, ende de infïnuatie van dien by fekeren Bode den felven gedaen heeft, van acht dagh-gelden , tot acht ftuyvers daeghs , ende noch twee Rijns-guldens voor het doen van de voorfz infïnuatie. Den fefden ende andere naevolgende dagen, tot den veertienden Mey incluys. T-JEbben de Gecommitteerden van de Staten, my uytgcfondert , die , overmits mijn fieckte, niet cn hebbe mogen prefent wefen , gevifiteert , gefloten ende gchoort de Reeckeningen van de particuliere Ontfangers van de twee ftuyvers op de Margen, ende van de Collecteurs van den Impoft. Den 15. Mey 1546. T-JEb ick Mr. Huych van Eynde gelevert Ordonnantie van een en twintigh Dagh-gelden, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs , by de Staten gepaffeert den vijfden Augufti 1545., uyt fake dat hy met dc andere Gecommitteerden gevaceert heeft in 't hooren van de Reeckeningen van de particuliere Ontfangers van de twee Tienden. J-TEbbe ick den felven noch gelevert Ordonx nantie van drie Dagh-gelden, ten prijfe als vooren, by de Staten gepaffeert den fefden Augufti in 't felve Jaer, uyt fake dat hy met Milde endemy gevaceert heeft om te vifiteren 4e Privilegiën van Hollandt. T 2 Den 1546. Den 5, en le 15. Mey. Reeckeninge van de particuliere Ontfangersvande twee ftuyvers op de Marge. Ordonnantie voor Mr. Huych van Eynde van een en twintigh Daghgeiden. Ordonnantie voor den felvea van drie dagh gelden.  1546. Don 15. Mey. Noch vooi den felven van twee dagh-gelden. ' Ordonnantie voor Mr. jacob de Milde van vier dagh-gelden'. Afdoeninge van de interdictie, van geen vreemt Koorn uyi te mogen voeren. 'Den C 292 ) T*)En felven noch gelevert Ordonnantie vatf twee Dagh-gelden als vooren, by de Staten gepalfeert den feltienden December 1545.-, uyt fake dat hy, als Gecommitteerde met den Heere van Alckemade, den Procureur Generael doen hebben heeft fekere Extracten uyt do Quohieren van de twee Thienden. T-JEb ick Mr. Jacob de Milde gelevert Ordonnantie van vier Dagh-gelden, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs, by de Staten ge= paffeert den fefden Augufti 1545., uyt fake dat hy met Eynde ende my gevaceert heeft om te vifiteren de Privilegiën van Hollandt. T-JEbbe ick Hooghaerden gelevert Copie van de Remonftrantie , by de Gedeputeerden van de Staten de Majefteyt van de Koninginne binnen Antwerpen in November 1545. gelevert, omme afgedaen te hebben de interdictie , van geen vreemt Koorn uyt te mogen voeren; mitfgaders Extraét van de verklaringe, by de Majefteyt daer op gedaen, nae ons als doen den Heere van Praet ende den Prsefident Schoorl feyden.  C 293 ) Den 31. Mey 1546*. PRESENTEN. Jacob Oom, Met noch twee andere, Van Dordrecht. Van Rotterdam. Mr. Huych van Eynde, Ewout Cornelifz, ende Van den Brielle. Mr- Jacob van Eynde, Twee Gedeputeerden Van Delft. my onbekent Jooft Janfz, Van Goederede. BY de voorfz Gedeputeerden den Heere van Alfendelft geproponeert zynde, dat alfoo die van Vlaenderen ende Zeelandt, ende oock die * van Hollandt, byfonder die hen ter Zee geneeren , dagelijcks by de Schotten genomen ende befchadight werden, niet achtende op de Pafpoorten van de Majefteyt van de Koninginne , foo hadde den Heere van Beveren , als Admirael , aen den Rade gefchreven , hoe dat hy die van Vlaenderen ende Zeelandt doen befchryven hadde , omme Refolutie te nemen, wat oirboir gedaen ware omme 't felve te remediëren , verfoeckende aen den Raedt ofte die van Hollandt, ten felven dage mede eenige Gedeputeerden fouden willen fchicken , ende alfoo fy. hier inne niet en hadden willen doen fonder advis van de voorfz Gedeputeerden, foo hadden fy hen tot dien eynde befchreven , waer op de voorfz Gedeputeerden communicatie gehouden hebbende, hebben my belaft den Rade voor antwoordt te feggen, dat alfoo daer nae twee van de groote Steden ende eenige van de klyne T 3 Ste. Den 31. Mey. Die van Vlaenderen ende Zeelandt befchreven, omme Refolutie te nemen hoedanigh te remediëren tegens het nemen van Schepen door de Schotten.•BI. 3»  I546\ Den 31. Mey. ende f, junii. Beroerende de feive fake. Appoinctement op fekere Declaratievan kollen en Salaris C 294 ) Steden befchreven waren , ende dat dit ccn fake van groote importantie was en oock confequentie, roerende de Admiralité, daer onder die van Hollandt noyt en hadden willen verftaen, m defe faecke niet en fouden yet weten te doen fonder advis van den Stadthouder ende de gemeene Staten van Hollandt, begeerende daeromme dat de felve Staten tot dien eynde befchreven fouden werden , tot fulcken dage als mijn Heeren ordonneren fouden , welcke antwoordt ick oock ten felven dage gedaen hebbe. QP welcke antwoordt naer voorgaende commumcatie den Heere van Alfendelf uyt den name van den Rade de voorfz Gedeputeerden gefeydt heeft , dat alfoo dit werek prmcipahjck toucheerde de geene die ter Zee varen , foo hadde het dcn^Rade oirbaer gedacht, eerltde Steden, hen ter Zee geneerende, te befchrijven, fonder dat fy gewilt hebben , dat dc felve hen vinden fouden in Zeelandt, maer alhier, niet tc min gemerekt de voorfz Gedeputeerden begeerden de gemeene Staten befchreven te hebben foude die doen bekhnjven alhier in de Herberge te wefen den achtlten Junii naeftkomende. Den 1. Junii 1546. J-jEb ick op feeckere Declaratie van kolten ende Salaris , by Mr. Vrank Boot ende Joolt Jacobs den Hove van Hollandt overgegeven , ende verdient in de proceffen van den Lande, volgende feker Appoinétement van den  ( 295 ) den felven Hove, voor advis achter aen de felve Declaratie geftelt. Gefien by my defe Declaratie, hebbe de felve getauxeert ter fomme van vier en feftigh guldens dertien ftuyvers , volgende feeckere taxatie, dunckt my onder correctie , dat gy, Mogende Heeren, de voorfz Declaranten fult mogen paffcren Ordonnantie. Den 9. Junii 1546. T—TEbbe ick den Heere van Alckemade gelevert Ordonnantie van drie Dagh-gelden, by de Staten genoegh gepaffeert den fefthienden December 1545., uyt faecke dat hy als doen gecommitteert zynde met Mr. Huych van Eynde , den Procureur Generael doen hebben heeft fekere Extracten uyt de Quohieren van de twee Thienden. T 4 * Dagh- Den 1, en dec. Junii. van Mr. Vrank Boot ende Jooft Jacobfz. Ordonnantie voor den Heere van Alckemade van drie Daghgelden.  Pen 10. Junii. ♦Bi,* Van wegen Hollant yemant by den Heraultvan de Keyferlijcke Majefteyt te voegen, pm aen d|e ( *9<* ) * Daghvaert, gehouden in den Hage den tienden Junii 1546. PRESENTEN. Heyman Adriaenfz } ende Jacob Oom, Van Dordrecht. Mr, Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Mr, Huych van Eynde, ende Mr. Jacob van Eynde, Van Delft. Mr. Claes de Wilde, Burgemeefter, ende Mr, Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgemeefter, Van Amfterdam. Witte vander Hoeven, Burgemeefter, Vander Goude, Ende de Gedeputeerden van Rotterdam 3 Schiedam, Den Brielle, ende Brouwershaven, Alfoo niemandt van de Edelen gecompareert was. Omme bequaem middel te vinden hoe men foude mogen remediëren jegens de invafien van die van Schotlandt ter Zee, ende omme die van den Rade antwoort te geven op het fchrijven van den Heere van Be veren. NAe de Gedeputeerden van Rotterdam , door rapport van andere hare Gedeputeerden, die te Hove geweeft waren, omme te vervolgen remedie gedaen te werden jegens het befchadigen van de Schotten, de Staten verklaert hadden, dat de felve met eenige andere Gedeputeerden van Vlaenderen, die mede ten felven fine gefollicitecrt hadden, van de  C 29? ) j $e Majefteyt van de Koninginne verkregen J hadden , dat hare Majefteyt van wegen de j Keyzerlijcke Majefteyt een Herault in Schot- , landt fenden foude, omme henluyden te ver? , toonen de fchaden , die de Onderfaten van 1 Hollandt van henluyden geleden hadden, ende te verfoecken reparatie van de felve fchade; ende voorts dat hare Majefteyt de felve Gedeputeerden belaft hadde, dat fy fouden vervolgen , omme met den eerften de felve fchade by pertinente fpecificatie aen hare Majefteyt overgefonden te werden; foo hebben de Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dat men van 's Landts wegen van Hollandt by den voorfz Herault een foude voegen, die uyt den naem van den Stadthouder ende Onderfaten van Hollandt 't felve aen die van Schotlandt mede foude vervolgen , fonder dat de felve eenige communicatie foude houden met den geenen, die van wegen den Heere van Beveren met die van Schotlandt gefonden foude werden, maer foude de felve hem altoos by yemandt anders vinden , dan by den voorfz Herault van de Keyferlijcke Majefteyt, ende dat ten eynde by dc felve Gedeputeerden geen acte gedaen en werde , waer door die van Schotlant fouden fchijnen eenighfmts te agnofceren den Heere van Beveren als Admirael. TVTAe Mr. Hendrick Dirckfz van Amfterdam verklaerde , foo meynde hy daer toe te bewilligen eenen Gerrit Claefz, wonende tot Amfterdam , den wekken men mede geven foude een Dicnaer , de Schotfche Talen kennende ; ende indien hv den felven Gerrit daer j 5 toe )en 10. unii. ■an Schotand t te rertoonen le ichaien, die ie Onderfaten van Hollant by henluyden. geleden hadden. Gerrit Claefz van Amfterdam voorgeftelt, om van wegen die van Holland $g  Den ïo. Junii. Schotlandt {e reyfen. •BI. 5. Inftructie voor den voorfchreven Gerrit f iaefz. *t Principael Privilegie derion evocando ruft: onder die van Delf. Gefchreven een Miffive, by den Raedt aen den Griffier wefende te Hove. Den voorfz Gerrit Claefz bewillight,omme te reyfen nae Schotlandt. C 298 > toe niet en konde bewilligen, foo fouden die van Delf ende Rotterdam uytfien omme yemandt te gekrijgen. * ALle het welcke de voorfz Mrs. Lambrecht, Huych ende Jacob de Milde ten felven dage gerapporteert hebben , ende van my begeert, dat ick, volgende 't geene wes voorfz is , voor den voorfz Gerrit Claefz maeken foude eene kleyne Inftructie, 't welck ick gedaen hebbe, die ook by Mr. Lambrecht gevifiteert is geweeft. J-TEeft Mr. Huych, Mr. Jacob de Milde ende my gefeydt, dat de originele Privilegie , van geen faecken uyt den Lande van Hollandt te mogen evoceren, ruftende is onder die van Delf. J-TEeft Mr. Lambrecht, Huych ende Jacob A van Eynde ende de Milde my gelevert een Miffive, by den Rade van Hollandt gefchreven aen Jan van Dam, wefende te Hove tot Briel, omme by my bewaert te werden. Den 10. Junii 1546. J-TEbbe ick van de Regeerders van Amfterdam A een Miffive ontfangen , daer by fy my adverteren , dat fy Gerrit Claefz bewillight hebben, om met den voorfz Herault van den Keyfer nae Schotlandt te reyfen, ende dat hy den elfden, als 's anderen daeghs, by my wefen foude. Heeft  C 299 ) t-JEeft Jooft Janfz, Burgemeefter van Rotterdam, my te kennen gegeven, dat hy binnen fyne Stede eenen, de Schotfche Tale 'verftaende, bewillight hadde, om als Dienaer met den voorfz Gerrit Claefz nae Schotlandt te reyfen , maer dat hy daeghs niet min hebben en wilde dan fes ftuyvers, ende dat ick Gerrit Claefz, by my gekomen wefende, feggen foude , dat hy , komende tot Rotterdam , hem aennemen wilde , ten eynde hy by de felve perfoon niet gemolcftecrt en foude werden om fijn betalinge, 't welck ick hem belooft hebbe fulcks te doen. Den 11. junii 1546. jNfgelijcks hebbe ick, nac dat Mr. Hendrick *^ Dirckfz , Burgermeefter van Amfterdam, met Gerrit Claefz by my gekomen waren, den voorfz Gerrit Claefz gelevert de voorfz Inftructie; by my onderteyekent, ende hebben voorts gerefolveert , dat den voorfz Gerrit Claefz van noden was, van den Rade te hebben Brieven van Credentie aen den voorfz Herault, de welcke ons oock den Heere van Affendclf geaccordeert heeft; feyde my voorts den voorfz Mr. Hendrick , dat den voorfz Gerrit Claefz niet en hadde willen reyfen na Schotlandt, fonder van de Staten verfekertheydt te hebben, indien hy geapprehendeert wierde , by henluyden gcremedieert te werden , ende dat hy tot dien eynde geweeft hadde by die van Haerlem en Leyden, ende den Heere van Affendelf uyt den naem van de Edelen, die den voorfz Gerrit de voorfz verfe- kert- Ï54& Den 10, ende 11. Junii. Een Schotlmaa binnen Rotterdam bewillight, omme met den voorfchrevertGerrit Claefz te reyfen naer Schotlant. Inftructie by den Advocaet de voorfz Gerrit Claefz gelevert,  1^6. pen 29, Junii. ende Een ander te verwilligen, om ïn Schotlandt te yeyfen. * BI. 6. Certificatien, om de Gedeputeerden,reyfende na Schotlant, te Jeveren. Be voorfchreveCertificatien de Schippers gereftitueert. C 3oo) kertheydt toegefeydt hadde , rnde dat hf voorts ten felven eynde met den voorfz Gerrit reyfen foude by die van Dordrecht, Delf en Gouda. Den 29. junii 1546. T—TEbbe ick door lalt van den Heere van Affendelf aen de Gedeputeerden van Dordrecht , Amfterdam ende Gouda, wefende tot Brulfel, de welcke den voorfz Gerrit Claefz niet aengenaem en was , gefchreven , dat fy aldaer een ander fouden verwilligen , omme met den Herault te reyfen in Schotlandt, ende aldaer te verfoecken van wegen de Staten van Hollandt reparatie van de fchaden, by de Onderfaten van Hollandt van hen geleden. * T-TEb ick gefchreven aen Mr. Hendrick • Dirckfz, Burgermeefter totAmfterdem, omme my te fenden de Certificatie onder hem wefende, daer toe dienende , ten eynde ick de felve van ftonden aen de voorfz Gedeputeerden met alle diligentie foude mogen over? fenden. Den 4. Julii 1546. T-JEb ick ontfangen van die van Amfterdam een Miffive, daer by fy my op de voorfz Miffive , aen Mr. Hendrick Dirckfz gefonden, voor antwoordt fchrijven , dat fy de voorfz Certificatien, onder hen ofte den voorfz Gerrit Claefz geweeft hebbende , weder gegeven hebben de Schippers, by de Schotten befcha- dight  ( 3oi 3 öight wefende, omme daer mede in Schotlant te reyfen. t)en 8. Julii 1546. r^Ntfarigen hebbende van Bartholomei antwoordt op mijn voorgaende Miffive, vermeldende dat 'er geen Herault na Schotlandt en reyfde, ende dat die geene, die by de Koninginne aldaer gefonden was, op fijn wederkomfte foude zijn, foo den Heere van Praet ende den Praefident hem gefeydt hadden ; dat evenwel hy eyntelijck met groote neerftigheydt op 't believen van de Staten bewillight hadde Mr. Guillaume le Normandt, Clercq van mijn Heere den Praefident, ende Secretaris ordinaris van den Grooten Rade, die by advis van den voorfz Praefident te vreden foude wefen in Schotlandt te reyfen van wegen die van Hollandt, behoudelijck dat men hem op de handt ge ven foude hondert goude guldens, ende voorts loonen na 't feggen van den voorfz Praefident ; hebbe het inhouden van dien gecommuniceert den Heere van Aifendelf, die van advife was, dat men foude vertoeven yemandt van 's Landts wegen in Schotlandt te fenden, ter tijdt toe die van wegen de Koninginne aldaer gefonden, ende op fijn wederkomfte was, foude zijn wedergekomen, ende de Staten van fijn befoigne geadverteert fouden zijn, al 't welck ick by advis van den Heere van Alfendelf den voorfz Bartholomei, aen hem mede verfoeckende na de voorfchreve befoigne te vernemen , ende de Regeerders geadverteert hebbe, te weten den voorfz Bar* i&0i Den Julii. Geen Hew raultnae Schotlandt gefonden,- Mr. Giflaume Ie' Normandt by Bartholomei verwillight,om van wegen die van Hollant te reyfen na Schotland^  Den p, i r. ende 14. julii. Memoden, roerende den Impoft van C011gïe. Hoogaerden gelevert fekere copien van Miffiven, roerende die van Ooftlandt. Mr. Jan Strick nae Schotlandt ü reyfen. C 302 ) Bartholomei ende die van Dordrecht , mefi Andries Knol den Bode, die van Haerlem met Jan de Lapper, die van Delf met Mr. Jacob vail Eynde, haren Penfionaris , hier by my wefende, ende die van Leyden by den Dienaer vanden Heere van Lokhorlt, die van Gouda by den Secretaris van Berghambacht. Den 9. Julii 1546. TJEbben Mrs. Vranck Boot, Floris van Hooghaerden ende ick , gevifiteert de Memorien, gemaeckt by Mr. Balthazar, roerende den Impoft; van de Congie, ende hebben gerefolveert , dat men van de felve in den Grooten Raedt dienen foude , fulcks die by ons gecorrigeert is. Den 11. Julii 1546. T-JEb ick Hooghaerden gelevert fekere Copien van Miffiven , roerende die van Ooftlandt, volgende den Inventaris daer by geleydt, de welcke in andere tyden Mr. Jooft Aemfz, reyfende in Ooftlandt, gelevert hadde , de welcke hy my beiooft heeft binnen vijf ofte fes dagen te reftitueren. Den 14. Julii 1546. J-TEb ick door 't fchrijven van Pieter Jacobfz van Dordrecht, ende 't vertooncn van Mr. Huych, van de felve Miffive die van Amfterdam geadverteert , hoe dat de Majefteyt der Koninginne Schepen aldaer afgevaerdight had-  C .303) hadde Mr. Jan Strick, Secretaris, omme tot kollen van die van Vlaenderen, * Hollandt ende Zeelandt te vervolgen reftitutie van de Goederen en Schepen by hen genomen. T-JEb ick met Suys ende Goebel geweeft over 't hooren ende fluyten van de Reeckeninge van Witte vander Hoeve, particulier. Ontfanger van den Impoft, ende vande twee ftuyv. op de Margen van den Jare vijftien hondert vijf en veertigh. Den 15. Julii 1546. T-JEb ick door onthiet van den Heere van AAffendclft met mijne Miffive by Jan de Lapper die van Amfterdam geadverteert, dat den voorfz Mr. Jan Strick fijne reyfe na Schotlandt niet vorderen en wilde, fonder van die van Hollandt te hebben breeder Certificatien, ende dat fy daeromme my*de felve Verificatien fouden fenden, omme voorts aen hem te dirigeren. Den 17. julii 1546". QNtfangen hebbende van die van Amfterdam by fekere Boode de voorfz Certificatien ende Verificatien, hebbe die door onthiet van den Heere van Afiendelf ten felven dage gefonden aen Bartholomei, wefende tot Bruflel , met Vincent van Spieringhshoeck , ende verfocht die te leveren den voorfz Secretaris Strick, ende aen hem te vervolgen, dat hy fijne reyfe foude willen verderen. Den i$46\ Den 14,15, ende 17. Julii. * BI. 7. Hooringé ende fluytinge van de Reeckeningevan Witta vander Hoeven. Breedere Certificatie en, den voorfchreven Jan Strick toe te fenden. De voorfchreveCertificatien en Verificatienaen Bartholomeitot Brufie! gefonden.  JOen 22 j tnde 28. Julii. Antwoordt van Bartholomei , inhoudende dat hy de Cercificatien een iiyr na 't vertrek van Jaïi Strick Öntfangen hadde; jSeroereride het nemen van feker Koopvaerder omtrent Noorwegen door die van Schotlant; mitfgaders het arrelteren van eenige poorters van Amfterdambinnen Antwerpen. C 304 ) Den 22. Julii I54ü\ T-TEbbe ick op de voorfz myne Miffive by Bar* tholomei antwoordt ontfangen, inhoudende dat den voorfz Strick den feventienden deler nae Schotlant getogen was, dat evenwel den negentienden der felver maendt de Majefteyt van de Koninginne den voorfz Strick gefonden hadde , den wekken den voorfz Bartholomei de voorfz Certificaticn een uyre nae fijn vertreck ontfangen hebbende, den voorfz Bode in pofte na gefonden heeft die belooft heeft, die den voorfz Strick te leveren, indien hy hem ter Veere noch vonde, indien friet, dat hy de felve den voorfz Mr. Claes wederom brengen foude, waer van den drie én twintighften defér maent ick den Heere' Van Afiendelf geadverteert hebbe. Den 28. Julii 1546. T^Ae ick den Heere vari Afiendelf door aengeven van Hooghaerden en fijn prefentie verhaelt hebbe , hoe dat die van Schot-, landt deri feftienden Julii omtrent Noorwegen genomen hadden een Koopvaarder van Ënkhuyfen , fterek wefende feven Schepen van Oorloge, niet tegenftaende dat hy dede blijcken van de Pafport van de Koninginne; ende dat oock Heynrkk van Litz tot Antwerpen , niet tegenftaende de litifpendentie van den procédé , tulfchen de Staten ende hem hangende voor den Grooten Raedt, binneri Antwerpen hadde doen arrefteren wel twintigh Poorters van Amfterdam , omme afge- dacri  daen te hebben feker arreft op fijne Goederen, in den Jare 1544. binnen Amfterdam gedaen, daer op 't felve proces hanght, verfoeckende wat men hier inne doen foude; foö heeft den voorfchreven Heere van AfTendelf my belaft ■te reyfen by de Koninginne , omme nopende de voorfz twee pointen provifie te vervolgen. T^En, omme t felve te doen, nae 't Hof gereyft den negen en twintigften Julii; Den i. ende 2. Augufti 1546; *~FOt Bruflel gekomen wefende, ende den . Praefident Schoorl in 't lange geremönftreert hebbende de voorfz twee poinéten , ende van * gelijcken hem geremonftreert hebbende de advifen van den Hové van Hollandt, roerende de Viflcherye van de Zuyder-Zee, ende den Grave van Buyren, ende cleri felven yermaent hebbende van. 't advis aengaende de Pachters van de Vroonlanden der Keyzerlijcke Majefteyt buyten Alkmaer het welck hy meynde dat te Hove gekomen was-. T—TËeft ons den voorfz Praefident, roerende t eerfte point van de neminge van den Schepe van Pieter Willemfz van Enckhüyfén j geaccordeert Brieven aert den Secretaris Strickj wefende in Schotlandt, met onfe Remonttrantie daer inne gefloten, daer by den voorfz Strick, volgende fijn inftructie, belaft werdt het inhouden van onfe Inftructie den Gouverneur van Schotlandt te kennen te geven, II. Deel. V ende Den 281. Julii, en ,1 endè 2. Augufti Reyre vaii den Advocaet nae 't Hof; itemöni . ftrantie , by den Advocaet den prrefidentSchoorl gedaen. *]&«•, . A'nt#öörd1 van den Pjëfident op de voorfz Remonihantie van den Advocaet.  Den i, 2. ende 4. Augufti. Requefte, om afgedaen te hebben feeker ar- ■ reft op de Perfoon van Nicolaes Baftiaenfz van Amfterdam. C "30O ende aen hem te' vervolgen reltitutie van de Schepen , Koopmanfchappen ende Goederen aldaer gementioneert, kofteloos ende fchadeloos, ende dat de Piraten gecorrigecrt mogen werden tot exempel van andere , ten e'yndé gelijcke fortfen niet meer en gefchieden; ende 'nopende de andere poincten , heeft ons belooft daer van in den Raedt ende Finantie rapport te doen, ende met den eerften aen expeditie te helpen. Den 4. Augufti 1546. T—["Ebben wy op de Requefte , omme afgedaen te hebben feker arreft, gedaen op den Perfoon van Nicolaes Baftiaehfz, Burgermeefter tot Amfterdam , verkregen Brieven van de Koninginne aen de Burgermeefters en Regeerders van Antwerpen, by de welcke, omme de redenen in de voorfz Requefte begrepen , henluyden bevolen werdt het voorfz arreft af te doen, ende te houden alle dinck in furcheancie, ter tydt toe'op 't Gulde Privilegie anders geordonneert foude zijn, ten eynde by gebrcecke van dien geen meerder inconvenient en gefchiede, welcke Miffive die van Antwerpen, nae ick heri de felve by Jan mijn Bode gefonden hadde, gantfchelijck geobedieert, ende den voorfchreven Nicolaes Bastiaenfz uyt den arrefte ontflagen hebben, was evenwel, na ick in 't fecreet van eenige verftaen hadde , jegens henluyden gerefolveert een rigoureufe provifie, dat men op alle plaetfen , fubject: den Grooten Rade, de Perfonen ende Goederen van die van Antwerpen foude  ( 3'^7 ) de mogen.doen arreftereir> in gevalle van hare inobedientie. Den 5. Augufti 1546. DEn voorfz Praefident van gelijcken vertoont hebbende, hoe dat die van Schotlandt den feflienden Julii noch genomen hadden drie Schepen van de Onderfaten van Hollandt, 't eene groot hondert vijftig lallen, daer Schipper op was Jacob Jacobfz, 't tweede groot vijftigh laften, daer Schipper af was Dirck Dirckfz van Monnickendam , wiens Requefte te vooren den Hove van Hollandt geprefenteert zijnde, my by den felven Hove overgefonden was omme 't befte te doen; .ende 't derde groot feventigh laften , daer Schipper af was Meynart Thomafz van Haerlem, wiens Bootsgefellen meelt verdroncken zijn geweeft, hebben van de Koninginne verworven gelijcke Brieven aen den voorfz Secretaris Strick, als den voorfz Pieter Willemfz verworven hadde,, inhoudende, dat of fy al geen Pafport gehadt en hadden , ende genomen waren na den' Pais., gemaeckt tuffchen de Francoifen ende Engelfchen, daer inne de Keyferlijcke Majefteyt ende de Schotten mede gecomprehendeert. zijn, uyt krachte van de felve compreheniie den voorfchreven Strick.'mede behoorde te folliciteren reltitutie van de voorfchreve Schepen ende Goederen , fulcks by de Schotten genomen. V 2' * Den I54 en, ende hem voorts belooft onder mijn landt-gcfchrift, wefende in dato den twee en wintighften Augufti, daer van te doen heb>en Ordonnantie van de Staten van Hollandt, nijn handt-gefchrift weder te eylfchen , foo vanneer ick hem aen de voorfchreve Ordonïantie geholpen fal hebben. Den 27. Augufti 1546. r\Ntfangcn hebbende van Mr. Arent, mijn Broeder, de Memorien, by hem gemaeckt, •oerende de Congie, hebben de felve, nae die >y my gevifiteert waren, eodem die gefonden net eenen properen Bode naer * Amfterdam icn Hooghaerden, ofte aen de Burgermeefters, Dmme die te vifiteren. Den eerften September 1546. "T\En Heere van AiTendelf, door begeerte van de Gedeputeerden van Rotterdam ende Schiedam , my by hem ontboden hebbende , die hen aengegeven hadden, hoe die van Schotlandt weder een ofte twee Buyfen genomen hadden,'twelck was tot groote fchade ende achterdeel van den Lande van Hollandt , waer door wy oock gefchapen waren de Haringteelt voor dit jaer te verliefcn, indien daer geen provifie jegens gedaen en wierde; verfoeckende, dat ick van 's Landts wegen geordonneert foude werden omme het felve te vervolgen, heeft my belaft te Hove te reyfen by de Majefteyt van de Koninginne, omme 't felve met Mr. Huygh van Eynde,  C 3ii ) de, die mede te '-Hove reyfde, te vervolgen, ende ben, om 't felve te doen, nae Bruflel gereyft den tweeden September. Den vijfden September. 1546. nPOt Bruflel gekomen -wefende , ende don Praefident Schoorl in 't lange vertoont hebbende by Requefte,.dat by die van Schotlandt een Haringhbuys , geladen hebbende over dc twee en twintigh laft Haringh, genomen was, ende noch uyt een andere Buys al dat 'er inne was, 't welck tot onverwinnelijcke fchade quam van de Onderfaten van Hollandt ; verfoecken daeromme Brieven van Reprefalie op de Perfohen en Goederen van die van Schotlandt, ofte andere provifie, daer by wy tot reltitutie van het voorfz Schip ende Goedt foude mogen komen; heeft den voorfz praefident ons voor antwoordt gegeven, alfnoch geen oirboir te wefen de voorfz Brieven van reprefalie te nemen ende tc werek te leggen , ende foo lange onfe Schippers onder Schotlandt waren viflehende ; want die van Schotlant geadverteert zijnde van de felve Brieven, fouden contre-Bricven van reprefalie verleenen, waer door alle onfe Buyfen gefchapen waren genomen te werden, ende wy meer fchade dan profijt fouden confequeren; maer den Haringh-teelt over wefende, indien dc reltitutie van alle de geene die befchadight waren niet en ware gedaen, foude ons alfdan Brieven van reprefalie verleenen; ende daeromme dachte hem oirboir , dat wy in onfe Requefte alleen fouden verfoecken provifie , V 4 om- 1546- Den 5. September. Den Advocaetverfoeckt aen den Prafident Schoorl Brievpn van reprefalie op de Perfonen en Goederen van die van Schotlandt.  Kft4 Den 5,7 ende if. September. en2.0£tofeeft Rlifïïveaen Stricl, llapport van den Advocaet aen den Heere van Afiendelf, van 't gepaleerdeje Hove. Die van den Rade alle de be- . fc had ighden te adT *B1. ii. C.312) omme te komen tot reltitutie van 't geene dat 'er genomen was , ende dat 'er gelijcke overvallinge niet meer en gefchiede, fonder te mentioneren van eenige reprefalien, ende foude ons doen hebben Brieven aen Strick, wefende in Schotlandt, ten eynde hy folliciteren foude de felve reltitutie. Den fevenden September 1546. £)E felve Requefte by ons fulcks gebapti, feert zijnde, heeft den voorfchreven Pra>. fident Schoorl ons geaccordeert de voorfz; Brieven aen Strick. Den elfden September 1546, 'p'Huys gekomen wefende , hebbe ick den Heere van Alfendelf hier van rapport gedaen, die my vraeghde, of ick niet gehoort m hadde van den Praefident Schoorl, dat 'er Schepen van Oorloge jegens die van Schotlandt toegemaeekt wierden; waer op ick feyde ueen , nochtans verklaerde hy my , dat hy daer van geadverteert was ; mitfgaders oock dat den Heere van Beveren in Hollandt quam , ^ftc komen foude. Pen tweeden October 1546, j^Ae by mijne Heeren van den Rade by dia van Amfterdam my gefonden is geweeft ekerc Miffive van de Koninginne , fn dato ien twee * en twintighften te vooren , daer by bare Majefteyt henluyden adverteert, dat die m  C 313 ) ; van Schotlandt niet cn wilden verftacn tót rcftitutie van de Goederen ende Schepen, by hen van de Onderfaten van defe Landen genomen , dan by forme van Proces ordinaris, ende dat die van den Rade alle de befchadighden hiervan fouden adverteren, de welcke oock ten voorfz dage by henluyden tot dien eynde alhier befchreven waren , ende ick 't inhouden van dien henluyden gecommuniccert hadde ; foo hebben fyluyden eendrachtehjek na voorgaende communicatie my belaft, de voorfchreve van den Rade te verklaren, dat naedien die van Schotlandt de Gecommitteerden van de Koninginne verklaert hadden; dc voorfz reltitutie niet te willen doen dan by forme van proces, dat niet geraden en was het felve met proces te vervolgen, alfoo niet apparent en was, dat die van Schotlandt by Sententie anders fouden wij fen , dan volgende hare voorfz verklaringe, genomen fy oock bevonden anders nae rechten te behooren , mits wekkende voorfz befchadighden, boven alle hare voorgaende fchaden ende interenen, noch eefchapen waren vcele ende onnutte koften te dragen; dat oock 't felve gewijfde tot haren achterdeel gegeven zynde, in toekomende tyden hen foude prejudiciabel zyn, maer heten hun duncken, oirboir te wefen , dat de Majefteyt van de Koninginne, tot confervatic van hare Majefteyts Pafportcn, aen die van Schotlandt dede vervolgen, dat 'er van wegen de Keyferlijcke Majefteyt drie , ende oock van wegen den Koningh van Schotlandt, gecommitteert mochten werden , voor de welcke het proces , roerende de voorfz rcftitutie. K f y c bui Den 2. 3dober. /erteren , lat die van Schotlant niet en willen vertlaen tot rcftitutie vande Goederen ende Schepen, van de Onderfaten van defe Landen genomen , dan by forme van ordinaris pror ces.  ï.54-6. Den 2, ende 8. October. Acle, by de Koninginne gefonden aen die van Amfterdam omme geen OosterfchKoorn uyt den Lande ! te laten voeren, i dan midts ( betalende van elcke laft twee t ftuyvers 1 voor lm- g poft. I i C 314 ) binnen de Landen van de Keyferlijcke Majefteyt beleydt foude mogen werden, ofte ten minften , dat hare Majefteyt tot bequamen tyde henmyen wilde accorderen Brieven van reprefalie op. de Onderfaten van Schotlandt, welcke verklaringe ick ten felven dare mijn voorfz Heeren van den Rade gedaen "hebbe • verloeckende, dat haer gelieven woude hier van de Majefteyt te adverteren, ende 't felve uyt den naem van de voorfz befchadighden te verfoecken , 't welck fy belooft hebben fulcks te doen, mits hebbende de voorfchreve verklaringe by gefchrifte, die ick hen ten felve dage oock by gefchrifte gelevert hebbe. Den achtften Oclober 1546. J-JEb ick met Mr. Floris van Hooghaerden , j Sneeft by Mr. Frank Boot, omme van s Landts wegen met hem te confuleren, of de Afte, hy die van Amfterdam, in dato den dertighften Maert 1545. voor PaelTchen, van dc Majefteyt van de Koninginne ontfangen, daer by henluyden belaft werdt, geen bos! :crfch Koorn uyt den Lande tc laten voeren, ian mits betalende voor elck laft voor den .mpoft twee ftuyvers, ende de Acte van inerprctatie daer op gevolght, in dato den vijf m twintighften September in 't felve jaer net en foude mogen wefen prejudiciabel in oekomende tyden het Privilegie van den .ande van Hollandt gegeven , by wijlen hooer memorie Koningh Philips , wefende van ato in December veertien hondert fes en tneentigh, endede litifpendentie, te dier caufe han-  (315) v handende voor mijn Heeren van den Grooten e( Rade ; ende hebben eyntelijck gerefolveert , dat dc ontfanginge van de voorfz Aften, by die van Amfterdam gedaen , de Staten ende Landen van Hollandt niet en mach prejudiciëren als wefende ra int'er alios acta, te min alfoo die van Amfterdam, nae den ontfangh vande voorfz eerfte Afte, fekere proteftatie voor Notaris ende Getuygen gedaen hebben, dat fy in geene meeninge en waren, by den ontfangh van dc voorfz eerfte Afte eenighfmts te prejudiciëren de Staten ende etc Landen van Hollandt by haer voorfz Privilegie, ende het Proces voor den Grooten Rade hangende, ende dat van geenen noode en is, bedwongen wefende te ontfangen de voorfz tweede afte, de voorfz ofte gelijcke proteftatie weder * te renoveren ende te doen, alfoo de yooriz tweede Afte niet dan interpretatie en is van dc voorgaende Afte , ende dat beyde voorfz Aften niet cn zyn dan provifioneel. Den 22. OCtober 1546. DEn Heere van Affendelf my by hem ontboden hebbende, heeft my verklaert, dat hy op 't geene wes by den Rade van wegen de voorfz befchadighden aen de Majefteyt van de Koninginne gefchreven was , weder antwoordt van hare Majefteyt ontfangen hadde,. inhoudende in effeft, dat alfoo de befchadighden die van Schotlandt prefenteerden recht ende juftitie tc doen , dat men henluyden mitfdien niet en mochte accorderen Brieven van reprefalie, maer dat de voorfz befchadighden r be- 154SV en 8, ule 22. ctober. *BI. 12. Antwoordt van de Maje lfyr van de Koninginne,houdende dat men de befchadighdengeen T.rieven vnn reprethlie en mochte accoide. ren.  Ben 22. October. en .5. No vember. Reft van de Weduwe van Willem Goudt, ter fomme van over de feven duyfent guldens in het confent van hondert en twintigh duyfent £ujd. aen 1 C3IO behoorden yemandt in Schotlandt te fchicken,omme hare voorfz fchaden te doen vervolge ende indien fyluyden eenige addreife van hare Majefteyt begeerden, komende te Hove, foude haer fulcke hulpe ende byllandt met Brieven ende anders doen, dat hare Majefteyt niet en twijffe de 0f de Viffchere, ende die hen beholpen hadde met hare Majefteyts Pafporten , en fouden lichtelijck tot reftitutie van hare fchaden komen, alfoo die van Schotlandt genoegh hadden laten uytgaen, dat die geene, die hen met de voorfz Pafporten beholpen hadden , tot reftitutie fouden komen , van a le t welck den voorfz Heere van Alfendelf Kl3'ie ' d,.Sieden > *e hen met de Negotiaüe ende Viffcherye geneeren , by Miffive geadverteert te hebben, mits henluy, den overgefonden hebbende Copie van de voorichreve Miffive van de Majefteyt. Den 5. November 1546. QP de Kamer van dc Rekeningen ontboden zijnde met den Procureur Generael ende Mr. Ai-ent Coebel, heeft Mr. Jacob de Jonge! ter prcfentie van den Heere van Alfendelf Inde Suys aldaer verhack, hoe dat de Weduwe van Willem Goudt in 't doen harer Rckcninec van t confent van hondert twintigh duyfent guldens, de Keyferlijcke Majefteyt In October 1543- geconfenteert, daer van dc eene helft gevonden foude werden by verkoopinge van Renten, ende de andere helft by den Impoft, in refte bracht over de feven duyfent guldens le welcke pnwjüigh waren op te brengen l den  den Grave van Buyren , de Gravinne van ' Hoorn , de Gravinne van Arenberge , den Heere van Abbenbroeck, den Heere van Cru^ ningen , verftaende genoegh de felve by de Keyzerlijcke Majefteyt gedragen te moeten werden , alfoo de Acte van confent voorfz onder anderen inhoudt, dat indien yemandt by ongehoorfaemheydt,ofte rebelligh onwilligh ware, fijn portie op te brengen, dat men de felve realijck foude executeren, ofte dat de Staten korten , ende dat men middel behoorde te yinden , omme de Keyferlijcke Majefteyt te helpen aen fijn voorfz relte by executie reael, en dat men behoorde te adviferen wie defelve executie behoorde te doen; waer op, nae dat by den Procureur voorfz gefeydt was, dat de felve executie behoorde gedaeri te werden by de particuliere Ontfangers, ende dat ick fuftineerde, de particuliere Ontfangers hare uytterfte neerftigheydt gedaen hebbende, de felve executie principalijck ende abfolutelijck by den Procureur voorfz uyt de naem van de Keyferlijcke Majefteyt behoorde gedaen te werden, doormijn verfoeck den Heere van Affendelf van wegen den Hove aengenomen heeft te doen fchrijven Brieven aende particuliere Ontfangers, onder wien de voorfz vijf onwilligen gefeten zyn , by dc welcke henluyden belaft foude werden , de voorfz onwilligen met alle diligentie te doen executeren, op pcene 't felve aen henluyden te verhalen, ende dat fy met den eerften van haer wedervaren 't Hof fouden adverteren , mits wekken de voorfz fake foo lange uytgeftelt is. *Heb Den 5. No* rember. Je Keyfet-» ijeke Maelteyt in ien jare rijfden hondert drie en veertigh jjeaccor-deert.  ï546\ -Den 5. November. . yifau Daglivaeflijnge van alle de Burger-.: mejftö» .. ende Schepenen van Anüferdam in Pedbon voor den Grooten Raedt, verfocht of niet twee van de felve foude mogen t'huys blijven. * .Ï^TEb. .ick ter begeerte, van Mr. HéndricTt Dirckfz ende Nicolaes Baftiaenfz, Burgermceftcrs van Amfterdam , gefchreven aen Miv Floris, Wefende tot Mechelen, dat alfoo alle de Burgermeeftdrs, ende drie onfer Schepenen van Amfterdam in Perfoon gedaghvaert waren voor den-Grooten Raedt ten negentienden defer loopende maent, omme de redenen in den exploicfe geroert, twee van de voorfz Burgcrmeefters niet en fouden mogen t'iiuys blij ven.v': overmits dc quade loopende tydingen r ende dat de Stadt niet cn foude .blijven rechteloos , onder .proteftatie, dat fy ét felve nieten deden uyt vorfmadenhTe, ende of geraden-ware. te -proponeren exceptie van renvoy , uyt -krachte van den Privilegie de non evocüTido-, in wekken igevalle fy fouden moeten blijven in perfoon, töt op de voorfz exceptie :gedifponeert foude zijn , alfoo verfoeckende van de perfonele. comparitie öntflaginge ,' fy genoegh confenteren fouden m judicem, dan of beter ware, onder proteftatie van niet te willen prejudiceren 't voorfz Privilegie, aldaer principalijck'in rechten te treden; Item , of men by Requefte alfnu niet 2T\ foude 'mogen verfoecken, omme de Winter , ende dat feer quaedt te reyfen is, de fake Liytgeftelt'te hebben tot-den eerften jechtdagh na Lichtmilfe , ende-dit:al by advife ende communicatie, gehouden met den Heere van Alfendelf, al het felve breeder blijekende by de Minute van de voorfz Miffive, onder my wefende. , Den  ( 319) Den 16. November 1546. rTxEr begeerte van de vier Burgemeefters van Amfterdam , ende drie der oudtfte Schepenen aldaer, die ten verfoecke van den Procureur Generael van boven in den Grooten Rade in perfoon gedaghvaert waren, ende daer en boven gerefolveert, omme te proponeren exceptie van 'renvoy, door onthiet ende fchrijven van den Heere van Alfendelf, aen den wekken , wefende tot-Eemskerck , ick op te hebben 't felve onthiet-, eenen properen Bode gefonden hadde, ben ick gereyft tiae Mechelen , om met de voorfz van Amfterdam, tot confervatie van 't Privilegie van Hollandt de non evocando, my met ■henluyden te voegen, ■ omme te obtineren de voorfz exceptie , maer alfoo ick, komende tot Mechelen, de felve van Amfterdam bevonden hebbe van andere opinie, te weten , dat fy aldaer gedelibereert waren ten principale te antwoorden , onder proteftatie van niet te willen prejudiciëren 't voorfz Privilegie, foo heeft daer van mijnent wegen geen adjunétie konnen geVallen , mits wekken ick voorts gereyft ben tot Bruflel, omme te vervolgen de acfe van acceptatie van de ordinaris Beede. Den 21. November 1546. 'T-JEbbe ick mijn Heer den Praefident Schoorl tot Brulfel vertoont, hoe dat d'Acf e van confent van de ordinaris Beede , de welcke geaccordeert was den veertienden October •2545'3 alfnoch ongetyekent was, en dat door dien, 154S. Den i5,en de 21. November. Beroerende de felve Burgermeeftersen Regeerders van Amlrqidain. De Afte van confent van de ordinaris Beede van :\ea veer-  Den p.i. November. thienden Oftober 1545. noch ongetycl;ent zijnde, den Advocaet gelalt de felve te teyckenen. *B1.14. Commiffie op Mr. •Aernout Coebel, als Ontfanger Generael van den Import' C W ) dien, Want de Keyferlijcke Majefteyt 't cöft» fent, by de Staten gedaen, niet en accepteerde onder die conditiën , fulcks het felve by lien gedaen was , als onder anderen, dat fy ongemolelteert fouden blijven vanden Impoft van de Congie ende alle andere nieuwigheydt, waer door de Koopmanfchap ende Negotiatie yerachtert foude mogen werden, maer alleenlijck onder die conditiën, die men in 't accorderen van de ordinaris Beede gewoonlijck is te befprCken; dat evenwel ick alfnu van de Staten, omme niet te verachteren de Keyferlijcke Majefteyt in lijne penningen ende eerfte .termijn, 't welck Korfmiffe naeftkömende vallen foude, laft hadde, Acfe van confent te teyckenen, volgende de acceptatie by fyné Majefteyt gedaen , mits dat in de Acte van confent van geen andere conditie mentie gemaeckt en foude werden , dan als vooren, van •de conditiën, die men in 't accorderen van de ordinaris Beede gewoonlijck is te befpreken, ende mits * hebbende de acte van acceptatie, by de Majefteyt van de Koninginne onderteyckent, 't welck den voorfz Praefident my accorderende , heeft binnen twee dagen daer na de voorfz acte van acceptatie gedaen, en van my weder ontfangen de acte van confent onder mijn handt. T-JEb ick verfocht te hebben van den voorfz Praffident Commiffie op Mr. Aernout Coebel, als Ontfanger Generael van den Impoft , de welke hy my geaccordeert heeft, maer alfoo hy voor mijn vertreck geen tydt en hadde omme de felve Commiffie te zegelen, foo  v 32i ) foo hebbe ick Pieter Lanie Lift gegeven om me 't felve Zegel te vervolgen , mits her gegeven hebbende drie goude Croonen, di my belooft heeft 't felve te vervolgen , ei my dan over te fenden. J-jEbbe ick door 't fchrijven van die vat Amfterdam, wefende tot Mechelen, mijr Heercn den Praefident gevraeght , hoe wj ftonden met die van Schotlandt, ende of men tegens de toekomende tijdt veylig foude mogen zeylcn ende vifichen, dan of men foude moeten hebben Pafporten van de Majefteyt van de Koninginne alhier , ofte van de Koninginne van Schotlandt; waer op den Praefident my voor antwoordt gegeven heeft, dat die van Schotlandt tc vreden.waren te houden 't Tractaet, met henluyden gemaeckt in April Vijfthieh hondert fes en veertigh, ende dat wy, omme tc zeylcn ende tc vifichen, anders geen Pafporten en behoefden, dan van de Majefteyt yan onfe Koninginne, maer wilden de Onderlaten van defe Landen eenige Negotiatie doen in Schotlandt, foo foude hen van noden wefen te hebben Pafporten van de Koninginne van Schotlandt, ende in mijn vertreck feyde my foo veel meer, dat dc Majefteyt van de Koninginne by hare Ambalfadcn, wefende in Engelandt, geadverteert was, dat de Koninginne van Schotlandt aldaer hare Ambaffaden hadde , ende dat onfe Ambaifade alhier gefchreven hadde om Inftruótie, omme met die van Schotlandt te handelen ende te tracteren ende dat de Majefteyt vande Koninginne in roeemnge was henluyden anders eecn inftrücfie V~ X te, Den ai. „ Novem- 1 b1 By den . Advocaec den Prefident gevraegt, hoe men (tonde met die van Schotland , en of men in toekomendeveyligh foude mogen feylen en viffchen, dan of men foude moeten hebben Pafport van de Koningin alhier of van die van schotlandt.  Den 21. November. Salaris van den Secretaris voor bet uytleveren van de voorfz Pafporten. Den Heere van Afiendelf te vermanen om betalinge. van Defplegems1'afporten. * Den ( 322 | tc geven, dan dat fy fouden vervolgen reftitutie van 't geene wes de Onderfaten van defe Landen, hebbende hare Majefteyts Pafporten, ontnomen was, mitfgaders oock wes henluyden, geen Pafportcn voorfz hebbende , ontnomen was, na dato van hetTractaet tulfchen de Francoifen ende Engelfchen gemaeckt, onder de welcke defe Landen van wegen die van Engelandt, ende de Schotten van wegen die van Vranckrijck gecomprehendeert waren. T)En Secretaris Defplegcm by my na 't felve ^ gevraeght zijnde , heeft my genoegh 't felve°gefeydt, behalven van het fchrijven van dc Ambaffadcn van de Koninginne, wefende in Schotlandt, ende van dc Refolutie van de antwoordt, die men daer op fchrijven foude, ende dat hy hem liet duncken, dat den geenen , die foude willen zeylen, omme bet verfekert te zijn, van noden foude wefen te hebben Pafporten van de Koninginne van Schotlandt , ende dat hy van de felve Pafporten onder hem hadde, ende dat hy van 't ftuck, de felve uytleverende, nam tien Croonen. HEeft den felven Defplegem aen my be* °eert, te willen vermanen den Heere van Alfendelf, dat hy volgende fijn fchrijven ende beloftenilfe foo wanneer alhier Daghvaert wefen foude, hem foude willen helpen aen betalinge van fijn Pafporten , die hy tot negen hondert gelevert hadde, ende maer van vier hondert betaelt en was.  C 323 ) * Den 23. November 154c). j-JEeft Mr. Adriaen, Waert van den Trcforier , door onthiet van den felven Treforier my gefeydt, dat den Marquis van Bergen te vreden was 't Hooft in den OudenbolTche te doen maecken, mits hebbende Octroy omme op de Paifanten aldaer te mogen ftellen Impoft van een Duytken ofte penningh, ende dat de Koninginne de ftucken heeft doen leveren die van de Rekeningen in Brabandt, omme die te vifiteren , ende dat hare Majefteyt in meeninge is, hebbende 't advis van die van de Rekeningen voorfz, 't voorfz Octroy te accorderen; hebbe oock ten felven dage verfocht aen den Praefident van de Reken-kamer aldaer, dat hy de felve fake foude willen acceleren, alfoo de Palfanten aldaer in perieul waren groote inconvenienten te lijden, overmits 't voorfz Hooft foo feer quaedt ende gebroken is, 't welck hy my belooft heeft te doen. Dagvaert, gehouden in den Hage den feven en twintighften November 1546. Omme uyt krachte van Zee, van Vierboeten fekere Miffive, gefchre- ende anders, omme daer ven aen den Raede van door te mogen vernemen Hollandt, daer by ha- of 'er eenige Schepen re Majefteyt verfochte van Oorloge of Ga~ vanden Rade advis , leyen herwaerts aen nopende de opftellinge ca.iam.en, omme te wevan fekere Wachten, ten by wie de koften foo by dage ende by van de felve Wagten naclite, op alle plaet- gedragen fouden moeJen , leggende op de ten werden. X a De Den 23, ende 27. Novemb» * BI. 15. Den Marquis vau Bergen prefenteert 't Hooft in denOudenbofiche te doen maecken, midt$ Hellende op de paPfan ten aldaer impoit van een duytken ofte penningh.  1546Den 27. Novemb. Beroerende de ftellinge van Wachten op alle plaetfen op de Zee leggende. t 3H ? TpvE Staten hebben ten voorfz dage, n£ JL/ dat by den Hove van Hollandt 't felve hen voorgehouden is geweeft, hier op verfocht rapport van hare Meefters, ende gerefolveert, hare antwoort dies aengaende alhier weder inne te brengen den fefden van de toekomende maendt December, 's avondts in de Hcrbcrge, wekken tydt hen by den Hove gegunt is, na die van Dordrecht en Mr. Jacob van Eynde my gefeydt hebben. Commiffie van Phil. vaa Uytwijck op de uytvoering van de Greynen. "jVTA datby dc Gedeputeerden van Dordrecht dc Staten vertoont is geweeft, hoe dat Philips van Uytwijck, Secretaris, by den Hove van Hollandt gecommitteert is geweeft, volgende feeckere Commiffie van de Koninginne, in dato den eerften Julii 1546., omme ten verfoecke vanden Procureur Generael informatie te nemen jegens den geenen , die 't Koorn ofte Greyn binnen de Landen van Hollandt, Zeelandt ende Weft-Vrieflandt gekocht , gelight, ende in andere Steden ofte plaetfen gevoert, ende cautie geftelt hebbende, in gebreke zijn geweeft certificatie van de fettingè van het felve koorn ofte greynen binnen den geftatueerden tijdt over te brengen, na de difpolitie van den Placate der Keyferlijke Majefteyt; ende indien hem bleke de voorfz Placatcn gecontravcnicert te zijn, de Uytvoerders van de voorfz Greynen ofte hare Borgen te beveelen , van ftonden aen in fyne handen te betalen de pcenen, daer inne fy achtervolgende de voorfz Placatcn vervallen zijn ; ende voorts geauthorifeert is geweeft, een ofte meer Deurwaerders te com- mit-  ( 3^5 ) mittcren, omme de Oppofanten ofte Delinquanten, niet tegenftaende oppofitic ofte appellatie, ende fonder prejuditic van dien, realijck ende by feyten tc bedwingen tot namptilfement ende handtvollinge te doen in handen van den Rentmeefter van dc * exploicten van 't dubbel van de waerde, 't welck fy uytgevoert fouden hebben; nae welck namptiffement de voorfz Deurwaerdcrs hen eerft in oppofitie ontfangen fouden, brecdcr blijekende by de Copie van de Acfe van Commifie, onder my wefende; ende dat den voorfz Uytwijck de voorfz fyne Commiffie binnen Dordrecht gepooght hadde ter executie tc leggen, ende dat 'r. felve niet en behoort gcadmitteert te werden, ten minften dat'er eenige Placatcn realijck ende by feyten ter executie gelcydt fouden werden fonder voorgaende citatie , proces ende condemnatic, ende dat het felve admitterende, genoegh alle Koopluyden van de Greynen in Hollandt bedorven fouden wefen , ende dat daeromme dc Staten dit behoorden te wederftaen, ende aen de Majefteyt tc verfoecken, dat uyt krachtc van den voorfz Placate geen executie gedaen cn foude werden fonder voorgaendc vonnifte als vooren; foo is by de voorfz Staten gecommitteert Bartholomei , Huygh van Eynde ende ick, omme het felve met den eerften aen de Koninginne te vervolgen , ende dat men aen den Rade foude verfoecken, dat fyUytwijck fouden belaften, met de voorfz executie te fuperfedcren, tot op 't voorfz vcrvolgh by dc Koninginne gedifponeert foude zijn, welck verfoeck ? nae dat by de Staten aen den HoX 3 ve 1546. Den 2-. \Tovemb. *BI. 16.  Den 27. Kovemb. Te Hove te vervolgen provifie tot reftitutie van de Schepen ende Goederen, by deSchotten van de Onderfatenvan Hollandt genomen. Arreft, gedaen op eejiigeOnderfaten van Hollandt, by faute van betalinge van de Renten. X 326 ) ve gedaen Is geweeft, foo is by den felvcn Hove verklaert , dat fy tot dien eynde fouden Requefte overgeven, nae Mr. Jacob van Eynde my gefeydt heeft, ende oock eensdeels die van Dordrecht, maer den voorfz Mr. Jacob van Eynde en wift my niet te feggen, of de voorfchreve Requefte by de Staten overgegeven was, dan niet. 7Yn ter begeerte van die van Amfterdam de voorfchreve Bartholomei, Huygh van Eynde ende ick gecommitteert, omme te Hove te vervolgen fekere provifie te hebben, omme te komen tot reftitutie van de Schepen ende Goederen, by de Schotten van de Onderfaten van Hollandt genomen, niet tegenftaende de exhibitie van de Majefteyts Pafporten , en oock ten eynde dat men'in de toekomende tijdt foude mogen veyligh vilfchen cn zcylen , foo de voorfchreve van Dordrecht ende Mr. Jacob van Eynde my gefeydt. hebben. JVAc dat by die van Dordrecht de Staten vertoont was, hoe dat eenige Ingezetenen van Dordrecht -in Vlaenderen gedaen waren arrefteren, by faute van betalinge van dc Jlenten, die eenige Vlamingen op de Steden van Hollandt hadden , verfoeckende dat de voorfz Staten foo veel fouden willen doen, dat de voorfz gearrefteerden uyt den arrefte ontflagen fouden mogen zijn; foo is by de voorfz Staten gerefolveert, dat men de voorfz Rentiers met den eerften aen betalinge van hare Renten foude helpen, ende dat men dc fcha-  ( 32? > fchaden ende intereffen, by de voorfz Ingezetenen van Hollant geleden, foude verhalen aen den geenen, door wiens faute ende toedoen de voorfz betalinge op fijn behoorlijcke tijdt niet gedaen en ware, als my de voorfz van Eynde heeft gefeydt. Den i. December 1546. TJEn ick nae Brulfel gereyft, omme de voorfz twee pointen met de andere Gedeputeerden te vervolgen. Den 13. December 1546. r A En mijn Heere den Prcefident Schoorl tot ^ Brulfel by Bartholomei cn by de middelen van onfe 'Requefte verfocht zijnde provifie , om te komen tot reftitutie van de Schepen ende Goederen kofteloos ende fchadeloos, by die van Schotlandt boven de Pafporten van de Koninginne van * dc Onderfaten van Hollandt genomen , ende voorts omme tc hebben verklaringe, hoe de voorfz Onderfaten jegens den toekomenden tijdt in het visfchen , zeylcn ende negotiëren ter Zee hen fouden moeten dragen; heeft ons voor antwoordt gegeven, dat die van Schotlandt niet en waren te betrouwen , feggende voorts, dat de Majefteyt van dc Koninginne uyt Engelandt in 't feker geadverteert was, dat'er fekere Ambalfiiden uyt Schotlandt aldaer waren omme met de Èngelfchen tc traclcren, ende dat die van Engeiandt henluyden ultro, ende fonder by de Koninginne verfocht zijnX 4 de, 1546. Den 27. Movemb. ;n 1 ende 13. Dec. Reyfe van den Advocaet nae 'c Hof. * BJ. 17. Aen den Prafident Schoorl by Requefte verfocht provifie tot reftitutie van de Schepen en Goederen, by de Schotten van de Onderfatenvan Hollandt genomen; ende voorts verklaringe , hoe de voorfz Onderfatenhen in het toekomen-  Den 13. Decerab. dein'tzey len ende viflehen fouden ge- dragen. By Requefte vertoont de rigoureufeexecutie, by den SecretarisUytwijck gedaen, ( 32S) de, cxprcffelijck verklaert hadden, géén Tractaet met henluyden aen te willen gaen, ten ware fy de Onderfaten van herwaerts over kolteloos ende fchadcloos deden reftitueren al 't geene wes by hen zedert het Tractaet, tusfchen de Engelfchen ende Francoifen gemaeckt , de felve Onderfaten ontnomen was, zedert wekken tijdt den voorfz Praefident feyde, de Onderlaten van defe Landen de meefte fchade van henluyden geleden te hebben, feggende voorts dat de fwarigheydt tulfchen de Keyferlijcke Majefteyt en die van Schotlandt ftondt op twee pointen; als eerft, dat die van Schotlandt fouden moeten onderhouden d'alcour , hier voortijdts by de Keyferlijcke Majefteyt met hen gemaeckt, daer inne die van Schotlandt te vreden waren te accorderen; ten anderen, dat fy fouden moeten reftitueren wes by henluyden van defe Landen genomen was zedert 't voorfz Tractaet tulfchen dc Francoifen ende Engelfchen; vérklarende voorts, dat by dc Majefteyt der Koninginne geen Tractaet gemaeckt cn foude werden, fonder eerft ende alvoorens tc hebben de voorfchreve reftitutie , ende dat hy de Staten van de felve befoigne met dc Schotten altijdt by tijds foude adverteren. j^)En_ felven vertoont hebbende oock by de middelen van onfe Requefte van de rigoureufe executie, by den Secretaris Uytwijck uyt kragtc van fekere Commiffie van defen Hove begonft , roerende de poenen , geftelt in de Placaten, cifponcrende op het uytvoeren van de Greynen, gewaffen in de'Patri- mo-  1329; ifioniale Landen van de Keyferlijcke Majefteyt van hcrwaerts over, ende by ons verfocht zynde, dat die van den Rade van Hollandt belaft foude werden, niet te doen procederen tot executie van de voorfchreve poenen , fonder partyc in hare defenfie gehoort tc zijn, ende fonder voorgaende condemnatie van de Wethouders, onder welcke de contraventic gefchiedt foude zijn; ende dat voorts die van den Rade belaft foude werden, de voorfz Commillie te calfercn, revoceren ende te niete tc doen , ende hen geinterdiceert, gelijcke Commiffie meer te expediëren, heeft ons belooft, voor fijn vertreck van Brulfel pxpeditie tc doen hebben. Den 15. December 1546. "TVEn felvcn weder na expeditie van onfe Requefte gevraeght hebbende, feyde, dat wy in de Requefte, roerende die van Schotlandt, lutherdcn, alfoo, nae Pauli leeringe, ■priculum was in falfis fratribns, ende in mari willende infereren, dat wy de felve Schotten niet cn behoorden te betrouwen. T7Ndc aengaende de andere Requefte, rocrende dc voorfz rigourcufe ende fommiere executie, heeft ons ten felven dage geaccordeert befloten Brieven aen den Hove van Hollandt, by de welcke henluyden belaft werdt, te voorfien tegens de abuyfen in de voorfz Requefte gementioneert, ende dat de Executeurs geen abuyfen en committeren , ende dat de Majefteyt van de Koninginne haer adX 5 vis Den 13 en de 15. Dec. aengaende de poenen geftelt tegens de uytvoeringe van Greynen. Expeditie op de voorfchreveeerfte Re», queile. Expeditie op de tweede Requeste.  Den 17,18 ende 23. Deccmb. *B1.18. Remonflramie om den Heere van A(Tendelf te verfoonen. Remon- itrantie van de fchaden, by MatheusStrickie venoonen die van iSchotlandt. Rapport van den Advocaet, van 't gepafTeerdete Hove, ende befchrijvinge C 330) vis fouden overfchrijven , hoe men daer je* gens foude mogen voorlien. * Den 17. December 1546. T-JEbben den voorfchreven Bartholomei en ik tot Brulfel gemaeckt fekere Remonstrantie, omme mijn Heere van Alfendelf te vertoonen, dat de voorfchreve Miffive de Rade niet en behoorde geprefenteert te werden , fonder eerft te convoceren de Staten, alfoo de faecke 't Landt merckelijck importeert. Den 18. December 1546. T-TEeft Mr. Matheus Strick, Secretaris, my gelevert Copie vande Rcmonltrantie , hem, wefende van 's Kcyfers wegen Ambasfaedt in Schotlandt, by de befchadighden van defe Landen aldaer gelevert, omme daer van te folliciteren reltitutie, midtfgaders oock Copie van den Inventaris van hare Ccrtificaticn ende Munimenten, tot dien eynde by hem overgeleydt, daer van hy my feyde de Originalen gelaten te hebben onder den Griffier in Schotlandt, omme tot reltitutie te komen. Den 23. December 1546. ''P'Huys gekomen zijnde, ende den Heere van Alfendelf van het geene wes voorfchreven is rapport gedaen hebbende, ende oock by de middelen van onfe Remonltrantie verfocht hebbende befchrijvinge van de voorfz Staten, heeft my 't felve terftondt ge- ac-  C 33i > accordeert, ende dat de felve befchreven fou- ' den werden, alhier te wefen in de Herberge ' den fevenden Januaiü; feggende voorts, dat de expeditie van de voorfz rigoureufe Commiffie was gekomen , door follicitatie ende importuin vervolgh van onfen Procureur, die de Majefteyt te verftaen gegeven hadde, dat hier van fouden komen groote confifcatien. Den 31. Decenïber 1546. T-TEb ick door onthiet van den Heere van Alfendelf gefchreven aen Jan van Drenckwaert, Schout van Dordrecht , dat hy niet laten en foude met den eerften alhier te komen , ofte yemandt te fchicken , omme als Rentmeefter particulier van den Impoft te furneren fyne Rekeninge, alfoo de Weduwe van wijlen Vranck vander Hoeve, by eenige Gedeputeerden van de Staten tot diverffe Honden aen haer vereyfcht is, alle 't felve breeder blijekende by mijnMinute daer van zijnde. Daghvaert, gehouden in den Hage den fevenden December 154Ö. 'Omme antwoordt in te ten, foo by dage ah brengen op het voor- by' nachte , op alle fchreve rapport, geno- plaetfen ter Zee leg- men roerende de opftel- gende. linge van feke Wag- TTEbben de voorfz Staten door aengeven XX van die van Amfterdam ende Enkhuy- fen Beroerende 'topftellen van 1546. jen 23 eil le 31. Dec. »n 7. Dec. /an de Sta:en tegens ten feventen Janua- re fclirijven aen fan van .. Drenclc.vaert, omne fijne R.ekenings ühier te iurneren.  154-6. J?cn 7. Decemb. feeckere Wachten, foo by da g; als by nachte, of alle plaetfen ter Zee leggende. *B1. ip. Mr. Pieter Wouterfz genomineert ende geëligeert tot Procureur van de Staten. i 332 3 fen eendrachtelijck gerefolveert, dat alfoo niet mogelijck en is het Vlie ende Maerfdiep . inne te komen zeylen fonder Piloten, overmits diverffe Sanden in de felve Gaten leggende , foo 't oock niet wel mogelijck is 't Gat van de Maze by den Brielle inne te komen, mits de nacuwigheydt van dien, ende dat het felve by de Schippers noch veel min -doenlijck is, foo wanneer de Tonnen, wefende de teyckenen van de felve Gaten, inne gehaelt werden , 't welck men in tyden van Oorlogh altoos met kleynen arbcydt ende moeyte doen magh , dat daeromme te vergeefs waer , de voorfz Wachten, die eenen * grooten mcrckclijcken penningh fouden moeten koften , op tc ftellen, welcke hare antwoordt fy oock den Rade van Hollandt hebben doen verklaren, ten eynde fyluyden in het overfchrijvcn van haer advis daer op fouden mogen reguard nemen ende hen reguleren , na Mr. Floris van Hoogaerden my gefeydt heeft. J-jEbben_ de felve Staten voor haren Procureur in den Grooten Rade genomineert ende geëligeert Mr. Pieter Wouterfz, den wekken ick den negentienden der felver maendt, wefende tot Mechelen gekomen om na Huys te reyfen, ende van deYelve electie geadverteert zijnde , als Advocaet van den Lande, voor Mr. Nicolaes de Quercu, Secretaris vanden Grooten Rade, behoorlijcke Procuratie gepaffeert ende gegeven hebbe.  ( 333 ) T>Y dc voorfz Staten, ter begeerte van die van Dordrecht, fekere twee Schippers, woonende aldaer, die te Dam in Vlaenderen gearrèfteert waren geweeft, overmits eenige aldaer, hebbende Renten op de vijf groote Steden van Hollandt, van den Ontfanger Generael van dc Beede over Hollandt aen geen betalinge cn hadden konncn geraken van haer verfchenen Renten, geaccordeert Ordonnantie op den Rentmeefter van des gemeene Landts ommeflagh, Mr. Aernout Coebel, van negen en twintigh ponden tien fchellingen van veertigh grooten voor haer verteerde koften en fchade, geleden uyt faecke van 't voorfz arreft; ende voorts gerefolveert, dat men de voorfz penningen weder foude recouvreren ende verhalen aen den voorfz Ontfanger Generael , die in gebreke geweeft hadden de Voorfz verfchenen Renten te betalen, fulcks Arent Cornelifz van Dordrecht 'ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Penfionaris van Haerlem, tny gefeydt hebben, welcke Mr. Lambrecht my oock gefeydt heeft, dat hy die van Dordrecht daer van Ordonnantie leveren foude. TS by de voorfz Staten mede gerefolveert, dat, roerende de fake van den Paftoör van de Liere, die een nieuwe konft gevonden hadde, omme het Water lichtelijck uyt den Lande quijt te worden, die uyt faecke van fijn voorfz konft aen de Keyferlijcke Majefteyt verfocht hadde , dat die geene, die hem met de felve foude willen behelpen , ende volgende dien vervorderen Koorn tc malen, ofte andere Molens tc ftellen j hem fouden laten volgen den vier-. Den 7. Decemb. Ordonnantie van negen en twintig ponden tien fchellingen voot twe Schippers van Dordrechr, wegens geleden fchade, uyt faecke van feecker aft reft. Den Pas* toor in de Liere een praélijcque gevonden om het Water uvt den Lande te krijgen.  Den 7. Decemb. Te taxeren de vacatiën van Gerrit Claefz. * Dagh- C 334 > vierden verfpaerden penningh, fes jaren langK geduyrende, die men min behoeven foude inr 't gebruyck van fijn Inftrument, dan gebruyckende de gewoonlijckc Inftrumenten, dat 't felve getermineert ende ter neder gelevdt foude werden by den Hove van Hollandt, aen den wekken by de voorfz Staten defe fake gebleven was , volgende wekken oock den Heere van Afiendelf van my, t'huys gekomen wefende van Brulfel op den 24. December, begeert heeft, dat ick aen Bartholomei, onder wien de Requefte, by den voorfz Paftoor de Keyferlijcke Majefteyt overgegeven , ende het advis daer op geftelt, ruftende was , foude fchrijven, omme de felve Requefte ende advis van hem te hebben, 't welck ick door begeerte als vooren fulcks gedaen hebbe. voorfchreven dage zijn Eynde ende Milde gecommiteert omme te taxeren fekere vacatiën, by Gerrit Claefz tot Amfterdam overgegeven, foo fy my gefeydt hebben, Finis Anni 1546.  HOLLAND TEN TYDE VAN KAREL V. en PHILIPS li TWEEBEN DEELS TWEEDE STUK,   HOLLAND ONDER DE REGEERING van KEIZER KAREL den VIJFDEN- B Ij den OVER DRAGT der NEDERLANDEN aa n) en geduurende het eestier van, zijnen zoon KONING PHILIPS den TWEEDEN; O F VERZAMELING VAN ALLE DE PIOTULEN, propos1tien, RESOLUTIEN ES ANDERE BESOGNES, in DE DAGVAARDEN 15 IJ de vergadering VAN de STAAten DIER PROVINCIE, GEHOUDEN, GENOMEN EN GEDAAN, DOOS M! AART VAN DER GO ES, ADVOKAAT FAN HOLLAND, ENZ. ENZ. tweeden de e es tweede stuk. Beginnende met den agtflen January mdxlvii. eb eindigende met dm dertig ft en December mdxeix. KAAR DE AUTHENTIEKE UITOAAT8 LETTERLIJK GESOLGÖ. Ti AMSTERDAM lij E. gartman, w. ver mandel en J. ur. smit,' h d C c X c i..   REGISTER gehouden by Meefter ADRIAEN van der GOES, Advocaet van de Staten 's Lands van HOLLANDT Van alle die Dachuaerden by defelve Staten gehouden, mitsgaders die Refolutien, Propofitien, ende andere Gebefogneerden in de voorfz Dachuaerden gedaen. Beginnende den 8. januarii 1547., fiilo curicB Hollandice. Ende eyndende den 30. Decembris Anno 1549. II. Deel. II. Stuk. Deze Titel voor pag. 335. te plaatzcn.   C 335 > f Dagh-vaert, van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage Den achtjlen Januarii, 1547. PRvESENTEN. Arent Cornelifz, ende Huygh Coel, Van Dordrecht. Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Mr. Huygh. ende jacob vanden Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Claes Doedefz, Burgermeefter , ende Mr. Claes Dirckfz. Van Amsterdam. Witte vander Hoeve, Van Gouda. Omme te hooren 't rapport van de Gecommitteerden , die boven geweeft zijn, omme by hare Majefteyt de Koninginne te vervolgen provifie jegens feeckere. .rigoureufe commifie en executorialen, by den Hove van Hollandt geè'xpedieért, omme ts executeren de pozmn9 begrepen in de Placatcn van Sijne Keyferlijcke Majefteyt,raeckende 't uytvoeren van 't Koorn, mitfgaders oock omme te vervolgen provifie, omme te mogen komen tot koftelooJe en fchadeloofe reftitutie vande Schepenen Goederen, by de Schotten genomen vande Onderfaten van Hollant, en om te hebben verklaringe hoemen tegens den toekomenden tijdt foude mogen viffchen, zeylen en negotiëren ter Zee , fonder dangier vande Schotten. Ten .15*7Den 8. Januari i. *Bl.u  Den 8. Januarii. Rapport van denA vocaet, raeckendi de rigoureufeCormifïïe, o in 't exp dieren v; 't advis vi den Groi ten Raec regard te mogen n< men. • De Staten refolveren naer lang' communicatie, de Remonflrantie te Hellen aen den Raede &c. *B1.2. '(330 > TEn felven dage heb ick, volgende 't inhouden van onfe Requefte, hare Majefteyt de Koninginne overgegeven, roerende ■ de voorfz rigoüreufe Commiffie rapport gedaen, en onfe expeditie, daer op van hare £ Majefteyt verkregen, verhaalt,als folio proxi5. mo hier vooren by my geftelt, en den feln ven onfe Requefte cn Copie van de Miffive n "aenden Raedt gefchreven, voorgclefen; en '- daer na heb ick defelve Staten voorgehouden e feeckere redenen, by Bartholomeus en my geu concipieert, en by gefchrifte geftelt, en dert felvcn verklaert, dat ons dochte oirbaer, onder haerluyder correctie defelve Articulen en redenen Staetsgewijs te proponeren de Heeren van den Raede , omme in 't expediëren van haer advis, volgende den inhoude en bevel vande voorfz Miffive, op defelve Articulen reguard te mogen nemen, 't felve bree"der blijekende by feeckere Remonftrantie daer van gemaeckt, onder my wefende. welcke vertooninge de voorfz Staten lange communicatie gehouden hebbende, ; eyndelijck cendrachtclijck gerefolveert hebben, dat ick 't inhouden vande voorfz Remonftrantie aende Heeren vanden Raede, ofte den Heere van Alfendelft en Suys, uyt den naeme vanden Raede foude verklaren, mits 1 daer by voegende noch eenige Articulen, by de voorfz Gedeputeerden verhaelt; cn midts dat ick de voorfz onfe Remonftrantie * niet en foude aen den voorfz Hoovc leveren by gefchrifte, voor dat defelve gevifiteert, gecorrigeert en gealtereert ware by Mr. Huych van-  C 337 ) vanden Eynde, en Jacob de Milde,- dewelcke de voorfz Staten geordonneert hebben om de voorfz vifitatie en correctie te doen, en dat wy defelve Remonftrantie fouden leveren de Gedeputeerden van Amfterdam, die geen laft en hadden omme hier inne yet te refolveren, ten eynde fy defelve met hare Meefters fouden mogen communiceren, den wekken van Amfterdam ick oock op flaende voet, by advis van van den Eynde en de Milde voorfz, de voorfz Remonftrantie , ten fine voorfz, gelevert hebbe , hun bclaftende foo geringe die by haer Mrs. gevifiteert foude wefen, defelve by eenen properen Boode my weder te fenden, omme als vooren by de voorfz Gedeputeerden gecorrigeert zijnde , den Raede van Hollandt gelevert te mogen werden. r\Ock hebbe ick, volgende de voorfz Refolutie vande Staten, den Heere van Alfendelft en Suys, uyt den naem vanden Raede, de voorfz Remonftrantie in 't lange verhaelt, en verfocht dat by de middelen van dien, en die by hun daer by gevoeght fouden mogen werden , fouden willen adviferen een ander bequaem middel, omme jegens de voorfz abuyfen geremedieert te mogen werden, en hoe men de Delinqueerders met fommiere kenniffe van faecken ten minften foude behooren te corrigeren daer en foo 't behoort, 6? amplius, naervolgende defelve Remonftrantie, waer op den voorfz Heere van Affendelft en Suys ons voor antwoorde gegeven hebben, dat fy in 't adviferen van defe faecke op alles fouden reguard nemen en fulcks adviferen, als fy voor II. Deel. Y Sijne Den Advocaet verhaelt aen Affendelft en Suys de Refolutie van de Staten, wegens de voorfchreve Remonitrantie. 1547» Den 8. Januarii.  1547- Den 8. Januarii. De Heeren van Affendelft en ' Suys vertoonen de Staten, het achterwcfen van den Lande, en een fonds om 't felve ie vinden op de Margentalen , en den Impoft op Wijn en Bier voor den tijdt van drie jaren. ( 338 ) Sijne Keyferlijcke Majefteyt, de Staten en Lande, in redenen en équiteyt fouden willen verantwoorden, verfoeckende alfoo dc voorfz Remonftrantie , by my gedaen , feer lange was, defelve te hebben by gefchrifte ; en dewijl ick hunluyden uyt den naem van de Staten verklacrde , dat wy in meeninge waren de voorfz Remonftrantie noch wat te corrigeren en te altereren , en dan defelve by die van Amfterdam te doen vifiteren, waren tc vreeden met het advis van den Raede foo lange te vertoeven tot de voorfz vifitatie en correctie gedaen foude wefen, laetende voorts in mijne handen foo lange de voorfz Milïïve van de Koninginne aen hun addreiferende , die ick hunluyden offereerde, ende te vreeden was te leveren. RY den voorfz Heere van Affendelft en Suys de Staten vertoont zijnde, dat, omme te vinden feecker achterwefen vanden Lande, beloopende ter fomme van twee hondert duyfent guldens min feftig, geaccordeert was voor den tijdt van drie jaren op de JVIargentalen van Hollandt , feeekeren impoft van twee ftuyvers een oort op de margen voor 't eerfte jaer, en twee ftuyvers voor de andere twee jaren , mitfgaders inde Steden van Hollandt d'Impoft van Wijn en Bier alleen, volgende de Placaten daer van by Sijne Keyferlijcke Majefteyt gegeven, waer mede by raminge alle de laften en Renten afgequeten foude mogen werden, foo en wert nochtans geen neerftigheyt noch diligentie gedaen by de Ontfangers Generael en Particulier, omme de penningen, ko-  ( 339 ) komende vande voorfz Impoften te innen, en de loflinge vande Renten voorfz te doen, immers de Weduwe van Vranck vander Hoeve tot diverfche Honden geinterpelleert zijnde, omme hare reeckeninge te doen van defelve Impoften vande jaren vier cn veertigh en vijf en veertigh, daer van haer Man d'adminiftratie gehadt hadde, hadde tot noch toe gedilayeert 't felve te doen, onder dexel dat eenige vande particuliere Ontfangers, haer penningen , komende van de voorfz Impoften, niet ten vollen opgebracht en hadden, en dat evenwel de Heeren vanden Raede, mitfgaders d'Edelen, verwonden de voorfz Impoften niet langer * cours tc laten hebben dan uytgaende Maert, wefende 't eynde vanden derden en laetften jacre, foo is eendrachtelijck by dc voorfz Staten gerefolveert, en fulcks de voorfz Coebel, die by de voorfz Staten ontboden was, belaft de voorfz Weduwe te leggen, dat fy binnen veertien dagen foude komen reeckenen, mits datmen haer foude in furcheantie houden de penningen , ruftende onder de particuliere Ontfangers, die bevonden fouden werden by haer toedoen niet ongeëxecuteert gebleven te zijn ; is mede den voorfz Ontfanger Coebel belaft de namen vande particuliere Ontfangers den Griffier by gefchrifte te geven, omme van 's Hoofts wegen defelve te befchrijven, mede binnen veertien dagen haer reeckeninge te komen doen van de twee ftuyvers op de Margen, verfcheenen en gelicht St. Jans Miffe laetftleden, ten wekken dage mede befchreven fullen werden dc Commilfarilfen, geordonncert omme dc voorfz reeckeningen te hooren: Is meY \ de Dm 8. januarii. *B1. 3.  '547Den 8. Januarii. C 340 ) de gerefolveert dat elcken Ontfanger particulier in fijn quartier fal mogen lolfen 's Landts Renten, en volltaen, reeckeninge doende tegens den Ontfanger Generael mits overbrengende quitantie vande gelofte Renten, en de Rente-brieven daer van zijnde gecafieert; en is voorts de Gedeputeerden van Dordrecht belaft, dat fy den Schout, aldaer wefende Rentmeefter particulier over 't quartier van Zuyt Hollandt, fouden conftringeren omme fijn reeckeninge te doen en te furneren, fonder welck fuimiflement en reeckeningen de voorfz Weduwe niet en mochte reeckenen. Ordonnantie op Coebel, als Ontfanger van 's Lants Ommeflagh , om te betalen de kollen foo wel van defen Hove , als vanden Grooten Raede. TV/TEde is tot mijnen verfoecke my belaft Ordonnantie te maecken op Mr. Arent Coebel, als Ontfanger van 's Landts ommeflagh , omme te betalen de koften , foo wel van defen Hove, als vanden Grooten Raede, en de boeten van 't fol Appel, daer in de Gedeputeerden van de fes Groote Steden , als EyfTchers alhier, ende Apellanten, boven gecondemneert zijn jegens eenen Hans Kuyper > Poorter tot Vlaerdingen, en de Burgermeeftercn aldaer met hem gevoeght, mits dat den Ontfanger voorfchreven, alfoo die van Vlaerdingen in defen Proceffe gefuftineert hebben tc wefen een Stede van Hollandt, en overfulcks te hebben Privilegie van een Stede, hunluyden fal doen executeren omme op te brengen den Impoft vande voorleden drie jaren , gelijck alle andere Steden van Hollant hebben moeten doen. Noch  ( 34i ) TM"Och is my mede belaft Ordonnantie te Ja maecken op den voorfz Ontfanger, om- 9 me Mr. Jacob de Milde te betalen twee Dagh- ^ gelden uyt faecke dat hy met den Penfionaris te van Dordrecht, Delf en Amfterdam heeft vi helpen concipiëren de conclufie, noopende de D faecke vande congie , noch twee Dagh-gelden, d' uyt faecke dat hy inden Hage geweeft is in £ Junio vijftien hondert fes en veertigh , by d Mr. Arent vander Goes , Advocaet van den 't Grooten Raede, wefende doen ter tijdt aldaer, n omme met hem te vifiteren de Schriftuyren s van defelve faecke; noch twee Dagh-gelden, dat hy als Gecommitteerden by de Staten den veertienden December vijftien hondert fes en veertigh geweeft is inden Hage, omme met de andere Gedeputeerden te hooren de laetfte Reeckeninge van Heyman vande Ketel , als Rentmeefter van 't Gemeene Lands Ommcflag , welcke reeckeningen , overmits Heer Abel defelve hooren wilde, als daer toe van Sijne Keyferlijcke Majefteyt hebbende Commiffie , evenwel ongedaen gebleven is, en dat tot twee en dertigh ftuyvers Ordonnantie. /^\Ock is my mede belaft Ordonnantie te < maecken op den voorfz Ontfangcr , om- i me Mr. Huych vanden Eynde te betalen 1 een Dagh-geldt van twee en dertigh ftuy- j vers , overmidts dat hy mede als Gedeputeerde te * voorfz dage inden Hage geweeft is, omme de voorfz Reeckeninge van Heyman te hooren. Y 3 By 1547* m 8. nuarii. rdonnan! op de 31de, om betalen irfcheyde agh gelin voor icatien {hem ten enfte van Gemee; Landt :daen. )rdonnanie op ïuych van len Eyne. * BI. 4.  1547- Den 8. Januarii. Van eenige Poorters van Hollandt , betogen van den Confervadortot Leuvan, buyten de Ju rillliftie van Hollandt. C 342 ) JgY my de Staten vertoont zijnde hoe dat Jan Janfz de Koning tot Dordrecht, en Hendrick Janfz Veen in Somerfdijck, by eenige in perioneel Actie betoogen wefende voor den Confervador van Leuven, buyten de Jurifdictie van Hollandt , foo hadde elck van hunluyden verkregen Mandement poenael , omme de voorfz Proceduyren kolteloos en fchadeloos afgedaen te hebben, foo hadden de geene daer jegens by de voorfz Jan en Hendrick de voorfz provifie verkregen was, hem vande conceffie van dien gedragen Appellanten aen mijn Heeren van den Grooten Raede, en verworven provifie, in cas d'Appel dienende, inhoudende de claufule van inhibitie, 't welck fy aende voorfz Jan én Hendrick ter executie doen leggen hadden, fonder eerft en alvooren, volgende feecker Octroy by Sijne Keyferlijcke Majefteyt gegeven, inden jare vijftien hondert twee en twintigh, conform wefende het twee hondert en feftiende Articul vande Inftructie vanden Hove van Hollandt , haer grieven onder den felven Hove övergèieyt te hebben, en oock contrarie feecker Privilegie den Onderlaten van Hollant gegeven by wijlen den Paus van Roomen Leo de X. , "en by Sijne Keyferlijcke Majefteyt geapprobeert: verfoeckende de voorfz Jan en Hendrick adjunct ie van de voorfz Staten, tot confervatie van dc Privilegie vanden Lande, en dat oock de Milde verhaelde dat in gelijcke faecken perfoncel by de Verweerder voor die van den Grooten Raede geproponeert zijnde exceptie van renvoy , die van den Grooten Raede verklaert hadden dat 'er geen renvoy en viel, maer dat de  ( 343 ) de voorfz Verweerder gehouden foude wefen aldaer peremptoirlijck te antwoorden, foo is by de voorfz Staten gerefolveert, dat alfoo dit een faecke was van importantie, roerende de Privilegie van den Lande , dat defe faecke uytgeftelt foude werden tot de naclle Daghvaert, wanneer de Edelen mede prefent fouden weien, en dat ick als dan van dc felve faecke weder foude vermanen, ende binnen middelen tijde renoveren de voorfz Privilegiën vanden Paus Leo , de confirmatie daer op , en t voorfz ander Octroy vanden Keyfer, ende dat de Milde foude recouvreren de Sententie van den Grooten Raede , 't welck hy de Milde voor fz jegens dien tijdt belooft heeft te doen. Den li. Januarii, 1547* HEb ick den Heer van Alfendelft gelevert de voorfchreve Requefte en 't advis , raeckende Mr. Arent Vos van Delf, Paftoor van de Liere, by my van Bartholomei den achtlten der felver maent ontfangen. Den 13, 14, 17, 18 en 19 Januarii, 1S4-7- TJY Suys , Heyman Adriaenfz , Coebel cn my, gehoort de reeckeninge van Jan van Drenckwaert, als Rentmeefter particulier van 't quartier van Zuyt-Hollandt van de twee ftuyvers op de margen vanden jaere vijftien hondert vijf en veertigh, daer inne hy mede tot reeckeninge brengt de verhalinge cn 't quaet aenbrengen vanden laetften tienden Penningh, en van de twee ftuyvers een oort Y 4 op 1547- Den 8. Januarii. Den 11. Januarii. Requefte en Advis , raeckende Mr. Arent Vos. Den 13. Jan. &c. Hooringe van de Reeckeninge van Johan van Drenckwaert , • over eenige achterftallen,dewelcke  Den 13. Jan. &c. uytgeftelt werden tot in Februario. *B1. 5. Den 20. Januarii. Beroerende 't verkoopen en xiytvoeren van 't Koorn, en feeckere Commiffie daer op gedecerneert. C 344 ) op de Margen, beloopende de twee ftuyvers vanden Jare vijf en veertigh voorfz ter 'fomme van vier duyfendt vijf hondert guldens feven ftuyvers twee deniers ; de verhaelinge vanden laetften Tienden Penning ter fomme van negen hondert vijf en tnegentigh guldens acht ftuyvers tien deniers ; verhalinge van twee ftuyvers een oort op de Margen ter fomme van drie hondert twintigh guldens feventien ftuyvers * vier deniers, maeckende famen vijf duyfent acht hondert feven en twintig guldens achtien ftuyvers vijf deniers, en zijn eenige difficulteyten gediffereert te wijderen tot in Februarii , dat alle de Commiffariffen by den anderen wefen fullen. Den 20. Januarii, 1547. T-JEbben Mrs. Huych van den Eynde, Jacob de Milde en ick, gevifiteert en gecorrigeert feeckere Remonftrantie, by gemaeckt, omme den Hove van Hollandt te vertoonen de abuyfen die nootfaeckelijck moeten komen, uyt de Placaten van Sijne Keyferlijcke Majefteyt , raeckende het verkoopen en uytvoeren van 't Koorn, en de executorialcn daer op gedecretcert, welcke Remonftrantie met feeckere Miffive van de Koninginne, aen den felven Hove komende, tegens de voorfz abuyfen geremedieert te hebben , ick den twee en twintighften derfelver maent geprefenteert hebbe aen den Heere van Affendelft, ten eynde hy hunluyden van dien willen foude communiceren den voorfz Hove, waer op hy my voor antwoorde gaf, dat ick daer mede" foude vertoe-  ( 345 ) toeven tot poftridie converjionis Pauli , alfoo hunluyden nu niet te paffe en quam om 't felve te vifiteren en te expediëren. Den 28. januarii, 1547. /~)Ntfangen hebbende van Mr. Lambrecht Jacobfz , onder fijn hant geteyckent de Refolutie , daer by Coebel geordonncert is den voorfz Jan Harmenfz en Dammas Syers , Schippers van Dordrecht, uyt faecke van 't voorfz Arreft , hunluyden binnen den Dam gedaen, te betalen negen cn twintigh gulden tien ftuyvers van veertigh grooten 't pont, hebbende Heyman Adriaenfz daer van gelevert Ordonnantie, onder mijn handt. Den 7. Februarii, 1547. T-JEb ick de Milde gelevert fijn Ordonnantie, gepaffeert den achtlten Januarii feven en veertigh van fes dagh-gelden. /~)Ock heb ick Coebel gelevert Ordonnantie, omme te betalen de refte vande Proceffen, foo wel van boven als van beneden, en de boete van 't fol Appel, daer inne de Gedeputeerden vande fes groote Steden gecondemncert zijn , gegeven aen Hans Kuyper, tot Vlaerdingen, cum fuis, oock gepaffeert den achtften Januarii. Van den 4. tot den 8. Februarii, 1547. 'ZYn by de Gecommitteerden vande Staten gehoort de Reeckeningen vande particuY 5 lic- 1547- Den 20. Januarii. Den 28. Jauuarii. Ordonnan- ■ tie op Jan Harraenl'z en Dammas Syerfz, Schippers van Dordrecht. Den 7. Februarii. Ordonnantie aen de Milde overgegeven. Ordonnantie aen Coebel gelevert, om te betalen de kollen van den ProcelTe. Den 8. Februarii. Hooringe van de reeckenin-  1547- Van den 4 tot den 8 Februarii. gen van particuliere Qntfan gers. Den 16. Februarii. Vuyrte'yckenen op de Zee- ■ dorpen te ftellen , van Goerée af tot Vlielandt. *B1.5. ( 346 ) • liere Ontfangers, van de twee ftuyvers op de Margen, ommegellagen in 't jaer vijftien hondert fes en veertigh , daer van 't totael van . alles firyver beloopt ter fomme van feven en twintigh duyfent vier hondert negen en dertigh guldens vier ftuyvers acht deniers. Den 15. en 16. Februarii, 1547. TS inden Hage Daghvaert gehouden by Suys, den Griffier, en my, met de Gedeputeerden gelegen op de Zeekant, beginnende van Goerée tot aen Vlielandt, raeckende het ftellen van Vierteyckcnen byDage, ende Roockteyekenen of Zeylcn by Nachte , omme te obvicren alle toekomende invafien van de Vyanden en Piraten ter Zee; ende naer defelve Gedeputeerden by ons gehoort zijn geweeft, is na voorgaendc rapport aen den Hove gedaen, by confent vande voorfz Gedeputeerden , by den Hove geordonneert, dat by de Gedeputeerden, elck in fijnen bedrijve, boven * 't gewoone en ordinaris Vuyrteycken, in tyde van noode, noch een Vuyrteycken op 't hooghfte vande Duynen , gelegen naeft den Dorpe, gedaen fal werden, en dat boven de ordinaris wachten van Paerden en Voetvolck, die op de Strange gewoonlijck zijn over en weder te rijden en te gaen; en dat fy by tijdts gcreedt maecken fullen de behoeften , omme de voorfchreve teyckenen by dage en by nachte te doen, alles tot kofte vande Inwoonders van de felve Dorpen ; dat van gelijcken in tijdt van noot die van Texel, 't Vlielandt en Marfdiep niet en fouden weten inne te komen, als oock fullen mogen doen gelijck die van den  C 347 ) den Briele in 't gat vander Maze, waer van oock elck vande voorfz Gedeputeerden Ordonnantie van den Hove gegeven is, omme hunluyden daer nae te reguleren. Van den 9. tot den 18. Februarii, 1547. TS by de Gecommitteerden vande Staten gehoort de Reeckeninge van Vranck vander Hoeve, foo wel van den Impoft als 't Margengeldt van de jaren vijftien hondert vier cn veertigh en vijf en veertigh, dat hy d'adminiftratie gehadt heeft, ende een ftaet op 't achterwefen van 't Landt van Hollandt gemaeckt wefende , daer op den voorfz Impoft en 't Margen-gelt gegeven is geweeft, als vier en veertigh, vijf en veertigh en fes en veertig, werdt by raminge en eftimatie bevonden, dat 't Landt ten achteren is ter fomme van drie en dertigh duyfent acht hondert een en tnegentigh guldens tien ftuyvers , blijekende by Copie vanden felven ftaet, onder my wefende, en by Reycr vander Does eenfdeels geëxtraheert uyt dc groote Reeckeninge van Vranck vander Hoeve voorfz , en eenfdeels uyt 't geene Coebel hem gelevert heeft, raeckende 't jaer fes cn veertigh, daer van hy adminiftratie en ontfangh gehadt heeft; en zijn de Staten alhier befchreven om inde Herberge te wefen den laetften Februarii , omme te hooren het rapport vande voorfz Commiffariffen, en om te refolveren waer men , cn by wat middelen 't voorfz achterwefen gevonden fal werden. Op 1547Den 15, ea de 16. Februarii. Den 18. Februarii. Hooringe van de Reeckeninge van Vranck van der Hoeve, foo wegens den Impoft ais 't Margengeldt, dat hy in Adminiftratiegehadt heeft.  1547- Den 9, ende 18. Februarii. Nader veklaringe van de voorgaende Reeckeninge. C 348 ) QP 't hooren vande voorfz Reeckeningen, is by de Gecommitteerden bevonden, dat die van Gouda en Delf, van feeckere penningen , die fy by Leeningen opgebracht hadden , als oock d'andere Steden gedaen hadden, inde laetfte verkoopinge van Renten, van de fomme van vier duyfent feven hondert een en feftigh guldens feventien ftuyvers, daer van de Hooftfomme beloopt fes en feventigh duyfent guldens , zijnde de helft van 't Accord van hondert en twintigh duyfent guldens, aen Sijne Keyferlijcke Majefteyt geaccordeert den achttienden October vijftien hondert drie en veertigh; en de refte, als feftien duyfent een hondert negen en tachtigh guldens dertien ftuyvers vier deniers, 't geene te kort quam aende vijf en feventigh duyfent guldens, Sijne Keyferlijcke Majefteyt geconfenteert in Augufto te vooren , Renten genooten nebben van in 't beginfel van Augufto in 't felve jaer, en fulcks ontrent drie maenden voor datum van het voorfz confent van hondert twintigh duyfent guldens, en 't Octroy den twintighften derfelver maent October gepaffeert, daer by geaccordeert is datmen de voorfz Renten van vier duyfent feven hondert een en feftig guldens feventien ftuyvers foude mogen verkoopen, 't welck immers geen apparentie en fchijnt te hebben, mits welcke die van Gouda ten felven dage befchreven zijn, omme hier op gerefolveert te komen; en is die van Delf belaft oock haer Refolutie inne te brengen , die nae relatie van Vranck Bartholomeufz belooft hebben fulcks te doen. * Dagh-  C 349 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Op den eerften Maert, 1547. PRESENTEN. 1547. Den i; Maert. * BI. 7. De Heeren van Affendelft , Van Alckemade, Van Poclgeeft, Van Wipigaerden, Arent van Duvenvoirde, Jacob van Duvenvoirde, Otto van Egmondt, ende Aelbrecht van Treflonge, Van wegen d'EDELEN. Heyman Adriaenfz, ende Maerten Schrevelfz, Van Dordrecht. ' Mr. Lambrecht, Penfionaris. Van Haerlem. Pieter Vranckefz, Burgermeefter , Vranck Bartholomeufz, ende Mr. Huych vanden Eynde, Van Delf. Frans Gerritfz Goel, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde. Van Leyden. Claes Gerritfz, Burgermeefter , ende Hoegaerden , Penfionaris. Van Amsterdam Witte vander Hoeven, Burgermeefter, ende Reynier Paeuw, Van Gouda. Omme te refolveren hoe men 't achterwefen van den Lande, noch refterende en te kort komende aenden Impoft en 't Margen-geldt , bedragende ontrent fes en dertigh duyfent guld. foude mogen vinden , of by continuatie vanden felven Impoft ende Margengelt, ofte by andere Middelen ; ende voorts omme te hoo-  *547Den ii Maert. Deliberatie over vier poincten, raeckende verfcheyde faecken, 't Gemeene Landt aengaende. C 350 ) hooren 'z rapport van we , van den voorfz de Commiffariffen, ge- Impoft en Margengelt, committeert ter Audi- voor de jaren vijftien tie van de Reeckenin- hondert vier en veeree van Vranck van der tigh en vijf en veerHoeve, en fijn We du- tigh, TN den eerften , by Suys rapport gedaen JL zijnde vande difficulteyten en fwarighedën, bevonden in 't hooren van de Reeckeningen van Vranck vander Hoeve, vanden Impoft cn Margengelt vande jaren vijftien hondert vier en veertig en vijf en veertigh, daer hy ofte fijn Weduwe de adminiftratie af gehadt heeft, als eerft, dat die van Delf cn Gouda, vande penningen die fy by Leeninge opgebracht hadden , vier of vijf maenden eer Renten genooten hadden dan d'andere groote Steden, immers dat fy Renten van eenige van defelve penningen genootcn hadden ontrent drie maenden voor dato van 't O&roy, daer by 't Landt van Hollandt geaccordeert Was Renten te mogen verkoopen ; ten anderen, dat die van Afperen en Heuckclum gegyfelt waren, om d'Impoft op te brengen van drie jaren, als vijftien hondert vier en veertigh, vijf en veertigh en fes en veertigh, daer van fy van 't eerfte jaer wat vanden Impoft, maer niet te recht opgebracht en hadden : Ten derden , dat men de Weduwe van Vrank vanden Hoeve voor haer Wcddens en èxtraordinaris Vacatiën yets toevoegen foude : Ten vierden, hoemen 't achterwefen vanden Lande, bedragende ontrent ter fomme van fes en dertig duyfent Caroli guldens, vinden foude , of by con-  C 351 ) continuatie vanden voorfz Impoft cn Margen geldt, of by andere Middelen. * COo is, noopende 't eerfte poinct;, beroerende die van Delft en Gouda, naer dat die van Delf verklaert hadden te vreeden te zijn, dat hare penningen by Leeninge opgebracht, eerft Renten fouden geven naer date van den Octroye, omme Renten te mogen verkoopen , cn vanden tijde dat de andere Steden hare Renten inne gegaen waren, gerefolveert geweeft dat haer beyder penningen, by Leeninge als vooren opgebracht , eerft Renten fouden naer date vanden voorfz Octroye , ende gelijck d'andere Steden hare penningen gerent hadden ; en dat inde Reeckeninge* van de Weduwe van Vranck vander Hoeve , op de Articulen daer van mentionerende, geftelt fal werden, dat den Ontfangcr hunluyden , 't geene wes fy te veel ontfangen hebben inde loflinge vande refterende Renten, ende op de nacfte Reeckeninge korten fal. TV'Oopendc 't tweede poinct, beroerende die van Afperen en Hcuckelom, is gerefolveert , dat by den Advocaet, op haer Requeste , daer by fy verfochten uyt de gyfelinge ontflagen te wefen defe jegenwoordige Vaften, omme middeler-tijdt de penningen vanden Impoft te vergaderen, ende in handen vanden Ontfanger Generael te brengen, by Apoftille [ gefteldt foude werden: , De Supplianten fullen eerft en alvoo- 1 ren verklaringe doen hoe veel den Impoft j elck inden haren jaerlijcks beloopt, omme de- ' Den i. Maert. * BI. 8. ' Eerfte poinft., raeckende die van Delf en Gouda, wegens do Renten van hare opgebrachte Leeninge. 't Tweede soinct. •aekende iet gyfelert /an die van Afperen ea Ueuckeum, om lat deWijn :n Bierixeijs niet 'oldaen ïebben, icnevens 't ^ppoiucte-  1547Den i. Maerc. ment op haer Re- — quelte. 't Derde poinct, raeckende de Wedden en Vacatiën van Vranck vander Hoeve. ( 352 ) * defelve gefien , als dan verder gedifponeert te werden als 't behooren fal. 't Welck oock by den Advocaet alfoo op haer Requefte geftelt is. Ende vermidts fyluyden ten felven dage naer de noen, tot furniftement vanden voorfz Appoinétemente, by gefchrifte overgegeven hebben niet te weten verklaringe te doen vanden Wijn en Bierexcijs ; dan dat die van Afperen hadden inden jare vier en veertigh voor Impoft gegeven ontrent acht en twintigh guldens, cn die van Heuckelum ontrent twaelf guldens , en dat fy als nu onderfoek doen fouden van den Impoft voor de jaeren vijf en veertigh cn fes en veertigh, en dat de voorfz Staten dochten geen apparentie te hebben, dat den voorfz Impoft jaerlijcks foo luttel foude bedragen , is den Advocaet belaft in handen vanden Heere van Alfendelft te leveren extract van den ftaet, by den wekken blijekt hoe hoogh by raminge den Impoft van hunluyden voor een jaer geëftimeert is geweeft, ten tijde de Staten aen hare Majefteyt de Koninginne verfochten kortinge van haerluyder portie. A Engaende het derde poinct,, beroerende de Weddens, en andere vacatiën van Vranck vander Hoeve, is eendrachtelijck gerefolveert, dat alfoo den voorfz Vranck van alle fijne vacatiën en reyfen èxtraordinaris apart geloont is, en dat hem de penningen by de particuliere Ontfangers t'huys gebracht zijn, hy hebben fal voor lijn Weddens den tachtighften penningh van fijnen ontfangh , foo wel van den Impoft, Margen-gelt, als vanden laetften tien-  C 353 ) tienden penningh, voor foo veel als hy daer van ontfangh gehadt heeft. jD Aeckende 't vierde en laetfte poinft van 't achterwefen vanden Lande, na dat die van Dordrecht verklaert hadden laft te hebben omme te adviferen datmen 't felve foude vinden by continuatie vanden Impoft en het Margengelt, en dat die van Leyden uytgeflagen hadden, datmen 't felve foude vinden, mits omflaende over de Schiltalen vijftigh of feftigh duyfent guldens, en dat de Steden daer inne fouden genieten hare ordinaris gratie, en dat die van Delf mede behoorden daer inne hare portie op te brengen; en dat de Gedeputeerden vande andere Steden feyden geen laft te hebben * dan omme te hooren eenigh middel nytflaen hoemen 't felve achterwefen foude mogen vinden , en daer van rapport te doen, foo is eyndelijck gerefolveert , dat alfoo de partyen van 't achterwefen van diverfche natuyre zijn, en dat het achterwefen vande Margentalen gevonden moft werden over de Landen foo wel vande Vryen als Onvryen, Edele als Onedele, by den Bruyker; en 't achterwefen vanden laetften Tienden Penningh, beloopende ontrent vijf of fes duyfent guldens, alleen gevonden mofte werden over de Landen onder de Schiltale begrepen, of leggende ter plaetfe daer de Schiltalen geufeert werden , volgens de fpecilicatie, geinfereert in feeckere Afte van hare Majefteyt , de twee deelen by den Eygenaer, en 't derde deel by den Bruycker ; dat daeromme een pertinent ftaetken van elcks by den Ontfanger Gene//. Deel. Z rael Den i. Maert. Het vierde poinct, raeckende het achterwefen van den Lande van Hollandt. * BI. p.  Den i. ■Maert. C 354 ) rael gemaeckt foude werden jegens den dertienden Maert, ten welcken dage de voorfz Staten wederom alhier fouden wefen inde Herberge, met de groote Edelen en Perfonagien , dewelcke defe faecke mede toucheert en aengaet, die alfdan mede befchreven fouden werden, omme op 't voorfz achterwefen eyndelijck refolutie te nemen. Naer de Noen zijn alle dc voorfz Heeren prefent geweeft, behalven Arent van Duvenvoirde. By den Advocaet vertoont den inhoude van de Requefte van Jan Janfz de Koningh, cum fuis,betoogen zijnde voor den C onfe r vador van Leuven, T^TAer' de Noene by den Advocaet de StaJ\| ten vertoont zijnde 't inhouden van de Requefte van Jan Janfz de Koningh, tot Dordrecht , Hendrick Janfz Veen, uyt Sommersdijck, Juffrou Elifabet van Bronckhorfl, als by den Hove geordonneert ter adminiftratie vande Goederen van Heer Willem van Schagen, haren Man, en Eewout Janfz, tot St. Gcertruydenberge, dewelcke betogen wefende in actie perfonecl , ter cerltcr inltantie , voor den Confervador van Leuven, en gekregen hebbende Mandament pcenael vanden Hove van Hollandt, om defelve proceduren kolteloos en fchadeloos af te doen, foo hadden haer partyen hun van defelve conceffie gedragen Appellanten aan den Grooten Raede, en verkregen Mandament van Appel, met de claufule van inhibitie, fonder, achtervolgende d'inltructie van defen Hove , eerft hare Grieven alhier overgelevert te hebben, contrarie de Privilegie van Hollandt, de non evo- caih  C 355 ) cando , contrarie de Privilegie vanden Paus Leo, verfoeckende eenige dat by de Staten t Proces voor hun aengenomen* foude werden, eenige Adjunctie van defelve Staten: Soo is eyndelijck gerefolveert, dat omme de Privilegiën vanden Lande voor te ftaen, men aende Koninginne behoort, te vervolgen, dat den Confervador voorfz belaft zy gelijcke citatien niet meer te decerneren, en die vanden Grooten Raede gelijck Mandament van Appel, fonder eerft en alvooren hunluyden gebleecken zijnde vande Grieven by Partyen hier over gelevert; en feyde den Heere van Affendelft , dat, wetende wanneer fy fouden yemandt boven fchicken, omme 't felve ver^ yolgh te doen, 't Hof mede aldaer foude fenden den Procureur Generael, omme 't felve yan wegen den Hove van Hollandt aen hare Majefteyt te vervolgen. J>Y den Advocaet dc Staten voorgehouden zijnde, hoe dat hy ontfangen hadde van Mechelen copie vande Memorie validen Procureur Generael, van fijn Inventaris en reproduceerde inden Procelfe van de materie vande Congie, voor den Grooten Raede hangende , en dat daeromme fyluyden fouden wil- < len committeren eenige, omme de voorfz Me- ' monen en Stucken te vifiteren , omme te weten of van nooden ware Additien daer * op te maecken, foo zijn by de Staten daer toe gecommitteert de Penfionariffen van Delf Leyden cn Amfterdam, met den voorfz Advocaet. Z 2 Oock „ '547Den i. Maert. Den Advo- :nec advereert deSta:en de Menorie en [nventaris nden 1'ro:efle van Congie. *BI. 10.  154?Den i. Maert. By de Staten geaccordeertomme Ordonnantiete maken van de vacatiën gedaen by den Advocaet, de Milde en van den Eynde. NB. Tot ontjla ginge vat dtii Advo cael. Den Advobelaft een Ordonnantie te maecken op Daniël Michielfz , Poorter der Stede van Dordrecht. OOck is my belaft Ordonnantie te maecken op den Ontfanger van des Landts Ommeflagh , omme te betalen aen Daniël Michiels, Poorter der Stede Dordrecht, de fomme van fes en twintigh guldens acht ftuyvers, fes deniers, van veertigh grooten, uyt oorfaecke vande fchaden en interenen by hem geleden, door dien dat hy binnen de Stede van Brugge by eenen Jan Coufijn gedaen is arrefteren, om- ( 356) f)Ock is by de voorfz Staten den Advocaet geaccordeert Ordonnantie te maecken vande Vacatiën van Mrs. Jacob de Milde, Huyg vanden Eynde, en den Advocaet, gedaen den twintighften Januarii voorfz, in 't vifiteren vande Remonftrantie, by den Advocaet gemaeckt, omme te vertoonen de abuyfen, die nootfaeckelijcken moeten komen uyt den Placate, by Sijne Keyferlijcke Majefteyt geëxpedieert, op 't verkoopen cn uytvoeren van 't Koorn, en feeckere rigoureufe Commiffie en Exccutorialen by den Hove van Hollandt daer op gedecerneert: Te weten, de voorfz Mr. Jacob twee dagen, tot twee cn dertigh ftuyvers dacgs, den voorfz Mr. Huygh een dagh, tot twee en dertigh ftuyvers, en den voorfz Advocaet een dagh , tot achttien ftuyvers : Ende is voorts verklaert by de Staten, dat foo wanneer yemandt by hunluyden gecom, mitteert werdt omme te befoigneren in 's Landts faecken, d'Advocaet daer van Ordonnantie fal mogen pafleren, van foo veel dagen als defelve gebefoigneert fullen hebben, fonder daeromme aende Staten nieuw verfoeck te doen.  ( 357 ) omme te hebben betalinge van dertigh ponden Vlaems, die de voorfz Jan Coufijn aende vijf Groote Steden ten achteren was, ter oorfaecke van twee en een half jaer Renten , daer van het laetfte half jaer vervallen is op Kerfmiffe vijftien hondert fes en veertig, mits dat ick de voorfz penningen, en noch negen en twintigh ponden en tien fchellingen de twee andere Poorteren van Dordrecht by de voorfz Staten toegevoeght zijn , uyt faecke van gelijcken Arrefte aen hunluyden gedaen binnen den Dam in Vlaendcren, weder foude verhalen met gevoegh ofte met recht aenden Öntfangér Generael Ja'cob Grammay , ende dc Weduwe van wylcn Pieter Moons Wil. lemfz. TXY die van Amfterdam de Staten vertoondt zijnde feeckere Pafporte van Schotlandt, dewelcke getranflateert was uyt de Schotfche Tale inde Duytfche, is bevonden en verklaert datmen na vermogen, ende uyt krachte van defelve Pafporten, niet veyligh en foude mogen zeylcn en negotiëren dan in Schotlandt. TJY die van Amfterdam de Staten voorgelefen zijnde feeckere Miffive van hare "Majefteyt de Koninginne , daer by hunluyden belaft Werdt dat fy haer Poorters fouden induceren noch wat te verthoeven om ter Zee haer Negotiatie te doen , ter tijd toe men foude weten hoe dat met de Schotten foude gaen, ten ware dat fy hun vermeten fouden iterek genoeg te zijn om defelve Schotten te wederftaen, verfoeckende, gemerekt fy feecZ 3 ke- 1547- Den %, Maert. ScliotCche Palporten in Duyts getranflateert. Die van Amfterdam communiceren de Staten een Miffive, vande Koninginne , om wat te vertoeven met de Negotie ter Zee.  • ï547Den i. Maert. *BI. n. Die van Amfterdam geen Koorn, felf's geen Ooftersuyi den Landt te mogen voeren. • C 358 ) kere tijdinge hadden , dat den Schotten wel twaelf groote Schepen van Oorloge op Zee hadden, en daer en boven noch eenige andere kleyne Schepen dat men een yegelijck foude verbieden tulfchen dit en Paelfchen in Ooftlandt te zeylen, is by de Staten gefeyt, dat fy wel lijden mochten dat by hun aen hare Majefteyt de Koninginne defelve Interdictie vervolght foude werden, maer dat eerft oorbaar ware hier van te communiceren met die van Delf en Dordrecht, die hun defe faecke recht verftonden. * jVTOch by die van Amfterdam voorfz de Staten voorgehouden zijnde hoe dat fy by feeckere Miffive vanden Hove hunluyden belaft was geen Koorn , oock geen Oofters uyt den Lande te voeren, 't welck was contrarie feeckere Acte, hunluyden by hare Majefteyt de Koninginne gegeven, inhoudende dat fy alle uythecmfch Kooren fouden mogen uytvoeren , mits betalende van 't laft twee ftuyvers, en dat 't felve was de bederlfenilfe van defe Landen , en oorfaecke om rijfmge in 't Koorn te maecken, want daer men geen Koorn uytvoeren en magh, weder geen ingebracht en fal werden ; verfoeckende datmen foude vervolgen aen hare Majefteyt, om defelve Interdictie afgedaen te hebben: Sop is by de voorfz Staten gefeydt , naer dat den Heere van Affendelft verklaerdt hadde dat defelve Interdictie by den Hove hunluyden gedaen was, door expres bevel vande Koninginne , dat hunluyden wel te wille was dat de voorfz follicitatie gedaen foude werden. Op  C 359 ) f~)V de Requefte van Claes de Groot, Die- ; naer van Vranck vander Hoeve, verfoeckende vande Staten feeckere gratuiteyt voor fijn arbeidt, in 't ontfangen vande penningen , wel tot dertigh duyfent guldens toe, die hy al geëmployeert hadde tot loflinge van 's Landts Renten, is, overmits de confequcntie wille hy patiëntie mofte hebben, geftelt nihil. C\Oc\ is my belaft Ordonnantie te maecken ^ op dén Ontfanger van des Gemeene Lands Ommeflagh, van de Vacatiën gedaen by Mr. Floris van Hoegaerden, Penfionaris van Amfterdam , uyt faecke dat hy den negenden Maert vijftien hondert fes en veertigh, Stilo Curise, van Amfterdam gereyft is na den Hage , omme met fceckere Gedeputeerden van Delf en Leyden te delibereren wat conclufie de Staten behoorden te nemen , roerende 't Proces en de faecke van de Congie; ende dat hy, defelve Refolutie genomen zijnde, daer mede gereyft is naer Dordrecht, omme defelve te communiceren met Mrs Vranck Boot, en Claes Bartholomei, wefende aldaer ; en dat hy van daer voort gereyft is na Mechelen, omme defelve Refolutie te laten vifiteren door twee Advocaten aldaer , daer inne hy gevaceert voor 't gaen, marren en keeren vijftien dagen, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs; noch"feftien gelijcke dagen, uyt faecke dat hy feeekeren tijdt hier naer weder van Amfterdam gereyft is naer Mechelen, omme te doen maecken de Memorien inde voorfz faecke, en die van daer weder in den Hage Z 4 Se' 3en i. Vlaert. i/erfochte rjatuiteyt jy Claes ie Groot, Dienaer van Vranck vander Hoeve. Ordonnantie voor Hoegaerden , Penfionaris van Amfterdam, uyt oorfaecke van verfcheyde vacatiën, by hem gedaen.  Den i. Maert. Den 2. Maert. Die van Afperen en Heuckelum uyt de gyfelinge op conditie ontflagen. ♦BI. 12. ( 3 * Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 14. Maert, 1547. P R JE S E N T E N. De Heeren van Affendelft , Van Alckemade, Van Poclgeeft, Van Wijngaerden, Arent van Duvenvoirde, Otto van Egmondt, Aelbrecht van Trefiongc, ende Arent van Hardinghsvelt, Van wegen d'EDELEN. Heyman Adriaenfz, Maerten Schrevels, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Claes van Huyffen, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Mr. Huych, ende 1 Jacob vanden Eynde, Van Delf. Mf. Claes de Wilde, Frans Gerritfz Goel, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde,: Van Leyden. Pieter Kantert, Burgermeefter , ende Mr. Hendrick Dirckfz, Van Amsterdam. CornelisDirckBouwenfz, Huygh Gerritfz, ende Witte vander Hoeve, Van Gouda. Omme te vinden 't voorfz achterwefen , bedragende over de fes en dertigh duyfent gulguldens, 't welck om alle feeckerheydt ge- , eftimeert is tot veertigh duyfent guldens. Ka  C 363 ) NA dat by de Edelen eenige openinge gedan was, foo is eyndelijck by de felve, die van Dordrecht en Amfterdam gerefolveert, datmen de helft vande voorfz veertigh duyfent guldens foude vinden op de Margentalen , begrepen inde Acfe van verklaringe, gepaffeert tot Utrecht in Februario vijf en veertigh , Stilo Novo, mits Hellende drie grooten op de Margen, daer van d'eene helft komen foude tot lafte vanden Bruycker, en d'ander helft, te weten twintigh duyfent guldens , fouden gevonden werden by de Schiltalen, en foude daer foo veel omgeflagen werden, dat de twintigh duyfent guldens fuyver fouden blijven, in wekken ommeflagh de Steden genieten fouden hare gewoonlijcke gratie ordinaris , welverftaende dat die van Delf daer inne foo veel fouden contribueren als die van Gouda, waer mede die van Delf fchecnen genoegh te vreeden te zijn, dan namen die van Haerlem , Delf, Leyden en Gouda hier op rapport tot overmorgen ; was mede gefeyt dat alle defe penningen gebracht fouden werden den Ontfanger Generael, DY die van Amfterdam verfocht zijnde, dat by de Staten de declaratie van Gerrit Claefz, tot Amfterdam, roerende fijn vacatiën by hem gedaen, omme te reyfen in Schotlandt, getaxeert foude werden , is eendrachtelijck by de Staten, behalven die van Gouda, gerefolveert , dat indien hy met vijf en feventigh guldens te vreeden woude zijn, den Rentmeefter van 's Landts ommeflagh belaft foude werden hem defelve te betalen, en indien niet, dat ÏS47Den 14. Maert. By de Edelen en eenige Steden gerelolveert om de helft van de voorfz veertigh duyfent guldens op te brengen by de Margentalen , de andere helft op de Schiltalen. Declaratie van Gerrit Claefz,roerende de Vacatiën by hem gedaen in fijne reyfe na Schotlandt.  „ HÉvcn 14. Maertt •BI. 14. Doorordre van de Koninginneop te brengen feven duyfent drie hondert vijftigh guldens , noch refterende aen het confent van honderdt en twintigh duyfent guldens. C 364) dat alsdan fijn voorfz Declaratie gelevert foude werden onder den Hove van Hollandt, omme by den felve Hove eerlt daer * op gehoort te werden Mr. Huygh vanden Eynde, en Joolt Janfz Burgermeeiter van Rotterdam, geproccdeert re werden tot taxatie van dien. Y den Heere van Alfendelft dc Staten voorgehouden zijnde, door aengeven van Adriaen Matthijfz , Clercq vanden Ontfanger Generael, dat hare Majefteyt de Koninginne gefchreven hadde aen die vande Reeckenkamer, datmen den Ontfanger vanden Impoft foude conltringeren op te brengen de feven duyfent drie hondert guldens, noch refterende aen het confent van hondert cn twintigh duyfent guldens , by hem inne gehouden voor de portie van feeckere onwillige , pretenderende vrijdom , daer af getoogen ontrent twee duyfent guldens voor de portie vanden Heere van Buyren, die van Sijne Keyferlijcke Majefteyt furcheantie heeft; en dat fulcks den Ontfanger Generael, komende van boven, by die vande Finantie belaft was den voorfz Ontfanger van den Impoft tot dien eynde te gyfclcn, foo is by de voorfz Staten gerefolveert, dat van wegen de Staten aen de Heeren vande Reeckeningen verfocht foude werden, gemerekt de portie van de omwillige, belaft is de Staten kortinge te ftrecken , en dat mits dien defe faecke Sijne Keyferlijcke Majefteyt, en niet de Staten aen gaet; en dat oock in Januario vijftien hondert vijf en veertigh , wefende Sijne Keyferlijcke Majefteyt tot Utrecht, den Procureur Generael vanden Hove van Hollandt  ( 3^5 ) lande belaft is dc voorfz onwillige te doet executeren, die oock acngenomen heeft 't fel ve te doen; dat daeromme fy den voorfz Procureur fouden belaften en conftringcren de voorfz executie tc doen, fonder ter deler caufe cenighfints te molefteren den Ontfanger van de Impoften en Margen-gelt: Ende zijn om 't felve te doen gecommitteert den Heere van Poclgeeft, den Penfionaris van Dordrecht en Leyden , en den Advocaet, dewelcke oock ten felven dage op de Reeckenkamer 't voorfz verfoeck gedaen hebben; maer overmits d'abfentie vanden Procureur Generael, is die faecr ke uytgeftelt tot 's anderen daeghs. J^Y den Advocaet de Staten vertoont zijnde fceckere ftaet, omme tegens St. Jans Milfe te mogen hebben eenen nieuwen Ommeflagh, is by de voorfz Staten gefeydt dat elck vande Steden daer van een Copie gelevert foude werden, omme elck inden fijnen defelve te communiceren. J^Y den Advocaet de Staten vertoont zijnde feeckere Declaratie van diverfche expeditien by den Griffier voor 't Landt van Hollandt gedaen, cn dat hy verfochte tot redelij kheyt by de Staten daer van gerecompenfeert te werden : Soo is eendrachtelijck gerefolveert, dat defelve Declaratie 's anderen daeghs by de Gedeputeerden vande Staten, die hier bleven, en by den Advocaet gevifiteert foude werden, omme, hebbende hunluyden advis, alsdan verder daer op gedifponeert te mogen wTerden. By Den 14. L Maert. Staet omme te hebben een nieuwen Ommeflagh. Declaratie van den Griffier uyt faecke van verfcheyde expeditie» voor 't Landt gedaen.  Den 14. Maert. De Requefte van de Weduwe van vander Hoeve door den Advocaet aen de Staten vertoont. ♦BI. 15. Op de Requefte van den Collecteur van Heufden voor Appoinftement te ftellen den Impoft te continueren als in voorgaende Jaren. Den (36*0*3 PY den Advocaet de Staten vertoont zijnde de Requefte vande Weduwe van Vranck /ander Hoeve, daer by fy verfochte mede te lebben den tacbtighften penningh vande vijf ;n feventigh duyfent guldens, by den laetften fienden Penning geinnet, daer van fy fuftiicerde de geheele adminiftratie gehadt te hebben : Is gerefolveert dat defelve Requefte gefel t foude werden in handen van de Gecommitteerde ter auditie van haer en haer Mans Reeckeninge, die hun informeren fouden of fy of haer man de adminiftratie daer van gehadt hadde , en oock Commiffie om defelve te ontfangen, en alsdan by hunluyden gedifponeert te werden foo als fy bevinden fouden te behooren. * (^)Ock is den Advocaet belaft op deRequefte van den Collecteur van den Impoft binnen Heufden, die verfocht, dat ten eynde de Stadt in haren Excijns niet gefraudeert en foude werden, men foude voor twee maenden en twaelf dagen, dat den Impoft inde maent van April, May ,én Junii laetftleden, aldaer niet geinnet en is, fetten een redelijcken penning , fonder den Impoft voor dien tijdt te verdubbelen, voor Appoinctement te ftellen: Dat voor den felven tijdt fulcken Impoft aldaer geheven fal werden, als defelve voor den tijdt bedragen heeft in 't voorige jaer. 't Welck den Advocaet gedaen heeft.  C 367 ) Den 15. Maert, 1547. /""^Kweelt hebbende weder op de Reecken- ' kamer , ter pretentie vanden Procureur 1 Generael, raeckende 't achterwefen vande on- \ willige den Impoft en 't Margengelt te betalen; cn my vcrhaelt zijnde als vooren, dat , den Procureur Generael uyt den naem vanden '. Keyfer 't felve behoorde te doen executeren, foo heeft hy gefeyt dat hy te vreeden was 't felve te,doen , en daer van fpreecken foude met die vanden Raede, ende met defelve gecommuniceert hebbende , heeft den Griffier my gefeydt dat den Raedt belaft heeft Brieven te fchrijven aen de particuliere Ontfangers , onder wien defelve pretenfe Vryen gefeten zijn, dat fy 't Margengelt, volgende 't aenbrengen en verklaren van de Wethouders, en d'Impoft over den geenen die daer inne gehouden zijn, binnen veertien dagen naeftkomende fouden innen , en den Ontfanger Generael over fenden, of by gebreecke van dien, dat men 't felve foude verhalen en executeren aen haer eygen Perfoon ende Goederen, en hebbe omme defelve Miffive pertinent te fchrijven , den Griffier gelevert feeckere Memorie; en is by die vande Reecken-kamer ten felven dage belaft den Klerck vanden Ontfanger vande Beede, dat hy of fijn Meefter hem verdragen foude ter dier caufe te molefteren Mr. Arent Coebel, als Ontfanger vanden Impoft en 't Margengelt. r^Ock heb ick Heyman Adriaenfz gelevert Ordonnantie voorfz van Daniël Michiels, Schip- tUt* Oen 15. Maert. /an de nnvilligen iet achter,vefen van ten Impoft :n het vlargen;eldt te innen , of by executie te doen betalen. Ordonnantie op Daniël lvlichielfz.  1547Den 15. Maert. (368) Schipper tot Dordrecht, my belaft te maecken den eerften defer loopende maent. Ordonnantie op de Milde. Den 16. Maert. Ordonnantie op Bartholomei. NB. Die van Haerlem conformeren haer met de andere Gedeputeerden , op de Refolutie , genomen den dertiendendaer te vooren. •BI. 16. HTEn Huyfe vanden Heere van Aflendelft vergadert zijnde de Gedeputeerden van Dordrecht voorfz , de Milde uyt den naem van die van Leyden , Huygh vanden Eynde uyt den naem van die van Delf, de voorfz Gedeputeerden van Amfterdam , en Witte vander Hoeve, als Gedeputeerde van Gouda; foo heeft den Heere van Aflendelft ons verklaert dat de Gedeputeerden van Haerlem , na dat fy naer Huys gefchreven hadden, en antwoorde ontfangen , hem gefeyt hadden conform te maecken met dc Refolutie, genomen den dertienden Maert te vooren, by de Edelen en Amfterdam , als oock verklarende de voorfz vanden Eynde, en de Milde * uyt den naem van hare Meefters , en daer na oock gevoeght de voorfchreve Witte vander Hoeven , uyt den naem van die van Gouda, mits dat de fes groote Steden van Hollandt, die 't felve foude begeeren, toegelaten foude werden tot furniiïèmcnt van hare portie inde Schil- jVTOch heb ick gelevert Mr. Jacob de Milde zijn Ordonnantie van twee Daghgelden, oock geaccordeert den voorfz.eerften Maert. Den 16. Maert, 1547. T_TEb ick Bartholomei gelevert zijn Ordonnantie van een en twintigh dagen , by den Hove van Hollandt geaccordeert den een en twintigften Januarii laetftleden  (3*9) Schiltalen over haer Poorters en Inwoonden den voorfz Impoft. te continueren. (~)Ock is by de voorfz Gedeputeerden , tli voorgaende Refolutie, genomen den eerRen en dertienden defer maent, gerefolveert dat de Weduwe van Vranck vander Hoeve hebben foude den tachtighften penningh van haren ontfangh , daer inne vande tachtigh duyfent guldens by haer alleen ontfangen zijn dertien duyfent een hondert achttien guldens, volgende wekken oock ten felven dage, by de Gecommitteerden ter auditie van haer Reeckeningen , den voorfz tachtighflen penning toegevoegt is , beloopende ter fomme van achttien hondert gulden twee ftuyvers , van veertigh grooten, ende is mitsdien by hunluyden defelve reeckeninge geflooten, daer by de voorfz Weduwe fchuldigh bleef over de vier duyfent fes hondert guldens. TS oock by de voorfz Gedeputeerden gerefolveert , datmen naer d'expiratie vanden Import alleen pylen foude de Wijnen, en niet de Bieren, en dat over de Taverniers en Wijntappers. TVTEde is my by de voorfz Gedeputeerden geaccordeert den Procureur Gederael te geven Extract ofte Copie vande Quohieren van de twee Thienden , hem van nooden wefende. Y dc voorfz Gedeputeerden is mede gerefolveert , dat niet tegenftaende de RefoluII. Dl el. Aa tic Den ïö. Maert. By de Gedeputeerden gerefolveert tot falaris voor de 'Weduwe van vander Hoeve, ter oorfaecke van den ontfangh van eenige penningen. Peylinge van de Wijnen, en niet van de Bieren. Extraét van de Quohieren van de twee Tienden. Vindinge van twintigh duy.  I547-. Den 16. Maert. fent guldens by drie groo • ten, te ontfangen by particuliereOntfangers. Bericht wegens 't Placaet op den uytvoer van 't Koorn. Refolutie op de Requefte van Willem Janfz van Rotterdam. Gecommitteerdenop de declaratie van den Griffier. ( 37° ) tie, genomen den dertienden defer maent, dc voorfchreve twintigh duyfent guldens, die gevonden fullen werden by dc voorfchreve drie grooten, overmits de groote moeyte, en dat eenige Quartieren verre van hier gelegen zijn, geinnet fullen werden by de particuliere Ontfangers , mits dat hunluyden alleen toegevoeght fal werden den feftighften Penningh van haren ontfangh , of daer ontrent. *T)En Heere van Alfendelft heeft ter prefentie vande voorfz Staten belooft ons te doen hebben expeditie van 't advis , roerende de Remonftrantie by ons overgegeven, rakende de abuyfen die moeten komen door de Placaten , geëxpedieert op den uytvoer van het Koorn , cn op d'exccutorialen daer op gevolght. r\P de Requefte van Willem Janfz, Poorter tot Rotterdam , die hem feydt dienaer geweeft te hebben van Gerrit Claefz van Amfterdam , die gcordonneert was om met den Herault vanden Koning te trecken in Schotlant ; verfoeckende hem een kleet toegevoeght te werden, hem by de Staten toegefeyt: Is gerefolveert , dat alfoo de voorfz Gerrit Claefz in fijne Declaratie, de Staten overgegeven , 't felve kleedt in reeckeninge brengt * hy hem daer van refponderen fal. Tl Artholomei, van den Eynde, en dc Milde zijn gecommitfeert te vifiteren de Declaratie vande expeditien, by den Griffier overgegeven , omme daer van den Heere van Af- fen-  ( 37i ) fendelft rapport gedaen zijnde, gedifponeert te werden als naer reden. * "T)En Advocaet is gedeputeert omme te ^ reyfen na Brugge, by hare Majefteyt de Koninginne , en te vervolgen 't Octroy omme 't voorfchreve confent van veertigh duyfent guldens te mogen effectueren, wefende in effect 't achterwefen van Hollandt. VTOlgende welcke Commiffie , foo ben ick V 's anderen daeghs gereyft na Brugge, en aldaer den negentienden der felver maent ver volght hebbende 't felve Octroy, is my dat geaccordeert. TVTOch heb ick door bevel vanden Heere van Affendelft, mede op hem en Mr. Jacob de Jonge gekregen Commiffie om met de Gedeputeerden van de Staten te mogen hooren en ftuyten de Reeckeninge van des Gemeene Landts Ommeflagh. 'TTEr begeerte van de voorfz Staten , mijn Heere den Praffident Schook gevraeght hebbende hoe dat wy 't fouden hebben met de Schotten , en of de Onderfaten van Hollandt fouden veyligh mogen viffchen, zeylen en negotiëren ter Zee , heeft my voor antwoorde gegeven, dat de faecken van Schotlandt ftonden als fy over lange geftaen hadden , en dat fy onfe Vyanden wouden wefen, hoewel hun 't felve namaels berouwen foude, en dat daerom de geene die fouden willen viffchen, zeylen en negotiëren ter Zee, hun Aa 2 foo Den 16. Maert. * BI. '17. Octroy te vervolgen vande veertigh duyfent guldens. liet felve Octroy verkregen. Commiffie op Aflendelft en de Jonge. Hoe 't die van Hollandt hebben fouden met de Schotten,  «4?« Den 16. Maert. Den 26. Maert. Rapport van den Advocaet aen den Heere van Aflendelft. Den 31. Maert. Ordonnantie op Hoegaerden. Den 17. April. Requefte van de Gravinne vanHoorn, met den Apoftille daer op. C 372 ) foo fterck moften maecken, dat fy de Schotten ^etroofl fouden zijn ; datmen evenwel van dage te dage ten Hove verwacht een Gedeputeerde uyt Schotlandt, ende dat de felve gekomen zijnde, men fien foude hoe datmen met hem foude mogen handelen en traéteren. Den 26. Maert, 1547. *~F'Huys gekomen zijnde, heb ick den Heeren van Alfendelft van mijn voorfz befoigne rapport gedaen, hem voorts leverende de voorfchreve Commiffie , mitsgaders oock feecker Octroy voor Juffrouw Jofijne van Affendelf fijn Suffer , omme te mogen libere van alle hare Goederen, foo wel leen als eygen te tetteren , 't welck ick ter begeerte van den voorfz Heere tot Brugge vervolght hadde. Den 31. Maert, 1547. TV/TR. Floris zijn geleverdt de voorfz Ordonnantie van een en dertigh dagen , en negen gulden vijftien ftuyvers van verleyden gelde, gepaffeert den eerften derfelver maent. Den 17. April, 1547. rYNtfangen hebbende uyt handen van Haeften, feeckere Requefte van de Gravinne van Hoorn, daer by fy verfocht dilay en termijn, omme te betalen den Impoft en Margengelt voor drie jaren, daer inne fy by provifie door den Grooten Raede gecondemneert is , daer  C 373 ) D daer op by den Hove van Hollandt. voor Ap- A poftille geftelt wefende: Zy defe Requefte gefteldt in handen van den Advocaet van den Lande, omme, indien hy eenigen laft heeft van de Staten, het inhouden van dien met den Suppliante ofte hare Gecommitteerde te communiceren. Hebbe voor antwoorde op defelve Requefte gefteldt, daer toe van de Staten geen laft te hebben. * Van den 24. tot den 29. April, 1547. ] i DY de Gecommitteerden gehoort ende geflo- 1 ten alle de Reeckeningen vande Collec- 1 tcurs vanden Impoft vande Wijnen en Bieren 1 van Anno vijftien hondert fes en veertigh, behalven van die van Haerlem, Leyden en St. Gcertruydenberge, die niet gecompareert en waren; en eenfdeels van den laetften Tienden Penningh, daer van den ontfangh fuyver beloopt ter fomme van negen en twintigh duyfent twee hondert feven en twintigh gulden, een ftuyv. acht deniers, van veertigh grooten, blijekende by feeckere fommiere reeckeninge, onder my wefende. TS mede ten felven tijde gehoort de Reeckekeninge van Jooft van Rijfwijck, als Collecteur van 't Margengelt en den Impoft, over den Lande van Altena, voor de drie jaren, als vier en veertigh, vijf en veertigh en fes en veertigh, daer van den ontfangh fuyver beloopt ter fomme van twee duyfent vijf hondert fes en dertigh gulden vijf 'ftuyvers feven penningen. Aa 3 Dagh- 1547. en 17. pril. * BI. 18. )en 29. ipril. teeckelinge van le Colleceurs van le Wijnen :nde Bie■en. Reeckeninge van Jooft van Rijswijck.  '547. Den 2. May. ( 374 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Op den 2. May, 1547, PRESENTEN. De Heeren van Alckemade.Vm Goudriaen, V%n Poclgeeft, Van Liefvelt, Van Wijngaerden, Arent van Duvenvoirde, ende Otto van Egmondt, Van wegen d'EüELEN. Heyman Adriaenfz, Bouwen Willemfz, Maerten Schrevelfz, ende Bartholomei. Van Dordrecht. Claes HuyJfen,Burgerm. Jooft van Hillegondt , Burgemeefter, ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Hendrick Janfz , Burgermeefter , Mr. Huych vanden Eynde, ende Jacob vanden Eynde, Van Delf. Frans Gerritfz Goel, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde. Van Leyden. Wille mDirckfz,Schout, ende Mr. Claes Dirckfz, Burgermeefter , Van Amsterdam. Cornelis Dirck Bouwenfz, ende Witte vander Hoeve , Burgermeefter, Van Gouda. Op de receptie vanden Heere van Beveren , als Stadthouder van Hollandt. De Heer van Beveren neemt FolMie in NAer den voorfz Heere van Beveren zijn Pofieffie genomen hadde inden Raedt en op de Rolle, foo heeft hy, overmits de fieck-  C 375 ) fieckte van den Heere van Aflendelft, by Suys de Staten doen voorhouden , hoe dat Sijn Keyferlijcke Majefteyt hem belaft hadde inde plaetfe vanden Heere van Praet, te committeren tot een Stadthouder en Gouverneur van den Lande van Hollandt; en dat hy by hulpe en addrefle van de Staten altoos de affairen vanden Lande foude helpen drelferen en vorderen , begeerende dat de Staten hem daer inne altoos fouden willen affiftentie * doen: Heeft mede de voorfz Suys, van wegen den Heere van Praet, de Staten gefeyt, dat overmits fijn ouderdom en andere affairen , hy hem had willen deporteren van 't Gouvernement van Hollandt, dat evenwel hy de Staten danckten van hare goetwilligheyt, die fy hem, geduyrende fijn Gouvernement, getoont hadden , en dat hy hen altoos foo wel in 't generael als particulier alle addrcffe fouden doen , in 't geene daer fy by hem toe verfocht fouden werden. "VlTanneer by den Stadthouder voorfz my gelevert zijnde lijn Commiffie, die in 't Wals was , hebbe defelve de Staten voorgelefen , en daer na fijne M. Ed. wellekom geheeten, hem gevende voor Tytel Edele, Vermogende, Welgebooren Heere, hem verklarende dat de Staten feer verblijdt waren, dat Sijne Keyferlijcke Majefteyt belieft hadde hem inde plaetfe vanden Heere van Praet te committeren tot een Stadthouder en Gouverneur vanden Lande van Hollandt; biddende dat hy d'affairen vanden Lande altoos foude willen hebben voor gerecommandcert , fy fouden Aa 4 hen 1547. Den 2. May. den Raede en op de Rolle , als Stadthouder van Hollandt, in plaets van den Heer van Praet. * BI. 19. Den Heere van Beveren levert fijne Commiffie over aen den Advocaet, en werdt van de Staten verwellekomt.  Pen a. May. Antwoort van den Heere van Beveren aen de Staten. De Gededeputeerden van de Viffcherye van den Haringhvaert verfoeckenhoe fy ficji ftiilen hebben te dragen te gen de Schotten. C 376 ) hen altoos weder employeren in fijne M. E. dienfte, en alle behoorli'jcke obediëntie toonen, danckende voorts den Heere van Praet vande goede addreife die hy de Staten offereerde te doen, en hem weder prefenterende allen behoorlijcken dienlt. '"^/Anneer den Heere van Beveren de Staten mondeling gefeydt heeft, dat hymet haren hulp en raed de affairen vanden Lande woude helpen vorderen en drefïeren, en dat fy hun wouden voegen tot hem , - gerij ck fy gedaen hadden jegens den Heere van Praet, die hem vande Staten bedanckte, 't welck de voorfz Staten oock beloofden te doen. QOck hebbe ick ter begeerte van die van Delf, Rotterdam en Schiedam, aenden Heere van Alfendelft verfocht, dat hy aenden Heere van Beveren foude vernemen, hoe dat de Viffchers jegens den toekomenden Haringhvaert hun fouden dragen jegens de Schotten en andere Vyanden, en indien hy geen abfolute antwoorde en wifte te geven, dat fy als dan van hem fouden begeren-, dat hy, komende by hare Majefteyt de Koninginne, met hare Majefteyt daer van weude communiceren , en haer feggen dat fy den Heere van Affendelft foude willen fchrijven hoe ende in wat manieren de voórfz Vilfchers hun fouden moeten reguleren , ten eynde den Haringhteelt, wefende eensdeels 't welvaren vanden Lande , niet verïooren en bleve voor defen jare, 't welck den Heere van Affendelft my belooft heeft te doen, *Dagh-  - ( 377 ) * Daghvaert gehouden inden Hage Den 4. junii, 1547* PR yE SENTEN. 1547. Den 4. Junii. * BI. 20. jacob Oom, Maerten Schreveis, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Quirijn Aertfz, Burgermeefter,Mr. Huych , ende Jacob vanden Eynde, Van Delf. Jooft janfz, Burgermeefter , Hendrick Laurenfz, Dirck Pel, ende Noch twee andere Van Rotterdam. Jan jacobfz, Burgermeefter , Mr. Gerrit, Secretaris, ende Noch een Van Schiedam. Twee Gedeputeerden Vanden Brielle. Twee Gedeputeerden Van Goere'e. Een Burgermeefter Van Encki-iuyren. Een Gedeputeerde Van Wormer. Een Gedeputeerde Van Jisp. Jan Goudt, Secretaris, ende Noch een Schepen Van Vlaerdingen. Omme te refolveren by wat middelen men de Buyfen, hun in Zee gevende om te viffchen, foude mogen befchervien en preferveren jegens de Schotten en andere Vyanden, op Zee wefende. BY den Heere van Affendelft , ter pra> fentie van Colfter cn Waflènhovende voorfz Gedeputeerden voorgehouden wefende , dat hare Majefteyt de Koninginne verAa s no"  1547- Den 4. Junii. : j C 378 ) nomen hebbende dat die van Schotlant dagelijcks meer en meer invallen deden op de Onderfaten van defe Landen, waer door hare Majefteyt haer apparentelijck liet duncken, dat fy geen Gedeputeerden by hare Majefteyt en fouden fchicken, en genoeg Vyanden verklaerden ; ende dat den Haringhteelt nu aenftaende was, foo hadden hare Majefteyt belaft te doen befchrijven de Steden , hun generende met de Viffcherye en Haringhvaert, en datmen defelve foude voorhouden dat van nooden foude wefen toe te maecken ten tienden Buyfch, tot een Schip van Oorlore, die mede inde profijten vande andere negen Buyfen participeren foude, ten ware of de voorfz Gedeputeerden eenige andere middelen van defenfie wiften by te brengen, daer by de gemeene Buyfen, in Zee wefende, jegens de Vyanden en Piraten befchermt mochten wefen , waer van men hare Majefteyt altijdt foude advcrteeren, exprelfelijck by defelve hare Miffive verklarende, dat'indien de Vifichers en 't Landt geen Schepen van Oorloge en wouden toeruften, dat fy fimpelijck voor dit jaer den Haringhteelt foude doen interdiceren; verfoeckende hieromme den voorfz Heere van Alfendelft, dat fy fouden refolveren met hoe veel Schepen men den Vyandt op Zee foude mogen refifteren. Soo hebben de voorfz Gedeputeerden, naer voorgaende communicatie hier op gehouden, ny belaft de voorfz Heeren vanden Raede /oor antwoorde te feggen, dat alfoo den Haingh-teelt niet alleen de Viifchers in 't parti- cu-  ( 379 ) culier aen' en gaet, maer oock eensdeels 't welvaren is van 't Lant, * dewelcke oock inde voorlede jaren gewoonlijck zijn mede te contribueren tot defenfie vande Haringhbuyfen; en alwaer 't dat de Haringteelt eensdeels 't welvaren van den Lande niet en ware, fyluyden nochtans hier inne de gemeene Viflchers 't belle behoorden te helpen raeden ; dat daeromme hunluyden dochte niet geraden hier inne eyndelijck te refolveren, fonder eerft daer toe geconvoceert te wefen de gemeene Staten , als de Edelen en andere groote Steden, mitfgaders oock eenige andere Steden die hun met den Haringhteelt generende zijn, en als nu niet befchreven cn waren; en dat daeromme defelve befchreven mochten werden met den eerften, tegens Vrydagh den tienden defer te wefen alhier inde Herberge ; en dat voorts elck vande Gedeputeerden, alhier wefende, copie vanden Brief vande Koninginne, en aen alle de andere Steden gefonden foude werden, omme ten voorfz dage, op 't geene voorfz is, abfolutelijck te mogen refolveren; alle 't welcke de voorfchreve Heeren vanden Raede ons geaccordeert hebben gehadt; maer alfoo den voorfz Heere van Aflendelft aende voorfz Gedeputeerde verfocht, dat fy by maniere van communicatie eenigh middel fouden openen, dienende tot defenfie als vooren. Soo hebben de voorfz Gedepiïteerden, naer voorgaende' andere communicatie hier op gehouden, my belaft den Heere van Aflendelft te feggen, dat op 't believen van hare Meefters, en vande Generale Staten, hunluyden ge- „ 1547. Den 4. Junii. * BI. si  „ 1547Den 4. Junii. ( 38o ) geraden dochte aen hare Majefteyt de Koninginne te verfoecken, dat geattendeert de Beeden, en byfonder de ordinaris Beeden, altoos geconfenteert werden, onder conditie datmen veylig foude mogen Viffchen, Zeylen en Negotiëren ter Zee, datmen daeromme Staetsgewijfe foude verfoecken aen Sijne Kerferlijcke Majefteyt, dat alle de koften vande Schepen van Oorloge by Sijne Majefteyt behoorden gedragen te werden, en indien 't Landt daer toe niet en mochte komen, dat ten alderminften men alsdan behoort te verfoecken, dat Sijne Keyferlijcke Majefteyt inde felve toeruftinge van Schepen van Oorloge, het Landt en de Viflchers behoort te baete te komen, ende dat de Viflchers hare portie fouden vinden niet by Laftgelt, maer op de gedeelte van de Haringhbuyfen, als op de helft, vierendeel, feftendeel, en foo voorts naer advenant, ende dat daer inne fouden gelden foo wel de Buyfen, defen Haringhteelt hun niet in Zee begevende, als d'andere, welverftaende datmen niet en foude toeruften Buyfen , maer Kraveel-fchepen en Jachten, beter dienende tot Schepen van Oorloge, dewelcke naer advenant gefamentlijck toegeruft foude werden, foo by die van Brabant, Vlaenderen , Hollandt ende Zeelandt, die hun allegader by den anderen fouden houden , en foo fterek fouden wefen, dat fy de Schotten en andere Piraten uyt Zee fouden mogen jagen en gantfchelijck vernielen , foo dat wy in toekomende jaren voor hunluyden niet en fouden derven bevreeft zijn; en dat elck Landt inden fijnen de Capiteynen en Bootfgefellen fou-  ( 38i ) foude mogen ordonneren, en die toeruflinge beforgen. "OTElcke communicatie by my ten felven dage den Heere van Alfendelft gefeyt zijnde , heeft my belooft dat hy by Miffive vande voorfchreve communicatie, by maniere van raminge, hare Majefteyt de Koninginne foude adverteren, feggende foo veel meer, dat Sijn Keyferlijcke Majefteyt in voorlede jaren inde toeruftinge van Schepen van Oorloge fijn part en deel gedragen hadde, en fulcks t'anderen tijden vier ofte vijf Schepen van Oorloge bekoftight hadde. De Koninginne van de Refolutie vande Staten te adverteren. Dagh» 1547Den 4. Junii.  ^ '547Den li. Junii. * BI. 22. Den Heere van Affendelft , ende Van Poclgeeft, Van wegen d'EDELEN. Arent Cornelifz, ende Maerten Schrevels, Van Dordrecht. Claes van Hnyffen, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht, Penfionaris Van Haerlem. Franck Pieterfz, Burgermeefter , ende Mr. Huych vanden Eynde , Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter , ende Mr. jacob de Milde, Van Leyden. Dirck Hillebrantfz,Buvgermeefter,ende Hoegaerde Van Amsterdam. Witte vander Hoeve , Van Gouda. Jooft Janfz, Burgermeefter , Hendrick Laurenfz, Dirck Pel, ende Noch twee andere Van Rotterdam. Cornelis jacobfz, Burgermeefter , Mr. Gerrit, Secretaris, ende Noch een Van Schiedam. Twee Gedeputeerden Van Hoorn. Een Gedeputeerde Van Enckhuysen. Twee Gedeputeerden Vanden Brielle. Een Gedeputeerde Van Bommene'e. dnthonis Aertfz, ende fan Goudt, Secretaris, Van ( 382 ) * Daghvaert gehouden inden Hage Den 11. junii, 1547. PR/ESENTEN.  ( 383 ) Van Vlaerdingen. Omme te refolveren op de Een Gedeputeerde befcherminge van de Van WoRMEr. Buyfen, ende de zoe- Een Gedeputeerde rujïinge vande Sche- Van Jisp. pen van Oorlqge. TEn voorfz dage by den Heere van Affendelft geproponeert zijnde 't geene by hem de Staten voorgehouden was den vierden derfelver maent, foo hebben de voorfz Staten , na voorgaende communicatie hier op gehouden, my belaft voor antwoorde te feggen eerft die van Dordrecht en Delf, mits" dat den Heere van Poelgeeft alleen was, 't geene wes op de laetfte Vergaderinge my by de Gedeputeerden, als doen ter Daghvaert wefende , belaft was den Heere van Affendelft te feggen, ende hier vooren in 't felve bladt en folio proximo vcrhaelt ftaet; die van Haerlem, Leyden , Gouda en Hoorn, dat alfoo fyluyden hun niet en zijn generende met de Viffcherye , en fulcks geen profijt daer van en confequeren tot de toeruftinge vande voorfz Schepen van Oorloge, niet en behooren te contribueren, en dat fy oock noyt daer inne, ofte ten minften feer weynig gecontribueert hadden; die van Amfterdam, dat alfoo fy hun niet en, geneerde met de Viffcherye , maer met de Koopvarende Neeringe, in de voorfz toeruftinge niet en behoorden te gelden, te min, alfoo de Staten t'anderen tijden by hun verfocht zijnde om defelve Koopvarende Neeringe voor te ftaen, 't felve gerefufeert hadden; niet te min, in foo verre men de voorfz toeruftinge woude doen, foo wel tot defenfie Den ii. Junii.  1547Den ii. Junii. 'BI. 23. C 384 > fie van de * Koopvaarders als de Viflchers, en datmen de Koopvarende Neeringe in toekomende tijden woude voorftaen, fouden daer van gêerne rapport doen , en meynden dat hare Meefters mitsdien wel fouden te vreeden wefen .tot de voorfz toeruftinge te contribueren ; die van Rotterdam, Schiedam, den Brielle, Enckhuyfen en andere kleyne Steden , maecktcn hun genoegfaem Conform met .die van Dordrecht en Leyden, maer de Gedeputeerden van Bommcnée feyden dat die van Zeelandt op de voorfz toeruftinge communicatie gehouden hebbende, gerefolveert hadden dat fy by de Schepen van Oorloge, en byfonder den tienden Buys, niet en fouden mogen Jbefchermt wefen, mits dat de Buyfen die eerft gevangen hebben, hun nae huys haeften , ten wekken eynde, die daer noch blijven leggen, den tienden Buys wefende, een Schip van Oorlogh famen niet en fouden konnen defenderen , datmen daerom yemant van Keyfers wegen behoorde na Schotlandt te fchicken , omme met hunluyden te tracteren. Alle 't welck by my den voorfz Heere van Affendelft alfoo verhaelt zijnde, heeft daer op voor antwoorde gegeven, dat de voorfz Staten in defen hun behoorden in 't opineren anders te dragen, alfoo den tijdt hier was omme de voorfz Schepen van Oorloge toe te ruften, mits wekken de voorfchreve Staten gecommitteert hebben den Advocaet, een van Dordrecht, Amfterdam en Rotterdam, omme ten Hove by hare Majefteyt de Koninginne te  ( 385 ) te reyfen, en aen hare Majefteyt te verfoecken , dat alfoo alle Beeden ordinaris by de Staten geaccordeert werden , onder conditie datmen veyligh foude mogen zeylen en negotiëren ter Zee, daeromme de voorfz toerustinge van Schepen , voor foo veel als 't de portie van die van Hollant acngaet, by Sijne Keyferlijcke Majefteyt gedaen foude behooren te werden, en fonder kofte van 't Landt, ofte indien de voorfz Staten daer toe niet en fouden mogen komen , alfdan , alfoo die van Hollandt alleen niet machtigh en waren Schepen van Oorlogh toe te ruften , omme de Schotten en andere Piraten te wederftaen , aen hare Majefteyt de Koninginne te onderfoecken de meeninge en conclufic vande Landen van Vlaenderen ende Zeelandt, omme defelve wetende, als dan een ftaet van defelve toeruftinge gemaeckt te mogen werden , ende op alles verder te delibereren, breeder blijekende by feeckere Inftructie, by my cn Mr. Huygh daer van gemaeckt, onder my wefende. f^lOck is by de voorfz Staten gerefolveert, dat die van Amfterdam tot kofte vanden Lande, van Gerrit Claefz van Armuyden met Juftitie fullen mogen repeteren 't geene hy boven de negen en feftigh guldens, hem by de Staten in Maert laetftleden geaccordeert, op fijn reyfe die hy in Schotlandt van 's Lands wegen gedaen foude hebben, ontfangen heeft alfoo vande vijf en feventigh guldens, hem alsdoen geaccordeert, noch afgaen moeten fes gulden voor een Dienaer, die hy van Rotterdam raede genomen hadde. U. Deel. * Bb Noch Den ii. Junii. Repetitie hy die van Amfterdam te'begeerera van Gerrit Claefz van Armuyden.  Den ii. Junii. De Lintwerckersten platten Lande verbooden. * BI. 24. Inftructie, over te geven aen hare Majefteyt deKoninginne. EenigeStedeu flaen voor een nieuweActe van Ommeflagh te maecken, en is daer op defelve Refolutie valt geftelt. C 386 ) TV"Och is my by de Staten belaft te voegen met de Deeckens vande Lintweverye tot Dordrecht, van 's Landts wegen , omme te beletten dat eenen Aert Philipfz in Papendrccht de voorfz Neeringe niet doen cn foude op 't platte Landt, contrarie de- Placatcn van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, gegeven in 't jaer vijftien honderdt een en dertigh, daer van die van Dordrecht my Inftructie geven fullen, of Jooft Jacobfz, 's Lands Procureur. * Naer de Noen zijn niemandt prafent geweeft dan de voorfz Edelen, en de Gedeputeerden vande fes groote Steden. 'TT^E voorfchreve Inftructie dc Staten naer _L/ de noene voorgelefen zijnde, hebben naer voorgaende correctie de voorfz Gedeputeerden belaft defelve aen hare Majefteyt de Koninginne te vertoonen en over te geven. T^Er begeerte van die van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam en Gouda, die feyden haer mceninge en verftandt te wefen, dat inde helft van 't confent van veertigh duyfent guldens, daer mede dén Impoft afgedaen is, en welcke helft gevonden foude werden by de Schiltalen , en dat'er foo veel ommegellagen foude werden, dat defelve helft, beloopende twintigh duyfent guldens 's jaers, foude blijven, midts dat fy daer inne genieten fouden fulcke gratiën, als fy inde ordinaris Beede loop hebbende, genieten, die fy inde geheele fomme die ommegellagen foude wcr-  C 38? ) werden, defelve gratie genieten fouden; is m accordeert ende geflooten, dat'er een nieuwe Acte van O.mmeflag gemaeckt foude werden, conform der voorfz Steden begeerte, dewelo ke, mits dat die van Gouda en Hoorn , al; nu breder'gratie hebben dan fy in voorleder jare gehadt hebben, monterenifoude ter fomme van volgende welcke Acte nieuwe fommatien reide Steden en Dorpen gedaen fouden werden, cr fouden die geene die als nu te veel opgebracht hadden, van 't felve reftitutie gefchieden. QOck is by de voorfchreve Staten een nieuwen Ommeflagh gemaeckt op 't Gemeene Landt, monterende ter fomme van drie duyfent drie hondert negen en tnegentigh gul: dens, van veertigh grooten,.mits dat die van Delf daer inne lullen gelden met vier fchiit. achtervolgende den Appoinftcmènte ffflowfio. neel, 't welck fy hebben van hare Majefteyt de Koninginne. f • yYn voorts by de voorfz Staten secommït. teert een van Delft, ende een van Leyden , omme met den Heere, van Aflendelft, en Mr. Jacob de Jonge, te hooren dc laetfte reeckeninge van Heyman vande Ketel, als Ontfanger van des Gemeene Landts ommeflagh. Bh 2 « Bagh- Dert 11. . juijii. . Nieuwen Ommeflagh gemaeckt op ' 't Gemeene Landt. Hooringe vande Reeckeninge van Heyman vande Ketel.  Den 22. Junii. *B1.25. ( 388 ) * Daghvaert gehouden inden Hage Den 22. Junii, J54-7- P R JE SENTEN. Jacob Oom, ende Van Dordrecht. Dirck Pel , Jooft van Hillegom , Van Rotterdam. Burgermeefter, ' Cornelis Jacobfz, Burende germeefter, Mr. Lambrecht,Petiüo- Claes Willemfz, naris ende Van Haerlem. Mr. Gerrit, Secretaris, Mr. Huych vanden Eyn- ' Van Schiedam. de, Een Gedeputeerde ende Van Enckhuysen. Frans Willemfz, Jan Gans, Van Delf. ende Gerrit Beuckelfz, Bur- Noch een germeefter, Van den Briele. ende Gelain Thomafz , Bur- Mr. Jacob de Milde, germeefter. Van Leyden. ende. Mr. Claes Dirckfz, Bur- Anthonis Aertfz , germeefter, Van Vlaerdingen. Claes Hillebrantfz , Een Gedeputeerde ende Van Wormer. Hoegaerde Een Gedeputeerde Van Amsterdam. Van Jips. Cornelis Janfz , Burgermeefter , Op de voorfchreve beende fcherminge van de Witte vander Hoeve, ' Buyfen, ende toerusVan Gouda. tinge van de Schepen Jan van Soelen, van Oorloge. Ten  ( 389 ) TEn voorfchreven dage by den Heere van Affendelft de Staten voorgehouden zijnde, dat hare Majefteyt de Koninginne verftaen hebbende, door 't fchrijven vanden Hove van Hollandt, dat 't concept by hare Majefteyt, vande tien Buyfen een toe te ruften tot een Schip van Oorloge, de Staten van Hollandt en de gemeene Viflchers niet gefmaeckt en hadde, gelijck oock 't felve niet gefmaeckt en hadde dïe van Vlaenderen en Zeelandt, foo hadde hare Majefteyt de Staten voorfz , en andere, hun generende met den Haringhvaert, weder doen befchrijven, om eyndelijck abfolute Refolutie te nemen by wat middelen men het alderbequaemfte de Haringhbuyfen foude mogen preferveren jegens d'invafle van de Schotten en andere Piraten, en dat de voorfz Staten met de felve Refolutie hare Gedeputeerden fouden fchicken by hare Majefteyt , jegens St. Jans Mifle, ten welken dage fy mede hadden befchreven die van Vlaenderen en Zeelandt, verklarende expreflelijck dat hare Majefteyt in geene meeninge en was omme aen die van Schotlandt te doen vervolgen , omme eenige Pafporten of Saufconduiten, tot verfeeckertheyt vande Haringhbuyfen , verfoeckende daeromme den voorfchreven Heere van Aflendelft , dat de voorfz Staten , de voorfz Refolutie genomen hebbende, met de felve hare Gedeputeerden fouden fchicken aen hare Majefteyt de Koninginne. Soo is eyndelijck by de voorfz Staten en d'andere genoegh ecndrachtclijck * gerefolveert, datmen hare Majefteyt de Koninginne Bb 3 ' eerft "547Den 22. Junii. * BI. 25.  Den 22. 1 Junii. - ; C 390 0 eerft foude folliciteren, omme te mogen kömen tot de voorfz Pafporten ofte Saufcönduiten, -niet tegenftaende dat de felve by hare Majefteyt afgcflagen waren; en datmen omme hare Majefteyt beter te verWilligen, foude offereren eenen properen penningh , indien die van Vlaenderen en Zeelandt mede fulcks van advife waren; ende in gevalle men daer toe niet en foude konnen komen ; datmen alfdan, volgende de Refolutie den elfden deler maendt Junii genomen, foude vervolgen, dat de toeruftinge vande Schepen van Oorloge gedaen foude werden by Sijne Keyferlijcke Majefteyt, fonder dat de Viflchers of 't Gemeene Landt yet daer inne fouden contribueren ; en ofmen daer toe oock niet en foude mogen komen, dat by de voorfz Gedeputeerden communicatie gehouden foude werden metdie van Vlaenderen en Zeelandt, omme te ondertaften haerluyder meeninge, en by wat middelen men de voorfz toeruftinge van Schepen van Oorloge 't alderbequaemfte foude mogen doen , tot praffervatie vande Viflchers en Koopvaerders; ende alfoo de Haringhvaert en Koopvaerdye niet alleen het welvaerten is van die van Vlaenderen , Hollandt en Zeelandt , maer oock generalijckem van alle de Landen van herwaerts over, dat by de voorfz Gedeputeerden die van Vlaenderen cn Zeelandt wel voorgehouden behoorde te werden, dat inde toeruftinge van de voorfchreve Schepen van Oorloge alle defe Landen wel wat behoorden tc contribueren, omme van alles gemftrucert zijnde, de voorfz Staten daer van rapport te mogen doen. Oock  C 391 ) (~)Ock zijn by de voorfz Staten , omme 't voorfchreve vervolgh te doen , gccommitteert den Advocaet, een van Dordrecht, een van Rotterdam, en een van Schiedam. "RY den Advocaet de Staten vertoont zijnde ^ de replijckc van die van den Briele, roerende de kollen en mifen, by hun gedaen in het oprechten vande houte Caep in 't gat van de Maze, omme 't felve, en andere itucken daer aen gehecht, by hunluyden gevifiteert te werden : Is gefeydt, dat overmits men nu hacltelijck omme de voorfz toeruftinge vande Schepen van Oorloge boven moeite reyfen , die vanden Briele voorfz daer inne fouden vertoeven tot dc naefte Vergaderinge. (^\Ock hebbe ick door begeerte vanden Grif* fier de Staten bedanckt van de propine, hem gedaen inde laetfte Daghvaert, voor diverfche occupatien en dienften , by hem in 's Landts affairen gedaen, 't welck dc voorfz Staten aengenaem was. TVTOch heeft den Advocaet vande voorfz ■*- principale Refolutie , door bevel vande Staten, den Heere van Affendelft rapport gedaen, die my feyde, dat ick boven komende, foude verklaren 'dat hy de Staten voorgehouden hadde dat hare Majefteyt de Koninginne niet en woude verftaen tot eenigh vervolgh van Pafportcn of Saufconduiten. ' Bb 4 Der. 1547. Den 22. Junii. Commiffie op eenige Gedeputeerden. Replique van die van den Briele, raekende de korten van de houte Kape in 't gat vande Maze. Propine van den Griffier. Rapport van den Advocaet aen den lieer van m Aflendelft gedaen.  ÏS47Den 23. Junii.' Reyfe naer het Hof. Den 29. Junii. Pafporten, Saufconduiten ofte Stilftandt met de Schotten. ♦£1.27. Toeruftinge van Schepen van Oorloge , tot kofte van Sijne Majefteyt. Ander concept uyt te C 392 ) Den 23. Junii, 1547. "REn ick met de voorfz Gedeputeerden gereyft na hare Majefteyt de Koninginne, omme 't geene voorfz is te folliciteren. Den 29. Junii, 1547. '"TOt Binghs by dc voorfz Gedeputeerden aen hare Majefteyt de Koninginne gefolliciteert zijnde , volgende hare inftrucfie, omme * te verkrijgen Pafporten, Saufconduiten of Stilftant met die van Schotlandt, foo heeft hare Majefteyt daer toe niet willen verftaen, defelve gantfchelijck afgeflagen , door dien dat de Schotten, overmits de groote partialiteyt en inobedientie, aldaer in 't Landt wefende , geen geloove hielden. \7~An gelijcken by de voorfz Gedeputeerden gefolliciteert zijnde 't twede poincl, als dat de toeruftinge van Schepen van Oorloge gedaen foude werden tot kofte van Sijne Keyferlijcke Majefteyt , overmidts alle Beeden ordinaris geaccordeert werden onder conditie, datmen vèyligh foude mogen viffchen, zeylen en negotiëren ter Zee , lbo heeft hare Majefteyt dat mede afgeflagen , alfoo 't felve Sijne Keyferlijcke Majefteyt niet doenlijck was , overmidts fijn andere groote affairen, offererende altoor, van wegen Sijne Majefteyt daer toe mede wat te contribueren. T7N heeft mits dien hare Majefteyt de Gede^ puteerden van Vlaenderen en Hollandt^  C 393 ) alfoo die van Zeelandt niet gecompareert en waren, doen proponeren en aenfoecken , dat fy een ander concept fouden willen uytflaen, daer by de toeruftinge vande voorfz Schepen van Oorloge bequamelijck foude mogen gedaen werden ; voorts verklarende dat de Brieven aenden Rade van Hollandt gefchreven , exprelfelijck vermelden dat men de Staten van Hollandt foude doen befchrijven, omme daer toe abfolute refolutie te nemen. "flTAer na by de voorfz Gedeputeerden eenighfmts in communicatie getreden zijnde, alfoo die van Vlaenderen verklaerden geen laft te hebben boven 't geene by hunluyden fchriftelijck overgelevert was; dan omme te hooren wat hunluyden by hare Majefteyt geproponeert foude werden , en daer van rapport te doen; en dat die van Hollandt, naer hun de voorfz twee poincten afgeflagen waren, oock anders geen laft en hadden dan te hooren als vooren , en met die van Vlaenderen in communicatie te treden, haer opinie te hooren, cn van alles rapport te doen; en dat die van Vlaenderen niet cn wouden in eenige communicatie treeden, foo hebben de voorfz Gedeputeerden gefamentlijcken verfocht dat hare Majefteyt foude willen doen verklaren hoeveel Schepen van Oorloge van nooden fouden wefen toe te ruften, en hoe veel die van Vlaenderen , Hollandt en Zeelandt, mitfgaders de Viflchers en Koopvaerders daer inne fouden bekoftigen, en hoe veel Sijn Keyferlijcke Majefteyt de felve te bate foude komen. Bb 5 Van 1547Den 29. Junii. flaen, van de toerustinge van de Schepen van Oorloge. Communicatie op 't geene wes voorfz is gehouden met die van Vlaenderen, en daer van rapport te doen aen de Koninginne. v  Den 23. * Junii. Rapport by den Heere van Eeck, als Commiflarrs, deKoninginnevande voorfz Communicatie gedaen. *BI. 28. Verklaringe van de Gedeputeerdenvande Water-Stedenvan Vlaenderen. C 394 ) ^yAn welcke Refolutie by den Heere van Eecke, wefende in defen Commiifaris, hare Majefteyt rapport gedaen zijnde, heeft op den laetften der voorfz maent de Gedeputeerden doen feggen, dat fyluyden niet gerefolveert en quamen, op 't geene dat by hare Majefteyt hunluyden gefchreven en doen aengeven was, en dat hare Majefteyt oock niet wel en konde gelooven dat fy geen verderen laft en fouden hebben, en dat hare Majefteyt geproponeert hebbende een middel, te weten van tien Buyfen, een ten Oorloge uyt te rusten , 't welck de Staten en gemeene'Viifchers niet aengenaem geweeft en hadde, alfoo geen ander middel in meeninge was te proponeren; en indien fylieden niet anders en wouden proponeren , foude doen continueren de interdictie van hun niet te mogen in Zee begeven omme te Viffchen , en foude van gelijcken de Koopvacrders doen interdiceren tc zeylen, en dat fy anders geen antwoorde van hare Majefteyt en fouden hebben; cn dat fy mogten overleggen of 't geraden ware met die antwoorde naer huys te reyfen. * \yAer na de Gedeputeerden vande Waterftcden uyt Vlaenderen feyden laft te hebben te verklaren, datmen foude mogen toeruftinge doen van Schepen van Oorloge over Vlaenderen tot vier hondert vaten, en dat de Viffchers te vreeden waren daer inne te contribueren met dubbelt Laftgelt, mits dat de refte van dien by 't Landt en Sijne Keyferlijcke Majefteyt gevonden mochte werden. Hier  C 395 ) T-TIer na by de Gedeputeerden van Rotterdam en Schiedam, by maniere van communicatie gefeydt zijnde, dat voor die van Hollandt genoegh foude wefen uyt te ruften twee Schepen van twee hondert vaten, twee van hondert vijftigh vaten, en noch twee van hondert vaten en daer ontrent, die eensdeels betaelt en bekoftight fouden werden by dc Viflchers, hy de deelen of part Scheeps, en eensdeels by 't Gemeene Landt, cn oock by Sijne Keyferlijcke Majefteyt, begeercndc hier van met de voorfz Commilfaris een weynigh brceder te mogen communiceren. COo heeft den voorfz Heere van Eecke, als Commilfaris, vande voorfz begeerte belooft hare Majefteyt de Koninginne rapport te doen, omme van hare Majefteyt onthiet te krijgen, met ons brceder in communicatie te mogen treden. Den 3. julii, 1547. jVAer dat de voorfz Commiffaris 't voorfz rapport gedaen, en van hare Majefteyt onthiet gekregen hadde brceder met de voorfz Gecommitteerden in communicatie te treden, foo is op 't believen vande Staten , elck in den fijnen, den wekken rapport gedaen foude werden, by maniere van concept gcadvifeert, dat'er gevonden fouden moeten werden hondert duyfent Carolus guldens, tot tocrustinge van drie duyfent twee hondert en vijftigh vaten, waer inne die van Hollandt fouden uytrecden vijftien hondert vaten, die van Vlacn- „ 1547. Den 23. Junii. Verklaringe van dc Gedeputeerden van Rotterdam en Schiedam. Den Heere van Eeck rapport te' doen. Den 3, Julii. Den Heere van Eeck met de voorfchreve Gedeputeerdenverder in communicatie te treden, om elck inden lijnen rapport te doen,  '547Den 3. Julii. Wat Schepen men foude behoeven tot defenfie vanden Haringvaerten KoopvaQrdye. Van defenfie als vooren. ( 396) Vlaenderen duyfent vaten, die van Zeelandt feven hondert vijftigh vaten, welcke drie duyfent twee hondert vijftig vaten men foude redigeren tot Schepen van Oorloge, te weten tot vier Schepen van twee hondert vaten of daer ontrent, eer meer dan min , -ten hooghften tien lalt meer, noch tot fes Schepen van hondert vijgtigh vaten of daer ontrent, maer niet daer onder, noch tot twaelf Schepen van hondert vaten , mits wekken inde voorfz fomme van drie duyfent twee hondert vijftigh vaten blijven omme inde kleyne Schepen gedeelt te werden drie hondert vijftigh vaten, diemcn foude mogen deelen in vier of fes Schepen, naer men defelve foude konncn vinden. \7"An welcke men Noortwaert foude moeten hebben twee Schepen van twee hondert vaten, vier van hondert vijftig vaten, vier van hondert vaten, en twee vande kleyne Schepen; en Zuydwaert twee Schepen van twee hondert vaten, twee van hondert vijftigh vaten, acht van hondert vaten, en van de kleyne Schepen drie of vier, naer men defelve foude konnen vinden, alle welcke Schepen toegerult fouden werden by 't Landt en de Vilfchers, fonder dat yemandt van Keyfers wegen daer van onderwin foude hebben. TNde voorfz fomme van hondert duyfent guldens zijn begrepen Schiphuyr, twee duyfent Mannen of Hoofden , haer Victualie, Soldye en vijf tonnen Kruyt, de tonne tot twintigh guldens gereekent, mitsgaders voor twee duyfent guldens Loots, en voor extra- or-  ( 397 ) ordinaris onkoften feventien * duyfent acht hondert guldens, en is hier niet uytgefondert dan de Artillerye en groote Klooten. j")E Huyre vande Schepen werdt gererckcnt by het vat, elck vat, gelijck de Schippers inde Tol 't felve aenbrengen, tot dertigh ftuyvers ter maent, drie gulden tot foldye, behalven de Montkoften tot twee ftuyvers daeghs voor elck Hooft, de Soldye van twee duyfent hoofden , elck hooft op drie gulden ter maent, de montkoft tot twee ftuyvers daeghs voor elck hooft, de dubbelde Soldyen van de meerdere Officieren, als Capiteynen, Stuyrluyden, Hooghbootfmannen, Regiment omme Juftitie te doen, foo veel geëftimeert als de ordinaris Soldyen , beloopende ter maent achttien guldens, hoe wel de gemeene Soldye niet hooger gereeckent en wert dan tot twee Philips guldens ter maent. TTem , datmen in alles ordonnantie foude ftellen na ouder gewoonte, en datmen de Schepen van Oorloge , die op haer eygen avontuyre willen varen , verfien moet met reeckenen, ten eynde fy onder malkanderen, noch onder dc Vilfchers geen fchade en doen, nochte haer Vilfcherye en beletten. TTem , datmen vande Steden en Schepen , niet uytvarende, fal mogen leenen Gefchut en Klooten, mits refponderende voor 't geene gebroocken of verlooren foude mogen werr den ; dat van gelijcken den Stadthouder en Raedt van Hollandt fal mogen bedwingen de Sche- 1547Den 3. Julii. * BI. 29. Reecke-' ninge van yder vat, en van de Soldye en Mont-kotl voor yder Man 's maents. Ordonnantie naer ouder gewoonte te houden. De Schepen niet uytvarende fullen leveren Gefchut en Kogels.  Den 3. Julii. Den 8. Julii. Rapport vandenAdvocaet, en befchrijvinge van een nieuwen Daghvaert. * Dagh- ( 393 ) Schepen, tot defe toeruftinge bequaem zijn-, de, op redelijck loon te.moeten dienen. Den 8. Julii, 1547. "Y^An alle het welcke den Advocaet, t'huys gekomen zijnde , den Heere van Alfendelt, in prefentie van Suys rapport gedaen is geweeft, de welcke van 't voorfz concept verfocht hebbende Copie, is hem 't felve by den Advocaet gelevert; cn heeft den voorfz Heere van Alfendelft, door aengeven en bepeerte vanden Advocaet, doen befchrijven'een Daghvaert van alle de Staten, mitfpaders vande andere Steden, hun generende met de Visfcherye en Koopvaerdyc, omme alhier inden Hage inde Herbcrge te wefen den veertienden dcfer maent Julii.  C 399 ) * Daghvaert gehouden inden Hage Den 15. Julii, 1547. PRESENTEN. De Heeren van Affen- ende van Alckemade, Van Leyden V%n Materies, Mr. Claes Gerritfz^m- ende germeefter, Otto van Egmondt, ende Van wegen cI'Edelen. Mr. Adriaen Sandelim, Arent Cornelifz, Van Amsterdam a i «v Grde Dirck Ha™enfz, Bur- Arent Janfz, germeefter, Van Dordrecht. ende Claes Pieterfz, Burger- Cornelis Dirck Hoenefz , meefter, Burgerm. i'i r e"de, Van Gouda. Mr. Lambrecht, Pen- ^oo/i Burèer- iionans meefter, Van Haerlem. Hendrick Laurenfz, Franck Pieterfz, Bur- ' ende germeefter, Dirck Pel, Dirck Duyji, Van Rotterdam. Mr. tyfytf v««&n jEy». Corae/zs ^«co/fc/z , Bur- d£ > germeefter, ^ , ende Cornelis Matthijfz, Jacob vanden Eynde, Jacob Danielfz, Van Delf. encje Mr. C/sm de Wilde, Mr. Gem'i Burgemeefter, Van Schiedam. Gerrit Beuckelfz, Bur- Mr. Jan Dirckfz, germeefter, J ende J > . Maer- Den 15. Julii. * lil. 39.  *547Den 15. Julii. ( 40O ) Maerten Ariaenfz, Van Hoorn. Albert Aellertfz. ende Jan Tsbrantfz Van Enckhuysen. Mr. jan Janfz Van Edam. Cornelis janfz Reyfer Van Monnickendam. Cornelis Eivoutfz, Pieter Paulufz, ende Leenaert Gaep, Vanden Brielle. Cornelis jan Pier W0- Ufz, Van Goeree. 'BI. 31. Jacob JacobfZy Van Bommene'e. Gelain Thymanfz, Burgermeefter.ende Anthonis Aertfz Van Vlaerdingen. Adriaen Dirckfz, ende Meeus S'ander, Van Delfshaven. Omme te refolveren op de befcherminge van de Buyfen en Koopvaerdyfcbepen , ende de toeruftinge van Schepen van Oorloge. BY den Heere van Aflendelft, alle 't geene folio proximo gefchreven ftaet, verhaelt, en gcnoegh conform van dien by den Advocaet rapport gedaen zijnde, foo hebben eerft die van Rotterdam, Schiedam, Delfshaven , Hoorn , Edam , Monnickendam , die vanden' Briele , Goerée en Vlaerdingen, als reprefenterende de gemeene Viflchers, verklaert cn te vreeden geweeft, datmen van elck Net, daer van de vier maecken en vierendeel , geven foude een Carolusgulden, daer inne * contribueren fouden foo wel dc Craveel-fchepen als de Haringh-buyfen, en alle andere , viflehende met gekamde Netten, 't welck na haer calculatie beloopen foude twintigh duyfent guldens, maer die van Enckhuy- fen  C 401 ) fen verklaerden bequamer middel te wefer de portie van de Viflchers te vinden bv Laft. geit. J)Ie van Amfterdam, Hoorn, Enkhuyfen, Edam en Monnickendam, als reprefenterende de gemeene Koopvaerders, verklaerden en feyden voor antwoorde, dat alfoo de Koopvaerdye als nu genoegh gedaen was, immers gedaen foude wefen aleer de toeruftinge vande Schepen van Oorloge gereet foude mogen vallen, geen apparentie en hadden dat fy inde voorfz toeruftinge fouden contribueren , te min, want fy in 't voorleden jaer, en geduyrende de teelt vande Koopvaerdye, hare Schepen met gefchut hadden moeten verfien, dewelcke fy oock gewoonlijck zijn toe te ruften, weftwaerts varende, dat fy den Schotten fonder hulp van Schepen van Oorloge wel derven voorby zeylen, te min oock, vermits by hunluyden in 't voor jaer aende Gemeene Staten van Hollandt affiftentie verfocht zijnde, omme toe te ruften Schepen van Oorlogh, dienende tot defenfie vande Koopvaerders, 't felve hun geweygert hadde geweeft, als oock geweeft was hare adjunétie, om de gemeene Koopvaerders geinterdiceert te hebben, niet Weftwaerts te varen voor Paelfchen, noch Ooftwaerts voor Mey naeftkomende. "T)E Staten vanden Lande, als eerft de Edelen, die van Dordrecht, Amfterdam,Rotterdam, Schiedam, Hoorn, Enckhuyfen, Edam en Monnickendam, verklaerden, dat gemerekt de Viffcherye en Koopvaerdye groo//. Deel. Cc te- -547* Den 155 . Julii. Die van Amfterdam , Hoorn, Enckhuyfen, Edam enMunnickendam,verklaren nietfchuldigh te wefen te contribuerenin de aftïftentie tot de Viffcherye en Koopvaerders. EenigeSte> den verklaren acht duyfent guldens te willen con-  1547Den 15. Julii. tribueren tot affiftentie vande Viflcherye. Die van Haerlem verklaerden te contribueren6000. guldens. Die van Delf verklaren het felve. Die van Leyden verklaerden mede 't felve, op conditie dat het felve by 't Margengeldt gevondenfoude werden. ( 402 ) telijcks den Lande van Hollandt importeer» de, en genoegh 't welvaren van dien v/as, fylieden te vreeden -waren tot hulpe en affiftentie vande gemeene Viffchers, te contribueren acht duyfent guldens, ja indien fy des gevolgh hadden, noch duyfent guldens daer en boven , des foo bedongen die van Dordrecht, Amfterdam , Hoorn en Enckhuyfen, daer in te willen genieten haer gewoonlijckegratie,ende die van Amfterdam verfochten oock affiftentie van de Staten voor de Koopvaerders, foo wanneer fy die van doen fouden hebben. "T\Ie van Haerlem verklaerden te vreeden te wefen te contribueren fes duyfent guldens, mits dat in 't felve fyluyden genieten fullen hare gewoonlijcke gratie. T~)Ie van Delf verklaerden van gelijcken te vreeden te wefen te contribueren fes duyfent guldens, mits dat 't felve gevonden foude werden by 't Margen-gelt ofte anders, en niet by de Staten Schiltalen. T~)Ie van Leyden verklaerden mede te vreeden te zijn te contribueren tot hulpe als vooren fes duyfent guldens, midts dat defelve by 't Margen-gelt, ofte ander verdraeghlijck middel gevonden foude werden, en niet by de Schiltale, en dat fy daer inne fouden contribueren foo veel als fy inden jare vijftien hondert fes en dertigh gecontribueert hadden, en dat overmits fy inde Schiltale 't alderhooghfte ftaen, en nochtans niets by dc Viflcherye en Koopvaerdye geprofiteert zijn. Die  ( 403 ) J^Ie van Gouda verklaerden, dat alfoo fy by de Vilfcherye en Koopvaerdye gcenfints geprofiteert en zijn, geen lalt te hebben omme eenighfmts te confentcren tot contributie , dienende tot de voorfz Equipagnie. * Naer de Noene. jQE voorfz Gedeputeerden weder vergadert zijnde , hebben genoegh elcks by hare opinie geperfiltecrt , en hebben ten felven tijde gccommitteert omme by hare Majefteyt de Koninginne tc reyfen , en haer 't' geene voorfz is te remonllreren, die te vooren °ecommitteert waren , als den Advocaet, den Penfionaris van Dordrecht, dc Secretaris van Rotterdam, en Schiedam. ]y[Acr vermits den Heere van Alfendelft de ] Staten vcrklaerde dat Sijne Majefteyt « cxprcffelijck gefchreven hadde, dat de 'Staten 1 hare Gedeputeerden by hare Majefteyt fouden } fchicken, met volkomen laft, of dat anders g fyluyden haer indignatie lichtelijck fouden krijgen, en dat de voorfchreve laft fulcks in gcendcrley manieren en was, foo hebben die van den Raede de voorfz Koopvaerders en Viflchers , en de andere Staten dag gegeven om na Huys te reyfen, omme beter, indien 't mogelijck ware, alhier gerefolveert te komen jegens Woenfdagh naeftkomende , inde Herberge. J-Jler na dc Gedeputeerden vande fes groote D Steden weder vergadert zijnde , hebben « Cc 2 een- de *B1. 32. De Steden perfifteren by haer voorgaende opinie. lappon: aer van y den Adocaet aen en Raed» edaen. ïStucken n die van n Briele Den 15. Julii. Die van Gouda verklaren niet te confenteren.  Den 15. Julii. te vifiteren, raeckende de houte Kape. Uytwijck tot Delf te willen hooren eenige Uytmeeters van 't Koorn. Die van Leyden verfocht om de C 404 ) eendrachtelijck Mr. Huygh vanden Eynde, en den Advocaet gecommitteert om te vifiteren de ftucken van die van den Briele, raeckende de houte Kape, om te overleggen of van nooden foude wefen quadruplijcke te maecken , en in dien gevalle defelve te maecken. T4Y die van Deif de Staten voorgehouden zijnde, hoe dat Uytwijck te Delf hadde geweeft, en aldaer gepooght te hooren eenige uytmeters van 't Koorn , fonder te willen toonen fijn CommifTie, en dat die van Delf hun daer tegens gcoppofcert hadden, verfoeckende by Requefte , dat hy gehouden foude wefen fijn Commiffie te - exhiberen, ofte hem geinterdiceert te procederen tot verdere hooringe van eenige Getuygen, waer op by den Hove gefeyt was fernio Regina, waer van hy de Staten adverteerde, verfoeckende, in gevalle van verdere moleftatie, haerlieder affiftentie , 't welck by de voorfz Staten hunluyden geaccordeert is, en voorts den Advocaet belaft aenden Heere van Alfendelft te vervolgen , dat hy 't advis, beroerende defelve faecke , 't welck onder hem geweeft hadde van in December laetftleden , woude doen expediëren , 't welck den Advocaet terftont daer na aenden Heere van Aflendelft verfocht heeft, die hem belooft heeft 's anderen daeghs 't felve te doen expediëren , ende hem 't felve mede te geven. TXY die van Leyden aende Staten verfocht zijnde, datmen aen Sijne Majefteyt Staetsgewijs fal vervolgen , om de Lombaerden quijt  ( 405 ) D quijt te mogen werden , hebben de voorfz Jl Staten daer op rapport genomen tegens de d naefte Daghvaert. ni BY den Advocaet, door onthiet van de Sta- E ten, den Heere van Alfendelf vertoont ^ zijnde, dat die van Voorne wel mede behoor- 0 den te contribueren inde voorfz toeruftinge met de Staten, feyden dat haerluyder portie te feer kleyn was, datmen hun daeromme foude molefteren. Den 19. julii, 1547- ! HEb ick van wegen de Staten feeckere qua- 1 druplique gemaeckt, op de triplique van 1 die van den Briele, roerende 't rembourfement van de penningen by hen vcrfchooten, in 't oprechten vande Houte Cape , voor 't gat vande Maze. * Den 20. en 21. Julii, 1547- BY den Advocaet aenden Heere van Affendelft weder verfocht zijnde om te hebben expeditie van 'tadvijs, raeckende de uytvoeringe van 't Koorn, heeft belooft den Advocaet 't felve van dien dage te doen expediëren, begeerende vanden Advocaet dat hy eenige van den Raede daer van mede foude fpreecken, als hy gedaen heeft. Cc 3 E)agh- 1547ïn 15. lii. jmbar:n te verengen. ie van oom me• te conibueren. )en 19. ulü. luadraplijue vande ioutkape. *B1. 33- Den 20. en 21. Julii. Advis, roerende 't uytvoeren van het Koorn.  Den 21. Julii. ' ( 4o6 ) Daghvaert gehouden inden Hage Den 21. julii, 1547. PRESENTEN. Arent Cornelifz, ende Arent janfz, Van Dordrecht. Mr. Lambrecht, Penfio, naris Van Haerlem. Dirck Duyft, Mr. Huych vanden Eynde , ende Jacob vanden Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter,■ ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Claes Gerritfz , Burgermeefter, Claes Doedefz, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Dirck Harmenfz, Burgermeefter , ende Cornelis Dirck Hoenefz, Burgermeefter, Van Gouda. Melis Arentfz , Burgermeefter , Jan van Soelen, Hendrick Laurenfz, Pieter Willemfz, ende Dirck Pel, Van Rotterdam Cornelis Jacobfz, Burgermeefter , Cornelis Matthijfz, jacob Danielfz, Mr. Gerrit de Bruyn, ende Hendrick Janfz, Van Schjedam. Mr. jan Dirckfz, ende Pieter Wiggerfz, Van Hoorn. Pieter de jonge, ende Frederick jacobfz, Van Enckhuysen. Mr. Jan janfz, Van Edam. Cornelis janfz Reyfer, Van  ( 40? ) r Vvn Monnikendam. Anthonis Aertfz, j Pieter Paulitfz, Van Vlaerdingen. ende Om te refolveren op de Leenaert Gaep, befcherminge van de Vanden Briele. Buyfen en KoopvaerGelain Thymanfz, Bur- eters, en de toeruftinge ' germeefter, van Schepen van Oor- ende loge. BY den Advocaet de Staten voorgehouden zijnde de Refolutie, genomen den vijftienden derfelver- maent, ende aen hem verfocht hebbende of fy cenigen laft hadden om* me in defen verder tc refolveren, foo is eyndelijck, by die van Delf, Rotterdam, Schiedam, die vanden Briele en Vlaerdingen, als reprefenterende dc gemeene Vilfchers , verklaert dat fy tc vreden zijn, datmen tot de toeruftinge vande voorfz Schepen van Oorloge , van elck vierendeel , inhoudende vier Netten, geven * foude een Carolus gulden, in welcke Contributie gehouden fouden wefen foo wel de Gravcel-fchecpen als de Haringhbuyfen , cn al de geene die met gekamde Netten viflehende zijn, 't welck by eftimatie beloopcn foude Ontrent twintigh duyfent guldens , mits dat de helft vande voorfz penningen eerft opgebracht fal werden St. Maertens 'dagh naeftfcomende , cn d'andere helft St. Maertens dagh over een jaer, en dat dc Buyfen fullen mogen uytfeylen veertien dagen voor St. Gillis dagh oock nacftkomende, mits oock dat de Gemeene Viflchers, in gevalle dc voorfchreve Schepen van Oorloge hun niet en fouden in Zee houden de volle drie maenden, in Cc 4 mee- i?47- 'en 12. ilü. *BI. 34-  1547Den 21. Julii. Die van Amfterdam , &c. perlifteren by haer voorgaende Verklaringe. DeEdelen, Dordrecht en Amfterdam prefenterenacht a negen duyfent guldens te contribueren. Die van Haerlem prefenteren fes duyfent guldens. Die van Delt oock fes duyfent guldens. ( 408 ) meenïnge zijn 't felve aende voorfz twintigh duyfent gulden te korten, na advenant fy hun min in Zee houden fullen. ]^ Ie van Amfterdam, Hoorn, Enckhuyfen, Edam en Munnickendam, als prefenterende de gemeene Koopvaerdye, hebben geperfifteert by hare Verklaringe, gedaen den voorfz vijftienden Julii, gelijck hier vooren verhaelt ftaet. J)E Staten vanden Lande, als eerft de Edelen, die van Dordrecht en Amfterdam, aengemerckende dat de Viifcherye en Koopvaerdye den Lande van Hollandt grootelijcks importeert, hebben verklaert te vreeden te wefen, tot hulpe vande gemeene Vilfchers en Koopvaerders te contribueren acht duyfent Caralus guldens, mits daer inne, in gevalle yemant vande andere Steden gratie geniet, haer gewoonlijcke gratie genietende, immers de voorfz Edelen, als gevolgh hebbende vande andere , fouden te vreeden wefen te komen tot negen duyfent guldens. J^Ie van Haerlem verklaerden te vreeden te wefen tot hulpe als vooren, te accorderen fes duyfent guldens, midts oock daer inne genietende haer gewoonlijcke gratie, indien by yemandt van de andere Steden gratie genoten werdt. ]~)Ie van Delf confenteerden van gelijcke tot hulpe als vooren fes duyfent guldens, mits dat by hare Majefteyt de Koninginne haer- luy-  C 409 ) j luyden Octroy geaccordeert fal werden defel- 1 ve te mogen vinden by verkoopinge van Renten , of eenige andere Impofitie over hare Burgers. "T\Ie van Leyden accordeerden in de voorfz 1 fomme van fes duyfent guldens , midts 1 dat daerinne by hunluyden foo veel gecon- { tribueert fal werden, als fy inden jaren feven , en dertigh gecontribueert hebben , doen gelijcke fomme by de Staten, tot hulpe als vooren geaccordeert was. Tl)Ie van Gouda accorderen van gelijcken in defelve fomme van fes duyfent guldens, mits dat defelve by Margengelt gevonden werden. yAn allen wekken ick ten voorfz dage mijn rapport gedaen hebbe aen de Heeren van den Raede, dewelcke by monde van den Heere van Alfendelft ons dede voor antwoorde feggen, dat de gemeene Viffchers en Koopvaerders die faecke niet en vorderden en dreffeerden als defelve vereyfehten, dat fy evenwel hare Gedeputeerden fouden fchicken by hare Majefteyt de Koninginne, in defen volkomelij ck gelaft. QOo hebben de voorfz gemeene Viffchers gedeputeert omme by hare Majefteyt te reyfen , een van Delft, een van Rotterdam, een van Schiedam, en een vanden Briele; en de gemeene Koopvaerders een van * Amfterdam, en voorts de gemeene Staten den Advocaet Cc 5 van »547« >en ai. ufii. )ie van ^eyden :onfen teen liet felre. 3ie van jouda )ück 't fel/e. Rapport rande Re» "olutien, door den Advocaet len den Raede gedaen. Gedeputeerden va« de Vifchers om by de Koninginnete reyfen. * BI. 25-  1547Dtn 21. Julii. ■ Reeckeninge van de twee eerfte tienden. i 1 J ( 4io ) van den Lande , dewelcke gerefolveert zijn Van hier te reyfen den drie en twintighften defer jegenwoordige maent, na hare Majefteyt voorfz. ]3Y den Advocaet ter begeerte van Suys de • Staten, als de Gedeputeerden vande fes Groote Steden, voorgehouden zijnde hoe dat hy met Mr. Pieter Tefancto, van 's Keyfers wegen, en oock eenige vande Staten wegen, gecommitteert waren omme te hooren de Reeckeningen vande Ontfangers vande twee eerfte Tienden , welcke Reeckeningen open ende ongeflooten gebleven waren, overmits fy met en wiften wat hare Majefteyt de Koninginne de voorfz Ontfangers, ter caufe van haer Adminiftratie foude willen toevoegen; en alfoo de felve verklaringe, by hare Majefteyt wefende , tot Utrecht gedaen was , foo hadde hare Majefteyt aen den voorfz Tefancto gefchreven , dat fy, fouden procederen tot fluytingc vande voorfz Reeckeningen, waer van hy de voorfz Staten adverteerde, ten eyn3e fy daer by eenige van hare Gedeputeerden mede fouden fchicken, foo hebben de voorfz staten cendrachtelijck gerefolveert , dat die leene die over 't hooren vande voorfz Reeckeningen geweeft waren, als de Heeren van Mckemade , Aert Cornelifz, en Mr. Huygh panden Eynde, mede met de Gedeputeerden oude vinden , omme de voorfz Reeckeningen :e fluyten, ende dat fyluyden onderlinge omne 't felve te doen, een "dagh fouden ramen. Oock  C 4ii ) f\Ock by den Advocaet dc Staten verhaeldt zijnde hoe dat inde voorgaendc Daghaert, gehouden den vijftienden Julii, gerefolveert "was dat indien Uytwijck pooghde eenighfmts voorts te procederen , omme te hooren binnen de Stede van Delf, eenige Uytmecters van Koorn, fonder daer toe te exhiberen Commiffie, dat by den Advocaet Mr. Huych vanden Eynde van 's Lands wegen by alle redelijcke cn betamelijcke middelen 't felve wederftaen foude werden ; en dat by die van Delf, overmits den Advocaet boven mostc reyfen , verfochten dat inde plaetfe van den Advocaet Jooft Jacobfz , als Procureur vande Staten, gelaft mochte werden, by advifc, van Mr. Vranck Boot, 't felve tc vervolgen met den voorfz Mr. Huygh: Soo is Cendrachtelijck by de voorfz Staten fulcks geaccordeert , en den Advocaet belaft Jooft Jacobfz 't felve te feggen, die oock fulcks gedaen heeft. "jV/TEde by den Advocaet aende voorfz Staten verfocht zijnde , of fy , volgende de voorgaende Refolutie elck inden haren rapport gedaen hadden , omme gerefolveert te komen , ten eynde Stacts-gewijs vervolght mochte werdén aen hare Majefteyt dc Koninginne, omme in den Lande ende Steden van Holland gelibereert te mogen werden vande Lombaerden, als wefende den Lande van Hollandt feer fchadelijcken : Soo is naer voorgaendc communicatie by hun gedaen zijnde , eendrachtelijck gerefolveert, datmen eerft aen hare Majefteyt de Koninginne fal vervolgen om- '547- Den 21. . Julii. Hooringe by, Uytwijck , van deUyrmeeters vau het Koorn tot Délf. Aen hare Majefteyt te vervolgen om de Lom ba erden te vernietigen , &c.  . *547Den 21. Julii. Quadrupiique vande Houte Kape. * BI. 36. Den 23. Julii. Reyfe na' Hof. Den 30. Julii. 't Geëyfch tegetal va: Schepen C 412 ) omme fimpclijck vande voorfz Lombaerden gelibereert te mogen werden; en indien men daer toe niet en konde geraecken, datmen als dan vervolgen fal , dat naer expiratie van haren tijdt, hunluyden geen verder continuatie geaccordeert en werde, en ofmen daer toe mede niet en mochte, dat alsdan vervolgh gedaen fal werden, dat hun geen recht van verftaen na 't jaer ofte anderfmts, nochte oock geftoolen goederen 't haren Huyfe gebracht en behoort toegelaten te werden, en dat al by ordre d'een na d'andere, J^En Advocaet de Staten voorgelefen hebbende de quadruplique, by hem en Mr. Huygh vanden Eynde, door Ordonnantie van haerluyden * gemaekt, jegens de triplique van die vanden Briele, roerende 't oprechten vande Houte Kaep, is eendrachtelijck by de Staten gerefolveert, dat foo wanneer by die van den Briele verfocht fal werden omme defelve quadruplijcke te hebben, d'Advocaet die leveren fal in handen vanden Grffier van Hollandt. Den 23. Julii, 1547, ; TS den Advocaet met de voorfz Gedeputeerden gereyft na hare Majefteyt de Koninginne. Den 30. Julii, 1547. ■ TMAer dat den voorfz Advocaet, ter prefen1 tie van de voorfz andere Gedeputeerden den  ( 413 ) j den Heere van Beveren, als Stadthouder, ende J van Eecke, als Gecommitteerden vande Ko- v ninginne, de voorfz Refolutie in 't lange ver- ^ haelt hadde , die oock by hun in gefchrifte t gefteldt was, foo hebben de voorfz Gecommitteerden hun voor antwoorde gegeven , dat hare Majefteyt de Koninginne, aenmerckende de diverfitcyt vande opinien, foo van de Staten als vande Gemeene Viflchers en Koopvaerders, verftaet wel dat defelve te lastigh foude vallen 't getal vande Schepen van Oorloge, daer fy by hare Majefteyt op geftelt waren op te brengen, midts welcke hare Majefteyt de voorfz Gedeputeerden voor doen houden heeft , dat fy ten minllen dan foo veel Schepen fouden toeruften als hun mogelijck foude wefen, te weten acht of tien in getalle, tot defenfie van de Viflchers, en de penningen, dienende tot Equipagie van dien, vinden gelijck haer goet duncken fal, en dat men met den eerften hare Majefteyt en den Stadthouder fchriftelijck ad verteeren foude hoe veel Schepen fy in meeninge waren toe te ruften , ten eynde die van Vlaenderen en Zeelandt, die oock in meeninge zijn Schepen toe te ruften, daer van geadverteert mogen werden; des heeft hare Majefteyt de voorfz Staten exprefielijck doen verklaren, dat, in gevalle fy geen Schepen van Oorloge en fouden willen toeruften, hare Majefteyt de Haringhbuyfen niet en foude willen hafarderen, noch oock de Haringhvaert toelaten. "117"Aer op de voorfz Gedeputeerden, naer voorgaende communicatie, de voorfz Ge- 1547' 'en 30. ilii. an Oorlo e niet op ; mogen rengen. De Gedeputeerden,yerklaren  ~ '547Den 30. Julii. geen verder laft te hebben. Provifie ti hebben te gens de rigoureufe Placaten, op het uyt voeren vat de Granen ' BI. 37. ( 4H ) Gecommitteerden verklaert hebben , dat fy als nu geen verdere laft en hadden clan by hun verklaert was , maer dat elck inden haren goedt rapport fouden doen : Welcke antwoorde by den Advocaet in gefchrifte geftelt zijnde , alfoo hy noch andere faecken te folliciteren hadde, de andere Gedeputeerden met hem genomen hebbende, na Huys gereyft zijn. ! A Engaende de Requefte by de Staten overgegeven , omme provifie gedaen te werden, dat niemant eenighfmts gecontravenieert hebbende dc Placaten, raeckende het uytvoc. ren vande Granen , by rigoureufe executie 1 overvallen foude werden., dan ten minllen ■ met fommicre kennilfe van Rechters, onder wicn defelve contraventie gefchiet foude zijn, niet tegenftaende d'informatien by eenige Commilfariffen, uyt krachte van feeckere rigoureufe Commiffie daer toe geordonneert , ter contrarie begofte, mitfgaders oock de Requefte van eenige particuliere Perfoonen van Delf, dewelcke geappelleert hebbende van feeckere executie by Uytwijck begonnen, aen hare Majefteyt de Koninginne verfocht hadden Mandement in cas d'Appel met de behoorlijckc claufule van inhibitie, 't inhouden * van welcke twee Requefte, by den Advocaet mijn Heere den Cancelier Aingry, overmits d'abfentic van den Prrelident Schoor, in 't lange verhack zijnde , foo is eyndelijck op den tweeden Augufty by hare Majefteyt verklaert en geordonneert, noopende de voorfz Requefte, dat men niet en fal procederen by wegen van rigoureufe executie, jegens den geenen  ( 415 ) nen die de voorfz Placaten gccontravinecrt fouden hebben, fonder eerft cn alvooren defelve tc roepen en te hooren; maer foo wanneer by informatie préparatoire vanden voorfz Commillaris blijcken fal, dat yemant de voorfz Placaten gecontravenieeert heeft , foo fal defelve gedagvaert werden voor die van den Raede van Hollandt, omme te antwoorden op fulcken cyfch en conclufie, als den Procureur Generael jegens hem fal willen doen en nemen, en defelve in fijne defenfie gehoort, fal fommierlijck de plano, en fonder forme en figure van Proces , geprocedeert werden, en wert fulcks die vanden Raede van Hollandt by hare Majefteyt geordonneert te doen goede cn korte Juftitie, fonder die faecke tc dilayeren by train van ordinaire Juftitie. Ende aengaende de voorfz tweede Requefte van de voorfz particulieren van Delf, die by Ordonnantie gegaen waren in Gyfelinge , is verklaert dat fy gehouden fullen wefen te depofcren voor den Commilfaris daer toe geordonneert, en dat gedaen zijnde, fullen fy uyt dc Gyfelinge ontflagen welen, mits betalende dc rcdclijcke kotten, breder blijekende by de Acte onder den Advocaet wefende , welcke Acte, hoe wel die is van date den tweeden Augufti, overmits die by den Praefident, die te Bruflel was , gevifiteert mofte werden , dewelcke oock daer van niet en woude doen voor de komfte van hare Majefteyt aldaer , den Advocaet eerft gelevert is geweeft den veertienden derfelver maent. Den !547Den 30. julii.  »547Den ij. Augufti. Requefte tegens de Lombaerden. Toeruftinge van Schepen van Oorlo ge, by dii van Delf Rotterdair en Schiedam , yde twee Sche pen. ( 416 ) Den 17. Augufti, 1547. TS, op de Requefte vande fes Groote Steden van Hollandt, daer by verfocht werdt dat men de Lombaerden , naer d'expiratie van haer Octroy , geen nieuw Octroy en foude verleenen, nochte oock continuatie van dien, en datmen 't felve in feeckere Poincten foude reftringeren, is geaccordeert een Brief, omme te hebben advis van die vanden Raede van Hollandt. ALfoo die van Delf, Rotterdam en Schiedam , naer voorgaende Vergaderinge in den Hage gehouden, geconfenteert hebben \ elck toe te ruften twee Schepen van Oorloge, ' maeckende fes Schepen, en dat neerftigheyt gedaen wierde dat die van Enckhuyfen en den _ Briele elck oock een Schip van Oorloge fOu[ den doen uytruften, mits dat de koften van dien gevonden fouden werden op de Netten, op elck Net een Carolus gulden, foo wel die ten Haringhdogge als met getaende Netten varen, ende oock den geenen die aen Land blijven, mits dat fy oock fouden genieten acht duyfent Carolus guldens van 't Gemeene Landt, wel verftaende, wat koften fy voor defen aenftaenden teelt niet en fouden mogen furncren uyt de voorfchreve penningen, men foude vinden op de Neeringe vanden toekomenden jare; en dat my by den Hove gefchreven was te verwerven Octroy om de voorfz Impolitien tc lichten en te effectueren , foo heb ick 't voorfchreve Octroy den negentienden Augufti verworven. Van  ( 417 ) YTAn alle 't welcke ick, den vier en twin* tighften Augulti t'huys gekomen zijnde, den Heere van Aflendelft op den vijf en twintighllen derfelver maent rapport gedaen hebbe , die my feyde dat ick 't voorfchreve Advis foude houden ter eerlter Rechtdage dat de Heeren vergaderen * fouden : Ende aengaende 't Octroy , feyde dat de Steden van Delft, Rotterdam, Schiedam, en andere, als nu van ander advis waren, te weten, dat men de voorfz penningen foüde vinden by Laftgelt, voor den geenen die hun in Zee fouden geVen, en op de Netten die t'Huys fouden blijven, hoe wel naer mijn advis ick hun feyde dat beter ware dat fy bleven by 't jegenwoordige Octroy, alfoo fy de voorfz penningen altoos op de Netten, en niet by 't Laftgelt en hadden willen vinden, dat hier naer , als op den vijf en twintighften Augufti dc voorfz Steden met het voorfz Octroy noch te vreeden gewreeft zijn. II. Deel Dd Dagh- 154?. Den 17. Augufti. P.apport van den Advocaet. * BI. 38.  1547 Den 26. Augufti. ( 418 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt'. gehouden in den Hage Den 26. Augufti, 1547. PRESENTEN. Den Heere van Ajfen- ende delft, Witte vander Hoeven, Van wegen d'edelen. Van Gouda. Aert Cornelifz, Van Dordrecht. Van Amsterdam. Mr. Lambrecht jacobfz, En is niemant gecompa- Van Haerlem. recrt , alfoo fy den Franck Pieterfz , Bur- Heere van Affendelft germeelter, haren laft verklaert ende hadden, omme eynde- Mr. Huych van den delijck Refolutie ie Eynde, nemen hoe veel de Sta- Van Delf. ten fouden willen co?t- Gerrit Beuckelfz , Bur- tribueren tot hulpe van germeefter, de Gemeene Viffchers, ende omme toe te ruften Mr. Jacob de Milde, feeckere Schepen van Van Leyden. Oorloge, dienende tot Dirck Harmenfz, Bur- defenfie vande Ha- germeefter, ringhbuyfen. TEn voorfz dage heeft den Heere van Affendelft, uyt den naem vande Edelen, tot hulpe als vooren, ende als laft hebbende van die van Amfterdam , geaccordeert ter fomme van acht duyfent Carolus guldens, gelijck als oock gedaen hebben de Gedeputeerden van Dordrecht, mits dat elck vande voorfz twee  - C 419 ) twee Steden genieten wilden haer gewoonlijcke gratie, indien by yemandt gratie genooten werde. T~Ve van Haerlem Verklaren, dat hoewel fy by den Haringhvaert in geender manieren geprofiteert en zijn, ende genoegh Neeringhloos zijn vande Drapperye , wefende hare principale hanteringe , nochtans confidererende de nootfaeckel ij ckheyt vande Viffchcrye, van gelijcken te vreeden zijn , des gevoïgh hebbende, te contribueren tot hulpe als vooren acht duyfent guldens , mits daer inne genietende haer gewoonlijcke gratie, indien by yemant anders eenige gratie genooten werdt. \7"An gelijcken accorderen die van Delf inde voorfz fomme van acht duyfent guldens, mits hebbende Ocfroy van hare Keyferlijcke Majefteyt, omme defelve Penningen te mogen vinden by verkoopinge van Renten, ofte andere Impofitie over hare Burgers, en mits gelijcke gratie genietende als andere. * TXE Gedeputeerden van Leyden verklaren ^ dat hoewel defe faecke hun niet aen en gaet, noch geen Reeders en hebber, en die Stadt noch de Burgers geen profijt by den Haringhvaert en cohfequeren, anders dan dat fy den Haringh koopen voor haer Eeten , te vreeden te zijn een redelijken penningh daer toé te contribueren tot difcretie van goede Heeren, en naer advenant fy in voortijden in gelijcke faecken gegeven hebben , foo verre Dd 2 men 15<57Den 26. Augjlti. * BI. 30.  Den id. Augufti. Confent vande Sta ten, onde feeckere proteftatie. ' < 4-o ) men 't felve geliefde te accepteren , dan tr? contribueren volgende haer Schiltalen, en waren geen redenen, foo fy veel te hoogh ftaen, en volgende dien ruym een derdendeel meer geven fouden moeten dan andere Steden, dewelcke door den Haringhvaert in haer Excijs grootelijcks profiteren, en haer Burgers van gelijcken daer by gevoet werden, en hun daer mede generen , confideratie mede genomen dat haer Neeringe vande. Drapperye geheel ceTeert, door dien dat fy van de Engelfche geen Vellen noch Wolle weten te krijgen om géit, en genoegh te doen fullen hebben met haer arme fchamele Gemeente. £)Ie van Gouda verklaren, dat, hoéwei fy by den Haringhvaert fonderlinge geen profijt en confequeren, en daeromme tot hulpe vande Gemeene Viifchers niet foo veel en behooren te contribueren als andere Steden van Hollandt, die grootelijcks daer by geprofkeert zijn, te min, want fy genoegh Neeringhloos zijn, en fonderlinge geen inkomlte en hebben, nochtans wetende dat fy in defe faecke niet en behooren ledigh te ftaen , te vreeden te wefen, tot hulpe als vooren, foo veel te contribueren als fy gedaen hehben inden jare vijftien hondert fes en dertigh, mits dat fy defelve penningen fullen mogen vinden over hare Poorters ende Inwoonders, fulcks fy dat onderlinge fullen adviferen. jA^Lle 't welck by de voorfz Staten geaccordeert is , onder expreüe proteftatie en verklaringe , dat fy, midts opbrengende de voorfz  C 421 ) voorfz acht duyfent Carolus guldens, in geen verdere laft of koften , ter caufe van defen fouden mogen opkomen , gehouden noch verbonden en willen wefen , en dat oock 't felve in toekomende tijden in geen confequentie getrocken en fal werden, breeder blijekende by de Acfe daer van zijnde. TMAer dat by den Advocaet de voorfz Staten voorgehouden was , dat 't Oef roy vermelde, dat omme 't voorfz Nette-geit, en acht duyfent gulden gecommitteert fouden werden een Ontfanger Generael, die tot nominatie vande Staten by Sijne Keyferlijcke Majefteyt daer toe gecommitteert foude werden, foo hebben de voorfz Staten, omme de voorfz acht duyfent guldens omme te ilaen en te lichten, gecommitteert Mr. Arent Coebel, en tot ontfangh generael van 't voorfz Nette-geit, is by den Heere van Alfendelft, die van Dordrecht en Delf gecommitteert Cornelis Sandelijn , maer die van Haerlem, Leyden en Gouda verklaerden, dat alfoo de voorfz Staten in 't voorfz Octroy niet bekent en waren geen laft en hadden omme tot eenige nominatie te procederen. T^A dat by die van Delft de voorfz Staten voorgeleien was feeckere verklaringe by eenige Pontgaerdcrs , wefende alhier in den Hage op de Voorpoorte in gvfelinge , ten verfoecke van Uytwijck, als " Commilfaris, omme hunlieden tc conftringeren tot feeckere difpofitie , roerende het uytvoeren vande Granen, vermeldende waer mede fy behoorDd 3 den 1547- . Den 26. Augulti. Octroy omme 't Nette-geit en acht duyfent guldens te executeren. Verklaringe vande Pontgaerders.  ,547# Den 26. Ai.gufti. ♦BI. 40. Brouwerye coc Rijnsburgh opgeftelt. Den 27. Augufti. Acte , beroerendeacht duy- ( 422 ) den te volltaen, en in gevalle fyluyden daer mede niet en mochten volltaen , fy als dan hun gantfchelijck refereerden tot het leggen van hare Majefteyt dc Koninginne, op welcke verklaringe fy by de voorfz UvtWijck ontflagen * waren, mits dat fy inde felve verklaringe belooft hadden , indien hare Majefteyt daer mede niet te vreeden en was, weder in gyfelinge te komen : is eyndelijck gerefolveert , dat die van Delf fullen doen vernemen hoe dat die van Brabant en Vlaenderen hun in gelijcke faecken gedragen hebben , alwaer die van Delf fuftineerden alfulke informatien niet toegelaten te zijn, omme dat wetende, als dan by de voorfz Staten daer inne verder gedifponeert te werden. jQY die van Leyden de voorfz Staten aengegeven zijnde , dat binnen den bedrijve van Rijnsburgh een quidam pooghde op te ftellen een Brouwerye, contrarye het Octroy aen de Steden van Hollandt gegunt, verfoeckende haerluyder affiftentie: Is eyndelijck by de Gedeputeerden van dc fes groote Steden gerefolveert , dat mits d'Advocaet gelevert zijnde den naem vanden voorfz quidam, hy uyt den naem van hunluyden met den eerften fal impetreren Mandement Penael, omme hem d'exercitie vande Brouwerye geinterdiceert te hebben. Den 27. Augufti, 1547- J-JEeft den Advocaet, de voorfz Acte by hem gemaeckt , roerende de lichtinge van-  ( 4^3 ) vande voorfz acht duyfent guldens over 't Gemeene Landt, laten vifiteren den Heere van Alfendelft , Arent Cornelifz , en Mr. Lambrecht, die defelve avoyeerde, van gelijcken heeft de Milde die mede geolfereert te laten fien, die niet en begeerde defelve te lefen, maer was te vreeden daer inne geftelt zijnde, wes byhem by gefchrifte overgelevert was, als oock te vreeden waren die van Gouda; en heeft d'Advocaet de voorfz Acfe die van Delft niet mogen laten leien , vermits haer vertreck. C~")Ock heeft den Advocaet van den Griffier ontfangen de Acfe, by die van Delft, Rotterdam en Schiedam gepaffeert, roerende de toeruftinge van fes Schepen van Oorloge. Den 5. September, 1547. ~T)En Heere van Affendelft gelevert hebbende dc Brieven omme te hebben advis van de Raden van Hollandt, raeckende de voorfz Lombarden, en 't felve geëxpedieert, en by my gerecouvreert zijnde , foo hebbe ick op den achtlten der felver maent my gevonden by den voorfz Heere van Affendelft , hem vragende of ick met 't felve advis van ftonden aen foude reyfen by hare Majefteyt, dan of ick daer mede foude vertoeven tot dat 'er eenige andere faken te folliciteren fouden zijn, mits dat 't felve foo grooten haefte niet en hadde, heeft my belaft daer mede te vertoeven tot dat 'er een andere reyfe foude vallen. Dd 4 Den 1547- Den 17' Augufti. fent guldens. Acte van toeruftinge van Schepen van Oorloge. Den 5. September. Advis, beroerendede Lombarden.  Den 8. September Seeckere Aéte gelevert aen Sandelijn, raeckende de toerustinge van de Schepen van Oorloge. ( ) Den 8. September, 1547. T—TEbbe ick door bevel van den Heere van Aflendelft , en Mr. Adriaen Sandelijn , Penfionaris van Amfterdam , gelevert A6te aldus luydende, Op dep vijftienden Julii anno vijftien hondert feven en veertigh, de Staten van Hollandt, mitfgaders eenige andere Steden , hun generende met de Viflcherye en Koopvaerdye , inden Hage door bevel van hare Majefteyt de Koninginne vergadert geweeft , ende Communicatie gehouden hebbende omme te refolveren by wat middelen men alderbequaemftc foude mogen vinden vijf en veertigh duyfent guldens, omme toe te ruften * feeckere Schepen van Oorloge , dienende tot defenfie vande gemeene Viflchers en Koopvaerders, en oock tot overvallinge van de Schotten en andere Piraten, in Zee wefende, foo hebben eyndelijck onder anderen de Edelen cn Gedeputeerden van Dordrecht en Amfterdam , aenmerckende dat de Viflcherye en Koopvaerdye den Lande van Hollandt grootelijcks importeerde , geaccordeert tot hulpe vande voorfz Viflchers en Koopvaerders , te contribueren acht duyfent Carolus guldens , mits dat die van Dordrecht en Amfterdam daer inne haer gewoonlijcke gratie genieten fouden , foo verre by yemant van de andere Steden eenige gratie genootcn wierde , mits oock dat die van Amfterdam onderfpraecken, dat by de Staten gelijcke affiftentie de gemeene Koopvaerders in toekomende tijden , en foo wanneer fy des van nooden fouden hebben , gedaen foude werden; dat den Hcc-  ( 425 ) Heere van Affendelft op huyden den achtften September vijftien hondert feven en veertigh in mijn prefentie verklaert heeft dat hy uyt den naem van die van Amfterdam, roerende de voorfz acht duyfent Carolus guldens, op den fes en twintigftcn Augufti laetftleden op de Daghvaert inden Hage gehouden, dragende confent, in meeninge geweeft is hem te refereren tot de voorfz verklaringe cn limitatie, gelijck hy als noch hem daer toe refereert, begeerende dat by my die van Amfterdam Afte gelevert foude werden, het welck ick ter begeerte als vooren gaerne gedaen hebbe. Actum in den Hage den achtften September vijftien hondert feven en veertigh. Den 10. September, 154.7. T-JEb ick Bartholomei gelevert Ordonnantie x van twaelf dagen, van dat hy in Junio laetftleden, als gecommitteert by de Staten, met den Advocaet en eenige Gedeputeerden van Rotterdam en Schiedam geweeft is tot Binghs , by hare Alajeftcyt de Koninginne, omme tc helpen vervolgen dat de gemeene Viffchers fouden mogen viffchen, 'én 'hun in Zee begeven op Pafporten en Saufconduitcn van die van Schotlandt, en noch eenige andere poinften, en dat op de date vanden dagh dat hy als vooren gecommitteert is , en dat achtervolgende feeckere verklaringe en laft by de Staten, my omme 't felve te mogen doen gegeven op den eerften Maert laetftleden, cn hier vooren geinfereert ftaet. Dd 5 Oock '547. Den 8. Septemb. Den 10. Septemb. Aen BartholomeiOrdonnaii' tie van twr.elt'dsgen.  i54.vDen 10. Septemb. Brouwerye op 't platte Lam. Den 17. Septemb. Noopende «le verfoch. te exhibitie van Uytwijck, van eenige particuliereRegijjers, *B1.4;. ( 426 ) r"\Ock heb ick van wegen de Gedeputeerden vande fes groote Steden gemaeckt een Requefte omme te hebben een Mandement Pcenael, daer by eenen Jan Janfz van Ruysvelt, woonende tot Reynsburgh, bevoolen foude werden af te breecken feeckere Brouwerye, by hem aldaer opgeftelt, contrarie feecker Octroy , aen de Steden van Hollandt by Sijne Keyferlijcke Majefteyt geaccordeert. Den 17. September 1547. "P\En Heere van Affendelft, ter begeerte van die van Leyden gefproocken hebbende omme te weten of hem foude gelieven dat ick van wegen de Staten foude vervolgen aen hare Majefteyt, dat Uytwijck, dewelke binnen Leyden van eenige particuliere Perfoonen verfocht hadde exhibitie van haer privé Regifteren, en fy jegens hun felven fouden depoferen , 't felve hun gcinterdiccert foude werden , heeft my gefeydt dat 't felve verlooren moeyte foude wefen , alfoo hare Majefteyt daer toe niet en foude willen verftaen, mits dat'er by Acte eens verklaert is dat de voorfchreve Perfoonen gehouden foude wefen te depoferen, 't welck te verftaen is, gevraeght zijnde van andere Perfooilen, en niet van haer eygen * affairen, maer feyden die van Leyden geraden, dat fy de voorfz Perfoonen fouden inflrueren, dat fy by den voorfz Uytwijck gebracht zijnde, om van haer eygen faecken en handelinge verklaringe te doen, 't felve expreffelijck foude refuferen, en dat Uytwijck daer mede behoorden te vreeden te zijn, en dat  ( W ) dat kleyne prarjuditie was haer Regiftcrs vanden Excijs te exhiberen , mits dat daer inne geen verklaringe en ftaet wat Koorn verexcijft was in Ge wallen, Kooren ofte andere. Den 7. October, 1547. "P)Oor onthiet van den Heere van Affendelft, J ^ met Mr. Floris van Hogaerden gereyft na Brulfel, omme te vervolgen expeditie op de Advifen vanden Hove van Hollandt, raeckende het wijen en naeuwcn vande Netten, dienende inde Zuyder Zee, midtfgaders oock de Lombaerden daer ick alleen laft toe hebbe. Den 22. October, 154.7. T—TEbben Wy op 't advis, raeckende de Lombaerden, verkregen een Placaet, daer by hunluyden bevoolen wTerdt geen geit te doen op eenige Wolle Garens, ofte andere Materialen , dienende tot dc Drapperyc, noch oock op eenige gefheden Sijde, ofte Wolle Laeckenen , futpeèt wefende van dieverye, op de verbeurte van te verliefen het effect van haerluyder Octroy. tf~)Ock hebbe ick ter "begeerte van die van Haerlem, Delf ende Leyden verkregen beflooten Brieven aen den Ambafiadeur vanden Keyfer, wefende in Engelandt, ten eynde hy aende Koninginne aldaer foude vervolgen, dat de Drapenierders van defe Landen, achtervolgende 't oude herkomen, en de entrecourfcn daer van onderlinge gemaeckt, gerieft fouden 1547. Den 17. Septemb. Den 7. oaober. Reyfe naer 't Hóf. Den 22. October. Placaet tegen de . Lombaerd.n. Beflootea Brieven aeadcnAmbafladeurvan i'ien Keyfer, wefende ia Engelandt.  1547- Den 22. October. Beflooten Brieven vanden Grooten Raedt, omme te hebben d'informatievan den Heere van Warmont. Den 12. fsovenjb. Refolutie van'twijen en naeuwen der Netten. C 428 ) den mogen werden van goede Vellen en Wollen, ende dat hy met den eerften hare Majefteyt de Koninginne van fijn wedervaren foude adverteren. T-JEbbe mede ontrent den felven tijd van mijn Heeren van den Grooten Raede verkregen beflooten Brieven aenden Raede van Hollandt, omme overgefonden te hebben feeckere informatie , t'andercn tijden door onthiet van hare Majefteyt' de Koninginne, gedaen by den Heere van Warmont, inde materie vande Congie, omme defelve gevoegt te mogen werden in 't Proces, 't welcke de Staten, roerende de felve materie, aldaer hangende hebben tegen den Procureur Generael. Den 12. November, 1547. T-JEbben wy op 't advis, roerende 't wyen en naeuwen vande Netten, dienende inde Zuyder Zee, na dat ick omme 't felve advis, en feecker Proces Verbael, by den Heere van Affendelft en de San&o Petro gemaeckt, 't welck boven verleyt was, Jan mijnen Boode aenden Raede van Hollandt gefonden, en van hunluyden weder gerecouvreert, hadde verkregen feeckere verklaringe op een voorgevallen Placaet, die van Over-Yflel geaccordeert , inhoudende, dat niet tegenftaende 't felve Placaet, de Viffchers vande Zuyder Zee fullen mogen gebruyeken haer gewoonlijcke Viffcherye, en vangen Ael, Poft, Vooren, Spieringh, Haringh daer van Ty-buckingh af gedroogt werdt, Nebbelingh, Garnaet, Blïeck, ■* Snoec-  C 429 ) - Snoeeken, Baerfen, Karpers, Brafemen, Cn andere diergelijcke kleyne Vilfchen, met allülcke Netten en Haecken, als fy van ouden tijden, en tot noch toe gedaen hebben, fonder daer inne te misbruycken of te vallen inde poenen en boeten inde voorfz Placaten geroert , mits dat fy gehouden zijn, willende hun generen met de groote Viflcherye, 't felve doen fullen met groote Netten , van de wijdte van vijf duymen elcken Maffe, al naervolgende den inhoude vanden voorfz Placate, inhoudende defelve verklaringe noch eenige andere limitatien. Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden inden Hage Den 4 November, 1547. Ten verfoecke van die vande Haringh - buy- van Leyden en Gou- fen, meer te'coytribu. da , die wilden fufli- eren dan die van Ley- neren inde acht duy- den vier hondert gul- fent guldens, by de dens , en die van Staten geaccordeert tot Gouda drie hondert hulpe ende defenfie guldens. DE Gedeputeerden vande vier andere Groote Steden, hebben op 't geene wes voorfz is, doen verklaren, dat indien die van Leyden en Gouda eenige gratie genooten fyluyden achtervolgende 't confent, mede gratie wilden genieten , naer Mr. Huygh vanden Eynde my gefchreven, en Mr. Jacob fijn Soon my gefeyt heeft. Oock *547' Den 12. Novemb. *B1. 43. Den 4. Novemb*  1547Den 4. Novemb. Informatie te nemen van de provifie die die Van Vlaenderen verkregenhebben Jegens de Contraventeurs vande Placaten, op de uytvoeringevan 't Koorn. Proces van •ie Congie. ( 430 ) ("")Ock ïs by defelve Staten gerefolveert, dat Mr. Jacob vanden Eynde foude reyfen in Brabant en Vlaenderen , omme te vernemen wat provifie by de Staten aldaer verkregen ware , voor de geene die gecontravenieert hadden de Placaten, difponerende op 't uytvoeren van 't Koorn, en dat hy gelijcke provifie , by advis van Bartholomei, Hoegaerden en my , aen hare Majefteyt de Koninginne mede foude vervolgen, ende in gevalle bleecke by de voorfz Staten geen provifie geobtineert te zijn, dat hy alfdan by advis vanden felven foude folliciteren aen hare Majefteyt, dat die geene die niet uytgevoerdt en hadden eenigh Boven-gcwalfchen Kooren, of van boven gekomen zijnde uyt de Patrimoniale Landen van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, maer alleenlijck binnen den behoorlijcken tijdt , naer inhouden vanden Placate gerequireert , geen cautie geftelt, ofte certificatie gelevert en hadden, verftaen foude werden, niet gedaen nochte gecontravenieert te hebben de voorfz Placaten, maer de voorfz vanden Eynde hier van met ons gccommuniceert hebbende , -zijn gelijckelijck van advife geweeft, dat 't felve niet geraden noch oirbaer en was te vervolgen, en dat by diverfche Middelen en redenen by ons, by maniere van confultatie by gefchrifte geftelt, onder my wefende. TSJOch is by de voorfz Staten mede gerefolveert, 'datmen in 't Proces vande Staten, hangende in den Grooten Raede, inde materie van Congie, jegens den Procureur Generael foude produceren feeckere Privilegie van wijlen  ( 43i ) leïi hooghl. memorie Keyfer Maximiliaen, ! welck hem refereert tot een voorgaende Pr Vilegie , dat inhoudende is defe claufule U Ons weder/eggen: En dat niet tegenftaende, ds te vooren by de felve Staten, en die van hr ren Raede contrarie Refolutie genomen hac de geweeft, te weten, datmen 't felve Privi legie niet en foude produceren. * Den 24. November, 1547. TJTEb ick Dirck de Boode geteeckent eei Ordonnantie van veertien dagen, tot vie ftuyvers daeghs, van dat hy de kleyne Kamei geopent en bewaert heeft, van de Commiffa riffen die gehoort hebben de Reeckenin°er vande Rentmeefters particulier, van de twee blancken, en van de eerfte generale reecke ningen vanden Ontfanger Coebel , van der Impoft en van de laetfte twee Schellingen op de Margen, de Anno vijftien hondert fes en veertigh , alfoo den Dienaer vanden voorfz Coebel my feyde hem by de voorfz Commiffariffen foo veel gepaffeert te zijn. QOck hebbe ick Jan mijn Boode , op fijn Ordonnantie van twee reyfen door mijn onthiet van Brulfel aen mijn Heeren vanden Raede van Hollandt gedaen, omme weder van den felven Raede te hebben het advis cn 't Verbad, roerende het Viffchen inde Zuyder Zee, 't welck verleydt was, by advis toegeleyt een en dertigh dagh-gelden , tot vier ftuyvers daeghs. Dagh- Den 4. j. Novemb. t t f * BI. 44. Den 24. Novemb. 1 Ordonnan* tie op . Dirck de Boode. [ Ordonnantie op Jan de Boode.  Den 7. Dëcembs ( 432 ) Daghvaert gehouden inden Hage Den 7. December, 1547. P R JE S É N T E N. Mr. Huych vanden Eyn- ticulier de, Vanden Briele. Van Delf. De Secretaris Twee'van Van Enckhuysen. Van Rotterdam. Ende een Mr. Gerrit, Sccreta- Van Delfshaven. ris, ende Omme te hooren het Noch twee geene van wegen den Van Schiedam. Heere van Beveren, Cornelis Ewoutfz, als Stadthouder van Jan Arentfz, den Lande van Hol- Ymant Leendertfz t lant, hunluyden voor- ende gehouden en gepropt)* Den Rentmeefter par- neert foude werden. TEn voorfz dage heeft den Heere van Affendelft de voorfz Gedeputeerden geproponeert, dat hunluyden kennelijck was, datter diverfche Dagh-vaerden gehouden waren om te adviferen by wat middelen men foude ^ mogen opbrengen feeckere penningen, daer" by toegeruft fouden mogen werden acht Schepen van Oorloge , omme de Haringhbuyfen te prseferveren jegens de Schottenen Piraten; dat eyndelijck gerefolveert was datmen 't felve foude vinden op de Netten, 't welck naderhandt gemutcert was in Laft-geldt; dat oock tot de toeruftinge van de felve Schepen van  ( 433 ) Van Oorloge , de Staten van Holland geaccordeert hadden acht duyfent guldens; en alfoo nu 't faeyfoen van den Haringhvaert gedaen j én de Schepen van Oorloge weder 't huys gekomen waren, foo hadde den Heere van Beveren hem belaft defelve Gedeputeerden te proponeren, dat fy elcks inden haren de _ reeckeninge van haer Adminiftratie, foo geringe als 't mogelijck was, gereet fouden maecken, inhoudende pertinente fpecificatie en verklaringe, eerft van den ontfangh vande voorfz acht duyfent guldens van 't Gemeene Landt, en daer na Van den ontfangh van het * Laftgeldt, en daer nae van den uytgeef; en dat de felve gereet gemaeckt wefende by hunluyden alhier gebracht fouden Werden, omme by hein gevifiteert, gehoort en geflooten te mogen werden, alfoo den voorfz Heere van Beveren ten felven dage tot dien eynde hem in meeninge was hier te vinden; en alfoo den voorfz Heere van Beveren in 't feecker geadverteert was, dat diverfche Stuyrluyden eenige laften Haringh in Engelandt gebracht, en aldaer verkocht hadden * dewelcke fyluyden, t'huys gekomen zijnde, verzwegen, en niet aengebracht en hadden, frauderende alfoo de Gemeene Reeders van 't Laft-gelt van dien; dat omme te obineren jegens defelve fraude en bedrogh, alle de Stier* luyden van nieuws by Eede gebracht fouden werden, of fy Oock alle den Haringh, by hun gevangen , in defe Landen gebracht, 'en 't Laft-gelt van dien aengebracht hadden , fonder eenige van dien in Zee, in Engelandt, ofte in andere Landen verkoft te hebben; dat oock U. Ded. Ee de Den 7. Decemb. «■BI.45.  •'547Den 7. Decemb. ( 434 ) de voorfz Gedeputeerden dc Munitiën vande voorfchreve Schepen van Oorloge, als Buffchcn , Poeder, Klooten, Vaencn, en andere, inden Hage fouden willen brengen, omme aldaer bewacrt tc werden, omme defelve te mogen beugen, foo wanneer men in toekomende tijden defelve weder van doen foude hebben, dat oock elck inden fijnen, ballalt over gebleven zijnde, foude verkoopen, ende ten hoogften oorbooren, cn reeckeninge van dien houden. Dat de voorfz Gedeputeerden op de voorfz vier poincten onderlinge communicatie gehouden hebbende, my belaft hebben den Heere van Affendelft voor antwoorde te feggen, dat alfoo fyluyden niet alleen befchreven waren omme te hooren 't geene van avcgen den Heere van Beveren hunluyden geproponeert foude werden, fyluyden op 't geene voorfz was, geen abfolute antwoorde en konnen geven, fonder daer van eerft hare Meefters rapport tc doen , dan by maniere van communicatie deden my verklaren dat niet mogelijck en was de voorfz Reeckeningen te doen binnen twee maenden, eerft overmits eenige vande voorfz Steden noch by den Heere van Beveren hare Gedeputeerden hadden, omme van defelve faecke met fijne Mog. Ed. te communiceren , dewelcke onfeecker was wanneer t'huys fouden weien; dat oock eenige Buyfen vanden Haringh, by hun gevangen , noch niet gelicht en waren, noch oock de felve verkocht cn hadden; dat van gelijcken de Stuyrluyden met hare Rcedcrs van hare  (435) ' re handeling en adminiftratie noch niet gereeckent en hadden, welcke reeckeninge behoorde voor te gaen, dewelcke oock gedaen foude en mafte wefen voor Kerfmifle of terftondt daer naer; dat oock by die vanden Briele verklaert was, dat die van Gocdereede cn Bommcnée, dewelcke door laft van den Hove van Hollandt geordonneert waren haer Laft-geldt die van den Briele op te brengen, als noch geen verklaringe gedaen cn hadden, hoe veel laften Haringh by hunluyden gevangen en aéfigebracht waren ; ende aengaende omme te obvieren en te bekomen de fraude die by de voorfzStuyrluyden gefchiet foude wefen, waren te vreeden defelve als vooren weder by Eedc te hooren, mits hebbende acfe Vanden Hove van Hollandt, dat fy defelve daer toe fouden mogen conftringeren, maer 't felve requireerde oock cenigen bequamen tijdt, alfoo vecle vande voorfz Stuyrluyden in Waterlandt wijt en zij t woonachtigh waren, en aengaende de Munitiën vande Schepen van Oorloge hier tc brengen , feyden dat meeft alle defelve Munitiën gchuyrt waren , dewelcke fy nu gebeficht hebbende, weder moften re5ftitueren, en wat niet gehuyrt ofte gelevert en was , foude elck in den' fijnen , ten fine als vooren, gaerne bewaren; cn noopende de verkoopinge vanden Ballaft, feyden dat meeft alle defelve gelecnt was, en dat fy daer van geen koftcn gehadt hadden, dan van*'t invoeren en uytvoeren, en * dat die geene die niet gelecnt cn was, als niet foude gelden, immers wel te te vrceden waren dat fy gehaelt foude werden, maer dat nicmant in defelve behagen en hadde Ec 2 Al- Den 7. Decemb» ♦Bi. 4*.  Den 7. Decemb. Rapport aen den Heere var Aflendelft gedaen vande Refolutie var de Staten. Den 10. Decemb. Houte Kape voor den Briel. 1 ( 436 ) A Lle 't welcke by my ten voorfz dage den Heere van Alfendelft verhack zijnde , heeft de voorfz Gedeputeerden by haerluyden confent geaffigneert dagh om met haer voorfz Reeckeninge alhier inden Hage inde Herberge te wefen daeghs na Lichtmilfe naeftkomende, ende dat fy binnen middelertijde de voorfz andere drie poincten fouden furneren , hunluyden accorderende acte omme de voorfz Stuirluyden, fraude gecommitteert hebbende, weder by Eede te mogen hooren; verklarende voorts dat hy vanden voorfz tijdt, ende van 't geene voorfz is, den Heere van Beveren foude adverteren. Den 10. December, 1547. T-TEbbe ick door ernltigh vervoigh van die vanden Briele den Griffier van Hollandt ofte fijnen Subltituyt gelevert hare Stucken, roerende 't rembourfement by hem geëyfcht, van 't nederleggen en oprechten van de houte Kaep in 't gat vande Maze, mitfgaders 't geene ick door lalt vande Staten daer tegens gefchreven hebbe; ende dat achtervolgens de Refolutie by de Staten genomen den een en twintighften Julii laetftleden, de faecke vande Staten ten felven dage recommanderende, mits hun verklarende dat de voorfz Staten ongehouden waren eenighfints in 't voorfz rembourfement te contribueren ; waer op den voorfz Heere van Affendelft my ter antwoorde gaf, dat hy in 't vifiteren vande voorfz Stucken, de faecke van de Staten foude hebben voor gerecommandeert, en dat hy hem liet  ( 437 ) liet duncken dat dc Gemeene Staten daer inne niet en behoorden te contribueren. Den ii. December, 1547. T-JEbbe ick vanden Griffier ontfangen de informatie, roerende de materie van Congie, gedaen inden jare vijftien hondert een en dertigh, beflooten, omme die te leveren aen de Heeren vanden Grooten Raede, volgende haer fchrijven. Den 13. December, 1547. T-TEbbe ick den Rentmeefter Coebel gelevert Ordonnantie, omme tc betalen de Heeren van Alkcmade, Heyman Adriaenfz, ende Mr. Huygh vanden Eynde, van dat fy in twee tienden gebefoigneert hebben, Alkcmade elf dagen , Heyman Adriaenfz twaelf dagen , en Mr. Huyg vanden Eynde tien dagen. C"\Ock hebben de Commilfariffen gehoort de reeckeninge van Witte vander Hoeve, van de drie grooten op de Margen ommegeflagen, in 't felve jaer, wiens ontfangh beloopen heeft ter fomme van fes hondert vier en tachtigh gulden acht ftuyvers vier deniers, en den uytgeef drie en dertigh gulden dertien ftuyvers, midts wekken fuyver blijft fes hondert vijftig ponden veertien ftuyvers vier deniers. Ee 3 Den 1547. Den 10. Decemb. Den 11. Decemb. Informatie van de Materie van Congie. Den 13. Decemb. Ordonnantie op den Heere van Alckemade , Heyman Adriaenfz en vanden Eynde. Reeckeninge van Witte van der Hoeve.  Den 14, e 15- Dcc. Reeckeninge van Coebel. 47- Weddens 1 van Coebel. ( 43B ) Den 14. en 15. December, 1547. • (jEhoorï de Reeckeninge van Arent Coe, bel, vande veertigh duyfent guldens, om, mc geflagen in 't felve jaer", daer van de eene helft is *. opgebracht by de Schiltalen, ende andere helft by de drie grooten op.de Margen , waer van den geheelen ontfangh beloopt ter fomme van negen cn dertigh duyfent fes hondert dertigh guldens dertien ftuyvers acht deniers, en den uytgeef fes cn dertigh duyfent vijf en veertigh guldens veertien ftuyvers fes deniers, fulcks dat den ontfang alhier meerder is dan den uytgeef, en de voorfz Rentmeefter fehuldig blijft drie duyfent vijf hondert vier en tachtigh guldens negen ftuy, vers twee deniers; hier op gedragen het reft van fijn voorgaende reeckeninge, beloopende ter fomme van twee duyfent een hondert gulden acht ftuyvers feven deniers, blijft den voorfz Ontfanger in alles fchuldigh vijf duyfent fes hondert twee en veertig guldens. TVOch is by den Commiffaris Coebel, op 't believen van de Staten, voor fijn Wed, dens toegevoeght den tachtighften penningh van alle fijnen ontfangh; en noopende zijn, verder verfoeck begecrende vande twintigh duyfent guldens, gevonden by de Schiltalen, hem toegevoeght te werden den dertighften penningh, gclijck hem inden ontfangh van des Gemeene Landts ommeflagh toegevoeght werdt, is 't felve gcreferveert tot de eerfte Vergaderingc vande Staten, Van  ( 439 ) "\7"An gelijcken is den voorfchreven Ontfan* ger ten felven dage belaft dat hy vande refte by hem noch te ontfangen , en dc loquaturs noch te fuyveren , een quohier en reeckeninge apart maecken fal, die in't eynde van de voorfz Reeckeninge gehecht cn vaft gemaeckt fal werden. ''PEr begeerte vanden Penfionaris van LeyA den, den Heere van Alfendelft gefproocken hebbende, ten eynde hy binnen een dagh of twee foude willen hooren Heyman vande. Ketels Reeckeninge van 't Gemeene Landts Ommeflagh, heeft my voor antwoorde gegeven , dat daer mede vertoeft foude werden tot Coebel oock fijn Reeckeninge geëyndight hadde , en datmen fulcks hem bet foude mogen conftringcren, omme de felve te doen. Eynde van het jaer 1547. Ee 4 * Re- 1547- Den 14. en 15. Dec. Loquaturs by Coebel :e fuyveren. Reeckeninge van Heyman vande Ketel.  154». Den 5. Januarii, 'BI. 1, Refolutie te nemen op veylig te mogen ?eylen. C 440 ) * Refolutien by de Staten van Hollandt, gehouden op Den 5 januarii 1548. PRESENTEN. Mr. Huygh vanden Eyn- Jan Arentfz, ^e » Jemandt Lenaertfz, met Van Delft. haren Rentmeefter 1 wee van Rotterdam. particulier, Mr. Gerrit, Van den Brielle. ende Den Secretaris van Noch twee van Schie, Enckhuyfen. „ ciam- „ Ende een van Delfs- Lomelis Ewoutfz, haven. TEr begeerte van die van Amfterdam aen den Heere van Alfendelf verfocht hebbende, dat, alfoo den tijdt nu aenftondt omme gereedtfehap te maecken Ooft ende Weft te zeylen, ende dat wy Oorlogh hadden met die van Schotlandt, ende apparent was oock Oorlogh tc krygen met die van Vranckrijck , hy de Staten foude willen doen befchryven, omme te refolveren hoe men veylighh'jcken foude mogen Negotiëren ter Zee , eiide de Roopvaerdye exerceren, de welcke men met eenen foude mogen befchryven , omme te hooren het rapport van de Commilfarilfen , die gehoort hebbende de Reeckeninge van de particuliere Ontfangers, van de drie grooten op de Margen; de Rekeningc van Mr. Arent Coebel, als Ontfanger van den Impoft, ende van het Margen-geldt, de Anno vyfthien hondert  ( 441 ) dert fes en veertigh , ende van de veertigh duyfent ponden geaccordeert in Maert laetftleden ; waer op den Heere van Alfendelf my tot antwoorde gaf, dat den fevenden van defe Maendt, hy dc Heeren van den Raede doen vergaderen foude , ende met henluyden van de befchryvinge van de voorfz Daghvaert communiceren, die hy meende dat wel geaccordeert foude werden, en dat ick ten felven dage my weder by hem vinden foude. Den 10 Januarii 1548. J^Eeft den Heere van Alfendelf my gefeydt, dat de Heeren van den Rade geaccordeert hebben de voorfz Daghvaert, ende K by mynen advife den dagh gefeydt alhiar in den Hage in de Herberge te wefen den 20 Januarii , omme des anderen daeghs te befoigneren. b Ee 5 *Dagh- 1548. Den 5, ende 10. Januarii. Daghvaert geaccordeert  1548. Den 21. Januarii. *B1.2. ( 442 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage op Den 21 Januarii 1548. PRESENTEN. Willebordt Uytenbroeck. Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Bur- . gemeeftcr. ende Mr. Lambrecht, Penfionaris.Van Haerlem. Vranck Bartholomeeuwfz ende Mr. Huych vanden Eynde , Van Delft. Gerrit Beuckelfz, Burgemeefter.ende Mr. jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantart , Burgemeefter.Claes Doedefz, ende Mr. Adriaen Sandelijn , Van Amfterdam. Gijsbrecht Thymanfz , Burgemeefter. ende Witte Vander Hoeven. Vander Gouda. Omme eenige te dexiteeren die aen de Majefteyt van de Koïinginnc folliciteren fouden, by wat middeen ende manieren men bequamelijck voor de lenftaende tijdt foude mogen exerceren de Koopvaerdye ende Negotie ter Zee, aengemerekt den tegenwoordigen Oorlogh met die van Schotlandt , ende apparentie van Oorlogh met de Francoyfen; ende oock omme ■ te hooren het rapport van de Commilfariffen , die geweeft zyn over de Reeckeninge van Arent Coebel van den Impoft ende Margen-gelt de Anno vijftien hondert fes en veertigh, ende van de veertigh duyfent guldens , by de Staten geaccordeert in Maert laetftleden. Op  ( 443 ) OP den voorfz daghe by den Advocaet door onthiet van den Heere van Afiendelf, de voorfz Deputatie verfocht zynde, foo zyn by dc voornoemde Gedeputeerden gecommitteert den Penfionaris van Dordrecht, Dirck ïlillcbrandtfz, ende Mr. Floris van Hoogaerden , wefende althans tc Hove, ende den Advocaet ; behalven dat die van Leyden verklaerden geen laft te hebben, omme dc voorfz Deputatie te doen, ende het felve te Hove te vervolgen ; maer alfoo den Advocaet op de citatie ende daghvaerdinge by den Procureur Generael aen eenige Steden gedaen, omme hare Privilegiën van vrydom van Thollen en Anckcrage , te brengen in handen van den Procureur Generael, om defelve authentiqueiijck tc doen collationeren met eenige andere Gedeputeerden , gecommitteert is omme te adviferen wat defenfie in defen behoordt gedaen tc zijn van wegen de Staten, daer toe by de voornoemde Gecommitteerden dagh geno» men is , des daeghs naer Lichtmiffc toekomende; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden my belaft aen de voorfz drie Perfoonen te fchryven? dat fy binnen middelertijdt fouden onderfoecken wat apparentic van Oorloge dat'cr is met dc Francoifen, Engelfchen en andere, en wat provifie de Majefteyt van de Koninginne in meeninge is te doen , tot vorderinge en defenfie van de gemeene Koopvaerdye, wefende eensdeels het welvaren van defe Landen, ende den Advocaet daer van met den eerften adverteren , ende in gevalle fy voor mijn komfte expeditie kregen van 't geene , daeromme fy nu te Hove zijn, mijn komfte 1548. Den au Januarii. Deputatie te doen aen de IVTajefkyt van de K uninghme.  1543. , Den 21. Januarii. *BI. 3. Van het rapport van de Commiflariflen,gehoort hebbende Coebels Reeckeninge. Van by de Steden van Hollandt C 444 ) fte nochtans aldaer fouden willen verwachten, fulcks ick oock ten felve dage aen hem gefchreven hebbe. * _/\Engaende het voorfz rapport, het felve en is ten voorfz dage niet gedaen, overluids de abfèntie van Suys, wetende principael Commilfaris , de welcke evenwel, naer ick de Staten verthoont hebbe, aen den Heere van van Alfendelf gefchreven hadde, dat hem het felve rapport niet en was mogelijck te doen, voor dat Coebel een Quohier ende Reeckeninge apart gemaeckt hadde van de reltanten by hem noch te ontfangen, ende van de locaters noch te fuyveren, fulcks hem by de voornoemde Commilfarilfen belaft was te doen, dat evenwel de Staten daer by geen fonderlinge interelten mochten lyden , alfoo alle de Renten van den Lande , die Coebel aenquamen te loffen, by hem geloft waren; den Advocaet evenwel heeft de voornoemde Staten vertoont dat Coebel, foo op fijn Reeckeninge voornoemt, van den Impoft ende Margen-gelt, als van de voorfz drie en veertigh duyfent guldens , het Landt fchuldigh bleef vijf duyfent fes hondert twee en veertigh ponden, daer op evenwel hy eenighe penningen hadde ontfangen; ende dat hem oock by de voorfz Commilfariffen belaft was het voorfz Quohier te maken, en dat vaft te maken en te hechten in fijn laetfte voorgaende Reeckeninge. Th" Odem, by den voorfz Advocaet de voornoemde Gedeputeerden verhaelt ende vertoont  ( 445 ) toont zynde, de voorfz provifie van den Procureur Generael, daer by eenige Steden van Hollandt belaft is hare Privilegiën, ten fine als vooren, te brengen in handen van den Procureur Generael binnen den tijdt van fes weecken , ende in cas van oppofitie gedaghvaert voor den Secreten Raede op den feven en twintighften dagh van Februario t'eencmael, ende dat het felve fcheen te wefen geheel pra> judiciabel het Privilegie de non evocando, ende dat daeromme fyluyden fouden adviferen, ofte geraden ware te proponeren exceptie declinatoir , dan wat defenfie van wegen de Staten in defen behoorden gedaen te zyn , foo hebben de voornoemde Staten gerefolveert, ende gecommitteert omme defe deliberatie te doen den Penfionaris van Dordrecht, indien hy t'huys is, van Haerlem, van Delft, Leyden ende Amfterdam, met den Advocaet, de welcke dagh genomen hebben omme te famen te communiceren , den derden Februarii te wefen in den Hage in de Herberge, ende dat elcks binnen middelertijdt in den fijnen fal onderfoecken , wat Stucken daer wefen mogen ter materie dienende, ende die als dan mede te brengen ; ende voorts of gheraden is, voor die van den Secreten Raede de voorfz exceptie van renvoy te proponeren dan niet. Eodem, door bevel van den Heere van Affendelf, aen de voornoemde Gecommitteerden by den Advocaet verfocht zynde, of fy met den Heere van Brederode door de vingers fouden willen fien, ende laten pafleren, het geene wes hy ter caufe van den Impoft fchul- 1548. Den 21. Januarii. hare Privilegiën te brengen in handen van den Procureur Generael. Van den Iinpoft vaa den Heere van Brederode.  154?Den 21. Januarii. Citatie by die van Afperen gedaen. •BI; 4. C 446 ) fchuldigh Is, het welcke bedragen foude om* trent ter fomme van vijf en twintigh guldens; hebben eendrachtelijk gerefolveert dat het felve , omme der confequentie wille, niet en behoorde gepaffeert te werden, gemcrekt meeft alle de andere Perfonagicn betaelt hadden, ende dat die geene, die noch niet betaelt en hadden , daar door onwilligh, ende oock in toekomende tyden alle Perfonagicn, of meer gebeurde, onwilligh fouden wefen den Impoft op te brengen, maer dat beter ware dat men in andere faecken het felve jegens hem recompenfeerden. Eodem, by den Advocaet de Staten vertoont zynde van de Daghvacrdingc , by die van Afperen in fijns Perfoons gedaen, omme henlieden vrcdelijck te laten genieten ende gebruyeken van hare gewoonlijcke vryheydt * ende exemptie, van allen ouden ende immemorialen tyden geufeert, fonder henlieden ter caufe van eenige fijnder moleftatie te doen , ofte tc laten doen, ende wat in defen behoorde voor defenfie gefeydt te werden; hebben gerefolveert, dat defe faecke de Staten niet en toucheert, maer de Keyzerlijcke Majefteyt, ende daeromme met den Heere van Alfendelf fprcecken fouden , ten eynde den Procureur Generael van defen Hove, aen den Procureur van boven fchryven foude, dat hy defe faecke behoorde aen te vacrden ende te defenderen, alfoo den eerften thienden penningh de Kcyzerl: Majefteyt aenkomen , en het Landt niet en roeren, dat ick even wel in tyden geen Exploicten van 's Landts wegen en  C 447 ) en foude accepteren , fulcks ick oock niet doen en fal. Eodem, by my verfocht zynde \ran wegen Pel , ende Mr. Gerrit Bruyn, Ordonnantie van hare Vacatiën, die fy gehadt hebben, ais gecommitteert zynde met den Advocaet, om te Hove te vervolgen van Schepen van Oorloge toegerult te hebben tot de defenfie van de Haringhbuyfen ende Koopvaerders; foo is my belaft Ordonnantie te maecken van foo veel dagen als fy gevaceert hebben, tot vier en twintigh ftuyvers des dacghs elcks, te weten voor dc eerfte Reyfe twintigh dagen, ende voor de tweede Reyfe vijftien dagen, fonder dat fy yet voor dat èxtraordinaris hebben willen paffcren. Eodem , by my de voornoemde Gedeputeerden vertoont zynde de Requefte van Coebel, daer op hy verfocht te hebben de nominatie van het Ontfangerfchap Generael van het Laft-gelt, is de felve faecke uytgeftelt ter tijdt toe de Edelen mede ter Daghvaert wefen fouden. Eodem, by den Advocaet de voornoemde Gedeputeerden voorgehouden zynde, dat dagelijcks op het platte Landt nieuwe Brouweryen opgeftelt werden, in prasjuditie van het Octroy de Staten gegundt, ende dat al krygen de Staten Mandament Poonael, poenen beveelen ftadhoudende, de felve by den Hove van Hollandt gemuteert werden in fimpel bevel, ende daeromme by dc Koninginne in defen vor- Nopertde het oprechten van nieuwe Brouweryen ten platten Lande. 1548. Den 21. Januarii. Ordonnantie op Pel, ende Mr. Gerrit Bruyn, vaa hare Vacatiën. Van het Ontfangerfchap Generael van het Laft- geit.  154». Den 21, ende 22. Januarii. Nieuwe Sluys op de Zyerdam. Den 22 Januarii 1548. Rapport by den Advocaet den Heere van Afiendelf gedaen. * BI. 5. J—ÏEbbe ick den Heere van Affendelf van de voorfz Rciblutien , by de Staten genomen, rapport gedaen, ende gebeden dat hy den Procureur Generael van Hollandt; die in meeninghe was naer Hollandt te reyfen, foude willen belaften te fpreecken met den Procureur Generael van den Grooten Raede, ten eynde hy voor den Advocaet van den Lande het voorfz Proces tegens die van Afperen foude willen aennemen, het welcke * hy my bc- ( 448 ) vorder provifie verfocht moefte werden, al* foo den Raedt van Hollandt in defen genoegh onfe parthye is, foo hebben de Staten eendrachtelijck hier op rapport genomen tot op de naefte Daghvaert. Eodem , by die van Amfterdam de voornoemde Gedeputeerden mede voorgehouden zynde van de nieuwe Sluys, die op de Zyerdam ghedaen maecken is, waer van den pafferenden Man van een doorgaende reyfe , als gaende ende komende , van elck Schip ghenomen werdt vyf ftuyvers, ende van elcke Schuyte vijf grooten, contrarie het Privilegie van wylen Koningh Philips , dat men geen verdere laften op de Onderfaten van Hollandt cn foude mogen ftellen , waer van Autheur wefen foude Adriaen Stalpert, ende dat daeromme hier tegens by de Staten provifie gedaen moefte werden, foo hebben de Staten hier op van gelijcken rapport genomen tot op de naefte Daghvaert.  ( 449 ) belooft heeft te doen, fulcks den voornoemden Heere van Alfendelf oock ghedaen heeft, naer den Procureur Generael my gefeydt heeft, die ick het felve gebeden hebbende, my oock belooft heeft fulcks te doen; ende hebbe tot dien eynde met hem oock gefchreven aen. den Procureur Generael van den Grooten Raede. Hebbe van gelijcken ten felven dage by myne Miffive hier van geadverteert Mr. Pieter Wouters, Procureur van de Staten, ende dat hy aen den Procureur , omme het felve gedaen te hebben, naerftelijck foude vervolgen , ende dat hy tegens die van Afperen geen dagh nemen cn foude voor my als Advocaet van den Lande, maer in mijn privé naem, alfoo 'ick het Exploicf voor de Staten niet en hadde geaccepteert, als daer toe van henheden geen lalt hebbende. IL Deel* Ff Ver- Den 22. Januarii. Beroerende die vaa Afperen.  154». Den 4. Februarii. Aengaende de Privilegiën de Onderfatenvan Hollandt com- ; peterende. , : ] ] ] 1 J ( 45o ) Vergaderinge tot mynen Huyfe gehouden, op Den 4. Februarii 1548. PRESENTEN. Heyman Adriaenfz, Mr. Adriaen Sandelijn. ende Van Amfterdam. Mr. Adriaen de Jonge. Maer van der Gou- Van Dordrecht. da en is 'ei- niemandt Mr. Lambrecht Jacobfz. geweeft, alfoo die niet Van Haerlem. en waren by de Staten Mrs. Huygh, daer toe gecommit- ende teert, omme defenfie jacob vanden Eynde. te refolveren tegens Van Delft. het bevel van den Pro- Gerrit Beuckelfz, Bur- cureur Generael, om- gemeefter, me boven te vertoo- ende nen hare Privilegiën Mr. Jacob de Milde. van exemptie vanTol- Van Leyden. len en Anckerage. TEn voorfz dage is by de voornoemde Gedeputeerden op het voorfchreve poinct gerefolveert, dat, alfoo de Staten van Holindt Privilegie hebben, dat men de Onderlaten van Hollandt niet en fal betrecken buy:en den Lande, dan in quatuor cafibus, in het èlve Privilegie ge-expreffeert; dat oock den Mnce van den Lande geen Oftroyen ofte Vlandamenten en fal accorderen, contrarie de 3rivilegien van den felven Lande, dat oock >y het voorfchreve Privilegie den Raedt van foliandt gecommitteert werdt, omme te ver- fien  (45i ) fien dat het felve niet en gefchiet, ende d by het achtfte Articul van de Inftruéïie va den felven Hove verklaerdt is, dat het Hc van Hollandt kennilfe nemen fal van Privik gien, foo wel de Onderfaten van Hollandt al Vreemden, geen Onderfaten wefende, woc nende in den felven Lande, gegeven aen dei voornoemden Raede, by Requefte verfoch fal werden, dat fy by eenige middelen voor fien, dat die faecke, beroerende het overbren gen van het voorfchreve Privilegie voor de fen Hove gerenvoyeert, ende getermineen magh werden ; ende in gevalle die van der Raede van Hollandt op het felve verfoeck niet en willen difponcren, dat als dan aen de Majefteyt de Koninginne, by Requefte verfocht fal werden, de voorfchreve faecke by den Hove van Hollandt, ofte den Grooten Raede getermincert te mogen werden; en alfoo ghéIneke faecken in de Jaren vijfthicn hondert negen en twintigh, vijfthien hondert dertigh, ende vijfthien hondert een en dertigh, by de ghemeene Staten, foo wel de Edelen, als andere vervolght is geweeft , men de Edelen * mede foude doen b'efchryven, te wefen den negenden Februarii in de Herberge, omme des anderen daeghs eyndelijcke Refolutie te nemen, wes in defen behoorde gedaen te zyn , welcke befchryvinge by den Advocaet verfocht zynde, die van den Raede geaccordeert hebben. Eodem, naer ick de voornoemde Gedeputeerden verhaeldt hadde het innehoude van de Milhve , my by Bartholomei ende HoogaerFf 2 den 154S. Den 4. j£ Februarii. n f s 1 t * BI. 6. Van de Koopvaerdye veylig». ijeken te  1548. Den 4. Februarii. mogen exerceren. GeenBrou- werye op 't platte Landt te ftellen. Aengaende den Impoft geftelt op de Sluys van Zyerdam. ( 45 2 ) den gefchreven, roerende, hoe men vcylighlijcken de Koopvaerdye foude mogen exerceren ; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden my belaft, aen den felven Bartholomei ende Hoogaerden te fchryven, dat, alfoo uyt de Refolutie die by de Staten ghenomen fal werden , roerende de voorfchreve faecke van het overbrengen van de Privilegiën, de voornoemde Staten hen boven fullen moeten vinden, ofte hare Gedeputeerden, aldaer ichicken, fylieden hare faecken ghedaen hebbende, naer myne komfte niet en fouden verwachten, te min, want by het innchouden van hare Miffive bleecke, dat men in de voorfchreve faecke, in abfentie van de Koninginne, niet londerlinge en foude konnen gedoen, welcke Miffive ick ten felven dage gefchreven, ende met Jan mijn Boode aen henlieden ghefonden hebbe. Eodem, nopende het geene wes by die van Leyden geproponeert wert, van verdere provifie te verfoecken aen de Koninginne, omme geen Brouweryen op het platte Landt tc mogen ftellen, zyn eenige opinien geopent, maer is de faecke uytgefteldt tot de voorfchreve Daghvaert, ten wekken daghe de voornoemde Gedeputeerden van de fes groote Steden by den anderen apart vergaderen, ende Refolutie daer op nemen fullen. Aengaende den Impoft geftelt op dc Sluys van Zyerdam, contrarie het Privilegie van Koningh Philips, daer van by den Penfionaris van Amfterdam openinge gedaen werde, is mede de felve fake uytgeftelt tot de voorfz Daghvaert. * Dagh-  C 453 ) * Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 10 Februarii 1548. PRESENTEN. Uyt de Edelen, Mr. Adriaen Sandelijn. De Heeren van Eg- Van Amfterdam. mondt. Gijsbrecht Thymanfz, Van Affendelft. ende Van Alckemade. Jan Dirckfz Thoen , Van Poclgeeft. Burgermeefter. Van Wijngaerden. Van der Gouda. Van Duvenvoerden. Otto van Egmondt , Omme eyndeiijcke ende Refolutie te nemen Van Hardincxvelt. wat verfoeck ende dc- Endc van de Steden, fenfie by de Staten be- Mr. Adriaen de jonge, hoort gedaen te wer- Van Dordrecht. den tegens het voor- Mr. Lambrecht Jacobfz. fchreve bevel en dagh- Van Haerlem. vaerdinge , by den Mrs. Huygh, ProcureurGenerael aen ende diverfche Steden ende Jacob vanden Eynde. Dorpen in Hollandt Van Delft. gedaen, omme de ori- Gerrit Beuckelfzy Bur- ginele van hare Pri- gemeefter, vilegie van exemptie ende van Tollen en Ancke- Mr. Jacob de Milde. rage boven te bren- Van Leyden. gen, &c. TS ten voorfz dage by de voornoemde Sta JL ten cendrachtelijck gerefolveert, dat mei Stacts-gewyfc, alfoo het dangercus is dz Pri Ff 3 vi Den 10. Fcbru trii. * BI. 7. t  T54-3. Den io. Februaiii. i i 1 j Eo- ( 454 ) vilegien Ianghs den Lande te flepen , men eerft by Requefte fal verfoecken, dat, indien den Procureur Generael eenighe oftenfie van de originele Privilegiën, de Steden ende Dorpen van den Lande van Hollandt gegunt, begeert, om daer uyt Copie authentique tc nemen, dat de Staten behooren te volftaen, mits hem ofte fyne Gecommitteerden , de felve oftenfie doende binnen den Lande van Hollandt, ter plaetfe daer de felve Privilegiën leggen ende ruften, het welck by de Staten hem altoos geoffereert fal werden, omme daer tegens Copie te doen authentiferen; ende dat voorts de faecke ende parthyen, achtervolgende het Privilegie de non evocando, ende andere Privilegiën , gerenvoyeert mogen werden voor den Raede van Hollandt, ende in gevalle hen het felve verfoeck by Requefte gheweygert werdt, dat fy als dan ten felven fine ten dage dienende, by exceptie en defenfie fullen contenderen, ende daer by voor defe reyfe perfifteren, ende foo verre de felve exceptie gerejefteert werde, ende de Staten gecondemneert voor den Secreten Raede te antwoorden , fullen als dan de voornoemde Gedeputeerden haer t-ertreck nemen, omme met de Staten te communiceren wat defenfie als dan behooren fal gedaen te werden; ende zyn omme te vervoljen gecommitteert den Heere van Poelgeeft, mde een uyt elck van de groote Steden, met fewelcke gefamentlijck gefloten hebben den ;wintighften van defe Maendt 's avondts tot Jordrecht te wefen.  C 455 ) TT" Odem, zyn de voornoemde Gedeputeerden mede gecommitteert, om aen de Majefteyt te vervolgen , by wat middelen m'en vrylijcken fal mogen Negotiëren ter Zee, ende de Koopvaerdye exerceren. * "pOdem , by Suys rapport gedaen zynde van de befoigne by de Commilfariffen gehadt, in het hooren van de Reeckeninge van Arent Coebel, van den Impoft, ende twee ftuyvers op de Marge, de hondert fes en veertigh, ende van de veertigh duyfent ponden by de Staten van Hollandt geaccordeert in Maert laetftleden, daer van de eene helft gevonden is by de drie grooten op de Margen, ende de andere helft by de Schiltalen; ende by den felven Suys een Staet gelevert zynde van den ontfangh van de penningen, daer in het achterwefen van den Lande bedragende ter fomme van hondert negen en tnegentigh duyfent negen hondert veertigh ponden gequeten is, lbo is op de poincten by de voornoemde Commiffariffen aen de Staten gereferveert; als eerft, roerende de reftanten by den Ontfanger Coebel noch te ontfangen, ende fyne locaters noch te fuyveren; eendrachtelijck gerefolveert, dat hy de felve reftanten met aller diligentie ontfange, ende de voorfz locaters fuy veren fal, ende daer van een Qiiohier ende Reeckeninge apart maecken, om de felve by de voornoemde Commiffariffen gehoort ende gefloten te mogen werden, fulcks hem oock by de voorfchreve Commiffariffen te vooren belaft was; ende aengaende des voornoemden Coebels falaris , dat omme de Ff 4 con- T54S. Den io. Februarii. Van de Koopvaerdye en Negotie ter Zee. * BI. 8. Rapport by Suys gedaen van Coebels Reeckeninge.  Den 10. Februarii. Raeckende de faecke van die van Afperen. Het Ontfangerfchap Ge nerael van *t Laft-gelt nytgcftelt. ( 450 ) confequentie wille hy van alle fynen ontfangh, foo wel van de drie grooten op de Marge, als van de twintigh duyfent op de Schiltalen gevonden, niet meer hebben en fal dan den tachtighlten penningh, gelijck hem ende oock Vranck vander Hoeven lijn Voorfaet toegevonden is \ran den ontfangh van den Impoft van de Wynen en Bieren, ende van de drie blancken en twee ftuyvers op de Margen, maer want hy in de Collectatie van de voorfz twintigh duyfent guldens by de Schiltalen gevonden, veel moeyten en arbcyts gehadt heeft, is hem boven dien noch toegelcydt hondert vijftigh guldens. Eodem, is mede genoegh gerefolveert, dat men in de faecke van die van Afperen, tegens de Staten, alfoo het felve de Staten niet en toucheert, maer alleen dc Keyzerlijcke Majefteyt, aen den Procureur Generael boven vervolgen fal, dat hy het felve voor het Landt aenneemt, ende in het Proces trede. Eodem, is op de Requefte van Coebel daer by hy verfocht by de Staten genomineert te werden tot het Ontfangerfchap Generael van het Laft-gelt, gerefolveert, dat, alfoo de penningen van dien als nu ten vollen ontfangen, ende binnen feeekeren dage een yegelijck belaft is daer van alhier reeckeninge te komen doen , noodeloos is een Ontfanger Generael te hebben, niet te min is de cygentlijckc Refolutie dies-aengaendc uytgeftelt tot de komfte van den Heere van Beveren Stadthouder. Eo-  (457 ) Eodem, is op de Requefte van Suys, daer by hy verfochte ter caufe van fijne meenighvuldige dienften ende arbeydt in 's Landts faecken gedaen, een gracelijcke recompenfe tot difcretie van de Staten; is hem by de Edelen toegevoeght hondert en vijftigh guldens, het welck oock de andere Gedeputeerden wel redelijck dachte , dan gemcrekt fy hier van niet ghehoort, nochte daer toe eenigen laft hadden, hebben hier op rapport genomen tot de naefte Daghvaert, niet twyffelende of hare Meefters fouden hun met de opinie van de Edelen conform maecken. Eodem naer den noene , alleen de voornoemde Gedeputeerden van de fes groote Steden, tot myncn Huyfe vergadert zynde, ende by den Advocaet henluyden vertoont zynde, hoe dat uyt krachte van 't leggen van feeckere nieuwe Sluys op de Zyerdam , van den pafferendc Man, voor een * doorgaende Reyfe van elck Schip genomen werde thien ftuyvers , ende van elcke Schuyte vijf grooten, contrarie het Privilegie van wylen Koningh Philips, waer inne wel behoorde geremedicert te werden; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden ecndrachtelijck gerefolveert, dat, alfoo den voorfz Impoft niet cn mochte gelicht worden, dan uyt krachte van feker Octroy van de Keyzerlijcke Majefteyt, het welck fy oock wel wiften ten voorfz fine gcobtineert te zyn, men een Notaris met twee Getuygen foude feynden aen Adriaen Stalpert, Rentmeefter van Kennemerlandt, die het felve Octroy doen vervolgen hadde, mitfgaders Ff 5 aen K 154». Den io. Februarii. Requefte van Suys om recompenfe van van fyne dienften te hebben. Belangende het leggen van de nieuwe Sluys op de ZyerdF.m. * El. 9.  1548. Den 10. Februarii. Nieuwe Brouweryen teu platten Lande opgeltelt, tegens het Octroy. C 458) aen de voorfchreve Sluysbewaerders , ende van hen vereyffchen Copie van den felven Octroye , ten eynde by de Staten niet ex ignotis geprocedeert en werde , ende in gevalle van refus van het felve verfoeck, ende weygeringe , te nemen een behoorlijck Inftriiment, ende dat den Advocaet uyt haren naem yemandt van de Notariffen van Amfterdam daer toe committeren foude, fulcks- den Advocaet oock ten felven dage Jan Court, wefende in den Hage, daer toe gecommitteert heeft, die oock belooft heeft fulcks te doen, ende te volkomen , omme, hebbende de voorfz Copie ofte Inftrument, by de voorfz Gedeputeerden boven wefende brceder Refolutie genomen te mogen worden wat in defen te doen fal wefen. Eodem , den voorfz Advocaet dc voornoemde Gedeputeerden vertoont hebbende , dat dagclijcks op het platte Landt nieuwe Brouweryen opgeftelt werden, contrarie feecker Oéfroy by de Gedeputeerden van de fes groote Steden, in den Jare vyftien hondert een en dertig van de Keyzerlijcke Majefteyt verkregen, dat daeromme hier tegens behoorlijcke provifie behoorde verfocht te werden , te meer, want by die van den Raede van Hollandt , alfulcke provifien pcenael, peynen , beveelen ftadthoudende , als by de voornoemde Gedeputeerden verkregen werden ten verfoecke van Parthyen , mits dat fy meeft Ambachts-Heeren zyn, lichtelijck gemuteert werden in limpel bevel; foo is eyndelijck by openinge ende communicatie gefydt, dat men nu  ( 459 ) nu boven komende by de middelen van het voorfchreve Octroy, ende by fonder dat daer door die Dorpen gefchapen waren Steden te werden, ende de Steden gantfchclijck te vergaen fulcks dat in hare macht niet en foude wefen de Keyzerlijcke Majefteyt in fijne Bee, den ende Subventien te fuccurreren, men aen de Koninginne foude verfoecken Mandament Pcenael , peynen , beveelen ftadthoudcnde , met committimus addrefferende aen defen Hove , uyt krachte van de welcke een yegelijc bevolen fal werden, geen nieuwe Brouweryen op het platte Landt te mogen ftellen, ende cte Eygenaers van de geene die geftelt zijn, geinterdiceert niet te mogen brouwen , ter tijde toe by de Heeren van den Hove van Hollandt , niet wefende Ambachts-Heeren, met kenniffe van faken anders geordonneert fal zyn, dan hebben dagh genomen omme in defe faecke wat bet te delibereren, en nu boven komende, eyndelijck daer inne te refolveren. Den 17 Februarii 1548. J)Kn Heere van Affendelft my ontboden hebbende, heeft my verklaert den Rentmeefter van Kennemerlant aen hem gefchreven te hebben, hoe dat Jan Court door mijn bevel aen hem verfocht hadde Copie te hebben ' van het Octroy, uyt krachte van de welcke van de nieuwe Sluys op de Zyerdam geleydt, van den pafferenden Man Impoft genomen werdt, ende dat hy den felven gefeydt foude hebben, daer van niet gaerne Copie foude leveren , fonder eerft met de Ingelanden daer . van 1548. Den 10 «1 17. Febr. Aengaende Je nieuwe üluysopde ''yerdam releydt.  ©ere 17 en ra. Febr, Tan net fel- ( 46© ) vin gecommuniceert * te hebben , ende dat de felve vergaderen fullen des daeghs naer Letare, foo begeerden den Heere van Alfendelf van my, dat ick foo lange vertoeven foude met het vereylfchen van de felve Copie, ende en twyffelde niet of wy en fouden als dan dé felve met genoegen krygen; en dat die van Haerlem en Amfterdam , die de faecke principalijck toucheerde , daer mede te vreeden waren , ende dat ick boven komende, daer van de andere Steden foude adverteren ,, fulcks ick oock belooft hebbe te doen. Den 19 Februarii 1548'. T)Ieter Kantart my gefeydt hebbende, dat hy niet en wifte te fpreecken dat die van Amfterdam , met het geene wes voorfchreve is ,te vreeden fouden zijn, hebbe het felve ten felven dage weder den Heere van Afiendelf, ter prefentie van Suys verklaert; begeerende voorts, dat den Griffier ons foude mogen leveren Copie van het voorfz Octroy , alfoo Stalpert Jan Court, naer hy gerapporteert hadde, die van Amfterdam gefeydt hadde, dat het felve Octroy onder den Griffier rufte ; waer op den Heere van Afiendelf my tot antwoorde gaf, dat Stalpert aen hem gefchreven hadde, dat Mr. Hendrick Dirckfz, tegenwoordigh Burgemeefter, uyt den naem van de Stede aen hem gefchreven hadde, dat fy te vreden waren met de Copie van het voorfz Octroy te vertoeven tot Letare , fulcks oock hem verklaert hadden die "van Haerlem, en dat wy nu van het felve Oef roy geen Copien en  C 461 ) , •en mochten hebben, alfoo het felve onder de s Stucken van Bronckhorft , Raedsheer was , ende niet onder den Griffier, dat de Staten wel behoorden foo lange te vertoeven, en niet lbo te haeften. Eodem, "ben ick met dc Gedeputeerden van 1 de Staten gereyft na Brulfel, omme te ver- 1 /volgen de Poincten hier voren verhaelt. 3 Daghvaert ofte Vergaderinge, gehouden tot Brulfel Den 25 Februarii 1548. PR./ESENTEN. Uyt de Edelen. "Van Amfterdam. Den Heere van Poel- Witte vander Hoeven, geeft. Vander Gouda. Van Dordrecht. Bartholomei. Roerende de citatie Mr. Lambrecht jacobfz. van den Procureur GeVan Haerlem. nerael, aen diverfche jacob vanden Eynde. Steden ende Dorpen Van Delft. gedaen, omme in fijne Pieter Kantart, Burge- handen gebracht te meefter , werden de Privilegiën ende van exemptie van de Hoogaerden. . Tollen en Anckerage. TEn voorfz dage is by de voornoemde Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dat, volgende de Refolutie, 'by de Staten in den Hage genomen , men öp des anderen daeghs 1548. >en i j> .sa 5. F£hr« leyfe m et Hof 02a JruflÜL Te verfoeckendat partyea mogen gerenvoyeot  1548. Den 25. Februarii. werden voor den Stadthouder en Raden van Hollandt. *B1. it. Eylbh te verfoecken van den Procureur Generael. Zeylinge endeNegotiatie ter Zee.. Recompcnfe van Suys. C 462 ) daeghs by Requefte foude verfoecken de voor* fchreve faecke, mitfgaders Parthyen gerenvoyeert te werden voor den Stadthouder ende Raden van Hollandt, ende de Requefte fulcks over te geven, als de felve by den Advocaet te vooren gemaeckt was, ende henlieden daer voorgclefen werde , niet tegenftaende dat daeghs te vooren by de felve Gedeputeerden gefloten was , dat men de felve, omme des * kortheyts van den tijdt niet over geven en foude, maer de voorfz expeditie ten dage dienende, proponeren. Odem., is mede gerefolveert, dat, ten dage dienende, by den Procureur Generael eyfch gedaen zynde, van wegen de voornoemde Staten, tot confervatie van de Privilegiën. van den Lande, Copie van den felven eyfch verfocht fal werden, ende dagh van beraet van twee dagen, naer de felve gelevert foude zijn, behoudens haer exceptie. Eodem, is mede/gerefolveert, Staetsgewyfe aen den Praefident te verfoecken, of men veylighlijck fouden mogen de zeylagie en negotiatie ter Zee exerceren , en by wat middelen. ■ Eodem , hebben de voornoemde Gedeputeerden van Dordrecht , Haerlem , Delft , Amfterdam , ende der Gouda my verklaert, hen conform tc maecken met de opinie van de Edelen, den tienden der felver Maendt genomen, roerende de hondert en vijftigh guldens by henlieden, Mr. Cornelis Suys toegevoeght,  C 463 ) voeght, in recompenfe van fijne dienften fi !s Landts affairen gedaen, fulcks oock den fe en twintighften der fel ver Maendt, Mr. Jaco' de Milde, my uyt den naem van die van Lcy den, verklaerdt heeft. Den 26 Februarii 1548. T3Y den Advocaet, den Praefident Schoorl het inhouden van de voorfz Requefte ver haeldt zynde ter prefentie van de voornoemd< Staten, heeft my voor antwoorde gegeven dat men de Steden ende Onderfaten van Hol landt, voor den Secreten Raede wel hadder mogen doen roepen, alfoo fy waren Judecii ordinarii, cïf non delegatie; dat evenwel het geene wes by Requefte verfocht werde, men des anderen daeghs in Judico foude mogen allegeren , met meer andere redenen; ende dat ick hem de voorfz Requefte foude laten, om de felve met den Rade te communiceren , fulcks ick gedaen hebbe, daer aengehecht zijnde Copie van het Privilegie de non evocando, ende van het 58 Articul van de Inftructie van den Hove van Hollandt. Den 27 Februarii 1548. T"\E Staten, ende andere Ingezetenen van de Steden, Dorpen, ende Vlecken van Hollandt, in den Secreten Raede geroepen zynde; foo heeft den Procureur Generael van den Grooten Raede henlieden gevraeght, of elcks van den fijnen Procuratie hadde ? waer op by den Advocaet geantwoort zynde', dat door die Re- 1548. Den 25, 26 l en 27.Feb. s 3 , Citatie . voor den , Secreten Raedt. i De faecken van den Procureur tegens diverfcheSreden van Hollandt.  154*. Den 27. Februarii. * Dagh- ( 464 > Refolutie by de Staten genomen, dat men van 's Landts wegen, volgende het Privilegie de non evocando, aldaer proponeren foude exceptie van renvoy, eenige niet gecompareert en waren ; foo is by den voornoemden Raede verklaert dat die geene, die van hare Meefters Procuratie hadden van dien dage de felve overleveren foude, ende den anderen is tijdt van een maendt gegunt omme de felve te exhiberen, op pcene van defaut in gevalle van geen leveringe ; hier naer heeft den voornoemden Procureur fynen eyfch gedaen, ende is van wegen de Staten dagh en Copie als vooren verfocht , ende henluyden by den voorfz Raede dagh betceckent, om haer exceptie te proponeren den laetften Fedruariij blyckende by de Acte daer van zijnde.  ( 465 ) * Daghvaert by de voorfz Gedeputeerden tot Bruifel gehouden, Den 27 Februarii 1548. Naer de noene. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Pieter Kantart, Den Heere van Poel- ende geeft. Hoogaerden. Ende van de Steden. Van Amfterdam. Bartholomei, Witte vander Hoeven, ende Van der Gouda. Mr. Adriaen de jonge, Omme te refolve- Van Dordrecht. ren hoe men de voorfz Lambrecht jacobfz. exceptie foude fonde- Van Haerlem. ren,endewataffcheydt Mr. Jacob vanden Eyn- men de voorfz Steden de. ende Dorpen , in het Van Delft. particulier gedagh- Mr. Jacob de Milde. vaert zynde , foude Van Leyden. geven. TEn voorfz dage is gerefolveert, dat -men de voorfchreve exceptie declinatoir principalijcken foude fonderen op het Privilegie de non evocando , wefende generael, den Lande geaccordeert, ende dat het felve niet voorftaende, lichtelijck alle andere Privilegiën litigieus, ende den Lande afhandigh gemaeckt foude werden, ende in gevalle den Procureur de Staten niet en wilde ontfangen omme de voorfz exceptie te doen, dan mits hebbende II. Deel. Gg van 1548. . Den 27. Februarii. * BI. 11. De exceptie declinatoir te (onderen op het Privilegie de non evocando.  i54«- Den 27. Februarii. 1 1 Exceptie by de Sta- ■ ten gedaen. j C 466 ) van den Gedaeghde Procuratie apart, dat men daer op den voornoemden Raede foude verklaren , dat de voorfchreve Gedeputeerden van de Staten wel meerder faecken dagelijcks fonder Procuratie gelooft zijn te paneren, dragende confent van hondert duyfent guldens en anders; ende daeromme van henlieden ad iftum aclum geen Procuratie en behoort te eysfchen , ende daer Appoinctement op te verwachten, ende dat men die gene, die in het particulier gedaghvaert waren , voor foude houden, dat fy op den Advocaet tot confervatie van het voorfchreve Privilegie mede behoorden Procuratie te palieren, omme uyt haren naem de voorfz exceptie te proponeren, alle het welcke den voornoemden Advocaet ten felven dage henlieden fulcks voorghehouden heeft, ende volgende dien hebben alle de Comparanten te vreeden geweeft fulcke Procuratien op den Advocaet te doen pafTeren, 2nde de felve hem te fenden , omme in den secreten Raede gefondcn te werden , midts lebbende een forme en minute van de felve Procuratie, ten eynde die by henluyden een-jaerlijck gemaeckt mochte werden; behalven iie van den Brielle, Goedereede, ende het Landt van Voorne, die overmits fy onder het voorfz Privilegie niet begrepen waren, van idvife waren te acquiefceren in den eyfch van len Procureur, welcke minute ick oock alle le andere gelevert hebbe. A Lfoo den Procureur Generael fynen eyfch eerft leverde den acht en twintighften Fejruarii des avondts ten fes uyren, mits wekken  C 467 ) ken niet mogelijck en was het innehouden van dien met de Gedeputeerden van de Staten fulcks te communiceren, dat men de voorfchreve exceptie op den voorfchreven laetften Februarii mochte in handen brenghen; foo is den felven laetften Februarii by de voornoemde Gedeputeerden gerefolveert, dat ick my vinden foude by den Prrefident, ofte den Secreten Raedt, ende verfoecken tot den eerften Maert, als des anderen daeghs, continuatie , * achtervolgende wekken my gevonden hebbende by den voorfz Raedt, is my de voorfz continuatie geaccordeert. J? Odem, zijn met den Advocaet gecommitteert, omme de voorfchreve exceptie te fonderen ende te maecken, Mrs Adriaen de Jonge, Huygh vanden Eynde, ende Jacob de Milde , de welcke oock ten felven dage de voorfz exceptie, die by den Advocaet gemaeckt was , gevifiteert ende gecorrigeert hebben, ende de felve in 't nette geftelt, ende by de voornoemde Gedeputeerden gevifiteert zynde, is verklaerdt fulcks over te leveren. Den eerften Maert 1548. ^Ls wefende der Gecommitteerden dagh, heb ick ter prefentie van de voornoemde Gecommitteerden het innehoude van de voorfchreve exceptie myne Heeren van den Secreten Raedt verhaelt, waer tegens den Procureur by feeckere middelen gecontendeert heeft tot rejecfie; ende is verklaert, dat van de Dingtalen van Parthyen Afte gemaeckt fouGg 2 de 1548. Den 27. Februarii. en 1 Maert. *B1.13. De voorfz exceptie te funderen. Het inhouden van de exceptie den Secreten Raedt verhaelt.  154». Den i. Maert. (4Ö8) de werden, met infertie van de middelen van beyde zyden, ende dat voorts Parthyen fchryven fouden by Memorien, ende daer van peremptoirlijck dienen, des daeghs naer Palmarum, wefende den felfden dagh dat de Gedaeghden in het particulier hare Procuratien moeten' overleveren , en den Advocaet verfocht hebbende Copie, van de Copie van den Octroye, by den Procureur overgeleydt, in dato den acht en twintighften September 1531. heeft den voornoemden Procureur hem de voorfz Copie geaccordeert. Negotïatie Weftwaerti tc doen. Ver- 17 Odem heeft den voornoemden Advocaet, ter prefentie van de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam, ende eenighe Water-Steden, mijn Heere den Praefident voorghehouden, hoe dat den tijdt aenftaende was , omme in Brouwaige ende Weftwaerts te zeylen, verfoeckende aen hem, of men het felve veylighlijcken foude mogen doen, en hoe wy met de Francoifen ende Schotten ftonden ; waer op hy den felven ter antwoorde gegeven heeft, dat hy de felve zeylinge niet en konde verfeeckeren, ende dat de Francoyfen als noch onfe Vyanden waren, maer hoe lange het felve duyren foude en wifte hy niet, dat evenwel de Schotten onfe Vyanden waren, ende oock veel Piraten in Zee waren, waeromme , indien eenige zeylen wouden , moeften het felve doen Vloots-gewyfe, ende toefien dat de Koopvaerders onderlinghe met den anderen mochten overleggen en adviferen wat hen te doen ftonde.  ( 469 ) Vergaderinge weder tot Bruflel gehouden by de felve Gecommitteerden. Den 2. Maert 1548. HPEn voorfz dage is eendrachtelijck by henluyden gerefolveert, dat men in den Hage Vergaderen ende Daghvaert houden foude, den fefthicnden Maert des avondts in de Herberge , omme des anderen daeghs het rapport van de voornoemde Gedeputeerden te hooren , ende dat den Heere van Alfendelf ten felven dage mede foude doen befchryven de Edelen, ende dat binnen middelertijdt den Advocaet de voorfchreve Memorien foude gereet maecken, ende die laten vifiteren Boot, ende eenige andere, ende oock de Penfionarilfen van Delft, Leyden, ende den * Heere van Afiendelf, omme daer naer by de Staten gevifiteert te mogen werden. TpOdem is van gelijcken eendrachtelijck gerefolveert, dat de voornoemde Gedeputeerden Staets-gewyfe gaende, fouden by den Heere van Beveren , die te Bruflel gekomen was, omme hem te doen de reverentie, wellekom te hieten , ende voorts te verklaren tot wat eynde fy by de Staten aldaer gefchikt waren, wat in de faecke ghedaen was , ende voorts aen fyne E. te verfoecken , dat hy tot confervatie van de voorfz Privilegiën die faecke foude willen voorftaen ende recommanderen aen mynen Heere den Hertogh , den Praefident, ende andere, ende van hem te eyflchen hoe wy 't met de zeylage, die nu Gg 3 aen- 1548- Den 2. Maert, Vergaderinge in den Hage te houden. * BI. 14. Reverentie r>y den Stadthouder te doen.  Den 3. Maert. De voor fchreve reverentiegedaen. Afte van Exceptie ende Appoinctement. C 47° ) aonflaende was, hebben fouden , en wat tydinge fyne E. daer van mochte hebben. Den 3 Maert 1548. T-IEbbe ick, ter prefentie van de Statert, de reverentie gedaen, ende den voornoemden Heere van Beveren de voorfchreve twee Poincten verhaelt; ende aengaende het eerfte poinct, roerende de evocatie, feyde dat die van Zeelandt gelijcke Privilegie, de non evocando, hadden, ende dat men gelijckelijck het felve behoorde voor te ftaen , ende dat hy de handt daer aen, ende het felve doen foude, ende fulcks fpreecken den Hertogh, den Prsefident, ende andere, dat wy van het effect van het felve Privilegie niet gefruftreert en fouden werden; ende aengaende de zeylagie feyde, dat, alfoo de Francoyfen veel Galeyen, ende andere Schepen van Oorloge gereet hadden, hy te Hove gekomen was omme met de Raeden van den Staet te refolveren wat men in de faecke doen foude , ten eynde de Koopvaerders niet gearrelteert nochte genomen en fouden werden , ende dat men van dien dage daer van Refolutie foude nemen, die hy ons foude verklaren. T7 Odem, de voornoemde Gedeputeerden voorgelefen zynde de Acte van onfe Exceptie en Appoinctement difpofitief, is die de felve by henluyden fulcks als die luyden geaccepteert; ende voorts verklaert, dat men den Procureur overleveren foude Copie van het Privilegie de non evocando, van het acht en vijftigh-  C 471 ) , tighfte Articul van de Inftructie , ende Ex- • tract van de Articulen , dienende tot onfe propooften uyt den Privilegie van Koningh Philips , met infertie van het beginfel van het felve Privilegie , cn van de Acfe van dien, ende dat genoegh was te hebben Copie niet authentijcq van de Relatie des Deurwaerders. Den 4 Maert 1548. XJEeft den Stadthouder de voornoemde GeLJL deputeerden by gefchrifte gegeven, wes by den Raede van State gerefolveert was, roerende dc zeylagie, te weten, dat men Vlootsgewyfe foude zeylen in Spaignen of Portugael om Zout, ende dat men wachten foude in Vranckrijck te havenen op avontuyr, of onfe Schepen aldaer gearrefteert mochten werden, en dat men 'als nu geen verdere verfekertheydt de Onderfaten van defe Landen en konde doen. ■pOdcm, is by de Gedeputeerden van de vijf groote Steden van Hollant, als Haerlem, Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, gerefolveert , dat men op den naem van de fes groote Steden van Hollandt de Koninginne Requefte foude overgeven * roerende het opftellen van de nieuwe Brouweryen op het platte Landt, ende dat men foude verfoecken * Mandament Pcenael, peynen ende beveelen ftadthoudende, addrefferende het committimus aen den Raede van Hollandt, daer by allen den geenen , die eenige Brouweryen, zedert Gg 4 da- 154S. )en 3 en [. Maert. Zeylagie Weftwaerts. Roerende het opftellen van de nieuwe Brouweryen ten platten Lande. *B1. 15.  1548. Den 4. Maert, Van het felve. Requefte van de Ingelandenvan den Hontsbafch. ( 472 ) dato van den Octroye daer van zynde , opgeftelt hadden, ende tulfchen den wekken geen litispendentie voor den Hove van Hollandt en was, bevolen foude werden te furcheren met de exercitie van dien, ter tijdt toe anders by de Heeren van den Raede van Hollandt, geen Ambachts-Heeren wefende, verklaerdt foude zyn, met kenniffe van faecken; ende dat die van den Raede van Hollandt by befloten Brieven belaft fouden werden ghelijcke provifie , tot confervatie van het Voorfz Octroy, te doen expediëren, ingevalle naderhandt by yemandt gelijcke Brouweryen op het platte Landt opgeftelt wierden. Welck overgeven van de Requefte opgeftelt , ende achtergebleven is, overmits den Penfionaris van Dordrecht verklaerde geen laft te hebben, om met de andere Steden hem in defen te maecken parthye formeel, maer alken gevoeghde , prefentcrende voorts alle koften te helpen dragen, waer van de voorfz vijf Steden concludeerden , dat men op de naefte Daghvaert in den Hage rapport doen foude, en verfocht Mr. Jacob de Milde hier van Acte van den Advocaet, Eodem is van gelijcken de Requefte, daer by men verfocht hebben bevel van de Ingelanden van het Hontsbofch , omme te hebben Copie van den Octroye, uyt krachte van de welcke dc Ingelanden van den Hontsbofch van de Paffan ten, door de nieuwe Sluys van Zyerdam feeekeren Impoft afnemende zyn, achterghebleven ende niet overgegeven; ende dat den  ( 473 ) - den Penfionaris van Haerlem verklaerde geen laft te hebben uyt den naem van fijne Meefters , de felve als nu over te geven, maor dat men daer mede vertoeven foude tot desDingsdaghs naer Letare , dat de Reeckeninge van den Hontsbofch in den Hage gedaen foude werden; van welcke onwilligheydt de voorfz Gedeputeerden van de vijf Steden mede concludeerden , rapport op de naefte Daghvaert gedaen te werden. Den 5 Maert 1548. r^-Ekomen wefende tot Mechelen , hebbe myne Heeren van den Raede aldaer gelevert d'informatie , t'anderen tyden by den Heere van Warmondt gedaen , ende by den Hove van Hollandt henlieden belloten overgefonden was; hebbe oock ten felven dage by Requefte doen verfoecken de voorfchreve informatie, mitfgaders feeckere vidimus van den Hove van Hollandt, van feeckere Privilegie van den Keyzer Maximilaen, in dato den achtienden September vijftien hondert feven, ende noch vijf Certificatien aen de voorfchreve Requefte gehecht , te mogen overleggen in 't Proces, het welcke de voornoemde Staten als Eylfchers aldaer hangende hebben, tegens den Procureur Generael, roerende de materie van Congé, ende daer na haer Inventaris te mogen amplieren, niet tegenftaende dat'er van memorien gedient is ; op welcke Requefte voor Appoinctement geftelt is, dat de felve met de Stucken daer aen gehecht , geftelt fouden werden in handen van den ProGg 5 cu- 1548. Den 4 en f. Maert. d'ïhforma:ie van den Heere vnn kVarmondr, gelevert .Ue van den Grooten [lacdt.  '5+8Deu 8 en 15. Maert. Rapport van den Advocaet aen den Heere van Afiendelf. *B1.16. ( 474 ) curcur Generael, omme te feggen het felve hen goet duncken foude. Den 8 Maert 1548. nPE huys gekomen zynde, hebbe den Heere van Alfendelf van het gene wes voorfchreve is rapport gedaen, ende verfocht dat hy tegens den voorfz feftienden Maert, de Edelen mede foude befchryven , het welcke hy feyde niet te willen doen, fonder eerft hier van met den Raede * gecommuniceert te hebben, alfoo die van den Raede van State aen hem gefchreven hadden dat fy qualijcken gedaen hadden, dat fy de Edelen om defe faecke befchreven hadden tot achterdeel van den Prince, ende hier van by den Raede communicatie gehouden zynde, hebben gefloten dat men de Edelen niet en foude befchryven , fulcks den Heere van Affendelf my ghefeydt heeft, ende daeromme het felve niet doen en woude. Den 15 Maert 1548. Octroy beroerendede Sluyfe van de Zyerdam. T~\En Heere van Alfendelf ende Suys by hen my ontboden hebbende , hebben verklaert, dat op gifteren de Staten geaccordeert was Copie van den Octroye, uyt krachte van de welcke van de Palfanten met Schepen ende Schuyten, door dc Sluyfe van Zyerdam, feeekeren Impoft afghenomen werdt, ende dat ick de felve Copie foude verfoecken aen Mr. Jacob de Jonge , die de Reeckeninge van het Hontsbofch heeft, daer de felve authentique- lijck  C 475 ) 154S. Den 15. Maert. lijck in liet hooft geinfereert ftaet, de welcke my oock belooft heeft de voorfchreve Copie op 's anderen daeghs , als den feftienden Maert, te doen hebben; hebben my oock ghefeydt, dat de voorfz Sluys van den Sonderdam, die nu by de Ingelanden wijt gemaeckt is feftien ofte achtien voeten, hier voortijdts niet dan acht ofte negen voeten wijt geweeft en is, fulcks dat'er als doen niet en mochte door paiferen dan Schuyten en kleyne Evers, de welcke nu by henlieden foo groot gemaeckt is , omme commodieufelijck hare Materialen daer door te mogen krygen , de welcke hen altoos moefte gebracht werden door de Sluyfe van Edam, ende dat door de felve Sluyfe de Schepen van Delft, Leyden, ende der Gouda altoos ghevaren hebben; waeromme, indien de felve nu defe Sluyfen willen gebruyeken, die de twintigh duyfent en vijf hondert guldens gekoft heeft, wel redelijck is, dat fy daer door paffcrende , eenen rcdelijcken penning contribueren; ende omme hem te bet te treeken, fouden te vreeden wefen een redelijcken Impoft op de Paffanten tc ftellen, begeerende dat de voorfz Gedeputeerden, al eer fy yet vorder in defen vervolgen, met henlieden hier van fouden willen fpreecken cn communiceren , hopende henlieden fulcks te onderwyfen, dat fy des te vreden fouden zijn , waer van ick acngenomen hebbe de voornoemde Gedeputeerden op de toekomende Daghvaert rapport te doen. Den  154*. Den i<5. Maert. Van het felve. * Dagh- C 476 ) Den 16 Maert 1548. tJEeft den Heere van Afiendelf my, gaende naer het Hof, het felve weder verhaelt, feggende foo veel meer, dat men tot gerief van die van Delft, Leyden, ende der Gouda, den voorfchreven Impoft ten minften de helft foude verminderen, ende voor die van Haerlem ende Amfterdam, alfoo fy daer mede Ingelandt waren, ende fulcks mede contribueerden , noch minder, ende dat de felve Sluyfe by henlieden van de Kerel van Welfanen gekocht was, ende dat maeckende ofte reparerende de Sluyfe van Edam , daer men gewoonlijck was door te pafieren, fy een yegelijck door de Sluyfen van Zyerdam fouden laten palferen fonder yets te geven.  C 477 ) * Daghvaert, gehouden in den Hagc op Den 17 Maert 1548. PR iE SENTEN, 1548. Den 17. Maert. * BI. 17. Uyt de Steden , Mr. Adriaen de Jonge. Van Dordrecht. Gerrit Stejfenfz , Burgemeefter.ende Lambrecht jacobfz. Van Haerlem. Jan Sasboutfz, Burgemeefter. Van Delft. Jonge Jan Janfz, Burgemeefter , ende Mr. Jacob de Milde. Van Leyden. Pieter Kantart, ende Mr. Floris van Hoogaerden. Van Amfterdam. Gijsbrecht Thymanfz i Burgemeefter. Vander Gouda. Omme het voorfchreve rapport te doen , roerende de voorfz exceptie van renvoy , tegens den eyfch van den Procureur geproponeert , roerende de faecke van de Brouweryen op het platte Landt, contrarie den Octroye daer van zynde; roerende de Sluyfe van Sonderdam , ende roerende de Zeylage en Koopvaerders op Ooften en Wellen. EOdem heeft den Advocaet het voorfz rapport gedaen, fulcks als vooren gefchreven ftaet; ende heeft, nopende de Refolutie by de Gedeputeerden te Hove geweeft hebbende , de Memorien in de voorfz faecke van renvoy gemaeckt hebbende, de felve de voor- noem- Rnpporc by den Advocaet gedaen , raeckende de exceptie van ren- ■ voy.  I54«. Den 17. Maert. Van het Proces, nopende de exceptie. Roerende de Sluyfe vanSonder- dam. Raeckende de faecke van het opftellen van de Brouweryen ten platten Lande. (478 ) noemde Staten voorgelefen; daer op de voorfz Staten, naer voorgaende communicatie , gerefolveert hebben , dat de felve naer den noene, by Mr. Adriaen de Jonge, Jacob de Milde, Floris van Hoogaerden, ende den Advocaet Mr. Vranck Boot, gecommuniceert fouden worden, omme tby henluyden gecorrigeert zynde, op 's anderen daegs de Staten weder voorgelefen te mogen werden. T7Odem, zijn by de voornoemde Staten gecommitteert , omme het voorfchreve Proces boven te vervolgen, ende Additien te maecken, indien het noot is, de voorfz Jonge , Milde, Hoogaerden, ende den Advocaet, mitfgaders Mr. Huygh vanden Eynde, indien hy by henlieden noch boven gevonden werdt. Eodem is gerefolveert, dat de voorfz Staten van de faecke , roerende de Sluyfe van Sonderdam, naer de noene fpreecken fouden den Heere van Alfendelf. Eodem is, roerende de faecke van het opftellen van de Brouweryen op het platte Landt, gerefolveert , dat men de Requefte fonderen foude op den naem van de vijf groote Steden van Hollandt, als parthye formeel, ende op die van Dordrecht als gevoeghde , overmidts dat fy een breeder fpeciael Privilegie apart hebben; dan is in het fcheyden gefeydt , dat den Advocaet fpreecken foude met die van Woerden, die in den Hage waren , omme te fien of men de voorfz Requefte , geme"ckt de voorfz Brouweryen meeft geftelt zijn  ( 479 ) zijn op het platte Landt omtrent hare Jurifdictie , maecken foude op haren naem , als parthyen formeel, ende de fes groote Steden met hen gevoeght, de welcke evenwel alle de koften dragen fouden , daer * mede fy te vreeden waren, en confent van hare Meefters fchicken fouden voor Donderdagh nacftkomende. QP dc Propofitie by die van Amfterdam de Staten voornoemt gedaen, omme tot bewaerniffe en befchermeniffe van de Koopvaerders Ooftwaerts zeylende, te hebben affiftentie van acht duyfent guldens, gelijck tot befchermeniffe van de Haringhbuyfen geaccordeert was ; hebben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck rapport ghenomen elcks in den haren, feggende voorts, dat die van Amfterdam , hier van fpreken met den Heere van Alfendelf. Eodem, by den Advocaet de Staten vertoont zijnde de Declaratie van Mr. Chriftoffel Gout, beloopende negen guldens min een ftuyver, by hem verdient in den Proceffe van de fes groote Steden , Appellanten , contra Hans de Kuyper , ende die van Vlaerdingen met hen gevoeght; is by hen eendrachtelijck gerefolveert, dat den voornoemden Chriftoffel , by den Advocaet gecontenteert foude werden by advis van Mr. Huygh van den Eynde, die defe faecke principalijck gedreffeert, ende gefolliciteert heeft. Eo- Propofitie van die vaa Amfterdam, om affiftentie tot befcherminge van de KoopvaerdyeOoftwaerts en Haringbuyfen. «5+*. Den 17. Maert. *BI. 18. Declaratie van Mr. Chriftoffel Gout.  ï&8< Den ij. Maerc. Ordonnantie op Job Dirckfz, Deutwaer- ' der. Verminderjnge in den Impoft van de pas.ferendeSchepen ende Schuyten door de Sluyfe van Zyerdam. ( 480 ) Eodem, is job Dirckfz, DeurWaerder, uyt faecke van een Exploicf, by hem tot Hazars woude gedaen aen twee Perfoonen, die contrarie de voorfz Attachen, aldaer een nieuwe. Brouwerye opgeftelt hadden , geaccordeert Ordonnantie van vier dagh-gelden, tot acht ftuyv. 's daegs, de welcke oock den Advocaet hem ten felve dage gelevert heeft. De voornoemde Gedeputeerden, ten voorfz ' dage naer dc noene, gekomen zynde ten Huyfe van den Heere van Alfendelf, heeft henlieden voorgehouden , conform het geene ick henluyden te vooren vcrhaeldt hadde ; ende heeft gefeydt dat dc Ingelanden, bevindende dat den Impoft, geftelt op de Schepen, pafferende door de voorfchreve Sluyfe van Zyerdam, te--groot was; hadden Suys, Stalpert, ende hem gecommitteert, omme den voorfz Impoft te verminderen, ende dat fy van advife waren te ordonneren, dat men van de Onderfaten van Dordrecht, Delft, Leyden ende der Gouda, ende andere, niet gecontribueert hebbende tot de macckinge van de felve, met hare Schepen geladen , pafferende door de voorfchreve Sluys, van elcke reyfe de helft minder nemen foude, als vijf ftuyvers, ende ongeladen pafferende, noch de helft van dien min als vijf grooten; wel-verftaende, dat die van Haerlem ende Amfterdam , die tot de voorfchreve maeckinge , als aldaer Ingelanden , mede gecontribueert hadden, in alles de helft minder geven fouden dan andere Steden, dat men evenwel de voornoemde Onderfaten in 't generael met alfulcke Schuyten, en Evers van  C 481 ) van lukken groote , als fy te vooren daer door plachten te palferen , mede vry laten palieren foude , ende dat fy van haer Concept elcks van de Steden, ende den Advocaet een Copie leveren fouden, ofte doen leveren den Griffier van Hollandt binnen den tijdt van fes ofte acht dagen. Eodem naer de noene , hebben de voornoemde Gecommitteerden gheweeft by Boot, ende de voorfchreve Memorien aldaer gevifiteert, wat gecorrigeert, ende oock gerefolveert wat Stucken men produceren foude, te weten alle de geene, die in die faeck by den Advocaet aldaer zijn overgelevert. * Den 18 Maert 1548. QOo hebben Mrs. Adriaen de Jonge, Lambrecht Jacobfz , Pieter Kantart, Floris van Hoogaerden, ende Gijsbrecht Thymanfz, met my de voorfchreve Memorien wederomme gevifiteert ende verklaert , dat men van de felve fulcks in den Secreten Raedt foude dienen, ende voorts produceren Copie van het Privilegie de non evocando, - Extraél van het Privilegie van Koningh Philips, Copie van het 58 Articul van de Inftructie, Copie van de Procureur Generaels Mandament, ende van de Acte van de Dingtalen in defen gehouden, ende oock Copie van de drie Aóten, daer by dat blijckt dat in voorlede tyden het voorfz Privilegie de non evocando, by de Staten voorgeftaen en gedefendeert was. II. Deel. Hh Eodem 1548. Den 17, ende 18. Maert. Communl* catie mee Gouda en de Boot. * BI. 19. Memorien nopende de exceptie.  154-8- Den i3,20 en 22. Maert. Provifie tegens het opftellen van de nieuwe Brouweryen ten platten Lande. Advis op de Requeft van Jan van Riel. Reyfe naei het Hof tol Bruflel. Gedient van memorien, nopende de exceptie. ( 482 ) "POdem hebbe ick de voornoemde Gedepu^ teerden vertoont, dat ick die van Woerden verwillight hadde , dat men dc voorfz Requefte , omme provifie te hebben tegens het opftellen van de nieuwe Brouweryen op het platte Landt, macken fouden op. den naem van henlieden, als parthyen formeel, ende de fes groote Steden, als gevoeghdens , midts dat alle de koftcn die te defen caufe vallen fouden, by de voorfz fes groote Steden gedragen fouden werden, ende dat fy my Van hare Meefters tot dien eynde kaftende, bevel fouden befchicken voor Woensdagh nacftkomendc, waer mede de voorfz Gedeputeerden wel te vreden waren, begerende dat in die qualité dc Requefte voorfz gemaeckt foude werden. Den 20 Maert 1548. TAn myncn Boode, op fijn Requefte voor adJ vis geftelt acht dagen, van gereyft tc hebben tot Afperen ,• Leerdam, 't Hèemfteyn, ter Cappclle op den Yflel. Den 22 Maert 1548. "REn ick met de voorfz Gedeputeerden, omme te vervolgen 't gene wes voorfz is, gereyft naer Brulfel. T^E voornoemde Gedeputeerden te Brulfel zynde , hebben den fes en twintigften Maert gedient van Memorien , ende haren Sack met den Inventaris, onder den Secreten  C 483 ) ten Raede gelevert, als oock gedaen heeft d Procureur Generael; ende oock verfocht hc bende Copie van des Procureurs Meniori en Inventaris, is henlieden de felve °eaccr deert. b Den 29 Maert 1548. J-jEcft den Advocaet op de Memorien 'va den Procureur Additicn gemaeckt, ene naer dc felve by de andere Gedeputeerden gc vifitcert warén; hebben de felve gelevert 1 handen van den Praiident Schoorl, ende dr gehjeks vervolght, om expeditie van dc faec xc tc hebben. Den 6 April 1548. J-jEbben de voornoemde Gedeputeerden ot den naem van de Regeerders van Woer den, ende de fes groote" Steden met hen £hl vocgnt, verkregen tegens den geenen die op het platte Landt Brouwerycn opgeftelt hebben , verkregen de voorfchreve hare verfochte Provifie Pccnael , pcynen ende beveelen Itadthoudende, van niet te exerceren de voorfchreve Neeringe, hangende het Proces, ende anders by den Raede van * Hollandt rfedif poneert foude werden, midts dat geen ■ Rae^ den, hebbende Ambachts-Heerlijckheydt. over de dccilie van dien verftaen fullen. y^Llbo, overmidts de komfte van de Koningmne uyt Duytflandt,' dé voornoemde Oeueputccrdcn-aen geen expeditie van den Hh 2 voorfz 1548- Den 22 en ei} 29. Ma ere. ^ en 6. April. r- n Additien e op de mer morien in de felve 1 faecke. Provifie tegens Brouweryen op het platte Land te ftellen. *BJ. 20. Proces, nopende de exceptie.  15*8. Den 6. April. 1 J 1 I i Vervolgh om expeditie te het)ben, nopende de exceptie. (484) 'oorfz Proceffe en konde geraecken, ende dat ïare Majefteyt den twintighften April naer Jinfch vertrock, aldaer den gheheelen Raedt noefte volgen; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden verfocht verlof omme t'huys ;e mogen reyfen, mits dat het Proces ten volen was geinftrueert, ende niet en refteerde ian Sententie te hooren, ende dat fy yemandt fouden committeren die de Sententie, gepronuncieert zynde, foude lichten, ende den Advocaet in alder diligentie naer fenden, waer mede den voornoemden Praefident Schoorl niet te vreeden en was, maer feyde wel te pyne waert te wefen, dat yemandt van ons naer Binfch foude reyfen, omme dc voorfz faecke te vervolgen , mits wekken den Advocaet gecommitteert is omme het felve te doen, de welcke den 27 April tot dien eynde na Binfch gereyft is. T\Kn voornoemden Advocaet te Binfch gekomen zynde, heeft aldaer vervolght omme expeditie van de voorfchreve faecke, heeft mede door aengeven van Mr. Huygh vanden Eynden vervolght aen den Praefident tot diverfche reyfen , dat het Placaet, roerende den uytvoer van het Koorn, het welcke tot Pacffchen toe laetftleden geaccordeert was, gecontinueert foude werden ter tijdt toe, anders by de Keyzerlijcke Majefteyt daer inne gedifponeert foude zyn; ende dat ten eynde niemandt achterhaelt en foude werden; waer op den Praefident den Advocaet tot antwoorde gaf, dat hem niet geraden en dachte, de voorfchreve continuatie te accorderen, overmits  ( 4^5 ) mits de groote fturigheydt ende hardigheydt van den weere, waer uyt apparentelijck gefchapen was duyrte in het Koorn te komen, ende indien hy het geldt hadde, het felve aen Koorn wel foude willen employeren, feyde evenwel dat hy van dele faecke foude communiceren met die van den Raede van State, ende dat hy den Advocaet van de Refolutie aldaer genomen, foude adverteren, heeft evenwel den Advocaet, naer dat hy na huys reyfen moeite, gebeden Mr. Jacob vanden Eynde, die omme andere faecken daer blyven moeite, dat hy hier van den Prasfident fomwylcn foude vermanen , die oock belooft heeft fulcks te doen. Den $ Mey 1548. J^Aer de noene, tulfchen drie ende vier uyren , foo is naer lange follicitatien de voorfchreve exceptie van renvoy by de Staten , ende andere Steden ende Dorpen van Hollandt, gedaghvaert zijnde, geproponeert, henlieden ontfeydt; ende zijn de Gedaeghden refpectivelijck, ende in het particulier gecondemneert op den eyfch van den Procureur Generael te antwoorden binnen een maendt naeftkomende peremptoirlijck, waer van ick t'huys gekomen zynde alle de Gedeputeerden , foo by monde als by mijn Miffive, hebbe doen adverteren. Hh 3 Den 1548. Den 6 April, ende 5. Mey. De voorfz expeditie by den SeeretenRaede geteeckenc.  1548. Den 9 en 16. Mey. Rapport randen Advocaet. •BI. 21. Rapport van den Advocaet, ( 486 ) Den 9 Mey 1548. nPE huys gekomen zijnde, hebbe den Heere van Afiendelf van alle het gene wes voorfchreve is rapport ghedaen, ende verfocht dat dc Staten befchreven fouden werden , omme het felve rapport te hooren , het welck by den Raede geaccordeert is, te wefen in de Herberge den vijftienden Mey. * Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 16 Mey 1548. PRESENTEN. Uyt de Steden, Mr. Adriaen Sandelijn. Bartholomei. Van Amfterdam. Van Dordrecht. Gijsbrecht Thymanfzy Mr. Lambrecht jacobfz. ende Van Haerlem. jan Dirckfz Thoen, Qjdrijn Aertfz, Burge- Burgemeefter. meefter, Van der Gouda, ende Mr. Cornelis Aertfz. Omme tc hooren het Van Delft. ' rapport van den Advo- Jan Reyertfz, Burge- caet, roerende de rc- meefter, jeclie van de voorfz ende exceptie van renvoy Mr. Jacob de Milde. by de, Staten , tegens Van Leyden. den eyfch van den Pro- Claes Doedefz, curcur Generael gepro- ende poneert. rT^En felven dage by den Advocaet rapport | gedaen zijnde van de rejectie van dc voor- fchre-  ( +8? ) , fchrevc exceptie, ende dat elcks van de Gcdacgden refpcctivclijck, ende in het particulier gccondcmncert waren, op den vijfden Mey te antwoorden op den eyfch van den Procureur Generael, binnen den tijdt van een maendt, percmptoirlijck; foo is by de voornoemde Gedeputerden eendrachtelijck gerefolveert, dat een yegelijck van dc Gedacghdcn fouden moeien exhiberen Copie authentijcq van fijn Privilegie van exemptie van Thollen ende Anckeragie; maer in gevalle den Procureur Generael tegens vemanden wilde contcnderen tot interpretatie van het felve Privilegie, dat in dien gevalle de Staten met den fclfdcn hen behoorden te voegen, door dien dat de Negotie, de welcke fonder de voorfchreve exemptie van Thollen niet en magh bcquamclijck gedaen ende ge-cxercccrt werden , het principaèl welvaren is van den Lande van Hollandt, ende dat dc Steden hen niet alleen lullen behelpen met hare Privilegiën, die meeft over de twee hondert Jaren oudtzijn, ende midts dien daer tegens geen interpretatie vallen cn magh, maer oock met haer immcmoriacle poffeffie ende preferiptie van de exemptie van Thollen genoten tc hebben, tegens welcke poffeffie immers geen interpretatie en valt; hebben evenwel den Advocaet belaft, dat hy aen den Heere van Afiendelf foude verfoecken, dat, gemcrekt de voorfz faecke het Landt van Hollandt grootelijcks importeert, de Edelen mede foude befchreven werden, te wefen den vier cn twintighften clefer Maent in dc Herberge, om des anderen daegs cyndclijcke Refolutie tc nemen wat in de faecke behoorde gedaen te zijn. Hh 4 Eo" *54*- Den 16. Mey. roerende de rejectie van de exceptie.  1548Den 16. Mey. Provifie poenaal tegens de Brouweryen op het platteLant. •BI. 22. Continuatie van het Placaetvan den uytvoer van het Koorn. C 488 ) Th1 Odem, by den Advocaet de voornoemde Gedeputeerden rapport gedaen zynde van de Provifie Poenael, peynen ende beveelen ftadthoudende, verkregen op den naem van die van Woerden, ende de fes groote Steden met hen gevocgt tegens eenen Aert Gerritfz, ende Gerrit Laurentfz, ende allen anderen die op het platte Landt, contrarie feecker O&roy, de Staten in den Jare vijfthien hondert een en dertigh geaccordeert, nieuwe Brouweryen opgeftelt hebben, ende de Neeringe van dien dagelijcks exerceren, omme te weten tegens wat Perfoonen men de felve Provifie ter * executie leggen foude, foo is eyndelijck by hen gerefolveert, dat, gemerckt de voorfchreve provifie, op den naem van die van Woerden , als principale parthye geimpetreert is, men alleen de felve ter executie fal leggen tegens den geenen, die contrarie het voorfz Oétroy, Brouweryen op het platte Landt opgeftelt hebben , en gelegen zijn onder die van Woerden, en dat men tegens de felve verdagvaert zynde, het Proces met alder diligentie fal vorderen. T70dem, hebbe ick de voornoemde Gedeputeerden mede verklaerdt, dat ick door aengeven van Huygh vanden Eynden, aen den Praefident Schoorl verfocht hebbe dat het Placaet, beroerende den uytvoer van het Koorn, het welcke tot Paefichen toe laetftleden geaccordeert was, gecontinueert foude moghen werden, tot anders by de Keyzerlijcke Majefteyt daer inne gedilponeert foude zijn, ende dat ten eynde niemandt te onrecht ach-  C 489 ) achtcrhaeldt en werde; ende dat hy my eyndelijck daer op tot antwoorde gegeven heeft, (hoewel hy eerft daer inne fwarigheydt maeekte, forgende voor dierte van 't Koorn, overmits het quaet en zuyr weer) dat hy het felve by Memorie gefteldt hadde , omme daer van te fpreecken ende te communiceren met den Raede van State, ende dat hy van de Refolutie by henlieden genomen", my foude doen adverteren , dat ick evenwel van Mr. Jacob vanden Eynde, die te Binfch was en bleef, begeert hebbe, dat hy het felve den Praefident fomtijdts foude vermanen, die my belooft hadde fulcks te doen. Eodem, by den Penfionaris van Haerlem, de voornoemde Staten voorgehouden zijnde, dat de Stapelaers van Calais, de Poorteren van Haerlem ende Leyden, hen generende met de Drapperyc, voortaen niet en wilden leveren Wolle voor fulcken prijs, als bv den Entrecours ghemaeckt tufïchen de Keyzerlijcke Majefteyt, ende dc Koninginne van Engelandt geaccordeert was, feggende dat fulcks doende, fy daer aen fouden moeten verliefen, immers dat fy boven den voorfz gefetten prijs, aireede fonder fy Wolle gekregen hebben, 'de voornoemde Stapelaers fekere fchenckagic had• den moeten doen, verfoeckende dat aen de Koninginne Staetsgewyfe verfocht foude werden , hier in geremedieert te werden; foo hebben de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delft ende Leyden, confidererende dat de Drapperye eensdeels is het welvaren van den Lande van Hollandt, gerefolveert dat het Hh 5 voorfz Klachten over de Stapeliers van de Woiie tot Calais. 1548. Den 16. Mey.  Deo iö. Mey. Procos van de Cong*. Staet omme te komen tot den Ommeflagh. *B!.23- Befchryvinge van de Staten. ( 49° ) voorfz vcrvolgh by den geenen die boven reyfen fullen, Staets-gewyfe gedaen fal werden; maer die van Amfterdam ende der Gouda, namen bier van rapport tot de naefte Daghvaert. Eodem, by de Gedeputeerden van Amfterdam, dc voornoemde Staten verklaert zynde dat het Proces,'hangende tulfchen den Procureur Generael, ende dc Staten van Hollandt voor den Grooten Raede, roerende de materie van Congé, was in ftatc van wyfe, ende dat daeromme yemandt gecommitteert foude werden om expeditie van dien tc vervolgen; foo hebben de voorfchreve Staten eendrachtelijck den Advocaet gecommitteert, dat hy nu boven reyfende , expeditie van het felve Proces foude vervolgen. Eodem, by den Advocaet de voornoemde Staten vertoont zynde feeekeren ftaet, omme te komen tot eenen nieuwen Ommeflagh , hebben elck Copie daer van begeert, om daer op te refolveren tot de naefte Daghvaert , welcke Copie by den Advocaet henlieden doen leveren is. * Th1, Odem , volgende dc Refolutie aen den Heere van Alfendelf, verfocht hebbende, dat hy ten fine voorfz dc Edelen foude dejen befchryven , te wefen in de Hcrberge den drie cn twintighften defer Maendt, en heeft daer toe niet willen verftaen, feggende, dat hy van der faecke van de voorfchreve exceptie niet cn wilde weten; maer is tc vreeden  ( 49ï ) den geweeft henlieden tc doen befchryven ten voorfz dage, omme tc verftaen tot een nieuwen Ommeflagh , fulcks hy oock gedaen heeft. Eodem naer de noene, heeft den Advocaet met den Heere van Alfendelf, Jacob de Jonge , Mrs. Cornelis Acrtfz , ende Jacob de Milde gehoort dc derde , en laetfte Reeckeninge van Heyman van de Ketel, als Ontfanger van des gemeene Landts Ommeflagh. Den 18 Mey 1548. J-f Ecft Mr. Jacob vanden Eynden , van Binfch gekomen zynde, my gefeydt, dat hy gcfollicitcert hebbende , achtervolgende myne begeerte , aen den Praefident Schoorl continuatie van het voorfchreve Placaet, roerende den uytvocr van het Koorn, den voornoemden Praildent hem tot antwoorde gegeven hadde, dat hy hier van gecommuniceert hebbende met de Majefteyt van dc Koninginne, ende den Raede van State, hare Majefteyt dc voorfz continuatie niet cn heeft willen accorderen , door dien dat fy verdachtende waren voor dierte van 't Koorn , overmits het felve aireede in Brabandt en Henegouwen wat gercfen was, maer dat men met de felve continuatie foude moeten vertoeven, tot in den Herfft , ende dat het Koorn van den Velde is. Dajh- 1548. Den t6\ ende 18. Mey. Hooringe van Coebels Reeckeninge. Continuatie van het Placaet van den uytvoer \ an 't Koorn.  Den 24. Mey. Difpofitie of materit van den Ommeflagh uyt te ftellen. ( 492 ) Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 24 Mey 1548. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Burgermeefter, Den Heere van Poel- ende geeft, Jan Claefz Dier. ende Van der Gouda. Jan van Noortwijck. Omme te verftaen Ende van de Steden, tot een nieuwen OmAdriaen de Jonge. meflagh , ende omme Van Dordrecht. eyndelijck te refolveMr. Lambrecht jacobfz, ren wat van wegen de Van Haerlem. Staten behoorde geJan Sasbout, Burge- daen te werden , in meefter, gevalle naer de exhibi-, ende tie van de Copie van Mr. Cornelis Aertfz. de Privilegiën van exVan Delft. emptie van Thollen by Mr. Jacob de Milde. den Procureur GeneVan Leyden. rael jegens yemandt Claes Doedefz , Burge- gecontendeert werde meefter , tot interpretatie van Van Amfterdam. dc felve hare PrivileJan Dirckfz Thoen , gie. TEn felven dage is de difpofitie, ofte materie van den Ommeflagh uytgeftelt tot de naefte Daghvaert , overmits de Edelen maer twee in getale en waren, ende mits dien niet en wilden opineren. * Eodem  C 493 ) * Odem is , nopende het tweede poinct, roerende de interpretatie van de Privilegiën voorfz , by de voornoemde Edelen, omme de redenen voorfz, ende dat fy oock op het felve poinct; niet befchreven en waren, geen Refolutie genomen, ofte opinie gefeydt; maer de Gedeputeerden van de fes groote Steden , hebben geperfifteert by hare Refolutie in defen genomen den feftienden der felver Maendt, mits dat die van Leyden noch daer by feyden, dat de adjunctie van de Staten met den geenen, die by den Procureur Generael gedaghvaert fouden werden, boven de redenen in de voorfchreve laetfte Daghvaert geallegeert , mede behoorde te gefchieden , uyt faecke dat de Staten gelijcke materie altoos voorgeftaen ende gedefendeert hebben; ende is den Advocaet voorts belaft , tegens den dagh dienende, hem te vinden te Hove, om in gevalle by den Procureur tot interpretatie gecontendeert werde de voorfz adjunctie te Hoen. Eodem, hebbe ick de voornoemde Staten verklaert, door rapport van Mr. Jacob van den Eynden , die van Binfch gekomen was, dat den Prsefident Schoorl gefeydt hadde, dat de Majefteyt van de Koninginne de continuatie van het voorfz Placaet, beroerende den uytvoer van het Koorn, niet en hadde willen accorderen, door dien dat hare Majefteyt verdachtende was voor duyrte , mits dat het Koorn aireede in Brabandt ende Henegouwen wat gerefen was, ende dat men met de felve continuatie foude moeten vertoeven tot in den Rapport op de continuatievan den uytvoer van het Koorn. 1548. Den 24. Mey. * BI. 24. Het tweede poinct., rakende de interpretatie van het Privilegie.  1548. Den 24. Mey. Raeckende de Stapeliers van Calais, mitfgaders de Drapi peniers. Requefte van die van Iloogeveeu. C 494 ) den Herfft, ende dat het Koorn van den Velde wefen foude; ende dat, ten eynde elck in den fynen de Koopiuyden, daer van mochte adverteren , waer toe de voorfz Gedeputeerden niet feer genegen waren , mits hen dachte genoegh tenderen foude tot achterdeel cn vcrnielingc van de Negotie van de Granen. Eodem, by den Advocaet van die van Amfterdam ende der Gouda , die in de faecke , roerende de Stapelaers van Calais , ende de Drapenierders van Haerlem, ende der Gouda, op dc laetfte Daghvaert rapport genomen hadden, hare Refolutie vereyfcht zijnde; verklaerden beydc , dat fy hen maccktcn conform met.de Refolutie, by de Gedeputeerden van de andere vier Steden, den feftienden Mey genomen ; maer, want die van Haerlem cn Leyden verklaerden onderlinge gcllotcn te zijn feecker Accord , met de Stapelicrs tc maecken , ende aen de Majefteyt van de Koninginne te willen folliciteren, omme daer te mogen komen; foo is eyndelijck dc voorfz Refolutie van den fefthienden Mey genoegh gerenuneicert ende te buyten gegaen; te weten, dat'er geen vervolgh aen de Koninginne ter contemplatie van die van Haerlem en Leyden gedaen cn.foude werden. Eodem is de faecke, roerende de Requefte van die van Hoogeveen, daer by fy verfochten in de Contributie van den Ommeflagh te mogen volftacn met' het vierdepart van hare gewoonlijcke contributien, overmits de Edelen  C 495 ) len maer twee in getale en waren , uytgeftelt tot de naefte Daghvaert. Van gelijcken oock de faecke van de Requefte van jan van Riel, Boode, daer by hy verfocht van de Staten_te hebben eenen nieuwen Rock; hoewel die van Leyden duncken, dat by de Reeckeninge die Coebel noch te doen hadde wat over foude fchieten, daer van men tot eenen nieuwen Rock wat foude mogen toevoegen. * "pOdcm , naer dat de Edelen vertrocken r waren, foo hebben de voornoemde Gedeputeerden van de fes groote Steden onderlinge geaccordeert ende gerefolveert, dat een ycgelijcke Stede van Hollandt tot fijnen kosten, met haer nemende de fes groote Steden , als Gevoeghdcn, gelijcke provifie fullen mogen impetrcren tegens den geenen , die naer datum van den Octroye van den Jare vijftien hondert een en dertigh op het platte Landt, leggende refpectivelijck onder haren bcdryve, eenige Brouweryen ofte andere Neeringen opgeftelt hebben , als die van Woerden als nu, ende de fes groote Steden met hen gevoeght, gcimpetreert hebben, ende van my begeert het felve in 't Regifter te ftellen, ende een Notule daer van tc maecken. Eodem hebben dc felve Gedeputeerden ge- 1 refolvcert, dat een ycgclijck in den lijnen fal • onderfoeken, wat Privilegiën onder haer rus- ' tende zijn , het gemeene Landt toucherende 5 ende betreffende, endo de felve by Memorie e ftcl- h 154Ï. Den 24. Mey. Requefte van Jan van Riel, om een nieuwe Roek. * Hl. 05. Iirouvveryen op het platte Land geftelt. Vat Privi- sgien vaa : Land een egelijck tedën oner hem eeft.  Den 24, 27 ende 29. Mey. Ordonnantie op die geene, die vervolght hebben de exceptie van renvoy. Ordonnantie op Hans Kuyper. Reyfe naer het Hof tot BriuTel. ( 496" > ftellen , ende de Staten overbrengen op de naefte Vergaderinge, omme het felve wetende , te refolveren tot wat plaetfe men d'originele Privilegiën , in een Kifte belloten , fal doen bewaren, en wie al dc Sleutels van de felve Kille hebben fal. Eodem, is by alle de voornoemde Gedeputeerden , foo wel de Edelen als de andere, my belaft Ordonnantie te maecken voor die gene, die by de Staten gecommitteert zijn geweeft tot twee Reyfen, omme te vervolgen de materie van de voorfz exceptie van renvoy tegens den Procureur Generael van foo veel dagen als fy gevaceert hebben, en my by verklaringe overleveren fullen. Den 27 Mey 1548. T-TEbbe ick Coebel gelevert Ordonnantie by de Gedeputeerden van de fes groote Steden, geaccordeert den achtlten Januarii vijftien hondert fes en veertigh , Stilo Curia? , omme te betalen Hans Kuyper, ende de Burgemeefters van Vlaerdingen , alfulcke kollen daer inne de fes groote Steden van Hollandt, tegens henlieden by den Grooten Raede gecondemneert zijn. Den 29 Mey 1548. (^Ereyft naer Brulfel, omme, als hebbende V:r van diverfche Steden ende Vlecken van Hollandt Procuratie van harent wegen, onder den Secreten Raede over tc leveren Copie van  ( 40? ) Van hare Privilegiën van exemptie vaii Thof len ; ende voorts omme te aenhooren den eyfch die den Procureur Generael tegens hen^ lieden foude willen doen, en die by gefchrifte over te nemen, en dagh van beraet. Den 23 Junii 1548* QOo heeft den Procureur Generael, naer langh vervolgh eyfch gedaen tegens de voornoemde Steden, blyckende by de Aften die fy daer van hebben, ende eenige Van de Copien van dien onder my wefende; ende is den felven, om tegens de voorfz eylfchen te tonnen feggen tijdt gegunt van fes weecken. * Den 30 junii 1548. rVE hüys gekomen zijnde , hebbe ick den Heere van Affendelf van alles rapport gedaen, ende begeert dat hy de Staten foude willen befchryven, omme, nopende defe faecke^ te communiceren, of fy hen met de voorfz Steden fouden willen voegen, byfonder in de materie van de Anckeragie die in Schotlandt niet bekent en is, ofte ten minften dat hy de felVe foude doen befchryven, omme te komen tot eenen nieuwen Ommeflag ; waer op hy feyde , noch direftelijck noch indireftelijck, Daghvaert te willen befchryven, alfoo hem het felve t'anderen tyden feer qualijcken afgenomen was. U. Deel. li Den . 1548' Den 29. Mey. 23, ende 30. Juniii Eyfch vari den Procureur Generael , rakende de Privilegiën van de Steden. *B1. 2ó\ Rapport vanden Advocaet aen den Heere vari Affendelf.  Den 3, ende 16. Julii. Vervolgh tot vorderinge van de Haringvaert. Befcheyt nopende de Haringvaert. ( 498 ) Den derden Julii 1548. XJEeft den Heere van Alfendelf my belaft weder naer het Hof te reyfen, omme met de Gedeputeerden van Delft, Rotterdam ende Schiedam aldaer wefende, aen de Koninginne te vervolgen eenige bequame middelen, dienende tot vorderinge van de Haringhvaert , ende omme te vervolgen expeditie op de Miffive van den Raedt aen de Koninginne gefonden , welcke reyfe ick den vierden der felver Maendt aenghenomen hebbe. Den 16 Julii 1548. COo hebben wy na lange follicitatie verkregen Brieven van de Majefteyt van de Koninginne , aen den Raede voornoemt, daer inne henlieden overgefonden werdt Copie van feecker Proces-verbael, gehouden den twaclfden der felver Maendt, tulfchen den Heere van Beveren , ende de voornoemde Gedeputeerden , inhoudende drie middelen; als eerft, dat de drie Buyfen een ten Haringh uytreeden fouden tot koften van de ghemeene Reeders, in de drie Buyfen , ofte dat de twintigh of dertigh Buyfen een Buyfe ten Oorloge uytrusten fouden, die haer houden fouden by de andere Buyfen, omme henlieden tc befchermen, overvallen werdende by eenige Piraten, ofte dat fy by eenigen Impoft toe fouden maecken eenige Schepen van Oorloge, die hen by de voorfz Buyfen houden fouden , ofte dat fylieden adviferen fouden eenigh ander middel, dienende tot vorderinge van de Viflcherye; ende  ( m ) ende henlieden voorts belaft werdt de Steden, hen generende met de VilTcheryc, te befchryven , omme ten fine voornoemt Refolutie te nemen, ende de felve genomen hebbende , hen te vinden den fes en twintighften derfelver Maent ter Vcere by den Heere van Beveren , al waer die van Vlaenderen en Zeelandt, ten fine voornoemt , mede fouden Compareren. / Den 18 Julii 1548. T^E huys gekomen zynde , hebbe ick den -1- Heere van AfTendelf de voorfchreve Miffive gelevert , ende hem van 't gene wes voorfz, is, in het lange rapport gedaen, hem voorts verklarende, dat mijn Heere van Beveren my belaft hadde hem te feggen, dat hy tot vorderinge van de Haringhvaert, mede foude doen befchryven de gemeene Staten, al het welcke hy geaccordeert heeft , en heeft alle de felve doen befchryven, te wefen alhier in den Hage in de Herberge, den vier en twintighften der felver Maendt. Den 24 Julii 1548. ]y[i'- Jacob de Milde gelevert een Ordonnantie van fijne Vacatiën, met andere Gedeputeerden gedaen, in het vervolgen van de exceptie van renvoy ? tegens den eyfch van den Procureur Generael voor den 'Secreten Raede gedaen, om te hebben Copie authentijcq van de Privilegiën van exemptie van Thollen, als eerft van den 19 Februarii, enli 2 de 154-8- Den 16, i« ende 24. Julii.' Rappor: Van den Advocaet. Ordonnantie voor Mr. Jacob de Milde van fijne Vacatiën.  1548. Den 24. Julii. * BI. 27. Ordonnantie op Mr. Adriaen de Jonge. Dagb- ( SOO ) de van den 22 Maert laetftleden, by de Staten gepaffeert den 24 Mey oock laetftleden. * T^Odem , ghelijcke Ordonnantie gelevert Mr. Adriaen de Jonge.  C 501 ) Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 25 Julii 1548. PRESENTEN. 154». Den 25. Julii. Uyt de Edelen. De Heeren van Poelgeeft.Van Matheneffe. Otto van Egmmdt, ende Van Hardincxvelt. Ende van de Steden. Pieter van Beveren. Pieter jacobfz, ende Mr. Adriaen de Jonge. Van Dordrecht. jooft van Hillegondt, Burgemeefter, ende Mr. Lambrecht jacobfz. Van Haerlem. Cornelis Aelbrechtfz , Burgemeefter. Mrs. Huygh, ende Jacob vanden Eynde. Van Delft. Gerrit Beuckelfz, ende Jonge Dirck Janfz, Burgemeefter, mitfgaders Mr. Jacob de Milde. Van Leyden. Claes Doedefz, Burgemeefter , ende Mr. Floris van Hoogaerden. Van Amfterdam. Jan Willemfz Muyl, Burgemeefter, ende Witte vander Hoeven. Vander Gouda. Anthonis jacobfz, Burgemeefter.Hendrick Laurifz. jacob Gerritfz Foy, ende Dirck Pel. Van Rotterdam. Anthonis Willemfz, Burgemeefter.Cornelis Mathijfz. Cornelis Willemfz, ende Dammas Gielandt. Van Schiedam. Cornelis Eeuwoutfz, ende 3 Pit'  Den 25. Julii. ( 502 ) Pieter P-cuwelfz. Van den Brielle. Evcrt Fredricfrfy^ Van Enckhuyfen. Anthonis Aertfz, ende Gelain- Thymans. Van Vlaerdingen. Wouter Janfz, ende Simon ^ Meynartfz, Secretaris. Van Grootebroeck. Cornelis Claefz. •Dirck Gerritfz, ende Jan Taemfz. Van Worms. Meeïts jacobfz. Roerende de drie middelen by de Kon overgefonden , raec kende de Viflche rye, &c. *C1.23. Van Goedereede. Dingman Hendrickfz. Z Van Bommencde. Cornelis Thijfz. Van Hem-en Veentiuyfen. - Omme te-accepteren een van de drie-middelen, by de Koninginne die van den Raede overghefonden , ofte te adviferen een ander bequaem middel, dienende tot vorderinge en defenfie van de Haringhbuyfen ,tegens de •invaue van de Schotten en Piraten. /TpEn felven dage by den Heere van AffenX • delf, de Gedeputeerden van de "Staten voorgehouden zijnde de voorfz drie middelen , by 4q Koninginne overgefonden hebben fylieden , naer communicatie eendrachtelijck gerefolveert, dat fy by het eerfte middel, te -weten, dat in de plaetfe van de drie Buyfen, die in tyde van Pays in Zee gefonden fouden werden, men nu maer een fenden en foude, toegemaeckt tot koften van de gemeene Reeders, in de drie Buyfen * niet en fouden gedefendeert wefen tegens de invafie van de Schotten ende Piraten, alfoo de Buyfen hen begevende tot viffehen, niet bequaem en zijn tot eenige defenfie overmits de Bootsgefellen mat  C 503 ) mat ende moe zijn ; gelijek fy oock en fouden by het tweede middel van de twintigh ofte dertigh Buyfen, een ten Oorloge toeruftende, die continuelijck by de andere Buyfen fouden blyven, overmits de tegenwoordige groote macht van de Schotten, hebbende daer en boven tot haren hulpe groote mccnichte van Schepen en Galeyen van Vranckrijck, temeer, alfoo de Buyfen viifchende wijdt ende zijdt van den anderen moeten leggen, dewelcke met weynigh Buyfen toegeruft ten Oorloge niet defenfabel zijn; ende aengaende het derde middel, als by Impoft van'het Laft-gelt als anders , toe tc ruften eenige Schepen van Oorloge , dat het felve hen oock niet geraden cn is, alfoo fy by experientie in voorlede Jaren bevonden 'nebhen, weynigh by de felve Schepen , die meeft hen in de Havenen onthielden, ende de felfde by de Buyfen waren gedefendeért geweeft te zijn; hier by gevoeght, dat de gemeene Viffchers in het voorleden Jaer fulcks ten achteren gevaren zijn, dat hen niet mogelijck en is te vervallen de koften, nootelijck tot de volle toeruftinge van de Schepen van Oorloge, dat, in gevalle de Keyzerlijcke Majefteyt, als Prince van defen Lande, een feecker getal van Schepen van Oorloghe wilde doen toeruften, daer by de Haringhbuyfen feeckerlijcken en tegens de invafie van de Vyanden ende Piraten befchermt fouden mogen wefen, fouden de voornoemde Gedeputeerden van dc Steden, hen generende met dc Viffchcrye, te vreden wefen tot furniffemen van een parthye van de koften van dien op t( brengen een gratieufelijcke, en verdragelijc li 4 kei 154S. Den 25. Julii. t  154». Den 25, Julii, Gecommtttecden om ter Veere te reyfen. Requef.e van mijn Heere van Molenbaix, I ( C 504 ) ken Impoft van 't Laft-gelt, mits dat het Landt van Hollandt henlieden daer inne mede wat te bate wilde komen; ende hebben fulcks eenighe gedeputeert, die hen vinden fullen ter Veere by den Stadthouder die van Vlaenderen ende Zeelandt, omme het geene wes voorfz is henluyden te remonftreren; ende wederomme van henlieden te verftaen, wat andere middelen fylieden fullen willen adviferen, dienende ten fine voornoemt, omme de felve met alder diligentie aen den Raede van Hollandt, en in den haren over te fchryven ; hebben voorts de voornoemde Gedeputeerden verfocht, in gevalle by den Raede op de middelen , die ter Veere geadvifeert fullen werden, eenige Daghvaert befchreven werdt, de felve in de Brieven geinfereert te hebben, ten eynde een yegelijck ten vollen geinftrueert magh komen, 'om abfohite Refolutie te nemen. Ende omme ter Veere te reyfen, zijn gecommitteert een van Delft, van Rotterdam, Schiedam ende Enckhuyfcn. Eodem, is op de Requefte van den Heere van Molenbaix, daer by verfocht werdt van de Staten de fomme van vijf hondert ponden Vlaems, om daer mede eensdeels te helpen betalen de koften, gevallen in het maecken van feecker Hooft in Oolkens-plate, mits dat de schepen van Hollandt, zeylende naer Bra?andt, Vlaenderen ofte Zeelandt, in tyden van Storm en Onweer daer onder, ende aen grooelijcks befchermt zijn, by de voornoemde Gedeputeerden •> alfoo het een fake van impor- tan-  C 505 ) tantie is, elck in den haren genomen rapport, omme op de naefte Daghvaert haer antwoort inne te brengen. Defen naer de noene zijn alle de voorfz preefent geweeft, behalven Mr. Jacob vanden Eyndcn. * T^Orïem naer de noene, heeft den Advocaet mijn Heeren van den Raede rapport gedaen van het geene wes voorfz is, den wekken de voorfz Refolutie, roerende de Haringhvaert , niet aengemaem en was, midts dat de Majefteyt van dc Koninginne, de felve genoegh afgeflagen hadde , als niet doenlijck ende practicabel wefende , niet te min verftaende, dat de Gedeputeerden anders geen laft en hadden, hebben gefeydt, dat fy daer van den Heere van Beveren fouden adverteren, dat evenwel de voorfz Gecommitteerden hen mede fouden vinden ter Veere, Eodem zijn gecommitteert, omme te vervolgen de expeditie van het Proces van de materie van Congé hangende in Staten van wyfen voor den Grooten Raede, de Penfionari'sfen van Dordrecht ende Leyden, daer by die van Amfterdam te vreden waren, een tot haren kofte te fchicken, ende dat, overmits den Advocaet genoegh ge-empecheert fal wefen in 't vervolgen van de faecke van exemptie van Thollen en Anckeraeie. Eodem, zijn gecommitteert omme tc hooren de toekomende Reeckeninge van den Omli 5 me- 154S.' Den 25. Julii. *BI. 29. Rapport den Hove gedaen van de Haringvaart. Van de Congc. Hooringe van Coebels Reeckeninge,  1548. Den 25. julii. Van de faecke van de exemp. tie van Thollen en Anckera- C 506 ) meflagh met de Heeren van ■ Afiendelf, endè van Baertwijck, de Penfionarilfen van Dordrecht en Haerlem, en dat in de plaetfe van de Gedeputeerden van Delft ende Leyden, die feeckere Jaren de felve Reeckeninge hebben helpen hooren. Eodem, naer dat by den Advocaet de voornoemde Staten voorgehouden is den eyfch by den Procureur Generael genomen tegens diverfche Steden ende Vlecken van Hollandt, roerende de faecke van exemptie van Thollen ende Anckeragie, ende voorts aen hem verfocht wat van wegen de Staten hier inne behoorde ghcdaen te werden; foo is by henlieden cendrachtelijck gerefolveert, dat, aengemerekt niemandt van den geenen die gedaghvaeft zijn, Privilegiën hebben van exemptie van Anckeragie, maer alleen immemoriale pofleflie hebben van exemptie van dien; ende dat by den Procureur Generael, roerende het Recht van Anckeragie, generale conclufie genomen werdt tegens een yegelijck, dat de felve faecke Staets-gewyfe gedcfendeert fal werden, te meer, alfoo de Staten Privilegie hebben, dat men geen Thollen ofte Ongeïdcn op de Onderlaten van Hollandt cn fal mogen ftellen, dan by confent van de felVen Staten , ende dat men oock fulcke fcn gelijcke faken altoos gewoonlijck is geweeft Staets-gewyfe te vervolgen ; maer aengaende de faecke van exemp- tie van Thollen, mits dat daer van een yegelijck Privilegie apart heeft, de welcke divers zijn, niet gemeens hebbende met den anderen ; is gerefolveert, dat dc Staten hen alle hulp  (5°7) 'hulp ende affiftentie fullen doen hen mogelijck wefende. Eodem, is op de Requefte van de Pontgaerders van Delft, de welcke in gyfelinge gegaen waren in den Hage op de Voor-poorte , overmits' fy Philips van Uytwijck, als Commilfaris niet en hadden willen" doen exihibitie van hare Regifteren, moefte daer van Extract leveren, inhoudende verklaringe wat Granen fy zedert den Maent van October vijfthien hondert vyf en veertigh ontfangen hadden; ende dat, ten eynde haerliederi exhibitie •niet cn foude wefen prayudiciabel feecker verfoeck, het welcke de voornoemde Staten als doen aen de Majefteyt van de Koninginne deden , omme tegens de voorfz rigoureufe exemptie van Uytwijck geremedieert te werden; verfoeckende mits dien van- de Staten rembourfement van dc koften by henlieden in gyfelinge gehadt ende geleden: By de Edelen gefeydt, dat fy in defe faecke niet en wiften te opmeren, als daer van noyt te vooren * gehoort hebbende; ende by de Gedeputeerden van de fes groote Steden , uytgefondert die ■van Delft, die by de middelen van haer Requefte hen lieten duncken, dat het felve rembourfement van 's Lands wegen behoorde te gefchieden, rapport genomen tot op dc naefte Daghvaert. "TT Odem, is op het verfoeck van die van der Gouda, de welcke in den Ommeflagh van veertigh duyfent guldens, wefende het geene wes het Landt aen den Impoft ende Margengelt ***** Den 25. Jutii. Requefte van de Poutgaerders van Delft. * BI. 30. Ordonnan:ie voor die van der Gouda.  154*. Den 25, 26 ende 30. Julii. Ordonnantie op Hoo- gae den, van fijne Vacatiën. Ordonnantie voorjan van Riej. Ordonnantie voor C 508) geit ten achteren quam, te hoogh gefommeert waren, ende meer dan hare Brie Ven van gratie vermelden, opgebracht hadden, begeerende reftitutie van dien; den Advocaet belaft Ordonnantie te maecken op den Ontfanger Coebel, omme het geene wes hy meer dan naer vermogen van hare Brieven van gratie ontfangen hadde, te reftitueren, ende dat het felve brengende in uytgeef op fijne naefte reeckeninge hem aldaer gepaffeert fal werden. Den 26 Julii 1548. "TJEbbe ick gelevert Hoogaerden Ordonnantie van fijne Vacatiën, den twee en twintighften Maert laetftleden gedaen, in het vervolgen van de faecke van renvoy, op den eyfch van den Procureur Generael, roerende de exemptie van Tollen, by de Staten den 24 Mey laeftleden gepaffeert. Eodem Jan mynen Boode, op fekere Ordonnantie van fijne reyfe, door mijn onthiet gedaen aen diverfche Steden ende Dorpen, in de welcke by henlieden gelevert elcks Acfe van den eyfch van den Procureur Generael, roerende dc exemptie van de Thollen en Anckeragie , by advis toegevoegt acht en dertigh dagen , of foo veel als men andere, doende gelijcke Reyfen, gewoon is toe te leggen. Den 30 Julii 1548. T-JEbbe ick gelevert Mr. Jacob van den Eynde Ordonnantie van fijne Vacatiën, den ne-  C 509 ) negentienden Februarii laetftleden gedaen, ir het vervolgen van de faecke van renvoy, or. den eyfch Van den Procureur Generael, roe rende de exemptie van de Tollen, by de Sta ten den vier en twintighften Mey oock laetft leden gepaffeert; noch een Ordonnantie var fijne Vacatiën ende Reyfen, in Brabandt endt Vlaenderen, in het begin van November oocl laetftleden gedaen, omme te beramen wat pro vifie by de Staten aldaer verkregen was vooi den geenen, die gecontravenieert hadden de Placaten, difponerende op het uytvoeren var de Granen, gepaffeert den vierden der felve] Maendt. Den 31 Julii 1548. T-JEbbe ick gelevert Coebel de voorfchreve Ordonnantie , by de Staten den vijf en twintighften der felver Maendt gepaifeert, daer by hem belaft werdt, die van der Gouda ongemoeyt te laten, daer vooren fy by hem hooger gefommeert zijn, dan na vermogen harer gratie; ende dat, mits overbrengende de voorfz fomme in fijne naefte Reeckeninge de felve hem aldaer gepaffeert fal werden. * Den eerften Augufti 1548. JIJEbbe ick gemaeckt de antwoorde voor de Staten van Hollandt , als interveniërende, ende Proces aennemende voor de Steden en Vlecken van Hollandt, Gedaeghde, contra den Procureur Generael, roerende het recht van Anckeragie, feeckere antwoorde. Eo- 1548. Den 30 en 31. Julii. ende 1 1. Augufti. Mr. Jacob ' vanden ■ Eyude. L l Ordonnantie by die van der Gouda Coebel gelevert. *B1.3i. Proces, roerende de exemptie van de Anckeragie.  Derf i en/.. Augufti. Reyfe van den Advocaet naer Bruflel. Ses weecken tijt gekregen in de faecke van de exemptie van deAnckeragie. Vijf Schepen van Oorloge toe te rusten. C 5ïo > JTOdern, ben ick gereyft; naer Bruflel, omme de voorfz faecke, ende die faecke van de voorfz Steden en Vlecken , gedaghvaert zijnde, te bewaren, en hare antwoorde inne te brengen. A Lfoo ick meeft van alle de Steden laft hadde, om noch een bequaem deiay te krygen , omme defe onfe antwoorde inne te brengen; foo hebbe ick den fefden Augufti daer toe.gekregen den tijdt van drie weecken.. Daghvaert, gehouden in den Hage op Den 7 Augufti 1548. Door onthiet ende loge , dienende tot fchryven van den Hee- defenfie van de Hare van Beveren, ten ringbuyfen, alfoo die eynde het Landt ende van Vlaenderen te dc Steden , hen gene- vreeden waren toe te rende met de Viflche- ruften vier Schepen rye in Hollandt, fou- van Oorloge , ende den willen toeruften die van Zeelandt drie fes Schepen van Oor- Schepen. T^En felven dage hebben de Schepen, hen generende met de Viflcherye, ten voorfz fine geaccordeert vijf Schepen van Oorloge toe te ruften, mits dat 't Landt hen daer toe geaccordeert heeft fes duyfent guldens , te vinden de felve penningen na dat fy fouden adviferen , en naer de vangft goet foude wefen. Ten  ( SU ) HpEii felven dage , naer Milde my gefeydt heeft, foo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden gerefolveert, dat ick alle de Mandamenten difponcrende tegens den geenen , die op 't platte Landt Brouweryen ftellen, contrarie feecker Octroy de Staten van Hollandt gegundt, geimpetreert op den naem van eenige kleyne Steden, ende de fes groote Steden met hen ghevoeght, betalen foude, ende dat fy my het felve in de Reeckeninge van des gemeene Landts Ommeflagen fouden doen palieren, ofte daer van mijn felvcn rembourferen, achtervolgende wekken ick oock eenigh van de voorfz Mandamenten betaelt hebbe. Den 24 Augufti 1548. riEreyft zijnde naer Antwerpen, omme de faecke van de Steden ende Vlecken van Hollandt, ende de Staten met hen gevoeght, tc bewaren, ende hare antwoorde inne te brengen, ofte noch een vorder dilay te krygen; foo hebbe ick op den feven cn twintighften der felver Maendt, midts dat ick fuftineerde dat de voorfz Steden niet peremptoirlijck en koften antwoorden, fonder te hebben Copie van de Inftructie, en reftrinclie daer den Procureur Generael in fynen eyfch hem op fondeerde, verfoeckende daer van Copie, noch dagh gekregen tot Bamilfc naeftkomende , midts dat den Procureur verklaerde op geen andere Inftruótien * ofte reftrinctien te fondcren, dan die gepubliceert, ende by de Koopluyden dagelijcks werden geobferveert, daer van ick oock Acte verkregen hebbe. Den 1548- Den 7 en 24. Aug. Brouweryen op hec platte Landt. Van de exemptie van Thol ende Anckeragie. *B!.32.  1548. Den 30. Augufti. ende 4 en 26". September. ende i.Oaober. Overleveringe van het Privilegie van die van Medenblick. Rapport van deiiAdvocaet. Beroerende de exemptie van de Thollen en Anckeragie. Exemptie van Thollen. ( 512 ) Den 30 Augufti 1548. fWergelevert hebbende de Privilegiën van die van Medenblick , ende die hen tot Medenblick refereren ; lbo heeft den voornoemden Procureur Generael tegens henlieden eyfch gedaen, omme op wekken eyfch te antwoorden, ick mede dagh gekregen hebbe tot Bamilfe naeltkomende. Den 4 September 1548. *F)En Heere van Alfendelft ende ick t'huys gekomen zynde, hebbe hem van 't gene wes voorfz is, ende van mijn wedervaren rapport gedaen. Den 26 September 1548. "REn ick naer Brulfel gereyft, omme in de faecke van exemptie van Tollen en Anckeragie, van wegen de Steden, Gedaeghden, contra den Procureur Generael over te leveren haer antwoorde, ende alfoo binnen middelertijdt de Staten te Hove befchreven werden , omme de Keyzerlijcke Majefteyt de reverentie te doen, de felve mede gedaen. Den eerften OStober 1548. "t-TEbbe ick gedient van antwoorde voor alle A de Steden ende Vlecken daer ick Procuratie af hadde, ende naer den Procureur dagh genomen hadde van twee dagen, omme de felve antwoorde te fien, foo heeft hy op den vier-  C 513 ) vierden October geperfifteert voor Replijcque by feeckere middelen; ende zijn mits dien partyen geappoinéteert te fchryven by memorien, ende daer van te dienen den vijfden November naeftkomende. * In het doen van de reverentie aen de Keyzerlijcke Majefteyt. PRESENTEN. 1548. Den 1 en 10. Odob. Uyt de Edelen. Den Heere van Poelgeeft, ende Van Wijngaerden. Ende van de Steden. Huygh Coel. jacob Oom. Pieter jacobfz, ende Mr. Adriaen de Jonge. Van Dordrecht. Gerrit van Bekefteyn. Claes vander Laen, ende rieter Uyttenhage. Van Haerlem. Michiel jacobfz, Burgemeefter, Mrs. Huygh, ende Jacob vanden Eynde. Van Delft. jan Franfz. Mr. jacob de Milde, ende jacob de Man. Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz. Dirck Hillebrandtfz , Burgemeefter, ende Mr. Floris van Hoogaerden. Van Amfterdam, Witte vander Hoeven. Van der Gouda. *B1.33. Den 10 October 1548. HEbbe ick uyt den naem van de Staten de Keyzerlijcke Majefteyt de reverentie gedaen ende verwellekomt, volgende de MimiU. Deel. Kk te Reverentie de Keyzerlijcke Majefteyt gedaen.  1548. Den 10, 11 en 13. October. Den Koningh van Denemarcken te verfoecken,dat niet en foude toelaten, dat de Schotten onder Noorwegen komen leggen. In de materie van Congé, C 514 ) te by my daer van gemaeckt, onder my wefende, en was het felve de Keyzerlijcke Majefteyt wel aengenaem , die oock fulcks op elck poinct ons dede antwoorden by den Cancelier van de Ordre. Den 11 October 1548. T-TEbbe ick den Heere van Eecke van wegen de Staten, ter begeerte van die van Delft ende Amfterdam, feeckere Requefte gegeven , omme by de Keyzerlijcke Majefteyt gegeven te werden provifie, dat den Koningh van Denemarcken niet en foude toelaten dat de Schotten, wefende fijne Majefteyts Vyanden, fouden komen leggen onder Noorwegen, en daer befchadigen ende nemen de Koopvaerders van defe Landen , maer dat de felve aldaer foo veyligh fouden mogen Negotiëren, als de Onderfaten van den Koningh van Denemarcken doen in defe Landen, volgende de Tractaten cn Receffen daer van gemaeckt: Waer op den Heere van Eecke my voor antwoorde gegeven heeft, dat hy door onthiet van de Majefteyt van de Koninginne, feecker Verbael hadde gemaeckt, het welck hy hare Maj. binnen twee dagen foude leveren, en dat hy hier inne foude doen remedie ftellen, als hy oock gedaen foude hebben , al en hadde ick de voorfz Requefte niet gegeven. Den 13 October 1548. T-JEbben de Staten, als Gedaeghden, contra den Procureur Generael, gewonnen haer Pro-  ( 5*5 ) Proces, roerende de materie van Congé in den Grooten Raede; en is by Sententie den voornoemden Procureur Generael gecondemneert te gehengen alle Koorn ende Granen, gewaffchen buyten 's Landts, ende gearriveert zynde in Hollondt, weder uyt den felven Lande van Hollant gevoert te werden, fonder te dier caufe te betalen eenigh Recht van Tollen, Impoft, ofte Conge-geldt, anders dan gewoonlijck betaelt, en gelicht is geweeft den veerthienden van December in 't Jaer 1495, * Den 16 October 1548. X-JEbbe ick den Heere van Alfendelf van het felve , wes voorfz is , rapport gedaen, die my feyde dat de Staten tegens den 22 der felver Maendt weder boven befchreven waren. Den 20 October 1548. "REn ick met de Staten boven gereyft omme te hooren, wes van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt henlieden geproponeert foude werden. Den 24 OUober 1548. T^E Brulfel wefende, ende met Hoogaerden, den Cancelier van de Ordre verthoont hebbende, hoe dat wy verftaen hadden, dat die van Over-Ylfel vervolght fouden hebben, omme feecker Placaet by henlieden in Junuarii vijftien hondert vijf en veertigh verkregen •tot Utrecht, nopende het viffchen in de ZuyKk 1 dcj> 1548. Den 13,10", 20 en 24., Oftober, Sententie triumpha- toir voor de Staten gekregen, *BI.34. Rapport van den Advocaet, Reyfe naer bet Hof tof Bruflel, Nopende de Viiïehe"ye in de Zuyder£ee.  154». Den 24. October. t>agh> ( 5i6 ) der-Zee, weder ter executie geleydt te hebben, niet tegenftaende dat by de Staten van Hollandt, met kennifle van faecken feecker Oótroy, by maniere van interpretatie daer op verkregen was , begeerende daeromme niet daer inne gedifponeert te weiden, fonder die van Schotlandt te hooren; foo heeft den voornoemden Cancelier ons voor antwoorde gegeven , dat de voorfchreve faecke geftelt was in handen van de Stadthouders van Hollandt ende Over-Yflel, omme te fien of parthyen fouden by henlieden mogen geaccordeert werden, ende dat wy aldaer in het lange fouden gehoort werden.  ( 517 ) t Daghvaert ende Vergaderinge te Bruflel by 2 de Staten gehouden, op Den 25 October 1548. PRESENTEN. Uyt de Edelen. jacob vanden Eynde. De Heeren van Poel- Van Delft. geeft, Mr. Jacob de Milde. ende Van Leyden. Van JVijngaerden. Mr. Floris van Hoogaer- Ende van de Steden. den. Jacob Oom. Van Amfterdam. Adriaen vanBlyenburgh, Dirck janfz Theen , ende Burgemeefter. Adriaen de Jonge. Vander Gouda. Van Dordrecht. Omme te hooren de Michiel janfz, Burge- Propofitie generael, meefter. ende den fes en twinJan Herpertfz. tighften, omme te hooMrs. Huygh, ren de Propofitie parende ticulier. TEn voorfz dage heeft de Keyzerlijcke Majefteyt by den Cancelier de Propofitie generael voor alle de Staten van den Lande gedaen, fulcks ons de felve by gefchrifte gelevert is. * Den 26 OEtober 1548. T-JEeft hy by den voornoemden Cancelier van de Staten van Hollandt doen eyflehen twee hondert en vijftigh duyfent guldens, te Kk 3 bc- 1548. 'en 25 en 6. Octob, 'ropofitie loor den Cancelier /oor alle 3e Staten gedaen. *B1.35- Petitie van 250000 ^lilden» i-an de Sta-  154«. Den 26 et 29» Octob. ende §1 NoV< ten van Hollandt te vorderen op termynen. Vergdderinge van de Staten in den Hage. Roerende de exemptie van de Thollen en Anckeragie» Rapport van den Advocaet aen den Heere van Aflendelft. betalen op twee Jaren ende een half, ende op vijf termynen, daer van de eerfte vijfde termijn vallen foude te Kersmilfe Anno vijftien hondert twee en vijftigh, als de tegenwoordige Beede ordinaris expireert, wefende mits dien contnuatie van dc flive Beede, als breeder blijckt by de Propofitie particulier ons oock in gefchrifte gelevert. T70dem, hebben de voornoemde Staten tot Brulfel gerefolveert, in den Hage te wefen in de Herbcrge den twaelfden November, om des anderen daeghs eyndelijck te refolveren, wat antwoorde op de voorfz Petitie gegeven foude warden. Den 29 October 1548. T-TEbbe ick Uyt den naem Van de Steden van Hollandt, Gedaeghdens, in de faecke roerende de exemptie van de Thollen ende Anckeragie, gekregen continuatie, omme te dienen van memorien tot den eerften December , ende dat peremptoir. Den 2 November 1548. HTE huys gekomen zijnde, hebbe ick den Heere van Alfendelft, van het geene wes voorfchreve is, rapport gedaen, hem feggende dat den Heere Van Beveren , den voorfchreven twaelfden November in den Hage pafte te zijn, omme die faecke van de Propofitie te helpen Vorderen, ende of hem den voorfz prefixen dagh failleerde, by omveer ofte anders, dat men  ( 519 ) C 519 ) men de Staten noch een dagh of twee by den anderen foude houden, 't welck hy my toefeyde fulcks te doen. * Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 14 November 1548. PRESENTEN. Uvt de Edelen. Van Leyden. Den Heere van Poel- Claefz Baftiaenfz, ende geeft. Mr. Floris van Hoogaer- Van Wijngaerden. den. Van Duvenvoorden. Van Amfterdam. Van Egmondt. Gijsbrecht Thymanfz , Van Hardincxvelt, ende ende Van Lookhor(t. Jan Dirckfz Thoen , Uyt de Steden. Burgemeefter. Jacob Oom. Van der Gouda. AdriaenvanBlyenburgh, Om te refolveren ende wat antwoorde men de Bartholomei. Keyzerlijcke Majefteyt Van Dordrecht. geven fal op de PropoMr. Gerrit Hendrickfz, fitie, by fijne Majefteyt ende den fes en twintighften Lambrecht Jacobfz. Oef ober te vooren geVan fiaerlem. daen , omme te hebjan Sasbout, Burge- ben hondert duyfent meefter, ende guldens 'sjaers, voor Mr. Huygh vanden Eyn- den tijdt van twee Jade, ren ende een half, weVan Delft. fen de het felve in efClaes Adriaenfz, Bur- fe£t continuatie van de gemeefter, ende tegenwoordige ordinaMr. jacob de Milde. ris Beede. Kk 4 Ten i54«. Den 2 en 14. Nov. * BI. 36.  154». Den 14.Novemb.Petitie van hondert duyfent guldens 's jaer? voor den tijdt van twee Jaren ende een -half. ( 520 ) TEn felven dage by den Advocaet de Staten rapport gedaen zijnde, foo wel van de generale als particuliere Propofitien; foo hebben de Edelen naer voorgaende communicatie voor Refolutie verklaert, dat, alfoo fylieden omme de verminderinghe van de Negotie ende Neeringe wel redenen hadden, hen eensdeels van de voorfchreve Petitie te excuferen, nochtans aenmerckende de groote forghvuldigheydt, dié de Keyzerlijcke Majefteyt gehadt heeft, en noch dagelij cks heeft, omme defe Landen te houden in Pays, Rulle ende Vreede, ende de felve te verfeeckeren, ende dat hy tulfchen hetKeyzerrijck gemaeckt heeft feeckere confederatie defenfive, waer door defe Landen gefchapen zijn in vreede te blyven; hebben fijne Majefteyt liberalijck geaccordeert, volgende dc Petitie, hondert" duyfent Caroli guld. 's jaers, voor den tijdt van twee Jaren ende een half, te betalen op vijf termynen , daer van de eerfte vijfde termijn verfchynen fal te Kersmiffe Anno vijftien hondert twee en vijftigh, ende foo voorts van termijn tot termijn, geduyrende de voorfchreve twee Jaren ende een half, te betalen op vijf termynen, daer van de eerfte vijfde termijn verfchynen fal, midts dat het felve zy by forme van continuatie, ende dat onder die conditiën, die men in het confentcren van de Drdinaris Beede, dat men vryelijck ende veyfighlijck fal mogen zeylen, ende Negotiëren Ooft ende Weft, &cf de Viffcherye' exerceren ; dat van gelijcken de Onderfaten van Hol'andt fullen mogen koopen ende tranfporte:en uyt Vranckrijck} in de Landen van he'r- waertg  (5^0 waerts over, alle foorten van Wynen, fulcks als fy van ouden tyden gewoonlijck zijn te doen,'niet tegenftaende de interdictie, den twaelfden Mey Anno vijftien hondert fes en veertigh, van wegen Uwer Majefteyt ter contrarie * gedaen ; dat insgelijcks de Onderfaten van Hollandt ongemolelteert, en exempt mogen blyven van alle nieuwe Impolitien, als Thol-recht, Anckeragie-gelt ende anders, hoe dat genaemt magh werden, dat daer en boven de Steden van Hollandt ende WeftVrieflandt, volgende hare oude Privilegiën , gewoonten , ende herkomen, fullen mogen blyven gebruyckende elcks in den haren , refpectivelijck hare Vroedtfchap Van veertigh, fes en dertigh, vier en twintigh, ofte hoe het felve in eenige van de Steden genaemt magh wefen, omme by henlieden gedirigeert te werden de foccken, het proffijt, endeVelvacrt van de Steden betreffende; ende dat de felve alle Jaer op haren ouden gewoonlijcken dagh ende tijdt fullen mogen kicfen twee en twintigh , feftien, veertien, of anders, als men dat van oudts gewoonlijck is te doen, ende de felve den Stadthouder ende Raede van Hollandt prasfenteren, omme daer uyt van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt te ordonneren dc Wethouders van de voorfchreve Steden, ten eynde het Landtnn goede Politie onderhouden magh werden; dat oock by de Keyzer foo veel gedaen magh werden, dat den Koningh van Dcnemarcken afdoe alfulcke nicuwigheydt van naerdere Thollen, als fy in het voorleden Jaer opgelteldt; ende van de Schepen van de Onderfaten van Hollandt, alKk 5 daer Den 14. Movernb. ♦B1.37-  i54». Den 14, l^ovemb. C 522 ) daer arriverende, genomen heeft, mitfgaders oock alfulcke Thollen, als hy van eenige Goederen ende Koopmanfchappen, tot noch toe vry geweeft hebbende, genomen heeft, ende noch dagelijcks pooght te nemen, dat oock hy van gelijcke gehenge en gedooge, dat de Onderfaten van defe Landen, in Noorwegen fullen mogen halen Bakken, en alle ander Hout, naer ouder gewoonte. De Gedeputeerden van Dordrecht ende Amfterdam maecken hun conform met de voorfz Edelen, mits daer inne genietende alfukken gratie, als fy in de laetfte ordinaris lopende Beede genoten hebben. De Gedeputeerden van Haerlem ende Leyden fouden mede wel te vreeden wefen hen conform te maecken met de Edelen, die van Dordrecht ende.Amfterdam, mits genietende gelijcke gratie, als fy doen in de tegenwoordige loopende ordinaris Beede; ende foo het gebeurde de Keyzerl. Majefteyt foo veel wilde doen, dat de Ëntrecourfen laetftmael gemaeckt met den Koningh van Engelandt, onderhouden mochten werden, ende dat de Engelfchen alfukken mcenichte van goede Vellen ende Wollen tot Calais overbrachten, dat fy daer haer gerief mochten krygen tot redelijcken ende gewoonlijcken pryfe; ende fonder het felve en is hen niet mogelijck in de voorfz Petitie te accorderen, alfoo' de Drapperye de eenige Neeringe, en welvaren van hare Steden is. Die van Delft verklaren , te hebben Brieven van gratie ende exemptie van alle Beeden , foo wel ordinaris als èxtraordinaris, hen- lie-  ( 523 ) eden ter oorfaecke van den grooten Brandt, erkent voor feeckere Jaren, de welcke, geduyrende den tijdt van de voorfz Petitie, noch loop hebben, en perfifteren by de felve. De Gedeputeerden van der Gouda verklaerden, dat hoewel hare Stede, wefende geheelijcken, ende alleen gefondeert op de Brouweryen , foo langhs foo meer in de felve Neeringe deficieert, immers gefchapen is, ten zy daer inne geremedieert werde, te komen tot gheheele dcltrucfie, ende daeromme goede redenen fouden hebben in de voorfchreve Petitie , eensdeels ledigh te ftaen, als henluyden wefende onverdragelijck, nochtans confidererende de redelij ckheydt van de felve Petitie; ende willende verthoonen ende continueren hare goedtwilligheydt tot defen dage, boven haren ftaet ende macht altijdt bewefen zyn, te vreeden te accorderen, in de begeerte van de Keyzerlijcke Majefteyt, by forme van continuatie van de ordinaris Beede, mits genietende alfukken gratie, als fy in de loopende * Beede ordinaris genieten; behoudelijck ende onder conditie, dat men hunlieden fal admitteren te mogen brouwen in fuicker voegen, als Delft, Leyden, Rotterdam , ende andere Steden van Hollandt, ende dat by provifie, ende ter tijdt toe anders generalij ck daer inne gedifponeert fal werden, ten eynde de felve Stede niet en kome tot gheheele deftruótie, ende gemcrekt fylieden niet en behooren van erger conditie te zijn, dan andere Steden hare Gebuyren. TT Odem, is op de Requefte van mijn Heere van Molenbaicx, daer by hy verfochte van de Den 14. Novemb, *B1.38. Requefte van mijn  i54&Den 14.. Novemb. Heere van Molen- faaicx. Requefte van de Weduwe van Vranck van der Hoeve, om een reéompenfe. C 524 ) de Staten, dat fy tot feecker Koocker-hooft by hem ghemaeckt voor Oolkensplate, het welck feer exceffive penningen gekoft hadde, ende noch tot volmaeckinge van dien koften mochte, waer door de Schepen van Hollandt ze5-lende naer Brabandt, Zeelandt, Vlaenderen , &c. in tyden van onweer ende ftorm, fonderlinge befchermt mochten werden , te bate fouden komen met de fomme van vijf hondert ponden Vlacms; by de voornoemde Staten gerefolveert eendrachtelijck, dat, ghemerckt fy binnen 's Landts veel groote ende exceffive koften hebben te dragen, ende dat het Landt by het felve Hooft geen fonderling proffijt en magh confequeren , ende dat het felve principalijck by den Heere van Molenbaicx is doen maecken , om aen lijn Landt grooten aenwas te gekrygen, ende dat tot proffïjte van den Lande meer foude wefen te contribueren tot maeckinge van het Hooft van den Ouden-boffche, daer de Staten, ende Onderfaten van Hollandt daghelijcks moeten paffcren , ende dat daer toe yet te contribueren, foude wefen van quader confequentie, men den Heere van Molenbaicx met properheydt foude onderwyfen, patiëntie te moeten hebben, ende dat het Landt niet doenlij.ck en is fijne Petitie te accorderen. Odem, is op de Requefte van de Weduwe Vranck vander Hoeve, daar by fy verfochte een gracelijcke recompenfe, midts dat in de vijf en tfeventigh duyfent guldens, opghebracht by den laetften thienden penningh, haer alleen den tachtighften penningh toegevoeght  ( 525 ) • , voeght was van de derthien duyfent ponden, 3 daer van haren Man alleen den ontfangh gehadt hadde, ende nochtans van de refte als een en tfeftigh duyfent acht hondert ponden, haren Man die laft hadde moeten dragen, ende oock reeckeninge daer af gehouden ; by de Edelen , die van Dordrecht , ende Haerlem toeghevoeght twee hondert guldens , ofte twee hondert en vijftigh guldens, naer fy des ghevolgh fouden hebben; maer die van Delft, Leyden , Amfterdam, ende der Gouda, nemen hier op elcks in den haren rapport, omme ter naefter Daghvaert hunne antwoorde inne te brengen. T? Odem, is op de Requefte van Vranck Boot, ^ ende Jooft Jacobfz, die als Advocaet, ende Procureur van de Staten, verfochten jaerlijcks te hebben een gracelijcke Wedde; eendrachtelijck gerefolveert, dat, alfoo het Landt noyt eenighe Weddens gegeven hadde, ende dat fy by de ftucken betaelt zijnde, foo veel genoten als of fy Weddens hadden, patiëntie moeften hebben. ("YP de Requefte van Jan van Riel, Boode , verfoeckende van de Staten een Kleedinge, is hem daer toe by de Staten toegevoeght negen guldens, ende my belaft Ordonnantie te maecken op den Ontfanger Coebel, om hem de felve fomme te betalen, welcke Ordonnantie ick oock ten felven dage den voorfz Jan gelevert hebbe. • Op Requefte van Vranck Boot en Jooft Jacobfz. Requefte van Jan van Riei, Boode , om een Kleedinge. 1543. Den 14. Novemb.  1543. Den 14.. Novemb. *B1. 39. Requefte van Claes de Groot, om een recompenle. Verfoeck van Dirck Pel, om betalinge van fekere Vacatiën en Reyfen. Sententie in de materie van Congé. ( 526 ) * r\P de Requefte van Claes de Groot, daer by hy verfocht te hebben een gracelijcke recompenfe voor den arbeydt , die hy als Clercq van den Ontfanger, ende van den Impoft ende van het Margen-gelt, in des Landts faecken ghedaen hadde ; is by de voornoemde Staten eendrachtelijck nihil gegeven , overmidts fijne Meefters by de Staten van haren arbeydt ten vollen betaelt waren, ende dat fy haren Dienaer behooren te contenteren, ende dat tot anderen tyden op gelijcke Requefte nihil gegeven was. J7 Odem, is op het verfoeck van Dirck Pel, begecrende Ordonnantie omme betalinghe te hebben van feeckere Vacatiën, ende Reyfen by hem ghedaen ten Hove , ende ter Veer aen den Stadthouder, omme provifie te hebben, dat men veylighlijcken foude mogen de Haringhvaert exerceren tegens de Schotten; by de Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat hy de felve betalinge behoorde te foecken aen fijne Meefters, de welcke die weder in uytgeef fouden mogen brengen in 't doen van hare reeckeninge van 't Laft-gelt. Eodem , by den Advocaet de Staten vertoont zynde van de Victorie van haer Proces, roerende de materie van Congé tegens den Procureur Generael, ende of men, volgende de oude ghewoonte , mijn Heere van den Grooten Raede foude geven de behoorlijcke Torlfen ende Suyckcr, dan of men de felve wat meer foude toevoegen; is by henluyden eendrachtelijck gerefolveert, datmen 's Landts eer  ( 527 ) eer bewaren, ende de gewoonlijcke Torffen en Suycker geven foude, en dat men daer en boven mijn Heere den Praefident foude mogen toevoegen een Ame Wijns. Eodem , is op het aengeven van die van Delft, roerende dat men behoorde een Regifter te maecken van alle de Privilegiën, het ghemeene Landt toucherende; is eendrachtelijck gerefolveert , dat elcke Stede van de Privilegiën van de Landen onder haer wefende , Copie foude doen maken, ende de felve doen leveren in handen van den Advocaet, Huygh van den Eynden ende de Milde, omme by henlieden de felve geregiffcreert tc mogen werden, ende het felve Regifter geleydt te werden in een Kilte, die in het Kloofter ofte elders, daer men het ordonneren foude, gefteldt fal werden , ende dat den Advocaet daer toe een Kifte foude doen maken. Eodem , is by de voornoemde Staten ter begeerte van Mr. Huygh van den Eynden , aen den Heere van Aflendelft verfocht, dat den Griffier belaft foude werden , alfulcke Reeckeningen en Quohieren van de twee thienden, als in fijne handen gelevert zijn, weder te reftitueren in handen van den Advocaet , om weder by de andere Stucken.in 's Landts Kifte, ftaende in het Kloofter geleydt te mogen werden, ten eynde de felve fecreet ghehouden mogen werden, het welcke den Heere van Alfendelft belooft heeft hem te bevelen. Eo- 1548. Den 14. Novemb. Regifter tc maken vaa alle de Privilegiënhet gemeene Landt toucherende. Den GriP. fier belaft de Reeckeningen en Quohieren van de twee thienden te leveren in handen vaa den Advocaet.  1548. Den 14, 24 en 26. Novemb. Ordonnantie van vijl en veertigl dagen vooi de Milde. ( 528 ) Eodem, is mede geaccordeert Ordonnantie van vijf en veertigh dagen, tot twee en der• tigh ftuyvers des daeghs, uyt faecke dat hy door deputatie van de Staten vervolgt heeft expeditie van het Proces, roerende de materie van Congé, welcke Ordonnantie ick den vijftienden November gemaeckt , ende den voorfz de Milde gelevert hebbe. * BI. 40. Ordonnantie voor Hoogaerden. Ordonnantie op Jan van Riel, Boode. Nicmanden extra frovintfam te' citeren. * T70dcm, gelevert Hoogaerden een Ordonnantie van vijf en twintigh dagh-gelden, voor Pieter Kantart, by de Staten geaccordeert den vier en twintighften Mey 1548. Den 24 November 1548. /~*Epaffecrt Jan van Riel, mynen Boode , by maniere van advis fes en veertigh dagen , uyt faecke dat hy door mijn onthiet van Bruflel gereyft is by de Steden ende Vlecken van Hollandt, omme hen te adverteren van 't Appoinctement difpofitif, omme te dienen van memorien in de faecke van exemptie van Thollen en Anckeragie. Den 26 November 1548. T-ÏEeft den Heere van Affendelft my gefeydt, dat het Hof aen den Keyzer gefchreven hadde , dat , volgende het twee hondert en twintighfte Articul, men niemandt en behoorde buyten de Provincie te trecken , oock in caufis delegatis in de eerfte ende tweede inftantie ; ende dat ick hier boven komende met de  C 529) de Staten foude communiceren, ende dat mede helpen vervolgen , en heeft my van de felve Miffive Copie doen hebben, 't welk ick fulcks aengenomen hebbe te doen. Den 28 November 1548. J\jAer ick aen den Heere van Alfendelft oorlof hadde genomen , ben naer Brulfel gereyft omme den dagh waer te nemen, omme te dienen van memorien voor de Steden ende Vlecken van Hollandt, roerende de exemptie van de Thollen ende Anckeragie, ende voorts omme de antwoorde inne te brengen op de Petitie, by de Keyzerl: Maj: den&2C) October te vooren gedaen. II. Deel. LI * Dagh- 1548Den 26 erj 20. Nov. Reyfe naer net Hof tot Bruflel.  1548. Den 12. Decemb. ♦'BI. 41. C 530 ) * Daghvaert by de Staten gehouden tot Bruflel, op Den 12 .December 1548. PRESENTEN. Uyt de Edelen. De Heeren van Poelgeeft, ende Van Wijngaerden. Uyt de Steden, Willem Bouwenfz. Heyman Adriaenfz , ende Mr. Nicolaes Bartholomei. Van Dordrecht. Dirck Hendrickfz Bogende Mr. Huygh vanden Eynde. v Van Delft. Jacob vander Graft , Burgemeefter, ende Mr. Jacob de Milde. Van Leyden. Claes Baefge , Burgemeefter , ende Mr. Floris van Hoogaerden. Van Amfterdam. Jan Willemfz Muyl , Burgemeefter, ende Witte vander Hoeven. Van der Gouda. Omme antwoorde te geven op de Petitie by de Keyzerlijcke Majefteyt , de Staten den fes en twintighften October te vooren gedaen , van de fomme van twee hondert en vijftigh duyfent guldens , te betalen binnen twee Jaren ende een half, en op vijf termynen , midtfgaders op noch eenige andere Poincten. Confent van twee hondert en TEn felven dage hebben de Edelen, ende de Gedeputeerden van Dordrecht , Haer-  C 53i ) j Haerlem , Leyden , Amfterdam , ende der ] Gouda,eendrachtelijck geaccordeert de voorfz 1 fomme van twee hondert en vijftigh duyfent ' guldens, te betalen op de voorfchreve dagen j ende termynen, daer van de eerfte vijfde ter- i mijn verfchynen fal te Kersmiffe Anno vijftien hondert twee en vijftigh, ende foo voorts van termijn tot termijn , geduyrende de voorfz twee Jaren en een half, ende dat by continuatie van de ordinaris loopende Beede, de voorfz penningen te heffen ende te lichten by de gewoonlijcke Schiltalen, midts dat alle dc Steden van Hollandt daer inne fullen ghenieten alfulcken gratie, als fy in de tegenwoordige loopende ordinaris Beede genietende zijn, ende dat onder die conditiën, die men in het accorderen van de ordinaris Beede gewoonlijck is te confentcren. TT)E Gedeputeerden van Delft verklaerden , te perfifteren by hare Brieven van exemptie en gratie , henlieden ter oorfaecke van den grooten Brandt verleent, de welcke, gheduyrende den tijdt van de voorfz Beede, noch loop hebben fal. "C* Odem hebben de voornoemde Staten gerefolveert feeckere Requefte , de Keyzerlijcke Majefteyt by Articulen over te geven, fulcks die by den Advocaet by gefchrifte gefteldt was, welcke Requefte oock overgegeven zynde, op elck poinct geappoftilleert is geweeft, fulcks als de felve Appoftillen vermelden, LI % Eodem, 154?. )en 12. iecemb. ■ijftigh luyfent >onden in ermynen e betalen. Verklaringe van die van Delft. Requefte aen de Keyzerlijcke Majefteyt geprefenteert.  154». Den 12, Decemb e. Raeckende de exemptie var de Tholleii en Anckeragie. *JB1.42. Roerende het qualijk aenbrengen van den tienden penning. ( 532 ) ï?Odem, is by de voornoemde Staten van gelijcken gerefolveert, in de faecke van exemptie van de Thollen ende Anckeragie, dat, alfoo den Procureur Generael fijnen dagh heeft over laten gaen fonder de felve faecke te prefenteren, dat de Staten gebefoigneert hebbende op de principale * faecke van de Petitie , den Advocaet uyt krachte van de Procuraticn, die hy van de Steden van Hollandt heeft, yemandt fal fubftitueren, omme, in gevalle den Procureur Generael naderhandt dede prefenteren, omme te dienen van Memorien , ofte het felve by Requefte verfochte, als dan de voorfz Requefte over te nemen, mitfgaders eenen bequamen dagh omme dc voorfchreve Steden daer van te adverteren , ofte indien hem het felve niet ghebeuren en mochte, als dan noch te verfoecken tijdt van twee maenden om te dienen van memorien, alfoo de Steden van Hollandt binnen middelertijdt noch moeten in Zeelandt recouvreren eenige Certificatien ende Munimenten , dienende tot verificatie van eenige hare pofitiven , de welcke fylieden overmidts de tegenwoordige vor£t niet en hebben mogen recouvreren. TTOdem, is die faecke, my aengegeven by den Ontfanger Coebel , roerende het qualijck aenbrengen van den laetften tienden penning, uytgeftelt tot de naefte Daghvaert in den Hage, als oock in de faecke van de Requefte van de Weduwe Vranck vander Hoeve, overmits de Gedeputeerden van Delft, Leyden , Amfterdam , ende der Gouda, in den  C 533 ) den haren daer van geen rapport gedaen en hadden. Daghvaert by de voorfz Staten weder gehouden by alle de voorgaende, op Den 15 December 1548. Ende daer en boven PRESENTEN. jooft van Hillegmn } Omme eyndelijcke Burgemeefter, antwoorde te geven op. ende de voorfchreve Peti- Mr. Lambrecht. tie , ende op eenige Van Haerlem. andere Pointen. EOdem hebben de voornoemde Gedeputeerden, by dc Refolutie den twaelfden December genomen, geperfifteert, roerende het doen van de antwoorde op de voorfz Petitie , daer by voegende, dat men in de voorfz antwoorde niet en foude mentioncren van de confederatie defenfive, gemaeckt tuffchen die van Duytflandt ende defe Nederlanden, alfoo daer by foude fchynen de felve by'de Staten gelaudeert, ende geapprobeert te zijn, ende in gevalle de Keyzerlijcke Majefteyt van de Staten verfocht Brieven van Ratificatie , op de voorfz confederatie defenfive, dat den Advocaet fyne Majefteyt als dan foude verklaren, alfoo noch by de Propofitie generael, noch particulier eenigh verfoeck van wegen fijne Majefteyt tot dien eynde gedaen en was, maer LI 3 al- Aengaende de antwoordeop de Petitie. 1548. Den 15. Decemb.  Den 15. Decemb. d'Antwoorde de Keyzerlijcke Majefteyt op de voorfz Petitie, en oock vermaningevande Ratificatie. *B1. 43- C su) alleenlijck narrativelijck in de generale Propofitie daer van gementioneert hadde , de voornoemde Gedeputeerden daer Van geen rapport gedaen , noch refolutie genomen, dan nu verftaende fyne Majefteyts begeerte, waren te vreden , hebbende Copie Van de Voorfz confederatie, daer van elcks in den haren goet ende getrouw rapport te doen, hoopende favorable antwoorde te krygen, en fijne Majefteyt te gelieven. Dat den voornoemden Advocaet ten felven dage, volgende de voorfz Refolutie, de antwoorde op de voorfz Petitie gedaen' heeft , 'ende oock na by de Keyzerlijcke Majefteyt van de voorfz Ratificatie vermaen ghedaen was, het gene Wes voorfz is, fyne Majeiteyt voor antwoorde gefeyt; waer op fyne Majefteyt weder heeft doen repliceren, dat, alhoewel in de generale * Propofitie genoegh Van de voorfz Ratificatie gefeydt ende gementioneert was , nochtans gemerekt de Staten daer van geen Refolutie ghenomen cn hadden, men defelve foude doen leveren Copie van de \Toorfz confederatie, omme daer van rapport te mogen doen, ende binnen feeekeren bequamen tijdt belaft te komen, omme foo veel in hun is, de voorfz confederatie te ratificeren, ende te remitteren de fignature en figillature vande felve Ratificatie, tot fulcke Prelaten, Edelen en Steden, als fijne Majefteyt daer toe foude willen nomineren en committeren. Eodem,  ( 535 > 3 Eodem, heeft den Advocaet door addrelfe van den Heere van Beveren de Keyzerlijcke Majefteyt, ter prefentie van die van Haerlem, Leyden ende Amfterdam, by monde het inhouden van de voorfz Requefte by Articulen verhaelt, ende verfocht fulcks daer inne geordonneert te werden tot proftij te ende welvaren van den Lande van Hollandt, als naer reden behooren foude ; ende voorts de felve Requefte, midtfgaders feeckere Requefte in 't particulier voor die van Haerlem en Leyden fijne Majefteyt gelevert. Waer op fijneMajefteyt by den Cancelier van de Ordre voor antwoorde dede feggen, dat hy de felve Requefte foude doen vifiteren, ende daer op fulcks doen ordonneren, als bevonden foude werden tot proffijte en welvaren van den Lande te behooren. Den 18 December 1548. TJEeft den Advocaet op fekere Requefte van de Edelen, die van Haerlem, Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, alfoo die van Dordrecht op haren naem de felve niet overgegeven en wouden hebben, daer by fy verfochten interdictie , van geen Hoppe uyt defe Landen te mogen voeren, verkregen Brieven van advis aen den Schout van Dordrecht , ende dathy hem op het.inhouden van de felve Requefte foude informeren , ende alle het felve de Keyzerlijcke Majefteyt overgeven , omme dat gefien, als dan te ordonneren als na redenen behooren foude ; welcke LI 4 Brie- 154S. Den 15, ;nde 18. Decemb. Hequefte iyden Advocaet de Xeyzerlijcle Majefteyt geprefenteert. Antwoorde op de felve Requefte. Requefte. omme geen Hoppe uyt den Lande te voeren.  Den 18, ende 10. Decemb. Rapport Van den Advocaet aen den Heere van Aflendelft. Ordonnantie op Mr. Adriaen de Jonge. * Dagh. ( 536 ) Brieven den Advocaet by advis van Mr. Huygh vanden Eynde, Penfionaris der Stede van Delft, door wiens verfoeck de voorfz Requefte promptelijck overgegeven was, den voorfz Schout niet gelevert en heeft, maer dat den voornoemden Mr. Huygh verklaerde, die van Dordrecht in defen genoegh te wefen haer parthye formeel. Den 19 December 1548. J)En Advocaet t'huys gekomen' wefende , heeft van alles wes voorfz is, den Heere van Aflendelft rapport gedaen , hem feggende dat de Staten fouden moeten befchreven werden, omme, nopende de voorfz Ratificatie, te refolveren; maer dat eenige van de Gedeputeerden van de Staten , als die van Haerlem, Leyden, en Amfterdam hen lieten duncken, dat de voorfz faecke geen grooten haeft cn hadde, ende dat men de Staten eerft foude mogen befchryven in het eynde van Januarii, of in 't beginfel van Februarii, waer inne den Heere van Aflendelft genoegh confenteerden, OEfonden de Weduwe van wylen Mr. Adriaen de Jonge, by Jan Janfz, Boode, fekere Ordonnantie hem by de Staten gepaffeert, den 24 Mey 1548. EYNDE van het Jaer 1548.  C 537 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage den 29. Januarii 1549. PRESENTEN. 1549Den 29. Januarii. * BI. 1. Den Heere van Affendelft , van Alckemade, van Goudriaen, van Poelgeeft, van Wijngaerden, Otto van Egmont, ende Arent van Hardincxvelt, Uyt de naem van de Edelen. Huych Coel, Trefo- rier, Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreefi, Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Cornelis Aelbrechtfz , Burgermeefter, ende Mr. Jacob van Eynde, Van Delf. Mr. Frans Adriaenfz, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Claes Baftiaenfz, Burgermeefter , ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam. Dirck Cornelifz , Burgermeefter , ende Witte vander Hoeve, Vander Gouda. Omme te refolveren op de Ratificatie van de Confoederatie defenfive , by de Keyferlijcke Majefteyt gemaekt tuffchen fyne Majefteyts Landen van herwaerts over, ende de Kcurvorftcn ende Staten van 't Keyferrijck. BY den Advocaet rapport gedaen zynde van het geene wes by de Keyferlijcke Majefteyt de Gedeputeerden van de Staten LI 5 me- Berocrende de Raiïcatie van de Confce-  1549' Den 29. Januarii. deratie defenfive tuffêhen de Landen van herwaertsover en de Keurvorften ende Staten van *t Keyferrijck. 1 ( 538 ) mede gegeven was, omme roerende de voorfchreve Ratificatie eyntelijck Refolutie te nemen ; foo is by de Edelen, die van Haerlem , Leyden , Amfterdam ende Gouda gerefolveert, hoe dat fyluyden elcks in den haren gevifiteert hebbende het Tractaet van de voorfz Confederatie, niet en bevonden 't felve te vermelden, wat affiftentie by die vanDuytflandt de Landen van herwaerts over gedaen foude werden, in gevalle de felve by de Francoifen, Schotten ende andere eenige invafie gedaen wierde , immers 't felve aldaer niet foo klaerlijk geé'xprelfeert en uytgedruckt te zyn als wel behoorde, ende dat daeromme , indien op het felve Tractaet eenige difputatie mochte vallen , fyluyden wel reden fouden hebben , hen van de Ratificatie yan dien te excuferen; te meer, alfoo de Beeden ordinaris ende èxtraordinaris foo excefficf zyn, dat fy de felve niet wel en mogen dragen; nochtans, aengemerckt dat de Keyferlijcke Majefteyt het voorfchreve Tractaet aengegaen, gepaneert ende aireede bezegelt heeft gehadt , ende dat daeromme 't felve fijn voortgangh fal moeten hebben , fyluyden wel te vreden zijn het voorfchreve Tractaet , foo veel in hen is, te ratificeren , ende de fubfignature ende figillature van dien te remitteren tot fulcke prelaten, Edelen ende Steden, als fyne Majefteyt daer toe fal willen nomineren ende committeren , mits dat fyluyden , opbrengende de gewoonlijcke Beede, fulcks by henluyden tot noch toe altoos gedaen is, in eenige verdere contributie ongehouden fullen zijn, ende dat de Keyferlijcke Majefteyt hen* luy-  ( 539 ) luyden tot hare ontlaftinge fal accorderen Acfe van indcmniteyt, dat fyluyden , mits jaerlijcks gevende ende opbrengende de * voorfchreve Beeden Kende Subventien, van eenige verdere contributien ongehouden ende ongemolelteert fullen blijven; ende foo verre de Staten van Hollandt de voorfchreve Acte van indemnité niet en mochte volgen, men dan wel behoorde te verklaren, hoe veel de portie van die van Hollandt in de voorfz contributie foude bedragen, ende foo verrre die van Hollandt by de Fran9oifen, Schotten ofte andere eenige invalie gefchiede, ende by die van Duytflandt niet geallilteert ende gedefendeert en wierden, dat van gelijcken die van Hollandt in toekomende tyden ongehouden fouden wefen tot affiftentie van die van Duytflandt eenige contributie te doen, en dat men de Staten daer van wel behoorde Acte te pafferen. Die van Dordrecht verklaerden, dat alhoewel 't voorfz Tractaet niet en was uytdruckende , wat defenfie die van Duytilandt de Landen van herwaerts over in tyde van invafie ende nood gehouden fouden wefen te doen, nochtans, gemerekt de Keyferlijche Majefteyt aireede 't voorfz Tractaet gepaffeert ende bezegelt hadde, ende daeromme fijn voortgangh foude moeten hebben, ende dat oock aireede eenige van de voorfz Landen van herwaerts over 't felve geratificeert hadden, van advife te wefen, des gevolgh hebbende, dat men 't felve, achtervolgens de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt, mede behoorde te ratificeren, Die Ï549» Den 29. Januarii. * BI. 2. Verklaringe van die van Dordrecht.  Den 29. Januarii. Verklaringe van die van Delf. Deputatie van eenige Gecommitteerden. Seeckere gratuiteyt te doen aen eenige van den grooten Rade, voor 't wijfen van de Sententie van Congie. Beroerende de verfochte recompenfe C 540 ) Die van Delf maeckten hen genoegh conform met die van Dordrecht , dan feyden , wel behoorlijck te wefen verklaringe te hebben , hoe veel de portie van die van Hollandt in de voorfz contributie foude beloopen, ende wat men verftaet te wefen de conltitutie van de gemeene en publique Paix , genaemt Landfreet, daer van in den voorfchreven Tractate gementioneert werdt. *7Yn by de voorfchreve Staten, omme het geene wes voorfchreve is te vervolgen, gecommitteert een van de Edelen, den Advocaet, de Penfionariffen van Dordrecht, Delf, Leyden ende Amfterdam, dewelcke hen vinden fullen den achtlten dagh van Februarii naeftkomende binnen Dordrecht. TS by de voorfz Staten gerefolveert, dat alfoo 't Landt ende de Onderfaten van Hollandt , uyt krachte van de Sententie, by de Staten in den grooten Raede geobtincert jegens den Procureur Generael, nopende de materie van congie, groot ende exceffief profijnt fullen confcquercn, omme 's Landts eere wel te bewaren, ende dat het recht ende de proceffen van dien in toekomende te bet bewaert mogen werden, men elcke Raedtsheer foude toevoegen een Ame Wijns, ende den Praefident van den Grooten Raede drie ofte' vier Amen. "I^Ie van Delf ende Leyden hebben, nopende de verfochte recompenfe ende gratuiteyt van dc Weduwe Vrancks vander Hoeve, hen  C 54i ) genoeg conform gemaeckt met de Refolutie, by de Edelen, die van Dordrecht en Haerlem op den veertienden November te vooren genomen, foo verre de voorfz Weduwe by Mr. Arent Coebel van hare verfochte Recompenft niet voldaen en is; maer die van Amfterdam ende Gouda verklaerden als noch daer van geen rapport gedaen te hebben, maer dat fy 't felve jegens de naefte Daghvaert doen fouden. /~yP 't acngeven van die van Amfterdam, ter felven dage gedaen, dat den Koningh var Denemarcken in 't voorlede jaer merckelijck meerder Thollen opgeftelt, ende van de Schepen van de Onderfaten van Hollandt, aldaer arriverende, genomen heeft; dat van gelijcken hy van * eenige Goederen ende Koopmanfchappen , als van Wynen ende Haringh, tot noch toe vry geweeft hebbende , afgenomen heeft fekerenThol, en noch dagelijcks pooght te nemen; dat van gelijcken hy niet en wil gehengen en gedogen, dat de Onderfaten van defe Landen in Noorwegen fullen mogen halen Bakken ende alle ander Houdt, nae ouder gewoonte; verfoeckende dat Staets-gewijs aen de Keyferlijcke Majefteyt vervolght foude werden, omme de voorfchreve nieuwigheden afgedaen te hebben ; foo hebben de voorfchreve Staten , hoewel de Gedeputeerden van de Steden daer van geen laft en hadden , te vreden geweeft , alfoo 't toucheert 't welvaren van den Lande, ende dat men het Houdt uyt Noorwegen , als wefende nootelijck tot onderhoudenis van 't Hontsbofch , niet Den 29. Januarii. en gratuiteyt van de weduwe Vranks van der Hoeve. Van de Thollen by den Koningh van Denemarcken opgeftelt. *B1.3.  154?' Den 29. januarii. Van de vrydom van de Portugaloifers en de Spaignaers van bet Anckennge-geld. Gedeputeerden te fchicken nae OverYflel, omme t'accorderennopende de Viflcherye in de ZuyderZee. (54*) niet en mach ontbeeren, dat het voorfz vervolgh Staets-gewijs gefchiede. AEngaende het verfoeck, by die van Amfterdam gedaen, ten eynde by de Staten yemandt gecommitteert foude werden, omme in Zeelandt te recouvreren certificatie, dat de Portugaloifers ende Spaignaerts alomme in hare Landen exempt ende vry zyn van Anckeringe-geldt , als grootelijcks dienende in 't proces, 't welck de Staten voor den Secreten Raedt hangende hebben in de materie van exemptie van 't Anckeringe-geldt contra den Procureur Generael; Is by de voorfz Staten gerefolveert, dat alfoo de voorfz certificatie lichtelijck is te recouvreren, die van Amfterdam yemandt committeren fouden, omme 't felve te vervolgen. AEngaende het verfoeck, by die van OverYlfel aen die van Amfterdam gedaen, ten eynde fyluyden hare Gedeputeerden fouden fchicken te Campen, omme eyntelijck by minnelijck accord te overkomen nopende de Viflcherye in de Zuyder-Zee ; Waer op by die van Amfterdam voor antwoordt de felve van Over-Ylfel gefchreven was, dat alfoo defe fake toucheerde ende vervolght was by de Staten van Hollandt, fyluyden defelve Staten daer van foude adverteren, foo is eyntelijck by de voorfz Staten gerefolveert, dat gcmerekt die van Amfterdam ende eenige andere Steden ende Vlecken van Hollandt, op de Zee gelegen , feecker Octroy op den twaelfden November 1547. van de Keyferlijcke Majefteyt  C 543 ) , fteyt verkregen is, inhoudende hoe ende in ! wat manieren fyluyden hen dragen fullen in 't exerceren van de voorfz Viffcherye in de Zuyder-Zee ,x wefende genoegh 't felve Oótroy contrarie 't Placaet , by die van Over-Ylfel tot Utrecht in Januario 1545. ftilo Curia?, die van Hollandt ongehoort , verkregen , ende dat het felve genoegh toucheert het welvaren van die van Hollandt, ende byfonder van de Steden, hen geneerende met de Viffcherye , dat daeromme niet geraden en is, dat die van Amfterdam hier van met die van Over-Ylfel in communicatie treden, maer dat de voorfz Gecommitteerden boven komende, mijn Heere den Prsefident ende den Rade van 't onredelijck voornemen van die van Over-Ylfel fullen adverteren, ende aldaer behoorlijcke provifie vervolgen. r\P het verfoeck, by die van Amfterdam ten felven dage de Staten gedaen, omme provifie gedaen te hebben , omme vryelijck Oorftwaerts ende Weftwaerts te mogen varen , alfoo de Oofterfche Vaert nu aenftaende is; heeft den Heere van Alfendelf verklaert, hoe dat de Keyferlijcke Majefteyt fekere Ordonnantie geconcipieert heeft, tot dien fine dienende, ende dat hy aen den Rade van Hollandt gefchreven hebbende , omme daer op haer advis te hebben, foo hadden die van den Rade weder daer op gefchreven , dat alfoo fyluyden haer dier fake niet wel en verftonden, of fyne Majefteyt geliefde, dat fy daer van met die van Amfterdam ende eenige * andere communiceerden, ende dat hy ten langh- ften 1549. )en 29. anuarii. Provifie te verfoecken, omme vryelijk Ooftwaerts te mogen varen. * BI. 4.  ^ J549- Den 29, ende 30. januarii. Nopende de voorfz fake van de zeylinge Ooiïwaerts me die van Amfterdan te commu niceren. Ratificatie van de Confcederatie defen five. C 544 ) ftcn van daegh of morgen antwoordt daer op verwachte, waer nae die van Amfterdam fouden mogen vertoeven, omme, de felve wetende , hen daer na te reguleren. Naer-noem. J3En Heere van Alfendelf heeft van de Keyferlijcke Majefteyt antwoorde ontfangen, dat hy van de voorfchreve faecke met die van Amfterdam ende andere, hen met de Koopc vaerdye geneerende, wel foude mogen com, municeren , mits wekken den voorfz Heere . van Alfendelf de Gedeputeerden van Amfterdam doen leveren heeft Copie van de Ordonnantie, by de Keyferlijcke Majefteyt den Hove van Hollandt overgefonden, henluyden voorts bclaftende, dat fy binnen Amfterdam doen befchrijven fouden eenige van de principale Waterlanders , de Koopvaerdye exercerende, ende dat fyluyden haerder aller advis den Hove van Hollandt overbrengen fouden. Den 30. Januarii 1549. T-JEb ick by advife ende inftruclie van den Heere van Alfendelf en Goudriaen ge. maecktendeby gefchrifte geftelt de antwoordt, die de Staten van Hollandt de Iuwferlijcke Majefteyt doen fullen op het poinct van de Ratificatie van de voorfz Confcederatie defenfive , ende de felve gevifiteert hebbende, heeft verklaert feer goedt te zyn. i ' , Is  C 545 } TS den voorfz achtlten dagh van Februarii, die by de voorfz Staten de voorfz Gecommitteerden geftelt was omme te Hove te reyfen , by advife van den Heere van Alfendelf, Goudriaen, Poelgeeft, de Penfionariifen van Leyden ende Amfterdam, uytgeftelt tot den twee en twintighften der voorfz maendt, ende dat overmits den Penfionaris van Leyden niet eer vaceren en mochte, ende dat de voorfz Gecommitteerden ten voorfz 22. hen vinden fouden tot Dordrecht. Den 6. Februarii 1549. J3Y den Rade van Hollandt ontboden zijn* de, hebben de felve my verklaert , hoe dat die van den Rade van Brabandt den ProT" cureur Generael aldaer ende eene Margriete Jooften Dochter, woonende tot Antwerpen, feker Mandament poenael, poenen ende beveelen ftadthoudende, verklaert jegens eenen Jan Gerritfz van Heer, woonende tot Dordrecht, omme gecaffeert ende te niet gedaen te hebben fekere proceduren, by den felven Jan jegens de voorfz Margriete voor den Hove van Hollandt geintentcert, omme te komen tot betalinge van fekere penningen ofte poene van hondert goude Kroonen, in gevalle fy niet en voldeden feker Contract van koop van Huyfen , binnen Dordrecht gemaeckt, ende dat uyt krachte van de Gulde Bulle, niet tegenftaende dat 't felve Contract inne hielde prorogatie van alle Rechters, ende dat daeromme de Gecommitteerden, boven reyfen de, 't felve de Keyferlijcke Majefteyt fouden te kennen ii". Deel Mm se- 1549. Den 30. Januarii. en 6. Feb. DyifteUiitge van de reyfe nae 'c Hof. Provifie, by den Rade van Braband ge-expedieert jegens eenen Jan Gerritfz, Poorter van Dordregt.  1549- Den 6, en 20. Feb. Extraft den Procureur Generael te leveren van de Quohieren van den Thienden Penningh.* 131.5- C 546 •) geven, ende vervolgen daer jegens behoorlijcke provifie, ende dat den Advocaet voorts foude vervolgen ende vorderen 't proces, roerende de Gulde Bulle, jegens die van Brabandt , ende tot dien eynde van Bartholomei te recouvreren de ftucken daer toe dienende , onder hem wefende. Den 20. Februarii 1549. TVAedien den Procureur Generael van Hollandt , ter praefentie vanden Advocaet van den Lande, aen den Heere van Alfendelf verfocht hadde, dat den felven Advocaet hem foude leveren de Quohieren van Rhijnlandt ende Schielandt, omme, de felve gefien hebbende , te mogen bewaren * het recht van de Keyferlijcke Majefteyt jegens den geenen, die t'onrecht ende qualijck haren Thienden penning aengebracht hadden, foo heeft den voorfz Advocaet den voorfz Procureur voor antwoordt gegeven , dat achtervolgende de Refolutie, by de Staten van Hollandt, ter precfentie van den Heere van Praet, als Stadthouder van Hollandt, den fefden Augufti 1545. in den Hage genomen, hy niet en vermochte te leveren dan Extraft uyt de felve Quohieren , daer den Procureur Generael hem mede foude willen behelpen, ende vilie van de originele Quohieren , indien het noodt ware, ende dat ter praefentie van eenige Gecommitteerden van de Staten, die over de Rekeninge van de Staten geweeft waren, ende dat den Procureur Generael hem daer mede foude behooren te laten genoegen; alle het welcke gehoort, foo heeft den  C 547 ) den Heere van Afiendelf verklaert, dat den Advocaet foude volltaen, mits leverende van 's Landts wegen in de Griffie van Hollandt de voorfchreve Quohieren, waer uyt den Procureur Generael fulcke Extracten gelevert fouden werden, als hem van noden wefen fouden , gelijck oock t'anderen tyden in abfentie van den felven Advocaet gedaen was geweeft by Mrs. Cornelis Suys ende Huych van Eynde, van de Quohieren van Delflandt. waer mede den voorfchreven Procureur eyntelijck te vreden is geweeft, ende fulcks heeft den voorfz Advocaet den een cn twintighften Februarii de voorfz Quohieren ten fine als vooren in de Griffie gelevert, ende verfocht aen den Heere van Alfendelf, dat den Griffier belaft foude werden, daer van niet uyt te leveren dan Extract, 't welck den voorfz Heere van Affendclf belooft heeft fulcks te doen. Den 12. Februarii 1549. JS den Advocaet met de voorfz Gecommitteerden boven gereyft, om de poincten , boven verklaert, te vervolgen. Mm 2 Ver- ï'549- Den 20, ende 22. Februariir Reyfe naer het Hof.  1549. Den ti Maert. Nopende tie antwoordtvan de St: ten op hi poinc var de ratific; tie van hl Tra ftaet van de Coirfrede ratie defenlive. *B1. 6. C 548 ) Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Bruflel gehouden den eerften Maert 1549. PR JE SENTEN. Uyt de Edelen, Mrs. Huych, Den Heere van Gou- ende driaen, Jacob vandenEynde, ende Milde, Poelgeejf. ende Ende van de Steden, Hooghaerden. Bartholomei, BY den Advocaet verhaelt zynde de Refolutie, by de Staten den negen en twin( tighften Januarii te vooren genomen, nopen;t de de antwoordt, die van harent wegen gedaen foude werden op het poinct van de Ratificatie van 't Traótaet van de Confederatie defenfive, x ende de felve antwoordt henluyden oock voorgelefen zijnde, hebben, nae dat de felve een . weynigh gecorrigeert was , gerefolveert, die fulcks mijn Heere den Praefident te vertoonen, ende ook in gefchrifte over te leveren, ende in gevalle de Keyferlijcke Majefteyt ofte de Kon. met de felve antwoordt niet te vreden en wilde wefen, maer in meeninge waren henluyden te renvoyeren omme laft te gekrij gen , fimpelijck ende fonder eenige conditie het voorfchreve Traétaet te ratificeren , dat men alfdan een wreynigh foude verhalen dc groote laften van de Beeden en * Subventien, ende dat henluyden niet wel mogelijck nochte verdraghlijck en ware de felve Beede op te bren-  ' ( 549 ) D£ brengen, ende daeromme in geender manieren M henluyden doenlijck ware eenige verdere lasten te accepteren, ende in gevalle de Keyferlijcke Majefteyt het felve immers van henluyden foude willen gedaen hebben, datmen alfdan verklaringe foude verfoecken, hoe veel de portie van die van Hollandt in de contributie van Duytflandt foude bedragen , ende by wat middelen men de felve meynde te vinden, ten eynde pertinent rapport gedaen, ende de voorfz Gecommitteerden op alles volkomcntlijck gelalt weder mochte komen. BY den Advocaet rapport" gedaen zijnde van r. de voorfz provifie , by eene Margriete è Jooften Dochter , woonende tot Antwerpen, v< in de Cancelerie van Brabandt verkregen, je- J gens eenen Jan Gerritfz van Heer, woonende v. tot Dordrecht, achtervolgende de Inftructie b ende ftucken hen by den Rade van Hollandt e: mede gegeven, foo 'hebben de voorfz Gecom- Jf mitteerden gerefolveert, niet geraden tc we- ( fen eenige Requeften van wegen de Staten p over te geven, omme de voorfchreve provifie v van den Rade van Brabandt te niete gedaen te d hebben , ofte omme te gekrijgen furcheantie van de executie van dien, alfoo daer uyt nieuw proces foude moeten vallen , ende die van Hollandt Klagers fouden moeten wefen, maer dat oirbaer ware die faecke fulcks te belyden , dat die van Brabandt eerft klachtigh vielen, ende dat daeromme, foo wanneer fulcke provifien als vooren by die van Brabandt jegens de Onderfaten van Hollandt geëxpedieert werden, aldaer gelijcke ende contrarie provifien Mm 3 ac* '549. n ï. iert. eroeren: de >orfz profie, by :n Rade m Bramdt ge:pedieertgens }nen Jan ierritfz, oorter m Dorreclu.  Den i, i a. Maert Nopende de felve Ratificatie C sso ) • accorderen fouden jegens d'Onderzaten van Brabandt, alfoo de Onderzaten van Brabandt loo qualijcken het Landt van Hollandt verlaten mogen, als de Hollanders het Landt van Brabandt, ende dat foo veel by die van Dordrecht aen den voorfz Jan Gerritfz gedaen foude werden, dat hy't proces, 't welck hv als Impetrant van mandament poenael, om eecalfeert te hebben de voorfchreve provifie fnY a° ™orfchreve Margriete Jooften Dochter .in den Rade van Brabandt verkregen , voor den Hove van Hollandt jegens de felve Margriete hangende heeft, foude willen vervolgen, londer 't felve te renuncieren, ende in cas van vieforie , ende dat den voorfz Tan Gerritfz by Mandament van appel byde voorfz Margriete voor den Grooten Rade verdach yaert wierde, 't felve proces aldaer mede foude vervolgen ter diffinitive toe, ten eynde de Staten eens m judico cantradittorio eewiifde mochten hebben, omme hen daer mede in tv den ende wylen jegens die van Brabandt te mogen behelpen; ende waren de voorfz Ge committeerden van Leyden ende Amfterdam wel van advife, dat men den voorfz Jan Ger ntfz liever, dan dat hy 't voorfz proces foude laten leggen , ende niet vervolgen , van s Landts wegen in de koffen tot Vorderinge ende profequeren van het felve proces nootelijck wefende, wat foude te bate komen. Den 2 Maert 1549. JJEt Inhouden van de voorfz antwoordt by den Advocaet , ter prefentie van de voorfz  ( 55i ) voorfz Gecommitteerden, den Praefident ver- 1 haelt zynde, heeft daer op voor antwoordt ^ gefeydt, dat aengaende het eerfte poinct, dat ( by het voorfz Tractaet niet klaerlijck en foude geexpreffeert zyn, wat affiftentie by die van Duytilandt den Lande van herwaerts over ge^ daen foude werden, in gevalle van ivafie van Vyanden, &c. Dat men, 't felve wel overlefende, contrarie van dien bevinden foude , ende dat de affiftentie genoegh reciproquelij ck aldaer geexpreffeert was, ende dat de Keyferlijcke Majefteyt die van Duytflandt gebracht hebbende tot den felven Tractate, den Lande van herwaerts over, ende byfonder die van Hollandt, meynde * groote dienft gedaen te hebben, alfoo by veele ende diverfche Registeren bleecke (die hy oock prefenteerde de voorfz Gecommitteerden te toonen) dat die van Hollandt in voorlede tyden met die van Jjuytflandt ofte die van 't Keyferrijck gecontribueert , aldaer te rechte forteert, ende hare vertie ende inveftiture van den Keyferrijck genomen hadden , waer van de Keyferlijcke Majefteyt met defen Tractaet henluyden gunftelijck gelibereert ende gevrijdt hadde; ende aengaende het tweede poinct van de felve antwoordt, vermeldende dat de Staten van Hollandt te vrede waren het voorfz Tractaet te ratificeren, mits dat hare portie , die in de contributien met die van Duytilandt opgebracht fouden moeten werden, gevonden foude werden uyt de Beeden ende fubvcntien, ende dat de Keyferlijcke Majefteyt hen foude indemneren van eenige verdere contributien, feyde den voorfz Praefident, dat 't felve de Mm 4 Key- 1549. »en 2. flaert. an Confederatie efeufive. *BI.7.  Den 2. . Maert, C ss* ) Keyferlijcke Majefteyt in geender maniere aengenaem en foude wefen,"ende hem oock noodcloos dachte, aengezien dat in de contrü butie van hondert duyfent guldens over 't Keyferrijck, de portie van twee Churfurften niet meer en bedroeg dan drie duyfent guldens, in welcke voorfz fomme wefende de quote van die van Bourgoigne ende alle defe Nederlanden, de portie van die van Hollandt feer weynigh bedragen foude , dat evenwel de Keyferlijcke Majefteyt in alle fyne affairen van Oorloge ende andere fware laften met de Beeden ende Subventien van fyne Onderfaten ende andere fyne Domeynen 'hem altoos beholpen hadde , ende apparentelijck alhier fulcks mede foude uferen; ende nadien alle de andere Landen tc vrede geweeft waren, fimpclijck achtervolgende de geliefte van de Keyferlijcke Majefteyt, 't Tractaet te ratificeren, daeromme hem dachte oirbaer te wefen metde felve hen conform te maken, ofte anders waren gefchapen te komen in fyne Majefteyts indignatie; ende alfoo den Advocaet na voorgaende communicatie, met de voorfz Gecommitteerden gehouden , de voorfz middelen, by den Praefident geallegeert, verfocht hadde by Requefte te hebben, omme wat breeder op dc felve te mogen communiceren ; ende dat den felven Praefident niet en dachte billijk te wefen, 't geene wes hy alleen by communicatie ende onderwijfinge gefeyt hadde , fonder daer toe laft te hebben van de Con., by gefchrifte te geven, ende oock die maniere van doen oock fulcks niet en was, foo heeft den Advocaet hem gedanckt van de voorfz vertop-  C 553 ) tooninge, feggende dat de Gecommitteerden hem leveren fouden haer antwoordt by gefchrifte , achtervolgende den laft hen mede gegeven , omme de felve te communiceren met de Maj. van de Con., ende indien de felve hare Majefteyt niet aengenaem en ware, daer van aen de Staten rapport doen fouden , om verder ende breder laft te gekrijgen. Den 3. Maert 1549. T\K voorfz Gecommitteerden hebben, achtervolgende de voorfz onderrechtinge , nae voorgaende communicatie gerefolveert, dat men het narré van de voorfz antwoordt altererende, ende een weynigh mitigerende, voor antwoordt foude feggen, dat de Staten van Hollandt te vrede waren het voorfz Tractaet , foo veel in hen is, te ratificeren, ende de fubfignature ende figillature van dien te remitteren tot fulcke Praelaten , Edelen ende Steden, als fyne Majefteyt daer toe fal willen nomineren ende committeren, mits dat hare portie , die in de contributie met die van Duytflandt opgebracht fal moeten werden , gevonden ende genomen fal werden uyt de Beeden ende Subventien , gelijck oock alle hare andere voorgaende laften omme gelijcke faecken als omme hare defenfie gevonden zynde, ende dat de Keyferlijcke Majefteyt henluyden daer van fal leveren behoorlijcke Acte, ende dat den Advocaet de voorfz antwoordt mijn Heer den Praefident foude leveren by gefchrifte , om de felve met de Majefteyt van de Kon» te bcfoigneren en communiceren. Mm 5 * Der, . *549Den 2, en 3. Maert. De antwoordt nopende de voorfchreve Ratificatie van het Trac taet een weynigh te altereren ende mitigeren.  Den 5, en 6. Maert. *B1.8. Requefte voor die van Amiterdam,aengaende de Viffcherye in de ZnyderZee. Antwoordt op de Ratificatievan 't Tractaet van Confederatie defenfive den Prajfident gelevert. C 554 ) * Den 5. Maert 1549. J)En Advocaet heeft gemaeckt de Requefle voor die van Amfterdam, ende de Staten met hen gevoeght, nopende de Viffcherye in de Zuyder-Zee, mitfgaders oock feecker verfoeck, van wegen de Staten gedaen, ten eynde de Onderfaten van Hollandt foude mogen koopen ende transporteren uyt Vranckriick alle foorten van Wynen. Den 6. Maert 1549. JJEeft den Advocaet, achtervolgende de Refolutie by de voorfz Gecommitteerden genomen , den Praefident gelevert de voorfchreve antwoordt op het poinct. van de Ratificatie , ten eynde hy de felve foude communiceren met deMajefleyt van de Koninginne, ende voorts de voorfchreve Gecommitteerden geëxcufeert, dat fy den tweeden Maert Copie verfocht hadden van de vertooninge , alfdoen henluyden gedaen , fulcks dat hy haerluyden te vreden was , ten wekken tyde de voorfchreven Praefident den Advocaet verklaerde, hoe dat defe Nederlanden in voortyden , de welcke alfdoen niet groot en waren , in de plaetfe daer fy nu maer drie duyfent guldens geven en fouden, gecontribueert hadden over de twintigh duyfent guldens, ende de Keyferlijcke Majefteyt met grooten arbeydt aen het voorfz Traftact gekomen was , ende dat hy Praefident door onthiet van fyne Majefteyt tot drie ofte vier diverffe Rijckfdagen grooten arbeydt gedaen hadde omme tot het felve Tractaet  C 555 > taet te komen, maer dat die van Duytilandt noyt daer toe en hadden willen verftaen, en dat alleen de jegenwoordige Victorie van de Keyferlijcke Majefteyt oorfaecke was van 't effect van dien , ende dat die van Hollandt, die meeft waren fubject 't Keyferrijck, geen fwarigheydt en behoorden te maecken 't voorfchreve Tractaet fimpelijck te accorderen ende ratificeren , te min want alle de andere Landen fulcks gedaen hadden , als hy op ftaende voet den Advocaet vertoonde, dat hy evenwel van den felven dage de Majefteyt van de Koninginne onfe antwoordt foude vertoonen, ende hare Majefteyts geliefte ons rapporteren , omme alfclan verder daer inne gedaen te werden , als men bevinden foude te behooren. T^En voorfz Praefident met de Majefteyt van de Koninginne van 't geen wes voorfz is heeft de voorfz Gecommitteerden verklaert, dat haere Majefteyt , mitfgaders oock den Heere van Praet, van gelijcke opinie waren, als hy ons te vooren gefeydt hadde; te weten, dat de Staten van Hollandt behoorden fimpelijck ende fonder eenige conditie, als alle de andere Landen gedaen hadden , het voorfz Tractaet tc ratificeren, ende dat de meeninge van hare Majefteyt alfnoch was, dat de portie van die van Hollandt uyt hare Beeden ende Subventien gevonden foude werden, ende dat hy de felve foude doen hebben Copie van de forme ende maniere van de ratificatie, by de andere Landen gedaen, de welcke oock by hem de voorfz Gecommitteerden gelevert is, ende Den 6. Maert. De voorfchreveRatificatie te paiïeren fonder eenige conditie.  Den 6, 'en 8. Maert- ( 556 ) Copie van het Landtfreet, gementioneert in 't Tractaet van de Confederatie defenfive. * BI. 9. ende dat daeromme de voorfchreve Gedeputeerden naer Huys fouden trecken, omme laft te gèkrijgeri het voorfchreve Tractaet fimpelijck te ratificeren, ende hen met de voorfz Landen conform te maken. Den 8. Maert 1549. "T)E voorfz Gecommitteerden hebben gerefolveert, dat men , omme goedt ende vruchtbarigh rapport te mogen doen, aen den Praefident foude verfoecken, omme verklaringe te hebben van dc Majefteyt van de Koninginne , by wat voegen ende manieren hare Majefteyt verltaet, dat de portie van die van Hollandt in toekomende tyden gevonden fal werden , mitfgaders Copie van 't Landtfreet, daer van in het Tractaet van de * Confederatie defenfive gementioneert werdt, ende hem 't felve, indien hy dat begeerde, by gefchrifte te leveren, ende den voorfz Bartholomei was wel van advife, dat de Staten in 't refolveren op het voorfz poinct van de Ratificatie behoorden te conditioneren , indien fy daer toe mochten komen , dat haerluyder portie gevonden foude werden in fulcker voegen , als de portie van de andere Landen van herwaerts over , ende dat fyluyden , wetende haer aenpart ende contingent, ende dc felve furnerende , gevrijdt fouden wefen van alle koften, fchaden ende intcreflen, die 'er fouden mogen vallen door quade betalinge van eenige van de andere Landen, Ge,  ( 557 ) GEvifiteért zynde de Requeftcn , roerende het afnemen van de Tollen in Dencmarcken, van 't koopen ende tranfporteren van de Wynen uyt Vranckrijck, van de Viffcherye inde Zuyder-Zee, hebben dc voorfz Gecommitteerden gerefolveert, dc felve fulcks den Praefident over te geven, ende expeditie van dien te vervolgen. T-FEt voorfz verfoek by dc voorfz Gecom. mitteerden aen den Praefident gedaen zynde, was te vreden de Majefteyt te fpreecken , omme de voorfchreve verklaringe te hebben, maer en dochte hem, omme de redenen vooren verhaelt, niet geraden ; feyde mede, dat aireede by 't Keyferrijck vijf hondert duyfent Goudt guldens opgebracht waren, daer inne de Keyferlijcke Majefteyt gerefpondeert hadde voor de portie van fyne Landen, fonder te dier caufe van henluyden yet geëyfcht te hebben; dat oock aireede tot de Roomfche tocht geordonneert was te onderhouden vier duyfent Pacrden ende vier en twintigh duyfent 'Voetknechten , daer inne defe Nederlanden voor hare portie toequam te onderhouden hondert en twintigh Pacrden ende fes hondert Voet-knechten, fonder dat daer van oock van henluyden yet geëyfcht was, ende dat daeromme de voorfchreve Gecommitteerden op het geene wes voorfz is behoorden rapport te doen, fonder yet verder te bcgeeren ; heeft mede de voorfz Gecommitteerden geaccordeert Copie van 't Landtfreet, en op ftaende voet de felve henluyden in printe gelevert. By mr- Den 8. Maert. Seeckere Requefteii aen den Praefident over te geven. P>eroerende deConf'cedcratiedefenfive.  *549Den 8, en y. Maert. Expeditie op de voorfz Reegeiten. Rapporr, by den Advocaet de Staten te doen. Nopende de Reverentie te doen den Prince van Spaigne. *B1. 10. C 558 ) JJY den Advocaet den EJtefident geremonftreert zynde de voorfz drie poinften, als van het afnemen van de Thollen in Denemarcken, van het koopen ende tranfporteren van Wijnen uyt Vranckrijck, ende van de Viffcherye in de Zuyder-Zee , heeft belooft op alles expeditie te doen hebben. Den 9. Maert 1549. JS by de voorfz Gecommitteerden gerefolveert , dat , omme 't voorfz rapport te doen , naer Huys fouden reyfen de Edelen, den Advocaet, die van Delf ende Leyden , ende dat den Advocaet, t'huys wefende, revien foude na Haerlem , omme de felve van alles rapport te doen , ten eynde fy op de naefte Daghvaert abfolutelijck gerefolveert fouden mogen wefen, en dat de Penfionariffcn van Dordrecht ende Amfterdam, alfoo fy in andere faken te Hove hadden, expeditie op de voorfz drie poincten vervolgen fouden. J)En Advocaet door onthiet van d'Edelen den Heer van Praet gevraegt hebbende, of hem oirbaer dachte , dat de Staten van Hollandt, den Prince gekomen zynde , hem fouden komen doen de reverentie, was fyne Mo. E. wel van advife, dat fy 't felve behoorden te doen, ende dachte hem geraden, dat, in gevalle fyne Genade met fijn komfte m Hollandt lange foude vertoeven, dat die van Hollandt fulcke Propine ende Schenck, als * fy in meeninge waren fyne Genade te doen , m Brabandt fouden komen offereren; dat  C 559 ) dat evenwel alle de Gouverneurs van defe Landen van de Majefteit van de Koninginne laft hadden, met de Staten te fpreken, ende de faecke te belyden , fulcks hy oock niet en twijffelde , of den Heere van Beveren, die nae Hollandt gereyft was, en foude het felve de Staten voorhouden, ende fijn wedervaren gehoort hebbende, indien de Staten van hem eenige alfnoch behoefde , fouden henluyden alle addreffe doen, hen mogelijck zijnde. Den 14. Maert 1549. T"\En Advocaet t'huys gekomen zijnde , heeft den Heere van Alfendelft van alle 't geene wes voorfz is rapport gedaen. Daghvaert, gehouden in den Hage op den 14, Maert 1549. Op de Propine endeSchenck, die onfen Genadigen Heere den Prince in fyne blijke inkomften in Hollandt gedaen foude werden. TS by mijn Heere den Stadthouder , door laft van de Keyferlijcke Majefteyt ofte de Koninginne , de Staten voorgehouden , dat fy voor een Schenck ofte Propine den voorfz Prince voor fijn blijde inkomfte in Hollandt • fouden willen accorderen de fomme van vijftig duyfent Philips guld. tot feven en twintigh ftuyv. 't ftuck; waer op de voorfz Gedeputeerden elcks in den haren rapport genomen hebben, omme haer antwoordt inne te brengen , ende in den Hage in de Herberge te wefen op den twintighften der felver maendt. Dagh- Xapport ^an den \dvocaet. Propine ;nde schenck, len den :ieere Prince van spaigne te doen. 1549. Den 9, en 14. Maert.  »545>Den 21. Maert. C S6o ) Daghvaert, inden Hage gehouden op den een en twintighften Maert 1549. PRESENTEN. Den Heere van Aftendelf,van Goudriaen, van Poelgeejl, Arent van Duvenvoirde, jacob van Duvenvoirde, Willem van Lockhorft 3 Otto van Egmont, ende Arent van Hardincxvelt, Uyt dc naem van de Edelen. Willem Bouwenfz, Huych Coel, Trefo- rier, jacob Oom, ende Mr. Willem Schoock , Penfionaris « Van Dordrecht. Jooft van Hillegom , Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Michiel Janfz , Bur¬ germeefter, ende Mr. Cornelis , Secretaris Van Delf. Jonge Dirck Janfz, Claes Adriaenfz , Burgermeefter , ende Gerrit Beuckelfz, Van Leyden. Pieter Cantert, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amfterdam. Gijsbrecht Thijmanfz, ende jan Dirckfz H Hoen , Burgermeefters Vander Goude. Omme antwoordt inne te brengen op de voorfchreve petitie van vijftigh duyfent Philips guldens, tot feven cn twintigh ftuyvers het ftuck. Aen den Prisce van DE voorfz Gedeputeerden van de Staten hebben eendrachtelijck ende liberalijck  C S6i ) geaccordeert de voorfz fomme van vijftig duyfent Philips-guldens, tot feven en twintigh ftuyvers, 't ftuck, tot de blijde inkomftc van onfen Gcnadigen Heere den Prince , ende foo geringe hy in Hollandt komen fal, raaeckende feven en feftigh duyfent vijf hondert ponden van veertigh grooten, waer van prompteliick geheven ende ontfangen fullen werden by den Ontfanger van 't gemeene Landt twee ftuyvers op elckc Marge , gelegen in plaetfen , contribuabel onder dc Schiltalen , 't welck naer haerluyder cftimatie bedragen foude feven en twintigh duyfent vier hondert der voorfz ponden, de twee declen tot lafte van den Eygenaer , ende dat derde derdendeel tot lafte van den Bruycker, en dat St. Jans Miflb naeftkomende, ofte daer te vooren , by den voorfchreven Ontfanger een Ommeflagh gedaen fal werden over de Schiltalen, ter fomme van fes en twintigh duyfent twee hondert en feftigh der voorfz ponden, daer inne die van Dordrecht, Haerlem , Delf, Leyden ende Gouda genieten fullen fulcke gratie , als fy naer advenant gewoonlijck zyn te genieten in de loopende ordinaris Beede, die van Delf gerekent op drie duyfent Schilden, achtervolgende dc Afte provifioneel van de Majefteyt vande Koninginne, 't welck fuyver ende aen geldt beloopen fal twintigh duyfent der voorfz ponden, en datderefte, beloöpende noch andere twintigh duyfent ponden, promptclijck opgebracht fal werden by verkopinge van Renten binnen 's Landts, den penningh festien , daer de Koopers af gevonden fullen werden onder de Edelen, Suppooftcn van den II. Deel. Nn • Ho- 1549- Den 21. Maert. Spaigne geaccordeert een fomme van vijftig duyfent Philips guldens tot een blijde inkomfte in Hollandt.  1549. Den 21. Maert. C 562 ) Hove in de groote ende kleyne Steden , en oock op het platte Landt, naer advenant van de laetfte verkoopinge, die gedaen is geweeft van feftigh duyfent gelijcke ponden, met exprelfe conditie, dat de voorfz Renten afgeloft ende gequeten fullen werden op Kerfmiffe naeftkomende ; ende omme de felve loflinge-te vinden , fal alfdan by de voorfz Ontfanger over de Schiltalen noch eens ommegeflagen werden fes en twintigh duyfent twee hondert feftigh der voorfchreve ponden, die van Delf gerekent als vooren , die aen fuyver geldt oock uyt fullen brengen twintigh duyfent gelijcke ponden , ende dat 't verloop van dc voorfchreve Renten fal alfdan vergadert werden op de voorfchreve Schiltalen, gelijck den ommeflagh van des gemeene Lands Reyfen ende affairen, ende voorts onder andere conditiën , breeder in de Acfe van Confent geinferecrt. Confent omme tie Confederatie defenfive te accorderen, gelijk by alle de Landen van herwaertsover gedaen is. T}E voorfchreve Staten hebben geaccordeert, de voorfchreve Confccderatie defenfive limpelijck te ratificeren, gelijck by alle de andere Landen herwaerts over gedaen is, ende dat den Advocaet gelijcke forme van Ratificatie, als by den Praefident van den Secreten Rade mede gegeven was, uyt den naem van de Staten foude onderteyckenen , ende dat men voorts van de Keyferlijcke Majefteyt foude verfoecken, dat de portie van die van Hollandt in de Contributie met die van Duytslandt gevonden ende opgebracht foude mogen werden, uyt de Beeden ende Subventien, ofte ten minften in fulcker voegen, als de portie  C S«3 ) tie van de andere Landen van herwaerts over, ende dat men daer van foude verkrijgen Acte, indien 't doenlijck ware, nae Mr. Lambrecht Jacobfz, Penfionaris van Haerlem , my gefeydt heeft, alfoo den Advocaet , overmits fyne fieckte, niet prsfent geweeft cn is. Den 28. Maert. 1549. J-JEeft den Heere van Alfendelf my gefonden dc Minute van de voorfz Acte van Confent, omme een Acte in 't Franchijn te doen maecken, ende die te onderteyekenen, de welcke ick oock hem onderteyekent gefonden hebbe, die mijn Heere van Alfendelf mijn Heere van Beveren ofte te Hove gefondcn heeft. * T-TEbbe ick Copie authenticq van de voorfz Acfe gelevert de Penfionaris van AmJferdam, Sandelijn. Den 5. April 1549. A En den Heere van Alfendelf verlof genof- men hebbende, ende hem gevraeght hebbende , of in de Acte van Ratificatie men ftellen foude de Gedeputeerden , ftaende in dc Acfe van Confent van vijftigh duyfent Philips guldens, ende of ick de felve maken ende onderteyekenen foude , volgende de forme my by den Praefident mede gegeven, heeft my gefeydt , dut ick fulcks doen foude. Nn 2 Den 1549- Den 21, ' ende 28. Maert. en 5. April. Afte in 't Franchijn van de felve Confcederatiedefenfive. *BI. 12. Copie van de voorfz Acte aen Sandelijn gelevert. De voorfchreveAfte by den Advocaet onderteyekent.  1549- Den 8, en li. April. \ Reyfe van den Advocaet naer Bruflel. Geen reverentie als noch den Prince van Spaigne te doen. Ver. C 5^4) Den 8. April 1549- "DEri ick met de Staten gereyft na Bruflel , ' om mijn Heere den Prince van Spaigne te doen de reverentie. Den 11. April 1549. DY de Staten den Heere van Beveren gevraegt zijnde , of men mijn Heer den Prince de reverentie doen foude, feyde, dat de Majefteyt van de Koninginne in meeninge was alle de Staten van de Landen te befchrijven in 't beginflel van Mey, omme alfdan de reverentie te doen, ende met eenen oock te fchencken het geene wes fy den Prince van Spaigne hadden toegevoeght , ende dat haer vervreemde, dat fy te Hove gekomen waren omme de reverentie te doen, gemerekt ten dien eynde noch by haer, noch by hem Heere van Bei-eren, noch by yemanden Brieven gefonden en waren; feyde voorts laft te hebben de voorfchreve Staten voor te houden , dat fy elcks in den haren rapport fouden doen, ten eynde de vijftigh duyfent Philips-gulden , geconfenteert St. Janfmifle naeftkomende, ten voorfz dage van befchrijvinge promptelijck opgebracht fouden mogen werden, ende dat fy hier inne de Keyferlijcke Majefteyt fouden willen gelieven, alfoo alle de andere Landen fulcks mede doen fouden.  ( 565) Vergaderinge, by de Staten tot Bruflel gehouden ten voorfchreven dage. PRESENTEN. T549Den ii. Aüril. Den Pleere van Goudriaen, ende Den Heere van Poelgeeft , Uyt den naem van d'Edelen. jacob Oom, Pieter jacobfz Muys, Adriaen van Blyenburgh, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Mr. Gerrit Hendrickfz, Treforier, ende Engelbrecht Willemfz Ram, Van Haerlem. Arent Cornelifz, enae Mr. Jacob van Eynde , Van Delf. Jacob vander Graft , Burgermeefter, ende Mr. Frans Adriaenfz, Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam. Gijsbrecht Thijmanfz , Burgermeefter, ende Witte vander Hoeve, Vander Goude. BY den Advocaet henluyden voorgehouden zijnde het geene wes voorfz is, ende henluyden by den Heere van Beveren van wegen de Keyferlijcke Majefteyt was geremonftreert, ten eynde fy daer op onderlinge fouden adviferen; foo hebben de voorfchreve * Gedeputeerden elcks in den haren rapport genomen, om op de naefte Daghvaert haer antwoordt inne tc brengen, dan die van DorNn 3 drecht ' BI. 13.  1549Den ii. April. , i j Te vertoeven met de teyke ninge van ' de Afte van Ratifi- , catie. 1 I i I i i Expeditie van 't Octroy van 't confent van vijftigh duyfent ï'hïlips-guld. C 560 ) Jrecht begeerden , dat men alfdan de Staten mede foude remonftreren , dat de Koopers , lie op 't Landt Renten fouden moeten koopen net fulcken gelde behoorden tc lollen, als by ïen uytgegevcn foude werden. gY den Advocaet de voorfz Gedeputeerden gevraeght zijnde, of fy te vreden waren le Acte van Ratificatie op de Confederatie lefenfive, nae dat de felve henluyden voorgelefen was, uyt haren naem onderteyekenen pude, hebben gerefolveert daer mede te verroeven tot de toekomende Daghvaert in den Efage gehouden foude zijn, alfoo fy hen lieten duncken niet geraden , dat men volgende de, Refolutie, by de Staten den een en twintighten Maert tc vooren genomen, Acte foude jegeeren, dat die van Hollandt, mits opbrengende haer aenpart ende contingent in de Con:ributie met die van Duytilandt , vry ende Dntlaft fouden blij ven van alle koften, fchaden ;ride ïntrefien, die 'er op fouden mogen konen door quadè betalinge van eenige van de mdere Landen, alfoo daer by foude fchijnen , lat fy te vreden waren felver haer aenpart op :e brengen, ende dat men 't felve op de Daghvaert mede foude remonftreren. TS mede gerefolveert , dat men foude doen expediëren 't Octroy, omme te effectueren bet voorfz confent van vijftigh duyfent Phiips-guldens , maer dat men met de Acte, omme te hebben Commilfariffen, die geauthorièert fouden wefen de onwillige Koopers te jedwingen , foude vertoeven tot de voorfz naes-  ( S«7 ) naefte Daghvaert , op avonture dat alfdan 1 fulcke middelen gevonden mochte werden , dat men de felve Acfe niet en foude behoeven. TXY Bartholomei rapport gedaen zijnde van ] het geene wes by hem ende Hooghaerden, 1 als Gecommitteerden van de Staten, gedaen 1 was roerende de nieuwigheden , by den Ko- 1 ning van Denemarckcn gepleeght in het afne- : men van de Thollen, ende de interdictc van geen Hout uyt Noorwegen te mogen halen , van 't koopen ende tranfporteren van Wijnen uyt Vranckrijck , van de Viffcherye in de Zuyder-Zee; Soo is by hen cendragtelijck gerefolveert, dat men de felve faecke op 's anderen daeghs mijn Heer den Praefident Staetsgewijs noch eens foude recommanderen, ende expeditie vervolgen, alfoo die eyfehende was acceleratie, mits dat de Schepen alfnu behoorden Ooftwaerts te varen; 't welck fulcks by den Advocaet gedaen zijnde, heeft den Praefident belooft korts ons expeditie tc doen hebben , feggende, dat in de voorfz faecke, nopende den Koningh van Denemarckcn , de Inftructie al gereedt was , ende niet en reftecrde dan te nomineren ende ordonneren die van 's Keyfers wegen in Denemarckcn reyfen foude, 't wrelck hy meynde dat van dien dagh, wefende den twaelfden April, noch gefchieden foude. TiY den Advocaet aen den Heere van Beveren verfocht zijnde, dat hy aen de Majefteyt van de Koninginne foude willen vervolNn 4 gen? 1549. )en 11. Lpril. fieuwigïeden, by len Koïingh van )enemarc;en geïleeght in t afnemen /an den I'hol. Provifie tot defenfie van de Haringhvaert.  1549Den ii, 17 en 23. April. *B1.14. Rapport van den Advocaet, van 't gepareerdete Hove. Aen Mr. Willem Snoeckaert over re C 5Ö8 ) gen, ten eynde provifie gedaen foude mogen werden by tijdts tot defenfie van de Haringhvaert ; heeft hem voor antwoordt gegeven , dat hy 't felve al by Memorie geftelt hadde, ende alfnoch geen pas gegeven en hadde omme hare Majefteyt daer van te fpreken, ende dat hy wel wille, dat die faecke die van Hollandt ende Zeelant grootelijcks importeerde, fulcks fy hem mede dede , ende daeromme metten eerften hare Majefteyt daer van foude fpreken ; heeft mede den Advocaet den Heere van Beveren gefeydt, dat het * Laft-geldt tegenwoordelijck de Viffchers onverdraeghlijckcr was, fulcks dat fy 't felve niet meer en fouden mogen opbrengen, ende dat daeromme by de Keyferlijcke Majefteyt een ander middel gevonden foude moeten werden, dienende tot defenfie van de felve Haringhvaert. Den 17. April 1549. TTJEn Advocaet t'huys gekomen zijnde , heeft den Heere van Alfendelf van alles rapport gedaen, ende aen hem verfocht, ter begeerte van de Edelen, dat hy de Daghvaert foude willen befchrijven, te wefen in de Herberge den fes en twintighften April, 't welck hy belooft te doen, en oock naderhandt ge» daen heeft. Den 23. April 1549. J-TEeft den Heere van Alfendelf den Advocaet belaft , Mr: Willem Snoeckaert te leveren onder fyne Recepilfe de Quohieren van  C 569 ) van Schielandt van den Thienden penningh, ende oock te nemen Recepilfe van de Quohieren van Schielandt, by Suys te vooren gelevert , fulcks den Advocaet oock gedaen heeft, hem belaftende, den felven geen andere Quohieren te leveren, dan by fyne exprelfe ordonnantie, Nn 5 pagh. Den 23. April. leveren de Quohieren van den tienden penning van Schie» lande  Deg 27. April. C57o)D Daghvaert, gehouden in den Hage den feven en twintighften April 1549. PRESENTEN. De Heeren van AJfen■ delf, van Goudriaen, van Poelgeeft, Arent van Duvenvoirde, Aelbrecht van Treflong, Willem van Lockhorji, ende Otto van Egmont, Uyt de naem van d'E- delen, Jacob Oom, Pieter Jacobfz Muys, ende Mr. Willem Schook, Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreejl, Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht jacobfz, Van Haerlem. Michiel Janfz, ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. jonge Dirck Janfz , Burgermeefter, ende Mr. jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz , Burgermeefter, ende Mr. Adriaen Sandelijn, , Van Amfterdam. Gijsbrecht Thijmanfz, ende Witte vander Houve, Van Gouda. Omme te refolveren op de Petitie van de Keyferlijcke Majefteyt , ten eynde dat vijftig duyfent Philips-guldens, geconfenteert op te brengen St. Jansmilfe , achtervolgende de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt inMeypromptelik opgebragt fouden mogen werden, ten voorfz dage van dc befchrijvinge van de voorfz Staten te Hove.  C 57i ) BY den Heere van Afiendelf , door 't fchrijven van den Heer van Beveren de Staten voorgehouden zijnde, dat de Keyferlijcke Majefteyt van henluyden wel exprelfeJijck begeerde, dat fyluyden de vijftigh duyfent Philips-guldens, geaccordeert op te brengen St. Janfmiffe naeftkomende, nu in Mey promptelijck * fouden willen opbrengen, als fy met de andere Staten van defe Landen te Hove befchreven fouden zijn, gemerekt alle de andere Staten van defe Landen fulcks mede doen fouden, ende dat daeromme fyluyden Refolutie fouden nemen, by wat middelen men de voorfz penningen ten felven tyde op foude mogen brengen, foo hebben de voorfchreve Edelen ende die van Dordrecht van advife geweeft, dat in gevalle de Keyferlijcke Majefteyt te vreden wilde wefen met vijftigh duyfent Philips-guldens, 't ftuck gereeckent tot vijf en twintigh ftuyvers , dat men de voorfz vijftigh duyfent Philips-guldens op financie foude opbrengen , ende dat de felve financie betaelt foude werden met de vijf duyfent guldens , die 'er alfdan fouden overfchieten, ende tot profijte van den Lande komen ; ende in gevalle fyne Majefteyt daer mede niet te vrede wilde zijn, dat men van ftonden aen de twee ftuyvers op de Marge , leggende onder de Schiltalen, omme foude flaen, achtervolgende het confent, ende dat voor St. Jansmiffe op de Schiltalen mede ommegeflagen fouden werden de fes en twintigh duyfent twee hondert, die eerft geaccordeert waren ommegeflagen te werden op Kerfmifie ende dat men altoos de voorfz penningen op financie foude opbrengen, »54S>- ■ Den April. Beroerende de petitie van vijftigh duyfent Philipsguldensvoor den Prince van. Spaigne. *B1. 15.  H59' T)cu 27. April. Verklaringe van die van Haerlem, Leyden, Amfterdamende Gouda. Verklaringe van die van Delf. Nopende de provifie voor de C zn ) gen, welcke financie jegens St. Jacobs dagh men weder foude loffen. Die van Haerlem, Leyden, Amfterdam en de Gouda verklaerden geen laft te hebben hen eenighfints met financie te behelpen, immers feyden henluyden laftigh genoegh te wefen de penningen op te brengen fulcks die geaccordeert waren , ende daeromme geen laft en hadden van eenigh ander middel. Die van Delf fevden wel te vreden te wefen, dat de twee ftuyvers op de Marge van ftonden aen ommegeflagen fouden werden , maer aengaende de penningen, die by de Schiltalen ommegeflagen fouden werden, dat alfoo fy hadden Brieven van gratie ende exemptie, de felve behoorden te genieten, ende in gevalle fy immers mede fouden moeten contribueren , dat fy alfdan fouden volftaen, midts daer inne contribuerende met drie duyfent Schilden , ende daer inne genietende fulcke gratie , als de acte van confent vermeldende v/as, dan waren cendrachtelijck wel van advife , dat men nu in Mey de voorfz vijftigh duyfent Philips-guldens mondelinge foude prefenteren, ende dat men de Majefteyt van de Koninginne fulcks foude fpreken, dat de felve eerft St. Jacob effectuelijck opgebracht fouden werden, van alle welcke by den Advocaet rapport gedaen zynde, den Heere van Afiendelf heeft geantwoordt, dat hy de felve Refolutie mijn Heere van Beveren foude overfchrijven. "RY den Advocaet de Staten rapport gedaen zijnde van de follicitatie, by hem gedaen aan  C 573 ) aen den Heere van Beveren, omme te hebben provifie, dienende tot defenfie van de Haringvaert, fulcks als hier vooren verhaelt is; foo hebben de voorfchreve Staten aen den Heere van Afiendelf begeert, dat hy by fyne Miffive de felve fake mijn Heere van Beveren mede hertelij eken foude recommanderen, het welcke hy oock aengenomen heeft fulcks te doen. TXY den Advocaet de voorfz Staten verhaelt zijnde 't geene wes oock hier vooren ftaet, nopende de Afte van Ratificatie op de Confederatie defenfive, ende dc felve henluyden voorgelefen zijnde, ende hen gevraeght hebbende, of fy de felve Acte by hen onderteyekent overgelevert wilden hebben, fonder te begeeren Afte van de Keyferlijcke Majefteyt , dat die van Hollandt, mits opbrengende haer aenpart ende contingent in de Contributie met die van Duytilandt, vry ende ontlaft fouden blijven van alle koften , fchaden ende intreflen, die 'er fouden mogen opkomen door quade * betalinge van eenige van de andere Landen, dan of fy wilden, dat men de felve Afte foude verfoecken; foo hebben de Edelen, die van Dordrecht ende die van Haerlem by de redenen , by den Advocaet voorgcftelt, gerefolveert, dat men de voorfchreve Afte van Ratificatie, by hem onderteyekent, mijn Heere den Praefident Viglius overleveren foude, fonder te verfoecken de Afte van vryinge, maer die van Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda feyden, dat alfoo het niet apparent en was, dat de portie ende aenpart van die van Hollandt in de Con- tri- Den 27. April. Haringhvaert. Nopende de Afte van Ratificatie op de Confederatiedefenfive. * BI. itf.  ^ 1549. Den 27. April. Octroy op het confent van vijftigh duyfent Philips guldeus. Staet van des gemeene Landts Ommeflagh. Requefte van de Weduwe wijlen Mr. Cornelis van Schoonhoven, verfoeckendeadjunctie van de Staten in feker Proces. ( 574 ) tributie met die van Duytflandt by de Keyferlijcke Majefteyt ende uyt de Beede opgebracht foude werden, maer dat fyluyden daer felver fouden moeten voor refponderen, daeromme behoorden te hebben verklaringe van hare quote ende fmaldeelinge , ende voorts oock Acfe om gevrijdt te wefen als vooren. J^Y den Advocaet de voorfz Staten voorgelefen zijnde 't Oef roy, omme te mogen effectueren het voorfchreve confent van vijtigh duyfent Philips-guldens, zijn te vreden geweeft, dat 't felve by den Ontfanger van den Ommeflagh ter executie geleydt foude werden, verfoeckende van het felve Copie, die hem by den Advocaet oock gelevert is. RY den Advocaet henluyden vertoont zijnde feker ftaetken, by den Ontfanger van des gemeene Landts Ommeflagh gemaeckt ; hebben elcks van de Steden daer van Copie begeert , omme op de naefte Daghvaert Refolutie te nemen, welcke Copie hem oock by den Advocaet gelevert is. TS op de Requefte van de Weduwe wylen Mr. Cornelis van Schoonhoven, verfoecde adjunctie van de Staten in feker proces, 't welck fy als Gcdaeghden voor den Grooten Rade hangende heeft op ende jegens de Weduwe wylen Adolf Herdinck, in welcke faeke by haer , achtervolgende fceckere Privilegie van Hollandt de non evocando , exceptie van renvoy geproponeert is , verklaert dat den Advocaet van defe faecke communiceren fal met  C 575 ) met Suys, alfoo feker Articul in de ïnftruótie is, meer dienende tot voordeel van den Lande, omme geen faken ter eerlter inltantie te mogen evoceren , dan 't voorfz Privilegie ; ende dat voorts den Advocaet hem fal informeren , of geen gepriviligeerde faecke is, uyt krachte van de welcke de voorfchreve Weduwe voor den Grooten Raede gedaghvaert is, ende tot dien eynde te recouvreren Copie van den Mandamente; ende in gevalle bleeck geen geprivüegeerde fake te zijn, fouden de voorfz Staten te vreden wefen de voorfz adjunctie te doen. TS op de Requefte van Jooft van Dam, verfoeckende fekere gratuiteyt, uyt fake dat hy door bevel van Hooghaerden veele ende diverffe Regifteren doorfocht heeft, omme te vinden fceckere Sententie, die t'anderen tyden gepronuncieert foude wefen tuffchen de Steden van Hollandt , Gedaeghden contra den Procureur Generael , nopende de exemptie van Tollen ; verklaert, dat den Advocaet hier van fpreken foude met den voorfz Hooghaerden , wat arbeydt by hem gedaen , ende uyt faecke van dien verdient mochte zijn, ende dat dien naervolgende men hem foude contenteren. £)P het verfoeck van de Pontgaerders van Delf, die ter begeerte van de Staten gegaen waren in gijfelinge, mits dat fy niet en hadden willen hare Regifteren leveren in handen van Uytwijck, omme daer uyt te weten het tranfport van de Grynen , 'by diverifè Koop- Den 27. April. Requefte van Jooft: van Dam, ver (beede fekere gratuiteyt. Requefte van de Pontgaerders van Delf, verfoeckendeietalinga  Den 27. April. *B1. 17. van haerluyderverteringe in de Gijfelinge. Wegens Hollandt yemandt te committeren , omme nevens Stratius aen den Koningh van Denemarken te vertoonen de nieuwighedenin 't afnemen van de Thollen. (570 Koopluyden, contrarie de * Placaten van de Keyferlijcke Majefteyt , gedaen, ende in de felve gyfelinge verteert hadden hondert negen en twintigh guldens , verfoeckende betalinge van dien, alfoo op fekere voorgaende Daghvaert by de Staten henluyden niet meer dan hondert guldens toegevoeght was; Is verklaert , dat alfoo de Edelen , die van Dordrecht ende eenige van de andere Steden van de felve toevoeginge niet en wiften te fpreken, de voorfz faecke uytgeftelt foude werden tot de naefte Daghvaert, ende dat binnen middelertyde een yegelijck foude voorleggen, wat 111 de felve fake gedaen ware, omme alfdan eyntelijck daer op te difponeren. gY den Heere van Alfendelf, ter begeerte van Amfterdam, de Staten verklaert zijnde 7 dat alfoo den jegenwoordigen Koningh van Denemarckcn eenige nieuwigheden da°elijcks pleeghden in 't afnemen over de Onderfaten ende Schepen van Hollandt van meerder Thollen, dan oyt te vooren by hem gedaen was; oock hy niet en wilde gehengen , dat de Onderfaten van Hollandt in Noorwegen Bakken ende andere Hout fouden halen; foo hadde de Keyferlijcke Majefteyt gecommitteert Stratius , Raed m Gelderlandt , met volkomen inftrucfe ,- omme de voorfchreve nieuwigheden den Koningh te vertoonen, ten eynde de felve afgedaen mochten werden , ende want wel van nooden was yemandt van defe Landen by hem gevoeght te werden, foo was 't billick, alfoo die negotiatie 't welvaren is van den Lande van Hollandt, dat 'er eene tot 's Landts  C 577 ) 's Landts koften by den voorfchreven Stratius gevoeght foude werden; foo hebben de Edelen te vreden geweeft , dat 'er een by gevoegt foude werden tot 's Landts koften , ter fomme van vier ofte vijf hondert guldens ; die van Dordrecht ende Haerlem, fonder hiervan rapport te doen, hoopten wel laft te gekrijgen; die van Delf, Leyden ende Gouda namen fimpelijck rapport tot de naefte Daghvaert. ° Den 18. Mey 1549. QElevert Mr. Arent Coebel Ordonnantie van hondert vijftigh guldens, hem by de Staten toegeleydt op den tienden Februarii 1548. ftilo communi, voor den meenighvuldigen arbeydt, by hem gedaen in 't collefteren van de twintigh duyfent guldens, gevonden by Schiltalen, wefende de helft van de veertig duyfent guldens , by de Staten geaccordeert den 14. Maert 1547. ftilo communi. Den 27. Mey 1549. QElevert Mr. Jacob de Milde Ordonnantie van vier en twintigh Daghgelden , van dat hy op den twee en twintighften Februarii laeftleden met fekere andere Gecommitteerden gereyft is naer Brulfel, omme de antwoordt op de Ratificatie van de Confederatie defenfive te helpen mne brengen, by de Staten geaccordeert den negen en twintighften Januarii oock laeftleden. U. Deel. oa * Dagh- Ordonnantie op Coebel van hon.dert vijftigh guldens. Ordonnantie op Mr. Jacob de Milde van vier en twintigDaggelden. 1549. Den 27. April. 18, en 27. Mey.  1549Den 7. Junii. *U1.18. Beroerende de toeruftingevan eenige Schepen van Oorloge col defenfie van de Haringvaat. C 578 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage op den fevenden Junii 1549. P R M S ENTEN. Den Heere van Affendelf, Den Heere van Gou- driaen, ende Willem van Lockhorjl, Uyt den naem van d'Edelen. Pieter van Beveren, ende Mr. Willem Schook, Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Cornelis Aelbrechtfz , Burgermeefter, ende Pieter Sasbout, Claes Adriaenfz, Burgermeefter, Van Leyden. Egbert Gerbrandtfz , Burgermeefter, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam Witte vander Hoeve. Vander Goude. Omme te refolveren , wat de Staten van 's Landts wegen fouden willen contribueren tot de toerustinge van vier Schepen van Oorloge ,, dienende tot defenfie van de Haringhbuyfen. BY den Heere van Alfendelf de voorfchreve Staten voorgehouden zynde de commoditeyt, 't profijt ende welvaren, dat het Landt van Hollandt confequerende was by de Haringhvaert en de Viflcherye, ende dat foo wel de Steden als het platte Landt daer by geprofiteert was, ende meeft alle de Ambachten haer Broodt daer aen wonnen, fulcks fy in de» voorlede Jaren by experientie wel bevonden had-  C 579 ) hadden, dat daeromme fyluyden tot vorderinge ende affiftentie van de Haringvaert fouden willen accorderen fekere fomme van penningen, gelijck fy in dc voorlede Jaren van 1547. acht duyfent guldens, ende 1548. fes duyfent guldens geaccordeert hadden;ofte in gevallede felve fomme henluyden te groot ende tc lastigh mochte vallen, overmits andere exceffive befwaerniffen van 't Landt, dc felve wat mochte minderen ende modereren; foo hebben de Edelen ende die van Delf gerefolveert, dat niet tegenftaende de groote laften van den Lande, foo van de Beede ordinaris als van de vijftigh duyfent Philips-guldens , den Prince van Spaigne geaccordeert, overmits de groote commoditeyt ende het profijt van de Haringvaert, noch te vreden fouden wefen te accorderen drie duyfent guldens ofte omtrent vier duyfent guldens, mits dat de Edelen feyden de felve penningen eerft opgebracht fouden werden te Kerfmiffe naeft-komende. Die van Dordrecht verklaerden , dat gemerekt by de Miffive , aen hen gefonden , geen verklaringe gedaen en was , hoe veel Schepen van Oorloge men foude toeruften, wat de felve foude koften, ende hoe veel, en de wat de gemeene Viffchers daer toe gedelibereert waren te contribueren, hier van niet en hadden konnen refolveren, maer mits hebbende de felve verklaringe , verfochten rapport in den haren. Die van Haerlem, Leyden ende Gouda verklaerden , dat alfoo fyluyden by de Vilfcherye niet fonderlinghs geprofitcert en waren, dat oock het Landt met de ordinaris Beede groote Oo 2 lijeks 1549. Den 7. Junii, Verklaringe van die van Dordrecht. Verklaringe van die van tlaerlem, Leyden ende rjouda.  1549Den 7. Junii. *BI. 19. Verklaringe van die van Amiterdam. Geen Quohieren by den Advocaet uyt te leveren, dan by Ordonnantievan de Staten. C 580 ) lijcks belaft was, ende dat oock, om te furncrcn dc vijftigh duyfent Philips-guldens, mijn Heere den Prince geaccordeert, nu St. Janfmiflè ommegeflagen fouden werden fes en twintigh duyfent guldens, ende te Kerfmiffe daer aen gelijke fes en twintigh duyfent guldens ; dat oock op de Marge ommegeflagen fouden werden twee ftuyvers, fyluyden geen laft en hadden tot de voorfz Viffcherye te confenteren, * te meer die van Leyden ende Gouda, foo fy feyden, jegens henluyden in 't proces ftonden, maer dat de Viffchers ende Reeders, die het profijt toequam, hen felven behoorden te helpen, te meer alfoo de jaerlijckfchc Contributie van de Staten met hen lichtelijók in confequentie getogen fouden werden. Die van Amfterdam verklaerden , dat gemerekt de Negotiatie en Koopvaerdye foo commodieufelijck ende profijtelijck den Lande was, als de Viffcherye, ende dat fyluyden in de voorlede Jaren van de Staten verfocht hebbende affiftentie, de felve hen geweygert was, fyluyden geen laft hadden omme yet tot de voorfz Viffcherye te confenteren. T3Y den Advocaet de Staten vertoont zijnde, hoe dat dagelijcks, foo by den Procureur Generael, als by Mr. Willem Snoeckaert , daer toe commiffie hebbende van de Majefteyt van de Koninginne, verfocht werden de Quohieren van de twee Thienden, niet tegenftaende dat by de Acfe van qonfent de Staten belooft is, dat de felve fouden fecreet gehouden werden, ende dat mits overleverende de felve Quo-  ( 58i > Quohieren , het effect van de voorfchreve Acte te niet gedaen foude werden; verfoeckende aen henluyden, wat fy hier inne gedaen fouden willen hebben in toekomende tyden, foo hebben de voorfchreve Staten eendrachtelijck ende expreffelijck belaft den voorfz Advocaet , niemanden geen Quohieren van de twee Thienden te leveren, dan by hare Ordonnantie. j^Y den Advocaet gevraeght zynde , of fyluyden gevifiteert hadden het ftaetken , henluyden, by hem gelevert, omme te komen tot een nieuwen ommeflagh, ende of fyluyden gerefolveert waren daer toe te verftaen; foo hebben fyluyden eendrachtelijck gerefolveert, niet te willen verftaen tot eenigen ommeflagh, voor ende al eer Coebel fyne Rekeninge gedaen foude hebben, ende dat daeromme den Advocaet hem foude feggen, dat hy de felve met den eerften foude gereedt maken. jgY den Advocaet die van Amfterdam ende Gouda gevraeght zijnde, of fyluyden elcks in den haren rapport gedaen hadden nopende de verfogte recompenfe van de Weduwe Vrancks v&nder Hoeven , gedaen op den veertienden November hetftleden ; foo hebben die van Amfterdam verklaert rapport gedaen te hebben, ende dat fy bevonden haer geen recompenfe tc competeren, maer dat fy genoegh van hare moeyte ende arbeydt geloont was, ende die vander Goudc yerklaerde niet van de fake te weten, noch daer van eenigh rapport gedaen te zijn. Oo 3 By Nopende de verfochte Recompenfe en gratuiteyt van de Weduwe Vrancks vander Hoeve. Den 7» Junii. Beroerende het maeken van een nieuwen ommeflag.  I549> Den 7. Junii. De nieuwighedenby den Koningh van üenemarcken in 't afnemen van meerder Thollen van de Schepen ende Onderzaten'van Hollandt gepleeght. *Bi. 20. Naer* C 582 ) "PY Hoogaerden de Staten ver toont zijnde, hoe dat hy by hen gecommitteert was om te vervolgen dat de nieuwigheden, by den Koningh van Denemarcken gepleeght in het afnemen van meerder Thollen van de Schepen ende Onderfaten van Hollandt, ende van de interdictie, henluyden gedaen, van geen Hout in Noorwegen te mogen halen; dat de Onderzaten van Hollandt fouden mogen koopen ende tranfporteren uyt Vranckrijck alle foorten van Wijnen, foo hadden fyluyden op het eerfte poinct verkregen Stratium, Raedt in Gelderlandt, als Commilfaris vande Keyferlijcke Majefteyt, die met volkomen Inftructie op den-tweeden Junii van Zwol nae Denemarckcn gereyft was, daer by die van Amfterdam gevoeght hadden Sybrandt Ocko; ende op het tweede poinct was geëxpedieert fekere Ordonnantie , dat men niet foude publiceren, voor ende al eer den Prince van Spaigne in Hollandt komen foude, foo den Praefident Viglius hem gefeydt hadde, verfoeckende Ordonnantie van haer beyden vacatiën, * foo hebben de voorfz Staten den Advocaet belaft Ordonnantie te maecken van foo veel dagen , als fy by verklaringe hem overleveren fouden gevaceert te hebben.  ( 583 > Naer-noem. PRiE SENTEN. 1549- Der, 7. Junii. De Gedeputeerden van de Viffcherye. Cornelis Aelbrechtfz, ende Sasbout, Van Delf. Jooft Janfz, Pieter Simonfz, Pieter Govertfz, ende Mr. Roelandt Gillifz, Van Rotterdam. Adriaen janfz , Burgermeefter , Anthonis Willemfz, WMem Mechierfz, ende Jacob Danielfz, Van Schiedam. Jan Arentfz, Burgermeefter , Willem Cornelifz, Cornelis Ewoutfz, ende Arent Paulfz, Van den Brielle. Lucas Dirckfz , Burgermeefter , ende Jan Yfbrandtfz, Van Enckhuyfen. Anthonis Aertfz, Burgermeefter.ende Wijnert Simonfz, Van Vlaerdingen. Dirck Gerritfz, Simon Gerritfz , jan Thonifz, ende Claes Eggertfz, Van Wormer. jan Janfz, ende Moeke Yfbrandtfz, Van Grootebroeck. Cornelis Mathijfz, Van Hem ende Veenhuyfen. NAe het vertreck van de Staten den Heere van Alfendelf de Gedeputeerden van de gemeene Viffchers by hem ende my ontboden hebbende, ende de felve in 't lange verhaelt hebbende da voorfz Refolutie van de Staten, O o 4 , no- Nopende de toerustinge van Schepen van Oorloge tot de-  1549- Den j. Junii. fenfie van de Haringvaert. C 584 ) nopende de Contributie van de Staten tot defenfie van de Haringhvaert , de welcke was negatief, ende dat daeromme fyluyden onderlinge raedt fouden moeten vinden , omme de voorfchreve Viffcherye te vorderen; foo hebben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dat alfoo geen hoope en was van eenige affiftentie van wegen de . Keyferlijcke Majefteyt, nochte van wegen de Staten, ende dat de koften , die fylieden fouden moeten vervallen tot toeruftinge van de voorfz vier Schepen van Oorloge, feer groot ende exceffief wefen fullen, ende dat fy fouden moeten dragen de laft ende pericul, indien eenige van de voorfz Schepen van Oorloge by Tempeeft of Onweer verdroncken, ofte by de Vyanden ende Piraten van de Zee genomen wierden; hier by gevoeght, dat het meerendeel van de Haringhbuyfen in de voorlede twee jaren merckelijck ten achteren geweeft hebben, énde niet verfekert en zijn nu bet te vaeren , immers dat de vanghft van dien nu merkelijck minder foude mogen vallen, dan de felve in voorlede jaren geweeft is , henluyden niet doenlijck en is de voorfz koften alleen te dragen, maer liever de Haringhvaert voor defe jegenwoordige Teelt leedigh hebben te ftaen, dan hen felven te ftellen in den voorfz laft, pericul ende andere inconvenienten , die 'er uyt fouden mogen komen, met meer andere middelen, in haer antwoordt geinferecrt, onder den Advocret wefende. Van welcke antwoordt den Advocaet den Heere van Alfendelf rapport gedaen hebbende, heeft de felve verfocht by gefchrifte te hebben.  C 585 ) ben, die den Advocaet oock hem ten felver dage gelevert heeft. * T-JEeft den Heere van Alfendelf den Advocaet gefeydt, dat hy, Suys ende Jacot de Jonge ten felven dage gefloten hadden dt Reekeninge van de voorgaende Haringhteelt. ende dat de gemeene Viffchers te boven komen , ter fomme van acht duyfent vijf hondert tien ponden feventien fch. van veertigh grooten. Den 8. Junii 1549. TS Jooft van Dam gelevert Ordonnantie van fes Car. guldens, voor de moeyte en arbeydt , by hem gedaen in het doorfoecken van diverife Regifteren, omme te vinden fekere Sententie, die t'anderen tyde foude gepronuncieert zijn tulfchen de Staten van Hollandt ende den Procureur Generael, aengaende de exemptie van Thollen , ende dat, nae ick hier van met Hooghaerden gefproocken hadde , die my verklaerde wel foo veel verdient te hebben. Den 15. Junii 1549. J-JEb ick de Commiffie op den Heere van Alfendelf en Jan Hanneman , omme te verwilligen Koopers van Renten in het confent van vijftigh duyfent Philips-guldens, den Prince van Spaigne gedaen, den voorfchreven Heere van Alfendelf vertoont, die my feyde, dat hy 's anderen daegs ter Bruyloft Oo 5 van Den 7,8,er. 15-Junii. *BI.2I. Reecke; ninge van de voorgaende Ha^ ringhteelt gefloten, Ordonnantie op Jooft van Dam. • Commiffie op den Heere van Aiïendelf ende Jan Hanneman.  Den 15. Junii. De Afte van Ratificatie van de Confoederatie defenfief acn den Audiencier van den Keyfer toegefondeii. Infïnuatie, by fekeren Deurwaerderaen den Advocaet gedaen, nopende de faecke van de Gulde Bulle. C 586 ) van fijn Nichte tot Breda reyfen foude, ende daeromme de felve Commiffie tot fyne komfte weder van Breda onder my houden foude. JjEbbe ick door onthiet van den Heere van Afiendelf ende de Penfionariflen van Delf ende Leyden den Audiencier van den Keyfer , achtervolgende fijn begeeren , gefonden de Acfe van Ratificatie van de Staten van Hollandt op de Confederatie defenfive , onder proteftatie , dat de Staten in meeninge zijn van de Keyferlijcke Majefteyt te begeeren Acfe, dat, mits opbrengende haer aenpart ende contingent in de contributie met die van Duytilandt, fyluyden vrv ende ontlaft fullen blijven yan alle koften, fchaden ende intereffen , die 'er op fouden mogen komen door quade betalinge van eenige van de andere Landen , ende op 't betrouwen dat de felve Acfe henluyden niet geweygert en fal werden, blijekende by de Minute van mijn Miffive aen hem gefonden. T-JEb ick fekere Deurwaerder, die my infinueerde feker Appoinctement, geftelt op de Requefte , by de Staten van Brabandt in den Secreten Rade overgegeven, daer by fy verfochten, dat de Staten van Hollandt fouden repliceren op haer antwoordt, overgegeven in de fake van de Gulde Bulle, vermeldende 't felve Appoinctement, zy geordonneert partye , alhier gementioneert , te repliceren , volgende de Requefte, binnen een maendt na de infïnuatie , voor antwoordt gegeven, dat ick geen Appoinctementen noch Exploicten voor  C5S7) voor de Staten accepteerde , ende dat ook de Staten my zulks belaft hadden geen te accepteren, maer dat hy de felve infïnuatie behoorde te doen aen partye, te weten de Edelen ende fes groote Steden, ende dat hy de voorfchreve mijne antwoordt aen mijne Heeren van den Secreten Rade fulks foude relateren, 't welk den voorfz Deurwaerder my belooft heeft te doen. Den 21. junii 1549. TXY my gekomen zijnde Joris Ottefz, Deurwaerder ordinaris van den Hove van Hollandt , my vertonende fekere infïnuatie, onder de handt van Mr. Willem Snoeckaert, Raedt ordinaris van den felven Hove, vermeldende onder anderen, dat hy den Advocaet van den Lande van Hollandt foude infinueren, dat hy alle de Quohieren van de twee Thienden, ende van de verhoginge van dien foude gereedt leggen, omme hem die te * leveren, foo wanneer hy by hem daer toe verfocht foude zijn, begeerende daer op van den voorfchreven Advocaet antwoordt, omme fyne relatie te mogen maecken; foo heeft den voorfchreven Advocaet den voorfz Deurwaerder voor antwoordt gegeven, dat de Staten van Hollandt hem expreffelijck belaft hadden, niemanden eenige Quohieren te leveren, dan by hare Ordonnantie, alfoo henluyden by de Majefteyt van de Koninginne belooft is by Afte, dat de felve Quohieren fecreet gehouden fouden werden. TS den Prior van de Predicaren in den Hage by den Advocaet gekomen, hem verklarende, '549Den 15, en si. Junii. Van fekere infïnuatie onder de hand van Snoekaerr. om dc quohieren van de twee Thienden gereedt te leggen. *B1. 22. Den Prior van de Pre. dicaren in  1549Den 21, ei 27. Junii. den Hage verklaert, dat Snoeckaert openinge van des Landts Kiften in 't Kloofter hebben wilde. Advertentie van het • vervolg by ■ die van ' Biabandt ' aen den i ( 58b' ) de, hoe dat den voorfz Snoeckaert den negentienden Junii gekomen is in 't Kloofter, vergefelfchapt met Philips van Uytwijck en een Boode, begecrende by hem innegeïaten te wefen in de Kamer daer de Kiften van 't Landt ftaen , ende daer wefende, vraeghde, of hy Prior niet en wifte of 'er yemandt onlangs in eenige van de voorfz Kiften geweeft hadde, ende alfoo den Prior verklaerde, 't felve niet te weten, mits dat nu d'cen, nu d'andcr, gewoonlijck waren daer toe te komen, foo heeft den voorfz Snoeckaert van hem begeert, of hy een weynigh buyten foude willen ftaen, ende nae dat den Prior uytgegaen was, ende hy met Uytwijck een weynig in de voorfz Kamer geweeft ware, komende by den Prior, heeft hem van wegen de Keyferlijcke Majefteyt ende de Majefteyt van de Koninginne wel fcherpelijck, ende op poene aen hem ende het geheele Cloofter te verhalen, bevoolen , de voorfz Kamer wel te fluyten , ende niemandt daer inne te laten, dan'in fijn bywefen; 't felve den Advocaet gehoort hebbende, heeft aen den Prior begeert, dat hy fijn voorfchreve wedervaren mijn Heere van Alfendelf, t'huys gekomen zijnde, foude relateren , 't welck hy fulcks belooft heeft te doen. Den 27. junii 1549. QEn Heere van Alfendelf my by hen ontboden hebbende , heeft my gefeydt , dat Vlr. Huych van Eynde by hem geweeft hadde, ïem verklarende , dat hy Brieven van fijn ïoon ontfangen hadde, daer by hy hem adverteert ,  ( 539 ) teert, dat de Staten van Brabandt groot vervolgh aen de Keyferlijcke Majefteyt doen , omme van onfen Heere den Prince van Spaigne geconfirmeert te hebben haer gulde Privilegie , ende alfoo het felve foude weien tot prejudicie ende achterdeel van de Staten ende het Landt van Hollandt , gemcrekt tuffchen de Staten van Hollandt ende de Staten van Brabandt van defe faecke queftie hanght, heeft my belaft boven te reyfen, ende van Staten wegen te verfoecken, dat in defen niet gedifponeert en foude werden , fonder de voorfz Staten eerft ende alvooren daer op te hooren, volgende wekken ick oock een Requeft gemaeckt hebbe, ende ben , omme 't felve te vervolgen, nae Bruflel gereyft den 27. Junii. "PlÈn Advocaet den negen en twintighften Junii te Hove gekomen zijnde, heeft bevonden, dat de Keyferlijcke Mejefteyt met die van Brabandt geaccordeert was, ende dat 'er geen queftie en was geweeft, omme henluyden yet meer te accorderen, dan in de blijde inkomftc van de Keyferlijcke Majefteyt gedaen was, immers dat by die van Brabandt verfocht was haer gulde Privilegie geconfirmeert te hebben , 't felve hen exprefielijck geweygert was, door dien dat 't felve litigieus was, ende te dier caufe proces voor den Secreten Rade hangende was, mits wekken oock den voorfz Advocaet bevonden heeft van geenen noode te wefen 't voorfz vervolgh te doen. * T^)En voorfz Advocaet heeft den vierden Julii Copie van den Audiencier genomen 1549. Den 27. junii.' Prince vaa Spaigne gedaen, omme te hebben confirmatie van den Privilegie van de Gulde Bulle. De Privilegie van de Gulde Bulle die van Brabandt by de Keyïèrlijke Majefteyt ge. vveygert. •BI. 23. Copie van Je ant:  1549. Den ,27. Junii. en 6. Julii. woordt van die van Brabant in de faecke van de Gulde Bulle. Van die van Meydenburg in des Keyfers ban geleydt, en wat daer op geVulght is. C 590 ) men vande antwoordt van die van Brabandt in de faecke van de Gulde Bulle, mitfgaders van de Requefte van die van Hollandt, Zeelandt ende Mechelen, alfoo Bartholomei de voorfz antwoordt niet geloft, ende de voorfz Requefte, verleydt hadde; heeft mede Copie genomen ofte gekregen van de blijde inkomlte van die van Brabandt , by de Keyferlijcke Majefteyt gedaen , mitfgaders van de Munimenten , daer die van Braband in haer voorfchreve antwoordt hen op fonderen, ende dat van een derde handt. Den 6. Julii 1549. "TMe van Amfterdam, den Advocaet ende die van Dordrecht te kennen gegeven hebbende, hoe dat fy Brieven van huys hadden ontfmgen, inhoudende dat die van den Raede van Holandt hen gefchreven hadden, dat alfoo die van Meydenburgh byCamerick in's Keyfers ban geleydt waren , ende dat de Keyferlijcke Majefteyt belaft ende geordonneert 'hadde, dat niemandt op drie mijlen na de voorfz Stadt hem foude vinden, op pcene van te vervallen in de voorfz ban , ende op verbeurte van hare Goederen, hare Poorters daer van 'ouden waerfchouwen ende het felve te kenïen geven , ende fulcks Copie van de executie van den voorfz ban gefonden hadden, ende ilfoo 't felve doende, ende de voorfz Copie recepterende; foude fchijnen te agnofecrende furifdictie van Camerick, het welck was conxaric de Confederatie defenfive, by die van Duytilandt ende defe Nederlanden gemaeckt, wat  C 591 ) wat daeromme in defen te doen ftondt; foo is eyntelijck by den Advocaet ende die van Dordrecht gerefolveert , dat hier inne niet te doen en was buyten onthiet van de Staten , ende daeromme foude ter naefter Daghvaert 't felve de Staten voorhouden. Den 28. julii 1549. T~)En Advocaet by den Heer van Alfendelf ontboden wefende , heeft hem belaft , met den Penfionaris van Amfterdam te Hove te reyfen, ende te vervolgen om te weten 't affcheydt ende handelinge by Stratius, als Commilfaris van de Keyferlijcke Majefteyt , met den Koningh van Denemarcken gehouden , ende voorts omme te vervolgen , dat Snoeckaert bevolen werde, geen Quohieren van de particuliere Ontfangers te vereylfchen , alfoo de Majefteyt van de Koninginne gewilt heeft, dat de felve fecreet gehouden fouden werden , maer dat hy te vreden behoort te wefen met Extracten van de felve Quohieren, volgende de Refolutie, by de Staten ter prefentie van den Heere van Praet genomen op den vijfden Augufti 1545. , daer mede hare Majefteyt te vreden geweeft is , en waer nae den Procureur Generael, in wiens plaetfe die Snoeckaert gefuccedeert is hem altoos gereguleert heeft. Den 30. julii 1549. T-TEeft den Advocaet met Hooghaerden, om het geene wes voorfz is te volkomen, na 't Hof gerevft. Den 1549Den 6, i% en 30. Julü. Beroerende het affcheydt,by Stratius met den Koning van Denemarcken gehouden. Reyfe naer het Hof.  Den i. Augufti. Vervoigh te Hove gedaen, omme affchydt var Stratius te hebben. *BI. 24. Befloten Brieven gekregen op de Requefte van Snoeckaert. ( 592 ) Den 1. Augufti 1549. J)En Advocaet ende Hooghaerden te Bruflel gekomen zijnde , ende aen mijn Heere den Praefident Viglius groot vervoigh gedaen hebbende, omme het voorfz affcheydt van Stratius te hebben , ende omme interdict ie tegens den voorfz Snoeckaert, van geen Quohieren van de twee Thienden te vereyflchen; foo hebben wy eyntelijck op den feventhienden der felver maendt door bevel van den voorfz Praefident Copie gekregen van de handelinge , by Stratius met den Koningh van Denemarcken gehadt, inhoudende in effect e wat de Kon. waerde in 't afnemen van fyncn Thol in * Oorzonde ter beliefte van de Keyferlijcke Majefteyt de Onderfaten van de Keyferlijcke Majefteyt te goede doen wilt, brceder blijekende by de felve Copie, onder den Advocaet wefende , ende verklaerde de Koninghlijcke Waerde, in 't felve gebefoigneer- ' de , indien de Keyferlijcke Majefteyt daer mede te vreden is , 't felve fulcks by fyne Thollenaers ende andere by provifie, ende tot hem anders van fijn goedt recht volkomentlij ck gedoceert fal hebben , te doen onderhouden. J-jEbben wy gekregen op de Requefte , by ons overgegeven jegens Snoeckaert, omme te hebben de voorfz interdictie, belloten Brieven, by de welcke den voorfz Snoeckaert belaft wierde, 't inhouden ende verfoeck van de voorfz Requefte te volkomen , mits hebbende Extractenauthenticq vande particuliere Ont-  ( 593 ') Ontfangers, -daer by van de fraude ende bedrogh van eenige in 't aenbrengen van de twee Thienden foude blijcken, ende oock vilie van de originelen, foo verre 't noodt is, ten ware hy redenen hadde ter contrarie, die hy gehouden werdt de Majefteyt over te fchrijven, welcke Miffive ick met Pieter Hubrechtfz , Dienaer van Willem van Dam , den voorfz Snoeckaert, wefende tot Leyden , gefonden hebbe. T)En twintighften Augufti t'huys gekomen zijnde, heb ick den Heere van Alfendelf van 't geene wes voorfz is rapport gedaen. Den i. September 1549. QEgeven Mr. Jacob van Eynde een Ordonnantie van vier en twintigh dagen, uyt faecke dat hy als Gecommitteerde van de Staten op den twintighften Februarii laeftleden gereyft is met eenige andere Gedeputeerden nae Brulfel, omme antwoordt inne te helpen brengen op de Confederatie defenfive, by de Staten gepaffeert den negen en twintighften Januarii daer te vooren. Den 2. Augufti 1549. QEreyft nae Mechelen met de Gedeputeerden van de Staten, omme te hooren de Propofitie, die ons van wegen de Keyferlijcke Majefteyt gedaen foude werden. //. Deel. Pp Den 1549Den 1. Augulti. en 1 Septemb. ende 2. Augufti. Rapport van den Advocaet. Ordonnantie voor Mr. Jacob van Eynde. Reyfe naer Mechelen.  Den 8. Augufti. Propofitie van fyne Keyferlijke Majefteyt, om fijnen Soone te willen ontfangen als Succeffeur van defe Erf Nederlanden , voor hem ende fijne Erven. *B1. as. ( 594 ) Den 8. Augufti 1549. PR M SENTEN. Den Heere van Goudriaen , ende Den Heere yan Duvenvoirde , Uyt de naem van de Edelen. Huych Coel, Treforier, Pieter Jacobfz Muys , ende Mr. Willem Schook , Penfionaris, Van Dordrecht. Engelbrecht Willemfz, ende Ram , Burgermeefter, Van Haerlem. Mr. Jacob van Eynde , Van Delf. Mr. jacob de Milde , Van Leyden. Mr. Claes Dirckfz, Burgermeefter,ende Hooghaerden, Van Amfterdam. jan Dirckfz 't Hoen, Burgermeefter, ende Witte vander Hoeve , Vander Goude. WEfende de Gedeputeerden van de Staten tot Mechelen , heeft de felve doen proponeren ende aenfoecken, dat fy mijnen Heere den Prince fynen Soone foude willen ontfangen ende fweeren als toekomende Prince ende Succeffeur van defe Erf-Nederlanden voor hem ende fyne Erven, omme van dien te gebruyeken nae 't overlijden van fyne Majefteyt, * ende te accorderen dat by fyne Majefteyt een Pragmatique gemaeckt foude werden , daer by gedefiniteert foude zijn , dat aengaende de fucceffie van den overften Prince alleen in defe Landen van herwaerts over reprefentatie ftadt grijpen fal, foo wel in linie di-  ( 595 ) directe als collaterale, breeder het felve blijekende by de voorfz Propofitie, waer van de voorfz Gedeputeerden Copie begeert hebben, omme haer rapport te mogen doen, ende fekeren bcquamen tydt ende plaetfe omme haer antwoordt inne te brengen ; verfoeckende voorts, dat fyne Majefteyt foude gelieven te komen befoecken defe Landen , gelijck fyne Majefteyt alle de andere Landen gedaen hadde; waer op hy by den Praefident d'Eftat voor antwoordt dede feggen, dat hy ons accordeerde Copie van de voorfz Propofitie, ende dat hy ons binnen twee dagen foude laten weten 4 waer wy onfe antwoordt binnen Hollandt inne foude brengen , ende dat hy gaerne die van Hollandt foude komen befoeken, maar overmits hy met 't veel reyfen feer vermoeyt was, ende dat hy, overmits fijn Ghichte, fijn diëte moefte houden, foo en was hem het felve als nu niet mogelijck te doen, dan foude mijn Heere den Prince ende de Majefteyt van de Koninginne daer fenden, 't welck fyne Majefteyt naderhandt met beter gratie weder mondelinge repeteerde. T-TEbben de voorfz Gedeputeerden mijn Heer den Prince gedaen de reverentie , ende den felven gecongratuleert fijn komfte in de Landen van herwaerts over, ende verfocht, dat hy de Landen van herwaerts over foude willen komen vifiteren , ende de felve hebben in fyne goede gratie en recommandatie; waer op hy by monde van den voorfz Praefident de voorfz Gedeputeerden voor antwoordt dede feggen, dat hy hen danckt van de congratulaPp 2 tie, 1549- Den 8. Augufti. Reverentie, by de Staten den Prince gedaen , over fijne komfte in de Landen van herwaartsover.  Den 8. Augufti. Reverentie, de Majefteyt van de Koninginne gedaen. ( 596 ) tie , ende dat hy niet failleren en foude de voorfz Landen te komen befoecken, ende dat hy die hadde in goede recommandatie, ende henluyden foude wefen een goedt Prince, ende dat hy niet en twijffelde , of fy fouden wefen fyne getrouwe Dienaren. TTEbben de voorfz Gedeputeerden oock gedaen de reverentie de Majefteyt van de Koninginne, verfoeckende dat hare Majefteyt foude mede gelieven de Landen van Hollandt te komen befoecken , ende dat fy by mijn Heere den Prince de Staten van Hollant foude willen addreffe doen haer mogelijck zijnde ; Waer op hare Majefteyt de voorfz Gedeputeerden voor antwoordt gaf, dat fy haer danckte voor de eere, die fy hare Majefteyt deden, ende dat fy niet failleren en foude die van Hollandt te komen befoecken , ende foude de felve by mijn Heere den Prince alle addreffe doen, haer mogelijck zijnde. Dat de Huldinge van den Prince tot Dordrecht gefchieden foude. T—Tier nae de voorfz Gedeputeerden nae Antwerpen gereyft zynde, hebben daer vertoeft tot den dertienden der felver maendt, omme te weten waer men de voorfz antwoord inne brengen foude, maer hebben alfdoen geen befcheydt konnen gekrijgen, dan den Advocaet t'huys gekomen zijnde , heeft van den Audiencier, door bevel van den Praefident Viglius , Brieven gekregen , dat de Majefteyt van de Koninginne geconcludeert was, dat de Huldinge van den Prince gefchieden foude tot Dordregt, ende dat de Staten fyne komfte aldaer fouden verwachten. Den  ( 597 ) , Den 15. September 1549. 1 T)En Advocaet t'huys gekomen zijnde heeft 1 van al 't geen wes voorfz is den Heere \ van Afiendelf rapport gedaen. é * Daghvaert, gehouden in den Hage den feventienden September 1549. PR7ESENTEN. Den Heere yan Gou- Mr. Jacob de Milde, driaen , ' Van Leyden. van Wijngaerden, Pieter Qantert, van Duvenvoirde, ende Willem van Lockhorjl, Mr. Floris van //bogende hoerden , Arent van Hardincxvelt, Van Amfterdam. Uyt naem van d'Ede- Jan Hey, Schout, len. ende Mr. Willem Schook, Witte vander Houve, Van Dordrecht. Van .Gouda. Engelbrecht Willemfz, Burgermeefter, Omme te refolveren ende wat antwoordt inne Mr. Lambrecht Jacobfz, gebracht foude wer- Van Haerlem. den op de voorfz Cornelis Aelbrechtfz , Propofitie , roeren- Burgermeefter, de de receptie van ende den Prince, ende de Mr. Huych van Eynde, voorfzPragmatique, Van Delf. dat reprefentatie by Jacob vander Graft , fucceffie van den Burgermeefter. overften Prince ftadt ende grijpen fal. Pp 3 De 1549)en 15, en 7. Sep. Lapport an den idvocaet. * BI. 26.  1549Den ij. September Nopende de antwoordt op de propofitie , roerende de receptie, van den Prince,&e, Tot Dordrecht te wefen den twee en twintighften Sep- . temher. Nopende de faecke van de GulBulle. C 598 ) DE voorfchreve Gedeputeerden hebben eendrachtelijck gerefolveert, voor antwoordt op de voorfz Propofitie te feggen, dat fy volgende de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt te vreden zijn mijn Heere den Prince te ontfangen voor toekomenden Prince ende Succeffeur van den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, voor hem ende fyne Erven , omme van dien te gebruyckeri nae het overlijden ende aflijvighcydt van fyne Majefteyt, wien Godt verleenen wil een langh ende geluckfaligh leven, ende dat voorts by fyne Majefteyt gemaeckt wierde een Pragmatique, daer by gedefinieert zy, dat foo verre als aengaet de fucceffie van den overften Prince alleene in de Landen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt over al reprefentatie ftadt grijpen fal, even gelijck foo wel in Linie directe als collaterale; dan die van Delf ende Leyden feyden geraden te wefen , te vernemen wat 'er gedifponeert is ofte fal werden , wefende ouwer Dochter , dan Soon. JS by de voorfz Staten gerefolveert tot Dordrecht te wefen den twee en twintighften defer maendt, ende dat de Edelen verfochten, dat alle de andere Edelen jegens den voorfz dage mede befchreven fouden werden , het welck den Heere van Alfendelf door begeerte van den Advocaet fulcks belooft heeft te doen. ]NjAe dat by den Advocaet verhael gedaen was van de Requeften, by die van Brabrandt ende oock de Staten van Hollandt de Key-  C 599 ) , Keyferlijcke Mejefteyt den feveiden ende ; achtlten defer maendt overgegeven, ende van. de Appoinctementen daer op geftelt , ende den Praefident hem gefeydt hadde, dat de Keyferlijcke Majefteyt het proces , roerende de Gulde Bulle , gevuideert wilde hebben voor fijn vertreck uyt defe Landen, ende dat daer omme van nooden was yemandt te committeren omme de antwoordt, by die van Brabant gedient , te Vifiteren, ende inftructie te geven, omme * replique daer op te maecken , foo zyn by de voorfz Staten daer toe gecommitteert den Advocaet ende de Penfionarilfen van Dordrecht ende Delf. Tl Y den Advocaet rapport gedaen zynde roeren? de de faecke van den Koningh van Denemareken, ende van de nieuwigheydt by hem gepleegt in 't afnemen van de Thollen van de Onderfaten van Hollandt, ende van het geene wes den voorfz Koningh van Denemarcken ter eere ende goede genegentheydt van de Keyferlijcke Majefteyt te vreden was te doen, ende fyne Majefteyt onder fyne handt overgefonden hadde, waer van oock den Advocaet elcks van de Steden te vooren Copie gelevert hadde; foo is eyntelijck by de voorfz Staten eendrachtelijck gerefolveert , dat die van Amfterdam by gefchrifte fouden ftellen, of de Schippers ende de Koopluyden, met 't geene wes den voorfz Koningh was prefenterende, te vreden wilden zijn, dan waer medefy hen fouden willen laten genoegen, om, me 't felve hebbende, tot Dordrecht zynde, te refolveren wat men aen de Keyferlijcke Majefteyt dan verder foude folliciteren; ende aenPp 4 gaen- )en 17. iepternber. ♦BI. 17. Beroerende de nieuwigheyd,gepleeght by den Koningh van Denemarcken , in het afnemen van de Tollen.  Den 17. September Expeditie van 't proces tegens Bekelteyn. Een nieuwen ommeflagh te maecken. 1 ( 6oö ) gaende 't Salaris van den geenen die met Stratius , Gedeputeerde van den Keyfer by den Koningh van Denemarcken , was geweeft , wat den felven by de Staten toegevoeght foude werden ; Is" gerefolveert, dat die van Amfterdam van het felve Salaris een redelijcke Declaratie fullen overgeven, omme de felve gefien, zynde, op de naefte Daghvaert, die tot Dordrecht ofte in den Hage foude gehouden zijn , daer op te difponeren , alfoo de voorfz Gedeputeerden op den feven en twintighften April 1549. by die van Amfterdam van t felve Salaris vermaent zynde, alfdoen daer op rapport genomen hadden. JS mede eendrachtelijck gerefolveert , dat men vervolgen foude expeditie van het Proces , 't welck de Staten voor den Hove van Hollandt in ftate van wijfen hebben jegens Wouter van Bekefteyn. T^Y den Advocaet de Staten voorgehouden zijnde , of fy op den fb.et, henluvden over lange gelevert, fouden willen procederen tot eenen nieuwen ommeflagh; hebben eendrachtelijck, gelijck fy oock te vooren gedaen hadden, gerefolveert, dat fy tot den felven bmmeflagh niet en wilden verftaen, voor dat den Ontfanger Coebel fijn Rckeninge gedaen foude hebben ; ende dat den Advocaet hem foude vermanen, omme de felve Rckeninge ïereet te maecken , ende te doen voor Corfniffe ofte St. Jans-Miffe, ten eynde dat dé ommatie van den ommeflagh me't de fomma-. ie van de ordinaris Beede gedaen mochte werden,  ( ooi ) den, omme de felve fchamele Luyden te verlichten van onnutte kollen, het welck den voorfz Advocaet den voorfz Coebel fulcks gefeydt heeft. jD Y den Advocaet de voorfz Staten verklaert zynde, dat den Praefident Viglius hem gefeydt hadde, dat ten dage van de prefentatie, die mijn Heere den Prince gedaen foude werden , de vijftigh duyfent Philips-guldens in promptis gereedt moeiten wefen, foo hebben de voorfz Staten geadvifeert, dat 't felve hem oock redclijck dochte, ende dat den Advocaet den Ontfanger foude vragen hoe nae de felve penningen gereedt waren, het welck den Advocaet fulcks gedaen heeft ; waer op den voorfz Rentmeelter hem ter antwoorde gegeven' heeft, dat alfnu de penningen al gereedt waren, maer aen de twee ftuyvers, ommegeflagen op de Margentalen, 't'Lant ten achteren quam 900. guld., die mede gevonden waren by verkoopinge van Renten , maer dat aen de penn., omgeflagen St. Jans Mille by de Schiltale, overmits die van Delf, Leyden ende Gouda onwilligh geweeft * waren hare portie op te brengen, volgende de fommatie, 't Landt ten achteren quam veertien hondert twee en tachtigh guldens, die hy door bevel van de Koninginne gelicht hadde op financie van Lafarus Duycker, tot drie en een half ten hondert, 't welck in Februario naeftkomende beloopen foude omtrent vijf en vijftigh guldens , hem belovende te defen caufe jegens de Staten indemne te houden ; ende dat ten eynde geen faute in de ovcrlcveringc van de penninPf 5 gen 154?. Den 17. September^ Vijftigh duyfent Philipsguldens in promptis gereedt te maken. 4 BI. 28.  ï54f. Den 17. September Seeckere Requefte ofte doleantie geconcipieerd Ordonnantie voor Andries Knol. C 6oi ) gen wefen en foude, mijn Heere den Prince in Hollant gekomen zynde, conform van de welcke den Heere van Alfendelf my ook gefeydt heeft, feggende foo veel meer, dat indien de Staten binnen acht dagen de voorfz veertien hondert en tachtigh guldens wilden opbrengen, hy hem 't voorfz fait foude vryen , 't welck den Penfionaris ten felven dage nae de noen, t'mynen huyfe wefende, fulcks verklaert hebben. Naer-noene. PRvESENTEN. Mr. Willem Schoock, den, Mr. Gerrit, Jan Hey, Schout, Mr. Huych van Eynde, ende Floris van Hooghaer- Witte vander Hoeve, J-jEbben feeckere Gedeputeerden, t'mynen Huyfe vergadert zynde , geconcipieert feeckere Requefte ofte dpleantie, omme myn Heere den Prince tot fyne blijde inkomfte over te geven, blijekende by de felve Requeste, by den Advocaet naderhandt gemaeckt , onder hem wefende. J-JEbbe ick Andries Knol gelevert op feeckere Ordonnantie advijs van vijf Daghgelden, van dat hy wefende tot Antwerpen Brieven aen den Heere van Alfendelf gebracht heeft, omme de Edelen mede te befchrijven jegens den feventienden September in de Herberge te wefen. Den  C 6*03 ) Den 1%. September 1549. 1549' Den 22. September. T3En ick met de Staten nae Dordrecht gereyft , omme den Prince te verwellekomen, de prefentatie te doen van vijftigh duyfent Philips-guldens, ende voorts omme te procederen tot fijn Huldinge. * Dagh- Reyfe naer Dordrecht.  1549- Den24. September. *B1.20. ( 604 0 * Daghvaert, by de Staten van Hollandt tot Dordrecht gehouden den 24. September 1549. PRESENTEN. Den Heere van Beveren , Den Heere van Cruningen, Den Heere van Affendelft , Den Heere van Wijngaerden , Arent van Duvenvoirde, Jocob van Duvenvoirde, Willem van Lockhorft, Otto van Egmont, ende Arent van Hardinckfvelt, Uyt den naem van d'Edelen. Adriaen Adriaenfz , Schout, Arent Cornelifz, Willem Bouwenfz, Huych Coel, Heyman Adriaenfz, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Engelhrecht Willemfz , Burgermeefter. ende Mr. Lambrecht jacobfz. Van Haerlem. jan Sasbout, ende Mr. Jacob van Eynde, Van Delf. Jan vander Graft, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Nicolaes Baftaenfz, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam. jan Hey, Schout, Dirck Harmenfz, Jan Dirckfz 't Hoen , Burgermeefter, ende Witte vander Hoeve, Vander Goude. Omme eyntelijck te refolveren wat antwoordt de Majefteyt van de Koninginne gegeven foude werden op de Propofitie,  C 605 ) . tie , by de Keyfer- celijcke Hoogheyt ; lijcke Majefteyt den over te geven, om- achtften September me provifie te heb- gedaen , ende hoe ben, dat men vey- men den Prince fou- lijck foude mogen de verwellekomen , negotiëren , ende de prefentatie doen voorts omme te vi- van vijftigh duyfent fiteren het geene wes Philips-guldens, en- by den Advocaet de voorts fekere diesaengaende by ge- • Requefte, fyne Pr in- ' fchrifte geftelt was. IS gerefolveert , dat de antwoorde op de voorfz Propofitie gedaen foude werden , i fulcks die by den Advocaet by gefchrifte ge- 1 ftclt was, te weten dat de Staten, volgende 1 de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt, te ] vreden waren mijnen Heere den Prince te ont- 1 fangen voor toekomenden Prince ende Succes- 1 feur van den Lande van Hollandt ende Welt- 1 Vrieflandt, voor hem ende fyne Erven, om- J me van dien te gebruycken nae 't overlijden van fyne Majefteyt, wien Godt verleenen wille een langh ende geluckfaem leven , midts dat mijn Heere den Prince alfnu beloven ende fweeren foude, nae 't overlijden van de Keyferlijcke Majefteyt te onderhouden ende obfervercn alle de Privilegiën, Hantveften ende Coftumen, de Edelen, goede Steden ende het gemeene Landt van Hollandt, foo wel in 't generael als particulier, by fyne Majefteyt en fyne G. Voorfaten , Graven ende Gravinnen van Hollandt, gegunt ende geaccordeert; dat voorts by fyne Majefteyt gemaeckt werde een Pragmatique , daer by gediftinieert zy , dat foo 1549- 3en 24. september. 3eroerenle de ancvoordt, de Coningin1e te ge■en op de 3ropofitie 'an de [eyferlijo ;e Majeïeyc.  1549". Den 24. September. *BI. 30! Wellekora me ende reverentie, den Prince gedaen. Requefte van 't Capittel van den Hage. ( 606 ) foo verre als aengaet de fucceffie van den overften Prince alleene in de Landen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt over al reprefentatie ftadt grijpen fal, even gelijck foo wel in Linie directe * als collaterale, remitterende het felve gunftelijck tot de goede geliefte van fyne Majefteyt. T}At de wellekom mynen Heere den Prince gedaen foude werden, fulcks die oock by gefchrifte, te weten dat de Staten dancken de Princelijcke Hoogheydt, van dat de felve gelieft hadde henluyden te komen vifiteren, ende omme wederomme te vertoonen, foo veel in hen is, de groote ende goede affectie, die fy tot uwe Princelijcke Hoogheydt dragende zijn, foo prefenteren fy de felve uwe Princelijcke Hoogheydt vijftigh duyfent Philips-guldens van feven en twintigh ftuyvers 't ftuck, biddende de felve gifte te willen nemen danckelijck, ende met fulcke affectie ende gunfte, als die by hen uwe Princelijcke Hoogheydt geprefenteert werdt; biddende voorts fyne Princelijcke Hoogheydt, foo veel te willen doen by de Keyferlijcke Majefteyt, dat fyluyden vryelijck en veyligh fouden mogen negotiëren Ooft ende Welt, achtervolgende 't inhouden van hare Requefte, die by den Advocaet op ftaende voet mynen Heere den Prince in handen gelevert wierde, daer by verfoeck gedaen wierde ten voorfchreven fine. TS op de Requefte van 't Capittel van den Hage, cum focus, verfoeckende dat Coebel belaft foude werden, de fommatie, henluyden ge-  ( *>7 ) gedaen, ende dat 'er nae gevolght was, omme op te brengen twee ftuyvers van de Margentale, wefende uyt den Lande , ende leggende buyten 's Dijcks , en niet ter plaetfe onder de Schiltale begrepen, kofteloos ende fchadeloos af te doen, ende hen geinterdiceert gelijcke meer te doen, dat fy fouden moeten patiëntie hebben tot de naefte Daghvaert. TS op de Requefte van de Weduwe Vrancks vander Hoeve , daer by fy verfochte recompenfe, als tot diverffe tyden by haer gedaen was, dat die van Amfterdam ende Gouda daer van rapport doen fouden, omme op de naefte Daghvaert eyntelijcke antwoordt inne te brengen, ende dat elck van henluyden Copie van de felve Requefte gelevert foude werden. TS op de Requefte van de voorfz Weduwe, daer by fy verfoeckt reftitutie van drie en dertigh ponden negen fchellingen, daer van by erreur in hare generale Reeckeninge te veel ontfanghs gemaeckt is in diverffe jaeren gefeydt , ende by my voor appoincf >ment geftelt, dat by Suys, Reyer vander Does ende den Advocaet de Articulen van de voorfz Reeckeninge doorlien fouden werden, omme reftitutie gedaen te werden van 't geene by hen bevonden fal werden haer te competeren. Den 25. September 1549. JS by den Advocaet van wegen de Staten de voorfz antwoordt op de voorfchreve propofitie Den 24, e» 25. Sep. Requefts van de Weduwe van Vranck vander Hoeve, ora recompen fe. De felve om reftitutie van drie cn dertigh ponden negen fchellingen. De antwoort op de Propo  £>eu 25, en 26. Sep. luie de Koninginne gedaen. Antwoordt van den Prince op de verwelkominge,hem gedaen.•BL31. Eedt van den Prince en van de Staten. ( 608 ) fitie dc Majefteyt van dc Koninginne gedaen; waer op fy by den Pradident dede feggen , dat fy van wegen de Keyferlijcke Majefteyt de Staten feer danckte, dat fy in fijn begeerte confenteerden, fulcks als oock alle de andere Staten van defe Landen gedaen hadden, ende dat fy daer van fyne Majefteyt foude doen adverteren , de welcke weder te vreden was, ende gaerne defe Landen zijn foude, een goet ende favorabel Prince. Den 26. September 1549. TS by den voorfz Advocaet de voorfz wellekomme ende prefentatie gedaen, waer op fyne Princelijcke Hoogheydt by den Prcefident dede feggen, dat hy gaerne hier gekomen was, ende over lange begeerte daer toe * gehadt hadde, ende dat henluyden grootelijcks danckte van de voorfz prefentatie, ende henluyden wilde een goedt Prince zijn, ende favorabel in alle het geene wes fy aen hem fouden verfoecken , ende dat hy voorts by de Keyfer foo veel foude doen, dat haer verfoeck, roerende de vorderinge van de Negotiatie, henluyden geaccordeert foude mogen werden. TTEbben mijnen Heeren den Prince, ende oock de Staten van Hollandt, reciproce Eedt malkanderen gedaen, in fulcker forme ende maniere als de Acfe van de Huldinge dat inhoudt, ende Copie onder den Advocaet is, hem by den Audiencier gelevert. Den  ( 60Q ) Den 26. September 1549. PRESENTEN. Bartholomei, Floris van Hooghaerden, Engelbrecht Willemfz, ^£7> Schout, Lambrecht jacobfz, ende Cto Baftiaenfz, jan Dirckfz 't Hoen. TS by de Gedeputeerden van Dordrecht , Haerlem, Amfterdam en Gouda, alfoo de Edelen , die van Delf ende Leyden gereyft waren, die hen refereerden tot het geene wes by hen ende den Heere van Alfendelf gefeydt foude werden, nopende wat Propine men de Maftiers, Trompetters, Huiffiers, Tapeffiers ende Foriers van den Prince geven foude ; gerefolveert, dat foo verre mijn Heere den Stadthouder wifte te feggen, dat die van Brabandt , Vlaenderen , Arthois ende andere Landen de felve wat toegevoegt hadden, dat fy te vreden waren henluyden toe te leggen 't geene wes by den voorfz Stadthouder ende 'den Heere van Alfendelf fouden verklaren, ter fomme toe van dertigh ponden vlaems , ofte daer omtrent, ende dat den Avocaet aen den Heere van Beveren foude verfoecken, of oock den geenen yet gegeven foude werden die 't niet en begeerden , ende aen hem te vernemen , wien de felve Propine gegeven foude werden. //. Deel. Qq Den *549« Den 20. September» Beroerende de Próoine van des Prin:en Dieiaers.  1549- Den 27, en 29. Sep. ende 1. October. Rapport vanden Advocaet. ( 610 ) Den 27. September 1549. HT'huys gekomen zijnde, hebbe van 't felve den Heere van Alfendelf rapport gedaen , die feyde dat wy onderlinge, den Stadthouder gekomen zynde, daer van foude communiceren. Schenckagie, gedaen des Princen Dienaers. Ut fupra. Ordonnantie voor Mr. Claes Bartholomei. *B1.32. Den 29. September 1549. TJEbbcn de Heeren van Beveren ende Afiendelf, ter prefentie van Suys, my belaft te geven de Trompetters van mijn Heere den Prince twaelf goude Kroonen, de Huisfiers van fyne Hoogheydt oock twaelf goude Kroonen, maer dat niet van nooden en was fyne Malliers ofte Foriers yet te geven. T-JEb ick door laft als vooren, ende oock de voorgaende Refolutie van de Staten, de voorfz Huiffiers gegeven de voorfz twaelf goude Kroonen, maer want de andere van my niet en eyfehten, foo hebbe ick oock by advis van den Heere van Beveren ende van Affendelf henluyden ook niet gegeven. Den 1. October 1549. T\/TR. Claes Bartholomei gelevert een Ordonnantievan hondert veertien dagh-gelden, uyt faecke dat hy met andere Gecommitteerden heeft helpen vervolgen aen de Keyferlijcke Majefteyt provifie, omme afgedaen te hebben de nieuwigheden, by den Koningh van Denemareken , gepleegt * in 't afnemen van de Thol-  («•O Thollen over de Onderfaten van Hollandt , 1 by de Staten geaccordeert den fevenden Junii 1549. •> en^e dat na ny ray verklaert hadde foo veel dagen daer inne gevaceert te hebben. T-JEbben den Advocaet, den voorfz Bartho^ j mei ende Huych van Eynde, als gecom- v mitteert van de Staten, doorfien de ftücken , < roerende de faecke van de Gulde Bulle jegens 1 die van Brabandt, ende onderlinge gemaeckt feker inftructie omme replique te maken. "T)En tweeden ende derden heeft den Advo- : caet de voorfz replique op de antwoorde van die van Brabandt gemaeckt , groot we^ fende in 't gros vijftien .bladen. T—TEeft den Advocaet gelevert Jan de Bode een Ordonnantie ofte advis van dertien dagh-gelden, uyt faecke dat hy de Staten, wefende tot Mechelen, in 't beginffel van September laeftleden gereyft is nae Brulfel, omme te vernemen of de Staten daer fouden komen, dan tot Mchelen blijven, ende voorts daer nae tot Antwerpen gebleven is, omme te verwachten befcheydt, tot wat plaetfe de Staten, den Prince in Hollandt komende , van 's Landts wegen den Eedt doen fouden. Den 10. Ottober 1549. T—TOoghaerden gelijcke Ordonnantie van hondert feventhien Daghgelden, als ick Bartholomei den voorfz eerften Oef ober gelevert hadde. Qq 2 Dar i545>en 1. en 3. Oftob. le Ituckea an de kilde Bul: doorfien. Replique, >y den \dvocaet jemaeckt. Drdonnan:ie voor Jan den Boode van dertien Dagh-gelden. Ordonnantie voor 1 "thaer-  ^ 1549Den ri. Oaober. ( ÓI2 ) Daghvaert, gehouden in den Hage op den elfden Octobsr 1549. PRESENTEN. Heyman Adriaenfz , Pieter Jacobfz Muys , ende Bartholomei, Van Dordrecht. Jan Sasbout, Mr. Jacob van Eynde, ende Frans Willemfz, ■ Van Delf. Mr. Hendrickfz , Burgermeefter , ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amfterdam. jan Hey, Schout, ende jan Dirckfz 't Hoen , Burgermeefter , Vander Goude. Omme te refolveren , by wat middelen de Negotiatie gevordert foude mogen werden , ende de Koopvaerdye gepra> fervcert foude mogen werdenjegens de Schotten en andere Vyanden van deKeyferlijcke Majefteyt, ende de Piraten op Zee wefende. Beroerende de prcefervatievan de Koopvaerdye tegens de Schotten ende andere Piraten, op Zee wefende. *B1.33. TTEeft den Heere van Eeck, ter prefentie J7~| van den Heere van Beveren, Molenbaix, Alfendelf, Mr. Cornelis Suys ende Aernout Sasbout, de Gedeputeerden van de vier Steden befchreven zynde , voorgehouden, hoe dat in de voorlede jaren by die van Schotlandt en andere Piraten, op Zee wefende, de Onderfaten van defe Landen groote en merckelijcke fchade gedaan was, ende veele ende exceffive Schepen genomen waren, welcke fchade de Keyferlycke Majefteyt in meeninge was niet langer te willen lijden, ende fyne * Onder-  derfaten daer van tc praeferveren, ende niet ( alleen eenige toeruftinge te ordonneren, omme de felve te defenderen, maar oock omme de voorfz Vyanden te offenderen, dat daarommede voorfz Gedeputeerden onderlinge ten beften fouden helpen adviferen, by wat middelen de voorfz toeruftinge foude mogen gefchieden, vertoonende de felve Gedeputeerden feker Concept, by Articulen daer van ontworpen, daer van hy ook eenige op ftaende voet henluyden voorgelefen heeft ; maar alfoo de voorfz Gedeputeerden verklaerden , niet mogelijck te wefen foo ter loop op de felve Articulen te adviferen , ende die verfochten in handen te hebben, omme, de felve onderlinge overlefende , te bet daer op te mogen adviferen, foo heeft den voorfz Heere van Eeck henluyden 't voorfz Concept tot dien eynde gelevert. DAt de voorfz Gedeputeerden het voorfz Concept ten Huyfe van den Advocaet overgelefen hebbende, ende bevindende niet wel mogelijk te wefen eyntelyck daer op te adviferen , fonder daer van elcks in den. haeren breeder te communiceren met die geene, die hen dagelijcks met de Negotiatie ende Zeylingen geneerende zijn, ende dat de felve niet en vermelden van eenige toeruftinge van Schepen, dienende tot oftenfie van de Vyanden , maer alleen tot haerluyder defenfie: hebben genoegh eendrachtelijk gerefolveert, dat men den Heere van Eecke voor antwoort foude feggen, hoe dat fyluyden onderlinge communicatie gehouden hebbende, omme te adQ_q 3 vi- 1549>en 11. Ictobcr. Het Concept beroerendede Negotiatie by de voorfz Ge. deputeerden overgelefen.  154^ Den ii. Odober. « Antwoordt beroerende de Negotiatie. ( 614 ) viferen middelen, dienende tot vorderinge van de Negotiatie, ende dat de felve geprjeferveert foude mogen werden jegens de invafie van de Schotten, ende andere Vyanden ende Piraten op Zee wefende, bevonden de felve fake te wefen van grooter importantie , die niet alleen in 't particulier en toucheerde de Koopvaerders en de vier Steden alhier befchreven, maer oock het geheele Landt van Hollandt, ende daer en boven alle de Landen van herwaerts over, ende dat daeromme van nooden was rijpelijck daer op te letten, 't welck henluyden niet doenlijck en was, fonder elcks in den haren te communiceren met de geene die dagelijcks de Negotiatie ende Zeylinge hanterende zijn, ende dat daeromme fy verfochten Copie van het voorfz Concept, ende oock van 't Concept , 't welck foude dienen tot offenfie van de Vyanden, alfoo het felve Concept by hen gefien , mogelijck daer yet uyt gevonden foude mogen werden, waer door men eenige Articulen van 't eerfte Concept foude mogen mitigeren ofte altereren , tot vorderinge van de Negotiatie en de Koopvaerdye; ende dat voorts tot fekeren bequamen dage alle de Staten befchreven fouden werden, omme eyntelijk in defe faecke te refolveren , ende in gevalle den voorfz Heer van Eecke ten felven dasje alhier niet en mochte compareren , fyluyden alfdan abfolute antwoordt innebrengen fouden op de Daghvaert, boven befchreven den 28. van defe jegenwoordige maendt October. Welcke antwoordt by den Advocaet ter prefentie van de voorfz Gedeputeerden den Heere-  ( 615 ) , re van Eecke gedaen, heeft begeert dat de fel- ' ve op 's anderen daeghs gedaen foude werden, ter ptefentïe van den Heere van Beveren, Asfendelf ende anderen, omme eyntelijck op 't felve verfoeck gedifponeert te werden. Welcke antwoordt fulcks weder by den . voorfz Advocaet ter prefentie van de voorfz Heeren gedaen zijnde, hebben voor antwoordt ■ gefeydt, dat de Keyferlijcke Majefteyt in mee- . ningc was de Landen wel te voorfien, ende dat gaerne lange gedaen hadde met de mmfte koften, maer dat roerende de offenfie noch geen ConceDt gemaeckt en was, maer dat fyluyden op de naefte Daghvaert van alle de Staten foo wel op de offenfie als defenfie gerefolveert fouden komen, die geaccordeert is m de Herbcrge te wefen hier in den Hage den een en twintighften October. * (~\P de Requefte van den Heere van Molen^ bais, daar by hy verfochte, dat de Staten van Hollandt tot het Kokerhooft, by hem gedaen maken voor dc Plate ofte St. Adolfs Landt, te bate fouden willen komen met de fomme van vijf hondert ponden grooten, welcke Requefte hy oock de voorfz Staten geprefenteert hadde den veertienden November 1548., ende hem alfdoen fijn verfoeck was ontfeydt, omme de confequentie wille, en andere redenen alfdoen gcallegeert ende hier vooren geftelt;Is eendrachtelijck gerefolveert, dat alfoo alle de Staten niet Vergadert en ^yn geweeft, men met de Refolutie van dien foude moeten vertoeven tot de naefte Daghvaert; dan die van Dordrecht verklaerden by manieQ.q 4 re 1549. )en ir. )ctober. Antwoordt ;edaen by len Heers ran Beveen op de /oorfchre,-e faecke. *B!.34- Requelte van den Heere van Molenbais, verfoecde dat de Staten hem met feker fomme te bate willen komen 0ver't doen maeken van het Kokerhooft voor de Plate.  I549- Den 11, er 17. Oftob, Aen den Heqre van Afiendelf gelevert» de Replique in de faecke van de Gulde BulIe. 1 ( Reyfe van den Advo j caet naer Mechelen. ? (6l6 J re yan communicatie, dat gemerckt de Schepen ende Onderfaten van Hollandt in tyde van Tempceft by 't felve Hooft merckelijck fouden mogen befchermt werden, gevolgh hebbende , te vreden fouden wefen die fake te committeren den Heere van Afiendelf, om den voorfz Heere van 's Landts wegen foo veel toe te voegen, als hy in reden bevinden foude te behooren. Den 17. October 1549. J-jEb ick den Heere van Afiendelf geprefenteert de Replique, by Bartholomei, Huych van Eynde ende my gemaeckt in de faecke van de Gulde Bulle jegens die van Brabandt, omme die te vifiteren,feggende dat de felve oock by Mr. Vranck Boot gevifiteert was , ende dat ick op 's anderen daeghs moefte reyfen nae Mechelen, omme de felve te communiceren met die van Mechelen, Middelburgh ende TerGoes, die mede met de Staten in 't proces waren, de welcke van Zeelandt ick befchreven hadde te Mechelen te wefen den negenthienien Oftober; feyde daer op den voorfz Heere van Alfendelf, dat hy den tydt niet en hadde om het felve te doen, alfoo fy een groot proces hadden onder handen omme te vifite-en, ende dat genoegh was, dat de felve by ms gevifiteert ende gemaeckt was, ende was :e vreden , dat ick ten fine voorfchreve foule reyfen naer Brabandt. Mits wekken ick, omme het geene wes voorfchreven is te volkomen, gereyft ben den feentienden October na Mechelen. Dagh-  C 617 ) Daghvaert, gehouden in den Hage op den 22. ende 23. October 1549. PRESENTEN. 1549- Den 22, ea 23. Octob. Heyman Adriaenfz, Pieter jacobfz Muys, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Jan Sasbout, Mr. jacob van Eynde, ende Frans Willemfz, Van Delf. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amfterdam Jan Hey, Schout, ende jan Dirckfz 'i Hoen , Burgermeefter, Vander Goude. Omme te refolveren , by wat middelen de Negotiatie gevordert foude mogen werden , ende de Koopvaerdye geprseferveert foude mogen werden jegens de Schotten en andere Vyanden van de Keyferlijcke Majefteyt, ende de Piraten op Zee wefende. NAc den Heere van Wijngaerden ende Mr. Willem Schoock rapport gedaen hebben den Advocaet , foo heeft mijn Heere van Eeck, nae * lange communicatie met de Staten gehouden , henluyden verklaert, dat de Keyferlijcke Majefteyt in meeninge was toe te doen ruften vier en twintigh ofte vijf en twintigh Schepen van Oorloge , de welcke men foude leggen by vijf ofte fes in getale , op diverffe oorden ende Kuften van de Zee, die hy alfdoen oock verklaerde , ende dat van nooden was foo veel Schepen van Oorloge Q.q 5 te Beroerende 't toeruften van eenige Schepen van Oorloge ; tot beveylinge van de Zee tegens de Vyanden van deKeyferüjckeMaieftevt, * BI- 35-  Den 22, en 2-3- Octob. Ver- ( 618 ) te hebben , in gevalle men jegens de Schotten ende andere Vyanden van fyne Majefteyt, ende oock jegens de Piraten eenige invafie ofte offenfie foude mogen doen, ende dat omme de koften van de voorfz Schepen van Oorloge te vervallen, fyne Majefteyt in meeninge was in alle de Landen van herwaerts over te doen ligten fekeren Impoft op de Wijnen, te weten op elcke Tonne ofte Vat dertigh ftuyvers, bedragende op elcke Ame vijf ftuyvers, het welcke ten minften quetfe foude wefen van den Armen , dat daeromme fyluyden , voor foo veel hen 't felve toucheerde, daer inne fouden willen confenteren ; maer alfoo de roorfz Gedeputeerden het felve te vooren liet geproponeert, nochte oock by Miffive geadverteert en was , namen daer op rapport ende dagh in de Herberge te wefen, ende haer mtwoordt inne te brengen op den negen en :wintighften dagh der voorfz maendt O&ober,  C 619 ) Vergaderinge, tot Bruflel gehouden den negen en twintighften Oótober 1549. PRESENTEN. 1549. Den 29. October. Den Heere van Wijngaarden , Uyt de naem van de Edelen. Jacob Oom, ende Mr. Willem Schoock , Penfionaris, Van Dordrecht. Mr. Gerrit Hendrickfo, Van Haerlem. Qjiirijn Aertfz , Burgermeefter , Dirck jan Beuckelfz. ende Mr. jacob van Eynde, Van Delf. Jacob van der Graft , Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Omme te vifiteren de Replique van de Staten van Hollant cum fociis, gemaeckt in de faecke van de Gulde Bulle jegens die van Brabandt. JXEeft den Advocaet de Gedeputeerden, die L die alfdoen gekomen waren, de voorlz Replique voorgelefen, omme de felve te mogen corrigeren nae haer goedtduncken, alfoo de voorfchreve Replique ten felven dage in handen van den Praefident Viglius gelevert moeste werden; ende nae de felve in weynigh woorden verandert was, hebben den Advocaet belaft de felve fulcks over te leveren, 't welck den Advocaat oock ten felven dage, ter praefentie van Mr. Jacob van Eynde ende de MiK de, de Gedeputeerden van Mechelen en de Gedeputeerden van Middelburgh gedaen heeft ; verklarende voorts den voorfz Praefident, dat de Beroerende de Replique van de Staten \ an' Hollandt , cum Sociis, in de fake van de Gulde Bulle jegens die van Brabandt.  1549- Den 29. Oétob. en I. Nob. C 620 ) de Staten van Hollandt cum Sociis in meeninge waren noch een Articul of twee over te leggen; waer op hy Praefident tot antwoordt gaf, dat, in gevalle fy yet meer fouden willen exhiberen , het felve met den eerften doen fouden , alfoo die van Brabandt daer van vifie ende Copie moeiten hebben, ende dat fy oock fimul & femel haren Sack fouden furneren , want de Keyferlijcke Majefteyt voor fijn vertreck de voorfz fake wilde doen vuideren ende termineren. *m. 36. Propofitie generael, by de KeyferlijkeMajtlteyt alle de Staten van de Landenvan herwaerts over gedaen. * Den 1. November 1549. J-jEeft de Keyferlijcke Majefteyt, ter prefentie van mijn Heere den Prince ende de Majefteyt van de Koninginne , fekere generale Propofitie voor alle de Staten van de Landen van herwaerts over gedaen, henluyden danckende van de receptie van mijnen Heere den Prince, van de groote triumphe fyner inkomfte alomme gedaen, ende van de Schenk hem gegeven; heeft mede de Majefteyt van de Koninginne noch voor fekeren tydt gecommitteert tot de adminiftratie van defe Landen, hoewel fy daer van verdragh begeert hadde, alle het felve breeder blijekende by de voorfz Propofitie; heeft mede voor de felve Staten doen publiceren ende lefen de Pragmatique, dat reprefentatie ltadt grijpen fal in de Landen van herwaerts over in fucceffione van den overften Prince. Ver-  ( 621 ) Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Bruflel gehouden den vijfden November 1549. PRESENTEN. 154* Den 5. Novemb. Den Heere van Wijngaerden , ende Den Heere van Obdam, Uyt de naem van d'E- delen. Jacob Oom, ende Mr. Willem Scboock, Van Dordrecht. Mr. Gerrit Hendrickfz, Van Haerlem. Quirijn Aertfz , ende Mr. Jacob van Eynde, Van Delf. Jacob vander Graft , Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Claes Dirckfz, Burgermeefter , Sybrandt Ocko, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam. jan Dirckfz 't Hoen > Burgermeefter, ende Witte vander Hoeve, Van Gouda. Omme te vervolgen 't befoigne van Stratius , gehouden met den Koningh van Denemarcken. T> Y den Advocaet henluyden verhael gedaen Jfj zynde van den innehouden van het befoigne van den Koningh van Denemarcken ende Doctor Stratius,roerende de nieuvvigheydt, by den felven Koningh gepleeght in 't afnemen van de Thollen in Oorzonde over de Schepen ende de Onderzaten van Hollandt, en van de interdictie , by hem gedaen, van geen Beroerende het befoigne , by Stratius en. den Koning van; Denemarcken gehouden over de nieu-  Den 5. Novemb. wigheydt in 't afnemen van de Thollen in de Oorzonde. *BI. 37- Te vervolgen den uytvoer en tranlport C 622 ) geen Hout; in Noorwegen te mogen haten ; ende de felve oock verhaelt ende voorgelefen hebbende 't Concept, by die van Amfterdam gemaeckt, inhoudende in effect, wat antwoordt op 't believen van de Keyferlijcke Majefteyt op het voorfz befoigne behoorde gedaen te werden; Soo hebben de voorfz Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat Staets-gewijs de voorfz fake mijn Heere den Stadthouder ende den Praefident Vigiius foude gerecommandcert werden; ende zynde voorts den Advocaet ende den Penfionaris van Amfterdam gecommitteert , omme 't felve ten eynde te vervolgen , volgende 't inhouden van het voorfz Concept, dan in gevalle die van Amfterdam te vreden waren , boven het voorfz Concept, in de plaetfe van derd'half Goudtgulden by inductie van de Keyferlijcke Majefteyt voor Thol te geven drie Goudtguldens, mits dat't felve perpetueel foude zyn, ende dat den Koning van Denemarcken daer * van foude behoorlijcke Brieven geven, ende dat de felve drie Goudtguldens met alderley gealieneerde Munte van de Keyferlijcke Mejefteyt betaeldt foude mogen werden , waren de voorfz Staten te vreden, dat de voorfchreve Gecommitteerden 't felve fulcks fouden accorderen, uytgefondert de Gedeputeerden van Dordrecht, de welcke verklaerden, hier. van in den haren geen rapport gedaen te zijn , ende daer omme daer inne niet konden opineren. JS oock by de felve eendrachtelijck gerefolveert , dat men Staets-gewijs foude vervolgen , omme te hebben de Refolutie over lange ge-  ( 6a3-) genomen, roerende 't uytvoeren ende tranfporteren van de Wynen uyt Vranckrijck, ende zyn ook, omme 'c verder vervoigh van dien te doen, den voorfz Advocaet ende Penfionaris gecommitteert. TXY den Advocaet de voorfz Gedeputeerden verhael gedaen zynde, hoe dat hy by den Audiencier geweeft hadde, omme te fien of de Acte van de Huldinge conform gemaekt was met den Eedt, by den Prince van Spaigne gedaen , ende omme de voorfz Acte jegens den voorfz Eedt te collationeren, al eer de Acte by den Prince voorfz onderteyckent foude werden , ende dat den Audiencier hem daer op voor antwoordt gefeydt hadde, dat hy de voorfz Acte met de Eeden van den Prince ende de Staten gecollationeert hadde, ende dat de felve van woorde te woorde accordeerden, ende daeromme van geenen noode en was eenige verdere collatie te doen, heeft daeromme van henluyden den Advocaet verfocht, of fy meer gedaen wilden hebben, omme de voorfz collatie noch eens te tenteren; waer op fy eendrachtelijck gerefolveert hebben 't felve Van geenen noode te zyn, maar dat den Advocaet de voorfz Acte, by myn Heer den Prince onderteyckent zynde, de felve foude collationeren jegens de voorfz Eeden, omme te fien of dc felve oock in alles accordeerden, al eer hy van 's Landts wegen de felve foude Accepteren. Naer- Den s. Novemb. van de Wijnen uyt Vranckrijck. Nopende de collatie vande Acte van Huldinge met de Eeden van den Prince van Spaigne en de die vaa de Staten.  1549. Den 5. Novemb. Propofitie particulier van de Keyferlijke .Majefteyt. Copie van de voorfz Propofitie verfocht. C&4>1 Naer-noene PRESENTEN. In het doen yan de Propofitie particulier alle . die in de Propofitie generael geweeft zijn. J-jEeft de Keyferlijcke Majefteyt de Gedeputeerden van de Staten van Henegouwen , Hollandt, Zeelandt ende Utrecht gefamentlijck de particuliere Propofitie gedaen, verfoeckende van henluyden, tot toeruftinge van fekere Schepen van Oorloge voor den tydtvan vier jaren fekeren Impoft van dertigh ftuyvers op elcke Tonne ofte Vat Wyns , beloopende op elcke Ame vijf ftuyvers , breeder blijekende by den inhoude van de felve Propofitie. "VyElcke Propofitie gedaen zynde, foo heeft den voorfz Advocaet van Hollandt uyt den naem van die van Hollandt, Zeelandt en Utrecht verfocht Copie van de voorfchreve Propofitie, mitfgaders van het Mandament , daer by de Onderfaten van defe Landen toegelaten werden, uyt Vranckrijck alle foor ten van Wynen te mogen brengen ende in defe Landen tranfporteren, daer van in de felve Propofitie gementioneert was, ende oock bequamen dagh , overmits de Winter , omme hare antwoordt in te brengen; waer op by de Keyferlijcke Majefteyt henluyden Copie van de voorfz Propofitie ende Mandamente,ende dagh omme hare antwoordt in te brengen, ge- ac-  ( 623 ) accordeert is den twintighften van de maendt van November» * T-TEeft den Advocaet ter prefentie van de Gedeputeerden van de Staten den Praefident Viglius gerecommandeert de fake roerende de voorfz nieuwigheydt , by den Koningh van Denemarcken gcplccght, ende hen verhaelt 't inhouden van de voorfz befoigne, Van den felven Koningh ende Stratius, ende voorts hen gelevert 't voorfz Concept, by de Staten geadvifeert, omme by de Keyferlijcke Majefteyt volgende dien antwoordt op de voorfz befoigne de K. W. gefchreven te mogen Werden, op 't believen ende goedtduncken altoos van hem Praefident : Waer op den voorfz Praefident de voorfz Gedeputeerden tot antwoordt gegeven heeft, dat hem geen oirbaer en dachte eenigh antwoordt te fchrijven op de offer by de K. W. gedaen, maer dat by provifie de voorfz Staten de voorfz offer behoorden te accepteren, alfoo men in fulcke faken met Brieven niet en mach befoigneren, mits dat de felve niet en weten te repliceren, ende dat ter tydt ende wylen toe by dc Staten breeder befcheydt gebracht foude werden, omme een ander Commilfaris van wegen de Keyferlijcke Majefteyt afte veerdigen, omme van de K. W. yet verder tot profijt van de Onderfaten van Hollandt te verwerven, ende dat ten eynde de K. W. feyde, dat by die van Hof landt difficulteyt gemaeckt wierde omme de voorfchreve offerte accepteren, hy van gelijcken by defelve fyne offer niet en foude willen perfifteren. II. Deel. Rr Heeft Den 5. Novemb. * BI. 38» Van de nieuwigheydt, by den Koning van Denemarcken gepleeght in het afnemen van de Thollen van de Onderfatenvan Hollandt.  Den 5, en 8. Nob. Geen langer tyd gekregen om de antwoordt op de Propofitie van de Key voor een Jaer alleenlijck te mogen heffen op elcke Ame Rhijnfche Wijns , Dordregtfche ritfinge, fes ftuyvers, ende op alle Wefterfche Wynen naer advenant, uytgefondert de Pitouwen ende Paljetten, die van minder prijs zijn, die volltaen fullen, mits contribuerende naer advenant van een ame drie ftuyv. die in defe Landen by de Onderfaten verlieten ende verkogt fullen werden , ende fullen geheven Werden ter plaetfe daer die havenen ofte arriveren fullen , omme binnen middelertyde te fien ende experimenteren , hoe fyluyden by de voorfz navigatie defenfive gedefendeert ende befchermt fullen werden, ende dat met exprelfe conditie, dat gelijcken Impoft van Wijnen by de Keyferlijcke Majefteyt geheven fal werden over alle fyne Landen van herwaerts over, fonder yemandt daer af te eximeren, ende indien anders gefchiedt, dat dit confent in dien gevalle af, te niet ende van geen effect wefen fal, ende dat fyluyden de voorfz contributie fullen mogen weygeren fonder fyne Majefteyts indignatie te incurreren ; behoudelijck, dat die van Hollandt geoorloft fal zijn Wefterfche Wijnen in Vranckrijck ende elders te mogen halen, ende dat het Placaet, daer by 't felve verboden is, afgedaen fal werden, ende dat hier mede het Concept van de Navigatie defenfive, als genoegh nodeloos wefende, doodt ende te niet fal wefen. . Die van Dordrecht verklaerden te perfifteren by fekere antwoordt, mijn Heere van Eeck by gefchrifte overgelevert. Die van Haerlem ende Gouda feyden geen laft  ( 629 ) laft te hebben hier inne eenigh confent te dragen, voor ende al eer de andere Landen van herwaerts over tot de voorfz Navigatie offenftve mede verfocht werden te contribueren, in wekken gevalle, willen hen voegen als goede Onderfaten. TVfAe den Penfionaris van Haerlem my gefeydt heeft, is gerefolveert, dat Coebel gehouden fal wefen fijn Rckeninge te doen van 's Landts ommeflagh voor den Heere van Afiendelf, Mr. Jacob de Jonge , ende voor een Gedeputeerde van elck van de fes groote Steden, ende dat fy anders tot de hooringe van de felve Rekeninge niet en willen ver-, ftaen , ende dat ook fyluyden tot eenen nieuwen ommeflagh niet en willen verftaen, voor. en al eer Coebel fyne Reeckeninge voorfz alvorens gedaen fal hebben. TS mede gerefolveert op de Requefte van mijn . Heere van Molenbaix, verfoeckende eenige affiftentie tot het Kokerhooft, by hem gemaeckt in Oolkensplate, van de Staten van Hollandt, dat omme de confequenties wille, volgende oock voorgaendc Refolutie, niet mogelijck en is 't felve te accorderen, alfoo fy 't felve hem accorderende , notelijck tot reparatie van Dijcken , Sluyfen , Dammen ende Bruggen , leggende binnen 's Landts, mede gemolefteert fouden werden te contribueren, ende dat daeromme hier in patiëntie moet hebben, prefenterende in andere faken, redelijk zijnde, hem te wille te wefen. Rr 3 *Dagh- 1549- Den 5. Novemb. Beroerende het doen van deReeckeninge van Coebel. Refolutie op de Requefte van mijn Heere van Molenbaix,verfoeckende eenige affiftentievoor het Koockerhooft  Den 16. Novemb. *B1.40. i Nader opinien nopende den Impoft op de Wijnen. C 630 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage den feftienden November 1549. PRESENTEN. Den Heere van Wijn- ende gaerden, Mr. Huych van Eynde, Den Heere van Obdam, Van Delf. ende Adriaen Adriaenfz , Arent van Hardincxvelt, Schout, Jyt de naem van d'E- ende delen. Mr. Jacob de Milde, Arent Cornelifz , Van Leyden. Jacob Oom, Mr. Floris van Ho&- ende ghaerden, Mr. Willem Schoock, Van Amfterdam. Van Dordrecht. Jan Willemfz, Burger, Mr. Lambrecht jacobfz, meefter , Van Haerlem. ende Vranck Jacobfz , Bur- Witte vander Hoeve, germeefter, Van Gouda. IS by de Edelen, .die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda geopineert conform de Refolutie, by de Staten genomen op den; vijfden November, mits dat de fes ftuyvers, die aldaer geaccordeert waren geheven te werden op elcke Ame Rhijnfche Wijns, gemindert zijn op vijf ftuyvers, ende dat den Accijns van alle Wefterfche Wijnen in 't generael geheven fal werden, navolgende de Calculatie, geftelt in 't Billet de Staten mede gegeven , breeder blijekende by de Afte van confent, onder den Advocaet ruftende. Die  ( 63i ) Die van Dordrecht verklaerden als vooren, te pcrfifteren by haer antwoordt, den Heere van Eeck in gefchrifte overgelevert, mits dat fy daer by noch verklaringe voegen fouden, de welcke fy den Advocaet , komende tot Brulfel; geven fouden. - Die van'Amfterdam verklaerden hen te maken conform met de voorfz Steden, mits dat van de Pitouwen ende Pailletten, komende in den Lande van Hollandt, van elcke Ame niet meer geheven en fouden werden dan drie ftuyvers. TS.by dc voorfz Staten gerefolveert, dat fy A tot geenen nieuwen ommeflagh verftaen en willen, voor dat Coebel fijn Rekeninge voor " de Gedeputeerden als vooren gedaen fal hebben , ende dat daeromme hy hem gereedt make , omme jegens de komfte van den Heere • van Aflendeif lijn voorfz Rekeninge te mogen doen. Rr 4 *Ver- 1549. Den 16. I Novemb. . .Verklaringe van die van Dordrecht. Veiklaringe van die van Amfterdam. Tot geenen nieuwen ommöflag te verftaen, voor dat Coebel fijne Rekei ninge gedaen fal hebben.  I54Q. Den 23. Novemb. *Bl.4i. Beroerende de antwoordt op de Propofitie van de Keyferlijke Majefteyt. C 632 ) * Vergaderinge, tot Bruflel gehouden den drie en twintighften November} 1549. PRESENTEN. Den Heere van Wijn- Van Delf. - gaerden, Mr. Jacob de Milde. _ e»dc Van Leyden. Den Heere van Obdam, jooft Buyck , Burger- Uyt de naem van de meefter, Edelen. encle Adriaen Adriaenfz, Mr. Floris van Hoo* Schout, ghaerden, Arent Cornelifz, Van Amfterdam. Bartholomei, Jan Dirckfz H Hoen , ende Burgermeefter, Mr. Willem Schoock , Vander Goude! Penfionaris, Van Dordrecht. Omme eyntelijcke Re- Engelbrecht Willemfz , folutie te nemen van Burgermeefter , de antwoordt , dis ende de Keyferl. Maj. op Mr. Lambrecht Jacobfz, de voorfz propofitie Van Haerlem. gedaen foude- wer- Mr. jacob van Eynde, den. BY den Advocaet de Refolutie, by de Sta, ten genomen in den Hage, omme antwoordt op de voorfz Propofitie te geven , by gefchrifte geftelt zynde, ende de felve henluyden voorgelefen zynde, omme te weten of fy daer by fouden perfifteren, dan yet meer by voegen , foo hebben de Edelen, die van Haerlem ende Leyden verklaert, wel van advife te wefen, des gevolgh hebbende, onder conditiën  ( 633 ) tien in den Hage befproken, in de plaetfe van een jaer, te accorderen twee jaren, ende die van Delf in de plaetfe van een jaer twee ofte drie jaren; maer alfoo die van Amfterdam ende Gouda perfifteerden by de voorfchreve Refolutie , aldaer genomen, van gelijcken geperfifteert,belaftende den Advocaet de antwoordt, fulcks die by hem by gefchrifte geftelt was, de Keyferlijcke Majefteyt te doen ende over te leveren. Die van Dordrecht perfifteerden by de Refolutie,by hare Gedeputeerden den 16.November in den Hage genomen. Naer-noene. DEn Heere van Beveren te Hove gekomen zijnde, ende den Advocaet wefende over Maeltijdt, haeftelijck ontboden hebbende, heeft ondervraeght van de Refolutie, by de Staten in den Hage genomen, die den Advocaet hem gefeydt heeft, waer van naederhandt by den Advocaet de Edelen ende die van Amfterdam, by den anderen wefende, rapport gedaen hebbende , en waren niet te vreden 't felve den Heere van Beveren in hare abfentie verklaert te hebben, maer feyden dat hy den Heere van Beveren behoorde voor antwoordt gegeven te hebben, dat hy daer van met de Staten foude communiceren, ende dat fy gefamentlijck alfdan hem antwoordt in brengen fouden. Den 25. November 1549. TXEn Heere van Beveren de Majefteyt van de Koninginne rapport gedaen hebbende Rr 5 van 1549. Den 13, en. 15. Nob. Geen verklaringe by den Advocaet den Heere van Beveren te doen in abfentie van de Staten. Rapport, den Heere van Beve-  1549- Ken 25,. Novemb. ren gedaen vande antwoort van de Staten. *BI. 42. C 634 ) van de Refolutie van de Staten, nopende hare antwoordt op de voorfz Propofitie, ende de lelve Staten by hem ontboden hebbende, heeft hen verklaert, hoe dat de voorfz antwoordt, nochte de Keyferlijcke Majefteyt,nochte hare Majefteyt in geender manieren aengenaem en was, gemerekt dat fyluyden by de Navigatie Olfenlive * pnncipalijck gedefendeërt fouden zijn, als die geene, die de meefte meenighte yan Schepen hadden, ende dat de andere Landen, als die van Brabandt, Vlaenderen, Arthois ende Zeelandt gereedt waren fimpeliick m de petitie van de Keyferlijcke .Majefteyt te confenteren, ende .dat die van Hollandt onwilligh blijvende het voorfz confent te dragen, oorlaeck fouden wefen van de onwilligheydt van alle de andere Landen, de welcke als ook die van Hollandt in meeninge waren confent te dragen, onder conditie, dat gelijcken Impoft van Wynen geheven foude werden over alle de Landen van herwaerts over,ende daeromme, fwarigheydt makende, incurreren fouden fyne Majefteyts indignatie, alfoo fyne Majefteyt by de Koninginne van der Staten antwoordt geadverteert zijnde, met een arrenmoede gcleyt hadde, wat willen fy feggen, fy fullen pnncipalijck by de Navigatie offenfive gedefendeërt zyn, ende ick hebbe byfonder ter contemplatie van henluyden de voorfz petitie gedaen, dat daeromme de voorfz Staten den laetften van de maendt van November in den Hage fouden wefen in de Herberge, ende volgende hare gewoonlijcke goedtwilligheydt, geen fwarigheyt en fouden maken omme fyne Majefteyts petitie te accorderen, feyde voorts den  C 635 ) 1549.- Den 25, eti" 29. Nob. den voorfz Stadthouder, dat hem defe Claufule , omme binnen middelertyde te fien ende experimenteren, hoe fyluyden by de Navigatie offenfive befchermt ende gedefendeërt fouden werden, dachte wel indilcretelijck, inde voorfz antwoordt geftelt te zijn, als in haer; comprehenderende groóte cliffidentie van haren Prince, ende dat hy fulcks van de felve Claufule de Majefteyt van de Koninginne niet en hadde willen vermanen, ende daerom hem oirbaer dachte de voorfz Claufule te royeren. "P\En Advocaet t'huys gekomen zijnde,heeft den Heere van Alfendelf van alle't geene wes voorfz is rapport gedaen, die hem gefeydt heeft, dat hy wel hoopte de Staten daer toe te induceren, dat fy achtervolgende de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt den gceyfchten Impoft van de Wijnen fouden confenteren voor de geheele vier Jaren , ende dat hem dagte, dat fyluyden daer inne geen fwarigheydt en behoorden te maecken. Den 29. November 1549: * Dagh- Rapport vanden Advocaet.  Den i. December. *Bi.43. Eyntelijck antwoordt van de Staten op de petitie van de Keyferlijke Majefteyt, ( 636) ♦Daghvaert, gehouden in den Hage op den eerften December 1549. PRESENTEN Den Heere van Affendelf, Den Heere van Duvenvoirde , Willem van Lockhorji, Jan van Noortwijck, ende Otto van Egmont, Uyt den naem van d'Edelen. Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefter, ende Qjdrijn Dirckfz , Van Haerlem. Dirck Duyfi, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Claes Adriaenfz, ende Mr. Claes de Wilde , Burgermeefters, Van Leyden. Mr. Claes Heyn, Burgermeefter , Pieter Cantert, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amfterdam. JanHey, Schout, ende Jan Claefz Diert, Vander Goude. Omme eyntelijck te refolveren , wat antwoordt by de Gedeputeerden van de Staten de Keyferlijcke Majefteyt gegeven fal werden op de petitie, by fyne Majefteyt den vijfden November gedaen. T^E Edelen, de Gedeputeerden van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda, alfoo niemandt van Dordrecht gecomparcert en was, hebben eendrachtelijck Gerefolveert , te vreden te wefen, dat van elcke Ame Rhijnfche Wijn,Dortfche ritfinge, voor den  ( 637 ) den tydt van vier jaren geheven fal werden vijf ftuyvers, ende van de Wefterfche Wijnen , die in defe Landen by de Onderlaten van dien gekocht ende gefleten lullen werden, fulcken Impoft, als feker Billet, henluyden mede gegeven, vermeit, de welcke geheven fal werden ter plaetfe daer de voorfz Wijnen havenen ende arriveren fullen, onder expreffe conditie, dat de penningen , komende van den voorfchreven Impoft, mede geëmployeert lullen werden jegens de invallen van de Schotten , Piraten ende andere Vyanden op Zee wefende , fulcks dat de Negotiatie Ooft en Welt ende de Viffcherye veylicken geëxerceert fullen mogen werden, ende dat gelijcken Impoft van Wijnen by Uwe Majefteyt ofte Uwe Gecommitteerden geheven fal werden over alle Uwe Majefteyts Landen van herwaerts over, fonder yemandt daer van te eximeren; ende indien anders gefchiede, dat dit jegenwoordigh confent in dien gevalle af, te niet ende van geen effect wefen fal; ende in gevalle als boven , ende ook na de expiratie van de voorfz vier jaren, de voorfz contributie de fatto af en te niet wefen fal, ende die van Hollandt ongehouden, uyt fake als vooren yet meer te betalen, fonder te incurreren Uwe Majefteyts indignatie;behoudelijck oock, dat het Placaet, beroerende het inbrengen van de Franfche Wijnen, wefende in dato den twaelfden Mey 1546. af ende te niete gedaen fal zijn, ende de Onderfaten van Hollandt, ende alle andere vremde Koopluyden van Hollandt, geoorloft, te mogen voeren, brengen of fenden alle foorten van Wefterfche Wijnen in alle Uwe Majefteyts Lan- Den 1. December. nopende het (tellen van feeekeren Impoft op de Wijnen.  Den i. December. *B!.44. Swarigheyt in het maecken. van de antwoort op het geene wesuycDenemarckenaen de Keyferüike Majefteyt gefchreven was. 0*3* ) Landen Van herwaerts over, fulcks ende daer1 't hen oirbaerlijck duncken fal, ende foo fy altoos van oudts gedaen hebben, fonder regard te nemen ofte gehouden te zijn in 't Concept van 't Placaet, by Uwe Majefteyt de voorfz Staten gelevert, daer by fygeconftringeert fouden werden te moeten * verftapelen ter mester Stapele van de Plecke daer fy pafferen fullen , maer dat fy dies niet tegenftaende fullen blijven in hare voorfz oude polfeiïic ende gebruyckvan 'tinbrengen vande Wijnen als vooren , ende dat hier mede het Concept van de Navigatie defenfive, als genoegh nodeloos zynde, doodt ende te niet fal zijn. Dat die van Amfterdam gcallegeert hebben diverffe middelen, waerom de voorfz Staten geoorfaekt zijn geweeft omme de voorfz conditiën in haer voorfz antwoordt tc befbreken, daer van den Advocaet Copie gelevert hebben, ende onder hem ruftende is. TXY den Advocaet de voorfz Staten verhael gedaen zijnde van de fwarigheydt, by den Raedtsheer Veeltwijck gemaeckt in het maken van de antwoordt op 't geene wes den Koningh van Denemarcken aen de Keyferlijcke Majefteyt gefchreven hadde, roerende de nieuwigheden , by hem gepleeght in 't afnemen van de Thollen over de Onderfaten van Hollandt, hebben de Gedeputeerden van Amfterdam de Staten voorgehouden ende oock gelefen fekere Inftructie, genoegh folutie inhoudende op de' voorfz fwarigheden, daer van fy oock den Advocaet Copie gelevert hebben , omme de felve te communiceren met den voorfz Veelt-  C 639 ) V eelt wij ck , die oock onder hem ruftende is. „ • ■ "T)E voorfz Staten hebben gerefolveert tc hooren de rekeninge van Coebel van des gemeene Landts ommeflagh , die gereedt was de felve te doen , ende dat op den thienden van defe maendt December, ende dat fy jegens dien dagh elcks een van den haren daer toe fenden fullen, waer van ick die van Dordrecht by mijne Miffive oock geadverteert hebbe, ten eynde fy mede een fenden fouden, indien 't hen goedt dachte. TS den voorfz Advocaet mede belaft, te vervolgen aen de Koninginne, dat den Thollenaer van Zeelandt belaft foude zijn de Schippers van Hollandt te laten palieren, mits vertoonende behoorlijcke Thol brieven, fonder verdere Certificatien van hen te vereyfehen, daer van hem by die van Amfterdam oock Inftructie gegeven is, ende oock Copie van eene Certificatie, fulcks den voorfz Thollenaer die gepaffeert wil hebben, het felve vervoigh by den Advocaet aen Viglius gedaen zijnde, heeft gefeydt, dat den Thollenaer om andere faken befchreven zijnde, hier van oock met hem foude communiceren. Den 3. December 1549. TS den Advocaet te Hove gereyft, omme de voorfz antwoordt in te brengen, ende wes voorfz is te vervolgen, nac dat hy daer van laft hadde van den Heere van Afiendelf. * Ver- 1549. 3en 1, en h Decemb. Coebels Rekeninge te hooren op den thienden defermaenr. December* By de Koninginne ta vervolgen, dat den Thollenaer van Zeelant de Hol* lantfche Schippers fal laten pafferen, midts tonende behoorlijk?Tolbrieven. Reyfe van den Advocaet naer het Hof.  1549Den 7. December. •BI. 45. Beroerendede antwoordt op de propofitie van de Keyferlijke Majefteyt. C 640 ) Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Bruflel gehouden den fevenden December 1549. PRESENTEN. Den Heere van Wijngaerden, ende Den Heere van Obdam, Uyt de naem van d'E- dclen. Arent Cornelifz, Bartholomei, ende Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Mr Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Mr. jacob van Eynde, ' Van Delf. Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Jooft Buyck , Burgermeefter , ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, ende Dirck Cornelifz , Burgermeefters,Van Gouda. Omme te vifiteren de voorfchreve antwoordt, by de Staten den eerften December in den Hage eerefolveert. NAe dat den Advocaet henluyden de voorfchreve antwoordt voorgelefen hadde, hebben eendrachtelijck gerefolveert, henluyden niet doenlijck te wefen yet in de felve te altereren, maer dat de felve de Keyferlijke Majefteyt ofte de Majefteyt van de Koninginne fulcks gedaen, ende oock by gefchrifte, indien 't noodt ware, overgelevert foude werden. Heb-  ( 64i ) T-JEbben dc voorfz Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat Barbazan, Forier van de Koninginne, ende Bartholomees, fijn Medegezel, van wegen dc Staten gegeven fouden werden twaelf goude Kroonen, te weten den voorfz Barbazan acht, ende den voorfz Bartholomees vier, ende dat voor de dienften, by henluyden de Staten in 't forieren gedaen,ende noch te doen. Den 8. December 1549. P R JE S E N T E N. Alle de felve; ende noch Engelbrecht Willemfz. T}E voorfz Gedeputeerden van de Staten hebben de antwoordt op de voorfz Propofitie gedaen, achtervolgende de Refolutie op den eerften December genomen, de welcke de Majefteyt van de Koninginne in gecncr manieren aengcnaem en was, nog en wilde daer van de Keyferlijke Majefteyt geen rapport doen, overmits de conditiën in de felve geinfereert, maer fy verklacrde meer fcheen negatief inne te houden , dan confent op de voorfz Propofitie , waeromme hare Majefteyt de felve expreffelijck ende mondelinge verklaert heeft, dat fyluyden behoorden fimpelijck te accorderen in de Petitie van de Keyferlijcke Majefteyt, fonder adr jecfie van eenige conditiën, ende hen conform te maken met dc andere Landen van herwaerts over, die aireede geconfenteert hadden, dat II. Deel. Ss van 1549- Den 7, en 8. Decent. Propine voor Barbazan ende Bartholomees, Foriers van de Koninginne. Antwoordt op de Propofitie gedaen , en dat de felve de Majefteyt van de KoninErjnne niet icngenaera sn was.  I54PDen 8. December. * BI. ifi. Den Impoft van de Wijnen van den Kooper geheven te werden. ( 642 ) van elcke Ame Rhijnfche Wijns, na vermogen de propofitie, geheven foude werden vijf ftuyv., en van alle Wefterfche Wijnen, achtervolgende het Billet, henluyden van wegen de Keyferlijcke Majefteyt mede gegeven; ende heeft hare * Majefteyt voorts -gefydt , dat dc meeninge van de Keyferlijke Majefteyt is, dat het Concept van de Navigatie defenfive, als oock feer nootelijck wefende, fijn voortgangh hebben fal, ende dat fyne Majefteyt verftaet, den geenen die Stapelrecht competeert,'t felve te laten, ende die van den Stapel vry zijn, met de felve niet te willen belaften, mits wekken hare Majefteyt de voorfz Gedeputeerden belaft heeft weder te rugge te trecken, omme laft te gekrijgen fimpelijck, ende abfolutelijck te accorderen in dc petitie van de Keyferlijcke Majefteyt, ende alleen onder conditie,dat gelijcken Impoft van Wijnen geheven fal werden over alle de oude patrimoniale Landen van herwaerts over, ten eynde by weygeringe van henluyden, de andere Landen niet onwilligh gemaeckt en werden, ende heeft de felve den tydt van negen ofte thien dagen gegeven, omme de voorfz antwoordt weder inne te brengen. JJEeft den Advocaet hare Majefteyt verklaert de reden, waer door de Staten genoodtfaeckt hadden geweeft onder anderen te conditioneren , dat den Impoft geheven foude werden van de Koopers, Onderfaten wefende van de Keyferlijcke Majefteyt, navolgende het inhouden van de middelen hem mede gegeven, ende onder hem ruftende , de welcke haere Majefteyt oock niet en fmaeckfen. PiLE-  C 643 ) PRESENTEN. Alle de voorgaende Gedeputeerden, behalven die van Dordrecht. |}E voorfz Gedeputéerden hebben gerefolveert in den Hage te wefen in de Herberge den veerthienden December, omme te refolveren als vooren. T~\E voorfz Gedeputeerden hebben op 't aengeven van die van Delf ende Gouda, verklarende dat den Thollenaer van Antwerpen van alle de Onderfaten van Hollandt, die met hare Schepen de Riviere van de Hont ofte Schelt raeckten, Thol wilden hebben, al waer 't oock fulcks, dat fy vijf ofte fes mijlen van Antwerpen bleven , ende dat fy fulcks daer fouden moeten komen verthoilen; voor Refolutie gefeydt, dat fy 't felve verfoek fouden doen op de naefte Daghvaert in den Hage, ende oock Copie overfchicken fouden van het geene daer den Thollenaer hem op fonderende is, omme eyntelijck aldaer Refolutie te mogen nemen. Den 14. December 1549. TYEn Advocaet t'huys gekomen zijnde,heeft van 't geene wes voorfz is dén Heere van Alfendelf rapport gedaen, die hem daer op tot antwoordt gaf, dat hy de Edelen foude vervangen , ende iichtelijck accorderen in de pe, titie van de Keyferlijcke Majefteyt, als fy hoopten de anderen mede doen fouden, Ss 2 * Dagh- Rapport van den Advocaet van 't gapaireerdete Hove. Den 8, en 14. Dccb. Dagh genomen, om in den Hage inde Herberg 2 te welen. Nieuw'gheyt gepleegbt by den Tholtaotfr van Antwerpen.  ^ 1549- Den 15. Decembe * -Dl. 47. Beroerende het confent op de petitie van de Keyferlijke Majefteyt. ( 644 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage op den vijftienden December 1549. PRESENTEN. Den Heere van Aften- Mr. Jacob van Eynde, delf> Van Delf. ende Claes Adriaenfz, Den Heere van Obdam, ende Uyt den naem van d'E- Mr. Jacob de Milde , -■ delen. Van Leyden. Arent Cornelifz,SchoM, Mr. Claes Heyn, Bur- Pieter jacobfz Muys, germeefter, ende ende Mr. Willem Schwck, Mr. Adriaen Sandelijn, Van Dordrecht. Van Amfterdam Mr. Pieter van Foreeft, Jan Willemfz Muyl , Burgermeefter, Burgermeefter, - ende Vander Goude. Mr. Lambrecht jacobfz, Van Haerlem. Omme fimpliciter ende Dirck Duyft , Burger- abfolutelijk te ac- mee^er' - cordcrenindevoorfz Mr. Huych van Eynde, Pititie van de Key- ende ferlijcke Majefteyt. HEbben de Edelen, de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda genoegh geaccordeert in de petitie van de Keyferlijcke Majefteyt, te weten , dat van elcke Ame Rhijnfche Wijns, Dordrechtfche ritfinge, nae vermogen de propofitie, geheven fouden- werden vijf ftuyvers, ende van alle Wefterfche Wijnen flikken Impoft, als het Billet, van wegen de Keyferlijcke Majefteyt  C 645 ) r fteyt henluyden gemaeckt ende gelevert, ver- * melt, de welcke geheven fullen werden ter plaetfe daer de voorfz Wijnen havenen ende arriveren fullen, ende dat onder fulcke conditiën , als de andere Landen van de Keyferlijcke Majefteyt van herwaerts over geaccordeert zijn; dan die van Dordrecht addeerden die claufule, dat alle de Rhijnfche Wijnen, die in Hollandt gebracht fullen werden, tot Dordrecht ter Stapel fullen komen, nae vermogen hare Privilegiën , Sententien ende Ordonnantiën daer van zynde. De Gedeputeerden van Amfterdam maeckten hen genoeg conform met de andere Staten, mits dat hier mede de Navigatie defenfive af ende te niet foude zijn, ende de andere befproken conditiën in de Acfe blijven fouden, ende feyden alfrtü anders geen laft te hebben, dan fouden rapport van alles in den haren doen, om te fien of fy, boven komende , breeder laft fouden gekrijgen. T-JEbben de voorfz Gedeputeerden gerefol- < veert, elcks yemandt van den ha*ren te Hove te fenden , hoewel die van Haerlem, Delf en Leyden feyden 't felve van geenen noode te wefen, alfoo eenige van Dordregt, Amfterdam ende Gouda te Hove waren, die den Advocaet wel fouden adlïfteren , ende dat nu geen tydt en was veel te reyfen, ende de antwoordt genoegh goedt te doen was, als wTefende genoegh conform de petitie van de Keyferlijcke Majefteyt, ende hebben dagh genomen te Brusfel te wefen den 21. December, Ss 3 De 1549. icn 15. lecember. ^ecommiteerden te Hove te 'enden.  }54 Dén 15. December Requefte ofte Remonftrantie, ómmi den Irapof van de V/ij nen op dei Kooper ge (telt te heb ■ b n. *I51. 48. By de KeyferlijckeMajefteyt »e vervolgen, dat de nieuwigheyt,by den Tollenaer van Antwerpen gepleegt, afgedaenmoge werden. ( 646 ) J)E voorfz Gedeputeerden hebben gerefolvert, dat allöo by de conditiën; te vooren onderiproken, men niet en behoorde te ■ * vcrachteren het confent van de Petitie, ge: xnerekt alle de andere Landen fimpelijck hadden geconfenteert, dat men daeromme by Requefte ofte Remonftrantie foude verfoecken , dat den voorfz Impoft geftelt foude werden op den Kooper , alfoo de Verkopers byfonner in Duyflandt belaft waren met veele fware Thollen , ende dat ten eynde de Negotiatie uyt den Lande niet verjaeght en foude werden, ende dat voorts de Navigatie defenfive, fulcks die by de Keyferlijcke Majefteyt geconcipieert is, aigcdaen loude werden, ofte ten minften fulcks gemodercert, dat de felve de Koopvaerders eenigfints dragelijck mochte wefen, ende dat by de middelen ende redenen, geftelt in 't debat ende replique, den Heere van Eecke, wefende in den Hage, overgegeven , ende andere , die by de Gedeputeerden, wefende tc Hove, geadvifeert fullen werden. gY den Advocaet de Staten verklaringe gedaen zijnde, hoe dat den Thollenaer van Antwerpen fekere nieuwigheydt opgeftelt hadde, willende dat de Schepen ende Onderfaten van Hollandt, rakende de Stroom van deHondt ofte Schelde, gehouden fouden welen tot Antwerpen te komen vertollen, al waer 't oock fulcks, dat fy vijf ofte fes mijlen van Antwerpen bleven, tot dien eynde èxhibcrende feker Extract van de Ordonnantie, in dato van het Jaer 1495., daer van den voorfz Advocaet Copie heeft, ende dat hy in meeninge was feke- te  ( 64? ) , re Schepen ende Onderfaten van Hollandt, die 1 de voorfz Riviere getoucheert hadden, voor de Tol-Schepenen tot Antwerpen te rechte te Rellen, ende of fyluyden daeromme met adjunctie van de Staten daer jegens den Thollenaar in rechten fouden treden, dan aen de Keyferlijcke Majefteyt vervolgen de voorfz nieuwigheden afgedaen te hebben , alfoo fy in poffeffie waren hare Goederen niet te verthollen, dan arriverende ofte pafferende Antwerpen ; Soo hebben de Edelen , die van Dordrecht ende Haerlem gerefolveert, dat regard nemende op de voorfz poffeffie, men aen de Keyferlijcke Majefteyt behoort te vervolgen de voorfz nieuwigheden * afgedaen te hebben. Die van Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda waren van advife, dat men te Hove foude vervolgen, de voorfz fake gecommitteert te hebben in den Grooten Raed, alfoo die van den Secreten Rade ende Financie in dele faecke , toucherende de Thollen van den Keyfer, genoegh fufpect waren, refolveerden evenwel genoegh gelijckelijck , dat hier inne gedaen foude werden by advife van den geenen, die te Hove fouden reyfen. TlY den Advocaet de Staten vertoont zijnde JJ van de klachte, by Snoeckaert by fyne Misfive te Hove gedaen, dar hem geweygert fouden wefen Extracten van de quohieren, by de welcke blijcken foude van 't quaedt aenbrengen van de twee Thienden, de Keyferlijcke Majefteyt geaccorceert, hoe wel 't felve onwaerachtigh was, ende dat de felve noch onder hem hadde eenige quohieren van de twee Ss 4 Thien- )en 15. )ecember. Nopende de klachten van Snoeckaert , dat hem ge. weygert fouden wefen Extracten van de quo-  ^ J549- Den 15. December Bieren vai de twee Thienden de Keyferlijke Maje IL-yc geaccordeert, *Bl.4p. I C 64*8 ) • Thienden, als van die van Rhijnlandt en Schielandt, die hem by den Griffier van Hollandt door onthiet van den Hove gelevert waren • mitfgaders oock fekere Blaffaerden, als van de particuliere Ontfangers van Rhijnlandt, Kefmerlandt, Delflandt, Gouda, Schiedam ende andere, dewelcke hy door dreygementen ende onbehoorhjcke manieren van hem verkregen hadde, ende onwillig was de felve te reftitueren ; foo hebben de voorfz Gedeputeerden Genoegh eendrachtelijk gerefolveert, dat bybde btaten ^ boven komende, vervoigh gedaen foude weraen, ten eynde Snoeckaert belaft foude werden, hem van de voorfz fake niet meer te onderwinden, midts dat daer wel feven jaren gepaffeert waren, dat in 't aenbrengen van de twee Thienden eenige faute gefchiedt foude zijn , ende dat de Keyferlijcke Majefteyt daer by geen profijt fal * confereren,ende dat alle het geene dat 'er af fal mogen komen, aen 't Salaris van den Commilfaris, fijne Adjuncten ende Deurwaerders geven fal, ende indien den voorfz Snoeckaert van den Advocaet begeert eenige Extracten van de voorfz quohieren , dat hy eerft van hem vereyfehen fal reftitutie van de voorfz quohieren onder hem welende, ende oock van de voorfz Blaffaerden , ende dat by den Advocaet een Requefte gemaeckt fal werden, om te verfoeken befioten Brieven van den Hove aen de particuliere Ontvangers, noch hare Blaffaerden niet overgegeven hebbende, ten eynde fy de felve met den serften brengen in handen van den Advocaet, mits wederom ontfangende daer van fyne Re:epiflè, omme de felve geleydt te werden by d§  ( 649 ) de Rekeningen in 's Landts Kifte, ofte in fijn abfentie in handen van den Griffier onder fyne Recepifle. TS den Advocaet belaft Ordonnantie te maken op Coebel van ho.idert en tachtigh ponden achtien fchcllingcn , omme te leveren Hendrick vander Peere, Waert in 'Rodenburgh tot Mechelen , in betaiinge van fckere Ame Wijns, by hem dc Staten gelevert, omme te fchencken daer 't by hen geordonneert is geweeft. TXY den Advocaet de Statefi vertoont zijnde fekeren ftaet, by hem van den Ontfanger Coebel ontfangen, omme te komen tot eenen nieuwen ommeflagh, alfoo hy vijf ofte fes dagen te vooren fyne Rekeninge gedaen hadde; hebben verklaert geen laft te hebben tot een abfoluten ommeflagh te verftaen, dan hebben geaccordeert, dat by provifie nu te CorfmiiTe een ommeflagh gemaeckt foude werden van vijf en twintigh hondert guldens, omme geemployecrt te werden in 's gemeene Landts ommeflagh ende onkoften, als Wedden, Reyfen ende andere nootelijcke Vacatiën, en nergens anders, ende dat met den abfoluten ommeflagh vertoeft fal werden tot omtrent St. Janfmifle. T-jEbben de Gedeputeerden van de Staten, ten verioecke van die van Amfterdam, weder rapport genomen , omme op de naefte Dagvaert antwoordt inne te brengen nopende de reyfe ende vacatiën, by Sybrandt Ocko S s 5 met 1549Den 15. December. Ordonnantie op Coebel , van hondert tagtigh ponden achtien fchellingen. Staet, on> me te komen tot een nieuwen ommeflagh. Nopende de reyfe van Sy- r brandt Ocko na Denemarcken.  I54PDen 15, e 16. Decet Concept Ordonnantie, om ti ïemedierei de fauten op *t Kennip-garen. .Requefte van de Pontgaerders van Delf, veribeckendereftitutie van fekere verfchoten penningen. *B1.5o. Van de Wefterfche Wijnen in de Afte C ) • met Stratius aen den Koningh van Denemarcken gedaen. JJY den Advocaet de voorfz Staten vertoont zynde feker Concept van Ordonnantie, i omme te remediëren de fauten ende gebreken vallende op het Kennip-garen, dienende tot welvaert ende praefervatie van de Koopvaerdye ende Viffcherye, hem gelevert by die van Rotterdam ende Schiedam, hebben daer op, nae dat fy Copie van dien verfocht hadden , elcks in den haren rapport genomen. QP de Requefte van de Pontgaerders van Delf, verfoeckende reftitutie van penningen , by hen verfchoten uyt fake dat fy in gyfelinge op de Voorpootte fes weken door bevel van Uytwijck gelegen hadden; Is by de Edelen, die van Haerlem ende Leyden gerefolveert , dat men hen foude toevoegen hondert guldens , by die van Dordrecht ende , Delf, dat men hare verfchoten penningen foude reftitueren, mits dat van gelijcken eenige Poorters van Dordrecht, uyt gelijcke fake eenige koften gehadt hebbende, daer van rembourfement foude gefchieden ; maer die van Amfterdam en Gouda, verfoeckende Copie van hare Declaratie , namen rapport in den haren. * Den 16. December 1549. J-JEbben den Burgermeefter van Haerlem met Mr. Lambrecht, Huych van Eynde, ende den Burgermeefter van Leyden metMr. Jacob  ( 65i ) j cob de Milde den Advocaet gefeydt, dat fy, > ende oock die van Amfterdam wel fouden be- i geeren, dat in de Afte van confent mochte [ blijven geinfereert de voorgaende conditie, van niet gehouden te wefen Wefterfche Wijnen 7 komende in Hollandt, te verftapelen ter naefter Stapele, indien 't doenlijck ware, indien niet, dat men- 't felve foude verfoecken by doleantie met de andere twee voorgaende Articulen. Den 17. December 1549. T-TEeft den Heere van Alfendelf den Advo-8-1 caet op de Requefte, by hem overgelevert , doen expediëren de belloten Miffiven aen de particuliere Ontfangers , daer by hen belaft werdt hare voorfchreve Blaffaerden van de twee Thienden te'leveren in des Advocaets handen onder fijne Recepiffe. Ver- i549« >en 16, en 7. Deceb. an cement te insreren. Van de BlafTaerdea van de wee rhienden te leveren in de« Advocaetshanden.  1549Den 24. Decembe Beroerende de antwoorde op de Propofitie van de Keyferlijcke Majefteyt. By Requefte te verfoecken dat den Impoft op ile C 65% ) Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Bruflel gehouden den vier en twintigften December 1549. PRESENTEN. Den Heere van Obdam, germeefter Uyt de naem van de Van Gouda. p t/„ Ende van Haerlem ende Pieter Jacobfz Muys> Leyden en was nie- M T7s-nendo, , mant te Hove geko- Mr Wülem Schoei , men. Van Dordrecht. Dirck Jan Beukelfz , Omme te refolveren n. d , C; nopende d'antwoort, Joojt Buyck , Burger- de Keyferlijcke Ma- v■ I'a j jefteyt te doen op de Van Amfterdam. voorfz Propofitie Uxrrt Cornelifz , Bur- van den Impoft. DE voorfz Gedeputeerden hebben eendrachtelijck geperfifteert by de voorfz Refolutie , by de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda den vijftienden December te vooren in den Hage benomen , met welcke Refolutie de Gedeputeerden van Amfterdam hen alfdoen conform maeckten, ende dat de antwoordt, fulcks die by hen by gefchrifte geftelt was, doen fouden. JjEbben de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, aenfehouw nemende dat de Verkopers van Wijnen byfonder in Duytilandt belaft zijn met veele en fware Thollen, men by  C 653 ) fey Requefte foude verfoecken te hebben geordonneert, dat den Impoft op de Wijnen geheven mochte werden van den Kooper , dat voorts de Navigatie defenfive fulcks tot redelijckheydtgemindert ende gemodereert mochte werden, dat de felve de Koopvaerders eenighfints draeglijck mochte wefen, ende dat ten eynde de Negotiatie ende Navigatie uyt defe Landen niet verjaeght, ende in andere Landen, de Keyferlycke Majefteyt niet fubject wefende, getogen en werde, maer de Gedeputeerdenvan Amfterdam verfochten 't concept van de voorfchreve Navigatie defenfive achter rugge geftelt te hebben, als den Lande van Hollandt, ende byfonder 't quartier van Waterlandt , te feer fwaer en * laftigh vallende, ende genoegh tenderende tot geheele verjaginge van de Negotiatie. TS op het aengeven van die Delf ende Gouda, nopende de nieuwigheden , by den Thollenaer van Antwerpen over eenige Poorters van Delf ende Gouda gepleeght, daer van oock te vooren Refolutie genomen was in den Hage den vijfthienden December, bij de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dat op den naem van Dirck Jan Beuckelfz van Delf, ende den anderen Poorter vander Gouda, ende de Staten van Hollandt met hen gevoeght , in den Grooten Rade Requefte overgegeven foude werden, omme te mogen gekrijgen ende obtineren mandament in cas van maintenue; ende in gevalle het felve geweygert wierde, dat alfdan by henluyden breeder ge- Den 24. December. Wijnen gehevenmochte werden van, den Kooper. *BI.5i. Nopende de nieuwigheydt,by den Thollenaer van Antwerpenover eenige Poorteren van Delf ende Gouda gepleeght.  Den 28. December Beroerende dc claufule van Dordrechtfche ritfinge, in de antwoordt op de Propo fltievan de Keyferlijke Maiefleyt geinfereert. C 654) ' gerefolveert foude werden, wat in defen te doen ware. Vergaderinge, tot Brulfel gehouden den acht en twintighften December 1549. PRESENTEN. ' Den Heere van Obdam, Mr. Floris van Hoo- L/yt de naem van de ghaerden, p.™£"- ir Van Amfterdam. Pieter Jacobfz, Dirck Cornelifz , Bur- D , ende germeefter, Bartholomei, Vander Goude. n. yn Dordrecht Omme te refolveren Dirck Jan Beuckelfz 3 op eenige andere Van Delf. pointen. BY den Advocaet verhael gedaen zijnde, hoe dat Bartholomei met hem communicaue gehouden hadde, of oock in de-Refolutie m den Hage genomen, gelet was of de claulule van Dordrechtfche ritfinge, in de ant woordt geftelt, de Majefteyt aengenaem foude wefen, ende daer fwarigheydt inne gemaeckt zynde, of men yet foude mogen altereren, ende de voorfz claufule van Dordrechtiche ritfingen achter laten, ende wat men de Majelteyt van de Koninginne voor antwoordt ioude mogen feggen; foo hebben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert , dat alfoo de Refolutie met de voorfchreve claufule in den Hage genomen was, fyluyden 't lelve niet en mochte altereren, te meer alfoo'  ( $fg ) foo niemandt van Haerlem ende Leyden prcefent en was; maar in gevalle de Koninginne daer inne eenige fwarigheyt maeckte , men hare Majefteyt foude mogen verklaren, dat alfoo den Impoft by de Keyferlijcke Majefteyt geëyfcht was tot vijf ftuyvers op de Ame, naer inhoudt van het Billet henluyden mede gegeven, waer toe de Propofitie hen oock was refererende , ende dat den Impoft van dellhijnfche Wijnen nergens in Hollandt geheven fal werden dan tot Dordrecht, als wefende de plaetfe daer die eerft havenen ende arriveren, ende dat in Hollandt geen andere ritfinge dan Dordrechtfche bekent en is, die van Hollandt goede redenen gehadt hebben hen te reguleren nae de Dordrechtfche ritfinge ofte Ame, te meer alfoo fy den achtlten December in 't doen van hare antwoort op de voorfz Propofitie de Ame Dordrechtfche ritfinge uytgedruckt hadden , fonder dat alfdoen henluyden by de Koninginne te dier caufe eenige fwarigheydt gemaeckt wierde, maer alleen op de andere conditiën, in de felve antwoordt alfdoen geinfereert, de welcke alfnu ter begeerte van hare Majefteyt daer uyt gelaten waren, hier by gevoeght, dat in de befoigne, by * de Staten in den Hage met den Heere van Eecke gehouden, oock voor dato vande voorfz Propofitie, altoos mentie gemaeckt is van Amen Dordregtfche ritfinge; dan den Heere van Obdam verklaerde wel over hem te willen nemen, dat in de plaetfe van de vijf ftuyvers op de AmeDorrechtfche geheven foude werden fes ftuyvers, daer inne de andere Gedeputeerden, contrarie voor- De.i 2S. December, ♦BI.58.  '549Den 28, er 29. Decb. Sèekcre Requefte of doleantie gevifiteert. Te vervolgen SnoeckaertsCommiffie te niet gedaen te .hebben. De antwoort nopende den Impoft van voorgaende Refolutie, niet en dorlten accor* deren. T)E felve by den Advocaet voorgelefen zynde de voorfz Requefte ofte doleantie, ende hebbende henluyden gevraeght, of fy yets wilden hebben gealtereert, foo was gefeydt, dat Hooghaerden, die te vooren nog van twee ofte drie Articulen gementioneert hadde, de felve foude leveren den Advocaet, omme die te ftellen daer 't oirbaer wefen foude. T~)E felve by den Advocaet verhaelt zijnde de middelen, die oock te voren in den Hage geallegeert waren , waer door men foude vervolgen de Commiffie van Snoeckaert, omme hem te informeren op 't quaedt aenbrengen van de twee Thienden, te niet gedaen ende gerevoceert foude mogen werden; Is eendrachtelijck gerefolveert, dat men hier van eerft foude communiceren met den Heere van Beveren, omme by fynen advife gedaen te werden. Den 29. December 1549. PRiESENTEN. Alle de voorgaende Gedeputeerden, behalven Mr. Willem Schoock. T")E voorfz Gedeputeerden hebben by den Advocaet de antwoordt op de voorfz Propofitie doen doen, fulcks die by hem te vooren  ( 6$7) ren by gefchrifte geftelt was, Volgende de Refolutie , by de Staten den vijftienden December in den Hagc genomen, welcke antwoort de Koninginne uyt den naem van dc Keyferlijcke jMajefteyt, nae dat fy' de felve Gedeputeerden een weynigh hadde doen buyten ftaen, geaccepteert heeft, als wefende genoegh conform met de antwoordt van de andere Staten, ende heeft de felve daer van gedanckt; dan dede hare Majefteyt verklaren, dat de expreffie ende uytdruckinge van Dordrechtfche ritfinge, in de felve geftelt, onredelijck was, daer door inequaliteyt ende ongelijckheydt komen foude, want die van Hollandt genietende Dordrechtfche ritfinge, min fouden contribueren dan de andere Landen, mits wekken henluyden oorfake gegeven foude werden van onwilligheydt, ende fwarigheydt te maken in haer confent; dat daerom fyne Maj. in meeninge was den Impoft fulcks te doen heffen, dat over al gelijckheydt ende eenparigheidt wefen foude, en twijffelde fyne Majefteit niet, of die van Hollandt en fouden dies tc vreden zijn, ende hen daer nae reguleren , fonder eenige fwarigheydt daer in te maecken , van welck accept den Advocaet geen Acte en heeft willen nemen fonder confent van de Staten, midts het felve niet en was conform de antwoordt. HPErftondt hier nae den Advocaet,nae voorgaende communicatie met den Stadthouder ende de voorfz Gedeputeerden gehouden, de Majefteyt van de Koninginne verklaert hebbende, dat alfoo het Billet, daer toe de Propofitie hem refereerde,exprelfelijck inne hielt, II. Deel. Tt dat Den 29. December. de Wijnen» by de Koninginnegeaccepteert , uytgefonderthet point van DordrechtfcheRitfinge. / Van de Dordrecht» fche Ritfinge op dê AmeWijns.  Pen 29. December. *B1,53- Aen den PrEefident Viglius verfocht Copie van dedtiplique van die van Brabant in de faecke van de Gul4S B"USi C 658 ) dat van elcke Ame Rhijnfche Wijns gegeven iouden werden vijf ftuyvers, fonder verklaringe van de Amen gedaen te zyn, foo en had, den de Staten van Hollandt anders geen ritfinge dan Dordrechtfche ritfinge konnen .gevolgen, mits dat in Hollandt anders geen ritfinge geufeert en wierdt,ende dat fulcks in het * betalen van de voorgaende Impoften die van Hollandt hen altoos na de felve ritfinge hadden gereguleert , ende oock geen andere laft en hadden , dan aenmerckende dat de Keyferlijke Majefteyt in meeninge was een andere ritfinge te volgen , fouden by gefchrifte hare Majefteyt over geven wat breeder de redenen wacromme fy de Dordrechtfche ritfinge gevolght hadden; verfoeckende dat de Keyferlijcke Majefteyt ende hare Majefteyt daer inne foo gevoeghlijck wilden difponeren, als nae recht ende reden; waer op hare Majefteyt voor antwoordt gegeven heeft, dat de Keyferlijcke Majefteyt fulcks foude ordonneren, dat fyluyden min nog meer en fouden geven dan de andere Landen, dat evenwel de voorfz Gedeputeerden altoos hare Requefte fouden mogen; overgeven, F)En Praefident Viglius gefproken hebbende, • omme Copie te hebben van de Duplique van die van Brabandt in de faecke van de GuL de Bulle, heeft my voor antwoordt gegeven, dat hy alle dc Stucken foude doen vifiteren by eenige van den Rade, omme te weten of by die van Brabandt in hare Duplique eenige nieuwe feyten gepofeert mochten zijn, fulcks dat yan pooden foude wefen vifie ende Copie van dien  ( 659 ) dien te hebben, ende oock partyen te wijfen in feyten, ende dat dan Vonnilfe gewefen foude werden nae gelcgentheydt van de faecke, maer dat ons niet en foude toegelaten werden yet meer te fchrijven, foo 't felve'van geenen noode en was , ende de faecke fulcks foude retarderen, dat die voor dat vertreck van den Keyfer niet en foude mogen getermineert werden , het welck nochtans fyne Mejefteyt wilde hebben. Den 30. December 1549. PRESENTEN. Alle de voorgaende Gedeputeerden, behalven Mr. Willem Schoock. gY den Advocaet de voorfz Gedeputeerden voorgelefen zynde de Requeften, by hem gemaeckt, roerende dat den Impoft geheven mochte werden van de Koopers, ende volgende de Dordrechtfche ritfinge; dat 't Concept van de defenfie gemodereert mochte wefen ; dat de Thollenaers van Armuyden ende Middelburgh belaft foude werden, hen te reguleren nae de oude gewoonlijcke Tholbrieyen; Is eendrachtelijck gerefolveert; dat men die fulcks den Prafident foude overgeven. Finis Anni 1549. Requefte, roerende dat den Impoft van de Wijnea geëyfcht foude werden van den Kooper , ende andere faeken. -549Deu 29, «a 30. Dec.