■ I i I ■ W —■ ■ ■ !■!



HOLLAND
TBN TYDE VAN
KAREL V. en PHILIPS II.
, ^ 'V 9
VIERDE DEEL.






HOLLAND
ONDER DE REGEERING
van
KEIZER KAREL den VIJFDEN;
b ij den
OVERDRAGT der NEDERLANDEN
aan » e n geduurende het bestier van, zijnen zoon
KONING PHILIPS den TWEEDEN;
o f
VERZAMELING
VAN ALLE DE
notulen, propositien, resolutien en andere besognes, in de dagvaarden 15ij de vergadering van de staa-
ïen d-lejr provincie, gehoud ^
genomen en gedaan»/^"
D 0 0 R ( ^OORTHEÜ ) ADRIAAN VAN DERXqOES». S
ADVOKAAT FAN HOLLAND, ENZ. ENZ. vierde deel.
Beginnende met den vyfden Febniary mdlv. c:i thidigende met den zeventienden December mdlvi.
HAAR DE AUTHENTIEKE UITGAAVE LETTERLIJK GE VOLGT?»
Te AMSTERDAM bij li. gartman , W. verwandel en j. iv. smit, hsccxu






c 3;
Daghvaert, gehouden in den
Hage den 5. Februarii 1555. PRESENTEN.
5.
Den Heere van Obdam, ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Jacob Oo?n, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Mr. Lambrechtjacobfz,
VanHaerlem. Ewout Jacobfz, Burgemeefter,
ende
Mr. Adriaen van Ley-
den,
Van Delft. Jan Franfz , Burge-
meefter,
ende
Jan Dompfelaer, Van Leyden.
Mr. Hendrick Dirckfz, Burgemeefter.
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Gysbr.JanfzMuyl^Bur* gemeefter,
Witte vander Hoeve, Vander Goude.
Omrne te refolveren op de uytvoeringe van de Poftoren van Heenvliet, Rotterdam ende Ouder* fchiede.
ïl§fË>53|En voorfchreven dage is op het aen|| & geven van myn Heeren van den Rade ■> door iaft ende fchryven vande .Lai^-I Koninginne , dat fy Staten fouden gehengen ende toelaten , dat achtervolgende fekere Ordonnantie van de fnquifiteurs, de voorfchreve Paftoren buyten de Provincie van Hollant gebragt fouden werden, omme hare pcenitentie te doen, ende hare gevangeniife aldaer A 2 te
Beroeren» de hetuycvoeren van feeckere gecomdemneerde Pairoren buyten de Provincie van Hollandt, om=>



(4)
t.5555. Febr.
me poenitentie te doen, ende hare Gevangeniffe aldaar te houden.
te houden; foo is by de voirfz Staten gerefolveert, dat allbo by de voirfz Sententie van de Inquifiteurs niet en is geëxprelfeert de plaetfe, waer de felve fouden werden ter poenitentiegeftelt, fulcks dat daer op van noden is geweeft te vervolgen Sententie declaratoir, waer, en op wat plaetfe de voorfz Sententie foude geëxecuteert werden ; dat ook de voorfcreve Sententie principael niet en mochte gepronuncieert, nochte oock de voorfcreve Gccondemneerden getrocken ende geëvoceert werden buyten de Provincie van Hollandt, nae vermogen het Privilegie daer van zijnde, ende de voirfz ComniiiTanffen genoegh gebleken , ende by henluyden verftacn is geweeft, dat daeromme alfulcke referve van plaetfe ende oock Sententie declaratoir niet en behoorde gedecerneert te werden buyten de Provincie, die foo wel, immers meer fouden mogen komen tot lafte, byfonder in andere faken, als de principale cognitie ende Sententie , die buyten de Provincie foude mogen genomen ende gepronuncieert werden , fulcks dat by fulcke middelen faltem indirecte 't effeél van de voorfz Privilegie foude mogen te niet gedaen, ende de Onderfatenvan Hollandt, contrarie het felve, tot groote kosten ende laften gebracht werden , 't welck foude wefen contrarie het voorfchreve Privilegie, ende de intentie van de conceffie van dien, immers nadien by de voorfz Commiifariifen de plaetfe van de poenitentie ende gevangeniife van de voorfchreve Gecondemneerden in de principale Sententie niet geëxprelfeert en is, foo werdt na rechten verftaen, dat de voor-
fchre-



(5):
fchreve CommilTarilTen in 't defigneren van de voofrz plaetfe hen behooren, ende fulcks oock in meeninge geweeft zijn hen te reguleren na't inhouden van 't voorfz Privilegie, het welck hen kennelijck was, aenfchouwbyfondernemende, dat byhaerluyden patiëntie, weten» ende toelatende voorfzGecondemneerden hare voorfz pcenitentie fekere maenden binnen de Provincie van Hollant begonft hebben te volbrengen, hierby gevoeght, dat twee van de voorfchreve Geeondemneerden ad perpetuos carceres zyn gecondemneert, qucs habetur pro morte civili, jam certum ejï9 quod executio fententice ad mortem debet fieri in loco judici'uvel fententice latce, ende daeromme geen apparentie en foude hebben, dat men de felve executie foude pogen te doen buyten de Provincie van Hollandt, nadien oock binnen de Landen van Hollandt bequame plaetfen gevonden zijn, daer de voorfz Gecondemneerden. fouden mogen foo wel als buyten de Provincie geftelt ende in de bewaernilfetotpee-. nitentie gehouden werden, in voldoeninge van de voorfz Sententie, -daeromme mijne Heeren van den Rade fouden gelieven wel favorabeïyck te fcry ven aen de Majefteyt van de Koninginne, dat regard4 nemende op het voorfz Privilegie, ende de quade confequetitie, die uyt de voirfz verklaringe ende vervoeringe foude mogen, komen, hare Majefteyts goede gelieven zy te gehengen ende te gedogen, dat de voorfz Gecondemneerden blyven daer fyjegenwoor• delyck zyn, ende binnen de Provincie van Hollandt mogen hare pcenitentie doen, tot voldoeninge ende* executie van de voorfz Sententie, ■A 3 en-
5, Febr. Pag. 2.



5- ftbr.
Rapport op de verfochte affiftentie tot deHaringh vaert.
Aen*
(6)
ende breeder "als by gefchrifte ?t felve geftelt is; dan die van Amfterdam verklaerden, dat fy niet en bevonden de uytvoeringe van de voorfz Paftoren te wefen prejudicabel het voorfz Privilegie, gemerckt, dat indien in de voorfz Sententie van de voorfz uytvoeringe geëxprimeerthadde geweeft, men 't felve fouden hebben moeten gedogen, ende dat daeromme fcheen, dat fy 't felve naderhandt hebben mogen ordonneren, uyt krachte van de claufule refervatoir, maekten evenwel henluyden conform met de andere Gedeputeerden'; refolverende voorts de voorfz Staten, dat men recouvreren foude Copie van de voirfz Sententie, van de voorfz Miffive van de Koninginne, ende ook van de voorgaende Miffive, gefchreven aen Doélor Sonnius, nopende defe fake, welcke Copie van de voorfchreve Sententie ende Miffive aen Do&or Soiuiius den Advocaet gerecouvreert heeft, maer Copie van de Miffive van de Koninginne is hem geweygert geweeft, uyt dien dat het Hof niet gewoon en "is f ulcke Copien van de Miffiven van de Koninginne uyt te reycken.
TS op het verfoeck van de Steden, hen geneA rende met Haringh - vaert, beroerende de begeerde affiftentie van de Staten, tot vorde.ringe van de Haringhvaert voor den jare 1555., ter fomme van tien duyfent guldens, genomen rapport tot op de naefte Vergaderinge, mits hebbende Copie van 't felve verfoeck.



(7 )
■ A Engaende de Miffive, by die van Hamburgh gefchreven aen de Koninginne, daer by fy verfoecken afgeftelt te hebben den Impoft van een ftuy v., geftelt op hare Bieren; Is gerefol-' veert , dat in defen behoort geprocedeert te, werden na inhouden van de acte daer van zyn-, de, hebben evenwel van de felve Miffive Copie t begeert, ende raport genomen als vooren, dan' die van Amfterdam verklaerden, dat fy wel te j vreden fouden zyn, dat de felve ende alle Uyt-t heemfche Bieren van den voorfz Impoft vry ende exempt bleven.
JtfOpendeo de nieuwigheydt, by die van Mechelen gepleeght in 't ftellen van een Waert1 aldaer , in conformité genoegh van gelycke' nieuwigheydt, by die van Antwerpen onlanghs{ te vooren gepleeght; Is gefeydt, dat Staets - * gewys by advis van die van Dordrecht gefchre-; ven fal werden, om te weten van henluyden •,1 uyt wat oorfaecke fy de felve nieuwigheydt gepleeght hebben; dat evenwel den Advocaetfal doorfien de ftucken van die van Antwerpen, omme te weten, waer op fy de felve nieuwigheydt pogen te funderen , welcke Miffive oock I den voorfz Advocaet by advis als vooren aen henluyden gefchreven heeft.
A Engaende deverfochte executorien, dienen-
de omme de onwilligen te conftringeren tot ri betalinge van den opgeftelden Impoft; Is ge-d feyt, dat den Ontfanger Coebel de voorfz ex- s ecutorien met een Deurwaerder aen de Col-j lecteurs fal fenden , om te weten de voorfz k A 4 on-
1555.
5« Febr.
Miflive 'an die /an Haminrgh, om ifgedaen e hebben enImpofl>;eftelt op iare Biesn.
Nieuwig-
ieydt by ievanMehelen ge'leeghtin : ftellen an een Vaert.
Executoer, omme ; onwilli;n denlmM te )en beta-
B.



1555. 5- Febr.
Beroerende de Gecondemneerden op Galeyen geftelc te worden.
i
6. Febr. Ordonnantie voor j den Advoeaet.
Requefte van die van Gent, verfoeckende «xemptie van alle Thollen.
; i
I » )
onwilligen, ende dienvolgende de felve te doen executeren.
QP het verfoeck, by die van Leyden gedaen, hoe men hem dragen fal nopende die geene, die volgende het fchryven van den Koningh gecondemneert zyn op Galeyen geilek te werden, ende naederhandt weder belaft is, dat men jegens hem foude procederen volgenie voorgaende Placaten daer van zynde; Is *erefolveert, dat de voorfz fake de Staten niet m toucheert, maer dat daer inne een yegelyck, fal procederen volgens 't fchryven van den Koningh , ofte fulcks fy te raden vinden ful:en.
Den 6. Februarii 1555.
DE Staten hebben my gepalfeert een Ordonnantie van fes en dertigh Dagh - geilen, uyt fake van de reyfen bymy gedaen den yyfden Oclober hier te vooren.
QP de Requefte van die van Gent, aen de Rekenkamer gefonden, daer by fy, overmits de groote koften, de welcke fy hebben moeten dragen in 't maken van een nieuwe Vaert, verfóeckende exemptie ende vryheydt /an alle de Thollen van de Keyferlycke Majeïeyt; Is by de Staten ende oock die van Dordrecht ende Amfterdam verfocht Copie van de èlve Requefte, ende rapport genomen, tot op ie naefte Vergaderinge, omme pertinente verdaringe te doen, wat intereflen yegelyck daer ioor hebben foude.
Zyn



(9)
VYn by de voorfchreve Staten diverffe Ap- 1555, poftillen geilek op feeckere poincïen ende.6- ^ehr' Articulen, by den Ontfanger overgegeven , Apofliilen waer toe alhier relatie gedaen werdt, overmidts op fe.eckedaer van de voorfchreve Gedeputeerden Copie endT^ui" gelevert is, ende meelt rapport op de felve ge- cuien, nomen hebben. !
Daghvaert , in den Hage gehouden zo.endeiv op den 20. ende 21. Februa- Fehr-
rii 1555- Pas- 4-
PRESENTEN.
jjen Jtieere vanuuven-
voirde , Willem vanLockhorJl, ende
Jacob vander Ëuyn, Uyt de nnem van d'Edelen,; Jacob Oom, ende
Mr; Willem Schoock,
Van Dordrecht, Joofl van Hiilegom, ende
Mr. Lambrechtjacobfz?
Van Haerlem, Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Jacob vanEynde,
Van Delf. Jan Franfz } Burgemeelter,
A
ende Jan Dompfelaer,
Van Leyden, Mr. Hendrik Dirckfz, Burgemeefter. ende
Mr. Adriaen S'andelyn ,
Van Amfterdam. Gysbrecht Janfz Muyl, ènde
Jan Gerritfz Stempels, Vander Goude.
Omme te nemen Refolutie op 't geene daer hier vooren was rapport op genomen, ende ook op de voorfz poinftenvan den Ontfanger Cocbel.
5 Ten



ib.encleii Febr.
Beroerende de ver fochte affi ftentie vai tien duyfeqt guldens voor die van d( Hatingh vaert.
Middelen, dienende tot debat vaa de
TEn voorfz dage is by de Staten op het voorfchreve verfoeck van affiftentie van tien duyfent guldens, van de Staten voorfz begeert by de Steden ende Vlecken, hen generende met de Haringhvaert, gerefolveert, myne Heeren van den Rade, die 't felve aengegeven hadden, voor antwoordt te feggen, dat de Staten wel verftonden, dat de Haringhvaert een groot middel was van 't welvaren van den 1 Lande van Hollandt, ende dat de felve fonderlinge behoorde gevordert te werden, ende dat door de felve meenigh Mensch gealimenteert ende onderhouden werdt, dan aengefien de groote lallen, daer 't Landt van Hollandt, overmits den jegenswoordigen Oorlogh, mede belall was, ende appaitentelyck door het befchryven van de Staten te Hove met meerder Beede belaft foude werden, en was henluyden niet doenlyck alfnu' de voorfz Viffchers eenigh by-ftandt: ende affiftentie té doen, welcke antwoordt ofte Refolutie den Advocaet uyt de naem van de Staten myne Heeren van den Rade fulcks gedaen heeft; dan die va$ Delf verklaerden, dat, hebbende gevoJgh "van de anderen, wel fouden confenteren tot een re, delycke fubventie, ofte dat de_Staten wel behoorden henluyden tè affiftcren, ten eynde fy mochten komen tot de fubfidie, die fy inmeeninge waren aen de Majefteyt van den Koningh te verfoeken.
"P\E voorfz Staten hebben op het voorfz verfoeck ofte Requefte van die van Gent y by den Koningh aen de Reken - kamer gefonden,
ge-



gerefolveert, dat by die van'Dordrecht ende t$S8,
Amfterdam de middelen, dienende tot debat van het voorfz verfoeck, by gefchrifte geilek fullen werden, ende de felve de Heeren van de Rekeningen overgegeven, omme volgende dien by henluyden alfdan haer advis-aen den Koningh overgefonden te werden; dat evenwel by de Staten, alfnu té Hovereyfende, de Majefteyt by de felve middelen geremonllreert fal werden, dat het felve verfoeck foude tenderen tot vernielinge van de Negotie in defe Landen, ende tot bederffenis van de Majefteyts Domeynen van de Thollen; ende hebben, omme 't felve te vervolgen , gecommitteert die van Dordrecht ende Amfterdam met de gemeene Staten.
A Engaende de nieuwigheydt:yby die van Hams burgh gepleeghr, beroerende fekere Ordonnantie, by henluyden gedaen publiceren, inhoudende veele ende diverlfe poincten totbedederffenifle van de Koopmanfehappen ; Is gefeydt, dat die van Amfterdam hare diligentie doen fullen, omme te gekrijgen Copie van de felve Ordonnantie, om, die gefien wefende, alfdan breeder Refolutie daer op te nemen.
"DY den Advocaet, ter begeerte van den Heere van Affendelf, de Minute van de Miffive, by hem aen de Maf. van den Koning gefchreven, beroerende de Refolutie, by de Staten genomen op den negen en twiritighften October daer te vooren, beroerende de bezegelinge, by de Majefteyt van de Staten verfocht,
de
20.««fe2lt
Febr.
voorfchreve Requeste van die van Gent,
ft
•Pag. 5-1 Ordonnantie by die van Hamburg!, gedaen publiceren.
Miflïve,by den Heere van Affendelf aen den Koning gefchreven, beroe■ende de /erfegelinge-



r 12 ;
i-55 po.endei i. Febr.
Appoitillen op fekere Memorie van "Coebel.
I. Maerl.
Reyfe van deGedepureerden nac 'cHof.
5. Maert,
de felve Staten voorgelefen wefende, ende van henluyden verfocht hebbende, of de felve niet en was conform de voorfz Refolutie, ten voorfz dage genomen; hebben de voorfz Staten eendrachtelyck verklaert, dat de felve Minute was. in etfeéie. conform de voorfchreve Refolutie,, by henluyden ten voorfz dage genomen , 't welck oock den Advocaet door haerluyder onthiet op de voorfchreve Minute geteyckent heeft.
voorfz dage zyn op de voorfz Articulen van Coebel, daer op rapport genomen was , diverlfe refolutive Appollillen geftelt, waer toe alhier, omme der kortheyts wille, relatie gedaen werdt.
Den 1. Maert 155.
IS den Advocaet met de Gedeputeerden van de Staten na- Brulfel gereyft, omme tehooren de Propofitie, van wegen de Keyferlycke Majefteyt te doen.
Den 5. Maert 1555.
PRESENTEN.
Den Heere van Obdam, ende
Mr. Jacob vander Duyn,
als Edelen. Den Schout van Dordrecht,
Bouwen Willemfz, ' Hogelande,
Dirck Jacobfz, Mr. Jacob vanEynde, Mr. Jacob de Milde, Gerrit Jacobfz Swyn , Jan Hey,
ende Mr. Jan Jacobfz.
is



C -.13 )
IS de voorfz Propofitie ter prefentievanden Koningh, de Heeren van'Beveren, Cruningen, •Molenbaix, Barlaymont, Hachicourt, den PraMident ende meer andere, by myn Heere Bruxelles tot Brulfel gedaen, volgende den teneur van dien , onder den Advocaet wefende.
Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Brulfel gehouden den fesden ende fevende Maert.
PRESENTE N.
de felve, behalven Omme te refolveren op Bouwen JVülemfz, eenige pointen.
f I ^En voorfz fefden Maert is by de voorI fchrcve Gedeputeerden gerefolveert, dat men by Requefte begeeren foude, dat het verfoeck , by die van Gent aen den Keyfer gedaen , omme te hebben exemptie ende vrydon in alle de Thollen van defe Landen, hen ontfeydt ende geweygert foude werden; dat mer van gelycken Requefte foude overgeven, omme jegens de Ordonnantie, by de Hanze Steden gemaeckt ende oock gedaen publiceren, tenderende tot geheele annihilatie ende vernielinge van de Negotiatie in defe Landen, behoorlycke Provifie met den eerften gedaen foude werden, ende dat by de middelen in de felve Requefte geftelt, ende dat men aen die van Zeelant foude verfoeken haerluyden adjun&ie 3 ende aen die van Antwerpen, dat fy vervolgen ,
155*
5. Maert.
Propofitie van den Koning door Bruxelles gedaen.
6. ende # Maert.
ByReques* te te verfoeken, dat die van Gent geweygerc mochte werden vrydom in alle Thollen van defe Landen, &c.
Pag. 6.



15556. en 7. Maert.
fiordrecht ende Delft' gecommit-1 teert om te fprekenmet die vanMechelen.
Raport aengaende • het uytvoeren van het Koorn.1 1 J
j i
j
< 1
C 14 )
gen, ende foo veel aen de Staten van Brabandt doen fouden, dat fy mede 't felve vervolgh wouden aennemen; ende zyn, omme te fpreteen die van Middelburgh, gccommitteert die pan Delf, Amfterdam met den Advocaet, enJe omme te fpreken die van Antwerpen, den Heere van Obdam met den Advocaet.
gYn gecommitteert, omme te fpreken die van Mechelen, beroerende de nieuwicheydt by ïen gepleegt in 't ftellen ende veranderen van een Vaert, die van Dordrecht ende Delf.
QP het verfoeck, by die van Amfterdam gedaen , omme Staets - gewys over te geven èkere Requefte, dat aengemerckt de laeghte /an den pryfe van 't Koorn, ende dat 't gewas ?an Koorn in Ooftlandt feer fchoon ftondt, vaer uyt gefchapen is meerder dalinge van het voorn te komen, ten fine men foude mogen rerkrygen den vrye uytvoeringe van 't Koorn "onder eenige conftrinéiie, alfoo de redenen , n den Placate geftelt, daer by de uytvoeringe jereftringeert was, nu cefleren; Is by de voorfz gedeputeerden rapport genomen, behalven by lie vander Goude, die verklaerden, dat, heb)ende gevolgh van den anderen, fy laft nadien, omme in de overgevinge van de voorfz Requefte te accorderen.



C 45 )
Den 7. Maert 1555.
PR JE SENTEN.
Alle de felve, behalven ende Den Schout, Boudewyn Wïllemfz.
IS by de voorfchreve Gedeputeerden , de voorfz Requefte tegens die van Gent gevifiteert zynde, gerefolveert die fulcks over te geven, met annexie van de Copie van 'tPrivilegie daertoe dienende.
Opende de Ordonnantie van de voorfchreve Hanze Steden, is gerefolveert, dat men 't inhouden van de Requefte, daer op gemaeckt, by monde den Prafident foude verhalen , ende, dat de Staten, komende tot Antwerpen, dei voorfz Requefte den Prïefident overheven fou- < den; ende zyn , omme "c felve te vervolgen ,' gecommitteert die van Delf ende Amfterdam. \
TVe van Middelburgh van de fake van die < van Gent ende de Hanze Steden gefprooc-v ken zynde, hebben verfocht Copie van de Requefte van die van Gent ende van 't voorfz \ Privilegie, die hen oock gelevert is geweeft,' verklaert de felve in alle dilligentie over te fen-1 den; ende dat fy niet en twyffelden, offyfou-t den gelycke Requefte, met infertie van meerv andere middelen, jegens die van Gent overge-c geven, fulcks fy oock naer gedaen hebben, als l den Rekenmeefter Rennoy overgefchreven heeft g aen die van de Reecken-kamer in Hollandt,«
en-
1555.
7. Maerf.
Requ ellen tegens die van Gent overgegeven.
Delft ende Amfterdam jecommit:eert, omne de Re}uefte,beoerende le Ordon. lantie van le Hanze iteden ivergege* en.
Die van fSiddelurgh foue gelyke Lequefte :gens die an Gene vergeven Isby die mHolIant edaen as.



'5557. Maeït.
Pag.
Te vervolgen by die van Antwerpen voeginge van die van Brabandt met die van Hollant te gens die van Gent.
12. Maert.
Appoflille op de Requefte tegens die van Gent overgege- j ven. ,
Requefte tegens de Hanze Ste-( den. i
<
(
ende fouden oock vervolgen behoorlycke provifie jegens de voorfz Ordonnantie van de Hanze Steden.
yAn gelycken die van Antwerpen by den Heere van Obdam, den Advocaet ende Mr. Jacob van Eynde gefproken zynde van de voorfchreve twee faken, hebben belooft fulcks met die van Brabant te fpreken, daer fy niet sn twyfièlen, of 't felve verfoeck foude Staetsgewys by henluyden mede gedaen werden, feggende ende confefferende, dat "het felve foude tenderen tot geheele ruine ende deftru&ie van ie Stadt van Antwerpen.
Den 12. Maert 1555.
DE voorfchreve Requefte, jegens die van Gent overgegeven mynen Heere den Prrefident; Is daer op voor Appoftille geftelt. Zy gegeven den Procureur Generael van Mecheen, ende andere Commifen van de Kamer van ie Rekeningen, omme die te voegen by de Kequefte van die van Gent, ende andere ftucIcen, concernerende defe materie, omme in 't ioen van het rapport daer op te hebben fulck reguard als 't behooren fal.
f)En felven Prafident overgegeven hebbende de Requefte tegens de Hanze Steden, heeft refeydt, dat 't felve was een fake van grooter :onfequentie, daer op wel rypelyck gelet foule werden, ende dat men behoorlycke Provifie laer tegens foude doen, fulcks men oock ge-
feyt



'(*?)
feyt heeft rnyn Broeder Mr. Everart Nicolai, die voorfz Requefte met de andere ftucken daer aen gehecht, in handen gegeven waren, omme te vifiteren ende rapporte te doen.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den een en twintighften Maert 1555.
PRESENTEN.
12. Maert. ai. Maert.
ue neeren van zeveren , Cruningen, Duvenvoirde > Obdam , Roony
Willem van Lockhorfi, Gerrit van Poelgeejl, ende
Jacob vander Duyn , Uyt de naemvan.de Edelen. Jacob Oom, Mr. Cornelis vanHogelande ,
ende
Mr. Wille?n Schoock, Van Dordrecht. Dirck Jacobfz , ende
Mr. Lambrecht Jacobfz.
Van Haerlem. Jan Sasbout, Jan Dirck Herpenfz. IV. De^el. I
ende
Mr. Adriaen van Ley~ den,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz , ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden, Gerrit Claefz, Burgermeefter, ■ Joofl Buyck, endé
Mr. Adriaen Sandelyn 5
Van Amfterdam. Adriaen Gerritfz, ende
Jan Dirckfz 'f Hoen , Vander Goude.
Omme te refolveren op de voorfz geëyschte Bede van twee hondert duyfent guldens, ende de con-
1 ti-



'555Al, Maert
Beroeren de de ge. eyfchtebe. de van twe hondert duifentgul dens.
Pag. 8.
tiniiatie van de Bede ende op twaelf terordinaris voor den mynen. tydt van fes jaren 5
■ T^T Ae dat by den Advocaet raport gedaen was XN van 't inhouden van de voorfz Propofitie, foo zyn by de voorfz Gedeputeerden by maniere van communicatie diverffe middelen, omme te accorderen hondert en vyftigh duyfent guldens, geopent, te weten een deel te vinden by Maigen-geldt, by de Schiltalen, by verkopinge van Renten ende by den Thienden ofte Twintighften penningh, dan die van Leyden ende Gouda verklaerden geen laft te hebben, omme in de extraordinaris Beede yet te confenteeren by de Schiltalen, noch en hadden oock geen hoop daer toe eenige laft te gekrygen; ende nopende de continuatie van de ordinaris Beede, hoopten wel laft te gekrygen, omme die te accorderen onder die conditiën , die men gewoonlyck is in 't felve accord te befpreken; dan die van Delf verklaerden, datfy voor de twee eerfte jaren begeerden te genieten hare Brieven van exemptie, ende nopende de andere vier Jaren, hoopten wel laft te gekrygen daer inne te accorderen, mits daer inne foo veel contribuerende als een van de andere vier Steden, als Dordrecht, Haerlem, Leyden ofte Gouda, ende mits genietende fulcke Privilegiën ende exemptien als de andere Steden fouden genieten; ende alfoo den Stadthouder ende Buixelles verklaerden geen hoop te wefen, omme te komen tot eenigen afftagh van de voorfz -eéyichte twee honderÊ duyfent
gul-



C **1
guldens, en dat oock de termynen vanbetahnge feer korts genomen moeiten werden, begeerende dat fy fouden daer op goedt rapport doen, welck rapport fy aengenomen hebben te doen, ende is hen by den Stadthouder darfi gegunt, omme weder in de Herberg te welln, den acht en twintighften defer maent Maert.
JS mede gerefolveert, dat men indeAppoftille van t tweede Articul, by de Staten in' den Jare 1537. in het accorderen van de ordi-{ naris Beede verkregen, beroerende de continuatie van de Vroedtfchap, Veertigen, &c t voegen fal defe claufule, ende dat fulckentyde, als menin den jare 1537. en daer te vooren <was gewoonlyck te doem
£) At men oock vervolgen foude, dat 'er geen C
SecrSe°nV rmCt, Van inhibitie b*'den *
HollS' ÜOt? Rade' ofte den Hove vanj Hollandt geaccordeert en fal werden in faken beroerende Dykage, dan partyen gehoort, en" met kenmlfe van faken, ë 1 g{
JSJ-Opende het verfoeck ofte Requefte , by I ireJrJ30 Am.fterda? gedaen, omme Staets> gewys te vervolgen de vrye uytvoeringe vanvc Koorn , hebben de Edelen ende die van Haer u* lem rapport genomen, maer de andere vyfSte-fci den verklaerden, dat fy wel te vreden fouden* Zl^J" fdve *e<^e d™ Stadthouder te
men in H1?!^0?66" te hebben> "** da men m delelve foude voegen debat op de acte
B 2 en-
*55S» 21 .Maert,
Dag om iri deh Hage 11 de Herlerge te vefen.
BeroerenedeClauule van rroedt:ap,Veerïgenj &ei
een daua re van inifaitie te :cordereft materie in dyka-
ieroerert* de uyteringè n den 'theeraen orn*



HS3ui, Maert.
Rapport op het verfoek van thien of twaelf duyfent gul- i dens tot affiftentie j van deHa-ringvaert. '
Tholle-' naers van- ■ der Veere, Gorchum, Sparendam, Gou- ] -da ende ( Heufden. j
I c t i \
«2. Maert. Pag. o.
Proteftatie ' van den Heere van Egmont. '
Beroeren-' de defaeke ■ van die van: Wyck buy-
;nde verklaringe, by den Schout van Amfterdam verkregen.
J^E voorfz Staten hebben rapport genomen op het verfoeck by de gemeene Stuyrluyden by Requefte gedaen, omme in de afte van content geconditioneert te hebben, dat van de ge:onfenteerde Beede van twee hondert duyfent guldens, tot fubfidie ende affiftentie van de Ha•inghvaert geëmployeert foude werden de fomne van tien of twaelf duyfent Guldens.
rS rapport genomen beroerende devoorftellen L van den Thollenaer van der Veere, fuftiïerende, dat alfoo de voeringe van de Stuyruyden niet en foude vry wefen , daeromme ale de Goederen van de Koopluyden onvry foulen maken; van gelycken beroerende de Tholenaers van Gornichem, Sparendam, Gouda :nde Heusden, die fuftineren willen, dat alle le Goederen, komende van Keulen of daer omrent , fouden oock onvry wefen, omme te reblveren, wat provifie men daer tegens foude verwerven.
Den 2,2. Maert 1555.
rS op de Proteftatie van wegen den Heere van Egmont gedaen, copie verfocht, ende )Ock rapport genomen.
Opende de fake van die van Wyck by Heusden , nae dat Coebel daer op gehoort was, s gerefolveert, dat alfoo van feker appoincte-
menfi



( m )
ment van defen Hove, daer by fy uyt de gyfelinge ontflagen waren kofleloos en fchade-! loos, by appellatie, proces ongedecideerthan-1 gende is van wegen de Staten, intervenieren-1 de voor haren Ontfanger, voor den Grooten Rade, op den eysch van die van Wyck voor defen Hove gedaen, omme te hebben reftitutie van haerluyder portie, in de voorgaende Beede betaeldt, gecontendeert fal werden, dat die fake gerenvoyeert fal werden voor die van den Grooten Rade, alfoo defe litifpendentie foude wefen prejudiciabel de litifpendentie aldaer; dat oock die van Hollandt in defe faecke zyn fuspe&e Rechters, mits dat fy die van Wyck, gegyfelt zynde omme hare portie inde geconfenteerde Beede op te brengen, continuelyck ontllaen.
TN de faecke van den Commandeur van Waer-1 I der, is gefeydt, dat den Advocaet endec Coebel vervolgh fullen doen aen den Procu-( reur Generael, ten eynde hy de voorfz faecke ] voor de Staten aenneme, ende voor Inltructie d hem te geven, dat den Commandeur in de voor-r gaende Beede altoos gecontribueert heeft; dat £ oock niemandt in de voorfz Beede, wat vry- jj heydt hy oock mach hebben, daervan geëxi- c meert is, blyckende by de aóte van confentd daer van zynde ,• ende aengaende de reftitutiev van de penningen, die fyn Voorfaet t'anderen tyde gedaen foude wefen, is toegekomen, dat de fommatie by den Ontfanger alsdoen qualyck gedaen was, mits dat 't Margen-geldt alleen geaccordeert was ommegeflagen te werden B 3 op
2. Maert,
en Heufen.
)en Advoaet ends koebel ervolghta oen aen en Procu:ur Genetel, in de iecke van an den oraman:ur van herder.



32, Maert.
Inne te houden de portie van die van Wyck,
Copie te gekrygen van de Ordonnantie vandeHan?e Steden.
Requefh van die vat Leerdam.
op de Landen, gelegen onder de Schiltalen , daer de Commandeurs Landt niet onder begrepen en was ; ende indien den Procureur weygert 't felve te doen, te vervolgen, dat hem by de Majefteyt belaft werde fulcks te doen.
TS mede belloten in de acle te conditioneren, A dat men op dit confent inne fal mogen houden het geene daer die van Wyck reftitutie af begeeren.
VYn de Edelen, die van Dordrecht, Am■ fterdam ende den Advocaet gecommitteert, omme te vervolgen aen den Heere van Beyeren, ten eynde hy fchryve aen de Koninginne , ten eynde dat van hare Majefteyts wegen fulck vervolgh aen den Rade van Vriellandt, ofte aen eenige van de Hanze Steden, werende fubjeét de Keyferlycke Majefteyt, gedaen werde, dat men mach gekrygen Copie van de Ordonnantie, by de Hanze Steden gemaeckt in de Somer laetftleden , welck vervolgh, aen den Heere van Beveren gedaen, heeft de Staten de voorfz Miïfive geaccordeert, ende de Majefteyt overgefonden,
r\E Refolutie op de Requefte van die van 1 Leerdam , daer by fy yerfoeken, in de plaetfe van den Impoft, geftelt te werden op vyf en dertig ofte fes en dertigh guldens, is uytgeftelt tot de naefte Vergaederinge, ende dat gefzen fal wefen, op wat fomme fy luyden en meer Steden, exemptie pretenderende, geftflt zyn by de Sta,ten, £yö.



r«3;
VYn op fekere Articulen, by den Ontfanger Coebel overgegeven, diverlfe Appoftillen geftelt, waer toe alhier relatie gedaen werdt, midts dat de Staten daer van Copie gelevertis.
Daghvaert , in den Hage gehouden op den 29. ende 30. Maert I555-
PRESENTEN.
Den Heere van Gou- Jan Dirck Herjiertfz,
driaen, ende
Duvenvoirde , Mr. Jacob van Eynde , Obdam, Van Delft.
Mathenes, Jan Franfz,
Roon, Gerrit Beuckelfz , BurWillem van Lockhorji, gemeefters, Jacob vander Duyn, ende
ende Mr. Jacob de Milde , ' Ar ent van Hardinxvelt. Van Leyden.
Uyt de naera van Gerrit Claefz, Burged'Edelen. meefter,
Jacob Oom, Joojl Buyck,
ende ende
Mr. Willem Schoock , Mr., Adriaen Sandelyn,
Van Dordrecht, Van Amfterdam.
Dirck Jacobfz, Burge- Adriaen Gerritfz, Burmeefter, gemeefter,
ende ende
Mr. Lambrecht Ja- Jan Dirckfz'tHoen, cobfz, Vander Goude.
Van Haerlem.
Jan Sasbout, Burge- Omme te refolveren meefter, op de voorfz Peti-
B 4 tie
Maert.
155522. Maert.
Appoftillen op fekere Memo» rie van Coebel.
Pag. 10.
2.$.ende$o. Maert.



1555Maert.
Beroerende de con-tinuatie van de ordinaris Beede.
j <
3 1 i
i i i
Verklaringe van de \ Edelen en- ^ de Amfterdam aen- r gaende de C geeyfchte c fomme van c twee hondert duy- e fent gul- J dens. e
C24)
tie van twee hon- tinuatie van de or^ dert duyfent gul- dinaris Beede. dens, ende de con-
TEn voorfz dage hebben de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden genoegh te vreden geweeft te accorderen de continuatie van de ordinaris Beeden, mits geaccordeert hebbende fulcke Articulen ende conditiën:, als hen in de jaren 1537.1540. ge:onfenteert waren geweeft, dan die van Delf perfifteerden by hare exemptie voor den voorfz rydtvan twee jaren, ende aengaeudé de andere vier jaren, waren te vreden hen conform te naken met de andere Staten; wel verftaende, lat fy daer inne foo veel foude contribueren % ds eenige van de andere groote Steden, beïalven die van Amfterdam,' daer inne gemeende oock fulcke gratie, als de felve Steden ouden genieten, ende onder gelycke conditie, ;an hare Vroedtfchap ende Veertigen, fulcks 'y mede in den voorfz jare 1537. plegen te ufeen, ende onder de andere conditiën als vooen.
Ende aengaende de voorfz" geeyfchte fomme an twee hondert duyfent guldens, verklaeren de Edelen ende die van Amfterdam by maiere van communicatie, dat fy te vreden fouen wefen, de voorfz geeyfchte fomme te vinen een.derden-deel by Margcn - geldt, onder onditie , dat van de voorfz fomme tot profyt nde alfiftentie van de Haringhvaert geè'mploeert fouden werden thien duyfent guldens, nde oock dat 'er geen Uytheemfchea in den
Lan-



I 45 j
Lande van Hollandt ofte Weft:Vrieflant eenige Officien en fouden bedienén, ofte dat ten '■ minften niemandt, geboren buyten Landen , die de voorfz van Hollandt excluderen van de Officien binnen haren bedryve vallende, tot eenige Officien in den Lande van Hollandt of WeftVrieflandt geadmitteert en fal werden; van gelycken oock niemant, geen Onderfaten wefende van Uwe Mcjefteyts Landen van herwaertsover; infgelyck niemandt van de Onderfaten van den Landen, die de Duytfche Tale niet en uferen; wel verftaende, dat die geene, die althans in Officio zyn, bly ven, ende het felve tot de Majefteyts beliefte bedienen fullen, en voorts onder de andere conditiën .ende poincten, die men gewoonlyck is in 't accorderen van de ordinaris Beede te befpreken; dan die van Amfterdam verklaerden, dat indien fy geen gevolgh en hadden van de anderen, dat fy hen conform maeckten met die van Dordrecht hare opinie, hier nae volgende.
Die van Dordrecht waren te vreden, onder de voorfchreve conditiën de voorfchreve fom-; me van twee hondert duyfent guldens te vin-, den de eene helfte by verkoopinge van Renten , ende d'andere helft by Margengeldt.
Die van Haerlem verklaerden te vreden te wefen, de voorfchreve fomme te vinden on- i der de voorfchreve conditiën, een derden-deel by de Schiltalen; een derden-deel by verkopinge Renten , een derden - deel by den vyftienden of twintighften penningh.
Die van Delf, Leyden ende Gouda verklaerden , dat, hebbende gevolgh van de anderen,
b 5 fy
Maert,
Pag. n,
Verklaria;e van die ran Dordecht.
Verklarin;e van die>>an Haer-
Verklarin;e van die



«555-
Maert.
van Delft, Leyden ende Gouda.
Requefte van die van Amfterdam, om me te hebben devrye uytvoeringe van Koorn.
Is
(26)
fy te vreden waren de voorfz geeyfchte fomme t'accorderen, te vinden een derden-deel by den twintighften penningh, een derden-deel by verkopinge van Renten , ende een derdendeel by Margengeldt, dan begeerden in de fettinge op de Margentalen dinftin&ie gemaeckt te hebben nae de valeur van dien, overmits de ongelyckheydt van de felve Margentalen, de eene helft van dien opgebracht te werden by den Eygenaer , ende de andere helft by den Bruycker, dan in gevalle van geen gevolgh, waren alle drie te vreden hen mede met de voorfz van Dordrecht conform te maken; ende de voorfz van Leyden ende Gouda verklaerden expreffelyck, geen laft te hebben yet te confenteren op de Schiltalen, ende oock geen hoop en hadden omme eenigen laft daer toe te gekrygen, dan en hebben alle de voorfz Gedeputeerden, nopende de termynen, geen eyntelycke Refolutie genomen.
Opende de Requefte, by die van Amfter*^ damde Staten geprefenteert, omme te hebben de vrye uytvoeringe van Koorn, is by de gemeene Staten, behalven die van Haerlem, gerefolveert', dat de felve den Stadthouder overgegeven foude werden op de namen van de Edelen ende vyf Steden van Hollandt, omme de Majefteyt over te fenden, mits dat die van Haerlem daer toe geen laft en hadden ,maer wel hoopten laft te gekrygen, fulcks oock gedaen is geweeft.



TS mede gerefolveert, aen den Stadthouder ende Bruxelles te verfoecken Copie van de Articulen, ;by eenige overgegeven jegens de Staten, hare Penfionariffen ende den Advocaet, het welck fulcks by den Advocaet verfocht zynde, verklaerden, dat alfoo fyluyden geen laft en hadde van de Koninginne, 't felve niet en foude derven doendanbevondenredelyk te wefen - dat de voorfz Copie haer foude volgen, ende komende by de Koninginne, wouden de handt daer aen wel houden.
TS mede gerefolveert, eenige poincten ende Articulen by gefchrifte te ftellen, wefende in effecte de voorfz conditiën, die de-Staten begeeren henluyden by de Koninginne geaccordeert te werden, ende dat men aen den Stadthouder foude verfoecken, de felve de Majefteyt over te lenden, ende aen hare Majefteyt favorabelyck te fchryven, ten eynde de felve geaccordeert foude mogen werden, alfoo de Staten, de felve geaccordeert zynde, hoopten nae voorgaende rapport fulck antwoordt inne te brengen, dat hare Majefteyt reden foude hebben te vreden te zyn, in welck verfoeck by de Staten gedaen zynde, den voorfz Stadthouder gratieufelyck geaccordeert heeft, ende zyn by hem de voorfz poincten aen de Koninginne gefonden, ende is de Staten dagh beteyckent, omme in de Herberge te wefen den vierden April,
Den
1555.
Maert,
Copie te begeeren van de articulen, by eenige tegens deStaten overgegeven.
Seeekere conditiën te onderfpreken ia 't dragen van 't confent.
Pag. i2«



$o.&Jae
Van'tPrivllegie van Koningh Philips, beroerende van geen Mytheemfe Officieren te mogen hebben.
C s3 ;
r/< ^» 3°- Maert 1555.
PRESENTEN
De Heeren van Gou-
driaen, Obdam,
Hardinxvelt, ende
Jkcoi vander Duyn, Uyt de naem van de Edelen. Jacob Oom, ende
ilih Willem Schoock, Van Dordrecht. ■DzVfi Jacobfz, ende
ilf/-. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. ^öb Sasbout, 7«a 23$$ Herpertfz,
ALfoo by eenige de Staten aengegeven was dat 'er hoop foude zyn om te mogen gekrygen het Privilegie van de" Koningh fhüips beroerende geen Uytheemfche toteemgeOffi! pienjn den Lande van Hollandt te admftterenfoo is, omme het felve te vervolgen, by dé K ften3 dle ^^drecht, Haerlem, Delf 5SJfr^aSïderG^udagecomn"«eeitMfide; Uloo m fulcke faecken een Perfoon bequamer
is
ende
Mr. Jacob van Eynde, J Van Delf.
JanFranfz, Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden, Gerrit .Claefz. Burge-
meefter, Jooft Buyck, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam.
Adriaen Genitfz, ende
Jan Dirckfz'tHoen, Vander Oonrfp



()
is dan veel; die van Leyden hebben daer toe gecommitteert Sandelyn. '•
'JYw gecommitteert, omme te vervolgen die poincten ofte conditiën, die men voor V dragen van de voorfz confenten foude begeeren geaccordeert te hebben, twee van de Edelen, een van Dordrecht, Delf, Amfterdam ende den Advocaet.
TS mede gerefolveert , dat men nopende de difpofitie van de' Dagh - gelden van de Edelen ende de Gedeputeerden van de Steden , foo wel binnen als buyten 's Landts, fal procederen by advis ende affiftentie van den Stadthouder , naevolgende voorgaende Refolutie, by de Staten daer van genomen.
TS in de Articulen, die men aen de Koninginne fende foude, geftelt, beroerende de vernieuwinge van de Vroedtfchap, Veertigen, &c. volgende de voorgaende Refolutie, geftelt defe claufule, ende dat tot fulcke tyden, als men in den Jare 1537. ende daer te vooren gewoonlyc is te doen.
T S mede gerefolveert, van geenen nooden te wefen, te vervolgen geen claufulen van in-' hibitie geaccordeert te werden in materie van Dyckagie, alfoo de Staten daer van hebben, Octroy van den jare vyftien hondert negen en twintigh. 1
Be-1
10. Maert,
Seeckere ouditien e vervolden»
Difpofiüis vm de DagbgeJ^ ien,
Beroerende de verïieuwinge /an de Vroedt"chapperv Veertigen „ tkc.
Geen vervolgh te toen, beoerende le claufule /an inhibir ie, alfoo Ie Staten laer van )rtroy .ebben.



C sö )
1555* 1 30. Maert. J
Pag. 13- < Beroeren- ( de her < voordellen j van de Tholle- J naers van-;] der Veere, 1 Gornichem ■ ende Heuf-, den. ;
]
Proteftatie van den Grave van Egmont.
Geen ver volg te doen van in te houden de portie van die van Wyck.
Op
□ Eroerende het voorftellen van den Tollenaer vander Veere, fuftinerende, dat alfoo le voeringe van de Bootfgefellen niet en foule vry wefen, 't felve alle de Goederen van le Koopluyden onvry foude maken; van geyken ook beroerende 't voorftellen van de Tolenaers van Gornichem en Heufden, die fuftiïeren willen, dat alle de Goederen, komende /an beneden de hooghfte Marckt, fouden on;rye wefen, daer van op de voorgaende Ver;aderinge rapport genomen was; Is gerefol/eert, dat de Steden ende Vlecken van Holandt , die defe nieuwigheydt by de voorfz rollenaren gedaen werdt, proces jegens henuyden fullen inftitueren tot koften van den Lanie, uytgefondert dat die van Dordrecht namen 3p 't point van de Thollenaren van Gornichem ïnde Heufden rapport tot de naefte Vergadetinge.
IS de faecke, beroerende de voorfz proteftatie , van wegen den Heere van Egmont gedaen , noch by de Staten in deliberatie gehouden.
TS mede gefeydt, niet van noden te wefen te conditioneren, dat men inne foude houden 't geene daer die van Wyck reftitutie af begeeren , alfoo daer inne voorüen fal wefen, mits hebbende gelycke acte, beroerende de geene die exemptie ende vrydom pretenderen, als op de voorgaende confenten geaccordeert is.



C 3t )
QP Requefte van die van Leerdam, is gerefolveert voor Appoftille te ftellen. Dei Staten van Hollandt verklaren, dat de'Stede' van Leerdam gehouden fal wefen op te bren-v gen in handen van den Ontfanger van 'tgemee-1 ne Landt, Mr. Aernout Coebel, de fomme van hondert Caroli guldens, daer fy by de Staten op geftelt zyn, ende dat ter tydt ende wvlen toe fyluyden opgeftelt fullen hebben den Impoft , fulcks die by de Staten geaccordeert is ofte naderhandt geaccordeert fal werden welc-
fteÏLAiPP°ftllle °°Ck fUkkS by den Advocaetge-
JS mede gerefolveert, aen den Stadthouder en- c de Rade te vervolgen, dat Suys ende Sas-oi bout gecommitteert fouden werden, met Uvt- Sa wyck ende Berendrecht, omme te procederen Uj op t recolement van den Tienden penningh inS den Hage ende Haegh-Ambacht, Voorbm-gh,no Ryswyck, Monfter ende Wafienaer, achter-hei volgende ieeckere Inftruftie, by den Heere van ?e Aifendelf ende de Staten daer op gemaeckt ;ei ende dat ten eynde een fekere ende vaften voet „in genomen magh werden, waer na de Secretarislengende anderen, die gecommitteert fullen werden, hen fullen mogen reguleren , 't welck by den Stadthouder henluyden op den tweeden Aprilis daer aen geaccordeert is geweeft, ende zyn de voorfchreve by hem gecommitteert
Den
o. Maert;
Requefte an die van leerdam.
ommiffie 1 Suys» sbout, twyck ie Bedregt, >ende
racolent van i Thien-
peu5b.



C 32 >
''555-31. Maert.
Pag. 14-
Reecke ninge vai Coebel,be roerende den impol ende'tMai gen-geldt.
Den 31. Maert 1555.
P R ms enten;
Den Heere van Ob- Mr. Jacob de Mildtf^
dam, Gerrit Claefz,
ende JooJlBuyck,
Mr. Jacob vander Duyn, Adriaen Gerritfz, als Edelen. ende
Ende van de Steden, Jan Dirckfz 't Hoen. Jacob Oom ,
Schoock, Op het hooren van de Dirck Jacobfz, Reeckeninge van
Gerrit Beuckelfz, Coebel.
DE Staten hebben gehoort de Rekeninge van Coebel, beroerende den Impoft en"de het Margen-geldt, opgeftelt tot furniffement ' van haerluyder Renten, daer 't Landt mede belaft is, uyt faecke van de voorgaende confentfen, ende is bevonden den Impoft van deWy' nen ende Bieren uytgebracht te hebben binnen de belloten Steden, ende de vrye Steden geftelt elck op hondert ponden , uytgefondert Heuckelom , die aengebracht hebben zedert deneerften Februarii 1553. JliloCurice, tot den laetften Januarii daer aen incluys, ter fomme van negentien duyfent fes hondert acht ponden negen fchellingen drie deniers, ende de ftuyver op de Marge, de vrye daer inne begrepen, ter fomme van veertien duyfent feven hondert tachtigh ponden feventien fchellingen acht deniers , komt t'famen vier en dertigh duyfent drie hondert negen en tachtigh ponden fes fchel-
lin-



C 33
ïingen elf deniers, volgende fekeren ftaet, by den Ontfanger Coebel daer van gemaeckt. :
jQE voorfz Gedeputeerden hebben rapport genomen , omme op de naefte Vergaderinge' te refolveren, hoe veel men de voorfz Impoft' ende Margen-geldt fal moeten hoogen, wan-e neer men de hooginge fal laten ingaen, ende of r men ordonneren fal den voorfz Impoft in alle8 Steden te verpachten, op dat de felve te meer foude mogen uytbrengen.
JS by de fes groote Steden, tè weten Jacob
Oom, Schoock, Dirck Jacobfz, Mr. Lam-d brecht, Mr. Adriaen van Leyden, GeritBëuc-f kelfz, Milde, Gerrit Claefz, Jan Dirckfz'tc' Hoen, de welcke ick, ter begeerte Van denh Stadthouder, Bruxelles ende Suys, daer van apart gefprooken hebbe, uyt 'f Articul,beroerende geen Uytheemfchen tot eenige Officien m Hollandt te admitteren, uytgelaten defe claufule , uytgefondert 't Officie van Stadthouder■fchap, ende want de felve fcheen te wefen prcjudiciabel, alfoo de Keyfèrlicke Majefteyt, ofte fyne Naefaten, uyt krachte van de felve claufule fouden mogen tot een Stadthouder een Spangiaert ofte een Engelschman ordonneren, t welck by de Staten niet gaerne toegelaten en foude worden;
TS by de voorfz Gedeputeerden, wefende op ) de hoonnge van de voorfz Rekeninge van°F Coebel, het voorfz Appoinelement, van dato7 den vyfden September laetftleden, beroerende £ IV, Deel, C ojg
tSS3. 11. Maert.
Rapport pp de hooinge van en Impoft nde hec iargeneldu
Beroerene geen rytheesn:he Offieren te ïbben.
dmitatie het
orgaenAppoirrlentjbe.



( 34 )
15553i. Maert. roerende de vrylieydt van den 'mpoft van de Edeluyden , bnyten de Steden woonende ende gebruykende 2o.Marger Lants.
2. April.
Beroeren de de Pti vilegien van het Lant, rus tende onder die vai Delf.
3. April.
Declaratie van kortin ge van de tienden penningh van deRe riers op Zuydt-Hc landt van gebefoi' ^neerde
de betalinge van den Impoft van de Edelluyden, woonende buyten de Steden, wat gelimiteert, te weten dat alle Edelen, continuelyck refiderende op hare Huyfen buyten de Steden , ende gebruyckende jaerlycks twintigh Margen Landts', ende daer en bpven, fullen vry wefen van den Impoft, mits betalende dat Margen-geldt, ende mits brengende jaeiiyks Atteftatie van de felve Bruyk weer in handen van den Collecteur van deu Impoft ter naefter Stede.
Den 2. April 1555-
• TS den Advocaet gereyft nae Delf, ende heeft ■X aldaer by affiftentie van den Secretaris A. van Leyden uytgeteyckent fekere Privilegiën, die 't gemeene Landt concerneren, tot negen 'en twintigh toe in getale, daer van den voorfz 1 CommiffarilTen met den eerften aengenomen heeft Copie te doen maken tot behoef van t Landt.
Den 3. April 1555.
■f-^En Advocaet heeft uyt handen van den
• LI Heere van AlTendelf de Declaratie van 1 de kortinge van den Thienden penningh, gedaen alle de Rentiers, die Renten hebben op
i-*Zuydt Hollandt, de welcke was overgelevert by den Rentmeefter van Zuyt-Hollandt, mitf•-gaders noch dat gebefoigneerde vanUytwyck, '£ beroerende 't recolement van den Tienden penninah in 't cuartier van Arckel, Heufden , & Geer-



f 35 O
Geertruydenberge, &c., welk g'ebefoigneerc' ick 's anderen daeghs geleverthebbe Suys; mit: gaders ook de Commiffie van den Heere van Bt Veren, fpreeckende op Heeren Sasbout, Uy wyck en Berendrecht, omme te procederen o het recolement van den Tienden penningh i den Hage, Haegh-Ambacht, Voorburgh, Ry; wyck, Monfter en Waflenaer.
Daghvaert , gehouden in den Hage op den vyfden ende fesden April 1555-
PRESENTEN.
Den Heeren vanDuyen-
voirde 3 Mathenes, Obdam, Roon ,
Willem van Lockhorfi, Otto van Egmont, ende
Jacob vander Duyn, Üyt den naem van d'Edelen. Jacob Oom, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout , Burge-
meelter.
e 155^
~_ %,/lprih \ van Uyt* wyck , •- CommilTie p op Suys, n Sasbout, , Uytwyck ~ ende Berendrecht, „opende den tienden pen„ingh.
* Pag. 15.
5. ende 6» April,
Den Heeren vznDuven-
voirde, Mathenes, Obdam, Roon,
Willem van Lockhorfi, Otto van Egmont, ende
Jacob vander Duyn, Üyt den naem van d'Edelen. Jacob Oom, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout , Burgemeefter.
G
Michiel Janfz, ende
Mr. Jacob van Eynde ,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Bur germeefter, ende
Mr. Jacob de Milde,
VanLeyden» Gerrit Claefz% Burge
mejftera Joofl Buyck
ende
Mr. Adriaen Sandelyn.
Van Amfterdam. Adriaen Gerritfz, Bur-
gemeefter, Jan Dirckfz 't Hoen,
2 en-



C 3<U
155?.
5. April.
' Requefte van den Griffier, verioecde jaerlycks een fekere fomme van penningen.
Requefte van de Ingelanden van de Hoogeveen, verfoeckende vrydom van alle conttibutien.
rende ris ende extraordi-
Dirck Cornelifz , naris, ende op noch
Vander Goude. eenige andere Arti-
Omme eyntelyk te re-> culen , de voorfz
folveren op de Staten by den Ad-
voorfz petitie van vocaet voorgehou-
de Beeden ordina- den.
NOpende de declaratie van den Griffier, beroerende de expeditien, by hem voor 't gemeene Landt gedaen, verfoeckende by een Requefte, daer by gevoeght, jaerlycks een fekere fomme van penningen voor de felve expeditien; fulcks men bevinden fal hem vanarbeydts-loon toe te behooren, Is by de voorfchreve Staten gerefolveert , dat den voorfz Griffier met de taxatie van de voorfz Declaratie, ende de difpofitie op de voorfz Requefte , vertoeven fal tot de reconvalefcentie van den Heere van Alfendelft, ende alfdan by hemende de Gedeputeerden van Delf ende Amfterdam, als daer toe gecommitteert zynde , op het geene wes voorfchreven is, gedifponeert te werden.
r\P de Requefte van de Ingelande van de Hoogeveen, daer by verfoeken verklaert te werde vry ende exempt te wefen van alle contributien ende ommeflagen, hoedanigh die wefen, &c. Is gerefolveert, voor Appoin ére ment te ftellen, dat.de Supplianten verklaringe fullen doen uyt wat oorfaeke fyluyden gemolefteert werden by den Ontfanger Coebel, omme op te brengen de twee ftuy.vers op de
Mar-



C 37 )
Marge, in hare Requefte gementioneert, ende voorts hoe veel Margentalen in de voorfz Hoogeveen gelegen zyn; van gelycken oock fpecificatie van de Margentalen, gelegen omtrent de Hoogeveen, die fy feggen oock noyt yet gegeven te hebben in eenige ommellagen, volgende 't inhouden van haer eerfte Requefte, omme, al gefien alfdan geordonneert te werden foo 't behooren fal, welck appoincïement den Advocaet oock op hare Requefte geftelt heeft.
£)P de Requefte van den Heere vanLyngy, daer by hy prefenteert te betalen drie ftuyvers op de Marge van fyne Landen, in fyn voorfchreve Venuencourt gementioneert, mits dat hem afgekort fullen werden veertien Mar--" gen, de welcke in den jaare 15 ^ 3. zyn onvrucht- > baer geworden, is voor Refolutie gefeyt, dat men verfoecken fal aen Jooft Jacobfz, Procu-' reur, Copie van de metinge ende atteftatie van den gefworen. Lantmeeter gedaen, daer van in 't felve Venuencourt mentie gemaecl: werdt omme, die gefien, alfdan verder gedifponeert te werden.
QP de Requefte van den Griffier van de Leenen, daer by hy verfoeckt fekere recom-^ penfe van de diligentie, by hem gedaen in 't( doorfoecken van de Regiftereh 'van Hollandt £ omme te doen maken fekere copien, notelvck wefendem de proceffen, die fyluyden hangende hebben voor den Grooten Rade jegens den Pnnce van Orange ende den Grave van Hornes, ende de felve de Staten gelevert te hebc 3 ben;
1555.
5. April. Pag. 16.
Requefte /an den leere van
-y«gy.
Requefta-
an den Jriffiervan en Leenove.



(s8;
1555- 1 5,4pril.
Salaris van de Booden van de fes groote Steden? gereyft zynde aen de particuliere Ontfangers»
Coen de Bode negen guld. voor een nieuwe Mantel geaccordeert.
Requefte van die var Furmereyndeende Purmeriandt,curn foeiis.
?en; Is gerefolveert, dat boven fijn ordinaris Salaris hem noch tpegevoeght fal werden een roude Reael in fpecie.
JS oock gerefolveert, dat men de Boden van ■■ de fes groote Steden , die met Brieven, door bevel van de Regeerders der felve Steden, gereyft zyn aen de particuliere Ontfangers van de kleyne Steden ende Dorpen , en defelve bevolen hebben nae de receptie van de felve Brieven hare quohieren te brengen in handen van de Regeerders voorfz, foo veel Dagh- gelden toegevoeght fullen werden , als fy by Eede verklaren fullen, in 't felve te doen gevaceert te bebben, ende dat men de felve voor de extraordinaris onkosten noch toevoegen fal drie of vier Dagh-gelden.
IS Coenraedt Janf?, Bode van den Lande, voor eenen nieuwen Mantel geaccordeert negen guldens, fulcks hy t'anderen tyde gehadt heeft.
OP de Requefte van die vanPurmereynde ent de Purmerlandt, cum facits, daer by fy verfoecken , dat de Staten voor hen fouden aennemen de proceffen, henluyden by den Grave van Egmont gemoveert voor den .Grooten Rade, uyt faecke van de Beeden, by de Staten geaccordeert, is gefeydt, met de Refolutie van dien te vertoeven, tot de faecke van dejegenwoordige petitie gerefolveert fal zyn.



C 39 J
TS mede gerefolveert, dat men met alle diligentie fal vervolgen de procelfen van de Staten, hangende voor den grooten Rade jegens' den Prince van Orange, Gaveren, Heere van,* Hoorn, ende andere, ende dat men, omme te' bet daer toe te mogen geraken,denProcureurGe- j nerael van den Grooten Rade van 's Lants we-i gen fal fchenken twee Amen Rynfche Wyns1 Dortfche ritfinge, ende dat die van Dordrechty 't felve fullen befchicken, ende dat den fel ven j daer vooren Ordonnantie gepaifeert fal werden c op den Ontfanger Coebel; ende dat voorts den' Advocaet, komende totMechelen, by advifer van eenige van de Gedeputeerden van de Sta-J ten , die hy aldaer vinden fal, -ende van die van c den Rade van de Staten aldaer, uytfienfalnaet yemandt, bequaem wefende omme de vorde-v ringe ende expeditie van de voorfz Procellèn te £ diligenteren, ende met hem overkomen , wat" ■ hy voor fyn moeyte voor den tydt van eenE half jaer hebben fal, mits dat de felve gehouden fal wefen geftadelyck de vorderinge van de voorfz faken te vervolgen, ende alle maendt van termyn tot termyn den Advocaet overfchryven, wat daer inne gedaen fal wefen,
QP het verfoeck, by die van Hoorn gedaen,
ten eynde Coebel belaft foude werden," henluyden te reliit'ueren 't Haeftgeldt van delb Huyfen, ftaende binnen de Steden van Hoorn, f de welcke niet waerdigh en zyn hondert gul-ge dens eens, by hem ontfangen, voor Refolu- do tie gefeydt, dat foo wanneer de fes groote Ste-bil den reftitutie van gelycke Haertgelt, by hen-Jta( C 4 luy-fta
5. April,
["e vervol;en expelitievaa ie procesen van de -faten, angende oor den ;rooten tade,ende en Procu:ur Gerieiel aldaer :!;ereii :henck te oen van vee Amen fyns
'ortfe ritp,ge.
>>g. i/«
Die van som verbeken recutie van t HaertIt van Huyfen men ;r!uyder ide ;nde.



( 4° )
155S-
S,,4pril.
S wazigheden by den Reniuieefter van Zuydt-Hoilandt gemoveertop 't ftuck van den thienden pen riingb.
DenProcurea't Gaherael aen te nemen de Procesfen van de Staten.
fy üH t>i
luyden oock gecolledteert, gedaen fal wefen, fyluyden alfdan haerlüyder voorfchreve verfoeck fullen mogen doen, het welck oock by den Advocaet op haer verfoeck fulcksby Appoftille geftelt is. :
Opende de fwarigheden, by den Rentmeefter van Zuyt- Holl gemoveert, beroeren-, de eenige, die onwillig waren op te brengen, den Tienden penning van de Renten, by hen gekogt op de Domeynen van den Keyfer; Is aengaende de Erf-pachten gerefolveert, dat die volgende het inhouden van den Placate, daer van zynde, den Tienden Penningh betalen fullen, maer aengaende de faecke, beroe.rende den Heere van Praet ende Wolf Hallar, Ridder, is de felve' gehouden in furcheantie.
TS mede gerefolveert dat den Advocaet, den i Ontfanger Coebel en Joolt Jacobfz de Bye vervolgen fullen aen de Procureur generael van den Hove van Hollandt, dat de Proceffen, de welcke de voorfz Staten ofte haren Ontfanger, voor den felveu Hove hangende hebben, op ende.jegens den geenen die exemptie ende vrydom pretenderen, voor de felve Staten aenneme, fulcks den Procureur Generael van den. Grooten Rade by de Majefteyt van de Koninginne belaft is te dóen, ofte dat by gebreke van dien de voorfz Staten genootfaeckt fullen. welen te vervolgen aen de voorfchreve Majefteyt , dat het felve hem fulcks infgelycks belaft werde te doen,
_ Der



( 41)
Den 6. April 1555. iS55l PRESENTEN.
De Heeren van Crunin-
gen, Duvenvoirde , Mathenes, Obdam, Roon,
Willem van Lockhorfi, ÖWo ya« Egmont, ende
Jacob vander Duyn» . Uyt de naem van de
Edelen. Jacob Oom, ende
Mr. Willem Schoock,
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz, ■ ■■ Van Haerlem. Jan Sasbout,
NAedat by den Stadthouder, Bruxelles cn- Refoimle de Suys vcrhael de voo,rfz Staten gedaen van de Stais geweeft van de antwoordt, by de Majefteytten,beroeyan de Koninginne gefchreven op de poinctenrendede ende Articulen, by de felve Staten Sare'fiSS*11^" fteyt te vooren by de voorfz Commiffariifeii ordinaris™ pvergefondeu,, waer van oock een yegelyck ende extravan de voorfz Staten Copie gelevert is; Soa ordiuarishebben de voorfz Staten, nae dat veele endepa£« 18. $yeiffe ppinicn by henluyden, nopende 't vin.
C 5 den
' ende Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Gerrit Claefz, Burge-
meefter, J90JI Buyck, ende
Mr. Adriaen Sandelyn9
Van Amfterdam. . Adriaen.G er ritfz.,
ende J . i Jan Dirckfz "t Hoen, Vander Goude.



( 42 )
ÏS5?(. April.
Refolutie als boven van de fes groote Steden.
den van de voorfz begeerde extraordinaris Beede, geproponecrt waren, eyntelyck gerefolveert , omme te komen tot conformité van de opinien, in den eerften Edelen , dat geaccordeert zynde, de voorfz poincten ende Articulen fy te vreden fouden wefen de voorfz geeyfchte twee hondert duyfent guldens te vinden een derden-deel by verkoopinge van Renten, een derden-deel by Margen- geldt, ende een derden - deel by de Schiltalen, wel verftaende, dat de gratiën van.de fes groöte Steden in de -felve Schiltalen gevonden fouden werden , oock by verkopinge van Renten , d'eene helft van de voorfz ibnimè te betalen'den eerften Augufti, ende de 'andere'"helft den eerften November.
1~\E voorfchreve les groote Steden, behalven die van Haerlem , nae? lange diverfité van opinien , hen conform gemaeckt hebbende, hebben by-maniere van communicatie gerefolveert, altoos gepnefupponeert zynde, dat by de Majefte5t van de Koninginne henlnyden geaccordeert fouden werden hare voorfz verfochte poinélien ende Articulen'; eerft de Beede ordmaris, fulcks die verfocht is voor den tydt van fes Jaren, ende op twaelf termynen, daer van den eerften termyn ingaen foude St. Jaias Miffe naeft komende, ende voorts de voorfz geeyfchte twee hondert duyfent guldens extraordinarie, d'eene helfte van de voorfz fomme te vinden by verkoopinge van Renten, ende de andere helft by Margen-geldt, totvyfftuyvers op de Marge, ende foo was aen 't felve



{ 43 )
Margen-geldt te kort foude komen, dat men het felve oock foude vinden by 't fupplement van den Tienden penningh, ofte by gebreke van dien oock by verkoopinge van Renten; wel verftaende, dat men in de gewoonlycke a&e , beroerende de Exempten, foude infereren defe Claufule, dat de Keyferlycke Majefteyt , ofte fynen Procureur Generael ,de voorfz Staten foude indemneren van alle de proceffen, die by de Exempten henluyden gemoveert fouden mogen werden, ende de felve voor henluyden aennemen , ende dat men voort in de . aéte foude infereren alle andere gewoonlycke Claufulen, de eene helft van de voorfz fomme op te brengen'prima Augufti, ende de andere helft prima Novembris , ofte , waer 't doenlyck , prima Decembris, ende dat loopendts geldts, fulcks als ten dage van de betalinge in Koopmans Beurfe gaen fal, dan hebben de Gedeputeerden van.de groote Steden, nopende de voorfz opinie, daer fy hen-met.de anderen conform gemaeckt hadden, rapport genomen elcks in den haren , ende dach verfocht'in de Herberge in den Hage te wefen des Woensdaghs nae Paeffchen, ende de Edelen ende die van Haerlem hebben ten'felven dage mede rapport genomen, omme te fien offyhen met de voorl'z opinien van de Steden fouden mogen conform maken , welcke antwoordt by den Advocaet den voorfz Heere van-Beveren ende Cormniffariffen gedaen zynde, hebben de voorfz Staten den voorfz dagh gegunt, ende verfocht, dat fy alfdan eyndelyck'Refolutie, die vruc.htbaer ware, fouden nemen, hen voorts
dagh
6. April,



Cu)
1555- ( Ü.April. ;
17, April.
Taxatie ' van de Declaratievan : den Procureur Jood Jacobfz.
18. April. Pag. 19.
iagh beteyckende omme hen te vinden by de koninginne beloken Paeflchen 's avonts ïn de rlerberge.
Den 17. April 1555.
DOor Ordonnantie van den Hove getaxeert de Declaratie van Jooft Jacobfz, Procureur van de Staten, beioopende een hondert i\ï guldens tien ftuyvers.
Dagvaert, in den Hage gehouden op den 18. ende 19. April 1555.
PRESENTEN.
Den Heere van Obdam ,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van d'Edelen, Heyman Adriaenfz, Mr. Cornelis van Hogelande ,
ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht, Dirck Jacobfz, Burgermeelter, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem, Jan Sasbout 9 Burgemeefter,
ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Jan Franfz, Gerrit Beuckelfz, Burgemeefters, ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden. Gerrit Claefz, Burgermeefter,
ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Adriaen Gerritfz, Bur-
germeefter, Witte vander Hoeve.,
en-



C 45 3
ende
Jan Dirckfz 'tHoen ,
Vander GCude. Omme te refolveren op de verhooginge van - denlmpoftendeMar-
IS eerft gerefolveert, dat men van de proteftatie , overgelevert van wegen den Grave van Egmont, foude doen maecken Copie authenticq, ende daer achter voegen defe woorden, Defe proteftatie is voor de Staten van Hol-, landt, ter prcefentie van Jooft Jacobfz gedaen op < den een en twintighften dagh van Maert 1554J Jlilo Curies Hollandice, ende dat men de felve fulcks leveren foude Jooft Jacobfz, als oock by den Advocaet gedaen is.
JS op 't aengeven van den Penfionaris van Rotterdam, door onthiet van den Heere vam Aflendelf, allegerende dat 't Landt van Ree-' broeck, gelegen onder de Vrydom van Rot-1 terdam, groot hondert achtien Margen, endefc fulcks met henluyden in alle Beede contribuerende, foo wel van de leven groot, twee ftuyvers min een oort als anders, behoorden vrv .ende exempt te weien van 't Margen - geldt • verfoeckende evenwel daer van verklaringe van de Staten, is daerop 'by de voorfz Staten gerefolveert , dat die van Reebroeck de redenen waeromme fy pretenderen in 't geheel ofte deel vry te wefen, de Staten by gefchrifte fullen overleveren, om, die gefien, alfdan daer op te mogen dilponeren.
I»
[8. April
Copie au* chenticq te uaecken ?an de proeflatie van len Grave an Egdont.
Pretenfe rydom an die van Leeroeck.
gen-geldt, dienende tot betalinge van de jaerlyckfcheRenten, daer 't Landt mede belaft is.



r 4^;
«555- 1
18» April. J tommidie op Mr. A-' driaen van $ Leyden , £ om te re- | couvreren ^ 's Landts ftockën, 1 •wefende 1 onder Ger-1 lit van . L00. Terecou-vrercn de ftucRen van Dirck Coebel 't 1 gemeene ] Lant aengaende.
Pag. ao. , Regifter -van de Pri-'
vilegien. Middelen, om de geeyfchte twee hon dert duyfent guldens te vinden. i 9. April,
Verhoginge van den Impoft en't Margengeldt.
[S Mi'. Adriaen van Leyden, Secretaris der - der Stede van Delf, gecommitteert, omme ot 's Lants koften te reyfen nae Leeuwaerden 4 w van Gerrit van Loo, fijn Schoonvader, te ekrygen de Regifteren van wylcn Mr. Aelirecht van Loo, wefende onder fynen Schoonader; mitfgaders alle andere ftucken authenicq , ofte niet authenticq, 't gemeene Lant van Iollandt toucherende, ende dat die van Delf lem daer toe fouden verwittigen, 't welck fulcks tengenomen hebben te doen.
CTAn gelycken hebben Mr. Jacob vander Duyn ende den Advocaet aengenomen te recou/reren van Dirck Coebel al het geene wes hy )nder hem heeft van wyle'n fynen Vader, oock iet gemeene Landt aengaende.
fS mede gerefolveert dat men met den eerften 1 fal doen regiftreren alle de Privilegiën 't geneene Landt toucherende.
FS, beroerende de Middelen , omme te vin*• den de geeyfchte twee hondert duyfent guldens , genoegh Refolutie genomen conform de antwoordt > die de Majefteyt gedaen foude werden, en fulcks die by gefchrifte geftelt is4-
Den 19. April 1555.
r~J Yn by maniere van communicatie eenige £^ opinien verhaelt geweeft, beroerende de hooginge van den Impoft van de Wynen ende Bieren en van 't Margen-geldt, opgeftelt tot
fur-



C4?)
furniflemeni van de jaerlyckfche betalinge van de Renten, daer 't Landt mede belaft is, ende of men den fel ven Impoft alommeopenbaerlyck foude verpachten, dan niet, dan mits de Edelen geen laft en hadden, omme in defen te rerolveren , foo is eyndelyck de Refolutie van dien uytgeftelt tot de naefte Vergaderinge.
JS mede gerefolveert, dat foo geringe de Staten , te Hove wefende, fullen geadverteert < zyn van haer vertreck aen de Heere van Asfen- < delft gefchreven fal werden, omme met den eerften de Staten ten fine voorfz in den Hage te doen befchryven.
JS ook gerefolveert, dat foo wanneer de twee C Comnnlfanffen Suys ende Sasbout met hare »1 Adjuncten m rt werk fullen treden op hetreco-" lement van den laetften Tienden penningh, byr hen lullen ontbieden een van Delf ende van P< Leyden, de welke by de Staten gecommitteert zyn omme.met henluyden te befoigneren, ende dat ten .eynde den voet wel genomen, en t voorfz recolement het gevordert magh wer-
£)En Ontfanger Coebel by de Staten ontbo- I den zynde, is hem belaft, met aile dili-far gentie gereedt te maecken alle de Rente-brie be
S TT dcf0lve de Re^rs te leveren,bPe°, ende dat hy voorts fijn Clerquen foude belas! ten, geen Drinck-geldt ter caufe van dien meer te eyflehen, ofte dat men anders daer inne ioude moeten voorfien; dat hy voorts raedt
fou-
r
r555ip. April»
> Befchry'inge van Ie Staten.
ommifr». flen op't colement m den ienden mningb;
'en OntgerCoeeenigg néten aft.



(' 48 )
i55<- foude foecken, omme de penningen,dielaetfti$< ApHi.maei bezegelt zyn te betalen, de welcke half Mey betaeldt moeten werden; infgelycks oock de verfchenen Renten , ftaende op het gemeene Landt, ende dat hy voorts den dagh , hem geprtefigeert, omme fijn Reeckeninge te doeni foude palfen te houden, alle het welck hy genoegh te vreden is geweeft te doen.
Pag. 21. 54. April.
Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten tot Antwerpen gehouden den vier en twintigften April 1555.
PR./ESENTEN.
Den Heere van Obdam, ende
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt den naem van d'Edelen. Jacob Oom, Boogelandë, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Dirck Jacobfz, Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf.
Jan Franfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Gerrit Claefz, Burgemeefter,
ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Adriaen Gèrritfz, Bur-
gemeefter, ende Simon Hendrikfz,
Vander Goude. Op het hooren van dc
Reeckeninge van
Coebel.-
Ten



C49)
TEn voorfz dage is gerefolveert, dat den . voorfz Ontfanger gehouden fal wefen, : veertien dagen, alvooren men tot hooringe en-1 de fluytinge van fyne Rekeninge fal procédé- { ren, de felve te leveren in handen van fekere 1 Gedeputeerden van de Staten, omme die tevi-{ fiteren, ende van de fwarigheden , die fy daer inne vinden fullen, rapport te doen een dagh voor de hooringe van de felve Rekeninge, den geenen die daer toe gecommitteert fullen werden.
£)At by beurten, omme de voorfz Rekeninge V te vifiteren, gecommitteert fullen werden fl die van Dordrecht ende Gouda met een van de £ Jidelen daer omtrent gefeten.
Een van Delf ende Leyden met een van de fe Jidelen daar omtrent gefeten. w
Ende een van Haerlem ende Amfterdam met een van de Edelen daer omtrent gefeten, ende hier van rapport te doen op de naefte Vergadennge. b
£)E Rekeningen van de Schoortenen, met He dat er aen kleeft, by de Staten te recole- m< ren. Sc
üe>
JjAt den Ontfanger voortaen gehouden fal Del wefen fijn Rekening te doen de Gecommit- nin teerden van de Staten, te weten twee van de Co indelen en een van elck van de fes groote Ste- v0( den, ter prsfentie van een van de Raden ende Rekeningen in Hollandt, ende dat de felve by dep de voorfz Gecommitteerden gefloten ende oock <*« • IV. Deel. D on_ Sta
1555.
14. April.
)at Coebel jn Reeceningefal even te ifiteren.
''ie tot v!-
atie van
oebels
ekeninge
icommit-
ert fal
:rden.
t rêcolentop de ïoor:nen.
leecke. ge van ïbel fal irtaen rhierfen rdeGeuteervan de en.



c 50 ;
1555.
«4. April
Den Ont' fanger fal tweeReec kettingen maken. Pag. 22.
Coebel Coinmiffie Cautie, er de Salaris
AenCoebt
te fcbryve fijne Reke ningen ge reedt te maecken.
Befchrj vinge van Ontfanger particuliei van den Impoft.
onderteyckent fal werden, ende foo wanneei daer eenige kleyne Rekeningen, ende van kleynder fomme te doen zyn, fullen de felve in der manieren voorfz gedaen ende gefloten werden op de Vergaderinge van de Staten, omme de koften te fchutten.
T~)At den Ontfanger gehouden fal wefen twee Rekeningen te maecken, een voor de Staten ende een voor hem, welcke Rekeningen bewaert fullen werden met de Privilegiën van't Landt, ende geleydt in een feeckere Kifte, hebbende drie "Sleutelen , de welke gefet fal werden tot Delf in een fekere plaetfe, die daer toe propitelyck gemaeckt fal werden , nae welcke plaetfe die van Delf uytfien fullen, omme op de naelie Vergaederinge daer op rapport te doen.
iQP de naefle Vergaderinge ook te difpone>^ ren van des Ontfangers Commiffie van fijn 'cautie ende van fijn Salaris.
lTS gerefolveert, dat men aen den Ontfanger jA Coebel fchryven foude, dat hy tegens den ' vier en twintighften Mey toekomende alle fyne Rekeningen gereedt make , 't ware of de Rekeningen van den Impoft alfdan gereet mogen vallen, of niet.
- T\At men, wetende van het vertreck van de Staten, oock fchryven fal aen den felven 5 Ontfanger, dat hy doe befchryven alle de Ontfangers particulier van den Impoft, omme te
ko-



C 5i )
komen doen alle Rekeningen, tot fulcken d; ge alfdan by henluyden geadvifeert fal wei den.
- i555>
. 24. April 26. April
*
Alle de Ré*
gilleren
van de
voorgaen-
deAdvoca-
ten te re-
couvreren.
Den 26: April 1555. PRESENTER
als Edelen. De Heeren van Obdam, ende
Jacob vander Duyn,' Ende van de Steden, Jacob Oom, Hoogelande, ende
Schoock , Dirck Jacobfz, ende
Lambrecht Jacobfz,
IS gerefolveert dat den Advocaet fal recouvreren alle de Regifteren, Brieven ende Munimenten, de Staten van den Lande van Hollandt aengaende, die onder de Erfgenamervari wylen Mrs. Aelbrecht van Loo, Frans Coebel ende Aert vander Goes zyn beruftende, ende, de felve ontfangende, daer van maken Inventaris , ende die de Staten vertonen, de wek* ke den voorfz Advocaet onder hem fal houden om van dien verfocht zynde, een yegelyck leveren Copie. 6
D * Den
Jan Sasbout, ende
Jacob van Eynde*
Jan Franfz, ende
de Milde. Gerrit Claefz, ende
Sandelyn. Adriaen Gerritfz,
ende Simon Hendrickfz.



C 52 )
1555s6. April
De felve te communi' ceren eeni ge Gedeputeerden.
Recepiffat
van Mr.
Vincent
Cornelifz
beroerendi
eenige
faecken
van het
Landt.
Regifterer van de Pri vilegien van 'tLant
Pag. 23.
HetReg'u ter van "dé Advocaet
Die (hi van depr ceffen vs *t Landt.
F\En Advocaet fal, de voorfz Regifteren gerecouvreert zynde , die fonder dilay communiceren Mr. Jacob vander Duyn ende die van Delf ende Leyden, omme alternative te 'mogen befoigneren, als by de Staten daer toe gecomnitteert zynde.
FJEn Advocaet fal, in den Hage gekomen zynde recouvreren alle alfulcken befcheydt van Recepilfen van Mr. Vincent Cornelifz, in ! fijn leven Thefaurier Generael, als onder hem zyn beruftende , ende het felve eerfte Daghvaert, die in den Hage lal werden gehouden, de Staten te vertoanen.
CAI oock fonder vertreck procederen tot vol■ makinge van alle de Regifteren van de Privilegiën , den voorfz Lande van Hollandt aen' gaende.
SA1 oock fijn eygen Regifter pertinent van alles maken, foo verre 't felve alfnoch niet en \ is gedaen, ende daer by voegen de prafenten , • ende in het Hooft ftellen Sommatie 't gunt daer de faecke ajroert, ende het felve tot alleDaghvaerden, die in den Hage fullen werden gehouden , voor de Staten brengen.
•t <CA1 van gelycken tot alle Daghvaerden de Staten 'verhalen den ftaet van alle de Procefn fen, die het Landt van Hollandt hangende heeft ongedecideert, makende van dien oock pertinent Regifter, namentlyck fal den voorfz Advocaet de Staten aengeven den ftaet van't Proces,



(53;
ces, dat het Landt tegens Bekefteyn heeft hangende.
JTem, fal den Advocaet tot alle Daghvterden gehouden wefen de Staten te verhalen de faecken, die by voorgaende Daghvaert in advife fullen werden gehouden.
T)En Advocaet fal gehouden wefen twee dagen voor elcke Daghvaert, die inden Hage fal werden gehouden , eenige van myne Heeren de Edelen , die in den Hage zyn woonachtigh, by gefchrifte te leveren, daer d'eerfté Dagvaert dienen fal.
Den 19. April 1555,
DE Gedeputeerden van de fes groote Steden by den Stadthouder ende Bruxelles ontboden zynde, ende van henluyden verfocht hebbende, dat fy, omme hen een weynigh te informeren met de Edelen, en tot meerder equaliteyt te komen , fy te vreden fouden willen wefen , dat van de geeyfchte extraordinaris Beede van twee hondert duyfent güldens, de tagtig duyfent gevonden fouden werden by verkopinge van Renten, feventigh duyfent by Margen-geldt, ende de refterende vyftigh duyfent by de Schiltalen, nae dat de voorfz Gedeputeerden verklaert hadden daer toe geen laft te hebben, maer te perfifteren by de conclufie, eendrachtelyck by henluyden te vooren genomen, nopende de vindinge van de felve twee hondert duyfent guldens, foo is de GeD 3 de-
155?. 26. April,
De faken die in advys zyn gehouden.
De Edelen by gefchrifte te leveren, vvesin advis gehou» den is.
ip. Aprif.
Dat de Steden hen conformefouden met ie Edelen >eroerende 3e Middeen omme e vinden ie Bede /an twee icndert iuyfent ;uldens.



r 54;
ip, April 3. Mey.
deputeerden van de Edelen, na dat by de voorfz • Cornmilfariffen hier van de Koninginne rapport gedaen was, belaft aen den Heere van Aifendelf te fchryven, omme een korte Daghvaert te hebben van de Edelen, ten eynde fy henluyden voor defe reyfe conform fouden maken met de opinie van de voorfz fes groote Steden, op dat hare Majefteyt niet en foude geneceffiteert wefen henluyden te vervangen, ende voorts dat fy verftaen fouden tot verzegelinge van de voorfz fomme, 't welk oock de voorfz Edelen fulcks aengenomen hebben te doen, ende de voorfchreve Gedeputeerden van de fes groote Steden is belaft, elcks in den haren te fchryven , omme te gekrygen confent tot de voorfz verzegelinge , 't welck fy oock fulcks gedaen hebben, ende zyn tot dien eynde by een yegelyck van henluyden Boden uytgefchickt.
Den 3. Mey 1555.
PRESENTEN.
als Eedelen. De Heeren vanObdam, Jacob vander Duyn, Ende van de Steden, Jacob Oom, Lloogelande, Schoock, Dirck Jacobfz, Lambrecht Jacobfz*
Jan Sasbout, Jacob van Eynde. Jan Franfz, de Milde. Gerrit Claefz, Sandelyn. Adriaen Gerritfz,
ende Simon Hendrickfz.



C 55 )
IS gerefolveert te vervolgen expeditie op de Requefte , omme te hebben de Articulen tegens de Staten overgegeven, ende de namen van de Auters van de felve.
Den 4. Mey 1555.
DE Gedeputeerden van de Staten hebben \ een groot langh Appoinctement gekregen! op de Requefte, beroerende de verfochte uyt-'. voeringe van het Oofterfche Koorn, blyckende by den Appointftemente daer 'van zynde. <
1
Den 5. Mey 1555. J
IS den felven geaccordeert iterative Miffive \ aen die van den Rade van Vrieflandt, om-1 me te hebben Copie van feeckere Ordonnantie I van de Hanze Steden, de welckein eenige Ste-s den van Vrieflandt, hare Geallieerden, gepubli£eert was.
Den 9. Mey 1555.
DAt den Ontfanger Coebel gefchreven fal werden, dat hy tegens den twintighften vi Mey 's ayondts in de Herberge fal doen befchr-y- J ven alle de Colleeleurs van den Impoft, omme f( hare Rekeningen voor de Gedeputeerden vanon de Staten te komen doen van haren ontfangh R van 't voorleden Jaer, 't welck Lichtmis laetft-.ni leden geè'xpireert is, ende dat hy voorts be- Jc ftellen dat d'Edelen ten felven dage befchreven de mogen werden op de verhoginge van den lm- te D 4 p0ft va
* tei
'55.?. 3- Mey. Pag. 24. Requefte , om te hebben deAr:iculeu te;ensdeStaen overge;eeven.
Sippoinélenent, beroerende Ie uytvoeinge vaa etOosjrscb koorn.
)rdonnanie van de lanzeteden.
Befchry^ nge van ; Colle. -urs van nlmpoft, 1 hare ;eckengen te men
en voor
Sedepu-
:rden
ïdeSta-
i.



C 56)
■155"?. 5>. Mey.
Salaris voor feec"kere Rey"fen,gedaen by de Boden van Leyden er Gouda.
Gratuiteyt voor den Audiencie: en Griffie van de Fi nancie.
Articulen! den Prtefi. dent gele vert.
By denPtc cureur Ge nerael vat Hollandt de Ptoces
poft ende Mergen- geldt, wekken dagh de Gedeputeerden van de fes Steden aengenomen hebben waer te nemen fonder befchryvinge.
In conformité van defen aen Coebel gefchreven den negenden Mey als vooren, ende hem gefonden by Jan Willemfz uyt den Hage.
TS gerefolveert dat den Bode vander Goude, die gereyft is geweest met de Brieven van de Gedeputeerden van Haerlem, Amfterdam ende' Gouda, aen haer Meefters, beroerende de voorfz verzegelinge, gepafleert fouden werden feven guldens, ende den Bode van Leyden , die gereyft is geweeft met gelycke Brieven aen die van Delf ende Leyden, vyf guldens, alfoo de felve, gereyft hebbende by dage ende by nachte, groote diligentie gedaen hadden.
F> At men den Audiencier en Griffier van de Financie elcks toe voegen foude vyftighofte feftigh guldens, foo verre de Staten mochten obtineren generale Brieven van gratie voor alle de Steden ende Dorpen van Hollandt.
VYn fekere Articulen myn Heere den Prafi^ dent overgegeven, luydende als volght.
I.
A Lfoo veele ende diverffe nieuwe procesfen de Staten van Hollandt, ofte haren 1 Ontfanger, by den geenen die exemptie en vrydom pretenderen op alle confenten,ge-
rno-



( 57 )
moveert werden voor den Hove van Hollandt, foo verfoecken de voorfz Staten, dat den Procureur Generael van den felver' Hove belaft werde, alle de proceflen, die alfnu jegens hen geinftitueert zyn, ofte naemaels geinftitueert fullen werden, voor henluyden , ofte haren Ontfanger, aen te nemen , gelycken den Procureur Generael van den Grooten Rade eertyts belaft is geweeft , mits dat de Staten te vreden zyn hen te voegen daer 't van noden wefen fal.
I I.
Dat van gelycken, alfoo de Steden ende Dorpen van Hollandt geaccordeert is in de ordinaris Beede alfulcke gratie, als fy in de voorgaende Beede genoten hebben , foo verfoecken de voorfchreve Staten, dat henluyden gelevert mogen werden generale Brieven van gratie, ende dat elck van de Steden ende Dorpen, overleverende Copie authenticq van de felve Brieven, daer me-, de fullen volftaen, ende dat omme te ontgaen de groote ende exceffive koften ende moeyten, die anders elck in 't particulier foude moeten dragen, alfoo fommige Dorpen" meer koften hebben fouden , dan hare gratiën bedragen.
I I I.
Dat infgelyks den Procureur Generael belaft fal werden, de faken, beroerende het' D 5 pro-c
.9- Mey. fen voor ■ de Staten aen te nemen.
p»g- 25.' Omme tè mogen hebben generaleBrieyen van gratie.
De faken an deproefi'en van



C 53 )
15559. Mey.
congé te leveren in handen van denGriffier "van den Grooten Rade, ortti me deSententiete extenderen.
Tien duyfent guldens tot vorderinge van de Haringh-vaert.
Copie van de Articu-len,tegens de Staten overgegeven.
Difpofitie / op*t voorfz " eerfte £ poiuét.
f<
s
proces van de materie van congé, te leveren in handen van den Griffier van den Grooten Rade, ende dat voorts den voorfz Griffier oock belaft werde, de faecke tot hem te nemen, ende de voorfz Sententie in debita forma te extenderen, ende die fulcks de Staten van Hollandt te leveren.
I V.
Dat de Staten Acïe gelevert foude werden, omme uyt den eerften termyn van de Beede, die vallen fal primo Augufti toekomende , te mogen lichten tien duyfent guldens , tot uytreedinge ende behoefte van de Haringhvaert, die acceleratie eyfchende is, fulcks hen in den voorleden jare geaccordeert is geweeft.
V.
Dat de Staten gelevert fal werden Copie van de Articulen, jegens de Staten in 't generael, ende oock eenige van henluyden in het particulier, overgegeven, volgende het verfoeck, by henluyden by Requefte gedaen.
3P het eerfte poinél, beroerende de aenneminge van de Proceffen by den Procureur ienerael van Hollandt, heeft den Pnefident oor antwoordt gegeven, dat hem dunckt 't :lve foo niet doenlyck te wefen, ende dat de raten de felve wel behooren te fuftineren, ende



r 59;
de dat in allen gevalle, foo wanneer dat 'ei eenigh Appointement gegeven werdt tot achterdeel van de Staten, die faecke by appellatie komt tot Mechelen, daer de aenneminge gedaen werdt by den Procureur Generael aldaer. dat evenwel hy eerft begeerde te hebben Copie van de Miffive, ende laft gegeven den Procureur Generael van den Grooten Rade, de welcke in de audiëntie niet te vinden en was,
r\V het tweede poinct, beroerende de generale gratiën, hebben de voorfz Staten verkregen belloten Brieven aen die van de Rekenkamer in Hollandt, omme daer op te hebben haer advis, of 't felve fulcks bequamelyck gedaen foude mogen werden.
QP het derde poinct, beroerende deextenfie van de fententie van congé, hebben de voorfz Staten verkregen belloten Brieven aen den Procureur Generael van Mechelen , ten eynde hy de faeckeh van 't felve proces leveren foude in handen van den Griffier, omme te maecken de voorfz extenfie, behoudens dat den Procureur Generael foude mogen begeeren propofitie van erreur, ende revifie by hem gepretendeert.
QP 't vierde poindt, beroerende de tien duyfent guldens tot vorderinge ende affiftentie < van de Haringhvaert, zyn de felve deStaten geac-( cordeert, ende daer op geè'xpedieert behoorlycke opene bezegelde Brieven,
Op
9. Mey.
Difpofitia op het tweede poinft.
Difpofitie op het derde poinft»
Difpofitie iphet vier!e poinft.



(6o)
15559- Mey.
Pag. 26. Difpofitie op het vyfde poinft..
li. Mey.
PRESENTEN.
Den Heere van Obdam, ende
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt den naem van d'Edelen. Jacob Oom, Hoogelande, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Dirck Jacobfz, Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. ■Jan Sasbout , Burgemeefter, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Andere js by de Staten tot Antwerpen gerefolveert, ^r0palfl"è„ JL dat men in de Procuratie, die van nieuws tegens den gepaffeert fal werden tegens den Grave van EgGrave vanmont, ftellen fal defe woorden, dat de Staten Egmont. van Hollandt, vergadert zynde omme terefol-
ve-
QP het vyfde poincl:, beroerende het verfoek omme te hebben de voorfchreve Articulen , is voor Appoinctement geftelt, datgeloort hebbende het rapport van de Commiflaiffen, alfdan daer op gedifponeert fal werden ïae behooren.
Den 11. Mey 1555.
Van Delf.
Jan Franfz , ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Gerrit Claefz, Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Adriaen Gerritfz, Burgemeefter, ende Simon Hendrikfz, Vander Goude.



veren op de verhoginge van den Impoft, tot betalinge van de Renten, daer 't Landt mede belaft is, uyt faecke van diverlfe voorgaende Beede de Kcyferlycke Majefteyt gedaen, geapprobeert, geconfirmeert ende geratificeerthebben alle 't geene wes by Mr. Pieter Wouterfz, , als interveniërende voor Mr. Arent Coebel van harent wegen gedaen is tegens den voorfz Heere van Egmont ende allen anderen, ende foo verre 't noodt zy, hebben hem van nieuws geconftitueert, omme in alle Proceffen van harent wegen te intervenieren voor den voorfz Mr. Arent Coebel, haren Ontfanger, in faecken eenighfints fynen ontfangh beroerende, met de claufule van ratificatie ende approbatie in communi forma.
2^Yn gecommitteert die van Dordrecht, Delf ende den Advocaet, omme te vifiteren de memorien van de Staten in de proceffen tegens1 die van Wyck, ende dat 'er gefchreven fal wer- \ den in alle diligentie aen den voorfz Procureur i Wouterfz , omme te hebben Copie van den < Contracte, by die van Wyck met de Keyfer-1 lycke Majefteyt gemaeckt.
\7"An gelycken zyn mede de felve gecommitteert , omme te vifiteren de Memorien ,r gemaeckt op het debat van de voorfz procura-J tie, ende die te altereren volgende de nieuwe,, procuratie. J
E d
procuratie.
Zyn
«555. i i.Mey.
Te vifite* en de Menorien van lie van Vyck by sekereGe» ommiteerden.
Te vifite:n het deat van de rocuratie gens den eere van jmont by ï felve.



(62)
I55SXi. Mey.
Gecommitteerden, omme te fpreecken beroerende de Vroedfchappen in Hollandt.
Ommme te hebbenActe, beroerende de proteftatie: by denGra ve van Egmout gedaen , en wat daer PP ge volght is.
Pag. 27.
Al-
^Yn gecommitteert den Advocaet ende Pen^ lionaris van Dordrecht, om met die van Amfterdam ende Gouda te fpreken den Heere van Beveren , beroerende de continuatie van de Vroedtfchappen, tot fulcken dage als men van oudts gewoonlyck is de continuatie te doen.
CXI? het verfoeck, by de Staten gedaen, omme te hebben eenige Acle van de Keyferlyke Majefteyt, beroerende de proteftatie, by den Grave van Egmont jegens henluyden gedaen , hebben van den Prafident voor antwoordt gekregen, dat hem in geender manieren geraden en dunkt die de felve te vervolgen, naedien de Keyferlycke Majefteyt die faecke fulcks ter herten heeft, dat hy daer inne, tot verfekertheydt van de Staten, foo wel in'tgenerael als particulier, wel fal voorlien, ende indien in toekomende tyden henluyden yet ter caufe voorfz wedervaet, fyne Majefteyt mahtigh genoegh is henluyden daer inne voor te ftaen , met welcke verklaringe de voorfz Staten te vreden geweeft zyn; wel verftaende dat daer aclre gemaeckt fal werden van 't geene wes voorfz is, ende dat de Staten fullen indemneren die geene, die uyt faecke van de voorfz Proteftatie in 't particulier eenige moleftatie in tpekomende tyden aengedaen foude mogen werden, volgende wekken, foo heeft den Advocaet gemaeckt de Aéte , luydende als hier nae volght.



( *3 )
A Lfoo de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt,reprefenterende de Staten van den felven Lande, verfocht hebbende van de Keyferlycke Majefteyt a&e , daer by fyluyden , ende elcks van henluyden in 't particulier, geindemneert fouden werden van alle alfulcke proceffen, als uyt faecke van fekere proteftatie , by den Grave van Egmont jegens henluyden gedaen, foude mogen ryfen ende opkomen, ofte ten minften aéte,datby fyne Majefteyt daer inne voorfien foude werden tot indemnité van de Gedeputeerden van de Staten in 't generael ende particulier , ende daer toe niet en hadden, konnen geraecken, maer dat myn Heere den Pralident van den Secreten Rade.henluyden gefeyt hadde, dat de voorfz fake fulcks by fyne Majefteyt gerecommandeert, verftaen ende oock ter herten genomen was, ende in fulker voegen met den voorfz Grave van Egmont foude handelen, dat hy wel te vreden foude wefen van de voorfz proteftatie te renunchieren, ende de voorfz Staten te dier caufe te laten ongemolefteert , ende voort wagten gelycke proteftatien meer te doen, ende dat van geenen noode en was by de Staten tot dien eynde eenigh verder vervolgh gedaen te werden, maer beterende oirbaerlycker foude wefen,. dat de Keyferlycke Majefteyt in der manieren als vooren met den voorfz Grave van Egmont handelde ende befoigneerde, foo hebben de voorfz Staten eendrachtelyck gerefolveert,
dat
I555-
11. Mey.
Acte van indemnité.



C 64)
De aftevan j de ordina- i ris beede, rberoerende de claufule v van de d Vroede- e fchappen, 5 te blyven foo die ge- v concipieertd was. v
d
De afte ^ van de ordinarisbee-„ de te maecken, fonder f infertie van g het woordt r Dorpen. fi
ï
Pag. 28. r k t
{
dat foo verre uyt krachte van de voorfz proteftatie yemandt van de Staten in 't particulier noch eenige moleftatie gedaen, ofte jegens henluyden eenige procelfen gemoveert werden, fy de felve daer van Staetsgewys fullen indemneren, kofteloos en fchadeloos houden. Gedaen tot Antwerpen den den elfden dagh van Mey vyftien hondert vyf en vyftigh.
S gerefolveert, dat de adte van de ordinaris ■ Beede, nopende het verfoeck van de Vroedt:happen, gemaeckt fal werden, fulcks die te ooren geconcipieert was, wel verftaende, dat ï Staten te vreden zyn, die van Amfterdam ide Gouda te alfifteren by hulpe van onfen tadthouder van Hollandt, ten eynde de voorfz an Amfterdam ende Gouda de verfettinge van e Vroedtfchappen mogen gekrygen op den geroonlycken tydt, ende dat foo veel als 't hen oenlyck wefen fal.
TAn gelycken is oock gerefolveert, dat de voorfz Acte van de ordinaris Beede geïaeckt fal werden fonder infertie, dat de Doren daer inne genieten fullen hare gewoonlyke ratien, aengemerekt dat in de voorgaende Acïn het voorfz woordt Dorpen niet bevonden n werdt, ende daeromme den Pra^fident Villus de infertie van dien niet en wilde admitteen, dat evenwel 't voorfz advis, omme te gerygen generael OcT:roy, foo wel van de graien van de Dorpen als van de Steden vervolght ü werden.
Zyn



(«5 )
^7Yn die van Amfterdam gecommitteert * omme te vervolgen Copie van de Miffive , gefchreven aen den Procureur generael van den grooten Rade, beroerende de aenneminge van de procesfen voor de Staten tegens de geene die exemptie pretenderen , ende dat, hebbende de felve Copie, fyluyden voorts vervolgen om te hebben gelycke Miffive aen den Procureur Generael van Hollandt,
1555-
i i.Meyi Amfterdam gecommitteert , omme te vervolgen Ctvpie vande Mifïïve.beroerende de aenneminge vatl de Procesren voorde Staten.
1$; Meyt
Seroeren3e de ver* egelinge an de itaten.
De Afte
■an de or-* linarisbeeleteliehen ,fulcka
Den 13. Mey 1555. PR/ESENTENi
als Edelen. De Heeren van Obdam ,
Ende van de Steden;, Jacob Oom , Hoogelande, Dirck Jacobfz > J'an Sasbout,
DAt de Afte van indemniteyt, beroerende de verzegelinge van de Staten, fulcks; die by den Commis Loo by gefchrifte geftelt \ is, opgemaekt en in 't nette geftelt fal werden.<
Den 14. Mey 1555.
DE Gedeputeerden van de fes groote Steden hebben gerefolveert, dat de acte van ' de ordinaris Beede gelight fal werden fulcks die! geconcipieert is, volgende de.Refolutie, by de 1 : IV. Deel. E Sta-
Jacob van Eyndé. Jan Franfz, Gerrit Claefz, Sandelyn, Adriaen Gerritfz,
ende Simon Heiidrickfz.



C 66)
die geconcipieert ende by gefchrifte geilek was,
Requefte tegens die van Antwetpen.
Te vifiteren de Reblique tegens die van Mechelen.
Pag. 29.
5. Jur.it.
Staten genomen den elfden Mey te vooren, ter praifentie van Mr. Ja<*ob vander Duyn, uyt de naem van de Edelen, ende dat de Heere van Obdam genoegh daer inne geconfenteerthadde, mits de felve Gedeputeerden te vooren gelevert hebbende een Minute van een Requeft, omme, in gevalle het voorfz woord Dorpen in de acfe van de ordinaris Beede niet geftelt en wierde , te verfoecken OcTrroy in het generael ofte in het particulier, omme te gekrygen oock gratie voor de Dorpen.
QAt de Requefte, jegens die van Antwerpen overgegeven fal werden, omme henluyden belaft te werden te leveren haer duplique in de fake, beroerende de nieuwigheydt van 't ftellen van een Waert, ende dat op poene daer van verfteken te wefen.
7Yn gecommitteert Mrs. Lambrecht Jacobfz en Jacob van Eynde, om te vifiteren de Replique van de Staten jegens die van Mechelen, beroerende de herpackinge van den Haringh.
Den 5. Junli 1555. P R JÉ S E N T E N
Den Heeren van Du-
venvoirde, Obdam,
JVillem van Lockhorfi, Otto van Egmont,
Poelgeefi ,
Jacob vander Duyn,
JVyngaerden.
ende vander Wens.
Uyt



Uyt de naem .van d'Edelen, Jacob Oom, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Gerrit Stsffenfz, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz , ende
Mr. Jacob van Èynde, Van Delf.
IS gerefolveert dat by Capella, als Notaris,i procuratie gepafleert fal werden op den F naem van de Edelen ende Gedeputeerden van 1 de fes groote Steden , reprefenterende de Sta-c ten van den Lande van Hollandt, fonderinfer-!] tie van de Prafenten, het welck ook den voorfz * Capella aengenomen heeft fulcks te doen. U
J)At de Memorien, gemaeckt op de procu-ü ratie, voortydts gepalfeert op Mr. Pieter0 Wouterfz, by de Staten geamplieert fullen wer-'1 den volgende de voorfz nieuwe procuratie, byp den voorfz Capella door bevel van de Staten gepafleert.'
E a
Den
S.Junih
ClaesReyèrfz, ende
Mr. Jacob'de Milde,
Van Leyden. Mr.: Hendrick Dirckfz, Claes Doedefz , ende
Gerrit Jacabfz Swyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, ende
Witte vander Hoeve, Vander Goude.
•y. Capeila rocuratie : pafieren p den aem van e Staten an Holnc.
mpliatie o de Meorien vaa ; voorfz rocuratie.



(68)
6<Junii.
Coebel cautie te Hellen va twaelf duyfent guldens.
Gecon muteerde op 'tSalari van Coebel.
Afte y! de continuatie va den Impo ende Ma gengeldt.
Suftenr van den Thollenai vander Veere.
Pag. 3°
nen.
Den 6. Junii 1555. PR/ESENTEN.
\Tan de Edelen,
Affendelf, Duvenvoirde, Obrdam,
DAt Coebel by pi'ovifie cautie fal ftellen van twaelf duyfent guldens, en dat ter tydt "toe fyne Rekeningen gevifiteert fullen wefen, omme als dan te fien of 'er Verdere cautie van noden fal wefen.
L-TfAnder Duyn, Haerlem ende Leyden fijn ' gecommitteert, ommme van den ontfangh 3 van de jegenwoordige Beede te difponeren op fijn Salaris.
n T\E Acte, beroerende de continuatie van den *-* Impoft ende Margen-gelt te maken, fulcks \ dat gerefolveert.
A -n ' ' A Engaende den Thollenaer vander Veere, fuftinerende, dat overmits de voeringe van
ede Bootfgefellen onvry foude wefen, alle de
!r Goederen onvry -foude maecken, die by hen geladen zyn, ende hebben moeten namptiferen den Thol van alle de Goederen, by wat manieren de defenfie gedaen fal werden, ofte by maniere van arreft, ofte by maintenue; is ge-
. refolveert, dat 't felve voor defe reyfe by maniere van arreft gedaen fal werden by den gee-
Duyn,
Ende alle de voorfz Gedeputeerden van de Steden. ■



nen, die by den voorfz Thollenaer de voorfz nieuwigheyt gedaen is.
T~)Ie van Dordrecht ende Gouda met vander Duyn zyn gecommitteert, omme te vifiteren de Reeckeninge van drie hondert duyfent guldens van den jare 1553., noch twee Quohieren van betalinge van de Renten van den Jare 1552. ende een van den Jare 1553.
Die van Haerlem ende Amfterdam met den Heere van Obdam zyn gecommitteert, omme te vifiteren de Rekeningen van hondert duyfent guldens van den jare 1553., ende een quohier van betalinge van de Renten in 't felve jaer.
Die van Delf en Leyden met den Heere van Lockhorfi: zyn gecommitteert, omme te hooren de Rekeninge van twee hondert duyfent guldens geaccordeert in Mey 1554,
A Lle welcke Rekeningen den Advocaet een yegelyck van henluyden refpeétive gelevcri heeft den voorfz fesden Junii.
l~)En Advocaet , met de Penfionariffen van Dordrecht, Delf ende Amfterdam, boven wefende, ofte een van henluyden, die fy aldaer fullen vinden, zyn gecommitteert, omme aen de Majefteyt te vervolgen , dat de Rekeningen van de Colleéteurs van den Impofl gedaen mogen werden voor de Gecommitteerden van de Staten, als nae ouder gewoonte, of dat ten minften de felve gedaen mogen wer den voor de Commilfarifren, by de KeyferlycE 3 kt
6. Junii:
• Gecora» muteerden, ornra'e te villieren divetfl'e Rekeningen van Coebel.
Overleveringe van defelveRekeningen.
Reecken in gen van den Impofl: te doen voordeGecommit: teerden . van de Staten.



I 7° )
I555€. Junii.
7. Junii.
Aen een yegelyck van de Steden tefenden een Quohier van LyfRenten,by de Inge ze. tenen aldaer op het gemeene Landt gekocht, omte weten dcReutiers die overlijden.
ke Majefteyt gecommitteert tot hooringe van 's Landts Reeckeningen,
Den 7. Junii 1555.
PRESENTEN,
Uyt de Edeten, Jacob vander Duyn, Ende van de Steden , Jacob Oom, Mr.Lambrecht Jacobfz,
JS gerefolveert dat den Ontfanger Coebel aen elck van de Steden, foo wel buyten als binnen 's Landts gelegen , fenden fal een Quohier van alle de Lyf-Renten, binnen de felve Stede gekocht, aen den Secretaris der felver Stede , ofte yemandt anders, ende aen hem verfoecken, dat foo wanneer yemandt van de felve Koopers overleden fal zyn, fy den Collecteur van den Impoft van defelve Stede daer van fullen adverteren, midts dat fy van 't felve advertiffement fullen hebben een Karoli gulden , de welcke henbyde voorfz Collecteurs betaeldt fal werden, die 't felve wederomme fal brengen in fyne Rekeninge tot lalie van 't gemeene Landt, ende dat voorts den voorfz Ontfanger niemandt van de Rentiers, hebbende LyfRenten buyten 's Landts, en fal betalen, dan de Perfonen felver, ofte den geenen die behoorlycke Atteftatie toont, dat de felve Perfoon noch in levenden Lyve is, ende dat hier
van
Jacob van Eynden , Mr. Jacob de Milde , Jan Dirckfz '£ Hoen. ende
Witte vander Hoeve,



(7i )
van op de naefte Vergaderinge de Staten vertooninge gedaen fal werden, dat evenwel den voorfz Ontfanger de voorfz Quohieren altoos gereedt foude maken.
T~)At den voorfz Ontfanger, foo geringe hy een merckelycke fomme van penninghen ontfangen fal hebben, ter caufe van verkoopinge van Renten, dat hy terftondt daer mede fal loffen eenige van de Obligatien van de voorfz Staten.
TS by den Heere van Aifendelf endede Staten gemaeckt fekere Inftru&ie voor den Advocaet, de Penfionariffen van Dordrecht, Delf ende Amfterdam , omme te vervolgen , dat de Staten nae oudergewoonte fouden mogen hooren de Rekeningen van de particulieren Collecteurs van den Impoft van de VVynen en Bicren , niet gemeens hebbende met de Reeckeningen van den Ontfanger Coebel, ende is den' voorfchreven Advocaet belaft, de voorfz In-J ftruétie te onderteyekenen, fulcks hy oock ge- < daen heeft. <
4
TS op de Requefte van die van Hogeveen, A verfoeckende exemptie van de Contributie! op de Margentalen , belaft voor Appoinciement te ftellen, dat die vander Goude, op het inhouden van dien genomen hebbende advis van den Ontfanger Coebel, hen daer op informeren fullen, om op de naefte Vergaderinge daer van rapport te doen, fulcks ook den Advocaet daer op geftelt heeft.
E 4 Van
7. Junii.
Loffinge ran de üsligatien van de Staten.
Pag. 3r. [nfirucïie , jm te ver/olgen dat leReeckeringen van 3e Collec:eurs van 3en Impoft >y de Geieputeerlen van de iiaten gelaen werlen.
Requefte ■andie van Ioogeeen.



( 7* )
7. Junii.
Rtqueth van deLac ge Bufcob.
Requeftt van die var Liesvele.
10. Junii
Reyfe vati de Gedeputeerden naeBruflel,
Alternatief verfoeck, beroerendi het hoorer yan de Re keijingen van deCol kfteurs van den ïmpolh
X^An gelycken zyn de voorfz vander Goude gecommitteert, omme hen te informeren op het inhouden van de Requefte van die van de laege Bufcop, genoegh tenderende ten felven fine,
QP de Requefte van die van Liefvelt, tenderende oock ten fine als vooren, is voor Appoinciement geftelt, dat den Ontfanger Coebel tegens de naefte Vergaederinge daer op fal ftellen fijn advis, omme , dat gelien, geordonneert te werden als behooren fal,
Den io. Junii 1555.
V Yn de voorfchreve Gedeputeerden naer Brusfel gereyft , omme het voorfchreve vervolgh, beroerende de hooringe van Reeckeningen van de particuliere Collecteurs te mogen geleideden by de Gedeputeerden van de Staten, te doen.
T^At de voorfz Gedeputeerden , te Hove ge-' komen zynde, ende bevindende dat fy tot 't felve verfoeck niet en fouden konuen geraken, hebbende te rade gevonde alternative te fuppliceren, dat de felve Rekeningen van de Cpllefteurs foude gefchieden voor de Gedepeteerde van de Staten alleen, ofte in by welen ende adjunftie van Mr. Adriaen Stalpert , Meefter van de Reeckeningen in Hollandt, welck tweede poinft fyluyden nae lange follieitatien met groote fwarigheydt op den elfden Julji daer aen verkregen, hebben,
Heb-



( 73 )
O Ebben oock verkregen Copie van de Articulen , by eenige tegens den Ontfanger] Coebel ende de Staten in 't generael ende in 't ] particulier overgegeven. j
<
J-J Ebben ook gekregen Extract: van fekere < Articulen uyt de Ordonnantie, gemaecktx by de Hanze Steden, den Lande van Hollandti aengaende, wefende genoegh een hooge Oos-i terfche ïale, welck Extract den Advocaet ge-' levert heeft Mr. Reyniers Swyn, Penfionaris1 van Amilerdam, om 't felve te doen tranflate-' ren, om hem alsdan met de Tranllatie gerefti-2 tueert te werden.
Den 4. Augujii 1555. i
IS de voorfz Colleéteurs voor hare vacatiën ende reyfe , omme te komen doen haree Reeckeningen, daeghs toegeleydt vier entwin-f tigh ftuyvers, tot lafte van het gemeene Landt, l maer is verklaert, dat 't maken ende het fat-ti foen van haerluyder Reeckeningen gedra-I gen fal werden by elck van de Steden in den fynen,
E 5
De®
1555.
o. Junii.
Zopie van le articuen tegens le Staten vergegeen.
Ixtraftvan meeltere trticulen yt de Oronnantie an deHane Steden.
.. Augufl.
Vacatiën nde rey:n van de articulie» ïCoilec:urs. ag. 3a*



«5555- Auguji.
Hooringe ynn de
Reeckeaingen van de Collec- ' tenrs van 1 den Impoft.
i (
! 1
4
C 74 ) Den 5. Augufii 1555.
PR IE SENTEN.
Mr. Adriaen Stalpart,
Rekenmeefter. De Heeren van Obdam, ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van de Edelen. tiet er Jacobfz Muys.
Van Dordrecht. WillemHarmenfzRamp, Burgemeefter, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz ,
ZYn in 't Kloofter in den Hage gehoort de Rekeningen van de Collecteurs van den Lmpoft van de Steden van Oudewater, Schoonroven , Woerden , Dordrecht, Enckhuyfen , Vledenblick, Gornichem, Heulden, Hoorn, <Uckmaer, Geertruydenberge, Monnickendam, Edam, Amfterdam , Weefp , Muyden, Naerlen , Gouda, Rotterdam, Delf, Hage, Leylen ende Haerlem, ende is bevonden alle den /oorfz Impoft fuyvers uyt te brengen de fomne van achtien duyfent vyf hondert feven en :wintigh ponden vyf fchellingen een denier, tnde zynde Collecteurs van Schiedam ende van
Heu-
ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz , ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden , Tieter Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz '£ Hoen, ende
Witte vander Hoeve. Vander Goude.



( 75 ) ■
Heuckelum , overmits hare Rekeningen niet pertinent gemaeckt en waren, met verklaringenvan den dage weder t'huys gefonden , omme de felve pertinent te maken, ende alsdan in'thooren van de Rekeningen van den Ontfanger Coebel de felve mede te hooren.
^Lfoo bevonden zyn in eenige van de Steden diverffe Collcéieurs van den voorfz Impoft: geftelt te zyn, waer uyt groote ongeregeltheydtj gerefen is, foo hebben de voorfz Gedeputeer- ] den gerefolveert, dat in toekomende tyden maer een Collecteur geftelt en fal werden in elcke Stede, en lijn Rekeninge voor de voorfz Gedeputeerden van de Steden komen doen, de welcke oock alleenlyck tot koften van den Lande betaeldt fal werden.
T)At volgende de Ordonnantie op het ftuck ^ van den Impoft gemaeckt, den Impoft van 1 een Vat Jopen Bier gereeckent fal werden voor \ feven vierendeel Delffche maet.
IQ At men den twaelfden van defe Maendt alomme inne de Steden de Wynen van nieuws i fal peylen, maer dat men die aen noch af en * fal peylen. Ji
Den 7. Augufli 1555. 7
IS den Collecteur van den Impoft der Stede C van Weefp belaft , in handen van den Ad-v vocat binnen negen dagen te leveren de mee- ^ nigte van de tonnen, binnen Weefp gedronken,
1555.
Auguflm
In elcke itede maer :enColleceur te flelen.
Vsn den mpoft van an'tjopen lier.
Wanneer e nieuwe eylinge ine gaen li.
• Auguft.
olleóteurs ia denlm3 ft van reefp.



, IS55f. Aug-4
P»g- 338. Jugufl
Requertt yin die va iet St. Ni colaes en Sacrament Gafthuys sn den Hs ge, om ex emptie va denlmpof
Verfbec van den Renimee fler van •Noord tUollant, of men ee Brabandei foude mc gen pont: mierende
• C'76)
ken, gedayrende den tydt van fyne Rekenin•ge, oppeyne van gehouden te wefen te betalen dubbelt geldt van den Impoft.
Den 8. Augujii 1555.
IS op de Requefte van die van St. Nicolaes Gafthuys ende Sacraments Gafthuys binnen den Hage, verfoeckende, nae vermogen van sde Ordonnantie, op het ftuck van den Impoft gemaeckt, exemptie van den felven Impoft, ^ende reftitutie van 't geene wes by henluyden , door ignorantie in den voorleden Jare betaeldt .is, voor Refolutie gefeydt, dat de Gecommitteerde , omme te proberen de quohieren van den Hage, extraheren fal, hoe veel de portie van den Impoft van de voorfz twee Gafthuyfen voor den voorleden Jare bedraeght, ende verklaringe van dien leveren den Collecteur van den felven Impoft, de welcke volgende de felve verklaringe de voorfz twee Gafthuyfen reftitueren fal 't geene fy indebité betaeldt hebben , ende het felve in lijn toekomende Rekeninge brengen in lijn uytgave.
t TS op het verfoeck van den Rentmeefter van Noordt- Hollandt, of die van de Rekeningen in Hollandt fouden mogen eenen, geboren wefende in Brabandt, accorderen continuatie van de Pacht van eenigh Officie in Hollandt, als
'van Schout-Ambachten of diergelycke , expreffelyck verklaert, dat het felve niet gedaen
.en mach werden, alfoo 't expreffelyk foude prejudiciëren het Qctroy, den fevenden Mey . * laetfi>



C 77 )
laetftleden de Staten van 'Hollandt by de Key- 15554 ferlycke Majefteyt geaccordeert, beroerende ?' -duguft. van geen Uytheemfchen tot eenigh Officie in ^nPyg^"" den Lande van Hollandt toe te laeten. 'Jn cie*
JQE voorfz Gedeputeerden hebben rapport Of men genomen tot de naefte Vergaderinge, om-denimP°ft me alfdan te refolveren, of menalommeden im-a,om,I1{j fal poft fal doen verpachten , omme te ontgaeh^pac * veele onnutte ende'fuperflue kollen, ende of de Pachters van de Accynfen mede tot de colleétatie van den Impoft geadmitteert fullen werden , dan niet.
Den 9. Augujii 1555. PRESENTEN,
ff. Atiguf}*
Mr. Adriaen Stalpart,
Rekenmeefter. De Heeren van Obdam, ende
Jacob vander Duyn, \ Uyt de naem van de' Edelen. Pieter Jacobfz Muys.
Van Dordrecht. Willem HarménfzRamp, Burgemeefter, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz,
ende
Mr. Adriaen vanLeyden,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden , Pieter Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn\
Van Amfterdam. JanDirckfz'tHoen, \ ende
Witte vander Hoeve. Vander Goude.
Den



C?8 >
f. Auguft.
Nopende den Impott van die van Sevenbergen.
i
Te executeren die van Afperen ende ' Heuckelora cum fuis.
Pag. 34- ,
Den 9. Augufti 1555. PR^E SENTEN.
Den Heeren van Affen-
delf, Obdam,
ende
Willem van Lockhorjl, Uyt de naem van d'Edelen, Pieter Jacobfz ,
Van Dordrecht, Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem , Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Adriaen vanLeyden,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden. Pr. Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, ende
Witte vander Hoeve, Vander Goude.
h
DEn Heere van Affendelf heeft eenige van de voorfz Gedeputeerden verklaert, dat ien Heere van Sevenbergen te vreden foude weien verklaringe te doeri van de Bieren ende Wynen binnen de Stede van Sevenbergen in 't voorleden jaer gedroncken, ende dien VolgenIe den Impoft van dien te betalen.
[jAt den Ontfanger Coebel belaft fal werden te doen executeren, omme op te brengen len Impoft, dié van Afperen , Heuckelom, Leerdam, Yffelfteyn, Woerden ende Sevenaergen ,. foo verre fy den Impoft niet be:aeldt en hebben, ende daer van onwillighbiyren.



C 79 )
IS gerefolveert ten Huyfe van myn Heer van Alfendelf, nae dat by den Advocaet rapport gedaen was , beroerende de ftoppinge ende overdyckinge, gepretendeert by de Geërfden van Vofmer, van de Vaert te Water voor Vofmer leggende , daer de Schepen , komende uyt Hollandt ende Zeelandt nae Brabandt, e contra, dagelycks gewoon zyn te palferen, dat foo verre tuffchen die van Dordrecht, Delf, Amfterdam, Gouda ende Gornichem, de welcke met die van Antwerpen bellooten Brieven van de Keyferlycke Majefteyt verkregen hebben , daer by de voorfz Geërfden van Vofmer geinterdiceert is, niet te procederen tot ftoppinge ende toedyckinge van de voorfz Vaert, ter tydt ende wylen toe anders by fyne Majefteyt geordonneert foude zyn, eenigh proces geraeckte te komen, dat het felve op den naem ende tot koften van de Staten van Hollandt vervolgt fal werden.
TS mede gerefolveert, dat alfoo tot kennilfe A van de Staten gekomen is, foo by aengevin- * ge van die van de Rekeningen in Hollandt,als5 oock van den Rentmeefter van Zuyt-Hollandt, dat den Grave van Egmont in meeninge foude wefen te bedycken fyne Landen, genaemt de Ruychten , ende ook den uytllagh van den Lande van Putten, ende dat den voorfz Gravé tot dien eynde Requefte de Keyferlycke Majefteyt overgegeven heeft , omme den voorfz uytflagh van fyne Majefteyt te hebben in een Erfpacht voor een fomme van penningenjaerlycks; dat oock den voorfz Rentmeefter van
Zuydt-
1555-
9- Augujl*
Beroerende de ftoppinge en bedyckinge vanVofner.
Stopping* an den poye.



1555y. Auguji.
Pag. 35-
Den
C 8ö )
Zuydt-Hollandt de Keyferlycke Majefteyt aeriigegeven heeft, dat de bedyckinge van den voorfz uytflagh grootelycks foude ftrecken totoirbaer ende profyt van fyne Majefteyt, ende dat den voorfz Grave van Egmont , bedyckende de voorfz Ruychte ende Uytflagh, nootelyck mede bedyckt foude moeten werden fekere Vaert, genaemt de Spoye, daer omtrent gelegen, wefende een feer commodieufe Navigatie voor Onderfaten ende Schippers van Hollandt, willende met hare Schepen ende Goederen naer Brabant ende Zeelandt zeylen, de welcke men oock niet ontbeeren en magh, overmidts de groote ondiepte, die dagelycks foo langer foo meerder valt in de Vaert, genaemt Bernifle; dat daeromme van wegen de voorfchreve Staten met den eerften de Keyferlycke Majefteyt Requefte overgegeven fal werden, ten eynde den voorfz Grave van Egmont niet toegelaten noch geadmitteert en werde de voorfz Spoye, we* fende een gewoonlycke Vaert voor de Onderfaten van Hollandt, te mogen ftoppen ofte bedyken; voor ende al eer de voorfz Staten daef op voor haer intereft in het lange gehoort lui* len wefen, ende by fyne Majefteyt anders gedifponeert , daer by voegende , dat de felve ftoppinge foude grootelyck prejudiciëren in fyne Majefteyts Thollen; ènde zyn; omme het felve vervolgh te doen, gecommitteert die van Delf ende Amfterdam; dan die van Dordrecht namen rapport.



Den 10. Augujli 1555*
DEn Advocaet heeft rapport gedaen nopende de voorfz Coinrniffie van den Rekenmeefter Stalpert, om te hooren de Rekeningen van de Colleéteurs van den Impoft, van de accorderinge van de Copie van de voorfchreve Articulen, ende van de Copie van den Extracte van fekere Articulen uyt de voorfz Ordonnantie van de Hanze Steden, van welcke Articulen elcks van de Steden begeert hebbende Copie, daer op rapport genomen hebben tot op de naefte Vergaderinge.
TT\En Heere van Obdam ende die van Haerlem ende Amfterdam, Willem van Lockhorft, ende die van Delf ende Leyden, Mr. Jacob vander Duyn, ende die van Dordrecht ende Gouda, als elcks van henluyden gecommitteert zynde , omme te vifiteren diverü'e Rekeningen van den Ontfanger Coebel, hebben van hare befoigne de Staten rapport gedaen, ende eenige fwarigheden in de felve Rekeningen aldaer bevonden wefende, waer van by eyndelycke Refolutie gerefolveert is, tot den voorfz Ontfanger daer pp gehoort foude zyn.
JQAt den Advocaet van den Lande twee ofte drie dagen voor de naefte Daghvaert de CommifTariflen, gebefoigneert hebbende op 't quaedt aenbrengen van den Thienden penningh , fal adverteren , dat fy hen gereedt' maecken, omme op de voorfchreve Dagvaert van haer befoigne rapport te doen. IV. Deel. F Zyn
10. Auguji.
Rapport gedaen,beroerende deCoramiflie van denReken« meelter Stalpart.
Rapport, gedaen by feecketGe* deputeerden , gecommitteert tot de. vifuatie van de voorfz Rekeningen van Coe* bel.
By de CommifTarifTen rap» port ' te Joen van "t ecolemens ip den rhienden penning?».



(8a;
»555. lo.dugu/!. Ordonnantie op die vander Goude. Ordonnantie op Mr. Adriaen Sandelyn.
Ordonnantie op Mr. Jacob van Eynde.
Declaratie van Mr. Cornelis vanHoogelande.
Te verfoecken copie van d'Appoftiltsn; geftelt op de
JfYn de Burgemeefters van der Goude geaccordeert Ordonnantie van vier dagen, uyt fake van de voorfz informatien, by hen gedaen.
\7An gelycken is Mr. Adriaen Sandelyn geaccordeert Ordonnantie van twee en dertigh dagen, uyt faecke van diverffe Vacatiën ende reyfen, by hem voor 't gemeene Landt gedaen , mitsgaders noch van vyftien guld. festien ftuyv., by hem voor't gemeene Landt verfchoten.
TNfgelycks is Mr. Jacob van Eynde geaccor•■• deert Ordonnantie van vyftigdagen, tecaufe van diverffe vacatiën ende reyfen, oock voor 't gemeene Landt gedaen.
AEngaende de Declaratie van vacatiën, reys ende verleydt geldt by Mr. Cornelis van Hogelande, Penfionaris tot Dordrecht, overgegeven , alfoo de voorfz vacatiën van veele ende diverffe faken waren, is de dispofitie van de Ordonnantie, daer op dienende, gereferveert tot naefte Vergaderinge, omme binnen middeler tyden by het Regifter van den Advocaet gefien, in welcke van de voorfchreve faecken hy van 's Landts wegen gecommitteert is.
IS gerefolveeert dat den Advocaet fal verfoecken aen den Heere van Affendelf, om te hebben Copie van alfulcke Appoftillen, als op fekere Articulen op den naem van den Raedt ende Reken-kamer overgegeven, zyn geappo-
ftil-



CÖ3 )
fiillecrt, ende daer van voorts de Staten te leveren een dubbelt.
l~\At den Advocaet de Edelen ende fes groote Steden , geweest hebbende op de auditie van de Rekeningen van den Inrpoft van den tweeden Augufti tot den tienden daer aen eerft volgende, ende infgelycks voor haervertreck, • toegetaxeert lullen werden alfulcke Dagh-gelden, als men ter prtefentie van den Commilfaris Stalpart fal adviferen, waer van den Advocaet ter eerfter Vergaderinge vermaninge doen fal.
VYn de Heeren van Obdam' ende Mr. Jacob vander Duyn gecommitteert met de Gedeputeerden van Dordrecht ende Delf, omme te communiceren wat Dagh-gelden de Edelen binnen 's Landts hebben fullen in 's gemeene Landts Daghvaerden , by voorgaende befchryvinge komende, ende wat Dag - gelden dat de Gedeputeerden van de Steden in gelyke Dagvaerden, binnen ende buyten 's Landts reyfende, hebben fullen van elcke Stede twee Perfonen gerekent, ende is by raminge commnnicative uytgefproken, dat men binnen 's Landts hebben lal twee en dertigh ftuyv. daegs, ende buyten 's Landts gelycke fomme daeghs, mits rekenende van vier dagen vyf, ofte van vyf fes, ende dat men binnen 's Landts voorgaens ende komens elck fal toevoegen, nae dat hy verre ofte nae gefeten is, al op rapport, dat een yegelyck genomen heeft uyt te brengen op de naefte Vergaderinge.
F 2 Is
io. /éigu/f.
Articulen
tegeus de
Staten
overgege«
ven.
Pag. 36".
Taxatievan de Gedeputeerden, gehoort hebbende de Rekeningen van de Collec-» teurs van denlmpoir.
Gecommitteerden, omme :e taxeren de vacatiën van de reyren van de, Edelen enJe de Ge. deputeerden van de fes groots Steden.



(U)
155?'
io. 'Avgujl.
Concepi van d'in. llrucïie voor de geene die met den Ontfanger Coebel handelen Tullen aengaende fijn Salaris en Gagien.
Beroeren<ie de Cautie, die Coebel gehouden is te ftellen ter fommf van twael] duyfent guldens;
TS by Staten feker Concept geraemt voor in-
ftru&ie van den geenen, die met den Ontfanger Coebel van fijn Salaris ende Gagien handelen fullen, als te weten vander Duyn, een van Dordrecht ende Delf.
In den eerften, fal men de Gecommitteerden onder correétie mogen conditioneren ende overkomen van fijn Salaris, foo fy beft mogen ten meeften oirbaer van 't Landt.
Item, dat alle vacatiën ofte koften, die by Coebel, fyne Clercquen, Gemachtighdenofte Subftituyten gedaen fullen werden in 't ontfangen ofte uytvoeren van 's gemeene Landts penningen, gefchieden"fullen tot fynen koften, fonder lafte van 't gemeene Landt.
Soo wanneer Coebel by exprelfe Ordonnantie van de Staten uytgefonden ofte gecommitteert fal werden in affairen , niet beroerende het uytgeven ofte ontfangen van 's gemeene Landts penningen, fullen hem alfulcke Dagh gelden toegetaxeert werden, als men den Advocaet in des gemeene Landts affaires gewoonlyck is te taxeren.
TS gerefolveert dat den Advocaet leveren fal *~ Arent Coebel alfulcke fchriftelycke Refolutie als hier nae volght, aengaende fyne Cautie.
Alfoo Mr. Arent Coebel, Ontfanger van ; 't gemeene Lant, voortyds belaft is geweeft cautie te ftellen voor de penningen van fijnen ontfangh, ende hy geprefenteert heeft te ftellen cautie van twaelf duyfent Caroli guldens, fuftinerende met de felve te be-
hoo-



r 85;
hooren volftaen , ende dat de voorfz cautie by de Staten geaccepteert is by provïfie , ter tydt ende wylen meerder cautie bevonden fal werden te behooren geftelt te werden ; Soo is den Advocaet van 't Landt van Hollandt op den tienden Augufti anno 1555. by de Staten belaft geweeft te feggen den voorfz Mr. Arent Coebel, dat hy eerftdaeghs fal fuffifante cautie ter fomme van twaelf duyfent guldens ftellen voor de eerfte Vergaderinge van de Staten, die in den Hage vallen fal, of dat by gebreke van dien de Staten geoccalioneert fullen werden daer inne te voorileii met alfulcke middelen, als fy meenen fullen meeft ten oirbaer van den Lande van Hollandt te dienen.
Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de 1 Staten tot Brulfel gehouden, den twaelf dcn September 1555.
PRESENTEN.
Uyt de Edelen, Mr. Cornelis van Hoge* Den Heere van Obdam, lande,
ende Lambrecht Jacobfz,
Jacob vander Duyn, Mr. Jacob van Lynde,
Ende van de Steden, Jacob de Milde , Den Schouti?lienburgh, ende DenThefaurier Breuel, Gerrit Jacobfz Swyn, Ockers ,
TEn voorfz dage hebben de voorfz Gede-rf puteerden geraemt voor een dagh van^ F 3 Ver-d
1555.
[Ü./lugtlft.
'ag. 3712. Sept.
Dagh geemt van ; Verga2ringe in :n Hage.



C 06)
1555Iz.Sepr.
Beroeren de de Reeckeningen van het Haertgeldt.
Rappori van hetrecolement van den Thienden penningh.
De Quohieren vai den Thien den Penningh ovei te brengen
Vergaderinge in den Hage, ende communicatie op de propofitie, by de Majefteyt op gifteren gedaen, van twee hondert duyfent guldens , den drie en twintighften defer maent September 's avondts in de Herberge, omme 's anderen daeghs te befoigneren , ende den voorfz vander Duyn heeft aengenomen d'Edelen tegens dien dage te doen befchryven.
■piAt den Advocaet fal adverteren den RentL' meefter Coebel van de Rekeningen, daer van hy de Staten de Copie gelevert heeft, mitsgaders van de Haerfteden, ende in gevalle daer andere refteren, Coebel daer. van op de voorfchreve Daghvaert te vermanen , ende den CommiifarilTen Aflendelf ende Stalpart adverteren , om gereedt te zyn de voorfz Reeckeningen.
r\E Raedtsheeren Suys ende Sasbout, ofte ^ een van beyden, te vermanen, rapport te doen van haerluyder wedervaren van 't recolement van den Thienden penningh.
INfgelycks Coebel te vermanen alle de groote Steden , die 't niet gedaen en hebben, te doen overbrengen haerluyder quohieren van den Tienden penningh, van gelycken de kleyne Steden , ende oock de Rentmeefters, alfoo de felve alle dienen tot fumiffement van de voorfz Rekeningen van den Tienden penningh.



( *7 )
TT)At mede fullen befchreven werden tegens den voorfchreven dage die kleyne Steden, die geene Reeckeninge van de Impoftcn gedaen en hebben, by namen Schiedam, Heuckelom, Sevenbergen ende anderen, ende die geene die op een tauxe gefet zyn, dat men die tauxe executeren fal.
"Ti At mede den Advocaet, reyfende nae Huys ~ door Mechelen , fal vernemen nae den ftaet van de Proceffen van de Staten, aldaer voor den Grooten Raede hangende tuffchen de Staten , als Gedaeghden ofte Verweerders , contra den Grave van Hoorn. Egmont, den Prince van Orange, nomine Uxoris, &c,, ende van alles rapport te doen ter voornoemde Vergaderinge, ende namentlyck fpreken met den Procureur Generael van de addreffe ende expeditie van de voorfz Proceffen, alfoo hem drie amen wyns gefonden zyn.
F 4 Dagh-
li.Sept. Te be« chryven die van Schiedam , Heukelom :um fuis, amme de Reeckeninge van den Impoft te doen.
By denAdvocaet rapport te doen van den ftaet van de procelTen tegens de Princen van Orange , Gaveren ende Grave van Hoorn.



C 88 )
*555-
Pag. 38. De pr afinten en we/e ick niet alfoo ick abfent was»
Den Advocaet gecommitteert, om met den Cominifiaris van den Secreten Raede na Over.YiTel te reyfen, ende te dtefleren aldaer de faecke van de Visfchers van de Zuyder-
Daghvaert , gehouden in den Hage op den veertienden September 1555.
Omme te refolverén wat 'er gedaen foude werden in de faecke van de Steden, gelegen op de ZuyderZee, hen geneerende met de Viffcherye aldaer , op ende tegens die van Over - Ylfel, welcke ProcefTen by de Staten van Hollandt, ende tot koften van den Lande vervolgt zyn, ende zyn op den drie en twintighften Julii in 't fel-
TEn voorfz dage is den Advocaet, foo den Heere van Affendelf hem gefeydt heeft, gecommitteert, omme, foo wanneer Mr. Everhardt , als Commilfaris, komen fal in Over-Ysfel, omme volgende de voorfz twee Appoinctementen informatie in de voorfz faecke te nemen , hem aldaer by hem te vinden, om de fake van de voorfz Vilfchers voor den voorfz Commilfaris te inftrueren ende te beleyden, ende dat hy voor 't reyfen nae Over-Yffel, hem vinden fal by die van Amfterdam, die hem tot dien eynde leveren fullen volkomen inftru&ie,
Dagh-
ve Jaer by die van den Secreten Rade twee Appointementen provilioneel gepronuncieert tot achterdeel van de voorfz Visfchers, foo wel beroerende de gepretendeerde Limiten van die van Over • Yffel, als oock beroerende de verfochte naeuwigheydt van de Maffen van de Netten.



( 89 )
• Daghvaert, in den Hage gehouden op den 24. September 1555.
PRESENTEN.
»555ü^.Sept.
Den Heere van Affen-
delf, Goudriaen, JDuvenvoïrde, Mathenes, Obdam, Poelgeeji, Otto van Egmont, ende
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt den naem van d'Edelen.
DenSchomWillemBlaJius,
ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Joofl van Hillegom, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. ^xStfj^oz^Burgemeefter.
Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
F
Jan Pranfz, Gerrit Roelofz, ende
Mr. Jacob de Milde , Van Leyden.
Pieter Cantert, Sybrandt Ocko , ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz V Hoen ,
ende Jan Hey,
Vander Goude.
Omme te refolveren antwoordt op de propofitie van twee honderdt duyfent Karoli guldens, van wegen de Keyferlycke Majefteyt gedaen op den elfden dag der felver maent.
5 Ten



(90)
/T555-,
Refolutie op de geeyfchte pe titie van twee hon den duyfent gulgens.
Pag. 3p.
Retnon örantie va de Staten omme ge-
TEn voorfz clage is by de voorfz Gedeputeerden eendrachtelyck gerefolveert by veele ende diverife middelen, by henluyden in 't lange verhaelt, de welcke in fekere Remon"ftrantie geinfereert zyn, aen de Majefteytver. volgen foude van de voorfz propofitie gefupp'orteert te mogen .werden, ofte indien het felve henluyden in het geheel niet en foude mogen volgen, dat alfdan de Majefteyt gelieven wilde de geëyfchte petitie fulcks te modereren, dat de Staten reden mochten hebben omme bequame ende draeghlycke middelen te vinden, omme hare Majefteyt te contenteren, welcke Rèmonftrantie by den Heere van Aflendelf geconcipieert is, ende naederhandt by de voorfchreve Gedeputeerden gevifiteert ende ook gecorrigeert , luydende de felve van woorde te woorde fulcks als hier naer volght.
Rèmonftrantie van de Staten van Hollandt, vertoont de Majefteyt van de Koninginne op de propofitie , gedaen den elfden September anno 1555., van twee hondert duyfent guldens over 't Landt van Hollandt, om te betalen.de eene helft Kerfmiffe , ende d'andere helft Paeffchen, beyde naeftkomende.
DE voorfz Staten, als de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Ste' den, zyn door voorgaende fchryven vergadert



C 91 )
dert geweeft in den Hage op den vier en twintighften September, omme te delibereren op de petitie van twee hondert duyfenl Car. guldens, te betalen de eene helft te KerfmiiTe, ende de andere helft te PaeiTchen. beyde eerltkomende , henluyden van'sKeyfers wegen geëyfcht.
Ende hoewel fy gelyckelyk genegen zyr ■ de Keyferlycke Majefteyt nae haerluyder faculteyt ende macht te willen gelieven, ge lyk fy oock in alle voorige i>eeden altyts haer goedtwillïgheyt getoont hebben gehadt. foo heeft nochtans henluyden van noden gedacht, voor het dragen van 't felve confem eerft te delibereren, ende rypelyck te over leggen, waer die penningen van daen fouden mogen komen , ende hoe men de felve foude mogen vinden.
Ende recapitulerende veel oude manierer van doen, daer door de penningen van de voorgaende confenten, die groot ende exceffif zyn geweeft, hier voormaels opgebrachi zyn geweeft, bevinden altans de felve faecke ende dit loopende Jaer anders gedifponeert.
Want in den eerften, aengaende eenigi Impofitie op de Schoorfteenen te maken, i; meer tot lalte van de arme Luyden, danvai ryeken, alfoo hier voortydts daer op geitel is geweeft op elke Schoorfteen fes ftuyvers 't welck by experientie bevonden is geweel den Ambachts-man en den Armen mees laftigh geweeft te zyn, ende boven dien da daer inne gecontribueert hebben Geeftelyck<
ei
1555.
deporteert te wefen van de voorfz petitie van twee hondert duyfent guldens.
l
1
»
i ;
1



( 90
r.B't 'jini -fW>fi 't
en Weereltlycke, exempt ende niet exempt, buyten ofte binnen de Schiltalen gefeten, heeft nochtans feer weynigh uytgebracht,ja min dan men foude gelooven.
Eenige Impoiitien op de Margentalen te ftellen, gelyck in defenjegenswoordigen Jare gedaen is geweeft, valt feer fwaer om dragen , overmits de inegaliteyt ende ongelyckheydt van de Landen ende waerde van dien, ende dat een Marge Landts, 's jaers geldende in huyre eene gulden, .ende daer onder, foo veel heeft moeten contribueren , als een Marge , thien guldens 's jaers, ende daer over geldende, ende valt dit byfonder feer laftigh in dit loopende Jaer, dat feer waterigh ende vochtigh is door exceffiven ende continuelen Regen.
Daer door het Hoy op veelplaetfenin Hollandt qualyck gewaifen, immers nat ingebracht is geweeft, foo dat apparentelyck de Beeften daer luttel Voedtfel uyt fullen mogen gekrygen , immers veel fieckten ende qualyckvaren uyt halen , hoewel nochtans een van de principale welvaert van den Lande voorfz daer inne confifteert.
Ende is waerachtigh, dat aireede in veel plaetfen de Koeyen ende Beefte in het Water gaen, ende dat men die aireede op't Stal moet brengen, 't welck niet gefchieden en placht dan omtrent half November.
Immers de gemeene Landtluyden fullen veel van hare Beeftialen by faute van Fourage moeten verkoopen , ende dat arger is, ftaet grootelycks te beduchten, dat veel Beeften



C 93 )
ten fterven fullen, gelyck aireede in de Schapen bevonden werdt, die in groote meenighte fterven ende ongans werden, in fulcker voegen, dat den Lantman quaedt genoegh hebben fal fynen Pacht op te brengen, ende boven dien op de Schiltale te vinden de ordinaris Beede.
Hier by gevoeght, dat den Tarwe, Rogge ende Garft door de voorfz meenighvuldige nattigheyt qualyck gewaifen ende gewonnen is , immers ftaet noch veel te Velde, dat gefchapen is daer door te moeten blyven , fonder daer eenige vrucht af te confequeren.
Ende fal notoir bevonden werden , dat in alle laege plaetfen , daer men Haver gewoonlyck is te zaeyen, door de voghtigheyt van den tydt de felve Haver in 't Velt moet blyven.
Immers en fal den Landtman van 't Stroo, dat hy fonderling voor fijn Beeften behoeft, niet mogen confequeren, overmits 't felve in 't Velt blyft rotten ende vergaen, fulcks dat 'er noch veel Schuyren ende Bergen leedigh zyn.
Ende daer en boven, overmits de nattigheydt van de Landen voorfz, en mogen de Landen niet geploeght werden, waer door de Lantluyden van de hoope van haer toekomende Winter - koorn gefruftreert wer-. den.
Ende dat wel het meeft inconvenient is voor defen benaeuwden tydt, de felve Tarwe, Garft ende Rogge, die in Hollandtge-
won*
1555.
1» t?



( 94)
IS5SSlfySept.
Pag. 41.
wonnen is, en fchiet niet, of brengt feer wey~ nigh uyt, fulcks dat in den voorleden jare meer Koorns ende Graens den Landtman genooten heeft van een Marge, by hem gezaeyt, dan hy; alfnu genieten lal van drie Margen.
Ende, foo de voorfz Staten verftaen, en is niet alleen dit gebrek in Hollandt, maer oock in andere Landen.
In fulker voegen dat 't Koorn van dagh tot dagh meer ryft, ende dat men op defe laetfte Marckt - dagh een fack Tarwe, Haegfe mact, heeft moeten koopen om dertien fchellingen grooten Vlaems, ende daer over, die men in den voorleden jare gekocht heeft gehadt om leven fchell. Vlaems , ende daer onder.
Ende fal defe ryiinge, als te beduchten is, niet alleen wefen in het Koorn, hier gewaifen , maer is gefchapen daer na te volgen ryfinge van 't Koorn, gekomen van Ooften, fulcks als by experientie in de Tarwe, van Ooften komende, aireede bevonden is geweeft , ende ryft de< Rogge tot Amfterdam van dag tot dag hoe langer hoe meer, foo dat door dien 't uytvoeren foo wel van Rogge als van Tarwe by Placaten verboden is.
Daer door veel Steden en plaetfen in Hollandt geen raedt en weten haren Armen, ende ,de Armen die van buyten gekomen zyn van de Frontieren, defe aenftaende Winter te mogen alimenteren , daer lichtelyck in defen benaeuwden tydt verder verloop foude



C 95 )
de mogen ryfen, ten zy dat Godt Almachtich daer fonderlinge gratie toe verleene.
Boven de voorfz 'calamiteyt zyn door de voorfz nattigheyt luttel Turven geileken in de Veenen, ende de felve die geileken zyn geweeft, dryven noch tegenwoordigh in 't Water, ende is feer weynigh droogen Turf te recouvreren; ende alfoo in Hollandt geen Hout fonderlinge en waft, tot barninck dienende, en mach men den brandt van'den Turf niet ontbeeren , immers een tonne Turfs, die men om een blanck placht te koopen , nu geldt feven, acht of thien grooten vlaems ende meer, ende is noch qualyck om geldt te krygen, daer door oock komt dat de Backers haer Broodt kleynder maken, ende de Brouwers quader Bier brouwen , alfoo de duyrte van den Turf daer inne gerekent moet wefen, 't welck al tendeert tot aftreckinge van de arme fchamele Luyden.
Behalven noch dat de neeringe van den Turf op drooge jaren in Hollandt vallende, van grooter importantie is, ende veel Luyden onderhoudt, ende het uytvoeren van dien veel geldts in het Landt brenght, de welcke altans uyt fake van de nattigheyt voorfz geheel ftil ftaen moet, tot groot verdriet van de fchamele Luyden, hen daer mede generende.
Ende zyn de Staten van den Lande voorfz geooriaeckt geweeft den Rade Provinciael van I lollandt van de voorfz faecke van den Turf te kennen te geven, ten eynde tot het uytvoeren der felver foo voorfien werde,
dat
ti^Sept.



1555-
dat 't Lant niet geheel onvoorfien en blyvc van den brandt van den Turf voorfz.
Soo dat uyt al 't voorfz wel te bemercken is, dat by de Margentalen geen omllagh en fal mogen gefchieden.
Te meer, dat 'er in defen jare veel Dyken gemaeckt ende gerepareert zyn geweeft, dat groot geldt gekoft heeft. » Ommellag te maken op de Schiltalen, is oock om de inconvenienten boven verhaelt genoegh ondoenlyck, want alfmen daer op confenteren fouden hondert duyfent guldens , en foude de petitie van den platten Lande boven een en veertigh duyfent guld. niet bedragen, Soo dat de portie van de fes groote ende kleyne Steden noch blyven foude omtrent acht en vyftigh duyfent guldens, die fy in defen benaeuwden tydt niet apparentelyck op en fouden weten te brengen, overmits de ceffatie van alle Neeringen, ende byfonder van de Drapperye , wefende eene groote fuftentatie van de Gemeenten in alle de Steden van Hollandt, welcke Neeringe gantfchelyck vergaet ende tot niet komt, foo dat gefchapen is, dat veel Volders , Wevers, Spinfters, Spoelders ende andere diergelyke, met de Drapperye hen geneerende, dele Winter fullen moeten leedigh gaen , nyt den wekken nochtans de fware Accynfen van de Steden eensdeels vergadert moeten werden, op dat alfoo daer uyt de voorfz Steden elcks hare portie van de Beeden opbrengen moeten, die elck uyt redenen voorfz feer declineren, ende minder vallen moeten. Bo-



( 97 )
Boven dien is foo grooten duyrte van alle Viftualien voor defen tydt, dat de felve niet en is te exprimeren, ende namentlyck van de Boter ende Kaes, wefende genoegh het eenige Voedtfel van de fchamele Luyden, foo dat een Vat Boters althans twee en dertigh guldens is geldende , 't welck men in den voorlede jaren om twee en twintig guldens heeft mogen koopen, ende alfoo den derden penningh althans duyrder, al tot grooter lafte van de fchamele luyden, die Boter met de pondt moeten koopen.
De Haringhvaert, die een van de principale Negotie is van Hollandt, is althans voor deefe twee reyfe noch feer kranck, foo dat een Buys, die laden mach veertich laft, gemeenlyck d'een door d'ander niet innegebracht en heeft, dan vyf, fes ofte fevert laft , foo dat de Reeders gefchapen zyn grootelycks te verliefen.
Infgelycks de Koopvaerdye, Öoftwaerts ende Weftwaerts negotierende , is groötelycks 'ten achteren gegaen, foo door groot verlies van Schepen , door Onweer ende Tempeeft gebleven, als van den geenen die door invafie van de Vyanden verdeftrueert ende genomen zyn, tot grooten klagelycken fchade ende bederffenilfe, foo wel van de Reeders als van de Koopluyden, ende oock de Boodtsgefellen, die daer op gebleven ende genomen zyn geweeft.
Waer door volgen fal celfatie van Neerïngen van veel Koopluyden, Schippers ende Bootsgefellen, in Hollandt woonende, foo IV. Deel., G wel
Pag. 43*



1555. i^.Sept.
x ps;
wel binnen als buyten 's Landts varend*, ende generalyck alle duyrte volgen fal. * Penningen op te brengen by verkoopinge van Renten, als tot noch toe gedaen is, en bevinden de Staten niet doenlyck, alfoo aireede foo Los foo Lyf - Renten verkocht zyn geweeft vier en tachtigh duyfen vyf hondert Caroli guldens 's jaers, boven andere dertigh duyfent guldens van den voorgaenden confente , die noch onbetaeldt ftaen, ende de Staten gemeent hadden te recouvreren uyt den ommellagh van den Tienden penning, die by de Staten alfnoch niet gevonden en is.
Ende daeromme voor als geen beter middel en weten, dan de felve op te brengen by verkopinge van Renten; ende alfoo by experientie van voorgaende verkopingen bevonden is, dat de Luyden meeft algenegen zyn tot Lyf-renten te koopen, fal de jaerlykfche Rente van de voorfz fomme bedragen ontrent vyf duyfent guldens 's jaers, foo dat 't Landt van Hollandt in alles jaerlycks fal moeten uytreycken aen Renten meer dan negen en tachtigh duyfent guldens, 't welck meer is dan een Beede hier voortydts placht te bedragen.
Ende dit alles behalven de Beede , die voor fes jare in Mey laetftleden geconfenteert is geweeft.
Ende ftaet oock wel in defen te letten, dat alle de voorfz Middelen in toekomende Jaren dickwils gereitereert fullen moeten werden, foo wanneer geprocedeert fal werden tot de aflofiinge van de jaerlyckfche Renten



C 99 )
ten voorfz-, die daerom alfnu om redenen voorfz min behooren gebefigt te werden.
De Staten heeft oock geen oirbaer gedacht het Middel van den Thienden penningh te raken , overmits diverffe groote inconvenienten, daer in van te vooren bevonden,als van inequaliteyt vanLyf,Los endeLandt-Renten,die al even hoogh geftelt zyn geweeft in de contributie , niet tegenftaende de diverfiteyt van de waerde van dien, van 'tqualyck aenbrengen en diveffe diveryen en ongeregeltheden daer inne gepleeght, om de welcke te vinden ende in het licht te brengen de Staten alfnoch niet eyndelyck en konnen geraken, 't welck eensdeels toekomt door de onwilligheydt van de meeften, ende groote armoede van de Ge-1 meente, die men veel als Luyden van neringe eftimeert te fitten in goeden ftate, ende werden nochtans byfter ende beroyt gevonden , fulcks dat men henluyden in geenderley laften en magh fetten, want fy niet te geven en hebben, ende dickwils meerfchuldigh zyn dan fy geldt hebben, het welck by experientie bevonden werdt uyt de meenighvuldige celïïen, die dagelycks geprefenteert werden, by verkopinge van Huyfen, die in alle plaetfen ongelyck meer, dan men placht, verkocht werden.
Ende zyn de Staten in't feker onderrecht, dat de Deurwaerders, by den Ontfanger van 't Landt uytgefonden zyn, om te manen de vyf ftuyvers, op de Marge laetftmaelgeconfenteert, als oock de andere reftante penningen van de Beede, veel al leedigh t'huys ko- G z men
ag» 43»



( ipo )
1555.
Requefte van die van Cralingen.
men fonder eenigh geldt te brengen, ende dat de Luyden, op pcene van gyfelinge ofte vangenilfe vermaent zynde , voor antwoordt geven, dat fy wel te vreden zyn in gyfelinge ofte vangenilfe te gaen,alfoo fy mitsdien verfekert fullen zyn van hare Mont-koft, foo fy feggen, foo lange fy daer fullen bly ven, daer fy anders qualyk weten aen te raken, al 't welk ongetwyrfelt een groot teycken is van een groote miferie ende uytterfte armoede.
Om alle welcke redenen, ende meer andere , die ongelyck meerder zyn, ende veel te lange fouden vallen hier te verhalen, fuppliceren de Staten van den Lande van Hollandt in alle ootmoedigheyt, dat de Majefteyt gelieven wille, voor dit loopende ellendige Jaer henluyden te willen fupporteren, ende fonderlinge gratie te doen, nemende alfnu haerluyder goede affedtie, die fy tot de Keyferlycke Majefteyt dragen, ende altydts vertoont hebben, voor 't werk , dat henluyden te dragen is impoffibel, ofte indien 't felve geeniints in 't geheel gefchieden en mach, dat de Majefteyt gelieven wille in allen gevalle de geëyfchte petitie fulcks te modereren, dat de Staten reden mogen hebben, om bequame ende draeghlycke middelen te vinden, ten contentemente van de Majefteyt dienende.
IS mede gerefolveert, dat op de Requefte van die van Cralingen, verfoekende exemptie van 't Margen-geldt, voor appoin&ement geftelt foude werden, dat de meetinge van hare Margentalen gedaen zynde van de Dykllootaf
tot



tot 't uytterfte van 't Bruyck weer Landt toe, fyluyden betalen fullen foo vel min, als men bevinden fal daer min Landts te wefen, dan in hare Requefte gementioneert is.
F) En Advocaet heeft rapport gedaen op de Articulen , by de Staten tot Brulfel den twaelfden September 1555. gerefolveert, ende eerft op het tweede poinét van de felve Refolutie , beroerende Coebel t'adverteren, dat hy hem foude gereedt maken, omme fyne Reeckeninge te doen tegens den dage, die hem gepraefigeert foude werden, dat 't felve advertisfement, by hem aen den voorfz Coebel gedaen was, die hem verklaert hadde daer toe gereedt te wefen. Op het derde poinét van de felve Refolutie, beroerende dat hy Suys ende Sasbout , of een van henluyden, foude adverteren , omme tegens den voorfz dage hen gereedt te maken, omme rapport te doen van hare befoigne op 't recolement van den Thienden penningh , dat 't felve advertilfement by hem, in abfentie van Suys, aen den voorfz Sasbout gedaen was, die hem verklaert hadde, hem gereedt te willen maecken om 't felve rapport te doen. Op 'c vierde poinét , beroerende dat Coebel foude fchryven aen alle groote ende kleyne Steden, ende oock de Rentmeefters. ten eynde fy hare Quohieren van den Thienden penningh met den eerften foude overfenden ; dat hy den Ontfanger daer van gefproken hadde, die hem verklaert hadde, alle de voorfz Quohieren ontfangen te hebben, behalven van den Rentmeefter van Zuydt-HolG 3 landt.
. 1555.
Rapport van den Advocaet op deRefolutie, den twaelfden September vyftienhondert vyf en vyftigh tot BruiTel genomen.
Pag. 44.



( 102 )
155?.
landt, aen den wekken hy fchryven foude, • omme de felve te recouvreren. Op 't vyfde point, dat hy Coebel foude adverteren, dat hy tegens den voorfz dage dievanHeuckelom, Ysfelfteyn ende andere foude doen befchry ven , omme hare Rekeninge te komen doen van den Impofl; ; dat die van Heuckelom , Afperen, Worchum, Yffelfteyn, Sevenbergen ende Schiedam by den Hove befchreven waren tegens den fesden van de toekomende maendt van Oétober ten fine voorfz. Op het voorfz fesde poinét, aengaende dat den Advocaet, paflerende door Mechelen, foude vernemen nae den ftaet van de Proceffen van de Staten van Hollandt tegens den Prince van Orange, Grave van Hoorn ende Grave van Egmont, ende voorts fpreken met den Procureur Generael aldaer, ten eynde de voorfz Staten mochten geraken aen expeditie van de voorfz proceffen ; dat hy van de voorfz drie faken met den voorfz Procureur gefproken hadde, mitsgaders oock den Advocaet en Procureur van de voorfz Staten, ende dat den voorfz Procureur Generael hem voor antwoordt gegeven hadde, dat 't proces jegens den Prince van Orange in ftate was van wyfen, ende dat hy daer inne feer goedt fundament vondt, ende niet en refteerde, dan'tfeïve proces eerft te laten vifiteren den Prsfident van den Secreten Rade, die hy aireede daer van gefproken hadde, de welcke verklaert hadde hem onlanghs te willen ontbieden, omme met hem de voorfz vifitatie te doen; dat nopende het proces jegens den Grave van Hornes verklaert was, dat defe fake gevoeght foude



C 103 )
de werden by 't ander ende gelyck proces,het welck de voorfz Staten aldaer tegens. den voorfz ! Grave van Hoorn hangende hadden, ende partyen ten principalen geappoincteert waren ter enquefte, ende dat by provifie den voorfz Grave gecondemneert was by provifie te namptiferen ende contribueren , wel verftaende, dat men van wegen de Staten daer by foude mogen voegen fekere additien op de Memorie van de voorfz eerfte Proceffen, indien 't noot ware , dat evenwel hem niet geraden en dachte in de voorfz fake en quefte te doen, voor ende al eer het voorfz Proces jegens den Prince van Orange getermineert foude zyn , ende dat , triumpherende in 't felve proces, foo hy niet en twyffelde, den voorfz Grave van Hoorn ende andere wel geringe fouden komen; ende aengaende het Proces jegens de Grave van Egmont , dat den Advocaet Goudt ende den Procureur Wouters verklaert hadden, dat nopende het debat, by den voorfz Grave gemaeckt op de procuratien van de Staten, die faecke oock was in Staten van wyfen, ende dat hen by myne Heeren van den Rade toegefeydt was expeditien binnen acht ofte tien dagen, ende dat 't felve gedaen zynde, fyluyden met alle diligentie die fake ten principalen fouden vorderen.
JtfOpende die van Schellinck, of men fal ten
principalen vorderen het sproces jegens d henluyden, is gerefolveert, dat men dit pro-1 ces ende alle andere ten principalen fal vervol- j gen, daer van geen proceffen boven en han- a gen. G 4 No-
1555.
Beroerene'tProces 'gens die an Schelnck en adere.



( 104 >
> 1555. 9$.Sept.
Executie van den Impoft op de Huyfen, gelegen buyten Haerlem ende Leyden,
?ag- 45.
Viet en tachtig duyfent vyfhondert \ ponden renten op't Landt.
De uyt- ■ voeringe ( van den Turf by Placate te' verbieden. 1
Beroerende de Mar- , gentalen van den ' Landde j yan Roon. j,
1
^"Opende of den Ontfanger fal executeren de Inwoonders van de Huyfen, gelegen buyten Haerlem ende Leyden, volgende de Memorie van Stalpart, dan of't felve gedaen fal werden by de particuliere Ontfangers van de Steden, daer onder de felve Huyfen gelegen zyn; Is gerefolveert, dat de particuliere Ontfangers de voorfz Inwoonders fullen doen mane tot koften van den Landen, ende indien fy onwilligh blyven te betalen den Impoft, dat ien Ontfanger Coebel de felve fal doen exe:uteren, omme hare penningen te brengen de Collecteurs, daer fy onder gelegen zyn, op dat yan dien ontfangh pertinente Reeckeninge gemaeckt mach werden,
PJOebel heeft verklaert, dat het Landt van Hollandt met jaerlyckfche Renten belaft is :er fomme van vier en tachtigh duyfent vyf ïondert ponden van xl. grooten.
Q)E Staten zyn mede te vreden, dat de uytvoeringe van den Turf geinterdiceert werle tot Lichtmilfe toe, 't welck die van den Elade geaccordeert hebben , ende fulcks te /reden zyn daer op te doen expediëren Placaen.
Achtervolgende de Refolutie, by de Staten ^ genomen op den vier en twintighften Sepember 1555., foo heeft Adriaen vander Goes, Idvocaet van den Lande van Hollandt, hem re vonden by Pieter Janfz, Procureur, ende iem ondervraeght, uyt wat ooi-fake den Hee-
• re.



( i°5 )
re van Roon als nu wil fuftineren min Margentalen te hebben, dan hy in de Jaren 1544, !545- ende 1546". hadde, ende alfdoen volgende de nombre van dien het Margen - geldt heeft betaelt; verfoeckende voorts van hem te hebben de Requefte van den voorfz Heere van Roon, den Hove van Hollandt geprefenteert, ende het Appoin&ement, by den felven Hove daer op geftelt ; waer op den voorfchreven Pieter Janfz hem voor antwoordt gaf, dat de voorfz Requefte met den Appoinéïemente gefonden was nae Roon, ende dat hy uyt foude fchicken omme de felve te recouvreren; feyde voorts, dat by den Schout ende Gerechte van Roon verklaringe gedaen was , dat de Margentalen van de Landen van Roon niet meerder en waren dan nae inhoudt der verklaringe , by den voorfz Heere van Roon in fyne Requefte gedaen, ende dat hy daer van hem mede befcheydt foude doen hebben, dan en heeft hem alfnog niet gelevert, feggende daer van geen befcheydt outfangen te hebben.
1555.
l$.Sepo* 5. Sept.
Den 25. September 1555. t PRESENTEN.
Den Heere van AJfen-
delf, Goudriaen , Duvenvoirde, Obdam,
Otto van Egmont,
C
ende
Mr. Jacob vanderDuyny Uyt den naem van d'Edelen.
DenSchoüttFiUemBla~ fius,
' 5 en-



1555a.$.$ept.
Beroeren de de ftop pinge en bedyckinge van Vol meer.
Pag. 46.
Stoppinge van den Spoye.
ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Joofl van Hillegom, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout, Burge-
meefter, Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
DE Gedeputeerden van de Staten hebben , nopende de ftoppinge van de Vofmeer , eendrachtelyck geperfifteert by de Refolutie ;den negenden Augufti te vooren genomen, dat die Staets-gewys met die van Antwerpen ende Tertholen vervolght fal werden; wel verftaende dat de koften gelyckelyck gedaen fullen werden, foo wel by die van Antwerpen, Tertolen ende andere, als by de Staten, ende zyn, omme het felve te vervolgen, ende de faecke te inftrueren, die van Delf ende Amfterdam gecommitteert.
A Engaende de fake van den Spoye, is gerefolveert, dat 't felve vervolgt fal werden van wegen de Edelen ende de vyf Steden, ende tot koften van henluyden zyn gecommitteert die van Delf ende Amfterdam, maer die van Dordrecht verklaerden hen niet te mogen voegen
Jan Franfz, Gerrit Roelof z, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Pieter Cantert, Sybrandt Och, ende
Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen,
ende Jan Hey,
Vander Goude.



( *°7 )
^en nae dat by henluyden de Gedeputeerden tot Dordrecht' verklaert is, en dat daerom fyluyden in de koften niet en behooren te gelden.
]V/fR. Arent Sasbout heeft de Staten rapport gedaen van fijn befoigne, ende de befoi- J gne van Mr. Cornelis Suys, beroerende 't re-1 colement op het quaedt aenbrengen van den( Tienden penningh, ende heeft de felve Staten \ oock daer van fekere Memorie by gefchrifte' gelevert, inhoudende fekere Articulen, daerï van eenige by de voorfz Staten geappoftilleert zyn, welke Memorie alhier geinfereert werdt.
Memorie, nopende het aenbrengen van den Tienden penningh, myn Heeren de Staten van den Lande voor te houden , om daer Refolutie op te nemen.
VAn Huyfen te Landewaert ftaende, geen i fes Car. guldens in huyre jaerlycks r: waerdigh wefende, of daer mede onder ver- ji ftaen werden allerhande Huyfen, 't zyofdie < arme ofte rycke Luyden toebehooren, foo \ 't Placaet Art. 13. ïchynt te fpreken vani fulke Huyfen, alleenlyck arme Luyden toe-1 behoorende, ende gelycke Huyfen , geen \ arme Luyden toebehorende, fchynen fouden daer onder niet begrepen te wefen, nae welck voorfz Art. de Commilfariffen hen gereguleert hebben.
Dan die van Eyckenduynen hebben geen
aen-
15552$.Sept,
Rapport an Sasout, noende'treolement an den 'hienden enning.
/Temorie , opende e voorfz lecke by asbout elevert de ltaten,omle daer op e refolvetuu



r 108;
1555aS.Sept.
In't Quohier van Eyckenduynenfol. a. verfo, Art. ultimo fol. 5. nopende het Art. van Philips Huygefz, fol. 9. van Arent Janfz.
Pag. 47.
aenbrenginge van Huyfen gedaen, jaerlycks min geldende dan de voorfz fes guldens, foo fy feggen onder den Hage begrepen te zyn, in de Accynfen te contribueren, ende mitsdien 't felve behooren te genieten dat die van den Hage genieten, of myn Heeren verftaen, dat henluyden het felve behoort gepalfeert te werden, foo verre fulcks als vooren verftaen werdt.
Dat in 't Quohier van Haegh-Ambacht ende Eyckenduynen gebracht werden fekere Wooningen, die by eenBruyckergebruyckt werden jaerlycks voor de fomme van dertigh of veertigh ponden, toebehoorende een derde, welcke derde Eygenaer wefende, jaerlycks uytreyckt fekere Godts - huyfen, ende fulcks exempte Perfonen by Placaet , een jaerlyckfche Rente van twee ofte drie guldens, llaende op fijn Wooninge, ende alfoo de felve derde Eygenaer , doende de Kercke betalinge van de Renten, de felve Kercke geen kortinge doen en mach van den Thienden penningh , overmits de Kercke exempt is, belaft hy fijn Bruycker den Tienden penningh van de Kercke af te trecken in 't Quohieren van de aenbrenginge van den Tienden penningh, om hem Eygenaer in fijn twee deelen, die hy refponderen moet, aldaer kortinge te ftrecken.
Ende van gelycken doet een Lantman, fijn eygen Landt bruyckende, datgetaxeert werdt voor feeckere fomme, belopende den Thienden penningh twee guldens, ende alfoo hy uytreyckt de Kercke N. jaerlycks twintigh
guld.,



( lop )
guld. , komende over den Thienden penningh twee guld., ergo niet.
Te weten, hoe men hem hier inne reguleren fal, ende of men de Eygenaers fulcks als vooren kortinge , foo wel in het eerfte by den Pachter gebruyckt, als in 't tweede by hem felfs gebruykt, fal laten genieten3.
Dat in 't Quohier van Haegh - Ambacht folio i. pagina verfa aengebracht wèrdt by eenige, dat hy van de Keyferlycke Majefteyt gehuyrt heeft vier en twintigh Margen Landts voor tfeventigh guldens 's Jaers, die hy weder voorts is behuyrende voor veel meerder fomme , daer van hy gefproken zynde , omme daer na de aenbrenginge te doen, fuftineert te mogen volftaen met de huyre, by hem tegens de Keyferlycke Majefteyt gedaen ; ende alfoo te duchten is, dat dit felve in andere plecken meer vallen fal, zy Refolutie genomen, hoe dat men verftaen fal dat de aenbrenginge behoort gedaen te werden- , TT
Dat van de Taxateurs van den Hage ver-
eyfcht zynde 't Quohier, nopende de taxatie van de Huyfen, fchynen fwarigheydt daer op te maecken, fuftinerende dat myne Heeren de Staten eerft behooren daer van te beginnen in de Hoflieden, daer fy meenendat meerder ongeregeltheydt bevonden foude mogen werden, dan in hare taxatie, te weten, wat myne Heeren hier van gelieven gedaen te werden.
Alfoo de Dorpen van Ryfwyck, Monfter, Voorburgh, Waffenaer, Hage ende Haegh -
Am-
155525-Sept.
Siet hiei van in de informatie sy deCommiffariflen jedaen,folio 11. in her Articvan Bartnouts, ende oock in 't navoljende Articul van den Duynmeyer.



( HO )
1555. as.Sept.
Ambacht, daer op de Commiffie van defe Commiffariffen fprekende is, ontboden zynde voor de Commiifariffen, ende hen rèmonftrantie aldaer gedaen zynde, volgende 't fes en tvvintighfte Articul van de Inftruétie, den Commiffaris Berendrecht overgelevert, van dat fy haer eygen Landen, binnen 's Landts toe behorende , tot veel minder pryfe getaxeert te hebben dan andere Landen, ende nae inductie, henluyden gedaen, van hare Quohieren daer nae te verhoogen, zyn gelyckelyck fuftinerende, dat fy alle de felve taxatie gedaen hebben, regard nemende op de qualiteyt, goedtheydt ende deught van 't Landt, elck in fijn Ambacht gelegen,fulcks als fy nae hare confcientie meenden, dat 't doe ter tyds voor dat Jaer in huyre gegouden foude hebben, ende meenen hare confcientie daer inne bewaert te hebben', ende fonder fimulatie ofte diffimulatie recht op gedaen te hebben, ende mitsdien geen andere verhoginge fouden weten te doen.
Ende alfoo de Commiffariffen dunckt, in de Quohieren, .by henluyden gevifiteert, foo groote fauten defen aengaende niet gevallen te wefen , foo in de felve Dorpen Landen zyn van merckelycken verfcheyden pryfe, daer door feer laftigh ende niet wel doenlyck foude wefen by de Commiffariffen, informatie te nemen volghende het feven en twintighfte Articul van de Inftruétie , om tot keniffe van dien wel te komen, maer beter vallen foude by eenige uyt de Steden daer aen leggende, de Lantmètery hanterende, ende
ken-



kenniffe daer van hebbende , by infpèétie oculair te fien, of men tot hare taxatie foude behooren te procederen.
Sal myne Heeren gelieven te refolveren. hoe fy voorts hier inne gehandelt willen heb' ben, alfoo 't vyf en twintighfte Articul var de felve Inftruétie, by den geenen die foc van Delf als Leyden de voorfchreve Commiifariffen geadjungeert waren, nopende her in het generael op de Landen te. informeren. niét volkomen en is geweeft.
Ende van gelycken, hoe 't myne Heeren gelieft geprocedeert te werden -nópende de waerde van de Huyfen ten platten Lande ftaende, die met dé Lande niet verhuyrt en werden, daer van 't a8. Art. van de voorfz Inftruétie fpreeckt, foo de felve Commiffariffen, als de Brouwerye ende Landtmeterye niet gehandeït hebbende , 't felve fulcks oock quaedt foude wefen om te volkomen.
Op 't eerfte ende tweede Art. van de voorfz Memorie is by de Staten gerefolveert op den vyf en twintighften September 1555., dat de Huyfën, ftaende in den Hage ende HaeghAmbacht, niet jaerlycks in huyre geldende fes guldens, fullen vry wefen van den Thienden penningh , maer Huyfen , te Lande ftaende, arme luyden. toebehorende , niet mogende gelden' fes guldens, fullen alleen vry wefen.
Op 't derde , vierde ende vyfde Art. is gerefolveert, dat^de Landtluyden, mytreyckende Renten eenige Kercken, Gafthuyfer
of-
1555. Pag. 48.
AppoftiW len van de Staten op voorfchreve Memorie by forme van Refolutie.



1555.
ofte andere gepriviligeerde Perfonen, fullen hen daer van korten den Tienden penningh, de welcke de voorfz Kercken , • wettelyck daer van docerende, weder gereftitueert fal werden by den Ontfanger Generael, ofte particulier van de Steden daer omtrent gelegen , ende dat om te fchuwen alle frauden.
Op 't fefte Art. is gerefolveert, dat de Pagters fullen den Tienden penning betalen van den Landen, Tienden, Vilfcheryen ende anders dat voorts verhuyrt wert, fulcks als fy 't verhuyren, ende niet als fy 't gehuyrt hebben.
Op 't fevende ende achtfte Art. is gerefolveert^ dat alfoo de fes groote Steden hare Quohieren van den Tienden penningh gelevert hebben den Ontfanger, ofte gereedt zyn te leveren, foo fullen die van den Hage mede van gelycken hare Quohieren overleveren.
Op de twee laetfte Articulen is gerefolveert , dat aengaende de waerde van de Landen, de Landtluyden toebehoorende, laten hen duncken de voorfz Staten, dat by de Regeerders van de Steden, naeft de felve Landen gelegen , informatie van de waerde van dien genomen fal werden, daer toe elcks in den fynen fal mogen nemen drie Perfonen, niet fuspeft, de natuyre ende waerde van de felve Landen kennelyck zynde, die oock by het gemeene Landt fullen werden betaeldt tot twintigh ftuy vers 's daegs, des fullen de voorfz Steden voor defe reyfe alleenlyck
doen



( H3 )
doen procederen tegens twee Dorpen in haren bedryve gelegen, ende die fyluyden fullen bevinden merckelyck het Placaet van den Thienden penningh te hebben gecontravenieert, ende in gevalle als boven, fal men jegens de Taxateurs, tot exempel van de anderen , rigoureufelyck doen procederen, mitsgaders van de waerde van de Huyfen, de Landluyden toebehorende, volgende den den inhoudt van den Placate, die men foude mogen taxeren nae hare Margentalen, die fyluyden zyn gebruyckende, te weten voor elcke Marge een ftuyver , ende dit al op rapport. Aclum ten dage ende Jare als boven.
Den 26. September 1555. 1
i
GEfien het verfoeck, by Requefte by die van Hogeveen gedaen , gelegen in Ryn- \ landt, om exempt te wefen van de Ommellagen l over de platte Landen by de Staten doen om-c mellaen, om van dien, ende van alle andere,\ in toekomende tyden te mogen wefen vry en-1 de exempt, overmits dat van de voorfz Mar- c gen ende Landen, als wefende niet dan Putten f ende Poelen,- ende oock gehoort het rapportd van die van der Goude, die by de Staten waren gecommitteert geweeft, omme henluyden op het voorfchreve te kennen geven volkomentlyck te informeren ; foo hebben de Edelen, Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda de voorfz van Hoogeveen toegelaten, voor defe reyfe alleenlyck te mogen volftaen, mits IV. Deel. H be~
25.Sept.
16. Sept.
ag. 49.
Requefte an die van logeveen, m exempc 2 wefen an deümneflagen ver de latte Lanen.



I5SS-
t6*Sept.
Acht hort' dert ende een hondert veertigh Margen omtrentHogeveen gelegen.
Beroerende de Margentalen van Roon.
RefolU' tien, beroerende den Rentmeefter Coebel.
betalende van de voorfz ommellagen drie Margen voor een; die van Amfterdam ontfeyden de Supplianten haerluyder verfoeck, ende dat fy luyden behoorden te betalen na advenantde quantiteyt van hare Margentalen, om de confequenties wille.
A Engaende dc acht hondert ende een hondert veertigh Margen, gelegen in Schielandt, annex ofte omtrent de voorfz Hogeveen aen de Landtfchydjngc, veklaerden de voorfz Staten gelyckelyck, dat de fclvc gehouden fouden wefen te betalen alle de Ommellagen, die by de Staten over de Margentalen zyn doen orameflaen geweeft zedert den Jare 1552. laetftleden, ende dat al nae de qualiteyt ende grootheydt van hare Margentalen , daer op den Rentmeefter Coebel hem fal informeren, 't zy by den Bailliuw van Bleyswyck ofte den Schout van Sevenhuyfen.
*P\At den Heere van Roon fal over fyne Margentalen betalen, fulcks hy in de voorleden tyden gedaen heeft gehad, ten ware hy doceerde minder Margetalen te hebben, in wekken gevalle hem gedaen fal werden reftitutie naer advenant.
T"\En Advocaet fal den Rentmeefter Coebel leveren, onder de fignature van fijn handt, alle de Refolutien, des voorfz Rentmeefters Officie concernerende, ten eynde den felven Rentmeefter hem daer na fal mogen reguleren.
Dat



C 115 )
QAt alfoo, omme te furneren de Beede var twee hondert duyfent guldens, by henluyden in de maendt van Mey laetlïleden geconfenteert, by verkopinge van Renten niet meei opgebracht en is dan hondert duyfent guldens ende by 't Margen-geldt tfeventigh duyfent guldens, fulcks dat daer aen noch refteren dertigh duyfent guldens; Is by de Staten gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel de voorfz letterende dertigh duyfent guldens eerftdaeghs lal vmden, alleenlyck by verkopinge van LosRenten, den penningh twaelf, op 't gemeene Landt, ende niet by verkopinge van Lyf-Renten.
Daghvaert, in den Hage gehouden op den fevenden en agtllen October 1555.
1 *55?'
, 26.Sèpt.
Denight duyfent guldens, relterende aen bet laetfte con^ fent, te vinden by verkoopinge vanLos-; Renten.
Pag. 5°« 7. Öddbi
*
PRESENT,EN.
Den Heere van Aftende If,
Duvenvoirde,
Obdam,
Mathenes,
Lockhorst,
ende
Otto van Egmont, Uyt den naem van d'Edelen.
DenSchoutWUIemBlafms,
H
ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Jooft van Hillegom ,• ende
Mr. Lambrechtjacobfzi
Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter, ende
Mr.Adriaen vanLeydefij. Van Delf.
2 Gw-



C u6 )
1555. I
Omme te concipiëren de particuliere Procuratie van de Edelen, de welcke nochtans niet ten effefte geleydt is, overmits de generale Procuratie, by de voorfzStaten gepafleert den dertienden der felver maendt op alle de Gedeputeerden van de Staten vaq Hollandt.
Particuliere Procuratie van de graten.
lerrit Beuckelfz, ïerritRoelof z, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Serrit Claefz, Burge-
meefter, Sybrandt Ocko, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Jan Dirckfz 't Hoen,
ende Jan Hey,
Vander Goude.
TEn voorfz dage is by de voorfz Gedeputeerden de voorfz particuliere Procuratie geconcipieert, van woorde tot woorde hier hier nae volgende.
Op den dagh van huyden compareerden in de Audiëntie en Pleyt-kamer van den Hove van Hollandt Heeren Gerrit, Heere van Aflendelf, Eemskerck, &c. Ridder, eerfte Raedt prsefiderende in den voornoemden Hove, Heere Arent van Duvenvoirde, Heere van Obdam ende Heynsbroeck , Adriaen van Mathenes, mede Ridderen, Willem van Lockhorft ende Otto van Egmont, als Edelen van den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, voor hen felven, ende vervangende alle de andere Edelen , mitsgaders de kleyne Steden ende platte Landen van den voorfz Lande, ende verklaerden,



den, dat fy volgende de goede wille ende geliefte van de Keyferlycke Majefteyt, onfen aldergenadighften Heere en natuyrlycken Prince , geconftitueert ende gemachtight hebben, conftitueerden ende maeckten machtig mits defen de voornoemde Heeren Adriaen van Mathenelfe, Otto van Alfendelf, Heere van Goudriaen, ende Willem van Lockhorft, omme by hen driën, ofte twee van hen, die beft fullen mogen vaceren, voor hen felven, uyt den name ende vervangende alle de andere Edelen, mitfgaders de kleyne Steden ende platte Landen als vooren, met de Gemachtighden van'de fes groote Steden van den felven Lande ende Graeffchappen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, reprefenterende.de Staten van den felven Lande, te aflifteren , ende bewilligen foo veel in hen is, de ceflie, tranfport ende overdracht, die de Keyferlycke Majefteyt voorfz gelieven fal te doen van fyneMajefteyts voorfzLanden ende Graeffchappe van Hollandt ende Weft-Vrieslandt, tot behoef van den Doorluchrighften , Hooghft - geboren Prince, fyne MajefteytsSone , Philips, Koningh van Engelandt, &c.: ende de voornoemde ceflie , transport ende overdracht gedaen zynde, voorts van de voorfz Konmghlycke Majefteyt te ontfangen den behoorlycken Eedt, die fyne Koninghlycke Majefteyt den voorfz Landen doen fullen, ofte vernieuwinge van den Eedt, die fyne voorfz Majefteyt de voorfz Landen tot Dordrecht gedaen hebben op den fes en twintighften September in den jare 1549., mitsgaders omme in de qualiteyt ende maniere voorfz fyne voorfz H 3 Ko-
155?.
7. Ocïob*



C "8 ;
f, Oüob.
8. Otlob.
Te verfoe ken confirmatie aen de Koninghlycke Majefteyt op he Privilegie van geen Uytbeemfche Offi eieren te hebbel.
Koninghlyke Majefteyt te doen hulden en ee* den, als goede ende getrouwe Onderfaten fchuldig zyn te doen haren natuyrlycken Heere ende Prince, ofte vernieuwen aïfulken Eedt, als de Staten van de voorfz Lande ende Graeffchappe van Hollandt in den jare ende ten dage voorfz tot Dordrecht gedaen hebben , vaft, geftadigh ende van waerde te houden, wes by de voorfz Geconftitueerden, ofte twee van hen, in 't gunt voorfz is gedaen fal werden. Gedaen in den Hage ter voorfz plaetfe den fevenden dagh van Odtober in 't jaer ons Heeren vyftien hondert vyf en vyftigh. Onder ftondt,
In kenniiTe van my.
Ondergeteyckent, J. Dam.
Den 3. Oclober 1555.
IS by de Staten gerefolveert, dat de Gedeputeerden van de Staten , tot Brulfel reyfende, fullen by Requefte verfoecken confirmatie onder het Zegel van den Koningh van Engelandt, &c. van het Privilegie van geene c vreemde Officiers in den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt te hebben, &c. den Lande van Hollandt by de Keyferlycke Majefteyt ■ in Majo laetftleden onder fyne Majefteyts handt gegundt,ten ware die van Vlaenderen Rebbende gelycke Privilegiën, verder verfochten, in wekken gevalle fullen de Gedeputeerden van de Staten mede verder verfoecken,
Dat



C "90
J)At men oock fal verfoecken Publicativnein Teftium, mede omme te mogen hebben twee uyt den Lande van Hollandt in den Grooten Raede van Mechelen.
J^E Gedeputeerden van de -Staten, boven reyfende met hare Procuratie, by de Staten, geconcipieert, om te ontfangen de renunciatie, van de Keyferlycke Majefteyt, &c. fullen van de felve hare Procuratie niet opénbaren, ten ware de andere Landen van gelycken deden. \
Daghvaert, gehouden in den Hage op < den derthienden Oétober 1 1 5 5 5. ' 1
PRESENTEN,
'555-
8.0élo&. Van gelycken Publi:atlonem [eltium.
De Procuatie van de staten niet e vertooïèh, al eer ieProcuraié van de mdereStaen veroont veidt.
?ag. 52.
Den Heeren Gerant, Heere van Affendelf , Eemskerck , &c
Arent van Duvenvoirde, Jacob van Duvenvoirde , Heere van Obdam, Ridderen, GerardvanPoelgeeft, ende
Jacob, Heere vanWyngaerden ,
Uyt de naem van d'Edelen, Willem Buquet Blafius,
H .
ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht, Adriaen Claefz, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem, Jan Sasbout, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Claes Reyerfz , ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. 1- 'Ger-



C120 )
ÏS5513. Otlob.
PalTetinge van de generale Procuratie'van de Staten.
16. OElob.
PR/ESENTEN.
Den Heere Adriaen van Mathenes, Ridder. Otto van Affendelf, . ende
Willem van Lockhorfi, Uyt de naem van de Edelen. Adriaen vanBlienburgh, Schrevel Ockerts , ende
Mr. Cornelis van Hogelande,
Gerrit Claefz, Omme te concipiëren
ende de generale Procura-
Mr. Adriaen Sandelyn, tie op fekere Gede-
Van Amfterdam. puteerden van de
Jan Dirckfz't Hoen. Staten van Hol-
Vander Goude. • landt.
IS by de voorfz Gedeputeerden gepaiTeert de voorfchreve generale Procuratie , omme by de felve den Koningh van Engelandt te mogen ontfangen ende Eedt doen, de welcke alhier niet geinfereert werdt, maer geregiftreert ftaet in 't Regifter van den Advocaet van den Lande, van alle de ftucken, die by de Staten geimpetreert werden.
Vergaderinge , tot Brulfel gehouden den i(5. ende 17. Oétober I 55 5-
Van Dordrecht. Dirck van Paenderen, Willem Cornelifz Gael, ende
Mr. Quiryn Dirckfz ,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz , Mr. Quiryn Aertfz , ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
Ger-



(;
Gerrit Roeloffz, Mr. Frans Adriaensfz, ende
Mr. Cornelis van Fe en,
Van Leyden, Mr.Hendrick Dirckfz , Pieter Cantert,
TEn voorfz dage is by de Staten gerefolveert , dat men den Praïfident fal leveren Copie authentiek van de Procuratie van de Staten, ofte onder de handt van den Advocaet , ende vilie doen van de principale Procuratie , ende indien hy de principale Procuratie begeert, dat eerft de Staten daer van Copie authentyck als vooren gelevert fal werden.
"JtfOpende de Refolutien, den achtften O&ober genomen, dat men daer op Requefte fal maken , ende daer voorts by verfoecken. dat die van den Rade van Hollandt, vaceren-, de eenigh Raedtfchap , de nominatie fouden ! hebben van twee ofte drie, gelyck die van den Grooten Raede hebben, ende dat de felve Re-, quefte gemaeckt zynde, men de felve fal vertoo-: nen den Prafident, ende aen hem verfoecken, of men de felve voor de ceflie ende overdracht, < die by de Keyferlycke Majefteyt gedaen fal wer-1 den, den Koningh fal prefenteren, dan niet.
T~\At 'er nieuwe Commiflie vervolght fal wer-!
den op Aflendelf ende Stalpert, omme te \ hooren des gemeene Landts Rekeningen meti de Gadeputeerden van de Staten. 1 H 5 Aen-
ende. Mr. Reynier Swyn, Van Amfterdam. Simon Gerritfz,
ende Job Franfz,
Vander Goude.
1(5. Oiïob,
Pae- 53Den Pra;fident te leveren Copie van de voorfzProcuratie.
Nopende de Requefte, omme te hebben Publicatioïem Teftiim , ende lominatie /an eenige jlaetsheeen, &c. len Pratllentte veronen. >
Commilïïe jp Aflenlelf ende ïtalperr, >m te hooen 's geneene ^ands Reseningen.



1555Ï6. Odtob.
Nopende de confirmatie van eenige faken , byde Keyf. Maj. te vervolgen.
Van de fucceffie indien den: Kon.quam te fterven voor de K.. M.'
Te fpreken. dievanBrabandtende; Vlaende- 1 ren nopende de voorfchreve fucceffie. ,
Niet te vermanen van' de voorfz 1 fwarigheydt van 3 de fucceffie t Cn anders. '
1
X
P R JE-
C 122 )
A Engaende 't geene wes by de Keyferlycke • Majefteyt gedaen is zedert de huldinge van den Koning, dunkt hen dat men daer op fal met die van Zeelandt begeeren 't advis van den Stadthouder, om te weten of men fal vervolden confirmatie van die van den Konineh.
Y7"An gelycken oock beroerende de fwarigheydt, die 'er foude mogen vallen in de 'ucceffie van defe Landen, foo verre de Koïing quame te overlyden voor de Keyferlycke Majefteyt, fynen Vader.
QAt men evenwel fal ondervragen die van Brabandt ende Vlaenderen, omme te ween , of fy in 't geene wes voorfz is gelycke warigheydt maken, omme, dat wetende, dan /oorts gedaen te werden naer behooren.
QE voorfz Staten gehoort hebbende 't rapport van den Advocaet, die met die van ^laenderen gefproocken hadde, de welcke geen warigheydt en maken nopende de voorfz Poincen, hebben oock op den achttienden Oétober [555. van advis geweeft, daer van myn Heee den Stadthouder niet te vermanen, temeer, .lfoo in 't doen fijn E. die reverentie, die van Zeelandt, die eerft defe fwarigheden gemoveert ladden, mede by den Stadthouder wefende, lfdoen daer van niet en vermaenden.



PRESENTEN
Alle die van de generale Procuratie.
RE Requefte gealtereert zynde, ende by de Gedeputeerden gevifiteert, is gefeydt Ive den Prtefident te prefenteren, omme die te vifiteren, ende van hem te ondervragen, of men die voor de overdrachte van de Koninghlycke Majefteyt foude prefenteren , dan niet, maer welcke Requefte ten felven dage hem geprefenteert zynde, heeft die na hem genomen , om te vifiteren, ende dan fy'n advis te feggen.
^Lfoo tot kennilfe van de Staten gekomen was, dat 'er weder jegens henluyden in 't generael ende particulier veele ende diverffe Articulen overgegeven waren, tenderende tot haerluyder diffamic, foo is gerefolveert Copie i aen den Prafident van de felve te verfoecken, welk verfoek ten felven dage hem gedaen zynde , feyde van geen Articulen gehoort te hebben noch te weten fpreken.
jQE Staten vertoont zynde fekere Requefte' van die van Mechelen , beroerende de fake van 't verpacken van den Haringh, daer by [ fy verfochten te hebben Copie van eenige Ti- < tulen ende Munimenten, daer de Staten heni in haer duplique op funderende waren, omme 1 te bet ende pertinent te mogen maken haer du- j plique, ende dat by die van Dordrecht ver-'
klaertr
1555.
15. oaob.
De Requefte van de Publicatie ende andere poincten. gealtereert wetende, den PrseQ. dent te verwonen.
Copie van de nieuwe Articulen :egens de Staten )vergegeisn te verdoeken.
Pag. 54*
Antwoordt )p het vef* beek van lievanMe'helen te iaken,daer >y fy beieeren Cq>ie van der Itaten Muimenten.



1555. 16. Oüob,
ao. OSofa
MetdeRequefte, beroerende de publicatie van Getuygen en anders te vertoeven totdeover. drachte de Koninghiycke Majefteyt gedaen foude zyn.
23. Oüob.
Eenige fwarigheden gemo veert in 't doen van den Eedt deKoningl, Majefleyi.
( 124 )
klaeet werde, dat fy van duplique verfteken waren, ende mitsdien te laet op waren omme het voorfz verfoeck te doen ; foo is by de voorfz Staten gerefolveert , dat by die van Dordrecht, die de fake meeft gehanteert had» den, ende gecommitteert waren omme die te vorderen, op 't voorfz verfoeck fulcke antwoordt gemaeckt foude werden, als ter materie dienen foude, tot vorderinge ende goede expeditie van de fake.
Den 20. Oclober 1555.
DEn Advocaet gefproken hebbende den Prasfident, nopende de prefentatie van de voorfz Requefte, heeft geantwoordt, dat men daer mede foude vertoeven tot de overdracht ende het ontfangen van fyne Kon. Ma}, gefchiedt foude zyn.
Den 23. Oclober 1555.
GEvifiteert zynde de Minuten van den Eedt, by den Koningh van Engelandt ende Staten van Hollandt te doen, foo hebben de Staten daer fonderlinge geen fwarigheydt inne gevonden , dan dat den voorgaenden Eedt van den voorfz Koningh in houdt, dat hy belooft te onderhouden en obferveren Privilegia Hollandice, qua nune habent &f tenent, mits welken foude fchynen, dat de Privilegiën die naederhandt ende zedert den fes en twintighften September 1549. by de Keyferlycke Majefteyt gegeven zyn, daer niet onder en fouden gecom-
pre-



< 125 )
prehendeert wefen , mits wekken de voorfchreve Staten gerefolveert hebben hier van te fpreken den Prasfident, om te weten of de andere Landen daer inne geen fwarigheydt maken , ende foo verre niet, dat fy alsdan te vreden waren hen met de andere Landen conform te maken; dat by den Advocaet den Penfionaris van Dordrecht ende Delf, als daer toe gecommitteert zynde, van 't geene wes voorfz gefproken zynde, heeft verklaert, dat niemandt van de andere Landen daer inne eenige fwarigheydt gemaeckt en hadden, ende dat den Koningh van Engelandt, uyt kracht van de vernieuwinge van de voorfz beloftenhTe, allé Privilegiën , tot den dage van huyden gegeven, beloofde te obferveren en onderhouden.
Den 2$. Oclober 1555.
DE Keyferlyke Majefteyt heeft de overdracht van alle defe Landen van herwaerts over in handen van fynen Soone, den Koningh van Engelandt, gedaen , ende is .van wegen de voorfz Keyferlycke Majefteyt by Mr. Philibert Bruxelles de propofitie de generale Staten gedaen , ende daer nae by Mr. Jacob Maes, Penfionaris van Antwerpen, de antwoordt van de generale Staten daer tegens gedaen , welcke propofitie ende antwoordt mede geregillreert ftaen by de andere Acten ende Stucken van het gemeene Landt.
Den
i5$£ 23. Ocïobi
25. oaob*
Overdracht, by de Keyferlijcke Majefteyt van' alle de Landen van herwaerts over de Koninglyc* ke Majefteyt gedaen.



r 126)
OM
jPag. 55.
Harange, by den Ad vocaet de Koninglyïe Majefteyt gedaen voor 't doen var den Eedt.
Ontfanginge van den Eedt van de Staten by de Kon. Majefteyt.
£n-
Din 26. Oclober 1555.
IS by den Advocaet van wegende Statenvatt Hollandt voor het ontfangen van den Eedt den Koning van Engelandt defe navolgende Harange gedaen.
Aldergenadigfte Heer.
ALfoo 't de Keyferlycke Majefteyt belieft heeft geheelyck te transporteren ende over te dragen Uwe Koninghlycke Majefteyt de Landen van herwaerts over, ende dat Uwe Majefteyt het felve geaccepteert heeft, ende alle de Staten van defe Landen daer inne geconfenteert hebbende, foo zyn de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten van defe Landen, alhier jegenwoordigh, willigh ende bereyd, vol^ gende de begeerte van de Keyferlycke Majefteyt , met goede liefde ende affeétie Uwe Koninghlyke Majefteyt te ontfangen voor haren natuyrlyken Heere ende Prince ende reciproquelyk te doen ende te ontfangen den Eedt, daer toe van noden zynde.
J)E KoninghlyckeMajefteyt heeft na de voorfz Harange reciproquelyck gedaen, ende van de Staten van Hollandt ontfangen den behoorlycken Eedt.



f"
C ™7 )
TpNde nae de ontfanginge van den voorfchreven Koningh, ende het doen van den Eedt, is by den voorfchreven Advocaet uyt den naem als vooren den voorfchreven Koningh noch een Harange gedaen, fulks als volght.
Aldergenadighjle Heer.
"T\E Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt, repre-' fenterende de Staten van den felven Lan-j de, dancken Uwe Majefteyt hooghlyck,] dat de felve belieft henluyden te ontfangen f voor fyne Subjecten ende Onderfaten, bid-c den ende verfoecken, dat Uwe Majefteyt1 ' gelieve de Landen van Hollandt, ende On-1 derfaten van dien altoos te hebben in fijne Majefteyts goede recommandatie , ende haerluyder Privilegiën, vryheden ende ufantien, foo in 't generael als particulier, te onderhouden ende voor te ftaen, offererende voorts tot allen tyden Uwe Koninglyke Majefteyt haren goedtwilligen ende onderdanigen dienft in alle faken henluyden mogelyck; ende bidden ende verfoecken, dat Uwe Majefteyt gelieve op fekere Requefte , daer by fy verfoecken feeckere poincten, grootelycks dienende tot vorderinge van de Juftitie ende welvaren van den Lande , ende by henluyden Uwe Majefteyt geprefenteert fal werden, te doen hebben goede ende favorable expeditie.
Waer
26. Oüoh
Harange * >y den Advocaet de Coninghyke Maje» eyt geaen naet et doen an den lede.



■ È555. i6. O£tob
Antwoord van de Ko ninglycke Majelteyc op de Harange van den Advo caet.
Beroeren de het PI caet, by den Raec van Hollandt gep' bliceert, van geene Turf uyt den Lanc van Holland te voeren.
Pag. $é
TyAer op de Koninghlyke Majefteyt by ■ Bruxelles heeft doen feggen, ende antwoorden, dat fyne Majefteyt de Landen van Hollandt en Onderfaten van dien altoos foude hebben in fyne goede recommandatie, en dat voorts op de Requefte, die by de Staten van Hollandt henluyden geprefenteert fal werden fulcke expeditie fal verleenen en accorderen, als nae rechten ende reden behooren fal.
PRESENTEN.
Alle de voorfz, behalven
Den Schout van Dord- Mr. Hendrick Dirckfz,
recht, Pieter Cantert.
Schrevel Ockerts ,
BY den Advocaet de Staten verhaeltzynde, hoe dat den Praïlident hem gefeydt hadde , edat die van Brabant hen lieten duncken onredelyck te wefen, het Placaet,by den Hove van 1-Hollandt ter begeerte van de Staten geê'xpedieert, beroerende de interdiétie van'tuytvoe"ren van den Turf, feggende, dat de felve inieterdiétie behoorde gerevoceert te werden , ofte dat die van Brabant in meeninge waren gelycke interdiétie te doen van de uytvoeringe van Hout; verfoeckende Refolutie van de antwoordt , den Prselident te doen; foo hebben de voorfz Staten genoegh eendrachtelyck gerefolveert , den Prceiident voor antwoordt te feggen , dat 't voorfz Placaet was principalyck by de Staten ver volght, om te contenteren de arme



C I29 )
me Luyden, die hen lieten duncken,datdery^ finge ende duyrten van den Turf gekomen was, overmits de uytvoeringe van den Turf, hoewel 't felve fulcks niet is; alfóo uyt Hollandt alfnu weynigh Turfs uytgevoert is , overmits de nattigheydt van den jare ; dat oock die van Brabandt weynigh daer by geinterelfeert zyn , alfoo fy binnen hare Landen Veenen genoegh hebben, die fy ongèdolven laten leggen 5 dat ook fyluyden tot meer Honden wel gewoon zyn gelycke Placaten te doen expediëren ^ als beroerende van geen Koorn uyt te mogen voeren, fonder dat die Van Hollandt hen daervari alsdoen bekroont hebben; dat 't felve Placaet evenwel is temporeel, als alleen duyrende tot Lichtmis, ende daeromme van kleynder prejuditie; dat evenwel, alfoo 't felve vervolght by de generale Staten, henluyden niet mogelyck en is yet daer inne te veranderen, maer gaern in den haren rapport doen fullen, om te fien of men 't felve foude mogen veranderen, ofte ten minften daer inne communiceren»
^Ls aengaende de verfochte Copie, by den !
Grave van Egmont van de Requefte by de 1 Staten den Koningh van Engelandt te prefen- [ teren, beroerende van geen uytheemfche dffi- f eieren ende publicatie van.de Getuygeniffen tel hebben, hebben de voorfz Gedeputeerden de1 voorfz Copie eendrachtelyek geconfenteert; j
XJ"Opende 't vérvölgh van de felve Reqüefté j 1 is by henluyden gerefolveert 3 dat men op 1* Inorgen 't inhouden van de felve Requefte Staets- i IV» Deel* I gé-*
5ea Grave 'an Eglont teieeren Goie van dt Lequefte eroerenle de pulicaiieen.; e anders.
'e verfoei en advis an derj 'refideat^



( 13° )
'55546. oaob.
nopende *t vervolg van de voorfz Requefte.
97. Oftob.
Da
a-ewys den Praefident fal verhalen, encle hem 3ndervragen, of hem geraden dunckt de felve Requefte mede te recommanderen de Heeren van Attrecht ende Egmont, ende of hem dunckt van nooden te wefen, dat het vervolgh van de voorfz Requefte gedaen werdt by alle de Gedeputeerden , ofte by den Advocaet alleen, ofte noch een ofte twee Gedeputeerden by hen gevoeght, ende hebbende antwoordt van den Prxfident, fullen op de deputatie van eenige refolveren.
Den 2,7. Oclober 1555. PRESENTEN.
Den Heere Adriaen van Mathenes, Ridder. Qtto vanAJfendelf', ende
Willem van Lockhorfi, Uyt den naem van d'Edelen.
Mr. Cornelis vanHogelande,
Van Dordrecht. Dirck van Paenderen , ende
Willem Cornelifz G'oei,
Van Haerlem. Mr. Quiryn Aertfz,
ende
Mr. Adriaen vanLeyden,
Van Delf. Cerrit Roelof?fz, Mr. Frans Adriaenfz , 1 ende
Mr. Cornelis van Veen y
Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz , Pieter Cantert, eade Mr. Reynier Swyn,
Van Amfterdam. Simon Gerritfz ,
ende Job Franfz,
Vander Goude.



C 131 )
DE voorfz Staten hebben gecommitteert en de mach gegeven den Advocaet ende d< Penfionaris van Delf ende Amfterdam, ommf met die vanAntwerpen endeTer-Tholen te overkomen nopende de koften, die 'er vallen fullen , ende gedaen moeten werden in den Pro celfe van defelve van Hollandt, Antwerpen en de Ter-Tholen jegens die van Vofmeer, ende hoe veel elcks van henluyden van de felve kosten fal dragen, ende dat ten meeften oirbaer van 't felve Landt.
JS mede gerefolveert, dat de Staten hen vinden fullen in de audiëntie, om aldaer den Advocaet te conftitueren, uyt haren naem te onderteeckenen de Aéte van de huldinge ende Eedt, den Koningh van Engelandt gedaen jende dat volgende 't advis van den Praffident Viglius.
TX Y de Staten aen den Pra:fident Viglius verfocht zynde op haer Requefte, inhoudende vier poinéten, heeft voor antwoordt gegeven op het eerfte poinét, nopende de confirmatie van het Privilegie van geen uytheemfche Officieren te hebben , dat daer inne geen fwarigheydt vallen en foude. Op 't tweede poinét, beroerende de publicatie van de Getuygen, dat hy altoos te vreden ende van advife geweeft was, dat men de felve behoorde te accorderen , volgende befchreven apud Judices Jubalternos, maer niet ter eerfte inftantie, ende dat den Koningh genoegh van gelyck advis was, maer dat men daer mede foude moeten I 2 ve$-
.27. oetob*
(P»g. 57Den Advocaet en de Penfiona■ ris van . Dordrecht ende Delf gecommitteert, oin met die van Antwerpen en Tertholen te handelen nopende de kollen tegens die van Vofmeer.
De Afte van de Huldinge by den Advocaet te teyckenen.
Antwoordt van den Prsefidenc op de Re. }uede van de Stfiten , nhoudenle vier Joinéten,



(i3»;
ï5?W 3/. 0<3^.
Antwoordt op de Re. queite van tic Edelen.
Advis van den Stad houder aengaende
vertoeven, tot de Ordonnantie van die van Hollandt overgefonden foude wefen,, gelyck de Ordonnantie van die van Brabant ende van den Grooten Rade overgefonden waren. Nopende de nominatie van driê'n, omme te mogen komen tot een vacerende ftaet van Raedt van Hollandt, hoewel die van den Grooten Rade ende van den Rade van Artois 't felve geaccordeert was, en wift niet of men 't felve foude lichtelycken obtineren , want als den Raedt van Hollandt yemandt foude willen hebben , foude lichtclyck 'twee andere Krepels daer by voegen, gelyck men in andere Raden, hebbende nominatie, liet te gefchieden. Aengaende 't vierde poinét, omme, omme altoos te hebben twee Ingelanden van Hollandtin den Grooten Rade, feyde 't felve wel redelyck te wefen, die genomineert wefende, ende by de Keyf. Maj. geaccepteert wefende, en wouden tot Mechelen niet komen.
C\P de Requefte van de Edelen ende Leen^ mannen, van niet meer te mogen verbeuren dan feltigh ponden by confifcatie , feyde, dat men voor al foude moeten hebben Brieven van advis , om te weten , wat de fes groote Steden gegunt was.
Eodem a prandio.
F> Y den Advocaet in de Galerie van den Audiender de voorfzStaten voorgehouden zyn-de, hoe dat den Heere van Beveren hem gefeydt
had-



f T * n ^
hadde, dat hem geraden dochte, met de prefentatie van de Requefte, beroerende de vier verfoecken, te vertoeven tot dat de Keyfcrlyke Majefteyt ende den Koningh vertogen fouden zyn, alfoo wy alfdan bet tot expeditie ende onfe meeninge fouden geraken, ofte indien de Requefte geprefenteert ware, dat men foo lange met het vervolgh van dien foude vertoeven ; Soo. hebben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelyck gerefolveert, dat alfoo de voorfz Requefte den Prailident aireede geprefenteert was, ende by de Staten in den Hage gerefolveert was te vervolgen, men de felve niet en mochte als nu weder eyfehen, maer dat met 't vervolgh van dien foude vertoeft werden , tot de Gedeputeerden haer antwoordt op de propofitie fouden inne brengen, welcke antwoort jck den Heere van Beveren ten felven dage gefeydt hebbende, is daer mede te vreden geweeft.
Den 28. Oclober 1555.
DEn Koningh heeft de Staten van Vlaenderen, Henegouwen en Artois doen voor-1 lefen een ftaet van 't agterwefen geduyrende' defen oorlogh, ende nae den Advocaet heeft l konnen verftaen, beliep 't felve achterwefenl ter fomme van drie millioenen drie hondert duy- c fent ende noch eenige duyfent guldens, ende 1 heeft van de felve Staten begeert, dat men het' voorfz achterwefen fecreet foude houden , op [ dat tot kennilfe van de Francoifen niet en fou- v de komen, ende dat de voorfz Staten hen fou- c ï 3 den
I5<5-
27. onoL
de prefeiitie van de Requefte van de vier poindlen, ende de Refolutie daer op.
ïff. OStoè.
Pag. 58.
Voorlefin;e van den laet van't chterwe;n van de; landen, e Staten an Vlaetteren, Ar» ais ende lenegouren geaen.



C 134 )
28. oaob.
Accordt gemaeckt van dekosten met die van Antwerpen ende Ter-Tolen beroerende de proceffen tegens die van Vos meer.
Die van Antwerpen verfocht cm adjuncf.ie in de faecke van de toeftoppfnge van den Spoye
den accelereren, om op de geeyfchte petitie confent te dragen, om te ontgaen alle inconvenienten ende verder verloop.
Eodem h prandio.
jjfjYn die van Antwerpen, als Heer Anthonis van Strael, buyten-Burgermeefter, Corpen van Haehnael, eerfte Schepen, ende haren Secretaris, den Advocaet van Hollandt, Mr. Adriaen van Leyden , Penfionaris van Delf, van wegen die van Hollandt , ende den Burgemeefter ende Secretaris van TerTholen, onderlinge geaccordeert nopende de koften van de proceffen tuffchen die van Hollandt , Antwerpen ende Ter - Tholen, Eysfchers ende Supplianten contra de Ingeërfden van Vofmeer, dat« 't vyfde part van de felve koften gedragen fullen werden by die van TerTholen, en de eene helft van de andere vier deelen by die van Holland:, ende de andere helft by die van Antwerpen, ende dat die van Hollant ende Antwerpen elcks den Procureur Mr. Denys Willon, omme te vervolgen het voorfz Proces voor den Secreten Rade, op de handt geven fullen fes guld., en die van TerTholen drie guld.
RY de voorfz Advocaet ende Penfionaris van Leyden aen die van Antwerpen verfocht zynde adjunctie in de fake van de toeftoppinge ende overdyckinge van den Spoye tegens den Grave van Egmont, hebbende die van Antwerpen begeert henluyden geadminiftreert te werden de Articulen ende andere ftucken ende ve-



C 135 )
rificatien, in de felve faecke dienende, ende oock een Extraét van de Kaerte, by die van Hollandt gedaen maken, om alle 't felve ini den haren te mogen communiceren, ende oock' informatie te nemen, wat intereft die van Antwerpen by de felve ftoppinge fouden lyden , ende hoopten wel dat fy hem in de voorfz faecke met die van Hollandt fouden voegen, 't ware omme minnelyck met den Grave van Egmont te accorderen, ofte jegens hem in 't proces te treden, alle wekken voorfchreve ftucken, den Penfionaris van Delf t'huys gekomen zynde, henluyden belooft heeft over te fenden.
ALle de Gedeputeerden van de Staten, gevifiteert hebbende de Acte van den Eedt, volgende haerluyder procuratie , hebben de felve onderteyekent, alfoo fy geen Zegel hier en hadden, ende meeft alle geen Zegelenenufeerden, met welcke onderteykeninge den Prafident den Advocaet verklaert te vreden te wefen.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den fesden November 1555.
TEn voorfz dage is by de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt gerefolveert op de petitie, by de Keyferlycke Majefteyt de felve Staten in September laetlileden gedaen, om fyne Majefteyt te accorderen de fomme van twee hondert duyfent guldens, te betalen de eene helfte Kersmill'e , ende de andere helft Paelfchen , beyde eerftkomende, omme daer mede eenfdeels te vervallen de groote koften I 4 en-
155$-
!8. Oaob.
egens den ïrave van igmonc.
Onderteyekenins;e by de Staten gedaen van de Acte van den Eedt.
6. Nov.
Refolutie op de petitie van twee hondert duyfent guldens by de Keyferlijeke MajefteytinSeptember laeift leden gedaen.



6. Nov. Pag. 59,
f ^ )
ende fware laften van de tegenwoordige Oor-, logh, hebben de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden, reprefenterende de Staten van den Lande van Hollandt, by verfcheyde Vergaderingen ende üaghvaerden, daer op gehouden, alle voege manieren ende middelen voorgeftelt ende gefpght, om als goede ende getrouwe Onderfaten in de voorfz geeyfchte fomme fyne Majefteyt te bewilligen ende believen , gelyck fyluyden tot defen dage toe in alle andere voorleede Beeden ende fubventien gedaen hebben, maer en hebben geen middel konnen gevinden, dat voor defe tydt eenighfints de voorfz geheele Beede fouden mogen ofte konnen furneren, want yet te vinde op de Margentalen , ende bevinden fy niet draeghlyck, als feer belaft by de voorgaende Beede , ende daer en boven overgemerckt de onverdraeghlyke fchade van den continuelen Regen, ende Hemel - Water , daer door veel van hen haer Somer-Koorn ende Voeringe van hare Beeften verloren hebben , ende het WinterKoorn piet en hebben mogen brengen in de Aerde; dat oock door de voorfz nattigheyt het Beftiael van den voörfz Lande foo langer foo, meer fterft, ende gefchapen is meer ende meer te vergaen, foo de Landtluyden, hebbende twaelf Weyen, prefenteerden de felve terftondt te leveren, om wederom tegens den aenftaende tydt te ontfangen vier van dien; dat oock de voorfz Margentalen tulfchen dit en Kersmilfe eerftkomende moeten opbrengen ende furneren op elcke Marge vyf ftuyvers, Qffl te mede te betalen de fomme van feyen»
4&



( 137 )
tigh duyfent Car. guldens, als eensdeels refte van de lactfte Beede, by de voorfz Landen de Keyferlyke Majefteyt in Mey Iaetftleden geaccordeert, waer vooren de voorfz Staten bare Obligatie hebben gegeven, ende verduchtende zyn, overmits de voorfz fchaden van den platten Lande, dat de felve fomme tot haren behoorlycken tydt niet en fal werden gefurneert; dat fy apparentelyck fullen moeten continueren de financie van de voorfz Obligatie, tot haerluyder grooter en fwaerder laften , behalven noch groote Vlaems over elcke Marge, omme daer mede eensdeels te betalen de ïoopende Los.- ende Lyf-Renten, die uyt faecke. van verfcheyde voorgaende Beeden by't voorfz Landt zyn verkocht; al veel Dorpen van den platten Lande zyn het voorfz Landt op haren Ontfanger redevabel op elcke Marge van voorgaende fubventien leven groot ende feven Oortgens j het middel van den Thienden penningh aengebracht, om redenen voorfz, is oock defer tydt feer quaedt te pi a&iferen, hier by ge, voegt dat bevonden werdt confuis ende qualyk by veele Dorpen den voorfz Tienden penningh aengebracht te zyn ; dat mede eenige Steden uyt de Schiltalen gelegen, alsnoch hare Huyfen van den Tienden penningh vry ende exempt hebben gehouden, ende dat men met groot ongelyck foude travailleren den geenen , die in conformité van de Placaten op den Tienden penningh, by de Keyferlycke Majefteyt doen depefcheren, haren Tienden penningh aengebracht ende betaeldt hebben. De voorfz Staten bevinden mede, dat de Haerfteden toe I 5. gee-,
I5.«-. 5. Nov»



C 138;
Pag. 60.
geenen gelde en- hebben gefchoten; de verkopinge van Renten is oock foo verre verloopen , dat althans het voorfz Landt jaerlycks aen Los - ende Lyf- Renten moet refponderen , uyt faecke van verfcheyde voorgaende geaccordeerde Beeden ende fubventien, omtrent tnegentigh duyfent Car. guldens, foo dat de voorfz Staten, boven den Impoft op de Wynen ende Bieren , ende de voorfz vyf groot op elcke Marge, daer mede het verloop van de voorfz Renten werdt betaelt, noch andere wegen ende middelen fullen moeten vinden, omme de voorfz Renten te moeten betalen, alfoo den Impoft ende Margen - geldt by experientie , jaerlycks gedaen, feventigh duyfent Car. guldens magh uytbrengen; bevinden oock de Schiltalen fwaren laft te hebben, foo wel'door cesfatie van alle Neeringe, fobere Viffcherye, quade Haringhvaert ende duyren tyd van alles, waar door het inkomen van de Steden dagelycks foo langer foo meer werdt vermindert, waer door dat fyluyden qualyck hare ordinaris laften mogen dragen, foo dat fy mitfdien wel genecefiiteert waren van de geheele geeyfchte petitie hen te excuferen, niet te min , omme henluyden goedtwilligh te vertoonen, als fy tot noch toe-in alle voorgaende Beeden ende fubventien hebben gedaen , ende doende meer dan fy mogen , fouden de voorfz Edelen ende Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Amfterdam te vreden weien , de Keyferlycke Majefteyt te accorderen de fomme van hondert duyfent Car. guldens van twintig ftuyv. 't ftuck, tè betalen Kers-
misr



C 139 3
milfe eerft komende, 't gunt men by verkoopinge van Renten lal moeten furneren, ende de refte te Mey eerftkomende, te vinden by den voet van de Schiltalen, mits dat de Steden , den Hage , Alkmaer ende Medenblick voor Steden gerekent, daer inne genieten fullen alfulcke gratie, als elcks van henluyden genoten hebben in de laetfte geëxpireerde ordinaris Beede , ende dat die van Delf voor hare quote ende portie fullen opbrengen foo veel als eenige van de andere groote Steden, uytgefondert de Stede van Amfterdam, ende dat elck lijn portie fal mogen vinden op den Tienden ofte Twintighften penningh , min ofte meer, van de Huyfen, als in den Jare 1554. gefchiedt ende gedaen is, daer inne gehouden fullen wefen te contribueren Geeftelycke ende Wereldtlycke, vry en onvry, niemandt uytgefondert, daer inne nochtans de Huyfen van de Armen fullen werden gefupporteert, tot difcretie van de Regeerders der felver plaetfen, ofte in manieren voorfz den ommeflagh doende by andere fulcke bequame middelen, 't zy by impofitie, capitale leeninge, verkoopinge van Renten ofte andere belaftinge, als elcks in den fynen bevinden fal oirbaerlyckft ende gevoeghlyckft te zyn, mits dat de Keyferlycke Majefteyt henluyden daer toe fal verleenen behoorlyck Oétroy, dat de Steden , buyten de Schiltalen gelegen, foo veel fullen opbrengen, als hare Huyfen bevonden zyn in den laetften Tienden penningh daer af fal bevonden werden te bedragen, ende by gebreke van onwilligheydt op eene fekere tauxe, tot difcretie van de Staten
'55.?. 6. Nov.



( 14° )
6, Nov,
ten geftelt fullen werden, 't welck fy mede fullen mogen vinden als boven; dat oock alle Landen , buyten de Schiltalen gelegen, betaeldt fullen werden van elcke Marge twee ftuyv., tot lafte van den Bruyker, ende foo wes hielen boven bevonden lal werden aen de voorfz fomme van hondert duyfent Car. guldens te ontbreken , fal gevonden werden by verkopinge van Renten over het gemeene Landt van Hollandt , tot lafte van den geeuen , die in de voorgaende verkochte Renten, foo in de jaerlyckfche betalinge als in de loffinge gecomprehendeert zyn, mits dat men voor het dragen van 't confent gclyckelyck fal refolveren, waer men 't verloop ende loffinge van de voorfz Renten , die men verkopen fal, vinden foude, fonder daer inne eenighiints de Schiltalen te roeren, ende want een groot deel van de voorfz fomme genoegh in promptis, als by verkoopinge van Renten , opgebracht fal werden, ende dat de Keyferlycke Majefteyt de reft fal mogen doen ontfangen ende executeren by fynen Ontfanger Generael van de Beeden, die daer mits dien na ouder gewoonte zyn gelooft, fal mogen interponeren; verfoeckende de voorfz Staten van de verfochte verzegelinge geëxcufeert te werden. De Gedeputeerden vander Goude verklaerden mede laft te hebben hen conform te maken tot de voorfz fomme van hondert duyfent Car. guldens, te vinden in manieren ende by middelen als vooren; wel verftaende nochtans , dat fyluyden, overmits hare defolatie ende fobere qualité, boven de voorfz gewoonlycke gratie noch van de Majefteyt genieten
fou-



fouden alfulcke gratie, als in gelycke twee extraordinaris Beeden annis 1553. ent^s I554van fyne Majefteyt fonder lafte ende intereft van 't Landt t'elckens verkregen ende genoten hebben over hare quote ende portie van de penningen , ten felven tyde by de Schiltalen gecolleéteert, fonder welcke gratie fyluyden fouden hebben moeten contribueren foo veel als eenige van de andere groote Steden, daer by fy niet te compareren en zyn ; ende in gevalle henluyden 't felve niet en foude mogen volgen , verklaerden alfdan geen laft te hebben, omme eenige fomme op de Schiltalen, als henluyden nopende, eendrachtelyck te confentercn , maer willende niet te min vertonen goedtwilligheydt, fouden in fuiken gevalle in defe noodtfakelykheydt van den Oorlogh op eenige extraordinaris middelen, als Tienden penningh, Impoft, capitael ofte andere, noch te advileren, fonder de Schiltalen te roeren, fyne Majefteyt believe tot fulcken fomme, als yemandt van de andere voornoemde Staten van Hollandt, hoewel fyluyden in allen gevalle foo by extraordinaris wegen als de ordinaris Schiltalen meer befwaert ende perplex zyn dan andere Steden, daer men den Thienden penningh van de Huyfen , 't Haertfteden - geldt ende Impoft van de Bieren weet te vinden uyt 't ordinaris inkomen, fonder de Gemeente daer mede te belaften, daer tegens de voornoemde vander Goude genecesfiteert zyn uyt hare Gemeente, wefende van kleyne conditie, ftaet en gefteltenilfe, diversfe colleétatien te doen, fulcks dat uyt oorfake van dien dagelyks hare Poorters ende Ingezets-
6. Nov* Pag. 61*



C 142 )
»55^ 6. Nov.
i^.Nov.
Concept om feecke ren Impof op te ftellen op all< Koopmanfchappen en Waren uyt den Lande vat Hollandt varende.
tenen vertrecken in andere Steden, daer fy min belaftinge , ende meerdere vrydom hebben , waer van oock de Majefteyt door diverffe Remonftrantien, by de felve vander Goude gedaen , ende informatie van fekere Commilïarisfen daer op gevolght, ten vollen geinformeert is.
Den 14. November^ 1555.
»TS by de Edelen ende Gedeputeerden van de ; I fes groote Steden geconcipieert ofte geraemt feker concept, om over de Landen van . Hollandt op te ftellen fekeren Impoft op alle Koopmanfchappen ende Waren , die in den voorfz Lande geteelt ende buyten de felve Lan'den in andere Landen werden gevoert, om daer mede te mogen vervallen de jaerlyckfche Renten , daer 't voorfz Landt jaerlycks mede befwaert is door voorgaende veele ende groote confenten van deextraordinaris Beeden, de Keyferlycke Majefteit geaccordeert, om daer inne eensdeels te vervallen de koften ende laften van den jegenwoordigen Oorlogh, die fyne Majefteyt als noch voerende is tegens den Koningh van Vranckryck.
In den eerften, dat alle den Turf, die in Hollandt geladen ende uyt den felven Lande gevoert fal werden, op elck laft gecollecteert fel werden den Tienden penningh van 't gunt den felven Turf in koop fal gelden.
Item, dat op elck half vat Boters ontfangen fal werden vier ftuyv., groote en kleyne na advenant.
Dat



C 143 )
Dat van de Kaes den veertighften penningh gecolle&cert fal werden, die buyten den voorfz Lande fal werden gevoert.
Item, dat alle Paerden, die binnen 's Landts by de vremden fullen werden gekocht, «^heven fal werden den veertighften penningh^, ende dat op elck Paerdt van twee jaren, ofte daer beneden, dat buyten den voorfchreven Lande onverkocht fal werden gebracht, om elders verkocht te werden, fal ontfangen werden drie ftuyvers, van vier jaren, fes jaren, ende daer boven , acht ftuyvers.
Item, dat op elck Hoornbeeft fal werden ontfangen den veertighften penningh, datbyde vremden binnens 's Landts fal werden gekoebt ende dat by de Ingezetenen van Hollandt buyten s Landts fal werden gevoert op elck ftuck vier ftuyv.
Dat op elcke tonne gefouten Web , die buyten fal werden gevoert, twee ftuyv., op elcke tonne Salm drie ftuyv.
Van elcke hondert ftapel Vifch drie ftuyv
Van elck Waterfchip verfche Rivier-Visch twaelf ftuyv., van elck Waterfchip met Palineh drie guld., 0
Van alle gedroogde Vifch, die in Hollant werdt gedroogt en uytgevoert. den veertiffften penning.
Van Conynen ende allerhande Gevogelte den dertighften penningh.
Van verfche Salm ende andere Vifch Zee Vifch, den dertighften penningh.
Dingn" Backfteen den vyf en twintigften pen-
Van
'55<14. N99.



C H4 )
155S.
Antwoordt op deMiffi. ve van die; van Ant- ! -werpen, beroerende', deinterdictie van het • uytvoeren ; van den Turf*
Van Schilp - Kalck den dertighften peri* lingh.
IS by de voorfz Staten geconcipieert feeckere Memorie, om (onder correctie van myne hfeeren de eerfte ende andere Heeren van den Elaede in Hollandt) te antwoorden op de MisIve van de Koninginne> ten verfoecke van die van Antwerpen; aen den voorfz Hove doen desefcheren, roerende de interdictie van de uytvoeringe van den Turf.
Dat overmits den continuelen Regen ende Hemel - Water, dat zedert de maendt van April .aetftleden tot noch toe fonder ophouden is in den Lande van Hollandt gevallen, alle de Veeaen ende Moeren van den felven Lande fulcks zyn geinundeert, ende met het Water gemeen geworden , dat men uyt de felve Veenen geen quantiteyt van Turf en heeft mogen delven ofte maken.
Dat den droogen Turf, die in het voorleden Jaer in den voorfchreven Lande is gemaeckt ende gedolven geweeft , by den voorfchreven continuelen Regen by nae van gelycken nat ende onbruyekbaer is gemaeckt ende geworden.
Ende is fulcks feer luttel droogen Turfs dit jaer in Hollandt gewonnen, die men heeft ofte commodieufelyck mach branden.
Sulcks heeft men dit Jaer een Tonne Turfs, die men gewoonlyck is geweeft te koopen voor een ftuyv., en daer onder, moetenalsnochtegenwoorde'lyck koopen voor acht ende negen grooten vlaems, dat by Menfchen gedencken noyt en is gehoort.
Waer



C Hè)
Waer door de fchamele Merifchen ende Ambagts-luyden van haren notelycken Brandt (fonder de welcke niet mogelyck is 't leven te bewaren) genoegh gahtfchelyck werden gefruftrecrt, ende by de Rycken defen aenftaenden Winter notelycken fullen moeten werden onderhouden, die anders van koude fullen moeten vergaen, te meer dat fy genoegh door de fobere Vilfcherye, quade Haringh-teeït ende duyren tydt van alles, ende byfonder van alle Suyvel, altydts geweeft Zynde het eenigfte onderhoudt van de Schamelen, qualyck den fchamelen koft konnende of mogende vervallen.
Dat in den Lande van Bïabandt veel meer Veenen ende Moeren zyn dan in Hollandt, veel . al hooger ende drooger uyt het Water leggende , dan doen de Hollandtfche, uyt de welcke die van Brabant haren nootelyken Brandt wel mogen gekrygen, maer fchynen de felve van Brabandt hare voorfchreve Moeren in haer geheel ende ongedolven te houden, ende te laten op een Wyck, om hen met dien te behelpen, foo wanneer het Landt van Hollandt van hare Moeren ende Veenen fouden hebben geëxinaneert endé ontgrondt, ofte ten minften tot dat fy hare voorfz Moeren tot hoogerenprys fullen Weten te gebruycken.
Dat boven defen de voorfz van Brabandt voorfien zyn van groote en verfcheyde Bolfcha^ gien, foo wel binnen haren Lande, als daer aen te Water ende te Lande gelegen, daer uyt fy hare noodtdruft mede konnen gekrygen, daer van 't geheele Landt van Hollandt is gedeftitueert.
IV. Deel. K Dat
\



( H6 )
iq.Nov. Pag. 63.
1
1 j
J
Dat by 'tgebruyck van de Boflchagien, als by de uytdelvinge van de Veenen ende Moeren , geene ontgrondinge en gebeurt, als die by nieuwe plantage ende jaerlyckfche nieuwe uytfpruytinge werden onderhonden ende blyven in haer vigeur.
De interdictie, by die van Hollandt doen doen, en is oock niet dan temporeel, gekomen alleen door de voorfz groote duyrte van den brantin Hollandt.
Hoewel nochtans die van Hollandt foude mogen bevonden werden na reden ende recht gefundeert de felve interdictie in perpetuum te mogen doen continueren, geconfidereertdatbyde menighvuldige uytvoeringe van den voorfz Turf in veel omleggende Landen ,het Landt van Hollant foo langer foo meer werdt ontgrondt ende met 't Water gemeen gemaeckt, alfoo 't niet mogelyck is die foo feer groote dagelyckfche ontgrondinge met eenig Sant, Bagger ofte Slyck wederom toe te maken, waer door oock de Kon. Maj. eer feer lange Jaren van fyne Doneynen, Beeden ende Subventien foude werden gefruftreert.
Sulcks magh men by experientie fien, dat zedert korte jaren veel groote Meeren ofte ftaenie Wateren in Hollandt zyn gevallen, foo groot ;nde diep, dat die onmogelyck zyn te vollen, ?nde weder tot Landt te brengen, waer door le laften van de Dyckagie, de Landen noch liet uytgedolven zynde, fwaerder ende lafti>er valt, ende hoe langer hoe meer vallen fal.
En doet niet dat de voorfz Supplianten in iare Requefte mentioneren van Steen, Rys,



C *4? )
&c., dat uyt Brabandt tot onderhoudemlfe van de Dyckage foude werden gevoert, want fy des van geenen doen en hebben, immers by 't uytvoeren van dien hare Onderfaten bevonden werden grootelycks te profiteren.
De negotiatie van de Koopmanfchappen hinc inde en werdt oock by de voorfz interdictie benomen.
Die van Brabant en komen oock in Hollant met hare Schepen niet geladen met eenig Branthout, maer meeft al leeghs Scheeps, die fy wederom vol Turfs voeren tot haerluvder Maelftede.
Ende foo verre die van Brabant hen fouden mogen vinden in gelycke necelfiteyt van haren Brandt ofte Hout, als die van Hollandt van hare necelfiteyt, en fouden die van Hollandt geene interdictie, die in fulcken gevalle by die van Brabant op het uytvoeren van haerluyder Hout foude mogen werden gedaen, konnen, ofte nae reden ende recht weten te beletten, midts de reden is eyfchende, dat een yegelyck fyn felven voor fynen Buyrman eerft ende alvoorens voor fyn onderhoudt ende nootdruft voorfiet.
Men fal wel bevinden , dat die van Brabandt tot meer ftonden, hen vindende in eenige duyrte van Koorn, gelycke interdictie, als die van Hollant over haren Turf nu hebben gedaen, hebben doen doen.
Niet te min, foo verre die van Brabandt ende Vlaenderen fouden te vreden zyn hen te verbinden , van nu voortaen geen interdictie van t uytvoeren van eenige Waren ende Goederen, K 2 hoe



1555-
15. Nov. Pag. 64.
hoe die mogen zyn, te doen, of doen doen,, in den Lande van Hollandt, fullen defelve van Hollant te vreden zyn de voorfchreve interdictie , by henluyden doen doen, te aboleren ende af te doen , ende hen van gelycken te Verbinden, van nu voortaen niet meer te doen.
Daghvaert , in den Hage gehouden op den vyfthienden November 1 555.
PRESSENTEN.
Den Heere van Crunin-
gen, AJfendelf, Goudriaen, Duvenvoirde, Obdam, Lockhorfi , Roon ,
Otto van Egmont, Gerrit van Poelgeefi, ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen.
Adriaen van Blienburgh,
Herman Oom,
Den SchoutWïllemBlafius,
ende
Mr. Willem Schoock. Van Dordrecht.
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz , ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Jan Damefz, Joofi Buyck , ende
Mr. Adriaen Sandelyn ?
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen , Vander Goude.
Omme op de voorfzPetitie te refolveren.
By



( 149 )
BY den Advocaet van den Lande de voorfz Staten rapport gedaen zynde, door laft van den Praffident Viglius, dat de Keyferlycke ende Koninghlycke Majefteyten hen ver-'* wonderden, dat fyluyden fwarigheydt maken \ te accorderen de geeyfchte twee hondert duy- \ fent guldens, aenfchouw nemende op den te-1 genwoordigen grooten noodt, ende dat fommi- < ge van de Ruyteren ende Knechten twaelf maen-1 den, ende fommige vyftien Maenden ten ach- \ teren zyn, ende in gevalle de felve niet betaeldt ( en werden , notelyck fullen komen gaerden ende hare betalinge foecken, lbo wel in Hollandt als in andere Landen, ende dat binnen middelertyde den Koningh van Vranckryck gefchapen is 't Landt af te loopen, in wekken gevalle men niet en fal mogen refifteren met tien mael foo veel als de voorfz fomme bedraeght, ende dat de Staten alfnu, byfonder in 't aenkomen van de Koninghlycke Majefteyt, den felven alle hulp ende affiftentie behooren te doen,ofte anders fal den Koningh van Vranckryck geinciteert ende oorfaeck gegeven werden, om defe Landen foo langer foo meer te overvallen; dat die van Brabandt geen diminutie van de Beede en verfoecken, maer alleen fwarigheydt maken en bcfigh zyn om bequame middelen te vinden tot furniifement van de geëyfte Beede , ende de felve Staten by den Heere van Beveren geperfuadeert zynde omme te willen verftaen tot de volle geeyfchte twee hondert duyfent guldens.
Soo heeft de Edelen, ter Daghvaert wefende, feer fwaer gedacht de petitie van twee hon-g K 3 dert1
15.N0V.
Rapport an den Ulvocaet, engaende le geivschte omme vaa wee honlert duy;nt gullens.
Verldarin2 van de -delen op



15«$ 15.N0V.
de voorfz
geeyfchte
fomme.
< (
3
t \ ( (
Ij c i f
d n
V
ll
e
a ti
C 150 )
dert duyfent guldens, van 's Koninghs wegen gedaen, en nae de gelegentheydt van den tegenwoordigen tydt genoegh onmogelyck, omme by de Staten opgebracht te werden, ende foude de Majefteyt van den Koningh wel gebeden hebben, voor defe reyfe te mogen volftaen met hondert vvftigh duyfent, de cene helft te betalen te Paefchen, ende d'andere helft te St. Jan, de vyf en tfeventigh duyfent gevonien te werden op de Schiltalen, daer inne de ès groote Steden fouden genieten hare gewoon? ycke gratiën, als fy doen in de ordinaris Beele, welke gratiën gevonden fouden werden op le fes kleyne Steden, buyten de Schiltalengeegen, en op elcks van dien foo veel als haren rienden penningh bedraeght, ende ook op vier n dertigh duyfent Margen , of daer omtrent, tuyten de Schiltalen gelegen, ende foo wes lan aen de vyf en tfeventigh duyfent foude reteren , foude gevonden mogen werden by veropinge van Renten, als oock opgebracht fouen werden de andere vyf en tfeventigh duy;nt, die aen de hondert vyftigh duyfent noch auden refteren. Ende gehoort hebbende 't voorfz rapport van en Advocaet, ende daer toe de perfuafien van ïynen voornoemden Heere den Marckgrave ander Veere, Stadthouder defer Landen, henïyden gedaen, daer fy oock uyt verftaen veel minente periculen komen fouden, komende ït volle confent, laten henluyden duncken, 'tydt op correctie, dat men de refterende vyfgh duyfent foude mogen vinden, die ftellen; by forme van den twintighften penningh,
fulcks



C 151 )
fulcks nochtans,datdie alle gedragen fouden werden tot lafte van de Eygenaers, fonder de Pachters ofte Landtluyden daer mede te befwaren, ende door dien iecluderen alle paSta privata, die althans in Hollandt veel gemaeckt zyn, als men dat naeft foude konnen ramen, of anders, indien 't de Steden fmaeckte, gevonden te werden de eene helft op de Schiltalen in manieren vooren verklaert, ende de andere helft by verkopinge van Los-Renten.
Ende hebben die van Dordrecht van advife geweeft, omme te vinden de fomme van hondert vyftigh duyfent guldens, te vinden de hondert duyfent op de Schiltalen, mits dat de groote Steden daer in fouden genieten hare behoorlycke gratiën, als elcks in den fynen genoten heeft in de laetfte geëxpireerde ordinaris Beede , die gevonden foude werden op de Margentalen , buyten de Schiltalen gelegen, mits betalende op elcke Marge drie ftuy vers, ende den Tienden penningh van de Huyfen, ftaende binnen de Steden, gelegen buyten de Schiltalen, fulcks fy den felven in den laetften Tienden penningh hebben ofte behoorden te betalen , ende de refte, mitsgaders de vyftig duyfent <mldens by verkopinge van Renten den penninsh twaelf. r b
Dat de voorfz fes groote Steden hare portie elcks in den fynen, 't ware by den tienden ofte twintighften penningh over de Huyfen, binnen de felve Steden ftaende, leeninge ofte verkopinge van Renten, mits daer toe hebbende behoorlyck Oétroy, vinden fullen mogen.
Ofte dat men de voorfchreve hondert en vy'fK 4 tigb
Verklaringe van die van Dordrecht»



(i52;
I5«. I5.N0V.
Verklaringe van de Gedeputeerden van de vyf andere groote Steden.
Pag. 66.
Refolutie, nopende de daggelden van de Edelen ende Gedeputeerden
tigh-duyfent foude vinden de eene helft by de Schiltalen, ende de refte by verkoopinge van Renten den penningh twaelf, al te vinden op den, voet ende manieren als vooren.
Dat men eerft ende alvoorens fal in allen geval , voor 't dragen van eenig confent, gelyckelyck ramen ende adviferen, waer by men niet alleen de hooft-fomme van 't gunt by verkopinge van Renten foude werden gevonden, doende de loffinge, waer mede men de jaerlyckfche Rente van dien vinden fal.
Maer de Gedeputeerden van de andere vyf groote Steden verklaerden , geen laft te hebben verder te adviferen, dan die van Haerlem tot hondert duyfent guldens , ende die van Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda ter fomme van hondert dertigh duyfent guldens, hebben de Refoluticn, lbo van de Edelen als van die van Dordrecht by gefchrifte begeert, de welcke henluyden gelevert zyn, ende voorts rapport verfocht, 't welck henluyden den Heere van Beveren geaccordeert heeft , ende dagh beteyckent om weder in de Herbergc te wefen den vier en twinghften November deler jegen-» woordige maendt, met laft om in de volle ge; ëyfchte petitie te accorderen.
Eodem è, prandio.
T"JE voorfz Gedeputeerden van de Staten overgeleydt hebbende de expefiiye koftcn van de Daghvaerden, die dagelyks foo langer fop grooter vallen, ende dat oock de Edelen , op ie Daghvaerden in Hollandt befchreyen, dick-
wils



c 153;
wils in kleynen getale komen, ende wederomme reyfen, eer volkomentlycke Refolutie genomen werden, waer door dickwylen de eene Daghvaert de andere hine brenght, tot meerder koften ende verachteringe van de faecken der voorfz Landen , hebben nae voorgaende communicatie eendrachtelyck gerefolveert, dat . van nu voortaen de Edelen en Gedeputeerden van de voorfz fes groote Steden, tot twee toe van elke Stede, befchreven zynde, ende komende ter generale Daghvaert, foo wel buyten als binnen 's Landts, tot koften van het gemeene Landt, van hare reyfen ende vacatiën betaeldt fullen werden; te weten,, de Edelen buyten ende binnen 's Leardts, tot foo veel dagen als elck van de Gedeputeerden van de voorfz fes groote Steden daer fy naeft gelegen zyn , ende dat die van Dordrecht , Haerlem ende Gouda fullen hebben binnen 's Landts, van half Maert tot half September, gaens ende komens, twee dagen, ende van half September tot half Maert drie dagen; die van Delf foo wel Somers als Winters, gaens ende komens eenen dagh; die van Leyden 's Winters ende Somers als vooren twee dagen; die van Amfterdam, van half Maert tot half September, gaens ende komens , drie dagen , ende van half September tot half Maert vier dagen; Die van Haerlem ende Amfterdam lullen hebben, reyfende naer Dordrecht , omme buyten ss Landts te varen, gaens ende komens, 's Somers drie, ende 's Winters vyf dagen; die van Delf ende Gouda, reyfende als vooren , gaens ende komens. 's Somers twee, ende des WinK 5 ters
15. Nou. van de Steden , foo er Daghvaert comparerende» ils buyten Jen Lande reyfende.



C 154 )
1555\5.Nav,
Dagh-
ters drie dagen; van gelycken die van Leyden , reyfende als vooren , gaens ende komens, 's Somers twee dagen, ende 's Winters vier; de Edelen, wefende buyten 's Landts; fullen daeghs hebben nae ouder gewoonte acht en veertigh ftuyvers, ende de voorfz Gedeputeerden van de Steden twee en dertigh ftuyvers; wel verftaende, dat overmits de groote duyrte van Wagen - huyr ende teeren alomme in de Herbergen, van de vier dagen henluyden vyf dagen toegevoeght fullen werden, fonder meer; de voorfz Edelen van buyten komende in den Hage, ende befoignerende in 's Landts faken, fullen daeghs hebben twee guldens , ende de voorfz Gedeputeerden van de Steden twee en dertigh ftuyvers, maer de Edelen, in den Hage refiderende, ende ter generale Daghvaert comparerende, en fullen daer van niet genieten.



C i55 )
Daghvaert , in den Hage gehouden op den vyf en twintigften November 1555.
PRESSENTEN,
25.N0V.
Pag. 67,
Den Heere van Obdam,
Mathenes,
ende
Roon,
Ridderen, Otto van Egmont, Gerrit van Poelgeefl, ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Herman Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht, Mr. Gerrit Hendrickfz, Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem, Michiel Janfz, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Jonge Dirck Janfz, ende
Mr. Jacob de Milde, Van Leyden.
Mr. Hendrick Dirckfz, Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Jan Dirckfz 'r Hoen 9
Simon Gerritfz, ende
JanHey,
Vander Goude.
Omme eyndelycke en abfolute Refolutie te nemen op de voorfz geeyfchte petitie van twee hondert duyfent guldens, ende omme te adviferen bequame middelen, daer mede men de loopende Renten, daer'tLaudt mede belaft is, ende noch uyt krachte van defen jegenwoordigen confente belaft fal werden , foude mogen furneren.
Ten



(;
Hondert vyfiig duyfent guldens de Keyferlycke Majelteyt geaccordeert.
Hoedanigh de vootfz fomme te vinden.
TEn voorfz dage hebben de voorfz Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden gerefolveert, te vreden te zyn de Keyferlycke Majefteyt te accorderen de fomme van hondert vyftig duyfent guldens, uytgefondert alleen die van Haerlem, die maer lalt en hadden ter fomme van een honderten dertigh duyfent guldens.
Ende fouden de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem ende Amfterdam van advifen wefen, de eene helft van de voorfz fomme te vinden by verkopinge van Los - Renten den penningh twaelf, ende dat de loffinge ende lopende Renten van dien gevonden fouden werden tot lafte van den genen, die in de jaerlyckfche betalinge ende loffinge van de voorgaende verkochte Renten gecomprehendeert zyn, mits dat men vooral fal refolveren, waer men de verlopen Renten ende loffinge van den gecnen, die men verkopen fal, foude vinden, fonder de Schiltalen te roeren, ende de andere helft by de gewoonlycke Schiltalen, mits dat de fes groote Steden daer inne fullen genieten alfulcke gratie, als fy in de voorgaende ordinaris Beede genoten hebben, welcke gratie gevonden foude werden by den thienden penningh op de Huyfen , ftaende in de Steden buyten de Schiltalen gelegen, mits foo veel opbrengende, als hare Huyfen bevonden zyn in den laetlten Tienden penning opgebracht te hebben , ofte by gebreke van pnwilligheyt, dat fy op een fekeren tax tot difcretie van de Staten geftelt fullen werden ? en op feker Margen - geldt over de Lan? den buyten de Schiltalen gelegen, tot twee
ftuy?



C 157 )
ftuyvers of vyf groot op elcke Marge, ende foo wes daer aen foude gebreken , oock by verkopinge van Los-Renten als vooren; maer die van Delf, Leyden ende Gouda waren van advife, dat men de voorfz hondert en vyftigh duyfent guldens foudê vinden by den Thienden penningh, fulcks die in den jare 1553* geheven is geweeft, te betalen de eene helft te Paefchen, ende de andere helft St. Jans Milfe beyde naeftkomende,
TSJ Opende het Concept omme fekeren Impoft A^ te ftellen op den Turf, Boter, Kaes,&c, buyten den Lande van Hollandt varende , foo hebben de Edelen by maniere van communicatie gerefolveert, hebbende gevolgh van de anderen , dat 't felve Concept behoorde te werden geëffectueert, onder limitatie ende modificatie , redelyck wefende, dan lieten hen duncken, dat men minder Impoft behoorde te ftellen op den Turf, komende uyt den Lande van Utrecht, die in Hollandt geladen werdt, dan op den Turf binnen Hollandt gedolven.
Die van Dordrecht ende Haerlem lieten hen duncken, dat in den felven Turf oock wel behoorde diftïn&ie gemaeckt te werden, dan lieten hen dunken, dat 'er geen Impoft behoorde geftelt te werden op de Goederen, die gevoert fouden werden nae Zeelandt ende den Lande van Putten, gemerkt wie van henluyden , ende byfonder van die van Zeelandt, betere Waren ende Goederen ontfangen , als Koorn, Sout ende Mede, daer op fy geoorfaeckt fouden werden gelycken ofte meerderen Impoft te ftellen. Die
Pag. 68.
Advis van de Edelen op den Imaoft van ienTurf, Boter, Kaes, &c.; uyt den Lande van Holland varende.
Advis van i\e van Dordrechc en Haerera.



25. Nov.
Advis van dje van Delf, Leyden, Amfterdam en' Guuda.
( ( ] ] 1 ]
Anderadvis van die van Leyden.
r 158)
Die van Delf, Leyden, Amfterdam ende
Gouda, dat men op de Koopmanfchappen, wefende 't pnncipaeï welvaren van den Lande van Hollandt, geen Impoften en behoorde te ftellen , alfoo daer door de felve diverteert in an Jere Landen , als tot Embden ende andere plaetfen, gelyck tot meerder ftonden by experientie bevonden is.
Ende wierden by die van Leyden, AmfterJam ende Gouda andere middelen voorgeftelt )mme te vinden de loopende Renten, die uyt :rachte van de verkoopinge van de Renten jaerycks opgebracht moeften werden, die by die 'an Leyden by gefchrifte geftelt zyn, als hier' ïae volght.
m Die van Leyden feggen voor haer opinie, omme te vinden middelen, omme te vervallen de laften van den Lande van Hollandt, daer, mede men foude mogen fchuwen de nieuwigheden van de geconcipieerde Impoften, ende voorts mede te voorfieri de ongelykheydt, die daer gefchiedt door t ftellen van vyf groot op de Marge, foo wel op quade ende goede, ende mede te eviteren de fraude, die 'er valt in 't collecteren van den Impoft van Wyn ende Bier, mitfgaders te voorkomen 'tdifferent, wefende, of men de Impoften verpachten fal dan niet, men onder correctie prtefupponerende, dat men in 't vinden van de tegenwoordige Beede de Schiltalen niet roeren en foude, maer vinden die by den Thienden pènningh, ofte de eene helft by den Twintighften penningh , ende de andere
helft



(i59;
helft by verkopinge van Renten , foude jaerlycks mogen ommeflaen tot twee termynen, t'elcken vyf en tfeventigh duyfent -guld. op den voet van de Schiltalen, daer inne de Steden groot ende kleyn den Hage, Alckmaer, Vlaerdingen ende Medenblick voor Steden gerekent, mitsgaders het platte Landt, genieten fulcke gratiën, als fy gedaen hebben in de laetfte geëxpireerde ordinaris Beede; wel verftaende, dat die van Delf, duyrende de gratie, by hen verkregen door den Brandt, van twintigh jaren, daer inne foo veel betalen lullen, als eenige van de groote Steden, uytgefondert Amfterdam, ende de voorfz Jaren geëxpireert zynde , foo veel als fy geftelt zyn, ofte geftelt fullen werden in de loopende ordinaris Beede, ende dat een yegelyck van de voorfz Steden lijn portie fal mogen vinden by Impoft van Wynen ende Bieren, ende dat daer inne contribuerenP fullen alle die geene, die daer jegenwoordelyck gehouden zyn te contribueren, ende de Dorpen fullen van gelycken hare portie, ofte een deel van dien, mogen vinden by gelycke Impoften van Wyn ende Bier.
Dat de Steden, buyten de Schiltalen gelegen, jaerlycks opbrengen fullen noch eens foo veel als de taxe bedraeght, daer fy op geftelt zyn geweeft als den Impoft maer een ftuyver en was.
Dat de Margentalen, buyten de Schiltalen gelegen, opbrengen fullen drie ftuyvers op
elcke
Jg. 6p.



isK.
Van de gratiën van die van dei Goude.
Re-
( Mo )
elcke Marge, ofte dat fy hare fomme, 'f welck de drie ftuyvers bedraeght , fullen, mogen vinden in den haren op den voet van de Schiltalen.
Dat alle Edelen ende Conventen, buyten de Steden voorfz gelegen, niet contribuerende in de Schiltalen, met de Landtluyden betalen fullen den Impofl: van Wyn ende Bier , gelyck fy nu ter tydt loop heeft,
TS die vander Goude by de Staten haer verfoeck ontfeydt, daer by fy begeeren, dat van wegen de Staten foude geconditioneert werden, dat fy hare gratiën fouden mogen genieten buyten lafte van 't Landt, fulcks oock in voorgaende Daghvaerden, in myn abfentie gehouden, hen 't felve geweygert is geweeft , ende dat, overmits de Staten in eenigeprocesfen jegens eenige Perfonagien fuftineren, dat de Keyferlycke Majefteyt defelve gratiën niet verkenen en mach buyten confent van 't Landt, alfoo daer door de petitiën dagelycks meerder fouden wefen, ende dickwilder geëyfcht en begeert werden.-



r 161)
Refolutien , genomen op den fes en twintighften November. 1 5 5 5.
PR/E SENTEN;
26.N0V,
e leveren ; Brieven in verfe:lingevaa : Staten :cafleert.
->e Staten t den adthon:r apart
De Heeren van Obdam, Roon |,
Gerard van Poelgeefi, ende
Jacob vander Duyn, , Uyt de naem van de Edelen. Hamen Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Mr. Gerrit Hendrickfz, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Michieljanfz, ende
IS gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel de 1 Staten fal vertonen hare Brieven van verze- d gelinge, gecaffeert, omme, die gefien, alfdan v' by den Advocaet gelevert te werden de dechar- d ge daer op dienende. gi
T^Ae dat den Stadthouder de Edelen ende Ge- : deputeerden van de Steden elcks apart had- £j de gehoort, omme van henluyden te weten haer- d' . IV. Deel, L luy-
Mr. Jacob van Eynde 3 Van Delf.
Gerrit Beuckelfz, Jonge Dirck Janfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn $ , Van Amfterdam. JanDirckfz't Hoen, Simon Gerritfz, ende
Jan Hey.
Vander Goude.



( 16a )
1555. 46.N0V.
gehoort aengaende de geeyfchte twee hondert duyfent guldens. Pag. 70.
Opinie van de Edelen, nopende 't «onfent van de volle geeyschte twee hon< <dert duyfent gttldr
Opinie van die van •ornrscht.
luyder ïaft, heeft hy de felve Edelen ende Gedeputeerden in het generael doen feggen, dat hy de felve apart gehoort hebbende, be* vondt divers in de Refolutie op de geeyfchte petitie van twee hondert duyfent guldens, alfoo eenige laft hadden, hebbende gevolgh, te komen tot de volle fomme, eenige tot hondert vyftigh duyfent guldens, eenige tot hondert dertigh duyfent; dat oock de felve divers waren in de middelen, om de geeyfchte fomme te vinden, dat daeromme die laft hadden om te komen tot de volle fomme, 't felve voor de Staten fouden verklaren, die geen laft en hadden , t'huys fouden fchryven ofte fpreken, omme verder laft te gekrygen , alfoo de Koninghlycke Majefteyt niet en foude wefen te contenteren dan met de volle fomme, ende dat fy voorts middelertydt naeder fouden refolveren ? omme te komen tot eenparigheydt van de middelen , omme te vinden de voorfz petitie, ende dat gedaen zynde , fyn E daer van rapport doen, om alfdan de faecke verder te mogen drefferen»
T)At de Staten hier op communicatie gehouden hebbende, foo hebben de Edelen, wefende maer vier in getale, genoegh verklaert, over henluyden, fonder by wefen van de andere Edelen, niet te willen nemen te eonfenteren in de volle fomme.
Die van Dordrecht verklaerden, dat, hebbende gevolgh van de anderen, fouden te vreden wefen, volgende 't geene hen by de Edelen den vyftienden defer maendt by gefchrifte
ge-



gelevert was, conform te maken met de opinie van de voorfz Edelen, wèl verftaende, dat de vyftigh duyfent, die by den Twintighften penningh gevonden fouden werden, te recht fouden gecolleéteert werden, ende dat tot dien eynde 't Landt van Hollandt in fes of acht quartieren gedeelt foude werden \ ende in elck éenige Luyden van eeren gecommitteert, die op de abuyfen ende andere fwarigheden kenniffe fouden nemen; ende daerop op de naefte Vergaderinge rapport te doen, om daer inne terftondt geremedieert te werden, ofte waren mede te vreden, de voorfz vyftigh duyfent guldens te vinden, de eene helft by de Schiltalen , ende de andere helft by verkopinge van Renten, fulks fy geaccordeert hadden de hondert vyftigh duyfent te vinden.
Die van Delf, boven haer voorgaende Refolutie , verklaerden, dat gevolgh hebbende, v fy te vreden fouden wefen te accorderen de vol-E le fomme, foo verre men de felve foude willen vinden by den Thienden penningh, die fy feyden, dat, wel gecolleéteert zynde, uyt foude brengen hondert tfeventigh duyfent ponden ofte daer omtrent, ende dat de reftegevonden foude werden uyt 't fupplement van den laetften Thienden penningh, ende wat daer aen foude gebreken, 't welck weynigh foude wefen, by verkoopinge van Renten, maer indien men den Thienden penningh niet en foude willen aenvaerden , en hadden uytterlyck geen laft, dan te komen tot honderdt vyftigh duyfent guldens, ende oock geen hoope van verder laft te gekrygen.
I* 2 D«?
Opinie m die va« elf..



i55$9.6-Nov. Opinie van de andere Steden.
Nieuwe befchryvinge van de Edelen.
27. Nov. Pag. 71.
C )
De andere Steden perfifteerden genoegh by de Refolutie, daeghs te vooren genomen, behalven die van Haèrlem, die verklaerden laft gekregen te hebben omme te komen tot de hondert en vyftigh duyfent guldens, te vinden by de voorfz Middelen.
Mits welcken, ter begeerte van de Staten, den Heere van Beveren te vreden geweeft is de andere Edelen, als den Heere van Affendclf ende andere te doen befchryven noch van defen avondt, omme vrydaghs 's avondts in den Hage te wefen, ende dat den Heere van Alfendelf met den Bode terftondt foude overfchryven, of hy alfdan hier foude wefen, dan niet, ende hebben de Edelen geaccordeert, foo lange irt den Hage teblyven, ende middelertydt andere faecken, die 'er veel te doen zyn,tedepefcheren.
Refolutien , genomen op den feven en twintigften November 1 5 55-
PRESENTEN.
De Heeren van Obdam, Roon,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van d'Edelen, Hamen Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr, WïU&m Schoock ?
Van Dordrecht. Mr. Gerrit Hendrickfz , ende
Mr. LambrechtJacobfz,
Van Haerlem. Michiel Janfz, ende
Mr. Jacob van Eynde, Van Delf.
Gcr-



C 1*5 )
Gerrit Beuchlfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden, Jan Damefz,
ende
Beroerende vindinge van de /eertigh duyfent guldens.
TS by de Staten op het verfoeck van Coebel, E beroerende waer men fal vinden de veertigh duyfent ponden, die hy voor den twintighften December niet en weet te recouvreren uyt de vyf ftuyvers, geaccordeert op de Margentalen , eendrachtelyck gerefolveert, dat men aen de Majefteyt fal vervolgen, dat, aengefien de Staten t'anderen tyden twee maenden voor den verfchyn - dagh hare penningen hebben opgebracht, alfnu den tyd van de Financie ofte fret, die expiren fal den twintighften December, noch foude willen tot fynen lafte nemen den tydt van twee Maenden, ter fomme van dertigh of veertigh duyfent ponden , die omme de penurie foo licht niet en zyn te collecteren; ende in gevallen men daer toe niet en kan geraken, dat Coebel de refterende veertigh duyfent ponden foude mogen nemen uyt den Impoft voor den tydt van negen Maenden, mits dat hy de Staten fal afleureren, dat fy geen laft en fullen lyden uyt fake van de jaerlyckfche betalinge van de Renten, ende dat hy de gereedfte ende oock andere Rentiers fal met alle diligentie executeren, omme op te brengen de vyf ftuyvers; ende, omme 't felve vervolgh te Hove te doen, is gecommitteert den Penfionaris van Delf, welcke Refolutie weder ververfcht is den derden December daer aen.
L 3 0|
ende
Mr.. Adriaen Sandelyn , Van Amfterdam.
Jan Dirckfz '? Hoen, Vander Goude.



£ i66 )
155527. Nov. Margenta len, de Keijferlijc ke Majefteijt con pecerende
Dagh - gei den van di £ delen en de Gedeputeerden
Rapport bij den Ad vocaet ge daen , no pende de proceffen hangende yoor den Grooten Rade.
Pag, 7g.
r\V -t tweede Articul, aengaende de Margentalen , de Keyferlyke Majefteyt compete' rende, daer af den Ontfanger van de Pachters .de geheele vyf ftuyvers wil confequeren, Is gerefolveert te communiceren ende te confule'-ren met eenige Advocaten; ende zyn gecom• mitteert de Penfienarisfen van Leyden, Amfterdam ende den Advocaet, die mede fullen brengen de Aéten daer toe dienende,
^Engaende het derde Articul, beroerende de ; Dagh-gelden van de vacatiën van deEdeT len ende Gedeputeerden van de fes groote Ste,den, is 't felve alfnpch gereferveert.
'B^ den Advocaet rapport gedaen zynde van ' • de proceffen van de Staten, hangende yoor .den Grooten Rade, eerft dat nopende de tweede Procuratie in de faecke van de Staten jegens den Grave van Egmont, by den Grooten Rade verklaert is, dat men de felve voegen fal by 't debat op d'eerfte procuratie.
Dat voorts den Procureur Generael heeft in de fake jegens die van Urck ende Emelort verklaert injuditio, dat foo verre fyluyden hen behelpen willen met eenige exemptie, dat hydie fake voor de Sta.ten van Hollandt aenneemt, ende foo verre fy hun funderen op eenige feparatie, dat hy hem met de Staten voeght; ende heeft den voorfz Procureur voorts verklaert , dat hy in alle andere proceffen van gelycken doen fal.
Dat mede den voorfz Procureur de Koninghr iycke Majefteyt een Memorie gegeven heeft



C 167 )
van alle de faken, die de Staten jegens diversfe perfonagien ende hare Dorpen ende Onderfaten hangende hebben, ende aen fyne Koninghlycke Majefteyt verfocht, dat hy tot contemplatie van de voorfz Perfonagien niet en doen , fonder te communiceren met die van fyne Majefteits Secreten Rade, ende de voorfz Staten te hooren.
Dat aengaende de Memorien in de fake jegens den Prince van Orange, den Procureur Generael, volgens 't advis van die van den Secreten Rade, de felve merckelyck heeft doen amplieren, ende de faken van 't Landt wel ter harten genomen,
TS by de voorfz Staten gerefolveert, dat fy begeerden te hebben den ftaet van alle de pro-' celfen, foo wel boven als beneden, omme, die! gefien, op alles gedisponeert te werden wat j verder in de faecke behoort gedaen te werden,» ende dat mede belaft foude werden Gommer,1 Solliciteur van de Proceffen van de Staten, boven hangende, dat hy van veertien dagen tot veertien dagen overfchryve den ftaet van alle de Proceffen, die voor den Grooten Rade hangende zyn, ende indien binnen die tydt daer inne niets gedaen is, 't felve over te fchryven»
PRESENTEN.
27. Ntv.
Refolutie ran de Staeu op het roorfz rap>ort van len Advo:aet.
Den Heere van Obdam,
Egmont,
Roon,
ende
t
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt den naem van d'Edelen. Mr. Gerrit Hendrkkfz, 4- en-



C i63 )
1555. Z7.N0V.
Ordonnantie voor Mr. Jacob de Lantmeecer, ter foinine van dertigh guld,
1
Ordonnantie voor den Advo-j caet.
Re¬
ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Michieljanfz, ende
Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Jonge Dirck Janfz, ende
TEn felven dage is by de.Edelen ende Gedeputeerden van Haerlem, Delf, Leyden , Amfterdam ende Gouda Ordonnantie gepalfeert op Mr. Jacob de Landtmeeter, van dertigh Carpli guldens tot veertig, grooten Vlaems 't ftuck, uyt fake dat hy door bevel snde laft van de Penfionarilfen van Delf ende Amfterdam , als daer toe by de voorfz Edelen snde Gedeputeerden van de Staten gecommitteert zynde, gemaeckt heeft fekere Caerte, beroerende de Landen van Putten , van de Ruychte, de Wateren daer omtrent, ende oock tot Dordrecht ende meer andere plaetfen gelegen, ?n oock fekere Vaert, genaemt de Spoye, ter :aufe van de ftoppinge van welke Spoye ques:ie ende gefchil gerefen is tulfchen den Prince van Xjaveren, Grave van Egmont, &c., enIe de voprfz Gedeputeerden.
Is mede gepalfeert Ordonnantie voor den Advocaet van fyne voorgaende reyfen, van 'sgeneene Landts wegen gedaen.
Jacob de Milde,
Van Leyden. Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen,
ende SimonGerritfz, Vander Goude,



C 1*9 ;
Refolutien , genomen op den acht en twintighften November 1 5 55.
PRESENTEN
'557-
?aZ' 73?
f -*Jsa 'loss
Beroerende 't vierde Articul van 't Recuëil van den Ontfanger Coebel.
'Den Heere van Obdam, Roon,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Herman Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Mr. Jacob van Eynde, Van Delf.
TEn felven dage is op het vierde Articuï van 't Recuëil van Coebel gerefolveert. nopende diverffe vacatiën, reyfen ende Salaris • by den Ontfanger Coebel in diverffe fyne Rekeningen in uytgeven gebracht, dat den Advocaet van Coebel fal recouvrereh alle de Munimenten, daer van in lijn Recuëil gementioneerl werdt, ende dat hy voorts 'op nae-nocn de Staten fal komen befcheyd doen beroerende de cautie'van twaelf duyfent guldens, die hem belaft •is te ftellen; ende zyn den Heere van Obdam, Blr. Lambrecht Jacobfz, endeMr. Adriaen SanL 5 de-
Gerrït Beuckelfz, Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen
Van Leyden, Mr. Hendrik Dirckfz , ende
Mr. Adriaen Sandelyn Van Amfterdam,
Jan Dirckfz 't Hoen,
Simon Gerritfz, ende
Jan Hey,
Vander Goude.



sS.iVw.
Beroerei de wal va catien, bi Coebel e den Advc caet geta xeert fou den werden.
Beroerer de de vaca tien van Coebel.
Nopendi de ftofte van fijne Rekeninge,
Denamei en fommei vandeRer tiers»
ó&ïyn gecommitteert , omme van Stalpert te vernemen, wat men de Ontfangers van den Keyfer, foo van haren ontfangh van Renten ende anders, ende van hare vacatiën en reyfen, gewoonlyck is toe te leggen.
'JS mede gerefolveert, dat aengaende of den j Ontfanger Coebel betalinge doen fal van de i taxatie van de vacatiën, by den Hove gedaen ■fonder advis van de Staten, dat men hier op ; fal mogen adviferen, tot wat fomme den Advocaet ende Ontfanger fullen mogen taxeren.
.JN de dertiende Rekeninge in 't eerfte Articul - van 't Recuëil , by Stalpart gelevert, is gerefolveert verklaringe te doen , hoe veel dagen hy uytgeweeft is, fonder daer inne te brengen Wagen - huyr ende andere onkoften.
: QP 't laetfte Articul van het fesde bladt van 't voorfz Recuëil is gerefolveert, dat den Ontfanger niet meer en behoort te eyfchen voor 't fchryven van de Brieven van die ftoffe, dan die gekoft en hebben, ende dit onder affirmatie , of in gevalle hy de felve verklaringe niet en weet te doen, dat hy van elcke Brief fal hebben vyf ftuyvers, maer dat hy in toekomende tyden Regifter fal houden, wat de voorfz Brieven gekoft hebben, ende de felve hefteden tot meeften oirbaer van 't Landt.
I F) At men mede eyfchen fal van den Ontfanger Coebel de namen van de Rentiers, foo wel van de Los - Renten als Lyf - Renten, met
ver-



( w )
verklaringe van de fommen, die fy gekoft heb* pen.
Van gelycken is gerefolveert te recouvreren yan Suys, Sasbout en Uytwyck , haer befoigne ende verbael , beroerende 't recolement vanden Tienden penningh.
J-JY den Heere van Obdam, Mrs. Lambrecht Jacobfz ende Adriaen Sandelyn rapport gedaen zynde van 't wedervaren van Stalpert, hebben verklaert, dat den Rentmeefter van de Beeden van de Keyferlycke Maj. reyfende buyten 's Landts, niet meer en heeft dan twee en dertigh ftuyvers, ten ware dat hy veel reysde, waer op reguard genomen werdt, fonder dat fijn Clerck, ofte Clercken, met hem reyfende, yet toegevoeght werdt; maer reyfende fijn Clerck buyten 's Landts alleen, werdt hem daeghs festien ftuyvers toegevoeght, dan reyfende den Rentmeefter binnen 's Landts, en heeft geen vacatiën , maer werdt alsdan van alles gedefroyeert; dat de brieven van Renten van den Keyfer noch eens foo groot zyn als de Brieven van 't Landt, ende feer wel gefchreven, waer voor betaeldt is twaelf ftuyvers, ende dat den Ontfanger voor fijn Weddens heeft acht hondert guld., ende van de penningen van de Schiltalen van de groote ende kleyne Steden den hondertften penningh, ende van den platten Lande den tachtighften penningh, ende en hadde den voorfz Stalpart ter caufe van fynen ontfangh Van de leeninge ende van verkopinge van Renten , bedragende over de fomme van twee hondert en vyftigh duyfent guldens, niet genoten;
dat
I555r at.Nov, 't Verïiael beroerende 't recolement van den Tien* den Penningh. Pag. 74.
Wat vacatiën den Ontfanger ran deBeer den van da Keijferlijcke Maje(leijt heeft*



C w )
&2.Nov.
De gele verde eau tie van Coebel niet fulfifantgevon den.
dat den Ontfanger van Kermerlandt voor drie groote Rekeningen voor lijn maecken, minuteren ende grolferen niet meer toegevoeght en is dan fes en dertig ponden van veertigh grooten.
TS by de voorfz Staten, gefien hebbende de ■ cautien, by den Ontfanger Meefter Aernout Coebel henluyden gelevert, dat hy met de felve cautie niet en fal mogen volftaen, maer dat hy gehouden fal wefen te ftellen by provifie cautie fuffifant van de fomme van twaelf duyfent guld. in gewoonlycke forme, namentlyck in der manïere als Pieter Moons de Keyferlycke Majefteyt cautie geftelt heeft, ende dat binnen den tydt van een maent.
Refolutien, genomen op den negen en twintighften November 1 5 55;
PRESENTEN.
De Heeren van Obdam, Roon,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van d'Edelen. Harmen Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht.
Mr. LambrechtJacobfz^
Van Haerlem. Michiel Janfz, ende
Mr. Jacob van Eynde ,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Mr, Hendrick Dirckfz, Jan



(;
1555'
salaris van len ontiang van Mr. Arent Coebeh
P»g. 75.
Salaris van de Reijlen van Coebel t door laft van de Statenbuijten'sLantJ gedaen.
IS bv de voorfz Staten gerefolveert, dat den Ontfanger Mr. Arent Coebel van fynen' ontfangh, Van de verkopinge van Renten, ende van de penningen, gevonden op_de Haertfteden, geaccordeert ende gelight m den jare i k , fal cecontenteert werden, volgende fekere afte provifioneel,by deStaten daer van gepafleert den feftienden Oftober 1552, ende aengaende de achtien duyfent guldens, de welcke den voorfz Ontfanger hoopte by finantie op te brengen, énde fulcks niet en heeft weten te gekrygen, maer cevonden heeft by verkopinge van Renten fal den voorfz Coebel voor fijn vacatiën endè reyfen, te dier caufe gedaen , fooyeeldaeen hebben, als hy verklaren fal daer inne gevaceert te hebben, daer mede hy dies aengaende hem te vreden fal houden.
TS by de voorfz Staten mede gerefolveert, dat 1 den voorfz Ontfanger van fyne reyfen buyten 's Landts; die hy door laft van de Staten doen fal, daeghs fal hebben twee guldens, fonder augmentatie van dagen, daer mnegerekent de Wagen-huyr ende cxtraordinaiïs onkoften van Dienaer en anders, ende fijn Clerck alleen reyfende, doende gelycke reyfe , fal hebben acht en twintigh ftuyvers daeghs ; wel verftaende, dat den voorfz Rentmeefter van t
con-
Jan Damefz,.
ende
' Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. JanDircJifz,t'Heen:,
Simon Hendrickfz, ende
Jan Hey.
Vander Goude.



iiss
Te vifi ren hetP ces van Staten te $ens Bet fteijn.
Beroere dedevac tien van( Ontfange van deBe den van d Keijferlijc ke Maj.
. convoy van 't geldt; tót lafte van het Landt * brengende, van de Wagen-huyr buyten betaeldt fal werden; wel verftaende oock, dat hy geen reyfen aennemen en fal, dan by expreffe laft van de Staten, des fal den voorfz Ontfanger altoos gehouden wefen verklaringe te doen van den dagh dat hy uytreyfen fal, ende van den dagh dat hy weder t'huys gekomen fal zyn.
;e-TS nopende het proces van de Staten jegens °- Bekefteyn gecommitteert die van Delf, Ley. den ende Gouda , om 't voorfz proces van e. nieuws te vifiteren, ende te inftrueren foo veel hen doenlyck is, ende dat die van Delf fpreken fullen met Mr. Huych van Eynden, om-
heeft6 Wete" °f hy £enigh befche?dt daer af
n BY,Mr" Lambrecht Jacobfz ende Adriaen San»■ delyn den Rekenmeefter Stalpartgevrae<dit .szynde, wat den Rentmeefters van den Keyfer >.ende namentlyck van de Beeden, hebben voor ehet maken van de Rekeningen, foo wel in het -Francyn als Papier gefchreven, heeft voot antwoordt gegeven, dat fy voor elck bladt van een van de twee Rekeningen, die fy gehouden zyn te maken, hebben twee ftuyvers, by de voorfz twee Penfionarilfen van de voorfz Stalpert begeert zynde, dat de Gedeputeerden van de Staten, ofte haren Advocaet > fouden mogen hebben acces tot de Reeckeningen van 't gemeene Landt, ende fulcks mede hebben eeri Sleutel van de Kifte, daer de voorfz Rekeningen znne leggen, heeft voor antwoordt gegeven i



(175;
vefi, dat hy 't felve wel redelyck dachte, efide daer van foude fpreecken met den Heere van Aifendelf, om volgende fijn advis daer in gedaen te werden, ende dit wetendes fouden de Staten antwoordt geven.
Op 't laetfte Articul van 't Recuëil in de dertiende Rekeninge, beginnende, Voor't maken , &c. beroerende 'tmaken, minuteren,grolferen en dubleren van fyne Rekeningen met 't fatfoen, is gefeydt, dat Sandelyn hier van Stalpart noch eens ondervragen fal, wat men daer voor des Keyfers Dienaers toe voeght.
£JAt men mede vervolgen fal Oétroy op deC verkopinge van Renten, gedaen van ded refte van de Beede van twee hondert duyfent £ ponden, geaccordeert in Majo 1554., endei dat de Majefteyt de voorgaende verkopinge by d de Staten gedaen is omme fyne Majefteyt te e dienen, ende dat den tydt foo kort was, dat^ men met de verkopinge van de voorfz Renten ^ niet en mochte vertoeven, ter tydt toe dat'tdi voorfz Oetroy vervolgt foude werden, gelie-ei ve te avoueren.
Van den Ontfanger Coebel mede te vereyfchen de fomme van de verkopinge van de Renten, refterende aen de drie ftuyvers op de Marge, en ook hoe veel de drie ftuyvers op de Marge uytgebracht hebben.
R=-
155$.
iftroij op ï verko inge van enten, idaenvan ; Beede. :accor:ert in teij vijfien hon» ;rt vier 1 vijftigb,



( t?6 )
»555. 30. Nov. Pag. 76.
;
Van de betalinge van den Thienden Penningh, bij fommige te veel, en bij fommige te ■weijnigh gedaeD.
Refolutien, genomen den dertighften November 1555.
PRESENTEN.
Den Heere van Obdam,
Egmont,
Roon,
ende
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt de naem van dé Edelen. Harmen Oom, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Mr.Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Mr. Jacob van Eynde, Van Delf.
BY den Ontfanger de Staten voorgehouden zynde, hoe dat in de vifzteringe van de Quohieren van den Thienden penningh , de fommatie van de felve Quohieren gedaen is by de Gedeputeerden van de felve Steden , en werdt by den Ontfanger Coebel bevonden, dat fommige Steden ende Dorpen te luttel betaeldt hebben, volgende de fommatie , ende de andere te veel, begeerende daeromme Refolutie, of hy 't gunt dat te kort betaelt is fal doen executeren, ende 't gundt dat t'over betaeldt is fal reftitueren, als mede haer tellinge van de Haert-
fte-
. Gerrit,Beuckelfz, Jonge Dirck Janfz,
ende Jacob de Milde,
Van Leyden, Jan Damefz, Mr. Hèndrick Dirckfz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 'tHoen, ' Simon Hendrickfz, ende
JanHey,
Vander Goude.



X m )
fteden hen belaft is geweeft, of dat men Uil onderhouden 't gunt t'overgegeven is, ende te executeren 't gunt te kort betaelt is ; Is daer op by de voorfz Staten gerefolveert, dat den Ontfanger, 't geen wes te kort betaelt is, doen executeren fal , ende aengaende van het geene dat hy magh t'over ontfangen hebben, fal ontfangh •daer af maecken, ende 't felve inne houden. ter tydt ende wylcn toe ophetquaedtaenbrengen van den Thienden penning gedisponeert fal wefen, ende lal van het felve overfchot een Articul apart maecken, omme, het recolement gedaen zynde, alsdan reftitutie van dien te gelchieden, indien daer reden toe dient.
7Yn mede gedeputeert Mr. Jacob vander Duyn, Mr. Lambrecht Jacobi ende den Advocaet , omme te fpreecken den Heere van Asfendelf, omme mede te mogen hebben acces tot des gemeene Landts Reeckeningen.
J) At Coebel oock fal doen gyfelen die van den Hage ende Schiedam , omme op te' brenghen de Quohieren van haren Thienden j penningh. \
<
TS by de voorfz Staten mede eendrachtelyck' gerefolveert, dat den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, over de, Wedden s van allen fynen ontfangh, die hy ge- { hadt heeft van vier hondert duyfent guldens, geaccordeert in den Jare 1553. '•> r°t twee rey- < fen ; van gelycke vier hondert duyfent guldens,( tot twee reyfen geconfenteert in den Jare 1554., \ IV. Deel. M en-t
Acces tot des gemeene Landts Rekeningen.
Fe gljfelen lievanden lage ende Schiedam , >mme hare Quohieren an den rhienden 5enningli >P tebren» en.
Nopende le Wedlens van en OntingerCoeel.



( i?8 )
»5M' 3o.iVöt;.
Pag. 77.
Op
ende van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert in Mey .1555. ,mitfgaders van twee Jaren Impoften, expirerende Lichtmis naeftkomende, ende dat van 't geene dat tot lafte van 't Lant gecollecleert is, hebben fal den twee hondertften penningh; wel verftaende, dat daer inne begrepen fullen wefen alle reyfen, die hy ofte fyne Clercken, Subftituten ofte particuliere Ontfangers binnen 's Lants gedaen hebben , mitsgaders haerluyder Salaris, uytgefondert de koften ende dagh-gelden, notelyckwefende tot convoy van 't geldt, dat binnen 's Landts gebracht fal moeten werden, ende dat voorts den voorfz Ontfanger in geen verder ontfangh treden en fal, voor ende al eer hy alle de Rekeningen van fynen voorfz ontfangh gedaen ende geflooten fal hebben, uytgefondert de Rekeninge van de vyf ftuyvers , ende van den Impoft van dit loopende jaer, die hy gehouden fal wefen te doen ende te fluyten voor de Maendt van Mey naeftkomende, ende alle de felve Rekeningen gedaen ende gefloten zynde,. en fal alsnoch in geen verderen ontfangh mogen treden, fonder eerft van fyne toekomende Weddens met de voorfz Staten te overkomen; ende in gevalle hy contrarie van defen dede, en fal alsdan van fynen verderen ontfangh niet meer genieten dan den vier-hondertften penningh, maer voor 't fatfoen ende ftoffe van fijne Rekeningen, die hy tot twee toe gehouden is te maecken , fal van d'eene van dien betaeldt werden voor elck bladt twee ftuyv.



( T-79 )
/")P het verfoeck van den Ontfanger Coebel, hoe hy hem conduiferen fal met die van Heenvliet ende Abbenbroeck, die furcheantie verkregen hebben; Is gerefolveert, dat Coebel verklaren fal, in wat confenten die van Heenvliet ende Abbenbroeck gecomprehendeert zyn, om, de felve gefien zynde, alsdan verder gedisponeert te werden.
T^Nde aengaende 't verfoeck van den voorfz Ontfanger, of men Vlaerdingen , wefende een Stadt, mede fal doen den Impoft betalen, is gerefolveert, dat die van Vlaerdingen mede den Impoft betalen fullen, alfoo fy verklaert zyn een Stede te wefen, ende Steden Privilegiën hebben.
"^"Opende des voorfchreven Ontfangers ver1 foeck , van dat de Quohieren van Weft Vrieflandt niet gefommeert zyn ; is mede gerefolveert, dat den voorfz Ontfanger de felve Quohieren die van Haerlem fal overleveren, om te doen fommeren.
TS mede gepafleert Ordonnantie op Martin d'Asfegny, Die'naer van Mr. Jacob van Eynden, Penfionaris van Delf, van vier en twintigh dagen, tot fes ftuyvers daeghs, uyt faecke van eenige reyfen, by hem voor 't gemeene Landt gedaen.
TS by den Advocaet rapport gedaen, nopen■■■ de 't Appointement op de Requefte van de Staten, daer by verfocht is confirmatie van 't M 2 Pri-
1555.
Requelte /andie van fVbbenjroeck en Heenvlier.
DatVlaerdingen den Impoft betalen fal.
QuoVtierea van WeftVrieflandc niet gefommeert.
Ordonnantie opMartin d'Asfegny.
Nopende de confirmatie op 't Privilegie van deUijtheemfehen.



3o. Nov.
Die van Hogeyeen in de contributie te volftaen mits beta iende van drie margen een.
Pag. 78. De Auditeurs van de Reeckenkamer.
Deurwaerders van den Secreten Rade.
Griffier van Hollandt, om taxatie van lijn Declaratie.
No-
K 180 )
Privilegie van geen uytheemfche Officieren té hebben, &c.
^Opende de Requefte van die van Hogeveen
is gerefolveert, dat de voorfz van Hogeveen volftaen fullen, mits betalende van drie Margen voor een voor defe reyfe in de contributie van de vyf ftuyv. op de Marge , ende andere voorgaende ommellagen , byfonder foo daer geen gevouwen Margentalen en zyn; dan die van Amfterdam perlifteren by hare voorgaende opinie, t'anderen tyde genomen, te weten 9 dat fy behooren, om de confequenties wille, te contribueren Marge voor Marge, als andere.
TS mede op de Requefte van de Auditeurs van de Reecken - kamer gerefolveert, dat fyluyden verklaringe doen fullen , wat hen voor hare depefche komt.
TS het verfoeck van de Deurwaerders van den A Secreten Rade ende Financie, omme te hebben fekere gratuiteyt, gereferveert.
A Engaende het verfoeck van den Griffier, omme te tauxeren fijn Declaratie, hebben de Gedeputeerden van Delf ende Leyden verklaert , dat fy tot allen tyden gereed zyn met den Heere van Aifendelf nopende defe fake te befoigneren.



r 181 )
TtfOpende den ftaet, de Gedeputeerden vertoont, omme te komen tot een nieuwen ommellagh, is gerefolveert, dat men daer mede noch fal vertoeven.
Refolutien, genomen den eerften, tweeden, derden ende vierden Decemcember 1555.
PR JE SENTEN,
NAe dat tuffchen de voorfz Edelen aen de eene zyde, ende de Gedeputeerden van de fes groote Steden aen de andere zyde, veeM 3 le
Staer, omme te komen tot een nieuwen ommeflagh.
1, *,~x,,endê 4. Dec.
Opinie van de Edelen, omme te vinden een egael mid-
Den Heere van AJJen-
delf, Duvenvoirde, Obdam, Mathenes, Lockhorfi, Roon, Egmont, Wyngaerden, ende
Mr. Jacob vanderDuyn, Uyt de naem van de Edelen. Harmen Oom, HeymanAdriaenJz, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht.
Mr. Gerrit Hendrickfz,
Van Haerlem. Michiel Janfz, Mr. Jacob van Eynde ,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Jonge Dirck Janfz,
ende Jacob de Milde,
Van Leyden, Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz V Hoen , Simon Gerritfz,
ende Jan Hey,
Vander Goude.



c ï8s )
ende . 4. z)<?<r.
del over de platte Landen ende de Steden van Hollandt , tot furniflement van de Jaerlyckfche loopende Renten.
Pag. 79.
le en diverffe altercatien waren gevallen, omme te vinden een eenparigh en egael middel, foo wel over het platte Landt als over de Steden van Hollant, dienende tot furniffementvan de loopende Renten, daer 't Landt van Hollant, uyt fake als vooren, mede belaft is, ende eyndelyck niet en koften accorderen, ende dat by den Heere van Affendelf de Staten voorgehouden zynde de voorgaende Refolutie, aengaende de geeyfchte Petitie van twee hondert duyfent guldens, de felve voorts verklaert hadde , dat den Stadthouder fulcks met die van Haerlem, Leyden ende Gouda gebefoigneert hadde , dat, gevonden wefende de middelen omme de voorfz jaerlyckfche Renten te furneren, fy te vreden foude wefen mede te komen tot de volle fomme van twee hondert duyfent guldens, ende dat die van Amfterdam oock geinduceert waren, de voorfz middelen als vooren gevonden zynde, oockgevoeghlyckeantwoordt inne te brengen ; lbo hebben eyndelyck de voorfchreveEdelen.foo wel op de voorfzPetitie als op de voorfz middelen/gerefolveert ende verklaert, te vreden te wefen, niettegenftaende de groote armoede van Hollandt, calamiteyt ende miferie, daer byfonder 't platte Landt inne is, hier te lange te verhalen, toekomende door de natte voorleden Somer, de Koninghlycke Majefteyt, als Grave van Hollandt, geconfenteert ende geaccordeert de voorfz twee hondert duyfent Karoli guldens op twee toekomende termynen, te weten de eene helft te Paeffchen , ende de andere helft te St. Jan, opgebracht te werden vyf en tfeventig duyfent der voorfchreve ponden



( i83 )
den by de Schiltalen , daer inne de fes groote Steden fullen mogen genieten alfulcke gratiën,1 als fy gewoonlyck zyn te hebben in de ordinaris Beeden, die weder gevonden fullen werden, als dat by de Staten gelyckelyck geaccordeert is, vyf ende tfeventigh duyfent der voorfchreve ponden by verkopinge van Renten den penningh twaelf; ende hoewel de portie van het platte Landt daer inne niet verder en competeert te betalen, dan naer advenant van vier en twintigh duyfent vier hondert negen en tachtigh ende een half fchilden, daer tegens die groote ende kleylie Steden met haren aenhangen behooren te contribueren in vyf en dertigh duyfent vyf hondert thien en een halve fchilden , foo zyn de voorfz Edelen voor defe reyfe, ende fonder prejuditie van yemandts recht, nochtans te vreden , foo wel in het verloop dat daer uyt volgen fal, als de loffinge van dien, te contribueren de eene helft, ende de voorfz Steden de andere helft, ende ten zy dat de voorfz Steden dat accepteren, als meer dan gefundeert in reden, houden de Edelen dit confent als niet gedaen, ende want dan aen't voorfz confent noch gebreken fouden vyftigh duyfent ponden, foo confenteren de Edelen, in gevalle altydt als vooren, die te laten vinden by den twintighften penningh, naevolgende de voorgaende Quohieren; ende of de voorfz fes groote Steden des geen gevolgh en wilden doen, mogen de voorfz Edelen wel lyden, onder de voorfz proteftatie, dat 't voorfz confent opgebracht werde, d'eene helft by de Schiltalen, iende de andere helft by de voorfz verkopinge M 4 van
,■>,?, ende 4. Dec.



C 184)
1555.
4. Dcc.
Opinie van deGedeputeerden van de Steden, omme te vinden een egael middel over de platte Landen en Steden van Hollant tot f urn i (Tement van de perlvck'fche loopende Renten.
l
van Renten, hoewel door dien vermeerderen fouden al foo wel de gratiën als oock het verloop ende afloffinge van de Renten die verkocht fouden werden, offererende dit felve haer different te fübmitteren aen myn Heere den Marckgrave vander Veere, als Stadthouder van Hollandt, ende aen eenige van den Raede, die den voorfz Stadthouder believen fal tot hem te nemen, ofte by refus van dien, aen den voorfz Koningh ende fyne Majefteyts Rade, ofte ook aen myn Heere den Praifident van den Grooten Rade, foo verre de provifie vaii defen mach lengaen, ten eynde her voorfz confent by henuyden niet geretardeert en werdt.
QOo hebben de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Amfterdam , onderlinge gecommuniceert hebbende Dmme te vinden een egael ende eenpafigh midT del tot betalinge van de lopende Renten als v-oorep, van adyife geweeft, dat men de felve foude vinden by continuatie van den Impoft, fulks die jegenwoordelyck cours ende loop lieeft, te weten, op elck vat Biers twee ftuyvers , op elqke ame Rhypfche Wyns vier en twintigh ftuyvers, ende op alle Franfche ende Wefterfche Wynen naeradvenant, waer tegens iic van het platte Landt, volgende den voet /an de Schiltalen, drie ende een halve ftuyver jpbrengen fouden, dé welke een yegelyck foute mogen vinden by fulcke bequame middelen, üs fy gevoeghlyckit bevinden fouden, wel ver'laende dat den Impoft ende de feven groot, Ie welcke gecollecteert fouden werden over de
Lan,-*



C $5 )
Landen buyten de Schiltalen gelegen , komen fullen tot profyt van 't gemeene Landt, ende dit voor den tydt van een jaer ,'t welck ingaen fal den eerften dagh van Februarii nacllkomen- ] de, ende dit by provifie , ende behoudelyck een yegelyck fijn recht, de Gedeputeerden vander Goude verklaerden te vreden te wefén hen met de andere vyf Steden conform te maecken , foo verre als hetaeugaet de collectatie van de drie ftuyvers ende een halve over 't platte Landt; maer aengaende de continuatie van den voorfz Impoft, feyden daer toe geen laft te hebben , ten ware den voorfz Impoft in alle de Steden van Hollandt generalyck verpacht werde ; verklarende voorts, dat de equipollentieendeegaliteyt by henluyden genomen was op den voet van de Schiltalen, alvvaer in de fomme van hondert duyfent guldens de Steden genietende hare gratiën, opbrengen leven en twintigh duyfent guldens, ende het platte Landt, genietende oock hare gratiën, acht en dertigh duyfent guldens.
Ende omme de felve equipollentie wat brcedcr te deduceren , foo leyden de voorfz Gedeputeerden waer te zyn , dat in den jare 1515. by fekere CommiiTarilfen van dc Keyferlycke Majefteyt geprocedeert zynde tot makinge van een nieuwe Verpondinge, de welke in den jare 1518. eerft was volbragt, ende bevonden wefende, dat de felve door haeftigheydt ofte quade informatie t'onrecht ende tot lafte van de Steden gemaeckt was, alfoo in de felve Verpondinge de fes groote Steden fuo hoogh geftelt waren als de platte Landen, foo was onBI 5 langh's
15554. Dec. 'ag. 80.



( is*;
*5$S1,2,3. ende 4. Dec.
langhs daer na de groote Steden voor, ende de andere Steden nae, met kenniffe van faecken, ende nae voorgaende informatie behoorlycke gratie geaccordeert, 't welck in effeéte was reduclie van het geene wes te vooren byerrenr ende haeftigheydt t'onrecht gedaen was, ende , volgende de felve reductie foo hebben de voorfz Steden zedert dien tydt in alle Beeden genoegh op de Schiltalen hare gratiën genoten gehadt, welcke gratiën, foo wanneer daer geldt opgebracht moeite werden, by andere middelen, ende fomwylen oock over het platte Landt gevonden zyn geweeft, ende namentlyk in de Jaren vyftien hondert vier en veertig ende vier en vyftigh.
En doet niet tot achterdeel van de voorfz Steden , aldaer by de voorfchreve Edelen gefeydt werdt, dat de voorfz Steden nae dato van de voorfchreve Verpondinge eenige jaren hare portie ende aenpart in de Beeden, alsdoen geaccordeert , fonder gratiën opgebracht fouden hebben, gemerkt't felve fulcks, onder reverentie fprekende, met 'er waerheyt niet bevonden en fal werden.
Ende genomen by prefuppofitie, of daer van al eenighfints mogte blycken, als neen, foo en kan 't felve henluyden niet prejudiciëren, aengefien dat fy fekere lange Jaren in alle Beeden, op de Schiltalen gevonden, altoos hare gratiën genoten hebben, ende in continueel gebruyk van dien geweeft zyn, ende oock noch zyn.
Ende gemerkt in die Beeden ende Subventien, by de Staten van Hollant tot diverIfeftonden de Keyferlycke Majefteyt gedaen, de voorfz
Ste-



C i*7 )
Steden altoos hare gratiën, wefende reductie van de Verpondinge, als vooren genoten heb- ' ben, foo behoorden fyluyden oock in het vinden van de middelen , dienende tot furniflement van de jaerlyckfche laften ende Renten, gefproten uyt fake van de voorgaende confenten, ende wefende accelïbir van dien, mede gelycke gratiën te genieten.
Ende doet oock niet tot achterdeel van de voorfz Steden, daer by de Edelen voorgeftelt is, dat de loffinge van de Renten, de welcke gefchiedt foude wefen den Grave van Naffau, hebbende het gouvernement van defe Landen, gedaen foude wefen half tot lafte van de Steden , ende half tot lafte van den platten Lande , fonder eenigh voordeel van gratie.
Alfoo de voorfz loffinge, overmits d'arrcsten, die dagclycks op de Onderlaten van de Steden van Hollandt gedaen werden, gcaccelereert en met alle vlytigheydt gedaen moefte 1 werden, waeromme oock de voorfz Stedeneen groot deel over hen hebben laten gaen.
Aengaende het achterwelen van den Lande van Hollandt van den Jaere vyftien hondert drie en veertigh, importerende ter fomme van omtrent twee hondert duyfent guldens, 't welck by de Steden ende platte Landen half ende half gedragen foude zyn, feggen de voorfz Steden, dat het felve alfdoen by henluyden gepafleert is, uyt oorfake dat den Oorlogh tuflehen defe Landen ende de Gelderfchen gecefleert was, ende dat de Keyferlyke Majefteyt de felve Gelderfchen onder fijn fubjectie gebracht hadde, ende men alfdoen een feer goeden tydt verwag-
ten-
'55.'-,
,2,3. enae 4. Dec
'ag. 81.



C 188 )
§1,3,3. ende 4. Dec.
Pagh»
tende was, ende oock dat men tot' aflegginge van de voorfz laften te eer foude moren komen.
Beroerende de aéfce van den Jare vyftien hondert drie en vyftigh, defelve is alleen annueel, ende op een prouve toegelaten, ende behoudens een yegelyck lijn recht, ende door inductie van de Edelen, die de Steden alsdoen aengaven, dat de voorfz ftuyver merckelyk meer foude uytbrengen dan die gedaen heeft.
Ende want nu in den jaere vyfthien hondert vyf en vyftigh by de Steden bevonden is, dat tulfchen de Voorfz Steden ende de platte Landen groote inequaliteyt gefchiedt was, foo is't felve, doende de augmentatie van den voorfz Impoft, tot redelyckheydtgereduceert geweeft, ende in de plaetfe daer op elck vat Biers niet dan verhooginge van een groot gedaen en is, zyn de Margentalen drie groot verhooght geweeft, hoewel de Gedeputeerden van de Steden fuftineerden dat 'er noch geen equaliteyt en was, maer dat, omme daer toe te komen, volgende den voet van de Schiltalen, behoorden fes groot op elcke Marge geftelt te werden.



t i8p >
Daghvaert , gehouden in den Hage op * den vyfden December 1555-
PRESENTEN,
5. Dee,
Lefolutie ti de IJlen op de eyschte :icie van ee hon't duyc gulis.
Den Heere van AJfen-
delf, Roon ,
ende
Mr. Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Herman Oom, Heyman Adriaenfz , ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht, Mr. Gerrit Hendrickfz, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem,
Tp\E Edelen hebben door perfuafien van myn \ \_J Heer van Beveren, Stadthouder, &c., va geaccordeert, hebbende gevolgh van de ande-de re Steden , de geeyfchte petitie van twee hon-ge dert duyfent guldens, te vinden de eene ende ^ de eerfte helft by verkopinge van Los-Rentende den penningh twaelf, ende de andere helft by ler de gewoonlycke Schiltalen, ende dat de loo-dei pende Renten, daer 't Landt mede belaft is, ende uyt krachte van defen tegenwoordigen confente belaft fal werden, gevonden fal werden
Michiel Janfz, ende
Mr. Jacob van Eynde.
Van Delf. Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, Simon Gerritfz,
ende JanHey,
Vander Goude.



f ioo ;
Du. Pag. 82.
Refolut van de G deputeer den van 1 andere St den, heh: ven Dorc recht en Amtt^rd: op 't gee wes vooi is.
den in alle de Steden by Impoft van twee ftuyv. op elck vat 'Biers, ende vier en twintig ftuyv. op elcke ame Rynfche Wyn, ende op alle andere Wynen naer advenant; Wel verftaende, dat den.Impoft in alle de Steden generalyckalle jaers verpacht fal werden, ende foo verre de felve by verpachtinge naer advenant foo veel niet en mach gelden, als de felve in 't voorleden jaer gegouden heeft, dat men de felve voor dat jaer fal mogen ophouden ende doen collecteren by een Man van eeren, niet gepacht hebbende den Accyns van de Steden, ende dat voorts over 't platte .Landt gevonden fal wer-. den foo veel als , ommeflaende feven grooten op de Marge , foude bedragen ; hebben voorts geconfenteeït in de verzegelinge van hondert tachtigh duyfent guldens, inhoudende de refte voor de pretenfe Vryen, wel verftaende , dat den Ontfanger van 't gemeene Landt hebben fal den ontfangh van de Schiltalen tot kofteu ende lafte van de Koninghlycke Majefteyt.
ieT"\At de Gedeputeerde van de fes groote Steden, gehoort hebbende de Refolutie van lede voorfz Edelen, gevolg hebbende als vooe-ren, hen daer mede conformgemaeckthebben, ii-uytgefondert die van Dordrecht en Amfterdam, • die rapport genomen hebben op de generale le Verpachtinge van den Impoft in alle de Steden, ^ende dat de voorfz van Dordrecht, Leyden enfzde Amfterdam mede rapport genomen hebben op de voorfchreve verfochteverzegelinge, ende is by de voorfchreve Gedeputeerden dagh



genomen, omme weder m de Herberge te we- 1555fen den elfden defer loopende Maendt, omme Dec* het voorfchreve rapport respecïivelyck te doen en te hooren, ende voorts te procederen tot opmaeckinge van de acte vanden confente.
Daghvaert , in den Hage gehouden op 12. Dec. den twaelfden December 15 55.
PR ZE SENTEN,
De Heeren van Affen-
delf, Obdam, Roon,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van d'Edelen, Heyman Adriaenfz, ende
Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht. Dirck van Berckenrode , Mr. Dirck Ramp, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem, Michiel Janfz, ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
Dirck van der Does, ende
Mr. Jacob de Milde , Van Leyden. ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Op 't rapport, by die van Dordrecht ende Amfterdam genomen op de generale Verpachtinge van denlmpoft van Bier ende Wyn, ende het rapport , by de Edelen ende andere Gedeputeerden genomen op de verfochte verzegelinge.
Ten



C "ipa >
12.
Rapport S Van die van; Dordrecht ende AmIterd^ajn, nopende de generale verpach» tinge van .denImpoft1 van Wyn en Bier. Tag. 83.
TEn voorfz dage , als by de voorfz vaii Dordrecht ende Amfterdam rapport geïaen was nopende de generale Verpachtinge va.n den.voorfz Impoft, foo hebben fy luyden by maniére van communicatie verklaert in dert baren verftaen te werden, geen oirbaer voor t Landt te wefen, de voorfz verpachtinge van ien Impoft binnen hare Steden te doen, alfoo Ie felve getrouwelyck gecollecl-eert werdt by len geenen, die tot den ontfangh van den gebeden Accyns van de voorfz Steden gecomnitteert zyn, wefende Luyden van eeren ende uyt de Vroedtfchap van de voorfz Steden, ende dat de felve by colleclatie in der manieren ala vooren gedaen, meer uytbrengen fal dart by Verpachtinge , prefenterende de felve te continueren fonder 's gemeene Landts .koften , foo verre de Staten het geloof van den geenen, die tot den ontfang van den Accyns van de voorfz Steden gecommitteert zyn, volgen willen, gelyck fy dit voorgaende jaer gedaen hebben, ende noch jegenwoordelyck doen; prefenterende noch daer en boven een Contrerolleur te admitteren by de voorfz Gecommitteerden, foo verre de Staten daer toe belieft yemandt te ordonneren ; ende foo verre defen niet jegenftaende de Staten belieft tot verpachtinge van den voorfz Impoft te refolveren, ende die van Dordrecht ende Amfterdam te overftemmen, hebben fy de voorfz Refolutie by gefchrifte verfocht, omme in den haren te adverteren, ten eynde die geene, die boven tot dragen van 't confent gecommitteert lullen werden, voorts daer inne fullen mogen doen fulcks als hen me-



X 193 )
de gegeven fal werden, al 't welck gehoort, foo hebben de Edelen ende Gedeputeerden van Haerlem, Delf ende Leyden gerefolveert, dat den voorfz Impoft in alle Steden eenpacrlyck verpacht foude werden, ende dat, overmits fy hen laten dunken, dat den voorfz Impoft by generale verpachtinge in alle de Steden merkelyk meer uytbrengen fal, dan fy by colleaatie uytgebracht heeft. Die van der Goude hebben by hare Miffive, van dato den elfden December , mede verklaert, dat beroerende 't poinét van den Impoft te verpachten, dat die van Dordrecht ende Amfterdam rapport genomen hadden, fy verftaen, onder correctie, \ felve te vooren gerefolveert te zyn by 't meexendeel van de Staten, ende dat fy oock fulcks op de voorgaende Dagvaerden verklaert hadden , niet te confenteren in de continuatie van den voorfz Impoft, dan met conditie van verpachtinge in alle Steden.
J)E Edelen ende de Gedeputeerden van Haer- x lem, Delf, Leyden ende Amfterdam ge- c refolveert, te vreden te wefen te verzegelenc ende hare Obligatien te geven voor de fomme,( die by verkopinge van Renten gevonden fal i werden; Wel verftaende, dat men daer van i, inne fal houden thien duyfent guldens voor den i geenen die exemptie ende vrydom pretenderen,' ende hebbende van de Majefteyt behoorlycke t ende gewoonlycke Brieven van verfekertheydt d ende indemniteyt, inhoudende onder anderen k de claufule, dat de Staten fes weken nae den v verfchyn - dagh eerft gehouden fullen wefen te 1 IV. Deel. N bé-J
1555.' ;
\2.Dec.
Verzegenge van e Edelen nde de ïedepu:erden • an Haer'm, Delf, ■eyden en .mfteram, voor e fomme, ie byveropinge an Ren■n gevonen fal eerden.



f 194 )
n.Dec.
Infttuéï nopende het verpachten van den Impoft.
Pag. 84
betalen de penningen, daer vooren fy verze-1 gelen fullen, maer aengaende de penningen, die by de Schiltalen gevonden fullen werden, hebben geadvifeert, dat alfoo de felve by den Ontfanger Generael van de Beeden van fyne Majefteyt geinnet ende geëxecuteert fullen werden, den voorfchreven Ontfanger daer vooren nae ouder gewoonte fijn geloof behoorde te int'erponeren , met welcke opinie, als wefende het meerendeel van de Staten, de Gedeputeerden vander Goude by hare voorfchreve Miffive hen conform gemaekt hebben, dan de Gedeputeerden van Dordrecht verklaerden alsnoch geen laft te hebben, omme in de voorfz verzegelinge te confenteren, maer hoopten, te Hove komende, fulcke Refolutie dies aengaende inne te brengen , dat de Majefteyt ende oock de Staten fouden hebben reden van contentement.
ie TS by de voorfz Gedeputeerden geconcipieert fekere Inftruétie, waer nae alle de Steden van Hollandt hen fullen reguleren in 't verpachten van den Impoft, die ingaen fal den eerften Februarii vyftien hondert fes en vyftigh ,Jiilo cummuni.
In den eerften, dat defe verpachtinge goedt tydts voor Lichtmiife gedaen fal werden by N. in prefentie van de Wethouders van elcke Stadt.
Dat men M exprefieren, dat men den voorfz Impoft van de Wynen voor een geheel jaer fal verpachten, ingaende als voren, ende eyndende den laetften Januarii iSS7-flil° communi.
Van



c 195;
Van gelycken den Impoft van alle de Bieren ende van 't elfde vat van alle Brouwten.
.Te weten, dat men geven fal van elck vat Biers.
Dat den Pachter den voorfz eerfte Februarii 's morgens goedt tydts voor de middagh fal doen peylen alle de Wynen, die by de Wyn Tappers inne geleydt zyn, ende dat voorts alle vierendeel jaers gelycke peylinge gedaen fal werden, waer van den Impoft betaeldt fal werden, _tot dat men die weder den eerften Februarii 1557. Jlilo cummuni afgepeylt fal hebben.
Dat van de Wynen, inne geleydt by particuliere Perfonen, den Impoft betaeldt fal werdén , als men de felve Wynen inne leydt, ende indien noch eenige van dien in de Kelders Zyn, fullen gepeylt werden ter expiratie van een yegelyck fynen Pacht, ende fullen de Pachters daer van malkanderen refponderen naer advenant.
" Dat de Bieren, ontfteken zynde, komen fullen tot profijte van den voorgaenden Pachter, maer die noch vol leggen, fullen komen tot profijte van den nieuwen Pachter ofte Collecteur.
Dat den Pachter gein ui Jen l;d wefen alle vierendeel jaers te betalen een vierendeel van de Pacht, ofte binnen een Maendt daer nae onbegrepen.
Item, dat den Pachter gehouden fal wefen voor fijn Pacht te ftellen goede fuffifiinte caietie, die de voorfz N. ende de Wethouders van de Steden voor goedt ende fuffiiant fullen kennen- JN" % Dat
12. Decé



1555. \2.Dec,
jBeroere de deve pachting van denl; poft.
Dat men de verfchenen fal mogen executeren aen de Pachter ofte aen fijnen Borge, als Principael, ten believen van de Staten, fonder henluyden by de ele&ie eenighfints te prejudiciëren in haer aclrie, ende dat met heerlycke ende reale executie, fulcks als men Keyfers Domeynen ende Beede executeert.
Item, dat men een yegelyck in 't verpachten fal te kennen geven wat den voorfz Impoft in 't laetfte voorgaende jaer in ontfang uytgebracht heeft, navolgende de Rekeninge.
Dat de Conventen ende de Edelen, niet gebruyckende twintigh Margen eygen Lants, fullen gecomprehendeert zyn in de Pacht van de Steden, daer fy naeft gelegen zyn, volgende de quohieren van de Reeckeningen van den Impoft ende de Memorie van Stalpart.
Item, in gevalle den voorfz Impoft niet foo veel en mach gelden, als in 't voorleden Jaer, dat men de felve alsdan zal mogen ophouden, ende doen colle&eren by een Man van eeren, niet gepacht hebbende den Accyns van de Steden.
Hier by te voegen de Inftru&ie van de voorgaende colleétatie in 't geene daer fy dient.
n-"T\E Edelén, die van Haerlem, Delf ende Ley- den fouden te vreden wefen, dat defe ver: pachtinge foude gefchieden ter prefentie van n"een van de Edelen, van den Ontfanger Coebel ende van de Gedeputeerden van de Steden, daer de verpachtinge gedaen foude werden; maer die van Dordrecht ende Amfterdam namen rapport , foo wel op het inhouden van defelve In-
ftruc-



( *97 )
ftrucHe, als nopende die geene, die op de Verpachtinge prefent fouden wefen.
JS by de voorfchreve Staten mede gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel niemandt Drinck-gcldt en fal geven, tydinge brengende van eenige afgelturven Lyf-renten, dan den: geenen die uyt elcke Steden hen daer toe genomineert fal werden , ten ware den genomi-. neerden Denuntiateur een half jaer vertoefde i naer het overlyden van den geenen, die de Lyf-' Rente hadde, in wekken gevalle hy den eer-j ften Denuntiateur fal mogen Boombroodt ge-1 ven.
i
fJ,E verfoecken Copie van de Articulen, van • nieuws jegens de Staten in 't generael en-' de in 't particulier by Snoeckaert overgegeven1 in het doen fyner depofitie op de voorgaende > Articulen. 1
<
f)P naer-noen mede te verfoecken van myne [ Heeren van den Raede, of fy avoueren de l Articulen, die op haren naem overgegeven zyn, c en waer van de Staten Copie gelevert is, endev van haer antwoordt te verfoeken acte.
c
J)At mede die geene, die gebefoigneert heb-d ben in 't maken van de fommatien van de n Quohieren van den Impoft ende van den tienden d. penningh, gecontenteert fullen werden tot taxa- d' tie van de Commilfarifièn van de Rekeningen, e foo wel die in de Steden gebefoigneert hebben d als in den Hage. "
N 3 Dagh-J
S55£ ïz.Dec.
Pag. 85.
Van Drinck ;eldt voot ien geeien,die tylinge brengen van jverlyden fan de tentiers, lebbende Lyf-Renen.
-opie van le nieuwe Articulen.
Ldvoaifleaent van len Raede ip de Artiulen, uijc aren naem vergegeen.
Van het ontenteïent van en geeen ; die e fommaen van en Impoft ide Tienen Pening geaen heben.



C 198 )
1555' XZkDeC.
Comribi* tie van de Pachters van deKey ferlijeke Majefteijt
Nopendi de faecke van den Aluyn.
Is
Daghvaert , gehouden in den Hage den 13. December 1 55 5.
PRESENTEN.
Den Heere van AJfen-
delf, Obdam,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen.
Heyman Adriaenfz , ende
Mr. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Dirck vanBerckenrode, Mr. Dirck Ramp,
IS by de Staten gerefolveert, dat Coebel de Pachters van den Lande van de Keyferlyc,ke Majefteyt alleen fal executeren voor de helft van de Pacht, alfoo fy bevinden, dat de felve niet gehouden zyn te contribueren dé portie van de voorfchreve Majefteyt.
: r\At nopende de faecke van de Aluyn, die eenige Monopoliers aen hen alleen willen trecken, fullen de Gedeputeerden boven komende , daer van fpreken met den Praefident Viglius.
ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Michiel Janfz, ende
Mr.Adriaen vanLeyden,
Van Delf. Dirck van der Does , ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden. Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.



C 199 )
JS mede gerefolveert tot Antwerpen te wefen op Donderdagh naeftkomende.
JS mede gerefolveert, dat de antwoordt gedaen fal werden voor de Kon. Maj., alfoo hy, overmits de celfie ende tranfport by de Keyf. Maj. hem gedaen, alsnu Heere ende Prince ü van defe Landen.
JS op den ftaet, by den Ontfanger Coebel de Staten vertoont, om te komen tot een nieuwen ommellag, by de voorfz Staten daer op rapport genomen tot op de naefte Vergaderinge.
JS mede gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel die van Vlaerdingen fal ftellen in fijn Rekeningen met niete, ende fchicken dat jegens Lichtmis toekomende den Impoft aldaer mede verpacht werde, ofte dat by de geene die gedeputeert fullen werden tot de voorfz verpachtinge yemandt gecommitteert werde tot de colleétatie van dien.
^Engaende die van Heuckelom, alhier in den Hage gegyfelt , omme op te brengen de fomme ofte peyne, daer fy by de Staten op geftelt zyn, hebben de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Amfterdam gerefolveert, dat alfoo de voorfz van Heuckeloin dikwils befchreven zynde, omme hare .Quohieren van den Impoft op te brengen, ende volgende dien betalinge van den impoft te doen, daer van in gebreke gebleven zyn, men N 4 de
ij,.Dec, Dagh om. me teHove te wefen.
Pag. 86.
De antwoordt te doen de Koninghlycke Majefteyt.
Rapport, genomen op den ftaet by Coebel gelevert.
Beroerende den Impoft van die van Vlaerdingen.
Die van Heukelom in gyfelinge te houden , ter tydt toe fy haere peynen gertamptifeett fullen hebben.



Beroerende het Salaris van den Ontfanger Coebelvan de verkopinge van Renten.
Te lolTefi de Obligatien van de Staten, onder de Koopluy.
de felve fal doen houden in gyfelinge, ter tydt toe fy de voorfz peyne,daer fy op geftelt zyn , met de koften daer omme gedaen, genamptifeert fullen hebben, wel verftaende, dat fyluyden op de naefte Rekeninge van den Impoft fullen mogen overgeven hare redenen van doleantie , omme alsdan daer inne gedaen te werden als het behooren fal.
F) En Ontfanger Coebel by de Staten gevraeght zynde, wat hy voor fijn Weddens foude willen hebben van den ontfangh van de penningen , die by verkopinge van Renten in dit jegenwoordigh confent gevonden fullen werden, by eftimatie bedragen foude ter fomme van omtrent hondert en dertigh duyfent guldens, den felven voor antwoordt gegeven hadde te vreden te wefen met de hondertften penningh, ende dat de voorfz Staten nae voorgaende communicatie hem offereerden voor allen den voorfz ontfangh te geven leven hondert guldens, ende dat den voorfz Coebel daer op feyde, dat hy [rem niet en foude mogen bedragen, dan hebbende ende genietende van den voorfz ontfangh negen hondert guldens, foo hebben de voorfz Gedeputeerden hier op rapport genomen, om hare antwoort inne te brengen, te Hove komende.
TS by de voorfz Staten den Ontfanger Coebel wel expreffelyck belaft, dat hy alle de penningen , die hy in meeninge is tegenwoordelyck tot' Antwerpen te voeren , ende die van den ommeflagh van de vyf ftuyvers op de Marge;



C 20I )
ge gekomen, ende die noch daer van refteren, voor al employeren fal tot loffinge van de Obligatien van deStaten, noch onder deKoopluyden tot' Antwerpen beruftende, bedragende ter fomme ( van tachtigh duyfent ponden van veertigh grooten Vlaems, fonder de felve te dirigeren in betalinge van andere rellen, voor ende al eer de voorfz loffinge ten vollen gedaen fal zyn.
TS by de voorfz Staten geconcipieert fekere;
antwoordt op de petitie, by de Keyferlycke • Majefteyt de Staten van den Landen van Hol-1 landt in September laetftleden gedaen, ten eyn-1 de fyluyden, omme eensdeels te helpen verval-1 len de groote exceffive koften ende fware las-i ten van den tegenwoordigen Oorlogh , fynef Majefteyt fouden willen accorderen de fomme' van twee hondert duyfent Caroli guldens vanjj veertigh grooten Vlaems 't ftuck te betalen de c eene helft te Kersmilfe, ende de andere helft1 te Paefchen, beyde naeftkomende, hebben de Edelen ende fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande , na veele ende verfcheyde Vergaderingen , daer op gehouden, ende diverffe wegen ende manieren voorgeftelt ende gefoght, omme als getrouwe Onderfaten fyne Majefteyt te gelieven , foo veel als doenlyck ware, hen felven gevonden in groote fwarigheydt ende perplexiteyt, foo overmits de groote miferie endecalamiteyt, daer 't voorfz Landt van Hollandt inne is, uyt fake van den voorleden natten Somer, als oock overmits de ceffatie van alle Neeringen , fobere Viffcherye , quade HaringhN 5 vaert
13. Vee. len tot tntwerpea etuftende.
Lnt woordt ran de Staen op de ietitie van !e Keyfer/cke Ma;fteyt, ter >mtne van vee hon» lert duy;nt gulens.
'ag. 87,



C 202 )
15S5-
vaert ende dieren tydt van alle dingen, breeder de Majefteyt in de maendt van Oétober laetftleden by gefchrifte vertoont; ende hoewel mitsdien fyluyden wel genecelliteert fouden wefen hen van de voorfz geheele geëyschte petitie, ofte een paitye van dien, t'excuferen, nochtans ter contrarie, overleggende de imminente periculen, die 'er gefchapen fouden zyn te komen, indien tegens de invalie der Vyanden geen behoorlycke defenfie gedaen en wierde, ende begeerende haren natuyrlycken Heere ende Prince te aflifteren , gelyck fy tot noch toe in alle voorgaende Beeden ende Subventien gedaen hebben, ende meer te doen dan fy wel vermogen, foo hebben de voorfz Edelen ende fes groote Steden fyne Majefteyt geaccordeert de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens van veertigh grooten vlaems 't ftuck, te betalen de eene helft van dien te Paefchen naeftkomende, ende de andere helft St. Jans Milfe daer aen volgende, ende dat loopents geldts, fulcks als ten dage van de betalinge in Koopmans beurfe gaen lal, de eene helft van de voorfz fomme te vinden by verkopinge van Los-Renten den penningh twaelf, ende dat buyten of binnen 's Landts, foo men de felve gevoeghlyckft fal weten te gekrygen, ende de andere helft by de gewoonlycke Schiltalen, midts dat de vyf groote Steden, als Dordrecht, Haerlem, Leyden, Amfterdam en Gouda, daer inne fullen genieten alfulcke gratiën, als fy in de laetfte geëxpireerde ordinaris Beede genoten hebben, ende dat die van Delf daer in voor hare quote ende aenpart foo veel lullen contri-



C ;
bueren, als eenige van de andere groote Steden , behalven Amfterdam; dat voorts elcks van de voorfz fes groote Steden fijn portie ende aenpart van de Schiltalen in den lijnen fal mogen vinden by den Tienden ofte Twintighften penningh, min of meer, van de Huyfen, als in den jare 1553. gefchiedt ende gedaen is, waer inne gehouden fullen wefen te contribueren Geeftelycke ende Weereltlycke, vrye ende onvrye, niemandt uytgefondert; Wel verftaende, dat de Huyfen van de Armen in defen fullen werden gefupporteert, tot discretie van de Regeerders der felver Steden, ofte dat de voorfz fes groote Steden haer voorfz aenpart fullen mogen vinden by andere bequame middelen, 't zy by Impofitie, capitale Leeninge, verkopinge van Renten ofte andere belastinge, als elcks in den fynen bevinden fal oirbaerlyckft ende gevoeghlyckft te wefen, waer toe fyne Majefteyt henluyden verkenen fal behoorlyke Brieven van Oétroy; dat de Steden, buyten de Schiltalen gelegen, opbrengen fullen den Thienden penningh van hare Huyfen, de twee deelen tot lafte van den Eygenaer, ende het derdendeel tot lafte van den Huyrman, ofte by gebrekevan dien fullen gehouden zyn die van Ylfelfteyn op te brengen drie hondert guldens, die van Leerdam twee hondert guldens, die van Asperen hondert feftigh ponden, die van LIeuckelom hondert twintigh guld. en die van Worcum twee hondert guldens ; dat oock alle de Landen , buyten de Schiltalen gelegen , betalen fullen van elcke Marge twee ftuyvers tot lafte van den Bruycker; ende foo wes hier en
bo.
1555-



C )
ï^.Dec Pag. 88
boven bevonden fal werden aen de voorfz laet• lïe hondert duyfent guldens te gebreken, fal . van gelycken gevonden werden by verkopinge van Los-Renten den penningh twaelf als vooren , ofte by andere Renten, tot believen van de Staten, tot alle welke verkopinge van Renten fyne Maj. de voorfz Staten oock verkenen fal behoorlycke Brieven van Octroy; Behoudelyck, dat in de lolfmge ende betalinge van alle de Renten, die verkocht zyn, ende noch verkocht fullen werden, tot furnilfement van de voorfz Beede, generalyck contribueren fullen Geeltelycke ende Weereltlycke, vrye ende onvrye, onder de Schiltalen ofte daer buyten gefeten, van hare Goederen gelegen onder de Limiten van Hollandt, ofte die onder Hollandt forteren, ende nergens anders en contribueren , fonder in allen defen de Schiltalen te roeren , ende dat niet tegenftaende eenige Privilegiën , exemptien ofte vryheden, die de voorfz pretenfe vryen, ofte eenige van henluyden, ter contrarie hebben ofte allegueren fullen mogen , hoe die oock geclaufuleert mogen wefen, en dat overmits de nootelyckheydt van defen jegenswoordigen Oologe, ende dat de voorfz Beede geconfenteert werdt tot notelycke defenfie van den Lande, fyne Majefteyt believen wille al 't felve uyt fijn fekere wetentheytende motu proprio te derogeren; behoudelyck oock, dat de voorfz Staten fulcke a&e, aengaende die geene die exemptie ende vrydom pretenderen , verleent fal werden, als in de twee laetfte voorgaende Beede henluyden geaccordeert is, alle welcke voorfz Renten, ende de los-



X 2°5 )
linge van dien gevonden fal werden binnen den Lande van Hollandt in alle groote en kleyne Steden, onder de Schiltalen ofte daer buyten gelegen, den Hage, Alckmaer, Medenblick ende Vlaerdingen voor belloten Steden gerekent, beginnende den eerften Februarii naeftkomende, mits van elck vat Biers ontfangende vier groot, van elcke een en veertighfte vat van alle Brouwten vier groot; ende van alle het geene dat daer over gebrouwen werdt nae advenant; van elcke ame Rhynfche Wyns acht en veertigh groot, van elcke pointfoeri Franfche Wyns gelycke acht en veertigh grooten, van elck Oxhooft Franfche Wyns fes en dertigh grooten , ende van elcke Boote Spaenfche ende heete Wynen van de ame twee en tfeventigh groot; Wel verftaende, dat in alle de Steden van Hollandt den voorfz Impoft openbaerlyck alle Jaren verpacht fal werden; ende foo verre den voorfz Impoft by openbare verpachtinge foo veel niet en mach gelden, als de felve in 't voorleden Jaer uytgebracht heeft, foo fal men de felve mogen ophouden, ende voor dat Jaer doen collecteren by een Man van eeren, niet gepacht hebbende den Accyns van de Stede ; ende fal voorts over het platte Landt, onder de Schiltalen gelegen, jaerlycks foo veel gevonden werden, als, ommeflaende feven groot op de Marge, fal bedragen , 't welck in 't generael opgebracht fal werden op den voet van de Schiltalen; Wel verftaende, dat elck Dorp fijn portie en aenpart fal mogen opbrengen by capitale impofitie, Impoft ofte anderfints, fulcks als een yegelyck in den fijnen bevinden fal ge-
voegh-
J5SS12* Dec,



( 2o6 >
IZ.Dec. Pag. 8p.
voeghlyckfte te wefen, fonder de Margentalen te roeren, ten ware in Dorpen, daer de Landen ofte Margentalen by nae eenpaerlyk van waerde zyn; ende foo verre de voorfz laften by de middelen voorfz niet ten vollen gevonden en mogen werden, fal de ryfmge op den voorfz Impoft ende op den voorfz voet, beroerende de Margentalen, nae advenant van dien gedaen werden; fal voorts op de Marge, gelegen buyten de Schiltalen', jaerlycks ommegellagen werden feven groot, in alle 't welcke ook generalyck contribueren fullen Geeftelycke ende Weereltlycke, vrye en onvrye, onder de Schiltalen ofte daer buyten gelegen, van hare Goederen , onder de Limiten van Hollandt , ofte die onder Hollandt fofteren, ende nergens anders en contribueren,'ende voorts alle de geene die in den jegenwoordigen jare gecontribueert hebben, ofte gehouden waren te contribueren; ende fal de colle&atie in alle de voorfz groote ende kleyne Steden gedaen werden, navolgende de Ordonnantie, die daer op gemaeckt fal werden, te betalen alle vierendeel jaers een vierendeel van den voorfz Impoft , ende de feven groot jaerlycks tot twee termynen, als St. Jans Miffe ende Kersmilfe , ende dat foo wel by de Steden ende Landen, gelegen buyten de Schiltalen als onder de Schiltalen , alle welken Impoft ende feven groot cours ende loop hebben fal, ter tydt toe de voorfz loopende Renten ten vollen geloft ende afgequeten fullen wefen, ende dit al fonder te trecken in confequentie ende onvermindert een yegelyck fijn recht, dan de Gedeputeerden van



c ao7 y
der Goude verklaren geen laft te hebben, te accorderen in de voorfz fomme die by de Schiltale gevonden foude werden, fonder te genieten , boven hare gewoonlycke gratie, noch fulcke gratie, als fy in de Jaren 1553. ende 1554. ih gelycke extraórdinaris Beeden over hare portie van de Schiltalen jaerlycks van de Majefteyt fonder intereft van 't Landt genoten hebbben, fonder welcke gratie de Schiltalen henluyden ondraeghlyck is; hebben voorts de voorfz Staten geaccordeert te verzegelen ende hare Obligatien te geven voor de voorfz fomme, die by verkopinge van Renten gevonden fal werden ; Wel verftaende, dat men daer van inne fal houden tien duyfent guldens voor den geenen die exemptie ende vrydom pretenderen, mits hebbende van de Majefteyt behoorlycke ende gewoonlycke Brieven van verfekertheydt ende indemniteyt, inhoudende onder anderen de claufule dat de Staten fes weken na den verfchyndagh eerft gehouden fullen wefen te betalen de penningen, daer vooren fy verzegelen fullen, maer aengaende de penningen, diebyde Schiltalen gevonden fullen werden, hebben geadvifeert, dat alfoo de felve byden Ontfanger Generael van de Beeden van fyne Majefteyt geinnet ende geè'xecuteert fullen werden, den voorfz Ontfanger daer vooren na ouder gewoonte fijn geloof fal interponeren.
Den



C 208 )
Ï55$. 17. Dec.
Réyfe van de Gedeputeerden nae 't Hof.
S2. Dec.
Loffinge van Aften in de Grif fie.
Dat
Den 17-. Decimber 1555.
IS den Advocaet met de Gedeputeerden van de Staten gereyft na BrufTel, omme de voorfz Antwoordt inne te brengen op de voorfz petitie, by de Keyf. Maj. in September laetftleden gedaen.
Vergaderinge, tot BrufTel gehouden den twee en twintigften December 1555.
PRESENTEN.
Den Heere van Obdam, Ridder, ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Dirck vanBerckeurode,
ende Mr. Dirck Ramp.
Van Haerlem. Mr. Jacob van Eynde,
IS gerefolveert, dat men de Kon. Maj. Requefte overgeven fal, ten evnde van nu voortaen niemant van de Onderfaten van Hollandt gehouden fal wefen eenige Acten te losfen, 'dan die hy begeert ende van doen heeft.
Van Delf.
Dirck van der Does, ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden, Pieter Cantert, ende
Mr. Reynier Swyn, Van Amfterdam. Witte vander Hoeve. Vander Goude.



( 209 )
T^At men oock aen den Prafident bydeMiddelen, by gefchrifte geftelt, fal verfoecken, dat de antwoordt op de tegenwoordige petitie de Kon: Maji behoort gedaen te werden.
T~)At men in de Acre van confent fal conditio-1 neren, omme te hebben confirmatie op 't privilegie by de Keyferlycke Maj. de Staten gegunt, van geen uytheemfche Officieren in den Landen van Hollandt te hebben, &c. ende van gelycken omme te hebben publicatie van r de getuygenilfen, ende dat voorts in den Grooten Rade twee uyt den Lande van Hollandt geordonneert werden.
Den 23. December 1555. j
IS by de Voorfz Staten, nae dat fy geCommuniceert hadden nopende de voorfz Acte < van confirmatie, gerefolveert, dat naedien die*j van Vlaenderen ende Henegouwen de voorfz1 confirmatie gegunt is, alleen onder de fignatu-j re ende handt van de Kon. Maj., fy met ge- t lycke confirmatie te vreden wefen fullen; Wel( verftaende, indien die van Vlaenderen ende1 Hennegouwen in toekomende tyden confirmatie van 't voorfz Privilegie onder 't Zegel gegunt werdt, henluyden gelycke confirmatie mede geaccordeert fal werden.
TS nopende de geeyfchte publicatie der getuy- c x genilfen gerefolveert, dat alfoo 't Landt van1 Hollondt principalyck ftaet by de hanteringe * IV. Deel. O
I55f» 22. Dec,
Pag. 90.
De ant#oort de Koningly{e Maj. te loen.
Sekere ronditien n de Acle /an Con'ent te infe» eren.
>3. Dec.
Beroerenle de conrmatie op ct privilege van ;een Uyteemfche )fficieren e hebben.
Beroeren' e de Pu» licatie an de Ge. jygenis-



i»e aio )
I5<£ 23. Dec.
Nopendi twee uyt den Landi van Hollandt tot Raden ti hebben.
van de Negotiatie, ende dat mitsdien aldaer veele ende diverffe proceffen vallen, henluyden de felve openinge toehoort tóegelaten te werden, om daer door de voorfz multiplicatie van proceffen te ontgaen, ende te bet, fiende de getuygenilfen tegens henluyden gedaen, haer faken te mogen dirigeren ende deftnderen, byfonder aenfchouw nemende, dat de voorfz publicatie is conform debefchrevenrechten, ende veel andere plaetfen, als die van Vrieflandt, Utrecht ende Antwerpen, gelycke publicatie hebben ende uferen, ende dat by nae fes jaren geleden is, dat de Majefteyt, omme tot de felve openinge te komen, Requefte geprefenteert is , daer op oock advifen van die van den Grooten Rade, ende van den Rade in Hollandt gevolght zyn, de welcke, hoewel mogelyck niet en zyn in faveur van de voorfz Staten, overmits eenigh particulier refpeét van fingulier profijt, niet en behooren gepra;fereert te werden 't gemeene profijt ende welvaren van den Lande ; dat oock van geenen noode en is, omme te komen tot expeditie van de voorfz faken, te convoceren eenige van de voorfz Collegien, alfoo de felve apparentelyck by haer voorgaen* de advis fullen willen perfifteren, ende dat, 't felve doende, foude wefen res infueta , ende niet gefchapen korts tot een goedt eynde gebracht te mogen werden.
:PNde aengaende van in den Grooten Rade . voortaen te hebben twee uyt den Lande van Hollandt als Raden, 't felve dunckt de voorfz Gedeputeerden, dat henluyden oock niet en ■ be-



( ah y
behoort geweygert te werden, nadien daer veeIe queftien vallen, beroerende Dyckagien, Sluyfen , Dammen, ende andere diergelycke faken, die niet bequamelyck bericht en mogen werden, dan by Onderfaten van den Lande van Hollandt, de nature ende conditie van den felven Lande verftaende ende wetende; dat daeromme by die van den Grooten Rade behoort, vacerende een ftaet van Raedt aldaer, drie uyt den Lande van Hollandt genomineert te werden, 't zy Raedtsheeren, Advocaten ofte andere geleerde Mannen, omme by de Majefteyt daer uyt een geëligeert te werden, ende datter tydt toe in den voorfz Grooten Rade twee Raden uyt den Lande van Hollandt geftelt fullen wefen; dat men daeromme van den Praffident fal begeeren, dat voor 't dragen van den confente, hy foo veel by de Majefteyt van den Koningh ende Koninginne doe dat de voorfz twee poincten henluyden bewillight ende geaccordeert mogen werden, alfoo , fonder de felve henluyden geaccordeert te zyn, ofte fekere toefegginge te hebben, dat de felve hen verleent fullen werden, fy geen laft en hebben om 't voorfz confent te doen, maer notelyk fouden moeten dies aengaende nemen een kort rapport.
Eodem a prandio.
NAe dat de Refolutie, 's morgens genomen,' den Prtefident verhaelt is geweeft, ende| dat hy hem liet duncken, niet geraden te wefen , de voorfz poincten in de Aéte van confent tei coditioneren, foo hebben de voorfz Gedepu- \ O a teer- j
I55J23. Dec,
?ag. 91*
^ëngaend*
'an teconlitionererï le voorfz wee
Joinólen n de aéte 'an conent.



BZ-Dec,
Rappor van Mr. Ja cob van Eynde, nc pende de neminge van "tfrer van feker penninget tot lafte van de Mi jefteyt.
Heeft
( )
teerden nae voorgaende communicatie gerefol-' veert, dat men noch eens fal verfoecken aen den Praïfident, foo veel te willen doen by de Majefteyt van de Konninginne, dat hare Majefteyt, tot foulagement van de Onderlaten van Hollandt, ende omme te fchuwenmultiplicatie van proceffen, ende ten eynde partyen recht te bet bewaert mach werden, de Koninghlyke Majefteyt te induceren, dat de Staten mogen gekrygen de voorfchreve publicatie, ende voorts omme te hebben twee uyt den Lande van Hollandt tot Raedt in den Grooten Rade, alfoo de eerfte van de voorfchreve twee poincten is conform befchreven Rechten, ende dat andere Landen gelycke publicatie gegunt is, ende dat 't tweede poinét meer dan in rede"n gefondeert k , ofte dat by weygeringe van dien de voorfz Gedeputeerden fouden moeten nemen rapport, alfoo fy anders geen laft en hebben 't confent te dragen, hebbende, omme 't felve verfoeck aen den Praslident te doen, gecommitteert den Advocaet.
1IVT^* Jac°b van Eynde heeft rapport gedaen "A beroerende het verfoeck, van wegen de .Staten by Requefte gedaen, dat de Majefteyt foude tot fynen lafte nemennoch voor dep tydt van twee maenden het fret, van dat de penningen , daer vooren fyluyden verzegelt hebben, ' den. twintighften defer maent niet opgebracht ende betaelt en zyn, ende dat volgende 't in-houden van den Appointemente op de felve Requefte geftelt.



C 2I3 )
XJEeft mede den voorfz van Eynde de voorfz Staten verklaert, dat hy gefproken hadde Mr. Chriftoffel Gondt ende Pieter Wouterfz, v beroerende de procelfen van de felve Staten te-, gens den Prince van Orange en den Grave van 1 Egmont, ende dat de Memorien van de Staten! by den Procureur Generael noch merckelyckj geamplieert waren, ende dat den felven Pro-, cureur Goudt belaft: hadde eenige Articulen van f de felve Memorien wat breeder te extenderen, • naer inhoudt der Munimenten daer van zynde, j en dat hy voorts aengenomen hadde den Inven-; taris van dien te maken; ende aengaende de ( faecke van den Grave van Egmont, dat fy nae 1 den Sack fien ofte foecken fouden, hoewel fy meenden, dat fy onder yemandt van de Staten moefte wefen, ende in allen gevalle dat hy de Minute van de felve Memorien foude recouvreren, ende alle het felve met den eerften alhier te Hove fenden,
A Engaende, daer by die van Haerlem verfocht is, dat Staets-gevvyfe aen de Maje-* fteyt vervolgh gedaen foude werden tegens de' Monopoliers, die met de groote meenighte den j Aluyn ende oock andere Waren inkoopen, en-a de de felve tot haren appetyt wel duyr uytge-r ven, is by de voorfz Staten elks in den haren rapport genomen, om op de naefte Vergaderinge daer van Refolutie te nemen,
O 3 Det$
23. Dec. Rapport an den leien van iynde,no« •ende de iroceflen , angende oor den rooien lade te;ens den ^ince van Wrange en Jrave van Lgmont»
Beroeren!e de Moopoliers an den Aayn ende ndere Wa» sa.



C 214 )
155?.
14. Dec. Pag. \ 92.
Beroeren de de Publicatie van de ge tuygen en de twee uyt HolJandtin den grooten llade te hebben.
'Den 24. December 1555.
'Den 24. December 1555.
DE voorfz Gedeputeerden hebben gerefolveert, dat foo verre den Praifident henluyden wcTude toefeggen, dat die van Hollandt binnen veertien dagen, drie weken, ofte ten langhften een maendt, openinge ende publicatie van alle getuygenilfen by de Koninghlycke Majefteyt geaccordeert foude werden, ende dat voorts van nu voortaen in den grooten Rade altoos twee geboren uyt den Lande van Hollandt als Rade geordonneert, ende by nominatie van die van den Grooten Rade gecontinueert fouden werden fyluyden voor defe reyfe met de voorfz toefegginge te vreden fouden wefen, niet tegenftaende dat alle de voorfz Staten laft hadden de voorfz twee pointen in de acte van confent te conditioneren, ende hebben, om hier van te communiceren met den voorfz Praefident, gecommitteert den Advocaet ende den Secretaris van Leyden.
Dat den voorfz Advocaet en Secretaris hier van in 't lange met den voorfz Priefident gefproken hebbende, den felven ten voorfz dage voor antwoort gegeven heeft, dat de expeditie van de publicatie van de getuygenilfen foo geringe niet gefchieden en mochte, aengemerckt dat 't felve gedaen moefte werden by Ordonnantie van de Koninghlycke Majefteyt, endemitsleggende de fake in communicatie met oock eenige van de andere Raden van fyne Majefteyt, ende dat de middelen van die geene, die genoegh van contrarie ad vjfe waren, gedebatteert §nde wederleydt moeften werden,
Dat



Dat evenwel de Majefteyt van de Koninginne wel van advife was de voorfchreve publicatie te accorderen, ende dathyalsnochgeen pregnante redenen gehoort en hadde, waer door men de voorfz publicatie foude behoren te weygeren, ende dat oock fyne mede - Broeders van gelycken advife waren, maer dat geen apparentie en was de felve in de Acte van confent te willen conditioneren, alfoo de publicatie van de getuygenilfen, wefende een poincl: van de Juftitie, niet gemeens en hadde met de faken van den jegenwoordigen accorde, immers 't felve in der voegen als vooren conditionerende , fouden de Staten fchynen de Koninghlycke Majefteyt te willen dwingen ende prefferen, omme henluyden de voorfz openinge ende publicatie te accorderen , mits wekken fyne Majefteyt in toekomende tyden oock de voorfz publicatie geaccordeert hebbende, 't felve weder foude mogen revoceren ende te niet doen, als genoegh by bedvvangh daer toe gebragt zynde , dat daeromme geraden was henluyden van 't felve te conditioneren te deporteren, te meer alfoo hy niet en twyffelde, of de felve publicatie en foude henluyden foo geringe als doenlyk ware verleent werden, maer dat hy niet en vermochte noch oock en wilde toefeggen 't geene wes ftondt tot dispofitie van den Koningh ende in deliberatie van den Rade, dan heeft de voorfz Staten geraden, dat, omme te obtineren de voorfz twee pointen, fy de Majefteyt van den Konningh Requefte foude prefenteren, ende dat hy met de hulpe van de Koninginne de handt daer aen foude houden, dat fy tot: haer meeninO 4 ge
24. Dec.



C 216 )
1555* 24. Dcc.
37,
Pag. 93.
Antwoordt de Koninglycke Majefteyt gedaen op de' voorfchreve Petitie van twee londert duyfent guldeus,
i j
i
ge fouden komen, fulcks hy oock te vooren hen yerklaert hadde.
Waer van by den voorfz Advocaet ende Secretaris den fes en twintigften December de Gedeputeerden van de Staten rapport gedaen zynde , hebben gerefolveert ende te vreden geweeft , van de felve conditiën, in der voegen by henluyden eerft gepretendeert, te delifteren , ende de voorfz twee poinéten met civilitey t in de voorfz Aéte van confent te ftellen , ende fulcks, als die tegenwoordelyck in de felve Acte geinfereert ftaet, ende dat voorts tot dien eynde de Majefteyt van den Ronjngh felver Requefte geprefenteert foude werden volgens 't aduis van den voorfz Praedent.
Den 27. December 1555.
DE Staten hebben hare antwoort op de geëyfchte petitie de Majefteyt van de Koïinginne uyt den naem van de Keyferlycke Majefteyt gedaen, fulcks die by gefchrifte geftelt is, ende naer inhouden de Aéte daer van zynde, ende hebben voorts aen hare Majefteyt begeert, datfe de voorfz fake van detweepoinc:en voorfz foude willen helpen drelferen by de Koninghlycke Majefteyt, ten eynde de Staten ïaer verfoeck mochten obtineren j waer op de EConninginne voor antwoordt gefeydt heeft, dat ves fy tot voordeel van de Staten doen moch:e, te vreden was te doen, ende dat fy uyt den ïaem van de Keyferlycke Majefteyt haerluyder :onfent accepteerde, ende henluyden daer van >edanckte, ende dat nopende 't verder verr
""' foeck2



(21?3
ibeck, by henluyden gedaen, 't felve foude doen vifiteren by die van den Rade van fyne Majefteyt, ende henluyden doen helpen aen expeditie , daer mede fy fouden hebben reden varj contentement.
Den 28. December 1555.
TT Ebben Duyn, Eynde ende Milde, als GeJLjL committeerden van de Staten, getaxeert de Declaratie van den Griffier, ter fomme van hondert twee en vyftigh ponden twee fchell. van veertigh grooten, ten believen van de Staten , ende mits eenige fwarigheden by gefchrifte geftelt, tot hare Refolutie gereferveert hebbende.
Den 29. December 1555.
DE voorfz Requefte, beroerende 't voorfz van de openinge van de getuygenilfen &c. by de Staten gevifiteert zynde, is gerefolveert , dat men de felve fulcks de Koninghlyc-1 ke Majefteyt Staets - gewyfe foude prefenteren,! ende voorts 't inhouden van dien fyne Majefteyt in 't korte verhalen, het welck by den Advocaet gedaen zynde, heeft de voorfz Staten doen dancken van 'taccord, by henluyden de Keyferlycke Majefteyt gedragen, ende dathy voorts de felve Requefte by fynen Rade foude doen vifiteren, en alfdan henluyden doen hebben expeditie , dat fy oorfake fouden hebben te vreden te zyn.
p 5 Ge-
I555r 27. Dec>
28. Dec,
Taxatia van de Declaracievan den Griffier.
sp. Dec.
Requefte, beroerende 3 e pnblicaie van de ïetuyge-' ïiffen.



C ai8 )
*i3Sao. Dec. Beroeren de de los iïnge van de Afte uyi de Griffie.
Mimi te van deAfte van confent,
Mr.Dionyi Willon te reftitueren 't geen bj hem verley: is.
Copie vat de nieuw< Articulen.
Ordonnantie voor A rent Cornelifz.
Pag- P4-
De
flEvifiteert zynde de Requefte, beroerende de loffinge van alle Aéten uyt de Griffie van Hollandt, ende omme te hebben Ocïroy tot de verkopinge van twee en ieftigh duyfent guldens , als refte van het confent van Mey vyftien hondert vier en vyftig, is gefeydt de felve mede den Praffident 'over te geven.
T7"An gelycken oock geviliteert zynde de Minute van de Afte van de Exempten, dat men de felve fulcks oock overleveren foude, omme dien naevolgende behoorlycke aéte gemaeckt te werden.
TS mede gerefolveert, dat by den Advocaet Mr. Dionys Willon, Procureur, gereftitueert fal werden 't geene by hem verleydt is in den proceffe van de Staten tegens die van Antwerpen, aengaende het ftellen van een Waert aldaer, mits hebbende fpecrficarie van de verleyde partyen.
DAt men van den Praffident fal verfoecken Copie van de Articulen, van nieuws by Snoeckaert tegens de Staten in 't generael als particulier overgegeven.
IS Arent Cornelifz gepaffeert Ordonnantie van vyf dagen, tot fes ftuyv. daeghs, uyt faecke van de reyfe, by hem door onthiet van Mr. Jacob van Eynde van Brulfel tot Antwerpen gedaen, omme de Staten tot Brulfel te doen komen.



( 219 )
J)E Penfionariflen van Delf, Amfterdam ende den Advocaet hebben aengenomcn te fpreken die van Antwerpen , beroerende de ftoppinge van den Spoye, als daer toe eertydts ge-} committeert zynde.
jQEn Advocaet ende de Penfionariflen van Dordrecht ende Delf hebben aengenomen te vifiteren de Proceffen van de Staten tegens den Prince van Orange ende den Grave van Egmont, als daer toe gecommitteert zynde.
Den 30. December 1555,
ZYn gecommitteert, omme te vervolgen expeditie van de Aéte van acceptatie van het1 tegenwoordige confent, ende de felve te vifi-, teren ; omme te vervólgen Appoinétement op de ] Requefte, de Koninghlyke Majefteyt geprefenteert , beroerende de publicatie van de Getuygeniffen, &c. op de Requefte beroerende de loffinge van de Aéten in de Griffie van Hollandt, ende op de Requefte, daer by verfocht werdt Oétroy van de verkopinge van twee en feftigh duyfent guldens, gedaen uyt fake van de penningen, refterende aen 't confent van twee hondert duyfent guldens, gedragen inMeyvyftien hondert vier en vyftigh, ende voorts om te fpreken Mr. Coenraedt Nicolai, ten eynde hy met den eerften foude komen nae Over-Yffel, omme te doen de enquefte beroerende de faecke van de Vifl'cherye in de Zuyder-Zee,
Zyn
155?.
29. Dec.
Beióerenle de Hop, >inge van knSpoye.
Proceflen ran de Stalen , tegens ien Prince «anOiangé it\ Grave' «n Egnont. 50. Dec.
Nopende iet vervolgh van 'eeckere loincten.



i$$$,
30. Dec. Mechelen, aengaende 't verpacIcen vanden Ilaringh,
Weddens van den Ontfanger Coebel.
^Yn die van Dordrecht, Delf ende Amfterdam gecommitteert, om te communiceren met die van Mechelen, beroerende de fake van het verpacken van den Haringh, omme te aenhooren de middelen van accord, die de voorfz van Mechelen fouden willen voorhouden, ende daer van de Staten rapport te doen.
A Engaende de Weddens van den Ontfanger Coebel van den ontfangh van de penningen , die op dit jegenwoordige confent by verkopinge van Renten gevonden fullen werden, daer vooren de Staten den twaelfden van defe maendt geprefenteert hadden op rapport feven hondert guldens, daer van fyhaer antwoordt te Hove inne fouden brengen; Is de Refolutie van dien uytgeftelt, overmits dat 'er apparemelyck alsnu geen verzegelinge vallen en fal, tot dat des voorfz Coebels Rekeninge gehoort fal werden , omme alsdan daer op eyndelyke Refolutie te nemen; ende hebben de voorfchreve Staten , omme de felve B.ekeninge te hooren, enr de te wyderen de fwarigheden beroerende fijn Weddens ende anders, daer van hem Copie gelevert is, ende hy begeert heeft tegens te feggen ende te fchryven, dagh genomen in den Hage in de Herberge te wefen den vierden Februari! naeftkomende, ende dat tegens den felven dage de Edelen mede befchreven fouden Werden, ende dat voorts den Advocaet aen den yoorfz Coebel fal fchryven, dat hy tegens den voorfz dage paffe fyne Rekeninge fonder eenjge faute gereedt te hebben, ende dat hy goedt tydts voor den felven dagh de fes groote Steden
Co-



( 221 )
Copie fende van fijn voorfchreve debat, beroerende fyne Weddens.
J)E Penfionariflen van Delf, Amfterdam ende den Advocaet die van Antwerpen vertoont hebbende fekere Kaerte, beroerende de Vaert van den Spoye , gelegen tuflchen de! Ruychte ende het Landt van Putten, ende de < felve vertoont ende gelevert hebbende fekere Articulen, daer by gededuceert werdt 't inte-1 reft, dat die van Antwerpen ende andere Onderfaten van Brabandt, mitsgaders die van Hollandt , fouden lyden , foo verre de voorfz Spoye overdyckt ende geflopt werdt, ende dat voorts de Edelen ende Gedeputeerden van de vyf Steden fulcks gefproken hadden met den Grave van Egmont, dat hy te vreden was met henluyden in communicatie te treden, omme de voorfchreve faecke met genoegen te handelen 4 verfoeckende of henluyden gelieven foude nopende 't geene wes voorfchreven is met de voorfz Edelen ende vyf groote Steden te voegen, foo heeft Heer Anthonis vander Stralen, Burgermeefter, ende Mr. Nicolaes Schermer, Schepen , ter prefentie van fekeren haren Secretaris , nae een weynigh communicatie de voorfz Gedeputeerden voor antwoordt gegeven, dat fy hun danckten, dat fy tot hare begeerte ende koften de voorfz Kaerte ende Articulen hadden doen maken, de welcke fy te vreden waren te betalen, ende dat, gemercktfy foo kleyn in getale waren, fy daer van begeerden in den haren rapport te doen, alfoo fy meenden binnen een dagh of twee nae Huys te reyfen, ende
»5553o.Z><?c,
Kaerte g&i naekt beoerende lopping ran den poye.



( 222 }
■MS5-
Publicatie van de Getuygen en detweeuy Hollandt ii den Groo> ten Raedi te hebben
Antwoorc op het verfoeck va de Copie van de nieuwe ai ticulen tt gensdeSt ten overgegeven by Willet Snoeckaert.
de alfoo defe fake toucheerde de gemeene, Onderfaten van Brabandt , fouden van de fake oock met henluyden communiceren, omme oock haerluyder adjunétie te gekrygen , ende fouden den Advocaet binnen fes ofte acht dagen, die verklaerde apparentelyck noch foo lange hier te Hove te blyven, van haer wedervaren ende Refolutie alle befcheydt feggen ofte overfchryven.
T> Y den Heere van Obdam, de Penfionarilfen ^ van Delf, Amfterdam ende den Advocaet den Prcefident Viglius geprefenteert zynde twee jRequeften, de eene aengaende de Publicatie van de Getuygenilfen, ende de andere omme 'twee gebooren uyt den Lande van Hollandt als Raden in den Grooten Raede te hebben, heeft belooft hen daer van expeditie te doen hebben, ende oock van de aéte van de Exempten, daer van den Advocaet hem een Minute gelevert heeft.
tT")En voorfz Advocaet ter prefentie van de ■ voorfz Gedeputeerden verfocht hebbende ' Copie van de Articulen, van nieuws by Mr. Willem Snoeckaert tegens de voorfz Staten foo -in 't generael als particulier overgegeven, heeft -voor antwoordt gefeydt, dat by den voorfz '"■Snoeckaert geen nieuwe Articulen overgegeven en waren, dan hadde feeckere prolixe antwoordt igedaen op eenige Articulen, daer hy door bevel van dè Keyferlycke Majefteyt by den Heere van Beveren ende Bruxelles, als Commiifarisfen, op gehoort was, ende dat in de felve Ar-
ti-



C 223 )
ticulen niet fonderlings en was, dat de voorfz Staten in 't generael ofte particulier toucheerde , ende daer men hen Copie behoorde af te leveren, immers in gevalle 't felve fulcks geweeft ware, foude henluyden, oock fonder voorgaende verfoeck, daer van Copie overgefondengeweeft hebben, omme hare defenfie daer tegens te mogen doen , gelyck de Heeren van Affendelf ende Suys, de welcke de voorfz Articulen toucheerden, ten felven fine overgefonden Waren.
gY den Advocaet aen den Pra:fident verfoeck E gedaen zynde, dat hy de acte van accepta-de tie van de tegenwoordige Beede foude willen 5e doen depccheren, heeft aengenomen 't felve te de doen, dan verklaerde , dat eerft nopende defen fake gecommuniceert moefte werden by de Ma-fie jefteyt van den Koningh ende den Rade van State , by fonder nopende het poinét van de Exempten , die grootelycks by den Koningh importuneren, omme hare exemptie te mogen genieten , dat daeromme de Staten niet en fouden vertreeken, voor ende al eer de voorfz communicatie gehouden ware, op avonture daer eenige fwarigheden geraeckten te vallen, men de felve in haer by wefen foude mogen drelferen ende re- Paj mcdieren, heeft daeromme den voorfz Advocaet, door onthiet van den voorfz van Obdam Eynde ende Swyn, op ftaende voet een Milfive gedepefcheert aen Jacob vander Duyn, ende de Gedeputeerden van Haerlem ende Leyden , die nae Mechelen gereyft waren , ten eynde fyluyden om de redenen voorfz hen op
's an-
$0. Dec.
ero erende exihie van \éte van geconteerde )de.
. «J6V



C G24 )
%o. Dec.
Expeditie van fekere ProceiTen, hangende voor den Secreten Rade.
5. Jan.
Beroeren de het geloof van den Ontfanger Generael var de Beeder oyer Holiandt.
's anderen daeghs weder alhier fouden vinden.
RY den Advocaet ter prefentie als vooren expeditie verfocht zynde aen den Prcefident van fekere proceffen, hangende voor den Secreten Rade ende in ftate van wyfen wefende tuffchen de voorfz Staten ende die van Antwerpen , beroerende de nieuwigheydt by die van Antwerpen gepleegt in 't ftellen van een nieuwe Waert, heeft tot antwoordt gegeven, dat aengefien de vernieuwinge van de Wet tot Antwerpen , hy hem liet duncken, dat die faecke alsnu verandert foude wefen, dat daeromme de Staten eerft met henluyden daer van foude fpreken, om te fien of men de voorfz faecke met gevoegh foude mogen ter neder leggen;
Den 5. Januarii 1556.
MYn Heere den Praïfideht van den Secreten Rade de Gedeputeerden van de Staten vertoont hebbende van wegen de Koninghlycke Majefteyt ende den Hertogh van Savoyen, dat overmits de Koopluyden tot Antwerpen niet en wouden te vreden wefen met 't geloof ende Obligatien van den Ontfanger Generael van de Beeden over Hollandt, voor de penningen, die by Schiltalen opgebracht fullen werden, dat daeromme de voorfz Gedeputeerden fouden willen verzegelen ende hare Obligatien geven voor de voorfz penningen, die by de Schiltalen geyonden fullen werden, in de plaetfe van de verzegelinge, die fy geaccordeert
had-



hadden te doen voor de hondert duyfent guldens , die by verkopinge van Renten opgebracht fouden werden, foo heeft den Heere van Obdam uyt den naem van de Edelen, ende de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf ende Gouda, overleggende dat de voorfz verzegelinge voor de penningen, die by de Schiltalen gecolleéteert fullen werden, by henluyden op den vyfden December laetftleden genoegh geaccordeert is geweeft, foo verre fyluyden dies aengaende gevolgh hadden van de Gedeputeerden van de andere Steden , verklaert, dat, omme te believen ende dienft te doen fyne Majefteyt, fy te vreden zyn te verzegelen , ende hare Obligatien te geven voor de fomme van acht en tfeventigh duyfent guld., die op den voorfz laetften termyn gevonden fullen werden; Wel verftaende, 'dat men van den felven laetften termyn inne fal houden alle 't gunt wes boven de voorfz acht en tfeventigh. duyfent guldens noch fal refteren voor den geenen die exemptie ende vrydom pretenderen, mits dat den Ontfanger van 't gemeene Landt' Mr. Aernout Coebel, fal collecteren tot lafte van de Koninghlycke Majefteyt alle het geene wes by de Schiltalen gevonden fal werden, ende mits voorts hebbende van de Majefteyt behoorlycke ende gewoonlycke Brieven van verfekertheydt ende indemniteyt, onder anderen inhoudende die claufule, dat de Staten na den, verfchyn - dagh eerft gehouden fullen wefen te betalen de voorfz penningen, daer vooren fy verzegelen fullen binnen fes weken, en foo veel langer, tot dat den voorfa Ontfanger geheel IV Deel. p s ö
5- >»•



<; 2.0.6)
Pag. o;. 6. Jan.
Beloftenis fe vanCoe' bel, om cte Staten te vryen.
ontfangen ende gecollecleert fal hebben alle het geene wes by de Schiltalen gevonden fal werden , fonder dat de voorfz Staten gehouden fullen wefen in eenigh fret, fchade of intereft van 't gunt dat ten voorfchreven dage niet gevonden of opgebracht en foude mogen werden.
Met welcke opinie ende Refolutie, als wefende het meerendeel van de Staten, de Gedeputeerden van Leyden ende Amfterdam begeerende de Majefteyt dienft te doen als vooren, hen voor defe reyfe conform gemaeckt hebben hoewel nochtans fyluyden daer toe , foo fy verklaerden , geen laft en hadden.
Den 6. Januar'ü 1555.
P R JE S E N T E N.
. Uyt de Edelen, Obdanf.,
Ende van de Steden,
Ramp, Eynde,
IS gerefolveert dat den Ontfanger Coebel de •Staten beloven fal onder fijn Obligatie te vryen van alle fret, fchade ende intereft, dat 'er op foude mogen komen; dat' de penningen, die by de Schiltalen gevonden lullen werden, niet ten vollen ende geheel opgebracht en werfvden binnen twaelf wcecken nae de fes v/eecken ;van den verfehyn-dagh, iji de.a&e van accordt gementioneert, [ Is
Milde, Stijft,
JVltte vander Hoeve,
ende Jan. Hey.



( )
JS mede geaccordeert in de .aéte van 't confent te ftellen de claufule nopende de verzegelinge , fulcks die by den Gommis Loo geftelt is * met adjeétie van fekere correctie, volgende dé Refolutie van de Minute.
JH^E Staten hebben geaccordeert de Articulen, nopende de publicatie van. dë getuygènis-fen, van eenigé geboren uyt den Lande van Hollant in den grooten Rade tehebben , fulcks die by den Audiencier gelevert zyn , in, 't dispouy tif van de aéte geftelt lullen werden.
PRESENTEN.
ï> st Bet-
6. Jan. De Claufa\e van. ver* zege'Unge jn.déAfte i yan corrfent te ftellen.
. Publicatie, van getuy-> i^uUlcnea. i ve uyt Hollant in den Groo» ten Rade te hebben*
Dagh gelomen, mi n den I late 'm de lerberge e wsfeu,,
Uyt de Edelen, Obdam,
Ende van de Steden, Schoock , Ramp,
DE voorfz Staten hebben dagh genomen in de Herberge te wefen den fellienden Ja-1 nuarii, omme te refolveren op de verpachtinge van den Impoft , ende op de Inftruétie ende Gr- j donnantie daer op dienende, ende om te ma-1 ken den omflag van 's gemeene Landts onkosten , ende voorts breeder te refolveren op de poincten, daer toe dagh genomen was den vierden Februarii toekomende in de Herberge te wefen.
Eynde, Milde, Swijn,
Witte vcinder Hoeve, Jan Hey.



( 228 )
7. Jan.
Beroerende Mr.Diony«Willon.
Ordonnantie voor Coenraedt denBoode.
Den 7. Januarii 1556.
BEroerende de Quitantie van Willon, is by de Staten geaccordeert, dat den Advocaet den voorfz Willon fal betalen fijn verleyde penningen, beloopende vier guld. vyf ftuyv.
TS Coenraedt den Bode, beroerende de twee reyfen, by hem van Brulfel tot Mechelen gedaen, gepafleert Ordontie van acht dagen, tot fes ftuyv. daeghs.



C 229 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den feventienden ende achtienden Januarii 1556.
PRESENTEN,
\
17. Jan. Pag. u
dopende
! voorfz
(Teringe
n twee
twintigh
yfent
Mens.
Den Heere van A/Ten-
delf, Obdam, Lockhorfi ; Poelgeefi,
ende
Sprange,
Uyt de naem van de Edelen. Mr. Cornelis vanHoge-
lande,
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht,
Van Haerlem. Gerrit Jacobfz, ende
Mr. Jacob van Eynde , Van Delf.
TEn felven dage is, overmidts de abfentievan den Advocaet van den Lande ende van den Rentmeefter Coebel, de Daghvaert uytgeftelt tot 's anderen daeghs.
Miffive van den voorfz Advocaet naemiddagh di aen de Staten gefchreven zynde, inhoudende Pa dat daer de Staten geconfenteert is by de Ma-va jefteyt en de Heeren van de Financie, in te hou- ^ P 3 dengv
Gerrit Beuckelfz , ende
Mr. Cornelis van Veen ,
Van Leyden. Jan Damefz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Witte Verhoef, ende
Jan ClaefzvanHaerltm, Vandcr Goude.
Op de voorwaerden van de verhuyringe van den Impoft op Wyn en Bier.



17.'Jan.
Ordonnantie van den Impoft van de Wynen binnen de Stede van üordrecfit.
Midts-
\ '230 )
tien van denlaetften confentê twee en twintigh iuyfent. ponden voor de portie van dieexemptie pretenderen , &c. Dat nochtans den ï>ra> [ident Viglius foude verklaert hebben, dat maer tien duyfent ponden by de Staten voorfz ingehouden fouden mogen werden, als niet meer by de Staten uyt faecke voorfz begeert zynde in te houden, ende anders als nae vermogen van de felve Miffive, van dato den veertienden Januarü voorfz; Is by de voorfz Comparanten, nidtsgaders den Heere van Kenenburgh abfent, ien Heere van Affendelf ende Gerrit Beuckelfz |eadvifeert, aen den Advocaet te fchryven, te perfifteren by de redenen van fyne Miffive by het inhouden van de voorfz twee en twintigh iuyfent ponden ; ende zyn gecommitteert, om de Miffive te ontwerpen, Hogelande ende vanden Eynde, die fulck gedaen hebben, ende de voorfz Gedeputeerden, op nae-noene comparerende, vertoont, die nae approbatie, oockprefcnt Alfendelf, gefonden is by Coenraedt den Bode den negentienden Januarü voorfchreve len den Advocaet.
\tr Y Lambrecht en Witte Verhoef zyn gecommitteert te vereyfcheu aen de Kamer i»an de Reeckeningen Copie van de Verpachtinge, by de-Mujeüeyt gedaen Anno 15 54. binnen Dordrecht'van den Impofl: op de Wynen, hy de Staten van Hollandt voor vier Jaren ge:onfenteert.



( 23i )
jyjldtsgnders Mr. Cornelis van Veen is gecommitteert , omme te recouvreren Copie van de Ordonnantie, by de Staten Anno 1553.gemaeckt op de executie van den Impoft op de Bieren ende Wynen, aen den Impoft meefter vander Haem, omme op nae-noeneby de voorfz Gedeputeerden te mogen procederen tot het maecken van de voorfz^Ordonnantie van de verhuyriiige van de Wynen ende Bieren voorfz, die niet gemaeckt en is, maer is daer van een Concept gemaeckt, prefent den Heere van Asfendelf, ende by Hogelande de Copie gelevert den felven Heere ende elcks van de Steden.
jy|R. Jacob vanden Eynde proponerende van eenige abuyfen van den Griffier, die Acten dede loifen, die partyen hiet en behoefden.
Ende van de Ordonnantie van de Thollen te mogen hebben.
Ende van de Ordonnantie van den Rade, disponerende, dat den Griffier ende Secretariflen fouden moeten collationeren alle Copien, ende dat 't Hof daer op anders geen recht doen en foude ; Is geadvifeert te recouvreren de voorfz Ordonnantiën van den Hove, omme, die hebbende, feeckerlyck te mogen concluderen ende daer inne te does voorlicn, ende de Ordonnantie van de Thollen te mogen elders recouvreren, alfoo die alom gepubliceert fouden zyn.
• Ende voorts de abuyfen van den Griffier meerder te colligeren tegens de expiratie van fynen tegenwoordigen Pacht.
P 4 ' Den
1556. 17. jan.
Ordonnantie op de executie van den Impoft, gemaeckt in den jare vyftien hondert drie en vyftigh.
Pag. 2.
Van feeckere abuy. fen, by Mr. Jacob vanden Eynde geproponeert.



C 232 )
15 <5• 7-J«n< Van de O bligatien van de Sta. ten ende vandeDrieven van indemnireyt, daer op dienende.
Ordonnantie voor Mr. Jacob vanden Eynde.
Gecommitteerden tot de taxatie van de declaratie van Mr. Cornelis van Hogelande.
J)En Heere van Lockhorft foude den Heere van Aflendelf adverteren van de voorfz Miffive, aen den Advocaet vanden Lande gedeftineert, ende dat den Heere van Aflendelf foude fchryven aen de Heeren van de Financie , om by hen te willen houden de verzegelde Obligatien van de Staten ofte Steden, ter tydt toe dat hen overgefonden foude zyn, ende hy ontfangen foude hebben de Brieven van indemniteyt, by de Majefteyt de Staten belooft van de voorfz verzegelinge, fulcks den Heere van Asfendelf na de noene in de Vergaderinge van de voorfz Staten verklaert heeft gedaen ende gefchreven te hebben, ende den voorfz Brief te willen fenden aen de Heeren van de Financie des Koninghlycken Majefteyts met den Bode van den Lande.
JV/TR. Jacob vanden Eynde zyn toegevoeght, voor fekere Vacatiën in 's Landts faecken by hem gedaen, ende by Declaratie overgegeven , vier en veertigh dagh-gelden, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs.
p*Nde Mr. Lambrecht ende Sandelyn zyn by de Staten den achtienden Januarü voorfz gecommitteert tot de taxatie van de Declaratie van gelycke Vacatiën ende verleden gelden, by den Advocaet van den Lande overgegeven by Mr. Cornelis van Hogelande, prefent den Heere van Aflendelf, Obdam, Lockhorfi ende den Heere van Sprangh, Mr. Lambregt, Gerrit Jacobfz, Mr. Jacob van den Eynde, Mr. Cornelis van Veen, Mr. Adriaen Sandelyn,Witte
van-



C *33 )
vander Hoef ende Jan Claefz van Haerlem voorfchreve.
Den 18. Januarü 1556.
IS gerefolveert, dat de Wethouders van Dordrecht ende Gouda fullen elcks een committeren uyt haerluyder Stede, 't zy Wethouder of andere, die met Jacob vander Duyn, Heere van Sprange, gecommitteert zyn by de Staten van den Lande van Hollandt, om te verpachten den Impoft op Wyn ende Bieren, die ingaen fal den eerften Maert toekomende, ende dit binnen de Steden van Dordrecht, Gouda, Gornichem, Worchum, Heusden, Asperen, Heuckelum, Leerdam, Sevenbergen, Geertruydenberg, Schoonhoven ende Yifelfteyn.
F)Ie van Delf ende Leyden zyn gecommitteert met Heer Willem van Lockhorft , Ridder, om te verpachten den voorfz Impoft binnen Delf ende Leyden , Rotterdam, Schiedam , Vlaerdingen, den Hage, Wourden ende Oudewater.
TT\Ie van Haerlem ende Amfterdam zyngecommitteert met Heer Jacob van Duvenvoirde ,: Heere van Obdam , Ridder, om te verpachten den voorfz Impoft binnen Haerlem ende Am-! ftcrdam, Alckmaer, Hoorn, Enckhuyfen , Me-1 denblick, Edam, Monnickendam, Naerden,' Weesp ende Muyden.
1
P 5 De
\7.Jau.
12. Jan.
Jacob vander Duyn, Dordrecht en Gouda tot de Verpachtinge van den Importvan Dordregt » Gouda ende eenighe kleyne Steden. Pag. 3.
Lockhorft, Delf en Leyden tot ie Versachtinge ïls vooren /anDelf, '.eyden,
kc.
Obdam, -laerlem en \mlterdam ot de Ver>achtinge ils voren 'an Haerem, Am. lerdam fee.



C 234 )
iS.Jan. Bifchry vinge van de' voor-1 fehreveGedeputeerden.
tS- Febr.
JjE voorfz Gecommitteerden fullen by deii Heere van Aflendelf befchreven werden in den Hage te komen, omme t'famen een generale Inftruétie te maecken van de Voorwaerden , daer op de voorfz Impoften op de Wynen ende Bieren verpacht fullen werden, nemende nochtans de Gedeputeerden van Dordrecht ende Amfterdam dagh, omme rapport te doen , ende den voorfchreven Heere van* Aflendelf daer van eerftdaeghs te infinueren.
Daghvaert , in den Hage gehouden op den vyftiende Februarü 1556.
PRESENTEN
Den Heere van Affendelf,
Jacob van Duvenvoirde, Heere van Obdam, &c.
Ridderen, Jacob vander Duyn, Heer van Sprange , als Edelen. Mrs. Cornelis van Hogelande ,
ende
Willem Schoock, Penfionaris
Van Dordrecht. Jan Dirck Herpertfz, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob van Eynde, Penfionaris Van Delf. Mrs. Hendrick Dirckfz , Burgermeefter, ende
Adriaen Sandelyn, Penfionaris
Van Amfterdam. ende
Witte vander Houve , Burgemeefter Vander Goude.
Omme te procederen tot maeckinge van de Ordonnantie van den Impoft.
Ten



C 235 )
TEn felven dage zyn de voorfz Staten overkomen met Mr. Aernout Coebel, Ontfanger van 't gemeene Landt, ter caufe van fyne Weddens van den ontfangh van d&penningen , die opgebracht fullen moeten <Jwden by i verkopinge van Renten, tot furnilfefrtent van een partye van de Beede van uvec hondert duy-. fent guldens, by de voorfz Staten de Keyfer-. lyke Majefteyt in de maent van December laeft-, leden geaccordeert, de welcke by raminge ende eftimatie beloopen fullen ter fomme van hon-: dert en dertigh duyfent Caroli guld. te weten dat hy uyt faecke van den voorfz ontfangh fal hebben de fomme van acht hondert Caroli guldens, tot veertigh grooten Vlaems'tftuck, wel verftaende, dat indien by verkopinge van Renten mindere fomme opgebracht werdt dan voorfz is, den voorfz Mr. Aernout Coebel nae advenant van dien aen de voorfz acht hondert guldens kortinge gedaen fal werden ,• dan Mr. Frans Adriaenfz , Gedeputeerde der Stede van' Leyden, mede pradcnt wefende, verklaerde geen laft te hebben, omme in defe faecke te refolveren.
TS den voorfz Coebel mede belaft, dathymet alle diligentie fal furneren ende opbrengen,' foo binnen als buyten's Landts, by verkoopin-j ge van Los - Renten den penningh twaelf, dei fomme van hondert duyfent guldens, ommef daer mede te betalen den eerften termyn van de1 Beede van twee hondert duyfent guldens, in de maendt van December laetftleden de Keyferlycke Majefteyt geaccordeert, ende dat hy achter¬
in
i$.Febr. OverkoTiinge met 3en Ont'angerCoe)el,ter cau'e van fyne iVeddens van den >ntfang
an penïingen.
'ag. 4.
Hondert
uyfent uldeus te urneren y verkooinge van lemen.



( 236 )
15^X$.Febr.
By den Ontfanger Coebel cautie te ftellen tot verfeeckettheydt van den ontfangh van 's gemeene Landts penningen.
i
i
i
] i
tervolgende dien alomme voor de Kerck-deuren fal doen affigeren behoorlycke ende gewoonlycke Biljetten; dan Mr. Frans Adriaenfz, Gedeputeerde, van Leyden , mede jegenwoordigh zynde,Tprklaerde geen laft te hebben, omme in defen-te refolveren.
ï S den Ontfanger Coebel geordonneert, dat hy tot verfeeckertheydt van de adminiftratie ïnde ontfangh van 's gemeene Landts penningen fal ftellen cautie fuffifant voor de fomma van twintigh duyfent Caroli guldens, tot veerdgh grooten Vlaems 't ftuck, te weten voor de ïene helft van de voorfchreve fomme de Erfgelamen van wylen Jan van Outheusden, dewelcie de felve cautie gehouden fullen wefen te pasëren coram Paribus Curies, en hen daer inne /oor de felve laten condemneren; ende voor de mdere helft Mr. Philips Coebel, fijn Broeder, le Weduwe van Gerrit van Valckefteyn, fijn Sufter, Mrs. Franck ende Dominicus Boot, Dirck Coebel, Jooft van Ouwelande, Boudevyn Willemfz ende andere, welcke voorfchre/e cautie den voorfz Coebel gehouden werdt te üellen ende te pafferen voor St. Mathys - dagh laeftkomende, ende midts ftellende de voorfz rautie, hebben de voorfz Staten geaccordeert, lat den voorfz Coebel in handen van fyne voorfz Borgen fal mogen ftellen fyne Goederen tot irerfekertheydt van hare voorfz Borghtochten ; lebben voorts geaccordeert, dat den voorfz Ontfanger fal mogen opfchryven alle die geele, die Los-Renten den penningh twaelf fullen villen koopen tot de hooft-fomme van hondert
duy-



duyfent guldens, maer niet treden in eenigh ontfangh, voor ende al eer de voorfz cautie geftelt fal zyn.
TS nopende hoe men executeren fal den tienden penningh van de Landen, gelegen onder Sevenbergen, daer-van veele van de Bruyckers en Eygenaers woonachtigh zyn in Brabandt, j fal op de naefte Vergaderinge de Staten ver- \ maen gedaen werden, dan de Edelen lieten hen i duncken, dat men met de executie noch foude I vertoeven tot het Gewas op 't Veldt foude wefen.
J) At men mede foude fpreecken Jooft Jacobfz, ] Procureur, dat hy vordere de faecke vanSchellinck ten uyt-eynde toe by intendit, als dat behoort.
T>At Coebel fal fchryven aen die van Urck
ende Emeloort, dat fy pallen hare quohie-1 ren van den tienden penningh ende Haerfteden0 over te leveren, ende te furneren hare Reeckeningen, volgende de belofte, by henluyden den Ontfanger Coebel gedaen, ende daer op fy by henluyden uyt de gyfelinge ontflagen zyn, of dat fy wederom, nae vermogen hare belofte, komen in gyfelinge.
J~\En voorfz Coebel heeft aengenomen fijnp
Reeckeninge van den tienden penningh ende andere te doen daeghs na Leiare naeftko-c mende, ende voorts te procederen tot lluytin-R ge van de .voorgaende Reeckeningen. P
Den.
15 Febr.
De executie van den ienden >enningh 'ver de ..anden an Seven>ergen.
)ie vander cheliiuck.
Urk ende
mei-
ordt,
■na.;; ,~A
>?. s-, Wanneer' >ebel fyrt eeckedoenfal.'-



*5ï6 4-$. Febr. Rapport van aen Advocaet, aengaende de inhoudinge van twee en twintig duyfent guldens op 't taetfte confent.
Ordonnantie voor Swynj Simon Hendrikfz ende Willem Schoock.
Van de Wyn in de gulde Leen gehaalt.
Aengaende de makinge van de Ordonnantie van den Impoft, ~ ' i
( 5|S )
F) En Advocaet heeft rapport gedaen beroe^ rende de verfochte inhoudinge,van twee en twintig duyfent guld., refterende aende acht en tfeventig duyfent guldens , by de Staten verzegelt op den laetften termyn van de twee hondert duyfent guld., geaccordeert in de maent van Decem. laetftleden; te weten, dat daer-by de Staten verfocht was die inne te honden-voor die geene, die exemptie ende vrydom pretenderen, ter tydt toe de queftie,'wefende tusfchen henluyden ende de voorfz Staten, gewydeert foude zyn &c., 't felveby den Pralident gealtereert was in defe claufule, foo voor dé geene die overmidts armoede haer portie foo geringe niet en fullen mogen opbrengen, ais voor den geenen die vrydom en- exemptie pretenderen , met -welke alteratie de voorfz Staten te vreden zyn geweeft.
JS gepaiTeert Ordonnantie op Mr.ReynierSv^lï ende Simon Hendrikfz ende óp Mr. Willem" Schoock. i • ' ■- : ., 1
JS mede aengaende de drie amen Wyus,'by Engelbrecht de Palude.de Staten gelevert, 't felve doen ftellen in den ftaet van^Coebel^ omme te kooien tot een oromelïagh.
•o-uiii.'; ftsatoi A Engaende de maeckinge van de Ordonnantie van den Impoft, is uytgeftelt, tot dat ie Reeckeningen van de Collecteurs van den [mpoft, die gefchieden fal poftridie Mathys b *ehoprt fal zyn, ende fal de voorfz Verpach:inge eerftinnegaen den eerfte Mey naeftkomen-; 3e. I JNtö-



c 239;
Opende de fwarigheydt van den Griffier, zyn de felve twee fwarigheden van de Misfiven gepafleert, te weten, dat de felve by de Staten betaeldt fullen werden.
T")At men door 't aengeven van Coebel nocli eens fal fchryven ende vervolgen , dat de proceflen van de Staten, hangende boven voor den Grooten Rade jegens den Prince van Orange, Egmont ende Hornes, geinftrueert mogen werden.
TT\E faecke van den ftaet van Coebel, om te komen tot een ommellagh is geftelt tot hooringe van de voorfz Rekeningen van de Collecteurs van den Impoft.
Refolutien, genomen op den fes én twintighften Februarii 1556.
PRESENTEN.
Jooji
■ »5s4v . t$.Fêbr:
Pafleringe van de Twarigheydt van den Griffier.
Nopende de procesfes van deStaten, voor den Grooten '■' Raedehani
geilde* '
9)
.Staet, om-; me te ko-; men tot ',\ een ornme»
tfagh. ''
26. Febr. Pag. 6. "
Den Commilfaris Stal-
- ■ paert,
Den Heere van Obdam,
Uyt de naem van de Edelen. Mr. Cornelis vanHogelande,
ende Willem Schoock, ■ „ Van Dordrecht, .
Dirk van Berkenrode. Burgemeefter, ende
Bartholomeus Jacobfz-.
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz, ende
Mr. Jacob van Eynde ,
Van Delf. Mr. Jacob de Milde ; Van Leyden,



1556. SÓ.Feèr.
Aengaende de infinuatie,deCon. ventien te doen, onwillig wefende den Impoft van Wynen ende Bieren te betalen.
TeHove Executorien tegens de onwilügeConventen te verfoecken.
Re-
C 240 )
DE Collecteurs van den Impoft fullen infinueren de Conventen, onwilligh wefende fuffifante certificatie te pafferen van de Wynen ende Bieren binnen hare Conventen gedroncken, dat fy binnen den tydt van drie of vier dagen behoorlycke certificatie overfendenvan de meenighte ende quantiteyt van de Wynen ende Bieren , binnen hare Conventen gedroncken, met infertie, dat by gebreecke vanoverleveringe van de voorfz certificatien, men jegens hen fal procederen by ftellinge van Cluyvers in hare Goederen, ofte de felve ftellen op een feeckere taxe, de wekken men fal doen executeren in hare temporele Goederen.
T\At evenwel de Gedeputeerden, boven reyfende , verfoecken fullen Executorien jegens de voorfz Conventen , omme by aftiftentie van den Procureur Generael jegens hen te procederen by Cluyvers op hare Goederen, ofte by fulcke andere executie, als men by advife van myn Heere den Praefident bevinden ral bequaemft te wefen, om tot opbrenginge van den Impoft te geraecken.
Jooft Buyck , Burgemeefter , ende
Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Dirckfz 'f Hoen , ende
Witte vander Hoeve, " Vander Goude.
Tot 't hooren van de Reeckeningen van de Collecteurs van den Impoft.



Refolutieh , genomen op den feven en twintighften Februarii ï55ö.
PRESENTEN,
zj-Ftkr»
Aensaefide de Renten van Heer Lodewyk van Praet ende Wolf Hallar. Pag- 7,
Uyt de Edelen, Affendelf', . Obdam, Lockhorfi , Duyn.
Ende van de Steden, Schoock, Berckenrodc ,
TEn felven dage is by de voorfz Staten gerefolveert , dat aengaende de Renten van wylen Heer Lodewyck van Paretende van Wolf Hallar van Hallarfteyn, geftelt in feecker Quohier van den Tienden penning van den Rentmeefter van Zuydt-Hollandt, de welcke byde voorfz Staten in furcheantie gehouden waren, blyckende by de Aéte van dato den vyfden April 1554. voor Paelfchen, dat van de felve Renten den Tienden penning betaeldt fal werden , ten ware den voorfz Wolf Hallar dede blycken, dat de Rente van tien hondert fes en lestigh ponden dertien fchellingen, ftaende in 't voorfz Quohier op fynen naem, toebehoorde de Majefteyt van de Koninginne, in wekken gevalle de voorfz Staten te vreden fouden welen hare Majefteyt te gratificeren, ende hare voorlz Rente van den tienden penningh te eximeren ende vry te houden. IV. Deel. Q Aea>.
Bartholomeus Jacobfiz, Gerrit Jacobfz, Mr. Jacob de Milde , Joofi Buyck, Sandelyn,
Jan Dirckfz 'f Hoen , ende
Witte vander Hoeve.



C 242 )
*7.F.ir.
Aengaende de Renten van den Heere van Armuyden,
Rèmonftrantie, de Staten gedaen by de Ingelanden ende Ge erfden , gelegen onder de
zyp.
^Engaende de Rente van tnegentigh guldens-, die den Heere van Armuyden, als Erfgenaem van den Heere van Praet, op het gemeene Landt van Hollandt fpreeckende heeft, ter loll'e den penningh twaelf, is by de voorfz Staten gerefolveert, dat foo verre den Ontfanger van het gemeene Landt met den Heere van Armuyden fulcks meende te handelen, dat hy tot de loffinge van de felve Rente foude willen verftaen , midts ontfangende tien duyfent guldens, dat hy met den voorfz Heer van Armuyden dies aengaende negotiere; maer in gevalle den voorfz Heere van Armuyden niet en foude willen quytfchelden dan duyfent guldens , dat geen oirbaer en ware groote moeyte te doen , omme de 'loffinge van de voorfz Renten te vervolgen.
TS op het verfoeck, van wegen de Ingelanden ende Geërfden , gelegen onder de Zype, gedaen , daer by fy begeeren by diveriïe middelen ende redenen, by hem geallegeert, dat de Staten henluyden fouden willen affifteren, ten eynde fyluyden tegens de Bedyckers van de Zype ontfangen fouden mogen werden in Juftitie, ende dat de faecke binnen de Provincie van Hollandt beleydt ende getermineert foude mogen werden, volgende 't Privilegie van den Lande van Hollandt, ofte dat ten minften de voorfz Staten henluyden fouden willen behulpelyck wefen , dat fy fouden mogen krygen Commilfariflen, omme hen te informeren op de Articulen, by henluyden by gefchrifte geftelt; hebben de voorfz Staten voor Refolutie verklaert ,



c 243;
klaért» dat fbö Verre fy te vreden zyn , datfy henluyden haeï Haem verleenen, ten eynde fy in juftitie ontfangen mogen werden 4 ende de faecke binnen de Provincie gedirigeert werde, dat fy te vreden Zyn tot dien fine haer naem te verleenen, tot confervatie van 't Privilegie van het gemeen, maer foo verre fy fouden begeeren affiftentie, omme te hebben Commiflariifen ten fine als Vooren, dat, hebbende haef middelen ende Verfoeck by gefchrifte, daer op foüden moeten nemen rapport , dan lieten hen duncken $ dat 't voorfz laetfte verfoeck genoegh fcheen te contrariëren 't eerfte, ende dat fyluyden tot't felve affiftentie doende, genoegh fouden confenteren in de evocatie van de voorfz faecke.
TS mede gehoort ende gefloten de Reeckeningen van de Collecteurs van den Impoft bin- ni nen de Steden van Dordrecht, ende by de Ge-d' committeerden van de Staten onderteyckent. jj
TS by den Advocaet, beroerende de Cautie ra
van Coebel, rapport gedaen, dat de felve binnen twee ofte drie dagen gereedt fal we-T fen. . ®£
JS mede verklaert, dat den Ontfanger Coebel
voor de expiratie van den tydt van betalin-öl ge tot Antwerpen de Koopluyden van de veer- £' tigh duyfent guldens fal contenteren. Je'
w« co ret
Q 2 Aen-
Reec'kengen vSd i Coüeeurs van n Import t Dordrhti
Cautïe n Coe« h
Dit den
ufarigef lebe! ds ropluyitorAut* rpen fel uecte-



( 244 )
Procuratie van den Grave van Egmont. Pag. R.
Kotten, be-' roerende " de Viflerye.' in de Ztay-1 der-Zee. 1 j |
Ommeflagh van eenftuyverl drie groo- j ten , of twee ftuyvers op de' Schilt. ( . I 1
(
Verr
^Engaende de faecke van den Grave van Egmont , daer de procuratie deughdelyck veriaën is, gerefolveert, dat de oude Gecommie» :eerden van gelycken de faecke ten principalen fullen inftrueren.
R*Nde beroerende de koften van den Commisfaris op 't ftuck van de Vilfcherye in de Zuyder-Zce, gerefolveert, daer van opdeanlere Daghvaerden, die binnen middeler tyde, :nde noch voor beloken Paelfchen gehouden luien wefen.
[S mede gerefolveert by provifie een ommeflagh te maecken van een ftuyver drie grooen, ofte twee ftuyver op de Schilt, tot furnisement van 's gemeene Landts onkoften, nae nen bevinden fal van noden te wefen, welc:en ommeflagh gefchieden fal St. Jans Miflè met le ordinaris Beede, mits dat den Ontfanger koebel te vreden is middelertydt te respondeen en te voldoen de Vacatiën van de Edelen, \dvocaet ende andere Officieren van den Lanle.



C 245 )
Vergaderinge , tot Bruffel gehouden op den twaelfden Maert ■ • i 1556. .
PRESENTEN,
1556.
12. Maert.
Propofitie generael gedaen van den Hon1 den (len penning van alleim'nieubile Goederen, ende den I Vyfiisfien penning van alle " Koopmanschappen,
Den Heere van Lockhorfi , Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. JVillem Blafius, ende
Mr. Cornelis van Hogelande , Van Dordrecht. Joofi van Hillegom,
ende ■ Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Dirck Herpertfz, Burgemeeft.
TEn felven dage foo is by monde van Mr Philibert de Bruxelles, ter prefentie var de Koninghlycke Majefteyt ende den Hertog van vSavoyen, in by wefen van de Heeren var Brederode, van BolTu, van Egmont, van Aren berge, van Orange, van Megen, van Commeres, van Barlaymont ende meer andere Perfonagien , de Generale Staten van den Lande vai herwaerts over gedaen feeckere Petitie ofte Bee de, daer by verfocht is fyne Majefteyt te wil Q 3 Ier
ende
Mr. Adriaen van Leyden ,
Van Delf. Dirck van der Does ,
ende . Mr. Cornelis van Veen.
Van Leyden. Mrs. Hendrick Dirckfz. Burgem.
ende
Reynier Swyn,
Van Amfterdam. Simon Gerritfz,
ende Job Franfz,
Vander Goude.



is?, Maert
13, Maert
Verfoeck by den Her to^h van Savoyen d-' Sraten gedaen.
len accorderen denHondertften penningh vanalle 'deirnmeubüe Goederen, endeden Vyftigtighften penningh van alle Koopmanfchappen, te betalen een derdendeej van dien St, JansMüfenaeftkomende,een derdendeelKersmiffe daer aen volgende, ende een derden-deel St. JansMifFe1557.ende is by fyne Majefteyt de Staten toegefeydt feec* ker Concept te leveren, daer uyt blyckep foude, dat men de voorfz Beede genoegh fal mogen confenteren ende opbrengen, fonder dat daer door de ryckdom van yemandt ondeckt ofte kennelyck gemaeckt foude werden , breeder blyckende by de Propofitie ende Concept daer van by gefchrifte gelevert,
Den 13, Maert 1556, PRESENTEN
Alle de felve, behalven Mrs. Lambrecht Ja- ende cobfz , Hendrick Dirckfz.
< ¥~~\En Hertogb van Savoyen heeft by monde ' JL^J van myn Heere den Praifident van den Secreten Raede, ter prefentie van de voorfz Heeren van Barlaymont ende Bruxelles , da voorfz Staten doen aenfoecken, ten eynde fy hare peerfligheydt ende diligentie fouden doen , dat de felve Petitie geconfenteert mochte wer? den, alfQQ de felve vindinge fyne Majefteyt, de Heeren van de Ordene en andere van de Hee?en van fijnen Rade bevonden hebben te we* fei| de bequaemfte, egaelfte ende gevoeghlyck*



( *47 )
fte ; heeft mede den felven Hertogh doen verklaren , dat hy de Landen ende Onderfaten van Hollandt altoos fal hebben in fijne goede recommandatie , verklarende voorts, dat de Koninghlycke Majefteyt den voorfz Heere van Barlaymont ende Bruxelles gecommitteert hadde, omme de voorfz Staten te vertoonen den ftaet van de affairen van defe Landen, ende heeft voorts de voorfz Staten dagh gegeven, om haer antwoordt in te brengen Sondagh nae Paeffchen.
TXJTAer op de voorfz Gedeputeerden bymon* de vanden Advocaet hebben doen feggen, dat fy wel verftaen hadden 't geene wes van wegen de Koninghlycke Majefteyt ende fyne Mogende Hoogheydt henluyden was doen voorhouden , ende dat fy van alles fouden doen goedt ende getrouw rapport, omme vruchtbarigeantwoordt weder inne te brengen, begeerendetot dien eynde henluyden met den eerften Copie gelevert te mogen werden van de voorfz Propofitie ende Concept, danckende voorts fyne Mogende Hoogheydt van de goede gun fte ende affectie , die hy tot de Landen van Hollandt dragende was, offererende voorts fyne Mogende Hoogheydt haren ootmoedigen ende onderdanigen dienft in alle faecken, henluyden mogelyck wefende.
Waer op den voorfz Hertogh henluyden heeft doen feggen, dat hy de voorfz Staten met den eerften de voorfz Copien fouden doen hebben.
Q 4 De/t
»55«. \Z.Maerl,
Antwoordt by den Ad. vocaetdaer op gedaen.



Verton inge van den . ftaet, be- ^ roerende het achter * wefen vanl de Landenj van her- ^ waerts over, 1 c
3 4
f t
é
•v c n c d d.
S
(248;
Den 14. Maert 1556. PRESENTEN, De felve, behalve»
Die van Dordrecht, Mrs. Lambrecht Jacobfz ,
DEn Heere van Barlaymont ende myn Heere den Prsfident hebben door authoriteyt 'an de Koninghlycke Majefteyt ende den Hérogh van Savoyen de Staten van Hollandtin gelere vertoont den ftaet van 't achterwefen, geproten uyt den ■ tegenwoordigen Oorlogh, te veten dat de drie Regimenten , noch wefende n den dienft van de Majefteyt, daer van het en is onder Lafarus Swendel, ende gehouden verden tot bewaernifle van de nieuwe Stereken , ende de andere onder den Grave van Meen , tot bewaernifle van de Lande van Lutfenurgh, ende 't derde onder Everfteyn, tot bewaernifle van Camerick ende Heddinckvaert; ïidtsgaders diverffe Benden van Ruy teren, noch oefende in den dienft van fyne Majefteyt, ter lufe van haer Soldt noch ten achteren zyn twee lillioenen en feven duyfent guldens; dat voorts e onderhoudenifle van de ordinaris Benden, e welcke in getale zyn van drie duyfent Paer?n, mitsgaders -de opmaeckinge van de begone Fortificatiën, mitsgaders de Garnifoenen, e men op de Frontieren fal moeten leggen , ie advenant dat de Francoifen. hare Frontieren
mee
ende
Hendrick Dirckfz , >
:
-



c ^49;
met Garnifoene befetten fullen,, wel beloopen fal ter fomme van aehtien hondert duyfent Ca--1 roli guld., fonder dat fijne Maj. alsnoch in 't feecker weet, wat de geëyschte petitie fal mogen uytbrengen, dat daeromme de voorfz Gedeputeerden haer uyterfte devoir fouden willen doen,. dat de voorfz petitie fyne Majefteyt bewillight mag werden..
Den 15. Maert 1556'. _ 1
P R m S E N TEN
Alle de voöïfz, uytgenomen
Q 5 R.e-
1556.
4. Maert.
5. MatrU
Dagh ge>raen,om den Ha.
i inde erberga wefen.
DE voorfz Gedeputeerden hebben gerefolveert in den Hage 's avondts in de Her-"1 berge te wefen den fes en twintighften der fel-k ver maendt, ende dat jegens dien dage ookfj befchreven lullen werden de Edelen, 't welk te oock fulck aengenomen heeft den Heere van Lockhorft, den Heere van Aflendelf, ten eynde by bem de voorfchreve befchryvinge gedaen magh werden.
Mrs. Lamberecht Jacobfz, Hendrick Dirckfz,
ende
Jan Dirck Herpertfz.



»55«. *7* Mae ft.
Rapport van den Advocaet, aengaende de petitie van deKoninghlyke B/Iajefteyt.,
1
( 25o )
Refolutien, genomen op den feven en twintighften Maert 1556.
PRESSENTEN.
Pen Heere van Affen-
delf, Duvenvoirde 9 Obdam, Poelgeejï, Egmont,
énde Wyngaerden, Uyt den naem van d'Edelen. Willem Blafius ,
ende Willem Schoock.
Van Dordrecht, Mr. Gtrrit Hendrickfz,
ende Janvan Suyr en,
Van Haerlem. Jan Sasbout, ende
NAe dat by den Advocaet de voorfz Staten rapport gedaen is geweeft van den inhou3en van de Propofitie, de Generale Staten van ien Lande van herwaerts over van wegen de Koninghlycke Majefteyt den tienden Maert te i/ooren tot Brulfel gedaen, ten eynde fy fouien willen confenteren den Hondertften penÜngh van de onroerende goederen, ende den
Vyf"
Adriaen van Leyden,
Van Delf. Dirck van der Does , ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Sybrandt Oc.co, ende
Mr. Adriaen Sandelyn , Van Amfterdam.
Jan Dirckfz V Hoen ,
Simon Gerritfz, ende
JanHey,
Vander Goude.
Op de antwoordt van de voorfchreve Petitie.



( 251 )
Vyftighften penningh van de Financien ende Koopmanfchappen, ende dat de felve midde-: len, daer toe dienende, de Gedeputeerden by de Koninghlycke Majefteyt by gefchrifte gelevert , voorgelefen zyn geweeft, foo hebben de voorfz Staten, nae dat fy genoegh verklaert hadden, dat fy de voorfz middelen bevonden genoegh obfcuir ende duyfter te zyn, ende dat ] de felve niet wel en waren in defe Landen practicabel , ende dat de felve niet en fouden mogen ter executie geftelt werden, fonder te weten den ryckdom ende qualiteyt van de Goederen van een yegelyck; dat men oock, overmits de laften, daer 't Landt jegenwoordelyck mede befwaert is, qualyck een ander middel foude mogen adviferen, omme te vinden feeckere fomme van penningen, tot eenigh contentement van de Koninghlycke Majefteyt, foo hebben de voorfz Staten eyndelyck gerefolveert, geen oirbaer te wefen in defe faecke foo geringe te refolveren, ende dat fy altoos de eerfte fouden wefen omme confent te dragen, maer dat men met de Refolutie van dien foude vertoeven, tot dat men vernomen hadde, hoe ende in wat manieren die van Brabandt ende Vlaenderen hen nopende de voorfz Petitie fouden dragen, ende dat tot dien eynde eenige gecommitteert fouden werden tot koften van 't gemeene Landt, omme te reyfen in Brabandt ende Vlaenderen, ende dat die van Dordrecht en Amfterdam elcks een fouden committeren, omme 't felve tg vernemen in Brabandt, ende die vander Goude oock een fouden committeren, omme daer nae te vernemen in Vlaenderen, epde dat de felve hare
Ge*
1556. 17. Maert,



«7. Maert.
<
]
i
.11 £ T 5 1
i <
i ï t t i i \
2 C I I
c
I (.
u
Mifnaiie .-i vin de Ordonnantie «• wndeveM
f 252 )
Gedeputeerden eerft fouden fchicken omtrent aeloocken PaéfTchen, alfoo apparentelyck die /an Brabandt ende Vlaenderen niet eer, nopenIe de voorfz petitie, Refolutie genomen fulen hebben, 't welck de voorfz van Dordrecht, Amfterdam ende Gouda fulks aengenomen heb?en te doen, ende daer van befcheydt van ha•e Gedeputeerden hebbende, 't felve de Hee■en van Aflendelf met den eerften over te fchry/en, omme op de voorfz Petitie eyndelyck Reblutie te nemen; hebben voorts gerefolveert, lat den Advocaet myn Heer den Praifident fal chryven, dat de Staten vergadert geweeft heb>ende, omme te refolveren op de voorfz Petiie, hen felven vinden in groote fwarigheydt nde perplexiteyt, ende de faecke fulcks getelt , dat henluyden niet mogelyck en fal ween te houden den dagh henluyden geprafigeert »y de Koninghlycke Majefteyt, omme 'haer ntwoordt inne te brengen, maer tot dien eyne merckelyck langer dagh fullen moeten hebben ; dat evenwel den voorfz Advocaet de voorfz rliffive eerft aen den Prafident fal fenden twee fte drie dagen voor beloken Paeflchen.
Eodem a prandio. PRESENTEN.
suycuvuirue, )bdam, Igmont,
urctonnantie by de Staten in'tbeginffel L/ van de maendtgeconcipieert, nopende de erpachtinge van den Impoft, nae dat de felve
ge¬
jende alle de voorfchreve Gedeputeerden van de Steden.



C 253 )
gecorrigeert ende geaddeert is geweeft; Is gerefolveert , dat men van de felve Copie fenden fal aen de Regeerders van alle .de Steden ende plaetfen, daer de voorfz Verpachtinge gedaen werdt, ende aen de felve Regeerders fchry-1 ven, dat fy voor de Kerck-deüren ende andere plaetfen, daer men 't felve gewoon is te doen, Billetten fullen doen affigeren in de forme en maniere hier nae volgende. Men laet een yegelyck weten, dat onlanghs nae Paefchen feeckere CommiiTariiTen vap de Staten openbaerlyck fullen verpachten den Impoft van de Wynen ende Bieren van defe Stede, ende dat volgende feeckere Ordonnantie, by de voorfz Staten daer op gemaeckt wefende, onder de Burgermeefter ofte Secretaris der felver Stede.
TS by de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, dat de voorfz Commiifariffen uyt fullen reyfen, omme te procederen tot verpachtinge van' den voorfz Impoft Donderdaghs nae Paefchenc naeftkomende, fulcks oock in 't beginfel by. henluyden in 't Cloofter gerefolveert was. ]
1
TS by de voorfz Gedeputeerden geconcipieerd feeckere Ordonnantie, daer op dat men ver-' pachten fal den Impoft van de Wynen ende Bie-] ren , by de Staten van den Lande van Hol-\ landt opgeftelt binnen alle de belloten Steden,I ende eenige opene Vlecken voor Steden gerekent , ingaende den eerften dagh van Mey 1556.
Ia
27. Maert.
pachtinge ^an denim-' >oft, ende Je forme van de Bil» letten.
fan debebigne van Ie ComnifTaritTèa p de 'oorfz verlagtinge. 'ag. 11.
)rdonnanie op den oorfz lm. >oft van de Vynen en lieren.



Of . Moert.
TN den eérftert, fal de voorfz Vefpaditffltinge van den Import hlgaen den eerften dagh van Mey eerftkomende Anno 1556* 's morgens met 'er Sonnen opgangh, ende wederom uytgaen op den dagh van Mey Anno 1557. 's morgerts opgaende Sonss
Ende fal den felven Impoft geheven wér* den over alle de Ingezetenen van de Stede van Ni, 't zy of fyluyden zyn Geeftelycke ofte Weereldtlycke, Edelen ofte Onedeien , niemandt uytgefondert, mede over alle de belloten Huyfen ofte Cafteelen, binnen de voorfchreve Steden gelegen ; mitsgaders over alle de Conventen, uytgefondert alleenlyck de vier biddende Orderen, ofte an- dere, die gewoonlyck zyn te bidden voof de gemeene Luyden Deuren, mitsgaders Gafthuyfen , Heyligegeeft - huyfen, Leproos-huyfen ende andere Arme-huyfen, die van de Aelmoelfen leven, en die tot nog toe vrydom genoten hebben.
Item, over alle Abdyen ofte andere Conventen, Commanderyen, Capittelen, Paftoren , haer eygen cure bedienende, en buyten de voorfz Stede N. woonende, als van, &c.
Item, van alle omgraven ofte andere Huyfen , buyten de voorfchreve Stede N. gelegen , ende die van geene Landtluyden en werden bewoont.
Ten ware nochtans dat de felve Huyfen bewoont wierden by eenige Edeluyden, hen felven toebehoorende, ende gebruyckende waren veertigh Margen Zaeylandts, Wey-
landts



C 255 )
landts ofte Hooylandts, in wekken gevalle, ende verder niet, fullen fy vry en exempt zyn van den voorfz Impoft, mits nochtans brengende Certificatie van de Ambachts-bewaerders ofte Collecteurs, datfy van de felve veertigh Margen alle ongelden, Margen - gelden ofte diergelycke betaeldt hebben als gemeenen Huyfluyden.
Item, fal den Pachter gehouden wefen voor den geheelen Pacht verfekertheydt te doen, ende Cautie fuffifant te ftellen, dat de Commilfarifien tot de Verpachtinge, by de voorfz Staten gecommitteert, ende de Wethouders van de Steden voor goedt ende fuftifant fullen kennen, ende dat binnen daeghs Sonnefchyn, ofte by gebreke van dien fal men de felve 's anderen daeghs weder ophangen, ende foo wes den voorfz Impoft alsdan min geldt , fal den voorfz eerften Pachter gehouden wefen op te leggen en te betalen, met de koften daeromme gedaen.
Item, fal den Pachter gehouden wefen alle vierendeel jaers te betalen ten Comptoire van den Ontfanger van de Staten, Mr. Aernout Coebel, ofte die anders inder tydt wefen fal, een gerecht vierendeel van fijnen Pacht, ofte binnen een Maendt daer nae onbegrepen, fonder die langer te mogen innehouden onder eenig dekfel van qua» de voorwaerde ofte andere pretexten.
Ende foo verre den Pachter 't felve niet en dede , fal men alsdan den verfchenen Pacht mogen executeren aen den voorfi?
Pach-



1555%j» Maert.
Pag. 13.
Pachter, ofte fijn Borge alsPrincipael, ten believen van de Staten, fonder henluyden by de eleétie eenighfints te prejudiciëren in hare actie, ende dat met heerlycke ende reale executie, fulcks als men 's Koninghs Beeden ende Domeyne executeert , fonder eenighfints te letten op 't beneficie van excuflie of divifie.
Des fal den voorfz Pachter gelyck recht hebben jegens den geenen, die de betalinge van haren Impoft'fullen willen verfrecken of dilayeren, ende tot dien eynde fal men hem leveren Copie authenticq van den Executoriael, de Staten by de Koninghlyke Majefteyt verleent.
Ende of het gebeurde dat den Pachter eenige oppofitie gekrege van eenigh Geeftelycke of Weereldtlyck, binnen ofte buyten de Steden gefeten, en gehouden zynde den voorfz Impoft te betalen, fullen in fulcken gevalle de Staten den voorfchreven Pachter doen hebben parate executie jegens den Oppofant ofte Oppofanten.
Item, fal den Pachter, des verfocht zynde, gehouden wefen te betalen alle vierendeel jaers de Rentiers hare verfchenen Renten , die fy op de Staten van Hollandt hebben gekocht zedert het Jaer 1551 laetftleden, ende binnen een van de fes groote Steden woonachtigh zyn , ende anders niemandt , midts den voorfz Pachter leverende behoorlycke Quitantie, die hem by den Ontfanger van 't gemeene Landt betalinge fal ftreckenj des en fal niemandt van de
Ren-



f 257 )
Rentiers den voorfz Ontfanger eenige Renten ofte betalinge van dien mogen eyfchen,! ten zy fyluyden den felven Ontfanger eerft fullen hebben gebracht behoorlycke Atteftatie, onder de handt van den Pachter, dat hy die geeyfchte Renten den Rentier niet en heeft betaeldt.
Item, fal den Pachter ontfangen van elcke ame Rynfche Wyn, die met de ame, halve ame, meer of min, voor drinck- ofte fleet - Wyn innegeleydt fal werden by de Tappers ofte by eenige Geeftelycke ofte Weereldtlycke Perfonen, binnen ofte buyten de Steden gefeten ende woonachtigh, van elcke ame Dordrechtfche ritfinge de fomme van 24.: ftuyv;
Van elcke Poincoen Franfche Wyn 24. ftuyv.
Van elck Oxhooft Franfche Wyn 18. ftuyv.
Van alle Romenye ende andere heete ende Spaenfche Wynen , van de ame 36. ftuyv.
Van elck Vat Bier, 't zy dubbelt ofte enckelt, ende van het een en veertighfte Vat van alle Brouwten, 't zy of de Brouwers binnen of buyten de Steden woonachtigh zyn, foo verre fy nochtans onder de Vryheydt der felver Steden zyn gefeten, ende verder niet twee ftuyvers.
Ende van elck Vat Jopen Biers drie ftuyv. ende een halve.
Item, fal den Pachter den voorfz eerften dagh van Mey goedt tydts voor de middagh IV. Deel. R doen
1556"7. Maert»



( 258 )
$7» Maert. Pag. 14.
doen peylen alle Wynen, by de Wyn-tappers innegeleydt, 'ende anders geen, tot dat men die weder den eerften van Mey Anno 1557. voor de middagh afgepeylt fal hebben.
Dat van de Wynen, innegeleydt, het zy by de Conventen, Tappers ofte andere particuliere Perfonen , binnen ofte buyten gefeten , den Impoft betaeldt fal werden als men de felve Wynen inne leydt, ende indien noch eenige van dien in de Kelders zyn, fullen gepeylt werden ter expiratie van eenen yegelyken fynen Pacht , ende fullen de Pachters daer van malkanderen responderen.
Item en fal men geen Wynen te Lande mogen affteken, fonder eerft ende alvoorens den Pachter ofte Collecteur daer af te adverteren, welcke Pachter alsdan gehouden fal wefen te reftitueren den Impoft, voor foo veel als den voorfchreven afgefleten Wyn bedraeght.
Ende de Bieren van de Conventen ende Tappers > voor den eerften dagh van Mey ontfteken zynde, fullen komen in handen van de Impoftmeefters van 't gemeene Landt, maer die noch vol leggen, fullen komen tot profijt van den nieuwen Pachter ofte Collecteur, daer van fyluyden van gelycken onderlinge malkanderen fullen responderen als vooren; hier van zijn uytgefondert alle andere particuliere Perfonen, welcker Bieren fullen alleen; komen in handen van den voorfz Impoftmeefter, 't zy of die ontlïeecken zyn dan niet. Item,



C 259 )
Item , en fal niemandt, binnen de Steden ende andere plaetfen, daer men den Impoft colleéteert, gefeten, eenige Wynen of Bieren in mogen doen, hy en hebbe eertl een Biljet van den Pachter of fynen Gecommitteerde , op pcene van drie ponden van xl. grooten Vlaems 'tpondtop elck ftuck Wyns, het zy groot of kleyn, ende een pondt tien fchellingen ten pryfe voorfz over elck Vat Bier, het zy groot of kleyn, te verbeuren foo meenige reyfe als den voorfz Pachter bevinden fal contrarie van dien gedaen te zyn , een derdendeel van dien te appliceren tot profijte van den Officier van de plecke, ende de twee deelen tot profijte van den Pachter ofte Collecteur.
Dat alle Collegien ende Perfonen, buyten de Steden gefeten, die gehouden zyn den Impoft te betalen, fullen van half jaer tot half jaer gehouden wefen onder haren Eedt te leveren behoorlycke verklaringe van de Wynen ende Bieren, die fy in 't felve jaer gedronken hebben, volgende 'tformulier den Pachter by de Commilfariflen gelevert, ende daer van alsdan betalinge doen.
Den Pachter fal gehouden wefen tot fynen Huyfe ofte andere bequame plaetfen dagelycks te fitten, ofte yemandt daer toe te committeren, om een yegelyck te gerieven om fijne Biljetten te geven, foo lange als den Pachter ofte Collecteur van de Accynfen dagelyks gehouden zyn te fitten; ende daer geene Accynfen en werden betaeldt-, R 2 fal
\q. Maert *



47. Maert.
Aen die van Aspe-' ren, Yflel-; fteyn,Leerdam ende Woudrichem te fchryven, \ dat fy den. Impoft van' Wynen en-1 de Bieren furneren ende betalen.
Pag. 15.
( 2.60 )
fal den Pachter gehouden zyn alle dagen te fitten twee uyren, te weten een uyr voornoen, ende een uyr nae-hoen.
Ten laetften, of 't gebeurde dat yemandt buyten den voorfz tydt eenige Wynen ofte vremde Bieren, van buyten komende, fal willen indoen , fal gehouden zyn eerft ende alvoorens den voorfchreven Pachter ofte Colleéteur daer af te adverteren ende te contenteren.
fS mede gerefolveert', dat denLIeere vanAsL fendelf met den eerften van wegen den Rade "al fchryven aen die van Asperen, Ylfelfteyn , Leerdam ende Woudrichem, dat alfoo by de Staten van den Lande van Hollandt, uyt krach:e van feecker O'cbroy van de Koninghlycke Majefteyt, geordonneert is geheven te werden èeckere Impoft op de Wynen ende Bierenbinïen alle de Steden van Hollandt, ende dat fowel ^ver de vrye ende exempten als anderen, omne daer mede te betalen de jaerlyckfche looiende Renten, daer het voorfz Landt mede belaft is, uyt faecke van diverffe voorgaende Beeden, geduyrende defen Oorlogh de Koninglyke Majefteyt geaccordeert, dat fy elcks voor haer aenpart van den voorfz Impoft voor den Jare 1556. opbrengen in handen van den Ontfanger van 't gemeene Landt,Mr. Aernout Coebel, de fomme van twee hondert ponden van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, ofte dat men by gebreecke van dien, t'eynde 's jaers elcks van henluyden voor de felve fomme fal doen executeren, ten ware nochtans dat fy gehen-



(a6i )
hengen ende toelaten wilden, dat voor Mey naeftkomende binnen haer Steden den voorfz '■ Impoft openbaerlyck verpacht ofte aldaer gecollecteert wierdevoor den voorfz Jare, 'twelk den voorfz Heere van Alfendelf oock aengenomen heeft fulcks te doen, nae dat by den Advocaet tot dien eynde hem feeckere Memorie gelevert is geweeft.
TS by de voorfz Staten gecommitteert Jacob < * vander Duyn, Heer van Sprange, met een\ Gedeputeerde der Steden van Dordrecht ende Goude, omme in de voorfz Steden van Dord- ( recht ende Gouda, midtsgaders in dekleynei ;Steden daer onder gecomprehendeert, open-' baerlyck te verpagten den Impoft van de Wy-1 nen ende Bieren, opgeftelt omme te furneren 'c de loopende Renten , daer het Landt mede be- < Jaft is , uyt faecke van diverffe voorgaende con-1 fenten, de Keyferlycke Majefteyt gedaen, ende dat voor den tydt van een geheel Jaer, innegaende Meydagh naeftkomende , ende nae vermogen ende inhouden van fekere Inftruétie , daer van by de voorfz Staten gemaeckt.
TS by de voorfz Staten mede geconcipieertfekere Inftruétie voor de Heeren Commilfaris-i fen, by de voorfz Staten geordonneert ende( gecommitteert tot de Verpachtinge van de voorfz \ Impoft. :
R 3 Dc
■j.Maerh
f
rommiiTsiiTen tot de 'erpachinge van len 'mpofl: a de Stelen Dordecht,Goula ende aneren daer imtrenc elegen.
Inftruftïe oor de JoinmiiTaiilen op e Verachtinge an denlmoft,



( 2.62 )
tl. Maert,
De voorfchreve In-ftru&ie.
JJE Verpachtinge van den voorfz Impoft fal by de Commiffariffen, daer toe gecommitteert gedaen werden voor den eerften Mey naeftkomende, ende dat in prefentie ende by wefen van de Wethouders van de Steden daer de Verpachtinge fal gefchieden.
Die den felven Impoft van Wyn ende Bieren fullen gehouden wefen te verpachten voor een geheel Jaer, ingaende ende eynde als in 't eerfte Articul van de voorfz Ordonnantie.
Ende fullen de voorfchreve Commiffarisfen een yegelyck in het verpachten te kennen geven, wat den voorfz Impoft in het laetfte voorgaende Jaer in ontfang uytgebracht heeft, navolgende de laetfte Reeckeninge.
Item, fullen de voorfz Commiffariffen nae haer goedtduncken den voorfz Impoft mogen verpachten ofte ophouden, fulks fyluyden :t felve fullen bevinden te wefen ten . meeften 'birbaer ende profijte van den Lande ; ende- foo verre fyluyden geen Pachters, en fullen weten te vinden, ofte dat den Impoft voorfz niet genoegh en fal mogen uytbrengen als vooren, fullen fyluyden alsdan ftellen eenen goeden, verftandigcnendebequamen Collecteur, geëedt en onder cautie fuffifant tot 's Landts koften.
Ende fullen voorts de voorfz Commiffariffen in 't verpachten van den voorfz Impoft hen reguleren nae de gewoonte van de plaetfe, daer de yporfz Verpachtinge ge-



( 2ö~3 )
fchieden fal, ende tot profijte van'tgemeene Landt.
De voorfz Commiflarilfen fullen in elcke Stede , befoignerende, vernemen nae de Viifcheryen in dat Quartier leggende, ende een Perfoon, hem dies verftaende, committeren , omme te vernemen nae de Eygenaers ende Bruyckers van dien voor den Jare 1553. ■> en °P wat voorwaerden in de felve Jaren die bevischt zyn geweeft, de welcke alle het felve by gefchrifte ftellen ende overfenden fullen in handen van den Ontfanger van het gemeene Landt, omme alsdan daer van geloont te werden ter ordonnantie van de Staten van den felven Lande,
TS by de voorfz Staten gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel die van Vlaerdingen fal infinueren, dat fyluyden ter caufe van den Impoft voor den Jare 1554. geftelt zyn op vyftigh guldens, ende voor den. Jare 1555. op vyf en feventigh guldens, ende voor 't Jaer 1556. op hondert guldens, foo verre fy niet en admitteren de colleciatie van den Impoft.
TS mede gerefolveert te vernemen aen die van de Reken-kamer, of die van Sevenbergen op fekere Schilden geftelt zyn, dan of fy onlanghs daer op geftelt fullen werden.
T^Ie van Monnickendam ende Heusdengekomen zynde om hare Reeckeningen te doen van den Impoft; Is gerefolveert, dat de felve gehoort fullen werden by den Ontfanger CoeR 4 bel,:
27. Maert. Pag. 16".
Die van Vlaerdingen denlmpoft te doen betalen.
Te vernemen ofSevenbergen op deSchilden gefet is.
De Reec.
Iteninge ?an M011. iiickendam ;nde Henslen tehooen.



X »°4 )
Ï55<5. a?. Maert.
Acht Copien te doen maecken van de Executorie, omme du onwilligeConveriten te confiringeren tot 't opbrengen van denlmpoft.
15.ende \ 6. Afril.
Placaet op 'tfiuckvan de Lyndrayerye.
bel, daer by geroepen eenige Gedeputeerden van Delf.
J~\E Staten by den Advocaet vertoont de Executoirie, omme te conftringeren deConventen, wefende onwilligb den opgertelden Impoft te betaelen, foo is by de voorfz Staten ende den Heere van Aflendelf apart verklaert, dat men daar van acht Copien in de Griffie van den Hove van Hollandt foude doen maecken , ende dat men uyt krachte van dien de onwillige Conventen mede fal doen executeren.
Daghvaert, in den Hage gehouden op den 15. ende 16. April 1556.
By de Gedeputeerden van de Steden ende Vlecken, hen generende met de Lyn- .
TEn felven dage is by de voorfchreve Staten Refolutie genomen beroerende de Lyndrayerye, daer af feecker Placaet geëxpedieert is, fulcks als het felve van woorde tot woorde hier naer volgt.
"DHilps, by der gratie Godts Koningh van Caftilien , &c. Den eerften Onfen Deurwaerder of Sergeant van Wapenen, hier op verfocht, Saluyt. Alfoo feeckere lange Jaren herwaerts over groote klachten gedaen zyn geweeft van Lyndrayers ende Toellagers van 't grove Wandt, van veelej
en
drayerye,op het ftuk van de Lyndrayerye , in abfentie van den Advocaet.



en diverffe fauten, die in 't Garen , Lyncn, Gabels ende diergelycke gebeuren, tot groote ende enorme laften ende pcriculen van den Koopman, Reeders, Schippers ende Viffchers, de welcke door faute van dien dickwils in fware dangere ende pericule van haren Lyve ende Goederen geweeft waren , foo dat tot de gemeene welvaert van nooden was daer in te voorficn, daer toe veele en diverffe befchry vingen en Vergaderingen gedaen en gehouden waren by den geenen, die in onfe Landen van Hollant, Zsclant, Vrieftant en oock in onfe Stadt van Antwerpen , hen met de Lyndrayerye, Viffcherye ende Koopvaerdye geneerende waren, ende niet en hadden konnen accorderen, ende op den veertienden April laetftleden wederomme door befchryvingeninonfenHuyfe van den Hage vergadert, ende op den vyftienden ende feftienden der felver maendt by tuffchen fpreken van feeckere Cornmisfariffen van onfen Hove van Hollandt, daer toe gedeputeert, geaccordeert ende vereenight waren, behalven in twee poin&en, daer inne fyluyden hen refereerden tot discretie van den voorfz Hoye, foo dat de felve Commiffariffen daer van rapport gedaen hebbende, de difficulteiten by den Hove gewydeert, ende de Comparanten vertoont zynde, hen dies contenteerdeh; Is by ons geordonneert, volgende het confent van alle de felve Comparanten, ende ordonneren midts defen, dat niemandt, wie hy zy, van nu, yoortaen fal mogen ter Marckt brengen R 5 eeni^
I55Ó". 15.ende i6"« April. r
Pag. 17,



( z66 )
Ï556". leende ld. April,
eenige Kennip, die nat is, ofte daer eenige fraude of bedrogh in gedaen is; op de verbeurte van de felve Kennip openbaerlyck verbrandt te werden, en den Verkoper arbitralyk nae exigentie van faecken by den Gerechte, daer de felve bedrieghlycke Kennip verkocht fal werden, gecorrigeert te werden. Item, dat niemandt eenige Karl ofte gellagen Kennip en fal mogen mogen maecken, dan alleen van Gellinck,Ryeofte Revelfche Kennip, die goedt gekeurtis, ter plaetfe daer die gebracht fal werden, ende niet van Zaetdrager, noch oock eenige Karl verwercken, 'noch uytvoeren eenige Karl ofte Kennip, ten zy die by de Keurmeefters gevifiteert zy, op de verbeurte van de felve Karl ofte Kennip, ende daer en boven te verbeuren tot elcke reyfe drie Caroli guldens , tot twintigh ftuyvers 't ftuck, ende het verbot van acht weecken de Neeringe van Lyndrayerye niet te mogen doen foo dickwils als 't gebeuren fal, wel verftaende dat elcke Stede ofte plaetfe Keure ofte Ordonnantie fal mogen maecken , om geen Karl met allen uyt de 'Gellinck ofte andere Kennip te nemen. Item, dat alle de Lyndrayers fullen moeten wercken den Stuckdraet van afgeflagen Gellinck, ende dat de hondert vademen niet fwaerder en fullen wefen dan een pondt, interdicerende de hondert vademen fwaerder te maecken, ofte van Zaetdrager ofte Gellinck te wercken. Item , dat Gentfche Garen ofte Staeldraet gewrocht fullen werden half
van



e 5.6f) - i
van Gellinck ende half van Zaetdrager, t'famen aen de eynden afgellagen , interdicerende de hondert vademen fwaerder te maecken dan anderhalf pondt, ende oock van minder, erger ofte Hechter ftoffe te maecken dan als vooren. Item, dat 't Visfchers Garen gewrocht fal werden van goede Zaetdrager, die op den Hekel voor en achter afgehaelt is, van welcken afflagh gemaeckt fal werden Middel - garen, ende anders niet, interdicerende 't felve Garen van minder, erger ofte Hechter ftoffe te maecken, ende de hondert vademen fwaerder dan twee pondt ende een vierendeel. Item, dat 't Lyn-garen-draet gewrocht fal werden van Zaetdrager , mits dat dé Lyndrayers daer inne fullen mogen verwercken het afflagh van Stuckgaren, Gentsch Garen-werck, komende van Rye, ofte Revelfche Kennip ende van de Gellinck, interdicerende den felven Draet fwaerder te maecken , dan de hondert vademen drie pondt min een vierendeel. Verbiedende oock een yegelyk, yet verder uyt de voorfz Kennip te houden, dan fulks als 't gepaft , afgeflagen ende gehekelt fal wefen, ende dit al op de pcene van drie Caroliguldens, ten pryfe als vooren, te verbeuren, ende in een maendt de Neeringe van de Lyndrayerye niet te mogen doen , foo dick- ] wils als yemandt eenige van de voorfz poincten gecontravenieert fal hebben, behoudens altoos de Meefters haer actie tegens hare Knechts, indien de fauten door
to,e-
April. 'ag. i?.



155$. fg.endeió. Jpril.
toedoen van de felve Knechts, boven het verbot van de Meefters , bevonden werdt toegekomen te zyn; Wel verftaende, dat de vadem, hier in gementioneert, verftaen fal werden in de lende van de vadem, die tot Amfterdam gebruyckt werdt. Ordonnerende voorts, dat niemandt nu voortaen eenigh Hout aen fal mogen hangen, om Garen op te winden, ten zy dat 't felve Hout wel droogh en niet fwaerder en zy dan tien pondt, hoewel den Kooper daer yoor niet meer en fal mogen korten dan fes pondt, ende voor fulcks by een van de Keurmeefter gebrandt met het Wapen ofte Teyken van de plaetfe daer het Garen gewrocht fal wefen, dat men op het felve Hout fal llaen een Letter, by de felve Keurmeesters daer op gebrandt, daer by men kennen magh wat foort van Garen daer op gewonden fal werden, te weten op het Stuck-garen een S., op het Gentsch Garen een G. , op het Vilfchers Garen een V., op het Lyngaren een L. ende op 't Middel-garen een Af. Item, dat elcke Lyndraeyer boven defen gehouden fal zyn op elck Hout te branden binnen ende buyten lijn eygen Merck ; ende indien yemant in gebreke ware in 't gunt voorfz ftaet, ende in elck poinct van dien, dat hy verbeuren fal drie Caroli guldens , ende in een maendt fijn Neeringe niet te mogen doen. Interdicerende voorts alle Lyndrayers Kennip of Garen te natten, te foeten ofte in Regen te werckcn, op de boete van fes Caroli guldens, ende in acht weec-
ken



C 269 )
ken de Neeringe niet mogen doen, foodikwils als fy bevonden werden contrarie gedaen te hebben, ende daer en boven 't felve Garen verbrandt te werden, ter plaetfe daer 't felve gewrocht fal wefen, behoudens daer en boven den Kooper fijn recht van fchaden ende interelfen jegens den geenen die de fraude gecommitteert fal hebben. Interdicerende voorts een yegelyck, eenigh Garen te koopen of af te draeyen , om bellegen Wandt af te maecken, dan van Garen , wefende van foo goeden of beteren ftof als hier vooren gefeydt is, ende daer voor by de Keurmeefters van de Plecke, daer dat gemaeckt fal wefen, gekeurt fal zyn; desgelycks dat niemandt eenigh Garen fal mogen af drayen tot grof Wandt, ten zy dat het felve nae defe Ordonnantie, of beter gemaeckt fal wefen, fonder ih Cabels ofte Reeps eenig Lyn - garen ofte Middel-garen te mogen wereken, ten ware 't felve Garen quame van Ooften ofte van Wellen, over Zee ende over Sandt, fonder 't felve grol Wandt te mogen aenflaen ofte draeyen van ander Garen, dan daer op dat aengeflagen is, ende dat op poene als vooren, midts dat de Aenflagers het Garen, voor dato van defen gewrocht, fullen mogen afdraeyen ende verwerken tuifchen dit ende St. Jacobs dagh naeftkomende, midts welck een yegelyck fijn Garen nae defe Ordonnantie, fulcks als vooren gemaeckt, fal mogen te Marckt brengen ende verkoopen daer 't hem believen fal. Ordonneren voorts, dat tot elcke
plaet-
wiis als ly oevonuen wciucu (.uiniaiiv.
Aprik
I55& t5.endei6$ Afrik



f 2fO )
4s*endei6. April.
plaetfé, daer defe Landrayerye gedaen werdt* by den Gerechte aldaer geftelt fullen werden twee eerlycke Mannen, hen defe Neeringe verftaende, tot Keurmeefters, ommé 't gunt boven verhaelt is te volkomen fonder fimulatie ofte eenige fraude, op arbitrale correétie, te appliceren de voorfz poenen , het eene derdendeel tot profijte vart Officier van de plaetfe , een derdendeel tot profijt van de Keurmeefters, ende 't derde derdendeel tot profijt van den Armen. Lasten ende ordonneren U, defe Onfe Ordonnantie te publiceren alomme daer men gewoonlyck is publicatie te doen; beveelende „ Van Onfent wegen eenen yegelycken hem daer nae te reguleren, op de poenen ende breucken hier vooren geftatueert. Ontbieden daeromme alle onfe Officieren, Jufticieren, Dienaren ende Onderfaten, dat fy U, dit doende, ernftelyck verftaen ende obedieren, want onfe geliefte fulcks is. Gegeven in Onfen Huyfe van den Hage, onder 't Zegel van Onfen Leenhove, hier onder op gedruckt in forme van Placate den twintighften dagh Aprilis Anno 1556. nae Paefchen; Van onle Rycken van Engelandt, Vranckryck , &c. het tweede, ende van Onfe Rycken van .Spaigne het eerfte. Onder ftondt gefchreven, By den Koningh, Ter relatie van fyne MajefteytsStadthouder generael ende Raden van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt Onderteyckent,
J. van Dam. Dat



C 271 )
T^IAt den twintighften April den Advocaet met Mrs. Hendrik Dirckfz, Burgemeefter, ende Adriaen Sandelyn, Penfionaris tot Amfterdam, gekomen wefende met myn Heere den Commisfaris Mr. Everhard Nicolai tot Vollenhoe in Over-Ylfel, nae dat den voorfz Commilfaris, uyt faecke van feeckere Sententie provifioneel van den Secreten Rade, begonft hadde te ftellen feeckere Baecken, ende bevonden hebbende , dat de felve dieper in Zee geftelt werden, dan nae vermogen de felve Sententie provifioneel , nae haerluyder beduncken, hebben den voorfz Commilfaris fekere Verklaringe by gegefchrifte gelevert, de welcke onder den Advocaet ruftende is, ende de voorfz Gedeputeerden verfocht hebben, by den voorfehrevenCommilfaris in fijn Verbael geftelt te Werden; daer op by de voorfchreve van Over - Yffel fekere antwoordt overgegeven is, daer af ook Copie onder den Advocaet ruftende is, ende de voorfz Gedeputeerden van Hollandt begeert hebben oock in 't voorfz Verbael geinfereert te hebben ; hebben voorts den Droffaert van Vollenhoe feecker verfoeck by gefchrifte gelevert 4 omme de twee Water-Schepen, by hem aldaer gearrefteert, onder cautie der Stede van Amfterdam ontllagen te hebben, ende dat hy voorts reftituere ende weder geve alfulcke penningen 4 als hy van eenen Thyman Jacobfz ende Jan Leenaerts ontfangen heeft, daer van oock Copie onder den Advocaet ruftende is, over welck verfoeck den voorfz Droffaert den voorfz Commiffaris feeckere antwoordt by monde gegeven heeft, van al 't welck de voorfz Gedeputeerden
ijs/.
20. April,
Befoigne van den CommiflaristotOverYflel gedaen in de faecke van de ViiTehe-* rye in de ZuyderZee.



ébi April.
Nopende het ftellen van de Baecken ir de ZuyderZee oridei Over-Yflel
Pag, 20.
Op
den van Hollandt oock begeert hebben infertië gedaen te werden in lijn. voorfz Verbael, het welck den voorfz Commilfaris oock belooft heeft fulcks te doen, van welck Verbael de voorfchreve Gedeputeerden oock verfocht hebben gehadt Copie.
Hebben voorts de voorfz Gedeputeerden met die van Over-Yffel prajfcnt geweeft aldaer diverfe Baecken by den voorfz Commilfaris in de Zuyder-Zee geftelt zyn geweeft; hebbeninsgelycks diverffe preuven van viffchen, terprefen■tie van de voorfz van Over-Yffel gedaen, met den voorfz Commilfaris, met de gewoonlycke Netten, met de Netten provilionael, daer van de Maefen groot zyn twee duymen, met Maefen van derd'halve Duym, vier duymen, ende vyf duymen , ende dat een half uyre , een uyre , anderhalf uyren , ende twee uyren , ende is bevonden, dat met de gewoonlycke ende naeuwe Nette min verfmoringe ende vernielinge van den gevangen Visch valt, ende dat den felven Visch min isblyven verlyftendegegeeffelt, ofte gequeft geworden , dan met de voorfz Netten, hebbende wydere Maefen, ende dat met de voorfz gewoonlycke ende enge Netten wel noch eens foo veel Visch gevangen werdt, als met de wyde Netten, immers dat met de voorfz wyde Netten geen Palingh, dan feer exceifivelyk groot wefende, gevangen en mach werden, alfoo hy door de voorfz wyde Maefen doorboort, blyckende by de Vlym, die aen het Net hangende blyft.



( *7% >
den een en twintighften April 1556*. foo hebben de Staten van den Lande, vergadert zynde ten Convente van de Predicaren in den Hage, geordonneert den Ontfanger'Aernout Coebel, te leveren Mr. Pieter Bruynfz, Pachter van den Impoft alhier inden Hage, fekere Acte van de peylinge, als hier naegeinfereert is, dat men van de Wynen , die in Kelders zyn in Conventen ofte in Huyfen van andere particuliere Perfoonen , geen peylinge doen en fal den eerften Mey Anno 1556., fooverre die opgefchreven zyn by den Impoftmeefter tegenwoordigh, ende daer tegens fal men weder geen afpeylinge doen ter expiratie van den Pachte van defen Pachter, maer fal den tegenwoordigen Pachter hebben t'fijnen voordeele alleen den Impoft van de Wynen, die geduyrende fynen Pacht innegeleyt fullen wefen, nae welcke A&e voorfz den voorfz Pachter hem fal reguleren, ende dit overmidts de klachte, die den voornoemden Pachter aen de Staten gedaen hadde van de diversheydt in de Articulen , beroerende de felve peylinge, bevonden, ende is den voornoemden Pachter hier mede te vreden , dat alfulcks gefchiedt, fonder ter cauiè van dien de Staten verder te moeyen.
Ondergeteyckent,
Pieter Jan Bruynfz.
IV Deel. £
1556-
"' .April.
Den OntfangerCoebet te ievereniVIr.Pieter Bruynfz Pagter van den Impofl: alhier .n den Hage, feeckere Aéte van Peylinge»



1556. $4- April. Ordonnantie voor deöGriffier van eenigh eexpeditien, bij hem gedaen op't ftuk van de neeringe van de Lrjndraijerije.
e ;
Den 24. April 1556'.
IS op de Declaratie van den Griffier gepasfeert feeckere Ordonnantie van eenige expeditien, by hem gedaen op het ftiick van de Neeringe van-de Lyndrayerye, welke expeditien van woorde tot woorde hier na geinlereert ftaen.
Den nae ft laetften Januarü Anno 1548., ftilo Curia;,' gefchreven tot verfoecke van de Steden vanRotrerdam ende Schiedam feven Brieven aen de Steden van Amfterdam, Gouda, Briefte3 Schoonhoven, Gornichem, Woerden ende Oudewater, beroerende de fauten op het Kennippe Garen, ten eynde fy op de communicatie van dien fchicken fouden hare Gedeputeerden alhier in den Hage binnen acht dagen doen eerftkomende, 28. ft. By de voorfz van Rotterdam ende Schiedam is op defelve fauten den Hove geprefenteert geweeft feeckere Requefte, waer van met de voorfz Miffiven aen de voorfz Steden elcks een overgefonden is, met elcks een Copie van fekere Concept op de voorfz Neeringe, by de voornoemde van Rotterdam ende Schiedam gemaeckt j oock overgefchickt, twee ponden twee fch. Den tweeden Maert geëxpedieert negentien Misfiven, mitsgaders gefchreven uyt fekere twee diverfe Concepten van elcks negentien Copien, ende de Steden van Hollandt ende Zeelant, hen met de Lyndrayerye geneerende , overgefchikt, groot elcke Copie meer dan twee Bladen, tien ponden acht
, . fclielL



C a?5)
fchell. Den drie en twintighften Maert anno voorfz ge-expedieert dertien Miflive aen de voorfz Steden ende Vlecken, hen geneerende met de voorfz Neeringe, met fekere dertien dubbelden van 't Concept, by die van Rotterdam ende Schiedam gemaeckt, t'famen overgefcnickt, vier ponden fes fchell. Den acht en twintighften September 1555. gefchreven vyftien Brieven aen de Steden van Dordregt, Delf, Amfterdam, Rotterdam , Schiedam, Hoorn, Enkhuyfen, Middelburgh, Briefte, Zirckzée, Goederede, Vliffingen , Veere , Brouwershaven ende Ter-Goes, ten eynde fy hare Gedeputeerden fchicken fouden alhier in den Hage op den vyf en twintigfteu O .Sober toekomende, omme t'famen te communiceren ende te refolveren op 't Concept, by die vander Goude, Gornichem , Woerden, Schoonhoven ende Oude water gemaeckt op de Neeringe van de voorfz Lyndrayerye, van welck Cóncept elck van de voorfz Steden byMisfive dubbelt overgefonden is, groot elk meer dan twee Bladen , vyf ponden vvf fchell. Den laetften Februarii 1555. ftiïo Curia; gefchreven drie en twintigh Brieven aen de Steden van Hollandt ende Zeelandt, hen met de Lyndrayerye geneerende, ten eynde fy hare Gedeputeerden in den Hage fchicken fouden den dertienden April eerftkomende , omme de diiferenten van de felve Neeringe te accorderen, drie ponden twaelf fchellingen. Den twintighften April 1556. na Paefchen geëxpedieert een Placaet op 't S ft ftuck
1556. 24. Aptih
Pag. BI,



155^*4- April.
On-
ftuck van de voorfz Neeringe, onder 't deckfel van den Leenhove, twaelf fchell. Noch twee gelycke Placaren, vier en twintigh fchell. Beloopende alle de voorfz partyen ter fomme toe van vyf ponden Vlaems vier grooten, de welcke ick bekenne uyt handen van Dirck Hoenfz ontfangen te hebben, belovende daer van foo veel te reftitueren, als bevonden fal werden te behooren. Actum den vier en twintighften Appril Anno 1556. nae Paefchen.
Ondergeteyckent,
J. v. Dam.
Onder ftondt noch gefchreven, Defen vier en twintighften April Anno 1556. heeft den Burgermeefter van Middelburgh in Zeelandt betaeldt, in minderinge van de voorfz fomme, vyf Caroli guldens ten pryfe van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, fulcks dat de voorfz fomme, die over 't Lant van Hollandt gedragen foude werden , fuy ver blyf vyf en twintig der voorfz guldens en twee ftuyvers, ten ware dat 'er eenige diminutie nae volghde, als vooren verhaelt is : Waer op Haerlem ende Leyden rapport genomen hebben jegens dè eerfte Vergaderinge, gelyck fy mede gedaen hebben van de andere dertigh Caroli guld. voor de vacatiën van de CommifTarilfen, welcke fomme mede by provifie onder onfe Recepifie opgebracht is, verwachtende op beyde de Refolutien van de Staten als vooren.



C *77 )
Onder ftondt mede gefchreven. Heer Ontfanger van't gemeene Landt var Hollandt, Mr. Aernout Coebel, de Stater der felver Lande gehoort hebbende het rapport van Haerlem ende Leyden, ordonneren U te betalen Jan Dirk Hoenfz, Burgermeefter vander Goude, de fomme van vyl en twintigh ponden en twee fchell., midtsgaders twaelf fchellingen voor den Deurwaerder, by den voornoemden Hoenfz voor 't inhouden van defen gedebourfeert, alfoo den voornoemden Hoenfz ontfangen heeft vyf ponden van veertigh grooten Vlaems 't pondt, als het hier vooren blyckt van den Burgermeefter van Middelburg, en fal U't felve in uwe Reeckeninge gepalfeert werden , midts overbrengende behoorlyck Acquit. Aétum op den 28. April anno 1556. Myn prefent,
In abfentie van den Advocaet van den Lande.
Ondertekent,
Lamb. Jacobi.
Den 28. April 1556.
IS by de voorfz Staten gepalfeert feeckere Ordonnantie hier naer geinfereert.
Heer Ontfanger van 's gemeene Landts < ommeflagh, Mr. Aernout Coebel, de Sta-i ten des felfs Landts ordonneren U te beta-1 len de Perfonen ende de fomme in der ma- { nieren hier nae volgende; in den eerften, 5 Mr. Jacobs vander Duyn, Heere van Sprans 3 ge,
24. April.
Pag. 22,
s8. April.
)rdonnanie voordierlTe Geeputeeren van de taten.



28. April.
ge, drie dagh-gelden tot twee ponden acht fchellingen daegns. jacob Oom van Dordrecht, ende jan Dirck Hoenfz vander Goude , elcks van hen drie Dagh - gelden , tot twee en dertigh ftuyvers daeghs, uyt faecke dat fy> als gecommitteert van de voorfz Staten , in cle maent van Jülio anno vyfchien hondert vyf ert vyftigh laetftleden in den Hage gevifiteert hebben twee diverffe des gemeene Landts Rekeningen, daer van fy de voornoemde Staten, volgende haer Verbael, rapport gedaen hebben. Noch den voornoemden jacob Oom ende Jan Dirckfz elcks twee da-ven, ten pryfe als vooren, voor hare reyfe, alfoo Mr. Jacob vander Duyn in dén Hage in loco was prefent, komt te famen ter fomme van drie en twintigh ponden vier fchellingen. Noch Heer Jacob van Duvenvoirde, Heere van Obdam, &c. Ridder, tot Haerlem, drie Dagh-gelden, tot twee ponden acht fchellingen daeghs. Pieter Cantert, Burgemeefter tot Amfterdam, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Secretaris van Haerlem, ende elcks van henluyden drie Dagh-gelden, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs, ter caufe dat fy in de voorfz Maendt ende Jare, als mede by de voornoemde Staten gecommitteert, twee ver-. fcheyde des gemeene Landts Rekeningen in den Hage gevifiteert, doorgefien, ende daer van de voorfchreve Staten rapport gedaen hebben. Ende noch elcks van henluyden twee Dagh-gelden voor haer Reyfe ende Vrachten, elcks ten pryfe als vooren,
be-



( i>79 )
beloopt, te famen ter fomme van acht en twintigh ponden. Ende noch Heer Willem van Lockhorft, Ridder, twee dagen, tot twee ponden acht fchellingen daeghs. Mr. Jacob de Milde, Secretaris tot Leyden, ende Cornelis Janfz Doelman to't Delf, elcks van hen twee Dagh-gelden, tot twee en dertigh ftüyvers daeghs, ter caufe dat fy als gecommitteert van de voornoemde Staten, in de Maendt ende Jare voorfz tot Leyden gevifiteert en doorgefien hebben twee des gemeene Landts diverffe Rekeningen , daer van fy oock de voornoemde Staten rapport gedaen hebben. Ende noch den voornoemden Doelman een Dagh-geldt voor fijn Reyfe ende Vracht van Delf tot Leyden , al tot twee en dertigh ftuyvers daeghs, bedraeght te famen ter fomme van twaelf ponden festien fchell., komt te famen'voor hem alleen ter fomme van vier en feftigh ponden van veertigh grooten Vlaems.'t pondt, die den voornoemden Ontfanger1 in fyne Rekeninge geleden ende gepafleert fullen werden,, midtj overbrengende Recepifle'ende Acquit. Ac turn in den Hage den voorfz 28. April 1556. My prefent, in abfentie van den Advocaet van den Lande, ende ter beede van de felve Staten ondertekent,
C. d'AJfendelf.
S 4. Dagh-
155(52?. April.



C 280 )
ISS6. 5. Mey.
Pag. 23.
Nopende de antwoordt op de petitie van den Hondertften enVyftighften penningh.
Nopende de antwoordt op de petitie van den Hondertften enVyftighften
penningh
Baghvaert , gehouden in den Hage op den negenden Mey ii 556.
PRESENTEN.
Den Heere van Gou*
driaen , Lockhorfi, Egmont, vander Duyn, ende fVyngaerden,
als Edelen. Willem Blafius,
ende Willem Schoock.
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout, ende
Adriaen van Leyden,
Van Delf. Dirck van der Does ,
TEn voorfz dage, nae dat by den Heere van Aflendelf van wegen de Koninghlycke Majefteyt de voorfz faecke de voorfz Staten in 't lange gerecommandeert is geweeft, foo hebben de voorfz Gedeputeerden, nae dat by de Gedeputeerden van Dordrecht ende Amfterdam rapport gedaen was, dat by die van Brabant alsnoch geen Refolutie genomen en was op de geëyschte Petitie, ende dat fy foo veel
ver¬
ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz , Burgemeeft. ende
Mr. Adriaen Sandelyn , Van Amfterdam.
Jan Willemfz Moei, Burgemeefter, ende
Witte vander Hoeve , Vander Goude.
Omme antwoordt te refolveren op de Petitie van den Honderften en Vyftighften penningh.



( ft8i )
verftaen hadden, dat de geëyschte Hondertfte ende Vyftighfte penningen by henluyden niet geconfenteert en fouden werden; ende dat de Gedeputeerden vander Goude verklaert hadden, dat by die van Vlaenderen gerefolveert was, aen de Majefteyt te verfoecken, dat in de plaetfe van de Hondertfte ende Vyftighfte penningen een gracelycke fomme nae hare faculteyt geëyscht foude werden, regard nemende op de groote laften van de felve Landen; gerefolveert , dat alfoo de Gedeputeerden van de Staten tot nog toe geen rapport gehoort en hadden van de geene die in Brabant ende in Vlaenderen gereyft waren, omme te vernemen, hoe die van Brabandt ende Vlaenderen hen droegen in 't refolveren van deantwoortopdelaetfte geëyschte Petitie, alsnoch geen laft en hadden omme eyndelyck te refolveren , beroerende de antwoordt op de voorfz geëyschte Beede , te meer, alfoo fy niet en fagen, hoe men de geëyschte Hondertfte ende Vyftighfte penningen alsnu ter executie foude mogen leggen, hebben daerom daer op weder begeert rapport, omme hare antwoordt inne te brengen op den dertighften defer maendt Mey, 's avondtsinde Herberge; ende hebben voorts begeert van die vander Goude, omme met den eerften yemandt Uyt te fchicken tot koften van 't Landt in Vlaenderen , omme van henluyden te vernemen, wat antwoordt fyluyden van de Majefteyt op haer voorfz verfoeck verkregen hadden, 't welck de voorfz vander Goude fulks geaenvaert hebben te doen.
S 5 Zyn
*55o*'" 9. Mih



9., Mey, Te overkomen ende tehandelen mee die vander Sche'linck, beroerende het Haertflede-gelc, Margengeldt, ende Thienden penningh. Pag. 34.
3
]
': 1 1
3
C 282 )
£Yn den Ontfanger Coebel ende den Advocaete.by de Staten gecommitteert, omme met die van der Schellinck te overkomen endetehan* delen nopende de verklaringe van hare Haerdtfteden,: van hare Margentalen, ende het furnisfement van dien, volgende de felve verklaringe, ende ook van den Tienden penninnh, daèr vooren fy by den voorfz Ontfanger tegenwoordlgh gegyfelt zyn, te wétèn dat fy by provifie van hem fullen öp Rekeningen van 't geene wes fy uyt fake voorfz 't gemeene Landt fchuldigh zyn, fullen paffen te recouv'reh acht, feven of fes hondert guldens , of foo veel min 'als fy fullen weten te gekrygen, ende dat fy de reftfullen betalen voor den eerften dagh van Aügüs:us naeft-komende, volgende de verklaringe van iare Haerdtfteden ende Margentalen; onder haren Eedt, die fy voor St. Jans Miffe nu naeftkomende gehouden fullen wefen te doen, daer /ooren fy fullen ftellen tot cautie den Heerè van Aflendelf, onder behoorlycke Adïe van den Hove van Hollandt, ende dat fy eerft ende alvorens lullen betalen alle de koften van de gyfelinge , tot noch toe gevallen, mitsgaders van ien Advocaten ende Procureurs, volgende dé /erklaringe, die hen by den voorfz Coebel daer /an gelevert fal werden ; ende in gevalle den /oorfz Ontfanger endeden Advocaet geen pen> ïingen promptelyck van hen en weten te gecrygen, dat fy alsdan fullen mogen confente•en in de ontflaginge van de gyfelinge, daer fy egenwoördigh inne zyn, onder expreffe belofeniffe, datfe de verklaringe van de voorfz ha■e, Haertfteden ende Margentalen doen fullen
voor



f283;
voor St Tails MnTe naeftkomende, ende volgende dien' 't Haert - geldt, Margen - geldt ende Soek den Tienden penning te betalen voor den eerften dagh van Auguftus naeftkomende , daer vooren den voorfz Heere van Alfendelf hem fal ftellen Borge, onder Aéte van den voorfz Hove als vooren, ende mits betalende alle de voorfz koften van de gyfelinge.
IS mede gerefolveert, dat den Advocaet dert . Ontfanger Coebel fal doen hebben uyt handen van den Rekenmeefter Stalpart alle de Rekeningen van de Collefteurs van den Impoft van den Jare I555-* mitsgaders Extraét authenticq van fulke Articulen van de Rekeningen van den Impoft van den Jaren vyftien hondert vier en vyftigh, als den felven Coebel van van noden fullen wefen.
HEbben de voorfz Staten geauthorifeert Mr. Arent Coebel, Ontfanger van 't gemeene Landt, omme te doen behoorlycke executeren alle de Conventen ende Geeftelycke Perfonen, onwilligh wefende den Impoft op te brengen ende te betalen realvck ende met 'er daedt aen hare temporele Goederen, nae inhouden van de Brieven executoriael daer van zynde.
DE voorfz Staten hebben gecommitteert den voorfz Mr. Aernout Coebel, omme m i werek te treden, ende te doen maken in 't Cloofter alhier in den Hage fekere Kamer, tot behoef van de voorfz Staten, volgende Relolutie, bv henluyde genomen in de voorgaendi ' Maend
p. Mep
Van den lëeckenneefter stalpart te recouvrecn de Reeckeningen van denlmpofl.
Authorifatie opCoebel, omme de Geeftelycke Perfoonen te doen exe-1 enteren.
Commiflïé op Coebel en Pieter Briiffera'eïi om des gemeene Landts Ka; mer te j-doenmaec"ken.



»556\ ! $. Mey.
Den Cafle leyn van Louvelteyn verfoeck t ongeraolefleert te mogen blyven wegens den Impoft. .
Pag. 25.
Staet van ' des gemee-< ne Landts , omme- ' flagh. < 1
Nopende ] het De- J froyement _ van den Comiriifla- K ris in de g faecke van ] deZuyder-b
e
g g g
c 284;
Maendt van April; hebben voorts gecommitteert Pieter Bruflelaer, omme toeficht te hebben ende Contrerolleur te wefen van 't voorfz werck, daer van hy by de Staten tot redelyckhevt gecontenteert fal werden.
^Opende den Cafteleyn van Louvefteyn, verfoeckende dat de Staten gelieven wilden den Pachters van den Impoft te onderregten, datfy hem van den felven Impoft fouden willen ongemolefteert laten ; Is verklaert, dat in 't hooren van de Rekeninge van den felven Impoft dies aengaende op de felve Rekeninge geappoflilleert is, van welcke Appoftille hy Copie mach fereylfchen.
gY den Ontfanger Coebel de Staten overgegeven zynde een ftaet, om te verftaen tot :en nieuwen ommellagh, omme te furneren des jemeene Landts onkoften, by de voorfz Staten laer van elcks Copie begeert, en daer oprap»ort genomen tot op de naefte Daghvaert.
fS op het verfoeck, omme te hebben Ordon* nantie van twee hondert guldens voor een ïyfe, omme te betalen den Commiffaris, die ae Over-Ylfel gereyft is, ende dat den felven edefroyeert werde, by de Staten eendrachte/ck gerefolveert, dat den voorfz Commiffaris y het gemeene Landt gedefroyeert fal werden, ide dat 'er Ordonnantie gepalfeert fal werden, ïfien wefende de verklaringe van de penninzii, by den Commiffaris ende Adjunét ontfan;n ende anders gedebourfeert,
Is



C 285 )
IS mede gepafleert Ordonnantie op Mrs. Hendrick Dirckfz, Burgemeefter, ende Adriaen Sandelyn, Penfionaris van Amfterdam, elckst van feftien Dagh-gelden, daer inne gerekenti twee nachten, ter caufe van hare vacatiën totc Over-Yffel gedaen, welcke Ordonnantiën ge-] taxeert zyn by de Penfionariflen van Dordrecht, ende Haerlem, als daer toe by de Staten gecom-' mitteert zynde.
IS..mede gelycke Ordonnantie gepafleert byde( voorfz twee Gedeputeerden op den Advocaet,' van fyne laetfte reyfe in Brabant gedaen, endej van de voorfz reyfe in Over-Yffel, ende zyn hem toe getaxeert acht en vyftigh Dagh-gelden.
Eodem a prancïo.
DEn Advocaet heeft ter prefentie van Jacob vander Duyn ende Mr. Jacob de Milde, na' dat Coebel hem vertoont hadde twaelf Obliga- J tien van de Staten, gecaffeert, van dato in de< maendt van November anno 1554. t'famen in-c houdende de fomme van hondert drie en tach- < tigh ponden van xl. grooten, gelevert twee De-c charges daer op dienende, inhoudende gelyke fomme: heeft voorts, gefien hebbende tien andere gecaffeerde Obligatien van de Staten, in dato in de maendt van Mey anno 1555., t'famen inhoudende de fomme van hondert tachtigh gelycke ponden, hem gelevert twee andere Decharges, daer op dienende, innehoudende gelycke fomme.
Is
1556V
9. Mey. )rdonnan-< te voor /Trs. Henrick
)irckfz ene Adriaen andelyn.
>rdor)nanie voor len Advo:aet.
Overleveinge van ekere Deharges.by ien Advoaet aen -oebel geaenv



( 286 )
9- Mey. Den Grave van Egmont te fpreecken beroerende de ftoppinge ende toedamminge van den Spoye,
14. Mey.
B.efchryvlogë an de fesgroo.te Steden op de ma-1 tinge van 1 's gemeenet Landts Ka , mer. !
Dagh...
TS ten Huyfe van Jacob vander Duyn, terprefentie van hem, Lambrecht Jacobfz, Jan Sasbout, Mr. Adriaen van Leyden , Dirck vander Does, Mr. Jacob de Milde, Mrs. Hendrick Dirckfz ende Adriaen Sandelyn, Jan Willemfz Muel ende Witte vander Hoeve, eendrachtelyck gerefolveert, dat ter eerfte opportuniteyt, komende den Grave van Egmont in Hollant ofte anderfints, aen hem verfoeck gedaen fal werden , omme met mynluyden accordt te overkomen nopende de Vaert van den Spoye, ende lat men van fyne Mo. E. fal vereyfchen, wat iy foude willen hebben, omme te renunciereh :èn eeuwigen dage van fulck recht, als hy foude pretenderen om de voorfz Spoye te mogen floppen ende toedammen.
Den 14. Mey 1556.
DEn Advocaet heeft door authoriteyt van den Heere van Alfendelf befchreven de es groote Steden, te welen den twintighften lefer maendt 's avondts in de Herberge, omme e refolveren op de makinge van een Kamer, laer des gemeene Landts Privilegiën, Rekeningen ende andere ftucken geleydt ende bewaert uilen werden.



C 28? )
Daghvaert, ge-honden m den JHage op. den et2 Mey 1556.
PRESENTEN.
15^,
2 1. Mej. Pag. 26.
rir.rw.' O
cfa '.oa-s -M
Bewaring* van 'sLanta Privilegiën.
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelcn. Willem BIafius, Gedeputeerde Va-ft Dordrecht. Mr. Lambrecht,
-Van Haerlem. Jan Sasbout, tt£ ende Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden, Mr. Hendrick Dirckfz.
IS by -de voorfz Gedeputeerden genoegh eendrachtelyck gerefolveert, dat, ten eynde de Privilegiën in tyden van Oorloge ende anders te bet verwaert fouden mogen zyn, men de felve in een van de beflöten Steden foude doen bewaren, ten plaetfe daer de felve Steden hare Privilegiën ende andere Secreten bewaren , mits makende een Trefoor in de Muyr met Yfere Deuren, ende dat die van Delf ende Leyden daer toe nae een bequame Plaetfe fouden doen fien, het welck fy fulcks aengenomen hebben, omme op de naefte Vergaderingé!daer van rapport te doen,
Is
ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Jan Dirckfz 'r Hoen, ende
Simon Gerritfz, Vander Goude.
Omme te refolveren, waer men een Kamer timmeren fal, omme inne te iluyten des gemeene-Landts Privilegiën, Rekeningen ende andere ftucken.



1556. sr.Mey. B'ewarihgÊ van de Reeckeaingen var 't gemeene Lande.
Ordonnantie voor de Weduwein de gulde Leeuw to Mechelen.
Declaratie van het Salaris van Mr. Chriftoffel Goude.
C 288 j
JS?voorts gerefolveert, dat alfoo de plaetfe ia 't Clóofter van den Hage, die gekooren was omme een Kamer te maecken, omme daer inne te leggen des gemeene Landts Rekeningen, de Verificatien daer op dienende, ende anders, overmidts de laeghte ende onbequaemheydt van dien, volgende feeckere Concept, daer van by gefchrifte geftelt, ende de Gedeputeerden van de fes groote Steden overgefonden, daer toe niet bequaem en is, men in 't felve Cloofter fal lien nae een andere bequame plaetfe, die gemaeckt is, ofce indien 't noodt is , daer men een nieuweKamer foude mogen maecken; ende zyn daer toe gecommitteert Jacob vander Duyn, Mr. Lambrecht Jacobfz ende Jan Dirckfz 't Hoen , Burgemeefter, die op de naefte Vergaderinge daer van oock rapport doen fullen.
JS gepalfeert Ordonnantie.op Coebel, omme te betalen de Waerdinne in den gulden Leeuw tot Mechelen vyf en vyfrig guldens ende feven ftuyv. uyt faecke van drie amen ende drie fchreven Wyns, gefchoncken door authoriteyt van de voorfz Staten den Procureur Generael van den Grooten Rade, de amen voor achtien guldens , makende met de onkoften de voorfz vyf en vyftigh guld. feven ftuyv.
■yErtoont zynde de voorfz Staten de Declaratie van Salaris ende verleydt geldt van Mr. Chriftoffel Coudt, Advocaet van de felve Staten, isy;de taxatie ende Ordonnantie van dien uytgeftelt tot op de naefte Daghvaert.
Dagh-



r 289)
.Daghvaert, in den Hage gehouden op den 30. Mey 1556.
PR /E SENTEN.
1556.
$o. Mey. Pag, 27.
Refolutie op de Petitie van de Koninghlyke Majefteyt , van den Hondertften ende Vyftighften Penningh.
Den Stadthouder, Den Heere van Affeh-
delf, . Duvenvoirde, Lockhorfi,
ende Otto van Egmont, Uyt den naem van d'Edeleh. Willem Blafius, ende
Willem Schoock, Penfionaris
Van Dordrecht.
Dirck vanBerckenrode, Burgemeefter, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem.
NAe dat by myn Heere den Stadthouder uyt de naem van de Koninghlycke Majefteyt verfocht was, dat fy eyndelyck fouden willeu beantwoorden de Petitie van den Hondertften en Vyftighften penningh, henluyden resp'eélivclyck by de Koninghlycke Majefteyt gedaen, foo hebben de voorfz Edelen en Gedeputeerden van de fes groote Steden eendrachtelyck gerefolveert, dat fy de voorfz Petitie ( onder corIV. Deel. T rec-
Jan Sasbout, Burgermeefter, ende
Mr. Jacob van Eynde ,
Van Delf. Jonge Dirck Janfz, ende
Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden, Mrs. Hendrick Dirckfz. Burgem.
ende
Pieter Cantert,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, ende
Simon Gerritfz, Vander Goude,



C 290 )
30. Mey.
re&ie van de Majefteyt) bevinden over de Landen van Hollandt in geender manieren practicabel, overmidts in de executie vallen foude groote onmin ende tweedracht, indien de qualiteyt ende reyckdom van een yegelyck by de Nabuyren getaxeert foude werden, overmidts oock de groote exceffive koften van Commiifariffen , die 'er noodts halven fouden moeten vallen; dat oock de Negotiatie, Koopmanfchap ende Viffcherye van den Lande van Hollandt gelegen, zyn over Zee Ooftwaerts ende Weftwaerts, die voor een groot deel by arme Luyden , als Viffchers ende andere, ende dagelycks tot groote koften ende fchade geëxerceert werdt, foo dat dickwils diverffeLuyden van hare geheele fubftantie, foo by Tempeeft, verzeylinge, Piraten ende anders werden gepriveert; dat oock gefchapen ware in 't doen van de taxatie veele en diverffe quade Eeden te gefchieden; Bidden ende verfoecken daeromme, dat Uwe Majefteyt gelieven wille de voorfz Petitie te committeren in een gracelycke ende verdraeghlycke fomme, ende op fekere dragelycke termynen, aenfchouw nemende op de groote laften, daer het voorfz Landt geduyrende defen Oorlogh inne gekomen is, als beiaft zynde jaerlycks over de hondert duyfent guldens, omme welcke jaerlyckfche Rente alleen te furneren feeckere groote Impoft ende fware Margen-gelden opgeftelt zyn, die fy noch apparentelyck fullen moeten befwaren, midtsgaders op de groote armoede ende duyrte van alle dingen, mortabiliteyt van alle Beftialen, eensdeels gekomen uyt faecke van den voorgaenden natten Jaer-
fcha-



C 29r ')
fchare ende de jegenwoordige drooghte, daer op gevolght, fulks dat men de Landen jegenwoordelyck; ende geduyrende de voorfz drooghte , niet en fal mogen bezaeyen, waer door oock gefchapen is noch meerder duyrte te vallen, fulcks oock dagelycks alle foorten van Virftuaillen verdieren en ryfen; welcke Refolutie den I Advocaet uyt de naem van de voorfz Gedeputeerden mynen Heere den Stadthouder aengegeven heeft, verlbeckende dat fyne Mogende Edelheydt 't felve gratieufelyck wilde overfchryven de Koninghlycke Majefteyt, omme daer op te hebben fyne Majefteyts goede geliefte, 't welk den voorfz Stadthouder fulcks aengenomen heeft te doen, ende heeft voorts de voorfz Gedeputeerden dagh geprtefigeert, omme weder alhier in de Herberge te wefen op Vrydagh naeftkomende, ende datfe mede fou- r den gelaft komen, omme te refolveren bequa-" me middelen, foo verre fyne Majefteyt te vre-£ den ware de voorfz Petitie te muteren in een t< gracelycke ende draeghlycke fomme van penningen , dienende tot opbrenginge van de voorfz gealtereerde petitie.
Den 2. Junii 1556". 2
COebel gelevert by handen CoenraedtDirckfz C de Ordonnantie van den Impoft, gemaeckt1( den negen en twintighften December 1553., en- c. de oock de Ordonnantie van den felven Impoft, ^ in dato den acht en twintighften Maert 1556. ftilo communi.
T 2 Den
T55& 'ag. 2S*
Dagh geomen,om 1 den Hae in de ierbergen : wefen.
. Junii.
!oebeI geiverttwee Tdonnanen van ïnlropoft.



Z.Junii. ■ Overlcveringe, Coebel gedaen j van uier i Executo- \ rialen, als vooren.
6. Junii.
Den Stadthouder, Den Heere van AJfen*
delf, Duvenvoirde, Lockhorfi ,
ende
Jacob vander Duyn-,
als Edelen. Willem Blafius,
ende Willem Schoock,
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Jan Sasbout, ende
f, Mr. Jacob van Eynde,
Penfionaris Van Delf. Dirck van der Does,
p|En felven gelevert vier Executoirien, inda-> to den 11. Mey 1556., beroerende den üenden penningh, 't Haert - geldt, Margen velt ende den Impofl: van Wynen ende Bieren 4 laer van Frans, des voorfz Coebels Dienaer, /ier gelycke Executorien ende van gelycken da:um vier diverffe Colleeleurs van den Impoft geevert heeft.
Daghvaert, gehóuden in den Hage op den fesden Junii 1556.
PRESENTEN,
ende
Mr. Cornelis van Veen „
Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz,
Burgemeefter, Pieter Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Burgemeefter, ende Jan Hey.
Vander Goude. Omme wederom te refolveren op de Petitie van den Hondertften en Vyftighften penningh respe&ivelyck.
Den



( 293 )
DEn voorfz Stadthouder heeft by monde van den Heere van AlTendelf de Staten doen verklaren, hoe dat hy de Refolutie, by . henluyden genomen den dertighften van Mey te { vooren, ende die fyne E. by gefchrifte gele-1 vert was, de Koninghlycke Majefteyt overge- f fonden hadde, om daer op te hebben fyne Ma-£' jefteyts goede gebefte, maer want fyne Maje-n fteyt wat hinericq ende niet wel tè paffe en ï was, en hadde daer op niet mogen disponeren, dan foude fyne Majefteyts geliefte binnen drie ofte vier dagen ten langhften overfenden, dat daeromme de Staten hier paffen fouden weder in de Herberge te wefen op een Woensdagh 's avondts in de Herberge, welcke Refolutie ten felven dage by fyne E. endeden Heere van Asfendelf ter begeerte van de Staten weder verandert is, ende is de Staten dagh gegeven, weder in de Herberge te wefen op Vrydagh naeftkomende , midts dat fy alsdan mede fouden komen gerefolveert van middelen, omme de veranderinge van de Petitie, die by de Koninghlycke Majefteyt apparentelyk gedaen fal wer» den, in 't geheel of yoor een deel te mogen vin* den ende furneren.
Eodem a prandla.
JJEroerende omme te komen tot een nieuwen Si ommellagh, tot furniffement van de onkos- m ten van 't gemeene Landt, alfoo hen van den ftaetm elcks een Copie gelevert was, ende daer op Z den negenden Mey rapport genomen hebben,m is het lelve weder uytgeftelt tot op de naefte Daghvaert T 3 Aen-
1556.
6. Junii. Nopende e Petitie an den londerten enVyfgften peningh.
'ag. 29.
aet, ome te kozn tot n nieu;n omïflagh.



6. Junii. ■ Van de Ordonnantie 1 voor die 1 van Dord- ] recht, Amfterdam en 1 Gouda. .
Impoft van deScheeps' Bieren.
Van de plaetfe omme'sLants , Privilegiën te leggen.
Van de plaetfe omme's Lants Rekeningen in te fluyten.
Gecommitteerden , omme te taxeren de declaratie van den Advocaet Gout.
Aen-
t 294 )
A Engaende omme Ordonnantie te pafferenop de Gedeputeerden van Dordrecht, Amfterlam ende Gouda, die uytgeweeft zyn omme te vernemen , hoe die van Brabandt ende Vlaende■en hen gedragen hebben op de Petitie van den Hlondertften ende Vyftighften penningh, mede ïytgeftelt zynde van den negenden Mey laetfteden, ut fupra gerefolveert.
WDpende het verfoeck van die van Dordrecht, of Scheeps-Bier oock Impoft betaen fal, daer op den negende Mey rapport geromen was, mede uytgeftelt als vooren.
D Eroerende 't rapport van die van Delf ende ■ Leyden, of fy bevonden hebben een bequane plaetfe om te leggen des gemeene Landts Privilegiën , uytgeftelt ut fupra.
\7An gelycken 't rapport van Mr. Jacob vanv der Duyn, Mr. Lambrecht Jacobfz en Jan Dirckfz 't Hoen, beroerende de plaetfe omme te leggen 's gemeene Landts Rekeningen, de behoeften daer toe dienende en anders, uytgeftelt als vooren.
VYn gecommitteert de Penfionariffen van Delf, Leyden ende den Advocaet, omme te taxeren de Declaratie van 't Salaris ende verleyt geit van den Advocaet Goudt, ende heeft den Advocaet Mr. Corn. van Veen de felve Declaratie gelevert.



( 295 )
A Engaende de Requefte van den Heere van Opmeer, verfoeckende exemptie van 't Margen-geldt van fekere Veenen, genaemt de Wilde Veenen, is 't felve gereferveert tot de naefte Daghvaert, en dat Coebel hier van gefproken fal werden, ende hem alsdan hier op by de Staten vinden, omme gehoort te werden.
TS mede gerefolveeert, dat den Advocaet by advife van Coebel voor defe reyfe Ordonnantie palieren fal op Sebaftiaen Willemfz ende Coenraedt Janfz , Boden.
A Engaende of den Advocaet de Ordonnantie, gemaekt op den Impoft geteykent overleveren foude, alfoo eenige Pagters fulksbegeert hadden, is 't felve uytgeftelt tot de naefte Daghvaert.
T^TOpende de Requefte van de Cathuyfersbuyten Delf, verfoeckende dat Coebel ontfangen fal de verklaringe van de Wynen ende Bieren , in haer Convent gedroncken, en hen te accorderen den tyd van een maend, ofte fes weken , om volgende dien haer Impoft op te brengen , is mede als vooren gereferveert.
TS mede op de Requefte van Mr.PieterBruynfz, ■"■ verfoekende dat de Tappers, gelegen onder 't Quartier van den Hage, volgende de Ordonnantie van de Verpachtinge, mede gehouden fullen wefen den Impoft te betalen, rapport genomen als vooren,
T 4 No-
1556.
6. Junii.
Requefte van cien Heere van Opmeer.
Ordonnantie voorSebafliaen Willemfz endeCöenraet Janfz Booden. Teykeninge van de Ordonnantie op de Verpagtingevan den Impoft.
Pag. 30.
Requefte van de Cathuyfers buyten Delf.
Requefte van Meefter Pieter Bruynfz.



»55-
6. Junii. Requefte van 't Convent van JLoosduynen.
Requefte j van dePagïers van 1 den Impoft f tinnen £ Delf ende , Rotterdam.
é
Dat dievan 1 Vlaerdingen mede j , den fmpoft fullen beta-1 len. ]\
'■ ' b
Vi
m
d< fa Ir
de
St
lir
dc
Requefte T < van die van X
Schevenin-fl Jeu. lte
C 296')
fvfOpende de Requefte van 't Convent van van Loosduynen , verfoekende exemptie /an den Impoft, is mede rapport genomen als /ooren. ö
[S mede de Requefte van de Pachters van den Impoft binnen Delf en Rotterdam, verfoec.ende dat van Scheeps-Bier mede Impoft betaelt oude werden, uytgeftelt als vooren, ende gepydt, dat fy hare Requefte onderteyekenen ul en, het welcke oock by henluyden fulcks ;edaen is.
S mede gerefolveert, dat die van Vlaerdingen, by den Ontfanger Coebel gegyfelt zyne voor den Impoft van de Jaren 1554. ende 555- > ende begeerende gehoort te zyn op Iaendagh ofte Dinghsdagh ten langhften, de urgemeefters van Delf in gefchrift fullen le:ren drie ofte vier degelyke Perfonen, ome daer uyt by de Staten een genomen te wer:n, die tot koften van de Stadt den Impoft l collecteren; ende dat voorts aengaende den ïpoft van de Jaren 1554. ende 1555. fyhiyn hare prefentatie op Saturdagh naeftkomenby gefchrifte leveren fullen, ende zyn de aten te vreden, dat fy foo lange uytdegyfege ohtflagen fullen wefen, midts het felve ende teyekenen by den Commilfaris Quintyn eyts.
! de Requefte van die van Scheveningen, om te hebben exemptie van den Impoft, uytgeit als vooren.
Van



C m )
ITAn gelycke de Requefte van den Rentmeefter van den Grave van Arenberge, omme te genieten* exemptie van den Impoft , gerefol-, veert als vooren. ]
l
TS mede uytgeftelt als vooren de Requefte van' den Convente van Jerulalem binnen Haerlem,' pmme te genieten gelycke exemptie van den lm-, poft, als wefende Carmeliffen, ende fulcks van ■. de vier biddende Ordenen.
i
(QP het vprfoeck, by die vander Goude ge-1 daen, ten eynde by de Staten vervolghtv foude werden, dat den Officier van de Stadt \ van Nieupoort geinterdiceert foude werden,c van de Schippers aldaer, Bier vander Goude ^ brengende, te eyfchen Bier, genaemt Kolf-lla-,, gers Bier, of ook van de Schippers, aldaer« Koorn of Greynen brengende , te eyffchen'1 eenige Rafyren Koorns, gefeydt, dat fy vand haer verfoeck de Staten Copie leveren fullen',£ omme op de naefte Vergaderinge daer opRefo-v: lutie te nemen, S
g
Den 8. Junii 1556'. 8
COebel gelevert Extracten van de Claufule beroerende de geene die exemptie preten- fderen, geftelt in de aéte van confent, de Keyf.E Maj. gedragen in de Jaren 1552, 53, 54 en- Ê de 55.
T 5
Den
6. Juni(, Requefte >an den lentmeeter van len Grave Vrenberge. Requefte an 't Conrent vanerufalem innen ïaerlem. Verfoeck an die ander Joude, beierende 'c :olf-flaers Bier n Rafyet 'arwe, by en Offi:er van 'ieupoort m hare > :bippers :-eyscrir.
Junii.
Den Ont;r Coebel xtractgeverc.



(ap8 )
I«6\ 5. Junii.
Pag. 3tOrdonnat tie voor Coenraed Janfz end Sebaftiaer Willemfz: Boden.
Ten
Den 9. Junii. 1556.
COenraedt Janfz ende Sebaftiaen Willemfz Boode , elcks gelevert Ordonnantie van . twee en twintigh dagen, van dat fy gereyft zyn j in diverffe Steden , met Brieven van den Rentmeefter , ten eynde de Colleéteurs hare penningen van den Impoft van de laefte drie maenden ten Comptoire brengen.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den negenden Junii 1556".
PRESENTEN.
Den Stadthouder, Den Heére van Affen-
delf, Cruningen, Duvenvoirde, Lockhorfi,
ende
Egmont,
als Edelen. Willem Schoock.
Van Dordrecht. Jooft van Hillegom, ende
Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem.
jan Sasbout,
ende
Mr. Jacob van Eynde , Penfionaris Van Delf. Mr. Jacob de Milde,
Van Leyden, Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Burgemeefter, ende JanHey,
Vander Goude, Omme te refolveren op de gealtereerde petir tie van 400000. Caroli guldens.



C 299 )
TEn voorfz dage heeft den voorfz Stadthouder by monde van den Heere van Aflendelf de voorfz Staten doen voorhouden, hoe dat den Koningh geadverteert zynde van de antwoorde, fyne Majefteyt by gefchrifte den laetften Mey overgefonden, heeft, omme henluyden te believen, geaccepteert de offre, by die van Vlaenderen gedaen, te weten dat fy opbrengen fullen, in plaetfe van de laetftc petitie , acht hondert duyfent ponden van veertigh grooten, dat daeromme de felve Majefteyt te vreden is, dat de voorfz van Hollandt, in de plaetfe van de Petitie, henluyden gedaen op redelycke termynen, fullen mogen opbrengen vier hondert duyfent der voorfz ponden, fulcks dat die van Hollandt des geen weygeren en hebben , alfoo het des Koninghs eerfte petitie ende begeerte is, alfoo defe penningen niet geëmployeert en fullen werden, dan in betalinge van van voorgaende fchulden, fpruytende uyt der Oorloge,- dat mede fyne Majefteyt, omme defe Landen van herwaerts over te verlichten, met den Koningh van Vranckryck aengegaen heeft beftant, daer door alle Negotratie fal mogen cours en loop hebben, fonder eenige forge ofte dangere, ende de Vilfcherye van de Haringhvaert vryelyck gebruyekt werden , daer door, ende andere, de Landen wederom fullen mogen prospereren, ende dit te min behoort geweygert te zyn, alfoo de voorfz Majefteyt, omme de voorfz fchulden te betalen, boven dien fal moeten verletten ende ook verkoopen veele yan fyne Dorneynen.
Op
iS$5, 9. Junii, Aengaende :1e gealtereerde pe-« tiiie van vier hon. den duyfent ponden, in plaetfe van den Hondertfien en vyfii»hften Penningh»



(30°;
g. Junii.
Refoluti van de Sts ten op de Voorfz Pe titie. Pag. 32.
Teappell ren van hi mandament van Getuygei daer bij ( kere Inwoonder; van Leij den totM chelen g daghvaer zijn, om;
QP welcke Propofitie de Staten, alhier verga* dert, voorgehouden zynde, de voorfz Ede* [len hebben geraemt, indien fy van den anderen, ende oock van de fes groote Steden gevolgh hadden, de Koninghlyke Majefteyt te accorderen drie hondert duyfent ponden, op de felve termynen als die van Vlaenderen gedaen hebben, midts dat fy binnen den felven tydt niet verder ge? molefteert en fouden werden, te weten, de eene helft op te brengen by de Schiltalen, ende de andere helft by den Tienden penningh, de twee deelen tot laften van den Eygenaer, ende dat derdendeel tot laften van den Bruycker, ende foo wes van den Tienden penningh fal ■mogen overfchieten, te employeren tot lolfinge van Renten, ofte elders tot 's Lants profijt; maer de Gedeputeerden van de fes groote Steden hebben elcks in den haren hier op verfocht rapport , midts welcke den voorfz Stadthouder henluyden dagh gegundt heeft, alhier in den Hage in de Herberge te wefen den achtienden defer maendt Junii naeftkomende.
:A Engaende het verfoeck van die van Leyden, !t de Staten gedaen, hoe dat den Procureur Generael van den Grooten Rade met Mr. An^dries Salomon feker mandament van den Grootten Rade geimpetreert heeft, daer by veele ende diverffe Getuygen tot Mechelen gedaghvaert zyn, om aldaer getuygeniffe der waer.^heydt te geven in den Proceffe, 't welck den .Jvoorfz Procureur Generael ende den voorfz : Andries aldaer hangende heeft tegens den Schout Wan Leyden, ende dat niet tegenftacnde feke-
ren



c m 1
ten Commiffaris in loco is, om diverffe Getuygen in de felve faecke te hooren, heeft de voorfchreve Gedeputeerden redelyck gedocht, dai overmits 't felve een groote nieuwigheydt is, ende van quade confequentie, ende tot grooten lafte ende intereft van deGetuygen,dietol Mechelen fouden moeten reyfen; dat men var de conceffie van 't voorfz Mandament, by de voorfz Getuygen gedaghvaert zynde, fal doen appelleren , ende hebbende de felve appellatie, dat den Advocaet van wegen 't Landt daer van mede fal appelleren ^ ten ware nae voorgaende rapport hem binnen drie dagen anders geadvi•feert wierde, ende dat voorts 't Proces fal werden beleydt tot 's Landts koften, hier van nademael gefproken hebbende den Heere van Asfendelf, heeft my verklaert in de felve Refolutie te accorderen,
HPEn voorfz dage is geaccordeert Ordonnantie van negen dagen Mr. Willem Schoock, van vyf dagen Dirck Hillebrandtfz, uyt fake dat fy door bevel van de Staten inMeylaetftleden gereyft zyn na Brabandt, om te vernemen hoe die van Brabant hen droegen nopende de geeyfchte Hondertfte ende Vyftighfte penningen. Noch een Ordonnantie van vyf en twintigh dagen op Jan Willemfz Moei, uyt faecke van twee Reyfen, by hem in Vlaenderén ten voorfz fine oock in Mey gedaen, en noch twee goude Kroonen aen verleydt geldt voor 't gemeene Landt,
h
1556.
9. Junii: daer haere depofitiea , te doen,
Ordonnans tie vóór Mr. Willem
Schoock, Dirck Hilw lebrantfz, en J. Wil* lemfis Moei-



♦j. Junii.
Requefte van Meefter Pieter Bruijnfz, beroerende den impoft vanden Marckgrave vander Veere.
Requefte van den felven, beroerende de Tappers.
Pag. 33-
iRequefti ^an'tCon vent van Xöosduijnen envai de Pagter van Delf ende Rot ■terdam,
Dagh-
f;
IS gerefolveert op de Requefte van Mr. Piet-et Bruynfz, beroerende den Impoft van myn Heer den Marckgraef vander Veere, voor Appoinclement te ftellen, dat den voorfz Bruynfz opteyckenen fal de Wynen ende Bieren, die by den voorfz Marckgrave gedroncken fullen werden.
TS gerefolveert op de Requefte van den felven ■*■ Bruynfz, beroerende de Tappers, voor Appoftille te ftellen, dat de Staten verklaren, dat aengaende de Tappers, gefeten onder de Vryheydt van den Hage, den Suppliant hem fal reguleren nae inhouden van fyne Brieven van Ver-, pachtinge, maer aengaende de Tappers, gefeten buyten de Vryheydt van den Hage, Nihil.
^SJ Opende de Requefte van 't Convent van !■ Loosduynen, verfoeckende exemptie van "den Impoft, ende van de Requefte van de Pachters van den Impoft binnen Delf ende Rotterdam, beroerende het Scheeps-Bier, Is weder i rapport genomen tot op de naefte Daghvaert.



C 303 )
Daghvaert, in den Hage gehouden op den 19. ende 20. Junii 15 5 6,
PR./ESENTEN,
By
Den Stadthouder, Den Heere van Affen-
delf, Obdam, Lockhorfi, Otto van Egmont, ende
Jacob vander Duyn, Uyt de naem van de Edelen.
Willem Blafius, ende
Willem Schoock, Penfionaris
Van Dordrecht. Dirk van Berkenrode , Burgemeefter, ende
Mr.Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. QuirynAertfz, Burgemeefter, Adriaen van Leyden, ende
Dirck Jorifz de Bye,
19. JuniU
Van Delf.
Jonge Dirck Janfz, Mr. Jacob de Milde , ende
Mr. Cornelis yan Veen ,
Van Leyden. Mrs. Hendrick Dirckfz,
Burgemeefter, Pieter Cantert, ende
Adriaen Sandelyn, Pen-** fionaris
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Jan Dirckfz 'f Hoen ,
ende JanHey,
Vander Goude.
Omme te refolveren eyntelyck antwoordt op de voorfz gealtereerdePetitie van vier hondert duyfent guldens.



C 304 3
I9. JuMt.
Antwoordt van de Sta ten op de Petitie van -de Kotiinghlijcke Majefteijt, van vier hondert dui]fent guldens.
BY den voorfz Stadthouder de voorfz Stateïi de voorfz Petitie weder gerecdmmandeert zynde by de middelen op de voorgaende Daghvaert geallegeert, foo hebben de voorfz Staten nae voorgaende rapport ende communicatie, daer op gehouden, gerefolveert, op de voorfz Petitie voor antwoort te feggen, datfe hen bevonden in groote benaeuwtbeydt ende perplexiteyt, foo overmidts de groote ende fware lasten , daer 't Landt van Hollandt geduyrende defen Oorlogh inne gekomen is, als belaft zynde met Renten van hondert dertien duyfent guldens 's jaers, om welcke jaerlyckfche Rente te furneren fekere groote Impoften ende Margengelden opgeftelt zyn, de welcke apparentelyck noch befwaert lullen moeten werden, ende dat fy hier en boven St. Janfz Miffe naeftkomende noch moeten opbrengen hondert duyfent guldens, by henluyden in December laetftleden de Keyferlycke Majefteyt geaccordeert ; mitsgaders noch hondert duyfent guldens, ter caufe van ordinaris Beede voor den tydt van fekere jaren, beloopende t'famen over de drie hondert duyfent guldens ^ fonder welcke belaftinge van Renten de voorfz Staten niet mogelyk geweeft en hadde de voorgaende Beeden eemghfints te furneren ende op te brengen, overmidts den inbreuck van Dycken, verlies van Schepen ende groote fchade geleden in de Negotiatie ende Viffcherye, behalven noch de extraordinaris onkoften, geëmployeert totequipagievandeBuyfen, bedragende by raminge twee hondert duyfent guldens, waer door de voorfz Landen foo veel ende meer befchadight zyn, als fommige
Lan-



c 305;
landen op de Frontieren gelegen , als ook overmits de groote armoede, dierte van alle Waren , Vi&uaillen en mortaliteyt van Beftialen 9 eensdeels toegekomen uyt fake van den voorgaenden natten Jaerfchare ende de jegenwoordige drooghte, daer op gevolght, waer door oock men de Landen jegenwoordelyck ende gedtiyrende de voorfz. drooghte niet en heeft noch en mach bezaeyen, immers gefchapert is noch meerder duyrte te vallen, fulcks ryfen ende verdieren oock. dagelycks alle foorten van Victuaillen, die aireede tot foo hoogen pryfe geiomen zyn, als fy in meenige jaren geweeft hebben, en hoewel mitsdien de voorfz Staten wel reden hadden hen van de voorfz Petitie te excuferen, nochtans ter contrarie aenmerckendende, dat dit fyne Majefteyts eerfte Petitie is, ende begeerende te uferen van hare gewoonlycke goedtwilligheydt, ende meer te doen dan ly wel vermogen, hebben de voorfz fyne Majefteyt geaccordeert de fomme van twee hondert duyfent guldens van veertigh grooten yiaems 't ftuck, te betalen de eene helft van dien te Ligtmilfe anno 1556., ende de andere helft te Lichtmilfe anno 1557. ftilo Curia?, ende dat loopendts geldts, fulcks als ten dage van de betalinge in Koopmans Beurfe gaen fal, mits dat fy binnen den felven tydt gedèporteert fullen werden van eenige verdere Petitie, de voorfz fomme te vinden by fulcke bequame ende draeehlycke middelen , als de voorfz Staten, ofte het aneerendeel van dien, ramen ende adviferen fullen hoewel fy hen in groote benaeuwtbeydt vinden omme draeghlycke.middelen indelen . IV. Deel, V be-
19. Junii. Pag. 34,
*.



'<"3o6*;
IJ», Junii
bènaenwden tydt te adviferen, ende dit al op ■ vafte hoop, dat fyne Majefteyt de voorfz Staten voor 't eerfte verfoeck, fyne Majefteyt gedaen, ende in confidentie van hare voorgaende goedtwilligheyt ende goede dienften, de Keyferlycke Majefteyt gedaen, achtervolgende haer voorgaende verfoek, fal accorderen confirmatie onder fyne Majefteyts Zegel op 't Privilegie 9 by de Keyferlycke Majefteyt in de maendt van Mey anno 1555., beroerende de uytheemfche Officien, verleent, van gelycken oock openinge ende publicacie van alle dcpofitien ende getuygenis, ende dat voorts alle Edelluyden ende Leenmannen van Hollandt ende Weft-Vrieslandt, delinquerende, niet meer en fullen mogen verbeuren dan feftigh ponden van veertigh grooten, verfoeckende alle reverentie * dat fyne Majefteyt, aenfchouw nemende op de voorfz groote laften ende benaeuwtheyd des tydts, gelieve haer voorfz confent te hebben voor aengenaem, ende haerluyder voorfz begeerte voor de eerfte reyfe gratieufelyck te accorderen, welcke antwoort de voorfz Staten gerefolveert hebben de Koninghlyke Majefteyt mondelingh te doen, dan alfoo ten felven dage nae de noene myn Heere den Stadthouder by den Heere van Aflendelf ende Suys dede verklaren , daty doorfien hebbende de Miffive van de Koninghlycke Majefteyt, bevonden hadde, dat fulcke fomme van twee hondert duyfent guldens fyne Majefteyt niet en foude wefen aengenaem, ende dat fy een verlooren reyfe doen fouden, dat fy daeromme met de felve hare reyfe vertoeven fouden ter tydt toe hy de voorfz antwoordt de Koningh-



f 30?)
riinghlycke Majefteyt overgefonden, ende daer op antwoordt ontfangen foude hebben, in welcke begeerte van den Stadthouder-de voorfz Staten nae lange communicatie ende groote alteratie eyndelyck geaccordeert hebben,
TJEbben voorts de voorfz Staten verklaert;
dat fy in meeninge waren de voorfz twee hondert duyfent guldens te vinden by den Tienden penning, hoewel fy alsnu 't felve in de antwoordt niet geinfereert en wouden hebben, behoudelyk dat elcken Jare geheven foude werden den Twintigften penning, ende dat eerft ende alvoorens de fauten, die tot noch toe in 't colledteren van den Tienden penningh bevonden zyn 4 geremedieert fouden werden, dan ds Edelen verklaerden, dat foo wes den Tienden penningh min foude uytbrengen dan de voorfz twee hondert duyfent guldens, by de Schiltalen gevonden foude werden, ende die van Haerlem waren van advife de eene helft by den Tienden penning, ende de andere helft by de Schiltalen > mits daer inne genietende haer gewoonlycke gratie, dan rapport doende, hoopten wel laft te gekrygen, om hen met de andere Gedeputeerden conform te maken.
TS mede gerefolveert, dat alfoo opdennegenA den Januarü weder by de Staten gerefolveert is, dat fekere Getuygen, die by den Procureur Generael van den Grooten Rade ende Mr. Andries Salomon, uyt krachte van fekere provifie , gedachvaert zyn tot Mechelen, ende buyten de Provincie van Hollandt, omme aldaer V 2 voor
19. Junit*
Beroeren» 3e de middelen om riet voorrchreve confent te vinden.
Pag» 35.
Beroerende hetMandament daer by feeckere Getuygen >uyten de Provincie /an Hollant totMt-



C 308 )
1556.
19. Junii. cheien gedaghvaert zyn.
Beroeren de't geane •Wes by der Capiteyn en Officiei vanNieuw poort ter caufe van Colfflageri Bier en
voor "fekere Commiffaris getuygenis der waerheydt te geven in den proceffe, 't welck den voorfz Procureur Generael ende Mr. Andries voor den Grooten Rade hangende hebben op ende jegens den Schout van Leyden, van da concelïïe ende executie van den voorfz Mandamente fouden appelleren, midtsgaders oock de Staten ofte Advocaet uyt haren name met henluyden gevoegt voor haer intereft, ende dat oock de felve appellatie gedaen zynde, boven gefonden is fekere Requefte, omme te hebben behoorlycke provifie van appel, ende dat voorts verklaert is, dat 't felve proces beleydt fal werdén tot koften van 't gemeene Landt, foo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat in gevalle henluyden de voorfz provifie geweygert wierde , ende de voorfz Getuygen andermael gedagh vaert werden, tot haren koften tot Mechelen te komen, omme aldaer in de voorfz fake te depoferen, dat de felve koften insgelyks by het gemeene Landt gedragen fullen werden, ende in gevalle als vooren Stactsgewys aen de Kon. Maj.vervolght fal werden, omme hier in behoorlyk voorfien ende geremedieert te werden.
OP het verfoeck, by die vander Goude gedaen „ ten eynde by de Staten vervolgt foude werden,dat denCapitéyn endeOfficier vanNicupoort geinterdiceert foude werden, van de Schippers, aldaer Bier vander Goude brengende, te eyfchen 'eenighBier, genaemt ColfflagersBier, of oock van de Schippers, aldaer Koorn ofte Greynen brengende, te eyfchen eenige Rafyren ofte Spinden koorns; hebben de Staten gerefolveert, dat men
Staets-



C 3°9 )
jStaetsgewys fal vervolgen, omme defe nieuwigheydt af te doen, ende dat die van Nieupoort met de Staten 't felve behooren mede te vervolgen, ende dat binnen middelertyde die vander Goude hen fullen volkomentlyk informeren op de gelegentheyt van de fake, omme het voorfz vervolgh te mogen bet funderen, ende te follicite-, ren aen die van Nieupoort, omme te hebben haerluyder adjunCtie, 't welck die vander Goude oock fulcks aengenomen hebben te doen.
J^At, omme te vifiteren het befoigne van Mr.;
Jacob de Milde, beroerende den Tienden' penningh, ende omme remedie te geven tegens, de generale abuyfen, die by 't felve befoigne 1 bevonden fullen werden in 't quartier van Zuydt-1 Hollandt gepleeght te zyn, by die van Dord-' recht twee bequame Perfonen geordonneert ful- j len werden, de welcke hen tot fuiken dage al-, hier in den Hage vinden fullen, omme met feke-1 ren Raedtsheer van den Hove van Hollandt,1 .daer toe te ordonneren, in 't werck te treden , J als hen by den Hove of den Advocaet befchey-j den fal werden, ende dat voorts de felve geau.thorifeert fullen werden, by hen te ontbieden, foo wanneer 't van noden wefen fa}, een ber quaem Perfoon van den quartiere, alwaer de Landen, daer inne de faute gebeurt is, gelegen zyn, ende dat de naemen van den geenen, dip men fal willen ontbieden , by gefchrifte geftelt fullen werden, omme by den Hove befchreven ] te mogen werden, hen ten voorfz dage alhier in den Hage te vinden, ende dat den voorfz de Milde , des verfocht zynde , hem by de V s; voorfz
1556.
19. Junii. 3reynen ge- eyft werdt.
Aengaende c befoigne ran Mr. Ja:ob deMille, beroeende den rienden ienningh , n de geneale abuyen, in 'c luartier -an Zuydciollandt ;epleegat,
'ag, 36,



( 3io )
ts5<5. 10. Junii.
SU. Junii.
Beroerende het collecteren van denim poll: van Wynen er Bieren by die van Vlaerdingen,,
voorfz Gedeputeerden oock fal vinden, en dat n anderequartieren, alsDelflandt,Rhynlandt, Schielandt, Kennemerlandt, Amftelandt ende vVeft-Vrieflandt van gelycken gedaen fal werr ien.
Den qo. Junii 1556, PRESENTEN,
Uyt de Edelen, Obdam, Duyn. Ende van de Steden, Alle de voorfzGedepu-
IS by de Staten mede gerefolveert, dat die van Vlaerdingen den eerften Julii naeftkomende by Cors Adriaenfz fullen tot harekofte 'doen collefteren den Impoft van de Wynen ende Bieren, die binnen hare Stede voorden toekomenden Jare gedronckeu fullen werden, ende aengaende den Impoft van de Jaren 1554. ende 1555., ende de vyf verloopen maenden van defen jegenwoordigen Jare, is die fake uytgeftelt tot op Saturdag naeftkomende, omme middelertyde bier van met den Ontfanger Mr. Aernout Coebel te fpreken, ende alsdan verder in de fake gedisponeert te werden, ende fullen. de voorfz van Vlaerdingen ten voorfz dage weder komen in gyfelinge.
teerden ,behalven Dirck Jorifzde Bye , Jonge Dirck Janfz ,
ende Jacob de Milde,



C 3» )
ï
TS raede gerefolveert, dat fy verftaen, dat de ■*• Bieren, de welcke binnenScheeps-boortge-1 dronken werden, ende daer van geen Accyns ] betaeldt en werdt, vry ende exempt fullen wefen van den Impoft.
TS mede gevoeghlyck Appoin&ement gerefolveert te ftellen op de Requefte van de Pach- '■ ters van den Impoft binnen de Steden van Delf, Rotterdam ende Schiedam.
]yi Yn Heere den Stadthouder heeft by monde A van den Heere van Aflendelf de voorfz Staten doen verklaren, hoe dat hy op ftaende voet van de Koninghlycke Majefteyt ontfangen hadde Brieven, daer by Syne Majefteyt belafte de voorfz Staten te verklaren, hoe dat volgende het confent van die van Vlaenderen, die van Brabandt, ende namentlyk de Praflaten ende Edelen, fyne Majefteyt na advenant den confente van de voornoemde van Vlaenderen confent gedragen hadden, als oock deden eenige van de Landen op de Frontieren van Vranckryck , die nochtans by defen Oorlogh gantfchelyck bedorven ende van den haren' gefpolieert waren, en alfoo die van Hollandt geen fchade, intereft ofte verlies ter caüfe van den voorfz Oorlogh geleden en hadden , daeromme wel te meer behoorden na advenant van de andere Landen gelycke fomme te accorderen, de welcke foude belopen nae advenant ter fomme van drie hondert en twintig of dertigh duyfent guldens, dat daeromme fyluyden elcks in den haren hier vap fouden doen favorabel rapport, omme V 4 vrucht-
'55«. io. Junii, Van den
mpoft van
Scheeps
Bieren,
Requefte /an dePagers van jen Impoft: tot Delf, Llotterdam L-ndeSchie3am.
Beroerende het confent vandie van BrabantVlaenderen en andereLanden op de voorfz ge» altereerde petitie,



C 312 )
1556.
30. Junii,
Commiffie opSuys ende twee : Gedeputeerden <?an Dordrecht, omme te ■vifiteren het befoigne van Milde, beroerende den tienden penning ende voorts befchryvinge van de Taxateurs van deDorpen van Zuyt-Hollandt. Pag. 37-
vruchtbare antwoordt inne te mogen brengen, hen gevende tot dien fine dagh, ommeliier 's avondts weder in de Herberge te wefen op den fes en twintighften deler tegenwoordiger maent Junius.
TS ten verfoecke van den Advocaet by den Hove van Hollandt geordpnneert tot Commiftaris Mr. Cornelis Suys, met twee Gedeputeerden van Dordrecht, omme te vifiteren het befoigne van Milde, nopende den Tienden penningh , ende te remediëren tegens de abuyfen, die aldaer bevonden fullen werden, ende tot dien eynde te hooren de Taxateurs, en heeft het Hof een derden-deel van de Taxateurs van de Dorpen van Zuydt-Hollandt, daer van den Advocaet henluyden de namen by gefchrifte gelevert hadde, doen befchryven alhier in den Hage in de Herberge te wefen den laetften defer maent Junii, een derdendeel den eerften Julii, ende 't derde derdendeel den tweeden Julii daer aen volgende. Dan heeft den Heere van Asfendelf bevonden van noden te wefen, dat den voorfz Milde hem de vporfz drie dagen mede by den voorfz Commiffaris vinden foude, ende dat den Advocaet hem het felve fulcks fchryven foude, ende voorts, dat indien hy ouder hem hadde de quohieren van de voorfz Dorpen van Zuydt-Hollandt, geé'xtraheert uyt fijn befoige, dat hy de felve met den eerfte overfenden foude in handen van den voorfz Suys, ende indien niet, dat hy alsdan den Advocaet overfchryven foude, onder wien de felve quohieren ruftende zyn, op dat mep de felve aldaer
fou-



C 313 3
foude mogen recouvreren , ende den voorfz Suys leveren, 't welck oock fulcks den Advocaet aen den voorfz de JVIilde gefchreven heeft.
JJEeft oock den Advocaet gefchreven aen de Burgemeefters ende Regeerders van Dordrecht, dat fy tegens de voorfz dagen twee van hare Gedeputeerden mede in den Hage fouden ichicken, omme te befoigneren als vooren.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 17. Junii 1556. -
PRESENTEN.
20. Junlii
Befchry» vinge van de twee Gedeputeerden van Dordrecht ten fine voorfz.
27. Junih
Den Stadthouder, Den Heere van Affen-
delf, Cruningen, Duvenvoirde, Obdam , Lockhorfi, Poelgeefl, Jacob vander Duyn,
ende Wyngaerden,
als Edelen. Willem Blafius, Hendrick Adriaenfz,
ende Willem Schoock,
Van Dordrecht. WillemHermanfzRamp, Burgemeefter,
V
ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Quiryn Coertfz, Burgemeefter , ende
Mr. Adriaen van LeyT den,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Jonge Dirck Janfz, Burgemeefters. Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden, Sybrant Ocko , Burgemeefter, 5 Pie-



C 3H)
&j. Junii.
Pag. 33. Beroerende de antwoordt op 4e gealtereerdePetitie van de Koninghlycke Majefteyt.
Pieter Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Jein Willemfz Moei , Burgemeefter,
TEn voorfz dage nae dat myn Heere den Stadthouder 'by monde van myn Heere van Alfendelf de voorfz Staten hadde doen verklaren , hoe dat fyne E. overgefonden hebbende de Koninghlyck Majefteyt de Refolutie ende antwooordt, by henluyden op de laetfte Vergadering op de voorfz gealtereerde petitie genomen , voor antwoordt van fyne Majefteyt ontfangen hadde , dat alfoo die van Vlaenderen fyne Majefteyt geaccordeert hadden acht hondert duyfent guldens, ende die van Brabandt, te weten de Preekten ende Edelen, ende meeft alle de andere Landen nae advenant van dien geaccordeert hadden, daeromme fyluyden hen mede met de voorfz Landen behoorden conform te maecken, byfonder aenfehouw nemende dat dit fyne Majefteyts eerfte Petitie is, ende dat de Landen met veele ende groote fchulden geinvolveert zyn, ende dat eenmerekelyckgetal van Ruyteren ende Knechten noch een groote fomme ter caufe van haer Soldye ten achteren zyn, foo hebben de voorfz Edelen gerefolveert voor antwoordt te feggen, dat fy, omme de redenen in de voorgaende Daghvaert in 't lange verhaelt, hen bevonden in grooter fwarigheydt ende perplexiteyt, niet teminaen-
mere,
Jan Dirckfz V Hoen ,
ende Jan Hey, -
Vander Goude. Omme te refolveren antwoordt op de voorfz petitie.



< sis;
ïnerckende de faecke voorfz, ende dat dit is fyne Majefteyts eerfte Petitie, waren te vreden ,: gevolgh hebbende van anderen, fyne Majefteyt te accorderen de fomme van drie hondert duyfent guldens, die te betalen op drie Lichtmisfen, indien men de felve termynen mochte verkrygen, ofte op twee Mey-dagen naeftkomende , midts dat binnen middelertydt fyluyden ger deporteert fouden werden van eenige verdere petitie, ende dat hen fouden volgen de andere drie poinclen , in de voorgaende antwoordt geinfereert, de voorfz fomme te vinden by den Tienden penningh, fulks als die laetftmael gecolleéteert is, de fuyveringe van dien eerft ende alvoorens gedaen zynde, ende foo wes aen den tienden penningh foude gebreken, dat 't felve gevonden foude werden by de Schiltale, ende foo verre de Gedeputeerden van de Steden niet van meeninge eri waren te accorderen , dat het voorfz reft op de Schiltale gevonden foude werden, foo verklaerden de Edelen ,datfe de felve hare Refolutie te buyten gaen ende renuncieren wilden, ende van meeninge waren fyne Majefteyt te accorderen fyne eerfte Petitie, te weten den Hondertften en Vyftighften penningh respectivelyck. Die van Dordrecht, Delf, Amfterdam ende Gouda verklaerden, gevolgh hebbende als vooren , hen conform te maecken met de voorfz Edelen, beroerende het confent van de voorfz fomme van drie hondert duyfent guldens, ende op de voorfz dagenende termynen ende onder de voorfchreven conditiën , dan feyden de felve te willen vinden by «den Twintigften ofte Vyftienden penningh, nae
dat
:7. Junii,



( si*)
■87,. Junii Pag. 39
dat fy de termynen van de betalinge fouden mo* • gen krygen voor de twee ofte drie Jaren ; verklarende voorts, dat henluyden ondraegelyck was yet, overmits de groote voorgaende laften, op de Schiltalen te vinden. Dan die van Dordrecht verklaerden, dat van den felven Twintighften ofte Vyftienden penningh vry ende exempt fouden blyven de Renten, by henluyden verkocht, daer van de Keyferlyke ende Koninghlycke Majefteyten de hooft-fomme genoten ende geprofiteert hadden. Ende die van Amfterdam verklaerden, dat den Thienden, Twintighften ofte Vyftienden penningh geheel betaeldt foude werden by de Eygenaers, ende dat daer en boven de BruyckeiS een derdendeel van dien fouden betalen, mits wekken den voorfz geconfenteerden Thienden penningh merckelyck meer uyt foude brengen. Die van Haerlem verklaerden geen laft te hebben , dan op de voorfz dagen, termynen ende op de voorfz conditiën te accorderen de twee hondert duyfent guldens, d'eene helft van dien te vinden by den Thienden penningh, ende de andere helft op de Schiltale, mits daer inne genietende hare gewoonlycke gratie. Die van Leyden verklaerden te vreden te wefen, op de voorfz dagen, termynen ende onder de voorfz conditiën te accorderen de fomme van twee hondert vyftigh duyfent guldens, die te vinden by den Twintighften ofte Vyftienden penningh, nae dat fy de termynen van de betalinge te drie ofte twee Jaren fouden mogen verkrygen; verklaerden voorts de voorfz van Haerlem ende Leyden, dat henluyden niet mogelyck en was yet op de
Schil-



C 317 J
Schiltale te vrnden, overmits de Drapperye, wefende de principale Neeringe van hare Steden , gantfchelyck celfeerde ende te niete ginge; van gelycken oock verklaerden die vander Goude, overmidts de Brouweryen ende alle andere Neeringe binnen hare Stede oock geheel te niete gingen; ende hebben voorts de voorfz Gedeputeerden van de Steden te vreden geweeft , rapport te doen van de voorfz Refolutie van de Edelen , midts welken den voorfz Heere Stadthouder henluyden dagh gegeven heeft weder in de Herberge te welen den eerften Julii naeftkomende , omme nopende de voorfz opinie van de Edelen Refolutie in te brengen, ende dat die geene, die als noch niet belaft en waren, omme tot de volle drie hondert duyfent guldens te komen, tegens den voorfz dagh daer toe laft fouden gekrygen.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 2. Julii 1556.
PRESENTEN,
1556". 27. Juniii
1. Juist.
Den Stadthouder, Den Heere vznBredende, Cruningen, AJJendelf, Opmeer, Obdam, Lockhorfi, Poelgeeji,.
ende vander Duyn, Uyt de naem van de Edelen. Willem Blafius, ende
Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht, WilletnHermanfzRamp,
en-



« R >///*
Opinien ▼an de Steden aen. gaende het vinden van feeckere fomme voor de Koninghlycke Ma jelteyt. .fag. 40.
ende Mr. Lambrecht,
Van Haerlem. Qitïryn Artfz , Burgemeefter,
ende
Mr.Adriaen vanLeydsn,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz , ende
Jonge Dirck Janfz, Burgemeefters , Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen, Van Leyden.
N"Ae dat de Gedeputeerden van Haerlem ende Leyden hen conform gemaeckt hadden met de andere Gedeputeerden, beroerende de volle fomme van drie hondert duyfent guldens , te betalen op de voorfz dagen ende termynen , foo hebben de Edelen , die van Haerlem ende Gouda gerefolveert , de voorfchreve fomme van drie hondert duyfent guldens te vinden by den Tienden penningh, ende foo wes daer by niet ten vollen opgebracht en foude mogen werden, gevonden foude werden by de Schiltale , midts dat de fes groote Steden daer innë fouden genieten hare gewoonlycke gratie, welcke gratie de Edelen by manieren van communicatie ende openinge feyden, dat men foude mogen vinden by de correétie van den Tienden penningh. Die van Haerlem ende Gouda feyden ,
Dirck Hillebrandifz, ende
Mr. Hendrick Dirckfz, Burgemeefters, . ende Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei',
Burgemeefter, Jan Dirckfz 'r Hoen,
ende Jan Hey ,
Vander Goude. Omme te refolveren antwoort op de voorfz Petitie.



( 319 )
den, dat men de felve gratie foude mügen vinden by fulcke bequame middelen , als men onderlinge foude adviferen. Die van Dordrecht, Delf ende Amfterdam verklaerden, dat men de felve drie hondert duyfent guldens foude vinden by den Thienden penningh, ende foo wes daer aen foude gebreken, by den Twintighften ofte Vyfentwintigften penningh, fulcks als men bevinden foude van nooden te wefen. Dan die van Dordrecht verklaerden weder, dat van den Twintighften ende Vyfentwintighften penningh geëximeert fouden blyven de Renten , by henluyden verkocht ten profijte van de Keyferlycke ende Koninghlycke Majefteyten, ende waeï van hare Majefteyten de Hooft-fomme hadden genoten. Die van Leyden waren van advife, dat men de voorfz fomme foude vinden by twee Vyftiende penningen, die de felve, nae fy hen lieten duncken , foude furneren , de fuyverin- ' ge ende correctie eerft en alvoorens gedaen zynde.
tl Ier nae foo heeft myn Heere den Stadthou- P der, ter prefentie van den Heere van Bre-d derode, de voorfz Staten verklaert, hoe datde'|j Koninghlycke Majefteyt by fyner E. geadver- f( teert zynde van de Refolutie, nopende de ant- d woort op de voorfz Petitie, met de felve ind geender manieren te vreden was, maer begeer-d de, dat fyluyden, nae advenant van die van & Brabant en Vlaenderen, hare portie ende aen- d part behoorden op te brengen, te weten de helft d van die van Brabandt, beloopende ter fomme P van drie hondert drie en dertigh duyfent driea'
hon-
I5S6". u Jutü.
stitie van' : KoningckeMajeeyt, ter >mme van rie honïttdrieea ;rtigh lyfenc Le hon:rt drieën :rtigh >nden :ht fch.



2.' Juin.
hondert drie en dertig ponden agt fchellingen van veertigh grooten , waer toe fy immers behoorden te verftaen, mits dat dit fijn eerfte petitie was, énde tot fyne blyde inkomfte, dat oock fyne Majefteyt niet en wilde admitteren de voorfz conditiën, als eerft, dat duyrende de verfochte termynen van betalinge , fyluyden gedeporteert fouden blyven van eenige verdere petitie, aengemcrckt dat, overkomende de nootfaeckelyckheyt, fyluyden als andere Landen fyne Majefteyt fouden behooren te affifteren, ende geen noodt wefende, hy de voorfz Staten niet meer vergen ofte moeyelyck en foude wefen , dan de Keyferlycke Majefteyt gedaen en hadde; ende aengaende het verfoeck, by de Edelluydeh ende Leenmannen gedaen, dat fy, dclinquerende, niet meer en fouden verbeuren dan feftigh ponden van veertigh grooten, dat daer Op by Appoincïement gedisponeert was; ende aengaende de publicatie van de Getuygen , dat boven de advylèn van die van den grooten Rade ende Rade van Hollandt, de welcke 't .felve aen de Majefteyt noch niet en hadden overgefchickt, ende dat, 't felve hebbende , men generalyken foude disponeren als nae recht en' reden ende aengaende de confirmatie onder fyne Majefteyt Zegel op 't Privilegie, by de Keyferlyke Majefteyt, beroerende deuytheemfche Officieren , verleent, dat in brengende vrugtbarige antwoordt, fy wel feeckerlyck meenden daer inne geen fwarigheyt vallen en foude; dat oock de dagen ende termynen van betalinge , by henluyden genomen, de Koninghlycke Majefteyt te lange dachten te wefen, ende



( 321 )
dé daefomme oock korte dagen énde térhiyhën fouden adviferen, eXhiberende tot 't geene wes Voorfz is Brieven van Credentie van fyne Ma* jefteyt, de welcke de Voorfz Staten by dén'Ad* vocaet voorgelefen zyn geweeft : Waer opj nae voorgaende communicatie, by dé voorfz Staten gerefolveert is voor antwoordt te feggen , dat alhoewel fy bevonden geen reden té p wefen, dat die vart Hollandt fouden Opbrengen de helft van die Van Brabandt, als fulcks niet gequalificeert nae advenant in Ryckdóm en weli vaert, nochtans genomen of fy daer toe voor defe reyfe verftaen fouden werden te moeteri komen, dat fyluyden, opbrengende de voorfi drie hondert duyfent guldens, wel de helft fob veel, ende meer fouden opbrengen als die vart
. Brabandt, confidentie nemende op de geëyschte Hondertfte ende Vyftighfte penningen respedivelyck, ende hoe veel de felve in Brabandt ende van gelycken in Hollandt uytgebracht fou* den hebben , alfoo de felve Hondertfte ende Vyftighfte penningen gecolleifteert geweeft hebbende , de felve merckelyck ende exceflivelyck meer Uytgebracht fouden hebben in Brabandt, dan alleen de helfte meer dan die in Hollandt uytgebracht fouden hebben, ende hoewel fy wel meenden , midts confenterendé de voorfchreve drie hondert duyfent guldens, fyne Majefteyt te mogen contenteren, nochtans aengémerckt het voorfchreve aengeven, by henluy^ den gedaen, waren te vreden daer op in den haren rapport te nemen, hoewel fy geen höope
/ en hadden verder laft te mogen gekrygen, ende voorts oock rapport, omme te fien of fy IV Deel, X m&
2; >///; ags 4 te



C 322 )
3. Julii.
Daghgen men, om den Hagi in de Her berge te weten.
naeder met den anderen fouden mogen conform werden nopende de middelen omme de yoorlz geconfenteerde fomme te vinden, begeerende daer toe dagh omme weder in de Herberge te wefen op Maendagh naeftkomende, wekken dagh by den voorfz Stadthouder henluyden fulcks geaccordeert is; ende hebben voorts de voorfchreve Stadthouder ende den Heere van Brederode wei ernllelyck aen de voorfz Staten verfocht, dat alfoo 't geene wes by de Maj. boven de drie hondert duyfent guld. geëyscht wierde niet fonderlinge veel en was, als alleen drie en dertig duyfent drie hondert drie en dertig ponden agt fchell. tot haerluyder contemplatie, daer toe mede fouden willen confent dragen , alfoo fyluyden fekerlyck willen, dat fyluyden, boven reyfende met minder confent, verkoren koften ende moeyten doen, ende wederom gerenvoyeert fouden werden, ende anders niet dan grooten ondanck halen.
Eodem a prandio.
PR M SENTEN.
Alle de voorfz, behalve n. Uyt de Edelen, Cruningen, ^.Opmeer , in.
IS den dagh, omme in de Herberge te wefen, ter begeerte van den Stadthouder, ger lcydt op Dingsdagh 's avondts.
is
Poelgeejl. Ende van de Steden, Willem Blafius,
■ ende Jacob de Milde.



C 323 )
j£S deil Ontfanger Coebel ontfeydt A&e té géven, eenige penningen hooger te ontfanger dan nae de permiffie van de Keyferlycke Majefteyt.
T\E voorfz Statén hebbert gerefolveert 9 dfti die van Vlaerdingen van den tydt af datfe geinfinueert zyn den impoft van de Wynen er Bieren op te brengen, betalen fullen den Impoft volgens haer Accyns-Boeck, ende aengaende de voorgaende Jaren fal een ftaet gemaeckt werden uyt het felve Accyn-Boeck, by Eede gefterckt wefende, om, die gefien, alsdan by de voorfz Staten geordonneert te werden , fulcks men bevinden fal naer reden te behooren.
de Requefte van den Ileerevan Opmeer, die gaerne foude exemptie hebben van 't Margen-geldt van fekere Veenen, genaemt de wilde Veenen; Is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat den Suppliant hem fal reguleren navolgende d'A&en van confent, by de Staten van de Keyf. Maj. verkregen, 't \velck fulcks geftelt is<
QP de Requefte van de Cathuyfers buyten Delf, is gerefolveert voor Appoftilïe te ftellen, dat de Supplianten in 't doen van de verklaringe van de Wynen ende Bieren, binnen haren Convente gedroncken, hen reguleren fullen nae 't bewerp by de voorfz Staten daer van gemaeckt, ende aengaende haet verfier verfoeck b fullen fpreken met den OntfiyiX a gef
■ *ss&
2. julii; Geen penningen te ontfangen^ dan naer . de permisfiei
Beroerende den Impoft van die Van Vlaerdingen;
Pag; 4»<s Reqneöe van den Heere van Opmeer.
Retjueiïé ?an deC*thuyfers juyten Delf;
I



C 324 D
2. Julii.
Requefte van'tConvenc van Loosduynen.
Requefte van den Rentmeester van den Grave van Arenberge.
Requefte van de vier Conventen binnen den1 Hage. i
Requefte van die van ■ Schevenin-, gen.
(
j 1
< 1
i
i
Is
ger van 't gemeene Landt, Mr. Arent Coebel", ende met hem overkomen, het welck- fulcks daer op geftelt is.
QP de Requefte van 't Convent van Loosw duynen, verfoeckende exemptie van den Impoft, is gerefolveert voor Appoftille te ftellen. Nihil ut petitur, 't welck oock fulcks gedaen is.
TTAn gelycken oock te ftellen, Nihil ut petitur , op de Requefte van den Rentmeefter van den Grave van Arenberge, verfoeckende sxemptie als vooren.
JNsgelycks oock te ftellen , Nihil ut petitur, op de Requefte van de vier Conventen in len Hage, verfoeckende exemptie op het Marjen-geldt, 't welck fulcks gedaen is.
^Engaende de Requefte van die van Scheveningen, oock verfoeckende exemptie van len Impoft, is gefeydt, dat men fiehfal, of in le verpachtinge van den Impoft, gedaen Mr. 3ieter Bruynfz, gecomprehendeert is den Pasoor van Scheveningen, ende dat men voorts fal ecouvreren de Acte onder Coebel wefende, laer by verklaert is, hoe den voorfz Bruynfz lem met die van Scheveningen fal reguleren, im, dat gefien, alsdan geappoincleert te werien.



c 325;
TS gerefolveert op de Requefte van den Heere van Cruningen , verfoeckende geëximeert te wefen van de contributie met die van Hollandt , dat den Suppliant fal doceren, dat hy met die vooren gecontribueert, ende in voorgaende Beeden oock gecontribueert heeft, omme, dat gefien, alsdan geordonneert te werden foo 't behooren fal, welck Appoinctement fulcks geftelt zynde, den Procureur Haeften gelevert is.
TS gerefolveert voor Appoin&ement te ftellen op de Requefte van den Droflardt, Burgermeefteren ende Schepenen vander Schellinck, verfoeckende exemptie van 't Margen-geldt, dat de Requefte, met het Quohier daer aen gehecht , geftelt fal werden in handen van Dirck van ïeylingen, omme hem op het inhouden van dien ende de waerde van de Landen te informeren , ende tot dien eynde hem te vinden in 't Landt vander Schellinck, ende fijn befoigne by gefchrifte te ftellen, ende te leveren in handen van de Staten, omme, dat gefien , alsdan geordonneert te werden naer behaoren.
Den 21, April 1556.
HEbben de Staten van den Lande, alhier vergadert zynde ten Convente van dei Precticaren in den Hage, geordonneert den Ont-' fanger Aernout Coebel, te leveren Mr. Pieter' Bruynfz, Pachter van den Impoft alhier in dens Hage, fekere Acte vaii de Peylinge, als hierc nae geinfereert is, dat men van dé Wynen, die' X 3 in]
s, JuMi.
Requefte van den Heere van Cruningen.
Requefte van den DroiTaerdr, Burgemeefters, ende Schepenen vander Schellinck.
21. April.
Atfe, beoerende ie peyline van do Vynen > engaende eCon venin en parIculiere erfoonen,



(3*<f)
ï556. ai, /iprfl. in den Hage gepasfeert in abfentie van den Advocaet, ende dus laet geregiftreert, mits dat den Advo-( caet die alsdoen eerft gerecouvreert Beeft. Pag. 43*
i 1
1
34. April.
Hoe dat' Mr. Pieter Bruynfz ï bem dragen fal < beroerende i «Jen Impoft< van die van ^ Scheveningen. j
in de Kelders zyn , in Conventen , ofte in Huyfen van andere particuliere Perfonen, geen peylinge doen en fal den eerften Mey 1556., foo verre die opgefchreven zyn by den Impoftmeefter tegenwoordigh, ende daer tegens fal men weder geen afpeyhnge doen ter expiratie van de Pachte van defen Pachter, maer fal den tegenwoordigen Pachter hebben t'iijnen voorieele allen den Impofl: van de Wynen, die geiuyrende fynen Pacht inne geleydt fullen wefen s nae welcke Acte voorfz den voorfz Pachter hem fal reguleren, ende dit overmidts de dachte, die den voornoemden Pachter aen de Staten gedaen hadde van de duyfterheyt in de Articulen, beroerende de felve peylinge bevonr len, ende is den voornoemden Pachter hier nede te vreden dat alfulcks gefchiedt, fonder :er papfe van dien de Staten verder te moyen. Ondergeteyckent,
Pieter Jan Bruynfz.
Den 24, April 1556,
DE Staten van den Lande van Hollandt hebben gecommitteert Mr. Pieter Bruynfz , 5achter van den Impoft alhier ip den Hage, lat hy voor dit toekomende Jaer van 1556. den erften Mey tot den laetften April 1557. in:luys fal collecteren binnen het Dorp van Scheppingen den Impoft van de Wynen ende Bieen, die aldaer by de Tappers alleenlyck geapt en gefleten fullen werden, ende daer af ;oede Rekeninge houden, om de felve Staten iaer af te responderen t'eynde van 't Jaer, midts
dat



C 327 )
dat de Staten hem daer van tot redelyckheydt fullen te vreden ftellen.
Onderteyckent in abfentie van den Advocaet,
Lamb. Jacobi.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 8.' ende 9. Julii 1556.
PR ZE SENTEN,
1556. 24. jp.il.
8. ende 5. ' Julii.
Den Stadthouder, Den Heere vznBredi-
rode, Cruningen , Aflendelf, Duvenvoirde, Mathenes, Lockhorfi, Poelgeefi,
ende
Jacob van Wyngaerden, Uyt de naem van de Edelen. Willem Blafius, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. WillemHermanfzR amp,
ende Mr. Lambrecht,
Van Haerlem. Oidryn Artsfz, Burgemeefter, Mr. Willem Tieleman,
ende
Mr.Adriaen vanLeydent
Van Delf. Gerrit Beuckelfz , ende
Jonge Dirck Janfz , Burgemeefters, Mr. Jacob de Milde , ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Dirck Hillebrandtfz ,
Burgemeefter Pieter Cantert, ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amfterdam-. Jan Willemfz Moei.
Burgemeefter, Jan Dirckfz 't Hoen ,
ende Jan Heyy
Vander Goude. X 4 Om



C 328 )
?ag? 44v Confent van de Staten in een fomme van drie hon- i dett duyfent guldens , ten. behoeve van de Koninghlycke: Majefteyt, ; in de plaetfe v an den ge - eyflten Hondenden en vyf-J tigften penning, (
j i
i
<
i
* i
□mme te refolveren eyndelyck antwoort op de voorfz Petitie, ende te komen tot de fomme van drie hop-
DE voorfz Staten hebben gerefolveert op de gealtereerde Petitie; by den Marckgrave /"ander Veere henluyden gedaen , ten eynde fyuyden * omme eensdeels te helpen vervallen de ?róote fchulden, daer inne de Landen van herwaerts over gekomen zyn, uyt faecke van de voorgaende Oorlogen , fyne Majefteyt in de plaetfe van den Hondertften penningh van de mmeubile Goederen, ende den Vyftighften penungh van de Koopmanfchappen fouden willen iccorderen de fomme van vier hondert duyfent Caroli guldens, te betalen op redelycke dagen ;nde termynen, voor antwoordt te feggen, dat 'y hen bevonden in groote benauwtheyt ende aerplexiteyt, foo overmidts de groote ende fwa•e laften, daer 't Landt van Hollantgeduyrenle defen Oorlogh inne gekomen is, als belaft synde met Renten van hondert dertien duyfent guldens 's jaers, om welcke jaerlyckfche Rên:e te furneren fekere groote Impoften ende Marden-gelden opgeftelt !zyn, de welcke apparen:elyck noch befwaert fullen moeten werden, )inme welcke Renten te lolfen de Staten noch len tydt van tien ende meer jaren hen met omlagen fullen moeten belaften; ende dat fy hier :n boven Sf. Jans Miffe laetftleden noch hebjen moeten opbrengen hondert duyfent gullens g py henluyden m December laetftleden de
Key~
dert drie en dertigh duyfent drie hondert drie en dertigh ponden acht fchell.



( 3*9 )
Keyferlycke Majefteyt geaccordeert; midtsgaders noch hondert duyfent guldens moeten opbrengen , ter caufe van ordinaris Beeden voor den tydt van fekere jaren, beloopende t'famen over de drie hondert duyfent guldens, fonder welcke belaftinge van Renten de voorfz Staten niet mogelyck geweeft en hadde de voorgaende Beeden eenighfints te furneren ende op te brengen, overmidts den inbreuck van Dycken, verlies van Schepen, ende groote fchade geleden in de Negotiatie ende Vilfcherye, behalven noch de extraordinaris onkoften, geëmployeert tot equipage van de Buyfen ende Koopvaerdye, bedragende eene groote, ongeloofelycke, excelïïve fomme, waer door de voorfz Landen foo veel ende meer befchadight zyn, als fommige Landen op de Frontieren gelegen, als ook overmidts de groote armoede, dierte van alle Waren, Vi&uaillen en mortaliteyt van alle Beftialen, eensdeels toegekomen uyt fake van den voorgaenden natten Jaerfchare ende dejegenwoordige drooghte, daer op gevolght, waer door oock mende Landen jegenwoordelyckniet en heeft noch en mach bezaeyen, fulcks ryfen ende verdieren ook dagelycks alle foorten van Vicluaillen ; dat overmidts de voorfz fteriliteyt ende onvfuchtbaerheydt noch veel van de vyf ftuyvers, geaccordeert op de Marge ommegeftagen te werden, tot furniffement van de helft van de Beede van twee hondert duyfent guldens , de Keyferlycke Majefteyt in de maendt ■van Mey anno 1555.geaccordeert, onbetaeldt iyn; ende daer en boven de geheele feven groo,ten, in December laetftleden, omme voor een X 5 par-
B. Julii,



( 33° )
S. Julii. ?*g> 45-
partye te furneren de jaerlyckfche Renten , daer 't voorfz Landt, uyt faecke van de voorgaende Beeden , mede belaft is 5 midtsgaders oock nog een groote partye van den Thienden penningh, in den jare 1553.de Keyferlycke Majefteyt geaccordeert. Ende hoewel mitsdien de voorfz Staten wel reden hadden hen van de voorfz Petitie te excuferen, nochtans ter contrarie aenmerckende, dat dit fyne Majefteyts eerfte Petitie is, ende begeerende te uferen van hare gewoonlycke goedtwilligheydt, ende meer te doen dan fy wel vermogen, hebben de voorfz fyne Majefteyt geaccordeert de fomme van drie hondert duyfent Caroli guldens van veertig grooten 't ftuck, te betalen de eene helft Meydagh Anno 1557. naeftkomende, ende de andere helft Meydagh anno 1558. daer aen volgende , ende dat loopendts geldts, fulcks als ten dage van de betalinge binnen den Lande van Hollandt in Koopmans Beurfe gaen fal, de voorfz fomme te vinden by den Tienden penningh, ende de correctie van den voorgaenden Thienden penningh, foo verre die ftrecken mach, behoudelyck, dat daer inne generalyck contribueren lullen Geeftelycke ende Weereldtlyk'e, vrye ende onvrye, onder de Schiltale ofte daer buyten gefeten, van hare Goederen, gelegen onder de limiten van Hollandt, ofte die onder Hollandt forteren, ende nergens anders en contribueren, ende die in den jare 1553. in gelycken Tienden penningh gecontribueert hebben, ende dit alles niet tegenftaende eenige Privilegiën , exemptien ofte vryheden, die de pretenfe vryen, ofte eenige van henluyden, ter contra-



( 33i )
trarie hebben ofte allegeren fouden mogen, hos die oock geclaufuleert mogen wefen, ende dat overmidts de noodtlyckheydt deferfaecke, fyne Majefteyt gelieve alle 't felve uyt fyne rechte wetentheydt ende motu proprio te derogeren; behoudelyck oock, dat de voorfz Staten fulcke Acte, aengaende die geene, die exemptie ende vrydom pretenderen , geaccordeert fal werden , als henluyden in de laetfte voorgaende Beede geaccordeert is, wefende de felve Aéte van dato den feven en twintighften December ?555- j ende hebben de voorfz Edelen ende de Gedeputeerden van Haerlem geaccordeert, dat foo wes men by den Tienden penningh ende de correctie van dien niet en foude mogen furneren , gevonden fal werden by de gewoonlycke Schiltale, midts dat de fes groote Steden daer inne fullen genieten alfulcke gratie, als fy in de ordinaris Beede gewoonlyck zyn te genieten , ende dat die geene, die niet en contribueren in de ordinaris Beede , ende vrydom ende exemptie pretenderen, op fulcke quote ende portie, in regard van 't gunt dat by de Schiltale opgebracht fal werden, geftelt fullen werden, als by de Staten geraemt fullen werden, ende dat een yegelyck fal volftaen, midts opbrengende fijne portie endeaenpart, fonder yemandt anders laften te dragen, ende dat de gratiën opgebracht fullen werden by fulcke middelen , als de voorfchreve Staten, ofte het meerendeel van dien, onderlinge fullen ramen ende adviferen, fonder daer inne de Schiltalen te roeren; met welcke opinie die van Dordrecht ende Amfterdam hen conform gemaeckt hebben,
mits
8. Julii.



C 33= )
8. Julii.
mits dat de Renten , by henluyden verkocht, ter begeerte van de Keyferlycke en Koninghlycke Majefteyten, ende waer van hare Majefteyten de Hooftfomme genoten hebben, vry en exempt fullen wefen van den voorfz Tientien penningh; ende insgelycks foo hebben oock die vander Goude, mits dat fy in de portie, die by de Schiltale gevonden fal werden, fullen genieten alfulke gratie, als fy in de drie laetfte voorgaende extraordinaris Beeden genoten hebben; die van Delf verklaren, dat men de voorfz fomme fal vinden by den Tienden penningh, de correétie van den Jare 1553. eerft ende alvoorens gedaen ende geëxecuteert zynde , nemende tot furnilfement van den eerften termyn den Tienden penningh, ende 't gunt daer en boven aen den tweeden termyn fal gebreken, by den vyftienden, twintighften ofte vyf en twintighften penningh, ofte foo veel meer ofte min, als tot de reft, gebrekende aen den tweeden termyn, genoegh fal wefen, ofte dat men daer toe, ende omme beyde de termy-, nen te vinden, fal gebruycken ende nemen twee vyftiende penningen, midts altoos de correctie in manieren voorfz als vooren gedaen zynde; ende indien de andere Staten, ofte eenige van henluyden, van meeninge zyn eenige partyen van de voorfz fomme tg vinden op de Schiltale, ende fy daer inne fouden werden overftemt, alfoo de felve henluyden niet draeghlyck en zyn , ende midtsdien geen confent daer toe en fouden mogen dragen, in fulcken gevalle blyven ende perfiftereu by hare gratie ende exemptie , ten ware fy in de felve Schiftale fouden men
ge3



( 333 )
gen volftaen, contribuerende als eenige van de fes groote Steden, uytgefondert Amfterdam, ende midts fulcks doende ende contribuerende, ende verder niet, maecken hen conform de voorgaende opinien van Edelen ende andere Staten , ende anders niet; die van Leyden zyn van advife, dat men de voorfz fomme fal vinden by fulcke middelen, dat de fchamele Luyden verlicht mogen werden in defen benaeuwden ende duyren tydt, als by den voet van den Tienden penningh, te weten ommeflaende de twee naeuV komende Jaren den vyftienden penning van de onroerende Goederen, ofte het eerfte Jaer den Tienden penningh, ende het tweede Jaer den vyftienden ofte twintighften penningh, dan by den voet van de Schiltale en is hen niet moge lyck foo grooten fomme van penningen op te brengen, foo hare inkomften, overmidts hare fobere Neeringe van de Drapperye ende den benaeuwden duyren tydt, merkelyck gediminueert zyn , ende fy op de Schiltalen moeten opbrengen haer contingent van de ordinaris Beede, noch hare portie van de Beede van hondert duyfent guldens, St. Jans Mille laetftleden verfchenen, noch fonder gratie hare portie in 's gemeene Landts onkoften, daer fy meer in betalen moeten dan eenige Steden van Hollandt s, hier en boven fullen fy uyt de inkomften van de Stede moeten betalen een grooten penning, tot furniffement van den Tienden penningh van de Huyfen, ftaende binnen Leyden, foo de fchamele Wevers, Vollers ende andere Ambachts - luyden 't felve niet mogelyck en fal zyn op te brengen, want fy den koft niet winnen
en
Pag. 46%
...; i')
. . * -r "I
... E nfc



C 334 )
Julii.
Beroeren
de dequO' hieren var de Tauxa teurs van den Tien
en niogen * fulcks dat, indien fy geen vérdere gratie en fouden genieten, dan haer ordinaris gratie, hare jaerlyckfche Renten niet en fouden mogen betalen, waer door fy over al gearrefteert ende bekommert fouden werden; dat indien fy fulcke gratie mochten genieten, dat henluyden draeghlyck ware de refterende penningen van den confente, boven den Tienden penningh op te brengen op de Schiltale, fouden mede te vreden zyn, omme te toonen hare goedtwilligheydc, die te helpen vinden op de "Schiltale , dan eenige nieuwe belwaerniffen op te ftellen binnen Leyden, omme te furneren hare voble portie van de Schiltale, meer dan in andere Steden gedaen fal werden, foude niet wel te doen zyn, foo de Accynfen by de Impoften ende anders genoegh belaft zyn, ende foude cauferen het vertreck van hare Burgeren, foo de Stadt van Leyden maer een Landt-Stadtis, daer geen Negotiatie inne en is, ende nietveel midtsdien en winnen, ofte eenige andere meerdere inconvenienten; verfoecken daeromme de Voorfz Staten, dat Uwe Majefteyt, aenfchouw nemende op de voorfz groote laften van die van Hollandt, de groote armoede, duyrte ende fteriliteyt, wefende in de felve Landen, gelieve haer voorfz confent te hebben voor aengenaem.
■jS^Ae dat Mr. Cornelis Suys rappott gedaen" hadde, hoe dat in de taxatie van de Taxateurs van den Thienden penningh groote fauten gepleeght waren, te weten, dat veele vanhen-luyden de helft van de waerde van de Landen
niet



C 335 )
rnet aengebracht en hadden, foo hebben de vöofj Staten gerefolveert, dat men de Taxateurs van den Tienden penningh, die nae voorgaende befchryvinge van den Hove voor Commilfarilfen gecompareert ende gehoortzyn, overfenden fa] de fauten, de welcke bevonden zyn in de taxatie gefchiedt te wefen, ende dat men voorts henluyden belaften fal de felve faute binnen fekeren bequamen tydt te corrigeren, ende alsdan over te fenden in handen van de voorfz Commilfarilfen 5 ende aengaende de Taxateurs, die niet gecompareert en zyn, dat men de felve andermael befchryven fal, te compareren voor de voorfchreve Commiffariffen, met comminatie, dat indien fy niet en komen, men aldaer tot hare koften een Commiffaris fenden fal, omme de correctie van den Thienden penningh te doen.
JS mede gerefolveert, dat den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, een( ftaet maecken fal van alle de Lyf-Renten, ge-' duyrende defen Oorloge by de Staten buyten \ s Landts verkocht, en dat hy voorts Koopers 1 foecken fal omme Los - Renten te koopen denfc penning twaelf, tot fulcken fomme, als de'; hooft-fomme van de voorfz Lyf-Renten be-v dragen fal, ende dat hy met de felve pennin-r gen. weder lolfen fal de voorfz Lyf-Renten,v ten ware dat yemandt in de plaetfe van fyneP Lyf-Renten te vreden ware te nemen Los-Ren-L ten op 't gemeene Landt den penningh twaelf," •in welken gevalle den voorfchreven Ontfanger hem het felve fal accorderen ende toelaten.
*<!<s6. S. Julii. den penning, de fauten daer inne gepleeght , ende befchryvinga van henluyden.
Beroerenle het ioen van Ie loffinge an deLyf!.enten, uyten ' Lams efkocht, nde bet )ecke« an Koo. ers van os-Renn.
»g. 47.



f336)
i556". «. Julii.
Een om-
meflagh geaccordeert van vyf groot op elcke Schilt.
De gyfelinge van die van Stol wyck, ende te vernemen nae de waerdevar hare Landen,
Eodem A praridio.
PRESENTEN.
Alle de voorfchreve $ Obdam i
behalven Den Schout van
Cruningen, Dordregt, Duvenvoirde, ende Willem Blajius ,
IS by de Staten van Hollandt geaccordeert} dat op elcke Schilt ommegeflagen fal werden vyf groot, omme daer mede te betalen de Wedden, Reyfen ende Vacatiën van de Edelen , den Advocaet ende andere Heeren ende Officieren van den Lande van Hollandt, ende voorts te vervallen andere gemeene Landts on* kollen.
TS mede gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel twee van die van Stolwyck, alhier inden Hage wefende, fal doen gyfelen, omme op te brengen de relle van den Thienden penningh, 't welck fy noch fchuldigh zyn, ende dat binnen middelertyde die vander Goude tfecken fullen by die van Schoonhoven * omme hen gefamentlyck ende fecretelyck te informeren van de waerde van de Lande van de voorfz van Stolwyck; ende fal by den Hove van Hollandt aen de voorfz van Schoonhoven Brieven van credentie gefchreven werden, ten eynde fy die vander Goude geloof geven in het geene wes fy hen verklaren fullen, ende volgende dien met hen befoigneren.



C 337 )
T\E Staten van Hollandt hebben geaccordeert den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, dat hy de Dorpen, fwarigheyt^ makende in de colleétatie van de feven groot, i die op de voet van de Schiltale opgebracht moe-1. ten werden, tot furnilfement van een partyef van de loopende Renten, daer 't Landt mede^ belaft is, een voet fal geven haere colleétatie x te doen nae inhoudt van het bewerp van fom-1 matie hier nae geinfereert, en dat de Staten te^ vreden fullen wefen met de geene die den voorfz^ voet in 't colleéteren fullen volgen.
N. werdt gefommeert voor de fomme van N. over hare portie in den ommeilagh, die by Oétroy van de Koninghlyke Maj. geconfenteert is ommegellagen te werden over 't Landt, tot betalingen van de jaerlyckfche loopende Renten, die verkogt zyn geduyrende defen laetften Oorloge, tot furnilfement van de Beeden geconfenteert, welcke fomme dit N. fal vinden op de Bruyck weer, ftellende op elk pondt van veertigh grooten , die de Margen jaerlycks in huyr gelden ofte gelden fouden, indien die verhuyrt werden, een oort, halve ftuyver, ftuyver, ofte meer, ende dat fy bevinden, dat de fettinge met de voornoemde fomme over een komt, ende dit tot lafte van de Bruyckers ; welverftaende, dat ter plaetfe daer de Landen eenparigh van waerde zyn, N. defelve fomme fal mogen doen colleéteren op de Marge.
IV. Deel. Y Is
8. Julii. Verklarine, hoe de )orpen en dragen illen in 't pbrengen an defeen grooen op den oec van e Schilta-



8. Julii.
Pag. 48.
Tefuperfe deren mei Timinerage van de Kamer, daer 's Land cs Stucken in geleyc fouden wer-den.
Ordonnantie voor denGriffier van Hollant volgende voorgaende taxatie.
Te recouvreren Acte provifioneel van die van Delf.
Of die van Sevenbergen in de Schiltale contribue-
( 333 J
TS by de Staten gerefolveert, dat men met de Timmerage van de Kqmer, daer inne men des gemeene Landts Rekeningen, Papieren ende Stucken foude leggen, noch fal fuperfederen voor feeckeren tydt, ende dat de Behoeften , tot dien eynde op gedaen , weder verkocht fullen werden ten meeften oirbaer van 't Landt,
TS gerefolveert dat den Advocaet den Griffier van Hollandt Ordonnantie fal palferen op fyne Declaratie, de Staten overgegeven, volgens de taxatie, by de Gedeputeerden van de Staten daér op gedaen, fonder in de felve Ordonnantie te infereren de claufule by provifie, die den Griffier wel begeert hadde daer inne te hebben, gelyck oock t'anderen tyde by de felve Staten gerefolveert is geweeft, ende dat den voorfz Griffier fulcke doleantie, beroerende de kleynigheydt van fijn taxatie, de Staten fal mogen overleveren nae fijn believen, om, de felve gefien , alsdan daer op gedisponeert té werden.
TS den Advocaet belaft, aen die van de RekenA kamer, ofte aen den Rekehmeefter Stalpart, te vervolgen, omme te hebben de Aéte provifioneel, daer by die van Delf verklaert zyn te mogen volftaen, midts contribuerende met drie duyfent Schilden in 's'gemeene Landts onkosten.
TS van gelycken den voorfz Advocaet belaft te fpreken met die van de Reken-kamer, omme te weten of die van Sevenbergen mede geftelt zyn in de Schiltale, ende hoe verre daer inne
ge-



C 33S> )
gebefoigneert is, alfoo de felve over langen tydi bedyckt zyn geweeft, waer van die van de Reecken-kamer by den Advocaet gefproocken zynde, hem voor antwoordt gegeven hebben, dat by die van de Financie aen henluyden gefchreven wefende, omme te hebbefi haerluyder advis} de felve, geleden bet dan twee maenden, vooi antwoordt gefchreven hebben, dat fy behoorden in de Schiltale geftelt te werden , ende oock hoe hoogh men die behoorde te ftellen. maer en hadden zedert daer van niet meer vernomen , waer van ook den Advocaet de Staten rapport gedaen heeft.
"T\E Staten hebben geordonneert Mr. Aernout Coebel, te betalen den Bode Criftoffel Hermanfz acht Dagh-gelden, na vermogen fekere Ordonnantie van den Hove van Hollandt, in dato den fesden Junii 1556., uyt faecke van gebracht te hebben Brieven van advis van den felven Hove aen die van den Secreten Rade, beroerende de faecke, dat de Edelen ende Leenmannen van Hollandt, delinquerende, niet meer en fouden verbeuren dan feftigh ponden van veertigh grooten.
J}E voorfz Staten hebben belaft den Advocaet , Ordonnantie te pafleren van negen dagen -voor den felven Criftoffel, uyt faecke dat hy door authoriteyt van den Advocaet in diligentie gereyft is nae Mechelen, omme te vervolgen feker Mandament van appel op de conceflie ende executie van feecker Mandament, geimpetreert by den Procureur Generael van Y % den
.8. Julii. ren , ende wat by de Reeckenkamer daer inne is gedaen.
Ordonnantie voor den Boode Chriftoiïel Harmanfz,
Andera Ordonnantie voor den felven.



X 340 )
1555. 8. Julii.
Te vervolgen expe. ditie ophet Mandament van Appel tot Mechelen.
Pag. 49.
By wien denGriffier betalinge gedaen fal werden van deActen, Copien, &c.
Den
len Grooten Rade, ende Mr. Andries Salomon, Dm eenige Getuygen te daghvaerden, te compareren tot Mechelen, om aldaer getuygenis der ivaerheydt te geven.
Ï"S de Gedeputeerden, boven reyfende, belaft, te vervolgen expeditie, beroerende 't voorfz Mandament van appel.
TS by de voorfz Staten gerefolveert, dat alfoo den Griffier van Hollandt verklaert heeft, voortaen geen Aéten, Executorien, Copien, Miffiven ende andere diergelycke en wil doen maecken voor 't gemeene Landt, fonder daer van promptelyck betaeldt te zyn, dat den Advocaet van defelve Stucken, 't gemeene Landt van noden wefende, den voorfz Griffier betalinge doen fal, midts van hem nemende behoorlycke acquiten, ende dat tot dien eynde den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, den voorfz Advocaet geven fal hondert Caroli guldens , daer van hy gehouden werdt Rekeninge te doen, des verfocht zynde.



( 34i ;
Den 9. Juin 1556. P R m- S EN TEN.
9.
Requefte /an die vaa Aflendelf, om furcheantie van executie van den Tbienden penningh,
Inftruétie, om de Koninghlycke Majefteyt te vertoonen de lasten en armoede van Hollandt.
AJfendelf, Lockhorfi, Schoock , Milde, Veen >
OP de Requefte van die van Aflendelf , verfoeckende furcheantie van de executie van den Tienden penningh, Is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat de Staten verklaren , dat midts by de Impetranten opbrengende de fommen van acht en veertigh ponden tien fchellingen van veertigh grooten, den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel met de verdere executie furcheren fal, ter tydt toe het quohier van den Tienden penningh van de Supplianten gevifiteert ende anders by de Staten geordonneert fal wefen , welck Appoinctement den Advocaet daer op geftelt hebbende, ten felven dage die van Aflendelf gelevert heeft.
TS by eenige Gedeputeerden van de Staten fekere Inftruétie gemaeckt, om de Koninghlycke Majefteyt te vertoonen de groote laften en armoede van den Lande van Hollandt, ende dat daer door fyluyden qualyck fullen mogen opbrengen de geconfenteerde Beede van drie hondert duyfent guldens, luydende var woorde tot woorde als hier nae volght.
Y 3 In-
Ende voorts alle de voorfz Gedeputeerden van de andere Steden.



r 344;
S»l Juliïi
. inftruétie voor de Gedeputeerden van de Staten, te Hove reyfende, om te vertoonen de Kon. Maj.
DAt liet voorgaende Jaer foo feer nat geweeft is, dat veel al van den SomerKoorn, Hoy ende Voeder in den Velde gebleven , ende aldaer bedurven ende verrot is geweeft.
Ende het geene dat van den Velde in de Schuyr gebracht is, feer weynigh gefchoten ende uytgegeven heeft, en't Hooyen Voeder feer nat en verbroeyt is geweeft.
Dat uyt oorfaecke van de foberheydtvan 't Voeder, 't welck gewonnen is geweeft, foo hebben de Landtluyden hare Beeften in de natte Weyden ende Beemden moeten houden gaen, foo langh als fy eenighfints gemogen hebben, hoewel nochtans incomparatie van andere Jaren de Beeften feer _ vroegh uyt de Beemden op de Stal gebracht zyn geweeft.
Door alle welcke nattigheydt ende quaedt Voeder foo grooten fterfte gekomen is onder de Beeften, dat veel al van de Landtluyden hare Beeften meeft afgeftorven zyn, ende andere Beeften weder tot excefiive groote koften hebben móeten koopen, omme eenighfints in het gebruyck van hare Landen te mogen blyven.
Ende zyn oock veele Landen ledigh ende ongebruyckt blyven leggen, uyt fake dat 'er geen Beeften te krygen zyn geweeft om het Landt te beflaem Dat



C 343 )
Dat oock door de voorfz groote ïiattigheydt van den voorgaenden Jare weynigh Winter - Koorn gezaeyt is.
Ende door de voorfz nattigheydtende de groote drooghte, in den jegenwoordigen Jare daer op gevolght, zyn de Landen foo verhart ende verkorft geworden, dat men tot veel plaetfen geen Somer Koorn heeft mogen zaeyen.
Ende het felve dat gezaeyt is geweeft. overmidts de groote drooghte veel al ondergebleven , verdrooght ende tot geen perfectie gekomen en is.
Al 't welck by experientie bevonden is foo in de verhuyringe van de Kon. Majefteyts Tienden, als in de Tienden, de Geeftelycke Perfonen, Edelen ende andere toebehoorende, de welcke by na de helft foo veel voor dit jegenwoordige jaer in pachte niet gegouwen en hebben, als de felve in gemeene Jaren gedaen hebben.
Dat oock door de jegenwoordige groote drooghte weynig Gras gewaifen en oock Hooy geteelt is.
Waer door weynigh Boters ende Kaes, wefende het eenige onderhoudt ende Voedtfel van defe Landen , gemaeckt is gheweeft.
Uyt welcke oorfaecke de fchamele Ambachs - luyden, in de Steden woonende , de helft meer voor Boter, Kaes ende Melck, die fy by de kleyne Mate koopen, geven moeten, dan fy in voorlede jaren plegen te doen.
Y 4 En'
1556*.
9. Julii•



15 tf.
s>. Juin.
C 344 )
Ende is generalyck in alle Viiftnaillenjegenwoordelyck fulke dierte, als by memorie van Menfchen oyt geweeft is.
Sulcks dat de Dag-huyren van de fchamele Luyden foo veel niet ftrecken en mogen , dat fy voor haer nootdruft daer van Boter, Kaes ende Melck mogen koopen.
Uyt alle welcke redenen ende armoede de voorfz Staten tot noch toe niet en hebben mogen komen tot betalinge van denThienden penningh, geaccordeert in den Jare 1553., foo dat henluyden nog refteert een groote merckelycke fomme van penningen, behalven de correélien, wat executien daer toe oock gebelight geweeft zyn.
Van gelycken refterende Staten noch merckelycke fommen van penningen , by henluyden in de jaren 1554. en 1555. geconfenteert, ende op de Margentalen omgeflagen.
Omme alle welcke refterende penningen te furneren, fy te meer Los -Renten ende Lyf - Renten hebben moeten verkoopen.
Die oock tot fulcken fomme gewaifen zyn, dat de Staten geen hoop en hebben 't Lant daer van te mogen binnen twaelf Jaren ontlaften, al waer 't oock fulcks, dat de Landen in pais bleven.
Ende al is 'tfoo, datfy, omme de voorfz Renten eenighfints te furneren , geaccordeert hebben op de Margentalen feven grooten ommegeflagen te werden, in regarde van den Impoft van de Wynen ende Bieren, die binnen de Steden opgeftelt is, hebben tot
noch;



c 345;
noch toe van de felven feven grooten niet, of feer weynigh, mogen gekrygen.
Wekken Impofl: ende feven groote evenwel niet en mogen ftrecken de volle betalinge van de Renten.
Sulcks dat defen aengemerckt de voorfz Staten niet en fien , hoe dat fy de geconfenteerde Beede van drie hondert duyfent guld. fullen konnen furneren, wat middelen dat fy oock excogiteren en aengrypen.
Ende hoewel die van Hollant niet en pa. len ende gelegen en zyn naeft de Frontieren van de Vyanden, foo hebben nochtans de felve by inbreuck van Dycken, neminge van Schepen ende Buyfen, op de Zee fulcke ende meer fchade geleden, als fommige Landen , leggende op de Frontieren van Vranckryck.
Sulcks dat daer door veele van de Onderfaten van Hollandt van hare geheelefubftantie ende welvaren gepriveert zyn.
Ook mede foo met de Equipage van de Koopvaerdye ende Haringhvaert, volgende de Ordonnantie ende bevel van de Koninglycke Majefteyt toegeruft wefende , nae inhoudt van feker Placaet, eertydts daer or, geëxpedieert, tot groote ende exceflive kosten van de Ingezetenen van Hollandt.
Waer door oock de Onderfaten van Hollandt , geduyrende het beftandt, in hare Ne gotie ende Koopmanfchap fonderlinge geer profijt en mogen confequeren.
Ende boven allen defen fal bevonden wer den, dat die van Hollandt opbrengende d( Y 5 voorfi
p. Julii'. Pag. SU
1



C 346" )
1556". & Julii.
Vifitatie van de antwoordt op de Petitie.
Te verne-; men, wat , Beeden by die van 1 Brabant de I naefte , twintigh : of vyf en twintigh 1 Jaren ge- 1 confen- j teert zyn. <
]
i
voorfz fomme van drie hondert duyfent guldens , merckelyck meer contribueren dan de helft van de portie van die van Brabandt, confideratie nemende op de eerfte geëyschte petitie van den Hondertften ende Vyftighften penningh respeetivelyck.
Alfoo de felve gecolleéteert geweeft hebbende in Brabandt, ongelyck meer uytgebracht foude hebben dan de helft meer van het geene wes de felve in Hollandt uytgebracht foude hebben.
Hoewel nochtans die van Hollandt nergens nae en vermogen te furneren de helft van de portie van die van Brabandt, als fulcks nae advenant niet gequailificeert zynde in Ryckdom ende welvaert.
riEvifiteert wefende de voorfz antwoordt, de Koninghlyke Majefteyt te doen op de voorfz petitie, is gerefolveert dat men de felve fulcks overleveren fal.
FS gerefolveert dat men uytfien fal nae yemandt, goede kennilfe in Brabandt hebbende, omme e vernemen, wat Beeden de naefte twintigh of:e vyf en twintig jaren by die van Brabandt ge:onfenteert zyn , dat evenwel den Advocaet, n Brabandt komende , den Griffier van der Orire ofte andere fal ondervragen, wat Rentmeesers Generael van de Beeden, ofte particuliere lentmeefters van de Quartieren in den voorlelen jare geweeft zyn, omme, dat wetende, tot :ennilfe van 't geene des voorfz is te mogen Lomen.
Is



C 34? )
TS den Advocaet belaft, ter naefter Daghvaert de Staten te vermanen , hoe dat men hem voortaen dragen fal beroerende de correctie van den Tienden penningh, daer op fyluyden rapport genomen hebben.
Den 10. Julii 1556.
HEeft den Advocaet alle de voorfz Refolutien genomen den achtften ende negenden Julii, den Ontfanger Coebel toucherende, tot fes toe in getale den voorfz Coebel gelevert.
Den 15. Julii 1556". PR /E SENTEN,
'555. 9. Julii. Ter naefter Daghvaert te vermanende fake vanden Tienden penningh.
Overleve-i ringe, Coebel gedaen van fes Ree folutien.
Pag. 52.
v*ermarin?e by den Stadthouier deGekputeer!en van de staten toe Dordregt ;edaen,
Uyt de naem van de Edelen. Lockhorfi,
Ende van de Steden, Schoock, Berckenrode Mr. Lambrecht, Quiryn Aertfz ,
DE Gedeputeerden van de Staten gekomen wefende tot Dordrecht, in meeninge omme te Hove te reyfen, omme haer voorfz Antwoordt ende Confent van drie hondert duyfent guldens inne te brengen, foo heeft myn Heer den Stadthouder, aldaer gekomen wefende, de felve by hem ontboden, ende verklaert, hoe
dat
Adr. van Leyden, Jonge Dirck Janfz , van Veen,
Dirck Hillebrandtfz , Pieter Cantert, Mr. Jan Prince , Jan Willemfz Moei.



*5- Julii niet te Hove te reyfen, maer wederom te keeren, ende hen indenHage te vinden den twee en twintighften Julii-
Dagh-
C 343 )
dat hy van den Hertogh van Savoyen Brieven ontfangen hadde, dat de Majefteyt van den Koningh met de voorfz Antwoordt ende Confent in geender manieren te vreden en was te ftellen , maer begeerde dat de Staten nae advenant van die van Vlaenderen en Brabant, boven de voorfz drie hondert duyfent guldens noch fouden accorderen de fomme van drie en dertigh duyfent drie hondert drie en dertigh ponden acht fchell., alfoo anders het felve foude wefen van quade confcquentie, ende dat het felve confent by fyne Majefteyt niet en foude werden geaccepteert, maer dat fvluyden wederom gefonden fouden werden, dat daeromme fyluyden te rugge weder nae Huys reyfen fouden, ende hier van rapport doen, ende hen weder in den Hage vinden den twee en twintighften der felver maendt van Julius; waer op den Advocaet , naer voorgaende communicatie met de voorfz Gedeputeerden gehouden, den voorfz Stadthouder voor antwoordt gegeven heeft, dat de voorfz Gedeputeerden wel verftaen hadden 't geene wes by fyne Mo. E. henluyden voorgehouden was; ende hoewel fy geen hoope en hadden eenige verdere laft te gekrygen, nochtans, aengemerckt dat fyne Majefteyts begeerte was, dat fy van 't geene wes voorfz is rapport fouden doen, en wouden de felve fyne begeerte niet weerhoorigh wefen, en fouden hen fulcks ten voorfz gepraïfigeerden dage in den Hage vinden.



( 349 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 23. ende 24. Julii 15 56.
PRESENTEN,
De
23. Julii' Pag. 53.
Den Stadthouder, DenHeere vKnBredero-
de, Cruningen, AJfendelf, Coudriaen >, Lockhorfi, Egmont, Poelgeefi,
ende
Jacob van Wyngaerden, Uyt den naem van d'Edelen. Willem Blafius, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht, Joofi van Hillegom,
ende Mr. Lambrecht,
Van Haerlem. Qjdryn Aertfz, Burgemeefter ,
ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
Gerrit Beuckelfz, ende
Jonge Dirck Janfz, Burgemeefters. Mr. Jacob de Milde , ende
Mr. Cornelis van Veen ,
Van Leyden, Dirck Hillebrandtfz ,
Burgemeefter, Pieter Cantert, ende Mr. Jan Prince,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Burgemeefter, ende Jan Hey,
Vander Goude.
Omme te refolveren antwoordt , beroerende de verfochte augmentatie boven de drie hondert duyfent guldens.



C 350 >
53. Juli 'Beroerei d« de ve lochteauj mentatie boven de drie hondert duyfent guldens.
DE voorfz Gedeputeerden op 't geene wes voorfz is gecommun iceert hebbende, heb..ben den Advocaet belaft, myn Heer den Stadt;. houder voor antwoordt te feggen , dat aenfchouw nemende op de groote laften, daer 't Landt Van Hollandt tegenwoordelyck geinvolyeert is, ende de groote armoede, duyrte, fterihteyt ende mortaliteyt van Beeften, wefende in de felve Landen, fyluyden geen middelen en wiften te adviferen, omme de voorfz geëyschte augmentatie op te brengen, te min alfoo fy geen bequame middelen en wiften voor te ftellen, omme te vinden de gratiën van de fes groote Steden in de portie, die by de Schiltale gevonden fouden moeten werden, de welcke een groote merckelycke fomme foude bedragen, dat daeromme henluyden niet doenlyck en was in de voorfz augmentatie te confenteren, maergenoodtfaeckt waren te perfifteren by 't voorgaende confent van drie hondert duyfent guldens , 't welck hen noch laftigh genoegh vallen foude, om te furneren ende op te brengen , begeerende dat den voorfz Stadthouder ende Brederode de felve hare antwoordt voor aengenacm wilden hebben: Waer op den voorfz Stadthouder ende den Heere van Brederode de voorfz Staten gefeydt hebben , dat aengemerckt de kleynigheydt van de voorfz geaugmenteerde fomme, fy wel gehoopt hadden, dat de felve by henluyden bewillight foude geweeft hebben , ende verduchten feer, ende lieten hen genoegh fekerlyck duncken, dat de Majefteyt met de felve hare Antwoordt niet en foude wefen te contenteren, ende daeromme wederom gefop-



f 351 ;
fonden fouden werden, tot groote koften van den Lande; dan aengefien fyluyden geen ver-J der laft en hadden konnen gekrygen, en koften het felve henluyden niet afdrucken, dat daeromme fy hen met de felve antwoordt vinden fouden by de Koninghlycke Majefteyt, ende ] daer toe nemen een fekeren dagh, midts wekken de voorfz Staten belloten hebben tot Dordrecht te wefen den dertighften defer maendt, omme voorts ten Hove te reyfem
T? Odem foo hebben de voorfchreve Staten ge"■^ accordeert defe navolgende Aéte.
Alfoo by de Acte van den confente, in] dato den leven en twintighften December l 1555. de Staten van den Lande van Hol-d landt byvde Koninghlycke Majefteyt geac-d cordeert is, dat fy vandehelftevandefom-\ me van twee hondert duyfent guldens, by l henluyden ten voorfz dage de. Keyferlycke c Majefteyt geconfenteert, ende die op den11 laetften termyn gevonden fal werden, fou- ° den mogen innehouden alle het geene wes boven de acht en tfeventigh duyfent guldens , daer vooren fy hare Obligatie gegeven hebben, noch refteren fal, ende dat foo wel voor den geenen, die overmits armoede hare portie foo geringe niet en fullen mogen opbrengen ende betalen, als die exemptie ende vrydom pretenderen, bekopende het felve reft ter fomme van twee en twintigh duyfent guldens, ende dat de questien ende proceffen van de voorfz pretenfe Exempten noch niet getermineert en zyn, • tt~ en-
«. jm
Den OntangerCoeel belaft een betange te oen van e tweeën vintig uyfent uldens als e felve og niet ntfangen ebbende»



C 35* }
■1556. jfê.
De Margentalen van die van Stolwyclt getauxecrt pp feven guldens, ende volgende dien den Thien. den penningh te betalen.
ende dat aen den voorfz laetften termyn noch fekere groote merckelyke fomme van penningen refteren te betalen ,■ Soo hebben de voorfz Staten den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, belaft van de voorfz twee en twintigh duyfent guldens geen betalinge te doen, als de felve noch niet ontfangen hebbende, ende dat ter tydt en wylen toe anders by henluyden geordonneert fal wefen.
TXE voorfchreve Staten hebben mede geaccordeert defe naervolgende Aéte. Alfoo de Ingezetenen van Stolwyck tot noch toe onwilligh gebleven zyn, omme te brengen de rechte waerde van hare Margentalen , immers de felve niethooger getauxeert en hebben, dan fommige op anderhalve gulden,fommige op twee guldens,drie guld.fommige oock op twintigh, vyf en twintigh ende acht en twintigh ftuyvers; hoewel nochtans by voorgaende informatie gebleken is, dat de felveMargentalend'een door d'ander wél fouden al meeft waerdigh zyn fes, feven, acht ofte negen guldens,ende meer; ende hoewel midts dien de voorfz Staten de felve Margentalen de een door d'ander wel fouden hebben mogen taxeren ter fomme toe van acht guldens , nochtans modererende het felve, hebben by provifie verklaert, de felve in huyre jaerlycks waerdigh te zyn feven guldens, ende dat dien achtervolgende fyluyden daer van den Tienden penningh fullen betalen ende opbrengen, ende dat
d'on-



f 353 )
d'onvviilïgen tot betalinge van dien by den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Aernout' Coebel, by gyfelinge geconftrihgeert fullen werden ; ende indien de voorfz van Stolwyck fouden willerf fuftineren eenige van hare Margentalen min waerdigh te zyn, fullen daer van dé voorfz Staten hare doleantie ende klachte mogen overgeven, omme, die by henluyden géfien, daer op gedisponeert te werden nae behoorem
Èodèm d prandio. PRESENTEN* Alle de voorfchreve;
DE voorfz Staten hebben gecommitteért den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Aernout Cobel, omme hem eerftdaeghs te Hove te vinden, ende van harent wegen de Köninghlyke Majefteyt te prefenteren fekere Re- ] quefte, ende by de middelen ende hét inhou-, den van dien aen de Majefteyt te verfoecken $ $ dat fyne Majefteyt gelieve voor den tydt van; drie toekomende hiaenden tot fynen lafte tene-; men 't intereft ende frait van foo veel duyfent, guldens, als de voorfz Staten niet en fullen mo- i gen furneren ende opbrengen tot betalinge vari' de acht en tfeventig duyfent guldens * daer vooren fyluyden gezegelt ende hare Obligatien gegeven hebben, om de felve op te brengen in de Sincxenmarét,
IV. Deej,. t 't)i
?ag; $$.
Yë vervoljen prorogatie Van 'e 'rait ende ntereftvarl le pennin;en, die >p deSinc» temer éi lieten mr> ;en opge>ragt watkm



C 354 )
1556.
13; Julii.
De Koopers vande Los-Renten gelyke Brieven te geven als de voor gaende Koopers gehad hebben.
Die van Stolwyk binnen den tydt van acht dagen de rechte waerde van hare Landen aen te brengen onder haren Eedt.
"Beroerende de Staten tegens den Prince. van Oran-
F\E voorfz Staten hebben den voorfz Ontfari• gerbelaft, dat hy de Koopers, die LosRenten fullen koopen tot aflolïïnge van de LyfRenten , ftaende op 't gemeene Landt, fal toe feggen alfulcke conditiën ende voorvvaerden, als in de voorgaende Rente - Brieven geftelt zyn, ende dat hy de felve Rente-Brieven in conformité van de anderen fal doen expediëren, fonder yet daer inne te altereren, ende dat om. de Koopers te williger te maecken.
^"Ae dat by dert Ontfanger Coebel de Staten verklaert is geweeft, dat die van Stolwyck weder in gyfelinge gecompareert zyhdd, te vreden waren de rechte waerde van hare Margen-^ talen aen te brengen, foo is by de voorfz Staten verklaert, hoe dat de voorgaende Refolutie , henluyden aengaende, in furcheantie gehouden fal werden dert tydt van acht dagen , en dat binnen middelertyde de voorfz van Stolwyck de rechte waerde van hare Landen fullen aenbrengen onder haren Eedt, ende dat den voorfz Ontfanger henluyden feggen fal, datfe ie verklaringe van hare Margentalen te rechte paften te doen, alfoo by de Staten daer op informatie is doen nemen, op datfe niet achter^ haelt en werden.
JÜ"Opende de.faecke van de Staten, hangende voor den Grooten Raede jegens den Prince' van Orange, de welcke de Koninghlyke Maj. nelaft heeft in furcheantie te houden; Is gerefolveert, dat de Gedeputeerden, tot Mechelen bomende, onderfoeck fullen doen, wat conclu! -* "\ 3 fie



C 355 )
He by die van den Grooten Rade in de voorfz fake genomen is, om, dat wetende, alsdan verder daer inne te advifereri.
Den 24. Julii 1556.
PRESENTE
33. SfuUii &4J Jalsh
Gecomi muteerden ot derevïie van de jriffiars Declaratie»
Beroerend ie defaec:e van de itaten teensHüben Metfc van tfaeuTichci
Uyt de Edelen , Apndelf, Ende van de Steden^
Schoock , Jooft Hillegom, Lambrecht Jacobfz j
ZYri gecommitteert tót de revifie Van des Griffiers Declaratie die geene, die de felve te vooren getaxeert hadden, te weten Mrs. Jacob Verduyn, Jacob van Eynde ende Jacob de Milde.
Jtf Opende de faecke van de Staten tegens rïtiben Piets, hangende voor den Secreten Ra-1 de (de welcke, niet tegenftaende dat de proce-! düren, hangende voör die van Maeftricht, by j die van den Secreten Rade in furcheantie gé-1 houden waren) van die van den Rade van Bra-1 bandt belloten Brieven fubreptivelyck verwor-1 ven hebben, om het voorfz Proces te wyderen; Is gerefolveert, dat de Gedeputeerden 4 te Hove komende ■> vervolgen fullen, dat die Van den Rade van Brabandt belaft Zy 4 gelycke Miffiven niet meer te expediëren § endé die van Maeftricht, de felve niet te obe?
Z a dk«
Qidryri Aèftfz, Mr. Adriaen Milde , Mr. Jan Prince, Jan Willemfz Moei 4
ende JanHeyt



r 356;
T5S6.
54. Julii.
Beroeren de de augmentatie van Cbri. ftoffels voorgaende Ordonnantie.
Requefte Mr.CornelisDuyft. .
1
Requefte van die van Schiedam, om reftitutie van fekere penningen»
dieren , als fubreptif ende obreptif wefende.
QP het verfoeck van Chriftoffel den Bode, begeerende fijn voorgaende Ordonnantie fan de reyfe tot Mechelen gedaen, omme te vervolgen feker Mandament van appel, geaugmenteert te hebben ; Is gerefolveert, dat hy ,amme de confequenties wille, voor defe reyfe met de felve Ordonnantie hem fal laten genoegen , dan doende weder een andere reyfe, voor 't Landt, fal alsdan daer op regard genomen werden, ende is den Advocaet belaft 't felve te :eyckenen ende in memorie te houden.
OP de Requefte van Mr. Cornelis Duyft j is gerefolveert voor Appoinetement te Helen, dat alfoo het beneficie, daer van aldaer genentioneert werdt, ftaet tot collatie van de Konnghlycke Majefteyt, en daeromme fyne Maefteyt pretendeert de kenniffe van de faecke iiem ende die van fyne Majefteyts Secreten Rade te competeren, ergo nihil.
CXP de Requefte van die van Schiedam, ver^ foeckende reftitutie van vier en feftigh ponJen dertien fchellingen fes penningen, is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat de Staten verklaren, dat de Landen, in defen ge-' roert, de Stede van Schiedam alleen toebehoort, ende de Burgermeefters aldaer te vreden zyn 't felve fulcks by Eede te verklaren, dat de felve Landen voor de twee deelen vry ende exempt fullen wefen van den Tienden penningh , 01^
don-



( 357 )
donnerende den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. • Aernout Coebel, de Supplianten te reftitueren 't geene wes hy t'over ontfangen heeft.
QP de Requefte van de Ingelanden vander r?57 Broecke, verfoeckende ongemolefteert te wefen vande leven groot op de Marge, is gerefolveert voor Appoinetement te ftellen, Mhïl,
rjP de Requefte van den Convente van Jeru^ falem binnen Haerlem , verfoeckende exemptie van den Impoft, Is gerefolveert, dat de Siaten van Hollant verklaren, dat die van Haerlem fullen fpreken met den Pachter van den Impoft aldaer, omme hier op te hebben lijn advis, ende dat geüen , alsdan gedisponeert te werden nae behooren. j
r\V de Requefte van die van Haringkarfpel, verfoekende de feven groot te mogen vinden op de Margentalen , is gerefolveert, dat de Supplianten hen fullen reguleren nae inhoudt van de acte van confent en het geene dat den Ontfanger van het gemeene Landt hen daerby fal verklaren,
QP de Requefte van die van 's Gravefande, verfoeckende exemptie van"t Margengeldt, is gerefolveert voor Appoinetement te ftellen, dat indien de Margentalen ende Landen, inde-fen geroert, den Armen toebehooren, ende voor fulcks aengebracht zvn onder de Margentalen Z 3 van
i*5Sf>24 Julii.
Requefte
/andie van derbroeck •
Requefte van den Convente van Jerufalem binnen Haerlem.
Requefte van die van Haringkarfpel.
Requefte /an die van >s Gravefande, om exempiie van her margengeldt.



B4- JAM:
57:
Requefte wan die van Tuyl en grcjeck,
Requefte Van den Baillin van Kennemerlant, om taxatie ende Ordonnantie van feeckere koften ende vacatiën.
f 358 )
Van die Van • 's Gravefande, vry fullen wefen van den Thienden penningh, foo verre de felye geheel by den 4rmen gehuyrt werden.
QP de Requefte van die van Tuyl ende - Broeck, verfoeckende te contribueren in de Margentalen volgende haer Privilegie van exemptie; Is gerefolveert, dat defe Requefte geftelt zy in handen van den Ontfanger van *t gemeene Landt, nridtsgaders dat advis van Witte vander Hoeve daer aen gehecht, ten eynde hy daer op geve fijn advis, omme, dat gefien, by de Staten geordonneert te werden nae behooren.
JS by de Staten gerefolveert op de Requefte * van den Bailliuw van Kennemerlandt, verfoeckende taxatie ende Ordonnantie van fekere koften en vacatiën, voor Appoinétement te ftellen. De Staten van Hollandt gefien hebbende defe Requefte ende Uwer Mo Heerent Appoinétement, daer op geftelt, verklaren, dat alfoo de gelycke koften ende Vacatiën, als den Suppliant pretendeert hem te competeren, in alle de Steden ende Vlecken van Hollandt by de Ingezetenen aldaer gedragen zyn, hy Suppliant daeromme, foo verre hem eenige actie daer toe competeert, de felve oock behoort te vervolgen aen d'Ingezetenen van de Plecken ende Dorpen, daer mede hy gebefoigneert heeft, fqnder dat de felve om redenen voorfz eenighfints gebracht tpogen werden tot lafte van het gemeene Landt, te min alfoo 't felve foude wefen van feer quade confequentie.



( 359 )
t> Y Coenraedt, myn Dienaer, Coebel gele-
vert de voorfz Aéte, inhoudende dat hy de'2 Koopers van de Renten fal gelycke Brieven leve- r sen, als de voorgaende Renteniers gelevert zyn, h mitsgaders oock de voorgaende daer by gecom- v mitteert, omme te vervolgen dat het frait ende1 intereft van de penningen, die op Sincxenmarét j by de Staten niet opgebracht en mogen werden , volgende hare verzegelinge , voor den tydt van drie maenden by fyne Majefteyt gedragen foude werden, midtsgaders noch feeckere Inftruétie, omme de Kon. Maj. tevertoonen de laften ende Armoede van 't Lant.
Ben 9fi Juli 1556. j
DEn Advocaet heeft Suys gereftitueert bet Quohier van den Thienden penningh van die van Stolwyck, het welck hy Coebel doen! leveren hadde, omme die vander Goude over: te fenden, daer van een Recepilfe noch ruft 1 onder Coebel, het welck gerecouvreert moet wefen; ende heeft den Advocaet ten felven da-, ge van Suys ontfangen 't befoigne van Uytwyk, beroerende den Tienden penning, om te fenden Mr. Jacob de Milde, fulks hy gedaen heeft,
Den 30. Julii 1556.
IS den Advocaet met de Gedeputeerden van de Staten naer Brulfel gereyft, omme de antwoordt inne te brengen op de voorfchreve Petitie,
Z 4 Ver-
I55«*-
4.. JuliiOverlevenge, Coeel gedaen an twee L£ten ende ïeckere nftruftie.
7. Julii.
Suys gerelitueett 't juohier ran die van itolwyck , :nde overgenomen 't >efoigne 'an Uytvyck.
3». Julii.
[leyre van ieGedepu:eerden van de Staten nae Bruflei. ,



8* Augudi
r»g. 58?
Requefte sengaende de Dagvaerdinge van iekeig Getuygen tot Meckelerio
Requefte tegensHuyi>eïi Biets fofgaeT
(360 ;
Vergaderinge , tot Brulfel gehoudeq op, den achtften Augufti 1556.
PB, JE SENTEN,
Den Heere van Lockhorfi: ,
ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. fVillem Blafius 9 ende
Mr. Willem Schoort,
Van Dordrecht, Jooflyan Hillegom,
ende hlr. Lambrecht, Van Haerlem,
^Ynde gevifiteert de Requefte van de Star £_4 ten •> daer by verfocht wierde provilie van ïppel, met de claufule van inhibitie op de appellatie, by de Staten ende fekere Pefoonen gedaghvaert zynde tot Mechelen te komen , arnme aldaer getuygenifle der waerheydt te gefen; Is gerefolveert de felve naer een wey-^ ftgh voorgaende correctie de Majefteyt over te jeyep.
yAn gelycken oock, dat men foude overgeven de Requefte van de Staten, daer by •erfoeht wierde, dat eenen Huyhen Pietsbe-
Qidryn Artfz , Burge, meefter, ende
Mr. Jacob van Eynde x
Van Delf. Jonge Dirck Janfz, ende
M?> Cornelis van Veen 4
Van Leyden. JoojïBuyck, ende Mr. Jan Prince,
Van Amfterdam, SimonGerritfz, Vander Goude.



(36i;
volen foude werden , niet te procederen tot uytinge van de Proceffen, hangende voor die' van Maeftricht tuifchen hem ende een Poorter van Dordrecht, in prejuditie van de furcheantie, de Staten by de Koninginne gegundt,
TS oock gerefolveert, geen Requeften over te geven, beroerende de pretenfe Exempten , < voor en al eer op onfe antwoordt, beroerende1 de voorfchreve Petitie, den Prslident gelevert,1 gedisponeert ende de Staten rapport gedaen c foude zyn. >
Den 10. Augujlii 1556",-
T^VE voorfz Antwoordt by den Hertogh van Savoyen ende die van den Rade van den' Koningh gevifiteert zynde, heeft ter prefentie \ van de voorfz Gedeputeerden daer op voort ant-i woordt doen feggen, ende na het felve by gefchrifte doen leveren, fulcks hier van woorde tot woorde nae volgt.
£iUr ce que Monfr. le Duc de Savoye, Gouj^j verneur General des Pays de pardepa, a informe fa Majejlé Royale de la negotiation, naguaires paffee au nom de fa Majejlé par le Marquis de la Veere , Gouverneur de Hollande, le Sn de Brederode, fur l'ayde, naguaires par fa Majejlé dcman-ié -auxs Ejlats du dit Pays de Hollande, éi? que iceux Eflats aprez longues Communications s'eftant venus a fe refouldre unanimement d'offrir iifaMajeflé Ia fomme de trois eens mil livres. Sadite Majejlé encharge audit Sr. Duc, de refpondre de
15561, . AuguJlU
Geen Re« [ueltenalsioch te;ens deEx* mpten ver tega« en,
10. Auguft,
De Antwoordt van len Hertog an Sa'oyen,



C 362 )
-sfnnsibu" , r
••3i llOOil •CJjÜJ 19V0 r
fa part aux Deputez defdits EJlats, que com* bien fa Majejlé avoit bien pefé les difficultès , par ealx allegês, fi ejloit allencontre la hecef* Jité ji urgente , pour furnir aux debtes precedans de la da niere Guerre, que fa Majejlé a trouvé a ladvenement en fon Gouvernement, qu'clle n'a peu de laijfer d'injijler a la Jomme , que lefdits Srs. de la Veere & Brederode leur av ient. au nom de fa Majejlé requis , de tant flus - qu'aucuns autres Ejtats, plus proehains des Frontieres , & ayans Jans comparaifon fouffert "plus de foulle fe? opprefjion de la Guerre, fe font toue fois mieux acquitèz en Paccord de la petitiën de fa Majejlé, avec ce que cejle Jomme de 300000. livres nejl aucunefnent a efgaler a celle accordée a fa Majejlé au lieu de 100. £f? 50. denier par ceulx de Flandres & aucuns autres EJlats de pardepa, par ou en acceptant icelle feroït ballier grand Dccafion de refentement auxdits de Flandres autres, - &? ouvrir le chemin a ceux, qui font en train de bailler leur plain accord a faire de femblable, dont s^enfuivront toutes fopes de difficültez inegalit z entre les Ejtats pour l'advenir, ce que dejfus confideré, J'adite Majejlé, a donné charge audit Sr. Duc, de reque' rir lefdits Deputez, fe vouloir rether en diligence , cjf bailler le tout bien a entendre aux , EJlats, afin que unanimement ils viengnent a fe condefcendre a cejle première petition de fa Majejlé, a 1'advenant de ce, que contribuenf lefdits de Flandres &? les aaltres Eflats , que mpnteroit par dejfus lefdits 300000. liyres , a autres 30000. liyres , au moyen de
«i



( 363 )
quoy, & f° conduifans én ce felon le defir & petition de fa Majejlé, icclle aura auffi tout favorable regard en ce que concerne les petitions dejdhs EJlats, tant engeneral, que en particulier, & mêmes quant a la publication, qiCils ont detnande de tous tefmoignes depoJitions, laquelle non obfiant que ce foit choje Ji devant non ujèe, fa Majejlé en contemplation de ce que dejfus fera contenté leur confentir ■pour autant qu'elle ejl parmijé de droit ejcript, &? avec refervation, Ji par experience l'ontrouyoit qiiil y convenoit bailler quelque limitation ou autre ordre pour le bien. de Jujlice deypouyoir pourveoir, comme il trouyera appartenir, Jhnblablepient que ce, que cy devant ils ont obtenu foubs la fignature de leurs Majeflés Imperiale ci? Royale, tQuehant les Offices de Hollande, 6? forclufion des Eflrangers, ou leur fera depefcher Lettres patentes foubs le Seau de fa Majejlé, ■&? au furplus trouverantfadite Majejlé tous jours tres-inclinée a leur gratijier en ce, quelle trouvera convenir pour le bien de fes Subjects de Hollande, tant en communque en particulier, ci? pour ce que la refponce desdits EJlats ejl limité avecune comprehenfion des Exempt s £? non Exempts , Privilegez ci? non Privilegez, & fa Majejlé a la continuellé ö* reïterée pourfuiie des Srs. Prince d'Orange, Comtes d'Egmont ci? de Hornes, £f pour aucunes confiderations a ce le mouvans, les a remis en la pojfejjion de Pexption, par eulx pretendue , a^ec rejlitution de ce, 'quils ont contribué dupajfè ,fa Majejlé entend de excepter en ladite generale comprehenfion les Srs. fufdits,
1556[o.AuguJi°



r 3^4)
Pag, 60, •
Ti *
%§ afin que iceulx EJlats ne re f oh ent aucune prejudice, Ja Majejlé Jecondejcendra derabatn de oejte ayde & autres advenir ce que lieur part portion en la contribution dlcelle pourroit monter, rejervant neant moins aujdits EJlats , de pouvoir pourfuivre par voye ci? train • -de- Jujlice ordinaire ce que en cejl endruit ils vouldroient pretendre contre lefdits Srs., prefuppofant Jadite Majejlé, que lejdits Srs. en aiïtre endroitl ne fauldront frequenter en tout te qut- pourra concerner la commune dejfance des Pöïs de pardepa, pour cftve auffi les termes cpfont prins lefdits Ejtats le premier au my May prochain, & Pautre d.: an un an lors en fuivant, fort longs ci? plus que des autres EJlats , requiert fa Majejlé de convertir iceulx aux deux jours de la chandelier prochainement venans -, é? que pourtant plujlofl Je pouvoir Jer'vir des deniers, & iceulx anticiper & employer au payement des Gens de Guerre des Frontieres 6? dWres chofes neceffaires, lejdits EJlats ■ veuillent bailler a Ja Majejlé leur obligations pour la fomme de 250000. livres en la mefme forme t§ maniere quant a leur indemnité , qulls ont. cy- devant fait es aydes de fa Majeflé Imperiale; requerant fa Majeflé Royale pour conclufion, que lefdits EJlats fe veuillent en ce rejouldre avec toute celerité pojjïble, afin qu ils puhjfent eflre de retour, fi-aucunement faire fe peut, la, ou fa Majejlé Jera, avec leur refpo' ce de ans quinze jours prochainement venans , confiant entierement, quelle fera telle qu'on doïbt efperer de Jï bons Subjects, & conforme h fa petition, ci? qu'elle aura occafion
ff-



( 3&5 )
tenlr tousjours lefdits EJlats & Pais d'Hollande tant en general qu'en particulier , en bonne' & favorable recommandation. Fait a Bruxelles le onziéme jour cPAjufo ml cincq cent cinquante Jix.
Soubfignê,
vander Aa.
TXE Staten hebben gerefolveert in den Hage in de Herberge te wefen op dentwiutighftender felver maendt, om van 't gunt wes voorfè is rapport te doen.
Daghvaert, gehouden in den Hage den 21. en 22. Augufti 1556-
PR JE SENTEN,
Dagh gelomer, ora. in den Ha?e in de Heiberge :e wefen.
Den Heere van Affens delf, Duvenvoirde, Mathenes, Lockhorfi, Poelgeefl,
ende
Jacob vander Duyn,
als Edelen. Hendrick Adriaenfz,
ende Willem Schoock,
Van Dordrecht. Gerrit van Berekenrode, Burgemeefter ?
ende
Mr. Lambrecht Jacobfz^
Van Haerlem. J-Iuych de Groet,Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen vanLeydcn*
Van Delf. Gerrit Beuckelfz,
ende Dirck vander Does, Burgemeefter, Mr. Jacob de Milde, ende
Mr Cornelis van Veen, Van Leyden.
.Joojï



1556".
tii.Auguft
Voor 't ne1 men van eenige Refolutie van nooden te wefën te hebben een ftaet van de porde van de exempte die Perfonagien. Pag. 61.
Vef-
joojl Buyck , Burgemeefter, Mr. Adriaen Sandelyn,
ende Mr. Jan Prince,
Van Amfterdam. Simon Gerritfz, Burgemeefter ,
BY den Advocaet rapport van 't geene voorfö is gedaen zynde, hebben gerefolveert, niet doenlyk te wefen te refolveren op de voorfz PeA titie, fonder eerft ende alvoorens te hebben een ftaët hoe veel de portie van den Prince van Orange, de Graven van Egmont ende Hornes bedraegt in de Beeden, by de Staten geconfenteert zedert den Jare 1542. tot noch toe, ende hebben, om de felve ftaet te maken, gecommitteert Mrs. Willem Schoock, Jacob de Milde j Adriaen Sandelyn, den Ontfanger Coebel ende den Advocaet van 't gemeene Landt, de welcke volgende hare Commisfie daer van een ftaet gemaeckt hebben als hier nae volght;
ende Den Schout, Vander Goude.
Omme te hooren het rapport van de Gedeputeerden , te Hové geweeft hebbende; .



( 3*7 )
Verklaringe van het günt dat 1516;. men foude moeten reftitue- 2 »•■<%»./?■> ren ofte korten, indien myn Heeren den Prince van Orange , de Gravert van Egmont ende Hoorn by Sententie ofte anders verftaen mochten werden met Hollandt niet contribuabel te zyn.
Ëerft ,
IN den jare 1543. is by de Staten van Hollant geheven den Tienden penning over Hollandt, waer inne den Prince van Orange , als Grave van B uyren, de Graven van Egmont en Hoorn gecontribueert hebben , beloopende ter fomffiö Van vier duyfent negen hondert drie en veertig ponden dertien fchell. van veertigh grooten vlaems 't pont, maei' alfoo de felve penningen tot 's Landts profijt niet gekomen en zyn, maer tot des Majefteyts behoef verantwoordt by Willem Goudt, daeromme foude 't felve komen alhier tot lafte van de Kon. Maj., 't welck geftelt werdt hier voor
*544'
Staet van de portie van de Voorfz drie perfonagien.
Memorie.



C 3& )
»55ö. 11. Auguft.
1544» 1545» 1540'» ende 1547*
In den Jare 1544. is noch eens geheven den Tienden penningh alleenlyck over de plaetfen onder de Schiltalen begrepen, waer inne de Dorpen van Egmont , als Oudtkerfpel, Warmenhuyfen, Harinckerfpel, Petten, Berkom , Huysduynen ende Neck gegouden hebben ....
De onkoften vanden felven ontfangh beloopen vyf hondert twintig ponden , komt over den Veertighften penningh over de voornoemde Dorpen, die genomen werdt, door dien dat den geheelen ontfangh van den voorfz Tienden penningh bedraeght omtrent negen en veertigh duyfent ponden van veertigh grooten, de fomme van -
In den Jare 1544. heeft de Majefteyt geconlenteert de Staten van Hollandt, te mogen ommellaen twee ftuyv. drie den. op de Marge, vry ende onvry, inden Jare 1545. twee ftuyv., in den Jare 1546. twee ftuyv., en-
- ia g 1 13 - é - o



f 369 ;
ende in den Jare 1547. een ftuyv. fes den., over de Landen alleenlyck onder de Schiltalen begrepen , ende dit al omme weder te losfen de Renten, by de Staten verkocht tot fürnilfement van de Beeden, in den Jae1542. geconfenteert, 't welk bedraegt over de portie van de drie Perfonagien voor den tydt voorfz
Behalven noch twee Jaren, die den Grave van Buyren niet opgebracht en heeft, en de Majefteyt genomen heeft tot fyne Majefteyts lafte , in wekken tydt den Impoft van Yflelfteyn ende Leerdam begrepen is.
Woudrichem heeft betaeldt voor den Impoft, die Op de voorfz drie Jaren gecolleéteert wierden Over de Steden in Hollant om reden als vooren
Noch zyn 'er ommegeflagen in den Jare 1547. twintigh duyfent ponden op de Schiltalen, omme te furneren het achterwefen waer inne de Dorpen van Egmont gecontribueert hebben IV. Deel. Aa De
De
m.Jugu/it Pag. <J3,
5103 - 16 - 6
538 - 13 - o 513 - 15 - o



C 0?0 )
il.Augufl.
De onkoften van den ontfangh van drie Jaren., genomen op den twintighften penningh voor de portie van de drie Heeren , beloopen
De onkoften van den ontfangh van den Jare 1547. voor de Dorpen van Egmont, genomen op den veertighften penningh* bedragen
Prima fomma ; -
1549-
In den Jare 1549. zyn de Koninghlycke Majefteyt by de Staten van Hollandt gefchoncken vyftig duyfent Philipsguldens , tot feven en twintigh 't ftuck, waer inne de Dorpen van Egmont gecontribueert hebben -
De onkoften genomen op den Veertighften penningh -
Secunda fomma 1552.
In den Jare 1552. zyn by de Staten van Hollandt de Majefteyt geconfenteert twee hondert duyfent ponden, waer af de eene
928 - 13 - 6
33 - o - o
8332 " 15 - *
1538 - 13 - 3
30 - 12 5
1549 - 6 - 9



( 37i 1
eene helft gevonden is op de Haertfteden en verkopinge van Renten, ende de andere helft op de Schiltalen van welcke Schiltalen den Ontfanger Jacob Grammay apart de Majefteyt gerefpondeert heeft , beloopende voor deDorpen vanEgmont onder de Schiltalen , 't welck weder by de Majefteyt uytgekeert moefte werden , ergo hier geftelt by De portie van denPrince van Orange, de Graven van Egmont en Hoorn in de Haertfteden derthien hondert feven en tachtigh ponden tien fchell., waer op verhooght werdt nog de helft van de voorgaende fomme , beloopende fes hondert veertien ponden vyftien fchell., voor het qualyck aenbrengen met het Dorp van Egmont op Zee, 't welck niet en heeft aengebracht, komt t'famen - _ 2
De Hooft-fomme van de Los-Renten, verkocht in den felven Jare beloopt achttien duyfent Aa 2 acht
1556*. ïl./iugufl,
'ag. 63.
Memorie.
I
081 - 5 . o



«l.Auguft.
Nota. Dat het twaelfde ende drie en vyftigh. fte deel t'famen komt over den twintigften penning of nae by, als in de Haertfteden ende verkopinge van Renten be« vonden werdt.
acht hondert acht ponden tien fchell., waer- inne defe drie Heeren behooren te contribueren; te weten voor de eene helft van de Hooft-fomme denTwaelfden penningh, door dien dat hare Margentalen het twaelfde deel uytbrengen van al de Margentalen van Hollandt, komt twee duyfent drie hondert vyftigh ponden, ende voor de andere helft den drie en vyfj tighftenpenningh, midtsdien dat Yffelfteyn , Leerdam , ende Woudriehem } geftelt by de Staten op een fekeren penningh, by fauJ te van aenbrengen, brengen uyt 't drie en vyftigfte deel van den Impoft van alle de Steden van Holl. komt voor haer portie vyf hondert fes en vyftigh penden twaelf fchellingen , komt hier
De Weddens over hare portie in den voorgaenden " ontfang op den Llondertften penningh, alfoo de Staten foo veel hebben betaeldt, bedragen
De onkoften Van defen ontfangh bedragende duyfent
2906' - li - © 100 - o - o



C srs )
fent en tien ponden een fchell. fes deniers, genomen op den voet als vooren van den twaelfden ende drie en vyftighften penningh , beloopen
ïertia fomma In den Jare 1553. Inden Jare 1553. isommegeflagen den Tienden penning,komt voerde drie Heeren portie, met de verhoginge van deeenehelf, daer op gedaen , om het quaedt aenbrengen, endé dat deDorpen vanEgmont geen Quohier en hebben aengebracht, ter fomme van -
't Welck is den drie en twintighften penningh van dengeheelen Tiendenpen, ning.
De Dorpen van Egmont, onder de Schiltalen gelegen, hebben betaeldt in den hondcrtften penningh op de Schiltalen in den felven Jare
De ftuyv. op de Marge voor de drie Heeren, die t'famen hebben feventien duyfent feven hondert vyf Margen, beloopt - ~ ; Aa 3 De
100 - o - o 5087 - 17 - O
700© - o - O
c?5i - 13 - 4* Jo85 - 5 - a
1556". . ix.Augufl,
: -



C 3?4 )
tudugufi. tag. 64.
De verkoopinge van Renten van den Jare 1553. in Mey bedraeght een en negentig duyfent twee hondert vyftien ponden fes fchell., komt over 't twaelfde deel in d'eene helft drie duyfent agt hondert pond. twaelf fchell, fes den., ende voor het drie en vyftighfte deel in de andere helft acht hondert feftigh ponden 10 fchell., t'famen
De Weddens van den felven ontfangh over hare portie den Hondertften penning -
De onkoften van den Twintighfte penning, beloopende negen hondert acht en tnegentigh ponden drie fchell., beloopen - - - . -
In den felven Jare 1553. zyn verkocht hondert duyfent ponden op Losende Lyf-Renten, waer in de drie Heeren den twintighften penningh contribueren ende gelden, beloopende -
De Weddens den Hon • der tften penning beloopen De
4661 -2,-6
143 - O - Q
50 - o - e
5055 - 3 - 6" 50 - 11 - o



( 375 )
De onkoften genomen op den Twintighften penning , die bedragen fes hondert festien ponden, maecken -
In den felven Jare is ommegeflagen een ftuyver op de Marge , ende op 't Bier ende Wyn geftelt Impoft binnen de Steden, om te betalen de loopende Renten, waer af den ftuyver bedraeght
Den Impoft van de drie Steden, geftelt by refuis van collecteren, nae advenant van de andere kleyne Steden van hare qualiteyt op
De onkoften, beloopende vyf hondert negen en tfeventigh ponden, genomen op den Twintighften penningh, beloopen
De Weddens op den Hondertften penningh Quarta fomma - ï In den Jare 1554.
In den Jare 1554» zyn geconfenteert twee hondert duyfent ponden, die gevonden zyn eerft op drie ftuyv. op de Marge, Aa 4 komt
39 - 16 - «
885 - 5 - 2
300 - o - o
29 - o - o
ii - 16 - o
,0853 - 12 - 8
1556. w.Auguft*



C 37* )
ï55<5. 2.i.Augufl.
Pag. 65.
komt voor de portie van de drie Heeren
De verkoopinge van Renten hondert twee en veertigh duyfent ponden, ■ daer in fy contribueren moeten den twaelfden en den drie en vyftighften penningh, als vooren geleydt is, maeckende f famen omtrent den twintighften penningh, komt
De onkoften genomen op duyfent ponden over hare portie voor den twintighften penningh -
De Weddens den Hondertften penning
In den felven Jaere zyn noch gevonden twee hondert duyfent ponden, eerft op de Dorpen vanBuyren, Hoorn ende Egmtmt buyten de Schiltalen feven ftuyv., ende op de Dorpen onder de Schiltalen onder Egmont feven oortgens, komt t'famen - -
Hondert duyfent ponden op deSchiltalen, komt over de Dorpen van Egmont - -
De verkopinge van Renten, bedragende hondert
2656 - 16 - 6
3ioo -0-0
50 - o - o 107 - 12 - o
2637 -3-3 ï?5« - 13 - 4



C 377 )
dert duyfent ponden , komt voor den twintighften penningh
De Weddens den Hondertften penningh
De onkoften duyfent ponden, komt over twintighften penningh -
Quinta fomma - 2 In Januario 1555. ftilo
Den Impoft over de drie Steden, tot betalinge van de Renten, die geftelt is by faute van aenbrengen den derden penningh hooger dan 't voorleden Jaer, beloopt -
Vyf grooten op de Marge op het platte Landt, tot betalinge van de Renten, beloopt over de drie Perfonagien -
De onkoften, belopende twee duyfent ponden voor den twintigften penning , bedragen
De Weddens den Hondertften penninh Anno 1555.
Anno 1555. inMey zyn geconfenteert twee hondert duyfent ponden , die gevonden zyn eerft byde yyf ftuyvers op de Marge, Aa 5 komt
1556".
5000 - o - o
108 -II- o
50 - O - O
O461 - l6 - Q
:ommuni.
45o - o - o
2216' - 0-9
50 - O - O
26 • 12 r 6



( 3f8 )
tss«>
%\.Auguft.
4426 - 7 - 6
6500 - O - O
IIO - O - O
50 - o -
f3876 - 3 - 9
I75i • 13 * 4
700 - o - o
komt over de portie van de drie Heeren.
De verkopinge vanRenten hondert dertigh duyfent ponden, over hare portie als vooren genomen , beloopt
De Weddens den Hondertften Penningh
De onkoften, beloopende duyfent ponden, voor hare portie op den Twintigften penning
Sexta fomma In December 1555.
In December 1555.zyn geconfenteert twee hondert duyfent ponden, die gevonden zyn in Junio 1556., eerft op de Schiltalen hondert duyfent ponden, daer inne de Dorpen van Egmont betaelt hebben . - - -
Den twintighften penningh van de Huyfen over Ylfelfteyn, Leerdam ende Woudrichem , als in de Aéte van confent geGonditioneert ftaet
De twee ftuyvers op de Marge op de Landen buyten de Schiltalen, beloopen over de portie van drie



( 379 )
drie Heeren
De verkopinge van Renten, belopende hondert feven duyfent ponden , brenght uyt op den twintighften penning , genomen voor hare portie
De onkoften, belopende duyfent ponden, genomen op den Twintighften penningh ....
De Weddens den Hondertften Penningh - -
In den felven Jare is den Impoft gecollecteert noch drie maenden tot Mey 1556., komt over de drie Steden voor haer portie -
De onkoften, beloopende vyf hondert ponden, belopen over den Twintighften penningh In Mey 15 56.
Tot betalinge van de Jaerlyckfche Renten zyn ommegellagen in Junio 1556. feven grooten op de Marge, komt over de portie van de drie Heeren-
Den Impoft over de drie Steden -
De onkoften, genomen op twee duyfent komt over den Twintighften penningh
1243 - 7 - o
535o - o - o ]
50 - o - o
90 - 9 - o
187 - IO - O
25 - O - O
3128 - O - O
75o - o - 9
'ag. 66.



( 380 ;
penning -
De Weddens den Hondertften Penningh , Septima fomma -
Noch foo werden geè'yscht drie hondert duyfent ponden in Augufto 1556., waer in de portie van de drie Heeren, genomen op den Twintighften penningh , als bevonden werdt in alle omflagen haer portie te beloopen , bedraeght -
Octava fomma Totale fummarium - 1
Hier en boven foude den Grave van Egmont geoorfaeckt mogen werden, omme te eyfchen reftitutie van de portie van de Dorpen van Egmont, onder de Schiltalen gelegen, in alle de ommellagen , tot 's gemeene Landts onkoften gedaen, ende oock mede van de ommellagen, die op de Schiltalen gedaen zyn , tot toeruftinge van de Schepen van Oorloge, tot defenfie van de Haringhvaert, bedragende een groote merckelycke fomme t'famen.
Noch fullen de voornoemde drie Heeren mogen eyfchen alle hare koften, fchadenende interenen, die fyluyden gehadt hebben binnen de voornoemde dertien Jaren, 't welck by raminge meer fal beloopen dan tien duyfent ponden.
Nog
100 - o - o
40 - 13 - O I34l6 - 12 - 4
15000 - O - O [5000 - O - O )8598 - 3 - n



C 381 )
Nog hebben de Staten hier en boven gefuftineert proceffen, waer inne fyluyden tegens defe drie Heeren gehadt hebben groote exceflive koften van gylelingen, reyfen, vacatiën ende anders, die nu te vergeefs gedaen zyn, die mede bedragen meer dan drie duyfent. ponden by raminge.
Den 22. Augujli 1556.
BY den Advocaet rapport gedaen zynde van het inhouden van de voorfchreve Staet, ende hoe veel het intereft voor het Landt beloopen foude, indien de voorfz Perfonagien exemptie fouden genieten ; foo is by de felve Staten gerefolveert , dat een Rèmonftrantie gemaeckt fal werden, om 't felve.intereft de Koninghlycke Majefteyt te vertoonen, ende te verfoecken , toegelaten te mogen werden, dat de proceffen, hangende tegens de voorfz Perfonagien voor den Grooten Rade ongedecideert, ende wefende genoegh in ftate van wyfen , met den eerften getermineert mogen werden, daer toe gecommitteert zyn geweeft de voorfz drie Penlionariffen, den Ontfanger ende den Advocaet ; ende zyn gecommitteert, omme met de felve Rèmonftrantie te Hove te reyfen, een van de Edelen, ende een uyt elk van de groote Steden , met de anderen, die gerefolveert hebben den fes en twintighften der felver maendt hen te vinden tot Dordrecht, omme boven te reyfen, 't inhouden van welcke Rèmonftrantie van woorde te woorde hier nae volght..
Do-
1556". ii.rftigujl.
nz.Auguft.
Doleantie, gemaeckt by fekere Gedeputeerden , beroerende dat de voorfz drie Perfonagien mede behoren te contribueren.
Pag. 6j»



De voorfchreve doleantie.
f 3SO
Doleantie, by de Staten van Hollandt de Koninghlycke Majelleyt overgegeven , omme te deduceren het groot intereft, dat 't Landt van Hollandt foude lyden, foo verre myn Heeren den Prince van Orange, de Graven van Egmont ende Hornes geëximeert fouden werden van de Beden ende Contributien van die van Hollandt.
IN den eerften is notoir, dat de Steden, Landen ende Vlecken van de voorfz drie Heeren , die de Staten mainclineren , gehouden te wefen met henluyden te contribueren , zyn Lidtmaten van Hollandt.
Dat fulcks de Ingezetenen van dien forteren onder de Jurisdi&ie van Holland, ende dagelycks aldaer gedachvaert zynde, over henluyden in alle faecken recht endejuftitie gedaen wert.
Ende fulks nae alle redenen gehouden zyn met die van Hollandt te contribueren, byfonder in faken tot generale defenfie van den Lande van Hollandt dienende.
Alfoo 't Landt van Hollandt ongedefendeert zynde, fyluyden niet en fouden mogen in haer geheel blyven, noch hen felven defenderen.
Hebben oo.ck, fulcks verfocht zynde, tot ' diverffe tyden met die van Hollandt gecontribueert gehadt. Son-



C 3B3 )
Sonder dat men bevinden fal, dat fyluyden , verfocht zynde by den Prince ofte Staten van den voorfz Lande tot contributie als voren, gevveygert ofte gerefufeert hebben, ende dat fy met hare weygeringe gepalfeert hebben, fonder yet te geven.
Waeromme fy midtsdien niet en mogen pretenderen te wefen in-pofftfficvelquafi van exemptie ende vryheydt.
Soo veel te meer, dat alle Heerlyckheden ende Landen van den Grave van Egmont tot allen tyden hebben gecontribueert in alle ordinaris laften van den voorfz Lande , als onder de Schiltalen gelegen zynde, uytgefondert alleen Egmont binnen, Egmont buyten ende Egmont op de Houf.
'T en doet niet ter contrarie, of eenige fouden willen fuftineren voor den Jare vyftien hondert twee en veertig in fekere lange Jaren met die van Hollandt niet gecontribueert te hebben.
Want binnen den felven tydt geen groote exceffive Beeden van die van Hollandt geè'yscht en zyn, door dien den laften van den Oorloge alsdoen foo fwaer ende laftighniet geweeft en zyn.
Ende dat de Beeden, die alsdoen geconfenteert zyn geweeft, by de ordinaris wegen , als by de Schiltalen gevonden zyn.
Dat ook de voorfchreve drie Heeren Steden ende Landen Frontieren geweeft zyn jeghens de Landen van Gelder ende Utrecht.
Ende mitsdien dickwils meer dan andere
Lan-
'556.
1
Pag. <S.



(3*4)
ïi.Augnfl.
Landen van Hollandt verbrant, berooft eöde gebrantfchat zynde , ordinarie niet eri hebben mogen contribueren.
Ende fulcks en hebben in dien tyde ordinarie mede niet gecontribueert gehadt eenige andere Héerlyckheden, oock leggende op de Frontieren van den voorfz Lande van Gelre ende Utrecht, als de Héerlyckheden van Seventer,- Cabau, Vliet, de wederhelft van Spyck ende Polsbroeck ende meer andere.
Ende zyn daeromme niet gefondeert, om door dien te pretenderen eenigh recht van vrydom ende exemptie, byfonder in Beden en fubventien, concernerende de generale defenlie van de Landen, als fyluyden oock tot rtoch toe niet gedaen en hebben.
De Staten van Hollandt gefien hebbende dat in den Jare 1540. de ordinaris Beede verhooght wierde ter fomme van twintigh duyfent guldens, ende dat in den Jare 1542. groote oproerte van Oorloge, foo uyt Vranckryck, Ooftlandt, Cleve, ende Gelder gekomen was, ende merckende oock dat men exceffive Beeden, omme daer tegens te voorüen, behoeven foude, die men met ordinaris wegen niet en foude mogen vervallen , ende alfulcks oock nieuwe middelen by de Majefteyt geproponeert, ende by de Staten uyt nootfaecke aenvaert zyn geweeft, als Tienden penningh ende andere, die noyt te vooren in Hollandt geufeert en waren, foo zyn de Staten van Hollandt uyt oorfaecke van dien, ende omme de redenen
bo-



r 385;
boven verhaelt, genootfaeckt gèweéft de voorfchreve Steden, Landen endeHeerlykheden te begeeren ende te nemen tot haerluyder affiftentie.
Alfoo henluyden anders niet mogelyck en was de voorfz Beeden te furneren.
Ende heeft de Keyferlycke Majefteyt, Uwe Majefteyts Heer Vader, bekennende de felve fulcks daer inne gehouden te wefen , gewilt, dat fy mede daer inne fouden contribueren.
Het welck oock fulcks gecontinueert is tot den dagh van huyden toe.
Ende alfoo de voorfz drie Heeren hen lieten duncken hier by gegraveert te zyn, is te dier caufe tulfchen eenige van henluyden en den Procureur Generael van Uwe als partyë formeel, ende de Staten met hen gevoeght, ende jegens eenige van henluyden ende de Staten, als partye formeel, ende den Procureur Generael met de felve gevoeght, proces gevallen voor die van den Grooten Raede.
. Welcke proceffen genoegh gebracht zyn in ftate van wyfen, en verhoopen de voorfz Staten ontwyffelyck, dat in gevalle de voorfchreve Proceffen by uytinge van juftitie mochten getermineert werden tot achterdeel van de voorfz drie Heeren, ende voordeel van Uwe Majefteyt ende de Landen van Hollandt gewefen fouden werden.
Dan alfoo tot kenniffe van de Staten by hare Gedeputeerden, nu onlanghs te Hove geweeft hebbende, gekomen is, dat Uwe IV. Deel. Bb Ma-
'556". . n. Auguft,



C-39-5)
1556"Pag. 6p.
Majefteyt 'de voorfz Heeren geaccordeert foude hebben, ofte in meeninge foude wefen te accorderen, henluyden te willen ftellen in de poffeffie van de exemptie, by henluyden gepretendeert, met rëftitutie van 't geene dat de felve tot noch toe gecontribueert hebben , foo zyn fy genootfaeckt geweeft hare Gedeputeerden aen Uwe Maj. te fchicken, om daer in geremedieert te werden.
Alfoo 't felve by Uwe Majefteyt geaccordeert zynde, foude komen tot leer groote ende exceffive fchade ende intereft, foo wel van Uwe Majefteyt als van de Lande van Hollandt.
Aengemerckt dat die van Hollandt daer door niet en fouden mogen Uwe Majefteyt affifteren in Beeden ende fubventien , fulcks fy tot noch toe de Keyferlycke Majefteyt, Uwe Majefteyts Heer Vader gedaen hebben.
Overmidts dat bevonden fal werden, dat de portie van de voorfchreve Steden ende Landen bedraeght meer dan 't twintigfte deel van de voorfz Beede.
Waer inne niet geremedieert en foude werden by die, die Uwe Majefteyt prefenteert den Lande van Hollandt te doen, aengefien dat de laften van den Oorlog ende andere niet en mogen gedragen werden, dan met meenighte van penningen.
Ende dat daeromme Uwe Majefteyt geoorfaeckt foude wefen de refte van den Lande van Hollandt te belaften met fwaerder ende meerder Beeden. 't Welck



't Welck men uyt dien mach bemercken, dat indien de voorfz drie Heeren foude gedaen werden reftitutie van 't geene des fy betaeldt hebben zedert den Jare 1552. tot delen dage,'e-nde dat de Staten van Hollandt kortinge gedaen foude werden van 't geene des de voorfz Heeren noch gehouden zyn te betalen , ter caufe van de Beeden geaccordeert in de voorfz jaren , beloopen fouden nieér dan ter fomme van negen en tachtigh duyfent ponden, behalven noch de reftitutie, die 'er gedaen foude moeten werden van 't geene wes de voorfz Heeren opgebracht hebben zedert den Jare 1542. tot den Jare 1552., 't welck oock een merckelycke fomme bedraeght, als by ftaten.blycken mach.
Ende al is 't foo, dat men foude mogen feggen, dat de laften uyt faecke van de exemptie alsnu iit'het generael by alle de Landen van herwaerts over gedragen werden, foo ftaet nochtans in defen te letten, dat de Landen van Hollandt in voortyden van de andere Landen gefepareert;zyngeweeft,ende by verloop van tyden , als by Huwelyck, partage ende diergelycke daer toe weder foude mogen komen, in wekken gevalle die van Hollandt de voorfz laften alleen fouden moeten dragen, 't welck henluyden notoirlyck ondraeghlyk foude wefen.
Waer inne oock niet en fchynt geremedieert te wefen door die Claufule, dat die van Hollandt jegens de voorfz Heeren haer recht met juftitie ordinaris fouden mogen vervolgen. Bb 2 Eerft,
'55^.
22<jtugufi.



r s»8;
ÏS5«. -
2,2,/lugUft,
r;
Pag, 70»
Eerft, aengefien dat de voorfz drie Heeren in 't geene wes Uwe Majefteyt in meeninge is te doen in polfeffie van vrydom en-1 de immuniteyt geftelt fouden werden, die fy noyt gehadt en hebben, al fonder kennilfe van faecken , ende de Staten van Hollandt daer op niet gehoort zynde.
Immers hier door fchynt te niet gedaen te werden de judicature van 't geene dat op 't poinét van de polfeffie by de voorfz Staten vervolght is, ende in ftaet van wyfen gebracht.
Ende fouden mitsdien de Staten gemaeckt werden Eyfchers, daer fy nu zyn Verweerders.
. Ende alfulcks met lange proceffen inpetitorio (oock fonder affiftentie van Uwe Majefteyt ) moeten vervolgen, om te komen tot 't geene dat fy altans realyck hebben.
Alle welcke proceffen oock in ftate van wyfen gebracht zynde, van gelycken door eontinueefende importuin vervolgh van de voorfz Heeren by Uwe Majefteyt verder in furcheantie gehouden fouden mogen werden , tot ontallycke verloren koften moeyte van de voorfz Staten.
Ende foude by al dusdanige maniere van doen Uwe Majefteyt de voorfz Perfonagien oorfaecke geven, omme gelycke exemptie te konnen pretenderen ende vervolgen, als hebbende gelycke pretenfe recht, niet alleen in Hollandt, maer oock in andere Landen.
Al 't welck de Staten, fprekende onder
be-



( 339 )
behoorlycke reverentie, in rechten fuftinerende zyn tot haren lafte ende haer onge-! hoort, niet wel te behoorengefchieden ,byfonder in materie van generale notelycke defenfie van den Lande.
Ende mede namentlyck van plaetfen, die van alle oude tyden in alle Beeden, ordinaris ende extraordinaris, met die van Hollandt gecontribueert hebben, endemethenluyden in alle Verpondingen geftelt zyn, als de Steden ende Dorpen van den Grave van Egmont.
Alfoo Uwe Majefteyt, fulcks doende, de eene helft van de Landen foude mogen exemptie geven tot lafte van de andere helft, daer door 't Landt foude blyven ongedefendeert, ende gefchapen te komen tot mine.
Verfoecken daeromme de voorfz Staten, dat Uwe Majefteyt gelieve henluyden toe te laten, dat de proceffen, defe fake aengaende, wefende in ftate van wyfen, ende hangende voor die van Uwe Majefteyts grooten Rade tot Mechelen ongedecideert, met den eerften getermineert mogen werden, ende dat Uwe Majefteyt gelieve foo lange te fuperfederen, de voorfchreve Heeren eenige gratie ofte exemptie te verleenen, de voorfchreve Proceffen contrariëren? de.
- Bb 3
Den
1556,,
\i,Auguft.



( 390 )
22.Atlgufl.
Rapport, by den Advocaet gedaen , van deRequeste, byde Staten overgegeven tegens de Procureur Generael ende Mr. Andries Salomon.
Rapport, by den Advocaet gedaen, van deRequeste, overgegeven tegens HuybenPiets. Pag. 71.
Den 22. Augufii 1556.
DEn Advocaet heeft rapport gedaen beroerende de voorfz Requefte, by de Staten overgegeven, omme te hebben provifie van appel tegens den Procureur Generael ende Mrs. Andries Salomon , te weten dat de Staten verkregen hebben bellotene Brieven van de Majefteyt van den Koning aen die van den Grooten Rade, daer by henluyden, omme de redenen in de felve Requefte begrepen, belaft werdt te ordonneren Commiffariffen, omme te Getuygen, die den voorfz Procureur Generael ende Salomon fouden willen beleyden, tebehooren ter plaetfe van hare Relidentie, ten ware fy merckelycke redenen hadden ter contrarie, daer van fy fyne Majefteyt adverteren fouden, midtsgaders waeromme fy de voorfz Supplianten geweygert hadden hare verfochte provifie met de claufule, ende dat fy niet te min houden fouden in furcheantie alle verdere provifie, om de Getuygen tot Mechelen te doen komen , om aldaer getuygeniffe der waerheydt tè geven, ter tydt en wylen toe haer antwoort gefien ende anders by Syne Majefteyt geordonneert foude wefen.
^ An gelyken heeft denvoorfz Advocaetrapport gedaen van de Requefte, by de voorfz Staten overgegeven tegens den voorfz Huben Piets, te weten dat fy daer op verkregen hadden bellotene Brieven aen die van de Cancellerye van Brabant, by de welcke de voorfz van Brabandt, omme redenen in de fel veRequefte begrepen, ge-
or-



( 39i )
ordonneert werdt van de Brieven van juftitie, by henluyden ten verfoecke van den voorfz Huyben Piets verkregen aen die van den Gerechte van Maeftricht ( verfwygende den voorfz Huyben Piets te proceduren, in defe faecke gehouden voor die van den Secreten Rade, ende het verbot van de Koninginne, alsdoen Regente van defe Landen, uyt goede confideratie gedaen , van niet verder aldaer in de fake te procederen , tot haerluyder antwoordt gefien, anders foude wefen geordonneert, ende dat het onbehoorlyck foude wefen, dat by fulcke Brieven by circumventie van den voorfz Rade geobtineert, de beveelen voorfz, die fyne Majefteyt begeert effect te forteren, illufoir gemaeckt fouden werden) ende van de fubreptie ende circumventie van dien de voorfz van Maeftricht van ftonden aen te'adverteren, ten eynde fy onder deckfel der voorfz Brieven niet en fouden doen ofte procederen contrarie fyne Majefteyts beveelen, ten ware fy eenige merckelycke redenen hadden ter contrarie, daer van fy fyne Majefteyt van ftonden aen adverteren fullen, om in de fake gedaen te werden nae behooren.
T"\At volgende dien de voorfz van den' Rade ^ van Brabandt, in conrformitë van 't voorfz bevel van de voorfz van Brabandt aen die van Maeftricht gefchreven hadden, wekken Brief henluyden gelevert wefende, fy genoegh den Bode verklaerden, dat fy het inhouden van dien fouden volkomen, ende voorts aen die van den Rade van Brabandt antwoordt fchryven.
Bb 4 Is
I5SÖ. ii.Augujl.
Van de
Miffive, by die van den Raede van Brabandc gefchreven aen die van Maeftricht,



( 39* )
»556". a.Augujl. Refolutie op het verfoeit van Philips van Uytwyck , begeerende adjunftie van de Staten, omme geremedieert te hebben, dat by die van den grooten Rade geen claufule van inhibitie gegeven' foude wer-i den in faken, bedra ( gende twee hondert • guldens, < ende daer i onder. ^
< t <
i \
r i
JS op het verfoeck van Philips van Uytwyck, by den felven de Staten aengegeven, inhoudende dat die van den Grooten Rade eenen Mr. Claes van Zirckzee, hem geconftitueert hebbende Appellant van feker VonnüTe van defen Hove, inhoudende condemnatie van twaelf ponden Vlaems, gegondt hadden Mandament van appel, met de claufule van inhibitie, niet tegenftaende dat hy in 't narré van fijn venuencourt te kennen gegeven hadde, dat de voorfz condemnatie niet meer en bedroegh dan de voorfz twaelf ponden, is by de voorfz Staten gerefolveert , dat de voorfz Gedeputeerden, ofte den Advocaet, te Hove revfende, vandeuPraedenp /an den Grooten Rade fullen begeeren, dat /olgende 't Privilegie van die van Hollandt de :laufule van inhibitie afgedaen mach werden, :nde tot dien eynde hem te vertoonen Copie /an dien, ende foo verre partye ten dage van ie antwoordt, dienende in rechten, gehoort synde, onwilligh ware 't felve te accorderen, ilsdan aen de Majefteyt te verfoecken, dat die 'an den grooten Rade belaft foude werden, ;een claufule van inhibitie yemandt te gunnen )p Vonniflen,' inhoudende alleen condemnatie er fomme van twee hondert guldens, ende daer >nder, ende dat den Advocaet den Procureur 'an de Staten tot Mechelen fal belaften, indee ende gelycke faken hem altoos, tot conferatie van 't Privilegie van 't Landt, te voegen iet partye, begeerende afgedaen te hebben de ïlve claufule van inhibitie.



f 393 )
JS de faecke van den Griffier, beroerende ol de Brieven , daer mede de Staten befchreven werden, om te refolveren op de petitie van de Majefteyt, by de Staten betaeldt fullen werden, dan niet, uytgeftelt tot op de naefte Vergaderinge.
JS by de Staten Ordonnantie gepalfeert op Coe« bel, omme Mr. Jacob de Milde te geven twaelf guldens, ten eynde hy daer mede eensdeels foude betalen eenige Clerequen, die dooi fijn authoriteyt gefchreven hebben diverffe Extra&en uyt de Quohieren van den Tienden penningh , om te komen tot correctie ende fuyveringe van dien.
Den 26. Augufli 1556.
ZYn de voorfz Staten nae 't Hof gereyft, om de Majefteyt te vertonen 't inhouden van de voorfz doleantie ende ftaet.
Den 7. September 1556.
PRESENTEN.
J J 7 J v ^»kv„ , |aec|{e van
Ï556V ii.Augufi. Uytftellinge van de faecke van denGtiffier.
Ordonnantie op Mr.. Jacob de Milde.
Pag. 72,
z6.AuguJi.
Reyfe van de Staten naer het Hof.
7. Sept.
De voorfchreve Doleantie enStaet aen
Uyt de indelen,
Poelgeefl, Ende van de Steden,
Schoock ,
Mr. Jan Grinde,
DE Majefteyt by den Advocaet't inhouden van de voorfz doleantie en efteft van de voorfz ftaet geremonftreert zynde, heeft den Bb 5 fel.
Huych de Groot, Mr. J. van Eynde, Mr. Corn. van Veen, Dirck Wouterfz, ende Simon Gcrritfz.



»S5«-
f.Septemb. de Koninghlyke Majefteyc geremonftreen, ende de antwoort by fyne Maj. daer op gedaen.
( 394 )
felven voor antwoordt doen geven, hoe dat fyne Majefteyt, omme eendrachtigheyd te maecken tuffchen de Prince van Orange, de Graven van Egmont ende Hoorn, ende de Staten ende Landen van Hollandt, ende omme defelvePerfonagien oorfaecke te geven omme te williger te wefen, foo tot fyne Majefteyts dienft, als defenfie van den Lande, ende omme te beletten de rigoureufe executie, die tot noch toe van wegen de Staten tegens de voorfz drie Perfonagien gedaen zyn gedaen geweeft , hadde henluyden geaccordeert exemptie van alle Beeden ende Subventien , mitsgaders reftitutie van 't geene wes by de voorfz drie Perfonagien tot nog toe gecontribueert was, ende ten eynde de voorfz Staten daer by geen intereft en fouden mogen pretenderen, was te vreden , dat in alle toekomende Beede voor de portie van de voorfz drie Perfonagien de Staten van Hollandt kortinge gedaen foude werden; dat oock de felve Perfonagien van de Beeden , by henluyden tot noch toe opgebracht, reftitutie gedaen foude werden by die van fyne Majefteyts Finantie, fonder dat de Staten diefaengaende eenighfints gemoeyt fouden werden, ofte eenige fchade ofte intereft fouden lyden; heeft voorts de Majefteyt de voorfz Staten geaccordeert haer recht, nopende de voorfz exemptie, te mogen intenceren voor die van fyne Majefteyts Grooten [lade, fonder dat fyluyden eenige vreefe dor[ten hebben, dat in toekomende tyden de felvq Proceffen by fyne Majefteyt eenighfints geLboleert fouden werden; begeerende voorts, dat le voorfz Gedeputeerden fulcks rapport fouden



( 395 )
den doen, dat fyne Majefteyts petitie met den eerften bewillight mochte werden, ten eynde J dat by faute van dien geen verder verloop ende verachteringe van fyne Majefteyts affairen foude gebeuren; welke antwoordt de voorfz Staten verfocht hebben van fyne Majefteyt by gefchrifte, heeft de felve voor antwoordt doen geven, dat fyne Majefteyt het felve foude overfenden den Marquis vander Veere, omme de Staten voor te houden, ende alfoo 't felve niet feer groot en was, dat de Gedeputeerden daer van wel fouden rapport konnen doen, fonder het felve te hebben by gefchrifte.
Welcke antwoordt ten felven dage by de voorfchreve Gedeputeerden by gefchrifte, nae" fy beft hebben gekonnen, als vooren geftelt is,, overmidts de Copie van dien hen geweygertb was; ende hebben ten felven dage dagh geno-Tc men, in den Hage in de Herberge te wefen den11 feventienden der felver Maendt, ende dat by den ^ Heere van Alfendelf de Edelen alsdan medei, befchreven fouden werden. g
h t<
Dagh-
15 Sé". .Septemk.
De antoordtvaa e Koning(-ke Maj. 1 gehrifte ge« alt, ende agh genoten , om 1 den Ha» e in de erberge i wefen<-



C 396)
•556' l%,Sept.
Pag,- Ht
Rapport 1 by den Advocaet gedaen , van de voorfz
Daghvaert, gehouden in den Hage den 18, en 19. Septemb. 1556.
PRESENTE N,
Den Heere van AJJen-
delf, Opmeer, Duvenvoirde, Poelgeejl,
Jacob van Wyngaerden, ende
Jacob vander Duyn,
als Edelen. WïllemBlaJius, ende
Mr. Crnelis van Hogelande,
Van Dordrecht. JoqftvanHillegom, Burgemeefter , ende
Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem. Michiel Janfz, Burgemeefter , ende
Mr- Adriaen van Leyden,
DEn Advocaet rapport gedaen hebbende van 't geene wes voorfz is, foo hebben de voorfz Edelen gerefolveert, aengefien dat fyne Majefteyt geheelyk perfifteerden omme te hebben
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, ende
Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden, Joofi Buyck , Burgemeefter , ende
Mr. Adriaen Sandelyn ,
Van Amfterdam. Jan Willemfz Moei, Burgemeefter, ende
Dirck Biet erfz vander Goes, Vander Goude.
Omme te refolveren op de voorfz geëyschte Petitie , ende rapport te hooren.



C 397 )
bén de volle Petitie, dat fy, hebbende gevolgh van de anderen, te vreden fouden wefen te ac-corderen de geëyschte drie hondert drieendertio-h duyfent ponden , de hondert ende vyftigh duyfent te vinden by den Thienden Penningh "ende de correctie van dien , ofte foo veel meer als den felven Tienden penningh foude mogen .uytbrengen, ende een hondert duyfent guldens te vinden by de gewoonlycke Schiltale, midts idat de fes groote Steden daer inne fullen genieten hare gewoonlycke gratie , ende dat de reft, .daer aen gebrekende, vinden fouden by den vyftienden, twintighften ofte vyf en twintighften penningh, te betalen op twee Mey-dagen de voorfz fomme, foo verre men de felve termynen magh verkrygen; wel-verftaende, indien eenigh inbreuckofte inundatie, geduyrendeden voorfz tydt van betalinge, gebeurde, 't felve confent van geen effect foude wefen; dat oock de voorfz drie Perfonagien fchuldigh fouden wefen te gehengen, dat de correctie van den Tienden penningh over hare Onderfaten gedaen werdt, omme te weten hoe veel hare portie in de kortinge foude mogen bedragen.-
DE Gedeputeerden van de fes groote Steden hebben verklaert, dat men voor het dragen van den voorfz confente wel behoorde op alles te letten, byfonder op de confequentie, die in toekomende tyden daer uyt foude volgen, ende daeromme, indien men de voorfz geheele fomme immers foude willen accorderen, dat men, omme te ontgaen de felve confequentie, in de Acte van Accord geftelt foude werden, datfe
de
rintwoordt van de Majefteyt, ende deRefolucie van de Edelen*
Refolutie van de fes groote Steden,



*556-. ■ iS.Sept.
Pag. 74.
-l 4
:"l
i I 1 t
I
Seec1<ere j Gecominic- 4 teerden, omme te I maeken In- \ ftruftie, ^ die denAdvocaet me-v de foude V hemen, om fi de Maje- J ftek te-ver- t toonem , b
d v
In-
C 398 )
de voorfz volle fomme accorderen, omme dat dit fyne Majefteyts eerfte Petitie is, ende dat fyne Majefteyt de Staten accordeert de publicatie van de Getuygen, ende oock A&e te geven , beroerende de uvtheemfche Officieren onder Syne Majefteyts Zegel; datevenwel voor al van nooden ware te liquideren de portie van ie voorfz drie Perfonagien , ten ware fyne Malefteyt te vreden wilde wefen met den ftaet lies-aengaende by de Staten onlanghsgemaekt' :nde fyne Majefteyt overgelevert; ende hebben /oorts gerefolveert de Advocaet met fekere InIructie, dienende ten fine voorfz, boven te enden, van 't inhouden van welcke Inftruétie >y den Advocaet de voorfz Edelen rapport gelaen zynde, hebben hen met de andere Gedeputeerden conform gemaeckt.
JYx\ gecommitteert, omme de voorfz In ftructie te maecken de Penfionarilfen van Delf .eyden, Amfterdam ende den Advocaet, de felke de felve oock fulcks gemaeckt hebben, nde by de Staten gevifiteert zynde , is nae oorgaende correctie gerefolveert, dat den Adocaet de felve fulcks de Majefteyt vertoonen )ude, ende oock by gefchrifte overleveren ler van verfocht zynde, welckeInftruétieden [eere van Aflendelf naderhandtgevifiteert heb;nde, geadvoyeert heeft, waer van 't inhou;n van dien van woorde tot woorde hier nae ilght.



C 399 )
Inftru&ie, by de .Staten van Hollandt op den negentienden September 1556. den Advocaet gelevert, omme de Majefteyt van den Koningh te remonftreren.
DE Staten van Hollandt gehoort hebbende het rapport van de Gedeputeerden, te Hove geweest hebbende, ende van gelycken gehoort hebbende 't inhouden van de Miffive, by de Majefteyt van den Koningh gefchreven aen den Heere van Heemskerk, ëerfte Raedt, Prrefiderende in den Hove van Hollandt, daer uyt fy bevinden de Majefteyt te pcrfifterèn by degratien den Prince van Orange , de Graven van Egmont ende Hornes gegünt, de Staten voorfz ongehoórt , ende niet tegenftaende de litispendentie, bangende te dier caufe voor die van den Grooten Rade genoegh in ftate van wyfen.
Welcke proceffen ook midtsdien fullen moeten blyven ongetermineert, bevinden groote fwarigheydt omme de confequentie, fulcks dat fy niet en hebben konnen de fake van de Petitie vorderen, fulcks die by de Majefteyt begeert werd.
Want de Keyferlycke Majefteyt ende oock de Koninghlycke Majefteyt tegenwoordelyck de voorfz Staten belooft hebben, dat in gevalle fyluyden in de voorfz proceffen quamen te fuccumberen, de portie van de felve Perfonagien henluyden afflagh ftrec-
ken
rt.Scpt.
De voorfchreve In^ truAiei



C 400 )
Ï55Ó-. li.Sep.
-T.'CV 5f! -!
-nJ r ; i*«g. 75'
ken foude aen de eerfte Beede ordinaris ofte extraordinaris, die by henluyden geaccordeert foude werden, ende dat fy Staten* van gelycken fouden mogen doen, indien fy al namptilfement ofte betalinge gekregen hadden , ende nochtans by Sententie de voorfz pretenfe Exempte geraeckten té • triumpheren.
Dat oock de faecken nu in fulcken ftaet zyn, overmits de voorfzgeconfenteerde gratiën , dat henlnyden de felve kortinge reaIyck behoort te gefchieden op de jegenwoordige Beede ende Petitie, ende mede gedisponeert te werden op de reftitutie van't geene wes fyne Majefteyt ontfangen heeft, daer van fyne Majefteyt een ftaet onlanghs vertoont is , inhoudende in effeéte alle 't geene de voorfz drie Perfonagien in de Beeden zedert den Jare 1542. herwaerts betaeldt hebben, of gehouden waren te betalen , midtsgaders mede hare portie van de koften ende laften, die fy moeten dragen in afloffinge van de Renten, daer 't Landt mede belast is uyt oorfake van de voorfz Beeden.
Ende dat de voorfchreve Staten niet en wéten, of fyne Majefteyt den voorfchreven ftaet, fulcks die overgelevert is, foude willen accepteren.
Sal den voorfz Advocaet verfoecken, dat de voorfz Staten begeerden geadverteert te zyn, of fyne Majefteyt tot acceptatie van den voorfz ftaet foude willen verftaen.
Ende indien fyne Majefteyt geheel van
dien



( 401 )
dien advife niet en ware, dat in dien gevalle fyne Majefteyt gelieve yemant te committeren , omme in den Lande van Hollandt, al waer alle de Rekeningen en Behoeften, dienende tot defe faecke, ruftende zyn, te procederen tot liquidatie van den vöorfz ftaet.
Ende dat de felve liquidatie gedaert wefende, fyiie Majefteyt gelieve henluyden te verleenen behoorlycke Aéte , geverhieert by die van fyne Majefteyts Financie, daer op dienende.
Alfoo fyluyden anders niet en fouden konnen weten, hoe veel fy in de voorgaende, jegenwoordige ende toekomende Beeden foüden behooren te korten, ende oock niet doenlyck en ware eenige verzegelinge te doen.
Ende want oock de Staten dagelycks vernemen, dat 'er veel andere zyn, die door de voorfz gratie van de voorfz drie Perfonagien wacker gewórden zynde, gelycke exemptie pretenderen, die hen tot defen dage toe onwilligh gemaeckt hebben, ende uyt fake van defen oorfake nemen fullen, omme meerder onwilligheydt te toonen, foo dat de Staten niet en fullen mogen komen tot betalinge van de jegenwoordige Beede, die fy in meeninge zyn by den Tienden penningh eensdeels te vinden.
Alfoo eenige van henluyden alsnoch niet opgebracht en hebben hare portie van den Tienden penningh van den jare vyftien hondert drie en vyftigh, ende fonder rigoüreuIV. Deel. Cc fa



1555.
C 402 ;
fe executie niet .en fullen. Willen betalen, ende eenige, die betaeldt hebben , lullen pogen om te hebben reftitutie.
Sal den voorfz Advocaet verfoecken, dat fyne Majefteyt gelieve niemandt voortaen te 'confenteren gelycke gratie, als de voorfz . drie Perfonagien-gegunt is, fonder de voorfchreve vSt:uen daer eerft op by ordinaris train van jullitie gcii'öort té zyn, ende voorts de handt daer aen te houden, dat de felve Onwilligen gebracht werden tot betalinge van 't. geene daer fy op gefet zyn , .volgende d'Acte by fyne Majefteyt daer pp gegeven.
Ende foo verre fyne Majefteyt hem laet duncken , dat de executie, by de voorfz Staten tot noch toé" gedafen, te- feer rigoureux is, dat fyne Majefteyt in dien gevalle believe de voorfz' Staten te prcefcriberen ëen lichter ende bequamer nïauiere van executie, alfoo fy geen civielder en weten, omme de confehteh te effectueren, en fonder alle 't felve te hebben , te min mogelyk foude wefen de voorfz verzegelinge te doen, ende de termynen van betalinge te houden, ende hen van alles verleenen behoorlycke Acte.
Ende alfóó. oock de Staten uyt de voorfchreve Mfflïvè bevinden, dat fyne Majefteyt te vreden'is, dat fy haer recht met Juftitie tegens de voorfz Perfonagien vervolden , het Weligs fy oock fulcks in tyden ende wyJen neeninge zyn te doen, door dien dat gé ïh redenen en zyn , dat fy tot
ha-



C 403 )
haren lafte ende koften fouden defenderen de Steden, Landen ende Vlecken van de felve Perfonagien.
Sal den voorfz Advocaet verfoecken , dat fyne Majefteyt insgelycks henluyden gelieve toe te feggen , te verleenen Mandament van Juftitie, als de Staten 't felve verfoecken rullen, met committimus aen die van fyne Majefteyts Grooten Rade, fonder de felve Proceffen, ofte de judicature van dien , in toekomende tyden te furcheren ofte te aboleren, ende hier van henluyden mede te verleenen Aéte.
Ende want de voorfchreve Staten niet geraden en -is de voorfchreve Proceffen te beginnen jegens de voorfchreve Perfonagien , fonder eerft ende alvoorens te hebben Copie van de Brieven van gratiën , de voorfchreve drie Perfonagien by fyne Majefteyt verleent.
Sal den voorfz Advocaet insgelycks verfoecken, dat fyne Maj. gelieve iienluydenook te accorderen Copie authenticq van de Brieven van gratie, de voorfz Perfonagien, ende elcks van hen geaccordeert, ten eyn-
- 1 de fy hen daer mede mogen behelpen, fukks
* en daef^t van noden wefen fal.
f\P de Requefte van den Heere van Opmeer ^ is ge'rèfólvéert voor Appoinetement te lief-' len. 1 De Staten van Hollandt committeren den( Heere van Sprange, Mr. Jacob de Milde ende Witte vander Houve, ofte Jan Dirckfz Cc 2 'tHoen,
ïS.Sep. P"g. 76'
• 't - !-'
Requefte an cien Ieere vtn >pmeer,



ll.Sept.
By Coebel dag genomen, om-, me fyne Reeckeninge te doen.
Befchryvinge van de Collecteurs om Rekeninge te dofin
( 404 )
ft Hóen, omme tot koften van den Suppliant hen te informeren op de meenighte van de Margentalen , leggende onder Sevenhuyfen, den Suppliant toebehoorende; ende aengaende de hondert veertigh Margen, gelegen in Eleyswyck , alfoo den voorfz
• Suppliant daer inne niet meer en foude hebben , foo de Staten verftaen, dan een fesde-deel ende een twaelfde deel, fal daer voo, ren. alleen by den Ontfanger van 't gemeene Landt by provifie geëxecuteert werden ; ende fullen'de voorfz Gecommitteerden hen insgelycks informeren wie die andere Margentalen toebehooren, omme, al gefien, alsdan dan gedisponeert te werden nae behooren, ende ontilaen den voorfz Suppliant uyt de Gyfelinge tot de tweede Vergaderinge, die by de Staten alhie* gehouden fal wer-
•. den. v
DEn Ontfanger Coebel heeft dagh genomen, omme fyne Rekeninge te doen van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert in Mey 1554., op den vierden November naeftkomende , ende fullen de Gedeputeerden van de Staten daeghs te vooren hen vinden alhier in de Herberge omme de. voorfz Rekeninge te hooren.
IS den voorfz Ontfanger belaft te doen be*fchryven alle de Collecteurs van den Impoft tegens den negenden , tienden , elfden ende twaelfden van de voorfz Maendt November, onlime te komen fuyveren hare Appoftülen ende



( 4°5 )
de Rekeninge te doen van den Impoft van de laetfte drie maenden, te weten t'elcken dage drie of vier Collecteurs.
TS nopende de geëyschte gratuiteyt van den X Stadthouder, van tien duyfent guldens, daer van op de laetfte Daghvaert rapport genomen was, weder uytgeftelt tot de naefte Vergaderinge , alfoo die van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda niet ten vollen gelast en waren daer inne te refolveren.
DE Staten gefien hebbende de doleantie var den Griffier, beroerende de befchryvinge van de Staten; hebben verklaert, dat fy verftaen , dat alle befchryvingen, die gedaen fou den werden tot vorderinge van de Beeden var de Koninghlycke Majefteyt, gedragen ,behooren te werden by fijne Majefteyt; maer de befchryvingen , die gedaen' werden ter begeerte van de Staten ,ende tot vorderinge van 's Landt; faken, dat de felve komen fullen tot laste van' gemeene Landt.
TS gerefolveert, dat by den Hove van Hol A landt Mr. Cornelis Suys, Raedt ordinari: van den felven Hove, ofte Mr. Adriaen Stal part, Rekenmeefter, gecommitteert fal werden om te vifiteren van de Quohieren den Tiender penningh van eenige Dorpen, die aen de voorfi Staten klachtigh gekomen zyn te veel betaeld te hebben, als den geheelen Tienden pennin; van de Landen, toebehoorende de Gasthuyfen Lfeylige- geest -huyfen, Leproos-huyfen end Cc 3 as
I55&
iB.Sept, van den Impoft.
Uytttellrnvan de fake van de Gratuiteyt van den Stadthouder.
Pag. 77-
Refolutie op feecke» re doleantie van den Griffier,beroerende de befchryvinge van ; d? Staten,
. Commiflïe
, opSuys of' te Stalpart, ■ omme te , vifiteren de .quohieren ,van den [ Thienden • penningh. >•
-



C 406 ;
i55<?. lÜ.Sept.
lp. Sept.
Jooft Jabobfz be laft aen te nemen hei Proces var Lockhorft. uyt de naem van de Staten.
Gecommitteerden, omme te vifiteren 't Proces van de Staten tegen Wouter van Bekefteyn.
Requefte van de Wyn - tap. pers van Delf.
andere, daer van fy niet meer gehouden en waren te contribueren, volgende de Ordonnantie van den Tienden penningh , dan 't derden-deel-, ende te procederen tot wyderinge van dien, ende alsdan de Staten rapport te doen, omme , al 't felve'gehoort, alsdan by de Staten den Ontfanger van het gemeene Landt belaft te werden, wes by hem t'over ontfangen is, weder te reftitueren , ende 't felve in uytgeven te brengen.
Den 19. September 1556.
IS Joost Jacobfz, Procureur van de Staten, toegelaten Proces voor defen Hove, geintenteert by de Collecteurs van den Impoft der Stede van Schiedam, op ende jegens den Heere van Lockhorst cum fins, als Verpagters van van den felven Impost, aen te nemen van wegen de Staten, als interveniërende-voor den felven Lockhorst cum ibis.
2j¥n gecommitteert Mrs. Adriaen van Leyden ende Jacob de Milde en den Advocaet, om van nieuws noch eens te doorfien 't Proces van de Staten jegens Wouter van Bekefteyn met iMr. Vranck Boot, en van de fwarigheydt, die fy bevinden, de Staten rapport te doen. -
Q]? de Requefte van de Wyn-Tappers der Stede van Delf, is gerefoïveert voor Appoinetement te ftellen. De Staten van Hollandt gefien hebbende defe Requefte , committeren de Burgemeefters der Stede van Delf, omme op
't in-



f 407)
't inhouden van defe Requefte te communiceren met de Supplianten ende den Impostmeefter der Stede van Delf, de felve te ve'rgelycken, indien 't doenlyck is, ende indien niet, haer wedervaren de Staten over te fenden , omme 't felve gefien, alsdan geordonneert te werden, fulcks men bevinden fal te behooren.
TS Mr. Jacob de Milde geaccordeert Ordon-c nantie van negen dagen, de fes uyt faecke'1 dat hy den laetften Julii met Mr. Corneiis Süfsi gebefoigneert heeft op de correctie van den Tienden penningh, ende de drie, dat hy den 21, 22. ende 23. Augufti laestleden gebefoigneert heeft in 't maken van de doleantie ende ftaet.
TS Mrs. Willem Schoock ende Adriaen Sande-C lyn elcks Ordonnantie gepalfeert van gelyc-1 ke drie dagen, uyt faecke vanopde voorfchre-J ve dagen gebefoigneert te hebben in het maec- e ken van de felve doleantie ende ftaet. c
- d
TS Mrs. Cornelis van Hogelande geaccordeert s Ordonnantie van feven dagen, uyt faecke ( yan op diverffe dagen gebefoigneert te hebben t in 't vifiteren van de Procellen van de Staten( jegens den Prince van Orange, de Graven van^ Egmont ende Hornes, ende die van denBriel-' le.
TS Joost Goeman geaccordeert Ordonnantie ( van twee guldens, uyt faecke dat hy door 1 bevel van den Heere van Affendelf met Brie- ( Cc 4 ven
is*?*?.
iQ.Sept.
i'donnane op Mr. tcob de lilde,
(rdonnanie op Mrs. /idem choock nde Ar'iaen San* ;lyn.
'ag. 78. )rdonn3neop Mrs. 'qrneiis an Hogende,
)rdonnane opJooft boeman.



C4o8 ;
t$$6. l$.Sepi.
Gficommuteerden, omme te taxeren de Declaratie van Mr. Chriftoff.Goud.
Ordonnantie op den Advocaet.
Uitftellinge van de betalinge vandeReyfebydeGedeputeerden in Augufto gedaen.
Refolutie op 't verfoeck , by ■ Jacob" Claefz de Gedeputeerden van de Staten tot Gent ( gedaen.
1 j
ven van den Penfionaris van Leyden aen den Advocaet, wefende tot Gent, gefondenis, beroerende de fake van de Staten tegens den Procureur Generael ende Mr. Andries Salomon.
7Yn Meefters Cornelis Hogelande ende Ja"t* cob van Eynde gecommitteert, omme te taxeren de Declaratie van Salaris van Mr. Chriftoffel Goudt.
^7Yn gecommitteert Mrs. Cornelis van Hoger-f lande ende Lambrecht Jacobfz, omme den Advocaet Ordonnantie te palferen van de drie laetfte voorgaende Reyfe, by hem gedaen.
JS de faecke van de Reyfeby de Gedeputeerden van de Staten nu in Augufto tot Gent gedaen, omme te weten of die by het gemeene Landt betaeldt fal werden, dan niet, uytgeftelt tot op de laetfte Daghvaert.
C\P het verfoeck van Jacob Claefz van Amfterdam , de Gedeputeerden van de Staten tot Gent gedaen, beroerende de nieuwigheydt, by de Schipperen van Gent tegens hem gesleeght, die niet en hebben willen gehengen, jat hy den Steen, by hem gekocht, dienende tot opmaeckinge van 't Hontsbosch, byfulcken Schipper gevoert foude werden, als hygehuyrt ladde, maer fuftineren geprivilegeert te wefen ie felve te voeren, ende verfoeckende adjunc:ie van de Staten, omme daer inne geremedieert e hebben ; waer van byden Advocaet de Staten apport gedaen zynde hebben verklaert dat 'er
geen



C 409 )
geen adjuctie en valt, maer dat den voorfz Jacob Claefz fal fpreken met de Regeerders van 't liontsbosch, omme van hen te weten watfy in defe fake fullen willen doen.
TT^E Staten van Hollandt hebben gecommitteert
Willem van Berendrecht, Secretaris vanfi den Hove van Hollandt, omme met mynen1^ Heere Mr. Cornelis Suys, Raedt ordinaris van 0 den felven Hove, in alder diligentie te avance-1 d ren de fuyveringe ende correctie van den Tien-fi! den penningh , volgende.de Inftruétie , die hem d, daer van gegeven fal werden by Jacob vander n Duyn, Heere van Sprangh, ende Mrs. Adriaen van Leyden, Secretaris der Stede van Delf, ende Jacob de Milde, Secretaris der Stede van Leyden, ende voorts al te doen, dat tot vorderinge van de correctie van den Tienden penningh eenighfints fal mogen dienen, ende foo verre hy in 't befoigneren eenige fwarigheydt vindt, fal de felve openen en communiceren met den voorfz Jacob vander Duyn, Mrs. Adriaen van Leyden ende Jacob de Milde, die hem daer inne alle hulp ende affiftentie doen fullen,.
T)E voorfz Staten hebben mede gecommitteert ^ Jacob vander Duyn, Heer van Sprange,fi Mrs. Adriaen van Leyden, Secretaris der Stede c van Delf, ende Jacob de Milde , Secretaris der d Stede van Leyden, omme volkomen Inftruétie L te geven Willem van Berendrecht, Secretaris\ vanden Hove van Hollandt, in fyne befoigne, B beroerende de fuyveringe en correctie van den v. Tienden penningh, daer toe hy op huyden bydi Cc 5 dekl
\9.Sep.
Commis: op Wil. m vanBe» ndrecht , Ti te vor« eren de' «clie van ;n Tienen Peningh.
Commis; op uyn, A•iaen van eyden en cob de lilde, om. e Willem m Berenegc volr >men In-



( 41° )
I55<S. \$.Sept.
firurtie te geven beroerende de fuyveringe ende correxie vanden Thienden Penningh. Pag. 79,
as. Scpt.
Reyfe var den Advo caet naer het Hof.
sp. Sept.
Staet, bv die van de Financie van de Ko ninglycke
de voorfchreve Staten gecommitteert is geweest, ende voorts te wyderen alle de fwarigheden > niet wefende van 'leer groote importantie, die by den voorfz Berendrecht, ofte oock by den Ontfanger van 't gemeene Landt henluyden voorgehouden ende aengegeven fullen werden, ende voorts pafferen Ordonnantie van de reyfen, die by eenige Boden door last van de Sta, ten, van den Ontfanger ende Advocaet van 't gemeene Lant ofte henluyden gedaen fal werden , ende voorts omme te -wyderen alle Iiequeften en andere kleyne ftucken, niet Ibndeiv linghs importerende; ende foo verre fy in eenjr ge faken fwarigheydt vinden, fullen daer van eerft communiceren met den Heere van Affendelf, omme defelve fwarigheydt by lijn advife gewydeert te werden; ende foo verre fy bevinden 't felve niet doenlyck te weien, fullen alsr dan daer van de voorfz Staten rapport doen, om by henluyden daer op gedisponeert te werden nae behooren.
Den 22. September 1556.
IS den Advocaet met de voorfz Inftruétie nae Gent gereyst, om 't inhouden van dien aen. de Koninghlycke Majefteyt te vervQlgen.
Den 29. September 1556.
IS by die van de Financie van de Koninghr lycke Majefteyt gemaeckt fekere Staet, ter pra;fentie van den Advocaet, beroerende de kortinge op de tegenwoordige petitie, by de Majefteyt



fteyt gedaen, voor,, de portie van den Prince van Orange, de Graven van Egmont ende Hornes , de welcke by fyne Majefteyt exemptie van alle Beeden geaccordeert is, daer van het inhouden van woorde tot woorde hier nae volght.
Staet, gemaeckt van 't gunt dat men, als 't fchynt, de Staten 's Landts van Hollandt fal moeten : rembourferen, gemerektde opene Brieven van redintegratie, by de Kon. Maj. verleent den Prince van Orange, Graven van Egmont en Hoorn, inhoudende onder anderen henluyden te reftitueeren de penningen , geheven op hen ende hare Onderfaten, uyt fake van de Beeden of Subfidien, by executie , zedert den Jare 1542.
EEerft, den Prince van Orange, als Heere van Yffelfteyn, Leerdam, met het Landt van Thoenrewaert, Jaersvelt, Ackoy, 't over-eynde van Spyck , Polsbroek ende Benfchop , over de ommellagen van twee ftuyv. fes den. op de Marge anno 1544.ir.em. twee ftuyv. anno 1545., twee ftuyv. anno 1546'., ende een - ftuyv.
1556*
VJajê fteyt ;emaeckt, jeroerende le portie /an de /oorfz drie Perfonagien.



C 412 )
tg.Sept. Fag. So»
ftuyv.fes den. anno 1547., nae 't gunt daer van gekomen is , by Appoinétemente -
Ende aengaende de twee laetfte Jaren van de voorfz ommeflagen, foo 't felve ongeliquideert, ende te befien ftaet, of de Staten ter felver tydt hier vooren nietinnegehouden ofte gekort hebben, hier alleenlyk by
Item, over den ommeflag van de Haertfteden, gedaen anno 1552-, van fes ftuyvers op elcke Schoorfteen -
Item, in den Jare 1553. is geheven dep Thienden penningh , beloopende voor de voorfz Dorpen r
Item, over de omllagen van twee ftuyv. op de Margen anno 1553. fes ftuyv.fes den. anno 1554«» feven ftuyv. fes den. anno 1555., en drie ftuyv. fes deniers anno 1556., komt negentien ftuyv. fes den., voor vyf duyfent vyf hondert vyf en veertig Margen, facit -
Item, over de portie der Ste-
998 - 2 - 3
Memorifc.
257 - 3 - •
1300 - 13 - 3
6^q6 - 7 - ©



C. 4i3 )
Steden van Leerdam ende Ylfelfteyn van den Impofl: van eene ftuyver op elck Vat Biers , ende twaelf ftuyvers op elcke Ame Wyns, opgeftelt in den Jare 1554-, waer voor de Staten de felve Steden geordonneert nadden te executeren , de fomme van -
Ende over hare portie van den Impoft van 'twee' ftuyvers op een Vat Bief s, ende vier en twintig ftuyvers op een Ame Wyns, opgeftelt in den Jare 1556., waer vooren de felve Staten geordonneert hadden te executeren, de fomme van" - -
Item, over hare portie in den Twintigften Penningh , geftelt op de Huyfen anno Ï555- -
Somma
An-
200 - O - O
'sm^^uod rintteq^3biiot'r i^ci onnsnav oh/ia naqïoQ shoöv 9bi3voPfii9iI qo f .nüL» ehb nu; n^Jjfbgmo
500 - o - ©
.nab 83) .vynii
466 - 13 - o $83» - 3 - 6



;t55ö\
1 'p Eerft" óver Tijn RerVj bourfement van den Tienden penning, gegeven anno 1544., over de Dorpen ende plaetfen voorfz - - - Item,over de drie ftuyv. drie den., op de Margen omgeflagen anno 1544., twee ftuvvers in den Jare
9 ï'545.; twee ftuyv. in'den : Jare 1546. , ende een ' ftuyv. fes den. in den jare i547N>, - ~ l -
0 " ïtém", &'cfen Jare 1547. • 2 is omgeüaffen" óver de
0 Scffiltalen? twintig duyfent ponden omme daer mede te betalen feker achterwefen , bedragende voor de portie van de voorfz Dorpen
Item, over de portie van die van Egmont in de Pro-
pine, gedaen onfen Prin-
itri ce
C 4M>) t '
Ander Rembourfëment, aengaende den Brave vanEgmont, voor de Dorpen begrepen onder de Schiltalen., als Oudtkerfpel, Warmenhuyfen , Harinckerfpel, Backum, Petten, Huysduynen, Purmereynde, Neck ende Purmerlandt.
l3bfrofoï,no oqcil nsb nfiv
- li - 1
Ï3£V7 . .o> > I 13 H3jr. '1'. svist 3X3 oj ri'jbbfirl 'csv ammbl
!2t>2f2 - i3 - q 513 - 15 ' o



(m)
ce tot fyne blyde inkomfte,l,van vyftigh duyfent Philips guldens, tot feven' en twintig ftuyv. 'tftuk -'
Item, over den omraeflagh van fes ftuyv. op de Haertfteden, gedaen anno 1552
Item, in den Jare 1553 . is geheven den * Thienden penningh, bedragende - t - - -
Item, in den Jare ommégeflagen over dé Schiltalen hondert ■ duyfent ponden, waer mnê bedraeght de portie van de voorfchreve Dorpen
Item, over de omllagen van twee ftuyv. op de Margen anno 1553., vier ftuyv. negen dén. anno 1554., feven ftuyv. fes den. in den Jare 1555., ende drie ftuyv. "fes den. in den Jare 1556:, komt negentien ftuyy. negen den., voor vyf duyfent twee hondert twee en feventigh margen, facit -
Item", in den Jare j.554. ommegeflagen op'de'Schiltalen hondert 'duyfent ponden, komt voor de por-
ay.Sept, Pag. 81.
153* - H - 3
681 - 17 - O 2195 - O - O
4673 - 13 -. e



Prima fomma
portie van de voorfz Dorpen -
Item, in den Jare 1556". ommegeflagen opdeSchiltalen hondert duyfentponden, komt voor de portie van de voorfchreve Dorpen ---
ifgt - 13 - o 1751 - 13 - ö
Ander Remboürfement, aengaende Egmont; voor de Dorpén, onder de Schiltalen niet begrepen, als Egmont op de Hoef, Egmont binnen ende Egmont op Zee.
EErft, over den Tienden penningh, geheven in den Jare 1543., daer van de Portie van de Dorpen voorfz bedraeghtItem, voor de ommellagen van 2. ftuyv. drie den. op de Margen anno 1544., twee ftuyv. anno 1545., ende twee ftuyv. annö 1546., facit fes den. op duyfent twee ende een halve Marge, beloopt - Item, over den ommeflagh van fes ftuyvers op de Haertfteden, gedaen . ari-
- 18600 - 14 - 4
552 - 12 - 0 313-8 9



anno 1552. tot drie hondert vyf Haertfteden , facit
Item, over den Tienden penning, geheven anno 1553
Ende over de ommellagen van 2. ftuyv. op de Margen anno 1553., fes ftuyv. fes den. anno 1554., feven ftuyv. fes den. anno 1555. , ende drie ftuyv. fes den. anno 1556., facit negentien ftuyv. fes den. op duyfent twee ende een halve Margen, facit -
Secunda Somma
ay.Sept,
91 - IO - O
258 - IO - O
977 -8-9
P«g. Sai
Ander Rembourfement, aengaende den Grave van Hoorn ende fijn Stede van Woudrichem met het Landt van Althena.
- 20811 - 3 - 10
EErst, over de ommellagen van twee ' ftuyv. drie deniers op de Margen anno 1544., twee ftuyv. anno 1545., twee ftuyv. anno 1546., ende eene ftuyv. fes deniers anno 1547. •> nae 't gunt daer van gekomen is IV. Deel. Dd Item,
1839 - 7 - 6



r 418 ;
1556.
KQ.Sept.
■
Item, voor fekeren Impoft van Wynen ende Bieren , geheven binnenWorchum in de Jaren 1544., 1545. ende 1546 o -Item;, over den ommeilagh van fes ftuyvers op de Haertfteden , gedaen Anno 1552
Item, over den Thienden penningh , geheven anno 1553 - ■ -
Item, over de ommellagen van twee ftny v. op de Margen anno 1553., fes ftuyv. fes den. anno 1554. feven ftuyv. fes den. anno 1555., drie ftuyv. fes den. anno 1556'., komt negentien ftuyv. fes deniers voor vyf duyfent acht hondert fes en tachtigh Margen -
Item, over de portie van de Stede van Wourchura in den Impoft van eene ftuyver op een VatBiers., ende twaelf ftuyvers op een Ame Wyns, opgeftelt in den Jare 1554., waer vooren deStaten geordonneert hadden te executeren - - - - ' -
Ende over haere portie van
538 - 18 - o
320 - 8 - o 1142 - 13 - o
5738 - 13 - o
IOO - O - S



Van den Impost van twee ftuyvers op elck VatBiers, ende vier en twintigh ftuyvers op elcke Ame Wyns, waer voren de Staten geordonneert hadden te executeren
Item, over hare portie in den Twintigften pen- j nirtgh, op de Huyfen geftelt anno 1555., totfurniffement van twee hondert duyfent.ponden
Tertia fumma - j
Andere Rembourfement, uyt fake van verkopinge van Renten, die men niet en weet te fmaldeelen , genomen op den Twintigften penningh by efti* matie.
EErst, de Hooft-fomme van de Renten verkocht in den Jare 1552., beloopt achtien duyfent acht hondert ponden , daer van den Twintighften penning komt te beloopen
Item, de Hooft-fomme van de Renten, verkocht in Mey anno 1553. beDd 2 loopt
250 - o - .
237 - 7 - • O 0172 - 10 - 6
ap.Septi
940 - ö - *



C 420 )
ao.Sept. Pag. 83.
loopt een en negentig duyfent twee hondert vyftien ponden , daer van den Twintighften penningh facit 
Item, de Hooft-fomme van de Renten, noch verkocht in 't feive Jaer, beloopende hondert een duyfent een hondert drie ponden tien fch., komt daer van denTwintighften penning -
Item, de Hooft - fomme van de Renten, noch verkocht in 't jaer 1554., beloopende hondert twee en festigh duyfent ponden, komt daer vanden Twintighften penningh - -
Item, de Hooft-fomme van de Renten, verkocht in den Jare 1554., beloopen hondert duyfent ponden , komt daer van den Twintighften penningh -
Item,de Hooft-fomme van de Renten, verkocht in 't Jaer 1555., beloopende hondert dertig duyfent sponden, komt daer van een twintighfte deel
Item, de Hooft-fomme van de Renten, verkocht in't Jaer 1555., beloopende
4540 - r$ - o
5o55 - 3 " 0
8100 - o - o
5000 - O - O
6500 - O - #



f 4»i »
de hondert en feven duyfent ponden , komt daer van den twintighften penningh -
Item, praïfupponerende dat de Staten accoïderen fullen deBeede,ophen jegenwoordelyck begeert, bedragende drie hondert drie en dertigh duyfent ponden, de portie van de Exempten genomen op den Twintighften penningh foude beloopen -
Quarta fumma -
Totalis fumma -
ap.Sept.
Hier boven ioude men nog mogen nemen tot laste van de Maj., voor de portie van de Exempten in "t cours van de Rente, verkocht op 't Landt van Hollandt , genomen by eftimatie op hondert tien duyfent ponden van veertigh grooten 's jaers, ende dat voor 't twintighfte deel van de felve fomme voor eenen jare , alsdan den eerften termyn van geëyschte Beede gevallen fal zyn, beloopende vyf duyDd 3 fent
5350 - 0-0
i6f55o - o - o 52155 - 18 • o 02971 - 14 - 10



1556%
6 )
fent vyf hondert ponden, ende voor het veertighfte deel van de felve foanne vooreen ander jaer, alsdan den twedert en laetften termyn verfchenen fal wéfen, belopende twee duyfent feven hondert vyftigh ponden, komt t'famen Item, noch fouden men mogen nemen en inne laten voor de Weddens, Saiarilfen en andere onkosten , nae die by die van de Rekeningen geliquideert ende geaccordeert foude mogen werden
Komt" t'famen, waer van het fcliynt men de Staten foude behooren terembourferen Hier op hebben de Staten van de voorgaende Beeden innegehouden,nae de Declaratie, by haren Ontfanger by eftimatie overgegeven de fomme yan -
Dus foude de felve noch goedt komen Ende op de Beede van hen begeert bedragend? by eftimatie
8?50 - O » ' Q
1288 .6-0
[02SPQ - O - O
33000 -0-0
69500 - Q - O



( 4*3 )
333°°°' ponden , werdt maer verfocht verzegelinge voor 250000. komt noch goedt Daer af getrocken de 69000. ponden, hier boven foude noch goed komen Behalven het gunt dat by liquidatie bevonden fal werden,dat de portie van d'Exempten min behoort te dragen dan den Twintighften Penningh , omme tot welcke liquidatie te verftaen, ende procederen in alle diligentie die van de Rekeningen volkomen last gegeven fal werden nae de Rekeningen , die in den Hage bevonden fullen werden. By ftate , gemaekt ten Burele van de Financie tot Gent, in prefentie van den Advocaet 's Landts van Hollandt, ende dat byestimatie ende tot breedere liquidatie als vooDd 4 ren,
13500 - o - o
1556.
aa.Septr



»55<S. so. Sept.
3. OStoh.
Apoflillen, by de Ma. jefteyc gedaen ftellen op de voorfz Inflruétie, den Advocaet raede gegeven.
Pag. 85.
c 424;
ren, den negentienden September 1556. Ondergeteyckent,
Vanden Bergh.
Den 3. Oclober 1556.
ZYn by de Majefteyt van den Koningh op de voorfchreve Inftruétie gedaen ftellen feeckere Appoftillen, als hier nae volght.
Op 't eerfte Articul.
Y) En Koningh gehoort hebbende het rapport van dele Inftruétie, ende begeerende geinformeert te zyn, wanneer fyne Majefteyt foude mogen gehouden wefen in de Staten van Holland, uyt faecke van de gratie ofte redintegratie, by fyne Majefteyt geaccordeert den Prince van Orange, Graven van Egmont en Hoorn, heeft gecommitteert ende geauthorifeert die van de Reken-kamer in Hollandt voorfz, om met alle vlyt-ende neerftigheydt te procederen ter jufter ende oprechter Uquidatien van den rembourfemente ende af kortinge daer inne zynde, voorfz Majefteyt in de voorfz Staten van Hollandt fouden mogen gehouden wefen, gelyck fy.by Rekeninge ende andere hebben, ende ruftende in de voorfz Reecken-kamer, bevinden fulcks te behooren, maer foo men tydt behoeven fa], omme 't felve behoorlyck te doen, ende dat 't accord ofte verzegelinge aen de voornoemde
Sta-



(425;
Staten verfogt, voor de fomme van twee hondert en vyftigh duyfent ponden van veertig grooten binnen twee termynen bygelyke portie haeste vereyscht; ende gemerkt fyne voorfz Majefteyt na de voorfz liquidatie niet en mag verwachten, foo heeft de felve in de tegenwoordigheydt ende bywefen van den Advocaet van den voorfz Lande van Hollandt, by die van fyne Financie eenen ftaet doen maecken, foo uyt den ftaet by hem overgegeven, als uyt eenen ftaet, gemaeckt by de voornoemde van de Reeckenkamer in Hollandt, van 't geene men bevonden heeft te bedragen, of dar foude mogen bedragen de portie ende acndeel, daer ,mne fyne voorfz Majefteyt, uyt faecke van de voorfz gratie ofte redintegratie, foude mogen gehouden wefen, foo wel van de voorgaende Beeden ende verkochte Renten , loopende ten lafte van den voornoemden Lande van Hollant, als van de laetst geëyschte Beede, ten aldernaeften ende ten meeften voordeele van de voornoemde Staten , dat men foude mogen doen, hebbende den felven ftaet doen overleveren in handen van den voornoemden Advocaet van Hollandt, by den wekken kiaerlyck blyckt, dat niet tegenftaende de voorfz liquidatie niet gedaen en is de voorfz Staten hun accord ende bezegelinge van de voorfz twee hondert en vyftig duyfent ponden niet langer en behooren uyt te ftellen ofte vertrecken , fonderlinge aengemerckt dat fy boven dien alnoch m handen houden de fomme van üdj der-



(4*6 )
I556"-
dertien duyfent vyfhondert gelyke ponden , Oock ontwyffelyck en fal by de voorfz liquidatie niet bevonden werden, dat de portie van de voornoemde drie Heeren ende hare Onderfaten foude beloopen tot den Twintighften penningh, foo men 't felve by den voorfz ftaet genomen heeft, nochte oock tot de fomme in de voorfz Staet begrepen ; begeerende daeromme Syne voorfz Majefteyt feer ernftelyck, dat de voornoemde Staten op het voorfz accord ende bezegelinge geen verdere fwarigheydt, uytftel ofte vertreck, maer den felven in defe fyne eerfte petitie te willen believen.
Op het tiende Articul.
Syne Majefteyt en verftaet niet, dat de voorfz gratiën, de voornoemde drie Heeren geaccordeert, in confequentie fal getrocken werden, maer op het verfoeck van anderen , die hier naemaels gelycke gratiën fouden begeeren, fal fyne Majefteyt fulck regard nemen, als hy bevinden fal te behooren, ende den geenen die hen fullen willen beklagen , boven hare vryheden befwaert te wefen, fal fyne Majefteyt doen wyfen aen die van fynen Grooten Rade, •om by de felve op hare pretenfie geordonneert te werden als na regt behooren fal; ende aengaende de Onwilligen, fullen tegens de felve Brieven van Exeeutorie in gewoonlycke forma geëxpedieert werden, naer ver-



( w)
mogen van de O&royen, op hare accorden verleent,
Op 't dertienden Articul.
De voornoemde Staten fullen mogen gebruycken van fulker manieren van executie, als tot nu toe gepraétifeert is geweest, ter tydt ende wylen toe dat daer inne anderfmts geordonneert fal wefen.
Op het vyftiende Articul.
De voornoemde Staten fullen ten defen eynde mogen preienteren hare Supplicatie, daer op hen verleent fal werden behoorlyke provifie, om tegens de voornoemde Heeren te mogen procederen tot fulcke tinen ende conclufien, als fy daer toe fullen willen nemen , ende de kennilfe daer van gecommitteert werden aen die van den voornoemden Grooten Rade, hen accorderende acte, dat de proceffen , by de voornoemde Staten tegens de voornoemde Heeren by ordinaris train of wegen van Juftitie ingeftelt ende geinftitueert, niet geaboleert noch ia ftate gehouden fullen werden.
Op het laetfte Articul,
Syne Maj. fal hem doen leveren Copie authenticq van de Brieven van gratie ofte redin* tegratie, de voornoemde dr;e Perfonagien ge-
ac-
3. O&ob, Pag. 8É,



C 428 )
1556".
\
4. OSoè.
Commiffie op die vai deReecke ningen in Hollandt, omme te procedere tot liquida tie van dei voorfchre ven ftaet.
accordeert, omme hen daer mede te behelpen , gelyck fy te rade bevinden fullen te behooren. Gedaen tot Gent den 3. Oclober
1556. .L . ■
Ondergeteyckent,
Onder ftondt gefchreven, Door bevel vandenKoning. Ondergeteyckent,
d'Oererlope.
Den 4. Oclober 1556.
HEbben myn Heeren van de Financie gecommitteert de eerfte ende andere van de Rekeningen in Hollandt, omme te procederen tot liquidatie van den ftaet, by die van de Financie gemaeckt, blyckende by de acte van Commiffie hier na volgende.
(T^Omme en vertu de certaines Lettres pat ent es 1 du Roy nojlre Sire, & pour certaines bon¬
nes confiderations il alt plu a Ja Majeflé abolir & mettre a neant toutes procedures, executions & voyes de faict, ajant eflé faits & > ufées pour la levée des deniers des aides des Villes ö* Villages , tant appartenans a Mejjrs. le 1 Prince d'Orange, qué Comte d'Egmonde Êf de Homes, declare efdits Lettres aujji confentir auxdits Srs., quils feroient remis, reflituè& ndintegré en leur pojjejjïon, telle quils ejloient aup::ravant les troubles , executions, procedures & aultres empefchemens a eulxfaicls, d'ayantage ordonner, que les deniers, qui en vertu



C 429 )
tu des provifi ns executions' auroient ejlre ■prins levez defdits Srs., enfemble des Manans Habitans defdites Villes Seigneuries, tant par leurs EJlats ci? Receveur des aides de Hollande , que aaltres , leurferoient rembourfez ; a cejle cauje les Chiefs, Trejorïer General& Commijfaires des Finances de Ja Majejlé , dejirans obtemperer au bonplaifir de Jadite Majejlé, ci? afin de p ,uvoir parvenir a la 11quidatien de ce quepourra ejlre deu auxdits Srs., en vertu de ladite rtdintegration & rejlitution a eulx a faire, ont commis £i? commettent par cefies les premier ci? aultres Gens des Comptes de Hollant'e , pour venir & vijit'er teflat^fait deJdits deniers ,Jevez es.Villes, Villages &? Places, declarez efdites Lettrespatentes, quileur fera delivré, faitefditsFinances leng. deSep'tembre dernier pajfé, enfemble les accords des aides parcidevants faits tant au projit de VEmpereur, que'au projit defdits EJlats de Hollande, auffi les Comptes & aultres Enfeignemens, qitils ont foubs eulx, ci? liquider le pretendu deu défcüts Srs., felon ci? fmvant les Lettres patentes de fadite Majejlé, par eulxobtenus , ci? lefdits Jijlats, par eulx fait, liquidé & arrejlé au plus prés que poffible fera ,le faire figner & Fenvoyer auxdits des Finances, pour aprés en ejlre fait comm1 tl appartiendra. Fait a Gand le \ quatriéme d'Ocïobre mil cinq cent cinquante Jix. Soubfigné ,
De Montmorency, J. Damhoudere, A. van Loo.
Den
4. OSob. 'ag. 87.



C 430 )
oetob.
Rappon van den Advocaet.
16". Oüob.
I
i 4
Den 8. Oclober 1556.
TP\En Advocaet t'huys gekomen zynde, heeft JL^ van al 't geene wes voorfz is Alfendelf rapport gedaen.
Daghvaert, gehouden in den Hage den 16. en 17. Oétober 1556.
PRESSENTEN,
Den 8. Oclober 1556.
TP\En Advocaet t'huys gekomen zynde, heeft \_J van al 't geene wes voorfz is Alfendelf rapport gedaen.
Daghvaert, gehouden in den Hage den 16. en 17. Oétober 1556.
PRESENTEN,
Den Heere van Affendelf,
ende
Willem van Lockhorft,
Ridderen. Otto van Egmont, Jacob van Wyngaerden, ende
Jacob vander Duyn,
als Edelen. Jacob Oom , Willem Blafius, ende
Mr. Cornelis van Hogelande ,
Van Dordrecht, Mrs. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Michiel Janfz, Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen vanLeyden,
Van Delf Mr. Jacob de Milde, ende
Mr.~ Cornelis van Veen,
Van Leyden. Jooft Èuyck , Burgemeefter , ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Simon Gerritfz, Burgermeefter, ende
JanHey,
Vander Goude.
Omme te hooren het rapport van den Advocaet, te Hove geweest hebbende, ende eyntlyck te refolveren op de Petitie, by de Majefteyt gedaen.
By



C 431 )
BY den Advocaet rapport gedaen zynde van fijn wedervaren en depêche opdelnilructie, hem by de Staten mede gegeven, foo hebben de Edelen gerefolveert, dat hebbende gevolg van de anderen , fouden te vreden wefen de Majefteyt te accorderen de geëyschte fomme van drie hondert drie en dertigh duyfent guldens, te betalen de eene helft op Mey-dagh 1557. ,ende de andere helft op Mey-dagh 1558., indien men de felve fulcks foude mogen van de Majefteyt verkrygen , de hondert vyftigh duyfent ponden te vinden by den Tienden penningh ende de corredtie van dien, ofte daerby foo veel meer te vinden, als den felven Thienden penningh foude mogen uytbrengen, de andere helft by de gewoonlycke Schiltalen, midts dat de fes groote Steden daer inne fullen genieten hare gewoonlycke gratie, ende de rest by den vyftienden, twintighften ofte vyf en twintighften penning; wel verftaende, dat aen het felve confent de Staten kortinge ftrecken fal de portie van de drie Perfonagien; wel verftaende oock, indien eenige generale inundatie ofte inbreuck geduyrende den tydt van betalinge binnen den Lande van Hollandt gebeurde, 't felve confent van geen effect en fal wefen, byfonder over den geenen daer de voorfz inundatie gebeurt; ende aengaende de verfochte verzegelinge , dat men de felve tot de geheele verfochte fomme niet en foude mogen accorderen, voor ende al eer de liquidatie van de portie van de voorfz drie Perfonagien gedaen ware, foo de Staten anders niet en fouden mogen weten, hoe veel op 't voorfz confent fuyvers foude blyven,
en-
1556".
16. Oclsb.
Rapport van den Advocaet van de Refolutie op de Petitie van de Koninglycke Majefteyt.
Pag. SV



(43* )
16. Oüob
Datdereylê van de Gedeputeerden van de Staten gedaen fal werden tot koften van het Landt.
De
ende midts dien de dagen van hare obligatien, die fy de Koopluyden geven fullen, niet en fouden mogen houden, met welcke opinie die van Dordrecht hen genoegh, hebbende gevolgh als vooren, conform gemaeckt hebben, mits voorts onderfprekende alle de voorgaende con~ ditien in de acte van confent van drie hondert duyfent guldens geinfereert, dan de Gedeputeerden van de vyf Steden laten hen duncken , van nooden te wefen, dat den ftaet, by die van de Financie gemaekt, geconfereert foude werden by den ftaet, gemaeckt by de Gedeputeerden van de Staten, ende dat omme te weten de differentie van dien , ende dat daer van op morgen rapport gedaen foude werden, ende alfoo fy van het rapport van den Advocaet niet te voren geadvertecrt en waren, foo begeerden fy Copie van alle fyne affcheydt ende depefche, midtsgaders van de differentie, die bevonden foude werden uyt de collatie van de voorfz twee ftaten , ende rapport in den hare tot op de naefte Vergaderinge.
T\E voorfz Staten hebben gerefolveert, dat de reyfe , by de Gedeputeerden van de Staten tot Gent gedaen op den fes en twintighften Augufti laetstleden, by het gemeene Landt betaeldt fal werden, ende zyn gecommitteert, omme henluyden Ordonnantie te pafferen Mrs Jacob van der Duyn, Adriaen van Leyden ende Tacob de Milde. J



( 433 )
T\È voorfz Staten hebben geaccepteerttotha-re Procureur voor den Grooten Rade Mf. Aelbrecht Bouwenfz, in de plaetfe van Mr. Pieter Bouwenfz, ende hebben 's anderen daeghs op hem gepalfeert behoorlycke procuratie*
T")Ë voorfz Staten hebben elck van de Deüfwaerdcrs van den Secreten Rade, mitsgaders den Deurwaerder van de Financie in recompenfe van hare dien ften, den Lande gedaen j ende noch te doen, elcks toegevoeght fes guldens, ende den Advocaet belast daer van Ordonnantie te maecken.
£)P het aengeven van den Advocaet, dat hy van den Rekenmeefter Rennoy verftaen hadde, dat die van Biervliet ende Axel-Ambacht van de Koninghlycke Majefteyt, wefende tot Gent, verkregen fouden hebben exemptie van alle Thollen, foo wei in Zeelandt als elders; hebben gerefolveert, dat aen die van de Rekenkamer önderfoeck gedaen fal werden, of haerluyder Brieven van exemptie aldaer geregilireert fcyn, ende in dien gevalle daer van te recouvreren Copie, omme, die gefien, alsdan verder gedisponeert te werden.
2^n gecommitteert Duyn, Leyden ende Milde , omme te paiferen Ordonnantie voor den 1 Advocaet, van fijn reyfe, gedaen den 22. Sep^' tember laetstleden.
( IV. Deel, E« i$i
16. öhoL
Acceptatie tot Pocureur vanher Landt Mr. Aelbrecht Coyvvenfjf.
Gratuiteyt, van de Deürwaer* ders van den Secrè» ten Raedt sn van de Financie.
Berdereü-
de de exemptie vdh de ThoHen tin die vèö Biervliet ;nde Axel-» Ambachti
3rdohnari4 ie voor . len Adv®»
aet,



< 434;
15. OStob. Adjunftie van de Staten met Ysbrandt Willemfz. Pag. 89. JVMiUlltö
•TSS'Kirt'ïU
nev ?t-j(> 1
sb ttV Al
Gecom.mitteerden tot de collatie van 'twee (laten , gemaekt by die van de Financie ende de Gedeputeerden van Holhndt.
Beroerendede diffe rentie van de prorogatie van de jurisdictie van den Hove van Hollandt.
TS, beroerende de daghvaerdinge, gedaen aen Ysbrandt Willemfz tot Delf voor die van den Grooten Rade, uyt faecke van feeckere Obligatie , by hem gepalfeert, inhoudende prorogatie van alle Rechteren, de welke verfocht heeft ïdjunétie van de Staten, defelve adjunétie hem geaccordeert , omme te contenderen , dat de faecke, midtsgaders partyen gerenvoyeert fouden werden voor die van den Rade van Hollandt , ofte eenige andere Rechters binnen de Provincie aldaer, gemerekt de claufule van Prorogatie van alle Rechteren, in fijn Obligatie geftelt, niet anders verftaen, noch verder geërtendeert mach werden.
7Yn gecommitteert de Penfionariflen van Dordrecht, Leyden en Amfterdam, den Advocaet ende Coebel, omme den ftaet, beroerende de portie van de drie Perfonagien , by henluyden gemaeckt, te confereren met den ftaet, gemaeckt by die van de Financie, ende op's anderen daeghs rapport, wat differentie fy tuflehen de felve bevonden fullen hebben.
TS gerefolveert, dat by eenige Penfionariflen, wat by gefchrifte geftelt fal werden, dienende tot afdoeninge van de prorogatie van de Jurisdictie van den Hove van Hollandt, dieiiide Obligatien bykans geinfereert werdt, midts dat by de Rechters van de lage Vierfcharen gelytke provifie van namptiflement, als by den Hove van Hollandt gegeven fal werden , om dat gefien , alsdan breeder in de faecke te mogen disponeren naer behooren.



C 435 )
Den 17. Oclober 1556. PRESENTEN.
DE voorfz Staten hebben den Advocaet geaccordeert, Coebel te leveren twee opene Brieven, by de welcke tot vorderinge van de Haringvaert, foo in de Jaren 1544., als 1545. , t'elcken geaccordeert zyn tien duyfent guldens, ende dat onder fyne Recepiife, ende mits van dien houdende Copie au-' thenticq.
» .'.r........; t
Eea Is
Den Heere van Affendelf.
ende Lockhorft.,
Ridderen. Otto van Egmont, ende
Jacob vander Duyn, Uyt den naem van d'Edelen. Jacob Oom, Willem Blafius, ende
Mr. Cornelis van Hogelande,
Van Dordrecht. Mr. Lamberecht Jacobfz,
17. Qctob.
Van Haerlem. Michiel Janfz, Burgemeefter , ende
Adriaenvan Leyden,
Van Delf. Mr. Jacob de Milde.
Van Leyden. Jooft Buyck , Burgemeefter, ende
Adriaen Sandelyn, Penfionaris , Van Amfterdam.
Simon Gurritfz, ende
Jan Hey,
Vander Goude.
Overlevö*
ringe te doen van .ie twee jpeneBrie/en van de Wajefteyt j, ran tien luyfent ruldenstot 'orderinge an deH»ingvaert.



C 436 )
I55«17. Q£lob. Te vervolgenOctroy omme te mogen verkoopen Los-renten totlolïïnge vanLyfrenten.
Gecommitteerden omlnftructie tegeven in den proceffe van de Staten tegens de Pagters van denim poft. Pag. 90. Beroerende de Gratuiteyt van den Stadthouder.
TS by de voorfz Staten gerefolveert, dat by de Gedeputeerden, die boven reyfen fullen, vervolgh gedaen fal werden, omme te hebben Oétroy, te mogen verkoopen Los-Renten den penningh twaelf, tot afloffingevan de Lyf-Renten, die den Lande van Hollandt te feer lastigh vallen, inhoudende de claufule van ratificatie van de verkopinge by Coebel tot noch toe gedaen, dan laten hen duncken oirbaer te wefen , met 't felve vervolgh te vertoeven, tot de tegenwoordige petitie geaccordeert fal wefen.
VYn gecommitteert Duyn, Milde ende. den Advocaet, omme Joost Jacobfz Inftruétie te geven in den Proceffe, hangende voor den Hove van Hollandt, tufichen de Staten, als interveniërende voor den Heere van Lockhorst, cum fuis, Gedaegden, op en tegens de Pachters van den Impost tot Delf, Rotterdam en Schiedam.
TXE Edelen ende die van Dordrecht hebben gerefolveert , den Stadthouder voor een gratuiteyt te accorderen tien duyfent guldens , die te vinden op de Schiltale fonder gratie , mits ommeflaende feven grooten, ende alfoo daer van alsdan wat overfchieten lal, dat den Ontfanger van 't overfchot de Staten Rekeninge doen fal, maer de Gedeputeerden van de andere vyf Steden waren van advife, dat men aen fyne Ho. foude verfoecken, dat hy met de felve gratuiteyt foude willen vertoeven, tot de Majefteyt fyne petitie geaccordeert foude zyn, !' dan



(437;
dan die van Delf, Leyden ende Gouda verklaerden , henluyden niet doenlyck te wefen, de felve te vinden by de Schiltale, ende noch qualycker fonder gratie, ende dat binnen middelertyden fyne Hoogheydt hy fekere Commisfarilfen die fake foude doen praipareren , omme bequame middelen te adviferen, dienende tot vorderinge van dien , ende dat den Advocaet, den voorfz Marckgrave gekomen zynde, 't felve hem gracelyck foude aengeven.
12 Y den Advocaet de Staten rapport gedaen zynde van de collatie van den ftaet, gemaeckt , foo by die van de Financie als by de Gedeputeerden van de Staten, omme te verhalen ende te recouvreren de portie van de voorfchreve drie exempte Perfonagien, volgende fekere Inftruétie, by de voorfchreve Gecom mitteerden daer van by gefchrifte geftelt, ende dat de ftaten hy de voorfz Gedeputeerden gemaeckt, meer bedraeght, dan den ftaet van die van de Finantie, ter fomme van fes duyfent feven hondert negen en dertigh ponden acht fchell, tien den., ende dat de voorfz Gecommitteerden geen oirbaer en dachte te verftaen tot eenige draginge van confent, voor ende al eer de voorfz Staten geliquideert foude wefen, ende dat men daeromme aen die van de Rekenkamer foude vervolgen, dat fy met alle diligentie fouden willen procederen tot de voorfz liquidatie , ende dat 'er yemandt van de Staten gecommitteert foude werden, omme met die van de Rekeningen de, voorfz liquidatie te heiren doen; foo hebben de vqprfz, Staten gere• £e 3 fol-
1556.
17. Oëtoh.
Rapport, by den Advocaet gedaen , beroerende ie collatie randetwee laten, omme te recouvreren je portie iran de 3. Perfonagien.



C 433 )
15^. %?. Oüob
De voorfchreve Inftruftie.
folveert, dat 't voorfz verfoeck aen die van de Reken-kamer, omme te procederen tot liquidatie als vooren gedaen foude werden; ende hebben, omme met henluyden te procederen tot de voorfz liquidatie, gecommitteert den Advocaet, Milde ende Coebel, welcke voorfz Inftruétie hier na volght.
Inftruétie op de collatie van beyde de Staten, die gemaeckt zyn omme te verhalen ende te recouvreren de portie van de drie exempte Perfonagien , die in de Beeden niet gecontribueert en hebben.
IN den eerften foo is erreur in het Articul van de hooft-fomme van de verkogte renten in den Jare 1552., want de felve hooft - fomme bedraeght acht en vyftigh duyfent. acht hondert dertien ponden thien fchell., waer af den twintinghften penningh voor de portie van de drie exempte Perfonagien bedraeght twee duyfent negen hondert veertigh ponden, fulcks dat de felve calculatie niet en mach fubfifteren , ende foude fchelen
Ia
2000 - O - •



( 439 )
In't Articul van den ommeflagh op Margentalen, gedaen anno 1544., foo behoort niet geftelt te zyn dan eene ftuyv. fes den.op den Prince van Orange van den Jare 1547., want in het felve Jaer en hebben de Margentalen buyten de Schiltalen niet gecontribueert.
Noch ftaet te fien, of de Staten hebben geprofiteert achtien hondert en elf ponden voor de portie van den Grave van Buyren de annis 1545. ende 1546.
De onkoften ende Salaris van de Dorpen van Egmont, onder de Schiltalen begrepen, zyn vergeten boven te ftellen in den Jare 1549. gedaen van vyftigh duyfent Philips guldens, belopende -
De calculatie van de portie van de drie voornoemde Perfonagien op de Haertfteden discordeert, ende behoort te wefen dertien hondert feven en tachtigh ponden tien ( fchell., ende de caufe van £e4 't
17. Oftob. Pag. pi.
NOTA. Datde fomme,foo wel by de Staten als boven geftelt, evenwel accordeert.
30 - 12 - 6



C 440 )
Ï55&
36 - 6 * 81
:oov nsL::'';.r3 OV£TiJ n: r' f?By
öfc lübno ."j: ^394 - 17 Si
't erreur is, dat 'tDorp van Egmont op Zee geëftimeert is op fekere fomme, overmits fyluyden hare haertfteden niet en hebben willen aenbrengen , 't welck beloopt, dat de Staten komen foude meer dan boven geftelt is - . -
De onkoften, Salaris ende Wedden? accorderen feer na by.
Den Thienden penr ningh van den Jaere 1553, voor de drie Perfonagien is gecalculeert op vier duyfent fes hondert vyf ponden, twee fchell. drie den,, foo fy aenbrengen, maer alfoo Egmont opZee geenQuohier aengebracht èn heeft, fulcks dat men niet en heeft de fomme perfect ftellen mogen, dan by raminge op twe,e en negentigh ponden fes fchell. fes den. , ende daer by noch gevoeght de helft van de voornoemde vierduyfent fes hondert vyf ponden twee fchell. drie den. , overmits't quaedt aenbrengen , foo foude rjjtfchelen r - -



c 441;
De Margentalen van de drie Perfonagien voor de de Jaren I553-» I554-»
1555. ende 1556'. dis'corderen, ende behooren te ftaen meer dan boven geftelt is . r
Aengaende de verkopinge van Renten , gedaen in den jare 1553.-, waer inne de portie van dé drie Perfonagien genomen is op den twaelfden penningh ende den drie en vyftighften penningh, 't welck by raminge feer over een komt met den twintighften penftingh , daer foude te kort genomen zyn
Van Impost van de Wynen ende Bieren van de Jaren 1554., 1555.- ende
1556. tot Mey excluys is boven gemist ter fomme van feven hondert feven en dertigh ponden, die de Staten noch komt by hare calculatie,
Te letten op de portie van Wyck op Sant in de Landen 'van Heusden zedert den Jare 1542., en merckelyck voor den. Ja* $ - re
sf3 - a - '/
J b«U>;4 Aj ' 1 1
rtnsq nsbnqiT yj 00't '1: !•
jij «jj-tfOf 'J: >>.
> ne»';ui-ral 1. ■,
100 - o - <j>
T nab tt£f ' b r'',,.fTrrTr! ■..';
oi B9t
■
:; ::. r
sb n'{s Jlolbg .nwodiairi oh
330III lbo/A
17. 0*»*, Pag, as^



( 442 )
t
re 1549., 1552. totdefen dage toe, allbo de felve hebben negen hondert Margen , ende daer op ommegeflagen is een en twintigh fchell. fes den., , 'twelckjjeloopt
Noch zyn de felve van Wyck geftelt by raminge in de Rekeninge van den . Tienden penningh de anbo1553- op - - -
Ende foo verre beroert hare portie in de hooftfomme van de verkochte Renten, die en is hier niet gecalculeert, maer open gehouden, omme te mogen brengen de felve ha- [ re portje in de calculatie van den Twintighften penningh, die op de drie Perfonagien genomen is. Somma, dat de Staten komen foude boven den ftaet van boven - - _ 1
Behalven noch dieniet 1 geftelt zyn dan by memorie hier boven.
Noch moet hierregard genomen werden dat de Staten behooren te bedingen , dat men henluyden fal
967 - io - o
200 - o - ©
ys..'t n b op 8Ï b sbrrc rimin
mi m < i£ 'o
-
tori !. vjI uüv >739 ' 3 -, 10



( 443 )
lal indemneren en vry houden van alle de kollen, fchaden ende intereflen, gyfelingen ende executien, tegens de drie Perfonagien gedaen, die fyluyden fouden willen pretenderen ofte eyffchen , ende hier af te hebben aéte van de Koninglycke Majefteyt ofte van de drie Perfonagien.
Ende dat noch daer en boven de Dorpen van Egmont , onder de Schiltalen gelegen, ende in de Schiltalen begrepen , fullen contribueren in alle gemeene Landts onkoften ende alle andere ommellagen , die by de Staten gedaen lullen werden, geen Beeden wefende, als fy altydts gedaen hebben , wefende de felve ommellagen tot vorderniffe van 's gemeene Landts faken.
Te ftellen oock 't Articul van' de koften, by de Staten gedaen in de proceffen, gyfelingen ende andere executien, reyfen, &c. tegens de drie Perfonagien, ter fomme van fes
•»55<S17. Oüoh
-ra vmd *b
:\ fI9J
1] . etnaj



C 444 )
17. Ocïob.
Pag. 93.
Beroerende het verfoeck by deGedeputeerden van de Staren gedaen aen die van de Rekeningen, om te procederen tot liquidatie van den Staet, by die van de Financie gemaekt.
fes duyfent ponden ofte meer, 't welck in de ftaet Van boven gecomitteert is.
Dat de Koninghlycke Majefteyt fal aennemen 3lle de procelfen, die by eenige geintenteert fullen mogen werden, contenderende tot vrydom ende exemptie van de Beden ofte andere ommellagen die gedaen, ofte nochommegeflagen fullen werden.
RY den Advocaet, de Penfionaris van Dordrecht ende Amfterdam aen die van de Reecken-kamer verfoeck gedaen zynde, omme tot de voorfz liquidatie eerstdaeghs te willen verftaen, ende henluyden by de felve Gedeputeerden gelevert zynde fekere Commilfie van die van de Financie, mitsgaders de voorfz ftaet, by die van de Financie gemaeckt, hebben verklaert, dat fy op Maendagh naeftkomende met Rennoy hier van fouden communiceren, ende alsdan den Advocaet antwoordt geven, te vreden wefende , in alle diligentie tot liquidatie van dien te verftaen , dan verfochten van den Advocaet te hebben verklaringe van de confenten, die zedert den jare 1542. tot nu toe geaccordeert waren, te weten de fommen, de middelen van vindinge ende de datums van dien, de welcke den Advocaet belooft hen. middelertydt te doen hebben,
Df



( 445 )
DE voorfz Gedeputeerden hebben dagh genomen , omme alhier in de Herberge te wefen den derden November naeftkomende, om eyndelycke Refolutie te nemen op de petitie by fyne Majefteyt gedaen, ende hebben, omme pertinent rapport te mogen doen, begeert Copie van de Inftruétie, den Advocaet mede gegeven , de Appoftillen by de Majefteyt daer op geftelt, ende van den ftaet by die van de Financie gemaeckt, die hen fulcks by den Advocaet gelevert is.
T^E Staten van Hollandt gehoort hebbende ^ het rapport van de Gecommitteerden tot de vifitatie van de Quohieren van den Tienden penningh ende de fuyveringe van dien, daer by gebleken is dat veele ende diverffe Dorpen van Hollandt onwilligh ende in gebreke gebleven zyn te corrigeren hare Quohieren, ende over te brengen de rechte waerde van de Landen, Huyfen , Viffcheryen ende andere Goederen, volgende de Placaten daer op geëxpedieert, foo die in den jare 1553. laetftleden gegouwen hebben ende' waerdigh zyn geweeft, niet tegenftaende dat henluyden tot dien eynde, ter ernftigerbegeerte van de voorfz Staten, by den Hove van Hollandt fekeren tydt geprffifigeert is, omme het felve te doen, de welcke lange overftreken is; Soo hebben de voorfz Staten op huyden gerefolveert, dat de voorfz Commiffariffen,geordonneert tot de fuyveringe ende correétie van den voorfz Tienden penningh, uyt de Quohieren ende andere behoeften, onder hen wefende , nemen fullen een feeckere fomme van pen-
nin-
1550;. A 17. oaob.
Oagh génomen, om in den Hage in de Herberge te wefen»
By wat middelen men conftringeren fai die geene, die onwilligh zyn te corrigerend quaed aenbrengen van den Tienden penningh, daet van Aéte gem&ecks Is.



(446;
1556. 17- Oüi
lag. P4.
Hingen, daer op men de felve Dorpen ftellen h' fal, omme volgende dien by provifie op te brengen haren Tienden penningh, daer op, ende op de valeur van de Landen ende Huyfen van de felve Dorpen, indien 't noodt is, hoorende eenige, woonende in de naeft ommeleggende Steden, daer meefte kennilfe van hebbende, ende dat men de felve daer vooren by provifie fal executeren ; Wel verftaende, indien fy binnen den tydt van een maent of fes weken konnen doen blycken, dat de felve raminge excedeert de rechte valeur van hare Landen, Huyfen ende andere Goederen, foo die in den jare I553- waerdigh geweeft zyn, dat men henluyden elcks naer advenant van 't gunt dat fy fommierlyck doen blycken fullen voor de voorfz Commiffariffen, fal doen reftitutie van het geene fy eenighfints te veel opgebracht fullen hebben , ende dat by advis van de Staten ; dat voorts by den Hove van Hollandt aen de andere Steden ende Dorpen, die insgelycks hare Quohieren niet terecht aengebracht en hebben, ende tot dien fine alsnoch geen Miffive van den voorfz Hove ontfangen en hebben, gelycke Mifliven , als aen de voorfz onwilligen gefchreven zyn, oock gefchreven fullen werden, metcomminatie, indien fy binnen den tydt, henluyden te prxfigeren , hare voorfz Quohieren niet behoorlycken corrigeren, dat fy by de voorfz Commiffariffen van gelycken op fekere fommen geftelt fullen werden, daer vooren men henluyden mede by provifie executeren fal, behoudelyck indien fy konnen doen blycken de voorfz fomme te excederen de valeur van dien, dat men hen-
luy-
/



C 447 )
luyden raede reftitutie doen fal, als vóó-ren gefeydt is; ende dat voorts dén Advocaet daer' van Afte maecken fal, fulcks hy gedaen heeft, ende de felve gelevert in handen van mynen Heere Süys...
Den 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, ende 25. Oclober 1556.
HEbben Mrs. Gerrit Rennoy ende Adriaen j Stalpart, Rekenmeefters, ende Willen» Janfz Schouten, Auditeur, als Gecommitteerd den by die van de Reken-kamer, ende de Ge-k committeerden van de Staten, als Milde, Coe-^ bel ende den Advocaet, geprocedeert ende ge-d maeckt de liquidatie foo van den ftaet, by dieb van de Financie als by die van de Reken-kamer' ende de Staten van Hollandt t'anderen tyden ge-1 maeckt, beroerende wes de Majefteyt de Staten, van Hollandt behoort te korten voor de portiee van den Prince van Orange, Graven van Eg-t( mont ende Hornes, daer by blyckt dat de fel-d ve portie foude beloopen ter fómme van hondert tien duyfent acht hondert fes en feftigh ponden tien fchell. fes deniers, waer nae de portie van de voorfz drie Perfonagien, in de tegenwoordige geëyschte Beede van drie hondert drie en dertigh duyfent ponden begrepen , in de voorfz fomme beloopt een en twintigh duyfent twee hondert vyf en vyftig ponden fes fchell. fes den.
Dagh-
7. OSoè.
.iquidatie y die vaa e Reken-
amerge-
aen op de
oorgaen-
eflaten,
eroerende
e portie
an de drie
erfona-
ien, ex-
nptiepre-
roderen-



Ï556. Ntv.
Ten
C 448 )
Daghvaert, gehouden in den Hage den 4. November 1556.
PRESENTEN,
Den Heere MarckgravanderVeere, Stadthouder , Den Heere van Affen-
delf, Mathenes, Obdam,
ende
Willeni van Lockhorfi,
Ridderen. Gerrit van Poelgeefl, ende
Jacob vander Duyn ,
als Edelen. Arent Cornelifz,. Willem Blafius, ende
Mr. Cornelis van Hogelande,
Van Dordrecht, Jooft van Hillegom Burgemeefter, ende
Mr, Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem.
Jan Sasbout, Burgemeefter ,
ende
Mr.Adriaen vanLeydeti$ Van Delf.
Dirck vander Does, Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Sybrandt Ocko, Burgemeefter, Mr. Adriaen Sandelyn,
ende Mr. jan Prince,
Van Amfterdam. Simon Gerritfz, Burgermeefter,
ende
Jan Dirckfz 'f Hoen, Vander Goude.
Omme eyndelyck te refolveren abfoluté antwoort op de gealtereerde petitiö van drie hondert drie en dertigh duy* fent guld.



f 449 )
Ten voorfchreven dagen is de Refolutie van dien uytgeftelt tot 's anderen daeghs of derdèndaeghs.
OP de Requefte van die van Noortwyck, i verfoeckende dat fy fouden mogen volftaen, mits contribuerende volgende fekere Pri- v vilegie van Koningh Maximiliaen, ende dat Coe- r bel belast foude werden, hem daer nae te re-v guleren; Is gerefolveert voor Appoinélement^ te ftellen. Zy defe Requefte geftelt in handen t van den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr.\ Aernout Coebel, omme op morgen de Staten te feggen fijn advis.
Den 5. November 1556.
DE voorfz Gedeputeerden gehoort hebbende 't advis van den Ontfanger van 't ge-11 meene Landt, Mr. Aernout Coebel, verkla-J? ren, dat den voorfz Ontfanger fal doen gyfelen q' foo wel de Ambachts - bewaerders, als de Ge- b fworens van Noortwyck, omme henluyden tea< conftringeren op te brengen de portie van de t voorfchreve van Noortwyk, fonder regard te q nemen , by. wat middelen de voorfchreve Gegyfelden hare voorfz portie fullen willen opbrengen.
QP het verfoeck, by die van Delf gedaen, ï omme te hebben adjunétie van de Staten'1' tegens den Provifoor ende Deken van Delflandt, jjj die tegens de Poorters van Delf, neeringed doende op Heylige dagen, jurisdictie pretende-g< , IV. Deel. Ff ren,
4. Nov.
ag- 95'
Requefte an die van loortryck, orn iet fekere ontribuiie ; mogen olftaen.
5. Ntv,
Appoino iment op e voorhreveReiefte, ge« >ort het Ivis van» ;n Ontnger oebel»'.
Seroeren: deadnctiemei e van elf tens den



C 450 )
1556".
-J. Nov. Provifoor ende Deken van üelflandr.
Beroeren, de de portie van den Prince van Orange, Graven var Egmont er Hornes.
Antwoord op de ge eyfchte pe titie by ma niere van communicatie.
ren, contrarie de Concordaten, t'anderen tyden gemaeckt tuflchen Hertogh Philips van Bourgondien ende Biffchop Roelof van Utregt; Is gerefolveert, dat die van Delf fouden confulteren met eenige Advocaten, om te fien of 'er oock eenigh fundament ware omme de voorfz adjun&ie te accorderen, omme, de felve confultatie gefien, daer inne verder gedisponeert te werden.
"T\E voorfz Gedeputeerden hebben gerefol^ veert, dat den Prince van Orange, de Graven van Egmont ende Hornes behooren te dragen hare portie in de loopende Renten van 't gemeene Landt, die noch vallen fullen tot Mey 1558., ende dat, overmits alsdan de effeétuele betalinge van de Beeden, alsnuteconfenteren, eerft vallen fal, ende dat de Staten voor de laetfte betalinge niet en mogen effeétuelyck de kortinge doen, en nochtans middelertydt moeten dragen den laft van de loopende Renten, fulks hebben oock die van de Financie dat by hare ftaet, die fy gemaeckt hebben, fulcks verftaen.
cVYn de voorfz Staten by maniere van communicatie geaccordeert, de Majefteyt te accorderen drie hondert duyfent guldens, te betalen op twee Mey-dagen naeftkomende, ende alfoo overmits de kortinge van de portie van de drie Perfonagien, ënde van die van Wyck buyten Heusden, daer inne niet fchuldigh en bleven te betalen dan twee hondert ende vier en twintigh duyfent ponden , dat men de eerfte helft fal vinden by de Schiltalen, mits dat de
fes



C 45i )
fes groote Steden daer inne fullen genieten hare gewoonlycke gratie, ende dat men, omme de felve gratie voor een partye te vinden, fal over de Margentalen, buyten de Schiltalen gelegen , op de Marge ommeflaen drie ftuyvers; dat den Ontfanger Coebel voorts een ftaet fal maecken, hoe veel, mits de loffinge van de LyfRenten , de jaerlyckfche Renten van het gemeene Landt gemindert zyn, endehoe veel van de feven grooten op de Marge, ende van de Verpachtinge van den Impoft, overmits4efelve minderinge, overfchiet, omme te weten wat men daer van foude mogen nemen, tot furnisfement van den voorfz eerften termyn ofte gratiën, ende dan voorts te refolveren', wat fomme men meer op de Schiltalen fouden moeten ommeflaen , mitsgaders oock omme een partye te vinden by verkoopinge van Los-Renten, tot twee duyfent guldens toe of daer onder, ende ] den tweeden termyn te vinden by den Tienden penning, alfoo men alsnu den eerften termyn by den Tienden penningh niet en foude mogen opbrengen, mits dat de felve, overmits den quaden Jaerfchare, niet veel en foude uytbrengen , dat oock de Pachten al opgebracht zyn, ende dat men, overmits de fuyveringe ende corredtie van den voorfz Thienden penningh niet gedaen en is, de felve nu niet en foude mogen gebruycken, immers, de felve nu nemende , foude groote hinder endeempechement doen in de voorfz fuyveringe, mits dat de Landtluyden niet en fouden wederomme de waerde van hare Landen aenbrengen.
Ff 2
Is
5. No*. 'ag. 9$.



1556. 5. Nov.
Kortinge van't feven en veertighftedeel voor de drie Perfo nagien.
Niemanden t'accorderen gelycke exemptie ,als de drie Perfonagien , fonder de Staten te hooren.
Adle van niet te aboleren de proceffen , by de Staten teinftimeren.
IS
C )
TS mede gerefolveert by dé voorfz Staten, dat •"■ de Majefteyt henluyden fal leveren Aéte van te korten in toekomende tyden het feven en veertïghfte deel van de drie Perfonagien , volgende de liquidatie, ende te fien of men Copie van den Heere van Alfendelf foude mogen gekrygen van de Miffive by den Koningh aen hem gefchreven , beroerende de voorfchreve kortinge*
T"\At nieh mede fal vervolgen Aéte, dat fyné ^ Majefteyt niemanden van de andere Exempten eenige gratie fal accorderen, fonder de Staten by train van Juftitie daer op gehoort te wefen, volgende het verfoeck van de Inftruétie ; dan in gevalle fyne Majefteyt het felve niet en foude willen accorderen, alsdan fullen de Gedeputeerden, boven reyfende, laft hebben, omme te confenteren, dat ;t felve by fyne Majefteyt niet gefchieden en fal, fonder de Staten by fyne Majefteyt daer op gehoort te wefen, foo fyne Majefteyt, de Staten daer op gehoort hebbende, alsdan noch doen mach dat fyne Majefteyt gelieft, ende mitsdien fyne handt daer door niet geflooten en werdt.
DAt men mede fal verfoecken Aéte, dat de Staten toegefeydt is by de Appoftille van niet te aboleren ofte in ftaet te houden de proeeffen , die in de toekomende tyden jegens de voorfz drie Perfonagien by henluyden geinftitueert fullen werden»



( 453 )
TS mede gerefolveert, dat de Statenhoven reyfen fullen met die van den Rade van Staten tot Mechelen, omme te vifiteren de Stucken in de Proceffen, aldaer wefende, omme te weten of 'er fundament is de proceffen tegens de Perfonagien te inftitueren, ende rapport te doen, omme, die gefien, alsdan verder te disponeren op de inftitutie van de Proceffen voorfchreve,
TS mede gerefolveert, dat alle de vacatiën ende reyfen, die by de Gedeputeerden van de Staten, haren Ontfanger ofte anderen van 's Lants wegen gedaen lullen werden, by den Heere van Alfendelf ofte Jacob- vander Duyn, dier bet toe fal mogen vaceren, mitsgaders een Gedeputeerde der Steden van Delf ende van Leyden; ende indien eenige van de felve eenige reyfen ofte vacatiën gedaen hebben,' lullen de felve by de andere Gecommitteerden getaxeert werden.
Den 6. November 1556V
HEbben de Edelen, die van Dordrecht, Delf, Amfterdam en Gouda, boven guldens, die volgende den ftaet van liquidatie, by die van de Reken kamer gemaeckt, de Staten kortinge behoort te ftrecken voor de portie van de drie Perfonagien, mitsgaders de fes duyfent een Hondert negen en leventigh ponden negen fchell. fes den. voor de portie van die van Wyck buyten Heusden, in de Beede geaccordeert zedert den Jare 1542. tot defen dage toe, ende noch acht duyfent twee hondert Ff 3 vyf-
5. Nov. Te confuU :eren met die van dea Elaede van State tot yiechelen,
'er fundament is de Procesren te inftitueren tegens de drie Perfonagien.
Beroerende de taxatie van de reyfen van de Gedeputeerden van de Staten.
6. Niv.
Aengaende eenige poincten , beroerende de liquidatie, gemaekt by die vsn da Finar.cie, en voorts Accord op de voorfz petitie, Pag' 97'



C 454 )
155*. <f. Nov.
P*9
vyftigh ponden voor 't cours van de Renten, verkocht op het Landt van Hollandt,genomen by eftimatie op honderten tien ponden van veertigh grooten 's jaers, ende dat voor het twintighfte deel van de felve fomme voor een Jaer , alsdan den eerften termyn gevallen fal zyn, belopende vyf duyfent vyf hondert ponden , ende voor 't veertighfte deel van defelve fomme voor een ander Jaer, alsdan den tweeden ende laetften termyn verfchenen fal wefen, beloopende twee duyfent acht hondert vyftigh ponden , maken t'famen de voorfz acht duyfent twèe hondert vyftigh ponden, geaccordeert de fomme van drie hondert twintigh duyfent ponden tot veertig grooten Vlaems 't pondt, te betalen de eene helft in de maendt van Mey anno 1557. naeftkomende, ende de andere helft in de maëndt van Mey anno 1558. daer aen volgende , ende dat loopendts géldts, fulcks als ten dage van de betalinge binnen den Lande van Hollandt in Koopmans Beurfe gaen fal. Die van Haerlem ende Leyden hoopten fulck rapport te doen, dat fy hen met de anderen conform fouden maecken; ende hebben alle de Gedeputeerden gefamentlyck verklaert, dat fy by defe Refolutie perfifteren, fonder eenige verdere laft te openen, ende is voorts het felve confent gedragen by de redenen en onder de conditiën, in de aéte van de antwoordt en acceptatie breeder geinfereert.



c* 455;
Den 7. November 1556. • PRESENTEN,
155*. 7. Ntv,
Den Heere van Obdam, Jacob vander Duyn,
als Edelen. Arent Cornelifz,
Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,
Van Haerlem, Jan Sasbout , Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf.
Dirck vander Does,
ende
Mr. Jacob de Milde ,
Van Leyden. Sybrandt Ocko, Burgemeefter, Mr. Adriaen Sandelyn ,
ende Mr. J'an Prince ,
Van Amfterdam. Simon Gerritfz, Burgemeefter ,' ende
Jan Dirckfz "t Hoen, Vander Goude.
DE voorfz Staten hebben geaccordeert de verzegelinge ter fomme van twee hondert' duyfent guldens, mits hebbende de gewoonlyc- J ke ende behoorlycke Brieven van indemniteyt, \ ende verklaren geen verdere verzegelinge temogen doen, overmits fy niet en weten wat pre-c tenfe Vryen noch onwilligh fullen blyven hare1 portie op te brengen, ende dat oock eenige inbreuck van Dycken ofte inundatie foude mogen gefchieden, ende mitsdien de geconfenteerde penningen niet ten vollen opgebragt en fouden mogen werden, ende fulcks hare dagen van betalinge, volgende hare Obligatie, niet en fouden mogen houden.
Ff 4
Beroerenle de ver. egelinge er fomma an twee londert uyfens ;uld.



C 456 )
155*-
7. Nov.
Vifnafi van deAd vanconfenr.
Inftruétie dienende tot volko men verftantvand liquidatie, Pag. 98.
Dat dePlacaten geëxpedieert foudenmo^ gen werden, inhoudende interdictie van 't uytvoeren van het Koorn.
JS de Aéte van confent gevifiteert, ende na . voorgaende correctie gefevdt de felve fulcks gOver te geven.
JS mede gerefolveert dat 'er Inftruétie gemaeckt fal -werden, om ten vollen te verftaen de fwarigbedeg van den"ftaet van liquidatie, beroerende de ende andere painden, ,die, makende den voorfz ftaet, gevallen zyn, omme te hebben volkomen Inftruétie, dat
van die van de Financie, bovenkomende, te wederleggen, dan die van Delf lieten hen duncken, dat, omme het voorfz debat te mogen bequamelyck doen , oirbaer ware, dat de voorfz Gecommitteerden, geweeft hebbende op de liquidatie, hen mede boven vonden, ende fuljen, omme het felve te doen, hen alhier de Staten vinden op' morgen 'ten half achten precife.
TS op 't verfoeck, by de Staten gedaen aen den Heere van Alfendelf, ten eynde hy by den Stadthouder foude doen vergaderen die van den Rade, omme te refolveren dat 'er Placaten fouden mogen geëxpedieert werden, houdende interdictie van 't uytvoeren van 't Koorn voor den tydt van drie weken ofte een Maendt, overmits de groote r'yfinge van dien, als gekomen wefende tot feftigh goudt-guldens 't laft, ende dat middelertyden de Solders gevifiteert fouden werden, wat Koorn in de Landen van Hollandt noch mochte wefen, heeft den voorfz Heere van A'flendelf, na voorgaende vergaderinge van den Rade, de Staten voor antwoordt gegeven,
dat



( AS? )
dat den Stadthouder met die van den Rade geaccordeert hadden Placaten van interdictie van , de uytvoeringe van 't Koorn uyt Hollandt vooi den tydt van veertien dagen ofte drie weken, ende dat binnen middelertyde fekere Commisfariffen uytgéichickt fouden werden, omme nep te informeren van de meenighte van het Koorn in den Lande wefende, en dat die van Haerlem ende Amfterdam ende andere hen daer inne fouden gelieven te affifteren, 't welck fy oock fulcks aengenomen hebben te doen.
TS op de Requefte van Willem van Reneffe, Schout der Steden van Woerden, gerefolveert, dat defe Requefte geftelt zy in handen van den Rekenmeefter Mr. Adriaen Stalpart, omme , indien blycke, dat 'er eenige in de Quohieren, in defe Requefte gementioneert, geftelt zyn die van de Aelmoeffen leven, 't felve Quohier daer na te drefferen, ende verder niet, ende ontflaen de Gecommitteerden van de Staten den voorfz Suppliant uyt de gyfelinge, mits dat hy binnen middelertyde fal brengen behoorlycke Certificatie van het geene wes voorfz is in handen van den voorfz Mr. Adriaen Stalpart.
JS mede op de Requefte van Govert Janfz, Schout van Rietvelt, Barwoutfwaede ende de Bree, forterende onder Woerden, gerefolveert. De Gecommitteerden van de Staten verklaren, dat, mits by den Suppliant overleverende verklaringe van de namen van de Ünwilligen, ende van de grootheydt van de fomme, in handen van den OntfangwMr. AernoutCoebel,omme by Ff 5 den
155*-.
7. Nav.
Requefte vanWillem van Renesfe, Schout van Woer» den.
Requefte van Govert Janfz , Schout van Rietvelt.



C 458 >
I55S.
7. Nov.
Requefte van David Lambrechtfz , Secretaris der Stede Woerden.
9. Nov.
Ordonnantie voor den Heere van Obdam. Pag. 99-
Propinie ofteGiatuiteyt voor denMarckgrave van.der Veere, ter fomme van tien duyfent guldens..
den felven geè'xecuteert te werden, ofte den Suppliant gelevert Executorialen, om 't felve te doen, ontflaen de Supplianten uyt de gyfelinge den tydt van een maendt.
JS op de Requefte van David Lambrechtfz, Secretaris der Stede Woerden gerefolveert. Zy defe Requefte geftelt in handen van Mr. Adriaen Stalpart, Meefter van de Rekeningen in Hollandt, omme te vifiteren het Quohier van de Stede van Woerden, ende te fien of den Suppliant de waerheydt te kennen geeft, ende in dien gevalle daer inne te remediëren volgens de Placaten ende fyne Commiflie.
Den 8. November 1556.
IS gepafleert Ordonnantie voor den Heere van Obdam van acht Daghgelden, tot twee Kroonen daeghs, op den Ontfanger Meefter Aernout Coebel.
T~)E voorfz Staten hebben den Marckgrave vander Veere, Stadthouder Generaelover Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, inrecompenfe van de dienften, by fyne Ho. Mo. den Lande van Hollandt tot noch toe gedaen, ende , foo fy hoopen, alsnoch doen lal, tot een gratuiteyt en dankbaerheydt geaccordeert de fomme van tien duyfent Caroli guldens tot veertigh grooten Vlaems 't ftuck, te betalen de eene helft in gereede penningen , ende de andere helft te Mey naeftkomende, ordonnerende den Ontfanger Coebel, de voorfz fomme in maniere



( 559 )
re als vooren mynèn Heere den Marckgrave té betalen.
f~\V de Requefte van de Booden, daer by fy verfoecken geremedieert te hebben tegens' de admiffie van twee Boden, wefende Braban-' ders, alfoo het felve is tegens het Privilegie,' de Staten by de Keyferlycke Majefteyt in Mey 1555- gegeven * ende in November daer aen by de Koninghlycke Majefteyt geconfirmeert; Is gerefolveert, dat de voorfz Boden fullen gefuspendeert werden van de exercitie van hare Officien, ter tydt toe onderfoeckgedaen fal wefen , of die van Brabandt admitteren Uytheemfche tot Boden , ende indien jae, uyt wat oorfaecke fy de felve admitteren..
*T)E Staten hebben gerefolveert na boven tei ^ reyfen, ende tot Dordrecht te wefen op h Maendagh acht dagen.
Den 9. Nevember 1556. o
IN 't Cloofter is uytgeftelt de Rekeninge van1 den Ontfanger Coebel, tot dat den Advo- j> caet weder van Brulfel gekomen fal zyn , over- v mits Collecteurs van den Impoft, die befchre- b' ven waren, gecompareert zynde, menhareRe-ni keningen begeerde te hooren, ende na fijn komfte, die fy daer over begeerden te hebben, fullen de Gedeputeerden tot dieu fine befchreven werden.
De
8. Nov.
Requefte r»ndeBoolen van len Hove.
-eyfe nae sc Hof.
■ Nov.
ytftellin: van de joringe in Coe;is Rekange.



C )
X5s6. 9. Nov. Aengaende de verfogte Ordonnantie by die van de Reken kamer.
Eerftdaeghs voor den Impoft te executeren de naevolgende Perfonen.
T}E Gedeputeerden hebben op de Memorie, by die van de Reken-kamer overgegeven, omme te hebben Ordonnantie van de vacatiën, byCoebel, Stalpart endeSchouten gedaeninMey 1556., omme te maecken een ftaet van de portie van de drie Perfonagien ende die van Aspex peren ende Heuckelum; mitsgaders van de vacatiën, gedaen by Rennoy, Stalpart, Schouten, Coebel, Milde ende den Advocaet gedaen in 't maken van den ftaet van liquidatie op den negentienden O&ober ende andere navolgende dagen, is rapport genomen tot op de naefte Vergaderinge.
TS den Ontfanger Coebel by de voorfz Staten belaft, eerftdaeghs voor den Impoft te executeren die geene, die hier nae gefpecificeert ftaen, ende dat terwyle de voorfz Staten noch in den Hage zijn.
Den Cafteleyn van Medenwyck. Het Huys van Honfelaersdyck. Het Huys van Cleef. Gysbrecht van Schooten. Het Huys van Eemskercke, competerende den Heere van Sevenbergen, bewoont by Paulus van Mechelen. Den Paftpor van Eemskerck. Heer Adriaen van Egmont. Jacob van Wyngaerden tot Voorfchoten werdt gefeydt by den Impoftmeefter tot Leyden, pvergelevert te zyn den Rentmeefter Coebel, als onwilligh van de Rekeningen de annis 1554., i555--> ende de drie maenden Februarius, Maert
en



f 46-1;
en April vyftien hondert fes en vyftig.
Coebel fal moeten verantwoorden voor het Convent van. Rynsburgh voor de twee jaren en drie maenden, gepaffeert inde Rekeninge van den Impoftmeefter tot Leyden.
Pieter Pincxfen tot Salfem fal men den Rentmeefter overleveren met fijn overgeleyde Certificatie , hem adverterende Pincxfen te doen betalen met de koften daeromme gedaen, ofte breeder ende fekerder certificatie van het gebruyck van twintigh Margen, met de koften daeromme gedaen.
Den Cafteleyn tot Muyden Kenefteyn daer te leveren den Rentmeefter Coebel, omme te executeren voor de jaren 1554., 1555. en de drie maenden Februarius , Maert en April 1556., tot de fomme van 66. p. 2. f. 9. d. met de koften van de executie.
Den Heere van Mathenes ende andere, ftaende in de Relatie, te executeren voor de twee jaren, daer vooren fy gefommeert zyn, en noch voor de laetfte drie maenden, daer de Relatie niet af en vermaent, ende den Collecteur feydt, daer vooren mede ge» fommeert te zyn.
Den Ontfanger Coebel fal het Convent van Oudenaeren, buyten Haerlem, ende het Convent van den Sufterhuys buyten Haerlem, gyfelen ende executeren, omme pertinente Certificatie te brengen van de meenighte van de Wynen ende Bieren, alle
de
ï5S*Pag. iooi



( 46*0
9. iVw.
Ordonnantie van de Statendomme de voorfchreve executie te doen.
Deu
de voorgaende jaren binnen haren Convente gedroncken , ende niet naervolgende 't Formulier ende bewerp, Jan Evertfz op fijn laetfte Rekeninge mede gegeven.
Dat Coebel executeert den Cafteleyn van . Woerden, ende alle de anderen, terwylede Staten hier zyn, indien het niet gedaen en is.
Jan Janfz, Claes Claefz, Margriet, Dirck Gysbrechtfz Weduwe, Brouwers, zyn Coebel overgelevert; als niet aengebracht hebbende haerBrouwten, te weten, of hydie geëxecuteert heeft, indien niet, de felve terftondt te executeren.
T\E Gedeputeerden van de Staten, gecommitteert tot de hooringe van de Rekeninge van de Collecteurs van den Impoft, ordonneren V Mr. Aernout Coebel , Ontfanger van ?t gemeene Landt, met alle diligentie de voorfz Perfonen, ende allen anderen, die by de Reeckeninge bevonden werden onwilligh te wefen den 'Impoft op te brengen, te executeren voor den felven Impoft, endeden Advocaet ende Procureur van de Staten te belaften, op de gyfelinge ende executie, die by U gedaen fal werden, met alle neerftigheydt voorts te procederen, ende indien gy daer van in gebreke blyft, lullen de Staten van Uwe negligentie ter naefter Vergaderinge rapport te doen ,-omme daer inne voorfien te werden fulcks behooren fal.



C 4*3 )
Den 14. November 1556.
IS by de voorfz Staten Ordonnantie gepasfeert voor de Gedeputeerden van de fes groote Steden, van diverffe Dagh-gelden, uyt faké dat fy gelyckelyckop den fes en twintighften Augufti laetftleden naer Gent gereyft zyn.
TS mede Ordonnantie gepaffeert voor den Advocaet van twaelf dagen, tot achtien ftuyvers daeghs, voor Milde van feftien dagen, tot twee en twintigh ftuyvers daeghs, ende den Ontfanger Coebel van twaelf dagen, tot 13.ftuyvers daeghs.
TS mede Ordonnantie gepaffeert voor Mr. ChriftoffelGoudt,Advocaet totMechelen,van hondert guldens ende negentien ftuyvers, in betalin-, ge van fijn Salaris.
Den 15. November 1556.
DE Gedeputeerden van de Staten hebben ge- ] committeert tot de auditie van de Rekenin-' gen van de Collecteurs, den Ontfanger geac-' cordeert fulcke Garde te nemen tot bewaernis-1 fe van het Geldt, dat hy in Brabandt, Vlaen-i deren, Zeelandt ende elders fal feynde ter losfmge van de Lyf-Renten, daer byhy falmeynen *t felve Geldt verfekert te zyn.
Dagh-
155*. 14./V&0.
Ordonnantie voor da Gedeputeerden van de fes groote Steden.
Ordonnantie voor den Advocaet, Milde , en dea Ontfanger Coebel. Pag. ior.
Ordonnantie voor Mr. Chritoffel Góudt.
[5. Nov.
5y Coebel
I^onvoy aedete nenen totbevaernifTe an Geit.



25. Nov,
De Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt , omme te obvieren
Te voorkómen de jegenwoordigë dtiyr(een ryfinge van de' granen, ende' wat remedie en^ provifie daer tegens gedaen 1 foude mogen werden.
:
i
ende voorkomen tegens de duyrte van de Granen.
Daghvaert , gehouden in den Hage den 25. November 15 5 6.
PRESENTEN.
DE Gedeputeerden elcks in den haren gecommuniceert hebbende het gundt heniuyden van wegen de Koninghlycke Majefteyt sy den Mackgrave vander Veere, Heere van üeveren ende Stadthouder Generael, de eerfte ip.dè andere van den Rade van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt voorgehouden is, tenderende ten fine omme te obvieren ende voorkorten de duyrte ende ryfinge van het Koorn enie Granen, tegenwoordelyck wefende, ende wat remédié ende provifie daer tegens gedaen foude mogen werden, foo in 't particulier voor len Lande van Hollandt, als andere des Koïinghlycke Majefteyts Nederlanden, als Brabandt , Vlaenderen ende andere ommeleggende Landen; ook mede gefien hebbende de Miffive, :ot dien eynde gefchreven by de Koninghlycke Majefteyt aen mynen Heere den Marckgrave Voorfz, mitsgaders het gebefoigneerde van fekere Commilfariifen, omme te iriquireren van le meenichte van Granen, ende byfonder hart Koorn, wefende in" de principale Steden van Hollandt, daer men gewoonlyck is Koorn op
te



C 4*5 )
te doen ende te folderen, bevinden ende gevoelen eendrachtelyck, dat het Koorn , tegenwoordigh wefende in Hollandt, ende by de voorfz Commiifariffen bevonden, qualyck genoegh fal wefen omme te fpyfen ende onderhouden de voorfz Landen van Hollandt, Zeelandt, Vrieflandt ende Utrecht, immers geen van dien fullen mogen ontbeeren fonder merckelyck gebreck ende inconvenienten, die daer uyt fouden mogen komen , ende te verwachten zyn > dat daeromme, ende om daer inne tevoorfien, Van noden fal wefen 't Placaet van geen Granen uyt te voeren te continueren tot fèkeren tydt, ende dat binnen middelertydt alle Requeften ertde inftantien , by eenige ter contrarie gedaen , ofte noch fouden mogen gedaen werden , behooren afgellagen te werden , mits adverterende de Majefteyt in de befte forme, des doenlyk , van de voorfchreve noodtfakelykheydt ende behoeften voor Hollandt, ende redenen vart den voorfz Placate, ende waeromme fy niet en mogen gedogen de voorfz uytvoeringe, te weten het groot gebreck ende behoefte en kleyne quantiteyt ende provifie van Koorn, die fy bevinden, dan fouden omme fonderlinge confideratien ende redenen confenteren ende te vreden wefen, dat tot behoef van die van BrufTel * overmidts de Koninghlycke Majefteyt aldaer fijn Refidentie heeft, fouden uytgevoert werden tot vyftigh laften toe, fonder 't felve te trecken inconlëquentie,endedati geen verdere uytvoeringe en foude werden geaccordeert , ofte in eenige manieren geconfenteert yemanden, wie die fouden mogen wefen, oock hebbende eenige Pasporten ofte andere IV. Deel. Gg Brie-
15.7w». 'ag. 102.



( 4*6)
155*. XS.Nov.
Brieven, dan de Staten eerft ende alvoofens daer op gehoort" zynde, omme alfoo na 't verloop van den tydt altoos de Landen van Hollandt , Zeelandt ende Utrecht te pneferveren uyt de uyterfte noot ende gebreck; midtsgaders inconvenienten, daer fy inne fouden mogen komen, mits dat by de voorfz Placaten foude werden verkondight ende te kennen gegeven , dat die geene, die eenige Rogge fouden willen lichten ende uytvoeren buyten de voorfz Landen, in de plaetfe van dien weder fouden moeten inbrengen gelycke quantiteyt van Tarwe ofte foo veel week Koorn, als dat by myne Heeren van den Rade ende Staten foude werden geadvifeert, mits ook foo verre eenige merekelyke quantiteyt van PvOgge of andere Granen foude mogen komen in Holl. van de naefte gelegen plaetfen, dat men altoos by advife van de Staten foo veel fal laten uytvoeren , als dat bevonden fal werden te behooren , lioudende altoos wat meer dan tot hare noodtiruft; ende omme verder fe adviferen op de Miffive van de Konninghlycke Majefteyt, ende te praxaveren het verder verloop, dat in de Granen ende duyrte van dien door Monopolie Dfte anders foude mogen opkomen, heeft henluyden goedt gedacht, dat men generalyck over ille de Keyferlycke Majefteyts Nederlanden geen Bieren foude mogen brouwen, ofte vertoopen tot hoogeren pryfe dan van dertigh ftuy/ers het Vat, ende mitsdien verboden foude werden geen Bieren van hoogere pryfe in de èlve Landen te brengen ofte verkoopen , dan /an fulcken pryfe, maer omme te interdiceren,
geen



r 4*7;
geen hart Koorn te brouwen, -fulcks ï'anderen tyde wel gedaen is , dunckt hen het felve geen oirbaer ofte doenlyck te wefen , overmits het fober gewas van 't weeck Koorn , ende de groote duyrte van dien, ende dat door dien gefchapen ware binnen korten tydt meer gebrecks te komen in den Dranck, dan in 't Broodt; dan, foo eenige verftonden, foude men voor eenige tydt mogen verbieden, geen Rogge te verbrouwen ende ftorten, foo men veel Tarwe vindt, daer men qualyck Broodt af mag backen, ende mitsdien nieuwers dient dan omme te verbrouwen, immers geen profijt nochte vordernilfe in de Granen foude importeren, de felve te backen, ende beter ware van Garfte Broodt te backen, dan van alfulcke Tarwe, boven dien het weeck Koorn tot hooger prys foude loopen, dan het hart Koorn, ende ten laetften niet kryghbaer foude wefen, ende gantfchelyck deficieren, ende mitsdien geen Bieren, ofte feer weynig, fouden werden gebrouwen, daer uyt gefchapen foude werden grooten roep te komen onder de Schamelen ende anderen, die henluyden met alfulcke Bieren moeten generen , ende foo wel behoeven ende noodigh hebben als Broodt, fulcks dat daer mede weynigh profijt foude gedaen werden, maer wel grooten roep ende klachte inbrengen, byfonder onder de Schamelen, die meeft geneyght zyn tot oproer ende ander verloop; oock noch dunkt eenige van de groote Steden, geen oirbaer te wefen , het Koorn te fetten op een feeckeren prys, overmits de diverfiteyt, die 'er valt in de waerde en goedtheydt van de Granen , die qualyck Gg 2 op
15. Nov.



C468 )
15. Nov. Pag. 103,
op haren pryfe fouden mogen geftelt werden", boven dien te beduchten ware, dat daer door veele Granen fouden mogen diverteren van defe Landen, ende de Koopluyden geoorfaeckt werden op andere plaetfen ende in andere Landen de felve hare Granen te vervoeren, daer door men foude mogen komen tot de uy terfte necesfiteyt ende gebrek. Andere, als Dordrecht, Haerlem ende Leyden, verftaen 't felve, dat de Koninghlycke Majefteyt, fonder de voorfz Granen te fetten op feeckeren prys, foude alleen in 't generael mogen verbieden ende by Rlacate interdiceren den beften Rogge niet duyrder te mogen verkoopen dan tot feftigh Goudtguldens het laft, ende niet meer, fulcks dat by fyne Majefteyt foude mogen bevonden werden oirbaer te wefen na gelegentheydt van den tyd, ende foo voorts, ende gelycke Ordonnantie maecken op den prys van de andere Granen, omme alfoo den Koopman geen oorfake te geven omme defe Landen voorby te varen, door middel van dien oock den Koopman oock niet geoorfaeckt fal wefen 't Koorn lange by hem te houden, maer te verkopen, wetende dat daer geen ryfinge inne fal komen, ende omme gelycke redenen niemandt meer foude koopen dan hy notelyck foude behoeven. De Gedeputeerden voorfz verftaen oock eendrachtelyck, dat alle het koopen behoort af ende te niet gedaen te werden, als cauferende importante ryfinge in de voorfz Granen, fonder dat fy voor defen tydt weten te adviferen eenige andere middelen , daer mede men eenighfints foude mogen remediëren ofte voorkomen de voorfz duyrte



te van Granen; biddende ende verfoeckende aen myn Heere den Marckgrave, Stadthouder, ende andere Heeren van den Rade, dit advertiffement ende haer advis ten belten te willen verftaen, ende volgende dien de fake dirigeren foo als anders tot profijt ende wel¬
varen van de voorfz Landen.
Vergaderinge, tot Brulfel gehouden op den eerften December 15 5 6.
PR/ESENTRTV
'556. 15. Nov.
I. Bet.
\
Jeroereni die van 'yck.
Otto van Egmont, Uyt den naem van d'Edelen. Arent Cornelifz, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Dirck Janfz, ende Mr. Jan Greynen, Van Haerlem. Mr. Huyck van Eynden, Van Delf.
ENde eerft op het poinét van die van Wyck ] hebben gerefolveert, dat hoewel de Staten d< by de redenen, geftelt in haer Gefchrift, die u van de Reken-kamer overgelevert, ende fonderlinge want fy tot geen executie en konnen komen, door oorfake van die van den Rade van Gg 3 Hol-
Claes van Berendrecht, ende
Mr. Cornelis van Veen ,
Van Leyden. Sybrandt Ocko , ende
Mr. Adriaen Sandelyn, Van Amfterdam.
Simon Gerritfz, Vander Goude.
Op diverffe Poinéten,



( 47° )
155*. I, Dec.
Beroeren de de Contributie in 's gemeene Landtsommeflagen.
Pag. 104.
Beroerende de Aéte, omme geindemneert te wefen te-1 gens de ' drie Perfo-1 nagien. 1
i
Nopende ' de kortin- . ge voorde, drie Perfo-*
Hollandt, die de voorfz van Wyck, gegyfelt wefende, altoos uyt de gyfelinge by provifie ontflaen, wel behoorde haerluyder portie kortinge te ftrecken op 't jegenwoordige confent, nochtans, omme alle gevöeghs- Wille, fullen te vreden \vefen de felve kortinge te buyten te ftaen, midts dat de Staten foo veel' fullen mogen innehouden, als haerluyder portie bedraeght, te weten feven duyfent een hondert drie ponden van veertigh grooten.
(")P het tweede poinét, aengaende de contributie in de gemeene Landts ommellagen, mits hebbende vifie ofte Copie van den Contraete tuffchen de Keyferlycke Majefteyt ende Jen Gravé van Egmont gemaeckt, by de welcse de gemeene Landts koften geëximeert zyn, ende het felve fulcks wefende, zyn te vreden len te verdragen ■ van de acte, dies aengaende by hen verfocht.
A Engaende de Acte, omme geindemneert te wefen van de Majefteyt van fulcke koften, "chaden ende intereflen, als de voorfz drie Perronagien in toekomende tyden fouden mogen :yfchen, hebben verklaert, niet tegenftaende le Rèmonftrantie, by den Praafident henluyden er contrarie gedaen, geen laft te hebben hen /an dien te deporteren, maer daer by te infiteren.
VTOpende d'Aete, dat in toekomende tyden voor de portie van de drie Perfonagien henuyden altoos kortinge gedaen fal werden in alle



( 47i )
le Beeden voor het feven en veertighfte deel, zyn te vreden in de felve geinfereert te werden defe Claufule, behoudens altoos jufte calculatie , foo de felve Claufule foo wel tot voordeel van de Staten als van de Majefteyt mach dienen.
QP het vyfde poinét, dat alfoo by de exemptie van de drie Perfonagien, by de Koninghlycke Majefteyt gegunt, ende die noch eenige andere Exempten geaccordeert foude mogen werden, de Beeden, die in toekomende tyden by de Staten van Hollandt bewillightlullen werden, merckelyck min fullen uytbrengen, ende daeromme meer ende grooter Beeden apparentelyck van hen geëyschtfullen werden, henluyden by de Majefteyt niet en behoort geweygert te werden de verfochte Aéte, dat fyne Majefteyt niemandt van de andere Exempten in toekomende tyden gelycke gratie fal accorderen, fonder de Staten daer op alvorens gehoort te hebben, omme alsdan by fijne Majefteyt met kennilfe van faken gedaen te werden , fulcks fyne Majefteyt bevinden fal nae reden te behooren, te meer, alfoo by fulcke gratie, als hen gegeven fouden mogen werden , de voorfz Staten grootelycks foude geinteresfeert zyn, midts dat fy alsdan fouden moeten treden in het Proces voor de Eyffchers, daer fy alsnu zyn Verweerders, ende midts dien haere conditie merckelycken gedeterioreert foude werden.
Gg 4 Dat
1550".
1. Dec.
naaien in loskomende tyden.
Beroerende de Acte van niemandt ge» lycke exemptie te iccordeen, als de Jrie Perfolagien.



( ;
I55«j. Dec. By den Advocaet den Ptajfident Loo ende Rennoy rapport te doen van de voorgaendeRefolutien.
6. Dec.
Ordondantie voor Coen den Bode.
Ordonnantie voor de Booden van Delf ende Gouda.
Den
TT) At by den Advocaet den Prafident Loo ende Rennoy van de voorgaende Refolutien rapport gedaen zynde , heeft geaccepteert de voorfchreve twee poinéten, de eerfte beroerende de gemeene Landts ommellagen, ende de andere beroerende dat de portie van de drie Perfonagien voor een feven en veertighfte deel de Staten kortinge ftrecken foude, maer aengaende de andere drie poincten , heeft by veele middelen ende redenen gepooght de voorfz Gedeputeerden te induceren, dat fy van 'tvervolgh van dien behoorden te defifteren ; ende alfoo de voorfz Gedeputeerden verklaerden daer toe niet gelaft te zyn , maer dat de felve, fulcks die by hen verfocht waren, hen behoorde te volgen, foo heeft eyndelyck den Prajfident aengenomen de Koninghlycke Majefteyt daer van rapport te doen, omme te weten fyne Majefteyts geliefte.
Den 6. December 1556.
IS Ordonnantie gepalfeert voor Coen de Bode van feven en twintig dagen van fijn reyfe in Hollandt gedaen.
T"\E Boden van Delf ende Gouda is mede Ordonnantie gepafleert, elks van vyf dagen, uyt fake van haer reyfe van Brulfel tot Antwerpen gedaen.



f 473 )
Den 7. December 1556.
PRESENTEN.
Alle de voorfz, behalven Arent Cornelifz.
IS gerefolveert, dat men den Prcefident Viglius de antwoordt in gefchrifte overleveren foude.
f\V het verfoeck, byden Secretaris van den ^ Grave van Egmont gedaen, omme van de Staten te hebben verklaringe van de portie van den Grave van Egmont, volgende het gebefoigneerde van de Gedeputeerden met die van de Financie; is gerefolveert, dat den Advocaet, beroerende de antwoordt den Secretaris te doen} fpreken fal men den Prajfident, Commis Loo ofte die van de Financie, omme. van henluyden te weten, wat antwoordt fy begeeren den voorfz Secretaris gegeven te werden.
Den 3. December 1556.
DE Gedeputeerden verfocht hebbende aen den Prajfident, omme expeditie te hebben , ende dat hy voorts foude willen rapport doen aen de Majefteyt op de drie verfochte poincben, te weten beroerende de inhoudinge, voor fóo veel als bedraeght de portie van die van Wyck, omme te hebben Acte van de Majefteyt, dat hy niemandt gelycke gratie fal accorderen , als de voorfz drie Psrfonagien geGg 5 daer
7. Dec.
Pag. 105. Den PtasQdent Viglius antwoorc te leveren.
Beroerende het verfoeit van den Secretaris van den Grave van Egmout.
8. Dec.
Aengaende de expeditie op de voorfz pointen, beroerende de drie Perfonagien.



8, Dec.
Beroerende fekere Requefte, - den Prsefïdentgeprefen teert.
lo. Dec.
Aengaende de expeditie op drie van de voorfz pointen.
C 474 )
daen is, fonder de Staten eerft daer optehooren, ende voorts omme te hebben Acte dat fyne Majefteyt de Staten foude indernneren, indien de voorfz Perfonagien eenige koften , fchaden ende intereffen van de voorgaende executien de Staten wilden eyffchen, heeft voor antwoordt gefeydt, dat hy met die van de Financie foude fpreken, ende van de voorfz drie poin&en de Majefteyt rapport doen, om henluyden aen expeditie te helpen.
QEn Prsefident geprefenteert zynde de Requeften, eerft, om te hebben Oftroy van te mogen verkoopen Los-Ren ten, totaflegginge van de Lyf-Renten, ende de andere, van met gehouden te wefen eenige Aéten in de Griffie van Hollandt te loffen, dan die men begeert ende van noden fouden zyn, heeft de voorfz Gedeputeerden *t voorfz Oétroy genoeg geaccordeert, ende aengaende d'andere Requefte van de Aften, foude de Gedeputeerden daer op Appoinetement doen hebben.
Den io. December 1556".
DEn Advocaet heeft de voorfz Gedeputeerden rapport gedaen, dat de voorfz drie poincten, aengaende die van Wyck, beroerende dat fyne Majefteyt niemandt gelycke gratie en foude accorderen, als de voorfz drie Perfonagien gedaen is, fonder de Staten daer eerft op te hooren; beroerende de Acte van indemnité van fyne Majefteyt tegens de voorfchreve drie Perfonagien, die fouden willencontenderentot
kos-



( 475 )
koften, fchaden ende intereffen, uyt faecke var de voorgaende executien, tegens henluyden gedaen , geaccordeert zyn.
TS gerefolveert Requefte.over te geven, om -■- me te hebben Extract authenticq van de Ver klaringe, by Snoeckaert gedaen , tenderende tot diffamie van de Staten, foo in 't generae als particulier, ofte van eenige Regeerders var de Steden, volgende 't verfoeck in de Requeste gein Ier eert.
T-JEbben mede gerefolveert, voor 't drager van 't confent te willen fien de Minute van de Aéte van 't felve confent.
T-J Ebben geaccordeert te verzegelen ende haei Obligatien te geven ter fomme van twee hondert duyfent guldens , daer van de eene helft verzegelt foude werden op den eerften termyn, ende d'andere helft op den tweeden termyn, mits hebbende behoorlycke Brieven van verfekertheydt ende indemniteyt van alle frait, fchade ende intereffen.
Den ii. December 1556".
/^VP het verfoeck , by die van de Financie de \_j Gedeputeerden van de Staten gedaen, ten eynde fyluyden fouden willen verzegelen ende hare Obligatien geven van alle het geene wes boven den ftaet van liquidatie , by henluyden gefloten , fuyvers blyft, feggen de voorfz Staten , dat henluyden niet doenlyck is hooger te ver-
ze-
1 1556%
10. Dec.
Omme te hebben extract van de .verklaringe, by Snoekaert ;gedaen te'gens eenige Gedeputeerden van de Staten.
Te fien de Minutevan d'acte.
Beroerende de Verzegelinge.
Pag. 106.
11. Dec.
Aengaende het verfoeck , by die van do Financie gedaen, omme te hebben verdere verzegelinge.



11. Dec.
( 4?6 )
zegelen ende hare Obligatien te geven, dan ter fomme van twee hondert duyfent guldens, overmits fy niet en weten , wat pretenfe Vryen noch onwilligh fullen blyven hare portie in de tegenwoordige Beede op te brengen, immers dat noch veel van de vyf ftuyvers, op de Marge ommegellagen in de maendt van Mey anno 1555- ? tot furnhTement van een partye van de Beede, alsdoen by henluyden geconfenteert, mitsgaders oock veel van de feven grooten, ommegellagen omme te furneren een partye vaij de loopende Renten, daer 't Landt uyt faecke van de voorgaende Beeden niede belaft is, onbetaeldt zyn, als ook is een partye van den Tienden penningh, de Keyferlycke Majefteyt in den jare 1553. geaccordeert, ende dat overmits de onwilligheydt foo wel van die geene, die overmits hare armoede hare portie ende aenpart niet en hebben mogen opbrengen, als die exemptie pretenderen; dat oock de voorfz Staten, in gevalle van eenigen inbreuck van Dycken ofte inundatie, het welck Godt verhoeden moet, de geconfenteerde penningen niet ten vollen en fouden mogen opbrengen ; dat oock de voorfz Staten, in gevalle van eenigen inbreuck van Dycken als vooren, de dagen van de betalinge , volgende hare Obligatien, niet en fouden mogen houden, ende dat oock de voorfz Staten noyt foo grooten fomme verzegelt en hebben , noch oock van henluyden begeert en is alfulcke fomme te verzegelen, fulcks en hebben oock de voorfz Gedeputeerden geen verdere laft, dan hare Obligatien te geven van de voorfz fomme van twee hondert duyfent gul?
dens,



C 477 )
dens, daer van de eene helft verzegelt fal werden op den eerften termyn, te weten in de maent van Mey anno 1557., ende de andere helft op den tweeden termyn, als in de maendt van Mey anno 1558., midts hebbende van de Majefteyt behoorlyke ende gewoonlycke Brieven van verfeckertheydt ende indemniteyt van alle frait, fchaden ende intereffen; dan verftaen hebbende van de voorfz van de Financie, dat in gevalle in de voorfz Acte van indemniteyt geftelt foude werden de claufule by hen verfocht, dat de Staten binnen fes weken na elcks van de voorfz verfchyn - dagen, in haerluyder accord vermeit, eerft gehouden fouden wefen te betalen de voorfz penningen, fyne Majefteyt daer door fchade foude lyden van omtrent twaelf duyfent guldens, zyn te vreden hen van de felve claufule te deporteren, mits dat fyluyden ten uytgaen van de maenden van Mey, foo wel van den jare 1557. als 1558., eerft de penningen, daer vooren fy hare Obligatien geven fullen, gehouden fullen wefen op te brengen ende te betalen.
Den 13. December 1556.
GEvifiteert zynde de Aéte van Confent, by den Audiencier ontworpen, nae dat dev* felve tweemael by de Gedeputeerden overgele- ^ fen was, hebben bevonden de felve fulcks goedt Vg te zyn; van gelycken ook 't bewerp van de d< Aéte op den ftaet van liquidatie, ende dat deke Staten in toekomende tyden in alle Beeden kor-^ tinge ftrecken fal het feven en veertighfte deel
van
»55& II. Dec*
3. Dec.
Vifitatie n deAóte nconn ende a de anre ftuc0, by de aten geen.



C4?s ;
Pag. 107.
\5.Dec.
Antwoord van den Praifident op de Requefte,dae by verfoch werdt Ex traft van d< voorfz verklaringe vanSnoeck se c.
van elcks van de drie Perfonagien, mits eenige woorden daer inne geftelt ende qualyck gefchreven , gecorrigeert zynde; van gelyken ook de Aéte, daer by de Majefteyt belooft de Staten te indemneren, kofteioos ende fchadeloos te houden van 't geene dat de voorfz Perfonagien fouden mogen pretenderen, uyt fake van de executien tegens henluyden gedaen, ende van de proceffen tegens henluyden geinftitueert , mitsgaders oock de Minute van de Miffive, te fchryven aen de Rentmeefters van de Koninghlyke Majefteit, omme te hebben Extract uyt hare Rekeninge van de Renten, die fy uytreyken, &c. midts in de felve Miffive geftelt wefende de Claufule, buyten 's Landts koften alle ontwerpen by Maerten van den Berge.
Den 15. December 1556.
DE voorfz Requefte mynen Heere den Pra;fident by de Staten geprefenteert, ende het inhouden van dien hem verklaert zynde, ■heeft voor antwoordt gefeydt, dat men niet be:vinden en foude, dat in de felve verklaringe yets geftelt was, tenderende tot diffamie van de Staten in het generael ofte particulier, immers in gevalle fulcks gefchiedt ware, dat de Maje■ fteyt de Staten foude voorftaen, ende doen corrigeren die geene, die fulcks gedaen foude hebben , ende indien yet breeder by yemandt van des Koninghs Raden de Staten aengegeven mochte weien, dat fy den felven, als wefende meynedigh, niet en behoorden te geloven , ende dat hy niet en konde eenigh Extract leveren,



C 479 )
ren, voor dat de felve verklaringe met de informatie , die aldaer genomen werdt by den Stadthouder ende fynen Adjunct , weder in fyne handen gekomen fouden zyn , ende dat daeromme hy de Staten voor 't befte riedt, de voorfz Requefte foo lange in fyne handen te laten, tot dat de felve informatie overgefonden foude wefen , omme te fien of yetbreedersdaerbymochte verklaert wefen, omme alsdan eyndelyck op het verfoeck van de Staten te disponeren; dan in gevalle de Staten wilde pefifteren, omme alsnu Appoinetement op hare Requefte te hebben , foude de felve leveren in handen van Bruxelles, ende die gehoort, accorderen Brieven , omme te hebben advis van de voorfchreven Stadthouder.
T~)At de voorfz Staten hier op ten felven da-T ge gecommuniceert hebbende voor Refo-g« lutie genomen hebben te volgen het voorfz ad-va vis van mynen Heere den Prafident, ende datï men, komende in Hollandt, gelycke Requefte de foude prefenteren aen den voorfz Stadthouder, ft; omme te hebben fijn advis, ende dat hy in 'tfae doen van 't rapport van fijne befoigne de faec-£e ke foude willen fulcks recommanderen, dat dehe Staten tot haerluyder voorfz verfoeck mochten fa komen.
£)E voorfz Gedeputeerden hebben gerefol-An veert, den Commis Loo op de verfochtete 1 verzegelinge tot vier duyfent vyf hondert pon-den den, boven de hondert duyfent, by henluyden?-" op den eerften termyn geaccordeert, te verze-verf
ge-
155*. 15. Dec*
; vervoln 't advis a den idthour,rj opende voorireve cke, engelycke quefte n te pre1 teren.
:woortf
loen
Com-
Looop
'oorfz
)gte



C 480 )
15-^
15. Dec. verzegelinge, by die van de Financie gedaen.
Pag. 108.
Is
gelen, ende tot vyf duyfent vyf hondert, boven de hondert duyfent guldens, geaccordeert te verzegelen op den tweeden termyn, voor antwoordt te feggen, dat fy geen laft en hadden verdere Verzegelinge te doen, dan by hen geaccordeert en was, ende oock geen hoope en hadden verdere laft te gekrygen, overmits dat fy niet meer innen en fullen, foo voor de Exempten , als voor den geenen, die door armoede hare portie niet en fouden mogen opbrengen, dan omtrent acht en twintigh duyfent guld. mitsgaders tegens den inbreuck ofte inundatie, die loopende de termynen van den confente fouden mogen opkomen, in welcken gevalle fyluyden de verzegelde fomme niet en fouden mogen furneren, ende hare dagen van betalinge houden ; dat oock alsnu , overmits de portie van de drie Perfonagien merckelyck meer beloopt, dan by henluyden te vooren geraemt was, als tot de fomme toe van fes en twintigh duyfent guldens , fy alsnu verzegelinge tot de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens merckelyck meer doen, ende ongelyck min inhouden, dan by henluyden geilooten was; dat oock noyt foo grooten fomme van henluyden te verzegelen, ende Obligatien geëyscht zyn, ende oock fulcks noyt foo grooten verzegelinge gedaen en hebben, niet te min, indien de Majefteyt op de voorfz verzegelinge immers begeerde rapport gedaen te hebben, en konnen *t felve niet weygeren.



C 4-8Ï )
tS geréfoïvéert in de faecke van de Staten van A Hollandt tegens die van Mechelen, beroerende 't herpachten van den Haringh, dan alfoo die van Mechelen verklaren in de voorfz faècke gedient te hebben van duplique > omme te fien of by henluyden eenige nieuwe feyten gepofeert werden, daer op van noden foude wefen te fchryven by triplique.
Den 17. Decemher 1556';
DEn Advocaet heeft de Koninghlycke Majefteyt antwoordt gedaen op de voorfz gealtereerde Petitie van drie hondert drie en dertig duyfent guldens, ter prefentie van den Hertogh van Savoyen, den Prince van Gaveren, den Grave van Hoorn, den Praéfident van den Secreten Rade, den Praefident van Vlaenderen, ende de Gedeputeerden van de Staten , waer op de Koninghlycke Majefteyt by den voorfz Prsefident van den Secreten Rade heeft doen antwoorden , dat hy haer voorfz antwoordt endé confent accepteerde, ende de Staten daer van bedanckte, ende de felve Staten van Hollandt ende de Onderfaten van dien altoos foude hebben in fijn goede recommandatie; ende alfoo haerluyder antwoordt en andere verfoecken té veren waren gedaen vifiteren, hy de felve op alles foude doen hebben behoorlycke expeditie * begeerende dat de felve Staten altoos tot fyne Majefteyt foude willen toonenharegewonlycke goedtvvilligheydt ende goede affeétie.
Eynde van het IV. DeeL ,
IV. Deel, Hh
15. Dec.
De Staten yan Hollandt tekens die yanMeche» len;
17. Dee.
Antwoort, de Majefteyt gedaen op de geal tereer» petitie;






REGISTER gehouden by Meefter A.v.d. GO ES, van anno
REGISTER gehouden by ' Meefter A.v.d.GOES,
van anno \555-tot 1556.