EXLME1RIX



HOLLAND
TEN TYDE VAN
KAR EL V. en PHILIPS II.
V Y F D I" D F- E L.






HOLLAND
onder de regeering
van
KEIZER KAREL den VIJFDEN-
. é ij den
overdragt der nederlanden
aan, en geduurende het bestier van, zijnen zoon
KONING PHILIPS den TWEEDEN;
o f
VERZAMELING
VAN ALLE DE
notulen, propositien, resolutien e s? andere besognes, in de dagvaarden bij de vergadering van de staaten dier. PROVlNPig r.pannnj^
genomen en gedaan^**"^ ^"""^
boor ("^OORTHEÜ ADR1AAN VAN nrp^warn?^ ^
JDFOKAAT VAN HOLLAND, ENZ. ENZ.
vyfde deel.
Beginnende met den drie- en Pgtntigjtm February m dl vu, en eindigende met den zes- en twintig jhn OSiober mdlvur.
KAAU DE AUTHENTIKKE; V1ÏGAAVS IGTTERUJK GEVOLGD»
Te 4MSTERDAM. bij H. GARTMAN, W. VERMAN DEL sa ƒ, W. SMIT,
M » C p X C I.






t 3>
* Daghvaert, gehouden in den
Hage op den 23 ende 24 Februarii 1557. PR M SENTEN.
Mijn Heere den Stadt- Mr. Jacob de Milde,
houder, van Leyden.
Den Heere van Ajfen- Mr. Adriaen Sanddijn,
delf> van Amfterdam.
Van Goudriaen, Gijsbrecht Janfz Mijly
Van Obdam, Burgemêeftcr,
Van Lockhorfii ende
Van Roon, Jan Hey ,
Ridderen , vander Goude»
Otto van Egmont, Omme te refolveren
Jacob vander Duyn j tot eenige provific
als Edelen. tot defenfie van dc
Mr. Cornslis van Hoge- Noordt-Zee , omme
lande, te eligcren eenen
van Dordrecht. anderen Commhlaris
Mr. Lambert Jacobfz, in de plaetfe van
van Hacrlem. Salpaert, omme met
tiuycli de Groot, Bur- den Heere van Af-
germeefter, fendelf te verftacn
ende tothoringe van'sge-
Mr. Jacob van Eynde, meene Landts Reec-
van Delf. keninge, ende omme
Jacob vander Gr aft, te refoJ veren meer
£nde andere poineïen.
TEn voorfz drie en twintighften is by de Staten gerefolveert, dat fy te vreden zyn, dat 'er gefchreven werde aen den Hertogh van Savoyen, Gouverneur van defe Laaiden , dat 'er luttel hoop is van eenige A 3 Equi*
i55?. Den 23. ea 24. Feb. *B1.1.
Beroerende deEquipage van de Schepen van Oorloge.



1557-
Oen 23. e.1 24. Feb.
Beroerende de gratuiteit van den Marckgrave van der Veere. 1 ]
C4)
Equipage van Schepen van Oorloge %e Ce maecken by die van Hollandt, ten ware 't felve generalijk gefchiede by alle de "Landen van hcrwaerts over , ende hebben evenwel rapport genomen, omme de faecke, die grooten haeft heeft, te vorderen, ende fullen op naènocne vergaderen , omme te openen eenige middelen, dienende ten fine voorfz,
QP de gfatuiteyt van den Marckgrave van der Veere van thien duyfent guldens, die ay de Koninghlijeke Majefteyt hem geaffigïcert is , omme de'felve te ontfangen van koebel op twee Mey-dagen naeftkomende uyt iet overfchot van de Beede van drie hondere :n twintigh duyfent guldens $ by de Staten in December laetftleden geaccordeert, hebben de ïdelen, die van Leyden ende vander Gouda rerklaert, te vreden te wefen, dat den Mar[uis vander Veere voor de eerfte vijf duyfent ;uldens, die vallen fullen Mey naeftkomende ^ ;eaffigneert zy op den Ontfanger Coebel, ten vare die van Leyden binnen twee dagen anders ieten weten; macr die van Dordrecht, Haerlem, )elf ende Amfterdam namen rapport, ende toopten fulck rapport te doen , dat fy met de nderen hen conform foude mogen maecken; 11de fullen de voorfz Gedeputeerden , haer apport gedaen hebbende, den Advocaet met len eerften antwoordt overfenden; ende aen;aende de andere vijf duyfent guldens , die rallen fullen in Mey vijftien hondert acht en ïjftigh, is noch uytgeftclt voor fekeren tydt.
Is



t IJ
ÏS' by de Edelen, Haerlem , Delf , Leyden ende Gouda gerefolveert, te Hove komende , Commi/ïïe te vervolgen op Reyer vander Does, Meefter van * de Rekeninge , omme met den Heere van Alfendelf ende de Gedeputeerden van de Staten te hooren Cocbels Rekeninge, ende den fel ven ofte yemandt anders te committereren, omme te corrigeren de Quohieren van de geene die te veel acngetracht hebben; maer die van Dordrecht ende Amfterdam verklaerden daer toe geen laft te hebben, ende fal eyndelijck op de nacfte Vergaderingc hier op'.'gedifponeert werden.
JS gerefolveert , dat de eene helft van de •> Propinc, mijn Heere den Marquis geaccordeert, gevonden fal werden over de Steden van Hollandt uyt den Impoft, die aldaer gecollecteert is .in de maendcn van Februarius, Maert ende April 1555, ftilo Curia?, ende de «andere helft, foo wanneer by de Schiltale om.megeflagèn fal werden de hondert veerthien duyfent guldens, by dc Schiltale op het platte Landt alleenlijck, de welcke fulcks te hooger gemaeckt fal werden, fonder in de Sommatien daer van eenighfmts te mentioneren, maer fal van de fclvc middelen den Ontfanger in fyne Reeckeninge mentie'maecken.
TS Ornonnantie by de. Staten gepafTeert voor den Advocaet, van fcftigh Daghgelden , tot fcven en dertigh ftuyvcrs daeghs, uyt faeckc van een Reyfe, by hem op den feventienden JXovember laetftleden nae. Bruifel gcdacn.
A 3 1%
Den 23. en 24. Feb.
Te vervolgen Commifïïe op Reyer, Verdocs , toe hooringe van 's gemeene Landts Rekeninge*Bl.a. !
Nopende de vindinvan de gratoiteyt van den Markgrnvevander Veere,
Ordonnante voor den AdvQf caer.



Den 23. efl 24. Feb.
Ordonnantie voor Otto van Egraont.
Ordonnantie voor den Heere van Lockhora.
Beroere»- " de het pu- . bliceren in den Groo- ( ten Rade 't t Oftroy van 1 de openin r ge van alle c getuyge- c niffen , en ^ de te ver- ( volgen am { pliatieop't r felve Octrov. I ï d
(0;
JS mede Ordonnantie gepaffeert voor Ott'ö van Egmont, van feven en veertigh Daghgelden, tot acht en veertigh ftuyv. daeghs , uyt fake van gelijcke Reyfe , by hem gedaen.
TS mede Ordonnantie gepaffeert voor den Heere van Lockhorft, Ridder, van een en dertigh dagen, uyt faecke van twee revfen, de eene by hem gedaen op den vijfthiènden !■ A1 I5r5 , e d'andere den negen en twin* tigften Juin daer aen volgende.
Den 24. Februarii 1557. PRESENTEN, Alle de voornoemde, behalvea Jacob vander Graft,
[S gerefolveert, dat men, omme te moge» geknjgen van de Koninghlijcke MajcfteyC >pene Brieven aen die van den Grooten Rade !aer by hen belaft werde Publicationem Tefil •m , ende voort ampliatie van 't Oftroy in He proceffen, oock in faken wefencie onge, ecideert, fal elcks van de Gedeputeerden le. -eren Copie van 't Octroy van de publicatie, •mme die te doorfien, en op de naefte Verga, ermge te refolveren, wat vcrvolgh gedaen il werden, en hebben dagh genomen, in den lage in de Herberge te wefen den vierden laert, omme hier op, ende op de faecke van e Equipage te refolveren.



O)
^Yn gecommitteert Mr. Jacob vander Duyn ende de Penfionarifien van Dordrecht ende Delf, omme eerlidaeghs te confuleren met eenige Advocaten in den Hage, of 'er fundament is ten principalen proces te inftitueren jegens de drie Perfonagien, die by de Majefteyt geftelt zyn in poffeffie van exemptie, ende dan voorts te reyfen tot Mechelcn, om te confuleren met den Advocaet Goudt ende Procureur Bouwenfz.
^Yn gecommitteert de oude Gecommitteerden, omme te vifiteren 't gebefoigneerde van Goudt ende Bouwenfz , beroerende de facckcn en procelfen, gcrecouvreert uyt den Sterfhuyfe van wylen Mr. Picter Wouters, ende is gerefolveert, van noden te wefen alle de faecken hier te hebben, om te confuleren in de Procelfen jegens de drie Perfonagien.
* VYn de felve mede gecommitteert, omme te taxeren de Declaratie van Salaris van Wouters ende van Bets.
TpOdem is rapport genomen op de Gratuiteyt van den Prccfident Viglius, voor dienften ende Depefchen, by hem voor de Staten van Hollandt gedaen.
Van gelijcken op de Gratuiteyt van de Weduwe van den Audiencier Verreycken.
TS mede op de naefte Daghvaert rapport op de Propine van Nicolaes Camerlinck, van mynen Heere den Marquies vander Veere.
A 4 De
Den 24. Februarii.
Gecom-^ mitteerden, om te confuleren of 'er fundament is in de proceflen tegens de drie Perfonagien.
Gecommitteerden , om te vifiteren het gebefoigneerdevan Goudt ende Bouwenfz.
* BJ. 3.
Gecommitteerden , om te taxeren de Declaratie van Wouters cnBesr,
Rapport op de gratuiteyt van den Prafident.
Ad idem van de gratuiteyt vr,a den Audiencier Verreycken.
Ad idem op de propine van Caraerlink.



1557Den 24. Februarii.
Dat men d'executie van den Tienden penning furcheren fal.
Aengaende 't advis van geen Aften te lolTen, dan die men behoeft.
Van de faecke tegens die van Maeftricht, ofte Houbeu Piets.
Gecommitteerden, omme te compareren voor den Commiflaris in de faecke van de Staten tegens die van Antwerpen.
Nopende de faecke
CS)
TT)E Staten voorfchreve gehoort hebbende van Mr. Jacob vander Duyn het rapport van fijn befoigne van den Thienden penningh; hebben verklaert, dat men, overmits de benaeuwtheyt van den tydt, met de executie en correctie van den Thienden penningh tot Mey toe fal furcheren, ende dat middelerteydt alle dinck gereedt gemaeckt fal werden.
TTOdem aengaende 't advis van de Raden en^ de Reecken-kamer , van geen Aéten te lolfen, dan die men behoeft, heeft den Heere van Alfendelf de Staten belooft aen expeditie te helpen, midts dat den Advocaet 't felve vervolgen foude.
TS gerefolveert in de faecke van die van Maeftricht ofte Houben-Piets, dat partye mach Sententie verwachten, ende feggen dV Staten , dat die fake henluyden niet meer en roert, dc Copie van de Miffive van die van Maefhricht, en 't Appoinélement daer op geftelt, te regis-. treren.
j?Yn op den Appoinclemcnte interlocutoir-, tulfchen de Staten en die van Antwerpen, beroerende het waertfehap van de Vifch, gecommitteert den Advocaet ende Hogelandc , omme te compareren voor den Commiffaris, ende indien fy bevinden dat hen eenige fwarigheydt wedervaert, daer van de Staten rapport te doen.
JS, nopende de rejech'e van dc exceptie van Rennoy, geproponcert by Willem Ys-
brandtfï



< 9)
brandtfz van Delf, gedaen voor den Rade tegens Cornelis Janfz van Amfterdam, gerefolveert , dat men by Requefte fal verfoecken aen de Majefteyt, dat die van den Grooten Rade belaft werden de voorfz faecke te renvoyeren in Provinciam, alfoo 't is contra expresfum Privüegium van die van Hollandt , ende hen geinterdiceert, gelijeke excepticn meer te rejecteren, ende dat de felve Requefte by Mr. Picter van Rotterdam ende den Penfionaris van Delf, die beft van de faecke weten te fpreccken, geconcipieert fal werden.
JS noch gerefolveert, dat gelijeke Requefte , als de Majefteyt overgegeven is, omme te hebben de Articulen van Snouckaert , den Marquies mede overgegeven fal werden, ende te verfoecken , dat de Requefte geinfereert werde m 't Verbael, en dat, doende rapport, van de felve mentie by henluyden gemaeckt werde by de Majefteyt.
j%J"Opende de fake van den Provifoor ende Deken vanDelfiandt, die jurifdi&ie pretenderen jegens de Concordaten, gemaeckt tuifchen *BnTchop Roelof ende Hertogh Philips, daer die van Delf verfoecken adjunftie van de Staten , omme provifie te vervolgen jegens den voorfz Provifoor ende Deken, 't zy voor den Move van Hollandt ofte voor de Majefteyt; Is gerefolveert, dat de confulatie, die'hier op gemaeckt is, gevifiteert fal werden by Mrs. jacob vander Duyn ende de Milde, omme, die gciien, dan verder gedisponcert te werden., dan de Gedeputeerden van Dordrecht namen A 5 hier
Den 24.
Februarif. ende exceptie te obtineren by Willein Ysbrandtfz van Delf ende de Staten m?t hem gevoeghtvoor die van den Grooten Rade.
Gelijeke Requelte over te geven, als de Majeftey?' gedaen is nopende het Extract van de verklaringevan Snoekaert.
Beroerende de faecke van die van Delf tegens den Provifoor en Deken van Delflandt.* BI. 4.



1557' Den 24. Februarii.
By Coebel een ftaet te maecken van de penningen, onder hem wefende.
Miffive, gefchreven by die van Maeflricht aen deMaiteyt,endefeecker Appoin&ement daer ♦pgefteit.
C 10)
hier op rapport, omme op de naefte Vergaderinge hare Antwoordt inne te brengen.
TS gerefolveert, dat den Ontfanger jegens de naefte Vergaderinge een pertinente ftaet maken fal, wat penningen hy onder hem heeft, ende hoe veel Renten hy geloft heeft, ende fal 't felve henluyden leveren.
TX/riffive, by die van Maeftricht gefchreven - aen de Majefteyt van den Koningh ,, met feecker Appoinótement daer op geftelt, fuicks, hier naer volgt.
A Ldergenadighfte , Lieve Heere. Wy gebieden ons met alle fchuldige onderdanigheydt demoedigh tot Uwe Majefteyt , de felve bidden wy , gelieve te weten, hoe dat ons gehandtreyck is eenen belloten Brief, geobtineert by de Staten 's Landts van Hollant aen Uwe Majefteyts Cancelicr ende Raedt, van dato den 14 Augufti laetftleden , by de welcke ons geordonneert en bevolen werdt, ons te verdragen ofte yet te doen in de faecke van Houben Peetfen, Burger defer Stadt, tegcns fekere Gemachtighden van eenige Burgers der Stadt Dordrecht, nae breeder inhalt des voorfz Briefs, daer af de Copie hier by gevoeght is , daer op Uwe Majefteyt in goeden genadigcn teverftaen, dat alfoo die queftie voor ons niet geintenteert noch hangende is, dan voor beyde de hooge Gerichten defer Uwe Majefteyts Stadt , wy de felve den voorfz
Brief,



Brief getoont hebben , insgelijcks den voorfz Houben, de welcke ons daer op ter informatie hebben gegeven, dat alfoo den voorfz Houben fich langen tydt beklaeght heeft gehadt, dat ettelijcke Burgeren van Dordrecht, daer van Hendrick Willemfz een is geweeft , hem buyten recht ende redenen een koftelijck Schip met fijn toebehooren te niet gebracht hadde, eerft gebeurt, dat den voorfz Houben den voorfz Hendrick Willemfz (eencn van de principalen) binnen defe Uwe Majefteyts Stadt gevonden heeft gehadt, ende doen arrefteren, hem eyfchende uyt kracht van feker Privilegie , dc Oude Charte genaemt, uyt fonderlinge gratie de Burgeren defer Stadt verleent by beyde onfe Genadighfte Heeren, daer af oock de Copie hier by is leggende, reparatie van alfulcke fchade, als den voorfz Hendrick met fyne Conforten hem aen fijn koftelijck Maes-Schip tot Venloo aengedaen hadde , blijckende by de Copie van de Proosmie van de Aenfprake , voor welcke Gerichten den voorfz Hendrick geantwoordt heeft, den eyfch ontkent ende litem gecontefteer.t fonder eenige declinatoire proteftatie ofte exceptie, alfoo dat beyde de parteyen ter konde ende proeve gewefen zyn, ende volgende dien hebben beyde de voorfz partyen hare Schrifturen geëxhibeert, ende-hare producten daer op gedaen, ende van konde geconcludeert, alfoo dat dat proces voor jpaefchen laetftleden geweeft is in ftate van
wy-
Den 24. Februarii,



Den 24. Februarii,
*BI.s.
I T2 )
wyfen, ende want beyde de partyen in die judicature van beyde voorfz Gérichten geconfenteert hebben , oock nae uytwijfen van de Privilegie hier voor geroert, iiï dufdanige fake Judices competentes behooren te zijn, behoort -daeromme (naer onfen gevoelen) de queftie èn differentie gedetèrmiteert te werden by Sententie der voorfz * Gerichten, van welcke (indien eenige van hen partyen fich gegraveert bevonden) appelleren mach tot de Commiffariifen van beyde pnfe Genadighfte Heeren , volgende de Concordaten daer op gemaeckt 5 énde is wel waer-; dat voortydts de Majefteyt van de Koninginne, ter importuner in'ftantièn der Staten van Plollandt , de voorfz Gerichten geordonneert heeft gehadt, in de faecke voorfz niet te procederen, dan naemaels Uwe Majefteyts Cancelier ende Raedt, foo by de voorfz Gerichten, als oock ons, te recht geinformeert zijnde, heeft geconfenteert gehadt dé voorfz partyen recht geadmiftreert te werden na de Privilegiën ende rechten defer Stadt; konde oock (onder reverentie) de Voorfz Gerichten ende ons niet redelij ck beduncken, dat men in aldufdanige Stadt van rechten , daer beyde onfe Genadighfte Heeren hebben hoogh ende laegh recht, ordonneren fouden geen recht te doen, byfonder, in faken daer gehoorende , foo 't felve ware niet alleen in prejuditie van de rechten ende Privilegiën defer Uwer Majefteyts Stadt, maer in grooten afnemen



ós)
men van de Iloogheydt van" beyde onfe Genadighfte Heeren , foo het Commerreeht het hooghfte recht is , dat hare Genaden binnen dcfe Stadt zyn hebbende ; ende want beyde de Gerechten Eedts-halvcn verplicht zijn , alle partyen , voor hun komende , gchoorende ende recht verfoeckende , recht te doen na hare confeientie, ende wy oock by Eede verbonden zyn onfe mede-Burgers by hare rechten ende Privilegiën na onfe macht te houden ende te verantwoorden , der wekker rechten ende Privilegiën beyde onfe Gcnadigfte Heeren feer folemnelijck belooft hebben de Burgeren ende Ingezetenen defer Stadt te laten gebruyeken ende genieten; bidden daeromme demoedigh Uwe Majefteyt, dat de felve, te niet doende de voorfz Ordonnantie, confenteren wil, den voorfz Houben Peetfen , onfen mede-Burger alhier, recht te laten ervaren, foo fulcks na de rechten defer Uwer Majefteyts Stadt is bchoorende , ende hier op begecrende genadige antwoordt van Uwe Majefteyt, die Godt de Heere langh levende in voorfpoedt beware. Gefchreven den tweeden dagh Januarii vijftien hondert feven en vijftig, na ftyle 's Hofs van Ludiek.
Aldus ondergefchreven,
Uwer Majefteyts demoedige ende getrouwe Onderfaten, dc Burgermeefteren , Gcfworen ende Raedt Uwer Majefteyts Stade Maeftricht.
De
Den. 24»
Februarii*



Den 24. Februarii.
Niet te losfen dellenten van Georgïo Doria,mae te lofl'en d< Renten van Corne lis Schuyten.* BI. 6. Dat den Caftelyn van Woer den jacrlijcks fal volftaen voor den Impoft ras liondcrt c twintlgh Vaten Bic ende agt amen Wij;
Nopend den Impo
( 14 >
De Superfcriptie, Aen onfen alder-Genadigften Heere den Koningh.
Sur le Marge eftoit efcript j
Veu cefte refcription, fa Majeftê leve t<£ furcheance, permettant que par ceulx de MaeJlrigt foit procédé en cette matiere , comme trouveront en bonne juftice appartenir, prettant tel regard aux aïlsgations des parties que de raifon , &f neantmoins 'foit communiqué aux EJiats d'Hollande Copie de cefte Lettre , s^ils la requierent, afin qiiils foient informess des verités & eftat de ce different. Fait a Bruxelles le 29. de Janvier 1556.
. TS gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel : A ongeloft fal laten Georgio Doria, die duyfent guldens 's Jaers op fijn Lijf heeft, maer ' fal lollen de Rente van Mcefter CornelisSchuyten, die vijf hondert guldens 's Jaers op fijn Lijf heeft.
* JS mede gerefolveert, dat den Caftelyn van Woerden jaerlijcks fal volftaen midts betalende jaerlijcks hondert twintigh Vaten Biers ende acht Amen Wijns, ende is op de felve quantiteyt geftelt, overmidts hy in fyne be-
I waernilfe gehadt heeft fekere Francoifcn. n ü
•s TS op het verfock van Coebel, hoe dat Geurt van Ree, Schout van Utregt, fekeren tydt, '• geduyrende den Impoft , gewoont heeft op = Louvenfteyn} en niet executabel en is in Hol-
II landt.



(**)
knrftj ende dat den Heere van Hardincxvelt fyne quote betaeldt heeft; hier op is in 't hooren van de Rekeninge van de Colle&eurs in 't Kloofter gerefolveert , dat dén voorfz Ontfanger, bevindende den voorfz Geurt van Ree binnen den Hage, tegens den felven by executie fal procederen.
QP het verfoeck van den voorfz Ontfanger, oi hy fal de feven grooten op de Margen, tot betahnge van de loopende Renten, ommeJJaen ende uytfetten met defe jegenwoordige Bede van hondert veertien duyfent ponden op de Schiltalen, of dat hy die fal laten noch een maendt beruften , hoe wel daer penningen moeten wefen om de loopende Renten te betalen, &c. Is gerefolveert, dat de Gecommitteerden tot de vifiteringe van de Requeften defen aengaende fullen de felve vifiteren, ende dan de Staten rapport doen, om alfdan op alles gedifponeert te werden.
35agh«
Den 24. Februarii. van Geurt van Ree, Schoutvaa Utrecht.
Nopende den ommailagh van de feven grooten op de Margen, tot betaling van de loopendeRenten.



Den 5. Maert.
fequipaj van Scl: pen tot defenfie van de Noorc-2
C té 5
Daghvaert, gehouden in den Hage op' den vijfden Maert 1557.
PRESENTEN.
De Heeren van Affm- Mr. Jacob van Eynderi j
delf, van Delf.
Mathenes , Jacob vander Gr aft,
Gondriaen, ende
ende Jacob de Milde,
mnRoon, van Leyden.
Ridderen. Jooft Buyck,
Mr. Jacob vander Duyn, ende
Uyt de naera van d'E- Mr. Adriaen Sandelipïl
Ien, van Amfterdam.
Adriaën van Blijenburgh, Gijsbrecht Willemfz.
Schout, Meul,
ende ende
'Ar ent Cornelifz , ^«72 Hey,
van Dordrecht. vander Goude.
Lamhecht Jacobfzs Omme te refolvcren
van Haerlem. op de Equipage van
Huych de Groot, Schepen van Ooiio-
ende ge.
;e fTHEn felven dage is by de voorfchrevc Stae- J_ ten gerefolveert, dat men feeckere Remonftrantie maecken foude, ten eynde de Majefteyt van den Koningh, tot defenfie van de ;ee. Noordt-Zee, toeruiten foude fekere Schepen Van Oorloge; ende zyn gecommitteert, om 't felve aen de Majefteyt te vervolgen, een van d'Edelen, Dordregt, Delf0 Amfterdam ende den Advocaet.
u



( 17 )
JS mede gerefolveert, dat van die Van Amfterdam gerecouvreert fullen werden de Sententien gewefen conform 't Privilegie de non evocandö, ende dat de felve hebbende, die fullen werden geregiftreert.
* Js by de voorfz Staten mede geaccordeert, ende accorderen midts defen , dat een ycgelijck fal mogen koopen Tarwe ende Rogge, die van buyten binnen den Lande van Hollandt gekomen is zedert Lichtmis dagh laetftleden, ende die voortaen noch van buyten binnen den felven Lande gebracht fal werden , midts dat van het felve Koorn eerft Marckt gehouden fal werden, ter plaetfe daer men 't felve fal willen koopen, ende dat achtervolgende den Placate daer van zynde.
j^Opende de publicatie van alle Getuygenisfen , is gerefolveert, dat de Gecommitteerden boven fullen vervolghcn ampliatie , volghende d'A&e van confent, oock in faken ongedecideert, ende o.ock in faken die ter eerfter inftantie voor die van den Grooten Rade fullen komen , ende voorts opene Brieven aen die van den Grooten Rade, daer by hen belaft werdt de publicatie te admitteren.
JT Odem is mede gerefolveert, dat 'er te Hove vcrvolght fal werden, dat 'er drie uyt Hollandt genomineert fullen werden, omme een geëligeert te mogen werden tot Raedt in den grooten Rade , die apparentclijck daer Raedt foude willen wefen, ende nut ende bequaem daer toe wefende, achtervolgende het V. Deel. B fchrij-
1557-
Den 5. Maert. Van dievan Amlterdani te gekrijgeu de Sententien, gewefen in couformiteyt van 't Privilegie de non evocando.
* Cl- 7-
Nopende de koopinge ende uytvóerinvan de Tarwe en de Rogge.
Nopende dc publicatie van de GetuygenilTen en Ampliatie van dien.
Te nomineren by dievan den Grooten Rade drie uyt Hollandt, tot Jen Raedt jldaer vaarende.



Den 5. Maert.
Beroerende den Impoft van die van Rijnsburg.
Te wij deren de fvvarigheden,beroerende de feven grooten op de Margen.
De vindin-
ge van de
gratuiteit
van den
Marquis
vanderVee
re.
Te vervol gen Coinmiffie op Rennoy ende Numan.
Eodcm
( 18 )
fchrijven van fyne Majefteyt, aen henluyden gedaen in dc maendt van Mey 1555.
T? Odem is mede gerefolveert, dat die van Rijnsburgh fullen betalen Impoft van Wijn ende Bier, foo wel die gedroncken zyn in de klcedinge ende profeffie als andere.
XTOdem is mede gerefolveert, dat de Gedeputeerden van de Staten defe toekomende weeck een dagh ramen fullen, omme te wijderen de fwarigheden van diverffe Supplianten Requefte overgegeven hebbende, beroerende de executie van de feven grooten op de Marge.
"POdem hebben die van Dordrecht, Haer■L< lem, Delf ende Amfterdam hen conform gemaeckt met de andere , te weten dat den Marquis vander Veere voor de eerfte vijf duyfent guldens, die vallen fullen Mey naeftkomende, geaffigneert zy op den Ontfanger Coebel , ende aengaende de andere vijf duyfent guldens, die vallen fullen Mey 1558, is noch uytgeftelt voor feeckeren teydt.
T7 Odem is mede gerefolveert, dat de voorfz J-y Gedeputeerden vervolgen fullen Commiffie op Rennoy ende Numan , die beft van hun beyden fal mogen vaceren, midts dat Numan Atteftatie fal leveren, dat hy is van Mcchelen, ende dat den Advocaet, de felve hebbende , fal regiftreren, ende dat die van Mechelen niet en excluderen in officie die van Hollandt.



£Odem is den Prudent Viglius toegeleydt . tot een gratuiteyt twaeJf hondert luldens m gereeden gelde, mits dat die niet gevSodS en lullen werden op de Sehiltalen, dè welcke Coebel conduiferen, dat fy betaeldt fhp'n werden ; ende fal tegens Mey naSkomende
]7 Odem is nopende de gratuiteyt van de Weduwe van den Audiencier Verrevcken rapport genomen tot op de naefte DagSSrt!
*£Odem is Nicolaes Camerlinck van mynen Heere den Marquis tot eene ProS ne toegevoeght vijftigh guldens gereedt Ufdt ende fonder die by de'scliiltale te vinden!
EOdem heeft den Ontfanger Coebel dc Sta i
ten een vcrklaringe gedaen by gefchrift?" van de penningen die hybonder her/heeftfet' ' ée wat Renten hy geloft heeft. ' 0
b
EOdem is op de Req„efc van den Heere van t
oytjuflife.Wy,e" a"derS S^OHn^t &e£ ■ B 2 Eodem
Den 5. Maert.
Gratuiteyt van den Praffident Viglius.
Rapport op de gratuiteyt van de Weduwe van den Audiencier Verreycken.* BI. 8. Gratuiteyt can Nicoaes Caneflinck*
ji'atuiteyt 'an Mr. 'hilibert Ie Bruxel:s.
rerklarine van de 'enntngen nderCoe21 welen-
equeffe in den eere van runinn.



1557Den 5. en 6. Maert. Requefte van de Sitters van Dorp.
Nopende de executie van die van Vlaerdirïgen en de VlaerdingerAmbacht.
Uytvoerir ge van Haver.
Beroerende de lae< "ke van d van Delf tegens dc PruvifooJ en Deker van Delf landt.
( 20 ) ■
EOdem is mede op de Requefte van de Sitters van Dorp gerefolveert voor Appomctemcnt te ftcllen. De Staten verklaren, dat den Commiffaris, die geordonneert fal werden , omme defe ende diergelijckefauten te rechten, hier op mede fal difponeren, ende fullen de Supplianten foo lange patiëntie hebben.
EOdem is mede gerefolveert, dat de Stede van Vlaerdingen fal geëxecutecrt fal werden by de Schiltafen, als wefende een Stede , volgende de Afte van confent, ende die van Vlaerdinger-Ambacht by de Margcntalcn.
Den 6. Maert 'i$57PR^SEJMTEN.
Alle de felve voorgaen- Duyn,
de Die van Dordrecht ;
' Behalven » ende Mathenes, Jacoh-vander Gra^ >
Goudriaen,
- TS gerefolveert, dat men fal uytvoeren HaA ver niet bequaem wefende om te brouwen, ende fal de Tollenaers alomme by die van den Rade gefchreven werden, hen daer nac te reguleren.
e TS nopende de faecke tuffchen die van Delf A endt den Provifoor ende Deken van Dclr-
" landt, om te hebben adjundië van de Staten met die van Delf, defelve uytgeftelt tot de naefte Dachvaert. ,



ctt)
JS by eenige Gecommitteerden de voorfz Remonftrantie gemaeckt, en naer voorgaende correétien ende vifitatien by de Staten gerefolveert fulks de Koninghl. Maj. over te geven.
Den 7. Maert. 1557.
JS gerefolveert dat den Advocaet den Ontfanger Coebel fal leveren fulcke Dechargen, als hy onder hem heeft, midts hem vertoont wefende, dat de Obligatien van de Staten , inhoudende gelijeke fomme als de De chargen, gecaffeert zyn, ende mits hebbende Recepifle van de overleveringe van de felve Dechargen.
Den 8. Maert 1557.
QElevert Coebel een Decharge van 78000. j guld., na hy my getoont hadde vier Obli- i gatreh van de fes groote Steden, gecaffeert, < inhoudende de felve fomme, ende my gelevertc hadde behoorlijcke Recepiffe. v
* Hier nae volght de voorfz Remonftrantie met den Appoin&emcnte daer op geftelt.
B I Re-
Den 6, 7. en 8:Maert-
Maeckinge van feeckere Reraonftrantie.
Van de overleveringe van de Dechargen , by 3en Advo:aet aen koebel te ioen,
'eeckeve
)echarge, 'oebel vergeleett.
'BI, 9.



XS57Den 8, Maert,
Remonftrancie, de Majefleyt overgegeven , om te gekrijgen de Equipage van feeckere Schepen van Oorloge, dienende tot defenfie van de NoordtZee; ende het Appoincleroent, by fyne Majefteyt daer op gellelt.
C » )
Remonftrantie , by de Staten van Hollandt overgegeven , , tenderende ten fine dat by de Majefteyt van den Koningh, tot defenfie van de NoordtZee, toegeruft fouden werden fekere Schepen van Oorloge.
"T)At in den Jare vijftien hondert negen en ^ veertigh by de Staten van den Lande van herwaerts over, ende namentlyck by die van Hollandt, de Keyferlijcke Majefteyt geaccordeert is fekeren Impoft op de Wijnen voor den tydt van vier Jaren, die by continuatie den tydt van feven Jaren geloopen heeft, ten eynde dat tot verfekertheydt van defe fyne Majefteyts Nederlanden , op de Zee gelegen , ende te verhoeden, foo veel als mogelijck is, de befchadigingen ende roof, die de Zeeroovers, Vyanden, vremde Schepen de Onderfaten, van herwaerts over dagelijcks doende zyn tot by de Havenen van de voorfz Landen , fekcr getal van Schepen yan Oorloge, wel gewapent ende toegeruft, onderhouden foude werden, omme met defelve van tydt tot tydt de Stroom van herwaerts over te vifiteren , ende de Schepen in dc felve te verfekeren; ende foo verre van noden ware die by te ftaen ende te feconderen, ende alle aenflagen ende geweldt van de Landen te keeren ende beletten, breeder blyckcnde by de Copie van d'Acte hier aen gehecht.
Dat3



Os)
Dat, hoewel volgende de confenten voorfz , de toeruftingc van de Schepen van Oorloge, de Staten toegefeydt, behoorde gefchiedt te hebben uyt de pen ningen v^an den voorfz Impoft, volgende de beloftemfle de voorfz Staten gedaen, foo en is t felve nochtans niet gcëffeftueert geweeft.
Ende gemerckt de jegenwoordigc exceslive armoede ende penurie van alle eetbaer Koorn, in alle de Landen van herwaerts over zynde, de welcke ontwijffeIijck niet gefpijft en mogen werden uyt den Gewas alhier gevallen , immers tot den acnftaenden Oughft toe, fonder te hebben afliftentie van Koorn, van Ooften t Scheep komende.
Ende dat de Schepen van defe zydc, van deSondt herwaerts komende, ofte van hier derwacrts varende , fukks <rC. maeckt en zyn, dat fy niet bequaem en zyn daer uyt eenige defenfie te doen jegens de Vyanden ende Zccroovers, als daer toe te feer klyn zynde, en niet gevoert en werden dan met twee ofte drie Mannen , ende oock geen mecnighte van Volck lijden en mogen, overmïdts hare kicymgheydt; dat oock uyt dier oorfaecke de felve nootelijck by andere Schepen, tot den Oorlogh toegeruft, gedefendcert moeten werden, om alfoo vryelijck defe Landen te frequenteren.
Ende dat door het nemen van de felve de Vyanden van Uwe Majefteyt gefterekt ende gefpijft, ende Uwe Majefteyts OnB 4 der-
1557.
Den 8. Maert.



1557Den 8. Maerc.
*B1. la,
(
derfaten de fubfidie van Koorn ontrocken foude werden.
Dat oock door de invafie van de Piraten de Koopluyden oorfaecke gegeven foude werden, defe Landen niet te frequenteren , ende de eene genomen, alle de andere lichtelijck achter blyven fouden, omme de periculen te fchouwen , ende alfoo de alimentatie van Koorn defelve onthouden, tot groot leedtwefen van de Supplianten, ende achterdeel van alle Uwe Majefteyts Landen van herwaerts over, als met een generale penurie van allerhande Granen overvallen zynde, de welcke oock door den apparenten aenftaenden Oorlogh gefchapen is grooter * te werden, ten ware daer inne by bequame Middelen in tydts voorfien wierde.
Soo verfoecken de Supplianten in alle ootmoedt, dat in regarde van de tegenwoordige groote generale penurie, die in alle de Landen van Uwe Majefteyt van herwaerts over is, de welcke cauferen foude mogen occafie van oproerte ende commotie onder de arme fchamele Luyden, ende dat de penningen uyt den Impoft van de Wijnen den tydt van feven Jaren geheven zyn, fonder 't effect van dien, de Staten belooft, te volkomen, Uwe Majefteyt bclievc de Supplianten t'accorderen feker bequaem getal van Sche, pen van Oorloge, ende de felve eerftdaeghs in alle diligentie toe te ruften , omme alfoo de Koopluyden ende de Schepen, van Ooftenherwaerts, ende vanhier f Ooft»



( 25 )
Ooftwaerts varende, omme de Landen van herwaerts over te fpijfen, te dcfcnderen tegens de invafie van de Vyanden ende andere Piraten, op Zee wefende.
Sur le Marge eftoit efcript,
Son Alteffe eftant informée des grands exceffifs fraits, faits la Guerre paffee pour la feureté de la Negotiation, &f arrierages deus a cette caufe, & le peu que les Impofts des Vins portent, y joinct Veftroiüeffe d'argent, & ce qui eftbefoing ailleurs pour la necefité, garde 6 defenfe de la Fronttere, ne voit moyen, que le Roy fceut entrer feul en la defpence qu ü commendroit faire pour VEquipage %<$ requis, fans que de la part des Marchands fif aultresffe me fans de la Negotiation & Naviga. tuns fefont auffi le debvoir, furquoy fondite Altefte efcriptvra au Marquis de la Veere, Admiral de la Mer, afin de communiquer plus avant, tant avecq ceulx dudit Hollande que aultres, auxquels icy peut toucher, £ advifer tous moyens convenables, & fervans a la fin icy contenue, a quoy fon Alteffe regardera dajfifter de la part de fa Majefté de tont c<quefera poffible. Fait a Bruxelles le i o. jour de Mars, 1556. y J r
$oubfigné,
E. Philibcrt,
B 5
Den
Den 8. Maert.



1557Den 9. ïilaert.
Nopende het verfoeck, by de Gedeputeerdenvan de Staten gedaen. omme te hebben 't Oftroy van de publicatie van de Getuygeniffen, by die van den Grooten Rade gepubliceerd,
Atteftatie vanMathijs Croefer er Jan van beringen, dat die var Mechelen admitteren die van Hollandt en alle andere Landen tot Officien, a!daer val Jende.
t BI. 11.
( 26 ) Den 9. Maert 1557.
T4Y den Advocaet, Hogclande ende Huych de Groot ver tocht zijnde aen den Praefident Vryaigie, dat hy foude willen in de PlytKamer van den Grooten Rade doen publiceren 't Oftroy van de openinge van alle Depofitien ende Getuygenilïen, fulcks 't felve in Hollandt gepubliceert was ende voorts eenige nomineren uyt Hollandt, nut ende bequaem wefende, omme daer uyt een genomineert te werden tot Raedt in den Grooten Raedt, in de plaetfe van Mr. Cornelis Monick ; heeft voor antwoordt gefeydt, dat de felve publicatie op Saturdagh daer aeh gedaen foude werden, ende van gelijcken ook de voorfz verfochte nominatie.
Eodem foo hebben Mathijs Croefer, tegenwoordigh Commandeur der Stede van Mechelen , ende Jan van Beringen, geweeft hebbende Commandeur der fel ver Stede, in 't voorleden Jacr de voorfz Gedeputeerden verklaert, hoe dat henluyden wel kennelijck is, dat de Commandeurs ende Regeerders van Mechelen dagelijcks admitteren tot Officien binnen den Bedrijve van de voorfz Stede vallende , de Ingezetenen ende gebooren van alle de Quartieren van de Landen van herwaerts over, als Vlamingen, Hollanders, Zeelanders, Arthefijnen, Luyckenaers, Hanuyers ende andere; verklarende den voorfz Mathijs Croefer, dat hy, wefende een gebooren Zeelander, nochtans tot 't Officie van Commandeurfchap geadmitteert was; verklarende voorts den * voorfz
Jan



C 2? )
Jan van Beringen, dat eenen Rattalder, die getrouvvt heeft de Weduwe van wylen Jan van Monickhouden , wefende gebooren Poorter van Mechelen, ende verfocht hebbende feker Officie te hebben binnen den Lande van Vlaenderen , foo hadden de felve van Vlaenderen, al eer fy den voorfz Rattalder wilden tot 't voorfz Officie admitteren ende toelaten, gefchreven aen de voorfz Commandeurs ende Regeerders van Mechelen, verfoeckende van henluydcn geadverteert te wefen, of die van Mechelen oock admitteren tot Officien, binnen hare Stede ende Vryheydt vallende, die van Vlaendcrcn ; Waer op de voorfz Commandeurs ende Regeerders der Stede van Mechelen voor antwoordt gefchreven hebbende, dat fy die van Vlacndcren, ende ook van andere Landen promifcue admitteren, foo heeft den voorfz Rattalder het voorfz verfochte Officie in Vlaenderen geobtineert gehadt.
Eodem foo hebben mync Heeren Mrs. Jacob Wafteel, Raedt in den Grooten Rade van de Komnghlijcke Majefteyt , ende Jan Lettin , Onmer aldaer , oock verkiaert, henluydcn 1 kennehjek te wefen, dat in den Grooten Rae- ' de dagelijcks geadmitteert werden Onderfaten ' van alle de Landen van herwaerts over, te wetenVlamingen, Hollanders, Zeelanders, Arthcfijns, Hanuyers ende andere, fonder dat fv weten te feggen ofte gehoort hebben, dat die van Mechelen eenige Privilegie fouden hebben, van alleen te admitteren de Ingezetenen ende Poorters van hare Stede, ofte'dat fy 't felve oock oyt fulks geufeert hebben.
Den
Den 9. Maen»
Selijckffl \ttefratie /an Mr. Jarob Waseel ende an Lettin.



1557. Den 9. en 16. Maert. Dat die van den Grooten Rade by de Majefteyt belaft is drie uyt Hollandt te nomineren,om een te komen tot de vacerende ftaet aldaer.
Nopende deRequestavaivWill.Ysbrandtfz yan Delf, ende de Staten met hem gevoeght.
* * ( 28 )
"T\En vijftienden Maert heeft den Prsefidcnt Viglius de vo.orfchreve Gedeputeerden van de Staten gefeydt, hoe by de Majefteyt van den Koningh die van den Grooten Rade by fyne Majefteyts Miffive belaft is geweeft, alfnu te nomineren drie nutte en bequame Perfonen uyt Hollandt, die apparentelijck den ftaet van Raedt tot Mechelen fouden willen accepteren , om daer uyt by fyne Majefteyt een gekooren te werden.
Refolutien , by de Gedeputeerden van de Staten, als Mathenes, den Advocaet, Hogclandc, de Groot ende Nieuwenburgh tot Bruffel genomen op den feftienden ende andere navolgende dagen van demaendt van Maert.
Den 16. Maert 1557.
"P)E Staten geficn hebbende, dat op de Requefte, overgegeven by Willem Ysbrandfz van Delf, ende de Staten van Hollandt met hem gevoeght, daer by verfocht was, dat die van den Grooten Rade bevoolen foude werden , te retrafteren hare interlocutoire Sententie; daer by fekere exceptie van Renvoy by henluyden gerejecteert was , ende dat fy de faecke principale fouden renvoyeren in de Provincie van Hollandt, omme aldaer recht ende juftitie gedaen te werden, achtervolgende het Privilegie van den Lande van Hollandt de non tvocando , ende dat den felven geinterdiceert
fb'4-



C 29 )
foude werden, van gelijckcn meer te doen, voor Appoinftcmcnt^geftelt was. Nihil ut petitur. Hebben gerefolveert , dat als nu by henluydcn geen verder vervolg gedaen en konde werden, maer dat men daer van rapport foude doen aen de Staten , ende waren wel van advife , dat men in 't doen van den felven rapporte de Staten foude aengeven, dat het geraden foude zijn, dat men aen de Majefteyt foude verfoecken Brieven van Placate, daer by verklaert foude werden, dat men uyt krachte van de Obligatien, inhoudende prorogatievan alle Rechters', niemandt en foude mogen betrecken ter eerfter inftantie extra Provinciatn Hollandia.
* Den 17. Maert 1557.
j^E voorfz Gedeputeerden gevifiteert hebbende de Atteftatie, by den Advocaet verkregen, beroerende de geboorte van Mr. Adriaen Numan binnen de Stede van Mechelen, midtsgaders dat die van Mechelen admitteren Hollanders en andere tot Officien, binnen haren bedrijve vallende , hebben bevonden de felve fuffifant genoegh te wefen, omme te verfoecken den voorfch reven Numan , mede gecommitteert te werden tot hooringevandesgemecneLandtsReke- . ninge, ende hebben fulcks gerefolveert, dat men verfoecken foude, dat de Majefteyt van den Koningh gelieven foude te committeren Mrs. Gerhard van Rennoy ende Adriaen Numan , Rekenmcefters in Hollandt, omme by den voorfz Rennoy, ende in fyne abfentie, by Numan met den Heere van Aifendelf ende de
Ge-
. 1557.
Den 16. eri 17. Maert.
•BI. 12.
Nopende het vervolgen van Commilïïe op Numan, gefien weende by ie Gede5uteerdenle Atteflaie van fijne ;eboorte.



Den 17. en i<?. Maert.
Antwoordt' van de Staten, by hen gefien wefende 't Appoinctement van den Hertoge, op de voorfchrevc Remonftrantie gefielt.
C30)
Gedeputeerden van de Staten geprocedeert te werden tot hooringe ende fluytinge van des gemeene Landts Reeckeningcn.
Den 19. Maert 1557.
T)E voorfz Gedeputeerden gefien hebbende het Appoinétement by den Gouverneur op hare Remonftrantie geftelt , hebben den Prafident Viglius daer op aengegeven fulcks hier nae volght.
JT^E Gedeputeerden van de Staten gevifitecrt hebbende het Appoinftement van mynen Heere den Hertog van SaVoyen, Gouverneur van defe Landen, geftelt op haerluyder Remonftrantie, hier by gevoeght, hebben mynen Heere den Pra;fident van den Secreten Rade geremonftrccrt , dat de Staten van Hollandt by den voorfz Appoinclemente niet gevordert en waren, uyt dien dat de Equipage van dc Schepen van Oorloge, by henluydcn verfocht, de welcke fonderlinge acceleratie eyfchte, genoegh fcheen gedilayeert te werden, hebben daeromme, volgende hare alternative laft , den voorfz Praïfident verklaert gehadt, dat in gevalle de Majefteyt te vreden ware, overmidts de nootelijckheydt van de fake , toe te ruften een feker kleyn getal van Schepen van Oorloge, uyt de penningen, gekomen vanden Impoft ofte anderfints, ten minften by provifie , dat de Staten van Hollandt te vreden fouden wefen lbo verre



( 31 )
re alle de Landen van herwaerts over confereerden, omme generalijck te helpen dragen de koften van de toeruftinge van de voorfz Schepen van Oorloge, ende de Konmghlijckc Majefteyt te rembourseren van fyne verfochten penningen, die fyluyden in dien gevalle van ^ehjcken naeradvenant van hare quote ende portie van allulcke toeruftinge van Schepen van Oorloge mede prefenteren te helpen dragen, ende de felve fouden vinden by alfulcke middelen, als fy met de anderen onderlinge adviferen fouden; verklarende toorts , dat henluyden geen oirbaer en dochte de felve koften te brengen tS afte van de Koopluyden , ende anderen hen geneerende met de Negotiatie rnidt-* dat het felve de Koopluydfn dfn oorftet ke foude geven te diverteren uyt defe Landen, ende andere Landen te frequen-
veannd;n0tf,f°°teTCn^«Parabele fchade van den felven Lande ; Waer op den voorfchreven Praefident de voorfdireve' Gedeputeerden voor antwoordt gegeven heeft dat, omme de redenen in den voorfchreven Appoinftemente eeftelt ende andere, den Marckgrave vander Veere breeder overgefchreven, de Majefteyt van den Koningh alfnu niet doenlijk cn was eemge Equipage van Schepen van Oorloge toe te maecken, hadde daerom?e dAel1.vi?orlz Gouverneur van wegen fyne Majefteyt veele en diverffe middeleS den voorfz Marquis vander Veere geopent ende overgefchreven omme defelve met
die
155.'. Den 19. Maerc



Ï557Den 19. Maert.
•BI. 13.
( 32 )
die van Hollandt ende andere , die de felve faecke foude mogen toucheren , breeder te communiceren ; dat evenwel den voorfz Marckgrave by de voorfz Miffive belaft wierde, middelertyde * eenige provilie te doen tot defenfie van de Noordt-Zee; dat ook van wegen de Koninghlijcke Majefteyt fekere Gedeputeerden afgevaerdight waren aen den Koningh van Denemarcken, ten eynde fyne G. tot verfekertheydt van de Ooftenfche Zee , mede eenige Schepen van Oorloge foude gelieven te equiperen, de welcke nae hy verftaen hadde, alréede oock fekere Schepen van Oorloge toegeruft hadde, hadde Van gelijcken fyne Majefteyt met eenige Gedeputeerden van Lubeck ende andere Hanzee-Steden, te Hove geweeft hebbende , fulcks gehandelt, dat de felve fyne Majefteyt toegefeydt hadden , gelijeke toeruftinge te willen doen ; dat men infgelijcks fekerlijck verhoopte dat die van Èngelandt hen met de Koninghlijcke Majefteyt fouden voegen tcgens de Francoifcn, ende dat tot dien eynde, ende omme 't felve te mogen effectuéren , fyne Majefteyt tegenwoordighlijck naer Engelandt overtoogh, ende dat, hebbende de Alliantie van de felve Engelfchen , de Zee (met hulpc van Godt) tcgens de Francoifen genoegh gevcylight foude wefen, dan de verfochte Equipage van Schepen van Oorloge te willen brengen tot lafte van den gemeenen Lande van herwaerts over, en dochte hem alfnu niet praftica-
bel



C 33 )
bel te .wefen, uyt dien dat de voorfz Landen uyt iaeclce van den voorgaenden Oorlogli te feer belaft waren ende &"<*"nocgh te doen fullen hebben omme ^de Francoifen aen defe zyde te wederiken l ende te beletten de invafie, die fy fubi' tehjck ende onvoorfiens op defe Landen ioudc mogen doen, ende dat 't felve foude fclnjnen te wefen een nieuwe petitie * ende foude fyne Majefteyt verachteren in eenige toekomende Beeden, ende genoe"-h beletten dcrt voortgangh van de laetfte petitie , die van Brabandt gedaen , de welcke by henluyden alfnoch niet geconfenteert en was, maer foude den voorfz Gouverneur fulks doen fpreken ende handelen met die van Antwerpen , Gent Brugge ende andere particuliere Steden, hen generende- met de Negotiatie, dat hy verhoopte dat de felve nae de exigentie .van de faecke mede fouden 'contribueren tot de verfochte Equipage van de Sche' ' pen 7a3ï ,°°rloge4 begecrende aen de voorfz Gedeputeerden het felve de Staten ten beften te willen aengeven.
Den 20. Maert 1557.
J)re van den Grooten Rade tot Mechelen T hebben gepubliceert de Brieven van Oc cl troy, beroerende de openinge ende publicatie P1 van alle depoütien ende getuygeniifen, h^
01
V£
V. Deel, C ^ "
. *55f • Pen 10. Pn 20. Maeru
ot Melelen geïbliceerc:t Oftroy n de 'eninge n alleger'genifle.



1557Den 23 24. en 30. Maerc.
Verkrijginge van de Brieven van Ampliatie van 't voorfcheve Oétroy
Commiflie opRennoj en Numan omme te hooren de Reeekeniuge van het gemee ne Landt.
Dach, om me te cou pareren voor den Commiffa ris Bruxel Jes, in c faecke va de Staten tegens di van Antwerpen.* BI. 14.
( 34) Den 23. Maert 1557-
"PlE voorfz Gedeputeerden hebben verkre^ gen de Brieven van Ampliatie op 't voorfz Oétroy van de publicatie, volgende haer begeerte ende verfoeck, blijckende by den iniioude van dien.
Den 24. Maert 1557.
HEeft den Hertogh van Savoyeri'gecommitteert Mrs. Gerhard van Rennoy, ende in fyne abfentie Mr. Adriaen Naman , Rekenmeefters , om met den Heere van Affendelf ende de Gecommitteerden van de Staten te hooren de Reeckeningen van den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel.
Den 30. Maert 1557.
BY den Advocaet ende den Penfionaris Schoock van Dordrecht aen mynen Heere Bruxelles verfocht zynde , naedien die van Antwerpen , trainerende de faecke, niet en - wilden voor hem compareren volgende het e Appoinctement interlocutoir , gegeven den 11 vijfden Januarii te vooren, in den * Proceffe , tuffchen dc Staten van Hollandt ende de voorfz ' van Antwerpen , beroerende de Waertfchap aldaer, dat hy partye foude willen praefigeren een prefixen ende peremptoiren dagh , om voor hem te compareren, foo heeft hy den felven dagh peremptoir gegeven den fefden Mey naeftkomende , ende dat hy voorts by een van de Deurwaerders van den Secreten
Ra-



C 35 )
Rade den felven dag die van Antwerpen foude doen infinuercn, ten eynde fy geen ignorantie van dien en fouden mogen pretSrfn.
Den 31. Maert 1557.
JSjAc dat by den Advocaet die van den Grooen Rade vertoont zynde de Brieven van Ampliatie op 't voorfz Oftroy van de pubS catie van aUe getuygeniifen, verfocht hadde
In ZU Y h,enluvdern gepubliceert te werden, foo hebben de voorfz van den Grooten Rade nae voorgaende communicatie devoorfr Advo caet voor antwoordt gegeven, dat fy de voorfz Bneven van Ampliatie fouden doen publiceren, ioo wanneer henluyden foude blijken de vooriohreve Brieven m Hollandt gepubliceert te zijn, ende dat, overmidts het principael OctroJ cer£ !n hollandt gepnbliceei-t wa , & quod accejfonum debeat fequi principale.
JT Odem hebben Mrs. Chriftoffel Goudt, Ta.
cob van Eynde, Albrecht Bouwenfz ende 1 den Advocaet dagh genomen, tot Meche en ' te welen den u April naeftkomende, omme ! met Mr Cornehs van Hogelande , d e mede i gecommitteert is te vifiteren'de ftucken van I den Pnnêe van Orange, Graven van Egnion r ende Hornes, ende van haerluyder beE ? de Staten rapport te doen op 't hooren van Coebels Rekeninge, ten ware de Staten ofte den Heere van Affendelf van anderen adv fe v
eerft'wilde 1 Rc}en^Q Van Coe^ S
eerlt wilde doen hooren; dat men voorts in 't t
vifiteren van de ielve proceffen regard foude ne^ 2 men
1557Den 30. en 31. Maert.
Dat die van
den Rade tot Mechelen de brieven van Ampliatie (uilen doen subliceren, deYelve in Hollant gepubliceerddjnJe.
3ach gelomen by le Gedeiiiteerdcn,ot Meche;n te vve;n, omme ; vifiteren e proces;n van de rie Perfoigien,denier en rintigflen pril toeDineude,



«557Den. 31. • Maert,
Atteftatiê van Mariken Lambregts Dogter, aengaende dat Numan tot Mechelen gebooren is.
( 36 )
men , hoe veel Bartholomeus van Eynde ; Procureur in den Grooten Rade, door oudtheydt van den Procureur Generael in de felve Procelfen gefchreven hadde, omme hem daer na te mogen contenteren.
Hier na volgen de Atteftatien, dat Adriaeiï Numan, Rekenmeefter in Hollandt, geboren is binnen de Stede van Mechelen.
(~XP huyden compareerde in de Griffie ^ van den Hove van Hollant Manken Lambrechts Dochter, oudt omtrent twee en tfevcntig jaren, Dienflmaeght, woonende alhier in den Hage by Mr. Adriaen Numan, Rekenmeefter in Hollandt, ende verklaerde , dat den voorfchreven Mr. Adriaen gebooren is binnen de Stede van Mechelen, en Kerften gedaen is binnen de Parochie Kercke van St. Jan aldaer, ende was te vreden 't felve by Eede te verftereken , foo verre als 't noodt is ; feydé voor reden van haer wetenfehap, dat fy Comparante gewoont heeft by de Ouders van den voorfz Numan wel meer dan vier Jaren voor des felfs Mr. Adriaens gebooïte, verfoeckende hier van Aóte. Gedaen in den Hage den vijfden Maert Anno vijftien hondert fes en vijf* tigh, ftilo Curiee.
Onder ftondt,
In kenniffe van my, Onderteyckent, Pwtiick.
Op



( 37 3
QP den dagh van huyden, datum van defen , compareerden perfoonlijck voor my Jan Lettin, Secretaris ordinaris des Komngs onfen aldergenadighften Heere , ende Griffier van fyne Majefteyts Grooten Rade tot Mechelen , te weten Heere ende Mr. Joachim * Roelandts , Doftor in de Medicinen, oudteen en festigh Jaren, of daer omtrent, ende Tanneken van Giftele , Dienftbode, nu ter tydt woonende met de Weduwe wylen Willem Peters, oudt omtrent fes en festigh Jaren , hebben de felve Comparanten, des verfocht zynde, van wegen van Mr Adriaen vander Goes, Advocaet van dc Staten van Hollandt, getuyght, verklaert ende geaffirmeert, by haerluyder Zielen zaligheydt, in plaetfe van Eedt , eerlt de voornoemde Mr. Joachim Roelants, dat hem geheught, dat hy van fyne ouder Vrienden ende Magen over lan gen tydt verftaen heeft, ende onderlinge eertndts heeft hooren feggen , dat Air. Adriaen Numan, Rekenmeefter in den Hage, gebooren is geweeft binnen de Stede van Mechelen ten Huyfe van Colaert de Potis, in fijn leven Rentmccftcr ende Ontfanger van den Lande van Mechelen, ten dage der geboorte des voorfchreven Mr. Adriaen, woonende in St. Jans Parochie tot Mechelen ftaendc in de KoeItraet, ende nu ter tydt bewoont by mijnen Heere Mr. Jan de Mafimy, Raedt Ordinaris der Koninghlijcke Majefteyt , hem ende fyne Kinderen toebchoorende, c 3 of-
„ 1557-
Den 31. Maert. Gelijeke Atteltatie van Mr. Joachim Roelandts ende Jantieken van Giftelen. * 131. 15.



1S57Den 31. Maert.
( 3S )
of in het Huys aldernaeft ftaende, treekende nae de Koe-Poorte , daer Jan de Milde nu ter tydt inne woont, met wekken Colaert de Potis, wylen Jan Numan, ende Juffrouw Margrieta de Potis, fijn Huysvrouwe , Dochter van den felven Colaert, Vader ende Moeder vanden voorfz Mr. Adriaen, gewoont hebben; maer en foude hy Atteftant in 't feker ende determinate niet weten te verklaren, in welcke van de voorfz twee Huyfen den voorfz Jan Numan ende fijn Huyfvrouw ten dage van de geboorte van den voornoemden Mr. Adriaen , haren Soone , woonende waren, als van des daer af gefeydt mach geweeft zyn by fyne voornoemde Ouders ende Vrienden, niet wel onthouden hebbende; ende de voornoemde Janneken van Giftele tuyght ende attefteert, dat fy goede getuygeniffe ende memorie heeft , dat den voornoemden Mr. Adriaen Numan gebooren is binnen de voorfz Stadt van Mechelen , ende (foo haer dunckt) ten voorfz Huyfe van den voornoemden wylen Colaert de Pootis , feggende 't felve te weten by dien, dat haer feer wel gedunckt, dat ten dage van de geboorte des voornoemden Mr. Adriaens de voornoemde Juffrouw Margriete de Potis fijn Moeder met den voornoemden Jan Numan, haren Man, woonden met de voornoemde wylen Colaert de Potis , haerluyder Vader , in 't voorfz Huys in de Koeftrate, ende dat den felven Jan Numan doen quam bidden de oude
Juf.



( 39)
Juffrouw Wijts, Juffrouw BerbeleVrancks, Huys vrouw van den ouden Watergrave Jan Weyts, om den voornoemden Numan , den Jonck gebooren Kindeken , te houden ende te heffen als Pete over den Vondte, met welckcn ouden Watergrave ende fijne Huyfvrouwe de felve Janneken als Dienftbode doen ter tydt woonde , ende was fy Janneken in de Zale van den Huyfe van den voornoemden wylen ouden Watergraef, ftaende op de Wollemarckt der voorfz Stede van Mechelen , doen den voornoemden Jan Numan de voornoemde Juffrouw Berbele, des fclfs oude Watergraefs Huyfvrouwe , quam bidden tot fulcken fine als vooren , de welcke tot dien tijde oock track tot in de voorfz Zale; van welcke voorfz Atteftatien ick Jan Lettin voornoemt, des verfocht zijnde, by den voornoemden Advocaet der Staten van Hollandt geëxpedieert ende hem gelevert hebbe defe Notule ende A6te, om te ftrecken ende van flikker waerde te zyn tot behoef van den gecnen daer ende foo behooren fal. Gedaen tot Mechelen den elfden dach van Maert Anno vijftien hondert fes en vijftigh.
Onderteyckcnt,
J. Lettin.
* QP huyden den vijftienden van Maert in 't jaer 1556, na 't fchrijvcn van den Rade in Brabandt, voor my Jan van C 4 Vlier-
Den 31. Maeit.
•BI. 16.
Gelijeke fUteïtatie «ra Mr.J.iti Hanneton.



1557Den 31V Maert.
(40)
Vlierden , Secretaris ordinaris van den Koningh in fynen Secréten Rade, is gecompareert in eygen Perfone dén Eerwaerdigen , Wijfen Voorfienigen Heere Mr. Jan Hanneton , Prooft der Collegiale Kercke van St. Lebuyns binnen de Stadt yan Deventer, ende Raedt Ordinaris in fyne Majefteyts Rade van Brabandt , de. welcke'ten verfoecke van Mr. Adriaen yander Goes, Advocaet van de Statén van Hollandt,. heeft verklaert ende gecertificeert by den Eede, die ter caufe van fijn Officie fyne Majefteyt gedaen heeft, dat hy wel weet, dat Mr.'Adriaen Numan, Raedt ende Mr. 'van de Rekeninge van fyne Majefteyt in den Hage, is geboren binnen de Stede van Mechelen, feggende voor redenen van wétenfehap, dat wijlen Jan Numan , eertijdts Rentmeefter van de Domeynen in 't quartier van Mechelen , ende wylen Juffrouw Margareta Potis, Vader ende Moeder'van de voornoemde Mr. Adriaen Numan, hém, dat alfoo tenderen tyde gefeydt en verklaert hebben, ende dat fyluyden noyt buyten Mechelen voorfchreve Huys gehouden noch gewoönt en hebben, ende'heeft henluydcn ook fien woonen binnen de voorfz Stede van Mechelen, in de Strate, geheeten de Koeftrate, voor ende nae de geboorte van den voornoemden Mr. Adriaen , haerluyder Soon. Des t'ph'kondc foo heeft den voornoemden Heer Prooft met my dit ondcrtèyckent, ten verfoecke
yanden voornoemden Mr: Adriaen vander.
, > v........ -. e n - Gp.es



C 41 ) "
Goes. Gedaen tot Bruffel ten dage ende jare als vooren. 6
Ondertyckent,
J. Hanneton3
Vlierden.
QPhuyden den vijftienden Maert in 't jaer 1556, nae 't fchrijven van den Rade van Brabandt, voqr my Tan van Vberden , Secretaris ordinaris^ van den Komngh in fijnen Secreten Rade, is gecompareert in eygen Perfoon Pompilkis Numan , Deurwaerder van den voorfz Raedt, de welcke ten verfoecke van Mr. Adriaen vander Goes, Advocaet van de Staten van Hollandt, heeft verklaert ende geccrtifkcert by den Eede , die hy ter caufe van fijn Officie fyne Majefteyt gedaen heeft, dat hy wel weet dat Mr. Adriaen Numan, Raedt ende Meefter van de Rekeningen van fyne Majefteyt in den Hage IS geboren binnen de Stadt van Mechelen , feggende voor 'redenen van fyne wctenheydt,, dat hy met den voornoemden Mr. Adriaen Numan tot Mechelen voorfz ter Schole gegaen heeft lnndQX^ fijn Vader ende^foeder n de voorfz Stede heeft fién woonen in deSrate , geheeten dc Koeftrate , fonder oyt gehoort te hebben, dat fyluyden in' een?
frnï'f,?0^ ZCwoont ofte Huys gehouden hebben. Des t'oirkonde foo heeft
X i den
Den 3i„ Maerc. "
Gelijeke Atteftatie van Mr. PompiIiu| Numan.



*-557Den 31. Maert.
Afte van
Commiiïie op Rennoy ende Numan , om te hooren de Rekeningen van 't gemeene Landt. *B1.17.
(42)
den voornoemden Pompilius met my dit onderteyckcnt , ten verfoecke van den voornoemden Mr. Adriaen van der Goes. Gedaen tot Bruifel ten dage ende jare als boven.
Onderteyckcnt,
Vlierden,
P. Numan.
Commiffie op Rennoy ende Numan, om te hooren 's gemeene Landts Rekeningen.
A Lfoo wylen Adriaen Stalpart, Rckenmeefter in Hollandt, by de Koninghlijcke Majefteyt gecommitteert is geweeft, omme met den Heere van Affendelf, eerfte Raedt praffiderende in Hollant, * ende de Gedeputeerden van de Staten van den felven Lande, te hooren ende fluyten de Reeckeninge van het gemeene Landt van Hollandt,ende want jegenwoordelijck noch vecle Rekeningen van den Ontfanger van het gemeene Landt van Hollandt,Mr. Arent Coebel, te hooren zyn, ende midtfdien van noden zy eenige andere daer toe te committeren in de plaetfe vanden voorfz wylen Stalpart. Soo Ist , Dat den Hertogh van Savoyen, &c. Gouverneur ende Capiteyn Generael van de Landen van herwaerts over , willende hier inne voorfien, heeft ter ernftiger beede ende begeerte van de
voor-



(43 )
voornoemde Staten van Hollant, en hem ten vollen betrouwende de wijsheyt, getrouwigheyt, cxperientie en volle erniligheydt van Mrs. Gerhard van Rennoy ende Adriaen Numan, Rekenmeefters in Hollandt, gecommitteert ende geordonneert, committeren ende ordonneren by defen den voornoemden Mr. Gerhard van Rennoy, ende in fijn abfentie den voornoemden Numan , om met den voorfz Heere van Affendelf ende de Gedeputeerden van de Staten te procederen tot hooringe ende fluytinge van de Rekeninge des voornoemden Ontfangers van 't gemeene Landt, foo 't behooren fal, waer toe fyne F. G. de felve, ende elcken van hen byfonder, geauthorifecrt heeft ende authorifeert by defen. Gedaen tot Brusfel den 24. Maert 1556. voor Paeffchen.
Onderteyckcnt,
Philibert.
Onder ftondt gefchreven,
Door bevel van fyne F. G.
Onderteyckent,
d'Overlope.
Dagh-
1557Den 31. Maert.



»557Pen 31. Jïaerc.
Beroeren' de de eqr page van penige Schepen van OorI
(44)
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 31. Maert 1557.
P R M S E N T E N.
Den Heere van Affen- van Delf.
delf, Jaceb vander Graft, Van Obdam , ende
Van Lockhorft, Mr. Jacob de Milde ,
ende van Leyden.
Poelgeefi, Jooft Buyck, als Edelen. ende
Den Schout Willem Mr. Adriaen Sandelijn} Blafius, van Amfterdam.
ende Jan Hey, Mr. Cornelis van Hoge- ende
lande, Jan Claefz, van Dordrecht. vander Goude.
Mr. Lambert Jacobfz ,
van Haeriem. Omme te refolveercn Huych de Groot, Bur- op de Equipage van germeefter , Schepen van Oorlo-
ende ge, tot defenfie van,
Mr.AdriaenvanLeyden, de Noort-Zee.
TEn felven dage de Staten by den Heere van Affendelf voorgehouden zijnde fekere middelen, by hem uytgellagen, beroerende de toeruftinge van eenige Schepen van Oorlo3- ge, ende van gclijcken voorgehouden, zijnde eenige middelen by de Majefteyt, aen den Stadhouder van Hollandt gefchreven ; Is by henluyden daer op genomen rapport tot de naefte de Daghvaert,
*No,



(45)
* TV'Opendc dc voorwaerden van de Verpacht tinge van den loopenden Impoft op de Wynen ende Bieren , die gedaen moet werden voor Meydagh naeftkomende, ende fonderlinge van de Scheeps ïimmerluyden mede den Impoft te doen betalen, ende of men defelve de verloopen jaren mede fal doen betalen; Item, of van de Bieren in de Schepen by de • Schippers of Koopluyden gedroncken, den Impoft betaeldt fal werden, ende mede of deBierplagers ofte Bierftekers den Impoft betalen fullen; Item, of de Edeluyden, gebruyckende twintigh margen Landts, ongehouden fullen zijn in den voorfchreven Impoft, dan of fyluyden vijftien margen fullen moeten gebruycken, navolgende de laetfte verhuyringe van den Impoft, is mede rapport genomen tot de naefte Dagvaert.
y^Engaende de verfochte indemniteyt van die ( van Amfterdam, tegens het voornemen r van diverlfe Koopluyden van Koorn ende d Graen, die protefteren van fchaden ende In- " terelfen door 't verbot van Koorn uyt Amfter- a dam te voeren, ende elders 't felve te mogen d verkopen.
JTOdem van de Griffie van Hollandt in pachte g te obtmeren van de Majefteyt, midts de- ra felve beleenende met een gracelijcken pen- 0: ningh van thien of twaelf duyfent ponden van £ veertigh grooten, midts dat Jan Francois, als £ men feydt, daer voor biedt ofte geboden heeft te drie duyfent ofte acht en twintigh hondert s<ponden 'sjaers, is mede uytgeftelt als vooren. te
Eodem
« 1557Deu 31. Maerr. *J31. 18. Rapport genomen op 't makea vande voorwaerden van da Verpaghtinge van' de Imposten van da Wijnen ea Bieren*
ïeh'jck ipport op e verfogre idemniteit m die van' mflerim.
elijck pport^ nme de riifié van Jllandt
de Sta1 in pagte nomen
werden*



»557. Den 31.
Maert. Gelijck rapport op de gratuiteyt vanden Commis van Loo. Requefte over te geven, om niet gedifpbneert te werden op de pachte van deGritfie vanHollandt, voor dat 't advis van die van den Raede gefien fal wefen, van geen Aften te loffen , dan die van nooden zijn.
Requefte van die van der Goude ende de Staten me' hen gevoegt, be roerende denemingi en arreft van feker Schepen van der Goude in Vranckrijt gedaen.
C40
lp Odem aengaende de Gratuiteyt van meetor Aelbrecht van Loo, Commis van de Financie des Koninghs; Is mede'uytgeftelt tot de naefte Dagvaert.
T70dem hebben de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, dat de Majefteyt van den Koningh Requefte overgegeven foude werden, ten eynde fyne Majefteyt nieten foude willen verftaen tot eenige Verpachtinge van het Griffierfchap van Hollandt, voor ende aleer op de Requefte van de Staten, daer by fy verfocht hadden, dat niemandt gehouden foude wefen eenige Aften in de Griffie te loffen, dan die hy begeert ende behoeft, gedifponeert, ende de gerequireerde advifen van die van den Rade ende Rekeningen in Hollandt gefien fouden weien. /
"\7Arn gclijcken is oock gerefolveert, ten verfoecke van die van der Goude, die de Staten aengegeven hadden, dat thien ofte twaelf Schepen, met Goederen ende Koopmanfchappen geladen, van hare Ingezetenen en Poorters binnen Vranckrijck gehouden ende genomen waren, begeerende adjunftie van de Staten, ten eynde henluydcn geaccordeert foude werden haer verhael te mogen hebben aen > Goederen van de Francoifen, alhier gearres: teert, dat de adjunftie gefchieden foude, ende »tot dien eynde de Majefteyt ook Requefte overgegeven, ende zijn beyde voorfz Requesten gefonden aen den Advocaet, wefende te Hove, ofte in fyne abfentie aen Mr. Jacob van Eynden, omme daer op expeditie te vervolgen.
Den



(47 )
J)En ïactften Maert 1557 is op de Requefte vanNanne Adnaenfz, Pachter van den Impoft tot Alckmaer, verfoeckende voor een derde-part quijtfcheldinge van fynen Pacht; Is gefeydt voor Appoinftement te ftellen, dat de Commiffariiren , die voor Meydagh van nieuws verpachten fullen den Impoft, hen informeren fullen op 't inhouden van de felve Requefte, ende de Staten alfdan daer van rapport doen, omme, 't felve gefien, gedifponeert te werden nae behooren.
* DEn eerften APriI hebben Mathijs Croefer, Commandeur van Mechelen, Tan van Beringen ende Cornelis vander Grene Schepenen, ende Francois van Cats, Deken van de Wollewercken tot Mechelen , eepaf feertAttcftatievoor den Griffier van den Grooten Rade, Mr. Jan Lettim , dat die van Mechelen admitteren tot de Officien,- aldaer val lende, die van Hollandt, Zeelandt, Vlaenderen, Artois, Henegouwen, Namen, Luyck ende andere, ende dat fy geen Privilegie ter contrarie en hebben, noch oock en prebende ren te hebben, blijekende by de Aftehier nae geinfereert.
QP den dagh van huyden , eerften der maendt van April Anno 1556 voor Paeffchen, Jonker Mathias Croefer, nu ter tydt Commoingmeefter, Hr. Jan van Beringen, over een jaer Commoingmeefter ende nu tertijdt Schepen, Cornelis de Grene, oock Schepen > ende Joncker i'rancois van Cats, Deken van de Wolle-
werc-
1557» Den 31.
Maert. Requefte van IVanne Adriaenlk, Pachter van denlmpoft tot Alckmaar.
•BI. r<?.
Atteftatie van diversie perfonea tot Mechelen, beroerendede geboorte van Mr. Adriaen Numan.



t '557>
Juen 31. Msterc.
(48)
wefeken der Stede van Mechelen, hébben voor my Jan Lettim, Secretaris ordinaris des Koninghs, onfes Genadigen Heere j ende Griffier van fijne Majefteyts Grooten Rade tot Mechelen voorfz geinftitueert, ten verfoucke van Mr. Adriaen vander Goes, Advocaet van den Lande ende de Staten van Hollandt, verklaert, gecertificeert 5 getuyght en geattefteert; als verklaren, certificeren, getuygen ende attesteren by defen, dat henluydcn wel kennelijck is, ende fy fekerlijck weten, dat de Commoingmeéfters, Wet ende Raedt van Mechelen ^ dagelijks admitteren ende öntfangen tot Officien, vallende ende te bedienen zijnde binnen den Bedrijve der voorfz Stede, de Ingezetenen ende Geboorne van alle andere quartieren van herwaerts over, als Vlamingens Hollanders, Zeelanders, Arthefijnen , Luyckenaers, Hanuyers, Namuroifen ende andere ; verklarende voorts den voorfz Croefer, dat hy, wefende een gebooren Zeelander, nochtans tot het Officie van Commoingmeefterfchap der voorfz Stede geadmitteert was , ende 't felve tegenwoordelijck was bedienende^ ende den voorfz Joiicker Jan van Beringen verklaerde voorts, dat eenen by name Rattalder , die getrouwt heeft de Weduwe van. wijlen Jan van Monickhoven , wefende geboren Poorter van Mechelen , verfocht hebbende feker vacerende Officie te hebben binnen den Lande van Vlaenderen, foo hadden die van Vlaenderen *



C 49 )
al eer fy den voornoemden Rattalder wilden tot 't voorfz Officie admitteren, ge, fchreven aen de voornoemde Commoin°-meefters, en andere vande Wet der voorfz Stede van Mechelen , verfocckende by henluydcn gcadverteert te wefen, of die van Mechelen oock admitteren tot Officien, binnen de voorfz Stede en Vryheydt van Mechelen vallende, die van Vlaenderen; Waer op de voorfz Commoingmeefters ende Wethouderen van Mechelen voor antwoordt gefchreven hebbende, dat fy die van Vlaendcren ende ook van andere quartieren promifcue ende in* differentelijck admitteren, foo hadde den voornoemden Rattalder het voorfz vacerende Officie, by hem vcrfocht, gcobtineert ende verkregen ; Seggende voort meer alle de voornoemde Atteftanten, in confortante van defen, ende voor gewarige exempelen , hoe dat Jonckcr Willem van Berk), gebooren van Ludiek, nu ter tydt Officie bedient binnen den Bedrijve der voorfz Stede van Mechelen, als oock wefende Deken van de Wollewercken aldaer; dat oock Nicolaes vander Lacn, wefende geboren in Hollandt , geadmitteert is geweeft tot 't Officie van Ontfangerfchap van den Lande van Mechelen; ende Mr. Pieter Walteel, gebooren in Vlaenderen, tot het Officie van Penfionaris ende Raedt der voorfz Stede, 'tfelve aétu bedienende; feggende ende verklarende ten laetflen *, dat fy geen Privilegiën ter contrarie en hebben, van welcV. Deel D ke
Den 3 r. Maert.
* BI. 20.



1557Den 31. Maert.
Dagh-
(5o)
ke voorfz Atteftatien den voornoemden Advocaet van den Lande ende Staten van Hollandt defe Aéte t'fijnen ernftigen verfoecke verleent is geweeft, om in tyden en wijlen , ende daer van noden wefen fal*. van fulcker waerde te zijn als nae reden. Gedaen tot Mechelen ten dage ende jare voorfz
Onderteyckcnt,
Lettin*



C5i )
Daghvaêft, gehouden in den Hage op den 10, ij, 12, 13, 14. ende • 15. April i557.
P R JE S E N T E N.
De Heeren van A[fen- Mr. Adriaen van Ley
. delf, den,
Van Obdam, van Delf.
ende Jacob vander Graft,
Jacob vander Duyn, ende
Uyt de naem van d'E- Jacob de Milde,
delen, van Leyden.
Willem Blafius, Jooft Buyck,
e"de ende
Mr. Cornelis van Hoge- Mr. Adriaen Sandelijn,
lande > van Amfterdam.
van Dordrecht. Jan Hey,
Jooft van Hillegom, vander Goude.
ende Omme te refolveeren
Lambrecht Jacobfz, op de Equipage van
van Haerlem. Schepen van Öorlo-
tiuych de Groot, ge , tot defenfie van
ende dc Noordt-Zec.
DEn voorfchreven thienden April is de Refolutie nopende de voorfchreve Equipage , uytgeftelt tot 's Maendaghs naeft-komende.
Eodem heeft den Advocaet rapport gedaen beroerende de Ampliatie op het Oótroy van de publicatie van alle Getuygenilfen.
Van gelijken heeft den Advocaet rapport gedaen, dat by de Majefteyt gefchreven is aen i> 2 die
Den 10, tot den 15. April.
Rnpport van den Advocaet, beroerende d'ampliatie op de brieven van de publicatie van de Getiry genisten.
Van de Nominatie



1557Den 10, tot den 15. April, van drie uit Hollant tot Raedt in den Grooten Raedt.
Van de Commiflie op Rennoy ende Numan.
Van de publicatie, tot Mechelen daen van de openinge van de Getuygeniffen en van de Ampliatie.
*B1.2I.
Te,compareren voor Bruxelles in de faecke van 't Waertfchap tegens die van Antwerpen.
C 52;
iie van den Grooten Rade, dat fy drie nomineren fullen uyt Hollandt, omme daer uyt een ;c nemen tot Raedt in den Grooten Racde, snde dat fy met de Nominatie vertoeven tot de komfte van den Pramdent.
Van gelijcken , dat 'er Commiflie geëxpedieert is op Rennoy ende Numan, omme in abfentic van den voornoemden Rennoy byden voorfz Numan met Affendelf ende de Gedeputeerden van de Staten te hooren 's gemeene Landts Rekeningen , ende dat 'er Atteftatien <?erecouvreert zyn dat Numan van Mechelen is, ende dat die van Mechelen admitteren die van Hollant ende alle andere.
Van gelijcken, dat de Brieven van publicatie van de Getuygeniffen tot Mechelen gepubliceert zyn, ende dat die van den Grooten Rade te vreden zijn * de Brieven van Ampliatie mede te publiceren, alhier gepubliceert zynde, en dat de felve tot dien eynde aldaer gefonden zijn, midts dat de publicatie van dien alhier op den vijfden April laetftleden gedaen is.
Van gelijcken, ten verfoecke van de Gedeputeerden van de Staten in de fake van de Staten jegens die van Antwerpen, beroerende het Waertfchap, gecommitteert is Bruxelles, die ten verfoecke van den Advocaet ende Schoock dagh peremptoir gegeven heeft, omme volgende den Appoincfemente interlocutoir ' voor hem te compareren den fefden Mey naeftkomende, ende dat hy die van Antwerpen den voorfz dagh fal doen infinueren.
Dat



C 53 )
Dat insgelijcks Mr. Jacob van Eynde, Goudt , Bouwenfz ende den Advocaet dagh genomen hebben, tot Mechelen te wefen den vier en twintighften April, omme, met Mr. Cornelis van Hogelande te vifiteren de ftucken van den Prince van Orange, Graven van Egmont ende Hornes, ende van ons befoigne op het hooren van Coebels Rekeningen rapport te doen, ten ware de Staten eenen anderen dagh wilden ordonneren, waar op de voorfchreve Staten verklaert hebben, dat men foude fchrijven aen den Procureur Bouwenfz, omme met den eerften de Stucken hier gefonden te hebben,alfoo fy volgende de voorgaende Refolutie eerft hier willen confuleren.
J70dem den voorfz Advocaet rapport gedaen hebbende, dat op de Requefte van Willem Ysbrantfz van Delf, ende de Staten met hem gevoegt, daer by verfocht was, dat fcker proces, 't welk den voorfz Willem Ysbrantfz voor den Grooten Rade tegens eenen i Cornelis Janfz hangen heeft, gerenvoyeert 1 foude werden in de Provincie van Hollandt, uyt krachte van 't Privilegie de non evocando, niet tegenftaendc dat den^voorfz Willem Ysbrandtfz Obligatie gepaffeert was, inhoudende prorogatie van alle Rcchteren, voor Appoinctement geftelt was, Nihil ut petitur, ende dat daeromme de Gedeputeerden , te Hove geweeft hebbende, gedocht hadde diefaengaende geen vervolgh te doen, dat evenwel fyluyden hen lieten geduncken, dat men aen de Majefteyt foude mogen vervolgen feker Placaet, daer by geinterdiceert foude werden, dat mep D 3 uyt
l557Den io, tot den 15. April.
Van devifiteringe van de procesfen te} ens den Prince van Orange en de Graven van Egmont en de Hornes.
Van deReluelle van iVHlemYsjrandtfz,;nde de Staten met ïem genoegt.



1557Den ii. April.
Vandeprorogratievan de Jurifdictievan den Hove.
Augmentatie van den Impoft van den voorgaendenJare.
rVliflivevan die vanSevenbergen,ende informatie van Teylingen van die van
* BI. 22.
( 54)
uyt krachte van Obligatien, inhoudende prorogatie van alle Rechteren, niemandt en foude mogen betrecken extra Provinciam Hollandjes, foo hebben de voorfz Staten dagh genomen op Maendagh , om eyndelijk te refolvcren, wat verder in de voorfchreve fake behoorde gedaen te werden.
Van gelijcken, dat men mede foude refol: veren beroerende de prorogatie van de Jurifdi&ie van den Hove van Hollandt.
Den ii. April i$S7-
PRESENTEN.
Alle de voornoemde, behalven
Willem Blafius.
ZYn by de Staten by gefchriftc doen ftellen ende geconcipieert fekere Articulen, die by augmentatie in de voorgaende Ordonnantie van den Impoft inne gebracht fouden werden, ende oock eenige Articulen, die in de Inftructie geftclt fouden werden, fulcks als hier nae by de infertie van de voorfz Ordonnantie breeder verklaert fal werden.
T7 Odem is mede gerefolveert, dat de Miffive, gefchreven by die van Sevenbergen aen de Staten, beroerende de correftie van den Tienden penningh, * midtfgaders de informatie, by Dirck van Teylingen aen de voorfz Staten gefonden, foo beroerende dc faecke van den
W J /-|-.
Tien-



( 55)
Tienden penningh van die van Schellinck, gelevert fal werden in handen van de Commiffariffen, ge-ordonneert ■ op de correftie van den voorfz Tienden penningh , fulcks heeft oock den Advocaet de voorfz twee Stucken gelevert in handen van Mr. Jacob van der Duyn.
J7 Odem is gerefolveert, dat de Erfgenamen van Mr. Adriaen Stalpart fullen een Inventaris maecken in genere van alle deftucken bevonden in het Sterf-huys,'t gemeene Landt concernerende, volgende de intitulatie op de Rekeningen, Acquiten ende Quohieren geftelt met verklaringe,op wat Rekeningen de voorfz Acquiten ende Quohieren dienen, indien de Biljetten 't felve fulcks niet en vermelden.
JTOdem is den Advocaet by de voorfz Staten geauthorifeert, omme by inventaris, ende onder fyne Reccpiffe te ontfamren van de W eduwe ende Ergcnamen van wyïen Mr Adriaen Stalpart, in fijn leven Meefler van de Rekeningen in Hollandt, alle alfulcke Rekeningen, Acquiten, Quohieren en anders als in den voorfz Sterfhuyfe gevonden fullen werden, t gemeene Landt van Hollandt concernerende.
EOdem is op de Requefte van Adriaen Dirckfz Koningh, Pachter van den Impoft tot Dordrecht, verfoeckende fekere quijticiieldinghe voor een partye van fynen Pacht uyt faecke dat de Scheeps Bieren geen Impoft betaelt cn hebben , gefeydt voor Appoiné'tement te ftellen, dat den Suppliant voor de D 4 Com-
^ 1557Den ii. April. Schellink in de faecke van den Tienden penning.
Van Stalpart te recouvreren's gemeene Lants ftucken.
Authorifatie op den Advocaat omme de voorfz ftjeken te o.nfangen.
Requefte van Adriaen Dirkfz, Pachter van dem Impoft tot Dordrecht.



1557Den ii. April.
Requefte van den Pra;Iaet van Baernt, om fekeren ■ tax op te brengen.
Reqirefte van diversfc Conventen tot Haerlem ende Ley-
Requefte va,n den Pachter van den Impoft tot Leydèn.
( 50
Commiffariffen, die voor Paefchen naeftka? mende den Impoft weder verpachten fullen, pertinente verklaringe doen van fijn intereft, de welcke hen daer op fullen informeren, indien't noodt is, ende van haer befoigne en wedervaren de Staten rapport doen, omme, het felve gefien ende gehoort, gedifponeert te werden foo men bevinden fal te behooren.
T7 Odem is op de Requefte van den Prelaet van Baernt, verfoeckende te mogen opbrengen fekeren tax in handen van den Pachter , uyt faecke van den Impoft binnen fynen Convente gedroncken, gefeydt voorAppoinctement te ftellen, dat den Suppliant fijn verfocck, in fijn Requefte de Staten gedaen, fal mogen doen aen den toekomenden Pachter van den Impoft.
17 Odem op de Requeften van de Conventen van St. Sicilia , St. Catharina , ende de graeuwe Sufteren te Lcyden , ende van St. Barbera aldaer, ende van de Carmeliteffen ende van St. Anna tot Haerlem , verfoeckende exemptie van den Impoft; Is gefeydt te ftellen , •Nihil.
17 Odem is op de Requefte van den Pachter ^ van den Impoft tot Leyden, te kennen gevende dat 't Convent van Warmont, midtfgaders fekere twee Paftooren, inde felve Requefte gementioneert, omme te ontgaen den [mpoft der Wyncn ende Bieren, doen tappen, ils het voorfz Convent by haer Poortier, ende ie voorfz twee Paftooren by hare Jonckwijfs,
gCv



( 57 )
gerefolveert voor Appoinctement te Hellen, dat den Suppliant den voorfz Poortier van Warmont, midtfgaders de Jonckwyfs van de voorfz Paftoren fal doen betalen den Impoft van de Wijnen ende Bieren, by henluyden getapt.
Den 12. April 1557. PRESENTEN.
Alle de felve, met Poelgeeft.
* TS op de Requefte van die van ScheveninJ_ gen, verfoeckende vrydom ende quijtfcheldinge van den Impoft van den voorleden jare 1556., gefeydt voor Appoinftement te ftellen, dat de Staten vcrftaen, dat de Tappers aldaer Impoft fullen betalen van den voorleden jare , dan is in de Ordonnantie, by de Staten gemaeckt op de nieuwe verpachtinge, beroerende de voorfz Tappers, feker Articul geftelt, daer by de Ingezetenen van Scheveningen gerieft fullen wefen, blijckende by 't Articul, geftelt in de Ordonnantie van die van den Hage.
J)En Colleéteur van den Impoft in den Ha- •
ge by de Staten gevraeght zynde, hoeveel 1 dat den Impoft van een ftuyvcr op een Vat ' Biers binnen Scheveningen voor een jaer uyt- ] gebracht heeft, dat de felve uytgebrachtheeft . hondert veertigh ponden of daer omtrent. 1 P 5 I*1
Den 11, e» 12. April,
•BJ.23,
Requefte van die van Sclieveniugen, ora luijtfclie!dinge van den Impoit van den voorleden are.
Vat den ïnpoft binlen Scheeningeh in
et Vim.;
acnde jaer ytgebr^ eefc.



1557Den 12. April. Requefte van Dirck Evertfz, Collefteur van den Impoft tol Woerden.
Beroerende den ommefhghvan de feven groo{en.
Requefte yan die var Abbenbroeck.
Die van I teen vliet te execute ren.
C 58 )
JS op dc Requefte van Dirck Evertfz, Collefteur van den Impoft tot Woerden, verfoeckende betalinghe van fijn Salaris, gefeydt voor Appoinftement te ftellen, dat den Suppliant fyne betalinge fal vervolgen aen deBurgermeefters van Woerden, die hem te werek geftelt hebben, ende gehouden fijn te betalen, als andere Steden gedaen hebben; ende indien de voorfz Burgermeefters hem 't felve weygeren, dat hy alfdan henluyden fal doen roepen ten fine voorfz voor die van den Hove van Hollandt, alwaer de Staten, des verfocht zynde, hen met den Suppliant in proces fullen voegen.
JS nopende den ommeflagh van de feven grooten by maniere van communicatie gerefolveert, dat men behoort te volgen de Afte van confent, in dato den feven en twintighften December 1556, ende dat men de inconvenienten, die by de Gecommitteerden by Memorie geftelt zijn, ten naeften dat men mag , remediëren fal, ende dat voor dit toekomende jacr alleenlijck.
TS op de Requefte van die van Abbenbrocck, I verfoeckende quijtfcheldingevanden Thiendenden penningh, Margen-geldt ende anders, gefeydt voor Appoinftement te ftellen. De Staten verftaen, dat de Supplianten tot haerluyder verfoeck ongcfondcert zyn.
JS gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel die van Heenvliet fal doen betalen hare portie van alle de voorgaende Beeden, by de Staten



( 59 )
ten gcaccordcert, foo verre fyluyden 't felve niet betaeldt cn hebben.
JS op de Requefte van die van Afperen, verfoeckende ontflaginge uyt de gijfelinge, gefeydt voor Appoinftement te ftellen. De Staten gehoort hebbende den Ontfanger van 't gemeene Landt, verklaren, dat de Supplianten fullen blijven in gijfelinge, ter tydt ende wijlen fy den voorfz Ontfanger van alles voldaen fullen hebben.
JS op de Requefte van de Ingefetenen van die van de Made, onder St. Gccrtruydenberge, verfoeckende ontflaginge uyt de gijfelinge; Is gerefolveert, voor Appoinftement te ftellen, De Supplianten fullen binnen een maendt naeftkomende doceren, dat hare Landen gelegen zijn onder de Schiltale, en dat fy ter eaufc van dien met die van St. Geertruydenberge in dc Schiltale contribueren, ende ontflaet henluydcn foo lange uyt de gijfelinge.
JS op de Requefte van die van Honfenoorde, ■ verfoeckende ontflaginge uyt de gijfelinge ende gevangeniffe: Is gerefolveert voor Appoinftement te ftellen, dat de Staten ontflaen 1 Pieter Picterfz, een van dc Supplianten, uyt * de gijfelinge ofte gevangeniffe, midts betalende het Margen-geldt ende den Thienden penningh van de drie en vijftigh Margen, ende mits Rellende cautie fuffifant , daer den Ontfanger van 't gemeene Landt mede te vreden fal wefen, dat de Supplianten voor Meydagh naeftkomende fullen overleveren de Qjao.
1557-
Den 12, April. '
Requefte van die van Afperen.
Requefla van die van de Made, onder St. Geertruydenberge.
ilequefte ^an die van lonfen>orde.
*B1.24.



Den 12. April.
Ordonnantie voor den Advocaet.
Ordonnantie voor Hoogelande.
Ordonnanvoor
Huygh de Groot.
Ordonnantie voor Jacob de Milde.
Ordonnantie voor Hoogelande,
( 60)
hieren van de Haertftedcn, van den Thienden penningh, ende dat de Huyfen, ftaende binnen Honfenoorde, die niet verhuyrt en zijn met 't Landt, maer apart gebruyckt werden, fullen doen taxeren , ende dat fy voor den voorfz tydt hare Margentalen by eengefworen Landtmeeter tot haren koffen fullen doen meten.
JS Ordonnantie gepaffeert voor den Advocaet , van fes en dertig dagen voor de Reyfe, die hy gedaen heeft den achtflen Maert daer te vooren.
Gelijeke Ordonnantie voor den Penfionaris van Dordrecht, voor gelijeke Reyfe, fes en twintigh dagen.
Gelijeke Ordonnantie voor Huygh de Groot, Burgermeefler der Stede van Delf, voor gelijeke Reyfe, vier en twintigh dagen.
JS Mr. Jacob de Milde gepaffeert Ordonnantie van feven en twintig guldens, uyt fake van diverffe vacatiën , by hem gedaen met Suys, in de corre&ie van den Thienden penningh , ende van twee dagen gebefoigneert te hebben met Mr. Jacob vander Duyn ende Adriaen a Lcyden , beroerende de ommeflagen van de feven grooten op de Margentalen, daer inne gerekent Wagenhuyr en andere onkoflcn.
JS Hogelande gepaffeert Ordonnantie van drie A dagen gebefoigneert te hebben in abfentie
van



( 6i )
van den Advocaet beroerende de Grcynen , ende wat Grcynen men in brouwte van de Bieren behoort te ftorten, om lc remediëren tegens de dierte van de Greyncn.
Ben 13. April 1557.
PRESENTEN.
Alle de felve*, behalven Jan Danielfz,
Affendelf, Mr. Hendrick Dirckfz,
Ende dat 'er noch ge- ende weeft is Simon Gerritfz.
"REroerende de Equipage van de Schepen van 1 Oorloge, tot Convoy van de Greynen , I komende uyt Ooftlandt, Is gerefolveert, dat ( men mijn Heer den Marquis vander Veere fal ] aengevcn, hoe dat de Staten nae diverffe rap- 5 porten, genomen hebbende op 't geene wes < by fyne Mo. Ho. van weghen den Hertoge 1 van Savoyen, Gouverneur ende Capiteyn Ge- l ncrael vande Landen van herwaerts over , henluyden aengedient is geweeft, verftaen , dat de Equipage generael by alle de Landen behoorde gedaen te werden , alfoo de felve Greynen foo wel nodig zijn tot fubfidie en alimentatie van d'Ingczetenen van de andere Landen van herwaerts over, als van de Ingezetenen van Hollandt, nochtans gemerekt dat de felve affiftentie by fekere Gedeputeerden van de Staten aen mijn voorfz Heer den Gouverneur verfocht zynde , genoegh afgeflagen is geweeft, ende nochtans de tegenwoordige penurie ende neceffiteyt vereyfcht, dat de voorfz
Grey-
1557 Den 12, era 13. April.
lefolutie , leroerende Ie Equipa;e van ieere Scheien van )orloge, 3t defen:e van de loort-Zee.



, 1557Den 13. April.
•BI. 25-
( ^ )
Greynen, komende uyt Ooftlandt, veyligii in defe Landen overgebracht mogen werden, tot alimentatie ende onderhoudenhTe als vooren, ende dat tot dien eynde met alle vlijt ende acceleratie feecker getal van Schepen van Oorloge toegeruft werden, foo fouden de voorfz Staten fekerlijk verhopen lalt te gekrijgen , foo verre de Kon. Majefteyt tot equipage * ende toeruftinge van thien Schepen van Oorloge, foo groot als kleyn, voor den tydt Van drie maenden naeftkomende geliefde uyt de tegenwoordige leeninge, fyne Majefteyt by die van Hollandt gedaen, promptelijk te laten volgen de fomme van vijf en twintigh duyfent guldens tot veertig grooten vlaems 't ftuck, ende voorts de felve te doen hebben fekere fes Schepen van Oorloge, met 't Gefchut daer op wefende , leggende in Zeelandt, ende fyne Majefteyt toebehoorende, de verdere koften van de felve op hem te nemen, ende fullen de penningen , daer toe noodigh wefende , opbrengen by verkoopinge van Los-Renten den penningh twaelf, ofte anderfints fulcks fyluyden beft fullen konnen ende mogen mits dat de voorfz Schepen van Oorloge by henluyden toegeruft fouden werden by advife ende rade van mijn voorfz Heer den Stadthouder, ende dat de voorfz Staten tot rembourfement van de penningen, die by hen uyt fake van de voorfz Equipage gedebourfeert fullen moeten werden, fullen mogen opftcllcn fekeren gracelijken Impoft op de Waren, die uyt Ooftlandt in de Landen van Hollandt acngebracht zynde, weder uyt de Landen van Hollandt in andere Landen gebracht fullen werden, ende dat alleen-



C 63 )
ïcenlijck tot den eerften dagh van September naeftkomende, ten ware nochtans dat de andere Landen van herwaerts over middelertyde te vreden waren hare portie ende aenpart tot de voorfz Equipage van de Schepen van Oorloge te helpen dragen, in wekken gevalle de voorfz Staten te vreden fullen wefen, dat den voorfz Impoft celferen ende af wefen fal midts oock by mijn voorfz Heere den Marquis vander Veere alle Avonturiers toegelaten werden hen in Zee te mogen geven op&dcn vryen buyt, omme de Francoifen, Vyanden van fyne Majefteyt, te mogen befchadigen, ende dat onder cautie Juratoir, ende op fulcke pcenen, ommeniet te befchadigen de Onderlaten ofte Geallieerde van defe Landen, als men foude willen ordonneren, ende dat omme de voorfz Avonturiers te williger te ma' ken, de Beftel-brieven, die by den Marquis vander Veere de voorfz Avonturiers gegeven fullen werden, onder anderen inhouden fullen defe Claufule, dat den onvryen Bodem maken fal onvry Goet, daer inne wefende, ende van gelijcken de onvrye Goederen een onvryen Bodem, ende dat mijn voorfz Heer den Marquis gelieve henluyden te remitteren fijn recht van den Thienden penningh, fyne Ho Mo competerende, en dat tot den eerften dagh van September naeftkomende ; biddende ende verfoeckende de voorfz Staten, dat mijn voorfz Heer den Marquies gelieve de handt daer aen te houden, dat de voorfz twintigh duyfent guldens by de Majefteyt, tot vorderinge van de voorfz Equipage , met alle vlijtigheydt opgebracht mogen werden, ende dat fyne Mo.
Ho.,
155-.
Den 13. April.



fc ^557' Den 13. April.
Rapport genomen, omme te refolveren op de voorfz Equipage et de op dril poineien.
*BI. 26*.
( 64 )
Ho., omme 't felve te bet te mogen effectueren , gelieve met den eerften hem te vinden by mijn voorfz Heer den Gouverneur van defe Landen*
Eodem naer de noene.
T\E voorfz Staten hebben rapport genomen op Vrydagh naeftkomende op fekere Articulen, by henluyden by gefchrifte geftelt , ende op feker advis van den Stadthouder, midtfgaders fekere verklaringe van't ge! tal van de Schepen van Oorloge, wefende in : Zeelandt , de Koninglijcke Majefteyt toebehoorende, ende by wien de Viftuaille, dienende op de felve Schepen, befchick fal werden, oock by gefchrifte geftelt, ende hier na volgende.
Op defe drie poincten is by de Staten rapport genomen.
Te weten, of de Staten fullen doen Equipage van tien Schepen van Oorloge, te weten fes groote ende vier kleync, mits hebbende van de Majefteyt twintigh duyfent guldens.
Dan of de Staten de felve equipage fullen laten doen fyne Majefteyt, mits daer toe contribuerende veerthien of vijfthien duy-> fent guldens, * waer toe den Marckgravc geëyfcht heeft vier en twintigh duyfent guldens.
Ten derden, of die van Amfterdam de voorfz Equipage aennemen fouden willen, midts daer toe hebbende van de Maj. twintigh duyfent guld., cn van de Staten
twaclf



C -6s )
twaelf duyfent guldens, fonder dat men alfdan eenigen Impoft foude opftellen.
Advis van den Stadthouder.
Den Stadthouder is van advifc, dat de Staten fouden de Equipage voorfz acnnemen, midts hebbende van de Majefteyt twintig duyfent guldens , of dat fy de voorfchreve Equipage fouden laten tot difpoïïtie van de Majefteyt, midts daer toe contribuerende gelijeke twintigh duyfent guldens. \
Dat fyne Mo. Ho. niet geraden en dunckt, eenighen Impoft op de Greynen, varende uyt den Lande van Hollandt, te ftellen, alfoo het felve oorfaecke foude geven die van Ooftlandt, met hare Grcynen te komen in Zeelandt, daer fy foo bequamelijck mogen komen als in"Hollandt , ende fouden mede pogen te komen in Brabandt, 't wclck hen oock wel gelegen is.
Dat oock den voorfz Impoft voor den tydt van drie maenden niet veel\ en fai uytbrengen, ende foude de andere Landen oorfake geven, des verfocht lijnde, van niet mede tot de voorfz Equipage te willen contribueren.
Schepen, toebehorende den Koningh van Spaigne.
DeValck, drie hon- Den Zee-Ridder, drie V
dert vaten. hondert vaten. s<
V. Deel. E De k<
Den 13» April.
Advis van den Stadchouder,no«pende de voorfz Epipage.
3rklarinvan fere Sche-



i?57Den 13.
April pen van Oorloge, by den Stadthouder by geichrifte geftelt.
• (66)
De Marie , drie hon- hondert twintigh vadert vaten. ten.
Den Draeck, twee hon- Het Jacht van Jooft
dert vaten. Oliviers.
Den Arent, hondert De twee Chaloupen,
vaten. ofte Boots, van den
De Louife, toebehoo- Koning, die met Kierende den Admirael, men gaen.
Item, noch zijnder drie of vier Schepen hier in Hollandt, die de Vilfcherye van Hollandt hebben helpen convoyeren, daer van men mochte de befte uytkiefen, ende fchijnt, dat omme wel te affeureren ende ecnfdeels te bedwingen de Vyanden, dat men voor de eerfte reyfe niet min en foude behooren toe te ruften dan twaelf Schepen, daer inne begrepen de Chaloupen, het fchijnt oock dat de Majefteyts Schepen, als men daer toe fal willen verftaen , al klaer fullen zijn van timmerage binnen drie weken, daer men op betrouwen mach; maer aengaende de Viótuaille , daer moeten de Staten aenfien, of fy de felve op de Schepen furneren willen, of met de Capiteynen daer af accorderen, om de Mont-koften hooft voor hooft dagelij cks te betalen, 't welck fulcks van fyne Majefteyts wegen altydt tot noch toe gedaen is geweeft, welcke Capiteynen, om de dierte van den tyde, tot noch toe altijdt gerefen hebben, ende is apparent, dat de felve Capiteynen exorbitantelijck fullen eyfehen; ende is 't dat de Staten niet en konnen overkomen met de Capi-
tey-



C <57 )
, tcynen, dat fyluyden dc Viftuaillc doen fouden naer ouder gewoonte , foo fal van noden wefen, dat men op elck Schip ftelle van der Staten wegen een Commiflaris om de Viéluaille gade te flaen.
J7 Odem foo waren de Staten van advis, op 't geene voorfz is, eyndelijk Refolutie genomen hebbende, te Hove te fchicken Obdam, den Advocaet, een van Dordrecht, Delf ende Amfterdam.
]?Odem foo heeft mijn Heere den Stadthouder, ter begeerte van de Staten, nae dat by fyne Hoogheydt ende den Rade den Griffier belaft was fijn motif * by gefchrifte te ftellen, beroerende de fake van geen aften gehouden te wefen te loffen, dan die men behoeft, de Staten toegefeydt, dat 't advis nopende defe iake, gcexpedieert fal werden op den eerften Wercken-dagh naer dc Hcylige dagen van Paefichen; dat evenwel den Stadthouder aen die van de Financie fal fchrijven, dat fy niet en procederen tot eenige verpachtinge, voor en al eer 't voorfz advis overgefonden ende gevifiteert fal wefen.
E i 'Den
155-
Den 13. April.
Gecommitteerdenomme boven te reyfen.
Beroerende het advis van niet gehouden te wefen ïften te loffen, dan die men behoeft.
*B1.27.



1557Deu 14. April.
Beroerende de executie van de feven grooten op de Marge.
( 68 ) Den 14. April 1557. PRESENTEN Alle de voornoemde, behalven
Willem Blafius , Jan Damefz,
Jooft van Hillegom, ende
Huych de Groot, Mr. Hendrick Dirckfz.
IS gerefolveert, beroerende den ommcflagh van de feven grooten op de Marge, tot furniffement van een partye van de loopende Renten, dat van alle de Margentalen, gelegen onder de Schiltale in 't generacl, een malle gemackt fal werden, ende volgende de felve fal op den voet van de Schiltale foo veel opgebracht werden, als , ommeflaende feven groot op de Marge, foude bedragen, wel verftaende dat elck Dorp fijn portie ende aenpart fal mogen opbrengen by capitale Impofitie , Impoft ofte anderfints, fulcks als een yegelijck in den fynen bevinden fal gevoeghlijck te wefen, fonder de Margentalen te roeren.
Dat evenwel de Margentalen, daer de Steden ende die van den Hage op verpondt zijn , ende gebruyckt werden by eenige, woonende buyten de Steden ofte den Hage, ofte by Landtluyden gehouden fullen wefen te betalen dc feven grooten, gelijck de Landtluyden doen, die buyten de Schiltale geleghen zijn.
Dat alle de Edelluyden ende Conventen fullen betalen denlmpoil, ende van 't Margengeldt vry wefen. Dat, omme te komen tot de voorfz gene-



( 6g )
rale mafTe, ommegeflagen fal werden hondert twintig duyfent guldens, ofte foo veel meer ofte min als de voorfchreve maffe bevonden fal werden te bedragen.
Dat den Ontfanger Coebel fal maken een maffe, hoe veel de feven grooten over de Margentalen, gelegen onder dc Schiltale, bedraeght.
J)En Ontfanger Coebel by den Advocaet gevraeght zijnde, of van noden was een nieuwe Executoriael te vervolgen, omme te executeren het Margen-geldt, heeft verklaert, het felve van geen doen te hebben, maer dat hy de onwilligen dede executeren by Executorie van den Hove van Hollandt.
J^Y de Staten gevifiteert zijnde de nieuwe Ordonnantie ende Inftruótie van de verpachtinge van den Impoft, hebben verklaert de felve fulcks ih het nette te doen ftellen, ende elcks van de Steden Copie van dien over te fenden, midtfgaders oock Miffivc ende Biljet, in conformité van de Miffiven en Billetten, henluydcn gefonden in Martio 1556, welke Ordonnantie eiilnftructic hier nae volgen.
E
Or-
Den 14. April.
Of den Ontfanger behoefde een nieuwe Executoriael.
Vifitatie van de nieuwe Ordonnantieen Inftruc-' tie van de Verpachtinge van denlrcpoft.



„ 1557Den 14,
April.
♦BI.28.
Ordonnantie, daer op men den Impoft fal verpagten voor den jare vijftien hondert feven en vijft|gh.
C 70 )
Ordonnantie, daer op dat men verpachten fal den Impoft van de Wijnen ende Bieren, byde Staten van den Lande van Hollant opgeftelt binnen alle de befloten Steden, ende eenige opene Vlecken voor Steden gerekent, ingaende den eerften Mey 1557.
L
* TN den eerften fal de voorfz verpachJ_ tinge van den Impoft ingaen den eerften dagh van Mey eerftkomende Anno 1557. 's morgens met der Sonnen opgangh, ende wederomme uytgaen op den eerften dagh van Mey Anno vijftien hondert acht en vijf tigh 's morgens opgaende Sons.
II.
Ende fal den felven Impoft geheven werden over alle de Ingezetenen van de Stede van N, 't zy of fyluyden zijn Geestelijcke of Weereldlijcke, Edele ofte Onedele , niemandt uytgefondcrt, mede over alle de befloten Huyfen ofte Caftcelen, binnen de voorfz Steden gelegen, midtsgaders over alle de Conventen, uytgefondert alleenlijck de vier biddende Órdenen, ofte andere diegewoonlijck zijn te bidden voor der gemeene Luyden Deuren, mitdsgaders Gafthuyfen, Heyligcgecft huyfen,
Le-



c 7* y
Leproos-huyfen ende andere arme Huyfen, die van dc Aelmoeifen leven, ende voorts die tot noch toe vrydom genoten hebben.
III.
Item , over alle Abdyen ofte Conventen , Commanderyen, Capittelen, Paftoren , haer eygen Cure bedienende, ende buyten de voorfz Stede N. woonende , leggende in ofte omtrent de Dorpen hier nae volgende.
IV.
Mede van alle Omegraven ofte andere Huyfen, buyten de voorfz Steden ende binnen de voorfz Dorpen gelegen, toebehorende Edelen ofte Onedelen, die niet gewoonlijck en zijn in de Schiltale te contribueren , ofte daer inne te contribueren.
V.
Ende alfoo de Staten bevinden , dat volgende d'Aóte van Confent een yegelijck, vry ende onvry, Geeftelijck ende Weereldtlijck , niemandt uytgefondert , gehouden is den Impoft te betalen, foo fullen de Scheeps-Timmerluyden mede den Impoft betalen ; ende alfoo de voorfz Scheeps-Timmerluyden de voorleden Jaren den Impoft niet betaeldt en hebben , foo de Staten verftaen , maer het Landt daer van gefraudeert, foo fuller E 4 dc
1557Den 14, April.



1557, Den 14, April,
( 72 )
de voorfz Scheeps-Timmerluyden tot be. talinge van den voorleden Impoft by executie geconftringeert werden.
t VI.
Van gelijcken fullen de Bierftekers oock Impoft betalen, te weten daer fy Accijns betaeldt hebben, ende noch betalen fullen , naer advenant van elck Vat twee ftuyvers, ende daer men geen Accijns en betaeldt ; ofte daer de Bierftekers by compofitie in 't geheel ofte deel vry zijn, fullen Impoft betalen, fulcks fy met den Pachter van den Impoft fullen mogen overkomen, regard nemende op de mecnichte van hare Familie; ende indien fy niet en konnen accorderen , fullen hen dragen tot difcretie van den naeften Commiifaris van de Verpachtinge, ten ware de Bierftekers tapten , de welcke alfdan gehouden fullen zijn Bocck ofte Rcgifter te houden van haer opgeflagen ende uyt. geleverde Bieren, omme daer uyt gevonden te mogen werden wat Biêren fy uytgetapt hebben, daer van fy verfocht zijnde by den Pachter ofte Collecteur , gehouden fullen wefen te doen verklaring by Eede. ö
Item , de Bieren die binnen Scheepsboort gedroncken fullen werden , fuïïen yan den Impoft vry wefen, foo verre
te



C 73 )
daer van geen Accijns in 't geheel ofte deel betaeldt en werdt, maer indien daer van eenigen * Accijns bctaelt werdt, fal mede daer van den geheelen Impoft betaelt werden.
VIII.
Dat die gcene , die binnen de Stede woonachtigh zijn, ende fomwijlen op hare Huyfen, buyten de Steden gelegen, gaen fpcelen, van de Wijnen ende Biedie fy op hare voorfz Huyfen drincken , mede Impoft fullen betalen.
IX.
Dat de Regeerders van de Steden niet en fullen mogen pachten, nog oock doen pachten den Impoft, direcfelijck nochte ïndireaelijck in eeniger manieren , ende fal den Pachter gehouden wefen by Eede te verklaren , dat de Stede voorfz geen pacht daer aen en hebben, noch by fijn toedoen hebben en fullen.
X.
Item, fullen die van Scheveningen mogen ftellen fes Tappers, die daer toe ontfangen fullen werden ter prefentie van de 'Regeerders van den Hage, de welcke alleen by de Kanne ende Pinte Bier fullen uyttappen voor de Ingezetenen van Scheveningen , fonder dat de felve yemandt E 2 ful.
Den 14.April.
*B1.2p.



Den 14. April.
C 74)
fullen mogen fetten , 't zy van buyten ofte binnen, ende fullen de Bieren, aldaer by de Ingezetenen gehaelt, van den Impoft vry wefen; Wel verftaende, indien de voorfz Tappers bevonden werden eenige Gaften gefet te hebben, fullen alsdan van alle de Bieren, by hen gefleten, gehouden wefen Impoft te betalen tot profijte van den Pachter van den Hage, ende fullen tot dien eynde de felve Bieren opgefchreven werden.
XI.
Item, fal den Pachter gehouden wefen voor de geheele Pacht verfekertheydt te doen , ende cautie fuffifant te ftellen , die de Commiffariifen, tot de Verpachtinge voorfz gecommitteert, ende de Wethouders van de Steden voor goedt ende fuffifant fullen kennen , ende dat binnens daeghs Sonnefchijn, ofte by gebreeke van dien fal men de felve 's anderen daeghs weder ophangen, ende foo wes den voorfz Impoft alfdan min geldt, fal den voorfz eerften Pachter gehouden wefen op te leggen ende te betalen met de koften daeromme gedaen.
XII.
Item, fal den Pachter gehouden wefen in de groote Steden ende den Hage alle vierendeel jaers te betalen ten Comptoire vanden Ontfanger van de Staten Mr. Ar-
nout



(75)
nout Coebel, ofte die anders in der tydt wefen fal, een gerechtvierendeel van fijn Pacht, maer in de kleyne fal den Pachter betalen van half jaer tot halfjaer, ofte binnen een maendt daer na onbegrepen, fonder die langer te mogen innehouden onder eenig deckfel van quade voorwaerden ofte andere pretexten.
XIII.
Ende foo verre den Pachter 't felve niet en dede, fal men alfdan de verfchenen Pacht mogen executeren aen den voorfz Pachter ofte fyne Borgen , als Principael, ten believen van de Staten, fonder henluydcn by de electie eenighfints te prejudiciëren in hare actie , ende dat met Heerlijcke ende reale executie, fulcks als men 's Koninghs Beeden ende Domeyn«n executeert, fonder eenighfints te letten op 't beneficie van Excuflïe ofte Divifie.
XIV.
Des fal den voorfz Pachter gelijck recht hebben tegens dc geene die de betalinge van haren Impoft "fullen willen vertrccken ofte dilayeren, ende tot dien eynde fal men hem leveren Copie authenticq van 't Executoriael, by de Kon. Maj. de Staten verleent.
* XV.
1557Den 14, ApriL



Den 14. : April. *Bi.3o.
' * xv. ' '
Ende of 't gebeurde dat den Pachter eenige oppofitie gekreghe van eenigh Geeftelijck of Weereldtlijck, binnen ofte buyten de Steden gefeten, ende die geIioudcn zijn den voorfz Impoft te betalen , fullen in fuiken gevalle de Staten den voorfz Pachter doen hebben parate executie tegensden Öppofant ofte Oppofanten.
' XVI.
Item, fal den Pachter , des verfocht zynde , gehouden wefen te betalen alle vierendeel jaers de Rentiers hare verfchenen Renten , die fy op de Staten van Hollandt hebben gekocht zedert dat Jaer I55r, laetftleden , ende binnen een van de fes groote Steden woonachtigh zijnde, ende anders niemandt, midts den voorfz Pachter leverende behoorlijcke Quitantie, die hem by den Ontfanger van het gemeene Landt betalinge fal ftrecken, des en fal niemandt van de voorfz Rentiers den voorfz Ontfanger eenige Renten ofte betalinge van dien mogen eyfehen, ten zy fyluyden den felven Ontfanger eerft fullen hebben gebracht behoorlijcke Atteftatie onder de handt van den Pachter, ende dat hy de geëyfehte Rente den Rentier niet en heeft betaeldt, welcke Atteftatie den Pachter, des verfocht zijnde, de voorfz Rentiers gehouden fal wefen te geven.
XVII.



(77) XVII.
Item, fat den Pachter ontfangen van elcke Ame Rhijnfche Wijn, die met de Ame , halve Ame meer ofte min voordrinck-of fleet-wijn innegeleydt fal werden by de Tappers, ofte by eenige Geestelij cke ofte Weereldtlijcke Perfonen binnen de voorfz Steden, ofte buyten in de Vryheydt van dien, den Hage voor een Stede gerekent, gefeten en woonachtigh, die gehouden zijn den Impoft te betalen , van elcke Ame Dordrcchtfe Ritfinge dc fomme van vier en twintigh ftuyvers. Van elcke Pointfoen Franfche Wijn vielen twintigh ftuyv. Van elck Oxhooft Franfche Wijn 18. ftuyv. Van alle Romeynen en andere heete Spa'cnfchen Wijnen, van dc Ame 36. ftuyv.
XVIII.
Van elck Vat Biers, 't zy dubbelt of enckelt, ende van het een en veertighfte Vat van alle Brouwten, 't zy of de Brouwers binnen ofte buyten de Steden woonachtigh zijn, foo verre fy nochtans onder de Vryheydt der felver Stede zijn gefeten , ende die den Impoft fchuldigh zijn te contribueren, ende verder niet, twee ftuyv.
Ende van elck Vat Jopen Biers drie ftuyv.
XIX.
Den 14. April.



Den »4«
April.
•BI. 31.
(78) XIX.
Item, fal den Pachter den voorfz eersten dagh van Mey goed tijdts voor de middagh doen peylen alle de Wijnen, by de Wijn-Tappers innegeleydt, ende anders geen, tot dat men die weder den eerften van Mey 1558. afgepeylt fal hebben.
XX.
Item , en fal geene Wijnen te Lande mogen affteken, fonder eerft ende alvoorens den Pachter ofte Collecteur daer af te adverteren, welken Pachter alfdan gehouden fal wefen te reftitueren den Impoft, voor foo veel als de voorfz afgeftoken Wijn bedracght.
XXI.
Ende de Bieren van de Conventen ende Tappers, voor den eerften dagh van Mey ontftoken zijnde, fullen komen in handen vanden Pagter ende Impoftmeefter van den voorleden Jare, maer die noch vol* leggen, fullen komen tot profijte van den nieuwen Pachter ofte Collecteur, daer van fyluyden van gelijcken onderlinge malkanderen fullen refponderen als vooren, hier van zijn uytgcfondert alle andere particuliere Perfonèn, wekker Bieren fullen alleen koomen in handen van / den voorfz Pachter van den voorleden Jare, 't zy of die ontftoken zijn of niet.
XXIL



(79) XXII.
Item, en fal niemandt binnen de Steden ende andere plaetfen, daer men den Impoft collecteert, gefeten, eenige Wijnen in mogen doen, hy en hebbe eerffc een Biljet van den Pachter ofte fyne Gecommitteerden , op poene van thien ponden van veertigh grooten Vlaems op elk ftuck Wijns 't zy groot ofte kleyn, te verbeuren foo meenige reyfe als den voorfz Pachter bevinden fal contrarie van dien ghedaen te zijn , een derdendeel van dien te appliceren tot profijte van den Officier van de plecke, ende de twee deelen tot profijte van den Pachter ofte Collecteur.
XXIII.
Van gelijcken en fullen geen Brouwers ofte Bierftekers eenige Bieren in de Steden uyt mogen leveren , voor dat hem blijcke by een teyken van den Pachter, dat 't recht van den Impoft betaeldt is, nochte niemandt 't felve inneleggen ofte ontfangen, op de boete van vijf ponden op elck Vat, te appliceren als vooren.
XXIV.
Dat alle Collegien ende Perfonen , buyten de Steden gefeten, die gehouden zijn den Impoft te betalen , fullen van half jaer tot half jaer gehouden wefen onder
1557-
Den 14. April.



■1557' Den 14. April.
C %° )
der haren Eedt te leveren behoorlijcke verklaringe van de Wijnen ende Bieren, die fy in 't felve Jaer gedroncken hebben, volgende het Formulier den Pachter by de Commiffariifen gelevert, ende daer van alfdan betalinge doen.
- XXV.
Den Pachter fal gehouden wefen tot fynen Huyfe ofte andere bequame plaetfen dagelijcks te fitten , ofte yemandt daer toe te committeren, omme een yegclijck te gerieven, omme fyne Billetten te geven , foo lange als de Pachters ende Collecteurs van de Accijnfen dagelijcks gehouden zijn te fitten , ende daer geene Accijnfen en werden betaeldt, fal den Pachter gehouden zijn alle dagen te fitten twee uyren, te weten een uyre voor de noene, ende een uyre naer de noene.
XXVI.
Item, of't gebeurde, dat yemandt buyten den voorfz tydt eenige Wijnen ofte vremde Bieren, van buyten komende, fal willen indoen , fal gehouden zijn eerft ende alvorens den voorfz Pachter ofte Collecteur daer af te adverteren ende te contenteren.
XXVII.
Ten lactften, indien daer op refen eenige



( 8i )
ge fonderlingé merckelijcke faecken, daer door de redenen fouden eyfchcn de Pachters eenighe quijtfcheldinge te doen, dat dc Staten daer op fulcken regard fullen nemen, als nae recht ende reden behooren fal, fonder dat nochtans den Pachter te dier caufe fynen verfchenen Pacht, ofte een partye van dien fal mogen innehouden.
Hier nae volght de voorfz InftruStie.
* Inftru&ie voor myne Heeren de Commiffariffcn, by de Staten geordonneert ende gecommitteert tot de verpachtinge van den Impoft.
f.
TQE verpachtinge vanden voorfz Impoft fal by de Commiffariffen , daer toe gecommitteert, gedaen werden voor den eerften dagh van Mey cerftkomende, en- : de dat in prefentïe ende by wefen van \ den Officier ende twee Schepen met den Secretaris, daer van den Officier fal hebben fes ftuyvers, de Schepenen ende Secretaris elcks vier ftuyvers, des fal den Secretaris voor het fchrijven ende teyckenen van de Aéte noch vier ftuyvers hebben, ende voorts de Boden, Conchergien ende Uytroepers, die by de Commiffariffen te werek geftelt fullen werden , fullen hebben half geldt 9 te weten elcks twee ftuyvers, K Deth F II,
^ I557*
Den 14, April.
*BI. 32.
thftrotftfe /oor de -ommifla'ïflen van le verpaginge.



1557Den 14. April.
C 82) II.
Ende aengaende de onkoften van *t veylen, ende dat daer aen hangt, fal betaeldt werden tot difcretie van de Commiifariffen.
III.
Dat de voorfz CommifTarifTen den felven Impoft van Wynen ende Bieren fullen gehouden wefen te verpachten voor een geheel jaer, innegaende ende eyndigende als in het eerfte Articul van de Ordonnantie.
IV.
Ende fullen de voorfz Commiffariffen ieen yegelijck in 't verpachten te kennen geven, hoe veel den voorfz Impoft in 't voorgaende Jaer in pacht uytgebracht heeft.
V.
Item, fullen de voorfz Commiffariffen naer haer goedtdunken den voorfz Impoft mogen verpachten ofte ophouden, fulcks fyluyden bevinden fullen het felve te wefen ten meeften oirbaer ende profijte van den Lande; ende foo verre fyluyden geen Pachters en fullen weten te vinden , ofte dat den Impoft niet genoegh en fal mogen uytbrengen, als vooren, fullen alsdan committeren eenen goeden, verftan-
di-



C 83 )
digen ende bequamen Collecteur, geëedt ende onder cautie fuffifant, ende onder fulcken Salaris, als de Staten ordonneren fullen , de welcke betaeldt fal werden by de Regeerders der voorfz Steden.
VI.
Ende daer den voorfz Impoft niet verpacht en is, fullen de voorfz Commiffariffen den Collecteur ondervragen onder fynen Eedt, wat de felve in 't voorleden Jaer uytgebracht heeft, ende committerende eenen nieuwen Collecteur , fullen van de Schepenen van de Steden vereyfchen verklaringe, of fy de Borgen, die by den Collecteur voor fekere fomme geftelt fullen werden, voor de felve fomme fuffifant houden, ende of fy de felve tot fulcken fomme te vreden fouden wefen te accepteren tot Burgen voor hare eygen perfonele fehult.
VII.
Ende fullen voorts de voorfchreve Commiffariffen in het verpachten van den voorfchreven Impoft hen reguleren nae de gewoonte van de plaetfe daer de voorfz verpachtinge gefchieden fal, en tot meesten profijte van 't gemeene Landt.
VIII.)
De voorfz Commiffariffen fullen , in F 2 elc-
T55rDen. 14, April.



1557- , Den 14. Apjili * 131. 33.
Van de overkominge van den Impolï met de Pachters.
Gecommitteerdenvau de
* ( 84 )
elcke plaetfe befoignerende, * vernemen nae de Vilfcheryen in dat quartier leggende, ende een Perfoon ,■ hem dies verftaende, committeren , omme te vernemen van de Eygenaers ende Bruyckers van dien voor den Jare 1553, ende op wat voorwaerden in den felven Jare die gevifcht zijn geweeft , de welcke alle het felve by gefchrifte ftellen ende overfenden fullen in handen van den Ontfanger van 't gemeene Landt, omme alfdan daer nae geloont te werden ter Ordonnantie van de Staten van den felven Lande.
IX.
De voorfz Commiffariffen fullen van gelijcken vernemen naer de Margentalen, daer op de Steden verpondt zyn , ende nochtans by Buytenluyden gebruyekt werden , omme yemanden te committeren , daer van te ontfangen de feven grooten, als van Margen , gelegen buyten de Schiltale, volgens 't inhouden van de Ordonnantie en Acte van confent ontfangen werdt.
T7 Odem is by de Staten gerefolveert, dat fy ™ te vreden zijn , dat de Conventen , de Edelen ende andere particuliere 'Perfonen fullen van den Impoft met de Pachters mogen overkomen.
T70dem hebben de Edelen tot de Verpachtinge van den Impoft gecommitteert in 't
Quar-



( 85 )
Quartier van Haerlem Poelgeeft, foo verre Obdam niet en mag vaceren, in 't Quartier van Dordrecht Duyn, ende in 't Quartier van Delf Otto van Egmont, ende degroote Steden fullen elcks een in den haren committeren.
Den 16. April 1557.
PRESENTEN.
Roon, Claes van Berenirecht,
Duyn , <3?c°b van der Graft,
Willem Blafius, Jacob de Milde,
Htgelande , Jooft Buyck,
Dirk van Berkenrode, Sandelijn,
Lambrecht Jacobfz, Nyenburgh, Huych de Groot, ende
A Leyden , Simon Gerritfz.
1~)E Staten gehoort hebbende 't advis van die van Amfterdam , dat fy , nopende het laetfte poincf, daer op 's Woonfdaghs te vooren rapport genomen was, van geen meenin- ' ge en waren , de toeruftinghe van de Schepen van Oorloge , dienende tot defenfie van de Noordt-Zee, aen te nemen, ten ware de andere Steden van Waterlandt, als Hoorn, Enckhuyfen, Edam cn Monnickendam, met de fes : Dokpen van Waterlandt 'de voorfz toeruftinghe met hen wilden aennemen ; verklarende voorts, dat fy tot dien eynde de voorfchreve Water-Steden befchreven hadden, tot Amfterdam in de Herberghe te wefen op Macndagh naeftkomende, ende dat fy verhoopten , dat de voorfchreve Water-Steden wel fouden verF 3 ftacn.
^ 1SS7' ■
Den 14, en 1
ió". April. Edelen tor de verpagtinge van den Impoft.
Antwoordt fan die van Amfterlam, be"oerendete Equipage van dé Schepen /an Oorlo;e.



1557Den ió. April.
Refolutie vande Staten, op de voorfchreve Equipage, gehoort de Antwoord van die van Amfterdam , die den Hertoge van Savoyenovergegeven is. *B1. 34.
De voorfchreveRefolutie.
( 86)
ftaen, om de koften van de toeruftinge vafï de voorfz Schepen van Oorloge te helpen dragen, dan verfochten die van Amfterdam verfekertheydt van 't geene wes hen foo by dc Kon. Maj. als by het gemeen toegevoeght foude werden.
TV/Tldts wekken de voorfz Staten op de twee eerfte poirt&én, daer mede rapport op genomen was, fulcke Refolutie genomen hebben , als hier nae geinfereert ftaet, ten eyndê die by den Stadthouder, nae dat defelve hem by monde van den Advocaet verklaert was, mijnen Heere den Gouverneur * foude overfchicken, omme daer op te weten, wat dê Majefteyt tot de voorfz toeruftinge foude willen contribueren; ende hebben de Staten dagh genomen weder in den Hage in de Herberge te wefen den fes en twintighften van defe Maendt van April, omme alfdan op alles eyndelijck te refolveren.
JT)E Staten van den Lande van Hollandt in den haren diverffe rapporten genomen hebbende op 't geene wes by mynen Heere den Marquies vander Veere, Stadthouder Generael van Hollandt, Zeèlandt ende Vrieflandt, van weghen dert Hertoghe van Savoyen, Gouverneur ende Capiteyn Generael van de Landen van herwaerts over, henluyden aengedient is geweeft, beroerende de Equipage en toeruftinge van fekere Schepen van Oorlog tot defenfie van de Noort-Zee , hebben op huyden den fefthienden April 1557.
voor



( 87 )
voor Paefchen eyndelijck gerefolveert ende verftacn , dat alfoo alle de Beeden ende Subventien, die by den Lande van Hollandt defe laetfte jaren opgebracht zijn» ende nu onlanghs weder de Koninghlijcke Majefteyt geconfenteert zyn tot groote exceffive fommen toe , ende meer dan heiiluyden weldragelijck is, alle te famen geconfenteert zijn tot defenfie van den gemeenen Lande, fulcks dat de Landen van Hollandt geinvadeert ende aengevochten zynde te Lande ofte ter Zee, fulcks fy tegenwoordigh werden by de Vyanden met groote meenichte van Schepen van Oorloge, tot groot verlies ende geheele ruine van hare Negotie op Ooften, daer inne voor het meerendeel confifteert het welvaren van de voorfz Landen, fonder de welcke, ende voortgangh van dien, de laetfte geconfenteerde Subventie oock feer qualijck fal konnen gefurneert ende opgebracht werden; dat oock niet alleen de Landen van Hollandt, maer oock generalij ck alle de Koninghlijcke Majefteyts Landen van herwaerts over in groote ende extreme penurie en neceffiteyt van Greynen zijn, als fyne Majefteyt genoegh kennelijck is, tegens welcke neceffiteyt niet en mach in eeniger manieren geremedieert werden, dan met 't Koorn dat verwacht werdt uyt de Landen van Oosten , ende midtfdien het belet , dat die van Hollandt hier inne gedaen werdt by de Francoifen , des Koninghlijcke Majefteyts Vyanden , niet alleen concerneert F 4 ende
1557Den 16. April.



„ 1557Den 16. April.
* BI. 35-
(88)
ende betreft de felve Landen van Hollandt , maer generalijck alle fyne Majefteyts Nederlanden, die in gelijeke ende meerdere neceffiteyt zijn, ende midtfdien het voorfz Koorn niet langer cn mogen ontbeeren ; Behalven dat met het felve Koorn fyne Majefteyts Leger ende oock de Frontieren fullen moeten gefpijft ende gevi&uailleert werden ten* minften voor feeckeren tydt, ende midtfdien fonder 't voorfz Koorn, dat door middel van de voorfchreve defenfie (by hulpe van Godt) van Ooften verwacht werdt, niet min inconvenienten gefchapen fouden wefen over alle de voorfchreve Landen ende oock fyne Majefteyts Legher te komen, dan of fy te Lande by de Vvanden geinvadeert wierden; dat infgelijcks den Impoft, die op de Wijnen geheven werdt, fpecialijk daer toe geconfenteert is, omme daer mede te vallen de toeruftinge van feecker mcrckelijck getal van Schepen, die byfvne Majefteyt daer uyt fouden toegeruft ende jaerlijcks onderhouden werden , wekken Impoft tot dien eynde fekere Jaren gelicht wefende, onlangs weder van nieuws door gelijeke beloften geconfenteert is, ende noch gelicht werdt, fonder dat den felven Impoft, ende de penningen , daer van gekomen , alfnoch daer toe geëmployeert zijn geweeft ; dat daerom- ' me , ende in confideratie van 't gunt voorfz is, 't Landt van Hollandt wel behoorde gedefendeert te werden by de Koninghlijcke * Majefteyt, ende tot de
voorfz;



( 89)
voorfz defenfie by fyne Majefteyt met den eerften toegeruft te werden alfulck getal van Schepen van Oorloge , daer fyne Majefteyt foude hoopen de voorfz Oosterfche ende Noort-Zee , ende Schepen, aldaer frequenterende, mede te veyligen ende defenderen tegens alle aenvechtingen, die by fyne Majefteyts Vyanden op dc felve Schepen fouden mogen gedaen werden, niet te min, geconfidercert de noodtfakelijckheydt ende groote neceffiteyt, daer den Lande van Hollandt met de andere Landen tegenwoordelijck inne zijn, fullen noch te vreden wefen, niet tegenftaendc alle hare laften ende fwarigheden, die fy qualijck voor defen tydt fullen mogen vervallen, en om dat de fake groote acceleratie behoeft, ende niet en mach langher vertrocken werden, midts hebbende van fyne Majefteyt Subfidie van vijf en twintigh duyfent Car. guldens , promptelijck te lichten uyt de Leeninge, die tegenwoordelijck van fyne Majefteyts wegen van particuliere Perfoonen, in den Lande van Hollandt gefeten, gcëyfcht werdt, ende hebbende het gebruyek van fyne Koninghlijcke Majefteyts Schepen van Oorloge, met al 't gunt daer toe behoort, fulcks die tegenwoordelijck leggen in Zeelandt, foo Veel fy van de felve begeeren fullen , tot hare verdere koftcn ende laften, felver by advife van den Marckgrave vandcr Veere, fyne Majefteyts Stadthouder van Hollandt, ende Admiracl van de Zee, toe te ruften ende f 5 cqui-
Den 16. April.



m?-
Den 16. April,
C 90 )
equiperen de nombre van thien Schepen van Oorloge, te weten fes groote Schepen , daer inne begrepen de Koninghlijcke Majefteyts Schepen, ende noch vier kleyne matelijke Schepen, ende de felve tot hare koftcn in Zee, tot hare defenfie als vooren, houden voor den tydt van drie toekomende maenden, midts dat fy op de felve fullen ftellen de Capiteynen, uytgefondert den Admirael ende ViceAdmirael, midts fy ook tot rembourfement ten minften voor een deel van de voorfz hare verdere koften fullen mogen opfetten een fekeren gracelijcken Impoft op het Koorn , dat binnen den voorfz tydt van Ooften gekomen wefende, weder gebracht ende vervoert fal werden in andere Landen, ende dat tot den eerften dagh van September naeftkomende, ende fonder de felve Subfidie ende rembourfement als vooren, fouden de fake en defenfie voorfz tot haren grooten leedtwefen moeten verlaten, ende fouden gefchapen zijn tot groote defolatie ende uytteriten honger te komen ; Wel verftaende nochtans, dat foo verre de andere Lan-r den fouden willen in de voorfz verdere koften haer aenpart dragen, ende tot redelijckheydt contribueren , den voorfz Impoft foude cefferen en afwefen. Die van Amfterdam verklaerden, dat alfulcke penningen als de Staten van Hollandt fullen opbrengen tot furniffement van de voorfz Equipage, behooren gevonden te werden by verkopinge van Los-Renten
OP



C 9i )
op 't Landt van Hollandt , ende dat de jaerlijckfche Renten, midtfgaders de Hooft fomme, weder behoort betaeldt te werden uyt den Impoft op dc Wynen ende Bieren geftelt, foo wel over dc Geeftelijcke ende vrye Perfonen , als over de ïWeereldtlijcke ende onvrye, alfoo de tegenwoordige penurie van 't Koorn, ende 't ontfet van den Honger, in den Lande zijnde, foo wel de Gceftelijke als Weereldtlijcke Perfoonen beroert, ende dat, overmidts de voorfz penurie, niet geraden en is , eenigen Impoft op de Grynen, uyt Hollandt gaende, te ftellen, alfoo de ommeleggende Landen daer door groote occafie gegeven foude werden, omme van gelijcken aen hare zyde eenigen Impoft te ftellen op de Greynen van die van Hollandt komende , 't welck noch meerder dierte ende opflagh in de Greynen foude maecken, gelijck die van Gelderlandt, Cleve ende Gulick * aireede pogen te doen, die in Hollandt geen Tarwe, aldaer gewaffen, en willen fenden, uyt dien dat fy de Rogge nae haren appefijte niet en mogen uyt Hollandt treckcn, foude oock 't felve tenderen tot infraftie van de Rcceffen , met die van Ooftlandt gemaeckt, de welcke haer Koorn willende fchepen uyt Hollandt, fouden met den voorfz Impoft getravailleert werden, in prejuditie van haren ouden ende gewoonlijcken vrydom , ende gelijcken Impoft op 't Koorn, aldaer te halen, fouden ftellen, foo veel te meer, dat in den voorfz Impoft
Den April.
* BI. 36,



_ »557* Den 16. fipnl.
Advis van T
die van den -l
Raede op ,
deverfoch- *
teindemni- d;
teit van die tC
van Am- „,
fterdam. ^
rr K v v
Vi
ei
(PO
poft die van Hollandt gecximeert fouden zijn van alle de Granen , binnen Hollant verbefight, ende die laft foude komen op de Uytheemfchen , die uyt Hollandt de voorfz Granen halen; ende alfoo in alle voorgaende Oorlogen de Koopvaerdye naer Ooften, in de Landen van Hollandt groote welvaert inbrengende, noyt eenige fubfidie tot haerluyder defenfie genoten heeft gehadt, ende alfnu feer by de Francoifen geopprimeert werdt , foo is de reden wel eyfchende in defe noodtfaeckelijckheydt, ende omme alle inconvenienten ende beroerte te prscaveren die by faute van Koorn in den Lande fouden mogen opkomen, dat voor defe reyfe de penningen gevonden werden by 't Landt, uyt den Impoft voorfz, dan op den Koorn, 't welck van foo grooten bederf is in den Lande voorfz, als een yegelijck wel kennelijck is.
7" Odem foo hebben die van den Rade van u Hollandt de Staten op 't advis, by hen[yden verfocht, wat hen dochte oirbaer geien ende gefeydt te werden op de indemniyt, by die van Amfterdam van de Staten beiert , beroerende de proteftatie , by fekere oopluyden tegens henluyden gedaen, overidts de interdictie van 't uytvoeren van den oorn door laft van den Rade; by Weldam xn* antwoordt doen leggen , dat alfoo de ;>orfchreve interdictie door oudtheydt van die tn den Raede van Hollandt, ende tot oirbaer ide profijt van 't Landt gedaen was, dat indien



C 93 )
dien dc voorfz van Amfterdam uyt fakó van de voorfz proteftatie yet fonderlings gebeurde of wedervoer, de Staten henluyden behoorden te affifteren.
Verkiaringe van den Impoft van de Wijnen ende Bieren voor den Jare vijftien hondert fes en vijftigh, volgende de Verpachtinge daer van gedaen.
ponden
Dordrecht 4005
Geertruydenberge - - - . 450
Gornechem 1300
Hcufden 410 1
Sevenbergen 200
Haerlem 2900
Alcmaer 1372 '
Hoorn 050 '
Medenblick 270 1
Enckhuyfen 1100
Amfterdam 8940
Edam <57o
Monnickendam .... 400
Naerden - - - . . 395
Weefp - - . 158
Muydeft 11^
Leyden - ... . 4300
Woerden 420
Oudewater 215
Delf 5450
Hage 37oo
Rotterdam 2200
Schiedam -
De
153*7Den 16. April.
Wat den Impoft by verpachtinge voorden [are vijfien honlert fes en rijftigh lytgebragt leeft.



1557Den 16, en 26, April.
* Bi. 37-
Van de Miffiven endeBilletten, aengaende de verpachtinge van den linpolt.
Van de weygeringe van die van den Hage tot de affiltentie van de Verpachtinge van den Impoft.
(94)
De Stede van Vlaerdingen werdt bedient op Rekeninge. Gouda - zi2a Schoonhoven werdt bedient op Rekeninge.
Heuckelum 30
Afpcren. Woudrichcra. Yflèlfteyn. Leerdam.
* HTEn voorfz dage foo zijn by den Advocaet in alle de Steden van Hollandt gefonden Miffiven ende Biljetten , beroerende de verpachtinge van den Impoft conform de Miffiven ende Billetten , aen henluyden gefonden in Maert 1556.
Den 26. April 1557.
T-IËer Arent van Duvenvoirde , Ridder ^ Huych de Groot, Burgermeefter van Delf, ende Quirijn Allertfz, Schepen van Leyden, als gecommitteert by de Staten tot de Verpachtinge van den Impoft over 't quartier van Rhijnlandt ende Delfkndt, verfocht hebbende aen den Schout ende Gerechte van den Hage affiftentie , omme te verpachten den Impoft van de Wijnen ende Bieren binnen den Hage voor den toekomenden Jare van 1557, volgende de Ordonnantie by de Staten daer op gemaeckt; ende naedien den voorfz Schouten Gerechte henluyden geweygert hadde de voorfz affiftentie te doen , overmidts feker Articul, beroerende die vanScheveningen, in de voorfz Ordonnantie geftelt, foo hebben de voor-
fchre-



C 95 )
fchreve Gecommitteerden van de Staten teghcns henluyden ghedaeri fecckere Proteftatie, als hier naer volgt.
QP huyden den fes en twintighften dagh van April Anno vijftien hondert feven en vijftigh, foo hebben de Edele ende Voorfichtige Perfoonen Heer Arent van Duvenvoirden, Ridder, uyt den name van de Heeren Edelen van "Hollandt, Huych de Groot , uyt den naem Van de Stadt van Delf, ende Quirijn Allertfz , uyt den naem van de Stadt van Leyden, als Gecommitteerden tot verhuyringe van des gemeene Landts Impoft, in prefcntie van my Notaris Publicq, by den Hove van Hollandt geadmittecrt, ende Getuygen hier onder gefchreven verfocht aen den Schout ende Gerechte van den Hage, volgende hare Inftru&ie , henluydcn by de Staten mede gegeven, openbaerlijck te verpachten den Impoft van de Bieren ende Wijnen voor den toekomenden Jare van vijftien hondert feven en vijftigh; dan alfoo de voorfchreve van den Gerechte van den Hage weygerden affiftentie tot de voorfchreve Verpachtinge te doen, overmidts feecker Articul, beroerende die van Scheveningen, in de Ordonnantie van de Verpachtinge geftelt; Soohebben de voorfchreve Gecommitteerden geprotefteert van koften, fchaden ende intereifen, die 't Landt door weygeringe van de voorfz affiftentie foude mogen lijden, in meeninge de felve in tyden ende
wij-
tssfc
Den 2<».' f\pril.
Proteffatie i'an de Ge:oai initieerden vad is Staten :>p de VerJachtingenn den Impofl tejens die /an deü [lage.



1557Den nS. April.
* Dagh-
( PO
wijlen aen henluyden te verhalen; Waer op den voorfchreven Schout ende Gerechte feyden, midts hebbende de Proteftatie, datfymyNotario 's anderen daeghs haer antwoordt leveren fouden by gefchrifte , de welcke fy begeerden mede hier inne geinfereert te werden; van al 't welck dat voorfchreven is verfochten de voorfz Gecommitteerden van my Notario gemaeckt te hebben A6te, ende indien 't noodt zy , een Inftrument ofte Inftrumenten in de befte forme. Aldus gedaen in den Hage op 't Stadthuys in des Schepenen Racdt-kamcr ten tyde als boven, daer by, aen ende over waren de Eerfame Mannen Pieter Huybrechtfz, Deurwaerder 's Hoofs van Hollandt, ende Jan Joachimfz , gefworen Bode van den felven Hove, als wettige Getuygen, hier over geroepen ende gebeden. Oirkonde mijn kleyn Handt-teycken hier onder geftelt.
Onderteyckent,
H. Prooft,
Not. Publ.



C97)
* Daglivaêrt, gehouden in den Hage op den 27. April 1557.
P R iE Si E N T É N.
Den Heere van Lock- ende
horft> Mr. Jacob de Milde >
Ridder. van Leyden,
Poelgeeft, j00ji Buyck,
« ende ende
Otto van Egmont, Mr. Adriaen SandeKmC
als Edelen. Van Amfterdam. '
Den Schout Willem Jan Dirckfz 't Hoen,
Blafius, encje
A;r • ende Mn Jan Jacobfz,
Mr. Cornelis van Hoge- vander Goude.
lande, Omme te refolvcren
van Dordrecht-. op de Equipage van
M. Lanibrecht Jacobfz, tien Schépen van
van Haerlem. Oorloge, tot defen-
Pieter Sasbout, fie vande Noort-Zee,
Cornelis Janfz Cruyfer, en convoy van de
ende Schepen naer Ooften
Mr. Adriaen van Ley- zeyleüde, ende vve-
den •> der uyt Ooftlandt in
van Delf. defe Landen komen-
Jacob vander Graft, de-.
rpEn voorfz dage is tér prefentie van den X Marckgrave vander Veere en Suys by den Heere vanWackene ende Mr. Carel Carré, als Gecommitteerden by den Hertogh van Savoyen, Gouverneur van defe Landen, op de Refolutie, by de Staten den feftienden der felyer Maendt genomen , ende den voorfz V; Deel. G Her-
De-i 2~.
April.'
BeroereiidedeEquipage van tien ScheJen van Dorloge, tot detentie van de Moordt?



1557* Den 27. April.
Zee, en
convoy
van de
Schepen
van en nae
Ooften
zeylende.
Som-
C 98 )
Hertogh by Gefchrifte overgefonden, beroerende de voorfz Equipage, verklaert ende den felven voorgehouden, dat de Majefteyt tot defenfie van den Lande van Hollandt ende de Noordt-Zee, ende convoy van de felve Schepen , te vreden was te accorderen de geëyfchte vijf en twintigh duyfent Caroli guldens, en voorts daer toe te doen vijf Schepen van Oorloge, fyne Majefteyt tocbehoorende met al het Gefchut, Clóoten ende Poeyer daer toe dienende , ende dat hy de verdere Schepen oock foude doen voorfien van Gefchut , Poeder , Clooten ende ander Geweer, daer op van noden wefende, midts dat de Steden van Hollandt daer toe fouden doen feeckere Stucken van Gefchut, als fy t'anderen tyden gedaen hadden, dan wilde fyne Majefteyt hebben een getal van twaelf Schepen, ende daer op twee duyfent Hoofden ofte daer omtrent, ende voorts de difpofitie foo wel van de Capiteynen als Admirael ende Vice-Admirael van de voorfz Schepen, ende voorts breeder nae vermelden van 't Gefchrifte, by de voorfz Gecommitteerden de Staten ge levert, hier geinfereert.



(99)
Sommier van het geproponeerde , gedaen in prefentie van mijne Heere den Marquis van der Veere, Gouverneur, &c. ende den Raetshecr Suys, by den Heere van Wackëne en Quarre, Gecommitteerden by Brieven van Credentie de Staten van Hollandt op den feven en twintighften April 1557.
]B Gerende het flot van wegen der felver Staten genomen den 16. April 1556. voor Paefchen , van de toeruftinge van thien * Schepen van Oorloge, daer af Copie authenticq gefonden is geweeft by mijnen Heere den Marquis voorgefchreve, te Hove aen de Hoogheyt van den Hertogh, Gouverneur ende Capiteyn Generael , &c. ende was geteyckent, A. Goes.
Hebben de voorfz van Wackene ende < Quarre, volgende haren laft verklaert, 1 eerft , dat de Hoogheydt van den Her- , togh met die van den Rade van State had- , de gedetermiteert dat om meerder be- \ fchermeniffe 's Landts van Hollandt ende I verfekerthevdt vande Navigatie, komen- ; de van Ooftcn, van wegen de Majeftevt gefurneert foude werden gereedt in gelde de fomme van vijf en twintigh duyfent guldens , te nemen uyt de leeninge van Hollandt ofte anderfmts.
Ten tweeden, dat van fyne Majefteyts G 2 we-
155?* Den 37. Aprili
Gefchrifte van het geproponeerde van ie Gecommitteerdenran den Herroge ran Savoyia, beroe. •ende de Squipage ran feeckec Schepen ran Ooroge, tot lefenfie an de tfoordt!ee.
* BI. 39.



Den 27. April.
( )
wegen toegereedt ende gedaen fullen werden de vijf Schepen van Oorloge van fijne Majefteyt, fulcks die Tér-Veere leggen in de Haven, welcke twee poinóten zijn de geene die de voorfchreve Staten begeert hebben gefurneert te werden.
Aengaende de Capiteynen , die men op de Schepen van Oorloghe foude ftellen, de Majefteyt begeert uyterlijck die te ftellen, om divcrlfe redenen daer toe porrende, oock om de welvaert 's Landts van Hollandt ende Navigatie voorfz.
Aengaende den Impoft op 't Koorn te fetten, 't welck uyt Hollant foude werden gevoert, is verklaert het felve niet redelijck te wefen, eerft midts het Koorn, in Hollandt te flijten, werdt uytgefondert; ten tweeden , ende principalijck , dat overmidts den dieren tydt van den Koorn, 't felve niet en is geraden, ende daer en boven uytermaten is periculeus, uyt welcke confideratien de Hoogheyt vanden Hertoge niet en is in meeninge daer inne te confenteren ; ende alfoo van noden is andere gevoeghlijcke manieren te vinden, omme op te brengen de penningen , van noden zijnde ter Equipage voorfz, boven de fomme van wegen de Majefteyt te furneren, dat de Staten van ftonden aen daer inne voorfien willen, fulcks nae gelegentheydt van den tydt gevoeghlijck fal wefen daer inne te voorfien , dat alles foo worde geaccordeert , dat de Navigatie van Ooften by notabele merringe niet en werde befchadight.
Ende



Ende om contentemcnt der Staten voorfz , ende ten fine fy bet verfekert werden van hare defenfie ende befchermenifle van de Navigatie voorfz , fal hen van weghen de Majefteyt toegelaten werden te committeren, ende met de Armeye voorfz te fchicken eenige Perfonagien ofte Perfonen, by de welcke fy verfekert ofte geadverteert fullen mogen zijn van 't devoir , dat gedaen fal werden by de Overften ende andere van de Armeye voorfz.
Sullen noch moghen deputeren eenige Perfoonen , omme Ter-Veere te acnfien de naerftighcydt, die van des Princen wegen gebeuren fal, omme te accelereren der Schepen toeruftinghe voorfchreve.
Sullen noch mogen ftellen in 't betalen van de Armee eenige Perfonen, om te weten waer ende tot wat eynde de penningen, hier toe behoevende, fullen werden geëmployecrt, ende by de felve particuliere betalinge doen doen, foo bchooren fal.
Van wegen des Konings fullen de Schepen van fyne Majefteyt werden gefurneert van Artillerye, Poeder, Clooten, Spijlen ende diergelijckc , infgelijcks de andere vijf Schepen, met dc twee Jachten daer toe van noden wefende ; Bchoudelijck , dat die van Hollandt furncren eenige Stuckenvan Artillerye, die van nooden fullen zijn * boven alle het Gefchut van fyne Majefteyt, tot Veere wefende, met de Klooten daer toe dienende; de Majefteyt fal oock leveren alle het Ballaft.
G 3 Die
1557Den 27. April.
* BI. 40.



1357Den 2-. April.
Staet, ho< veel de Equipage van de voorfz Schepen
( 102 )
Die van Hollandt fullen furneren ende betalen alle de penningen, van nooden wefende tot onderhoudt der felver Armée, boven de fomme van vijf en twintigh duyfent guldens voorfz , voor den tydt van drie maenden.
Dat de Hoogheydt van den Hertoge geraden ende van noden vindt defe Schepen foo toe te ruften van Artillerye, Viéfuaille ende Luyden van Oorloge , dat die machtigh mogen wefen de Vyanden te wederftaen.
TMOch hebben ten felven dage de voorfchreve Gecommitteerden de felve Staten tot haerluyder verfoeck gelevert een ftaet van 't geene de Equipage van de voorfz Schepen foude moeten koften, innehoudende fulcks hier na volght.
Eftat en bref , a quoy reviendront les defpences de 1'Efquipage de dix Navieres de Guerre, que 1'on pretend meftre fus pour la garde, feureté & prcfervation du Bied , venant d'Ooftlande au Pays de pardeca,
Navieres du Roy.
> T E Faulcon, eftant d'environ 400. tonneaux de port, fur lequel 1'on pourra aiftribuer 250. Perfonncs, au pris de 2. fc. 6. d. chacun
par



C 103 )
par jour, vientpour un Mois 937-10-0
Le Chevallier de Mer , eftant de port d'envirori4oo tonneaux , comme defTus , fur lequel 1'on pourra auffi diftribuer 250. Perfonnes , au pris que dit eft, vient par mois . . . 937-10-0
La Marie, eftant environ de de trois cents tonneaux, fur laquelle 'Ion pourra distribuer 200 Perfonnes audit pris par jour, vient par mois 600- o-c
LeDragon, eflant de 200. tonneaux de port, fur lequel 1'on pourra diftribuer 150. Perfonnes, vient par ledit mois .... 562-10-c
Et 1'Aygle, eftant de 150. tonneaux de port, fur laquelle 1'on pourra diftribuer 110. Perfonnes , vient par ledit mois . . . 412-10-c
Aultres cincq Navieres de louaige.
Trois Navieres de la grandeur , ou d'avantagc , du Faulcon & Chcvalier de Mer, a 1'autre les, dont fur chacun d'icelles 1'on diftribuera 250. Perfonnes , qui font 750. Perfonnes,audit pris de 2.fc. 6. d. chacun par jour, vient par mois .... 2812-10-1 G 4 E
Den 27. April, van Oorloge foude kollen.
5 * t



Den' 27. April.
•BI. 41.
Et aultres deux Navieres, dek grandeur, Tune de200. tonneaux, & 1'autre de 150. tonneaux, fur lefquellcs 1'on diftribuera 260. Perfonnes , comme fur le Dragon & 1'Aigle, a 1'autre les, audit pris de 2, fc. 6. d. chacun par jour, vient par mois . t 975- 0-0 Somme des Perfonnes 1970 ' Somme des fimples Gaiges
par mois . . . 7237-10-0 *Et pour les Gaiges & Soldces de Capitaines & Officiers . . . 4000- 0-0 Somme des Gaiges pour
un mois . . . n237-10-0 Pour Vivres & Vïctuailles defdits 9700 perfonnes, chacun eftimé par jour a quatre , fols, vient par mois . . 11820- 0-0
Pour le frait defdits cincq Navires de louaige cy deffus, eftant enfemble eftimez de port a 1550 tonneaux a de trente fols le tonneau par mois, vient . . . 2325- 0-0 Somme toute , tant' de de Gaiges , Vivres & Fraicts, par mois ..' 25304-10-0 Par deffus, ce conviendra avoir pour calfater & necesfairement reparer ledit Faulcon, Dragon & 1'Aigle, felon la vifitation de cc faïtj
dpnt



C I05 )
dont la declaration & eftimation eft icy attachée , poi> t'ant a 1400- 0-0
Pour auffi reparer le Chevallier de Mer & la Marie, enfemble eftimer les Cordailles d'icelles & aultrement a elliraation . . . 200- 0-0
Pour tirer hors du Havre a la Veere lcfdits cincq Batteaulx de fa Majefté, & les mettre en ordre & accouftrer de leurs Cordailles, Cables, Voyles, Ancres, & remeftre deffus icelles les Artilleriers, Poudre, Boulets, & tout ce qui en depend, avcc aultres cents mille minutez, qui furviennent de jour a aultre, la fomme de 4000- 0-0
Pour equiper lefdits cincq Batteaulx delouagealaGuerre , comme il appartient, le Charpenter, les Cabufes, Chambrettes, pour la Pouldre & Canoniers, auffi Botteleriers & fembles aultres ; partiers; dont les Affelles , Ferrailles , Machonoriers , Manonuraiges & autrement, poufteront par eftimation 1300- 0-0' Somme . . . 6900- 0-0 Totalis Somme , 32204-10-0
p''"'/'< is}'i* ■*■ ■ t*s30 t$p&*jwBl
G 5 Dat
„ vsh
Den 27. April.
Si 1'on prent Ilulques,lyans conroyél'Emsereur, n'y èra fi rrande desenfe, par :e que bntencore mcunenent ea jrdre.



Den zj. April
Aengeven van de Staten, beroerendede Equipage van de Schepen van Oorlo«e.
*B1.42.
( fO(5 )
TJAt de voorfz Staten, gehoort en gelefen hebbende 't voorfz Gefchrift, hebben by den Advocaet doen verklaren, dat 't inhouden van 't voorfchreve Gefchrifte geheel divers was van de Refolutie, by henluyden op den feftienden der felver maendt genomen , ende den Hertoge van Savoyen by gefchrifte overgefonden, uyt dien dat de felve Refolutie expreffelijck vermelde, dat alfoo alle de Beedcn , by henluyden geduyrende defen Oorlogh geconfenteert, tot dien eynde geaccordeert waren , dat de Landen van Hollandt foo wel te Water als te Lande fouden gedefendeert werden, ende dat den Impoft, geaccordeert op de Wynen, die den tydt van feven Jaren geheven was, alleen tot dien fine geconfenteert was , fonder dat nochtans eenige penningen , daer van gekomen, tot defenfie van de Zee gecmployeert zijn geweeft, daerommc fyne Majefteyt wel behoorde feker getal van Schepen van Oorloge tot fynen koften, tot lefenfie van de Noordt-Zee ende convoy van de Greynen, toe te doen ruften; des niet te min, aenmerekende de groote neceffiteyt ende 'ebreck van de Greynen, wefende in de Landen van herwaerts over, die daeromme noteijck onderhouden ende gealimenteert moeften ivefen van alle Greynen komende van Ooften, foo hadden fyluyden geoffereert, mits hebben3e fubfidie van de Majefteyt van de fomme ran vijf en twintig duyfent * guldens, te vreten te wefen, tot haren koften te doen equiperen thien Schepen van Oorloge, te weten fes groote ende vier middelbare , de welcke fy verftonden te mogen bemannen met acht
hon-



( io7 3
hondert Koppen , of daer omtrent , en dat voor den tydt van drie maenden, midts dat fyluyden, omme te moghen komen tot rembourfement van een partye van de penningen , die by henluyden tot de voorfz Equipage geemployeert fouden moeten werden , fouden mogen opftellen eenen gracelijcken Impoft op de Greynen, die , komende uyt Ooftlandt in den Lande van Hollandt, weder uyt Hollandt in andere Landen van Herwaerts over gevoert fouden werden, ende dat tot St. Gillis dagh naeftkomende ; Wel verftaende, indien de andere Landen van herwaerts over tot de voorfz toeruftinge haer aenpart te vreden waren te dragen , den voorfz Impoft cefferen ende af wefen foude, ende waren te vreden, dat de voorfz Equipage gefchieden foude by Raedt ende advis van den Marquis vander Veere, ende dat fyne Majefteyt foude ftellen den Admirael ende Vice-Admirael, ende dat henluydcn alleen foude toegelaten werden de difpofitie van de -andere Capiteynen ; maer 't voorfz aengeven ende Gefchrifte van de voorfz Gecommitteerden van mijn Heere den Hertoge vermeit expreffelijck, dat de Majefteyt te vreden foude wefen, tot de voorfz Equipage te contribueren de voorfchreve gecyfchte vijf en twintigh duyfent guldens, ende voorts te doen de verfochte fyne Schepen van Oorloge, tot vijf toe in getale , met al 't Gefchut, Klooten , Poeder ende ander Geweer daer toe dienende, ende dat hy voorts de andere Schepen mede foude doen voorfien van haerluyder behoeften, mits hebbende van de Steden van Hollandt fekere Stucken van Artillerye, gelij ck
"557Den 27. April.



\557* Den 37. April.
C 108 >
' Mjck fy t'anderen tyde tot gelijeke Equipage? gedaen hadden, dan verftaet fyne Mo. Ho., dat 't getal van de Schepen van Oorloge, noch toe te ruften, foude wefen niet alleen tot defenfie van de Noordt-Zee, ende van de Greynen van Ooften komende, maer oock tot defenfie van den Lande van Hollandt, ende dat op de voorfz Schepen van Oorloge fouden moeten wefen twee duyfent Hoofden , ofte daer omtrent, tot onderhoudeniffe van welcke Hoofden , met de toeredinge van de voorfz Schepen , volgende den voorfz Staet , wel foude koften twee en tachtigh duyfent guldens, ende foude midtfdien de voorfchreve Équipage meer dan de helft meer koften , dan by de voorfz Staten gcracmt was; dat daer en boven dc Majefteyt verftaet, de geheele difpofitie ende adminiftratie van de voorfz toeruftinge aen hem ofte aen fyne Gecommitteerden te houden, overmits de faecke bet ende te vaerdiger foude mogen gedirigeert werden ; dat oock fyne Majefteyt van geene meeninge en foude wefen te accorderen den voorfz Impoft op de Greynen, uyt dien dat daer door gefchapen waren eenige periculen ofte inconvenienten te komen, overmidts de voorfz Greynen tot foo grooten excefliven prijfe gekomen zijn, dat daeromme de voorfz Staten , verftacn hebbende de voorfz groote veranderinge ende exceflïve kotten, die de Majefteyt foude willen doen, cquiperende de voorfchreve Schepen , daer van fy te vooren noyt gchoort en hadden , geenen laft en hadden omme daer inne cenig confent te dragen , immers geen ofte weynigh hoops hadden daer toe laft te mogen krijgen.
Dat



T")At den MarCkgravc vandcr Veere ende de voorfz Gecommitteerden van den Hertoge verfhaan hebbende van dc Staten 't geene wes voorfz is, en dat fy hen lieten duncken, dat, omme te befchermen de Noordt - Zee , ende omme te convoyeren de Greynen van Ooften komende, van geenen nooden en was foo groote koften te doen , ende foo veel Volcks op de voorfz Schepen te houden, immers dat men 't felve wel verfekerlijck foude mogen uytrechtcn met het getal van acht hon-1 dert Hoofden; hebben nae voorgaende communicatie , met den anderen gehouden, weder doen leggen, dat de Majefteyt of den Hcrtogh van Savoyen in geene meeninge en was, fyne Schepen ende * Gefchut, met de andere Behoeften daer toe dienende, 't welck eenen grooten penningh waerdigh was , fonder te hebben het getal van de voorfz twee duyfent Hoofden, ofte daer omtrent, in Zee te geven , alfoo fyne Majefteyt dc felve niet en wilde in danger ende perieul ftellen, ende dat de voorfz Schepen ende Gefchut by de Francoifen genomen zynde, daer mede groote invafie en onfprekelijcke fchade op defe Landen, ende oock andere Landen, fouden mogen doen; dat oock fyne Majefteyt van geene meeninge en was de adminiftratie van de voorfz fyne Schepen, daer foo veel aan hangt, yemanden toe te laten, dan fyne eygen Gecommitteerden ; dat oock den Hertogh van Savoyen ende die van zyne Majefteyts Rade van State, in geender manieren en vonden oirbaer ofte geraden, eenigen Impoft te ftellen op de voorfz Granen, ende want de voorfz
Sta-
1-557' Den B7« April.'
Refponfie van de Gecommitteerden van den Ilertoge van Savoyen op de felve Equipage.
*BI.43.



„ '557Den 27. April.
Dagh genomen , ooime weder in de Herberge te wefen.
Proteftatie van de Staten tegens die van den Hage.
(110) ..-
Staten verklaerden, geen lalt met allen te hebben, omme tot haren lafle te nemen de verdere kollen , van nooden tot de voorfz Equipage, fulcks die van wegen den Hertogh van Savoyen verfocht werden, foo heeft den Marckgrave vander Veere van hem begeert, daar op een kort rapport te willen nemen y ende dat fy de faecke luiks in den haren fouden aengeven, dat, aenfchouw nemende op de groote penurie ende neceffiteyt van de Granen , de voorfz Equipage in alle diligentie mochte geëffeclueert werden.
jyjfldts wekken de voorfchreve Gedeputeerden , verfocht hebbende Copie van het voorfchreve Gefchrift ende Staet, aengenomen hebben het felve rapport in alle diligentie te doen, ende dagh ghenomen weder alhier in de Herberge te wefen op den eerften dagh van Mey eerft-komende.
"T^E Staten verftaen hebbende de weygeringe ende affiftentie van die van den Gerechte van den Hage tot de Verpachtinge van den Impoft, hebben verklaert, dat fy protefteren van koften, fchaden ende interelfen, ende dat fy aen den Schout ende Schepenen van den Hage in haer privé Perfonen in meeninge zyn alle vierendeel jaers te verhalen foo veel, als den voorfz Impoft in 't voorleden Jaer in Pacht gegouwen heeft, ende dat daer van Acte gemaekt foude werden voor Notaris ende Getuygen, maer want die van den Hage anders bedacht zynde, den Advocaet verklaert hebben, te vreden te wefen,
tot



(III)
tot de voorfz Verpachtinge affiftentie te doen, foo zyn de voorfchreve Staten te vreden geweeft , dat van de voorfchreve Proteftatie geen Acte cn foude gemaackt werden.
TS mede gerefolveert, dat 'er by Requeft vervolght fal werden, dat de Griffie van Hollandt ' niet verpacht en fal werden, dan eerft ende alvoorens ghefien ende gedifponeert wefende op 't advis van die van den Rade van Holland, ende te vervolgen alternative Misfiven ten voorfz fine aen die van den voorfz Rade ; ende foo verre fyne Majefteyt foude willen verftaen tot nieuwe Verpachtinge, fonder te willen verwachten 't voorfz advis, dat alfdan vervolgh gedaen fal werden, dat de voorfz Verpachtinge niet en gefchiede, dan onder conditie, dat niemandt gehouden en fal wefen eenige acten te loffen, dan die hy begeert ende van doen heeft, ende dat de Staten te vreden fouden wefen, onder de felve conditie de oude Pacht te geven, ende daer toe eenige, bequaem wefende, te nomineren, die de Majefteyt ende den Hove van Hollandt aengenaem fouden wefen, ende indien de Gedeputeerden bevonden, dat 'tt op de Pacbt eenige leeninge gedaen foude moeten werden, dat in dien gevalle Cy de Sl iten daer van m t alle diligentie zullen adverteren, omme alfdan diesaengaende verdere Refolutie genomen te mógen werden; ende zyn gecommitteert, om die Requefte te vervolgen,"Delf, Amfterdam, ende om de Inftru&ie te maecken met de Requefte, Dordrecht, Delf, Leyden ende Amfterdam.
• Is
1557-
Den 27. April.
Beroerenne het vervolg van de Pacht van de Griffie yan Hollandt.



J557Den 27, eii 28. April. •HL 44. Requefte van die van Scheveningen.
Ordonnantie voor Mr. Adriaen van Leyden.
Ontflaginge uyt de gijfelinge , van die van Werckeudam.
Dagh-
(112)
* TS op de Requefte van die van Schevenin-' gen, aen de Staten verfocht hebbende exemptie van den Impoft van den voorgaenden Jaré, by de voorfz Staten doen ftellen Nihil; maer aengaende het verder verfoeck, is gerefolveert, dat in de Ordonnantie vari den Impoft in 't Articul beroerende die vari Schevcningen, in de plactfe van twee Tappers , fes Tappers geftelt fal werden.
Den 28. April 1557.
ÏS gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Adriaen van Leyden, van twee daghen met Duyrt mde Milde ge vifiteert te hebben de Requesten, beroerende den ommeflag van de feven grooten op de Marge, ende Inftruétie te helpen maecken , om de Staten rapport te doen.
7Yn by advife van Mrs. Adriaen van Ley* den ende Jacob de Milde gedaen ontflaen uyt de gijfelinge die van Werckendam, die by de probatic van haer Quohier van den Tienden penningh, gedaen by den Schout, te hoogh geftelt waren veertigh guldens, alfoo de principale fomme van den Thinden penningh veertigh guldens failleerde.



C 113 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den tweeden, derden, vierden ende vijfden Mey 1557.
P R M S E N T E N.
Den Heere van Opmeer, van Delf.
Van Duvenvoirde , J°nge Dirck Janfz,
Van Obdam, Jacob vanderGraft,BuV'
ende germeefters.
Van Roon, ende
Ridderen. Mr. Jacob de Milde ,
Gerrit van Poelgeeft, van Leyden.
ende Pieter Cantert, Burger-
Jacob vander Duyn, meefter,
als Edelen. Claes Doedefz,
Den Schout Willem ende
Blafius, Mr. Adriaen Sandeltfn> ende van Amfterdam. Mr. Cornelis van Hoge- Jan Dirckfz 't Hoen, lande, ende van Dordrecht. Simon Gerritfz. Dirck van Berkenrode} van der Goude. Burgermeefter. Omme eyndelijck te reende ' folveren op de EquiMr. Damhert Jacobfz. page van fekereSchevan Haarlem, pen van Oorloge , Michiel Janfz, Burger- tot defenfie van de meefter. Noort - Zee , ende Cornelis Janfz Cruyfer, convoy van de Scheende pen van Ooften ko,Mr. Adriaen van Ley- mende , ende derden. waerts varende.
V. Deel. II Den
155?.
Den 2, tot den 5 Mey.



1557Den 2, tot den 5 Mey. Beroerende deEquipage van feeckere Schepen van Oorloge, tot defenfie van de NoordtZee, en convoy van de Schepen van en nae Ooften zevlende. 'BI. 45.
c m)
THvEn voorfz tweeden Mey foo heeft den XJ Advocaet uyt den naem van de Staten mijne Heeren den Marquis van Wackene, den Commiiraris Quarre, ter prefentie van Suys , verklaert, dat de Edelen ende fes groote Steden , in den haren gevifiteert hebbende, eerft feecker Gefchrift, henluyden mede gegeven by den Heere van Wackene ende Mr. Carel Quarre, als Gecommitteerden van den Heere * Hertoge van Savoyen, innchoudende onder anderen, dat tot meerder befchermenhTe 's Landts van Hollandt, ende verfekertheydt van de Navigatie van Ooften, gefurneert fouden werden in gerecde penningen vijf en twintigh duyfent guldens uyt de Leeninge van Hollandt ofte anderfints, ende dat voorts van fyne Majefteyts wegen toegeruft fullen werden vijf Schepen van Oorloge , fyne Majefteyt toebehoorende, fulcks die Ter-Veere leggen, gefurneert van Artillerye, Poeder, Klooten, Spijfen, ende dat voorts de andere vijf Schepen met twee Jachten, van gelijcken van alles gefurneert fullen werden, mits dat die van Hollandt daer toe fullen voegen eenige Stucken van Artillerye, van noden wefende boven het Gefchut van fyne Majefteyt; dat voorts fyne Majefteyt uytterlijck begeert te ftellen dc Capiteynen , om diverfe redenen , ende dat fyne Majefteyt niet geraden en dunckt, eenigen Impoft te ftellen op de Greynen, omme de inconvenienten ende commotien, die gefchapen waren daer uyt te komen, dat die van Hollandt fullen betalen ende furneren alle de penningen , van noden wefende tot onderhoudenilfe van de voorfz Schepen, boven de
voorfz



C 115 )
voorfz fomme van vijf en twintigh duyfent guldens , voor den tydt van drie maenden; ende daer nae feker Concept, henluyden by den Marckgrave vander Veere ende den Raedt van Hollandt by fekere Commiffariffen toegefchickt, vermeldende onder anderen, dat op het believen van dc Hoogheydt van den Hertogh van Savoyen , Gouverneur ende Capiteyn Generael van defe Landen, tot de toeruftinge van de twaelf Schepen van Oorloge, wefende tot befchermeniffe van dc NoordtZee ende convoy van de Schepen, komende van Ooften met Granen, ende van de Schepen na Ooften varende om Granen te halen , van wegen fyne Koninghlijcke Majefteyt gecontribueert foude werden de fomme van veertigh duyfent guldens, ende dat voorts fyne Majefteyt tot de felve Equipage foude employeren vijf fyne Majefteyts Schepen , leggende in Zeelandt, met alle Gefchut , Klooten, Poeder endè ander Geweer daer toe dienende, midts dat de Staten daer toe fouden contribueren gelijeke veertigh duyfent guldens , ende uyt de felve fomme fouden furneren de Victuaille, die men tot de felve Schepen van Oorloge foude behoeven, geëftimeert ter fomme van drie en dertigh duyfent guldens, defelve te betalen op alfulcke dagen ende termijnen, als fy met de Koopluyden fouden mogen overkomen , ende dat de refterende feven duyfent guldens by hen opgebracht fouden werden in 't eynde van de toekomende Maendt van Auguftus ; Wel verftaende , dat by de Staten vijftien duyfent guldens van de voorfchreve fomme opgebracht fouden werden fonder eeniH 2 ge
Dan 2, tot icnsiMcy.



1557Den 2, tot den 5 Mey.
* BI. 46.
C 116)
ge reftitutie, ende dat de refterende vijf en twintigh duyfent Caroli guldens by henluyden gevonden fouden werden by fulcken Impoft, als op de Granen, gekomen wefende uyt Ooftlandt in den Lande van Hollandt, ende van daer weder in andere Landen van herwaerts over gevoert fullen werden, ende andere Waren , by advife van mijn voorfz Heere den Marquis opgeftelt fouden werden ; hebben op huyden den derden Mey 1557 eyndelijck gerefolveert , dat fyluyden 't voorfchreve laetfte Concept wel redelijck fouden gevonden hebben, indien 't felve henluyden in tydts geproponeert hadden geweeft, ende dat dc Schepen, fyne Majefteyt toebehoorende , voor de komfte van de eerfte Vloote van de Schepen van Ooften, geladen met Koorn, in Zee hadden moghen wefen, maer alfoo 't felve niet doenlijck en is, ende dat'overmidts de groote neceffiteyt en penurie van de Granen, wefende in defe Landen, van noden is met den eerften te hebben Koorn , komende uyt Ooftlandt , ende de fake eyfcht alle acceleratie, eerft omme te verhoeden dat de Granen, die aireede gefchcept zijn, langhe blijven in de Schepen, door groote hette, die 'er foude mogen opkomen , niet en verbroeyen ende gantfchelijck bederven, fulcks dat men de felve niet en foude mogen oirboiren , ende voorts omme te eviteren commotie ende alle andere inconvenienten , die by gebreck van Koorn in defe Landen fouden * mogen oprijfen, foo fouden de voorfz Staten te vreden wefen, tot haren lafte toe te rullen fes bequame Schepen van Oorloge, daer mede fy fouden verhoopen de
voorfz



C "7 )
voorfz Schepen , van Ooften komende, te defenderen tcgens de Vyanden, ende daer op voegen fulck Gefchut ende andere Munitiën van Oorloge, ende voorts foo veel Hoofden, daer mede fy, by advife van den geenen hen dies verftaende, fouden meenen ende hoopen bewaert te zijn , midts dat by mijn voorfz Heere den Marquis daer op geftelt fullen werden den Admirael en Vice-Admirael, ende dat fyluyden fullen hebben de difpofitie van de andere Capiteynen, ende dit voor den tydt van drie maenden ; Wel verftaende dat den voorfz Hertogh van Savoyen, volgens fyne Hoogheydts prcfentatie, ende in confideratie van de goede dienften, by henluyden de Keyferlijcke ende Koninghlijcke Majefteyt gedaen, ende dat defe toeruftinge fal gefchieden foo wel tot welvaert van de andere Landen van herwaerts over, als tot onderhoudeniffe van fyne Majefteyts Frontieren ende Armee, gelieve tot koften van de Majefteyt toe te doen ruften ende equiperen de voorfz vijf Schepen van Oorloge, leggende in Zeelandt, fyne Majefteyt toebehoorende, tot convoy en defenfie van de tweede, derde ende mogelijck de vierde Vloot, vande Schepen, die, geladen met Koorn , uyt Ooftlandt in defe Landen noch aengevoert fullen werden, de welcke andere Vloten wel het meefte Koorn noch aenbrengen fullen, waer door oock principalijck dat flagh van de Greypen gefchapen is te komen ; dat de voorfz Schepen van de Majefteyt, in Zee wefende, de voorfz fes Schepen, by die van Hollandt toegeruft, hen van ftonden aen by de felve fullen voegen, ende hen ftelH 3 lei
1557Den 2, tot den s Mey.



1557Den 2, tot tien 5 Mey.
Commiflie op Obdam, omme te handelen met Jan Franco is op de Verpachtingevan den Ivnpnfï van Ettckhuyfeu.
Beroerende den Pagter van den Impoft tot Haerlem.
De Pachters van den Impoft te doen Executorialen.
Den
C "8 )
len onder den Admirael ende Vice-Admirael van de voorfz Schepen van de Majefteyt, midts dat alfdan celferen fal 't Officie van Admirael ende Vice-Admirael van de voorfz fes Schepen, om gefamentlijck dc Schepen, geladen met Koorn, van Ooften in defe Landen komende , ende van hier derwaerts varende, fullen convoyeren ende alle hulp ende affiftentie doen.
TT Odem hebben de Staten gecommitteert den Heere van Obdam, omme beroerende de Verpachtinge van den Impoft binnen de Stede van Enckhuyfen te handelen met Jan Francois van Bodeghem ende fyne Complicen, het zy voor thien hondert, ofte thien hondert ende vijftigh guldens 's Jaers, midts dat de Staten daer door mogen weten 't fecreet van de faecke.
TS mede gerefolveert, dat men den eerften Pachter, gepacht hebbende den Impoft van de Stede van Haerlem, fal houden, ende dat hy Jacob Herweyer, den wekken hy de Pacht overgedaen heeft , fal mogen geven fukke verfekertheydt , daer fy onderlinge mede te vreden fullen wefen.
TS mede verklaert, dat men dc Impoftmeesters ofte Pachters fal fchicken Executoriakn, omme de Omvilligen te conftringeren , op te brengen den Impoft, inhoudende executie reael ende met 'er dacdt.



Den 3. Mey 1557.
PRESENTEN.
Alle de voornoemde, bchalvcn
. Jonge Dirck Janfz.
T}E Staten hebben met die - van Amfterdam ende Waterlandt overkomen, dat by de voorfz van Amfterdam met hare Confortcn toegeruft fouden werden fes Schepen van Oorloge , tot defenfie van de Noordt-Zee , volgende 't inhouden van de Aóle hier nae geinfereert.
*^Lfoo de Staten van Hollant in voorgaende Dagbvacrden geconcipieert hadden toe te ruften thien Schepen van Oorloge , ende daer op te ftellen acht hondert Hoofden, met Gefchut ende andere Munitiën van Oorloge daer op van noden wefende, midts dat de Majefteyt van den Koningh daer toe foude contribueren vijf en twintigh duyfent guldens , ende alfoo 't felve , overmidts diverffe incidenten, vertrocken ende niet ten effecfe gekomen en is, foo hebben de Staten op huyden gerefolveert, toe te rusten fes Schepen van Oorloge, ende die te furneren van Volck , Gefchut ende andere Munitiën van Oorloge, naer advenant van de voorfz toeruftinge, die op de voorfchreve thien Schepen geconcipieert was, ende hebben tot dien eynde geil 4 ac-
Den 3. Mey.
Overkomste van de Staten met die van Amfterdam aen de toeruftingevan de Schepen van Oorloge-
*B1.47.
Het voorfchreveAccord.



'SS7-' Den 3.
Mey.
Miffive, gefchreven aen den
t 120 )
accordeert ende- overkomen met de Gedeputeerden van Amfterdam, uyt de naem van hen felven, ende hen fterck makende voor die van Hoorn , Enckhuyfen , Edam, Monnickendam ende de fes Dorpen van Waterlandt, dat fy de voorfz fes Schepen inder manieren voorfz fullen toeruften ende equiperen , ende de felve tot haren koften ende lafte in Zee brenghen ende houden den tydt van drie maenden, daer vooren de voorfz Staten henluyden belooft hebben , ende belooven midts defen op te brengen ende te betalen de fomme van negenthien duyfent guldens van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, te ontfangen uyt handen van den Ontfanger van 't gemene Landt, ende wes de voorfz toeruftinge meer koften fal dan de voorfz negenthien duyfent guldens , fullen de voorfz van Amfterdam ende de / voorfz van Waterlandt het felve furneren, fonder de voorfchreve Staten te dier caufe weder te moeyen.
J?Odem hebben de voorfz Staten mede gerefolveert te fchrijven aen den Praffident ende Raden van Vrieflandt, omme by henluyden mede toegeruft te mogen werden twee ofte drie Schepen van Oorloge , tot defenfie van de Noordt-Zee ende Convoy van de Schepen, komende met Greynen uyt Ooften, naer breeder vermelden van de Miffive hier nae volgende.
JYJOgende , Edele , feer Voorfienige , Difcrete Heeren. Wy gebieden Öns
diens-



C iii )
dienftelijck t'Uwer E. Alfoo dc Francoifen , Vyanden van de Koninghlijcke Majefteyt, met groote meenighte van Schepen van Oorloge hen houdende zijn in de Noordt-Zee, om te nemen ende te overvallen de Schepen , geladen met Greynen , komende uyt Ooftlandt naer defe Landen, ende dat midtfdien van noden is daer tcgens behoorlijcke provifie te doen, foo is 't, dat Wy jegenwoordelijck doen equiperen ende toeruften fes goede Schepen van Oorloge tot onfen eygen koften , ende fonder hulpe van de Koninghlijcke Majefteyt ende de andere Landen van herwaerts over, omme daer mede te verfekeren, foo veel als mogelij ck wefen fal; de Noordt-Zee ende de Schepen, die ons uyt Ooftlandt alle foorten van Granen aenbrengende zijn , die alfnu fonderlinge behooren befchermt te wefen, door dien dat de voorfz Granen feer nootelijck zijn tot alimentatie ende onderhoudeniffc van alle de Onderlaten van dc Landen van herwaerts over, ende dat overmidts de penurie ende het gebrek van de Granen, wefende in defe Landen; ende want de voorfz defenfie oock toucheert ende van noden is den Lande van Vricflandt, als die van Hollandt, byfonder alfoo aldaer oock veele Reeders ende Schepen zijn , die naer Ooften zeylen , ende groot profijt voor die van Vricflandt inne brengen , foo fouden Wy van Uwei E. wel begeer en, dat de felve gelievcr wilden de Staten van Vricflandt, ofte ir II 5 al
Ï557* Den 3.
Mey.
Rade van Vrieflandt. omme dat fy fouden. toeruften twee of drie Schepen van Oorloge, tot defenfie van de' Noort-Zee.
l



J557' Den 3. Bley. •BI. 4».
Geen Koorn uyt den Lande van Hollandt te laten gaen.
Van de paclninge van den Impoft van
C 122 )
allen * gevalle de Reeders aldaer , als Uwer E. tot acceleratie van de voorfz fake bevinden fullen bequaemft te wefen, fulcks te induceren, dat by henluyden tot de voorfz fes Schepen van Oorloge noch twee ofte drie bequame Schepen van Oorloge gevoeght mogen werden, op dat de voorfz defenfie te bet verfekert mach wefen; ende fal Uwer E. voorts gelieven den Brenger van defen geloof te geven in 't geene wes hy , beroerende defe faecke , Uwer E. breeder fal verklaren. Mogende, Edele , feer Voorfienige, Difcrete Heeren , Godt Almachtigh verleene U goede zalige gefontheydt. In den Hage defen vijfden Mey 1557.
Y)\ Staten hebben gerefolveert , aen den Marquis vander Veere te verfoecken, dat alfoo tot Amfterdam nu niet meer Koorns en is , dan die van Hollandt wel behoeven, ende dat alle de Steden nootelijcke provifie van Greynen behoeven, die door laft van den Rade geen verdere provifie gedaen en hebben dan tot Mey naeftkomende, dat, niet te^enftaende de proteftatie by den Raedtsheer Quarre gedaen, fyne Edelheydt de handt daer aen wil houden, dat de Staten de voorfz Granen binnen 's Landts mogen houden, fonder daeromme te incurreren de indignatic van de Majefteyt.
J)E Staten hebben mede verklaert te vreden te zyn, dat Jan Francois in Pachte hebbe den Impoft van die van Enckhuyfen, mits
de



C "3 >
de Staten valt ftaende voor thien hondert guldens , ende midts Hellende behoorlijcke Cautie volgens d'Ordonnantie.
TS mede gerefolveert Ordonnantie te palieren voor die van Amfterdam op den Ontfanger Coebel, fulcks hier na volght.
Heer Ontfanger van 't gemeene Landt van Hollandt, Mr. Arnout Coebel , de Staten van den felven Lande ordonneren U , te leveren de Burgcrmeefters ende Regeerders der Stede van Amfterdam , ofte hare Gecommitteerden , de fomme van negentien duyfent guldens van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, omme daei mede, met affiftentie van die van Waterlandt , te equiperen ende toe te ruften fes Schepen van Oorloge , tot defenfie van de Noordt-Zcc ende de Greynen vat Ooften komende ; ende overbrengend* defen , ende behoorlijck acquit daer oj dienende, fal 't felve U in Rekeninge ge pafleert werden. Gedaen ten dage al boven.
TS by de voorfz Staten gemaeckt fekere Com miffie op den voorfz Ontfanger Coebel als volgt
Op huyden den derden Mey 1557. foc hebben dc Edelen ende fes groote Steder van Hollandt, reprefenterende de Statei van den felven Lande , gecommitteert cn committeren midts delen Mr. Arnou
Coe
Den 3.
Mey. Enckhuyfen, by Jam
Francois gedaen.
Ordonnaatie voor die van Amfterdam van negentien duyfent guldens, tot equipage van fes Schepen van Oorloge-
l
1
■ Commiflie
, op Coebel, omme te verkoopett Los-Ren-
1 ten ter
1 hooft fom-
l me van twintigh
' duyfent-
1 guldens.



„ '557Den' 3. Mey.
Nopende de AvonturiersSchepen, omme affiftentie te doen de Schepen van Oorloge , by de fctaten toegeruft.* UI. 49.
Gratuiteyt voor den Commis Loo.
Van de geeyfte Victuaille by denMarckgrave van tier Veere op deSchepeo van Oorlog*.
< 124 )
Coebel, Ontfanger van 't gemeene Landt; omme van 's Landts wegen in alle diligentie te verkoopen Los-Renten den penningh twaelf, ter Hooft-fomme toe van twintigh duyfent guldens, omme de felve penningen te employeren tot toeruftinge van fes Schepen van Oorloghe, tot defenfie van de Noordt-Zee ende van de Greynen van Ooften komende , omme te fuccurreren de groote penurie, wefende in defe Landen door gebreck van de Greynen. Aclum ten dage ende jare als boven.
JS mede gerefolveert, dat die van Amfterdam met de Waterfteden onderlinge met den anderen fullen fpreken , of geraden ware dc Avonturiers Schepen * in prijfe te accorderen, indien fy tuffchen de Maze ende de Sondt eenige Schepen nemen, ofte dat beter ware, dat men met hen overquame, dat fy den tydt van een Maendt de voorfz Schepen van Oorloghe affifteerden , ende daer van de Staten adverteren met den eerften.
Is den Commis Loo by de Staten voor een gratuiteyt toegevoeght drie hondert guldens.
]^Opends de vereyfchte Viftuaille op de Schepen van Oorloge, by den Marquis vander Veere gedaen, hebben de Staten gerefolveert, dat alfoo die van Hollandt foo weynigh voorfien zyn van Koorn, dat fy 't felve niet ontbeeren en mogen , ende dat in Gelderlandt Koorns genoegh is, ende dat die van Gelderland



( 125 )
land zyn Ondcrfaten van fyne Majefteyt, aldaer behoort te fchicken , omme provifie van Koorn te hebben ; ende aengaende de verdere Vi&uaille van Boter, Kaes, Speek ende anders , gemerekt de felve alfnu is redclijcks koops, ende dat fyne Majefteyt in meeninge is met gereedt geit die te koopen, foo.de Staten aengedient is, dat de Steden in 't particulier elck in haer regard te vreden zijn, fyne Majefteyts Gecommitteerden alle affiftentie te doen, die van hen verfocht fal werden.
TS mede gerefolveert, dat de Tappers, gefeten op den opflagh vanden Turf buyten Schoonhoven, ende buyten de Jurifdi&ie der felver Stede gelegen , gemerekt fy contribueren in de Schiltale, fullen van den Impoft vry wefen, ten ware contrarie bleke.
TT Odem is by den Ontfanger Coebel de voorfchreve Staten gelevert fecckere Memorie, omme by hen luyden daer op gedifponeert te werden.
In den eerften, van Is by de Staten gerewat tyden den Ontfan- folveert, dat den Adger Aert Coebel fal vocaet fal teghens de executeren die van naefte Daghvaert uyt Heenvliet ende Abben- alle de Acfen extrahebroeck, gemerekt die ren de Claufule, defe fceckeren tydt in fur- faecke aengaende, encheantie gehouden zyn, de voorts met Coebel ende den felven Ont- doorfien de Reeckeninfangcr uyt de Aften ge, of die van Heenvan confent niet en vliet en Abbenbroeck weet in
1557Den 3. Mey.
Nopende deTappers, gefeten op den opflag van den Turf buytenSchoon*hoven.
Memorie, by den Ontfanger Coebel de Staten gelevert,endede Appoftillen daer op geftelu



' 1557Den 3. Mey.
C 126)
weet te colligeren , in fulcken jare betaelt noch daer uyt fpecin- hebben als de Aftem en catie vanden tydt ver- tioneert, en daer van "aen- alfdan rapport doen.
Aengaende dat den Hier op is by de StaOntfanger bevindt in ten gerefolveert, dat, het ommeflacn van dc hebbende van den Ont47200 ponden, dat hy fanger een ftaet van te kort komen fal met het geene wes hy bede Schiltalen van de hoort te betalen op de Dorpen van Egmont, loopende Beede, ende als van Neck, Oudt- foo geordonneert is, kerfpel, Warmenhuy- dat men de felve penfen , Harinckarfpel, ningen furneren fal, Bucken, Petten, Huyf- fullen dan het geene duynen, Purmereynde wes fal refteren, vinende Purmcrlandtende den by eenige extraWijck. In den Lande ordinaris middelen, die vanHeufden, die t'fa- men alsdan ramen fal. men hebben r löiSchildcn, ende beloopthacrluyder portie in den tegenwoordigcn ornmeflagh over het platte Lant ter fomme van twee duyfent twe hondert negen en veertigh pond. acht fch. negen den., ende en foude, onder correctie, geen reden wefen, dat men haerluyder portie op de andere Schiltalen foude verhogen.
* Dat je



C 127 )
* Dat infgelijcks den Is gerefolveert als ommeflagh van de hon- op het voorgaende Ardert en negentien duy- ticul. fent guldens op de Schiltale niet uytbrengen en fal alfulcke fomme, als by de Staten gcraemt was, tot furniffcment van den eerften termijn, verfchijnende Mey Anno op de felve reden als in 't voorgaende Articul, 't welck mede fal fchelen over de voornoemde Dorpen twee duyfent vier hondert fes en veertigh ponden veertien fchellingen vier deniers.
Dat den Advocaet Is by de Staten den van den Lande belaft Advocaet belaft dit te zy de Rekeninge van volkomen, den Ontfanger te leveren in handen van den Rekenmeefter Numan, met den ftaet by Adriaen Stalpert daer op gemaekt, omme, de felve by hem gevifiteert zynde, eenigen bequamen tydt, die hy kielen fal, eenen dagh by de Staten geraemt tewerden, omme dc felve Is
~ '557Den. 3.
Mey.
* lil. 50.
Alfoo met meer geconfenteerten is om te (laen dan hondert en veertien duyfent ponden.



~ W4 Den 3. |
Mey.
( 1^8 )
ve Reecltenïnge te hooren ende te fluyten.
Dat de Staten gelic- Is gerefolveert, dat ven in tydts de fauten hier van al was gedifvan den Tienden pen- poneert, ningh te doen corrigeren , ende 't recolement te doen vorderen, terwijlen de Somer op handen is, omme nieuwe Quohieren gemaekt te werden defe Somer by diverife Commiffariffen in diverffe Quartieren, die de Staten daer toe nomineren fullen, ende 't felve t'anderen tyde gehandelt hebben, want den felven Thienden penningh fal moeten in de Winter ommegeflagen werden, en is van noden, dat de Landluyden een half jaer te vooren haerluyder Quohieren maken, omme volgende dien de collcclatie te mogen doen, ofte anders fal de laetfte dwalingc arger zyn dan dc cerfte.
Dat de Staten gelic- Is by de Staten geven eenighe van hen- refolveert, dat Coebel luyden te committeren, fal recouvreren de Acdie ten,



( 1^9 )
die aen mvnc Heeren ten, daer by blijckt* van den Rade verfocc- dat S,nouckaert diverken, datfe van-nu voor- fche partyen uyt de gijtaen niemandt en ont- felinge ontflagen heeft, flaen, 't zy uyt de gij- ende op 't verdere is felinge ofte uyt de by henluyden rapport hcchteniiTe fonder con- genomen, fent van den Ontfanger, ófte is den Ontfanger gefchapen aen fijn reftanten nimmermeer te gcraecken, ende foude fulcks mijn Heer Snoeckaert ontflagen hebben eenen Covert Antonifz tot Drimmelen, die in de Voorpoorte gelegen hadde drie weken, fchuldig wefende * van fes ommeflagen, ende van gelijcken die van Honfenoort, Abbenbroeck ende meer andere.
TS op de Requefte van die van Scheveningen, verfoeckende quijtfcheldinge van den Impoft van den voorleden Jare , gerefolveert voor Appoinftement te ftellen.
De Staten van Hollandt verklaren, dat alfoo die van Scheveningen gelijck vcrfoeck ontfeydt is, de Supplianten van gelijcken patiëntie fullen hebben, dan ac. V. Desl. I cor-
Don 3.
Mey.
*BI.5i,
Requefte van die van Scheveningen.



*5$f' Den 4. Mey.
Jacob van der Duyn te fpreken den Heere van Affendelf van de Commiflie op Weidam.
Commiflie opSasbout, by believen van Suys.
C 130)
corderen de Supplianten atterminatie van betalinge van den Impoft van den voorleden jare op vier toekomende halve jaren, mits daer voor Hellende cautie fuffifant binnen den tydt van veertien dagen.
Den 4. Mey 1557.
PRESENTEN.
Roon, A Leyden ,
ende Jacob de Milde,
Duyn, 'Pieter Cantert,
Hogelande, Sandelijn,
Dirk van Berkenrode, Jan Dirckfz ,t Hoen, Lambrecht Jacobfz, ende
Middel Janfz Simon Gerritfz .
TS by de Staten gerefolveert, dat Jacob van der Duyn fal fpreken den Heere van Affendelf , of hy te vreden is, dat 'er Commiflie, als hy niet vaceren en magh, vervolght fal werden op een ander, ende indien gevalle te verfoecken Commiffie op Weldam, en dat den Advocaet fal fchrijven om de voorfz Commiffie te hebben.
Eodem naer de noene.
PRESENTEN.
Alle de voornoemde, behalven
De Edelen, ende Berckenrode, Michiel Janfz.
TS mede gerefolveert, by believen van Suys, te vervolgen Commiflie op Sasbout, om te
pro-



(fis* >
procederen tot correctie en recolement van den Tienden penningh , in abfentie van den voorfz Suys.
TS mede gerefolveert, dat men het Concept, gele ver t by den Stadhouder ende de Commilfariffen van den Hertogh, omme noch twee Schepen met drie hondert Hoofden foude fchicken toe te ruften, ende dat den Prince daer toe foude geven thien duyfent guldens, 't felve fal overfenden aen de Water-Steden , omme te lien wat fydaer op fegghcn, dat evenwel vervolgh gedaen fal werden om te hebban dc geëyfehte vijf Schepen van de Majefteyt; .ofte ten minften de fomme van twintigh duyfent guldens, tot toeruftinge van noch drie ofte vier Schepen van Oorloge, tot de Sche pen by 't gemeene Landt toegeruft ende ge equipeert.
TS gerefolveert Coebel te leveren de geflotei Rekeningen van de particuliere Collecteur van den Impoft, geruft hebbende onder Stal part.
/~YP de Requefte van die van Brafaep, vei foeckende ontlaft te wefen van dat Mai gen-geldt van thien Margen, daer niet af e komt; Is gerefolveert, dat die van Haerlei hen fullen informeren op 't inhouden van d Requefte, tot koften van dc Supplianten , on me rapport te doen; ende indien * fy bevit den 't inhouden, van de Requefte waerachtig te wefen, zijn te vreden, dat dc Suppliante van de thien Mar een, in hare Requefte gcmei J. z t
*55/. Den 4. Mey.
Concept van den Marquis endeCotnmiflarilTenvan den Hertoge, beroerende dc toerustinge van twee Schepen van Oorloge, , boven de fes Schepen.
Coebel ta j leveren de , Reecke3 ningen van ' de Collecteurs van dcnlinpoft.
" Requefte - van die van n Brafaep.
a e 1-
1- *Bl. 52.
h n 1i*



1557Den 4. Mey.
Van de Penningen by Coebel uytkrachte van anticipatie van betalinge tot'sLandts profijt gekomen.
Ordonnantie vaor Viglius, Bruxelles ende Loo.
( 132)
tioneert, van het Margen-geldt vry fullen wefen voor den tydt van acht Jaeren.
de Staten van den Ontfanger verfocht zyndc, wat penningen hy onder hem heeft, uyt faecke van de anticipatie by hem gedaen, heeft verklaert, dat hy by anticipatie 't Landt profijt gedaen heeft tuffchen de drie of vier duyfent guldens, ende dat hy te vreden is daer uyt te betalen de gratuiteyt van Viglius , Bruxelles ende den Commis Loo, bcloopendc t'famen ter fomme van achtien hondert guldens.
TS mede gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel Ordonnantie fal maecken voor den voorfchreven Viglius, Bruxelles ende Loo, fulcks als hier naer volght.
Heer Ontfanger van 't gemeene Landt van Hollandt, Mr. Arnout Coebel, de Staten van den felven Lande ordonneren U,te betalen Heer Viglius Swijgem,Rid-1 der, Hooft ende Prrelident van den Sekreten Rade van de Koninghlijcke Majefteyt , twaelf hondert Caroli guldens van veertigh grooten Vlaems 't ftuck; mijnen Heere Philibert' de Bruxelles, Raedt van den Rade van State, drie hondert gelijeke Caroli guldens, ende mijnen Heere Mr. Albrecht van Loo drie hondert gelijeke Caroli guldens , maeckende t' famen achtien hondert Caroli guldens , ende dat voor een gratuiteyt ende goede dienften, die de voorfz drie Heeren 'sLands van Hollandt refpe&ivelijck ghedaen hebben,
ende



( 133 )
ende foo fyhoopen, in toekomende tyden noch doen fullen, ende dat uyt de penningen , die 't gemeene Landt van Hollandt geprofiteert heeft uyt faecke van dc betalinge by anticipatie, by U diverffe Koopluyden tot Antwerpen t' anderen tyde ghedaen; ende overbrengende defen alleenlijck, fal het felve U in Rekeninge gepaffeert werden.
TS mede gerefolveert, dat den Ontfanger een ftaet fal maken, hoeveel Los-Renten dat 'er verkocht zijn tot loffinge vande Lijf-Renten, endehoe veel Lijf-renten daer noch ongeloltzyn.
/~VP de Requefte van den Collecteur van Medenblick , verfoeckende quijtfchcldinge voor een partye van fijn Pacht, hebben de Staten op het believen van de Edelen gerefolveert te ftellen, dat dc Staten hem accorderen quijtfchcldinge van een vierendeel van fynen Pacht, mits affirmerende by Eede , foo veel fchade by den Brandt geleden te hebben, meer ende niet min.
HP de Requefte van Hendrick Faes ende Jan Adriaenfz, verfoeckende fekere 'Gratuiteyt; Is gerefolveert, dat den Advocaet henluyden fal fpreken, ende indien fy met een kleyntjen te vreden zyn, als met een Engel ofte twee Kroonen , hen te contenteren, ende indien fy veel willen hebben, tc vereyfehen wat fy gedaen hebben, ende oocl daer op te hooren Pietcr Boneffelacr, ende ol fy eenigh Patroon gemaeckt hebben.
I 3 Dc
Den 4. Mey.
Staet te 1 maecken van de afloffingevan LijfRenten
Requefte - van den Pachter van den Impoft tot Medenbliek.
Requefte van Hendrick Faes ende, Jan Adriaenfz.



1557-' Den 4. Mey. Rapport genomen, omme een plaetfe te maken in 't Kloofter, tot bewaringe van 's Landts Stucken.
*BI. 53Requeftevan die van Enckhuyfen, om reftitutie van de penningen, indebité aen deii Impoft betaeldt.
Requefte
van de Ge-
fwoorens
vanSchoot,
omvifitatie
van h; ren
quohieren
van den
Thienden
Penningh.
C 134 >
F)E Staten hebben rapport genomen, omme te fien of men noch in het Cloofter foude een plaetfe maecken, omme 's Landts Papieren en Stucken te leggen.
* QP de Requefte van Burgermeefters ende Regeerders van Enckhuyfen , verfoeckende reftitutie van de penningen, die de Ingezetenen aldaer van den Impoft indebité betaeldt hebben; Is gerefolveert, dat de Staten verklaren, dat defe Requefte geftelt fal werden in handen van den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, ten eynde hy by hem ontbiede den Collecteur van den Impoft van Enckhuyfen van de jaren in de felve Requefte geroert, omme hem te informeren op 't inhouden van defen; midtfgaders oock, of binnen Enckhuyfen Impoft betaeldt is by de geene die de nieuwe Haven aldaer gemaeckt hebben , ende oock by de ScheepsTimmerluyden aldaer , om, dc felve informatie gefien wefende , alfdan op alles gedifponéert te werden foo men bevinden fal te be« hooren.
QP de Requefte van de Gefworens ende Buyren van Schoot , verfoeckende vifitatïe van hare Quohieren van den Thienden Penningh ; Is gerefolveert. De Staten van Hollandt , gefien hebbende defe Requefte , verklaren , dat de felve geftelt fal werden in handen van den Rekenmeefter Adriaen Numan, midtfgaders het Quohier van den Thienden Penningh van de Supplianten, omme het felve te vifiteren, ende te fien of daer eenigh erreur I in



( 135 )
in is, ende in dien gevalle het felve te corrigeren, ende, foo verre het noodt is, daer op oock te hooren den Ontfanger van het gemecne Landt, Mr. Arnout Coebel.
Den 5. Mey 1557.
PRESENTEN.
Lambrecht Jacobfz , Sandelijn ,
a Leyden, Jan Dirckfz 't Hoen, Milde, ende
Pieter Cantert, Simon Gerritfz.
(~xp de Requefte van Herman Segerfz, Bui ^ germcefter van Heuckelom, verfoecken de uytftellinge van hare portie van betaling in de feven grooten ende anders; gehoort' advis van Coebel, is gerefolveert, IVz/jz7 maer alfoo defe jegenwoordige Geappreher deerde bleef leggen, foo werdt den Ontfange belaft, met alle diligentie te vorderen de exc cutie, by den Hove verleent jegens de ander Wethouders , ende die mede te doen apprc henderen volgende fyne Executorialen.
(~\? gelijeke Requefte van den voorfz Herma ^ Segerfz , Burgemeefter van Heuckelom mede verfoeckende gelijeke atterminatie ene ontflaginge uvt de Voorpoorte ; gehoort zyi de 't'advis van Coebel, by de Staten gerefo veert is, Nihil, maer alfoo defe jegenwoord ge geapprehendeerde bleef leggen, foo wen den Ontfanger belaft, met alle diligentie vorderen de executie, by den Hove verlee: I 4 J
Den 4, ei! 5- Mey.
- Requefte . van Her-
man Se' gerfz, om c uytftel van , betalinge
- van de fer ven grooten.
e
n Den fel, ven om q ontflaginge
uyt de
Voorpoor. te. i-
k te it c-



. i55f« Den 5. Mey.
Requefte van die van dcrMeede, om reftitutie van de feven oortgens op de Marge.
* BI. 54.
Aen die van de Reeckeningen te vervolgen, dat die van Sevenbergenop een portie in de Schiltale geftelt werden.
Requeftcn van die van Sevenbergeu ende
C 136 )
jegens de andere Wethouders, ende die mede* te doen apprehendcren volgende fyne Executorialen.
de Requefte van de Ingezetenen ende Buyren vande Meede, verfoeckende reftitutie van de feven oortgens op de Marge,by henluyden betaeldt van drie hondert vier en tfeftigh Margen; gehoort hebbende het advis van Coebel , is by de Staten gerefolveert, .zy gefien 't Quohier van den Tienden penningh van die van St. Geertruydenberge ende vander Meede, ende 't felve by de Rekeninge van de Margentalen geconfirmcert by den Secretaris van Leyden , Mr. Jacob de Milde, ende den Ontfanger van 't gemeene Landt, ofte den Advocaet, omme, gehoort het rapport, te difponeren naer behooren.
* TS gerefolveert, dat men fal verfoecken die van de Reken-kamer, dat fy willen de fake manieren, dat die van Sevenbergen , die bedijckt zyn, mede mogen geftelt werden op een portie in de Schiltale , alfoo de Majefteyt ende het Landt daer by groot intercft lijden, ofte dat by gebreke van dien de Staten van advife zijn, by hare Gedeputeerden, die fy boven fullen fchicken, 't felve by Requefte te vervolgen aen de Majefteyt , ende zijn daer toe by de Staten gecommitteert Lambrecht Jacobfz ende Adriaen van Leyden.
(~\P de Requefte van den Heer van Sevenbergen, verfoeckende exemptic van den Impoft , midtfgaders op de Requefte van Heer
Adri.



C 137 )
Adriaen van Egmont, Priefter , mede verfoeckende excmptie van den Impoft; Is by de Staten doen ftellen Nihil, ende dat overmidts de Certificatie», by hen beyden geproduceert, niet en vermeit, dat de Landen, die fy bruyeken , hen eygentlijck toebehooren.
"^Yn gecommitteert Mrs. Jacob vander Duyn, Lambrccht Jacobfz en den Advocaet , omme te vifiteren dc Vacatiën van den Griffier.
^Yn mede gecommitteert den Advocaet ende Mr. Lambrecht Jacobfz, om op 't inhouden van de Requefte ,'overgegeven by Mr. Picter Bruynfz , met hem te fpreken , ende te fien of fy fouden mogen met hem accorderen met het vierendeel ofte dc helft van de fomme dat den Impoft tot Scheveningen in het voorleden Jaer bedragen heeft, ende dat ' op het believen van de Edelen, ende dat de felve Gecommitteerden hem voorhouden fullen de redenen,, waeromme hy tot den voor-*» fchreven Impoft niet en foude wefen gefundeert.
QP de Requefte van die van Alckemade , cum Sociis , verfoeckende vouginge van de Margentalen; Is by de Staten gerefolveert voor Appoinctcment te ftellen. Dc Staten verklaren, dat hier in voorfien is voor den toekomenden tydt, by de nieuwe Ordonnantie daer op gemaeckt.
I 5 IS
Den. 5. Mey.
Heer AdriaenvanEgraont.
Gecommitteerden , omme te vifiteren de Vacatiën van den Griffier.
Den Advocaet ende Lambrecht Jacobfz gecommitteert, omme tefprekenMr. Pr. Bruynfz op het inhoudenvan fyne Requefte.
R.equefte van die van Alckemade , cum fuis.



f557Dert 5, en 6. Mey. Dat van de gratuiteyt van Viglius, Bruxelles ende Loo een Rekeninge apart geimaekt fal werden.
Overkomfte van den Advocaet en Lambrecht Jacobfz met Mr. Pieter Bruynfz, aengaende den Impoft van deTappers van Scheveningen.
Overlevering Coebel gedaen, van fekere Ordonnantie voor Viglius, Bruxelles ende Loo.
C 138 >
JS mede gerefolveert dat den Ontfanger Coebel van de achtien hondert guldens , gefchoncken voor een gratuiteyt den Praefident Viglius, Bruxelles ende Loo, een Reeckeninge apart fal houden, fonder ter prefentie van de Commiffariffen, als den Heere van Affendelf, Rennoy ofte Numan daer af rekeninge te doen.
Den 6. Mey 1557.
JiY den Advocaet ende Mr. Lambrecht Jacobfz den voorfz Meefter Pieter Bruynfz gefprokcn zynde op het inhouden van dc'Requefte, fcheen genoegh te vreden te wefen, midts hebbende de drie deelen van den Impoft van de Tappers tot Scheveningen van 't voorleden Jaer, op de felve termijnen te betalen, die de felve Tappers by de Staten gegundt is, dan verfochte ernftelijck , dat den geheelen Impoft hem foude mogen volgen, ende dat tot6 dien eynde by ons aen de Staten favorabel rapport gedaen foude werden.
TS by den Advocaet den Ontfanger Coebel gelevert fekere Ordonnantie op Viglius , Bruxelles ende Loo gepaffeert, tot achtien hondert guldens, mitfgaders fekere Commiflie op den felven Ontfanger, omme te mogen verkoopen Los-Renten ter fomme van twintigh duyfent guldens, met noch feeckere Memorie , by den felven Ontfanger de Staten op den derden Mey overgegeven , met diverffe Refolutien, by de felve Staten daer op geftelt.
* Den



( m )
* Den 14. Mey 1557.
/^Efonden Mr. Adriaen Numan de Commisfie, fprekende op Rennoy ende hem, omme met den Heere van Affendelf te mogen hooren 's gemeene Landts Rekeninge.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 18 ende 19. Mey 1557.
PRESENTEN.
De Heeren van Duven- meefter,
voirde, Mr. Adriaen Sandelijn9
Van Lockhorft, ende
ende Jan van Nyenburgh ,
Otto van Egmont, van Amfterdam.
Uyt de naem van d'E- Jan Dirckfz 't Hoen,
delen, ende Willem Blaftus, Simon Gerritfz , Burende germeefters, Mr. Willem Schoock, vander Goude.
van Dordrecht.
Jooft van Hillegom , Omme te refolveren ,
Dirck van Beukenrode, van de Majefteyt
ende noch te hebben drie
Lambrecht Jacobfz, ofte vier Schepen
van Haerlem. van Oorloge , ofte
Jan Sasbout , Burger- dat fyne Majefteyt
meefter, tot de Equipage van
ende noch eenige Sche-
Mr. Jacob van Eynde, pen foude willen ac-
van Delf. corderen de fomme
Jacob de Milde, van veertien ofte
van Leyden. vijftien duyfent gul-
Pieter Cantert, Burger- dens.
Dcu
*557Den 14, iS en ioMey. * 131.55-
Numan gefonden fijn commiflie, omme te hooren 's gemeene Landts Reeckeningen.



Pen i k, en 19. fe
Van" fijne IVIajafteyt «j| $e \ egfoqckcndrie ofte vierSchepen van < ïorloge, ofö] de f'o.nme van veerthien of vijftien duyfent guïd.
C HO )
TPvEn voorfz achtiendeii Mey is by de voorfz .I J* Staten gerefolveert, dat aengefien de Staten vari Hollandt, confedererende de groote neceffiteyt ende extreme penurie ende gebreck van alle Granen nootcüjck wefende niet alleen tot! onderhoudeniffe ende alimentatie van den Lande van Hollandt,maer van alle dc Landen van herwaerts over , omme te obvicren, ende .vóór'foo veel als doenlijck is, de felve neceffiteyt ende penurie te beletten, de voorfz Stafcn gcaccordcert nebben toe te rusten tot haren lafte fes Schépen van Oorloge, daer van de toeruftinge bedragen fal een groote merckeüjcke fomme van penningen, fonder nochtans tót de Equipage van dien te hebben eenige affiftentie ofte hulp van de andere Landen van herwaerts over, de-welcke in de felve ende merkelijk meerder neceffiteyt zyn, dan die van Hollandt , dat daeromme de Majefteyt gelieve te accorderen de toeruftinge van drie ofte vier Schepen van Oorloge tot fyne Majefteyts lafte, boven dc affiftentie, by hem gedaen van twaelf duyfent guldens, tot toerustinge van noch twee andere Schepen van Oorlóge, die by de voorfz fes Schepen van Oorloge gevóeght zyn, omme de felve Vloot te bet te verfekeren ende te ftcreken, ende foo verre 't felve verfoeck niet en foude gcaccordeert werden, dat in dien gevalle by nieuwe Requefte aen fyne Majefteyt verfocht fal werden , dat hem gelieve alfdan ten minften te accorderen de fomme van veertien of vijftien duyfent guldens, omme daer mede by die van Hollandt toegeruft te werden een ofte twee Schepen van Oorloge , voor foo veel als de
feb



C 141 )
felve penningen fullen mogen ftrecken ende uytbrcngcn.
T-JEbbcn mede gerefolveert te verfoecken aen de Staten van Brabandt, dat fyluyden , in confideratie van de neceffiteyt ende gebreck van de Greynen * als vooren', gelijeke, ofte ten minften een redelijckc affiftentie ende byftandt gelieven te doen, tot foulagement ende alimentatie van hare fchamele Gemeente, byfonder alfoo 't gebrek ende noodt van't Koorn henluydcn meer urgcert dan die van Hollandt.
"T)E Staten vertoont zynde dc Requefte van CornelisMaertenfz,gevangen opdeVoorpoorte in den Hage, daer by hy verfocht affiftentie van dc Staten, omme te mogen hebben , publicatie van de Getuygeniflen ofte informa- , tie, by Air. Cornelis Monick, Raedt tot Me-] chelcn , op fekere pointcn van Officie gedaen 1 ofte genomen, volgende dc Oftroyen de Staten daer van gegunt; Is gefeght, dat den Advocaet, die van Dordrecht, Leyden ende Amfterdam fullen confuleren met Boot ende Treslong, omme te weten of dc verfochte publicatie gecomprehendeert is onder de voorfchreve Oftroyen van dc Staten, ende in wat faecken naer Rechten geen publicatie en valt.
TJY den Advocaet de Edelen rapport gedaen ] zynde van de Refolutie vande fes groote < Steden, op de voorgaende Daghvaert geno- 1 men, beroerende't Appoinftement, te ftellen ! op de Requefte van den Collefteur van den j Impoft binnen Medenblick; hebben de voorfz 1
Ede-
Ï557-
Den 1 :i, en 19. Mey.
Van die van Brabant té verfoecken contributie tot eenighe Schepen van Qorlor ge.
* BI. 55.
Hequcffe van Corïelis Maerenfz, ge•angen op ie Voorloortc in lenllage.
3eroer enIe den 'achter ran den nipoft tot kledentlick.



Den i8,en 15. Mey.
Requefte van den Pagter van den Impoft tot Alckmaer.
Te fchrijven aen die van den Rade van Vrieflandt.
Miffive aen de voorfchreveRaden gefonden.
■ C 142 )
Edelen, foo fy maer drie fterck en waren, uytgeftelt haer opinie te leggen tot de naefte Vcrgaderinge.
JS oock by de voorfz Staten uytgeftelt de Refolutie van den Appoinctemente, te ftellen op de Requefte vanNanninck Adriaenfz, Pachter van den Impoft tot Alckmaer, verfoeckende infgelijcks quijtfchcldinge, overmidts de fterfte, het voorleden jaer aldaer geweeft hebbende , ende dat overmidts de Edelen niet wil- • ligh en waren te refolveren.
den Advocaet de Staten vertoont zynde de Miffive van die van den Rade van Vrieslandt, inhoudende antwoordt op devoorgacnde Miffive, by den Advocaet uyt haren naem aen henluyden gefchreven , hebben verklaert, iterativelijck aen die van Vrieflandt te fchrijven, fulcks als hier nae is volgende.
jYJOgende, Edele , feer Voorfienige, Difcrcte Heeren. Ick gebiede my dienftelijk t'Uwer E., ende hebbe op hüyden ontfangen Uwer E. Miffive van dato den elfden defer maendt, ende hebbe het inhouden van dien gecommuniceert met de Staten van Hollant, de welcke Uwer E. hooghlijck dancken, dat defelve met alle diligentie aengenomen hebben de Onderfaten van Vrieflant te induceren tot toeredinge van eenige Schepen van Oorloge , dienende tot de gemeene defenfie van de Negotiatie ter Zee, ende van de Greynen die uyt Ooftlandt in defe Landen
aen-



C 143 )
aengebracht werden, biddende feer ernftelijck, dat 't felve met den eerften volbracht ende geëffectueert mach werden, ende dat Uwer E. gelieven zy, my te adverteren van de befoigne, die de felve Uwer E. met de Onderfaten van Vries* landt, nopende defe faecke gadaen hebben , ende wes diefaengaend.e de felve wedervaren is, omme daer van ter naefter Daghvaert de Staten rapport te mogen doen. Mogende, Edele, feer Voorfienige, Difcrete Heeren, Godt Almachtigh fpare U lange zaligh ende gefondt.
Den 19. Mey 1557.
PRESENTE N.
Alle de voornoemde, behalven
Duvenvoirde ende Egmont.
*RY den Advocaet de Staten verklaert zynde, dat hy gefproken hadde Suys, of hy te vreden foude wefen, dat 'er op Sasbout Commiflie vervolgt foude werden, omme in fyne abfentie met de andere Gecommitteerden van de Staten te procederen tot correctie ende recolement van den Tienden penning, ende dat den voorfz Suys verklaert hadde, dat hy alfnu ten vollen gedaen hadde het befoigne van de Leeninge, uytgefondert alleen van die van Alckmaer, 't welck hy terftondt af foude doen, ende was alfdan gereedt, omme tot het voorfz recolement tot allen tyden te verftaen, dan in
155'Den i8,en 19. Mey.
•BI.S7. Te vervoigen commiflie op Sasbout, ia abfentie van Suys om te procederen tot recolement van den Thienden penningh.



1557Den 10. Mey. .
Gecommitteerden,omme te vifiteren de ftucken van de drie Perfonagien.
Requefte van den BurgermeeftervanHeuckelom, Gegijfelde op de Voorpoorte.
( -E44 )
gevalle men den voorfz Sasbout mede wilde committeren, mocht 't felve wel lijden; foo hebben de voorfz Staten verklaert, dat hare meeninge was niet te befoigneren met Sasbout, dan in abfentie van Suys, ofte dat hy niet cn mochte vaceren , ende dat men in dien gevalle mede foude mogen verfoecken Commiffie op Sasbout.
Y den Advocaet de Staten verklaert zynde, dat hy van den Procureur van de Staten tot Mechelen ontfangen hadde de ftucken, beroerende den Prince van Orange ende de andere Perfonagien ; foo hebben fyluyden gecommitteert Mr. Jacob vander Duyn, den Advocaet ende den Pcniïonaris van Delf, omme in alle diligentie de voorfz ftucken te doorfien, nemende tot haerluydcr affiftentie twee Advocaten van den Hove van Hollandc, niet dienende de voorfz Perfonagien, omme te refolveren, of 'er fundament is ten principalen proces by de Staten te inftitueren tcgens de voorfz Perfonagien.
TS gerefolveert op de Requefte van den Burgermcefter der Stede van Heuckelom, gegijfelt op de Voorpoort, ende verfoeckende ontflaginge, voor Appoinftementlte ftellen. Den Suppliant fal patiëntie hebben, ende fchicken den Ontfanger van 't gemeene Landt te contenterert, welck Appoinftement by den Advocaet daer op geftelt zynde,hy gclevcrtheeft •den Dienaer van Lockhorft, genaemt Jacob.
By



C 145- )
jD Y den Advocaet de Staten vertoont zynde de vcrklaringe van die van Honfenoort, beroerende 't getal van hare Margentalen, ende de waerde van dc Huyfen, niet verhuyrt wefende met het Landt; Is gefeydt de felve te leveren in handen van Suys, fulcks oock den Advocaet tenfelven dage die gelevert heeft.
TS den voorfz Advocaet gecommitteert, om"r me te vifiteren de Declaratie, by den Griffier overgelevert van fyne Vacatiën, ende te tcyekenen, wat daer van by de Staten behoort gepaffeert te werden, cn daer van op de naefte Daghvaert rapport te doen.
JS den Ontfanger Coebel gecommitteert, omme , te Hove te rcyfende, te doen corrigeren feker errcur, wefende in de ftaet van "liquidatie, gemaeckt by die van dc Financievan de Majefteyt ende de Staten, van Hollandt.
J5Y de Staten gefien wefende fekere Miffive, gefchreven by de Vrouwe van Arenberge aen den voorfz Coebel, daer by fy luftineerde, dat overmits Polsbroeck, gelegen onder den Prince van Orange, was by de Majefteyt geeximeert van de Contributien , geaccordeert by de Staten van Hollandt , daeromme Polsbroeck, gelegen onder Arenberge, mede exempt ' foude wefen; foo hebben de voorfz Staten ge- ' refolveert, dat den Ontfanger Coebel die van 1 Polsbroeck, gelegen onder Arenberge, fal ' doen executeren, alfoo fyluyden by de Majefteyt niet en zijn geëximeert, ende dat den Advocaet fal fchrijven aen de Gravinne van V' DeeL ■ K Aren-
Den io. Mey.
Vcrklaringe van die van Honfenoorde,beroerende 't getal van hare Margentalen.
Den Advocaet gecommitteert, omme te vi literen de Declaratie vanden Griffier.
Den ontfanrerCoebel gecommitteert , om feecker erreur te corrigeren in den ftaet patl liquidatie.
Seroerenle feeefcere Miffive, refchreveit 5y de /rouwe nn Aren>erge aen Roebel,



1557Den io. Mey.
* BI. 58. Gecommitteerdenomme te maken de Ordonnantie van de feven grooten. Beroerende het verfoeck, by Meefter Pieter Bruynfzgedaen, van den Inapoft van de Tapperstot Scheveningen.
Requefte, uyt de naem van Staten over
C 146-)
Arenberge, dat hem om de redenen voorfz 't felve belaft is fulcks te doen.
* ^Yn gecommitteert Duyn, a Leyden ende Milde, omme te extenderen de Ordonnantie, beroerende de collecfatie van de feven grooten op de Marge.
TIY den Advocaet ende Mr. Lambrecht Jacobfz de Staten rapport gedaen zijnde van hare communicatie ende befoigne, gehouden met Mr. Pieter Bruynfz, beroerende fijn verfocck by Requefte gedaen, omme te moghen genieten den Impoft van de Bieren van de Tappers tot Scheveningen van den voorleden Jare 1556.; foo hebben de voorfz Staten gerefolveert , dat, hoewel daer wel reden is omme den voorfz Mr. Pieter Bruynfz niet te laten volgen den voorfz Impoft, nochtans, omme te fchuwen procelfen ende moeyte, ende regard nemende op fyne groote klachten, ende dat in de Ordonnantie van de Verpachtinge geinfercert ftaen de woorden , Dat hem foude volgen den Impoft van de Wijnen ende Bieren, foo wel buyten als binnen den Hage, dat zy te vreden waren, dat den voorfz Bruynfz by forme van gratie den voorfz Impoft van de Tappers van Scheveningen fal volgen,ende dat op vier halve Jaren , fulcks als de voorfz Tappers by de Staten geaccordeert is de betalinge te doen.
*T\E Staten gehoort hebbende de Refolutie van Boot, Treslong ende de andere Gecommitteerden , die geconfuleert hadden op
het



C 47 )
het verfoeck van dert voorfz Cornelis Maertenfz, gevangen ; foo is by henluyden verklaert , dat fekere Requefte, gemaeckt by den voorfz Boot ende Treflong, op den naem van de Staten die Van den Grooten Rade geprefenteert, ende expeditie daer op vervolght fal werden, tot confervatie van 't Oftroy ofte Privilegie van de publicatie van alle Getuygenilfen, ende Ampliatie daer op gevolght; ende foo verre de voorfz van den Grooten Rade geen redelijck Appoinftement, en genoegh conform 't verfoeck van de Staten, en accorderen , dat alfdan gelijk verfoeck, met vertoninge van 't felve refus gedaen fal werden aen de Majefteyt of aen den Hertoge, als Gouverneur , mutatii mutandis, welke voorfz Reques£e van woorde tot woorde hier nae volght.
^POonen ende geven in alle ootmoct te kennen de Staten van Uwe Majefteyts Landen in Hollandt, hoe dat tot haerluydcr kennilfe gekomen is, dat van wegen eenen Cornelis Maertenfz, Gevangen op de Voorpoorte in den Hage in Uwe Majefteyts voorfz Landen, onlangs overgegeven is geweeft fekere Requefte aen Uwe Majefteyt, ten fine omme te hebben ouverture ende publicatie van de Getuygen ende Getuygenis, gedaen voor mijn Heere S. Monyck, als Commiffaris in feecker proces, voor den felven Rade hangende in appel, tuflehen den voorfz Cornelis, Appellant ter eenre, ende Uwe Majefteyts Procureur Generael aldaer, Geappelleerde ter andere zyde; ende dat volgende fcK 2 ke-
1557Den ip. Mey.
te geven tot Mechelen , omme te hebben publicatie van de informatieop feeckere poincten.exOfficio gedaen tegens Cornelis Maertenfz.
De voor»
fchreve Requefte.



1557Den 10. Mey.
*BI.5p.
kcre Privilegie ende Octroy, midtfgaders Ampliatie daer op gevolght, by henluyden Supplianten nu onlanghs van Uwe Majefteyt geimpetreert, inhoudende dat van nu voortaen in alle faecken, oock ongedecideert wefende, in wat ftate dat de felve zyn, foo voor Uwe Majefteyts Raden in Hollandt, of andere Officieren in den felven Lande van Hollandt , als voor Uwe Majefteyts Grooten Rade hangende , 't zy de felve aldaer by refforte of rau actie gekomen of gedevolveert waren, ofte devolveren fouden, openinge ende publicatie van de depofitien endeGetuygeniffen gedaen foude werden, niet tegenftaende eenige ftijl ofte ufantic tercon- trarie, uytgefondert alleen in faken, daer inne de openinge nae befchreven Rechten geen ftadt en grijpt; op welcke Requefte (als geftelt in handen van Uwe Majefteyts * Procureur voorfz) by hem geappoftilleert is, dat, voor foo veel als acngaet de namen van de Getuygen, hy daer inne confenteerde, ende aengaende de verfochte publicatie ofte vifie van de poinéten , op de welcke dc Getuygen gehoort zyn, verklaerde, dat alfoo 't befoigne van den overleden Commiffaris gefchiedt was ex Officio, wefende fecrect, ende concernerende crim, dat 't felve niet en behoorde partye gecommuniceert te wefen, fulcks dat den felven Cornelis Maertenfz, Suppliant, allcenlijck geaccordeert is byUwer Majefteyts voorfchreven Rade Copie van dc namen ende toenamen; ende aengaen-



( 149 )
de het verder verfoeck, het felve ben alfnoch ontfeydt is, te weten, voor 't vifiteren van het proces ende de informatie , maer indien men naemaels in 't vifiteren van het Proces ende informatie voorfz eenighe poincten bevondt, den voorfz Cornelis beroerende, ende in communicatie vallende, dat 't Hof doen foude 't geene dat fy redelijk bevonden, daer by immers den voorfz Cornelis, contrarie het voorfz Octroy, ende in prejuditie van dien, ontfeydt werdt het effect van dien, in 't geene daer inne nochtans het felve principalijck behoort te opereren ende meelt belangh aen hanght, als in poincten van Officie, die den Rechter praefumeert te doen ex OJficio, fonder partyen eenige openinge ofte vifie te doen van de pointen of getuygenilfen, daer op beleydt, daer fyluyden dies geadmittcert ende hem kenniife daer van gedaen zijnde, mogelijck met een woordt die fwarigheydt, den Rechter gemoveert hebbende, om te interloq ueren de informatie op poincten van Officie, te doen folveren ende dilueren fouden , ende want den voorfz Cornelis Maertenfz de informatie eerft gegunt werd nae 't vifiteren van dien, ende in faken die van Uwe Majefteyts Grooten Rade verflaen fouden werden pro arbitrio communicabel te zijn, daer nochtans de felve naer befchreven rechten, midtfgaders 't voorfz Octroy, indifferentelijck voor 't vifiteren van 't proces, ende delibereren van dien behoort geopent K 3 te
Den ip. Mey.



1557Den ip. Mey.
C 150 )
te werden, als geen faken fecluderende, dan alleenlij ck die in rechten begrepen zijn, daer onder immers de voorfz fake, hangende tuffchen den voorfz Cornelis en Uwe Majefteyts Procureur Generael, in de welcke by den voorfz Uwer Majefteyts Rade de eerfle informatie by den voorfz Commiffaris voor de eerfte reyfe ex Officia gedaen is, niet bevonden en werdt gecomprehendeert te zijn, alfoo men na befchreven Rechten in alle faken Civil en Crimineel, 't zy men ordinarie ofte by inquifitie informatie precedent ende ex Officio, jae dat meer is in faken, daer men overmidts de enormiteyt van dien extraordinarie ende fommarie de plano iff abfque Jïrepitu Judicii procedeert, als te weten, in criminibus Icefce Majeftatis Divince ac Humana admitteert publicatien der Getuygeniffen, ten verfoecke van de Geinquireerden of Geaccufeerden, al is 't foo, dat in crimine Icsfce MajeftatisDivintn, omme tcfchuwen alle periculen ende inconvenienten,die 'er vallen fouden mogen, midts dat de macht ende potentie van den geencn, daer tegens geinquireert is, alleenlijck gedenegeert werdt de publicatie van de namen van de Getuygen, permitterende al evenwel de openinge van de Getuygeniifen, defen gemerekt, want fy Supplianten, mits communicerende, met de voorfz denegatic hen felven feer fouden prejudieren in het recht van haer voorfz Oétroy, dat by defen ende gelijeke manieren van doen, gantfeheiijek fijn effect amitteren ende
ver-



C m)
verliefen foude. Soo verfoecken fy Supplianten in alle ootmoet, dat Uwe Majefteyt gelieve te ordonneren den Griffier Lettin ,&als Adjunct, den voorfz Commisfaris geweeft hebbende, den voorfz Cornelis te leveren Copie uyt * de informatie ende poinéten, hem direftelijck ofte indireétclijck concernerende, ende van 't <reene daer mede den Procureur voorfz hem verftaet in defen tegens hem te willen behelpen fonder verder.
IS by de voorfz Staten gerefolveert te maec " ken Commiffie op Jan Francois, dat hy dei Impoft van Enckhuyfen gepacht heeft voo den Jaere 1557. fulcks als hier naer volght welcke Commiffie belaft is te maecken van da to den derden Mey, als den voorfz Jan Frar cois de voorfz Pacht geaccordeert is.
OP huyden den derden Mey anno 155/ foo hebben de Edelen en fes groot Steden van Hollandt, reprefenterende c Staten van den felven Lande, verpacl Jan Francois van Bodegem , Bailliuw va Delflandt, ende Rentmeefter van Zuyd Hollandt, den Impoft van de Wynen ei de Bieren der Stede van Enckhuyfer fulcks als de Ordonnantie, by de voor Staten daer op gemaeckt, dat breeder i houdt ende vermeit, ende dat voor < fomme van duyfent Car. guld. van vee tigh grooten Vlaems 't ftuck, ingacn prima Mey laetftleden, ende expireren den laetften dagh van April Anno 155 K 4 bc
Den 19. Mey.
* BI. 60.
• Commiffie e voor Jan C Francois k van ISodc- t
gam, beft roerende "-- de pacht 1_ van den
impoft van r' Enckhuy[z fen. 1-
le rleie 8.
y-



155?.' Den 19. Mey.
t
Ontwerpvan de Acte van be-
kenninge van den voorfz Pacbte,ea van de Borgtocht te by den voorfz Jan Francois gepaffeert.
< 152)
beyde incluys, midts dat den voorfz Jan van Bodegem gehouden werdt te pafferen een Acte voor den Geregte van den Hage, daer by hy bekennen fal , den Impoft voorfz inpachte genomen te hebben voor den voorfz tydt , ende midts Hellende voor de voorfz Pacht cautie fuffifant, daer mede den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, te vreden fal wefen.
JS byde voorfchreve Staten den Advocaet belaft , te ontwerpen feeckere Acte van bckenninge, daer by die van den Gerechte van den Hage certificeren fullen, dat Jan voor henluyden bekent heeft den voorfz Impoft van Enkhuyfen in pacht genomen te hebben voor den jare 1557, ende daer inne ,mede fouden ftellen die voor den Pacht Borge geworden is, fulcks als hier naer volgt.
\\7"Y N- ende N-> Schepenen van den Hage, oirkonden ende certificeren, dat op huyden, datum van defen, voor ons gecompareert is Jan Francois van Bodegem, Bailliuw van Delflandt, cn Rentmeeftcr van Zuydt-Hollandt, ende bekende van de Staten van Hollandt in Pachte genomen te hebben den Impoft van de Wijnen cn Bieren der Stede van Enkhuyfen , ingaende den eerften dagh van Mey laetftleden, ende uytgaende den laetften dagh van April Anno 1558. naeftkomende, byde incluys, fulcks als de Ordonnantie, by dc voorfz Staten daer op gemaeckt,



( 153 )
maeckt, dat breeder inhoudt ende vernielt , ende dat voor de fomme van duyfent Caroli guldens van veertigh grooten Vlaems 't ftuck; ende is ten felven dage voor ons Schepenen voorfz mede gecompareert N., ende hem felven geconftitueert Borge, ende als principael voor de voorfz Pacht van duyfent Caroli guld. renuntierende 't beneficie van excuflie ende divifie. A£tum, &C.
T^E voorfz Staten hebben Coebel geordonneert ende belaft, den Grave van Egmont geen penningen te betalen, uyt krachte van fekere liquidatie , by die van de Financie .van de Koninglijcke Majefteyt ende de voorfchreve Staten gemaeckt, voor ende al eer feecker erreur, bevonden in den voorfz ftaet, by die van de voorfz Financie ende den Ontfanger van 't gemeene Landt gecorrigeert zy.
* Den 22. Mey 1557.
"F)En Advocaet heeft Coebel gelcvert, by Cocnraedt fijn Dicnaer, de Acten, daer by hy gecommitteert is, omme te corrigeren fcker erreur, bevonden in den ftaet van liquidatie , de Acte, daer by hem belaft is den Grave van Egmont geen penningen te leveren, uyt krachte van den voorfz ftaet, voor dat voorfz erreur gecorrigeert zy, ende Commisfic van de Verpachtinge, Jan Francois gedaen, van den Impoft binnen dc Stede van Enckhuyfen voor den Jare 1557., ende van fekere Misfivc, gefchreven uyt den naem van de Staten : K 5 aen
Den 19, ea 22. Mey.
Geen penningen den Grave van Egmont te leveren, voor dat het erreur, bevonden in den ftaet van liquidatie gecorrigeertzy. *Bl.6i.
Overleveringe Coebel gedaen, van d'Afte, am te corrigeren het srreur in ien ftaet van liquidatie ; van Jen Grave rm Eg- ■ nont geen jenningen • e geven



^557' Den 22, en 24. Mey. voor het felve erreur gecorrigeert zy; van de Commifïïe Jan Francois van de pagt tot Enckhuyfen , en van feeckere Miffive aen de Vrouwe van Arenberge.15yden Advocaetontfangen de tweede Miffive van den Rade van Vrieflant, beroerende de Equipagevan eenige Schepen van Oorloge.
De voorfchreveMiffive.
C 154)
aen de Vrouwe van Arenberge, inhoudende dat die van Polsbroek, geleghen onder hare Jurifdictie, gehouden zijn met die van Hollandt te contribueren, ende dat Coebel henluyden voor hare portie fal executeren.
Den 24. Mey 1557.
*T\En Advocaet heeft ontfangen de tweede Miffive van die van Vriefland, wefende in effecle de antwoordt op den voorfz Advocaets tweede Miffive aen henluyden gefchreven, foo veel fy de felve alfnoch niet ontfangen en hadden , luydende als volght.
Erfame, Wyfe, Voorficnige Heer ende goede Vriendt. Omme te voldoen de begeerte van de gemeene Staten 's Landts van Hollandt, hebben volgende onfe voorgaende fchrijven, op den achtienden defer Maendt alhier voor ons befchreven de Volmachtigden van de Reeders, hen met de Negotiatie ter Zee genecrende, ende den felven by alle tamelijcke middelen gepooght te induceren tot equipage ende gemeene vcrgcldinge ofte onderhoudenisfe van eenige Schepen van oorloge, omme met gemeender handt foo veel mogelijck ware te veyligen de Noordt-Zee, ende te verfekeren de Schepen, die uyt Ooftlandt met Koorn komende, ende andere Koopmanfchappen te Lande van herwaerts over aenbrengende zijn, dan alfo fy ons voor antwoort gegeven hebben, in haerluyder macht niet te zijn, het verfoeck ,



( 155 )
foeck, by ons aen hen gedaen, te mogen volbrengen, gemerekt de kleynigheydt van de Negotiatie , die in defe Landen alfnoch gepleeght wert, die niet te gelijcken en is jegens de meenighvuldigheydt van de Reeders aldaer, en hebben wy, als goede Naebuyren 'sLandts van Hollandt, Uwer E. ons wedervaren niet konnen verbergen , ten eynde door dien het gemeene oirbaer ende profijt niet gepoftergeert nochte verlet foude werden. Eerfame, Wijfe , Voorfienigc Heer ende goede Vriendt, onfe Heere Godt zy met U. Gefchreven tot Leeuwarden den een en twintighfien Mey vijfthicn hondert feven en vijftigh.
Onder ftondt gefchreven,
De Luyden van den Rade des Ko ninghs, &c. geordonneert in Vrieflandt.
Onderteyckcnt,
J. Dunecree.
Den 27. Mey 1557.
T"\En Heere van Affendelf heeft den Advocaet gelevert fekere Acte van indemniteyt,de Staten by de Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert op hare Obligaticn, inhoudende twee hondert en thien duyfent guldens, fonder nochtans hem mede te geven de dccharges
daer
1557.
Den 24, es 27. Mey.
Overieveringe, by Affendelf gedaen van d'Aéte van indemniteit in dato den



1557* Den 27, en 28. Mey. twee en twintighfien December1556 fonder de overleverïnge van de Dechargen.
*BI.Ö2.
Coebel Copie gelevert van de voorfz Afte van indemniteit.
C 156)
daer op dienende, feggendc, dat Coebel die van geenen doen en hadde, dan in 't doen van fyne Rekeninge van den confente, daer op de voorfz Obligatien gepaffeert zijn.
* Den 28. Mey 1557.
TS Coebel by den Advocaet gelevert Copie authenticq van de voorfz Acte van indemniteyt.



C 157 )
Daghvaert, in den Hage gehouden op den 23. Junii 1557.
PR JE SENTEN.
Dc Steden hen gene- ende
rende met de Vif- Dammas Adriaenfz,
fcherye ende Haring- vanden Briel.
vaert, als Lucas Dirckfz ,
Huych de Groot, Bur- van Enckhuyfen.
germeefter, Cornelis Dirckfz,
ende ende Mr. Jacob van Eynden, Harck Willemfz,
van Delf. van Grootebroeck.
Jan Janfz Roos, Bur- Cornelis Adriaenfz ,
germeefter, ende Pieter Hendrickfz van Dignum Heymanfz,
V°.en, van Bommenede.
ende Jan Thaemfz,
Mr. Roelandt, ende
van Rotterdam. Willem Janfz, Tieleman Oom, Bur- vanWormerendeJifp..
germeefter,
Jan Gerritfz, Omme te refolveren
ende eenige bequame mid-
Jan Goojfenfz, delen, dienende tot
van Schiedam. defenfie van de
Pieter Paulufz, Bur- voorfz Viffcherye germeefter, ende Haringhvaert.
T^\E voorfz Gedeputeerden door voorgaen- \ XJ de befchrijvinge van den Hove van "Hol- t. landt ten fine voorfz hebben nae voorgaende 11 communicatie den felven Hove voor ant- vr vvoordt doen feggen, dat aenfehouw nemende 1-'
op V
J557-
Den 23. Junii.
lenige ïiddelan ! beramen >t defenfie m deVif:herye es 'aringh-
teru



Den 23. Junii-
C r5S )
op 't groot verlies, fchade ende intereft, die de gemeene Reedcrs ende Stuyrluyden in de voorlede jaren gehadt hebben, foo overmidts de fobere vanghft als neminge van diverffe hare Schepen, gefchiedt by de Francoifcn, Vyr anden van de Koninghlijcke Majefteyt, onfen genadigen Heere, midtfgaders oock op de groote dierte van de Greynen ende alle andere Victuaillen, van noöden wefende tot onderhout van de Stuyrluyden ende Bootfgefellen, hen met de Buyien ende Schepen in Zee gevende, omme Haringh ende Vifch te vangen, henluyden niet mogelijk en is tot haren koften ende lafte eenige Schepen van Oorloge toe te rusten, dienende- tot defenfie als vooren, ende befchermeniffe van de voorfz Haringvaert ende ViiTcherye, ende dat evenwel dc voorfz Haringhvaert ende Viifcheryc fonderlingc behoort gevordert te werden, als wefende voor een groote partye 't welvaren van alle de Landen van dc Majefteyt van herwaerts over, daer by meenig duyfent Menfchcn gealimenteert ende onderhouden werden ende dat hier cn boven fyne Majefteyts Leger daer by oock merckelijck gefpijft ende onderhouden fal werden, ende voorts fyne Majefteyt doort 't tranfport ende paiferen van den felven Haringh ende Vifch voor fyne Majefteyts Thollen groot profijt fal confequeren, dat men daeromme van de felve van den Rade verfoecken foude, dat fy de Staten fouden doen befchrijven tot fekeren bequamen dage, ten eynde by henluydcn, tot onderhoudenifle van feker tamclijck getal van Schepen van Oorloge, dienende tot defenfie als vooren, geaccordeert foude werden
de



C 159)
de fomme van vijf ofte fes duyfent guldens, ende dat voorts by de voorfz Staten aen de Majefteyt vervolgh gedaen foude werden, * omme tot defenfie als vooren van fyne Majefteyt te gekrijgen gelijeke hulp of affiftentie van vijf ofte fes duyfent guldens, ende dat voorts aen mijn Heere den Marquis vandcr Veere, Stadthouder Generael van Hollandt, fouden verfoeken, dat fyne Mo. Ho. gelieven wilde te fchrijven aen die van Vlaenderen en Zeelandt, omme van henluyden te weten, wat affiftentie ende hulp fy te vreden fouden wefen te doen tot defenfie van de voorfz Haringhvaert,foo die van Hollandt geenfints doenlijck en foude wefen eenige toeruftinge te doen, fonder te hebben de voorfz affiftentie van henluyden, ende dat de voorfz hare antwoordt jegens de voorfz Daghvaert overgefonden mochte werden, omme by de voorfz Staten alfdan op 't geene wes voorfz ispertinentelijck gerefolveert te werden, welcke antwoordt by den Advocaet den voorfz Hove gedaen zijnde, hebben in 't voorfz verfoeck geaccordeert, ende de Staten befchreven alhier in den Hage in de Herberge te wefen den derden dagh van dc toekomende Macndt van Julius, ende verfocht de voorfz antwoordt by gefchrifte te hebben, omme dien achtervolgende te dreffe- 1 ren dc Miffiven, te fchrijven foo aen mijnen Heer den Marquis vander Veere, als aen de Staten, welcke antwoordt oock henluyden fulcks ten felven dage gelevert is geweeft.
Dagh-
Den 23. Junii.
* 131.63.
Dagh ge;omen, ia len Hage n de Her>erge te ■velèn.



1557Den 4, en
5- Jutó»
Die van de Haringhyaert ende Viflcherye verfoecken affiftentie van vier, vijf of fes duyfent guldens, tot defenfie van de felve Viflcherye.
t ufo)
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 4. ende 5. Julii 1557.
PRESENTEN.
De Heeren van AJfen- van Delf.
delf, ■ Jacob de Milde,
ende van Leyden.
Jacob vander Duyn, Pieter Ccmtert, Burger-
Uyt de naem van d'E- meefter,
delen, . van Amfterdam. Pieter Jacobfz Muys, Simon Gerritfz, Burende germeefter, Mr. Cornelis van Hoge- ende lande, Jan Hey , van Dordrecht. vander Goude. Lambrecht Jacobfz, Omme te rcfolvcren van iïaerlem. bequame Middelen, Huych de Groot, dienende tot defenfie ende van dc Viffcheryen Mr. Jacob van Eynde, ende Haringvaert.
TEn voorfz vierden Julii, naer datby den Advocaet de Staten voorgehouden was het verfoeck, by de Gedeputeerden van de Staten, hen generende met de Viflcherye ende Haringhvaert, gedaen op den drie cn twintighften van de voorlede Maendt van Junius, te weten, dat fy van de voorfz Staten begeerden tot affiftentie van de Haringhvaert ende Visfcherye vijf ofte fes duyfent guldens, ende dat fy met henluyden fouden helpen vervolgen aen de Majefteyt, omme van de Majefteyt gelijeke affiftentie te gekrijgen; foo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat fy wel verftonden,
dat



C m )
dat de Haringhvaert feer nootelijck ende profijtehjck was voor alle defe Landen, ende dat meenig Menfch daer by onderhouden endegealimenteert wierde, ende daeromme de felve foo gaerne gevordert fagen, als de voorfz Gedeputeerden fouden mogen begeeren, dan gemerekt de groote laften, daer 't Landt van Hollandt uyt faecke van de voorgaende beeden inne was, ende dat fy noch tot defenfie van de Noordt-Zee en convoy van de Greynen uyt Ooftlandt, boven al notelijck wefende tot alimentatie van de Onderfaten van defe Landen, hadden moeten contribueren negentien duyfent guldens, ende dat overmidts de groote dierte van de Granen * ende alle andere Victuaillen, fyluyden elcks in den haren gerioegh te doen hadden omme hare fchamele Gemeente te onderhouden, henluyden alfnu niet doenlijck en was eenige affiftentie tot de voorfz Viffcherye ende Haringvaert te doen, dan waren wel te vreden eenige te committeren, omme met fekere Gedeputeerden van de Viffcherye aen de Majefteyt te vervolgen vier, vijf of fes duvfent guldens, tot affiftentie als vooren, ende fouden wel begeert hebben van die van Amfterdam twee ofte drie Schepen van Oorloge, wefende in de Noort-Zee, tot defenfie van de Haringhvaert, indien fy de felve hadden mogen ontbeeren, welcke Refolutie van wegen de Staten de voorfz Gedeputeerden van de Viffcherye aengedient zijnde, hebben verklaert, dat overmidts de groote fchade, by hen geleden in de voorgaende jaren, foo overmits de fobere vanghft als neminge van diverffe hare Schepen ende Buyfen, by de Vyf. Deel. L an-
1557Den 4, en
5- Julü. ♦B1.Ó4.



. f557Den 4, en
5- Julü.
Comroilïïe opRennoj en Numan omme te verftaen to correttie vande fau ten, gebe figt in het aenbrenge van den Thienden penningh.
r t6ï )
anden gedaen, ende dat overmidts de groote dierte van de Granen ende alle andere Waren, de toeruftinge van de Buyfcn wel een derde part meer foude koften,dan de felve in'tvoorleden jaer gedaen hadde, ende dat door dien wel een vierde-part min Buyfen, dan in het voorleden jaer toegeruft fouden werden, fyluyden met de affiftentie, die aen de Majefteyt vervolght foude werden, niet en waren beholpen , maer gefchapen waren grootelijcks ten agteren te recden, danckten evenwel de Staten van hare prefentatie, verklarende geen laft te hebben de felve in fulcker voegen te accepteren, ende is mitfsdien de Daghvaert daer mede gefcheyden.
T^En voorfz dage by den Advocaet de Staten aengegeven zijnde, dat by hem van-den Rade van Hollandt verfocht zijnde, in de
: plaetfe van wylen Adriaen Stalpart te willen committeren Gerrit van Rennoy, ende in fijn abfentie Adriaen Numan, Rekcnmeefters, omme te verftaen tot de correftie van de^fautcn,
, gevallen in 'f aenbrengen van den Tienden penningh, foo hadden fyluyden 't felve hen geweygert, ende gecommitteert Mr. Cornelis de Jonge, ende in fijn abfentie Reyer vander Does, niet teghenftaende dat den voorfz Rennoy ende Numan, by den Hertogh van Savoyen gecommitteert waren, omme'met den Heere van Affendelf ende dc Gedeputeerden van de Staten te hooren 's gemeene Landts Rekeningen , ende dat hy Advocaet de voorfz Aftc niet en hadde willen accepteren; foo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat by den
voorfz



()
voorfz Advocaet uyt den naem van de Staten acte gemaeckt fal werden op Rennoy, ende in fijn abfentie op Numan , in conformité van d'Acte,-die by den voorfz Rade te voren op Stalpart gepaffeert was, en hier na volgt.
Op huyden hebben de Staten van Hollandt geordonneert ende gecommitteert, ordonneren ende committeren midts defen Gerhardt van Rennoy, eerfte Meefter van de Rekeningen in Hollandt, ende in fyne abfentie Adriaen Numan, oock Rekenmeefter van Hollandt, omme te ontfangen de klachten, die eenige Gedeputeerden van Dorpen fullen willen doen, van te hoogh aengebracht te hebben den Tienden penningh, fonder declaratie van Goederen , toekomende Heyligeeften , Geeftelijcke Perfonen ende andere Leprofen, daer op de voorfz Gecommitteerden genomen affiftentie van Mr. Arent Coebel, Ontfanger Generael van 't gemeene Landt, fal mogen fien ende vifiteren de gefloten Rekeninge, by den felven Coebel daer af gedaen, ende oock de quohieren by elcks aengebracht; ende indien hy bevint de voorfz detractie niet gedaen te zijn, fal daer af maken Notule, om tot ontlaftinge van den voorfz Ontfanger ende andere, des noodt zijnde, daer op gedifponeert te werden nae behooren , ende fal den voorfchreven Ontfanger foo lange, ende tot anders by de Staten fal wefen geordonneert, fuperfederen jegens de felve Gedeputeerden van de Dorpen by gyfelinge te procederen.
L 2 *By
1557' Den 4, en
5- Julü.
De vooffcjireveMiffive. .



1557Den 4, en
5- Julü. * BI. 05.
Van de Miffive,gefchrevenaen Mr. Willem Schoock, beroerende de loflinge van de Acten in de Griffie.
De voorfchreveMiffive.
( l6\ )
* RY c'en Advocaet vertoont zijnde de Misfive van Mr. Willem Schook, gefchreven aen den Heere van Affendelf beroerende, dat geen oirbaer foude wefen te vervolgen aen de Majefteyt, ofte aen die van fyne Majefteyts Financie, verklaringe, ofte onder 't woordt van geen Acten gehouden te wefen te loffen , in 't Octroy , by de Staten verkregen, begrepen, mede gecomprehendeert zijn Sententiën, midts dat die vap de Finantie lichtelijck de felve Sententie fouden willen eximeren; Soo hebben de voorfz Staten gerefolveert te fchrijven aen den voorfz Schoock, fulcks als hier nae volght.
T? Erfame , Wyfe, feer Voorfienige , Difcrete Heer. Ick gebiede my uyt goeder harten t'Uwaerts, ende hebbe op huyden het inhouden van Uwe Miffive, van. dato den drie en twintighften vande voorlede Maendt van Junius, gecommuniceert de Staten van Hollant, alhier vergadert geweeft hebbende, de welcke my belaft hebben Uwer E. voor antwoordt te fchrijven, dat alfoo henluyden . by de Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert is, dat voortaen niemandt gehouden en fal wefen te loffen eenige A6ten, dan de geene die hy begeert ende van doen heeft , fy verftaen , dat onder 't woordt van Acten alle Sententien , foo wel provifioneel als diffinitief , als wefende Hooftaéten, daer alle andere Acten hen toe dirigeren, naer Rechten gecomprehendeert zijn, ende dat fulcks oock in
de



( r65 )
de Cancelerye van Brabandt ende in den Grooten Rade van Mechelen , daer men van gelijcken niet gehouden en is te losfen eenige Aften , dan die men behoeft, fulcks geufeert werdt, dat men geen Sententien en lofte, dan die men begeert; verfoeckende* daeromme dat gy uyt den name van de Staten aen dc Majefteyt, ofte aen die van fyne Majefteyts Financie, vervolgh fult doen, dat de Afte, die fy van 't geene wes voorfz is van de Majefteyt geobtineert hebben, in 't geene wes voorfz is niet gereftringeert noch gelimiteert en werde, ende dat voorts den toekomenden Griffier in allen gevalle belaft fal werden ; alle Sententien , foo wel provifioneel als diffinitief, in 't lange ende met infertie van de Middelen te registreren, ende alfoo de Staten verftaen, dat in de Cancelerye van Brabandt fekere Ordonnantie gemaeckt is op 't ftuck van de Juftitie, foo begeeren fy, indien 't felve fulcks is, dat gy daer van wilt decouvreren Copie ende dat met den eerften overfenden ofte mede brengen. Eerfame, Wyfe, &c.
TLTEeft Mr. Jacob de Milde, die gecommitteert was geweeft , omme aen die van den Grooten Rade te vervolgen publicatie van de enquefte , ex Officio gedaen in de faecke van Cornelis Maertenfz de Swart; gevangen op de Voorpoorte in den Hage, op ende tegens den Procureur Generael aldaer rappori gedaen van fijn wedervaren , te weten daL 3 hy
1557' Den 4, en 5. Julii.
Rapport van Milde, beroerende de verfochte publicatie van de enquefte ; ex Officio ■ gedaen in den Pro-
t



1557Den 4, en 5. Julii.
ceffe van
Cornelis
Maertenfz
de Swarte'
tegens den
Procureur
Generael
van den
•Grooten
Rade.
* BI. 66. '
Van de augmentatie van den . Raedt, ende te befoignerenmot twee Kameren, ■ &c.
(166)
hy, gcfprookcn hebbende den Prasfident ende eenige andere van den Rade, ende dat hy de felve divers gevonden hadde, te weten, eenige genegen, omme de voorfz publicatie te weygeren, ende de andere omme de felve te accorderen, als wefende het verfoeck van de Staten in rechten gefundeert ; dat evenwel eyndelijck voor Appoinctcmcnt op de Requeste geftelt was., dat de felve gelevert foude werden in handen van den Procureur Generael, omme daer op te feggen 't geene hem goedtduncken foude, ende dat hy .Milde vervolght hebbende aen den felven Procureur, omme antwoordt van hem te hebben, tot fes ofte feven reyfen toe, daer toe niet en hadde konnen geraken, ende midtfdien 't vervolgh van dien gecommitteert hadde Mr. Albrecht Bouwenfz, Procureur van de Staten in den Grooten Rade; Soo is by de voorfz Staten gerefolveert , dat met 't vervolgh van defe faecke vertoeft fal werden, tot gehoort wefende de antwoordt * van den Procureur Generael, op haerluyder Requefte gedifponeert fal wefen.
TS gerefolveert, dat by den Advocaet op de naefte Vergaderjnge vermaen gedaen fal werden, omme te hebben augmentatie van den Rade, en dat .'er met twee Kameren mochte gebefoigneert werden , ende voorts de Commiffariffen geordonneert, die alleen buyten de Vacantic , omme enquefte te doen , uyt fouden reyfen.
By



( 167 )
DY den Advocaet de Staten aengegeyen "r? zijnde van de fubdelegatie ende Commisfie , gepaffeert op den Paftoor van de oude Kcrck tot Delf, als Inquiüteur van de Kctterye, de felve uyt krachte van fyne Commiffie van de Majefteyt, fpreeckende foo wel op die van den Rade, als andere Officieren van Hollandt, in meeninge was, ende fulcksgepooght hadde den Officier aldaer te bedwingen, hem .affiftentie te doen , omme te apprehendcren die geene, die hy hem foude nomineren ende defignerën , fonder te vertoonen van eenige voorgaende informatie, ende fonder dat oock fyne Commiffie foo verre vermeit, ende verfocht wefende omme te hebben Copie van de . luftruttie, daer. van de felve fyne Commiffie oock mentioncert, de felve oock hadde geweygert, ende dat de felve manieren van procederen waren feer prejudiciabel voor de Onderfaten van defe Landen, ende van feer quadc confequentie ; Soo hebben- de voorfz Stater ...gerefolveert; van haren 't wegen aen den Rade van Hollandt Requefte over te geven , ter fine dat den voorfz Inquifiteur by henluyder ontboden werde, dat hy in 't doen fyner inquifitic hem rcgulere na den teneur , van fyn( Commiffie, ende voorts procedere naer formc , van befchrevcn Rechten, ende dc voorfz Sta ten levere Copie van de Inftructie, daer af d( felve fyne Commiffie vermeit.
|3Y den Advocaet de Staten verhack end( gclefcn wefende het inhouden van feken -Miffive van den Ontfanger Coebel, aen hen [ luyden gefchreven, hebben gerefolveert, da L 4 dei
1557Den 4, en
5- Ju'ii. Van de fubdelegatieen Commiflie van denPafloqr van de oude Kercke tot Delf,' als Inquifiteur vande Ketterye, ende wat provifie daer tegeiis verfocht ' fal werden.
; Coebel : t'huys ge. komen j. zijnde,- tö befchrij-



1557Den 4, en
5- Julü. ven de Gedeputeerden toe hooringe van fyne Rekeninge, ende voorts de Gedeputeerden , om te verftaen tot vohnaekinge van de Aéte, beroerendede executie van de feven grooten , &c. Dit refe reert hem tot devoorgaendeAppoftille. Requefte van die van Breda , omme in Erfpngte tê hebben de Thollen van Hollandt.
Antwoordt van de Staten op hrrre voortel)! e veReques-
te.
( 168 )
den felven Ontfanger, t'huys gekomen wefende , den Heere van Affendelf den Advocaet by hem ontbieden fal omme te doen befchrijven de Gedeputeerden van de Staten, ten fine dat tot hooringe van Coebels Rekeninge geprocedeert mach werden.
TS den Advocaet belaft, ten felven tyde mede te doen befchrijven die gecommitteert zyn omme te procederen tot opmakinge van de Afte ende anders, beroerende de executie van de feven grooten op de Marge.
Den 5. Julii 1557.
"DY den Advocaet de Staten verhaelt zynde 't inhouden van fekere Requefte, by die van Breda de Koninghlijcke Majefteyt geprefenteert , daer op verfocht is geweeft advis van die van de Rekenkamer in Hollandt, die de felve Requefte in handen van den Advocaet gelevert hadden, omme die de Staten te communiceren; foo hebben fy gerefolveert, daer op voor antwoort te feggen, ende oock by Gefchrifte over te leveren, fulcks als hier naer is volgende.
T~)E Staten van Hollandt gevifiteert hebbende de Requefte , by de Burgermeefters, Schepenen, Raedt ende Inwoonders der Stede van Breda , geprefenteert de Koninghlijcke Majefteyt, daer by fy onder anderen verfoecken in een Erfpacht te hebben de Thollen van Hollandt ende Zeelandt, omme alfulcken rede-



( 169 )
delijcken Jaerlijckfchcn Pacht, als fymet die van fyne Majefteyts Financie fouden mogen overkomen, laten hen duncken, fprekende onder alle behoorlijke * reverentie , dat de voorfz van Breda het felve haer verfoeck behoort ontfeydt ende geweygert te werden, als wefende directelijck contrarie ende in prejudicie van fekere Privilegie , in den jare 1452. de voorfz Staten verleent ende geaccordeert by wijlen ho. me. Hertog Philips van Bouraondien , by de welcke den Lande van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt exprelfelijck gegunt ende belooft is geweeft, dat van toen voortaen geen Steden ofte Perfonen buyten de voorfchreve Landen en foude verleent ofte gegeven werden eenigerhande vryheydt ofte verminderinge van Tollen , die binnen de voorfz Landen van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt geheven werden , blijekende by de Copie van 't voorfz Privilegie, hier aen gehecht, te min behoort de voorfz van Breda het vóörfz haer verfoeck geaccordeert te werden , alfoo 't felve fynen voortgangh hebbende ende effect; forterende, de voorfz van Breda by fucceffie van tydt, ende genietende de voorfz exemptie, tot henluyden trecken fouden een groote parcye van alle Koopmanfehappen, niet alleen die binnen de Landen van herwaerts over gehandelt , maer oock die van Ooften ende Wcften in defe Landen gebracht werden, waei door de voorfz Landen van Hollandt, L 5 Zee-
1557Den 5. Julii.
* BI. 67.



Den 5. Julii..
fi. -O
f?
.ïw. ■ -q
ƒ
( I70)
Zeelandt ende Vrieflandt In hare Negotiatic ende Koopmanfchappen, daer de felve Landen principalijck op gefundeert zijn, groot verlies, fchade ende intereft fouden hebben, ende by de felve middelen ende redenen laten hen de voorfz Staten infgelijcks duncken dat men de voorfz van Breda niet en behoort te laten volgen de Pacht, die fy ter caufe van de voorfz Tollen met de Keyferlijcke Majefteyt in den Jare 1553. voor den tydt van tien jaren gemaeckt hebben, daer van haerluyder Requefte oock mentioneert, ende dat uyt dien , dat fy dc voorfz Pacht van de Keyferlijcke Majefteyt verkregen hebben, de voorfz Staten ongchoort, ende fonder dat fy daer van kennilfe gehadt hebben; verfoecken daeromme de voorfz Staten, dat Uw Mogende Heeren van de Rekenkamer in 't adviferen van de voorfz Requefte van die van Breda op 't geene wes voorfz is gelieven fonderling reguard te nemen, ende het felve Uw advis fulcks te drefferen , dat de voorfz- van Breda haer voorfz verfoeck by de Koninghlijcke Majefteyt geweygert werde, ende dat voorts fyne Majefteyt henluyden niet langer en laet volgen de voorfz Pacht van de Tollen van Hollant, met de Keyferlijcke Majefteyt gemaeckt voor den tydt van thien Jaren ; ende want de voorfz Staten by 't narré ende confeilie van die van Breda in hare voorfz Requefte, bevinden , dat fyluyden , overmidts den Brandt, den tydt van twintig Jaren ex-
emp-



emptie ende vrijheydt van Tollen in Hollandt gehadt hebben, fonder datde voorfz Staten van de voorfz exémptie oyt gehoort liebben ; foo begeeren de voorfz Staten, dat U mijne Heeren gelieven in toekomende tyden, in 't verpachten van de Tollen van Hollandt, den Tollenaer ofte Pachters onder haer Eedt te belaften, dat fy voortaen geene Steden ofte Perfonen , gefeten buyten de Landen van Hollandt, eenige exemptievan Tollen toecn laten , fonder de voorfz Staten daer af eerft te adverteren, ende dat tot confervatie van 't voorfz Privilegie , en ten eynde 't felve daer door niet geinfringeert en werdc.
■ TXY den Advocaet de Staten verhaelt zijnde het inhouden van feeckere Requefte, by
de Duytfche Hanze de Koninghlijke Majefteyt £ geprefenteert, daer op gefchreven was om ad«vis aen die van den Rade ende Reken-kamer f in Hollandt, die oock de felve Requefte den
Advocaet gelevert hadden, omme dc Staten te
communiceren ; foo hebben fy gerefolveert.
daer op voor * antwoordt te feggen, ende oock - by gefchrifte over te leveren, fulcks als hiei • naer volgt.
T")E Staten van Hollandt gefien hebbende de Requefte van die van de ,; Duytfche Hanze , ende andere Stucker daer by gevoegt, by welcke Requefte fj verfoecken van de Koninglijcke Majefteyi confirmatie van fekere drie Privilegiën.
al
•557Den 5. ' Julii.
Requefte van de Duytfche Hanze, om te hebben confirmatie ende ampliatie van fekere privilegiën.* BI. 68.
Antwoordt van de Staten op de . felve Requefte.
5



*$$?-
Den 5. ju]».
(
-mo sous
C( 172 )
als van feker Privilegie van wylen Hertogh Jan van Brabant van den Jare dertien hondert vijftien, van feker Privilegie van wylen Hertogh Anthonis van Brabandt van den Jare veertien hondert negentien , ende van feecker Privilegie van wijlen hooghloffelijcker memorie Hertogh Philips van Bourgondien van den Jare veertien hondert vier en vijftigh , midtfgaders ampiatie van de voorfz twee Privilegiën van de voorfz Hertogen van Brabandt, over alle de Landen van herwaerts over , feggen de voorfz Staten, dat alfoo de Koninghlijcke Majefteyt, confirmerende eenige Privilegiën, niet nieuws en geeft ofte concedeert, fyluyden wel lijden mogen, dat de voorfz van de Hanze de confirmatie van de voorfz drie Privilegiën volge , maer fuftineren , fprekende onder alle behoorlijcke reverentie , dat hen de voorfz verfochte ampliatie niet en behoort geadmitteert te werden, uyt dien dat fy uyt krachte van dien merckelijk min Tollen in den Lande van Hollandt gehouden fouden zijn te betalen, dan fy tot noch toe altoos gedaen hebben,'t welck direcfelijck foude wefen contrarie feker Privilegie, by wijlen hooghloffelijcker memorie Hertogh Philips van Bourgondien in den Jare veertien hondert twee en vijftigh de voorfz Staten geaccordeert, by de welcke den Lande van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt expreffelijck gegunt en belooft is, dat van doen voortaen geen Steden ofte Perfonen
, van



( ï?3 )
van buyten den voorfz Lande en foude verleent ofte gegeven werden eenigerhande vryheydt ofte vermindering van Thollen , die binnen den Lande van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt geheven werden, blijckende by de Copie van 't voorfz Privilegie, hier by gevoeght; ende fouden daer en boven de voorfz van de Duytfche Hanfen door admiffie van de voorfz Ampliatie by langheydt van tyden een groot deel van de Koopmanfchappen, foo wel van de Landen van herwaerts over, als van de geene die van Ooften ende Wellen in defe Landen gebragt werden, naer hen trecken, tot exceffive fchade ende groot verlies van de Landen van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt , die gantfchelijck op de Negotiatie ende Koopmanfchap gefundeert zijn ; verfoecken daer omme de voorfz Staten , dat Ü Mogende Heeren van den Rade ende Rekenkamer, reguard nemende op 't geene wes voorfz is, ende tot confervatie van 't voorfz Privilegie van die van Hollandt, gelieven fulcks te adviferen, dat de voorfz van de Duytfche Hanzen by de Koninghlijcke Majefteyt hare verfochte Ampliatie ontfeydt mach werden.
TS gerefolveert op de Requefte van de Bur•"■ germeefters ende Treforiers van Rotterdam, daer by fy verfoecken , van feker Landt, gelegen buyten de Ooft-Poort der felver Stede, te mogen volftaen, betalende alle Margentalen nae de grootte van dien, volgende de me-
tin-
>557. Den 5. Julii.
Requifte yan deBurirermeelterïinde Tre'orjers van Rotterdam.



1557Den 5.'
Julii.
Requefte van die van Afperen.
* BI. 69.
Requefte van den Pachter van den Impoft tot Medenbliek, dat by Aftendelf geconfenteert is in 't Appoinftement, gerefolveert bj defesgroo te Steden op de felve Requefte te ftellen.
Requefte van' Paulus vanHonne, Pagter var den Impof van den Hage.
C 174 )
tinge daer van gedaen, &c. voor Appoin&ement te Hellen. Zy defe Requefte geftelt in handen van den Ontfanger Coebel, om op de naefte Vergaderinge de Staten van 't inhouden van dien te adverteren.
TS gerefolveert op de Requefte van die van Afperen, daer by fy verfoecken , de penningen, daer voor fy gegijfelt zijn , te mogen betalen op twee termijnen , &c. te ftellen Nihil.
*T\En Heere van Affendelf heeft uyt den naem van de Edelen geaccordeert , dat op de Requefte van den Pachter van den Impoft tot Medenblick geftelt zy 't Appoinftement, by de fes groote Steden gerefolveert daer op te ftellen op den vierden Mey laetftleden, die 't felve Appoinftement gediffercert hadde te ftellen op 't believen van de Edelen.
QEfien wefende by de Staten dc Requefte van Paulus van den Honne , Pachter van den Impoft binnen den Hage , begerende fekere provifie tegens de Biervoerders van den Hage, die Bier inne brengen eer den Impoft van 't Landt betaeldt is, foo hebben de Staten ontboden gehadt den Schout en eenige van den Gerechte van den Hage, ende de felve voorgehouden, dat fy den Suppliant behoorden affiftentie te doen , ten eynde by de yoorfz Biervoerders geen Bier inne gedaen en werde, voor ende al eer hem blijeke, den Impoft van't Landt betaeldt te zijn, 't welck fy verklaert hebben te vreden te wefen fulcks
te



( 175 )
te volkomen , maer dat den voorfz Pachter, omme 'tfelve te mogen effectueren, hem behoort te vinden in 't Sit- Huysken by de Pachters van den Accijns ende Impoft van den Hage , om aldaer voor 't opdoen van de Bieren den Impoft van 't, Landt te mogen ontfangen.
TS gerefolveert, dat den Advocaet hem vinden fal tot fekeren dage tot Delf omme de Copien van de Privilegiën van 't gemeene Landt, aldaer ruftende, die gereedt gemaeckt zyn , te collationeren tegens de Originelen, ende de felve alfdan te regiftreren; ende hebben voorts alle de fes groote Steden verfogt Copie autenticq van 't Privilegie van Hertogh Philips van Bourgondien , inhoudende , dat niemandt buyten den Lande van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt eenige vryheydt van Tollen , ofte verminderinge van dien, geaccordeert fal werden , &c. , wefende 't felve Privilegie van dato den elfden Junii 1452.
TS gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Jacob van Eynden van veertien dagen , ende noch twee en dertigh ftuyvers van verleydt geldt, ende van fekere Bodeloonen, uyt fake van fekere follicitatien ende vervolgh, by hem gedaen in 't begin van April laetftleden. '
JS gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Jacob de Milde van fes dagen, 'uyt fake van feker vervolgh, by hem in het eynde van Mey laetftlen gedaen aen die van den Grooten Rade, om
te
1557»
Den 5. Julii.
Te doen collationeren de Copien van de Privilegiën van het gemeeneLandt, rustende onder die van Delf, en defelve alsdan te regiftreren.
Ordonnantie voor Mr. Jacob van Êynden.
Ordonnantie voor Jacob de Milde.



1557* Den 23. Julii.
*B1.70.
Eenigh be quaera Middel of te fomme van penningen te ramen, to: defenfie er Convoy
( 176";
te hebben publicati van fekere enquefte, by henluyden ex Officio gedaen.
* Daghvaert, gehouden in den Hage op den 23. Julii 1557.
PRvESENTEN.
De Heeren van Ajfen- van Delf.
delf, Jacob de Milde,
ende van Leyden.
Jacob vander Duyn, Pieter Cantart, Bur-
Uyt de naem van d'E- germeefter,
delen, van Amfterdam. Pieter Jacobfz Muys, Simon Gerritfz , Burende germeefter, Mr. Willem Schoock, ende
van Dordrecht Mr. Jan Jacobfz,
Dirck Jacobfz de Vries, vander Goude. Burgermeefter,
ende Omme te refolveren Lambrecht Jacobfz, een bequaemMiddel van Haerlem. ofte fomme van penHuych de Groot, ningcn tot defenfie ende ende convoy van de Mr. Adriaen van Ley- Viflcherye ende Haden , ringvaert.
TEn voorfz dage by den Heere van Affendelf de Staten voorgehouden zynde, hoe dat den Marquis vander Veere , Stadhouder van Hollandt, foo veel by de Majefteyt ofte den Hertog van Savoyen gedaen hadde , dat fyne Majefteyt te vreden was, mits by de Steden, hen geneerende met de Viffcherye, de



( 177 )
gemeene Reeders ofte de Staten opbrengende ende verfchietende thien duyfent guld. tot defenfie van de voorfz Viffcherye, fyne Majefteyt te vreden was , dat defelve weder genomen ende gereftitueert fouden werden uyt de eerfte Beede, die by de Staten van Hollandt fyne Majefteyt geaccordeert foude werden, ende dat • de voorfz van de Viffcherye ende Haringhvaert den Hove van Hollandt verklaert hadden , dat henluyden niet mogelijck en was eenige penningen op te brengen., overmidts de groote fchaden, by henluyden in de voorgaende Jaren geleden, ende de dierte van alle Waren ende Vicfuaillen, nootelijck wefende tot toeruftinge van de Buyfen, te min, want fy niet en wiften wanneer eenige Beede by de Staten geaccordeert , ende henluyden 't voorfz Rembourfement gedaen foude werden, ende verfocht zijnde aen de voorfz Staten , of fy de voorfz thien duyfent guldens by verkoopinge van Renten ofte anderfints fouden willen ende mogen opbrengen tot vorderinge van de voorfz. Haringhvaert; Soo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat, confidererende de groote laften , daer 't Landt van Hollandt, uyt faecke van de voorgaende Beeden, inne gekomen is, ende dat fy oock tot Convoy ende defenfie van de Schepen komende met Koorn van Ooften , hadden geaccordeert negenthien duyfent Caroli guldens, ende oock dat omme de confequenties wille, van eenige penningen te verfchieten op toekomende accorden ende confenten, henluyden alfnu niet doenlijck en was de voofz thien duyfent guldens by verkopinge van Renten of anderV. Desl. M fints
„ «557Den *3* Julii.
van de Viffcherye eu de Haringvaerc.



1557Den 23. Julii.
I
•BI. 71.
Rappoit van Meefter Wi'lem Schoock, wegens fijn vervolgh ten Hove.
( ï78 )
fints te furneren, dan wareïi te vreden, dat foo verre de Steden ende Reeders, hen generende met de Haringhvaert, in den haren in het generael ofte in 't particulier de voorfz fomme van thien duyfent guldens , ofte foo veel min, als fy bevinden fouden tot verfekertheydt van de Haringhvaert van noden te wefen , te vreden waren by verkopinge van Renten ofte anderfmts op te brengen ende te furneren, dat hen de felve fomme by de felve Staten weder gereftitueert ende gerembourfeert foude werden uyt den eerften termijn , die vallen ende verfchijnen fal op de eerfte Beede , die by henluyden de * Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert fal werden, midts eerft ende alvorens hebbende Aóte van fyne Majefteyt, dat de felve te vreden is, dat 't felve rembourfement by de voorfz Staten de voorfz Reeders uyt de eerfte Beede gedaen werdt.
"DY Mr. Willem Schoock rapport gedaen zijnde van 't vervolgh, by hem van wegen de Staten te Hove gedaen , als eerft, dat hy op 't vervolgh om te hebben tot koften van de Majefteyt noch drie ofte vier Schepen van Oorloge tot de geene die in de Noord-Zee tegenwoordelijck zijn, nihil verkregen hadde; Ten anderen , dat hy, verkregen hebbende, dat niemandt gehouden foude wefen eenighe Acten te loffen, dan die hy begeert ende van doen hadde, volgende de Acte, daer van die van de Financie geëxpedieert, ende voorts verfocht hebbende, dat onder 't woordt Acten alleen Sententien, foo wel definitief als interlocutoir, als wefende hooft-Acten, mede behoor-



C m)
hoorden gecomprehendecrt te wefen, 't felve hem geweygert was geweeft; Ten derden, dat nae veele diverffe dagen die van Antwerpen in de fake van ï Waertfchap van de Vifch , geprefigeert omme te compareren voor den Commiffaris Bruxelles , daer van fy geen gehouden en hadden dan eene, ten wekken foo oock niet gereedt en waren omme yet eyndelijck in de faecke te doen, dc Staten ende henluyden eyndelijck dagh peremtoir geprefigeert was op den derden Augufti toekomende; Ten vierden, dat hy van die van Brabant gerecouvreert hadde de Ordonnantie op 't ftuck van de Juftitie ; Soo hebben de voorfchreve Staten gecommitteert den Advocaet ende die van Dordrecht , omme den voorfz Dagh, beroerende 't Waertfchap van de Vifch, waer te nemen ; ende aengaende de andere twee poincten, beroerende de loffinge van'de Sententiën, ende omme te volgen gelijeke Ordonnantie, hebben rapport genomen tot Woonfdagh naeftkomende.
T-JEbben van gelijcken rapport genomen, omme ten felven dage te refolveren , of men fal vervolgen augmentatie van den Rade van Hollandt , dat men met twee Kameren aldaer fal befoigneren , en dat 'er drie Commiffariffen geordonneert fouden werden , die buyten de Vacantien alle enqueften alleen fouden doen.
T_["Ebben oock ripport genomen , omme te refolveren , of men vervolgen fal af te hebben prorogatie van de Jurifdióüe van den M 2 Ho-
1557-
Den 2J« Julii.
Rapport op de augmentacievan den Raede vatl Hollandt.
Rapport op de afdoeningevan de pro-



^ ,557"
Den 23. Julii.
rogatie van de Jurifdictie van den Hove van Hollandt, tot fekere fomme toe.
Nopende de Requeste van de Staten teghens den Paftoor van de oude Kercke tot Delf.
* BI. 72.
Dach genomen,omme in de Herberge te wefen.
Dagh-
( 180)
Hove van Hollandt in de Obligatien, inhoudende dertigh ponden van xl. grooten, ende dat over Zeelandt, ende van vijf en twintigh ponden over Hollandt; Wel verftaende, dat partyen geaccordeert fal werden , uyt krachte van default ofte bekenninge van de Obligatien , gelijeke condemnatie ende executie voor de lage Vierfcharen als voor den Hove van Hollandt henluyden geaccordeert werden.
TS gerefolveert van weghen de Staten den Hove van Hollandt Requefte te prefenteren, omme te hebben beflotene Brieven aan Meefter Jacob vander Goude ,- Paftoor van de oude Kerck tot Delf, als gecommitteerde Inquifiteur foo by den Paus als by de Koninghlijcke Majefteyt, daer by hem belaft zy de Staten te leveren Copie van fyne Commiffie ende fekere [nftrucfie, daer van de felve Commiffie mentioneert , ofte dat by refus van dien hy op Woonfdag naeftkomende hem vinde by den voorfz Hove, omme te feggen de redenen van fyne weygeringe, ende dat ter prefentie van eenige Gedeputeerden vande Staten.
* "T\E voorfz Staten hebben dagh genomen ,.
omme weder in de Herberghe te wefen op Dinghfdagh naeftkomende , tegens wekken dage den Heere van Affendelf aengenomen heeft te doen befchrijven de Heeren van Obdam ende Lockhorft.



( lol )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 28. Julii 1557.
PRESENTEN.
De Heeren van Affen- Mr. Adriaen Sandelijn,
delf, van Amfterdam.
ende Jan Dirckfz 't Hoen,
Jacob vander Duyn, ende
Uyt de naem van d'E- Witte van den Honne,
delen, vander Goude. Willem Blafius,
ende Omme te refolveren
Mr. Cornelis van Hoge- op het maecken van
lande, fekere Ordonnantie
van Dordrecht. op 't ftuck van de
Jan van Suyren, Juftitie, op de aug-
van Haerlem. mentatie van den
Huyeh de Groot, Raedt, op het be-
Mr. Jacob van Eynde, foigneren met twee
ende Kameren, ende dat
Mr. Adriaen van Ley- 'erdrieCommilfaris-
den, fen geordonneert
van Delf. fouden werden, die
Jacob de Milde, buyten deVacantien
ende alleen enquefte doen
Mr. Cornelis van Veen, fouden, op de af-
van Leyden. doeninge van de pro-
Gerrit Claefz, Burger- rogatie van de Juris-
meefter, dicfie van den Hov
Dirck Hillebrandtfz, ve van Hollandt tot
ende fekere fomme toe,
GElefen wefende de Ordonnantie van die van Brabandt op het ftuck van de JuftiM 3 tie,
1557Den 2». Julii.
Beroerende liet maecken '



Dejj 28. Juin.
van fekere Ordonnantie op 't ftuck van dejuftitie.
Rapport van de Ordonnantieop de Colle<5tatie van het LVIargengeldt in de plaetfe van den Impoft.
Dagh genomen , omme te hooren Coebels Rekeninge.
'BI. 73.
Verfoeck te doen, dat onder 't vyoordt
( 182 )
tie , foo zyn gecommitteert geweeft, omme de voorfz Inftruétie te doorfien , ende by gefchrifte te ftellen het geene dat daer en boven tot vorderinge ende expeditie van de Juftitie foude mogen dienen , de Mrs. Cornelis van Hogelande, Adriaen van Leyden, Jacob de Milde ende Adriaen Sandelijn, omme teghens de naefte Daghvaert, die wefen fal den vierden Augufti toekomende , gevifiteert te werden, ende daer op eyndelijck gedifponeert,
T?Y Mrs. Jacob vander Duyn, Adriaen van Leyden, Jacob de Milde ende den Advocaet rapport gedaen zynde van de geconcipieerde Ordonnantie op het collecteren van 't Margen-geldt tegens den Impoft in de Steden, ende de felve henluyden voorgelefen zijnde, hebben de Gedeputeerden van de Steden daer van begeert Copie , omme die te vifiteren, ende dat badderen, indien fy bevinden fulks van noden te zyn, ende haer antwoort in te brengen den voorfz vierden Augufti.
"T)E voorfchreve Gedeputeerden hebben teghens der vierden dagh Augufti aengenomen hare Gedeputeerden hier te fchicken, omme te procederen tot hooringe ende fluytinge van Coebels Reeckeninghe, van welckeil dagh den Advocaet den voorfchreven Coebel heeft geadverteert,
* TS by de Staten gerefolveert, dat men , te ■ Hove komende, fal infifteren by't voorgaende verfoeck by de Staten gedaen, dat onder het woordt van niet gehouden te wefen
te



( 183 )
te lollen eenighe Aften, mede gecomprehendeert fullen wefen alle Sententien, foo wel difinitief als interlocutoir , daer by voegende, dat die van Artois ende Vlaenderen , daer de Griffie mede verpacht wordt, partyc niet gehouden is eenige Sententien te loffen.
TS mede gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel geen penningen ontfangen en fal van eenige Oofterfchen, tot koopinge van Renten op het gemeene Landt, foo lange hy binnen 's Landts Koopers fal weten te krijgen, ende dat omme te ontgaen de inconvenienten ende moleftatie'van arreft, die by henluyden op de Onderfaten van Hollandt gedaen fouden mogen werden, indien fy precife op haer verfchijndagh geen betalinge en kregen, waer van oock den Advocaet Coebel geadverteert heeft.
"DY den Advocaet rapport gedaen zynde var de informatie, by Dirck van Teylinger gedaen, op de meenightc ende waer de van de Margentalen van die vander Schellinck, var fijn advis ende anders; Soo is by de voor fchreve Staten gerefolveert, voor tweede Ap poinftement op hare Requefte , daer by fj verfoecken vouwinge van acht ofte thien Mar gen tot een, voor Appoinftement te ftellen.
De Staten, van Hollandt, gefien heb bende 't Quohier van de meenighte vai de Landen vander Schellinck , daer. b; blijckt, dat hare Margentalen groot zy acht hondert een en twintigh Margen o daer omtrent, midtfgaders 't Quohier va M 4 d
1557Den 28. Julii.
Aften gecomprehendeertfullen wefen alle Sententien.
Geen Oosterfcheneenige renten te verkoopen,foo lange binnen 's Lands Renten te gekrijgen zijn.
Requefte van die van der Schellinck, verfoeckende' vouwinge • van acht ' ofte thien Margen tot een.
1
7 1 f 1
3



Den 28, Julii,
Requefte van Herman Segerfz , Burgermeeftervan Heukelom, om gefupporteert te wefen van de twee en fellig guld. boven de acht en dertig guldens , die den Impoft uyrgebragt beeft.
( 184 )
de taxatie van de Huyfen ende Haertfteden, en voorts de informatie by Dirck van Teylingen in defen gedaen, en oock fijn advis, verklaren te vreden te wefen , dat de voorfchreve Margentalen gevouwen werden drie voor een, ende°fulcks gehouden voor twee hondert tachtigh Margen, die geëftimeert werden jaerlijcks in huyre waerdigh te zyn, de een door d'andere , drie guldens , ende volgende dien fullen de voorfz vander Schellinck, betalen den Thienden penningh van hare Huyfen ende 't Haertftedegelt volgende 't Quohier van Taxatie daer van zijnde, by henluyden aengebracht , mitfgaders alle de koften van de informatie, executie ende andere, tot defen dage toe gevallen, ende dit al by provifie ende tot anders by de Staten geordonneert fal zyn.
TS op de Requefte van Herman Segerfz, Burgermeefter van Heuckelom, verfoeckende gefupporteert te wefen van de twee en tfeftigh gulden, boven de acht en dertig guldens, die den Impoft uytgebracht heeft,voor Appoinctement geftelt.
Alfoo de Burgermcefters ende Regeergeerders van Heuckelom haer Rekeninge van den Impoft vanWynen ende Bieren, beginnende den eerften Februarii Anno 1553, ende eyndigende den laetften Januarii 1554, Stik Curia Hollandiee, niet overgebracht en hebben in handen van de Gedeputeerden van dc Staten , daer toe fpecialijck gecommitteert, hoewel fy by
den



( i85 )
den Hove van Hollandt daer toe tot fekeren prefixen dage befchreven zijn geweeft; , ende dat fy midtfdien by de voorfz Gedeputeerden voor den Impoft van den voorfz jare geftelt zijn op tfeftigh guldens, foo fullen die van Heuckelom voorfz, boven de acht en dertigh guldens, die fy uyt fake voorfz opgebracht hebben, noch betalen in handen van den Ontfanger van 't ' gemeene Lant twee en twintigh guldens, ende midts opbrengende ende betalende de voorfz twee en twintigh guldens, ende de verdere refte, daer * omme fy by den voorfz Ontfanger zyn gegijfelt, zyn de voorfz Staten te vreden, dat die geene, die van henluyden .alhier in gij felinge zyn, daer uyt ontflagen werden.
f\P de Requefte van de Ingezetenen vander ^ Meede, verfoeckende reftitutie van de feven Oortgens, die by henluyden indebité betaeldt zyn; Is gerefolveert voor tweede Appoinctement te ftellen. De Staten van Hollandt , gehoort hebbende het rapport van de voorfz Gecommitteerden, verklaren, dat de voorfz Staten behooren te volftaen, mits betalende feven oortgens van hare Margentalen; ordonnerende den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, henluyden weder te reftitueren alle 't geene wes hy meer van hen ontfangen heeft.
TS op de Requefte van Coen Janfz, Bode van • 't Landt, gerefolveert voorAppoincfement te ftellen. De Staten van Hollandt accordeM 5 ren
1557. Den 28. Julii. ,
*B!.74.
Requefte van die van der Meede, om reftitutie van de feven oortgens, by henluyden indebité betaeldt.
Requefte
van den Bode Coen Janfz,



1557Deu 28.
Julii.
Requefte van den Heere van Opmeer.
Gecommitteerden , omme informatie te doen van de Landtfclieydingevan de wilde Veenen.
( 186 )
ren den Suppliant continuatie van de drie ftuyvers daeghs, foo wanneer hy met de Staten ofte den Advocaet van den Lande reyfen fal, ende dat tot haerluyder wederfeggen.
gY vander Duyn rapport gedaen zynde van de informatie, by hem , Milde ende Jan Dirckfz 't Hoen genomen op de meenichte ende waerde van de Margentalen van den Heere van Opmeer, genaemt de wilde Veenen ; Is gerefolveert op de Requefte van den voorfz Heere van Opmeer voor Appoinftement te ftellen, dat de Margentalen, tot fes hondert een en feftigh toe in getale, gevouwen fullen werden de twee op een, ende fulcks gehouden ende geëftimeert werden voor drie hondert dertigh ende een halve Margen, ende dat fyluyden volgende dien van den voorleden Jare, en den tydt van thien toekomende Jaren betalen fullen dat Margengeldt, ende alle andere laften, ende dat by provifie ende anders by de Staten geordonneert fal wefen, des is hiervan uytgefondert de Landtfcheydinge van den felven Lande, daer op de voorfchreve Staten informatie fullen doen nemen.
2Yn gecommitteert Jacob vander Duyn ende die vander Goude, omme haer te informeren op de Landtfcheydinge van de voorfz Wilde Veenen , midtfgaders andere Landtfcheydingen, omme al mede te contribueren met de Dorpen daer de felve aen ftrecken, ende voorts mede op de deughde ende waerde van -de hondert en veertigh Margen gelegen buyten de voorfz Wilde Veenen.
By



( 187 )
BY den Heere van Affendelf de Staten vertoont zynde de Miffive van Mr. Jacob van der Goude, Paftoor vande oude Kercke tot Delf, daer by hy antwoordt fchrijft op de Miffive , by den Hove aen hem gefonden, inhoudende dat fyne Commiffie van fubdelegatie in de Griffie geregiftreert was, en anders geen Inftruétie en was, dan die de Inquifiteurs gelevert is geweeft in den Jare 1550, wefende in dato den laetften Mey in 't felve Jaer, ende dat hy de felve niet en hadde , maer in handen was van Mr. Nicolaes de Caftro , Canoniek van St. Marien tot Utrecht; Soo hebben de voorfz Staten befloten , dat men van de voorfz Subdelegatie Copie foude doen maken, mitfgaders van de voorfz informatie , indien die mede in de Griffie geregiftreert was, foo den Heere van Affendelf meende, ende indien niet, dat men foude begeeren een Miffive van den Hove van Hollandt aen den voorfz Mr. Nicolaes de Caftro, ten eynde hy foude overfenden Copie authenticq van de voorfchreve Inftruólie.
* T\E voorfz Staten hebben geconcludeert.
nae 't Hof, wefende tot Valenchien, te reyfen op 's anderen daeghs , omme des avondt: te weien tot Dordrecht,
Den
1557' Den 28. Julii.
Antwoordt van den Paftoor van de oude Kercke tot Del fop de Miffive van den Hove,omme te hebben Copie van fijne Commiffie ende Inftruciie.
* BI. 75Reyfe nae het Hof.



_ '557. Den 3. Augufti,
Propofitie geijerael.
( 188 )
Den 3. Augufti 1557.
PRESENTEN.
Otto van Egmont, Ende de GedeputeerAr ent van Hardincxvelt, den van d'andere Uyt de naem van d'E- Landen van herdelen , waerts over. Adriaen Adriaenfz, Is by de Koninghlijke Schout, Majefteyt binnen de ende Stadt vanValenchien Willem Blafius, Gede- de generale propoputeerde, fitie gedaen, tenvan Dordrecht. derende in effefte, Jan van Suyren, dat de Staten gefa-.
ende mentlijck eenige bePieter van Dorp, quame middelen envan Haerlem. de wegen fouden adEwout Jacobfz , Bur- viferen, waer door germeefter, defe Landen in toeende komende tyden teMr. Jacob van Eynden, gens de Francoifen van Delf. bewaert ende beMr. Cornelis van Veen, fchermt fouden movan Leyden. gen werden , ende Gerrit Claefz, Burger- voorts ontlaft van meefter, den tegenwoordigen ende noodt, daer fy alfDirck Hillebrandtfz, nu in zyn, breeder van Amfterdam. blijckende by 't in-
houden van de voor-
ende fchreve Propofitie,
Mr. Jan Jacobfz , onder den Advocaet
vander Goude. wefende.
Den



( i89 )
T^En vierden Augufti is by den Heere van ^ Lalangh, ter prefentie van den Heere van Molenbays, den Prsefident Viglius, de Raetsbeeren Reynaert , Bruxelles ende Tijfnack, de Staten van Hollandt door bevel van de Koninghlijcke Majefteyt voorgehouden, dat fy ten fine voorfz teghens den eerften dagh van September naeftkomende fouden tot Bruflel fchicken acht Gedeputeerden van de bcquaemfte, ende de Walfche Tale wetende, omme met de Gedeputeerden van de andere Landen gefamentlijck te befoigneren, oock blijckende by de Copie authenticq daer van zynde.
TT Odem foo hebben de Gedeputeerden dagh genomen, omme in den Hage in de Herberge te wefen den achtienden Augufti eerftkomende, omme te deputeren de voorfchreve acht Perfoonen , ende te concipiëren eenighe middelen, dienende ten fine voorfchreve, ofte fulcke andere Refolutie te nemen , als men bevinden foude te behooren, end» dat voorts teghens den voorfz dagh by den Advocaet gefolliciteert foude werden befchrijvin*' ge van de andere Edelen.
* Dagh-
t$rt~ Den 3. Augulti. Propofitie. particulier»
Dach ge« nomen, omme in den Hage in de Herberge te wefen.



Den 13, en 14- Aug.
Beroerende de equipage van lèeckere
( )
* Daghvaert, in den Hage gehouden op den 13. ende 14. Augufti 1557.
PRESENTEN.
De Steden ende Vlec- Lucas Dirckfz, ken hen geneerende van Enckhuyfen.
met de Viffchery Cornelis Dirckfz, ende Haringhvaert, van Grootebroeck.
als Gillis Jacobfz, Ewout Jacobfz, Bur- van Goederede.
germeefter, Willem Janfz, ende ende
Mr. Jacob van Eynden , Jan Thaemfz ,
van Delf. van Wormer ende Jifp.
Jan Jacobfz Roes, Omme te refolveren. Burgermeefter, op de toeruftinge
ende van fekere Schepen
Mr. Roeland Gillifz, van .Oorloge, ende van Rotterdam. de difpofitie vanden
Tielman Oom, Burger- Admirael , Vicemeefter, Admirael ende Ca-
Jan Gerritfz, piteynen van dien,
ende ende waer men by
Mr. Jan Jooftenfz, provifie de thien of-
van Schiedam. te acht duyfent gul-
Pieter Paulufz , dens, by de Koning-
Arent Paulufz, lijke Majefteyt daer
ende toe geaccordeert,
Barthout Adriaenfz, foude mogen recouvan den Briel. vreren ende ligten.
TEn voorfz dage, nae dat de voorfz Gedeputeerden aengegeven was , dat den Ontfanger Coebel te vreden was, van de
voorfz



(191)
voorfz tien duyfent guldens henluyden by verkoopinge van Renten op 't gemeene Landt promptelijck te doen hebben acht duyfent guldens, midts hebbende van de Staten tot fyne ontlaftinge eenighe Acte van ooghluyckinge ofte ander befcheydt,' ende mits hebbende van de voorfz Gedeputeerden van de Viffcherye a&e of recognitie, daer by fy hem beloven fullen teindemneren, kolteloosende fchadelooste houden van de voorfz agt duyfent guldens ende 't frait van dien, ende dat voorts den felven vertoont was dat den Marquis vander Veere aen die van den Rade van Hollandt gefchreven hadde, dat hy wilde houden de difpofitie van den Admirael van de fes Schepen van Oorloge, die by die van de Viffcherye toegeruft fouden werden, dan was te vreden, dat dc felve van de Viffcherye fouden mogen ordonneren den Vice-Admirael ende andere Capiteynen; foo hebben de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, dat men op overmorgen, nopende de voorfz Acte van oogluyckinge, de felve aen de Gedeputeerden van de Staten , ofte ander befcheyd , foude verfoecken , tot ontlaftinge van den voorfz Ontfanger ; ende aengaende het poinct van de voorfz Acte van indemniteyt ende admiffie van den Marquis vander Veere tot ftellinge van den Admirael, hebben de voorfz Gedeputeerden van Delf, Rotterdam ende Schiedam verklaert geen laft te hebben, maer rapport genomen, omme op morgen diefaengaende haer antwoordt inne te brengen; maer de Gedeputeerden van de andere Steden ende Vlecken verklaerden laft te hebben ende te vreden te wefen, de voorfz
Ac-
1557Den 13, en 14. Aug.
Schepen van Oorloge , de difpofitie vati den Admirael, ende waer men by provifie de agt of thien duyfent guldens tot de felve equipage foude mogen recouvreren.



1557. Den 13, en 14. Aug.
Antwoordt by de Gedeputeerden van Delf, Rotterdam ende Schiedam innegebraehtop het rapport, by henluyden daeghs te ( vooren ge- 1 nomen.
j 1 ( 1
( 192 )
Acte van indemniteyt den Ontfanger Coebel te pafleren , ende dat den Marquis vander Veere, als Stadthouder van Hollandt, foude mogen ordonneren een Admirael, mits aen henluyden houdende de difpofitie van den Vice-Admirael en andere Capiteynen, ende dat omme de Viffcherye te vorderen, die groote acceleratie * eyfchende was, ende als meer dan tydt wefende, dat alle de Buyfen in Zee waren.
Den 14. Augufti. 1557.
PRiESENTEN.
Alle de voornoemden, behalven
Barthout Adriaenfz.
F)E voorfz Gepeputeerden van Delf, Rotterdam ende Schiedam hebben nae voorgaende rapport voor antwoordt inne gebracht, dat fy wel indagtigh waren, hoe zedert den jare 1552. verfcheydelijck in de faecke van de Viffcherye gehandelt was , als fomwijlen de iifpofitie van den Admirael geweeft hebbenIe tot difpofitie van den Marquis vander Vee-e, Stadthouder van Hollandt, en de difpoli:ie van den Vice-Admirael en Capiteynen by ie gemeene Reeders en Viflchers, cn fomwijen de geheele difpofitie foo van Admirael als mders by de gemeene Reders en Viffchers, en lat wel bevonden was de fake bet belet geveelt te zyn, foo wanneer de gemene ReeIers ende Viflchers de adminiftratie hadden, tochtans aenmerkende dat den Marquies van
der



C m )
dér Veere gantfchelijck van advife was de adminiftratie van 't Admiraelfchap aen hem te houden, ende dat de voorfz toeruftinge van les Schepen van Oorloge groote acceleratie eyichte, waren te vreden, dat de difpofitie van de generale Admiraelfchap over defe Landen wefen foude by den voorfz Marquis vander Veere, makende midtfdien hen conform in dat pomet met de voorgaende opinie van de andere Gedeputeerden van de Viffcherye; hebben voorts de voorfz van Delf, in con' lormite van de opinie van de andere Gedeputeerdeni, mede geaccordeert de verzegeltheydt van de Obligatie ofte Acte van verfekertheydt, die hier nae geinfereert fal werden, te doen,' maer de voorfz Gedeputeerden van Rotterdam ende Schiedam verklaerden, dat alfoo fyluyden geen Afte en hadden , daer by bleeck, dat den Hertogh van Savoyen henluyden geaccordeert hadde tien duyfent guldens'tot toeruftinge van de voorfz Schepen van Oorloge, ende fyluyden hare voorfz gemeene Reeders niet en hadden konnen induceren, omme te confenteren, dat over henluyden de voorfz Obligatie ende verzegelinge , by de voorfz Burgermeefters van Rotterdam ende Schiedam gedaen foude werden, te min, foo haerluvder Buyfen meeft al tegenwoordelijck in Zee waren, die de periculen van de Schepen van Oorloge van die van Vranckrijck , wefende tegenwoordelijck in Zee wel tot twaelf in getale, fouden moeten lijden, al eer de voorfz les Schepen van Oorloge toegeruft mochten werden midts dat de felve binnen veertien dagen^in Zee niet en fouden mogen komen, ende V. Deel. N daC
Den 14. Augulti.



1557Den 14.
Aengevinge den Heere van Affendeif by den Advocaet gedaen van de voorfz Refolutie.
*Bl.-8.
Minute van de Obligatie, te verzegelen by de Regeerdersvan de Steden, hen generende met deHaringvaert.
(' Ï94 )
dat nae dc expiratie van den fc] ven tydt, endë naer St. Gillis, men de voorfz Schepen vanOorloge niet en foude behoeven, overmidtsi de x\Uiantie van de Engelfchcn, ende de mee-, nighte van hare Schepen in Zee weleude, al-foo. de vanghft van den Haringh alfdan was onder Engelandt.
T\7"Ëlcke antwoordt by den Advocaet den ■ Heere van Affendeif voorgehouden zijnde , heeft, nae communicatie , met eenige van den Rade daer op gehouden, de voorfz Gedeputeerden voor antwoordt gegeven , dat fy gefamentlijck behoorden de vooni. Obligav tie te verzegelen, omme van den Ontfanger te gekrijgen de acht duyfent guldens, ofte by gebreke van dien , t dat men de voorfz van Rotterdam ende Schiedam foude interdiceren voor fekeren tydt. de Haringhvaert ende Visfeherye, foo overmidts haerluyder onwillig-* hcydt 't gemeen profijt, komende uyt de Visfcherye ende Haringhvaert, niet en behoorde achter te blijven, dat dacromme fyluyden in den haren de faecke fulcks fouden aengeven, dat de voorfz verzegeltheydt uyt haren name mede gedaen mochte werden, ende van haer wedervaren rapport doen op Dinghfdagh naeftkomende , 't welck de voorfz Gedeputeerden van Rotterdam ende Schiedam fulcks aengenomen hebben te doen.
* T~}E Obligatie, die by de voorfz Gedeputeerden gepaffeert ende verzegelt foude werden, is fulcks hier na volgt.
Wy



1 C 195 )
Wy Burgermeefteren der Steden van Delf, Rotterdam, Schiedam, den Brielle , Enckhuyfen , Wormer , Jifp ende Grootebrocck, als reprefenterende de gemeene Viifcherye van de Haringhvaert van den Lande van Hollandt, bekennen mits defen, ontfangen te hebben uyt handen van Aert Coebel, Ontfanger van de Staten van Hollandt, de fomme van acht duyfent ponden van veertigh gróoten Vlaems 't pont, tot behoef van de toeruftinge van fes Schepen van Oorloge tot defenfie van de felve Haringhvaert, die hy ons aen goeden gelde" aengetelt heeft by believen van de ielveStaten", alsblijckt by dc Afte, den felven Coebel daer af gelevert, welcke fomme, hier boven genomineert , beloven de felve Staten td rembourferen ende te betalen binnen twee Jaren ten langhften nae datum van defen , met al 't verloop ende frait van dien , géeftimeert op den pellningh twaelf, alfoo dc voorfz penningen by verkopinge van Renten den penningh twaelf op'den naem van de felve Staten gelicht werden, ende dat onder het verbandt van alle rechten. T'oirkonde van defen hebben wy defe tegenwoordighe Obligatie met onfe Stede Zegel bezegelt op den
N 2 Den
Den 14. Auguüi.



1557' Den 16, en 17' Aug.
Ordonnantie voor Jacob van der Duyn, Milde ende Jan Dirckfz 't Hoen.
v
Overleveringe, Coebel gedaen van de Requelte van die vander Schellinck.
( 19* ) Den 16. Augufti 1557.
PRESENTEN,
Lockhorft , Milde,
Wmter Barthoutfz, ende
Lambrecht Jacobfz, Jan Dirckfz 'f Hoen, Ewout Jacobfz,
ende mede prefent zynde ,
Pieter Cantart, defe Ordonnantie
Alfoo toucheert.
TS by de Gedeputeerden van de Staten, wefende in 't Kloofter op de Rekeninge van Coebel, gepaffeert Ordonnantie van elcks twee Dagh-gelden , op Jacob vander Duyn tot acht en veertigh ftuyvers daeghs, ende Milde ende Jan Dirckfz 't Hoen elcks tot twee en dertigh ftuyvers daeghs, uyt faecke van de informatie , by hen genomen op de waerde van de Wilde Veenen, toebehoorende Heer Jan van Culemburgh, Heer van Opmeer, ende noch van vijf en twintigh ftuyvers, by henluyden verleydt cn gegeven eenige Perfonen, die fyluyden tot haerluyder affiftentie genomen hebben.
Den 17. Augufti 1557.
"T)En Advocaet heeft den Ontfanger Coebel gelevert de Requefte met het Appoinftement van die vander Schellinck, met de Copie van de meetinge van de Margentalen ende taxatie van de Huyfen ende Haertfteden aldaer daer aen gehecht.
Den



( 197 )
Den 15. 16. 17. ende 18. Augufti i$57-
VYn by den Heere van Affendelf, Adriaen Numan, Willem van Lockhorft, Wouter Barthoutfz van Dordrecht , Mr. Lambrecht Jacobfz van Haerlem , Ewout Jacobfz van Delf, Mr. Jacob de Milde van Leyden, Pieter Cantert van Amfterdam, ende Jan Dirckfz 't Hoen vander Goude, ende den Advocaet, gehoort de Rekeningen van den Ontfanger Coebel van de twee hondert duyfent guldens, geconfenteert in Mey 1554, die gevonden zyn foo by verkopinge van Los ende Lijf-Renten, ais op de Margen, te weten op elcke Marge drie ftuyvers, d'eene helft tot lafte van den Eygenaer, en de andere helft tot lafte van den Bruycker.
* Den 17. Augufti 1557.
T3 Y den Advocaet van wegen de Steden, hen geneerende met de Viffcherye , die van den Rade vertoont zynde, dat die van Rotterdam en Schiedam mede te vreden waren te verzegelen ende hare Obligatien te geven met de andere Steden, tot verfekertheydt van Coebel , voor de fomme van agt duyfent guldens, die hy hen op Renten doen foude, midts dat hare Buyfen, tegenwoordelijck in Zee wefende, vry fouden wefen van het Laft-geldt, ende dat de andere Gedeputeerden fuftineerden, dat fekeren dagh behoorde geprefigneert te werden, binnen de welcke dc voorfz Buyfen van Rotterdam ende Schiedam behoorden in te wefen; Soo hebben die van den Rade verklaert N 3 toi
1557-
Den 15, tot den 18. Augufti.
Hooringe van Coebels Rekeningen van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert in Mey vijfthien hondert vieren vijftigh.
Appoimfte-
ment van den Rade, beroerende de Viflcherye ende Haringhvaert, op de fwarigheyt gemoveertbydievan Rotterdam ende Schiedam.



1557,. Den ij. , Augufti..
Van de overlevering, hy Coebel te doen, vat drie .fijne Re"keningen.
( 198 )
tot yorderinge van dc Haringhvaert, foo wel die van Rotterdam ende Schiedam , als d'andere dc voorfz verzegelinge doen fullen , des fuhcn hare Buyfen > die inne gekomen fullen weten, al eer de fes Schepen van Oorloee, noch toe te ruften, in Zee fullen zijn, ende noch veertien uyren nae dat dc felve in Zee fullen zijn, vry fullen wefen van 't Laft-geld, maer dat die geene, die daer nae fullen komen, 'tLaft-geldt als andere Buyfen gehouden fullen wefen te betalen, ende heeft den Heere van Affendelf verklaert hier van by den Hove acte te doen maken.
J^En Ontfanger Coebel heeft ter prefentie van de voorfz Gecommitteerden tot hooringe van fyne Rekeningen verklaert, te vreden te zijn, binnen veertien dagen te leveren in handen van den voorfz.Numan, drie fijne Rekeninge , te weten van de twee hondert duyfent guldens , geaccordeert in Ottober 1554, van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert in Mey 1555. ende van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert in December 1555. omme de felve by hem gevifiteert te mogen werden , ende alfdan eenen dagh genomen te mogen werden , omme de felve te hooren ende te fluyten, mits dat de Staten verklaert hebben, te vreden te zijn, uyt den Hage niet te fcheyden, voor ende al eer de felve Rekeningen "gevüiteert ende ge"flooten fullen wefen , ende dat de eerfte by henluyden gefloten fal werden , eer men in de tweede fal treden, ende de tweede geflooten, ccr men in de derde fal treden.
Den



C T99 ) Den 18. Augufti 1557.
DE voorfz Gedeputeerden hebben aldaer gerefolveert, dat de Edelen en Gedeputeerden van de fes Steden gecommitteert tot hooringe van de voorfz Rekeningen, befchreven fullen werden alhier in den Hage, drie dagen voor 't hooren van de felve Rekeningen, omme dc eerfte Rekeninge binnen dien tydt te mogen vifiteren , en geduyrende 't hooren van de felve Rekeninge, dc twee andere Rekeningen te mogen vifiteren.
T^E voorfz Gedeputeerden hebben genccordeert, dat de Commiffie, diebyd.cn Stadthouder van Hollant gcëxpcdiccrt is op Hendrik Hendrickfz, als Bode van den Hove van Hollandt, ende als Bode van 't Comptoirvan het gemeene Landt, by den Heere van Affendelf gczegelt werde , midts by den voorts Hendrick" gedoceert zijnde by Certificatie var de plaetfe van fyne Geboorte,' ende dat hj geen Brabander en is, ende midts dat Coer 'Janfz, Bode van't gemeene Landt, by huy: wefende, by den voorfz Ontfanger voor der voorfz Hendrick te werek geftelt fal werden.
T^E voorfz Gedeputeerden hebben den Ad J * vocaet belaft, dat hy voor den Reken meefter Numan foude doen maken Slcutelei van de groote Kaffc van 't Trefoorken, end van de Deurc van de Kamer, daer de Rckc ninge gehoort wert, als hy onder hem heeft ende die leveren den voorfz Numan, om me de een toegangh te mogen hebben tot de Rc N 4 k€
. 1557Den 18. ! Augufti.
Dat de Gedeputeerden van de Wrawn drie . Sagen voor 't hooren cm Coebels Rekeninge bei'ehrevenTuilen werden.
ConTnifïïe opl I'erfltrïk l'tertdffte, als 1>ode van het Comptoir van het gemeeneLandt.
i
• Numan te . Jo u heb( ben de j, sleutelen ' van de ge - meene , Landts Re . keningen, Kaften ende Kiften.'



1557Den 18. Augufti. * BI. 80.
Van dievan den Secreten Rade te recouvreren de Rekeningen van 't Hontsbofch.
Dagh-gelden voor deGedepu teerden op de voorfz Rekeningen.
<
Dagh.
( 200 )
keningen ende andere behoeften * van 't gemeene Landt, welcke Sleutelen den Advocaet den voorfchreven Numan by fynen Dienaer Sebaftiaen op den negentienden Augufti gelevert heeft.
£)E voorfz Gedeputeerden hebben den Advocaet belaft, te Bruffelkomende, te recouvreren vijf ofte fes Rekeningen van 't Hontsbofch, ruftende onder die van den Secreten Rade, om weder in de gemeene Kifte ^eleydt te werden.
^Yn by flote van de voorfz Rekeningen elck van de voorfz Gedeputeerden toegevoegt icht Dagh-gelden, te weten den Heere van A.ffendelf, Numan ende den Advocaet tot ichtien ftuyvers daeghs, Lockhorft tot agt en veertigh ftuyvers daeghs, ende de andere Geleputeerden elcks twee en dertigh ftuyvers iaeghs.



C 20I )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 19. Augufti 1557.
PRESENTEN.
De Heeren van Affen- van Leyden.
delf, Pieter Cantert , Bur-
Van Duvenvoirde, germeefter,
Van Lookhor ft, Gerrit Claefz , Burger-
Otto van Egmont, meefter,
Jacob vander Duyn, ende
ende Mr. Adriaen Sandelijn,
Jacob van Wijngaerden, van Amfterdam.
Uyt de naem van d'E- Jan Dirckfz 't Hoen,
delen, ende
Adriaen Adriaenfz, Mr. Jan Jacobfz ,
Schout, vander Goude. ende
Pieter Jacobfz Muys, Omme te hooren 't van Dordrecht. rapport van 't inLambrecht Jacobfz, houden van de Provan Haerlem. pofitien , de Staten Ewout Jacobfz, van de Landen van ende herwaerts over, enMr. Jacob van Eynde, de particulierlijck van Delf. die van Hollandt, Jacob de Milde , by de Koninghlijcke ende Majefteyt binnen Mr. Cornelis van Veen, Valenchiengedaen.
BY den Advocaet de Staten rapport gedaen zijnde van het inhouden van de voorfz Propofitien, foo hebben de voorfz Staten eendragtelijk te vreden geweeft te deputeeren de verfochte acht Perfonen van wegen de MajcN 5 fteyt,
Den 19. Augufti.
Rapport van 'c inhoudenvan de Propofitien,foo generael a s partlcfier.



„ 1557Den 19. Aügulli.
*Bi. 81.
Inflruftie, waer nae de Gedeputeerdenvan de Staten, tot Brufiel komende , hen fullen reguleren.
( 202 )
fteyt, ende hebben voorts gerefolveert, dat 'er fekere Inftru&ie gemaeckt en bv gefchrifte geftelt foude werden, daer nae de Voorfz Gedeputeerden hen fouden reguleren, ende dat de felve by den Advocaet uyt haren naem foude öndertekent werden , welcke Inftruftie hier nae volght.
Inftructie, by de Staten van Hollandt hare Gedeputeerden, te Hove reyfende, mede gegeven , omme dien achtervolgende te befoigneren met de Gecommitteerden van fyne Koninghlijcke Majefteyt,ende dc andere Gedeputeerden * van ( de Staten van de Landen van
herwaerts over, op de Propofitie , foo wel generalijck de gemeene Staten, als particulierlijck'die van Holland^, gedaen binnen de Stede van Valenchicn.
TQE voorfz Staten gehoort hebbende 't rapport van de voorfz Propofitie , ende bevindende de felve'te wefen geheel generael, fonder eenige cyntelijckc fpecificatie ende expreffie van des voorfz Koninghlijckc Majefteyts intentie ende meeninge , fonder de welcke nochtans naeder te weten, de voorfz Staten'niet mogelijk cn ware eenige Refolutie te nemen, ofte de voorfz hare Gecommitteerden eenige abfolute laft diefaengaende te geven, hebben,



( 2°3 )
ben, achtervolgende de wille ende goede geliefte van de voorfz fyne Majefteyt, gecommitteert fekere Gedeputeerden ende Commiffariffen, tot acht in getale, omme ten prefixen dage ende plaetfe hen felven te vinden by' de andere Gedeputeerden van de Staten van dc andere fyne Majefteyts Landen van herwaerts over, ende de Commiffariffen, die van wegen de Majefteyt tot 't gunt voorfz is gecommitteert zijn ofte gecommitteert lullen werden.
Dat.de voorfz Gedeputeerden lullen eerft ende alvoren acnhooren 't gunt by de voorfz Commiffariffen van fyne Majefteyts wegen de gemeene Staten, ofte hare Gedeputeerden, aldaer nader voorgehouden fal werden, foo wel op 't verftandt, intentie ende meeninge van fyne Majefteyt, nopende de voo-rfz generale ende indiffinite Propofitie, als oock op alle de circumftantien ende gclegenthedcn van dien, midtfgaders mede te hoorenalfulcke verdere middelen, als by de voorfz Commiffariffen van fyne Majefteyts weghen, ofte eenighe andere Gedeputeerden , aldaer geproponeert ende voorgehouden fullen werden.
Ende van al 't gunt aldaer vertoont ende geremonftreert fal werden, te ver foecken Copie ofte verklaringe by ge fchrifte, omme van alle het felve perti nentelijck rapport te mogen doen, end te verfoecken een bequamen ende com petenten dagh , omme daer op naede
end
3en 19. Augufti.
r



1557Den 19. Augufti.
Beroeren- T
de Louis Scheraerts „ Bailliu van , den Hage. a'
d:
rr. o w
•Bl.82. n:
Cc
te ei
( 204 )
ende breeder laft te mogen recouvreren, ende alfoo met volle kennifle, ende alle faecken verftaen hebbende , de voorfz faecke te moghen helpen vorderen, ende adviferen op de nootelijcke remedie van dien, fulcks als na reden behooren fal.
Byfonder, foo boven dien dat de voorfz Propofitie geheel generael is, ende fonder eenige pertinente ende particuliere verklaringe, de voorfz Staten van Hollandt alfnoch niet mogelijk en is eenige nieuwe middelen ofte wegen voor te ftellen, omme-de nootelijckheyt van defe Landen te helpen fuccurreren , overmits diverffe groote ende exceffive voorgaende belastingen , ende dat de voorfz Staten geen middelen en weten, uyt de laften, daer fy jegenwoordelijck inne zyn , te geraken , ten ware de Negotiatie, Viflcherye en alle andere Neeringen beter voortgang hadden, dan fy tot noch toe en defe voorleden jaren gehadt hebben.
^Y den Advocaet de Staten aengegeven zijnde, dat Louis Scheracrdts , die geobti^ert hadde 't Bailluvvjchap van den Hage, eni fulcks Eedt ghedaen hadde in handen van e van de Reken-kamer, ende voorts geaditteert was tot exercitie van 't felve Officie, ider 't deckfel van verklaert te hebben te efen een Mechelaer , de felve Scheraerdts et behoort en hadde behoorlijcke * Certifitie te brengen; foo hebben de voorfz Stan gerefolveert, dat aen die van den Rade ide Reken-kamer verfoeck gedaen fal werden,



( 205 )
den, dat fy voortaen niemandt van den geenen, daer groote twijffelheydt is of fy Brabanders zyn, admitteren fullen tot exercitie van eenigh Officie , ofte den felven eenigen Eedt af te nemen, voor dat behoorlijcke Certificatie of ander wettelijck Document blijcke van de plaetfe van fyne geboorte, en dat hy geen Brabander en is.
DAt oock van wegen de Staten tegens den voorfz Louis Scheraerdts, tegenwoordige Bailliuw, oppofitie gedaen fal werden, ende van wegen de Staten by Requefte verfocht, dat hem geinterdiceert fal werden de exercitie van fijn Officie, ter tydt toe hy wettelijck gedoceert fal hebben van de plaetfe van fyne geboorte, volgende 't inhouden van de Requefte hier na volgende.
WErtoonen in aller ootmoet de Edelen * ende fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, hoe dat hen Supplianten by de Keyferlijcke Majefteyt op den fevenden dagh van Mey anno 1555. onder anderen geo&royeert, geconfenteert ende geaccordeert is, dat voortaen niemandt, gebooren uyt de Landen , die de voorfz van Hollandt excluderen van de Officien, in haren bedrijve vallende, tot eenigh Officie in de voorfz Landen van Hollant ende Weft-Vrieflandt geadmitteert fal werden, noch infgelijcks eenige, niet gebooren zynde uyt fyne Majefteyts Landen van herwaerts over, welck Octroy of
Pri-
1557Den 19. Augufti.
By Requefte te verfoecken, dat LouisScheraerdts de exercitie van 't Bailliuwfchapin denHage geinterdiceert zy.
De voorfchreveRequefte.



Den 19. AugulH. " .
taifo&fuoJ ,
til) '.. : » ! ' .
4itS}'otv
... ...
9&Baab ad ..
-i.'.'ts?n»sg
C 206 )
Privilegie by de KoninghTiicke Majefteyt geconfirmcert is. 't Ls oock fulcks, dat die van Brabandtniemandt en admitterentot eenigh Officie, binnen hare Landen en Hertoghdom vacerende, dan ingeboren Brabanders, ende dat nae vermogen fekere Privilegie, 't vveick fy fuftineren van de Koninghlijcke Majefteyt ofte fvne Majefteyt, Voorfaten te hebben; ende hoewel midts defen niemandt van den gecnen, die apparentelijck voor Brabanders gehouden werden, ende groote twijffel is, of fy Brabanders zvn, dan niet & tot eenigh Officie , vallende ende vacerende binnen den Lande van Hollandt, noch tot de exercitie van dien behoren* geadmitteert te wei-den , noch te oock eenigen Eedt defelve afgenomen , voor ende al eer de felve by behoorlijcke Certificatie ofte andere deugdelijcke befcheydt deden blij eken van de plaetfe haerluyder geboorte, ende dat fyluyden geen Brabanders cn waren; foo fchijnt nachtans, dat onlanghs geleden eenen Louis Scheraerdts, geobtineert hebbende den ftaet van Bailliuwfchap van den Hage, tot doeninge vanden Eedt ende exercitie van 't voorfz Officie geadmitteert is, hoewel de Scheraerdts notoirlijck voor Bruffelaers gehouden werden, ende mitfdien den voorfz Bailliuw oock geprefumeert werdt eenen Bruifelaer , ende fulcks een Brabander te wefen, ende dit al fonder eenigh wettelijk Document geëxhibeert te werden van de plaetfe van fyne geboorte; ende alfoo
by



( 207 )
• by'defè manieren van doen, ende toelatende eenige - gebooren in Brabandt tot de Officien, binnen den Lande van Hollandt vallende, 't voorfz Oótröy of Privilegie van de Supplianten,'t welk fy met groote moeyte ende arbeydt van de Keyferlijke Majefteyt verkregen hebben, geinfringeert, ende eyndelijck by de voorfz admiffie te niet gebracht foude werden , tot irreparabele fchade van hen Supplianten; Soo verfoecken fyluyden, dat U Mogende Heeren gelieven zy, henluyden te accorderen Appoinctement op de marge van defen , uyt krachte van de wrelcke den voorfz Louis Scheraerdts op fekere groote poenen, jegens de Koninghlijcke Majefteyt te verbeuren, geinterdiceert * zy de exercitie van 't voorfz Bailliuwfchap, ter tydt ende wylen toe hy by wcttelijcke Certificatie ofte ander legitim Document vertoont fal hebben van de plaetfe van fyne geboorte, ende dat hy geen gebooren Brabander en is, ende in cas van oppofitie, de voorfz beveelen pcenael ftadthoudende, van niet te mogen exerceren 't voorfchreve Officie, door de exhibitie van 't voorfz wettelijck Document zy den voorfz Bailliuw gedaghvaert , omme te aenhoren fuiken eyfch ende conclufie, als de Supplianten ter caufe van dien fullen willen doen ende nemen, ende fult wel doen.
f~XP welcke Requefte, die van den Hove geprefentcert zijnde, op 's anderen daeghs voor Appoinétement geftelt is.
1557Den 19. Augufti.
* BI. 83.
Appoinftement van den Hove op de voorfchreveRequefte.



*557Deo 10. Augulli.
Beroerende de meetinge van de Aenwaffenvan die van Roon ende Pendrecht.
( 208 )
Zy defe Requefte geftelt in handen van de Luyden van.de Rekeningen alhier, ten eynde fy die vifiteren, ende voor henluyden doen komen den jegenwoordigen Bailliuw van den Hage, Scheraerdts, en van hem te vereyfehen de plaetfe van fyne geboorte, daer van hy gehouden werdt fuffifantelijck te doen blijeken , ende foo verre fyluyden bevinden de felve een gebooren Brabander te wefen, hem van 't felve Officie deporteren, volgende 't Octroy , by de Supplianten van de Koninghlijcke Majefteyt geobtineert, ende een ander, geen Brabander zijnde, daer van voorfien.
Onderteyckent,
W. Dam.
T~\E voorfz Staten hebben gerefolveert, dat by den Advocaet Acte gemaeckt fal werden , dat de Staten van Hollandt geordonneert hebben,, dat die van Roon ende Pendrecht fullen doen meten ende aenbrengen de grootte van haerluyder Aenwaffen, fulcks in den jare I553- geweeft -zijn, ende oock foo die tegenwoordelijck zijn, ende dat binnen den tydt van een maendt, en de felve Metinge leveren in handen van den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arnout Coebel, ofte by gebreke van dien, fullen de voorfz Staten de voorfz Aenwaffen doen meten tot haerluyder koften.
By



C 209 )
T)Y den Advocaet de Staten aengegevenzijnde, dat by de informatie, daer op de Verpondinge gemaeckt is, bevonden werdt, dat boven de twee duyfent Margen, daer op die van Weefp verpondt zijn, noch aldaer leggen fouden acht hondert Margen , geheeten de Broeck-Campen , Noort ende Ringebroeck , foo hebben fyluyden gecommitteert die van Amfterdam , om hem te informeren op de grootte van de voorfz drie Polderen , waer die gelegen zijn, en waer de felve contribueren , om daer van op de naefte Daghvaert rapport te doen.
T3Y den Advocaet rapport gedaen zijnde van de Requefte ende andere ftucken van die van Urck ende Emclordt, daer by fyluyden te kennen geven de onvruchtbaerheydt ende kleyne waerde van hare Landen, midtfgaders van hare Huyfen, begeerende midtfdien van 't Margen-gcldt, Tienden penning ende anders geëximcert te wefen; foo hebben de Staten verklaert , dat den Advocaet Suys ende Coebel fal fpreken, omme te weten, of die van Urck ende Emelordt in den Jare 1544. den Thienden penningh gecontribueert hebben, dan niet, omme dat wetende, dan verder gedifponeert te werden.
DY den Advocaet de Staten rapport gedaen zijnde van de diftincfie , wefende in de Atfce van Confent zedert den Jare 1552. ftilo communi tot nu toe * geaccordeert, in de copulative (ende) ende disjuncfive ''of) ; Soo is by henluydcn den Advocaet belaft, mede te V. Deel. O fien
1557.
Den .19. Au;uiti.
Commiffie op die van Amfterdam, omme hen te informerenop de groote ende waerde van drie Polderen , gelegen buyten Weefp.
Requefte van die van Urck en Emelordt , om exemptie van 'c Margengelt en anders.
By den Advocaet te fien na de Aften van Confent vanden jare * 131. 84.



1557Den 19. Augufti. 1543,ende van dejaren
1544- '545
1546, en
1547, van desftapijfti
Commiffie op Suys, Duyn,Leyden en Milde , omme te befoigneren op de correctie van den Thienden penningh.
Approbatie van 't Accord, gemaeckt by de CommilTariflenvan de fnyveringevanden Thienden penningh en Cornelis Sandelijn.
Het voorfchreveAccord.
( 210 )
fien de Acte van 't Confent van de jaren 1544, 1545, 1546, ende 1547, omme daer van by hem rapport gedaen zijnde , alfdan gedifponeert te werden op de contributie van die van Heenvliet ende Abbenbroeck.
TS gerefolveert Commiffie te maken op Suys, A Duyn, Leyden, Milde, om gefamentlijck te befoigneren op de correctie van den Tienden penning, en dat in abfentie van Suys, Sasbout fal mogen befoigneren, ende in abfentie van Sasbout, een van de andere van den Rade, ende dat in abfentie van een ofte twee van de voorfz vier Gecommitteerden, altoos de andere fullen mogen befoigneren.
TS feker Accordt gemaeckt by de voorfz Commilfariffen van de correctie van den Thienden penningh , ende Cornelis Sandelijn , uyt den naem van de Kinderen van wijlen Mr. Rombout Steynemolen , beroerende de contributie van den Thienden penningh van den Jare 1553. van de Goederen , den Abt van Sint Truyen toebehoorende, geleghen in den Lande van Heufden, geaccepteert ende geapprobeert, welck Accord hier werdt geinfereert.
f~\V den fevenden Augufti 1557. is overdragen met Cornelis Sandelijn , als Oom ende Vooght van de Wees-kinderen wylen Mr. Rombout Steynenmolen ende Huyfvrouw, ter prefentie van Joris van Steynenmolen, als dat fy fullen betalen voor den Thienden penningh van den
in-



(211)
inkomen van den Jare 1553 van alle de Goederen , die de voorfz Weduwe met hare Kinderen in arende gehadt hebben, ende noch hebben van den Prelaet van St. Truyen, geleghen in den Lande van Heulden ende daer omtrent, hondert en tachtigh Caroli guldens, des en fal geen afflagh doen, dat eenighe van de Goederen in de voorfz arende begrepen, geleghen zijn in Alem ende Lit in de Meyerye van den Bofch, welcke Goederen wel bedragen een derden deel van de Pacht, die t'ïamen was achtien hondert Caroli guldens , foo den voorfz Sandelijn verklaert. Aldus gedaen by myne Heeren de Commiffariffen van de fuyveringe ende correctie van den Tienden penningh, ir tegenwoordighcydt van my, hiertoe fpeciacl by de Staten van Hollandt gecommitteert.
Onderteyckent,
W. Berendrecht.
TS gerefolveert , dat de Gedeputeerden var de Staten, komende op de hooringe var Coebels Rekeninge, gaens ende komens heb ben fullen, te weten die Van Amfterdam, die van Dordrecht ende Gouda drie dagen, di< van Haerlem twee, die van Delf een, endi die van Leyden anderhalven dagh.
jDY den Advocaet rapport gedaen zijnde, da die van den Rade niet en wilden publice O 2 re:
1557. Den 19.
Augufti.
Dagh-gel[ den van de Gedeputeerden , ' komende ! op Coebels ; Rekenin, ge, voor gaen en komen.
t Requefte , - boven over 1 te geven ,



1557Den 19. Augufti. omme van den Hove belaft te werden, d'Ordonnantie van de Staten te doen publiceren.
*B1. 85. Vifitatie van de Rekeningenvan de Viffcherye en Haringhvaert , by van der Does ende den Advocaet te doen.
Eodem
( 212 )
ren fekere Ordonnantie, by de Staten gemaekt op de executie ofte colleélatie van 't Margengeldt, maer dat fy de felve, als by henluyden geapprobeert ende geëmaneert zijnde, wel te Vreden waren te publiceren ; Soo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat by de Gedeputeerden , boven reyfende, Requefte gemaeckt fal werden, omme te verfoecken aen de Majefteyt, dat die van den Rade by Miffive belaft werde , de Ordonnantiën, die by de Staten gemaeckt zijn , ofte noch gemaeckt fouden werden, tot vorderinge ende executie van de Beeden, by henluyden geconfenteert, ofte noch te confenteren, de felve te doen publiceren, ende daer toe te verleenen behoorlijcke attaché.
* TS gerefolveert dat den Advocaet met den Rekenmeefter Reyer vander Does fal vifiteren de Reeckeninge van de Viffcherye ende Haringhvaert, omme daer uyt te weten, of de thien duyfent guldens, by de Keyferlijcke Majefteyt geaccordeert tot vorderinge van de Haringhvaert, op 't confent van twee hondert duyfent guldens, gedragen in Mey 1554, aldaer ten vollen in ontfangh gebracht zijn, omme', 't felve fulcks bevonden zijnde, den Ontfanger Coebel van wegen de Staten achtervolgende den laft van die van de Financie, van de voorfz thien duyfent guldens Quitantie gele ver t te werden.



C 213 )
Eodem naer de noene.
DY den Advocaet de Staten oftenfie gedaen zijnde van fekere Proteftatie , hem tot Antwerpen gelevert van wegen Arcnt vandcr Dalen, beroerende de weygeringe by Coebel gedaen , omme te betalen fekere Rente van duyfent guldens 's jaers, die de felve op het gemeene Landt fprekendc heeft; hebben gefeydt , dat hy daer van foude fpreken met Coebel , en van fijn wedervaren rapport doen , om, dat gehoort, alfdan verder nae behooren gedifponeert te werden.
TS Otto vanEgmont gepaffcertOrdonnantie van fes en twintigh dagen, voor de reyfe, by hem op den negen en twintighften Julii gedaen tot Valenchicn, om te hooren de Propofitie.
TS den Advocaet gepaffeert Ordonnantie van A vier en twintig dagen, uyt fake van gelijeke reyfe.
TS Heer Arent van Duvenvoirden, Huych de Groot ende Quirijn Allertfz, gepaffeert Ordonnantie van acht dagen, uyt fake van de vacatiën by henluyden gedaen in 't verpachten van den Impoft van de Wijnen ende Bieren voor den Jare 1557. binnen de Steden Leyden , Delf , Rotterdam , Oudewater Woerden , Schiedam, Vlaerdingen, ende den Hage, mitfgaders noch fes en tachtigh guldens ende negen ftuyvers , ter caufe van gedebourfeerde penningen, by Huych de Groot in de voorfz Verpachtinge gedaen.
O 9 Is
•1557Den 19. Augufti.
Beroerende de Proteftatie van Arent van der Dalen, denOntfanger Coebel gedaen.
Ordonnantie voor Otto van Egmont.
Ordonnantie voor den Advocaet.
Ordonnantie voor 1 leer Arent van Duvenvoirden,Huychde Groot ende Quirijn Allertfz.



1557Den 19. Augufti.
Ordonnantie voor Milde.
Requefte van Naune Adriaenfz , om furcheantievan fekere Gijfelinge.
Requefte van Meester Pieter Bruynfz, om te hebben fekere 'Executorialen van de Geeftelijckheydt.
*B1. 86. Requefte van die van Vrefaep.
C 2I4 )
TS Milde gepaffeert Ordonnantie van feven dagen, uyt fake van fijn befoigne beroerende de correftie van den Tienden penningh.
TS gerefolveert op de Requefte van Nanne Adriaenfz, Pachter van den Impoft voor 't voorleden Jaer binnen de Stede van Alckmaer, verfoeckende dat den Ontfanger geordonneert foude zijn, met fekere Gijfelinge te fuperfederen, ter tydt toe by de Commiffariffen op de felve Requefte de Staten rapport gedaen foude zijn, voor Appoinftement te ftellen.
Den Suppliant van het laetfte termijn van fijn Pacht van den Impoft van de Wijnen ende Bieren mogen innehouden dertigh ponden van veertigh grooten , ende dat ter tydt ende wijlen toe 't rapport van de Commiffariffen, in fijn Requefte gementioncert, gehoort zijnde , by de Staten anders geordonneert fal wefen.
TS gerefolveert op dc Requefte van Mr. Pieter Bruynfz , verfoeckende van de Staten te hebben fekere Executorialen van de Geeftelijckheyt, en voorts fekere furcheantie, &c. voor Appoinftement te ftellen, dat de Staten te vreden zijn hem te doen hebben fulcke Executorien tegens de Geeftelijckheyt als de andere Pachters gegeven is, maer aengaende de verfochte furcheantie, Nihil.
* TS gerefolveert, op de Requefte ofte inforx matie , by die van Haerlem genomen, voor Appoinftement te ftellen, dat de Staten,
ge-



( 215-)
Gefien hebbende defe informatie, midtfgaders de Certificatie", verklaren , dat de thien Margen , alhier gementioneert , voor den tydt yan acht jaren vry ende exempt fullen wefen van 't Margen-geld't, ende dat volgende 't voorgaende Appoinftement van dato den vierden Mey 1557. laetftleden geftelt op de Requefte van den Schout ende gemeene Buyren van Vrefaep, hier aen gehecht.
TS gerefolveert, dat de geene die in den Hage woonachtigh zijn, befoignerende in 's Landts faken, daeghs hebben fullen achtien ftuyvers voor de voorleden Vacatiën , ende dat den Advocaet volgende dien fal mogen pafferci: Ordonnantie.
TS gerefolveert, op de Requefte van de Am bachts-bewaerders ende Heemraden , me de Bruyckers van Nieuw Mathenes, verfoec kende 'gevrijdt te wefen van de drie ftuyvcr: ende feven grooten op dc Margen , vooi Appoinftement te ftellen. Nihil.
TS, Ordonnantie gepaffeert op Quiriin Al lertfz, Schepen van Leyden, van vier da gen, uyt faecke dat hy, als Gecommitteerde by de Ssaten drie mael in den Hage ten Huyi van Mr. Cornelis Suys, ende eens met her te Rijswijck geweeft; Is, omme te helpen rc coleren de Quohieren van den Tienden per ningh van vier Dorpen.
O 4 Bi
1557Den 19. Augufti.
Dagh-gelden van de ge"ne die in denlkge refidereu.
. Requefte • van deAmbachts bewaerders' ende
■ Heemraden van nieuw Matenes.
Requefte van Quirijn Allertfz tot ) Leyden.
1 »



Den 2i. Augufti.
Dat die van de Viffcherye van den Ontfanger Coebe! genootenhebben de volle tien duyfent guldens, by de Keyfer- ■ Iijcke Maj. 3 indematnt j van M^y 1554. hen ' luyden ge- 1 accordeert. £ I
\
Dar die van 1 de Reken- J kamer
voortaen ' niemant, (daer twijfu! d is of hy yi Brabander r is of üytheemfche , d' tot het af- h nemen van J[ eenigen „ Eedt fullen ^ admitteren, &c. p) ac
(216 ) Den 21. Augufti 1557.
gY den Rekenmeefter Does ende den Advo, caet gevifiteert zijnde de Rekeninge van de toeruftinge van fekere Scheden van Oorlo": ge tot befchermeniffë van de Viffcherye ende Haringhvaert voor den Jare 1554, van die van Delf, Rotterdam, Schiedam ende Enckhuyfen , werdt aldaer bevonden van de th^n iuylent guldens, by de Keyferlijcke MajcfWt ^accordeert tot defenfie van de Haringhvaert nden felven Jare 1554, de helft van devoorcnreve fomme, te weten vijf duyfent gullens, m ontfangh gebracht te" werden , ende v-erdt bevonden, -dat de andere vijf duvfent uldens ontfangen zijn by de voorgaende' Peniinghmcefte^. van die van Delf, Rotterdam, chic-dam , Enkhuyfen ende Grootebroeck , ndc dat by flot van haerluyder Rekeningen an den Jare 1552. •
])F.n Advocaet aen die van de Rekenkamer verfocht hebbende, dat fyluyden voorlen memanden, geobtineert hebbende eenigh «fficie van de Majefteyt in Hollandt, ende aer geen verfekertheydt en is van de plaetfe an hare geboorte, ende men niet en weet of r Brabanders zyn, ofte gebooren zijn buyten : Landen van de Keyferlijcke Majefteyt'van -rwaerts over, tot afneminge van eenigen edt fouden admitteren , fonder dat by de 'felï by wettelijcke Certificatie ofte ander deu^ihjck befcheydt gedoceert werde van de aetfe van haerluyder geboorte, hebben gecordeert het felve fulcks in toekomende ty-
den



C 2i7 )
den te onderhouden, ende de Auditeurs 't felve fouden doen tekenen voor memorie.
T^E voorfz van de Reken-kamer gelevert ^ zijnde de voorfz Requefte, by de Staten overgegeven tegens Louis Schcraerdts, tegenwoordige Bailliuw van den Hage , ende het Appoinftement, by den Hove van Hollandt daer op geftelt, hebben verklaert, datfe 't felve Appoinftement fouden achtervolgen.
*Den 28. Augufti 1557.
T>Y Coenraedt, mijn Dienaer, gefonden den Ontfanger Coebel de Requefte van die van Vrefaep met den Appoinftemente, fekere informatie ende Certificatie daer by gehecht.
TT\En felven gefonden de Requefte van Nan^ hé Adriaenfz Pachter van den Impoft tot Aickmaer, met den Appoinftemente daer opgeftelt.
"T\En felven gefonden de Ordonnantie van de Staten, daer by die van Roon ende Pendrecht belaft is te meten, ofte te doen meten haerluyder Aenwaffen.
T^En felven gelevert het Appoinftement, geftelt op Requefte van den Heere van Opmeer , beroerende de verfochte vouwinge van fyne Landen, genaemt de wilde Veenen.
O 5 Be-
1557-
Den 21, en 28. Aug.
Dat die van de Rekenkamer hen fullen reguleren volgende 'tAppoinélement van den Hove in de faecke van Louis Scheraerts. * BI. 87.
Coebel gefonden de Requefte van die van Vrefaep.
Noch de Requefte van Nanne Adriaenfz.
Noch feeckere Ordonnantieberoerende die van Roon ende Pendrecht.
Noch het Appoinftement, geftelt op de Requefte van den Heere van Opmeer.



1557, Den 5,
September.
( *\* )
Befoigne, byde Gedeputeerden van de Staten tot BrufTel ge, houden , nopende de vindin[ ge van de middelen tot ontlaftinge van 't Landt.
Den 5. September 1557.
J^En Heere van Lalang by hem ontboden hebbende alle de Gedeputeerden van de Staten van de Landen van herwaerts over, heeft van een vagelijk in 't particulier vereyfcht haren laft.
Dat de Gedeputeerden van Hollandt den voorfz Heere van Lalang verklaert hebben, geen anderen laft te hebben, dan volgende de Inftruótie, henluyden by gefchrifte mede gegeven, daer van fy oock den voorfz Heere van Lalang ende de andere Gecommitteerden van fyne Majefteyt , des by fyne Mo. E. verfocht zynde, gelevert hebben Copie, fulcks oock mede gedaen hebben de Gedeputeerden van de andere Landen.
Dat de voorfz Commiffariffen de voorfz Gedeputeerden voor antwoordt gegeven hebben, datfe de felve hare Gefchriften ende laft fouden vifiteren , ende alfdan breeder antwoordt de felve geven.
De voorfz Gedeputeerden weder ontboden wefende by den Heere van Lalang, overmidts de non-comparitie van die van Brabandt, de felve doen feggen, dat hy wel gehoopt hadde, dat de voorfz van Brabandt mede gereedt fouden geweeft
heb-



( 219 )
hebben, omme te compareren voor fyne Mo. E., maer naedien hy bevonde de felve noch niet gereedt te wefen, noch gerefolveert te hebben, foo heeft hy de andere Gedeputeerden van de Staten dagh befcheyden, weder by fyne E. te komer op den dertienden der voorfz Maendi 's morgens ten neghen uyren, hoopendf dat middelertydt die van Brabandt med< gerefolveert fouden wefen, ende hen all dan by de andere Gedeputeerden vindei fouden.
Dat de voorfz Gedeputeerden van d Staten, uytgefondert die van Brabandt voor mijnen Heere van Lalang gecomps reert zijnde, heeft de felve doen vooi houden ende lefen den ftaet van alle d belaftingen van defe Landen , daer va een fommier recueil is, ende de voor! Staten voorgelefen is geweeft.
Dat de voorfz Staten , naedien fy felve gehoort hadden , begeert hebbe Copie van den voorfz ftaet, ofte te minften van 't fommier van dien, ene voorts verfocht, dat de Commiffariffe van fyne * Majefteyt eenige middelen foi den willen uytflaen, ende henluyden t gefchrifte leveren, omme te remediere ende tolleren de tegenwoordige belaftii ge, daer defe Landen inne zijn, ende voorfien , hoe in toekomende tyden < voorfz Landen fouden mogen befcherr ende bewaert werden.
Waer op henluyden by de voorfz Coi mifrariffen voor antwoordt gegeven i
c
1.557Den 5. September.
1
»
e 1
'z
t a a
e n
l- * BI. 83.
y
n 1-
:e le ït
n-
3,
at



~ T55?Den 5.
September.
( 220 )
dat fy op 't felve verfoeck nae de noen fouden delibereren, ende den felven alfdan antwoordt geven , ende dat fyluyden tot dien fine hen fouden vinden by fyne Mo. E. tegens vier uyren naer de noene.
Dat de voorfz Gedeputeerden ter voorfz uyren gecompareert zynde, foo is henluyden geaccordeert Copie van het voorfz fommier van den ftaet, ende voorts dat een yegelijck, die het inhouden van de generale ftaet, henluyden voorgelefen , niet ten vollen verftaen en hadden, hen fouden mogen vinden by mijn Heere den Thefaurier, die henluyden lefture ende vifie foude doen van het geene wes fy fouden requireren.
Heeft voorts den voorfz Heere van Lalangh de voorfz Gedeputeerden doen proponeren fekere middelen, dienende ten fine voorfz, ende voorts verfocht, dat fy op 's anderen daeghs, niet tegenftaende de abfentie ende non-comparitie van die van Brabandt, in communicatie fouden willen treden.
Dat de voorfz Gedeputeerden , achtervolgende de begeerte van mijn Heere van Lalang ende de andere Gedeputeerden , op den veertienden September by den anderen vergadert zynde , hebben eyndelijck gerefolveert, den voorfz Heere van Lalang voor antwoordt te feggen, dat 't meerendeel van henluyden niet verder gelaft en was, dan omme te hooren ende te verftaen 't geene wes by de voorfz Ge-
com-



( 221 )
committeerden van fyne Majefteyt, ende by eenige van de Gedeputeerden, henluyden geremonftreert ende vertoont foude werden, ende dat de geene die laft hadden omme in communicatie te treden ende eenige openinge te doen, als die van Artois, Namen, Valenchien , Tornefe ende Zeelandt, van geen advife en waren daer toe te verftaen, nae dien alle de Gedeputeerden niet en waren gelijckelijck tot dien fine gelaft, ende voorts te begeeren Copie van 't voorfz fommier van den ftaet, midtfgaders van de middelen, by den Heere van Lalang henluyden daeghs te vooren gedaen proponeren, ende voorts te verfoecken eenen bequamen dagh , om van alles rapport te mogen doen, ende op alles te refolveren, ende verder ende breeder laft te gekrijgen, ende hen alfdan alhier weder by fijne Mo. E. te mogen vinden, ende dat oock die van Brabandt fulcks behoorden onderwefen ende geinduceert te werden, dat fy, als wefende Lidtmaten van de andere Staten , by de anderen hen behoorden te vinden, omme gefamentlijck, volgende de begeerte van fyne Majefteyt, te mogen adviferen bequame middelen , dienende ten fine voorfz; welcke antwoordt den voorfz Heere van Lalang ende de andere Commilfariflen van fyne Majefteyt de voorfz Gedeputeerden van de Staten gedaen zijnde, foo hebben de voorfz Commiffariffen henluyden geaccordeert Copie van 't voorfchreve fommier, midtfgaders
van
I557Den 5. September.



»557-
Den 5, en
15- Sep. "BI. 89.
Dach genomen,omme in den Hage in de Hei berge te wefen.
Requefte, overgegeven by Coenraet JanfzBods initfgaders het Appoinftement op d
C 222 ),
van de middelen, by henluyden daegs te vooren geproponeert, hoewel nochtans fyluyden, nae fy verklaerden, daer toe van dc Majefteyt geenen laft en hadden, dan werdt het felve by henluyden de voorfz Gedeputeerden geaccordeert, op dat fy te beter rapport fouden mogen doen, ende abfolute Refolatie nemen; ende is de felve Gedeputeerden eerft dagh gegeven , omme weder hen * alhier tot Bruffel te vinden op den fefden dag van October toekomende, maër want de Gedeputeerden van Hollandt ende eenige andere verklaren den felven dagh te kort te wefen, midts dat 'er apparentelijck eenige retraóten voor de abfolute Refolutie van de faecken genomen fouden werden, foo is hen eyndelijck by den voorfz Heere van Lalangh dagh geprefigeert, tot Bruffel te wefen den 15. der voorfz maendt van October.
l")En vijftienden September hebben de Gedeputeerden, tot Bruffel wefende, dagh genomen , in den Hage in de Herberge te we. fen den fes en twintighften der felver maendt, omme op 's anderen daeghs te befoigneren.
\7Ertoont ende geeft ootmoedelijck te kennen Uwe onderdanige en goetwillige Dienaer, Coenraedt Janfz , Gefworen Bode van den Hove ende Staten van Hollandt, dat hy Suppliant op den dertighftcn Januarii 1551Stilo Curie laeftleden, by U mijne Heere ten Bode geaccepteert te wefen , van U mijne ü Hee-



C 223 )
Heeren, reprefenterende de Staten van 't gemeene Landt, en hebt den felven geaccordeert drie ftuyvers daeghs, foo wanneer hy met de Staten, ofte met mijn Heere den Advocaet van 't gemeene Landt, reyfen foude , ende dat ter tydt ende wijlen toe hy de ordinaris Wedden , die tot defen dage toe by Dirck Wouterfz, als by U myne Heeren Dienaer S. G. ontfangen zyn geweeft, genieten ende profiteren foude, ende langer niet, blijckende breeder by de Requefte ende Appoinftement , op de marge van dien geftelt, hier aen gehecht; ende alfoo den Suppliant zedert de acceptatie van fynen voorfz dienft fonder jactantie hem eerlijck ende naerftelijck in 't exerceren van dien gedragen heeft, ende dan op defen jegenwoordigen benaeuwden dieren tydt den Suppliant feer fwaer valt, fyne Huylvrouw ende kleyne Kinderen te nutrieren ende onderhouden; Soo verfoeckt hy ootmoedelijck aen U mijne voorfz Heeren, hem te confenteren afte van continuatie van de voorfz drie ftuyvers daeghs, foo wanneer hy met U mijne Heere ofte den Advocaet van 't Landt reyfen fal, geduyrende tot Uwe mijne Heeren kennelijcke revocatie, ende dat hem voorts in de plaetfe van den voorfz Dirck Wouterfz , overleden, verleent zy gelijeke afte ofte verfekertheydt van de voorfz drie ponden grooten 's jaers, als den voorfz Dirck Wouterfz van U mijne Heere heeft gehadt. Dit doende.
Op
Den 15. September.
felve Requefte geftelt, van dato den feventhienden Maert vijftliien hondert fes en vijftigh ftiloCurise.



1557Pen 15. September.
*BI.po.
C 2H ) Op de Marge Jiondt gefchreven.
Den Suppliant fal hebben ende ontfangen de Jaerlijckfche ordinaris Wedden van drie ponden grooten Vlaems 's jaers , zedert de doodt van Dirck Wouterfz S. G., daer van den Advocaet hem fal geven behoorlijcke Afte ; ende aengaende de continuatie van de drie ftuyvers, by den Suppliant verder verfocht , fal hebben patiëntie tot de komfte van den Advocaet, die nu in Brabandt is. Aftum in den Hage den feventhienden Maert Anno 1556. ftilo Curies Hollandice , by Heeren Willem van Lockhorft , Ridder , ende Otto van Egmondt. Willem Buket, Gedeputeerden van Dordrecht; Jooft van Hillegom, Burgermeefter , Lambrecht Jacobfz , Secretaris van Haerlem ; Mr. Jacob vanEynden, Penfionaris van Delf, Mr. Jacob de Milde, Secretaris van Leyden ; Jooft Buyck , Burgermeefter van Amfterdam; ende Gijsbrecht Janfz Meul, Burgermeefter vander Goude. Aftum prefent my in abfentie van den Advocaet.
Onderteyckent,
Lamb. Jacobi.
* Noch Jiondt op de felve Marge gefchreven.
De Staten van Hollandt accordeeren den Suppliant continuatie van de drie ftuyvers daeghs , foo wanneer hy met de Staten
of-



( 225 )
ofte den Advocaet reyfen fal, ende dat tot haerluyder wederleggen. Gedaen in den Hage op den 28 Julii 1557.
Onderteyckent,
A. Goes.
huyden den feventienden dagh van Maert Anno 1556, nae ftijle van den Hove van Hollandt, foo hebben de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Stede van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande geaccordeert, ende accorderen midts defen Coenraedt Janfz, Bode van 't gemeene Landt van Hollant, de ordinaris Wedden van drie ponden grooten Vlaems 's Jaers, ende dat zedert 't overlijden van Dirck Wouterfz Bode van 't gemeene Landt, fijn Voorfaet in 't felve Officie, de felve te ontfangen tot drie termijnen 's Jaers, t'elcken termijne een der voorfz ponden, in allen fchijn als den voorfz wylen Dirck Wouterfz die te vooren ontfangen heeft. Aftum ten dage ende jare als boven.
Sommier van 't achterwefen van de Landen van herwaerts over.
J^'on trouve par les eftats des Domaines de pardeca pour 1'an 1551, que lors de cler du revenu desdits Domaines montoit a la fomme.de . . 327950-17-0 V. Deel. P De-
~ *$5T> Den 15. September.
Commiflie voorCoenraedt Janfz de Boode, van dato den agti enden Maert vijftien hondert fes en vijftig^, flilo Curia:.



*5$7Den 15. September.
C «6>
Depuis lequel temps font vendues plufieurs Rentes, engagement & venditions, faites pour caufes , plas amplement declarés en un ' aultre eftat, communiqué aux Eftats.
A fcavoir, En 1'an 1551. . 23160- 1- 6 par an Enl'an 1552&1553.178229- 8- o Esannéesi554&i555.7346o- 4- 7 En 1'an 1556 . . 27660-10- 9
Revenans lefdits Rentes vendues , engagement & venditions , faites depuis ledit temps a . . 307519-16-5
Et les diminutions du Domaine furvenues depuis ledit an 1551, pour caufes declarés audit effcat , montent a
Montent toutes lefdits charges, furvenues depuis ledit an 1551, a caufe des Rentes vendues, engagement & venditions, faites tant par 1'Empereur que le Roy , noftre Sire pour non trop charge, mais foulager les Subject enfemble les diminutions du Domaine jl la fomme de . . 346818-5-5 Ainfi apparut que leditDomaine de Pays de pardeca eft annueüementtrop chargé de 18857-15-5
Et



( 22? >
Et par deiTus ce convient payer pour entretenir 1'eftat des Pays de pardeca, & furnir aux Gages, Traictemens , Penfiones & aultres parties , affignez fur la recepte generale des * finance par an . . 241574-19-0
Pour l'entretenement des Vivres, mifes en Buze Villes Frontieren, a efté accordé aux chacun an , pour frain&e le vingtiéme de la valeur, que pourra monter par chacun an, fix ans durant . . . 25000- 0-0 Somme avec le trop
charge Deniers deux courans a Finance, Du temps de 1'Empereur 4 30304- 0-0 Du temps du Roy . .. 140000- 0-0 Somme . Aultres deniers deus. Aux Eftats de 1'Empire 17465- 0-0 A ceux d'Anvers, a caufe
des alluns . . . 15000- 0-0 A caufe des ouvrages & Fortifications eft deu du
Aieller j' a • ' 36"43i-i2-o A caufe des Artilleries , Munitions & aultrement
A Vl'e$rdA h' * ' 30000- 0-0 A caufe des Vivres par des-
^"us • ♦ 238000- 0-0
p 2 Payes
1557. Den 15. September*
♦Bl.pi.
Prenant feulemenC le fraift a douze par cent par an, monte» ront pour cefte fomme deue 630000 livrespar aa.



Den 15. September.
( 228 )
Payes aux Marchans . . Des prefts levez en cette
an 1557 . . . 600000- 0-0 A caufe de 1'efquipage,
pour avoir convoyé
1'Empereur . . . 42000- 0-0 A caufe des arrierages des
Gages , Traictement &
Penfions des Chevaliers
de 1'Ordre, Confaulx &
aultres Officiers . . 129040- 0-0 Somma . . . 1054550- 1-0
Au Gens de Guerre, tant de Chevalque de Pied, caifez du temps de 1'Empereur .... 607311- 1-2
Aufdits Gens de Geurre, retenus duditSr. Empereur 329360-11-2
Auxdits Gens de Guerre , caifez du temps de Roy .... 132515-14-0
A ceulx, retenus du temps dudit Sr. Roy
Somme . . . 2770177-12-4 Somme toute du deu
Middelen , by den Heere van Lalang ende de andere Gecommitteerden uytgeflagen.
CUr ce què les Deputez des Eftats des Pays ^ de pardeca , apres avoir entendu Veftat, que par charge du Roy leur a efté declaré rj? communiqué par Monfteur le Comte de La» lang, Gouverneur & Capitaine General en
Vab-



C 229 )
Tabfence de fa Majefté öf de Monfteur le Duc &f aultres du Confeil d'Eftat c3s des Finances, pour rCeftre aucuns deus charges, que de ouyr cif entendre ce q'uon leur propoferoit , ont requis qu'on leur vouluft donner ouverture d'aucuns moyens, par lefquels il leur fembleroit, que la Republique defdits Pays peuft eftre confervée & entretenu , auffi fortir des charges, ou ladite Republique eft conftitué, conforme a la fin ou tend rintention de fa Majefté, pour les rapporter a ceulx qui les ont deputez, afin de tant mieux pouvoir fatisfaire au bon plaijir de fa Majefté, ledit Sr. Comte de Lalang, & aultres du Confeil d'Eftat, leurs Deputez font bien memoratifs de la Propofition tant generale que particuliere ,* faite par fa Majefté aux Eftats dernierement a Valenchiennes, contenant, que par ceulx, que fa Majefté deputeroit, il leur feroit communiqué Veftat, ou quel fe retrennoient les affaires de faditt Majefté, pour Vayans entendu, ils puiffent apres advifer fur lefdits moyens , non que ledit Sr. de Lalang &f aultres du Confeil d'Eftat les deuffent propofer a nous vouloit fa Majefté en ceft extremité avoir leur advis, bien que ft ïon fcavoit quelque moien, pour advifer que volontiers Von feroit comme d'eux mefmes, encoires qu'on rien a aucune charge, que lefdits Deputez fcavoient les tnoiens, qui autrefois font efté mis en avant, a fcavoir le centiefme fur les Biens immeubles, autres par dixiefmes £? cinquiefmes par quelques Impofts furleSel, Laques, Efpeceries & femblables Marchandifes, aucuns mettoient tn conftderation Vaffiete capitale, & que les P 3 Eftats
15573en 15. ïeptembet.
* 131.02.



( *3° )
1557Den 15. September.
( 230 )
Eftats me/mes pouvoient eflre recors, lefquels font efté vifitês fi devant par aucuns d'eux, fe? que 1'on ne fcauroit arrefter a.aucuns defdits moiens , les remeÜant conforme a ladite propofition auxdits Deputez, pour y advifer felon l'intention de fa Majefté , auffi que quant aux charges, cjf d'en pouvoir une fois fortir un chacun y debvoit penfer pour y parvenir, bien avoit efté confideré fur le faiê du Domaine tant charge que 1'on pourroit regarder , s'il y auroit quelque moien d'induire, ceulx qui ont rentes fur iccelluy au denier douze, ou aultres, qu'ils fe contentiffent le reduire au denier vingt, ou prinjfent gaigiere, pour en jouyr par leurs propres mains le denier doublé , ou aultrement pour par ce moyen purger aucunement le Domaine fe? d'icelluy pouvoir fubvenir fe? furnir aux neceffitez fe? charges accouftumez , fe? les Deputez pouvoient auffi perfer fur aultres moyens, tant pour rediniegrer aucunement par fucceffion de temps ledit Domaine , que de furnir aux Penfions, Ouvrages, Fortifications fe? autres mifes necesfaires, auffi regarder. par quel boult 1'on pourroit contenter, tant les Gens de Guerre , fe? aultres, a qui en doubt, que d'une fois obvier un grand fe? ft exceffif fraiti des deniers courans a Finances, bien que ce que ne peult faire fi promptement, fe face fucceffivement auffi que lefdits Eftats le pourront mieulx mectre en avant, que 1'on ne leur fcauroit fpecifier; car de la part dudit Sr. de Lalakg, fe? de ceulx du Confeil d'Eftat, ne s'en fcauroit dire d'avantage, fe?'n'en ont de fa Majefté aucune charge, fe? qu'ils fe font fi avant
ejlar-



( 231 >
eflargis a feulement efté comme d'eux me/mes par manicre de devifer, pour .accelerer l'affairefelon l'intention de fa Majefté, fe? donner auxdits Deputez quelque faiisfattion , fur la requifetiort, que par eulx leur en a efté faite , reinectans a eulx aultres plus convenables moyens qu'ils pourront excogiter , fe? ayans apres la decluration, que deffus lefdits Deputez donne a entendre, que la plus part d'eulx eftoit feulement chargé de ouyr les moyens, que fe propoferoient, par fa Majefté encoires qu'el en y a eu aucuns qui ontjn charge de communiquer fe? advifer, fe? pour fe prk pour vue gratieufé retraitte pour pouvoir informer ceulx qui les ont deputez de tout, fef d'avoir ung peine convenable, pour retournet devers ledit Sr. Comte de Lalange , auff qu'on leur voulftft donner Copie du fommain des eftats, qui leur font efté communiqués anffi 1'on eut les molens fufdits, requirans ft 1'on en eult d'autres de femblablement le: , lutrs cmimuniquer, ledit Sr. Comte de La lang leur a accordé ledit retraicte, pour eftr de retour en cefte Ville au quinziéme jour d\ Mois d'Octrobre pfochain , afin que ayan de tout eftre prefentement inftruits, ils puis fent cependant advifer avec ceulx, qui les on deputez, plus. meürement fe? ouvertement fu les moyens , que fa Majefté leur a requi mectre en avant , venans fur * tout bien £ fouffifamment inftruits fe? depefchez, auffi i veulent de laijfer de faire tout bon office en lei, endroit, fe? leur fera le fommaire de Vftt communiqué, fe? de donner ouverture d'autrmoiens, 1'on ne fcauroit plus dire de or q\ P 4 dt
1557Den 15. September.
t S
t r s
?- * BI. 93.
:e
r it JS
ie s-



1557Den 27, tot den 29. September.
De fake van het vinden van eenige middelen uytgeftelt.
( 232 )
deffus. Fait a Bruxelles le 14. jour de Sep. tembre 1575.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 27. 28. ende 29. September 1557.
PR TE SENTEN.
Den Heere van Affen- Mr. Cornelis van Veen,
delf, van Leyden.
Van Obdam , Gerrit Claefz , Burger-
Van Lockhorft, meefter,
ende Mr. Adriaen Sandelijn,
Otto van Egmont, ende
als Edelen. Mr. JanNieuwenburgk,
Heyman Adriaenfz, van Amfterdam.
ende Jan Dirckfz H Hoen,
Pieter Jacobfz , ende
van Dordrecht. Jan Hey,
Mr. Gerrit Hendrickfz, vander Goude.
Burgermeefter, Omme te refolveren
van Haerlem. middelen, dienende
Mr. Jacob van Eynde, \ ten fine van 't in-
van Delf. houden van dé Pro-
Gerrit Aelbrechtfz,Bur- pofitie, by de Ko-
germeefter, ninglijcke Majefteyt
Mr. Jacob de Milde, tot' Valenchien ge-
ende daen.
TEn voorfz feven en twintighften hebben de voorfz Staten , gehoört hebbende van den Advocaet 't rapport van 't Recueil van 't achterwefen van de Majefteyt, ende van ie ouverture van de middelen, henluyden
me-



( 233 )
mede gegeven by den Heere van Lalang ende de andere van den Rade van State; hebben by maniere van communicatie fekere middelen geopent, maer overmidts de abfentie van den Heere van Affendelf, is de faecke uytgeftelt tot op 's anderen daeghs.
"D Y den Advocaet rapport gedaen zynde , beroerende de Requefte , de Majefteyt overgegeven , omme die van den Rade van Hollandt belaft te werden, te publiceren alle Ordonnantiën, by de Staten gemaeckt, ofte nog te maken, ende daer toe verleenen behoorlijcke attaché, ende daer op geëxpedieert waren Brieven aen den Rade,om van henluyden te weten, waeromme fy geweygert hadden te accorderen Brieven van attaché op de Ordonnantie , by de Staten gemaeckt, nopende de colleótatie ende executie van de feven grooten op de Marge, ende dat daer op weder by den Rade by een properen Boode antwoordt gefchreven was , fonder dat den Advocaet hadde konnen vernemen het inhouden van dien; foo hebben de Edelen , die van Dordrecht, Haerlem, Delf ende Gouda gerefolveert , dat men met het verdere vervolgh van defe faecke fal vertouven , tot by die van den Secreten Rade op de voorfz antwoordt van den Hove van Hollandt befcheydt overgefonden fal wefen, ende de.Gedeputeerden van de Staten weder boven fullen reyfen, dan die van Leyden ende Amfterdam waren van advifeV dat den Advocaet in diligentie boven foude reyfen, omme te vervolgen attaché op de voorfz * Ordonnantie, niet tegenftaenP 5 de
1557-
Den 27, tot den 29 September
Rapport van den Advocaet, beroerende 't publiceren van alle Ordonnantiën, byde Staten gemaeckt.



1557Den 27, tot den 29. September.
Beroerende de attestatie van den Bailliu van den Hage , aengaende fijne Geboorte.
Nopende de informatie , by die vanAmfterdam gedaen van feeckere drie Polderen , gelegen omtrentWeefp.
C 234 )
de'c fchrijven van den Hove van Hollandt, ende de felve hebbende, te vervolghen gelijeke attaché op de Ordonnantie , die van wefen te maken op de collectatie van den Thienden penningh, daer de laetfte helft van de tegenwoordige Beede mede gevonden moet werden, ofte dat by gebreck van de voorfz twee Ordonnantiën de jaerlijckfche Renten onbetaeldt fullen blijven, midtfgaders oock 't voorfz laetfte termijn van de voorfchreve Beede.
J^Y den Advocaet rapport gedaen zynde van de Atteftatien, by den Bailliuw van den Hage die van de Rekenkamer gelevert, beroerende de plaetfe van fyne geboorte, foo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat hy van de twee Getuygen, de welcke niet fuffifantelijck van de plaetfe van fyne geboorte geatteftcert en hadden, fal recouvreren behoorlijcke Certificatie onder hare Eedt, met infertie van de faecke van haer wetenfehap, ende dat binnen den tydt van veertien dagen naeftkomende, ofte dat by gebreke van dien de Staten tegens hem fullen verfoecken verder provifie.
jRY die van Amfterdam, die gecommitteert waren informatie te nemen van fekere drie Polderen , gelegen omtrent Weefp, de welcke in de Inftruétie, daer uyt de Verpondinge gemaeckt is, niet bevonden en werden , om te weten waer de felve precife leggen, waer die contribueren , en de grootte van dien, rapport gedaen zynde , ende oock de informatie, by henluyden by gefchrifte geftelt , ende fekere Caerte, daer van gemaeckt,
ge-



( 235 )
gefien wefende, foo hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat men de voorfz Polderen fal doen mecten, ende mede in contributie brengen , ende dat men met Eygenaers van de felve Landen van 't geene wes fy van 't voorgaende fchuldigh zyn , overkomen fal, ende dat die vander een Landtmeeter fenden
fullen, ende dat die van Amfterdam den. felven Landtmeeter alle addreffe doen fullen, ende dat by den Hove van Hollandt den Deurwaerder gcauthorifeert fal werden, omme met den Landtmeeter de voorfz metinge te doen, ende dat de voorfchreve meetinge gedaen fal werden met alfulcke mate, als men ;aldaer ufeert.
TS Ordonnantie gepaffeert van drie en tfeftigh dagen voor Meefter Willem Schoock, uyt fake van fekere follicitatien, by hem voor 't Landt gedaen in de maendt van Mey, Junius ende een partye van Julius.
(~)P de Requefte van Willem Bogaert, Bailliuw van Waterlandt, verfoeckende Copie van de Rekeninge van Jacob vander Duyn, woonende tot Edam, van den Impoft van de Wynen van den Jare 1555; Is gerefolveert voor Appoinftement te ftellen. De Staten van Hollandt accorderen den Suppliant Copie van de Rekeninge, by hem alhier verfocht, midtfgaders van de verificatien daer op dienende, wel verftaende, indien by voorgaende informatie bevonden werdt, dat Jacob vander Duyn, Collefteur eertydts geweeft hebbende van den Impoft binnen de Stede van Edam,
in
1557.
Den 27, tot den 29. September..
Ordonnantie voor Mr.Willem Schoock.
Requefte van Willem Bogaert, Baillituv van Waterlandt.



1557-
Den 27, tot den 29/ September.
Requefte van Nicolaes van Mathenes.
•Bl.95-
Beroerende deCommiffarifrenop de abuyfen van het Margengeldt.
Nopende de faecke, beroerende de Weeskamer van Leyden.
( 23<5 )
in het aenbrengen van den felven Impofl: fraude gepleeght beeft, dat den Suppliant met hem niet fal mogen compoferen, dan by advis van de voorfz Staten.
QP de Requefte van Joncker Nicolaes van Mathenes, verfoeckende verklaringe van feker Appoinftement, by de Staten op fekere fyne andere Requefte gegeven , beroerende dat hy exempt foude wefen van feecker ftuck Landts , gelegen in Vrefaep , groot thien Margen, ende dat voor den tydt van acht Jaren; Is gerefolveert voor Appoinftement te ftellen, dat den Suppliant fal exhiberen 't voorfz voorgaende Appoinftement, omme, dat gefien, alfdan verder gedifponeert te werden.
* QP het verfoeck, by die vander Goude gedaen , omme yemandt gecommitteert te hebben, omme te verftaen tot correftie van de abuyfen, die gepleeght zyn in 't aenbrengen van dc Margentalen; Is by de Staten verklaert, dat tot die ende gelijeke fake gecommitteert zyn Jacob Verduyn, Mrs. Adriaen van Leyden ende de Milde, onder de welcke fy alle befcheydt fullen mogen leveren.
TS op het aengeven, by die van Leyden gedaen , dat onlanghs by den Rade van Hollandt gepronuncieert foude wefen fekere Sententien tuiTchen Pieter Gerritfz ende Dirck Gerritfz, als oomen van de Moeders zyde van de achtergelaten Kinderen van Aelbrecht de Vriefe ende wylen fyne Huyfvrouwe, als Ey-
fchers,



( 23? )
fchers, omme te hebben fchriftinge, fcheydinge ende deelinge van de achtergelaten Goederen van de voorfz Kinderen Moeder, op ende teghens den voorfz Aelbrecht de Vriefe, die gecontendeert hadde, dat de fake, midtfgaders partyen gerenvoyeert fouden werden voor de Weefmeefters van Leyden, als wefende competente Rechters ter eerfter inftantie, by welck VonnüTe de voorfz exceptie gerejeéfeert was, ende den voorfz Aelbrecht de Vriefe gecondemneert, peremptoirlijck te antwoorden , waer door, foo verre men in toekomende tyden gelijeke Sententien foude willen pronuncieren, uyt krachte van feker Articul van de Ordonnantie van den Hove van Hollandt, vermeldende dat alle Wefen haer Debiteurs ter eerfter inftantie voor den Hove van Hollandt mogen betrecken, niet alleen de Wees-kamer der Stede van Leyden, maer mede alle de Wees-kamers van den Hove van Hollandt gefchapen waren te niet te komen, die principalijck geordonneert zyn, ten eynde der Wees-kinderen Goederen wel geadminiftreert fouden werden, ende foude confecutivelijck occafie gegeven werden , omme de voorfz Weefen te mogen frauderen ende bedriegen ; verfoeckende aen de Staten , hier inne in toekomende tyden geremedieert te werden; Soo hebben de voorfz Staten gerefolveert , dat men aen die van den Rade verfoecken foude, dat fyluyden in faecken, toucherende Weefen , in toakomende tyden geen gelijeke Provifien meer verleenen fouden willen , byfonder in de faecken beroerende de Erffeniife ende fucceffie, als in petitione h<ere~
di-
Den 27, tot den 29» September.



1557.
Den 27, tot den 29. September.
Requefte, ever te geven, omme onder het woord t Acten alle Sententien gecomprehente hebben.
Confent van Rennoy, dat Numan mag befoigneren op de Reec keniugen van *t gemeene Landt.
i 1
♦BI. 56. i
( 238 )
ditatisFamilie- harifcunda-, ende dat ten eynde de Weefen niet gefraudcert en werden, noch oock de Wees.-kameren vergaen en fouden.
JS gerefolveert dat den Advocaet een Requeft fal maecken , omme van de Majefteyt te verkrijgen, dat onder 't woordt, van dat partyen met gehouden en fouden wefen eenige Aften te loifen, in Octroy by de Staten verkregen, mede gecomprehendeert behooren te wefen alle Sententien, foo wel diffinitief als provifioneel, ende dat by de middelen van de eerfte Requefte by de Majefteyt overgegeven, midtfgaders by de middelen van de Refolutien, genomen op den acht en twintighften Augufti Laetftleden, ende van de andere ftucken , ende foo verre de voorfz Staten 't felve niet en nogen obtineren , alfdan te verfoecken, dat t felve hem geaccordeert werde nae de expiratie van de tegenwoordige pacht van de Griffie,
[S den Advocaet belaft te feggen Rennoy, dat alloo Coebel onlanghs moet leveren drie Rekeningen in handen van Numan, omme die te vifiteren , en alfdan by de Staten eevifi:eert te mogen werden, maer want de acte van Commiffie prmcipalijck fprekende is op Rennoy» ende in fijn abfentie op Numan, foo en .oude Numan niet gaerne daer toe verftaen, onder te hebben fijn confent, daeromme te jegeeren, dat overmidts fijn vertreck naeBra>andt, hy den voorfz Numan 't felve foude villen accorderen, 't welck by den Advocaet len voorfz Rennoy gefeydt zynde, heeft daer nne geaccordeert, ende * gefeydt, dat hy 't
fel-



( 239 )
felve öock Numan fulcks verklaren fal; waer van by den Advocaet de Staten rapport gedaen zynde, hebben hem belaft, Coebel te fegghen, dat hy in handen van den voorfz Numan leveren foude de voorfz drie Rekeningen , 't welck den Advocaet fulcks gedaen hebbende, heeft Coebel belooft de voorfchreve drie Rekeningen den voornoemden Numan te lenden.
Den 28. September 1557.
PR2ESENTEN.
Alle de voornoemde, behalven
Lockhorjl.
TT\E Staten hebben fekere middelen geconcipieert ende voorgeftelt, om volgende het inhouden van de voorfz Propofitie ende begeerte van de Majefteyt ten Hove ter prefentie van de andere Gedeputeerden aen te geven, ende met henluyden in communicatie te treden.
yi^Yn gecommitteert, omme de felve middelen te concipiëren ende by gefchrifte te ftellen, die van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam ende den Advocaet, die oock fulcks die by gefchrifte geftelt hebben.
TS den Advocaet geordonneert, Coebel te feggen, dat hy in alle diligentie loffe de Lijf-renten van 't gemeene Landt, met cle penningen onder, hem wefende, die niet en be-
hoo-
Den 28. September.
Middelen , by de Sta, ten geconcipieert,om volgende dien ta Hove te befoigneren.
Gecommitteerden tot makinge van de voorfz middelen.
Nopende de loffinge van deLijfrenten, by Coebel te doen.



1557-
Den 2 ei, en 29. Sep.
De Inftructie voor de voorfz Gecommitteerden geadvoueert.
Dach genomen, omme in de Herberge te wefen.
Nopende de Proteftatie, by
C 240 )
hooren leegh te leggen, dan dat hy de Lijfrenten , toekomende de Ingezetenen van Delf, alderlaeft fal lolfen, 't welck by den Advocaet ten felven dage hem fulcks gefeydt zynde , heeft verklaert, dat hy 't felve fulcks doen fal.
Den 29. September 1557. *
PRESENTEN.
Alle de felve, behalven
Lockhorjï ende Egmont.
JT)E voorfz Staten vertoont zynde de voorfz Inftruótie voor de Gedeputeerden van de Staten, die te Hove reyfen fullen, beroerende de voorfchreve geconcipieerde middelen, foo hebben fyluyden de felve geadvoueert, ende elcks van de Steden daer van verfocht Copie, om in den haren rapport te doen, omme op de naefte Vergaderinge daer op eyndelijck te refolveren.
J^JE voorfz Staten hebben dagh genomen, omme alhier in de Herberghe te wefen den fefden van de toekomende maendt van October, en verfocht, dat tegens dien dage de andere Edelen mede befchreven fouden werden, het welcke den Heere van Affendelf fulcks aengenomen heeft te doen.
T)E voorfz Staten gefien hebbende fekere acte van proteftatie, by Arent van Dalen',



C m )
?cn,' Koopman, woonende tot Antwerpen, ende Contreprefentatie, by Mr. Arent Coebel , Ontfanger van 't gemeene Landt van Hollandt, gedaen , beroerende fekere Rente van tien hondert guldens' 's jaers, die den Voorfz Arent van Dalen , uyt krachte van tranfporte van dén Heere van Armuyden, op de Landen van 'Hollandt fprekende heeft, hebben de voorfchreve Staten gerefolveert * dat den voorfz Ontfanger aen den voorfchreve Arent van Dalen fchrijven fal, dat hy behoort genoegh , achtervolgende de prefentatie , in de voorfz afte van proteftatie gedaen, onder fynen Eedt voor 2 Schepenen re verklaren, wat penningen hy in goeden gereeden gelde voor de * hooft-fomme van de voorfz Renten, ende oock aen andere Waren en Koopmanfchappen den voorfz Heere van Armuyden gegeven heeft, ende wat penningen hy oock den felven gelevert heeft ter caufe van een Jaer verfchenen renten , omme , het felve wetende , hy henluyden alfdan geadvifeert te werden, of fy de voorfchreve Renten fullen willen afioffen, dan niet,
V. Deel
Dagh-s
n W Den 29.
September.
Arént van
Dalen en
denOntfan-
ger Coebel
gedaen.
* BI. 97;



Den 7, tot den 9. Odober.
Beroeren, de d'Inftruftievoor de Gedeputeerden te Hove rey fende.
C 244}
Daghvaert, gehouden in den Hage op den fevenden, achtften en negenden Oótober 1557.
PRESENTEN.
Den Heere van Aften- Mr. Jacob de Milde,
delf. van Leyden.
Van Obdam, Gerrit Claefz, Burger»
ende meefter,
Van Lockhorjl, Mr. Adriaen Sandelijn 9
Ridderen. ende
Otto van Egmont, Mï.JanNieuwenburgh,
Jacob van Wijngaerden, van Amfterdam.
ende Jan Dirckfz 't Hoen }
Jacob vander Duyn, ende
als Edelen. Mr. Jan Jacobfz,
Mr. Willem Schoock, vander Goude.
van Dordrecht. Omme te vifiteren de
Adriaen Cornelifz, voorfz geconcipieer-
ende de Inftruftie , ende
Mr. Lambrecht Jacobfz, . laft te geven de Sta-
van Haerlem. ten van 't geene wes
Mr. Jacob van Eynde, fy, teHovekomen-
van Delf. de , met de andere
GerritAelbrechtfz,Buv- Gedeputeerden van
germeefter, de Staten befoigne-
ende ren Jouden.
DEn voorfz fevenden gevifiteert zynde de Inftruélie by de Staten de laetfte voorgaende Vergaderinge gemaeckt, naer dat de felve wat gealtereert ende gecorrigeert is geweeft , verklaert daer by te voegen, nopende • 't point van de defenfie ter Zee; foo is gefeydt, i dat



C 243 )
dat men volgende 't inhouden fal befoigneren ende in communicatie treden met de andere Gedeputeerden van de Staten , dat evenwel dc felve Inftrucile fecreet gehouden fal werden , fonder daer van yemant eenige verklaringe te doen.
rPEn felven dage is mede procuratie gepasleert èrnde laft gegeven de felve Staten, hoe ende inNvat maniere fy met de andere Gedeputeerden procederen ende in communicatie treden fullen, ende dat volgende 't Gefchrifte, daer van zijnde, ende hier na gcinfereert.
T~)E Staten van Hollandt gefien hebbende foo wel de generale als particuliere propofitien, by fyne Majefteyt de Staten van de Landen van herwaerdts over binnen de Stede van Valenchien in dc maendt van Augufti laetftleden gedaen , midtfgaders feker recueil van diverffe Staten, beroerende fyne Majefteyts Domeynen, als andere diverffe partyen van der Oorloge, de Gedeputeerden van de Staten mede gegeven , ende begeerende de wille ende goede geliefte van * fyne Majefteyt foo veel hen doenlijck is te volbrengen, hebben hare Gedeputeerden, te Hove reyfende, laft gegeven , ende geven mits defen, te treden in communicatie met de Gecommitteerden van fyne Majefteyt ende de Gedeputeerden van de andere Landen van herwaerts over, ende te helpen adviferen middelen op de voorfz propofitien, by de Majefteyt gedaen ;
Q % wel
1557Den 7, tot
den 9. Oftober.
Procuratie voor de Statenhoven revfea-, de.
*m. p«,



1557Den 7, tot den p. Oftuber.
Nopende he: Pondtgeld, geeyfcht by den Tollenaer van Repelmonde, &c.
C 244 J
wel verftaende, dat by de felve Gedeputeerden niet geproponeert ofte uytgeflagen en fal werden, ten zy dat alle dc andere Landen , die binnen de Stede van Valenchien ter Dachvaert befchreven zyn geweeft, ende namentlijck die van Brabandt , gefamentlijck by den anderen compareren ende in communicatie treden; dat oock by de voorfz Gedeputeerden niet en fal geproponeert werden, voor ende al eer die geene, die henluyden geprefereert zijn, openingen van hare middelen gedaen fullen hebben; ende in gevalle by de anderen eenige middelen voorgeflagcn werden, die'de voorfz Gedeputeerden bevinden fullen den Lande van Hollandt niet prejudiciabel zynde, fullen de felve niet mogen advoueren; ende foo verre by andere Gedeputeerden , ofte eenige van henluyden , yet voorgeftelt werdt, 't welck eenighfints foude tenderen tot belaftinge van de .Landen van Hollandt, fullen de voorfz Gedeputeerden daer van in den haren rapport nemen, omme 't felve by de Staten in communicatie geleydt zynde, verder laft te mogen gekrijgen.
TS op 't aengeven van die vander Goude
dat den Thollenaer van Repelmonde van de Ingezetenen vander Goude eyfehende was, contrarie de ufantie tot noch toe geobferveert, feker pontgeldt van alle Waren, voor by den Tol varende, waer door fyluyden genoodtfaeckt fouden wefen tegens hem in proces te
tre-



< 245 )
treden ; verfoeckende , in gevalle van proces al vooren, dat het felve tot kollen van den Lande beleydt fouden mogen werden, gelijck t'anderen tyde in gelijeke faecken by de Staten geaccordeert is geweeft; foo is by de Staten gerefolveert, dat die vander Goude fullen recouvreren Certificatie van de Schippers, wat fy gewoon zyn te geven, varende voor by den Thol van Repelmonde, ende van ende oock Copie van de Ordonnantie, daer de Thollenaers hen op fonderen, omme, 't felve gefien , alfdan by de Staten gedifponeert te werden, of 't voorfz Proces , by henluyden te inftitueren , tot koften van den Lande beleydt fal werden, dan niet.
TS gerefolveert, dat men vervolgh fal doen A te Hove by de middelen by die van Amfterdam geallegeert, omme vry uyt temogen voeren 't Koorn, dat van buyten in defe Landen gebracht werdt, wel verftaende, dat die van Amfterdam goede toefight fullen nemen, dat 'er niet foo veel uytgevoert en werde, dat defe Landen daer door gebreck fouden lijden, dan die van Dordrecht, Delf ende Leyden namen hier op rapport, ende hoopten dat hare Gedeputeerden, te Hove komende, laft fouden krijgen, om hen met de andere conform te maken.
TS gerefolveert te extenderen, hoe veel de Schepen, toegeruft tot defenfie van de Visfcherye, gekoft hebben, boven 't geene dat de Majefteyt, daer toe gegeven heeft, midtscaders wat 't Laftseldt bedragen heeft zedert (^3 den
J55f. Den 7, tot
den 9. Oétober.
Vervolgh te doen, omme te hebben de vrye uytvoeringevan de Greynen.
Extenfiete doen van de kollen vai>de toéruftingevan de



1557Den 8. October. Schepen van Oorloge, tot defenfie van de Viffcherye.
Atteftatie te recouvreren van Arent van Dalen. * BI. tjp.
Nopende de exceptie, gereje&eert by den Hove van Hollandt, omme fekere faecke gerenvoyeertte hebben voor de Wees-kamer van Leyden.
C 246 )
den jare vijftien hondert een en vijftigh tot noch toe, ende dat uyt de Rekeninge daer van zynde.
TS gerefolveert, dat den Advocaet, komende A tot Antwerpen , by Arent van Dalen , d'oude , Koopman aldaer, fal recouvreren Atteftatie voor * Notaris ende Getuygen, ende dat onder fijnen Eedt, hoe veel penningen hy gegeven heeft voor de hooft-fomme van de Renten van tien hondert gul. 's jaers, die hy door 't tranfport van den Heere van Armuyden op de Landen van Hollandt fprekende heeft, ende dat hy de felve Atteftatie hebbende , de Gedeputeerden , die te Hove reyfen fullen, vertoonen fal, omme alfdan te refolveren, of men de felve Renten loffen fal , dan niet. ^
Den 8. October 1557.
TS, beroerende de exceptie, by Aelbrecht de Vriefe, als Vader van feecker Wees-kindt, voor den Hove van Hollandt gepronuncieert, ten eynde de faecke, omme te hebben fchiftinge, fcheydinge ende deelinge van de achtergelaten Goederen van de Moeder van het felve , gerenvoyeert foude werden voor de Wees-mecfters der Stede van Leyden , als wefende ordinaris Rechters; Is gerefolveert, dat men Requefte overgeven fal den Hove van Hollant, ende daer by verfoecken , dat die van den Rade, tot confervatie van de Jurisdictie van de Wees-mecfters, in toekomende tyden gelieven gelijeke provifie niet te accor-
de*



( 274 >
deren, byfonder in faecken, beroerende fchiftinge, fcheydinge ende deelinge als vooren, ende in faecken Families ercifcunda, ende dat men in 't overgeven van de felve Requefte fal verwachten de prefentie vanden Heere van Affendelf.
TS gerefolveert, dat de Declaratie van Salaris van Jooft Jacobfz geftelt fal werden in handen van de Gedeputeerden van de Staten, tot fulcke ende gelijeke taxatiën gecommitteert zynde, in by wefen van den Advocaet, omme de felve taxatie gerevideert te werden, ende alfdan by de Staten Ordonnantie te paffcren, ende dat den voorfz Jooft Jacobfz in toekomende tyden fijn Declaratie fal leveren in handen van de Staten, omme by henluyden de taxatie van dien gedaen te werden.
T"\At den Ontfanger Coebel van nu voortaen geen betalinge van Ordonnantiën doen en fal, dan die by de Staten ofte hare Gecommitteerden gepaffeert fullen wefen.
T-TEbben de Gedeputeerden, die gecommitA teert zyn omme eenige middelen te concipiëren tot vorderinge van de Juftitie ende in de expeditie van de Procelfen, dagh genomen , omme hen alhier te vinden, ende te befoigneren den negenthienden van Oétober 's avondts in de Herberge.
T-TEbben de Gedeputeerden van de Staten aengenomen, tegens de naefte Vergade ringe over te brengen Copie van haer PrivileQ. 4 gie,
Den 8. Dctober.
Declaratie van Jooft Jacobfz geftelt te werden in handen van de Gedeputeerdenvan de Staten.
By Coebel geen Ordonnantiete betalen, dan by ordonnantievan de Staten.
Dagh by de Gecommitteerden genomen , omme op't ftuck van de juftitie te befoigneren.
Privilegiën over te brengen, dat de De-



Ï557-
Ben 8, es 9. Oftober. linquanten
boven haer Lijf niet maer verbeuren en mogen dan feftigh ponden.
Afteftatien van de geboorte van den Bailliu van den
Hage,
•BI. iap>
Debat te | maken o£' de antwoord van den Raedt, 1 daer door ] fywygi e , attaché te ( leveren op fekere Or- ( d< nnan a 1 van d.* Sta- \ ten. ^
t
( 24§ )
gie, daer by hen gegunt is, dat haer Poorters,' delinquerende, boven 'haer Lijf, niet meer cn mogen verbeuren dan feftigh ponden, of foo veel als 't felve Privilegie vermeit.
J~)E Staten vertoont zynde de twee Certifïcatien van twee Getuygen, die onder har ren Eedt verklaren , dat Louis Scheraerdts j Bailliuw van den Hage, gebooren is binnen Mechelen, hebben verklaert, dat hy met de felve Certificatien mach palieren, midts dac by den Advocaet een kleyn Verbael gemaeckt fal werden van X vervolgh, by de Staten gedaen , omme de voorfz verklaringe van fijn Geboorte te hebben, ende dat hy de felve Cer;ificatien en alle andere-gelijeke fal doen re*iftreren in een Regifter apart; ende dat fulcke :nde andere gelijeke Certificatien by den Advocaet bewaert, ende aen de Lyalfe geregen, uilen werden.
*Den 9. Ottober 1557.
HEfien zynde de antwoordt van den Hove van Hollandt, gefchreven aen myne Hee■en van den Secreten Rade , inhoudende dc edenen, waerommc fy de Staten geweygert ïebben attaché, omme te publiceren de* Orlonnantie, by de Staten gemaeckt op de :ollechitie en executie vande feven grooten >p de Marge; Is gerefolveert, daer op tema:en feker debat, ende 't felve. die van den Ho- . 'e over te leveren , daer by voegende Copie ran de ftucken ende Munimenten, dienende ot verificatie van 't inhouden van 't felve debat ,



C 249 >
feat, welck debat van woorde te woorde hier riae volght.
DE Staten van Hollandt gefien hebbende de antwoordt van myne Heeren de eerfte ende andere" van den Rade van Hollandt, gefchreven op de Miffive van de Koninghlijcke Majefteyt, onfer Genadighften Heere, daer by fy feggen dc Staten attaché geweygert te hebben or fekere Ordonnantie, by hen gemaeckt foo fulcks geen ftijle noch gewoonte fou de zyn , als Jan van Dam, eertydts Grif fier, geattefteert foude hebben, ende da de Staten de Jurifdictie van de Koningh lijcke Majefteyt daer by fouden pogen t< ufurperen, maer dat fy de Staten alle vor deringe bereydt waren te doen,tot mmn ghe van haerluyder geconfenteerde Bee den, feggen dc Staten , dat fy hen fee verwonderen van dc Atteftatie van Jai van Dam, foo de felve nimmermeer bc wijfen en fal, dat fulcks geufeert is, al hy verhaelt want de Staten aen mijn Hee ren van den Rade van Hollandt noyt at tache verfocht en hebben , omme har Ordonnantie te publiceren, uytgefonder defe reyfe , byfonder van den tydt vai den dienft van Jan van Dam voorfz, dai hebben de Staten, tot inninge van har Beeden, foo in de Jaren 1543. en 1544. als in de Jaren 1552, 1553» 1554 end 1555. verfcheyde Ordonnantiën gc macckt, hoe men den Impoft van Wij ende Bier colleéteren en gaderen foude
155;.
Den 9. Oétober.
Het voorfchreveDebat.
1
»'
L* 1
I
t 1 1
>
1 » P



*557« Den 9. October.
C )
Op welcke Ordonnantie hy den felve Importen eerft doen collecteren, ende naederhandt verpacht hebben, ende zijn hen by de Keyferlijcke en Koninghlijcke Majefteyten , ende mede by den Hove van Hollandt verfcheyde executorialen verleent, omme de felve Ordonnantie te executeren realijck ende met 'er daedt, ende aengaende 't collecteren van den Tienden penningh, ommeflagen in voorleden Jaren, ende ook namentlijck in den Jare 1553, hebben de Staten van Hollandt verfcheyde Articulen ende Ordonnantiën gemaeckt, hoe men die foude gaderen ende collecteren, ende heeft de Keyferlijcke Majefteyt de Staten van Hollandt aldaer attaché op verleent by forme van Placate, met infertie van der felver Ordonnantie van woorde te woorde , met verhalinge van de onderteyckeninge van den Advocaet van den Lande, inhoudende nochtans de naevolgende claufule, in 't laetfte Articul, dat indien eenige fwarigheydt ofte dubiteyt foude vallen, ofte gemoveert werden, beroerende de voorfz Ordonnantie ende colleflatie van den Tienden penningh aengaende , dat het felve by de Staten gedecideert foude werden.
Soo dat niet nieuws en is, dat de Staten verfocht hebben, ende dat onder correctie hen de voorfz attaché niet en behoorde geweygert geworden te hebben, byfonder foo myne Heeren van den Rade jegens de Ordonnantie niet en feyden,
"maer



( *5i )
maer genoegh de felve bekenden redelij ck te zijn, ende anders niet verfocht en is, dan de Keyferlijcke Majefteyt op het ftuck van den Tienden penningh henluyden geconfenteert hadde, als verhaelt is.
Ende aengaende daer gefeydt werdt, dat de Staten fouden willen * ufurperen jurifdiclie, en konnen de Staten niet ver ftaen, foo fy by de claufule , by mijne Heeren van den Raedt verhaelt, anders niet en verftaen, dan dat, indien yemandt hem beklaeghde , befwaert te zyn by de Ordonnantie, dat fy 't felve voorfien fouden , ende by gevoegh fien , of fy de felve fouden konnen veraccorderen , of indien niet, de Staten rapport te doen, die dan t'famen fouden adviferen , of fy de Ordonnantie fouden willen fuftineren ofte veranderen, ende partyen hen alfdan dochten befwaert , fouden dan van den Hove van Hollandt provifie van juftitie mogen impetreren jegens de Staten , 't welck niet nieuws en is, maer welgepractifeert, want notoir ende kennelijck is, dat tot verfcheyde tyden eenige partyen, hen dolerende van de Ordonnantie van de Staten ofte executien by hen doen doen, Requefte overgegeven hebben den Hove van Hollandt, die by haer Appoinétement de felve Requefte gefonden hebben aen de Staten, omme daer inne geremedieert te hebben, als mede van veel al gefchiet is, ende hebben de Staten daer felver inne geremedieert, dan indien de Staten dochte, dat het verfoeck van eenige partyen
T55?.
Den o. O&ober,
*B1.101



Den o. Gctober.
onredelijck was, hebben geftelt Nihil op hare Requefte , ende hebben eenige van fulcke Perfonen daer nae provifie van Juftitie verkregen van den Hove van Hollandt , ter caufe van de welcke noch procelfen aldaer hangen ongedecideert, als tegens de Impoftmeefters van Delf, Rotterdam, Schiedam en andere , foo dat het voornemen van de Staten niet en ftreckt ufurpatie van eenige jurifdictie van de Koninghlijcke Majefteyt, maer alleenlijck een vriendelij ck Appoinclement gemaekt met den geenen, die hen allegeren by de Ordonnantie befwaert, foo men alle inconvenienten niet en magh verfien, maer dickwils bevonden werdt dat men moet corrigeren ende veranderen , dat de Staten eerft redelijck gedocht heeft te wefen, overmidts diverlitcyt van tyd, allegatie van inconvenienten van partyen gelegentheydt ende conditie van de plaetfen, ende dacromme heeft de Keyferlijcke Majefteyt gelijeke claufule geaggreëert in de voorfz Brieven van attaché, als vooren verhaelt is, dan indien mijn Heeren van den Rade van Hollandt hen ftooten aen eenige woorden, in de voorfz Ordonnantie geftelt, als fy fchijnen te pondereren in haer antwoordt, willen die gaernewat altereren.
Ende aengaende daer gefeydt werdt, dat mijne Heeren van den Rade begeeren de Staten te vorderen in hare confenten, en konnen fy niet wel verftaen, foo haer Impoftmeefter van Dordrecht onlangs
heeft



heeft doen fommeren eenige Wijnverkoopers in 't gros, omme fekere penningen op te brengen voor den Impoft van de Wijnen, die fy binnen hare Huyfen gedroncken hadden , foo fy doch niet vry nochte exempt zijn, ofte foo veelmin als fy by Eede verklaren willen gedroncken te hebben, ende de felve, omme hare onwilligheydt, doen gijfelen, met executorie van den voorfz Hove, ende is de voorfz executie kofteloos ende fchadeloos afgedaen, ende den Impoftmeefter gecondemneert in de koften, ende verklaert, dat hy fijn aftie foude mogen inftitueren by raeuw actie, 't welck de Staten voor geen vorderinge en konnen verftaen, foo fulcks gefchiedt is henluyden ongehoort, ende hebben daer van moeten appelleren, foo hen dunckt de executie feer wel gedaen, ende die fy dagelijcks in gelijeke faecken jegens Edelluyden , Conventen ende andere particuliere Priefters , op 't Landt woonachtigh, gebruyeken, ende moeten gebruyeken , ende daer anders niet tusfchen en mogen komen , als fy in defe faecke mede niet en mogen doen; want indien de Koopluyden in 't gros van * de Rijnfche ofte Wefterfche Wijnen feker wilden zijn wat fy drincken fouden , behooren een aem ofte halve aem af te fteken , en daer alleen uyt te drincken , ofte haren Drinckwijn op te fchrijven, foo die onfekerheydt anders by hafre. fchuldt toekomt, foo behooren fy daer van vcrklaringe by Eede te doen» ofte met de Staten ofte haren Impoft-
xnee»
Den 9. Oftober.
*B1.10a.



Den o.
Requefte van Cornelis van Nes, verfoeckendegeguarandeert te wefen van fékere condemnatie.
C 254 )
meefter te overkomen, foo fy niet ontkennen en mogen , of fy zijn foo wel fchuldigh Impoft als andere, foo daer niemandt vry ofte exempt van en is, dan dat fy hare Impoften met raeuw aótie fouden moeten innen, fouden hondert procelfen krijgen, namentlijck in defe ende gelijeke faken, die fy in lange Jaren niet en fouden konnen ten eynde brengen, foo men. althans in ordinaris procelfen voor den Hove van Hollandt naeuwlijcks in een half jaer een termijn en magh houden, overmidts de veelheydt van de faecken ende anders, foo dat midtfdien de Staten de Beeden van de Koninghlijcke Majefteyt, ende hare Renten , daer fy mede belaft zyn, uyt fake van de geconfenteerde Beeden niet en fouden mogen betalen, ende wel behooren parate executie in allen gevalle hebben.
"RY de Staten gefien zijnde fekere Requefte ^ van Cornelis van Nes, Pachter van den Impoft tot Dordrecht, daer by hy verfoeckt by de Staten geguarandeert te wefen van fekere condemnatie, ende dat de Staten voor hem fouden willen aennemen de procefien , die Gerrit Tack ende Pieter van Dortmont, Gegijfelden, ende d'andere hare Adherenten, uyt faecke van 't executeren van den Impoft, geinftitueert hebben, ofte noch fouden mogen inftitueren; Is gerefolveert, dat de Staten den voorfz Suppliant van den Proceffe , in fijn Requefte gementioneert, kofteloos ende fchadeloos houden fullen, ende dat fulcks fy hen voegen fullen voor haer intereft met den felven



Ven Suppliant, ende dat den voorfz Suppliant ende de voorfz Staten, als Gevoegde, of den Advocaet uyt haren name, van 't voorfz Appoinétement appelleren fal aen mijne Heeren van den Grooten Rade, ende voorts vervolgen behoorlijcke provifie van appel, welcke appellatie oock ten felven dage by den voorfz Cornelis ende den Advocaet in den naem als boven geinterjeéleert is.
T\ At den voorfz Pachter dé voorfz appellatie Ftt by eenen Deurwaerder fal doen infinueren den voorfz Gerrit Tack ende Pieter van Dortmont, en haren Procureur ende henluyden uyt krachte van de voorfz appellatie gijfelinge te doen houden, ofte by gebreke van dien, dat men tegens henluyden andere provifie fal verkrijgen, omme gijfelinge te doen houden.
T)At voorts den voorfz Pachter alle andere Grofliers van Wijnen van gelijeke qualité eerft fal doen lommeren, omme by Eede te affirmeren, hoe veel Wijns fy gedroncken hebben zedert dato van de Pachtinge, ofte dat fy daer vooren fullen betalen fekere fommen van penningen, ofte dat fy ten minften met den voorfz Pachter overkomen ter caufe van den felven Impoft, ende indien fy 't felve niet en volkomen, tot dien fine alfdan de felve te doen gijfelen;dan de Gedeputeerden van Dordrecht, nemende hier op rapport , fouden laten weten, of hare Meefters advoueren de voorfchreve appellatie, dan niet.
By
1557* Den 9. O&ober
Wat den voorfchreven Cornelis van Nes te doen fal hebben.
Ucfupn



*SS7> Den 9. Oftober.
Requefte, van dat onder het woordt Aften alle Sententiën gecompredeert fullen wefen.
•BI. 103. Afte te recouvrerenvan geen prejudicie, eer men in Wairch fal befoigneren.
Te recouvreren verklariuge,hóe veel die van Brabandt de naefte twintigh of vijf en twintig Jaren gecontiibueert hebben.
Dagh genomen omme tot Dordrecht ie wefen.
C 256-)
*RY den Advocaet de Staten vertoont zijnde de Requefte, by hem gemaekt, omme van de Majefteyt te gekrijgen, dat onder 't woordt van niet gehouden te wefen eenige Aften te loffen , dan die partyen begeeren ende van doen hebben, mede gecomprehendeert fouden werden alle Sententien; Is gefeyd, dat men, te Hove komende, de felve wat verandert ende gealtcreert zynde , aldaer fal prefenteeren ende expeditie van dien vervolgen.
* TS gerefolveert, dat de Gedeputeerden , te Hove komende , niet en fullen treden in communicatie met de Gedeputeerden van de andere Staten, nog oock yet pogen in Walfch te befoigneren, dan midts eerft hebbende afte van geen prejuditie.
TS gerefolveert, dat de Gedeputeerden voorfz, midtfgaders den Advocaet, boven, komende , alle diligentie doen fullen , foo by Mr. Nicolaes Nicolai, eertydts geweeft hebbende Ontfanger Generael van de Beeden over Brabant, als andere, omme te weten, hoe veel die van Brabandt de naefte twintigh of vijf en twintigh Jaren gecontribueert hebben.
"T)E Gedeputeerden hebben gerefolveert, ^ Donderdagh 's avondts tot Dordrecht te wefen, omme nae 't Hof te reyfen, ende waren die van Dordrecht, Delf, Leyden ende Amfterdam van advife, dat volgende de begeerte van de Koninghlijcke Majefteyt uyt elcke Stede een fal reyfen, maer die van Haerlem ende Gouda lieten hen duncken beter te
wc-



( 257 )
wefen, dat uyt elke Stede twee fouden reyfen, om malkan deren, indien't noodt ware, te raden ende affifteren.
"FlE voorfz Gedeputeerden gefien hebbende ^ fekere Atteftatie van drie Getuygen, gepaffeert voor den gerechte van den Hage, verklarende onder haren Eedt , dat Hendrick Pieterfz Brugman gebooren is binnen de Stede van Mechelen; hebben geaccordeert ende te vreden geweeft, dat by den Heere van Affendelf gepaffeert foude werden Commiflie van Boodfchap van den Hove van Hollant, mits dat de voorfz Certificatie by den Advocaet bewaert foude werden aen de Lyafle , ende oock geregiftreert.
TS by de voorfz Staten gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Jacob vander Duyn , van twintigh dagen, tot achtien ftuyvers daeghs, ter caufe van diverffe vacatiën, by hem-gedaen op 't ftuck'van den Tienden penningh.
Is mede Ordonnantie gepaffeert van gelijeke vacatiën Mr. Jacob de Milde van dagen, tot twee en dertigh ftuyvers daeghs.
V. Deel. R Ver-
1557-
Den 9. • Oftober.
Atteftatie van de geboorte van Hendrick, Pieterfz Brugman.
Ordonnantie voor Mr. Jacob vander Duyn,
Ordonnantie voor Mr. Jacob de Milde.



'557Den 21. October.
Te verfoeken de vrye uytvoeringevan den Koorn.
* BI. 104.
Aert van Dalem betalinge te doen van een jat r Renten van duyfent guld.
( 258 )
Vergaderinge, tot BrulTel gehouden den een en twintighften Oftober ende andere navolgende dagen 1557.
PRESENTEN.
Otto van Egmont, Mr. Jacob van Eynde, Uyt de naem van d'E- van Delf.
delen , Mr. Cornelis van Veen, Mr. Willem Schoock, van Leyden.
van Dordrecht. Jan van Nyenburgh,
Mrs. Jan van Suyren, ' van Amfterdam.
ende Jan Dirckfz 't Hoen , Cornelis van Alckemade, vander Goude. van Haerlem.
GEvifiteert zynde de Requefte van de Staten , daer by verfocht werd de vrye uytvoeringe van Koorn van buyten binnen den Lande van Hollandt, Is gefeydt, de felve over te geven, midts achter aen de felve Requefte , volgende voorgaende Refolutie , geftelt zynde defe Claufule, midts dat 'er goede toeficht genomen fal werden, * dat 'er niet foo veel Koorns uytgevoert en werde, dat de Landen van Hollandt door eenigh gebreck fouden lijden.
r^Efien wefende de Atteftatie, by Aert van Dalem onder fynen Eedt gedaen, daer by hy verklaert heeft, hoe veel hy in gereede penningen gegeven heeft voor de hooft-fomme van fekere Rente van duyfent guld.'s jaers, die hy fprekende heeft op 't Landt van Hollandt, midtfgaders voor 't verloop van een
jaer



' C 259 )
jaer Renten; Is gefeydt, dat den Advocaet de felve Atteftatie overfenden fal in handen van den Ontfanger Coebel, ende hem fchrijven , dat hy den voorfz Aert van Dalem in aller diligentie betalinge doe van een jaer Renten, hem verfchenen.
TS gerefolveert by de middelen Van de Requefte , overgegeven den Hoove van Hollandt , aengaende de faecke van dat de Weeskinderen ter eerfter inftantie te rechte behoren te ftaen voor de Weefmeefters daer queftie geweeft is voor den Hove van Hollandt, tusfchen fekere Poorters der Stede van Leyden, aen de Majefteyt verfoeck fal doen, in conformité van 't verfoeck, aen den voorfz Hove gedaen, midts de felve Requefte principalijck fonderende, dat naer rechten alle faken, de Stcrf-huyfen aengaende , ter eerfter inftantie behooren bedecht te werden ter plaetfe daer 't felve Sterf-huys gevallen is.
TS gerefolveert, by Requefte aen de MajeA fteyt te verfoecken, dat gemerkt de Staten Privilegie hebben van niet te befoigneren, ofte eenige antwoordt te doen dan in Duytfche Tale, ende nochtans by de Propofitie van de Majefteyt tegenwoordelijck van henluyden verfocht werdt eenige te committeren, de Walfche Tale kennende, omme in de felve Tale te communiceren met de andere Staten van de Landen van herwaerts over, dat hen verleent werde acle van geen prejuditie , overmüts 't uferen van de Walfche Tale.
R 2 Is
1557.
Den 21. Oftober.
Aen deMajefteyt verfoeck te doen beroerendede Weeskamer van die van Leyden,
Te verfoeckenAfte van geen prejuditie, overmidts het uferen van de Walfche Tale.



1557-
Den 21, en 25. Oftob. Te vervolgen expe ditie op de Requefte van onder 't woorde Aften alle Sententiën gecomprehendeert te hebben.
Attaché te vervolgen tot de publicaiie van de Ordonn. van de leven grooten.
't Mandament van appel van Corn. van Nes, Pachter vanden Impoft binnen Dordrecht , te doen impetreren op den naem van de E'delen ende vijf Steden van Hollandt.
( 260 )
TS gerefolveert te vervolgen expeditie op de Requefte , van onder 't woordt Aften alle Sententien gecomprehendeert te hebben.
\7"An gelijcken oock expeditie op de ftucken , die van den Secreten Rade by den Hove van Hollandt overgefonden , omme te hebben attaché tot de publicatie van de Ordonnantie van de Staten, omme te executeren de feven grooten op de Marge.
A Lfoo die van Dordrecht verklaert hebben hen geen partye te willen maken , nopende de faecke van appel van Cornelis van Nes, Pachter van den Impoft tot Dordreeht, ende de Staten met hem gevoeght; foo is gerefolveert , dat 't mandament van appel geimpetreert fal werden op den naem van de Edelen ende de andere vijf groote Steden, ende dat ick 't felve fulks fchrijven foude aen den Procureur Bouwenfz, fulcks ick oock 's anderen daeghs gedaen hebbe.
Den 25. Oftober 1557.
PRESENTEN.
Alle de felve, behalven
van Eynden.
Nieuwig- /^Evifiteert zijnde feker bewerp van Requefte hf\ydt,' se v-r op den naem van die van Dordrecht enby6deu <*e Gouda, ende de Staten met hen gevoeght,
om-



( **i )
omme afgedaen te hebben fekere nieuwigheydt, by den Tollenaer van Repelmonde ende van 't Wyel in 't afnemen van feker Pontgeldt van de Goederen , toebehoorende de Ondcrfaten van Hollandt , pafferende fijnen Tol, contrarie * haerluyder oude polfeffie van exemptie , midts alleenlij ck betalende den Roertol, hebben na voorgaende kleyne cor reétie gerefolveert, de felve fulcks de Majefteyt over te geven, ende dat men Copie van fekere Miffive van die van de Financie, by die van Antwerpen in gelijeke faken van de Majefteyt geobtineert, daer aen foude hechten.
C^Evifiteert wefende fekere Requefte, op op den naem van dc Staten geconcipieert, beroerende de queftie, vallende op de fchiftingc, fcheydinge ende deelinge van de Weeskinderen Goederen , ter eerfter inftantie behoort te forteeren ter plaetfe daer 't Sterfhuys valt; Is gefeydt , de felve infgelijcks fulcks over te geven , maer dat men Mr. Jacob van Eynden die mede eens foude laten vifiteren.
DY den Advocaet de Gedeputeerden verhaelt zynde het inhouden van fekere Requefte , by den Grave van Arenberge de Majefteyt geprefenteert, ende fekere Miffive var den Hertogh van Savoyen, geëxpedieert aer den Ontfanger Coebel, daer by hy hem belaft de Onderfaten van Polsbroeck, leggende on der Arenberge, kofteloos ende fchadeloos b ontflaen uyt de gijfelinge ofte vangeniffe R 3 heb
*557Den 25. October.
Tlioüenaer van Repelmonde en 't Wyel.
* BI. 105.
Te verfoetón dat de ('chfftinge en fcheydinge der wees-kinderen Goederen fortere ter plaetfe daer 't Sterfhuy» valt.
Beroerende de ontflagingevan de Onderfatenvan Pols, broeck uyt . de gijfelin; ge.
5



' '557. Den 25, en 31. Oftob.
Ontwerp
gemaeckt , beroerende de Afte van geen prejuditie, omme te negotiëren in de Walfche Tale.
Ampliatie van 't verfoeck van hetuytvoeren van Koorn.
( : ] t 1
J t
i
C 262 )
hebben elcks van beyde de ftucken begeert Copie, omme, die hebbende, ende middeler tydt vernemende, of de Vergaderinge van de Staten hier langen tydt duyren fal, daer op eyndelijck te mogen difponeren.
Den 31. October 1557.
PRiESENTEN.
Alle de voornoemde Gedeputeerden.
T~)E Gedeputeerden hebben geconcipieert feker bewerp van de Acte van geen prejuditie , omme met de andere Gedeputeerden van de Staten te negotiëren in de Walfche Tale, ende op correctie van den Prsefident, fulcks als de felve by gefchrifte geftelt is.
F\E voorfz Gedeputeerden hebben gerefolveert , achter aen de Requefte , daer by y verfoecken de uytvoeringe van de Granen, :e ftellen de claufule, mits dat''er goede toejïcht remmen fal werden, dat'er niet foo veel Koorns leduyrende defen tegenwoordigen Oorlogh uytge>oert en fal werden , dat 't Land van Hollandt laer door gebreck foude mogen lijden, in confbrnité genoeg van de Refolutie in den Hage geïomen, uytgefondert de woorden, geduyrenle defen tegenwoordigen Oorloge, 't welck fy daer >y gevoeght hebben , uyt dien, dat 't felve ecordcert genoegh met 't inhouden van de privilegiën, daer van de voorfz Requefte menioneert, ende dat de Staten niet en fouden chijnen de voorfz vrye uytvoeringe van de
Gra-



( 26"3 )
Granen van 't Oofterfche Koorn te willen conftringeren ofte limiteren, ende fulcks confecutive niet en is difcorderende met de voorgaende Refolutie, in den Hage genomen, ende dat in allen gevalle 't voorfz verfoeck by de Majeltevt genoegh gelimitcert en gereftringeert 'fal werden , fonder dat van noden is , dat die van fyne Majefteyts Rade yet van wegen de Staten geopent ende in de mont gegeven werde.
Den 2. November 1557. PRESENTEN. De felve.
"T)E voorfz Gedeputeerden hebben gerefol^ veert, dat foo verre de andere Gedeputeerden van de Staten van herwaerts over te vreden zyn, niet tegenftaende de non-comparitie van die van Utrecht, te treden in de Gereraliteyt, * dat overmidts den grooten laft, die elcks in den fyncn in 't particulier te dragen heeft, fy niet gehouden-en fouden wefen te dragen verdere laften noch te treden tot dc liquidatie ende fuyveringe van den ftaet var den achterwefen van de Majefteyt; dat voort! mede behoorden alhier befchreven te wefer ende te contribueren de andere Landen end< Rijcken van fyne Majefteyt, midtfgaders oocl die van Lutzenbourgh , Gelderlandt, Vries landt, Over-Yffel, Groningen ende anderen de welcke foo wel, ende meer, de faecke aen gaet, als de voorfz befchreven Gedeputeet R 4 den
1557Den 31. | October. en 2.N0V.
Te befoigneren met de Generale Staten, niet tegenftaende de abfentie van die van Utrecht. * BI. 106.
; t
»



1557Den 2. en 3. Nob.
Den 3. November 1557. PRiESENTEN. De felve.
Befoigne van de Generale Staten met den Grave van Lalang.
C 264 )
den, dat in dien gevalle tot dien eynde fyluyden mede te vreden waren in. communicatie te treden, niet tegenftaende de abfentie van die van Utrecht, ende dat fy verftonden 't felve niet te wefen contrarie haren laft, als niet tredende in 't principael poinét., beroerende de vindinge van de Middelen.
JJ^E voorfz Staten ontboden zynde by den Heere van Lalang ende d'andere vim den Rade van State ende die van de Financie, foo hebben fy henluyden doen aenfoecken, datfe fouden willen verftaen tot de communicatie, die van henluyden van de Majefteyt volgende 'de Propofitie verfocht was ; dat de voorfz Staten achtervolgende dien in 't werek getreden zijnde, bevonden hebben, dat de Gedeputeerden van Utrecht alleen Defaillianten gebleven zyn , ende dat, niet tegenftaende haerluyder abfentie ende non comparitie, alle de- Gedeputeerden van de voorfz Staten te vreden geweeft zyn te befoigneren en in communicatie te treden , uytgefondert die van Brabandt, Doornick, Mechelen ende die van Hollandt, de welcke verklaerden, dat volgende den laft, henluydcn mede gegeven, fy niet en vermochten met de andere in communicatie te treden , ten ware alle die geene , die binnen de Stede van Valenchien befchreven,
ende



C 265 )
ende oock gecomparcert waren geweeft, mede prefent waren, ende bercydt omme in communicatie te treden, ende dat de voorfz verklaringe mijnen Heere den Grave van Lalang, ende °dc andere mijne Heeren vanden Rade van State aengegeven zynde , dc voorfz van Brabandt, Doornick ende Mechelen aengefocht ende oock geinduceert hebben , dat, omme niet te verachteren de voorfz fake, die notelijck geaccelereertende geyordert behoort te wefen, ende omme geen tydt te verlicfen, dat fyluyden, niet tegenftaende dc non-comparitie van die van Utrecht , te vreden geweeft zijn de voorfz fake te beginnen, ende in communicatie te treden , midts dat van wegen dc Majefteyt die van Utrecht in alle diligentie befchreven fouden werden alhier te compareren, en dat mijn Heer van Lalang voor feker hield, datfe niet en fouden failleren te komen, lbo hebben den voorfz Heere van Lalang ende die van den Rade van State daer na het felve aengegeven de Gedeputeerden van Hollandt, ende henluyden oock met alle neerftigheydt gepooght te induceren, dat aengefien die van Brabandt , Doornik ende Mechelen te vreden waren in communicatie te treden, dat dacromme fyluyden van gelijcken mede fouden willen de fake aengrijpen, ende oock met den anderen tot communicatie verftaen , ende evenwel in alle diligentie aen de Staten van Hollandt overfchrijven, omme laft te gekrijgen het felve te mogen doen ende te advoueren 't geene wes middelertydt by henluyden gehandelt foude mogen wefen , ende dat fulcks oock van wegen de Majefteyt in alle R 5 di"
1557-
Den 3. ■November.



Den 3. November.
* BI. 107. :
( 266 )
diligentie aen die van Utrecht gefchreven foude werden, dat fy met den eerften hare Gedeputeerden alhier by den anderen fouden fchicken, de welcke fy oock prefupponeren, dat in geen gebreke en fouden weien te compareren ; Wel verftaende, dat in gevalle de voorfz Gedeputeerden van Utrecht niet en compareerden , ende dat fyluyden * geen avouyffenent van de Staten van Hollandt, hare Meexers, en kregen, alle 't geene wes by henluyien getracteert ende gehandelt foude werden , ml, van onwaerde noch van geen effect: en oude wefen , foo hebben de Edelen, Delf, ..eyden, Amfterdam ende Gouda , na voorrende communicatie, ende verftaende dat de >efoigne, die by henluyden in der voegen als rporeb begonft foude werden , niet en was :ontrarie haerluyder laft, henluyden mede ge;even , ende oock omme te ontgaen de in[ignatie van de Koninghlijcke Majefteyt, die yluyden apparentelijck gefchapen waren te ncurreren , indien by henluyden den voort[angh ende communicatie van de voorfz faec;e alleen belet ende gedilayeert wierde, den 'oorfz Heere van Lalang ende andere Heeren 'an den Rade van State doen aengeven heb>en, dat foo verre die van Brabandt te vreden varen, niet tegenftaende de abfentie van die ran Utrecht , mede in communicatie te treien, gemerekt die van Doornick endeMecheen aireede daer inne geconfenteert hadden, jat fyluyden na vermogen haerluyder laft en!e procuratie mede te' vreden waren de fake e beginnen , ende haer uytterfte naerftigheydt 2 doen, omme met den eerften laft te gekrij-
gen



( 2Ö7 )
gen van de Staten van Hollandt, hare Meeflers, omme tot de voorfz befoigne te mogen verftaen, ende voorts te hebben advouyffement van 't geene wes middelertyde by henluyden gehandelt foude wefen, midts oock dat by de Majefteyt aen die van Utrecht gefchreven foude werden , dat fy in alle diligentie hen by de andere Gedeputeerden van de Staten alhier fouden vinden, daer inne fy vaftclijck oock prasfupponeerden, dat geen faute wefen en foude, ende dit al onder expreffe conditie, foo verre de voorfz van Utrecht niet en compareren , ende fy van dc Staten van Hollandt geen avouyllement en gekregen van 't geene wes middelertyden by henluyden in defen gehandelt foude werden, al 't felve nul, van onwaerde ende fonder effect foude weien; maer die van Dordrecht ende Haerlem refolveerden, dat volgende den laft, de Staten mede gegeven, fy niet en vermochten te treden in eenige befoigne,in abfentie van die van Utrecht; midts welcken foo hebben de voorfz Gedeputeerden den Advocaet belaft, aen den Heere van Affendelf te fchrijven ende te verfoeken , dat de felve in alle diligentie de voorfz Staten foude willen doen convoceren, omme Refolutie te nemen nopende 't geene wes voorfz is , ende de voorfchreve Gedeputeerden de felve met den eerften over te fenden, omme volgende dien by henluyden gedaen ende gehandelt te werden.
Den
Pen 3. , November.



1557Den 4. November.
Exhibitie in gefchrifte den laft van een yegelick van de Generale Staten.
* BI. 108.
( 268 ) Tien 4. November 1557.
PRiESENTEN, De felve.
"^/"Erfocht zijnde by die van Brabandt aen de andere Gedeputeerden, of fy te vreden waren te exhiberen hare macht ende laft by gefchrifte, ende indien fy 't felve willen doen, fouden te vreden wefen haren laft en procuratie te exhiberen, dat alle de Gedeputeerden te vreden waren hare procuratie ende laft te exhiberen, uytgcfondert alleen die van Vlaenderen , Henegouwen en Zeelandt, allegerende de voorfz van Vlaenderen , dat fy daer toe niet gelaft en waren, ende dat het felve henluyden oock niet wel doenlijck en was, gemerekt haerluyder laft ende ïnftrucHe omme te befoigneren, onderlinge gemenght waren, ende qualijck van den anderen gefcheyden mochten werden; die van Henegouwen allegerende , dat fyluyden geen procuratie ofte macht by gefchrifte en hadden , ende oock niet gewoon en waren eenige fchriftelijcke laft mede te geven ofte te nemen, dan werdt henluyden by hare Meefters alleen verbale laft gegeven, die fy fouden verklaren, befoignerende, nae dat de fake eyfehen foude ; die van Zeelandt allegerende, dat fy hare macht, laetftmael te Hove wefende, vertoont hadden, ende dat de felve mede met hare * Inftructie gemeen was, ende daer met de exhibitie, by henluyden eens gedaen, behoorden te volftaen, dat 't felve by die van Brabandt uyt den naem
van



( 269 )
van henluyden ende de andere Gedeputeerden, gerecdt wefende hare Procuratie te vertoonen, 't felve aengegeven zynde den voorfz Heere van Lalang ende den voorfz Rade van State , hebben verfocht de andere drie Gedeputeerden te willen induceren, van gelijcken haren laft ende macht te exhiberen, midts wekken den voorfz Heere van Lalang ende de andere van den Rade van State lange communicatie gehouden hebben in byfonderheydt, eerft met die van Vlaenderen, naer met die van Henegouwen, ende ten laetftcn met die van Zeelandt , ende de felve gehoort hebbende, hebben de voorfz Staten verklaert, dat 't different voorfz te feer kleyn was, omme daer door te dilayeren den voortgangh van de communicatie, by de Majefteyt verfocht ; ende hoewel die van Vlaenderen, Henegouwen ende Zeelandt geen laft en hadden, ende fulcks oock niet wel en konden exhibitie van haren laft ende Procuratie te doen , nochtans , aengemerekt dat fy verklaerden laft te hebben om in communicatie te treden, ende dat men wel wifte datfe Luyden van eeren waren , ende datfe tot dien eynde by haerluyder Meefters alhier gefchickt waren, om met den anderen te befoigneren, d'andere wel behoorden met henluyden in communicatie te treden, fonder difficulteyt te maken op de exhibitie van haerluyder Procuratie; dat de Staten van Brabandt, 't felve gehoort hebbende , na voorgaende communicatie, onderlinge gehouden, hen gevonden hebben by den Heere van Lalang ende d'andere ; waer na oock die van Vlaenderec by den voorfz. Heere van Lalang ontboder
zijn-
I5S7Den 4. November.



„ '557Den 4, er 5- Nov.
Dat die van Brabant, Vlaenderen ende Henegouwennaer Huys fouden reyfen in diligentie, omme haerlaft by gefchrifte te recouren.
C 270 )
zijnde, in 't lange gehoort zijn geweeft, ende t felve gedaen zijnde, foo heeft den voorfz Heere van Lalang de gemeene Gedeputeerden aengegeven , dat hy wel gehoopt hadde die van Brabant en Vlaenderen nopende hare differenten te vereenigen, maer aengefien dat 't lelve met en hadde willen wefen fonder van fijn wedervaren de Majefteyt rapport te doen , omme alfdan, ende wetende fyne Majefteyts gebefte, de Staten weder te vergaderen, ende heeft midtfdien den voorfz Heere van Lalang de voorfz Staten gefeydt, dat hy henluyden, t voorfz rapport gedaen zynde, foude*laten weten, wanneer fy weder vergaderen fullen.
Den 5. November 1557.
J)En Pramdent de Gedeputeerden van Hollandt by hem ontboden hebbende, heeft de felve vertoont, hoe dat de Majefteyt rapport gedaen wefende van de differentie tusfchen die van Brabandt, Vlaenderen ende Henegouwen , beroerende de exhibitie van de Procuratie van die van Vlaenderen ende Henegouwen, foo heeft fyne Majeflevt de fake fulcks verftaen ende bevonden, datfyin conformité van de andere Staten mede behoorden Procuratie te exhiberen , ende heeft henluyden tot dien fine belaft, in alle diligentie na Huys te trecken, omme hier weder te wefen ten langhflen binnen feven of acht dagen, dat daeromme die van Hollandt foo lange fouden moeten vertoeven met hare befoigne , ende patiëntie nemen, ende by den Advocaet verlogt zijnde, dat den voorfz tydt foude mogen



( 271 )
geprolongeert wefen tien ofte twaelf dagen, ten eynde eenige van de Gedeputeerden van Hollandt, die nootelijk t'huys van doen hadden , middclertydt fouden mogen na huys reyfen, byfonder aengemerkt dat die van Vlaenderen ende Henegouwen apparentelijk wel foo lange vertoeven fouden, eer fy weder te rugge fouden mogen wefen; foo heeft den Pra;fident henluyden gefeydt , dat haer befoigne foo lange niet en foude aenloopen; dat oock niet geraden en foude wefen alfnu die van Hollandt te accorderen t'huys te reyfen , alfoo fyluyden door tempeeft , onweer ende vorfh haren verfochten dagh niet en fouden mogen houden , ende midtfdien de fake te feer lange uytgeftelt ende gedilayeert foude werden, ende dat voorts fyluyden vertrocken wefende , d'andere Gedeputeerden 't felve wetende , van * gelijcken fouden willen doen, 't welck komen foude tot groote verachteringe van de fake, dat in allen gevalle hy 't felve henluyden niet en foude konnen accorderen , fonder daer van eerft te fpreken met fijne Majefteyt; maer indien yemandt van henluyden tot Mechelen ofte tot Leuven te doen hadde , fouden daer mogen reyfen , begeerende dat fy volgende dien hier fouden blijven , ende hen daer na reguleren.
Den
1557-
Den 5, ea 20. Nov.
* BI. 109,



1557Den 20. November.
Afgedaen te hebben de provifie, by denHertog van Savoyen den Heere van Arenberge verleent, beroerende die van Polsbroek.
Te verfoecken Miffive aen de Ontfangers van Hollandt, om inne te houden den tienden penningh van de Renten,die fy uytreyken.
C 272 >
Den 20. November 1557.
PR JÉ SENTEN.
Alle de Gedeputeerden.
J)E voorfz Gedeputeerden hebben gerefolveert , dat 'er Requefte gemaeckt foude werden van Wegen de Staten, omme afgedaen te hebben de provifie, by den Heere van Arenberge van den Hertoge van Savoyen by Miffive gefchreven aen Coebel, geobtineert, daer by hem belaft werdt te ontflaen uyt de gijfelinge de Onderfaten van Polsbroeck, gelegen onder Arenberge, op fijn finifter te kennen geven , dat onder den Brieve van exemptie, gegeven den Prince van Orange, beroerende Polsbroeck , fijn helft mede gecomprehendeert foude wefen, ende dat, omme de Requefte pertinentelijck te fonderen, men foude recouvreren uyt de audiëntie de Brieven van exemptie ofte redintegratie van den voorfchreven Prince van Orange , ende dat men voorts foude recouvreren Copie authentijcq van de voorfz drie Brieven van de drie Perfonagien.
TS gerefolveert Requefte te maken , omme te hebben befloten Brieven , daer by alle de Ontfangers van Hollandt belaft zy inne te houden den Thienden penningh van de Renten , die fy uytreycken moeten, verfchenen, ofte noch te verfchijncn in den Jare 1557, ende voorts breeder als hy de Minute van de voorfz twee Requeiten blijcken magh.
Den



'C 273 ) Den 24. November 1557. PRESENTEN Alle de felve, behalven Suyren*
DE voorfz Gedeputeerden by de gemeene Staten vergadert geweeft zijnde, foo zijn daer geleien geweeft alle dc Procuratien van de voorfz Staten, ende want de Procuratie van die van Hollandt geen infertie en hield van haerluyder Gedeputeerden t Soo is verfocht, datfe de namen van defelve hare Gedeputeerden achter dë voorfz Procuratie fouden ftellen, daer inne fyluyden geaccordeert hebben.
Die van Brabandt hebben verfocht gehadt, - dat een yegelijck van de Gedeputeerden van de gemeene "Staten foude overleggen fijne Inftruftie ofte laft, volgende de welcke fy in meeninge waren te befoigneren, wel verftaende , dat de Inftruclie ofte laft van die van Brabandt, ende foo confecutivélijck by ordrc van de anderen foude lefen, ende dat men, de felve geleien zijnde, terftondt een yegelijck de fijne weder foude reftitueren; dat men ook fecreet foude houden al het geene wes daer inne gefchreven ftondt , ende den Heere vart Lalang uyt den name van de Majefteyt daer van niet openen ofte te kennen foude geven > voor ende al eer by de gemeene Staten een goede Refolutie gefamentlijck genomen foude V. DeeL S wc*
H5T> Den 24. Movembeft
Vooflefin* ge van dê Procuratien van de Generale Staten.
övèrievéringe van de Inftrutt» tien ende lallen van de Genera» le Staten,



«S57Den 24. November.
•BI. 110.
C 274 )
wefen, waer inne eyndelijck alle de andere Gedeputeerden van de Staten geaccordeert hebben, uytgefondert de Gedeputeerden van Hollandt, de welcke fuftineerden geen lalt te hebben , om de felve exhibitie van hare Inftructie te doen , ende dat 't felve henluyden ook * niet wel doenlijck en was, overmidts de felve hare Inftructie was alternatief, omme te proponeren middelen na de gelcgentheydt van de fake, ende na dat by de anderen openinge van hare middelen gedaen foude werden ; dat oock volgende de Propofitie van fyne MajeT fteyt verfocht was, dat de Staten onderlinge met den anderen fouden in communicatie treden , ende helpen bequame middelen te adviferen , naer inhoudt van-fyne Majefteyts Propofitie , ende dat beginnende by overleveringe by gefchrifte te befoigneren, de faecke meer foude retarderen dan avanceren; dat oock geen maniere van ■ doen en was, yet by gefchrifte over te leveren, voor ende al eer voorgaende mondelinge communicatie . gedaen was , de voorfz van Brabandt ende de andere Staten ter contrarie fuftineerden, ende dat een yegelijck lijnen laft behoorde over te leggen, ende dat 't felve foude komen tot vorderinge van de fake, ende verfocht hebbende dat den Heere van Lalang die van Hollandt daer toe foude willen induceren; Soo zijn eyndelijck de voorfz Gedeputeerden van Hollandt nae lange altercatie te vreden geweeft hare middelen by geIchrifte te ftellen wel verftaende dat de middelen van de Staten henluyden gepraafercert zijnde, eerft voorgelefen fouden werden, ende foo verre haerluyder middelen ter eerfter
Ver-



c y
Vergaderinge niet gelefen en wierden, henluyden terftondt gereftitueert fouden werden, ende dat alle de middelen overgcleydt fynde, geteyekent foude werden ovcrgelevert op fulcken dage, ten eynde de felve niemandt foude mogen altereren, 't welck by mijn Heere van Lalang de andere Staten fulcks aengegeven zijnde, fyluyden daer mede te vreden geweeft.
Eodem naer de noene.
TX& Gedeputeerden van Hollandt hebben volgende het geene wes voorfz is gerefolveert, dat men uyt de Inftructie, henluyden mede gegeven, foude courtieren by maniere van middelen ofte advis, foo kort als doenlijck ware , 't geene wes hen mede gegeven was te proponeren, ende dat in de Walfche Tale, op dat alle de Gedeputeerden 't felve te bet fouden mogen verftaen, 't welck gedaen zijnde, ende de voorfz Gedeputeerden voorgelcfcn wefende , hebben gefeydt, dat men 't felve fulcks in 't nette foude doen ftellen , omme op 's anderen daeghs, volgende de begeerte van mijn Heere van Lalang , over te leveren.
Den 25. November 1557. PRES ENTEN, De felve.
y^Yn by de Staten gelefen alle de 'middelen, by elcks van henluyden by gefchrifte geftelt , beginnende die van Brabandt, ende continuerende by ordre tot die van Mechelen.
S z Zyn
X5S7' Den 2a, er> 25. Novb.
Te coucheren by maniere van middelen in het korte 't geene by henluyden geproponeert was.
Lefinge van de voorla middelen.



1557Den 25, en 25. Novb.
Refolutien by de Staten genomen.
Voorlefinge van de middelen van die van Brabandt.
* BI. 111. 1
i
I 1
]
<
1
1
i
( 276 )
7Yn by de Gedeputeerden van Hollandt fekcre Refolutien genomen, by my by gefchrifte geftelt.
Den 26. November 1557.
VTn by de Gedeputeerden van Hollandt fekere Refolutien genomen, als dat men de voorfz middelen foude oplefen, omme te fien waer inne de gemeene Staten fouden accorderen , ende zijn eerft begonft te lefen de middelen van die van Brabandt, ende nopende 't eerfte poinft , beroerende dat overmidts de Unie ende Confoederatie , gemaeckt met die van 't Rijck , de felve mede behoorden tot defenfie van defe Landen te contribueren, foo iiebben de voorfz Staten genoegh gefament[ijck geconfenteert, dat't felve poinél foude geftelt ende overgegeven werden , na dat de voorfz Unie openbaerlijck aldaer gelefen was geweeft; op 't tweede poinét van de contributie van die van Gelder, * Vrieflandt, Overviel, &c. daer inne hebben de voorfz Staten nede geaccordeert, dan eenige van henluyïèh, als die van Artois, Henegouwen, Tourïefis ende Tournay verklaerden , dat indien jy de Keyferlijcke Majefteyt henluyden toe>efeydt was exemptie van alle Beeden, ende lat hy te dier caufe henluydcn foude indemne•en, 'dat 't felve henluyden wel behoorde te /olgen; nopende het derde poinct, beroerende le contributie van die van Spaigne, Napels mde Milanen ; Is gefeydt, dat gemerekt de Landen van herwaerts over , overmits haer deynighevdt, niet machtigh en waren te weder-



C 277)
derftaen tcgens de groot heydt van de Rij eken ende Provinciën , wefende onder de Kroon van Vranckrijck, ende. dat de felve foo veel, ende meer , gehouden waren fyne Majefteyt te affifteren, ende fyne Domcynen te helpen defenderen, byfonder foo den oorfprongh van den Oorlogh uyt oorfaeck van die van Italien gefprooten was, mede behoorden onder defe contributie gecomprehendeert te zijn, ende hebben fulcks geconfenteert in de ftellinge van 't felve Articul.
Den 28. November 1557.
TS by de Staten fekere ftaet gemaeckt, hoe veel Schepen, van wat grootte, ende hoe f veel Hoofden daer op van noden fouden zijn, 1 om de gemeene Staten te communiceren.
TS gerefolveert , op morgen in de generale : Vergaderinghe van de gemeene Staten te 1 verfoecken , dat alle de Staten gelevert fal j werden Copie tot haerluyder koften, van al v 't geene wes dagelijcks by henluyden onder- 0 linge gebefoigneert werdt, als henluyden in 't f gemeen toucherende, omme by een yegelijck c van de felve Staten daer van in den haren per- l tincntelijck rapport gedaen te mogen werden 5 p ende of die van Brabandt daer inne wilden eenige difficulteyt maken, te feggen, dat fy 't felve van noden hebben,uyt dien dat by henluyden eenighe poincten geacceptcert ofte gcrefufeert mogen zijn, die by hare"Meefters refpectivelijck ter contrarie geaccepteert S 3 of-
*557-
Den 26, en 28. Novb,
Staet, by iie van hollandt gemaeckt ■an de Oorog fche ien.
3y die van lollanc tot ïaerluyder :often te erfoecken lle de bejignes van e Generaï Staten ygefchrif-



1557Den 28. November, den 9, en 17. Deb. en 9 Jan.
Ordoui;antie voor den Boode Coenraet Janfz.
Overlevering by de Staten den Hertoge van Savoyen gedaen, van het geene by henluyden by gefchrifte geftelt was.
Antwoordt van de Maiefteyt op het voorfz gefchrifte.
( 278)
ofte gerefufeert fullen werden , of dat ten minften by henluyden yemandt gecommitteert fal werden , omme de felve Refolutie tot haren behoef met die van Brabandt te teyekenen.
Den 9. December 1557.
JS Coenraedt Janfz , Bode van 't gemeene Landt, gepaffeert Ordonnantie van acht en dertigh dagen, uyt fake van de reyfe, by hem door laft van de Gedeputeerden, te Hove wefende, op den vierden November laetftleden aen den Heere van Affendelf.
Den 17. December 1557.
TS by de Staten den Hertoge overgegeven 't geene wes by henluydcn by gefchifte gedaen was ftellen; ende heeft den Hertoge voor antwoordt gefeyt, dat hy 't felve de Majefteyt foude communiceren, ende voorts de Staten bedanckt van de moeyte ende arbeydt, by henluyden daer inne gedaen.
Den 9. Januarii 1558.
J-TEeft de Majefteyt antwoordt doen geven by Bruxelhs op 't voorfz Gcfchrift, ende voorts op 't felve doen ftellen diverffe Appoftillen, ende voorts een ftaet doen leveren, wat tot den Oorlogh voor den toekomenden Jare van noden foude wefen, ende hoe veel de koften van dien fouden bedragen.
Den



C 279 )
"T)En tienden hebben de voorfchreve Gedeputeerden onderlinge alle het felve gecommuniceert , ende gerefolveert van alles Copie te nemen, en te overleggen, wat antwoordt men fyne Majefteyt daer op foude behooren te geven.
Finis Anni 1557. \
S 4 ?Dagh>
*S57Den 9. Januarii.
Onderlinge communicatie, by de Generale Staten op de voorfchreveAntwoordt gehouden.



Pen 5, tot den 7. Feb,
j
Rapport J Van den Advocaet, van dg t>e- ^
C 280 }
* Daghvaert, gehouden in den'Hage op den vijfden, fefden ende fevenden Februarii 1558.
PRESENTEN.
De Heeren van Bergen, Mr. Cornelis van Veen,
van Affendelf, van Leyden.
Otto van Egmont, Gerrit Claefz, Burger-
Gerrit van Poelgeeft, meefter ,
Jacob van Wijngaerden, Simon Coppen,
ende ende
Jacob vander Duyn, Mr. Jan van Nieuwen*
als Edelen. burgh,
Pieter Jacobfz Muys, van Amfterdam.
ende Jan Claefz, Diert 3
Mr. Willem Schoock, Burgermeefter,
van Dordrecht. ende
Mrs, Jan van Suyren, Jan Hey ,
ende vander Goude.
Cornelis van Alckemade, Omme te hooren het
nr 7van Haerlem. rapport van het be-
Michiel Janfz , Bur- foigne , by de Ge-
germeefter, nerale Staten tot
ende Brunei gehouden de
Vlr. Jacob vanden Eyn~ voorgaende drie
de> Maenden , mitfga-
vanDelf. ders van eenige ande.
Vlr. Jacob vander Graft, re follicitatien , -by
Burgermeefter, de voorfz Staten in 't
ende particulier gedaen,
TEn felven dage by den Advocaet rapport gedaen zynde van het gebefoigneerde 'an de Generale Staten van Herwaerts over, • . ' " ... \ \K>%



( *8i )
tot Bruffel gehouden, fulcks als al 't felve in 't lange by Gefchrifte geftelt is; hebben de Refolutie , nopende die faecke uytgeftelt tot dat fy gerecouvreert fouden hebben verklaringe, waer mede de Beeden ordinaris van alle defe Landen belaft waren , daeromme fy oock gefchickt hebben aen mijn Heeren van de Financie, £>mme de felve verklaringe te hebben.
T-TOdem is Mr. Willem Schoock Ordonnan^ tie gepaffeert van guldens, uyt faeke van de penningen, by hem gedebourfeert voor de Maeltydt, by de Gedeputeerden van Hollant eenige van de Heeren van Bruffel gefchoncken.
TT)En fefden is by den Advocaet rapport gedaen van de expeditie , by de Gedeputeerden van de Staten verkregen, beroerende de jurifdiéfie van de Wees-kinderen, te weten fekere Miffive aen die van den Rade van Llollandt, daer van den teneur alhier geinfereert werdt.
By den Konningh.
J^Ieve, Getrouwe. Gy fult noch verfch gedencken hebben van den inhoudt der Suplicatie, ons in korts geleden tyden overgegeven van wegen de Edelen ende fes groote Steden van den Lande van Hollandt, als reprefenterende Staten van den felven Lande , by welcke Supplicatie fy verfoeckende zyn, dat ons gelieven foude U luydcn te ordonneren , S 5 in
Den 5, tot den 7. Feb.
foignesjby de Genera, le Staten tot Brunei gehouden.
Ordonnantie voor Mr.Willem Schoock,
Dc expeditie op de jurifdiftie van de Wees-kinderen, Mis11 ve aeh die van den Raede van llollandt.
De voorfchreveMiffive.



1558Den 5, tot' den 7. Feb.
* BI. 2.
C 28a >
in toekomende tyden geen provifien te confenteren ofte verkenen , beroerende het bewijs van Wees-kinderen Goederen, ofte de fchiftinge ofte fcheydinge van dien, maer dat Gy * de kennhTe der felver faecke foudet laten volgen de Regeerderen ende Wees-meefleren der Stede daer de Sterf-huyfen vallen fullen, ten minflen ter eerfter inftantie , ende dat Wy fulcks fouden willen interpreteren ofte oock derogeren het Articul van de Inftruótie van den Hove van Hollandt, gementioneert in de voorfz Supplicatie , dewelke Wy U hier bevoorens hebben doen overfenden, omme daer op te hebben U luyder advis, als Wy oock daer op gehoort hebben die van onfen Grooten Rade, ende nae dat 't een ende 't ander advis alhier is gefien ende geëxamineert, ende deliberatie van Rade op het voorfz verfoeck gehouden is geweeft, en zyn geen redenen gevonden gheweeft, die ons fouden hebben mogen bewegen tot eenige veranderinge, moderatie ofte interpretatie van de voorfz Articul der Inftructie van den voorfz Hove van Hollandt, in welcke Inftruótie het voorfz Art. niet fonder reden en goede confideratien gevoegt en geftelt is geweeft, als oock niet wefende exorbitant van de difpofitie des gemecnen rechts, niet te min , alfoo onfe meeninge wel is, dat Gy de authoriteyt, U by het voorfz Articul gegeven, difcretelijck ende niet altydt indifferentelijck gebruyeken fult over de Weefen van
Uwe



C 283 )
Uwe Jurifdi&ie, ende infonderheydt aengaende het bewijs van hare Goederen , midtfgaders de fchiftinge ende fcheydinge der felver, wefende de poincten , daer over de Supplianten henluyden beklagen, hebben U wel willen adverteren , dat Gy de voorfz authoriteyt fult uferen, alleenlij ck wanneer nae qualiteyt der twifteride partyen, ende de ordre die men houdt in de Sterfhuyfen , Gy redelijcke conjecture fult mogen nemen, dat 't recht van de Weefen niet wel bewaert foude zyn, latende in contrarie gevallen de kenniffe den Wethouderen, onder de welcke de voorfz Sterfhuyfen vallen, waer nae Gy U fult hebben te reguleren. Lieve, Getrouwe , Godt zy met U. Gefchreven tot Bruffel den fefden Januarii 1557.
17 Odem is by den Advocaet rapport gedaen van de expeditie, by de Gedeputeerden van de Staten verkregen, omme niet gehouden te wefen eenige Sententien te loffen, te weten Miffive aen die van den Rade ende Rekeningen in Hollandt, fulcks als hier nae volgt, i
rFRes-chiers Srs. &? efpeciaulx Amis. Noits vous envoyons avec ceftes la Requefte , prefentée au Roy noftre Sire de la part des Nobles &>ftx groffes Villes du Pais 6? Comte de Hollande, reprefentans les Eftats d'iceluy, avec les prices y jointtes, é? vous requerens la veoir fur le contenu, communiquer &f oyr le pref ent Grejfier, quel interefl il vouloit pretendre, en accordant lefdits Eftats leur
de-
Den 5, tot den 7. Feb.
De Expeditie op de lofïïnge /an alle 5en ten tien, Miffive acn ien Rade ;ndeReecleningenu Hollant.
3 e voorfchreveMiffive



m 155*.
Den 5, tot den j. Feb.
F-xpeditie, beroerende d'uytvoeringe van Koorn.
t
* Hl. 3.
De Expe- 1
ditie, van J dat de
Rentmces- t
ters van r
Hollandt ^
den tienden v pentiiiig
X 284)
demande, dont el de voftre' advis s'ilferoit raifonnable accorder icelle en tout ou en partie, auffi quelle diminution en tel cas conviendroit faire a la prefente ferme, advertiffez Monfeigneur le Duo ou nous pour apres y ejire ordonné, comme en raifon fera trouvé convenir. A tant, tres-chiers Srs. £f efpeciaulx Amis, noftre Seigneur foit garde de yous. De Bruxelles le 13. de Decembre 1557.
17 Odem heeft den Advocaet mede rapport gedaen van de expeditie, by de Gedeputeerden van de Staten verkregen, aengaende de vrye uytvoeringe van Koorn, feecker Appoinctement, fulcks als hier naer geinfereert ftaet.
Syne Majefteyt , omme fekere goede oorfaken ende confideratien, en mach alfnoch niet accorderen 't geene dat de Supplianten verfoecken. * Gedaen tot Bruffel den vijfden dagh van November vijftien hondert feven en vijftigh.
Onderteyckent,
vander Aa.
~^En fevenden Februarii is mede by den Advocaet rapport gedaen van de expedie , by de Staten van Hollandt verkregen, begerende dat den Rentmeefter belaft foude erden inne te houden den Tienden penningh an dc Renten, die fy van wegen de Majefteyt
uyt-



( 285 )
nytreycken, te weten fekere Miffive aen die van de Reeckcningen in Hollandt, daer van den teneur hier naer volgt.
T^Erfarae, byfondere goede Heeren ende Vrunden. Wy fenden U hier inne befloten de Requefte, den Koningh geprefenteert van wegen de Edelen ende fes groote Steden van Hollandt, ende verfoecken U die te vifiteren, ende voor U te ontbieden den Ontfanger van de Beeden , Rentmeefteren van Noordt- ende Zuydt-Hollandt, ende andere in de voorfz Requefte gementioneert , ende van hen verftaen, of fy eenige fwarigheydt fouden willen maken, om te leveren in handen van den Ontfanger van 't gemeene Landt, 't gunt de Staten in defe Requefte voorfz verfoecken , ende in gevalle ja, verhooren dc redenen, die fy fouden willen allegeren ter contrarie, ende foo verre Gy de felve bevindt redelij ck te wefen , fult ons daer af adverteren met Uw advis, om, al 't felve gefien, voorts daer inne gedaen te werden foo 't behooren fal; ende indien niet , fult den voorfz Ontfanger van de Beeden ende andere Rentmeefteren, of die't aengaet, ordonneren , der Staten verfoeck te voldoen. Eerfame, byfondere goede Heeren ende Vrunden, onfe Heeren Godt zy met U. Gefchreven uyt Bruffel den naeftlaetften November vijftien hondert feven en vijftigh.
1558.
Den 5, tot den 7. Feb.
van de 1 Renten fouden inhouden , Miffive aen die van de Reeckeningen in Hollandt.
De voorfchreveMiffive»
Eodem



*55*. Den 5, tot den 7. Feb. De Expeditie tegens 4e provifie van den Grave van Arenberge, Miffive aen den Groten Raede.
De voorfchreveMiffive.
De Expeditie op de Publicatie van dè Ordonnantievande feven grooten.Mifïïveaen die van den Raede van Hollandt.
De voorfchreveMiffive.
C 286 )
17 Odem is by den Advocaet rapport gedaen van de expeditie, by de Staten van Hollandt verkregen , beroerende de Herve van Arenberge , te weten fekere Miffive aen die van den Grooten Rade , daer van den teneur hier naar volgt.
Emanud.
HT^Res-elders & bien amês. Nous vous ert* ■*■ voyons quant c3? cefte la Requefte avec certaines prices y jointes, prefentée au Roy mon Seigneur de la part des Nobles cif fex. Villes d'Hollande, vous requerans, 6? de la part de fa Majefté ordonnans, que parties par vous oyez fur la Requefte fufdite , vous y ordonnez, comme de droict & en bonne juftice trouverez appartenir. A tant, tres-elders & bien amez, notre Seigneur foit garde de vous. De Bruxelles le dernier jour de Decembrs ■ 1557.
TT" Odem is by den Advocaet rapport gedaen van de expeditie , by de voorfz Staten verkregen , beroerende om gepubliceert te hebben de Ordonnantie, by de Staten gemaeckt , omme te komen tot executie van feven grooten, te weten fekere Miffive aen die van den Rade van Hollandt, daer van 't inhouden hier nae volgt.
Den Koningh.
T leve, Getrouwe. Gehoort hebbende in, onfen Rade het rapport van de
Sup-



Supplicatie, ons onlanghfleden geprefentecrt van wegen onfe lieve , getrouwe, de Edelen ende fes groote Steden onfes Landts van Hollandts, reprefenterende de Staten des felven, by de * welcke fy henluyden beklaeghdcn , dat hen by U geweygert waren Brieven van attaché op fekere Ordonnantie , by henluyden gemaeckt op het ftuck van het executeren van het Margen-geldt, midtfgaders van Uwe Refcriptie op de voorfz Supplicatie en andere ftucken, defen aengaende overleydt, laten U weten, ende ordonneren by defen, dat Gy de Ordonnantie, gementioneert in de voorfz Supplicatie publiceert, ende doet publiceren, onder onfe , authoriteyt ende naem, ende dat Gy van gelijcken doet van andere Ordonnantiën, die hier naemaels gemaeckt ende geconcipicert fullen werden by de voorfchreve Staten van Hollandt,.om de collectatie van de Beeden, by henluyden geaccordeert, ten ware dat Gy dien aengaende notabele ende merckelijcke fwarigheydt ende difficulteyt bevindt, van de welke Gy in dien gevalle ons fult adverteren, om daer nae daer op te ordonneren als behooren fal. Lieve ende Getrouwe, Godt zy met U. Gefchreven tot Bruffel den fevenden Januarii 1557.
"J7 Odem heeft den Advocaet de voorfz Staten vertoont Copie van de Miffive gefchreven aen den Ontfanger Bol, beroerende de Con-
tri-
Den 5, tot den 7. Feb.
* BI. 4.
Vertoninge
van deMisfive by die vandeFi-



Den 5, tot den 7. Feb. nancie gefchrevenaen den Ontfanger Bol, beroerende de Contributie van die van Sevenbergen.
De voorfchreveMiffive.
( 288 )
tributie van die van Sevenbergen, waer Vaiï den teneur hier naer gcinfereert ftaet.
T}E Hoofden, &c. Eerbare, &c. By ^ de Brieven van refcriptie ende advife, tot onfer Ordonnantie gefchreven ende gegeven by de Luyden van de Kamere van de Rekeningen in den Hage , de welcke Wy U hier mede befloten lenden, hebben Wy verftaen, dat naedien fy gevifiteert hebben gehadt fekere Brieven van Oótroye, gegeven in April 1454, de Voorheeren van Sevenbergen gegeven van de felve Heerlijckheydt, foo verre hen genoegh gebleken is , dat de Onderdanen, ende alle de Landen onder Sevenbergen gelegen , contribuabel waren van voor» den Jare .1454, oock van dien tydt voorts tot defen dage toe., ende noch zyn in alle Beeden ende Subventicn, te mogen vorderen , ende dat de Onderdanen, in comparatie van dc fmaldeelinge ende grootte van de felve Landen, wel fouden behooren ende mogen geftelt werden in de Beeden ordinaris van feftig duyfent ponden ter fomme van drie hondert feftig ponden van xl. grooten 's jaers, ende in andere fubventien meer ende min naer advenant, ende dat geduyrende dat een nieuwe Verpondinge ofte Schiltale gemaeckt fal zyn; foo fchrijven Wy tegenwoordelijck aen U , en verfoecken aen fyne Majefteyts wegen ,dat Gy van de voorfz Onderdanen van Sevenbergen, naevolgende des voorfz
is,



£ 2»9 ;: >
ïs, recouvrëert de voorfchreve hard por-' tie nae advcnant van drie hondert feftigh ponden 's jaers in de voorfz Beede van feftigh duyfent ponden, waer van Gy hen de eerfte Sommatien fult fenden voor den termijn, verfchijnende Kerfmiffe toekomende , tot betalinge van welcke de voorfz Onderdanen geen fwarigheydt en behooren te maecken, gemerekt men gefondeert foude wefen, hen boven dien te eyffchen ende doen betalen hare portie in alle de Beeden, zedert dat de felve Landen be« dijekt zyn geweeft, naer advenant als vooren; waer van en wilt in geen gebreke wefen, ende foo verre U hier inne eenige fwarigheydt gemoet, fult 't felve te kennen geven die van de voorfz Rekeningen, ten eynde fy U doen alle addreife. Eerbare , &c. Gefchreven, &c. drie en twintighftcn December 1557.
J~)En fevenden Februarii by den Advocaet 1
rapport gedaen zynde van het verfoeck , 1
by dc Staten van Henegouwen aen de Maje- \
fteyt gedaen, om te hebben vrydom van alle \
Thollen; Is by de Staten Copie van de Re- v
quefte verfocht, ende rapport genomen tot v
op Saturdagh toekomende. ^
* J)En fefden Februarii zyn by de voorfz
Staten , die gecommitteert zyn op de C correctie van den Tienden penning,"geautho- n rifeert om een Concept te maken, hoe men \ de Landen in genere fal taxeren. I
fe Dtel X Eodem °
1558.
Den 5, wc den 7. Feb.
rrydöffi i y die van lenegou'eiir.en da Iajefreyt eribcht an alle "nollen»
* BI. 5-
'onceptte iaken hoe len de anden in; :nere fal xerent.



Ten 5, tot < en 7. Feb. Te vifiteren de ftucken van Pr. Bruynfz.
Al« mede de Requestt van Gerrit Morfch.
Ordonrantie voor Coenjanfz, Bode, van tien gulden tot een Mantel.
Ver fo elite verzegeling van hondert duyfent guldens.
Duyn ende den Advo caet zijn gecommitteert,ommite pafferei de Ordon nantien vai de Boden
C 29° )
Eodem zijn gecommitteert Duyn ende Milde, om te vifiteren de Stucken van Pieter Bruynfz.
Eodem zijn gecommitteert Duyn ende Milde , om te vifiteren de Requefte van Gerrit Morfch.
Eodem is den Bode Coen Janfz gepaffeert Ordonnantie , in abfentie van Mr. Jacob van Eynden, tot tien gulden voor een Mantel.
Eodem by den Heere van Affendelf de Staten vertoont zijnde de begeerte van de Koninghlijcke Majefteyt, beroerende de verzegelinge van hondert duyfent guldens, de Staten Copie geaccordeert van fyne Inftructie en van de Brieven van Credentie, aen de fes Steden gefchreven by de Maj., en hebben de Staten verklaert in de Herberge te wefen op Vrydagh naeftkomende, omme daer op antwoort te brengen; ende fal Affendelf hen op morgen doen hebben Copie van de Domeynen van de Majefteyt, niet belaft zynde , die fyne Majefteyt preienteert henluyden in handen te ftellen, tot ontlaftinge van hare verzegelinge.
Eodem is den Advocaet gecommitteert, omme te pafferen Ordonnantiën de Boden , van hare Vacatiën, met Duyn ofte yemandt , anders van de Gedeputeerden , nemende , I voor dat fy reyfen tot Bruffel, gaens ende ko■ mens hebben thien fchellingen Vlaems, ende 1 ftil leggende, voor elcken dagh fes ftuyvers, ' op hare affirmatie, ten ware omme de vorft
men



C )
men meerdere fomme hen toevoeghde, ende van andere reyfen naer advenant, tot haerluyder difcretie.
Eodem is gerefolveert Coebel te feggen , dat alfoo de furcheancie van den Grave van Arenberge, af, hy procedeert by executie, ende dat de voorfchreve Arenberge procederende voor den Grooten Raedt, behoort Eysfcher te zijn.
Eodem de Staten vertoont zynde de Requefte van den Impoftmeefter van Delf van den Jare 1561., hebben gerefolveert, dat hy tegens Saturdagh fal exhifeeren de Stucken, dienende tot verificatie van 't narré van fijn Requefte, omme alfdan daer op gedifponeert te werden , ende is ontflagen uyt de gyfelinge tot Saturdagh naeftkomende.
T^En fevenden Februarii hebben de voorfz Staten, nopende de drie eerfte Articulen van de Memorie, by die van Amfterdam overgegeven , geaccordeert Ordonnantie van.
Eodem is by de voorfz Staten mede gepasfeert Ordonnantie op Nicolaes van Blockhoven, van negentien guldens achtien ftuyvers, uyt faecke van gefchreven te hebben feeckere Stucken, beroerende de Vifcherye in de Zuyder-Zce.
Eodem hebben de voorfz Staten geaccordeert Bartholomeus van Eynde Procureur in den grooten Rade, een Angelot, uyt fake T % van
Den 5, tqt den 7. Feb.
Coebel te feggen, dat by tegens den Grava van Aren- • berge prócedere met executie.
Requefte van denlmpoftmceftervan Delf.
Ordonnantie voor die van Amfterdam.
Ordonnantie voor Nicolaes Blockhoven.
Recompenfe aen Bartholomeus van Eynde gedaen.



155». Den 5, tot den 7. Feb.
* BI. 6.
Declaratie van Salaris van Mr. Dominicus Boot.
Dagh-
C *9* 3
van federe Depefch.es, by hem] voor 't Landt gedaen.
* Eodem by Mr. Dominicus Boot de Staten vertoont zynde fekere Dèclarati van Salaris van Mr. Vranck Boot zalr., fijn Vader; hebben gerefolveert, dat Mr. Dominicus voorfz by verklaringe fal ftellen het Salaris van fijn Vader, daer van hy Regifter gehouden heeft, omme, dat gefien, op de felve gedifponeert te werden.



C 293 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den twaelfden ende dertienden Februarii 1558.
PRESENTEN.
Den Heere van Bergen, ende Otto van Egmont, Mr. Cornelis van Veen, Jacob vander Duyn, van Leyden. Uyt den naem van de Gerrit Claefz, BurgerÉdelen, meefter, Pieter Jacobfz Muys, Simon Coppen , ende ende Mr. Willem Schoock, Mr. Jan van Nieuwen-
van Dordrecht. burgh,
Gerrit van Berckenrode, van Amfterdam.
Burgermeefter-, Jan Dirckfz 't Hoen,
ende Burgermeefter,
Lambart Jacobfz, ende
van Haerlem. Job Franfz,
Mr. Jacob van Eynde, vander Goude.
van Delf. Omme te refolveren op
Claes Adriaenfz, Bur- de voorfz verfochte
germeefter, verzegelinge.
TEn voorfz dage is by de voorfchreve Staten geaccordeert de verfochte verzegelinge , volgende het Concept, hy henluyden daer van gemaeckt, hier na volgende.
Concept, omme van de Koninghlijcke Majefteyt te mogen verwerven behoorlijcke Brieven van verfekeringe ende Octroy, daer by de Steten 's Landts van Hollandt foudjn mogen bevrijdt ende ontlaft werden van de fomT 3 me
Den 12, ea 13. Feb.
Accord tot de voorfz verzegelinge.
Brieven van verfeekeringe te vervolgen, omme van de löinme.



Den 12, en 13. Feb.
daer voren fy verzeg* len, bevrijt te welen.
Verklaringe van de Parcelen ende Thollen , die de Staten tot hare ontlaftinge in hare handen begeeren geftelt te werden.
* El. 7.
C 294 )
me van hondert duyfent ponden, van veertigh grooten vlaems 't po-nd , by de fes groote Steden in den naem van den Voorfz Lande te verzegelen, tot profijte van fyne Majefteyt ende defenfie van den Lande tegens den Koningh van Vranckrijck.
T)At de Majefteyt de voorfz Staten in hare handen fal ftellen ende tranfporteren alle alfulcke parcelen van Domeynen ende Tollen, als hier nae volgen ; In den eerften, de geheele Thienden van de Weft-Maze , de Domeynen met de Thienden ende den uytflagh van den Lande van Putten , de Thienden van Swijndrecht, met de Thollen van Gornichem ende Geervliet, foo wel die jaerlijcks meer uytbrengen, dan de belaftinge, die de Steden van Dordrecht ende Amfterdam daer op mogen hebben; ende dat de voorfz Majefteyt voorts de voorfz Staten Generael fal verbinden alle fijne Majefteyts Domeynen van Hollant, omme henluyden aen alle de felve Domeynen , en byfonder aen de voorfz gefpecificeerde Parcelen ende Thollen, te mor gen verhalen, 't zy by verkoopinge reële, ofte oock by belaftinge, tot optie van de voorfz Staten, met Renten , als Graeffelijcke Renten , losbaer den penningh twaelf , ofte Lijf-Renten den penningh * fes, met conditie nochtans van loffinge ende anders fyluyden ten minften quetfe van de Majefteyt fullen weten te gekrijgen, omme by de voorfz verkoopinge
ofte



C 295)
ofte bclaftinge als vooren,ter hooft fomme van hondert duyfent ponden , ten prijfe voorfz, met alle koften ende interelfen ter caufe van dien te doen ende te dragen, hare Obligatiente mogen quijten ende loffen, foo verre de Majefteyt der voorfz Staten t'eynden 's jaers hare voorfz Obligatien kofteloos ende fchadeloos niet en quete ende reftitueerde; Wel verftaende, dat in gevalle van belaftinge als vooren , de Staten alfdan lullen de voorfz gefpecificeerde partyen ende Thollen mogen doen by hare Gecommitteerden jaer lijeks verpachten ende verhuyren, in alder voegen ende manieren als die totnocl toe by Uwe Majefteyts Reken-kamer var Hollandt verpacht en verhuyrt zijn ge weeft, de penningen van dien ontfanger by handen van haren Rentmeefter, dief] daer toe fullen committeren tot lafte var de Maj., om met de felve penningen d< jaerlijkfche verkogte Renten te betalen mits dat de Staten gehouden fullen zyn ti doen U Majefteyts Reken-kamer voorf jaerlijcks behoorlijke Rekeninge en bewij van haren voorfz ontfang ende uytgeef ende te leveren in handen van den Rent meefter van Zuydt-Holland alle het geen by floote van Rekeninge bevonden fa werden jaerlijcks over te fchieten bove de voorfz laften ende Renten, met d koften van de betalinge, ende dit alfoi lange ende ter tydt ende wijlen alle d Renten met de voorfz hooft-gelden te vollen by de voorfz Majefteyt afgeloi T 4 ene
1558.
Den iq, en 13. Feb.
I
: 1
>
* >
i
>
i 1
e



155». Den ia, en 13- Feb,
C 296 )
ende gequeten fullen zijn, met alle verdere koften, fchaden ende InterelTen, die eenighfints uyt fake van de voorfz verkopinge van Renten ende quijtinge van dien fouden mogen vallen, maer want de voorfz Staten verftaen, dat eenige van de gëfpecificeerde Domeynen ende Thollen by dc Majefteyt alfnu aireede fouden verlet zijn , op den voorfz voet ende voorwaerden, in handen van eenige Steden in 't particulier, dat in fulcken gevalle dc Steden gehouden fullen, jaerlijks de voorfz Staten, ofte haren Rentmeester , te refponderen al 't gunt dat by flote van Rekeninge bevonden fal werden by de felve Steden ontfangen te zijn, boven ende meer dan bedragen fullen de lasten , die by henluyden by confent van de Majefteyt daer op zijn geftelt, fonder dat de voorfz Steden haerluyder voorfz overfchot fullen mogen leveren Uwe Majefteyts Reken-kamer ofte Rentmeefter van Zuydt-Hollandt voorfz, maer dat de felve Steden fullen volftaen, midts leverende de voorfz Uwe Majefteyts Reken-kamer ofte Rentmeefter van Zuydt-Hollant behoorlijk acquit van den voorfz'Rentmeefter van de Staten by voorgaende decharge van de voorfz Reken-kamer, ende van alles wes voorfz is de voorfz Staten te doen expediëren behoorlijcke Brieven van Tranfport ende Oftroy, met autho. nfatie, van nu alfdan, ende dan alfnu, by de felve Staten gecffeclucert ende volbracht te moghen werden met alle andere



C 297 3
behoorlijcke claufulen, die men in gelijeke Brieven gewoonlijck is te inlereren.
J? Odem is gerefolveert, dat de voorfz Declaratie , overgelevert by Mr. Dominicus Boot, by Milde gecommuniceert fal werden, omme daer af als dan rapport te doen.
Eodem is de faecke, beroerende den Prince van Orange , beroerende fyne Miffive , gefchreven aen den Raedt, uytgeftelt met de faecke van den Tienden penningh, daer van belaft is Copie te maken van de geconcipieerde Ordonnantie voor elck van de Steden, ende van gelijcken van 't concept.
ydU'me/me jour eft refolu, de mettre fur la Requefte de ceuix de Haynuan pour Appoinftement , veu que la difpofition fur cejle Requefte eompete afa Majefté, & neantmoins fi les Eftats ; de Hollande n'y peuvent faire quelque addreffe \ aux Suppliants, pour entretenement de 1 icy mentioné, feront contents de eulx a ce employer felon leur pouvoir. Fait a la liaye le 12. jour de Fevrier 1557, ftilo Curia.
J-TOdem is op de Requefte van Mr. Pieter r Bruynfz gerefolveert voor Appoinctement v te ftellen , dat nopende de hondert ponden * feltien fchcllingen , van de Wynen ende Bie- 1 ren, gedroncken in de Kelder van den Heere van Beveren, Stadthouder; Item, de negen ponden vijftien fcbelüngen fes deniers, van den Impoft van dc Wijnen endè Bieren van den Paftoor van Waffenaer, die tot Leyden T 5 bc-
„ »5S8Den 12, en 13- Feb.
Milde gecommitteert , omme te vifiteren de declaratie van Mr. DominicusBoot.
Uytftellinge van de faecke van den Prince van Orangc-
* BI. 8.
'Vppoinélenentop de lequefle 'an die van leuegoucén.
Lequeffe an Mecssr Piecer iruynfz.



Ï55SDen 12, en 13. Feb.
Beroerende de portie van die van Scheveningen.
Requefte van den Impoftmeefter var Delf.
Requefte van Adriaen Fijck
( 298 )
betaeldt zijn; Item, de feven ponden denhien fchellingen fes deniers, die hy Suppliant aen onkoften gehadt heeft van eenige proceduren jegens eenige Onwilligen ; Item , de drie en twintigh ponden twee fchellingen, ontfangen by den Collecteur van den Impoft, eer dat den Suppliant de Pacht van den Impoft aenvaerde, die 't Landt heeft genoten , ende tot fynen profijte behoorde te komen, volgende de Verpachtinge , fullen alle de voorfz partyen den voorfz Bruynfz ftrecken in betalinge, ende dat den Ontfanger van het gemeene Landt hem te dier caufe fal laeten ongemolefteert.
TV"Opende de twee hondert drie en dertigh ponden, daer die van Scheveningen by de Staten gegunt is betalinge van vier halve jaren , dat de felve fomme gehouden werdt in furcheantie, omme by den voorfz Bruynfz op de voorfz termijnen betaeldt te werden.
TT" Odem, nopende de Requefte van den Impoftmeefter van Delf, aengaende de twee Conventen van Wateringen ende Rijfwijck, daer hy vijftigh ponden voor ftelt; Is 't felve by de Staten gehouden in fouffrancie, ter tydt de faecke van de voorfz onwilligen afgedaen fal zijn, om te fien of hy diefaengaende te boven of ten achteren komen fal.
"T)En dertienden is op de Requefte van Adriaen Fijck by de Staten gecommitteert Duyn ' ende Schoock, ofte yemandt van Dordrecht, omme den Suppliant te hooren,ende van hem te verftaen, wat Intereft hy pretendeert te
heb-



C 299)
hebben , ende voorts exhibitie te doen van fijn Blaffaerden, omme daer by te vertoonen wat fijn ontfangh geweeft is; ende fal middelertydt in fouffrancie houden de fomme van fes hondert guldens van xl. grooten.
TT*Odem hebben die van Dordrecht, Delf, Leyden ende Amfterdam, gecommitteert zijnde omme Ordonnantie te" maecken op 't ftuck van de Juftitie , dagh genomen alhier in de Herberge te wefen den eerften Vrydagh in de Vaften, ende dat in abfentie van yemandt van henluyden, by fieckte ofte anderfmts, de andere drie fullen mogen befoigneren.
Eodem hebben de Staten gerefolveert, dat men op de affirmatie van den Ontfanger Teylingen van de armoede ende miferabiliteyt van de Pachters van de Vroonen , de felve van haerluyder portie'quijtfcheldinghe fal doen.
* Daghvacrt, gehouden in den Hage op den 26, 27. ende 28. Februarii 1558.
IN den eerften, of den taux, by de Majefteyt de Staten van Hollandt in de voorfz Beede van agt hondert duyfent ponden geftelt, niet te hoogh en is, in comparatie van de andere Landen, ende namentlijck van die van Brabandt ende Vlaenderen, die by den voorfz Taux evidentelijck verlicht werden, naer advenant fyluyden in de noch loopende ordinaris Beeden contribueren, byfonder aenfchouw nemende, dat die van Hollandt onlanghfleden
1552.
Den 12, tot den 28. Februarii.
By de Gecommitteerden tot 't maecken van de Ordonnantieop het ftuk van de Juftitie dagh genomen, omme in den Hage in de Herberge te welen.
Op affirmatie van den Ontfanger Teylingen, van de armoede van dePachters van deVronen, de felve quijtfcheldingete doen. * BI. o.



155*-
Den 26, tot den 28. Februarii.
1
1 1
(
3 1
( 300 >
by de Koninglijcke Majefteyt zyn gepriveert van de portie van de Landen in Hollandt gelegen, de Princen van Orange, Gaveren, ende den Grave van Hoorn toebehoorende, ende in gevalle van te hoogh getaxeert als boven , hoe veel alfdan de felve van Hollant fouden behooren te dragen, foo wel in de voorfz jaerlijckfche acht hondert duyfent ponden , als in de vier en twintigh hondert duyfent ponden, die in dit tegenwoordige jaer by verkopinge van Renten fullen werden gelicht over alle defe Landen, byfonder aenfchouw nemende op de twee groote ende exorbitante Leningen, by die van Hollandt de Majefteyt gedaen, grootelijks excederen de equipollcncie van de Leenirigen by de andere Landen gedaen, waer door Hollandt genoegh is geëxhaurieert van jeMt: Waer op gerefolveert is te verfoecken rerlichtinge, foo veel als docnlijck zijn fal, omme te mogen komen tot den negenden penningh, boven ofte behalven het gundt dat die van Putten ende Voorne gehouden zijn te contribueren; mitfgaders oock tc weten, waer le voorfz van Hollandt fullen van de voorfz Majefteyt wefen gcaffcureert van 't gunt de Princen van Orange, Gaveren, ende den jrave van Hoorn met die van Hollandt gelouden zyn te contribueren, daer van fy noch:ans cxemptic zijn genietende, komende tot ien vijfthienden penningh.
Ten anderen, of de Landen van Voorne ;nde Putten, met die daer exempt zijn, als \bbenbroeck ende Heenvlict, in de voorfz kede fullen contribueren portie porties geijk, en dat foo wel in de verkopinge van de
voorfi



C 301 3
voorfz vier cn twintig hondert duyfent ponden, als in de lollïnge van dien , ende hoe veel de portie van de voorfz Landen behoort te zijn: Waer op mede gerefolveert is, mijn Heeren de Edelen verftaen, dat Abbenbroeck ende Heenvliet behooren te contribueren , oock die van Voorn, ende dat al nae vermogen d'inhoudcn van den Articule; maer foo verre het roert Putten, feggen het felve Landt te hebben Privilegie , 't welck men henluyden niet en foude behooren te benemen. De Steden conformeren hen met mijn Heeren de Edelen, falvo, dat men fal vifiteren het voorfz Privilegie, omme 't felve gefien, geadvifeert te werden, als dat henluyden goedt duncken ende behoorlijck zijn fal ; gefien welck Privilegie , conformeren hen niet de Edelen.
Item, of alle de Exempten, onder de Schiltale gelegen, als 't Landt van Steyn, Kortehaerlem, met die van Willenfvliet, Seventer, Cabau, Broek, byTer-Goude, Veenhuyfen, Borchoorn , Coenekoop onder Wenfveen, ende de andere van gelijeke nature, die van geen expres Privilegie en weten te fpreken ofte doceren, in de voorfz Beeden fullen contribueren , dan niet: Waer op mede gerefolveert is, dat alle defe, ende andere van gelijeke nature fullen contribueren in de voorfz geheele Beede, 't zy of die in 't deel op de Schiltale gevonden werdt, dan niet, ten ware fyluyden, ofte eenige van hen, doceerden van Privilegie.
Of van gelijcken de Exempten buyten de Schiltale fullen oock met die van * Hollandt
con-
1558.
Den 26, tot den 28. Februarii. -
♦Bl.io.



1558. Den 26, tot den 28. Februarii.
C 3*2 )
contribueren in de voorfz Beede, dan niet; Is mede gerefoveert ad idem, als in 'tvoorgaende Articul, midts de exemptie te niet doende met behoorlijcke claufule derogatoir , als in voorgaende gelijeke aften van confent by de Staten zijn geobtineert, byfonder nopende 't namptilfement.
Item, waer men vinden fal de portie van de voorfz drie Heeren en Princen , by Oétroy van de Koninghlijcke Majefteyt exemptie genietende als vooren; ende foo verre men yet op de Schiltalen foude vinden, waer men als dan vinden fal deportie van Egmont en Wijck; Is gerefolveert, als op 't eerfte Articul gefeydt is.
Conditiën, die men foude mogen ftipuleren voor het confent van de voorfchreve Beede.
I.
C\F men fal conditioneren, dat geduyrende de voorfz Beede die van Hollandt by de Majefteyt niet en fullen belaft werden met eenige verdere Becden; Is gefeydt, Fiat.
II.
Of de Majefteyt die van Hollandt fal ontflaen, ontlaften ende ongemolefteert laten , te verfoecken eenige ontlaftinge van fyne Majefteyts fchulden ofte Financie;



( 3°3 )
cie; Is mede gerefolveert in dit Articul, als de andere Landen.
III.
Of men van gelijcken niet en fal conditioneren alle conditiën ende pointen, die men tot noch toe in alle confenten van Beeden ordinaris heeft geconditioneert; Is geaccordeert, Fiat,
IV.
Of men fal conditioneren ontlaftinge van de voorfz Beede in 't deel ofte geheel, foo verre daer eenighe inundatien van Landen gevielen geduyrende de voorfz Beede; Is gerefolveert, Fiat , dat foo verre 't felve gebeurde, dit Art. te? verfwijgen, foo verre d'andere Landen't felve verfwijgen.
V.
Item, of men niet en fal conditioneren de reformatie der Juftitie, met de condependentien van dien, midtfgaders het niet loffen van de Aften ende Sententien; Is gefeydt, Fiat,
VI.
Of men oock niet en fal conditioneren, dat die van den Grooten Rade tot Mechelen, ende die van den Rade van Hollandt,
hem
Den 26, tot. den 28. Februarii»



J5en26,tof den 28. Februarii.
4
d
n n v> r< v S d; d<
'C 3°4 )
hem in geender wijs fal intro-mieteren noch onderwinden van dc Inftruétien Ordonnantiën ende inningen, die by de Staten van Hollandt tot furniffement colleftie ende betalinge van de voorfz Bee' de fullen werden geconcipicert ende geordonneert, maer dat de felve van den Rade de Staten alleenlijck gehouden fullen zijn alle vorderniffe ende affitentie, des verfocht zynde,te doen, fonder eenige contradictie ofte oppofitie; Waer op gerelolvcert is, Fiat & extmdatur in ampliffima forma.
VIL
Dat men fal in de volle Vergaderinge van de Staten expreflelijk itipuleren, dat d een d'ander niet en fal mogen overftemmen; Is gerefolveert, Fiat.
MIDDELEN.
\Lfoo men verifimelijck fal moeten vinden over de Landen van Hollandt drie honsrt duyfent ponden in gerecden gelde by veropmgc van Renten, * foo men de felve fomte fal mogen vinden, foo verre de felvefom1e niet en fal mogen werden gefurneert by ïlhge verkoopinge van Renten; Is mede geifolveert, foo verre de Gedeputeerden, bosn reyfende , bevinden, dat alle de andere :aten iouden perfifteren by t generael advis, it in fulcken gevalle dc voorfz Gedeputcern m alle diligentie fullen daer af adverteren
den



C 3*5 )
'den Heere van A fien delf, ten eynde die geene, die den ontfangh van de voorfchreve Beeden fal hebben, in alle diligentie van penningen op Renten recouvreren.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 9. 10. 11. ende 12 Maert* 1558.
P RIS E N T E N.
Den Heere van Aften- Mï.AdriaenvanLeyden}
delf, van Delf.
Otto van Egmont, Claes Adriaenfz, Bur-
Gerrit van Poelgsejl, germeefter, ende
Den Heere van Roon, Mr. Jacob de Milde,
ende van Leyden,
Jacob vander Duyn, Simon Coppen, ende
Üyt den naem van de Mr. Adriaen Sandelijn ,
Edelen. van Amfterdam.
Jacob Oom, Jan Dirckfz 't Hoen,
ende Burgermeefter,
Mr. Willem Schoock, ende
van Dordrecht. Jan Claefz Diert,
Gerrit van Beukenrode, vander Goude.
Burgermeefter , Omme te refolveren het
Mrs.Lambrecht Jacobfz, voorfz befoigne van
ende dc Generale Staten,
Cornelis van Alckemade , en op 't maecken van
van Haerlem. de Ordonnantie om-
Ewout Jacobfz, Bur- me te collecteren cn-
germe'efter, de te executeren den
ende Tienden penningh.
DEn thienden by den Advocaet rapport gedaen zynde van de Miffive, gefchreven 1T. Deel. V aen
Den 9, tot den 12. Maert.
Rapport van den Advocaet s



-Den 9, tot den 12. Maert.
op de publicatie van de Ordonnantie van de feven grooten, geftelt op de Margen.
j
*bi. 12. ;
C 305)
aen den Rade van Hollandt, beroerende de publicatie van de Ordonnantie van de leven grooten, daer van den voorfz Advocaet Copie gewcygert wierde , overmidts de laetfte claufule, in de felve Miffive geftelt, daer van in effecte den teneur is, dat henluyden belaft werdt, niet tegenftaende de redenen en fwarigheden, by hem ter contrarie geallegeert , onder dc naem ende authoriteyt van fyne Majefteyt te publiceren de Ordonnantie, by de voorfz Staten gemaeckt, omme te komen tot executie van de feven grooten, geftelt op de Margen , met limitatie volgende 't inhouden van 't derde Articul van de voorfz Staten Replique; te weten, dat indien eenige Buytenluyden, hen bevindende by de Repartitie, gemaeckt by de Staten , befwaert, ende dies aengaende by henluyden niet minnelij ck veraccordeert te mogen werden, de felve Machtig komende aen den Hove van Hollandt, provifie van juftitie verleent fal werden , midtfgaders oock te publiceren alle andere Drdonnantien, die in toekomende tyden by ie voorfz Staten tot vorderinge van fyne Majefteyts Beeden ghemaeckt fullen werden, lat oock niet nieuws en is, dat de Staten alaier jurifdictie ufurperen , naedien fyluyden iaer toe by de Majefteyt geauthorifeert zyn „ ;elijck oock andere Staten van de Landen van ïerwaerts over, als * namentlijck die van Vlaenderen, daer van oock die van den Rade ^opie overgefonden werdt, ende werdt daer)mme henluydcn belaft, in toekomende tylen in fulcke ufurpatie van jurifdióte geen warigheydt te.maecken; ende voorts 't vierde ■ ■ . , Ap-



1307)
Appoinftement geftelt op haerluyder Requefte, luydcnde als volght.
Veu depuis la refcription de ceulx du Confeil en Hollande, fera extendu VArtkle conu me en haut. Dat voor den toekomende tydt, &c. Selon la declaration des Suppliants au troifiéme Article de leur Replique , 6? au furplus efcripi auxdits du Confeil en Hollande, felon que a efté advifé. Fait cl Bruxelles le 2. Mars 1557.
Par moy foubfigné,
J. de la Torre.
Is by de voorfz Staten gerefolveert, te verfoecken van dc Majefteyt Afte van 't inhouden van de Miffive, gefchreven aen den Rade, beroerende de publicatie van de Ordonnantie van de feven grooten, met infertic, dat by den Hove van Hollandt niet dan iimpele provifie verklaert, en fal werden, uytlatende altoos de laetfte claufulc, die in de Acte niet en fchijnt te behooren, alfoo anders partyen niet en fouden te brenghen wefen tot eenigh accord, ende fouden midtfdien de Beeden van de Koninghlijcke Majefteyt niet mogen geëxecuteert werden, noch de penningen ten Comptoire komen.
JTOdem by den Advocaet rapport gedaen zynde, dat den Commis Loo in 't bewerp van de Brieven van verfekertheydt, in de •plaetfe van defe claufulc, ende generalij ck alle ■ V * fy- 1
1553.
Den y, tot den 12. Maert.
Rapport, by den Advocaet ge3aen op de Brieven ran verfeLertheydc.



1558Den p, tot den i:. Maert.
Rapport van den Advocaet, nopende de publicatie van de Informatien , genomen op executien van Coraplainte.
( 308)
fyne Majefteyts Domeynen van Zuydt-Hollandt , te vreden was te ftellen, ende generalij ck alle fyne Majefteyts Domeynen van Hollandt; hebben verklaert te vreden te zijn, dat dc Acte van verfekerthcyt fulcks gepaffeert werde, als die by den Commis Loo gecorrigeert is, dan koften fy daer by krijgen, dat Coebel geauthorifeert wierdc , omme dc penningen van de Domeynen, die noch verkocht fullen werden, te mogen ontfangen, fouden dat wel bcgeeren, ende dat midtfdien niet van nooden cn is, dat den Heere van Affendelf fchrijve 't geene wes by hem geconcipicert was, cn dat men dc Brieven van Obligatie fal doen verzegelen, ende die overleveren, mits ontfangende de Brieven van Seurcté, gepaffeert als vooren.
DY den Advocaet rapport gedaen zijnde nopende de publicatie van de informatien, genomen op executien van complaincte, dat nae rechten die niet en behoort te gefchieden, dan poft informationem generakm, fattam in principali caufa, hebben daer mede te vreden geweeft , fonder yet verders te refolveren, midts dat de Copie van dien, ofte dies aengaende gefonden aen den Rade , gehecht fal werden aen de Brieven van Octroy van de publicatie, ende voorts geregiftreert fulcks hier gedaen werdt, ende den teneur aldus luydt.
Alfoo de Edelen ende fes groote Steden van onfen Lande en Graeffchappe van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, ons by Requefte vertoont



C )
toont hadden, dat hoewel fy van ons verkregen hadden openinge ende publicatie van alle depofitien ende getuygeniifen in alle faecken ongedecideert wefende, in wat ftate die zyn fouden, dat dies niet tegenftaende Burgermeefters ende Regeerders onfer Stede van Haerlem , hebbende als ïmpetranten in cas van complainte fekere queftie ende gefchil hangende voor die van onfen Rade van Hollandt, tegens de Burgermeefters ende Regeerders der Stede van Amfterdam, ende aldaer verfocht hebbende openinge van fekere informatie, ten wederzyden in dc felve faecke gedaen by den Commiffaris , ter executie van de voorfz complainte gecommitteert, hadde * de felve openinge by die van onfen voorfz Rade hem den vijfden Februarii laetftleden geweygert geweeft, waeromme de voorfz Supplianten hadden by de felve Requefte verfocht, dat ons foude gelieven de voorfz van onfen Rade te ordonneren de Burgermeefters ende Regeerders te doen openinge, ende Copie te accorderen van de voorfchreve informatie, ende dat fy van gelijcken oock in toekomende tyden alle andere partyen gelijeke publicatie ende openinge , des van hen verfocht zynde, accorderen foude. Soo ist , Dat Wy , gefien de voorfz. Requefte ende Octroy van de voorfz Publicatie met de ampliatie, dien aengaende by ons de Supplianten verleent, midtfgaders oock de refcriptie daer op van die van onfen voorfz Rade, ende daer nae 't advis van V 3 on-
155S. Den 9, toe den 12. Maert.
*Bl.i3.



Ï553.
Den 9, to den 12. Maert
Aert van Dalem duifent guldens 'sjaers te verkoopen den penningh twaelf.
onfen lieven ende getrouwen, den Hoofde , Prasfident ende Luyden van onfen Secreten ende Grooten Rade, hebben verklaert, ende verklaren midts defen, dat van informatien, genomen op executien van complainte, geen openinge ofte publicatie gedaen en fal werden, dan als partyen ten principalen in 't volle poffeffoir, de ordinaris enquefte gedaen zynde, van verdere productie gerenuncieert fullen hebben. Gedaen tot Bruffel den vijfden dagh Martii Anno 1558.
Geteyckent,
Philips,
Ende wat neder,
J. de la Torre.
JS gerefolveert te feggen Aert van Dalem, dat, foo verre hy foude willen vertoeven tot den vijftienden Mey, men foude te vreden wefen hem te verkoopen duyfent guldens 's jaers den penningh twaelf, ende dat de felve Rente alfdan inncgacn fal; dat van gelijcken Coebel terftondt het felve aen hem fchrijven fal, omme te weten fijn meeninge, ende voorts dat indien hy eenige weet, die oock tot een merckelijcke fommen Renten fouden willen koopen, inne te gacn ten felve dage, dat men die oock fal accepteren.



C 3" >
TS op 't verfoeck, by de gemeene Viffcbers by Requefte gedaen, gerefolveert henluyden voor antwoordt te feggen dat de Staten wel verftaen, hoe nootelijck de felve Viffcherye den Lande is, ende wat intereft het Landt foude lijden, indien de felve haer voortgangh niet en hadde, ende dat daerommc fyluyden wel te vreden zijn aen de Majefteyt te vervolgen, dat de tien duyfent guldens, henluyden toegefeydt te' mogen lichten uyt dc eerfte Beede, die by de Staten geaccordeert foude werden, uyt de jegenwoordige Beede gelicht mogen werden, gelijck fy oock van meeninge zijn te vervolgen voor eenige particuliere Steden, die oock tot merckelijcke fommen op dc Beede ordinaris geaffigneert zijn, ende laten hen duncken, dat andere Landen gelijck vervolgh fullen doen, dan alfoo de Beede, die althans geconfenteert foude werden , toucheert de Generaliteyt van alle de Staten van defe Landen, beduchten of fy daer toe niet cn fullen konnen komen,dat dacromme de Viflchers 't felve verfoeck fullen mogen doen by Requefte, ofte dat fy elders geaffigneert mogen wrerden; ende aengaende de andere twee duyfent guldens, die gebleven zijn ter caufe van 't fret van de penningen by Financie gelicht te hebben, dat daer mede vertoeft moet werdens, tot op de vindinge van de voorfz tien duyfent guldens gedifponcert zy.
TS gerefolveert te ftellen op, de Requefte van die van Heuckelum , dat de Supplianten hen fullen reguleren naevolgende de Ordonnantie, die by dc Staten gemaeckt fal werden V 4 op
T --O
Den 9, tot den ie. Maert.
Requefte van de gemeene Viflchers.
Requefte van die van Heuckelom.



Den 9, tot den 12. Maert.
*BI. 14.
Prorogatie van den termijn van ■ Mey den tijd van drie ( maenden j tot dertigh duyfent ponden. I
Philips,
Heb,
( 312 )
op de colle&atie van den thienden penningh voor den Jare 1557.
* J_^)En twaelfden by Mr. Jacob van Eynden de Staten rapport gedaen zynde van den q.ppoinciemente , by hem van de Majefteyt verkregen, omme den termijn van Mey noch 3en tydt van drie maenden geprorogeert te lebben, ende dc Staten van 't fret van 't veroop van dien te indemneren, welck Appoinc;ement hier naer volght.
Den Koningh aenmerekende dc redenen in defe Requefte verklaert, ende prasfupponerende dat van wegen de Staten afgedaen fal werden dat mogelijck is, op dat hare Obligatien op haren tydt geloft mogen werden, fal vredigh wefen te dragen het fret ende intereft van dertigh duyfent ponden, voor den tydt van drie maenden , foo verre de Staten geen middelen en hebben omme de felve fomme te betalen, van welck frait ende intereft fy bewefen fullen werden op de reftc van dc Beede van drie honderten twintigh duyfent ponden, overbrengende midts defen Certificatie van den Factoor van fyne Majefteyt, Gafper Schetz , ofte Quitantie van den geenen, wien 't felve bctaelt geweeft fal hebben. Gedaen tot Bruffel den achtften dagh van Maert 1557.
Ondergeteyckcnt,



( 313 3
Hebbende dc Staten genoegh te vreden geweeft , dat de Majefteyt 't felve frait tot fynen lafte fal nemen voor de fomme van veertig duyfent guldens voor den tydt van de voorfz drie maenden, hopende de refte van het geene wes fy verzegelt hebben voor de maendt van Mey te vinden by inninge van deu tienden penningh, dan die van Leyden maeckten hen conform op 't believen van hare Meesters, ende hoopten daer van wel laft te gekrygen.
TT Odem den voorfchreven Mr. Jacob van gelijeken rapport gedaen hebbende van het verfoeck, by hem aen de Majefteyt gedaen , waer fyluyden, in gevalle van accorde, fouden recouvreren de portie van de drie Perfonagien , waer op hy voor Appoinctement gekregen hadde fulcks hier naer volght.
Alfoo de Beeden, gementioneert in defe Requefte, gevonden werden uyt, ende fuccederen in de plaetfe van de ordinaris Beede, in dc welcke de Onderfaten .van den Prince van Orange ende Grave van Hoorn in 't geheel, ende van den Grave van Egmont eenfdeels, als niet begrepen onder de Schiltale, exempt ende niet contribuabel geweeft zijn; dat oock in de generale fettinge regard genomen is op de gratiën ende exemptien, die men in elcke Provincie gewoorlijck is geweeft te doen ende laten volgen, ende dat volghendc dien die van Hollandt, als redelij ck genoegh gelet, hen niet te veel befwaert en moV 5 gen
«tótDen 9, tot den 12. Maert.
Waer dc Staten, in gevalle van accord, fouden recouvrerende portie van de drie Perfonagien.



Den 9, tot oen 12. Maert.
15.
Heb.
C 314 >
gen vinden; dat ook zyne Majefteyt, fti* hebbende al bygefet, ende noch dagel Sicks byfettende dat hy vermaeh omme te fchermen fyne Landen ende Onderfatcn de macht ende middelen niet langer en heeft omme de portie van de drie Heeren, hier geëyfcht, te vervallen ende op
L ZTSÏ f°? Verfoeckt fyw Majefteyt; dat de Staten hem met alle de felve por' tien niet en willen befwaren ende te lafte leggen, maer hen daer verdragen: niet te min, omme te doen foo veefin hem is, ende het gunt waer mede hem de felve Sta'
iTe^fuf" 'C gSCne dat voorc« verhaelt is) behooren te laten genoegen,foo fal fyne Majefteyt aennemen te betalen de portie van de Onderfatcn van den G?ave
dTsSfLTV10 Sewoonliïck zijn onder de Schiltalen begrepen te wefen, ende waer van de portie beloopt in eene Beede van hondert duyfent ponden feventhien hoi> oert een en vijftig ponden dertien fchellingen vier deniers van veertigh grooten, welke - portie men de Staten affignS lal, omme jaerlijcks ontfanghen te werden van een van de Rentmeefters van de Domeynen in Hollandt, die 't felve beft
,orI?0geatdrasen- Gedacn £ot Bruffel den agtlten Maert 1557.
Ondergeteyckent,
Philips.



( 3T5 )
Hebben dc voorfz Staten daer op rapport genomen tot op de naefte Vergaderinge , ende hebben verfocht Copie van beyde de verfoeken, en de Appoinelementen daer op geftelt.
J70dem heeft Mr. Jacob voornoemt van gelij eken rapport gedaen beroerende de verfochte vrye uytvoeringe van den Koorn, alfoo 't laft van de Rogge gekomen is op een en twintigh of twintigh Goudt-guldensj dat 't felve de Staten geaccordeert is, volgende oock gelijeke voorgaende Appoinftement, tot dat de Rogge 't laft tot acht cn twintigh Goudt-guldens, ende de Tarwe 't laft tot acht en dertigh Goudt-guldens gekomen foude zyn , ende is fulcks de interdictie tot dier tydt afgedaen.
*P Odem is by de Staten gepaffeert Ordonnantie op den Clercq van Frans Huybrechtfz, Procureur, van twintigh ftuyvers, uyt faecke dat hy vijfmael tot behoef van de Staten gefchreven heeft de Brieven van fcureté, bydie van de Financie dc voorfz Staten overgefonden.
T7 Odem is mede by de Staten gefeydt, aengaende dc twee poincten, beroerende de ..elf duyfent guldens van die van Leyden,ende de thien duyfent guldens van dc gemeene Visfcherye, daeromme den elfden Maert den Advocaet geordonneert was boven te reyfen, dat 't felve vervolgh bet gedaen fal werden in prefentie van de Generale Staten, by den anderen wefende, alfoo eenige van de andere Staten, nae men verftaet, gelijck vervolgh in meenin
155$. Den 9, tot den 12. Maert.
Beroerende de verfochte uytvoeringevan den Koorn.
Ordonnantie voor den Clercq van Frans Huybrechtfz.
Aen dc Generale Staten vervolg te doen , om te genieten de elf duyfent guldens van die van Leyden, ende de ' tien duy : feut gul-



Ben p, tol den 12. Maert.
dens tot vorderinge van de Haringhvaert.
Beroerende de ordonnantievan den Tienden penningende de moderatie van dien.
Recompenfe, verfocht by Simon Pijl,
Requefte van de Ingelandengelegen onderden Ouden Zee- i dijck. j
| t
C 316)
ge zyn te doen, ende is de Gedeputeerden boven reyfende, belaft, niet te confenteren in de petitie, ten zy dat fy eerft verklaringe hebben, waer van de voorfz elf ende thien duyfent guldens, in queftie zynde, gerembourfeert fullen werden, ende dat voorts vervolg gedaen fal werdan, of onder de twaelf hondert duyfent guldens oock de hooft fomme van de Renten, daer de Staten mede belaft zyn, gecomprehendeert zyn.
A Engaende de vifitatie van de Ordonnantie van den Thienden penningh,ende de moderatie van dien, is oock uytgefet tot op de naefte Daghvaert, ende hebben de Staten Copie begeert'van het geene wes by de Edelen diefaengacndc uytgcflagcn is.
T-TOdem is de difpofitie op de verfochte rccompenfe van-Simon Pijl, beroerende de dienften 't Landt gedaen , uytgeftelt tot op de naefte Dagvaert, ende heeft Duyn aengenomen te onderfoccken aen Affendelf ende Pijl, waer nede hy te vreden foude willen wefen.
17 Odem is op de Requefte van de Ingelanden, gelegen onder den Ouden Zeedijck, gerefolveert , dat de Staten te vreden zyn hen te /oegen, om te gekrijgen Mandament van appel , van dat fy niet en zyn in Juftitie ontfangen , ende dat eerft tot dien eynde verfoeck [edaen fal werden , ende geftelt de redenen van t intereft dat de Staten daer by fouden heb•en, te weten , dat haerluyden Juftitie geweyert werdt, ende dat fyluyden moetende fur-
ne«



( 3i? )
neren de penningen van feven en vijftigh duyfent guldens tot Dijckveylinge, den Thienden penningh, 't Margen-geldt, ende andere lafte op de Landen geftelt, * tot voldoeninge van de Majefteyts Beede niet en fullen mogen funneren.
Ende in gevalle van de denegatie van de felve provinfie, dat men alfdan fal vervolgen by de voorfz middelen van de Requefte, dat die faecke mach gecommitteert werden eenige van den Grooten Rade, ofte van den Rade van Hollandt, omme partyen ten vollen te hooren, ende dat foo lange de execiitie van den Vonniffe, by den Hove van Hollandt gegeven, fal werden gefurcheert; ende dat voorts die van Haerlem yemandt fullen committeren, om met de Supplianten van wegen de Staten als gevoeghden te doen 't voorfz verfoeck.
T-TOdem hebben de voorfz Staten gepaffeert Ordonnantie op Jan de Beft, Clercq van Mr. Cornelis van Alckmaer, van acht en veertigh ftuyvers, uyt faecke van acht mael gefchreven te hebben dc voorfz Requefte van de Ingelanden over den Ouden Zeedijck,tot behoef van de Staten.
TT Odem hebben de Staten dagh genomen, we"~ der in de Herberge te weien op Vrydagh naeftkomende.
TYE voorfz Staten hebben gerefolveert, dat den Gedeputeerde , boven comende in de Generale Yergaderinge, de Majefteyt vertoo-
nen
1558.
Den 9, tot den 12. Maert.
•BI. 16.
Beroerende de felva Requefte.
Ordonnantie voor den Clercq JandeBeft.
Dagh omme in de Herberge te wefen.
Waer de Stateu gerembourfeert lullen



1558'
Den 9, tol den 12. 'Maert.
werden van de elf duyfent ende tien duyfent guld.
Te verfoeien verklaring, of in de fomme van twaelf hondeit duyfent guld., gefchickt tegens de lasten , ftaende op de ordinaris Beede, mede begrepen is de hooft fouinie van de Renten, daer de felve Beede mede belaft is.
Beroerende de Or-
( 3180
neri fal, hoe dat die van Leyden, opgebracht hebbende de fomme van elf duyfent guldens, affignatie hebben die weder te ontfangen van de Beede ordinaris; dat van gelijcken de gemeene Viffcherye gerefpondeert hebben voor de fomme van tien duyfent ponden, de welcke geaffigneert zijn op de ecrfte,Beede, die by de Staten geaccordeert foude werden, ende te begeeren verklaringe, waer de voorfz Steden betalinge ende rembourfement van haer voorfz achterwefen fullen halen, aengefien dat voortgangh hebbende het Concept, byde Gedeputeerden van de Staten van defe Landen gcraemt, dc Beede ordinaris ceffcren fal, ende dat het felve achterwefen niet wel gevonden en mach werden uyt de Bee'dc, alfnu te confentcren, overmidts die opgebracht fal werden by de Generale Staten van alle de Landen van herwaerts over.
JS mede gerefolveert, boven komende, te verfoecken verklaringe, of in de fomme van twaelf hondert duyfent guldens, die geraemt ende gefchickt zijn tcgens de laften, ftaende op de ordinaris Beede, mede gccomprchcndeert is de Hooft-fomme van alle de Renten, daer de felve Beede over alle de Landen mede belaft is, alfoo de Bccde alleen van die van Hollandt belaft is met een Rente van twee cn twintigh duyfent vier hondert negen cn veertigh ponden negen fchellingen, ter lofle den penningh feftien.
J^E Staten hebben gevifiteert de Ordonnantie van den Tienden penning, ende hebben



C 319 >
ben daer op geftelt fekere Appoftillen, ende is voorts by henluyden rapport genomen, om tegens de naefte Daghvaert te mogen verftaen tot opmakinge van de voorfz Ordonnantie.
* Daghvaert, gehouden in den Hage op den 19. 21 22 23. ende 24. Maert 1558.
PR^E SENTEN.
Den Heere vm Aften- Claes Adriaenfz, Bur-
delf, germeefter,
Uyt den naem van de Mr. Jacob de Milde ,
. Edelen. ende
Jacob Oom, Mr. Cornelis van Feen>
ende van Leyden.
Mr. Willem Schoock, Simon Coppen ,
van Dordrecht. ende
Mrs. Lambert Jacobfz, Mr. Adriaen Sandelijn%
ende van Amfterdam.
Cornelis van Alckemade, Jan Dirckfz 't Hoen^
van Haerlem. Burgermeefter,
Ewout Jacobfz , Bur- ende
germeefter , Job Franfz ,
ende vander Goude
My. Jacob vandenEynde, Omme te refolveren op
van Delf. diverffe poincten.
"TVEn voorfz negentienden Maert is by forJL/ me van communicatie gerefolveert, dat aengaende 't poincr., beroerende 't verfochte intereft, by de Majefteyt te dragen, noch voor den tydt van drie Maenden nae de expiratie van de maendt van Mey, ter caufe van de Obligatien by de Staten gepaffeert, dat alfoo de Ma-
je-
Den 19, tut den 24. Maert.
donnantia van den Tienden Penningh.
*B1.I7-
Contentement van de Staten van het intereft by de Majefteyt te dragen den tijt van drie Maen den.



155». Den 10, tot den 24. Maert.
Opinien van de Steden , beroerendede portie van de drie Perfonagien.
C 320 )
jellcyt, volgende 't fchrijven aen den Heere van Affendelf, te vreden is 't intereft en frait van dien te dragen voor de fomme van veertigh duyfent guldens voor den tydt van de voorfz drie maenden, ende dat 't felve genoegh gratuiteyt is , fyluyden daer mede behooren te vreden te zyn, fonder dies aengaende fyne Majefteyt verder te prefferen , dan ftaet te letten, of uyt de refte van de Beede van drie hondert twintigh duyfent guldens, daer op 't voorfz frait gevvefen werdt, gevonden fal mogen werden.
T\/TAcr aengaende 't tweede poinct, beroeren^1 de de portie van de drie perfonagien, feyden die van Dordrecht ende Haerlem, dat men cerft behoorde te refolveren op 't Confent van de petitie, ende op de middelen behoorde te nemen, voor foo veel als de felve Beede verftaen mag werden te fuccederen in de plaetfe van de ordinaris Beede, dat daer inne de drie Perfonagien niet en behooren te contribueren, maer foo de felve oock fchijnt te fmaken extraordinaris Beede , dat fy voor foo veel mede behooren te contribueren, dan die van Leyden , Amfterdam ende Gouda laten hen duncken, dat boven de vier en twintigh hondert duyfent ponden, daer inne dc Majefteyt, volgende het fchrijven aen den Heere van Affendelf, fyne Majefteyt foude te vreden zyn te dragen de portie van de drie Perfonagien, ende de felve daer vooren te affigneren Renten op een van de Rcntmeefters van fyne Domeynen van Hollant,fyluyden wel behooren te dragen hare portie in't geene wes by de Schiltale niet
ge-



( )
gevonden en werdt, aengemerckt dat 't confent , tegenwoordelijck te dragen, niet verftaen en magh werden , alleen te fuccederen in de plaetfe van de ordinaris Beede, gemerekt de portie van de jegenwoordige Beede over die van Hollandt foude beloopen hondert duyfent guldens ; dat de Beede ordinaris aen fuyver geldt niet meer uyt en brachte, dan wat meer dan feftigh duyfent guldens, ende fulcks foude verftaen werden te wefen een dubbelde ordinaris * Beede; dat men daeromme foo geringe niet en behoort te fcheyden van de toefegginge, by de Majefteyt gedaen , aengaende de portie van de voorfz drie Perfonagien, volgende de Afte die de Staten daer van hebben; dat oock de Staten met de voorfz affignatie van renten niet en behoorden te vreden te zyn, gemerekt fy meer dan te veel met renten belaft zyn, ende foo wel voor de portie van de drie Perfonagien als voor de refte jaerlijcks gereedt geldt moeten opbrengen, de welcke fy anders mede by verkoopinge van Renten of op Financie fouden moeten halen.
T-TOdem isSimönPijl op fijn verfochte recom- < penfe, voor de dienften den Lande gedaen, i geaccordeert Ordonnantie van feftighguldens, ! te ontfangen uyt de penningen die komen fullen uyt de correctie van den Tienden penningh.
TT Odem hebben de Staten geaccordeert te vre- ] den te wefen, dat de Gecommitteerden, ^ boven komende, vervolgen expeditie op de fa- n kc van die van Vlaerdingen, die uyt de Gijfe- d V. Deel. X lin- v
155 8.. Den ip, to den 24. Maetc.
*BLi%
)rdonnrnie voor iimon Pijl.
'e vervolen expeitie op de ecke van ie van laerdinge.



i 1558Den 22, lot den 24. Maert»
Accord in 't dragen van 'tlaetste confent.
Opmakinge van de Ordonnantie van den Tienden penningh.
Beroerende de verfogte gratie van die van der Goude.
Dagh-gelden van den Advocaet van den lande.
C322 )
linge ontflagen zyn , ende mede te nemen' Acte van ontflaginge.
Den 22 Maert 1558.
T^E voorfchreve Staten hebben geaccordeert 't laetfte confent te dragen, in gevalle by de Generale Staten het felve advis achtervolght werdt.
"T)E Staten hebben de Ordonnantie van den tienden penningh opgemaeckt, in fulcker voegen die by den Advocaet gecorrigeert is.
Den 23. Maert 1558.
A Engaende het verfochte poinft van die van der Goude, die fouden begeeren te genieten alle dc gratiën, die henluyden by de Majefteyt- in alle Beeden geconfenteert zijn , ende dat d'Afte daer nae gemaeckt foude werden; Is gerefolveert, dat de Afte daer nae gemaeckt fal werden, begrijpende de gewoonlijcke ende de ordinaris gracie, dan die van Leyden ende vander Goude feyden, dat fy oock hare extraordinaris gracie fouden begeeren, en fulcks in de Afte conditioneren.
Den 24 Maert 1558.
TS den Advocaet van den Lande gepaffeert, reyfende, daeghs voor hem ende fijn Dienaer twee guldens, ende fal Coen de Boode altoos gepaffeert werden Ordonnantie tot twaelf ftuyvers daeghs, van foo vèel dagen als den
• Ad-



( 323 )
Advocaat attefteren- fal den voorfz' Boode by hem geweeil te zyn.
TS de' Edelen gepaffeert daeghs drie guldens, ende de andere Gedeputeerden, die van 's Landts wegen reyfen lullen, oock twee guldens daeghs, buyten's Landts reyfende.
JQAt den Advocaet fal fchrijven antwoordt . op de Miffive van den Prince van Oranpc, beroerende fijne Viffcherye, het welck by hem fulcks gedaen is.
T)E Staten hebben mede dagh genomen in den Hage weder in de Herberge te wefen, omme te difponeren op de toekomende Verpachtinge van den Impoft, ende wat men daer inne fal veranderen, op Dinghdfdagh naeftkomende.
TS by de fes groote Steden, op het believen van de Edelen, mede gerefolveert, dat men op de Margentalen, buyten de Schiltalen gelegen , geëximeert * de drie Perfonagien ende -Wijck,. fal ftellen op elcke Marge twee ftuyvers, beloopende.vier duyfent vijftigh ponden, alfoo 't felve genoegh fchijnen foude equivalent te wefen , midts dat men' daër af foude •fpreken den Heere van Affendelf, de welcke -by den Advocaet ten felven dage gefproken zynde, daer inne geconfenteert heeft.
. 8>-M3[iDati 9W!;3m ou 3ne§sj üfjïdfrini
X-2 Ver*
8*a$s.
Den 24.
Maerti I
Dagh gelden van d'Edelen en andere Gedeputeerden.
Den Advocaet antwoordt te fchrijven, beroerende de Viflcherye van deu Prince van Orange.
Dagh genomen in den Hage te wefen, omme te difponeren op de Verpachtingevan den Impoft.
Tweeftnyvers geftelt op de Marge.* 10.
atv 'jjjfi'rt
IWilJi' ' •
Jai --- iS



1558. Den 3c Maert.
Ovetleveringe van fekere Articulen aen den Pra;fldent.
Overleveringe van de Requeste van de Ingezete nen onder den ouden Zeedijck,
.( 3H >
Vergaderinge, tot Bruffel gehouden den dertighflen Maert 1558.
PRESENTEN.
Den Heere Otto van Berendrecht, Schout,
Egmont, van Leyden.
als Edele. Mr. Jan van Nieuwen*
Mr. Willem Schoock, burgh,
van Dordrecht. van Amfterdam.
Adriaen Willemfz Alc- Job Franfz,
kemade, vander Goude. ende
Córnèlus van Alckemade, Omme te communice-
van Haerlem. ren met de Generale
Mr. Jacob van Eynde, Staten van herwaerts
van Delf. over.
TEn felven dage hebben de Staten gerefolveert, den inhoude van de Articulen, henluyden mede gegeven omme te communiceren met de Majefteyt, by monde te vertoonen mijnen Heere den Frsefident, ende de felve hem by gefchrifte te leveren , des verfocht zynde, omme daer op by de Majefteyt gedifponeert te werden.
TT Odem hebben gerefolveert over te leveren ■L' de Requefte van de Ingezeten onder den ouden Zeedijck, ende de Staten met henluyden gevoegt, daer by verfocht was geweeft Mandament in cas d'appel, met de claufule van inhibitie tegens de nieuwe Bedijckers vrn de Sijp, daer op alleen verleent was Mandament in cas d'Appel, met de claufule omme te ver-
foec-



( 3*5 )
foecken ten dage dienende de claufule van inhibitie, of dat ten minften de faecke gecommitteert foude werden die van den Grooten Rade, daer partyen fommierlijck haer recht fouden deduceren, ende dat de executie van den Vonniffe van die van den Grooten Rade ende Reeckeningen in Hollandt gefurcheert foude werden den tydt van twee Maenden nae de expiratie van de jegenwoordige Vacantie van Paeifchen, ende anders gedifponeert foude zyn , ende dat overmidts appellatie oock met claufule van inhibitie is remedium ordinarium jurts, 't welck niemandt behoort geweygert te werden , daer by gevoegt, dat de Majefteyt in 't accepteren van de Landen van Hollant de felve belooft heeft te onderhouden hare rechten, Privilegiën ende oude ufantien, ende dat achtervolgende, dat 'er van den feventienden Maert 1556, ftilo Curise, alfnoch eerft queftie gecontrovcrteert worde, of de Supplianten boven hare gewoonlijcke Dijckflachten , Dijckveylingen fouden gehouden zyn te geven in den nieuwen Dijk van de Sijpe, ende dat het de felve Supplianten te feer laftigh foude vallen, op te brengen de feven en vijftigh duyfent guldens, daer inne fy gecondemneert waren, den Thienden penningh, de feven grooten op de Marge, ende andere reële laften, als van Sluyfen, Dammen ende dicrgelijcke.
X j * Ver.
1558.
Den 30. Maert.



'*58.
Den r. Ai ril. * BI. 20.
Beroerende de Inge'anden,gelegen onder denOuden Zeedijck.
C 3^6 )
. * Vergaderingc, by de Gedeputeerden van ■ de Staten tot Brulfel gehouden den eerften April.
PRESENTEN.
T-> TT
Dm Heere Otto van Mr. Jan van Nieuwen*
Egmont, hurgh,
als Edele. van Amfterdam.
Mr. Willem Schoock , Job Franfz ,
van Dordrecht. vander Goude. Adriaen Willemfz,
ende Omme antwoordt in te
Cornelis van Alckemade, brengen op 't gene-
van Haerlem. rael advis , by de
Mr. Jacob van Eynde, Generale Staten tot
van Delf. Bruffel te vooren
Berendrecht Schout, gehouden ende ge.
van Leyden. nomen.
BY de voorfz Gedeputeerden den Prsefident Viglius geprefenteert wefende feeckere Requefte van de Ingezetenen onder den ouden Zeedijck, ende de Staten met hen gevoeght', daer by verfocht was geweeft Mandament in .cas d'appel, met de Claufule van inhibitie, ofte dat ten minften de fake gecommitteert foude werden die van den Grooten Rade, tegens de nieuwe Bcdijckers van de Sype, heeft henluyden daer inne fwarigheydt gemaeckt dc voorfz provifie te verleenen , overmidts dit een fake was toucherende Dijckage, waeromme oock de felve geweygert was, midts dat de yoorfz Supplianten ende Gevoeghden het felve verfoeck by de middelen voorfz fouden V r 2 doen



C f7 X
doen aen mijn Heeren van den Grooten Rade,' als wefende Rechters ordinaris, ënde aen henluydcn haer toevlucht te nemen; Soohebben de voorfz Staten gerefolveert, dat eerft de voorfz provifie, ende nae \t .tweede pomft aldaer verfocht foude werden , ende hebben gecommitteert, omme 't felve vervolgh te doen, Egmont, Schoock ende Eynde, die tot dien fine oock op ftaende- voet nae Mechelen gercyft zyn.
Den 2. April 1558.
HEcft mijn Heere den Pracfidcnt ende dei Commis Loo Gedeputeerden voorfz b} hen ontboden, hebbende genoegh gcaccor deert en toegefevdt expeditie te doen hebbel op de voorfz Articulen , hem daeghs te voo ren overgelevert , uytgefondert alleen op poincl van die van Voorn cn Putten, wien portie hy fuftineerdc dat niet cn behoorde t komen tot profinte van dc Staten van Hollanl die fonder hulpe' van haerluyder portie gc macckt was, anders fouden behooren gcau; menteert werden, daer toe oock d'andere St; ten , 't felve wetende, fouden willen contei deren; dat oock de Majefteyt niet en behoo den af te trecken, 't geene wes hem alto< gecompeteert hadde , immers hadde fyne M jefteyt fekere merckelijcke fomme de voor Staten voor de portie van de drie Perfonagi< toegevoeght, meeneride 't felve te ftopp< ende te recouvreren van 't gunt wes van C van Voorne en Putten nae ouder gewoon tot fynen profijte komen foude; endeaengae X 4
1558.
Den 1, en 1. April.
I Expeditie r op de Articulen ,hy " de Staten 1 overgege- ven. t I
e
l-
p
r-
)S
1fz:n ;n ie të nde



155*, Den a.
Waert,
•BI.oi.
i
I
-1
Ben
C 328 )
de de andere Exempten die de voorfz Staten mede wiilen trecken in contributie van de voorfz Beede van acht hondert duyfent guldens 'sjaers, negen Jaren langh geduyrende, feyden, dat alfoo de voorfz Beede apparentelijck fekere Jaren in tyden van Peys oock cours hebben foude, daeromme niet en behoorden te contribueren in de voorfz jaerlijckfche Beede, voor foo veel als de ordinaris Beede gewoonlijck was uyt te brengen, alfoo men niemandt en behoorde fijn recht van exemptie te benemen , maar voor foo veel als de felve jaerlijckfche Beede meer foude uytbrengen , dan de gewoonlijcke ordinaris Beede plach te doen, * fcheen wel reden te wefen, dat de voorfz Exempten daer inne haere portie ende aenpart fouden dragen, daer toe fyluyden de voorfz Staten wel willen aiMeren, begeerende, dat alfoo de tegenwoordige fake van den Oorlogh eyfchte acceleratie, ende dat het welvaren van defe Landen principalijck dependeerde aen de goede voortgangh ende fucces van defen jare, daeromme hen wilden contenteren ende te vreden houden met het geene wes vooren aen henluyden verfocht is: Waer op de voorfz Gedeputeerden voor antwoort gegeven hebben, dat fy met de andere Gedeputeerden, wefende tot Mechelen, die fy van daegh t'huys verwachten, hier van fouden communiceren, enie alfdan hare Refolutie 's anderen daegs in te srengen, midts wekken fy aen henluyden een 3oode fafgevaerdight hebben , ten eynde fy ïenluyden noch van defen dage alhier fouden 'inden*



( 3^9 ) Den 3. April 1558.
"P)E voorfz Gedeputeerden gehoort hebben• de het rapport van de voorfz Gecommitteerden, tot Mechelen geweeft hebbende, te weten dat de Ingelanden, gelegen onder den ouden Zeedijck, anders geen Appoinótent op haer Requefte gekregen en hadden, dan Sermo Regi; hebben gerefolveert, weder van nieuws aen de Majefteyt Requefte over te geven,met infertie van eenige breedere middelen, volgende 't inhouden van de Requefte daer op gemaeckt, ende te verfoecken provifie van appel met de claufule van inhibitie, ofte ten minften de voorfz furcheantie van twee maenden naer de expiratie van de tegenwoordige vacantie van Paeffchen; waer op fy, niet tegenftaende diverffe refolutien gedaen, foo aen den Preefident, Bruxelles , Harmes ende Hontfoigh, op den vijfden April anders niet verkregen en hebben, dan dat fy hen te vreden fullen houden met den voorgaenden Appoinctemente.
Den 4. April 1558.
*T)E voorfz Staten hebben gerefolveert, op ] de voorfz antwoordt van den Prasfident < ende Loo , beroerende die van Voorn ende 1 Putten ende de andere Exempten, weder te 1 feggen 't geene wes by den Advocaet by ge- \ fchrifte geftelt is, beginnende, Alfoo defe tegenwoordige Beede; welcke antwoort, nae dien den voorfz Prasfident ende Loo 't felve geheel affloegen , ende verklaerden, dat evenwel de X 5 Ma,
1558. ■
Den 3, en 4. Apiil.
Rapport van Gecommitteerden, tot Mechelen geweeft zijnde aengaende de faecke van de Ingelanden ondei; den ouden Zeedijck.
kroerertle de porie van die 'anVoorne nde Puten.



J)o-, 4, en 5. April.
Aflendelf te adverteren van de voorfchreve faecke.
Quccritur, die van de Finnncie overgegeven.
*B1. 11.
Miflïve van den frince var
( 33° )
Majefteyt te vreden foude wefen, in promptis, en foo wanneer die van Hollandt hare portie in.de vieren twintigh hondert duyfent guldens fouden opbrengen, mede op te brengen de negenthien duyfent negen en veertigh ponden, midtfgaders oock henluyden jaerlijcks goede affignatie doen, waer fy jaerlijcks ontfangen fullen de feventhien hondert een en vijftigh ponden derthien fchellingen drie deniers, voor de portie van dc Onderfatcn van den Grave van Egmont, leggende onder de Schiltale, midtfgaders de hondert drie en tachtigh ponden fes fchell. acht dén. voor de portie van die van Wijk op Sant.
Den 5. April 1558.
T^E voorfz Gedeputeerden hebben gerefolveert, hier van den Heere van Affendelf te adverteren, ten eynde hy de Staten daer op met den eerften foude doen vergaderen, ende dat achtervolgende 't inhouden van de Minute van de Miffive daer van zijnde.
T-TEbben oock feecker quaeritur die van de Financie overgegeven , daer op fy nopende 't geene wes voorfz is fekere verklaringe gekregen hebben, blijekende by het voorfchreve quandtur ende verklaringe daer op geftelt , van welke Verklaringhe oock den Heere van Affendelf Copye overghefonden is.
* "T)En vijfden April heeft den Advocaet de Gedeputeerden gecommuniceert deMisfive van den Prince van Orange, daer by hem
ex-



$ III)
excufeert, dafc overmidts den rouw, die hy hadde vermits het overlijden van fijn Huysvrouwe.,. ende andere.occupaticn die hy hadde , hem niet mogelijck cn was antwoordt abfolute te fchrijven op de Miffive van den Advocaet, beroerende de contributie van den Thienden penningh van fyne Viflcherye, ende zyn met de felve Antwoordt de voorfchreve Gedeputeerden alfnoch te vreden geweeft.
Den 7. April. 1558.
D
E Generale Staten voor 't eerfte by den anderen vergadert zvnde, foo is evnde-
lijck altercatie gereten, of fy onderlinge haren laft by monde fouden verklaren, dan by gefchrifte over leveren ; waer op fy eyndelijck geaccordeert zyn , dat, in conformité van de voorgaende befoigne , ccn yegelijk fijn lalt by gefchrifte foude exhiberen, uytgefondert die van Zeelandt, de welcke verklaarden geen laft te hebben haer befcheydt over te leveren dc gemeene Staten, maer alleen de Majefteyt, dan naderhandt by den Prafidcnt van den Secreten Rade ende Canceleric van Brabandt anders geinduceert zynde, hebben hen met dc andere Staten geconformeert, midts wekken gefeydt is, dat een yegelijck fijn laft in 't Wallen by gefchrifte foude doen ftellen, volgende wekken die van Hollandt haer laft by gefchrifte overgegeven hebben, volgende 't concept daer van zijnde.
Den
155S...
Den 5, en 7. April.
Orange. beroerende de contributie van ■ fyne Visfcherye.
gefchrifte van den laft by een yegelijck van de generale Staten.
Overleveringe by



1558. Den 8. April.
De Inftructie cndelaft van elk van *ie Staten indeGencnerale Vergaderingevoorgeleden.
<
( 332 ) Den 8. April 1558.
T~)E Staten weder by den anderen vergadert zynde, hebben elcks haere Inftructie ende laft by gefchrifte overgelevert, de welcke, na dat openbaerlijck alle gader gelefen zyn geweeft , foo is bevonden, dat die van Henegouwen , Zeelandt, Rijffel, Douay, Orchies , ende Doornick hen doleerden te hoogh geftelt te zijn, verklaerden geen laft te hebben, ofte in verdere communicatie met de andere Staten te treden, fonder den felven taux gemodereert ende vermindert te wefen; ende alfoo de voorfz andere Staten ter contrarie fuftineerden, leggende , dat alfoo by de Propofitie van de Majefteyt expreffelijck verklaert was, dat in gevalle yemandt hem by de voorfz taux bevonde befwaert, fekere CommiffarilTen geordonneert fouden werden , omme nae reden te verftaen, ende de faecke met gelijckheydt te irefferen, fyluyden daerom niet en behoorden te verachteren defe faecke van de Petitie , foo nootelijck wefende, ende want dc voorfz van Henegouwen cum Sociis perfifteerden, feggen. le geenen anderen laft te hebben; foo is by de gemeene Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat henluyden niet mogelijck en was te procederen op de andere poinc"ïen ende conditiën, in de Inftructie ofte laft van elcks van de Staten refpectivelijck geftelt, ende dat men 't fclpe de Commiffariffen van fyne Majefteyt foude lendienen, het welck fulcks gedaen zynde, ïeeft mijn Heer den Prajfident de voorfz van tfenegouwen cum Sociis gepooght by de midlelen voorfz te induceren, dat fyluyden daerom.



( 333 )
omme niet en behooren te verachteren den voortgangh van defe tegenwoordige nootelijeke negotiatie, ende want de andere perfifteerden geen anderen laft te hebben, foo heeft den voorfz Pradident, verfocht hebbende haerluyder Gefchriften , die hem oock gelevert zijn geweeft, verklaert, dat hy hier van de Majefteyt ende oock den Hertogh van Savoyen foude adverteren, omme te weten fijne Majefteyts geliefte, ende dat middelertydt de voorfz Gedeputeerden hen byden anderen fouden houden, fonder uyt Bruffel te vertrecken.
Den 9. April 1558.
s
TJEbben de Gedeputeerden van Hollandt begonft te vifiteren de Articulen , beroerende de reformatie van de Juftitie, ende de felve wat gecorrigeert ende geamplieert.
* Den tl. April 1558.
"P\E voorfz Gedeputeerden hebben de voorfz Inftructie ten vollen gecorrigeert ende opgemaeckt , ende de felve fulcks by Coen de Boode overgefonden mijn Heere van Affendelf, omme by de Staten gevifiteert te werden, om-' me te weten wat fy verder daer inne gedaen fouden willen hebben, ende hebben noch eenige andere Refolutien genomen, volgende't inhouden van de Miffive, gefchreven aen den Heere van Affendelf.
Dm
J558.
Den 8, tot den 11. April.
Vifiteringe van de In-
flruftie beroerende dereforma:ie van de Juftitie.
*B1. 23.
De voorfz Inftruftie Dvergefonlen aen Vffendelf.



Ï558Dtn 12. ApriJ. -
Dat de Generale Staten in verdere communicatiefouden willen treden, niet tegenftaende de onwilligheydt van eenige Landen.
C 334 ^ Den 12. April 1558.
*T\En Hertog van Savoyen gecommuniceert hebbende de Majelteyt de fwarigheden, by de Gedeputeerden van de Staten fyne Hoogheyt den agtften der felver maendt geopent, ende byfonder beroerende de onwilligheydt van -die van Zeelandt , Utrecht ende Tournefis, hen abfenterende, ende dat daer en boven eenighe andere onwilligh waren te accepteren het gemeene Middel, by de Staten geproponeert, •als die van Henegouwen, Rijlfel ,Douay,Orchics ende Doornick, ende dat daaromme de Staten van de andere Landen niet gelegen en was voorts te procederen, overmits de conditiën in haerluyder accord geftelt; te weten, foo verre alle de Staten hen conformeerden, foo heeft fyne Hoogheydt de felve geremonftreert , dat hy, niet tegenftaende dien, behoorde voorts te procederen tot vorderinge van de jegénwoordige Beede, aenfchouvv nemende op de urgente neceffiteyt, ende dat fyne Majefteyt de onwilligen fulcks hoopte te induceren , dat fy hen tot reden fouden geven, als fy oock fouden doen met den geenen, die verfocht hadden reductie van haren, taux, volgende wekken de voorfz Gedeputeerden ten voorfz dage elcks haren laft begonft hebben te openen, ende hebben eyndelijck geadvifeer.t, dat ten fine bet ende fekerlijcker geproccdeert foude werden, een yegelijck fynen lalt by gefchrifte foude ftellen, om die by ordene gelefen ende gevifiteert te werden, fulcks fy oock gedaen hadden in de voorgaende laetfte Befoigne, onderlinge te vooren gehouden.
Den



t 335 ) • Den 13. April. 1558.
T%E voorfz Gedeputeerden gevifitcert hebben^ de dc Inftructie ende laft '9 van een yegelijck by gefchrifte geftelt, ende bevindende dat de voorfz van Zeelandt ende Utrecht perfifteerden by hare voorfz opinien, ende dat de laft meeft van alle de anderen was, niet te procederen tot eenigh abfoluyt accord, ten ware een yegelijck hem conformeerde met den generalen voet, te vooren genomen; foo hebben fy gerefolveert, 't felve de Commiffariffen Van fyne Majefteyt aen te willen geven, het welck ten felven dage by henluyden fulcks gedaen zijnde, hebben den felven voor antwoordt gegeven, dat fy daer van fouden rapport doen aen fyne Majefteyt, omme van de felve fyné Majefteyt te weten, wat daer hreeder inne gedaen foude werden.
Den 14. April 1558.
"T)E Koninghlijcke Majefteyt by hem ontboden hebbende de Gedeputeerden van dc Generale Staten,heeft de felve doen propone ren , als de Propofitie, henluyden by gefchrifte gelevert, dat breeder in houdt; Waer op dc voorfz Gedeputeerden fyne Majefteyt vooi antwoordt doen geven hebben, dat fy onderlinge op fyne Majefteyts Petitie fouden communiceren, en alfdan de felve fyne Majefteyi antwoordt in te brengen.
Den
Den 13, ett 14. April. .
Rapport,
de Majefteyt gedaen van de onwilligheydt van. fommige' Landen.
Propofitie» by de Ma-
. jefteyt de Generale Staten gedaen.



558. Den 15. April.
C330
Den 15. April 1558.
Antwoordt op de voorfz propofitie van fijne Majefteyt.*J31. 24.
/"YP het geene wes voorfz is onderlinge gecommuniceert hebbende, hebben nae veele ende lange altercatien eyndelijck gerefolveert, dat men fyne Majefteyt ofte den Hertogh van Savoyen voor antwoordt foude feggen, dat * alfoo den laft van meeft alle de Gedeputeerden was, niet te verftaen eenigh accord, fonder te hebben de conformité van alle de andere, dat daeromme fyne Majefteyt wel foude doen, omme de onwilligen ende de andere, niet te vreden wefende met haerluyder taux, te induceren, dat fy van haer voorfz voornemen fouden dcfifteren, byzonder; gemerekt dat't furniffement, dat by henluyden, volgende den voorfz taux, gedaen foude werden, niet en ware dan provifionelijck,'t welck by de Commiffariffen, by fyne Majefteyt geordonneert, gereduceert foude werden tot fulcken egalité ende gelijkheyt, als men nae voorgaende informatie bevinden foude te behooren, ende dat fijne Majefteyt meer de voorfz onwilligen, ende anderen , fwarigheydt maeckende in den voorfz Taux, behoorde van haer opinie te doen wijeken, dan de goedtwiiligen, die merekelijck meerder in getale waren,te conftringeren tot procederinge van accord, fonder te hebben de conformité van alle de andere, gemerekt fy anders geen laft en hadden, ende niet en vermogen de felve te buyten gaen ; Welcke antwoordt den Hertogh van Savoyen gedaen zijnde, heeft van ftonden aen mondelinge geantwoordt, dat de felve niet dan tot verachteringe tendeerde van fijne Majefteyts affaire?,en-



( 33? )
»55». Den 15.
de fulks van geen meeninge en was fijne Majefteyt daer van rapport te doen, dat daeromme de Gedeputeerden andermael fouden in communicatie treden, omme andere antwoordt te refolveren , die tot vorderinge van de tegenwoordige nootelijcke^aftairen fouden dienen, ende fijne Majefteyt aengenaem mochte wefen.
TT\At de voorfz Gedeputeerden, hier van onderlinge een weynig gecommuniceert hebbende , fyne Hoogheyt voor antwoordt doen geven hebben, dat de reiterative communicatie , fprekende met reverentie, nae haerluyder goedtduncken feer weynigh vruchts foude inne brengen, alfoo fyluyden anders niet anders fouden konnen refolveren, dan fy te vooren ghedaen hadden, nae vermogen elcks van haren laft, dan waren te vreden, fijne Hoogheydt elcks haren laft apart te verklaren; Welcke antwoordt fijne Hoogheydt gehoort hebbende, heeft nae voorgaende communicatie , gehouden met den Bilfchop van Atrecht, den Prince van Orange, den Marquis van Bergen en den Prjefident Viglius, de voorfz Gedeputeerden doen verklaren, dat, aengemerkt de voorfz antwoordt niet tendeerde, dan tot verachteringe van fyne Majefteyts affairen, hy begeerde de antwoordt van een eygelijck apart te hooren, omme daer uyt te weten wie principalijck die geene waren , die den voortgang van de tegenwoordige petitie pooghden te beletten , welcke antwoordt fulcks oock by een yegelijck fijne Hoogheydt gedaen is, ende daer na de felve van een yegelijck begeert hebbende by gefchrifte, omme te beter daer
V. Deel.
Y
van
April.
De voorfchreveGedeputeerdenperfifteren by de voorgaende antwoordt.



Den 15. April.
Beroerende de Renten ende partven, geaffigneert op de ordinaris Beede.
C 338 )
van fijne Majefteyt rapport te mogen doen, is hem de felve by een yegelijck by gefchrifte gelevert.
HTEn voorfz dage is by de Gedeputeerden van Hollandt die van de Financie feker verfoeck gedaen, beroerende de Renten ende andere portien, geaffigneert op de ordinaris Beede, omme te weten, waer fy het dechargement ende de affignatie voor de jaerlijckfche betalinge fouden mogen hebben; Waer op henluyden by fyne Hoogheydt fekere verklaringe gedaen is, blijekende by het voorfz verfoeck ende verklaringe daer op geftelt.
Remonftrantie, by den Hertoge, Raedt van State ende Financie de Generale Staten gedaen op haerluyder antwoordt.
*B1. 25.
"T)At ten felven dage 's avondts ten feven uyren by fyne Hoogheydt, den Rade van State ende die van de Financie gevifiteert zynde dc voorfchreve antwoordt , fijne Hoogheydt ten felven dage gelevert heeft de felve Gedeputeerden, nae lange altercatie , over en weder daer over gehouden, eyndelijck geremonftreert, dat fy met de voorfz verklaringe hen behoorden te laten genoegen, ende dat fy daeromme in alle diligentie yemandt fouden * deputeren naer Hollandt, omme de Staten daer toe te induceren, ende byfonder mede dat fy fouden wij eken van de claufule in haer accord geftelt, van te moeten hebben de conformité van een eygelijck aengefien dat fyne Majefteyt voor de onwilligen te vreden was te refponderen , ende hare quote ende aenpart te furneren, maer aengemerekt dat de voorfz Gedeputeerden fuftineerden, dat alfoo by de voorfz verklaringe henluyden ge-
wey-



( 339 )
weygcrt wierde, uyt haerluyder portie in de twaelf hondert duyfent guldens, gedeftineert tot dechargement van de laften ende Renten , ftaendc op de ordinaris Beede, te mogen ontfangen de thien duyfent ponden , by fyne Majefteyt in het dragen van den laetften confente geaccordeert te heffen ende lichten uyt de eerfte Beede, fijne Majefteyt te accorderen, ende dat by faute van dien voor den tegenwoordigen Jare de Haringhvaert, voor foo veel als die van Hollandt toucheert, gefchapen was gantfchelijck te cefferen ende ledigh te ftaen , tot onuytfprekelijcke fchade ende intereft, niet alleen van die van Hollandt, maer oock van alle de Landen van herwaerts over, daeromme fyne Hoogheydt gelieven wilde henluyden te confenteren, uyt hare voorfz portie de voorfz tien duyfent guldens te mogen lichten; foo heeft fyne Hoogheydt de felve mondelinge verklaert, dat, foo verre die geene, die naer Huys gefchickt fouden werden, vruchtbare antwoordt inne brachten, nopende de principale Petitie, de felve fulcke affignatie, nopende de voorfz thien duyfent guldens, fouden doen hebben , dat fy dies aengaende fynder wel te vreden fouden wefen.
T? Odem hebben de voorfz Gedeputeerden geconcipieert fekere Miffive, addrefferende aen den Heere van Affendelf, beroerende alle haerluyder voorfz wedervaren, ende dat in diligentie de Staten befchreven fouden werden, omme alles eyndelijck ende abfolutelijck te refolveren, blijekende by de Minute van dien, ende voorts gecommitteert Mr. Jacob Y 2 vaii'
Den 15. April. ; .
Miffive aen Aflendelf, omme de Staten in den Hage te doen be-. fchrijven



1558. Den 19, en 25. April.
Miffive van de Stacen aen den Advocaet.
Seeckere Requefte, beroerende den Thien-
C 340 )
van Eynde, om van alles breeder rapportie doen, ende de faecke te helpen drefferen tot intentie ende meeninge van fyne Maj.
Den 19. April 1558.
T~)E Gedeputeerden van de Staten gevifiteert hebbende fekere Mifive, by de Staten gefonden aen den Advocaet, midtfgaders fekere Inftruótie, hebben verklaert; van't inhouden van de voorfz Inftruótie , beroerende die van Voorn, Putten, d'Exempten,d'affignatievan de dertigh duyfent guld. by de Majefteyt in gereede penningen te doen , ende andere poinéten aldaer geftelt, geen openinge mijn Heere den Prasfident te doen, voor ende al eer Eynden weder gekomen, ende van fijn wedervaren henluyden rapport ghedaen foude hebben, dan hebben gefeydt, dat men de Ordonnantie , beroerende 't avancement van de Juftitie, by de Staten overgefonden, achtervolgende 't fchrijven van henluyden, foude overgeven , uytlatende 't negende, thiende , elfde ende twaelfde Articulen, omme de felve by de Majefteyt gedepefcheert te werden; dat men voorts foude vervolgen fekere executoriale voor dc Staten ofte haren Ontfanger, omme de onwillighe Pachters van 'den Impoft te conftringeren tot betalinge.
Den 25. April 1558.
"DY den Advocaet aen de Gedeputeerden vertoont zijnde fekere Requefte, daer inne in 't lange geinfereert waren de middelen,
waer-



C 341 )
waeromme de Staten behoorden geaccordeert te werden de Ordonnantiën van den Thienden penningh ende feven grooten op de Marge, niet tegenftaende de correctien ende royeringen, by den Rade van Hollandt in de voorfz 'twee Ordonnantiën gedaen; hebben de voorfz Requefte mijn Heer den Prasfident doen prefentcren, ende voorts te verfoecken, dat Placaten daer op gedepefcheert mochten werden, fonder te hebben verder advis van die van den Grooten Rade.
* Den 26. April 1558.
T")E voorfz Requefte geprcfenteert, ende 't felve verfoeck aen mijn Heere den Pra?fident gedaen zynde, en hebben de voorfz Gedeputeerden anders niet konnen verwerven, dan voor 't eerfte advis van den Grooten Rade, uyt dat mijn Heere den Praïfident fuftineerde , dat by de Majefteyt geordonneert was, dat in alle materiën , daer men bevondt de Exempten mede gecomprehendeert te wefen , die van den Rade mede fouden kenniffe hebben, ende dat 't felve niet en kofte wefen dan tot voordeel van dc Staten, uyt dien dat die van den Grooten Rade mede kenniffe hebbende van de faecke, ende die te vooren gehandelt hebbende, in gevalle by yemanden in toekomende tyden de Staten proces gemoveert 'wierde, genegen fouden wefen de faecke te verftaen tot voordeel van de Staten, ende dat -de expeditie van 't felve advis de faecke niet en mochte retarderen, dan ten langhften twee dagen, midts wekken den voorfz Advocaet Y 3 de
1558.
Den 25, en 26. April, den Penningh ende de feven grooten op de Marge.
* B1. 26.
De voorfchreveRequefte geprefenteert aen Viglius.



1558.
Den 26; en 27. April. (
Advis ver-.
kregen op de faecke van de Ju ' ftitie. -:
Executorie op de Pagters van denlmpoft.
] 1
Dlftributie van deLan- den in vier , quanieren. '
A ( ]
]
<
t C
( 342 )
le voorfz Brieven, omme te hebben advis, net Coen de Boode op den drie en twintighIten April aen die van den Grooten Rade gefonden heeft.
ETOdem hebben de voorfz Gedeputeerden op hare Requefte, omme te hebben by forne van Placaet geëxpedieert fekere Ordonnantie , beroerende de vorderinge van de Juftitie , verkregen Brieven omme te hebben adris van die van den Rade van Hollandt.
POdem zijn de felve oock geaccordeert exccutorialen, omme by de Staten ofte ha-en Ontfanger geëxecuteert te mogen werden ie Pachters van den Impoft, onwilligh we'ende den Impoft op hare verfchijn-dagen op ,e brengen.
Den 27. April 1558.
DY die van Brabandt de gemeene Staten vertoont zijnde , hoe dat fy gediftribueert ïadden de Landen in vier quartjeren, te weien voor 't eerfte die van Brabandt, Kamen :nde Mechelen, voor 't tweede die van Vlaenleren, voor 't derde die van Hollandt, Zeeandt ende Utrecht, ende voor 't vierde die ran Arthois, Henegouwen, Valenchien Lile, Douay, Orchies, Doornick en Tornefis; !oo hebben' meeft alle de Gedeputeerden in de 'oorfchreve diftributie geaccordeert , behalren die van Hollandt, de welcke vcrklaeren, dat hen noodeloos dochte de voorfz ifhïbutie te doen 5 naerdien elck van de Landen



( 343 )
den in fijne quartieren van noden foude wefen te hebben eenen Ontfanger particulier, ende dat daer en boven by de gemeene Staten een Ontfanger Generael geordonneert moefte werden, daer de voorfz particuliere Ontfangers hare penningen fouden brengen, die oock die van Hollandt niet en begeerden dc adjunctie van die van Zeelandt ende Utrecht, uyt dien dat de felve van geen meeninge en waren hare qtiote ende aenpart op te brengen volgende den voet ende Concept, by de gemeene Staten genomen , immers dat die van Zeelandt feer weynigh in meeninge waren te accorderen, ende die van Utrecht gantfchelijck niet, ende al waer 't foo dat de Majefteyt prefenteerde voor hare portie te refponderen , nochtans foo waren die van Hollandt dooi faute van betalinge van henluydcn gefchapen. van de Ruytercn ende Knechten overvallen tc werden ende groote overlaft te lijden; van gelij eken fuftineerden die van Tourncfis dc voorfz diftributie inutil te wefen by dc rede. nen voorfz.
Den 28. April 1558.
D
E voorfz van Brabandt hebben de andere
Gedeputeerden voorgehouden, dat fy by
gefchrifte doen ftellen hadden fekere Articulen , beroerende dc voorfz diftributie, ende wat elck Quartier gehouden foude wefen tc furneren in gereeden gelde, tot betalinge van 't Volck van Oorloge, en oock * omme te ftellen ordre tot Officien, van noden wefende tot adminiftratie van dc voorfz Beede; ende
Articulen , by die van Brabant in gefchrifte geftelt, beroerende de voorfchrevediftributie. * BI. 27.
Y 4
heb-
Den 27, ei 28. April.



Den 28. April.
Verfoeck, by Bouiogne aen de Staten gedaen. '
( 344 )
hebben verfocht, of hen gebefte de felve te hooren lefen, waer inne alle de Gedeputeerden genoegh geconfenteert hebben, als oock deden die van Hollandt, onder expreffeprotestatie; van niet te willen accepteren de voorfchreve diftributie met die van Zeelandt ende Utrecht, ende hebben de voorfchreve Gedeputeerden van het voorfchreve Gefchrifte elcks Copie begeert.
j7 Odem by den Commis Bouloigne \'an wegen de Majefteyt aen de voorfz Gedeputeerden verfocht zijnde, dat fy fouden willen accorderen , dat de Majefteyt tot haren lafte foude betalen voor 'Ruyters , die tot
lafte van de Staten wefen fouden, twaelf duyfent Daelders, midtfgaders oock dat hy foude raedt foecken omme te furneren omtrent achthien duyfent guldens ; omme ecnfdeels te contenteren de Ruyteren ende Knechten, in dienfte van fijne Majefteyt geweeft, ende de Frontieren bewaert hebbende; Soo hebben de voorfz Gedeputeerden , omme niet te retarderen de affairen van fyne Majefteyt, te vreden geweeft , dat de voorfz betalinghe van twaelf duyfent Daelders tot haren lafte gedaen foude werden; maer aengaende het tweede poinft, feyden, dat henluyden niet doenlijk en ware fyne Maj. daer inne te gelieven, voor en al eer 't generael confent op de Beede, by fijne Majefteyt geëyfcht, gedragen foude zijn, ende fulcks oock 't felve by fyne Majefteyt geaccepteert; dat oock men alfnoch verwachte de antwoordt van die van Hollant, die alfnoch geen laft en hadden te confenteren in de voorfz
pe-



C 345 )
petitie, fulcks dat by fyne Majefteyt begeert was geweeft, dat van gelijcken die van Hollandt in 't geene wes voorfz is ben conform gemaeckt hebben , onder expreffe verklaringe foo verre hare Meefters in 't generael accord confcnteerden, ende fulcks 't felve fynen voortgangh hadde.
TT Odem is Cornelis de Boode vander Goude voor fijne reyfe, gedaen tot Mechelen op den tweeden April, omme te halen fekere Gedeputeerden aldaer wefende , toegevoeght drie fchellingen vlaems.
Den 13. Mey 1558.
TS by de Staten gerefolveert, te vervolgen dat 'er niet gedifponeert en werde nopende de referve van 't Sout in eenige particuliere handen , fonder die van Hollandt ende de Staten daer op te hooren, 't welck oock henluyden by den Hertoge van Savoyen op 's anderen daeghs fulcks geaccordeert is.
Den 14. Mey 1558.
jfYn by de Majefteyt feeckere twee Propofitien gedaen, breeder blijekende by 'tinhouden van dien.
Den 15. Mey 1558.
b 7 de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, d'Acte particulier van den confente te maken ende overtc leveren fulcks die bygefchrif-Y 5 te
155*.
Den 28. April, den 13, tot dea 15. Mey.
Ordonnantie op Cornelis Crael Boode van der Goude
Nopende de referve van het Sout.
Twee Propofitien,by de Maefteyt gelaen.
De Afte particulier van confent over te everen. ülck< d;e nygc! 1 rifte gefl itis.



Ï558. Den 15, tot den 18. Mey.
Propofitie, by den Hertoge van wegen de Majefteyt de Staten gedaen.
*BI.s8.
Beroerende de ontflagingeuyt de gijfelinge , by die van den Rade van Hollant geaccordeertdie van Vlaerdin-
C 340 )
te geftelt is, de welcke oock fulcks den Prjefïdent op den feventhienden fulcks overgelevert is.
Den 16. Mey 1558.
JS breeder by den Hertoge de felve Staten fekere Propofitie gedaen, omme de Majefteyt te helpen fupporteren van het geene daer vooren hy gerefpondeert heeft voor de geene die te hoogh in de tegenwoordige Beede getauxeert waren, omme een partye van dien gebracht te werden tot lafte van die van Hollandt, breeder blijekende by de Propofitie ende fekere ftaet daer van gemaeckt, ende is de voorfz Gedeputeerden dagh gegeven, omme daer op haer antwoordt in te'brcngen binnen fes weken.
* Den 18. Mey 1558.
JS gerefolveert, dat beroerende de Requefte, die overgegeven foude werden tegens die van den Rade van Hollandt , omme tegens henluyden te hebben provifie, beroerende de ontflaginge uyt de gijfelinge, by henluyden geaccordeert die van Vlaerdingen , gegijlelt wefende omme te furneren fekeren Impoft van de Wijnen ende Bieren, volgende de Ordonnantie , by den Rekenmeefter Numan ende de' Gedeputeerden van de Staten daer op gemaekt, de felve uytgeftelt fal werden tot de naefte Vergaderinge van de Staten in den Hage, omme breeder verificatie tc recouvreren op het narré van de felve Requefte, ende dat de Gede-



C 347 )
deputeerden, alhier wefende , gedocht heeft bequamer middel te wefen, te procederen per viam ordinariam} te weten by appellatie ofte anderfmts.
' T-T Odem foo heeft den Hertogh van Savoyen doen aenfoecken, dat, omme te eer gereedt te mogen hebben fes duyfent Paerden, ende byfonder die noch niet opgefeten ende toegeruft en zijn, de Staten fouden willen accorderen, dat de tweede van de fes maenden mede promptelijck gefurneert en opgebracht mochte werden.
Dat van gelijcken fyluyden te vreden fouden wefen, dat 't Regiment van de Knechten, wefende onder den Hopman ende met den eerften gemonftert fouden werden , ende volgende dien betaelt , omme alfulcks te bet dienfte van henluyden te mogen genieten , midts dat fy leggende zijn omtrent het Quartier van Luxemburgh, alwaer de Vyanden de meeftc Vergaderinge hebben, ende 'dit al niet tegenftaende fyluyden haer vol getal niet en hebben, maer uytgefchickt hebben omme het felve tc vollen.
Dat voorts de voorfz Staten-fouden willen accorderen in 't geene wes den veerthienden der fclver maent henluyden by de Majefteyt geproponeert was; beroerende het rembourfement van de penningen, by Jafpcr Schetfz verfchoten in 't opbreken van den Leger in 't voorleden Jaer, omme af te dancken fekere Ruytercn ende Knechten, ende dat 't felve rembourfement gedaen mogte werden uyt dc twaelf hondert duyfent ponden , gcaccordecri
to
Den 18. ' Mey.
Remonftrantie, by den Hertog van Savoyen de Generale Staten gedaen.



- '558. Den 18. Mey.
Antwoordt Van de Generale Staten op de voorfchreve Remonftrantie.
1 S ] 1 1 3
Overlevering by de Generale , Staten van ' haerluyder < doleantieu. i
* % t
e l r £
Den
C 348 )
tot aflegginge van de Renten endë laften, geaffigneert op de ordinaris Beede.
QP welcke voorfz Articulen de voorfz Generale Staten voor antwoordt gegeven hebben, dat fy de twee eerfte poincten te vreden waren fyne Majefteyt te verwilligen, ende dat , nopende 't derde poinét , rapport by henluyden genomen was, dan die van Hollandt hadden verklaert , dat alfoo fyluyden geaffigneert waren , omme voor een groote p'artye te furneren de penningen, nootelijck ivefende tot equipage van de Zee, in de voorfz :wee poinéten niet en koften accorderen, imners dat fy quaedt genoegh fouden hebben ha■e penningen ten gepraïfigeerden dage op fe )rengen, dan waren te vreden , de tweede naendt van de Equipage , indien 't noodt wa-
e , oock 'promptelijk te furneren.
i
[?Odem foo hebben de voorfz Staten verfocht gehadt, audiëntie te mogen hebben >y de Majefteyt, omme hem te vertoonen liverffe hare doleantien, daer inne fy begeeen voorlien te werden , 't welck henluyden eaccordeert zijnde, zijn de felve doleantien »y henluyden mondelinge vertoont geweeft, nde oock by gefchrifte overgelevert; ende ebben voorts verfocht oorlof omme te eyfen , is 't felve henluyden geaccordeert eweeft.



C 349 ) Den 19. Mey 1558.
15S«Den 19, ea 24. Mey.
"T)E Staten hebben gecommitteert tot Commiffaris generael over de Schepen van Oorloge den Heere van Poelgeeft, die oock 't felve fulcks * geaccepteert heeft, den wekken gelevert fal werden Copie van de Inftructie by de gemeene Staten gemaeckt, ende de Verklaringe by die van Hollant geconcipieert.
Ende fal te vreden wefen met den twee-hondertften penningh van de penningen, gedeftincert tot de voorfz Equipage , ten ware de Staten bevonden hem meer toegevoeght behoorde te werden.
Ende heeft ten voorfz dage den behoorlijcken Eedt gedaen in handen vande Gedeputeerden van de Staten.
Als oock van gelijcken gedaen heeft Otto van Egmont, als geordonneert Commis van de Monfteringe van de voorfz Schepen.
'PEn voorfz dage hebben de Staten geaccordeert Cornelis Ulrickfz, Bode der Stede van Leyden, acht Caroli guldens, uyt faecke van twee reyfen, volgende fijn Biljet gedaen.
Den 24. Mey 1558.
T~)E voorfz Gedeputeerden de Commiffie van Bol, by my geconcipieert, daer by hy gecommitteert werdt tot Thefaurier Generael ter Zee, naer eenige correótien gerefolveert
fulcks
Poelgeeft, Commiffaris generael over de Schepen van Oorloge.* BI. 29.
Beroerende fijn Salaris.
Eedt, gedaen by den voorfia Poelgeeft. Eedt, gedaen by Otto van Egmont MonfterComraiffaris van d« voorfz Schepen. Ordonnantie voor Cornelis Ulrickfz, Bode van Leyden.
Commiflie op Bol, als Thefaurier Generael ter Zee.



Den 24. Mey. den 6, tot den 10. Junii.
Ordonnantie voor Cornelis Crael, Bode van der Goude.
Ordonnantie voor F. Simonfz , Bode van Haerlem.
Commiflie, gemaeckt op Coebel, beroerende fijn Wedden s,
De voorfz Commiffie.
C 350 )
fulcks in 't nette te ftellen, ende by den Griffier van Brabandt te doen teyckenen.
TT Odem hebben gepaffeert Cornelis Crael, Boode vander Goude, fes guld. uyt faecke van de reyfe , by hem volgende fijn Biljet gedaen.
Van gelijcken Frans Simonfz, Boode van Haerlem, oock fes guld., uyt fake van de reyfe in fijn Biljet gementioneert.
Daghvaert, gehouden'in den Hage op den fefden, achtften ende tienden Junii 1558.
DEn voorfz fefden Junii is by de Staten van Hollandt gemaeckt feeckere Commiffie op den Ontfanger Coebel, beroerende de Weddens van fynen ontfangh, fulcks als die hier naer geinfereert ftaet.
De Staten van den Lande van Hollandt gefien hebbende diverffe Remonftrantien, gedaen by den Ontfanger van den voorfz Lande, Mr. Aernout Coebel, nopende fijn Salaris ende Vacatiën van den ontfangh , uytgeven ende adminiftratie van 's gemeene Landts penningen , hebben nae diverffe voorgaende communicatien ende retraicten ,' daer op genomen, eyndelijck daer op gerefolveert als hier nae volght; te weten, dat hy van allen den ontfangh ende uytgeven van 's Landts penningen, foo wel voor den voorleden
tydt,



. (35i)
tydt, cndc fijne voorgaende Rekeningen, daer af hy alsnoch niet gecontenteert en is, als oock mede voor den toekomenden tydt ende Rekeninge, die alfnoch te doen ofte te fluyten zijn , genieten fal den hondertften ende vijf en twintighften penningh van allen den ontfangh, ende dit voor al fijn Salaris, moeyte ende arbeyt, gedaen ofte te doen, foo wel in 't ontfangen als in 't uytgeven, fonder dat hy yet verder fal moghen eyfehen voor hem ofte fyne Clercquen ofte anders, in eeniger manieren, * voor reyfen , vacatiën ofte andere onkoften ofte moeyten , die uyt faecke van fyncn ontfang ofte uytgeven eenigfints binnen 's Lants gevallen zijn, ofte fullen mogen vallen, ende fal op de voorfz fyne profijten ende hondertflen ende vijf en twintighften penningh , als gefeydt is , de felve reyfen binnen den voorfz Lande van Hollandt, midtfgaders alle de onkoften van 't vervoeren van de penningen; doen al t'fynen lafte ende periculc, des fal hier uytgefondert blijven 't Salaris van den ontfangh van de Ommeflagen, die gedaen werden tot behoef van 's gemeene Landts onkosten , waer van den voorfz Ontfanger hebben fal alfulck Loon, als met hem dies aengaende in 't particulier overkomen is; Wel verftaende, wat koften den voorfz Ontfanger doen fal buyten 's Landts, omme penningen aldaer te brengen, die tot lafte van 't gemeene Landt aldaer gebracht moeten werden , 't welk hy alfdan ge-
hou-
1553.
Den 6, toi den 10. Junii,
♦BI. 3^



»558. Den 6, tot den io. Junii.
C 352 )
houden fal zijn , omme meerder fekerheydts wille , te doen te Water , ofte oock Renten aldaer te betalen , het welck hy tot drie mael 's jaers gehouden fal wefen te doen, ter plaetfe alwaer het voorfz Landt eenige Renten fchuldigh fal zijn , te weten teghen den eerften dagh van Maert, Julius ende November, de felve koften hem fullen betaeldt werden by 't gemeene Landt, ende in Rekeninge werden gepaffeert, ftaende oock de laften ende periculen van 't brenghen van de voorfz penningen buyten 's Landts alfdan tot lafte van 't voorfz Landt, ende fal in dien gevalle gehouden wefen die van Delf te adverteren goedt tydts te vooren, wat fomme van penningen hy vervoeren moet, die hem dan nae grootte van de felve fomme een Schip ende Convoy heitellen fullen tot kofte van 't Landt, 't welck hy t'fynder komfte gereedt vinden fal; ende fullen hem gepaffeert werden in alle reyfen, buyten 's Landts vallende, foo wanneer hy in perfoon reyfen fal, drie .• guldens daeghs met fynen Clereq ende Affiftent; maer indien hy yemandt van fyne Clercquen fal fenden, fal den felven gepaffeert werden vier en twintigh ftuyvers daeghs; dat van gelijcken, foowan• neer de Staten hem ordonneren fullen ergens te reyfen, in faken fynen ontfangh ende uytgeven niet aengaende, 't ware binnen ofte bnyten 's Landts, dat hy in dien gevalle hebben fal voor hem , fynen Clercq ofte Affiftent ende Dienaer, daeghs
drie



( 353 ) "
drie guldens als voorfz is , ende fullen hem van gelijcken de onkoften van de Brieven van Renten, die 't gemeene Landt verkoopen fal, foo van 't fchrijven als bezegelen van dien, mede in Rekeninge werden gepaffeert; des werdt hem geordonneert , voortaen jaerlijcks te doen fyne Rekeninge, te weten van den Impoft ende Margen-geldt , altydts teghens den eerften Oófober nae de expiratie van elcken jare ende laetften termijn van dien, ende de andere met den eerften als 't hem eenighfints mogelijck fal zyn, t'elken reyfe tot fulcken bequame dage, als hem by de Staten fal werden geprajfigeert.
JS by de Edelen ende vijf groote Steden, als
Dordrecht, Haerlem, Leyden, Amfterdam i ende Gouda, gerelolveert, dat den Ontfanger ' van het gemeene Landt, Mr. Aernout Coe- 1 bel, by provifie doen ommeflaen fal op de 1 Schilt twee ftuyvers, omme daer mede te fup- \ porteren ende te betalen de koften van 't °e- S meene Landt van Hollandt, dan die van Delf f pretenderende by de Majefteyt van de Konin- d ginne by provifie geftelt te zijn op drie duy- l fent Schilt, begeeren dien achtervolgende te I betalen, ende daer mede te mogen volftaen; ti ende want 't felve verfoek de voorfz Edelen ende vijf groote Steden bevonden hebben geheel onredelijck te weien , uyt dien dat die van Delf niet langer verfocht en hadden in defen te volftaen met drie duvfent Schilt, dan * geduyrende de twintigh jaren van hare gra- • tie, henluyden vermidts den grooten Brandt V. Deel. Z ver-
1558. Den 6, tot den 10. Junii.
Den OntangerCoe>el by pro'ifie uvee tuyvers mme te aen op de chilt, tot ipportvan e koften an het 2111 eene andt van ollandt.
'Bl.31.



Den 6, tot den io. Junii. (
Adjeftie van feker Articul achter het placnetvan den Tienden penningh.
Het voorfchreveArticul.
( 354 )
verleent, de welcke alfnu geëxpireert zijn ? foo ordonneren alfnu de voorfz Edelen ende vijf groote Steden den voorfz Ontfanger, dat hy in den voörfz ommeflagh de voorfz van Delf foo veel executeren fal, als fy van oudts voor den Brandt naer advenant daer inne gewoonlijck zijn te contribueren, en fulcks fy verpondt zyn.
EOdem foo hebben de voorfchreve Edelen ende vijf groote Steden, als Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda, gerefolveert, te ftellen dit naervolgende Articul achter aen den Placate van den Thienden penningh.
Alfoo de Staten van Hollandt rijpelijck doorfien hebbende de Ordonnantie, Octroy ende Placaet van den Thienden penningh , bevonden hebben, dat indien fy 't vierde, vijfde, fefde, feftiende en andere Articulen van de voorfz Ordonnantie , beroerende dat men in 't taxeren van de Huyfen, foo binnen de befloten Steden als op 't platte Landt ftaende, reguard foude nemen op de reparatien van de felve Huyfen , haren voortgangh fouden hebben ende volkomen effect forteren , groote fwarigheden, difficulteyten, questien ende inconvenienten gefchapen fouden wefen daer uyt te vallen ende te rijfen; hebben omme feer fonderlinge ende merckelijcke redenen gerefolveert en geordonneert , dat men de tauxatie van de felve Huyfen , met den aenkleven van
- dien,



( 355 )
dien , in den voorfz Articule geroert , foo wel in de Steden als ten platten Lande ftacnde, doen fal nae de rechte waerde van dien, fulcks die ter hüyre gelden, ofte gelden fouden mogen, in conformité van den felven Articule, ende fonder nochtans eenig aenfchouw te nemen, ofte deductie te doen van eenige reparatien, ende dit niet tegenftaende de contrarie difpofitie van den voorfz Articule; maer de Gedeputeerden van Amfterdam feyden , dat het Placaet, in dato den vijf en twintighften Mey 1558, ten verfoecke van de Staten by de Majefteyt uytgegeven, behoort in fijn geheel te blijven, ende alfulcks van woorde te woorde gepubliceert werden, fonder daer inne te doen eenige alteratien op de Articulen , fprekende van de onkoften, die van de Huyfen behoorden afgetrocken te werden, gemerkt dat nae rechten geen vruchten van de Huyfen ofte andere Goederen verftaen mogen werden te zijn, dan die geene die boven de notelijcke reparatien ende onkoften daer van fuyver over blijven, al het welcke de Staten oock blij ven volgende in alle de Landen, Viffcheryen , Molens ende allerhande Goederen, daer van de nootelijcke onkoften afgetogen fullen werden, volgende den Placate voorfz, en verfochten dat de publicatie van 't felve Placaet nae fyne forme ende inhouden eerftdaeghs ende in alle diligentie gefchieden foude, om allen verderen loop van Financie, die door langer vertreck van Z 2. het
1558.
Den 6, tot den 10, Junii,



'Den 6, tót den 10. Junii.
Adjeclie i van noch een Articul achter 't ( voorfz Pia- (_ ca et.
Het voorfchreveArticul.
*B1.32.
t
Eodem
C 356 )
het opbrengen van den Thienden penning fullen mogen komen, te prascaveren.
j^En voorfz dage is by de Staten gelijcke1 ij ck gerefolveert, dit naevolgénde Artiul mede te ftellen achter het voorfz Placaet, vermidts 't felve foo laet gedepefcheert is.
Ende alfoo by de voorfz Ordonnantie geftatueert is, dat den Tienden penningh geheven fal werden van de Vruchten van den jare 1557. laetftleden, ende dat wel tc Vermoeden is, dat veel van de Pachters ende Huyrluyden van 't voorleden jaer verandert zyn, ende oock mede veel in haer Pachten ende Huyren van den felven jare 1557. betaelt * hebben, ende dat cock eenige Landen by koopinge , fterfte ofte anderfints gekomen zijn in anderen Luyden handen, ende nogtans geen apparentie en ware, dat de voorfz Staten van haren Thienden penningh fouden werden gefruftreert , hebben daeromme geordonneert dat de jegenwoordige Eygenaers, foo wek van de Landen als van de Huyfen, daer fulcke veranderinge gefchiet mach zyn,gehouden fullen wefen den felven Thienden penningh te verfchietcn, behoudens haer aótie op de Eygcnaers, Pachters ofte Huyrluyden van den voorfz jare van 1557, ofte dat men by gebreke van dien 't felve by reële executie fal mogen executeren aen de eygendom van de felve Huyfen ofte Landen.



C 357 )
TTOdem hebben de Gedeputeerden, gecommitteert zynde tot de hooringe van Coebels Rekeninge, gerefolveert ende geordonneert, dat den Impoftmeefter der Stede van Woerden by eenen .Dcurwaerder van den Hove van Hollandt fal mogen doen executeren de geene die den Impoft van de Wynen ende Bieren zedert Meydagh 1557tot den laetllen April daer aen volgende niet ten vollen opgebracht ende betaeldt en hebben, ende fullen de voorfz Staten hem ende den Dcurwaerder van de felve executie vryen.
At van gelijcken den voorfz Impoftmeefter fal by behoorlijcke executie als gijfelinge ofte anderfints Heer Gerard van Renes, Castelyn van Woerden, mogen conftringeren, by Eede aen te brengen de meenighte van de Wijnen ende Bieren, t'fijnen Huyfe gebrouwen ende gedroncken zedert den eerften dagh van Mey anno 1557 tot den laetften dagh Aprilis anno 1558. beyde incluys, ende daer van den Impoft te betalen.
CAI infgelijcks den voorfz Impoftmeefter de Brandewijn verkoopers , ende mogen doen executeren ende gijfelen , omme infgelijcks byEede aen te brengen haren Brandewijn , relicten ende verkocht zedert Meydagh laeftleden , ende daer van den Impoft te betalen.
Den 10. Junii 1558.
TS belaft Coebel, te feggen, dat by de Staten gerefolveert is, dat hy voor St. Jacob fouZ 3 de
155S.
Den 6, tot den 10. Junii.
Den Im-
poflmeester van Woerden mach executeren de geene die onwijligh zijn den Impoft te betalen
Dat de felve mach conftringeren Gernrd van Renes rot betalinge van de Wijnen ende Bieden, t'fijnen Huyfe gedroncken.
Dat de felve mach executeren de Brandewijnverkopery.
Dat Coebel
levere in handen van



1558D<.n 10. Junii.
Mr. Gerrit Hendricklz fijne Rekeninge van deConverfie van lijfrenten in losrenten.
Dagh genomen om in de Herberge te welen,
Van de Comributien, by die van Hollandt gedaen.
*BI. 33Schoock in abfentie van Veen gecommitteert, om te vervolgen confirmatie
( 358 )
de fenden in handen van Mr. Gerrit Hendrickfz de Rekeninge vande converfie van de Lijfrenten in Lofrenten, die hy alfdan te doen heeft, om die by hem ende andere Gecommitteerden van de Staten gevifiteert te werden omme daer nae de Staten befchreven te werden, omme de voorfz Rekeninge te hooren ende te fluyten.
T~)E Staten hebben mede dagh genomen 's avondts in de Herberge te wefen den twintighften Junii, tot dien dage doen te befchrijven de Edelen. De Staten hebben mede gerefolveert te doen prenten fes hondert Placatcn, foo wel van den Thienden penningh als van de feven grooten, ende dat men de felve fal leveren in handen van den Advocaet, die de felve leveren fal de Deurwaerders, die daer van in elcke Stede, kleyn ende groot, foo veel leveren fal, als men bevinden fal dat 'er Dorpen onder haer Impoft begrepen zyn, volgende d'Qrdonnantie daer van zynde.
T~V\t een yegelijck extraheren fal uyt fijn Rekeninge, wat die van Hollant zedert den jare 1500 gecontribueert hebben, omme dat te confereren tegens het geene wes by die van Brabandt den Advocaet gelevert is.
* 1YT^' Willem Schoock is gecommitteert, • ende in fijn abfentie Mr. Cornelis van Veen, omme te vervolgen confirmatie op de Articulen, geftelt achter de Ordonnantie van den Thienden penningh, ende expeditie op de Requefte, beroerende de verfwijmeniffe, ge-,
pleeght



( 359 )
pleeght in 'fc Oftroy van vijftien hondert vijf en vijftigh.
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 21» 22, 23, ende 24. Junii 1558.
PRESENTEN.
Den Heere van O Wam, Mr. Lambert Jacobfz,
ende van Haerlem.
Lockhorft , Jan Dirck Herpertfz,
Ridderen, ende
Den Heere van War- Mr. Jacob vandenEynde,
mont, van Delf.
Wijngaerden, Simon Jan Reyerfz , Jacob vander Duyn, ende
ende Mr. Adriaen Sandelijn,
Benthuyfen, Met Nieuwenburgh, Uyt den naem van de van Amfterdam.
Edelen. Jan Claefz Diert , Mr. Cornelis van Hoge- ende
lande, Jan Reyerfz, van Dordrecht. vander Goude.
Gerrit van Berckenrode,
Burgermeefter, Omme te refolveren op ende diverffe poinóten.
DEn voorfz een en twintighften Junii foc is by de voorfz Staten gerefolveert, dal Mr. Jacob Bol, foo verre Jacob vander Duyr. met hem kan overkomen, hebben fal den ont fangh van de Bede ordinaris voor 't half jaer, verfchijnendc St. Jans Miffe naeftkomende komende tot profijte van de felve Staten midts dat hy met de felve penningen betaling' Z 4 docJ
Den 21, tót den 24. Junii.
op de Articulen, geftelt agter d'Ordonnantie va» den tienden, penningh.
• Overko-
• minge met ' Bol, beroerende het
' Salaris van 1 fijnen ont» , fangh.
1



1558-
Den 21, tot den 24. Junii.
1 1 \ c
* BI. 34, *
Overkominge met
( 36o )
doen fal van de Renten, daer vooren de vijf groote Steden , ende oock die van Amfterdam, apart verzegelt hebben , als nu verfchenen, ende dat den Ontfanger van 't gemeene Lant Mr. Aernout Coebel, hebben fal den Ontfangh van dc hondert en vijftigh duvfent guldens, wefende de portie Van die van Hollandt in de twaelf hondert duyfent guldens, by de gemeene Staten geaccordeert tot betaliWe van de Renten, geaffigneert op de Beede ordinaris, midts dat hy de felve penningen leveren fal in handen van den voorfz Mr. Jacob Bol, omme daer mede oock te betalen de voorfz jacrlijckfche Renten voor den tydt van dc" andere twee jaren ende een half, dat de voorfz Beede ordinaris loop gehadt foude hebben, ende de reftc van dien te employereir tot afloffinge van de Renten, verkocht binnen 's Landts wel verftaende dat bv hem naer advenant foo veel Renten gekócht fullen werden, daer vooren die van Amfterdam op hen felven verzegelt hebben , als daer de andere vijf groote steden voor verzegelt hebben, ende dat men /oorts met den voorfz Bol overkomen fal van ïjh Salaris, nopende den voorfz ontfangh, Jes Werdt den voorfz BoJ gehouden, de voorfz >taten belofteniffe te doen, dat hy uyt den voorfz ontfang hem felven niet en fal rem>ourferen van dc penningen, die hy de Konnghlijcke Majefteyt geleent heeft, ende daer 'ooren hem affignatie op de voorfz Beede orinaris gedaen is.
'pEn felven dage hebben de voorfz Staten gecommitteert Jacob vander Duyn, Heere



C 361 )
re van Sprange, om met Mr. Jacob Bol te
overkomen ter caufe van fijn Salaris, nopende den ontfangh van de Beede ordinaris voor het halve jaer, verfchijnende St. Jans Mille naeftkomende, daer toe hy by de voorfz Staten gecommitteert is , midtfgaders oock van de adminiftratie, om te doen de betalinge vart de Renten , daer vooren de vijf groote Steden ende oock die van Amfterdam apart verzegelt hebben voor de andere twee Jaren ende een halve, te weten voor 't eerfte halve jaer met den hondert vijf en twintighften penningh van fynen ontfangh, ende voor de twee ende een half jaer dat hy alle de betalingen van dc verfchenen Renten doen fal met den hondert vijf en tfeventighften ofte hondert vijftighften penningh, fulcks als hy met den voorfz Bol ten meeften oirbaer van 't gemeene Landt fal konnen accorderen, alfoo hy de penningen van dien uyt handen van Coebel ontfangen fal.
J-JEbben de voorfz Staten ten felven dage
mede gerefolveert de augmentatie gant- i fchelijck af te flaen, alfoo fyluyden mereke- 1 lijck te hoogh geftelt zijn, ende niet doenlijck 1 en is yet meer te geven, ende omme 't felve j te deduceren, zijn gecommitteert de Penfionariffen van Delf, Leyden, Amfterdam ende den Advocaet.
J^At men voorts, beroerende de twee ande- 3 re poincten, aengaende d'affignatie, { daen Jafper Schetz,, tot hondert achtien duy- é fent een hondert veertigh ponden feftien fchell., c ende eenige Rentmeefters van de Beede tot j Z 5 twaelf'
1558. I>en 21, tot den 24. Junii.
Bol, beroerende het ■ Salaris van fynen ontfangh.
\filag van leaugmeuatie vande lortie van lie van lollandt.
teroerene de Affinatie, ge-' aen op afper ichetz.



*55«. Den 21, tot den 24. Junii.
Aenjaende de twee ftuyvers geftelt op de Margentalen , gelegen buyten de Schiltalen.
Nopende de nieuwe gratiën.
C 362 )
twaelf duyfent een hondert ponden, alfoo by de acte generael blijckt dat de 1200000 guldens geëtnployeert fouden werden tot afloffinge van de affignatie die de Staten van Hollant daer op hebben, ende dat by de a£te van acceptatie particulier van die van Hollandt, daer geen fwarigheydt op gemaeckt en werdt, daer expreffeiijck 't felve uytgedruckt werdt, de Staten daer inne niet en mogen accorderen, alfoo fyluyden, 't felve doende , te buyten fouden gaen de voorfz Aóten > foo generael als particulier.
AEngaende de twee ftuyvers, geftelt op de Margentalen, gelegen buyten de Schiltale , te feggen, dat alfoo voor den tydt van negen Jaren de Staten opbrengen feven en dertigh duyfent ponden, daer inne de voorfchreve Margentalen niet en contribueren , ende dat 't felve is in de plaetfe van de onderhoudcniffe van de ordinaris Benden, foo behooren fy wel te contribueren de twee ftuyvers tot vorderinge ende betalinge van dejaerlijckfche Renten , daer 't Landt mede belaft werdt.
TVOpende de nieuwe gratiën, is gerefolveert te feggen, dat alfoo de laetfte acte van de ordinaris Beede expreffeiijck vermeit, dat een yegelijck alleen fal genieten fyne oude gewoonlijcke gratiën, dat daeromme de gratiën, die eenige gegunt zijn van nieuws, niet en behooren te komen tot lafte van de Staten, maer tot lafte van de Majefteyt , gelijck de felve Majefteyt tot fynen lafte genomen heeft
d§



C 363 )
de drie Perfonagen ende van die van Wijck op Sant, immers fouden de Staten moeten van gelijcken dragen die gratiën , die eenighe gegundt fouden mogen werden, uyt faecke van toekomenden Brandt ofte anderfints, 't welck geen apparentie en heeft, mits dat een eygelijck genoegh te doen heeft met fijn jegenwoordige laften,
DAt mede alle Officien van de Majefteyt fullen betalen den Tienden penningh, gelijck andere Officien gedaen hebben; van gelijcken oock de Pachters van de Thollen van de Majefteyt voor een derdendeel, ende dat voor den Jare 1553; ordonnerende de voorfz Staten den Ontfanger Coebel defelve daer vooren te executeren.
* TT Odem is gepaffeert Ordonnantie voor Jan Mathijfz, Prenter tot Leyden, van tien guldens thien ftuyvers, voor 't prenten van fes hondert Placaten van den Thienden penningh, ende fes hondert Placaten van de. feven grooten.
Den 22. Junii 1558.
TS by de voorfz Staten mede gerefolveert, . • dat den Ontfanger van 't gemeene Landt yemandt fenden fal naer Zirckzee, omme te ontfangen veerthien duyfent guldens, die aldaer gereedt leggen, ende de félve leveren in handen van Mr. Jacob Bol, als Thefauriei ■van de toeruftinge van de Schepen van Oor loge, in afkortinge van de vijf en twintigl
duy
1558. Den 21, ea 22. ]unii.
Alle Officien van de Majefteyt den tienden penningh te betalen.
* BI. 35. Ordonnantie voor J. Matijfz, Prenter tot Leyden.
Dat den Ontfanger yeniand fal fenden in Zeelandt, omme te halen fekere pennin1 gen, die . aldaer ge. reed legge<



Den 22, en, 23. Junii.
Te recouvreren Appoinftement van de gepretendeerdde Exempten.
] J
Swarigheden , by Coebel ge- , moveert, . Beroerende J fijne Wed- ] dens cn j Vacatiën. ,
c t r f Ica tl
C 364 )
duyfent negen hondert en twintigh ponden, die hy gehouden is voor die van Hollandt te furneren , ende dat de felve aldaer veertien dagen ofte daer omtrent fal blvven leggen omme de opfchrijvinge te doen van den geenen, die noch fullen willen op 't gemeene Landt eenige Renten koopen.
£)At de Deurwaerders, willende executeren den Impoft, geftelt op de Wynen ende Bieren, fullen recouvreren van de geene die ïxemptie pretenderen d'Appoinftementen ofte oopie authenticq van dien, daer by henluvden ie felve exemptie by de Staten gegunt is ,"met itteltatie van de felve hoe veel Wynen ende Sieren fy gedroncken hebben binnen 's Jaers, net de Claufule, ende niet meer.
Den 23. Junii 1558.
|\JAe dat de Staten van Hollandt rapport in in den haren gedaen hadden van fekere warigheden by den Ontfanger van 't gemeene -andt henluyden gemoveert, beroerende fe:ere Aéte van fyne Weddens ende Vacatiën , n dato den fefden Junii 1558, foo hebben de 'oorfz Staten eendrachtelijck gerefolveert, lat fy perfifteren by de felve Ade, met limiatie, dat in gevalle den voorfz Ontfanger, iet hem genomen hebbende goedt ende fufflmt Convoy , tot bewaerniffe van 't geldt, dat y binnen 'sLandts fal halen, eenighe groote verlaft ende vis major overquame, dat fy dies gngaende te vreden zijn hem te reguleren nae e difpofitie van de gemeene rechten; ende
aen-



( 3^5 )
aengaende het Convoy van 't geldt, 't welck by den voorfz Ontfanger buyten 'sLants geV/oert fal werden, daer van de voorfz Afte mede mentioneert, zijn de voorfchreve Staten te vreden, dat den voorfz Ontfanger, tot bewaerniffe van het felve , alhier uyt den Hage neme fulcken Convoy, als hem goedtduncken fal; Wel verftaende dat hy 't felve geldt altoos t' fcheep fal overbrengen, ende dat hy, komende tot Dordrecht ofte Delf, daer hy in meeninge fal wefen 't felve geldt te fchepen, de Burgermeefters ende Regeerders aldaer van 't felve Convoy adverteren fal, ende nae haer luyder advis 't felve augmenteren, indien fy bevinden 't felve van nooden te wefen.
TT) At men van gelijcken vernemen fal, hoe ^ dat die van Brabandt hare hmpoften executeren , ende te recouvreren van Coebel de voorgaende Executorien.
TS mede gerefolveert, dat beroerende de affignatien van thien duyfent ponden, by de Koninghlijcke Majefteyt gedaen voor de Viffcherye van den jare 1557., dat foo verre als , 't aengaet de alfignatie van vyf duyfent vijf hondert dertigh ponden, gedaen op de penningen , komende van de verkopinge van de Heerlijckheydt van Bleyfwijck, byde Gedeputeerden , boven reyfende , vervolgh gedaen fal werden aen de Majefteyt, omme te hebben andere affignatie van de acht hondert ponden, die Heer Jooft van Bronckhorft, als Kooper van de felve Heer lij ckheydt, gekort heeft voor de leeninge,by hemde KoninglijckeMajefteyt
ge-
ï55*-
Den 22, eit 23. Junii.
Te vernemen , hoe
die van Brabandc harelmposeen executeren.
Beroerendede affignatie van ie thien luyfent juldens , :ot vorde■inge van ie Haringraert.



1558. ben 22, en 23. Junii.
♦J8I.36*.
Dordrecht ende Amfterdam gecommitteert om boven te reyfen.
Requefte van Philips Hinckaert.
( 3^5)
gedaen; ende aengaende de verdere aflignatie van * vier duyfent vier hondert tfe ven tigh ponden, gedaen op den Ontfanger Coebel, dat den felven Ontfanger de felve fal betalen uyt de penningen, die hy by flote van Rekeninge fchuldigh blyft; ende foo verre hy foude willen fuftineren fijn achterwefen foo groot niet te zyn, dat hy alfdan maken fal een pertinënten ftaet van alle 't geene hy ten achteren is, midtfgaders van 't geene hy weder in uytgeven foude willen brengen, omme, 't felve gefien, alfdan by de Staten daer op gedifponeert te werden nae behooren.
'"PE vervolgen advis van den Rade, nopende de vorderinge van de Juftitie, ende dat aen twee ofte drie Heeren van den Rade.
Van gelijcken zijn gecommitteert boven te reyfen een van Dordrecht ende Amfterdam.
TS mede op de Requefte van Philips Hinckaert gerefolveert voor Appoinftement te ftellen, dat de Staten van Hollandt, gefien hebbende defe Requefte, verfoecken, dat U Mogende Heeren van den Rade gelieven den voorfchreven Suppliant te belaften , binnen veerthien dagen naeftkomende te exhiberen Copie authenticq van de Commiflie van Anthonis van Bronhefen , uyt krachte van de welcke den voornoemden Bronhefen zedert dato van de Commiflie van den Suppliant 't Cafteleynfchap van Gornichem met fijn aenkleven den tydt van elf Jaren, ende tot fijn overlyden toe, bedient heeft, omme de lelve gefien, alfdan
by



( 3^7 )
by de Staten verdere antwoort op defen gedaen te mogen werden.
T}At mede, in gevalle den Advocaet ofte ^ den Ontfanger Coebel by den Hove van Hollandt eenige Requeftcn, by partyen overgegeven, gelevert werden, nopende de fake van den Thienden penningh ofte feven grooten , omme daer op binnen vijf ofte fes dagen te antwoorden, naer vermogen van de Placaten, geëxpedieert by de Koninghlijcke Majefteyt op den voorfz Tienden penning ende feven grooten, dat foo verre fy fonderlinggeen fwarigheydt en vinden, de felve Requefte communiceren fullen met Jacob vander Duyn, ende fulckc Gedeputeerden, die alfdan in den Hage fullen mogen wefen; maer ingevalle fy fwarigheydt vinden, dat alfdan fyluyden fullen befchrijven een van Delf ende Leyden , omme met henluyden de voorfchreve faecke mede te communiceren, voor ende al eer fy eenige antwoordt op defelve Requeften fullen geven.
17 Odem hebben de \Toorfz Staten mede gere■"-^ folveert, dat den Clercq van den Advocaet van den Lande van nu voortaen van elck Bladt fchrifts, dat hy eenige Gedeputeerden van de Staten ofte den voorfz Advocaet tol behoef van 't Landt leveren fal, hebben fa' een ftuyver, gelijck hy tot noch toe gehad; heeft, behoudelijck dat hy van nu voortaer gehouden werdt aen fijn Ordonnantie, die h] begeert gepaffeert te hebben, Brieven van re cognitie te hechten van elcks van de voorf
Ge
155*-
Den22, e* 23. Junii.
Dat den
Advocaet ende den Ontfanger Coebel wijderen fullen alle Requeftert beroerende den tiendeo penningh ende fevea grooten.
Beroerende het Salaris van den Clercq van den Advo-
: caet
L
1
r j



n 1558.
Den 22, ei 23. Junii.
Requefte ▼an Sebastiaen Joostenfz.
•BL3r.
Requefte van Louis Carbout.
Requefte van Paulus van den Honne.
( 368 )
Gedeputeerden, midtfgaders van den Advocaet , hoe veel Bladeren gefchrifts hy elcks van henluydcn uytgclevert heeft,"ende dat, exhiberende defelve Recognitiën, hem fulcks Ordonnantie gepaffeert fal werden.
J?Odem is op de Requefte van Scbaftiaen Jooftenfz, verfoeckende betaeld te zijn van 't proberen van eenige Accijns-Boecken van de Wynen ende Bieren van dc Jaren 1556. ende 1557., naer advenant als hem van de Accijns-Boecken van den Jare 1555. gedaen is, by de voorfz Staten gerefolveert voor Appoinftement te ftellen. Alfoo den Impoft voor defe Jaren 1556. en 1557. verpacht zvn geweeft, fal den Suppliant breeder verklaringe doen van fijn verfoeck, omme, 't felve gefien , ordonneert te werden nae reden.
* ƒ7 Odem is op de Requefte van Louis Carbout, Deurwaerder van 't Comptoir van Air. Aernout Coebel, verfoeckende betalinge van fyne Vacatiën ende Salaris van diverffe Gijzelingen , by 'hem gedaen; gerefolveert voor Appoiótement te ftellen, naer het adyis van den Ontfanger Coebel by hem daer op'geftelt was, dat den Suppliant fal doen fpeciale verklaringe van fyne Vacatiën-, te weten van de dagen van fyne Vacatiën, ende wanneer hy uytgereyft'ende wedergekeert foude zijn, omme, al gefien, geordonneert te werden als nae reden.
J7 Odem is op de Requefte van Paulus vander Honne, Subftituyt van den Griffier van den Hove van Hollandt, verfoeckende fekere
quijt-



{ 3Ó9 >
quijtfcheldinge van 't laetfte quartier Van de Pacht van den 'Impoft, gerefolveert voor Appoinctement te ftellen. Habcat patientiam.
X7 Odem is op de Requefte van de Ingelanden van Broeck, verfoekende te mogen volftaen, midts betalende hare quote ende hooftfomme van het Margen-geldt, fonder te dragen eenige onkoften van de Gijfelingen, gerefolveert voor Appoinctement te ftellen. De Staten ordonneren den Ontfanger Coebel, tc ontfangen van de Supplianten de hooft-penningcn by de Supplianten bekent, ende dit by provifie;-ende aengaende de onkoften van de Gijfelinge, fal den Ontfanger ftellen fijn advis by fpecificatic van dien.
J?Odem is Jan Bouchet, Clercq van Rennoy, < dat den Advocaet Ordonnantie voor hem t fal pafferen van vier guldens vier ftuyv., uyt .1 fake van fekere ftucken, by hem voor 't ge- c nieene Landt gefchreven.
ï?Odem is op de Requefte van Jan Heïidrickfz, 1 Timmerman tot Dordregt, verfoeckende l ontflagen te zijn van de Pacht van den Impoft \ van defen Jare, ende de koften, uyt dier oor- \ fake gevallen, te betalen op eenen gracelijken i termijn, by de Staten gerefolveert voor Appoinctement te ftellen, dat den Suppliant fal binnen een maendt naeftkomende fuffifante Cautie endeBorge ftellen voor hondert Caroli guldens , 't welck gedaen zynde , fullen de Staten hem Appoinctement geven, daer nae hy hem fal reguleren. V. Deel. Aa Eodem
*5$'
Deti 22, erl 23. Junii.
tlequefl-eran de In» jeianden ran Broek ,
*
)rdonnan» ie voor an Bouhet, Clerq an Renoy.
teqnefte an Jan lendrickfè 'immeïian tot )ordreckt»
I



1558-" Den 22, en 23. Junii. "
Requefte van Corne- j lis van Nes Impoft- 1 meefter tot 1 Dordrecht. (
(
'2 1 I
;
i
Requele van Elizabeth Ouderegge, Bagijne op 't Ronde Hof tot Amfterdam.
Requefte van Hans van Sittert.
* BI. 38.
C 37=> )
P Odem is mede op de Requefte van Cornelis van Nes, Pachter van den Impoft binnen Dordrecht in den Jare 1557., verfoeckende >te nogen onderhouden hondert Caroli guldens, ot°debourfement van de koften van den pro:effe, die hy voor den Grooten Rade hangenle heeft tegens de Wynverkoopers binnen Dordrecht, waer van de voorfz Staten hem >elooft hebben te indemneren, by de Staten ferefolveert voor Appoinctement te ftellen. De Staten gefien hebbende de Aóte van indemlité hier gementioneert, fullen op 't verfoeck ran den Suppliant doen ende ordonneren nae aehooren.
t^Odem is op de Requefte van Elisabeth Ouderegge, Bagijne op 't Ronde Hof tot Amfterdam, verfoeckende dat de Staten den Ontfanger Coebel fynen particulieren Ontfanger over Amftelandt foude in Rekeninge doen pafferen de acht ponden fefjden fchell., byhem de voorfz Suppliante gegeven voor het verloop van den verfchijn-dage tot den dage van de loffinge, gerefolveert voor Appoinftement te ftellen. De Suppliante fal haer reguleren, volgende voorgaenden Appoinftemente, ofte haer behelpen met de Juftitie.
T7 Odem is mede gerefolveert op de Requefte van Hans van Sittert, Pagter van den Impoft binnen Heuckelom, verfoeckende quijtfchcldinge van d'eene helft van de Pacht, beloopende twee en twintigh Caroli guldens, van * den Jare 1557., yoor Appoinctement te ftellen. Den Suppliant fal fijn beloofde
Pacht



( 3?i )
Pacht betalen, ende voor defe tydt die patiëntie hebben.
JTOdem hebben de voorfz Staten voor defe reyfe geapprobeert 't geene wes by den Heere van Lockhorft die van Dordrecht, Delf ende Leyden ghedaen is, op het verfoeck van den Commis Loo , omme te hebben fes duyfent guldens tot betalinge van vier Vendelen Knechten, die gelegen hebben omtrent Gornichem, fonder van gelijcken meer te doen buyten de volle befchrijving van de Staten, ende dat fy van de felve hare vacatiën betaeldt fullen werden by 't gemeene Landt.
Eodem is mede gepaffeert Ordonnantie voor Simon Jan Reyerfz, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde , Secretaris van Leyden, elck van tweeDagh-gelden,tot twee guldensdaegs, uyt faecke dat fy op den veertienden ende vijftienden Junii laetftleden gebefoigneert hebben met den Commis Loo ende fekere andere Gedeputeerden, mede befchreven geweeft zijnde , beroerende het furniffement van de voorfz vijf duyfent guldens tot betalinge van de vier Vaendclen Knechten, leggende omtrent Gornichem.
Eodem is gerefolveert, dat men voortaen de Boodcn fal geven thien ftuyvers daeghs, de nachten gerekent voor dagen, midts dat fy onder affirmatie fullen verklaren de dagen,die fy uytgereyft ende weder t' huvs gekomen zijn, , ende dat men hen op de felve affirmatie fal Aa 2 be-
1558.
Ben 22, en 23. Junii.
Approbatie van de Staten van 't Accord, by eenige Gecommitteerden gedaen in de vijf duyfent guldens, tot betalinge vau de vier Vaendelen Knegten.
Ordonnantie voor denBurgermeefter Simom Jan Reyerfz en den Secretaris Milde.
De Boden roortaen :hien ftuy,'ers daeghs teaccorieerr.



I55S.
Den 22, eu 23. Junii. Duyn, Milde en Sandelijn gecommitteert,ommewat by gefchrifte te ftellen, beroerende het Salaris van de Deurwaerders.
Ordonnantie voor Jacob van Eynde.
Ordonnantie voor den Advocaet.
Ordonnantie voor 't Convent van de Predicaren in den Hage.
( 372 )
betalende nootelijcke extraordinaris onkoften, die fy verklaren fullen gedaen te hebben.
Eodem zijn gecommitteert, omme wat by gefchrifte te ftellen nopende het Salaris van de Deurvvaerders, Jacob vander Duyn, Milde ende Sandelijn, die by hen fullen mogen nemen eenige Advocaten van den Hove.
Eodem is gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Jacob van Eynden, van twintigh Dagh-gelden, tot twee guldens daeghs, uyt' fake van diverffe vacatiën, by hem tot diverffe tyden in den Hage gedaen.
Eodem is gepaffeert Ordonnantie voor den Advocaet, van vijf en tfeventigh Dagh-gelden, tot twee guldens daeghs, uyt faecke dat hy op den feven en twintighften Maert laetftleden met de Gedeputeerden van de Staten naer Bruffel gereyft is, omme antwoordt inne te brengen op 't generael advis van de gemeene Staten , ende omme te vervolgen diverlfe andere poincten , van welke reyfe hy weder t' huys gekomen is den fevenden dagh van Junii daer aen volgende.
Eodem is mede gepaffeert Ordonnantie voor 't Convent van de Predicaren in den Hage, van twee hondert vijf en tfeventigh guldens; uyt faecke van fekere Erve, by henluyden de voorfz Staten verkocht, nae vermogen de Brieven van Contract daer van zijnde, midtfgaders noch fes guldens voor een recreatie voor de
Con-



( 373 )
Conventuolen, ende is gefeydt, dat den Ontfanger Coebel henluyden geen betalinge doen en ia!, dan midts overbrengende acquit onder het Zegel van den voorfz Convcnte, ende fignature van den Prior, Subprior en Procurator, ende dat de betalinge geteyckent zy op beyde de Brieven van Contrafte.
Den 24. Junii 1558.
y!\ Lfoo by de Staten op daeghs te vooren ge- t feydt is, dat Coebel de Afte van verfe- * kertheydt foude ontwerpen, fulcks hy die be- \ geerde, foo is by hem defe navolgende Afte c gelevert, ende is wat gecorrigeert by Duyn, F Hogelande, * Milde ende Nieuwenburgh, ende my belaft de felve fulcks te" onderteyckencn, welke Afte hier nae geinfereert ftaet.
y\ Lfoo de Staten van llollandt in dcfcn I jare 1558. de Koninglijcke Majefteyt ü geconfenteert hebben drie hondert duyfent ponden van veertigh grooten vlaems 't pondt, waer inne het contingent van de drie Perfonagien, als de Princen van Orange , Gaveren ende den Grave van Hoorn, bedraeght negenthien duyfent negen en veertigh ponden Munte'voorfz., welck contingent de voornoemde fijne Maj. belooft heeft by fekere Afte, gedaen tot Bruffel in de Financie den vijfden April ï557- voor Paefchen. Als aengaet de negentien duyfent negen cn veertigh ponden , fyne Majefteyt fal de Staten affigneren en de felve fomme doen uytreyeken Aa 3 re-
1558.
Den 23, en 24. Junii.
tfle van
erfeekert-
eydt, by
"oebel
ntwor-
cn.
* BI. 39.
>e voor-
:hreve
iele.



1558. Den 24. Junii.
C 374)
reëlijck in gereede penningen, tot fulcken tyde ende termij ne als fy accorderen fullen op te brengen hare quote in de vier en twintigh hondert duyfent ponden, by handen van fynen Ontfanger Generael Lievin Wouters, ofte Jafper Schets tot Antwerpen, tot keufe van de Staten, ende geven de felve Staten daer van behoorlijcke Acte, geverifieert by die van de Financie , en Brieven van belofte van een van de voornoemde 't felve te volkomen, de Staten goedt te doen ende daer af te rembourferen; foo heeft Lievin Wouterfz, Ontfanger Generaal van fyne Majefteyts Domeynen en Financien, omme-de voornoemde Staten contentement te doen, belooft te betalen, eerft aen gereede penningen feven duyfent vijf hondert drie en vijftigh ponden veertien fchellingen. Noch aen een Decharge, fprekende op Jan van Kerckwerven , Rentmeefter 's Landts van Voorn, thien duyfent ponden. Noch aen een Decharge, fprekende op den Rentmeefter des Landts van Putten, veerthien hondert vijf en tnegentigh ponden fes fchell., maeckende t'famen de voorfz negentien duyfent negen en veertigh ponden. Maer alfoo den Ontfanger Aert Coebel de felve Affignatien niet heeft willen accepteren, fonder eerft ende alvoorens te hebben 't advoy ende confent van de voornoemde Staten, of fy met alfulckc Affignatien hen fouden willen laten te vreden ftellen, foo hebben de felve Staten het felve geadvoueert, ende ge-
or-



C 375 )
ordoneert haren Ontfanger, Quitantie abfoluyt te pafleren van de voorfz negentien duyfent negen en veertigh ponden, midts dat hem by de Staten van den Lande gelevert werden feven duyfent vijf hondert drie en vijftigh ponden veertien fchell., ofte Quitantie van den Thefaurier Gerhard Grammay, daer by hy bekennen fal, de voorfz fomme uyt handen van den voornoemden Coebel van wegen de voorfz Staten ontfangen te hebben, ende de twee voorfz Decharges, die fy nemen voor valabel ende goede betalinge , fonder dat den Ontfanger, ter caufe van fyne Quitantie , by henluyden fal mogen geëyfcht werden de voorfz fomme, voor en al eei dat hy de voorfchreve drie partyen geprofiteert fal hebben, volgende dc Affignatie voorfz.
"17 Odem is by de voorfz Staten gemaeckt feeckere Inftructie voor5 de Gedeputeerde!' boven reyfende, fulcks die hier nae geinfe reert ftaet.
Inftructie, by die van Hollandi een van de Penfionarilfen var Dordrecht ende Amfterdan mede gegeven , omme diei achtervolgende met de Majc fteyt ende andere te befoi gneren.
*T7Erft, aengaende de Aéte particulier ende de claufulen daer inne gealte Aa 4 reert
155?. Den 24. Junii.
In^ruftie, byde Staten gemaektvoorde PenGonaviffen
; van Dordrecht ende Amlter-
1 dam, ten
1 Hove rey-
. fende\
* BI. 40.
> De voor- fchreve Inftruclie.
1



C 376)
1558.
Den 24, Juuii, .
( 376)
reert, beroerende de twee ftuyvers op de Marge, gelegen buyten de Schiltale, die de Staten begeeren daer op ommegeflagen te werden, volgende d'Afte van confent.
Dat in de Acte van confent fal bevonden werden, dat tot onderhoudeniffe van de ordinaris Benden jaerlijcks foo veel ommegeflagen werdt, als daer toe van noden is , tc weten jaerlijcks acht en dertigh duyfent vijf hondert ponden van veertigh grooten, ende dat over de Schiltalen alleenlijck, foo dat nootelijck volght, dat 't geene wes op de Margentalen, buyten de Schiltale gelegen, ommeflagen fal werden voor den tydt in de Afte begrepen, notelijk gcëmployeert moet werden tot betahnghe van de jaerlijckfe Renten van drie hondert duyfent ponden, ende de loffinge van dien.
Ende foo verre geobferveert foude werden , dat de Margentalen, gelegen buyten de Schiltale, niet en behooren te gelden in de hondert vijftigh duyfent guldens, wefende de portie van die' van Hollandt • in de twaelf hondert duyfent ponden, waer mede in effecte de Beede ordinaris voor een deel ontlaft werdt, ende alfulcks gerekent behooren te zijn als ordinaris laften; fal gefeydt werden voor folutie, dat, hoewel de voorfz Renten ende Affignatien uyt de Beede ordinaris betaeldt werden, foo zijn nochtans de hooft-penningen nietgehaelt ex caufa ordinaria, maer ex caufa extr aar dinar ia, videlicet defenfionis Patria, daer inne de Margentalen geen
ex»



C 377 )
exemptie en hebben , noch behooren te hebben.
Ende is het verftandt van de Staten, dat de drie Perfonagien in de voorfz twee ftuyvers niet en fullen gelden, maer alleen andere exemptie pretenderende, daer vooren de Majefteyt niet en refpondeert.
Ende alfoo bevonden fal werden 't meerendeel van die geene, die exemptie pretenderen, geen Privilegie van exemptie noch reden te hebben, omme uyt de Schiltale ofte ordinaris laften te blijven, ende dat de andere in alle extraordinaris laften van defenfie van den Lande in allen gevalle gehouden zijn, ende nochtans daer inne veel fwarigheydt maecken, fal men aen de Majefteyt verfoecken eenige Commiffariffen van den Hove van Hollandt, voor de welcke compareren fullen alle de geene die exemptie pretenderen , ende voor de felve deduceren ende probéren haer recht van exemptie, de Staten daer tegens hoorende , die alfdan haer gebefoigneerde met haerluyder advis aen de Majefteyt fullen overienden, omme by de felve ten principalen, ofte by provifie voor den toekomenden tydt geordonneert te werden foo behooren fal, fulcks als t'anderen tyde in den Jare 1536. geufcert is tot Utrecht, alwaer eerft by de Majefteyt nae voorgaende kenniffe geordonneert wierde, wie by provifie betalen foude ofte niet, ende indien yemandt hem bevoelde by de felve provifie befwaert,wierde gerenvoyeert voor den grooten Raedt.
Aa 5 Ende
155&.
Den 24. Junii.



155 Den 24. Junii.
*Bl.4i.
C 378 >
Ende aengaende de verdere Claufule van de nieuwe gratie van eenige Steden ende Vlecken, de welcke de Majefteyt fufti, neert, dat fy hare gratie behooren te genieten , ten minften voor den tydt van drie Jaren , die in de Beede ordinaris loop gehadt foude hebben , alfoo defe Beede fchijnt te hebben de natuyre van de felve ordinaris Beede, in wiens plaetfe de felve fuccedeert, ftaet te feggen, dat de laetfte Beede ordinaris, van dato den veertienden Mey 1555., geconfenteert ende oock geaccepteert is voor den tydt dat defelve duyren foude, onder expreffe conditie, dat alle de Steden van Hollandt daer inne genieten * fouden fulcke gratie, als fy in de voorgaende Beede ordinaris genoten hadden, ende verder niet.
Ende foo verre eenige van de voorfz Steden fouden genieten eenige nadere gratie, dan fy voor dato van den voorfz confente hadden , fouden andere Steden werden geleedeert, uyt dien dat henluyden niet en foude mogen volgen 't effeft van de voorfz acte, maer fouden de nieuwe gratiën van de andere Steden moeten dragen, ende mitfdien meer geven dan fy belooft hadden.
Ende de gratiën, die de Majefteyt zedert de voorfz Afte van de ordinaris Beede heeft gegeven, heeft fyne Majefteyt hem felven wel mogen onttrecken, 't welck niet en behoort gebracht te werden noch te redondercn tot yemandts anders lafte.
Ende



C 379 )
Ende foo verre de ordinaris Beede gecontinueert , ofte van nieuws ter expiratie van dien een ander geconfenteert hadde geweeft, foude altoos by de Staten geftipulcert hebben geweeft, dat fy fouden hebben volftaen, midts genietende hare gratie, fonder voor yemandt anders te betalen.
Ten derden, aengaende de claufule, daer by gefeydt werdt, dat de portie van de drie Perfonagien, midtfgaders van die van Wijck op 't Sandt, de Staten van Hollandt betalinge ende als geldt ftrecken foude, fullen de Gedeputeerden de felve claufule doen veranderen, volgende het confent van de felve Staten, te weten dat fyne Majefteyt de portie van de voorfz drie Perfonagien, elcks in fijn reguard,midtfgaders van die van Wijck op Sandt, fal fuppleren op fulcke Jaren ende termijnen , als de felve Staten die fullen moeten opbrengen.
Pro Memoria.
Voor de drie Perfonagien in de drie hondert duyfent ponden, negentien duyfent negen en veertigh ponden, ende vooi den Grave van Egmont ende die var Wijck, hare portie, de negen Jaren ge duyrende.
Welke claufule by de Staten begeert werd verandert te wefen , uyt dien dal de felve geheel improprie geftelt is, wam fy haer portie moeten furneren aen d<
pen
«55*.
Den 24. Junii.



*555. Den 24. Junii.
* Bi. 42.
C 38o )
penningen, de welcke fy uyt handen van de Majefteyt moeten hebben, voor foo veel fyne Majefteyts portie bedraeght, ende de woorden van het difpofitief van de Afte fouden wel ftaen, foo verre de Majefteyt de voorfz penningen felver foude genieten.
De voorfz Gedeputeerden fullen voorts, komende boven, eerft vernemen, hoe dat die van Brabandt haren Impoft, Thienden penningh ende andere executeren, ende wat forme van executorialen fy hebben , ende die confereren tegens die geene die lactftmael gelicht zijn.
Ende te verfoecken andere exccutorien, alfoo uit krachte van de felve executorien den Ontfanger niet en kan komen tot penningen , midts dat 'sKoninghs penningen geè'xecuteert werden , eerft by fommatie , gijfelinge ende naer by fubhaftatie , 't welck een langhen train is, alfoo de Koninghs Rentmeefters altoos een Jaer hebben , eer fy rekenen.
Sullen voorts de Gedeputeerden verfoecken confirmatie op dc Ordonnantie , wefende onder Bruxelles, ende expeditie op' de verfinnes in de Afte van den jare 1555- gepleeght, ende letten op feeckere gefubreguleerde Articulen, ftaende in het Placaet van de feven grooten.
Noch confirmatie van twee Articulen, by de Staten gevoegt achter 't Placaet van den Tienden Penningh.
* Noch andere Affignatie voor dc fomme van acht hondert guldens, die Heer Jooft
van



C 381 )
van Bronckhorft gekort heeft op den eersten termijn van de Koop van Bleyfwijck, alfoo den Kooper dc felve fomme heeft mogen korten, uyt fake van de lacft voorgaende Leeninge by hem gedaen.
Noch te recouvreren uyt handen van den Ontfanger Generael de fomme van feven duyfent vijf hondert drie en vijftig ponden veertien fchellingen, omme die gelevert te werden Gerhard Grammay, ende van den felven Quitantie, luydende op den Ontfanger van de Staten.
Noch te recouvreren de twee Decharges, de een fprekende op den Ontfanger van Voorne, van thien duyfent guldens, ende de andere op den Rentmeefter van Putten, van veertien hondert vijf en tnegentigh ponden fes fchellingen.
S
Dagh-
Den 24.. Junii.



J55$Den 4, en 5- Augufti.
<
( ( I
<
c
ï 1
1
1
Rapport 1 van Hoge-
lande ende f Ny en burg,
van't geene ,
van de Ma- d
jefteyt ge- n
obtineert J
hadden op _
depoinflen ,
van haer- u
luyder In- II ftruftie.
C 382 ) .
Daghvaert, in den Hage gehouden op den vierden ende vijfden Augufti 1558.
PRESENTEN.
Den Heere van Lock- ende
korft, Mr. Adriaen van Ley-
Ridder, den,
facob van Duvenvoirde, van Delf.
Heere van Warmont, Mr. Jacob vander Graft,
'htovan Egmont, Burgermeefter,
rerrit van Poelgeeft, ende
)en Heere van Roon, Mr. Jacob de Milde,
facob van Wijngaerden, van Leyden.
ende Mr. Jan van Nieuwen-
°acob vander Duyn , burgh,
Jyt de naem van de van Amfterdam.
Edelen. ende
'Ir. Cornelis van Hoge- Jan Claefz Diert, Bur-
lande, Perfionaris, germeefter,
van Dordrecht. vander Goude.
Ir. Gerrit Hendrickfz, Omme te hooren 't
ende rapport van Hooge-
.ambrecht Jacobfz, lande ende Nyen-
van Haerlem. burgh, die ten Hove
iuych de Groot, geweeft hadden.
THEn voorfz vierden Augufti by Hoogelani de ende Nyenburgh rapport gedaen zyne van 't geene fy van de Majefteyt geobtieert hadden op de poincten, henluyden by iftructie mede gegeven by de Staten, ende ïrlt nopende 't Appoinctement, geftelt op 2n Articule van de Inftructie, beroerende dat ten foude verfoecken , dat in de Acte perti-
cu-



( 383 )
culier van acceptatie van de laetfte geconfenteerde Beede toegelaten foude werden de twee ftuyv. op de Margen, gelegen buyten de Schiltale , te mogen ommellaen , achtervolgende den Text van de Afte van Confent, welck Appoinftement luydende is, dat de intentie van fyne Majefteyt is, dat 't geene geheven fal werden op de Margentalen, geëmployeert fal werden tot furniffement van de portie van die van Hollandt in de vier en twintigh hondert duyfent guldens , ende tot betalinge ende loffinge van de Renten te dier cautie verkocht, fonder daer mede te mengen 't geene dat fuccedeert in de plaetfe van de Beede ordinaris; foo hebben de voorfz Staten, gelet hebbende op de alteratie van 't voorfz Articul, beroerende de twee ftuyvers op de Margen, in het difpofitief van de voorfz Afte particulier geftelt , gerefolveert, * dat men 't felve gealtereerde Articul in de Afte foude laten blijven, byfonder, gemerekt men niet mach pertinente verklaringe doen, hoe veel de portie van de Margentalen , gelegen buyten de Schiltale , beloopt in de voorfchreve drie hondert duyfent guldens , wefende de portie van die van Holland in de vier en twintigh hondert duyfent guldens, ende in de betalinge van de jaerlijckfche Renten ende loffinge van dien , uyt dier dat men niet en weet, wat intereft ende fret tot inninge van de voorfz penningen, ende koften daeromme gedaen fullen moeten werden, ende dat men oock het felve niet en fal mogen weten, dan nae de expiratie van de negen jaren, dat by den Ontfanger van 't Landt van alles Rekeninge gedaen fal wefen;
ende
1S58. Den 4, en 5. Augufti.
*B1.43.



Den 4, en 5. Augufti.
Beroerende de andere poincten.
1
I?
( 384 )
ende indien de Eygenaers van de Landen, gelegen buyten de Schiltale, pretenderen te hoogh geftelt te zijn, dat fy daer van klachtigh mogen komen , de welcke alfdan , foo veel als 't doenlijck wefen fal, by de Staten wel vertoont fal werden ter contrarie, ende dat men tot dien eynde van Coebel fal begeeren verklaringe, hoe veel dat twee ftuyvers op de Marge, gelegen buyten de Schiltale , beloopt, daer niet inne gerekent de Margentalen van de Princen van Orange, Gaveren ende den Grave van Hoorn. Dan die van Leyden waren van advife, dat men het geene wes voorfz is, indien 't te pas quame, te Hove komende, den Pracfident Viglius wel foude mogen vertoonen, nopende 't poinft van de nfeuwe gratiën, daer van in 't difpofitief van dé Afte particulier alteratie gedaen is, is gefeydt, dat de Gedeputeerden, boven reyfende fullen by de middelen , in de Inftructie gefielt , verfoecken, de claufule uyt de Afte te hebben, nadien alle de andere Staten hare Acte particulier hebben, niet tegenftaende dat Appoinftement, geftelt op 't felve Articul, volgende den teneur van 't welcke de Afte niet en mach gemaeckt werden.
A Engaende d'andere poinften, dat op eenige Brieven te vervolgen zyn, omme te liebben advis, ende op andere expeditie op de idvifen alrcede gepaffeert, ende daer oock üenige afte ende aflignatie te vervolgen is , ïyn die geene, die boven reyfen, gecommit:eert om 't felve te doen.



C 3§5 )
TS mede gerefolveert, Coebel te leveren de twee Decharges , d'eene van tien duyfent guldens , fprekende op Kerckwerven , ende d'andere van veertien hondert vijf en tnegentigh ponden van veertigh grooten, fprekende op Bol, ende dat den Advocaet de felve leverende , fien fal, of de afte van beloftenilfe, ■byde Staten gegeven den voorfz Coebel, inhoudt , dat hy, ontfangende de voorfz Decharges , de voorfz afte van beloftenilfe fal reftitueren, dan foo wanneer hy effeftivelijck de voorfz penningen ontfangen fal hebben; ende foo verre de voorfz afte inhoudt, dat die gercftitueert fal werden ten dage van de leveringe van de voorfz Dechargen, alfdan die te .repeteren, overleverende de felve Decharges.
T? Odem is, nopende de Miffive van Dordrecht, gefchreven aen den Heere van Affendelf, beroerende 't arreft, gedaen aen haerluyder Poorters, gerefolveert, dat alfoo ten verfoecke van de Abdye der Stede van Middelburgh binnen de felve Stede in arreft. geftelt zyn fekere penningen, aenkomende eenen Cornelis Adriaenfz ïurfcloot, Poorter der Stede van Dordrecht, uyt faecke dat den voorfz Prooft, als aftie ende tranfport hebbende van eene Cornelia Lucas Dochter, pretendeerde aen de vijf groote Steden van Hollandt, ende aen Mr. Jacob Bol, Ontfanger van de Beede van dc Koninghlijcke Majefteyt over Hollandt, als gecommitteert wefende tot betalinghe van de -felve S ven ten, ten achteren te wefen de fomme van vijf ponden twaelf fchellingen fes penning n Vlaems, uyt fake van drie Jaren verV. Deel. Bb fche-
»558<
Den 4, en 5. Augufti. Coebel te leveren twee decharges , d'eene van tien duyfent guldens, fpreken le op Kerkwerven , en d'andere van veertien hondert vi jf en negentigh guld., fprekende op Lol.
Beroerende't arreft, gedaen aen de Poorters van DorC recht.



I55S. Den 4, en 5. Augufti.
•BI. 44.
( 386 )
fchenen Renten; foo hebben de voorfz Staten , naedien hen volkomentlijck gebleecken, dat de felve * Renten lange voor dato van den voorfz arrelte, by den voorfz Prooft gedaen op de voorfz penningen van den voorfz Cornelis Adriaenfz , ten verfoecke van Gerrit van Loo, eertydts Rentmeefter van Vrieslandt, onder den voorfz Bol gedaen waren arrefteren, gerefolveert, dat by den voorfz Mr. Jacob Bol, als Ontfanger van de Beede, ende de voorfz Staten ende Loo, met hem gevoegden voor haer intereft, uyt den naem ende interveniërende voor den voorfz Cornelis Adriaenfz , Mandament van den Hove van Hollandt verfocht fal werden, uyt krachte van de welcke den voorfz Prooft, op fekere pcenen , jegens de Koninghlijcke Majefteyt te verbeuren, bevoolen fal werden, 't voorfchreve arreft kofteloos ende fchadeloos af te doen, ende geinterdiceert, van gelijcken meer te doen, ende in cas van oppofitie , pcenen ende breuken ftadhoudende, van niet verder te procederen, tot partyen gehoort, anders fal wefen geappoinéteert; ende het voorfz arreft op cautie afgedaen zynde, dagh voor defen Hove, omme te aenhooren aliülcken eyfch ende conclufi, &c. ofte dat ten minften henluyden geaccordeert fal werden befloten Miffive , tendeerende ten felven effecte , ende daer by den voorfz Prooft tot fekeren daghe befchreven fal werden, hem te vinden alhier in den Hage, om met de voorfchreve Supplianten , ofte hare Gecommitteerden, te compareren voor fekeren Commiffaris, omme henluyden te verhooren ende vereenighen, indien
't doen-



C 387 )
*t doenlijck is, indien niet, proces verbael te maken, ende den Hove rapport te doen, omme gedifponeert te werden naer behooren, midts dat den voorfz Loo gehouden werdt de voorfz Staten te paneren behoorlijcke acte , daer by hy henluyden belooven fal kofteloos ende fchadeloos te guaranderen van den voorfz procefle; ende van gelijcken zyn de voorfz Staten te_vreden, den voorfz Cornelis Adriaenfz kofteloos ende fchadeloos te garanderen Van den Proceffe, hangende op het Voorfchreve arreft voor den Gerechte van Middelburgh.
TfOdem is de fake van deri Cafteieyn van Gornichem uytgeftelt tot de naefte Vergaderinge.
|?Odem is by Jacob vander Duyn de Staten rapport gedaen, beroerende hoe gehandelt heeft nopende de Weddens van Bol, van den ontfangh vanden termijn van de ordinaris Beede , gevallen St. Jans Miffe laetftleden, ende van de Weddens voor de betalinge van de Renten, geaffigneert op de voorfz Beede, die hy doen fal voor de twee jaren ende een half dat de voorfz Beede noch loon gehadt foude hebben; Soo hebben de voorfz Staten gerefolveert te concipiëren feeckere Commiffie op den voorfchreven Bol, fulcks als hier nae is Volgende.
QP den vierden Augufti 1558. foo hebben de Edelen en fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten B b 2 van
Den' 4, ea 5. Aiyuiri.
De fake van den Cafteieyn van Gornichem uytgeftelt.
Te concipiërenCommiflie op Mr. Jacob Bol.
De voorfchreveCommiffiot



Den 4, en 5. Augufti.
•BL 45-
C 388 3
van den felven Lande , gecommitteert' \ ende committeren midts defen Mr. Jacob Bol tot den ontfangh van den termijn van de Beede ordinaris, gevallen St. JansMis* fe laetftleden, beloopende ter fomme van dertigh duyfent vijf hondert en feftigh ponden van veertigh grooten het pondt, ofte foo veel meer ofte min, als de felve bevonden fal werden te bedragen, komende tot profijte van de Staten, nae vermogen van de laetfte Afte van confent, mits dat hy met de felve penningen betalinge doen fal van een half jaer Renten, daer vooren de vijf groote Steden, ende oock die van Amfterdam apart verzegelt hebben, als nu verfchenen, bedragende ter fomme van elf duyfent fes hondert vier en tfeventig ponden veertien fchellingen van veertig grooten't pond, midtfgaders noch van elf duyfent hondert en vijftien gelijeke ponden, aenkomende de gemeene Drapperye binnen de Stede van * Leyden, ende dat hy de refte van de felve fomme, bedragende omtrent ter fomme van acht duyfent gelijeke ponden, voor foo veel als de felve ftreckeu magh , employeren fal tot afloffinge van de Renten, ftaende op de vijf groote Steden, ende die van Amfterdam apart binnen 'sLandts verkocht; Wel verftaende dat hy in.de loffinge vande voorfchreve Renten prefereren fal de Onderfaten van Hollant, die te vreden fullen wefen haerluyder penningen weder te employeren tot koopinge van andere Renten op 't gemeene
Landt,



( 3§9 )
Landt, den penning twaelf; hebben voorts de voórfz Staten den voorfz Mr. Jacob Bol ook gecommitteert, omme uyt handen van den Ontfanger van 't gemeeLant Mr. Aernout Coebel jaerlijks te ontfangen voor den tydt van twee toekomende jaren ende een half, dat de Beede ordinaris loop gehadt foude hebben hondert vijftigh duyfent gelijeke guldens, wefende de portie van die van Hollandt in de twaelf hondert duyfent guldens, by' de gemeene Staten geaccordeert tot be-: talinge van de Renten , geaffigneert op de Beede ordinaris, midts dat hy met de felve penninghen jaerlijcks betalen fal', geduyrende den voorfz tydt van twee Jaren ende een half, de Renten, die op de voorfz vijf groote Steden, ende die van Amfterdam apart , noch fullen blyven ftacn, ende het overfchot van dien employeren tot afloffinge van de voorfz Renten , in der voegen ende manieren voorfz, ende dat by advis van de voorfz Staten; ende fal den voorfz Jacob Bol ter caufe van fynen voorfz ontfang ende adminiftratie, te weten voor 't voorfz half Jaer, verfchenen St. Jans Miffe laetftleden, hebben den hondertften en vijf en twintighften penningh van fynen .ontfangh, ende voor de andere twee Jaren ende een half den hondert ende vijftighften penningh, ende voor fyne extraordinaris Reyfen , die hy twee mael 's Jaers buyten 's Landts doen moet, tot betalinge van de Renten aldaer verkocht, t'elcken reyfe hebben Bb 3 vijf»
1558-
Den 4ende 5. Augufti.



1558-
Den 4 enc'e 5, Ai'gufii.
Ordonnantie voor Mr. ChriftorfelGout.
Ordonnantie voor Mr. Jan Betz.
Requefte van Cornelis van Nes Impoftmeefter tot Jiordrechc,
Ordonnantie voor Mr. Willem
Schoock.
Verfoeck, by HogeJaade ghedsen, be-
C 39© )
vijftigh gelijeke guldens; Wel verftaende , dat hy in het overvoeren van de penningen buyten 's Landts fulke forge dragen ende diligentie doen fal, als hy voor fijn eygen geldt foude mogen doen.
J?Odem is Mr. Chrifloffel Gout dertigh gul. dens, volgens fijn Declaratie, gepaffeert.
TS Mr. Jan Betz toegeleydt tien guld. feven ftuyv., uyt faecke dat hy als Advocaet voor 't gemeene Landt gebefoigneert heeft.
JS op de Requefte vanden Impoftmeefter van Dordrecht, Cornelis van Nes, gerefolveert , dat den Impoftmeefter fynen Pacht fal betalen, ende de Staten fullen *'t proces doen vervolgen, &c. by haerluyder'Advocaet ende Procureur tot Mechelen; ende fal den Suppliant fijn Declaratie overleveren van het gunt hy verfchoten mach hebben , omme daer van betalinge te mogen obtineren , ende fal den Advocaet met Mr. Jacob de Milde Inftructie maken, tót defe faecke dienende.
JS gepaffeert Ordonnante voor Mr. Willem Schoock, Penfionaris der Stede van Dordrecht , van veertien Dagh-geiden, tot twee guldens daegs, uyt faecke van twee reyfèn by hem gedaen, ende noch feventien guld. vier ftuyv. by hem verfchoten aen Wagenhuyr.
JS aengaende het verfoeck van Mr. Cornelis van Hogelande, beroerende de Margentalen , buyten de Schiltale gelegen, die de Ey-



( 39i )
genaers van dien, wefende Poorters der Stede, felver gebruyeken, niet en behooren te contribueren * gelijck d'andere Margentalen, onder de Schiltale gelegen; Is 't felve affeilagen, overmidts in de Articulen diesaengaende in 't Placaet van den Tienden penningh met kenniffe van faken anders geordonneert is, ende daeromme by 't felve Placaet perfifteren, alfoo in henluyden niet en is 't felve te veranderen, byfonder alfoo 't felve alomme gepubliceert is.
TS mede op het verfoeck, by den Penfionaris van Amfterdam gedaen, of den Collecteur van den Thienden penningh aldaer, met de reftanten, die hy niet en fal konnen gekrijgen, fal moghen volftaen, midts de felve ftellende in fyne Rekeninge; hebben de Staten gerefolveert ende verklaert, dat hy met de felve reftanten, die brengende in Rekeninge , niet en fal mogen volftaen, maer gehouden wefen in Rekeninge te brengen den Thienden penningh van alle de Huyfen, naer inhouden 't Placaet daer van zynde.
"P Odem is ten verfoeke van den voorfz Penfionaris by de voorfz Staten verklaert, dat den voorfz Collecteur fal mogen volftaen; midts leverende de penningen loopends geldts. ende heeft den Ontfanger van de Majefteyt confent, de felve fulcks te mogen ontfangen,
TT Odem is by de voorfz Staten toegevoeghi mijn Heere den Raedtsheer Suys, vooi fyne befoigne in de correctie van den Thien Bb 4 dei
1558.
Den 5 ende 6. Augufti. roerende de Margentalen gelegen buyten *é Schiltale.• BI. 46.
Verfoeck, by den Penlionaris vanAmfterdam gedaen, beroerendeoen Collecteur van den Tienden penningh aldaer.
Beroerende den felven Collecteur.
■ Recom\ penfe voor Suys, voor ' de befoil gne in de



Den Veilde, d. Augufti. correctie vs'i don (Thienden penningh. Ongere- ,, geitheyt ' van'tSlachturven.
Ordonnantie op f!ol, voor de Brspperye van Leyden, van de fomme van elf duyfent een hondert vijftien ponden 12. fc. 6. den.
Met den Jmpcftm«eiiervan Delf te te overko- ( pen., i
c
ï
( 392)
den penningh de anno vijftien hondert drie en vijftigh, de fomme van vier hondert ponden van veertigh grooten.
Odem is geadvifeert op de poincten, geadvifeert op de ongeregeltheidt van Slachturyen, dat elck van de Staten foude hebben Copie van de geconcipieerde Articulen, omme ter naefter Daghvaert eyndelijck te refolveren.
Odem. is by de voorfz Staten gepaffeert Ordonnantie op den Ontfanger Bol voor de gemeene Drapperye van Leyden , van de fomme van elf duyfent een hondert vijfthien ponden twaelf fchellingen fes penninghen van veertigh grpoten vlaems 't pondt, van den termijn van de ordinaris Beede, verfchenen St. fans Miffe laetftleden, aenkomende de Staten van Hollandt, nae vermogen d'Acïe van confent, by de Staten gepaffeert in Mey vijftien londert acht en vijftigh.
jT)En vijfden Augufti daer aen volgende is gerefolveert, dat men met den Impoftneefter van Delf fal accorderen ten nacften lat men fal mogen, fonder te excedercn de es hondert guldens, ende zyn, omme 't feil -e te doen, gecommitteert'Mrs. Jacob van er Duyn ende Jacob de Milde; gehoort hebende haerluyder rapport, zyn hem toegeoeght de voorfchjeye fes hondejt guldens.



( 393 )
T?Odem is gepaffeert Ordonnantie voor Dirck Gerritfz , van twee fchellingen grooten Vlaems.
J70dem is mede gerefolveert Mandament op de naem van de Staten tegens den Bailliuw van Zuydt-Hollandt, omme hem te doen beveelen, 't gene hy van de Placaten ontfangen heeft, te reftitüeren, en evenwel ons te laten contenteren met befloten Miffiven, inhoudende 't felve effeft, ende dat den Heere van Affendelf te feggen.
* T?Odem hebben de voorfz Staten gerefolveert ende geaccordeert, dat alle de Ordonnantiën van den Clercq van den Advocaet, die by den Ontfanger Coebol in fyne Reeckeninge wederleydt zyn, fonder eenige fwarigheydt in fyne Rekeninge , die hy te doen heeft, gepaffeert fullen werden, fulcks ende daer den voorfchreven Ontfanger bevinden fal dat de felve in Rekeninge behooren gepaffeert te werden.
JTOdem is gefeydt, dat men in 't doorfien van den Staet van liquidatie fal letten op 't gene dat de Staten te luttel aengebracht fouden mogen hebben , naedien die van 's Koninghs wegen 't felve in meeninge zyn te doen.
T?Odem hebben de voorfchreve Staten den ^ Impoftmeefter van Delf, volgende de voorgaende Refolutie, gepaffeert fekere Acte, fulcks als hier na volght.
Bb? Al-'
1558-
Den 5 ende 6. Augufti. Ordonnantie voor Dirck-Gerritfz, Boode.
Den Bailliuw van ZuydtHollandtte doen reftitüeren 't geene hy van de Placaten genotenheeft. *B1.47. Ordonnantie voor den Clercq van den ; Advocaet.
Te letten
op 't geene de Staten te luttel tengeiracht (buien mogen hebben.
D.en Impoftmeefter van Delf by de Staten Afte jepafleert,



Den 5 ende 6. Augufti.
De voorfchreveAfte.
Ordonnantie voor Cornelis van Hogeknde.
Ordonnantie voor Mr. Jan van Nieuwenburg.
C 394 )
Alfoo de Staten van Hollandt uyt 't rapport van fekere hare Gecommitteerden, gevifiteert hebbende de Rekeninge ende Blaffaerden van Adriaen Fijck, Pachter van den Impoft binnen de Stede van Delf over den Jare 1557., bevonden hebben , dat den voorfz Pachter, overmidts de groote fterfte, die in den voorz Jare binnen de felve Stede geweeft is, verlies gehadt heeft over de fes hondert Caroli guldens, foo hebben fy den voorfz Pachter de voorfz fomme van fes hondert Caroli guldens geremitteert, en remitteren mits defen, ordonnerende den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Arent Coebel , hem te dier caufe ongemolefteert te laten.
T^Odem is gepaffeert Ordonnantie voor Mr.
Cornelis van Hogelande, Penfionaris der Stede van Dordrecht, van dertigh Dagh-gelden, tot twee guldens daeghs, uyt faecke dat hy met Nyenburgh op den eerften Julii laetftleden gereyft is omme diverffe ftucken te vervolgen , ende noch twee guld. by hem verfchoten voor Bodeloon.
Eodem is mede gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Jan van Nieuwenburgh, van dertigh gelijeke Dagh-gelden, tot twee guldens daegs, uyt faecke voorfz, ende noch drie guld. veertien ftuyv., by hem verfchoten aen Miffiven ende Schrijfloon.
Dagh-



( 395 )
Daghvaert, gehouden in den Hflge op den 18. Augufti 1558.
DE Staten hebben befloten ende geaccordeert, dat den Ontfanger van 't gemeene Landt, Aert Coebel, fal met eene ofte twee Gedeputeerden, te weten van Dordrecht ende Leyden, hem tranfporteren tot Antwerpen , omme aldaer eerft ende alvoorén te handelen met Gerhard Grammay, Thefaurier Ge-*nerael vander Oorloge van de Staten van de Landen van herwaerts over, Omme hem te genoegen van fijn achterwefen van de quote van die van Hollandt van de maenden van Junius en Julius, ende foo verre betreft dc betalinge van de quote van Auguftus, beloopende 11660. ponden, en konnen de felve fomme alsnoch niet opbrengen, maer fullen moeten hebben eerft de Copie authentiq van de Commiffie van den Heere van Stalen ende de fyne, mitsgaders Copie authentiq van den ftaet, op haerluyder Commiffie gemaeckt, ende daer en boven alfoo fyluyden tegenwoordelijck noch fchuldigh zyn fekere Koopluyden tot Antwerpen het intereft van fes weecken van tfeftigh duyfent ponden, waer van de Majefteyt henluyden belooft heeft te indcmneren by feeckere Afte, by fyne * Majefteytgetekent, foo fouden fyluyden geerne eerft aen de Majefteyt vervolgh doen, omme van 't felve intereft gedreffeert te werden; verfoeckende aen den felven Thefaurier, daer mede de handt aen te willen houden , ende alsdan fullen raedt foecken , omme, 't felve gedaen zynde, de maendt van Auguftus te furneren; voorts fal
den
1558. 18. Aug.
Coebel met Dordregt gecommitteert, omme tot Antwerpen te handelen met GerhardGrarnmay.
* BI. 48.



Den 18.
Augufti.
**' i -l ««
Dagh gelden voor «le Boden.
C 396 )
den voorfz Ontfanger met de voornoemde Gedeputeerden handelen met de Koopluyden, die Obligatien van de Staten onder hen hebben , foo wel beroerende 't frait van de dria maenden voorleden, als voor noch drie toe-komende maenden, omme die te mogen verlengen tot de redelijcke cours van deBeurfe, foo fy beft fullen konnen tot 's Landts oir, baer, midts dat fy bedingen fullen, indien 't mogelijck is, dat t'elken reyfe, als den Ontfanger penningen fal overfchicken, dat 't frait van alfulcke fomme fal cederen, waer toe fyluyden alle neerftigheydt fullen doen, om de penningen te doen accelereren.
J? Odem is by de voorfz Staten gerefolveert, dat alle Booden, reyfende in des gemeene Landts affairen ende faecken, daeghs fullen hebben twaelf ftuyvers, fonder meer Dagh, gelden te eyfchen, dan fy gevaceert hebben; te weten,
Uyt den Haegh tot Leyden een dagh,
Tot Amfterdam drie dagen.
Tot Delf een hal ven dagh.
Tot Dordrecht drie dagen.
Tot Utrecht vijf dagen.
Tot Mechelen leven dagen.
Tot Bergen in Henegouwen 12 dagen.
Tot Bruggen dertien dagen.
Tot Haerlem twee ende een hal ven dagh.
Tot Alckmaer vier dagen.
Tot Rotterdam twee dagen.
Tot Gouda drie dagen.
Tot Antwerpen fes dagen.
Tot



C 397 )
Tot Bruffel acht dagenTot Gent tien dagen.
Daghvaert, gehouden in den Hage op 'den 13. September ,1558.
PRESENTEN.
Den Heere van Roon , ende
Ridder, Mr. Cornelis van Veen}
Gerrit van Poelgeeft, van Leyden.
Uyt den naemvan de Dirck Hillebrdndlfz 5'
Edelen. Burgermeefter,
Adriaen van Blyen- Pieter Cantar,
burgh, Schout, ende
Mr. Willem Schoock , Mr. Jan van Nieuwen*'
van Dordrecht. burgh,
Jooft van Hillegom, van Amfterdam.
ende Jan Hey,
Mr. Lambert Jacobfz, ende
van Haerlem. Simon Gerritfz,
Huych de Groot, vander Goude. ende
Cornelis Janfz Croefer, Omme te refolveren
Burgermefter, op de Propofitie van
ende den Hondertften en-
Mr. Aert Franckefz, de vijftigften pen-
Secretaris. ningh, by de Kon.
van Delf. Maj.deGeneraleSta-
Jacob vander Gr aft, ten in Augufto laeft-
Claes Adriaenfz, Bur- ledenbinnenAtrecht
germeefter, gedaen.
IS by den Advocaet de Staten rapport gedaen, ende oock voorgelefen de Middelen
155S.
Den 13. Septemb*
Beroerende den Honderc*



1553. Den 13. Septemb. ften ende Vijfdghllen penningh.
•BL49.
Rapport van de Befoigne van Coebel ende Hogelande, toe Antwerpen gedaen, volgende feeckere Memorie. Defelve Memorie.
C 398 )
len beroerende de opbrenginge van den Hon* dertften ende Vnftighften penningh , maer want ter Daghvaert maer twee Edelen gekomen en waren, ende dat fy van te vooren niet gehadt en hadden Copie van 't Gefchrifte, beroerende de Negotiatie * van 'tSout, wefende het derde poinct van de Propofitie; Soo hebben fy de Refolutie van dien uytgeftelt tot de eerfte Daghvaert, die in den Haegh gehouden foude werden.
T-TOdem by den Advocaet mede rapport ge* _ daen zynde van de Befoigne van Mrs. Cornelis van Hoogelande ende Aernout Coebel, tot Antwerpen, volgende de Memorie hier nae geinfereert.
JN den eerften foo moet den Advocaet van den Lande recouvreren de Aéte van indemniteyt, daer by de Majefteyt de Staten belooft heeft, dat fyluyden geen intereft dragen en fouden van de twee hondert en thien duyfent ponden, by henluyden verzegelt op de Beede van de drie hondert en twintigh duyfent ponden; te weten de eene helft te betalen Mey 1557., ende de andere helft Mey 1558, al waer 't dat de Staten betaelden fes weken na den dagh in de Obligatie begrepen, welck intereft foude by fyne Majefteyt gedragen werden.
Ende door het retarderen van de colleftatie van den Thienden penningh (gefchiedt by 't ontbreken vin den Octroye) zyn blijven ftaen de hondert vijf duyfent
pon-



( 399 )
ponden, die den thienden Mey 155?. verfchenen waren, tot den laetften Augufti daer aen , makende drie maenden ende een en twintigh dagen, daer de Majefteyt de Staten ontlaft heeft van 't frait van veertigh duyfent ponden, blijvende tot lafte van de Staten 't reft van de feftigh duyfent ponden, Voor de drie maenden, daer af infgelijks de Majefteyt behoort de Staten te indemneren voor 't frait van de fes weken, volgende de voornoemde Afte.
't Welck al moet gedrelfeert werden by mijne Heeren van de Financie by twee Dechargen, d'eene omme gerembourfeert te werden van 't frait van de veertig duyfent ponden voor den tydt van drie maenden , dat by den ontfanger Coebel de Koopluyden, de Obligatien van de Staten in handen hebbende, betaeldt is.
Ende d'andere van het frait van de vijf en tfeftigh duyfent ponden voor den tydt van fes weken, alfoo de Staten de Koopluyden de Obligatien hebben moeten vervolgen 't geheel intereft, gevallen zedert den thienden Mey tot den voorfz uytgaenden Oughft daer aen volgende.
Hebben voorts de Gecommitteerden, te weten Arent Coebel ende Mr. Cornelis van Hogelande, met de Koopluyden , Houders vande voorfz Obligatien, fulcks gehandelt, dat den Ontfanger Coebel fal tellen alle de penningen, die hy onder hem fal moghen hebben, in minderinge van de voorfz Obligatien, uytgefondert Daelders , die niemandt van henluyden en heeft
»553. Den 1. Septemb.



1558Den 13. Septemb»
* B!. 50.
( 400 )
Willen ontfangen, fulcks dat die blyven Sn handen van den Ontfanger, ende van de penningen van vijf en dertigh ftuyvers , hebben die ten laetften met groote fwarigheydt ontfangen, met conditie, dat den Ontfanger daer onder eensdeels gepermitteert geldt foude mengelen, cefferende daer mede 't frait; ende hebben de reft, die onbetaeldt blijft, verlenght voor den tydt van drie maenden, tot drie ten hondert, volgende den cours van de Beurfe, met conditie, dat de Houders van de Obligatien te vreden zyn, tot allen tyden , als den Ontfanger eenige merckelijcke fomme overfenden fal, de felve te ontfangen, ende nae rato van dien den intereft te laten cefferen ; des hebben bedongen, dat men henluyden voor den tydt van een en twintigh dagen, als van den thienden Augufti tot den laetften, voor intereft bétalen foude de fomme van twee hondert ponden, dat alfoo gedaen is.
* Soo verre als aengaet Gerhard Grammay, die heeft ontfangen ten vollen de tweede ende derde maendt van Junius ende Julius ende van Auguftus, die nu al verfchenen is, is te vreden de handt daer aen te houden, ende te folliciteren aen mijn Heeren van de Financie, dat de Staten gedrelfeert mogen werden van 't intereft van de fes weken van vijf en tfestigh duyfent ponden; begeerende dat binnen middeler tyde den Ontfanger Coebel binnen Antwerpen fal willen de penningen gereedt maecken, omme die te mo<4 gen



( 40i )
gen voeren nae den Legere, alfoo na defe reyfe geen penningen meer in den Leger van Antwerpen gevoert fullen werden , voor de Leger opgebroocken werdt} ais Grammay feydt;
Heeft oock gelevert Copie authentijCc} Van de Commiffie van den Heere van Stralen , mitfgaders d'Ordonnantie , Inftructie en Staet daer inne geinfereert.
Maer aengaende fyne Commiffie, feydé geene generale te hebben, dan van Brabandt.
. Daer af hy Copiö gelevert heeft, verfoeckende aen de Staten van Hollandt gelijeke te hebben , ende hem gelevert té werden.
Nota. Indien hem Commiffie gelevert werdt, fullen dc Staten hein moeten Wedden geven vari hare portie, fulcks dat in effeéte de Staten dobbel Stalaris fullen moeten betalen,
J-JEeft den voorfz Advocaet den felven mede vertoont, dat 'er geen Afte en was, dat de Majefteyt foude dragen 't frait van twee hondert en thien duyfent "guldens, fes wekeri j nae elcks van de verfchijn-dagen, immers dat ] de Gedeputeerden vari de Staten , te Hove < wefende, op den elfden December 155(3. hëii : van 't felve verfoeck gedepörteert hadden, uyt dien dat die van de Financie henluyden verklaert hadden, dat indien het felve henluyden geconfenteert wierde, dc Eonirighlijcke Majefteyt daer door fchade foude lijden van oni~ Fi Deeh Cc tfënt
\
1558;
33eti 13. Septémbó
vêrtBönin*e, by deri Advocaet ;edaen op* jen eerften Irjicul vari le voorfz Vïemóïie;



I55SDen 13. Septemb.
Beroeren. de de verfogte Commiffie by Grammay.
Rapport, gedaen van de Miffive, by Coebel aen Alïèndelf gefchreven.
Rapport genomen op de fwarighedenvan het 42. en 53. Art, van den Placare van den Tienden penning, en vijfde van de feven. grooten.
( 402 )
trent twaelf duyfent guldens, waer mede de voorfz Gedeputeerden te vreden zyn geweeft.
A Engaende de verfochte Commiffie by Grammay van die van Hollandt, volgende het inhouden vande voorfz Memorie, is uytgellelt tot de komfte van Coebel, omme te weten tot wat eynde hy diefaengaende in fijn Memorie een Nota geftelt hcefc.
T? Odem by den Advocaet de felve Staten rapport gedaen zynde van de Miffive , by Coebel aen den Heere van Affendelf gefchreven , hebben verklaert, van geenen noode te wefen yet aen Coebel te fchrijven nopende de twintigh duyfent Daelders, die hy van 't Capittel van St. Stevens tot Keulen verwachte, maer dat hy, hebbende van 't voorfz Capittel daer van befcheydt, het felve henluyden wel foude laten weten; dat oock te vergeefs ware, aen den Heere van Cruningen ofte de Majefteyt te verfoecken eenige Schepen, tot defenfie van de Haringhvaert, naedien de felve voor defe Teelt by de Reeders afgeflagen was, ende dat oock de Teelt overftreken foude wefen, al eer men daer van eyndelijck antwoordt foude mogen hebben.
J^E Staten hebben rapport genomen op de fwarigheden, by Mr. Willem Schoock gemoveert op 't 42. ende 53. Art. van 't Placaet vanden Tienden penningh, ende op 't vijfde Art. van 't Placaet van de feven grooten, inhoudende dat de Bruyckers 't derdendeel van
den



C 403 )
den Thienden penningh betalen móeten van 't Landt daer dc Eygenaers vry af zyn.
* TXY den Advocaet rapport gedaen zynde van dc fauten , by de Clercquen van Coebel gebefight in dc fommatien, gedaen doen omme te brengen de penningen, van nooden wefende tot betalinge van 's gemeene Landts Renten ; te weten, dat de felve Clercquen veele ende diverffe Dorpen hadden doen fommeren voor de geheele fomme van een en veertigb duyfent acht hondert feven en dertigh guldens, welcke fomme gefurrogeert was geweeft in de plaetfe van de feven grooten , by de Staten voortydts geaccordeert op de Margen ommegeflagen tc werden, daer nochtans fyluyden niet cn behoorden de voorfz Dorpen verder gefommeert te hebben, dan voor dé helft vande voorfz fomme van een en veertigh duyfent acht hondert feven en dertigh guld. Dat daer en boven de voorfz Clercquen de felve Dorpen hadden doen fommeren, ten fine voorfz op te brengen feven oort op de Margen, de welcke nochtans gefmolten waren in de voorfz fomme van een en veertigh duyfent acht hondert feven en dertigh guldens, fulcks dat midtfdien de voorfz Dorpen bevonden werden 'tweemael hooger gefommeert te zyn, dan fy gehouden waren op te breri» gen; Soo hebben de voorfz Staten de Clercquen van den Ontfanger Coebel by hem ontboden zynde, belaft, geen verdere fommatié ofte executie diefaengaende te doen Voor de komfte van den felven Ontfanger, dan alleen vonr de helft van een en veertigh duyfent acht Cc 2 hon»
Den 13» Septemb»
* BI. 51»
Fauten, by de Clercquen van Coebel gebefight in de fommatien van diverffche Dorpen»



1558. Den 13. Septemb.
Dagh genomen, OIT in de Herberge te welen.
Dagïi-
( 404 )
hondert en feven en dertigh guldens, ende dat fy de Deurwaerders by monde fouden doen verklaren, dat fy de verdere fommatie fouden houden voor nul, als by erreur gedaen zynde, ende indien dat fy yet uyt faecke voorfz indebité ofte t'over van yemandt ontfangen hadden , dat fy 't felve weder fouden reftitueren , ofte betalinge laten ftrecken in den toekomenden termijn, 't welck de voorfz Clercquen fulcks belooft hebben te achtervolgen.
Eodem hebben de voorfz Staten dagh genomen , weder in den Hage in de Herberge te wefen den fes "en twintighften September eerftkomende.



( 405 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 28. September 1558.
PRESENTEN,
Den Heere van Aften- ende
delf, Mr. Jacob de Milde,
Van Goudriaen , van Leyden.
Otto van Egmont, Sibrandt Ocko, Burger-
Gerrit van Poelgeeft , meefter,
Uyt de naem van de Pieter Cantar,
Edelen. ende
Adriaen van Blyenburg, Mr. Adriaen Sandelijn,
Schout, van Amfterdam.
Mr. Cornelis van Hoge- Adriaen Gerritfz, Bur-
lande, germeefter,
van Dordrecht. ende
Jooft van Hillegom, Simon Gerritfz ,
ende vander Goude. Mr. Lambert Jacobfz,
van Haerlem. Omme te refolveren op
Cornelis Janfz Croefer , de Petitie , by de
Burgermeefter, Kon. Maj. den 19.
ende Augufti binnen A-
Frans Duyft, met trecht gedaen , be-
Mr. Adriaen van Ley- roerende den Hon-
den , dertften ende Vijfvan Delf. tighften penningh, Jacob vander Gr aft, ncgotiatic van het Gerrit Reyerfz , Bur- Sout ende den Im-
germeefters, poft op de Wynen.
BY den Advocaet rapport gedaen zynde van 't inhouden van dc Miffive van Coebel aen den Commis Generael te Lande, Heer Cc 3 An-
1558. Den 28. Sepcerab.
Rapport van den Advocaet van deMis-



1558. Den 28. gep:erab.
♦BI. 52.
five van Coebel aen den Commis Generael Anthonis vanScra-
ien,
C 406 )
Anthonis van Stralen, vermeldende van dat de Staten fouden moeten * opbrengen meerder fomme te Lande, dan dc Inftructie ende fyne Commiffie vermeit; midtfgaders den felven vertoont zynde de felve Miffive van Stralen, ende twee fyne Ordonnantie, in conformité van dien gemaeckt , midtfgaders de Minute van Coebel van de antwoordt van de felve Miffive van Stralen; hebben den Advocaet belaft, voor antwoordt te fchrijven acn den voorfz Coebel, dat fy niet en verftaen in de vier en twintigh hondert duyfent guld., by de gemeene Staten de Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert, verder gehouden te wefen, dan in de fomme van drie hondert duyfent gelijeke guldens, als wefende een achtfte part van de voorfz fomme, ende dat fy wel verftonden en bevonden, dat de Staten van Hollandt gehouden zijn te betalen de fomme van dertigh duyfent negen cn vijftigh guldens voor de maendt van Julius, ende gelijeke fomme voor de maendt van Auguftus, ende dat fy te vreden waren, dat de felve betalinge fulcks by hem gedaen wierde, midts afkortende op de voorfz maendt van Julius de een en veertigh duyfent fes hondert negen en vijftig ponden , die daer op betaeldt zijn, ofte foo veel meer als in afkortinge van dien betaeldt mach wefen, midts dat de voorfz twee Ordonnantie van Stralen gealtereert, ende daer uyt gelaten wer* de de fomme van veertien duyfent guldens, die achter dc voorfz drie hondert duyfent guldens geftelt zijn, daer inne dc voorfz Staten in geender manieren gehouden en zijn, ende daeromme op fulcke. Ordonnantiën geen
pen-?



C 407 )
penningen en fouden begeeren te betalen.
DY den Advocaet rapport gedaen zynde, beroerende fijn verdere befoigne, tot Atrecht gedaen, beroerende de expeditie van de Afte particulier, beroerende 't vervolgh van de rigoureufe Executorien, beroerende de confirmatie op de Ordonnantie van den Impoft, beroerende dc verfuymcnilfe in de Acte van confente van den Jare 1555. gepleeght, ende voorts andere affignatie van acht hondert guldens , die Heer Jooft van Bronckhorft gekort heeft op den koop van Blyfwijck, ende beroerende het dilaycren van den Raedt van Hollandt, nopende de expeditie van 't advis. de vorderinge ende abbreviatie van de Juftitie toucherende; Soo hebben de voorfz Stater gerefolveert, het voorfz laetfte poinct , dal men by Requefte foude verfoecken expeditie van 't felve advis.
T?Odem hebben de voorfz Staten gcordon ncert, dat den Advocaet fal teykencn & Ordonnantie van de Verpachtinge van dei Impoft tot Delf gedaen voor den Jare 1558.
P R JE S E N T E N.
Alle de felve behal- Ende in fijn plaetfe i
ven geweeft Cornelis Jan Croefer , Jan Dirck Harpertfz.
VYn gecommitteert Jacob vander Duyn ^ Mrs. Adriaen van Leyden, Jacob dcMi Cc 4 c
1558.
Den 1%. Septemb.
Rapport van de Ex* peditien, tot Atrecht verkregen.
By Requefte aen den Hove van Hollandt te verfoecken expeditie op 'c advis, beroerende de vorderinge van ; de Juftitie.
- Dat den
» Advocaet ' fal tykenen 1 d'Ordonnantie van den [mpoftmeester van Delf van s den jare 1558.
5 Duyn, a
- Leyden , C Miïdeeude



Den 28. Septemb,
den Advo.caec gecommitteert , omine te taxeren diverffe Declaratien.
Rapport van den Advocaet, beroerende ■ dePropofi- < tien binnen 1 Atrecht ge- j daen, 'cn dat Coebel ' v'ernenie c tot Ant- J werpen, ( hoe die van Brabandt procederen *; beroerende C de voofrz a Propofiti- r èn.
*Bi.53. e
■ v n d
g< G d< ei
Hl
C 408 )
de ende den Advocaet, omme te tauxeren ó& Declaratien van de Erfgenamen van Mr. Pieter Wouterfz, van Mr. Aelbrecht Bouwenfz, van de Clercquen van Bol ende Coebel, van Cornelis van Nes, Pachter van den Impoft tot Dordrecht, mitfgaders omme tc expediëren diverffe Requeften, ende foo verreden voorfz Duyn, overmidts fyne fieckte, niet vaceren en mochte 't felve gedaen foude werden by de andere drie.
gY den Advocaet rapport gedaen zvnde nopende de voorfz Propofitie van de Majeleyt tot Atrecht gedaen, foo hebben de voorfz >taten gerefolveert, dat den Advocaet fchrijven fal aen den Ontfanger Coebel, dat de Staeri hen bevinden in groote fwarigheydt ende lerplexitcyt, niet wetende eenige middelen te xcogiteren, omme de Majefteyt in fijn voorfz ictitie tc * believen, uyt dien dat alle de midlelen fulcks belaft zijn, ter caufe van diverfe 'oorgaende confenten, dat de felve niet wel enige verdere belaftinge'dragen en mogen, at daeromme hem foude gelieven fecretelijck en die van Brabandt te vernemen , hoe de dve Petitie , ende wat middelen dc felve gevcogitcert mogen hebben , beroerende foo rel den Hondertften ende Vijftighften peningh, als oock het ftuck van den Soute, en3 oock den Impoft ; ende of t'Antwerp'en ;en tydinge en is van 't vertreck van den ravc van Lalange ende den Pnefidcnt vari. m Secreten Rade van Atrecht nae Bruffel, ide indien niet,' of 'er eenige hoop foude ogen wefei) van t'Atrecht yet te mogen Bel
foit



C 409 )
foigneren , ende dat den Advocaet met den eerften tc adverteren, alfoo fy 't felve wetende , ende dat 'er hoop foude wefen van eenige expeditie t'Atrecht te mogen gekrijgen, den Advocaet met eenige Gedeputeerden in meeninge zyn aldaer te fchicken, omme te vervolgen eenige poinften, daer op van noden is expeditie te hebben voor 't dragen van eenigh confent.
T7Nde zyn daer toe gecommitteert de Penfionariffen van Dordrecht, Amfterdam ende den Advocaet, ende voorts omme te vervolgen rigoureufer Executorien, confirmatie op de Ordonnantie van den Impoft, van de vcrfuymeniffe, gebefigt in de Afte van confent Van den Jare 1555., ende andere affignatie van de acht hondert guldens , daer van daeghs te vooren by den Advocaet rapport gedaen was, ende dat volgende fekere Inftructie , die daer van gemaeckt fal werden.
17Odem zyn gecommitteert, omme de felve Inftructie te maken, dc Penfionariffen van Delf, Leyden ende den Advocaet, die aengenomen hebben op 's anderen daeghs in 't werk re treden/welcke Inftruftic hier na gcinfereert fal werden.
*jT\Ic van Delf hebben aengenomen , midde■ Ier tydt by henluydcn te ontbieden die van Delf, Rotterdam, Schiedam ende den Brielle, ende die van Amfterdam de Water, Steden, omme met henluyden te communiceren nopende 't poinct van de Propofitie, de Cc 5 ne-
1558.
Den 28. Septemb.
Dordrecht, Amfterdam ende den Advocaet gecommitteert , ora te vervolgen aen da Majefteyt diverfe poinften.
Delf, Leyden en Dordrecht gecommitteert , ora te maken Inftruftie voor de voorfz Gecommitteerden.
Die van Delf Rotterdam&c.met de Waterlieden te befoigneren op het ftuck van



Den 28. Septemb. •len Sonte, ende dagh omme in de Herberge te zijn.
De Kamer van, de Staten in het Kloofter te deckenmet Couverdack.
Ordonnantie voor Poelgeeft en den Advocaet.
Gecommitteerdenomme te paireren Ordonnantie voor de Erfgenamen van den Heere Adr. van Mathenes.
C 410 )
negotiatie van 't Sout aengaende, omme hebbende haerluyder advis , 't felve te mogen communiceren met de fes groote Steden, die alhier in den Hage vergaderen fullen den dertienden October naeftkomende 's avondts in de Herberge.
£)E voorfz Gedeputeerden hebben geordonneert, dat de Kamer van de Staten, die in 't Kloofter gemaeckt is, gedeckt fal werden met Couverdack, niet tegenftaende de tegenwoordige dierte van de Leyen, daer door de voorfz Kamer by advis van Dirck Jorifz van Delf fekeren tydt ongedeckt gebleven is; ende hebben die van Dordrecht aengenomen, Pieter Bruyfelaer, Contrerolleur, ofte den geenen die van wegen de Staten tot Dordrecht gefonden fal werden, alle affiftentie te doen , omme de voorfz Leyen te helpen koopen.
JS den Heere van Poelgeeft ende den Advocaet gepaffeert Ordonnantie van haer Reyfe , in Augufto te vooren tot Atrecht gedaen, naervolgende de dagen dat fy uytgeweeft zijn , ende noch daer en boven haer Wagcnhuyr apart, ende dat fonder prejuditie van de Ordonnantie te voren gemaeckt, dat 'er geen extraordinaris onkoften gepaffeert fouden werden.
2Yn de Penfionariflen van Delf, Leyden ende den Advocaet gecommitteert, om te pafferen Ordonnantie van de Erfgenamen van Heer Adriaen van Mathenes.
* Is



(4H)
* TS by de gemeene Staten gerefolveert op de Requefte van Floris van Dam, Schout van den Hage , verfoeckende dat 't Schout Ambacht ongemolefteert foude blijven van de contributie van den Thienden penningh, voor Appoinftement te ftellen. Nihil,
TS op de Requefte van die van Voorfchoten cum fuis , verfoeckende uytftellinge van hare portie van den Thienden penningh , gerefolveert voor Appoinftement te ftellen. De Staten ordonneren haerluyder Procureur ende Ontfanger, te houden de gijfelinge ende proceduren , jegens de Supplianten gedaen , in furcheantie, den tydt van huyden in veertien dagen , omme middeler tydt den Thienden penningh te furneren, met de koften hier omme gedaen, ende by gebreke van dien, fal jegens henluydcn geproccdeert werden nae behooren, fonder verder infinuatie te doen, ofte de voorfz gijfelinge tc vernieuwen.
T?Odem is by dc voorfz Staten gelijck Appoinftement geftelt op de Requefte var die van Santvoort, gelijck verfoeck gedaer hebbende, als vooren,
TS gelijck Appoinftement mede geftelt op dc Requefte van die van Voorburgh, gelijcl verfoeck gedaen hebbende, als vooren.
TS gelijck Appoinftement mede geftelt op d< Requefte van die van Soeterwoudc, Coude kerekende Rhijnsburgh, t'famen gevoegt, med gelijck verfoeck gedaen hebbende, als vooren
1
Den 28. Septemb. *B1.54Requeftevan Florus van Dam Schout van den I lage.
Requefte vandievaa Voorfchoten, cum fuis.
Requefte van die van Santvoort.
! Requefte • van die van Voorburg.
; Requefte . van die van t Soeter' woude.
i



Den 28. Septemb. Requefte van Anthony WillemfzMuyscum fuis.
Beroerende de felve Requefte,
(
Pro Mc- 1 Pioria. |
]
i t c
]
ï ï
c e ï
Requefte 1 van die van ■ Eeten en ]Meeuwen.
r S p( fl Y \{
C 412 >
TS op de Requefte van Anthony Willemfz Muys cum fuis, verfoeckende vrydom ende exemptie van de feven grooten, gerefolveert voor Appoinftement te ftellen. Advis van den Ontfanger Coebel.
£}E voorfz Staten gerefolveert, nae dat 't • advis van Coebel op de voorfz Requefte gefien fal wefen, dit Appoinftement alfdan op iefelve Requefte te ftellen. Alfoo oude Ma;henes ende het Dorp van de Ketel leggen onler de Schiltale, foo fal den Ontfanger de supplianten laten ongemoleftecrt van de feven p-ooten van de Landen, die fy felver gebruyïeh, ofte in den jare van 1557. gebruyckt icbbcn, maer dies niet te min fal den Ontfan;er verhalen de volle fomme op die van Mahenes ende die van de Ketel, daer fy volgenIe hare Schilden op geftelt zyn, volgende het 'lacact, ten ware den Ontfanger eenige merc:elijcke redenen hadde, waerom hy de Suplianten heeft doen fommeren, waer van hy e Staten gehouden werdt te adverteren, al er hy jegens de Supplianten verder procedeen fal,
S op de Requefte van die van Ecten ende * Meeuwen , verfoeckende uytftellinge van are portie van den Thienden penningh , ge;folveert voor Appoinftement te ftellen. De taten confenteren de Supplianten, omme de :denen in de Requefte gementioneert, uytellinge van een maendt, midts dat fy binnen :ertien dagen in handen van den Ontfanger veren fullen behoorlijck quohier van den
Thien-



C 413 )
Thienden penningh, ende foo verre jegens henluyden eenige gijfelinge gedaen is, fal de felve in furcheantie gehouden werden voor den tydt van een maendt.
TS gelijck Appoinctement geftelt op de Requefte van die van 't Ooge, daer, by gelijck verfoeck gedaen is als vooren.
* TS op de Requefte van die van 't Ooge, beroerende de feven groote, pro memoria gerefolveert, dat goedt waer, hare quohieren van den Thienden penningh gefien, ende voorts geweten op hoe veel Schilden dat fy ftaen, om, dat gefien, alfdan te difponeren op hare Requefte.
TS op de Requefte van die van Amfterveen, verfoeckende dat de fomme van twee hondert drie en dertigh guldens feven ftuyvers, by henluyden t'onregt ende t'over betaeldt, in de contributie van den Tienden penningh van den jare 1553. henluyden kortinge foude ftrecken , gerefolveert voor Appoinclement tc ftellen. De Supplianten fullen verklaringe doen, of de Landen, alhier gementioneert , tc huyr gegaen hebben in den jare 1554., ofte dat defelve by de Eygenaers gebruyekt zyn geweeft, ende in gevalle van huyre, exhiberen daer van de Huyr-cedulle, ofte by gebreke van dien, verklaren by Eede, of de voorfz Huyrlanden niet en zijn gebruyekt geweeft om vry geldt ofte afflagh geldts; fullen ook naeder ende fpeciaelder verklaringe doen van alle de Landen, die fy fu-
fti-
Den 28. Septemb.
Requefte van die van 't Ooge.
*BI.55-
Andere Requefte van die vaa 't Oogh.
Requefte van die va» Amfterveen.



Den 28, en 3°. Sepc..
Requefte van die van Enckhuyfen.
Requefte van die van Leyderdorp.
Inftrudtie geconcipieert voor fekere Gedeputeerden, reyfende aen de Koning- ' lijcke Majefteyt.
(4I40
ftinercn dat in den jare 1553. met onkoften van Dnckagien belaft zijn geweeft, omme een yegehjk in 't particulier reftitutie gedaen te mogen werden van den Tienden penningh die fy aengebracht hebben, fulcks als nae reden behooren fal, des fullen de Supplianten verftaen , dat in allen gevalle henluyden niet meer en behoort afgetrocken te werden, dan den Thienden penningh van dc onkoften, foo fy maer den Thienden penningh van de Vruchten betaeldt en hebben.
JS op de Requefte van die van Enckhuyfen , ! verfoeckende reftitutie van de penningen, die de Impoftmecfters aldaer te veel ontfangen hadden van hare Poorters, gerefolveert voor Appoinctement te ftellen. De Supplianten fullen voldoen 't Appoinctement, by de Staten geftelt op fekere hare Requefte, hier len gehecht, van dato den vierden Mey 1557, amme , dat gedaen zijnde, alfdan eyndelijck 'edifponeert te werden nae behooren.
Den 30. September 1558.
£S op de Requefte van die van Leyderdorp, verfoeckende in conlidcratie als die van Soeterwoude cum Sociis hier vooren gedaen hebben, ook gelijeke Appoinctement geftelt.
|?Odem is by de Gedeputeerden van de Staten geconcipieert fekere Inftrudtie voor le Gedeputeerden , boven rcyfende , fulcks ds hier nae geinfereert ftaet.
In-



C 415 )
Inftructie voor de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt , gecommitteert op den acht en twintighften September 1558. omme te reyfen aen de Kon. Maj.
TN den eerften, fullen de voorfz Gcdeputeerden de Majefteyt vertoonen, dat de Staten niet mogen verftaen tot eenigh nieuw confent, fonder eerft ende alvoorens in haer handen te hebben de Afte particulier van het voorgaende confent, fulcks dat by henluyden gedragen is.
Alfoo henluyden niet mogelijck en is het felve confent te effectueren ende ter executie te ftellen fonder de voorfz Acte, welck confent nochtans vereyfehende is parate executie, uyt dien dat de penningen , die uyt krachte van den voorfz confente geheven fullen werden , gedeftineert zyn , ende geëmployeert moeten werden tot onderhoudeniffe van een partye van de Ruytcren ende Knechten, wefende in fijne Majefteyts dienft.
* Ende aengaende de claufule van de nieuwe gratiën van eenige Steden ende Vleckcn , de welcke de Majefteyt fuftineert, dat een yegelijck van henluyden behoort in 't voorfz confent te genieten, ten minften voor den tydt van drie Jaren dat dc Becdc ordinaris loop gehadt foude hebben, ende dat de felve fouden komen tot lafte vande gemeene Staten van Hollandt; fal voor antwoordt gefeydt
Den 30. Septemb.
De voorfchreve Inftructie.
* BI. 5<J.



. «5». Den 30. Septemb.
( )
Céydt werden, dat de laetfte Beede ordinaris , van dato den veertienden Mey I555. geconfenteert ende oock geaccepteert is voor den tydt dat de felve duy- ren foude, onder exprèffe conditie, dat alle de Steden van Hollandt daer in genieten fouden fulcke gratie, als fy in de Voorgaende ordinaris Bede genoten hadden;
Daer êri boven foo hebben de Staten van Hollant in dit jegenwoordige confent van gelijcken bedongen, dat fy in de penningen, die men op de Schiltale van den Lande genieten foude, fulcke gratie, als fy in de voorgaende ordinaris Beede genoten hadden, 't welck henluyden medé niet gehóuden noch volgen en foude, 't voorfz confent foo géaccepteért zynde.
Als oock iliet volgeh én foude dié van Delf 't gene fy bedongen hebben in de betalinge van hare portie.
Immers 't voorfz intereft (onder reverentie fprekende) fchijnt Verre te pra?pondereren de pretenfe equitéyt, dat dé felve Steden en Dorpen fouden behooren te genieten hare nieuwe gratiën, na dató van het voorfz confent verleent.
Soo immers niemandt gehouden is andere Luyclcn ' fchuldcn tc betalen , ofte daer mede belaft te werden.
Byfonder gemerekt veel al Steden ende Dorpen fulcks geftelt ende gequalificeert zijn, als fy prefenteren te doen blijeken, dat 'er foo veel reden toe dient dé felvö te verlichten ende nieuwe gratiën -te ver-
lee-



( 417 )
kenen, als die gene hebben, die de felve gegunt zyn.
De welcke mede in éxtfaördinaris Beeden, zedert den Jare 1555. geaccordeert, gelijeke nieuwe gratiën daeromme genoten hebben.
Midts welcke Claufule bevonden werdt, dat tot lafte van de Staten niet en mogen gebracht werden de gratiën, die eenige particuliere Steden ende Vlecken nae dato van den voorfz confente verleent ende gegunt fouden mogen werden, als onder het felve confent niet begrepen zynde.
Want te feer buyten alle reden ende equiteyt fonde wefen, dat men yemandt verder belaften foude , ongehoort ende ongeroepen, dan 't geaccepteerde confent bedraeght.
Dat oock de Acte van 't accord generael expreffeiijck vermeit, dat niemant gehouden en fal wefen te betalen ofte geexecuteert te werden, voor een ander, welcke Claufule notoirlijck foo wel te verftaen is van de Staten in het particulier , als van de Staten in 't generael.
Hier mede bygevoeght, dat de felve nieuwe gratiën de voorfz Staten in 't generael , ende andere in 't particulier, te feer laftigh fouden vallen, als wefende te feer groot ende exceffief, want de felve gratiën de Staten van Hollandt voor de jaren 1559. ende 1560. , dat jaerlijcks hondert duyfent ponden op de Schiltale gevonden moeten werden, 't'elcken Jare V. Deel. Dd be-
*558. Den 30. Septemb.



1558-
Den 30. Septemb.
'Bl.57-
' ■ )
(4i8)
bedragen ter fomme van negenthien hondert een ponden achtien fchellingen acht deniers van veertigh grooten, belopende voor de voorfz twee Jaren ter fomme van drie duyfent acht hondert drie ponden vijftien fchell. vier deniers.
Ende voor de Jaren 1561, 1562, 1563, 1564, 1565, 1566, en 1567. dat by de Schiltale jaerlijcks opgebracht moet werden feven en dertigh * duyfent vijf hondert ponden, beloopen de voorfz gratiën t'elcken Jare ter fomme van twee duyfent acht hondert vijf en dertigh ponden vijf fchellingen negen deniers, uytbrengende voor de voorfchreve feven jaren de fomme van negentien duyfent acht hondert feven en veertigh ponden feven fchellingen drie deniers.
Waeromme geen apparentie en heeft, dat men de voorfz Staten foude willen belaften met de voorfz nieuwe gratiën van defelve Steden ende Vlecken, ende henluyden niet houden, daer op fy beyde de voorfchreve confenten gedragen hebben.
Maer alfoo de voorfz nieuwe gratiën tot defen dage toe altoos gedragen zijn geweeft by de Koninghlijcke Majefteyt, de welke alfdoen uyt krachte van dien te min geproffteert heeft.
Soo mogen de voorfz Staten wel lijden, dat de voorfz Steden ende Vlecken genieten van hare nieuwe gratiën, henluyden na dato vande voorfz Acte van de ordinaris Beede gegunt, in fulcker voegen als fy tot noch toe gedaen hebben, te weten
tot



C 419 )
tot lafte van fyne Majefteyt, en dat fyne Majefteyt de felve gelieve te fuppleren, als fyne Maj. doet voor den Grave van Egmont ende andere, fonder jegens byde d'Aften van Confent andere daer mede te belaften.
Maer en verftaen niet, dat de felve alfnu behooren gebracht te werden tot lafte van de Staten, naedien fy voor het dragen van dit laetfte confent, ende loop hebbende de voorfz Beede ordinaris, daer van ongehouden zijn geweeft, ende noch blijven fouden, indiende ordinaris Bede fijn loop ende cours gehouden hadde.
Ende foo verre als aengaet de verdere Appoftille op haerluyder voorgaende verfoeck geftelt, onder' anderen inhoudende, aengefien dat dit poinct foo wel concerneert andere Landen als die van Hollandt, men hier inne fal uferen ende doen met die van Hollandt als met de anderen.
Sullen de voorfz Gedeputeerden feggen , dat 't confent particulier van de Staten van Hollandt niet gemeens en heeft met 't confent van de andere Staten, gemerekt dat een yegelijck fijn confent apart draegt, nae fijn gefteïteniffe, macht ende faculteyt, ende dat daeromme niet en behoort geretardeert te werden de expeditie van hare Acle, volgens haer verfoeck.
Sullen voorts de voorfz Gedeputeerden de Majefteyt remonftreren dat in gevalle men de voorfz nieuwe gratiën tot haren lafte foude willen leggen , 't welck ly nochtans niet en fien hoe het foude moDd 2 gen
1558.
Den 30. Septemb.



Den 30. Septemb.
»B1.5«.
( 420 )
gen ghefchieden of gepraétifeert werden, dat 't felve wefen fal een groot retardement van de Petitie, die jegenwoordelijk by fyne Majefteyt geëyfcht werdt, uyt dien dat een groote partye van de felve Beede apparentelijck by de Schiltale gevonden fal moeten werden , foo fy alsnoch geen andere middelen weten te excogiteren, overmidts dat de andere middelen , tot noch toe geufeert, meer dan te veel belaft zyn, tot welcke vindinge op de Schiltale, #e oock genoegh belaft is, de voorfz Staten niet en fullen willen verftaen, foo verre by henluyden de voorfz nieuwe gratiën van eenige Steden ende Vlecken gedraghen fouden moeten werden , ende dat omme de redenen, breeder hier voren in 't lange verhaelt.
De voorfz Gedeputeerden fullen voorts verfoecken andere ende rigoureufes Executorien, ende in conformité van de Executorien, by eenige harer Gedeputeerden defe jegenwoordige Somer verfocht, en als die van Vlaenderen en Brabandt hebben , nae fy verftaen , alfoo uyt kragte van de voorgaende Executorien den Ontfanger niet en kan * komen tot penningen , midts dat 's Koninghs penningen geexecuteert werden, eerft by fommatie, gijfelinge, ende naer by fubhaftatie , 't welck een langen train is, alfoo de Rentmeefter s van de Majefteyt altoos een Jaer hebben eer fy rekenen, ende dat Renten ende andereAffignatien,die fy gehouden zyn uyt te reycken,foo haeft niet en betalen.
Sul-



( 421 )
i55«-
Den 30.
Sullen oock de voorfz Gedeputeerden verfoecken confirmatie op de Ordonnantievan den Impoft, wefende onder Bruxelles, midtfgaders op de Ordonnantie van den Impoft van den jcgenwoordigen jare van 1558, ende voorts expeditie op de verfuymeniffe, gepleeght in de Acte van Confent van den Jare 1555.
Noch extenfie van de confirmatie op de twee Articulen, by de Staten gevoeght achter 't Placaet van den Thienden penningh.
Noch andere affignatie van de fomme van acht hondert ponden, die Heer Jooft van Bronckhorft den Rentmeefter van Noordt-Hollandt gekort heeft op den eerften Termijn van de koop van Bleyfwijk, alfoo den Kooper de felve fomme heeft mogen korten, uyt fake van de laetfte voorgaende Leeninge, by hein gedaen.
Noch expeditie op 't 't advis van den Rade van Hollandt, beroerende die geene , die in de Beeden vrydomme ende exemptie pretenderen.
Noch gelijeke expeditie op 't advis, beroerende de vorderinge en abbreviatie van de Juftitie.
Dei |
Dagh-
Septemb.



Ï5S8> Den 14. Oftober.
Beroerende het be foigne, by die' van Delf ende Amfterdam by gefchrifte ge fielt, aengaende 't ftuk van den Sou te.
C 422 )
Daghvaert, gehouden in den Hage op den 14. Oftober 1558.
PRESENTEN.
Adriaen van Blijenburg, Burgermeefter,
Schout, ende
ende Mr. Adriaen Sandelijn,
Mr. ComHis van Hoge- van Amfterdam.
lande, Penfionaris, Adriaen Gerritfz,
van Dordrecht. ende
Lambrecht 'Jacobfz, Simon Gerritfz ,
ende vander Goude.
Cornelis van Alckemade, Omme te vifiteren 't
van Haerlem. befoigne, by die van
Mr. Adriaen vanLeyden, Delf ende Amfter-
van Delf. dam by Gefchrifte
Mr. Cornelis van Veen, geftelt, beroerende
van Leyden. 't ftuk van den Sou-
Dirck Hillebrandtfz , te.
BY de voorfz Gedeputeerden gevifiteert zijnde 't voorfz Gefchrifte van die van Delf, gemaeckt uyt.de communicatie, gehouden met die van Delf, Rotterdam, Schiedam ende den Briele, hen generende met de Visfcherye , ende van gelijcken het Gefchrifte van die van Amfterdam, gemaeckt uyt de voorgaende van de Water-Steden, hen generende met de Koopvaerdye, ende bevonden hebbende dat by die van Delf wederleydt was foo 't poinft van de referve van den Soute, lis oock van den Impoft van vijftigrr guldens 3p 't hondert Souts, te ftellen na inhoudt van ie petitie van de Majefteyt, met debat oock
in



( 4*3 )
in 't particulier op beyde de voorfz poincten, ende dut by 't Gefchrifte van die van Amfterdam alleen gcinfifteert was op 't poinct van den voorfz Impoft, 't welck oock alleen in genere by haer gedebatteert wierde; foo hebben fyluyden eyndelijck in communicatie * geleydt, welck van beyde de voorfz Gefchriften oorbaerlijckft foude wefen te achtervolgen , ende ten eynde daer op by de gemeene Staten pertinentelijck gerefolveert foude mogen werden, hebben verfocht aen de Penfionariifen van Delf ende Amfterdam, te willen nae de noen de voorfz twee befoignes by een brengen, ende ten beften connecteren 't welck fy fulcks aengenomen hebben te doen, ende dat fy voorts daer van binnen drie of vier dagen de Edelen ende elck van de groote Steden Copie leveren ofte overfenden, omme daer op ter naefter Daghvaert, die geleydt is den vier en twintighften defer maendt 's avondts inde Herberge, eyndelijck te refolveren, teghens wekken dage by den Heere van Affendelf de Edelen oock befchreven fullen werden.
TS mede gerefolveert, dat de Penfionariffen van Dordrecht ende Amfterdam in 't beginffel van de toekomende weeck reyfen fuller naer 't Hof, om te vervolgen de poincten. die op de laetfte voorgaende Daghvaert gerefolveert zyn, ende henluyden by Inftructie ir. gefchrifte gelevert.
Ehoort hebbende 't rapport van Jooft Ja cobfz, dat op eergifteren by den Hov< van Hollandt in de fake tulfchen de Abdiffi Dd 4 vai
155*Den 14. Odober.
*B4. 59-
Dagh genomen, om in de Herberge te wefen.
De Penfio-
nairfién van Dordregt ende Amfterdam gecomniit. teert om boven te reyfen
• Te appel! leren van ; de Sentenj tie,gewe-



1558. Den 14. Oélober.
fen in de fake tegens de AbdifTe van Loosduynen tot achterdeel van de Staten.
( 1 < < 1
t
Beroeren- 1 de de uyt- J gevinghe van de v Daelders, V &c. by j> eenighe Koopluy- -p den tot * Amlterdam e ghedaen. n
C: O
ir v, fii cc he de fte
C 424 )
van Loofduynen, "Impetrante, ende de voorfz
Staten Sententie tot achterdeel van de Staten gewefen foude wefen, daer by de Staten geeondemneert zijn, de voorfz Abdiffe te reftitüeren vijf en tfeftigh guldens, ter caufe van feker Margen-geldt, by haer betaeldt, midtfgaders in de helft van de koften 5 hebben ge•efolveert, dat den voorfz Procureur voor de :xpiratie van de thien dagen van de felve Senentie fal appelleren , ende hebben de voorfz jedeputeerden aengenomen, van de pronun;iatie van de felve Sententie elcks in den haen rapport te doen omme op de voorfz Dagh-aert te refolveren , wat in defe faecke verder •ehoort ghedaen te zijn.
die van Amfterdam vertoont zynde, dat diverffe Koopluyden aldaer, by den Schout an Amfterdam gecaufeert zijnde, ter caufe an üytgegeven te hebben Daelders, dobbelde Jumarchfche Ducaten, ende van Geldt ge'iffelt te hebben op profijt, daer van diverffe roceffen aldaer hangen ongedicideert, foo is yiidelijck by feker Mandament van de KoInghlijcke Majefteyt, geëxpedieert in den Se■eten Rade, de felve faecke alhier geëvoceert, nme te procederen nae de laetfte retroaclen , welcke die van Amfterdam voor d'intereft in de Steden hen gevoeght hebben, in meenge, tot fuftentatie van haer Privilegie, te intenderen tot fubreptie ende obreptie van t felve Mandament, ende dat de faecke wer gerenvoyeert fal werden voor die van Ama-dam, als hare ordinaris Rechters wefende, leromme de voorfz van Amfterdam verfocht
heb-



C 4*5 )
hebben, dat fy daer van jegens de naefte Vergaderinge mede rapport doen fouden, omme van gelijcken te gekrijgen adjunctie van de Staten.
* Daghvaert, gehouden in den Hage op den 25. October 1558.
PRESENTEN.
Den Heere van Lock- ende
horft, Mr. Adriaen van Ley-
Ridder, den,
Gerrit van Poelgeeft, • van Delf. Heere van Homade , Jacob vander Graft, ende ende Jacob van Duvenvoirde, Mr. Jacob de Milde,
Heere van Warmont, van Leyden. Uyt den naem van de Dirck Hillebrandtfz ,
Edelen. ende Mr. Cornelis van Hoge- Mr. Adriaen Sandelijn, lande, van Amfterdam.
van Dordrecht. Simon Gerritfz, Claes vander Laen, ende
ende Job Franfz,
Mr. Lambert Jacobfz, vander Goude.
van Haerlem. Omme te refolveren Cornelis Janfz Croefer, op de referve van Burgermeefter, den Soute. &c.
TEn felven dage hebben de voorfz Staten, 1 uytgefondert die van Dordrecht, op de c Petitie van de Majefteyt, roerende de referve \ van den Soute, ofte Impoft op den felven, 5 geadvifeert te infifteren op de voorfz referve, Dd 5 ende
1558'
Den 25Odtober.
* BI. 60.
leroerene de referevan den oute.



T558. Den 25. Oétober.
Remonftrantie, by de Staten van Hollandt de Koninghlijke Maje fleyt overge even, beroerende der ferve van den So...c.
A Lfoo de Majefteyt in de Propofitie, gedaen tot Atrecht den negentienden Augufti laetftleden, onder anderen heeft doen vertoonen, dat fyne Majefteyt van meeninge foude zijn aen hem te referveren de diftributie van den witten Soute , fonder de Navigatie te prejudiciëren , ende dat een yegelijck foude blijven in fyne oude gewoonlijcke liberteyt, Neeringe ende Hanteringe, in fulcker voegen ende manieren , als die tot noch toe gehandelt ende getratteert is geweeft, ende oock
fulc-
C 4*6 )
ende dat men van de Majefteyt foude vorvolgen fchriftelijcke verklaringe op feeckere Remonftrantie ende Interrogatorien, by gefchrifte geredigeert, om de verklaringe op elck Articul hebbende , te mogen refolveren op de felve Petitie van den referve; dat de felve interrogatorien .ofte Articulen fouden aen den Advocaet vande Staten, te Hove zynde, eerftdaeghs overgefonden werden, omme te Hove te vervolgen met de andere poinóten, hem by fchriftelijcke Inftructie mede gegeven in 't eynde van September 1558. Dan de voorfz Gedeputeerden van Dordrecht begeerde hier van fyne Meefters ende Regeerders van Dordrecht rapport te doen , en vereyfchen, of fy henluyden met de andere Staten fouden willen conform maken.
De voorfz Remonftrantie , by de Staten van Hollandt de Koninghlijcke Majefteyt overgegeven , beroerende de referve van den Soute.



( 4*7 )
fulcke politie ende ordre te ftellen, dat men geenfints gewaer foude werden eenige rijfinge ofte verdicringe van den Soute, ende dat de Staten niet wel en verftaen, in wat manieren de referve gepraftifeert ende te werck geleydt foude werden; Soo verfoecken de Staten, dat de Majefteyt believe de felve te doen leveren by gefchrifte, op wat maten de referve ter executie geleydt foude werden, omme , die gefien, naeder op de voorfz Propofitie te mogen refolveren, fulcks als ter materie dienen lal, ende * dat tot dien -eynde fyne Majefteyt believe op de naervolgende Articulen te appoftilleren , hoe dat de felve ende een eygelijck van dien by de Majefteyt verftaen werden.
Is voor Appoftille geftelt. I.
Op dit eerfte Articul In den eerswerdt de vrage ofte fwarig- ten, by wat' Scheheydt gerefolveert by den pén ende Schipachtften en negenden Arti- peren het grof cul van de vertoninge ofte Sout, uyt BrouaRemonftrantie, van wegen ge, Spaigne,Porfyne Majefteyt de Staten ge- tugael en andere daen , noper.de de faecke Plactfen gehaclt van den Soute, by de wel- en in defe Landen ke blijekt, dat fyne Maje- gebragt fal werfteyt niet gewilt en heeft, den , dan of een dat de Koopluyden ofte yegelijck , 't felPachters van de uytdeylin- ve begerende te ge ofte diftributie van den doen, fal toegelawitten Soute hen fouden ten werden, onderwinden van het halen van den groven Soute ,
of- II
155*-
Den 25. Oaober.
* BI. 61.



Den 25. 0£tober.
C 428 )
ofte hen 't felve, met feclufie van anderen , gereferveert, of in 't byfonder toegelaten werden r maer 't felve blijven open ftaende den Koopluyden, Schipperen ende anderen , die 't felve tot noch toe geconfumeert ofte geplooghen hebben te doen , fonder hen dien aengaende eenigh hinder , belet of opftacle gedaen te werden , ofte yet te willen veranderen ofte innoveren, het ware by den eenen ofte anderen middele, het zy van referve of beftellinge van Impoft, blyvende alfoo eenen yegelijck in fynen ouden gewoonlijcken vrydom ende liberteyt, daer mede in effect Antwoordt ende Refolutie gegeven zijnde op alle de navolgende Articulen.
Appoftille. 11.
_ De antwoordt ofte folu- Item , of de tie van defen volgt confe- felve Schipperen cutivelijck uyt den voor- 't felve Sout ter gaenden, als te weten, dat voorfz plaetfen de Schipperen ende andere felver tot haren 't grof Sout in den Lande bate ende fchade van Spaigne, Portugael en- halen fullen, ende de elders fullen mogen ha- weder hier teLanlen , tot hunnen pericule de verkopen moende gen



C 4*9)
ende fortuyne, fchade en- gen tot haeren bade bate , ende het felve te ende fchade. hier te Lande verkoopen tot gelijcken hazard ende rificque, gelijck fy tot noch toe gedaen hebben , ende foo hier nae op 't vierde Art. naeder fal verklaert werden.
Appoilillé. III. Hier op werdt gerefol- Dan of fyluyveert bypraefuppofitienvan den alleen by de de voorgaende, als te we- Majefteyt ofte fyten, dat blijvende de faec- ne Gedeputeerden ke van het inkoopen ende fullen bevracht halen van den groven Sou- werden, ende dat te, foo de felve tot noch tot koften , lafte toe gheweeft is, ftaende ter ende bate van de fchade ende bate van den Majefteyt 't Sout geenen , die het felve ge- in defe Landen gewoonlijck zijn te halen, bracht fal werden, fyne Majefteyt, ofte fyne Gecommitteerden Koopluyden ofte Pachters voorfz, daer af noch fchade noch baet en pretenderen te hebben.
Appoftille op 't vierde en IV.
vijfde Art. Indien de Schip-
De Schipperen fal by den peren fullen moeenen ofte anderen wege, gen het Sout tot foo wel van referve als op- haren fchade ende ftellinge van Impoft , ge- bate halen, en in oorlof ende toegelaten we- de Landen brenfen, het grof Sout by hen gen, hoe fy het her- fel-
»5$8.
Den 25. Oftober.



^ "5S8Den 25. Oftober.
•BI.Ö2.
C 43° )
herwaerts over te brengen, felve , gebracht ende het felve voorts te hebbende", lullen verkoopcn t'hunder meefte moghen alhier baete, * profijte ende win- verkoopen , en ninghe, gelijck fy tot noch veten, of henluitoe gedaen hebben, bchal- den by de Majeven dat, nemende den weg fteyt ofte fyne van referve, fy 't felve al- Gedeputeerden , leen! ij ck fullen moghen ver- een fekeren penkoopen fyne Majefteyt, of- ningh ofte winfte te fyne Gecommitteerden, fal toegelevdtwerde Pachteren ofte Kooplui- den, en hoe veel, den voorfchreve; ende dat dan of fy 't felve tot alfulcken redelijken en- fullen mogen verde tamelijcken prijfe , als kopen tot haren fydes met de. felve fullen wil den meeft daer eens werden , refpeér. ne- vopren biedende, mende op den prijs van den innekoop , koften van Vrachten, ende andere occurrentien , na gelegentheydt van den tydt , hier mede oock folverende het vijfde Articul. V.
Item, of de wrinft die hen by dc Majefteyt toegeleyd fal werden, altyd eenparig fal zijn, of gehooght en gemindert fal werden, na exigentie van den tyd en be-. lieven van de Majefteyt.Ap- VI.



( 431 )
Appoftille. VI.
Dc Schipperen fullen van Item, of de hunne bevrachten ende ge- Schipperen haren laden Soute mogen doen't geladen Soute niet felve vervoeren, of anders en fullen mogen daer af difponeren, gelijck voeren in andere fy tot noch toe gedaen heb- Landen, foo wanben, byfonder naedien fyne neer de Majefteyt Majefteyt, of fyneGecom- al haer Sout niet mitteerden, in cas van re- en fal van noden ferve , des niet van doen hebben, hebben en fullen, en fy van 't geene de behoefte van defe Landen vcreyfcht genoeghfaem fullen voorfien wefen.
Appoftille op 't fevende en VIL
achtfte Art. Ende foo verre
De Koopluyden ende de Schipperen niet Schipperen fullen 't grof geoorloft en fal Sout na haren wille mogen zijn haer Sout na verkoopen , gelijck fy tot haren wille te vernoch toe gedaen hebben, kopen, ofte hen behoudens dat in cas van in dien gevalle alexcelfcn, abuyfen ofte on- toos by de Majegeregeltheydt, als te weten, fteyt winft fal toedat defe Koopluyden ende geleyt werden, en Schipperen het felve byon- wat voor winft behoorlijcke practijequen gerekent fal werexceffivelijck fouden willen den. verdieren, ende te brengen VIII. tot feer hoogen ende exces- Indien deSchipfiven prijfe , fyne Maje- peren het Sout op fteyt daer inne voorfien fal, vracht halen fulordre ende politie ftellen, len hoe veel de ge- Ma.
155^
Den 25. Oftober.



*558-
Dn 25. October.
* BI 63.
C 432 )
gelijck de felve tot noch Majelleyt ofte toe heeft vermogen te doen, fyne Gedeputeerkomendebydientecefferen, den op elck hondat by fyne Majefteyt, ofte dert Souts te vragt fyne Gecommitteerden,hen fuiken geven, te eenige winninge foude toe- weten , hoe veel geleyt werden, als hen by op Brouage, hoe den eenen ofte andere mid- veel op Spaigne dele niet afgenomen zijnde, ofte Portugael , ende fy alfoo ftaende ter fel- nae de diftantie ver avonture van winninge ofte gelegentheyt ende verlies, als fy te voo- van de plaetfen. ren gedaen hebben. Appoftille op 't negende IX.
en tiende Art. Item , of 't
Cefferende by dien, ende voorfz Loon van folutie gegeven zijnde op 't de Vrachten altijt achtfte, negende ende tien- eenparig wefen cn de Articulen, uyt dien, als blijven fal, dan of vooren gefeydt is , fyne de -felve na geleMajefteyt in geen meeninge gentheydt van den en is veranderinge te doen tydt vermeerdert aengaende het halen van den of vermindert fal groven Soute voorfz *ende werden, alfoo van den Loon van de X. Vrachten hier geene queftie Item tot wiens en valt, uyt dien fyne Ma- difcretie ende arjefteyt ofte fyne Gecommit- bitrage de felve teerden hen des niet aendra- vermindering ofgen en willen , maer daer te vcrmeerderinge mede laten geworden de vallen fal , ende voorfz Koopluyden ende uyt wat refpecSchipperen, omme hen daer ten. mede te generen, gelijck fy tot nochtoe gedaen hebben.
Ap- XI.



( 433 )
Appoftille. XI.
Het fal foo wel de Uyt- Item , of inlandige als de Inlandinge differentelijck foo toegelaten werden 't grof wel de UytheemSout te halen ende hier te fche als de Inverkoopen , gelijck men 't woonders van defe felve tot noch toe gewoon- Landen geadmitlijck is te doen, alfoo men teert fullen werby defe faecke, byfonder den, omdeVragin cas van opftellinge van ten vanden Soute, Impoft, in meeninge niet aen te nemen, en en is eenige veranderingc wat onderfcheydt inne té brengen, maer een daer inne gevolgt yegelijck te laten op fijn fal werden, geheel van fynen gewoonlijcken train, neeringe en hanteringe.
Appoftille op 't 12. ende XII.
13- Art. Item, of de Ma-
Waer mede oock gerefol- jefteytin Vranckveert werdt 't inhouden van rijck, Spaigne enden twaelfden Articule, al- de Portugaelfyne foo fyne Majefteyt ofte fy- Faftoors hebben Gecommitteerden hen als fal, omme met de voorfz is het halen van den Schipperen aldaer groven Soute in geene mee- komende, te tracninge cn zijn te onderwin- teren op 't Loon den, ende alfoo in Vrank- van den Vrachte, rijck, Spaigne of Portugael dan of een yegegeen Fa&oors van doen en lijck fijn contract nebben ; ende aengaende van den Vrachte den Loon van de Vragt,met alhier te Lande de voorfz Schipperen te maken fal, al eer tra&eren, laten de felve daer hy uytreyft. mede geworden, gelijck fy
V. Deel. tot Ee XIII.
1558.
Den 25. October.



Den 25. Odober.
( 434 )
tot noch toe gedaen hebben, XIIL
alfoo fy gewoonlijck zyn, Item, of alle de
de onkoften van de Vracht Schipperen , ter
aen hen felven te vinden, voorfz plaetfen
ende in 't verkoopen van komende, ende op
den Soute hen daer af te re- Soutvracht bege-
compenferen , daer mede rende te varen,
oock voorby gaende het geladen werden,
dertiende Articul. dan of daer inne onderfcheydt fal gemaeckt werden, ende in wat manieren dat gefchiedcn fal.
Appoftille op 't 14. ende XIV.
15. Art. EndeberoerenBeroerende den witten de 't wit ende geSoute, is fyne Majefteyt in fineert Sout, dat meeninge, als by den 22. in defe Landen fal ende 23. Articule van de gefoden werden, voorfz Vertoninge ende fal van noden zijn Remonftrantie vermeit te weten, tot wat werdt, byfonder in cas van prijs het felve verreferve, ordre ende politie kocht ende uytgete ftellen op den prijs van levert fal werden, de diftributie ende uytde- X V. linge vanden felven Soute, Item , of de ende de felve fulcks te regu- prijs of koop van leren ende modereren,dat de het wit Sout alIngezetenen van den felven toos fal eenparig Lande van geene rij fin ge of wefen fonder ververdieringe van den felven anderinge , dan Soute gewaer worden en of de felve nae fullen, immers merckelijc- gelegentheyt van keendefulcke,daeraffymet de tydt, diertein re- ■ de



( 435 )
reden hen fouden behooren de ' verkopinge , tebekJagen, byfonder res- ende andere refpect nemende op de laetfte pecten , fal gevertooninge ende verklarin- hooght ofte verge , * daer mede een yege- mindert werden, . lijck van de Gemeente hem ende tot wiens voorliet van fyne noodt- difcretie het felve druft ende flete ofte behoef fal ftaen, en wat van fyne Familie, 't geene voet daer inne onalfdan een yegelijck van de derhouden fal Staten behoort genoegh te werden, ofte hoe zyn, om in 't gene des aen veel ten profijte hun verfocht is te advife- van de Majefteyt ren, foo men 't felve niet daer uyt verwacht naeder foude konnen ver- fal werden, klaren , voor en al eer men des eyndelijck overkomen zyn, met den geenen, die men d'uytdcelinge ofte distributie van den felven Soute foude willen laten; ende dat by hunnen advife ofte confente eenen fekeren ende gelimiteerden prijs foude geftelt werden, de welcke fy in het uytdeelen ofte verkoopen van den felven Soute niet en fouden mogen excederen ofte te buyten gaen, alfoo uyt die redenen fyne Majefteyt niet en heeft willen fluyten met de Koopluyden, in de voorfz Vertooninge geroert, uyt dien fy den felven prijs wilden
te Ee 2 XVI.
1558.
Den 25. Odober.
*B1.64.
*



>55«. Den 25. Ocïober.
C )
te hoogh geftelt werden, daer mede voorby gaende 't vijftiende Art., als daer jegenwoordelij ek, midts de redenen voorfz, niet op te feggen valt.
Appoftille. XVI. Hier op is genoegh ge- Item, of de Maantwoordt by den achtften jefteyt fal alle de ende negenden Articule der Pannen of Soutvoorfz Remonftrantie, als keeten, in alle dedat fyne Majefteyt niet en fe Landen ftaenverftaet , als dat men de de, tot fyne MaPanneluyden foude willen jcfteyts behoef neondergaen hun Ambacht of- men, ende, in fete Neeringe van het fieden ker getal onderofte rafmeren van den Sou- houden, dan of te; ende noch veel min dat een eygelijck fal fyne Majefteyt, ofte fyne toegelaten werGecommitteerden fouden den nieuwe Panwillen tot herwaerts nemen nen te ftellen, de Pannen of Sout-keeten onder alfulcke Orvan de felve Soutfieders of- donnantie , als de te Panneluyden, gelijkoock Majefteyt próesin diverffe plaetfen der criberen fal. voorfchreve Vertoninge verklaert ende te kennen gegeven werdt, fyne Majefteyts meeninge ende intentie te zijn een yegelijck te laten by fijne. Gedaen- tot Bruffel den tweeden dagh van November 1558. Onderteyckent,
Y. vander Aa:
Op



( 437 )
(~XP het verfoeck van den Commiifaris Gene■ rael, Heer Anthonis van Stralen , Ridder , eyfchendc de Staten van Hollandt dertig duyfent negen en vijftigh ponden van veertigh grooten Vlaems, verfchenen den vijf en twintighften September laetftleden, ende noch vijf en veertig duyfent vijf en tachtigh gelijeke ponden, die verfchijnen fouden den vijf en twintighften defer Maendt Oótober; ende den Heere van Poelgeeft, eyfehende feven en dertigh duyfent vijf hondert twintigh gelijeke ponden", alles over de portie vande Staten voorfz in de generale Contributie tot den jegenwoordigen Oorloge van de Koninghlijcke Majefteyt, onfen Genadigen Heere , tegens den Koningh van Vranckrijck ; hebben de Staten gerefolveert, dat den Heere van Poelgeeft ende Mr. Jacob Bol, Ontfanger Generael van de Equipage ter Zee, hen fullen eerftdaeghs mogen vinden by de Staten van Zeelandt , ende vereyfehen, of die van Zeelandt haerluyder portie ende fchult, gefproten uyt fake als boven, opgebracht hebben, of anders gcreedt is, dan niét, midtfgaders * of de penningen , die de Majefteyt tot fynen lafte voor de voorfz van Zeelandt genomen heeft, ende althans verfchenen zyn, mede gereedt ofte betaeldt zyn, ende den Ontfanger van de Staten , Arent Coebel, eerftdaeghs daer van fchriftelijck te adverteren; ende in gevalle de voorfz van Zeelandts portie ende contingent gereedt is, in dien gevalle fal den voorfz Ontfanger de voorfz Commiffariffen Poelgeeft en Bol overfenden, 't welck hem midts defen belaft, werdt, de voorfz fomme van feven en Ec 3 der-
Den 25.
Oftober.
Te furneren de feven en dertigh duyfent vijf hondert twintig ponden, wefende de portie van die van Hollandt, tot afdanckinge van de Knechten ende Bootfgefellen van de Schepen van Oorloge.
*B1.6S.



1558Den 25. Oftober.
C 438 )
dertigh duyfent vijf hondert en twintigh ponden ,-by hem te nemen uyt de penningen, gekomen van de verkoopinge van Renten, foo veel die ftrecken mogen, ende de reft happieren uyt de penningen, gekomen van den tienden penningh de anno 1557.; Wel verftaende even verre, den voorfz Heere van Poelgeeft ende Bol verftaen fullen, dat men met de voorfz penningen, die de voorfz van Zeelant fchuldigh zijn, ende met de voorfz feven en dertig duyfent vijf hondert twintigh ponden fouden mogen betalen ende afdanken alle de Knechten en Bootsgefellen, die in de Soldye op de Schepen van Oorloge aen genomen zyn , anders en fal den voorfz Ontfanger Mr. Jacob Bol yemandt eenige penningen overleveren ofte aenftellen, maer fal den voorfz Heere van Poelgeeft de felve penningen mogen halen op financie, nae vermogen fyne Commiffie , hem by de Koninghlijcke Majefteyt gegeven aengaende de voorfz fomme van dertig duyfent negen en vijftigh ponden, by den Heere van Stralen geëyfcht, ende verfchenen den vijf en> twintighften September lacftleden, fal den voorfz Ontfanger Aert Coebel den voorfz van Stralen fchriftelijck adverteren, dat hy de voorfz penningen op financie tot lafte de Staten fal recouvreren ten minften quetfen van den Lande, alfoo de Staten niet en weten de voorfz penningen te recouvreren by verkoopinga van Renten, ende beroerende de vijf en veertigh duyfent vijf en tachtigh ponden, verfchijnende den vijf en twintighften defer maendt Oftober, dat hem gelieve patiëntie te hebben voor den tyd van drie weken of een maendt %
de



( 439 )
de Staten fullen alle diligentie doen om penningen binnen middelertyde te recouvreren ende overfenden.
T-TNde is voorts by de voorfz Staten ten voorfz dage gerefolveert, dat Mr. Aert Coebel alle de penningen, die hy kan recouvreren uyt den Thienden penningh de anno 1557, fal employeren tot aflolTinge van de Obigatien, by de Staten verzegelt anno 1556, ende dat om te fchuwen de fchaden van de loopende financie.
"T)En felven is voorts in fijn prefentie belaft, eerftdaeghs te doen twee Rekeningen, gementioneert in feker Gefchrifte, hem in Augufto laetftleden by de Staten doen leveren; daer op hy antwoorde gereedt te zyn, ende te verwachten de komfte van den Heere van Asfendelf, die in Noordt-Hollandt gereyft was.
T~)En Ontfanger Coebel met Hoogelande zijn gecommitteert geweeft den vijf en twintighften Oftober, omme hen te vinden aen den Raede van Hollandt, ende te verfoecken, geftelt te werden drie Taxateurs uyt de Suppooften, van deTTuyfen, ftaende in den Hage, de felve Suppooften toebehoorende, als gefeydt is; ende zijn gecommitteert Jacob de Jonge, Herweyer en Haeften, ende is henluyden by den Hove belaft, op haerluyder Eedt den lalt te aenvaerden ende te excerceren, ende den Thienden penningh te collefteren.
Den
155*'
Den 25. Oftober. Dat Coebel alle de penningen, die hy kan recouvreren van den Thienden penning de anno 1557, fal employeren tot afloffinge van de Obligatienvan de Staten d'anno
Dat Coebel eerftdaeghs fal doen twee Rekeningen ter komfte van den Heere van Aftendelf.
Hogelande ;nde Coebel gecomnitteert,)mme aen len Rade e verfoecten drie faxateurs fan deSupDooften,)tn te taux;ren de rlüifen van le Sup3O0ften.



rss*>
Den 26. Odober.
Aen deMajefteyt te Vervolgen remedie tegens eenen Schets ende Foukers, die geen geldt van de Staten , dan achtervolgende de permiffie, en willen ontfangen. * BI. 66.
Voeginge van de Staten met die van Amfterdam in den Proceffe van Rennoy contra den Schout aldaer.
Gouda gecommitteert, omme te vervolgen de faecke tegens den
C 440 )
Den 26. October 1558.
JS gerefolveert , dat men aen de Majefteyt foude vervolgen remedie teghens het voorftel van de Koopluyden van Antwerpen, als Schets ende een Foukers, onder hen hebbende de bezegelde Obligatien van de Staten, die geen * Daelders noch vijf en dertigh ftuyvers penningen, noch ander geldt, Goudt of Silver , ontfangen willen, dan na de Dermiffie de anno 1548, hoewel de Staten by de Majefteyt belooft is, te mogen de Beede betalen met loopendt geldt; te weten, dat fyne Majefteyt het felve verlies foude gelieven te dragen, of de Koopluyden onderwijfen in dc losfinge van de Obligatien loopendt geldt te ontfangen.
J)E Edelen ende Gedeputeerden van Dordrecht , Haerlem , Delf, Leyden ende Gouda hebben ten felven dage gerefolveert, ende geconvenieert, hen te voegen met die van Amfterdam in den proceffe van Rennoy, by de felve van Amfterdam voor den Hove van Hollandt gemoveert contra den Schout van Amfterdam ende den Procureur Generael, Gevoeghden, beroerende de materie van contra ventie tegens 't Placaet van de Munte, laetftmael gepubliceert.
J)Ie vander Goude zijn ten felven dage gecommitteert , te vervolgen provifie tegens den Officier ofte Bailliuw van Nicuwpoort, na vermoghen d'Acle , by de Staten henluyden vander Goude daer van verleent
den



( 44* )
den 19. Junii 1556., fonder hem te voegen met de Regeerders der Stede Van Nieuwpoort voorfz, ende fal aen den Advocaet gefchreven werden, de voorfz provifie te helpen avanceren, midts dat Simon Gerritfz alle inftructie recouvreren ende den Advocaet leveren fal»
TXÉ Reqüefte van dé Ingelanden van 't OoftSomerlandt is op rapport van Hogelande gepaffeert per fiat den fes en twintighften van October , ende de refte van de Réqueften $ wel tot veertigh toe in getale, zyn geremitteert ende geftelt in handen van den Heere van Sprange, Mrs. Adriaen van Leyden ende Adriaen Sandelijn, op behoorlijck Salaris ende Dagh-gelden , dan bevindende fyluyden fonderlinge fwarigheydt, fullen daer van de Staten ter naefter Vergaderinge rapport doen, om, 't felve gehoort, by de Staten op alles geordonneert te werden nae behooren.
l~)En Burgermeefter van Amfterdam, Dirck Hillebrandtfz , gegijfelt zynde ten verfoecke van den Ontfanger Coebel, omme op te brengen.drie duyfent feven hondert fes en twintigh ponden van veertigh grooten , te kort by die van Amfterdam overgebracht van den Thienden penningh de anno 1553, pretenderende te mogen korten de reparatien van de Huyfen, &c ; Is Coramiffaris geordonneert by den Hove Mr. Arent Sasbout, om partyen te hooren ende vereenigen, &c. ende by confent van partyen, is daer by gekoorei: den Raedtsheer Mr. Cornelis Suys; ende zijr partyen geaccordeert, dat den Gegijfelden op Deel. Ff bren
t$5*
Den 2Ó. Oftober. Officier of Bailliuw van Nieupoort.
Requefte van de Ingelandenvan'tOoftSomtrlaut.
Suys ende Sasbout gecommitteert , omme te vereenigenCoebel ende die van Amfterdam van feekere reftanten van den Thienden penningh.



»55«-
Den 16. Oétober.
C 442 )
brengen foude gereedt twee duyfent ponden
in handen van den voorfz Ontfanger, ende midtfdien foude ontflagen zyn uyt de Gijfelinge, en de refte, als feventhien hondert fes en twintigh ponden, foude ftaen tot difcretie ende ordonnantie van de Staten, te doen ter naefter Vergaderinge, gehoort nochtans het rapport van de voorfz twee Commilfarilfen, fonder eenige verdere proceduren by die van Amfterdam vande Refolutie ofte conclufie daer op te nemen, te maken.
Finis Anni 1558.



R E GISTER
gehouden by Meester Ad. v. d. GOES, van Anno 1557* en 1558.
R E GISTER
gehouden by Meester Ad. v. d. GOES, van Anno 1557. en 1558.