JANUARY. heeft 31 dagen. 1 A Befnydenis 2 b s. Macarius 3 c s. Genoveva 4 d s. Pharaildis 5 e s. Eduardus '6 f H. 3 Koningen 7 g s. Raymundus 8 A s. Gudula 9 b s. Juliana 10 c s. Paulus Eriti. 11 d s. Hyginus 12 e s. Benediftué 13 f s. Godefridus 14 g s. Hüarius 15 A s. Marcus Abt 16 b s. MarcelluS 17 c s. Antonius 18 d s. Pieters-ftoel 19 e s. Marius so f s. Sebaftianus 21 g s. Agnes 22As. Analtafius 23 b s. Emerentiana 24 c s. Timotheus 25 d s. Paulus bek. a6 e s. Policarpus 27 f s. Joan. Chryf. 28 g s. Cyrillus 29 As. Valerius 30 b s. Felix Pau« gi c s, Mar^ellst FEBRUARY. heeft 2S dagen. 1 d s.Ignatius Bisf. 2 e 0. I. V. Lichtm. 3 f s. Blafius Bisf. 4 g s. Joan na 5 A s. Agatha 6 b s. Dorothea 7 c s. Ricbaldus 8 d s. Paulus BisC 9 e s. Apolonia 10 f s. Guilielmusj 11 g s. Severinus 12 As. Eulalia 13 b s. Gregorius 14 c s. Valentinusi' 15 d s. Faulliuus 16 e s. Juliana 17 f s. Silvius 18 g s. Simon 19 As. Gabinus 20 b s. Eleutherius- 21 c s. Pepinus 2i d s. Pieters-ltoet' 23 e s. Walburgia 24 f s. Mattbys 25 g s. Csefariul 26 A s. Alexander 27 b s. Romanus 28 c s. Leander , In het ■ SchrikkeU jaar heeft Fehriiark 89 dageti.  MAART. heeft 31 dagen,, J d s. .Albinus s e s. Willericus ' 3 f s. Cunegundis 4 g s. Liiciüs 5As. Cafi.niinis 6 b s. Coleta 7 c s. Tiiom. v. Aq. 8 d s. Gunfredus 9 | 40 Martelaarén Io f s. Attala n g s. Vindicianus" 12 A s. Grégöriüs 33 b s. Nicephorus 14 C s. Mathüdis 15 d s. Zacharias Jó e s. Heribertus 17 f s. Gertrudis ■ 18-gg. Cyriiïis 19 A s. jofeph 20 b s. Ambrnfius 21 c s. Benediéhis 22 d s. Paulus Bisf. 23 e s. Seraphion 24 f s. SimonMait* 25 g Maria Boodf. 26 A s. Ludgerus 27 b s. Robertus £8 c s. SixtttS Paus 29 d s. Eufrachius 3° e s. Quirinus §1 f s. Cornelia APRIL. heeft 30 dagen. 1 g s. Hugo 2 As. Franc, de Pa* 3 b s. Richardus 4 c s. Hildebertus $ d s. Vincendus 6 e s.» Sixtus 7 f s. Hermanus 8 g s. Dionyfius 9As. Waldetrudis 10 b s. Macarius 11 cs. Leo Paus 12 d s. Julius Paus 13 e s. Euphemia 14 f s- Lydwina • 15 g s. Bafilisfa 16As. Martialis 17 b s. Landrieus 18 c s. Germinus 19 d s. Urfmarus 20 e s. Obdisfe 21 f s. Anfelmus 22 g s. Sotor Paus 23 A s. Georgius 24 b s. Egbertus 25 c s. Marais Ev. 26 d s. Richardus 27 e s. Conrardus 28 f s. Vitalis 29 g s. Catharinav. Senen 30As. Quirimi»  M E Y. heeft 31 dagen. 1 b s. Phil. en Jae. 2 c s. Athanafms,, 3 d H. Kruisvind, 4 e s. Monica, 5 f s. Pius V.'Paus 6 g s. Jan in d'olie, 7 As. Stanislaus, 3 b s. Miclnels op. 9 c s. Gregor. Naz. 10 d s. Job, nes. Gangulphus, 12 f s. Pancratius, 13 g s. Servatius', 14 A s. Bonifacius, 15 b s. Dymphna, 16 c s. Joann. Nep. 17 d s. Pascalis, 18 e s. Felix, 19 f s. Ivo Adv. £0 g s. Bernardinus, 21 A s. Conftantinus 22 b s. Juliana, 23 c s. Philipp. Ner. 24 d s. Joanna, 25 "e s. Urbanus, 26 f s. Beda, 27 g s.Joann. Paus, 28 A s: Germanus, 29 b s. Theodoüa, 30 c s. Fevdinandus, gi d s. Petronella , J U N Y. heeft 30 dagen. 1 e s. Parhphiüus, 2 f s. Erasrnus, 3 g s. Clotildis , 4As. Quirinus, 5 b s. Martianus, 6 c s. Norbertus, 7 d s. Valentinus, 8 e s. Medardus , 9 f s. Pelagia, 10 g s. Geuilimis, 11 As. Barnabas, 12 b s, Wynandus, 13 c s. Aut. k Pad. 14 d s, Bafilius, 15 e s. Vit. en Mod, 16 f s. Liidgardis , 17 g s. Rerierus, 18 As. Marcellinus, 19 b s. Gerv. en Pr, 20 c s. Silverius, 21 d s. Aloyfius , 22 e s. Paulinus , 23 f s, Edeltrudis . 24 g s. Jan Baptist, 25As. Efay, 26 b s. Jan "en Paul. 27 c é. Lad.islaus, 28 d s. Leo, FigiJia 29 e ss. Petrus*, en Paulus, 30 f s. MartialiSj A 3  J U L Y. heeft 31 dagen. 2 g s. Roimialdus, 2 A Maria Vifitatie, 3 b s. Felix, 4 c s. Uldaricus, 5ds. Ubaldus," 6 e s. Godeliva, 7 f s. Claudius, 8 g s. Procopius, 9 A Mart. V. Gore. ?o b s. Amelberga, ?i c s. Norbertus, 12 d s. Joan. Gualb. 13 e s. Anacletus, 34 f s, Bonaventura, 15 g s. Henricus , 16As. Monulpbus, 17 b s. Alexius, a8 c s. Qdilia, %9 d s. Arfeniüs, 20 e s. Margareta, 21 f s. Daniël, 22 g s. Maria Magd. 23 A s. Apollinaris', 24 b s. Christina,' 25 c s. Jacob, 26 d s. Anna, 27 e s. Pantaleon, 28 f s. Nazarius, 29 g s. Martha, 1 30As. Abdon, Si b s, Ignatius.a AUGUSÏY. heeft 31 dagen. 1 c s. Peters band. 2 d AfiaatPortiunc. ■3 e s. Stevens vind: 4 f s. Dominicus, 5 g Maria ter fneeu 6 A Transfig. Chr. 1 7 b s. Donatus, 8 c s. Cyriacus, 9 d s. Romanus , •10 e s. Laurentius, " f s. Sul'anna, 12 g s. Clara, 13As. Hypolitus, 14 b s. Eufeb. Fig. Ï5.C Maria Hem elv'. 16 ds. Rocbus, ■ 17 e s. Juliana, 18 f s. Helena, 19 gs. Ludovicus, 20As. Bernardus," 21 b s. Philibertus, 22 c s. Cyriaca, 23 d s. Philipp. Ben. 24 e s. Bartholorneus 25 f s. Ludov. Kon. 26 g s. Severinus, 27As. Cajfarius, 28 b s. Augustinus 29 c s. Jans Onth. 30 ds. Rofa, 31 Ê s. Ifabella,  SEPTEMBER. heeft 30 dagen. 1 f s. ^Sgiditis 2 g s. Maxima 3 As. Remaclus 4 b s. Rofalia 5 c s. Bertinijs 6 d s. Zacharias 7 e s. Clodoaldus 8 f Maria. Geboort 9 g s. Dorotheus 10As. Nicolaus 11 b 6. Prothus 12 c s. Guido 13 d s. Philippus 14 e II. Kruis Verheffing. 15 f s. Nicodemus 16 g s. Cornelius 17 A s Lambertus 18 b s. Methodius 19 c s. Januarius 20 d s, Euftachius. 21 es. Mattneus 22 f s. Mauritius 23 g s. Thecla 24 A s. Gefardus 25 b s. Cleophas 26 c s. Cyprianus 27- d sXofm. en Da. 28 e s. Li-oba 29 f s. Michaël 30 g s. Hieronim,us OCTOBER. heeft 31 dagen, 1 A s. Bavo 2 b H. Engel Bew, 3 c s. Gerardus 4 d s. Franciscus 5 e s. Placidus 6 f s. Bruno 7 g s. Marcus 8 As. Pelagia 9 b s. Dionifius 10 c s. Franc. deE, 11 d s. Gummarus 12 e s. Wilfridus 13 f s. Daniël 14 g s. Calixtus 15 As. Therefia , 10 b s. Gallus 17 c s. Andreas 18 d s. Lucas Ev. 19 e s. Petrus d'Alc 20 f s. Irenus 21 g s. Urfula 22As.. Cordula 23 b s. Fereool 24 c s. E vergiflus 25 d s. Crifp. en Cr> 26 e s. Evariftus 27 f s. Vincentius 28 g s. Sim. en Jud. 39As. Narcifïus 30 b s. Germanus 31 cs. QuiMiu./f^.  November. heeft 30 dagen. 1 cl Allerheiligen 2 e Allerzielen 3 f s. 'Hubertus > 4 g s. Carol. Borr. 5As. Galation 6 b s. Leonardus 7 c s. Willebrord. § d de 4 Gekroonde 9 e s. Florentia 10 f s. Theodprus 11 g s. Martin. Bisf. 12 As. Martin. Paus 13 b s. Maxelendis 14 c s. Albricus 35 d s. Eugenius i(5 e s. Eucherius 17 f s. Gregorius 38 g s. Judith 39 As. Èlifabeth 20 b s. Edmundus 21 c Maria Prefentatie 22 d s. Cecilia 23 e s. Clemens 24 f s. Chryfogonus 25 g s. Catharina 26 A s. Petrus Bisf. 27 b s. Maximus 28 c s. Gregorius 29 d s. Radbodus $0 c. s. Andreas DECEMBER. heeft 31 dagen. 1 f s. Eligius Bisf. 2 g s. Bibiana 3As. Franc. Xav. 4 b s. Barbara 5 c s. Sabbas Abt. 6 d s. Nicolaus 7 e s. Ambrofius 8 f Maria Ontv. 9 g s. Leocadia JöAs. Mekbiades 11 b s. Damafcus 12 c s. Synefms 13 d s. Lucia 14 e s. Nicafius 15 f s. Eufebius 16 g s. Annanias 17As. Lazarus 18 b s. Gratianus 19 c s. Gregorius 20 d s. Philogonus 21 es. Thomas 22 f s. Flavianus 23 g s. Viétoria 24As. Greg. Vig. 25 b Geboorte Chr. 26 c f. Stephanus. 27 d s Joan. Evdng. 28 e Onnozele Kind. 29 f s. Thomas C.' 30 g s. David Kon, 31 As. Silvefter  CHRIS TELYK ONDERWYS in de voornaamste GELOOFSPUNTEN, Het Geloof is de grondvest aller deugden en volmaaktheden, als men opregt en aandagtïg overdenkt. Eerflelyk: 1. Dat er een God en Schepper is van alle dingen. 2. Dat God alle dingen beffiert. 3. Dat onze ziel onlrervelyk is. 4. Dat de genade Gods nodig is ter zaligheid. 5. Dat God Regter is over ons alle. 6. Dat God drievuldig is in Perfoonen. 7. Dat den Zoon Gods is Mensch geworden. Het ander Deel der yoornaamfte Geloofspunten^ 1. De 12. Artikelen des Geloofs. 2. De 7. Bedieningen des Onzen Vaders. 3. De 10. Geboden Gods. 4. De 5. Geboden der H-. Kerk. 5. De 7. heilige Sacramenten. Merkteekenen der Waaragtige Kerk van Christus. Ik bevinde, dat de Katbolyke Roomfche Kerk boven alle Secïen uitfchynt, door haar eenigheid, heiligheid, licht der Prophetien , Wondeïteekenen, de gemeene goedkeuring van alle foorten van volkeren, hare oudheid en wettige afkomfte van -chr.ist.us, en de Apostelen, hetgeduurig vervolg der Roomfche Paufen, in den, Stoel van Petrus, enz. Dat ik moet bekennen, A 5  ÏO CHRIRTELYK ÓNDERWÏJ. dat deze is de Kerk van den levenden God da kolomme en het fteunfel der waarheid ; die' de poorten der hellen nooit zullen overmeefteren • maar daar Christus met zynen Geest der waarheid blyven zal tot het einde des waerelds toe : m de gehoorzaamheid en gemeenfchap den Kerk wil ik leven en fterven met Gods gratiedoor Jezus Christus onzen Heere. De tien Gebmden Gods. Ik ben den Heere uwen God. Gy zult geene , vreemde Goden hebben voor myne oogen. Gy zult geen gefneden beeld of gelvkenis maken ; gy zult die niet aanbidden, of Godsdienst aandoen. . 2- Gyzult den Naam van den Heer uwen God niet ydelyk gebruiken. 3. Weest gedagtig dat gy den Sabbathdag heimaakt. 4. Eert uwen Vader en Moeder, opdat gy lang mogt leven op de aarde. 5. Gy zult niet doodfiaan. 6. Gy zult geen overfpel doen. 7. Gy zult niet fteelen. 8. Gy zult tegen uwen Naaften geen valfche getuigenis geven. 9- Gy zult uwes Naastens Huisvrouw niet begeeren. 10. Gy zult zyn Huis niet begeeren , nog zyn Land, nog zynen Knegt, nog zyneDienstmaagd, nog zynen Os, nog zynen Ezel, nog iet van al ^at hem toebehoort. Men moet daarenboven onderhouden. De geboden Feestdagen der Heilige Kerk, al zo wel als den Heiligen Zondag, op verbintenis van doodzonde^. van uuuuAuuuci  C HRISTELYK ONDERWYS. n Zig biegten ten minden eens 's faars, en het H. Sacrament des Autaars te Paasfchen in zyne Parochie (daar het gefcbieden kan) ontvangen Vrydags en Zaturdags geen vleesch, vet, of imeer eten. Vasten op de Vigiliën, Quatertemper-dagen, en den geheelen Vasten, wanneer men zig poli moet onthooden van Eyeren, ten zy dat men om' wettelyke reden oorlof daartoe had. Ten vierden: om chriftelyk te leven, is er nodig de heilige Sacramenten wel te gebruiken. Daar zyn er zeven. i. Het Doopiel. 2. Het Vormfel. 3. De Heilige Communie. 4. De Biegt. 5. Het H. OlvsJd. 6. Het Prielterfchap. 7. Het Huwelyk. MORGENGEBEDEN. Het Morgengebed is een pligt, dewelke God . vereiscnt, gelyk de eerftelingen van den dag. Met wat Godsdienftigheid moeten zy hem opgeofferd worden! Van de getrouwigheid van deze eerfte pligt te volbrengen, hangt den geheelen uitflag der werken van 't overige van den dag. Het zoude pneindelyk veel gewaagt zyn, denzelven te beginnen, zonder aan God de hulp zvner gratie gevraagt te hebben, en zonder hem bedankt te hebben voor de rust van den nagt. En weigert hem nooit deze dubbelde fchatting Maar eer gy gaat bidden, vergadert 11 een 00genbhk rn uzelven. Begrypt wat dat gy zyt, en wat dat is den God, voor denwelken gvftaat: gy zult hgtelyk bevatten 't gewigt van de zaak fte §y doen, en de geyoelens van oocmoe-  12 MORGENGEBEDEN digheid, van berouw over uwe zonden, van én bied van aandagrigheid , van zedigheid, vhn vunngheid, van liefde, en van berouw, met de welke gy het altyd moet doen. Dit zyn de inwendige gefteltenisfen, met dewelke men met God moet handelen in 't Gebed. EEGINNENDE. In den Naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geest. Amen. Stelt u in de tegenwoordigheid Gods: aanbid zynen heiligen Naam. Allerheiligfte en allerhoogwtfardigfte Drievuldigheid , een God in drie Perfoonen, ik geloove, dat gy hier tegenwoordig zyt: ik aanbidde ü met de allerdiepite gevoelens van ootmoedigheid en geve U met al myn hart de eer, die men Ichuldig is aan uwe opperde Majefteit. Bedankt God voor de gratiën die hy u gedaan, heejt, en offert u op aan hem. Mynen God ik bedanke U zeer ootmoedelyk voor alle de genaden, die gy my tot heden toe gedaan nebt. 't Is eene uitwerking van uwe goedheid, dat ik wederom zie dezen dag: ik wil hem ook alleenlyk gebruiken om Ü te dienen Ik draag er U van op alle de gedagten , woorden ' werken en moeijelykheden. Zegen ze, Heere opdat er geene zyn, die niet bezielt zyn door uwe liefde, en die niet ftrekken tot uwe meerdere eer. Maakt een voornemen, van de zonden te vlugten en de deugden te oefenen. Aanbiddelyken je zus, Godelyk Voorbeeld van volmaaktheid, na dewelke wy moeten  morgengebeden» 13 jigten! Ik gaa my begeven, zo veel als ik kan ; jra my gelykvormig te maken aantU; zagtinoepg, ootmoedig, zuiver, viiurig, verduldig, en overgegeven, gelyk gy, aan den wil van den heinelichen Vader, en ik zai byzonder alle mynen vlyt aanwenden % om vandaag niet te hervallen in de gebreken , die'ik dikwils bedreven heb, en van dewelke ik my opregt begeer te beteren. V-aagt van God de gratiën, die u nodig zyn. Myn God, gy kent myne zwakheid. Ik kan niets zonder den byfbind van üwe gratie. Weiger my dezelve niet, ó myn God: fchik zé na myn behoeften, geeft my kragten genoeg om te vlugten alle het kwaad, dat gy verbied, en te oeffenen alle het goed, dat gy van my verwagt, en om geduldelyk te lyden alle de kwellingen j die het U zal gelieven my overtezenden. Het Gebed des Heere. Onzen Vader, die in de Hemelen zyt, geheiligt zy uw Naam. Ons toekome uwRyk; Uwen wil gefchiede op de aarde als in den Hemeh Geef ons heden ons dagelyks brood. En vergeef ons onze fehulden, gelyk wy vergeven onze fcbuldenaarenc En leid ons niet in bekoringe. Maar verlost ons van den kwaden. Amen. De Engelfche Groetenis. Weest gegroet Maria, vol van gratie, den Heere is met U, gebenedyd zyt gy boven alle Vrouwen: en gebenedyd is de Vrucht uws Ligbaams jezus. Heilige Maria, Moeder Gods» bid voor ons zondaars, nu en in de uur onzer dood. Ahien. Het Geloof. Ik geloof in God den Vader almagtig, Scheppet van hetnel en van aarde. En in Jezus Chris-  d4 MORGENGEBEDEN. tus, zynen eenigen Zoon onzen Heere die u is - lÏÏ rtS' die/e,kr-mst' geftofven en bcgrave « i?L dergedaaIt 'S ter He«e.ri. ten derden da- xr JL , el' en Zlt ter regterhand Gods zvns jen de levende en dooden. Ik geloove in den H ots vieeschs, en het eeuwig leven. Amen. Belydenis der zonden. Ik,beiyAe vooi" God almagtig, de heilige Maria altyd Maagd , den H. Michaël AartïïngelVdm S;«J°;nnpeS,den D°0per' de heiliSe Apostelen pftrus en Paulus, en alle Heiligen , dat ik zeer ge- H,rtg . ?e,1,gedagten ' woorde» en we>-ken. £Vi Ja fihl,,d' myn fchuId' mV" allergroot fte fchuld. Daarom bidde ik de H. Maria altvd Maagd ^ H. Michaël AmsSngd, le heilige Apoftelen Petrus en Paulus, en alle Heiligen? onzen Heer en God voor my te willen bidden. Den almogenden God wil onzer ontfermen, en onze zonden vergeven hebbende, ons brengen tot het eeuwig leven. Amen, Ontflagmg kwytfchelding en vergiffenis van alle onze zonden verleene ons den almogenden en barmhartigen Heere. Amen. Roept aan de heilige Maagd, üwen goede» Erir gel, en uwen heiligen Patroon. Hdljge Maagd , Moeder Gods, myne lieve Moeder en Patronesfe, ik ftelle my onder tiwe beicherming, en ik werpe my met betrouwen in den fchoot uwer barmhartigheid. Weès't  MORGENGEBEDEN* i 5 Ö Moeder van goedheid! mynen toevlugt in den £ood, en myne voorfpraak by uwen aanbiddelyken Zoon, heden en alle de dagen myns levens, en byzonderlyk in de uur myner dood. Engel des Hemels, mynen getrouwen én iiefidadigen Leidsman, verwerf my van zo gehoorzaam te zyn aan uwe ingevingen, en myne voet-i flappen zo wel te fchikken, dat ik niet afdwale van den weg der Geboden van mynen God. Grooten Heilige, wiens naam ik de eer hebbe van te dragen, befcherm my, en bid voor my; opdat ik God, gelyk gy, mag dienen oV.de aarde, en hem eeuwiglyk verheerlyken met u in dea Hemel. Amen. GEBED. Heere jezus Christus, die gezegt hebt: vraagt en gy zult verkrygen; zoekt, en gy zult vinden; klopt, en u Zal open gedaan worden ; geeft ons , beheve het U, de gratie, van te begrypen de genegenheid van uwe godelyke liefde; opdat wy U beminnen uit geheel ons harte, U belydende met den mond en genegenheid; en dat wy nooit ophouden van U te loven. Den Engel des Heere heeft Maria geboodfchapt, en zy heeft ontvangen van den H. Geest. Weest gegroet, enz. Ziet de Dienstmaagd des Heere, my gefchiede na uw woord. Weest gegróet, enz. En het Woord is Vleesch geworden, en het heeft onder ons gewoont. Weest gegroet, enz. Hier ipt dat men begint wel te overleggen ,'otn Zig te bevryden van de byzondere fouten, dewelke men ondernomen heeft te verbeteren. Ten xi men neemt zig kragtelyk voor dezelve ie vlugten. ien 2. men voorziet ds gelegenheden, die men'  46 MORGENGEBEDEN; zal heiben om er in te vallen. Ten r>, men vernieuwt zyr.e voorneemens. Ten 4. men vraagt aan Lrod de hulp van zyne gratie. En is 't dat men na alle deze voorzorg en yhtigheid,. dewelke men door den dag aanwend, nog komt te vallen , men vraagt er vergiffenis van en men legt zig aanflonds een kleine penitentie op, zonder echter den moed te verliezen. ^==^!==^^^^^^ A,Y ONDGEBEDEN. Ts *t dat er yeel aangelegen is den dag wel te beX ginnen, daar 13 niet minder aangelegen denzelven wel te eindigen. De nieuwe gratiën, die God ons toegedaan heeft door den dag, en de befcherming dewelke wy van noode hebben om den nagt zonder gevaar overtebrengen, zyn nieuwe beweegredens om God te bidden, en hem té kènOeïben geftdtenisftn > die ^ M ^ngeteeHet onderzoek des avonds, hetwelk men moet ITrZ-l ^ f6? Van de vo°™aamfte pligten van het Chnftelyk leven, maakt het byzonderfte deel van deze- laatfte oefening van den dag. Men heeft er de de leerwyze van in de volgende Aftens: Tegenwoordigheid Gods, Dankzegging, Vraag, Onderzoek Droefheid en goed Voornemen. m Voorts de byzondere zegeningen, dewelke God uitftort over de Huisgezinnen, daar de Gebeden m t gemeen gelezen worden , moeten u kraetelyk aanzetten om tot uwent intebrengen hergebruik van een zo heilige en ftigtelyke oefening, byzonderlyk des avonds, wanneer men zig 't allergemakkelykst kan te famen voegen. Want, ai mar er twee of drie in mynen Naam vergaderd  ... 1.3 AVONDGEBEDEN. 17 zyn, zegt onzen Heere 4 daar ben ik in het midr den van hun. Wat is er meer aanmoedigende? wat moet men niet verlaten om zig zo een groot geluk te 'bevorderen ? . In den Naam des Vaders, en des Zoons, en des H. Geest. Amen. Laten wy ons flèllen in de tegenwoordigheid van God, en hem aanbidden. Ïk aanbid U, 6 myn God, met de onderwerping die my ingeeft de tegenwoordigheid van uwe opperde grootheid. Ik geloove in U, omdat gy de Waarheid zelfs zyt. Ik hoop in U, omdat gy zyt onëirjdelyk goed. Ik bemin U uit geheel myn jiart, omdat gy ten hoogden beminnelyk zyt; en ik bemin mynen evenmensen als my zelfs om de liefde van U. Laat ons God bedanken voor de gratiën, die hy ons gedaan heeft. Wat dankzegging zal ik U doen, 6 myn God, voor al het goed dat ik van U ontvangen, heb? Gy hebt op my van alle eeuwigheid gedagt; gy hebt my uit den niet getrokken ; gy hebt uw leven gegeven om my te verlosfen; en gy vervult my nog alle dagen met een oneindig getal van gunden. Helaas! Heere, wat zal ik doen toe erkentenis van zo veele goedheden? Vervoegt U met my, gelukzalige Geeden , orii te loven der» God van barmhartigheid, die niet ophoud van goed te doen aan het allerönwaardigde en ondankbaarde van zyne fchepfelen. \ Laat ons God vragen om onze zonden te kennen. Eeuwige oorfprong van licht, heiligen Geest; verdryft de duidernisfen, die my verbergendé leelykheid en boosheid myner zonden. Do4  Ï8 AVONDGEBEDEN. er my van krygen een zo grooten affchrik, 6 fflyri God, dat ik dezelve haate, zo 't mogelyk is, gelyk gy die zelfs haat, en dat ik niets meer vreeze, als dezelve in *t toekomende te bedryven. Laat ons onderzoeken op 't bedrevene kwaad: Tegen God: nalatigheid of verzuim in onze pligten van godvrugtigheid, oneerbiedigheden In de Kerk, vrywillige verftrooitheden in onze gebeden, gebrek vaii goede meening, wederftand aan de gratie, zweering, misnoeging, gebrek van betrouwen , en overgeving aan den wille Gods. Tegen onzen Naaften: Ligtvaardig oordeel , veragting, haat, afgunst, begeerte van wraak, twist , oplopenheid , kwaadwenfching , fcheldwoorden, agterklap, bef'chimping, valfche over-, draging, fchade aan 't goed of eer, kwaad voor-" beeld, ergernis, gebrek van eerbied, van gehoorzaamheid, liefde, yver, en getrouwigheid. Tegen onszelven: Ydelheid, menfchelyk ontzag, leugens, gedagten, begeerten, reden en werken tegen de zuiverheid , ongebondenheid , gramfchap, onverduldigheid, een wulps en onnut leven, traagheid in 't volbrengen van de pligten van onzen ftaat. Laat ons een" bprégt berouw verwekken. Zie my hier, Heere, heel bedekt van fchaamte, en geraakt van droefheid doer het gezigt van myne zonden. Ik koom ze verfoeijen voor U , met een opregt leetweezen van vergramt te hebben een God zo goed, zo minnelyk, en zo waardig bemind te worden. Was 't dit dan, ó myn God, dat gy moest verwagten van myne erkentenis, na my bemind te hebben tot het uitftorten van uw bloed voor my ? Ja, Heere, ik heb te ver gebragt myne boosheid en myne ondankbaarheid; ik vraag er U ootmoedelyk ver-  avondgebeden. 10 giffertis van, en ik fmeeke U, ó myn God! door djezelve goedheid, van dewelke ik zo dikwils de uitwerkfels gevoelt hebbe, van my de gratie te geven van er nu en tot de dood toe een waaragtige boetvaardigheid over te doen. Laat ons een vast voornemen maken van niet meer te zondigen. Hoe zou ik wenfchen, ó myn God! U nooiè vergramt te hebben, maar mits ik zo ongelukkig ben geweest van U te mishagen , zal ik U de droefheid, die ik er van heb, toonen, door een gedrag, heel tegenftrydig aan hetgeen ik tot nog toe gehad heb. Ik verzaak van nu af dc zonden, en de gelegenheid derzelve, en boven al die, in dewelke ik zo dikwils de zwakheid heb van te hervallen; en indien gy U gewaardigt my de gratie ie vergunnen, gelyk ik ze yrage en veis hope, ik zal tragten getrouwelyk myne pligten te volbrengen, en niets zal bekwaam'zyn my te wederhouden U te dienen. Amen. Het Gebed des Heere. Onzen Vader, die in de Hemelen zyt, geheibgt zy uw Naam. Ons toekome uw'Ryk. Uwen wil gefchiede op de aarde als in den Hemel. Geef ons heden ons dagelyks brood. En vergeef ons onze fchulden, gelyk wy vergeven onze fcbuldenaaren. En leid ons niet in bekorin* ge. Maar verlost ons van den kwaden. Amen. Be Engelfche Groetenis. Weest gegroet Maria, vol van gratie, den Heere is met U, gebenedyd zvt gy boven alle Vrouwen: en gebenedyd is de Vrucht uws" Lighaams jezus. Heilige Maria, Moeder Gods,, bid voor ons zondaars, nu en in de uur onzer dood. Anaen. r* i  £Ó AVONDGEBEDEN. Het Geloof. Tk geloof iri God den Vader almagtig, Schermer ï van hemel en vati aarde. En in Jezus Christus, zynen eemgen Zoon onzen Heere, die ontvangen is van den heiligen Geest, geboren uit de . M-aagd Mam' die Seleden heeft onder Pontius Iilatus, die gekruist, geflorven en begraven is. Die nedergedaalt is ter hellen, ten derden dage is hy verrezen van de dood: hy is opgeklommen ten Hemel, en zit ter regterhand Gods zyns Vaders almagtig: van daar zal hy komen oordeelen de levende en dooden. Ik geloove in den H Geest, een heilige Katholyke Kerk, gemeenfehap der Heiligen, vergiffenis der zonden, verryzenis des vleeschs, en het eeuwig leven. Amen. Belydenis der zonden. Tk belyde voor God almagtig, de heilige Maria ialtyd Maagd, den H. Michaël Aartsengel, den • Joannes den Dooper, de heilige Apostelen Petrus en Paulus, en alle Heiligen , dat ik zeer gezondigt heb met gedagten , woorden en werken. Aar'l"?yn £lu?ld' n^n fchuld> ffly» allergrootste fchuld Daarom bidde ik de H. Maria altyd Maagd den H. Michaël Aartsengel , de heilige Apoftelen Petrus en Paulus, en alle Heiligen, onzen Heer en God voor my te willen bidden. Den almogenden God wil onzer ontfermen en onze zonden vergeven hebbende, ons brengen tot het eeuwig leven. Amen; Ontflaging , kwytfchelding en vergiffenis van alle onze zonden, verleene ons den almogenden en barmhartigen Heere. Amen. Laten wy ons aan God beveelen, aan de heilige Maagd Maria, en aan alle Heiligen, j^egm, ö myn God, de rust, die ik ga rte- men, om myne kragten te herftellen; opdat  AVONDGEBEDEN. £ï ik U beter mag dienen. Heilige Maagd, Moeder van mynen-God, en na hem myn eenige hoopmynen goeden Engel en mynen heiligen'Patroon' bid voor my, en befcherm my geduurende dezf-rï nagt, en geheel den tyd van myn leven, en in de uur van myne dood. Amen. Laat ons bidden voor de levende en voor de overledene Geloovigen. Qtort Heere uwe zegeningen uit over mvne ou\J. ders weldoeners, vrienden en vyandên, bclcherm alle de gene die gy my gegeven hebt voor Meefters, zp geeitelyke als waerèMfyke. Help 'de armen, de gevangenen, de bedroefden, de reizigers, de zieken, en de dervende. Bekeer d» ketters, en verlicht de ongeloovigen. God yan goedheid en barmhartigheid , heb ook medelyden met de zielen der Geloovigen die in het Vagevuur zyn. Maak een einde aan hunne pynen, en geef aan die, voor dewelke ik verphgt ben te bidden, de rust en het eeuwig licht. Amen. mwi^ GEBED. Almagtigen en eeuwigen God, die bereid hebt het hghaam en de ziel der glorieuze M->ap-d en Moeder Gods Maria, opdat&ze door d \H dewerkmg des heiligen Geest verdienen zoude te wezen eene waardige woonplaats voor uwen lieven Zoon: geef, dat wy, die ons verblvden in hare gedagtems mogen door hare goédertiere Gebeden van alle aa.iftaande kwaadeu en van de eeuwige dood verlost worden: door denzelve* Christus onzen Heere. Amen. "' * B 3  *2 AVONDGEBEDEN. • Ander Gebed. Wy bidden U, Heere, deze woonplaats te bezoeken, en er van te weeren alle foorten van listen des vyands: dat uwe heilige Engelen daar in woonen, om ons in vrede te^bewaren, en dat uwen zegen altvd over ons blyve : door Jezus Christus onzen Heere. Amen. Gebed t.ot .alle Heiligen. Gelukzalige zielen, die de gratie gehad hebt om te komen tot de glorie ; verwerf my twee zaaken van den genen, denwelken is onzen algemeenen God en Vader, te weten, hem nooit doodelyk te vergrammen, en dat hy van my wegneme al dat hem mishaagt. Amen. Den Engel des Heere heeft Maria gêboodIchapt, en zy heeft ontvangen van den heiligen Geest. Weest gegroet, enz. Ziet de Dienstmaagd des Heere, my gefchiede na uw woord. Weest gegroet, enz. _ En het Woord is Vleesch geworden, en het beeft onder ons gewoont. Weest gegroet, enz.  ONDERWY ZINGEN E N GEBEDEN V O 011 EN ONDER DE HEILIGE MISSE, Oefeningen van een Godminnende Ziel onder den Godelyken Dienst. TVTa Surfum corda arbeid zy, om met de oogeti X des harte de aarde., en al 't gene dat daar omgaat, te verlaten, en haar met de zalige Geeften te vervoegen, en met haar de allerheiliglte Drievuldigheid te loven, zeggende: Santlus, Sanctus, San&us. Maar als zy bemerkt, dat den Priefter ftilzwygende zyn Memento doet, zo Haat zy ook hare. oogen op het Crucifix, aanziende zyn gebenedyd hoofd met doornen gekroond, en beveelt aan hetzelve alle de Opperhoofden van de H. Kerk , geeftelyke als waerejdlyke, den Paus, Bisfchopperi:, Keizers en Koningen. En beziende de wonde van Jezus regterhand, beveelende daar Fn hare. Ouders en Bloedvrienden. In de wonde van Jezus linkerhand, beveelt zy alle hare vyanden, en alle de geene, waar van zy eenig lcet of ergernis.  24 GEBEDEN ONDER óritvangen heeft. In de wonde van Jezus reetervoet, beveelt zy de perlbonen en zaaken "die haar bevolen zyn. In de wonde van Jezus linker voet, beveelt zy alle zohdaaren, opdat zy mogen bekeerd worden. En in de gebenedyde wonde van Jezus hart, beveelt de godminnende Ziel haarzelven, en bid om al hetgeene dat zy tót hare zaligheid nodig heeft. In de wonde van Jezus geheele lighaam beveelt zy alle Ketters en ongeloovigen , dat zy'mogen bekeerd worden. In 't Kruis van Jezus, beveelt zy alle Religieuze Ordens en geeftelyke Perfoonen, dat zy het Kruis van haren Regel verduldiglyk mogen dragen. En in de traanen van deii goeden Jezus, en fpuwfel, waar mede zyn gebenedyd aangezigt wierd befpogen, beveelt zy idle gekwelde ftrydende menfchen, die met laster en ongelyk overvallen worden. In het laatfle gezugt van Jezus zyn hoofd nederbuigende om te fterven, beveelt zy alle de gene , die in doodsnood zyn, en om de gantfche eeuwigheid ftryden. Onder de H. Confecratie'w\\i zy niet meer denken wat zy doet, maar offert haarzeïven inet Jezus aan zynen hemelfchen Vader op, als een levende Offerande, en bid hem , dat het hem believe zyne belofte gedagtig te zyn, die hy gedaan beeft, toen hy zeide: als ik van de aarde zal verheven zyil, zal ik alle dingen tot my trekken: en verzoekende aan den hemelfchen Vader, dat hy door de wonden van zynen Zoon en door zyri dierbaar bloed, de waereld wil aanzien, en de vlammen des Vagevuurs uitdoen, daar zyiie kinderen lyden, voor wie dat dierbaar bloed zo mildelyk is uitgeftort. Nu geen pylen meer hebbende om te fchieten, fchiet haarzelven als een pyl m het hart van Jezus. . -  P E II. MISSE. &g Moe men in V kort voer alle menfchen zal bidden onder den godelyken Dienst. Hemelfche Vader, ik draag U op uwen gebenedyden Zoon, met al zyn heilig Lyden en verdienden; ik bid U, ontferm U over ons door dat bitter lyden. ' Hemelfche Vader, ik draag U op de gebenedyde Moeder Gods, en alle lieve Heiligen, door hare gebeden, ontferm U over ons. Hemelfche Vader, ik draag U op myn eigen zeiven, zo als ik ben, wil mvne zonden vergeven, voor aanvegting bewaren, en in deugden verderken. t Hemelfche Vader, ik draag U op alle menfchen die in de waereld zyn, wilt de zondaars bekeeren, en de deugdejyke menfchen verderken. ; Hemelfche Vader, ik draag U op alle de geloovige zielen, die in 't vagevuur lyden. Heere geef haar de eeuwige rust, en het eeuwig licht moet haar verlichten. Amen. Wilt dit Gebed /preken met een allerdiep/Ie vernedering des harten, als gy andere Gebeden hebt gelezen voor de H Communie. ó Heere, ik ben 't niet waart, gy weet alle myne misdaaden. Kooqt gy dan in myne ziel, ontvangt my in genaden. ó Heere, ik ben 't niet waart, daartoe niet wel bereid. Al waar 't dat ik daartoe had bedeed de eeu- Wigheid. ó Heere, ik ben 't niet waart, dat gy tot my zoud komen. ' Is dit uw zoet beleid, hebt gy dit voorgenomen. Komt minnelyken God , ik offer my geheel. ' Beziet uw knegt, uw flaaf, dees gunst is al te veel. ' B 5 ■•-  26 gebeden onder Ah men met het H. Sacrament de BenedïElie. geeft, zegt: Heere, wil my uwen zegen geven, om in uwe liefde te Jeven en te fterven. Koom Heere Jezus zoet, bezit myn hart alleen, Wil het tugtigen; opdat het niet leeft, als voor U, mynen beminden. Jezus, Jezus zoet, verlos my door uw bloed, yan al myn zonden en gebreken, wilt myn hart m uw liefde ontlteken. Mynen Jezus, aan U geve ik myn hart, door Maria uw lieve Moeder. Maria, Moeder van Jezus, Moeder van een goed hart; verkrygt my een hart na uw hart, en na het hart van Jezus uwen beminden Zoon. Maria, Moeder van eene fchoone liefde, leer my Jezus beminnen. BEGIN der H. MISSE. In den Naam des Vaders, en des Zoons, en des II. Geest. Amen. Ik zal ingaan tot den Autaar Gods, tot God, die myne jeugd bh'de maakt. Oordeel my God, en onderfcheid myne zaak van het onheilig volk, verlos my van den bozen Cn bedriegelykeh mensch. Want, gy God, zyt myne fterkte, waarom hebt gy my verftoten, en waarom ga ik bedroef t als my den vyand kwelt. Zend uit uw licht en uwe waarheid, deze hebben my geleid en gebragt tot uwen heiligen Berg en in uwe Tabernakelen. En ik zal ingaan tot den Autaar Gods, tot £od, die myne jeugd bJyde maakt.  de h. misse. 27 Ik zal U belyden met er harten, God, mynen God, waarom zyt gy bedroeft, myne ziel, èri waarom ontftelt gy ie;. ? Betrouw op God, want ik zal hem nog loven, de zaligheid van myn aangezigt, en mynen God. Glorie zy den Vader, en den Zoon, en den H. Geestgelyk het was in 't begin, en nu, en altyd, en in der eeuwigheid. Amen. Ik zal ingaan tot den Autaar Gods, tot God, die myne jeugd blyde maakt. Onze hulp zy in den Naam des Heere, die hemel en aarde gemaakt heeft. Den confiteor of SchuJdbelydenis. IkSbelyde voor God almagtig, de H. Maagd Maria, den H. Michaël'Aartsengel, den H. Joannes den Dopper, de heilige Apostelen Petrus en Paulus, en alle Heiligen, dat ik zeer gezondigt heb met gedagten , woorden en werken , het is myn Ichuld, myn fchuld, myn grootfte Ichuld: daarom bid ik de H. Maagd Maria, den H. Michaël Aartsengel, den H. Joannes den Dooper, de heilige Apostelen Petrus en Paulus, en alle Heiligen, den Heer onzen God voor my te willen bidden. Den almogenden God wil onzer ontfermen, en onze zonden vergeven hebbende, ons brengen tot het eeuwig leven. Amen. Ontflaging, kwytfc.helding en vergiffenis verleene ons den almagtigen en barmhartigen Heere. Amen. Heere, gy zult wedergekeerd zynde, ons levende maken , en uw Volk zal zig in U verblyden. Toon ons, Heere, uwe barmhartigheid, en geef ons uwe zaligheid. Heere, verhoor myn Gebed, en laat myn ge= joep tot U komen, -  GEBEDEN ONDER. GEBED. TVTeem van ons, bidden wy U Heere, alle on-L ^ ze ongeregtigbeden; opdat wy met een zuiver hart mogen ingaan in 't Heilig der He gen door Jezus Christus onzen Heere. Amen. ' Ointroïtus en kyrie eleison. Hemelfchen Vader, onzen Hoogenprieder Jezus Christus, uwen eeuwigen Zoon is voor ons arme zondaars ingegaan: tot aan den deen uwer genade, alwaar hy daat voor U, biddènde voor ons, om zalig te maken al die gene die door hem tot U gekomen zyn: geef dezer! Pneder, als eenen Dienaar van denzelven uw 2 eenigen Zoon, dat hy geedelyk, met gedaoten en liefde, zo tot U, d'oor JezJs Chrfs uf, gSf' dat hy door die Offerande voor myne en alledes waerelds zonden, door de verdienden van Tezus Christus, vergiffenis mag verwerven, en dat wy door uwe barmhartigheid van .die, en van alle kwaad verlost zynde, onder uwen heiligen zegen m deugden en de eeuwige glorie mogen leven? Hy heeft haar gefpyst met het merg van 't kooren, Alleluja en hy heeft haar verzadigt met honing uit de deenrots, Alleluja', Alleluja, Alleluja Verheugt u in God onzen Helper \Zt in den God van Jacob. Glorie zy den Vader en den Zoon, en den H. Geest, enz. Hy heeft haar gefpyst met het merg van 't koorcn ,en"hy heeft haar verzadigt met honing uit de deenrots, Alleluja , Alleluja, Alleluja.' • ' • • Heere, ontferm IJ onzer. Driemaal. Christus, ontferm U onzer. Driemaal. Heere, ontferm U onzer. Driemaal. G> Den Lofzang gloria in excelsis. lone zy God in den hoogden, en op de aar„ de vrede aan de menfchen van goeden wille.  Ö e H. M t S s e. '29' Wy loven U, wy gebenedyden U, wy aanbidden U wy verheerlyken ü, Heere God, hemellchen Koning, God almogenden Vader, Heere Jezus Christus, eeniggeboren Zoon, Heere God, Lam Gods, Zoon des Vaders, die wegneemt de Zonden der waereld, ontferm U onzer, die wegneemt de zonden der waereld, ontvang ons Gebed, die zit aan de regterhand des Vaders, ontterm U onzer: want gy zyt alleen heilig, alleen Heere, alleen den allerhooglten Jezus Christus, fflet den H. Geest in de glorie des Vaders. Amen. GEBED. ÖGod, die onder dit wonderlyk Sacrament ons agtergelaten hebt de gedagtenis van uw lyden; laat ons, bidden wy U, zo eeren de heilige Myftenen van uw Lighaam en Bloed, datwy geduunglyk de vrugten onzer verlosfing in ons mogen gevoelen, die leeft en heerscht met den Vader en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwigheden. Amen. Den epistel uit Corinthen. Cap. xi. Broeders, ik heb het van den Heer ontvangen , dat ik ook gelevert heb, dat den Heere Jezus, in den nagt dat hy geleverd wierd, heeft genomen brood, en dankende, heeft hy het gebroken, en heeft gezegd: ontvangt het, en eet het: dit is myn Lighaam , dat voor u geleverd zal worden; doet dit tot myner gedagtenis. Desgelyks ook den Kelk, na dat hy het Avondmaal .gedaan had, zeggende: dezen Kelk is myn Bloed, doet dit, zo menigmaal als gy het zult drinken, tót myner gedagtenis; want zo menigmaal als gv dit Brood zult eten, en dezen Kelk drinken, zo zult gy de dood des Heere verkondigen, tot dat hy komt; daarom wie dat dit Brood zal eten, en  3° GEBEDEN ONDER den Kelk des Heere zal drinken onwaardiglyk, die zal fchuldig wezen aan het Lighaam en Bloed des Heere. Daarom laat den mensch hemzelven beproeven, en alzo eten van dit Brood, en drinken van den Kelk: want die het onwaardig eet en drinkt, die eet en drinkt voor hemzelven het oordeel, het lighaam des Heere niet onderfchei«iende. God zy dank. GRADUALE. Alle oogen hopen op U, Heere, en gy geeft haar fpys op den gelegen tyd. Myn Vleesch is waaragtig een fpys, en myn Bloed is waaragtig een drank; die myn Vleesch eet, en myn. Bloed drinkt, die blyft 'in my, en ik in hem, Alleluja. OHeere, neem geen wraak overmvne zonden, nog gedenkt myne , nog myne Ouders mildaaden niet. Job i. Wie begrypt alle zonden ? Van myne verborgenheden zuiver my Heere, en van vreemde zonden fpaar uwen dienaar. Pfalm. iS. De zonden myner jongheid, en myne onwerenheden wilt dog, Heere, niet indagtig wezen. Pfalm. 24. Tot U ben ik gevloden, leer my uwen wille doen, want gy zyt mynen God. Pfalm 113. Ik heb gedoolt als een verloren Tchaap, zoek dog Heere uwen Dienaar, want uwe Geboden heb ik niet vergeten. Pfalm 118. . Gebenedyd zy God, den Vader der barmhartigheden, en God van alle verfrooftingen, vertrooftende ons in. alle onze kwelling en benauwtbeid. 2. Cor. 1  BE H. MISSE. «i Len Lofzang lauda sion. Looft, ó Sion, den Behoeder, Looft uw Leidsman, uwen Voeder, Met een allerzoet geklank, Looft zo veel g'hem kunt loven , Want hy gaat al ver te bóven Al de magt van uw gezang. 6 Wat (lof word ons gegeven 't Brood dat leeft, en ons doet leven, Word ons heden voorgefteld: 't Welk ter Tafel des Behoeders Is vergund de twaalf Gebroeders, Zo als 't Evangelie meld. Laat dan alle droefheid zinken, Laat den Lof ten hoogden klinken, En verheugt u in den geest; Want 't betaamt dat wy verderen , En met zielgenoegten vieren D'eerst indelfing van dit Feest. D'oude fchynfels zyn verdwenen, 't Nieuwe Paaschlam is verfchenen, 't oude neemt hier nu een eind : Want de nagt wykt aan de klaarheid, En de fchaduw aan de waarheid Van het nieuwe Testament. Jezus gaf alsdan ook orden, Dat zyn Dienaars door zyn woorden, _ 'c Geen hy dede, zouden doen : Dus word door de Confecratie, Brood en Wyn, de Bron van gratie, ,En den prys van ons randzoen. Want 't is d'eigen Les des Heere, Dat het Brood en Wyn verkeere, * s' In zyn heilig Vleesch en Bloed. Noch 't begryp, nog d'oog dit merken, t Vast Geloof moet u verderken, Daar 't verdand yoor wyken moet,  M O E B E Schuilt den allerëelften Pand ' t Bloed is drank, en 't Vleesch i's fpyze Nogtans op een byzondere wyze \t ^oud hier Jezüs zynen ftand. Van den Nutter niet gefchonden, Zonder hinder, zonder wonden, Word hy gantsch en g'heel ontvaên: Laat er een of duizend wezen , Dien nut zo veel.als dezen,. , ,,,E" dit Brood word noort verdaan, t: Word genut van goed' en kwade; Maar tot oordeel of genade, Volgens hun verfcheidenheid. Voor de kwaê de dood, en 't leven Voor de goê. Wie zou niet beven, Voor zo fchriklyk onderfcheid. Als het fchynfel word gebroken Weet dat niet meer is beloken In 't gantsch, als in 't deel, Want de zaak word niet gehinderd ? t leeken word alleen verminderd, * En het Weezen blyft geheel. Zie daar voor ons afgezonden, t Brood der Engelen, aan geen honden; Maar gegund aan kinders monden; Want 't is waarlyk 't kind'ren Brood. Uoor i'iguuren is 't bewezen. In t geen wy van 't Manna lezen, Ut als Ilaac word verwezen, En*'t Paaschlam word gedood. Ooeden Herder, Brood der ermen, Jezus, wilt ons doch ontfermen, Wilt ons fpyzen en befchermen, Trekt ons uit het aardfche flyk.' Gy die fpyst de geen die Iterven,  j d e h. miss Eo 33 %n ons alles doet verwerven, Maak dat wy uw Tafel erven, Met de Burgers van uw Ryk. Amen. Het H. Evangelie, Joan. Cap. 6. U zy Glorie Heere. In dien tyd heeft Jezus gezeid-tot de Schaaren der Jooden : myn Vleesch is waaragtig eene fpys, en uiyn Bloed is waaragtig een drank; die myn Vleesch eet en myn Bloed drinkt, die blyft in my, en ik in hem. Gelyk' den levendigen Vader my.gezonden heeft, en ik leve om den Vader, alzo, die my eet, zal ook om my leven; dit is het Brood, dat van den Hemel nedergekomen is, niet gelyk uwe Vaders het Manna hebben geëten, en zyn geftorven; die dit Brood eet, zal in der eeuwigheid leven. . U zy lef Christus, die door Uzelve, en door de Apostelen U gewaardigt hebt het Evangelie over. de gehcele waereld te prediken , en de ongeloovigen te verlichten met het licht des waaragtig geloofs. Den Credo, of Geloofsbelydenis. Ik geloove in eenen God den Vader, almogende Schepper van Hemel en aarde, van alle zienIyke en onzienlyké dingen, en in eenen Heere Jezus Christus, den eeniggeboren Zoon Gods,; die uit den Vader geboren is voor alle tydeu * God van God, het Licht van het Licht, waaragtigen God van waaragtigen den God, geboren en niet gemaakt, van een weezen .met. den Vader, door wien alle dingen gemaakt zyn, die dm ons menfchen, en om onze zaligheid nedergedaald is van de Hemelen, en is Vleesch geworden door den H. Geest, uit de Maagd Maria,, e n ,h^'.i^ Münsch geworden,, die ook gekruist is C  $4 gebeden onder voor ons onder Pontius Pilatus, hy is gdtorveri en begraven: en is ten derden dageWéderom oS geftaan, na de Schriftuur, en is opgeklommen ten Hemel, en zit ter regtcrhand des Vad rs en v dWPfr/°rn "«glorie, oordeelen dè lel venden en dooden , wiens Ryk geen einde zal hebben; en in den H. Geest, den Heere die Ievende maakt, die van den Vader en den Zoon voortkomt die met den Vader en 5en Zoon gelyk aangebeden en verheerlykt word, die door de Propheten gefproken heeft; en een H. Katholyke llïBtS' **£' Ik be,lydeeen DoopfKÏ veigiflems der zonden, en ik verwagte de verrv- *2lt^''alm h™ d£r C0ek0-«de Den Heer zy met u, en met uwen geest. Tot het Offertorium. YY Jriefter des Heere olfere aan God Brandje offeren en Brood, en daarom zullen zy Voor haren God heilig zyn , en zullen zynen Naam met befmetten. Alleluja. ó Allerbarmhartigftén Heere, en allerzoetften Zaligmaker Jezus, ik bidde U met hartelyke zugten , dat gy U gewaardigt my waaragtig 'leetweezen van myne zonden te geven en myne ziel met uwe godelyke liefde en gratie te verderen; maak my en alle menfchen begeerlyk tot uwen Dienst, en ryk in deugden, en zyt gedagtig, dat gy ons met my dierbaar Bloed en bittere Dood aan het Kruis hebt verlost. Amen. Tot het Orate fratres. TV Heere ontvange het Sacrificie uit uwe banJ^T den, tot verheffing, eer en glorie van zynen heiligen Naam, tot zaligheid onzer ziel en lighaam, en tot vermeerdering, troost en vredeVan zyne H. Kerk. Amen.  be h. misse. <4- De Secreten ef het fiil Gebed. Omyn God, ik zal nu gaan tot de gedagtenis van het bitter lyden van uwen eenigen Zoon die, na alle fchande des waerelds, pyhe des lighaams, droefheid der ziel, en pynelyke dood zigzelven aan ö, ó hemelfchen Vader, heeft op-' geolfert, voor myne, en des geheele waerelds vèrJo g: verleen my, dit met zo een dankbaar naA en ootmoedige devotie te overdenken, dat ik myzdve geheel aan hem, en dooV hem aan U, ó hemelfchen Vader, altyd mag opofferen, en zyt ons barmhartig door denzelven onzen Heere Jezus Christus, uwen Zoon, die met ö leeft en heerscht in de eenigheid van den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. De Pr/efatie, of Voorzang* TV Heere zy met U, en met uwen Geest. De J-J' harten om hoog; wy hebben ze om hoog. Laat ons dankzeggen aan den Heer onzen God' dat is waardig en regt. In der waarheid, dat is waardig en regt, billyk en zalig, dat wy U altyd en overal dankzeggen heiligen Heer, almogenden Vader, eeuwigen'God' want door het Myfterie van het Woord, dat het VTeesch heeft aangenomen, is een nieuw Lic'>t van uwe klaarheid aan de oogen van ons verdand verfchenen; opdat wy, als wyGod zienelyk aahichouwen, daar door opgetogen worden tot de iietlte van de onzienlyke drngen: daarom zingen wy met .de Engelen en Aartsengelen, met de Troonen en Heerlykheden, en met het geheele Le^er der hemelfche Heirkragten, een Lofzang tot uwe glorie, zeggende zonder ophouden: Heilig, heilig, heilig, Heere God der Heirkragten, Hemel' en aarde zyn vol van uwe glorie, maak ons zalig m den hoogften, gebenedyd is hy die daaï c *  &£> gebeden onder komt in den Naam des Heere, maak ons zalig ui den hoogden. Ten tyde van den Canon. Met dezen lof en dankzegging, zo bid ik U, allergenadigften Heer en vader, door Jezus Christus uwen eenigen Zoon, met een ootmoedig gebed en kinderlyke liefde, dat het U gelieve voor aangenaam te ontvangen, en met uwen kragtigen en heiligmakenden zegen te zegenen deze uwe gave en onbevlekte Offerande van Brood en Wyn, die wy aan U opofferen; eerftelyk voor uwe heilige Katholyke Kerk, die gy zult believen te fiellen in vrede, eri te bewaaren in eenigheid, de geheele waereld door, met uwen Dienaar, onzer aller geeftelyken Vader den Paus van Romen; en alle de Geloovigen, die in 't Katholyk Geloof, en in de voortplanting van hetzelve U dienen. Amen. Onder de Elevatie. Weest gegroet zaligheid des waerelds, Woord des Vaders, H. Hostie, waaragtig levende Vleesch , geheele Godheid, waaragtig Mensch4 ik aanbïdde U, Heere Jezus Christus, en gebenedyde U, want gy voor ons dervende, de waereld hebt verlost: aanzie, ó hemelfchen Vader; uwen Zoon Jezus, die ik U door de handen van dezen Prieder nu opöffere voor de zaligheid van alle menfchen, en byzonderlyk tot een volkomen zuivering van alle myne misdaaden, tot voldoening van alle myne zonden, tot vervulling van alle myne gebreken , tot verbetering van myn kwaad leven, tot opregte dankzegging van alle ttwe weldaaden, die gy my ooit gedaan hebt, en tet een zalige vernieuwing van uwen Geest in myn hart, en tot verzekering voor myn ziel vö-ii éen zalig einde. Amen.  de h. misse. g? Gebeden na ^ .Elevatie. OJezus, ik bidde U,. ö mynen Zaligmaker, om uwe doornagelde banden en voeten hangende^ aan het Kruis, weest my armen zondaar genadig: ik bidde U, heilige Lidmaaten van Ie zus, neemt ons in Uwe handen van genade en draagt pns op aan uwen Vader, ó Va'der, uwen Zoon , die gy als Middelaar gefield hebt tusfchei U en ons, weest my om zynent wil genadig bid ik U: 6 mynen Heer en God, mynen Al e?'e . Wig goed, ontferm U onzer, nu, en als wy zul len fterveti. Amen'. y Het Bloed ons Heere Jezus Christus, bewaare onze ziel en tighaarn ten eeuwigen leven Amen. ° ' ó Allerzoetften Jezus, door de menigvuldige en overvloedige unftorting van uw dierbaar Bloed d0°ronwaardeerlyken prys van deze ver! zoenende Offerande, wil my van alle eigenliefde en kwade genegenheden zuiveren , en alle . ne geeltelyke krankheden genezen, én mv in nn regte liefde met U zo verenigen, 'dt ik na uiT maar gy mogt in my leven. Amen. ' GEBED. Ozagtmoedigen Liefhebber myner ziel Te zus-Christus, ik bidde U dóór uw bitter lyden en fterven, vergeef my b/armhartiglyk alle myne zonden, maak my vast in het geloof fterk in de hoop, vuurig in de liefde, verduldi* '»,' alle lyden, U altyd lovende en geduurd d. \' \.-. , •;> ( 'h .. ' \\  de h. misse. 41 Na de Communie. -*Zo menigmaal als gy dit Brood zult eten, en f-^ dezen Kelk drinken, zult gy de dood des Heere verkondigen , tot dat hy komt. Daarom die het Brood eet, en den Kelk des Heere 011waardiglyk drinkt, die zal fchuldig zyn aan het Lighaam en Bloed des Heere. Alleluja. Den Heere zy met u, en met uwen geest. GEBED. Verleen ons, Heere, dat wy vervuld worden met het eeuwig genieten van uwe Godheid, welke door het tydclyk nutten' van uw dierbaar Lighaam en Bloed geheiligt worde, die leeft met God den Vadèr in'de eenigheid dés H. Geest God in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Den Heer zy met ir, en met uweii geest. Gaat, den Dienst is geëindigt. God zy gedankt. Laat, ó heilige Drievuldigheid, het werk van myne dienstbaarheid U aangenaam zyn en verleen my, dat dit Sacrificie, dat ik voor de 00gen van uwe Majefteit onwaardig opgeöffert heb, door uwe genade my mag ftrekken tot een verzoening, door Jezus Christus onzen Heere, die met ü leeft en heerscht in de eenigheid van den H. Geest. Amen. _ Ons gebenedyde den almogenden en barmhartiger Heere, den Vader, den Zoon, en den H. Geest. Amen. ■ ■ Bei II. Evangelie van Joannes. C. 1. U zy Glorie Heere. In den beginne was het Woord, en het Woord , was by God, en God was het Woord, dar/ was in den beginne by God. Alle dingen zyn daar' ■"' ■■• C 5  42 GEBEDEN ONDER DE H. MISSE. doorgemaakt, en zonder dat is er niets gemaakt dat er gemaakt.is, dat was het leven, en het leven was het Licht der menfchen, en het Licht fchynt in de dijifternisfen, en de duifternisfen hebben dat niet begrepen. Daar is geweest eenen mensen, gezonden van God, wièns naam was Joannes; deze is gekomen tot getuigenis, omdat hy getuigenis zoude geven van het "licht, opdat zy alle door hem gelooven zouden; hy was het licht niet, maar omdat hy getuigenis zoude geven van het licht; het wns een waaragtig licht, hetwelk verlicht alle menfchen, komende'in deze waereld. Het was in de waereld, en de waereld is daardoor gemaakt, en de waereld heeft het niet gekend. In zyn eigen is hy gekomen, en de zyne hebben hem niet ontvangen, maar al die hem ontvangen hebben, die heeft hy magt gegeven Kinderen Gods te worden, de gene die in zynen naam gelooven, dewelke niet uit den bloede, nog^uit den wille des vleeschs, nog uit den wille des'mans, maar uit God geboren zyn. En het Woord is Vleesch.geworden, en heeft onder ons gewoont, en wy hebben zyne glorie gezien, een glorie als van den eenigen gebooren Zoon van den Vader» vol van gratie en waarheid. God zy Lof.    DE ZEVEN BOETPSALMEN. Psalm. 6. Domine ne in furore, &c. Heere draf my niet in uwe verbolgenheid: nog in uwe gramfchap kgfiyd my nier. Ontferm U myner Heere, want ik ben krank : genees my Heere, want alle myne beenderen zyn heel ontfteld. En myne ziel is zeer verfchrikt, maar gy Heere hoe lang? Word omgekeerd Heere, en verlos myne ziel: maak my zalig om uwe barmhartigheid. Want daar is niemand in de dqod, die uws gedagtig is: en wie zal U in de hel belyden? Ik heb gearbeid in myne zugting, ik zal alle nagten myn bed wasfehen: met myne traanen zal ik riiyne rustplaats begieten. Myne oogen zyn van de verbolgenheid verflagen : ik ben veroudert onder alle myne vyanden. Gaat van my alle, gy die boosheid bedryft: want de Heere heefE de Hem myns weenens gehoort. De Heere heeft myn ootmoedig bidden verhoort: de Heere heeft myn gebed ontvangen. , Dat alle myne vyanden befchaamd worden en geweldig ontfteld: dat ze bekeerd worden en zeer haaftelyk haar fchamen. Glorie zy den Vader, en den Zoon, en den H„ Geest, gelyk het was in den beginne, en nu, era altyd, en in der eeuwigheid. Amen,  44 dezeven Psalm. go. Beati quorum, &c. Zalig zyn zy, welkers boosheden vergeven zvn en welkers zonden bedekt zvn " J"' Zalig 1S de Man, aan welken de Heere de zon. den met toegerekend heeft : en in wiens gees geen bedrog is. s est Omdat ik gezwegen hebbe, zo zyn myne beenderen veropaert: als ik riep den geheeljn dag YVant dag en nagt is uw hand op my bezwaart • ik ben omgekeert in myne elende, terwvl dat her mggebeen doordeken word ' Y th&X Myne misdaaden heb ik U te kennen gegeven • gr myne onrechtvaardigheid heb ik U LmS* Ik heb gezegt: ik zal tegen my myne onrechtvaardigheid den Heere belyden: en hebt de hooi • heden myner zonden vergeven be^ien'yS1 ^ ^ "^bidden ten Maar nogtans in den overvloed van veele wateren, zullen zytot hem niet geraken Gy zyt mynen toevlugt in de kwelling, diemy r^nf,n-iieeft: my" verhe«gen, verlosVmy S ae gene die my omringd hebben. ™S ?f U Ver£^Ud Sev£n' en °"derwvzen in den weg, daar gy door gaan zult: ik zal myne oogen op u vestigen. ■> b u _ En wilt niet worden gelyk een paard of Muil, die geen verftahd hebben. » Met het bindfeel en toom bedwingt hare kinnebakken , die tot U niet komen. Veel zyn de geesfelen des zondaars: maar hy, ontogen h°°Pt'' ™l d" barmha"^li Verblyd u in den Heere , en verheugt u gy y^Snlgzyt: «Storiêengyaue,^^  boetpsalmen. 45 . Glorie zy den Vader, en den Zoon , en den H. Geest: gelyk het was, enz. Psalm. 37. Domirie ne in furore, &c, Heere ftraft my niet in uwe Verbolgenheid : nog in uwe gramf'chap berispt my 'niet. Want uwe pylen fteken in my, en gy hebt op my uwe hand vastgemaakt. Daar is geen gezondheid in myn vleesch van het aanzigt uwer gramfchap: daar is geen vrede aan myn gebeente van het aanzigt myner zonden. , Want myne boosheden zyn boven myn hoofd gewasfen: en gelyk eenen zwaaren last zyn zy op my bezwaart. ,Ik ben behoeftig geworden, en gekromt ten einde toe: den geheelen dag ging ik bedroeft. , Want myne lendenen zyn vervult met bedrieglykheden: en daar is geen gezondheid in myn vleesch. Ik ben gepynigt, en boven maaten zeer vernederd: ik brieschte van het zugten myns harte. Heere voor U is alle myne begeerte, en myn zugten is voor U niet verborgen. ., Myn hart is heel betoerd, mvn kragt heeft my verlaten : en hetzelve licht van myne oogen ii by my niet. Myne vrienden en myne naaften zyn tegen my aangekomen, en hebben gedaan. En die bymy waren, ftonden van verre: en zy deden geweld die myne ziel zogten. En die my kwaad zogten, hebben ydelheid gefproken:. en den heelen dag bedrog bedagt. . Maar ik als eenen dooven hoorde niet, en als eenen ftommen dede ik mynén mond niet open. En ik ben geworden als eénen mensch, die niet hoort: en die gene wederfpraak in zynen mond heeft.  4ö de zeven Want in U Heere heb ik gehoopt: gy zult my verhooren, Heere mynen God. y Want ik heb gezegt: myne vyanden moeten hun ter geener tyd over my verblyden : en als myne voeten wankelen, zo hebben zy hun tegen niy hoogelyk beroemd. ' . Maar ik ben bereid tot de geesten; en rrivne pyn is altyd voor myn aanzigt. Want ik zal myne boosheid verkondigen: en' denken voor myne zonden. Maar myne vyanden leven, en zy zyn magtig tegen my: en zy zyn vermenigvuldigt, die'my onregtelyk haten. y Die kwade dingen voor goede wederom geven, ipraken van my agterklap : want ik volgde de goedheid. ö Verlaat my niet, Heere mynen God: en gaat met weg van ray. Neem acht op myne hulp, Heere God myner zaligheid. J Glorie zy den Vader, enz. Psalm. 50. Miferere mei, &c. Ontferm U myner God ,*na uwe groote barmhartigheid. En na de menigte uwer ontfermhartigheden: doet uit myne boosheid. Wascht my nog meer van myne ongeregtighe-" den: en van myne zonden zuiver my. Want myne boosheden bekenne ik : en myne zonden zyn altyd tegen my.) Tegen U alleen heb ik gezondigt, en kwaad voor U gedaan: opdat gy zoud geregtvaardigd worden in uwe woorden, en verwinnen als gy geoordeeld word. Want ziet ik ben in boosheid voortgebragt: en in zonden heeft my myne Moeder ontvangen.  BOETPSALMEN. /tf Want ziet gy hebt de waarheid bemint: de onzekere en verborge dingen uwer wysheid hebt gv my geöpcnbaart. Gy zult my befproeijen met hyfope, en ik zal gezuiverd worden: gy zult my wastenen, en boven tneeuw zal ik wit worden. Myn gehoor zult gy blydfchap en vreugde geven: en de verootmoedigde beenderen zullen zig verheugen. ° Keer uw aanzigt af van myne zonden, en doe int alle myne boosheden. Een zuiver hart fchep in mv, 6 God: en een opregten geest vernieuw in myn binnenfte. Verwerp my niet van uw aangezigt: en uwen heiligen Geest neem van my niet weg. Geef my wederom de blydfchap uws heils: en met den opregten geest verfterk my. Ik zal de boozen uwe wegen leeren: en de godeloozen zullen tot U bekeerd worden. Verlost my van de bloedfchulden, ó God, de God myner zaligheid : en myne tong zal uwe regtvaardigheid verheffen. Heere, gy zult myne lippen opendoen: en mynen mond zal uwen lof verkondigen. Want had gy offerande begeert,'ik zouze U gegeven hebben : maar gy zult in de brandofferande geen genoegen hebben. Een bedrukten geest is voor God een offerande: een gebroken en verootmoedigd hare zult gy, 0 God , niet verfmaden. Heere doe goedertierlyk aan Sion na uwen soe- nen wil: opdat getimmerd worden de muuren van Jeruzalem. Dan zult gy ontvangen het Sacrificie van regtvaardigheid, de offeraande en brandoffereni dan zuilen zy op uwen Autaar kalveren leggen. Glorie zy den Vader, enz.  4* DE ZEVEN Psalm, ior. Dom ine exaudi, '&c. Heere verhoor myn gebed: en laat myn gei roep tot U komen. J 8 m Ke,er uw. aanz!gt van m'«: in wat dag dat ik gekweld worde, neig uwe ooren tot my. In wat dag dat ik U zal aanroepen, verhoor my haaftelyk. Want myne dagen zyn vergaan als rook: en myne beenderen zyn als eenen verbranden roest verdort. , Ik ben geflagen als hooi, en myn hart is dor geworden: omdat ik vergeten heb myn brood te eten,. J Van de (lemme myns zugtens, is myn gebeente aan myn vleesch gekleeft. Ik ben gelyk geworden den Pelikaan der wildernis: ik ben geworden als een nagtraaf in buis, Ik heb gewaakt, en ben geworden als een muslche, alleen woonende in 't dak. Den geheelen dag belchimpten my myne vyan- X' ejn niy Prezen ■> zwoeren tegen my. Omdat ik asfche als brood at: en mynen drank met traanen mengde. Van het aangezigt uwer gramfcbap en uwer verbolgenheid: want opheffende, hebt gy my nedergeltoten. Myne dagen zyn als eene fchaduwe geweken: en ik ben als hooi dor geworden. Maar gy, Heere, blyft in der eeuwigheid: en uw gedagtenis van geflagte tot geflagte. Gy Heere zult opftaande U over Sion ontferr men: want 't is tyd haarer te ontfermen, want de tyd is gekomen. _ Want aan uwe dienaars hebben hare fteenen be^ haagt: en over hare aarde zullen zy hen ontferHiea.  BOETPSALMEN. 4$ En de, Heidenen zullen uwen Naam vreezen, Heere: en alle Koningen der aarde uwe glorie, Want den Heer heeft Sion opgetiinmert: en hy zal .gezien worden in zyne glorie. Hy heeft gezien op het gebed der. ootmoedigen: en heeft hare fmeekingen niet verfmaad. Dat men deze dingen i'chryve tot een ander ger boorte: en het volk dat gefchapen zal worden; zal den Heere loven. Want hy heeft nedergezien van zyne hooge heilige plaats : den Heere heeft van den Hemel op de aarde gezien. Opdat hy hooren zoude hét zugten der gevangenen: omdat hy ontbinden zoude de kinderen van de gedooden. Opdat zy verkondigen zouden in Sion de naam des Heere: en zynen lof in Jeruzalem. Als de volkeren te famen kwamen: en de Koningen om den Heer te dienen. Heeft hy hun in den weg zyner kragt geantwoord: de kortheid myner dagen verkondigt my. . Én roept my niet wederom in de helft myner dasen: van gellagte tot geflagte zyn uwe jaaren. In den beginne hebt gy, Heere, de aarde gegrondvest: en de werken uwer handen zyn de Hemelen. , Zy zullen vergaan, maar gy blyft altyd: en zy «ullcn alle gelyk een kleed verouderen. En gelyk een dekkleed zult gy ze veranderen, en zy zullen veranderd worden": maar gy zyt den zeiven, en uwe jaaren zullen niet eindigen. De kinderen uwer knegten zullen woonen: en haarlieden zaad zal in der eeuwigheid b§= klyyen. Glorie zy den Vader, enz. B * 0  5° dezeven Psalm. 129. De profundifêc. Uit de dieptens heb ik tot U geroepen, Hee^ re: Heere verhoor myne ftem. Laat üwe ooren luifterende worden na de ftem myns biddens. Is 't dat gy de boosheden gade flaat, Heere; Heere wie zal het verdragen? Want by U is verzoening, en om uwe Wet heb ik U, Heere, verdragen. Myne ziel heeft verdragen in zyn Woord: myne ziel heeft gehoopt in den Heere. Van de morgenwake tot den nagt toe: laat Israël in den Heere hopen. Want by den Heere is barmhartigheid: en by hem is overvloedige verlosfing. J£n hy zal Israël verlosfen van alle zyne boosJreSen. Glorie zy den Vader, enz. Psalm. 104. Domine exaudi, &c. Heere verhoor myn gebed, ontvang met uwe ooren ffiyn klagelyk bidden in uwe waarheid : verhoor my in Uwe regtvaardigheid. Gaat niet in het regt met uwen dienaar: want voor uw aanfcbyn zal geen levende gerechtvaar* digt worden. Want den vyand heeft myne ziel vervolgt: hy heeft op de aarde myn leven vernedert. Hy heeft my gefield in het donker, gelyk de dooden der waereld: en mynen geest is op my beangst geweest, myn hart is in my ontfteld geworden. Ik heb gedagtig geweest de oude dagen , ik heb overdagt alle Uwe werken: in de werken uwer handen oeffeude ik nayne gedagten. Ik- heb myne handen nitgeftrekt tot U: myne «iel is voor ü als cene aarde zonder water.  Maa* my bekend den we's daar 5V ;„ len moet:' want tnt-niJu-i S' . ,k In wande- wil doen f want gy ^ ^Sod^ "* Uwe" vende maken in uwe" JS^SS' 2Ult m* le" den geheel 3^ zuk gy ffiy«e vyan- Glorie zy den Vader, enz ZuitettTtf ««ve, L I T A N I E v A N ALLE HEILIGER TTeei-e^ ontferm U onzer. JLX Christus, ontferm U onzer Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. CW heinelfehea Vader, ontferm q onéer;  62 LITANIE God Zoon, Verlosfer der waereld, ontfer onzer. God H. Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U oi H. Maria, bid voor ons. H. Moeder Gods, H. Maagd der Maagden* H. Michaël, H. Gabriël, H. Raphaël, Alle heilige Engelen en Aartsengelen, Alle heilige Chooren der zalige Geeften H. Joannes den Dooper, H. Jofeph, Alle heilige Patriarchen en Propheten, M. Petrus, ' H. Paulus, H. Andreas^ H. Jacobus, H. Joannes, H. Thomas, M. Jacobus, H. Philippus, H. Bartholomeus « M. Mattheus, H. Simon, H. ïhadeus, H. Matthias, H. Barnabas, H\ Lucas, H. Marais, Alle heilige Apostelen en Evangelisten j Alle heilige Discipelen des Heeren, Alle heilige onnozele kinderen, H. Stephanus, H. Clemens, H. Comelis, , . li ü izer. s Cu < O ,o O \% 1 I  VAN ALLE HEILIGEN. H. Cyprianus, n. Laurentius, H. Vincentius, fj' Pjoni.fius met «we Medefferelkn • H- Mauritius met uwe Med£e en' H. Jnnuanus met uwe MedeÖën' g, Fabtanus en Sebastianus ƒ ' H. Cosmas en pamianus , n. ihomas , ?n Pfr"!s van Milanen, Alle hed.ge Martelaaren, H. Süvefter, Gregorius, H. Ambrofius, H. Aiigustinus, H. Hieronimus, H. Hilarius, H. Martinus, H. Nicolaus, H. Antonius, H. Dominicus, H. Thomas van Aquinen, H. Vincentius, • H. Hyachintus, H. Raymondus, H, Ludovicus, H. Albertus, H. Jacobus, H. Antanms, H. Benedicius, H. Barnardus, H. Franciscus, H. Anna, ' j jj H Maria-Magdalena, , [1 53 1 I 1 li 63 f r |  $4 L I T A N I 5 U. Felicitas, _ H. Perpetua, H. Agatha, H. Lucia, H. Agnes , H.Cecilia, \ H. Catharina, H. Margareta, i H. Urfula met uwe Medegezellinnen, H. Anaftafia, H. Catharina van Senen, H. Agnes, l Alle heilige Maagden en Weduwen, Alle Gods lieve Heiligen, e. Wees genadig, fpaar ons Heere. Wees genadig, verhoor ons Heere. Van de eeuwige verdoemenis, verlos ons Hee Van een haaffige en onvoorzienige dood, *i Van de aanfraande gcvaaren onzer zonden, Van alle kwelling des duivels, Van alle onzuiverheid des geest en des lighaam s , Van gramfcbap, haat en kwaden wn, Van onzuivere gedagteu, Van verblindheid des harten , f Van blixem en onweder, Van pest, honger en oorlog, Van alle kwaad, Door het Myfterie der H. Menschwording, Door uw Kruis en Lyden , Door uwe glorieuze Verryzenis, Door uwe wonderlyke Hemelvaart, Door de toekomfte van den Vertroolter den heiligen Geest, J Wy zondaaren , wy bidden U , verhoor c Heere. 3pat gy ons vrede geeft, Wy bidden U, verhc ons Heere» * < . O O -1 O SP "e. < M O p n ro 3 ns, cx  VAN ALLE HEILIGEN. Dat uwe barmhartigheid en genade ons beware4 Dat gy uwe H. Kerk regeeren en befchermen wilt, Dat gy, den Paus en alle die in den geeftelyken ttaat zyn, in de heilige Religie wilt bewaren, Dat gy de Bisfchoppen, met alle de Vergaderingen hun bevolen, in uwen heiligen Dienst behouden wilt, Dat gy*de Koningen en Princen vrede en waaragtige eendragt verkenen wilt, Dat gy alk Christene Volk, door uw dierbaar bloed verlost, behouden wilt, Dat gy de vyanden der H. Kerk wilt vernederen , Dat gy alle onze weldoeners met de eeuwige goederen wilt vergelden, Dat gy onze zielen, en de zielen onzer Ouders, vrienden en weldoeners van de eeuvvige verdoemenis wilt verlosfen, Dat gy de vrugten der aarde wilt geven en bewaren , Dat gy de oogen uwer barmhartigheid op ons wilt flaan, Dat gy ons in uwen dienst Wilt verfterken, Dat gy onze harten tot hemelfche begeerten wdt opregten, 1 Dat gy U gewaardigt de elonden der armen en gevangenen te aanzien en te verligten , Dat gy U gewaardigt alk onze plaatfen en f die daar in woonen te'bezoeken en te ver- trooflen , Dat gy U gewaardigt deze Stad met alle hare ïnwoouers te bewaren en te befchermén Dat gy alk geloovige menfchen, reizende te \ Zee of te Land, tot de have der zalig- J heid brengen wilc, D J D 4 5S er 2 q | O I ra.  5°" LITANIE Dat gyons in alle geeftelyke keringen wilt onderwyzen, wy bidden U, verhoor ons Heere. ' Dat gy alk geloovige zielen der overledenen de eeuwige rust verkenen wilt, wy bidden IK verhoor ons Heere. Dat gy U gewaardigt ons te verhooren wy bidden U, verhoor ons Heere; Zoon Gods, wy bidden U, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt' de zonden des waerelds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds , verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer.' Christus, ontferm U _ onzer. Heere, ontferm U onz. Onzen Vader. y. En leid ons niet in bekooringe. Maar verlost ons van den kwaden. Psalm. 69. Deus in ddjutorlum. God neem acht tot myner hulpe: Heere haast U om my te helpen.. Laat ze befchaamd worden en bevreest, die myne ziel zoeken. ■ Laat ze agterwaards terug keeren , en hun fchaamen, die my kwaad willen. Laat ze terftoiid met fchaamte terug wyken, die my zeggen: vry zo, vry zo. Laat ze verheugd worden en blyde zyn, alle die U zoeken, en laat ze altyd zeggen: groot geagt zy den Heere, die uwe zaligheid beminnen. Maar ik ben behoeftig en arm , 6 God help my. Mynen Helper en mynen Verlosfer zyt gy : Heere vertoeft niet. Glorie zy den Vader, enz. Jr. Na het baaren zyt gy een onbevlekte Maagd 'gebleven. &.' Moeder Gods bid voor ons.  VAN ALLE HEILIGEN. 57 Bid voor ons heiligen Vader Dominicns. v.. Opdat wy waardig worden de beloften Chiïfti y. I Jat t volkverkondigedewysheidderHeilicren' ^. bn dat haar lof geve de Vergadering der Geloovigen. v f. Weest gedagtig uwe Vergadering, ife. Die gy van het begin fel' bezeten hebt. yr. Maak uwe dienaars en dienareslën zalig iï!. Myn God die in G hopen. 8' f. Wees ons een fterken Tooren. fy. Voor des vyands tegenwoordigheid. y. Heere, verhoor myn gebed. En laat myn geroep, toe U komen. GEBEDEN. TDjefcherm, Heere, uwe dienaars en dienaresfen j-j> met den byttaiid van vrede, en dewelke op de hulp der zalige altyd Maagd Maria betroi£ wen, wilt van alle vyanden bevryden. Wy bidden U , almogende God, geef ons dat wy, die met d;n last der zonden beladen zyn door het voorbidden van uwen heiligen Belyder onzen Vader Dominicus mogen verligt worden. Heere toon ons goedertierlyk uwe onuitfprekclyke barmhartigheid ; opdat gy ons van alle zonden vry maakt', en te famen ook verlost van de pynen, die wy door dezelve verdienen. Reik uit, Heere, aan uwe dienaars en diena•reslen de regteihand der hemelfche hulp; opdat zy U zoeken uit gantfeher harten, en hetgehe zv waardigiyk begeeren, mogen verkrygen. Verhoor dog barmhartiglyk, Heere,'de Gebeden van uwe H. Kerk; opdat zy (alle tegenfpocd en doolmg verdreven zynde) in geruste vrybeid U mag dienen: door Jezus Christus onzen Hee- . te, Amen. Ps  KORTE BEREIDING TOT DE B I E G T, Behelzende vyf Punten. 1. Bedankt God voor zyne weldaaden. &. Vraagt de gratie van God den H. Geest. 3. Onderzoekt naarftelyk uwe Conferentie. 4. Verwekt een berouw over uwe zonden. 5. Neemt u vastelyk y&or die te beteren. I. DANKZEGGING VOOR GODS WELDAADEN, Grooten God, ik bedanke U voor alle de weldaaden , die ik geheel myn leven van uwe goedertiere barmhartigheid ontvangen heb; en in t byzonder, dat gy my na uw Beeld gefchapen, door het dierbaar. Bloed van uwri eenigen Zoon Jezus Christus verlost, van de Erfzonde door het heilig Doopfel-gezuivert, door her waaragtig Geloof verlicht, en gemaakt hebt een Lidmaat van de H. Kerk. Ik bedanke U andermaal, dat gy my hebt bevryd van zo menigvuldige gevaaren na ziel en lighaam; bezogt met zo veele heilige infpraken, dat gy my tot dezér uur gehouden hebt \a het leven; dat gy my zo dikwils hebt gefpaart, en myne zónden vergeven door de Biegt. Wat zal ik U wedergeven voor deze en ontelbare andere weldaaden, die ik van uwe milde hand heb ontvangen. 2. Verzoekt de gratie van den H. Geest. Koom, 6 heiligen Geest, genees, bid ikU, de krankheid van myne 'memorie en ver--  TOT DE BIEGT. 59 Hph de duifternis van myn verftand door uwe heilige gratie; opdat ik alle myne zonden inda*. ng worde, en hare boosheid kenne. Beweeg ook kragtelyk mynen wil; opdat ik myne misdaaden beweene, en myn leven betere. Koom, wasch in my dat vuil is, befproei dat verdort is, en genees dat gekwetst is. Leest een Vader ons, en een freest gegroet. ' • 3. Onderzoekt uw Confcientie. Hoe lang is het geleden, dat ik myn laatfte Biegt heo gélproken? Heb ik myn penitentie voibragt? Wat zonden heb ik federt gedaan met woorden, werken, gedagten en verzuimenisien als ook tegen de tien Geboden Gods en vvf Geboden der H. Kerk? Met wie heb ik verkeert? Hoe heb ik my gedragen in huis, in de Kerk, op de ftraat, enz. * 4. Maakt een Berouw over de zonden. Onëindelyke Majefteit, ik ben uit er harten bedroeft, dat ik U door myne zonden heb vergramt, omdat gy zyt de opperfte goedheid. Herhaal deze korte woorden, als ovk de naast* volgende meermaals met aandagtigheid. 5. Voornemen om zig te beteren. Tk verzaake myne zonden, en maak een vast X voornemen van die niet meer te doen; de ge- JTfegygü .*?vlwen •« ■»» Geef my, Heere, een grondhartige droefheid over myne zonden , en gratie om myne goede voornemens uittewerken. De voorzeide vyf punten dienen ook voor hei Wgelyksch onderzoek der Confcienti?. "  I 6® KOgTE BEREIDING Hier na in ootmoedigheid u tot den Priefter keerende, begint' uwe Biegt in dezer roegen. de voorbiegt. Ik belyde aan God almagtig, en aan U Bicgt, vader,die Gods plaats bekleed, dat ik heb gezondigt. Myn laatltc Biegt is geweest over.... Zegt hoe lang het geleden is dat gy gebiegt hebt. Sedert befchuldige ik my, dat ik heb Zegt uwe zonden, alle doodzonden met het getal en de omftandigh.eden, die de zonden veranderen of bezwaren. In myn voorgaande leven heb ik. .. . In wat geval men eentge zonden herhaalt uit zyn voorgaande [even, die u konnen mondelings leer en. de nabiect. Stuit uwe Biegt in dezer voegen. Deze en alle andere zonden, die ik niet indagtig ben, zyn my van harten leet uit liefde tot God. Ik neem vastelyk voor my die te beteren, en bidde God om vergiffenis door het Bloed van Jezus Christus. Ik vrage van U Eerwaarde eene zalige penitentie en abfolutie. , Gruwel der Doodzonden. ï. /~\nder alle de gruwelen, die er in de wae- \J reld zyn, ja konnen-bedagt worden, is er geen giooter als de doodzonde. Wat kan er ongeregelder er leelyker zyn, als dat een redelyk fchepfel, na Gods Beeld geichapen, om een kort genoegen, om een kleine ty-; delyke winst, om een ydele eer, zigzelven aanstelt tegen God zynen Schepper, Weldoener, Fader en Vriend. ó Grooten gruwel van de zonde, die ftryd te-  TOT DE -BIEGT.' fSi pi de onêindelyke fchoonheid J Zo fchoon als God is, zo leelyk is de zonde. H. Een lighaam zonder ziel word terftond afSt»,™' bl,inen Weinig dagen van wormen, vervult de lucht met een onverdragelyken ftank en word zo leelyk en vervaarlyk, dat er geheel de waereld voor fchrikt. Maar wat is dit by de verandering, die er geiehiede, toen zy door de zonde uit de rcgtvaardigbeid verviel. Hoe fchoon was uw ziel toen zy nog leefde, voor God, toen zy nog een kind van God, en een Bruid van fezus Christus was • Maar hoe leelyk is zy nu, dewyl zy de Kroon van haar hoofd, en baar Bruiloftskleed dat is, de heiligmakende gratie, ver- i°/;eAheef^ ?u zy van hare inwendige fchoonheid beroofd is, nu zy een flavin van den duivel geworden is. ó Schriklyke verandering! ó elendig verval, van een Kind Gods, van een Bruid van Christus, te worden een flavin van den duivel! van den duivel, zeg ik, die by dag en nagc nergens anders op uit is, als op uw verderf. Hoe is t mogelyk, dat gy nog vrolyk en wel te vrdden zyt, daar gy llzelven zo fchandelyk en dendig verworpen hebt. lil. Doch laat ons al dieper intreden in dezen fchnklyken afgrond, en eens zien hoe groot dat uwe onbefchaamdheid is. Gy weet immers, dat God overal is; gy weet, dat ervoor hem niets verborgen is, zelfs niet het binnenfle en het verborgenite van uw hart: gy weet dat hv is Hi> oneindige Majefleit. Dit' n%tlns\iiet LgeVftaat de gy zondigt, als of gy na hem geenzinïs vraagde, ó yVatitoutheid, wat onbefchaamdheid, wat boosheid is dit, dat een aardworm, als gy zyt, zo durft opftaan tegen zynen Schepperftein den al wetenden God, tegen de oppcrfte Majefe IV. Maar uwe ondankbaarheid is niet ginder  02 KORTE BEREIDING als uwe onbefchaamdheid. Wie is het dog, die gy verfmaad? Is 't niet uwen allerliefiten Vader, die u voedfel en kleederen, ja het leven gegeven heeft, en hetzelve geduuriglyk onderhoud? Aanziet uzelven van het hoofd tot de voeten; is ieder lidmaat niet een weldaad zyner handen? Hoe zyt gy dan zo ondankbaar en zo fidut, dat gy de gunften en gaven van dien zo goedertieren en almogenden God, van wiens wil en almogenheid gy van oogenbiik tot oogenblik afhangt, durft misbruiken, om hem fpyt en leed aantedoen. V. Ik vraag nog eens, ó zondaar! Wie is 't dien gy vertoornt als gy zondigt? Is 't niet dien God, die zynen eenigen Zoon niet gefpaart, maai1 kem voor u gegeven heeft, om zyn dierbaar bloed te ftorten , welk bloed gy, toen gy zondigde, ender uwe voeten trad. Doch wat zeg ik? Gy trad niet alleenlyk het bloed en het kruis van Christus onder uwe voeten; maar gy rechtte voor hem wederom een nieuw kruis op. En gelooft my niet, maar gelooft den heiligen Apostel, zeggende van u en uws gelyken, dat zy, voor z» veel in hun is, den Zoone Gods wederom kruisfeu , en opentlyk ut fchande ftellen. . De Jooden hebben Jezus overgeleverd om gedood te worden, toen zy hem niet kenden , maat gy kruist hem, niet tegengaande dat gy gelooft * dat hy uwen God is. Den duivel wedertlaat aan God, maar aan God die hem verwerpt; gy aan God, die u zoekt. Hy is wederfpannig aan God, die hem ftraft, maar gy aan God, die u van oogenblik tot oogenblik zyne gunflen bewyst. Ziet en aanmerkt,"hoe gy in boosheid eenigzints te boven gaat den duivei ?elfs, denwelken gy nogtans zo zeer verfoeit. VI. Gedenkt, ó èlendigen zondaar! hoe Uren-  tötöebieöt. 6$ gelyk dat God uwe zonden ftraffen zal, niet aj^ leen hier, maar byzonderlyk hier namaals in de hel. Daalt eens met uwe gedagten in dien poel des yuurs, en bemerkt daar, een vuur dat eeüwig is. Daar is niets pynelyker als het vuur, en daar js niets langduuriger als eeuwig. Een eeuwig vuur, dat is, branden zonder einde; branden fm.orgens, branden favonds, branden fnagts branden daags; maar wat zeg ik daags, daar het nooit dag, maar altyd ditilrernis en nagt is. O droevige , ö eeuwige Nagt , ontbloot van alle Vreugden, en vervult Van alle elenden! VII. Ik heb het allergrootfle nog niet gezegt, t welk gy door de zonde verliest, te weten God van wiens aanfchyn de zonde , zo gy daar in iterft, u voor eeuwig berooft, ó Allerprootfte verlies, eeuwiglyk God te derven! VIII. Laat u niet voorftaan, dat God u fparen zal; want hy heeft de Engelen, die gezondigt hebben, met gefpaart. Ja dat meer is, hy heeft ook. zynen Zoon niet gefpaart, maar hem geflagen om de zonden van zyn Volk. Wat een fchroom behoorden wy te hebben voor de zonde, als wy overdenken dat het de zonde is, dewelke den Zoon Gods zo wreedelyk en 20 fchandelyk heeft doen fterven. Maar van den anderen kant, wat eene vertroofting en betrouwen behoort het in ons te veroorzaken, als wy overdenken, dat denzelven eemgen Zoon Gods is geworden een verzoenende Slagtoffer, en zyn Bloed een geneesmiddel voor onze zonden ? IX. Schep dan moed, 6 zondaar! want daar is nog eenen middel om Gods gramfchap te ontgaan. Voorkomt hem. Wilt gy, dat hy u niet itrarr, zo ftrafc uzelven. Omhelst de boetvaardigheid, wascht u in het bloed van Christus, verandert uw leven , ftaat vast en getrouw in d#  64 KORTE BEREIDING deugd, en de pynen der helle zullen alsdan voor u in een Kroon van regtvaardigheid veranderd worden. OPWEKKING Tot een opregt BEROUW. Voor het Kruis van Christus. Ik ftorte my hier ter neder voor U, ó minnelyk(ten Zaligmaker, en.bekennemyn ichuld, myn allergrootite fchuld. Ik ben ,t die gezondigt heb, ik heb o'igeregtigheid gedaan, en belyde met David 2. Rég. 24. dat uwe hand op my keere. En met den Propheet JonaS aan 't 1. Cap. Neemt nt$ '$p en werpt my in de Zea\ want om mynent wil is dat groote ftormweer opgerezen. Maar gy, ó Heer, wilt myne dood niet, maar dat ik leve : daarom zyt gy geftorven aan het Kruis, en dat met open armen, om my in genade te ontvangen; met geboogden hoofd, om aan my te geven den kus van vrede en van liefde. O vervloekte zonde.11, beulen van mynen Heer! ö al te groote fchuld, die niet volmaaktelyk konde uitgevvasfchen worden, als door het Bloed van den Zoon Gods! Ach! konde ik nu zo veel traanen ftorten, sis 's nagts den Hemel bezaait is met Herren , als .de Zee druppelen water bevat! ó myn God, dit verbond maak ik hier voor mv H. Kruis, dat ik nimmermeer tegen U wil opHaan , ik verzaak, (taan af. en vervloek de zonden-: ik ben droevig, dat ik uwe godelyke Mab jefteit vertoornt heb, niet omdat ik den Hamel  TÖt de BIEGt. 6'S verloren, of de hel verdient heb: maar omdat ik U vergramt heb, die in U zelve alle liefde waardig zyt'. Ik vertroitwe dan op uwe barmhartigheid, te meer, daar ik weet, dat de verdienlten van Christus grooter zyn, als myne, en aller .nienfchcn zonden: en dat gy zo de waereld bemint hebt, dat gy uwen eenigen Zoon gezonden hebt; opdat niemand zoude vergaan, maar bet eeuwig leven hebben. Lofzang tot den ff. Geest. Veni sancte spiritus. Koom Schepper heiligen Geest, laat nederdalen uit den Hemel, de ftraalen van uw godelyk licht. Koom Vader der armen , koom Gever der gaven, koom fchoon licht der harten. Allerbesten Vertroofter, lielfelyken Gast der zielen , zoete verkoeling. In den arbeid zyt gy rust, maatigheid in de hitte, troost in het geween, ö Allerzaiigfte Licht! vervul het biunenfte des harten uwer Geloovigen. Zonder uwe Godheid, is er niets in den rhensch, niets is er zonder zonden. Wasch dat vuil is, befproei dat dor is, genees dat gekwetst is, buig dat ftyf is, ver■ warm dat koud is, beftier dat verdoolt is, verleen uwe Geloovigen , die op ö betrouwen uwe zeven heilige gaaven, geef hun de verdienlten der deugd," geef een zalig affcheiden, geef de eeuwige blydfchap. E  Ê(5 'KORTE BEREIDING Oefening van de DRIE GODELYKE DEUGDEN* Geloof, Hobp en Liefde. Zeer verdienffig, 0m voor de heilige Biegt en Communie te fpreken. Het Geloof. Omynen Heer en God, ik geloove vastelyk, dat gy alles hebt gefchapenf dat gy alles be ft rt en dat gy Regtgr zyt van alles, Belooner Un f61 ' e,n ftraffer van liet kwa^. Ik gé. loove ook, dat des menfchen ziel onttervelyk is en dat men zonder de gratie Gods niet kan l&j worden Ik geloove ook, dat er eenen God is! drievuldig in Perfoonen , te weten , God den Vzoer, God den Zoon , en God den heiligen Geest van welke drie godelyke Perfoonen , God den n°°V°?r °"s 18 Mensch geworden, en de bit- onze Moeder de Heilige Katholyke Kerk, ons voorhoud te gelooven , geloove ik vastelyk, my- taart hPehrenrG°di'- om.dac§y °it a"es geöpenbaait hebt. Gy, die niet liegen kunt, wanu gy zyt de eeuwige waarheid, en ook niet dwalen fvinVWai,UMg^ zyt de eeuwiSe wysheid. In dit Ge oof wil ik leven en fterven; Heere, wil myn Geloof vermeerderen. De Hoop. f\ mynen Heer en God, ik hoope vastelyk door V^uwe godelyke barmhartigheid , en door de yerdienften van mynen Verlosler en Zaligmaker Jezus Christus, te verkrygen vergiffenis van alle myne zonden, fouten en gebreken, en ook alle ïmduelen, die er tot myne zaligheid nodig zyn, en na dit leven U ecmvelyk te aanfehouwénj di?  TOT DE 4 I C G T. 6f alles hope ik, omdat gy zulks ons belooft hebt, gy, die uwe beloften kunt houden, omdat gy •zyt almagtig, gy zult en wilt uwe beloften houden , want gy zyt onëindelyk getrouw en barmhartig. In deze hoop wil ik leven en fterven: Heere wilt myne hoop verfterken. De Liefde. Omynen Heer en God, ik beminne U jijt den grond van myn hart en ziel, niet alleenlyk omdat gy my gefchapen, verlost , en geheiligc hebt, ook niet, omdat gy my dagelyks wel doet, en my na dit leven wilt de eeuwige zaligheid verkenen; maar byzonderlyk bemin ik U, om U eigen zeiven, omdat gy zyt ons hoogfte, opperfte 'en onëindelyk Goed. Ook beminne ik, ter liefde van U, mynen Evennaaften als myzelven. In deze liefde wil ik leven en fterven: Heere wil myne liefde volniaken. Berouw. Omynen Heer en God, ik vervloeke en verfoeije alk myne zonden, die ik van myne kindfehe dagen af tot nu toe bedreven heb; en het doet my leed uit den grond myns harte, dat ik U ooit daar mede vertoornt heb, niet alken, omdat ik daar door verdient heb van U regtvaardig geftraft te worden, maar voorramentlyk is 't my van harte leed, uit liefde tot U, omdat ik U, myn hoogfte en opperfte Goed, die alle liefde waardig zyt, vergramt heb. Ik neeme my nu vastelyk voor U, myn God, nooit meer te vergrammen , de gelegenheden der zonden te fchouwen , my opregtelyk te biegten, en de penitentie, die my opgelegd zal worden, te voldoen; liever dui-zendiaaal wil ik fterven, als U, o God, weer tt Ë a  68 KORTE BEREIDING vergrammen, ó Jezus, door uwe heilige verdién» ifl' g« daa"oe genade, Jezus geef my genade, Heere Jezus geef my genade. * ° Ligte en zekere Middel tegen de Zonden, beitaande in de Ocffening der vier Uitterften. Ö DOOD, ó OORDEEL, Ó EEUWIGHEID, O HEL, ó HEMEL. Gedenk uwer Üiterfien, en in der eeuwigheid zult gy niet zondigen. Ec'cl, 7. Nieuw ROOSENHOEIKEN. Zegt aan het f. f^édenk uwer Uiterton, en in der eeuwigheid rtkVn vl gY ma Z0"diSen» zeSt in de plaats van eiken Pater nolter, driemaalOch eeuwig is zo, ?Zt /t.° 6 HemeL Gaat 20 vo°ns van L f n We' en ze^ in 'c wederkeeren tot net f: Gedenk uwer Uiterften6 enz. Bemerkt: Ten eerften.» dat dit is een ligte raidde ,begrepen in we.nig woorden. Indien iemand 1 et vasten en haire kleederen niet kan verdragen, dat hy immers, om de eeuwige flraffen te ont' Safn,/uZLkorte0effenin8'en gebruikt: die luttel tyds hebben, mogen ten minnen een of twee dusdanige tientjes aandagtelyk lezen. 1 en tweeden, dit is ook'een zekere middel, want hy is gegeven door den H. Geest, met pswjgtige belofte van zekere winst; want daar u.t«rukkelyk geichreven Haat ; in der eeuwigheid zult gy niet zondigen. Ten derden; d,eze zekerheid is bevestigt door  TOT DE BIEGT. 69 verfchèide Perfoonen, die kragtelyk zyn geholpen geweest, namentlyk in het overwinnen der zonde van onzuiverheid. Daar zyn er die in den afgrond der boosheid veele jaaren verzonken waren , maar door het dagelyks gebruik van deza middelen, zyn zy in konen tyd opgekomen, en hebben gezegd, dat 't hun onmogelyk was meer te zondigen. 'J'en vierden, 't is zeer geraadzaam, nis ons , 't zy by dag of by nagt, eenige oorzaaken tot zonde overkomen, terftond dezen middel indagtig te zyn, met eens of tweemaal te zeggen: 4 D-osd, ê Oordeel, 6 Hel, ö Hemel. Ten laatften, in alle gewigtige zaaken, daar eenig gevaar zoude wezen van zondigen, gebruikt deze Oeffeningen: Aldus zyn veele menfchen kragtelyker geholpen geweest, in een ftaat des levens te aanvaarden, als zy gedagt hebben. Wat zoude ik wel wenfehen gedaan te hebben ia. het laatfte Oordeel ? E  GODVRUGTIGE' BEREIDING E N GEBEDEN TOT DE H. C O M M U N I E, De geene, die met groote liefde en devotie ontvangen de H. Communie, die ontvangen deszeis vrugten op eene uittekende manieren die er flauwelyk toegaat; geniet dezelve ook flauwelyk: en een Communie gedaan met groote liefde en devotie, baat meer als veele andere gedaapzonder of met weinig devotie. Maar om die yburigheid te hebben als men te Communie gaat zo moet men zig te vooren daar toe bereiden en gemeenelyk na maate men zig te vooren bereid heelt, zal ook de vuurigheid of devotie zyn als men te Communie gaat! . Die dan gewoon zyn alle maanden, alle veertien dagen , of alle agt dagen te gaan tot de H. Communie, zullen zeer wel doen, is 't dat zv hun eenige dagen te vooren daar toe beginnen te bereiden. De geene, die verfchèide reizen in de . ^' Zuilen ten minfren de" dag te vooren belteden, om zig hier toe te bereiden, behalven dat geheel het leven van zulke eenè ge» duunge bereiding tot de li. Communie behooV  XII   GEBEDEN VOOR DE H. COMMUNIE. 71 ^Verfchèide korte Gebeden, dienfig om z(g te bereiden tot de H. Communie. Hemelfchen Vader , die de waereld zo hebt; bemint, dat gyuwen eenigen Zoon niet hebt gefpaart, maar voor ons alle hebt gegeven : Geef dat wy het werk van zo groote liefde met dankbaarheid overleggen, en hetzelve in dit Myfterie gedagtig zyn. Heiligen Vader, die uwen Zoon hebt gezon^ den, niet opdat hy de waereld zoude veröordeelen; maar omdat zy door hem zoude zalig worden : Zyt ons genadig, opdat wy nooit zyn H. Lighaam en Bloed ontvangen tot ons oordeel. Genadigen Vader, die uwen Zoon op een wonderlyke wyze hebt doen tegenwoordig zyn in het heilig Sacrament, opdat hy met ons zoude blyven tot het einde des waerelds toe:' Geef dat wynooit ondankbaar gevonden worden over dit on. eindelyk weldaad. God Zoon, Veilosfer des waerelds, die het Vleesch aannemende, den mensch zyt gelyk geworden : Geef dat wy de gedagtenis van uwe. groote liefde eeren, zo dikwils gy in ans, door dit11. Sacrament word herboren. ó Jezus , die beweegt zynde over de fchaaren, die U vuuriglyk volgden, hun verzaad hebt: Geef dal wy niet bezwyken op den weg van dit leven, by gebrek van dit heilig Voed fel. ó Jezus, die met de bekende zondaaren hebt willen verkeeren en eten: Zyt ons genadig, die, zondadren zyn, en komt onze zielen genezen, die tot de dood ziek zyn. 6 Jezus, die, om te toonen de magt van uwRyk, een groote Maaltyd hebt opgeregt in dit H. Sacrament, en tot deze zo minnelyk hebt geroepen uwe Onderdaanen : Geef dat wy tot deze ' £ 4 •  ?■* GEBEDEN VOOR DE Ma altyd met vreugd mogen komen A^u *onder het BruHofiklee/aa» Z Zlet * "M* 3ezus 5 wien Zacheus met blvdfrWin h«f, ó >w, die voor de InftelJing van dit heil.V Sacrament, hebt gewasfc^en deZZ.«ï ë ApoStele„: Z„J * «Jr-W Sacrament te ontvangen J W Heilige Drievuldigheid eenen Gnd Hi» a . • ra zyn Geboorte verkondtmS I S? k"5"c " &e„f.ftain f -■ .tasst  H. COMMUNIE. pient tegenwoordig te zyn , en hem met eerbiedigheid te aanbidden. Heiligen Jofeph, Bruidegom van Maria, en Voedftervadèr van Jezus, die aan uwe Bruid allen dienst, en het Kind alle eerbied hebt bewezen : Bid voor ons, opdat wy aan Jezus in V H. Sacrament alle eerbieding bewyz.en. ,, Men kan ook lezen de Litanie van het H. „ Sacrament, en overdenken her bitter Lyden „ van Christus. Gebed en Oefening van het Geloof. OJezus, ik geloove, dat gy in dit allerheiliglie Sacrament waarlyk en geheel tegenwoordig zyt, maar vermeerdert en verfterkt myn Geloof, om nog levendiger te gelooven dit verholen Myfterie. Ach! hoe kleine kennis heb; ik van uwe oneindelyke waardigheid; ziet de Engelen zelfs bewyzen U de allergrootfte eerbiedigheid, de Aartsengelen vreezen, de Kragten der Hemelen beven, • de'Seraphynen dekken hun aanfchyn, de Kolommen des Hemels worden beroerd in uwe tegenwoordigheid; en hoe zal ik aardworm U, den Heere van een onëindelyke Majelteit , konnen ontvangen? Waar 't dat gy my maar toezond eer nen tingel, ik zoude niet weten wat liefde, en ' eerbiedigheid ik hem zoude bewyzen; maar wat zal ik doen aan U, die zyt den Heer en Koning, ja den Schepper der Engelen. Joannes, den grootlïen onder de Kinderen der Vrouwen , bekende dat hy niet waardig was uwe fchoenriemen te ontbinden: dat ik my dan voor,, uw aanzigt niet dieper vernedere, is, omdat ik, uwe groote waardigheid, zo wel als hy , niet Ikenne, en omdat myn geloof klein is. p Brood der Engelen, hoe zal ik U laten ko» ' ' '•' '£ 5  7+ - gebeden voor de 7nó/fïf' d"ra op myne on waardigheid, als op uw gebod cn goedheid. Gebed en Oefening van Hoop. Ominnelyken Jezus, gy gebied my. dat ik met betrouwen zoude komen tot U is 't dat ït deel met U wil hebben. Ach! het is een over groot werk dat ik gaan beginnen: wa daar moet een woonplaats bereid worden, niet voor eenen mensch maar voor God. ó Mynen Jezus 11 weet, dat er in my geene plaatsTaïrdig gen'oS ss voor zulk eenen Gast; gy wilt nogtans S W fc dat ik by ü kome:' lQm mi^ulgal^  COMMUNIE. 75 zegt gy, die arbeid, en ik zal u vermaken, ö Zoet en vrlendelyk woord in de ooren van den zondaar, waardoor gy my armen zondaar nodigt èm deelagtig te worden van uw H. Lighaam. Betrouwende, 6 Jezus, op uwe oné'indelyke goedheid en vriendélyke nodiging, zo kome ik tot U, omdat gy het gebied : en wie zoude tot \j niet komen, zo vriendelyk genood zynde? Ik kome met blydfchap, niet omdat ik het waardig ben, maar omdat gy my zo minnelyk nodigt, en opdat gymy, die zonder U niet leven kan, zoud verlterkên door uw H. Lighaam en Bloed. Aanzie dan niet, ó Jezus, dat ik vol ben van : duitterheden en gebreken: want 't is om verlicht en genezen te worden, dat ik my verltoute tot U te komen; 't is om verfterkt te worden tegen "myne zier.lyke en onzienlyke vyanden, tegen de, waereld, opdat zy my flegt en verfoeijelyk zy, als ik heb omvangen den God des Hemels; tegen de bekoringen des vleesch , opdat die tot my niet meer genaken, als ik ontvangen hebt het zuiver vleesch van dat Lam zonder vlekken; tegen den duivel, opdat hy geen magt meer hebbe in my, als God zelfs in my is. . Ik kome dan als eenen zieken tot den Geneesmeefter des Levens, als eènen onreinen tot de Fonteinen der barmhartigheid, als eenen armen behoeftigen tot den Heer van Hemel en aarde. Gewaardig dan myne ziekte te genezen , myne onreinigheid aftewasfchen , myne blindheid te verlichten , opdat ik het Brood der Engelen, den Koning der Koningen, den Heere der Heeren, mag ontvangen met zulke eerbiedigheid, nedrighei'd en godvrugtigheid, gelyk zo heilig Mylterie^ van ons verëescht..  76 GESEDEN VOOR DE Gebed en Oefening van liefde tot God. ' Wle-Za1^ n'et bcmi""en, 6 Heere, die zo Oer ^)geiens Wiens hart zal tot U niet getrokken worden, die zo waardig en goedertieren zvt? Wie zal zig met bedreven, dat hy S den vervloekten Satan heeft aangehangen a's Ó 9 O goedheid! 6 liefde! ,ó barmhfniefxSid.• waardoor gy dit H Sacrament hebt ingefteld, en V zelven geeft tot fpys onzer zielen! O onzien vl^n CnT boe wonderlyk handelt gy met onTl Hoe "oïen minnelyk ,S deze fchikking over ons, uwe U t vertoornen, aan welke gy U zelven geeft in d t II. Sacrament, ó hoe wonderlyk] hof Se vk hoe wen chdyk zyn de werken v n uwe hefde' dat gy ü zelven zo mededeelt aan den meS' o mynen Jezus, wat is dit, dat gy, den Mo' naren van hemel en aarde, tot' my komt uw woo Ding nemen, ,k die ben als eenef hel van gebreeken; opdat gy my verandert in een Hemel Sn Ef" en Z,e^eni"ge»- ^ belyde vooi Hemel en aarde dat ik eer verdient had in het diepfte dïï hel geworpen te worden, als ontvangen te wo5- Wo, iet,ge"'eren van 20 onëindelyk goed Wat Vader is er poit gevonden geweest die zyne kinders heeft géfpyst met zyn eigïv e'eïïi Jezus, niet alleen aan die, dewelke V altyd zvn getrouw gebleven maar ook aan die- Zlall l» iïJ00rRamd& Ieven U door hun"e booeheS ïtvergramf' ö myne ziel, wat zyt gy niet fchuldig te doen voor uwen Jezus, wat goed kunt gy weigeren te doen , of wat moeite- • lykhe,d te lyden voor hem die u zo beminö. w%' riVl;ü;da,n befflinnen uit geheel myn |3rti voor U wil ik leven, ü alleen wil ik gaan  ÏÏ-. COMMUNIE. 77 dienen, dat is myn voorneemen, en om in dit voorneemen verfterkt te worden, zo is 't dat ik my verftoitte uw aanbiddelyk Vleesch en Bloed té 'ontvangen; opdat gy uwe godelyke liefde in mytt hart zoud ontlteken, en in my te niet doen al wat U mishaagt, en al wat gy niet zyt. Drie Aanbiddingen van het AllerheUigfte Sacrament des Autaars. OAllerbeiligfte Sacrament, ik aanbidde U ; en ik eere U uit het binneufte myns harten; want gy begrypt in U, mynen Heer en mynen God, het opperfte Goed, en al mynen troost 6n zaligheid. Ongemeten Godheid, allerheiligfte Ziel, glorieus Lighaam, en dierbaar Bloed van een God, die Mensch geworden is, ik aanbidde U, en ik wensch uit geheel myn hart,, dat alle redelyke Lchepfelen U kennen en beminnen, U dienen eri aanbidden uit alle hunne kragten. ó God, die vol zyt van goedheid, en ryk zyt in barmhartigheid, maakt dat uw M. Sacrament my zy eenen geneesmiddel voor alle myne krankheden , eene betaaling voor alle myne zonden, eene vervulling van alle de deugden, die my ontbreken, en een fterke verzekering tegen alle gevaaren, die my levende en ftervende aanftaandé zyn. In den naam des Vaders, en des Zoons, en des H. Geest. Amen. Bereiding tot de H. Communie. Ogelukkigen dag! 6 blyde uur! ó vrolyken oogenblik! op denwelken ik gaa ontvangen mynen Jezus, God en Mensch, met zyn Ziel en Lighaam, met zyn Vleesch en Bloed, levendig en glorieus, gelyk hy is in dén Hemel.  ?S GEBEDEN VOOR DE Ljèven Jezus, van waar komt my het geluk, dat ik heden op myn'rong mag nemen en nutten het Heilig der Heiligen, het Wonder hoven alle Wonder, het hemelscH Manna, de godelyke Spyze, het wonderlyk Sacrament. u Wel hoe is 't mogL-iyk, dat zig den Schepper «ewaardigt te komen tot zvn fchepfel, de opperite Majelteit tot een aardworm, den onëindelyken Al toteenen Niet, ó Godheid; ó Barmhartigheid.' ó Liefde! Staat verbaast, ó hemelfche Geeften, over de wonderheden van den Heer: gylieden omringt met . eerbiedigheid den Autaar, fchuddende en bevende in de tegenwoordigheid van dit aanbiddelyk Sacrament; maar wie is er onder it, hoe verheven hy ook zy, die het geluk heeft van hetzelve te mogen ontvangen. Minnelyken Jezus, ik bemin U uit al de kragten myner ziel , omdat gy alle liefde waardig zyt, en omdat gy my zo hebt bemint, dat gy my hebt willen fpyzen met uw eigen Vleesch en Bloed. Ach hadde ik ü nooit vergramt , onëindelyke Goedheid. Maar hoe zal ik my durven verftouten , van te gaan tot deze godelyke Maaltyd, ik, die vol ben van zonden en gebreken! ik kome nogtans, " alhoewel ten eenemaal onwaardig, omdat gy my, ó Jezus, zo vriendelyk roept, en gebied te komen , en in tegendeel zeer ftraffelyk dreigt met 'de eeuwige dood, indien ik weigere te komen. . Ik groete, eere en aanbidde U, met alle mogelyke eerbiedigheid, 6 H. Sacrament! ons van Jezus agtergelaten tot een fpyze onzer zielen, tot gedagtenis van zyn bitter Lyden, tot getuigenis Van zyn onuitfprekelyke liefde; tot een gedimrig Sacrificie van de, nieuwe Wet, en tot een Pand Van de hemelfche Glorie.'  H. C O M M U N i E.. 79 . Goeden Jezus, doe my fmaken door deze heilige fpyze, hoe zoet her is U alleen te zoeken, U te vinden, U te beminnen, en hoe bitter alle zoetigheid is zonder ü. Ik vvenfche Ü te ontvangen met dezelve bereiding, met dewelke U hebben ontvangen zo veele heilige Zïelen, byzonder de allerheiligfte Maagd Maria, uwe lieve Moeder. Ik verëenige myne bereiding met hunne bereiding, en myne Commamunie met hunne Communie. Dat haare vuurigheid en devotie vervulle al dat aan de myne ontbreekt. ö Jezus, hadde ik duizend harten, ik zoude die allegader hefteden om U duizendmaal te loven , te bedanken, en te gebenedyden over uwe onuitfprekelyke barmhartigheid. Koom dan , 6 Minnaar myner ziel! koom , gy zyt mynen Jezus, dat is Zaligmaker, maak my zalig. Gy zyt mynen Geneesmeefter, genees alle myne geeftelyke ziektens. Gy zyt mynen Vader, bemin.my als uw kind. Gy zyt mynen Bruidegom , ontfteekt in my uwe heilige liefde. Gy zyt mynen Meefter, leer my alles dat my zalig, en U behagelyk is. Gy zyt mynen Herder,, roep my, beftier my, en trek my tot U, ja, gy zyt meer als eenen Herder, want wat Herder voed zyne fchapen met zyn eigen vleesch en bloed? Gy zyt mynen Heer, bind my met de banden van uwe zoete liefde. Koom, lieven Jezus, fpyst, verfterkt, zalft, verlicht my, beweegt, ontfteekt en verandert myne ziel; opdat zy door de kragt van dit H. Sacrament der Liefde zoetelyk gedreven worden tot Wederliefde. Ik wenschte uit den grond van myn hart, da£ alle menfchen U kenden en eerden in dir heilssacrament, en wilde wel, dat ik kpnde herfteP  8 3 gebéden voor de gedaan. ^ ^' ^ U in >t2elve w0^ aahKoom , minnelykeri Jezus, ik verlange na U, gelyk eenen gevangen na zyne verlosfing; eenen dorftigen na het water, eenen balling na zyn Vaderland eenen blinden na het licht, eenen zieken na de gezondheid. ' ti AIle ™y"e" wensch is met Uverëenigd te'zvn. Ik noode U duizendmaal. Koom, verander mvin eenen nieuwen mensch, en volbreng alles dat ik bier boven gevraagt hebbe. Gebed voir de H. Communie. A anvaard, ó allerbeiligfte Drievuldigheid, der?e H' Communie van 't Lighaam en BloedS ons Heere Jezus Christus, hetwelk ik onwaardig mensch nu begeer te ontvangen en opteöfferen, met alle de heilige Communiën , die ooit van de regtvaardige menfchen ontvangen zyn , dewelke ik U opdragc uit opregte liefde tot uwe oneindelyke goedheid, met de intentie van Jezus en zyne H. Kerk. Ten i. tot eeuwige liefde en welbehagen uwer godelyke Majefteit. Ten 2. tot bekentenis van uwe opperfte uitnemendheid, heeriehappy, en onze onderwerping aan U. Ten s tot een eeuwige gedagtenis van 't Lyden en Dood ons Heere Jezus Christus. Ten 4. ter f eren, en tot vermeerdering der glorie van de H. Maagd Maria, en het geheele hemelsch Hof. Ten 5. tot een eeuwige dankzegging voor alle weldaadeh aan de allerheiligfte Menschheid ons Heere, aan de * ti. Maagd zyne Moeder, en myne heilige Patroo-''1 nen, alle Zaligen, en alle menfchen , en aan my alleronwaardigften gegeven, of die gegeven zulJen worden in der eeuwigheid. Ten 6. tot voldoening van alle oneer,, die den Zoon Gods ia *  U. C'Ó M M U N I Ë. Ü het H. Sacrament zo mcnigvuldiglyk lyd. Ten 7. offere ik het om deze gratie N. N. te verkrygen, én deze N. N. fouten te verbeteren. Ontvang eii volmaak dezen mynen wenseh , ó onëindelyke goedheid! en om ditzelve godvrugtelyk te volbrengen , of het geviel, dat ik heden ftierf, of dat dit myn laatfte Communie was, zo ontvange ik deze voor myn laatlte Teerfpyze, en verzoeke, dat myne laatfte fpyze zy het Lighaam en Bloed van Jezus, myne laatfte woorden, Jezus Maria, myne laatlte genegenheden , liefde tot God, met volkomen berouw myner zonden ; mynen laatften troost, te-mogen fterven in het omhelzen van uwen godelyken wil. Amen. LOFZANG, Ter eere van God als onze Sfiyzé* Na den beftemden tyd, die by God was heil 0 ten, - Is 't Woord geworden Vleesch, eh heeft om ons vergoten, , Zyn Bloed, zyn dierbaar Bloed, en heeft aan zynen Dis, Gegeven ons zyn zelv', oris voedfel hy nu is* God word der menfchen Spys! wat wil ik voort gaan brengen, Wat zal ik eerst van U, wat zal ik daarna zin- £en , 6 Hemel! zyt myn hulp; opdat myn zang niet faalt, Van U is hier tot ons dit Manna neergedaald. 6 Godelyke Spys! die voor den mensch geboren, Onlterflyke God, zonder U was den mensch verloren, Q Vorst uit Juda's Stam, gelyk een Leeuw meft ziet j F  8i GEBEDtEN VOOR bï Dat al het helsch gelpuis voor hem nu beeft en vliet. Het Vleesch dat van een Maagd Gods Woord heeeft aangenomen, En zo ontvangen is , en zo is voortgekomen, Het Vleesch dat voor ons is op Golgotha gedood,» Dat word nu onze Spys, dat word ons hemelsch Brood. Natuur hier als bezwykt, de Moeder aller zaken, Verbaast door dit geheim, daar zy niet aan kan raken; Mits 't alvermogend Woord van God dit wonder doet, Het Brood verkeert in vleesch, den Wyn verkeert in Bloed. En Christus blyft geheel, en van hen niet ver* fcheiden , Geheel is hy in 't een, geheel in alle beiden; Die in hem 't al begrypt, die fchuilt hier ook .geheel, Geheel in 't Meende zier, geheel in 't grootfle deel. En omdat 't Woord is God, een met den Geest en Vader, Alwaar het Lighaam is, daar zyn zy drie te gader, Den Vader en den Geest, en 't Woord als God zy een, Het Woord als Woord aan 't Vleesch verbonden is alleen. Geftorven is God Mensch, en door zyn kragt verrezen , Een die onfternyk leeft, moet ook onlydbaar wezen, En omdat 't Lighaam leeft, noodzaakelyk zo moet, Al waar het Lighaam is, daar wezen ook het Bloed.  h. communie. Veel duizend krygen een, en doet een niet ver. keeren, En dac veel hebben een, en doet een niet vermeeren, Gelykervyys een item van veele word gehoord, In veele is een ftem, in veel hetzelfde woord. Is 't dan door zyn zelv', den oorfprong aller zaaken, Jehova in 't begin, uit niet kon alles maken: Is minder nu zyn hand, of wat weêrhoud zvn kragt, J Te maken nu hog eens, dat eens is voortgebragt. Als gy dan dit Geheim door Priefters hand ziec breken, En wilt niet na deii fchyn of na uwöogen fpreken; Gelooft en houd voor vast, dat hier in 't miufté niet, Al breekt mende gedaant', aan 't Lighaam fchad' gefchied. 't Is wonder, dat ons hier onz' zinnen zo bedriegen, t Is wonder , dat ook hier ons klein begrv» moet liegen: Ziet aan de ronde boog, door Gods kunftigé hand; ° Gefchilderd («) in de lucht, tegen de Zon geplant. 6 Hy fpreid zyn purper Kleed, zeer aardig na 'c leveu , Met Zilver Geborduurd, met Goud dooreen geweven : ° Wat oordeelt gy hier van, wanneer gy na uW waan, Rondom des waereldsbol dees groote reep aie^ ftaan. - c (<0 ©e Regenboog. * F *'  84 GEBEDEN VOOR DË Hier is noch wit noch,geel, hier is niets afgémaalen, Alleen zo fpeelt de Zon met haar vergulde ftraalen, Hier tegen 't natte blaauw, zo dat daar voor gewis , Hetgeen gy meent te zien,in 't minde niet en is. 6 Voedfel van myn ziel, wy hebben U gevonden, Wy zuigen aan uw Zyd', wy leven in uw Won* den> Alwaar gy zelfs hebt gefchreven al voor lang, Myn' Vleesch is uwe Spys, myn Bloed is uwen Drank. Buig hier uw llrenge nek, valt neêr tot aan de Voeten, In dit Hoog Sacrament, wilt hier uw Schepper groeten: In dit heilig Geheim, daar zyn barmhartigheid, Voor ons zyn Vleesch en Bloed, tot Spys en Drank bereid Om den verloren tyd intehalen, is het zeer goed dit Gebed dikwils uit er harten te [preken. OZoeten Jezus, ach of ik U al den tyd, die ik geleeft hebt, zo gediend had, en U zo liefhad gehad, en zo had kunnen loven, als alle Heiligen U zouden konnen of begeeren te doen, hoe gaarne zoude ik U dat offeren tot dankbaarheid, voor al 't goed, dat gy my en alle fchepfelen gedaan hebt, en in der eeuwigheid doen zult, en van al 't goed dat gy in U zelven zyt. Amen. Devoote Groetenis tot den Heere Jezus. In den Naam ons Heere Jezus Christus moéten) geboogd worden alle kniën der gene, die im den Hemel, op de aarde en onder de aarde zyn, en dat alle tongen belyden, dat den Heere Jezus Christus is in de glorie Gods zyns Vaders. Hens  h. c o m m u n i e. 85 zy lof, eer en glorie in de oneindige eeuwigheid. Amen. Ik aanbidde, love, gebenedyde, verheerlykd, en danke U, Heere Jezus Christus, voor alle uwe weldaaden, die my van Ü vergund zyn: en zonderling, dat gy my na uw Beeld gefchapen, met uw dierbaar Bloed verlost, tot uwen dienst geroepen , en over myne zonden geduld gehad hebt. Ik bidde U ook, Ó Heere Jezus Christus, dat gy my allerelendigften zondaar ontfermen wilt, en my in de uur myner dood wilt kwytfchelden ,al wat ik tegen U denkende, fprekende en doende, mogte misdaan hebben, en al het goed, dat ik door onagtzaamheid mogte verzuimd hebben , door uwe eeuwige en heilige liefde. Die leeft en heersent in de eeuwigheid. Amen, OEFENINGEN en GEBEDEN na de H. COMMUNIE, T~\e H. Hostie met alle eerbiedigheid door geJLJt zwolgen hebbende, keert u inwaards 'tot uwen Jezus; laat uw hart alleen [preken, en haast u. niet om mond gebeden te [preken. Aanziet uzelven als' een Tabernakel., en als een kleinen Hemel, amringeld met de Engelen, die kunnen Heer aanbidden. Neemt wel waar allen den toe/land. tot welken Jezus in u is. Is den Koning in uw huis, toont hem uw verzoek, daar zo veel aanhangt. Tragi ten minden een kwartier uurs ie blyven in geefte-, lyke oefeningen: byzonderlyk gedenkende hei L>iF 3  H GEBEDEN NA DE den van Christus, want hy heeft dit Sacrament ingeflèld den avond voor zyn Lyden en Dood, tot een geduurige gedagtenis van hetzelve. OJezus, Jezus, Jezus, o myne Liefde, ó my«r nen Al, geflagtölfert aan het Kruis voor myne zonden, ó allerheiligfte Offerande, ó groote Offerande van de geheele waereld, die ik nu hehbe in my, ik aanbidde en gebenedyde U uit alle de kragten van myne ziel. ó Volheid, ó'grondelooze Zee, 6 Oorfprong en Fontein van ,*>lle gratiën en hemelfche zegeningen: ach! laat myne ziel nu van deze deèlagtig en vervuld worden, om uwe komfte en tegenwoordigheid in my. ó Alkrminnelykften Jezus, 6 allerfchoonften en allerzoetften, o allermagtigften en allerwonderlyklten Jezus, ó allergewenschften op de aarde! dat alle myne kragten U verwellekomen, die U gewaardigt hebt te komen in Wy, dat alle myne beenderen uitroepen: Heere, wat is er, en wie is U gelyk? En mits gy U hebt gewaardigt aan my te geven , en U met iny te vereenigen, gewaardigt Ü alzo ook my te verëenigcn met uwen Vader; opdat, gelyk hy in U zyn behagen heeft, en Ü alle goed wilt, hy my dit ook wilt en doet, als hy my zal aanzien als verëenigt en een geworden met U. Ach ! of ik had alle de kragten der menfchen en Engelen, om die te belleden tot- uwen lof en liefde; ach ! of ik U konde opofferen zulke Lofzangen en begeerte van hemelfche liefde, gelyk gedurig doen voor uwen heiligen Troon, alwaar duizend miljoenen Engelen U omringden , die dag en nagt roepen zonder ophouden: Heilig% Heilig, Heilig. ó Liefde, die altyd brand, en nooit uitgaat, ö zoeten Jezus, die myn God zelfs zyt, ontfteefe $py geheel door uw godelyk vuur. Heilig myne  H. COMMUNIE. S? tong, op dewelke gy als op eenen Autaar hebt gelegen; heilig myne oogen, die uw H. Myitene hebben aangezien; heilig myn lighaam met alle myne kragten en zinnen, die met U zo verenigden verzameld zyn; opdat ik die heiliglyk mag gebruiken tot uwe eer en glorie, en tot vervoordering van mvne zaligheid. , _ ó Mynen" Heer en mynen God! wat is dit, yaa waar komt my dit onbégrypelyk geluk? Hoe is t mofrelyk, dat nu niet de Moeder des Heere, maar den Heere Jezus zelf komt tot my en m my, om my deelagt'ig te maken van zyn bloedige ülterande aan het Kruis, ft Myne ziel, gebenedyd dca Heere, en dat al wat in my is gebenedyde zynen H. Naam. Dat U, myn God, alle myne kragten gebenedyden; dat alle de begeerten van myn hart zig in U verheugen. . ó Liefde": 6 goedheid! ó almogenheid van eenen Mensch geworden God! 6 Onëindelyke vernedering, en onbegryplvke gewaardiging, dat gy , ft Jezus, U zo vernedert; en U gewaardigt te komen in myn binnenfte, in'myne ziel, om haar te bezoeken, te genezen, en om haar zo te vergeren, gy, myn Schepper, Verlosfer en Al. en ik, een arm fchepfel, een weinig ftof en asfche, een worm • der aarde, gy den Koning der eeuwige glorie, een Monarch van hemel en aarde, de onëindelyke en verheven Majesteit, en ik een vuil en onnut vat, de vuiligheid der zonde, en gy kooit tot my van den Hemel, om my te vervullen met uwe hemel-, fche gratie, en van my te maken eenen kleinen Hemel. , . , ., „ . , 6 Wonderlyke zaak! ft onbegryplyk Myitene! ft goeden God! hoe, handelt gy zo met uw fchepfels, en voed gy alzo een arme aardworm met uw allerbeste goederen! & Hemelen zyt verwondert* en gy aarde Haat verbaast over deze zaak.  Pg GEBEDEN N.\ DE Zyt dan wellekom, ó myn Vader, ó myn Karn ng, myn Al zyt duizend en duizend n"l!ioene-n maal wellekom , in myn arm ftalleke enktbbe van myn hart,om daar herboren te worden en te rusten. Ach; word toch geeftelyk herboren in mv, levende en blyvende in my door tvvenZes door .uwe gratie en liefde. 6 hemelfche Geesten die hier rondom my zyt, om te loven en teSken uwen Heer en God, die in my rust Ach' ooft en dankt hem voor my over dit onuitfp lek lyk weldaad en overgroote gratie; en ik, e S. zus, my vervoegende jnat uwejieilige Engelen ■ roepende met hun : Heilig, Heilig,1 Heil^li zoeten V da"ke e-n B^nedyde ü met hun, 6 IT2??T' Wat -IS er t0^' dat U heeft beweegt' om alzo te komen in my,' het is er alles arm en koud, dat in my te vinden is: wat heeft er U toe beweegt? met anders als uwe liefde tot ons Het was dan niet genoeg aan uwe liefde, dat gv voor ons ftierft de bittere dood; maar gy hebt ook wfl Jen inftellen dit H. Sacrament, om door hetzelve te komen in ons, en opdat wv uwe dood en liefde zouden gedenken zo dikwils als wy hetzelve ontvangen, en om ons van uwe dood op een uitrekende wys deelagtig te maken. „ Als de Jooden aten van hun Zoen-offeründe „ tot gedagtenis, dat ze voor hun was geflagtöf" leiX'*° ook a,s de Christenen eten bet Vleesch Sgtfe'gedenken zy'dat hetvoor hun is sc- Oefeningen, cm het Lyden van Christus te overdenken. Tk groete U ik aanbidde en gebenedyde U, o ± allerhei igfte Lighaam .van mynen Jezus, doorwond en doorhakkelt van de zweepen en roeden Qverdskt en bekleed met tiw purper bloed (denht  H. C O M M U N I E. f)(5 dat gy dit zegt tot Christus, en tot ieder lidmaat dat gy noemt) ó Godelyk Hoofd , doorftoken en gekioond mat zo fchriklyke doornen, ik aanbidde U; zyt gebenedyd en aangebeden, 6 allerlieffte Aatifchyn, blauw geilagen en overdekt met zo fchandige vuiligheid van duimen der Jooden. Ik aanbidde en gebenedyde U, ö gebenedyde Tonge, heiligen mond, en heilig ingewand van mynen Jezus, verdroogt en verflikt door den dorst, gantsch vervult en bitter gemaakt met galle en myrrhe. Ik groete, gebenedyde en aanbidde U,' 6 doorwonde banden*en voeten, die zo wreedelykvoor my zyn genageld geweest aan het Kruis. En ik bedanke U, ó Jezus, omdat gy voormy hebt willen onderdaan alle die pynen en bittere dood: Ach! dat ik toch nooit zo ondankbaar zy, dat ik deze zou komen te vergeten; maar doe my navolgen hetgene ik heb ontvangen: geef my dat, gelyk dit Sacrament ons gedurig vernieuwt uwe dood, ik ook gedurig llerve aan alle kwade driften, en in my doode den ouden mensch. ó Jezus , fchryft met het Bloed van de nieuwe Wet uw Lyden in myn hart; opdat het daar nooit uitgedaan worde. . Oefeningen om verfchèide Vragen fe doen aan Christus. Omynen Jezus, ik werpe my als een andere Magdalen'a aan uwe heilige Voeten, en ik wenfche over die te (forten twee fonteinen van traanen: traanen van droefheid, omdat ik U myn opperlle Goed en zo minnelyken Vader heb vergramt, en zo dikmaals fhmwelyk en ongetrouwelyk gcdient. Traanen van blydfchap, omdat ik U h) my heb, die zyt dien magtigeu Koning, die mynê ziel kont b'efchermen en bewaren; omda^ jk U in my heb, die zyt den grooten Herder ep ■ f i  9° GEBEDEN NA DE Geneesmeefter van myne ziel, die haar kont genezen, reinigen, heiligen, en alle haare zonden vergeven ; omdat ik ü hebbe in my, in wiens handen hangt myn eeuwig geluk of ongeluk. ó Jezus, als gy op de waereld zienlyk wandelde , wierden alle de huizen, in dewelke gy kwamt, met zegen vervult, en alle die tot U kwamen, met een groot geloof, wierden genezen van alle hunne kwaaien. Ach! zegen nu ook het huis, in hetwelk gy U gewaardigt te komen, zegen myne ziel, ik zal U niet laten gaan, voor dat gy my gezegent hebt: genees dog myne ziel van'haare gedlelyke wonden. Dat uwe diepe ootmoedigheid, 6 Jezus, geneze myne hovaardigheid; en uwe zagtmoedigheid myne fpytigheid. Dat uwe zuiverheid, ó Lam zonder vlekke, geneze myne kwade natuur; opdat ik nooit gevoele den prikkel des vleesch; dat uw goedertierenheid en liefde geneze myne afgunltigheid en kleine liefde, en Uwe naarftigheid myne traagheid; dat uwe verduldigheid_ verbetere myne onverduldigheid, en dat uwe mildheid geneze myne gierigheid. En is 't dat ik tot ftraflè van de voorige zanden moet onderdaan de aanvegtingen van myne kwade driften, laat niet toe, dat zy my overmeefteren, en dat ik niet valle in de voorige zonden; maar dat ik die getrouwelyk mag wederftaan, en U, ó Jezus, niet verlaten , maar door een beter leven dikwilder deze Spyze mag ontvangen, en met U verëenigd zyn. ó Jezus, 6 eeuwige Wysheid des Vaders, ö eeuwig Licht van het eeuwig Licht, verlicht myne ziel inwendig, laat een enkel Kraaltje van uw godelyk licht vloeijen in myn yerftand; opdat ik iets mag zien van hetgene gy zyt; iets van de fchrikkelyke eeuwigheid; en, hoe |ort en broos d.it leven is.  H. C O M M U K 1 E. 01 Gadvrttgtige Vragen van (Jen ff. Jugustintis, die heel langzaam moeten uitgefproken worden. Geefmy, é zeeten Jezus, geef my, dat ik my kenne, dat ik U kenne, en dat ik anders niet beseere als U. . .-. Dat ik my baate, en U bemmne, en dat ik alles doe om U. t Dat ik my vernedere, opdat ik U vernette, en piet anders denke als op U. Dat ik aan my fterve, opdat ik in U leve, en. al wat my overkomt aanneme van U. Geefmy, ê lieven Jezus, geefmy, dat ik my verlate, opdat ik U navolge, en altyd wenfche te volgen na U. Dat ik van my vlugte, pn tot U vlugte, opdat ik verdiene bevryd te zyn van U. Dat ik myzelve vreeze, en U vreeze, opdat ik zy onder uwe Uitverkoornen. Dat.ik my mistrouwe, en op Ubetrouwe, en dat ik wil gehoorzamen aan U. . Dat ik tot niet anders lust hebbe als tot U, en dat ik gaarne arm zy om U. Ziet'op my, opetat ik U beminne; roept my, opdat ik tot U kome. En U in der eeuwigheid mag genieten. Amen. Dankzeggingen om God te bedanken na de ff. Communie. Omyn God, wat zal ik U wedergeven voor dit groot weldaad, als dat ik myzelven opdrage tot uwen dienst, en tragte getrouw te blyyen in al hetgene gy vanmy begeert. Maar dit ben ik U fchuldig, omdat gy my hebt geichapen; dit ben ik U fchuldig, omdat 'gy my hebt verlost; wat zal ik dan daar by voegen, omdat gy my jiebt gefpyst met uw Vleesch ep Bloed? Geef UJ|  9^ GEBEDEN VOOR DE dan, ó Jezus, dat ik, die uit zo veele reden verbonden ben my gantsch in uwen dienst te h»ftp. den , nu ten minden U getrouw blyve 6 Jezus, die my hebt bemint met een eeuwig liefde, wat zal ik U wedergeven ? Myne liefde is te klein, ten is niet,' om wat wederliefde is, te betoonen. ó Wie geve my een ander hart, een hart der Heiligen, en de liefde van alle Gods lieve Vrienden; opdat ik wat waardigs mag bvbrengen en opdat ik de liefde van Jezus met wederliefde mogt navolgen. ö God ! al had ik duizend lighaaraen, welkers deelen allegader monden wierden, en welkers hal ren tongen wierden, die niet ophielden van nn-n en dag U te loven en te danken; en al had ik duizend harten en duizend zielen, en die alIeo-acier in uwe liefde bedede,wat zoude dit al te pas komen by hetgene ik U behoorde te geven? Ben ik dan zo verre, van U iet waardigs tö konnen geven, myn God, geefmy, dat ik ten minften het luttel, dat ik heb en ben, U renzinniglyk opdrage. ° Ik offere U dan op tot dankzegging myn hart verëenigt met het uwe , om U altyd te beminnen myn lighaam met de vyf zinnen (en bvzonderlyk myne oogen) die ik al gedadig zal tragten te verderven, en te gebruiken tot het volbrengen van uwen wil, en tot vervoordering van myne zaligheid, en van die van mynen naaden, en om niet te leven als voor U, mynen God en Al. " Geefmy, dat ik myzelve aldus opdrage'aan ü die U zelven hebt opgedragen aan 't Kruis voor my; dat ik my geheel geve aan U, die U zelven eerst geheel gegeven hebt aan my; en dat ik niet . leve als voor uwen Vader.  Iï. C O'M'M U N I È. 93 Gelooft en gebenedyd zy bet AllerheiÜgfte Sacrament des Autaars. Myn Vleesch is waaragtïglyk fpyxe, en myn Bloed is waaragtïglyk drank, zo wie myn Vleesch ee* én mm Bloed drinkt, die blyft in my, en ik in hem. Aldus (preekt Christus de eeuwige Waarheid., by Joan. Cap. 5- f - 55 eI1 5"« L O F R Y M, Ter eeren van het Merheiligfte Sacrament des Autaars. Myn ziele (laat wal ftil, en wilt met uw gedagten, Eens gaan in uw gemoed, om daar wat te be* De Liefde van dien God, wiens grootheid heeft geen end. Bewezen aan den mensch in 't heilig Sacrament, 't Is waar, dat geen verft and genoeg kan agter- halen, , , Ook van de Engels zelfs, nog tonge kan vertalei, Hoe dat dien grooten God „ die hemel ende aard, Door zyn almogenheid gemaakt heeft en bewaart. Voor wie dat met ootmoed itaan alle Cneiu- bynen, Voor wie met groot eerbied boven de Seraphyiun, Voor wie al dat er is zigzelven buigen moet. Die door 't aanzien alleen 't heel aardryk bven doet. J Dat dezen God, zeg ik, uit 's Hemels fooge Zaaien, , Verlatende zyn Ryk , op de Aarde neerkomt dalen, In 't heilig Sacrament, alwaar d*t onder loyn  94 GEBEDEN NA DE Eh ^nKaS? £n drank ondankbaar: ?tvpSrziel,tot troost vanaionsi O wonderbaare zaak, ó afgrond aller min i Da?/vrïïdnfaieftei^ V '"om? U if/r zin! uat gy u dus verneérd, 't waar tegen allp r,»Ae„ "-«Koning zelfs kwam Opdat hy niet alleen zou geven al zyn goeden bloed. ^ D1I'a hem fche^en lyf VVaoovenfl/eIdZaam W"k' byna niet te Se* ™ venf^ min' V°rSt Z0Ü *m £tiTen verftand'no§tans dit 5s se- Dk en'kltn? Mn J'°"g' 0Ud' §root W" iSd?edennd"rS' ^ W'£ heeft het te bei 'tGeen^k op'den Autaar dagelyks zien gefchie- Als gy, grooten God, U eigen zelve geeft V^eTnlvr,3™6,033^ °pdat **» zi"le lee'ftagtig- gCen ZCg' hCt is nogtans waaï' A1-yt gy eeuwig wys, en ryk en alles magtig, Cy weet, gy hebt, gy kont aan my niefs geven meer, ' Ê ^'ïker * We"' gy Zyt den A1' & nepitf1 n'e gl'°0t,' dieSV ons komt bewyzen, De fcjgels liaan verbaast, niet wetende wat peiu! zen, Van B va°„d^"Liglïaam rust'en Bioed * mi  II. COMMUNIE. 95 ■ Als zy den armen mensch zien nutten zonder vrees, In 't heilig Sacrament Gods eigen Bloed ea Vleesch. Wanneer ik dit bedenk, durf ik my niet vernomen , Om U t'ontvangen gaan: ik ben te vol van fouten, Myn armoed is te groot, myn zuiverheid te klein, Voor U, voor wie dat zelfs den Hemel is onrein. Maar wat is dit gezegd? ik moet hier ftillazwygen, Ik hoor, dat gy, ó Heer, den mensch nog komt te drygen, En zegt: zo wie hier niet en nut myn Vleesch en Bloed, Weet, dat Voor eeuwiglyk zyn ziele fterven moet. O mynen opper Al! is dit zo U intentie; O wat een ftratfe Wet, wat zalige Sententie! Wat fchriklyk dreigement, wat minnelyk Gebod, Den armen kranken mensch moet nutten zynen God. Wel aan dan, zoetften Heer, ik geef my geheel gevangen, Dat uwen wil gefchied, is alle myn verlangen, Ik werp my voor Ü néér, naar U is 't dat ifc haak, Die zyt myn fpys en drank, vol Hemels zoetea fmaak. O Manna , heilig Brood, dat myne ziel dóet leven, O kostelyken drank, zo mildelyk gegeven , O Maaltyd vol genugt, & godelyk Banket, Hetwelk van mynen God my hier word voorgezet;.  06 ©ebedén voor de Gy 2ytènê *^eZUS Z°et' heC voedfel myner krag- Het eind van mynen wil, het Beeld van myn gedagten, 3 ° Het licht van myn yérffctad, den zeilfteen van myn hart; Den toevlugt in den nood , den troost in al myn fmart. Gy zyt in mynen dorst die levende Fonteine, fciit in myn ziekte als een zoete medicyne, Uen Voeder van myn ziel, den Stuurman van myn fchip, Het wit, daar ik na fchiet, den honing van myn lip. ö Gy zyt, zeg ik, dien fchati waar na 'k geftadig grave, . En na myn zwaare reis de lang gcwenschte have, U Jezus, Jezus zoet, gy zyt tog mynen Al, a 77 t "ilt §antfcher hart e" kragten loven zal. Acli. of ik nu eens had na myn begeer en wenIchen, De Tongen altemaal van de Engelen en Menfchen , Om met een zoet accoord te zingen uwen lof, Maar nu dit niet en is, beroep ik 't Hemels Hof.. Komt, komt dan al gelyk, gy fchoone Cherubynen, Komt, in de liefde Gods ontftoken Seraphynen, Erkent hier uwen God, aanbid hier uwen Heer, Aartsengelen ongeteld, komt looft hem meer en meer. Komt ook met zoet accoord, gy Princen, Potentaten, Van 's Hemels Koningryk, wilt uw Troonen verlaten , En daalt hier neer te faam, en looft hem zonder end,  h. communie. 97' Die dus vernedert fchuilt in 't Heilig Sacrament. Gy Hemel, Zon en Maan , gy fchoone Sterrélichten, Wilt voor den Heer van Al ook eenen Lofzang dichten, Komt ook met dankbaarheid, gy Water ende Vuur, Gy Aarde, Lucht en Zee, looft hem op uw manier. Komt vogeltjes des Lüchts, uw bekjes wilt ontfluiten, Looft uwen Schepper ook met uw zoetaarug fluiten, • . . Komt Visjes in de Zee, vergadert u te faam , Om zo op uw manier te pryzen zynen naam. Komt Beeften van gelyk, die op de aarde leven , En wilt den Opper-Heer de hoogfte eere geven, Komt Boomen, Kruiden, en gy bloemen wonder fchoon, Komt maakt voor uwen God en Schepper-eenen Troon. Dit is, ö Jezus zoet, dit is al myn verlangen; Dat al wat ooit van U het Weezen heeft ontvangen , . U geve alle eer, U love zonder end, Die dus uit liefd' tot ons rust in dit Sacrament. Maar of dit r.u 6 Heer! zo kwame te gefchieden, Al dezen lof en eer hadde niet te bedieden: Want zo onëindelyk meer eere waardig zyt, , Waar in ik my verheug, ó hoogfte Majefteit. •Ik kome dan tot 0, en wensch 6 Heer derHeeren, Dat gy U zelf voor ons na,verdienst wilt eeren, En'loven zonder eind; opdat'van nu voortaan^ Ons pligten door U zelf zyn eeuwiglyk voldaan*' Looft en pryst nu zonder end, Hier het Heilig Sacrament. G  0 • GÈBËDÈN NA DÉ Min.n EGA LM Fan een Christelyke Ziel tot JEZUS hareü Beminden, verborgen in "t Altaargeheim. Tyjyn ziel verlangt na U, ó Jezus zoet, *t\Tr ynee,n Hert ziS na hec water fpoed. *k Wensch U t'ontvangen in het Sacrament Daar myn geloof U tegenwoordig kent ' Gy zyt het voedfel daar myn ziel door leeft, Gy zyt die aan myn geest den wasdom geeft: Myn toevlugt, myne fterkte, myne vreuld, Myn troost, myn heil, en 't fteunfel myner deugd, Ik Wil door de liefde zuiv'ren myn hert JL)at ik van alle fmet gereinigd werd: Maak my ootmoedig, vol eerbiedigheid. Zo word ik fchoon tot uwe komst bereid. k Geloof in Ü, verborgen Majesteit, Ik hoop op U, ó Bron van Heiligheid! k Bemm ü, mynen lieven Bruidegom , k onthaal U met een blyde wellekom. Ulyt in myn hart in alle eeuwigheid, O Jezus, Pand van myne zaligheid. Wanneer ik U bezit, ben ik gerust, Want binten U is er niet dat my lust. Blyf dog m my, en ik in U, ó God, Oy zyt alleen myn uitverkooren lot, Myn ziel een Hemel is ook hier om laag, Zo lang ik U, ó God, in 't harte draag! Creet Jezus, want dit wensch ik allermeest 4 Dat ik met U, verëenigd in den geest. Worde opgedragen tot een Offerand, Up t Autaar, daar 't vuur van liefde brand. Aan U, myn God, zy altyd lof en eer; Blyft gy in my, en ik in U, Ó Heer, En drukt de liefde zo diep in myn hert. Dat nooit myn geest van U gefcheiden werd. Geel dat k altyd heb in myn gedagte,  H; COMMUNI É. Üw Döod en Lyden, dat 'k U verwagte Met vreugd, tot dat g'in uw heerlykheid, My gunftig roept in 't Ryk voor my bereid. Daar in den Hemel zal ik zonneklaar Aanfchouwen, 't geen ik nu in 't hart bewaar; paar al wat nu geheim is voor 't gezigt, Op zal Itaan in 't eeuwig Zonnelicht. LOFZANG. Barmhartige Samaritaan, Ziet hoe onze ziel hier ligt ïtiet wonden , Gel'chonden met veelerhaude zonden: Ey wilt onze zielen dog vermaken gaan, Giet daar üw Olie in met Wyn, Geef ons uw Vleesch en Bloed voor Medicyn , Den val van Adam heeft ons ziel doorbeten, Maar 't Hemels Brood, Dat ge ons komt geven, helpt ons uit den nood. Den Drank, ó Jezus, van Uw Bloed, Doet ons 't fenyn uitzweten van ons zonden, Dat is de zalving van onze wonden, Üw Vleesch en Bloed verfterkt ons krank gemoed; Hebt gy de Vrouw gezond gemaakt, Die maar den boord heeft van uw kleed geraakti Hoe veel te meer zal dan het Broöd des Levens;-j En dien Wyn, Ons ziel gezondheid geven en doen zalig zyn. Waar 't dat den Pharifée nu zag, Niet dat gy met de zondaars zyt gezeten, Maar dat gy word van zondaars geëten, Hoe zou hy murmureeren, zo hy plag, Nogtans moet gy, 6 dierbaare Medicyn, Niet by gezonden, maar by zieken zyn: 6 Heer, komt uwe zieken dan genezen, Van alle fmart en pyn, En ons ziel zal zalig wezen, door uw Medicyfn God zy u} en my genadig. Amen; G a  LlÏANIEN VOOR IEDER DAG DER WEEK. LITANIE voor den ZONDAG, aan de allerheiligfte DRIEVULDIGHEID, In den Naam des Vaders, en des Zoons, eni des H. Geest. Amen. Antiph. Drie zyn er die getuigenis geven in \ den Hemel: den Fader, het fVoord, en den H. ireest, en deze drie zyn Een. Heereontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen'Vader, ontferm U onzer. God Zoon,. Verlosfer der waereld, ontferm U onzer. God H. Geest, ontferm U onzer. Heilige en ondeelbare Drievuldigheid eenen God, ontferm ö onzer, Onbegrypelyke Majesteit, ontferm U onzer. Onveranderlyke Mast, ontferm U onzer. Oneindelyke VVvsheid, ontferm U onzer. Grondelooze Goedheid, ontferm U onzer. Eeuwige Godheid, ontferm U onzer. God aimagtigen Koning, ontferm U onzer.-  litanie voor den zondag. ] Die alleen zyt eenen God, «j H. Drievuldigheid, iii wien wy leven, in wien wy onze beweeging en ons weezen hebben, H. Drievuldigheid, die geheel bet aardryk met uwe heerlykheid vervult, H. Drievuldigheid, wien wy alleen alle eer en glorie fchuldig zyn , H. Drievuldigheid, die ons in alle onze droefheid vertroost, H. Drievuldigheid, die alleen groote wonderen doet, H. Drievuldigheid, die zyt, die waart, en die in alle eeuwigheid zult zyn, JL Drievuldigheid, die in uwe Oordeelen regtvaardig zyt en ontzaglyk, H. Drievuldigheid, heerlyk en wonderbaar in uwe regeering, Ongeboren Vader, Eeniggeboren Zoon, H. Geest, die uit hun beide voortkomt, Q Heilige Drievuldigheid eenen God; (, Wees ons genadig, fpaar ons Heere. Wees'ons genadig, verhoor ons Heere. Van alle kwaad, verlos ons Heere. Van alle zonden, < ST. al Cu rj 3 < D ~t 3fl O O -t O vig  VOOR DEN ZONDAG. 10$ En hem moeten vreezen alle de einden dep aardryks. GEBED. Almagtigen eeuwigen God, die uwe Dienaareri hebt vergunt, in de belyding van het Waare Geloof te kennen de glorie der eeuwige Drievuldigheid, en in de mogendheid der Majesteit te aanbidden de Eenvuldigheid. Wy bidden U, dat wy door de vastigheid van hetzelve Geloof van allen tegenfpoed mogen befghermd worden. Door Jezus Christus onzen Heere. Amen, Ons zegene de godelyke Majefteit en eenige Godheid, den Vader, den Zoon, en den heiligen Geest. Amen. LOFZANG Van den H. Angustinus, tot de Allerheiligfis Drievuldigheid. TE DEUM LAUDAMUS. UGod loven wy, U Heere gebenedyden wy, U eert het gantfche aardryk, o eeuwigen Vader. U loven alle Engelen, de Hemelen, en alle Magten. De Cherubynen en Seraphynen roepen tot U met onvermoeide (temmen. Heilig, Heilig, Heilig, is den Heere God der Heirkragten. De Hemelen en aarde zyn vol van de heerlykheid uwer glorie. U looft het heerlyk Choor der Apostelen. U looft het lofwaardig getal der Propheten. U looft het klaarblinkendi. Heir der Martelaaren. De Heilige Kerk. over den geheelen Aardbodem» verheerlykt U. G 4  ;04 LITANIE VOOR DEN ZONDAG. Den Vader van een onbepaalde Beerlykbeid Uwen eerwaardigen , waaragtigen en eenken /.oon: ° 1 • Met den heiligen en vertrooftenden Geest. (j-y Christus zyt den Koning der glorie. Gy zyt des Vaders eeuwigen Zoon. Als gy tot verlosfing van het menschdom, de menschheid zoud aannemen , hebt gy voor het Lighaam der Maagd niet gefchroomt . Als gy overwonnen had den prikkel des doods, hebt gy de Geloovigen het Ryk der Hemelen geopend. 5 ' Gy zit aan de Regterhand Gods, in de glorie des Vaders. , s • Men gelooft , dat gy zyt den toekomenden Rechter. * ^aarom j?idden WU, koom uwe Dienaaren te hulp, die gy door uw dierbaar Bloed hebt verlost. Maak dat zy, benevens uwe Heiligen, met de eeuwige glorie beloond worden. de^eere maajt uw volk zalig: en zegen uw Erf- Ten allen dagen gebenedyden wy U, En loven uwen Naam in de eeuwen der eeuwigheden. Gewaardig U Heer, ons dezen dag van zonden te bewaren. Ontferm U onzer, ó Heer, ontferm U onzer. Laat uwe barmhartigheid over ons komen, gelyk wy op U gehoopt hebben. ' Op ü, Heere, heb ik gehoopt: ik zal in der eeuwigheid niet befchaamd worden.  MAANDAGSE LITANIE AAN DEN HEILIGEN GEESr Antiph. Koom H. Geest, vervul de harten i uwe Geloovigen, en ontfteek in hun 't vuur m liefde, die door de verfcheidenheid van alle t Jen de Volkeren in de eenigheid des Geloofs^ » zaamd hebt. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer.. God Zoon, Verlosfcr der waereld, ontferm onzer. H. Geest, waaragtig God, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U on; Geest der waarheid en wysheid, 6 Geest des verftands en raads, Geest der fterkheid en wetenheid, , Geest der. godvrugtigheid en vreeze Gods, Geest der liefde, blydfchap, en vrede, Geest der verduldigheid, goedheid en goedertierenheid , Geest der langmoedigheid en zagtmoedig' heid, Geest des Geloofs en zeegbaarheid, Geest der fterkte en zuiverheid, Geest der ootmoedigheid en voorzigtigheid, Geest des levens en zaligheid. Geest der deugden en verfchèide gratiën, Geest verkiezende de Kinderen Gods, < — • G 5 an ver iaer- U :er. O =1 3 O N  Io6 MAANDAGSE LITANIE, Zuiveraar onzer zielen , - 4 Heiligmaker en 'Regeerder der H. Katholyke Kerk, Doorgronder der harten en nieren, Uitdeeler der hemelfche gaven, Onderzoeker der harten, Gewisfe hulp der elendigen, Zoetigheid der geenen, die ü beginnen te dienen, Sterkte en moed van alle, die in de deugd toenemen, Kroon der volmaakten, Geluk der Engelen , Licht der Patriarchen, Inblazing der Propheeten, ' Tonge en Wysheid der Apostelen, Geeftelyke Onderwyzing der Belyderen, II Zuiverheid der Maagden, Jnwendige Zalving der Heiligen, «J Wees ons genadig, fpaar ons, ó H. Geest. Wees ons genadig, verhoor ons, ó H, Gees Van alle kwaad en zonden, verlos ons, o Geest, « Van alle kwelling en bedrog des duivels, Van kwaad vermoeden en wanhoop , Van het beftryden der bekende waarheid, Van de benyding der deugden van onzen Even naaften, Van verfteendheid des harten en hardnekkigheid in de zonden , i Van OBagtzaamheid en traagheid in geeftelyke zaaken, Van onzuiverheid des lighaams en der ziel, Van dwaling en Kettery, Van den boozen geest, Van onberouw in het uitterfte, Y^n een ongelukkige en eeuwige dood , fi o 3 O 3 efi a q O 3 N ra -1 t„ li. *t ra O* ■ji O 3 O E* o ra ra 3  AAN DEN H. GEEST. IC Door uwe eeuwige voortkomt van den Va-S der en den Zoon, \ Door uwe wonderlyke kragt in de Mensch- wording de§ Woords, . Door uwe nederdaling over Christus in zyn heilig Doopfel, , Door uwe zalige komfte over de Apostelen , Door uwe onultfpreeklyke goedheid , met dewelke gy de H. Kerk Gods beftiert, de Martelaaren verfterkt , de Leeraars verlicht , en de Religie inftelt, In den dag des Oordeels, » Wy zondaaren, wv bidden U, verhoor ons. Dat wy in den opregten geest mogen wan-6 delen, . , Dat wy de begeerte des vleeschs nooit volbrengen. Dat wy U niet bedroeven , „ Dat gy alle Kerkelyke Ordenen in de H. Religie en waaragtigen Geest behouden wilt, Dat gy alle het Christene Volk een hart en een ziel fchenken wilt, Dat gy ons vervulling aller deugden verlee- nen wilt, . Dat gy ons in uwe gratie tot het einde ons levens bewaaren wilt, Dat gy ons onder het getal der Uitverkoor- nen ontvangen wilt, Dat gy U gewaardigt ons te verhooren, Geest Gods, , , < Lam Gods, dat wegneemt de zonden des \ relds, ftórt in ons uwen H. Geest. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des i relds, zend ons den beloofden Geest des Lam Gods, dat wegneemt de zonden des ' relds, geeft ons den goeden Geest. O CA O 3 ü> O ?? O n> r» §3 << er* oÜ n> 3 c < co 3- O O 1-1 O 3 O* O a V) « 2  lÜ dingsdagse litanie LOFZANG, Op den zoeten Nètam Jezus. , Die den Naam des Heere aanroept, zal zalig wezen. Rom. io. 13. Jezus, die ons hebt gegeven, Den troost van het eeuwig leven, Jezus, uwen zoeten Naam , Is een ieder aangenaam. Uwen Naam komt ons bewegen.; Om daar toe te zyn genegen, Olie, züiker, honingraat, Uwen Naam te boven gaat. Al de droefheid, fmert en pynen, Moeten_ voor uw Naam verdwynen, Al wie daar maar op betrouwt, Nooit het hem dan heeft berouwt: Zo men altyd heeft bevonden, Als men afkeer heeft van zonden, Jezus», ons uw Naam verblyd, In alle ramp en zwarigheid. In de ziektens en in kwaaien, Kan men er gezondheid haaien, Als men maar in je zus leeft, ■ Die de vreugd des harten geeft» Uwen Naam zal ons verderken, In tegenfpoed, wilt bemerken, Niemand die in hem gelooft, Is van deze hoop berooft. Al de duivelfche gedagten , Moeten voor uw Naam verfmagten , Als men maar om hulpe vraagt , Men daar nooit van heeft geklaagt. Ja fchoon men ook was gekomen, fin met wanhoop ingenomen,  aan den ZOETEN NAAM JEZUS. 11$ Als men uwen naam maar.eert* Zal men wel haast zyn bekeerd. Alle icrupiüeuze herten, Die vervult zyn met veel fmerten, En God altoos dienen wel . Vreezen nogtans voor de Hel. ITezus Naam zal hun verfchoonenj !Als zy hun gehoorzaam toonen* Al bun hartzeer, ftnert en pyn, Za' wel haast genezen zyn. Denkt, verzind, wilt alles denken , Niets dat iemand hier zal krenken , Die op Jezus Naam betrouwt, En daar op zyn hope bouwt. Tezus Naam zal ons ontfermen, Tezus Naam zal ons befchermen, Jezus Naam die altyd leeft, Ons het eeuwig leven geeft. Tezus zoeten Naam verheven, Doet ons nu en eeuwig leven , Drukt hem diep1 in ons gemoed*. Want men daar vind alle goed; Dat wy daar in mogen fterven, Om den Hemel te gaan erven , Tezus uwen .zoeten Naam, Ons tot alles maakt bekwaam. f. Den Naam des Heere zy gebenedyd* Van mi af tot in der eeuwigheid.  WOENSDAGSE LITANIE AAN DE' HEILIGE EMGELE Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons.~ God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferu onzer. H. Geest, waaragtig God, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U on. H. Maria, Koningin der Engelen, bid voor ( H. Michaël, s 11. Gabriël, H. Raphaël, H. Cherubynen, H. Seraphynen, H. Troonen, H. Heerfchappyeiï, H. 'Deugden, H. Mag ten, H. Vorltendommen , Alle Engelen en Aartsengelen, Gy, die den hoogverheven Troon van God omringt, Die- voor God gedurig zingt: Heilig, Heilig, Heilig, God der Heirkragten, Die onze duifternfsfen vernietigt, en onzen geest verligt, Die ons de godelyke dingen verkondigt, Die van God tot Bewaarders der menfchen' gefield zyt, « M. i c '.er. insj es <3 ■O -% O e» i\  , WOENSDAGSE LITANIE, ENZ. ï' Die altyd aanfchouwt het aanfcbyn des he'Sl melfc'.ien Vaders, I Die'U over de bekeering der zondaaren ver- l blyd> , , I Die den regtvSardigén Loth van de zondaa- || ren gefcheiden hebt, II Die de Ladder van Jacob op en afgeklom- l men zyt, I Die ,de Wet Gods op den Berg Sinai aan I Moyfes gegeven hebt, j| Die aan de gantfche waereld in de Geboorte • van Christus , de blydfchap verkondigt I hebt, |f Die Christus in de wildernis, na zyn veer- j tigdaagfche'vasten, gedient hebt, Die "Lazarus in den fchoot van Abraham ge- || voerd hebt, l| Die U in witte kleederen aan het graf des a Zaligmakers vertoont hebt, Die, na de verrysfenis van Christus, met zyne Difcipelen gefproken hebt, Die Jezus in den dag des oordeels vergezel- fchappen zult, Die de kwaden van de rechtvaardigen fchei- den zult, Die onze gebeden aan God opoffert, Die de menfchen in hun uitterfte verfterkt, Die de gezuiverden uit het Vagevuur trekt, Die door Gods magt mirakelen doet, Die in de Ryken en Staaten voorziet, . Die de Heirkragten in 't gevegt verwoest, Die Gods vrienden uit de gevangenis en andere gevaaren verlost hebt, Die de Martelaaren in hunne pynen vertroost hebt, Die de Prelaten en Princen met eene byzondere zorg befchermt, < 11 4 5 gl al < o o 3  fl6 woensdagse litanie, Van alle ongeluk en gevaar , verlost ons Heere, Van alle listen en aanftoten des duivels verlos ons Heere. Van alle ongeloovigheid en kettery, verlos ons Heere. Van een haaftige en ongelukkige dood, verlos ons Heere. Van de eeuwige verdoemenis, verlost ons Heere» Lam Gods, dat wegneemt de zonden des wae- . relds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds , verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds, ontferm U onzer. Jr, Heere, verhoor myn gebed. J^. En laat myn geroep tot U komen. GEBED. ITeere, die door een wonderlyk bevel, de Ver* JL feheide Ampten der Engelen en der menfchen verdeelt; verleen ons genadelyk, dat de gene, die U in den Hemel altyd loven en dienen, ons in dit leven befchermen mogen. Amen. LITANIE Aan den H. ENGEL BEWAARER. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verboor prtsr God hemelfchen Vader, ontferm U onzer»  aan den h. engel eewaar.er. i God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm onzer. God H. Geest, ontferm U onzer, tl. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onz H. Maria, Koningin der Engelen, bid voor 01 H. Engel, mynen Bewaarer, *ï H. Engel, mynen Vorst, H. Engel, mynen Vermaaner, v H- Engel, mynen Pvaadsman , H. Engel, mynen Voogd, H. Engel, mynen Bezorger, H. Engel, mynen Vertrooder, H. Engel, mynen Beminnaar, H. Engel, mynen Broeder, H. Engel, mynen Leermeefter, H. Engel, mynen Herder, K. Engel, mynen Getuigen, H- Engel, mynen Helper, H. Engel, mynen Bewaaker, H. Engel, mynen Voorfpreker, H. Engel, mynen Beftierer, ' H. Engel, mynen Befchermer, H. Engel, mynen Leidsman, H.°Engel, mynen Verlichter, « Wees. ons genadig, lpaar ons Heere. Wees ons genadige verhoor ons Heere. Van alle kwaad, verlos ons Heere. Van alle zonden, * Van den geest der onkuisheid, Van' alle zondige bekooringen , Van alle gevaaren en ongelukken, Van alle listen des duivels, Van onweder, pest, hongersnood en oorlog, i . Van een fchielyke en onvoorziene dood, • Van de eeuwige verdoemenis, Wy zondaaren, wy bidden U, verhoor, ons ' ' H 3 "•7 ö ar. is. 5 EI «3 O o =s CA II 1 II- gj I 'B"  3l8 LITANIE AAN DEN Door uwe heilige Engelen onze Bcwaai bidden U, verhoor ons. Dot i*t\t r,n/)or U„r„l : 3l8 LITANIE AAN DEN Door uwe heilige Engelen onze Bcwaarers, bidden U, verhoor ons. Dat wy onder hunne befcherming van des paden der ongeregtigheid altyd mogen verwyderd worden, Dat wy den weg der deugden mogen in- flaan en-ftandvastig bewandelen, Dat wy in alle gevaaren na ziel en lighaam den byftand onzer heilige Engelen mogen ondervinden, Dat wy in allé onze wegen door onze hdli lige Engelen Bewaarers geleid en beftierd mogen worden, Dat wy in de uur onzer dood door onze heilige Engelen Bewaarers 'verfterkt en by-gedaan mogen worden, Dat onze zielen in ons afderven door onze heilige Engelen Bewaarers opgenomen, en voor uw godelyk Aanfebyn gebragt mogen worden, Dat wy in uw Hemelryk den godelyken Driezang: Heilig, Heilig, Heilig onophoudelyk met alle Engelen mogen zingen ,c Jezus, Koning der Engelen , e Lam Gods, dat wegneemt de zonden des w relds , fpaar ons Heer. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des w relds, verhoor ons Heer. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des w relds-, ontferm U onzer. Antiph. Heiligen Engel mynen Bewaarer, fcherm my in den dryd; opdat ik in 't verfchi Jyk oordeel niet verloren gaan. f. Bid voor my, mynen heiligen Engel ] waarer. e-. Opdat ik waardig mag worden de belof yan. Christus. wy '3 << E*. 51 Q. a a °k dan twee holuen raaPen? 6 Twee houten ! 6 dat Kruis! > Is den {"chroom van 't helsch gefpms. Zalig Kruis, zo ryk bepaereld, Grooten Standaard van de waereld, Waar op Cu ritus is geplant, Die vyf Wonden open fpant. Zalig Kruis door dees vyf Wonden, Waar op wy onz' hope gronden, Altyd toev-lugt in den nood, Maar byzonder in de dood. Als den Adem,-als het leven, MV 0p 't einde gaan begeven , Als de geen die by my daan Zeo-gen: 't is met hem gedaan. Dan z'al ik met vast betrouwen, Tezus aan het Kruis aanfchouwen, Ik zal met den -Moordenaar Nemen tyd en wonden waar. 'k Zal hem' drukken aan myn herte, Tot verligting yan myn fmerte, Zyn vyf wonden zyn alleen Mvnen troost, en anders geen. Ach! wat troost zal my dat geven, Op het einde van myn leven, Als het Kruis zal voor my «aan, En daar mynen Jezus aan. Iezus zo doorwond, doordekena Git wiens Wonden balfems leken, ' Die ons zondaars heeft bemint, ** 5.  122 gebeden tot den Meer als Moeder ooit haar kind Zoeten Jezus, Vriend der vrienden, Wat een vlam ging U verflinden Als gy ftjerft de bittere dood: ' Ach! uw liefde is te groot. Zulke dood voor zulke menfchen Ach! wie had dat durven wenfclièn s Vaders Woord, en eenig Zoon' Ireed, en daalt uit zynen Troon; En neemt aan 's waerelds zonden En betaalt die met zyn Wonden ' En omhelst de wreedfte pyn ' Opdat ik zou zalig zyn. ' Zalig, hoop ik, zal ik wezen, Door uw Wonden uitgelezen Door uw fmerten, door uw bloed, -rJ?00,1' lk' JEzus, 't eeuwig goed. Wilt den vyand my bekooren, ' Zegt hy, dat ik ga verlooren, Ik zal roepen, dreigt hy my, Jezus, Jezus, Haat my by. Jezus, in uw open ermen, Jezus, wilt my daar ontfermen, Jezus myn Samaritaan, 't Is nu tyd my by te liaan. Als myn leden dan gaan beven Als de kragten my begeven , Als myn lippen worden paars, Als ik houden zal de kaars. Laaft my dan met die fieroopen Die uit uwe wonden loopen, Geeft my in die bange uur, Van dat dierbaar confituur. Wilt Ma r i a my gewaarden , Dan wat van uw zeven zwaarden» Laat my van uw droeffte pyn, ' \n myn dood deelagtig zyn.  H. ENGEL BEWAARER. I&3 | Paradys dat is gevonden, f)oor uw droefheid, door zyn wonden, JjEn ik geef heel onbevreest, I In zyn wonden mynen geest. LOFZANG. Leer my Engel, die U eere, Overdenken, mediteeren, I' En uit allen ziele kragt, I Wel doorgronden dag en nagt. ■Laat my nu uw Leerkind wezen, Leer my ook dit kransken lezen j Opdat ik met hart en mond, Groet zyn vyfderhande Wond. Ach' dat iiit myn hart ontfproogen,, Duizerid Cherubynfche tongen , Ach! dat in myn ziele kwam, Eenen Seraphyn vol vlam. Dat de bladers van de boomen, Dat het riet langs al de ftroomen , Dat het groen ontelbaar gras , Ieder een Trompetter was. Opdat zy met hunne Hagen, Heel de 'waereld mogten dagen, Dat z' uw Wonden, dat z' uw Bloed , ■ Vielen alle daag te voet. Wonden waren dan geen Wonden, Zonden bleven dan geen zonden , ; Want dat waar troost in zyn pyn, En wy zouden zalig zyn. Gebed tot den H. Engel Bewaarer. Mynen lieven en getrouwen Engel, Bewaarer van myn ziel en lighaam, denwelken God eëfteld heeft tot myner befcherming ten allen tyde , en yoornamendyk in de uur mynee  J-4 gebeden tot den dood: in het misnoegen van myne voorleden ondankbaarheid , kome ik U opteofferen een vas en onwederroepelyk voornemen van mynen diens? belydende dat gelyk gy naast Jezus en Ma ' fy1 h« fteunfel van de hope, die ik het om wel te lierven, alzo ook voorbaan zult zvi mynen wensch en myne liefde. Ik verzoek va te doenW hPfd' he-g£"f gy mV harte'yk w^h te doen; help my in de uur des doods, en all de geene die hun tot dat einde verëenigen. Om dit te verkrygen, neeme ik voor my U dawlvks een Gebed opteöfferen. Ik bidde U, verhoormy aangezien gy my zo zeer bemint, en wil my ook verfterken in dezen ftryd; aangezien dat myl Ijft-f daai' T han^' en na d" eleS even, leid my na den Hemel, doordien gy daar toe gefteld zyt als mynen Leidsman. Amen. GEBED. TTeiligen Engel, die mynen Bewaarer zyt doop X X de chikkmg van de godelyke voorzienigheid : verlicht my, befchermt my, leid my, en. alle de vereenigde, in den weg van de gelukkig eeuwigheid en tot dien einde komt ons te hulm in de uur des doods. Amen. • Onzen Vader. Weest gegroet. Ik geloove. BELYDENIS van den H. CAROLUS BORROMEUS, Tot den H. Engel Bewaarer', am te verkry?en een zalige dood. Tn den Naam van de allerheiligfte Drievuldig. X he.d belyde ik m uwe tegenwoordigheid, 6, H. Engel Gods, van te willen fterven in de H  ïi. ENGEL BEWAARER. «5 atholyké, Apostelyke en Roomfche Kerk, in 'welkealle Heiligen geftörven zyn, die tot nu •weest zyn, en buiten dewelke geene zaligheid • vinden is: verleen my deze meening en dit gebeten in de laatfte uur des doods, en aan alle e geene, die met my in uwe gemeenfchap verenigt zyn. _"\, , Ik belyde ook, ó mynen lieven Engel, dat ilc nder uwe bewaaring en befcherming van deze /aereld fcheiden wil met een groot betrouwen >p uwe hulp, en met een volle en vaste hoop op le barmhartigheid van mynen God: verflaat dan le vyanden myner zaligheid in dien oogenblik; mtvang myne ziel in het fcheiden uit haar hgtaam, en maak dat mynen Jezus my na myne lood genadig zy. Ik belyde van gelyken, mynen gelukkigen En»el, dat ik uit het binnenfte myns harte verzoeke deelagtig te mogen wezen van het dierbaar Bloed myns Zaligmakers, dat ik verzaak alle myne voorgaande zonden , die ik door gedagten, woo/den en werken bedreven heb; ik vergeve aan alle myne vyanden; ik wil fterven met het Kruis geperst op myn hart, om te betoonen, dat ik al myne hoop ftelle op de Verdienden van den gee- |nen, die het met zyn mueu gcvc«iL Ik belyde ooit, o aiiergeirouwncu vwwiu, «.* my in de laatfte uur niet zult verlaten, dat ik in de begeerte, oie ik neo, va» n ,3 o o o a ae-=  AAN HET H. SACRAMENT. IS* Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds, verhoor ons Heer. -Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds , ontferm U onzer, Christus, hoor ons. . Christus, verhoor ons. Onzen Vader-, enz. f. Heere, verhoor myn gebed. En laat myn geroep tot ü komen. Gebed. OGod, die ond^r dit wonderlyk Sacrament ons agtergelaten hebt de gedagtenis van uw lyden; laat ons, bidden wy U, zo eeren de heilige Myfterien van uw Lighaam en Bloed, dat wy eeduunglyk de Vrügtèn onzer verlosfing in ons hiogen gevoelen, die leeft en beerscht met den Vader en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwigheden. Amen. Greetenis tot het H. Sacrament. Weest duizendmaal gegroet, myn liefde ea myn leven, , . < Myn Heer, myn God, myn al, voor wien de duivels beven, Weest duizendmaal gelooft, 6 groote Majesteit , ' Waar voor het Hemels Hof ftaat vol eerbiedigheid. Weest vuuriglyk bemind,, 6 zoete Offeranden , In wien, 6 liefde, al de Seraphynen branden, 6 Jezus, weest gegroet van my uw arm flavin, 6 Liefde van myn hart, 6 harte vol van min. Gedoogt dat gyvap my zult worden aangebeden^ Al ben ik {hauw en krank, en vol onwaardig- Nogtans zo hoop ik vast op uw barmhartigheid £ i  *3Ö DONDERDAGSE LITANIE Dat myne liefde niet zal worden afgezeid. ó Jezus, ó myn God, ó afgrond van genaden; Myn hart dat is voor U, en wilt het niet verfmaden, Maar_weest gebenedyd, ó groote Mafefteit, ö Heilig Sacrament, tot in de eeuwigheid. Laatfte Groetenis. Adjeu myn zoete Lief, myn Jezus, myn beminden , 'K gaa met groot verlangen, om U haast weer te vinden : Adjeu myn Bruidegom, dewyl het zo moet zyn, Ontvangt den zoeten lof der Engelen voor myn; Die U op dit Autaar aanbidden en begroeten, En vol eerbiedigheid hier liggen voor uw voeten, "Weest duizendmaal gegroet, dez' Geeften vol van vuur, Laat ik hier in myn plaats, terwyl ik gaa van hier. Wat zeg ik , Jezus zoet, zoud' ik zo van U fcheiden , Uw liefde nog de myn, kan dit nu geenzints lyden , Ach neen! ó Majefteit, ik ga maar in den fchyp; Myn liefde en myn hart zal altyd by U zyn: Ik laat myn hart alhier , myn liefde daar beneven , Om aan uw Majesteit gedurig lof te geven, o Heilig Sacrament, ó Liefde ongemeen, Myn troost, myn vreugd, myn rust, zyt gy,- ó God alleen. Blyft in myu ziel in alle eeuwigheid j Ö Jezus!'•pand van myne zaligheid, Wanneer ik LTbezit ben ik gerust, Want Duiten Ü'is er niet dat my lust.  aan het h. sacrament. 131 LOFZANG, van den H. THOMAS VAN AQUINEN: Tot het- allerheiligfte Sacrament. Overgezet uit het Latyn adoro te. (Godelyke Majefteit, die waarlyk in hetvmidjr den, Van deez gedaante fchuilt, ik koom U hier aanbidden : Myn hart zig onderwerpt geheel aan uwemagt, . Want als 't U overdenkt verliest 't al zynkragr. 't Gezigt, 't gevoel, den 1'maak, werd al in ü bedrogen, Haar 't is 't gehoor alleen, dat wy gelooven mogen, 'k Geloof al wat ons heeft den Zoon van God gezeid; Want in dat Waarheids-woord valt geen bedrieglykheid.Aan 't Kruis fchcen zig alleen uw Godheid te vertrekken, Maar hier hebt gy gewilt uw Menschheid ook bedekken-, Nogtans die alle beid' beleid ik openbaar, ■ En bid hetgene bad den goeden Moordenaar.Ik zien de wonde niet, als Thomas, in uw zyde^ Dat gy zyt mynen God, zal ik nogtans belyden, Geef my dat ik U heb altyd in mynen zin, U altyd meer en meer geloof, betrouw, bemin. Die zyt de gedenk'nis des doods van onzen Heere, 6 Brood dat onze dood in't leven-doet verkeeren. Geef dat myn ziel altyd van U (daar ik na haak) II '$  13* OöNÖERDAÖSE LITANIE Mag leven door de proef van uwen zoeten fmaak. Genadig Pelikaan, Heer Jezus uitgelezen, Wiens eenen druppel Bloeds uw jongskens kan genezen, Maak dat ik altyd Lang en zuig met groo'i ten dorst, ö En zuiver maak myn ziel aan uw gewonde borst. A Jezus, die ik bier vol liefde en genaden, Wu maar bedekt aanzie, wilt mynen dorst verzaden , Dat ik tog eens mag zien uw onbedekt aariiehyn, En zalig in 't gezigt van uw glorie zyn. bandag tig Gebed tot het harte van Jezus. OwaardigenPand! ó gelukkigen Schat, alleraangenaamfte deel van het ftervelyk Lighaam myns Zaligmakers! ö allerheiligfte hart van %zus allerzoetfte verwekking van myne godvmgtigheid, ik aanbidde U uit den diepften grond en kragten myner ziel, ik verheffe U in alle myne woorden, werken eu gedagten, en geve U alle de glorie van Hemel en aarde. Geef my dat geluk van ö te konnen beminnen met zulke liefde, tf s alle Heiligen en Engelen hebben gedaan, en als Jezus zelfs U heeft bemint. Ik beklage, dat ik zo veel uuren, dagen en jaaren overgebragt heb, zondef U meer te beminnen; maar nu voortaan wil ik U geheel toebebooren, en myn hart zal met meer liet myne, maar het uwe zyn, hierom verzaak ik van nu af alle hetgene dat U in liet ailermmfte zoude konnen mishagen: gelieft fn my uwe woonplaats te nemen, en te wezen den Beicbermer van myne zaligheid,.eu den geneesmiddel van myne krankheid en gebreken, ó YtWng Bar;,' trllw van liefde! ik hun op U,  AAK HET H. SACRAMENT. Jfg ajle myn betrouwen is op U; drukt U zelven zo diep in my, dat ik U nooit mag vergeten , nogte van U ooit afgefcheiden worde door eenige lighaamlyke beleïfelen. Maar overmits dat gy doorwond zyt geworden, niet alleen voor my, maar ook voor alle zondaars, en lydendc zielen in het Vagevuur, zo -gelieft ook uw bare aan dezelve te openen, uwe liefde aan dezelve te betoonen, dezelve te verlichten; opdat zy niet berooft mor gen zyn van dezen kostelykèn Schat, en de verdienden van 't dierbaar Bloed, hetwelk gy door de heilige Wonden van uw Hart hebt geftort,en U alzo met my in der eeuwigeid mogen verheet* lyken. Dit is betgene ik verzoeke, 6 bloedig Hart, en dezen mynen wensch vernieuwe ik honderd duizendmaal op alle oogenblikken vau myn leven, en wil daar in volherden tot de uur myner dood. Amen. VRY DAG-SE LITANIE VAN HET LY DEN van CHRISTUS, Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm U onzer. H. Geest, waaragtig God, ontferm U or.zer.. *' H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onzer. 1 3  134 VR ÏD A G SE LITANIE Jezus, Mensch geworden tot onzer Verlosfii ontferm U onzer. Jezus, die altyd geduurende itw leven ge-6*] wenscht hebt voor ons te (terven, Jezus, die door Judas verkogt en verraden Jezus, die in den Hof van Olyven voor ons in uw gebed ter aarde gevallen zyn, Jezus, die in uwe benaüwtheid water en bloed gezweet hebt, Jezus, die van uwe vyanden gevangen en • gebonden zyt, Jezus, die van uwe Difcipelen verlaten zyt, Jezus , die voor den Regterftoel van Annas en Cayphas gebragt zyt, Jezus, dia een kaakflag óp uwe gebenedyde wang hebt ontvangen, Jezus, die door valfche getuigen befchuldigt zyt, . I Jezus, wiens oogen verbonden zynde, in 'c ff aangezigt met vuiïten geflagen, en befpo- I ge» zyt, | Jezus, die door Petrus driemaal verloogchent zyt, Jezus, die als een misdadiger gebonden na Pilatus geleid zyt, Jezus, die na Herodes, en van hem als een dwazen teruggezonden zyt, Jezus, die naast Barrabas gefield en ter dood gevraagt zyt, Jezus, die voor onze zonden onmenfchelyk gegeesfeld, doorhakkelt en doorkerft zyt, Jezus, die met doornen gekroond zyt, Jezus, die uit fpot met purper gekleed zyt, Jezus , die met een riet op uwe doorne •: Kroon geflagen zyt, è O" O » O §> 3 'a O 3 O  VAN 'T LYDEN VAN CHRISTUS. I3 Jezus, die voor het volk gebrast en ter dood«j lefusTS verveen zyt om de dood des ^dleS^ Kruis beladen, naar de [ «laats des gerechts gebragt zyt, | Jeins , dïe ogp den Calvarieberg van uwe | klederen ontbloot zyt, Jezus, die aan het Kruis verheven en gena- JeSt geheel doorwond voor onze booshe- j Jezus",' d*e uwen Vader voor uwe vyanden | J gebeden hebt, . _ /' 1! Tezus, die gelasterd en befpot zyt, j }«u1; die den goeden Moordenaar uw Ryk j Jezutl^annes aan uwe Moeder tot een J Jr d^«r ve&nheid bekl^ hebt, £ I die .oeiGal en Edik gelaaft zyt Jezus die gezegt hebt, dat ae voorzeggin- een uws Lydens volbragt zyn, | Jezus, «ie ui» Geest in de banden uws i Vaders bevolen hebt, „.-^.^ Tezus, die uit gehoorzaamheid met r.eda6e- geboogen hoofde geiloryen zyt, Jezus, wiens gebenedyde Zyde.met een lan cia doordeken is, - . Jezus, die van het Kruis gedaan, en in een nieuw graf gelest zyt, lews Rechte• der menfchen, die-hun de 3 vrasten, die zy met uwe dood en lyden gedaan hebben , afvragen zult Zyt ons genadig, vergeet ons Hoe e Zvt ons genadig, verhoor ons Hetu. Van ahekWen zonden, verlos ons He, i 4 5 O o ! ' i 1 re,,  U$ VRYDAGSE LITANIE Van de eeuwige verdoemenis, verlos ons 11 poor de pynen uws Lighaams en droefheid i ziel, verlos ons Heere. DrslHee,re?0rSt' ™e" KaakthciJ> V( Door uw dierbaar Bloed, uw Kruis en bil Dood, verlos ons Heere. ^Heêr algemeenen daS des oordeels, verlos Wy zondaaren, wy bidden U, hoor ons Dat gy onze zonden door eene waaraan'"-c* boetvaardigheid vergeven wilt ö Dat gy uwe H. Kerk befchermen en vermeerderen wilt, Dat gy ons de navolging uwer ootmoedigheid en liefde verleenen wilt Dat gy ons van alle kwade ged'agten, aanftoten des duivels, en een ongelukkige dood bevryden wilt, 6 Dat wy ons aan de waereld, en onszelven verlterven, Dat wy mogen worden waaragtige minnaars I van uw Kruis , Dat wy mogen in het goed volherden, en de | hemelfche Kroon verdienen, Jj Dat gy ons gewaardigt te verhooren, jj Lam Gods, dat wegneemt de zonden der w rtld , fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wi reld, verhoor orrs Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wi reld, ontferm U onzer. Christus , hoor ons. Christus, verhoor Ons. Onzen Vader, enz. f . Heere, verhoor myn Gebed. |. En laat myn geroep tot ü ktfmen. :er?. iwer :rlos tere ons sn Eu a. n 3 ,G < n, -i O O O 3 CA ieie- e»  VAN 'T LYDEN VAN CHRISTUS. I37 GEBED. Heere Jezus, die van den fchoot uws Vaders uit den Hemel op de aarde gekomen zyt , en voor de verzoening onzer zonden en boosheid uw dierbaar Bloed vergoten hebt: wy bid:den U ootmoedelyk, dat wy in den dag des oori deels onder het getal der gelukzaligen mogen wezen en uit uwen rnond&deze woorden hooren; Komt gebenedyde myns Vaders. Amen. Eisfching des Zegens. s~\ mïnnelvkften Jezus, die met uitgeftrekte arO men oïs tot uwe omhelzing roept en met rreboo-en hoofd ons den kus aanbied. Zie, _ilt nalï t^t ü! en zoeke deze aangebode gratie: en ik zal U Biet loslaten, ten zy gy my gezegend hebt fr-lvk gy 'gezegend, heb.t uwe Dienstmaagd de hele i H^dwigis, U aan het Kruis aanbidtod^Vgy^^u^eRegterhind, den fpyker uhgetr^okkenzynde, hebt gezegend. Amen. LOFZANG. Ter eeren en tot gedagtenis van het bitter den ons Heere'Jezus Chrtstus. Des Konings Standaard komt ten toon. Het Knus dat blinkt nu helder fchoon. Daar 't Leven aan geleden heeft, En door zvn dood ons 't leven geeft. Die door de Lancie was gewond. Maakt door zyn wonden ons gezond Om ons t'ontflaan van onze boed, Vloeid er water uit en ook bloed. ' Nu is vervuld dat Jesfes Zoon , Ons" voorzong met een trouwen toon9 v.. • I 5  ï 38 VtlYDAGSE LITANIE Door 't hout zal God in 't Heidendom Heerfchen als in zyn Vorftendom. ó Boom! vercierd heel kostelyk, Door 's Konings'purpur zyt gy ryk, Want 't is aan ö dat word verleend, Zo na te raken 't eêl gebeent, Gelukkig ó gy waardig hout, Waar aan een prys veel 'meer als goud, Het heel randzoen van ons geflagt Aanhong, ö vveegfchaal groot geagt. ó Kruis, onz' hoop, wy groeten nu, In dezen tyd des Lydens Ü, Vermeerder in uw Dienaars vreö, Verleen genaad' de zondaars mt£. 6 Heilige Drievuldigheid, * Ó Jezus onze zaligheid, Die ons uw Kruis nu ftelt ten toon, Maak ons deelagtig van den loon. En wilt de Zielen in de pyn, Ook door uw Kruis genadig zyn, Geef door uw Kruis en dierbaar Bloed , Aan hun t eeuwig hemelsch goed. Amen. f. Dit teeken des Kruis zal zyn in den Hemel. fy. Als den Heer zal komen om te oordeelen. ' GEBED. OGod, die den (landaard van het levendmaT kende 'Kruis met het Bloed van uwen eenigen Zoon hebt willen heilig maken : gun doch , dat de geene, die in de eer deszelfs Kruis hun verblyden, ook door uwe befcherming over al verblyd 'mogen wezen : door denzelven Heere Jezus Christus, uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenigheid van God den H. Geest, in de eeuwigheid der eeuwigheden. Amen.  VAN 'T LYDEN VAN CHRISTUS. I39 r, ft Heere met den eeuwigen Rfr rS ?Y ^Sigc hebt te yerlosfeu S/het tèeken dis H. Kruis: door Cbnstus onzen Heere. Amen. : ZATURDAGSE LITANIE AAN DE H. MAAGD MARI/* Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere , ontferm U onzer. Christus, hoor ons. H. Maria, bid voor ons. _ H. Moeder Gods, i H. Maagd der Maagden, \ Moeder van Christus , j Moeder der godelyke genade* Allerreinfte Moeder, Allerzuiverfte Moeder, Qngefchonde Moeder, Onbevlekte Moeder, Zeer minnelyke Moeder, Zeer wondevlyke Moeder , .Moeder des Scheppers, • Moeder des Zaligmakers, Allervooïzigtigfte Ma^gct, U er. I P j  Ï4P ZATURDAGSï LITANIE Eerwaardige Maagd, a Lofwaardige Maagd, Magtige Maagd , Goede-rtiere Maagd, Getrouwe Maagd, Spiegel der regtvaardigheid , Stoel der wysheid , Oorzaak onzer blydfchap, Geeftelyk Vat, Verheven Vat, Eerwaardig Vat, Uitmuntend Vat'van devotie, Verborgen Rooze, ïooren van David, Tooren van Yvoir, ' Huis van Goud, Arke des Verbonds, Deure des Hemels , Morgen flerre, Behoudenis der kcanken, Toevlugt der zondaaren, Troost der bedrukten. Hulp der Christenen , 1 Koningin der Engelen , i Koningin der Patriarchen, Koningin der Propheeten, | Koningin der Apostelen, Koningin der Martelaaren , Koningin der Belyderen, Koningin der Maagden, I' Koningin van alle Heiligen, JJ Lam Gods, dar wegneemt de zonden des wa relds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des wa< relds, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des wa< iïlds, ontferm U onzer, 2 E.' < O O 5?    AAN DE H. MAAGD MARIA. 14* Christus, hooi ons. Christus, verhoor ons. Onzen Vader, enz. f. Heere, verhoor myn gebed. L En laat myn 'geroep tot U komèn. GEBED. DGod der onuitfpreeklyke genade, die U niet alleen gewaardigt hebt een mensch, maai» r,ok een Zoon des menfchen te worden, en eene Vrouw tot uwe Moeder verkoren hebt op de aarde, die God tot uwen Vader had in den Hemel. Wy bidden U, vergun ons, dat wy haare eeheugenis eerbiediglyk mogen houden, haar als uwe Moeder eeren, en aan haare uitmuntende waardigheid ootmoedelyk onderdanig zyn, die U van den H. Geest ontvangen heeft, die U Maagd gebaart heeft, en aan wie gy zelfs onderdanig waart, onzen Heere Jezus Christus , die met denzelven Vader en den H. Geest leeft en heerscht, God in alle eeuwigheid. Amen. GEBEDEN TOT DE M. MAAGD M ARI A. OOvergelukkige Maria, en allerlofwaardigfté Maagd, Moeder Gods! Ö verhevene Vrouw, van wie den Schepper van Hemel en aarde geboren is: 6 Maria, wie kan U waardiglyk en behoorlyk loven en danken, die door uwe tocftemhïiiïg aan de verforen waereld zvt te hulp gekomen y ontvangt dan myne al te ligte en ongclyfce  54- GEBEDEN TOT DE dankzegging aan uwe verdienden; en als ev oni ze gebeden zult ontvangen hebben on fduddig door uw voorbidden onze ichuld n, onf ?ïkrve"fnnT k°men t0t nw ^h^oren el veikrygt ons de gratie van verzoening. Ontfchui digt ons van hetgene wy vreezen, want wagend bekwamer verdienden vinden, als de uwe^om 33 gramfchap van den Regter voor ons te verzoel den V?ri Tdient,heb^te'Wezen dü Moede van oen Verlosfer en den Regter. Koom dan te hulp de elendigen, help de kleen^oedigen, vertroost de bedrukten, bi5 vo" uw volk wees de voorfpraak der Geeftelvken. en van de Chooren der Monniken, bid voor he de voo e Vrouwgeflagt; opdat ze'altemaal uwe vertuinS 6n ^orrpi'^k Sjoelen, dewelke devotelyk uwen Naam vieren; hebt medogen met de bedrukte en godvrugtige genegenheid der Pel gr.ms van den Hemel, tn alzo gy U zelven ve blyd ziet, zo bidden wy U, laft onze tnanen voor de oogen Gods komen, en bid hem vool ons, als uwen eigen Zoon. Gebed van den H Vader Chryfostomüs m de H. Maagd Maria. Voor de voeten van tiwe Heiligheid, ö allefzoetde Maagd Maria; met harte en IiPbaamr my nederwerpende, bid ik U ootmoedelyk dat gy my leert bidden, en vragen hetgene gv gaarne hoort, en uwen.Zoon verhoort; ik kenne mv onwaardig van alle de genade en barmhartigheid' Ik ben niet waardig, van U, ó aïlerverhevïnde : en van uwen Zoon verhoord te worden. Wilt eventwel dien, denwelken zig wenscbt te beteren niet verlloten, want gv gewend zyt uwe hand van genade aan de verzügtende üittereiken.'  H; MAAGD MARIA. 143 lilt van my, armen zondaar, uw aanfchyn iiiet fkeeren, maar aanzie my genadelyk met de ooen uwer barmhartigheid. J Wil my, ó Moeder vol van gratie en genade, hn uwen Zoon niets weigew, nog my uitflui§n van uwe goedertierenheid; wil niet toelaten , f gelukkige Zee-fterre, dat ik van den weg der |aarheid afwyke, maar verlost my uit de duiternis der zonden, door het licht uwer beftieIng; wil my, 6 Koningin der glorie, om de foogheid uwer glorie niet vergeten, maar weest toyne krankheid indagtig,'en helpt my om de Jrootheid uwer glorie. f De waereld, het vleesch én den duivel leggen hy listen en laagen om my te vangen. De uur es doods, en het vonnis van den Regter maken jny vervaart; ik ben vol van zonden, en ik weet |ene verdienden; maar gy zyt een fterke hulp m Jrerdriet en kwelling, trekt my van de waereld, laftyd en bedwingthet vleesch, verdryft denvyknd . en bevestigt in my het goed voornemen, j Gewaardig Ü genadelyk tegenwoordig te weken in de uur des doods; verkeer het vreeslyk Kronnis des Regters totzagtmoedigheid, en breng my tot het zalig aanzien Gods, en tot het Ryk der glorie. Amen. Gebed van den H. Bernardüs tot de heilige Maagd Maria. Weest gegroet Koningin van barmhartigheid, Meefteresfe des waerelds , Koningin deiHemelen, Maagd der Maagden, Heilig der Heiligen, Licht der blinden, Glorie der regtvaardigen, vergiffenis der zondaaren , herllelling der wanhopende, fterkte der bez'wykende, zaligheid des waerelds, fpiegel van volmaaktheid; maakt  Ï44 gebéden tot de die gratie, welke gy by God gevonden hebt, ke*3 baar aan de waereld, verkrygende voor de pligtigen vergiffenis , geneezing voor de krankeh, voor de kleinmoedige fterkte, voor de bedrukte vertroolting; voor die in gevaar zyn hulp en bvftand. Laat ons by uwen Zoon door ö naderen, 6 gebenedyde Moeder, die de gratie gevonden hebt; Moeder des levens, Moeder der zaligheid; opdat hy ons door U ontvange, die ons door U gegeven is. Dat uwe Heiligheid by hem pnze fchuld ontfchuldige , en uwe ootmoedigheid vergiffenis verkryge van onze ydelheid. Dat uwe overvloedige liefde bedekke de menigte onzer zonden, en dat uwe vrugtbaarheid ons bybrenge een vrugtbaarheid van verdienden. ö Meefteresfe, Middelaresfe, en onze Voorfprekeresfe; beveelt ons aan uwen Zoon , en door de barmhartigheid van dien , denwelken deelagtig is geweest van onze krankheid en elenden, maakt onS door uwé voorfpraak deelagtig van zyne glorie en zaligheid i door Jezus Chris* t'us uwen Zoon, onzen Heere, die boven al is gebenedyd in alle eeuwen. Amen. Geted in den nood tot de allerheilig/Ie Maagd Maria, Koningin van den heiligen Rozenkrans. Oallerhoogfte Maagd en Moeder Gods Maria ik N. allergrootften en onwaardiglten zondaar, neeme mynen toevlugt tot U, en met een kinderlyk betrouwen buige ik myne zondige knien voor uw heilig Beeld, met een toegeneperi hart, en bedrukt gemoed; zngtende, kermende, weenende en biddende, dat gy, ó verhevenfte, nogtans ootmoedigfte Vrouwe, en medelydenftei Moeder j my el'endigften en onwaardigften op dè-  li. MAAGD MARïA. 145 4 uur in myne allergrootfte benauwdheid wilt Ërhooren, en dat gy aan my wilt dienen voot in alterkragtigfte Verzoeneres by God den Vaer, van wien gyzyt de allerlieffte Dogter. Voor ten gewenschte Voorfprekeres by God den Zoon, ie U niets weigert; want gy zyt zyne aangefaamfte Moeder. En een byftand Verwerffter by iod den H. Geest; want gy zyt zyn waardigfte Bruid. j Dat gy, 6 verhevenfte, dit het hoogfte des Hemels, met een medoogend Oog, wilt aanfchouwen, niet myne zonden, maar myne belauwtheid; niet myne verdiende uraflen, maar Inyne noodzaaklykheid ; liiet myne onwaardigleid, maar myne uitterfte bedruktheid. Dat gy ny wilt behouden door uwe fterke hulp, die anjers moet verloren gaan. Dat gy my wilt onderfteunen, die anders moet vallen. Dat gy my wilt trooften, die van een ieder verlaten zynde, anilers zoude wanhopen. Ach! allerlieiïte Moeder, in deze myne benauwtheid, tot wie zal ik komen als tot U? geyk een kind tot zyne Moeder , als den Vader jtrergramt is. Tot U , zegge ik, dewelke zyt de oorzaak onker blydfchap , de behoudenis der kranken , den toevlugt der zondaaren, de Troofteres der be[drukten, de.hoop der kleenmoedigen, en den byftand der Christenen. 6 Allerheüigfte Maagd! Gy kont my helpen, gy wilt my helpen, ja gy moet my helpen , door ttiwe heilige voorfpraak by uwen lieven Zoon. Gy kont my helpen; want gy zyt de magtigjfie naast God, en een zugt, voortkomende van fuw maagdelyk hart, voor den zondaar, is meet ms de gebeden van alle Heiligen. Gy wik my helpqn; want gy zyt vol liefde K  *4Ö CÈBÉDEN tOt Dli tot de menfchen, en byzonderlyk tot de Zondaaren. Gy moet my helpen door uwe heilige Gebeden , want dit is U altyd bevolen. Gy moet my helpen; want zynde de Moeder' van uwen heven Zoon, denwelken volgens de1 Menscbheid is onzen Broeder, zo zyt sv ook myne Moeder. s* Gy moet my helpen, want gy hebt meer ande- i re, aan my in zonden gelyk, geholpen. Gy hebt voor Godlasterende Zondaars op het laatfte van hun leven * verkregen berouw en leet- ', weezen. Gy hebt Moordenaars gebragt tot bekeering < ja tot heiligheid. Gy hebt voor openbaare Zondaresfen verkregen een zuiver leven. Gy hebt uit de klauwen des duivels verlost * dewelke bunzclven aan hem hadden overgegeven. Gy hebt voor de wanhopende verkregen ver-> giffenis, en een vaste hoop van zaligheid. Daar is niets, d almagtige Koningin van Hemel en aarde, aan U onmogelyk. Waarom zoud gy my allerverworpenften dan ook met helpen? Ik ben gefchapen van denzel•ven God, verlost door hetzelve dierbaar Bloed * gy zyt zo wel Voorfprekeres en Moeder gefield voor my als voor andere. Gv zyt dezelve nu, die gy waart te vooren. Uw liefde en Uwe barmhartigheid is dezelve,- uwe vlytigheid om iemand te helpen, is niet vermindert 'Waarom zond gy my dan ook niet byftaan? Gy neemt geen perfoonen uit die U zouden tanroepen; maar ieder een, kleen en groot, ryk en arm, rechtvaardigen en zondaaren mogen U byftand vragen. Nooit is het te laat, want gy zyt altyd gereed, Altyd ftaan uwe armen open i  tf'. MA A tl D MARIA.' ï'47 'öm de zondaaren te ontvangen. Ziet dan, ö Kopinginne, ailerreinde Maagd, hier op (tellende 'tayn betrouwen , zo bidde ik ootmoedelyk oiii troost, hulp, bvitand, bewaaring en verlosfingi byzonder van deze mvne elenden NN. Ach! allergenadiglte Maagd, keer uw vriendéiyk en gewenscht aanfchyn niet af Van deze myhe onwaardige gebeden; maar verhoor ze, bid ik U , ook zonder verdienden. Laat my niet opliaan zonder verhoort te zyn, nog van U weggaan zonder troost. Dat U daartoe bewegen-alle de blydlchappen, die uw maagdelyk hart gevoelde in de Bngdfche Boodfchap, Bezoeking van uwe Nigt ETifabeth; Geboorte, Opdragt en Vinding van }ezus in den Tempel. Hebt dog mede•lyden met myne tegenwoordige droefheid , doof alle uwe onuitfpreeklyke droefheden, traanen èn verlatenheid, die uwe teere en lydende Ziel gefmaakt heeft in het bitter Lyden van uweli lieven Zoon Jezus Christus eeuwig gebenedyd. Verheugt myn nedergebogen eh geperst hart in my te verhooren , door alle uwe onuitfpreeklyke vreugden, door uwen godelyken troost, door alle de genaden, aan U ingedort van den Hemel. Door alle glorie, daar U de allerheiligde Drievuldigheid "heeft mede vereert in de glorieuze, Verrysfenis, wonderbaare Hemelvaart, troodelyk bfdaalen des.H» Geest, in uw opvoeren ten Hemel met Ziel en Lighaam, en verhevende Krooning. ik bidde en fmeeke U, 6 Maria, en verzoeke uit geheel myn hart, geholpen te worden door uwe kragtige voörfpraak. Ik verzoeke door til hetgeene uw teer gemoed kan, of mag bewe* £en, door alle de liefde van Jezus tot U, en van U tot hem, ik verzoeke door alle de Gebeden; van de Heiligen, door alle den Lof van de En^ grient, tlqox alle deji dienst, die U van ds mca?  H§ GEBEDEN TOT D Ê fchen word aangedaan , die ooit tot uw eer gdichied is of gei'chieden zal. Ik verzoeke en bidde met een wóórd, door alle hetgeene U aangenaam is te hooren. Dat gy my mistroodigen wilt trooften , in het verkrygen van uwen lieven Zoon, dat ik gehol.pen worde m deze noorizaaklykheid. ó Maria, Ik houde niet op van bidden, voor dat gy my geholpen hebt, Allerheiligde, allerwaardigde, allerverhevende, allerootmoedigfte, allermedogenlte, allerhefde Moeder, verhoor my. Ik love, ik groete, ik pryze U door den mond van alle, die U pryzen konnen. Ik wenfche U, om God, aüe grootmaking, alle verheffing, en alle gedienftigheid. Dat alle redelyke fchepfelen U kennen, beminnen en dienen, als de waaragtige, eenige en liefde Moeder van God den Allerhoogden. Ik verheuge my over alle uwe zo geeftelyke als lighaarneiyke gaven; en 't is my van harten leet» dat iemand uwe groote waardigheid vermindert. Daarom allerhefde Moeder, gy, die niet eenen Weest gegroet, tot U gedort, ongeloond laat, ik groet U duizend en duizendmaal, aan U alle goed en glorie toewenfehende, die nogtans alle goed bezit, en ik verzoeke minnelyk van U verhoord te worden. Waarom wilt gy nog langer vertoeven, allertoegeuegenlte Priuces? Houden U mvne zonden tegen ? & zy zyn my van harten leet, ik verfoeije eii vu-zake die uit den grond van myn harte. Heb ik U te vooren te traag gedient, ziet ik ne- ■ me my voor U alle dagen te dienen, en iets te i te doen tot uwen lof. Aanziet dan myn zugtend hart en goede gene-. genheid, die ik heb tot U, ó Moeder van goeden i mts'. Zal uw teer moederlyk hart gedogen^ dat ik : tkndigen ongetroost Wyveï dat myn ziel verio- ■  II. MAAGD MARIA. I4 ■en gaat, die aan Jezus uwen lieven Zoon zo reel bloed gekost heeft? 6 Neen, lieve Moeder, sy hebt meer liefde tot de menfchen , als de men-* 'chen konnen deuken. Welaan dan , allerbarmbartigde Moeder, tot Ü blyve ik zugten , ontferm U over my allerslendigften zondaar. Dat wensch ik, en zal het blyven wenfehen, zo menigmaal mynen adem ingehaald of uitgeblazen word, alle uuren en 00genblikken, by dagen en nagten, zo dikmaals ik dit Gebed kan lezen, en met myn harte kan denken, en tot U zugten, ó Heere. Daarenboven-allermagtigfte en mildlte Koningin , aangezien niemand van U kan te veel vragen door alle het voorgaande, zo verkryg my door uw voorbidden een levendig geloof, een dandvastige hoop en een volmaakte liefde tot God , tot U, en tot alle menfchen om God. Verkryg my de gave van traanen, voortkomende uit de fonteine van dezelve zuivere godelyke liefde, om voortaan myne, en eens anders zonden te beweenen, en de toekomende re myderj, Verkryg my een volmaakt Christelyk leven na het onbevlekt leven van Uwen lieven Zoon , en van U; verkryg mybulp, genade, bewaaring en befcherming in alle voorvallen naar ziel en lighaam; verkryg my de deugd van volherding ia alle goed, tot het einde myns levens. Ten laatllen, verkryg my een gelukzalig derven in uwe befchermende tegenwoordigheid, en alsdan, bidde ik U , zo myne verdienden te koft komen, wilt ze met de uwe vervullen ;. myne onwetende en vreemde zonden vergeven, myne kwade Biegten en Communiën ontfchuldigen, en de helfehe vyanden afweeren; opdat myne arme ziel, haar begevende uit myn dervelyk lighaam,in de handen mag komen van dien, denweike» K 3  3f5° GEBEDEN TOT DE haar heeft gefchapen, en mag rusten in vrede, om U,ó aller^oetfte en mirinelykfte Moeder, me£j iiwen liefiten Zoon, altyd te aanfchouwen aanfchyn aan aanfchyn, in de gelukkige eeuwige beid. Amen. LOFZANG, Tot. de H. Maagd Maria, Koningin van Hemel en Aarde. OMoeder, zuiver Maagd, ik kome tot U vlugten, Met d'oogen yol getraan, en 't hart nog meer vol zugten, Ik val ter aarde neêr voor uwe Majefteit, Ik weet dat gy den toevlugt voor de zondaars. Nu dan, ó zoete Maagd, ó Moeder vol genaden , Verftoot my niet van U, om alle myn misdaaden, En menigte van zond' , zo durf ik niet beftaau, Uwen geliefden Zoon een woord te fpreken aan. Ik weet, myn fchoon Princes, en 't word van my beleden, Geen grooter zondaar heeft d'aarde ooit betreden , Ik ben niet waard het licht der Zon meer aantezien , Het eeuwig helfche vuur, ik maar alleen verdien. Want myn ondankbaarheid heeft paaien nogte gronden, ^laar wie heeft ooit by U nog ongenaad he-; Ypjaden,,  H. MAAGD MARIA. |e maar is ^S SS^ VTv7eS^Sï«pvSlg« en ,1 doorzon, ^rËfil'ïïnds hebt eens met my me* 6 Zoete Moeder Ooüs, Rea<. « doogcn; ' ~ j- barmhartigheid, Plckly'-nyn 2.*en »ry, *° *>> * b1?™ kven' aM( i,en ik van God ver* Maar zo gy my verfteot, ben ik v* dreT,en' tt «rit wilt gy nu met my, ZultZ|y,' vlugt njar Egypten. Weest gegroet Maria, enz. pag. i53-, • < God heht agt tot myner hu p. £ Heere haastU om my te helpen. 0'lorie zy den Vader, enz. LOFZANG. Otaat befchaamd gy Hemellieden, S Uwen Schepper die moe vlieden, ^ Naar het zwart Egyptenland: lofeph i'peurt de regte paden, Vant Maria heeft geladen, "s Hemels fchat en waardfte pand. Nu begint het zwaard te lnyden, Wat een droefheid, druk en lyden. Hebt gy in uw ziel ontvaen, ö Maria,'Maagd en M°ed«? Vlu wen uw Kind, * Wel drie dagen was verloren, Velk gy na/t langdurig fporen, Weder in den Tempel vind. ftervader, Tom de v7r^J^ll^wn?n Vo^-  f ' ZEVEN W E é N VAN MARIA. Daar hy aan de Joodfche Schaaren* Bezig was om te verklaaren, * Zwaare zaaken van de Wet: Daar hun gantsch verwarde zinnen, Zo van buiten als van binnen, Nooit en hadden opgelet. Laat ons uit dees Weê verkiezen , Onzen God nooit te verliezen, Maar te planten in ons bert: God te zoeken met verlangen, En geftadig aan te hangen Dat ons ziel bevryd van imert. Antiph. Weenende heeft zy geweent des nagta en haare traanen zyn op haare wangen: daar is niemand die ze vertroost van haare lieve vrien* den. Thren. i. 2. , t. Hv heeft my troofteloos gemaakt. \. Alle den dag met droefheid overvallen, GEBED. Eeuwige Wysheid én Woord des hemelfchen Vaders, Jezus Christus, die U hebt vertrokken van uwe Ouders en Vrienden om te toonen, hoe veel gy de Leering uws Vaders hebt jreagt, en die aan de menlchen voorgeteld, geet my eenen byzonderen yver om uw godelyk woord altyd te volgen en te gehoorzaamen, opdat 1L van U niet verworpen worde, maar door deze droefheid van uwe lieve Moeder de genade verwerve, dat ik U in een opregt berouw en boetvaardigheid altyd zoeke, en eindelyk vindende , my in liefde met U verbinde, om my 111 eeuwigheid met U te verblyden Die leeft en^eerscht met God den Vader, en den li. Geest, in alle eeuwen det eeuwen. Amen.  *o8 korte" getyden van dé TE SEXTEN. De vierde Weê. De ontmoetingen in 't Kruisdragen. Weest gegroet Maria, enz. pag. 153; y. God hebt agt tot myner hulp'. 1?. Heere haast U om my te heipen. Glorie zy den Vader, enz. LOFZANG. Droeve Moeder wilt .nu klagen, Ziet, uw waarde Zoon moet dragen4 Om onz' zonden 't lastig Kruis: Hoort hem zugten, hoort hem weenen, Al zyn glorie fchynt verdweenen, En verdrukt van 't joodsch gefpuis; Kont gy nog de aard' betreden, Ach! uw teere zuiv're leden, Beven van verflagenheid: Ziet die 't alles heeft gefchapen, Ln van niet ook iet kon maken ; Als een dief ter dood geleidChristenen wilt hier uit leereri, Als de vreugd in druk komt keeren^ Door een Kruis tot beternis; Dat wy nooit ook moeten peinzen, Van onzen Heer en God te deinzen, Die óns geeft dat zalig is. Antiph. Heere, ziet myne kwellingen, want inynen vyand is opgerecht: de vyand heeft zyne handen geOagen aan alle myne kleinnodiëu. laren. 1. 10. Wie zal myn hoofd water geven, en myne ©ogen een fontein van traanen ? J|. En ik zat dag ca nagt weenen. ff er. 9.  O ZEVEN WE ë N VAN MARIA* J£9 GEBED. OGeduldigften Jezus, die om onze zonden zvt gevangen, en als eenen misdaadigen van Annas tot Cayphas, en van Pilatus tot Herodes zvt gezonden4 befpot, gegeesfelt, geflagen, mee doornen gekroond, en eindelyk met het zwaara Kruis beladen, naar den Berg van Kalvanen zyt geleid: ik bidde U, wilt ontbinden de zwaare banden myner zonden, om dewelke ikzugte en klage, en verleeu my door deze droefheid van* uwe bedrukte Moeder, dat ik hier myn knus en verdiende ftraffen zo drage, dat ik van de eeuwige mag verlost wezen. Die leeft en heerscht met God den Vader, en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. TE NONEN. De vyfde Weê. De Kruisfihg van Christus. Weest gegroet Maria, enz. pag. 153. f. God hebt agt tol myner hulp. r. Heere haast U om my te helpen. Glorie zy den Vader, enz. LOFZANG. Gulde Zon laat af van fehynen, Zilv're Maan laat nuverdwynen, Allen uw glans en klaarigheid: Nu den grooten Heef def Heeren, Wien de Hemelen zuiver eeren, Zig voor ons ter dood bereid? Nu is 't tyd om uit te berden , Van de zugten , die U perften , 6 Maria vol van druk: Als het leven van het leven,* Annas tot Cayphas, en van Pilatus tot Herodes  ï6o KORTE CETÏDÈN VAN Dft • Heeft den droeven geest gegeven, Aan het Kruis tot ons geluk. Weest ons door dees Weö gedagtig By uwen Zoon, God almagtig $ Die den Vader is van al: Dat wy mogen door zyn fterven j 't Eeuwig leven dog beërven , Als ons ziel verfchynen zaL Antiph. ó gy alle, die voorby gaat over derf weg, aanmerkt en beziet, of er eenige pynen zyn, gelyk myne pynen. Thren. i. ia. ;v. Alle die voorby gaan over den weg, hebben over U de handen'faamen gefirren. I£. Zy hebben gefpöt en hun hoofd gefchut over de Dogter van Jeruzalem. Thren. 2. 15. GEBED. OLam Gods, verzoenende Offeriinde voor geheel het menfchelyk geflagt, Jezus Christus , die uit deze waereld fcheidende, ons aan uwe bedrukte Moeder als Kinderen hebt bevoolen, en na alle uw lyden, uwen geest aan uWen hemelfchen Vader hebt overgegeven: ik bidde U, ó Jezus, uit alle kragten myner ziel, door de onuitfpreeklyke droefheid, die uwe gebenedyde Moeder alstoen gevoelde, dat gy my in mynen laatften Itryd fterkte wilt verleëneu, om alle vy- andelyke listen en bekooringen te,, overwinnen j I opdat ik in een vast geloof, volkomen hoop, en brandende liefde uit dit leven mag fcheiden, en U eeuwiglyk genieten. Die leeft en heerscht met: God den Vader, en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. TE VESPER.EN. De zesde fVeê. In het afdoen van het Kruis. Weest gegroet Maria, ens. pag. 153.  ZEVEN WEeN VAN MARIA. ïèl I *. God hebt agt tot myner hulp. •. I Heere haast Ü om my te helpen. I Glorie zy den Vader, enz. LOFZANG iTVto? ai droefheid, lieve Moeder, , liN Treurt, uw Kind, onz' Behoeder* I Legt mishandeld op uw fchoot, lAch! hoe kan uw ziel verdragen, IDat gy voor O ziet verflagen, I *Den Verwinnaar van de dood. Wascht, ach ! wascht zyn roode wonden , D'ie hy heeft om onze zonden . Aan het Kruis uit liefd' ontvaen , > Om 't verdoolde Schaap te.haaien, En die fchuld gautsch.te betaalen. Die door Adam was begaan. Laat ons tot dees Moeder vlugten, En haar bidden door het zugten, Dat zy nooit in tegenfpoed, Christus Kerke wilt verlaten , Maar fteeds wezen t'onzer baaten, Zo zy deed aan 't eeuwig goed. _ > . , Antiph. Én heet myniet Noëmi, (dat is lchoone) mfar noemt my Maria., (dat is bitter) want 4e Almagtige heeft my met bitterheden zeer vervult. Ruth. i. 20. . • . y. Myn beminde is een bundeltje van Myrrhe. fy. In mynen'boezem zal hy rusten. GEBED. Oalleroottnoedigflen Jezus, wiens Lighaant van 't Kruis afgedaan zynde, in de armen, en in den fchoot van uwe bedrukte Moeder ontvangen is. .Ach,! verleen my , door,deze. onuit, Jpreeklyke droefheid, dieiUwebedrukte Moeder Li  Ï6z KORTE CETYDEN VAN DB toen gevoelde, dat ik uw heilig Lighaam in hëfc H. Sacrament des Autaars altyd met behoorlyke eer en liefde mag ontvangen : en wilt my met deze fpyze der zielen in alle benauwtheden'en tegenfpoed (voornamentlyk in de uur van myne dood) verlterkenopdat ik U in alle eeuwigheid mag bezitten. Die leeft en heerscht met God den Vader, en den H. Geest, in alle eeuwen deieeuwen. Amen. TE COMPLETEN. De zevende Weê. De Begraving van Christus. Weest gegroet Maria, enz. pag. 153. , y. Bekeer ons God, onzen Zaligmaker. W. En wil uw gramfchap van ons afweeren. yr. God hebt agt tot myner hulp. E,. Heere haast U om my te helpen. Glorie zy den Vader, enz. LOFZANG. Nieuwe droefheid, nieuwe traanen, Komen in uw hart weêr baanen, Eenen weg vol zwaar verdriet, 't Een verdriet is niet verdweenen, Of het ander is verfcheenen, Zo men aan Gods Moeder ziet. Wilt den druk een weinig (laken, En uw hart in rust vermaken, ó Maria! laat wat af : Neen, geen troost en kan haar layen * Als zy Jezus ziet begraven, In het nieuw gebouwen graf. Nu voor 't laatst (ó waarde Vrouwe) Door de droefheid, angst en rouwes Die U fchier overmand:  zeven weSn Van mariA. 163 Geeft dat wy, uw arme flaaven , Onze zond' in deugd begraven, Opdat 't hart in liefde brand. Antiph. Daarom ben ik weenende, eh myne oogen wateren voortbrengende; want den TrooIter is verre van my, die myne ziel verkwikt. Thren. 1. f. Myne oogen zyn bezweken door de traanen , r. En myn binnenfte is heel ontfteld geworden. Thren. 2. n. GE BED. Obarmhartigften Jezus , wiens Lighaam van Jofeph van Aromathia in eenen fchoonen doek gewonden, en alzo in een nieuw graf gefloten is , waarom uwe allerbedroeffte Moeder zonder U, haaren eenigen troost, naar huis heeft moeten gaan: wil dog, ö Jezus , deze en alle andere fmerten uvver allerheiliglte Moeder gedenken; eri verleen my, dat ik U altyd met een zuiver hart mag ontvangen, en als ik van alle menfchen verlaten worde, my alleen in U, en uwe gebenedyde Moeder mag trooften. Wil ook, ö Jezus, in myn hart een gedenkteeken laten, gelyk uw heilig Lighaam in den doek gedaan heeft; opdat gy nooit uit myn hart, of uit myne gedagten gefloten word. Die leeft en heerscht met God den Vader, en den H. Geest, ih alle eeuwen der eeuwen. Amen. GEBED. OKoningin der Martelaaren, die het zwaard der martelie (gelyk den H. Simeon in derï Tempel had voorzegt) in uw ziel met de allef- L 2 •i  ?Ö4 KORTE GETYDfeN VAn'dÉ bitterde fmert, dog met het grootde geduld eh heide in het lyden van uwen allerheiligden Zoon (byzonderlykin zyn derven aan het Kruis) hebt gevoelt : ik bid U, Iaat het fpits van dit zwaard myn hart doordeken en doorwonden; opdat ik alzo. de onëinddyke fmerten des Zoons , en uwe allergrootde droefheid in myn ziel mag gevoelen, om my daarna met U te verblydeu in der eeuwigueid. Amen. DEN LOFZANG STABAT MATER. 3t 'V'waard van weó en bitterheden, Van benaitwtheid en droefheden: Dat doordak Gods Moeders hert, Als zy haaren Zoon zag hangen, Aan het Kruis, was zy bevangen, Met een zee van druk en "fmert. Ach! hoe droevig moest niet wezen Deze Moeder uitgelezen, Om Gods Zoon haar eenig Kind; Hoe moest zy dien tyd niet beven , Ziende aan het Kruis verheven, Die van haar zo wierd bemind, 't Hart zou harder zyn als deenen, Dat aanzien zou zonder weenen, Onder 't Kruis Maria daan, Als zy nevens Jezus zyde, Voor baar oogen al het lyden Zag, dat hem wierd aangedaan. Voor zyn volk en voor ons zonden ,* Zag zy Jezus vol met wonden, Van den hoofde tot de voet, Tusfchen Jo.oden , die hem haaten, Zag z'hem derven gantsch verlaten,- En vergieten al zyn Bloed.  ZEVEN W E Ê N VAN MARIA. l6*5 Moeder van zeer fchoorie liefde, Pk Wenschte^dat her U beliefde, Dat ik met U fchrey en ween: Dat ik Jezus liefde fmaake, In zyn liefde brand' en blaake, Hem beminnen maar alleen. Moeder v.ol van druk en fmerten, Ik verzoeke uit,er herten, Dat gy zo veel voor my doet, [Dat ik altyd Christus Wonden, ij Zo doorlloken om myn zonden, Dragen mag in myn gemoed. 6 Bedroefile van de Vrouwen, I Doet my U gezelfchap houden j Onder 't Kruis en overal: I Dpet my hebben met U beiden , Zoon en Moeder medelyden, Zo lang als ik leven zal. Myn begeerte is te lyden, Daarom deelt my t'allen tyden, Van uw pyn en droefheid meê, Kond' ik zyn g'heel verflonden, In de dood, en Christus wonden, 'k Was in rust', ik was in vrée. Dat ik Christus Kruis mag dragen,' Daar in neemen myn behagen, Dat ^ dronken word in pyn:, Jezus zal my dan ontfermen, "En gy Maget my befchermcn, Als ik zal in 't oordeel zyn. Dan zal Christus dood en lyden , My in dien dag verblyden, My geven eene nieuwe Jeugd:, Als myn lighaam zal gaaü fterven , Zal hier namaals gaan beërven, Myne ziel des Hemels vreugd. Amen,. L 3.  ï6rj KORTE GETYDEN, ENZ. nJfil'W' ,B.y W'^n zal ik U «elyken? Of wier, 2 ik U gelyk maken , gy Dogter van Jeruzalem? By wien zal ik U vergelyken om U te trooflen ' gy Maagd, Dogter van Sion? want uw verplettering ,s zo groot ,ls de Zee> ^ o verPiec J. Uw eigen ziel zal een zwaard doordeken. *. Opdat de gedagten van veele harten openbaar worden. Luc. a. 25. F y. In alle kwelling en benauwtheid, Maria °nS tÊ hUlp' ö allerheili§fte Maagd GEBED. Oallei-zoetfre Maagd Maria, ik bidde U door het bitter lyden en overgrootfte droefheid die uit uw hart kwam fpringen, gelyk uit eenë lontein, toen gy met uwe moederlyke armen het doode Lighaam van uwen gebenedyden Zoon omhelsde, en zyn godelyk aanziet zag, dat zo onteerü was door de fluimen, zo bleek van de dood, en zo blaauw van de (lagen: wil ons de gratie verwerven, dat wy ook met een rouwhartig leetweezen onze zonden, dat is, de wonden van onze ziel mogen beweenen; opdat wv fcheidende uit dit leven, mogen genieten de vriendelyke en zalige omhelzing van uwen allerliefflen 4-oon, Jezus Christus, onzen Heere. Amen  KORTE GEBEDEN E N BEMERKINGEN, 0? DE VYFTIEN MYSTERIËN, De 5. Blyde Myfterien. I. De Boodfchap des Engels. BEMERKING. 1%/T'aria word gegroet van den Engel , en JVL krygt de boodfchap, dat zy zal ontvangen den Zoom Gods. Denkt hoe zuiver van zonde, hoe ootmoedig van harten, hoe vol van liefde zy wasy als God in haar is gedaald. GEBED. OMoeder der godelyke gratie, verkryg my een zuiver, ootmoedig en Godminnend harte- opdat ik Jezus uwen Zoon, onzen Heere, in'mv waardiglyk ontvangen en altoos dragen mag. 'Amen. Een Onzen Vader, ucn Weest gegroet. II De bezoeking van Maria, aan Hare Nigt Elifabeth. BEMERKING. 71 /Taria bevrugt zynde met den Zoon Gods, JVL bezoekt haare Nigt Elifabeth en op de fiemme haarer grottenU, word het Kind Joannes in zyns Moeders lighaam geheihgt, en ««« H  l68 KORTE GEBEDEN EN BEMERKINGEN vreugden opdringende, bekent 'zyns Heere 'tegenwoordigheid. Denkt hoe na gy God by u hebt , en gy leeft ah of gy hem niet kende. ' GEBED. Heilige Maagd en Moeder Gods Maria, wil ctog met uwen Jezüs my dikwils'bezoeken • opdat myn arme ziel gezuiverd worde van zonden, en mynen geest hem Verheuge in God mynen Zaligmaker. Amen. Een Onzen Vader, en tien Weest gegroet. 1 III. De Geboorte van Christus. BEMERKING. 71/Taria* zonder Pyn °f let fel der maagdelyke JL VA zuiverheid, baart dèn Zaligmaker des waerelds , de blydfchap des Hemels, wend h'èm in doeken, en legt hem in een kribbe. Ziet, God word in den jflal geboren, omdat hy geen plaats vind in de Herberg, nogte in de harten van de menfchen. GEBED. OMaria, vérkrygt riiy dat geluk, dat Jezus wilt herbergen in myn hart, dat hy daar wilt rusten; opdat myn hart mag rusten in hem, die alleen de waare rust is. ó' Allerliefïten Jezus , myn hart is bereid, myn hart is bereid. Een'Onzen Vader, en tien Weest gegroet. I V. De Opdragt van Christus in den Tempel. BEMERKING. ' 7ï/far'a prefent eert haren Zoon Jezus in den J-VJL Tempel, den H. Simeon ontvangt hem met blydfchap in zyne armen, en omhelst hem zeer zoetelyk. Verzoekt gy ook hem te mogen omhelzen mei de armen uwer begeerten*  OP DE 15. MYSTERIE^. I$9 ' GEBED. Heilige Maagd Maria, wilt my aan Jezus, de gebenedyde Vrugt uws Lighaams prelenteeren: maakt hem my genadig, en laat my niet fterven, zonder eerst mynen Zaligmaker te zien; opdat ik hem mag aanl'chouwen in der eeuwigbeid. Amen. Een Onzen Vader, en tien Weest gegroet. V. De Vinding van het verloren Kind Jezus. BEMERKING. Maria en Jofeph zoekende het verloren Kind jezus met proote droefheid, vilden'hem met groote blydfchap in het midden der Leeraa- ■ ren Denkt, hoe dikmaals dat gy Jezus door de zonden verloren hobt: Maakt een vast voorneemen van u te beteren, en Jezus uit gamjcher harten te zoeken. GEBED. Maria , allergoedertierenfte Moeder , ver\J krygt myn harte droefheid, en myn oogen traanen van rouwe, om te befchreijen , dat ik Tezus door de zonden zo dikwils hebbe verloren Gun my hem wederom te vinden, en altoos te behouden. Amen. Een Onzen Vader, en tien )Veest gegroet. De 5. Droeve Myfterien. I. De benauwtheid van Christus in 't Hofje. BEMERKING. Jezus benauwt tot de dood toe, valt ter aarde op zyn heilig aangezigt, bid en zweet drupeten bloeds. Stelt u, 6 mensch in t binnenfte. Van dit benauwt hart; ziet hoe dat het word ge-, perst, z9:door_ de aanjïaande pyneh als door uws zonden. h I'S ^»  Ï70 KORTE GEBEDEN EN BEMERKINGEN 4 GEBED. Vergeef, ó Jezus, door uw bloedig zweet alle onze zonden ; zv zyn ons leet uit den grond onzer harten, omdat wy U daar mede hebben vergramt. Ontferm U onzer, Heere ontferm U onzer. Een Onzen Vader, en tien Weest gegroet. 6 II. De Geesfeling van Christus. BEMERKING. /ezus, den Verlasfer des waerelds, gebonden aan een pilaar, word fchroomelyk gegeesfelt, en ontvangt over de vyf duizend wonden. Denkt ó zondaar,, of het redelyk is, dat gy nog zult zoeken te vervolgen uwe kwade lusten, daar den Zoon Gods om uwer zonden wille aldus met geesfels verfcheurd word. GEBED, Ominnelyken Jezus, bluscht door dit vloeijende bloed, het blakende vuur van onze doodelyke wellusten. Heilige Maria , Moeder Gods, verkrygt ons van uwen Zoon, dat wy met de banden zyner liefde gebonden zynde, de roede van alle tydelyke kaftydingen gaarne voor onze zonden mogen verdragen. Amen. Een Onzen, Vader, en tien Weest gegroet. III. De Krooning van Christus. BEMERKING. ~J~ezus word gekroond met een doorne Kroon, Jg_ die met onverdraaglyke pynen gedrukt word in zyn gebenedyd hoofd. Zo groot, ó mensch, is uwe duivelfche hovaardigheid, dat gy door zulk, een verfmaadheid van den Zoon Gods moet gene* zen worden.  OP DE 15- MYSTERIËN. *7t G E B E D. L-v Tezus, Koning myner ziel, leerrny door uw ü verfmading verdragen , ydelheid veragten ^vaardigheid verzakeu. Heilige Maria bidVoq* tv, dat Jezus door de verdienlten van zyn docu|e kroon'my wil geven de Kroon der eeuwige |lorie. Amen. Een Onzen Vader, en tien 0 eest igegroet. f IV. De Kruisdraging van Christus. BEMERKING. I Tezus dragende zyn Kruis na den Berg van iTKalvarieï, ontmoet zyn gebenedyde Moeder, ï Denkt hoe zy malkanderen de harten doorwonden Vmet U zwaard van droefheid, byzonderlyk als MaI ria hem zo dikwils zag bezwyken onder zyn Kruis. G E B E D. OMaria, goedertierenfte Moeder, verwerf my dat ik myn Kruis gewilligiyk dragende, alI toos waiidele in de bloedige voetltappen van JcI 7iis Christus; opdat het leven en lyden myns I igmakers n my mag uitgedrukt en vertoont I worden. Amen. Een Onzen Vader, en tien Weest I gegroe*' 1 V. De Kruifiging van Christus. BEMERKING. I Tezus van het hoofd tot de voeten doorwond 1 zynde, word genageld aan 't Kruis, en hanI fencle tusfeken twee Moordenaars, jierft de al\ Urfchandelykfle dood, om u te geven het eeuwig leVen' GEBED. B d~\ Tezus, ik bidde U door alle uwe fmerten en Obtt e dood, door uwe doornagelde han, I ^ doorboorde voeten,, doordeken zyde, en  J?2 KORTE GEBEDEN EN BEMERKINGEN alle uwe gebenedyde wonden; ontferm U myner j en drukt uw heilig Lyden zo in myn hart, dar my met anders behaagt, dan gy, mynen Jezus, die voor my gekruist zyt. Amen. Een Onzen Faaer, en tien IVeest gegroet. De 5; Glorieuze .Myfterien, I. De Ferrysfenis van Christus. BEMERKING. /ezus verryst glorieuzelyk van de Dood, cn\ vertoont zig tsrftond aan Maria. Denkt , met wat een onuitfpreeklyke blydfchap de Moeder 7S overgoten geweest, ziende haaren Zoon zo tri. umphantelyk verrezen, die zy drie dagen te vóór ! ren zo fchandelyk had zien fterven aan V Kruis. GEBED. OMaria, allergelukkigtte Moeder, ik bidde U door de blydfchap, die Uw moederlyk hart gevoelt heeft, toen gy uwen beminden Zoon za* verryzen van de dood: verkryg voor my. dat myn ziel met hem geeltelyk verryze tot het leven der gratie , en nooit meer fterve de deod deizonden. Amen. Een Onzen Fader,en tien Weest gegroet. JJ. Dfi Hemelvaart van ChrisHis, BEMERKING. ~fezm ver gezelfchapt met veele zalige Zielen, JL klimt triumphantelyk ten Hemel. Denkt hoe dm Maria hem met gantfcher harten, en niet. Hete traanen is nagevolgt. ' '  OP DE 15. MYSTERIËN. 173 G E B E D. I Terwerf'mv, 6 goedertiere Moeder en Maagd VM?ria, dat ik uwen Zoon Jezus Christus, die nu triumphantelyk is opgeklommen ten Hen d m gantfcher harte en genegenheid mag mvoVen, en met een doritige ziel, zonder ophouden, naaiMbèni vuuriglvk verlangen. Amen, Een Onzen Vader, en tien Weest gegroet. III. De Zending van den H. Geest. BEMERKIN G. Tezus zittende aan de regterhand W™ K*~ ƒ ders, zend den H. Geest over zyne DtfcipeUn die te famen met Maria volherdend waren in het Gebed. Denkt, wat zoeten brand van hef %de harten vervult heeft, als dat godelyk vuur daar is ingedaalt. GEBED. f room nu ook, heiligen Geest, vervul myn K_ hart, en ontlteek in my het vuur uwer 1 efdel opdat ik U zaliglyk mag kennen vuuj.g yk beminnen, en behagelyk dienen. HpIgMam verkryg my deze gaven. Amen. Een Onzen Ka der, en tien Weest gegroet. IV. De Opvoering of Hemelvaart van Maria. BEMERKING. Maria rustende op haaren beminden, word glorieuzelyk opgevoerd ten Hemel, en verheven boven alk Choïren der Engelen Verblyd l omdat gy nu in den Hemel niet alleen Jezui hebt , die Tan den Vader voor u toont zyne Won%n, maar ook Maria, die aan den Zoone toont Mare korft en. ,  174 korte gebeden en bemerkingen GEBED. OMaria, Moeder,der barmhartigheid, wy roepen tot U,baHingki;jderen vanEvd; wy zugten tot U,,kermende en weenende in dit dal der traanen. Welaan dan onze Voorfprekeres , keer uwe barmhartige oogen tot ons , en wil uwe; maagdelyke borden voor ons toonen aan God: uwen Zoon; opdat wy van hem mogen verwerven hier vergiffenis onzer zö'nden, en hier namaals het eeuwig leven. Amen. Een Onzen Vader, en tien Weest gegroet. V. De Krooning van Maria. bemerking. Jt/f*ria word gekroond van de H. Drievul-IfJL digheid tot Koningin des Hemels. Denkt,, met wat eene glorie en blydfchap der Zaligen diei Krooning is gefchied. Tragt ook deze nieuwe gekroonde Koningin ergens mede te vereer en , fchenX kende haar tot dien einde het Roozenhteiken dat i gy leest. GEBED. Ik offere U, ö allerzuiverde Maagd én allerglo-: rieude Moeder Gods Maria, in de verëem'ging ; van alle uwe deugden, verdienden en volmaakt-' heden , deze geedelyke Krooning der Gebeden i en Groetenisfen : gewaardig U dezelve te ont- ■ vangen met alle de Lofzangen, die op de aarde: en in den Hemel gedaan wbrden , en verkryg my ' en alle de geene, voor dewelke ik gehouden ben i te bidden, van uwen lieven Zoon de gratie, om i wel te leven en zaliglyk te derven. Amer:. Een i Onzen Vader, en tien Weest gegroet. Den Lofzang Salve Regina. Weesgegroet Koningin, Moeder der barm- ■ hartigheid, ons leven, zoetigheid, en on- ■  ÖP DE 15. MYSTERIËN. 175 fee hope, weest gegroet: tot U roepen wy bal* [ingkinderen van Eva, tot Uzugten wy, kermenhe en weenende in dit dal der traanen; Och dan! bnze Middelaresfe, keer'uwe barmhartige oogen tot ons, en wil ons na dit ballingfchap Jezus, de gebenedyde Vrugt uws Lighaams, toonen , ö genadige, ó zagtmoedige, ó zoete Maagd Maria. y. Gewaardig, dat ik U love, heilige Maagd. R. Geef my fterkte tegen uwe vyanden. GEBED. Wy bidden U, Heere God, verleen ons uwe Dienaars en Dienaresfen altyd wel_ te vaaren na ziel en lighaam, en door het waardig voorbidden der zalige Maagd Maria van deze tegenwoordige droefheid verlost te worden , en de eeuwige vreugd te genieten: Door Jezus Christus uwen Zoon, onzen Heere, die 'met U leeft en heerscht in de eenigheid des H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen. Amen. 6 Godelyke Maagd, 6 Moeder van ons leven, Die aan ons uwen Al, Gods Zoone hebt gegeven: Door Jezus uwen Zoon , Helpt ons in allen nood, Maar op het allermeest, in de uur van onze dood. AFLAATEN. T> ENEDICTUS XÜI. Paus van Romen, JLJ heeft den 14- September 1724. aan alle Katholyken verleent vollen Aflaat en vergiffenis van alle hunne zonden, eens in de maand te verdienen j op den dag, die ieder een mag verkiezen j  I?6 A F L A A T É N. mits zy gebiegt en gecommuniceert hebbende j zullen bidden tot intentie van onze Moeder de H. Kerk. Op alle andere dagen van 't Jaar heeft gemelde Paus aan alle Geloovigen verleent 100. dagen Aflaat, als zy des morgens, des middags, of des avonds met godvrugtigheid knielende zullen bidden als volgt: i. Den Engel des Heere heeft gehoodfchapt aan Maria; en zy heeft ontvangen van den heiligen Geest. Weest gegroet Maria , enz. a. Ziet de Dienstmaagd des Heere; dat my gefchiede na uw woord. Weest gegroet, enz. ,. 3. En hpt Woord is Vleesch geworden; en het heeft onder ons gewoont. Weest gegroet, enz. GEBED. Wy bidden U, Heere, (tort uwe gratie in onze harten , opdat wy, die door 't boodfehappen des Engels, de Mensenwording uws Zoons hebben gekent, door zyn Kruis en Lyden tot de glorie der Verrysfenis mogen gebragt worden: Door denzelven Christus onzen Heere. Amen. BENEDICTUS XIV. heeft denzelven' Aflaat bevestigt den 20. April 1742, beveelende, dat het Gebed, den Engel des Heere, enz. alle Zaturdagen 's avonds, en alle Zondagen van het jaar al 'taande moet gelezen worden. . Maar geheel den Paaschtyd, dat is, van Paasch-. avond tot H. Drievuldigheidsdag, in de plaats van het Gebed, den Engel des Heere, enz. heeft hy geboden, dat men al (taande het volgende zal bidden. Koningin des Hemels yerhlyd U, Alleluja. Want die gy waardig zyt geweest te dragen, Alleluja.  a f t a a t e n. 1?? ts verrezen, gelyk hy gezegt heeft, Alleluja. Bid voor ons, Alleluja. f. Verblyd en verheugt U, 5 H. Maagd Maria, Alleluja. Want den Heer ts waarlyk verrezen, Alleluja. , . _, J GEBED. OGod , dia door de Verrysfenis van uwen Zoon, onzen Heere Jezus Christus U gewaardigt hebt de waereld te verheugen : geef, bidden wy U, dat wy door de Maagd Maria zyne Moeder de vreugden des eeuwigen levers mogen genieten : door denzelven Jezus Christus d onzen Heere. Amen. MANIER, Om godvrugtelyk te lezen den &OOZENKRANS van den H. Naam Jezus. Maak eerst het teeken des H. Kruis, en zegt^ i f-\ Tezus, glorieuzen Koning onder uwe HeiliVj gen die altyd prysbaar zyt, en uogtans onuitfpreeklyk: gy zyt in o,s, Heere Jezus en uwen H. Naam is aangeroepen over ons. Verlaar ons niet, Jezus onzen God, maar gewaardig U in "het laatfte Oordeel ons to (lellen onder uwe Heilig-n en Uitverkoornen, ó glorieuzen en gebenedyden Koning Jezus. jr. Maak den Heere Jezüs groot met my. r. En laat ons zynen H. Naam verheffen» GEBED. OHeere Jezus Christus, Zoon van den levenden God, aan wien God den Vader almag^ H  17^ MANIER OM TE LEZEN DEN tig gegeven heeft eenen Naam, die boven alle Naamen is; opdat in den Naam Jezus zouden gebogen worden alle kniën: wy bidden U, wil ons geven een zalige vreeze, en brandende liefde tot denzelven uwen H. Naam; opdat wy dien altyd met woorden en werken zo eeren op de aarde, dat wy door de kragt der Myfterien van den H. Roozenkrans uws heiligen Naams Jezus met onze Medebroeders en Medezusters mogen ontvangen de volheid der blydfchap in den Hemel. Die leeft en heerscht door alle eeuwen der eeuwen. Amen. Vervolgt het Geloof, dan een Onzen Vader, ter eere van den eeuwigen Vader van Jezus, waar na drie Weest gegroet, begroetende Maria, als Moeder van Jezus, Zoon van David, als Moeder van Jezus , Koning der Jooden, en als Moeder van denzelven Jezus, Zoon van den levenden God. Dan bid men den Roozenkrans van Jezus, overdenkende de Myfterien onzer Verhsfing, het Leven, Lyden, en Glorie van Jezus, zeggende ■voor ieder Tientje met hoofdbuiging. y, Den Naam van Jezus moet zyn gebene- i^. Van nu af tot in der eeuwigheid. Na ieder Tientje moet men zeggen: Glorie zy den Vader, en den Zoon, en den H. Geest. Vyf blyde Myfterien. I. De Engelfche Boodfchap. 2. De H. Geboorte van Jezus. 3. De H. Befnydenis van Jezus. 4. De vinding van Jezus in den Tempel. 5. Het H. Doopfel van Jezus. Ter eeren van de vyf blyde Myfterien bid men vyf Tientjes, met het overdenken derzelver Mys-  ROOZENKRANS VAN DÈN H. NAAM jezüs. lf) terien, zeggende: Jezus Christus , Zoon van David, ontferm U over ons. Vyf droeve Myfterien. ï. Het wasfcben der voeten van de Apostelendoor Jezus. a. Het Gebed van Jezus in bet Hofken. '3. De Gevangenis van Jezus door de Jooden. 4. De Kruisdraging van Jezus. 5. Het barmhartig nederdaalen van Jezus ter hellen. Tef eeren van deze vyf droeve Myfterien bid men wederom vyf'Tientjes, zeggende: Jezus van Nazarefh, Koning der Jooden, ontferm U over ons. Vyf glorkuze. Myfterien. I. De Verrysfenis van Jezus. 2. De glorieuze Hemelvaart van (ezus. 3. De afzending des H. Geest door Jezus. 4. De Krooning van Maria door Jezus. '5, De komfte van Jezus ten oordeel. Ter eeren van deze vyf glorieuze Myfterien bid men wederom vyf Tientjes , zeggende : Jezus Christus, Zoon 'van den levenden God, ontferm U onzer. Na ieder Roozenhoeiken van vyf Tientjes, of iWel na den heelen Roozenkrans van 15 Tientjes,, leest ef zingt men den Hymnus: Je su DULCIS ME MOR IA. Jezus, zoete gedagtenis, > / Ons waare vreugd en glorie is, Maar uwe tegenwoordigheid, Gaat boven alle zoetigheid'. Den zang en heeft geen blydcr lied, Nog zoeter' hooren d'ooren niet, Aan 't hart is niet zo zeer bekent, Als Jezus in het Sacrament. Geen tong en heeft het ooit gezeid. Geen letter hèeft het uitgeleid, M a  l8o MANIER OM TE LEZEN, ENZ. Den ondervinder weet gewis, Wat Jezus te beminnen is. 6 Jezus leeft in myn verftand, Ontfteekt myn hart met uwen brand, Maakt dat ik in uw liefde fmilt, En wel volbreng al wat gy wilt. Weest Jezus onzen troost in pyn, Die namaals onzeti toon zult zyn, Weest Jezus, zoete Majefteit, Ons glorie in der eeuwigheid. Ajnen. y. Help ons God onzen Zaligmaker. ». En om de glorie van uwen Naam Heere Jezus, verlost ons. GEBED. OGod, die den glorieuzen Naam uws Zoons onzen Heere Jezus Christus in overzoete begeerte^ aan uwe Geloovigen zeer minnelyk hebt gemaakt, en aan de booze geeften zeer vervaarlyk: verleen, dat alle, die dezen H. Naam op de aarde godvrugrelyk eeren, in dit tegenwoordig leven de zoetigheid van.uwen heiligen troost, en in het toekomende de blydfchap der eeuwige zaligheid mogen genieten: Door Jezus Christus, onzen Heere. Amen. NB. Behahen de Aflaat en, vergund door de Paufen, verleent daarenboven Zyne Doorlugtige Hoogw. Frid. Riginaldus, Bisfchop van Antwerpen, 40 dagen Aflaat, aan die aldus den H. Roozenkrans van Jezus zullen bidden.  GEBEDEN Op het Lyden en Sterven VAN ONZEN HEERE JEZUS CHRISTUS. Volgens de getuigenis,van Christus kan eenen Mensch op deze waereld geen bekwaamer middel uitvinden, om de zaligheid zyfter ziel te bevoorderen, als dagelyks te gedenken het bitter Lyden en fterven van onzen^ Heere Jezus Christus, daarom zyn alle Punten van de PasJie in 24 deelen, op de 24. uuren des dags verdeeld, om by gelegenheid des tyds te gebruikn. •ï. Christus fpyst met zyne Apostelen , en ftelt het H. Sacrament des Autaars in. 2. Christus wascht de voeten van zyne Apostelen. , rT _ 3. Hy gaat met zyne Apostelen na het Hofje Gethfemani. 4. Hy valt op de aarde, zweet water en bloed, en bid den Vader: Is 't mogelyk, zo neemt dezen Kelk van my. 5. Judas verraad Christus met eenen kus, en levert hem over aan de Jooden. 6. Christus word van de Jooden gevangen, getrokken , gefloten en gebonden. 7. Christus word gefleept door de Beek van Cedron. , , r, ■ n 8. Hy word gevoerd tot den hoogen. Pnefrer Annas, en van een Soldaat ontvangt hy met eeii yzere handfchoen een kinnebakflag. 9. Van daar word by geleid tot Cayphas, Herodes en Pilatus. M 3  I§2 GEBEDEN OP HET LYDEN EN STERVEN io, Hy word van Herodes befpot, en als een ges met een wit Kieea omnangen. 11. Van Herodes word hy weder gezonden tot Pilatus, en is onfehuldig bevonden. 12. üe Schriftgeleerden, Pharifeë.n en de hooge Priefters riepen: Laat hem kruis Tem 13. Hy word onbarmhartelyk geflagen, en met • roeden, zweepen en ketenen gegeesfelt. 14. Christus ward gekroond met doornen, met vuilren geflagen, roet gebogen kniën valfchelyk aangebeden, een riet in de hand gegeven, als een Koning vereerd, befebimpt en befpot. 15. Daar na zetten zy hem op een fteen, hangen hem een purperen mantel om, zy fpuwen bem in zyn heilig aangezigt, en roepen: Weest gegroet Koning der Jooden. 16. Pilatus toont hem aan het volk, en zegt: (Ecce homo) Ziet den mensch, en hy word tef dood verwezen. 17. De Soldaaten ontkleeden hem, en bereiden een zwaar Kruis, hetwelk hy met groote fmert en pyn na den Berg van Kalvarien moest dragen. 18. Hy zugt onder het Kruis tot zynen hemelfchen Vader voor de zaligheid der menfchen, en bezwykt van pyn en hloedftorting. 19. Christus ontmoet zyne lieve Moeder, die zeer verfchrikt zynde, als zy haaren beminden Zoon zag onder den zwaaren boom des Kruis, zo doorwond en mishandeld, dat zy van medelyden in orimagt viel. 20. Christus valt onder het Kruis, en word van de Soldaaten wredelyk opgebeurt , en met het Kruis na den Berg van Kalvarien gefieept en getrokken. ai'. Als hy komt op den Berg van Kalvarien, word hy van zyne kleederen ontbloot, en naakt op het Kruis geworpen, zo ongenadelyk, dat a!»  VAN ONZEN HEERE JEZUS CHRISTUS. ïSj le zyne wonden weder op nieuw begonnen te bl0^d° Zyne gebenedyde banden en voeten worden met groote nagels doorboord en geflagen. a» Christus word wreedelyk met het kruis opgeheven, dat zy in een daartoe gemaakte kuil E vallen, waardoor alle zyne lumaat» »| wederom van bare plaats verzet hebben, en hy aan zyne gebenedyde hai '.en bleef hangen. , «4.Christus is drie uuren lang levendig aan het Kruis blyven hangen, en na dat het alles vo b agfwas, dat van hem gefchreven waar hee c L zynen geest in de handen van zynen hemelfchen Vader gegeven, en is geflorven. gen , en de Heilige Drievuldigheid daardoor te eeren. i Des morgens ontwakende, zal men denken, hoe'dat Christus in het Foorhof van Pilatus van de wreede Jooden mishandelt, en den geheelen nagt befch'impt, befpot, en geflagen ts, zegt in dezer manieren: OHeere Jezus Christus, doe myn hart ontwaken rot ü, die den geheelen nagi: van de meinedige Jooden in 't Voorhof van Pilatus be- MANIER Om door den dag alle zyne werken met de PasRe ons Heere .Jezus Christus te vereentgen , en de Heilige Drievuldigheid daardoor te eeren. 1 Des morgens ontwakende, zal men denken, hoe'dat Christus in het Foorhof van Pilatus van de wreede Jooden mishandelt, en den geheelen nagt befch'impt, befpot, en geflagen ts, zegt in dezer manieren: OHeere Jezus Christus, doe myn hart ontwaken rot ü, die den geheelen nagi: van de meinedige Jooden in 't Voorhof van Pilatus befchimpt, befpot en geflagen zyt, dat ,k U dezen dag mag loven, pryzen en eeren : die: Keit en heerlcht met God den Vader en den heiligen Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. 2 Van zyn flaapkatner gaande, zal men den- M 4  184 GEEEDEN OP HET LYDEN EN STERVEN Jaen, hoe Christus van de Jooden gevangen, getrokken en gebonden is, en zeggen: OHeere Jezus Christus, vergun my door uwe grondelooze barmhartigheid, dat ik dezen dag uwe voeiftappen mag navolgen, en nooit vanU afwyken: bewaar mv, Heere, door uwe ketenen en banden, heden voor alle ongelukken en listige laagen van den boozen vyand.' Amen. 3. Uit uw huis gaande, betragt hoe dat Christus geleid is Jot Annas, Cayphas, Herades en PU latus , en zegt: I OMinnelyken Jezus, waar zal ik U vinden, eenigften fchat van myne ziel, troost myns gemoeds, wellust myns harte? Gy zyt geleid voor de hooge Priefters om geoordeeld te worden: geef my de genade om U alzo te volgen, dat ik in den jongden dag uw llreng oordeel niet: behoeft te vreezen, Amen. 4. Na de Kerk gaande, zal men denken hoe 1 dat Christus met zyne Apostelen V laatfte Avond- ■ maal gehouden, en het heilig Sacrament des Au- ■ taars ingefteld heeft, en zeggen : OBarmhartigen Jezus , aanziende onze gebreken en onftandvastigheid, hebt gy met'groot: verlangen met uwe Apostelen het Paaschlam geeten, en haar met uw eigen Vleesch en Bloed. gefpyst, haar ongeloof verdreven, en in het ge-, loof bevestigt, en haar den weg der eeuwige za- ■ ligheid geopend : vergun my ook, dat ik U in het H. Sacrament met een Godsdienftïg hart mag ; beminnen, in U gelooven, hoepen, en U bemin<- • nen in alle eeuwigheid. Amen. 5. Onder het werk zal men dikwils door den \ fag denken, koe dat Christus 33 jaaren hier op 1  VAN ONZEN HEERE JEZUS CHRISTUS. 1S5 deze waereld in hitte, koude, honger, dorst , vervolging en henauwtheid heeft willen leven, en zegt: OHeere Jezus Christus, die verlaten hebt den fchoot van uwen hemelfchen Vader, en zyt in deze waereld gekomen, om in hitte, koude, honger, dorst, vervolging en benauwtheid , het verloren Schaap te zoeken; ftaafmy by, ó Heere: opdat ik myn werk mag beginnen tot uwer boogde eer en glorie , en tot zaligheid myner ziel. Amen. 6. Aan de Tafel gaande, zal men denken, hoe dat den Heere aller Heer en , en Koning aller Koningen, naakt en bloot in de groot/ie verlatenheid aan den galgenboom des Kruis hangende, met gal en edik gelaaft is, en zeggen: OOnnozelen Heere Jezus Christus, die alles fpyst wat er leven ontvangen heeft, door uwe milderyke genade, hoe zyt gy alzo op dese waereld verlaten geweest, dat gy in uwen Uitterften nood niet eenen druppel water tot laaifenis hebt mogen genieten, maar met bittere gal en edik zyt gelaaft geworden? Verzadigt myne dorftige ziel met den dauw van uwe gratie, en ■ behoed my voor alle overdaad in fpys en drank. Amen. 7. Slapen gaande, zal men denken, hoe dat Christus zynen Geest in de handen zyns hemelfchen Vaders beveelde, na dat hy drie uuren lang aan het Kruis gehangen had, is geftorven en begraven , en zeggen: Eeuwig Woord des Vaders, gy hebt naakt en bloot drie uuren lang, met uitgeftrekte armen in de gruvvsaamfte pvnen en fmerten aan, M 5  1.86 GEBEDEN OP HET LYDEN EN STERVEN het Kruis gehangen, om my armen zondaar in uwe gebenedyde armen te ontvangen; en als gy de dood voelde naken, en alles volbragt had, wat van U voorzegt was, hebt gy uwen geest in de handen van uwen hemelfchen Vader bevolen: ik bidde U, neem myne arme ziel op in uwe gebenedyde handen, als zy uit dit leven fcheiden zal, en laat myne laatlte woorden zyn: Jezus, Maria, Jofep'h, in uwe banden beveel ik mynen geest. Amen. 8. Op het bed treedende, gedenkt hoe dat de vier heilige Mannen 'f doode Lighaam van Christus van het Kruis afgedaan, in een fyne linne doek gewonden, en in een nieuw ft eenen graf gelegd hebben , en zegt : OMynen Jezus, door uwe heilige begraving eu de bittere traanen van uwe bedroefde. Moeder en Maagd Maria, ook door den heiligen Begraafdoek, waar in uw heilig Lighaam gewonden is geweest, hetwelk met uw heilig Bloed geverft is; bellier mynen flaap, en keer van my alle kwade bekooringen des duivels, begraaf my in uwe heilige vyf Wonden; opdat ik gerust mag flapen, in uwe handen beveel ik mynen 'geest. Amen. 9. Door den dag,^wanneer men de trappen opklimt, zal men gedenken, hoe dat Christus met zyn H. Kruis den Berg van Kalvarien pynelyk: opgeklommen is, en zeggen: OHeere Jezus Christus, ik bidde U door de; pynen," die gy geleden hebt toen gymetdeni boom des Kruis vaa de Jooden op den Berg van 1 Kalvarien getrokken zyt; door het bloed, waar: iiaede gy.uwe yoetftappen geteekent hebt, door'  VAN ONZEN HEERE JEZUS CHRISTUS. I$7 uwe zugten onder het Kruis, en het raedelyden van uwe gebenedyde Moeder, hetwelk zy in haar moecierlyk. hart gevoelde, als zy ö op dezen pylelykèn en bedroefden weg ontmoette; (taa my by, en help my myn kruis tot uwer eer met geduld dragen; opdat ik daar onder niet bezwyke, Amen. io De trappen afgaande, zal men gedenken, hoe dat Christus ons alle zal komen oordeelen, en zeggen: OPvegtvaardigen Regter, Jezus Christus, die zult komen oordeelen levenden en dooden, en de waereld door het vuur zult laten vergaan, laat my hier alzo wandelen, dat ik in der eeuwigheid niet behoef te vreezen. Amen. 11. Wanneer ons eenige zwarigheid overkomt, zal men gedenken, hoe dat Christus van Pilatus is ter dood verwezen; en zeggen: Ogedulc!i«en Heere [ezus Christus, o zagtmoedig'Lam Gods, door het onregtvaardig doodsvonnis, dat de Regters over U intgefpro* ken hebben: verlos myne ziel uit alle Benauwt* heid, en geef my geduld in alle mynen tegenfpoed. Amen. 12. Wanneer men eenig 'vermaak ofte vreugde geniet, zal men denken aan de hemelfche glorie, en zeggen: Allerzoetften Jezus, door uwe eeuwige glorï» fln sii,» ,-,T,;-.mdt>k'kfi vreueden . die de ■ Uitverkoornen in der eeuwigheid met U genie* ten zullen, verleen my deze tydelyke genoegtea alzo te gebruiken, dat ik de eeuwige met verheze. Amen.  188 GEBEDEN OP HET LYDEN, ENZ. 13. Naar de Kerk gaande, zal men denken, dat Christus, als hy twaalf jaaren oud was, leerde in den Tempel. Oeeuwige VVysheid, Jezus Christus, die van uwe lieve Moeder in den Tempel' gevonden zyt midden onder de Leeraaren: geefmy, dat ik mag begrypen al het geene tot myner ziele zalig- ■ beid nodig is, en tot vermeerdering uwer eere i dienltig is. Amen. 14. Als men over een Kerkhof gaat. OHeere Jezus Christus,.verleen de overlede- ■ ne geloovige Zielen, door alle uwe pynen 1 en fmerten , de eeuwige rust. 15. Als men voorby een Kerk gaat. Ik aanbidde U, ó verborgen Godheid, die on- • der den fchyn van Brood hier waaragtig te- ■ genwoordig zyt, ik offere U op myn ziel, lig- . haam, en alles dat ik hebbe; ik geloove in U", 6 eeuwige wysheid, ik hoop in U, ó eeuwige ge- ■ trouwigheid, ik beminne U, ó eeuwige goedheid. Amen.  V Y F T I E N GEBEDEN VAN DE H. BRIGITTA. Het I. Gebed. OHeere Jezus Christus, eeuwige zoetigheid der gene, die U beminnen, vreugde die alle blydfchap en alle verlangen te boven gaat; zaligheid en Liefhebber der zondaaren, die leerwezen hebben: die zelfs getuigt hebt, dat uw behagen is te wezen met de kinderen der menfchen; in het einde der tyden Mensch geworden zynde ont ons te verlosfen: gedenk alle de bitterheden en innige droefheid, die gy van het beginfel uwer ontvangenis in de menfehelyke natuur verdragen hebt, byzonderlyk ten tyde van uw allerbitterfte Lyden , dat gy in uw godelyk hare van der eeuwigheid afhad befloten: Gedenk de droef beid en bitterheid, die gy, volgens uw eigen getuigenis , in uwe ziel hebt gehad, toen gy zeide: Myn ziel is bedroeft tot er dood toe: Ook toen gy in het laatfte Avondmaal uw heilig Lighaam en Bloed aan uwe Discipelen gegeven, hunne voeten gewasfen, en hun zoetelyk trooftende, uw aanftaande Lyden voorzegt hebt. Gedenk het fclludden , benauwtheid en pyn, die gy in uw teer lighaam, voor uw lyden des Kruis, verdragen hebt, toen gy na drie biddingen 'en bloedig zweet van uwen eigen Discipel geleverd, van uw bemind volk gevangen , van valfche getuigen betigt, van drie Regters onregtvaardelyk veroordeeld wierd , in  i9o vVf'tien gebeden de nitverkooren flad, in' den tyd van Paasfchen, in de bloeijende jeugd uws Lighaams, ontichul-f dig verwezen wierd , geleverd , befpogen, van i uw eigen kleederen beroofd, met vreemde klee- ■ deren gekleed, en geflagen wierd, oogen en aan-, zigt bedekt zynde, met Palmflagen gefmeten, ge- ■ geesfeld, met doornen gekroond, met een riet: op bet hoofd geflagen, en met ontallyke andere: verfmadelykheden overvallen wierd. ó Allerzoet- ■ Jten Jezus, door de gedagtenis van deze voor-, zegde pynen en fmerten, wil my dog verleenen,, nu, en voor myne dood, waaragtig berouw van : myne zonden, een zuivere Biegt, behoor!yke vol- • doening, en volle kwytfchelding van alle myne zonden. Amen. Woest gegroet allerzoetften en goedertieren- • ften Heere Jezus Christus, ontferm U over ons s zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het II. Gebed. OHeere Jezus Christus, waaragtigen Vrydom der Engelen, eri Paradvs der wellusten, gedenkt den fchrik en gruwel, dien gy verdroeg, toen uwe vyanden als wreede Leeuwen U omcin- ■ gelden, en U met befpouwen, halsflagen, krab- ■ ben , erj andere ongehoorde pynen overvielen. Door alle de fmadelyke woorden, harde flagen, en allerwreedfte tormenten, die uwe vyanden U bobben aangedaan, bidde ik U, Heere Jezus Christus, dat gy my wilt verlosfen van alle myne : vyanden, zienelyke en onzienelyke, en dat gy my vergunnen wilt, dat ik onder de fchaduwe uwer vleugelen mag vinden de zoete rust der eeuwige zaligheid. Amen. Weest gegroet allerzoetflen en allerfchoonflea , Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons  VAN DE H. BR I GIT TA. ÏOI zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. ' Het III. Gebed. OHeere Jezus Christus , Bouwmeefier ên Schepper der waereld, die niet geen maat of paaien word gemeeten, die den Hemel en de aarde in den palm uwer hand beduit; gedenk de bittere pynen, die gy verdroeg, toen men uwe al* lerheiligfte handen eerst met nagelen aan 't Kruis gehegt heeft; en daar na hun keerende om uwe teere voeten te doorwonden, als gy niet waart na hunnen wil, hebben uwe wonden pyne boven, pynen aangedaan, en hebben U zo ongenadelyk uitgetrokken en uitgerekt in de lengte en breedte des Kruis, dat alle de zenuwen uwer lidmaaten ontbonden wierderi. Ik bidde Ü, Heere Jezus Christus, door de gedagtenis van deze allerheiliglle en allerbitterfte pynen aan het Kruis, dar. gy my uwe vreeze én uwe liefde wilt verkenen. Amen. Weest gegroet allerzoetften en goedertierenflrén Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het IV. Gebed. OHeere Jezus Christus, hemelfchen Geneesmeefter, gedenk de pynen en fmerten, die gy, aan den galgenboom des Kruis verheven zynde , hebt verdragen in alle uwe doorfcheurde leden, alzo dat er geen pyne te vinden was te vergelyken by uwe pynen ; want van het hoi uwe* voeten tot den top uws hoofds was iri U geen gezondheid. En als dan , alle uwe pynen vergeten hebbende, hebt gy den Vader voor uwe vyanden zoetelyk gebeden , zeggende: Vader vergeef het hun, want zy weten niet wat zy doen. Door de- zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet.  tpZ VYFTIEN GEBEDEN ze uwe wonderlyke liefde en barmhartigheid, eü : oin de gedagtenis van deze zo groote pynen, verleen my volkomen kwytfchelding van alle myne zonden. Amen. Weest gegroet allerzoetften en barmhartigften Heere Jezus Christus , en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onze» Vader. Weest gegroet. Het V. Gebed. OHeere Jezus Christus, Spiegel der eeuwige klaarheid, gedenk de droefheid, die gy gebad hebt, toen gy in den Spiegel uwer godelyke Majefteit, overziende het klein getal uwer Üitverkoornen, die door de verdienften uws Lydens zouden zalig worden, ook gezien hebt 't groot getal der verworpene, die door de menigte hunnen boosheden zouden verloren gaan. Ik bidde U, goedertieren Jezus, door het medelyden, dat gy toonde over de verloore en verlatene zondaars , en door de allerzoetfte ftem« die gy den Moordenaar aan het Kruis hebt laten hooren, zeggende : Heden zult gy met my zyn in het Paradys, dat gy my ook barmhartigheid wilt doen in de uur myner dood. Amen. Weest gegroet allerzoetften en honingvloeijenden Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegr6 Het VI. Gebed. OHeere Jezus Christus, minnelyken Koning en geheel aangenaamen Vriend, gedenk dien rouw, die gy had, toen gy naakt en elendiglyk aan het Kruis gehangen hebt, en uwe vrienden van verre ftaande, geene vertroofting vond, dan alleen in uwe beminde Moeder, die gy, na U in uwe uitterfte bitterheid trouwhartelyk bygeftaai*  VAN DE H. BRIGITTA. 10§ te hebben , aan uwen Apostel hebt bevolen, zeggende: Vrouwe ziet uwen Zoon. En tot den Apostel: Zoon ziet uwe Moeder. Ik bidde U, goedertierenften Jezus, door het zwaard van droefheid, hetwelk alsdan door haare ziel ging, dat gy my wilt te hulp komen in alle myne hghaamlyke "en geeftelvke kwellingen; en verleen my troost, blydfchap en byftand ten allen tyde myner benauwtheid. Amen. Weest gegroet allerzoetften en aangenaamllen Heere Jezus Christus, en. ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader Weest gegroet. Het VÜ. Gebed. OHeere Jezus Christus, fonteine der altydvloeijende zoethartigheid, die aan het Kruis dit opregte genegenheid der liefde gezegt hebt.: My dorst, te weten na de zaligheid van het menfchelyk gellagt: ontfteek dog onze begeerte tot alle goede werken, eri wil in ons tenemaal verkoelen en uitblusfchen den dorst der vleeschlyke begeerte, en den brand der waereldlyke liefde en wellusten. Amen. Weest gegroet allerzoetften en allerhetiten Heere Jezus' Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het VIII. Gebed. OHeere Jezus Christus, zoetigheid der harten, én.grootfte vermaaklykheid der zielen, door de bitterheid des azyns en galle, die gy Voor ons aan 't Kruis verdragen en gefmaakt hebt: vergun ons, elendige zondaars, dat wy uw Lighaam en Bloed ten allen tyde, en byzonderlyk iri de uur onzer dood waardiglyk mogen ontvangen tot genezing en troost onzer zielen. Amen. lier aenauwuiciu. amui.  3p4 VYF TT EN GEBEDEN Weest gegroet allerzoetlten en zagtmoedigftert Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen'Vader. Weest gegroet. Het IX. Gebed. OHeere Jezus Christus, Koninglyke kragt en vreugden der harten, gedenk"de benauwdheid en pyn, die gy geleden hebt, toen gy, de bitterheid des doods, en den fmaad der Jooden gevoelende, met een groote Item hebt geroepen, dat gy van God den Vader verlaten waart, zeggende: Myn God, myn God, waarom hebt gy my verlaten? Door deze benauwdheid, bidde ik U, allerzoetften Jezus , dat gy my in de benauwtheden myner dood wilt byftaan. Amen. Weest gegroet allerzoetlten en lydzaamlten Heere Jezus Christus, en ontferm Ü over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het X. Gebed. OHeere Jezus Christus, beginfel en einde, verëeniging en verfterking in alle gedeeltheheden: gedenk dat gy U zelven om onzent wÜ van het hoogfte des hoofds tot het hol der voeten hebt laten doorwonden: Ik bidde U, goedertieren Jezus, door de wytte, lengte en grootte uwen Wonden , dat gy my wilt leeren uwe Geboden in waaragtige liefde te bewaaren en te onderhouden. Amen. Weest gegroet allerzoetlten en voorzienigflen Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het XI. Gebed. OHeere Jezus Christus, afgrond der allerdieplte goedgunfügheid en barmhartigheid,  VAN DE H. ÊRICÏTtAi lO;} ik bidde U door de diepte uwen Wonden, die: gy ontvangen hebt in uw vleesch en in het merg uwer gebeente, tot het binnentte uws Lighaams, dat gy my, uwen zondigen dienaar, wilt uitrekken en verbergen in de gaten uwer wonden; opdat ik het aanfchyn uwer gramfchap mag voorby gaan. Amen. Weest gegroet allerzoetften en allermagtigftert Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het XII. Gebed. OHeere Jezus Christus, fpiegel der waarheid, zegel der eenigheid, en band der liefde: gedenk de ontelbaare Wonden, waar mede gy van bet hoogfte des hoofds tot het onderfte der voeten gewond zyt geweest, en van de booze beulen doorfcheurt, en met uw heilig Bloed gepurpert, welke groote pynen gy voor ons, ondankbaare zondaars, in uw heilig Lighaam hebt verdragen. Goedertieren Jezus, wat had gy nog meerder konnen doen, hetgeene gy niet gedaan hebt? Schryft dog alle uwe Wonden in myn hart met uw dierbaar Bloed; opdat ik daar in mag lezen uwe pynen en liefde: en dat de gedagtenis der zelve altyd in 't verborgenfte myns harte blyve *. dat ook de pyne uws Lydens in my dagelyks vernieuwd, en uwe liefde vermeerderd worde, en dat ik geftadelyk tot het einde myns levens mag in dankbaarheid volherden , tot dat ik gerake tot den aangenaamen fchat van alle goederen en blydfchappen, hetwelk gy my vergunnen wilt, Heere Jezus Christus, myn allerzoetfle Leven. Amen. Weest gegroet allerzoetften $ en allerrhinhelykften Heere Jezus Christus , en ontferm Ü N 2  ïg<5 VYFTIEN GEBEDEN over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het XIII. Gebed. |0| Heere Jezus Christus, allerfterkften Leeuw* \J onfterflyken en onóverwinnelyken Koning, gedenk de benauwtheid en pynen, die gy geleden hebt, toen U alle de kragten des ligtiaams, en des harte tenemaal begeven hebben , en gy met geboogden hoofde fprak : Het is al volbragt. Door deze benauwdheid en pynen , ontferm Ü myner in het laatfte einde myns levens, als myne ziel beangst, en mynen geest ontfteld zal wezen. Amen. Weest gegroet allerzoetften , en aJlerëdelften Heere Jezus Christus, en ontferm U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Het XIV. Gebed. éT\ Heere Jezus Christus, eenig geboren Zoon v/ des allerhoogften Vaders , het fchynfel en gedaante zyns wezens, gedenk de hartelyke beveeling, waar mede gy uwen geest aan den hemelfchen Vader bevolen hebt, zeggende: Vader in uwe handen beveel ik mynen geest: en het lighaam doorwond zynde, en open doende het binnenfte Kabinet uwer barmhartigheid , geftorven zyt om ons.te verlosfen. Door deze uwe dierbaare Dood, bidde ik U, Heere Jezus Christus Koning der Heiligen , verfterk my om te wederfhtan den duivel, de'waereld en het vleesch; opdat ik, aan deze en aan myzelvén geftorven zynde, in U alleen mag leven; en in de uiterfte uur des verfcheidens myner ziel, wil mynen geest, die balling is,en nu tot (J wederkeerende, vrien* delyk ontvangen. Amen. Weest gegroet allerzoetften en klaarfchynen-'  VAN DE H. ERIBITT A. 1Q7 Mor. lJf,.o,-a «f»»«p Cnristut nnrfprm II over ons Vf.ll / w... .«f"*, r~ — - r I . V ^ r.r 1 TJT . - . zondaars. Amen. unzen raaer. weest gegroet, 'Het XV. Gebed. OHeere Jezus Christus, waaragtige en vrugtbaare Wyngaard , gedenk de overvloedige uitftorfting van uw dierbaar Bloed, hetwelk gy uit uw Lighaam, als uit eene uitgeperfte Wyndruive, in groote menigte vergoten hebt, zo dat het 'minde druppeltje in ü niet gebleven is, toen gy aan den galgenboom des Kruis de Wynpcrs alleen getreden hebt, en ons uit uwe heilige Zyde , welke met de lancie des Soldaats doordeken was, Water en Bloed gefchonken hebt. Door deze uwe allerbitterfte pynen en uitdorting van uw dierbaar Bloed , bidde ik U, allerzoetften Heere Jezus Christus, dat gy myne ziel in mynen dooddryd tot U wilt nemen. En terwyl ik nog leve, zo doorwond myn hart met uwe liefde; opdat de traanen van boetvaardigheid en liefde mogen wezen myne Brooden dag en nagt. En bekeer my geheel tot U; opdat myn hart geduuriglyk mag wezen uwe woonplaats , en geheel mynen omgang U behagelyk mag zyn , en in het einde myns levens, als ik zal liggen om den laatIten fnik te geven, alsdan daa my by, en geef, dat ik alsdan zo zuiver van zonden mag wezen , dat ik na dit leven U in der eeuwigheid mag loven en genieten met alle uwe Heiligen en Uitverkoornen. Amen. Weest gegroet allerzoetften, en allerverheerlykften Heere Jezus Christus , en ontfermt U over ons zondaars. Amen. Onzen Vader. Wees% gegroet. N 3  Jfi8 gebeden op het lyden ons jffèt volgende Gebed, zal men lezen naar de voorzeidf Gebeden, als wezende den Zegel van deze Gebeden. Heere Jezus Christus, Zoon van den levenden God, gewaardig U myne Gebeden te ontvangen en te verhooren in uwe groote en verhevene liefde, met dewelke gy, om het menfcheJyk geflagt zalig te maken, na den wil uws hemelfchen Vaders, alle de wonden in uw allerheiligde Lighaam hebt willen ontvangen: en ontferm ö over my, en over myne Ouders, Maagfchap, Weldoeners, gemeenzaame Vrienden en Vyanden. Ontferm U, Heere Jezus Christus, over onzen opperden Priefter, die gy hebt willen tot Overderi dellen van uwe H. Kerk, ook over alle Christene Koningen en Princen, en alle Beminnaars des Chridelyken Geloofs, zo levenden als dooden. Geef hun barmhartigheid, gratie , vergiffenis van alle zonden, en het eeuwig leven. Amen. Uur van Zaligheid en Barmhartigheid, Oj> dewelke JEZUS CHRISTUS voor ons geftorven is. Het is grootelyks te beklagen, dat de Christenen zo ongelukkig vergeten dit Uur van Zaligheid en Barmhartigheid, op welke Christus voor hun zo fchandelyke en pynelyke Dood onderdaan heeft, en dat met zo een onuitfprekelyke liefde. De duivelen zelfs hebben fomtyds door den mond van de bezetenen omtrent dit Uur geroepen, dat het dit Uur is, op dewelke den  HEERE JEZUS CHRISTUS. 199 Allerhoog/ten voor den mensch geftorven is, en da: zy blyde zyn, omdat de meniehen zo weinig op dit Uurdenken; dat zy hun dat verwyten zullen in den dag des oordeels; en dat zy het gedenken van dit Uur hun maar zoeken uit de memorie te nemen. Wat een fchande is dit voer eenen Christen mensch, dat hy vergetende dit Uur vim genade en barmhartigheid, hier door aan den duivel gelegenheid geeft van daar over zynen roem te dragen. Anders hebben gedaan verfchèide Heiligen, die eene byzondere godvrugtigheid hadden tot die drie Uuren, op dewelke Christus levende aan het Kruis gehangen heeft, en als eene verzoenende Offerande, in de allergrootfte pynen en verlatenheid, de misdaadige waereld met zynen vergramden Vader heeft verzoend , lydende voor ons, biddende voor ons; opdat wy zouden leven. Op die Uuren zogten zy de eenigheid zo veel zy konden, gelyk wy ook behoorden te doen, om de pynen, liefde en dood van hunnen ftervenden God in eenigheid te gedenken. De aarde beefde, de fteenrotfen fcheurden , en alles was ontfteld en beroerd op dit Uur, als een God ftierf voor den mensch, en den Schepper voor zyn fchepfel. Alle harten moeten nog dagelyks op dit Uur van genade en verzoening beroerd worden: de harten der zondaaren door fchrik en vreeze, en door eene hartgrondige droefheid over hunne zonden en boosheden , denkende, dat op dit Uur eenen God voor hun geftorven is: de harten der Regtvaardigen, door liefde, fchaamte, dankbaarheid, verwondering, aanbidding , en andere heilige beweegingen des harten. Alle Christenen behoorden op dit Uur, zo veel zy konnen, heel ftil te zyn, de eenigheid te zoeken, op hunne kniën te vallen , fa plat ter aarde te liggen, de zondaars roepende N 4  200 GEBEDEN OP HET LYDEN ONS om genade en barmhartigheid; de Regtvaardiaeti Wtbarfteg.de in dankbaarheid en liefde. Wat een overv oed van gratiën en weldaaden zouden wv hter door bekomen? Want gelyk het aan Christus zeer behaagt, dat wy zyn "heilig Lvden Gedagtig zyn, en godvrugtelyk daar op denken, zo zal het hem ten uiterften aangenaam zyn, en ons zeer voordeelig, dat wy met eene byzondere dankbaarheid gedagtig zyn dit Uur, op dewelke by voor ons geftorven is. Maakt u dan gewoon Christus op dit Uur daar over te bedanken • offert dan uzelven aan hem .op, valt eens op'uwe knien, vraagt door zyn dood het leven voor u oi voor de zondaaren; onderhoud omtrent ten drie Uuren eenigen tyd de ftilzwvgenheid, zegt of denkt godvrugtelyk: nu hangt Jezus aan het £m!f mret Jroote Pynen om my zaüg te maken. JNu tertt Jezus aan het Kruis voor ons, of leest aandagtelyk dit navolgende GEBED. Getrokken uit den Kardinaal Hoftus. OJezus, ó God van genade en barmhartigheid , het is my uit den grond mvns harten leed, dat ik tot nog toe zo weinig gedagt hebbe op dit Uur, op dewelke gy voor my met zo eene groote liefde geftorven zyt : ik heb dit Uur zo menigmaal laten voorby gaan, zonder U eens alsdan te bedanken over die Dood en over uwe Liefde. Het is my leet, ik vrage ootmoedelyk vergiffenis, en hoope, door de kragt van uwe gratie, dit gelukkig Uur voortaan met meerder dankbaarheid en wederliefde te overdenken. Ik hoope het, Heere Jezus, en vraage het van U" yoor my, en voor alle menfchen, door de verpienften van uwe heilige Dood.  heere Jezus chrisïus, qoi Ik danke U, Heere Jezus, dat gy op dit Uur voor my, elendig en ondankbaar 1'chepfel, omihelst liebt zo een fchandige en pynelyke Dood: jk brenge voor U de verdienden van uw Lyden , de verdienden van uw Kruis, de verdienden va-n iwe Dood; want'al zyt gy mynen Regter, gy zvt ook mynen Zaligmaker : ik wil anderzints niet U in het Plecht niet treeden, ten zy dellende tusfchen U, en myne zondige ziel, alle uwe heilige en onëindelyke Verdienden en verzoenende Dood. Geef my, 6 dervenden Jezus, geef my, en aan alle menfchen, door uwe heilige en pynelyke Dood, te derven aan de zonden, en aan alles dat buiten U is, om voortaan alleen te 'leven voor U. , _ ó Heere Jezus, door uwe heilige Dood, geet to°- op deze Uur aan eenige zondaars het leven, doet ze barmhartigheid, omdat gy voor alle zondaars op dit Uur geftorven zyt. Gekruiften Jezus, door uwe Dood, Bloed en heilige wonden, vergeel' my alle bekende en onbekende zonden. ó Hemelfchen Vader, Vader der barmnartigheden, ik offere U op uwen allerliefften Zoon, hangen de. aan den galgenboom des Kruis, geheel verfcheurd , mismaakt, doorboord met doornen en nagelen, en geheel bloedig, ftervende_ voor ons. Èn daarom, al is 't dat myne boosheid my verftoot van U, zyn liefde roept my weder, en nodigt my tot U. Ja, hoe myne misdaaden my meer verdrukken, bezwaaren en vernederen, hoe zyne genaden en barmhartigheden my meer verheffen", verheugen en vertrooften; alle onze hope is, dat wy zyne Broeders, zyne Lidmaaten, ja zyn vleesch en beenderen: want hy is ons hoofd, Hy voldoet aan uwe Regtvaardigheid in alle ge-. M r  202 GEBEDEN OP HET LYDEN ONS ftrengheid en overvloedigheid voor de zonden! van de geheele waereld ; Hy bid voor ons beweent voor ons, zyne ziel is bedroeft tot de dood I voor ons, hy ts in een uitterlien doodftryd en ' Ui een onbegrypelyke verlatenheid voor ons' hy roept met luider Itemme voor ons, hy derft van liefde voor ons. Ontvang, ó Vader van genade dit zyn godelyk Sacrificie; hy is onze borge hy is ons randzoen, hy is onzen Middelaar; hy is onzen eenigen troost, hy is onze zoetigheid, hy is ons leven. Hy is het Lam Gods, geheel onnozel en zonder vlekken; dat wegneemt de zonden des waerelds; 't is het Bloed, hetgene wy U offeren, van eenen God vergoten voor ons; 't is de Dood van eenen God , geftorven voor ons; t is God zelve, die uwe liefde aan ons heeft «regeven met alle de fchatten van zyne genade&en verdienden. Doe ons dan barmhartigheid, ó hemelfchen Vader, om hem, en door zyne Dood, geeft ons hec leven. Amen. GEBED. Op de vinding van het H. Kruis. OGod, die in de doorlugtige Vinding van het heilzaam Kruis, de wonderlyke teekenen van uw i^ycien nent vernieuwd : verleen , dat wv door den prys van het levendmakende hout', hec eeuwige leven mogen bekomen : Die leeft en beerscht in der eeuwigheid. Amen. Een ander. OHeere Jezus, die in de doorlugtige Vinding van uw zaligmakende Kruis, de mirakelen van} uw Lyden hebt verwekt: verleen ons, dat wy door de waarde van het leveudigmakende  HEERE JEZUS CHRISTUS. 2©3 Bout, den loon des eeuwigen levens mogen verwerven, die leeft en heerscht in der eeuwigheid. Amen. LAATSTE AANSPRAAK VAN DEN STERVENDEN JEZUS TOT DEN ZONDAAR. ■ Pasfeerende over den Berg van Kalvarien. Waar gaat gy zondig mensch? Ei blyf wat ftille ftaan, Hoort eens wat dat ik zeg, 't zal zyn een zoet vermaan, 'k Heb nu zo lang gewagt om mynen geest te geven , Opdat ik aan u eerst zou leeren beter leven; Ziet eens boe 'k u bemin, hoe kont gy my dus haaten, . Ach! wilt doch voortaan uw zondig leven laten. Met 'nagels zyn doorboord myn voeten en myn handen, En dat om u te ontdaan van all uw zwaare . banden, Maar gy bind u nog meer, hoe meer k zoek u {'ontbinden ; Gy toont U tegen mv, daar ik u zo beminde, Houd op, myn Bloed dat perst gy uit al deze Wonden , En kruist ook myn gemoed door alle uwe zonden , Wilt gy door deze my als met fcherpe doorens kroonen,  2Q4 GEBEDEN OP HET LYDEN ONS Eilaas! is dat de liefde met liefde wederloouen, Hoe kont gy zyn zo wreed, en hartnekkig van gemoed, Daar ik om uwent wil vergoten heb myn bloed. Gy doet my zulke pyn : ach I laat doch uw boos leven, Zo zult gy aan my troost in deze droefheid geven: 't Is my een groot vermaak voor u te mos-en lyden, Als gy maar wilt hier door u van de zonden myden; Ach! 'k heb zo grooten dorst, Ei wilt my doch wat laven, Met traanen van berouw voor al myn groote gaaven, Denkt, dat ik U aanfpreek met zo veel open monden, Om u te roepen weer, als gy ziet in my wouden , Ey! koom doch tot my weer, myn armen ftaan gefpannen, . Om u daar in t'ontvaên, die van my zyt geban-. nen , 'k Zeg u nog eens: komt weer, en gaat niet meer van my, Want als gy van my zyt, zyt gy in flaverny. .Welaan dan komt dan weêr, ik zal nu voor u fterven, Nu kont gy , zo gy wilt, het eeuwig Leven erven. Gaat, en vertoom u aan den Priefter. Matth. Gap. 8, f. 4.  HEERE JEZUS CHRISTUS. 205 Trefelyke antwoord van den Zondaar tot den ftervenden JEZUS. Wat hoor ik voor een ftem in myne ooren klinken, r. ' My dunk ik zal van vrees en fehaamt' in d aarde zinken; Maar neen : 'k herfcbep den moed, 'k hoor Jezus ölyontwekken j Uit myner zonden flaap , om my tot hem te trekken. ó Jezus ! eer gy iterft, hoort my nü ook eens fpreken * 't Zal zyn tot uwen troost, want 'k ben met liefd' ontlteken, 't Is waar, 6 grooten God, g'hebt reden om te klagen, My dnnk'ik voel den worm myn ziele gantsch doorknagen: Hoe is uw liefd' zo groot, dat gy naar my zo toefde ^ \ En my zo zeer beminde, daar ik UzO bedroefde, 'k Zien dat om mynent wil doornageld zyrt uw handen, Uw Item , uw pyn, uw liefde, doen my m liefde branden, 'k Beken dat ik uw hoofd met doorens heb doorfteken , Als ik door myne zond' van U ben afgeweken; Ik koom dan weer tot U, niet als uwen Verrader , Maar als den verlooren Zoon, tot zynen heven Vader: Ik zal met Magdaleen my werpen voor uw voeten, Ik wil voortaan niet meer in 't flyk der zonden vroeten,  C06" GEBEDEN OP HET LYDÊN ONS 'k Heb nu zo lang gedient des waerelds ydelheid, Waar in ik niet en vind' als ongerustigheid. Maar zoeten God in U is waare rust te vinden, Ach! wilt my doch aan U onfcheidelyk vastbinden , Ik wensch met U aan 't Kruis te leven, en te fterven, Ik kan niet langer meer uw zoet gezelfchap derven , 'k Heb nu zo lang gedwaalt, ik zal nu wederkeeren, Als een verlooren Schaap, tot U, ó Heer der Heeren, G'hebt U, Jezus, g'heel voor my ten besten gegeven , 'k Zal'ook tot uwen dienst belteden heel myn leven: Zo wensch ik in uw pyn, aan U tot troost te wtezen, Die aan U door myn kwaad tot pyne was voor dezen, Ik kan nietfpreken meer, myn woorden zyn myn traanen, Gy hebt myn hart geraakt door al uw regt vermaanen. Ik zal tegen my myne onregtv aardigheid belyden. Pfalm. 31. f. 4. LOFZANG. Koom dogter van Sion, ziet hoe Gods eenig Zoon, Den waaren Salomon pronkt met een nieuwe Kroon, Die zyn Stiefmoeder hem met wreedheid en geweld ,  HEERE TÊZUS CHRISTUS* 20? Binnen Jeruzalem heeft op zyn hoofd gefield. Niet uit zilver of goud dees nieuwe Kroone kwam, 6 Weê, ó fmert, ó pyn, maar uit een doorne ftam, Ziet hoe dat godelyk Hoofd, waar in de wys- heid woont, Zyn fchoonheid word beroofd , met Doorens wreed gekroond. Ach! ziet hoe meen'ge woud dees Kroone heeft gemaakt, Geen plaats bleef er gezond, waar dat een dooren raakt, Ziet ieder wonde geeft een dierbaar Bloed-fontein s ö Ziel! waar door gy leeft, en word van zonden rein. Myn ziel, ziet gy dit aan, en treurt niet uw gemoed, En hebt gy niet een traan voor zo veel dierbaar Bloed, Daar uw hovaardigheid dees doorens heeft geplukt, Dees Kroon hem heeft bereid, en in zyn Hoofd gedrukt. Hoe zal ik nu voortaan, gemaakt van aard' en ftof, Naar waerelds eere ftaan, naar ieders menfchen lof, Daar gy, myn Heer en God, van ieder word gehaat , Met Doorens word gekroond, vau ieder word verfmaad. Gekroonde Majesteit, waar voor ik nederkniel, Ach! toont barmhartigheid aan myn befmeurde ziel, Myn ziel, ziet gy dit aan, en treurt niet uw gemoed, En hebt gy niet een traan voor zo veel dierbaar Bloed, Daar uw hovaardigheid dees doorens heeft geplukt, Dees Kroon hem heeft bereid, en in zyn Hoofd  fi'Ö8 GEBÉDEN OP HET LYDEN ONS Ach! laar uw fmert en pyn, ach! laat uw dierbaar Bloed, Dog niet verloren zyn, aan my, ó Jezus zoet. GEBEDEN. OJezus, tk bidde U, ó mynen Zaligmaker, om uwe gebonden handen, ftaande aan de zyde van Pilatus, toen hy heeft geroepen: Ziet den Mensch ! Weest my armen zondaar genadig, en ook N. N. Ik bidde U, ó lydenden Jezus; néémt ons in uwe gebonden handen van genade; en draagt ons op aan uwen hemelfchen Vader, ö Vader, ik bidde U om uwen Zoon, die gy als Middelaar gefield hebt tusfchen U en ons, weest my én N. N. genadig: ik bidde U, ó myneri God, mynen Al , en myn eeuwig Goed,, ontferm U onzer, nü, en als wy zullen fterven. Amen. Gaat uit gy Dogteren van Sion, en aanfchouwt den Koning Salomon en de Kroone, waar mede hem zyne Moeder gekroond heeft, in d'e dagen zyner Bruiloft, en in de dagen der biydfchappen zyns harte. Cant. Cap. 3. jtr. 11. Zy hebben gevlogten een doorne Kroon, en hem die opgezet, en begonnen hem te groeten, zeggende : Weest gegroet Koning der Jooden; Mare. 15. jr. ij. OMinnelyken Jezus, laat door den zoeten honing en brandende kragt van uwe heilige Wonden en Godelyke Liefde, myn hart en ziet afgetrokken en verflonden worden van alle genegenheden en liefdé der fchepfelen; opdat ik ter liefde van U mag leven, lyden en fterven, die tér liefde van my gekeftgeleden en eindelyk geftorven zyt. Amen;  heere jezus christus. 2ö0 Voorbeeld van den Ram van Abraham. Abraham heeft eenen Ram gezien, hangende tusfchen de doornen, die hy daarna opgeóffert heeft. Gen. 22. f. 12. GEBED. ODoornen, behaaglyker als alle Roezen, koStelyker als Diamanten , die verheven zyrl door het heilig waardig Hoofd van dien grootertKoning der Koningen , Heer der Heeren , en God de- Goden. Wie zal mv deelagtig maken vau uw geluk? Ach! of ik U met de H. Catharina van Senen, niet alleen in myn Hoofd, maar ook in het diepfte myns hart mogt drukken. Nu voortaan zal ik alle myn hoofdfmerten , zorgen, pynen, kwellingen, en moeïjelykheden, van wat kant die my ook aangedrongen zullen worden, voor weldaaden en gratiën ontvangen , ter liefde van mynen Zaligmaker; want het betaamt niet, dat onder een Hoofd met doornen gekroond, een lidmaat zonder lyden, veel min onverduldig zou wezen. Amen. Pilatus zegt hun: ziet den mensch; zy riepen zeggende : kruist hem , kruist hem. Joannes 19.. f. ó. Voorbeeld van Job. Den fpiegel van verduldigheid, Job is van het hoofd tot de voeten vol zweer en, daar by van zyn Huisvrouw gelasterd. Job. a. GEBED. Ziet daar God Mensch , den Schepper der menfchen, zo onmenfchelyk mishandelt van de meufchen; uw droevig ftilzwygen, ó zoeten  sto gebeden op het lyden ons Jezus, roept in myne ooren, en vraagt: Ach mensch! wat heb ik U ooit misdaan ? of waar in heb ik u ooit bedroeft? Antwoord my: ik heb u met genade gekroond; ik heb uwe handen met weldaaden gevuld; uw ziel en lighaam het leven bewaart; en gy hebt myn hoofd met doornen gekroond; myne handen met een fpotriet ontëert; myn lighaam doorwond; myn ziel benauwt, en wilt gy nog meer zondigen, dat is, wilt gy nog roepen: kruist hem, kruist hem. Tot nog toe heb ik U, ó lieffte God, zo dikmaals bedroeft; Ach! myne oogen vloeijen van traanen, hart en ziel fmelt van rouw, dat ik de goedheid Gods zo dikmaals vertoornt heb, nn niet meer, ó Heere, nu niet meer, Amen. Zyn Kruis dragende, is hy uitgegaan tot da plaats, die Kalvarien genoemd word. Joannes J9. J. 17- Voorbeeld in Isaac. De gehóorzaame Ifaac draagt op zyn fchouideren het hout, op hetwelk hy zoude opgeófferd Worden. Gen. aa. f. 6. OHemelfchen Vader, is 't dat uwen eenigen Zoon, mynen God, zo gewillig en vaardig het zwaar Kruis ontvangen heeft, om U onderdanig te wezen, hoe zal ik het klein Kruisje , dat ü belieft heeft my opteleggen, durven van mynen hals fchtrdden, en uwen heiligen wil tegenftaan ? Ik voege en onderwerpe my, Heere, aan uwe godelyke Majefleit, om alles te dragen, en alle» te lyden dat U belieft; ik eere, ik beminne, ik omhelze uwen wil boven alle gefchapen zaaken, en het lyden, dat my van uwe heilige hand zal overgezonden worden, achte ik boven alle wel-  HEERE JEZUS CHRISTUS. 411 lusten des waerelds : laat my, bidde ik U, in dezen wil leven en fterven, door de kragt des Heilig Kruis van Jezus Christus uwen Zoon onzen Heere. Amen. GEBED. Luiftert na myn gebed, ö Heere, myn God* en dat uwe barmhartigheid myne begeerte, wil verhooren: weest my genadig, 6 Heere, en verhoor my, mits dat ik meene, dat zy voor heeft het volbrengen van uwen godelyken wil; ik begeer nog goud, nog zilver,' nog kostelyke gefteente, nog pragtigen Huisraad, nog eer, nog overheid, nog ziunelyke wellusten : geeft my^ niet als het geene noodzaaklyk is tot onderhoud van dit vergankelyk leven, hetwelk ons volgens uwe beloften moet toegeworpen worden , als wy U, en uwe regtvaardigheid voor alles zoeken. Ziet, ó Heere, waar uit myne begeerte alleenlyk voortkomt; aanziet ze, ó almagtigften Vader, overdenkt ze, en keurt ze goed, maakt door uwe barmhartigheid, dat ik genade vinde in uwe tegenwoordigheid. Ik bidde U door Jezus Christus uwen Zoon, den Man uws regrerhands, en den Zoon des menfchen, die gy gefteld hebt als Middelaar tusfchen U en ons, en door welken gy ons gezogt hebt, als wy U nog niet zogten, en ons gezogt hebt, opdat wy Ü zouden zoeken : ik bidde U door uw eeuwig Woord, door hetwelk gy alle dingen gefchapen hebt, van welke ik een ben; ik bidde uwen eenigen Zoon , doot denwelken gy alle Geloovigen geroepen hebt tot de kennis van U, er, aangenomen voor uwe kinderen , onder welk getal gy my ook belieft "hebt te ftellen: en ik bidde U door dien , denwelken zit aan de regterhand van tl, ó hemelfchen -VaO a  2is gebeden op het lyden ons der, en die zonder ophouden voor ons bid, en in wie alle fchatten verborgen zyn van wysheid en wetenichap: om hem bidde ik U, ó hemeiichen Vader, weest my barmhartig, en ziet myne ziel aan, o Heere mynen God, die het licht zyt van de blyden, en de kragt van de kranke». Amen. PATER NOSTER. Ter eere van het heilig Hart van onzer Heere Jezus christus, f^elyk er niet aangenaamer aan God is als de Vy Liefde; de ongemeene begeerte , die veele groote Heiligen hebben gehad van die alle dagen te oefenen, en veel a&en van Deugden, voor dewelkezy, volgens de verfchèide uitwerkingen der genade, de mee/ie aanlo'kfels hadden, die begeerte , zeg ik, heeft hun doen uitvinden veel foorten van Pater nofters; gemaakt van de a&en van 4eugden; en 't is hun voorbeeld dat men dezen gemaakt heeft. Hy beftaat uit vyf groote Kraaien ,en uit drie en-dertig kleine. In plaats van het Geloof, zegt men het volgende Gebed: Ziel van Christus heiligt my. Hart van Christus ontfteekt my. Lighaam van Christus maakt my zalig. Bloed van Christus verheugt my. Lyden van Christus verfterkt my. Moeder van Christus bid voor my. ó goeden Jezus verhoort my. Binnen uwe wonden, verbergt my. En gedoogt niet, dat ik nn U gefcheiden worde. w  HEERE JEZUS CHRISTUS. &l$ Van deu boozen vyand befcbermt my. In de uur des doods roept my. En doe my komen tot U. Opdat ik U love met uwe Heiligen. In de eeuwen der eeuwen. Amen. \Voor ieder groote Kraal leest men het volgende Gebed. Allerzoetften Jezus, maakt myn hart gelykvormig aan het uwe. Aan ieder groote Kraal zegt men: Wy aanbidden U Christus, die in den Hof den allerdroeflten zyt geweest, en in het heilig Sacrament van de godeloozen nog veracht zyt; want gy zyt alleen heilig, gy zyt alleen Heere, gy zyt alleen den allerhoogften Jezus Christus. Aan ieder kleine Kraal zegt men: Ik aanbidde U, ó allerheiligfte Hart van Christus, ontlteekt myn hart met de godelyke liefde, met dewelke gy brandt. Men leest op het einde. Onzen Vader en Weest gegroet, en het volgende GEBED. Heere Jezus Christus, die door een onuitfpreekelyk wonder van liefde, uw allerheiligfta Lighaam tot fpyze der menfchen gegeven hebt; opdat gy hunne harten geheel aan U zoud verbinden: ik bidde U, verhoor de gebeden der fmeekende, en vergeeft de zonden van die, dewelke U belyden, en tot dewelke gy ftuurt de O 3  914 GEBEDEN OP HET LYDEN ENZ. genegenheden van uw allerzoetfte hart; flaat genadelyk op die de oogen van uwe allerbarmhartigfte medogendheid; opdat wy de ontëeringert. verachtingen, befpottingen en heiligfchendingen, die U van de ondankbaare menfchen in alle deelen des waerelds zyn aangedaan , uit gantfcher harten vervloeken en beweenen, U eenen waardigen dienst in dit heilig Myfterie bewyzende, met de genegenheden van hetzelve allerheiligfte hart ontdoken worden, en met waardigen lof de genegenheden van hetzelve godelyk hart in der eeuwigheid mogen verheffen: die leeft en heerscht met God den Vader en den heiligen Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. ó Heere Jezus Christus, verleen de zielen der afgeftorvene Geloovigen door de verdienden van uw bitter Lyden, de eeuwige rust. Amen.  LITANIE voor den ZONDAG aan den H. J O S E P H, Bruidegom van de Jllerheiligfte Maagd Maria. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere , ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer des waerelds, ontferm onzer. God heiligen Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U om H. Maria, bid voor ons. H. Moeder Gods, H. Maagd der Maagden, Moeder van Jezus, Bruid van Jofeph, Heiligen Jofeph, . Bruidegom van Maria, Voedlterheer van Jezus, Man na Gods hart, Getrouwen en wyzen Dienaar, Bewaarer der zuiverheid van Maria., Gelyke hulp van Maria, Gezelfchap en troost yan Maria, Die overgroote gratie ontvangen hebt door Maria, Allerzuiverften ia maagdelykheid, O 4 U er. tri E! < % o 3 I  £1(5 LITANIE VOOR DEN ZONDAG, AHerdiepften in ootmoedigheid, \j Aliervuurigften in liefde, Allerhoogften in contemplatie, Die door de getuigenis van den II. Geest zelve een regtvaardig Man zyt, Die van het heilig Myfterie der Menschwording des Wbords uit den Hemel zvt onoerrigt, J Die Met Maria, uwe getrouwe Huisvrouw beyrugt zynde, naar Bethlehem zvt gereist, ö Die geen plaats in de Herberg vindende, in een (lal zyt gaan logeeren , Die waardig zyt geweest bv Christus te wezen, toen hy geboren wierd, en in een kribbe gelegd, Die Christus befneden zynde, zynen Naam Jezus hebt genoemd, Die het Kind Jezus met Maria in den Tempel den Heere hebt opgeöffert, Die door den Engel vermaant zynde , met Jezus en Maria na Egypten zyt gevlugt, Die na Herodes dood, met het Kind en zype Moeder, naar het land van Israël zyt wedergekeerd, Die bet Kind Jezus in Jeruzalem gebleven zynde, met Maria zyne Moeder droevig hebt gezogt, Die na drie 'dagen hem, zittende in 't midden der Doftooren , met blydfchap hebt gevonden, Die den He-r der Heeren in dit aardryk ü bJbt onderdanig gehad, "Wiens lof in het Evangelie is, Man van Maria, van wien Jezus geboo- j ren is, Jj Onzen Voorfpreker, hoor ons H. Jofeph, 52 < O O I "1 O a 03  AAN DEN H. JOSEPH. ï Onzen Patroon, verhoor ons H. Jofeph. In alle onze benauwtheden, help ons H. Jofe •In de uur des doods, help ons H. Jofeph. Door uwe eeuwige verkiezing, help ons H. feph. Door uwe allerzuiverfte trouwe, help ons fofeph. Döor alle uwe deugden, help ons H. Jofeph. Door alle uwe verdienden , help ons H. jofe Door alle uwe gelukzaligheid, help ons H. feph. Befchermer der Kinderen, wy bidden ü, h ons. Dat gy U wilt gewaardigen uwen beminden1! Jezus om vergiffenis onzer zonden te bidden, Dat gy ö wilt gewaardigen ons altoos aan uwe allerlieffte Bruid te beveelen, Dat gy alle Maagden en ongetrouwden uwe zuiverheid wilt verwerven, Dat gy alle getrouwden een onbevlekt bed, en een heilige eendragtigheid wilt ver- krygen , Dat gy alle Vaders des Huisgezins in het Chrïstelyk opvoeden hunner kinderenwilt behulpzaam wezen, Dat gy alle vergaderingen , U met zonderlinge gedieuftigheid toegedaan, wilt gunftig wezen, Dat gy alle die in uwe hulp betrouwen, altyd en overal wilt befchermen, Dat gy alle geloovige Zielen door uwe gebeden wilt te hulp komen, Bruidegom van Maria, Voefterheer van Jezus , * Lam Gods, dat wegneemt de zonden der \ reld, fpaar ons Heere. 0 5 17 }L JoH. ph. Jo- oor < •< 2! al a. DG O* O O ' O  BIS LITATfIE VOOR DEN ZONDAG. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des wae- relds, verhoor ons Heer. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds , ontferm ü onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm V onzer, Heere, ontferm U onzer. Onzen Vader, enz. f. En leid ons niet in bekooringe. Jf. Maar verlost ons van den k-waaden. y. Bid voor ons allerzaligften Jofeph. i?. Opdat wy waardig worden de beloften van Christus. . 4 GODVRUGTIGHEID Tot den Heiligen Jofeph. Jofeph van God uitverkooren, En uit Davids ftam gebooren, Die hier kreeg in overvloed, Dat gy nauwlyks iemand doet. 't Was een gratie zo verheven, Die God aan U heeft gegeven , Omdat de ootmoedigheid U daar toe had aangeleid. Jofeph, die had vast befloten, En ook het geluk genoten, Om hier altyd Maagd te zyn, Dat alsdan was ongemein. Doch wanneer U wierd gegeven Een Bruid, om daar meê te leven, Hebt g' uw zuiverheid bewaart, Zo d'oprechte Leer verklaart. Jofeph, als nu had ontvangen*  aan den h. j o s e V h. 2IJ Uw Bruid met groot verlangen Jezus, ach! zo lang verwagt, Kreeg gy een zeer vreemd gedagt. Om Maria te verlaten, Zonder haar nogtans te haten, Maar als gy waart onderrigt, Kreeg dees vrees een bly gezigt. Jofeph, die gong zonder faalen , Met uw zwanger Bruid betaalen, Den Cynspenning vol van vlyt, Die zo ftraf was opgeleid; Doch tot Bethlehem gekomen, Heeft uw Bruid geen huis vernomen, Maar moest baaren in een ftal, f Jezus, zonder ongeval. Jofeph, vol van ongenugten , Als gy met uw Bruid moest vlugten, En met Jezus in den nagt, Naar Egypten oubedagt. Ach! hoe moest gy daar niet werken, Voor den kost, zo men kan merken, In dat afgodisten land, Daar ontugt had d'overhand. Jofeph , die zo waart verflagen, Als gy met uw Bruid drie dagen, Jezus zogt, en niet en vond, Hoe wierd dan uw hart doorwond! Doch, als Jezus was gevonden, Waart gy heel in vreugd verflonden. En hebt God Gebenedyd, Over zyn goedhartigheid. Jofeph, die volmaakt gaat fterven, Om Gods glorie te gaan erven, Gaf den geest in Jezus hand, Om te gaan naar 't Vaderland. Doch, eer Christus was verrezen , Moest gy met d'Oudvaders wezen,  220 litanie voor den zondag, Om daar na voor uwen loon, Te genieten 's Hemels Kroon. JOieph, die ons hebt gegeven, 't Voorbeeld om daar na te leven, Bid, dat wy U volgen naar, In 't geheim, en 't openbaar. Dat den Hoogmoed mag verdwynen, En de zuiverheid verfchynen, Dat men alle deugd betragt, Door Gods Geest van ons verwagt. f.- Bid voor ons heiligen Jofeph. V(. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBEDEN OHeiligen Jofeph, die in de omhelzing van _ Jezus en Maria, uwe allerlieflfe Bruid, uit deze waereld gefcheiden zyt: wy bidden U, dat gy ons wilt te hulp komen met Jezus en Maria, als de dood ons het leven zai eindigen; opdat wy in de omhelzing van Jezus, Maria en Joseph met betrouwen onzen geest mogen geven: Door Christus onzen Heere, die met den Vader en den H. Geest leeft en heerscht, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Wy bidden U, 6 Heere, dat gy door de verdienden des Bruidegoms van uwe allerheiligfte Moeder ons wilt helpen; opdat ons door zyne voorfpraak gegeven worde, hetgene dat wy door onszelven niet konnen bekomen: die God zynde, leeft en heerscht met God den den Vader in de eenigheid des H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen. Amen.  AAN DEN H. JOSEPH. 2Sl Betrouw-Dicht op den H. Jofeph, Patroon der zuiverheid. Jofeph, heiligen Behoeder, Van de Bruid en Maagd en Moeder, Onder al die U verëeren, Laat my hun getal vermeeren: Spiegel van het zuiver leven, Tot een voorbeeld ons gegeven, Wet der heusheid, bloem der eeren , Wilt uw zuiverheid ons leeren. Kleine Lelie-Bloem gevonden, Tusfchen doornens ongefchonden, Voor die doornens die ons kwellen. Wilt U tot befchutfel ftellen, Laat die doornens my bewaaren , Die Gods vrees en liefde baaren, In die zal ik gaarne woonen, Die nu kwetfende my kroonen. Toomt myn ongetoomde zinnen, Door U zal ik dees verwinnen, Dat zy niet te vry en loopen, Daar 't de ziele zou bekoopen , Stopt myn ooren, houd !n banden, Myne oogen en myn banden, Dat den mond zy kuiscb iu 't fpreken., Nooit van 't zeegbaar afgeweken. Laat de ziel haar binnen vinden, Bezig met haar Welbeminden, Die niets vuil en zal gedoogen, Ook het minst niet voor zyn oogen. Jofeph, die my doet betrouwen, Wilt myns harten neutel houwen; Wilt verbeeldingen bellieren, Dat zy niet tot ondeugd zwieren. Dat my let, wilt dat behoeden, Dat my vordert, wilt dat voeden,  222 litanie voor den zondag enz. Op die toezigt zal ik rusten, En bedwingen zo myn lusten , Laat my deze hoop behouwen, Hier op dellen myn betrouwen, Dat gy en uw' Bruid beneven, My in Jezus hand zult geven. Na den derfweg wilt my toonen , Daar de zuiver Geeden woonen, Brengt daar uwen Dienaar boven, Om God eeuwiglyk te looven. 't Zal zo zyn, ik zal 't verwagten, En dees hoop voor 't Jawoord achten, Dat gy vraagt, ik houd' het gegeven, Ja van Jezus onderfchreven. Bid voor ons H. Jofeph. r-. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBED. Wy bidden U, ó Heere, dat gy door de verdienden des Bruidegoms van uwe allerhei» ligde Moeder ons wilt helpen; opdat ons door zyne voorfpraak gegeven worde, hetgene dat wy door ons zelven niet konnen bekomen: die God zynde, leeft en heerscht met God den Vader in de eenigheid des H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen. Amen.  LITANIE voor. den MAANDAG, aan den H. STEPH ANÖS, Eerften Martelaar, Patroon van die vervolgd worden. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm U onzer. H. Geest, waaragtig God, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onzer. H. Stephanus, bid voor ons,, C CC &4 CO e cc &« CO ffi '"Eerften Diaken, « Eerden Martelaar, Kapitein der Martelaaren, Kapitein der Apostelen in de Martelkroon , I Vuurwerk der liefde Gods, Verbreider van den Naam des Heere, ) Yveraar voor de glorie Gods, | Befchermer van Gods eer, I Licht der Joodfche dwaasheid, Voorvegter van Christus Kerk, Minnaar der zuiverheid, Overvloeijende van hemelfche vertroostingen , Onverwiubaar in tegenfpoed, »Onvermoeid in den'arbeid, , 5." < o I  224 rt "E. 3 • G ' 3* O O »-t O 3 UI $en LITANIE VOOR DEN MAANDAG, 6Zweetende onder den last der Jooden,4 Door wonderbaare teekens voor en na uwe dood vermaard, Verdryver van alle ziektens, Verwekker der dooden, Wiens lof is onder de Apostelen, Wiens lof' is onder de Leeraars , ,Wiens lof is onder de Maagden, ir allen uwen arbeid en zweet, r alle uwe deugden , r alle uwe verdienden , die den Hemel hebt open gezien , die voor uwe vyanden gebeden hebt, die als een Engel verfcheenen zyt voor :n Raad der Jooden, die vol van den H. Geest zyt, < :st ons genadig, hoor ons Heere. ïst ons genadig, verhoor ons Heere. Zondaaren , wy bidden U , verhoor 'eere. gy den yver van den H. Stephanus in<ï as wilt verwekken, wy door brandende liefde mogen ontoken worden, wy zyn lyden en verdienden mogen ïelagtig worden, wy alle aandoten en listen des vyands ogen overwinnen, wy na zyn voorbeeld allen arbeid en den uit liefde mogen verdragen, wy door zyn voorbeeld onze vyanden et een ongeveinst hart mogen vergeven, wy door het vuur der Christelyke Lief: mogen ontdoken worden, wy in de waare Kerk van Christus mo:n volherden, o « wy door het voorbidden van den heili,  AAN DEN H. STEPHANUS. 2Z-y Stephanus in het licht des Geloofs altyd dogen wandelen , wy bidden U , hoor ons. Dat alle Ongeloovige en Ketters de duifternis der doolingeu mogen verlaten, wy bidden U, hoor ons. i Dat wy door hemelfche vertroostingen in tegen- fpoed verfterkt mogen worden, wy bidden LJ, hoor ons. Dat wy in de uur des doods, van ieder verlaten zynde, alleen op U mogen vertrouwen, wy . bidden U, hoor ons. Dat wy door de voorfpraak van den H. Stephanus tot de zaligheid mogen geraken, wy bidden U, hoor ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat Wegneemt de zonden des wae* relds, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des wae* relds, ontferm U onzer. Christus , hoor ons. Christus, Verhoor ortS. Onzen Vader, enz. f. Bid voor ons H. Stephanus. Opdat wy waardig worden de beloften vart Christus. GEBED. OHeere Jezus Christus, die door de verdienden van uw allerbitterfte Lyden, alle Martelaaren genoegzaame gratie verkregen hebt, om haar bloed te Horten voor uwen heiligen Naam: verleen ons genadelyk, dat wy door de overvloedigheid der zelve verdienden, en door de voorfpraak van uwen eerden Martelaar Stephanus , zyne voetdappen mogen navolgen., en met een ongeveinst hart mogen vergeven die ons vtrvol-  fi2Ó litanie voor. den maandag, gen; opdat wy eindelyk met haar tot de plaats der gelukzaligheid in alle eeuwigheid mogen geraken. Amen. Gebeden tot de H. Drievuldigheid. Om na het voorbeeld van den H. Stephanus de Christelyke Liefde te'doen herleven. Vader vergeeft het haar; Omen Vader, enz. Want zy weten niet Onzen Vader, enz. Wat zy doen. Onzen Vader, enz. y. En zy hebben verkoren Stephanus." R=- Een Man vol van Geloof en van den H. Geest. A£lor 6. y. 3. LOFZANG, Tot den H. Stephanus, eerfien Mtrrtèlaar, Patroon van die vervolgd worden. STephanus, gy hebt gaan leeren het geheele Christendom , Martelaar, gy ging bekeeren het vuil afgunftig Joodendom, Met recht mag U de waereld pryzen, ö waare Vader en Martelaar, Met recht komt Jezus U eer bewyzen, en fchen- k'en de eerfte kroone klaar. Gy zyt dit fütobne en helder Licht van de geheele waereldkloot, Daar op zig alle oogen richten, fchrikt my van 't kwaad klein en groot. Laat ons God tot geen gramfchap verwekken , toon ons den weg der waare deugd, Maar laat ons leven altyd ftrekken ter eere Gods die ons verheugt. Amen. y. De Heiligen zullen zig verheugen in dè glorie. Zy zullen blyde zyn in haar flaspkamer.  aan ben h. stepsa.n'us. 22/ GEBED. OH. Martelaar Stephanus, die in de godelyk ke Liefde en belydenis Gods alzo gefterkt en gevestigt zyt geweest, dat geen vleeschlyke vleijery, geen wreedheid der Jooden, geen ydelö beloften, U van God hebben konnen af keeren : Weest mynen byltand in tegenfpoed; opdat ik na uw voorbeeld tegen alle aanvegtingen dapper ftryden, de waereld en haare goederen veragien, en van geene bekooringen overwonnen mag worden. Amen. LITANIE voor den DINGSDAG aan den H. WILLIBRORDUS, Patroon van Holland. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzen Heere , ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm Ü ohzer. God Zoon, Verlosfer des waerelds, ontferm Ü onzer. God heiligen Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onzer. H. Maria, bid voor ons. H. Willibrordus, bid voor ons. H. Willibrordus , wiens ontvangenis aan uwe Moeder door een vifioen geöpenbaart is, bid voor ons. P 2  22§ C SC LITANIE VOOR DEN DINCSDAC, *Die ons van God in Holland gezondene] zyt, Beheerder van Holland, Die van uwe kindfche jaaren zeer god- vrugtig geweest zyt, Die nog zeer jong zynde, U hebt tot het kloofterlyk leven begeven , Die de waereld, en al dat er in is, hebt verlaren, Die in waaken, vasten en bidden God < gedient hebt, Die uit yver voor uwe evennaaften, om die tot het H. Katholyk Geloof te brengen , tot ons gezonden zyt, Die eerst medegezellen vergadert hebt, om ons hier het H. Katholyk Geloof te planten, Die door uwen onvermoeiden arbeid het' Heidendom gantsch uit ons land hebt verdreven, Die ons, van den Paus Sergius , tot Aartsbisfchop zyt toegezonden, Aartsbisi'cliop van Utrecht, Patroon van Holland , Zeeland, en Vriesland , Stichter van veele Christene Katholyke Kerken, Bekeerder van veele Zielen, Die door Mirakelen uwe heilige Lee- riiig bevestigt hebt, I Helper der geene die in nood zyn, Troost der bedroefde, ■ Die nooit iemand hebt verlaten, die in nood zynde, U-beeft gebeden, Bekeerder der zondaaren *, Verbreider van Gods naam en eer, jDoor uwen arbeid en zweet, waar me-J 53 Hl 6 "O ~- 3  aan den h. willibrordus. 229 de gy ons tot God getrokken hebt, bid voor ons. H. Willibrordus, die nu in den Hemel voor uwen arbeid zyt gekroond, bid voor ons. H. Willibrordus, die God nu in der eeuwigheid aanfchouwt, bid voor ons. D'«n- uwe heilige verdienden, help ons H. Willibrordus, Door uwe heilige gebeden, ftaat ous by H. Willibrordus, Dat gy ons Land van alle kettery door uwe heilige gebeden wilt bevryden, bidden wy U H. Willibrordus. Dat gy ons wilt verkrygen vreede en eendragtigheid, bidden wy U H. Willibrordus. Dat wy door uwe heilige voorfpraak een zalig leven mogen verkrygen, bidden wy U H. Willibrordus. Dat wy door uwe heilige gebeden een zalige dood mogen verwerven, bidden wy U H. Willibrordus , Dat alle geloovige Zielen door uwe heilige gebeden van alle haare pvnen mogen verlost worden , bidden wy U H. Willibrordus. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Onzen Vader, enz. f. Bid voor ons H. Willibrordus. f£. Opdat wy waardig worden de beloften van Christus. Laat ons bidden.. Almagtigen God, die ons door de verdienden van uwen H. Bisfchop Willibrordus, tot P 3  S5 litanie voor den dingsda©. het H. Katholyk Geloof getrokken hebt: wy bidden U Heere, dat wy door zyne voorfpraak van alle kwaad na ziel en lighaam, zo tegenwoordig als aanftaaude verlost mogen worden : Door Jezus Christus onzen Heere. Amen. LOFZANG. Tot den H. Willibrordus, Bisfchofr van Utrecht. Wie komt hier zo fnel opvliegen, Om den Duivel-te bedriegen, Die met een vervloekt geweld, Tegen God zig had gepeld. Wil men zien, wie zal het wezen, Die in 't kort hier word geprezen ? Willibrordus is de Man, Daar de deugd van fpreken kan, Hy heeft zig van jongs begeven, Om op 't (trenglle te gaan leven, Heeft daar vlytig in volherd, Al deed 't aan 't vleesch veel fmert. Dan begon hy vast te pyzen, Om met vreugd te onderwyzen, d'Afgodisten, die men zag, Dooien op den klaaren dag. Men zag htm naar Holland reizen, Om zyn Vver te bewyzen, Kwam regt toe tot Utrecht aan, Daar hy veel vrugt heeft gedaan. Wier naar Romen toegezonden , Danr hy zyn troost heeft gevonden; Want den Paus op 't meest verblyd, Heeft hem Aartsbisfchop gewyd.' Gelderland zal nooit vergeten, Zeeland, Friesland kan ook weten, Hoe dat by hun heeft behert,  aan ben h. Willibrordus. 23.i Met veel moeite, druk en fmert. Holland, Braband van gelyken, Van zyn yver zyn nog blyken, Die de Kerk tot Borgerhouwi, By Antwerpen heeft opgebouwt. Men zag hem 't Geloof verbreiden, t'Allen ftonden, t'allen tyden, Heeft tfAfgodery getemt, Daar het volk van wierd vervrejnd. Ja brak zelfs & Afgoden Beelen, Gaf geenzints om 't menfchen fcheiden, Wierd dan eens heel zwaar gewond, Dog God maakte hem weer gezond. Als hy zag 't Geloof aangroeijen, En d'Afgodery verfoeijen, Kreeg hy menigvuldig geld, Dat tot Gods eer wierd befteld. Want men zag hem Kerken bouwen, Zonder daar in te verflouwen, Daar veel Priefters heel gelligt, Het volk hebben onderrigt. Als Pepinus zag voor oogen, De Afgodisten voor God boogen, Gaf'hem Utrecht, dat fchoon Stift, Heel en gantsch voor eene gift. Dog het is zo ver gekomen, Dat ons die is afgenomen, En het is aan God geklaagt, Dat de Ketters zo behaagt, 't Doet my leed den draad te breken, 'k Mag van geen Mirakels fpreken, Mits in 't kort hun klaaren fchyn, Hier niet kan befchreven zyn. Willibrordus dan vol deugden, Kreeg tot loon des Hemels vreugden, Heeft gehad tot zynen troost, Voor God een gewenschten Oost. P 4  43S litanie voor den woensdag. y.'Bid voor ons H. Willibrordus. E=. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBED. OGod, die U gewaardigt hebt te zenden den zalige^] Willibrordus Bisfchop, om uwe glorie aan de Heidenen te verkondigen ; opdat zy de volmaakte aanneming der Kinderen Gods zouden ontvangen: geef ons, bidden wy, door zyne tusichenfpraak, eenen voldandigen dienst in uwen godelyken wil; opdat in onze dagen het volk, dat U dient, zo wel in verdienden, als in getal mag vermeerderd worden. Door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen. aan den H. DOMINICUS, tTeere, ontferm U onzer. j. Christus, ontferm U'onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons.. God hemelfchen Vader,'ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm U onzer. H. Geest, waaragtig God, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onzer. H. Maria, zonder vlckke ontvangen, bid voor ons. LITANIE voor den WOENSDAG,  H I Vi H. H. t( b s O O, i- SC AAN DEN H. DOMINICUS. %\ flaria, toevlugt van den H. Dominicus, b »or ons.' VIaa?d der Maagden, bid voor ons. Vader Dominicus, die vaif God den Vad it eenen waaragtigen Dienaar zyt verkoorei .d voor ons. , _ tDie van. God een Zoon begaaft zytvoor^j uwe Geboorte, dat gy zoud zyn een licht des waerelds, uitverkooren uit j I duizénde, I Die van God den heiligen Geest zyt be- J gaaft met wonderlyke zoetigheid en ij gratiën , Die van de H. Drievuldigheid met de \ zuivere Maagd Maria in de glorie des jj Hemels .zo heerlyk zyt ontvangen, I Die altyd uwen toevlugt hebt genomen II tot de zuivere Maagd Maria, Die verzoekt, dat Maria altyd onzen toevlugt moet wezen , Die van de heilige Maagd .Maria zyt \ uitverkooren, om haar heilig Rozen- j hoeiken uittereiken aan alle men- , fchen, Die Maria altyd hebt uitverkooren , om te wezen een voorfprekeres van uw heilig Orden, I Allerliefften Vader Dominicus, j Allergoedertierenften Vader, II Allerzoetlten Vader, 11 Allerzagtmoedigften Vader, II Allermildaadigiten Vader, II AHerminnelyklten Vader, AUerbarmhartiglten Vader, J E«rwaatdigllen Vader, _ 11 Waaragtig Krvgsnian van Christus, ILlluiter des geVruiften Jezus, P 5 ■'3 id er >» ;" jg Lo N O CA ! I !  ë° o O y Vad LITANIE VOOR DEN WOENSDAG f Brand der liefde in Christus, ' j Fornuis der liefde, I Arke der heiligheid, I Verfrnader der waereld , j Verwinnaar der boosheden, ! Navolger van Christus, ! Voorbeeld der ootmöedigen, . ' Beminnaar der vrede, Licht des waerelds, Onderftand en hulp der H. Kerk, Leidsman der dooiende, Bekeerder der Ketters, 'j Waaragtigen Apostel van Christus, Spiegel der Godvreezendheid, Vertroofter der Weduwen en Weezen, Voorbeeld van ootmoedigheid, (j Beminnaar der armoede, h Voorbeeld der boetvaardigheid, Yvoir der reinigheid, Meefter van gehoorzaamheid, Herault des hoogften Konings, Voorganger in zuiverheid, j Leeraar der waarheid, Rooze der verduldigheid, I Predikant der gratiën , Licht der heilige Kerk, Geneezer der zieken, Verwekker der dooden, Martelaar door begeerten, Beflormer der duivelen, Helper van alle de geene , die tot U i vlugten , « Bezoekt uwe godvreezende Vrienden, :r Dominicus. . En wekt hun uit den flaap des doods. > al < o l-t O 3 era Ef,  AAN DEN B. DOMINICUS. 035 GEBEDEN s-\ Heiligen Vader, en Helper van de geene, KJ die tot U haaren toevlugt nemen; vertroost uwe godvrugtige kinderen en Vrienden , en verkrvRt voor ons lieden al te faamen van-Jezus Christus, door uwe heilige verdienften , een zalige dood. Amen. OHeiligen Vader Dominicus , verkrygt ons door uwe heilige gebeden, dat wy altyd gedenken en onderhouden mogen 't Testament, dat gY dervende aan uwe geeftelyke Kinderen hebt aetergelaten voor eene oprechte erffenis, te weten- vrede, ootmoedigheid, zuiverheid, en gewillige armoede; opdat wy uwe heilige Leering en d£U°-delyke voorbeelden navolgende, tot den eeuwigen vrede, waaragtige verheffing, en in de zalige rykdommen des Heere mogen ingaan: door Tezus Christus onzen Heere. AmenJ Genef. 48. 16. Den Engel , die my verlost heeft van,alle kwaad, wil de kinderen geoene- ^ Joann. 5. 1. Roept zo daar iemand is die u antwoord, en keert u tot iemand van de Hei- hgDan 16.' En wilt uwe barmhartigheid niet wegnemen van ons, om Abraham uwen beminden, en Ifaac uwen Dienaar, en Israël uwen HeD gp.' Barug. 3. 4- Heere, almagtig God van Israël hoort nu de gebeden van den geftorven Israël, en van haare kinderen. Tob 12. ia- Toen W bad met traanen,-en de dooden ter sarde beftelde , en uw middagmaal verliet, heb ik uwe gebeden den Heere opgedragen, 'enz.  Z%6 LITANIE VOOR DEN WOENSDAG, S L O T-G EBED. OHeere Jezus, almagtig God! die door uw Lyden en Hemelvaart, den Hemel ontfloten hebt, en uwe lieve Heiligen in den Troon gevestigt, daar zy uw heilig Aanfchyn aanfchouwen: daarom zeggen wy nu vryelyk: ó gy lieve vrienden Gods! bid voor ons, niet. 6'Heere, tot vermindering van uwe glorie, maar omdat wy door onze lieve vrienden, als gemoedigt en gevorderd tot_ uwe hooglte mogendheid , durven opwaards zien, om vergiffenis te verwerven van onze overgroote misdaaden; opdat wy bekeerd en gezuiverd^ door uw heilig Lyden en bittere Dood, by U in der eeuwigheid mogen zegenpralen, en met uwe lieve Heiligen altyd vrolyk wezen. Amen. RESPONSORIUM Van den heiligen Vader Dominicus. Wonder hoop, die gy verleende, Als gy hun, die U beweende, • In de uure van de dood, • Hebt belooft de hulp in nood. Volbrengt Vader na de reden , Helpt ons ook met uw gebeden, Tot de ziele zaligheid, Dat gy ons hèbt toegezeid , Versus. Die zeer klaar hebt uitgefcheenen , In de Kranken , dat verdweenen , Allen hunnen druk en pyn , Wilt ook den genezer zyn. Aan die krank zyn in hun zeden , Brengende ons hulpe mede, Van Christus gebenedyd, \-  aan den h. dominicus, S3? God en Mensch te faam altyd. Volbrengt Vader, enz. ah vooren. Eer zy God den al vergelder, Zynen Zoon onzen Herfteller, Ook den H. Geest daar by, In Perfoon te famen dry. Volbrengt Vader, enz. ah vooren. Een Onzen Vader en Weest gegroet, tot uit* roeijing der ketteryen. , . Antiph. Grooten Vader H. Dominicus, wilt uwe goedertiere oogen hier altyd op ons baan, en in de uur des doods ons trouwelyk byltaan. ; y. Bid voor ons H. Vader Dominicus. i£. Opdat wy waardig worden de beloften van Christus. GEBED. OGod, die uwe H. Kerk, door de verdienften, en leeringen van uwen Belyder onzen H Vader Dominicus hebt willen verlichten: geet dat door zyn voorbidden aan dezelve geene hulp ontbreke in het tyddyk, en dat zy altyd mag toenemen in het geeftelyk: door Jezus Christus onzen Heere. Amen. LITANIE voor. den DONDERDAG, aan den H. FRANCISCUS van Asfijïen. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm ö onzer. Heere, ontferm U onzer.  '"*!> Cl Cl G< i G( Gc 1 Mi < H. c H. ] H. ï O All All H. tn 3 <-> '3^ és iC tb! z'ér, cis-' lebc: tig-' an-j ;na; 2)5- ■ m < n ^ ' O -i O 3 LITANIE VOOR DEN DONDERDAG» ristus, hoor ons. iristus, verhoor ons. id Vader van den Herheb, die Franciscus wen Dienaar hebt verkoren, ontferm U on id Zoon, Verlosfer des waerelds, die Fran :us met de teekenen uwer vyf Wonden 1 gezegeld, ontferm U onzer, d H. Geest, die Franciscus met veel zoe leden hebt gezalft, ontferm U onzer. Drievuldigheid, waaragtig God, die Fi :iscus in uwe glorie hebt ontvangen, ontf J onzer. Maria, overgroote zoetigheid van Fran us, bid voor ons Moeder Gods, een geftage toevlugt vans rranciscus, Maagd der Maagden, Advocatersfe der I ;antfche Orde van' Franciscus, Serapbynfcben Vader Franciscus, ürminnelykften Vader Franciscus, :rgoedertierenften Vader Franciscus, Franciscus, Vader der Armen, * Vaandrager van Christus, Ruiter des gekruiften Jezus, Fornuis der liefde , > Arke der Heiligheid, \ Verfmader der waereld, Spiegel van Boetvaardigheid, Verwinnaar der Boosheden, Navolger van Christus, , Voorbeeld der ootmoedigen, Leidsman der dooiende, Onderltand der H. Kerk, ! Meefter der gehoorzaamheid, Liefhebber des vredes, Licht uws Vaderlands, I sHerault van den allerhoogften Koning,è  i! •8 l| c J £h [I fa I H. c Go dat Ver ver r. in ' ftel cisi nie ne var ( en hel . hei zet gel gei die wa Ad s Hl < o O o , 6 ids. [ten :rent ns, gen ga- reld sntranver- zy- *ten beid ikt; ver•ieui en moere,een leid* AAN DEN B. FRANCISCUS. ! Martelaar door begeerten, Voorganger der zuiverheid, Predikant der fchepfelen Gods, Beftormer der booze geelteu, Dienaar der Melaatfchen, Geneezer der Zieken, * Verwekker der Dooden, fHelper van alle die tot U vlugten, « . Bezoekt goedertierlyk uwe Dienaaren Vader Franciscus, . Verwekt hun alle uit den flaap des doe GEBED. i God, die uwe H. Kerk door de verdien ' van den H. Franciscus met nieuwe kind* Is zeer vrugtbaar hebt gemaakt: vergun c wy door zyne navolging de aardfche dir hiaden , en in het genieten van hemelfche ons altyd verblyden. Heere Jezus Christus, die, als de wae iefde verkoud was, om onze harten te en, in het lighaam van den H. Vader F ;us de teekenen uwer Pasfie hebt willen rwen: gun ons genadelyk, dat wy door verdienften en gebeden ook waardige vru Penitentie mogen doen. i God H. Geest, door wiens voorzigtig beftiering den loop ons levens word befcl pt uwe Dienaaren;'opdat wy, die met igsn de gedagtenis houden van den glo: . Vader Franciscus, door zyne verdienfte eden, de glorie uwer godelyke Majesteit i genieten: door Jezus Christus onzen Ut met U en den Vader leeft en heerscht, aragtig God, van eeuwigheid tot eeuwigl ïen.  fi40 LITANIE VOOR DEN DONDERDAG. LOFZANG. Fan den H. Franciscus, ïnfteller van de Minderbroeders Orden. Heeft Afien geen reden , Mits zy op den dag van heden, * Nog gevoelt de zoete Faam, Van Franciscus grooten Naam. Die nog altyd zal herleven , Om een fpoorüag ons te geven, Van hem kloek te volgen naar, Schoon het fomtyds valt wat zwaar. Hy was zeer mild tot den armen, Die hy altyd zogt te ontfermen , Zag, dat geld het hart verdooft, Heeft zig dan daar af berooft: Om naakt Christus aantekleven, Daar hy zig had toe begeven, Dees deugd wierd van hem bemind, En ftond in zyn hart geprint. God kwam zynen Vriend verlichten, Om een Order te gaan ftigten, Dog den Paus niet gunftig fcheen, Zyn hoop daarom niet verdween. Want die hem niet was genegen, Komt God in den droom bewegen, Zag het Lateraan gedreunt, Dat Franciscus onderfteunt. De Order wierd dan aangenomen, Zo Franciscus had vernomen, # En wierd op een korten tyd, Heel de waereld door verfpreid; Om een'ieder te onderwyzen, En de deugd vast aan te pryzen, Daar Franciscus dag en nagt, Liet op fpelen zyn gedagt.  AAN DEN H. FRANCtSCUisi Men zag zynen yver branden, Om zig aan God te verpanden, En zyn yver drong hem aan; . Van naar Syrien te gaan : Om daar Martelaar te fterven, En den loon daar van te erven , Dog God, die de harten kent^ , Heeft dat zoetjes afgewend. Hy was eens zeer opgetogen, Zag een Seraphyn gevlogen, Met zes vleugels heel verlicht £ En met een zeer zoet gezigt. Die hem was van God gezonden , En in hem trof de vyf Wonden, Tot vergelding van zyn bloed, Ziet wat God Franciscus doet. Heeft men iemand ooit gevonden, 'Aan de ootmoedigheid verbonden, Ais Franciscus is geweest , \ S Dat men vry zeer zelden leest. Die, om zyn ootmoedig leven, Wierd van God zo hoog verheven, Dat men nu houd voor gewis, Hy by God ons voorfpraak is. Goeden Vader, wy U vragen, Bid, dat het ons mag behagen , , Dat de ootmoedigheid voortaan In ons hart geprint blyft ftaan. ' Dat men dees deugd zal betragten 9 En de hovaardy veragten, Mits zy Lucifer zo fel, Heeft doen zinken in de hel. y. Heere, gy hebt geteekent uwen Dienaar Fra»? ciscus. Met de teekenen onzer zaligheid. O  S4* LITANIE VOOR DEN VRVDAG, GEBED. ITeere Jezus Christus, die, als de waereld in i liefde verkoud was om onze harten te ontleken , in het lighaam van den H. Vader Franciscus de teekenen uwer Pasfie hebt willen vernieuwen : gun ons genadelyk, dat wy door zyne verdienden en gebeden ook waardige vrugteit Van Penitentie mogen doen. Door denzelven Jezus Christus onzen Heere, die met den Vader leeft en heerscht, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. LITANIE voor den VRYDAG AAN DEN H. ICNATIUS. Inftelder der Sociëteit van Jezus. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere , ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer des waerelds, ontferm U onzer. God heiligen Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U onzer, H. Maria, bid voor ons. H. Moeder Gods, bid voor ons. H. Maagd der Maagden, bid voor ons. 1L Vader ïgnatius, bid voor ons.  AAW DES H. ÏGNATIUS. . ! |ï. tgnatius, Inftelder der Sociëteit van Jezi bid voor óns. Vuurwerk der godelyke liefde, H. Ignatius, voor ons. Aanvoerder tot de bekeering des waerelds,% Yveraar der meerdere eere Gods,: Door den geest der verderving de waereld afgeftorven, Overwinnaar van alle kwade beweegingen, Verfmader der waereld, Yverigen Onderwyzer der jongheid, Onderlleuning der Kerk van Christus tegen . haare vyanden, ,. v Beftryder der ketterfche doolingen, Vader der bekeerde zondaaren, Volmaakten Navolger van Jezus Christus, Liefhebber der gewillige armoede1, Leeraar der Engelfche zuiverheid, j ïvléefter der volmaakte gehoorzaamheid, 1 Herboren uit het vuur der godelyke liefde, Opgetrokken door het aanfchouwende Leven , Spiegel der ootmoedigheid, Liefhebber der broederlyke eendragtigheid, Vredemaker der eenigheid, Eenzaamheid en ftilte des gemoeds,Vyand der ledigheid en zonden, Volmaakt voorbeeld van een geeftelyk Leven, Klein voor de menfchen en groot voor God, Minnaar der hemelfche glorie, , Weest ons genadig, hoor ons Heere. • Weest ons genadig, verhoor ons Heere. Wy Zondaaren , wy bidden U , verhoor - Heere. ' ,,p-., Dat wy alle onze werken tot uwe meerdert mogen ftuuren, wy bidden U verhoor ons H Q a 43 is, .->id —« Si 5' ■j* Hl < O H ons eer :éfè»  *44 • LITANIE VOOR. DEN VRYDAÖ. Dat wy uvyen heiligen Naam en glorie mo-5 gen beyveren, Dat wy tot een nieuw en beter leven mogen herboren worden, Dat wy de waereld en het vleesch mogen affterven, Dat wy onze boosheid en kwaade zinnen mogen breken, Dat wy de zonden als de pest mogen vlieden ,' Dat wy de hovaardigheid mogen haaten, Dat wy de reinigheid des harten mogen beminnen , Dat wy de onderwyzing der jongheid helpen bevorderen, Dat wy de aardiche goederen leeren verfmaden , Dat wy Christus mogen navolgen, Dat wy de armoede en verlies van goederen gewillig mogen verdragen, Dat wy in zuiverheid en eerbaarheid in alles mogen volherden, Dat wy de broederlyke eenigheid mogen voeden $ Dat wy door de voorfpraak van den H. Ig- j natius, klein op deze waereld, en groot , . in den Hemel zoeken te wezen, Dat wy na de hemelfche en eeuwige goederen mogen verlangen, Xoone Gods, J Lam Gods, dat wegneemt de zonden der w; reld, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der w: reld, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wi reld, ontferm U onzer, Christus, hoor ons.- $ 51 CL. rt> 3 G r» 3" O O <-t O 33 ra ra >-t n ei e- &*  aan den h. ignatius. *4g Christus, verhoor ons. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Onzen Vader, enz. f. Bid voor ons H. Ignatius. r. Opdat wy waardig worden de beloften van Christus. G E B E D, OGod, die om de meerdere eer van uwen H, Naam te verkondigen, door den H. Ignatius uwe itrydende Kerk met nieuwen byftand hebt verfterkt: verleen ons,- dat wy door zyne hulp en navolging ftrydende op de aarde, mee hem gekroond mogen worden in den Hemel; die daar leeft en heerscht met den Vader in de eenigheid des H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Grondhartige Liefdezugt van den H. Ignatius. OGod! ik bemin U als uw Kind, omdat gy my eerst hebt bemint, Myne vryheid ontneem ik my, en kies daar vcor uw "flaverny. Dat myn memorie nooit en peist, als betgeen uw glorie meest verëischt. Dat myn verftand ook t'allen ty, met U alleen bekommerd zy. Al wat gy wilt, dat wil ik meè, en zo gy wilt» ben ik te vree. , Uw gaaven zo aan my gejond, fchenk ik U weer uit 's harten grond. Ontyang dan uw gegeven goed, of leer hoe ik het gebruiken moet, Doet, laat, geeft, neemt, zo't U behaagt; ik. weet, dat gy tot my liefde draagt, Q 4  24Q ï.itaie voor den zat17rdao O "\ •ba-, de- rbade- :ilig rbadielaat be- mne ■ alle laat r al*  «|8 litanie voor den zaturdas. le de Rechten van onze Moeder de H Kerk gebruikt te hebben. ' •Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds , verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden dés waerelds, ontferm U onzer. f. H. Barbara verlost ons dag en nagt, i?. Van de dood onyerwagt. GEBED. Tot de U. Barbara, Patrones in de uure des Doods. OGod, die de H. Barbara tot troost der Ievende en dervende hebt verkoren; gun ons door haare voorfpraak, dat wy altyd in uwe godelvke liefde mogen leven, en alzo onze hoop ih Hen in de verdienden en bitter lyden van Jezus Christus; opdat ons nooit de dood der zonden verrasfe; maar dat wy met de heilige Sacramenten der Biegt, Communie en H. Ó.lyfel, in cie uure des doods mogen verd-rkt worden ' era onbevreest reizen tot een gelukkige eeuwigheid. Dit bidden wy door onzen Heere Jezus Christus. Amen. Smeek - verzoek tot de H. Barbara, byzondere Patrones in doodsnood. Barbara van God verkoren, En als tot de deugd geboren, Die gy hebt volmaakt beleeft, En daar vast waart aangekleed; Zelfs ook van uw teere jaaren, Zo uw leven komt verklaaren, Bid, dat wy U volgen naar, Schoon het fomtyus valt wat zwasr,,  AAN DE H. BARBARA. *4t Barbara hoog opgerezen, Tot God , een , en drie in weezen, Die gy altyd hebt bemint, En ook zeer volmaakt gedient. Gods lof was in uw gedagten , Zo by dagen, als by nagten» In dees loffèlyke zaak, Had gy.ajle uw vermaak. Barbara i'n God verflonden, En geheel aan hem verbonden, Die gy met zo goed beleid, Opdroegt uwe zuiverheid. Gy kwamt de ydelheid veragten, En de ootmoedigheid betragten , In uw Vaders weeldrig huis, Als'in een Eermyten kluis. Barbara vol van betrouwen , Op God, dat nooit kwam verflouwen9 Hoe zeer gy wierd aangerand, Van uw Vaders ftraffe hand. Hy kwam U altyd verfterven, En zogt alle troost te derven, 'Tot Gods meerder eer en lof, In een Afgodisten Hof. Barbara verfcheurd met haaken, Om uw God te doen verzaaken , En 't heel lighaam nu doorwond. Men U naar den kerker zond; Dog Gods magt heeft U genezen, En uw kloekheid zeer geprezen, Ja U moedigde nog aan, Om nog meerder t'onderftaan. Barbara, die men gaat (lellen, Heel naakt, om U meer te kwellen^ ' En ook fneed de Bprften af, ' J Dog God nieuwe fterkte gaf; Die om uw lof te vermeeren, " Q5  *5° GEBED. Trok U aan een kleed van eeren Dat uw naaktheid heeft bedekt*, Daar gy hem had toe verwekt. Barbara, die met verlangen , Het ftraf vonnis hebt ontvangen, Om de dood te onderdaan, Die gy niet konde ontgaan. Toen uw Vaders wreede handen, Kwamen ü, o Maagd, aanranden, En (wie had het ooit gelooft?)' Hebben U, ó fchand! onthoofd. Barbara onz' Patronesfe, En Gods lieve Dienaresfe, Helpt ons in den laatften nood, Als nu naakt de bleeke dood: Dat wy in Gods liefde fterven, Om den Hemel te gaan erven, Neemt'ons vrage gunftig aan, Dat wy niet verloren gaan. y. Bid voor ons, H. Barbara, in onzen dood. ftryd; i?. Opdat wy verwinnaars zyn tegen alle listen fles duivels. * GEBED, OH. Barbara, Maagd' en Martelaresfe, byzondere Minnaresfe der Allerhciligfte Drievuldigheid, die voor de eere Gods zo fchroomelyke tormenten, met de grootfte ftandvastigheid hebt onderftaan : wy bidden U, voor ons van God te willen verkrygen, van hem hier zodanig te dienen, dat wy, met de laatfte heilige Sacramenten voorzien zynde, en tegen alle listen des duivels verfterkt, hem daar na voor altyd in de hemelfche glorie mogen genieten. Die daar leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen.  DE KLEINE g e t y d e n van den h. ANTONIUS de PADUA. TE ME T T E N. De zegen van den H. Antonius, ziet 't Kruis des Heere, f vlugt gy wederfpannige parIty: den Leeuw van het geflagt van Juda heeft de overhand, den Wortel van David, Alleluja, Alleluja. , f Heere, gy zult myne lippen open doen. En mynen mond zal uwen Lof verkondi. £ y". God hebt agt tot myner hulp. r Heere haast U om my te helpen. Glorie zy den Vader, en den Zoon, en den H Geest : gelyk het was in den beginne, en mi, en altyd ,"en in alle eeuwen der eeuwen, Amen. LOFZANG. Als vyf Minderbroeders lieten, Voor 't Geloof hun bloed vergieten. Voelt Antonius een vlam, Die zyn edel hart innam: Hy laat Augustinus Orden, Om een Minderbroêr te worden, En ook zulk eenen Held , Eens te wezen in dat yeld»  SSa DE KLEINE GETYDEN VAN BE» Gunt ont Jezus vol genade, * Groot in.magt, en groot in daaden , Dat ons uwen Herken erm, Door Antonius befcherm. Antiph. ó Vrugt van Spanfen, gruwel der ongeloovigen, nieuw liclu van {taliën, edelen pand van Padua; verleen ons, Antonius, de befcherming der gratie van Christus; opdat aan de zondaars den korten tyd der genade niet vrugteloos ontvalle. $. Dat hun yerblyden alle de kinderen des, Heere. R. En den lof van den heiligen Antonius vermeeren. GEBED. OGod, die van de H. Kerk genoemd word wonderbaarlyk in uwe Heiligen, door welker voorfpraak zy byftand gevoelt in alle kwellingen; verleen ons, dat wy, die in den naam van uwen zaligen Belyder Antonius zyn vergadert, mogen bekomen betgeene dat wy verzoeken; opdat wy befchermd Worden , en in alle gevallen nooit ophouden van U te loven én te danken , door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenigheid des H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen Amen. TE PRIEMEN. ■f. God hebt agt tot myner hulp. R. Heere haast U om my te helpen. Glorie zy den Vader, enz. LOFZANG. Gy verdryft de Ketteryen, . Met het Woord Gods te verbreytn,  Hl, ANTONIUS DE PADUA. SS3 fereekt helfche Kerker flot, En bevryd de Bruid van God: Gunt ons Jezus vol genaden, * Groot in magt, enz. als vooren. . . Antlph. Door fehoon Mirakelen, doet hy de tanden breken, . . Van 't God vergeten Volk, van die hem tegen- fpreken, , , Die met hun laster tong en onzuiveren mond, Nu hadden menigmaal Gods waarde Bruid gewond. f. Ontwaakt, ó H. Antonius, r. En verlost ons van alle zhmlyke en onzte* nelyke vyanden. GEBÉD. OGod, die uwen H. Belyder Antonius gemaakt hebt eenen uitnemende Verkondiger van uwe woorden, en zo wonderlyk verblyd hebt de H. Kerk door zyne zalige Leeringen : verleen ons dat wy door de voorfpraak van den geene , die wy op de aarde tot eenen Leeraar des leven* hebben gehad, mogen uitwerken hetgene hy on» geleerd heeft met woorden en werken , door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenigheid des H. Gees^ door alle eeuwen der eeuwen. Amen, TE TERTIEN. f. God hebt agt, enz. als vooren. LOFZANG, Water vloeide uit de fteenen, Hard verbeende harten weenen., j, ' Als zyn tong, die honing vloeid, Die met 's Hemels douw befproeit.  «54 DE KLEINE GETYDEN VAN DEN Gun ons Jezus vol genaden, * Groot in magt, enz. ah vooren. Antiph. Die naar U dorftig was, ó God, die i plagt te waaken tot in den dagedraad in uwen i dienst en zaaken, en gy, die dorftig hing aan 't: Kruis, die wil aan ons ook zyn, als aan hem een . licht van glans, en een levende fmteine. p. Door uwe verdienften, ó allerminnelykften . Antonius , ft. Doet onzé harten fmilten in de liefde van Christus. GEBED. Oallerzoetften Jezus, wilt overvloedelyk uitftorten den vloed van uwe liefde op onze bedorven gemoedéren, en reinigt die, door de voorfpraak van den H. Antonius, van alle vlekten der zonden. Die leeft en heerscht met God BI < o O B2  £09 LITANIE AAN DEM Kof van alle deugden, *. Kenner der harten, - Voorzegger der toekomende dingen, Licht der blinden, Verwekker der dooden* Schroom der duivelen, Navolger der Patriarchen, Nabeeld der Apostelen, Uitftekende onder de Leeraars Glorie der-Heiligen, 4 Onzen allerzoetlten Vader en Befchermer, J VVeest ons genadig, hoor ons Heere. Weest ons genadig, verhoor ons Heere. Van alle kwaad, verlost ons Heere. Van alle zonden, s Van de magt des duivels, Van Pest, Honger en Oorlog, Van de eeuwige dood, Door de verdienden van den heiligen An tonius, Door zyne brandende liefde, Door den yver tot de bekcerlng der Zon^ daaren, Door zyne vuurige begeerte tot de Martelie, Door zyne geduurige volherding in zyne beloften van gehoorzaamheid, armoede en zuiverheid, Door zyne onvermoeidheid in den arbeid , Door de wonderbaare verfcheidenheid zy- ner Mirakelen, ïn den dag des oordeels, ■ J Wy Zondaaren , wy bidden U , verhoor o Heere. Dat gy ons wilt brengen tor een waaragtig \ rouw en leetwezen onzer zonden , wy bfdd U, verhoor ons Heere. Dat gy het vuur der Godelyke Liefde in on èjl <■ O O •-t O 3 -i ra m e« ^n  H. ANTONIUS DE PADUA, S< harten wilt ontdeken, wy bidden U, verho ons Heere, Dat gy ons deelagtig wilt maken van de^ voorfpraak en verdienden van den heili- ■ gen Antonius, Dac gy ons Vaderland in den dienst van den heiligen Antonius wilt doen volherden, J Dat gy" alle, die hunnen toevlugt nemen tot i den heiligen Antonius, gezondheid na ziel en lighaam wilt verleenen, \ Dat wy door de verdienden van den heiligen Antonius in alle foorten van deugden mogen voortgaan , Dat gy alle Dienaars en Liefhebbers van den heiligen Antonius wilt voorkomen in alle gebenedydingen, Dat gy U gewaardigt ons te verhooren, Jezus Christus, Zoon van den levende God,s Lam Gods, dat wegneemt de zonden der w reld, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der w reld, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der v reld, ontferm ö onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. Heere, ontferm U onzer, Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm ü onzer. Onzen Vader, e-n-. yr. Bid voor ons H Antonius, fy. Opdat wy waardig worden de beloften Christus* GEBED. OHeere Jezus Christus, die op den go Vrydag omtrent zes uuren op den Ai van uw allerheiligde Kruis hebt willen verft 3P i —« 2 "3? O O nt O X p' ae? :ae'ae- vam :dei| itaaf; even  50*2 GEBEDEN TOT DEN wordenden omtrent de negende uur uwen geest gevende in de handen van uwen hemelfchen Vader : wy bidden U door uwe verdienden, en door de voorfpraak van den H. Antonius, wiens ziel ook op eenen Vrydag haar affcheid heeft genomen van deze waereld, en wiens lighaam den derden dag begraven is geweest, dat wy de vrugt van uwe verlosfing en onze zaligmaking, door de voorfpraak van denzelven Patroon , in ons geduurig mogen gewaar worden : die met den Vader en den H. Geest leeft en heerscht, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. OGod, die uwen H. Belyder Antonius gemaakt hebt eenen uitnemende Verkondiger van uwe woorden , en zo wonderlyk verblyd hebt de H. Kerk door zyne zalige Leeringen : verleen ons, dat wy door de voorfpraak van den geene, die wy op de aarde tot eenen Leeraar des levens hebben gehad, mogen uitwerken hetgene hy ons geleerd heeft met woorden en werken, door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenigheid des H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen. Amen. NEGEN DEVOTE GEBEDEN, TER EERE VAN DEN H. ANTONIUS D£ PADUA. I. OGlorieuzen en heiligen Vader Antonius, die zyt een licht der H,. Schriftuur, en een hy-  h. antonius db padua. [land der mistrooftigen: wy bidden U, verboor nze ootmoedige gebeden ons verkrygend v a r.od zvne'godplvke genade en hulp; dat bidden wy dooï uwe onnozele kindsheid. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. II. OH. Antonius, glorie der Predikanten, jvfc ri*en Verkondiger der deugden, en ttandvastigen Berisper der zonden, wilt ons verwerven, door uw goedertierend en minnelyk h.rt den byftand van God in allen onzen nood. dat bidden wy U, door de jaaren, die gy zo loffelyk overgebragt hebt in het Orden van den H. Augustinus. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet, UI- , , OH. Antonius, een zuiver zout der aarder een licht op den Kandelaar der H.,Kerk, een Stad op den Berg^der befchouwing: wy bidden U, aanhoor onze gebeden, en verkryg or.a van God heilige begeerten , met eene volherding in dezelve, dat bidden wy U door uw heilig leven in het Orden van den H. Franciscus. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet,. IV. OH. Antonius, getrouwen Dienaar der dief* heiligde Maagd Maria, wilt doch by haat onzen Voorfpreker wezen, verkrygende vergiltcZ onzer zonden, en byftand in allen nood: dat bidden wy U, door de omuifpreeklw ke senoegten, die uwe ziel geyoelue , als l. 5 . Kind T e z.u s was rustende tusfehen uwe armen. Amen. Onzen Vader.. Weest gegroet, V. QH. Antonius, Vader der weezen en veria;-en. menfchen, vrugtbaaren regen des. Hewct^ ' " 4, -  ?.<$4- GEBEDEN TOT DEN maakt onze harten vrugtbaar in deugden, vuurig in het Geloof, wilt ons ontvangen ora U te dienen, ons befchermende in alle gevaaren na ziel en lighaam, verkrygt ons een volkome liefde toe God en onzen evennaaften: dat bidden wy IV, door de menigvuldige mirakelen, die gy op de aarde gedaan hebt. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. VI. OH. Antonius, fterke Kolomme der boetvaardigheid, fchild tegen alle bekooringen, zekeren weg der onwetende, maakt my deelagtig van uwe heilige deugden; opdat in ons niet verloren gaat het dierbaar bloed van Christus, maar dat wy mogen vinden in zyne heilige Wonden eene geruste have der heiligheid: dat bidden wy door uwe heilige dood. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. VII. OH. Antonius, licht van fcalien, glorie van Padua, troost der ongeloovigen, wilt ons verkrygen een levendig geloof, een vaste hoop, en den gewenschten prys der glorie: dat bidden wy U, door den glorieuzen ingang uwer Ziel in de' hemelfche blydfchap. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. ' yni. OH. Antonius, levende voorbeeld der Evangelifche Leeraars, troost der zieken, blydfchap der bedroefden, wilt niet vergeten alle ónze zugten en gebeden tot U, gelyk gy niet vergeten hebt uwe lieve Ouders, die zonder fchuld ter dood veroordeeld waren; maar bid God, dat |y ons vertrooste en barmhartig zy: dat biddeji  ». antonius de padua. 065 wy U, door die oubegryplyke vreugde en liefde, die nu is tusfchen U, en uwen heiligen Vader Franciscus, in den Hemel. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. IX. OH. Antonius, zeer naauwen Bewaarer der zuiverheid, getrouwen Minnaar des heilig Kruis, befchermt ons in onze dood tegen alle bekooringen ; opdat wy, God belydeade met den mond, en met er harte, mogen gevoelen Gods barmhartigheid: dat bidden wy U, door de allergrootfte blydfchap, die gy in der eeuwigheid zult bezitten, in het aanfchouwen en genieten van het Godelyk Weezeu. Amen. Onzen Vader. Weest gegroet. Bet Dingsdags Lof van den H- Antonius de Padua. Laat ons nu verzaamt in deugden, Christus zingen dank en lof, Die Antonius met vreugden, Heeft gekroont 'in 's Hemels Hof. : Die Franciscus zynen Vader, Heeft getragt gelyk te zyn, Uit hem als een bronneader, Vloeijendé des Levens Wyn. Overvloeijende de perken ■> goor den dorst des doods verflikt, ie hy door Gods Woord kwam fterken.^ En met Hemels douw verkwikt. ' Hy die naar zyn Vader aarde, Die door wonden wyt beroemd, Aan het Kruis hem openbaarde, Als hy maar den Tytel noemt. 11 ■ . ' R 5  266 CEBEDEN TOT DEN Die zyn zelven heeft verwonnen, Onder Gods bevrydenis, Is in 't Hemelryk gekomen, Daar niet meer te ftryden is. Dat hy ons, die hier nog ftryden, Gunnen wilt kloekmoedigheid, Opdat wy geen kwaad en lyden, Overwonnen in den ftryd. Dit wilt ons den Vader geven , Die ons ook verleent den Zoon; Opdat wy geftadig leven, Door den Geest in 's Hemeis Troon. Amen. ANTIBHON E. Wiltgy mirakels zien? het weenen, kermen, zngten, Den Duivel, Pest en Dood, de Kettery moet vlugten, Wat ziekten dat het zyn, melaatsheid die ver* gaat, Geen mensch hoe krank hy is, die niet gezond opftaat. f De Zee die wykt van hem, de banden der gevangen, Die fpringen door hem los, en jong, en oud ontvangen , In allen hunnen nood, hulp, troost en onder? ,ftand_ En wat verforen is, komt wederom ter hand. f. De geene die tot hem maar ftuuren hun gebeden , En hebben geen gevaar, nog ramp,, nog zwa» righeden, Die moeten by zyn proef belyden altegaar, Dat die van Padua vry zeggen openbaar. % De Zee die wykt, enz. ah vooren,  h. antonius de padua. 267 f. Glorie zy den Vader, en den Zoon, ea den H. Geest. ' * De Zee ontwykt, enz. als vooren. f. Bid voor ons H. Antonius, r. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus* GEBED. OQod, verleen oris , dat wy door de voorbidding van den H. Antonius uwen Belyder, in uwe tl. Kerk altyd verblyd worden ; opdat wy, met geeftelyken onderftand befchermd zynde, verdienen te genieten de eeuwige vreugden, door Christus ouzen Heere. Amen. Trooflelyke Godvrugtigheid tot de Wonderwer' ken van den H. Antonius de Padua. "\TS7iens uitftekende daaden door de dagelykVV fche ondervinding aldus uitmunten, dat het onnodig is, na zo veele befchry vingen derzei ve, hier van eene nieuwe lyst temaken; aangezien alle, die na behooren, met een vaSt betrouwen, hunnen toevlugt tot hem nemen, door eige ondervinding genoegzaam tot de waarheid van dien konnen geraken: 't zy dat zy zynen byftand aanroepen in geeftelyke of lighaamlyke krankheden, 't zy in andere droevige voorvallen of zwarigheden , 't zy dat zy zyne hulp verzoeken om weder te krygen hetgene zy verloren hebben, ofte hun is ontnomen ;"'t zy in wat rampen, die hun mogten overkomen: by zo verre nogtans dat hun verzoek behoorlyk en billyk is, als ook aan den verzoeker nut en zalig is. Tot welken einde het zeer voordeelig zal wezen, dat zy de navolgende Oeffening, ter eeren van den voornoemder| Heiligen da^elyks lezen.  *ÖS 8EBEDEN TOT DEN LOFZANG, Ter eeren van den H, Antonius. de Padua. Verheugt u Padua , verheugt u alle menfchen. Die tot Antonius belHert uw goede wenfchen. Mits zyn hoogmogendheid by Christus is zo groot, Dat hy na ons verzoekt ons helpt in alle nood. Wat tegenfpped het zy, de fmerten, droefheid, pynen, Die ziét men door zyn hulp oogmerkelyk verdwynen, Die zyn in baarensnood, die zyn in doodsgevaar, Die worden zyne hulp ( tot hunnen troost gewaar. t Wat ziekten dan het zyn, kan zyne hulp genezen, Die iets verloren heeft, wat dat 't ook mag wezën, Dat krygt hy wederom,'wat iemands hart ontfteld,' Dat word door zyne hidp naar wensch te neer geveld. Den duivel, waereld, vleesch, die ftaan voor hem gevetert, Den zondaar, die hem viert, word door zyn hulp gebetert, De dwaaling des gemoeds moet zwigten voor zyn licht, Geen kwaad en is er, ook dat niet voor hem. en zwigt. ïf. Dus laar ons hem met vlyt, en met devotie vieren, Laten wy ons gemoed tot zynen byftand ftieren s Betrouwende op hem, want zo 't ons zalig is, Zal ons verzoek'dooj: hem gefchieden voor ge-* wis>  ik. Antonius de padua. 269 f. Den Vader zy de eer, die hem heeft magt gegeven , Den Zpone zy de eer, die hem gaf t eeuwig 'leven, . De eer zy aan den Geest, die hem geheihgt heeft, • . , , Waar door hy nu met God m d'eeuwigheden leeft. - ï%. Dus laat ons hem met vlyl, en met devotie vieren, ■ Laten wy ons gemoed tot zynen byftand ttieren, Betrouwende op hem, want zo 't qns zalig is , Zal ons verzoek door hem gefehieden voör gewis. > , , y. Antonius, wilt ons hier gewenschte hulp bereiden, , t. r. Om naar dit ballingfchap ons geftadig te verblyden. GEBED. OGoedertieren en barmhartigen God, die den H. Antonius zo uitmuntende gratiën hebt verleent, dat hy hier door uitftekende in deug-den en heiligheid, by il alzwlk vermogen heeft verkregen, dat door zyne tusfchenfpraak de verblinde en harde gemoederen der menfchen worden verlicht en vérmurft, in dier voegen, dat de flapende in de fchaduwe des doods, hier door uit hunnen flaap ontwaken t, en tot den weg des levens geraken: Wy bidden ü door zyne veruienfteu, dat gy onze harten met uwe. gratie aldus gelieft te verlichten, dat wy den duivel, de waereld en het vleesch overwinnende, met genoegen onze zaligheid mogen werken. Amem Antonius wilt ons.helpen, j£J[_ Dit betrouwen op uw gunst s A  S70 SEBËDF. N TOT DEN Wilt ons kwaad te nedeifi'elpen, Vordert ons, tot zedekunst. Doet de droefheid van ons vlugtèn , Helpt ons tog in allen nood, Bant het kermen, bant het zugten , Keert van ons een kwaade dood. Maakt dat wy zyn uitverkoren , Door het pleegen van de deugd, « Hebben wy ook iets verloren, Brengt dat weer tot onzer vreugd. Opdat wy van ramp ontflagen, Die de waereld ons bereid. God hier minnen en behagen, Tot ons aller zaligheid. Amen. f. Antonius, maakt dat God ons krank gebed verhoort, K. En 't kwaad van ons verdryft, dat onze ruste ftoort. GEBED. Heere Jezus Christus, wiens vergenoegen is te wezen met de kinderen der menfchen, ter welker oorzaak gy U zelven aan den H. Antonius, wegens zyne kindfche zuiverheid en minnelykheid, ook hebt veropenbaart in de gedaante van een Kind, hem alle gunden en genegenheid bewyzende, alzo dat gyhem, nu glorieus met U heerfchende in den Hemel, niet weigert hetg&ne hy voor zyne Dienaars verzoekt op de aarde: wy bidden U, door zyne uitmuntende zuiverheid en andere deugdra, om dewelke hy deze uitftekenfte gunften heeft verkregen , dat gy ons gemoed van alle gebreken gelieft te zuiveren, en daar in te drukken eenen oprechten yver tot alle deugden; opdat wy mogen waardig worden te bekomen, hetgene wy door de voorfpraak van uwen heiligen Belydèr verzoeken :'  h. antonius de padua. 271 Die daar leeft en heerscht met God den Vader, en den H. Geest, door alle eeuwen der eeuwen. Amen. De uitmuntendheid van het wonderbaar Leven van den H. Antonius de Padua. Dienaar Gods hoog uitverkoren, Uit zo edel ftam geboren, Die met een zo goed beleid, Leefde na d'ootmoedigheid. Ach! hoe kwamen uw gedagten, Altvd naar dees deugd te tragten, Die gy hebt volmaakt bemint, En daar vast bleeft toe gezind. Gy hielt uw verftind verborgen, En fcheent daar niet voor te zorgen, Dog uw zorgtloozen fchyn, Kon niet lang verborgen zyn. Want God die'kent de gedagten, En weet waar dat zy na tragten, Heeft d'ootmoedigheid ontdekt, En U zoetjes opgewekt. Hy kwam dan Gods woord verkonden , En ook (toppen al de monden, Van de Ketters in 't gemein, . Zonder moeite, zonder pyn. Meenig Ketter wierd verflagen, En kreeg in U groot behagen, Meenig Ketter wierd bekeerd, En Gods Glorie wierd vermeerd. Ach! hoe meenige zondaaren, Moeten hier ook niet verklaaren, Dat gy met een Zoet. beleid, Hun brogt tot de zaligheid. Hoe verfteend zy mogten wezen, Wierdén zy aanfionds gedreven*  •272 teÈBËDÜN TOT DEM Om te dóen boetvaardigheid; Voor hun ongeregeldheid. Iedereen kwam in zyn kwaaien, By U de gezondheid haaien, En wierd op dezelve dond, Van de ziekten heel gezond. AI de droefheid, ftnert en zusten. Duivels, Zee, Pest voor O vlugten, ledereen krygt onderband , .,D,at ™™ kwyt was, konit ter hand. Al de banden der gevangen, Springen los, en zy ontvangen, Proost en blydfchap in den nood: Ja zelfs ook de bleeke dood, Moet aan U gehoorzaam wezen, DoorU zyn er veel verrezen, Men krygt hulp in het gevaar, Dit weet men maar al te klaar. Alle uwe goede werken , Kwamen het gebed verderken, Dat gy pleegde met geduld, . lot dat den tvd was vervuld* Men zag U in liefde fterven, Om den Hemel te gaan erven, En als in een Bruiloftsfeest, Gaf gy zalig uwen geest. Dienaars Gods wilt ons ontfermen: , En ook over al befchermen, Helpt ons doch in onzen nood, Dat men derft een goede dood. Dat de dwaaling mag vërdwynen, En het licht mag blyven fchynen, Wy U vragen met ootmoed, Dat gy ons dees gunften doet. y. Bid voor ons H. Antonius, Opdat wy mogen waardig worderi de b!e- wtcen van Christus;  H. antön1u5 de padua. 27? GEBED. goedertierenften Jezus, die Bely( ) Lr den H. Antonius met gedurige uitlcny nV„ der rrirS elen vercierd hebt: verkent ons t de Srjghèid des H. Geest, door alk «uwe,, der eeuwen. Amen. LITANIE aan de H. T II E IU S I A T Teere , ontferm U onzer, il Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus , hoor ons. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm H°£t, waaragtig God, ontferm U> onzen H. Drievuldigheid eenen God, ontrerm U on* H. Maria, bid voor ons. ~ H. |ofeph, _ il H. 'Móéder Therefia , \\ rig waart tot de Manelie^ * U Zi O' O  £?4 LITANIE AAN BÊ Die met uwen Broeder gereist zvt rnr d* verS,0mUW ^ voorSis^S Die ontmoet zynde, en wedergebragt van uwen Oom ontrooftelyk waart, omdat ï dien Palmr.k ontnomen was, ' Die beroofd zynde van de glorie der Martehe, begeeng waart tot het leven der E remvten , UCI ^ Die ttisfehen het kiuderfpel n]ao.c onterechte* Kloofteren der Pveligieuzen, P Ch r.?JC fei'lghe\d uit^ftort waart in het Gebed, boven de bekwaamheid der jaa Die nog een kind zynde, van God beftraalt D!renSLjnrn °üd' UWe Moeder verloren hebbende u geworpen hebt voor een Beeld van Maria, en u zelven aan haar hebt opgedragen tot een Dogter i Die twintig jaaren geworden zynde', u beee- Die nu Religieuze zynde, drie jaaren aïe met de aUerpynlykife ziekten zyt ove vah len geworden, en berooft van het gebruik uwer lidmaaten, ! Die door den heiligen Jof-ph verdient hebt genezer- te worden, Die- vervallen tot handelen met de menfchen van Christus ftraffelyk zyt berlpt gewor-' j Die van hem zyt genodigd geworden tot I het gezelfdhap der Engelen Die verdient hebt van hem te hooren in her &?tinrrtaan gy mec de Engeien f a ö < d jO o 3  H. THERSSU. 2/ Die daar op wonderlyk zyt verciert gewor-Sjl den met alle deugden, I Mpagd vol van geloof en hoop, , Brandende in eenen onuitblusfelyken Brand der godelyke Liefde, | Die waardig,zyt geweest, van eenen Sera- j rihyn met eenen gulden en vuurigen fchigt der liefde doorfchoten te worden. Die vlammende van liefde, belooft hebt altyd te, doen , hetgene gy zoüd weten aan God het aangenaamfte te zyn, Die ontdoken door eenen onverzadelyke ziel-n vver, gewoon waart onophoudely K te beweenen de duidernisfen der ongelo- , vigen en ketteren, I] Die, om eenigzins te vergelden bet groot .., verlies der zielen, geworden zyt de Oprechfter van twee-en-dertig Klooftere des herftelden Orden van Carmehis, | Die bereid waart tot het einde des waerelds te onderdaan de ilynen des Vagevuurs, voor de zaligheid van eene ziel alleen, Bruid van Christus, , Verheven door het behouden der onnozelheid uws Doopzels, . Die waardig geweest zyt van Ctastus hooren, voortaan zult gy als een waare Bruid myn eere beyveren , ' . Die belast zyt geworden van den Moedigen Bruidegom, inedelyden te hebben met alle zyne wonden, die hem de zondaars geduuiig vernieuwen , AHerminde door ootmoedigheid, Die altyd begeerig waart , om veracht te DiTcofdikwils gebeden hebt, dat hy zj guuften te uwaarts zoude matigen * en u S 2 bi < O i" 1 1 li 1  27Ö. LITANIE AAN DÉ Blyharug in behoeftigheid, Die overvallen met eene doodziekte op de S' J- ^1,C>S vcrlaten' uwe medegezelhek,' dlC daar°m weende' zei* getroost Blind in gehoorzaamheid, eVK Se5oorzaamen, zonder uitftel, CantS l„' uU gy gfcmaakt had, op dè SÈSd" et vuur gdhieeten hebc> e« Dif cLn"' bovenmatig« lydzaamheid, Vftrve,,,™ uitte™P<* = ofly'den, Onoverwinne'lyk in vervolgingen. Onberoerd tusfchen alk de tanveetin-en Difvï, In^H Ve"00"^g- deasndeu1venC li Bieten van de trap- I Wonderbaar i« verfrervingen, Dnm Iere'i,te,t b'ebt tusfchen de doornen, om de hefde van. Christus, ' Uitnemende in het Gebed, LTretoeet-e \vor*dei-baa>-e dorrigbeid des II f™!1 gi len jaaren Ia"g bitterlyk beproeft ! zynde daar na met alk de wellusten des rtemels zyt overgoten geworden, f Uie dikwils vereerd zyt geworden met het aanlcoouwen van de Menchheid van Chris- jj Dt!f ]lf,Gehed van den Heere verdient hebt te hooren : ik hebbe op de aardel es SI" < o sO -t O 13 os  H. THIRïSIA. 2 Magcblena gehad tot een Vriendinne, en van liefde ''dïa egn ^ M Py"' °"geIyk ver" Door die , door eigen fchuld , geheel verloren laagen! De welvaart van een (laaf, die brengt ö in den nood, En 't leyen van een ziel, kost U de bittere dood. Terwyl de beulen flaan, terwyl de aders leken, Als ïj de ziel begeeft, terwyl uw oogen breken! koept gy den Vader aan, en midden in de py», Zegt gy, van die daar van de meefte oorzaak zyn : Vader, vergeeft het hun , want zy weten niet wat zy doe». Lik. 23. ?r. 34.  ix:   ZOETE BEMERKINGEN, ENZ. s8*- G E B EVD. OAllerzoettte lydzaamheid! 6 wondere zagtmoedigheid! ó goedheid zonder eind' ol maat, Die al onz' fchuld te boven gaat* In al uW lyden en verdriet, Gy klaagt, gy dreigt, gy jammert met: Ey zie myn droeve traanen aan, En hoor de bange zugten gaan, Die fchieten uit mvn rouwig hert, Dat door uw dood gemorfeld werd, Verfchoon toch, Jezus, myn misdaad, Vergeef my, Jezus, al myn kwaad. Het tweede Woord. OJezus, wiens bloed uit zo veel duizend wonden, . Geperst tot het laatfte toe, te niet doet onze zonden, . , Hoe waart gy dan gemoed, als midden in de dood, Een booswigt uwe fmert nog maakte eens zo groot. , T7 Hy hong met U aan 't Kruis, en dorst U tegenfnreken, Maar die van d'andere kant, die zag uw oogen breken , Erkend U voor zyn God, en nep ootmoe- delyk: . • . 6 Heer, denkt tog op my, als „gy komt in uw Uw Vaderlyk gemoed , heeft hem zyn kwaad vergeven, ■En met het ander woord, belooft het eeuwig, leven: S 5  £8a ZOETE BEMERKINGEN OP DE ZEVEN ó Woord! ó wenschbaar woord! Ey zondaar hoort dit aan, • ' . Laat dit' tot ^en troost, u diep ter harte gaan. Voorwaarzegge iku, heden zult gy met my wezen m het Paradys. Luc. 24, jf. 45. J GEBED, OLiefde vol barmhartigheid , Genade vol goedgunttigheid, Gy, die geen zondaar ooit verltoot Al zyn zyne' zonden nog zo groot dHoor myn belydenis tog aan, ' En laat myn traanen tot U gaan Gy kent den grond van ieders hert En wat daar in verborgen werd * Gy ziet, dat ik op U betrouw', Vol hoop, en faamen vol berouw, fetaa my dan by in flervens nood, En Ichenk my 't leven in de dood. Het derde Woord. O ^bor^n' Uk MMSd t0t 0HS geluk g£* Die gy uit duizend had van eeuwig uitverkoren Die zaagt gy onder 't Kruis vol drolfhek1 en verdriet, Omdat haar zulk een Zoon, door zulk een dood verliet. Joannes Hond daar by, ook uwen welbeminden, Gy wilde die twee t'faam met nieuwe Liefde binden: Zy had een Moeders hart, en hy een Zoons gemoed, J ^ietjTzV?doet°nder W£rk CeU W°°rd V3a  woorden ons heere jezus christus. 283 7v zap- haar liefllc Kind voor haare oogen fterven, Óm 't menfchelyk geflagt het leven te doen erven En zo zy even kloek nog als een rots bUet ftaan, . , j„„,» Zo fpreekt gy haar voor 't laatst met deze woorden aan. Vrouwe, ziet hier uwen Zoon, en daarna aan den Discipel': ziét hier uwe Moeder. Joan. 19 f. 20, GEBED. f-\ Droevige verandering! V ƒ Hoe (legt is dez' verwisfehng, Eilaas! maria, treurig lot, Gy krygt een mensch voor eenen God, o Jezus! 'k bid U door uw pyn, Laat haar ook myne Moeder zyn : 'k Beveel my in uw voorzienigheid, Met. d'allergrootfte ootmoedigheid, Als ik op haar betrouwen zal, Moet ik niet vreezen voor den val, 'k Wil toonen, dat, met hart en zin , Ik haar als myne Moeder min. Het vierde Woord. f\ Jezus, eeuwig Woord, geboren uit den VJ Vader, , „ , Door wien de fchepfels zyn, en leven allegader, Voor wien dat alles zwigt, en voor wiens Oppermagt, En Aard' en Hemel beeft, en d'onderaardfche Gy, dKög maar een Kind, een nieuwe Steg. deed fchynen, - . Gy, die de ziekt' en pyn, en onheil deed ve^ dwynen?  *84 zoete bemerkingen op de zeven Gy, die de Dooden zelfs, deed opftaan uit hun graf. Legt hier, om mynent wil , all' uwe fterkte af. Om my gehoorzaamheid tot 'r laatfte toe te leeren, Zien ik uwe Heerfchappy in droeve klagten keeren, Gy laat van 't hout des Kruis uw' bange zugteh gaan, En in mistrooftigheid roept dus den Vader aan. Myn God, myn God, waarom hebt gy my verlaten? Mare. 25. fr. 34. GEBED. ODroeve en wonderlyke klagt! Waar is, ó Jezus, uwe magt? Ik we.t, dat 't myne zonden zyn, Die U doen klagen in de pyn, En dat gy, die hiervoor my lyd, En heilig, en onnozel zyt; Ik, die de boosheid heb gedaan, Ach! laat ik niet een traantje gaan? Vloeit, oogen weent, weent meer en meer, En zyt mistroostig met den Heer! ö Jezus, door dit uw verdriet, Verlaat my in den doodftryd niet. Het vyfde Woord. OJe zus, zoete Naam! 6 voedfel van myn wenfehen, 6 Liefde, troost en vreugd , van Eng'len, eu van menfchen, Na wie myn ziele jaagt, als 't Hert na 't wa*. ter doeta  woorden ons heere jezus christus. ü85 6 Schoonheid zonder eind, 6 allermeefte goed. Als av genageld hing aan voeten en aan handen, ?Levende Fontein, begon van dorst te branden; Gy dorfte naar myn ziel, gy wenschte naar myn hert, . Den dorst naar myn geluk was oorzaak van uw fmert. Als of 't vergoten Bloed, en al die open won- Vaï uwe ziele min, den dorst niet laven konden, Zo riep gy op bet laatst, in dezen bitt'ren nood, . , , Met een gebroken ftemm', nu zeer naby de dood. Ik hebbe dorst. Joan. 19. a8« GEBED. OZoeten dorst, 6 lieve pyn, Die wenscht met Jezus eens te zyn. 6 Jezus, ftookt dien zoeten brand, In myne ziel. van allen kant, Dat ik voortaan niets meerder acht, OF ergens naar zo vuurig tragt, Dan Ü, myn God, en mynen Heer, Te willen minnen meer en meer, Door U alleen word mynen lust, En dorst van myne ziel geblust: _ Want die U, Jezus, waarlyk mint, In U alleen genoegen vind. Het zesde Woord. Jezus, die de fchuld van myn ontehVre W^iaborikln den nagt van Satan lag geboüden,  »85 zoete bemerkingen öp de zevèn Beta!J;obdeb* met den prys van uw onnozel - Weest duizendmaal gedankt, Weest duizend- maal gegroet. Het einde was nu daar van drie-en-dertig Jaaren, Die altyd vol verdriet, vol Pyn, vol Ikerten waren. Het offer was volbragt, de vyand was geveld, t Bedorvén Adams zaad was nu byna herlteld Gy zaagt de bleeke Dood met haare fchigteri naaken, 6 G"V Wifmakeaiï bitterhcid » toc PP* verlosfing s Gy zegt het', ó myn God, 't is alles nu voldaan, Laat vry dit kragtig woord tot 's Hemels vuurlcnaar gaan. Het is volbragt. Joan. 19. 30> GEBED. f\ Jezus, gy zyt al ons goed, Gy zyt den troost van ons gemoed* Uy zyt ons leven onze deugd ; Gy zyt de bron van onze vreugd • Gy zyt de Heiligheid alleen, ' ó Jezus, maakt ons die gemeen. Maakt, dat wy ook zyn kloek en fterk< Urn te voltrekken dit groot werk, Dat U heeft fmert en bloed gekost, Eer gy den zondaar had verlost, Help ons dan met uw fterke hand, En brengt ons in het Vaderland. Het zevende Woord. OJezus, die^ om ons de rechte baan te toonen ,  WOORDEN ONS HEERE JeZUS CHRISTUS. 08? Tot 't leven zonder dood, en nooit vergaand© kroonen, , Na zo veel druk en pyn, van kragt en bloed berooft, Op het einde nog tot ons gebogen hebt uw hoofd. Gy, die de dood en hel, en zonden had ver* trccdcn Hebt nog gelyk om hulp, en byftand hier gebeden, , En riept met luider ftem nog uwen Vader aan, ,~ ' . , Eer uw benauwde Ziel zou uit het Lighaam gaan. Niet dat daar reden was van vreezen, ot van beven, . , Voor die, door zyne dood, den mensch moest doen herleven, t , Maar opdat hy U volg', die zig ter dood be- Hebt^gy'tot onze lefs' dit laatfte Woord gezeid. Vader, in uwe handen heveel ik mynen geest. Luc. 23. 4-6- GEBED. ODood, die Jezus hebt geveld, En lucht, en aard' in rouw geheld, ö Dood! ó wonderlyke Dood! Die ons moet helpen in den nood. ó Jezus, help my uit de pyn, Als ik in ftervensnood zal zyn:. Maak, dat uw Dood in myn verftand, Voor altvd zy zo diep geplant, Die ik voortaan met hart en zin , De waereld niet, maar U bemin?  288 zoete bemerkingen OP de zeven Om zo door uw barmhartigheid Ie leven in der eeuwigheid. Amen. AANSPRAAK Van den gekruiften Jezus tot den mensch. IN^fterïen V°°r ^ Lyde" Cn ravn Leefr, lyd, en'fterft voor my, zo zult gv 't Leven erven. <*" SLUITREDEN. Laat nu , laat vry de fchepfels gaan, En ziet des Scheppers liefde aan; De God van liefde voor u , mensch , Hangt, lyd en fterft naar liefdens wensch. Acn! in zulk een gefteltenis, De liefde waare liefde is, Ja, zo ik alles wel bemerk, Daar is hier niet als liefde-werk De Liefde doet hier Olferand Een Olferand in Liefde brand'; De Liefde fpreekt, de Liefde hoort, En buiten Liefde niet een woord; En fpreekt de Liefde zevenmaal, t Is zevenmaal de Liefde-taal, De Liefde vraagt barmhartigheid , De Liefde dorst naar zaligheid; De Liefde aan die Liefde heeft, De Moeder van de Liefde geeft, En fchoon den Vader, na den fchyn, Oen Zoon verlaat in zvne pyn, De Liefde blyft, nog zy'verlaat Den zondaar niet, in zyn misdaad; De Liefde noodt, en neemt met haar, , in t Paradys den Moordenaar.  WOORDEN ONS HEERE JEZUS CHRISTUS.' iS? En na dat liefde heeft volbrogt, Al wat ooit liefde heeft verzogt, De liefde geeft hier haaren gee9t, Eu daar is de liefde allermeest: Want nooit de hefde meerder leeft * Dan als zy fterft, en 't leven geeft. Godvrugtigheid tot J e z u s, M a r i a en A n n a, Anna, met gunst overgoten. En uit Davitis Stam gefprotenj. Die hier oelfende de deugd, Van u\v teere jonge jeugd. Anna, uit wie is geboren, •Uw- hef Kind. van God verkoren $ 'X GEBEDEN Om door de voorfpraak der Heiligen verfchèide Deugden van, God (e verwerven. GEBED. Tot den 11. P e f r ei s, Print der Apostelen , om ftandvastigheid in '*t Geloof. OH. Petrus , Prins der Apostelen, Stadhóu* der van fezus Christus, en het Opperhoofd der H. Katholyke Kerk: wy bidden U, om de liefde van den genen, die U tot zo eene hooge waardigheid verkoren heeft, dat gy onze Gebeden in de tegenwoordigheid Gods wilt aanhooren, en voor ons verkrygen hetgeene wy ootmoedelyk verzoeken, en byzoriderlyk , dat^wy mogen fterven in het waaragtig Geloof, om God voor altyd in den Hemel te aaufchouwen Amen.  fiOO gebeden OM ver SC he ide deugden Die Maria wierd genoemd, Gy U nogtans niet beroemdSchoon ons door haar wierd gegeven. Het Licht van het eeuwig leven En gefield, meer als gemein, Om de Moeder Gods te zyn. Anna, die U kwam verblyden Als gy moest Maria leiden, In den Tempel drie jaar oud, Het U nooit en heeft berouwt. Gy hebt haar God aanbevolen, Wiens werken zyn verholen, En waart met Gods wil voldaan, Die men met mag wederftaan. Anna, die ons hebt gegeven Het voorbeeld, om naar te leven, Helpt ons in den laatften nood, Als nu naakt de ftraffe dood. Dat ons Jezus wilt ontfermen, En Maria komt befchermen Tegen Satans helsch fenyn , Om te mogen zalig zyn. y. Bid voor ons H. Moeder Anna. r>. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus." GEBED. "I^erblyd U, lofwaardige Moeder Anna, want V gy hebt voortgebragt een Vrugt, die zonder vlekken der erfzonde in uw lighaam ontvangen is geweest: verwerft van God, dat hy ons door uwe , en door uwe gebenedvde Dogters Gebeden , wilt verkenen, dat wy ons daar na met Jezus , Maria en Anna, voor altvd in de'hemeliche.glorie mogen verblyden. Amen.  VAN GÓD TE VERWERVEN. 201 Voorbeeld van Bekeering in de Heilige MaRIA M ag dal en a. Zag men .iemand meer verflonden , En aan d'ydelheid verbonden, Als Mag dal e na met er daad , Dat men hier betoonen gaat. Maar zy door Christus ombonden, Van haar grüwelyke zonden , Heeft den Heer zeerwel gedient, En altyd volmaakt bemint. Heeft hem ook vol van betrouwen, Zyn heel leven onderhouden, 'Zyn Discipels van gelyk, Want was uit er rnaaten ryk. Zy nu tot de deugd herboren , .Heeft het beste deel verkoren, Loofde God by dag en nagt, En op hein geduurig dagt; En fchoon men zag Mart ha klagen. Bleef zy nogtans met behagen, Aan de voeten van den Heer, Zy beminde hem zo zeer. Als nu Christus was verrezen, Heeft ze haar naardigheid bewezen, Ging vroeg in den morgeuftond, Naar het graf, daar zy toen vond De twee Engels aan de hoeken, Die haar toonden de zweetdoeken., Daar men Christus zeer befchreidj Wel gezalft had ingeleid. Zy heeft haar voor 't laatst begeven, Om in de eenzaamheid te leven, Was van alles nu ontbloot, Ac maar kruiden in den nood. W'lde daar op harde Steenen , Dertig Jaar haar fchuld beweénen,- t af ;  293 gebeden om verscheide deugden Stierf in volle heiligheid, Tot haar ziele zaligheid. f. Bid voor ons H. Maria Magdalena. E-; Opdat wy waardig worden de beloften van Christus. GEBED. OHeere, geeft ons, dat wy door de vooripraakva.) de H. Maria Magdalena mogen geholpen worden, door wiens gebeden, gy verzngt Zynde, haaren Broeder Lazarus, al vier dagen geftorven zynde, van de dood hebt levendig opgewekt. Die leeft en heerscht met tiod den Vader en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Voorbeeld van Barmhartigheid tot de Armen in de heilige Elisabeth, Dogter van den Koning van Hongarien. Men kan hier het puik der Vrouwen „ In Elisabeth aanfchouwen , Die van haare teere jeugd, Altyd toenam in de deugd. Al 't cieraad zogt zy te derven, Om haarzelven te verderven, Was heel nedrig in haar dragt, En beeft de zuiverheid betragt. Dog, om haar Ouders te behagen, ■ Heeft zy, zonder eens te klagen, Haar begeven naar hun raad, En het Huwlyk niet verfmaad. Zy fpysde ook alle dagen, Negen honderd nugterè maagen  van god te verwerven. «293 De Wees in haar een Moeder vind, Denkt nu, hoe zy wierd bemint. Als den Landgraaf kwam te fterven, Moest zy alle troost gaan derven, Dog God heeft haar bygeftaan, En nam weer in rykdom aan. Zy kwam dan een Gasthuis ftigten , Om de zieken te verligten, Wonde hoe etterig die ook was, Zy met eigen hand genas. En neeft dan met groot verlangen, 't Geeftelyk Habyt ontvangen, Stierf vergenoegd, en nu vol vreugd, Geniet den Hemel voor haar deugd. f. Bid voor ons heilige Elifabeth. 1^. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBED. OGod , verlicht barmhartiglyk de harten van uwe Geloovigen, en laat ons door de roemwaardige gebeden van de heilige Elisabeth, den voorfpoed des waerelds veragten, eu ons in den hemelfchen troost altyd verheugen. Door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon , die met U leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Voorbeeld van brandenden yver tot het H. Sacrament in den heiligen Stanislaus Kostika, Novitius der Sociëteit van Jezus. TVTan het Ryk van Polen klagen , jSk. Als het met zo groot behagen , Eenen Jongeling aanfchouwt, Zeifs maar dertien jaaren oud. i 3  SQ4 gebeden om verscheide deugden Die al van zo vroege tyden, Ging de helfche magt beftryden,, Als hy, zelfs rog maar een kind, Gods Moeder zo opregt bemint. Dat die by hem komt verfchyneri, Dy zyn ziekte doet verdwyn'en, En gaf hem tot zyn befcherm, Haar lief Kind op zynen erm. Om de zinnen te beftryden, Ging hy zyn lighaam kaftyden. Zelfs ook tot den bloede toe, Zonder het te worden moê. Hy had eens een groot verlangen, Om God op de reis te ontvangen, En vond by geval een Kerk, Om te doen dat prysbaar werk, Dog omdat Prielters ontbraken, Kon hy daartoe niet geraken, Eenen Engel dan vermogt, Die hem de Communie brogt. f. Bid voor ons H. Stanislaus Kostika. I£. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBED. Heere Jezus, die den H. Stanislaus, door de handen der Engelen, met uw H. L'ghaani zo zóëtelyk gefpyst hebt: geeft ons, dar wy, die hetzelve voor onze dood wenfcben te nutten, dat in den Hemel in zyne eigen gedaante mogen aa fchouwen. Doof' CMstöfe onzen Heere, die met den Vader en den H. Geest leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen, A« pgif,  van god te verwerven. 295 Foorbeeld van Zuiverheid in den zaligen Aloïsius Gonzaga, Marquis de Caftillon, Brieft er der Sociëteit van Jezus. Zag men ooit een Lelie bloeijen, En met fchooner glans opgroeijen , Als dat jong en teer gemoed, Zo vermaard door 't edel bloed. Dat van zyne kindfche jaaren, Zonder zvn hart te bezwaren , Heeft vol van ftandvastigheid, Kloek belooft de zuiverheid. Ach! hoe moest God dat behagen ,. Die voor hem heeft zorg gedragen, Dat by dagen of by nagt, Hy nooit kreeg een geil gedagt. Die zyn lighaam kon bewegen, Maar God gaf hem zynen zegen, Die hem altyd heeft bewaart, Zo zyn leven ons verklaart. Hy, als tot de deugd geboren, Heeft de Moeder Gods verkoren, Eene Maagd, heel fchoon en ryn, Om zyn Patrones te zyn. Daar hy hem heeft toe begeven, Al de dagen van zyn leven, En zo yverig gedient, , Dat z'hem aannam voor haar kina. Hy was vroeg en laat genegen, Om 't Gebed volmaakt te plegen, Zyn Gebed gaf eenen geur, Als een bloem in volle fleur. Zyn Gebed fcheen op te reizen, Dat het Hemels Hof moet pryzen, Als een Wierooks Olferand, Die voor God heel word verbrandt..  29za<*' Ach! hoe fcheen hy opgetogen ö' En 't hart tot God opgevlogen' Als men hem van jongs af aa'n, Zag tot de Communie gaan. Dan kon men zien traanen vloeijen Om zyn wangen te befproeijen ' Ja door dezen traanen plas, Zyn ziel als gefmolten was. Zuiver Engel zo verheven, ' Wy ons heel rot u begeven, Wy ö bidden met ootmoed, Dat ons God dees gunfte doet. Dat de geilheid mag verdwynen En de zuiverheid verfchyneu, Ja dat dees deugd nu voortaan, Vast gegrond mag blyven (laan. Bid voor ons zaligen Aloïsius Gok. zaga. ft. Opdat wy mogen waardig worden de beloften yap Christus.  van god te verwerven. 207 GEBED. OHeere, die den zaligen Aloïsius om zy* ne Engelfche zuiverheid bemind , en hem aan de Religieuze Jongheid tot eenen fpiegel geftdd hebt; geeft, dat wy zyn leven hier navolgende , het gezelfchap der Engelen hier namaals mogen genieten. Amen. Voorbeeld van Kloekmoedigheid in den edelen en zaligen Joannes Franciscus Regis^ Priefter der Sociëteit van Jezus. De fcherpzinnigfte gedagten , Het verftand met al haar kragten, Moet men (tellen hier te werk, En, als fchikken in een perk. Om in 't kort maar te verhalen, En gedoodverft aftemaalen, Hoe dat dezen vroomen Held, Het gemak heeft neergeveld. Hy (liep doorgaans maar drie uuren, Om den vaak wat te verduuren, Op een Hoekje, vloer of bank, Of' op eene harde plank; En zelfs altyd in zyn kleêren, Om God daar door te verëeren, En de kranken by te ftaan, Eer de ziekte meer nam aan. Wyn en zag men hem nooit nutten, Om den fmaak daar door te ftutten, lu zyn fcherpen hongersnood, At hy maar een ftukje brood, En fomtyds een weinig vrugten, Meer uit nood, als uit genugten, Wattr °at was zynen dranb»  SOS GEBEDEN OM VERSCHEIDE DEUGDEN En dat heel zyn leven lang. Het is geenzints te bevroeden, Hoe hy 't lighaam kwam vermoeden Hiel dat zo ftraf in den toom, ^ Dat het bybrogt eenen fchroom. s Nagts tusfchen het mediteeren, Hoort men hem disciplineeren , ' Droeg dan nog een hairen kleed, Zelfs ook op dat bloedig zweet. Ach.' hoe menige zondaaren , Ja ook boozer als Barbaaren, Heeft hy niet tot God gebrogt, Dat was 't punt daar hy na zogt. Ketters ook langs alle kanten, Zag men hem 't Geloof in planten Die hy zo wel heeft geleerd, Dat zy aanftonds zyn bekeerd. Wat heeft hy al niet geleden, Hoe wierd hy al niet beftreden, Omdat hy de vaste deugd, Zogt te planten in de jeugd. Vuillen, fchoppen en ftokflagen , Heeft hy menigmaal verdragen, Ja wierd zelfs ter dood gezogt, Wie had zulks wel ooit gedogt. Door de Dorpen, vlekken, Steden, Zag men hem vol vlyt getreden, Met een onvermoeid gemoed, Leerende Gods woord zeer zoet: Om een ieder te bewegen , Tot God meer te zyn genegen, En afftand te doen van 't kwaad, Liever vroeg, als wel te laat. Men moet nu een einde maken, En de ander deugden ftaken, Want hier voorder nog te gaan, Men zo haast niet had gedaan.  van god te verwerven. 299 '|wy ootmoedelyk dan vragen, lüat het O dog mag behagen, Dac zo menig droevig hert, Eens verlost word van zyn fmert. M. Bid voor ons zaligen Joannes francis- JcusRegis. j , , , , r I Opdat wy mogen waardig worden de beloiten | vau Christus. GEBED. OGod, die het uitftaan van menigvuldigen arbeid , voor cle zaligheid der zielen, in den I zaligen Joannes Franciscus re cis, rj uwen Belyder hebt verheerlykt met eene wonI derbaare liefde, en onovervvinnelyke verduldig1 heid; geeft genadelyk, dat wydoor de voorbeelI den van denzelven onderrigt, en door zyne voorI fpraak geholpen zynde, den prys van het eeuwig | leven bekomen, Amen. LITANIE aan den h. JOANNES NEPOMUCENUS. ÏJeere, ontferm U onzer. "1 Christus, ontferm ü onzer, Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm U onzer. God Zoon, Verlosfer der waereld, ontferm U onzer. H? Geest, waaragtig God, ontferm U onzer.  300 GEBEDEN OM VERSCHEIDE DEUGDEN H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U on H. Maria, bid voor ons. H. Joannes Nepomucenus, « Kind van gratie, verkregen door beloften en gebeden, ' Vereerd in uwe geboorte door een wonderbaar licht, In uwe jongheid door de allerheiligfte Maaed mirakeleuzelyk genezen, ë Geftadigen godvragtigen Dienaar van het H. Sacrificie der Misfe, TOuderSn blydfchap van uwe de"gdzaame Voorbeeld van Kloekmoedigheid, Voorbeeld van zedigheid en godvrtigtigheid, Grooten Almaar van de H. Moeder Gods Maagd na ziel en lighaam, Zeer magtig en voorzigtig in fpreken, | Spiegel der deugd en Heiligheid, I Onberispelyken Priefter in alle uwe zeden, Apostelyken Man, (1 Yveraar der zaligheid uws naaftens, II Leeraar der Evangelifche waarheden , Toevlugt der boetvaardige zondaaren, Ij Uitroeijer der Ketteryen, Ij Verftnader der wellusten, rykdommen en I eerzugt, Zeer milden Almoesfenier, Vader der Armen, Befchermer der Weduwen en Weezen, I Troost der bedrukten, Licht der Geloovigen, Vyand van alle twist en tweedragt, Middelaar in de Procesfen, Volmaakt Voorbeeld der Biegtvaders, Onoverwinnelyken Voorftaaner van het ge- [ heim der Biegte, J t» Of zer. S* t O -o O 3 Ui  VAN C6D TE VERWÜRVEN, 3 Kloeken Befchermer van de Kerkelyke Wet-S ten, Mirakel van verduldigheid, Vroomen Held in de tormenten, Standvastigen Navolger van den gekruilten j Propheet vervuld met den Geest Gods, . Eerften Martelaar om 't. bewaren van den zegel van het Sacrament van Penitentie, Klaarblinkende Sterre van het Ryk van Bohemen, Kostelykflen Schat van de Stad Praag, Grooten Vriend Gods, vermaard door menigvuldige mirakelen, Getrouwen Dienaar van God, vereerd door de wonderlyke onbederflykheid van uwe tonge , Patroon voor die in gevaar zyn van hunnen goeden naam te verliezen, « Lam Gods, dat wegneemt de zonden des \ relds, fpaar ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des \ relds, verhoor ons Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des \ ' relds, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Onzen Vader, em Bid voor ons H. Joannes Nepomucenus. Opdat wy mogen waardig worden de bek van Christus. GEBED. OGod, die om de onoverwinnelyke ftih genheid van den Li. Joannes Nepomuc 31 •2? CU < I - O m- ;aent- fteawy- iüV»  302 gebeden om verscheidé deugden in het Sacrament der Biegt, uwe Kerk met eers nieuwe Kroon der Martelie' vereerd hebt : Veeft ons, door zyne voorfpraak en voorbeeld, de tonge voorz.gt.glyk te bewaren, en lk ver alle ftrafienivdPe„ f waereld> aIs tenig verlies der ziele tc lyden : door onze» Heere Jezus Christus uwen Sd H ItT U k?ft ea heerscnt in de éen& Amen ' " alle éeuwen' d" eeuwen. Gebed tot God den Vader. Almagtigeh eeuwigen God, die den onnozelen Jofeph van de valfche befchuldising, de zuivere Sufauna van alle fchandvlekken , de Koning David van de vervolging van Snül verl >st hebt: verleen ons door den H. Joannes NéWomtJce-nus die de eer des Naaftens tot er dood toe ' heeft voorgedaan, dat wy in dit leven van alle oneeren en in den dag des oordeels van de eeuwige fchande bevryd worden: Door onzen Heere Jezus Christus, enz. Gebed tot God den Zoon. Tezus, Zoon Gods, ontvangen van den hefli.1 ge» Geest, die door den H. [ofeph , uwen Voedstervader, de wonderlyke waardigheid van uwe Moeder en Maagd bewaart hebt; maak , dat wy, in gevaar van eenige lasteringen te lyden, den heiligen Joannes Nep miucenus tot BeIchermer van onze eer mogen hebben: die leef' en heerscht met den Vader en den H. Geest in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Gebed tot God den H. Geest. God heiligen Geest, die in de gedaante van vuurige Tongen nederdalende óver de Apos-  van god te verwerven. 303 telen, hun geleerd hebt, altyd heiliglyk, en in de waarheid te fpreken: verleen ons, dat wy na het voorbeeld van den H. Joannes Nepornucenus onzen naaften met woorden mogen ftigten , en alles verzwygen hetgene tot zyn nadeel kan ftrekken: die leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Aandagtig Gebed tot den H. Joannes Ne* pomucenus, zeer kragtig in allen nood en tegenfpoed. Zaligen Joannes Nepomucenus, Man na het hart van God, die het geheim der Biegte, niet tegenftaande de moeijelykheid des kerkers, ja des doods zelve, onverbrekelyk hebt gehouden , en om uwe groote medogendheid tot den Armen , den naam bekomen hebt van grooten Almoesfenier; ik neeme tot U mynen toevlugt, als den armften der armen; opdat gy, zynde in de hemelfche Glorie, my door uwe voorbidding «by God wilt te hulp komen, en hem myne verholen noodwendigheden te kennen geven; opdat ik geene fchipbreuk lyde in myne fortuin of aan myne eer, en daardoor niet worde tot fpot myner vyanden, tot droefheid myner vrienden, of tot verërgernis van andere: welke gratie ik door uwe voorbidding hope te bekomen, en wil God in U, en U in God loven, gebenedyden en danken. Amen. Leest hier driemaal Onzen Vader en Weest gegroet. Gebenedyd zy God, en den zaligen Joannes Nepomucenus, loffelyk en glorieus, daar boven in der eeuwigheid.  $04 CEBEDEN OKI VERSCHEIDE DEfJCDÉN Zeer kmgtig Gebed, om door de voorfpraak van den heiligen Joannes Nepomucenüs van God behoed te worden van alle oneer en openbaare fchande. OGod, aan wien alleen toekomt alle eer én glorie; ik bidde U door de glorieryke verdienden van uwen heiligen Martelaar Joannes Nepomucenüs, mynen lieven Patroon, dat gyü gewaardigt barmhartelyk van my, en van alle myne vrienden, weldoeners en vyanden aftekeeren alle oneer en openbaare fchande, van wat kant die ons aanftaande mogt wezen, en vergun ons zo te gebruiken de tydelyke eer, dat wy door een waaragtig leedwezen over alle onze zonden, verdienen te ontgaan de eeuwige fchaamte, en gefield worden in de hemelfche glorie: door onzen Heere Jezus Christus, uwen lieven Zoon, die door de fchandelykfte dood des Kruis ons verlost heeft van de eeuwige fchaamte, en nu met U leeft en heerscht, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. " GEBED. Tot den H. Joannes N e p o m u c e n u s. Joannes, die zyt Godes Vriend, En Jezus hebt getrouw gedient, Die om het zwygen van de Biegt, Hebt moeten fterven zonder pligt, Den loon, die gy daar voor verwerft, Is dat gy 't Hemelryk beërft. U roep ik aan, ó heilig Mnn, Dat, ais ik niet meer leven kan* Gy my verkrygt door uw gebed , Dat myne ziel zy onbefmet; En dat zy ook mag zuiver zyn, Als ik voor 't oordeel Gods verfchyn. Affle»,  van god te verwerven. 30$ Oalkrminnelykften Jezus, die uwen H. Martelaar Toannes Nepomucenus voor my en alle benauwde zielen, wegens de Biegt tot ee *cn Voorfpreker by ü verkoren hebt: ik bidde Ü'ootmoedelyk, door de groote genade, die gy hemT,?eentybebt, en door zyne heilige verdien, ten en kragtige voorfpraak, wilt my in alle beauwthedeu , fchaamte en ontfteltenisfen van mySS donfcientie, een waare hulp en licht verkenen , dat ik wegens myne zonden niet meer verward en befchaamd mag wezen; maar in tegendeel dezelve mag kennen , ondericheiden en bely* den myn leven mag beteren, en U mynen God in alle ruste van myne confcientie mag dienen * en tot de eeuwige zaligheid geraken: door Christus onzen Heere. Amen. Voorbeeld van ootmoedigheid in den homngvloeijenden Leeraar der H. Kerk, den heiligen Bernardus, Abt van Claarvaulz. Als men wilt van fchoonbeid melden, Mag men dan niet vast gaan Hellen, Dat Bernardus zoet gelaat, Ieder een te boven gaat. Mits hy zo fraai was beineden, In zyn aanzigt en zyn leden, Bat hy dikwils wierd verzogt, Dog God heeft zyn hart gekogt. Hy misnoegt van de aardfche zaaken^ Die hem bitter moeiten fmaken, Omdat God hem had geraakt, Heeft de waereld dan verzaakt, En heeft zig tot God begeven, Qm in liefde hem aan te kleven s  3:0ö gebeden om versgheide deugden Trok aan 't Kloofterlyk Habyt, ' En veel volgden zyn belyd. ' Ach! hoe was hy opgetogen Als hy diep had overwogen Al de droefheid, pyn en luiert, Die aan Christus viel zo herd! ' Dat bleef ftaan in zyn gedagten Dy zogt door zyn minneklagten' Christus vast te volgen naar, ' Al viel het hem rog zo zwaar. Als hy meest 't noenmaal nutten Om den honger wat te Hutten , ' Wierd hy kwyt tot zyn vermaak, Door het vasten zynen fmaak. Heeft men in liefde ooit bevonden, Tot Gods Moeder zo verflonden, Als Bernardus die vermaard*. In zyn Leering dat verklaart. Alles dat hy kan verzinnen, Was om deze Maagd te minnen, En wel Jezus 't allermeest, Dat was hem een Bruilofts-Feest. Duivel, Hel, met al haar kragten, Moeiten voor zyn deugd verfmagten'ï Want hy veel by God vermogt, Meerder als men had gedogt. Ieder een kon met behagen, Hem de duivels zien verjagen, Uit de menfchen groot en klein, Tot fpyt van bet helsch fenyn. Men zag hem veel Kloollers bouwen* Om zyn Order te behouden , Hy wierd alsdan Abt gemaakt, Daar hy nooit na heeft gehaakt. Als men was om 't meest verlegen, Zag men hem Mirakels plegen,  van god te verwerven. 30? Hy (Kerf g'heel vervuld van deugd, En bezit des Hemdsch vreugd. f. Bid voor ons Heiligen Bernardus. ^. Opdat wy mogen waardig worden de beloften van Christus. GEBED. OHeere, wy bidden U, dat de voorfpraak van den heiligen Abt Bernardus, ons aan U aangenaam maakt, opdat wy, hetgene wy door onze verdienden niet vermogen, door zynen byftand mogen verkrygen. Door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon , die met U leeft en neerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Voorbeeld van Zuiverheid in den Huwelyken Staat van den Heiligen Henricus, Keizer van Romen. Het Beijers Huis zo hoog verheven, Heeft ons eenen Prins gegeven, Die men zag van jongs af aan, In de vreeze Gods vast ftaan : Die hy altyd had voor oogen, Want en kon geenzints gedogen , Dat de zonde groot of klein, In hem zou gedopen zyn. Zynen yver gaf te kennen, Dat hy hem zogt te gewennen, Om Gods Kerke voor te ftaan, Dat hy altyd heeft gedaan: Want men zag hem Kloofters bouwen, En tot Gods eer met betrouwen, Heeft Bisdommen ingezet, _,s Tot vastftelling van Gods Wet,  3o8 GEBEDEN OM VERSCHEIDE DEUGDEN Als den Keizer was geftorven, Door zyn naam alreeds verworven , Wierd Henricus zo vermaard, ■ Keizer van het Ryk verklaard, Daar hy om zyn goede zeden, Is regtzinnig in getreden, En gaf ieder een zyn regt, Daar hy vast was aangehegr. Als men kwam den Paus aanranden, Dpor den haat van zyn vyanden, Sloeg Henricus hun'uit 't veld, En den Paus die wierd herfteld. Hy heeft zig vast in zyn leven, Tot de zuiverheid begeven, , Zelfs ook in den echten ftaat, Dees deugd 't al te boven gaat. Want eer dat hy kwam te fterven, Om het Huwelyk te erven , Gaf hy zyn Huisvrouw weerom, Zuiver, als een Leliebloem. Men zag hem de pragt veragten , En de ootmoedigheid betragten, Leefde magtig en heel ftil, , Was te vreden met Gods wil. 't Doet my leed den draad te breken, En niet voorder nog te fpreken, Tot zyn welverdienden lof, Want heb nog genoegzaam ftof. Dog als men het kort moet maken, Om van meerder deugd te ftaken, 'k Zeg dat het Keizerryk, Nooit gehad heeft zyns gelyk. tf. Den Heere heeft den Regtvaardigen geleid langs regte wegen, i*. En heeft hem getoont de glorie van het Ryk Gods.  van god te verwerven. 30 dood, en' wat op de aarden, Ons boos leven kwetfen mogt. Goedertierenfte Ster der Zee, Wilt ons in de Pest byftaan, En verlosfen uit deze weê, Uw Gebed zal God ontvaên, Als gy U tot bidden keert, Want hy U zyn Moeder eert: Bevryd ons Heer van deze Pesr, Uw Moeder geeft voor ons request. y. Bid voor ons Heilige Moeder Gods, ï$. Opdat wy waardig worden de beloften van! Christus. ' <  VAN DEN ZOETEN NAAM JEZUS. 353 Tot jezus en 'Maria. a^od der barmhartigheid, der goedertierend\jr heid en genade, gy, die U over de droefheid uws Volks ontfermt hebt, en den flaanden En^el bevolen hebt zyne hand in te houden: wy bidden U, ö Jezus, om de liefde van uwe glorieuze Moeder, wiens mlnnelyke hortten gy tegen het fenyn onzer zonden gezogen hebt, geeft Sns de hulp -uwer genaden, opdat wy van alle fmettelyke ziektens en onvoorzienige dood mogen bevryd wezen, gy die leeft en heerscht met God den Vader en den H. Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Vernieuwing van zyn aangenomen Regel. Mynen allerliefften Jezus, tot dankzegginge van de weldaaden, die gy my hebt gedaan my trekkende uit het gewoel der waereld, zegge ik, dat, al konde ik Heer van de heele waereld en van honderd miljoene waerelden worden, ik die altemaal, door uwe godelyke gratie geholpen zynde, zoude verfmaden , en verlaten uit liefde tot U, en waar 't dat my vry ftond eens, of honderd duizendmaal wederom te keeren tot de waereld, en te genieten alle de eer, rykdommen en genoegten , dewelke genoten hebben alle menfchen, die hier ooit zyn geweest, en die nog zullen zyn, en de gene die uwe Almagtigheid kan fcheppen, te weten, dat ik alle deze dingen zonder zonden zoude mogen genieten. * van dezer uur tot den dag des Oordeels, ik zoude my zeer gaarne van alles ontbloten, en zoude my wederom op een nieuw opofferen, gelyk als ik nu doe, met meening van my altoos te verbinden, waare het tnogelyk, indien ik nog mee. Zr  354 GEBEDEN OM EEN ZALIGE verbonden waar: Daarom ik N. beloove'God almagtig eeuwige ftandvastigheid en eeuwige reinigheid, gewillige armoede en gehoorzaamheid, na den Regel van onzen allerheiliglten Vader N. GEBEDEN OM EEN ZALIGE DOOD TE VERWERVEN. HüMEERTL'S GuiLIELMUS a P r e t i- piano, Aarts-Bisfchop van Mechelen, &c. alle die deze zullen zien, zaligheid in den Heere. Gemerkt dat er geen droeviger nederlaag is, nog , groot er vi&orie, als dewelke volgt na den laatJlen, en fcherpften ftryd des Doods, zo moeten wy dikwils tegen dien tyd, op denwelken tnisfchien ons gemoed zyn zelven niet zal zyn, de hemelfche hulp verzoeken , en ons verzoenen met God, tot welken einde wy toelaten, dat de,volgende zeer voordeelige gebeden door den Druk gemeen gemaakt worden, en verkenen 40 dagen Aflaat, uit de fchatten der heilige Kerk, aan een ieder, die dezelve met een rouwig hart godvrugtig zullen lezen. Gegeven tot Brusfel den 28 Maart 1694. H. G. A. M. door Ordonnantie van den Doorlugtigfle en Hoogwaardig/Je AartsBisfchop van Mechelen. H. J. van Susteren, Secret. TOT GOD. Grooten God, gemerkt ik niet weet, hoe myn gefteltenis zal zyn in de laatfte uur van myn lieven, als ik misleiden, beroofd van het gebruik  DOOD' TE VERWERVEN. 355 van de reden, myn hart niet meer zal konnen ophenen : daarom zegge ik nu, dat ik weniche gezegt te hebben in de uur myner dood; ik erkenne en aanbidde U voor myn God en myn Schepper, opperften Heer en eenig Goed, en onderwerpe my 4 in leven en in derven, aan uwen godelyken wil; maar hoe weinig is dit, dat een flegt ftof der aarde U aanbidde; dit is niet genoeg, nog aan de waardigheid, nog aan myn begeerte ; ik drage U ,dan op en weniche ook door my, ö te kunnen bewvzen alle de aanbiddingen, die de Engelen en Heiligen, en alle Schepfelen U gedaan "hebben, en in de geheele eeuwigheid zullen doen. Allermildfte God, ik heb uwe werken overdagt, en ben verbaast geworden ; gy' hebt my gefchapen als ik niet was, om my deelagtig te maken'van het eeuwig geluk; nog verder is gegaan uwe onbepaalde liefde tot my: als ik door de zonde verloren lag, hebt gy my door het dierbaar Bloed van uwen eenigen Zoon gekegt en voorgekomen met ontallyke weldaaden. ó Myne ziel, zo heeft God U bemint, dat hy zynen eenigen Zoon voor U gegeven heeft; ik ' danke IJ mynen Heer en God u\t het diepfte van myn harte, en wenfche U alle de dankzeggingen te konnen bewvzen, die U alle fchepfelen ooit bewezen hebben, of zullen bewvzen; van dezen tyd af zullen myne oogen op U gehegt zyn, om uwe godelyke geboden en welbehagen in alles té volbrengen; ik geloove al dat gy veropenbaart hebt, en door uwe heilige Kerk voorgelleld om te gelooven, in welk heilig geloof ik wil levert en fterven. Och of U alle volkeren beleden, etl de geheele waereld aanbad; ik betrouwe op U, ö God mvns harte, en myn deel in der eeuwigheid ; in U, Heere, heb ik gehoopt, en ik zai hoopen zo lang ik zal leven; en ik zal in der 2S 2  35°" GEBEDEN OM EEN ZALIGE eeuwigheid niet befchaamd worden. Ik wenfehft naar U, ó eeuwig geluk , die alle mvne zinnen kont vervullen, geef my, dat ik op Ü altyd mag betrouwen, en alle vergankelyke dingen mag misachten , en door geen moeijeiykheid mag afgetrokken worden van U te dienen, tot dat ik tot U, myn laatfte einde, eens nlag geraken. Ik beminne U, ö onbegrypelyke goedheid; want gy zyt alle goed , alleen heilig, alleen alle liefde •waardig, ó Allerheiligfte Maagd Maria , meer brandende in liefde, als de Cherubynen en alle Heiligen, volmaakt alles dat aan myne liefde ontbreekt ; opdat ik leve en fterve ter liefde van mynen God; en liever fterven mag, als hem niet te beminnen: och of ik nooit iets beminde, dat ik om uwent wil niet beminde; doorziet, ó mynen God, myn hart, ën vind gy daar iets in, dat ftryd tegen de liefde, die ik hier belyde, zuivert en verbétert dat. Ik hebbe U te laat bemint, ó oude en nieuwe fchoonheid , ik hebbe U te laat bemint: nogte ik beminne U niet gelyk ik moet en gelyk ik wenfche U te beminnen, met eene onëindelyke liefde, ja met de liefde, daar gy ü zelven mede bemint; want deze alleen kan uwe minzaamheid begrypen ; allerminnelykften God, uwe liefde maakt dat ik bedroeft ben, dat ik U Ooit vergramt heb, die zo goed zyt, en voor my zo goed zyt: ik ben niet bedroeft omdat ik vreeze, maar omdat ik beminne! Konde het gefchieden, door het vergieten van myn Bloed, dat ik U nooit hadde vergramt, ik zoude gaarne op dezen oogenblik de laatfte druppel ftorten. Ik bidde U, o eeuwigen Vader, door uwe onëindelyke Barmhartigheid: U, o eenigen Zoon, door uwe liefde tot de zondaaren: Ü, ó heiligen Geest, door het vuur van liefde: U, ö heilige Drievuldigheid , door het Bloed en Verdienden van Je-  DOOD TE VERWERVEN. 357 zus Christus, fpaar my zondaarig mensch , en wasch my nog meer van myne boosheid, en van myne zonden wil my zuiveren: dit alles'is, 0 God mynen uitterften wenscb; maar of ik daar na door de zwakheid der ziekte, of. door beorog des vyands, anders dagt of zeide, dat wederroepe ik van nu af, en houde het van geener waarde, ia, verzaak en verfoeije het, dit is mynen uitterften wil; voor U, myn Goa, wil ik leven en fterven. T O T JEZUS. OGenadigen Jezus, ik bidde U, als myne oogen zullen 'breken; als mynen mond zal fluiten en myn tonge niet meer zal konnen fpre• ken'; dat myn geloof dan niet meer twyfele; myn hoope niet mistrouwe; myne liefde niet verflauwe: Heere Jezus, door de bittere benauwfheid, die U in het Hofje zo heeft bezwaart, dat gy hebt uitgeroepen : myne ziel is bedroeft tot er dood toe; en door de bitterheid, die gy ouderftond aan het Kruis, byzonderlyk als uwe gebe«■ nedyde ziel is afgefcheiden van het lighaam; wil my, uwen dienaar, trooften en barmhartig zyn in de uur myner dood. Amen. TOT MARIA, Maria, Moeder der barmhartigheid, door het zwaard des droefheids, dat uwe ziel doorfteken heeft onder het Kruis, als gy uwen beminden Zoon hebt zien fterven voor myne zaligheid; wilt myook genadig zyn door de verdienften van denzelven uwen Zoon, in de laatfte uur myns levens; en gedoogt niet, ó Troofteresfe, dat men zal zeggen , dat gy eene ziel veriater* aebt in haarea uitterften nood; maar gewaardigt Z 3  3S§ gebeden om een zalige U my in myn fterven met medelydende oogen aan te zien; Maria, Moeder der genade, Moeder der barmhartigheid$ befchermt ons door uwen Zoon van den vyand, en ontvangt ons in de uur des doods. Amen. Tot den heiligen J o s e v il. OHeiligen Jofeph , die in het omhelzen van den zoetften Jezus , en uwe liefde Bruid Maria, van deze waereld gefcheiden zvt; koom my te hulp met Jezus en Maria, als" de dood myn leven zal eindigen; en verwerft my de genade, dat ik in dezelve heilige Armen van Jezus en Maria derve; in uwe handen levende en dervende, beveel ik mynen geest, Jezus, Maria, Jofeph. Amen. Tot den heiligen Engel Bewaarer.. OGetrouwden Leidsman , die my van God toegevoegt zyt als mynen Befchermer en Bewaarer, ftaat myne armé ziel by in haren uiterfte ftryd des doods; befchermt haar dan tegen alle aanvegtingen des helfchen vyands, wilt haar gezuiverd van alle zonden brengen voor haren Regter; opdat zy zyn regtvaardig oordeel gelukkiglyk mag ontkomen, en het godelyk Weezen eeuwiglyk met ü mag aanfchouwen. Amen. Uit tersten wil van een Christen Mensch. Ik zal den Heer gebenedyden ten allen tyde, altyd is zynen lof in mynen mond. Pfalm. 33. y. 1. Daarom ter eeren van God den Vader', God den Zoon, en God den heiligen Geest, en  DOOD TE VERWERVEN. 359 de H. Maagd Maria, myn begeerten en mynen •!ftt?rften wfl is, volmaaktelyk te leven en wel ë ft rvenT ik aanbidde, love, gebenedyde en verh eVe U altyd, en in der eeuwigheid, 6 hemelfchen Vader, almagtigen en eeuwigen God, voor aïle onëindelyke weldaaden en barmhartigheden daar gy Hemel en aarde mede vervuld, eu alles gefchapen hebt uit niet, maar in 't byzonder8, omdat'gy alle redelyke fcbepfels,en onder die ook my, onwaardigfte van alle ichepleS, na uw godelyk Beeld gefchapen bewaarf en beftierd hebt met uwe onëindelyke wysheid en Voorzienigheid, «tftortende uwe o^ffoo» weldaaden, en zulks nog dagelyks, daarom danke ik U , myn God, en laat myn hart niet rus-, fen voor dat het altyd blyve en ruste inU.myn Schepper: Geef my dan, myn Heer en God, altyd te rusten in U, buiten alle gefchapen zaaken^ buiten alle giften en gaaven , buiten al dat gy n èt zyt: U danke ik ook, 6 Zoon van den levenden God, om de allergrootfte liefde, met dewelke py my bemint hebt, Mensch geworden zynde, en aangenomen hebbende de gekante van eenen knegt, voor my geleden hebbende alle die Pynen zo§in uw bitter Lyden, als in uwe hei\S Dood, van welke heilige verdienften ik uwe onëindelyke goedheid ootmoedelyk bidde , my SStig te maken; opdat ik daardoor volkomen vergiffenis mag verkrygen van. alle myne booshe, den en dat myn ziel van alle kwaad mag bevryd worden, om alzo aangenaam te wezen aan uwe ^eSLd^ü? Heere Jezus, door het vergie. ten v n uw dierbaar Bloed, my en alle menfchen te helpen, die in nood, kwelling, benauwheul vreeze angst, pasfien, zonden , ziekten, kwaalen, en in gevaar van ziej en lighaam zyn, ofe h 4  "SÖO GEBEDEN OM EEN ZAEIGE zullen komen, ook die nu in den doodltryd leggen; zyt dog barmhartig, 6 God, die gy door uw bitter Lyden gekogt en verlost hebt; 6 God heiligen Geest, mynen Vertroofter en Heiligmaker, ik love en gebenedyde U ook, en ik beveele en geve U myn ziel en lighaam, mynen voortgang en het einde myns levens; geef my eenen zaligen uitgang door waardige vrugten van Penitentie, met een waaragtig leetweezen over myne zonden; opdat ik door uwe heiligmakende gratie zalig worde; ik beveele ö de geheele heilige Kerk, vervult die, bidde ik U ootmoedelyk, air tyd met het licht der waarheid en eendragtigheid: geef dat alle menfchen, die nog in doolingen zyn, tot U mogen komen met eene waaragtige liefde: verleen aan hun en aan alle menfchen eenen geduurigen vrede, liefde en eendragtigheid, met een waaragtige verzaking en leetweezen van hunne zonden, en vergiffenis derzelve, opdat zy uwe godelyke Majefteit nooit meer komen te vergrammen : verleen ook aan alle geeftelvke en waereldiyke Overigheid, en aan alle Ziélbeftierders een heilige voorzigtigheid en wysheid, en aan de onderzaaten alle deugden'en volmaaktheden. Myn Heer en myn God, ik geloove in U, om7 dat gy zyt de eeuwige waarheid, en nu ook voor alsdan in de uur myner dood, geloove ik al hetgene de Heilige Roomfche Kat'holyke Kerk ons voorhoud om te gelooven, en in dat heilig Geloof wil ik leven en fterven. Ik hoope op U, en betrouwe op uwe onëindelyke barmhartigheid en goedheid, en door de verdienften van uw bitter. Lyden, dat gy alle myne zonden zult vergeven, en myne ziel zalig maken: geef my uwe genade tot volherding in alle goede werken, met volmaaktheid tot er dood toe. Ik beminne ü, myn lieer en God, omdat gy zyt de onëindelyke goed-  DOOD TE VERWERVEN. 3^1 heid, en daarom begeer ik U altyd en alleen uit geheel myn hart en kragten volmaaktelyk lief te hebben, te ■dienen en te beminnen, met zulke liefde, met dewelke alle Regtvaardigen U beminnen , die er geweest zyn , nog zyn, en zullen komen op de aarde, in het Vagevuur, en in den Hemel: ook gelyk gy bemint zyt, en zult, en kont bemind worden van alle Heiligen, Cherubicnen en Seraphienen, en alle hemelfche Geesten , en van uwe gebenedyde Moeder en Maagd Maria: nog tragte ik en wil U beminnen dag en nagt in alle eeuwigheid, gelyk gy waardig zyt, want gy zyt altyd alleen myne hoop, myne blydfchap , myne zoetigheid, "myne rust en mynen Al, in'denwelken ik weniche geheel veranderd te worden; och of- ik uwe onëindelyke Goedheid nooit vergramt had. Ik verfoeije alle zonden, en alle hetgene buiten U is, en uwe godelyke Majefteit zoude mishagen. Mynen Heer en God , geef my, dat ik altyd mag nisten in U, verzakende alle kwaad, eigen liefde, eigen wil, eigen zinneiykbeden, eigen begeertens, alle ydelheden en onverftorvenheden, alle onvolmaaktheden en zonden, nu, altyd, en in der eeuwigheid, ook in de uur myner dood, in welke uur of tyd ik verzaake alle ingeven des duivels, tegen welke ik my nu en alsdan zette; ik offere my geheel aan U, tot uwen eeuwigen lof en offerande; 6 allerzoetften. [ezus, doet in my uit al dat kwaad en ongefchikt is, en vernieuwt mynen geest, myn ziel en lighaam met de verhevenheid van uwe godelyke gratie; opdat ik niet denke, niet fpreke, niet zien, niet voele, niet hoore, niet wille, niet doen, als hetgene U, myn God, het alleraangenaamfte is : 6 levende Fonteine , vervult myn hart met het vuur van uwe godelyke liefde; op, dat ik scheel verflonden worde in U, en niet§ 1" % 5  362 GEREDEN OM EEN ZALIGE begeere als U alleen en een waare kennis van U, en van mynen niet, onmagt, krankheden en zonden. 6 Zoet gezelfchap, te zyn met, en in U, 6 Jezus, vol van zoetigheid en Heiligheid; laat my dog wezen een van het getal van uwe uitverkoornen, ó Gever van alle goed, wie zal my geven , dat ik geheel mag wezen, en rusten in U, wie zal my geven zo een leven , dat ik mag zeggen met den heiligen Apostel Paulus: ik leve nu niet meer, maar Christus leeft waarlyk in my. Ik bidde U, myn Heer en myn God , verhoor my, door de verdienden van alle uwe Heiligen, en voornamelyk van uwe heilige en bedrukte Moeder, en Maagd Maria: het is my uit den grond myns harte leed, dat ik uwe onëindelyke Majesteit ooit vergramt heb, en oorzaak geweest ben, dat andere U vergramt hebben, nu vergrammen, of nog zullen komen te vergrammen , ik wil liever, door uwe godelyke gratie, duizend dooden fterven, als U nu, of ooit meer te vergrammen : trekt dan, 6 zoeten Jezus, myn hart altyd tot U; opdat het afgefcheiden zynde van alle aardfche en vergankelyke zaaken , altyd mag branden in het vuur van uwe godelyke liefde, ft Allerheiligfte Maagd en Moeder Gods Maria, weest_gegroet; ik verootmoedige my voor U, en bidde U, voor my en alle menfchen te verwerven vergiffenis van alle onze zonden, een zuiver leven, waaragtig geloof, vaste hope, brandende liefde, en een volmaakte ootmoedigheid in deugden: befcherm ons, goedertierenfte Moeder in alle onze krankheden, kwellingen en nood, zo na ziel als na lighaam, byzonderlyk in de uur onzer dood; opdat wy door U befchermd zynde, in den Heer mogen rusten: ó Heilige Engeifche Geeften, bid voor ons, en voornamelyk gy, onzen heiligen Engel Bewaarer, befchermt ons ook; gy alle lie-:  DOOD TE VERWERVEN. 363 ve Heiligen Gods , zyt onze Voorbidders met alle uwe verdienden en gebeden, om hier naarniaals eeuwiglyk met U te mogen leven. Geef, Heere, door alle die verdienden en voorfpraken , de levende vergiffenis, en de overledene de eeuwige rust. Ik weniche , Heere, uit alle myne kragten en genegenheden, volgens den inhoud van mynen bovengefchreven Bitterden wil, uwe godelyke Majedeit nooit vergramd , maar altyd bemind en gediena te hebben van den eerden oogenblik van myn leven, tot den laatden myns levens toe, en dat alle menfchen en fchepfelen zo deden, en gedaan hadden , die er ooit geweest zyn, nu zyn, en zullen komen, en dat uit eene zuivere liefde tot U, en om U alleen, mynen Zaligmaker , aan denwelken ik geheel en gantsch my zelven, met ziel en lighaam overgeve: betrouwende op de verdienden van den allerheiligilen Naam Jezus, voor wie alle kniën moeten buigen ,* om te verkrygen vergiffenis van alle myne zonden, volkomen beternis des levens , en hier namaals de eeuwige glorie, ê Ongefchapen Godheid, een in Weezen en drievuldig in5Perfoonen,; ó God en Mensch, mynen Heere Jezus, in uwe handen, met alle deze bovengefchreven begeertens, verzoeken , betragtingen en oefeningen, en met deze heilige woorden, Jezus, Maria, nu en als ik zal derven, beveele ik mynen geest. Amen. GEBED. Ter liefde van U, mynen Heer en mynen God, hopende en betrouwende het bovengefchreven van uwe Goedheid en godelyke Majedeit te verwerven, drage ik nu en altyd op voor my en voor mynen Naaüen, als ook tot verlosfing van.  364 gebeden om een zalige de geloovige Zielen in het Vagevuur, al het bovengezeide, met alle heilige Sacrificiën der Misfen, ook alle lof, eer en alle heilige werken en oefeningen van alle menfchen, zo boetvaardige, als andere; en die er ooit gedaan zyn, en nog dagelyks gefchieden van de heilige en hemelfche Geeften, en van de allerheiligfte Maagd Maria, en byzonderlyk die van haaren eenigen geboren Zoon Jezus Christus, en voornamelyk voor die menfchen, dewelke dezen bovengefchreven heiligen lof en oefeninge geduurig met devotie overdenken, en dikwils by dag en nagt, zo door een inwendig, als uitwendig teeken of gedagten betzelve zullen komen te vernieuwen door een goeden wil en affectie, tot eer en glorie van U en uwe gebenedyde Moeder Maria, en onzer zielen zaligheid. Dit alles, ó goedertieren God, is myn ootmoedig verklaren, verzoek, begeerte, en uitterften wil, nu en altyd, en byzonderlyk in de uur van myne dood, welke dood ik gaafne ontvange, en myn leven U opöffere, tot vergiffenis en voldoening van alle myne zonden, wetende en onwetende, als ook van alle andere menfchen, zo tegenwoordige als toekomende, van dewelke' ik U bidde, dat gy my en hun gelieft te bewaareh. Amen. Smekende Aanroepin.g tot den HEILIGEN ROCHTJS, hyzonderen Patroon voor de Pest. Wie ziet men hier zo verkoren, En met een rood Kruis'geborenx  DOOD TE VERWERVEN. 36$ I In dit droevig traanendal, Wie het is men toonen zal; jVkn moet naar den naam niet vragen, Want hy ons haast zal behagen, Rochus is den regten Man, Van wiens deugd men fpreken kan* Van zyn Ouders eerst geftorven, Had hy al veel goed verworven, Gaf den Armen, wel bedagt, Alles, dat was in zyn magn Hy heeft zig alsdan begeven, Om in ftilte te gaan leven , Nam aan in ootmoedigheid, Eu in alle ftrengigheid; Zogt ook met een hart vol vreugden s Eens te ftaan na alle deugden, Heeft zig-dat vast voorgefteld, Met een mannelyk geweld. _ " Zyn hart trok zeer tot het reizen, . Om zyn yver te bewyzen, Nam een Pelgrims kleeding aan, Om zo onbekend té gaan; Is dan uit zyn land verdweenen * In Italien verfchenen, Daar hy zeer veel Zieken vond, Die hy maakte weêr gezond. 'Zogt naar Romen ook te zweven, Om de kranken troost te geven, Heeft daar ook gedaan zyn best. Hielp die lagen aan de pest; Ieder wierd van hem genezen , Uit het graf, fchier als verrezen, In veel Steden over al, Van dat gruwzaam ongeval. Een begeert' kwam hem verwekken * Om weêr naar zyn land te trekken, Hy wierd onder weg zeer krank,  266 GEBEDEN ÖJt EEN ZALIGE En zyn ziekte duurde lang. God door hem eens te bedroeven, Kwam zo zynen vriend te proeven, Hy wierd gefpyst door een hond,- Waardoor God hem voedfel zond. Als hy had zyn kragt hernomen, Is weör in zyn Land gekomen, Daar hy aanftonds wierd verrast, Als een fpioen aangetast; Ja geraakte in de boeijen, Daar men zyn deugd meer zag groeijen,- Bleef gevangen vyf jaar lang, Vond troost in dat zwaar bedwang.Hy wierd dan tot zyn behagen, Zelfs ook met de Pest geflagen, Dog eer dat hy daar van ftierf, Hy voor ons van God verwierf: Dat, al die zyn hulp zou vragen, In dees fchrikkelyke plagen, Zou verlost zyn van dees kwaal i Dat gebeurd is menigmaal, y. Bid voor ons H. Rochus, Opdat wy mogen waardig worden de belof- ■ ieu van Lmristus. GEBED. Wy bidden U, ó Heere, die aan den Zaligen Rochus hebt belooft, dat de gene,, die hem zouden bidden en aanroepen, in geener- ■ ly manieren van de Pest zouden geraakt, of befmet worden, dat wy, die hem in onzen nood. aanroepen, door zyne voorfpraak van de Pest en i doodelyke fmerten des lighaams en der ziel mo- • gen bevryd worden. Door onzen Heere Jezus; Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht; in alle eeuwen der eeuwen. Amem  DOOD TE VERWERVEN. 3^7 Ziet wat gy kiest, eer gy verliest. De Heer (telt u twee zaaken veur, Van elk geeft hy u de keur, Of eeuwiglyk met hem te zyn , Of eeuwig in de helfche pyn. Hy wil u helpen , helpt gy meê, Dit hangt aan U, zyt gy te vreê, Kiest dat gy wilt, 't is in uw magt, Maar eer gy kiest, zyt wel bedagt, Van deze keur hangt af het al, Wat baaten, of u deeren zal, Of eeuwig bly of in 't geween: Voor uw ziel, gy hebt maar een! En ftelt zo duure zaak' niet ligt, Maar denkt aan 't overgroot gewigt, Want van Gods oordeel en de hef, En valt hier namaals geen appel; Daarom ziet toe wat dat gy doet, En denkt altyd: het gaat voor goed, Als de fententie is gegaan, Is het voor eeuwigheid gedaan; Gy zegt: het zal zo haast niet zyn; Ik vraag, wie geeft u den termyn ? Heeft God u toegezeid respyt ? Of zyt gy Meefler van den tyd? Of Haat gy met den Heer zo wel, Dat hy maar wagt naar uw bevel; Hebt gy met het leven vroeg of laat, Of met de dood verbond gemaakt? Ten gaat zo niet gelyk gy ziet, Ik bid u, en bedriegt u niet, In tegendeel zo fchud en beeft, Als gy bedenkt, hoe dat gy leeft 1 Ziet eens, hoe uwe zaaken ftaan, Eer dat uwe reek'ning komt aan.  $6S GEBÉDEN OM EEN ZALldE Men heeft daar nog uur nog tyd, Men ziet nauw, men fcheld niet kwyt t Het gaat hier hart, geloof het my, Daar God is Regter en Party; En dat nog het allerzwaarfte is, Gy zyt uw zelfs getuigenis, Nog goed, nog kwaad en zwigteii Uwe werken die betigten ü, Zyn die dan goed, zy roemen u, Zyn die dan kwaad, verdoemen u. Wat helpt hem, die het al behiel, Als hy uit de verkooren viel? Als hy in Jofaphats valey Zou moeten ftaan ter flinker zy , En daar van God vermaledyd, Tot een zo bitter eeuwigheid. 6 Eeuwig! eeuwig! denkt het wel, 't En is, 't en is geen kinderfpel! Ey ziet doch wel wat dat gy kiest, Hy geeft te veel die hét al verliest; En fpeelt dog niet met 't eeuwig vuur1 $ Uw ziel te wagen is te duur. Peist, eer gy reist. Wie kan liven zonder beven , Die beneven het fterven ftaat, Daar genugten zo haast vlugten, En het zugten agterlaat. ' Gy zult fterven en bederven, En verwerven loon na werk, Wilt uw zinnen dan verwinnen, En hooren na Gods Kerk. Wilt gy rusten, temt uw lusten, Die bederven uw gemoed , Wilt het vlytig van u weeren, Dat uw ziel den doodfteek doet.-  DOOD TË VERWERVEN. . Al dat kwelen , al dat fpelen, Harten ftelen hier en daar, Mag behagen weinig dagen, Maar 't knagen komt daar naar. Konden uuren "eeuwig düuren, Daar 't bezuurfin niet en zag: De vermaken niet en fmaken , Maar naar 't ftaken komt den llag. Dan is 't knagen, dan is 'c klagen, Dan is 't vragen om respyt, Als de jaaren u bezwaren , Als verloren is den tyd. Als 't vermeiden , als 't verleiden , Als 't verblyden is gedaan, Dan komt fcheiden $ dan is't fchreijen^ 't Eeuwig lyden komt dan aan. Als 't leven gaat begeven, En bedreven de ydelheid, Dan befchoilwt men de eeuwigheid. Dan komt getrouwen en berouwen, Want uw vleijen, dat bet fcheiden, Zal verbeiden, is te laat; Wilt dan peizen om te reizen , En neemt wyzen raad voor daad. GEBED, Om van God te verzoeken een zalige Dood. Genadigen Zaligmaker Jezus Christus, Heef" van leven en" dood, om wiens wil wy leven en fterven: ik bidde U, door uwe heilige en allerbitterfte Dood aan den galgenboom des. Kruis, dat uwe tweede komfte in de uur myner dood my niet flapende vind, nog traag en onbereid ; maar wakende, en daar wel op verdagt. En Iaat dog niet toe, dat ik zonder opregt leetA a  37° GEBEDEN OM EEN ZALIGE weezen, en volmaakte liefde totU, fcheide uit dit leven , ofte dat ik uit deze waereld gerukt worde door eene onvoorzienige dood; maar verleen my, dat ik. gewapend en verfterkt worde in het waaragtig Katholyk Geloof, met een grondhartige droefheid over myne zonde ; met een regtzinnige Biegte, en volle voldoening.' Geeft my, dat ik alsdan mag ontvangen het al'lerheiligfte Sacrament des Autaars, en het heilig-Olysfel, als andere dingen my zullen begeven, die men dog op de waereld maar voor een korten tyd bezit. Gy, die met uwe uitverkoornen altyd verblyft, verlaat my niet, byzonderlyk in dien uitterften nood, als men met den Tenteerdermoet worftelen. Dat my alsdan byftaan uwe heilige Engelen, en my met hunne voorfpraak befchermen tegen alle bekooringen; dat zy my in myne pynen vertrooften en verfterken. Laat de deugden van Geloof, Hoop, Liefde en lydzaamheid de overhand hebben in myne ziel; opdat ik my met een wel gefteld gemoed mag beveden in uwe handen, en dat ik iii een heilige overweging ma°ontflapen, en gtrustelyk ingaan in het Ryk, dat gy ons met zo zwaaren arbeid en gruwzaams pynen hebt bereid. Denkt doch eens op myne zondaange ziel, ó goedertierenden Zaligmaker, die den rouwhartigen Moordenaar uw hemelsch Koningryk toegezegt en genadelyk verleent hebt, al is 't dat hy zig op den laatften oogenblik van zyn leven tot Ü keerde; gun my, dat ik mot hem uit uwen gebenedyden mond die trooftige woorden mag hooren : Heden zult gy met my wezen in het Paradys.- Amen.  dood te verwerven. 37* LITANIE en GEBEDEN, Om te verkrygen een goede Dood. OGod! gy zyt alleen den Heer van myn leven. Ik weigere niet van daag te leven ; maar ik begeere niet te leven, indien ik myn leven voor, of tot uwe eer en dienst niet zoude bededen. Is 't dat gy my van daag ook gebied te derven, ik weigere de dood niet, ik zal derven; opdat ik U mag zien: ik zal met U derven; opdat ik eeuwig met U mag leven. Ach ! dat in my, door my, wegens my, en al het myne gefchiede uwen allerheiligden wil in den tyd, en in der eeuwigheid. . Myn hart is bereid, 6 God! myn hart is bereid: Heere, wat wilt gy, dat ik doe? Heere, wat wilt gy, dat ik lyde? Heere, wat wilt gy,' dat ik worde? Wy bidden U, 6 Heer! word verzoend op het ontvangen van onze overgevingen, en trekt genadelyk tot U ook onze wederfpannige willen. . . . _, Het is my leet, en het is my leet uit gantichei harte, dat ik U ooit vergramt heb, 6 myn God, omdat gy goed zyt, heilig zyt, myne Lielde en myn God zyt. . 'Ik bidde U, 6 Heere, dat de vitunge en honingvloeiende kragt uwer liefde mynen geest afrukke van alles wat onder den Hemel is; opdat ik uit de liefde van uwe liefde leve, en door liefde van uwe liefde fterve , aangezien gy Godmensch geworden zynde, uit liefde van myne liefde U gewaardigt hebt te leven en te derven. Heere" fezus Christus , om de bitterheid desdoods , die gy voor my geleden hebt aan het Kruis, byzonderlyk in die uur, alswanneer uwe A a 2  372 GEBEDEN OM EEN ZALIGE allerheiligfte Ziel geilheiden is uit uw gezeg< Lighaam, ik bidde U, ontferm U myner ziel naaren uitgang, en geleid haar in het eeuwig ven. Amen, ° < Verlos ons Heere van een fchielyke en onvo zienelyke dood , naar uwe groute barmhari heid. Als wy zullen fterven, verlost ons Heere^ van een kwaade dood, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere van alle zonden, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere van alle hsten des duivels, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere van alle lchrik en vreeze, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere I van de bekooringen, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere I van mistrouwen en wanhoop, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere van den Geest der laatdunkenheid, lQ Als wy zullen fterven, verlost ons Heere I van de verharding des harte, Als wy zullen ft erven, verlost ons Heere van uwe gramfchap, Als wy zullen fterven, verlost ons Heere ! van de magt des duivels, I : Ais wy zullen fterven, verlost ons Heere van de pynen der helle, Als wy zullen fterven', verlost ons Heere | ' van alle aanlokfels des waerelds, des duivels , en des vleeschs, Heere, geeft aan ons ftervende, dat wy mogen ontvangen de Heilige Sacramenten', ' _ Heere, geeft aan ons ftervende, overvloe- j digheid van uwe goddelyke Gratie en Ge- f nade, ) L nd in le- ?rig- as al n r» O O. o □* as 3 c> 3*  DOOD TE VERWERVEN. 3 Heere, geeft aan ons ftervende een vol-6? maakt berouw, Heere, geeft aan ons ftervende een vaste hoop en allerzekerfte geloof, Heere, geeft aan ons ftervende een bran- j dende liefde, j Heere, geeft aan ons ftervende verduldig- J heid en lydzaamheid tusfchen de pynen , _ | Heere, geeft aan ons ftervende vroomheid | tegen de aanvallen des duivels, j Heere, geeft aan ons ftervende een vol- S maakte gelykvormigheid aan uwen wil, Heere, geeft aan ons ftervende eene allervuuriglte begeerte om God te aanfchouwen, Heere , geeft aan ons ftervende den byftand van de allerheiligfte Maagd Maria, Heere, geeft aan ons ftervende de befcherming der Engelen, en de voorfpraak van alle Heiligen, Heere, geeft aan ons ftervende de gebeden en hulp der Priefteren, « Heere Jezus ' Christus , Zoon van den le\ den God, door uwe allerheiligfte,, Mensohv ding, weest genadig voor onze zonden, en m ons zalig. Door uwe heilige Geboorte, dat myn ziel ve de dood der regtvaardtgeh, Door uw heilig" Doopfel en Vasten, dat ' ziel fterve de dood der regtvaardigen, Door uwen heiligen Yver en werkzaam ven, dat myn ziel fterve de dood der regt' digen. Door uwen honger, dorst en uw waken, myne ziel fterve de dood der regtvaardigen. Door uwe zugten en uitroepingen, dat ziel fterve de dood der regtvaardigen. A a 3 i O O , r» o* s» g CJ» ere' 3- en- ror- iakt ter? nyn Le- ' aardatmyn  374 GEBEDEN OM EEN ZALIGE Door uwe allerbitterfte traanen, dat mvn fterve de dood der regtvaardigen. Door den allergrootften fchrik en droef-6 heid uws harte, Door uw bloedig zweet, Door het famenbinden uwer handen Door uwe verfmadingen, kaakfmeteu en helpottingeu, Door de allerpynlykfte wonden der geesfehng, " 5 Door uwe doorne Krooning, Door uwe dierbaare Bloedft'ortingen Door uw heilig Kruis en Lyden, ' 1 Door de gal en azyn van U gefmaakt, Door uwe vyf Wonden , Door uwen heiligen Doodftryd, Door uwe allerheiligfte ziele, in de handen uwes Vaders bevolen, en voor de verlosfing des waerelds van het lighaam afeefcheiden , &' Door uwe dood en begravenis, God hemelfchen Vader, God Zoon Verlosfer des waerelds, God heiligen Geest, IL Drievuldigheid eenen God, Door uwe grondelooze barmhartigheid, Door de verdienften en voorfpraak van de allerheiligfte Maagd en Moeder Gods Maria , Door de voorfpraak der heilige Engelen en Aartsengelen, _ Door de verdienften en voorfpraak der heilige Apostelen en Evangelisten, Door de verdienften en voorfpraak der heilige Martelaaren en Martelaresfen, _ Door de verdienften en voorfpraak der heilige Bisfchoppen en Belyders ?' 4 ziel ö 3 •-< 3 £2. ro' 53 m >-i Cu ft 'a. o O Cu Cu ra •t »-i ra < a» u -i Bi ci5' O 3  dood te verwerven. 375 Door de verdienften en voorfpraak der heilige Leeraaren, dat myn ziel fterve de dood der regtvaardigen , , , . ... Door de verdienften en voorfpraak der heilige Monniken en Khiizenaaren, dat myn ziel fterve de dood der regtvaardigen, Door de verdienften en voorfpraak der heilige Piiefteren en Levieten, dat myn ziel fterve de dood der regtvaardigen, Door de verdienften en voorfpraak der heilige Maagden en Weduwen, dat myn ziel fterve de dood der regtvaardigen, H. Aartsengel Michapl, heilige Engelen onze Bewaarers en alle Ordens der heilige Geeften, en gy onze zalige Befchermers N. N., befchermt ons in den ftryd; opdat wy niet verloren gaan in het fchrikkelyk Oordeel, , En gy, ö allerheiligfte Moeder en M;, hetgene de regtvaardigheid en beleeftheid ver'èischt, gedenkende , dat gy hebt eenen en denzelven Heer in den Hemel. De Pligten tot hunne Kinderen zyn : Eene Christelyke Opvoeding. Hier aan hangt het welvaaren van alle llaaten. Daarom gebruikt alle bedenkelyke middelen, om uwe kinders te bewaren in de onnozelheid des Doopfels. Leert ze de deugd door alle uwen handel; 'fpreekt hun van godelyke zaaken met eerbiedigheid; van de godvrugtigheid met fmaak; van de zonde met fchrik. Bezorgt hun goede Zielbeftierders en gefchikte Meelters, Heeren, Huizen, Schooien, Winkels, Wooningen. Maakt, dat ze ten miriften leeren lezen en fchjttyven, en dat ze zig oeffenen in eert goed handwerk. Bewaart hun van de bedorvendheid des waerelds, en van de kwaade gezelfchappen, als van de pcsr. Zorgt, dat ze niets zien nogte hooren, hetgene de zuiverheid kan hinderen. Verdraagt in hun geene kwade genegenheden % laat ze niet liegen, niet wraakgierig, nogte C c  4*T>a GEBÉDEN WEGENS HET geldgierig zyn. Breekt hunne hoofdigheid, korzeiheid, gulzigheid, enz. Kaltyd hun, niet uit gramfchap, maar uit liefde, volgens hunne fouten en hunnen ouderdom. Doet ze de ftraffen meer vreezen als gevoelen; berispt hun niet zonder reden ; bemint het eene kind niet meer als het andere, het zy om de deugd; dwingt ze niet tot eenen Haat; leert ze 's morgens en 's avonds bidden op hunne kniën, en eerbiediglyk Misfe hooren ; leert ze ootmoedig, vriendelyk en gedienftig zyn tot die hun kwaad doen, en barmhartig tot den armen, latende door hun fomwylen geven eenige van uwe almoesfen. Wagt u Van by uwe kinders uwe pasfien uit te werken, te vloeken, te kyven, ofte u te buiten te gaan in overdaad , ligtvaardigheid , onvers duldigheid. Wagt u van veragtelyk te fpreken van de deugd; en met grootachting van de rykdommen, van de eer, enz. en van al wat de kinders niet mogen navolgen. Vervreemd uwe dogters van de ydelheid der kleederen, van de BaU len, Comedien, Opera, en andere gevaarlyke byeenkomften; van ydele Boeken en Liedjens , vart het fpelen en verkeeren met Jongmans, en, zelfs met Vrouwsperfoonen, die niet volgen als den zwier en de waereld , en haare zinnelykheden. Doch, om uwe kinders de gelegenheid te benemen van veele zonden, maakt hun van jongs af het werk gewoon; en houd ze geduurig bezig. Doch, opdat de onderwyzingen, de goede voorbeelden en de berispingen van de Ouders aan de i Kinders zouden voordeelig en zalig zyn, zo be* • hooren de Ouders veel te bidden voor hunne kinders. Eindelyk, dit alles is befloten in hetgene deri I H. Geest van den ouden Tobias getuigt, te we- ■ ten , dat hy zynen Zoon, van zyne kindsheid!  H. SACRAMENT DES HÜWELYKS. 403 af, leerde God vreezen, en zig onthouden vaa alle zonden. GEBED. Van den Bruidegom, zo voor zigzelven, als voor zyne Bruid. Heere, rriynenGod, die het Huwelyk, door U zelve ingefteld, zo hebt verheven, dat het is geworden een groot Sacrament, en eene afbeelding van de verëeniging van Christus met zyne Bruid de heilige Kerk, gy hebt my, zo ik betrouwe, door uwe voorzienigheid , en door uwen geest aangedreven om dezen ftaat te aanvaarden : ik bidde U, geeft my, dat ik met Tobtas in waarheid mag zeggen : Gy weet, Heere» dat ik deze myne Zuster neeme tot eene Huisvrouw, niet uit vuilen lust, nogte uit eenig ander verkeerd inzigt, maar uit enkele begeerte van nakomelingen te krygen, die U loven in der ééuwigheid. (Tob. 7.) Gy ftelt my door dezen ftaat als het Hoofd, van de Vrouw, gelyk Christus het Hoofd is vau zyne Kerk; geeft my, dat ik haar trooste, beïcherme, onderwyze en helpe. en aan haar, als het zwakfte deel, gelyk uwen Apostel beveelt, eere bewyze. Geeft my eindelyk, dat ik haar altyd beminne, niet.met eene zinnelyke en heiden-' fche liefde, maar heiliglvk eii ftandvastelyk, eeïyk Christus zyne Bruid." _ Zend ook uwen Zegen oyer myne Bruid, uwe Dienaresfe, en verciert haar met de Evangelifche deugden, die uwe heilige Apostelen Petrus en Paulus aan de getrouwde Vrouwen zo ernftelyfc aanpryzen, als zyn de ootmoedigheid, de onderdanigheid, de getrouwigheid, de wysheid, d« C C2  404 GEBEDEN WEGENS HET eenvoudigheid in kleederen, in zedigheid, ën dé naarftigbeid in het Christeiyk bezorgen van het huisgezin, en in het opkweeken van haare kinderen. Geeft haar dan, 6 Heer, de ootmoedigheid van Sara, de zorgvuldigheid van Rebeccd, de minnelykheid van Rachel, de vrugtbaarheid van Lea, de wysheid van Abigael, de zuiverheid van Efther; opdat wy met vrede en minzaamheid , gezamenlyk zorgende voor het welzyn der huiszaaken , onze kinderen opbrengen in uwe vreeze, en hier naarmaals met malkan* deren in uwé liefde eeuwiglyk mogen verëenigt zytu Amen. GEBED. Van de Bruid, zo voor haarzelven , als voor haaren Bruidegom. OGod i die de verëeniging van Man en Vrouw5 door U ingefteld, zo wonderlyk hebt geze- ■ eend; Haat genadelyk uwe oogen op uwe Diena- ■ resfe, die zig tot den huwelyken ftaat begevende , ootmoedelyk bid om uwe hulp en befcher- • ming. Maakt, door uwe genade, dat myn jok; minnelyk en vreedzamig zy. Doet my navolgen 1 de heilige Vrouwen, die door haare wysheid en 1 minnelykheid, door. haare getrouwigheid en eer- ■ baare fchaamte, door haare onnozelheid en god-■ vrugtigheid, door haare zorge en naarftigheid,, de vreugd en den-troost geweest zyn van haare; Mans, het fteunfel des huisgezins, het geluk eni het welvaaren van haare kinderen. Geeft aan mynen Bruidegom, uwen Dienaar,, de wysheid om zyn huisgezin wel te bellieren,, kloekmoedigheid in zyne werken, regtvaardigbeid in zyn bedryf, reinigheid en zagtmoedjg*.-  H. SACRAMENT DES HUWELYKS. 405 beid in alle zynen handel. Maakt hem godvrugtig als Abraham, zuiver als Ifaac, naarftig als Jacob, verduldig als Job, wys als David, regt-' vaardig als Tobias. Verdryft van hem alle hoogmoedigheid en twist, overdaad, nydigheid, gierigheid, kwaad vermoeden, en andere zonden. Doet ons beide gedenken de groote Lesfe vari uwen Apostel, wanneer hy zegt: Dat het Huwelyk ' eerlyk zy in alles, en het Huwelyks Bed onbevlekt. (Hebr. 13. f. 4.) Zend over ons uwen overvloedigen zegen, verleent ons de gewenschte vrugtbaarheid, en verëenigi onze gemoederen door eene kuisfche liefde; opdat wy malkanders lasten helpen dragen, en hier namaals' met onza kinderen in alle eeuwigheid U mogen aanfchowwen. 1?. Amen. GEBED. Voor eene bevrugte Vrouw. Ik erkenne en love U, 6 God, als den Schepper van de Vrugt, die uwe Dienstmaagd van uwe goedheid ontvangen heeft. Dit Sche'pfel is niet bekwaam, om U te bedanken; maar ik bedanke U in zyne plaats voor dit eerfte en overgroot weldaad, en tot dankzegging orfere ik hetzelve op aan uwe Godelyke Majefteit (naar het voorbeeld van zo veele heilige Moeders) al eer ik het nog kenne, en ten volle bezitt-e. De fmerten , die ik dagelyks gevoele als dogter van Eva, en die ik nog voorders zal moeten onderftaan, rieeme ik aan als eene regtvaardige ftraffe , tot voldoening van myne zonden, en als eenen middel , waardoor ik hope uwe onëindelyke barmhartigheid te bewegen, om my te behoeden in het gevaar, hetwelk my aanftaande is, en ooli C c 3  ^o6 «EBEDEN WEGENS HET üw fchepfél van het ongeval, hetgeene aan z© veele ongelukkige kinderen overkomt, die verfmagt worden, eer zy geboren zyn, zonder het heilig Doopfel te konnen genaken. O myn God, gchepper, Verlosfer en Zaligmaker, verhoort het Gebed van eene Moeder, die niets zo zeer begeert en wenscht, als dat de vrugt van haar lighaam in het heilig Doopfel geheiligt mag worden, om uwen grooten Naam te loven in ahe "eeuwigheid. Amen. GEBED. Hetwelk de Ouders zullen lezen, wanneer hun Kind gedoopt is. Laat ons den Lof des Heere zingen, want hy heeft zyne magt en zyne barmhartigheid hoogeiyk aan ons getoont. Uwe barmhartigheid, 6 Heere, en niet den wil van ons kind, nogte onze naarftigheid en onze zorge, uwe barmhartigheid alleen heeft ons kind tot den heiligen Doop gebragt, en van den duivel verlost, 't Is eene gunst, die nogte het kind, nogte wy ooit hebben verdient; eene gunst, waardoor ons kind niet alleen is verlost uit de handen van den vy-? and; maar daarënboven is geworden eenen Tempel van den heiligen Geest , een Lidmaat van Christus, een Kind van den opperften Koning, én erfgenaam van zyn Ryk. Wie kan U de grootheid van deze weldaaden overdenken ? Wie kan Ü genoeg over uwe goedheid bedanken? Wie kan U genoeg over uwe grootdaadigheid loven? Dat uwe barmhartigheden U loven, 6 Heere, en de wondere daaden 9 die gy doet aan de kinderen^ $er menfchen, '  H. SACRAMENT DES HUWEEVKS. 40? Ondertusfchen, hetgeene wy van uwe Hand hebben ontvangen , fchenken wy U weder. Ontvangt deze levende, heilige, en welbehagende Offerande, die wy U doen van ons kind. Geeft ons de gratie, om dit kind, hetgeene nu het uwe is, zo op te voeden, dat het altyd blyve eenen Tempel van den Heiligen Geest, dat het altyd doof Geloof, Hoop eii Liefde met Chrisuts.vcieenigt zy, en de waardigheid der kinderen Gods tot het einde toe bewaare; opdat het uw eeuwig Ryk, naar dit vergankelyk leven, tot zyn Erf? deel bekome, i?. Amen. GEBED. Voor een Moeder, die haven Kerkgang doet. OGod, die door de vreugd van de Allerheiligfte Maagd Maria, de 'droefheid en fmerten der Geloovigen, die baaren, hebt verandert in blydfchap; (laat uwe genadige oogen op my, uwe Dienaresfe, die met vreugde uwen heiligen Tempel tot dankzegging ingaat,-en verleent my, dat ik na dit leven, door de voorfpraak van dezelve allerheiligfte Maagd, mag waardig zyn met( myne Vrugt tot de eeuwigduurende blydfchap te geraken. ï~z. Amen. GEBED. Voor de Ouders, om hunne Kinderen in hei Christelyk Leven optebrengen. OGod, opperden Vader van myne Kinderen, aan wien zy toebehooren, en die my opgé"legt hebt den last van die optebrengen in uwe vreeze en liefde5 geeft my, dat ik dien zwaaren C c 4  403 GEBEDEN WEGENS _ H E T last wel mag dragen, en die ftrenge verbintenis wel mag volbrengen; opdat zy de onnozelheid des Doópfels door myne onagtzaamheid niet verliezen. Geeft my de fterkte ; opdat ik in hun niet ongeftraft laate het kwaad, hetwelk zy tegen uwe Wet mogten bedryven; en neemt van my weg de laffigheid des, harte, die my mogte beletten hunne kwaade genegenheden te verbeteren. Heere, ik belyde, dat de zonden van myn voorgaande leven , en ook de ligt vaardigheid , met dewelke ik my tot het Huwelyk hebbe begeven , my deze gratie onwaardig maken; maar ik bidde U daar over met een grondhartig leedweezen om vergiffenis , wenfchende door eene goede opvoeding van myne kinderen te vergelden , hetgene ik in myne jonge jaaren heb misdaan. Ik bidde U ook, o goedertieren Vader, dat het U believe te zegenen mynen handel in het tydelyk ; maar bewaart my van de ongeregelde begeerte van hun ryk ofte groot te maken. Dat uwe vreeze en uwe liefde het voornaamfte erfdeel zy, hetwelk ik hun agterlaate. Geeft, dat het huisgezin , door uwe voorzienigheid aan my bevolen , een huis zy van Godsdienftigheid, daar gy geftadig gelooft en gebenedyd word; opdat wy U gezamentlyk in der eeiiwigheid mogen Io-» ven en aanfchouwen. Amen, GEBED. Voor een Weduwe, OHeere, ik buige my onder uwe heilige fchikking, die my de medehulp onttrokken heeft, dewelke "uwe goedheid my had gegeven. Ik neeaae deze berooving van mynen troost gaarne aaq  H. SACRAMENT DES HUWELYKS. 4©J> tot eene zalige penitentie voor de zonden, die ik zo menigmaal hebbe begaan, als ik. tegen, uwen wil, vermaak en troost hebbe gezogt by de menfchen. Ik was door uwe Wet aan mynen Man verbonden, zo lang hy leefde. Nu is 't my wel vry eenen anderen in den Heer te trouwen; maar gy leert my door uwen Apostel, dat ik gelukkiger zal zyn, indien ik alzo blyve, gelyk ik nu ben. Verleen my dan de gratie, om my dit te doen vattenom my tot zodanig leven genegen te maken , en om my dezen ftaat heiliglyk te doen beleven. Gy verfoeit, o God, die weeldige Weduwen, die in de wellusten leven, en gy zegt, dat zy al levende dood zyn. Vervreemd my dan van dartelheid, en laat alle myn genoegen zyn, volgens het voorbeeld van de heilige Weduwe Anna, U met vasten en bidden dag en nagt té dienen. Geeft, dat ik met Judith voor U in het verborgen levende, mynen troost vinde in de eenzaamheid, en in de werken van penitentie. Doet my myne hand openen aan de behoeftigen; doet my letten op den handel en zeden van myne Huisgenoten, hun tragtende alle Godsdienftigheid te leeren, en my zo ftigtig te gedragen, dat ik voor U, en voor de menfchen mag onherispelyk zyn. GEBED. Foor de Maagden , om de gratie van haaren roep. te verkrygen. Eeuwe Wysheid en Woord des Vaders t, die uit eene Maagd geboren zynde, den maagdelyken ftaat verheven hebt tot de hoogfte eer, ik bedanke U met alle ootmoedigheid, dat gy U gewaardigt hebt my aan te nemen tot uwe Bruid, C c 5  #10 GEBEDEN WEGENS HET en my te (lellen onder het getal der God-toegeweide Maagden. Geeft my, o Heer, dat ik my in dien verheven Naam, ofte in het MaagdenKleedfel nooit verydele; maar dat ik volgens den geest van mynen ftaat, getrouwelyk mag wandelen. Doet my de waereld verfmaden, en de ftilzwygenheid, de eenzaamheid, en het verborgen leven lief hebben. Doet my myn vermaak vinden in met U te handelen in het Gebed, en in U te hooren fpreken in uw Heilig Woord. Doet my de waarheid zoeken en beleven; uwe heilige Kerk beminnen, en veel voor haar bidden. Geeft, dat ik ootmoedig, lieftaalig, eerbiedigen vol van liefde mag zyn tot alle menfchen, en hun mag ftigten door een deugdelyk en heilig leven; dat in alle mynen handel uitfchyne eene wyze zceghaarheid, eene voorzigtige gevoegzaamheid , eene gelladige zagtmoedigheid , en eene zuivere vrymoedigheid. Doet my zien, dat de ootmoedigheid gevaar lyd in den rykdom ,• de godvrugtigheid in de bekommernis; de waarheid in het veel klappen; de maatigheid in de maaltyden en goede eieren; den geest des Gebeds in het gewoel der menfchen; en de zuiverheid in ieder een , en in alle deze zaaken rte faamen. Doet my door uwe liefde branden, en buiten U niets beminnen; doet my loffelyk leven,.zonder den lof der menfchen te zoeken. Weest gy alleen myne eer, myne vreugd, myn behagen , mynen troost in droefheid, mynen raad in zwarigheid, myne befcherming in ongeluk, myne verduldigheid in lyden, myne fpyze in het vasten, en mynen geneesmiddel in krankheid. Doet my den heiligen Maagdom onbevlekt beleven ; alle geweld des vyands overwinnen; het vasten en pe verftervingen Hellen voor de vleeschlyke wellusten , het lezen en bidden voor de maaltyden  H. SACRAMENT DES HUWELYKS. 4II en lekkernyen, opdat ik, door bidden gevoed , door onderwyzingen vervuld, door waken verlicht zynde , eene Maagd mag wezen naar uw hart, te weten heilig van lighaam en van geest. Geeft ook , bidde ik Ü , aan mynen Beftierder een Godelyke wysheid; opdat ik door zyne beftiering geftadiglyk mag wandelen volgens de waardigheid van mynen ftaat, en my bereide om met eene brandende Lampe U, mynen Bruidegom, te gemoed te gaan naar dit ftrydende leven , en dat ik de Iioninglyke deure van het Koningryk der Maagden vindende, tot de Bruiloft van het Lam mag ingaan, om het te volgen alwaar het gaat, en om, in eene altydduurende vreugd het heilig Maagden-Gezang te zingen in cler eeuwigheid. Amen.  G E B E D E N VOOR DE ZIEKEN. Ik verklaare voor God almagtig, dat ik wil leven en derven een kind van de H. Katholyke én Apostelyke Kerk, vastelyk geloovende al hetgene zy gelooft en voorfteld om te gelooven. 2. Ik vrage ootmoedelyk vergiffenis van alle myne zonden, die ik hebbe gedaan tegen God, tegen mynen naaften, en tegen myzelven, wetens of onwetens, groote en kleine, en van alle de geene, die mynen evennaalten door myn fchuld mogte hebben bedreven. Dit verzoek ik door de verdienften van Christus, door de kragtige voorfpraak van de Allerheiligfte Maagd Maria, van mynen H. Engel Bewaarer, myne heilige Patroonen NN., en van alle Gods Heve Heiligen. 3. Ik vergeve uit den grond myns harte aan alle de geene, die my hebben misdaan, en ik bid ootmoedelyk om vergiffenis van alle de geene, aan die ik met woorden , of werken ontftigting heb gegeven, of die ik anderzints zoude' mogen hebben gehindert. .4. Ik bedanke God voor alle bekende en onbekende weldaaden, die hy my in geheel myn leven heeft gedaan, en die onëindelyk zyn. Ik wenfche hem daar over te mogen bedanken in der eeuwigheid. Tot dankzegging offere ik hem op geheel myzelven, verëenigt met het Lyden en de wonden van Jezus zynen Zoon. ' 5. Ik verzoeke van nu af de befchernung van    6ESEDEN VOOR DE ZIEKEN. 4*5 êe H. Maagd Maria, van mynen H. Engel Bewaarer van myne heilige Parropnen, en van alle He Si! biddende, dat zy my willen byftaan in myn litterfte, en voor my verkrygen een onwankelbaar Geloof, een vaste Hoop, een brandende Liefde, een diepe ootmoedigheid, een volkome onderwerping, en verduldigheid, en a e andere deugden , die my nodig zyn in de uur myner d°6d' Ik verzaake aan alle de bekooringen en kwade gedagten, die den vyand my alsdan zoude konnen ingeven, ik wil verzaaken tot het laatfte toe aan den Satan met alle zyne werken. 7. Ik beveele van nu af myne ziel aan ijoa , die dezelve gefchapen heeft, aan Jezus Christus, die ze door zyn heilig Bloed verlost heeft, en aan den H. Geest, die-ze heilig gemaakt heelt. En indien ik in mynen doodftryd onbekwaam ware,,om my met God te verëenigen, zo offere ik hem van nu af aan mynen doodftryd, myne pynen en benauwtheden, verëemgt met die van Christus, tot vergiffenis van myne zonden. Ik werpe my, o Jezus, in uwe armen, en ik Helle myne ziel in liwe geopende Zyde; opdat ze aldaar bevryd mag zyn tegen de woede der hellche geeften. Amen. Korte verheffing des gemoeds, tot Troost der Zieken. Den Heere flaat, en hy geneest: den Heerê brengt ons tot aan de dood, en wederom tot het leven. . Wat zal ik tegen zeggen? Het is den Heere, die het gedaan heeft. . Die zyn kruis niet opneemt, en my niet volgt, die is my niet waardig.  4*4 é E B E D E N Ik groet Ü, ik omhelze Umet geheel myn hitte, o dierbaar Kruis. Ik wensch niet anders, als dat den Heere , die begonnen heeft met my te (laan, mag voortgaan ; ik zal de woorden van dén Heiligen niet tegen fpreken. Daar is niets gefchied, als hetgeene den Heere gewilt heeft: gelooft zy zynen H. Naam. Ik zal den Heere loven en dankenden allen tyde, en vooral nu, terwyl hy my uit liefde, eri tot welvaaren van myne ziel bezoekt. Heere, gy wilt, dat ik myne ziekte heiliglyk zal gebruiken: Geeft, 6 Heere, hetgene gy gebied, en gebied my al wat U belieft. Ik kusfe met liefde de hand van de godelyke Regtvaardigheid, die my kaftyd. Hoe hard zy my flaat, zy flaat my barmhartiglyk; want haare Hagen zyn minder als myne zonden. Hetgeene gy gezegt hebt tot uwe Apostelen, ê Heere, te weten, dat hun de verduldigheid nodig was , zie ik nu allerbest : geeft my die nodige deugd; opdat ik in lydzaamheidmyne ziel bezitte. Gelyk de pyne, die ik met Christus lyde , overvloedig zyn, dat ook, o God , de vertroosting door Christus in my overvloedig zy. Heere, verhoort my haaftelyk, want ik worde geperst. Waarom zyt gy bedroeft, myne ziel, waarom ontëert gy my? Betrouwt op God, want ik zal hem nog loven, hy is myne vreugd en myne zaligheid, hy is mynen God. Ik aanbidde, 6 Jezus, de pynen, die gy geleden hebt. Ik drage U alle myne fmerten op , 6 mynen Verlosfer, verëenigt met de uwe. Vereenigt, en fmek myn leven, ó Jezus, te faamen met het uwe.  V 0 9 R BE ZtEKENi 415 Dat üwe fmerten, d mynen Zaligmaker, de myne heilig en verdienftig maken. Als dén Zieken iets góeds hoort lezen. ; Ik zal hooren, wat den Heere in my fpreektj hy zal my trooften en helpen. GEBEDEN Die men voor de Zieken zal lezen. OGod, die de byzondere hulp en byftand zyt der hienfchelyke krankheden , toont uwe kragtige genade over dezen uwen Dienaar; (Dienaresl'e) opdat hy (zy) door uwen genadigen byftand geholpen zynde, Wederom gezond aan uwe H. Kerk mag vertoond worden. Wy bidden U, Heere God, verleent aan dezen uwen Dienaar (Dienaresfe) dat hy (zy) eene geftadige gezondheid genieten mag naar ziel en lighaam , en door de glorieuze voorfpraak van de heilige Maagd Maria, van de tegenwoordige droefheid verlost zynde, de eeuwige blydfchap bekomen. Heere» ziet op uwen Dienaar, (Dienaresfe) die onder de zwakheid zyns (haars) lighaams is zugtende, en verkwikt de ziele, die gy gefchapen hebt; opdat hy (zy) door uwe kaftyding gebetert zynde, gewaar worde, dat hy (zy) door uwe genezende hand geholpen is, door Jezus Christus onzen Heere. Amen. Deze Gebeden beft aan ten 1. in een!ge korte Oeffeningen van de voornaamfte deugden, die aan de Stervende nodig zyn: en die men hun, zo lang den geest niet bedwelmd is, ftil, de eene na de andere kan voorkeuden , hun nogtans tusfchen beide tyd latende, om dezelve met er  4JÖ SEBEDER hartèn te overdenken. Ten 2. In andere "Gebeden , die langer zyn, en die de H. Kerk voor de Stervende doet. Deze dienen, om van de omftaaners gebruikt ie worden, ah den Stervende aan zyn uitterjle nadert. Oefening van Geloof. Opperfte Waarheid, ik geloove al hetgene gy ons door uwe H. Kerk geöpenbaart hebt. Ik geloove dit alles, omdat gy ons niet kont bedriegen, en niet kont bedrogen worden. Mynen God, in dit Geloof wii ik leven.en Kerven» Oefening van hoope. Al zyn myne zonden groot en menigvuldig; ik hope nogtans, ê myn God, dat gy die alle zult vergeven, en my de gratie doen van tot het uitterfle toe in uwe liefde te volherden. Dit hope ik, omdat gy almogende en barmhartig zyt, fteunende op mvnen eenigen Verlosfer en Zaligmaker Jezus Christus. Oefening van liefde tot God. Ik beminne U, myn God, uit geheel myn hart, omdat gy oneindig zyt. Oefening van Liefde tot den Evennaaflen. Ik bemin U, 6 myn God, mynen Evennaaflen $ en zelfs myne vyanden, om uwent wil. Ik bidde om vergiffenis uit geheel myn hart,, aan alle de gene, die ik vergramt hebbe, en ik: vergeve ook uit er harren aan de gene, die myr kwaad willen, of ooit gedaan hebben.  VOOS. DE ZIEKEN. A17 Oefening van Berouw: Mynen Heer en mynen God, het is my leet uit geheel myn harte, dat ik U ooit vergramt heb. Ik verfoeije alle myne zónden, omdat zy uwe godelyke Majefteit mishagen: en ik neeme_vastelyk voor my, met de hulp van uwe onëindelyke gratie te leven en te fterven in uwen heiligen Dienst, zonder U ooit meer döof de minfte zonde te vergrammen. Oefening van Voldoeningen. Om te voldoen aan U,, ö, Godelyke Regtvaardigheid, zo veel als ik kan, aanvaarde ik inet geheel myn harte de nakende dood. 't Is regtvaardig, dat de ziel, die haar zo menigmaal heeft afgeicheiden van God, om haare driften te volgen, nu ook gefcheiden worde van haar lighaam. Ik heb te zeer gehegt geweest aan de fchepfels , voor dit misbruik ben ik bereid die alle te derven. Ik heb U -ergeren , myn God, als ik leefde, 't is regtva: ig, dat ik nu ook vergeten Worde van de mer ïen. Alle myne zinne hebben my gedient tot de zónden, hoe redelyk is het dan. niet, dat ik hier fcoor hun gebruik nu zou misfen. D d  SS EP LITANIE VOOR DE STERVENDE Antiph. Spaart 6 Heere. Jezus Christus, fpa uwen Dienaar {[Dienaresfe') die gy met uw di baar Bloed verlost hebt, wilt dog niet eeuwig hem ([haar) vergramt blyven. tTeere, ontferm U onzer. X Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. H. Maria, bid voor hem. (voor haar) Alle heilige Engelen en Aartsëngelen, ^] H. Abel, Alle Chooren der Regtvaardigen, H. Abraham, H. Joannes den Dooper, H. Jofeph, Alle heilige Patriarchen en Propheeten, H. Petrus, H. Paulus, H. Andreas, H. Joannes, Alle heilige Apostelen en Evangelisten, Alle heilige Discipelen des Heere, Alle heilige onnozele Kinderen , H. Livinüs, H. Stephanus, H. Laurentius, H. Bonifacius, Alle heilige Martelaaren, H. Silvester, H. Gregorius, < é irt erop 5? < O O t-« i nr £3  LITANIE VOOR DE STERVENDE, i H. Augustinus, 1 Alle heilige Bisfchoppen en Belyders, H. Benedictus, H. Franciscus, H. Antonius, H. Dominicus, t Alle heilige Monniken en Eremyten, H. Maria Magdalena, H. Lucia, H. Agnes, Alle heilige Maagden en Weduwen, Alle Gods lieve Heiligen , < Weest genadig, lpaart hem (haar) Heere. Weest genadig, verhoort hem (haarN> Heere Weest genadig, verlost hem (haar) Heere. Van uwe gramfchap , 6 Van het gevaar des doods, Van eene kwaade dood , Van de pynen der Hel, Van alle kwaad, ( Van het geweld des duivels, Door uwe Geboorte, Door uw Kruis en Lyden, Door uwe Dood en Begravenis, Door uwe heerlyke Verrysfenis , Door uwe wonderlyke Hemelvaart, Door de gratie van den H. Geest, den Vertroofter, In den dag des Oordeels , e Wy Zcondaaren , wy .bidden U, verhoort ons. Dat gy hem (haar) wilt fparen, wy bidden verhoor ons. Heere, ontfermt ö onzer. Christus, ontfermt U onzer. Heere, ontfermt U onzer. D d 2 i KJ < o O °S* s /~\ ET < ra o ra 3 B ra n>  420 HET ELEIN OFFICIE In 't fterven der Kranken. Reist, ö Christene ziel, uit deze waereld, iti den Naam van God den Vader almagtig, die u gefchapen heeft: In den Naam van Jezus Christus, den Zoon van den levenden God', die voor U geleden heeft: In den Naam van den H. Geest, die in u geftort is. lu den naam der Engelen en Aartsengelen; in den naam der Troonen en Heerfchappyen ; in den naam der Cherubynen en Seraphynen; in den naam der heilige Apostelen ; in den naam der heilige Martelaaren en Belyders; in den naavm deiheilige Monniken en Eremyten ; in den naam der heilige Maagden en alle Gods lieve Heiligen: heden zy uwe plaats in vrede, en uwe wooning in het heilig Sion, door dènzelven Jezus Christus onzen Heere. Amen. HET KLEIN OFFICIE DER OVERLEDENEN. Het is dan eene heilige en zalige gedagtenis, ie bidden voor de Overledenen, opdat zy van dé zonden ontbonden worden. 2. Machab. Capitt. 12. vers 46. Te MET T E N, zegt: Ontfermt U myner, ontfermt U myner, ten minften 'gy myne vrienden, want de hand des Heere heeft my geraakt. Kómt vrienden,, hóórt eens hier, Het zugten ende kermen,  der overledenen All Dat uit het Vagevier, Beweegt om te ontfermen, 't Zyn Zielen in den nood, In gruwelyke pyn , Die door de bleeke dood, Van ons gefeheiden zyn. o God, ö eeuwig goed, Fonteine der genade, Wilt door Heer Jezus Bloed, Die dorftige verzaden ; Verlosten uit die pyn, En (lellen in uw Hof, Om daar met U te zyn, En zingen eeuwig lof. Te L A U D E S. s~\ Jezus, zoeten Heer , Gy kwamt eens nederdaalen, Om uit een Maget teer, Uwe Menschheid te haaien, Opdat wy door uw pyn, En allerwreedfte dood, Eens zouden zalig zyn, Verlost uit allen nood, Helpt nu door ons gebed, De zielen van de menfchen, En laat die zyn gezet, Ter plaatfe, daar zy wenfchen; Met U in 's Hemels Troon, In eeuwelyke vreugd, Die men daar krygt tot loon, Als men hier leeft in deugd. Amen. Te PRIEMEN. OLiefde van myn hart, ó Bruidegom verkoren, D d 3  422 het klein officie In 't ftalleken vol fmart, Wierd gy voor ons geboren, ° Wy bidden door die pyn, En door die traanenvlwed, Wilt doch genadig zyn , De Zielen met er fpoed, Die in het Vagevier, Nog lyden en nog branden, ó Jezus goedertier, Verlost die door. uw banden , Door uw Befnydenis, Door deze uwe pyn, , Geeft haar vergiffenis, En laat ze met U zyn. Amen, ■ Te TERTIEN. OJezus, die als mensch , Ging voor Herodes vlugten, Voldoet nu eens den wensch, Van het vagevuurfche zugten, Door al dat gy in den tyd Van 't leven hebt gedaan, Scheld doch de zielen kwyt, Laat ze in vreugde gaan. Door uw benauwde borst, En door uw bloedig zweeten , Lest dog der zielen dorst, En wilt die nu eens heeten, Gebroeders van uw Ryk, Tot in der eeuwigheid, Dat gy genadelyk Hebt door uw dood bereid. Amen. Te SEXTEN. Door al dat vreesfelyk flaan, Met al dat bloed en wonden,  der overledenen. 4*3 Dat gy hebt onderftaan, Aan de Kolom gebonden, En door uw doorne Kroon, Befpotting en verwyt, Scheld nu, ó God den Zoon, Der zielen fchulden kwyt, Door 't dragen van uw Kruis , Door al het flaan en ftoten, Brengt dog de zielen t'huis, Wilt het getal vergroten, Van die daar boven zyn, Met U in 's Hemels Troon, Genieten uw aanfchyn , En hebben God tot loon. Amen. Te NONEN. Door uwe wreede dood, Die gy aan 't Kruis kwam fterven, j Verlost dog uit den nood, Eu laat uw Ryk beërven, De zielen , die gekogt Zyn met uw dierbaar Bloed, En die gy hebt gezogt, Geeft hun dat eeuwig goed; Door al die bitter fmert, Door 't zugten en de traanen, Van uw lief Moeders hert, Wilt nu den weg eens baanen, Voor die nog zyn in 't flot, In 't heete Vagevier, Verlost die, goeden God, Geeft hun 't Hemels plaifier. Amen. Te V E S P E R E N. Door 't afdoen van het Kruis, En ook door uw begraven, D d 4  424 . het klein officie Stelt in uw Vaders Huis, De zielen, om te laven , Den dorst, die in haar is, 'Om 't aanfchyn van den Heer, Te hebben voor gewis, 't Aanfcbouwen meer en meer. Door uw Verrysfenis, •Door 't trooflen van uw Moeder, treeft hun vergiffenis, 6 God, onzen Behoeder; Door uw' Apost'len vreugd, Als gy verrezen waart, Door all' hunlieder deugd, De zielen voortaan fp'aart. Amen. Te COMPLETEN. Door dien dat gy nu zyt, Pen Hemel opgevaare'n, Maakt met U gantsch verblyd De Vagevuurfche Schaaren, ' Door God den heil'gen Geest Die uwen Vader zond, Brengt haar tot 's Hemels Feest 5 Met eeuwiglyk verbond; Door onze lieve Vrouw, En door haar heilig leven, Wilt Zoone Gods getrouw, Hun geven 't eeuwig leven. Ik bid, uit 't Vagevuur De zielen tog verlost; Want zy, en wy, U duur, ó God, hebben gekost. Amen. BEWEEGDIGT. Dag van gramfchap en elenden, Die des waerelds loop zal enden^  DER OVERLEDENEN, 425 Door het vuur, na Davids Lied, Lu Sebilia ons bedied. Hoe zal dan een ieder fchroomen, Als den Regter voor zal komen, Met een gram en ftraf gelaat, Onderzoeken goed en kwaad. Een Trompet gelyk als donder, Zal d'inwooners van hier onder,' Dagen voor den Regterftoel, Met een vreemd en droef gewoel. Natuur en"dood zal zig verflaan, Wanneer het fchepfél op zal ftaan, Om te geven rekening, Van het allerminfte ding, Men zal alles" onderzoeken , Men zal brengen voor de Boeken, Waar in dat gefchreven ftaat, Al wat ieder mensch aangaat. Als den Regter is gezeten, Zal het minfte niet vergeten, Zal 't al brengen voor den dag, 't Geene dat verborgen lag. Wat zal ik, zondaar, zeggen dan? Wie is 't die voor my {preken kan? Aangezien uit vreeze beeft, Die regtvaardig heeft geleeft. ó Ontzaggelyk Heer en Koning, Die laat komen in uw wooning, . d'Uitverkooren door genaê, Gunt my ook dat ik daar gaa. Goeden Jezus wilt gedenken , Dat gy my uw bloed kwamt fchenken; Dat gy leed zo meenig flag, Straft my niet in dezen dag. Gy waart vermoeid als gy my zogt, Hebt aan het Kruis myn ziel gekogt. Och dat '-c niet vergeefs en zy, D d 5  42Ö HET KLEIN OFFICIE 't Geen gy hebt gedaan voor my. Strengen Regter van de wraake, ' Eer ik rekening met U maake, Eer ik reize naar het graf, Neemt dog al myn zonden af. Ik zugt als een die gaat ter dood, Van fchulden is myn aanfchyn rood, Om genaad ik bid en wensch, Spaart dog Heer een zondig mensch. Die vergiffenis hebt gegeven, Magdaleen, en 't eenwig leven Aan den goeden Moordenaar; Doet my hopen in 't gevaar. Maar, ó Heer, ik ben niet waard, Dat van U myn beê word aanvaard, Maar, ó Jezus, fcheld my kwyt, En van 't eeuwig vuur bevryd. Laat my met de fchapen weiden, Wilt my van de bokken fcheiden, Stelt my aan uw Regterhand, In het hemelsch Vaderland. Als 't vervloekt gefpuis zal wezen, ■ Tot den helfchen brand verwezen, Laat my dan U volgen naar, Met uw uitverkooren Schaar. Vol berouw ik nederkniele , Roep' tot U met hart en ziele, Dat gy myns gedagtig zyt, Als zal naken dien tyd. Ach! hoe bitter, ach! hoe zuure, Hoe beweenlyk is de uure, Als den mensch zal opllaan, Om naar het oordeel Gods te gaan. Hebt dog Jezus medelyden , Stelt uw gramfchap dan ter zyde, Met den kus van vreed' ons kust, Geeft de overledenen rust. Amen.  DER OVERLEDENEN. 4^7 'ZUGTEN DER GELOOVIGE ZIELEN. Ontfermt u myner, ontfermt U myner, ten min* ften gy myne Vrienden, want de hand Gods heeft my geraakt. Job Cap. 19. f. 21. Zal dan niemand ons ontfermen, En in onzen druk befchermen, Mits wy lyden hier een pyn, Die niet kan befchreven zyn. • Ons onagtzaam en zwak leven, Heeft ons in dees plaats gedreven, Om te boeten onze fchuld, Tot dat is den tyd vervuld. Al de ziektens en de pynen , ,• Die in 't leven lastig fchynen , Solfer, vuur, gefmolten loot, Ja de fchrootnelykfte dood, • Van de Martelaars geleden, Zoud' ons dunken nu op heden, Een verligting hier te zyn, In ons droefheid, fmert en pyn„ Denkt nu eens wat dat wy lyden, Hoe wy zugten ende fchreijen, In den fchroomelyken brand, Die ons drukt vaii alle kant : Zonderïdat wy konnen weten, Wanneer ons fchuld is gekweten, Ieder dag fchynt duizend jaar, Daarom valt het ons te zwaar. Waar zyn nu ons beste vrienden, Die ons goederen verflinden , Daar men zo voor heeft geflaaft,, En ons niemand nu eens laaft. 't zy met Misfen of Gebeden , Of een almoes te befteden,  428 HET KLEIN OFFICIE Daar men nu zo zeer na haakt, In dit vuur dat zo fel blaakt. Ach! de vrienden ons vergeten, Én hun pligt word niet gekweten, 't Is genoeg dat zy ons goed. Hebben maar in overvloed. En fchoon wy hier moeten lyden, Zy hun om het meest verblyden, Ja in onze fmert en pyn, Met ons geld nu vrolyk zyn; Is dat wel om te gedogen, Of te lyden voor de oogen, Nogtans het alzo gefchied, Tot'ons droefheid en verdriet. Uit de oogen, uit er harten, Dat doet ons zo treurig fmarten, En verdubbeld onzen druk, In ons droevig ongeluk. Wilt dan meerder op ons peizen, En behulpzaamheid bewyzen , Daar gy toe verbonden zyt, Volgens de regtvaardigheid. Al dat gy ons zult betoonen, Zal U God tien dubbel loonen, . En verligten onze fmart, Die Eilaas ons valt zo hard. y. Heere, geeft de geloovige zielen de eeuwige rust. i£. En dat het eeuwig licht hun verfchyne. GEBED. OGod, Schepper en Verlosfer van uwe Geloovigen, geeft de afgeltorvene zielen van uwe Dienaaren en Dienaresfen kwytfchelding van alle hunne zonden; opdat zy de vergiffenis, daar zy altyd na gewenscht hebben , door godvrug-  DER OVERLEDENEN. 429 tige Gebeden mogen verkrygen: Gy die daar leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen; SMEEKDIGT. Hoort dit gefchrei, hoort dit geween, Gy die een hart hebt als van (teen: Hoort eens de klagten in haar pyn, Van* die uw naalte vrienden zyn. Eilaas.! die op de menfchen bouwt, Die heeft zig op een riet betrouwt; Niet een die medelyden toont, Daar hy nog in ons Huizen woont. Daar hy van ons heeft land en goed, Daar hy leeft van ons vleesch en bloed, Nu zien wy klaar in onze fmart, Dat die uit de oog is, is uit 't hart! Ó Vrienden! reikt een vrienden hand, Ontfermt U onzer in den brand! Maar niet dat zo de vlam verzoet, Als Christus Jezus dierbaar Bloed. Ach! dat op ieder droeve ziel., Daar van den minden druppel viel, En dat de eerlte uur van het jaar, Ons laatfte uur van het lyden waar. ó Mensch: tot wie dees klagten gaan $ Hoort gy die zonder weêmoed aan? Ey neen! maar wilt haar in haar pyn, Wilt ieder maand haar troostig zyn. En als gy 's Heeren Tafel naakt, En daar het Brood des levens fmaakt,. Zegt dan eens met. een droef geklag, Ik 'bid i ö Jezus ! wat ik mag, Ik bid U door uw dierbaar Bloed, Dat gy genaad', myn Ouders doet: Verlost ook, bidde ik, uit de pyn Die't naast is om verlost te zyn,  43° HET KLEIN OFFICIE Die het langst moet wezen in 't verdriet, Die gy het meest verlaten ziet, Die uwe Moeder meest bemint, In wie gy 't meest verdienden vind, Dat bidde ik Jezus, door uw Bloed , Schept, Zielen, fchept dan nieuwen moed. < GEBED. OGod, Schepper en Verlosfer van alle de zielen uwer Dienaaren eji Dienaresfen, gunt haar vergiffenis van alle haare zonden; opdat zy de genade, daar zy altyd naar gehaakt hebben, door godvrugtige Gebeden mogen verwerven. Ainen. GEBEDEN ONDER DE HEILIGE MISSE. Voor de Zielen in het Vagevuur, getrokken uit den H. Vader Augustinus. Serm. 446. Gaande uit uw huis om naar de Misfe te gaan, zegt met den mond of met het hart: myn God, omdat ik zo dikwils gedolen heb uwe glorie door myne zonden, en dat ik gefteld ben in het gevaar van U in der eeuwigheid te blasphemeeren in de hel: doet my de gratie, dat ik door deze Misfe, die ik nu gaan hooren, mag verlos-, fen een zieltje uit het Vagevuur; opdat het U mag gaan beminnen in den Hemel, en U weder-  DER. OVERLEDENEN. 43ï geven de eer, daar ik U zo dikwils en zo ontrouwclyk van berooft heb. Zynde in de Kerk. Beeld u in , dat gy omcingeld zyt van alle de Engelen Bewaarders der Zielen, die in het Vagevuur zyn , dewelke rypelyk letten op de vinnigheid, met dewelke gy met God handelt over haare verzoening. Tot den Confiteor. T^Tederbuigende uw hoofd met den Priefter, X (laat uwe oogen tot den grond des Vagevuurs , om aldaar te ontdekken de Zieltjes , die met famengevoegde handen verzoeken de hulpe van uwe Gebeden. Tot den Kyrie eleifan. Dat is te zeggen: Heere, ontfermt U onzer. Beeld u in, dat deze arme Zielen zeggen deze woorden door den mond des Priefters, en vragen met traanen en zugten de barmhartigheid van onzen lieven Heere; voegt uwe ftemme by de haare, mengelt uwe traanen en zugten met de haare, en zegt uit het midden- uws harte negenmaal: Heere, ontfermt U dezer zielen. Tot den Epistel. Denkt dat gy ziet eenen Engel, die u uit het Vagevuur brengt eenen Brief, opgelteld van de Zielen, die daar opgedoten zyn. Breekt hem open, en gy zult daar in gefchreven vinden deze woorden: Crucior in hac fiamma: wy worden gepynigt in deze vlammen. Het is niet Van node, dat wy veele woorden maken, om ulieden  43* GEBEDEN ONDER DE MISSE. met ons te doen hebben eenig medelydeh: gedenkt alleenlyk, dat wy lyden de tormenten van een vuur, honderd duizendmaal meer brandende als het vuur van dé waereld; en is 't zaake dat gy eenig gevoelen hebt van een mensch, gy zult uzelven geheel en al begeven tot mededogendbeid, en zult tragten ons te helpen met alle mogëlyke middelen. Tot het Evangelie. Ziet deze Zielen, omcingeld in de vlammeny en geboeid, nog min, nog meer als een gevangen tusfchen de ketenen, ziet hoe zy tragten met alle middelen hun daar uitte trekken, om te vliegen naar den hemel; maar eilaas! al te vergeefs en zonder baat. Komt hun dan te hulp , aangezien hetzelve in uwe magt is; breekt hunne banden door uwe gebeden, opdat zy ontbonden zynde, mogen in den Hemel aan God gaan doen een Sacrificie van Lof. Tot den Credo. Doet verfchèide Qeffeningen des Geloofs, ge» lykerwys: ik geloove, Ó myn God, dat er nooit eene ziel zal komen in het Paradys met de minde vuiligheid der zonde. Ik geloove , dat de ftrengheid van uwe Regtvaardigheid geene van myne gebreken zal laten ongeftraft. Ik geloove, dat wy altemaal in de andere waereld met pit ter-S lyke tormenten zullen worden geftraft, is 't zaake dat wy dezelve in deze waereld niet uitwasfchen , om hetwelk te doen , en ook om alle pynen daar van te ontgaan, geloove ik eenen voornaamen middel te wezen, om byteftaan, en met groote liefde te helpen de zielen des Vagevuursv  VOOR DE OVERLEDENEN. 433 Maakt dan een vast voornemen , van u zelven daar toe nu voortaan naarftelyk té hefteden. Tot den San&u's. Vertoont aan ü zelven , hde de gebenedyde Maagd Maria, de heilige Engelen, en andere Heiligen, a'anhóorende de woorden, Heilig, Heilig, Heilig, enz. hunzelven nederwerpen voor den Troon Gods, en van hem vergiffenis en barmhartigheid vragen voor de Zielen des VagevuursJ hoe onze lieVe Vrouwe aan haareti lieven Zoon toont haare Borften, en hoe den Zoon aan zynen lieven Vader toont zyne bloedige Wonden; en hoe alle dé Heiligen toonen al hetgene zy tér liefde van hem hebben geledén. Voegt Uwe genegenheid by de hunne, en zegt: ö tnvn'God, ik bidde U door de onëindelyke verdienften van deze heilige Perfoonen , ontfermt U over deze arfnë Zielen. Tót de Elevatie. Ziet onzen goeden Zaligmaker verheven op den Galgenboom des Kruis, tusfchen zyne uiuertle pynen , zyn zelven keerende naar den kant van den goeden Moordenaar ? en hem minnelyk zeggende: Heden zult gy met my zyn in het Paradys: Bid hem uit de naam van de Zielen in 't Vagevuur, dat hy haar deze ztelve gunst gelieft te doen , die hy dede aan den goeden Moordenaar , en zeggen : Heden zult gylieden met ihy wezen in het Paradys. Tot de Opheffing des Kelks. Zegt: mvn God, een druppeltje van uw kostelyk Bloed is genoegzaam, om uitteblusE e  434 GEBEDEN ONDER DÉ MIS SÉ fchen den vuurigen brand van zo veel Zielen, als er branden in het Vagevuur: laat het dan nu uitlopen tot haare verkoeling. Tot den Memento. Zult gy bidden voor de zielen van uwe Ouders , Vrienden, Weldoeners, Vyanden, en voor de geene, die godvrugtig geweest zyn tot de H. Maagd Maria, of wel voor de geene, die uwe gebeden allermeest vau doen hebben, niemand anders hebbende, die haar deze liefde is betoonende. Zegt godvrugtelyk met den Priefler den Pater nofter, en houd vastelyk, dat ieder woord, met vuurigheid gefproken , eene zoete verkoeling zal bybrengen aan haare pynen. Tot het Agnus Dei. Stuurt uzelven tot den hemelfchen Vader, en zegt hem: grooten God, ziet daar het Lam Gods, dat wegneemt de zonden des waerelds ; verleent tog door alle zyn Lyden, dat zyne verdienften mogen dienen, om wegtenemeu de rest der pynen, dewelke die arme Zielen moeten belaalen in het Vagevuur. Tot Domine non fum d'tgnus. Bemerkt, dat het dien is , die tot zyne Apos-' > telen eertyds gezegt heeft: al wat gy mynen Vader zult bidden in mynen naam, dat zal hy u geven. Vat hem in zyne woorden; bid hem door zyne heilige wonden, om eenige gratie te doen aan de ziele, daar gy voor bid.  VOOR DE OVERLEDENEN. 435 Dominus vobiscum en Oremus. Als de Misfe is een Uitvaart óf Jaargetyde. Geeft, ó almogenden God, dat de ziele van uwen Dienaar (of Dienaresfe) N., die uit deze waereld is verhuist, door deze Sacrificiën gezuiverd, en van haare zonden verlost zynde, kwytfcheiding der pynen, door Christus onzen Heere. Amen." Voer Vader en Moeder. Wy bidden U, ö Heer, dat de mededeeling van deze heilige Offerande verkryge , voor de zielen van myn Vader en Moeder, de eeuwige rust en licht, en dat uwe eeuwige gratie my met haar kroone door Jezus Christus. Voor alle geloovige Zielen. ÖHeere Jezus, laat het gebed van uw fmeekende volk voordeelig wezen aan de zielen van UA-e Dienaaren en Dienaresfen; opdat gy haar belieft te ontdaan van de pynen , die zy door haare zonden verdient hebben, en van uwe verlosfing deelagtig maken: die met den Vader en den heiligen Geest leeft en heerscht in alle eeuwigheid Amen. Tot dé Bénedi&ie. Beeld u in, dat den Priefter, die den Perfoori van God vertoont, deze'Benedictie gegeven heeft aan alle de geene , die in het Vagevuur zyn, en dat het meeftendeel hier henen loopt , óm dezelve te ontvangen. E e a  LITANIE VOOR DE GELOOVIGE ZIELE IN HET VAGEVUUR. Heere, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. God hemelfchen Vader, ontferm Ü over alle ' loovige Zielen. God Zoon, Verlosfer des waerelds, ontfern over alle geloovige Zielen. God H. Geest, ontferm U over alle geloot Zielen, H. Drievuldigheid eenen God, ontferm U c alle geloovige Zielen. H. Maria, bid voor hüri. H. Moeder Gods, < H. Maagd der Maagden, Alle heilige Engelen en Aartsengelen , Alle heilige Patriarchen, en Propheeten j Alle heilige Apostelen en Evangelisten, AHe heilige Martelaaren, Alle heilige Bisfcboppen, AHe heilige Leeraars, AÜe heilige Priefiers en Levieten, Alle heilige Monniken en Eremyten, ' Alle heilige Maagden en Weduwen, AU? Gods lieve Heiligen , c Weest genadig, fpaar hun Heere. N geÜ 'igé ver w SI <5 O >-i rr* g r-  LITANIE VOOR. DE GELOOVIGE ZIELEN. 4J Weest genadig, verhoor hun Heere. Van de allerfchrikkelykfte vlammen, verlos hu Heere. Van de vervaarlyke duifternis, ^ Van alle pynen, die zy door de dagelyk- fche zonden hebben verdient, Van al dat zy moeten lyden voor de doodzonden , voor dewelke zy nog niet ten vollen hébben voldaan, Van alle ftraffen wegens hunne traagheid en onagtzaamheid, Van het droevig geween over de verzuimenis der gelegenheden, die zy gehad hebben om in deugd voorttegaan, Van het misbaar dat zy maken, omdat zy hunnen tyd en werken anders hebben hefteed, als tot uwen dienst en glorie, Van het bitter gefchrei over het agterlaten des gebeds en andere deugden, Van de kaftyding , die zy om hunne ongè- > hoorzaamheid en kleine eerbiediging tot hunne Overften moeten lyden, Van het beklag, dat zy doen over de kleine zorg, die zy voor hunne kinders en onderdaanen gehad hebben, Van alle hetgeene zy door de onmaatigheid en ydele voldoening moeten lyden , - Van de tormenten, aan dewelke zy door af- I gekeerdheid, ftuure woorden en gefchil- I len zyn pligtig geworden, Van de eleiiden , in dewelke zy door de I onverduldigheid en korzelheid zyn geval len, x Van de pynen, die zy door te veel, of on- behoorlyk fpreken hebben verdient, Van het lyden , dat zy om hunne kwaadej E e 3 - Van de tormenten, aan dewelke zy door af- gekeerdheid, ftuure woorden en gelchillen zvn pligtig! eeworden. Van de elenden , in dewelke zy door de onverdukhgheid en korzelheid zyn geval len, v Van de pynen, die zy door te veel, of onhehnorlvk fnrpken liebhen verdient. 7 n < O ra  43$ LITANIE VOOR. DE gedagten en inwendige zonden moeten ond derdaan , verlost hun Heere. Wy zondaaren, wy bidden U, verhoor ons. Dat wy door barmhartig te zyn, voor hun3! barmhartigheid mogen verkrygen. Dat wy door onze ootmoedigheid voor hunne hovaardigheid kwytfchelding mogen verwerven, Dat wy met ons te verderven , vooj, hunne zinnelykheden mogen voldoen, Dat wy door onze verduldigheid, de vergiffenis voor hunne onverduldigheid mogen bekomen, . Dat gy door onze zagtmoedigheid, aan hun I de zonden van korzelheid, fpytigheid en i gramfchap wilt vergeven, Dat wy door yverig te bidden , over hunne traagheid in het gebed U mogen verzoenen , Dat wy door het oeffenen van alle deugden, voor hun vergiffenis van alle hunne fouten mogen verkrygen, Dat gy de zielen van onze Ouders, Vrienden en Weldoeners, die in den Heere geltorven zyn , van de pynen des Vagevuurs wilt verlosfen, Dat gy alle geloovige Zielen de eeuwige rust wilt doen genieten, - Lam Gods, dat wegneemt de zonden des w relds, fpaar hun Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des w relds, verhoor hun Heere. Lam Gods, dat wegneemt de zonden des v\ relds , ontferm over hun Heere. Christus, hoor ons. Christus, verhoor ons. Heere, ontferm.'U onzer. er? •■< S£ al Cu ra a a < co 3» O O -s O cn aeaeae-  geloovige zielen 4 35» Christus, ontferm U onzer. Heere, ontferm U onzer. Onzen Vader, enz. f. Van Je Poorte der Helle. Verlost Heere haare zielen. GEBED. Voor onze afgeftorvene Ouders, Vrienden en Weldoeners. r\ God, wiens barmhartigheden zyn zonder geO tal èn wiens goedheid zonder einde is: wy u^a „ n ireeft aan de zielen van onzen Vader , zen Heere. Amen. VIGILIËN of GETYDEN voor de OVERLEDENEN. Deze Getyden worden geheel gelezen(.dat is met drie 'k10cturn en of negen Pfalmen en negen Lesfen) op Allerzielendag , op iemands Sterfdag, hitvaart ofjaargetyle. Men verdubbeld alsdan de Antipho.nivN, dat . Men leest ze geheel voor en agter ieder Pfalm Dan word er ook een byzonder Gebed gelezen, toepasfelyk aan den Perfoon of de Perfoonen, voor wie men deze Getyden leest. E e 4  44° VIGILIËN OF SETÏDEH Den 114. Pfalm. Antiph. Ik zal den Heere behagen. Ik heb bemint, want den Heere "zal verhoorei» de ftem me my ns gebeds. > Want hy heeft zyn ooren na my geneigr en m myn dagen zal ik hem aanroepen. ' De pynen des doods hebben my omvangen ■ en de gevaaren der hel hebben my gevonden Verdrukking en pyn heb ik gevonden:'en den iNaam des Heere heb ik aangeroepen. ó Heere , verlost myne ziel : 'barmhartig is den Heere en regtvaardig: en onzen God doet barmliartigheid. Den Heere is bewaarende de kleine: ik ben verootmoedigt geweest, en hy heeft my verlost Keert weder, myne ziel, in uwe rust: want den Heere heeft 11 wel gedaan. Want hy heeft myne ziel verlost van de dood: myne bogen van traanen, myne voeten van den val. Ik zal den Heere behagen in het Landfchap der levenden. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig Licht verlichte henlieden. Antiph. In zal den Heere behagen in 't Landfchap der levenden. Den 119. Pfalm. Antiph. Ai my. Tot den Heer heb ik geroepen, als ik verdrukt wierd: en hy heeft my verhoort. Heere , verlost myne ziel van de booze lippen , en van de bedriegelyke tongen: Wat mogt men U geven , en wat mogt ijlen ü toeleggen tot de bedriegelyke tongen. '  VOOR DE OVERLEDENEN. 44* Scherpe pylen van den magtigen, en verdervende, kooien. . . c Ai my! want myne pelgnmagie is verlengd, ik hebbe gewoont met de bewooners van Cedar: zeer lang heeft myne ziel een vreemdeling geweest. ' .. Met de geenen die vrede haaten, was ik vredelyk: als ik henlieden toefprak,zo ftonden zy tegen my op zonder oorzaak. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Ai my: want myne pelgrimage is verlengt. Den 120. Pfalm. Antiph. Den Heere bewaare U. Ïk heb myne oogen opgeheven tot de Bergen : van waar myne hulp komen zal. " Myne hulp is van den Heere, die Hemel en aarde gemaakt heeft. Hy laate uwen voet niet flibberen: nogte hy flaape niet dje u bewaart. Ziet, hy zal niet (luimeren nogte flapen, die Ifraël bewaart. Den Heere bewaare u: den Heere is uwe befcherming aan uwe regterhand. Over dag zal u de Zon niet branden: nogte de Maan des nagts. " Den Heere bewaare u van alle kwaad : den Heere bewaare uwe ziel. Den Heere bewaare uwen ingang en uitgang, van nu af tot in der eeuwigheid. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte'henlieden. Antiph. Den Heere bewaare u van alle kwaad i den Heere bewaare uwe ziel. E e 5  44* VIGILIËN OF GETYDEN; Den 129. Pfalm. Antiph. Is 't dat gy de boosheden. Uit de dieptens heb ik tot U geroepen, Heere : Heere verhoor myne ftem. Laat uwe ooren 'luifterende worden na de ftem myns biddens, Is 't dat gy de boosheden gade flaat, Heere; Heere wie zal het verdragen? Want by U is verzoening, en om uwe Wet heb ik U, Heere, verdragen. Mvne ziel heeft verdragen in zyn woord : my-: ne ziel heeft gehoopt in den Heere. Van de morgenwake tot den nagt toe: laat Israël in den Heere hopen. Want by den Heere is barmhartigheid: en by hem is overvloedige verlosüng. En hy zal Israël verlosfen van alle zyne boosheden. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Is 't dat gy de boosheden gade flaat s Heere, wie zal het verdragen ? Den 137. Pfalm. Antiph. De werken uwer handen. Ik zal Ubelyden, Heere, uit gantfcher harte : omdat gy gehoort hebt de woorden myns inonds. In het aanfchouwen der Engelen zal ik U lof zingen: ik zal U aanbidden tot uwen Heiligen Tempel, en belyden uwen Naam. Over uwe barmhartigheid en waarheid: want gy hebt boven al groot gemaakt uwen heiligen Kaam.  voor de overledenen. 443 Wanneer ik U zal aanroepen, verhoort my: gy zuk de kragt in myne ziel vermenigvuldigen. ■ U moeten bllyden, Heere, alle koningen der aarde: want zy hebben gehoort alle de woorden ^En™St ringen in des Heeren wegen : want groot is de glorie des Heere. Want den Heer is hoog, en hy aanziet de nederigen: en de hooge kent hy van verre. Is 't dat ik wanclele in het midden der verdrukkingen , zo zult gy my levendig maken: en over de Iramfchap van myne vyanden hebt gy uwe hand uitgefloten, en uwe regtemand heeft my zalig gemaakt. _ • Den Heer zal hetaalen voor my: Heere, uwe barmhartigheid is in der eeuwigheid; de werken uwer handen wilt niet verimaden. _ Heere geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henheden. Antiph. De werken uwer handen, wilt lieere m% Tk hefgéhoort eene ftem uit den Hemel, %mVzifzyt% dooden,die in den Heere fterven. Den Lofzang van Maria. Luc. i. Antiph. Al wat my den Vader geeft. Myne ziel maakt groot den Heere. "En mynen geest heeft zig verheugt in God mvnen Zaligmaker ,. ., Want My heeft aangezien de ootmoedigheid zyner Dienstmaagd : want ziet, van dezen tyd af zullen my zalig noemen alle gedagten. Want hy heeft my groote dingen gedaan, die. magtig is: en heilig is zynen Naam.  444 VIGILIËN OF GETYDEN En zyne barmhartigheid is van geflagte tot seflagte de geenen die hem vreezen wiy ihCuft kra/C gedaan door «m: hy hanen hovaardlgen verftrooid met den zin huns Hy heeft de magtige afgezet uit den ftoel: en hy heeft verheven de ootmoedige enDdeP ïvKtel huekh mt e°ederen Vervuld; en de ryke heeft hy ydel gelaten Hy heeft ontvangen Ifraël zyn kind, gedagtig wezende zyner barmhartigheid. Gelyk hy gefproken heeft tot onze Vaders j tot Abraham en .zynen zaade in der eeuwigheid Heere geeft henlieden de eeuwige rust- En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Al wat my den Vader geeft, komt tot my, en die tot my komt, zal ik niet buiter werpen. Onzen Vader enz. knielende, gelyk ook de navolgende Pfalm en Vaarfen. Jr. En leid ons niet in bekooringe. Maar verlost ons van den kwaaden. Ah men leest de Vigiliën met drie Noclurnen zo leest men niet dezen navolgenden Pfalm • Myne ziel, looft den Heere, enz. Maar wel die Vaarfen Refponforien, en het byzonder Uebed ah daar na volgt. • Den 145. Pfalm, "jV/Tyne ziel, looft den Heere, ik zal den HeeJ.VX re loven in myn leven: ik zalMen Heere -Ot zingen, zo lang als ik wezen zal. Wilt niet betrouwen op de Princen : op de femderen der menfchen , daar geene zaligheid  VOOR DE OVERLEDENEN. 44.5 Zynen Geest zal uitgaan , en zal wederkeeveti in zyn land: in dien dag zullen alle hunne gedagten vergaan. t Zalig is hv, wiens helper is den God van jaCob, wiens hope is in den Heere zynen God, die gemaakt heeft Hemel én Aarde, de Zee, en al wat daar in is. .. . ., Die de waarheid bewaart in der eeuwigheid. die de geenen, die onregt lyden, regt doet: die den hongerigen fpyze geeft. . Den Heer ontbind de gebondenen, den Heer verlicht de blinden. , Den Heer regt op die nedergeftoten zyn: den Heer bemint de regtvaardigen. Den Heer bewaart de vreemdelingen", de Weezen en Weduwen zal hy ontvangen, en de wegen der zondaaren zal hy vernielen. Den Heer zal heerfchen in der eeuwigheid, uw God, 6 Sion, van geflagte tot geflagte. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. f. Van de Poorten der helle. ->.. Verlost. Heere. hunne zielen. f. Laat ze rusten in vrede. i£. Amen. f, Heere, verhoor myn gebed., ï\. En myn geroep köme tot U. ALGEMEENE GEBEDEN. Voor de afgeftorvene Bisfcboppen en PrieJIerk OGod, die onder de Apostolifche Priefters, uwe Dienaars met de Bisfchoppelyke of Pnefterlyke waardigheid hebt bekleed: wy bidden U verleent hen in de hemelfche vreugd eeuwiglyk met hun gezelfchap verëenigt te zyn.  44^ VIGILIËN OF GETYDEN Voor de afgeftorvene Broeders, Vrienden én Weldoeners. OGod, die zyt een öitde'eler der genade, erf een Liefhebber der menfchen zaligheid: wy bidden uwe goedertierenheid, wilt de Broeders, Vrienden en Weldoeners onzer Vergadering, die uit deze waereld gefcheiden zyn, door de"voorfpraak van de H. Maagd Maria, en van alle uwe Heiligen, verléenen de gemeenschap der eeuwige zaligheid. Voor alle geloovige Zielen. OGod, Schepper en Verlosfer van alle de zielen uwer Dienaaren eh Dienaresfen, gunt haar vergiffenis van alle haare zonden; opdat zy de genade, daar zy altyd naar gehaakt hebben,* door godvrugtige gebeden mogen verwerven. Diei leeft en heerscht in alle eeuwen. fy. Amen. f. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. i£. En het eeuwig licht verlichte henlieden. y. Laat ze rusten in vrede. • V{. Amen. Andere byzondere Gebeden voor de Overledenen $ ziet agt er de Laudes. T e M E T T E N. Het navolgende Invitatorium (dat is: de Antiphone en den Pfilm , die hier na onmiddelyk volgen, leest men alleentyk op Allerzielendag , en zo dikmaals als men drie Noéturnen leest, anders gaat men dat voorby, en men begint van de Antiphone en Pfalm, die op dien dag' vervallen, op de wyze; Maandags en Donder-  VOOR DE OVERLEDENEN. 447 1 dags de eerjle Nocturne, Dingsdags en Vrydags de tweede Nocturne, Woensdags en Zatuniags d-e derde Nocturne. Invitatorium. Den Koning, in wien alle dingen leven, komt, laat ons aanbidden. Den Koning, in wien alle dingen leven, komt laat ons aanbidden. , Den 94. Pfalm. tTomt laat ons in den Heere ons verheugen, IV laat ons met vrolykheid zingen God onzer» Zaligmaker: laat ons zyn aanfchyn voorkomen in belydihg, en met Pfalmen laat ons hem toejuichen. . Den Koning, in wien alle dingen leven, komt laat ons aanbidden. Want God is een grooten Heer, en een grooten Koning boven alle Goden: want de Heer zal zyii volk niet verftoten; want in zyn hand zyn alle de einde der aarde, en de hoogte der bergen aanfchouwt hy. Komt, laat ons aanbidden. k Want de Zee is zyn, en hy beeft die gemaakt, en zyne handen hebben de aarde gefchapen: komt laat ons hem aanbidden , en nedervaileii voor God: laat ons weenen voor den Heer^ die ons gemaakt heeft; want hy is den Heer onzen God* en wy zyn Volk, en de Schapen zyner weide. Den Koning, in wien alle dingen leven, komt laat ons aanbidden. Is 't dat gy heden zyneitemme hoort, zo wiitüwe harten niet verharden , gelyk het gefchiede in de kryting en oproering des volks, ten; Gage! der terging in de woeftyne, daar my uw Vaders getergt hebben , en hebben beproeft eu gezien myne werken*  '44$ vicilien o f 6 k tyde n Komt laat ons aanbidden. Veertig jnaren heb ik zeer na geweest dezes geflagtev en ik heb gezegt,: deze dooien altyd met er harten,-'en deze hebben myne wegen niet gekend, gelyk ik gezworen heb in myne gramfchap, is 't dat zy gaan zullen in myne rust. . Den Koning, in wien alle dingen leven, komt laat ons aanbidden. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Komt laat ons aanbidden. , Den Koning, in wien alle dingen leven, komt laat ons aanbidden; De eerste Nocturne. Voor Maandags en Donderdags. Den 5. Pfalm. Antiph. Befchikt. < Vat myne woorden, Heere: meruwe ooren verllaat myn geroep. Luiftert na de fteinme myns gebeds, myn Ko= ning en myn Gód. Want tot U zal ik bidden, Heere: des morgens vroeg zult gy mvne ftem verhooren. .Des morgens Vroeg zal ik by ö ftaan,en zien: want gy zyt geen God die boosheid wilt. Nog by U zal niet woouen den kwaadwilligen : nog de onregtvaardigen zullen voor uw oogen niet blyven.. Gy haat alle die boosheid doen: gy zult vernielen alle die leugenen fpreken. Den bloedgierigen Man, en de bedriegelyken zjal.den Heer verfoeijen : maar door de menigvuldigheid uwer barmhartigheid;  • Voor de overledenen. 44$ Zo zal ik ingaan in uw huis, ik zal aanbidden tót uwen heiligen Tempel in uwe vreeze. Heere, leid my in uwe regtvaardigheid: om myner vyanden wille befchikt in uw aanfchou-, wen mynen weg. Want in hunnen mond iS de Waarheid niet: hun hart is ydel. Een open graf is hunne keel, met hunne tongen deden zy bedrog^pordeelt ze, ó God. Laat ze afvallen van hunne gedagten, na de menigte.hunner boosheden dryft ze uit: want zy hebberi U getergt, ó Heer, Eu laat ze blyde zyn alle, die in U hopen: in der eeuwigheid zullen zy zig verheugen, en gy - zult in hunlieden woonen.. En zy zullen in U verblyd zyn alle die uwen naam lief hebben : want gy zult gebenedyden den regtvaardigen. Heere, als met den Schild van uwen goeden wille hebt gy ons gekroond. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Befchikt, ê Heere myn God4 in uw aanfchouwen mynen weg. Den 6. Pfalm. Antiph. Word omgekeerd, Heere. T Teere, ftraft my niet in uwe verbolgendheidi Jtl oog in uwe gramfchap kaftyd my niet. Ontfermt U myner Heere , want ik bèn krank igeneest my, Heere: want alle myne beenderen zyn heel ontfteld. En myne ziel is zeer ontroerd; maar gy, Heere , hoe lange ? Word omgekeerd, Heere, en verlost- myné ziel; maakt my zalig om uwe barmhartigheid; Ff  45a vigiliën Of .gEtydEn. Want daar is Hiemand in de dood, die liws gedagtig is: en wie zal in de bel u' belyden? Ik heb gearbeid in myne zugting: ik zal allé nagten myn bed wasfcben: met myne traanen zal ik myne rustplaat? begieten. Myn oog is van de verbolgendheid ontroerd: ik ben verouderd onder alle myne vyanden. Gaat weg van my, gy alle, die boosheid bedryft : want den Heere heeft de llemme nlyns weenens verhoort. Den Heere heeft fflyH ootmoedig bidden verhoort: den Heere heeft myn Gebed om vangen. Laat befchaamd worden* en zeer kragtelyk omftekl alle myne vyanden: laat ze bekeerd worden , en zeer haaltelyk zig fchaamen. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Word omgekeerd, Heere, en verlost myne ziel, Want daar is niemand' in de dood, dies uws gedagtig is. ■ Den y. Pfalm. Antiph. Opdat hy niet grype. tTeere, myn God, in Uheb ik gehoopt: Helpt 1 my tegen alle, die my vervolgen, en verlost my. Opdat hy niet grype als een Leeuw myne ziel: als er niemand is, die ze verlosfe of zalig make. Heere, myn God, heb ik dit gedaan: en is er boosheid in myne handen. Heb ik mee kwaad geloond die my met kwaad betaalden, zo moet ik te regt ydel afvallen van myne vyanden. Zo moet den vyand myne ziel vervolgen, en gryper.,' en vertreden in de aarde myn leven : en toyne glorie tot ftof brengen.  VOOR. DE OVERLEDENEN. 4 Van de poorten der helle. v$. Verlost, Heere , hunne zielen. Onzen Vader, in ftilte. De eerste lesse, Job 7. Spaart my, Heere, want myne dagen zyn niet. Wat is den menseh , dat gy hem groot maakt,' of waar toe ftelt gy uw hart tot hem? Gy bezoekt hem des morgens vroeg, en haaftelyk beproeft gy hem. Hoe lang zult gy my niet fpaaren, nog my niet toelaten, dat ik myn fptekfeizwelge? Ik heb gezondigt: wat zal ik 11 doen, ö Bewaarder der menfchen? Waarom hebt gy my tegen U gefield, en ik ben my zelven zwaar geworden? Waarom neemt gy mvne zonde niet af? en waarom doet gy myne boosheid niet uit? Ziet ik zal nu in het ftof der aarde flapen, en is 't dat 'gy my 's morgens vroeg zoekt, zo zal ik er niet wezen. Ik geloove, dat mynen Verlosfer leeft, en in den laatften dag zal ik uit de aarde verryzen: en in myn vleesch zal ik God, mynen Zaligur- ker zien. v. Denwelken ik zelfs zien zal, en geen ander, e» myne oogen zullen hem aanfehouwen. En in myn vleesch zal ik God mynen Zaligmaker zien. Dè tweede LEsse, Job 10. Myn leven valt myne ziel verdrietig: ik zal "myne fpraak tegen my laren gaan: ik zal fpreketï in de bitterheid myner ziel, ik zal tot God zeggen : wils my «iet verdoemen. Geeft my te kennen, waarom dat gy my aldus oordeelt?  foor de overledenen. 453 Dunkt her u goed te wezen, dat gy my ten on~, regt vervolgt, en my verdrukt, het werk uwer handen, en dat gy den raad der ongoddelyken helpt? Hebt gy vleefchejyke oogen, of zult gy zien gelyk een mensch ziet? Zyn uwe dagen ook gelyk eens menfchen dagen, en uwe jaaren gelyk der menfchen tyden, dat gy myn boosheid zoekt • en myn regtvaardigheid onderzoekt? En daar gy weet, dar ik niets ongoddelyks gedaan-hebbe, gemerkt er niemand is, die my^uit uwe handen zoude konnen trekken. 1^. Die den Hinkenden Lazarus uit het Graf verwekt hebt: gy, Heere, geeft hen rust en de plaatfe van genade. f. Die komen zult oordeelen levende en dooden, en de waereld door het vuur. 'Gy, Heere, geeft hen rust, en de plaatfe van genade. De derde Lesse, Job io. Uwe handen, Heere, hebben my gemaakt, en my rondom geheel bearbeid; en werpt gy myzo onvoorzienlyk van boven neder?.Gedenkt, bid ik, dat gy my gemaakt hebt gelyk flyk, en tot ftof zult gy my wederom brengen. En hebt gy my niet als melk gemolken, en my als eenen kaas geronnen ? Met vel en vleesch hebt gy my bekleed, met beenderen en zenuwen hebt gy my te faamen gevoegt. Het leven en barmhartigheid hebt gy my gegeven, en uwe bezoeking heeft mynen geest bewaart. Heere, als gy zult komen oordeelen het aar'dryk, waar zal ik my verbergen voor het aanzigt uwer gramfchap? Want ik heb zeer gezondigt in myn leven. Ik vreeze myne misdaaden, en fchaame my F f 3  454 vigiliën of getyden voor U:,als gy zult komen oordeelen, wilt my niet verdoemen. Want ik heb zeer gezondigt in myn leven. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Als men maar een Nocturne leest, zo gaat men foort tot de Laudes. De tweede Nocturne. Voor Dingsdags en Vrydags. Den 24.. Pfalm:. Antiph. In de plaatfe der weide. Den Heere regeert my, en my zal niets gebreken. In de plaatfe der weide, daar heeft hy my gefield. Op de wateren der vermaaking heeft hy my opgevoed: myne ziel heeft hy bekeerd. _ Hy heeft my geleid op de paden der regtvaardigheid om zynen naam. , Want al wandelde ik in het midden der fchaduwe des doods, zo zal ik geen kwaad vreezen, ivant gy met my zyt. Uwe roede, en uwen ftok die hebben my geproost. Gy hebt in myn aanfchouwen een Tafel bereid, tegen die my kwellen. 1 Gy hebt myn hoofd vet gemaakt met Olie, en en hoe kostelyk is myn dronkenmakenden Kelk? En uwe barmhartigheid zal my navolgen alle de dagen myns levens. Opdat ik woonen zoude in 't huis des Heere 9 tot de langheid der dagen»  VOOR DE OVERLEDENEN. 455 Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. In de plaatfe der weide heeft hy my gefield. Den 24. Pfalm. Antiph. De misdaaden. Tot ö, Heere. heb ik myne ziel opgehevens myn God, in U heb ik betrouwen, ik zal niet befchaamd worden. Nog laat -myne vyanden my niet befpotten ; want alle die U verbeiden, zullen niet befchaamd worden. Laat ze befchaamd worden alle die onregtvaardigheden bedryven te vergeefs. Toont my, Heere, uwe wegen, en leert my uwe paden. Befc ikt my in uwe waarheid, en leert my : want gy zyt God, mynen Zaligmaker, en U heb ik verbeid den heelen dag. Weest gedagtig, Heere, uwer genaden, en uwer barmhartigheden, die van 't begin des waerelds zvn. De misdaaden myner jongheid, en myner onwetenheden, wilt niet gedenken. Na uwe barmhartigheid weest myner gedagtig om uwe goedheid Heere. Zoet en regt is den Heer: daarom zal hy eene Wet geven de geene die in den weg misdoen. Hy zal de zagtmoedigen befchikken in hes oordeel : hy. zal de goedertierende zyne wegen leeren. Alle de wegen des Heere zyn barmhartigheid en waarheid, aan die zyn verbond en getuigenisfeh zoeken. Om uwen Naam, Heere, zult gy genadig wegen myner zonde:'want die is veelvuldig. Ff 4  455 VIGILIËN OF GETYDEN Wie is den mensch , die den Heere vreest: eene Wet heeft hy hem gefteld in den weg", 'dien hy gekozen heeft. ' Zyne ziel zal in goede dingen woonen: en zyn zaad zal de aarde erven. Den Heere is eene vastigheid den geenen , die hem vreezen: en zyn verbond is om' het hun te laaten weten. Myne oogen zyn altyd tot den Heere: want hy zal uit den ftrik myne voeten trekken. Ziet op my, en ontfermt U myner: want ik hen eenig en arm. De benauwtheden myns harte zyn vermenigvuldig : van myne nooden verlost my. Ziet aan myne elende en mynen arbeid : en vergeeft my alle mvne misdaaden. Aanziet myne vyanden, want zy zyn vermenigvuldig: en met eenen ongeregtigen haat haa- ten zy my. Bewaart myne ziel, en verlost my: ik zal niet befchaamt zyn, want ik in U gehoopt heb. De onnozeleti en geregtigen hebben my aangehangen : omdat ik in Ü" gehoopt heb. ó God, verlost Israël uit alle zyne verdrukkingen. Heere, geeft henlieden 'de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden, Antiph. De misdaaden myner jongheid, en my11 e onwetenheden', wilt niet gedenken, Heere.' Den 26. Pfalm. Antiph. Ik geloove te zien. Den Heer is myn licht, en myne zaligheid, wien zal'ik vreezen ? " Den Heer is de befchermer myns levens: voor ^ien «al ik beeven? " |  VOOR DE OVERLEDENEN. 45f Als de kwaaddoeners by my komen, om myn vleesch te eten. Die my kwellen, myne vyanden, zy zyn krank geworden en gevallen. Is 't dat er Krygsbeiren tegen my ftaan, zo zal myn hart niet vreezen. Is 't dat er een ftryd tegens my opftaat: daar in zal ik hopen. ' Een ding heb ik van den Heere begeert, dit zal ik verzoeken, dat ik mag woonen in des Heeren huis alle de dagen myns levens. Opdat ik zien mag de wellusten des Heere: en bezoeken zynen Tempel. Want hy heeft mv verborgen in zyn Tabernakel : in den kwaden' dag heeft hy my befchermt in het verborgen van zyn Tabernakel. Op eenen fteen heeft hy my verheven: en nu heeft hy myn hoofd verheven boven myne vyanden. , , -CC * ■ T„ Ik ben omgegaan, en heb geotfert in zyn tabernakel eene offerande des roepens: ik zal zingen , en den Heere met Pfalmen verëeren. Verhoort, Heere , myne ftem , waar mede ik tot ü geroepen heb: ontfermt U myner, en verhoort my. • Tot U heeft myn hart gezegt, myn aangezigt heeft U gezogt : uw aangezigt, Heere, zal ik zoeken. . ; Wilt uw aangezigt van my niet afkeeren: en wykt niet weg in uwe gramfchap van uwen dienaar. . ' Weest mynen helper, wilt my niet verlaten i no£ verfmaad my niet , A God, myn Zaligmaker. Want myn Vader en myne Moeder hebben my. yerlaten: maar den Heer heeft my opgenomen. Stelt my eene wet, Heére, in uwen weg: ep F f S  458 vigiliën of getyden befchikt my in het regte voetpad, om myne vyanden. J Levert my niet in de handen der geene, die my kwellen, want tegen myzyn opgeftaan boozë getuigen, en de boosheid heeft tegen haarzelven geloogen. Ik geloove te zien de goederen des Heere in 't Land der levende. Verwagt den Heere, en doet manlyk: en uw hart worde verfterkt, en verbeid den Heer. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Ik geloove te zien de goederen des Heere in 't Land der levende. f. Den Heere Helle hen met de Princen. ^. Met de Princen zyns volks. Onzen Vader in flihe. De vierde Lesse, Job 13. Antwoord my: hoe groote zonden en boosheden heb ik? toont my myne misdaaden en overtredingen. Waarom verbergt gy uw aanzigt, meent gy, dat ik uw vyand ben? Tegen een blad, dat door den wind genomen word, toont gy uwe magt, en een dorre lloppel vervolgt gy: want gy fchryft tegen my bitterheden, en gy wilt my vernielen over de zonden myner jongheid. Gy hebt mynen voet in den veterltok gelteld, en gy hebt gade geflagen alle myne wegen , en de flappen myner voeten hebt gy bemerkt. Die als verrotheid verteerd zal worden, en gelyk een kleed , dat geëeten word van de motten. ' Ff. Weest myner gedagtig, ó God: want myn leven een wind is: nog laat des menfchen gezigt my niet aanfchouwen.  veOR deoverledenen. 45> Uit de dieptens heb ik tot U geroepen, Heere: Heere, verhoort myne ftem. Nog laat des menfchen gezigt my niet aanfchouwen. ***** De vyede Lesse, Joh 14. Den mensch van een Vrouw geboren, levende eenen korten tyd, word vervuld met veele elendigheden. Die gelyk eene bloem uitkomt, en word in Hukken gevreven, en vlied weg als eene fchaduwe, en nimmermeer blyft in eenen ftaat. Én dunkt het u waardig op alzulken uwe oogen te openen, en dien met U te brengen in het oordeel? Wié kan tog zuiver maken den genen, die van het onzuiver zaad ontvangen beeft? Kont • gy dat riet, die alleen'zyt? Kort zyn des menfchen dagen, het getal zyner maanden is by U; gy hebt zyne einden gefield, die niet zullen mogen voorby gegaan worden. Gaat een luttelken van hem; opdat hy ruste, tot dat zyn begeerde dag (als van eenen huurling) kome. pj. Weê my, ó Heere, dat ik zo veel heb gezondigt in myn leven , wat zal ik zondig mensch doen? waar zal ik vlieden dan tot U myn God? Weest my genadig, als gy zult komen in den laatften dag. jr. Myne ziel is zeer beroerd, maar gy, 6 Heere, komt ze te hulp. Weest my genadig, als gy zult komen in den laatften dag. De zesde Lesse. Joh 14. Wie geeft my dit, dat gy my in de hel befchermt, en my vf:bergt, tot dat uwe verbolgenheid voorby gegaan zy, en dat gy my eenen tyd Helt, in denwelken gy my gedenkt? En meent gy, dat een dood mensch wederom leven.  4ÖO vigiliën of getyden zal? Alle de dagen, in dewelke ik nu ftryde, ver-, wagte ik, tot dat myne verandering komt. Gy zult my roepen, en ik zal U antwoorden: aan, net werk uwer handen zult gy uwe regterhand toeryken. Gy hebt wel myne gangen geteld; maar fpaart myne zonden. b£. Heere , wilt myne zonden niet gedagtig zyn , als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuur. f. Myn Heer, myn God, befchikt in uw aanfchouwen mynen weg. Als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuur. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuur. Ah men maar een Noilurn'e leest, zo gaat men voort tot de Laudes. De derde Nocturne. Voor Woensdags en Zaturdags. Den 39. Pfalm. Antiph. U believe, Heere. Verbeidende, heb ik den Heere verbeid j en hy heeft op my gelet. En hy heeft myne Gebeden verhoort; en hy heeft my getrokken uit den poel der elendigheden, en uit het flyk der vuiligheid. En hy heeft myne voeden gefield op'den fteen: en myne gangen regt gemaakt. En hy heeft in mynen mond gefield een nieuwen zang: eenen Lofzang voor onzen God.  VOOR. DE OVERLEDENEN. f^Veeïe menfchen zullen zien en vreezen : en I höopen in den Heere. . . | Zalig is den man, wiens hope is in den naam ■ des Heere: en die niet omgezien heeft na ydei1 heden of valfche dwaasheden. [| Heere, myn God, gy hebt veele wonderlyk)| heden gedaan: en in uwe gedagten is niemand il tiws gelyks. Ik heb ze verkondigt en üitgefproken: zy zyn ti vermenigvuldigt boven het getal, jj Slast- en Spys-offer hebt gy niet gewilt: maar 1 de ooi-en hebt gv my volmaakt. I Brand- en Zoen-offer hebt gy met begeert: I toen zeide ik: ziet ik kome. 1 In het hoofd van het Boek is van my gefehreI ven , dat ik uwen wil doen zoude: myn God, ik I heb het gewilt, en uwe wet is iri 't midden myns haïk 'heb uwe regtvaardigheid verkondigt in eene groote vergadering: ziet, myne lippen zal ïkmet verbieden , Heere, dat gy weet. Uwe regtvaardigheid héb ik niet verborgen in myn harte: van uwe waarheid en uwe zaligheid heb ik gefproken. , Ik hebbe uwe barmhartigheid met verborgen: en uwe waarheid voor de groote gemeente. Maar gy, Heere, wend uwe barmhartigheden niet af van my: uwe barmhartigheid en waarheid hebben my altyd ontvangen. Want de kwaaden hebben my omvangen, welker geen getal is: myne boosheden hebben my aangegrepen, en ik heb niet konnen zien. Zy zyn vermenigvuldig boven de hairen myns hoofds: en myn hart heeft my verlaten. U beiieve, Heere, dat gy my verlost, Heere, wilt opzien om my te helpën. Laat ze befchaamd worden, en te faamen vree-  462 VIGILIËN OF GETYDEPÏ zen, die myne ziel zoeken om ze wegtenemen. Laat ze terugkeeren, en tot fchande worden ] die my kwaad willen. Laat ze haaflelyk hunne befchaamdheid dragen die my zeggen: vry alzo, vry alzo. _ Laat ze verheugd en blyde zyn over U, alle die ö zoeken, en laat ze altyd zeggen, die uwe zaligheid beminnen : den Heere worde grootelyks gelooft. Maar ik ben behoeftig en arm: den Heere is voor my bezorgt. Myn helper en myn befchermer zyt gy: myn God, wilt niet vertoeven. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. U believe, Heere, dat gy my verlost: Heere, wilt opzien om my te' helpen. ben 40. Pfalm. Antiph. Geneest Heere. Zalig is den Man , die zig wysfelyk ontfermt over de behoeftigen en armen: in den kwaden dag zal hem den Heer verlosfen. Den Heer bewaare- hem, en maake hem levende, en hy maake hem zalig op de aarde: en hy levere hem niet in den wil van zyne vyanden. Den Heer kome hem te hulp op het gebed zyner droefheid : geheel zyn bed hebt gy omgekeerd in zyne krankheid. Ik heb ge-zegt: Heere, ontferm U myner: geiieest myne ziel, want ik heb u misdaan. Myne vyanden hebben tegen my kwaad gedaan : wanneer zal hy fterven, en wanneer zal zy- ■ Men naam vergaan? En al kwam er eenen binnen om te zien j té  VOOR. DE OVERLEDENEN. 463 fprak hy valsheden: zyn hart heeft boosheid vergadert voor zig zelven. Ging hy buiten, hy fprak van dat zelve. Tegen my hebben alle myne vyanden heimelyk gemompeld: tegen my hebben zy alle kwaad gedagt. Een boos woord hebben zy tegen my vastgefteld: meent gy, dat hy, die flaapt, niets doen zal om opteftaan. Ook den mensch myns vredes, daar ik op betrouwde, die myn brood at, heeft hy grootelyks onder de voeten getreden. Maar gy', Heere, ontfermt U myner, en wekt my op: en ik zal het hen vergelden. Daar aan heb ik gekend, dat gy my gewilt hebt : want myn vyand zal zig niet verblyden over my. Maar gy hebt my om myne onnozelheid ontvangen : en gy hebt my vastgemaakt voor uw aanzigt in der eeuwigheid. Gebenedyd is den Heere God van Israël, van eeuwe tot eeuwe: dat gefchiede, dat gefchiede. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Geneest Heere, myne ziel: want ik heb tegen U gezondigt. Den 41. Pfalm. Antiph. Myne ziel heeft dorst gehad. Gelyk een Hert fnakt na de fonteine der wateren: zo fnakt myne ziel, ó God, tot U. Myne ziel heeft dorst gehad tot den magtigen en levenden God : wanneer zal ik komen en verfchynen voor het aanfchyn Gods ? Myne traanen zyn myn Brood geweest dag en nagt: als my dagelyks gezegd word , Waar is txwen God&  4C34 VIGILIËN OF GETYDEN" Deze dingen heb ik indagtig geweest, en ik heb myne ziel in my uitgeftort: want ik zal overgaan tot de plaats des wotidérlyken Tabernakels. In de ftemme der verheuging en des lofs: onder het geluid van den geenen, die blydelyk eetende is. Waarom zyt gy bedroeft myne ziel: en waarom verftoort gy my ? Hoopt in God, want ik zal hem nog loven : hv is de Zaligmaker myns aangezigts, en myn God. In myzelven is myne ziel geheel beroerd: daarom zal ik uws gedagtig zyn uit 't land der Jordaane, en Hermonem, van den kleinen Berg. Den eenen afgrond aanroept den anderen afgrond onder het gedruis uwer 'waterfluizen. Alle uwe hooge vloeden en baaren zyn over my gegaan. In den dag heeft den Heere zyne barmhartigheid bevolen: en in den nagt zynen Lofzang. By my is het gebed tot den God myns levens,' ik zal tot God zeggen: gy zyt myn befchermer, Waarom hebt gy my vergeten ? en waarom gaa ik bedroeft, als my den vyand kweld. Als myne beenderen heel gebroken worden, zb hebben my befchimpt myne vyanden, die my leed doen. Als zy my zeggen t'elken dage: waar is uweii God? waarom zyt gy bedroeft, myne ziel, en waarom verftoort gy my? Hoopt in God, want >.k zal hem nog loven: den Zaligmaker myns aanzigt- en myn God. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Myne ziel heeft dorst lehad tot den levenden God: wanneer zal ik komen, en verfchynen voor het aanfchyn des Heere;  voor. de overledenen. 46^ f. Levert de beeften niet de zielen der geenen , die U belyden. pj. En de zielen uwer armen vergeet niet tot het einde toe. Onzen Vader in ftilte. De zevende Lesse, Job. 17. Mynen geest zal verminderen, myne dagen zullen verkort worden, en alleen blyft my het graf over; ik heb gezondigt, en in bitterheden "blyft myn oog. Verlost my, Heere, en Helt my nevens U, en laat dan een ieders hand tegen my ftryden. Myne dagen zyn voorby gegaan ^ myne gedagten zyn verftrooid , pynende myn hart. De nagt hebben zy verkeerd in den dag, en wederom na de duifternis hope ik het licht. At is 't dat ik verbeide , zo is echter het graf myri huis, en ia de duifternis heb ik myn bedde gemaakt. Tot de verrotheid heb ik gezegt: gy zyt myn Vader, en tot de wormen: gy zyt myne Moeder en myne Zuster. Hierom, waar is nut myne verwagting, en wie aanmerkt myne verduldigheid? 1^. De vreeze des doods beroerd my, die dagelyks zondige, en geene boete doen. Want hi de 'hel is geene verlosfing, ontferm U myner, 5 God, en behoed my. f. God, in uwen naam maakt my zalig, eri dbor uwe kragt verlost my. Want in de'hel is gene verlosfing, ontferm ü myner, ó God, en behoed my. De agtste Lessé, job jg. Aan myn vel ('t vleesch verteerd zynde) hééft myn gebeente gehangen, en de lippen zyri alleenlvk gelaten omtrent myne tanden. Omfernt . G g  466 vigiliën op getyden U myner, ten minften gy myïie vrienden, wflnt de band. des Heere heeft my geraakt. Waarom vervolgt gy my, gelyk God,"en word gy van myn vleesch verzaad? Wié zal my vermenen, dat myne woorden gefchreven worden ? wie zal my geven, dat ze gedrukt worden in een Boek met eene yzere Griffie, en in eene loote Plaat? of dat ze met een bytel gefneden worden in eenen harden fteen ? want ik wete wel, dat myn Verlosfer leeft, en in den uitterften dag zal ik uit de aarde wederom opftaan , en ik zal wederom overtrokken worden met myn vel, en in myn vleesch zal ik mynen God zien. Denwelken ik zelfs zien zal, en myne oogen zullen hem aanfchouwen, en geen ander. Deze myne hoop is opgeleid in mynen boezem. bj. ó Heere, na myne werken wilt my niet oordeelen, want ik heb niets waardigs gedaan in uwe tegenwoordigheid ; daarom bid ik uwe Majesteit, dat gy, ó God, myne boosheid wilt afwasfchen. ff. Wascht my nog meer van myne ongeregtigheid, eu van myne zonden zuivert my. Dat gy, ó God, myne boosheid wilt afwasfchen. De negende lesse, Job io. Waarom hebt gy my uit de Moeder voortgebragt? Ach ! of ik vernield hadde geweest, dat geen oogen my zagen; zo zoude ik geweest herben, als of ik niet was van den buik voortweggedragen ten grave. Zal de luttelheid myner dagen niet in 't kort een einde nemen? Daarom laat my toe, dat ik een luttel mag myne pyn beweenen, eer dat ik gaa, en niet wederkeere tot dat duifter land, en bedekt met de duifterheid des doods: dat land der eiendigheid en der duifter"  voor de overledenen. 467 nisfen , daar de fchaduwe des doods, en geen geféhïktheid, maar de eeuwige gruwelykheid in woont. p>. Verlost my, 6 Heere, van de wegen der hel, gy, die demetaale poorten gebroken hebt: en gy hebt de hel bezogt, en gy hebt hen het licht gegeven; opdat zy U zouden zien, die daar waren in de pynen der duifternisfen. jt\ Roepende en zeggende: Gyzyt tot ons gekomen, onzen Verlosfer.' Die daar waren in de pynen der duifternisfen. Heere, geeft henlieden de eeuwige' rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Die-daar waren in de pynen der duifternisfen, . Dit navolgende Refponforium leest men alleenlyk op Allerzielendag, en als men drie Noéturnen leest. pj. d Heere, verlost my van de eeuwige dood in dien vreesfeïyken dag: als de Hemelen en de aarde beroerd zullen worden: als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuur. $. Bevende ben ik geworden, en ik vreeze als de onderzoeking komen zal, eu de toekomende gramfchap. Als de Hemelen en de aarde beroerd zullen worden: als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuur. Die dag 'is een dag der gramfchap'^ der bebenauwtheid en der elende, een groote en zeer bittere dag. Als gy zult "komen oordeelen de waereld door het vuur. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. . En het eeuwig Licht verlichte henlieden. _ ó Heere, verlost my van de eeuwige dood in' dien vreesfeïyken dsg, als de Hemelen en dé aar* G g a  463 vigiliën of sëtydèn de beroerd zullen worden : als gy zult komen oordeelen de waereld door het vuun Te L A U D E S. Den 50. Pfalm. Antiph. De verootmoedigde. Ontfermt U myner, ó God, na uwe grooté barmhartigheid. En na de menigte van uwe barmhartigheden, doet uit myne boosheid. Wascht my nog meer van myne ongeregtigheid: en van myne zonden zuivert my. Want myne boosheid bekenne ik: en myne Zonde is altyd tegen my. Tegen U alken heb ik gezondigt, en kwaad voor Ö gedaan; opdat gy zoud. geregtvaardigd worden in uwe woorden, en verwinnen als gy geoordeeld word, Want ziet, ik ben in boesheden ontvangen: en in zonden heeft my myne Moeder ontvangen. Want ziet, gy hebt de waarheid bemint: de onzekere en verborge dingen uwer wysheid hebt gy my geöpenbaart. Gy zult my befproeijen met hyfoop, en ik zal gezuiverd worden: gy zult my wasfehen, en boven fneeuw zal ik wit worden. Myn gehoor zult gy blydfchap en vreugde geven: en de verootmoedigde beenderen zullen zig verheugen. Keert uw aanfchyn Van myne zonden: en wilt alle myne boosheden uitwasfehen. Een zuiver hart fchept in my, ó God: en den opregten geest vernieuwt in myn binnenfte. Verwerpt my niet van uw aanfchyn : en neemt Bwen heiligen Geest van my niet weg*  VOOR. DE OVERLEDENEN. 469 Geeft my weder de blydfchap van uwe zaligmaking: en met den voornaamen geest verfterkt my- , Ik zal de boozen uwe wegen leeren : en de godeloozen zullen tot U bekeerd worden. Verlost my van den bloede, ó God, de God myner zaligheid: en myne tong zal hoogelyk loeven uwe regtvaardigheid. Heere, gy zult myne lippen open doen : en mynen mond zal uwen lof verkondigen. Want had gy gewilt, ik zoude U immers een Sacrificie gegeven hebben : maar gy zult in de brandoffers geen genoegte hebben. Een bedrukten geest is voor God eene Offerande : een vermorfeld en verootmoedigd hart zult gy, myn God, niet verfmaden. Heere, doet goedertierlyk aan Sion na uwea goeden wil: en laat opgetimmerd worden de muuren van Jeruzalem. Dan zult gy ontvangen de Offerande van regtvaardigheid, de offeranden en brandöfferen: dan zullen zy Kalveren op uwen Autaar leggen. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. De verootmoedigde beenderen zulle* zig verheugen in den Heere. Den 64. Pfalm, Antiph. Verhoorr, Heere. God, U betaamt Lofzang in Sion: en nu zal de belofte betaald worden in Jeruzalem. Verhoort myn gebed: tot U zal alle vleesch komen. De woorden van de boozen zyn magtiger geworden dan wy; en onze boosheden zult gy genadig zyn. G g 3  47® VIGILIËN OF GETYDEN Zalig is hy, denwelken gy verkoren hebt en aangenomen: hy zal woonen in uwe Voorhoven. VVy zullen vervuld worden met de goedered uwes huis: Heilig is Uwen Tempel, wonderlyk in de geregtigheid. Verhoort ons, God, onzen Zaligmaker: gy, die zyt de hoop der gantfche waereld, en verre in de zee. Bereidende de Bergen in uwe kragt, omgord met magt: die verftoort de diepte der Zee, het geluid van haare ba'aren. De Heidenen zullen verbaast worden, en zy zullen vreezen voer uwe teekenen, die in de uitterlte paaien woonen: de uitgangen in den morgenltond en van den avondftond zult gy genoegelyk maken. Gy hebt de aarde bezogt, en die heel vogtig gemaakt: gy hebt menigvuldiglyk haar ryk gemaakt. " De vloed Gods, vervuld met wateren : gy hebt hen fpyze bereid, want alzo is haar bereidfel. Maakt haar Rivieren dronken; vermenigvuldigt haare. fpruiten : in haar regendruppelen groeijende, zal zy zig verblyden. 1 Gy zult gebenedyden de kroon des Jaars van uwe goedertierenheid: en uwe velden zullen vol worden van vrugtbaarheid. Vet zullen worden de fchooue plaatfen der woeftyne: en met vrolykheid zullen de heuvelen omvangen worden. De Rammen der Schapen zyn bekleed, en de Valleyen zullen overvloedig zyn met tarwe: zy zullen roepen, en waarlyk Lofzang zeggen. : Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Verhoort, Heere, myn gebed, totU sa], alle vleesch komen.  VOOR DE OVERLEDENEN. 4?i Den 63. Pfalm. Antiph. My heeft outvangen. God, rhyn God; tot ü waak }k des morgen? VrÜeS' , , TT 1 Myne ziel heeft dorst gehad na U: hoe menigyukhgiyk dorst myn vleesch na U. In het woelte land eu onbewoond, en zonder water, zo heb ik my voor U vertoont in de heilige plaatfe; opdat ik zoude zien uwe kragt, en uwe glorie. . , ., , , Want beter is uwe barmhartigheid boven veele levens: myne lippen zullen U loven. Alzo zal ik U gebenedyden in myn leven: en in uweu naam zal ik myne handen opheffen. Gelyk als met vet des ingewands, en't fmeer laat myne ziel vervuld worden: en met de lippen des verheugens zal mynen mond U loven. Ik ben uws gedagtig geweest op rnyn bedde ^ in den morgenfrond zal ik op U denken; want gy zyt myn helper geweest. En onder het dekfel uwer vleugelen zal ik my verheugen: myne ziel heeft ü aangehangen, en uwe regterhand heeft my ontvangen. Maar zy hebben te vergeefs myne ziel gezogt: "zy zullen onder de aarde nederwaards gaan: zy zullen geleverd worden in de handen des zwaards, der vosfen deelen zullen zy worden. Maar den Koning zal zig verblyden in God, zy zullen geprezen worden alle, die by hem zweeren; want den mond is gedopt van alle de gene, die booze dingen fpreken. Den 66. Pfalm. God wille ons barmhartig zyn, en gebenedyde ons: hy laate zyn aanfchyn over om. fchynen, en ontfernie zig onzer. G g 4  A7% vigiliën of getyden Opdat wy mogen kennen op de aarde uwen weg": onder alle Heidenen uwe zaligheid. Laat alle Volken U belyden, ó God: laat alle Volken U belyden. Laat de Heidenen zig verblyden en verheugenwant gy oordeelt de Volken in regtvaardigheiden de Heidenen regeert gy op de aarde. Laat de Volken U belyden, ó God, laat alle Volken U belyden; de aarde'heeft haare vrugt gegeven. Gebenedyden moet ons God , onzen God, gebenedyden moet ons God; en hem moeten vreezen alle de einden der aarde. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Myheeft-ontvangen, Heere, uwe regterhand. ' & Den Lofzang van Ezechias. Ifaias 38. Antiph. Van de poorre der Hel. Ik heb gezegt in de helft myner dagen: ik zal gaan tot de poorte der Hel. ' Ik heb gezogt het overblyffel van myne jaaxen, ik heb gezegt: ik zal den Heer mynen God piet zien in het Land der levenden. Ik zal geen mensch voortaan meer aanzien ; en geenen inwooner der ruste. Myn levensloop is weggenomen, en opgewonden yan my, als eene hmte der Herderen. Myn leven is afgefneden als van eenen wever; toen ik nog begon heeft hy my afgefneden: van den morgenftond tot den avond zult gy my eindigen. ' Ik hoopte tot den morgenftond: als een Leeuw; zo heeft hy alle myne gebeenten in Hukken gebroken, - ■' •••'•••*•• •'  \?00R DE OVERLEDENEN. 4?3 Van den Morgenftond tot den avond zult gy my vinden: als het jong eenen zwaluwe zo zal ik roepen, ik zal bedenken als eene duif. Myne oogen zyn gekrenkt, opwaards ziende naar de hoogte. Heere, ik leide geweld , antwoord voor mv, wat zal ik zeggen, of wat zal hy my antwoorden , als hy het zelfs gedaan heeft. Ik zal voor U myne jaaren overdenken in de bitterheid myner ziel. Heere, is 'p dat men alzo leeft, en is in alzulke dingen het leven myns geests: zo zult gy my ftraffen, en my levendig maken; ziet, in de vrede is myn bitterheid de| allerbittcrfte. Maar gy hebt myne ziel verlost; opdat ze niet vergaan zoude: gy hebt agter uwen rug geworr pen alle myne zonden. Want de hel zal U niet belyden , nog de dood zal U niet loven: zy zullen uwe waarheid niet verwagten , die in den poel nederdalen. De levende, de levende zal U belyden, als ik heden ook doe: de Vader zal de kinderen te kennen geven uwe waarheid. Heere, behoud my, en wy zullen onze Pfelters zingen alle de dagen ons levens in het Huis des Heere. Heere geeft henlieden de eeuwige rust: En het eeuwig licht ve-rlichte henlieden. Antiph. Van de Poorte der Hel, ó Heere, verlost myne ziel. Den 148. Pfalm. Antiph. Alle geesten. , Iooft den HCere, gy die van de Hemelen zyt : u looft hem in den hoogften. Looft hem alle zyne Engelen: looft hem alle zyne kragten, £ % 3  474 VIGILIËN OF GETYDEN Looft hem Zon en Maan: looft hem alle fterren en Licht. Looft hem gy Hemelen der Hemelen : en de wateren, die boven de Hemelen zyn, loven den Naam des Heere. Want hy heeft gezegt, en zy zyn gemaakt: hy heeft het geboden, en zy zya gefchapen. Hy heeft die vastgefteld'in der eeuwigheid, en in de eeuwigheid der eeuwigheden: een gebad heeft hy gefield, en het zal niet vergaan. Looft den Heere, gy die van de aarde zyt, Draaken en alle afgronden. Vuur, Hagel, fneeuw, Ys, Winden der Tempeeften , die zyn woord doen. Bergen en alle Heuvelen , vrugtbaarige Boomeii cn alle Cederboomen. Beeften en allerhande Vee; Serpenten en gevederde Vogelen. Koningen der aarde, en alle Volken; Princen en alle Regters der aarde. Jongelingen en Maagden, oude Lieden met de jonge loven den naam des Heere: want zyn naam is alleen verheven. Zyne belyding is boven Hemel en aarde: en hy heeft verheven den Hoorn des volks. Lofzang zy alle zyne Heiligen, de Kinderen van Israël, den Volke dat hem genaakt. Den 149.. Pfalm. Zingt den Heere eenen nieuwen Lofzang: zynen lof zy in de vergadering der Heiligen. Laat Israël blyde zyn in hem, die hem gefchapen heeft, en de Zoonen van Sion verblyden zig in hunnen Koning. Dat ze zynen naam loven in Chooren , dat ze piet Bommen en Pfalterfpel hem lof zingen. ! Want den Heere heeft behagen in zyn Volkf  voor de overledenen. 475 en hy heeft de zagtmoedigen'verheven ter zaligheid. De Heiligen zullen zig verheugen in glorie: zy zullen blyde zyn in hunne fiaapkameren. De verheffingen Gods zyn in hunne keelen : en zwaarden aan beide zyden, fnydende in hunne handen. Omwraak te doen in de Natiën, ftraffing onder de Volken. Om huune Koningen te binden met veteren; en hunne Edelen met yzere boeijen. Om over hen te doen het befchreven oordeel: deze glorie is alle zyne Heiligen. Den 150. Pfalm. ' T ooft den Heere in zyne Heiligen : looft hem I j in het Firmament zyner fterkte. Looft hem in zyne Heirkragten: looft hem na de menigte zyner grootheid. Looft hem in 't geluid der Trompetten: looft hem met Pfalter en Citerfpel. Looft hem met Trommel en in reijen : looft hem met Snaaren en Orgel. Looft hem met de ■Welluidende Cymbalen , looft hem met de Cymba]en des vreugds: alle geefteu loven den Heer. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust. En het eeuwig licht verlichte henlieden. Antiph. Alle Geeften loven den Heer. f . Ik heb eene ftem van den Hemel gehoort, tot my zeggende: Ff. Zalig zyn de dooden, die in den Heere fterven. Den -Lofzang van Zacharias. Luc. 1. Gebenedyd- zy den Heere God van Israël, want hy heeft bezogt, en gedaan de verlosfing zyns volks.,  4?6 VIGILIËN OF GETYDEN En hy heeft ons opgeregt eenen Hoorn der zaligheid : in 't huis van zynen Dienaar David. Gelyk hy gefproken heeft door den mond zyner heilige Propheeten, die van het begin der waereld zyn. Verlosfing van onze vyanden, en uit de hand van alle die ons haaten. Om barmhartigheid te doen met onze Vaderen: en indagtig te zyn zyn heilig Testament. Den eed, djen hy gezworen heeft tot Abraham onzen Vader, dat hy ons geven zoude; Dat wy zonder vreeze, verlost zynde uit de handen onzer vyanden, hem dienen zouden: In heiligheid en regtvaardigheid alle de dagen ons levens. En gy, Kind, zult een Propheet des Allerhoogften genoemd worden: want gy zult voor des Heere aanzigt gaan om te bereiden zyne wegen. Om kennis der zaligheid te geven zyne Volken , tot vergifFenis van hunne zonden. Door de grondige barmhartigheid van onzen God : door dewelke hy ons bezogt heeft, opgaande uit den hooge. Om te verlichten de%eene, die in de duiflernisfen, en in de fchaduwe dés doods zitten: om te befchikken onze voeten in den weg des vredes. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: - En het eeuwig licht verlichte henlieden. .. Antiph. Ik ben de Verrysfenis en het Leven: die in my gelooft, al waar hy dood, zo zal hy leven; en al die leeft, en in my gelooft, zal ih der eeuwigheid niet fterven. Onzen Vader, enz. knielende, gelyk ook den navolgende Pfalm en Faarfen. f. En leid ons niet in bekooringe. ïg. Maar verlost ons van den kwaden.  VÖOR DE OVERLEDENEN. 477 Ah men leest de Vigiliën met drie No&urnen , zó leest men niet dezen navolgenden Pfalm : Uit de dieptens, enz. maar wel de Vaarfen, Refponforien, en het byzonder Gebed, ah daarna volgt. Den 129. Pfalm. Uit de dieptens heb ik tot U geroepen, Heere : Heere verhoor myne ftem. Laat uwe ooren luiftetende worden na de ftem myns biddens. Is 't dat gy de boosheden gade flaat, Heere: Heere wie zal het verdragen ? Want by U is verzoening, eh om uwe Wet heb ik U, Heere, verdragen. Myne ziel heeft verdragen in zyn woord: myne ziel heeft gehoopt in den Heere. Van de morgenwake tot den nagt toe: laat Israël in den Heere hopen. Want by den Heere is barmhartigheid: en by hem is overvloedige verlosfing. En hy zal Israël verlosfen van alle zyne boosheden. Heere, geeft henliederf de eeuwige rust: En het eeuwig licht verlichte henlieden. y. Van de Poorte der Helle. Verlost Heere haare zielen. y. Laat ze rusten in vrede. ï?. Ameni y. Heere, verhoor myn gebed. P(. En myn geroep kome rot U. BYZONDERE GEBEDEN; Op Allerzielendag. OGod, Schepper en Verlosfer van alle de zielen uwer Dienaaren en Dieuaresfen, gunt haar vergiffenis van alle haare zonden; opdat zy de genade, daar zy altyd naar gehaakt hebben  478 VIGILIËN OF GETYDEN. door godvrugtige gebeden mogen verwerven. Die leeft en heerscht in alle eeuwen. Amen. f. Heere, geeft henlieden de eeuwige rust: R-. En het eeuwig licht verlichte henlieden. y. Laat ze rusten in vrede. i^. Amen. Deze Vaarfen zegt men insgelyks agter de voegende Gebeden. Voor een Mdnsperfoon, die geftorven is. Wy bidden U, Heere, ontllaat de Ziel van uwe Dienaar N.; opdat hy deze waereld afgeftorven zynde, voor U mag leven, en hetgene hy door de krankheid des vleeschs in zyn leven Ü misdaan heeft, wilt dat afwasfchen door de genade uwer allerbarmharügfte goedertierenheid : door onzen Heere Jezus Christus uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenigheid des H. Geest, God in alle eeuwen der eeuwen. F?. Amen. Voor een Vrouwspersoon, die geftorven is. Wy bidden U, Heere, ontdaat de Ziel uwer Dienaresfe N.; opdat zy deze waereld afgeftorven zynde, voor U mag leven, en hetgene zy door krankheid des vleeschs in haar leven U misdaan heeft, wilt dat afwasfchen door de genade uwer allerbarmhartigfte goedertierenheid : door onzen Heer, enz. Voor een Bisfchop, die geftorven is. OGod, die onder de Apostolifche Priefters, uwen Dienaar N. met de Bisfchoppelyke waardigheid hebr bekleed: wy bidden ü , verleent hem ook in de hemelfche vreugd eeuwiglyk met hun gezelfchap verëenigt te zyn: door Jezus Christus onzen Heere, enz.  VOOR. DE OVERLEDENEN. 475 Voor een Priejier, die geftorven is. OGod, die onder de Apostolifche Prieftersi uwen Dienaar N. niet de Priefterlyke waarij digheid hebt begaaft: wy bidden Ü, verleent hciri il bok in de hemelfche vreugd eeuwiglyk hun geil zelfchap te mogen genieten: door Jezus Chris{ tus onzen Heere, enz. ê Voor Vader en Moeder, als zy beide geftorven zyn. OGod, die ons geboden hebt, dat wy zouden Vader en Moeder eeren: Weest genadig de | Zielen van mynen Vader en Moeder, en wilt huna ne voorleden zonden vergeven, en maakt, dat ik I bun in de vreugd der eeuwige klaarheid mag aan1 fchouwen. Door onzen Heer, enz. Voor Vader of Moeder, die geftorven zyn. OGod, die ons geboden hebt, dat wy zouden Vader en Moeder eeren, weest genadig de j Ziel van mynen Vader (of Moeder) en wilt alle zyne (of haare) voorleden zonden vergeven, en maakt, dat ik hem (of haar) in de vreugd der eeuwige klaarheid mag aanfchouwen. Door onzen Heer, enz. Op een Jaargetyde voor veele Perfoonen. OGod, Heere der vcrgilfenisfen , geeft de zielen van uwe Dienaaren en Dienaresfen , welker Jaargetyde wy heden houden, de plaatfe der verkoeling, de zaligheid der rust, en de klaarheid des lichts. Door onzen Heere, enz. Op een Jaargetyde voor een Perfoon. OGod, Heere der vergilfehisfen, geeft de Ziel van uwen Dienaar (of Dienaresfe") welkers Jaargetyde wy heden houden, de plaatfe der verkoeling, de zaligheid der ruste, en de klaarheid des lichts. Door onzen Heere, enz.  DE VESPERS Van den Zondag eri Heiligdagen. DE ZONDAGSE PSALMEN. . yr. Deus in adjutolium meum intende. fj. Domine ad adjuvandum me festina. Gloria Patri, & Filio, & Spiritui fancto. Sicut erat in princi-i pio, & nunc & femper:' & in fsecula lïeculorum Amen. Alleluja. I Van Septuagefti, Laus tibi Domine , I Rex aeterna; gloria;. ' PSALM. ibg. Bavid voorzegt, dat Christus zal verheven worden aan de regterhand zvns Vaders. Dat zyn Ryk en PrcdicatH' zal beginnen in 'Sion. ©at ,iy sa! zyn den eeuwige Priftef by den Vader, na de wyze van Mclchil'edech. NOTA. Bewoorden, die in deze Pfalm en gefield zyn tusfchen twee halve maantjes, zyn er bygevoegt tot verklaring. Dixit üommus Domino meo : fede I a dextris meis. Donec ponam inimieos tuos: fcabellum perëum tuorum. J; ó God, komt my té hulp. r,. Heere haast U om my te helpen. Glorie zy den Vader, en den Zoon en den H. Geeft. Gelyk het was in den beginne, nu en altyd, en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Alleluja, ia tot Paasfchen. Lof zy U Heere, Koning der eeuwige glorie. f\en tieere (^vacier; / 3heeft gezeid tot mynen Heere (Christus) zit aan myne regterzyde. Tot dat ik uwe vyanden ftelle, tot een röetbank uwer voeten:  DE VESPERPSALMEN. 48t Virgam virtutis tme De Heere zal den fcepemittet Dominüs ex ter uwermag(ó Chnftus) Sion: dominare in me- uit Sion doen komen : dio inimicorum tuo- neemt de heerfchappy in rum. '/ midden uwer vyanden. Tecum principium Uwe heerfchappy in in die virtutis tuse in den dag van uwe kragt', fplendoribus Sanéto- in den luifler uwer Hei-. rum: ex uterp ante lu- ligen: ik (Vader) heb U ciferum genui te. voor den dageraat uit mynen fchoot voortgebragt. Juravit Domhuis & De Heere heeft het genon poenitebit eum : zworen, en''t zal'hem niet tu es Sacerdos in a2ter- berouwen: gy (Christus) num fecundum ordi- zy t de eeuwige Priefter na. ftem Meïchifedech. de wyze van Melchifedeck Dominus a dextris De Heere is aan uwe tuis : confregit in die regterzyde : hy heeft de ira; fua; Reges. Koningen verplettert in den dag zyner gramfchap Judicabit in nationi- Hy zal regt doen over dé bus implebit ruinas : Heidenen, hy zal een volconqiiaitabit capita in le vernieling teweegbrenterra multorum. gen: hy zal de hoofden van vele op d''aarde verpletten De torrente in via Hy zal op den weg bibet: propterea exal- drinken uit de beeke :. tabit Caput. daarom zal by zyn hoofd verheffen. Gloria Patri, &c. Glorie zy den Vader , Sicut erat, &c. enz. PSALM. 110. Datid looft Gods wonderheden, die hy heeft gedaan, als hy de Ifraeliten heeft verlost sit Egypten . hun gefpyst; met Manna, en gebragt ia hst '.and van beic/lte. Hjf looft de heiligheid vao zyne Geboden. H h'  482 DE VESPE Confitebor tibi Domine in toto corde meo: in confilio iuftorum, & congregatione. Magna opera Domini: exquifita in omnes voluntates ejus. Confefïïo & magnificentia opus ejus : &■ juftitia ejus manet in fecuium feculi. Memoriam fecit mirabilium fuorum , mifericors & miferatof Dominus: efcam dedit tinlentibus fe. Memor erit in feculum Testamehti fui : virtuterh operum fuorum annuntiabit populo fuo. Ut det illis ba?reditatern gentium : opera manuum ejus veritas & judicium. Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in fecuium feculi: facta in veritate & xquitate. Redemptionem mifit populo fuo: mandavit in aeternum testamentum fuum. RPSALStE N. eere ik zal Ulovéri ] uit geheel myn hart in den raad en de verga- < R. P S A L ftt E N. TJTeere ik zal Ülovên JLjL uit geheel myn hart in den raad en de vergadering der regtvaardige. Groot zyn de werken dei Heere: zy zyn volmaakt volgens alle zyne willen. Zyn werk is lof en heerlykheid: zyn regt- vaardigheid zal hlyven in de eeuwen der eeuwen. De Heere, die genadig en barmhartig is, heeft gedagtenis zyner wonderheden gemaakt: hy heeft fpyze gegeven aan die vreezen. Hy zal zyn verbond altyd gedagtig zyn : hy zal de kragt zyner werken aan zyn volk verkondigen. Opdat hy hen geve het erfdeel der Heidenen : de werken zyner handen, zyne waarheid en geregtigheid. Alle zyne geboden zyn getrouw, zy zyn beveftigt door alle eeuwen : zy zyn gemaakt in waarheid en opregtlgheid. Hy heeft aan zyn volk rin Egypten) de verlosfing toegezonden: hy heeft zyn verbond voor eeuwig vast gefield*  De vèsperpsalmen. 483 Sanclum & terribile Heilig en ontfaggelyk nomen ejus : initium is zyn naam: de vreeze fapientia; tirflor Do- ' des Heere is het beginfel mini. der wysheid. Intellectus bonus om- Wel verjiandig zyn zy, nibus facientibus eum: die zyxe uitfpraak vollaudatio ejus manet in brengen: zyn lof blyft in, fecuium feculi. der eeuwigheid. Gloria Patri. Glorie zy dén Vader. PSALM in. fiie naarftelyk tragt Gods Geboden te onderhonden , en de armen te helpen, die zal gelukkig zyn in zyne Nazaaten en in zyne werken. ITeams vu qui ti- r-falig is de man, dié Jmet Dominum: in jijden Heere vreest: en mandatis ejus volet ni- tot zyne geboden zeer be- mis. geeri8 's- Potens in terra erit Zyne nazaat zal magtig femen ejus: generatio zyn op de aarde: het gerectorum benedicetur. ftagt der regtvaardigen zal gezegend worden. Gloria & divitise in Luifter en rykdom zal domo ejus: & juftitia in zyn huis wezen: zyne ejus manet in fecuium regtvaardigheid zalduufeculi. ren in alle eeuwen. Exortum eft in tene- Aan de opregte is in de bris lumen rectis: mi- duifternis het licht opgefericors, & miferator rezen, degenadige,barm& juftus. ' hartige en regtvaardige. Jucundus homo qui Blymoedig is de mensch miferetur- & com'tno- die medelyden heeft, hy dat, difponet iermones zal zyn woorden met een fuos in judicio, quia oordeel beftuuren; hy zal in anernuin non com- in der eeuwigheid niet bemovebituï. roerd worden. In memoria jeterna De regtvaardige zal tri H 2  484 DE VESPERPSALMEN. erit juftus: ab auditio- een eeuwige gedagtenis ne mala non timebit. zyn: hy zal voor een kwaad gerugt niet treezen. Paratum cor ejusfpe- Zyn hart is bereid om rare in Domino, con- ie hopen in den Heere: firmatum eft cor ejus: zyn hart is verfterkt: hy non commovebiiur do- zal niet beroerd worden , nee defpiciat inimicos tot dat hy zyne vyanden fuos. , ver/made. Difperfit, dedit pau- Hy heeft uit ge/Ir ooit, peribus , juftitia ejus en den armen gegeven, manet in fecuium fe- zyne regtvaardigheid zat culi: cornu ejus exal- eeuwiglyk blyven: en zytabitur in gloria. nen hoorn zal in glorie verheven woeden. Peccator videbit & De zondaar zal't zien irafcetur, dentibus fuis en gram worden; hy zal fremet & tabefcet: de- op zyn tanden knarsfen iiderium peccatorum en weenen; het verlanperibit. gen der zondaaren zal te niet gaan. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. PSALM. 112. ■David vstwekt ons om God te loven, die de ootmoedigen aanziet om ze te verheffen, en om de onvrugtbaaicn vrugtbaar te maken. Laudate pueri Do- ~ïï~ ooft gy kinderen den minum : laudate / j Heere : looft den nomen Domini. naam des Heere. Sit nomen Domini be- De naam des Heere zy nedictum: ex hoe mme gebenedyd , van nu af & ulque in fecuium. tot in der eeuwigheid. A folis ortu ufque Van den opgang der ad occafum ! laudabile Zon tot den ondergang, nomen Domini. is de naam des Heere lof¬ waardig.  Cï VESPERPSALMEN. 4S5 Excelfusfuperomnes De Heere is verheven géntes Dominus: &fu- hoven alle volkeren, en per ccelos gloria ejus. zyne glorie boven de hemelen. Quis ficut Dominus Wie is er gelyk aan den Deus nofter , qui in Heere, die in de hoogte altis habitat: & humi- woont, en die-hetgeene lia refpicit in ccelo & nedrig is, aanziet in den in terra. Hemel en op de aarde. Sufeitans a terra ino- Die den behoeftigen oppem : & de ftercore eri- heft van de aarde, en den gens p'auperem. armen uit den drek ver¬ heft. Ut collocet eum cum Om hem te doen zitten principibus: cum prin- met de Princen, met de cipibus populi lui. Princen van zyn volk. Qui habitare facit Hy doet de onvrugtbafterilem in domo: ma- re (Vrouwen) bywoonen tremfiliorumrïetantein. in een huisgezin, en haar eene blyde Moeder wezen van veels kinderen. Gloria Patri. Glorie zy den Vader, PSALM. 113. pavid verhaalt de wonderheden , die God deed, a's hy de Ifraeliten leide uit Egypten : das de gloriejaan God alleen loekomt. De ydclfaeid der Afgoden. Dat die opi God betrouwen , niet zullen befchaamd ftaan. In exitu Ifraël de M- /ils Ifraël uit Epypgypto: domus Jacoh jfj_ ten trok: het huis de populo barbaro. van Jacob uit het barbabarisch volk. Faéta eft Judea fanc- Toen wierd ,t Joodfche tificatio ejus : Ifraël po- volk Godtoegewyd: Ifraël tettas ejus. wierd zyn heerfchappy. Mare vidit, & fu- De zee heeft het gezien git: Jordanis conver- en vlugte weg: de JorH h 3  486 DE VESPERPSALMEN. fus eft retrorfum. daan liep agterwaards henen. Montes exultaverunt De bergen fprongen op «tarietes: & colles fl- als rammen, en de heucut agni ovium. velen ah lammeren der fchapen. Quid eft tibi mare, 6 Zee, wat deed u wegquod fugilti: &" tu Jor- vlieden, en gy, 6 Jordanis, quia converftis daan ,' wat deed u agteres retrorftim. waards loepen? Montes exultaftis fi- Gy bergen; wat deed u cut arietes: & colles opfpringen als Rammen, ficüt agni ovium. en gy heuvelen, als Lam¬ meren der Schapen. A facie Domini mo- De aarde beefde van'/ ta eft terra : a facie aangezigt des heere, voor Dei Jacob. • het aangezigt van den God van Jacob. Qui convertit pe- (Voor hem) Die den tram in ftagna aqua- fteen heeft verandert in rum: & rupem in fon- een watervloed : en de tes aquarum. rotfen in waterbronnen. Non nobis Domine, Niet aan ons, Heere, non nobis: fed nomi- niet aan ons, maar geeft ni tuo da gloriam. aan uwen naam de glorie. Super mifericordia Om uw barmhartigheid tua & veritate tua: ne en getrouwigheid(behoed quando dicant gentes: ons) opdat de Heidenen ubi eft Deus eoruni? niet zeggen: waar is (nu) kunnen God1? Deus autem nofter Onze God is in den hein ccelo: omnia qua2- mei ,hy heeft alles gedaan cumque voluit, fecit. wat hem beliefde. Simulacra gentium De afgoden der heideargentum & aurum : nen zyn (maar) zilver en opera manuum hemi- goud, maak fels der men-} purn. fchen handen. i  DE VESPERPSALMEN. Os habent, & non Zy hebben een mond en loquentur: oculos ha- /preken met: zy hebben bent & non videbunt. oogen, en zy zien niet. Aures habent, & non Zy hebben ooren maar audient; nares habent, hooren niet: zy hebben & non odorabunt. een neus, en rieken met. Manus habent , 65 Zy hebben handen, en non palpabunt, pedes voelen niet: zy hebben voehabent, & non ambu- ten, en zy wandelen niet, labunt: non clamabunt zy zullen geen geluid gein gutture fuo/ • ven met hunne keelen. Similes illis fiant qui Dat zy, die ze maken, faciunt ea: & omnes hen gelyk worden, en al qui confidunt in eis. die er op betrouwen. Domus Ifraël fpera- Het gejlagt van Ifraël vit in Domino: adju- heeft betrouwt op denHeetor eorum & protector re } (daarom) is hy kuneorum eft. nen helper en befchermer. Domus Aaron fpera- Het gejlagt van Aaron vit in Domino : adjutor heeft betrouwt op den eorum & protector eo- Heere: (daarom) is hy rum eft. hunnen helper en befcher¬ mer. Qui timent Domi- Die den Heere vree num:' fperaverunt in zen, hebben op hem beDomino: adjutor eo- trouwt: (daarom) is hy rum & protector eorum hunnen helper en hefchereft. nier. Dominus memor fuit Den Heere is ons ge* noftri : & benedixit dagtig geweest : en hy nobis. heeft ons gezegend. Benedixit domui If- Hy heeft'/ kuis van Israël: benedixit domui ra'èï'gezegend: hy heeft Aaron. huis van Aaron gezegend. Benedixit omnibus, Hy heeft ze alle geze■ qui timent Dominum: genei die den Heere vreepufillis cum majoribus. zen: de kleine en groote. H h 4  4^8 DE VESPERPSALMEN. Adjiciat Dominus fu- Den Heere vermeerde' per vos: fuper vos, & re (zynen zegen) over u, iuper filios veftros. over u, en over uwe kinderen. Benedicti vos a Do- Gezegend moet gy wezen rmno: qui fecit ccelum van den Heer, die hemel & terram. en aarde gemaakt heeft. •Ccelum cceli Domi- De hemel der Hemelen , "0: "n-am autem de- is voor den Heere, maar dit filus hominum. de aarde heeft hy aan de kinderen der menfchen tvt • , j gegeven. Non mortui lauda- De dooden, ó Heere, Dunt te Domine: ne- zullen U niet loven, nogque omnes qui defcen- te al die onder de aarde dunt in infernum. nederdalen. Sed rios qui vivimus - Maar wy, die in *t lebenedicimus Domino: ven zyn, loven den Heeex hoe nunc & ufque re, van nu af tot in der in fEcculum. eeuwigheid. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. KORTE LESSE. Vin *$ Zondags na Sinxen tot Septuagejima. Benedictus Deus & Gebenedyd. zy God, de Pater Domini noftri Vader van onzen Heere Jefu ChrihM, Pater mi- Jezus Christus, de Vader fericordiarum, & Deus der barmhartigheid, en totius confolarionis , de God van allen troost, qui confolatur nos in die ons vertroost in alle omni tribulatione no- onze kwellingen. ftra. Deo gratias. God zy gedankt. H r M N U S. LOFZANG. Lucis Creator opti- f \ Befte Schepper van m e , l_/ het licht, Lucem dierum profe- Die door uw godelyk geïens; zigt3  DE VESPERPSALMEN. 4^9 Primordüs lucis novae, Gaf, dat men het eerfto licht aanzagt, Mundi Parans origi-* '/ Beginfel van des wae- 'nem. relds daS •> , Qui mane junftum vef- Den morgen met den peri avondfond, Diem vocare pracipis, Gy dat doet noemen ziet terftond, Tetruin chaos illabitur De zwarte klom die valt ■ heneên , Audi preces cum fle- Hoort ons Gebeden met tibus. geween. Ne mens gravata eri- Opdat t gemoed, door mine, fchuld gedrukt, Vitze üc exul munere, Vit het leven niet word weggerukt, Dum nil perenne co- Als 'het niets eeuwig en gitat, bezint, Sefeque culpis illigat. En zig aan zonde vaster bind. Ccelefte pulfet'-'"ium, Dat het voor 's Hemels poorte ftyg , Vitale tollat prcemium, Des levens loon aldaar verkrygt, Vitemus omne noxium Dat wy '? fchadelyk mogen vliên, Purgemus omne peffi- Het allerboosfte uit ons mum. wien. , Prjefta Pater piiflime, De allerbefte Vjde.r geeft Patrique, compar uni. En gy , die eeuwig met ce, hem leeft, Cum Spiritu paraclito, Met den Fertroofer , uwen geest, Regnans per omne ïx- Die altyd heerfchend zyt culum. Amen. geweest. Amen. HM  49* DE VESPERPSALMEN. DE LOFZANG VAN MARIA, Magnificat r anima 71ffyn ziel'verheft gr». mea Dominum. J.VJL telyks den Heere. Et exultavit fpiritus En mynen Geest vermeus: in Deo Salutari heugt zig in God mynen meo. Zaligmaker. Qnïa refpexit humï- Omdat hy de nedrigheid tatfin aneilla; fuse: ec- zyner dienstmaagd heeft ce enirn ex hoe beatam aangezien: want ziet van me dicent omnes gene- nu af zullen my alle getiones. flagten zalig noemen. Qma fecitmihi mag- Want hy heeft my groona qui potens eft: & te dingen gedaan , die farsftam nomen ejus. magtig is, en heilig is zynen naam. Et rotfericordia ejus En zyne barmhartigheid a progenie in proge- gaat van geflagte tot genies: timentibus eiim. flagte, over de gene die hem vreezen. Feeït potentiam in Hy heeft de kragt van brachio fiio: difperfit zynen arm uitgewerktj fuperbos mente cordis hy heeft de hoogmoedige» fui. in de gedagten huns har¬ ten verfirooit. Depofuit potentes de Hy heeft de magtigen fede: & exaltavit hu- uit den ft oei gezet, en de miles. nedrigen heeft hy verheven Efurientes implevit Hy heeft de "hongerige foorns: & divites dimi- vervult met goederen: en fit ifiancs. v de ryken ydel weggezon¬ den. Sufcepit Ifraël pue- Hy heeft Ifraël zynen rum fttum: recordatus dienaar opgenomen ; gemïfericordia; fpae. dagtig zynde zyner barmhartigheid.  DE VESPERPSALMEN. 491 Sicut locutus eft ad Volgens 't gene hy aan Patres noftros f Abra- onze Voorvaders had ger nam & femini ejus in zegt, aan Abraham en {Wula. zyne nakomelingen in al¬ le eeuwen. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. Hier volgt het Gebed van den Zondag. In de eerfte Vefper van de H. Apostelen als van eenen Martelaar of Martelaaren , Belyders of Btsfeboppen , worden dezelve Zondagfibe t-falmen gelezen maar in plaats van den laatJien \ In exiruj word gezegt Laudate Domioum, gelyk hier volgt. PSALM 115. ÏW nodigt alle Heidenen' ora Gpd te loven over hunne roeping tot de Heidenen. 1 Laudate Dominum Alle Heidenen looft omnes gentes: lau- jLL den Heere; looft hem dateeumomnespopuli. alle volkeren. . Quoniam confirmata Want zyne barmhareftiupernosmil'ericor- tigheid is bevestigt over dia eins: & verkas Do- ons, en de waarheid des mini manet in ffiter- Heere blyft in der eeunum. . wigheid. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. In de tweede Vefpers van een of meer Martelaars word •' in plaats van de vyf de deze navolgende geitzen. PSALM 116. Is een dankzeSging ever de Vcrlosfmg en weldaaden van God vergund, en dient voor eene ziel d.e God bedankt dat hy haar heeft getrokken uit den ftaat des dood*. Credidipropterquod -jltheh gelooft, daarom locutus fum\: ego X h*h 'k onbevreest geautem humiliatus fum fproien; nogtans was tk ■„^ bedrukt boven maten. ggó dixi in exceuu /* heb gezegt in myne  49* DE VESPERPSALMEN, meo: omnis homo men- verbaastheid, alle mensch dax. is leugenagtig. Quid retribuam Do- Wat zal tk den Heer mino, pro omnibus quse wedergeven voor ai hetretribuit mihi. gene hy my heeft bewezen. Calicem Salurarisac- Ik zal den Kelk van cipiam; & nomen Do- zaligheid aannemen, en mini invocabo. den naam des Heere aan¬ roepen. Vota mea Domino Ik zal myn belofte aan reddam coram omni den Heere kwyten in de populo ejus : pretioia tegenwoordigheid yan al in confpectu Domini zyn volk; de dood der mors lanclorum ejus. Heiligen is dierbaar in des Heere oogen. 6 Domine, quia ego o Heere, ik ben uwen fervus tuus: ego fer- dienaar; uwen dienaar' vus tuus, & filius an- ben ik, en den Zoon van cillie tuas. uwe Dienstmaagd. Dirupiili vinculamea Gy hebt myne banden tibi facrificabo hoftiam gebroken, ik zal u lof-oflaudis: et nomen Do- ferande opdragen, en de mini invocabo. naam des Heere aanroe¬ pen. Vota mea Domino Ik zal myne beloften reddam in confpeftu aan den Heere betalen in omnis populi ejus: in de tegenwoordigheid van atrüs domus Domini, al zyn Volk: inde voorin medio tui Jerufa- zaal van het Huis des lem. Heere, in 'jf midden van u, 6 Jeruzalem. Gloria Patri. , Glorie zy den Vader. In de tweede Vefper van een Bisfchop, niet Martelaar, word in de plaats van den vyf den Pfalm, de navolgende gelezen.  Djt VESPERPSALMÉN. 493 PSALM. 132- al nok da goede wenlchen van Salomon. Memento Domine TJeere weest David \ZTó: & omnes tl gedagtig en alzyn maniuetudïnes ejus. . za^mofd,gZ Ln Heere Sicut iuravit Domi- Hoe hy aan den Heet e nofvotum vovit Deo heeft8^$»%% Tacob gedaan aan den boa van J ' Jacob. Si introiero in Taber- Is 't dat ikmynewoonactilum domus mea;: ning tn V^tVtreede fi afcendero in leétum men, is t ,*** 'i trfea' ftrati mei. ep ™3n ge(Preld bed- •^SiSro fumnum PIs't dat ik aan myne oculis meis: & palpe- 00^» den ft'aap geve. of bris meis dormitatio- fluimerwg aan myne 00nem genieden. Et requiem tempo- Of myn hoofd tot rust ribus meis, donec in- begeven, tot dat ik voor veniam locum Domi- den Heere een plaats v,nno: tabernaculum Deo de, en een wooning voor Tacob den God van Jacob. J Ecée audivimus eam Ziet,wyhebben gehoort in Ephrata: invenimus dat die was in bpnrata. eam in campis filva;. wy hebben die gevonden r inde velden des wouds. Introibimus in taber- (Dan) zullen wy intrenaculum ejus: adora- den in zyne wooning :wy bimusin loco,ubifte- zullen (hem) aanbidden terunt pedes ejus. in de plaats, daar zyne voeten hebben gejtaan. Surge Domine in re- ê Heere, ftaat op, opquiem tuam: tu & ar- dat gy gaat tn uwe rusten fanctificationis tua;. plaats: gy, en de Ark* uwer hewpma^""-  49+ DE VESPERPSALMEN. Sacerdotes tui in'du- Dat uwe Priefters beantur juflitiam: & fan- kleed worden met gerechrfti tui exultent. - tigheid: en uwe Heiligen in vreugde wezen. Propter David fer- Om uwen Dienaar Davum tuumi non aver- vid, keert toch uw aantas faciern Chrifti tui. fchyn niet af van (my) uwen gezalfden. Juravit Dominus Da- De Heere heeft David vid veritatem, & non deze waarheid gezworen, fruftrabitur eum : de en zyzal hem niet ontbrefructu ventris tui po- ken i van de vrucht uws namfuper fedem tuam. lighaams zal ik (lellen op uwen Troon. Si cuftodierint filii Is 't dat uwe Zoonen tui teftamentum meum myn verbond önderhou& teffimonia mea hsec, dm, en myne wetten die qua; docebo eos. ik hen zal leeren. Et filii eorum ufque Dan zullen zy met hunin fecuium : fedebunt ne nakomelingen op uwen iuper fedem tuam. Troon eeuwïglyk blyven zitten. Quoniam elegit Do- IVant de Heer heeft Sion minus Sion: elegit eam verkoren, hy heeft haar tot in habitationem libi. zyne wooning verkoren. tfeG requies mea in Dit zal myn rustplaats fecuium feculi : hic wezen in alle eeuwen; hier nabitabo quoniara ele- zal ik woonen, want ik gi eam. heb ze verkooren. Viduam ejus benedi- Ik zal haar Weduwen eens benedjeam: pau- met zegens zegenen, ik peres ejus faturabo pa- zal haar armen met brood mbus. verzaden. Sacerdotes ejus in- Ik zal haar Priefters duam falutafi: & fan- met zaligheid bekleden : éki < jus exukatione ex- en hare Heiligen zullen ukabunt. met vreugden opjpringen.  t>B VESPEt5.PSAI.MEN. 494 illuc producam cor- Daar zal ik dek hmrn nu David: paravi lu- van David dom mwkocernatn Chrifto meo. men: ik heb mor wymeu Gezalfden een lampe bereid. Inimicos ejus iriduam Zyne vyanden zul ik confuiione : fuper ip- met fchaamte bedekken* fum autein efflorebit maar over hem zal myne fanélificatio mea. heiligheid uitfchynen. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. De Pfalmen der tweede Vefperen van de Ê. Apastelen zyn: den eerfle Dixit Dominus, &c. Den tweeden Laudate pueri, &c Den derden Credidi propter, &c. De vierde en vyf de die Mer volgen. P S A L M 123. Is eene dankzegging van de Jooden , die wedcr-gdkeeri waren oit de gevangenislen van Babyloniera , . God zy gedankt. H T M N U S. LOFZANG. Exuket orbis gau- T\a* waere^ z<3 'f* diis,, vreugden , I i 2'  $00 DE VESPERPSALMEN. Ccelum refultet laudi-L Dat den Hemel zingt dé - ■bus , deugden , Apoftolorum gloriam. Dat aarde , ftert' en 'f hemehch Hof, Tellus & aftra conci- Galmen der Apostelen nunt. lof Vos feculorum judi- Gy zyt Regt er s , 'i ces ? re/^/v lichten , Et vera rrmndi lumina, Z>/ exivit fonus eorum. hun geklnnk uitgegaan. pj. Et in fiiies orbis r^. En hunne woorden terra; verba eorum. tot V einde der aarde. Hierna volgt den Magnificat, bladz. 400 met, het Gebed der H. Kerk. pj. Et in fanes orbis terra; verba eorum. DE VESPERS Op de Feestdagen van de H. Maagd Mar 14, - NOTA. Dezelve Pfalmen worden ook gelezen tn de eerfie en tweede Vespers van een Maagd en van een Weduwe. PSALM 109. Dixit Dominus, ccc. bladz 480. PSALM. 112. Laudate pueri Oominum" &c. bladz. 484. * PSALM in. De gevangene Jooden in Babylpnien vérhcngefi hen over de goede tydingen van hunne verlosfing. Zy wcnfchen te «eo de. we ft.nj van Jeruzalem. Hetzelve wen cheS alle goede Zielen aan de Heilige Kerk. ■-"K-ncn IStatus fumiin his, ~fk ben verblyd-over het u<{UX dicta funt mi- £ gene my gezegt is; 1 1 3  £02 DE VESPER PSALM EN- hi : in domo Domini wy zullen gaan in huis ibimus. des Heere. Stantes erant pedes Onze voeten waren noftri : in atriis tuis ftaande in uwe voorzaaJerufalem. len, ê Jeruzalem. Jevufalem, qua; Eedi- Jeruzalem , die geficatur ut civitas, cu- bouwt is tot eene Stad, jus participatio ejus in wiens deelen wel te [amen ïdiprum. gevoegt zyn. Iüuc enim afcende- Want derwaards trekrunt tribus, tribus Do- ken de fiammen op, de mini : teftimonium lf- fiammen des Heere; volraël ad corifiteudum gens het bevel (gegeven) nomini Domini. aan Ifraël, om den naam des Heere te loven. Quia illic federunt Want daar is 't dat de fed'es in Judicio: fedes Regterftoelen^gefieldzyn: fuper domum David. de Regterfioelen over het huis van David. Rogate quae ad pa- Bidt om den vrede van cem funt Jerufalem: & Jeruzalem: evervloedigabundantia diligenti- heid zy over de gene, die bus te. ' U beminnen. Fiat pax is virtute De vrede zy in uwe tua: & ahundanria in veftingen',en overvloedigturribus tuis. heid zy in uwe toorens. (en hooge gebouwen.) Propter fratres meos Om den wille van my& proximos meos, lo- ne Broederen en myne ' aüebar pacem de te. Vrienden, wenfche ik aan u den vrede. Propter domum Do- Om den wille van hei mini Dei noftri: qua;- Huis des Heere onzen fivi bona tibi. God, heb ik uw welvaet- * ren hetragt. Gloria Patri. Glorie zy den V&det*  De vesperpsalmen. 533 PSALM 126. pat alle betragting det menfchen te vergeefs is, als God, dezelve niet zegent. Nifi Dominus iiedin- rjr^en zy dat de Heere caveric domum : JL het huis opbouwt, te invanum laboraverunt vergeefs arbeiden zy, die qui aadificant eam. er aan arbeiden. Nifi Dominus cufto- Ten zy dat de Heere de dierit civitatem: frus- flad bewaart, te vergeefs ftra vigilat qui cufto- waakt hy die ze bewaart. dit eam. Vanum eft vobis an- 't Is u te vergeefs, dat te lucem furgere: iur- gy voor het licht opftaat: gite poftquam ftderi- ftaat op, na dat gy gezetis , qui manducatis ten zyt, die daar eet het, panem doloris. brood der droefheid. Cum dederit dilectis Als hy aan zyne bemin* fuis fomnum: ecce bas- den de rust zal gegeve?: xeditas Domini, filii hebben, zullen zy tot erf merces, fruftus ven- fenis. en loon van den Xris. Heere kinderen bekomen^ die zyn de vrugten des lighaams. Sicut fagittse in ma- De kinderen der ver* nu potentis : ita filii drukten zyn als pylen in excuflbrum. ' de handen der jlerke. Beatus vir, qui im- Zalig is de Man, dis plevit defiderium luum zynen wensch van zulke. ex ipfis: non confun- (kinderen) vol heeft: hy detur cum loquetur zal niet befchaamd ftaan, tnimicis fuis in porta. als hy mei zyne vyanden, zal Jpreken in de poort& (van de Stad.) Gloria Patri, Glorie zy den Fader._ I i 4  504 DE VESPERPS ALMEN, PSALM in. |>it is den Lofzang, ais Jeruzalem en haare paaien nu sn vred*; waren, die de atbeelding is van do H. Kerk,op. 'Igebouwt door dc Predikatie der Apo;telen, 't Is eene vblmaakte liefde, die <;p de aarde den Hemel begint. Lauda Jerufajem Do- f \ Jeruzalem looft den minum : Lauda \JfHeere: looft ó Sion Deum tuum Sion. uwen God. Q tioniam confor.ta- Want hy heeft de floten vit feraspottarum tua- van uwe poorten vastgerum: benedixit filiis maakt: hy heeft uwe kintuis in te. KL deren binnen u gezegent. Qui pofuit fines tuos Hy heeft uwe landpaapacera.: & a-iipe frü- len in vrede gefield, en Bienti faciat te. hy verzadigt u met de bloeme der tarwe. Qui emittit eloquium Hy zend zyn bevel over fuum terra;: velociter de aarde : zyn woord currit fermo ejus. . loopt met alle fnelheid: Qui dat nivcm ficut Hy doet de fneeuw als lanam : nebulam ficut fokken vallen, hy f rooit cinerem fpargit. den nevel als asfehe. Mittit cryftallum fa- Hy zend zyn hagel af l}m ficut buccellas : an- met kleine breizelingen , te faciem frigoris ejus wie zal voor het aangequis fuftinebit. zigt van zyne koude kon¬ nen bejiaan ? Emittit verbum fuum, Hy zend zyn woord af, & liquefaciet ea: flabit en doet dit fmelten. hy fpiriius ejus,&fluent doet zyn wind' waaijen, aguas. en de wateren vloeijen. - Qui annuntiat ver- Hy heeft zyn woord aan bum fuum Jacob: jus- Jacob (en zyneNakome»' titias & judicia fua Is- lingen) bekend gemaakt, raël. zyne geregtigheden en oordeelen a,an Ifra'él. Non fecit taliter om- Zo heeft hy niet gedaan  DE VESPERPSALMEN, 505 pi nationi: & judicia met alle volkeren, en zy* fua non matyfeftavft ne beveelen aan hen niet pïj. bekend gemaakt.. Gloria Patri. Glorie zy den Vader. KORTE LESSE. Ab initio & ante fe- J/an het hegin en voor cula creata fum, V alle eeuwen hen ik & ufque ad futurum gefchapen, en ik zal tot fecuium non dtünam, de toekomende eeuw niet h in habitatione fan- bezwyken, en in de heien coram ipfo minis- li ge wponing heb ik voor tr'avi. hem. 'gedient. ' Deo gratias. J?- 'God zy gedankt. H T M N U S. LOFZANG. Ave maris ftella, ^jeeflerre ik u groete, Dei Mater alma, Gods Moeder fchoon en zoete, Atque femper Virgo, Gy hebt een Maagd geweest altyd, Felix cceli porta. En heilzaam des Hemels poorte zyt. Sumens illud ave, De groetenis door Gabri'êl, Gabriëlis ore, Aanhoorde gy, het was Gods bevel, Funda nos in pace, Stelt ons in peis en vrede vast, Mutans Hevce nomen. Voor Eva uit den Ave past. Solve vincla reis, Onze banden helpt onu binden, Profer lumen cscis, Brengt het licht aan ah (e blinden, l i 5  5Q<5 de vesperpsalmen. Mala noftra pelle, Verdryft van ons ook alle kwaad, Bona cuncta pofce, Vraagt alle goed voor ieders ftaat. Mohftra te eiTe Ma- Toont dat gy zyt onze trem, Moeder, Sumat per te preces, Bid uw Zoon, onzen Bekoeder, Qui pro nobis natqs, Dat hy door U wil ne-, men aan, lubt efle tuus. Ons bidden al aan hem \v r i < „ gedaan. Virgo fingulans, S Maget uitgelezen, Inter omnes mitis , Zagtmoedig , nooit volprezen, Nos culpis folutos, Verlost van zonden groot en klein, Mites fac & caftos. Maakt ons zagtmoedig, ende rein. Vitam prjefta purarn, Helpt ons tot zuiver leven, Iter paratutum, Wilt ons een vrye reize geven , Ut videntes Jefum„ Opdat wy, ziende Gods aanfchyn, Semper colletemur. Altyd met hem in blydfchap zyn. Sit laus Deo Patri, Lef zy aan God den Vader, Summo Chrifto decus, Lof zy aan den Zoon te gader, Spiritui Sanfto, Aan God den Heiligen „, Geest daar by, gribus honor unus. Lof, eer zy aan een, en Amen, drie: Amen. Aan God den Heiligen Geest daar by, Lof, eer zy aan een, en driel Amen.  de vesperpsaerïen. 5°7 Waarna volgt.de Antiphone, de Magnificat, bhdz. 490. en het Gebed, hetgene ntet altyd hetJeJve is op de Feestdagen van de H. Maagd. Doch het gemeenfte Gebed, hetgene de H, Kerk leest door het jaar, is het volgende. GEBED van de H. Kerk. \Terleen, 6 Heere, dat wy uwe Dienaaren ons ' hi een altvddurende welvarendheid na ziel en lighaam verblyden, en dat wy door de glo-, rieuze voorfpraak van de H. Maria altyd Maagd, van de tegenwoordige droefheid mogen verlost worden, en de eeuwige vreugd genieten. Amen. GOEDKEURINGEN. Imprimi poterit. A&um Antverpie die 14. Maji 17061 J. G. de Carrail, Ecclefidt Cathed. Antv. Can. Grad. Jude* Synod. ac Libr. Cenfor. Dit Boek zal zeer voordeelig mogen gedrukt wor' den. AStumtot Gend den «o.Mai i735- J®annes de clercq, Kanenik en Boekkeurder.  B L A D W Y Z E R. Van al hetgeene in dit Boek begrepen is. Voornaamfte Punten des Geloofs. bladz. o Gebeden des Morgens. X Gebeden des Avonds. JtGebeden onder de H. Misfe. De zeven Boetpfalmeit. * " 2^ Litanie van alle Heiligen. ^ Korte Bereiding tot de Biegt Opwekking tot een opregt'berouw. 6, Bereiding eri Gebeden voor en na de Heilige Communie. ö Litanie van de Heilige Drievuldigheid- 100 D« Lofzang Te Deum Laudamus. I0Litanie van den H. Geest met den Lofzang Vem Creator. iQe Litanie van den zoeten Naam Jezus. 100 Litanie van de heilige Engelen, Litanie en Rymgebêd tot den Heiligen Engel Bewaarer. Belydenis van den H. Carolus Borromeus. Litanie van het H. Sacrament. ^ Litanie van het Lyden van Christus. tÖ-, Litanie van de H. Maagd Maria. Gebeden tot de H. Maagd Maria. lio£e Setyd1e?.van de zeven Weën van de H. Maagd Maria. I? , Den Lofzang Stabat Mater, j§|  BLALWYZER, Korte Gebeden en Bemerkingen op de vyf- tien Myfterien. l6f Roozenkrans van den zoeten Naam Jezus. 177 Gebeden op het Lyden van onzen Heere Jezus Christus. 181 Manier om door den dag alle zyne werken' met de Pasfie ons Heere Jezus Christus te verëenigen. 183 Vyftien Gebeden van de H. Brigitta. i8p Uur van Zaligheid en barmhartigheid. 19S Aanfpraak van Jezus tot den Zondaar. 201 Pater nofter tot het H. Hart van Jezus. 212; Litanie en Gebeden tot den H. Jofeph. 215 Litanie van den H. Stephanus. 223 Litanie en Lofzang tot den H. Willibrordus. 227 Litanie tot den H. Dominicus. 23a Litanie tot den H. Franciscus van Asfifien. 237 Litanie tot den H. Ignatius. 242 Litanie en Smeekverzoek tot de H. Barbara. 246 Getyden en Litanie van den H. Antonius van Padua. 252 Gebeden en Lofzangen tot den H. Antonius van Padua. 262 Litanie en Lofzang tot de H. Therefia. 273' Bemerkingen op de zeven Woorden van Jezus Christus. 280 Gebeden om verfchèide Deugden te verwerven , 289 Godvrugtigheid tot Jezus, Maria en Anna. ibid»-, Voorbeeld van bekeering in de heilige Maria Magdalena« 2Qt\ 1T 1 IJ 1 i„ Aa liniliro VUUiuccm van urtiuiuaiLigubiu i" iiw«».g*. Elifabeth. 292 Lof van den heiligen Stanislaus Kostka. afrij De zuiverheid van den heiligen Aloyfius Gonzaga. . 295 Klockmoedighéid van den H* J. F. Regis. .297  B L A D W Y Z E R. Litanie en Gebeden tot den H. Joannes Ne- pomucenus, 299 Voorbeeld van ootmoedigheid in den H. Bernardus. 305 Zuiverheid in het Huwelyk van den H. Henricus. 307 Godvrugtigheid van den H. Koning Ludovicus. 309 Litanie van de Godelyke Voorzienigheid. 316 Godvrugtig Gebed van Prins Eugenias. 319 Dagelyks Gebed tot God, 322 Toevlugt der Ziele tot Jezus Christus. 327 Getyden en Litauie tot de heilige drie Koningen. 339 Vernieuwing des Doopfels. 345 Godzaligen Huiszegen. 349 Gebeden en Litanie om een zalige dood. 354 Uitterften wil van een Christen Mensch. 358 Gebed tot den H. Rochus. 364 Aanfpraak van Christus. 375 ^even vragen aan de H. Maagd Maria. 38a Bemerkingen tot wat einde den mensch gefchapen is. 382 Verzoek op de zeven Gaven der, H. Geest, met «enige kragtige gebeden. 388 Gebed tot God den H. Geest. 393 Gebed voor alle Jongmans en jonge Dogters . om een zalige verkiezing. , 396 tjebed tot de allerheiligfte Drievuldigheid, met een Novene om negen dagen te lezen. 397 Gebed om te verkrygen de godelyke Liefde. 398 Gebed tot de allerheiligfte Maagd Maria, om eenen zaligen ftaat te verkiezen. 399 Gebeden wegens het H. Sacrament des Hu- welyks. 40» Gebed van den Bruidegom, zo voor zyn zelven j als voor zyne Bruid.' 403  ÈLADWYZEÜ. Gebed van de Bruid, zo voor haarzelven, als voor haaren Bruidegom. 4°4 Gebed voor eene bevrugte Vrouw. 4°5 Gebed 't welk de Ouders zullen lezen, wanneer hun kind gedoopt is. 4°6 Gebed van een Moeder , die haaren kerk-, gang doet. 4°? Gebed voor de Ouders, om hunne kinderen in het Christelyk leven optebrengen. ïbid. Gebed voor een Weduwe. , , 4°« Gebed voor de Maagden, ofl ï gratie vart haaren roep te verkrygen. 4°? Gebeden voor de Zieken. 412 Gebeden die men voor de Zieken zal lezen. 415 Litanie en Gebeden voor de ftervende. 418 Klein Officie der Overledenen. 42° i Beweegdigt, Dag van Gramfchap. 424 Gebeden onder de Heilige Misfe voor de Overledenen. 43® Litanie van de Geloovige Zielen. 43ö Vigiliën voor de Overledenen. 43!? De Vefperpfalmen, in het Latyn en Neder- ónitsch. *s<* EINDE.  BERIGT.i hoR den BINDER. Om de Plaaten beh^orlyk te plaatfen. De Tytelplaats, een Engel, leidende een Kind, voor de Tytel te plaatfen. Eenen prielter {taande voor den Autaar. biadz. 23 De Koning David in Boetvaardigheid. 43 Eenen Priefter uitreikende de H. Communie. 70 De onbevlekte Ontvangenis. 141 Christus hangende aan het Kruis. 280 De Daaling van den H. Geest op de Apostelen. 488 Eenen Zieken liggende op zyn fterfbed. 49a