is toegevoegd aan uw favorieten.

De bouwers

Een studie over vrijmetselarij. Uit het Engelsch vertaald door H.J. van Ginkel.
1921

Permanente URL

Titel

Pagina

Gebruiksvoorwaarden: Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Titel: De bouwers
Ondertitel: Een studie over vrijmetselarij. Uit het Engelsch vertaald door H.J. van Ginkel.
Auteur: Newton, Joseph Fort
Coauteur: Ginkel, H.J. van
Jaar van uitgave: 1921
PPN: 370873416
Taal: Nederlands
Omvang: XI, 194 p.; 8°
Herkomst: Cultureel Maçonniek Centrum Prins Frederik
Bron metadata: OPC

Geen zoekvraag opgegeven
- Ga naar paginanummer (totaal 220 pagina's) / 220
Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Permanente URL
Titel

Pagina

Gebruiksvoorwaarden

Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.

Titel

De bouwers

Ondertitel

Een studie over vrijmetselarij. Uit het Engelsch vertaald door H.J. van Ginkel.

Auteur

Newton, Joseph Fort

Coauteur

Ginkel, H.J. van

Jaar van uitgave

1921

PPN

370873416

Taal

Nederlands

Omvang

XI, 194 p.; 8°

Herkomst

Cultureel Maçonniek Centrum Prins Frederik

Bron metadata

OPC

In ieder geval zien wij het beeld vóór ons van een kleine gemeenschap of een dorp van werklieden, in ruwe gebouwen verwijlende, met een Loge in het midden naast een langzaam omhoogrijzende Kathedraal — de Meester bezig met zijn plannen en zijn zorg voor zijn troep; Gezellen die den steenen voor muren, bogen en spits- i) ln den ouden tijd werden handschoenen veelvuldiger gebruikt dan thans en de gewoonte om ze als geschenk te geven was in middeleeuwsche tijden algemeen. Vaak werden, wanneer de oogsttijd voorbij was, handschoenen uitgedeeld aan de arbeiders die den oogst inhaalden (History of Prices in England, ogers) en rijk geborduurde handschoenen vormden een geschenk dat met vreugde door vorsten werd aanvaard. Inderdaad werd de bloote hand beschouwd als een teeken van vijandigheid en de gehandschoende hand was een teeken van vrede en goeden wil. Voor Vrijmetselaren hadden de witte handschoenen en het schootsvel beteekenissen die nauwelijks door anderen begrepen konden worden en de symboliek er van blijft met ons tot op dezen dag met haar eenvoudig en welsprekend beroep op ons gemoed. (Zie hoofdstuk over „Ma?onnieke kleeding en Regalia" in Thtngs a Freemason should know door F. J. W. Crowe, een belangwekkend artikel door Rylands A. Q. C. deel V, en de schoone verhandeling over „Handschoenen" door Dr. Mackey in zijn Symbolism of Freemasonry. Niet alleen de gereedschappen van den bouwer, maar ook zijn kledingstukken hadden een zedelijke torens vorm geven; Leerlingen die gereedschappen of kalk aanbrengen en wanneer het noodig is, op de zieken passen en al de ambten van dergelijken aard waarnemen. Altijd was de Loge het middelpunt van belangstelling en werkzaamheid, een plaats van arbeid, van studie, van toewijding, zoowel als de gemeenschappelijke kamer voor het onderlinge leven der orde. Iedere morgen, zooals wij leeren van de Bouwrollen van den York Munster, begon met een gebed, gevolgd door de aanwijzingen van den Meester voor het werk van den dag, waarin ongetwijfeld besloten waren bestudeering van de wetten der kunst, de bouwplannen en de mystieke beteekenis van versieringen en symbolen. Bij zulke gelegenheden waren alleen Vrijmetselaren tegenwoordig, terwijl de Loge voor ieder ander gesloten was en bewaakt door een Dekker L) tegen ,,de nadering van Chouans 2) en luisteraars." Zoo werd het werk voor den dag begonnen, voortgaande te midden van het geraas en de schijnbare wanorde der arbeidsuren totdat de troep van arbeid tot verpoozing 1) Dekker is evenals Kabeltouw een woord dat in het bijzonder eigen is aan de Vrijmetselarij. Het duidt iemand aan die belast is met het bewaken der Loge om te zorgen dat er alleen Metselaren binnen gehoorsafstand zijn Het woord stamt waarschijnlijk uit de Middeleeuwen toen de makers van leien daken ook de gewoonte van zwerven hadden (History of Prices in England) en de Vrijmetselaars vergezelden om hun taak te vervullen bij het werk van het bedekken der gebouwen. De een of andere dekker werd aangesteld om indringers te weren en vandaar dat de naam dekker langzamerhand gegeven werd aan lederen Metselaar die de Loge bewaakte. 2) Veel is er reeds geschreven over de afleiding en de beteekenis van het woord co-wans (Chouans) waarbij enkelen den oorsprong van het woord vinden in een Griekschen term die „hond" beteekent. (Zie „An Inquiry Concerning Cowans" door D. Ramsay, Review of Freemasonry, deel I). Maar de oorsprong er van moet nog gevonden worden, tenzij wij aannemen dat het een oud Schotsch woord was dat verachting uitdrukte. Als zoodanig gebruikt Sir Walter Scott het in Rob Roy. She Doesna value a Cawmil mair as a cowan (Hfdst. XXIX) Metselaars gebruikten het woord om een „Droogwerker", iemand die zonder cement werkte, of een Metselaar zonder het woord, aan te duiden. Ongelukkigerwijs hebben wij in dien zin nog chouans; lieden die probeeren Vrijmetselaars te zijn zonder het cement van de broederliefde te gebruiken. Als men er die maar uit kon houden! Blackstone beschrijft een luisteraar als een „gewoon hinderlijk persoon die met een boete bestraft kan worden." De legende zegt dat de Metselaren van den ouden tijd zulke spioneerende lieden, die trachtten om hun teekens en geheimen te leeren kennen, straften door hen onder de regengoten te houden tot het water in hun nek en bij de beenen uit liep. In ieder geval verachtten zij den man die trachtte gebruik te maken van de teekens van het vak zonder de kunst en de ethiek er van te kennen. werd geroepen; en aldus werd een Kathedraal opgetrokken als een gedenkteeken van de orde, hoewel de namen van de bouwers verdwenen en verloren zijn. Het is niet vreemd dat de Vrijmetselaars die jarenlang aan hetzelfde gebouw werkten en samen in de Loge leefden, elkander leerden kennen en van elkander hielden en dat zij een gevoel van trouwhartigheid jegens hun troep kregen dat éénig, bijzonder en blijvend was. Er zijn tradities van genoegen en vroolijkheid, van zang en feest en galadagen tot ons gekomen die ons verhalen van een kameraadschap die even opgewekt als echt was. Indien hun leven vol wederwaardigheden en hard was, zoo had het ook zijn bekoring en aantrekkelijkheid van vriendschap, van sympathie, dienst en gemeenschap van belangen en de vreugde die voortvloeit uit toewijding tot een hooge en edele kunst. Wanneer een Metselaar een Loge wilde verlaten en elders wilde gaan werken, zooals hem vrij stond om te doen wanneer hij zulks begeerde, dan had hij geen moeilijkheden om zich bekend te maken aan de mannen van zijn vak door zekere teekens, aanrakingen en woorden1). Zulke herkenningsteekens waren noodzakelijk voor mannen die ver reisden in die dagen van onzekere toestanden, in het bijzonder wanneer verwijzingen naar anderen of middelen om zich te doen kennen vaak onmogelijk waren. Alles wat vele menschen omtrent de orde weten is, dat de leden er van een code van geheime i) Dit is een zeer aantrekkelijk ouderwerp. Zelfs in de meest oorspronkelijke tijden schijnt men een soort algemeene taal van teekens te hebben gebruikt bij alle volkeren. De teekens waren zeer gelijksoortig bij wijd uiteenloopende stammen, hetgeen misschien een gevolg was van het feit dat zij natuurlijke gebaren van begroeting, waarschuwing of verdriet waren. Hierop wordt gezinspeeld in den Bijbel, wanneer het leven van Ben-Hadad gered wordt door een gegeven teeken (I. Koningen, XX. 30—35). Zelfs bij de Noord-Amerikaansche Indianen was een soort van teekens-code bekend (Indian Masonry, R. C. Wright, hfdst. III). „De heer Ellis ging zelfs door middel van zijn kennis als Meester Vrijmetselaar in het gewijde gedeelte van een Indischen tempel" (Anacalypsis, C. Higgins, I, 767). Zie ook de ervaringen van Hackett Smith onder de Druzen, waarnaar wij reeds verwezen (A. Q. C. IV, 11). Kipling vertelt ons een heerlijk grappig verhaal waarvan het Ma?onnieke teekenstelsel den grondslag vormt. The Man who would ie a King is beslist buitengewoon. Indien een niet gering gedeelte van deze teekentaai van het ras in de huidige Maconnieke Loges voorleeft, is dit niet alleen te danken aan de behoeften van het gilde, maar ook aan het instinct der orde voor het oude, het universeele, het menschelijke; haar genie om gebruik te maken van alle manieren en middelen waardoor de menschen tot elkander kunnen worden gebracht om elkander te leeren kennen en elkander lief te hebben en te helpen. teekens hebben en dat geen Vrijmetselaar zonder vrienden of alleen behoeft te zijn wanneer andere Vrijmetselaars in zicht of binnen gehoorsafstand zijn; zoodat de naam zelf van het gilde gelijkwaardig werd met elke wijze van verborgen herkenning1). Steele spreekt in de Tailer van een klasse van menschen die evenals „vrijmetselaars hun.teekens en aanrakingen hebben '. Er bestond meer dan een zoodanig teeken en aanraking, zooals ons meer dan eens gezegd wordt het Harleian Manuscript bijvoorbeeld noemt „woorden en teekens". Wat zij zijn, mag hier niet besproken worden, maar men kan veilig zeggen dat een Meester Metselaar uit de Middeleeuwen, zoo hij uit het land der schaduwen terugkeerde, zich als zoodanig bekend zou kunnen maken in een hedendaagsche Gezellen-loge. Ongetwijfeld zouden enkele dingen hem in het eerst vreemd zijn, maar hij zou de officieren van de Loge herkennen, den vorm, de symbolen, het groote altaar-Licht en haar zedelijke waarheid, in symbolen onderricht. Bovendien zou hij, indien hij daar roeping toe gevoelde, ons veel kunnen leeren omtrent het gilde in de oude tijden, zijn verborgen mysteriën, de bijzonderheden van zijn riten, en de beteekenis van de symbolen toen de poëzie van het bouwen nog levend was. III Dit voert ons tot een van de hevigste strijdpunten in de Magonnieke geschiedenis, het vraagstuk van het aantal en den aard der graden die in de oude gildeloges in gebruik waren. Er bestaat nauwelijks een ander onderwerp dat zoozeer de aandacht tot zich getrokken heeft van de oudheidkundigen der orde en terwijl het niemand past om zulk een vraagstuk gladweg te beslissen, zoo zij ons toch veroorloofd, na alles bestudeerd te hebben wat aan beide zijden geschreven is en waarde heeft, een samenvatting te geven van de waarheid waartoe men gekomen is s). 1) In Engelsche landen is dit meer het geval dan ergens anders. In vele boeken en ook in het dagelijksche leven spreekt men van Vrijmetselarij (masonry) als van al datgene hetwelk de onderlinge bekendheid aangeeft. Vertaler. 2) Wederom is het mij een genoegen te verwijzen naar de verhandelingen van de Ars Quatuor Coronati Loge van Onderzoekingen, welke verhandelingen en de besprekingen daarin, zooals van andere vraagstukken, het beste overzicht geven van het geheele probleem, van alle zijden beschouwd. De verhandeling door schilden de gewoonten in de verschillende Loges, waarvan enkele voornamelijk practisch werkzaam waren of bestonden uit lieden die werkdadige Metselaars waren geweest met slechts hier en daar enkele niet-metselaars, die toegelaten waren; terwijl andere reeds in 1645 als louter symbolische Loges bestonden. Natuurlijk werden in Loges van de eerste soort de twee graden afzonderlijk gehouden en gingen zij bij de tweede soort in elkander op — terwijl de eene graad steeds uitvoeriger werd. Langzamerhand werden de lieden, die werkdadig metselaar waren geweest, zeldzamer in de Loges — voornamelijk die van hooger positie, zooals meesterbouwers, architecten enzoovoorts — totdat de orde een louter bespiegelend genootschap werd, dat niet langer vakdoeleinden op het oog had. Dit niet alleen, maar door dit geheele overgangstijdperk heen en zelfs vroeger, vinden wij aanduidingen van „De Rol van den Meester" en deze aanduidingen nemen in aantal toe naarmate het ambt van Meester van het Werk zijn practisch aanzicht verloor na het tijdperk van den Kathedraalbouw. Wat was de Meesterrol? Ongelukkigerwijs kunnen, hoewel het aantal der graden is aan te geven, hun aard en de bijzonderheden er van niet worden besproken zonder groote onbescheidenheid; maar niets is duidelijker dan dat wij niet buiten de Vrijmetselarij behoeven te gaan om de grondstoffen te vinden waaruit alle drie graden zooals zij thans bestaan werden ontwikkeld 1). Zelfs de Fransche Compagnonnage of de Zonen van Salomo had de Legende van den derden graad lang vóór 1717, in welk jaar sommigen meenen dat hij werd uitgevonden. Indien er vóór dien datum 1) Ontelbare malen is het de gewoonte van schrijvers geweest, zoowel in als buiten de orde, om de Vrijmetselarij te behandelen als ware zij een bijeenzameling van oeroude overblijfselen en moraliseerende algemeenheden, gevormd uit de overgeschoten beetjes van de legende der Operatieve gilden en de restjes van Occulte kennes en dit is verre van waar. Indien dit een feit ware, zou de schrijver dezes de eerste zijn om het te erkennen, maar het is geen feit. In plaats daarvan gaat het denkbeeld dat een zoo edele orde, met zulk een heroïsche geschiedenis, zoo rijk aan symboliek, met bekwaamheid geordend en met zooveel sporen van een groote oudheid, de schepping van een godsvruchtig bedrog of een vernuftige vroolijke scherts was, de perken van de geloofwaardigheid te buiten en komt op het terrein der zotheden. Dit feit zal met meer nadruk worden bevestigd in het volgende hoofdstuk, waarnaar allf.n verwezen worden die overal elders gaan behalve tot de vrijmetselarij zelf om te vernemen wat de vrijmetselarij is en hoe zij tot stand kwam. weinig of geen melding van wordt gemaakt bij Engelsche Vrijmetselaars, is dat nog geen reden om te denken dat hij onbekend was. Niet voor 1841 werd het bekend dat deze graad een geheim van de Compagnonnage in Frankrijk was geweest, zoo diep en zorgvuldig was hij verborgen gebleven 1). Waar zooveel nog duister is, mag men niet dogmatisch zijn, doch wat er in 1717 schijnt te hebben plaats gehad is niet de toevoeging van een derden graad uit één stuk gemaakt, maar de omzetting van twee graden in één. Dat wil zeggen dat de Vrijmetselarij een te grootsche instelling is om in één dag gemaakt te zijn, en nog veel minder door een paar lieden, maar dat zij een langzame ontwikkeling was die haar schoonheid ontplooide naarmate zij groeide. Inderdaad was zij gelijk een van haar Kathedralen waarop een geheel geslacht van bouwers zwoegde en verdween en waarop een ander geslacht volgde, totdat te midden van de wederwaardigheden van tijd en verandering, van verval en wederopleving, de Orde zelf tot een tempel van Vrijheid en Broederschap werd waarbij haar geschiedenis een onthulling van haar innerlijkste ziel was in het natuurlijk verloop van haar overgang van werkelijke bouwkunst tot haar edeler en heerlijker doel. Want daar hetgeen uit de Vrijmetselarij ontwikkeld is, er altijd in gewikkeld moet zijn geweest, en niet iets is, dat van buiten af kwam en er uit vreemde bronnen ingebracht werd, zooals sommigen maar steeds blijven trachten aan te toonen, behoeven wij niet buiten de orde te gaan om te vernemen wat Vrijmetselarij is en zeker niet om haar beweegreden en haar geest te leer en kennen, daar haar latere en meer uitvoerige vorm zelf slechts een uitbreiding en een uiteenzetting van haar ineigen aard en leering was. Op dit feit legt de onderhavige studie den meesten nadruk tegenover diegenen die in alle hoeken en gaten gaan jagen om te zien vanwaar de Vrijmetselarij kwam en waar zij haar symbolen en graden verkreeg. l) Livre du Compagnonnage door Agricol Perdiguier 1841. George Sand's novelle Le Compagnon du Tour de France werd in hetzelfde jaar uitgegeven. Zie verder Gould Geschiedenis der Vrijmetselarij, Deel X. Hfdst. V. HOOFDSTUK III. Het STELSEL zooals dat in de regelmatige Loges onderricht wordt, kan wel eenige overtolligheid van woorden of gebreken hebben, veroorzaakt door de onwetendheid of de onverschilligheid van de oude leden. En inderdaad, wanneer wij overwegen door welk een donkerheid en duisternis het Mysterie is overgeleverd; de vele eeuwen dat het overleefd heeft; de vele talen en landen en sekten en partijen die het heeft doorloopen, dan zijn wij veeleer geneigd ons te verwonderen dat het ooit zonder meer onvolmaaktheid tot ons kwam in den huidigen tijd. Het heeft lang in modderige stroomen geloopen en als het ware zelfs onder den grond. Maar niettegenstaande het vele roest dat het moet gekregen hebben, blijft er veel van het oude maaksel over: de kernzuilen van het gebouw kunnen onder het puin worden gezien, hoewel de bovenbouw vol met mos en klimop zit en de steenen door de lengte van tijden elkander los hebben gelaten. En daarom, evenals de buste van een grooten held waarde heeft onder de merkwaardigheden al heeft zij een oog of neus of rechterhand verloren, behoort de Vrijmetselarij met al haar smetten en rampspoeden, in plaats van belachelijk te schijnen, met eenige vriendelijkheid en achting ontvangen te worden uit vereering voor haar Oudheid. Defence of Masonry, 1730. AANGENOMEN METSELAREN. I Wat ook duister moge zijn in de geschiedenis der Vrijmetselarij en uit den aard der zaak verborgen moet blijven, haar symboliek kan in onafgebroken opeenvolging door de eeuwen heen worden nagespoord; en haar symboliek is haar ziel. Dit is zóózeer waar, dat men bijna kan zeggen, dat indien de orde had opgehouden te bestaan toen zij op haar hoogste punt was, haar symboliek dit zou hebben overleefd en zich zou ontwikkeld hebben, zoo diep had zij zich in het gemoed der menschen ingewerkt. Toen ten slotte de orde als beroepsorde haar arbeid beëindigd had en hare gereedschappen neerlegde, werden hare symbolen, die het geloof van den werker hadden gediend, een taal voor de gedachte van den denker. Weinig lieden beseffen welken dienst in het dageraads-tijdperk van de wereld getallen hebben bewezen aan het geloof van den mensch, toen hij zocht naar den een of anderen sleutel tot het machtige raadsel der dingen. Levende te midden van veranderingen en schijnbare toevalligheid, vond hij in de wet der getallen een pad waarlangs hij kon ontkomen aan het verschrikkelijke gevoel dat het leven een reeks toevallige gebeurtenissen in de hand eener grillige Macht was; en wanneer wij er over nadenken, was zijn inzicht geenszins ondeugdelijk. „Alle dingen zijn in getallen" zei de wijze Pythagoras: „de wereld is een levende arithmetiek in haar ontwikkeling een verwezenlijkte geometrie in haar rust". De natuur is een gebied van getallen; kristallen zijn verdichte geometrie. De muziek, die van alle kunsten de goddelijkste en verheffendste is, beweegt zich met afgemeten stap voorwaarts, daarbij geometrische figuren bezigende, en kan zich niet vrijmaken van getallen zonder in een wanklank weg te sterven. Geen wonder dus dat een wetenschap waardoor de menschen zulk een inzicht verkregen in de eenheid en de orde der wereld, voor hen geheiligd werd en vorm aan hun geloof gaf ). Daar zij zooveel onthuld had, kreeg de mathematica allerlei mystieke beteekenissen die geheel vreemd zijn aan onze prozaïsche wijze van denken — terwijl het geloof in onze dagen zich tot andere symbolen gewend heeft. Zoo was het ook gesteld met de bouwkunst — een levende allegorie waarin de mensch in het klein den wereldtempel nabootste en door allerlei middelen trachtte het geheim van zijn stabiliteit te doorgronden. Reeds hebben wij aangetoond hoe van de oudste tijden af de eenvoudige symbolen van den bouwer een deel van het leven zelf der menschheid werden, vorm aan zijn gedachten, zijn geloo , zijn droomen gaven. Er bestaat nauwelijks een taal of zij draagt er den indruk van zooals wij spreken van een Ruw en een Gepolijst I) In The spirit of Masonry, door Dr. Hutchinson komt een mooie voordracht voor over de zedelijke beteekenis van de geometrie. Het >s een van de °^ en edelste boeken in onze Ma?onnieke litteratuur. Plutarchus vermeldt dat Plato zeide „God geometriseert immer" (Diog. Laert. IV, 2). Elders merkt Plato op dat de „Geometrie, wanneer zij goed behandeld wordt, de kennis van het eeuwige is (Republiek 527b) en boven den ingang van de acedemie te Athene schreef hij de woorden „Laat niemand die onwetend is aangaande geometrie mijn poorten binnentreden". Zoo spraken Aristoteles en al de oude denkers, hetzij in Ind.e of in Egypte. Proclus zegt ons dat Pythagoras zich alleen bekommerde om getal en grootte: het absolute getal in de arithmetiek ; het toegepaste getal >» de muziek, enzoovoorts _ waarover wij lezen in de Oude Plichten (Zie The Great Symbol door Klein A. Q. C. X, 82). denkvermogen, van een Oprecht mensch die een Steunpilaar der maatschappij is, van het Peil van Gelijkheid, van de Gulden Regel volgens welken wij ons gedrag regelen. De uitdrukkingen aan de bouwkunst ontleend zijn soms zoo natuurlijk, zoo gewoon, zoo welsprekend, dat wij ze gebruiken zonder het te weten. Wijzen heeft men altijd Bouwers genoemd en het was geen ijdele waan wanneer Plato en Pythagoras beelden bezigden aan de bouwkunst ontleend, om hun hoogste gedachten uit te drukken. Dit vinden wij overal in de letterkunde, de wijsbegeerte en het leven en is ook natuurlijk. Shakespeare spreekt van „Haaksche menschen" en toen Spenser in statige lijnen het Kasteel der Matigheid wilde opbouwen, maakte hij gebruik van Vierkant, Cirkel en Driehoek1). Gelijk wij weten gingen de menschen in de Middeleeuwen geheel op in symboliek, vaak van de diepzinnigste soort en de symbolen der Vrijmetselarij worden door de geheele litteratuur, de kunst en het denken van dien tijd gevonden. Overal vindt men de oude, bekende symbolen, niet alleen op kathedralen, grafsteenen en gedenkteekenen, waar wij verwachten zouden ze te vinden, maar in de plannen en versieringen van woningen, op vazen, op potten, in de watermerken der papiermakers en drukkers en zelfs in de initialen van boeken De Winkelhaak, de Maatstok, het Schietlood, de Volmaakte Kubus, de Twee Zuilen, de Cirkel tusschen de twee evenwijdige lijnen, het Punt in den Cirkel, de Passer, de Wenteltrap, de getallen Drie, Vijf Zeven, Negen, de Dubbele Driehoek — deze en andere symbolen werden zoowel door Hebreeuwsche Kabalisten als door Rozekruisers-Mystici gebruikt. Inderdaad is de getuigenis voor dit veelvuldig gebruik zoo overvloedig — zoo de zaak een quaestie van strijd was en bewijs noodig had — voornamelijk na de wederopleving van de symboliek onder Albertus Magnus in 1249, dat men er een geheel boek mede zou kunnen vullen 2). Typisch zijn de regels, ons nagelaten door een dichter die in 1623 van God zingt als den grooten Logicus, wiens gevolgtrekkingen nooit falen en wiens raad zonder bevel heerscht: 1) Faerie Queene, Boek II canto IX, 22. 2) Lost Language cf Symbolism door Bayley, alsook A New Light on the Zrn d0~; •/ «* - C A 0 c vin « 7 J AotesA °" some Masonic Symbols" door w- H- Rylands, '■.w* 21, de Loge Zur Einheit in Frankfort in 1742; een andere te Weenen in hetzelfde jaar; die Groszloge Die Drei Weltkugeln te Berlijn in 1744; enzoovoorts totdat de Orde I) Men bedenke wel dat er natuurlijk reeds tal van ma?onnieke loges op het vasteland bestonden zooals er in Engeland waren vóór de opn^t.ng van de Lo densche Grootloge en dat hier dus verder slechts sprake is van de uitbreiding van de Engelsche Orde van Vrijmetselaren onder het gezag der Londensche GrooUoge. Over de verwarring die later ontstaan is over rechtmatige en niet-rechtmat g Orden van Vrijmetselaren zie men mijn brochure „Meerdere In ic tingen voor iMlaul en Schotland -.ren, dit k.n lier ge.egd -mden, ™ Engeland in «eU» «■ «*, ">°d""E TÊ»X"..«. v.n de Loge ,e H,„b„g -ijdde F.ederik de Groote van Pruisen - in de Orde van Vrijmetselaren m, op den i4den Augustus 1738 (Frederik and his Times, door Campbell, Hutory of Fredench, door Carlyle Findels Geschichte der Friimaurerei). Andere edellieden vo g en «. hen ijve, voo, de o,de g.f een ni.n.e <*»*»»*^ waar men kan uitgaan voor de geschiedenis der Vrijmetselarij in Duitschland^ Toen Frederik in 1740 den troon beklom, was de Orde geëerd en zij bloeide in rijn koninkrijk. Wat de belangstelling van Frederik voor e orde .n later iaren betreft zijn de feiten onzeker, maar dat hij vriendschappelijk gezind bleef jegens het gilde staat vast. Niettemin waren de wederwaardigheden der Orde in Dukschland vele, gelijk Fl.del -n. die 1. ™ I.» g.l>.M.odinS, n»„ g™,eod,ele tengevolge van haar beginsel van burgelijke en godsdienstige vnjW Overal waar da? verhaal verteld wordt, zooals zeker het geval zal zijn, zuUen de menschen hun eerbied betuigen jegens de Oude Vrije en Aangenomen Metselaren als vrienden der menschheid. haar intrede deed in Zweden, Zwitserland, Rusland, Italië, Spanje en Portugal. Het volgen van de voetstappen der Vrijmetselarij van land tot land is bijna even moeilijk als het naspeuren van haar oude geschiedenis tengevolge van de geheimhouding die hare bewegingen omhulde. Zoo kwam er bijvoorbeeld in 1680 een zekere John Moore naar Zuid-Carohna. Hij was in Engeland geboren en was tegen het emde der eeuw verhuisd naar Philadelphia, waar hij in 1703 Collectuur der Havengelden was. In een door hem in 1715 geschreven bi ief vermeldt hij dat hij „enkele avonden in feestelijke bijeenkomst met zijn Magonnieke Broederen had doorgebracht". Dit is het eerste teeken van Vrijmetselarij in Amerika tenzij wij als gezaghebbend een merkwaardig document uit de allereerste geschiedenis van Rhode Island aanvaarden. Dit luidt als volgt: „Op heden den (dag en maand uitgewischt) 1656 kwamen wij te zamen in het huis van Morïcai Campanell en na den synagoog gaven wij Abram Mozes de graden der Metselarij *). Den 5en Juni 1730 werd voor de eerste maal door den Hertog van Norfolk aan Daniël Coxe van New-Jersey gezag verleend om de Vrijmetselarij bijeen te roepen2) voor zoover merika betrof, en Coxe werd tot Provinciaal Grootmeester van i ew-York, New-Jersey en Pensylvanië aangesteld. Hij schijnt zijn gezag met tot later te hebben uitgeoefend, zoo hij dit ooit deed. Drie jaar later werd (in 1733) Henry Price uit Boston tot hetzelfde ambt aangesteld voor Nieuw-Engeland en aan Price komt de eer toe de \a er van de regelmatige vrijmetselarij in Amerika genoemd te worden. Klaarblijkelijk waren echter sedert jaren Vrijmetselaars naar e Nieuwe Wereld gekomen, want de twee aangehaalde gevallen dateeren terug tot de Grootloge van 1717. Hoe spoedig Coxe handelde volgens het hem verleende gezag is Fr», li 1' maar d<;, PenS}',Vania Gazette' "ingeven door Benjamin zaken W ^ I73° ^ verwiJzin^n naar Magonnieke zaken Wanneer Franklin zelf belang begon te stellen in de Vrijmetselarij, staat nergens aangetoond - hij werd ingewijd in over „De Freema^ry, door Hughan en Stillson; hoofdstuk oudste Amenkaansche geschiedenis dor een soort mono^olie^ vaÏ VrijmeTselTj ttkL^UtswÏz^toT'op 7d *n groote mate aan zich willen houden. Vertahr J °P Heden D°g ï 730-31 1), maar hij was in dien tijd een leider van alles wat zijn aangenomen stad vooruit zou brengen. En de „Junto" die in 1725 gevormd werd, en vaak onnauwkeurig „De lederen schootsvelclub werd genoemd, dankt aan hem zijn oorsprong. In een Maqonmeke mededeeling in de Gazette van 3 December 1730 verwijst hij naar „Verscheidene Loges van Vrijmetselaren" in de provincie en den 'gen Juni 1732 maakte hij een aanteekening van de organisatie der Grootloge van Pensylvanië, welke hem tot Grootopziener had benoemd in de Sun Tavern in Waterstreet. Twee jaar later werd Franklin tot Grootmeester gekozen en in hetzelfde jaar publiceerde hij eene uitgave van het Boek der Constituties — het eerste Maqonnieke boek dat in Amerika verscheen. Zoo deed de Vrijmetselarij reeds vroeg haar intrede in de Nieuwe Wereld, waarin zij op edele wijze gewerkt heeft om de grondslagen te vestigen, en te helpen haar eigen grondbeginselen vast te leggen in de organische wetten van de grootste aller republieken. II Terugkeerende tot de Grootloge van Engeland moeten wij thans melding maken van bespotting en tegenstand van buiten af en helaas ook van ontrouw en oneenigheid binnen de orde zelf. Door de uitgave van het Boek der Constituties door Anderson in 1723 werden het programma en de beginselen zaken van algemeene bekendheid en hare vijanden waren actief en waakzaam. Er is niemand zoo blind als degene die niet wil zien en niet weinigen die onbekend waren met den geest der Vrijmetselarij of niet in staat waren haar beginsel van vrijzinnigheid en verdraagzaamheid te bevatten, deden alsof zi] in haar geheimhouding een duister politiek plan zagen; en dit niettegenstaande het edele voorschrift in het Boek der Constituties dat ,) Benjamin Franklin as a Freemason, door J. F. Sachse. Vreemd genoeg wordt de Vrijmetselarij door Franklin in zijn Autobiografie met genoemd noch in een van zijn Brieven, behalve met twee uitzonderingen, voorzoover dat bekend s is des te merkwaardiger wanneer wij zijn Ma9onn.eke loopbaan in Frankrijk ge durende de latere jaren van zijn leven beschouwen, waar hij in een actief en nauw verband tot de orde stond en zelfs tot de hoogere graden opklom Geen enkele dag zelfs verminderde zijn belangstelling of liefde voor de orde ook maar in de geringste mate. als orthodox was en zelfs op den huidigen dag in Engeland en over de verre zeeën hangt er een zeker teer magisch waas van bekoorlijkheid over de stad die zoo lang een plaats van bijeenkomst der Vrijmetselaren was 1). Van veel ernstiger aard was de scheuring van 1753 welke, zooals men nu denkt, haar oorsprong had in een groep Iersche Vrijmetselaren die niet erkend werden door de eerste Grootloge-). Waarop zij zich tegen de Grootloge keerden, voorwendende dat deze „nieuwe plannen" had aangenomen en van de oude landmerken was afgeweken; en, zooals zij beweerden, terugkeerden tot de oude vormen en zich organiseerden als de Oude Metselaren — terwijl zij hunnen mededingers den naam van Modernen gaven. Later werden deze twee nog verder onderscheiden door de namen van haar respectieve Grootmeesters, zoodat de eene orde de Prins van Wales Metselaars en de andere de Atholl Metselaars werden genoemd. De groote figuur in het Atholl-Grootlichaam was Laurence Dermott aan wiens scherpversneden pen en onvermoeiden ijver als secretaris der orde gedurende meer dan dertig jaar in groote mate haar succes te danken was. In 1756 gaf hij zijn eerste boek der wetten uit genaamd Ahiman Rezon; of Hulp aan een Broeder, waarvan een groot gedeelte ontleend was aan de Iersche Constituties van 1751 door Pratt en het overige uit het Boek der Constituties van Anderson — wien hij niet nalaat met bijtenden spot te critiseeren, hetgeen hij meesterlijk verstond. Onder andere dingen schijnt het ambt van Diaken zijn oorsprong in dit lichaam gehad te hebben. De Atholl Metselaren werden gepresideerd door Meesters van geaffilieerde Loges tot aan 1756 in welk jaar men Lord Blessington, hun eersten Grootmeester met een titel, overhaalde om deze eer te aanvaarden — terwijl bij tijden dat ambt open was gebleven omdat men wachtte tot een edelman die plaats zou innemen. Later was de vierde Hertog van Atholl tegelijkertijd Grootmeester van Schotland en van de Atholl Grootloge; en bij zijn installatie te Londen waren zoowel de Grootloge van Schotland als die van Ierland vertegenwoordigd. 1) Wij spreken vaak van den „Yorkschen ritus" als ware dit de oudste en getrouwste vorm der Vrijmetselarij; maar hoewel dit dient om een tak der Vrijmetselarij van een anderen te onderscheiden is dit niet nauwkeurig. Want om precies te zijn, bestaat er niet zoo iets als een Yorksche ritus. De naam is meer een erkenning van verdienste en eerbied dan de beschrijving van een feit. 2) Masonic Facts and Fictions, door Henry Sadler. Nog een scheuring, niet ernstig maar van beteekenis, ontstond in 1778 en werd geleid door William Preston *) die later een schitterend licht in de orde werd. Op den St. Jansdag den 27en September 1777, woonde de Antiquity Loge te Londen, waarvan Preston Voorzittend Meester was — zooals men weet was deze Loge een der vier die de Grootloge vormden — als geheel een kerkdienst bij om een preek van haar Redenaar te hooren. Zij kleedden zich in de sacristie en marcheerden daarna de kerk binnen, doch na den dienst wandelden zij met hunne magonnieke kleeding terug naar de Logezaal. Er ontstond verschil van meening over de regelmatigheid van deze daad, waarbij Preston haar rechtvaardigde, zooal niet om een andere reden, dan wegens het inhaerente recht dat de Antiquity Loge zelf daartoe bezat. Drie leden verzetten zich tegen zijne beslissing en gingen in hooger beroep bij de Grootloge, waarop hij zoo dwaas was hun namen van de ledenlijst der Loge af te voeren om dit feit. Ten slotte nam de Grootloge de zaak ter hand en gaf een beslissing tegen Preston, en beval het wederopnemen van de drie leden. Op de volgende bijeenkomst stemde de Antiquity Loge om niet te gehoorzamen aan et bevel der Grootloge en in plaats daarvan zich uit dat Grootlichaam terug te trekken en een verbond te vormen met de „Oude Grootloge van Geheel Engeland en de Stad York", zooals die genoemd werd. Zij werden opgenomen door de York Grootloge 'en verkregen spoedig daarna een constitutie voor een „Grootloge voor Engeland ten Zuiden van de Trent". Alhoewel dit lichaam bij den aanvang veel levenskracht vertoonde, constitueerde dit lichaam slechts twee andere onderhoorige Loges en hield toen op te bestaan. adat zij aldus gefaald hadden, herriepen Preston en zijn vrienden in 1789 hunne dwaasheid, verontschuldigden zich bij de Grootloge, vereenigden zich met de mannen die zij hadden uitgeworpen en geb0ren te EdinburSh in en kwam als reizend de wetten A T T' Mj rich °P de hoogte stelde van de geschiedenis, de wetten en de riten van het gilde, omdat er veel vraag naar hem was als spreker H.j was een goed orateur en sprak vaak de Loges in de City toe. Nadat zijn vereerd' ^ 1"! ï* S^eiden hem ^rgeven was, werd hij met vele ambten om VoornamellJk het Gedeputeerd Groot Secretarisschap, hetgeen hem tijd gaf om zijn studies te vervolgen. Later schreef hij de Freemason^s Callender, een aanangsel bij het Boek der Constituties, een Geschiedenis der Vrijmetselarij en het meest had°hii veeTY °f Maumr> dat tal van uit^n beleefde. Bovendien had h,j veel te maken met de ontwikkeling van het rituaal. (Zie The Grand Lodge of England, door A. F. Calvert, hfdst. III). werden weder in de kudde opgenomen; en hiermede eindigde de zaak. Deze versplitsingen kwamen inderdaad, hoewel zij in vele opzichten ongelukkig waren, ten goede aan de orde door hare gevolgen de werkzaamheid van de elkander bestrijdende Grootloges, die altijd scherp en soms zelfs bitter was, doch de verspreiding van de beginselen in de hand werkte, aan welke beginselen alle trouw bleven, terwijl elk medewerkte tot verrijking van het rituaal1). Dermott, een bekwaam, werkzaam en stoutmoedig tegenstander, had geen steen op zijn plaats gelaten om de belangen van de Athoïl Vrijmetselarij te bevorderen, waarbij hij de Grootloge overhaalde om patentbrieven te geven aan legerloges, welke vrucht droegen door het maken van Vrijmetselaars in alle deelen van de wereld, waar het Engelsche leger zich bevond 2). Hoe dit zij, toen deze bekwame secretaris en onverzettelijke strijder zijn lange rust was ingegaan, deed zich een betere stemming gevoelen en een begeerte om den strijd te staken en alle Grootloges te vereenigen — terwijl de weg daartoe gebaand was door het inmiddels overlijden van de oude York Grootloge en de „Grootloge ten Zuiden van de Trent." Inleidende besprekingen met dat doel werden in 1802 gehouden, echter zonder resultaat, doch tegen 1809 kwamen commissies bijeen en brachten verslagen uit over de „geschiktheid en de practische mogelijkheid van éénworden. Er werden broederlijke brieven gewisseld en ten slotte werd een gemengde 1) De geschiedenis van het Rituaal is zeer belangwekkend en moet eigenlijk in bijzonderheden beschreven worden. Een artikel dat er een kort overzicht van geeft, verscheen in het Masonic Monthly van Boston in November .863 Dit artikel is waardevol daar het den groei van het Rituaal aantoont - zoowel door weglating als door aanvulling — maar voornamelijk door de invoering er in van Christelijke beeldspraak en verklaring eerst door Martin Clare in 1732 en later door Hutchinson. Men behoeft zich slechts te wenden tot The Spirit of Masonry door Hutchinson (1802) om te zien hoe ver deze neiging gegaan was, totdat er in 1813 eindelijk paal en perk aan werd gesteld. Op dat tijdstip maakte een commissie een nauwkeurige vergelijkende studie van alle ritualen die 13 Vrijmetselaren in gebruik waren en het resultaat er van waren de Preston Webb Toespraken, nu algemeen in Amerika in gebruik; men moet echter bedenken dat de Grootloge van Engeland nooit eenige toespraak heeft goedgekeurd, alhoewel zij de ceremoniën heeft geauthoriseerd. (Zie een belangrijk artikel van r. Mackey over „The lectures of Freemasonry" in de American Quarterly Review of Freemasonry, II, 297. Hoe jammer dat deze Review overleed omdat zij te goed was ! Zie ook de lezing van Professor Pound over „Divergences in the Ritual . 2) Military Lodges, door Gould ; zie ook Kipling's gedicht The Mother Lodge. commissie gevormd welke alle verschillen naging en een weg vond om de scheuring te heelen *). Ten slotte kwam er hereeniging tot stand in een groote Verzoenings-Logebijeenkomst die in Freemasons' Hall te Londen gehouden werd op den St. Jansdag 27 December 1813. Het was een gedenkwaardig en bezielend tooneel toen de twee Grootloges die zoo lang van elkander vervreemd waren geweest, langzaam de zaal binnenkwamen — de afgevaardigden van 641 Moderne en 359 Oude of Atholl Loges — zoo dooreenloopend dat de een niet van den ander te onderscheiden was. Beide Grootmeesters hadden eereplaatsen in het Oosten. Het was een uur van broederschap waarin elk bereid was, zijn vooroordeel op te offeren terwille van de beginselen die allen gemeenschappelijk deelden terwijl allen even begeerig waren de oude landmerken van het gilde te behouden — en het was vooral een feit van beteekenis dat de Atholl Vrijmetselaars er op aangedrongen hadden dat de Vrijmetselarij zich zou ontdoen van alle Christelijke kleur die er was ingeslopen, en tot haar eerste beginselverklaring zou terugkeeren 2). I) Onder de artikelen van vereeniging werd overeengekomen dat de Vrijmetselarij zou bestaan uit de dr.e symbolische graden „inbegrepen de Royal Arch". De onderhavige studie beoogt geen gedétailleerde bestudeering van de Kapittelvrijmetselarij ie aar eigen geschiedenis en geschiedschrijvers heeft (Origin of the English Rite oor Hughan) W,j volstaan dus met te zeggen dat deze schijnt te zijn aangevangen oms reeks 1738-40, terwijl de algemeene opinies verschillen met betrekking tot het punt of zq ontstond in Engeland of op het Vasteland (Royal Arch Masonry door C. P. Noar, Manchester Lodge of Research, deel III, 191 i-i2). Laurence Dermott ie steeds vlug er bij was, zorgde dat deze vorm van Vrijmetselarij door de Atholl txrootloge meer dan dertig jaar eerder dan door de Grootloge van Engeland werd aangenomen die haar in 1770-76 opvatte toen Thomas Dunckerley werd aangesteld om een en ander voor te bereiden en om te leiden en Dermott was van meen.ng dat zij de kern der Vrijmetselarij vormde en hij aarzelde niet lang om aar te gebruiken als een knots waarmede hij de Modernen te lijf ging; hij was er evenwel met de uitvinder van zooals sommigen zich verbeelden, daar hij de graden ontvangen had eer hij naar Londen kwam, misschien in een ongesystematiseerden vorm. Men beschuldigde er Dunckerley van, het oorspronkelijke Groote Mafonmeke woord uit den Derden Graad naar de Royal Arch overgebracht te hebben en er een ander voor in de plaats te hebben gesteld. Het zij voldoende e zeggen dat de Royal Arch Vrijmetselarij authentieke Vrijmetselarij is, terwijl üet een verdere uitwerking in dramatischen vorm is van den geest en het motief er oude vrijmetselarij volgende op den Derden Graad. (History of Freemasonry and Concordant Orders, door Hughan en Stillson en The Grand Lodge of England, door Calvert). J 6 2) Het is belangwekkend op te merken dat de schrijver van het artikel „Vrij- Nadat zij eenmaal vereenigd was en bevrijd van inwendige twisten, zoowel als gelouterd van wrokgevoelens, ging de Vrijmetselarij, haar onsectarische, onpartijdige vlag hoog houdend, voorwaarts bij het vervullen van haar groote zending. Indien wij de les willen leeren dit uit deze lang verstorven twisten en splitsingen te leeren is, moeten wij waakzaam zijn, onze oordeelvellingen herzien, onze voorschriften verbeteren en dien geest van liefde aankweeken welke de bron is van al onze vrijwillige pogingen in de richting van wat goed en waar is:eenheid in essentieele zaken, vrijheid in alles wat onbelangrijk of twijfelachtig is; altijd Liefde - één band, één universeele wet, één broederschap in geest en in waarheid! IV Thans rest ons, een blik te werpen, en helaas slechts een enkelen blik _ 0p den groei en den invloed der Vrijmetselarij in Amerika; en het is een grootsch verhaal dat boekdeelen behoeft om het goed te vertellen. Zooals wij gezien hebben, kwam zij reeds vroeg over naar de Nieuwe Wereld, lang vóór de naam van de Groote Republiek genoemd was en met haar evangelie van Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap hielp zij de instellingen van dat vasteland te vormen. Langs de Atlantische kust naar het Zuiden, langs de Groote Meren, in de wildernissen van het Middenwesten en de wouden van het verre Zuiden ging zij westwaarts naarmate de ster van het rijk leidde, er. zette haar altaren neer op de verstverwijderde grenzen als een metselarij" in de Catholic Encyclofaedia — een artikel dat in vele opzichten bewonderenswaardig en voor het grootste gedeelte eerlijk geschreven is - dit punt zeer opblaast en van zijn standpunt terecht alhoewel zijn uiteenzetting er van geheel onjuist is. Hij verbeeldt zich dat de tegenstand tegen de Christelijke beeldspraak in het rituaal een gevolg was van vijandigheid jegens het Christendom. Dit was niet het geval. De Vrijmetselarij was toen niet gekant tegen het Christendom of eenigen andere godsdienst en is dit nooit geweest. Verre van dat. Maar het Christendom in die dagen was - zooals het thans ook maar al te vaak is — een anderen naam voor een geestdrijverig sectarisme; terwijl de Vrijmetselarij krachtens haar geest ONSECTARISCH was en is. Vele Vrijmetselaren waren toen als nu toegewijde Christenen, - waaronder niet weinig predikanten maar de orde zelf staat open voor lieden van allerlei geloofsvormen, Katholle en Protestant, Hebreeuwsch en Hindoesch, die hun geloof in God belijden; en zoo zal het altijd zijn als zij trouw blijft aan haar beginselen en geschiedenis. symbool van beschaving, van getrouwheid aan wet en orde, van vriendschap jegens school en kerk. Indien de geschiedenis een verslag gaf van de ongeziene invloeden die medewerken tot het vormen van een volk, van die krachten ten goede die nimmer ophouden te werken, die nooit dralen, nooit vermoeid raken en waarvan onze maatschappelijke orde het uiterlijke en zichtbare teeken is, dan zou de ware geschiedenis der Vrijmetselarij in Amerika verteld kunnen worden. Laten wij, in plaats van een droge opsomming van feiten te geven ), trachten den geest der Vrijmetselarij in Amerika te vatten en af te schilderen, opdat allen zullen zien hoe deze groote orde voorzat bij de vorming van de Republiek, met welker groei zij zoo nauw was verbonden. Men behoeft bijvoorbeeld niemand te vertellen welke vaderlandslievende herinneringen zijn blijven hangen rondom de oude Green Dragon herberg, welke Webster, toen hij in 1823 te te Andover sprak, „Het hoofdkwartier der Revolutie" noemde. Dit was ze ook, maar er was ook een Ma^onnieke zaal in de Lange Kamer, waarin de Grootloge van Massachusetts — een vertakking van de St. Andrewloge — gevormd werd op den St. Jansdag 1767, met Joseph Warren, die later bij Bunker Hill viel, als Grootmeester. Daar kwamen Samuel Adams, Paul Revere, Warren, Hancock, Otis en anderen bijeen en namen besluiten en ontwierpen plannen die zij verwezenlijkten. Daar werd het plan ontworpen voor de Bostontheepartij, dat werd uitgevoerd door Vrijmetselaren vermomd als Mohawk Indianen niet door de Loge als zoodanig maar door een in de Loge gevormde club die zich noemde de Caucus Pro Bono Publico, waarvan Warren de leidende geest was en waarin, zooals EHiott zegt „De plannen van de zonen der Vrijheid rijpte". Gelijk Henry Purkett placht te zeggen, was hij tegenwoordig bij de vermaarde Boston-theepartij als toeschouwer, en in ongehoorzaamheid aan de bevelen van den Voorzittend Meester der Loge die daadwerkelijk aanwezig was 2). 1) Voor een opsomming van feiten betreffende de geschiedenis der Vrijmetselarij in Amerika leze men de History of Freemasonry and Concordant Orders door W. J. Hughan en H. L. Stillson alsmede de „American Addenda" bij Gould's Geschiedenis der Vrijmetselarij. In dit boek zoeken wij slechts naar den geest achter dit woud van feiten. 2) Voor een volledig verhaal zie men „Reminiscences of the green Dragon Tavern in Centennial Memorial of St. Andrew's Lodge, 1870. Zooals in Massachusetts waren door de geheele kolonie de "Vrijmetselaren overal werkzaam ten gunste van een natie „die ontvangen was in vrijheid en gewijd was aan de stelling dat alle menschen gelijkwaardig geboren zijn". Van de mannen die de onafhankelijkheidsverklaring teekenden, waren de navolgende lid der Orde: William Hooper, Benjamin Franklin, Matthew Thornton, William Whipple, John Hancock, Philip Livingstone, Thomas Nelson; en ongetwijfeld nog andere als wij de Magonnieke verslagen bezaten die gedurende den oorlog vernietigd werden. Men heeft inderdaad gezegd dat met vier man buiten de kamer de vergadering in forma geopend had kunnen zijn in den Derden Graad. Niet alleen Washington1) maar bijna al zijn generaals waren Vrijmetselaars; tenminste Greene, Lee, Marion, Sullivan, en Israël Putnam, Edwards, Jackson, Gist, Baron Steuben, Baron de Kalb, en de Markies de Lafayette die tot Vrijmetselaar was gemaakt in een der Militaire Loges welke in het Vastelandsleger werden gehouden 2). Indien de geschiedenis van deze oude kamploges geschreven kon worden, wat zou deze ons dan verhalen! Niet alleen wijdden zij mannen als Alexander Hamilton en John Marshall, den onsterfelijken hoofdrechter in, maar zij vormden den geest der Vrijmetselarij in „tijden die de zielen der menschen beproeven" 3), een geest die door de eerste linies heen moest, wachtposten verschalkte en de verschrikkingen van den oorlog verzachtte. Hunne zwaarden terzijde leggend, hielpen deze Vrijmetselaars om wijd en diep de grondslagen te vestigen van die vrijheid onder de wet welke deze natie inderdaad tot „de laatste hoop van den mensch heeft gemaakt" (R. Fort Newton is Amerikaan! Vertaler). Ook was het geen toeval, maar een tooneel dat volkomen in het geheel paste, 1) Washington, the Man and the Mason door C. H. Callahan. Jackson, Polk, Fillmore, Buchanan, Johnson, Garfield, Mc. Kinley, Roosevelt, Taft, allen Presidenten van de Vereenigde Staten, waren Vrijmetselaar. Een lange lijst kan men vinden in de Cyclopadia of Fraternities door Stevens, Artikel over „Vrijmetselarij: Beroemde Amerikanen". 2) Washington and his Masonic Compeers door Randolph Hayden. 3) Thomas Paine, wiens woorden dit zijn. heeft ons hoewel hij geen Vrijmetselaar was, een verhandeling nagelaten over The Origin of Freemasonry. Weinig menschen zijn ooit op onrechtvaardiger en wreeder wijze belasterd dan deze groote patriot die de eerste was om den naam „Vereenigde Staten'' uit te spreken en die, instede van een ongeloovige te zijn, geloofde in „den godsdienst waarin alle menschen overeenstemmen" dat wil zeggen in God, Plicht en de onsterfelijkheid der ziel. dat George Washington in zijn ambt als eerste president van de Republiek ingezworen werd door den Grootmeester van New-York, terwijl hij zijn eed aflegde op een bijbel uit een Magonnieke Loge.' Het was een parabel van het geheele tijdperk. Indien het Magna ( harta rechten eischte die hét bestuur kan geven, zoo deed de Vrijmetselarij van den aanvang af die onvervreemdbare rechten gelden die den mensch aan God, den Vader der menschen, ontleent. Nooit vond deze waarheid lieflijker uiting dan in de tonen van de oude schotsche viool waarop Robert Burns, een Meester Metselaar, in lyrische vreugde zong van de heiligheid der ziel en de aangeboren waardigheid der menschheid als de eenige grondslagen van de maatschappij en den Staat. Die muziek vervolgde haar weg over vastelanden en zeeën totdat zij een belichaming vond in de Constitutie en de wetten van dit volk, waar heden ten dage meer dan een millioen Vrijmetselaren burgers zijn. Hoe vreemd is het dan dat de Vrijmetselarij het slachtoffer is geworden van de bitterste en meest ongegronde vervolging, want anders was het niet, in de annalen der Republiek. Toch gebeurde dit tusschen 1826 en 1845 in verband met de Morganzaak, waarover zoo veel geschreven is en zoo weinig waarheid verteld 1). I) William Morgan was een losbandig, minderwaardig drukker in Batavia NewYork, die na m alles gefaald te hebben, dacht geld te kunnen maken door de geheimen te verraden van een orde die door zijn aanwezigheid bezoedeld werd. Dwaselijk misleid, heten enkele Vrijmetselaren hem op een aanklacht van weinig be ang arresteeren, kregen hem uit het land en betaalden hem blijkbaar om uit het land te blijven. Zoo men geen aandacht had geschonken aan zijn verradersgeschrift zou het als zoovele andere welke er aan voorafgingen, als een doodgeboren kindje van de pers zijn gekomen. Thans echter begonnen er geruchten te loopen dat Morgan ontvoerd was en in de Niagara geworpen, terwijl er geen bewijs was dat hij was gedood en nog veel minder dat hij door Vrijmetselaars was vermoord. Thurlow Weed en een bende onbeschaamde politici vatten de zaak op en de rest was gemakkelijk. Een jaar later werd er een lijk gevonden op de kusten van het Meer van Ontario, hetwelk door Weed en de vrouw van Morgan - die daarvoor ongetwijfeld was betaald - herkend werd. En dit niettegenstaande de vrouw van een visscher, genaamd Munroe, hetzelfde lijk herkende als dat van haar man die een week tevoren verdronken was. Dat hinderde niets; zooals Weed zeide „ et zal heel goed dienst doen voor Morgan tot na de verkiezingen" — een opmerking die hem kenmerkte, als wij mogen oordeelen naar zijn eigen portret zooals dat in zijn Autohographte staat. Op politiek gebied was hij tot alles in staat als hij er succes mee kon hebben en hier zag hij een kans om alles wat gemeen en vuil was in den menschelijken aard in beroering te brengen om een ambt te verwerven ^ie voor een prachtig overzicht van de geheele zaak History of Masonry door Hughan en Stillson en ook door Gould in deel IV van zijn Geschiedenis) Het was helaas een kwaad uur waarop zooals Galsworthy zou zeggen „de menschen alleen iets groots en godsdienstigs gevoelen cn geheel blind worden voor rechtvaardigheid, feiten en rede." Hoewel overal de Loges de misdaad, als het een misdaad was, van zich wierpen en brandmerkten en de Gouverneur van New-York die zelf Vrijmetselaar was al het mogelijke deed om degenen die er bij betrokken waren te ontdekken en te straffen, kon het fanatisme niet meer worden bedwongen: de heerschappij der domme massa zegevierde. Er werd een anti-magonnieke partij gevormd*) en gevoed met doldriftigheid en het land stond van het eene einde tot het andere einde op stelten. Zelfs een man als John Quincy Adams, van groote lichtgeloovigheid en sterk vooroordeel, werd in den draaikolk getrokken en hij geeselde de Vrijmetselarij als een vijand van de maatschappij en den staat — daarbij vergetende dat Washington, Marshall en Warren leden der orde waren! Ondertusschen — en het was treurig genoeg — kwamen tengevolge van dit alles Thaddeus Stevens en dergelijke lieden tot macht zooals het hun plan was geweest. Zij versloegen Henry Clay bij de Presidentsverkiezing omdat hij Vrijmetselaar was, en kozen, dit zij terloops opgemerkt, een anderen Vrijmetselaar, Andrew Jackson! Wij mogen zeggen dat zoo de Vrijmetselaars het moeilijk vonden om binnen den passer te blijven, zij tenminste naar den winkelhaak handelden. Ten slotte was de woede uitgewerkt, terwijl de orde bevrijd was van alle zwakke lieden die alleen naar den vorm Vrijmetselaar waren. Een wederopleving der Vrijmetselarij was het gevolg, in den aanvang langzaam en daarna met groote snelheid. Niet zoodra was de Vrijmetselarij van deze beproeving bekomen of de duistere wolken van den burgeroorlog pakten zich boven het land samen — de treurigste van alle oorlogen, die een volk dat één was in kunsten en wapenen en geschiedkundige herinneringen verdeelde, en een erfdeel naliet van bloed, vuur en tranen. Laat men voor immer bedenken dat terwijl de kerken verdeeld waren en de staten zich van elkander afscheidden, de maqonnieke orde onverbroken bleef in dat wilde en rampzalige uur. Men deed een poging om de Vrijmetselarij in den strijd te betrekken, doch de wijze raadgevingen van haar leiders, in het I) Cyclopaedia of Fraternities, artikel „Anti-Masonry" geeft een verslag tot in bijzonderheden en vele belangrijke feiten. Noorden zoowel als in het Zuiden, voorkwamen dat de Vrijmetselarij in de politiek gemengd raakte; en hoewel zij de tragedie niet kon afwenden, deed zij veel om het leed er van te verzachten door bruggen als regenbogen van genade en goeden wil te bouwen tusschen de legers. Misschien zal de hartstocht zwaren druk hebben uitgeoefend op den band der Magonnieke liefde, maar hij kon hem niet breken en de Vrijmetselarij kreeg een zending te vervullen op de roode velden, onder de zieken, de gewonden en de gevangenen; en menig man in grijze uniform plantte een acaciatak op het graf van een man me blauwe uniform droeg. Eenmaal hoopt de schrijver van dit boek dat verhaal te vertellen of een gedeelte er van en dan zullen de menschen begrijpen wat Vrijmetselarij is, wat zij beteekent en wat zij kan doen om de nooden der menschheid te genezen *). Zóó is het tijdens onze geheele nationale geschiedenis geweest en heden ten dage is de Vrijmetselarij meer waard voor de rust en de veiligheid dezer Republiek dan haar leger en vloot te zamen. Bij iedere wending der gebeurtenissen wanneer de rechten van den mensch bedreigd werden door openlijke of stille vijanden, heeft zij op wacht gestaan — terwijl haar altaarlichten als vuren langs de hoogten der vrijheid brandden, als wachtlichten. Niet alleen in ons eigen land, maar overal op de wijde aarde, hebben de mannen die het juk der tyranme, hetzij deze politiek of geestelijk was, afwierpen en de rechten opeischten die den mensch toekomen, een vriend gevonden m de Magonnieke orde - zooals Mazzini en Garibaldi in Italië. En heden ten dage moeten wij niet minder op onze hoede zijn en waken, O Op den eersten dag na den slag van Gettysburg was er in die stad een Loze bijeenkomst en Yanks- en ,Johnny ReW. kwamen daar "ZÏZ Toen het ^n ?■ ÜTT 7™ ^ ^ ^ k™ ^ cier - Tho "rT* k Arkansas aanviel, Het de bevelvoerende offi- omas H. Benton — Grootmeester der Grootloge van Iowa, een wacht BIBLIOTHEEK r b h Van Generaal Albert Pike 0M ^ WoNNIEKE za aï h f f beschermen. Een Union officier die door Richmond marcheerde g bekende symbolen boven een zaal, hij zette een wacht rondom de Logezaal' organiseerde d.en nacht met een aantal Vrijmetselaren der Geconfedereerden een behoeft''' PJ°0r h6t °nderSteUnen van weduwen en weezen die door den oorlog behoeftig achter waren gelaten. ScbrehveiVerzodnTS 7 « -g veel minder dit boek hebben ge- '. , f Vrlendelljkheid van een broeder Vrijmetselaar die het leven Die joinfldLT redde rlke krijgsgevangene was te Rock in Illinois. verzamefen om d P* T ^ ^ b°ekdeelen V°1 met zulke feiten kunnen zamelen om de goede zending der Vrijmetselarij in die dagen te bewijzen iedere wetenschap van welken aard ook, naar de Goddelijke waarheid en een psychisch feit is, zooals Agassiz zeide, even heilig als een zedelijke waarheid — daar ieder feit de tegenwoordigheid van God is. Weer een ander schrijver bepaalt de Vrijmetselarij als „Vriendschap, Liefde en Rechtschapenheid — een vriendschap die zich verheft boven alle denkbeeldige maatschappelijke onderscheidingen, vooroordeelen van godsdienstigen aard en de geldelijke omstandigheden van het leven; een liefde die geen grenzen, geen ongelijkheid of vergankelijkheid kent; een Rechtschapenheid die den mensch bindt aan de eeuwige wet van plicht" *). Dit is inderdaad de kern en het wezen der Vrijmetselarij zelve, maar de Vrijmetselarij heeft geen monopolie van dien geest en haar eenigheid bestaat veeleer in den vorm waarin zij tracht dien genadevollen en weldadigen geest, die de genius is van al het hoogere leven van den mensch, te belichamen en uit te drukken. De "Vrijmetselarij is niet alles; zij kan even duidelijk bepaald worden als een beeldhouwwerk van Phidias of een schilderij van Angelo. Bepalingen kunnen gevaarlijk zijn, doch misschien kunnen wij niet beter doen dan de woorden over te nemen van het Duitsche Handbuch als de beste beschrijving die tot dusverre gegeven is 2): Vrijmetselarij is de werkzaamheid van nauw verbonden lieden, die symbolische vormen gebruiken, hoofdzakelijk ontleend aan het metselaarsvak en aan de bouwkunst, voor het welzijn der menschheid werken, en er naar streven, zichzelf en anderen te veredelen om daardoor een universeel verbond der menschheid tot stand te brengen, hetwelk zij thans reeds trachten op een kleine schaal te verwezenlijken. De beschaving kon nauwelijks een aanvang nemen, voordat de mensch zichzelf een vaste woonplaats had gevormd en dus is het oudste van alle menschelijke handwerken en de oudste ook misschien de edelste, kunst: het vak van den bouwer. De godsdienst nam een uitwendigen vorm aan toen de menschen voor het eerst een altaar oprichtten voor hunne offeranden en het omringden met een heilig- 1) History and Philosophy of Masonry door A. C. L. Arnold, hfdst. XVI. Om van iemand, bijvoorbeeld van Socrates, die den geest van Vriendschap en Rechtschapenheid bezat, te zeggen dat hij een Vrijmetselaar was, is in zeker opzicht waar, maar het is misleidend. Niettemin, wanneer iemand dien geest niet bezit, is hij geen Vrijmetselaar, al moge hij ook den drieÊndertigsten graad bezitten. 2) Deel I blz. 320. Het Handbuch is een encyclopaedie der Vrijmetselarij in 1900 uitgegeven. Zie de gunstige beoordeeling er van in A. Q. C. XI, 64). dom van geloof en ontzag, van mededoogen en troost en een steenhoop opwierpen om de graven aan te duiden waar hunne dooden sliepen. De geschiedenis is niet ouder dan de bouwkunst. Het is dusgeen wonder dat het denkbeeld en de kunst van bouwen tot den grondslag gemaakt werd van een groote orde van lieden die geen ander doel heeft dan het opbouwen van de menschheid in Geloof, Vrijheid en Vriendschap. Daar zij er naar streeft het leven te veredelen en schooner te maken, vindt zij in de gemeenschappelijke taak en den voortdurenden arbeid van den mensch, haar zin voor menschelijke eenheid, haar visioen van het leven als een tempel „die gebouwd wordt en waarop gebouwd wordt" en hare symbolen van die waarheden welke leiden tot reinheid van karakter en tot bestendigheid der maatschappij. Aldus arbeidt de Vrijmetselarij, tesaamgeklonken aan het opbouwende genie der Menschheid, en zoo lang zij haar ideaal trouw blijft, kan geen wapen dat er tegen gesmeed wordt, zegepralen. Een \an de indrukwekkendste en treffendste dingen in de menschelijke geschiedenis is, dat zekere ideale belangen afzonderlijk te voorschijn treden wegens de vereering die onder alle volken er aan betoond werd. Er zijn gilden ontstaan om de belangen te behartigen van kunst, wetenschap, wijsbegeerte, broederschap en godsdienst; om de kostbare, met moeite veroverde erfdeelen der menschheid te bewaren; om de menschheid in haar dienst te trainen; om haar macht te laten gelden in het gewone leven der stervelingen en door dat gewone leven heen het licht en de heerlijkheid van het ideaal te zenden zooals de zon zijn stralen schiet door een groote sombere wolk en daarbij schoonheid uit de bruine aarde opwekt. Zoodanig is de Vrijmetselarij, die al deze hooge belangen vereenigt en een uitgebreide over de geheele wereld verspreide broederschap van vrije en toegewijde lieden in hun dienst stelt, een broederschap gebouwd op een grondslag van geestelijk geloof en zedelijk idealisme, welker zending het is om menschen tot vrienden te maken, om hunne levens op te heffen en te veredelen, om hun geloof te verdiepen en hunne droomen te louteren, om hen van de schijnbaarheden van het leven af te wenden en te brengen tot een vereering van waarheid, schoonheid, rechtschapenheid en karakter. Méér dan een instelling, méér dan een traditie, méér dan een genootschap, is de Vrijmetselarij een van de vormen van het Goddelijke Leven op aarde. Niemand kan hopen een zoo genadevollen geest, een zoo weldadige orde, een zoo profetischen invloed van het tegenwoordige en toekomstige opbouwen van het ras te omschrijven. Er bestaat een algemeen begrip dat de Vrijmetselarij een geheim genootschap is en dit denkbeeld is gegrond op de geheime riten, die bij hare inwijdingen gebruikt worden en de teekens en aanrakingen waarmede hare leden elkander herkennen. En zoo komt het dat men aanneemt dat de voornaamste doeleinden van de orde een geheime politiek of leering zijn, r) terwijl het eenige ware geheim der Vrijmetselarij is dat zij geen geheim heeft. Hare beginselen zijn alom in geschriften verspreid; hare doeleinden en wetten zijn bekend alsmede de tijden en plaatsen harer bijeenkomsten. Daar zij tot ons gekomen is uit donkere dagen van vervolging toen al de edeler dingen de bescherming van de afzondering zochten, houdt zij nog vast aan haar geheime riten, niet om de waarheid te verbergen, doch om deze beter te onderrichten door het op indrukwekkender wijze te doen, om de menschen te trainen in haar reinen dienst, en eenheid en vriendschap op aarde te bevorderen. Hare teekenen en aanrakingen dienen als een soort universeele taal en meer nog als een gracelijke dekking om een medemensch die in moeilijke omstandigheden verkeert te helpen zonder zijn zelfachting te kwetsen. Indien er enkelen toe worden aangetrokken uit nieuwsgierigheid, zoo blijven allen om te bidden, beseffende dat zij leden zijn van een groote geschiedkundige broederschap van de zoekers en vinders van God2). Zij is oud omdat zij Waar is; als zij verkeerd ware geweest, dan zou zij lang geleden ten onder zijn gegaan. Wanneer alle menschen haar eenvoudige voorschriften vervullen, zullen 1) Er is veel geschreven over de geheimhouding der Vrijmetselarij.s|Hutchinson legt in zijn voordracht over „The Secrecy of Masonry" den nadruk op haar besloten karakter als een schuilplaats voor de lieflijke uitoefening van weldadigheid (Spirit of Masonry, Lezing X). Arnold bevredigt ons meer in zijn verhandeling over „The Philosophy of Mystery" waarbij hij de woorden van Carlyle in Sartor Resartus aanhaalt: „Bijen willen slechts werken in de duisternis; gedachten willen slechts werken in stilte; zoo wil ook de deugd slechts in het geheim werken (History and Philosophy of Masonry hfdst. XXI). Maar geen dezer schrijvers schijnt de psychologie en paedagogie van geheimhouding te beseffen de waarde van nieuwsgierigheid, van verwondering en verwachting bij het leeren van groote waarheden die alledaagsch worden geacht omdat zij oud zijn. Zelfs in die atmosfeer blijft het ware geheim der Vrijmetselarij voor velen verborgen — zooals het zonlicht de diepten der hemelen verbergt. ^ 2) Lees het edele hoofdstuk over „Het gebed als een Ma van stoutheid, durf en kennis die hij belichaamt arbeid 'MDit is" en de Proefnemingen van den handel arbeid. Dit is een beschrijving van de Comaciner Meesters en niet van de arme ruwe, ongeletterde Steenmetselaren waaraan Pike dacht. (Hiermede ben ik het' ge eenS" Yan beneden ^gezien is er een kern van waarheid in. Maar bouwers "enz b ** ^ gr°ePen k^tenarcn, bouwers, enz. bijeengebracht, die behoorden tot de besten op hun gebied en die een zekere mate van intuïtie bezaten. Op hun denkvermogens werd dan door degenen, die w.sten wat zij deden, de vorm ingedrukt welken het op te richten ge ouw moest aannemen om te beantwoorden in uiterlijken vorm aan den vorm die op innerlijke, onzichtbare gebieden geschapen werd door de ceremoniën in leze met' f c ^ ^ " B0Cd begrfp VaU hetgeen ik hier bedoel, eze men The Science of Sacraments door Bisschop C. W. Leadbeater. Vertaler) I) Zie zijn brief „Touching Masonic Symbolism". niets anders noodig zijn om te bewijzen dat het een dwaling was. Natuurlijk hebben voor diepere denkers alle symbolen een diepere beteekenis en er kunnen vele Vrijmetselaars geweest zijn die de symboliek der orde niet doorgrondden. Dat doen ook wij met; doe de symboliek zelf, van de vroegste oudheid af, was zeker het gemeenschappelijk erfdeel en de schat van de werk-Metselaren van de Loges van Engeland en Schotland vóór 1717, J* eeuwen vóór 1717. II Daarom is het niet vreemd dat mannen van aanzien en geleerdheid aangetrokken door den schat van symboliek in de Vrijmetselarij, zoowel als door haar geest van broederschap, misschien ook door haar geheimhouding, reeds op een vroeg tijdstip begonnen te vragen, aangenomen te worden als leden van de Orde; vandaar de naam Aangenomen Metselaars ). Het is niet duidelijk hoe ver de gewoonte om zulke lieden tot e Loges toe te laten teruggaat, maar men kan er aanwijzingen van vinden in de oudste documenten der orde; hetzij wij al dan met als geschiedkundig aannemen het lidmaatschap van prins Edwin in de tiende eeuw, waarvan het Regius Gedicht zegt. Van het bespiegelen was hij een meester. Dit kan misschien louter beduiden dat hij overvloedig bedreven was in de kennis zoowel als in de uitoefening van de kunst, alhoewel, zooals Gould ons beduidt, het Regius Manuscript aanwijzingen bevat van gedachten die verre gingen boven het verstand van degenen aan wie het voorgelezen werd2). . Dergelijke sporen van Aangenomen Metselaren vinden wij in het Cooke-Manuscript dat in 1400 of eerder werd samengesteld ope oppert de meening3), dat de oudste leden van deze klasse kerkelijke loges echter wilden nimmer zulke leden aannemen. Nog zelfs in 1786, op den 4en April, werden twee broeders voorgesteld als leden van Domat.c Lodge No 177 en werden afgewezen omdat zij geen werkdadige metselaren waren (History Lion and Lamb Lodge 192, Londen, door Abbott). 2) On the Antiquity of Masonic Symbolism. A. Q. C. I , 7- 3) Historical Essay on Architecture hfdst. XXI. lieden waren die wenschten te studeeren om bouwheeren en ontwerpers te worden, opdat zij de oprichting van eigen kerken zouden kunnen leiden; dit des te meer omdat de orde zulk een hooge en heilige bestemming had en zoo geheel en al vrij was van alle plaatselijke en burgerlijke wetgeving en de goedkeuring en de bescherming van de Kerk genoot. Later, toen de orde niet in de gunst stond bij de Kerk, zochten mannen van een andere soort — geleerden, mystici en minnaars der vrijheid — hare graden. In ieder geval nam de gewoonte vroeg een aanvang en duurde zij door de jaren heen voort, tot de Aangenomen Metselaren in de meerderheid waren. Edellieden, heeren en geleerden traden in de orde als bespiegelende Vrijmetselaren en vervulden ambten in de oude Loges, terwijl de eerste naam die werkelijk in notulen vermeld wordt John Boswell was, die als lid van de Loge van Edinburgh in 1600 tegenwoordig was. Van de negen en veertig namen op de rol der Loge te Aberdeen in 1670 waren er negen en dertig Aangenomen Metselaren die op geen enkele wijze in verband stonden met het bouwvak. In Jingeland vindt men de oudste verwijzing naar de inwijding van een Bespiegelend Metselaar in de notulen van een Loge in het jaar 1641. Op den twintigsten Mei van dat jaar werd Robert Moray, „Generaal Kwartiermeester van het Leger van Schotland," zooals het verslag luidt, ingewijd te Newcastle door leden van de „Lodge of Edinburgh die in het Schotsche leger waren. Een nog vermaarder voorbeeld is dat van Ashmole, waarover wij lezen in de Memoirs of the life of that learned Antiquary, Elias Ashmole, Drawn up by Himself bij wayof Diary, uitgegeven in 1717, hetwelk twee mededeelingen bevat als volgt, de eerste gedateerd 1646; October 16. 4 uur 30 Minuten na den middag. Ik werd tot Vrijmetselaar gemaakt te Warrington in Lancashire met Kolonel Henry Mainwarmg van Kartichain in Cheshire; de namen van degenen die tegenwoordig waren in de Loge zijn Richard Penket Warden, James Collier, Richard Sankey, Henry Littler, John Ellam, Richard Ellam en Hugh Brewer. Dit is het verslag, cursief en alles inbegrepen; en men heeft aangetoond door de testamenten na te sporen van al de aanwezige mannen dat de leden van de Warrington Loge in 1646 bijna allen, inderdaad iedereen voor zoover dat bekend is, Aangenomen Metselaren waren. Er gaan vijf en dertig jaren voorbij eer wij de eenige andere Maqonnieke aanteekeningen in een dagboek vinden, gedateerd 1682, welke als volgt luiden: Om ongeveer vijf uur des namiddags ontving ik een Oproep om in de Loge te verschijnen die den volgenden dag zou gehouden worden in de Masons Hall te Londen. Dienovereenkomstig ging ik en omstreeks den Middag werden in de Broederschap der Vrije Metselaren opgenomen Sir William Wilson, Kapitein Richard Borthwick, Will. Woodman, Wm. Grey, Samuel Taylor en William Wise. Ik was de Oudste Gezel onder hen (daar het vijf en dertig jaar geleden was sedert ik werd opgenomen). Behalve mijzelf waren aanwezig de hiernavolgende Gezellen. (Dan volgt een lijst van namen waaruit wij niets leeren). Wij dineerden allen in de Herberg De Halve Maan in Cheapside en hadden een voornamen maaltijd op kosten van de nieuw aangenomen Metselaars. Wij vermelden hier deze aanteekeningen niet omdat zij zeer belangrijk zijn, maar omdat Ragon en anderen werkelijk van meening zijn geweest dat Ashmole de Vrijmetselarij maakte, alsof één mensch de Vrijmetselarij gemaakt had! Het is voorzeker vreemd, indien dit waar is, dat slechts twee aanteekeningen in zijn Dagboek op de Orde zinspelen; maar dat baart geen moeilijkheden voor de theoretici die zoo aan hun afgoden hangen dat zij weinig acht slaan op feiten. Neen, de omstandigheid dat Ashmole een Rozekruiser was, een Alchemist, iemand die zich verdiepte in occulte leeringen is voldoende, terwijl de afwezigheid van eenige latere zinspeling op hem slechts dient om de verbeelding te sterken daar de theorie hierin bestaat dat enkele adepten, die zagen dat de Vrijmetselarij op het punt stond uiteen te vallen en te vergaan, er hunne symbolen bij invoerden, deze tot het werktuig makende om hun hooge, al zij het verborgen, leering te verkondigen. Hoe aantrekkelijk en toch hoe geheel en al zonder grond! Er is geen bewijs dat er een Rozekruisers genootschap bestond, behalve op papier geweven uit een reeks romantische verhalen die reeds in 1616 het licht zagen en die werden toegeschreven aan Andrea, vóór een veel later tijd; en zelfs toen het tot ontstaan kwam, was het geheel afzonderlijk van de Vrijmetselarij. Occultisme is ongetwijfeld iets dat ons ontwijkt, dat komt van ik weet niet waar, en zweeft als een nevel die over de heuvelen hangt. Maar niettemin moesten wij dan toch in staat zijn in de Vrijmetselarij het een of andere spoor van Rozekruisersinvloed te vinden, het een of andere vage teeken van de verheven wijsheid die men beweert dat aan de orde werd toegevoegd; niemand heeft dat echter nog ver- geëerd en voor oogen gehouden werden, waarschijnlijk lang nadat zij dood waren Dit kunnen wij niet als zeker beweren, maar wij kunnen vaststellen dat reeds in 1620, en wij mogen uit andere dingen afleiden ook reeds veel vroeger, zekere leden van het genootschap van Metselaars en anderen te zamen kwamen om een Loge te vormen voor de doeleinden der Bespiegelende Vrijmetselarij -). Conder vermeldt ook een exemplaar van de Oude Plichten of Gothische Constituties in de kist van het Londensche Genootschap van Metselaren, bekend als Het Boek van de Constituties van dc Aangenomen Metselaren en dit schijnt hij te vereenzelvigen met het Regius-Manuscript. Nog een getuige gedurende dit tijdperk is Randle Holme uit Chester, wiens verwijzingen naar de Orde in zijn Academie Armory, 1688, van groote waarde zijn, omdat hij schrijft als „een lid van die vereeniging die Vrije-metselaren wordt genoemd." Het Harleian-Manuscript is in zijn handschrift geschreven en het volgende blad is een merkwaardige lijst van zes en twintig namen, zijn eigene inbegrepen. Het is de eenige bekende lijst van dien aard in Engeland en een zorgvuldig onderzoek van alle bronnen die inlichtingen kunnen verschaffen met betrekking tot de mannen van Chester, toont aan dat zij bijna allen Aangenomen Metselaren waren. Dan hebben wij zelfs nog vroeger de Natural History of Staffordshire door Dr. Plott, 1686, waarin ons op een onvriendelijke wijze vele dingen verteld worden omtrent de gebruiken en de voorschriften van het gilde in die dagen. Loges van minstens vijf leden moesten gevormd worden om een quorum te maken, aan de candidaten werden handschoenen gegeven en een banket dat op de inwijdingen volgde, behoorde tot de gewoonten. Hij verklaart dat er verscheidene teekens en paswoorden waren waardoor de leden in staat waren „elkander bekend te worden en zich bekend te maken over het geheele land," terwijl zijn geloof in de uitwerking er van dat van den meest lichtgeloovige in onze dagen te boven gaat. Nog een ander treffend verslag vindt men in The Natural History of Wiltshire door John Aubrey, waarvan het manuscript berust in de Bodleian Library te Oxford met de dagteekening van 1686; en op de keerzijde van bladzijde 72 van dit manuscript staat de volgende aanteekening van Aubrey: „Op dezen dag (18 Mei 1681) is er een groote conventie in de St. Paulskerk van de broederschap der vrije (daarna schrapte hij het woord vrije uit en zette daarvoor in de 2) Zelfde boek, Inleiding. plaats Aangenomen) Metselaren; waar Sir Christopher Wren als Broeder zal worden aangenomen: en Sir Henry Coodric van den Tower en verscheidene anderen." 1) Waaruit wij mogen afleiden dat er vergaderingen waren vóór 1717 en dat zij belangrijk genoeg waren om aan een niet-Metselaar bekend te zijn. Wij zouden andere bewijzen kunnen bijbrengen, maar dit zij genoeg om aan te toonen dat de Bespiegelende Vrijmetselarij wel verre van een nieuwigheid te zijn, zeer oud was in den tijd toen men veronderstelde dat zij werd uitgevonden. Bij den grooten brand van Londen in 1666 ontstond er een hernieuwde belangstelling in de Metselarij. Velen die haar hadden opgegeven, spoedden zich in drommen naar de Hoofdstad terug om de stad en voornamelijk de St. Pauls Kathedraal, te herbouwen. Oude Loges werden weder in het leven geroepen en er werd een poging gedaan om de oude jaarlijksche of driemaandelijksche bijeenkomsten weder te hervatten, terwijl tegelijkertijd de aangenomen Metselaars in aantal en in ijver toenamen. Nu ligt de kern van de geheele zaak met betrekking tot de Aangenomen Metselaren in het antwoord op vragen als deze: waarom vroegen soldaten, geleerden, oudheidkundigen, geestelijken, advocaten en zelfs leden van den adel om aangenomen te worden als leden van de Orde der Vrijmetselaren? Waarom stelden zij belang 1) Of Sir Christopher Wren ooit Grootmeester was zooals de traditie beweert, is niet uitgemaakt en enkelen twijfelen zelfs aan zijn lidmaatschap in de Orde (Gould, Geschiedenis der Vrijmetselarij. Ongelukkigerwijs heeft hij geen mededeelingen nagelaten en de Parentalia door zijn zoon geschreven, helpen ons heel weinig, daar zij niets meer bevatten dan zijn theorie, dat de orde een aanvang nam met het ontstaan der Gothische bouworde. Indien wij zijn vriend Dr. Knippe mogen vertrouwen, dan was Ashmole van plan geweest een Geschiedenis der Vrij metselarij te schrijven om de theorie van Wren te weerleggen dat de Vrijmetselarij haar oorsprong ontleende aan een Bul door den Paus verleend, onder de regeering van Hendrik III, aan enkele Italiaansche architecten, daar hij meende, en dit terecht, dat de Bul slechts bevestigde en in geen geval onze orde schiep of zelfs maar in dit koninkrijk grondvestte (.Life of Ashmole) door Campbell. Deze bijzonderheid maakt het denkbeeld dat Ashmole zelf de Vrijmetselarij stichtte, nog dwazer, daar hij slechts een bestudeerder van haar oude geschiedenis was. Wren was waarschijnlijk nooit een Werkdadig Metselaar, hoewel hij architect was, maar hij schijnt een Aangenomen lid van de Broederschap te zijn geworden in zijn laatste jaren, daar zijn veronachtzaming van de orde tengevolge van zijn leeftijd als een der redenen wordt aangegeven voor de organisatie van de eerste Grootloge. in de Orde? Wat trok hen in 1600 en vroeger er toe aan.' Wat bond hen met toenemende macht en steeds groeiende belangstelling? Waarom bleven zij in deze loges treden totdat zij er voldoende macht hadden om ze te regeeren? Er moet in hun beweegreden iets meer geweest zijn dan een eenvoudige begeerte om zich aaneen te sluiten, want zij hadden hun clubs, vereenigingen en geleerde genootschappen. Nog minder kon louter nieuwsgierigheid om zekere teekens en paswoorden te leeren, zulke lieden zoo lang gebonden hebben zelfs in een tijd van vreemde begrippen met betrekking tot zaken die het vereenigingsleven betreffen en toen de bouwkunst als een liefhebberij werd bestudeerd en beoefend. Neen, er is slechts één verklaring: dat volgens de beschouwing dezer mannen de Vrijmetselarij de hooge en oude wijsheid bewaard had, die in de traditie had voortgeleefd en onderricht werd in symbolen — misschien weinig begrepen door vele leden van de orde — en dit was het wat zij aan het licht wilden brengen, door de geschiedenis tot allegorie en de legende tot drama te maken zoodat de Vrijmetselarij daardoor eene onderrichtster van wijze en schoone waarheid werd. HOOFDSTUK IV. De leeringen der Vrijmetselarij zijn de schoonste die men zich mogelijkerwijs denken kan. 7Aj ademen den eenvoud der oudste tijden, bezield door de liefde voor een God die den marteldood stierf. Het woord dat de Puriteinen vertolkten als weldadigheid maar dat in werkelijkheid liefde is, vormt den sluitsteen die het geheele gebouw van deze mystieke wetenschap schraagt. Hebt elkander lief, onderricht elkander, helpt elkander. Dat is onze geheele wetenschap, onze geheele leer, onze geheele wet. Wij hebben geen bekrompen vooroordeelen, wij sluiten deze of gene sekte niet buiten ons genootschap; het is ons voldoende als iemand God aanbidt, onverschillig onder welken naam of onder welken vorm. Ach! belastert ons, bekrompen en onwetende lieden, zoo gij wilt. Degenen die luisteren naar de waarheden welke de Vrijmetselarij ons leert, kunnen u gereedelijk vergeven. Het is onmogelijk een goed Vrijmetselaar te zijn zonder een goed mensch te zijn. Winwood Reade, The Veil of Isis. DE GROOTLOGE VAN ENGELAND. Toen Franciscus van Assisi op zekeren dag zijne gebeden opzond in een kleine kapel, werd hij door een oud Byzantijnsch kruisbeeld aangespoord: ,,Ga thans en herbouw mijn Kerk welke in puin valt." Door louter getrouwheid gedreven, liet hij een lamp plaatsen; daarna zag hij zijn taak op een grootscher wijze en een kunstenaar heeft hem afgeschilderd, steenen en kalk dragende. Ten slotte werd hem plotseling de volledige beteekenis van het hem toegesprokene duidelijk - dat hij zelf de hoeksteen van een hernieuwde en gelouterde Kerk moest worden. Hij wierp zijn beurs en prestige in den wind en trok langs de hoofdwegen van Umbrië om de menschen terug te roepen van het vermolmingsproces van weelderigheid tot de wegen van reinheid, mededoogen en blijdschap, zoodat zijn leven zoowel een gedicht als een macht was, zijn geloof een visie van de wereld als liefde en kameraadschap. Dit is een volmaakte gelijkenis van de geschiedenis der Vrijmetselarij. In de dagen van ouds bouwden de Vrijmetselaren de groote Kathedralen en wij hebben hen niet alleen steenen zien dragen, maar ook driehoeken, vierkanten en cirkels zien trekken op eene wijze welke aantoonde dat zij aan deze figuren hooge mystieke beteekenissen toekenden. Maar het werkelijk Tehuis der Ziel kan niet van steenen en hardsteenen gebouwd worden; het is een huis, niet door handen gemaakt. Langzaam aan verrijst het, geformeerd uit de gedachten, de hoopvolle verwachtingen, de gebeden, de droomen en de rechtschapen daden van vrome en vrije menschen; gebouwd door hun honger naar waarheid, hun liefde tot God en hun onderlinge trouw. En er kwam een dag dat de Vrijmetselaren hunne steenen terzijde legden en werklieden werden van een andere soort, waarbij zij niet minder dan voorheen bouwers waren, doch waarheden als gereedschappen en drama's als ontwerpen bezigden, totdat zij een tempel optrokken als die waarvan Watts droomde en welken hij wilde versieren met zijn visioenen van de verheven allegorie van de ontwikkeling des menschen. I Van- ieder gezichtspunt uit was de organisatie van de Grootloge van Engeland in 1717 een veelbeteekenend en verstrekkend feit. Niet alleen verdeelde het de geschiedenis der Vrijmetselarij in een vóór en na, een nieuwen datum opleverende vanwaar men kon rekenen, maar het was een mijlpaal in de intellectueele en geestelijke geschiedenis der menschheid. Men behoeft slechts deze eerste Grootloge te bestudeeren, zoowel als de invloeden die haar omringden, de mannen die haar samenstelden, de Constituties die aanvaard werden, haar geest en haar doeleinden om te zien dat zij het begin vormde van een beweging met een diepgaande beteekenis. Wanneer wij haar zien in de omstandigheden van haar tijd zooals die bijvoorbeeld onthuld worden in de dagboeken van Fox en Wesley, die van de godsdienstige wegwijzers welke zij waren, zich uitbreidden tot uitvoerige panoramische beelden van het tijdperk dat voorafging aan de vorming der Grootloge en dat hetwelk er op volgde, — dan wordt de vergadering van 1717 des te merkwaardiger. Tegen zulk een achtergrond, toen de religie en de zeden hun nadir van ontaarding schenen te hebben bereikt, staan de mannen van de vergadering uit als profeten van vrijheid, van geloof en rechtschapenheid van levenJ). I) Wij mogen die edele dynastie van groote en liberale zielen in de zeventiende eeuw niet vergeten - John Hales, Chillingsworth, Whichcote, John Smith, Henry More, Jeremy Taylor — wier Liberty of Prophesying het beginsel van Men heeft eenige verbeeldingskracht noodig om de zedelijke ontaarding van het tijdperk te beseffen, zooals die bijvoorbeeld afgeschilderd wordt door den Bisschop van Lichfield in 1724 voor het genootschap voor de Hervorming der Zeden, om slechts een enkel voorbeeld te noemen. Zinnelijkheid, dronkenschap en ontaarding, zeide hij, waren nagenoeg algemeen, terwijl geen klasse van deze besmetting vrij was. Er werden gemeene en laaghartige moorden bedreven, losbandige en onzedelijke boeken vonden zulk een goede markt dat het uitgeven er van werd aangemoedigd. De onzedelijkheid van allerlei aard was zoo hardnekkig dat zij als een beginselquaestie verdedigd, ja, gerechtvaardigd werd. De rijken waren onverschillig en gaven zich over aan uitspattingen; de armen waren even ellendig in hun arbeid als zij grof en wreed waren in hun sport. In 1713 schreef Bisschop Burnet dat degenen, die kwamen om de priesterwijding te ontvangen, „dermate onwetend waren dat het alle begrip te boven gaat van degenen die niet genoodzaakt zijn zulks te weten". De religie scheen stervende of dood en het noemen van het woord religie stond gelijk met het opwekken van een lach. Wesley, toen nog een jonge man, was nog niet gekomen met zijn schoon en louterend evangelie. Geen wonder dat Bisschop Butler terneergeslagen in zijn kasteel zat met nauwelijks eenige levende hoop, met leeg formalisme aan de eene zijde, een dood polemisch dogmatisme aan de andere zijde en geestdrijverij, bitterheid, onverdraagzaamheid en nooit-eindigenden onderlingen strijd overal! Wat de Vrijmetselarij betreft, zij was gevallen en bij tijden diep gevallen, maar met de opleving er van, volgende op den grooten Brand van Londen in 1666, had zij een nieuw leven en stouter geest aangenomen en maakte een overgangstijdperk door of liever een tijdperk van vervorming. Want wanneer wij de Vrijmetselarij van 1723 met die van 1688 vergelijken, ontdekken wij dat er veel meer dan louter een opleving had plaats gehad. Zie bijvoorbeeld de onderrichtingen der Oude Plichten — echter niet alle, want zelfs in de oudste verdraagzaamheid in statige welsprekende woorden uiteenzette — Sir Thomas Browne en Richard Baxter; allen heiligen, schitterend in evenwicht, met gelijkmatig gemoed, die afkeerig waren van alle uitersten zonder onderscheid en den middenweg van wijsheid en welgezindheid bewandelden. Ook Milton leerde verdraagzaamheid in een tijdperk van bittere geestdrijverij. (Zie Seventeenth Century Men of Latitude door E. A. George). tijden ontkwamen enkele aan het stempel der Kerk') — met betrekking tot religie naast hetzelfde artikel in de Constituties van 1723 en de tegenstelling is verbazingwekkend. De oude toespraak luidt: De eerste plicht is deze, dat gij trouw zijt aan God en de Heilige Kerk en geen dwalingen of ketterijen aanhangt. Luister nu naar den plicht van 1723: Een Vrijmetselaar is door zijn Houding verplicht om aan de zedelijke -wet te gehoorzamen en als hij zijn Kunst terecht begrijpt, zal hij nooit een domme Atheïst of een ongodsdienstig, losbandig mensch zijn. Maar hoewel het m de oude tijden de plicht van Vrijmetselaren was te behooren tot den godsdienst van hun land of volk welke deze Sbk was, zoo wordt het thans meer geschikt geoordeeld hen slechts te verplichten tot dien godsdienst waarin alle menschen overeenstemmen en hunne particuliere opvattingen aan henzelf over te laten: dat wil zeggen Goede en Waarachtige mannen te zijn of Mannen van Eer en Eerlijkheid door welke denominatie of Geloofsovertuiging zij ook onderscheiden mogen worden; waardoor de Vrijmetselarij het Middelpunt van Vereeniging en het Middel tot verzoening en ware vriendschap wordt voor personen die anders eeuwig op een afstand van elkander moesten zijn gebleven. Indien deze verklaring gisteren ware geschreven, dan zou zij merkwaardig genoeg zijn. Wanneer wij echter overwegen dat zij gegeven werd in 1723, te midden van bitteren sektarischen strijd en de grootst denkbare onverdraagzaamheid, treedt zij als voor eeuwig gedenkwaardig in de geschiedenis der menschen naar voren. De man, die dat document schreef, zou, als wij slechts zijn naam wisten, recht hebben tot het einde der tijden, dankbaar te worden herdacht en' vereerd door zijn ras. De geest van den tijd werd geheel en al bezield door meedoogenloozen partijgeest zoowel wat godsdienst als politiek betrof. De eenige keus die men op religieus gebied had, was een kerkelijke tyrannie die een zekere vrijheid van geloof toeliet of een doctrinale tyrannie, die een geringe vrijheid in eeredienst toestond: inderdaad een treurige keuze. Het is dus een eeuwig- I) Bijvoorbeeld het Cooke-Manuscript op een na het oudste van alle, zoowel als het W Watson en het York No. 4 Manuscript. Het is eenigszins verwonderlijk, gezien de allesoverheersende positie van de Kerk in die tijden, om zulk een getuigenis te vinden van wat Dr. Mackey noemt de voornaamste ""ding der Vrijmetselarij in de eerste tijden - het bewaren vanhetgeWinde eenhei van God. Deze manuscripten vielen niet ten offer aan de theologie der Kerk en hunne aanroepingen doen ons meer denken aan den God van Jesajah dan aan decreten van het Concilie van Isicea. durende eer voor die eeuw dat de Vrijmetselaars, te midden van deze met elkander strijdende uitersten, verschenen met ongebogen hoofd om beide tyrannieën af te zweren en beide vrijheden te verdedigen 1). Kerkelijk en doctrinaal blijven zij op open terrein, terwijl de Romanisten en Protestanten, Anglicanen en Puriteinen, Calvinisten en Armenianen bitteren strijd voerden, de lucht vullende met booze vervloekingen. Deze mannen van breeden geest gevoelden zich zoowel door de bekrompenheid van rituaal als door de bekrompenheid van geloofsformulier gelijkelijk opgesloten en zij riepen luide om ruimte en lucht, om vrijheid en welwillendheid! Hoewel geloofsverschillen geen rol speelden in de Vrijmetselarij, hielden zij de religie toch in hooge achting en was zij toen als nu de gestadige handhaafster van de eenige twee geloofsartikelen die nooit door den mensch uitgevonden werden — het bestaan van God en de onsterfelijkheid van de ziel. Dienovereenkomstig werd iedere Loge geopend en gesloten met een gebed tot den „Almachtigen Opperbouwmeester van het Heelal"; en wanneer een Rouwloge te zamen kwam ter herdenking van een ingeslapen broeder, dan was de formule „Hij is overgegaan naar het eeuwige Oosten" — naar dat gebied vanwaar licht en hoop tot ons komen. Zooals de Vrijmetselaren onsektarisch waren op religieus gebied, waren zij geen partijgangers op politiek gebied: daar een beginsel aan hen allen gemeen was — liefde tot het land, eerbied voor wet en orde en de begeerte naar algemeen welzijn 1) Misschien was het een beeld van de Mafonnieke Loges van dat tijdperk dat Toland teekende in zijn Socratic Society, in 1720 uitgegeven, die hij echter in een volkomen on-Grieksch gewaad kleedde. Tenminste, de symposia of broederfeesten van zijn genootsehap, hun geven en nemen in vragen en antwoorden, hun afkeer van de heerschappij van louter brute kracht, gedwongen godsdienstig geloof en geloofshaat, zoowel als hun milde en verdraagzame gezindheid jegens elkander, oen ons denken aan den geest en de gewoonten van de Vrijmetselaren dier dagen. 2) Het is thans een geschikt oogenblik om zekere merkwaardige theorieën te vermelden die naar voren gebracht zijn om den oorsprong van de Vrijmetselarij in het algemeen en van de organisatie van de Grootloge in het bijzonder te verklaren. Deze zijn als volgt: Dat zij geheel te danken was aan een denkbeeldigen tempel van Koning Salomo, door Lord Bacon beschreven in een Utopischen roman getiteld het Nieuwe Atlantis ; en dit in weerwil van het feit dat de tempel in het verhaal van Bacon in het geheel geen huis was, doch de naam van een idealen Staat. Ten tweede dat het doel van de Vrijmetselarij en de oorsprong Op dien grondslag werd de eerste Grootloge gevormd en daarop berust de Vrijmetselarij heden ten dage — van meening zijnde dat eenheid van geest beter is dan eenvormigheid van meenmg en dat boven den grooten en eenvoudigen „godsdienst waarin alle menschen overeenstemmen" geen dogma het verbreken van de onderlinge welgezindheid waard is. II Vervuld van eervolle trots op deze traditie van geestelijk geloof en verstandelijke vrijheid, zijn wij des te gretiger om zoodanige feiten te vermelden als bekend zijn aangaande de organisatie van de eerste Grootloge. Hoeveel Loges er te dien tijde in Londen bestonden, is een zaak van gissingen, maar er moeten er een aantal geweest zijn. Welke band deze vereenigde, anders dan haar esoterische geheimen en gewoonten, is evenzeer onbekend. Ook bestaat er geen verslag om ons mede te deelen of al de Loges in en buiten Londen uitgenoodigd werden om mee te werken in de beweging. Ongelukkigerwijs beginnen de notulen van de Grootloge eerst op 24 Juni 1723 en onze eenige geschiedenis van de gebeurtenissen is die welke gevonden wordt in The New Book of Constitutions door Dr. James Anderson in 1738. Echter was hij niet ter plaatse van de gebeurtenis als deelnemer doch hij was in de gelegenheid de feiten aan ooggetuigen te ontleenen en zijn boek werd door de Grootloge zelf goedgekeurd. Zijn verslag is zoo kort dat het kan worden gegeven in zijn geheel: Koning George I betrad Londen den 20en September 1714 in prach- van den Derden Graad was het herstellen op den troon van Karei II; waarbij het denkbeeld was dat de Vrijmetselaren die zich „Zonen der W"luWe J" den, daarmede hun trouw aan de Koningin wilden uitdrukken. Ten derde dat de Vrijmetselarij gegrondvest werd door Olivier Cromwell - hi] van alle m ne„ |_0m de Royalisten te bestrijden. Ten vierde dat de Vrijmetselaars hun oorsprong hadden in de orde der Tempelieren. Zelfs Lessing was eenmaal deze theorie toegedaan, maar gaf haar later op. Het is moeilijk te zeggen welke van deze theorieën de andere in dwaasheid overtreft. De Quincy laat ze alle in rook vervliegen door ze een voor een aan een onderzoek te onderwerpen in^ zijn Inquiry into the Origin of the Freemasons - waar hij zijn eigen theorie omtren Rozekruisersoorsprong van de orde aan zou kunnen hebben toevoegen - daar deze slechts weinig minder fantastisch was dan de overige (Dc Qutncey s Works, deel XVI). tigen stijl. En nadat de opstand voorbij was in 1716 dachten de enkele Loges te Londen, die zich veronachtzaamd bevonden door Sir Christopher Wren, het geschikt om zich samen te verbinden onder een Grootmeester als het Middelpunt van Eenheid en Harmonie, namelijk de Loges die te zamen kwamen, 1. In het Goose and Gridiron Bierhuis in St. Pauls Churckyard. 2. In het Crown Bierhuis in Parker's Lane nabij Drury Lane. 3. In den Apfletree herberg in Charlesstreet, Covent Garden. 4- In den Rummer and Grape herberg Channel-Row, Westminster. Zij en enkele andere oudere Broeders kwamen bijeen in genoemden Appletree en nadat zij in den voorzitterszetel den oudsten Meestermetselaar (nu de Meester van de Loge) geplaatst hadden, constitueerden zij zich in behoorlijken vorm als een Grootloge pro Tempore en deden onmiddellijk de driemaandelijksche Mededeeling van de Officieren van Loges (genaamd de grootloge) weder herleven, besloten de Jaarlijksche vergadering met Feest te houden en dan een Groot-meester uit hun midden te kiezen totdat zij de eer zouden hebben een adelijken Broeder aan hun hoofd te hebben. Dienovereenkomstig werd op den 5/. Jansdag in het derde jaar van Koning George i in het jaar 1717 de vergadering en het Feest van de l rije en Aangenomen Metselaren gehouden in voornoemd Goose and Gridiron bierhuis. Voor het diner stelde de oudste Meester Metselaar (nu de Meester van een Loge) die Voorzitter was, een lijst van behoorlijke Candidaten voor: en de Broederen verkozen met een meerderheid van Handopsteken Anthony Sayer ■), Gentleman, tot Grootmeester der Vrijmetselaren (de heeren Jacob Lomball, Timmerman en Kapitein Jaseph Elliot als Groot-Opzieners), die onmiddellijk bekleed werd met de Teekenen van zijn ambt en macht door voornoemden oudsten Meester, daarna werd geïnstalleerd, behoor- bracht geWenSCht d°°r ^ Vergaderin£> die hem het gebruikelijk saluut Sayer, Grootmeester, beval den meesters en Opzieners van de Loges, de Grootopzieners iedere drie maanden voor Onderlinge mededeelingen te ontboeten op de plaats die hij zou aanduiden in den Oproepingsbrief die door den Dekker zou worden gezonden. Aldus leest men in het eenige verslag dat tot ons gekomen is met betrekking tot het grondvesten van de Grootloge van Engeland. Preston en anderen hebben geen andere gezaghebbende bron dan deze passage voor hun beschrijving van de gebeurtenis, hoewel toen reston schreef, de feiten die hij er aan toevoegt, vernomen kunnen zijn van mannen die nog leefden. Wie er tegenwoordig waren, li01!™''8 ^ L°dge °f EnZland vermeldt op blz. 18 enkele belane- °™ra" - '**'•" '"»•«""»*«■<«ï- holpen Uit d t T ^ °U ***' A™ L°dS< N°- en werd ge- noipen „Uit de kas van dit Genootschap»'. behalve de drie officieren, is tot dusver aan alle onderzoek ontgaan, en de eenige variatie op de verslagen wordt gevonden in een zeldzaam oud werk genaamd Multa Paucis, hetwelk beweert dat er zes en niet vier Loges waren vertegenwoordigd. Wanneer men dit verslag bekijkt in het licht van hetgeen wij aangaande de Vrijmetselarij van dat tijdperk weten, kan men een aantal dingen opperen. Ten eerste, wel verre van een omwenteling te zijn, was de organisatie van de Grootloge een wederopleving van de oude driemaandelijksche en jaarlijksche bijeenkomst, welke ongetwijfeld geboren werd uit een gevoelde behoefte aan gemeenschappelijke actie voor het welzijn der orde. Er was geen gedachte aan nieuwigheden, maar zooals Anderson in een noot zegt „Zij zou driemaandelijks bijeenkomen volgens het oude gebruik", daar de traditie in dezen tijd gezaghebbend geworden was in deze zaken. Aanduidingen van wat de oude gebruiken waren, vinden wij in het houden van den St. Jansdag1) als een feestdag, in de democratie van de orde, in haar methode van stemmen met handopsteken, in haar eerbied jegens den oudsten Meestermetselaar, haar gebruik van ambtsteekenen2), haar ceremonie van installatie, en dat alles in een behoorlijk gedekte Loge. Ten tweede is het duidelijk dat de Grootloge, in plaats van een ,) Over de Maconnieke feesten van Johannes den Dooper en van Johannes den Evangelist is veel geschreven, maar met weinig resultaat. Zooals wij ^e ^ dSUr d6r L°Se worden gebracht nog minder eemgerlei twist over Godsdiensten of Volken of Politiek g™ ^ns fd; daar ^ aU VrijmetSelaren allen "j" den Katholieken ooitan £ V rrerTalerv111611^'; wij zijn , oiKeren, lalen, Verwantschappen en ziin teven nii» " r,1 zt:7t°J'Kewi hM"" -Xt , °0lt zaI doen' Beze Pücht is steeds practisch nagekomen n BHZntofend MeCr "r bijZ°Dder £Cht" S6d- H"vormT„g van Rome —gh-d met en de afscheiding van deze Volkeren Nauwelijks waren deze woorden gedrukt *) of er kwam een geheim genootschap aan het licht dat zichzelf de „waarlijk Oude Edele Orde olw kTpoT n°emde^ beWCerde ingeste'd te zijn door ChinQuaw-Ky-Po, den eersten Keizer van China, vele jaren vóór Adam. Ijl pmStSeV7 Va" Gen bijeenk0mst dezer Orde verscheen in de y ost op den 3en September 1723, welke onder andere hoogdravende bewoordingen verklaarde dat „Geen Vrijmetselaar als Lfd zal worden aangenomen eer hij zijn edele orde afgezworen heeft en behoorhjk is gedegradeerd». Het was duidelijk uit deze kennisgeving selarii na' te hT aard dat de 0rde bezig was de Vrijmet- I 'J V6 bootsen blJ wijze van parodie en dat wel met de bedoeg om haar, door haar belachelijk te maken, te dooden. Niettegenstaande dit alles hadden „vele uitstekende Vrijmetselaren» tegen dezen tijd zichzelf gedegradeerd» en waren naar de Gormogonen overgegaan. Misschien niet „vele" maar ten minste één bekend Vrij- Boel der " de editie van '73» van het twisten over volkeren f-imilip rl ,v en voorwendsel moeten .„ «lk ivr 3 s ï' zin? disputen . . ™°»i» wij p„lilitkc metselaar en dat niemand minder dan een Gewezen Grootmeester, de Hertog van Wharton, die, verbolgen door een daad der Grootloge, zich daartegen gekeerd had. Wankelend van gemoed, onvast van zeden, met een buitensporige begeerte naar lof en door Pope in zijn Moral Essays aan den kaak gesteld als een „dwaas", verried hij zijn broederschap — zooals hij later een verrader werd jegens zijn geloof, zijn vlag en zijn geboorteland. Gelijktijdig met de aankondiging dat vele uitstekende Vrijmetselaren zich „gedegradeerd hadden" — zeer juist gekozen woorden — en naar de Gormogonen waren overgeloopen, verscheen een boek onder den titel „Het Groot Geheim der Vrijmetselaren ontdekt en de kat was uit den zak. Alles werd den Vrijmetselaren duidelijk en als het niet duidelijk was geweest dan zou de wijze waarop de schrijver den nadruk legde op zijn haat jegens de Jezuïten, het verteld hebben. Het was een in Rome gesmede Jezuïtische samenzwering om de geheimen der Vrijmetselaren te „onthullen", waarbij gebruik gemaakt werd van den losbandigen en ontaarden Vrijmetselaar — een taktiek die vaak genoeg in den naam van Jezus is gebezigd1). Merkwaardig genoeg werd dit alles nog duidelijker door het feit dat de orde der Gormogonen ophield te bestaan in het jaar 1738, het jaar waarin Clemens XII zijn Bul tegen de Vrijmetselaren uitvaardigde. Daarop verslond de Orde der Gormogonen zichzelf en verdween — echter niet zonder een laatste vergeefsche poging om j) Soms heeft men de Vrijmetselaren „Protestantsche Jezuïten genoemd maar de twee orden zijn precies tegenovergesteld in geest, beginsel, doel en methode. Al wat zij gemeen hebben is, dat zij beide „geheime" genootschappen zijn, he geen duidelijk aantoont dat de tegenstand der Latijnsche Kerk tegen e rijmetselarij niet berust op het feit dat het een geheime orde is, want waarom zou zij anders de Jezuïten sanctionneeren om van geen anderen te spre e . schil is op de volgende wijze verklaard: „Deze beide genootschappen z.jn tegenovergestelde polen, want elk er van bezit precies die eigenschappen welke bij het andere ontbreken. De Jezuïten zijn sterk gecentraliseerd, terwijl de Vrijmetselaren slechts geconfedereerd zijn. De Jezuïten worden bestuurd door de heerschappij van één man" terwijl de Vrijmetselaren onder het bestuur van een meerderheidsregeering vallen. De Jezuïten gronden hun moraliteit op nuttigh,'^overwegingen terwijl de Vrijmetselaren het oog hebben op het welzijn der menschhe.d. De Jezuïten erkennen slechts één geloof, terwijl de Vrijmetselaren a le eerjj£e °vertuigingen eerbiedigen. De Jezuïten streven er naar, de individueele onafhankeUjk heid te vernietigen, de Vrijmetselaren trachten deze op te bouwen. My ster ia, door Otto Henne am Rhyn. haar doeleinde te bereiken1). Natuurlijk veroorzaakte deze gebeurtenis groote beroering onder de Vrijmetselaren. De geheele geschiedenis werd in gloeiende bewoordingen in de bijeenkomsten der Grootloge blootgelegd, waarna de Grootloge nieuwe maatregelen nam om hare riten te beschermen tegen verraad en vandalisme, daar zij in dit opzicht niet voldoende voorzorgen had genomen, door mannen tot de orde toe te laten, die deze eer onwaardig waren. Er waren lieden die meenden dat de macht der Vrijmetselarij in haar geheimhouding lag; sommige lieden denken dit nog, niet wetende dat haar werkelijke macht ligt in de heiligheid van haar waarheden, den eenvoud van haar geloof, de lieflijkheid van haar geest en haar dienstbetoon jegens de menschheid, en dat, zoo heden al haar riten geopenbaard werden, zij toch haar macht over de harten der menschen zou behouden 2). Niettemin waren er tusschen de jaren 1724 en 1730 vele zoogenaamde onthullingen, zoowel anonieme als onderteekende en zij veroorzaakten veel opzien, voornamelijk onder lieden die geen Vrijmetselaar waren. Wij kunnen volstaan met de voornaamste te noemen. De uitvoerigste is Masonry Dissected door Samuel Prichard, dat in een maand drie uitgaven beleefde (October 1730), en dat oorzaak was van het verschijnen van een edele Defence of Masonry hetwelk, naar men gelooft, door Aderson werd geschreven. De schrijver dezes meent echter dat het Desaguliers was. Later kwamen er andere zooals Jachin and Boaz en Three Distinct Knocks enzoovooi-ts. Deze alle maakten voor een oogenblik opgang om dan weer in de vergetelheid te geraken, terwijl zij nu alle nog slechts oudheidkundig belang hebben voor hen die de zeden en gewoonten van een lang vergeten tijd willen bestudeeren. In plaats van de orde te schaden, hielpen zij haar in werkelijkheid zooals zulke dingen gewoonlijk doen door aan te toonen dat er iets bloot te leggen moest zijn, daar zoovelen trachtten dit te doen! Maar de Vrijmetselarij ver- 1) Voor een uitvoerige beschrijving van den Hertog van Wharton en de ware geschiedenis der Gormogonen leze men een verhandeling door R. F. Gould in zijn sene Masonic Celebrities" in A. Q. C. VIII, 144 en ook The Life and Wrttings of Philip of Wharton, door Lewis Melville. 2) Findel heeft zich over dit punt op schoone wijze uitgelaten, en hij vertelt e eeuwige waarheid (Geschiedenis der Vrijmetselarij, blz. 378). Zijn geheele geschiedenis is inderdaad buitengewoon de moeite van het lezen waard en dat des te meer omdat het een van de eerste boeken van de goede soort was en aanspoorde tot onderzoek. volgde haren weg, alles achterlatende in het afval der vergeten dingen, gelijk zij dat immer doet met haar achterdeurspionnen en hielenbijtende critici. Veel ernstiger waren de reeks scheuringen binnen de orde die in 1725 begonnen en die zelfs tot in de volgende eeuw voortduurden. Voor den bestudeerder maken zij dit tijdperk zeer ingewikkeld en zij brengen den beginneling licht in verwarring. Want wanneer wij lezen van vier, zoo niet vijf Grootloges in Engeland, en nog wel dat gedurende enkele jaren alle tegelijk van kracht waren en elk beweerde de Grootloge van Engeland te zijn, dan schijnt de verwarring inderdaad niet gering. Zoo ook nam een Grootloge met een zeer beperkt rechtsgebied en zeer weinig aanhangers den titel aan van Grootloge voor geheel Engeland, terwijl een andere die in het midden der eeuw begon, den titel van „De Ouden" aannam en de oudere en moeder-Grootloge „De Modernen" noemde. Bovendien zijn er sporen van een Grootloge die niet vermeld wordt en die zich „De Opper-Grootloge" noemde, alsof elk in naam moest goed maken wat zij in aantal te kort kwam 1). Een streng onderzoek en behoorlijke navraag naar de oorzaken dezer verdeeling schijnt ons de volgende resultaten op te leveren. Ten eerste bestond er een, volgens de feiten, niet ongerechtvaardigde vrees dat de oude democratie der orde door zekere daden van de Grootloge beknot was — zooals bijvoorbeeld door aan den Grootmeester de macht te verleenen om de Opzieners aan te stellen -). x) Een verhandeling over „Een onvermelde Grootloge", door Sadler (A. Q. C. XVIII, 60 90) vertelt feitelijk alles wat er over deze beweging bekend is die in 1776 met de Grootloge van Londen samensmolt. Sedert Br/. Sadler's verhandeling geschreven werd, zijn er verdere getuigenissen te voorschijn gekomen van het bestaan van een „AngloScottish Grandlodge", terwijl de lichamen die deze samenstelden opgenomen schijnen te zijn door de „oude' Grootloge. 1) En dat was nog niet alles. In 1735 werd in de Grootloge besloten „dat in de toekomst alle Grootofficieren (behalve de Grootmeester) uit dat lichaam zullen worden verkozen" — daarmede bedoelende de Gewezen Groot-Stewards. Deze daad was verbazingwekkend. Reeds had het gilde zijn macht om de Opzieniers te kiezen uit handen gegeven en nu was de keus van den Grootmeester beperkt tot de rangen van een oligarchie in haar ergsten vorm — een vreemd resultaat van ma

Onderstaande tekst is niet 100% betrouwbaar

saluut te brengen. Van nature een symbolist zoo niet een sacramentalist, vond hij in dergelijke studies een taak waarvoor hij bijna ideaal geschikt was door temperament, training en talenten. Hoewel een man van zaken, zonder echter in louter zaken op te gaan, hebben jaren van rustig en gestadig arbeiden in vrijen tijd hem de uitgebreide literatuur en kennis op dit gebied meester doen worden, terwijl hij tot deze studie een godsdienstigen aard, de nauwgezetheid en «de bekwaamheid van een geleerde, een zekerheid en fijnheid van inzicht dat zoowel sympathiek als critisch was, de ziel van een dichter en een geduld zeker even onvermoeid als loonend, bijbracht; hetgeen inderdaad zeldzame hoedanigheden zijn en nog zeldzamer wanneer zij samensmelten. Hij schrijft vol gratie, gemak en helderheid, uitvoerig zonder langdradig te worden, al moge zijn stijl soms gezwollen zijn en bij tijden opgesierd met lichten en juweelen uit oude alchemisten, antieke liturgieën, oude en vage romantiek, geheime orden van inwijding en andere diepzinnige, niet gemakkelijk naspeurbare bronnen. In zijne bladzijden vindt men veel geleerdheid en vele soorten wijsheid en steeds een geest van verheven rust en van verdraagzaamheid; en zoo hij behoort tot degenen die een andere straat inslaan wanneer er mirakelen gebeuren in zijn nabijheid, dan komt dat, omdat hij, na de innerlijke waarheid gevonden te hebben,

geen teeken meer vraagt.

Hij schrijft immer met de overtuiging dat alle grootsche onderwerpen ons terugbrengen tot het eene onderwerp dat alleen grootsch is en dat alle geleerde critiek, oerkennis der volkeren en diepe wijsbegeerte weinig minder dan nutteloos zijn indien zij er niet in slagen ons naar het juiste doel te voeren — de bereiking van die levende Waarheid die overal rondom ons is. Hij aanschouwt ons sterfelijk leven als een eeuwig zoeken naar de levende Waarheid, welke vele schijngestalten en vormen aanneemt doch welke in kernwezen steeds dezelfde aspiratie is. Het is voor Waite een taak en een vreugde geweest om het innerlijk streven van al deze vormen na te speuren. Door al zijne bladzijden heen volgt hij de traditie van den Onderzoekingstocht in zijn duizenderlei aanzichten, vooral sinds den aanvang van het Christelijk tijdperk, misvormd als hij bij tijden geweest is door bijgeloof en op andere tijden door geestdrijverij. Maar in welke vermomming ook, steeds bevat hij als haar geheim de beteekenis van het leven van den mensch van zijn geboorte af tot aan zijn hereeniging met God, die zijn Doel is. En het gevolg van dit onderzoek

Permanente URL

Opties voor uitsnede