en HANDELK. ZAK- en REIS-ATLAS. 89
Hertog van Alba de voornaamdte waren. Zij hielpen de Duitfchers en Italiaatieii, Rome veroveren; doch bandeklehei wreedst in deze Stad van hunnen Geestelijken Vader , dien zij altijd aankleefden : doch dien dcDuitfchers gedeeltelijk de gehoorzaamheid ontzegd hadden. Zekerlijk was de gierige'Roofzucht hier weder de oorzaak van.
Het uitbreiden der magt van den Koning van Spanjen, ging vergezeld door eene ontdekking van het Koningrijk Mexico; het welk vervolgens door Hernanöo Cortez werdt ingenomen: wordende hij A". 1519 vanMoNTBzuma , de toenmaalige Keizer van dat Rijk, met alle onderwerping ontvangen. Ook ontdekte een Portugeesch Edelman , in Spaanfchen dienst, namelijk FeroiNano Magellam , irt den Jaare l«2i de na hem genoemde Zeeengte, of Straat van Magellanas, door welke hij vervolgens de Ladrones of Dieven Eilanden, als mede de PhUippijnfche Eilanden , op zijnen togt ontmoette: er daar door de Spaanfche Zeevaar Uitbreidde. Hier bij kwam noj de verovering van Peru en Clult bij welke Franciscus Pizarro een voornaam Veldheer, doch di in zijn Jeugd Zwijnen gehoed had uitmuntte. Deze, fchoon hij me eens leezen kon, Richtte daa een bekwaame Hoofdftad, welk hij Ciudadde los Retjes (deStw der Koningen) noemde; doch ui meer onder den naam van Lima bt kend is , en voor ruim 40 Jaaren door eene Aardbeeving verwoes wierdt. Pizarro zelfs wierc a°. 1541. wegens zijne ftren| en onrechtvaardigheid, als Stac bouder van Pent, vermoordt.
Door alle deze ontdekkinge werdt Spanjen rijk en beroemd en hier toe- liep alles bijna z: men. De Bergwerken of Mijne van Mexico , inzonderheid die va Potoft in Peru, leverden hen 01 noemelijke Schatten. Nieuw Spm j-eu gaf beo Cochenille , «en zek
Wormpjen, uit welk een uitmuntende Putp'r en Scharlaken Verw bereid wórdt. De Americaanfche Eilanden, vooral Cuatimala in Mexico, leerden hen eene fchoone blaauwe Verw, uit de Indigo plant bereiden : daar de Zuidelijke Provintie Carracas, door hetvoordbrengen van den Cacaoboon , hen in (iaat (lelde, om Chocolaat té maaken. En om bij alle de'/e Produftcri, ter koestering der weelde, nog een ander Produél, ter wedervérkrijgihg der gezondheid te noemen', zo denke men flegts om de Qtiinquina óf Koortsbast, welke van zommige Boometl in Peru gefchild wordende, daarom de Peruvianifche bast genoemt wordt; en wieiis gebruik Overal in Europa is door gedrongen.
De opvolger van KaRki. den Vden , namelijk zijn Zoon Philips de tweede, was geenzins zo gelukkig in zijne Staatzuchtige ondei'neemingen, nadien hij er geene mindere trotschheid, dan wrecdaartighefd bij voegde. Door dezen verloor hij het bewind over de Nederlandfche Provintien, wiens Edelen A°. 1566, zijne ; verregaande domheid , 111 het be' nemen der VaderlandfcheVrijheid, ' te keer «ingen. En fchoon bij ra laater tijd zich meester van Portugal wist te maaken, kon hij • echter, met een ontzaglijk Leger, '■ onder den bloeddordigen AlbA
> naar Nederland gezonden , uwar 1 zeer weinig, ten opzichte va»
> zijn oogmerk uitvoeren, terwijl '. een zijner opvolgers, na een 8* . laarigen Oorlog, de Nederlaiidet ren voor een vrij cn onaf hanglijk t Volk A°. 164S moest vevklaaren» . Onder het beduur van Philips - der IHden werden de Mooren uu
Spanjen verdreeven ; terwijl dc 1 Regeering uit het buts vanOos-
tenrnk, bij de Spanjaarden een : e "de nam, bij den dood van Pma 1 ips den IVden , welke in den n tnre ió6s overleedt.'
3 Het M Tijdperk der Spar-,,. ■. fche Gefcliiederfisfe begint in«t r den aaovanj dezer Eeuwa, n«M
Brender à Brandis, G., "Nieuwe natuur- geschied- en handelkundige zak- en reis-atlas.". Gravius, Nicolaas Theodorus Amsterdam, 1789-1799, 17XX. Geraadpleegd op Delpher op 02-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dpo:10468:mpeg21:0009