Nieuwsblad van het Noorden

(Van een onzer verslaggevers)

De spoorlijn Groningen-Roodeschool krijgt een beveiliging met seinsignalen. Dit heeft de heer D.C. Hasselman, directeur van de dienst exploitatie van NS, vanmiddag meegedeeld in de zitting van de Spoorwegongenvallenraad in Groningen. De beveiliging wordt waarschijnlijk al op zeer korte termijn ingevoerd.

Veel treinbestuurders met als standplaats Groningen hadden vanmorgen voor zo'n betere beveiliging - naast radioverkeer ook seinsignalen - gepleit. Ze hadden dit vastgelegd in een petitie, die 's middags door de NS-direccie al werd gehonoreerd.

De Spoorwegongevallenraad houdt vandaag een zitting in het Groninger provinciehuis naar aanleiding van het treinongeluk op 25 juli bij Winsum. Bij de botsing tussen twee treinen vielen negen doden en een groot aantal gewonden. De raad heeft geen straf- of tuchtrechtelijke bevoegdheden, maar kan de minister van Verkeer en Waterstaat naar aanleiding van allerlei bevindingen die het onderzoek hebben opgeleverd wel aanbevelingen doen, onder meer op het gebied van een betere beveiliging.

Hoofdconducteur K. van der Laag, als gevolg van het treinongeluk op 25 juli bij Winsum nog in een rolstoel, wordt gehoord.

(Van onze correspondent in Lissabon)

De Portugese president generaal Eanes heeft gisteren de parlementsverkiezingen gewonnen en blijft daarmee president. De door linka gesteunde Eanes haalde 56,43 procent terwijl zijn belangrijkste rivaal Soares Carneiro, de kandidaat van de regerende Democratische Alliantie, 40,25 procent van de stemmen kreeg. Majoor Otelo de Carvalho (uiterst links) kwam niet verder dan 1,48 procent. Volgens politieke waarnemers heeft de emotionele sfeer rond de dood van premier Sa Cariteiro, de leider van de Alliantie die donderdag bij een vliegtuigongeluk om het leven kwam, weinig invloed gehad op te verkiezingsuitslag.

Veel meer wordt de nederlaag van Carneiro gezocht in de destructieve verkiezingscampagne van de Alliantie. Meermalen werd daarbij Eanes een communist genoemd en een verrader van het vaderland, die Portugal in een chaos zou storten.

• Een indrukwekkende rouwstoet kronkelde zich zaterdag als een slang door de Portugese hoofdstad Lissabon bij de begrafenis van premier Sa Carneiro. Duizenden mensen flankeerden de route.

Een dag voor de verkiezingen had een enorme menigte in de straten van Lissabon een laatste hulde gebracht aan de verongelukte Portugese premier Sa Carneiro. Vijf uur lang trok de begrafenisstoet door Lissabon tot aan het kerkhof waar Sa Carneiro werd begraven. De minister van Landsverdediging da Costa en zijn vrouw die bij hetzelfde ongeluk omkwamen, werden tegelijkertijd begraven. De gezamenlijke begrafenisplechtigheid van beide hoge regeringsfunctionarissen werd bijgewoond door talrijke binnenlandse en buitenlandse delegaties onder wie de Nederlandse ambassadeur in Portugal, mr. Westerhoff.

De begrafenis van Sa Carneiro vormde zaterdag eveneens de afsluiting van de verkiezingscampagne van de Democratische Alliantie. De tot dit samenwerkingsverband tussen sociaaldemocraten (PSD) en christendemocraten (CDS) behorende politici hebben ongetwijfeld (tevergeefs) gehoopt dat deze indrukwekkende plechtigheid het kiezerskorps zou mobiliseren rond Soares Cameiro, de kandidaat die door de verongelukte premier met veel enthousiasme is gesteund.

In Lissabon werd vanmorgen voorspeld dat de Democratische Alliantie nu verplicht is verder te regeren met Eanes als president en te zoeken naar compromissen in plaats van tegenstellingen op te roepen.

De voetbalwedstrijd AZ '67-Radnicki (Joegoslavië)' wordt woensdagavond om 20.10 uur op de televisie uitgezonden op Nederland 1. Thep Reitsma verzorgt woensdag het commentaar.

Tijdens mist en gladheid zijn gistermiddag op de rijksweg Amsterdam-Den Haag ter hoogte van 'Schiphol 35 auto's en een motor in botsing geraakt. De ravage was enorm. Een 20-jarige motorrijder uit Amsterdam verloor daarbij het leven.

Zestien mensen zijn met min of meer ernstige verwondingen opgenomen in ziekenhuizen in de omgeving. Een van hen verkeert in levensgevaar. De weg was urenlang geblokkeerd.

Het ongevallencijfer van een winters weekeinde is overigens lager dan normaal. De Rijkspolitie heeft vastgesteld dat het verkeer zich aan de moeilijke omstandigheden heeft aangepast door voorzichtig te rijden en de snelheden aan te passen.

Zo was het ook in het Noorden. Er deden zich in de regio geen ernstige ongelukken voor. Op de grote wegen was druk gestrooid. Deze bleken vrij goed berijdbaar. Op de binnenwegen was het plaatselijk glad.

De Rijkspolitie in Groningen kreeg geen meldingen van botsingen van betekenis. In Drenthe waren 15 aanrijdingen met blikschade, maar de politie zegt dat dit cijfer voor een heel weekeinde niets bijzonders voorstelt.

Het weekeinde bracht in de rest van het land weinig ongemak. Nergens waren files. De afgelopen nacht tijdens de vorst werd de situatie wel iets moeilijker. In het hele land schat de politie het aantal beschadigde auto's op honderd.

(Van een onzer verslaggevers)

Hoofdofficier van Justitie mr. L. C. M. Meijers in Assen wordt niet vervolgd omdat hij ongevraagd processtukken, afkomstig van een gerechtelijk vooronderzoek, tegen advocaat mr. W. L. R. Schuurman in Roden aan derden heeft gestuurd. Dit heeft de hoofdofficier van Justitie mr. Van Dijken in Utrecht beslist.

De Roder advocaat Schuurmans had (zoals gemeld) bij de politie een strafklacht tegen mr. Meijers ingediend. Daarnaast had hij de procureurgeneraal bij het Gerechtshof in Leeuwarden verzocht disciplinaire maatregelen tegen Meijers te nemen.

In mei vorig jaar werd mr. Schuurmans gearresteerd omdat hij een cliënt zou hebben aangezet tot valsheid in geschrifte en het onttrekken van goederen aan een failliet bedrijf. De zaak tegen Schuurmans werd echter geseponeerd wegens gebrek aan bewijs en hij kreeg een schadevergoeding van 20 mille.

Meijers stuurde de stukken die betrekking hadden op deze zaak naar de deken van de orde van advocaten in Drenthe. Dit schoot bij Schuurmans in het verkeerde keelgat waarna hij actie ondernam.

Mr. Schuurmans was vandaag niet voor commentaar bereikbaar.

(Van onze correspondenten)

De Atlantische vloot en delen van de Noordzeevloot van de NAVO zijn met het oog op de Poolse crisis in staat van paraatheid gebracht. Om in onmiddellijk in actie te kunnen komen is het kerstverlof van de matrozen ingetrokken.

De maatregel valt samen met een scherpe aanval van het Russische persbureau Tass vanmorgen waarbij de Poolse vrije vakbond Solidariteit wordt beschuldigd van „contra-revolutionaire activiteiten om het land te ondermijnen en de politieke strijd te verslechteren". Het is de eerste keer dat Tass zo krachtig de Poolse vakbond veroordeelt. Waarnemers zien daarin een toenemende verharding van de houding van het Kremlin tegenover de gebeurtenissen in Polen. De aanval van Tass, de spreekbuis van de regering in Moskou, heeft veel weg van de Russische publikatie in 1968 kort voordat de Russische invasie een einde maakte aan de Praagse Lente.

In Brussel werd vanmorgen in een toelichting op de paraatheidsmaatregel gezegd, dat de NAVO niet van plan is militair te regaeren op een invasie Van het Warschaupactleger in Polen, maar dat het westerse bondgenootschap een aantal beperkte stappen heeft genomen om te voorkomen dat eventuele gevechtshandelingen in Polen zich tot andere gebieden zouden uitbreiden.

De parate vlooteenheid van de NAVO voor het Atlantische - en Kanaalgebied bestaat uit schepen van landen die aan de Noordzee of de Atlantische Oceaan grenzen.

De NAVO beschikt op het Deense eiland Bornholm een luisterpost die inlichtingen kan inwinnen van het Poolse vasteland. In hoeverre deze post een rol heeft gespeeld bij het nemen van deze NAVO-maatregelen is niet bekend gemaakt.

Reddingsploegen hebben van-, morgen vijftien dagen na de aardbeving in Italië, drie bejaarden levend uit de kelder van hun huis in de buurt van Salerno gehaald. De bejaarden durfden niet meer uit de kelder te komen. Zij hebben zich in leven gehouden met pa-i prika's en twee flessen rode wijn.

(Van een onzer verslaggevers)

De Noordnederlandse oorlogsmisdadiger Wilhelm A. Bos wordt vervolgd. De officier van Justitie in Dortmund, K. Schacht, zal binnenkort de nu 76-jarige Bos uit het Westduitse Hattingen aanklagen wegens zijn betrokkenheid in de oorlogsjaren bij de moord op de Rotterdamse politieman A. Beens. Jhr. mr. L. A. R. J. de Beaufort, de Nederlandse officier van Justitie die is belast met de opsporing van oorlogsmisdadigers, heeft dit bevestigd.

„Duutse Bos", zoals hij werd genoemd, was als wachtmeester werkzaam bij de Arbeidscontroledienst in Zuidoost-Drenthe. Hij was betrokken bij tal van razzia's, opsporingen en arrestaties, waarvan honderden landgenoten het slachtoffer werden. Politieman Beens, die in Drenthe was ondergedoken, werd door een Duits commando warvan Bos deel uitmaakte gearresteerd en, op weg naar Assen, in Westenesch neergeschoten. De bijzondere strafkamer van de rechtbank in Assen veroordeelde Bos in 1949 voor zijn betrokkenheid hierbij tot de doodstraf. Bos vluchtte naar Duitsland en werd daar twee jaar geleden opgespoord. Het juridisch gevecht om zijn uitlevering liep op niets uit.

De Duitse Justitie heeft Bos nog niet aangehouden, omdat hij ziek is. Tweemaal per week moet hij zich melden; zijn paspoort (vermoedelijk een vreemdelingenpas) is ingenomen. Vorige maand zijn in Assen door de Duitse Justitie en de Nederlandse rechtercommissaris vijf getuigen in de zaak- Bos gehoord. Omdat uitlevering niet haalbaar wordt geacht is besloten Bos in Duitsland te vervolgen.

De kans is groot dat binnenkort de 45-jarige Joeri Brezjnjef, de zoon van het Russische staatshoofd, benoemd wordt tot minister van Buitenlandse Handel. Hij zou in die functie de ernstig zieke Nikolai Patolitsjef (72) opvolgen. Joeri Brezjnjef is sinds 1976 onderminister van Buitenlandse Handel. Hy ■is daar voor vaak in het buitenland.

Dus Langcndijk voorspelt weer dat Oom Joop wat wint, na wat verliezen, 't vertrouwen Btijgt wat voor de Driezen en voor de Jaruien zakt het wat. Het politieke beeld blijft mat. Ik wou dat ik alleen mocht kiezen, dan hadden we pas 10l gehad. JAN MORAAL

(Van een onzer verslaggevers)

Twee keer moest drs. B. Bos, voorzitter van het Elektriciteitsbedrijf voor Groningen en Drenthe (EGD) vanmorgen de vergadering van het algemeen bestuur schorsen, omdat anti-atoom-actievoerders verder praten onmogelijk maakten. De antikernenergiemensen, onder leiding van Berend Mensingh uit Borger, wilden dat het EGD vanmorgen zou beslissen dat de banden met de kerncentrale in Dodewaard zouden worden verbroken. Het dagelijks bestuur van het EGD wil die zaak uitstellen tot volgend voorjaar op verzoek van het provinciaal bestuur van Groningen dat eerst meer informatie wil en dat deze kwestie ook in de Staten aan de orde wil stellen.

Het rumoer vanmorgen begon toen het uitstel van deze beslissing aan de orde kwam. Actievoerders riepen dat de bestuursleden zich "lieten verneuken" door de EGD-topmensen. In pamfletten stelden ze dat het niet ging om stroomkosten maar om de kosten van "een half miljoen kankergevallen als we doorgaan met kernenergie".

Suppoosten van het EGD deden moeite om een aantal actievoerders buiten de vergaderzaal te houden, maar enkelen wisten toch binnen te komen. Onder de leden van het algemeen bestuur groeide de ergernis over deze wijze van protest. Door met lepeltjes op schoteltjes te tikken poogden zij Berend Mensingh te overstemmen. Een van de actievoerders liep echter naar de microfoon en begon daar een uitgebreid relaas af te steken tegen de gang van zaken.

Drs. Bos wilde echter niet toegeven aan de eisen van de groep en vond dat er in het voorjaar best uitgebreid over de bezwaren tegen kernenergie gepraat mocht worden, maar dat de vergadering nu gewoon moest doorgaan. Tijdens de schorsing poogde hij ook de ordeverstoorders tot rede te brengen, wat niet lukte. Het algemeen bestuur besloot uiteindelijk dat er in de vergadering waarin deze kwestie aan de orde komt, royaal gelegenheid zal zijn voor de actiegroep om de opvattingen van die kant naar voren te brengen.

• Personeel van het EGD probeert de actievoerders de zaal uit te zetten. Geheel rechts drs. B. Bos, voorzitter van het Elektriciteitsbedrijf

Bij een gasexplosie in een winkel annex woonhuis in de Wéstduitse stad Aken, werden 17 mensen gewond, van wie twee ernstig. De ontploffing, waarvan de oo?zaak nog niet bekend is, gebeurde in de kelder van het huia. Daar' stond de gasverwarmingsketel. De schade is bijzonder groot.

Het debuut van ex-Feyenoorder Wim Jansen bij Ajax vormde gistermiddag een nieuwe smet op het Nederlandse voetbal. Tijdens de warming-up in de uitverkochte Rotterdamse Kuip werd de eens in de Maasstad zo geliefde speler door een harde sneeuwbal op het oog getroffen. Jansen kon nog wel aan het duel Feyenoord-Ajax beginnen, maar moest zich na achttien minuten laten vervangen. In het ziekenhuis bleek hij een beschadigd hoornvlies te hebben opgelopen. Feyenoord won de wedstrijd met 4-2. In het betaalde voetbal werd overigens een groot deel van het programma afgelast. Geen van de noordelijke ploegen kwam in actie. (Zie ook pagina 13 tot en met 21).

Patrijs en weidevogels kunnen zich In Drenthe nauwelijks handhaven: pagina 3.

Kans dat Goudzwaard terugkeert In de politiek wordt kleiner: pagina 4. Rellen op Westoever Jordaan na uitwijzing burgemeesters: pagina 5.

Vrijwel overal droog, hier en daar mist en geleideljk hogere temperaturen. In het oosten eerst nog lichte vorst.