Trouw

DAGBLAD TKOtW ZUID-HOLLAND EDITIE Witte de Withstraat 2S. Rotterdam. Telefoon: 115700. Postbus 1112. Bezorging: maandag t/m vrijdag. ' ot 14 00 uur; /aterclays lo! 12 00 uur KANTOOR: Den Maag. Parkstraat 22 Telefoon: 1H14K7 Be/o.ginjJ tol lï(HI uur. /.ter tot II oo uur lel 1X042.1 a«;knts< h \rt*:;N: ivi. Dordrecht :1247) Schiedam 708759

Dit nummer bevat 14 pagina's

UTRECHT — De rechtbank in Utrecht heeft gisteren vijf — inmiddels ontslagen — PTT-bestellers wegens verduistering van circa dertig mille aan vakantiebonnen van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid veroordeeld tot voorwaardelijke gevangenisstraffen variërend van vijf maanden tot een maand met een proeftijd van drie jaar.

Tegen de beide hoofdverdachten waren gecombineerde gevangenisstraffen geëist van twaalf maanden waarvan vijf voorwaardelijk, terwijl de overige bestellers (ze werden meelopers genoemd) voorwaardelijke gevangenisstraffen en geldboeten tegen zich hoorden eisen. Een koopman kreeg wegens heling een voorwaardelijke gevangenisstraf van vijf maanden en een vertegenwoordiger van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid, die de bonnen verzilverde, werd vrijgesproken.

Bij het opleggen van de mild genoemde straffen overwoog de rechtbank onder meer, dat alle verdachten enige tijd in voorarrest hebben gezeten, hun baan kwijt zijn en zich bereid hebben verklaard het geld terug te betalen.

DEN HAAG — Bij de beoordeling van de weigering tot deelneming aan de gehouden volkstelling zal vanzelfsprekend zoveel mogelijk rekening worden gehouden met persoonlijke omstandigheden en strafuitsluitingsgronden. Minister Van Agt (justitie) heeft dit de Tweede Kamer meegedeeld in antwoord op schriftelijke vragen van het PSP-kamerlid Wiebenga. Dit standpunt kan leiden tot een volkomen gerechtvaardigd onderscheid in strafrechtelijke bejegening van personen aan wie eenzelfde overtreding is ten laste gelegd.

Het verzoek tot openbaarmaking van het rapport dat ten grondslag wordt gelegd aan het te voeren beleid inzake de strafvervolging van hen, die medewerking aan de volkstelling weigerden, is door de minister afgewezen. Hij acht de inhoud ongeschikt voor publikatie.

AMSTERDAM — De Amsterdamse politie heeft twee prostitué's gearresteerd die een 'klant' zouden hebben beroofd van zijn portefeuille met ƒ 400. Terwijl de man bij een van de vrouwen was, sloop de ander het vertrek binnen en haalde 's mans zakken leeg. De dames konden na aangifte van de man worden aangehouden. Een 40-jarige zakenman uit Neurenberg is in de hoofdstad door vier mannen tegen de grond geslagen en beroofd van zijn portefeuille met 500 mark, zijn paspoort, wat papieren en zijn jas. Het slachtoffer moest met een hoofdwond en dichtgeslagen ogen worden opgenomen in een ziekenhuis. Het enige wat hij zdch van zijn belagers kon herinneren was dat het kleurlingen waren. In het Vondelpark is een 25-jarige magazijnbediende door drie mannen mishandeld en beroofd van zijn horloge, aansteker en een gouden ring.

Van een onzer verslaggevers BONN — Een aantal protocol laire buitenissigheden bij "f fcontnfclijfc bezoek aan &0% maakten de sfeer wat oW1, dwongener. . . Prins Bernhard bracht onrwf deüijfc na aankomst de regie K de war door in de staatsieaw niet naast mevrouw Heinemon te gaan zitten maar naast & chauffeur. De Prins en ,n' vrouw Heinemann voerden oW rigens gedurende de rit «°.a Bonn — in een wat ongeniaW lij fee houding — een leven»** gesprek. tO. Buitenissig was ook dat de Pl, grafen die het staatsbezoek v> den verslaan, te horen kre9e dat ze geen flits-apparatuM mochten gebruiken wanne president Heinemann gei^°%r. jeerd moest worden. Dit in v°. band met een oog-operatie ° de president pas heeft gaan. .^ Toen de koningin en °r' Bernhard een krans wilden <*\ gen, reed, de auto waarin l zaten te ver door. Om dit corrigeren werd er achtew teruggereden naar de Pla~( waar de krans gelegd VfiM, worden. Nadat koningin •»*' na en prins Bernhard n%f,q. stapt waren, gingen zij °ve gen hoe zij de krans neer den leggen. Dit deden ze ïl' . slotte zelf, in tegenstelling L, de gebruikelijke gang van

Het team van de televisie heeft zich gisteravo"" erg opgewonden over een * view met Koningin en Prins <*£ de Zuid-Duitse televisie middag heeft uitgezonden. Het team voelde zich erg, >L passeerd, omdat de Koniw tot nu toe nog nooit een *"*L view heeft gegeven aan de derlandse televisie. .

'Liefdadigheid naar vermogen' is generaties achtereen een begrip geweest in de hoofdstad. De stichting kwam in het najaar van 1872 tot stand, nadat in 1871 voorbereidingen waren getroffen. Drie jongelieden, zoals men toen zei, uit één gezin:.F. J. Blankenberg, zijn jongere broer, W. R. Blankenberg en zijn zuster, J. W. Blankenberg hebben L.N.V. opgericht: het hulpverlening aan behoeftigen. In een verklaring werd onder meer gezegd: 'Wij wensen door bevordering van onderwijs en werkverschaffing behoeftige personen en gezinnen voor de ondergang te behoeden. Daarnaast wordt het verstrekken van gelden als doe! gesteld. In het eerste jaar de inkomsten bijna honderd gulden! Naar aanleiding van de vraag hoe men in dip tijd de oorzaken van de armoede zag, citeert Fuchs H. J. de Waal in de 'Economist': 'De vele huwelijken onder de mindere klasse, dikwijls op zoo lichtzinnige, onverantwoordelijke wijze aangegaan en hunne gevolgen, verder dronkenschap, luiheid, slordigheid, zorgeloosheid, enz. doen hondermaal meer gezinnen tot armoede vervallen dan ziekte. Helemaal in de sfeer van die tijd, waarin de aalmoes gemeen goed was, voegt deze schrijver er nog dit aan toe: 'Men moest de oorzaken der armoede opsporen en men was 'zedelijk' verplicht hen te helpen, wanneer zij berouw toonen, en dikwijls zal dal het geval zijn, want er is geen harder leerschool dan armoede te lijden.

Tn de tijden van de Blankenburg's lag armoede in het verlengde van schuld. Een uitkering van ƒ 3,- per week werd toen als een vorstelijke ondprsteuning beschouwd.

Men mag de achttienjarige Blankenberg, die de initiatiefnemer was, zien als een sociale provo van zn tijd. Hij was geïnspireerd door de nieuwe vormen van armenzorg, die in Engeland aan de dag traden. L.N.V. sloeg aan bij de Amsterdamse upper ten. Het genootschap was nog maar een jaar oud, toen het Prins Hendrik (de Zeevaarder) bereid vond het beschermheerschap op zich te nemen. Geleidelijkaan ontplooide L.N.V. ook andere activiteiten: een opmerkelijk initiatief was de arbeidsbemiddeling voor ongeschoolde hulpbehoevende, gedeeltelijk nog valide mensen, die het in overleg met andere verenigingen in de jaren zeventig op touw zette.

Van een verslaggever APELDOORN — De Koninklijke marechaussee zal met honderd man worden uitgebreid. Dit gebeurt ter (gedeeltelijke) compensatie van het personeel dat semi-permanente bijstand verleent aan de gemeente-politie in Amsterdam en Den Haag.

Het betreft een compensatie voor ruim 170 onderofficieren en marechaussees. Dit maakte de commandant van de marechaussee, brigade-generaal N. Meijer, gisteren bekend tijdens de jaarlijkse wapendag van het korps in Apeldoorn.

Het ministerie van binnenlandse zaken, dat reeds de kosten draagt voor het vaste bijstandsdetachement in Amsterdam, betaalt ook deze uitbreiding van honderd man. Daarmee is ruim vier miljoen gulden per jaar gemoeid.

De zangeres Francoise Hardy tijdens opnamen voor de Franse tv-produktie van Maritie en Gilbert Carpentier 'Jaqueline Maillan sur la Deux. De produktie heeft vele sketches over Francoise.

ROTTERDAM — Bij een nawnelijke overval op twee broers hebben twe.: (nog onbekende) mannen 3.400 gulden buitgemaakt Eerst maakten zij met de gebruikelijke dreigina 'je geld of je leven' de 70-jarige G: Wildhaveu diens portefeuille met 400 gulden afhandig. In een andere kamer werd vervolgens de 58-jarige broer van hun eerste Slachtoffer beroofd van een portefeuille met 3.000 gulden.

Van een onzer verslaggevers

AMSTERDAM — 'Een schoenlapper zat zonder werk. Want veel mensen gingen van armoede maar weer op klompen lopen en lieten hun schoenen helemaal niet meer lappen. Die lapper was een zeer inventieve man. Hij wist, dat er op de Amsterdamse asbelt — precies als schoenlapper ook al weer een verdwenen woord — voor drie kwartjes een zak met oude schoenen te koop was. Hij "toog aan het werk en zag kans die oude schoenen zo op te knappen, dat hij er per stel zeventien cent voor kreeg bij de opkoper. Die verkocht de opgelapte schoenen voor vijfentwintig cent. Een schoenmaker hoorde van het nijvere lappertje. Hij vroeg die man of hij thuis voor hem wilde werken. Dat wilde de lapper best. Maar hij had vijftig gulden nodig voor werktuigen. Hij zou dat bedrag wekelijks kunnen aflossen in termijntjes van vijftig cent, misschien van een gulden. Hoe kwam de lapper aan dat geld? Hij deed een beroep op Liefdadigheid naar vermogen. En niet tevergeefs.

Dit soort verhalen komen voor in het gedenkschriftje Tk zal doen wat in mijn vermogen is', uitgegeven ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Stichting Zorg en Bijstand, voorheen het Genootschap Liefdadigheid naar vermogen, van de hand van dr. J. M. Fuchs.

Collectekaart uit 1907 — door J. H. Isings

Van een verslaggever DORDRECHT — De 23-jange Rotterdammer A. M., die de vorige week met zijn stadgenoot de 33-jarige J. W. B. werd aangehouden in verband met de diefstal van zeven 17-eeuwse schilderijen uit Dordrechts museum, heeft na langdurige verhoren bekend de kunstroof te hebben gepleegd.

Nadat reeds eerder zes van de zeven gestolen doeken waren achterhaald, is nu ook het zevende, 'Rokers in interieur' van Jan Olis, met een verzeker de waarde van 16.000 gulden, terecht. Waar dit schilderij is wil de politie echter niet meedelen.

J. W. B. in wiens auto bij een routine-verkeerscontrole in Rotterdam twee schilderijen werden gevonden, blijkt slechts nis bemiddelaar te zijn opgetreden. Hem zal heling en afpersing ten laste kunnen worden gelegd De derde, bij de kunstroof betrokken figuur, die samen met M. de schilderijen heeft gestolen, is nog steeds spoorloos. De beide gearresteerde Rotterdammers laten niets over hem los.

In 1944 werd voor een meer eigentijdse naam gekozen: Zorg en Bijstand De Stichting, die honderd jaar zonder subsidie werkt, ging zich bewegen op het terrein van hst instituut voor Gezinszorg en de inmiddels ontstane Blankenbergstichting. De honderdjarige is gevestigd in een pand aan de Raamgracht 4. Het geld komt minder royaal binnen dan in het verleden merkbaar was. Men teert op het ogenblik op het kapitaal, gevormd uit vele legaten.

In de loop der jaren hebben kunstenaars de collecteoproepen, in de vorm van kunstkaarten, getekend. In het lezenswaardige boekje, dat een klein sociaal document is, zijn er enige gereproduceerd, zoals van R. N. Roland Holst (1899) en Berlage (1908).

ROTTERDAM — Het optreden van de begaafde jonge Roemeense pianist Radu Lupu (26) met het Philharmonische 0.1.v. Edo de Waart, dinsdagavond in de geheel gevulde grote Doelen-zaal had een ovationeel succes. De pianist, leerling van onder andere Florica Muzicescu — eertijds pedagoge van wijlen Dinu Lipatti — en de fameuze Rus Neuhaus, was al eerder hier ter stede opgetreden (met het Nederlands Kamerorkest). Met zijn vertolking van de solopartij in het razend moeilijke eerste pianoconcert in d kl. van Brahms heeft Lupu kunnen overtuigen van zijn enorme dispositie voor het instrument. Hij benaderde het werk in de hoekdelen van de virtuoze kant: zijn trillers waren ronduit voortreffelijk en zijn oktaventechniek was feilloos, maar deze gedeelten bevatten toch stellig meer diepte dan er uit Lupu's weergave sprak. Bevreemding wekte ook het bijcomponeren' door de solist in de vorm van verdubbeling van basoktaven en akkoordopvulMngen. Zeer positief kan men echter zijn over de herschepping van het Adagio: hier was de ware pjéet aan het woord. Met zeer geschakeerd toucher werd hier aan vrijwel alle verwachtingen voldaan. Op enkele kleine oneffenheden na was de samenwerking met het orkest onder de temperamentvolle De Waart goed te noemen. De zuiver symfonische gedeelten, zoals met name het fugatofragment uit de finale kwamen er uitstekend uit. Vulde Brahms' concert het gedeelte na de pauze, ervoor had het orkest muzikaal spel ten beste gegeven in een feestelijk getinte Meistersingerouverture van Wagner en in een ver klanking van Debussy's Trois Nocturnes, die van veel klankraffinement getuigde. In het derde deel van laatstgenoemd stuk vormden de damesleden van het Rotterdams conservatoriumkoor een zeer gewaardeerd en genuanceerd zingend "instrument. J.V.

UTRECHT — De PPR moet samenwerken of ophouden te bstaan. Dit is de strekking van de motie van de PPR, afdeling Utrecht, die zaterdag wordt ingediend op het congres van de Politieke Partij Radicalen in Nijmegen.

De afdeling Utrecht stelt dat de PPR alleen aan de volgende Tweede Kamer verkiezingen dient deel te nemen, als dat gebeurt in hecht samenwerkingsverband met de PvdA, D' 66 en eventuele andere progressieve groeperingen. Overwegingen hierbij zijn de geringe omvang van de fractie in de Tweede Kamer, waardoor zij geen politieke invloed kan uitoefenen en geen bijdrage kan leveren tot de be oogde politieke duidelijkheid

Van een verslaggever DEN HAAG — Mejuffrouw Goudsmit (D'ss) heeft ontdekt dat de laatste vijf jaar bij het departement van justitie nogal wat oud-militairen zijn benoemd. Bij de behandeling van de begroting van justitie gaf ze een opsomming van de volgende «even functies: Hoofd afdeling vreemdelingeneaiken en grensbewaking een exbriigadegeneraal, direceur algemeen beheer een ex-taülonel, oud-hoofd van de opleidingsschool milMtaire administratie te Middelburg, hoofdadministrateur, hoofd van een sectie bij de directie gevangeniswezen vermoedelijk een ex-overste, administrateur, hoofd personeel gevangeniswezen een exkapitein, hoofd afdeling personeels- en salarisadministratie, hoofd afdeling comptabiliteit, en hoofd van het centraal wervings- en opleidingsinstituut voor het gevangeniswezen en de piychopatenzorg een ex-overste.

Mejuffrouw Goudsmit zei het vreemd 'zelfs ongewenst te vinden', dat op hoge posten "klusjes militairen' zitten. Militairen hebben een andere benaderingswijze, een andere mentaliteit dan de gemiddelde Nederlander, zo zei het Kamerlid. Zij vroeg een verklaring voor dit benoemingsbeleid.

Jacob Smits: Mater amabilis BRUSSEL — Hier, in Nederland zouden we zon tentoonstelling, als die nu in het Museum voor Moderne Kunst in Brussel gehouden wordt, 'Hommage a Jacob Smits noemen. Daar heet het 'Hulde aan Jacob Smits. 'n Rotterdammer van geboorte — hij maakte daar zelfs nog eens een plafondschildering in het vroegere Museum Boymans, nu het Historisch Museum — maar in 1900 tot Belg genaturaliseerd, nadat hij al jaren in de Kempen had gewoond. Een uniek kunstenaar aan wiens oeuvre, kunsthistorisch gezien, nogal getrokken wordt. Soms rekent men hem tot de impressionisten. Dat kan, want daar kwam hij vandaan, het Nederlandse impressionisme dan: zeg Haagse School.

Het licht, dat daar zon grote rol speelde, bleef ook Smits steeds in hoge mate imponeren, maar dat luminisme kun je dan later, als hij zwaar en zeer pasteus gaat schilderen, echt niet meer tot het impressionisme rekenen. Tot expressionisme ook niet. Daarom is hij maar opgenomen in de gelederen der Vlaamse symbolisten.

Daar zit wel wat in. De impressionisten waren weliswaar vernieuwers, in zoverre dat zij het licht en de kleur, meer waarde toekenden dan dat ooit in de geschiedenis het geval was geweest, maar overigens — al zag men dat toen niet zo — pasten zij }vist door hun intense werkelijkheidsweergave, volkomen in de renaissancistische traditie.

De symbolisten echter openden een deur, die al eeuwen op een kier had gestaan: zij zagen de kunst niet meer als een imitatie of een interpretatie van een bepaalde uiterlijke (zichtbare) werkelijkheid, maar vooral als een mogelijkheid de gevoelens van het innerlijk uit te drukken; gevoelens die vervuld zijn van onderbewuste gedachten. Zo gezien hebben zij zeker aan het begin gestaan van een razendsnelle, zich steeds veranderende en onstuitbare, ontwikkeling.

Volgens Smits moet het kunstwerk de realiteit overtreffen; het moet de illusie geven van het leven. In haar onwezenlijkheid en onstoffelijkheid, zo schreef hij, is de illusie ten overstaan van de realiteit steeds superieur. Dit alles resulteerde in Smits' eigen oeuvre in een poëtische strakheid, die uitgedrukt wordt in een zware plastische verfkorst in een zeer eigen coloriet ('De eigenlijke kleur is slechts gezichtsbedrog'). Ook zijn etsen zijn schilderachtig, wisselend van toon en met een licht dat in de beste bladen meermalen herinneringen oproept aan Rembrand! Tot 21 november.

Van een verslaggever ROTTERDAM — Wegens afpersing, zware mishandeling en bedreiging met doodslag van een alleenwonende 73-jarige Rotterdamse vrouw eiste de officier van justitie bij de rechtbank in Rotterdam, mr. J. G. F. A. Hage, gisteren anderhalf jaar gevangenisstraf met aftrek tegen de 27-jarige loswerkman Adrianus Marie de W., zonder vaste woonplaats. In de nacht van 6 op 7 augustus van dit jaar, enkele dagen nadat hij uit de gevangenis was ontslagen, brak hij in bij de vrouw, die hij kende omdat hij in haar woning als timmerman had gewerkt.

Eerst bedreigde de verdachte toen het slachtoffer en eiste geld. Hij kreeg een portemonnaie met 600 gulden. Omdat dit niet genoeg naar zijn zin was, kneep hij de vrouw de keel dicht, schopte en sloeg hij haar en wist op deze manier nog een biljet van 100 gulden los te krijgen. Dit was hem nog niet genoeg. De man drukte zijn slachtoffer een kussen in het gezicht en met een kous probeerde hij haar te wurgen. De vrouw verloor het bewustzijn. Toen zij weer bijkwam stond verdachte met een schaar voor haar te zwaaien. 'En dan ga jij zeker naar de politie, maar als je dat doet ga je eraan', had hij haar toegebeten.

ROERMOND — De Haagse heeft gisteren in verband met <*s f. van Torn Keereweer aanigehouo pClli J. S., oud 40 jaar, wonende i" Haag. Volgens getuigenverkia' 0o» is hij ondermer de laatste P geweest, die met het slachtoö® fl |M dagavond is gezien. De zoals bekend, zaterdagmorgen, j^' dood aangetroffen in Kessel ou mond.

Van onze correspondent ARNHEM — Met bussen vol kwamen de goklustigen uit Duitsland en Twente eind 1969 begin 1970 naar het Achterhoekse Zeddam, aangelokt door lovende advertenties: kom gokken in mooi bosrijk Zeddam. In hotel Aaldering rolden de balletjes plU.s'j over de roulettetafel: rien ne J' dj* riepen de croupiers. De P0*1 jtf*? wel een beetje argwaan had, g(jM niet verder dan gluren door de " (#» nen. Hotel-eigenaar Gerard %ss? wist evenmin dat zijn gerenoi» jd?*, bedrijf was veranderd in een » ]ii» tien speelhol. 'Er komt een' %ss\ heidsvereniging, elke zaterdag ja» om schaak en dam te spele men hem verteld. $ Op 5 februari rolde de 'Club '70' in het hotel <*P-lZt&. gag grif toe roulette te hfZ (»J| speeld. Chef-croupier Albert • Ri uit Hengelo zei dat zijn "rsiK\ allemaal had geregeld. 'Bij zel mocht. De vergunning hing wand. ge»^ Hoe de politie ook zocht, d?JK^.e zinnige dikke Duitser NikolaJ?* { je» nooit boven water. 'V. heeft i» „ zaakje zelf opgezet', zei &s\rfsr officier van justitie voor de re , in Arnhem, mr. J. H. C. Pie*?] !<•• De Club '70 waarvan men fJ^jflCf' zijn, ontmaskerde hij als 'caßle Op vastgestelde punten n een in de bus. Onderweg. f,et&V' kaarten gekocht waarvoor in JJ \V3Sstide fiches werden gekocht. "jse r zoveelste poging de Nederlan" .J tic te slim af te zijn. t V. ,^n De officier eiste tegen Albej> weken voorwaardelijk en l?" vaU boete, met verbeurdverklaring le speeltafels. . t tf\ Twee Duitse croupiers die men opdagen ter zitting moe . gens de officier tot ieder 5U% «v worden veroordeeld. UitsPra veertien dagen."

Van een verslaggever LEIDEN — De Leidse **% heeft een motie aangenonie* g«z > financiële garanties worden aan de van het Medisch UP dig Bureau afgescheiden J. Teuns en de zestig door deze staf verzorgd woro Dr. Teuns is met ingang yguctje vember ontslagen na een &g&s>\ het besluit van de gemeejMf & $\ len vernietigen. Het «ir hij, is in strijd met de gO>' ling van het rijk. Wanneer -tiy; teerde staten het besluit Verlifë# dan zal een nieuw, afzono j sluit genomen moeten w°i;t «»Jf d' raadslid dat dan voor sten*" v0o> hoofdelijk aansprakelijk zu financiële gevolgen.