De Volkskrant

(ADVERTENTIE) ■k flHfl RB Wk M | M '-r-i-Mrhtiiifcinmm

onze speciale verslaggever) 15 juni — „Het is om twee redenen \9 niet rijp voor massaal toe""le naar het buitenland: het is 'duur en er heerst nog een '*£re vrees voor het vreemde. £Romrom zullen ook Russische P&ntiereizen ,naar Nederland chts heel geleidelijk op gang naen komen." ," de serre van het statige hotel teel Oud-Wassenaar legt de Rus- I e staatssecretaris voor toerisme, ifn Ankoedinof, via een tolk, j,, *r uit dat de reislust naar het en!and van de individuele Rus nog lelijks is ontwaakt, hoewel hij vrij v * te gaan waar h« wil, zelfs naar '

Twaalf groepen

komen twaalf groepen van Wreld dertig Russische vakantie%e e reis naar Nederland en België •C ongeveer 1300 gulden kost. „Dat 11 la C'r'e maal z0 duur als een ange vakantie in eigen land. Drie jaar geleden werden de grenzen voor de sovjetburgers open gezet voor reizen naar het westen. Maar zelfs nu nog is het Russische toerisme naar de omringende socialistische landen allerminst massaal. Buitenlandse reizen zijn voor de sovjetmensen nog lang geen traditie. Ze voelen zich vooral door de taai-barrière onzeker. Het is allemaal nog nieuw voor ze." Staatssecretaris Ankoedinof verheelt niet dat ook de economische positie van de Russische bevolking tot nu toe een rem is geweest op het buitenlands toerisme, juist omdat het nog zo kostbaar is. Politieke oorzaken wegen volgens hem niet zo zwaar. „Vergeet niet dat de Sovj et-Unie geografisch en klimatologisch zelf letterlijk alles te bieden heeft waar een vakantieganger maar naar kan zoeken." „Zo hebben vorig jaar vijftig miljoen Russen aan het binnenlands toerisme deelgenomen. Vandaar dat ze echt niet naar het buitenland hoeven om alleen maar uit te rusten. Als ze al op reis willen naar Nederland of waar ook buiten de Sovjet-Unie, dan moeten ze er ook letterlijk wijzer van worden, vooral in hun eigen vak. Vorig jaar zijn 1,6 miljoen Russen naar het buitenland geweest, waarvan éénderde voor eigen rekening. De rest ging met een zakelijk, wetenschappelijk, sportief of artistiek doel." „Het komt er op neer dat ons staatsreisbureau Intourist ook met organisaties in Nederland programma's zou moeten uitdokteren, waarbij Russische reizigers van een bepaalde vakgroep op hun eigen terrein bedrijven kunnen bezoeken en collega's ontmoeten als onderdeel van de reis. Maar met deze dingen houd ik me niet zelf bezig. Ik ben tijdens dit bezoek geïnteresseerd in de organisatie van het horecabedrijf in Nederland en daarbij speciaal in de opleiding van hotelpersoneel. Daar kunnen we veel van leren", aldus de grijze staatssecretaris, die op zijn kaartje heeft staan: voorzitter van het bestuur voor buitenlands toerisme van de ministerraad der USSR.

Nieuw geding over reclame met bankbiljetten

(Van onze correspondent)

DEN HAAG, 14 juni — De Hoge Raad der Nederlanden heeft het arrest van 't Amsterdamse gerechtshof vernietigd in de zaak van de Nederlandsche Bank tegen C en A en „de1 Telegraaf". Volgens de Nederlandse Bank zouden beide bedrijven inbreuk op de auteursrechten hebben gemaakt door afbeeldingen van bankbiljetten voor reclamedoeleinden te gebruiken. Het Hof bevestigde een door de Amsterdamse rechtbank geveld afwijzend vonnis, dat nu volgens de Hoge Raad opnieuw zal moeten worden getoetst door het Haagse Hof. Basis voor het afwijzende vonnis was voor de rechtbank en hof de overweging, dat bankbiljetten in omloop worden gebracht door de Nederlandsche Bank „vanwege de overheid". Er kan daarom geen sp -ake zijn van een aan de bank toekomend auteursrecht. De Hoge Raad vindt echter, conform de conclusies van de advocaatgeneraal mr W. J. M. Bergers, dat de Nederlandsche Bank in 't algemeen niet kan worden beschouwd deel uit te maken van de openbare macht. De bevoegdheid van de bank om als enige bankbiljetten te mogen uitgeven is geen typische overheidsfunctie. Bij het openbaar maken van ontwerpen voor bankbiljetten treedt de bank dus volgens de Hoge Raad niet op „als of vanwege de openbare macht in de zin artikel elf van de auteurswet".-

Staatssecretaris voor toerisme Wladimir Ankoedinof bij zijn aankomst op Schiphol.

BRUSSEL, 15 juni — En aantal kunstenaars en een groep directeuren van kunsthandels heeft aan de Belgische minister van justitie een brief verzonden. waarin de oprichting wordt voorgesteld van een speciale commissie „voor de beoordeling van het zedelijk peil van tentoongestelde werken". Het voorstel is gedaan, nadat de afgelopen dagen verscheidene kunstgalerijen bezoek hadden gehad van politiefunctionarissen die op- en aanmerkingen maakten over de tentoongestelde werken, voornamelijk naakten uiteraard.

De Israëlische balletgroep The Batsheva Dance Company bij zijn aankomst op Schiphol. Vrijdagmiddag arriveerde dit gezelschap uit Tel Aviv als een van de eerste buitenlandse gasten op het Holland Festival. Zondagavond is hun eerste optreden in de Amsterdamse Stadsschouwburg. De groep is opgericht door Bethsabee de Rotschild (vooraan tweede van links). Zie ook pagina 21

(Van onze correspondent) SMULDE. 15 juni — De amateur-archeoloog Tjerk Vermaning uit Smilde heeft ongeveer vierhonderd vuurstenen vuistbijlen en werktuigen gevonden. Enkele jaren geleden vond hij bij de Smilder televisietoren ook al een aantal vuurstenen vuistbijlen van de Neanderthaler mens. Op 6 juli 1966 kreeg de heer Vermaning voor zijn vondst de Culturele Prijs van Drente. Bij het Biologisch Archeologisch Instituut te Groningen beschouwt men de heer Vermaning als een van de beste kenners van de Neanderthaler mens.

Het Holland Festival werd vrijdag te Amsterdam geopend met een opvoering door de Nederlandse Opera Stichting van Jean Phïlippe Rameau's Platée, een lyrische komedie waarin de dans een overwegende rol speelt. De veelal gebruikelijke

benaming „ballet-opera" is daarom wel zo karakteristiek voor dit luchthartige en lichtzinnige schouwspel, waarvoor theater Carré zijn piste benevens grote stukken van het amfitheater tot speelruimte had moeten verbouwen vanwege al het beweeglijke gedoe rond Jupiter, die de overjarige nimf Platée het hof gaat maken om daarmee de jaloezie van zijn vrouw Juno op te wekken. De onderhavige produktie kwam tot stand door samenwerking van het driemanschap Bruno Maderna (muzikale leidingH Ton Lutz (regie) en Vittorio Biagi (choreografie), terwijl de kleurige, bijzonder fraai gesneden kostuums en de in de vorm van stellages, en trappen geconstrueerde decors waren ontworpen door Joëlle

(ADVERTENTIE) fa Ell

°nze corresPondent) fh' 15 J«ni — -Siberië belA hiiitp ltrÜ£en als toeristenoord. Ib V*t «1-land wordt weleens geit tl!' Out erie een verbanningsf 1* Sov- Wordt het de koelkast k\L,'e&i,Je.t"^Fnie genoemd. Maar R\e sta niet waar-"Dit zei de \. ()„• (j„ ?atssecretaris voor het rh'j«M ér Wladimir AnkoedifV'i >nPt smzl^n vrouw- en een tolk neen tiendaags verbluf •J*l» ».w **»ïii4»Pe Russen zijn de gast *T sft nd," zei de iVe de f Secretaris. Hij roemde 1? l "ï Midden-Siberië gele■> ,%'}H^1i>Irsk- Het * een vol- Vvca^e stad> waar thans !k*ö si -mie van wetenschapet"Unie is gevestigd, , \eH. «enden geleerden zijn erië zijn stuwdammen

van grote afmetingen gebouwd ten bate van kolossale waterkrachtcentrales. De chemische industrie ontwikkelt zich snel en de aardolie-industrie neemt met de dag grotere afmetingen aan. „Wij leven in de twintigste eeuw, waarin de moderne toerist beslist niet meer alleen maar in de zon wil luieren, maar ook een deel van zijn vakantie wil besteden om de ontwikkeling van een land met eigen ogen te aanschouwen om er zo mogelijk wat van te leren," aldus de heer Ankoedinof. „Zo kennen wij uw kaas en tulpen, maar wij hebben veel meer bewondering voor de strijd, die de Hollanders hebben moeten leveren met de zee om hun grond te bemachtigen," zei de Russische staatssecretaris, die in Nederland onder meer de Hotelvakschool in Den Haag en het Congresgebouw in Amsterdam zal bezoeken.

ROTTERDAM, 15 juni (ANP) — De 43-jarige metselaar D. Troost uit Zwijndrecht is vrijdagavond op het terrein van Aluchemie in het Botlekgebied van een zestien meter hoge stelling gevallen. Hij was op slag dood.

onze verslaggever) AMSTERDAM, 14 juni - „Marx is een essentiële schakel in de geschiedenis van het economische en het nieteconomisch denken. Bovendien is hU onontbeerlijk voor het begrip van onze westerse kapitalistische én van de socialistische samenleving." Dit schj*«" dr J- van Santen in het proefschrift „De marxistische accumulatie-theorie" dat hij vrijdagmiddag aan de universiteit verdedigde. Promotor was prof. dr P. Hennipman. Het proefschrift werd uitgegeven met steun van de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek. De promovendus, de heer Van Santen, is na de oorlog voor de communistische partij lid geweest van de Amsterdamse gemeenteraad in de eerste Kamer Hij is nu eigenaar van een klein exportbedrijf. ±let proefschrift gaat óver een belangrijk deel van de marxistische theorie, over de accumulatie, de opeenhoping, de uitbreiding van kapitaal. Dr Van Santen behandelt dit aan de hand van Marx' eigen methode. Hij confronteert de ideeën van Marx met moderne economische theorieën en ontdekt dan herhaaldelijk een verrassende actualiteit. Aan het slot schrijft hij: „Ruim honderd jaar geleden verscheen het eerste deel van Das Kapital. Dat een eeuw na hert verschijnen van het eerste deed van het hoofdwerk men zo kan schrijven over een auteur* maakt op zichzelf verder commentaar op zijn grootheid overbodig. Tot slot dus: hommage aan Marx." In stelling acht behorende bij het proefschrift staat: „De vervaging van het elitebesef in de democratie moet leiden tot een crisis van de monarchie."

Dr J. van Santen wordt na zijn promotie gefeliciteerd door prof. dr P. Hennipman, die als promotor optrad.

De creativiteit van de choreograaf Biagi bleek wat pover navenant het belang van zijn aandeel. Hij zocht zijn heil te veel in banaliteiten. De zeer simpele ritmische bewegingen en kinderlijk-stereotiepe gebaren, door leden van het Nationale Ballet uitgevoerd hadden nauwelijks enige artistieke potentie. Ook uit de soli van Yvonne Vendrig, Sylvia Bakker en Daniël Lambo sprak niet die fantasie, waartoe de sierlijke dansmuziekjes prikkelden. Ton Lutz daarentegen benutte met vindingrijkheid de legio mogelijkheden die de dimensies van de grootse speelruimte boden en hij buitte met veel zin voor humor de individuele eigenschappen uit van de onderscheidene personages. Vooral de Franse tenor Michel Sénéchal met zijn typische lichte hoge stem maakte van zijn in travestie gezongen rol van Platée een kostelijk zotte creatie. Overige solisten waren Antoinette Tiernessen, Eliane Manchet, Nelly Morpurgo, Ans Philippo, Arnold van Mill, Jean Angot, Lode Devos, Jean Christophe Benoit, Simon van der Geest en Gerard van Loon. Overwegend bekende namen die allen het hunne bijdroegen tot het duidelijke succes die de voorstelling bij het publiek oogstte.

(Van onze correspondent) HOORN, 15 juni — De schrijver Johan Fabricius heeft vrijdagavond in Hoorn de beeldengroep De Scheepsjongens van Bontekoe, een werk van de Amsterdamse beeldhouwer Jan van Drulen, onthuld. De beelden zijn geïnspireerd op de drie hoofdfiguren uit het gelijknamige, in twintig talen vertaalde, boek van Fabricius. De schrijver vond zijn inspiratie in het reisjournaal van Willem IJsbrantsz. Bontekoe, oostinjevaarder, schipper te Hoorn. Een Groningse restaurateur, Koos Kerstholt, herinnerde begin dit jaar aan het feit dat het 350 jaar geleden is dat Bontekoe de haven van Hoorn uitvoer. Hij lanceerde het idee, deze gebeurtenis vast te leggen in een beeldengroep van de drie scheepsjongens uit het boek van Fabricius, Peter-Hajo, Rolf en Padde. Het door de Stichting Stad Hoorn ingestelde comité — bijgenaamd De Paddeboys — ging aan het werk en gaf de opdracht aan de Amsterdamse beeldhouwer. Het ligt in de bedoeling de beeldengroep te gaan gebruiken als toeristisch herkenningsteken van de stad Hoorn.

Roustan, Roger Bernard en Thierry Bosquet. Omdat het niet goed mogelijk was (en waarschijnlijk zelfs niet meer interessant zou zijn om zich aan een reconstructie te wagen van een opvoering volgens de smaak van de 18de eeuw, streefde de artistieke leiding dan ook maar liever naar „het plezier van het spelen met elkaar en het spelen met het spel". En zo werd deze Platée tot een vertoning, bizar en boertig, waarin op pikante muziek van vaak magnifieke allure lachwekkende zaken worden bezongen. Een vertoning vol van buitenissigheden en gekke grollen, waar nimfen en ander feeëriek bosvolk overdadig en druk ronddartelen en het eigenlijke verhaaltje in feite royaal overwoekeren.

Scène uit de lyrische komedie Platée van Jean Philippe Rameau, gespeeld door de Nederlandse Opera Stichting.

Een uitstekende vondst van Maderera was het om de instrumentalisten van het Kunstmaandorkest over diverse plaatsen van de zaal te verdelen: een verrassend stereo-effect. Dat het onderlinge verband daardoor wel eens zoekraakte, lag voor de hand. Maderna evenwel sloeg zich er met zindelijke zwier doorheen en hij nam dat risico met hetelan van de onverstoorbare muzikant. Tenslotte zou een produktie als deze de kans moeten krijgen om via een redelijk aantal opvoeringen haar wilde haren te verliezen. Maar die gelegenheid kan een Holland Festival niet bieden, zodat men zich tevreden moet stellen met een feest van klank en kleur, dat door zijn uitbundigheid best wat schoonheidsfoutjes kan verdragen. PIET PIJNENBORG