De Volkskrant

LONDEN (AFP) — De Britse premier Margaret Thatcher heeft zich maandag in een televisie-interview opnieuw uitgesproken tegen het nemen van economische strafmaatregelen tegen Zuid-Afrika. Zij deed de uitspraak in weerwil van de toenemende druk van de landen van het Britse Gemenebest, die nu zelfs overwegen om strafmaatregelen tegen Groot- Brittannië te nemen. Volgens diplomaten uit de Gemenebest-landen zouden de voorgenomen maatregelen tegen Londen een beperking kunnen inhouden van de handels' voordelen die Londen onder het Gemenebest-akkoord geniet. Ook zouden sommige leden van het samenwerkingsverband tussen Groot-Brittannië en 48 vroegere koloniën gedreigd hebben hun diplomatieke, vertegenwoordiging in Londen te verkleinen. De mogelijkheid van maatregelen tegen Londen werd voor het eerst verwoord door de secretaris-generaal van het Gemenebest, Sir Shridath Ramphal. „De economische banden tussen Londen en de andere Gemenebestlanden zullen mogelijk te Inden krijgen onder de houding van mevrouw Thatcher", verklaarde Ramphal na besprekingen met de Indiase premier Rajiv Gandhi en de Zambiaanse president Kenneth Kaunda. Kaunda heeft zelfs gedreigd het Gemenebest te verlaten als Londen niet instemt met strafmaatregelen tegen Pretoria.

Denis Healy, de Britse Labour-deskundige op het gebied van de buitenlandse politiek, arriveert op het vliegveld Heathrow bij Londen na een bezoek aan Zuid-Afrika en Zambia. Hij arriveerde samen met ANC-leider Oliver Tambo (rechts), die een tussenstop maakte in Londen op weg naar een niet onthulde bestemming. Foto Reuter

Volgens Thatcher kan alleen door onderhandelingen een einde aan het apartheidssysteem worden gemaakt. Zij verdedigde de jongste beslissing van de EGlanden om sancties tegen Pretoria uit te stellen. De EG besloot vorige week in Den Haag om voorrang te verlenen aan een missie van de Britse minister van buitenlandse zaken Geoffrey Howe naar Zuid-Afrika, die naar verwachting in de tweede helft van deze maand zal plaatsvinden. Het voorgenomen bezoek van Howe aan Pretoria is door het Afrikaanse Nationale Congres, bisschop Desmond Tutu en de anti-apartheidsactiviste Winnie Mandela al bestempeld als een uitzichtloze missie. De Britse Labour-parlementariër en „schaduwminister" van buitenlandse zaken Denis Healy verklaarde na een bezoek aan Zuid-Afrika dat de missie van Howe „gedoemd is te mislukken", omdat de belangrijkste tegenstanders van de apartheid in Zuid- Afrika niet bereid zijn de EG-gezant te ontvangen. Van officiële zijde in Zuid-Afrika werd inmiddels bekend gemaakt dat zondag acht doden zh'n gevallen bij het politieke geweld in het land, waarmee het totaal aantal doden van het weekeind op 21 komt en het totaal sinds de invoering van de noodtoestand op 12 juni op 96. Drie van de doden vielen zondag na een massabijeenkomst in Soweto van de Inkatha-beweging van Zoeloe-leider Gatsha Buthelezi. Tegenstanders van de als te gematigd beschouwde Buthelezi wierpen benzinebommen naar bussen waarin deelnemers aan de bijeenkomst naar huis terugkeerden. Ongeveer 15 duizend, vaak met speren en bijlen bewapende zwarten woonden de bijeenkomst bn' die, in schril contrast met de behandeling van andere zwarte en multiraciale organisaties, de goedkeuring had van de autoriteiten en onder sterke politiebegeleiding stond. Het was voor het eerst in twee jaar dat Buthelezi een openbare bijeenkomst toesprak in de grootste zwarte stad in Zuid-Afrika. Buthelezi herhaalde zijn standpunt dat economische sancties vooral de zwarten in Zuid-Afrika zullen schaden. Hij gaf voor het eerst te kennen niet afkerig te zün van Botha's voorstel een Nationale Raad in te stellen, waarin de zwarte meerderheid samen met Zuid-Afrika's andere bevolkingsgroepen zou kunnen meepraten over de politieke toekomst van het land. De Zoeloe-leider stelde echter als voorwaarde dat ANC-leider Nelson Mandela wordt vrijgelaten uit de gevangenis. Hij verklaarde zich bereid in de toekomst met Mandela samen te werken.

Een woordvoerder van de grootste zwarte vakbondsfederatie in Zuid-Afrika, de Cosatu, onthulde gisteren dat vrijdagavond de voorzitter van de federatie is gearresteerd in zijn woning in Carletonville bij Jotaannesburg. Hij is de belangrijkste vakbondsleider die sinds de invoering van de noodtoestand gearresteerd is.

Een vrouw uit de Nicaraguaanse plaats Camoapa treurt te midden van vrienden en familieleden om haar man en vier kinderen die zijn omgekomen bij een aanval van Contra-rebellen op hun huk<. Foto afp

WASHINGTON (UPI) — De Amerikaanse journalist en schrijver Seymour Hersh, houder van een Pulitzerprüs, is verontrust over de waarschuwingen van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, dat hij met zijn boek over het neerschieten van het Zuidkoreaanse Hjnvliegtuig 007, de wet zou kunnen overtreden. Het boek, „The Target is destroyed: What really happened to Flight 007 and what Americans knew about it", verschijnt in september bij Random House. Hersh heeft verteld dat hij onlangs is opgebeld door William Casey, de directeur van de CIA, die hem meedeelde dat hij bang was dat het boek vertrouwelijke informatie zou bevatten en dat er een „gerede kans" bestaat, dat het in strijd is met de wet. Het is de schrijver en de uitgever een raadsel hoe de CIA aan het boek is gekomen. Er is nog geen voorpublicatie van geweest. Hersh zei: „Ik weet dat we een conservatieve president van het opperste gerechtshof hebben gekregen, maar er is nog altijd vrijheid van meningsuiting". Een KAL-lijnvliegtuig was van New Vork op weg naar Seoul in Zuid-Korea toen het op i september 1983 bh' het eiland Sachalin met een raket werd neergeschoten. Alle 269 inzittenden, onder wie 62 Amerikanen, verloren het leven. Random House heeft laten weten dat het boek van Hersh gaat over interne onenigheid over de beschieting in de Sovjet-Unie, waarom de Russen bleven volhouden dat het toestel een spionagevliegtuig was en „wat de Amerikaanse inlichtingendienst wist en wanneer".

OTTAWA (AFP, Reuter) — De Canadese premier Brian Mulroney heeft maandag een groot aantal wijzigingen in zijn kabinet aangebracht, waaronder de benoeming van een nieuwe vice-premier. De wijzigingen worden beschouwd als een poging de gedaalde populariteit van zijn regering op te vijzelen met het oog op de algemene verkiezingen in 1988. Mulroney het zes ministers vallen en voegde acht nieuwe gezichten aan het kabinet toe. De minister van verkeer, Don Mazankowski, wordt de nieuwe vice-premier. De ministers van buitenlandse zaken en van financiën, Joe Clark en Michael Wilson, behouden hun functie. De Progressieve Conservatieve partij van Mulroney won in 1984 met overweldigende meerderheid de algemene verkiezingen. Zijn regering heeft sindsdien echter veel aan populariteit verloren.

WASHINGTON (AP) — Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft maandag met vijf tegen vier stemmen een wet van de staat Georgia gehandhaafd waarin „sodomie" wordt verboden. Het hof oordeelde dat volwassenen geen grondwettelijk recht hebben op homoseksueel gedrag in de privésfeer. De uitspraak van het Hooggerechtshof is een nederlaag voor de homobewegingen die tegen de wet van Georgia in het geweer waren gekomen. In de wet wordt „sodomie" omschreven als „iedere seksuele daad waarbij de geslachtsorganen van de ene persoon en de mond of anus van een ander betrokken zijn". Eerder had een federaal hof van beroep geoordeeld dat de wet in Georgia strijdig is met de grondwet. Volgens de wet, die ook in ruim eenderde van de overige Amerikaanse staten geldt, zijn ook sommige heteroseksuele geslachtsdaden verboden, zelfs als die verricht worden door keurig getrouwde echtelieden.

De Colombiaanse bisschoppen hebben voor de paus een memorandum opgesteld met een beschrijving van de belangrijkste problemen. Eén van die problemen is de drugshandel. Centra daarvan zijn uiterst geweldadige steden als Cali, Medellin en Barranquilla, die alle op de reisroute van de paus liggen. In Cali werden pas nog op één dag door een doodseskader twintig mensen vermoord. Kort geleden overleed daar de Belgische priester Hubert Gillard, vijf maanden nadat hij door een legerpatrouille in het hoofd was geschoten. Het politieke geweld is Colombia's grootste probleem. Er is nu een onderzoek begonnen tegen het optreden van president Belisario Betancur en minister van defensie Miguel Vega Uribe. Zij zijn door de procureur-generaal van de republiek verantwoordelijk gesteld voor het bloedbad — ruim honderd doden — bjj de bestorming vorig jaar november van het Paleis van Justitie, dat door een guerrillacommando was bezet. Deze zelfde Vega Uribe heeft laten blijken dat de enige guerrillabeweging die nog het bestand met de regering naleeft, de FARC, haar wapens moet inleveren.

JOHANNESBURG — In de vroege ochtend van vrijdag 14 juni — de noodtoestand was een paar uur oud — deed de Zuidafrikaanse veiligheidspolitie invallen in kantoren van anti-apartheidsgroepen, vakbonden en gemeenschapsorganisaties. Video-banden, documenten, posters en kritische rapporten werden in beslag genomen. Onder de bezochte kantoren waren die van progressieve blanke organisaties als de Black Sash en het Steuncomité voor Ouders van Gevangenen (DPSC). Deze organisaties hebben rapporten uitgegeven met voor de veiligheidspolitie uiterst belastend materiaal, waaronder een indrukwekkend aantal getuigenissen van in detentie mishandelde kinderen. Op 2 juni 1986 werd in Transvaal de 15-jarige Joy Yapo gearresteerd. „Ik was op weg naar huis, nadat ik bij vriendjes had gespeeld. Ik droeg een bruine broek en een UDF-t-shirt onder mijn trui. Bij het station zag ik veel politieagenten. Ik rende niet weg, ik had immers niets verkeerds gedaan. Ze grepen me en sloegen me met hun handen in mijn gezicht. Ik werd op de grond gegooid en in het gezicht getrapt met hun laarzen. Daarna brachten ze me naar een politiebarak, waar ik in de douche moest slapen. Ze gooiden water over mijn hoofd. Ijskoud water. Toen werd ik verhoord. Een van de zwarte politieagenten wierp een band om mijn nek. Een blanke agent zei dat ik moest bidden voor ik zou sterven. Ze stopten zand in mijn mond, dat ik moest opeten. De blanke agent begon in het Afrikaans te bidden en dwong me hem na te praten. Hij pakte toen een lang geweer, verwijderde enkele kogels en vuurde er één af in de lucht. Hij zei dat ik geluk had dat hij mij niet had neergeschoten. _ Daarna brachten ze me handgeboeid naar een andere plek. Ze schoren me half kaal, namen foto's van me en lachten me voortdurend uit. Ze dronken sterke drank en dwongen me mee te drinken. Ik moest me helemaal uitkleden. Ze vroegen of ik een agent had gekend die was vermoord. Ik zei dat ik daar niets van wist. Toen lieten ze een hond op me los. Uit angst voor de hond heb ik gezegd dat ik er alles van wist. Zo heb ik ook bekend Jossa te kennen, die betrokken zou zijn bij een moord. Ze dwongen me te zeggen dat ik Jossa had gezien met een geweer. Daarna moest ik in een toilet slapen." Yapo werd de volgende ochtend in het kantoor gebracht van een blanke kale agent, die hem een kleefmijn toonde. Yapo: „Hij zei dat als ik iemand met een AK-47 geweer zou zien of zou weten dat iemand guerrillatraining ontving, ik hem moest bellen. Hij gaf mij zijn telefoonnummer. Daarna gaf hij me geld en eten. Ik werd twee straten van mijn huis vrijgelaten." Sidy Dlulu (14) vertelt een soortgelijk verhaal. Hü werd op 28 mei gearresteerd toen hij de begrafenis van een klasgenoot wilde bijwonen, ook in Transvaal. „We kregen thee en cake bij de ouders van mijn dode vriendje. Vijftien minuten later kwam de politie in hippo's (typische Zuidafrikaanse gepantserde wagens). Ze schoten traangas in het huis. Ruiten braken. De mensen vluchtten. De politie volgde hen en sloeg ruiten in van andere huizen. Ze sloegen ouders en kinderen met sjamboks (zwepen met stalen punten), knuppels en stokken. We werden naar een gevangenis gebracht. Ze zeiden dat we gearresteerd waren omdat we hadden gezongen. We moesten slapen zonder dekens." Dlulu zegt dat de kinderen nauwelijks te eten kregen, ze werden voortdurend geslagen, gedwongen in het water te slapen en bedreigd met de dood of lange gevangenisstraffen. Volgens Black Sash en DPSC is er in Zuid-Afrika sprake van systematische marteling van kinderen. Duizenden kinderen zijn tijdens de vorige noodtoestand, maar ook in de korte periode tussen 7 maart en 12 juni dat die niet van kracht was, gearresteerd. Velen zijn mishandeld. Een woordvoerder van DPSC zegt honderden getuigenisverklaringen te hebben afgenomen. „En dat is nog slechts het topje van de ijsberg. De meesten durven uit angst voor repercussies niet bh' ons aan te kloppen." Volgens DPSC wordt het patroon van arrestatie, intimidatie, mishandeling en het proberen te winnen van jeugdige politieformanten op nationale schaal toegepast. Er zijn in ieder geval bewijzen dat het gebeurt in Soweto, Mamelodi, Grahams Town, Port Elizabeth, de Oostrand, Noord-Transvaal, Alexandra en Kaapstad. Een rapport, ondertekend door veertien bezorgde organisaties, geeft een lange opsomming van de meest voorkomende klachten. Kinderen die bij politieverhoor geen bevredigende antwoorden geven worden geslagen met de vuist, een zweep, rietje, knuppel of stok; touwen worden om halzen gehangen als dreigement dat ze zullen worden opgehangen; traangasgranaten worden in afgesloten ruimten geworpen; ze worden gedwongen bloed van soldaten op te likken, lijken aan te raken, handgranaten vast te houden; er wordt naar. hen getrapt; ze krijgen ijskoud water over zich heen en worden gedwongen in water te slapen; ze krijgen elektrische schokken toegediend. Het betreft klachten van kinderen tussen de elf en achttien jaar.

JOHANNESBURG — Het optreden van leger en politie in de zwarte woonoorden in Zuid-Afrika creëert „een sfeer van verruwing", constateert een medewerker van het Steuncomité voor Ouders van Gevangenen (DPSC). Een sfeer die ook scherp tot uiting komt in tekeningen en opstellen, waarin zwarte kinderen verhalen over hun dagelijks leven. Een leraar van de Open School, een cultureel onderwijsprogramma voor jongeren in de zwarte woonoorden, selecteerde een aantal verhalen en kinderkrabbels, die zijn gebundeld in het boekje Two dogs and Freedom, dat in Zuid-Afrika is uitgegeven door Raven Press. Traangas, brute politieagenten, de dood, bezorgde ouders, boycots, stenigingen en arrestaties blijken het leven van een townshipkind te beheersen. „Op dinsdagmiddag toen ik op school was, speelden er kinderen op het schoolplein. De politie kwam met een gele auto en ze schoten twee keer in de lucht. Daarna spoten ze traangas de school binnen. De kinderen renden weg. Het leger kwam toen met hippos (Zuidafrikaanse gepantserde wagens, red.) en omsingelde onze school. Ze vroegen wie er lid waren van Cosas (verboden scholierenorganisatie, red.). De grote jongens zeiden lekker niets", schrijft Bheki (14). Dexter (12): „Vorige week waren er veel problemen in Meadowlands. Comrades zeiden dat ze vrijheid willen. Ze vragen het niet, ze nemen het Want soldaten schieten vele kinderen dood. En in Soweto heerst verwarring." Victor (13) schreef bij een tekening van een Putco-bus van het openbaar vervoer: „Dit is een groep mensen die een bus beschadigen. Anderen gooien stenen. Een ander houdt een brandende fakkel in de hand. Ze houden de chauffeur vast en gooien zijn geld op de grond. Deze groep mensen worden Comrades genoemd." Thulisile (13) noemt Comrades „studenten die auto's in brand steken en bussen stenigen. Als je naar school gaat, pakken ze je boeken af en die verbranden ze". De 8-jarige Moagi sluit het boekje af met een droom over later: „Als ik oud ben wil ik een vrouw, twee kinderen (een jongen en een meisje), een groot huis, twee honden en vrijheid."

Een tekening van een veertienjarige uit het boek„twodogs andfreedom".

De DPSC-woordvoerder meent dat juist kinderen worden aangepakt omdat zij in de frontlinie van het verzet staan. „Ze zijn vastberaden niet hetzelfde soort vernederend leven te zullen leiden als hun ouders. Ze zijn enorm geradicaliseerd, zijn opgegroeid in een sfeer van geweld en dwingen hun ouders voor hun rechten op te komen en niet meer met de hoed in de hand genoegen te nemen met een fooi en dan nog dankte Baas te zeggen ook. Ik ben bang voor de toekomst. Het optreden van de politie creëert een sfeer van verruwing. De kinderen van vandaag zijn bereid met hun leven te betalen. Ze gaan voor de hippo's staan en roepen: dood me maar. Kinderen worden geslagen en zelfs vermoord. Maar ze laten zich niet meer intimideren en wapenen zich nu met stenen en lange koorden en slaan gewoon terug. Geweld is de norm geworden. Ze kunnen niet meer zacht of aardig zijn, want dan worden ze kwetsbaar. Ik ben niet alleen bang dat ik of mijn kinderen straks geregeerd zullen worden door die generatie", zegt de DPSCwoordvoerder, „maar ook voor een toekomstige verwrongen maatschappij. Die zwarte kinderen die gemarteld zijn, zullen jarenlang psychische gevolgen daarvan ondervinden. We hebben hier in Zuid-Afrika nog niet voldoende wetenschappelijk onderzoek kunnen doen, maar er zijn rapporten over de gevolgen van marteling in Latijns-Amerika, Indochina, Azië. We vrezen voor een soort concentratiekamp-syndroom, dat zich op grote schaal zal voordoen. Dergelijke mensen moeten psychische bijstand krügen, en die krijgen ze niet in Zuid- Afrika." De bezorgde organisaties vrezen dat onder de nieuwe noodtoestand opnieuw massaal kinderen, scholieren en studenten zullen worden gearresteerd. De nieuwe maatregelen verbieden openbare kritiek op de veiligheidstroepen „in hun taak orde en gezag in het land te hersteUen". Uit veiligheidsoverwegingen zijn de namen van de personen die in het artikel voorkomen gewijzigd en zijn exacte plaatsaanduidingen achterwege gelaten.

De martelingen worden uiteraard door de Zuidafrikaanse autoriteiten ontkend. Hoewel de minister van Wet en Orde, Louis le Grange wel heeft toegegeven dat kinderen massaal worden gearresteerd. In februari van dit jaar bekende Le Grange na lang aandringen in het parlement dat 2016 kinderen in detentie waren en dat 209 kinderen in de periode van 1 januari 1985 tot en met 10 februari 1986 in onrustsituaties door de Zuidafrikaanse politie waren gedood. In diezelfde periode raakten 703 kinderen gewond, aldus Le Grange. Overigens, zo gaf de minister tevens toe, zh'n er van alle jeugdige arrestanten slechts 167 schuldig bevonden aan de tegen hen ingebrachte aanklachten, die meestal neerkomen op „het verstoren van de openbare orde". „Desgevraagd zei de minister in het parlement dat helemaal geen verontrustende ontwikkeling te vinden", zegt een blanke medewerker van DPSC die regelmatig getuigeverklaringen van kinderen afneemt. Het gesprek vond plaats de dag voor de noodtoestand werd afgekondigd. Maar de informant gaf toestemming het ook onder de huidige straffe censuuromstandigheden te publiceren, op voorwaarde niet bij naam genoemd te worden. Volgens de woordvoerder kan de DPSC nauwelijks iets aan deze „afgrijselijke toestanden" doen. „We hebben 'geen onafhankelijk rechtssysteem. Vorig jaar hebben we een kwestie met een achtjarig jongetje voor de rechter gebracht. We hebben de zaak verloren. Het waren onze woorden tegenover die van de veiligheidspolitie." De DPSC wil het parlement zo min mogelijk inschakelen. „Het is een marionetten-parlement. Daar bereiken we niets. We hebben een parlementariër vragen laten stellen. En Le Grange werd gedwongen enige informatie te geven, maar verder gaan die vreselijke praktijken gewoon door. De schuldigen worden niet gestraft."

De FARC vreest dat het leger haar de oorlog zal verklaren na de ambtsaanvaarding op 7 augustus van de in mei gekozen president Virgilio Barco. De presidentskandidaat van de door de FARC opgerichte Patriotische Unie, Jaime Pardo Leal, is onverwacht uitgenodigd voor een gesprek met de paus evenals de als parlementslid gekozen FARCcommandant Braulio Herrera en zon driehonderd andere politieke leiders. Ook guerrillabewegingen die de wapens weer hebben opgenomen willen praten met de paus. De bezetting van een seminarie en afgelopen vrijdag van een kerk in Barranquilla moesten dat verzoek onderstrepen. De meest actieve guerrillabeweging, M-19, heeft in een brief aan de paus om zijn zegen gevraagd „want ook wij zijn kinderen van God". Ze hebben hem uitgenodigd te bemiddelen in de burgeroorlog, zodat er onder Barco een werkelijke pacificatie kan komen. Ook organisaties van mensenrechtenactivisten, schrijvers, kunstenaars en studenten hopen op een bemiddelende rol van de paus.

Vaticaanse autoriteiten hebben et echter op gewezen dat de paus bij zijn laatste Latijns-Amerikaanse reis vorig jaar, niet was ingegaan op het verzoek te bemiddelen in de crisis in Midden-Amerika. En de Colombiaanse bisschoppen hebben al verschillend keren verzekerd dat een onderhoud tussen de paus en M-19-leiders tot de onmogelijkheden behoort, ondanks dringende verzoeken van allerlei kerkelijke organisaties.

LIMA (Reuter) — De regering van Peru heeft maandag het hoofd van de paramilitaire politie, generaal Maximo Andres Martinez, met vervroegd pensioen gestuurd. Dit staat in een decreet van het ministerie van binnenlandse zaken. Het ontslag volgt op de beschuldiging van president Garcia dat de Republikeinse Garde, een van de drie onderdelen van de politie, zeker honderd gedetineerde maoïstische guerrillastrijders in koelen bloede heeft vermoord na afloop van een opstand in de Lurigancho-gevangenis in Lima. De president beloofde toen dat geen van de schuldigen zijn straf zou ontlopen.

De Repubükeinse Garde die 14 duizendmanschappen omvat, heeft de bewaking van gevangenissen als belangrijkste taak. Tijdens de actie tegen de gevangenen stond de garde onder militair commando. Tot dusver zijn twintig officieren en tachtig manschappen van de garde gearresteerd. Het door de regering van president Garcia toegezegde grondige onderzoek verhoogt volgens waarnemers in Lima de spanning tussen het elf maanden oude sociaaldemocratische bewind en de militairen. Peru's belangrijkste oppositiepartij, het marxistische Verenigd Links, heeft het aftreden van het kabinet geëist. De grootste vakcentrale die beweert dat er bij de opstand vierhonderd gevangenen om het leven kwamen, eist het aftreden van de ministers van defensie, marine, binnenlandse zaken en justitie omdat zü een directe rol zouden hebben gespeeld bij het neerslaan van het oproer.

MEXICO-STAD — Paus Johannes Paulus II begint vandaag een bezoek van een week aan elf steden in Colombia, waar om veiligheidsoverwegingen zelfs de plaatsen waar hij zal overnachten geheim worden gehouden. Tienduizenden soldaten en politiemensen moeten zijn veiligheid garanderen tijdens zijn verblijf in één van de meest gewelddadige landen van Zuid-Amerika, waar 90 percent van de bevolking katholiek is. Het is de dertigste buitenlandse reis van deze paus en zijn zevende naar Latijns-Amerika. In 1968 kreeg Colombia al bezoek van paus Paulus VI, die in Medellin de tweede conferentie van de Latijns-Amerikaanse bisschopppen opende. De bevrijdingstheologie die toen gestalte kreeg werd door de huidige paus eerst veroordeeld vanwege haar „marxistische afwijkingen". Maar in april van dit jaar noemde hij deze theologie „niet alleen oportuun maar ook nuttig en noodzakelijk." In Colombia, zetel van de Latijns- Amerikaanse bisschoppenconferentie (Celam) en van de Latijns: Amerikaanse conferentie van religieuzen (CLAR) zal hij de effecten van die uitspraak kunnen constateren. De Celam en het Columbiaanse episcopaat worden beheerst door conservatieven, terwijl de CLAR en de Colombiaanse lagere geestelijkheid over het algemeen progressieve standpunten innemen. Een sleutelfiguur in de voorbereiding van deze reis van de paus is de conservatieve Colombiaanse curie-kardinaal Alfonso López Trujillo, die jarenlang de Celam heeft geleid.

PARHS (AFP) — Aan de Tunesische kust — vlakbij Ras Ajzir — is het üjk aangespoeld van een tweede Amerikaanse piloot. Dit heeft het officiële Libische persbureau JANA maandag gemeld. Het persbureau meldt dat het „het lük van een Amerikaanse piloot betreft wiens toestel neer is geschoten samen met dozijnen andere" tijdens de Amerikaanse aanval op Libië van 15 april. Op 7 mei toonde de Libische televisie al beelden van een lichaam dat van één van de twee Amerikaanse piloten zou zijn die bij de Amerikaanse luchtaanvallen op Libië werden gedood. Bh' dat bombardement ging een F-l 11 toestel van de Amerikaanse luchtmacht verloren. Westerse getuigen in de Libische hoofdstad Tripoli zeiden dat zh een vliegtuig hadden zien neerstorten nadat het was geraakt door Libisch afweergeschut. De Amerikanen zeiden dat het toestel door een technische storing was neergestort. Sindsdien heeft Washington met behulp van de Belgische ambassade, die de belangen van de Verenigde Staten in Tripoli behartigt, pogingen in het werk gesteld om de identiteit van het lijk te kunnen bepalen en de overbrenging ervan naar de VS te bewerkstelligen.