NRC Handelsblad

HANDELSBLAD Maandag t/m donderdag prijs per ex.: Nederland 75 ct., België Bfr. 25, Duitsland DM 2, — , Engeland £ 0,60, Frankrijk Ffr 5, — , Luxemburg Bfr. 19, Zwitserland Sfr 2,— Algemeen Handelsblad (1828) en Nieuwe Rotterdamse Courant (1844) Maandag 31 oktober 1983 — 14e jaargang no. 26

Door onze redacteur HU BERT SMEETS DEN HAAG, 31 nov. — De Nederlandse vredesbweging en de met haar verbonden politieke partijen en vakbeweging willen de publikatie van het eerste deel van de defensienota van minister De Ruiter (defensie) half december aangrijpen voor een politieke krachtmeting. Dit zeggen IKV-secretaris Mient Jan Faber en andere woordvoerders van het Komitee Kruisraketten Nee na het succes van de demonstratie zaterdag in Den Haag tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens in Nederland en de rest van Europa. Met 550.000 deelnemers was dit de grootste demonstratie die ooit in Nederland is gehouden.

Volgens Mient Jan Faber wil de vredesbeweging "het politieke effect van de demonstratie bespoedigen". Direct na het verschijnen van het eerste deel van de defensienota zal het vredesberaad een congres organiseren dat in het teken zal staan van de discussie die in het CDA over kernwapens wordt gevoerd. Op deze wijze wil het IKV het CDA onder druk houden. "De achterban van het CDA is aanmerkelijk minder een gesloten front dan de fractie in de Tweede Kamer", zegt Faber. Daarbij verwijst hij naar de jongste opiniepeiling onder christen-democratische kiezers die uitwees dat een grote minderheid (bijna vijftig procent) van hen hoe dan ook tegen de plaatsing van kruisraketten is gekant. "De consequentie van die afgedwongen eenheid in de fractie is dat het CDA steeds verder afkalft. Maar ik hecht er meer aan dat het CDA gewoon zijn beleid verandert".

Jan ter Laak, algemeen secretaris van de katholieke vredesbeweging Pax Christi, legt een dag na de betoging ook de nadruk op de beslissende keuze waarvoor het CDA staat. "Alle instellingen rond het CDA zijn omgevallen in de richting van de vredesbeweging. Het CDA staat nu geïsoleerd. Straks is alleen nog maar de VVD een bondgenoot". De demonstratie van zaterdag is volgens het komitee kruisraketten Nee een belangrijke steun in de rug, niet alleen omdat er ruim een half miljoen mensen meeliepen, maar vooral door de aard van de betoging. Dit keer was de FNV nadrukkelijk bij de organisatie betrokken, twee jaar geleden was dat in Amsterdam nog niet het geval. Toen namen bovendien de PvdA en D'66, indertijd vertegenwoordigd in het kabinet-Van Agt, een min of meer omstreden positie in. Volgens Maarten van Traa, secretaris buitenland in het partijbestuur

van de PvdA, is de coalitie tussen vredesbeweging, politieke partijen en vakbeweging "veel politieker van aard". Er is onderling minder wantrouwen. Deze coalitie zal zich niet zo snel laten demobiliseren, aldus Van Traa. Cees Commandeur, in het dagelijks bestuur van de FNV belast met het vrede- en veiligheidsbeleid, onderstreept het belang van de verbreding tot het politieke midden eveneens. "Over de wenselijkheid van de besprekingen van Genève werd verschillend gedacht, maar er zijn nu steeds minder mensen die geloven dat daar nog iets uitkomt. De vredesbeweging uit zich nu politieker dan twee jaar geleden en heeft niettemin een bredere basis", zegt Commandeur.

Pag. 3: Vervolg/Betoging had ernstig karakter/ Toespraken/ Sovjet-tv zond 20 seconden uit/ PvdAbezwaar tegen De Ruiter.

"Burgerlijke ongehoorzaamheid is nu mogelijk " Tweede fase gericht op plaatsing

Vervolg van pag. I

De tweede fase in het al gereed liggende programma van de vredesbeweging wordt ingeluid als 1 het kabinet eventueel een positief "bes'luit neemt over de plaatsing. Twee weken geleden heeft het KKN al besloten een volkspetitionnement te organiseren als de regering in positieve zin zou besluiten. Maar het Komitee houdt nog enige slagen om de arm over het moment en het karakter van zo n massale handtekeningenactie. De regering en parlement moeten eerst maar eens luisteren. Wij hebben zaterdag het parlement een mandaat gegeven, zeg ik enigszins hooghartig. Dat is de eerste politieke implicatie", aldus Sienie Strikwerda, voorzitter van het KKN. Ook burgerlijke ongehoorzaamheid, tot voor kort een heet hangijzer binnen de vredesbeweging, wordt sinds zaterdag met minder terughoudendheid dan voorheen tot de mogelijkheden gerekend. Het instrumentarium groeit naarmate de beweging meer wortel schiet in het centrum van de samenleving. Nu zijn acties bij Woensdrecht mogelijk, want er zal onmiddellijk worden begrepen dat volgens ons de besluitvorming uiteindelijk in het parlement zal plaatsvinden", aldus Faber van het IKV. Twee jaar geleden bevond de discussie over burgerlijke ongehoorzaamheid zich nog in de marge. Als ze niet willen luisteren, dan moeten ze maar voelen, was e redenering. Maar zo marginalisecr je jezelf. Ik ben nu geneigd om het geen burgerlijke ongehoorzaamheid meer te noemen. Het IKV is immers in staat gebleken zich niet te laten wegdrukken uit het midden van de samenleVln g , meent Faber en voegt eraan toe: 'Niets was gemakkelijker geweest dan te zeggen: het maakt allemaal niets uit, om je vervolgens aan te sluiten bij de rand van de vredesbeweging". Pax Christi-secretaris Jan ter Laak vult hem aan. "Wij schuwen o lok kades niet, zoals bij het estduitse Mutlangen met beende persoonlijkheden zoals de schrijver Böll, mits ze principieel geweldloos zijn, Je hebt stromingen die zich zo vastbijten in één thema dat, als het niet blijkt te

lukken, radicalisering onvermijdelijk het gevolg is", aldus Ter Laak. Volgens hem is dat gevaar een van de motieven van de vredesbeweging om zich niet meer uitsluitend op de kruisraketten te fixeren. "Dat zou tot een patstelling kunnen leiden, daarvoor zijn wij huiverig. Er is veel meer aan de hand, zowel nucleair als conventioneel. Wij moeten onze reikwijdte verbreden, daarom zijn die contacten met de freeze-beweging in de Verenigde Staten zo van belang", vindt Ter Laak. Illusies De organisaties die d"e demon^ stratie van zaterdag hebben gedragen, zijn nog het meest bevreesd voor al te hoge verwachtingen over de directe effecten van de betoging. Zij stralen, een dag na het gebeuren in Den Haag, weliswaar veel zelfvertrouwen uit, maar waarschuwen tevens voor mogelijke teleurstellingen. "Je moet geen illusie-politiek voeren", aldus Faber. "Je moet niet doen alsof de demonstrerende verpleegsters

en groenteboeren van zaterdag het allemaal beslissen. Wij houden rekening met plaatsing - Maar, aan de andere kant, wij blijken aan kracht te winnen en dus gaan wij nu in de slag met die realiteit". En Ter Laak zegt na de betoging: "Misschien komt het door onze kerkelijke wortels, maar bij elk succes zien wij al meteen weer donkere wolken. Wij willen niet alleen de vertolking van de emoties van het volk zijn. Wij verliezen misschien nog de slag, maar de strijd uiteindelijk niet". Faber zou het daarom niet betreuren als het KKN een stapje terug zou doen. "De PvdA en iri mindere mate de FNV hebben nu nadrukkelijk bezit genomen van de demonstratie, in de goede zin van het woord. Maar wij moeten nu niet onmiddellijk alle lijnen bij elkaar willen schuiven omdat de betoging zo geslaagd was. Na dit soort demonstraties heerst er al gauw een sfeer van: het volk is tegen de kernwapens. Dat is één aspect. De PvdA en FNV moeten nu ook een helder prgramma gaan formuleren. Wij moetefi ons niet

verschuilen achter die ene demonstratie. De massa moet nu een vervolg krijgen in ideeën. In de massa kan je je als onder een paraplu verstoppen. Dat kan nuttig zijn, maar nu moet die paraplu weer weg", aldus Faber. "Het KKN heeft zijn tijd gehad, dat moet nu weer een beetje in de luwte gaan opereren", zegt hij dan ook. Faber roert daarmee een discussiepunt aan dat de komende week binnen de vredesbeweging, politieke partijen en vakbeweging nog enige stof zal doen opwaaien. Want alleen al de FNV voelt daar weinig voor. Commandeur: "Het Komitee moet blijven bestaan, gezien het besluit dat het kabinet volgend jaar gaat nemen. Naarmate je meer stations hebt gepasseerd en dichter bij de politieke besluitvorming komt, wordt het moeilijker", zegt hij in een verwijzing naar de ingewikkelde positie waarin de vredesbeweging, de politieke partijen en FNV terechtkomen als de betoging van zaterdag geen beslissende invloed zal blijken te hebben op de 76 Tweede-Kamerleden.

ANKARA, 31 oktober — Het aantal mensen dat gistermorgen omkwam bij de verwoestende aardbeving in Oost-Turkije was vanmorgen opgelopen tot 813. Gevreesd wordt dat het dodencijfer tot ver boven de duizend zal stijgen omdat reddingsploegen talrijke dorpen in het bergachtige gebied nog niet konden bereiken en de telefoonverbindingen zijn verbroken. De reddingswerkers worden ook gehinderd door sneeuw en ijzel. Vele honderden mensen zijn gewond geraakt van wie velen ernstig en ook dat aantal zal naar verwachting verder stijgen. President Evren en premier Ulusu bezochten vanmorgen het rampgebied. De beving, die een kracht had van 7,1 op de Schaal van Richter deed zich gistermorgen om zeven uur voor toen vele mensen nog in bed lagen. Volgens een eerste balans zijn tientallen dorpen ten noorden en ten oosten van de provinciale hoofdplaats Erzurum en in het westen van de provincie Kars nabij de grens met de Sovjet-Unie volledig verwoest. Het epicentrum van de beving lag bij Pasinler op ongeveer 600 kilometer ten oosten van Ankara. In die plaats stortten honderden huizen in. Alleen al in de stad Narman telde men gisteren meer dan 200 doden. Voorts zijn veel slachtoffers geborgen in de plaatsen Horasnan, Koprukoy en Sarikamis. De reddingsploegen in het rampgebied worden behalve door het slechte weer ook opgehouden door de vele aardverschuivingen die tijdens en na de beving ontstonden. Drie speciaal geoefende Zwitserse reddingshonden maken met hun begeleiders deel uit van een hulpteam van het Internationale Rode Kruis dat ook deelneemt aan het opsporingswerk. De aardbeving van gisteren was de zwaarste in Turkije sinds die van 1976 waarbij ruim 3800 doden vielen. (Reuter, UPI)

PARAMARIBO/DEN HAAG, 31 okt. — Meer dan honderd Cubanen zullen in het voetspoor van hun ambassadeur Suriname moeten verlaten. Behalve ongeveer 25 personeelsleden van de Cubaanse ambassade in Paramaribo gaat het om nog eens ten minste tachtig adviseurs. Dit heeft een hoge functionaris in Paramaribo dit weekeinde verklaard. Legerleider Bouterse had dinsdag bekendgemaakt dat de Cubaanse ambassadeur Suriname moest verlaten. De relatie met Cuba zou worden verlaagd tot het niveau van zaakgelastigde, en de ambassadeursstaf moest worden teruggebracht tot vier personen. De Cubaanse onderminister van buitenlandse zaken, Ricardo Alarcon, noemde het besluit van Suriname de diplomatieke betrekkingen te verlagen "jammerlijk". (ANP, AFP)

Verwachting van het KNMI voor dinsdag, opgemaakt maandag 6.30 uur: ha'f- tot zwaarbewolkt en enige tijd regen. Minimum zeven, nuddagtemperatuur twaalf graden. ( n J krachtige, aan de kust af en toe harde zuidwestelijke wind. Vooruitzichten voor woensdag tot en met zaterdag: Half — tot zwaarbewolkt en vrijwel overal «roog. Middagtemperatuur twaalf graden.

De aarde beeft, die beseft ook w <*t haar nog te wachten staat

SAINT GEORGE'S/WASHINGTON, 31 okt. — Amerikaanse mariniers op Grenada hebben gisteren de leider van de r > volutionaire militaire raad gearresteerd, generaal Hudson Austin. Zaterdag was vice-premier Bernard Coard aangehouden. Deze wordt beschouwd als het brein achter de coup tegen premier Maurice Bishop, die is doodgeschoten. In Amerikaanse militaire communiqués vannacht werd meegedeeld dat een man die op Austin lijkt en met papieren op Austins naam is aangehouden. Een Caraïbische radiozender zei dat het inderdaad om Austin ging. De man is gearresteerd in een woning in een dorp buiten de hoofdstad. Bernard Coard en zijn vrouw Phyllis gaven zich zaterdag over nadat mariniers hadden gedreigd het houten huis waarin zij zich hadden verschanst te beschieten. Amerikaanse mariniers zeiden dat een groep van ongeveer zestig mensen Coard hierna wilde aanvallen. Hij is overgebracht naar een Amerikaans marineschip voor de kust. Het aantal Amerikaanse soldaten dat is omgekomen bij de invasie, die volgde op de machtsovername door het leger na de dood van Bishop, is opgelopen tot zestien. Volgens het Pentagon worden nog drie soldaten vermist. Woordvoerders van het Pentagon zeiden dat zij mogelijk het aantal Cubanen op Grenada hebben overschat. Na een uitspraak dat er mogelijk 1200 Cubanen waren zei het Pentagon gisteren dat de cijfers die Havana heeft gegeven (784 Cubanen bij het begin van de invasie) juist kunnen zijn. Er zijn 638 Cubanen gevangen genomen en 69 zouden zijn gedood. Het Internationale Rode Kruis heeft gezegd dat het hoopt vandaag te beginnen met de evacuatie van de Cubanen, met hulp van Spanje en Colombia. De gouverneur-generaal van Grenada, Paul Scoon, heeft gezegd dat hij binnen een paar dagen een interimregering hoopt te installeren op Grenada. Hij riep de inwoners van het eiland op hun winkels en bedrijven vandaag weer te openen. In Washington is bekendgemaakt dat de Amerikaanse invasiemacht geheime documenten heeft buitgemaakt die aantonen dat Grenada contracten heeft gesloten voor militaire leveranties met Cuba, de Sovjet-Unie en Noord-Korea. (AP, Reuter, UPI, AFP)

UTRECHT, 31 okt. — Het treinverkeer verliep vanmorgen betrekkelijk ongestoord. Een woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen noemde de situatie redelijk. In de randstad deden zich vertragingen van ongeveer vijftien minuten voor. „Er rijden nu meer treinen dan vorige week", aldus een NS-woordvoerder.

BUENOS AIRES, 31 okt.— De presidentskandidaat van de Radicale burgerunie in Argentinië, Raul Alfonsin lijkt de verkiezingen te hebben gewonnen waarmee^gisteren een einde kwam aan zeven jaar militair bewind. Zijn tegenspeler, Italo Luder van de peronistische partij, heeft de nederlaag van zijn partij toegegeven al wees hij erop dat nog niet alle stemmen zijn geteld.

Met meer dan de helft van de stemmen geteld heeft Alfonsin een duidelijke meerderheid (54 procent) op de kandidaat van de peronistische partij, Italo Luder (38 procent). Vanmiddag gaat het tellen van de stemmen verder. Als deze trend zich voortzet, zou dit de eerste verkiezingsnederlaag betekenen voor de peronistische partij, die veertig jaar de Argentijnse politiek heeft gedomineerd. Alfonsin claimde vannacht al de overwinning. „We beginnen een nieuw tijdperk in Argentinië — een lange periode van vrede en welvaart en respect voor de menselijke waardigheid," zei Alfonsin tegen een groep juichende aanhangers. Tienduizenden enthousiaste aanhangers van de radicale partij gingen vannacht de straat op. In sommige plaatsen raakten zij in gevecht met teleurgestelde peronisten. De radicale partij behaalde haar voorlopige voorsprong, die

haar meest optimistische verwachtingen overstijgt, in de hoofdstad Buenos Aires en in de vier dichtstbevolkte provincies van Argentinië. Behalve op de 600 kiesmannen die de president moeten aanwijzen konden de achttien miljoen stemgerechtigde Argentijnen ook hun stem uitbrengen op kandidaten voor de 254 leden in het huis van afgevaardigden en voor de provinciale- en gemeentebesturen. Volgens Alfonsin heeft de Radicale kandidaat Alejandro Armendariz de strijd om het gouverneurschap in de provincie B.uenos Aires gewonnen van de pe:ronist Herminio lglesias, die volgons de algemene verwachting zou winnen. De verkiezingen maakten een einde aan het militaire bewind dat in 1976 de regering van Isabel Peron ten val bracht. De staat van beleg, die nog onder Peron was ingesteld, was zaterdagavond opgeheven. (Reuter, AFP, AP, UPI)

Door onze correspondent SYTZE VAN DER ZEE SAINT GEORG'S/GRENADA, 31 okt. — "Met een invasie vestig je geen democratie. Ik geloof in een echte democratie, niet in de mooie woorden die we nu te horen krijgen". De 19-jarige Michael S. — hij wil niet zijn volle naam geven — is bereid voor zijn mening uit te komen. Wij staan aan de haven van Saint Georg's, de hoofdstad van het eiland Grenada. Over de omliggende heuvels knetteren Amerikaanse helikopters, op zoek naar sluitschutters en vluchtende Cubanen, zoals het heet. De monding van de haven wordt door twee heuvels geflankeerd, met op de een de uitgebrande ambtswoning van de minister-president, het "butler house". De witte muren en de raamkozijnen zijn zwartgeblakerd. Op de andere heuvel is Fort Rupert gevestigd, dat intussen weer zijn oorspronkelijke naam heeft gekregen, Fort George. Na de staatsgreep in 1979 was het fort naar de vader van premier Maurice Bishop vernoemd. Het bolwerk is eveneens zwaar beschadigd, met een groot gat in het plafond. Binnen liggen Cubaanse en Grenadese propagandageschriften over de vloer verspreid. Terwijl de Amerikaanse interventietroepen op het platteland welwillend, zoniet geestdriftig zijn ontvangen, als een soort publieke vermakelijkheid, heerst er in Saint Georg's (30.000 inwoners) een gespannen sfeer. Met Michael S. kom ik in gesprek,

wanneer ik met een groepje mannen sta te praten, meest jongeren, enkelen als rastafaris uitgedost. De meesten van hen zeggen niet veel. Zij luisteren aandachtig naar een oudere man die opgewonden betoogt dat de invasie het beste was, wat Grenada kon overkomen. Imperialisme "En wie het daarmee niet eens is, is een slecht mens. Eindelijk

zijn we van de Cubanen verlost," roept hij uit. Op dit moment dringt Michael S. zich naar voren en zegt: "Sommigen schijnen van invasies te houden. Alleen begrijp ik niet waarom. De Amerikanen vallen mijn land binnen, bombarderen, schieten mensen dood. Dat is zuiver imperialisme, bovendien een schending van het internationale recht". Een van de omstanders brengt voorzichtig irs het

midden: "En je zal zien dat nu alles duurder gaat worden. Let op mijn woorden!" Maar Michael S. laat zich niet van zijn apropos brengen: "Het is niet democratisch een land binnen te vallen. Temeer daar Grenada op de goede weg was, ook met generaal Hudson Austin. Wij willen geen democratie als in Midden-Amerika, wij willen een echte democratie en daarmee was Maurice Bishop bezig. Hij was een groot leider, een van de grootsten in deze twintigste eeuw. Alleen wist hij dat hij het niet zou overleven." De anderen knikken instemmend, onthouden zich verder van commentaar. De oudere man sputtert nog tegen: "Waarom laten ze ons niet in vrede leven? Wij zijn arme mensen. Hier valt niets te halen. Waarom moesten ze zonodig de Cubanen en de Russen naar Grenada halen?" Braaf in de rij Wanneer niemand reageert, vraagt hij mij: "Denkt u dat ze de revolutie met een invasie om zeep kunnen brengen?" En antwoordt zelf: "Welnee, de revolutie vindt in de hoofden van de jongens hier plaats. Tegenwoordig lijkt het alsof je alleen nog de keus hebt tussen kapitalisme en communisme. Ik kies voor de democratie." De anderen halen hun schouders op en slenteren naar een worsttentje, waar vier Amerikaanse soldaten, het M-16 geweer over de schouder, braaf in de rij hun beurt staan kf te wachten.

Pag. 5: Vervolg

Jong en oud op Grenada denken verschillend over invasie

Vervolg van pag. 1

Uit gesprekken blijkt dat de jongeren en de meeste ouderen over de invasie van mening verschillen, ofschoon Michael S. een uitzondering in die zin vormt dat hij zonder meer voor zijn mening durft uit te komen. De andere doen er liever het zwijgen toe of huichelen. Wanneer ik bijvoorbeeld een jongen en een meisje vraag, wat zij denken, roept het meisje geestdriftig uit dat door de invasie Grenada is gered. De jongen zwijgt nors en betuigt pas zijn instemming, met een korte hoofdknik,, nadat het meisje hem fors in de zij heeft gepord. Ongeveer hetzelfde voltrekt zich enkele straten verder, waar een televisieploeg van een jonge vrouw wil weten, wat haar mening over de invasie is. Peinzend schudt zij haar hoofd zonder verder iets te zeggen. Een paar omstanders beginnen te lachen, totdat een andere vrouw roept: "Zeg toch dat je blij bent". Wat zij ook doet. "Ik ben erg blij". Uiterst positief zijn daarentegen zeven oudere mannen. Een van hen zegt; "We zijn blij dat we van die gekken af zijn. En het is een goede zaak dat eindelijk die Cubanen uit het land worden gezet". Paradoxaal is evenwel dat zij tegelijkertijd wel lof hebben voor de man die diezelfde Cubanen heeft binnengehaald, de — ruim tien dagen geleden — geexecuteerde premier Maurice Bishop. "Hij was zeer populair", stellen zij vol bewondering vast, "een groot leider". Op het oog lijkt het, alsof de situatie in St. Georg's intussen weer is genormaliseerd, maar er worden overal in de stad nog steeds huiszoekingen door Amerikaanse militairen verricht.

De bedoeling is thans om in de loop van vandaag het dagelijks leven weer zoveel mogelijk te normaliseren, ofschoon dit ook betrekkelijk is. Geadviseerd wordt bijvoorbeeld om tussen acht uur 's avonds en vijf uur 's ochtends nog binnen te blijven. Bovendien hebben de Amerikanen overal op het eiland controlepost ingericht, waar auto's, veelal met witte vlaggen getooid, worden aangehouden en doorzocht. Dit zal voorlopig zo blijven. In St. Georg's zelf gaan vandaag de scholen weer open, zullen de overheidsinstanties hun werkzaamheden hervatten en zal het telefoonverkeer worden hersteld. Er zijn echter nog steeds problemen met elektriciteit en water. Ook zijn er voedselproblemen. De bewoners van de hoofdstad hebben als gevolg van het uitgaansverbod, dat nog door Austin was afgekondigd, honger geleden. Na de invasie, toen het centraal gezag in elkaar was geklapt, is er op grote schaal geplunderd, niet alleen levensmiddelenwinkels, maar ook meubelzaken, apotheken en drankwinkels. Overal in de stad zijn er zaken, waarvan de etalageruiten zijn ingegooid of de deuren zijn geforceerd. De Amerikanen hebben voor 25.000 dollar voedsel naar Grenada gestuurd, maar dit is slechts een druppel op de gloeiende plaat, ook wegens de talrijke vluchtelingen. Het zal aan de nieuwe regering zijn om een oplossing voor al deze moeilijkheden uit te werken. Zaterdag heeft de Britse gouverneur-generaal op Grenada, sir Paul Scoon, in een radioreden bekendgemaakt dat hij een voorlopige regering zal benoemen, „bestaande uit integere en bekwame mensen". Met zijn zware Oxfordaccent

deelde hij mee dat het „geen regering van politici" zal worden. Die komt er pas, wanneer verkiezingen zijn gehouden. Alleen weet niemand wanneer die zullen plaatsvinden. Op militair gebied was er gisteren op Grenada nog volop actie. Terwijl Amerikaanse mariniers de heuvels op Oost-Grenada doorkammen, zetten helikopters hun speurtocht naar al dan niet bestaande Cubanen voort. Helikopter-piloten bezweren dat er nog regelmatig op hen wordt geschoten. Het nieuwe vliegveld Point Salines, waaraan de Cubanen werkten, is in een Amerikaanse militaire basis veranderd. Het ene transporttoestel na het andere landt er of stijgt er op. Op de nieuwe, half afgebouwde gebouwen zitten Amerikaanse scherpschutters die met verrekijkers de omgeving in de gaten houden. Volgens de commandant van het Amerikaanse interventieleger vice-admiraal Joseph Metcalf, kan er geen twijfel over bestaan dat het bij deze gebouwen gezien de dikke betonnen muren om een militair complex gaat. Rond het vliegveld wemelt het van Amerikaanse mariniers, het gezicht groen geschilderd, op het hoofd het nieuwe model helm, namelijk hetzelfde model als wat de Duitse Wehrmacht in de Tweede Wereldoorlog droeg. Nodig Tijdens een persconferentie heeft vice-admiraal Metcalf zaterdag verklaard dat al die ophef zonder meer nodig was. "Het is een vaststaand militair gegeven dat wanneer je zo weinig mogelijk slachtoffers wilt maken, je zoveel mogelijk troepen moet inzetten. Op die manier heb ik Amerikaanse

en Grenadese levens willen sparen," aldus de in het meest onberispelijke witte uniform gestoken commandant. Daarentegen leek de vice-admiraal zich weinig druk te maken over de levens van journalisten. Op de persconferentie dreigde hij zelfs dat op boten met journalisten het vuur zou worden geopend: "Wij zullen niemand laten binnenglippen". In de afgelopen dagen hebben journalisten alles ge'probeerd om op het tot gisteren hermetisch van de buitenwereld afgesloten eiland te komen, daarbij aan kapiteins van nauwelijks zeewaardige jachten en vissersboten bedragen van 5000 tot 15.000 Barbados-dollars betalend, wat op rond 7500 tot 22.500 gulden neerkomt. Maar alle boten werden door de Amerikaanse luchtmacht onderschept die hen met rookbommen en dreigend gezwaai met boordkanonnen verjoeg. Nadat het Amerikaanse leger dagenlang de media had afgescheept, was het gisteren opeens open seizoen. Iedereen werd naar Grenada getransporteerd en mocht er zelfs overnachten. Kennelijk wilde het Pentagon de senaat te vlug af zijn dat over een resolutie moet stemmen, waarin het heet dat alle journalisten tot Grenada moeten worden toegelaten. Omdat het zondag was en er op het platteland toch niets te beleven valt, stonden er nogal wat Grenadezen langs de weg die de stoet nieuwsgierig gadesloegen. Enkele van hen wuifden, lachten, zodat de Amerikaanse journalisten zich als bevrijders begonnen te voelen. Totdat een paar kinderen luidkeels riepen: "Yankee, go home, yankee go home!" En dat was eigenlijk iets waarin bij het opstellen van het scenario geen rekening was gehouden.

Cubanen die dooir Amerikaanse soldaten op Grenada gevangen zijn genomen schuilen onder een stuk plastic voor een korte regenbui. (Foto UPI)

Manschappen van de internationale strijdmacht op Grenada patrouilleren in de straten van de hoofdstad St. George's. (Foto UPI)

Pag. 2: Schuifelende mensenzee Pag. mensenzee

Door onze politieke redactie DEN HAAG, 31 okt. — De vredesdemonstratie kan een stimulans genoemd worden om de wapenwedloop zo goed mogelijk te keren vindt minister-president Lubbers. Nederlandse activiteiten zullen echter, zo zei hij zaterdag voor de televisie, binnen en via het bondgenootschap van de Navo' genomen moeten worden. Lubbers verklaarde dat de demonstratie indruk op hem had gemaakt, maar onderstreepte dat niet de omvang van een demonstratie naar de verhoudingen in

het parlement beslissend zijn. "Toetssteen voor een regering is het parlement", aldus de premier. De woordvoerder van de grootste regeringsfractie, CDA-defensiespecialist Frinking, meent dat de massale omvang van de bezwaren, en daarnaast de 'trends' in opiniepeilingen, aangeven dat "feitelijk de marges worden verkleind" om een plaatsingsbeslissing te nemen. Voor het CDA, aldus Frinking, is de massale en daarmee indrukwekkende demonstratie een signaal aan de politiek. "Als je zegt dat het parlement een getrouwe

afspiegeling is van wat er in de samenleving leeft dan zal de demonstratie zeker invloed moeten hebben". De andere regeringsfracties, de VVD, reageert terughoudend op de vredesdemonstratie. Vice-fractievoorzitter Evenhuis zei niet onder de indruk te zijn van de omvang van de demonstratie. "Ik val d'r niet van om, gezien de propaganda die wekenlang is gevoerd had ik meer mensen verwacht". Evenhuis relativeert de invloed die de demonstratie op de politieke besluitvorming zou moeten hebben. „Niet het aantal maar de argumenten zijn beslissend". Kamminga, voorzitter van de VVD, meent dat de massale vredesdemonstratie de Sovjet-politiek in de kaart speelt. "De Sovjet-Unie zal nog meer het been stijf houden. Het Oostblok zal de indruk hebben dat het Westen wankelt". Minister-president Lubbers zei, zaterdag voor de Nos-televisie, dat hij "ontzettend gelukkig" zou zijn als de Sovjet-unie eindelijk met concrete stappen zou komen om een aantal SS-20 raketten weg te halen. Hij meende dat de onderhandelingen in Genève niet definitief afgebroken moeten worden als volgende maand geen overeenstemming wordt bereikt over beperking van middellange-afstandraketten.

Met borden en spandoeken verzamelde zich zaterdag in het Zuiderpark een deel van de ruim een half miljoen Nederland naar Den Haag waren gekomen om te betogen voor de vrede en tegen de kruisraketten. (Foto NRC demonstranten, die uit alle delen van Handelsblad/Freddy Rikken)

BOERENKOOL EN ROOKWORST Elke dinsdag en woensdag hebben we groente en vlees ^ _ in de aanbieding. Boerenkool, panklaar, zak ±400 gram ^ Verse ch huismetV 250 g rookworst, 1 QO 2r59l.l/0 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.

Door een onzer redacteuren AMSTERDAM, 31 okt. — De officier van justitie bij de rechtbank te Amsterdam heeft vier jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf geëist tegen de Pakistaanse metallurg Abdul Qadir Khan die ervan wordt verdacht uiterst geheime gegevens over verrijking van uranium uit Nederland naar Pakistan te hebben gesmokkeld.

Als u onderstaande bon invult, ontvangt u voortaan elke dag NRC Handelsblad. Een krant die u royaal van informatie voorziet Onbekrompen andermans opinie laat horen. De feiten objectief en helder weergeeft. Maar vooral een krant die onontkoombaar is voor wie de nuance zoekt. „ I Bezorg mij NRC Handelsblad twee weken gratis. Aansluitend neem ik □ een kwartaalabonnement a f75,90, □ een jaarabonnement a f 282,40. Ik betaal nadat ik bericht van u heb ontvangen. | Naam: ' Adres: I | Postcode: 111 Plaats: Telefoonnr.: ' (Voor controle op de bezorging.) NK( - HANDELSBLAD ~ a _ ~u Bon in open envelop zonder postzegel naar NRC I iandelsblad, Antwoordnummer 1168, 3000 VB Rotterdam. Of hel (010) 14 66 66 (tot 20.30 uur).

Algemene Veiling Kijkdagen: 4, 5 en 6 nov. 10-16 uur Singel 118, Amsterdam, tel. 020-240432

14 pagina's binnenland 2,3 buitenland 4,5 De stoomwals van de Franse regering deed links capituleren op het socialistische partijcongres kunst 6 Gerben Hellinga en Jacques Klöters schreven de musical De zoon van Louis Davids. Geen nostalgie maar een poging tot actualiseren. opinie achterpagina sport 9-11

Hockeyteam in zak en as na nieuwe nederlaag. Pagina 9. IJshockeyteam Amsterdam vindt weg terug naar de top. Pagina 10. Springruiter Rob Ehrens werkt aan nieuwe toekomst. Pagina 11.

Beurs 13

Boekenveiling Kijkdagen: 4, 5 en 6 nov. 10-16 uur Singel 118, Amsterdam, tel. 020-240432