NRC Handelsblad

Intense belangstelling Duitsers voor militaria

Door onze correspondent ROB MEINES SUGENHEIM, 19 okt. — "Zijn er nog mensen, die "Derde rijk" willen zien?", roept een van de jonge medewerkers van de firma Militaria Auktionen Jan K. Kube door het zaaltje. De met catalogi in hun handen langs de rekken en vitrines lopende mannen kijken even op. Een stuk of acht van hen begeven zich vervolgens in de richting van de deur, voorafgegaan door mevrouw Kube. Uit de grote sleutelbos in haar handen kiest zij een sleutel, waarmee ze aan de andere kant van de hof van het 'Altes Schloss' een deur opent, die leidt naar een kamer, waarin 'Derde rijk' te zien is. In het midden staat een van de pronkstukken: het complete uniform van rijksmaarschalk Hermann Goering, een van de prominentste nazi's uit de Hitler-tijd. Het betreft helaas geen origineel, maar de kopie is zo goed dat veiling-eigenaar Kube hem morgen tijdens de openbare verkoping inzet op 5000 mark. "En ik verwacht dat er veel meer voor zal worden betaald", vertelt hij ons naderhand. Er hangen nog veel meer uniformen in de kamer, onder meer die van de in Tsjechoslowakije vermoorde Heydrich, generaal van Hitiers SS-keurkorps. En verder petten, helmen, dolken, ordetekens, onderscheidingen, laarzen, vaandels. Ze zijn vrijwel allemaal voorzien van het bekende teken, het hakenkruis. En om dat laatste teken moet het zaaltje worden afgesloten, want hakenkruisen mogen formeel in de Bondsrepubliek niet in openbaar toegankelijke ruimten worden ten toon gesteld en zeker niet ter verkoop worden aangeboden. Kubes collega-veilinghouders hebben daar al eens problemen mee gehad. "En ik wil nog wat langer militaria blijven verkopen",

zegt Kube. Hij Iaat dus ook niet toe dat er in het zaaltje wordt gefotografeerd. Wat hier wordt verkocht, is de uit meer dan 1500 stukken bestaande verzameling van Konrad Kujau, de man die in twee jaren nijvere huisvlijt zestig dagboeken samenstelde in het handschrift van Adolf Hitier. Hij deed dat zo overtuigend dat verslaggever Gerd Heidemann van het Westduitse weekblad Stern er een grote zaak van maakte. Na twee publikaties liep de zaak mis: het Bondsarchief ontdekte dat het om vervalsingen ging. Stern had toen al tien miljoen mark betaald; daarvan zijn nog steeds vijf miljoen zoek. Kujau en Heidemann staan op dit moment voor hun bedriegerswerk terecht in Hamburg, elkaar beschuldigend de werkelijke dader te zijn en de ontbrekende vijf miljoen mark te hebben weggewerkt. Kujau moet zijn verzameling militaria en kuriosa uit de

Duitse geschiedenis verkopen, om zijn advocaten te kunnen betalen. De belangstelling is overweldigend. "Ik verwacht zaterdag zeker zeshonderd mensen hier, terwijl er al ongeveer duizend mensen schriftelijk op bepaalde stukken een bod hebben gedaan." Volgens Kube is die toeloop ook het gevolg van het feit dat het hier om decollectie-Kujau gaat. "Kijk, veel mensen haten dat blad Stern. Ze hebben allemaal wat leedvermaak, dat juist dat blad de misser van de eeuw heeft gemaakt". Kube gebruikt die belangstelling. Hij heeft 's morgens nog enkele honderden fotokopieën laten maken van proefpagina's die Kujau schreef voor zijn Hitler-dagboeken. De kopieën worden ingezet op 20 (twintig) mark per stuk, de originelen op honderd mark. Karikaturen en cartoons, die Kujau het laatste jaar bij tientallen in de gevangenis heeft vervaardigd, liggen op een tafel. De kopieën

en originelen nebben dezelfde bodemprijs gekregen. Liefhebbers krijgen op die manier voor een koopje het handschrift en de handtekening van Adolf Hitier in hun bezit, iets dat ze anders niet zouden kunnen betalen. Want het verzamelen en verhandelen van alles wat met de Duitse krijgsgeschiedenis te maken heeft, is big business in de Bondsrepubliek. En trouwens ook daarbuiten, want op de kijkdag lopen ook groepjes Amerikanen, Fransen, Belgen, Luxemburgers en Oostenrijkers. "Er komen ook Nederlanders", zegt Kube. Het merendeel van het vertoonde spul bestaat uit materiaal dat met Hitiers periode niets te maken heeft. De pronkstukken van de veiling zijn helmen uit het keizerrijk met beginpnjzen van vele duizenden guldens, tot 14.000 mark als hoogste. Ze zijn van de Pruisische, Saksische, Beierse, Hannoverse, Badische, Brunswijkse, Mecklenburgse en vele andere

regimenten, die in het verleden een vrijwel onafgebroken strijd hebben gevoerd tegen en met elkaar. Veilinghouder Kube is een van de grootste op dat terrein in de Bondsrepubliek. De zaken gaan zo goed, dat hij zich in het plaatsje Sugenheim in het Beierse Frankenland een kasteeltje heeft aangeschaft en dat vervolgens geheel heeft doen restaureren. In de handel in militaria gaan jaarlijks in de Bondsrepubliek vele, vele miljoenen om. De vaste klantenkring in het gehele land van Kube bestaat uit circa 3500 mensen. Een klein deel van hen, misschien vijfhonderd volgens Kube zelf, heeft zich gespecialiseerd in het Derde rijk. "Ja, dat behoort nu eenmaal ook tot onze geschiedenis, of we dat willen of niet", zegt hij. Geschiedenis Precies hetzelfde argument hadden we de avond tevoren te horen gekregen uit de mond van Raimond Böhm, vice-voorzitter van de Bond van Duise Ordenverzamelaars. In zijn huis in Fulda, temidden van zijn verzameling ordetekens, uniform-distinctieven, petten, geweren, dolken en bajonetten zegt ook de 37-jarige Böhm dat de verzamelaars niet politiek geïnteresseerd zijn in de nazi-tijd, maar alleen „uit geschiedkundige belangstelling, als verzamelaars". De vice-voorzitter, die werkzaam is bij de Bondsgrenzschutz, de grenspolitie, is zelf verzamelaar van Duitse orden uit de Duitse geschiedenis. En orden zijn er in de 365 staten van het oude Duitse rijk op grote schaal uitgereikt. Ook door Hitier overigens. „Ja, die horen er ook bij", aldus Böhm, die bereidwillig voortdurend allerlei handboeken uit zijn kast haalt, om aan te tonen dat het hier toch vooral om geschiedkundige

en niet om politieke za ■ ken gaat. Zijn mooiste stuk: fae ridderkruis met eikenloof e i zwaarden uit het Derde rijk; waarde circa 12.000 mark. Hij ontkent niet dat er onder de zeshonderd leden van de vereniging een groepje zit dat voornamelijk is geïnteresseerd in de Hitler-tijd. „Maar de echte verzamelaars van hakenkruisen, curiosa uit het Derde rijk zitten in de Verenigde Staten en Engeland; daar gaat al dat spul naar toe^Aë Neo-nazi's Met verering van een stukjf verleden, waarin Duitsland gr.qte macht bezat, heeft het volgens hem en ook volgens veilinghouder Kube, allemaal niets te makpnOp de kijkdag intussen, in Sugepheim, lopen steeds meer mensen binnen. Af en toe gaat er weer een groepje 'Derde rijk' bekijken. Niemand van hen is bereidoj§t de journalist te praten als ze wBpr terugkomen en hun tocht vervolgen langs de oude helmen efi' reservisten-bierpullen. Jan Kwfcte stelt ons nogmaals gerust. „Hiër komen geen neo-nazi's. Die hebben niet zo veel geld over vtór een ridderorde met hakenkfüiS; die kopen liever ergens een vervalsing." Die zijn er trouwens vele in./dje verzameling-Kujau: vitrines vol met foto's van de kopstukken"'uit het Derde rijk, voorzien van Tïuh handtekening, dat wil zeggen de Kujause versie ervan. ' Hoewel zijn ,'Geschaft' hemljfe das om heeft gedaan, kan '"de meester-vervalser er thans iri'^éflt geval zijn advocaten mee betaFeni. Ook een grote aquarel heeft MJ zichzelf onlangs met Hitier gét'è 1 - kend. Uit Hitiers mond komt het bekende stripwolkje, met daarjn de mededeling in Hitler-scfirift dat Kujau mag voortgaan herru te vervalsen. ■>,< i -jrn

Veilingmeester Jan Kube toont een pronkstuk uit de militaria-verzameling van Konrad Kujau, de maker van de valse Hitlerdagboeken. (Foto UPI)