NRC Handelsblad

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 15 juni — Binnenkort kan de benoeming worden verwacht van H. G. Buiter tot burgemeester van Groningen. Naar uit Brussel wordt vernomen zou het zo goed als vaststaan dat de huidige secretaris-generaal van het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen voor deze post in aanmerking komt. Een woordvoerder van het ministerie van binnenlandse zaken kon het bericht uit de Belgische hoofdstad bevestigen noch ontkennen. „Er valt op dit moment geen zinnig woord over te zeggen." Vaststaat dat de heer Butter een van de (twee) kandidaten is die voor het burgemeesterschap van Groningen in aanmerking komen. De vacature in Groningen is ontstaan door het aftreden van de heer J. J. A. Berger in verband met zijn kandidatuur voor het Tweede-Kamerlidmaatschap voor DS'70. De heer Buiter is sinds 4 oktober 1967 secretaris-generaal van het IVW. Daarvoor was hij verbindingsman van de metaalbedrijf sbond NW bij de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Tweede kandidaat op de lijst zou zijn mr. H. Versloot, directeur van het gemeenschappelijk administratiekantoor te Vlaardingen en lid van de Eerste Kamer voor de PvdA. Bovenaan de lijst stond aanvankelijk prof. Troostwijk, die echter dezer dagen is benoemd tot burgemeester van Amersfoort.

GORINCHEM, 15 juni — De politie van Gorinchem heeft gisteren beslag gelegd op een vrachtwagen vol suède jassen, die in de nacht van 6 op 7 juni blijken te zijn gestolen bij een bedrijf te Bergeijk. De waarde bedraagt 45.000 gulden. Na een tip dat er in de buurt van het woonwagenkamp even buiten de stad nogal vreemd gemanoeuvreerd werd met een vrachtwagen, was de politie erop af gegaan. Zij achtervolgde de vrachtwagen; toen de wagen een steile helling niet kón nemen, sprongen twee mannen eruit en ontvluchtten te voet. Een waarschuwingsschot hielp niet, een politiehond raakte het spoor bijster. (ANP)

Als vader u lief is... 'Ui i mm. Badedas groen heeft een enorme "bathing power". Een beetje badedas groen is al voldoende voor een schuimend, stimulerend bad- of douchefestijn. Badedas Vitaal!!! Voor de vrouw is badedas blauw. Cosmetische crème + weldadig schuimbad in één.

NRC Handelsblad Handelsblad NRC Uitgaven van resp. Nituwe Rott«rdoms« Courant NV # W«stWaak 180, Rotterdam, Algemeen Handelsblad NV, N.Z. Voorburgwal 230-240, Amsterdam. Abonneeservice. Verzoeken om nabezorging en melding van onregelmatigheden in bezorging: Rotterdam 010 - 14.66.66, maandag t/m vrijdag tot 21 uur, zaterdags tot 19 uur, Amsterdam: in kantooruren 020 - 23.98.11; maandag t/m vrijdag vanaf 17 uur tot 20 uur, zaterdags vanaf 13 uur tot 18 uur: 020 - 6.29.00 of 6.72.00. Abonnementen ƒ 21,45 per kalenderkwartaal, ƒ 83,10 per kalenderjaar. Tel. abonnementsopdrachten, prijsaanvragen postabonnementen buitenland en andere informaties, voor beide bladen 010 14.72.11 toestel 3110 (kantooruren). Ter voorkoming von fouten, met als gevolg stagnatie in de bezorging, worden adreswijzigingen niet telefonisch aangenomen. Stuur deze, ten minste 14 dagen tevoren, per briefkaart in: postbus 824, Rotterdam. Incasso Abonnees die ons niet machtigden tot giro-incasso (automatische overschrijving) gelieven uitsluitend te betalen d.m.v. de stortings-overschrijvingskaarten die hen worden toegezonden. Machtigingsformulieren giro-incasso worden op aanvraag gaarne verstrekt. Losse nummers Nederland 30 ct, België 7 fr.

LnOLD ER ' 15 i Uni - f rek tussen de staf K n dal, de zwakzinvan de WilEszhoeve, met het f ( college van regenI ' de Willem Arntzs,1 heeft gisteren tot ■ eha d dat de staf „endal zijn werkzaamheden

voorlopig kan voortzetten zonder voor schorsing beducht te hoeven zijn. Vanmiddag zou het dagelijks bestuur van de stichting vergaderen, waarbij een afvaardiging van de staf zich beschikbaar zou houden. Over de verklaring waarin de stafleden moesten beloven dat zij loyaal met de heer W. André, verpleegkundig directeur, zouden samenwerken wordt voorlopig niet meer gesproken. De indruk bestaat dat voorzitter Piebenga de zaak uit de ultimatieve sfeer in de gesprekssfeer heeft gebracht en geen ingrijpende maatregelen wil nemen om zo het werk op Dennendal in belang van personeel en patiënten zo weinig mogelijk te belemmeren. Gisteren had de staf in de loop van de ochtend contact Utrecht, waar de heer Piebenga en gevraagd of hij een gesprek met hen wilde voeren. Een achttal stafleden toog hierop naar Utrecht, maar de heer Piebenga een functie bekleedt bij de Steenkolen Handelsvereniging. Na afloop van het gesprek verklaarde een der stafleden dat het een prettig onderhoud was geweest. „Wij hebben duidelijk kunnen maken dat alle stafleden solidair zijn en dat, als zij buiten dienst worden gesteld, er minstens 115 personeelsleden met hen zouden vertrekken." Voorts zag de staf het als een winstpunt dat de stafleden als volwaardige gesprekspartners zijn aanvaard en het bestuur zich kritisch zal opstellen, ook ten aanzien'van zijn eigen taken. De oudercommissie, vertegenwoordigd door de heer Vroon uit Utrecht, heeft gisteren verklaard zich achter de staf van Dennendal te stellen. Zij steunt het beleid zoals dat door drs. Mullër is begonnen. Op 8 juni heeft het bestuur aangeboden om te bemiddelen en dit aanbod is daarna nog herhaald. Er is tot nu toe geen gebruik van gemaakt.

® de stafleden van Dennendal legt na het gesprek met de voorzitter van het bestuur 1 Willem Arntszhoeve, drs. J. Piebenga, voor de radio een verklaring af

|..,iG 15 juni — Kamp WZ binnenkort worden f Is tewerkstellingsob1 gewetensbezwaarden -J? van de militaire K "aan geen nieuwe gebaarden heen. een woordvoerder van JLje van defensie is de F: „ het kamp afhanke-„ I . snelheid waarmee de Iwee gewetensbezwaartf n os zitten, een ander .' iden zullen hebben. Teen kwestie van hoogtLweken. Cfcen is nu naar een ie* voor moeilijk plaats■JJjetensbezwaarden. Zij Rjjter niet meer in een orden gehuisvest. (ANP).

_£NBEEK. 15 juni — jjarige Mario Mooymans per is gistermiddag op jolreisje om het leven I; recreatiepark De Beekraakte zij onder een Iran een kindertreintje en Lm 70 meter meege|3Ü aankomst in het zie}bleek zij te zijn overle|\?)

Inspraak in de besluitvorming over de inrichting van het milieu is het onderwerp van een artikel dat B. Erwich assistent aan het planologisch en demografisch instituut van de gemeentelijke universiteit van Amsterdam, ons toestuurde. Vandaag publiceren wij het tweede en laatste deel; zie voor het eerste deel NRC/ Handelsblad van 14 juni jl.

bevolking doeltreffend ! «n bij de vormgetan het milieu — indienen — vertoont ^entelijk niveau al ta t haken en ogen, laat a ' s het bijv. om pro' gaat. De plannen 'dan nog meer voor-agstijd en halen in de . a °g meer overhoop, ^ doorzichtigheid niet k°mt. De identifiL "ft het grotere gebied ' e ndien minder voor dan wanneer de iteieente of wijk in ln § zijn. Toch geldt r het boven-gemeenjjj v eau dat de proce- ' Ie bij de inspraak , ^'.'olgd i n hoge mate ys voor wat er van 'Wenken terechtkomt v aarrnee voor de dekring van het bels Groenman ziet rfog gt I , een niet al te om"ati niveau, een geI Uien Van 20 n dertigdui1 s ^ n ' mogelijkheden ^otere democratie, ItHjjpL 01 ^ hij pleit voor de 'in 6 ""' Van een dorpje Pu' een (XRC AH 29 jan. ff'ee! an< ^ ere kant ziet hij pk , ' n or n grotere lokale | split " 1 w 'j ke n of buurten v ® n > omdat moderne R Veel g ® ns hem tegenfk t e beweeglijk zijn nteresseren voor de tip 3l Ze Wonen (De Nieu, maart '70). rue' ? g ®i! allen krijgen 'rst e ? Ke n de nadruk. In 'Usser. 6 i^latief korte afV, j " bestuurde en be.Jr' tweede de mobi"4 0 'terium dat echter i.^erm bevolking van béi-i en toepasbaar zou ^1 afK geva '* en geldt dat *L r ° c edur" gt Van de in ~ ■,"e Dr a e voorbeel" V dan zien we .d f . 'nspraak voort, ^9]h e ' r °kkenheid met deei Pr °bleem dat een Van de bevolking

Deze voorbeelden hebben voor een groot deel betrekking op het lokaal niveau en voornamelijk de grotere gemeenten. (In kleine gemeenten zijn er vaak nauwere contacten tussen bestuurders en bestuurden, wat overigens op zichzelf nog geen garantie voor een grotere mate van democratie is.) In een aantal gevallen gaat het om projecten van meer dan lokale betekenis, bijv. industrievestigingen, waarbij een veel groter publiek dan de direct betrokkenen een standpunt laat horen. Ook prof. Groenman merkte in De Nieuwe Linie op dat dergelijke kwesties een zekere betrokkenheid op landelijk niveau teweeg kunnen brengen. Streekcommissies Op regionaal niveau zijn het vooral bestuurlijke herindelingen die* de gemoederen in beweging brengen. Vooral voor dit en voor het (nu nog) provinciale niveau zijn de suggesties van de Raad van Advies voor de ruimtelijke ordening interessant (Advies van 8 juli 1970 inzake het betrekken van de bevolking bij het ruimtelijk beleid, uitgebracht aan de minister van volkshuisvesting en r.o.). De voorstellen van de Raad — die opmerkt dat de behoefte om directer bij de beleidsvoorbereiding betrokken te worden niet alleen „buitenparlementair" is maar ook bij de gekozen vertegenwoordigers bestaat — sluiten ongeveer aan bij gemeentelijke raadscommissies-nieuwestijl waarin niet -raadsleden-deskundigen in een vroeg stadium aan het overleg deelnemen. Voor de regio bepleit de Raad de instelling van streekcommissies, die samengesteld zouden kunnen worden uit verte^nawwinriianr»

van gemeentebesturen, gebundeld particulier initiatief en individuele leden. Voor zover er geëxperimenteerd wordt met dit soort commissies blijkt echter dat ze toch vooral gezien worden als een hulpmiddel bij de uitvoering van al in een eerder stadium vastgestelde streekplannen. M.a.w., wil men dat deze streekcommissies werkelijk een kanaal voor de inspraak zijn dan zal toch inderdaad voldaan moeten worden aan de voorwaarde dat de inspraak in een zo vroeg mogelijke (voorbereidende) fase wordt verleend. Ook al is terugkoppeling in een later stadium van het beleidsproces desnoods wel mogelijk, het is duidelijk dat die gang van zaken voor alle partijen onbevredigend is. En bij de uitvoering van al vastgestelde taken wordt de technische knowhow steeds specialistischer, waardoor eveneens de inspraak wordt gefrustreerd. Het intergemeentelijk overleg kan ook tot een grotere betrokkenheid van de streekbevolking leiden zonder dat een nieuw lichaam tussen raden en staten geschoven wordt. Dit bleek in het land van Heusden en Altena (Het Land van Heusden en Altena in perspectief; onderzoek, inspraak en fasenplanning, drs. A. Bours in Stedebouw en volkshuisvesting 1969, no. 2). In verband met een structuurplan werd intergemeentelijk overleg gevoerd om inzicht te krijgen in de verschillende aspecten van de levenswijze van de bewoners van het gebied. (In dit geval werd niet een bepaald facet maar de gehele ontwikkeling van het gebied bestudeerd.) Dit overleg was een informele gedachtenwisseling tussen de gekozen vertegenwoordigers en onderzoekers, waardoor bij de eersten meer belangstelling werd gewekt en voor de anderen in het allereerste stadium informatie beschikbaar kwam. Van de gesprekken werden verslagen gemaakt, die ook weer aan het onderzoek bijdroegen. Het onderzoek wordt afgesloten met een discussienota, maar in de nota zelf zit al een stukje inspraak. Wanneer de nota, die hoofdlijnen voor een mogelijke toekomstige ontwikkeling aangeeft, aan de gemeenteraden wordt voorgelegd, kunnen opnieuw, eventueel per gemeente variërende vormen van inspraak worsten toegepast.

Wel is het zaak de kontinuïteit bij deze vormen van inspraak in de gaten te houden. Wat dat betreft hebben streek^ commissies het voordeel dat ze een permanent contact tussen bevolking en overheid mogelijk maken. De Raad van Advies wilde, als de samenwerking via deze commissies eenmaal van de grond was gekomen, uitbreiding naar boven door de vorming van centrale provinciale commissies. Hoe de inspraak oojc georganiseerd

wordt, essentieel blijft de bereidheid van de overheid om uitgangspunten en doelstellingen vroegtijdig ter discussie te stellen. Het is voor een groot deel een kwestie van openheid. Op het ogenblik is in feite het ambtelijk bestuursapparaat nog te uitsluitend ingesteld op de eisen van doelmatigheid. De bestuursorganen moeten dan ook een vrij ingrijpende mentaliteitsverandering ondergaan om, zonder alle efficiency uit het oog te verliezen, meer begrip te krijgen

voor de waarde van inspraak. Pas dan is er kans dat bij de organisatie van de inspraak niet alleen maar gezocht wordt naar een middel om conflicten uit de weg te gaan. Inspraak is meer dan informatie, minder dan meebeslissen, zegt de Raad van Advies in bovengenoemd rapport. Wat daarvan zij, organisatorisch moet inspraak in ieder geval meer zijn dan het zoeken naar een klankbord bij de verwezenlijking van het overheidsbeleid.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 15 juni — De 23-jarige Amerikaanse deserteur Ralph Waver is gisteren in vrijheid gesteld. Dit gebeurde nadat de president van de Haagse rechtbank mr. J. H. C. Slotemaker in kort geding het besluit van staatssecretaris mr. K. Wiersma van 10 juni om Waver krachtens het NAVOstatusverdrag uit te leveren, onrechtmatig had verklaard. De president verbond hieraan een verbod van overlevering voor een termijn van voorlopig zes maanden. Ralph Waver verscheen zelf om de uitspraak aan te horen in de stampvolle kamer van de rechtbankpresident. Gezien de spanning waarmee Waver het vonnis afwachtte, begon mr. Slotemaker bij wijze van uitzondering zijn uitspraak met Waver — in het Engels — te vertellen waar hij aan toe was. In zijn motivering liet de president meewegen dat Waver „reeds bijna een jaar hier te lande verblijft, met medeweten van de Nederlandse autoriteiten, die hem, evenals de Amerikaanse, tot 1 juni 1971 ongemoei'd hebben gelaten." Uit een bespreking in oktober met de loco-secretaris-generaal van justitie, mr. Fonteyn, blijkt verder dat de Nederlandse autoriteiten, hoewel ze wisten dat Waver een gedeserteerd Amerikaans militair was, „niet zonder meer afwijzend stonden tegenover het onder bepaalde voorwaarden verlenen van een verblijfsvergunning." Deze vergunning is daarop toch geweigerd. Maar het staat volgens de president geenszins vast dat nu er beroep tegen de afwijzing is aangetekend, daarop definitief afwijzend zal worden beschikt. Nog afgézien van het feit dat Waver zich thans als politiek vluchteling beschouwd wil zien en daartoe een verzoek kan indienen. Kritiek De overwegingen bevatten verder een nauwelijks verhulde kritiek op de manier waarop het departement van justitie de overleveringskwestie heeft afgehandeld. Waver heeft (gesteund door de Haarlemse rechter-commissaris in zijn advies aan de staatssecretaris) verschillende gronden opgeworpen voor .'ijn stelling dait het NAVO-statusverdrag niet op hem van toepassing is. Mr. Slotemaker stelt vast dat het departement, voor het zijn besluit tot overlevering nam, de,ze kwestie „behalve aan de Amerikaanse ambassade niet ook nog aan een of meer Nederlandse hoogleraren in het internationaal recht ter beantwoording heeft voorgelegd." Ook over de feitelijkheden, die van belang kunnen zijn verschilt de lezing van Waver met die van de Amerikaanse ambassade. Dit geldt met name voor de vraag of Waver al dan niet de gelegenheid heeft gehad een verzoek tot ontslag uit militaire dienst op grond van gewetensbezwaren in te dienen. ..Dat naar een en ander een behoorlijk nader onderzoek is

ingesteld, is tot dusver niet gebleken", zegt mr. Slotemaker. In deze omstandigheden is het niet verwonderlijk dat de president zelf niet tot een uitspraak is gekomen over de vraag of het NAVO-statusverdrag al dan niet van toepassing is op dit geval. Dat kan niet in redelijkheid van hem worden gevergd nu hij zo weinig tijd tot zijn beschikking had, zegt hij vooral nu er over de juridische vraagstukken die hier een rol spelen „ernstig verschil van mening bestaat." Dit laatste is ter zitting wel gebleken uit de stellingname tegen het besluit van de staatssecretaris door deskundigen, Wavers raadsman prof. mr. P. J. S. Kapteyn en mr. C. H. F. Rüter. De president zegt dat hun opvattingen „niet als klaarblijkelijk van elke grond ontbloot kunnen worden aangemerkt." De stelling van mr. Rüter dat er, wil het status-verdrag van toepassing kunnen zijn, toch een bevoegde Amerikaanse krijgsraad op Nederlands gebied moet zijn om Waver op te eisen (hetgeen niet het geval lijkt te zijn) is waarschijnlijk zelfs niet eens bij het ministerie van justitie aan de orde geweest. „Het is niet uitgesloten dat er nog meer argumenten ten ,°unste van het standpunt van Waver naar voren kunnen worden gebracht", zegt mr. Slotemaker. De Nederlandse goedkeuringswet van het statusverdrag zegt dat de minister van justitie in deze „zo spoedig mogelijk" zijn besluit dient te nemen. In dit geval klemt dat echter niet zo erg. nu Amerika niet heeft voldaan aan zijn verdragsverplichting om de desertie van Waver onmiddellijk aan Nederland te melden. Hetgeen nota bene in het belang van Nederland is bepaald. Geen „fair plav De spoed waarmee de staat der Nederlanden voornemens is te voldoen aan het verzoek van de Amerikanen (die tevoren gedurende een jaar kennelijk niet naar Waver hadden omgekeken en hun verzoek pas dedsn na berichten in de pers) is niet gerechtvaardigd noch geboden, noch te rijmen met de beginselen van „fair play" en de jegens Waver in aoht te nemen zorgvuldigheid. Waver heeft tot dusver bij de hier voorgeschreven —„toch al weinig bevredigende" — procedure van de Goedkeuringswet onvoldoende tijd en gelegenheid gekregen om zijn zaak in volle omvang te doen behandelen, aldus mr. Slotemaker. De president voegt hier aan toe dat het thans niet bij voorbaat uitgesloten is te achten dat mr. Wiersma in de komende periode aanleiding zal vinden om Amerika te verzoeken Nederland „onder biizondere omstandigheden van dit geval en bij de heersende twijfel" te ontslaan van zijn verdragsverplichtingen en van overlevering van Waver af te zien.

Prinses Beatrix heeft gistermiddag een bezoek gebracht aan het jaarlijkse nationale kamp voor schipperskinderen. Het kamp wordt voor de vijftiende keer op het landgoed Molekaten ta de bossen bij Hattem gehouden. Op de foto de Prinses met aan haar linkerzijde de heer J. Kroon, organisator van dit 15de kamp en mejuffrouw M. C. C. Wijnen, particulier secretaresse van de Prinses.

VOOR DE HANDEL: B D. LEEFSMA N.V. KERKSTRAAT 25. AMSTERDAM. TEL. 232727

BERGEN, 15 juni — De gemeenteraad van Bergen (N.H.) zal op 22 juni een voorstel behandelen tot tussentijdse ontslagverlening aan wethouder C. J. Korver, in wie de raad eerder deze maand het vertrouwen had opgezegd. Bij de motie van wantrouwen die de raad toen aanvaardde, was de wethouder, die de portefeuille van onderwijs, cultuur en recreatie beheert, uitgenodigd onmiddellijk ontslag te nemen — een invitatie waaraan de heer Korver tot nu toe geen gevolg heeft gegeven. Aanleiding tot deze motie tegen de socialistische wethouder was het feit dat de heer Korver zijn handtekening had gezet onder een voorstel'- waarin raad en college om medewerking gevraagd werd

voor de stichting van een jeugdhotel in Bergen. Acht leden van de raad — de motie werd met acht tegen vier stemmen aangenomen — vonden dit een verwerpelijk plan omdat in de toelichting op het voorstel werd opgemerkt dat tegen gemengd slapen en druggebruik geen maatregelen getroffen zouden moeten worden. Inmiddels is in Bergen een actie op gang gekomen om wethouder Korver in zijn functie te laten. Oud-burgemeester L. J. de Ruiter heeft zich als een der eersten achter deze actie gesteld. Hoofden van scholen, onderwijzers, staf- en bestuursleden van vormingsinstituten, culturele en maatschappelijke instellingen hebben protestbrieven aan de raacf geschreven.