NRC Handelsblad

poi» r ' een onzer redacteuren foRAMARIBOIDEN HAAG, 26 nov. — De Republiek Suriname zal waarschijnlijk \ december toetreden tot de Verenigde Naties. De regering in Paramaribo heeft dit '• teren ]> er telegram verzocht aan secretaris-generaal Waldheim. De Veiligheidsraad ^handelt het verzoek maandag. Op aanbeveling van de Veiligheidsraad moet de .41, lie vergadering hierna beslissen over toelating van Suriname. De ontiverpresolu: n irediend door Nederland samen met een groot aantal andere landen. IS ^

verwacht wordt dat de Alge» vergadering het voorstel ' r meer zal aanvaarden. Kiname zou het 144ste lid van t-v /i In Op de ochtend van Icemöer zal voor het VNi uW in New York de Suri^ise vlag worden géhesen *en S «N» Dil e ,* van lisii "Seve, t Ami fin | )roep. , ns een korte ceremonie. n„ Europese gemeenschap ft Suriname laten weten dat t land als het dat wil, kan wreden tot het Verdrag van mé Dit is de overeenkomst de EG op 28 februari sloot 46 landen in Afrika, het -ibische gebied en in de Stille ■iaan (ACP) Tegelijkertijd Suriname blijven genieten de voordelen die voortuien uit het huidige associaijverdrag met de EG. i i Suriname besluit toe te treï! tot de overeenkomst van mag het in afwachting ' ^ toetreding, als ,waarneL r " optreden bij de werkzaam- ,: dl , n van de EG/ACP-instelvos' jngen. Hoe precies de «renzen van let nieuwe Suriname zijn, is nog , t t duidelijk. Vóór de soeverei-•eitsoverdracht hebben Nederjjnd e n Suriname op dit punt overeenstemming bereikt, ot kort voor de overdracht hebben Nederlandse delegatiepjen geprobeerd tot een aksmtooi 2 Ami Mn 'irenfg Kooit - nntou «el vl

koord te komen met de Surinaamse regering over het betwiste gebied met de buurlanden Guyana en Frans Guyana. Mede omdat de onderhandelingen over deze zaak nogal wat tijd vergden, waren gisteren na de bijeenkomst in 'de Hervormde kerk van Paramaribo tien andere overeenkomsten'nog niet getekend. Een daarvan was het akkoord over de toekomstige ontwikkelingssamenwerking tussen Suriname en Nederland. Samen met de negen andere overeenkomsten (ondermeer over de overdracht van militaire goederen) is deze zaak gisteren op het ministerie van Algemene zaken in Paramaribo toch nog geregeld. In Den Haag tekende koningin Juliana gisteren dè akte waarbij de Republiek Suriname als een onafhankelijke en soevereine staat wordt erkend. De Koningin zei te hopen dat de onafhankelijkheid ook het begin is van een nieuwe vorm van vriendschap tussen Nederland en Suriname. Ook de ministers Van der Stoel (buitenlandse zaken) en Van Agt (justitie) ondertekenden de acte. Een aantal genodigden woonde de plechtigheid in de balzaal van paleis Huis ten Bosch bij. In het hotel Torarica in Paramaribo

sloot het officiële staatsbal gisteravond de eerste dag van de onafhankelijke Republiek Suriname af. Onder anderen Prinses Beatrix, Prins Claus en president Ferrier waren hier van de partij. Duizenden Surinamers die niet waren uitgenodigd voor het bal hadden tevoren een openluchtreceptie bezocht in de Palmentuin achter Jiet presidentiële paleis. Buiten het centrum van de stad viel overigens gisteren weinig meer dan normale opwinding waar te nemen. De meeste Surinamers brachten hun eerste vrije dag in onafhankelijkheid door als een gewone zondag, dat wil zeggen erg rustig. De radio meldde gisteravond dat op veel plaatsen in de stad feestjes binnenskamers waren gevierd. Ook vandaag zijn de Surinamers vrij. Vanochtend heeft de Surinaamse krijgsmacht zich voor het eerst gepresenteerd in een parade. Om twaalf uur verwijderde parlementsvoorzitter Wijntuin het portret van Koningin Juliana uit de vergaderzaal van het parlement. Ip het presidentiële paleis boden op dat tijdstip diverse ambassadeurs (onder wie de Nederlandse Leopold) hun geloofsbrieven aan.

Koningin Juliana ondertekende gistermiddag de akte, waarin zij als staatshoofd de onafhankelijkheid van Suriname erkent. In een korte toespraak zei zij daarna te hopen dat de onafhankelijkheid van hel voormalige koninkrijksdeel het begin van een nieuwe vorm van vriendschap zal betekenen. Rechts naast haar vice-premier Van Agt, links minister Van der Stoel van buitenlandse zaken. (Foto NFP)

Ibelo is een elektronische aansteker . - zonder batterij - die qua functionele vormgeving en vernuft uniek is. Geef aan hem, aan haar een Ibelo. U vervult vurige wensen. Het klikt meteen. Ibelo aanstekers zijn er reeds vanaf f 35.Tafelaanstekers vanaf f 59.50.» Koop kwaliteit. Koop 'n Ibelo! Gebruik alleen Ibelo gas voor uw Ibelo aansteker. Voor de handel: Bimalt, Weteringkade 97-101, Den Haag, Telefoon (070) 859215-834178.

"nor onze redacteur PAUMEN J„ SINT MICHIELSGESTEL, * nov — Geen feest, maar «n rouwdienst voor de 275 siru? anse Surinamers, die w 1 n °vember in de gebour B n t> Van llet vroegere seminaeL , ekvliet in Sint Michiels. wonen. Een toevallige amenloop van omstandigheo VP ,^ Üswaar — er w °rdt een sra man van 81 jaar be°po^ en ' twe ede dode in nog biit " laan d ü jd — maar de kriiof 0rnst rond het » raf Wh ° p ^ eze 25st e november ni . , een symbolische beteke, ' 00r velen hier houdt het herland op te bestaan. Peüen St A?} 111 ™ 8 , is moeili i k te dip , en de oude vrouw, ters^K? 6 el al,een is acHm leven, wrijft haar ogen hefafa„ een zakdoek. Kinderen lijk n ln de rouwkamer vroschroef f T lijkkist dichtgeWorrit- j een recreatiezaal Praat f5 da , nst - gekaart en gede 7 P belangstelling voor visi» - gen °P Tadio en teleSuri ° Ver de festiviteiten in is Kra a ^ , en de Bijlmermeer

was en de eerste dag van de onafhankelijkheid was aangebroken. Koud Hij heeft een excuus: „Ik kon toch niet slapen omdat de kinderen zo onrustig waren". Men lijkt het veel drukker te hebben met het opsporen van een levende kip, die krachtens mohammedaans gebruik na de dood geofferd moet worden, en waarvan er in St. Michielsgestel pas na lang zoeken een te vinden is. Men heeft het druk met het bestrijden van verkoudheden - of andere kwaaltjes, die een gevolg zijn van de bittere koude. Men heeft het vooral koud, hoewel de verwarming op de hoogste toeren draait. Er is geen enkele warmte van efta feest te ontdekken. Er is aan gedacht om 's morgens in de tuinen van Beekvliet de Nederlandse vlag te hijsen met de oranjewimpel als een blijk van aanhankelijkheid aan de Koningin en als demonstratie van het vaste voornemen om Nederlander te blijven. Er is van afgezien, omdat men bang was te zullen provoceren. De Javanen zijn de 25ste november voor de St. Michielsgestelse gemeenschap even onopgemerkt gebleven

als de 24 dagen daarvoor. In het dorp looft men de nieuwe inwomers omdat zij zo rustig en vriendelijk zijn. Bang Bezorgdheid onder veel van deze Javanen drïhgt pas door na vele gesprekken. Men is bang voor het lot van de familie die is achtergebleven. Eén van hen zegt: ,,Ik hoop dat zij niet gaan vechten, want er zitten nog verwanten van ons." Er bestaat vrees dat de achterblijvers gediscrimineerd zullen worden. Vooral van de Creolen, zo zegt men, is weinig goeds te verwachten. Eén 44-jarige man. die vrouw en kinderen achterliet om hier gelS te verdienen voor hun overkomst, wiegt zacht met zijn hoofd op en neer. Hij is het spoor van zijn gezin bijster. „Eerst zeiden zij dat zij op 18 november zouden overkomen. Daarna werd het 23 november, maar ik heb ze nog altijd niet gezien." Er wordt intussen verwoed gelezen in een Surinaams dagblad, dat De Ware Tijd heet. De gedachten blijken uiteindelijk toch heel ver weg te zijn, maar het zijn geen feestelijke gedachten. De Javanen op Beekvliet rouwen niet alleen om hun doden.

De plechtigheid rond het graf van een overleden groepsgenoot gaf voor de Javlnen lijkheid van Suriname een meer dan symbolische betekenis. (Foto Freddy Rikken) in Beekvliet aan de rouw de onafhanke~

DEN HAAG, 26 nov. — Morgen gaat het hoger beroepsonderwijs protesteren tegen bezuinigingsplannen van het ministerie van onderwijs. Officieel heet het dat de lessen worden opgeschort. 's Morgens zullen op zoveel mogelijk scholen actuele problemen aan de orde komen, 's Middags zijn er op tal van plaatsen bijeenkomsten. Het zwaartepunt van de actie ligt. in Amsterdam (Marcanti). Kern van de bezwaren bij het hbo is dat het totale onderwijs met een procent moet bezuinigen en het hbo, met uitzondering van de pedagogische academies, met tien procent, aldus een comité van studenten, docenten, directies, ander personeel en besturen. Het heeft becijferd dat ruim zeshonderd docenten van de zesduizend als gevolg, van de bezuinigingen op straat komen te staan. Er zijn in Nederland 330 dagscholen voor hogere beroepsopleidingen, die gezamenlijk meer dan 80.000 studenten tellen. Ook leerlingen van avondscholengemeenschappen zijn in het geweer gekomen. Ze hebben minister Van Kemenade geschreven dat ze het niet eens zijn met zijn voornemen met ingang van 1 augustus 1976 een bijslag van 10 pet. op het salaris van leraren aan avondscholen af te schaffen. De leerlingen vrezen dat veel leraren niet langer bereid zullen zijn avondlessen te geven.

Door onze politieke redactie DEN HAAG, 26 nov. — Er zou een speciale Algemene Rekenkamer moeten komen voor een geïntegreerde bewaking van de snelstijgende kosten van het sociale-voorzieningenpakket. De ook door het kabinet erkende drukkende last van dit pakket moet aan een „herijking" worden onderworpen om het doel van de sociale verzekering, nl. bescherming van de zwakkeren in. de bevolking, te kunnen handhaven.

Deze opvatting heeft de oppositionele VVD-fractie in de Tweede Kamer bij de gisteren begonnen behandeling van de begroting van sociale zaken vergezeld laten gaan van een aantal suggesties aan minister Boersma. VVD-spreker Van Aardënne noemde o.a.: • invoering van een beperkt eigen risico of beëindiging van voorzieningen voor hen die dit kunnen dragen, bijv. de eerste twee dagen ziekte voor eigen rekening; • bij de kinderbijslag — die al in discussie is — in elk geval de progressie naar kindertal achterwege laten; • jonge schoolverlaters die werkloos zijn maar geen kostwinner, nog niet direct voor werkloosheidsuitkeringen in aanmerking laten komen; • variabele pensioenleeftijden overwegen. Met enkele varf'haar niet verdér uitgewerkte suggesties stond de VVD niet alleen. Ook mevrouw Barendregt (PvdA) bijv. zag mogelijkheden tot uitgavenbeperking in de sfeer van de kinderbij slag/kinderaftrekregelingen. Ook in de gezondheidszorg zag zij mogelijkheden om „iets te halen". Zij wees er trouwens net als andere sprekers op dat in te veel gevallen (een kwart) de Wet op de arbeidsongeschiktheid „oneigenlijk" gebruikt wordt, namelijk door mensen medisch af te keuren in plaats van te ontslaan. Bemiddeling Vrij algemeen werd om een agressiever beleid van de arbeidsbureaus gevraagd, met meer mankracht en, zoals PvdA en PPR vroegen, een sterker regionaal accent in de aanpak. De heer Vellenga (PvdA) wilde naast deze bureaus nog andere

bemiddelingsplaatsen, bijv. buurt- en clubhuizen „als speerpunten in de samenleving". Hij vroeg ook om een wettelijke meldingsplicht voor vacatures. Met Vellenga bepleitte de KVPer Van der, Gun een Europees initiatief van het kabinet om tot internationale regels te komen voor overleg van multinationale ondernemingen en de vakbeweging. Boersma's partijgenoot en voorganger als minister, de ARP'er Roolvink, wilde dat iedereen ter verbetering van de „uitgeholde positie van het bedrijfsleven" in 1976 „een stap terugdoet". Herstel' van de rendementen is de beste bijdrage om de collectieve voorzieningen en de werkgelegenheid op peil te houden; „we moeten ons niet druk maken om een centje meer of minder", zei hij, sprekend over de stijging v van de arbeidskosten van de laatste jaren. Personeelsraad Net als vorige' week in ue Eerste Kamer bij de algemene beschouwingen zijn de regeringspartijen verdeeld over de vraag of, en zo ja hoe, de ondernemingsraad moet worden omgezet in een personeelsraad, al dan niet met een vertegenwoordiger van de directie. KVP, ARP en ook VVD en CHU vroegen niet aan polarisatie te doen tussen de produktiefactoren kapitaal/management en arbeid, maar geleidelijke wijzigingen van het ondernemingsrecht na te streven, gebaseerd op het overlegmodel. Drs. Poppe (PvdA) en mevrouw Van der Heem (PPR), die verdergaande opvattingen over de personeelsraden hebben, beperkten zich er dit keer toe te zeggen liever het wetsontwerp dat de regering binnenkort zal indienen, af te wachten.

fi Door onze parlementaire redacteur DEN HAAG, 26 nov. — Minister Van Agt (justitie) l vindt dat er belangrijker zaken te doen zijn dan een herliening van de zedelij kheidswetgeving. Hij verklaarde dit gisteren in de Eerste Kamer, waar het initiatiefvoorstel ran de Tweede-Kamerleden Voogd en Haas-Berger (PvdA) lot afschaffing van de filmkeuring voor volwassenen aan üniscijde orde was. Het voorstel, dat de grenzen voor filmkeuring legt bij 12 en 16 jaar, zal volgende week vermoedelijk wel kunnen rekenen op een meerderheid, hoofdzakelijk bestaande uit de niet-confessionele fracties. doe

De minister moest zich niet ver het initiatiefvoorstel ais todanig uitspreken, maar wel over de vraag of de regering herziening van art. 240 van het Wetboek van strafrecht wil beorderen. Dit artikel richt zich egen geschriften of voorwer>en die aanstotelijk zijn voor de «rbaarheid. Voor het geven van ™ voorrang aan het slopen van ifrechtelijke barrières tegen wansmakelijke" produkten £ eeft de minister, zoals hij ook i sr ^er in de Tweede Kamer ,e «l®arde, weinig animo. De

bewindsman toonde zich niet afkerig van wetsaanvulling, waardoor ook sadistische en gewelddadige uitingèn strafbaar zouden worden, maar hij signaleerde in dit opzicht wel enige problemen. In elk geval deed hij geen definitieve uitspraak. Mocht het ontwerp-VoogdHaas worden aanvaard en daarna hef ministeriële contra-sign krijgen dan ontstaat in de wetgeving een gat, dat wellicht om aanvulling door repressieve toetsing vraagt. Een in juni door de Tweede Kamer aangenomen

motie-Wiegel drong aan op een regeringsvoorstel in deze richting. In de Eerste Kamer kwam gisteren de VVD'er Fey met een motie, mede-ondertekend door leden van PvdA en D'66, waarin op korte termijn een voorstel tot herziening van art. 240 van het Wetboek van strafrecht werd verlangd. Mevrouw Haas, die met de heer Voogd het initiatiefontwerp over de filmkeuringen verdedigde, verklaarde dat een initiatiefvoorstel van de Tweede Kamer inzake art. 240 strafrecht ernstige overweging zou verdienen, als een regeringsontwerp ten slotte achterwege blijft. Te laag Het gros van de confessionele senaatsfracties maakte gisteren bezwaar tegen het voorstelVoogd-Haas. Namens deze fracties zei de heer Rijnders (CHU) de leeftijdsgrens van 16 jaar te laag te vinden en de controlemogelijkheden te gering te achten. Naast erkenning van ieders persoonlijke keus wilde hij de samenleving blijven beschermen tégen ondergraving van normen. De heer Kweksilber (PvdA) noemde filmkeuring voor volwassenen belachelijk; het gaat in een democratische samenleving om persoonlijke vrijheid. De nieuw voorgestelde keuring heeft alleen kinderbescherming ten doel. De heer Voogd noemde* zijn voorstel een fundamentele stap naar een grotere geestelijke vrijheid.

DEZE WEEK IN VRIJ NEDERLAND Bibeb in gesprek met Ed van Thijn ten uilïoerig interview van Bibeb Interview: met de voorzitter: waarom e de PydA-fractievoorzitter in de de Anti-Revolutionaire Partij groeit "etde Kamer. De 'lange mars" van en bloeit./Verrassing uit feestend Pa• 'an Thijn: We /uilen het kapita- ramaribo: de uitschakeling van Brue stap voor stap terugdringen.' ma. en hoe die tot stand kwam./ 'er Den Uvl, over zijn fractie, en '"" Ie haat van rechts .Mc/i/erhet debat over kernhulp aan -uid-Afrika en de merkwaardige reis Kistemak*r naar Pretoria./Mis,an sociale voorzieningen: een 'nerale leugen ontmaskcrd./Wat gee in Spanje tijdens de lange doodsstrijd van Franco. Shellv Winters: hoe een filmster leerde acteren en een persoonlijkheid bedachU/Tijdbom: de Oostduitse schrijver Stephan Eeym over de revolte tegen L'lbricht./De zesdaagse van Geni JRegenten: hoe Marcel van Dam een huurdersactiegroep inpakte en driemaal kraaide toen hij partijgenoot Kombrink verloochende. tk/ï LOSSE NUMMERS f2.00 U OVERAL VERKRIJGBAAR

EINDHOVEN, 26 nov. — „Euthanasie is alleen dan toegestaan wanneer het stervensproces zich heeft ingezet en niet meer is te stuiten", heeft de bisschop van Den Bosch, drs. J. Bluyssen, gistermorgen bij een eucharistieviering gezegd. Hij vindt euthanasie (zachte dood) in bepaalde gevallen aanvaardbaar. Toepassing ervan bij groepën als demente bejaarden en verminkt

of gehandicapt geboren kinderen wees mgr. Bluyssen volstrekt van de hand. „Als echter het stervensproces is begonnen, kan zowel passieve a^s actieve

euthanasie aanvaardbaar zijn". Met actieve euthanasie bedoelt hij toediening van pijnstillende middelen die het stervensproces versnellen. Onder passieve

verstaat hij het eindigen van het gebruik van bijzondere hulpmiddelen. „Euthanasie mag echter nooit gebeuren buiten de zieke om, zelfs niet wanneer hij niet meer in staat zou zijn om zijn wil voldoende duidelijk kenbaar te maken", aldus de bisschop. „Ik zie geen andere duidelijk moreel aanvaardbare mogelijkheden voor euthanasie dan de door mij geschetste".

Door onze politieke redactie DEN HAAG, 26 nov. — Een groot deel van de kiezers van de confessionele regeringspartijen KVP en ARP, resp. 37 en 57 procent, vindt dat het kabinet-Den Uyl zou moeten verdwijnen, zij het dat van de geslonken aanhang van deze partijen wel het grootste deel voor een progressief-confessionele coalitie voelt. Het huidige kabinet krijgt echter slechts het vertrouwen van 18 procent van de'ARP'ers en 32 procent van de KVP'ers. Van alle Nederlandse kiezers vindt 38 procent dat het kabinet moet blijven, 34 procent is daar tegen, een grote groep heeft geen mening. Dit blijkt uit een in oktober in opdracht van het weekblad De Tijd gehouden opinieonderzoek onder een representatieve groep van 1023 Nederlanders. De zetelverdeling in de Tweede Kamer zou bij verkiezingen in oktober jl. flink anders zijn uitgevallen dan na de verkiezingen van novëmber-1972. Van de progressieve regeringspartijen zou de PvdA bij 35,5 procent van de stemmen op 55 Kamerzetels komen (is nu 43)), maar de PPR zou dalen tot 4 (7) en D'66 tot 1 (6). H,et progressieve blok zou als geheel dus van 56 op 60 zetels komen. (In het eigen continue NlPO-onderzoek van de PvdA is de winst

ten opzichte van 1972 al enige tijd niet meer zo groot, nl. 32 procent, tegen 27,4 procent toen. red.). CDA KVP en ARP zouden als zelfstandige partijen terugvallen tot resp. 13 (27) en 10 (14) zetels, terwijl de oppositionele CHU 1 van haar 7 zetels zou verliezen. Daarbij moet worden vermeld dat als het CDA van deze drie confessionele partijen in 1977 met één lijst zou komen, deze goed zou zijn voor nog eens 18 zetels. Dat wil zeggen dat er dan een confessioneel totaal van 46 Kamerzetels (nu 47) zou ontstaan, al is dit na de recente perikelen in het CDA twijfelachtig. Uit het deze week door De Tijd gepubliceerde onderzoek blijkt dat de VVD, de grootste oppositiepartij, van 22 naar 30 zetels zou klimmen en royaal de tweede partij zou worden in plaats van de KVP. Daarmee zou „getalsmatig" weer een confessioneel-liberale coalitie kunnen ontstaan die op een kleine meerderheid in de Tweede Kamer kan rekenen.

park boswijk doorn kunt u zelfstandig wonen en zelf kiezen uit veie verzorgingsmogelijkheden. Voor ca. (1500 per maand kunt u een appartement voor 2 personen huren, met een ruim verzórgingspakket. zoals eiectra. water, verwarming, uw telefoonabonnement, een dagelijks diner, wekelijks huishoudelijke hulp en ook nog beschikken over een staf huishoudelijke-, hotel- en verpleegkundige medewerkers. Indien u uitsluitend voor de basisservice kiest, kunt u in Park Boswijk reeds terecht vanaf ca. ƒ 1.100,- per maand. Stuur envelop zonder postzegel voor gratis documentatie aan Vellinga Makelaardij b.v. Antwoordnr. 41 te Doom. met uw naam en adres achterop! Of bel voor een afspraak, telefoon 03430-2841. 'Mt: