NRC Handelsblad

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 3 juni — Staatssecretaris Van Houwelingen (defensie) heeft bepaald dat de verbetering van de Leopard 1-tank in elk geval niet meer mag kosten dan 755 miljoen gulden. Welke verbeteringen zullen worden aangebracht, wordt vastgesteld in overleg met het Duitse leger, waarmee het verbeteringsprogramma samen wordt uitgevoerd.

Het programma is nodig, zo schrijft de staatssecretaris aan de Kamer, om de 468Leopard 1tanks tot het jaar 2005 in bedrijf te houden. Dat is ongeveer tien jaar langer dan was voorzien bij het invoeren van het voertuig in 1962. Er is echter voorlopig geen opvolger beschikbaar. De Landmacht zal het moderniseren van de tanks niet op eigen houtje doen omdat veel waarde wordt gehecht aan het standaardiseren van onderdelen met het Duitse leger, waarmee intensief wordt samengewerkt, niet alleen bij dg aanschaf van meterieel maar vooral ook bij de militaire taken in Noord-Duitsland. Het door Nederland te verdedigen vak grenst aan beide zijden aan een Duits vak. Om de kosten in de hand te houden heeft de staatssecretaris bepaald dat deze in elk geval niet meer dan 755 miljoen (prijspeil 1986) mogen zijn. De Landmacht staat op het standpunt dat daarmee de modernisering ruim voldoende kan worden uitgevoerd, aldus een woordvoerder van de bewindsman. Het bedrag is nu definitief bepaald om een einde te maken aan speculaties dat de modernisering

zo duur zou worden dat beter nieuwe tanks kunnen worden aangeschaft. Volgens bronnen in Den Haag werd vanuit het bedrijfsleven, vooral door de Münchense Leopard-fabrikant Krauss-Maffei, de indruk gewekt dat het oplappen van de Leopard 1 eigenlijk te duur zou worden. De Landmacht zou dan gedwongen zijn nieuwe en kostbare Leopard 2's aan te schaffen en daarmee zou de productielijn voor die Leopard 2's, die bijna afloopt, in bedrijf kunnen blijven. De geplande modernisering van de Leopard 1 is veel ingrijpender dan bij het ingebruiknemen van de tank noodzakelijk werd geacht. Dat komt doordat de tank, door een eerder verbeteringsprogramma dat al omstreeks 1980 werd gestart, meer slijtage vertoont dan waarop was gerekend. In dat programma werden componenten toegevoegd, waartegen de tank in zijn oude vorm niet bestand bleek. Los van dit alles zal de tank, zoals al langer bekend is, ook worden uitgerust met warmtebeeldapparatuur, waardoor hij 's nachts operationeel kan zijn. Hiervoor is 450 miljoen gulden uitgetrokken.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 3 juni — Fractieleider W. Kok van de PvdA is „bemoedigd" over de Russische bereidheid om na akkoorden over de verwijdering van raketten voor de middellange afstand uit Europa met het Westen te gaan onderhandelen over wederzijdse beperking van conventionele wapens. Nu „het momentum" daarvoor gunstig is moet de Navo na akkoorden over raketten met een bereik van 500 tot 1.000 (SRINF) en tot 5.000 kilometer (INF) ook op conventioneel gebied snel initiatieven nemen, vindt hij. Volgens Kok, die gisteren terugkeerde van een reis die de Socialistische internationale vorige week naar Washington en deze week naar Moskou voerde, is de Sovjet-Unie straks bereid „vergaande voorstellen" voor wederzijdse troepenbeperking te doen. Die bereidheid geldt op onderdelen ook het wegnemen van „onevenwichtigheden" in de krachtsverhouding tussen Warschaupact en Navo, zo had Kok in Moskou van gesprekspartners als president Gromyko en politbureaulid Dobrynin begrepen. De Sovjet-Unie heeft „een voorkeur" voor onderhandelingen daarover op de Europese ontwapeningsconferentie (EOC) te Stockholm, waar ook niet-gebonden landen vertegenwoordigd zijn. Maar zij maakt daarvan geen voorwaarde, ook het langlopende overleg van Navo en Warschaupact in Wenen (MBFR) kan als forum worden gebruikt. De delegatie van de Socialistische internationale had in de Russische hoofdstad ook te verstaan gekregen dat de Sovjet-Unie het blijven van 72 Pershing IA raketten in de Bondsrepubliek (bereik 750 kilometer) alleen aanvaardt als de Amerikaanse atoomkoppen daarvan uit Europa verdwijnen. (In een intern compromis over

een SRINF-akkoord heeft de Bondsregering begin deze week bepaald dat „zoals tot nu toe, de 72 raketten van het type Pershing IA van de Bundeswehr geen onderdeel van de lopende onderhandelingen zijn en ook niet kunnen worden. De Bondsregering bevindt zich daarbij in overeenstemming met de VS en de andere bondgenoten", red.) Als de VS hun ruimteverdedigingsprogramma SDI tot buiten laboratoria willen voortzetten en daarom vasthouden aan een ruime uitleg van het verdrag dat een beperking van verdediging tegen intercontinentale raketten regelt (ABM), zal de Sovjet-Unie de komende vijf jaar niet beginnen aan de halvering van haar offensieve strategische wapens. In Moskou bestaat „irritatie" over deze Amerikaanse positie, die een begin van uitvoering belet van de afspraken die Reagan en Gorbatsjov vorig najaar in Reykjavik maakten over beperking van strategische wapens, zo was de delegatie van de Socialistische internationale (SI) gebleken. Moskou Net als in Moskou had de SI in Washington van gesprekspartners als vice-president Bush, minister Shultz, de Geneefse chef-onderhandelaar Kampeiman en president Reagans adviseur Nitze de „boodschap" gekregen dat haast met de Europese rakettenakkoorden geboden is. Vice-president Bush had eind '87 als de uiterste termijn genoemd dat de verdragsteksten aan het Amerikaanse Congres moeten worden voorgelegd, willen zij nog tijdig voor de volgende presidentsverkiezingen (najaar '88) kunnen worden geratificeerd . Volgens Kok is het anders onzeker of er nog geratificeerd wordt.

r ahbs, pus wm & m K\er OOK. /MUM pertsioe^&zeuic? z,S PRUDENTIAL^ Gentlemen in verzekeringen Levensverzekeringen, pensioenen, lijfrenten en hypotheken

Door een onzer redacteuren AMSTERDAM, 3 juni — De' Surinaamse gemeenschap in Nederland verkeert in ernstige problemen door de politieke, economische en financiële crisis in het (voormalige) vaderland. Het wordt tijd dat het rijk en de gemeente Amsterdam maatregelen nemen. Dit schrijft de Amsterdamse fractie van het Linkse Akkoord in een nota over de „schrijnende situatie". De Surinaamse gemeenschap in Nederland had als minderheidsgroepering al een een achtergestelde positie. Door de wanhopige toestanden van veel Surinamers over zee wordt de gemeenschap in Nederland onder onevenredige zware druk gezet en is een onhoudbare

situatie ontstaan, aldus het Links akkoord. Jaarlijks versturen Surinamers voor 20 tot 30 miljoen gulden aan geschenkzendingen ter verlichting van de lasten in het geboorteland. Dit terwijl de Surinaamse gemeenschap met een werkloosheidspercentage van 40 tot 50 procent nauwelijks draagkrachtig is te noemen. Een groot probleem vormen ook de Surinamers die tijdelijk hun heil in Nederland zoeken om de narigheid in het eigen land te ontlopen. De Nederlandse overheid gedoogt deze groep om humanitaire redenen, zonder dat de Surinamers echter aanspraak kunnen maken op maatschappelijke voorzieningen. Ook daarvoor draait de Surinaamse gemeenschap

in Nederland op. Dit leidt, aldus Links Akkoord, tot verarming en marginalisering. „Een verdere verslechtering van de maatschappelijke positie van de Surinaamse gemeenschap in Amsterdam, waar een achtste (50.000) deel van de totale Surinaamse bevolking woont, zal zonder meer een domper zetten op de verhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen, hetgeen op zijn beurt het anti-racismebeleid van de gemeente Amsterdam verder zal bemoeilijken". Voor uitgeweken Surinamers is de toegang tot de gezondheidszorg geblokkeerd. Voor zieke familieleden draaien Surinamers in Nederland financieel op. „Vanwege de hoge kosten van medische

ingrepen en van medicijnen voor niet-verzekerden is een grijs circuit ontstaan. Surinamers in Nederland vragen via hun ziekenfondskaart medicijnen aan voor zieke familieleden. Er worden zelfs operaties verricht op naam van een ander, die wel bij het ziekenfonds staat ingeschreven", zo merkt Links Akoord op. De fractie voegt eraan toe dat het aantal zieke, onverzekerde Surinamers niet exact bekend is maar dat het gaat om „aanzienlijke aantallen". In de nota pleit Links Akkoord bij de gemeente Amsterdam ervoor dat Surinamers, die hier tijdelijk worden „gedoogd" zich bij ziekenfondsen kunnen laten inschrijven of een beroep moeten kunnen doen op de AWBZ. Ook

moet moet volgens Links Akkoord een eerstelijns hulpafdeling worden opgezet. Verder vindt de fractie dat er soepeler huisvestingsvoorwaarden moeten komen, onder andere voor inwoning. Om uitgewekenen duidelijkheid te verschaffen over de mogelijkheden die zij in Nederland hebben, dient volgens Links Akkoord een begeleidings-en informatiepunt te worden gecreëerd, waar alle informatie is samengebracht en van waaruit een helpende hand kan worden toegestoken. In de nota houdt Links Akkoord tevens een pleidooi voor het oplossen van knelpunten die zijn ontstaan bij. visum- en asylaanvragen en aanvragen voor verblijfsvergunningen.

Door onze redacteur F.G. DE RUITER LEIDEN, 3 juni — In de vroege jaren vijftig voorspelde vogelkenner H. Klomp dat de kievit, een van de meest karakteristieke weidevogels in Nederland, sterk in aantal zou achteruitgaan. Hij baseerde zijn visie op uitgebreid onderzoek naar terreinkeus en broedbiologie van deze soort. Door veranderde landbouwmethoden verdwenen de kenmerkende broedbiotopen (natuurlijke omgeving) van de kievit in snel tempo, waarmee het lot van onze „nationale" vogel bezegeld scheen. Ruim dertig jaar later moet Theo Verstrael (afdeling milieubiologie van de Leidse universiteit) vaststellen dat die toekomstverwachting te pessimistisch is geweest. Nog altijd worden de Nederlandse graslanden bevolkt door circa 170.000 kievitparen en dat is misschien zelfs meer dan in 1950. Verstrael maakt hiervan melding in zijn zojuist verschenen overzicht van het Nederlandse weidevogelonderzoek tussen 1970 en 1985, samengesteld in opdracht van Nationale raad voor landbouwkundig onderzoek in Den Haag. Voor andere weidevogelsoorten daarentegen zijn de sombere voorspellingen van destijds maar al te realistisch gebleken. De kemphaan kreeg de grootste klappen. In 1954 werd het aantal broedende kemphennen op 6.000 geschat. Daarvan zijn er volgens de meeste recente tellingen hooguit 1.500 van over, een achteruitgang van 75 procent. Regionaal is deze trend zelfs nog sterker: in Midden-Nederland ging het aantal broedgevallen met 90 procent omlaag. Ook watersnip en tureluur komen met veel minder broedparen voor dan in de jaren vijftig en zestig. Andere soorten die zorgen baren, zijn zwarte stern, kwartelkoning en zomertaling. De laatste mag dan sinds kort een lichte opIe ving vertonen, de stand van en-, kele duizenden broedparen die een paar decennia geleden nog gewoon was, is bij lange na niet bereikt. Bij deze soort hebben hoogstwaarschijnlijk ook de omstandigheden in het overwinteringsgebied,

gelegen in de Afrikaanse Sahelzone, een ongunstige invloed. Kwartelkoning De kwartelkoning leek zelfs volledig als broedvogel uit Nederland te verdwijnen doordat zijn „broedbiotoop" — kruidenrijk hooiland in uiterwaarden — praktisch overal verloren ging onder druk van de modernelandbouw. Kort geleden is echter bij een intensieve inventarisatie gebleken dat in de provincie Groningen, vooral in de polders rond de Dollard, aanzienlijke aantallen kwartelkoningen op bouwland tot broeden kunnen komen. Tegelijk signaleert onderzoeker Verstrael de komst van „nieuwe" weidevogels. Dus behalve verlies wordt er ook winst geboekt. Het meest in het oog springende voorbeeld is de scholekster, die een geslaagde uitbreiding te zien gaf vanuit de oorspronkelijke broedgebieden langs de kust naar bijna elk type grasland in het binnenland.

Ook de wulp, vanouds een broedvogel van droge, ruige terreinen als hoogveen, heide en duin, blijkt zich redelijk in de polder thuis te voelen. In sommige delen van Nederland begint deze vogel door een andere biotoopkeuze terrein terug te winnen dat door de ontginning van oud cultuurland verloren ging. In Noordwest-Overijssel bijvoorbeeld broedt deze soort op intensief gebruikte weilanden waar vroeger nooit een broedgeval werd vastgesteld. Op grasland in Noordhollands noorderkwartier verschijnen steeds meer kluten, die vooral kale plekken als broedplaats kiezen. Ook de akkerbouwpercelen in droogmakerijen raken bij deze soort in trek om eieren te leggen. Negatief saldo Toch lijkt het saldo over de hele linie eerder negatief dan positief.„Ondanks de aanpassingsmogelijkheden", schrijft Verstrael, „waarvan enkele soorten blijk geven, hebben de intensivering

van de agrarische bedrijfsvoering en het verlies van broedbiotoop een achteruitgang van de weidevogels tot gevolg gehad". Hij noemt hier onder meer het hoogproduktieve Engels raaigras, dat bij een lage grondwaterstand (waar de boer tuk op is) en een hoge bemesting uitstekend gedijt en dat sinds de jaren zestig het landschapsbeeld in de polders beheerst. Bloem- en kruidenrijk terrein wordt met de dag schaarser en dat betekent een slinkend voedselaanbod. Ook de ontwatering is op zichzelf al schadelijk voor plant en dier. Vogels die nog tot broeden komen, zien vaak hun eieren of kuikens sneuvelen onder landbouwmachines of koeiepoten. Als weidevogels begin maart tot half april uit hun overwinteringsoorden terugkeren, worden veel graslanden gesleept en gerold om een egale grasmat te krijgen. De dan al aanwezige legsels lopen grote kans hierdoor te worden beschadigd. Tijdens het broeden kan de

boer zijn vee inscharen (voor de eerste maal weiden) of zijn eerste snede maaien, waarbij vooral de laat broedende soorten in de gevarenzone belanden. Vrijwel ieder perceel wordt in het voorjaar bemest en ook bij die activiteit kunnen legsels gemakkelijk de vernieling ingaan. Bescherming Dit alles is echter met een beetje goede wil te voorkomen. Er zijn speciale nestbeschermers om eieren te behoeden tegen het grazende vee. Ook een ring van verse koemest rond het nest werkt al afdoende. Om weidevogelkuikens van de cyclomaaier te redden, kan men enkele dagen vóór het maaien aan stokken gebonden plastic zaken in het bewuste perceel plaatsen. Hierdoor wordt gestimuleerd dat oudervogels hun broed van de bedreigde plek wegleiden. Deze vormen van nestbescherming worden vooral in Friesland toegepast, volgens Verstrael meestal in combinatie met het zoeken naar kievitseieren — een soort Wiedergutmachung dus — die de gevolgen van deze folklore binnen de perken moet houden. Inmiddels hebben de beschermende maatregelen ook in de rest van Nederland de aandacht getrokken, omdat ze goedkoop en relatief eenvoudig zijn en zich, althans gedeeltelijk, in een rendabele bedrijfsvoering laten inpassen. Vrijwilligers spelen bij de praktische uitvoering vaak een belangrijke rol. Daarnaast is al vele jaren de reservaatvorming een instrument om natuurwaarden, inclusief de weidevogelstand, te behouden. Deze traditie begon bij de particuliere natuurbescherming, in casu de Vereniging tot behoud van natuurmonumenten, die in 1906 haar eerste terrein — het Naardermeer — aankocht om te voorkomen dat Amsterdam daar zijn vuil zou storten. Later kregen ook veel stukken cultuurgrasland de status van reservaat met een dienovereenkomstig beheer in het belang van grutto, tureluur en watersnip. Een fraai voorbeeld is de Schaalsmeerpolder in Waterland, die tot de rijkste weidevogelgebieden van Nederland behoort.

De grutto, Hollandse weidevogel bij uitstek, op een molentje in de polder

Door onze redacteur MAX VAN ROOY ROTTERDAM, 3 juni — Het gemeentebestuur van Rotterdam wil het zogeheten gebied „Kop van Zuid" op de zuidelijke Maasoever meer bij het centrum van de stad betrekken. In een grootscheeps stedebouwkundig plan van het architectenbureau ir. Teun Koolhaas associaties heeft het bestuur vanmorgen het plan toegelicht. Het bureau heeft de plannen in opdracht van de dienst stadsontwikkeling en de gemeente Rotterdam uitgewerkt. De meest vitale schakel van het ontwerp is een nieuwe brug over de Maas, die moet komen te liggen in het verlengde van de Coolsingel en westelijk langs het Noordereiland naar de Wilhelminapier loopt. Met deze Coolsingelbrug zal een „welhaast klassieke ontsluitingsas" (volgens de planbeschrijving) ontstaan, van het Feijenoordstadion in het zuiden tot het vliegveld Zestienhoven in het noorden. De ontwerpopgave vroeg om de opstelling van een samenhangende stedelijke structuur, waar niet alleen ongeveer 5000 gevarieerde

woningen in zijn ondergebracht, maar ook ruimte is voor de ontwikkeling van culturele, zakelijke en recreatieve centrumfuncties, ingebed in veel groen. Het ontwerpbureau van Teun Koolhaas heeft de Kop van Zuid van een verslonsd havengebied omgetoverd in een stedebouwkundig dynamisch en multifunctioneel „waterfront", dat nog het meeste lijkt op de kadegebieden van Baltimore, Boston en Toronto. De Wilhelminapier moet met de gedeeltelijk Manhattan-achtige bebouwing, bestemd voor werken en wonen, met de promenades langs de Maasoever en de kades van de Rijnhaven het hart van de centrumuitbreiding van Rotterdam aan de overkant van de rivier worden. Het nu verkommerde Spoorweghaven-emplacement 'maakt plaats voor een imposante, rijk met groen gegarneerde stadsboulevard, de Coolsingel van Rotterdam-Zuid, waar de middelhoge en lage wooncomplexen aan zijn gelegen. De Rijnhaven wordt met een groot aantal dwarssteigers heringericht voor de binnenvaartvloot, deze

typische Rotterdamse attractie die, volgens de gemeentelijke toelichting, „een horizontaal antwoord op de hoogbouw van de Wilhelminapier geeft". Dit nieuwe, stedebouwkundige ontwerp voor de Kop van Zuid maakt een aangename, bevlogen indruk. Hoewel het nog maar een plan is, niet meer dan de vormgeving van een rijke vlucht van ideeën, en de architectonische invulling nog geheel, volgens het marktprincipe van vraag en aanbod, moet worden ontworpen, heeft het plan een heel sterke overtuigingskracht. In opdracht van het drijf Rotterdam heeft t~ie Nationale investeringsbank (Nf£> een zogenaamd „haalbaarheidsonderzoek" gedaan, dat enorme investeringen vergt, en waarvan de projectkosten worden geraamd op 1,2 miljard gulden. De uitkomst van het onderzoek is positief, maar wel op basis van veel mitsen. En de absolute voorwaarde voor het welslagen van de revitalisering van de Kop van Zuid is, ook volgens de investeringsbank, de Coolsingelbrug. De kosten van de nieuwe brug worden geschat op 175 miljoen gulden.

De maquette van het ambitieuze pian voor de ontwikkeling van de Kop van Zuid met de Manhattan-achtige bebouwing op de Wilhelminapier (midden) en de nieuwe Coolsingelbrug waarvan de kosten op 175 miljoen gulden worden geraamd. Rechtsonder de „omstreden" Paperclip van architect C. Weeber.

DEN HAAG, 3 juni — Dertig procent van de gedetineerden in de Caramanchel-gevangenis in Madrid, waar zes Nederlanders zitten, kunnen drager van het AIDS-virus zijn. Dit heeft een onderzoek van het Rode Kruis uitgewezen. Minister Van den Broek (buitenlandse zaken) deelde dit dinsdag mee in de Tweede Kamer, waar PvdA-woordvoerder Kosto vragen had gesteld naar aanleiding van een klacht van de Nederlandse gedetineerden. Die kwam er op neer dat in de voor 750 gedetineerden gebouwde gevangenis op dit ogenblik 2600 gevangenen vertoeven. In cellen van 7 vierkante meter zitten drie tot acht personen, de hygienische omstandigheden zijn erbarmelijk. Tot de volgens de Nederlanders veel voorkomende geweldplegingen behoren pogingen om medegevangenen met het AIDS-virus te besmetten. De klacht van de Nederlanders is sinds medio maart op Buitenlandse Zaken bekend, aldus de minister. Het hoofd van de Nederlandse consulaire afdeling in Madrid bracht onmiddellijk een bezoek aan de directeur van de inrichting, aan de arts en aan de Nederlandse gedetineerden. Daarbij werd duidelijk dat er inderdaad meer gevangenen zitten dan de ruimte toelaat. De Spaanse autoriteiten verstrekten geen gegevens over geweldpleging. Wél lieten zij weten dat er de laatste maanden in de gevangenis geen doden zijn gevallen. Van officiële Nederlandse zijde is de Spaanse directeur-generaal voor het gevangeniswezen op de hoogte gebracht van de bezorgdheid van de Nederlandse regering. Van Spaanse zijde kwam toen de verzekering dat de situatie in de gevangenis „alle aandacht" krijgt. „Een wat gematigde reactie," vond Kosto, volgens wie dergelijke levensgevaarlijke situaties in internationaal verband aan de orde dienen te worden gesteld.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 3 juni — Tussen Oost en West wordt de export van ideologie niet meer zo bepleit als in het verleden. Meer dan tien tot vijftien jaar geleden worden de verschillen in de wederzijdse politieke stelsels als feit aanvaard. Dat acht premier Lubbers gunstig naast het feit dat men in Oost en West niet langer meer alleen praat over wederzijdse militaire beperkingen maar er nu ook in de praktijk belangstelling voor heeft. „Vroeger waren er propagandistische stellingen, nu zoekt men werkelijk naar een realistische mogelijkheid." De premier zegt dit in een interview met het Oostduitse persbureau ADN naar aanleiding van het vandaag begonnen bezoek van partijleider Honecker aan Nederland. Het interview werd gisteren in het partijblad Neues Deutschland afgedrukt, gedeeltelijk op de voorpagina. In een driekolomskop zegt Lubbers daar dat de kontakten tussen Nederland en de DDR zich op alle gebieden gunstig hebben ontwikkeld. Ontspanning „Na een lange periode, waarin de ontspanning van de jaren zeventig steeds sterker belast werd en als gevolg van de stationering van de SS-20 en de gebeurtenissen in Afghanistan zelfs bijna geheel achter de horizon verdween,ontstaan vandaag, zoals we kunnen zien, nieuwe perspectieven. De gewijzigde leiding van de Sovjet-Unie in de persoon van secretaris-generaal Gorbatsjov laat een bepaalde neiging tot verandering zien, hoewel het nog niet helemaal duidelijk is of de nieuwe wind die uit het Kremlin waait vooral een kwestie van stijl is, of substantieel is. Zijn initiatieven op op het gebied van de binnenlandse en de buitenlandse politiek wekken verwachtingen", aldus Lubbersin Neues Deutschland. „Het gaat er onder deze omstandigheden om zo snel mogelijk

bestendige akkoorden te sluiten die bestand zijn tegen personele wijzigingen aan de top", aldus Lubbers die in dit verband voor rakettenakkoorden en „onlosmakelijk daarmee verbonden" akkoorden inzake conventionele wapens pleit. „Juist in het licht van de nu bestaande mogelijkheid van een akkoord over kernwapens voor de kortere afstand geeft het overwicht van het Warschaupact op dit gebied reden tot grotere zorgen", zegt de Nederlandse premier de Oostduitse lezers. De premier brengt in herinnering dat het Westen in '81 een „echte", wereldwijde nul-optie voor middellange-afstandraketten heeft voorgesteld. Aan een verdere nucleaire uitdunning, na akkoorden van Oost en West over middellange-afstandraketten dus, kan pas worden gedacht nadat dan eerst resultaten zijn bereikt op het terrein van de conventionele en de chemische wapens, waarschuwt hij. Lubbers kant zich in dit verband tegen een kernwapenvrij West-Europa en noemt daarvoor behalve de conventionele overmacht van het Warschau Pact als reden het gebrek aan geografische diepte van West-Europa. Tegen een door de DDR en Tsjechoslowakije voorgestelde kernwapenvrije zone in Centraal-Europa, keert Lubbers zich in het interview ook. Hij wijst erop dat aan weerszijden van zulke zones de kernwapens en hun dreiging zouden blijven.

DEN HAAG, 3 juni — De prinsen Constantijn, Maurits en Bernhard zijn geslaagd voor hun eindexamen, zo is bekendgemaakt door de Rijksvoorlichtingsdienst. Prins Constantijn, de derde zoon van koningin Beatrix en prins Claus, is geslaagd voor het VWO-examen aan het le Vrijzinnig Christelijk Lyceum in Den Haag. De prinsen Maurits en Bernhard, zoons van prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven, behaalden respectievelijk het VWO- en HAVO-diploma aan de katholieke scholengemeenschap „Veluws College". Prins Maurits zal voor het vervullen van zijn dienstplicht in de loop van augustus opkomen bij de Van Ghent Kazerne van de Mariniers in Rotterdam. Hij wordt opgeleid tot reserve-officier van het Korps Mariniers, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst. Over de toekomstplannen van de prinsen Constantijn en Bernhard werd dinsdag niets meegedeeld. (ANP)

3 juni 8 uur Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Oen Helder Rotterdam Twente Vlissingen Zd. Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Boedapest Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genéve Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Malta Moskou München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Warschau Wenen Zürlch Casablanca Cyprus Istanbul Las Palmas Tel-Avlv regen regen motregen motregen regen regen zwaar bew motregen zwaar bew. regen motregen onbewolkt half bew. regen zwaar bew. mist regen zwaar bew. regen zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. half bew. licht bew. onbewolkt zwaar bew. regen onbewolkt mist onbewolkt zwaar bew zwaar bew. regen zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. mist half bew. zwaar bew. zwaar bew. regen zwaar bew. licht bew. half bew. zwaar bew. onbewolkt half bew. Wind Max. tenip Min. temp Neerslag wzw6 17 12 5 zw3 18 12 8 wzw3 17 11 9 Z 4 18 11 6 zw3 17 12 4 ZW 4 16 11 5 zw 7 17 12 6 zzw3 17 11 14 zw 7 17 12 4 wzw 5 18 12 6 no3 13 7 0.2 windst 22 15 5 wlndst 22 14 0 zzw 1 16 9 0.2 wlndst 22 11 0 wzw3 28 13 2 zw 3 18 12 5 ozo2 11 10 8 Z2 20 12 4 zw 1 24 11 0 ozo3 13 3 - verand 22 9 0 wlndst 20 9 0 nw6 17 7 0 nw 2 28 18 0 wlndst 24 13 0 zzw 4 16 12 4 wzw3 18 12 4 wlndst 33 15 0 windst 23 15 0 wlndst 25 11 0 zw3 23 14 0 ono2 21 13 0.1 zzw 4 20 9 2 nnw4 22 15 0 zzw 1 16 7 0.8 zzw 3 23 12 3 ono3 23 13 0 n 1 24 11 0 nno3 9 7 16 w 4 14 9 5 z2 21 11 0.4 zzo 1 21 12 0 windst 25 17 0 wzw4 24 17 0 wlndst 21 12 0 n 12 29 22 0 z 1 24 18 0 • c Zon en Maan 4 juni zon op 05.23, onder 21.54. Maan op Nieuwe maan 26 |unl 07.37. 2.45, onder 02.28. Hoog water De tijden van de hoogwaterstanden zijn, volgens de berekeningen van de Rijkswaterstaat, voor 4 juni te Delfzijl 5.44-17.51 , Dordrecht 11.08-23.14 , Hansweert 8.54-21.17 , Harlnovlletsluizen 8.28-20.50 , Harlingen 2.40-15.05 , Den Helder 13.15-23.52 , Hoek van Holland 8.49-21.06 , Rotterdam 10.09-22.30 Schevenlngen 9.10-21.34 en Vlissingen 8.09-20.31 .

PORTUGAL..NU DOEN Vanaf Zestienhoven naar: *** Hotel Barraiog./ontb. 150 m van riant strand, in enig plaatsje Barra, 7 km van interessante stad Avelro. O.a. prima vissen en watersport, zaterdags Bdgn. 15 dan. 6 t/m 27 juni 57$,- *06,jull-ajg 745,- 945,Fantastisch Hotel Ofir folderprijs juli/auq. nog te boeken Algarve - Vilamoura maandags, s,hol 8dan. 15 dan. 15-6 t/m 29-6 545,- 675,incl. vliegreis, studio, appartement Vonk Reizen 010-4144100