Arnhemsche courant

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN BETREFFENDE HANDELSZAKEN. Zenuwzwakte (Neurasthenie). De Heer Dr. ERDMANN in Charlottenburg schrijft: „Van de voortreffelijke werking van Dr. Hommel's Haematogen heb ik mij in mijn eigen familie overtuigd, waar, door het gebruik van 4 flesschen, eene neurasthenische jonge dame, die door overspanning bij het studeeren van muziek, hare spijsvertering in de war gebracht had, vroegere eetlust en friscliheid weder geheel teruggekregen heeft." Wegens de vele vervalschingen verlange men uitdrukkelijk Dr. Hommel's Haematogen. Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten. HAEMATOGEN ( Hommel). verkrijgbaar bij LINNEWIEL, Janstraat 17. Telefoonnummer 838. a f 1,35 per flacon. HAEMATOGEN ( Hommel). Verkrijgbaar bij R. J. HAGENBEEK , Broerenstraat 10 Telefoon 887. je£e/foori533 V etitnm den nottnaie/tv J ^

is het niet wondei lijk hoesnel het nieuws zich alom verbreidt. Wij hooren er van in alle straten der stad. Een groot aantal gevallen komt dagelijks voor en elke week geven wij er zooveel als in ons vermogen is Hieronder volgt er weder een : De Heer A. Gieben, wonende St.-Marten 60 te Arnhem, deelt ons mede: Sedert geruimen tijd heb ik onophoudelijk aan pijn in den rug en in de lenden geleden. Wanneer ik me bukte of eene snelle beweging maakte, was deze pijn niet om uit te houden. Ik had last van duizelingen, wat natuurlijk in mijn beroep van schilder alles behalve te pas komt. De hoofdpijn, die ik veelal had, was onuitstaanbaar; ik had gedurig een vermoeid, afgemat gevoel, waarvoor ik geen oorzaak wist en de urine was steeds vuil en met een witten neetslag. Men zeide mij dat Forster's Rugpijn Nierenpillen zoo goed waren voor mijn ziekte en ik probeerde ze dadelijk. Ik was zeer verwonderd toen ik na tien dagen totaal niets meer van njijn vetoudeide ziekte kon bemerken. Ik wil U mijn dankbaarheid voor Uw probaat middel toonen, door het aan iedereen aan te bevelen. Ik ondergeteekende verklaar dat het bovenstaande waar is en machtig U het publiek te maken op elke wijze die U goed dunkt. Het is rugpijn, waarmede het gevaar een aanvang neemt, Rugpijn is het eerste en zekere teeken van nierziekte. Fosters's Rugpijn Nierenpillen genezen de rugpijn, terwijl ze de nieren in orde brengen die zich daaronder bevinden, want inderdaad zijn het de nieren, die de pijn veroorzaken en niet de rug. Verzeker U dat men U de echte Foster's Rugpijn Nierpillen geeft, dezelfde die de Heer A. Gieben gehad heeft. Zij zijn te Arnhem verkrijgbaar bij de Heeren H. Linnewiel, Jansstraat 17, G. J. de Waal & Zoon, Groote Oord. Toezending geschiedt franco na ontvangst van postwissel a f 1 .75 voor een- of f 10 voor zes doozen.

Deze week is geen Indische Penkras ontvangen. Red. „A, Ct."

Het lezende Berlijn. - De Keizer en zijn jachtgasten onder het genot van een Goudsche pijp! Berlijn, 10 November 1904. Vele jaren geleden kwam n.e eens een luimig gedichtje onder de oogen, dat Felix Dahn op een feest van een boekhandelaarsvereeniging te Hamburg ten beste gaf, waarin de beroemde schrijver den spot dreef met de spaarzaamheid zijner landgenooten op litterair gebied, die bij voorkeur van leesbibliotheken gebruik makeri, in plaats van door geleidelijken aankoop van goede boeken een eigen bibliotheek op te bouwen. Enkele versregels uit het gedichtje zijn me nog bijgebleven: Bücher schreiben ist nicht schwer, Es bedarf nur Feder und Tinte und das geduld'ge Papier Bücher zu 1 e s e n ist schon schwerer von wegen des Schlafs ! Viel schwerer aber ist's, zu verkaufen ein Buch ; Denn es k a u f t sie nicht gern des unstrafliche Volk der Germanen, Nein, sie miethen sie, was höflicher 1 e i h e n man nennt In hoeverre Dahn met zijn hekeldichtje den spijker op den kop heeft geslagen, kan ik niet beoordeelen. Daarover zou misschien een rondvraag bij de voornaamste Duitsche uitgevers uitsluitsel kunnen geven. Interessant zou het zeker zijn, na te gaan, of b. v. in Nederland meer boeken gekocht worden dan in Duitschland. Wanneer men in aanmerking neemt, dat van een roman, welks schrijver nog naam moet maken, in het groote Duitschland dooreengenomen nauwelijks een paar honderd exemplaren meer worden gedrukt dan van een litterair product in Nederland, zou men tot de conclusie komen, dat op dit gebied Dahn aan het land der Bataven de voorkeur zou geven boven dat zijner Germanen. Hoe het ook zij, zooveel is zeker, dat van oudshei van de leesbibliotheken in Duitschland een druk gebruik wordt gemaakt. Evenals in Nederland houden hier vele boekhandelaren uitgebreide leesbibliotheken, waarin steeds de nieuwste snufjes worden opgenomen en waar men zich ook op een „portefeuille" kan abonneeren. De oudste en meest bekende op dit gebied is de metr dan 100-jarige „Nicolaïsche Büclihandlung" aan de Potsdamerbriicke , welke elk jaar in haar filiaal Dorothe'cmtrasse de overcomplete wei ken op elk gebied voor een appel en een ei van de hand doet. Van stadswege zorgt men sinds lang voor kostelooze lectuur op uitgebreide schaal. Tien jaar geleden werden uit 27 bibliotheken in één jaar tijds 375>887 boekdeelen uitgeleend. In het afgeloopen jaar 1903 4 bestond de stedelijke boekenschat, bestemd om als gratis-lectuur te dienen voor de bevolking, uit 145.478 boekdeelen, verdeeld over 28 in verschillende gedeelten van Berlijn gelegen bibliotheken. Tien jaar geleden werd •elk boekdeel gemiddeld slechts vier maal per jaar uitgeleend; in het afgeloopen jaar werden er daarentegen 1 .285.942 boeken uitgeleend, zoodat elk deel gemiddeld 9 maal circuleerde, wel een bewijs, dat de vooraad steeds grooter wordt. Bovendien beschikt de stad thans over 11 „Lesehallen" , waarvan in het afgeloopen jaar door 125.000 personen werd gebruik gemaakt, die hiei gratis gelegenheid hebben tot het lezen |

van dagbladen en tijdschriften. Acht jaai geleden werd de eerste stedelijke Lesehaile gegeopend, twee jaar later, nadat gebleken was dat de inrichting aan een bestaande behoefte voldeed, opende de stad een tweede, nog twee jaar later wederom vier nieuwe en in 1902 nog eens vijf Lesehallen, zoodat sedert aan 11 van de 28 bibliotheken ten algemeenen nutte leeszalen met dagbladen van allerlei riehting en periodieken zijn verbonden. Dooreengenomen beschikken de 28 over de geheele stad verspreide stedelijke bibliotheken, waarvan de eerste in 1850 werd geopend, over ruim 4000 boekdeelen. Voor rekening der gemeenschap dergelijke nuttige instellingen te stichten, is niet moeielijk. De stedelijke kas is er goed voor. Wanneer echter één enkel persoon uit eigen middelen dit voorbeeld volgt, en wel op zoo royale wijs als dit hier eenige jaren geleden is geschied, mag er wel eens op gewezen worden ter navolging in het buitenland. Vijf jaar geleden werd midden in de fabrieksen volksbuurt van het zuidwesten, in de drukke Alexandrinensirasse 26, een rijkvoorziene volksbibliotheek geopend. De stichter Heymann, gewezen lid eener groote uitgeverszaak op het gebied van rechts- en staatswetenschappen, vatte de zaak flink aan en stelde al dadelijk 12000 boekdeelen, dus driemaal meer dan de gemiddelde „Bestand" der stedelijke bibliotheken, gratis ter beschikking van belangstellenden. De royale schenker had de nieuwe inrichting in de eerste plaats in het leven geroepen voor den ontwikkelden werkman en deze was het dan ook in hoofdzaak, die gretig van de hem geboden gelegenheid gebruik maakte om zich door nuttige lectuur verder te ontwikkelen. Sedert werd de prachtige inrichting nog aanmerkelijk uitgebreid. De kort geleden verschenen 2e druk van den catalogus, een zwaar boekdeel van 779 bladzijden, is zeer systematisch en vervolgens alfabetisch en ten overvloede nog eens naar het hoofdwoord van den titel gesplitst, zoodat men een boek gemakkelijk kan vinden; deze nieuwe druk vermeldt 18000 boekdeelen, 6000 meer dan in het stichtingsjaar en 14000 meer dan de inventaris eener stedelijke bibliotheek ! Terwijl in het eerste jaar van het bestaan dezer philantropische inrichting ongeveer 6000 werken werden uitgeleend, beliep dit aantal in het afgeloopen, vijfde, boekjaar niet minder dan 00,142 deelen ! Van de 20,615 aangevraagde deelen op het gebied van godsdienst en wetenschap werden uitgeleend : 3919 w r erken over geschiedenis en levensbeschrijvingen, 2047 werken over aardrijkskunde, 4214 over natuurwetenschappen, 2Ö68 over rechts- en staatswetenschappen, 2068 over techniek en ambachten, 2406 over philosophie, godsdienst, opvoedkunde,'sport, 3575 over kunst, muziek, literatuurgeschiedenis. Belletristische werken circuleerden in 44.784 deelen. Niet minder dan 8846 personen maakten in het afgeloopen jaar van de inrichting gebruik, voor de helft (4474) ambachtslieden, bovendien o. a. 2209 mannelijke en vrouwelijke handelsbedienden, 150 artsen en juristen, 471 ambtenaren, 282 onderwijzers en onderwijzeressen, 154 studenten en 392 schoolleerlingen. De leeszaal gelijkvloers, met 516 couranten en tijdschriften van alle richtingen en een „Nachschlagebibliothek" (conversationslexica, woordenboeken, atlassen enz.) van 1246 deelen, werd in het afgeloopen jaar door 133.000 personen bezocht. Alles ge heel kosteloos ! Terecht mag deze prachtige inrichting, waarvan ik ruim 3 jaar geleden een uitvoerige beschrijving gaf en daarbij vooral het licht liet vallen op de practische indeeling der bibliotheek (waar elk bezoeker 11 et een enkelen blik op de in twee kleuren gedrukte nummerlijst aan den wand onmiddellijk zelf kan zien of het gewenschte werk aanwezig is), een volksbibliotheek genoemd worden.

Met een groot gevolg, waaronder verscheidene Ministers, is Keizer Wilhelm vanmiddag naar Königswusterhausen vertrokken, 28 kilometer ten oosten van Berlijn gelegen. We zijn nu midden in den jachttijd; verleden Donderdag werd de jaarlijksche parforce-jacht gehouden te Döberitz, vandaag en morgen volgt een groote jachtpartij in den omtrek van het stadje Königswusterhausen, waar Keizer Wilhelm met zijn gasten intrek nemen in het geheel met klimop begroeide historische jachtslot van den soldatenkoning, den vader van den Grooten Frits. Daar het wild in deze streek slechts schaars aanwezig is, hebben de keizerlijke jachtpartijen hier om de vier jaar plaats, waarbij dan steeds een historisch „Tabakskollegium" wordt gehouden. De oude soldatenkoning placht hier 's- avonds in de groote zaal van hst slot, na afloop van de jacht, met zijn getrouwe generaals den avond genoeglijk door te btengen onder het genot van een Goudsche pijp en bier uit tinnen kroezen. Meer dan een eeuw na zijn dood bleef het oude slot eenzaam en verlaten. Frederik bezocht het nimmer, daar zijn vader in dit slot het doodvonnis van zijn vriend von Katt onderteekende en beval, dat de zoon uit de gevangenis te Küstrin tegenwoordig zou zijn bij de uitvoering vsn dit vonnis. De tegenwoordige Keizer, die zeer veal hecht aan traditie en familie-overlevering, besloot het oude jachtslot weer in zijn eer te herstellen. Het interieur werd geheel gerestaureerd. In de groote zaal met de hooge latnbrizeeringen en tal van jachtgeweien zou de oude soldatenkoning zich dadelijk weer thuis voelen. Rondom de langwerpig vierkante tafel uit zwaar eikenhout, met de tinnen drinkkroezen, de komforen, de Goudsche pijpen, de kokers met zwavelstokken en andere ouderwetsch rookmateriaal, staan de zware leuningstoelen uit massief eikenhout. Bij het schijnsel van kaarsen (de uitsluitende verlichting in het geheele slot) zullen de heeren hier van avond ongedwongen pokelen en uit hunne

Goudsche pijpen dikke rookwolken blazen, waarachter de levensgroote portretten aan den wand, van de hand van den soldatenkoning, die behalve aan militarisme ook aan dilettantisme op het gebied der schilderkunst deed, wel spoedig in een ondoordringbaren nevel zullen verdwijnen, — waarmeé niet veel verloren is, want ze zijn heel leelijk, zooals mij bij mijn bezoek aan het slot vóór twee jaren gebleken is. Bij vrooüjke feesten ais dit „ Tabakscollegium' wordt alle etikette verbannen. Dan is de Keizer president van een vrooüjke tafelronde en zijn scherts en luim uitsluitend aan het woord. K.

ADVERTENTIÊN. 1 ,.m—»f ini 1, njnM iinni f 1 ui in m wi EVERETT'S JETTA Schoencrême in dozen, het beste voor Box-calf- en Chroomleder. Na ontvangst van 10 ct. wordt een monster franco gezonden door : MAX VANSTRAATEN, Amsterdam S. DE LIEME. Rijnstr. 8, Teleph. 999. O O O Mooie sorteering LINNEN ZAKDOEKEN, LINNEN BATIST ZAKDOEKEN. ZAKDOEKEN MET GEBORDUURDE LETTERS ZAKDOEKEN WIET KANT, FANTASIE ZAKDOEKEN. GEBORDUURDE ZAKDOEKEN IN LUXEDGOZEft. Geschikte St. NICOLAAS-CADEAÜX Voor Erwtensoep vrage men Onze Parel - erwten, veel fijner dan Spliterwten, omdat de niet gedroogd zijn en dus hun natuursmaak behouden hebben. Worden alleen in Cartons verkocht a Vs K G. prijs 20 cent. Koog a d Zaan. GEBR. DEKKER, Fabrikanten. Tegen aandoening van de Blaas en Urïnekanal " zijn de wettttg gedeponeerde Tarolin Capsules het meest gebruikte en werkelijk beste middel, dat een verrassend resultaat ge^ft. De Capsules kunnen gebruikt worden zonder daC men zijn dagdijksehe bezigheden behoeft te staken. Meh vrajw de echte GrÖtznersche Tarolin Capsules en weigere alle zoogenainda betere middjlen. De doos met 50 Capsules ko3t /' 1.50 en is te verkrijgen bij li. *le haas, Aru^em, Turfstraat 25 )(et Onderling Crediet. ^aatschappslijk kapitaal f500,006. Kantoor : Velperplain 25, ■ Arnhem, verleent credieten aan handelaars, industrieelen en neringdoenden op billijke voorwaarden en met uitkeering van 25 pet. der winst aan dt gezamenlijke crediettrekkenden als restitutie van betaalde rente. Nadere informatiën ten haren kantore. De Directie P. A. BOONE. W. STEVELS.