Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

TWEE DAGEN IS MINISTER Mr. D. G. SPITZEN met de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat, Ir. Harmsen, in Overijssel geweest, om door eigen waarneming' op de hoogte te komen van de enorme problemen, die Overijssel beroeren. Daarbij gaat het om vraagstukken met welker oplossing de groei en welvaart van dit gewest ten nauwste sarftenhangen. Wat gaat er gebeuren in de kop van Overijssel, waar duizend H.A grond verdroogt, honderd boerderijen verzakken en scheuren en de productie van het land zienderogen terugloopt? Hoelang zal het duren aleer de bevaarbaarheid van de IJsel zal zijn verzekerd, zodat Deventer het volle profijt van zijn nieuwe havens zal hebben en industrieel Twente van het Twente-Rijnkanaal? Wordt Almelo niet in zijn ontwikkeling en welvaart geremd door het ontbreken van een waterverbinding met het Twente-Rijnkanaal, door het gemis van een goede haven? Is de enorme schade te berekenen van industrieel Twente wegens het ontbreken van een rechtstreekse landverbinding met Noord-Nederland? Hoe lang moet het nog duren dat jaarlijks enorme sommen worden uitgegeven om de onberekenbare gevolgen van de Duitse zandvloed in de Buurserbeek en Schipbeek af te wenden?

Twee dagen werd de Minister door Overijssel rondgeleid en vele malen per dag moest hij zich omschakelen .op telkens weer andere vraagstuklïen, het ene nog dringender dan 't andere. In de eerste bijeenkomst te Zwolle, waar ook de directie van de N.O.P. en de hoofd-ingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat aanwezig waren, hield de heer B. A. A. Engelbertink een verhandeling over de grote problemen samenhangende met de drooglegging van d P N.O.P. Tussen de oude en nieuwe gemeenschap dient een geleidelijke overgang plaats fe vinden en bewoners uit het randgebied van de N.O.P. moeten geholpen worden, voorzover zij bestaansbronnen verloren hebben. Zulke mensen hebben behoefte aan land uit de N.O.P. in bliivend gebruik. Ir. L. J. A. de Jonge sprak over de verdroging der landerijen (1000 H.A.) en het verzakken der honderd boerderijen. Twee commissies hebben met voortvarendheid gewerkt en de onderzoekingen en proefnemingen zijn zó ver gevorderd, dat reeds richtlijnen kunnen worden opgesteld, volgens welke het herstel der getroffen gebieden zal kunnen worden aangevat. De sombere voorspellingen, dat als gevolg van de wateronttrekking de randgebieden van de N.O.P. ten dode zouden zijn opgeschreven, zullen dan ook gelukkig niet in vervulling gaan. aldus besloot Ir. de Jonge. Hierbij sloot volkomen aan een voordracht van Ir. A. Kraaijenhagen over de relaties tussen Overijssel en de N.O.P. Zijn persoonlijke beschouwing was gewijd aan de vraag of het planologisch gewenst is van de drooggelegde gebieden in de Zuiderzee een toekomstige twaalfde provincie te maken, dan wel of het aanbeveling verdient de drooggelegde gebieden bij het oude land te voegen. Met dit probleém hangt de welvaart ten nauwste samen, in welk verband hij met grote waardering sprak van „de buren over de dijk". Een tocht door de kop van Overijssel bracht de Minister in kennis met de verzakte boerderijen en met de grote wegenplannen Kadoelen—St. Jansklooster, Beuker—Blauwe Hand, de weg door Wanneperveen en Zwartsluis—Meppel In Zwartsluis ging het gesprek over de onlangs ontworpen stroomsluis. welke dienstbaar is te maken aan de afwatering, maar evenzeer aan de scheepvaart. Almelo wil vooruit! „Als we zien, hoe Almelo, door velerlei omstandigheden bij Hengelo en Enschede ten achter is gebleven, dan wordt het de hoogste tijd dat Almelo de lange «broek aan krijgt," had de heer Oostermeiier van de K.v.K. gezegd, toen de Minister door de burgemeester "van Almelo was verwelkomd. En bezien We de plannen en nroblemen. waarmede Almelo met zijn welvaartspolitiek te worstelen heeft, dan zullen er nog heel wat hindernissen weggenomen moeten worden, aleer de

weg naar de welva&rt gebaand is. De burgemeester was zeer dankbaar, dat inplaats van f 250.000.— voor 1949 een som van f 750.000.— op de rijksbegroting was uitgetrokken voor de zijtak Twente-Rijnkanaal naar Almelo, waardoor deze waterweg in verbinding komt met het Overijssels kanaal, zodat dan eerst vorm gegeven kan worden aan de grote havenplannen. Voorts kwamen nog de Rondweg en de verbinding Almelo-Vriezenveen-Coevorden en Almelo—Borne ter sprake. Twentse problemen. In Hengelo waren de hoge bezoekers de gasten van het bestuur van de Kamer van Koophandel. Hier werden onder de aandacht van de Minister gebracht de grote belangen van Twente bij een bevaarbaarmaking van de IJssel in droge tijden, van een goede rechtstreekse wegverbinding van Twentp via Coevorden naar het Noorden en de voltooiing van het laatste stukje rondweg om Raalte, waaraan 'n zo lange tijd niets meer is.gedaan. Beoleit werd hét wegnemenn van enige bochten in de rijksweg HoltenDeventer en het maken van een recht •ooVqo verbinding met de grote verkeersweg Utrecht—Driebergen, nu weldra bij Doesburg do brug tot stand 'comt. Om de. bebouwde kom van Dienenheim te vermijden, werd een verbinding van Goor langs een deel van het Twente-Rijnkanaal naar Lochem beoleit. Toen tijdens de lunch de heer Van Heek een gedicht in Twents voordroeg, sprak de Minister zijn grote voldoening uit over het streven om het TwentsSaksische streekeigene te cultiveren. De Duitse zandvloed. Ook met het bestuur van het waterschap „De Schipbeek" had de Minister een ontmoeting. Dit om de grote zorgen, die men zich van Nederlandse zijde maakt over de enorme hoeveelheden zana welke de waterstaatkundige toestand van dit stroomgebied ernstig in gevaar brengt. Bij een bezoek aan de grens, daar waar de Alstatter Aa de naam Buurserbeek krijgt, bleek de beek op Nederlands gebied in gpede toestand te verkeren, terwijl ze er aan de andere zijde van de grens zeer verwaarloosd uitzag. Aan de hand van foto's kon worden aangetoond, dat verderop Duitsland in, de beek in nog slechtere staat verkeerde. Met name werd op deze foto's geconstateerd dat grote oe/erafschuivingen hadden plaats gevonden. terwijl in het water g-evallen bomen, daar waren blijven liggen. Tijdens en na de oorlog was er niets gedaan aan het onderhoud van de Alstatter Aa. Hetgeen tot gevolg heeft gehad dat enorme hoeveelheden zand met het water mee werd gevoerd naar Nederlands'gebied. Dit zand zet zich at beneden»de Nieuwe Sluis, daar waar de Buurserbeek van naam verandert en Schipbeek gaat heten. Sinds de verbetering van de

Schipbeek in 1939, werd een hoeveelheid van niet minder dan 320.000 kub. M. zand naar de Schipbeek afgevoerd waarvan 280.000 kub. M. uit Duitsland en 40.000 kub. M. ui, het stroomgebied van de Buurserbeek. Met zeer hoge kosten .s al dit zand thans opgeruimd Om een herhaling van de verzanding van de Schipbeek zoveel mogelijk te voorkomen, is 1600 M. beneden de Nieuwe Sluis een zandvang (een stortd,am) gebouwd, waardoor de snelheid van de stroom wordt verminderd en het zand bezinkt. Wanneer de grootste hoeveelheden zand kunnen worden opgevangen in deze kom van 1600 M., dan zal dit leiden tot een niet onaanzienlijke kostenbesparing. De toekomst zal evenwel moeten leren in welke mate deze zandvang aan de verwachting beantwoordt. Tot slot van het bezoek aan Overijssel, maakte Minister Spitzen kennis met de nieuwe £lu"s- en havenwerken van Deventer, welk millioenenwerk wordt gefinancierd doo» Wederopbouw. Deventer en de Overijsselse Kanaalmaatschappij. Natuurlijk kwam hier eveneens de onbevaarbaarheid van de IJsel ter sprake, doch Ir. Harmser. lichtte toe, dat de bevaarbaarmaking van de IJsel ten nauwste samenhangt met een groot nationaal probleem, • welker oplossing sterk geremd wordt doorpersoneelsgebreK en het verloren raken tijdens de oorlogsjaren van de plannen, welke zich toen in Arnhem bevonden. Eerst wanneer het gevaar voor verzilting van de bodem in het Westen bezworen is, kunnen Rijn en Lek gekanaliseerd worden, waardoor meer water naar de IJsel zal stromen, die deze rivier weer bevaarbaar zal maken, verder zal bijdragen tot verzoeting van het water in het IJselmeer (drinkwatervooi dening) en van het boezemwater in Friesland en Overijsel. Het zijn een paar drukke dagen voor de Minister èn de provinciale autoriteiten geweest, doch hopelijk zal de draagwijdte en de omvang van de enorme problemen in Overijsel, tot de Haagse regeringskringen zijn doorgedrongen. — Van 1 tot en met 12 Juni wordt in de Grand-Palais" te Parijs het 100-jarig bestaan van de Franse postzegel herdacht. Daarbij wordt een internationale philatclistische tentoonstelling gehouden.

— In het proces tegen Veit Harlan, regisseur van de film „Jud Süss", beschuldigd van misdaad tegen de mensheid en ophitsing tot rassenhaat, heeft de procureur-generaal te Hamburg twee .jaar gevangenisstraf geëist en een boete van 150.000 Mark. Bovendien heeft de burgerlijke partij gevraagd de beklaagde te veroordelen tot betaling der kosten. Verder werd de onmiddellijke arrestatie van Veit Harlan geëist.­

(Van onze financiële medewerker.) Nach Golde drangt, Am Golde hangt Doch Alles — Ach, wir Armen, zo heeft Goethe eens geschreven. En er is sindsdien op dit punt in de wereld nog niets veranderd. De betekenis van het goud in het economisch leven mope in de loop der tijden zijn verminderd en zijn functie als binnenlands ruilmiddel moge zijn vervallen (officieel althans), als internationaal betaalmiddel heeft het goud ook na de tweede wereldoorlog zijn functie gehandhaafd. De reden hiervan is dat de V.S. het goud tegen de reeds in 1933 vastgestelde prijs van $ 35 per ounce accepteren als betaling voor goederen en diensten. Doordat dus de Dollar is vastgekoppeld aan het goud en de landen, aangesloten bij het Monetaire Fonds de waarde van hun valuta uitdrukken in dollarcenten, zijn dus ook deze landen met hun valuta aan het goud gebonden. Van natuurlijke valutaverhoudingen is dus geen : prake. Omdat de valuta van de meeste landen op de Dollar gebaseerd ziin in een vaste verhouding, is deze verhouding kunstmatig en de ervaring heeft dan ook , reeds geleerd dat daaruit allerlei moeilijkheden zijn ontstaan. De goud-producerende landen zijn reeds meer dan eens in verzet gekomer. tegen de te lage goudprijs. Immers de productiekosten van goud zijn. evenals die van alle andere producten, aanzienlijk gestegen, de exploitatie is daardoor minder of niet meer lonend geworden, de betrokken regeringen hebben aan de goudmaatschappijen subsidies moeten verlenen (Canada) en vbor „zwart goud" wor 't op de vrije markt, veel meer dan $ 3£ per ounce betaald. Zuid-Afrika heeft er onlangs dit op gevonden.- dat het bedrijven voor het maken van gouden voorwerpen in het leven heeft geroepen en zo langs een omweg dus voor het goud een hogere nrijs weet te bedingen. De goud-producerende landen blijven bij de V.S. aandrinsren op verhoging van de goudprijs en de heer Ha-: venga. Minister van Financiën van Zuid-Afrika heeft onlangs verklaard

dat het proces /an voorbereiding, dat aan een herziening van de officiële goudprijs moet voorafgaan, in gang is. BEROERING. Thans is de financiële en economische wereld over de mogelijkheid van een herziening van de goudprijs in beroering, een beroering, welke in de financiële centra van de wereld verwarring heeft teweegebracht. Want een verhoging van de goudprijs in de V.S. heeft ver-reikende gevolgen zowel voor de V.S. zelve, als voor de goudproducerende en overige landen. Tot voor kort was men in de V.S. tegen een verhoging van de goudprijs gekant, omdat zij de vraag naar goederen door de goudproducerende landen zal verhogen, in de V.S. nieuwe prijsstijging zal teweegbrengen en dus inflationistische invloed zou oefenen. Ook de landen, die geen goud produceren, maar over goudreserves beschikken, lijv. Engeland, zouden hun koopkracht zien stijgen, alle landen buiten Amerika naar men zegt met ca. $ 45 milliard, terwijl het voor Europa een halfjaar Marshall-hulp zou betekenen. Tevens rchter zouden alle valuta, welke- aan de Dollar gekoppeld zijn. door een waardedaling van de Dollar ook in waarde dalen, m.a.w. een algemene prijsverhoging van goederen en diensten zou er het gevolg van zijn Verhoging van de officiële goudprijs zou dus op een algemene devaluatie neerkomen, waarin de V.S. dan zouden voorgaan. Dat men thans, ondanks de reeente verklaringen van Amerikaanse zijde, de mogelijkheid van een hogere goudprijs

groter acht, houdt weer verband met de recente prijsdaling in de V .S. op de goederenmarkt, waarin sommigen de aanwijzing van een komende depressie zien. Verhoging van de goudprijs zou nieuwe vraag, naar goederen veroorzaken, hogere prijzen, grotere productie en dus een bestrijding van de gevreesde werkloosheid kunnen betekenen. WAT ZAL AMERIKA DOEN? Het is dus maar de vraag wat Amerika doen zal. Aan de ene kant wil het zijn bedrijfsleven op peil houden, waartoe de export moet worden gehandhaafd, aan de andere kant wil het de Marshall-landen nopen tot grotere export naar de V.S. waartoe de devaluatie van de valuta der Marshall-landen tegenover de V.S. naar men meent, bevorderlijk zou zijn. Herhaaldelijk duiken dan ook geruchten op dat in het kader vanhet Marshallplan de Europese valuta zullen worden „herzien", teneinde ze meer in overeenstemming te brengen met hun werkelijke ruilwaarde op de buitenlandse markten. Ziedaar de grote verwarring, welke er thans ten aanzien van de internationale valutaverhoudinger. bestaat en die er reeds toe geleid heeft dat de koers van het Engelse Pond in Amerika vrij gevoelig is gedaald en op de beurzen voor zakelijke waarden nieuwe vraag is ontstaan. Ook in Amsterdam is dit het geval, ook al menen vij dat de jongste koersstijging op de Aandelenmarkt niet uitsluitend met de mogelijkheid van een devaluatie der valuta verband houdt. Men weet dat van bevoegde zijde, door Prof. Tinbergen, de noodzaak van een devaluatie van de Gulden niet wordt prkend en dat sinds de jongste Benelux-overeenkomst. de Nederlandse Gulden tegenover de Belgische Franc aanzienlijk in waarde is gestegen. Algemeen gesproken, brengt devaluatie 'ons niet uit de moeilijkheden De export kan er mogelijk voor een tijd door worden bevorderd, de import moet hoger worden betaald en in het binnenland worden nieuwe sociale spanningen opgeroepen. In elk geval is het dringend gewenst, dat op korte termijn ten aanzien van het valuta-vraagstuk zekerheid wordt geschapen. omdat, gelijk wij vroeger al eens hebben opgemerkt, de vrees voor devaluatie In zijn "evolgen vooi het economisch leven, niet minder erg is dan de devaluatie zelve.

Het congres van de Partij van de Arbeid heeft in een resolutie, die aan vankelijk stof opleverde voor critiek bij een aantal congressisten, maar tenslotte in gewijzigde vorm werd an genomen, vastgelegd, dat „de doeleinden van het Noord-Atlantisch ver drag ook tot de doeleinden van het congres behoren en het daarom de toetreding van Nederland tot het pact onvoorwaardelijk toejuicht". Het congres zag in het verdrag „een noodzaak en eerste middel om een derde wereldoorlog te voorkomen, maar het verwachtte van deze defen sieve poging slechts dan resultaat, indien die gepaard gaat met een consequente, vooruitstrevende politiek der betrokken landen, waartoe een federatief Europa een belangrijke bijdrage kan vormen". In de aanvang der resolutie wordt o.m. gezegd, dat met name sinds de 9nderwerping van Tsjechoslowakije in Februari 1948. alsmede door de oprichting

van de Komlnform, door de organisatie van vijfde colonnes in heel West-Europa, door de sabotage van de besluitvaardigheid der Verenigde Naties, door het weigeren van de controle op de atoom-energie, door de bolsjewisering van een groot deel van China en door het verwekken van opstanden elders in Azië, het duidelijk is geworden, dat het Russische nationalisme streeft naar de macht over geheel Europa en naar de wereldheerschappij. Het congres is van oordeel, dat door deze Sovjet-Russische agressie en bedreiging met agressie, de gehele westerse beschaving in doodsgevaar is komen te verkeren, terwijl de communistische terreur en voorbereiding van terreur de vrijheid in de gegehele wereld belaagt" aldus de resolutie. RÉDE Mr. VAN DER GOES VAN NATERS. Met een rede van mi. M. van der Goes van Naters over het politieke beeld van Nederland werd Zaterdagmiddag het driedaagr congres van de Partij van de Arbeid besloten. JVIr. van der Goes van Naters zeide in het verloop van zijn rede, dat meer dan ooit ordening in ons economisch leven noodzakelijk is en hij lancaerde de gedachte, dat de partij juist als in 1930 met een plan te voorschijn zou komen. Ons economisch leven hangt volgens spr. ten nauwste samen met Indonesia, waar doo' onze troepen wreedheden zijn begaan, waarin minister Maarseveen niet mag berusten. ,,Hij is er de man ook niet naar om deze dingen te verdoezelen", vervolgde mr. van dei Goes van Naters, „het onderzoek is al begonnen en heeft al tot resultaten geleid. Scherp zal hier worden ingegrepen, zoals een democratisch volk zedelijk verplicht is. De militaire toestand zelf kan verbeteren, indien Soekarno en Hatta zullen kunnen doen, wat de Veiligheidsraad ook hun heeft opgelegd: het staakt het vuren doorzetten als regering van de republiek. Tot dusverre hebben wij Nederlanders hen dikwijls in de onmogelijkheid gebracht er gevolg aan te geven hetgeen de Kamerfractie van de partij ten zeerste betreurt. De politieke actie, die had moeten volgen op de militaire actie is mislukt. Dit heeft ernstige gevolgen gehad van. militaire aard, meer dan de militair actie zelf, het wegvoeren van de republikeinse leiders, de belofte dat ze vrij zouden komen, die aanvankelijk niet werd ingelost, de kwestie van het kippengaas op Bangkok, de mededeling, dat er maatregelen tegen de onverantwoordelijke verantwoordelijken.'- zouden volgen, maar die niet later, volgen, dat waren alle fouten. Nu heelt de republiek voorwaarden gestela alvorens deel te nemen aan de conferentie te Batavia en wij hebben ons onvoorwaardelijk bereid gesteld. Voor het eerst zijn we een slag voor". Spreker meende. dat er nu een nieuw hoofdstuk kaï. beginnen in de Indonesische politiek. Voor velen is overleg plegen met Soekarno nog moeilijk. „Onlangs zijn wij weer in het bezjt gekomen var. foto's, waarop Soekarno staat afgebeeld met Tojo. dat is niet leuk, maar laten wij niet .denken, dat wij de historische objectiviteit in pacht hebben. Na 3V 2 jaar zenuwoorlog, na een tragedie van gemiste kansen, is ons ttians de laatste kans gegeven. De pa> tij is vastbesloten die kans niet voorbii te laten gaan"Als onbezoldigde gewone leden van het partijbestuur zijn herkozen Mr. M. van der Goes van NaWs. Wassenaar. H. J. Hofstra, Wassenaar, prof. mr. R. Kranenburg Leiden, mei. E. Ribbius Peletier, Amste'dam G. J. N. MRuygers. Rijswijk, prof. W Schermerhorn, Bilthoven en G E. van Waisum, Delft. Als nieuwe leden werden sekozen J. C. Deerin». Voorburg, D. Roemers, Badhoevedorn. Ir. H. Vos, Wassenaar en H. Willemsen, Rotter dam.

INGEZONDEN MEDEDELING Recept van de Voedingsraad! U hebt 1 a li/ 2 kilo kabeljauw of 1 kilo kabeljauw-moten voor 4 pers. nodig, zout, (citroen), boter of margarine, (paneermeel), aardappelmeel of bloem. Was de vis goed, wrijf ze met wat zout in. Leg ze in vuurvaste schotel, braadslee of stoofpan, waarin wat gesmolten boter of margarine. Doe er wat water bij. Sprenkel desgewenst wat citroensap erover. Stoof de kabeljauw ± 30 min. in oven of ± 15 min. op vuur zachtjes gaar. Het v ees is dan zacht, laat makkelijk los. Houd de pan gesloten! Bedruip de vis. halverwege de stooftijd, met het vocht.Bestrooi baar desgewenst met paneermeel. Gebruik het vocht als saus, evt. gebonden met aardappelmeel of bloem. Bijpassende groenten: worteltjes, spinazie of kropsla.

Hedenmorgen kwam de Raad van de gemeente Enschede in vergadering bijeen onder presidium van de burgemeester, de heei JV... van Veen. Van de heer Oude Vrielink was bericht van verhindering DinnengeKomen. Coniorm het voorstel van B. en W. wordt eervol ontslag verleend aan. de heer G. J. ten Broexe, leraar aan de Hogere Textielschool. Tot lid van de Commissie, bedoeld in art. 8 van de Woonruimtewet 1947 wordt benoemd ae heer G. J. Nijholen als plaatsvervangend lid de heer J. Blok. Vervolgens worden tot leden van het bestuur van het Gesticht voor oude mannen en vrouwen benoemd de heren D. J. Blcm, J. Leeuwerink en T. S. Velsing. Tot onderwijzeres aan de school voor voorbereideno lager onderwijs aan de Spinnerstraat wordt benoemd mej. G. ter Heege thans onderwijzeres aan een kleuterschool te Hengelo. Tot onderwijzeres aan de Ribbelerbninkschool wordt benoemd mej. H. A. Ravenhorst, tijdelijk onderwijzeres te Diepenvten. Voor het tijdvak 11 October 1948 tot en met 31 Augustus 1949 wordt benoemd tot leraar in de wis-, natuur- en werktuigkunde aan de Hogere Textielschool ir M. J. van Eyck, werktuigkundig ingenieur T.H.S. Delft. Tot leraar in vaste dienst aan de HT.S., te rekenen met ingang van 1 September 1948 wordt benoemd mr. S. H. Attema, voor staatsinrichting en economie, en vooi het tijdvak 1 Sept. 1948 t/m 31 Augustus 1949 A. A. Bliek, voor boekhouden en Engels. Als lid van de commissie van toezicht op het gemeentelijk nijverheidsonderwijs (H.T.S en TA.S.) wordt voor 5 jaren herbenoemd dr. W. T. Kroese. Tot onderwijzeres aan de Openluchtschool wordt benoemd mej. H. G. J. Florijn, aan de Esmarkerschool mej. G. F. Nijland. Tot hoofd van de Javaschool wordt benoemd de heer D. Brink. De Raad neemt vervolgens het besluit als bedoeld in de Nijverheidsonderwijswet, dat de uitbreiding van de M.T.S. met een afdeling voor „bouwkunde" nodig wordt geoordeeld. Het R.K. Kerkbestuur van O.L.Vr. van de Allerheiligste Rozenkrans te Glanerbrug heeft verzocht gelden uit de gemeentekas bescnikbaar te stellen voor het betegelen van de speelplaats achter de St. Gerardusschool aan de Kerkstraat. B. en W. stellen voor medewerking in deze te verlenen voor zover betreft de betegeling van een deel der ongeplaveide speelplaats ter grootte van 110 M2. Dr. H. A. Zwijnenberg wordt benoemd tot directeui van het Openbaar Slachthuis in tijdelijke dienst. Aan het verzoek van B. A. Borghuis om een tegemoetkoming als bedoeld in art. 13 van de L-O. wet 1920 wordt

tegemoet gekomen. De Raad machtigt vervolgens B. en W. in het belang van het verkrijgen van een behoorlijk aanzien van >de woningcomplexen aan de Jupiterstraat e.a. bomen te doen planten en een olantsoen te doen aanleggen. De nodige c-reaieten worden daarvoor ver-ieend. De vereniging „Huis en Hof" heeft ter herdenking van haar 25-jarig bestaan de gemeente een nieuwe beplanting aangeboden voor het plantsoen op het Schouwinksplein. De schenking wordt in dank aanvaard. Uit erkentelijkheid zal het plantsoen de' naam krijgen „Huis en Hof-plantsoen". overigens met behoud van de naam ..Schouwinksplein". Goedgekeurd wordt de balans per 31 December 1947 en de verlies- en winstrekening over 1947 van de Bouwvereniging ..Ons Huis". Vastgesteld wordt een 14-tal ontwerp-besluiten tot toekenning resp. verhoging van voorschotten en tot toekenning van bijdragen ter financiering van het herstel van door oorlogsgeweld beschadigde arbeiderswoningen van de vereniging „De Volkswoning". Aan de eigenaar van een ten name van de gemeente onteigend terrein aan de Voortsweg wordt een schadevergoeding aangeboden. Vervolgens wordt besloten tot het aanbieden van een schadeloosstelling bij deurwaardersexploit aan eigenaren van percelen grond, vallende ïh het plan tot onteigening van grond, gelegen tussen Hengelosestraat, de Olieslagweg, de spoorlijn Hengelo— Enschede en de Toekomststraat; tot het aangaan van een ruiling van grond en tot onttrekking van * een weggedeelte aan het openbaar verkeer; tot wijziging van de Verordening ter uitvoering van artikel 31 le lid van het werkliedenreglement (loonregeling 1947); tot wijziging van de : a. Verordening op het gebruik van het Openbaar Slachthuis b. Ambtenarenverordening. Voorts tot toetreding als aandeelhoudster tot de N.V. Kiwa; tot het voeren van rechtsgeding; tot aan- en-verkoop van onroerend goed: tot wijziging van de gemeentebegroting en van bedrijf sbegrotingen voor 1947 (Slotwijzigingen) en tot wijziging van de gemeente begroting en van bedri.jfsbegrotmgën voor 1948 (Bijlage no. 926). Z.h.st. "wordt besloten tot wijziging van verschillende bela'stingverordeningen in verband met de vorming van een afzonderlijke afdeling Belastingen en tot aanwijzing van de chef van de afd. Belastingen als bevoegde ambtenaar tot het nemen van beslissingen op bezwaarschriften tegen aanslagen in het schoolgeld L.O., V.G.L.O. en Ulo., Daarna wordt na enige gedachtenwisseling besloten tot onderhandse aanbesteding van gebouwen enz. ten behoeve van het G.E.B.

Algemene beschouwingen — Gemeentebegroting

Vervolgens wordt overgegaan tot de algemene beschouwingen over de gemeentebegroting. Er wordt geloot over de volgorde van de sprekers, met het resultaat, dat de heer van 't Reve (Comm.) het eerst aan het woord komt. Wij zullen ons voornamelijk bepalen tot hetgeen over de gemeentepolitie en plaatselijke dingen wordt gezegd en alles wat daarmede niets uitstaande heeft achterwege, laten. De heer van 't Reve wijst op de slechte toestand van straten op het platteland en in arbeiderswijken. Bij ondervinding weet hij b.v. dat de situatie in de Willem de Clercqstraat en Bombazijnstraat treurig is. Er wordt in Enschede geen vooruitstrevende politiek gevoerd, aldus de heer van 't Reve, die daarbjj zegt bewust te zijn een ernstige beschuldiging te uiten. Hij somt dan een aantal punten op, die moeten bewijzen, dat zijn beschuldiging- gegrond is, zoals het weren van de communisten uit de commissies, verhoging der vermakelijkheidsbelasting, etc. Traditiegetrouw belandt de communistischp spreker aldra op het terrein der internationale politiek en sonngt hij van de Bombazijnstraat op het Atlantische Pact etc. Hij verzekert. dat wanneer de Sovjet-legers via Gronau onze stad binnenvallen bij de achtervolging van hun vijand, de arbeidende bevolking hen zuilen begroeten als bevrijders en bondgenoten. xensiotte zegt spr. dat de communistische fractie haar stem niet aan deze gemeentebegroting kan geven, omdat ze h.i. is sluitend is gemaakt ten koste van de arbeidende bevolking. De heer A. J. Blijdenstein (V.V.D.) houdt vervolgens een zeer uitvoerige beschouwing waar in hij allereerst de algemene politiek bespreekt en in het bijzonder stilstaat bij het communisme. Het aantal lezers van „De Waarheid" in Enschede is uiterst miniem en bedraagt slecht 6 procent van het aantal, dat een plaatselijk blad van geheel andere strekking pleegt te lezen, terwijl het aantal abonné's van „De Waarheid" kort na de bevrijding ,:eer talrijk was. Nu we in Nederland aan overbevolking lijden zou het een prachtige gedachte zijn om de Nederlandse communisten te laten emigreren naar SovjetRusland. hun land van belofte. Wat de Benelux betreft wees spr. op de moeilijkheden die uit deze Unie, welke ten doel heeft het welzijn der drie deelnemende landen te bevorderen, ook kunnen voortspruiten. Momenteel hebben we nog een tekort aan spin-spillen hier te lande, terwijl in Belgie het omgekeerde het geval is. Verwacht mag dus worden, dat er grote hoeveelheden Belgisch garen naar onze markt zullen toestromen en dat kan gauw uitdraaien op een tè grote hoeveelheid. Doch in het geheel is dat slechts een kleinigheid. Het gaat hier niet om het individuele, maar om het totale Nederlands belang. Spr. behandelde daarop de Indische kwestie en het bevolkingsvraagstuk. Het woningprobleem wordt door de snelle aanwa" der bevolking steeds moeilijker. Het moet dunkt spr. nu maar eens uit zijn met nog verder gaande loontoeslagen en belastingfaciliteiten ten behoeve van de grote gezinnen. Spr. is geenszins blind voor de sociale kant van dit middel, maar de keerzijde der medaille is, dat een sterke neiging za' ontstaan het aantal grote gezinnen nog te vermeerderen. Op die wijze zal Nederland in snel tempo een onbewoonbaar land worden. Het verantwoordelijkheidsgevoel van het gezinshoofd zal steeds meer gaan verslappen, omdat het op zich zelf onaanvechtbaar principe van loon naar prestatie hoe langer hoe meer het veld zal moeten ruimen voor het in vele opzichten degelijk aanvechtbare „loon naar behoefte". Ons belastingsysteem, een erfenis van de bezettingsperiode, vraagt onverwijlde herziening. Nieuwe machines zijn dringend nodig en er valt een

zekere stilstand in de Nederlandse industrie te bespeuren, die onverwijld tot achteruitgang moet leiden. Bovendien zullen de minder sterk gesitueerde bedrijven een goede kans lopen, dat ze de eerstvolgende economische crisis niet zullen overleven. Grotere werkloosheid zal hiervan het gevolg zijn. Ook ten aanzien van land- en tuinbouw en de middenstand is spr. niet optimistisch gestemd. De intellectuele middenstand heeft het na de oorlog dikwijls moeilijker dan vele arbeiders en hun gezinnen. De talrijkste groep der bevolking, de eenvoudige loontrekkers, hebben over het algemeen geen reden tot klagen over gebrek aan belangstelling van de zijde der overheid en der politieke partijen. Naar sprekers mening terecht, omdat zij als regel weinig financiële weerstand bezitten. Ook het bedrijfsleven is zich zijn taak te deze beter bewust dan vroeger vaak het geval was. De belangen van het bedrijf zijn gelijk aan die van het gehele personeel. De Marshall-hulp is van grote betekenis; hoe zouden wij anders aan katoen hebben kunnen komen? Rusland, dat vroeger korte tijd goede katoen leverde, is niet in f$aat ons te helpen. De heer Blijdenstein keerde zich daarfta tegen hetgeen op het te Enschede gehouden N.V.V. Congres is gezegd, n.1. dat de Nederlandse ondernemers na de oorlog in gebreke zijn gebleven hun taak voor de wederopbouw naar behoren te vervuilen De heer Hofstra gaf te kennen, dat de ondernemers toch eigenlijk maar een-;stelletje lanterfanters zijn. Wellicht zullen er enkele van deze lanterfanters zijn, maar niet erg veel, ciat kan spr. verzekeren om de doodeenvoudige reden, dat nietsdoen in ae ondernemingswereld gelijk staat met een doorgaans erg snelle poging tot zelfmoord. Het zal spr. een genoegen zijn de sprekers van 't NVV congres in de naaste toekomst' het bedrijf te tonen waarvan hij de eer heelt directeur te zijn Zij mógen dan constateren of de leiding dezer fabriek sinds de bevrijding met de hanflen m de schoot heeft gezeten, of zij de productie op onvoldoende wijze heeft weten op te voeren, of zij geen bedrijfsbesparingen heeft tot stand gebracht en of zij te veel dividend aan de aandeelhouders heeft uitgekeerd in verhouding tot de gemaakte winst en omzet. Zij mogen dan tevens constateren hoe bijzonder voordelig de bezettingsjaren wel voor dit bedrijzijn geweest, alles aan de hand van boeken en balansen. De enige voorwaarde is. dat zij zich bereid verklaren openlijk hun'bevindingen bekend te maken. Het verheugt spr., dat de begroting sluitend is. Het. onderwijs zou er bij gebaat zijn indien de salariëring dei* onderwijzers die nog steeds onvoldoende is, zou worden verbeterd. Uitsluitend van een idealistische gezind•heid kan de onderwijsman of -vrouw niet in leven blijven. De subsidieverhogingen hebben sprekers onverdeelde instemming. Het valt op, dat de vaste schuldenlast der gèmeente voor \et komende begrotingsjaar vrij aanzienlijk hoger zal komen te liggen, dan wij de laatste jaren gewend war ® n - Anderzijds kan worden vastgesteld, dat de stand van 1940 nog maar nauwelijks overschreden is, zodat er geen reden is tot ongerustheid. Spr. zou er DritS op stellen indien straffer wordt opgetreden door de voorzitter tegen sommige leden der communistische raadsfractie, die het moeilijk schijnt te vallen andersdenkenden vrij tp laten uitspreken. Hulde bracht spr. aan het gehele College waarbij hii opmerkte, dat hij voor de nolitieke overtuiging van wethouder Otto weinig waardering he'eft, maar wel waardering heeft voor diens persoon. In het begin van zijn rede, toen de heer Blijdenstein zich tot de communisten wendde, werd hij telkens door dezen in de rede gevallen, zodat de '' 0 T" , t ? r meermalen tegen deze on-mo moest waarschuwen.

(Zie vervolg blad 2, le blad.)'

Gemeenteraad van Enschede

(Vervolg van het 2e blad.)

De middagvergadering DE HEER BIJKER SPREEKT. De heer Bijker (P v. d. A.), die in de middagvergadering het eerst aan het woord kwam constateert, dat in onze gemeente, ondanks de beperkte mogelijkheden in de na-oorlogse periode, tal van maatregelen zijn getroffen, die gezien mogen worden: de inrichting van een laboratorium voor pathologische anatomie en bacteriologie, waardoor Enschede tot een medisch centrum is geworden. De subsidie aan Ziekenzorg, van f 50-000 per jaar; verhoging van de bijdrage voor verblijf in kinder-vacantiekolonies tot f l.ro per dag. waardoor wij in het hele land aan de spits staan; subsidie aan de Kruisverenigingen, doorlichting van de schoolkinderen; instelling van een sociale dienst toeslag op de ziekenfondspremie, voor hen, die bij die dienst in zorg zijn; maatregelen op onderwijsgebied, subsidie aan het Twents Philharmonisch orkest, verhoging van subsidie aan de speeltuinen, stimulering van de woningbouw, nieuwe loon- en salarisregeling voor het gemeente-personeel enz. enz. Natuurlijk zijn er tal van wensen, aldus de heer Bjiker, die het betreurt, dat B. en W. geen kans gezien hebben op de begroTmg een zekere reserve op te nemen. Naar zo'n reserve moet gestreefd worden om de lasten over een reeks jaren gelijkelijk te kunnen verdelen en tegenslagen in de toekomst te kunnen opvangen. Ten aanzien van het economisch leven moeten de op dit terrein ontbrekende voorzieningen getroffen worden. Spr meent dat het bouwen van industrie-flats in een behoefte zou voorzien en bevorderlijk zou zijn voor de zozeer gewenste kleine industrie. Bij de exploitatie van de gemeentebedrijven moeten ook de afgelegen gedeelten van de gemeente ten volle in deze voorzieningen delen. Winstoverwegingen mogen geen aanleiding zijn bepaalde gebieden te isoleren. Spr. vraagt dan de aandacht voor de huisvesting van ouden van dagen. Z.i. verdient het aanbeveling om voor valide echtparen "->ij de woninsreomplexen, die gebouwd worden, een aantal kleine huisjes te orojecteren voor bejaarden, zo mógelijk met centrale verwarming en andere geripfliikheden. Voor minder valide en hulpbehoevenden en alleenwonende*: dient

de gemeente één of meer tehuizen te bouwen, waar verzorging en verpleging aanwezig is, maar waar toch ieder in een eigen persoonlijke sfeer kan leven. Zulke tehuizen moet de gemeente bouwen voor de arbeiders en kleine zelfstandigen. Verder is het, aldus spr., wenselijk dat een gemeentelijk bureau voor beroepskeuze en voor schoolkeuze wordt ingesteld. De subsidiëring van het bijzonder kleuteronderwijs is verbeterd, maar nog niet voldoende. Zolang wettelijke regeling in deze achterwege blijft, zal naar sprekers mening, echter geen volkomen gelijkstelling met het openbaar kleuteronderwijs te bereiken zijn. De heer Bijker wijst daarna op een te weinig aan sport en speelvelden; een goede gemeentelijke zweminrichting ontbreekt. Ten aanzien van het gemeentepersóneel acht spr. het wenselijk te komen tot medezeggenschapscommissies, waarin vertegenwoordigers van ambtenaren en werklieden en van het gemeentebestuur overleg plegen 1 over arbeidsvoorwaarden, veiligheidsmaatregelen en de wijze waarop en de omstandigheden waaronder de arbeid wordt verricht. Daar meer en meer de overtuiging heerst, dat aandacht geschonken moet worden aan de Dersoonlijke moeilijkheden van 'n arbeider en zijn gezin, acht spr. hier een taak voor sociale werksters aanwezig. Al blijven er dus wensen, de behandelende begroting heeft zeer zeker de instemming van spr. en zijn fractie. Tot voldoening stemt, dat ondanks gestegen lonen en salarissen er hogere materiaal prijzen enz., toch nog hogere bedragen uitgetrokken konden worden voor belangrijke vitale en culturele doeleinden. Wethouder Otto's argumentatie betreffend het onthouden van zijn fiat aan de begroting, acht spr. weinig steekhoudend. n.I. wantrouwen tegenover de Enschedese politie. De houding van Wethouder Otto begrijpt spr'. niet. Spr. meent de conclusie te moffen trekken, dat het tegenstemmen tegen deze begroting minder het gevolg is van het communistische standpunt ten opzichte van de inhoud van de begroting:, dan wel van de politieke instel'me van de communisten ten opzichte van de rest van de Raad. De fractie van de P. v. d. A„ aldus besluit spr. brengt aan B. en W. °raag hulde voor de wilze. waarop zij in het algemeen de gang van zaken in de gemeente geleid hebben.