Eerste Blad.
Politiek Overzicht. c (Welker.) j1. Na vijf jaren van pijnlijke voorstel- H lingen konden we in de afgeloopen week het gevoel hebben, dat de oude ri blijdschappen en immerlustigheden al- p lengs gaan terugkeeren. De mensch d wil verrast, getroffen, ontroerd wor- s den; hij zoekt prikkels, hij begeert o emoties, hij verlangt naar bespeling h van zijn zenuwenlier en ziet daarom p geen vriend of kennis zonder te roe- l pen: „Wat nieuws?” Doch vijf jaar z lang gruwen en ijzen, dat is meer dan g de volle maat, nietwaar? Velen is zoo h grof in de zielesnaren gegrepen, dat S ze jaren noodig zullen hebben om n weer tot wat genoeglijk accoord en z vroolijke. harmonie opgefleurd te wor- £ den. Hun eerste voldoening mag we- f zen, dat de gruwelkantoren gesloten, f de uitvoerige beschrijvingen van wreedheden gestaakt, de smadende en c ophitsende redevoeringen vergeten s zijn. De berichten van nieuws wor- \ den al korter en pittiger, zoodat men r zoo groote lichtzijden kan zi.en als s men wil en wenscht. Bijvoorbeeld. r De nieuwe Duitsche grondwet is -L aangenomen. c Daar kan de wereld zich gewis over c verblijden, want een model van aller- 1 nieuwste grondwet moet dat wezen. \ Bestaat niet de meerderheid van het \ Duitsche volk uit professoren, docto- [ ren in de rechten of minstens in de wijsbegeerte, en uit mannen en vrou- ; wen, doorkneed in communisme, so- 1 cialisme, dichtkunst en zang? Er wa- < ren 338 stemmers, uitverkoren door < het algemeen kiesrecht voor mannen ; en vrouwen: 262 riepen voor, slechts 1 75 t e g e n en maar één onthield zich van een oordeel, ’t Moet een beste, de mocratische, republikeinsche socialis- i tische moderne grondwet zijn. Het Duitsche leger wordt ingekrompen tot beneden het maximum van 200.000 man. Bravo, nietwaar? Dat spaart jaarlijks vier milliarden uit en geeft dadelijk aan de krachtige mannen gelegenheid om graan te oogsten, aardappelen te delven, appelen, peren en druiven te plukken, boonen en kool in te maken, te ploegen, te dorschen, te ontginnen, te bouwen. Met wat goe den wil ziet men het morgenrood eerter gouden eeuw. De handhaving der orde wordt opgedragen aan een staatscommissie. Ziet u wel, dat ze weer vóór zijn, die Duitschers? Wij meenden dat Nederland alle staten op het stuk der staats commissies overtrof, maar voor de handhaving van de orde had het er toch nog geene. Laat onze ministers van binnenlandsche zaken en justitie zich haasten, het voorbeeld te volgen. Is orde niet het begin en het fondament van alle goeds? Zelfs in de laagste scholen heeft het altijd geheeten: eerst orde en dan onderwijs. Minister Klotz — ondanks den Duit schen naam een Fransche excellentie — heeft de gezamenlijke uitgaven voor den afgeloopen oorlog besomd op duizend en vijf milliard, 700 voor de 27 geallieerden, 305 voor de centralen. Is dat geen reden om verheugd op te springen en hoera’ te roepen, zelfs in de eenzaamheid? Hoe verrukkelijk rijk moet het menschdom wel wezen om zich zulke uitgaven te kunne veroorloven, zonder ook maar een week op te houden met het beoefenen van velerlei spel en sport,, het volgen van elke mode, het verzorgen van den buik en het aangezicht? En hoeveel is er niet overgebleven na die uitgaven daar we nog voor zulke reuzensommen zien inschrijven op leeningen? De Engelsche Overwinningsleening heeft 767.534.000 pond sterling opgebracht. Dat is niet minder dan 9.210.408.000 gulden Nederlandsch courant. Wat zegt u? Is het niet een lust zoo’n rijken buurman en handelsvriend te hebben? Wat een overschot na de zooeven vermelde uitgaven! En geloof vrij, dat er nog veel meer zit. O, de wereld is onmetelijk en onuitput telijk rijk. De plaats, die naar evenredigheid van het zielental het meest heeft ingeschreven, krijgt nu van Z. M. den Koning een roodzijden vlag met het gouden en gekroonde beeld der
Victorie in het midden en ’s Konings naam er onder. Dat zal voortaan de i vlag van het kapitaal zijn. Wij zullen weldra vernemen, welk genade-oord haar het eerst heeft gevoerd, ’t Is een even mooie en vroolijke als nieuwe decoratie, die we aan alle plaatsen en personen in de toekomst toewenschen. De staatshoofden zouden ze ook kunnen verleenen aan de hoogste belastingbetalers en zoo tot wedijver in eer lijkheid en mildheid kunnen opweken. Voor de vloot heeft de Engelsche regeering dit jaar slechts 60 millioen pond sterling noodig. Heuglijke tijding! Vooruitzicht op geleidelijke afschaffing van het militairisme. Er zijn ook slechts 84 oorlogsschepen en 110 hulpschepen in aanbouw en het vloot- j personeel van 407,000 man is tot op 180.000 verminderd; 227.000 Jantjes zijn voor anderen arbeid beschikbaar gesteld. Ook met de demobilisatie van het landleger gaat het goed: op 1 September zullen 3 millioen mannen naar hunne haardsteden teruggekeerd i zijn. Is ’t niet één hartverheffing? Slechts 720 millioen gulden voor de. Engelsche marine in een heel jaar! Nog nooit eischte men zoo weinig. Aan pensioenen voor oorlogsinvaliden gaat Engeland 76 millioen pond sterling besteden, heeft de minister van pensioenen gezegd. Dat is 912 millioen gulden ’s jaars. Met zoo’n som kan men het leed van veel verminkten, weduwen en weezen verzachten. ’t Is zeker een gelukkige gedachte, dat Engeland zooveel kan doen tot vertroosting der bedrukten. Het is zoo vaderlijk bezorgd, dat het voor de pensioenen zelfs een aparten minister met het minimum van 10,000 pond sterling bezoldigt. De oorlogsschepen, die de Duitschers bij Scapa Flow tot zinken brachten, zijn voor het beste deel weer drijvend. Knap volk voor waterwerk, die Engelschen! Het bericht heeft de gemoederen goed gedaan tot in Duitschland toe, dat nu slechts tot betaling van den arbeid in plaats van tot betaling van de schepen veroordeeld kan worden. Ook heeft Engeland er nu zooveel recht op gekregen, dat er van verdeeling onder de bondgenooten of van vernietiging geen sprake meer behoeft te zijn. De Hongaarsche sovjet-regeering is gevallen. Groot gejuich in heel het Westen! Het communisme is door het socialisme vervangen. Bela Kun is bij Weenen geinterneerd en de ergste schrikbewindsman, Szamueli, heeft zich doodgeschoten aan de grens, waar hij gevat werd met 250 mille op zak. Alles ging overigens heel kalm toe. De volkscommissarissen Zoltan Roeni en Bela Kun konden zelfs nog eene redevoering houden en van den laatsten wordt gemeld, dat hij met geestdrift werd toegejuicht, toen hij in de vergadering van den centralen proletariërsraad verscheen om afscheid te nemen. De nieuwe ministerpresident heet Julius Peidel; hij was tot dusverre de leider van de boekdrukkers. Onder de andere ministers trekken Dr. Agoston, Alexunder Gabai en Dovelak de aandacht, omdat ze ook de sovjet-regeering dienden, waar van Gabaai zelfs president was vóór de opkomst van Bela Kun. Hoe al de andere ministers heeten, kan U weinig interesseeren, maar alleman mag het verheugen, dat men het in de nieuwe wereld veel verder kan brengen, dan men ooit heeft durven verwachten en alleen in zijn schoonsten droom heeft kunnen wenschen. Al de regeerders van Rusland en Hongarije en de meeste van Duitschland waren eenmaal handwerkslui. Eenmaal, namelijk toen het regeeren nog een kunst was. Als niet spoedig iets anders blijkt, zal men kunnen zeggen, dat het regeeren slechts bestaat in welbespraaktheid, mooie forsche stem en de handigheid om de kunst en het werk over te laten aan vaste ambte; naren, die er voor gestudeerd hebben en veel doen om den broode, zelfs draaien met alle winden. Dat is heusch i een troost voor de menschen, die twiji felen, of er van de nieuwe wereld wel ■ iets terecht zal komen. In Hongarije : bestaan de oude registers, kadasters, i kohieren en koopakten nog, zoodai . ieder in zijn bezit hersteld kan worder t Het eigendomsrecht is herleefd tot te■ vredenheid van de meesten. [ De Russen beginnen de dictatuui . van Moskou moe te worden, telegra1 feert een correspondent uit Stockholm • Als ’t waar is, kan men hen felicitee-
■en en er zich over verheugen, dat ze ïindelijk beginnen in te zien, hoe ver le dwingelandij van de bolsjewisti;che hoofden die der ergst despotische saren overtreft. Als de mentsjewis- i ische aanvoerders nu maar verstan- i iiger zijn dan de andere, kunnen er I weldra ook uit het erg beproefde Rus- 1 and weer blijde tijdingen komen. j Stakingen te Chicago, te New-York, : n de Engelsche steden, te Havre, in i Henegouwen, te Bazel, te Zurich en , zoo voort. iWij moeten de gewoonte i afleggen, daarbij altijd aan iets ergs of ( aan slechte bedoelingen te denken. De i werklui zien en liooren veel gedemobiliseerden, die hen overhalen zich te 1 scheren, te wasschen, ““netjes aan te < kleeden en wat versche lucht te scheppen in hun gezelschap. Zie, de gedemobiliseerden hebben zoolang den le- 1 diggang,, den goeden kost, de mooie kleeding en het hooge traktement genoten, dat ze zich aanvankelijk moeielijk kunnen schikken in zwaren arbeid binnen besloten en dikwijls kleine ruimten. Men moet wat toegeeflijk jegens hen zijn. Dat zij de oude kameraads mede wat pret gunnen en daar een deel van hunne spaarpenningen voor over hebben, kan men even goed een deugd als een verleiding noe men. En geeft men aan de staking den naam van vacantie, dan is alles zacht en perfect. Zooeven ontving ik van mijn goeden schoenmaker, die mij al acht jaar opperbest heeft bediend volgens het tarief van zijn bondsbestuur, een stukje drukwerk van dezen inhoud: „Wegens vacantie, uitgeschreven door de Rotterdamsche Schoenmakersvereeniging, zal onze Schoenmakerij 11, 12 en 13 Augustus a.s. gesloten zijn.” De baas heeft het eigenhandig onderteekend. Ik moet zeggen, dat het mij verraste, omdat ik nog niet volkomen ben ingeleefd in de nieuwe wereld. Doch onmiddellijk daarna had het mijne volle goedkeuring. Waarom krijgen onderwijzers vacantie en nemen dokters ze, terwijl schoenmakers aldoor gebogen zitten over hun werk? Zij mogen warempel wel eens een paar dagen gaan ademen in de vrije natuur of wat gaan baden te Scheveningen. En de barbiers? Moeten die eeuwig door scheren? Laat ze toch eens drie weekjes vrijaf nemen gelijk de dokters, tot wier corporatie ze oudtijds vast behoorden. Dan zou de mannenwereld inderdaad wat nieuws te zien geven in sommige luie of onverschillige afdeelingen. Alleen de jonge heeren geestelijken zouden ook hunne tonsuur vacantie moeten geven. Menschen, neemt allen in vrede en vriendschap om beurten wat vacantie en laat de nieuwe wereld een blijde wereld worden.
prins neinricn, cue op zijn Dexena telegram geen antwoord heeft gekregen van zijn koninklijken neef George en nog altijd vreest, dat men zijn broer Wilhelm voor eene rechtbank van vijanden zal sleuren, heeft nu aan den koning van Engeland een open brief geschreven. Wij zouden hem, omdat er letterkunde in zit, in zijn geheel aanhalen, als we ons voor heden niet wilden bepalen tot de prettige korte berichten. Volgens den Prins heeft Engeland den oorlog voorbereid en draagt het daarvan de schuld. „Ik zou Uwe Majesteit nog willen herinneren aan de ontmoeting, die Uwe Majesteit in September 1912 te Bulmoral heeft gehad met Sasonof, en aan hetgeen Uwe Majesteit toen heeft opgemerkt aangaande het lot, dat aan de Duitsche handels- en oorlogsvloot was toegedacht.” Zoo zegt hij. Dat is niet koningskundig gedaan, o Prins! Men kan koningen nooit straffeloos herinneren aan hetgeen zij gezegd heb ben, sedert Koning Richard III de nimmer gestorven woorden heeft gesproken: „A horse, a horse, my kingdom for a horse!” „Maar Duitschland, ofschoon zwaar getroffen, is niet dood. De Duitsche geest, thans in duisternis gehuld, leeft nog voort en zal eenmaal aan zijn vijanden rekenschap vragen.” Dat schrijft de Prins ook, en heel veel Duitschers hebben dat heel onverstandig gevonden en gezegd: „die prins wordt gevaarlijk.” De Chineezen hebben bij monde van hunne volksvertegenwoordiging verklaard, dat ze met Duitschland weer in vrede leven. Dat doen ze zoo maar, zonder conferentie, verdrag of onkosten. Behooren zij tot de oudste of tot de nieuwste wereld?