Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad

VOOR FRANKRIJK OP EEN SPATBORD

De bezitters zijn er voor de bezltloozen. Dat is een van de heilige grondslagen, waarop de gemeenschap der zwervers is opgebouwd. En aangezien er zelfs bezit» loozen zijn, die niet eens „een kwartje down en een kwartje per week" bezitten om hun Fordje of Peugeotje te koopen, is het begrijpelijk dat zij niets liever doen dan van een andermans limousine mee» genieten.

Kort en goed: ik zat in Noord-Frankrijk en wou naar het Zuiden. Nu bezit Frankrijk, gelijk bekend is, een uitgebreid spoorwegnet. Maar een echte zwerver vindt spoorwagens vies en verachtelijk. Ze zijn slecht geventileerd en kosten geld om in te rijden. Ze zijn een massa-artikel en een vagebond wenscht particulier bediend te worden. Ook loopen langs de spoorbaan geen kippen en het vangen van andermans hoenders in tijd van hongersnood is een van de achtenswaardigste tijdpasscerin gen des zwervers

De weg dus! Maar de weg is langer dan hij breed is. Honderden kilometers asphalt verslijten iemands schoenen en goed humeur....

Laat ik u nu bekend maken met de geheime formules der . spatbordrijder.. Vooropgesteld zij, dat eenige lichamelijke eigenschappen, die bij gewone individuen slechts sluimeren, bij den getrainde» spatbordrijder in hooge mate omwikkeld zijn. Ten eerste het gezicht. Wanneer een gewoon sterveling nauwelijks den radiator van een naderenden auto ziet, onderscheidt een spatbordrgdcr reeds het aantal inzittenden, mitsgaders sexe en merk (van den auto dan). Wanneer er Hispan. Suiza's. Isotto Franchini's of Rolls Royccn naderen, loopt hij onverschillig fluitend verder of plukt bedachtzaam een grasje aan den wegkant. Want voor den op snelheid gebeten gentlemanchauffeur bestaat er geen verschil tussehen een eerzaam vagebond en een kip. Wanneer ze zich midden op den weg opstellen, met hun vleugels klappen of met hun pet zwaaien — hij bezuint of sireent en rijdt vol gas door. zoodat de tweebeenige weg» bewoners alleen door den luchtdruk ai op zij geblazen worden. Dan kakelt de kip en glimlacht de vagebond. Omdat hij innig gelukkig is met alle kleinigheden, waar de Isotto langs stuift. Hij speelt met kleine kinderen, helpt lammetjes uit een blatende kudde zoeken, gapt hier en daar tomaten, meloen.», appels, druiven, drinkt borrelend bronwater en doet een dutje in geurend hooi, terwijl de statig witte wolken hem naar verre horizonnen vooruit zeilen. Hij vindt de kleine her» bergen aan de zijwegen, waar een overweldigende maaltijd, met inbegrip van een halven liter wijn 6 frank kost, en waar de waardin, ook wanneer hg voor de eerste maal komt. hem als een moeder ontvangt. Na den maaltijd kuiert hg naar buiten, rolt een sigaret, kijkt onderzoekend naar de lucht, en zoekt zijn slaapplaats in overeenstemming met zijn meteorologische waarnemingen. Wie buiten geen goed bed kan vinden, is geen knip voor zijn neus waard. Leege schuren, huisjes van wegwerkers en stilstaande spoorwagens zgn er genoeg. Maar een echt zwerver bemint het duizelingwekkend hooge aak de» sterren. Het hemelbed zijner droomen is een goed ingerichte strooschelf. Platte strooschelven bemint hij meer dan puntige. Omdat een sterveling nu eenmaal liever horizontaal slaapt, dan onder een hoek van veertig graden. En bovendien kan hij zich op een platte schelf vermkke'gk in» graven. Hij wipt ér een stuk of wat bossen uit, past en meet tot de geul de lengte van zijn lichaam heeft, en legt de bossen er dan dwars overheen. Hij leunt in het stroo ach» terover alsof hij in een lange lage Lancia zit. Alleen zijn hoofd steekt boven het stroo uit. Dan verzinkt hij in gelukkige droomen, waarin de vurig gele schelf zijn raceauto is, waarmee hij onder de sterren voortstuift.

's Morgens wandelt hg een wijle om zijn spieren los te maken, en wanneer hg daar genoeg van heeft gaat hij luisteren. Want het gehoor van een spatbordrijder is het tweede zintuig, dat speciaal op het moderne verkeer is ingesteld. Een geoefend lid van de orde hoort aan het geluid der eylinders achter aljn rug of het de moeite ls zich om te draaien of niet. Een in gelijkmatige 100 K.M. vaart naderende Bugatti heeft voor hem «ven weinig waarde als de slak die vlak voor zijn bespijkerde laarzen over den weg kruipt. Maar wanneer er vrachtauto's haderen springt zijn hart op van vreugde. Het heesch doortikte gedreun van een vrachtwagen, die tegen een heuvel ophijgt, is voor hem de meest hemelsche muziek. Want vrachtauto's hebben altijd plaats, erop, erin, of er tegenaan. Tevens krijgt men op die manier een gratis kijk op de producten van de streek. In het Zuiden reisde ik op een dag tusZchen zakken met graan, spoorrails, wijnvaten en bovenop gebikte steen. De meeste vrachtjesrijders zijn vriendelijk, en zonder uitzondering gevoelig voor een liter „rood" in de dorpskroeg.

Het gevoel is voor een vagebond het zintuig, waarvan hij het meeste gemak heeft. Niets is voor hem teerender dan zich om te draaien en als belooning voor deze onnutte krachtinspanning enkel voorbijwaaiend stof te snuiven. Maar een oudgediende in 't vak voelt in zijn rug, wanneer er een enterbare auto aankomt. Stel u voor een langen rechten weg door een kale vlakte. Aan weerszijden regent het, en op den weg natuurlijk nog harder dan aan weerskanten. De zwerver is moe, en heeft op elke voet minstens één blaar. Veertig auto's, de meeste bevolkt met ongelooflijk :orrecte heeren en schoone vrouwen, zijn hem onachtzaam voorbij, gesnord. Af en toe maakt hij met zijn hand. waar het regenwater langs drupt, nog een moedeloos gebaar van wuiven, maar eigen» lijk heeft hij sinds vele kilometers zijn ge» loof in de menschheid verloren.

Dan krijgt hij plotseling een gevoel, alsof een vloo juichend over zijn ruggegraat snelt. HU draait zich om, trekt een vroolgk gezicht tegen den naderenden radiator, en ell veertig meter voorbij zgn versleten schoenpunten komt het weg» monster tot stilstand. Hg kuiert er rustig heen, maakt het portier open, werpt een goedkeurenden blik op de «uitenden, en in» stalleert zich kalm in een huek-'e. En ik durl wedden, dat hij in twee van de drie gevallen tot de ontdekking zal komen bij een En» gelschman of Amerikaan verzeild te zijn, die van huis uit ween wat hiking is. en die hem met buitengewoon en tactvol begrip voor zijn hartstocht aan den wegkant zullen laten uitstappen, zoodra de zon doorkom,, bg voorkeur naast een veld waar rijpe druiven hangen.

De Engelschen zljn weggebruikers met een geweten. Op- een warmen Septemberdag kropen we voort tusschen Avignon en Nimes. Aan weerszijden van he» smeltende wegdek waren olijven, dorheid en hitte, en de eerste twintig kilometer zou dit zoo blgven. Zoo stil en verlaten was de weg, dat we ons afvroegen, of het wel de Provenc. was, waar we wandelden, en niet 'n woestijn in Óolorado. Opeens een machtig gebrom: we zwikken sneller om dan een Derwisj in zijn danswoede, en wuiven met de wanhoop van schipbreukelingen, die na twintig dagen drijven in de Stille Zuidzee een stoomboot zien Helaas, dc Talbot stuift voorbij We halen onze schouders op, kijken grimmig naar de olijven, en loopen door. Vier kilometer verder vinden we de Talbot aan den kant van den weg. De eigenaar zit op de treeplank en rookt. Wanneer we vlak bij hem zijn, en net onze beenen strekken om hem stram en verachtelijk voorbij te wandelen, klopt hij zijn pijp uit en staat op. «Mv third pipe" zegt hij. En houdt het portier open. Anders niets. Ook wij zeiden niets. Dat was aan weerskanten wat je noemt tact. Want wanneer we gesproken hadden, zou er in onze woorden onvermijdelijk iets hebben doorgeklonken van: Hiep hiep hoera voor de gewetenswroeging l En zoo iets zeg je niet onder sportsmen

Nog een Engclschman, dien ik nooit ver» geten zal: wij doopten hem de Rekenmachine. Het was even buiten Bourg d' Oisans dat de Rekenmachine ons zwijgend liet instappen. Hg zette den motor af, draaide zich om, en zei kort: „Hoeveel kilometer?" Mgn vriend gaf me een por: niet te gulzig! „Vgf en twintig" antwoord ik op goed geluk. „All right" _«' de Rekenmachine. Hij keek naar zijn kilometerteller, noleerde het duizeling» wekkende hooge cijfer op zijn bloknote, telde er 25 bij, en reed weg. En 25 kilometer verder, midden tusschen de bergen, zonder een kip, kraai of huis in zicht, deponeerde hij ons op den schaduwloozen weg... Een vagebond, die zijn rollende wereld kent. legt gemakkelijk 100 K.M. per dag af. Toen we in de Oote dOr koren gedorscht en Bourgogne gedronken hadden» reden we in een dag naar Annecy. met het uitdrukkelijk doel in deze romantische omgeving onze kleeren te wasschen en rustig te zwemmen. Toen we 's morgens om 6 uur uit het stroo kropen, overviel ons plotseling een onbedwingbaar verlangen naar het echte hoog» gebergte», de Mont Blanco De trein?. Geen denken aan: die doet er al kruipend zes uur over. Met behulp van twee vracht» auto's waren we in een ommezien in Hgi» nes, .een vuil fabricksstadje. Na een kwartier wandelen, achterhaalde ons de volste vrachtauto, die ik ooit in mijn loopbaan als voettourist ontmoet heb. Een hemelhooge stapel hout, en vier man in het stuurhokje. Geen kans om mee te rijden? Natuurlijk wel, op het .patbord, dat bij een goedgevormde vrachtauto de breedte heeft van een ouderwetsche dakgoot. En zoo, ons hoofd in de bergbries, onze ruggen gewarmd door den radiator, togen we het deftige dorp Mégéve binnen, en drie uur later op de treeplank van een Renault, waarin een don» kere Zigeuner aan h»it stuur zat, het even deftige dorp dhamonix. En dan klaagt men uog over de duurte van het reizen__.

A. den Doolaard.

Donkere dagen vóór Kerstmis - Riviergezicht in den mist.