Uit Soerabaja verneemt de Javabode: Op 3 dezer verwekten leden van den Sarikat Islam te Sitoebondo relletjes wegens een klacht van den riettransportmandoer der suikerfabriek Asam Bagoes bij den wedana over koelies, die lid waren van den Sarikat Islam. Ecu honderdtal Inlanders eischten de uitlevering van den mandoer. Toen bleek dat deze niet aanwezig was in de kawedanan, trokken de belhamels naar het huis van den mandoer. Deze had zich elders verscholen; anders was hjj zeker doodgeslagen door de opgewonden menigte.
De Sumatra post
- 07-08-1913
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- De Sumatra post
- Datum
- 07-08-1913
- Editie
- Dag
- Uitgever
- J. Hallermann
- Plaats van uitgave
- Medan
- PPN
- 045042624
- Verschijningsperiode
- 1889-1942
- Periode gedigitaliseerd
- 1898-1942
- Verspreidingsgebied
- Nederlands-Indië / Indonesië
- Herkomst
- KB 1634 B1
- Nummer
- 183
- Jaargang
- 15
- Toegevoegd in Delpher
- 18-11-2014
Sarikat Islam-actie.
Jone-Ind ërs.
Volgens de Locomotief versamelt de afdeeling Semarang van r Insulinde* geld om Tjipto Mangoenkoesoemo rechtskundigen bijstand te verleenen.
De Regeering over de roo lijn.
De Ja v a-B ode meldt dat de voorzitter van den Gemeenteraad van Batavia den Landvoogd heeft gevraagd om staking van de bebouwing van het achtererf van het departement van Binnenland.ch Bestuur op het Koningsplein- Noord, daar de rooilgn daarbij wordt overschreden.
Irrigatie op Borneo.
De Java Bode meldt dat de administrateur van de landbouwschool en den cultuurtuin te Buitenzorg de heer W. J. Galiois naar de Zaider- en Oosterafdeeling van Borneo is gegaan tot het instellen van een onderzo .-k naar mogelijke uitbreiding van de sawahvelden, vooral in de afdeeling Oeloe Soengei met hoofdplaats Kandangan. Een irrigatie-ingenieur zal aan het onderzoek deelnemen.
Zaak-Tengbergen.
De Java Bode meldt dat de bekende Tengbergeu van Padang, verdacht van verscheidene verduisteringen, die naar Australië gevlucht was, gisteren te Soerabaja verwacht werd en naar Batavia zou worden gedirigeerd en vervolgens naar Padang opgezonden, alwaar de Raad van Justitie zgn zaak zal behandelen.
Raad van Indië.
De Javabode meldt, dat de Regeering nog niet heeft beslist wie de vacature ontstaan door het overlgden van het lid Ebbink, in den Raad van Indië zal vervullen. De meeste kansen hebben de beide residenten der Vorstenlanden de heeren van Wijk en L'efrinck, die respectievelijk 41/,, en 2 jaar resident zijn. Er zijn echter geruchten dat de heer van Wijk het volgend jaar met pensioen zal gaan.
Ons Dagelijksch Nieuws. MEDAN, 7 Augustus. Raad van Justitle.
4_,Men seint os uit Batavia: Benoemd is tot lid van den Raad van Justitie te Medan de buitengewoon voorzitter van den Landraad te Djember mr. Jhr. N. Rangeis Hora Siccama.
Op inspectle.
Naar wij vernemen is de heer Lambach, directeur der Koninkl. Paketvaart Mij. thans - vergezeld van ziju secretaris —op inspectie in 't Atjehsche.
Landraad te Bengkalis.
Men seint ons uit Batavia : Benoemd tot lid van den Landraad te Bengkalis J.C. Koene, civiel gezaghebber te Bagan Api Api. Ontslagen wegens vertrek, eervol, als lid van den Landraad te Bengkalis f. A. Bedier de Prairie.
Opruiming van krotten.
Gemeentewerken heeft de opruiming der vervallen, vervuilde, wankele krotten in het Klingenkwartier bij Mad ras-en Kroesenstraat krachtig aangepakt. Waar 'n weekje geleden nog zestig, zeventig vuile, bijkans onbewoonbare schuurwoningen stonden, is thans 't heele complex met den grond gelijk gemaakt. Op diezelfde plek zullen nu nieuwe steenen woningen verrijzen. Voor de Klingaleesche huisjesmelkers moge dit sloopingswerk ongetwijfeld 'n minder welkome aderlating zijn geweest, voor de Klingen evenwel is 't voorzeker 'n uitkomst.
De adviseur voor Chineesche zaken in Deli.
Op het oogenblik vertoeft te Medan de heer W. J. Oudendijk, tot voor kort buitengewoon gezant en gevolmachtigd Minister van Nederland te Teheran, die door de Nederlandsche Regeering werd aangezocht om gedurende eenigen tijd over te gaan in Indischen dienst en op te treden als Regeeringsadviseur in de hangende Chineesche kwesties in Indië.
Hoewel de heer Oudendijk nimmer te voren in 1 ndië was, viel op hem de keuze der Re geering wegens zijn langdurig verblijf te Peking — als secretaris van ons gezantschap aldaar en een tijdlang ook als waarnemend gezant —, waar hij gelegenheid kreeg van China en de Chineezen grondige studie te maken.
De heer Uadendjjk denkt ongeveer twee jaren noodig te hebben voor het uitvoeren van zijn opdracht: het zich op de hoogte stellen van de bizondere Chineesche aangelegenheden in de kolonie en het daarna doen van voorstellen tot het brengen van wijzigingen in de wetgeving waaraan de Chineezen in onzen Oost onderworpen zijn. Tot de onderwerpen, welke de heer Oudendijk daartoe speciaal in studie neemt, behooren de rechtspraak over Chineezen — waarbij men b. v. denke aan den tegenzin van meer gegoede Chineezen tegen de politie— rol —«, het instituut der Chineesche hoofdeD, waarbij zal te overwegen vallen of, en zoo j_, in welken vorm, dit overblijfsel uit een vroegere periole zal blijven voortbestaan, en waarbij stellig onderscheid zal te maken zijn tusschen Java, waar de hoofden meest pera nakan-Chineezen zijn en weinig meer overhielden van hun vroegere macht, en de Baitenbezittingen, waar zij uit de geëmigreerde Chineezen werden gerecruteerd, en, ook al door oeconomiseh overwicht, nog over een groote macht beschikken.
De heer Oudendijk heeft reeds een studiereis over Java achter den rug en komt hier in het belangrgk e Chineezen-centrum Dcli nn kennis maken met de gele emigranten op deze kust. Heden maakte de heer Oudendijk reeds een begin met het bezoeken van de verschillende instellingen ten behoeve van Chineezen. De stichtingen van de Dcli Planters-Vereeniging behooren daar natuurlijk onder. In 't algemeen zal de heer Oudendijk in den beperkten tijd waarover hij beschikt —hg zal hier nog maar een dag of acht big ven — zich zooveel mogelgk op de hoogte stellen van specifiek-Oostkustsche Chineesche zaken. Jammer alleen, dat de heer Oudendijk hierbij anderer bemiddeling niet zal kunnen missen, daar hij alleen met het Mandargn-Chineesch bekend is en uitteraard het Maleisch nog niet machtig.
Tegenover deze bezwaren staat zeker wel als een groot voordeel het feit dat de heer Oadendijk de Chineezen in China kent. Kort vóór ziju komst in Indië heeft hij ook nog een onderhoud gehad met den pre ident der Chineesche Republiek Yuan Shi K»i, die met belangstelling van zün opdracht had kennis genomen. Het moet der Chineesche Regeering wel vertrouwen inboezemen dat de Nederlandsche Regeering de keuze liet vallen op een diplomaat, die in Chineesche Regeeringskringen geen vreemde is.
Ambachtsonderricht voor Bataks te Brastagl.
Dr. C. W. Janssen heeft alvorens Dcli weer te verlaten — Zaterdag a. s. vertrekt hij naar Java — ook zijn aaudacht nog gewgd aan een zaak, welke aan deze zijde van het Toba-meer nog geheel nieuw is: ambachtsonderwijs voor Bataks. Heeft men aan de andere zij ie van het meer, in het Tobasche, de vakonderwijsinrichtingen te Narimonda en Lagoe Boti —(men herinnert zich o.a. het meubelwerk, in laatstgenoemde plaats vervaardigd en ingezonden op de Medansche Tentoonstelling van 1908)—, in de Karolanden bestaat nog hoegenaamd geen leiding op ambachtsgebied. Toch is er aan bruikbare toekangs in het land zelf reeds behoefte. Men denke maar aan de bouwerij in het villadorp Brastagi, waarvoor wet veel moeite Chineesche toekangs van «beneden" moeten worden gehaald.
Het plan is nu ontworpan om voor rekening van het Bataksch Instituut te Brastagi een eenvoudige inrichting te openen, waar Bataks — en wel uitsluitend Bataks — onder deskundige leiding in de voornaamste ambachten praktisch kunnen worden bekwaamd. Z> zullen dan dadelijk, wanneer ze de noodige kundigheid verworven hebben, te werk kunnen gesteld worden bij den villabouw of wel zich als ambachtslieden aanmelden in het laagland, waar immers zoo groote behoefte aan vaklieden bestaat.
Door omstandigheden zal de opening van deze inrichting eerat in 't begin van het volgend jaar plaats kunnen vinden. De praktgk zal te leeren hebben, of de Bataks der Hoogvlakte voor dat handwerk genoeg voelen. In 't bevestigend geval zal de bescheiden inrichting kunnen uitgroeien tot een volledige ambachtgschool met al wat er bij behoort.
'n Botsing van tongkangs.
Niet ver van Bai.wan werdeu de passagiers van de Elout, tijdens de jongste reis van du schip, omstreeks drie uur 's ochtends opgeschrikt door 'n luid geweld. ©ogenblikkelijk schoten enkele passagiers, 't ergste denkend, schielijk in huu kleeren eu vluchtten verschrikt 't dek op. Daar warden ze echter dadaiij. ge« rustgegte'Jd met de madedeeliug van een der schupslui dat ia ds omgeving yan ie Elout twee rondrijvende, losgerukte tongkangs"met elkaar in hotsing waren gekomen, waarbij een der voortuigen 't moest afleggen eu zonk, 't Andere werd door de Esout op bleeptouw genomen en veilig Baiawan binnengebracht.
PASSAGIERS. Aangekomen
6 Aug, per ss. -ladragiri* van P.nang, de heer L. Waaghan, ben. dekpass.. 6 „ per ss. ran Sabaag, de heeren Ak-erman, Klaassen, Thierens, JSaudin ten Cate, Mechanicus, Wertheim Salomonson, J. Adam, J. P. _>«„, i Gerritsen, J. W. K. van der Linden! meyrquw A, Pietersz, mevrouw J. C. van den iirandhof met $ kinderan, met echtg. v/„ Assistent-Resident, de heer J. C. Bal, mevrouw Bal met 2 kinderen, mej. Spekman, de heeren J. U. A. JNanaing, M. C. Soheuer met echtgenoote, mevrouw E. Wertheim mevrouw W. Klaassen, de heer A. m! van IJ .eren, mevrouw Thierens, de heeren G. Kuebel, C. Bakker met echtgenoote, mevrouw M. Naudin ten Cate, en mevr. E. Mechanicus, de heer W. Scholtens, mevrouw G. Akkerman eu mejuffrouwen H. en E. van Bommel van Vloten, ben. dekpass..
Laatste Nieuws. Per Telegraaf.
Hot antenrarecnt van den inhond van de ondervolgende teleiratn.
Eduard Verkade.
Verkade heeft een Haagsch tooneelgezelsehap gevormd. (E. T.)
Uit den Archipel. Telegrammen.
Het auteursrecht vau den inhoud van de ondervolgende telegram men wordt verzekekerd volgens de wet van 21 Dec. 1912 (Indien Staatsblad No. 666.]
7 Augustus. Geneesheer door pest aangetast.
Het Bat. NU. verneemt uit Buitenzorg dat dr. Y. Rodenhuis, geneesheer te Madioen, door pest is aangetast.
Toko diefsta .
Uit Cheribon verneemt het Bat. Nèl. dat na ontvangst van een anoniem schrijven uit Krawan betrekking hebbende op den diefstal in toko Koster aldaar, politie daarheen is vertrokken en een derde gedeelte van de gestolen goederen bij Chineesche opkoopers heeft achterhaald. De politie tracht nu den dief op te sporen. Deze is bekend, doch houdt zich verborgen.
Toezicht op logementen.
De Javabode verneemt uit Semarang dat bij den Gemeenteraad aldaar is ingekomen een nieuwe ontwerp-verordening op logementen, commensalenhuizen en koffiehuizen. Het eerste ontwerp was door de wetgevende commissie uit den Raad afgekeurd.
Skatconcours in de Witte.
Heden avond om acht uur sluiten de in - schrijvingen voor het door de Witte Sociëteit uitgeschreven Skat-concours.
Er lieten er zich nog maar zeven inschrijven. Waar blijven nu de liefhebbers? — vraagt _nea,
N. V. Apotheek-Vereeniging „Unitas".
De Javasche Courant van 1 dezer bevat de statuten van bovenstaande vennootschap, welke gevestigd is te Medan, Haar doel is overname en voortzetting der zaken van de -Langkat Apotheek' te Bindjei en uitbreiding daarvan in Tebing Tinggi en elders te vestigen filialen, het uitoefenen van het Apothekersbedrijf in uitgebreiden zin en het drijven van handel in chemicaliën en drogisterijen. Het kapitaal der Vennootschap wordt bepaald op f 125.000 verdeeld in 125 aandeelen eik voor 1000. Er zijn 72 aandeelen volgefoumeerd, gedeeltelijk in contanten en gedeeltelijk door inbreng der .Langkat Apotheek. De overige 53 aandeelen zullen naar gelang der behoefte aan werkkapitaal worden uitgegeven. Voor de eerste maal treedt ais directeur op de heer A. J. Kamerlingh Onnes, en als commissarissen de heeren dr. C. R, Pfister, dr. R. Bomer en mr. P. H. Schneider.
Onafhankelijkheidsfeesten.
Wij laten hieronder volgen een overzicht van dat deel van het programma der op 17,18 en 19 November te geven Onafhankelijksfeesten, waarvoor het noodig was een kostenbegrooting op te maken. Men zal daaruit zien dat er nog een vrrj groot bedrag 'tekort komt, wil men het programma, dat toch werkelijk niet overladen is, tot uitvoering brengen. Toch zal men wel moeten gaan snoeien, indien er niet ruimer wordt ingeteekend. Wat jammer ware. De gelegenheid tot inteekening zal voor hen die het mochten vergeten hebben, opnieuw geboden worden, en men hoopt dat er nog een flink bedrag bijeenkomt. Er is dan tot heden ontvangen: Subsidie Gouvernement na aftrek f 800 voor Bangkalis f 1200 Ontvangen-inteeken gelden - 7200 f 8400 Ziehier nu de nog zeer globale kostenbegrooting : lste dag: Optocht van plm. 1400 kinderen f 1500 Volksspelen , 500 Nat. hist. optocht met fakkel!icht . 500 2de dag: Assaut f 500 Hypische sport . 300 Licht Sociëteit (qecostumeerd kinderbal) . 60(?) 3de dag: Sporttesten f 250 Opvoering Tooneelstuk g 1500 Garantie-som draaimolen enz. „ 500 Kosten vuurwerk . 1000 Muziek gedurende 3 dagen _ 1500 Kosten versiering [vlaggen enz.]' . 500 Illuminatie gedurende 8 dagen v 1200 Electrische verlichtiig S dagen H 360 Diner . SOO (?) Onvoorziene uitgaven w.o. gedrukten g 590 f 11000 Nadeelig saldo •> 2600 t g-UO Nog f 2800 dus.... Zooals men weet zal er gedurende dsn heelen duur der feestelijkheden, gelijk reeds vroeger ia meegedeell. kermii zijn.op het feestterrein.
Aanslag op den assistent Wagner en de gevolgen
Men schrijft ons uit Tamiang: Zooals Uw blad reeds meldde, zijn de schuldigen bij den aanslag op den assistent Wagner van de ondern. Oepah (Noord Sum, Rubb. Cult. Mij.) door den i%. controleur, den le luit. Wessel, politioneel gestraft met drie maanden krakal. Voorwaar sen ?eer eigenaardige straf, vooral nu gebleken is dat alle beklaagden hunne schuld bekend hebben ca er volstrekt gesn gebrek aan bewijs was; het is dan ook beslist noodzakelijk dat de Off. v. J uatitie hier ecu onderzoek instelt. Bij zulk eene bestraft.ag (ieiereen weet toch hoe een contractant over krakalstr.f denkt) is geen enkele planter zijn leven meer zeker. Behalve deze aanslag, hebben hier iv de laatste maand nog eenige assisteuttn eigenaardige ontmoetingen met koelies gehad, zoo bv. de heer K.. die door de koelies met stokken werd bewerkt en de heer S., die het aan zijn hond te danken heeft d»t een koslie bijtijds verhinderd werd hem van achteren met een mes aau te vallen. Van deze gevallen werd echter niets officieel gerapporteerd, .j-omdat het toch niets geeft.* Dat de menschen hierin gelijk hadden, blijkt nu wel uit de afdoening vau de zaak Wagner. Hiermee is aan het algemeen rechts gevoel niet voldaan.
Neen, de planter in Tamiang heeft hevsch een anderen beschermer noodig tegenover die aanslagen dan de politioueele rechter in den vorm van een gewezen luitenant. De groote mas.a's Nederlandsch eu buiteulaudsch kapitaal hebben er recht op, dat Tamiang bestuurd wordt door een daarvoor opgeleid ambtenaar.
De gevolgen van dezen aanslag zullen geen andere zijn dau brutaler en ouheobelijker optreden vaa de koelies, terwijl de assistenten allen met een vuurwapen gewapend de kebon in gaan en natuurlijk ook bij het minste of geringste van hun wapen gebruik zullen maken, liever dan zich aan een boom te laten binden of met stokken te Uten bewerken.
Koninginnedag.
Koningin's verjaardag zal dit jaar te Medan gevierd worden op 1 Sept. De Commissie voor dit feest stelde gisteravond bet volgend voorloopig programma vast: Topwedstrijden. Matinee Musicale. Peesten voor de militairen en politie. Voetbalwedstrijd. Concert. Bioscoop Esplanade. Zoo mogelijk vuurwerk. Ontvangen ± f 1600 benoodigd * „ 2700 te kort f 1100 Bijdragen worden nog gaarne ingewacht bij den penningmeester van het Comité, den Heer M. J. Lusink, Mocht er niet genoeg in kas komen, dan zou het vuurwerk in rook opgaan zonder te worden afgestoken.
De Engelsche-mail
is heden, naar ons uit Penang geseind wordt, per s.s. van Hogendorp vandaar naar Dcli verzonden.
Havencommissie voor Belawan.
Men seint ons uit Batavia : Benoemd ziju in de plaatselijke commissie van bgstand in het belang van de haven van Belawan de heeren W. H. van Tijen, hoofdadministrateur der Deli-Mij., V. Ris, hoofdadministrateur der United Serd. Rubb. PI. Ltd. te Loeboeq Pakam, W. H. M. Schadee, administrateur der Dcli Spoorwegmij. enM. Chitg, chef dei fiinu V»n Nie k Qo. te Medan.
Vrouwelijke
Ban paar Hollandsche dames zijn gisteren op deze kust geland, die het voornemen hebben dwars-door naar Siboga te reizen, er de boot naar Padang te nemen, en vandaar uit verder onzen Archipel door te trekken. Het zijn de dames Van Bommel van Vloten uit Arnhem — [het zal den leden van Vrouwenkiesrecht* misschien interessseren dat een der beide zusters presidente is vau de Arnhernsche afdeeling en juist van 't congres te Boeda Pesth terugkeerde] —, die naar hier zijn geko^ men uit den drang onze kolonie eens te zien, en nu meteen maar er een rondreis van denken te maken, door over Amerika naar Earopa terug te keeren. Zij reizen met geen ander doel dau ffde wereld te zien", zullen intusschen wel later haar indrukken op schrift stellen. Voor zoover wn weten, is het voor 't eerst dat de tocht door het binnenland van Sumatra door twee alleen-reizende dames wordt ondernomen.
Brownings zonder dispensatie
Meu SBint ons uit Batavia: De Javabode meldt dat hat staatsblad, regelende den verkoop van vuurwapens, is gewijzigd.
Sedert 1 Augustus behoeven koopers van Browniiig»pistole_ geen landvoogdelijke dispeusati i meer te hebben.
Atjeh-mutaties.
Men seint ons uit Batavia: De gewestelijke secretaris V. A. Doeve van Atjeh en O.derhoorigheden is beiast met het bestuur over de afdeeling Noordkuat van Atjah. De officier van gezondheid der eerste klasse A. van der Zjjl is overgeplaatst vau Lho Sjumawe naar Koeta Radja, de officier van gezondheid der tweede klassa J. van der Werlf van Takengm naar Lho Sumawe.
„Diefstal met gewe d".
Drie Klingaieer-cae DroouverKoopers hadden zich hedenmorgen voor den Landraad te verantwoorden ter zake, dat zij ia den nacht van 14 op 15 Jan. vau dit jaar op het weggedeelte tusschen de ondernemingen Rimboen en Uloegoer een landgenoot — eveneens 'n brood verkooper — die daar eenzaam over den wag ging, met stokken en pmngs zouden hebben overweldigd en hem vervolgens, van het geld ber „of 1 dat hij bij zich droeg Getuigen waren daar niet bij tegenwoordig geweest, doch de aangevallene, die natuurlijk ais hoofdgetuige in dit, geding gehoord werd, wist toch betoel betoel te ver-laren dat 't de drie beklaagden en geen anderea geweest waren, die hem aangevallen hadden. Hg had hun gezichten door 't weerlichten, voigeus ziju zeggen, namelijk zeer goed kunnen onderscheiden. 't Vreemde was uu echter, dat andere getuigen weer verklaren kwamen dat 't dien nacht absoluut niet geonweerd of geweerlicht had en dat 't zelfs 'n heidere man.aaoiit was geweest. Eu ook in aadere oplichten weken de verklaringen der gehoorde getuigeu maar al te zeer van elkaar af. Ook de roof kon daardoor niet wettigen overtuigend wordeu aangetoond en Mr. de Heer, die als verdediger van beklaagden optrad, concludeerde dan ook tot vrijspraak, met welke meening de Land-aad gedeeiielijk meeging doar eersten en tweeden beklaagde vrij te spreken en den d'.rde, tegen wiau verschillende verzwarende feiten werden i_gebr„oht, ta veroor. deeleu tot een maand krakal wegens 't toebrengen ?an verwondingen.
Uit Atjeh.
De correspondent vau da Loc. te Koeta Radja geelt in dat blad een beeld, op welke wijze de actie onzer troepen in Atjeh thans plaats heeft en welk een ontberingen en vermosienissen van hen worden geëischt.
Het zal einde 1909 of begin 1910 zijn geweest, dat de toenmalige luitenant der marechaussee Schmidt (aan wieu j.l. 26 Mei de M. W. O. 8a klasse te Arnhem is uitgereikt) te Tangré aankwam met een coloane van twee brigades, met opdracht de Tiro oelama's en T. Dagang op te sporen en tot onderwerping te brengen dan wel on.chadeljjk te maken. Hoewel Schmidt in dat terrein niet vreemd was, werd de eerste tijd benut, om betrekkingen met spionnen aan te knoopen en daartoe had geen beter persoon gekozen kunnen worden, daar Schmidt het Atjehsch uitstekend spreekt en de gewoonten door en dopr kent. Zó„ ver gaat zijn kennis van deze zeer moeilijke taal, dat de Atjehers niet spreken van „toean Schmidt", maar van -Teungkoe', en dan volgt de verbastering van zijn naam; het gampongvolk gelooft bijv., dat hij geen Hollander is; ja, zgn lichaam is dat van een blanda, maar er huist een Atjehsche geest in. Nu ik toch bezig ben met de eigenaardige verhalen omtrent Schmidt, wil ik nog even vermelden, dat ook de .Jannen* (Europeesche fuseliers) mooie (?) en ware (?) geschiedenissen van hem kunnen vertellen. -Zoo was dai eeris een groote schuilplaats gevonden in eea diep ravijn met steile, kale wanden, 't Was bijna onmogelijk om ongehoord en ongezien beneden te komen. Gelukkig woei er een sterke wind van de tegenover gestelda zijde der schuilplaats, als waarop de troep zich bevond en hiervan werd op de volgende handige („ la Münchhausensche wgze) gebruik gemaakt. Allen gingen zitten op hun, nou laten we eens zeggen, partas posteriores; Schmidt voorop. Kwam er een hevige windstoot, dan g*i hrj het teeken—alles gleed omlaag. Sstl (de wind ging liggen !(.* Hier werd de verteU ler in de rede gevallen. „Ach vent, j 9 zwamt!" We daar hei-j'm weer! Jai geloof ook niks; geloof je soms ook niet, dat je geboren bentP"
gJan de opsnijder liegt zelfs als hij slaapt". Nog een ander Jannen-verhaal. Te Tangsé werd Schmidt eens zwaar beschoten. Hij alleen naar buiten en geroepen: „H«i daar, houdt op. Hier is de Teungkoe!" 't Moet „betoel" gebeurd zijn; dat vertellen de Europeesche fuseliers tenminste.
Maar om op ons verhaal terug te komen! Door zn uitgebreide kennis van 't Atjehsch zou het Schmidt mogen gelukken, wat menigeen tot nu toe vruchteloos had beproefd: nl. de Tiroe oelama's- de leiders vau 't verzet in P*dir, onze heftige, fanatieke tegenstanders, die bij hun landgenooten in een reuk van heiligheid stonden, neer te leggen. Zoo lieten ze dus het leven tegen zijn colonne en het is misschien niet onaardig de omstandigheden, waaronder dat geschiedde, eens n» te gaan. De Tiro oelama's dan (er waren er nog twee n.l. Tgk. di Boeket en Teugkoe Tjihi Majet) hadden een schuilplaats gezocht in het zware bsrgterrein, dat Tangsé aan alle kanten omringt. Waar ze te zoeken P
Schmidt paste de volgende methode toe. Vanuit de schnilplaats werd gefourageerd door de bendeleden; kwamen deze in de gamppngs dan werden ze daarin niet gestoord, hoewel Sshmidt altijd daarvan bericht kreeg, mr», waren ze belast en beladen naar hun schuilhoek vertrokken, dan werd vlug uitgerukt eu hun sporen gevolgd. Dit laatste moge nu al erg eenvoudig klinken, i\ is al'ea behalve 'een sinecure, daar de fourageurs alles doen om den! door hen gevolgden weg te verbergen; d. laatste hunner bedekt elk afdruksel der voeten met bladeren of aarde; ze loopen menigmaal achterste voren of volgen rivieren, waar „e geen sporan achterlaten, dan wel beproeven ze hun vervolgers te misleiden door valsche sporen. 11 661 woord—alli mogelijke listen worden aangewend om zich te vrijwaren tegen een overvalling.
Dan komt het er op aau goede ervaren spoorzoekers te hebben, die zich nist spoedig om den tuin laten leiden. Ook in dit opzicht voldeed Sahmidt's troep aan hooge eischen, daar verschelden zijner menßchen een bewonderenswaardige handigheid hadden gekregen ia het volgen van „bekas", dat, eenmaal gevonden, woidt vastgehouden met de taaiheid van een bloedhond. I 8 mea het spoor kwijt, dan teruggekeerd naar de plaats, waar men het nog had en vandaar uit sptraalsgewijze den omtrek afgezocht.
Vertrokken
6 „ per sa. /rßumphius' naar Java, de heeren J. van Wijk, J. A. Liad met echtgen. Eu i kind, van den Broek d'Obrenan, J. H. fiaphan, A. Ls Lorrain, v. d. Voort mat echtgen. ca I kind, L. A. Droste, P. Q. Ch. Severing met echtgenoote, Cl. N. P. v. Hooijdonck, F. filter, P. J. Van' Twisk, van H>oijdonc., Radius mat echtgenoote, A. C. Bpek, C. A. v. d B;rg en W.J.Malone, bei. dekpass.
7 Augustus. Nieuws uit Nederland. De Kabinetscrisis.
De socialisten „ , ..-, draaien bij. Heden raadpleegde de kabinets formateur mr. Cort van der Linden leiders der vrijzinnige concentratie. Onze Haagsche telegram correspondent verneemt dat de formateur krachtige pogingen ia begonnen tot vorming van een kabinet met de eischen der concentratie als program. Da minderheid der socialistische partijconferentie zal aau het buitengewoon congres voorstellen de weigering van portefeuilles. Mr. Troelstra is tot de meerderheid overgegaan. De minderheid telt acht, de meerderheid twaalf leden. (ET.)
Nieuws uit het Buitenland. Amerika en Mexico.
Uit Washington komt bet bericht van het aftreden van den gezant der Vereenigde Staten i n Mexico, hetgeen beteekent dat de Regeering niet meegaat met zgn politiek, (8, T.)