De Sumatra post

ADVERTENTIEN. MOHAMMAD ISA Oude Markt 41 - Medan - Tel. No. 418 SLACHTERIJ VAN UITSLUITEND eerste klasse vee Handel in trekossen en Karbouwen Levert ook Bultzakken gevuld met gehuiverde kapok Prijzen ep aanvraag. 6558 Wilh. Bölsche Ontwikkelingsgeschiedenis Van Zonnen en Zonnestofje- Ontwikkelingsgeschiedenis Van Bacil tot Aapmenseh Uit den Sneeuwknil Het Paard Natuurgeheimen Wereldblik Wat is de Na.uurl De Mensch Prijs per deel, keurig gebonden f 3.90 Boekhandel J. HALLERIMNtë Medan --- Tebing Tinggi 88 IL U C A R D BOTER overal verkrijgbaar. Handel Maatschappij KERKHOFF & Co. PHOENIX BIER overal verkrijgbaar. Handel Maatschappij KERKHOFF & Co. jTcARANG REDJo" JAVA-KOFFIE overal verkrijgbaar. Handel Maatschappij KERKHOFF & Co. ___.__________________..__________________________________________________________________________■ Sindang-Wangie THEE overal verkrijgbaar. Handel Maatschappij KERKHOFF & Co. é * 7709

3E___________S___________________^^ I Telefoon No. 31. I Ontvangen § per s.s. „Prinses Juüanna" I Paling in gelei, per groote pof Gld. 1.75 I (prima kwaliteit, in de Frieschê wateren gevangen) 1 Msioviscii per pof Old. 159 I 7284 Vereenigde Verffabrieken 99H ffl WM M G. M. BOKS & Go. Amsterdam. b a___-_____--_-_i-_i__i_i__i__i_ißHaaMH ■ SPECIAAL adres v@or ■ Japanlakken, Rijtuïglakken, Droge verven, Verf gemalen in Olie ■ -- MATVERVEN - de BEROEMDE GLANSVERVEN „BERNADIN" ■ ■ CALCARIUM-VERVEN „MURINAT" waarmede in de Tropen (special Java) enorme afname en succes b....... ......... worijt behaald CARBOLfNEUM„HECLA"tegen Witte MIERENen HOUTZWAMMEN B - CULTUUR - CARBOLINEUM tegen SCHORS en HOUTZIEKTE van HEVEA-en KOF FiEBOOMEN - - ■ . ........ GOEDKOOP en CHEMISCH ZUIVER ZINKWIT, LOODWIT, LIJNOLIËN, TERPENTIJN - ■ ■■■■■___.____-_B__-__-____l____l_RH ■ Prijzen scherp eonenrreerend. Kwaliteif gegarandeerd. 4227

BoBkhandeIJ.HALLERMAHM Voorradig de nieuwste modellen NAAMKAARTJES Monsters worden op aanvrage gaarne toegezonden. •••^••••e«ft@eec*_***e*o*._»eeM<__®9#

In „De Ingenieur" zet de heer K. den Te x een plan uitren, waarnaar volgens zijn meen ing ook zelfs onder de huidige omstandigheden een begin van uitvoering zo_ zyn te maken met het afsluiten en droogmaken van de T/. u iderzee :

„lk acht den tyd gekomen om de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee te ondernemen." Troonrede-1913.

„A|s financieele onderneming is de afsluiting en dioogmakiug der Zuiderzee niet veelbelovend te noemen. Ten minste als men oordeelt volgens de gegevens van het verslag der F-taatscomissie v.n _B_>4.

„Naar verluidt geeft ook het verslag dat de commissie, benoemd in November 1913 om de begrootingen dier Staatscommissie te herzien, den Minister inmiddels heeft uitgebracht, op de zaak geen anderen kijk.

„Alleen reeds de afsluitdijk zal, volgens de Siaatscommissie, een negental jaren arbeid eischen en een dertigtal millioenen guldens kosten, ongerekend de opgeloopen rente.

„Teneinde aannemelyk te maken dat thans de kosten en vooral ook de benoodigde tyd veel lager kunnen geraamd worden, mogen de volgende opmerkingen dienen.

„Bij dijkdoorbraken en ontgrondingeu zyn dikwijls met zand gevulde zakken gebruikt, en daarby is gebleken dat de enkele laag jute, die den zak vormt, den inhoud, het losse zand, tegen wegspoeleu beveiligt, ook in snellen stroom.

„Ter plaalse waar de afsluitdijk ontworpen is, bestaat de Zuiderzeebodem, volgens de in druk uitgegeven kaarten, hoofdzakelijk uit zand. Met behulp van krachtige büggerwerktuigen kan de dyk iv zeer korten tijd opgeworpen worden, indien het slechts mogelijk is de oppervlakte van den dijk afgedekt te houden met een beschermende bekleeding. De vraag is dus, het in de nabyheid gebaggerde zand te spuiten of op andere wijze te verwerken.

Schrijver dezes stelt zich vooreen reusachtige lap jute, in de lengte reikende van oever tot oever, en breed genoeg om den zaïiddam die de Zuiderzee moet afsluiten, geheel te bedekken.

Die lap wordt dadelijk by het leggen aan de beide lange zijden geballast, als het kan eenvoudigheidshalve met zand, eu zoo noodig met palen of ankers vastgelegd. In het midden is een naad, die piaatselyk wordt geopend voor het inbrengen van het zand. Bij dit inbrengen gaat men in de lengterichting van den dijk heen en weer, zoodat deze gelijkmatig omhoog wordt gewerkt. Of het inbrengen het best kan gescheiden met zandspuiiers, of door andere werktuigen, zou moeten worden,, onderzocht. „De toestand bij het begin van het werk is, dat de stroomsnelheid der getybeweging niet grooter is dan pi. m. 0.50 M. per seconde, dus niet bezwaarlijk is voor het leggen der bekleeding. Nadert de afsluiting haar voltooiïng, is de kruin van den dijk b.v. gebracht op de hoogte van den gemiddelden Zuidrrzeestand, dan zal het binnenwater een stand gaan aannemer, ongevepr halverwege den kruin en den hoogwater-tand. Het verschil in waterstand binnen en buiten den dijk is dan slechts een vierde van het gety verschil. Met 0.20 a 0.30 M. zou htt verschil in waterstand dan al ruim geschat zijn, en dit verschil kan getn stroomsnelheid veroorzaken, die een vernielende werking op de bekleeding uitoefent.

„De snelheid van werken kar, zoer gro?o zyn, zoodat voor de uitvoering een guustige tyd des jaars uitgezocht kan worden. Schat men den gemiddelden profielsinhoud vau den bekleeden dijk op 100 M „ dan is het grondverzet 3 millioen Ms. hetwelk bij gebruik van b.v. 20 baggerwerktuigen, die elk 1000 M 3. per uur verzetten, een werktyd noodig maakt van 150 uren. Binnen twee weken zou dan de afsluiting tot stand zijn te brengen, ongelekcnd den tijd die voor het neerleggen der bekleeding benoodigd is.

„Om nu den dijk af te maken, behooii afgezien te worden van een verdediging met rysweik of steen, enkele blootgestelde gedeelten by de sluizen uitgezonderd. Over htt geheel heeft de dijk geen zeer schadelijke stroomwerking te duchten. Volstaan kan worden met in den dijk zooveel zand en klei te verwerken dat de natuur de beloopen van strar.d en onderzpeschen oever daaruit vormen kan, en dan nog een dyksbreedte overblyft die de noodige zekerheid tegen doorbraak geeft. De millioenen guldens voor aankoop van natuui steen behoeven niet naar het buitenland te gaan.

„Indien de baggerwerktuigen binnen de afsluiting baggeren, kunnen zy rustig doorwerken, beschermd tegen slecht weder. Het zand benoodigd voor strand en oever aan de zeezijde moet daa over den dam worden gestort of jrespoten. De samenstelling der bekleeding kan zóó gekozen worden, dat deze ten minste een jaar lang goed blyft. „Rekent men op een hoeveelheid grond, in den afsluitdijk te verwerken, van 100 millioen M _, dan eischt dit grondverzet één of twee jaren arbeid der 20 baggerwerktuigen, en beloopen de kosten tegen / 0.10 per M 3., niet meer dan 10 millioen gulden. „Voor een bekleeding samengesteld uit jute, genaaid aan een net van staaldraad is, daarenboven nog een millioen gulden te rekenen. „Ook de meerdyken zouden, met een zeer zwaar profiel enkel van zand en klei, veel sneller en met minder kosten kunnen gemaakt worden dan de Staatscommissie berekent. Op de bedreigde punten dier dijken kan nog versterking aangebracht worden alvorens de achteiliggende droogmakerijen bewoond worden ; vóór dus menschenlevens in gevaar komen.

„Indien het groote werk nu, in de tegenwoordige omstandigheden, in uitvoerig wordt genomen, dan kan aanstonds begonnen worden met den bouw van baggerwerktuigen op onze werven, en van de sluizen. Tevens met voorbereidende maatregelen ter wille van de Zuiderzee visschers en hurt aanbelang. Verder met het doen van proefnemingen met de werkwijze die hierboven is geschetst, wanneer ten minste van deskundige zyde daartegen geen overwegende bezwaren worden aangevoerd.

„Als werkverschaffing en als een arbeid van nationale beteekenis heeft het werk in den tijd, dien wy nu beleven, nog grooter waarde dan toen onze Koningin de woorden sprak die boven uit opstel zyn afgedrukt."

De jongste mailbladen brengen ons de eerste berichten omtrent de vlucht van duizenden uit Antwerpen voor het vernielende vuur der Duitscbe kanonnen :

In den nacht van 8 October, te half vier brachten treinen uit Antwerpen de eerste vluchtelingen aan, zoo meldt een telegram aan de „Tel." Enkele duizenden waren te Esschen achtergebleven, wijl daar geen materiaal meer was, om de menschen te vervoeren, ouder wie een groot deel van het corps spoor weggeëmployeerden, te Antwerpen gevestigd. Voor hunne families was een extra-trein geformeerd, die deze vrouwen en kinderen in de veilige richting bracht. Het spoorwegvei keer van Antwerpen van de zuid- en middenstaties af, is gestremd, richting Esschen-Rosendaal uitgezonderd. Door het land van Waes is er nog verbinding.

Men heeft hier getracht de vluchtelingen te herbergen. Grootendeels is 't gelukt, maar een belangrijk aantal bracht den nacht door iv de stationswachtkamers. Tegen één uur drong dof kanongebulder uit de richting der Antwerpsche fortenlinie tot bier door. Omstreeks half drie was aan den buitenkant der stad, tegen de grauwe lucht, de afspiegeling zichtbaar van een feilen brand. Onder de hier aanwezige vluchtelingen verspreidde zich de mare, dat Antwerpen in vlammen opging. De roode gloed boven de fortenlinie was tot ongeveer vier uur zichtbaar. Inmiddels duurde het kanongebulder voort. Antwerpenaren zeiden, dat het longtoms dor Engelschen waren, waarvan het afvuren den grond uren in den omtrek doet trillen.

10 uur voormiddag. De eerste trein uit Esschen kwam heden omstreeks acht uur aan. Daarin weer tal van vluchtelingen uit Antwerpen, onder wie er waren, die hedenmorgen vandaar vertrokken. Alle reizigers zeiden, dat het den afgeloopen nacht „wreed" was toegedaan in Ac Schelde, tad en dat het bombardement van twaalf uur af onafgebroken voortduurt.

3 uur 's namiddags: Er blyven hier vluchtelingen toest.roomen. Itoosendaal is in rep en roer vanwege de droeve optochten der ellende. Gisteren alleen zyn 60.000 vluchtelingen voorby gespoord, naar voor de meesten onbekende streken van ons vaderland of van den bondgenoot aan gene zijde van 't Kanaal. Onpeilbaar is het leed over deze duizelden onschuldigen gebracht, doch ons volk doet zijn plicht. Roerend hartelijk zijn de soldaten voor de vluchtelingen. Zoodra een trein uit Antwerpen zijn passagiers heeft aangebracht, komen onze jongens aangedragen met brood. Zij sjouwen de bagage van de van eigen erf verdrevenen en trachten hunne wenschen te voorkomen ; de militaire gouverneur heeft de inwoners van Antwerpen, die het even konden doen, aangeraden uiterlijk hedenmiddag te drie uur, de stad te verlaten. Het gevolg is dat de stroom der vluchtelingen blijft vloeien.

Te hall-twee werd hier weer zwaar kanongebulder gehoord. Allen, hedenmiddag uit de bedreigde stad aangekomenen, gewagen van de geweldige beschieting van den afgeloopen nacht. Het aanvankelijk vermelde ageeren van een „Zeppelin" wordt niet bevestigd, doch zonder dat, was de uitwerking toch reeds vretselijk. Ean shrapnell kwam neer achter 't Erasmus-gatshuis, ia de Fontainestraat, te Borgerhout, verbrijzelde een aantal ruiten van dat gesticht en van menig in die straat gelegen huis. Aan de Turnhoutsche baan en aangrenzende straten hebben de projectielen vele huizen vernield. Zoo ook in de Engelsche Leien en de Ballaertstraat, achter het Paleis van Justitie.

Te drie uur vannacht stonden de Zuiderstatie en een aantal huizen te Berchem, in brand. Trouwens, Antwerpen-Zuid, waar arsenalen en muiiitiebergplaatsen gevestigd zijn, scheen het vooral te moeten ontgelden, Zoo ook de Zureborgstatie, te Borgerhout. Er zouden drie menschen gedood en verscheidene zyn gewond, wat ik niet kon controleeren.

Er is hier ook een trein met 70 geïnterneerde Belgische soldaten doorgekomen op weg naar Breda. Er zullen nog een 200-tal volgen. Zy zullen te Breda worden geïnterneerd. Er zijn soldaten by, die tydens de beschieting van de vesting Antwerpen, uit de hospitalen zyn ontvlucht. Zij hebben zich te Santvliet aan de Schelde op ons grondgebied begeven.

Dr. Van Hamel Koos en Harmens schrijven in het Mbl. tegen de Vervalschingen : Iv deze verschrikkelijke tijden, waarin bij de menschheid helaas het dierlijke element hoogty viert, achten wij het onzen plicht te wijzen op een niet veel minder afschuwelijk verschynsel bij niet met de wapens strydende personen, n.l. het eventueel misbruik maken van de omstandigheden om zich — óók ten koste van van tal behoeftigen —op onrechtmatige wijze te bevoordeelen. Wij bedoelen in het bijzonder de vervalsching of vermindering van waardevolle bestanddeelen van die levensmiddelen, welke door de droevige tijdsomstandigheden tydelijk gestegen zijn en door de zoo prijzenswaardige maatregelen onzer regeering tegen billijke noteeringen verkocht moeten worden.

Waar derhalve de winst betrekkelijk klein, of in ieder geval niet onrechtmatig groot mag zijn, daar is het helaas te onderstellen, dat geweteulooze personen het zullen trachten te vinden hetzij in een vermindering der kwaliteit, of in een loonende en verzwegen vermenging met minderwaardige bestanddeelen. Overtuigd van de noodzakelijkheid dat vooral in deze ernstige tyden, ieder naar zyn krachten behoort by te dragen om de goede orde van zaken te st eimeu, stelt de redactie van het Maandblad, zoolang deze noodtoestand bestaan zal, ieder iv de gelegenheid, om zich door kosteloos chemisch onderzoek—voor eigen zekerheid —te overtuigen van de hoedanigheid der waren, welke van overheidswege tegen de daarvoor vastgestelde prij ven verkocht moeten worden.

De koopers behooren slechts den naam van den verkooper eu den aard der waren, met hun adres, op te geven aan het bureau der redactie : Keizersgracht 800, Amsterdam, waarna van harentwege de monsters gekocht en onderzocht worden.

Het spreekt van zelf, dat alleen bij twijfel aan de deugdelijkheid der waren deze opgave behoort te geschioden, ton einde onnoodig werk te voorkomen.

Indien opzettelijke vervalschingen geconstateeerd worden, zullen deze met de namen der fabrikanten of leveranciers in het Maandblad gepubliceerd worden.