Het volksdagblad : dagblad voor Nederland

GERRIT SCHULTE'S FRAAIE ZEGE TE NANTES. —Na een geslaagde uitlooppoging komt Schulte met 5 secon den voorsprong op Meulenberg te Nantes aan, waar de bevolking den winnaar hartelijk toejuicht

ROTTERDAM, 8 Juli. — Gistermorgen stond voor de rechtbank te Rotterdam de 32-jarige Japanse stoker Koitiro Kubo terecht. Hij werd beschuldigd van doodslag op den chef-stoker, Kyuji Murata, aan boord van de walvisvaarder Nisshin Maru, waar beiden op werkzaam waren. De beschuldigde zette door middel van den tolk uiteen, hoeveel ellende aan deze daad voorafgegaan was. Hij had in Japan drie maanden in het ziekenhuis gelegen met longontsteking, en had, toen hij pas ontslagen was, gemonsterd op de walvisvaarder, waarbij hij zijn vrouw en kind natuurlijk moest achterlaten. Acht maanden vertoefden zij in de Poolzee, waarbij zij voortdurend aan de dwingelandij van den chef-stoker onderworpen waren, een man die zich niet ontzag om zijn ondergeschikten te mishandelen, die het loon bij kleine beetjes uitbetaalde en als geldschieter fungeerde tegen woekerrente van 15%. Vier man waren onderweg aan scheurouik gestorven, en onder hen was de beste kameraad van den beklaagde, wiens vriendschap hem het heimwee en de ellende aan boord dragelijk maakte. Alvorens zijn kameraad stierf, had hij Koitiro bij zich geroepen en hem plechtig laten zweren, dat, indien hij zich wreekte op den chef-stoker, hij tevens zijn gestorven vriend zou wreken, die hem daarvoor zrjn scheermes overhandigde. Na zijn dood Werd zijn vriend in een kolenzak overboord gegooid, hetgeen niet naliet, een diepe indruk op Koitiro te maken. Het schip was in Vlaardingen voor anker gekomen, de beklaagde had zich gestoten en voelde zich niet in staat om te werken. Daar hij echter geen vertrouwen had in den Japansen scheepsdokter, ging hij naar Rotterdam om zich te laten onderzoeken, maar hij kon zich daar niet goed verstaanbaar maken en hij werd goed bevonden om te kunnen werken. Terug aan boord gekomen, stond hij onmiddellijk bloot aan de spottende opmerkingen van den chef-stoker, die hem zelfs een slag met de vuist gaf. Toen hij aan het werk getogen was, en de loerende blik van den chef op zich gericht zag, werd het hem te machtig. Hij ging naar het logies, zijn eed getrouw, nam hij het scheermes van zijn gestorven vriend, en bond het samen met zijn eigen scheermes aan een stok. Toen ging hij terug naar de stookplaats en viel zijn vijand aan, die zwaar getroffen aan de keel . . iel, En nu staat-deze arme Japanse arbeider, verre van vrouw en kind, voor de rechtbank. Zo ontroerend was het verhaal, dat allen onder de indruk waren. Zelfs het O.M. verklaarde rekening te willen houden met het feit, dat de gevangenis voor dezen beklaagde veel zwaarder is dan voor leder ander, omdat hij met niemand, zelfs niet met den cipier, een woord kan wisselen, en eiste, met aftrek der preventieve hechtenis, 6 jaar gevangenisstraf, waarna de verdediger van den stoker een warm pleidooi voor zijn cliënt hield. De uitspraak wordt gedaan op 14 Juli aanstaande.

GENEVE, 8 Juli. — Gisteren is op de conferentie te Evian van de internationale regeringscommissie voor vluchtelingen de Nederlandse vertegenwoordiger, Mr. W. C. Beucker Andreae, aan het woord gekomen. Hij heeft in zijn rede verklaard, dat de Nederlandse regering diep bewogen was door de tragiek van het Joodse vraagstuk en in het bijzonder door het tragische lot der Duitse vluchtelingen en van hen, die Duitsland zouden willen verlaten, diep bewogen ook door de angstwekkende zedelijke toestanden, die daar voor de Joodse kinderen in het leven geroepen zijn. Hij begroette het initiatief van president Roosevelt met sympathie. Daarna somde Mr. Beucker Andreae op, wat Nederland „getrouw aan zijn traditionele gastvrijheid" voor de vluchtelingen heeft gedaan. Over de vele smetten, op die gastvrijheid geworpen door de vervolging, opsluiting en uitlevering van talrijke emigranten, sprak de regeringsvertegenwoordiger niet.... Wel betoogde hij, dat „Nederland meer en meer heeft moeten inzien, dat het onmogelijk was, aldus voort te gaan". Hij wees erop, dat thans i reeds 24.000 a 25.000 vluchtelingen in ons land vertoeven en de grote werkloosheid onder de Nederlandse arbeiders werd door hem als argument naar voren gebracht om het feit te verklaren, dat de Nederlandse regering „tot haar grote leedwezen sedert enige tijd belet het voortduren van de vluchtelingenstroom toe te staan". Naar zijn mening kon Nederland slechts doorgangsland zijn, een land, vanwaar de vluchtelingen zo spoedig mogelijk worden doorgezonden naaar andere landen.

Hoe geheel anders klonken te Evian de verklaringen van de vertegenwoordigers van Argentinië, Chili en Brazilië. Eerstgenoemde noemde het een eer voor zijn land, wanneer vluchtelingen t>esloten, zich daar te vestigen. „Wij beschouwen dit als een bewijs, dat zy vertrouwen hebben in de toekomst van ons land", verklaarde hij. Teleurstelling wekte echter weer de

houding van den Australischen gedelegeerde, die zeide, dat Australië geen voorrechten kon verlenen aan niet-Britse onderdanen. Zaterdag zullen de besprekingen worden voortgezet; in het bijzonder zal de commissie pogingen in het werk stellen, Duitsland te bewegen een deel van de kosten van de emigratie naar de Zuid-Amerikaanse staten te dragen. De vertegenwoordiger van Roosevelt ter conferentie, Taylor, is tot voorzitter van de commissie gekozen. Het ligt in de bedoeling, deze commissie ook na de conferentie van Evian te laten voortbestaan en haar regelmatig te Parijs te doen bijeenkomen.

De arbeiders moeten, wanneer de grond gelijk is, nog 70 c.M. diep graven, bovendien zijn er nog vele z.g. bulten, die eerst afgegraven moeten worden. Uit de gehele provincie Groningen komen de arbeiders naar Sellingerbeetse en verdienen er hongerlonen. Komen zij van verre, dan slapen zij in

QNZE speciale correspondent bezocht dezer dagen de provinciale werkverschaffing te Sellingerbeetse. Ook daar is het hard werken voor een laaa loon, verstoken van ieder gezinsleven. Ontevredenheid met het harde lot heerst onder de tewerkqestelden, maar ontevredenheid is niet voldoende. De actie Voor werlr en brood, voor J aih?idstijd moet zo massaal worden, dat de regering gedwongen wordt maatregelen te nemen.

keten, houten barakken, men kent ze wel, gespeend van elk gemak, met houten kisten om in te slapen. Vlooien zijn er in overvloed en men ls genoodzaakt, de keten elke dag met lysol te boenen, anders is het er geen uithouden. Dan is het nog zo, dat de plaatsing in de werkverschaffing van de tewerkgestelden dikwijls om de week geschiedt, zodat er elke week andere mensen in d e z e 1 fd e bedden moeten slapen. En lang niet altijd worden de dekens en lakens verschoond. Wanneer de barakken vol zijn, komt het menigmaal voor, dat er voor 3 keten slechts 1 keetbaas is, die de handen daaraan vol heeft en er dus niet de nodige zorg aan besteden kan.

DE Hoge Raad van Arbeid heeft ziel uitgesproken over het voor-ontwerj van wet van minister Romme tot verbod van de arbeid der gehuwde vrouw. Hij heeft met 25 tegen 15 stemmen het systeem van het voor-ontwerp verworpen; de doelmatigheid van het voor-ontwerp werd met 25 „egen 6 stemmen afgekeurd, en met grote meerderheid werd een onderzoek naar omvang en motieven van de arbeid der gehuwde vrouw gevraagd. De Hoge Raad van Arbeid is samengesteld uit ten minste 10 vertegenwoordigers der ondernemers-organisaties en evenveel van de vakcentrales, benevens ten minste vuf hoofdambtenaren en een aanta. deskundigen, allen benoemd door den minister van Sociale Zaken. Dit College heeft thans ongetwijfeld de mening van de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking tot uitdrukking gebracht. Vooral de Vrouwen-organisaties die zulk een krachtige strijd gevoerd hebben tegen het reactionaire wets-ontwerr hebben door hun eenheid een succes bereikt, dat de beste gelukwensen waard ls Deze eenheid moet nog uitgebreid en verstevigd worden, want de belangen de: vrouw vereisen meer dan ooit krachtige verdediging. Intussen is dit de zoveelste politieke nederlaag van de katholieke ministers. Minister Romme opende de reeks zijnei mislukkingen met zijn „kwartje" waarmet hij de massa der arbeiders tegen zich on zette. * Daarna waagde hij zijn treurige pogim om de Nederlandse landarbeiders al werkvee aan het Duitse fascisme uit t. leveren. Onder druk der bevolking en niei het minst van de christelijke en katholie ke arbeiders, moest hn' terugkrabbelen. Niet minder „succes" heeft zgn collega Goseling. Diens ontgrondwetteljjke ver nietig:-g van het asylrecht en de op zjjr bevel doorgevoerde jacht op gevluchte slachtoffers van het Duitse fascisme wekt de aigemene verontwaardiging en in de rijen der profeste: enden staan menselp voelend' '-- '-olieken en christelijken mede vooraan. Zijn behandeling van de zaak-Oss bracht de democraten in geheel Nederland in beroering, jfclfs zijn onmiddellijke aanhangers kon hij niet bevredigen en alleen de Mussertklanten hielp hij aan stof voor hun demagogie. Zijn jongste product, het wets-ontwerp tot beperking van de verenigings-vrgheid, heeft helaas nog niet de nodige aandacht getrokken. Doch wij mogen verwachten, dat de weerstand van democratisch Nederland daartegen groter zal worden dan ooit Wat zeggen de katholieke vakverenigingen de democratische katholieken over dit alles? Het is toch duideljjk, dat het beleid van de katholieke ministers een blamage voor hen is, terwijl zij bovendien verantwoordelijk gesteld worden voor de financiële aanpassingspolitiek van Colijn en de Wilde. Het wordt elke dag duidelijker dat zij tegen de volkswil regeren. En de fascistische invloed spint er zijde bij. Deze toestand is uiterst gevaarlijk, ook voor de katholieke beweging. De weg van Romme en Goseling is dezelfde die ook Brüning in Duitsland en Dollfuss en Schuschnigg is Oostenrijk zrjn gegaan. Aan het eind daarvan wacht de vernietiging door den fascistischen vijand, die zx. zelf de levenssappen hebben toegevoerd. Wij, communisten, aarzelen niet te zeggen ,dat wij het een ramp zouden vinden indien de Nederlandse Katholieke Beweging een dergelijk lot zou tegemoet gaan Dat kan voorkomen worden, als de democratische, sociaal-voelende katholieken een andere weg opgaan, de weg van de samenwerking met alle democratische krachten, met de moderne arbeidersbeweging en met de christelijke en vrijzinnige democratische elementen, voor het afdwingen van een democratisch en werkelijk sociaal regeringsbeleid. En daarvoor is het voornaamste: het vormen van een strijdblok van de moderne, katholieke, christelijke en neutrale vakbeweging der arbeiders. P. de Gr

ROTTERDAM, 7 Juli. — Naar aanleiding van de door de redersvereniging voor de Nederlandse haringvisserij gedane publicaties delen de besturen van de Centrale Bond van Transportarbeiders, en de Ned. R.K. Bond van Transportarbeiders St. Bonifacius mede, dat het aanbod aan de bemanningen om direct na aankomst twee uur vrij te -jeven door hen, na overleg als onvoldoende van de hand is gewezen.

»De Courant—Het Nieuws van den Dag" handhaaft reputatie.

„De Courant—Het Nieuws van den Dag", het afleggertje van „De Telegraaf", dat op het gebied van arbeidersvijandige berichtgeving reeds een grote beruchtheid heeft verworven, doet in haar blad van Woensdagavond een gemene lasterlijke aanval op de stakende vissers. Een correspondent is bij de reders geweest en deze hebben hun nood geklaagd over het slappe optreden van de politie tegen de stakers, die een ware „terreur zouden uitoefenen" en zelfs werkwillige schippers „met de dood zouden hebben bedreigd". Dat is dan ook de oorzaak, schrijft „De Courant", dat er geen loggers naar zee zijn gegaan. Wij protesteren met klem tegen deze gemene aanval op arbeiders, die op wettige en voorbeeldige'wijze hun recht verdedigen tegen een stel oer-reactionaire reders. Geen enkel feit van „terreur" tegen „werkwilligen" kan „De Courant" aanhalen. Men hoeft er niet aan te twijfelen, als een schipper met de dood was bedreigd had de politie allang ingegrepen. Wat „De Courant" in opdracht van de" reders doet is eenvoudig ongehoord. Als de vissers voor een krats in stormweer hun leven wagen bij de visvangst, schrijft „De Courant" over „de helden der zee", maar nu dezelfde kerels voor hun recht strijden, worden ze met modder gesmeten. Een dergel ij k orgaan hoort in geen arbeidersgezin te worden gelezen!

lets koeler VERWACHTING: Aan de kust aanvankelijk stormachtige overigens krachtige tot matige Zuidelijke tot Westelijke of Noordwestelijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt, later met opklaringen, nog regen of onweersbuien, koeler. Hoogste barometerstand 769.3 te Memel. Laagste barometerstand 745.9 te Ross on Wyz in Zuid-Wales.

Ondanks de mooie woorden van medeleven waarin Mr. Beucker Andreae zijn verklaringen heeft omkleed, heeft zijn rede in de kringen der conferentie, maar vooral brj het Nederlandse volk grote teleurstelling gewekt. Immers komen de uitlatingen van den vertegenwoordiger der Nederlandse regering neer op een weigering, aan het hulpwerk voor de Duitse vluchtelingen krachtdadig mede te werken.

Het argument, dat daartoe wordt aangevoerd — de werkloosheid — is door de regering ook voor het nemen van haar jongste maatregelen, waarbij vluchtelingen tot ongewenste vreemdelingen werden verklaard gebruikt en toen, door de interpellatie-de Visser, afdoend weerlegd. Het gaat om een daad van eenvoudige solidariteit. Toen in 1914 een stroom van Belgikwam, heeft men zich ook niet afsche vluchtelingen ons land binnengevraagd, of zij middelen van bestaan hadden of de werkloosheid hier te lande kwamen vergroten. Het bleek, dat het gastvrije volk van Nederland volkomen bereid was, de verzorging der vluchtelingen op zich te nemen. De mensen, die thans om Nederlands gastvrijheid vragen, worden ernstiger bedreigd dan de Belgische vluchtelingen van toen. Hen dreigt in vele gevallen direct levensgevaar, hun bestaan is vernietigd, zij staan aan de hevigste vervolgingen bloot. ; Nederland heeft de plicht tot helpen, net Nederlandse volk is tot die hulp bereid. Dat is o.m. door verscheidene organisaties, ook van kerkelijke zijde, aan minister Colijn duidelijk gemaakt. Anders dan de werkloosheid te vergroten zal de zorg voor de vluchtelignen zelfs economische voordelen brengen.

TIEL, 8 Juli. — Vanmorgen heeft te Tlel een felle brand gewoed, die, ontstaan in de toren van de Dominicuskerk, door de hevige wind werd aangewakkerd en tot ver in de omgeving waarneembaar was. Vanmorgen om tien uur was het grootste gedeelte van de kerk door het vuur verwoest en moest de brandweer zich in hoofdzaak beperken tot pogingen om de aangrenzende gebouwen, waarvan enkele reeds hadden vlamgevat, te behouden. De brand werd enige minuten over achten ontdekt door een kerkbezoeker, die een plechtige uitvaartdienst had bijgewoond. Toen hij buiten kwam sloegen de vlammen reeds naar buiten. De kerkbezoeker spoedde zich weer in het gebouw om de daar aanwezigen te waarschuwen. In grote haast moest het in de kerk aanwezige stoffelijk overschot naar buiten worden gebracht, want het duurde niet lang of het vuur deelde zich aan het gehele gebouw mede. Spoedig was de brandweer met twee motorspuiten ter plaatse. Het duurde echter niet lang of het stond wel vast, dat van het kerkgebouw niet veel meer te redden was. Reeds begon het vuur over te slaan naar de aangrenzende gebouwen. Met man en macht werd op het ogenblik van het verzenden van dit bericht, gewerkt om deze te behouden.

GRONINGEN, 8 Juli. — Ongeveer drie weken geleden is in Groningen een nieuwe werkverschaffing geopend op de terreinen van de V.A.M, te Wijster. Er werden ook arbeiders uit de stad Groningen tewerkgesteld, die moesten ondervinden, dat de arbeidsvoorwaarden in deze nieuwe werkverschaffing nog aanmerkelijk slechter waren, dan in de reeds bestaande. De eerste week werd het basisloon by lange na niet bereikt. Onmiddellijk stelden de tewerkgestelden zich met hun organisaties en B. en W. van Groningen in verbinding, wat tengevolge had, dat de tweede week de loonuitkomsten iets beter waren, maar nog lang niet voldoende. Wethouder Molendijk heeft hierover de vorige week Vrijdag een bespreking gevoerd op het departement van Sociale Zaken in Den Haag, welke onderhandelingen in de loop van deze week nog steeds geen enkel resultaat hadden opgeleverd. Toen het zich dan ook liet aanzien, dat deze week opnieuw met geen mogelijkheid het basisloon te bereiken was, hebben de arbeiders uit de stad Groningen Donderdag in arren moede het werk neergelegd. Zn' weigeren aan het werk te gaan, zolang niet de verzekering wordt gegeven, dat het mogelijk is een redelijk werkverschaffingsloon te verdienen. Ongetwijfeld zal minister Romme hier weer de gebruikelijke weg volgen en de arbeiders aan de honger prijs geven. De arbeiders weten dit en dat zij niettemin het werk neerleggen is het beste bewijs, dat de toestanden in Wijster ondragelijk zijn. De Groningse wethouder van sociale zorg, Herman Molendijk, is een sociaaldemocraat en de arbeiders verwachten, dat hij er niet in zal toestemmen, dat mensen, die voor hun recht opkomen aan de honger worden overgeleverd.

Nederland is mooi, de natuur prachtig. Bos, heide, polderlandschappen, een paradijs voor de vacantiegangers. „Bezoekt uw eigen land", luidt de leuze op het ogenblik. Wij dachten er ook zo over en zijn op reis gegaan en al ging het mooie ons niet voorbij, nog meer werden wij getroffen door de ellendige toestanden, die ook op het platteland heersen. Wij brengen u eerst een reportage over de werkverschaffingstoestanden op het platteland van de provincie Groningen en wel van de werkverschaffing te „Sellingerbeetse". < Sellingerbeetse is een provinciale werkverschaffing .tussen Vlagtwedde en Sellingen, waar honderden H.A. woeste grond ontgonnen worden. Om precies te zijn, er wordt gewerkt aan de ontginning van 800 H.A. woeste grond, waarvan 600 H.A. het eigendom is van de N.V. Verenigde Groninger Gemeenten. De grond bestaat uit zand en hoogveen en is bedekt met heide en nadat het ontgonnen zal zijn, is men van plan er boerderijen op te stichten, die dan verkocht worden aan grote boeren voor geldbelegging.

De werktijd is 50 uur per week en in doorsnee wordt er 24 cent maximum pei uur verdiend. Komen de arbeiders uit industrieplaatsen en zijn ze in een bedrijf werkzaam geweest, dan krijgen ze van de gemeente ƒ 2.— per week toeslag. Men houde er echter rekening mee, dat van dat bedrag het kostgeld wordt afgehouden. Men rekent nu maar uit, wat er verdiend wordt. Er zijn ploegen geweest, die echter vorige weken ook met ƒ 9 naar huis gingen. Dat is dus een uurloon van achttien cent.

Dergelijke toestanden moet men gezien hebben om ze te begrijpen. In weer en wind moeten ook daar de tewerkgestelden, het zware graaf- en spitwerk verrichten. Tyd om uit te blazen hebben ze haast niet, men ziet ze lopen, gebogen achter de zwaar gevulde kipkarren, achter de kruiwagens. Lange rijen achter elkaar, 's avonds meer dan vermoeid en zwaar vallen ze neer, uitgeput door dat slavenwerk. Dan zijn ze bovendien nog een week of langer weg van hun gezin.

Onze ministers praten voortdurend met ten hemel geslagen ogen over „het gezinsleven en gezinsgeluk", dat zü door allerlei gevaren zien bedreigd. Maar met het grootste gemak sturen zij de werklozen ver weg van hun gezin, terwijl in de plaats van inwoning meestal werk genoeg op uitvoering ligt te wachten. Er heerst grote ontevredenheid onder deze arbeiders in Sellingerbeetse. Ook hier is echter organisatie een eerste vereiste. Nog al te veel zijn de arbeiders ongeorganiseerd. Dat mo e t n i e t. Versterking van de bonden is in de eerste plaats nodig.