Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

LEEUWARDEN - De gemeente Leeuwarden moet de komende vier jaar ƒ 12 miljoen bezuinigen. Dat is gebleken bij het berekenen van de gevolgen van de rijksbezuinigingen voor Leeuwarden. De noodzakelijke bezuiniging is bijna twee keer zo groot als de somberste schattingen van de Leeuwarder ambtenaren tot nu toe. „Zon operatie hebben we nog nooit gehad", verzuchtte wethouder Marten Koopmans gisteravond in de raadscommissie voor financiën. „Het is ongekend in de naoorlogse geschiedenis."

De afgelopen week hebben ambtenaren van de gemeentelijke afdeling financiën zich suf gerekend aan de uitkomsten van de tussenbalans, het pakket rijksbezuinigingen van ƒ 17 miljard. Uit overleg met het ministerie van binnenlandse zaken en de Raad voor de Gemeentefinanciën is gebleken, dat de gemeente in de jaren 1992 tot en met 1995 waarschijnlijk ƒ7,7 miljoen minder krijgt uit het gemeentefonds. Daar bovenop komen nog eens allerlei kortingen op speciale rijksuitkeringen.

Toen wethouder Koopmans de nieuwste cijfers gisteravond voorhield aan de raadsleden, voer er een huivering door de zaal. Dat er miljoenen bezuinigd moeten worden was sinds vorige week duidelijk, maar algemeen was rekening gehouden met een bedrag van ongeveer ƒ 6 miljoen. Het werd het dubbele. „Zo veel?", durfde iemand te vragen. „Ja. Zo veel", zei Koopmans. „Alle eerdere stukken hebben hun waarde volledig verloren. Het is ... Het is een operatie die we nog nooit hebben gehad."

Waar het geld vandaan moet komen, daar hebben bestuurders en ambtenaren eigenlijk nog geen idee van. Half maart vergaderen burgemeester en wethouders een hele dag over de aanstaande bezuinigingsoperatie. Aan de verschillende wethouders is gevraagd, voor die dag elk met 7 3 miljoen bezuinigingsvoorstellen te komen. Waarschijnlijk moet elke wethouder zelfs met ƒ 4 miljoen aan plannen komen, om enige keuzemogelijkheden open te laten.

Wethouder Koopmans wil voorlopig geen enkele mogelijkheid uitsluiten om aan extra geld te komen, zei hij gisteravond. De hele Leeuwarder gemeentebegroting van ƒ 470 miljoen zal worden doorgelopen op mogelijke besparingen, zei hij. Van alle mogelijkheden scoort belastingverhoging vooralsnog het laagst, zo bleek gisteravond. Ambtenaren hebben het onderaan hun lijstje gezet. Daarnaast maakten CDA-fractievoorzitter Bearn Bilker, VVDraadslid Marijke Waalkens en PAL-raadslid Harm Brinks gisteravond duidelijk, grote moeite te hebben met hogere belastingen.

D66'er Pieter Bakker opperde de mogelijkheid, te tornen aan de grote bouwprojecten die de gemeente op stapel heeft staan. Zoals de nieuwbouw van de Harmonie, het nieuwe gemeentehuis, het geplande subtropische zwembad en de herinrichting van het Wilhelminaplein. Koopmans wees deze mogelijkheden voorlopig van de hand.

De nieuwe bezuinigingsoperatie moet aan het eind van dit jaar door de gemeenteraad worden goedgekeurd. Voor het eerst sinds een paar jaar wordt daarmee weer ingrijpend in de begroting gekrast. In de jaren tachtig volgden de bezuinigingen elkaar in Leeuwarden elkaar snel op tot een totaal bedrag van ƒ47 miljoen. Sinds vorig jaar ging het de gemeente financieel weer redelijk voor de wind.

SLIJTERIJ - Voor de inbraak in slijterij Mitra in de Insulindestraat is gistermiddag nog een derde verdachte aangehouden. Een achttienjarige inwoonster van Leeuwarden is gearresteerd in haar woning in Leeuwarden, waar tevens de hele buit met een waarde van ƒ3861 aan flessen drank is teruggevonden. Net als de 21-jarige man en de 18-jarige vrouw die woensdag in de Beukenstraat zijn aangehouden, heeft zij de inbraak bekend.

LEEUWARDEN - Leeuwarden krijgt er tot en met 1993 380 plaatsen voor kinderopvang bij. Dat staat in het meerjarenplan voor de kinderopvang, dat de gemeente heeft samengesteld. Bovendien zal worden gestreefd naar samenwerking met het bedrijfsleven. De bestaande drie instellingen voor kinderopvang, de Stichting Kinderopvang Leeuwarden (SKL), het Gastouderproject (GOP) en de Stichting Kinderopvang voor Bedrijven en Instellingen (SKBI), moeten daarom gaan fuseren.

Met de voorgestelde fusie van instellingen voor kinderopvang zal één kinderopvangcentrale ontstaan. Gemeente, bedrijven en instellingen moeten in de toekomst de kinderopvang samen financieren. Daar staat voor de bedrijven tegenover, dat een fors deel van de uitbreiding van het aantal plaatsen (35 procent) voor hen wordt gereserveerd.

De uitbreiding van de kinderopvang in Leeuwarden is een direct gevolg van de zogenaamde Oort-gelden, die het rijk vorig jaar voor het eerst beschikbaar heeft gesteld. Vorig jaar kreeg de gemeente nog ruim 8 ton, in 1993 zal dat ruim ƒ 2 miljoen zijn.

De komende jaren zullen er verspreid in de stad nogal wat nieuwe centra voor kinderopvang bijkomen. De vroegere Taniaburgschool aan De Kei, de voormalige kleuterschool De Beukeboom in de Valkstraat en de Bonifatiusschool wil de gemeente nu definitief bestemmen voor kinderopvang. Verder staan de Ferdinand Bolschool en panden in de Lucas van Leijdenstraat en De Gealanden op het gemeentelijke verlanglijstje. Nieuwbouw staat gepland in Camminghaburen en Aldlan.

Een nieuw project dat binnenkort van start gaat, is kinderopvang voor leerkrachten in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Het ministerie van onderwijs en wetenschappen heeft de gemeente Leeuwarden verzocht hieraan mee te doen. Reden om meer aandacht te geven aan kinderopvang voor leerkrachten is, dat er een dringend tekort is aan leraren. Met het verbeteren van de kinderopvang hoopt het rijk het leraarschap aantrekkelijker te maken. De kinderopvang voor leerkrachten wordt ondergebracht in Aldlan. Voorlopig is er plaats voor twaalf kinderen.

(Advertentie) reklame In het nieuwste maart-nummer van Friesland Post: WEDSTRIJD voor plannen die de leefbaarheid op het Friese platteland kunnen bevorderen. INZENDINGEN TOT 19 APRIL 1991 in drie categorieën WONEN, WERKEN en RECREATIE Deelnemende instanties: fj"vl JB» provmsjr fryslan mKM * provincie friesland /&. KVK • — •■..).a1l I4MI' .-% I -t-n*N(*- W rriesland

LEEUWARDEN - Voetbalvereniging Lions verhuist niet naar sportpark de Hemrik, zoals het plan was, maar naar sportpark Kalverdijkje. Een trainingsveldje en een voormalig hockey veld worden omgebouwd tot een voetbalveld dat aan de normen van de voetbalbond voldoet. Ingenieursbureau Grontmij, dat het sportpark aanlegde, bereidt de herinrichting voor, als de gemeenteraad het goedvindt.

Lions speelde op het Marnixveld tegenover de Frieslandhal. In 1989 besloot de raad om dat veld en het complex Bisschopsrak, waar de Leeuwarder Bedrijfsvoetbalbond speelt, af te stoten Daarmee bespaart Leeuwarden jaarlijks zon ƒ86.000. De buurtvereniging poogde tevergeefs de verkoop te hinderen, door te speuren naar een verdwenen legaat' van barones Rengers, waardoor het terrein alleen als sportveld zou mogen dienen.

Aanvankelijk zouden beide clubs naar sportcomplex De Hemrik verhuizen. Lions bleek daar niets voor te voelen. De Bedrijfsvoetbalbond gaat wel naar De Hemrik. Extra velden zijn daar niet voor nodig, wel moeten de was- en kleedruimten uitgebreid worden. De aanleg van een nieuw veld op sportpark Kalverdijkje kan uit de opbrengst van het Marnixveld gedekt worden.

LEEUWARDEN - Het Gemeentelijk Woningbedrijf (GWB) wil snel aan de slag met een grootonderhoudsbeurt voor 36 woningen in de Spoorstraat te Leeuwarden. Het plan kost in totaal ƒ1.946.000. Een bedrag van ƒ653.268 is voor verbetering beschikbaar van de rijksoverheid. Bijna ƒ 1 miljoen komt voor rekening van het GWB en de rest betalen de bewoners middels een huurverhoging van ƒ 75,90 per maand. De huurders zijn daar inmiddels mee akkoord gegaan. Dertig woningen komen nog voor rekening van het verbeteringscontingent voor het vorig jaar. Voor de laatste zes moet dit jaar een subsidie loskomen, waarbij het GWB verwacht dat het gehele plan in een stroom kan worden afgemaakt.

GEPAKT - Een 28-jarige inwoner van Leeuwarden is gistermorgen aangehouden bij een poging in te breken in een flatwoning in Bilgaard. Daarvoor had hij twee fietsen gestolen in de binnenstad en een ruit vernield van een woning op het Cambuurplein.

Aflevering drie van Luik, Leeuwarder uitkrant, is vermoedelijk laatste, schrijft redactie in voorwoord. Daar gaat „blad met smoel, wars van schijnheiligheid", zoals blad zichzelf noemt. Van plan van bedrijvencentrumbaas Rinus Andringa en Leeuwarder cultuurtempeldirecteuren om eigen uitkrant uit te geven verwacht Luik-redactie niets: „Laten de grote culturele instellingen een extra pagina in Huis aan Huis kopen ...

... Curieus nummer. Overzicht cultuurpunten uit verkiezingsprogramma's is doorspekt met moppen. Raadsleden Peter den Oudsten en Tjeerd Herrema noemen Luik in brief gemiste kans. Jan de Boer, directeur welzijn Leeuwarden vertelt: „Die anekdotische beeldjes in de stad komen mij af en toe de strot uit." Geef eens een zeefdruk weg als relatiegeschenk, raadt hij gemeente aan. „Of je laat een kunstenaar een kruik maken waarin je as kunt bewaren" .. .

... Chris van de Riet, pr-medewerker van de Harmonie, vindt Leeuwarder cultuurbeleid opeenvolging van flaters en blunders en dat past goed in Luik-traditie. Cultuurambtenaar Cor Wetting noemt hij „sinds onheuglijke tijden warmhouder van een stoel op de afdeling cultuur en nog altijd wachtend op promotie ', voormalig wethouder Dolph Kessler, nu bij de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij „is gracieus omhooggevallen naar de vaagste van alle instellingen die net Noorden boven water moeten houden".

Klara Stellema uit Tytsjerk is vorige week vrijdag in Leeuwarder Klokstraat bestolen van haar fiets. Is al erg genoeg, maar vervelender was nog dat fietstas met schoolboeken van Agrarisch Onderwijscentrum daarmee ook is verdwenen. Zaten bibliotheekboeken bij en aantekeningen van drie jaar volgen biologielessen Heeft ze hard nodig voor tentamens en examen eind dit jaar. Leerling vraagt dader. die hier waarschijnlijk toch niets mee kan, deze eigendommen op de een of andere manier terug te bezorgen. Adres staat wel in agenda. Telefoonnummer niet: 05118-2001.

Geen nostalgie in programmaboekje voor vijfentwintigste Leeuwarder Kegeltoernooi. • «as 1958 in Groene Weide, dit jaar laatste in Harmonie, want na sloop verdwijnen kegelbanen. Nieuwe komen in Friesche Club. Johan van der Heijde, voorzitter Leeuwarder Kegelcombinatie, hoopt „dat we als kegelaars en kegelaarsters van de Harmonie ook het volgend ■eizoen kunnen blijven kankeren op banen waarvan we vi kerd zijn dat we daarop nog in lengte van dagen onze dierbare kegelsport kunnen beoefenen."

Eendjes kunnen, nu seizoen milder is, zelf weer op voedseljacht. Maar een vriendelijke oude dame die gratis brood strooit, dat is natuurlijk wel ZO eenvoudig. Foto LC/Paul Janssen

LEEUWARDEN - Woningcorporaties moeten hun huurders met meer zaken van dienst zijn dan het beheer van de woning alleen. Die toekomst schetsten meerdere sprekers gistermiddag tijdens een symposium van de Leeuwarder woningstichting Patrimonium, die met deze bijeenkomst in het Oranjehotel haar 75-jarig bestaan luister bijzette. „Corporaties zullen creatieve ondernemers moeten worden", aldus de Friese gedeputeerde Douwe van der Til, „die een breed pakket aan huisvestingsdiensten kunnen bieden aan een publiek dat niet beperkt hoeft te zijn tot eigen huurders."

'Verzorgd wonen' was het thema van de bijeenkomst. Dat doet denken aan woningen die aangepast zijn aan de behoeften van de groeiende groep ouderen, aldus Van der Til. Maar ook voor andere huurdersgroepen zag hij mogelijkheden tot een uitgebreid aanbod van corporaties. Zo kunnen zij kinderopvang regelen in een leegstaande woning, als daar in een wijk behoefte toe bestaat. Of zij kunnen met een taxibedrijf een vervoerscontract afsluiten. „In veel gevallen hoeven de diensten niet door de corporatie zelf uitgevoerd te worden", stelde Van der Til. Wel kan zij het initiatief nemen.

Wethouder ir. Ap Timmermans van Leeuwarden zat op dezelfde lijn. Na een periode van veel bouwen om in de woningbehoefte te voorzien is het volgens de wethouder nu tijd om vooral naar de kwaliteit van de woningen te zien. De corporaties moeten hun grotere vrijneid om bedrijfsmatig te werken vooral gebruiken voor het aanbieden van diensten aan verschillende huurdersgroepen. in en ook rondom de woning. De wethouder noemde een wasserette als voorbeeld. Ook zijn er onderhoudscontracten te sluiten met buren die een eigen woning bezitten.

Ouderen verdienen veel aandacht, aldus Timmermans. Voor hen moeten naast nieuwbouw „vele woningen uit de bestaande woningvoorraad geschikt gemaakt worden." Maar dat mag niet gebeuren volgens een standaardtype, omdat ook onder ouderen de wensen zeer verschillend zijn. Verder moeten de woningen goed over de stad verspreid liggen. De wethouder zei bezorgd te zijn over de forse huurverhogingen die de rijksoverheid heeft aangekondigd. Dit zal volgens hem veel ouderen treffen, die toch al een groot deel van hun inkomen aan huur uitgeven

Het rijk wil minder subsid» in de woningbouw stoppen, verklaarde Gosse van der Veen, regionaal directeur van het ministerie van volkshuisvesting in Friesland. Het keert meer terug naar „zorg door regelgeving en randvoorwaarden." Belangrijk daarin noemde hij de scheefgroei van huishoudens met hoge inkomens in goedkope huurwoningen, die daardoor niet beschikbaar Komen voor mensen met een kleinere beurs. In de nieuwe ontwerp- Huisvestingswet krijgen gemeenten ruimere mogelijkheden om hiertegen maatregelen te nemen. Daar moeten zij dan ook gebruik van maken, waarschuwde Van der Veen.

Een stevige belastingheffing zou goed werken om huurders uit te goedkope woningen te krijgen, zei Van der Til: „Maar daar schrikt iedereen Steeds voor terug." Controle daarop zou teer moeilijk zijn, reageerde Van der Veen. Meer heil zei hij te zien in een zorgvuldige woningtoewijzing en een aantrekkelijk aanbod aan duurdere woningen.

Voorzitter Sj. de Groot van Patrimonium waarschuwde voor een te sterke concentratie van huurders met dezelfde inkomens in een wijk: „Dan hoeven we wijken geen naam meer te geven. Een bordje met het maximale inkomen is dan voldoende." Van scheefgroei is volgens De Groot overigens ook sprake als huurders hun verplichtingen niet nakomen en buren daardoor een ongestoord woongenot onthouden.

De jubilerende woningstichting besloot het symposium met het symbolisch aanbieden van een cheque van ƒ 75.000 aan vertegenwoordigers van De Wilde Ganzen voor woningbouw voor landarbeiders ni [tobl lt* Brazilië. Een derde deel van tül bedrag was afkomstig van het Nederlands Werklieden Verbond Patrimonium, waaruit de woningstichting in 191r> is voortgekomen. Patrimonium legde daar een/elfde bedrag bij en de rest moet komen uit schenkingen ter gelegenheid van het jubileum.

Voor de bezoekers van het symÏiosium lag een 140 pagina's telend gedenkboek klaar. Daarin doet de Leeuwarder schrijfster Ria Efdée zeer uitgebreid de geschiedenis uit de doeken vanaf de eerste 39 Patrimonium-woningen op een terreintje aan Achter de Hoven tot recente ontwikkelingen als de verkoop van huurwoningen in de wijk Westeinde en de nieuwbouw voor ouderen in het project Nieuw Sonnenborgh.

Gedeputeerde Cok van der Horst metselde gistermiddag zorgvuldig een steen op het eerste muurtje van het nieuwe bedrijfsgebouw. Foto LC Hans Slotboom

LEEUWARDEN - De lang verwachte uitbreiding van het Bedrijvencentrum Leeuwarden is een feit. Gistermiddag legde gedeputeerde Cok van der Horst op het industrieterrein De Hemrik de eerste steen voor de uitbreiding van 3500 vierkante meter. Het Bedrijvencentrum is bedoeld als huisvesting voor startende ondernemers. Met de nieuwbouw is een investering van ongeveer ƒ4 miljoen gemoeid.

Het Bedrijvencentrum Leeuwarden begon in 1985 aan de Jupiterweg met een gebouw van 800 vierkante meter. Twee jaar later kwam daar ongeveer 600 vierkante meter bij. Nu is men gaan bouwen aan de Apolloweg. In twee fasen wordt daar 3500 vierkante meter bedrijfsgebouwen neergezet. Van de benodigde ƒ 4 miljoen komt de helft uit de Europese subsidiepot. Voor de andere helft treedt de Algemene Bank Nederland op als financier.

Directeur Rinus Andringa heeft al bijna de helft van de nieuwbouw verhuurd. De huurders zijn het van oorsprong Duitse Schmidt Bretten, gespecialiseerd in warmtewisselaars, de Industriële Onderdelen Service en de Nederlandse Bestek Service. Ook wordt een contract gesloten met het installatiebedrijf Merx. Verder zijn er contacten met een industrieel fotograaf en een nieuw taleninstituut.

Nu is het Leeuwarder Bedrijvencentrum nog het enige in de provincie. Ben Posthumus, voorzitter van de maatschap Zadelhof f Makelaars, opperde gistermiddag de mogelijkheid dat de provincie Friesland zich op de onroerendgoedmarkt gaat bewegen. Een provinciale participatie maatschappij in vastgoed zou volgens hem ideaal zijn om beginnende ondernemers in de provincie aan een onderkomen te nelpen.

Gedeputeerde Van der Horst liep niet meteen weg met dit idee. „Dat lijkt me niet iets om zomaar te doen. Met onroerend goed moet je heel voorzichtig zijn. Bovendien is het niet zo dat we als provincie niets doen. We nemen deel in bedrijven via de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij. En we steunen andere initiatieven in de provincie om dit soort centra op te richten."

De grijs-cyperse poes van de familie Van Huizen is maandag, na een sprong van het balkon op de eerste verdieping, spoorloos. De poes is drie jaar oud. De familie Van Huizen woont op Pieter Stuyvesantweg 163-b, tel. 159232

Bij de familie Feenema, Martenastate 14, is maandag een zwartbruine poes aan komen lopen. Het dier had een beige vlooienband om en is in verwachting. Het telefoonnummer van de familie Feenema is: 670199.

Familie Hoekstra, Schieringerweg 75, telefoon 665099, mist zwarte ex-kater. Sokjes, bef en snoet van dier zijn wit, twee stippen op neus zijn zwart.

Bij het Leeuwarder asiel (tel. 664300) is vanmorgen een blonde bouvier gebracht. De reu zwierf rond op het Oldehoofsterkerkhof.

Een donkere, cyperse kater is gistermiddag eveneens in het asiel ondergebracht. Het dier, dat een witte Def, witte teentjes aan de voorpoten en witte sokjes aan de achterpoten heeft, hield zich op in de omgeving van het Erasmushiem.

Bij het dierenasiel aan het Kalverdijkje, telefoon 664300, is vanmorgen een American staffordshireterriër binnengebracht, die was gevonden in de Van Leeuwenhoekstraat. Dier, een reu, lijkt sterk op een pitbull en is lichtbruin met wit aan kop, poten en borst.

LEEUWARDEN - Leeuwarden heeft de slag verloren om het nieuwe, noordelijk hoofdkantoor van het Instituut Midden en Kleinbedrijf (IMK). De beslissing is uitgevallen in het voordeel van Groningen. Het algemeen bestuur van het IMK- Nederland heeft de instituten in Friesland, Groningen en Drente van zijn beslissing op de hoogte gebracht.

Het besluit wordt per 1 juli uitgevoerd. De adviesinstituten, die nu nog zelfstandig zijn, zullen fuseren. De beslissing heeft voor de Friese vestiging geen directe gevolgen. De tien personeelsleden blijven in Leeuwarden werken. De personeelsbezetting in Groningen en Meppel blijft in grote lijnen ook dezelfde.

Het Friese IMK-bestuur, en met hem het gemeentebestuur van Leeuwarden, is echter bang dat bij eventuele inkrimpingen de filialen' het eerst het slachtoffer worden. Uitbreiding van het | neelsbestand met specialisten zal daarentegen bij voorkeur in Groningen gebeuren

Voor het gemeentebestuur kwam daar bij, dat de afgelopen jaren al verschillende rijTcsdiensten in Groningen zijn geconcentreerd ten koste van Leeuwarden. Tegen die achtergrond is de afgelopen maanden een flinke lobby gevoerd om de beslissing in het voordeel van de Friese hoofdstad te laten uitvallen.

Het landelijk bestuur vindt weliswaar op korte termijn Leeuwarden het meest geschikt als hoofdvestiging, maar op langere termijn komt Groningen mi aanmerking. Aris Hardeman, voorzitter van het Friese IMK, zegt het oneens te zijn met de beslissing, maar deze wel te accepteren. „Hel gevecht is geweest. Verliezen is nooit leuk, maar we moeten verder."

Henk Postma, de huidige directeur in Friesland, is benoemd tot hoofd voorlichting in de nieuwe organisatie. Hij wordt daa een van de twee lectorhoofden, die functioneren onder de nieuwe noordelijk directeur, Postma blijft werken vanuit Leeuwarden.