Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

ROME (UPI-AFP-CIC) - Zonder ze te lezen heeft paus Johannes Paulus II kort geleden een brief over het vraagstuk van de gehuwde priesters verscheurd. De brief werd hem overhandigd door kardinaal Arns van Sao Paulo (Brazilië), die daarin herziening van het priestercelibaat bepleitte.

Dit deelde Giovanni Gennari, voorzitter van de „Wereldsynode van gehuwde priesters en hun echtgenotes", zaterdagavond mee op een persconferentie te Rome. De .synode" komt deze week voor de tweede maal bijeen, ditmaal in de Italiaanse plaats Ariccia, op een steenworp afstand van het pauselijk zomerverblijf Castel Gandolfo.

De verscheuring van de brief van kardinaal Arns is volgens Gennari een aanwijzing dat de 150 deelnemers, die afkomstig zijn uit 15 landen in Europa en Amerika, weinig hoop hebben dat de paus positief op hun eisen zal reageren. De „synode", die het aantal gehuwde priesters in de hele wereld op 70.000 schat, wil dat het Vaticaan de 5800 priesters, die een verzoek daartoe hebben ingediend, ogenblikkelijk dispensatie verleent opdat zij kunnen trouwen. Het uiteindelijke doel is dat het kerkelijk recht wordt veranderd zodat een rooms-katholiek priester zelf kan kiezen of hij celibatair wil blijven of wil huwen.

Het aantal gehuwde priesters wordt in Nederland op 2100 geschat, in de Duitse Bondsrepubliek op 7000, in Oostenrijk op 600 en in Zwitserland op 100.

Een onderzoek onder de 7000 gehuwde priesters in Italië heeft uitgewezen dat 20 procent de R.-K. Kerk had verlaten, 30 procent op een of andere manier als leek actief probeerde te zijn en dat 50 procent graag hun werk als priesters wilden voortzetten.

Paus Paulus VI ging bijna automatisch akkoord met de verzoeken om dispensatie. De huidige paus heeft daar een stokje voor gestoken.

BARNEVELD - Een huisaan-huis-collecte in Barneveld voor de Stichting ZOA Vluchtelingenzorg heeft bijna ƒ 11.000,- opgebracht. Het was voor het eerst in Nederland dat ZOA een dergelijke collecte organiseerde.

Dank zij de medewerking van 88 collectanten en vele gulle gevers in de gemeente Barneveld kon in totaal ƒ 10.738,05 aan ZOA worden overgedragen. De onkosten voor het organiseren van deze huis-aan-huis-collecte bedroegen slechts ƒ 10,-.

Het hoofd van de afdeling pers en publiciteit van ZOA, de heer E. Fokkema, verklaarde desgevraagd bijzonder blij te zijn met het resultaat van deze collecte. Hij zei te hopen dat het voorbeeld van Barneveld/Voorthuizen in den lande zal worden nagevolgd. Er is namelijk veel geld nodig om de steeds groter wordende stroom vluchtelingen te kunnen helpen.

RABAT - Marokko heeft zaterdag een aantal christenen vrijgelaten uit de gevangenis als gebaar van welwillendheid naar aanleiding van het bezoek van de paus, zo werd uit diplomatieke bronnen vernomen.

Hoeveel gevangenen precies werden vrijgelaten werd niet meegedeeld, maar onder de vrijgelatenen bevonden zich 14 Fransen, negen Spanjaarden, vijf Italianen en drie Britten. Marokko telt in totaal naar schatting 50.000 christenen.

Overigens houdt de paus niet alleen ten aanzien van het celibaat, maar ook als het om abortus gaat, voet bij stuk. Het Vaticaan heeft 24 vrouwelijke religieuzen in de Verenigde Staten, die het afwijzende oordeel van de R.-K. Kerk over abortus niet delen, gewaarschuwd dat zij uit de orde worden gezet als ze hun mening niet herroepen. Vorig jaar ondertekenden ze een advertentie in de „New Vork Times", waarin ze hun afwijkend standpunt bekend maakten.

Het dreigement werd uitgesproken door kardinaal Jean Jerome Hamer, hoofd van de Vaticaanse congregatie voor de religieuzen, na een bezoek aan de Verenigde Staten. De advertentie noemde hij een schandaal. De ondertekenaars hebben zich te houden aan de leer van de Rooms-katholieke Kerk, die abortus in alle gevallen afwijst, aldus mgr. Hamer.

Reeds vorig jaar had Hamer bij de religieuzen erop aangedrongen hun mening te herzien. Zij weigeren dit met het argument dat ze niet tegen hun geweten in kunnen handelen.

Volgens een woordvoerder van de Amerikaanse bisschoppenconferentie is er nu geen compromis meer mogelijk in deze zaak.

Voor boeken en leermiddelen in het wetenschappelijk onderwijs, het hoger en het middelbaar beroepsonderwijs staat 700 gulden genoteerd. Voor hetzelfde in de rest van het voortgezet onderwijs is dit 350 gulden. Als onderwijsbijdragen worden genoemd: 772 gulden voor het voortgezet onderwijs, 1292 gulden voor het hoger beroepsonderwijs (hbo) en 1604 gulden voor het wetenschappelijk onderwijs (wo).

Voor de hoogte van de rentedragende lening is rekening gehouden met de toekomstige draagkracht. In het wetsvoorstel staan de volgende maxima voor op te nemen leningen genoemd: 3500 gulden voor het wo, 2500 gulden voor het hbo, 1500 gulden voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo), duizend gulden voor het vierde en volgende jaren van het voorbereidend wetenschappelijk en hoger algemeen voortgezet onderwijs (vwo en havo) en niets voor het overige voortgezet onderwijs.

Is de studie daarmee nog niet gefinancierd, dan is er de aanvullende beurs. Deze varieert van 1056 gulden voor de studerenden in het wo, via 1744 gulden voor studenten in het hbo, 2224 gulden in het mbo tot 2374 gulden voor de overigen in het voortgezet onderwijs.

De terugbetaling van de studieschild mag geen financieel dwangbuis zijn. De aflossing is daarom beperkt tot vijftien jaar. Deze periode kan eventueel ingaan na een aanloopfase van twee jaar. Aan de hand van het zuiver inkomen kan worden bepaald of minder mag worden afgelost dan overeengekomen.

Op de basisbeurs zijn toeslagen mogelijk. De eerste is de tegemoetkoming in de reiskosten van de thuiswonende studerende. Ook zijn er toeslagen voor de studerende met een financieel afhankelijke partner en voor de alleenstaande studerende met een of meer kinderen. Heeft de partner een eigen inkomen, dan zal daarmee rekening worden gehouden bij de vaststelling van de studiefinanciering. Studeren beide partners dan is de samenloop van twee studietoelagen niet van invloed op de hoogte ervan.

In het nieuwe stelsel wordt ervan uitgegaan dat de studerenden voor de kosten van levensonderhoud en studie van hun ouders afhankelijk zijn. Onafhankelijkheid blijft gewenst maar is op dit moment niet te betalen. Voor studerenden van wie de ouders weigeren hun studerende kinderen te onderhouden, is in de regeling geen voorziening getroffen. Aangenomen wordt, dat in de nieuwe situatie de weigerachtigheid minder problemen geeft dan thans het geval

De ouderlijke bijdrage hangt af van inkomen en vermogen. Van het inkomen wordt het belastbaar minimumloon vrij gelaten. Wat er meer is, wordt in schijven verdeeld met de omvang van de helft van het belastbaar minimumloon. De bijdrage beloopt tien procent van de eerste schijf, twintig van de tweede, en dertig procent van alle volgende schijven. Met meer studerende kinderen uit een gezin wordt rekening gehouden.

Naar raming zijn er volgend jaar 515.000 studerenden van achttien tot dertig jaar die voor studiefinanciering in aanmerking komen. Ze zijn als volgt verdeeld: wo 110.000, hbo 130.000, mbo 175.000, overig voortgezet onderwijs 90.000 en een restant erkend onderwijs 10.000.

(van onze onderwijsredactie)

ALMKERK/GOES - Gisteren zijn de laatste van een reeks van zeventien nieuwe gereformeerde basisscholen van start gegaan. Het betreft scholen in Almkerk en Goes. Overigens zullen naar verwachtig ook in augustus 1986 opnieuw (minstens) drie nieuwe scholen voor geref. basisonderwijs de deuren openen.

De geref. basisschool 'De Wingerd' in Goes begon gisteren met een zgn. inloopuur, waarbij ouders en belangstellenden gelegenheid kregen het schoolgebouw te bezichtigen. Er wordt deze week ook nog een open avond gehouden. De officiële opening zal rond de herfstvakantie plaatsvinden. Naar verwacht wordt zal dan namelijk de definitieve inrichting van het gebouw voltooid zijn.

Een groot aantal van de 80 leerlingen van 'De Wingerd' bezocht tot voor kort de gereformeerde basisschool 'De Regenboog' te Middelburg. Door o.a. de groei van de kerkelijke gemeente Goes werd enkele jaren geleden besloten een eigen school te stichten, met als belangrijkste voedingsgebied Zuid-Beveland. Men heeft als voorlopige behuizing de beschikking gekregen over een voormalig drieklassig kleuterschoolgebouw en een noodlokaal, dat overigens nog vervangen moet worden. Aan de school zijn vier vaste leerkrachten verbonden: de heer P.F. Immerzeel, de heer G.J.W. Timmermans, mej. P. Joosse en mej. K.Smit. Als parttime leerkracht functioneert voorlopig mevrouw A.C. Immerzeel-Verkade.

De voorlopige behuizing van de geref. basisschool te Goes

De nieuwe school in Almkerk gaat uit van de schoolvereniging Land van Heusden & Altena en Breda e.o. Sinds gisteren is 'Best' hiermee niet meer de enige gereformeerde school in Noord-Brabant. Naar verwachting zullen behalve kinderen uit het Land van Heusden & Altena en uit Breda e.o. in de nabije toekomst ook kinderen uit de Bommelerwaard en uit de omgeving van Sprang-Capelle/Waalwijk de school gaan bezoeken.

Bij de aanvraag om bekostiging was indertijd het aantal van 62 leerlingen opgegeven. Deze verwachting is ruimschoots overtroffen: de school begon gisteren met 83 leerlingen. De totale personeelsformatie bedraagt 4,5, zodat meteen in vier groepen kon worden begonnen. Als directeur is de heer S. van der Hoek aan de school verbonden. De heer W. Buenk en de dames M. Bijker en I. de Jong completeren het viertal full-timers. De rest-vacatures (0,5) is nog niet vervuld.

Het bestuur heeft van de verschillende overheidsinstanties alle denkbare medewerking gekregen. Zo is o.a. toestemming verleend voor de bouw van een vierklassige nieuwe school. Die is volgens plan voorjaar 1986 gereed. Tot die tijd worden de lessen gegeven op drie plaatsen: de Geref. Kerk te Almkerk, een muziekgebouw en een cultureel centrum. De belangrijkste aderlatende scholen zijn die te Hardinxveld-Giessendam (± 45 leerlingen) en Best (± 10 leerlingen).

Vandaag wordt in een bijzondere algemene ledenvergadering de tweede Brabantse gereformeerde basisschool officieel geopend.

In drie plaatsen zijn inmiddels aanvragen gedaan voor plaatsing van nog weer nieuwe geref. basisscholen op gemeentelijke scholenplannen: in Steenwijk, Spijkenisse en Nieuwegein. Zij hopen in 1986 te kunnen beginnen. In nog enkele andere plaatsen denkt men eveneens over schoolstichting, maar zijn nog geen concrete stappen ondernomen.

DEN HAAG (ANP) - Alle studerenden van achttien tot dertig jaar die voortgezet of hoger onderwijs volgen, hebben met ingang van oktober volgend jaar recht op' een basisbeurs: 3520 gulden voor de thuiswonende en 7520 gulden voor de uitwonende student. De ouders blijven verplicht naar draagkracht bij te dragen in de kosten van levensonderhoud en studie van hun kinderen. Is deze bijdrage niet voldoende, dan kan het betreffende kind een rentedragende lening tot een bepaald bedrag afsluiten. Levert deze nog te weinig op, dan verstrekt de overheid een aanvullende beurs, die ten hoogste 4556 gulden bedraagt voor een uitwonende student aan universiteit of hogeschool wiens ouders van een minimumloon moeten rondkomen.

Dit blijkt uit het wetsvoorstel voor een nieuw stelsel voor de studiefinanciering dat minister Deetman van onderwijs en wetenschappen maandag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het gaat 3,3 miljard gulden kosten die worden opgebracht uit wat nu voor studiefinanciering en voor de kinderbijslag van de betreffende studerenden wordt uitgegeven. De kinderbijslag voor deze jongeren wordt dan afgeschaft. Van de 3,3 miljard gaat 2,4 miljard op aan de basisbeurzen.

Voor wie jonger dan achttien jaar is en hoger onderwijs volgt, blijft er de kinderbijslag en komt er een overigens niet kostendekkende tegemoetkoming in de studiekosten. De basisbeurs is het grootste deel van de nieuwe studiebeurs. Voor levensonderhoud moet aanvullend nog 1502 gulden worden gefinancierd, 750 gulden voor de ziektekostenverzekering voor wie niet in het ziekenfonds zit, alsmede bedragen voor het onderwijs en voor de aanschaf van boeken en leermiddelen.

MINISTER DEETMAN

Tijdens een kerkdienst in de Wassenaarse Kievitkerk werd zondag mevr. M.A. Bezemer bevestigt als eerste vrouwelijke predikant van het garnizoen Den Haag en als tweede vrouwelijke legerpredikant in Nederland.

Met het nieuwe stelsel voor studiefinanciering wordt ook invoering voorgesteld van lesgeld voor wie achttien jaar of ouder is en voortgezet onderwijs geniet. Minister Deetman van onderwijs en wetenschappen wil dit voor volgend jaar zien vastgesteld op 1030 gulden.

Het lesgeld moet door de scholen worden geïnd bij de ouders van alle leerlingen van achttien jaar en ouder. Het komt in de plaats van schoolgeld naar draagkracht, dat door de rijksbelastingdienst wordt ingevorderd. De regeling voor het lesgeld sluit zoveel mogelijk aan bij die voor de onderwijsbijdrage voor het hbo.

Een samenhangend beleid voor de heffing van eigen bijdragen in het onderwijs werd in 1983 geformuleerd voor schoolgeld, collegegeld en cursusgeld. De bijdragen worden gebaseerd op de kosten van het onderwijs. Voor het hoger onderwijs zijn het collegegelden die in wetten vastliggen. Voor het overige onderwijs konden regeling voor eigen bijdragen niet worden ingevoerd voor er een nieuw stelsel voor studiefinanciering is. Minister Deetman heeft tegelijk voorstellen ingediend om de collegegelden te verhogen: voor de universiteiten en hogescholen van 1250 tot 1604 gulden en voor het hoger beroepsonderwijs van duizend naar 1292 gulden.

WILLEMSTAD (ANP) - Bij de regeringsvoorlichtingsdienst in Willemstad op Curagao is niets bekend van een eventuele reis van de Antilliaanse minister-president mevrouw Liberia-Peters naar Nederland in verband met besprekingen over de raffinaderij van Shell. Dit heeft de RVD in Willemstad bekendgemaakt. De RVD reageerde met deze bekendmaking op eerdere berichten als zou een bezoek van de Antilliaanse premier aan Nederland op korte termijn niet uitgesloten zijn.

ROTTERDAM (ANP) - De familiekamer van de Rotterdamse rechtbank heeft afgezien van een verdere behandeling van de zaak tegen de woongroep in de Schiebroekselaan.

De inmiddels overleden Engelse predikant D. Martyn Lloyd Jones schreef een pastorale handreiking voor kerkmensen, die het moeilijk hebben met wat genoemd wordt „het probleem van de geschiedenis". Hiermee wordt bedoeld het probleem bijv. „om twee wereldoorlogen te verklaren, want zulke gebeurtenissen schijnen onverenigbaar te zijn met wat de Bijbel leert t.a.v. de voorzienigheid Gods".

Dit ene citaat kan meteen al een paar dingen duidelijk maken. Het boekje is geschreven voor het Engelse publiek en staat tegen de achtergrond van de Engelse (kerkgeschiedenis. Bovendien is het geschreven in 1953. De vragen naar het 'hoe' en het 'waarom' van het verloop van de geschiedenis worden hierdoor wel eens anders ingevuld dan wij dat vandaag zouden doen, al gaat het wel om vragen, die ook vandaag nog spelen. Omdat dergelijke vragen ook centraal staan in het bijbelboek Habakuk, heeft de schrijver hier zijn uitgangspunt gekozen. Aan de hand van (de uitleg van) enige passages uit Habakuk worden de 'tijdsvragen' behandeld. Zo is een instructief boekje ontstaan, dat de lezer ook zeker verder brengt. Het boekje bevat een aantal lezenswaardige passages, bijv. over: - het bij alle problemen vasthouden aan de heiligheid en de trouw van de Here (Hab. 1:12); - het voorleggen van alle problemen aan de Here en het openstaan voor Zijn antwoord, zonder zelf te blijven piekeren (Hab. 2:1); - het gebed, dat niet op eigenbelang gericht mag zijn, maar dat moet zijn een buigen voor het plan van de Here (Hab. 3:2). Anderzijds moet ook worden gezegd dat het boek Habakuk helaas niet tot zn recht komt. De behandeling ervan is te fragmentarisch; omdat de auteur veel te snel van Habakuk overspringt op zn eigen tijd, wordt het geheel ook wat moralistisch.

De reikwijdte van het antwoord van de Here op het Hem door Habakuk voorgelegde „probleem van de geschiedenis" wordt niet gepeild. Ook bij het doortrekken van de lijnen binnen de heilshistorie stelt het boekje teleur. Alleen bij de behandeling van Hab. 3 worden de lijnen doorgetrokken; maar omdat hier de exegese faalt, kunnen ze niet echt overtuigen.

Kortom: dit boekje draagt een goede, bemoedigende boodschap uit. Maar als hulpmiddel tot een beter verstaan van de boodschap van het boek Habakuk schiet het helaas te kort.

N.a.v.: D. Martyn Lloyd Jones, Vrees niet. geloof alleen..., Het boek Habakuk en het probleem van de geschiedenis Kampen, 1984. Prijs: f 12,90.

Beroepen te Schiedam cT* Struik teHoogeveen.

Beroepen te Barneveld t , teElspeet. eiajMc;

Beroepen te Poortvliet- o, Pieters te Genemuiden.

LEIDSCHENDAM

In een brief aan de pred kanten en kerkeraden wii« het moderamen op de k mende Israëlzondag (6 okt& ber) en de demonstratie bij Hp Dokwerker in Amsterdam Uit solidariteit met de joden in Hf Sovjetunie.

De bevrijding veertig j^ geleden uit de nazi-terreur is een extra reden om ook te den ken aan joden die nog steeds met onderdrukking worden geconfronteerd, aldus de brief. Er gaat volgens het moderamen een bemoedigende uitstraling uit van deze demonstratie te Amsterdam.

HILVERSUM (ANP) - De Japanse firma Olympus, onder meer bekend van haar camera's, heeft via een Westduitse advocaat bezwaar gemaakt tegen het gebruik van deze naam door het Europese satellietprogramma, dat 1 oktober van start moet gaan, zo is door de Olympus-directie bevestigd.

VATICAANSTAD - Een kleine tien uur zal het bezoek duren dat paus Johannes Paulus II op zondag 8 september zal brengen aan het vorstendom Liechtenstein. Behalve een ontmoeting met jongeren en een tweetal missen is er een particulier bezoek aan vorst Franz Josef II van Liechtenstein en*diens gezin in het slot te Vaduz, waarna regering en parlement hun opwachting komen maken.

AMERSFOORT - Het Katholiek Nieuwsblad leent per 1 september redacteur Peter Latjes voor enige tijd uit aan het r.-k. bisdom Den Bosch. Bisschop Ter Schure zou op korte termijn zonder persdienst komen te zitten, omdat zijn perschef en een redacteur van het bisdomblad hem binnenkort verlaten.

De vraag, of het verblijf van Israël in, en de uittocht uit Egypte, ook binnen Egypte zelf hun (aanwijsbare) sporen hebben nagelaten, heeft al velen beziggehouden. In zijn boekje 'De tien plagen en Egypte' wil dr. J. Broekhuis, Ned. herv. predikant te Voorthuizen, deze vraag opnieuw onder ogen zien.

Om bij de beantwoording van deze vraag echter niet te vervallen in enormiteiten a la Velikovsky (wiens naam in dit boekje meer dan eens valt), is niet alleen een gedegen ken-

nis van de Egyptische bronnen noodzakelijk, maar ook een scherp oog voor de eigen aard van de Egyptische geschiedschrijving.

Op dit punt boezemt de schrijver zeker vertrouwen in. Niet alleen schrijft hij gedocumenteerd, ook zijn bescheiden doelstelling („te bezien of de bijbelteksten harmoniëren met de historische contekst van het oude Egypte") lijkt ons, afgedacht van de formulering, juist.

De manier waarop de schrijver zijn doelstelling uitwerkt, valt echter tegen. Eerst belicht hij de achtergrond van de intocht in Egypte. Hij vermeldt dat het verschijnsel van Egypte binnendringende Aziaten, die kwamen delen in de welvaart, een aantal malen wordt aangetroffen in de Egyptische geschiedenis. Daarbij duikt ook de naam 'apiru' op (verwant met Hebreeën'), buitenlanders, die door de farao's meer dan eens als dwangarbeiders werden gebruikt. In dit kader past dan volledig de bouw van Pithom en Raamses door de Israëlieten (Ex. 1:11). Dwangarbeid en uittocht wil de schrijver dan plaatsen in de tijd van farao Ramses II (13e eeuw).

Deze benadering achten we op zn minst eenzijdig. Vele van de door de schrijver naar voren gehaalde gegevens kunnen evengoed pleiten vooreen uittocht in de 15e eeuw. Dij ligt ook meer in de lijn van l Kon. 6:1 en van andere gegevens (bijv. uit de Amarnabrieven). De schrijver is hier te se lectief; de geïnteresseerde lezer ontdekt in dit onderde^ trouwens ook niet veei nieuws. Na vervolgens gesproken te hebben over de rol van de tovenaars en over de functie v 'de stof en 'de slang » Egypte, gaat de auteur over op de plagen. Ook hier gaat het hem eron& aan te tonen, dat de Dl^Z gegevens harmoniëren met van het oude Egypte, zoo • duidelijk wordt dat „we »' te maken hebben met een st mythische geschiedscnrv ving" (p. 62). _s De schrijver haalt gegev^ aan, die aan moeten Be^cn«jst de plagen passen in °e..L van de tijd, waarin de öu hen plaatst. De geint(^,. seerde bijbellezer, die een t woord zoekt op de vraag was de betekenis van de V gen binnen de Egyptische \d. ligieuze) belevings*f^t. krijgt echter nauwelijks

woord. t Het boekje sluit af me^. korte weerlegging van kovsky's ideeën °mtreor-mtreisCorplagen. De weerlegging' fi reet, maar erg beknop^ heeft in het geheel van boekje niet veel functie„,et of Kortom: een boekje rrif zich een aantal 6:^ gegevens, dat echter de g resseerde bijbellezer verder brengt. N.a.v.: Broekhuis, '•^■f plagen en Egvff-.c 1984. 95p. Prijs:} I***