Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

-TEBDAM (ANP) - Heii sJ .ft in 1985 een netto- RSÏktvan/ 265,4 mil- &f n ƒ 229,2 mll3°en ln '* nit betekent een winst- P , van 15.8 procent. De i ÜP*Lt per aandeel steeg

«STERDAM (ANP) - De effectenbeurs is nieuwe week in een vaste (ming begonnen, waarmee [herstel van vorige week (kracht werd voortgezet, issemotieven waren de (edaling, de gunstige sternen Wall Street, terwijl |de dollar zich met een verrherstel niet onbetuigd liet. (vriendelijke stemming in uitend groeide allengs uit leen zeer vaste stemming, iirbij de actieve aandelen It guldens hoger uit de rtt werden geplukt.

an de internationale aan- B spande Unilever de on met een winst van Mop ƒ 376,30. Hoogovens |op met een verbetering if 2,50 op ƒ 92,80 en Akzo {ruim ƒ 3 tot ƒ 169,20. Éüdijke Olie werd ƒ 1,20 iwaard op ƒ 169,70. In de jciële sector trok ABN jaan tot f 588,50 evenals fenstandsbank op ƒ 224. ieraar Aegon werd % hoger gevraagd op fever VNU kon slechts fa%s hogere prijzen worifeaachtigd. Dit leverde fc.Ws een winst op die ■Alt middaguur tot ƒ 8 ■Mroeid op ƒ 311. Else■Reg ƒ 21,50 tot ƒ 180,50. Wlag Heineken. Het aanfterd ƒ 8 meer waard op ■ Gist-Brocades werd ƒ 5 Per op ƒ 274 en Ahold 1 ƒ 3,30 aan tot ƒ 76,60.

«MVISHAL Ivan een medewerker) EN - Aan de vrijdagt'werd aangevoerd: 16.940 kg <2 kisten tarbot en griet; 110 ""kabeljauw; 1454 kisten wij- M 503 kisten schol; 278 kisten r' 2945 kisten haring en 273 'diversen. ïpen in guldens: per 1 kg: tar«,s2-25,91; grote tong 16,02--[ grootmiddel tong 16,01--kleinmiddel tong 15,92--t tong één 16,09-15,31; tong ■16,29-15,92. Per 40 kg: tarbot I"*™: griet 611-550; kabeljauw rr"246; kabeljauw twee 310--übeljauw drie 300-236; kabel- 282-240; kabeljauw vijf *: schelvis vier 222; schol één ■schol twee 108-92; schol drie 'j schol vier 90-71; wijting "°-54; tongschar 364-244; ha*ee 22,80; schar 94-67; haai "«gen 132-17; bot 26. EN ZILVER - Prijzen van gisjW.Oo uur: Goud onbewerkt [ »J/43°- vorige 27.650-28.150; ,*"verkoop 29.860 laten, vo- laten. Zilver onbewerkt C rige 420"490; Bewerkt f°p 520 laten, vorige 520 la-

j^ (aan- en verkoop'vanrf buitenlands bankpaï;u^aB u^ geldend in Amster- Li &nse dollar 2,51-2,63 ££°,nd 3.55-3,85 C^fr(ioo) 5,33-5,63 L^lOrii^ H 1.25-115,25 15,70-17,70 1,50-2,00 Pfra«hr 1761-88 Nvfï.,?» 35,25-38,25 NsTki'100' 131.50-136,00 100' 33.50-36,50 34,00-37,00 SiM?> 28,75-31.75 SS'ttSP IS.»" 16.40 S^UM?' 135"2.05 fc^K(lOO) 48,00-51,00 Sd r(100) 0,40-1.10 J^-ranrt 3,25-3,55 £doliard 1.23-1,48 1.75-1,87 "PtóhdOQ) 0,21-0 29

De werkgevers hanteren vaak als tegenargument dat er nu al vele duizenden onvervulbare vacatures zijn en dat er nauwelijks gekwalificeerde werknemers te vinden zijn. Die schaarste op de arbeidsmarkt zou alleen nog maar groter worden als de werkweek verder wordt bekort. Maar volgens Kruse, directeur-generaal van de arbeidsvoorziening, valt het met die schaarste wel mee. Er blijven slechts tussen de 10.000 en 15.000 vacatures langer dan drie maanden openstaan. Waar werkelijk knelpunten zijn moet je naar andere oplossingen zoeken, maar voor de overige 96 procent doen zich op de arbeidsmarkt geen problemen voor bij verdergaande atv, betoogt Kruse.

Ongeveer 60 procent van de huidige arbeidsreserve, oftewel 400.000 werklozen, is volgens hem zonder meer inzetbaar. „Dat is genoeg om te voldoen aan de vraag die je schept als je de 32-urige werkweek in een keer zou invoeren", zegt de topambtenaar. „Schaarste is als argument tegen arbeidstijdverkorting zeker niet houdbaar. De werkgevers gebruiken het schaarsteargument, dat opgaat voor zon vier procent van de beroepsbevolking, om de arbeidstijdverkorting voor iedereen af te wijzen. Dat is klinkklare onzin".

Kruse vindt het tempo waarin de atv wordt doorgevoerd te laag. Hij sluit ook niet uft dat de werkweek nog korter moet worden dan de beoogde 32 uur. „Als het eenmaal zo ver is, moet je kijken hoe hoog de werkloosheid op dat moment is. Is die te hoog, dan zal je verder moeten gaan". Ook vindt Kruse atv in een tempo van elke twee jaar twee uur te traag. „Op die manier word je ingehaald door andere factoren. De stijging van de arbeidsproduktiviteit, de toename van overwerk en uitzendarbeid, allemaal effecten die de herbezetting nadelig beïnvloed hebben", aldus Kruse.

Uit een onderzoek van het ministerie bleek dat van november '84 tot mei '85 slechts 2,5 procent van alle vacatures het gevolg was van arbeidstijdverkorting. Dat zijn 15.000 vacatures op jaarbasis en dat is veel te weinig, vindt Kruse. „Het zou veel beter zijn als je in twee stappen van elk vier uur, die kort na elkaar gezet moeten worden, naar de 32--urige werkweek gaat. De effecten laten zich dan niet meer wegreorganiseren". Atv opN weekbasis leidt volgens Kruse tot de hoogste herbezetting. Hij vindt atv in de vorm van roostervrije dagen, waarvoor in de stap naar 38 uur is gekozen, geen goede zaak. Dat is de weg van de minste weerstand. Het is de eenvoudigste en goedkoopste manier, maar de herbezetting is heel laag. Kruse wijst erop dat vorig jaar tijdens de feestdagen rond kerst en oud en nieuw tal van bedrijven 14 dagen dicht waren. Dat betekende bedrijfstijdverkorting op grote schaal, waardoor het effect van de atv voor een groot deel teniet werd gedaan. Voor herbezetting is geen bedrij f stijdverkorting nodig maar moeten de bedrijven juist langer open blijven.

Daarom vindt Kruse het helemaal niet zo gek als er eens een serieuze discussie op gang komt over het werken op zaterdag. „Het gebeurt overal: in de gezondheidszorg, in het winkelbedrijf, waarom dan niet in andere sectoren? Persoonlijk vind ik het bij voorbeeld zot dat de arbeidsbureau niet op zaterdag geopend zijn".

ROTTERDAM (ANP) - Het beleggingsfonds Robeco meent, dat ook in 1986 de voorwaarden voor een gunstig beursklimaat aanwezig zijn. In het jaarverslag tekent de directie daarbij aan, dat de huidige koersniveaus kwetsbaarder zijn voor eventuele tegenvallers. De kaspositie van het fonds van 9 procent van het vermogen wordt dan ook achter de hand gehouden om bij tussentijdse dalingen gebruik te kunnen maken van goede koopgelegenheden.

Het totale resultaat op een belegging in Robeco heeft vorig jaar 29,1 procent bedragen.. Het leeuwedeel kwam voort uit koersstijgingen. Door een forse uitbreiding van het belang in Europa (van 31,8 naar 42,7 procent van het vermogen) heeft het fonds kunnen profiteren van uitstekende koersontwikkelingen op de beurzen in ons eigen werelddeel. De omvang van de Amerikaanse portefeuille werd teruggebracht van 39,9 tot 28,3 procent van het vermogen.

Het dollarrisico van het Amerikaanse belang was vrijwel het hele jaar voor meer dan de helft afgedekt, waardoor ook de waardestijging van de Amerikaanse beleggingen per saldo een positieve bijdrage tot een goed resultaat leverden. De dollardekking was eind 1985 verlaagd tot 35 procent, op dit moment is het nog slechts 5 procent. Het totale belang in het Verre Oosten en Australië bleef vorig jaar vrijwel onveranderd. Naast een uitstekend koersresultaat stegen ook de inkomsten bevredigend. De netto-inkomsten gingen van ƒ 312 miljoen naar ƒ 335 miljoen. Voorgesteld wordt het dividend te verhogen van ƒ 2,72 tot ƒ 2,92. Het vermogen voor winstverdeling nam toe van ƒ 7607 miljoen tot ƒ 9186 miljoen, een stijging van 20,8 procent. Per saldo werden 1,8 miljoen aandelen ingekocht. Na de terugkoop van aandelen in de eerste zeven maanden kon in de laatste maanden een terugkerende belangstelling voor Robecoaandelen worden geconstateerd.

ROTTERDAM (ANP) - Verhoging van de accijnzen van benzine en diesel en verhoging van de motorrijtuigenbelasting voor auto's die rijden op LPG heeft desastreuze gevolgen voor de benzinestationhouders. Dat schrijven de Nederlandse organisatie van olie- en kolenhandelaren (Novok) en de Nederlandse vereniging van zelfstandige benzinegrossiers (NVZB) in een brief aan het kabinet en de Tweede Kamer.

In reactie op recente plannen van minister Ruding van financiën de accijnzen te verhogen om de verlaging van de aardsgasinkomsten op te vangen, stellen de verenigingen dat met name de benzinestationhouders in de oostelijke grensstreek hun nering wel kunnen opdoeken als de maatregelen doorgaan. Het wordt dan voor Nederlandse automobilisten nog lucratiever om de grens over te gaan en hun tank in West-Duitsland te vullen.

„Het kan niet zo zijn dat een dergelijke oneigenlijke accijnsmaatregel de valbijl moet worden voor de benzinestationhouders.

Maandag 10 maart

Actieve aandelen noteringen 16.15 u. 7/3 18/3 Aeeon ƒ 106,50 ƒ107,70 Ahold ƒ 73,60 ƒ 75,60 Akzo ƒ 166.20 ƒ170,00 ABN ƒ 584,00 ƒ589,00 Alrenta ƒ 147,10 ƒ147,50 Amev f 78,70 ƒ 78,90 AMRO ƒ 107,30 ƒ107,60 Assur.RDM ƒ 135,50 ƒ135,90 BührmannTett. ƒ 155,00 ƒ158,00 Dordt Petr ƒ 160,00 ƒ161,80 Elsevier-NDU ƒ 178,00 ƒ179,00 Fnkker ƒ 87,70 ƒ 85.20 FGH f 4L40 / 40'70 rittßrocades ƒ 269,00 ƒ276,00 Heineken ƒ 229 00 ƒ236.80 Hoeken Holding ƒ214.00 ƒ222,00 Holl. Beton Groep ƒ 150.00 ƒ150.00 "°L°Mgovens ":«> t si:» Kon Olie ƒ 168.30 ƒ169.90 JW.JJO Nedlloyd Groep f m.50 ƒ177,50 8CmémVedre^n,ten »!» Öo,U 68.00 ƒ 67,80 i L ! .837^ f^?3S Rodamco i f ?5 10 50hnC° f 49 90 ƒ 49.10 SSr f 367.00 ƒ378.50 VNU ƒ 303,00 ƒ310,00 Volker Stevin ƒ 35.50 ƒ 35,00 Wessanen ƒ 254,50 ƒ257,80 Westl. Utr. ƒ 49,40 ƒ 49,50 Handel, md., div. noteringen 16.29 u ACF Holding ƒ 287,00 ƒ290,00 Audet ƒ 158,50 ƒ158,00 Bam Holding ƒ 85.60 ƒ 82,00 Beek A.L. van ƒ 179,00 ƒ174,00 BeersZonen ƒ 268,00 ƒ274,00 Berkei's Patent ƒ 38,00 ƒ 38,30 Blydenst.Willink ƒ 84,30 ƒ 84,50 Bols ƒ 132,90 ƒ132,70 Borsumij-Wehry j 689,00 ƒ693,00 Boskalis Westm. ƒ 18,00 ƒ 18,00 Bredero ƒ 210.00 ƒ212,00 Brink/Molyn ƒ 70,20 ƒ 69,80 Ceteco n.-r Cert. ƒ 339.00 ƒ343.00 Cindy-Key ƒ 89,60 ƒ 88.80 Cr. Lyon. Ned. ƒ 111,00 ƒlOB,OO CSM n.-r Cert. ƒ 275,00 ƒ280,00 Dcli Mij. ƒ 184.50 ƒ185,00 Desseaux ƒ 147,00 ƒ149,00 Dordt. Petr. pref. ƒ 157,20 ƒ158.90 Econosto ƒ 110.00 ƒllO,OO Eriks ƒ 286,00 ƒ290,00 Furness ƒ 62,00 ƒ 62,50 Gaïnma Holding ƒ 262,00 ƒ267,80 Grasso ƒ 205,00 ƒ209,00 GTI Holding ƒ 100,00 ƒ 99.50 Hagemeyer ƒ 55,00 ƒ 56,50 Hoek ƒ 145,50 ƒ146.50 Holec ƒ 289,00 ƒ293,00 Hunter Douglas ƒ 65,10 ƒ 65,00 IHCCaland ƒ 21,90 ƒ 21,80 Intern. Muller ƒ 70,20 f 70,00 Industr.-My ƒ 97,00 ƒ 98,00 KBB 10% C.Pr. ƒ 79,50 ƒ 80,50 KBB n.-r Cert. ƒ 80,00 ƒ 31,50 Kluwer ƒ 213,50 ƒ214,00 Kon. Papier ƒ 121,50 ƒ121,50 Macintosh ƒ 92,00 ƒ 92,00 Medicopharma ƒ 287,00 ƒ284,00 Meneba ƒ 127,50 ƒ 129,00 Naarden ƒ 55,30 ƒ 55,30 Nagron ƒ 37,00 ƒ 36,60 NBM-Bouw ƒ 12,60 ƒ 12,40 Norit ƒ 225,00 ƒ225,50 Nutricia n.-r Cert. ƒ 211,00 ƒ211,00 Nutricia GB ƒ 202,00 ƒ201,00 Nijverdal-T. Cate ƒ 120,00 ƒ121,00 Ned. Scheepshyp. ƒ - ƒ Otra ƒ 303,00 ƒ300,00 Palthe ƒ J 38.00 ƒ140,00 Pont. Houth. ƒ 57,00 ƒ 50,00 Sarakreek ƒ 41,50 ƒ 41,00 Smit Int. ƒ 36,50 ƒ 36,40 Telegraaf ƒ 321,00 ƒ321,00 Thomassen & Dr. ƒ 57,80 ƒ 57,50 Twijnstra-Gudde f 80,90 ƒ 80,60 Verto ƒ 83,00 ƒ 84,90 VMF Stork ƒ 292,50 ƒ294,50 VRG ƒ 118,00 ƒllB,OO Wegener n.-r Cert. ƒ 72,50 ƒ 75,00 Wolters Samson ƒ 355,00 ƒ360,00 wyers ƒ 63,00 ƒ 63,50 ANP-CBS-koersindices 7/3 10/3 Algemeen 250,70 254.10 Algemeen-lokaal 267,00 268,80 Internationals 233,10 238,20 Industrie 244,90 246,60 Scheep-en luchtv. 223,90 224,30 Banken 409,50 411,20 Verzekering 659,30 662,70 Handel 245,10 247,60 CBS-oblig. index 113,40 113,60 Rendem. Staatslen. 6,52 6,49 waarvan 3-5 jaar 6,33 6,31 waarvan 5-8 jaar 6,54 6,51 waarvan 5 langste 6,54 6,50 Rendem. BNG-len. 6,95 6,95 Rendem. Banklen. 6,62 6,57 Rendem. Pandbr. 6,57 6,55

UTRECHT (ANP) - Topambtenaar mr. F. Kruse van net ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid vindt dat verdergaande arbeidstijdverkorting (atv) bij uitstek de methode is om de massawerkloosheid aan te pakken. De werkgevers hebben gelijk als ze zeggen dat atv financieel niets oplevert, maar atv is ook nooit bedoeld om de rendementen te verbeteren. Het is geen oplossing voor een economisch, maar voor een sociaal probleem, aldus Kruse.

„Als we er in Nederland niet mee doorgaan, zit je tot 2015 met een werkloosheid van tussen de 800.000 en de één miljoen. Dat is onaanvaardbaar", zegt hij in Zin, het blad van de Industriebond FNV. Deze bond bereidt momenteel stakingen in de industrie voor nu de meeste werkgevers aan het cao-front weigeren te praten over een verdere verkorting van de werkweek.

„Persoonlijk vind ik het zot dat de arbeidsbureaus op zaterdag gesloten zijn..."

RIAAD (RTR-DPA) - Saudi- Arabië en vijf andere landen aan de Perzische Golf vinden het huidige niveau van de olieprijzen onaanvaardbaar laag en zijn van oordeel dat er alleen een eind kan komen aan de crisissituatie op de oliemarkt via samenwerking tussen alle producenten, zowel binnen als buiten de organisatie van olie-exporterende landen (OPEC). Dit blijkt uit een verklaring die is uitgegeven na afloop van overleg van de ministers van olie van de landen van de Gulf Cooperation Council (GCC) in Riaad.

De bijeenkomst in de Saudische hoofdstad was bedoeld om een gemeenschappelijke gedragslijn uit te stippelen voor de ministersconferentie van de OPEC op 16 maart. De leden van de GCC, samen goed voor een olieproduktie van omstreeks 7,5 miljoen vaten per dag, zijn Saudi-Arabië, Koeweit, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Qatar, Bahrein en Oman. Alleen de eerstgenoemde vier landen zijn aangesloten bij de OPEC.

Het internationale energiebureau (lEA) zegt in zijn jongste maandelijkse rapport over de situatie op de internationale oliemarkt dat de produktie van de OPEC in het eerste kwartaal van dit jaar was afgenomen. De organisatie raamt de produktie in het lopende kwartaal op gemiddeld 16,8 miljoen vaten per dag, bijna een miljoen vaten minder dan de 17,6 miljoen vaten in de laatste drie maanden van 1985. Het lEA schrijft deze ontwikkeling toe aan produktievermindering in Libië, Iran, Nigeria en Irak.

Saudi-Arabië en de VAE zullen in het eerste kwartaal van dit jaar meer produceren dan in de laatste drie maanden van 1985. Het lEA verwacht dat de Saudische produktie zal toenemen van gemiddeld 4,2 miljoen vaten tot 4,3 miijoen vaten en dat ook de produktie van de VAE met 100.000 vaten zal groeien tot gemiddeld 1,3 miljoen vaten per dag.

WASHINGTON (RTR) Hoewel er ruim voldoende voedsel in de wereld beschikbaar is, zijn er nog steeds honderden miljoenen mensen in de ontwikkelingslanden die honger lijden. Dit komt doordat zij eenvoudigweg het geld niet hebben om de vereiste hoeveelheid levensmiddelen te kopen, zo staat in een rapport van de Wereldbank.

Volgens de bank zijn er in de derde wereld ongeveer 700 miljoen mensen die onvoldoende eten om een actief leven te kunnen leiden. Bijna de helft daarvan is acuut ondervoed. Zelfs in landen die genoeg voedsel produceren om in hun eigen behoefte te voorzien, heerst nog steeds honger, aldus het rapport.

De voedseïproblemen kunnen volgens de Wereldbank niet worden opgelost zonder de armoede aan te pakken, maar wel kan worden geprobeerd een aantal maatregelen te nemen voor de korte termijn.

AMSTERDAM - België krijgt eind dit jaar een tweede Hema-vestiging, als een winkel in Gent de deuren opent. In 1984 ging in Turnhout een Hema open. Hema, onderdeel van KBB (Bijenkorf-concern), zal zich „verder oriënteren" in België, aldus een bekendmaking van Hema. In ons land zijn 192 Hema-winkels gevestigd.

Binnen enkele weken, of anders binnen enkele maanden, wordt de gulden — samen met de Duitse mark — waarschijnlijk weer duurder ten opzichte van andere Europese munten. Daarbij gaat het men name om de 'franken' (de Franse, de Belgische en de Luxemburgse frank), de Italiaanse lire en de Deense kroon. Als het tegen de zomer wordt, heeft deze 'herwaardering' van Europese munten als zichtbaar effect dat Nederlanders goedkoper met vakantie kunnen in Frankrijk, België en Luxemberg, Italië en Denemarken. Omgekeerd wordt het voor inwoners van die landen duurder in ons land met vakantie te gaan. Dat is in beide gevallen ongunstig onze economie.

De Nederlandse economie, althans de toeristische sector, heeft er in de afgelopen jaren van geprofiteerd dat, als gevolg van de economische teruggang, meer mensen in eigen land met vakantie gingen. Nu de inkomens weer toenemen, is de kans groot dat verder gelegen oorden opnieuw de voorkeur krijgen. Ook in de tweede helft van de jaren zeventig was er sprake van een massale uittocht naar het buitenland. Het tekort op onze reisbalans nam toen een record-omvang aan (meer dan ƒ 6 miljard). In de eerste helft van de jaren tachtig is dat tekort aanmerkelijk geslonken, maar in de komende jaren kon dat wel weer eens groter worden, als de gunstige economische ontwikkeling van dit moment tenminste doorzet. Het buitenland trekt veel Nederlanders nu eenmaal meer dan het eigen land. Het weer speelt daarbij een belangrijke rol, maar ook de behoefte er 'echt eens even uit te zijn' en kennis te maken met andere landen en culturen zijn elementen die meewegen. Uit het voorgaande blijkt al wel dat financiële aspecten zoals de prijs van buitenlandse geldeenheden, bij de keuze van een vakantiebestemming niet doorslaggevend zijn. Er wordt wel naar gekeken of een land duur is of niet, maar een devaluatie (waardevermindering) van bij voorbeeld de Belgische frank betekent niet dat Nederlanders ineens besluiten en masse bij onze zuiderburen op vakantie te gaan. Muntaanpassingen krijgen in dat opzicht pas betekenis als ze enkele jaren achtereen plaatsvinden. En dan nog kan het zijn dat prijsstijgingen in het betrokken land het effect van een devaluatie meer dan teniet doen. Wie als vakantieganger in België boodschappen doet, zal gauw tot de ontdekking komen, dat hij wat dat betreft beter in Nederland had kunnen blijven. Ook Engeland is mede door zijn relatief hoge prijsstijgingen, die tot op heden voortduren, een duur vakantieland geworden. De recente koersdaling van het pond (ongeveer tien procent ten opzichte van eind vorig jaar) doet daar niet veel aan af. Behalve effect op het toerisme heeft een waardestijging van de gulden ook tot gevolg dat de import goedkoper wordt en de export duurder. Nu zitten we om het eerste niet direct te springen, gezien ons nu reeds minimale inflatietempo. Op een duurdere export zitten we al helemaal niet te wachten, omdat we daar nu eenmaal voor een belangrijk deel van moeten leven. De uitvoer naar de Verenigde Staten en Groot-Brittannië zal door de koersdaling van de dollar en het pond toch al een stuk moeilijker worden.

Het onbevredigende van een herwaardering van munten is steeds weer dat goed beleid in feite wordt afgestraft en slecht beleid beloond. De bedoeling van een devaluatie is immers dat de betrokken landen daardoor beter kunnen concurreren. Anders gezegd: hun export wordt goedkoper, zodat deze kan groeien, terwijl de import duurder wordt, en dus zal worden afgeremd. Beide aspecten hebben een gunstig effect op de economische ontwikkeling. Er zijn echter koninklijker wegen om dat te bereiken, bij voorbeeld loonmatiging en bezuinigingen op de overheidsuitgaven. Nu worden landen die hun zaakjes beter voor elkaar hebben (bij voorbeeld een overschot op de betalingsbalans, een niet al te omvangrijk begrotingstekort en een lage loon-, en prijsstijging) daarvoor in feite beboet met een waardestijging van hun munt. Deze bevordert de import en bemoeilijkt de export. Weliswaar loopt het in de praktijk vaak zon vaart niet, maar dergelijke officiële aanpassingen van de wisselkoersen geven toch altijd weer een onplezierig gevoel.

Mogelijk in maart, maar anders in mei of juni, is het waarschijnlijk weer zo ver. Dan zullen voor de achtste maal sinds de oprichting van het Europese Monetaire Stelsel (EMS) de onderlinge koersverhoudingen worden herzien. De vorige zeven aanpassingen vonden plaats in de periode oktober 1979/ maart 1983. Er is dus wel wat verbeterd doordat er nu een veel grotere tijd tussen zit. Wel zullen ook dit maal weer de mark en de gulden duurder worden en de andere munten (de franken, de Deense kroon en de lire) goedkoper. De vorm verschilde nog wel eens wat (bij voorbeeld een volledige of een gedeelde re- en devaluatie), maar het effect was steeds hetzelfde. De verwachting is dat de mark en de gulden deze keer 4 a 5 procent duurder zullen worden, terwijl de franken gelijk zullen blijven. Afhankelijk van de verkiezingsuitslag zal de Franse frank mogelijk zelfs ook licht revalueren (2 a 2,5 procent). Een devaluatie wordt voorzien voor de Deense kroon en de Italiaanse lire (resp. 1,5 procent en 4 a 5 procent). In een paar maanden tijd kan echter nog heel wat veranderen.

Het sentiment op de beurs kan snel omslaan. Was tot en met vorige week maandag de stemming nog behoorlijk in mineur, dinsdag en woensdag maakte het Damrak een paar grote sprongen voorwaarts. Ging de index 'algemeen' maandag nog omlaag van 242.6 naar 240.4, dinsdag volgde een spectaculair herstel tot 245.2 en woensdag tot 249.3. Donderdag kwam er nog een schepje bovenop op 251.4. Reden voor de forse verbetering van het koerspeil, zowel van obligaties als van aandelen, was de verwachte discontoverlaging — donderdag — in Duitsland en Nederland. Een dag later volgden Japan en de Verenigde Staten. Andere positieve factoren waren gunstig bedrijfsnieuws (met name het onverwacht goede resultaat van Unilever) en de verwachting van een goed beursjaar (Pierson, Helding en Pierson). Het bedrijfsleven zal immers vermoedelijk meer kunnen afzetten, terwijl de kosten omlaag gaan door de dalende olieprijzen en de lagere rente. In tegenstelling tot de laatste weken heeft het goede nieuws negatieve factoren als onzekerheid over de olieprijs en de dollar, begrotingsperikelen en een afwachtende houding in verband met de nadere verkiezingen, nu naar de achtergrond kunnen dringen. Het herstel werd gisteren krachtig voortgezet met een stijging van de index algemeen van 3,4 punten (van 250.7 naar 254.1). Ter verklaring werd gewezen op de rentedaling, de goede stemming in Wall Street en een koersstijging van de dollar (vooral belangrijk voor de internationals). De dollar ging gisteren omhoog van ƒ 2.5315 naar ƒ 2.5560 (plus 2,5 cent). Ten opzichte van het slot van de handel van vrijdag bedroeg de stijging zelfs ruim 4,5 cent.

Het begint er voor de tinproducerende landen steeds somberder uit te zien, nu ook het — voorlopig — laatste reddingsplan is mislukt, dat vorige week een eind had moeten maken aan de al vier en een halve maand slepende tincrisis. Deze begon op 24 oktober vorig jaar, toen de aankopen ter ondersteuning van de bodemprijs moesten worden gestaakt wegens geldgebrek. De prijs op de Londense metaalbeun (LME) bedroeg toen 8140 pond sterling per ton. Dat is tegen de koers van toen 34.750 gulden. Alleen al door de koersdaling van het pond is de waarde van het tin inmiddels verminderd tot 29.780 gulden.

Tot voor kort rekende men erop dat bij hervatting van de handel een prijs van 6500 pond (24.115 gulden) haalbaar zou zijn, maar dat is nu twijfelachtig geworden. 6500 pond is de prijs die op dat moment gold op de 'grijze markt. Een hervatting van de officiële handel, die al öinds 24 oktober 1985 stilligt, zou voor de tinproducerende landen (o.a. Indonesië, Malaisië, Thailand, India en Bolivia) al een zware aderlating betekenen. De prijs kan echter nog verder dalen als de banken de voorraden die zij in onderpand hebben, op de markt gaan brengen. De banken hebben meer dan een miljard gulden te vorderen van de Internationale Tinraad (ITC) en hun geduld is zo langzamerhand uitgeput. Een ultimatum dat zij aan ITC hadden gesteld, is vorige week donderdag verlopen. In kringen van de ITC bestaat kennelijk de verwachting dat de banken hun dreigement om 'hun' voorraden te verkopen, niet ten uitvoer zullen brengen, omdat zij daarvan zelf ook flinke schade zouden ondervinden. Het is echter wel duidelijk dat de situatie zo niet lang meer kan voortduren. Eén ding is in ieder geval zeker: de tinprijs zal bij hervatting van de handel flink omlaag gaan, tot schade van toch reeds arme ontwikkelingslanden.