Leeuwarder courant

Officiëele Drukwerken z[ju vpr! Rai BIT 1.....Li5U1_.h\.M"0..1i, Adres! DE RIEMERBTRA IT B, tO 's Ure.

De Revalenta Arabica. ivor da ■■■.-. 1 i .!''. ' ilijkt door il"ii • verkocht ik eon bus \ ratten die m ■ n l!:,,ï" unstigc i'tn aal, Ie Hi ■■• t. mij .rit ant* . dal bjj /.' r voW kan was over da heilzamo working dor U. zijn kiiul, na lang \' ■ iudckn gebruikt te hobbon, 1: hooi In ■ a . i|u Lij mij moodoi-Og te verkrijgen. J. DRA.OER hr ii iralenta spijs on boloofl loven i n gezondheid aan aha Ljjders; niemand bchoe.l meer aan ajjne ge* rtezing t>' wanhopen. stoppingen, itt. I, diarrha uur, Wü». ~/, hatikloppt*' gen , hoofdpijn ,d" . graveel, maagl ■nik , /,-/'.' ii n , /■ doeningen, <,■■ ', braku nop i ilonta in: kleine bus I u' / '.MO, 2 8.7 R, lU*/ ■'' De lic. ■ i ■ ' eid, door „1- VOJJ W ' -'' I ~ ■■ ~......--■ is. VerkooptN-ia to kmti Leenwaï . 1 I, in Ha BMtrkt, i no. 84 len Gh.br. de * i.,_-»:T. wart., 8. 8. O li-, Dookum \ Behaaftm»i i I dök . 8 uren, P- ''■ 'j' randa Pa. • d ' D.jk ; lieoronvi >n. : ■ ifakkiun , .i. B. de Boor: < :.. G. v. ik, Wed. 'i. Poébu. •* as tere atedea in de bekende Depots t„' 2de ..U"»'.'"'1

Star Botman, die da i gedaan doot In do zevende lej.enl.nuit 'J Februari j .1. een spreekbeurt to vervullen, Uu tl een verp kc^" ,lot aan '■ ld. Toen Vrijheid in 't nlgcrnccn , thans werd de vrijheid op een cukcl gebied meer oil beschouwd, namelijk do Vrijheid van a,

Ken blik opds geschiedenis I. ooi incu in dit op/.i.lit was vooruitgegaan. Dour sla.cmij.door . dpunt gekomen. 11 /.en, dut het loi .kclijk 1 betcherming vnn de nijvere bevolking tegen» over de maehthl langzamerhand in een dwang]ak, dat do vrijeen weldadige ontwikkeling vaa de i.jvcrhcid l ieder mocht Brbci.lcn . '.echts liet VS- ' tijd Cn Vlij aanzienlijke uitgaven het mi i hij uitoefenen en dut llechta liiuneu b. , /en. Een bel tapper mocht slecht. tcnoen( , nieuwen maken ; een l'ubrikant van vilten hoeden mocht geen audero hoeden vervaardigen, enz. id op nij verhei dgeMed til liet gevolg, en de alsch-ffing in 17'JS vnn wegc den Staat van allo gilden wn» een wéldaad , waardoor een icd.r ),< I kreeg ccn door hem zelfgekozen arbeid uit te oefenen.

De voordeden van die viije arbeid zijn talrijk; een dor vooria.amsten is de concurrentie, de vrije het mogelijk dat de mar ktprijs, de piijs zooals die door vraag en aanbod wordt bepaald, in overeenstemming is met den jinjs, dat i 3 do eom dis a;.n gr,.. arbeidsloon vo^r een voorwerp is besteed, vermeerderd met rio uitgaven die de ondernemer voor zij» Icvcnronderhontl gcduicndc de lila,! moeien .ier belangrijk voordeel is do vrije lic een ieder hi t werk te doen, waarvoor hij het meest geschikt is en als gevolg d_«rvnn de zou belangrijks v. lacifcr. , horloges, ja eigenlijk alle voorwci i fibrickraatig vervaardigd worden, danken hun lsgcn prijs aan de toep ling van r.ibei.i, da.'.r dit grootere handigheid en winst aiMi tijd tengevolge liccli en bovendien d aanleiding is geweest tot het riucn van uitvin Niel iedere arbeid ia echter in dezelfd. mg van •■ el geschikt; het minst zeker reischt lic' ken tot een enkele nauwkeurig oangewe.-arbeid een uigebreide markt, een grool Het tegendeel van ve.dceliug, verecniging vegescheiden takken van nijverheid vooral van handel, valt dan ook . en waar te nemen , waar b. v. somtijds de kruidenier, tevens bakker, u»ai ufacturicr en boekverkooper is.

Het langst overgebleven is het vroeger gihuldigdo beginsel van beperking van nijverheid in de belemmeringen die den han 'cl met het buitenland in den weg i erd< •■ L. ' ' I. eigen nijverheid te . werden dl do grondstoffen er voor, door hooge la»tcn bcmoeijc lijkt, en eveneens di bewerkte stoffen rlijk gemaakt. •>. en product zijn echts scheiden, leder li prodaet vanden grondstof voor den schoenmaker; stof voor den wever, product vand, i bescherming van enkelen tegenover ben • n was 't gevolg. Meer en mer beeft men ingezien dat do ruiling van waren tttMchcu volkeren zoo vrij moest zijn als die tussol.cn per,, door alleen was iv. .gel ijk dal koos waarvoor het 't best gc.chikt was, en dut lul publiek, waarvan de belangen het hl • gelden, de waren het best en het g De vrijheid van arbeid geeft aan i .lelijkheid, maar daardoor ook zclCtanriighciri. Octn steun op bescherming van nndiren, eigen hulp; de • :n:l vn ' moet door ieder zeil gestreden worden. Als bondgcr.ootcn geeft de staat ten leder •le zekerheid dat hij In 't bezit zal blijven van ie vruchten van zijn arbeid, het ci^, ia, ~,, kan hij ilchselfklesen de machtige bondgenoot kennis, imhl ld , cerlijkh. id , en vlijt. 1- Inzicht in de natin: do welvaart beheei hen is de beste waarborg woelingen op ranatsckappclijk , pogingen, ■ ia ...u Lonis Illani-c in 18-8, ora doo wet te regelen wat lleohtl d natuurlijk. keling tol wasdom kan gcrnk.a.. '. vat — Z'i.i eindigde de spreker — n dio wel eens een straf genoemd i De vergaderini ■ olgd in zijn d nkele woorden Is wi rg< p.i de voorzitter dei afdeeling bi hl don preker In een toepasselijk woord ten slotte d, dank.

Een tib ijk publiek w. u,\ i,.,, ■ van den heer i. Wedi mei», r in de . den heer van der Wielen bij. Wel hadden publiek nog wat anders f .„'„,,, . • beid ,in Hu n .mi nl,, dut di I komen, doch 11 to. l. vooruitgang to bespn aren ,In i knitf met de laai n van ecu ~!. ]~ ~„ . derwerp lijke dien! men .■ n nemen dan gewoonlijk hot geval I. niel ■.• [ageren, hij lv. hikken over die, welke i" i z,„n\ei dilettanten l we,l,a i, . i, hun ..11, v»" 10l

A, __, i W di ..e li. i niaawi Uu wei „, ~ Weber (plant.) , en v.im .1 mag ui, l worden vergoten '•'■ beneficiant sell (fluit). Blijkbaar hadden uilen hun best gedaan, om hunne partijen zoo v,,r. •( mk v. ot te dragi n, sa hel publiek trkende dit, tstaiga la dMtasadetoejuichingen, ,i,e |~ n pt ir iiiin.n. rk n gen ij uur I-, den, .los flink ooi dei beer F Wedemetjer bet euphote beh I hel Instrami n| teil le hebben. ' tasai Inzb na Is het ■, on r een o fte roven , bet _11. in, eede aanmerking geldt nma In _ljn goheol; de meeste stuk keu iiu.ir.i' sódal ii' ts . aar aangevangen , I 1 uur •• iigd.

d|, • o in .in:, land . irg wed. t ■ L'An ■ ■' ''■ '• Leopold, ' I WeSgeU, De V( re, nigin t ,i aa lv. Mhrcgt Van da go* Is vertolking ,Vor it deal in ■ ;:k af, dat nooh i IchrijVCT i van Km ■ ■ ■ hunnt In M,in Leopetd ook vervullen, — gelijk wij ~,, ... »nx .. r ma iiun ren, — den hi 11 A lelijk ar Ii ■ n hij me I «iu.tlio j later, t.icn :• ■ ■ ■ '-lichcii 1, i.l I'M MOS in den waren zin d.-< wooidl ;, noem. n. B HJkheid, toodal men dlkn |j_i ven ■pel \ •■ I 'ii'h te hebben. , h hieraan en ook D icde de heer Aticrbach zi, I. op kal tuorc ! \m t te ]~ ■

Een drie; Idienen r hulde 1 von Kannée, die do rol vaa Emma vervulde op eens wijze, dal I van het tooncil is eene soubrette, die door woord ■ r steeds den blik van het publiek tot zich wret '■ zich zoo mnniinnig in elke i . kcrlijk met ïcrriwcz, n eerstdaags nnar Breinen zal zien ter Geldncr (/.'>■ ir£e)en Lat vrcdenhcid der aanw. dio tijdens de tegenwoordige tooncelcomp., o ~i,r veior t eerst optr; ! , werd begroet 0| hem kon overtuigen hoe gca hij te de ten.

Van de overige medespelers hebben *\ bijzonder t uw Auerbaeh hare niet zeer gioote rol i en de hecren Tliicdc, SrbiiT en l'ar.ll, dir I afren len.

■ verend evenzeer de hecren Aa .act wcii ' voordreg .ten , die -tuk zelt ■■■ , maar daarom toch met veel genoegen werden aangehoord.

Het vt or woensdag o- .-kondigde Die Frmit blekend weid gcstei,

De BURGEMEESTER van Leeuwarden; Gelet op het bepaalde bij art. 21 d.-r Wet \ _ December 1872 ISiaaUblad no. 184), houdende voorzieningen tegen besmettelijke zick'cn ; Maakt bij dezo bekend, dat in de alge)-Open weck vnn '/ondiig fj._n li tot en met Zaterdag den 16 Februarij 1878, in deze Gemeente als d"or MAZELEN aangetast zijn aangegeven I) , en dat aau oio ziekte gecne zijn overleden. Do Burgetnet ■

NATIONALE MILITIE. KENNISGEVING. BURGEUEESTEB wjWETHOUDEBS vai warden; Golet op art, 150 der wet op de Nationale Militie van den 19 Augustus ISOI (Staatsblad i.o. 7 doen, l.ij deze, nitaoodiging aan de I,telingen der Milme in deze Genieën»-.' , die v.rlmgeii Zeemilllit'te dienen, urn zich da ïrt ' April aanstaande, de.. eaotsaMdagt \.m B I ■: 12 uur, in het Militie-bureau aan to melden. En zal deze op de gebruikelijke wijze worden afgekondigd. Leeuwarden, den M Fcbrunrij 1 Burgemeester <•>. WeOuméhn xnemii, J. J. BRUINSMA, I. B. De Secretaris, P. A. lA.. Bekendmaking. .ll'lll.l.HKKSTKßrn WF/T-lOI'M.K.N rarri*. brengen bij deze ter kennis van do iDgexetenenj da' het primitief KOHIER dbb BELASTING in ï ïiniuN vaa HONDEN In die Qemeente, over het dienstjaar IS7B, voor een leder 't inzage lit4t ter See.rctario der (icmce.itc, \,m M.,a,h.g den 18 tot en met Dingsdag den 20 Februarij e. k., telken, van des voormiddag.. !l tot 'snamj i ar. Binnen dien tijd kan ieder op dal Kohier aanger-lagenc tegen zijn aanslag bij hun Collcgic ! ren inbrengen, bij verzoekschrift op ongczcgcld papier. Leeuwarden , den 16 Februari] 1878. Burgemeester en WsÜutuiert ■ -irnocmd, .). 1, BRUINSMA, -/;. De Secretaris, I. A. lIKKGS.IA. BÜRQBKBBBTEK en WETHOUDERS vnn Leeuwarden ; Golet op het bepaalde in artt. 6 en 7 der wet van i .lunij ls7-r> (Staatsblad no. 'J 5), tot regeling van het toezigt bij oprigting van InrigtingW, welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken; Brengen bij deze tor kennis vau belanghebbenden, dat ter Secretarie dier Gemeente ter visie llfrgen drie bij hun collegic ontvangen verzoek-, hinten met bij lagen van: 1. PIETER KOSTER, <>ra vergunning tol oltbrei ding zijner Kagchclmakerij tn het pand Nicuwcburen, no. -'t. 2. JOHANNES BEKKEK en Wil KKER, om vergunning bot oprigting eener Loodgieterij In het pand Voorstrcck , no. 2SO, rn ,'t. UMI', MOLENAAR, om vergunning tot Oprin ting eener Blikslagerij en Verlekker^ In hel pand Neordvliet, no. 89. I>:it op /..iturdiig den 9 Maart 1878, ten Q«-me.entehiii/.e. aldaar gelegenheid zal weiden gi urn tegen de buvcuom■■.. ingeven verzoeken bezwaren in to brengen en deze mondeling of Mhrifteiijk toe to lichten, en wel: voor het verzoek r.vb 1, des voorra. te 11 V* uur. i, t » * c» * » »i* Va ii . , . r■. . , H% ,1 dat zoowel do verzockern als zij , die bezwaren hebban in te brengen, gedurende drieslagen vóór evcngemeld tijdstip ter Secretarie der Gcmecnto, in de gewone bureau-Uian, van de ler zake ingekomen lohrifturen kennis kunnen nemen. Leeuwarden, den 'l( .ebruaidj 1878 Burgemeester en ll'. tornoemd, J, j. BRÜINBM \ BH I. A. MRGSIfA. A,,., hel Bü-tBAU van POLITIE sljn 'smorgona tussehen ld ,„ u ~„,. tulicbUnccu i. lekomen omtrent d« ~i.v.,i({(.,„i,, K„V(1|„1(.a v „,,. E« FanUl.l, ,0., i, ..„„m,,,,,,,,.,,,,,. (feencn knoop, een linnen /a,k, „ek|,; ~„,,,, ... „ , wi, , Hlll.p. II , ï g0.1.1r1l 11,i,t,,. |(. Lombard-eelul .-.. cc B.ba^ee 0 '■ ' :''"""1'• een Leeuwarden, don 15 IVl.rn:,, i, i De Cntmniaaari. ,„„ /•.,,,,.,, ANT..NIR IM.UKI. '

11. I.AUKKNS iv. VIM Dezo stag wel onder do eon t'-ekendo goneeskea» digi n i ii : i.rijver.; OVM dit val, :n ■ gerekend worden, daar by, volgaas Dr. Banga, in t buil it der l".o eeuw , mogelijk to DokUuru , liet I. ia sag, Om hem tot ds i tieii, n op te leiden, werd hij reeds oj. /.iju 1 .e Jaar nnar Zwitserland [•zonden en bezoent Inj da,u-uu onder neidens b. scholen in Frankrijk, Daitschland en ItaliSi N...h.t iiii no Had, Doctor was bsvordard , leidde lii.i verder een zwervend leven: waal sanl rssUgai zich te Straal burg, In 161 i ir en in te Met/, waas Inj vM'lligt twee jaren later overleed, Zijn eerste werk: „Spiegel der Art/.cij" enz. gat Inj in 1518 te Straatsburg in folio nu, waar bot in ISSi werd herdrukt, verbeterd door Otto Bransfels, Daarna alerc geneeskundige geschriften uit in liet latijn eu ook iv het Dultsch, wclko tnal h,j het eerst voor de geneeskunde gebruikte. In h.-t licht van dien tijd beschoawd, oordeelt Dr. Banga vTij ganetig over zijne werken, welke toonen, dal h-j een vcrlieht man 11 gewccit, .lic, na tic enden bestudeerd t_ hebben, den jdigt \an eigen onderzoek voorschreef, dien hij, als wijsgeer, het beste had bevuilden.

JAS _AUWEI.S7.OON VRIESE,

van wicn gecne levensbij'..-mdcrhclcn bckci, les'lo i il op de heelkunde toe. Tm rena in 1317 te Straatsburg woonde, had Hans van Qersdorf, ehlrurgljn eldtrach dor Wundarzneij" uitgegeven, Uit werd nu lu 1191 door Vries, vertaald en to Araster ■■■geven, waar het in 10_2 en 1051 als ,Cliir,.rgia ol' Vcldtboek" werd herdrukt. Ook eene vertaling der genezingen v.a Mart. Uuland gaf hij te i ï IBV3 in 't Licht

SICKE HEMMEMA,

ia 1533 te Derlïkum geboren, wijdde zich studi.n te Keulen, Lenvcn en Parij*, waarna h Doctor werd en zich wclligt in ziji.c gcbooi■■• vestigde, terwijl hij in 't huwelijk trad met At Boutsma, S hij. zes kinderen luid verwikt, teen hij in .verleed. Door de uitgave van een werk: ,Astrologiae rationc et experientia rcfiitatac libcr", in 1553 bij Plantijn te Antwerpen gedrukt, had hij den moed zich tegen de dwaalbcgrippcn zijner Cijdgcnoolen omtrent de stcrrcwigchclarij en den ï daarvan op de ziekten te verzetten. Uit de lotgevallen van dertig personen toont hij de ijdelheid aan van de kunst der horoscoop. Vnn verscheidene beroemde mannen vindt men in dit geschrift levens-

Hij had een broeder Dockc He ra me ma, van wicu gezegd wordt, dat hij een bekwaam wiskundige was, die veel wcik maakte vau de racet- en doorzigtkunde.

ANDi.KAS MIRICA

; 'lomstig van de Lemmer en zocht zijne wctcnlehap ook ver van hui., daar hij Mar Frankrijk en waar hij te Bologne In )5I werd tot Mcd. Doctor. Hij zette zich te Leeuwarden neer, waar hij 42 jaren lang do geneeskunst uit- B tot aan zijn dood in !."'.. Hij wordl vrr.ie.ud ook wegen, zijne I rdheid en karakter, il 1 over geneeskundige ei dienstige ondcrwcrj.cn geschreven , doch begeerde de ui'gavc daarvan niet.

PIETER MOLL of PETRUS TALPA

was waarschijnlijk geboortig van Oudebertóop. Hij wordt geprezen als een geleerd en verdienstelijk ge•r, dia on'~-«cheldcnc talm verstond en de wijsgeer!g« denkbeelden dier dagen grondig kende. Ook hij had die kennis op hoo Frankrijk en elders opgedaan vóór bj tot M.d. Doctor bevorderd wae. Il.j vestigde zich to Sneek. hij in 15G2 het werk Schreef: .Empiricus Mc.li.-u_", enz. Dat hij éersl in 1579 kon laten drukkon te Leeuwarden, waar hij zich toen had nedergezet. In te Franeker herdrukt. daarin vele vooroord celen van zi;n lijd en de gebreken zijner kunstgenootcn.

FO.YIMERT DOEDES or BEMBERTUS DOD werd uit Fricsche ouders toevallig in Metheten in 1517 geboren, en beeft zijn roem vaoral te 'luiken aan zijne Kruidkundige geschriften , waard. grondlegger der botanische wetanechïep Is geworden. Op 05-jarigen ouderdom werd hij nog als hongleciaar iv de geneeskunde te Liiden beroepen , hoewel hij reeds twee jaren later, in 1585, overleed.

JOHANNES WII.HEI.MI VEI

waa reeds In 15(0 Mcd. Doctor eu Schepen van Leeuwarden, vervolgens Burgeaaeestar en Rector vSa 't (.yinua.imn, dewijl hij .loor zfyoc groote geleerdheid bijzonder geacht wae. Nog in lr.lB gaf hij een werkje uit over den tocnmaligen grootcn komeet dien ook hij ces voorbode achtte vau aanstaande ellenden, Zijn zoon Wilhelmus Vclsi van Velzen was ook Mcd. Doctor en daarna Fngemcc.-tcr van Leeuwarden.

REGNEIU'S GEMMA PRISIÜS

'■.hum het levenslicht, oefende zich cer«t te Groningen en daarna te Leuven, «raar hij m 1542 • ■•( Ked Doctor bevorderd en kort tol hoog. nar in de geneesknn I nwe] dil vak ala wel vi, k in do wiskunde t.ooii hij uitgemunt in ..•.f asntaj werken u over cosmographie, astronomie, s ih. u, urithme.n/., waarbij bij gebruik na lende werktuigen, door hom uil terd, Wegene _iji , a bi stond hij bij velen In hooge achting, sell bij Ki I V, die hem meermalen ton hove riep om te raadplegen. Hij overleed te Leuven In 1555. Zijn /..hui Dornelina ■, a, in' U la-, .boren, werd door -zijn vader totdestudlën Opgel id het voorregt in 1570 lot M-.l |i,„ lor bevorderd tn ook aangeeti ld lceraai- in die wet. n.ehu , welk ambt hij tot overlijden in 157° vervulde, lï. j gaf vier werken in het licht over gelijke onderwerpen als die zijn .bui, wiens voetstappen hij drukte.

Over den toenmalig.ai toestand .1.. en hare hen. flens i lil tr. B inga vi l] ongunstig, bang, tegt in.j, i.i.»i i,n iM, teUel der oude. |;.n 1, . In: ,li.ij\...i, i-.,,,,u,l m de i'.rncc..-en ontleedkunde all lp de krui.ll.un.li;, hel .. ii Lkunde bestond in alchemie, In hel toekei door kunst all gemeene metalen goud .-.. rilver voort te bn ■ ■■■• n i avl ■ tjmengkunde ld bel i' »] '"I"" lm andere middelen Hei lli 1 ■ w., 1., I b 'l"b' ' I I. „,,,,,, 1,, ~,, a, n in ds lu'lii, in '• ondi i,i ,i.u,i,.. ,i,. ,■. i ... r ■!• reen tUarlei bijg. i,,,.vigo «óorteekenea so tooverformalioren bi ei iek.,„ on dieren, cent b ren i n Wel ontstond sr In dan loop der 16e ecu • aroots verandering In di der f" ,„ gestreden twljtelsaeht en i ijgelool elkander met scherpe wapi ■'''" Ireehtte om ver te stooten, ■• "1 I '"'r ' ' ,''""' Ijverde de behondsucht Immi. M en d< n |, oia) Wl It' I." ren. Hel geneeskundig vn op do bv ■ in di' i omha I ':n Cence.".. o- dienen. rondzwei n aé* kweksalver», joden -~, ii. ïliinne dwalingen hel er 1., r , beand , om de waarheid op h. I i '■ n en eone betere toekomst voor to bereiden.