Algemeen Handelsblad

Eöt £ er dam, 28 Mei. Gesl. de dames-f? W. S, de Jong, te Gorinchemj J, E. Kok, M, J. de Kok en K. E. Koning, te Rotterdam en M-« F*, le Roij. te Gorinchein,, (Dordt^ Ct.)

'(Van onzen tennis-medewerker.) Mét de eerst© Competitie-wedstrijden en de voorjaarswedstrijden op „Leimonias"- is ons wedstrijdsoiaoen nu in allen ernst geopend en kan men zich een indruk vormen wat Holland dit" jaar op tennisgebied zal presteeren. Een goede thermometer voor onze spelqualiteit zijn do elk jaar terugkomende Holland—België-wedstrijdon, die, al mogen zij zich niet onder het groote publiek in dezelfde populariteit verheugen als de Holland-België voetbalwedstrijden, toch voor hen die onzo sport beoefenen even aantrekkelijk zijn. Zullen wij dit' jaar tegen België succes hebben is de vraag, waar wij nu, na deze voorjaars-wedstrijden, in allo' voorzichtigheid wel eenige ivoorspellingen over. kunnen uiten» En klaar is ons gebleken dat wij dit jaar lang niet met alle macht kunnen uitkomen tegen België. De wedstrijdverslagen doorlezend ontmoeten wij daar de namen van onze drie eerste spelers, maar.,, geen dier spelers waa voor d© singles ingeschreven. 0. van I_ennep moge een uitmuntend wedstrijdleider zijn, liever nog zagen wij hem op do banen zelf aan het werk en al hoopt een ieder dat hij een klein compromis met zijn streng© voornemens zal sluiten, als single-speler zullen wij toch in geen geval van het jaar op hem kunnen rekenen. Diemer Kool en Scheurleer treffen wij samen in do opendoubles aan, maar ook zij ontbreken beiden in singles en ook voor hen zal dit wel het'gansch© jaar zoo moeten zijn. Vooral jammer van Kool, die ca. zijn vorig jaar zoo schitterend gewonnen kampioenschap nu niet zal kunnen verdedigen; naar zijn dit jaar vertoond spel te oordcelen zon hem d© overwinning bezwaarlijk kunnen ontgaan.- Maar al moge het niet uitkomen van hem in singles te betreuren zijn voor onz© tennisreputatie tegenover hetl buitenland en al zal het nationaal kampioenschap daardoor in waarde dalen, ook uit tennisoogpunt is het t© hopen, dat dö heer Kool ook werkelijk voorloopig tot doubles zich zal beperken. "Wij zijn trotsch op onzen jongen kampioen en, willen dat nog vele jaren kunnen blijven, in steeds stijgende mat© liefst, en moeten ons voor één jaar dan maar met het' mindere vergenoegen. Met Scheurleer samen vormt hij nu een zeer sterke double-combinatie, tot nog toe in Holland waarschijnlijk alleen geëvenaard door di© van R. en C, van Lennep. Mocht dan ook dit laatsto paar van het jaar -weer uitkomen, on onmogelijk is dit niet, dan kunnen wij tegenover België wat onz© twe© eerst© doubles be» treft gerust zün. Beido zijn theoretisch volkomen goed ondert legd en wij gelooven niet dat België öp een© sterkere kan bogen. Tot nog toe hebben combinaties als C. van Lennep met R. van Lennep) R. van Lennep met Scheurleer en Blom met Scheurleer bewezen over het algemeen sterker dan het beste Belgische paar t© zijn, Indien België van dezelfde kracht is gebleven —. en cv. is geen reden om anders te verwachten — dan verwachten wij in dezen ook een dergelijken uitslag. Wat echter het totaalresultaat betreft, vreezen wij, voor het geval dat België op zijn sterkst uit mocht komen, eene nederlaag. Het' systeem -waaronder gespeeld wordt, bewerkt dat het gemis der sterkste spelers zeer zwaar, zoowel direct als indirect, gevoeld wordt. De regel is dat 8 spelers voor elk land uitkomen in het enkelspel en ook 8 in het doublespel, deze laatsten vormend 4 paren» Nu komen uit NoSi 1 en 2 tegen 1 en 2 der tegenstanders 5 3 en 4 tegen 3 en 4, enz. Valt No. I uit, dan moet deze gesuppleerd worden uit de volgende groep, dus wordt twee een en drie twee. Het resultaat is dus, dat alle tegenstanders makkelijker partij krijgen; immers door het uitvallen van No. 1 spelen nu No. 1 en 2 der tegenpartij tegen 2en 3. No. 3en 4 tegen 4 en 5, No. 5 en 6 tegen 6 en 7 enz. Men kan zich dus voorstellen dat het uitvallen van één sterk speleralle uitslagen kan voranderen en zich dan allicht indenken wat het beteekent de drie beste spelers te moeten missen-.

Juist' de wedstrijdeA di© flfl gespoed worden, kunnen dienen om ons eene aanwijzing te geven welke spelers de plaateen, anders door dit drietal in te nemen, zullen vervullen en dan wie op hunnen beurt nu in hunne plaatsen zullen treden. Hier treffen wij nog eenen naam van d© oude garde aan, Van der Feen, en, jammer genoeg, hij is dan ook de bijna zeker© winnaan, Niet dat wij hem die overwinning misgunnen — wij zouden daarin alleen staan en doen dit dan ook geenszins — maar te betreuren is het, dat wij dit jaar niet, evenals het vorige,( een jong speler rijker zijn geworden, in staat om de oudö vossen, die immers langzamerhand hunne haren gaan verliezen, te verslaan. .»Vcl heeft Meertens hem ditmaal het vuur al heel na aan de schenen gelegd en vertoonde hij een ppmerkelijkon vooruitgang in spelqualiteit vergeleken bij verleden jaar, toch was het dez© vooruitgang minder, die hem zoo dicht bij de victorie bracht dan wel d© tenndsarm vaa zijnen tegenstander* Gelukkig voor Van der Feen, dat het sucoes vaa ziju sp©l evenveel ó-p zijn hoofd als op zijn arm berust» zijne groote routine reddo hem nog juist, al was ook zijn arm er schuld aan dat de moordend© Bekerheid eijner slagen ditmaal zoek was. Zijn oudea tegenstander in zoo menigen wedstrijd, Otto Blom, misten wij ditmaal} hij kwam voor de Hilversumsche Club in de Competitiewedstrijden uit. Dat hij en Van der Feen de beide eerste plaatsen in singles tegen België jsullen moeten vervullen lijkt wel zeker. Ook in doubles zullen zij beiden wel gekozen worden, hoewel waarschijnlijk niet als combinatie. Wie hunne meest geschikte partners zouden zijn, is nog niet te zeggen. Waarschijnlijk zal Blom het liefst met Cramerus speten en als derde doubl© zullen zij wel niet te verslaan eijn. Op Leimonias speelt Van der Feen met De Bruyn Kops* de combinatie lijkt goed, beide spelers vullen elkaar goed aan en ©ogenblikkelijk lijkt dit wel voor Van der Feen de beste partner» Maar hierin kan nog veel veranderen; ja zelfs vv, d. Feen's plaats in doubles lijkt mij niet eens geheel verzekerd te zijn, hoe .uitmuntend sing-erspeler hij ook zij» Resteeren d© half-goden, toch ook öog heel© helden; die waren ditmaal ruim vertegenwoordigd. Wij noemen Van West; De Bruyn Kops; W, van den Berg, Meertens, Meyer, Brands, allen adspiranten voor een der lagere plaatsen ia de Holland-België wedstrijden; ook alten in staat elkaar om beurten te slaan, wat hunne keu-ze bemoeilijkt. Ongaarne misten wij hier De Kuyper en Bas van wie de eerste wel zeker zijne plaatg verdient, de quaestie is echter

, Wat Ras betreft, alle hier 'laatst opgenoemde spelers kan: hij slaan, d© meesten zal hij het !_©lfs vrij zeker doen, maar een heel andere zaak ia of dio spelers niet meerkans zullen 'heh-_^_____seja_?_i,uj*^^^

dan hij* Wij kunnen dus de slotsom trekken, dat dit jaar het verkiezingsconiité eéae heel moeilijke en waarschijnlij-k weinig dankbare teak t© Térvullen zal hebben.

Omtrent de studentenwedstrijden $8 Jjeiden edhrijft men ons nogs Do tweede ronde opent singles Bracht eene groot© verrassing i d© gedoodverfd© winnaar Van West werd tegen aller -veronderstelling in door D. Kessler verslagen. Kessler speelde waarlijk zéér goed, terwijl Van West wel eens beter op dreef was. Bijna wist hij nog door zijn© bijzondere handigheid om een speler van slag te brengen den wedstrijd uit het vuur to sleepen. Zoo won hij, na voortdurend achter te zijn geweest, door constant hoog spel don tweeden zet. Op het einde echter raakte Kessler ook aan dat spel gewend en toen Van West, hier geen suoces mee hebbend, weer in het gewone spöl verviel» moest hij voor ditmaal in zijne tegenpartij den meerdere erkennen en behaalde Kessler eene fraai© en welverdionde overwinning. .Wellicht een gevolg van dezen spannenden strijd was da nederlaag in doubles van Kessler en Van West, dioj zooeven tegenstanders, nu partners waren tegen Rambonnet en Ramaer. Kessler was vermoeid en daarentegen

Jachten bij dè E. N. T. O. S. De commissie van groep VII, afdeeling Watersport van do E.N.T.0.5., noodigt eigenaren van jachten nit, de openingsplechtigheid van de tentoonstelling op te luisteren, door met een jacht, zoo mogelijk gepavoiseerd, op het tentoonstellingsterrein ligplaats t© nemen op Donderdag 5 Juni a.s. Het algemeen bestuur van E.N.T.O.S, Stelt voor ieder eigenaar van eon jacht, dat aanwezig is, een herinneringsmedaille ter beschikking en tevens een entréekaart' voor dien dag op d© terreinen der tentoonstelling. Zij verzoekt vóór IVfaandag 2 Juni mededeeling te doen aan het secreta^riaat van bovengenoemd© commissiOj Raadhuisstraat 29 alhier. Ook verzoekt dez© commissie tot hare beschikking te willen stellen, gedurende den duur der tentoonstelling, een vlag en standaard, de vlag zoo mogelijk ongeveer 1.25 M» bij 2 M. groot. Zij stelt zich voor dez© vlaggen en standaards van alle Nederlandsche zeil-, roei" en motorbootvereenigingen te doen ophangen in een der zalen van het hoofdgebouw van de E.N.T.O.S. Zij verzoekt zoo spoedig mogelijk het gevraagd© te doen toekomen aan het adres van den penningmeester der commissie, den heer ■H, JLerskea Hzn., Binnenkant 2<5, alhier.

De vierde kamer der Rechtbank alhier Kèeft heden den 31-jarigen bootwerker Joh. M ath, d© Ryf f, wegens de inbraak in verêeniging dn de perceelen Singel 66 en 68, gepleegd in den nacht van 19 op 20 October, veroordeeld tot zes jaren gevangenisstraf, overeenkomstig den ©isch va.n het O, M»

In de gisterea te Leeuwarden gehouden vergadering van de ff. M. v. L., waar van de 31 afdeelingen 28 waren vertegenwoordigd, werd besloten, dat de ledenvergadering ia 1914 te Joure zal worden gehouden. De voorzitter, üt. E. van Weideren baron Rengers, deelde mede, dat de stichting van het landbouwconsulentschap uitgaat van de stamboeken. Deze wenschten de aanstelling van iemand, die hun belangen in het buitenland kan behartigen, terwijl de Gedeputeerde Staten die instelling wilden onder de vlag der Maatschappij. Bij dat consulentschap wordt later de pluimveeteelt ondergebracht. De instelling van een commissie van toezicht op de melkcontrólo lokte van verschillende zijden verzet uit. Na krachtige _ verdediging van de instelling door den voorzitter en den heer Mesdag, wa&rfcïj vete geconstateerd, dat de taak der Maatschappij bedoelt, zich niet verder uit to strekkm, dan tot een bereidverklaring voor het Taststellen van feiten en tevens in 't licht werd gesteld, dat uitbreiding dpr controle met het oog op het vertrouwen, dat daarin moet kunnen worden gesteld, wenschelijk is, werd met 30 tegen 12 stemmen aangenomen een motie van den heer Kuperus, afgevaardigde ran Gaasterland, strekkende om de zaak ter overweging te brengen bij de afdeelingen. Medegedeeld werd, dat 3e totale ontvangsten bij de in 1912 gehouden landbouwtentoonsteliing hebben bedragen ƒ 53.000 en de uitgaven f 79.500, zoodat er een nadeelig saldo is van f 26,500 of de helft van het waarborgfondes. Op ieder aandeel yan f 25 is dus ƒ 12.50 verloren. , , , . Het voorstel om het salaris van den secretaris der Maatschapp, den heer C. Broekema, vast te stellen op / 2500 met 2 jaariijksche verhóogingea van f 250 werd op voorstel van Lemmer geamendeerd in dien zin, dat het salaris zou worden vastgesteld op / 3000 en dat deze regeling terugwerkende kracht zou hebben tot 1 Januari 1913, Dit yoorstel -werd aangenomen. De ledenvergadering _ïi het loopende Jaar zal op 30 Juli a. s. te Snoek worden gehouden. Het laatste punt der agenda was een voorstel van het bestuur tot het reorganisecren van de wijze van afzet van zaaizaad en pootaardappelen afkomstig van goedgekeurde velden. De bedoeling ïs, een reglement vast te stellen, waarbij de uitsluitende bevoegdheid tot den verkoop van zaaizaad en pootaardappelen, afkomstig van door de Friesche Maatschappij goedgekeurde velden, onder het handelsmerk wordt gelegd van een bureau, gevormd door afgevaardigden vaa die afdeelingen der Friesche Maatschappij, jrelke aan den keuringsdienst deelnemen. Het ontwerp-re*glement werd Vastgesteld» 'de regeling aal zoo spoedig mogelijk ia jverking treden, j

Amsterdam. Met goed gevolg is afgelegd het candidaatsexamen in de plant- en dierkunde door de heerea F. h- Eutgers ca A. O. J» vaa Goor. Dól ft, (Technisch© Hoogeschool,) Geslaagd voor prop. examen in do scheikunde de heeren J, Th. 'W, Boxman en W. Hoogendijk; in de weg- en waterbouwkunde do heer E. A. Voorneman» in de bouwkunde do heeren G. Friedhoff en W. Lemei; in de werktuigknnde d© heeren G. 'H. M. d© Groot en D. O. Tiekink' in de electrotechniek de heer D, Vreugdenhilv

Zondag 6 Juli zal te Eet Asser Bosch een openluchtsamenkomst wordea gehouden yan Vrijzinnig Godsdienstigen.

Op de openlucht-samenkomst vaa Vrijzinnig- Hervormden te Tiel op 22 Juni zullen als sprekers optreden ds. M, Prins vaa Tiel, ds. Haverman vaa Nijmegen, ds. J, C. A. F e tter van Zutphen, ds. H. Ver maas van Locheu. Eu da. J-É. #Aa der gcheer van TieU

De aandeelhoudersvergadering bepaalde het dividend op 5 %.

LIVERPOOL, 29 Mei. P*. O.J 2o dep. Katoen. Locoverkoop 8000 balen. Locostemming Amerikaansche zwak 0.09, Brazil. I Egypt. 0.10 lager, Egypt. brown good la^er, Oost-Indisch© kalm. American middling lo^o 661, Go Basis midd. lev. Mei/Juni 638, Juli/Aug. 633, Sept./Oct. 613, Nov./Dec. 604, ïermijnstemming traag.

SCHIEDAM. 29 Mei. Moulwrjn 'f 13.50, Jenever f 17.50, Commissie f 12. Stemming kalm, Spoeling f 1, Graanspiritus f 24j—21|_ Melasse f, 18£—19, Ruwo Spiritus fi 10.

Hei Üereehtshof alhier vernietigd© heden het vonnis der Amsterdamsche Rechtbank, 4e kamer, waarbij twee losse werklieden veroordeeld werden resp. tot 10 en 6 maanden gevangenisstraf, wegens diefstal van grint, in den avond van 23 December ten nadeel© van de firma A. C. Hoek & Zonen gepleegd. Opnieuw reohtdoende, legde het Hof dezelfde straffen op.

In de gisteren gehouden yergadering Saö aandeelhouders der Soeiété Céramique te ■ Maastricht, is het dividend over het afgeloopen pjoekjaar bepaald on la &, eünde 15Q ïranca per aandeel»

Zitting van 29 Mei, geopend té J 1.15 uur. (Per telegraaf). Zonder beraadslaging en stemming wordt aangenomen het wetsontwerp tot naturalisatie l^an Matthijs Tans.

De algemeen© beraadslagingen worden geepend over de drie ontworpen Radenwet, ■waliditeitswet en Ziektewet. De heer LAAN (L.) zou tegenover een Ministerie van links even ongunstig over deze Af1© _ ontwerpen oordcelen als tegenover dit ■Kabinet. Spr, is van den aanvang af voorstander geweest van het Engelsch stelsel van °taatspensionneering en van de zelfwerkzaam■heid van het individu, die door het ingrijpen Van den Staat, die alles wil regelen, wordt gedood. Het is een zware taak de boekdeelen, verslagen en memorieën over dez© drie wetsontwerpen door te werken. En vindt men tiaarbij nergens den sympathieke gedachte flaarin, dan wordt die taak nog moeilijker. ' f*aar spr. spreekt uit de ervaring, die hij zelf beeft opgedaan, en is bedroefd dat de Minis~er de oplossing der sociale quaestie gezocht beeft langs een verkeerde lijn. Oplossing der social© quaestie is echter te boud gezegd. Een oplossing daarvan boleven wo nooit. Steeds ontstaan nieuw© eischen en begeerten. Voortdurend verandert het sociale leven, en d© Stijve Staat kan onmogelijk steeds aan al dis eischen voldoen. Wanneer men deze wetten toetst aan de beginselen van het Kabinet, dan slaat men de handen in elkaar ca vraagt: zija nat -a-u de mannen van „Ons Program"? Dat de Regeering op het laatste oogenblik a vijf jaar ons dwingt deze belangrijke wetten +--a* oen> strookt waarschijnlijk met de partijdiscipline, maar de belangen van het volk worden daaraan opgeofferd. Niet bij obstructie v^n^ links ligt de fout. De fout ligt bij den •Mmistor, die in een verkeerde richting is gegaan. Het verheugt spreker dat de bevoegdheden der Raden van Arbeid gosmaldeeld zijn> Het inschuiven van een stootkussen tusschen **e klassen in d© maatschappij achtte spr. in hoog© mat© ongewenscht. De sociale vrede moet berusten op een solide, gezonde basis en niet kunstmatig door den Staat worden gesticht.

Het zou een zegen zijn als die Raden van Arbeid geheel verdwenen, als althans de Radenzet verworpen werd. Men kan dan bij de uit- Voering van Ziekte- en Invaliditeitswet zich bedienen van de bestaande organen. De hoofdzaak echter Waarom spr. zal tegen stemmen is deze: minister Talma heeft een verkeerde heus gedaan. De fout van het Kabinfet is, dat ïn het Kabinet een Minister zit met kathedersocialistische neigingen. Spr. hoopt dat do Minister hem dit niet kwalijk zal nemen. Spr. bestrijdt die denkbeelden omdat hij den grond verkeerd vindt, de uitvoering verhoord vindt en nog erger afkeurt de voorgeslagen middelen om de uitgaven te dekken. Spr. grondt zich daarbij op de ervaring. Minister Talma laat Jijn goede hart te veel spreken. Hij wil alle tekortkomingen in eens verhelpen door de wet. Alaar voor ons Hollanders is niets verkeerder dan zich blind te staren op 'do Duitsche sociale petten. Men moet niet vergeten ho© die wet*en in Duitschland zijn ontstaan. i+v.'smar°k zag daarin een middel om 3© zich , uitbreidend© ontevredenheid in de arbeidersbevolking tegen te'gaan. In Duitschland werflen die wetten 'met geestdrift en entrain ingevoerd. Zij pasten geheel in het Duitsche ka?akterv en van het standpunt der Duitschers beschouwd waren di© wetten inderdaad een succes. Maar wit een oogpunt van bevrediging van sociale wenschen waren di© wetten inderdaad een teleurstelling» Duitschland leverde öe meest© werkstakingen op en da geldelijke resultaten zijn ook inderdaad niet zoo schitterend als uit de jubelende redevoeringen, over o© werking der wet in Duitschland gehouden» «ou zijn af te leiden» baarbij is veel bluf. Dat leidt _p_v af uit ™.n e:geix ervaring op kleine schaaL Groot«agnaten. diè met trüsts en tortels do wet**d voorschrijven, kunnea êen offer brengen i_.o°T Staatsversicherung, Maar de klein© i werkgevers klagen steen én heen. Het geldei ';SJl£ belang is niet de hoofdzaak Hoofdzaak is . v 11 ftnisc'19 invloed dtóa da wetten op het Wj oefenen. En dan zien spf» slechts ,«cna4uwbeeldea. De moreele werking det SPCiale wetten is in Duitschland allertreurigst» Dntr ZUYlii ora *ö profiteeren van d© Ziekte-, ügevallèn- en Jnvaliditeitsrenter neemt steeds **&ntezucht en rentohysterie worden Steeds seh° Spp' geoft daarvan- staaltjes uit Duit„r® geschriften» De simulatie en aggravatie Beaen hand over hand to©. 'd\a tt onSelukkigst© is dat er personen zijn, is nfall-Neurosó krijgen door de wet. Dat ïn+° èea £evolg van de dwangverzekering» vervullen bij de Duitsch© dwang-0 rze-sering dè ambtenaren nog slechts een .^aergeschiktè rol in vergelijking met dö rol heid^1 Zu^en vervullen bij do Raden van Arsrip.-' d© ambtenaren zullen zetelen met fcehLi T»onts én vier nullen links- Da houdt orSanisati© is koud en levenloos ca lever, ï g6ön reken»ng niet de behoeften der dat jf*6A?aatscllaPPiJ-. Het is verwonderlijk heeft o- , n,lst6ï" zo° reinig geloof in ons volk (km.** en zo°i weinig vertrouwen in ds racnt van selfhelp. Dit is reeds voldoende 'freerea8 St6lU'tegea da wettea *°. mot^ ' Eriof f^erdeelen wil spi\ raten rusten^Zijn Sinc- irï. e?en h&t geheele systeem. Verwer- VtoiïtJl IS noodig- D© Minister had moeten IK» 1 JW de krachtsn> die reeds bestaan. trach+fJaCR ».zijn zo° S°ed ca werken zoo mootp.„ i?e Mmister had dè bevolking vrij S" laten zl<* nen te sluiten en samen te hadS' |" al* het daa »** was gegaan, dan tet Wl.rCl Hij had voor zich en.*?6 v°°rbeeld van hetgeen op landgekomef Z V°?r ei&* *»"** is tot stand kenLen'de Wl,Ster heef* te ™el de betee* oog verlorln rd° Tan act zelf-doen uit het l^nTenwe^^r^T *" T*! bracht n,;;.. «_.„ stand kan worden ge- A^ïeS^.^srfce,M^_,?r^ tó jaar bestaat en waa^S TTT' da* ™ r. «übbeitje in de week £ m±rledf T/ «ezing vinden. En zoo J£°£ volmaakte ge, fondsen i_» Noord-HoUand ° ?**£ Vai\dl° lErovinciën r>_. _ j>„ a en "*"■ de andere UlfflS3Sgi3j>*Ug£Sgfi j-^aiSSOg i zichzelf jfcté. zorgen is ïn ons land inderdaad groot en de geest van samenwerking is er, Zoo is nu nog onlangs besloten tot oprichting van êen Noord- Hollandsch Ziekenfonds. Ook in Engeland is men van onderen op begonnen. De kracht ging daar uit Van het eigen initiatief en de, Re* gearing is aanvullend opgetreden. Op de quaestie der geneeskundige hulp en de samenkoppeling van invaliditeit en ouderdom gaat spri. niet verder in. Daaraan kan toch niet meer worden getornd. Alleen vraagt spr,. waarom hebben wij ons bij de ouderdomsverzekering weder naar het oosten gericht en niet naar het practisehe Engeland? De practisehe zin der Engelschen is ook -weder op verzekeringsgebied gebleken. In enkele bladzijden is de zaak kostelijk geregeld. Ook de Deensehe wet is zeer kort. Daarentegen, wat een portefeuille en paperassen draagt hier de Minister niet mee, wat een omslag tegenover dio practisehe, leuke Engelsche wet! Die wet is zoo ai, zoo eenvoudig en helder. De Engelsohea hebben niet naar rechtsgronden gevraagd, maar zij hebben toegetast en in den nood der ouden van dagen voorzien, onversohillig of het al dan niet arbeiders waren. Da aibeidskracht neemt tegenwoordig in de moderne industrie enel af. Daarom is het drimgend noodig om in de behoeften van den ouden arbeider te voorzien _en tegemoet te komen aan de schipbreukelingen der maatschappij. Daardoor Tvordt voorzien in datgene wat allereerst voorziening noodig heeft. Dat voorbeeld hadden we van de Engelschen moéten navolgen. De administratiekosten yan deze Engelsche Staatspensionneering zijn veel geringer dan van de dwangverzekering. Zij bedragen slechts 4 % van de uitgaven. Do groote vraag i» natuurlijk: hoé komen we aan het geld zonder protectie? Als spr. dat woord protectie uitspreekt, komt er wat vuur in hem. Dat men de invoering van protectie in ons land mogelijk oordeelt, is een stelling, die spr. beslist tegenspreekt. Door den vrijhandel zijn wij groot en sterk geworden, ondanks do protectie om ons heen en het is economisch misdadig aan het vrijhandelsystcom t© tornen. Spr. brengt een eeresaluut aan do mannen, dio toen het water aan do lippen was gekomen, hebben stand gehouden voor den vrijhandel met den wakkeren Breebaart aan het hoofdt Als wij het' geld niet uit protectie halen, kunnen we 't dan niet vinden uit vermogens- en bedrijsf belasting ? Kan de landbouw niet in de foedrijfsbelasting worden opgenomen ? Spr» gelooft dat het geld wel te vinden zou zijn. Spr. acht onjuist de bewering van den hoer Van Lansweerde, daifc afstemming van dez© ontworpen zou beteekenen uitstel van de voorziening in do sociale 'behoeften. Maar als er een ministerie van d© concentratie komt, dan zal er een voorziening in de ouderdomsverzorging moeten komen, en niet alleen voor de loonarbeiders, maar voor allen in den lande, die het noodig hebben. Dit zal het allereerst moeten worden beho_adeld. Voor de arbeiders zou dus de afstemming geen uitstel beteekenen. Maar spr. weet hert: wat hij ook praat, het resultaat is bekend. Maar spr, «al zich troosten met de gedachte, dat hij, ofschoon geslagen, niet overwonnen is. Want er zal een tijd komen, een beter© tijd, waarin men gelooft in het volk ©n voorziet in ds. nooden van d© ouden van dagen. (Applaus links.) (Voor eventueel vervolg zie Laatste Berichten-, pag< 2J)

ïn de Duitsohe, verêeniging voor sehootlhygiënè id betoogd, dat geneeskundig schooltoezicht voor do hooger© onderwijinrichtingen even floodig na als voor de lagere soholetu In tal van steden zijn aan zulke inrichtingen ook reeds schoolartsen werkzaam. Eea vaa de leeraren had als zijne meening doen hennen, dat er geen enkel© r©den was om yoor die scholen een uitzondering te maken. Zij betrekken hun leerlingen Volstrekt niet alleen uit de klassen, die éon geregeld© eft zorgvuldige bewaking van de gezondheid der kinderen ■waarborgen en zelfs bij de weigestelden zijn dó ouders daartoe ook niet altijd in staat*

ü_lèS (ingang van 1 September heeft de Heer J» B. C. Bergmann eervol ontslag gevraagd als onderwijzer in het teekenen aan de Marnixschool. Van den Endeschool en Ji P- Heijeschool 6-haer,

Mej. Ö. SL Tiel is benoemd ïoï tijdelijk onderwijzeres in do handwerken aan de Jaa ter, Gouwschool alhier.

Dé heet A', fan WoudenSei'g ïs tenoemcT lot tijdelijk onderwijzer in de gymnastiek aan de Openbare School No. 126 alhier.

Voor het Jaar 1913 zijn benoemd in de commissie voor het afnemen van het eindexamen ■ aan de Rijks Hoogere Land-, Turn- en Boschbouwschool te Wageningen, tot lid en voorzitter L. Broekema, directeur dier school', tot ledeft J. H. Aberson, J. van Baren, dr A, H. Berkhout, T. J. Bezemer, dn. A. van Bijlert, dr. E. Giltaij, H. F. Hartogh Heijs van Zouteveen, A, C. Ide, S. Koenen, S. Lako, H, Maijer Gmelin, S. C. J. Olivier^ dr. O. Pitsch, B. A. Plemper van Balen, ¥L C. Reimers, prof. dr. J. Ritzema Bos, A. J. van Schermbeek, dr. J. Valckonier Suringar en R. Verschuur, allen leeraren aan di© school, alsmede C. G. S. Braat, houtvester bij het boschwezen in Nederlandsch-lndië, thans met verlor. Sweolinckstraat 133 te 's-Gravenhage, J. S. L. Kasteleijn, oud-hoofdadministrateur der Amsterdam Delï Compagnie, gebouw Mercnrius t© 's-Gravenhage en C. A. Hiebendaal, rentmeester van het Bentheimsch© domein tö Übbergen. De conamissia zal zitting houden ie Wa

&1 ïrï sE. 'A thl© t i © k-V ere©n i g i n g. D© eerst© wedstrijden dezer Verêeniging zullen worden gehouden Zondag 22 Juni a.s.. op het terrein aohtor ia de. Watergraafsmeer. Het programma is als volgt samengesteld* 1. 100 meter hardloopcn voor nieuwelingen. (Deelnemers mogen nog nimmer een prijs gewonnen hebben ia een nat. of intern, wedstrijd.) .^ 2. 400 tncter hardloopen mét voorgift voor loden N. A-» ü*. 3. 1500 .meter hardloopen, piet yoorgift voor leden N. A. TJ.' 4. 100 meter hardloopea, met voorgift yoor leden N, Av ü\ 5. 10 KM. hard-oopea wegwedstrijd, 6. Verspringen, 7-« Hoogspringen. 8. Polstok-hoogspringerï-.- Voor alle nummers worden beschik%iar gesteld 3 prijzen, terwijl voor No. 5, 10 KM. ■wegwedstrijd oen zilveren wisselbeker beschikbaar is gesteld, welke eigendom wordt van hem die de_

ml zal vertegenwoordigen is ri» volgt samengesteld* Doeli a F,, van Kerkum. Achter* K„ Tjebbes en E. Jt. Kelvmk JK Midden. KÜ Riemersma- H* Kramer ca N* F* Ronday. VoorV E. van t Huil, '3, Breyeö, X; K, Roland, J, Aytink eü J. v .d. Heuvel-. Scheidsrechter is de heer IL .T, BergiaèyeSjs

De 'Kamer van Vacantie van het Gerechtshof te Amsterdam zal har© ziittingea houden, f ©durend© de maanden Juli en Augustus van it jaar, en wel voor, de behandeling van strafzaken op Donderdag on Vrijdag 3 en 4, 10 en 11, 17 en 18, 24 en 25 en Donderdag 31 Juli; op Donderdag en Vrijdag 7 on 8, 14 ca 15, 21 en 22, 28 en 29 Augustus, en zoo noodig, voor de behando-ing van epoedvereischende burgerlijke- en handelszaken: op Vrijdag é, 11, 18 en 25 Juli; 8, 15, 22 en 29 Aug* All© zittingen zullen .aanvangen te tien ÜU_J dea yóórmiddagSs

Da 82-jarige politieagent G. Huisman, die terechtgestaan heeft wegens mishandeling van den drukkerijckef F. Bergcsj gepleegd ia den nacht van 10 op 11 Maart in de Öudebrugsteeg, werd heden door de vierde kamer der Rechtbank alhier veroordeeld tot f 30 boet© of 20 dagen hechtenis, Het O, M, had drie wekea gevangenisstraf geëischt.

Krachtens verwijzing door den Hoogen Raad werd voor het Hof te 's-Gravenhage behandeld de zaak van D. H., hotelhouder te Terneuzen, door den kantonrechter aldaar veroordeeld tot f 5 boete of 5 dagen hechtenis wegens overtreding van de Loterijwet met betrekking tot Tijdgeestloten, welke voroordeeling werd bevestigd dooi; d© Rechtbank te Middelburg^wier ifinms a de£jEcg___ißaidk £ Iï3-a___fc__dfi«adEÊ_. Openb. Min. bg het Hof eisohte opnieuw vett. oordeeling tot ƒ 5 boet© of 5 dagen hechtenis -wegens het afleveren van aandeelen in een loterij waarvoor de bij d© Loterijwet vereischt© toestemming niet was verleend. Mf. W. van Traa, advocaat te Rotterdam, pleitte yrijspraak of ontslag van rechtsverrolging, Uitspraak ovèt. 8 dagen»

Heï Gerechtshof te 's-GravenKage deed gisteren uitspraak in d© zaak van den kistenmaker te Katwijk, door d© Haagsche Rechtbank veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf wegens poging tot doodslag op den boekhouder Donkelaar, van de Houtwarenfabriek te Noordwijkj door revolverschoten op hem t© lossen. Het Hof vernietigde het vonnis, verklaarde bekl. schuldig aan poging tot zware mishandeling en veroordeelde hem eveneens tot 4 jaren gevangenisstraf.

Men schrijft ons uit Middelburg*. Gisteren had do herstemming plaató van 14 leden van het kiescollege der Ned. Herv. Kerk, De herstemming liep tusschen 14 candidaten van de verêeniging voor evenredige vertegenwoordiging en 14 door de confessio,neelen gesteld* Door eerstgenoemde verêeniging was yerzuimd tijdig de cand_datenliJ3Ï in te leveren, waarvan zij de namen harer candidaten had laten drukken en de kiezers had aangeraden deze lijst op de stembiljetten te plakken. Door de kerkeraad werd na ©enige discussie met 4 tegen ó stemmen besloten deze opgeplakte biljetten, waaruit duidelijk de bedoeling dcc kiezers bleek, geldig te verklaren. Dat voor dez© herstemming belangstelling bestond kaa hieruit blijken dat niet minder dan 908 kiezers yan hun kiesrecht hebben gebruik gemaakt. ïn de bus werd evenwel slechts 902 biljettea gevonden. Van pnwaard© 62 stemmen.

Op de candidaten van dé „Ned. Herv. Kerk", (evenredig© vertegenwoordiging) warea uitg©. bracht 102 geschreven ca 332 opgeplakt© biljetten. Da candidaat dezer verêeniging werd gekozen met 434 tot 448 stemmen, daar nog enkele versnipperde stemmen waren uitgebracht. De candidaten van „Schrift en Belijd©, nis- (confessioneelen) verkregen van 398 tok ïéOS^temnjeii, ~°- "*" ~ -Si..'.- r\l-'K;r;'if i,__j

Talrijk© Jsden van. het Genootschap „'Am. stelodamum", dames zoowol als heeren, heblen gijteron van de aangeboden gelegenheid gebruik gemaakt om een beao©k te brengen aan de nu bijna voltooide Zuidergasfabriek. Mot een van d© stoombooten van do maatschappij „Do Volharding" begaf het gesel--' ■zioh om twee uur naar het uitgestrekte terrein voorbij den Omval, waar een kwartiertje later voet aan wal werd gezet en d© tochtgenootea werden ontvangen door den directeur voor de Gemoeiite-Ga_:a brieken, den lieer J. ran Rossum du Chatel en den directeur van. do ZuideT-gasfabriek, den heer C. K. V i s s er« Nadat men hot fabrieksterrein betreden had, bedankte d© vooratter van het genootschap, professor H. B r u gm a n s, d© directie voor de bereidwilligheid om het gezelschap rond te leiden on de wonderen der tecliniek vaa deze fabriek te laten zien. Onmiddelijk daarop gaf de heer De Visser aan de hand van eenige teekonii-gea een globaal overzicht van do fabriek, en nood daarop de aanwezigen uit tot de bezichtiging van do gebouwen en machinerieën. In verschillende gro.pjeg verspreidden de aanwezigen zach daarop, voorgelicht door de directeuren en eenige hoofdambtenaren ever hot terrein. Inderdaad, toen professor BVugmaiis sprak van d© wonda-en der techniek welke op deze fabriek in toepassing zijn gebracht, zeide hij niot te veel. Wat al -. ernuftige vindingen zullen dn.-vr in toepassing worden gebracht, van af het eerste oogenblik dat de t© verwerken steenkolen zullen worden aangevoerd «n het geproduceerde gss aan do andere zijde van het terrein door tweo groote 33-duims jenkbuizen op den bodem van den Amstel naar de hoofdstad zal wordon gestuwd, 't Laatste heeft eigenlijk reods plaats want sinds eenigen is de 65 meter hooge gashouder, die een laadvermogen heeft van 70,000 kub. M. in gebruik genomen, doch ontvangt, zoolang de fabriek overigens nog niet* in werking is, zijn inhoud van de Oosergasfabriek. Doch, dankbaar voor de voorlichting, die wij op onze wandeling over het terrein mochten ontvangen van den aan de fabriek verbonden werktuigkundig ingenieur, den heer A. C. K o pp e j an, willen we thans ©enige bijzonderheden over de nieuwo fabriek modede Het terrein van do nieuwe fabriek heeft een oppen-lakt© van 12 H.A., terwijl voor uitbreiding nog 21 HA. beschikbaar is. Zoowel per spoor als boot kunnen de kolen aangevoerd werden. Reeds bij het ontladen \an de wagons kolen begint het vernuftige der werking. Zonder in alle technische bijzonderheden af te dalen, willen we toch een globaal overzicht geven van hetgeen achtereenvolgens plnata heeft. Door zoogenaamde „waggon-kippers" wordt de wagon in zijn geheel omgedraaid en stort -zijn inhoud op de transportbanden of ~emmerkettingen", die den voorraad naar oen bunker voeren welke gelegen is tuuschen de stokerij en de opslagplaats van d© kolen. Is er in d© stokerij behoeft© dan wordt deze onmiddellijk door middel van oen elevator de benoodigde hoeveelheid tocgevoerd, terwijl in het andere geval d© voorraad uitgestort wordt op de opslagplaats. Ho© magnifiek dat alles an onderlinge Verbinding 6taat ■— n_en moet het zien om het tea volle t© kunnen waardeeren. We komen nu aan d© stokerij, de eigenlijk© fabriek waar hot gas wordt geproduceerd. Het is een reusachtig gebouw waaraan door een stalen netwerk de meest mogelijke heehthcid is gegeven. Wat een vferschü, zoon moderne stokerij met een ouderwetsch gasfabriekje in een provinciestadje! En toch, in principe dezelfde werking. Ook bij het kleinste eenvoudigste fa« briekje moeten de ovens gestookt worden, moeten d© retorten op bepaalde tijdeu geladen worden met kolen, moeten, wanneer het gas aan de kolen onttrokken is do gloeiende cokes worden weggenomen. Maar ook, bij de principieele overeenkomstigheid, welk een verschil. Stel u eens vcor dien zwoegenden steker die in een verstikkenden dwalm de gloeiende retorten met do handschop vol kolen schept, dio na eenige uren dezelfde retorten weder met een langen haak leegkrabt en d© gloeiende cokes zelf naar buiten moet rijden.... Dan, daarnaast onz© nieuwste stokerij, waar bijna allo areeidspraestatie door machin©s en werktuigen d© een" al vernuftiger dan do ander. plaats h'acft. De stokerij aan d© nieuwe fabriek is een van do weinigo in den lande waar do retorten niet 'horisêmtoal, doch verticaal zijn geplaatst. Voor d© lading dier retorten hohoeft haast om zoo te zezgen geen stoker 'zijn handen vuil te maken. D© hangend© rolwagens beven in het gebouw laten eenvoudig een gedeelte van hun voorraad in de retorten af en, heeft do onttrekking van het gas plaats gehad, dan worden die retorten van onder geopend en do gloeiende cokes komen terecht in de zoogenaamde Brouwersche goot, die, langzaam voortsc-huivend terwijl de brandende massa door besproeiing gebluscht wordt, doii voorraad naar de opslagplaats voor cokes voert. In het geheel bestaat de stokerij uit 6 batterijen, elk met 5 ovens a 18 retorten. Totaal dus 30 ovens met 540 retorten.

We zullen niet in een beschrijving treden van wat zooal geschiedt nadat het gas de retorten verlaat. De verschillende zuiveringen, di© het ondergaat, de afscheiding _ van de nevenproducten teer en ammoniak, dio geleid worden naar ondergrondscho putten van gewapend beten, do scheiding dier nevenproducten dcor het verschil in soortelijk gewicht, dat alles komt ook op andere gasfabrieken voor, zij het dan ook dat lang niet overal die technische volkomenheid bereikt wordt, welke op oaze Zuidergasfabriek te bewonderen valt. Zoo b.v. bi.i het bereiden van de hetende kunstmeststof ammonium sulfaat. Daarvoor alleen is als 't ware oen afzonderlijk fabriekje, waar het amoniakwater verwarmd wordt tot do ammoniakdampen wijken en geleid worden in zwavelzuur en het bekende zout verkregen wordt. Doch alvorens de verdere gebouwen der fabriek op te noemen willen we nog terugkeeren tet de stokerij. Echter om haar onmiddellijk weder te verlaten, nu niet langs den weg waarlangs wij binnen kwamen, doch door een ondergrondschen tunnel, die voert naar het ▼oor de werklieden bestemde reinigingsgebouw. Het spreekt toch van zelf, dat hetgeen wij zooeven schreven over de behandeling det retorten, waarbij de stoker om zoo t© zeggen zijn handen niet behoeft vuil t© maken, slechts vergelijkenderwijs werd gebezigd. Al wordt bij de moderne techniek van den stoker niet meer. die overmatige arbeidspraestati© gevorderd, toch blijft het in de stokerij zwaar werken. Zonder nu met de buitenlucht in aanraking te komen kunnen de werklieden zich Daarnet reiniginggsebouw begeven, een. douche nemen, hun kleederen machinaal doen drogen, en dan geheel verfrischt en gereinigd huiswaarts keeren.

Achtereenvolgens willen we nu even de verschillende gebouwen d© revue laten passeeren. De twee reservoirs waar het teer bewaard wordt, die ieder een berging hebben van 450^000 K.G., geven geen aanleiding tot verdere bespreking. Evenmin het steomketelhuis, waar d© energie voor het in beweging brengen van de verschillende machinerieën wordt opgewekt. Alleen vernamen wo tot ons genoegen dat d© groote Stednimi-ler-ketels in het gebouw zijn geleverd door en vervaardigd op de Nederlandsch© Fabriek van Werktuigen ca Spoorwegmaterieel. Ea vervolgene het exhausiter-gebouw. Ook hier weder een- geheel moderne installatie. Thans reeds zijn daar twee pompen, die ieder 60,000 kub. M. gas per etmaal kunnen wegzuigen en verhinderen, dat dè dTuk van den gashouder op d© retorten komt te staan en een ongewenscht gasverlies veroorzaakt. Spoedig zal nog een derde pomp met een capaciteit van 100,000 kub. M. naar het gebouw :worden overgebracht. Eindelijk hebben we nog het groote zuiverhuis waar het gas zijn laatste zuivering ondergaat en, ontdaan wordt van de zwavelwaterstof. Daarvoor wordt het gas gedrongen door ijzeraarde, die, om het absorptievermogen te vergrooten, vermengd is met een soort ijzeroxyde, de zoogenaamd© massa Friedrich Lux, aldus genaamd naar den uitvinder. In het geheel zijn in het gebouw 16 kisten van 7xB meter en 2 meter diep gevuld" met het genoemde reinigings-materiaal. Als afzonderlijke gebouwen noemen we nu nog den teren waaria het benoodigde Amstelwater wordt opgepompt en bewaard en van waaruit ook d© toevoer van het ammoniak;water naar het sulfaat-fabriekje plaats heeft. Dan hebben we ndg do régulateur-inrichting, waar, d© naam duidt het Teeds aan, Borg gedragen wordt dat het gas onder gelijkmatigea druk naar Amsterdam wordt gestuwd. Verder de eigen werkplaats vau d© fabriek, „waar alle -voorkomende reparatiën spoedig en billijk worden verricht!" Onnoodig te zeggen, dat deze werkplaats voorzien is van de nieuwste werktuigen.

Tijdens onzen rondgang leverde een van de werklieden nog even een werkstuk je onder de stoomhamer, welke gedreven wordt door gecomprimeerde lucht. Als boter werd het gloeiende ijzer gekneed! Ten slotte — wanneer men op het fabrieksterrein komt is het eigenlijk het eerst© ge- Tj — °e*»c*htigden we het meterhuis, waar een drietal gasmeters zijn opgesteld, iets grooïflfc^T™ *? se " on2e woningen 60,000 kub. M. gas par otmaal doorlaten en do in het midden geplaatste, die i£r£tein« is dan d© andere, doch volgens het multiplex systeem is gebouwd, zelfs 100,000 kub. M Deaé, jneteju gevelde, koeyeelhgid gaa'aan,' welke de fabriek naar Amsterdam verzendt. Cijfertje na cijfertje, eenheden, tientallen en honderdtallen kan men aan den voorkant, waar de' doorgelaten hoeveelheid automatisch aangegeven wordt, zien verspringen. Bijna drie volle uren brachten de leden vaa Amstelodadum op het. terrein van de nieuwe fabriek door. Herhaaldelijk reeds had.de boot het signaal van vertrek gegeven, doch er waren heel wat, di© om zoo te zeggen van geen vertrekken wildon weten, nog even