De Heerenveensche koerier : onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel

In Dultsohe archieven hebben de Amerikanen een overeenkomst gevonden, die voor den oorlog gesloten is tusschen de Gestapo en de politie van tien landen. Offictleele relaties van de Gestapo met de politieke politie van Italië, Bulgarije, Finland, Sipande en Portugal dateeren reeds van 1»3'6. In 1938 onderteekende ook de Joegoslavische regeering het document dat ten doel had „de uitwisseling van inlichtingen met betrekking tot de illegale activitet van bepaalde elementen, met het doel het communisme neer te slaan, benevens alle andere bewegingen gevaarlijk voor ieder der verdragsluitende staten". Dertien landen waren hierbij betrokken.

Ds. F. R. A. Henkels te Heerenveen deelt ons, in verband met vele dsssbetreffende "aanvragen aangaande dit werk nog het volgende mede.

Deze hulp-actie gaat uit van „Vrij Nederland", Bureau Economische Hulpdienst, Keizersgracht 604, Amsterdam. Zoowel mannelijke als vrouwelijke vrijwilligers zijn welkom. Men kan zelf bepalen hoe lang men wil meedoen en kan te allen tijde weer vertrekken. Bezoldiging wordt niet gegeven. Ook geen reisgeld-vergoeding, ofschoon ik V.N. gewezen heb op het onbillijke daarin voor veel menschen in Friesland, die gaarne zouden medewerken. Misschien komt daarin nog een voorziening. Alle mogelijke werkzaamheden moeten verricht worden, waarbij uiteraard zooveel mogelijk rekening wordt gehouden met iemands vooropleiding, geschiktheid en wenschen. Kampgerei zelf meenemen, ofschoon V.N. in het laatste zelf ook wel wat zal doen. Men logeert in Arnhem in een groote Rijnaak, schipper Stoutjesdijk. leder die wil meedoen, kan te allen tijde op eigen gelegenheid vertrekken en zich aanmelden ter opgegevener plaatse.

17 September zal door het personeel der Ned. Spoorwegen door het geheels land de spoorwegstaking worden herdacht Te Utrecht zal in de ochtenduren' een wijdingsdienst worden gehouden in de Domkerk. Des middags van S tot 4 uur, zal in de veilingshal van de groenteveiling een bijeenkomst worden gehouden, waar ir. W. Hupkes, president der Nederlandsche Spoorwegen en 'een vertegenwoordiger van het georgaseerde personeel 't woord zullen voeren.

In Heerenveen geschiedt de herdenking door het houden van een collecte ten bate van de Vereeniging voor Spoorwegpersoneel tot bestrijding der Tuberculoose. Deze vereeniging bestaat 35 jaar en ziet «ich thans geplaatst voor zeer moeilijke problemen daar mede door de staking en het daaraan verbonden onderduiken de ziekte zeer is toegenomen. De prijzen der Sanatoria zijn aanmerkelijk gestegen .en wanneer bedacht wordt dat de Vereeniging ook voorziet in verplegingsartikelen en versterkende middelen en zelfs in hulp in de huishouding, zal ongetwijfeld de collecte wel worden bedacht.

De zomertijd eindigt in den nacht van Zaterdag op Zondag aus. Men zette daarom Zaterdagavond de klok een uur terug o! late deze een uur stilstaan.

Het leek niet best gistermorgen met het weer en dus met het bevrijdingsfeest in de Friesche hoofdstad. Toen iets voor zeven het signaal „veilig" werd gegeven en later ook nog tijdens het luiden van de Oldehove-klokken regende het meer, dan een ordentelijk feest verdraagt; zoo kwam het, dat, om het in gewaagde beeldspraak te zeggen, de herauten met hun proclamaties „in het water vielen". Ook bleek hier en daar al spoedig, dat de houdbaarheid der versiering in een regenbui minder groot was dan derzelver fraaiheid. Gelukkig begon het al gauw weer te klaren, en toen de kinderfeesten op Cambuur en de Wilhelminabaan begonnen, blonk iets als een regenboog boven de huizen ten bewijze, dat na regen zonneschijn komt. Deze zonneschijn kwam dan ook spoediger, dan velen hadden gedacht, en zoo kon het geschieden, dat de s.iuziekuitvoeringen op het Wilhelminaplein van Canadeesche Hooglanders en het van de radio welbekende vrouwelijke Canadeesche fluitistencorps een uitnemend succes 'werden; een kleurig en kernachtig muzikaal feest, waarvan duizenden hebben genoten. Intusschen zong het mannenkoor van de St. Bonifaciuskerk op de Brol, de Lange Pijp en de AmelandS'ptjp, en daar deze heeren over goede longen en goede stemmen bleken te beschikken, was ook voor hen de belangstelling bijzonder groot.

Het hoogtepunt was natuurlijk de allegorische optocht, die gedurende de middaguren door Leeuwardens straten trok. Deze optocht was, los van zijn andere kwaliteiten, een uitstekende demonstratie van. de eenheid, die zich bij deze feestviering openbaarde. De A.J.C., Christelijke Jongedochtersvereeniging en de Vrienden van de 'Waarheid in één stoet, wie had dat zon Jaar of zes geleden voor mogelijk gehouden? In de lange optocht (het voorbijtrekken duurde haast een uur) was afwisseling genoeg: op praalwagens met allerhande fantastische, kunstzinnige en actueele verbeeldingen volgden lange rijen gymnasten, onthouders, padvinders en wat al niet meer. Muziekcorpsen zorgden voor de noodlge fleur en zoo was deze optocht een kijkspel van belang. Het behoeft wel nauwelijks betoog, dat hetgeen wij ln de vergane jaren hebben meegemaakt, in diverse voorstellingen tot uiting kwam, b.v. door middel van „onderduikers", lansïwachten, spinnewielen en „Russen". De belangstelling was enorm; banken en stoelen waren naast de straten geplaatst, waar de stoet passeerde, en overal stonden de menschen ln dichte rijen opgesteld. Het middagprogramma besloot met een optreden van de Jeugdgemeenschap in de Prinsentuin. 's Avonds was er een reusachtige drukte in de stad. De belangstelling gold eerst weer de Canadeesche fluitistjes en daarna de uitvoering door dertig koren met zoon kleine tweeduizend leden op het Zaailand. Het weer was uitgezocht, zoodat de programma's uitstekend tot hun recht kwamen. Dat naast het Wilhelmus ook Otto de Nabel's Morgenrood op het programma voorkwam, bewijst eens te meer, dat er de laatste jaren wel iets is veranderd. Daarna was er nog een muzikale marsch van de Canadeezen door de binnenstad en het einde van het alleszins geslaagde en zeer eensgezinde feest was een vervaarlijk vuurwerk, waarvan sommige nummers wel de uiterlijke schijn maar gelukkig niet het effect van oorlogs-„salvo's" hadden. * * * Woensdagavond was. georganiseerd door de Vereeniging „Friesland 1940 — 45", aan 't feest voorafgegaan een zeer waardige en ontroerende herdenking van de gevallen strijders, waarbij de predikanten Sevenster en Kremer en pastoor De Geus het woord voerden en het muziekcorps van het Leger des Heils op passende wijze medewerking verleende. Er was een schat van bloemen neergelegd bij het geïmproviseerde monument op het bordes van het Paleis van Justitie. Gistermorgen vroeg zijn deze bloemen naar de graven van de gevallenen gebracht.

Het Bijzonder Gerechtshof te Den Raag heeft hedenmorgen in een aantal zaken uitspraak gedaan. E. de Kerf te Axel, die in 1943 ln dienst van den Nederlandschen Landstorm was getreden en in Februari 1945 aan razzia's bij Apeldoorn had deelgenomen, waarbij verschillende Nederlanders werden gedood, werd veroordeeld tot 20 jaren gevangenisstraf. „. . A. Ros te Katwijk, had als lid der vrijwillige SS-brigade Nederland aan Razzia's deelgenomen, waarbij Nederderlanders waren doodgeschoten; hij werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.

Woensdagmorgen is het visschersvaartuig Arnemuiden 35 in het Oostgat nabij Westkapelle op een mijn gelóopen. De gevolgen waren verschrikkelijk. Het schip vloog in de lucht en van de vijf opvarenden kwamen er vier om het leven. E?n opvarende kon door een nabij varend recliip worden, gered.

Het Centraal Distributiekantoor maakt bekend, dat het publiek in alle distributierkingen in het Noor. den des lands bom 638 der 6e Noodkaart voor groente en bon 639 der 6e Noodkdaart voor fruit ln moet leveren en wel uiterlijk o

In de nieuwe bonnenlijst ls bon 621 aangewezen voor extra rantsoen van 200 gram kaas Voor de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland zal daarop buïtenlandöche cheddar-kaas. ln de overige provincies Hotlandeche kaas worden geleverd. Het peulvruchten-rantsoen is voor de komende 14 dagen verhoogd van 250 tot 600 gram. Daar de verlaging van het vleescnrantsoen nog bestendigd moest worden, zijn de extra-verstrekking van kaas en de verhooging van het peul. vruohtenrantsoen voornamelijk in verband met het eiwitgehalte dezer voedingsmiddelen, zeker welkom.

De diabetespatiënten, die via het Rijksbureau voor genees- en verbandmiddelen te Amsterdam of van de gemachtigden van dit bureau, een toewijzing voor insuline hebben ontvangen, dienen vóór 16 September a.s. de insuline-stamkaart bij hun apotheker in te leveren. De apotheker dient vervolgens den patiënten voldoende insuline te verstrekken voor hun gebruik tot 1 October a.s. en ha aanteekening van deze laaste aflevering op de oude insuline-stamkaart, deze onverwijld op te zenden aan het Rijksbureau voor genees- en verbandmjddelen te Amsterdam. Na ontvangst van de oude insuline-stamkaarten zullen den patiënten nieuwe insuline-stamkaarten benevens insulinebónnen worden toegezonden, toereikend voor de periode var. 1 October tot 8 Januari a.s. Na 1 October a.s. mag uitsluitend insuline afgeleverd worden op vertoon van de nieuwe rosé gekleurde insuline-stamkaart en na overlegging van insulinebonntn.

Dank zij de bijzondere medewerking van de Engeteche rssreering en van het Engelscbe Rosode Kruis, zullen, naar minister Vos mededeelde, zeer binnenkort 2 extra ranteoeniein Engelscbe sigaretten worden toegewezen. Gehoopt wordt, regelmatig tabaksproducten in distributie te brengeh Overwogen wordt, of aan de dames ook wat beschikbaar kan worden gesteld.

l>e laatste protocollen inzake de overgave der Japansohe legers in Zuidoost-Aaië zijn thans geteekend. **>rd Mountbatten ls ln Kwaia **emipoer, de hoofdstad van Mo. •Bkka, aangekomen.

Ook Timor is bevrijd. De mijnent „Abraham Crijnssen" en de ™°opvaaridiJschepen „Van den Bosch" *n ..Thedens" hébben Nederüandsche °* Australische troepen en NICA- P*rson»?el aan land gebracht. In proclamaties aan de bevolking is meege. aeeM, ,aat d« bevolking naar haar ■woonplaatsen moet terugkeeren, dat alle Japaneche voorschriften zijn •Opgeheven doch dat de staat van beleg gehandhaafd wordt.

trol tr°epen onder Spaansche conteru® zlJn nu uit de zone van Tanger »lne

De buitengewone staatscommissie, belast met het onderzoek naar de Duitsöhe oorlogsmisdaden in de Sowjet-Unie, heeft haar rapport gepubliceerd met gegevens omtrent de materieels scshade, die door de Duitsche bezetting veroorzaakt is. Een miHioen Sowjet-burgeers werd gedood, gefolterd of gedeporteerd; 26 millioen inwoners zijn zonder onderdak; 4 millioen arbeiders werden werkloos ten gevolge van de vernieling van fabrieken. De Duitsethers vernielden 6-5.000 K.M. spoorweg, 4000 belangrijke "spoorwegstations, 1710 steden, 70.000 stadjes en dorpen. Zeer aanzienlijk© schade leden ook de landbouw, de onderwijsinrichtingen, de medische instituten en de inrichtingen voor wetenschappelijk onderzoek.

— Er zijn wederom 500 paarden uit -Duitschland naar Nederland teruggevoerd. Zij zijn naar negen verschillende provincies gezonden. Alle koudbloedpaarden en alle stamboekmerries, welke via Nieuweschans door de Duitschers waren weggevoerd, zijn nu binnen de landsgrenzen teruggekeerd.

— De motorschokker Sch 144 ls ten zuiden van Scheveningen op een mijn geloopen. Van de opvarenden, de gebr van Oort uit Maassluis en vermoedelijk nog 2 passagiers, waarschijnlijk kinderen, werd niets meer gezien, i '

Het water in de Wieringerms.-er is thans 50 cm gezakt gedurende de eerste maand van droogmakirug na het sluiten van den dijk. Aan de randen van den polder in het Noorden en in hat Westen zijn enkele hooggelegen gedeelten droog gevallen, waardoor de daar nog aansvezige boerderijen kunnen worden hersteld en nog dezen herfst de gronden kunnen worden ingezaaid. Van de 500 boerderijen, die de polder telt, zijn er nog 80 over en meestal op de hooge gronden aan de randen.

Op Schouwen-Duiveland wordt een drieweeksohe campagne tegen de ratten en muizen ingevet. De rattenploag op hot eiland heeft reeds zeer groote schade aangebracht. Alle gebouwen zullen deskundig gezuiverd wonifn van ongedierte.

v. de provincies Groningen, Friesland, Drente, Overijssel en Gelderland. Geldig van 16 t.m 20 September 1945 Be Noodkaart. 614 200 gram bloem 615 250 gram bloem 616 100 gram puddlngpoeder 617 100 gram eipoeder 618 619 200 gram suiker 620 100 gram kaas 621 200 gram kaas (extra rantsoen) 622 150 gram zout 623 2 liter gestand, melk 624 100 gram vteesch of 112 gram vleeech of visch in bik of 1 rantsoen vleeschwaren. 625 1000 gram aardappelen 640 112 gram huishoudzeep 641 250 gram koffiesurrogaat 642 12 5 gram jam enz 8687, D 665, D 666 800 gram brood A6BO, A6Bl, 8680. 8681, C6BO, C6Bl 400 gram brood A 673 t.m 678, 8673 t.m. 678 C 673 t.m 678, inlegvel Dl 6 800 gram brood D 667 en inlegvtü ElB 225 gram kinderbiscuits of 250 gram rijst of kindermeel A 682, 8682, C 682 500 gram peulvr. D 668 100 gram suiker C 687, D 670 110 gram chocolade A 683, 8683. C 683. D 671, D 672 125 gram boter A 684 tm 686, 8684 t.m. 686, C 684 t.m. 686, 1)673 125 gr. marg. A 698, 8698, C 698 100 gram koffie D 675, D 676 2 liter gestand, melk 8688, C6BB 1% liter gestand melk A 690, 8690, C 690 2000 gr aardapp. 8691 1000 gram aardappelen D 674. D 698 1 rantsoen ei Tabakskaart Q 413 bon 50 2 rantis. tabak, sigaren of sigaretten (geen importsvgarerten) Op deze bonnen mag reeds van Vrijdag 14 September 's mkld. 12 uoir af worden geleverd (in sommige gemeenten, in verband met winkelslui ing, van 14 uur af), uitgezonderd aardappelen en melk, waarop eerst met ingang van Maandag 17 September mag worden afgeleverd. Bon 620 geeft recht on 50 gram vette en 50 gram magere kaas. De eieren op bonnen D 674 en D 698 kunnen gekocht worden bij een detaillist die eieren op rantsoenbonmen voor zieken pleegt te verkoopen. Vóórtaileveringen van deze bonnen is niet geoorloofd. Nogmaals wordt er met zeer veel nadruk op gewezen, dat zelfverzorgers de bonnen, die zijn aangewezen voor artikelen voor welke zij zelfverzorger zijn, NIET mogen gebruiken. Zij moeten deze bonnen nauwgezet bewaren. _,_ Zij, die deelnemen aan maaltijden van de centrale keuken, moeten de aardappelbonnen A 690. 8690 en C 690 bij de centrale keuken inleveren. De bonnen voor vleesch. aarrtappe len en melk zijn één week geldig. Voor de inlevering der bonnen bij de Distributiekantoren zij verwezen naar de desbetreffende officieele mededeelingen in de couranten.

Het Centraal Distributikantoor te Zwolle deelt mede, dat er momenteel behalve de rantsoenbonnen „Zout' rantsoenbonnen in omloop zijn, gemerkt „1 rantsoen artikel C". Deze laatste bonnen zijn uitgegeven in de provincies Noord- en Zuid-Holland en Utrecht en zijn eveneens geldig voor 1 rantsoen (— 100 gram» zout.

Volgens een bericht in „Trouw", gaat met ingang van 27 Oct. het brood van de bon.

M. i. V, Donderdag 13 Sept. 1945 zullen die afdeelingen van het Rijksbureau Textiel, welke gevestigd zijn Andries Bickerweg 2, Den Haag, verhuizen naar het gebouw „Maris Stella", Oude Scheveningscheweg 35. In verband met deze verhuizing worden belanghebbenden verzocht geen persoonlijke bezoeken aan het Rijksbureau te brengen. Van de verhuizing der overige afdeelingen naar „Maris Stella" zal nader bericht worden gegeven.

De stiijging van de kolenproductie tot ongeveer 19.000 ton per dag, atemede door de toename van den ko. leminvoer van overzee en uit Duitschland (gedurende de maand September wordt 'n iravoer van ruim 2 00.000 Don verwacht), werkt reeds op het totale bedrijfsleven door. Het is evenwel nog niet mogelijk, rantsoenverbetering van gas en electrlcitcit voor kookdoeleinden op korten termijn aan te kondigen.

Het Japansohe keizerlijk© hoofdkwartier te, overeenkomstig de bevelen van generaal Mac Arthur, Donderdagmiddag 12 u-ur, officieel opgebeven.

Veldmaarschalk Soegijama, opperbevelhebber van het op do Japansohe eilanden geetattonmeerde leger, dat de Invasie had moeten, afslaan, heelt, toet zijn vrouiw, harakiri gepleegd.

Tot de door de A>merikaansohe militaire politie gearresteerde personen behoort ook admiraal Sjlmada, minister van Marine In het kabinet tojo.

Omtrent Tojo wondt gewield, dat Öjn toestand behoorlijk is, doch dat bij weigert voedsel tot zich te nemen.

Het Japansohe kabinet is bijeengekomen ter bespreking van de arrestatie van de ministers ten tijde de overval op Pearl Har-beur.

Generaal MacArthur heeft verklaard, dat Japan geen kans zal krijgen zijn militaire kracht opnieuw op te bouwen. Wanneer de bezettingstroepen hun werk hebben volbracht, sal niet alleen Japans gewapende macht opgehouden hebben te bestaan maar zal ook de oorlogsindustrie volkomen opgeruimd, zijn. De bevoorrading met grondstoffen van het land zal zoodanig beperkt worden, *at het nooit meer dan een mogendheid van de tweede rang zal kunnen Wjn. De eerste taak van Japan is thans trouwens, voedsel te producee*en, opdat het bewaard blijve voor *en hongersnood.

Te Singapore bevinden zich 4045 «ederlandsche krijgsgevangenen, on. *•* wie 325 officieren. Er zijn niet «un

hig ministerraad heeft 1937 2 *en het decreet van April de parT«t '"hield: 1. de opneming van 8. het der Carlisten in de Falanx; ten ,j verbod van alle partijen, buitreflinl Falanx; 3. de verplichte toeambtpn Van ue meeste militairen en ~Fen tot de Falanx, waarvan Intuc,- ? nationale leider was. rede tot rt heeft Franoo in een 06 palanx vromveltfke afdeeling van 0D de vs.een scherpe aanval gericht die hij er van reldpers w v°or middel van de wete lichten « buitenland valsch voor «e is ac n,^61; Spanje. „Op deze wijstaan, dat ""fterachtige situatie ontmaken niets ™enschen, die van onze *aene tegen 7, eten, een lastercam-, Volgens h„.?an:>o hebben ingezet." «laden in Itallaansche binnenkort af«£ ng vlctor Emmauel ten behoeve vï?4 van de troon doen pok Vlctor ft." zUn kleinzoon, die öe bewoner?vlnnuel heet' ■"» de Aalandeilanden verzoeken afscheiding van Finland en aansluiting bij Zweden.

De Bulgaarsche kieswet is ln zooverre veranderd, dat het de oppositiepartijen is toegestaan gezamenlijk een verkiezingsblok" te vormen.

Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat met ingang van 17 Sept. a.s. in het Noorden des lands bon 637 der 6e Noodkaart is aangeweaen voor het koopeu van drie liter petroleum Deze bon is geldig tot en met 20 October 1945 In verband met de bevoorrading van den handel Is het mogelijk, dat de petroleum riet overal onmiddellijk verkrijgbaar zal zijn Voorinievering der bonnen is evenwel niet geoorloofd.

In de serie radiotoespraken „Op de brug" zal hedenavond de Gouverneur- Generaal jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer een persoonlijk woord richten tot het Nederlandsche volk.

Het eerste medische team voor de Indische Kamer van het Roode Kruis vertrok Woensdag naar Indië, Het bestond uit een 20-tal personen.