Nieuwsblad van het Noorden

(Van onze regionale parlementsredacteur)

De Tweede Kamer staat kritisch tegenover het plan voor een smeerpijp van Oost-Groningen naar de Eems-Dollard. Hoewel de CHU en KVP positief stonden tegenover het plan, verhonden zij aan die positieve houding toch een aantal kritische vragen. De VVD dreigde minister Bakker met een motie als hij geen bevredigend antwoord op een vijftal vragen had. De PvdA en het GPV vonden de informatie van de minister zo onvoldoende, dat er nog geen standpunt kon worden ingenomen. Ook D' 66 wilde meer informatie en verklaarde het gevoel te hebben, dat de minister neigt te weinig rekening te houden met het belang van een schone Eems. De PSP nodigde de minister uit verstandiger te zijn dan GS van Groningen en de rijkssteun voor dit plan te bestemmen voor subsidiëring van zuiveringsinstallaties bij de bedrijven.

Mevrouw Veder-Smit (VVD) verklaarde, dat haar fractie vooralsnog ernstige bezwaren tegen het plan heeft. Zij wilde antwoord (op straffe van een motie) op de volgende vragen:

1. Wat zijn de biologische gevolgen van het lozen van 24 miljoen inwoner - equivalenten vuil? Als dat — zoals de minister op schriftelijke vragen van het Kamerlid Wierenga antwoordde

— een daling van het zuurstofgehalte van het water met vijftig percent betekent, waartegen enkele organismen niet zijn opgewassen, is dit percentage dan een gemiddelde en betekent zulks, dat er in de herfst, tijdens d? aardappelmeelcampagne, met nog veel lagere percentages moet worden gerekend? 2. Welke gegevens zijn bekend over de gevolgen van de persleiding bij Westernieland? ' 3. Wanneer wordt met het onderzoek door de TNO-afdeling milieubeheer begonnen en wanneer kan het voltooid zijn? 4. Op welke wijze verhindert men dat ook anorganische stoffen in het afvalwater terecht zullen komen? Is etvoldoende controle mogelijk? 5. Hoe is de stand der onderhandelingen met de Westduitse regering en welke hoeveelheid vuil zal Nederland naar verwachting kunnen lozen in de Eems-Dollard?

Twee personen vonden de dood bij een brand op een booreiland in de Goli van Mexico, honderd kilometer ten zuiden van New Orleans. De zestig andere mensen sprongen van een hoogte van 25 meter in zee om aan de metershoge vlammen te ontkomen.

(Van onze correspondent in Madrid)

De hoofdcommissaris van politie van de Noordwest-Spaanse stad San Sebastian bevestigde ons vanmorgen dat de Westduitse honoraire consul in San Sebastian, de 59-jarige Eugen Beihl Schaffcr, in de afgelopen nacht is ontvoerd. De Baskische Nationalistische beweging ETA heeft dit vanmorgen ook zelf gemeld. Kort tevoren had de woordvoerder van de Westduitse ambassade in Madrid ons dit bericht eveneens bevestigd en hieraan toegevoegd dat de ambassade tot op dit moment geen enkel bericht van de ontvoerders had ontvangen. Niettemin is men er algemeen zeker van dat het hier om een politieke ontvoering' gaat naar de stijl die men de laatste maanden in Zuid-Amerika gewoon was geworden.

Morgen begint in Burgos, nabij San Sebastian, een krijgsraad tegen zestien Baskische nationalisten; tegen zes van hen wordt de doodstraf geëist. Niemand twijfelt er aan dat deze diplomatieke ontvoering het werk moet zijn van hun kameraden, leden van de jndergrondse terroristenorganisatie ETA, waarschijnlijk met de bedoeling om hun vrienden van de doodstraf te bevrijden. Eugen Beihl is al twintig jaar lang Duitse consul in San Sebastian en is ondertussen getrouwd met een Baskische; zij hebben een 20-jarige dochter. Hij werd gisteravond om tien uur in zijn garage opgewacht door een commando van verscheidene mannen, die hem dwongen in zijn eigen Mercedes onmiddellijk weer zijn huis te verlaten, gevolgd door de rode auto van zijn ontvoerders, die Franse nummerplaten had. Sindsdien ontbreekt ieder spoor. De Spaanse politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken staan in constant contact met de Westduitse ambassade in Madrid, waar men juist vandaag de ambassadeur terugverwacht uit Duitsland. Dit zal hoogstwaarschijnlijk wel een van de voornaamste redenen voor de verkiezing van dit slachtoffer zijn: dat de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, Lopez Bravo, juist op staatsbezoek in Bonn was. De Westduitse regering is al terdege aangebrand over de ontvoering van haar diplomaten en zal zeker niet nalaten druk uit te oefenen op Spanje om toe te geven aan de eisen van de ontvoerders. In Bonn is een speciale „crisis-staf" bijeengekomen en in Madrid werd een speciale zitting gehouden van de ministerraad. Het zou niemand verbazen als deze een noodtoestand voor het Baskenland zou uitroepen, om de politie zo geheel de vrije hand te geven bij opsporingsactiviteiten.

De heer Asman (KVP) stelde zich positief op tegenover het plan. „Het zal nog wel enige jaren duren voor hii er is," zei hij en, dan zal er een eind zijn gekomen „aan de ondragelijke toestand in Oost-Groningen, die al veel te lang is geduld."

Hij zei voldoende vertrouwen te hebben in bet zelfreinigend vermogen van de Eems-Dollard, maar vroeg toch wel of er voldoende onderzoek naar de gevolgen van de lozing is geweest, of de alternatieven voldoende zijn onderzocht en wat er met Duitsland is afgesproken. „Wat moet er gebeuren als de gevolgen toch ernstiger blijken te zijn dan nu wordt verwacht. Is de persleiding dan zinloos geweest?" vroeg hij.

„Ik zou het toejuichen als de minister wat dieper zou ingaan op de argumenten tegen het plan."

De overgrote meerderheid van de CHU was, volgens de heer Van der Peijl, bezorgd over de situatie in de Veenkoloniën en voor het Smeerpijpplan als voldoende veiligheidskleppen zijn ingebouwd.

De heer Posthumus (PvdA) zei, dat hij graag had gezien dat van het begin af aan royaal rekening was gehouden met de Duitse belangen. „Het is een gekoppelde problematiek," zei hij. „Wij kunnen geen schone Rijn aan Duitsland vragen, als we niet ingaan op hun verlangens ten aanzien van de Eems-Dollard." Hij wees er ook op, dat de EEG-ministerraad het een Europese zaak heeft genoemd. „We weten echt nog niet, wat we met dit plan aanmoeten. Geen fractie kan het weten. Er liggen zoveel rapporten en alternatieven. U zult ons beter moeten informeren over die alternatieven, alvorens rijkssteun aan dit plan te geven," zei hij.

De heer Dijkstra (D' 66) vond, dar de mogelijkheden het afvalwater te

zuiveren groter en minder kostbaar zijn gebleken „dan het RIZA de minister heeft ingefluisterd". Hij wilde weten of de minister niet ook het principe onderschrijft, dat er geen afvalstoffen in openbare wateren mogen worden geloosd. Hij vroeg of het niet mogelijk is tot gedeeltelijke zuivering te komen en of het beleid niet gericht dient te zijn op zuivering bij de bron. Tenslotte vroeg hij of de minister bereid is onrendabele investeringen voor zuiveringsinstallaties van bedrijven te subsidiëren.

De heer Van der Lek (PSP) vond het dwaas tot aanleg van de persleiding te besluiten en tegelijkertijd opdracht tot onderzoek te geven, zoals de Staten van Groningen deden, l'it dat onderzoek kan immers best blijken, dat het water moet worden gezuiverd en dan is de persleiding voor niets geweest.

Hij was tegen het plan en deed daar bij een aanval op RIZA-directeur Zijlstra, die in een interview „een dusdanig onbegrip voor de biologie aan de dag heeft gelegd, dat ik er geen woorden voor heb. En die man moet dan de minister adviseren."

De heer Schuitemaker (groep-Goedhart) was eveneens tegen het plan.

„Dat men het afvalwater in Oost-Groningen kwijt wil is begrijpelijk. Lozing op zee is echter onverantwoord," zei hij. De heer Jongeling (GPV) had grote reserves tegen het plan en wees op de „gaten in de informatie", die de minister had verschaft. „Ik ken de problemen van Oost-Groningen, ik heb mijn halve leven in Groningen gewoond. Maar men zegt, dat zuivering met zuiveringsinstallaties sneller en goedkoper kan. Ik heb meer gegevens nodig," zo zei hij.

(Van een onzer verslaggevers) Een aantal Groninger predikanten en paters en enkele leden van de City-groep Gronitngen hebben minister Polak van Justitie vragen gesteld over de uitwijzing van de gedeserteerde Portugees José Augusto Teixeira M. (26). Deze is, zoals gemeld, maandag door de vreemdelingenpolitie -ïit het Groninger Huis van Bewaring gehaald en gisteren over de Belgische grens gezet. Kan de minister een uitwijzingsbevel uitvaardigen en uitvoeren onder aanvoering van het motief diefstal, terwijl het Gerechtshof in Leeuwarden nog geen uitspraak (10 december, — Red.) in deze zaak heeft gedaan?, zo wordt onder meer gevraagd. Verder wordt gevraagd of de minister alsnog de Portugees M. in Nederland toe wil laten en of hij bereid is in het vervolg jonge Portugezen, als zij daarom vragen, politiek asiel te verlenen, gezien de ernstige gewetensconflicten, die jonge Portugezen ertoe brengen te deserteren uit de Portugese legers in Afrika.

Pagina 2 Gat 45 miljoen gedekt door lagere aftrek van reiskosten. Pagina 3 ..Regionale sporthal geen zaak om in een koffiepauze te bepraten". Pagina 4 Commentaren. Pagina 9 Televisie. Noorder Rondblik. Pagina 10 Strips.

Pagina 11 Stadsnieuws. Deze Stad. Pagina 15 Stadsnieuws. Pagina 18 Het woord is aan de lezer. Pagina 26 Beurs.

Het weer morgen: Zacht met regen

Na het Tweede Kamerdebat over het pakket van belastingmaatregelen, gistermiddag, werden minister Witteveen en staatssecretaris Grapperhaus (rechts) gecomplimenteerd met de goedkeuring van de wetswijzigingen. Hier door het PvdA-Kumerlid R. van den Bergh (links). (Zie verder pagina 2).

Abonnementsprijs f 15,10 per 3 maanden (postabonnementen f 16,95) per maand f 5,18 Advertenties f 0,50 per mm excl. 4 % BTW. minimum 8 mm. Losse nummers f 0,25 incl. 4 % BTW.

Pagina 17: Nader Nieuws over volkstelling. „Het interesseert tellers niets dat ik meer dan een ton verdien".

Pagina 23: Sport. Aabling maakte als rechtsbuiten furore.

PAUL AABLING

(Van onze correspondent in Den Haag). De organisatie van de geestelijke gezondheidszorg in ons land is hard aan vernieuwing toe. Er moet snel een zo goed mogelijk samenspel komen van alle activiteiten op het gebied van de geestelijke volksgezondheid. De kwetsbare, kleine, op zichzelf opererende, organisaties moeten verdwijnen en daarom is werken in grotere eenheden noodzakelijk. Ook moet de levensbeschouwing, van waaruit verschillende hulpverlenende organisaties werken, een minder dwingend karakter krijgen. Dit stelt staatssecretaris Kruisinga (Volksgezondheid) in een nota over de geestelijke gezondheidszorg. Medt op aandringen van het VVD Tweede- Kamerlid mevrouw Veder-Smit geeft de staatssecretaris in de nota extra aandacht aan de huidige situatie van

de geestelijke gezondheidszorg en de ontwikkelingen in die zorg voor de toekomst.

1 .staatssecretaris Kruisinga denkt aan regionalisatie van de geestelijke gezondheidszorg: regionale samenwerking van diensten is nodig. Er moet naar een vorm worden gezocht, waarin binnen de wijk een centraal knooppunt is, dat de verbinding vormt met voorzieningen op streek-niveau. Gedacht wordt aan samenwerkingsvormen waaraan huisartsen, wijkverpleegsters en maatschappelijk werkers deelnemen. De ontwikkeling van de sociaal-psychiatrische diensten

moet volgens de staatssecretaris meer gericht worden op de functie van verbindingsorgaan tussen huisartsen, maatschappelijk werkers en vrij gevestigde zenuwartsen.

Over de financiering: van de voorzieningen in de geestelijke gezondheidszorg zegt staatssecretaris Kruisinga dat de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten stap voor stap moet worden uitgebreid, óók buiten de muren van het ziekenhuis. Dat wil zeggen: de sociaal-psychiatrische diensten, de gezinsverpleging en de dagverblijven voor geestelijk gehandicapten moeten op korte termijn in het pakket van de AWBZ worden opgenomen.

Hierdoor krijgt deze hulpverlening niet alleen een betere financiële basis, maar ook een betere aansluiting op de zorg in het ziekenhuis. Om de achterstand van de sociale voorzieningen in te halen, zullen de premies moeten worden verhoogd met naar schatting 0,8 procent per jaar.

Nog in deze kabinetsperiode zal de staatssecretaris een ontwerp wet geestesgestoorden indienen. Dit wetsontwerp zal de uit 1884 daterende huidige Krankzinnigenwet moeten vervangen. Over het voorontwerp van deze wet zal de centrale raad voor de volksgezondheid waarschijnlijk begin januari advies uitbrengen.