De tijd : dagblad voor Nederland

RIJ KEN BESPREKING van Bobby llutchersons nieuwe LP'TofnJ Eclipsc spraken wij al over de pianist Cfiick Corea en we beloofden toen nader op dit zojuist ontdekte, grote talent terug te komen. Die aanleiding is er nu: Chick Corea (26) heeft voor het sterk naar voren komend label Solid State een prachtig solo-album'gemaakt (SS 18039), dat als titel meekreeg Now he. sings, nota he sobs. De muziek van Corea is, evenals zijn proza, sterk eeïnsplreerd door de uitspraken van 1 Ching en op de achterkant van de hoes i'an zijn recente .'jngspeler staat dan >ok het bekende Yin-Yang teken afger'.rukt. Vijf stukken, eigen composities ian Corea, staan er op deze plaat (in dat opzicht lijken de namen Cick en Corra welhaast symbolisch bedoeld: het ,meisje" is vrijwel overal in zijn werk vertegenwoordigd terwijl het fi\ „ nale stuk The Law of falling and eatching vp — met mitrailleur-vuur en droge knallen — geheel in het teken van „Corea" staat, zij het met een grote K. Zuiver muzikaal gezien is Corea een openbaring te noemen. Zijn sprankelende techniek stelt hem in staat de meest complexe harmonieën met de meest dynamische ritmen (vooral die uit de Latijns-Amerikaanse muziek) te verbinden op een wijze die men tot nu toe nauwelijks voor mogelijk had gehouden. In Corea's spel klinken nog de modale wendingen door Van een man als McCoy Tyner, maar daar waar deze min of meer bleef stilstaan, is Corea verder gegaan. Hij heeft aan zijn muziek een dimensie toegevoegd, een diepte die veel van zijn collega's (Hill, Hancock. Alice, Coltranc) soms alleen maar vaag konden aanduiden, doch niet echt konden suggereren, laat staan helder verbeelden. Corea is wat dat bet'ctt verder dan alle anderen. Zijn spel verraad' een enorme kennis van de eigentijdse „serieuze" vormen, opgedaan in de periode dat hij met Willie Bobo, Ilerbie Mann en Mongo Santamaria samenspeelde. Het meest vervoerende stuk van de LP is de titelsong Now he sings, now he sobs, waarin Corea bewijst dat er in de jazz gewoon nog veel beter piano kan worden gespeeld, veel zinvoller ook, dan tot dusverre is geschied. Verdere supriscs: het wat vorm betreft zeer knappe Matrix en het openingsstuk Steps- What Was, een prachtig melodisch uitgebouwd werk, waarvan vooral het tweede gedeelte grote indruk maakt. Wij zullen nog veel van Chick Corea horen. Gauw kopen maar. FRANS BOELEN

CLEO LAINE, de zangeres met het donkere negroïde timbre, is Europees bezit. Daar mogen wij gewoon collectief trots op zijn, want tenslotte zijn de jazz-zangeressen van werkelijke importantie in ons werelddeeltje (let op liet verkleinwoord) op de vingers van een halve hand Ie tellen. Daarom is het verblijdend dat, Cleo Laine u weet wel: de vrouw van Johnny Dankworth, zo verschrikkelijk goed is (geworden). Op een recente Fontana-lp (Soliloquy- STL 5483 is zij te beluisteren in een heus liedcrenrécital, ren presentatievorm die de, jazz-vocaliste altijd wat moeilijk lag, maar die nu dankzij Cleo Laine langzaam maar zeker in gebruik raakt. Het begon allemaal op 11 maart 1966 in' Londen toen Cleo Laine werd gevraagd een recital te geven in de St. Pancra.t Totvn Hall. Het repertoire bestond, uit folksones, op muziek gezetle sonnetten van Shakespeare en werken van andere (moderne) auteurs, gedeelten uit Kurt Weill-opera's, en een aantal speciaal voor Cleo geschreven jazz-songs. Het succes van dit optreden was overweldigend en een herhaling kon niet uitblijven. Gelukkig hebben haar platenproducenten dal eveneens begrepen en vandaar dat nu deze voortreffelijke langspeler. Begeleid door John Dankworth, alt, Lauric llolloway, piano, Ken Baldock, bas en John Spooner drums excelleert Cleo Laine in een repertoire dat muzikaal en stemtechnisch de allerhoogste eisen slelt. Ronduit subliem vind ik haar vertolkingen van Thomas Hardy's Wintertime Nights in de aangrijpende toonzetting van Dankworth en het al even rijke SoUioquy "ecomponeerd door de getalenteerde Richard Rodncy Bcnnett. Cleo's stem heeft een opmerkelijk groot bereik en blijft in alle nuances warm, boeiend en expressief. Heel sterk komen deze kwaliteiten naar voren in T. S. Eliots Lives to Ralph Ilodgson Esqrc op muziek van Don Ranks en het halsbrekende Mungojerrie and Rumpelteazer (gecomponeerd door de „academicus" livan Williams). Hoewel heel deze produktie van een lichtelijk snobistische aanpak getuigt, kan men niet zeggen dat de pretentie waarmee een en ander wordt opgediend niet wordt waargemaakt. Deze „nieuwe" Cleo Laine houdt zonder meer beloften in voor de toekomst van de vocale jazz, alleen: er zullen maar heel weinig zangeressen te vinden zijn die haar in dit specifieke, en soms helsmoeilijke genre zullen kunnen volgen.

DANKZIJ PHONOGRAM, dat sinds kort ook Harmonia Mundi in Nederland vertegenwoordigt, zodat eindelijk een behoorlijke distributie van dit fijnproeverslabel is verzekerd, is nu ook hier de vorig jaar in West-Duitsland al met een Schallplattenpreis bekroonde plaat verschenen met veruit de beste uitvoering — van weinige, overigens — van Bachs komische kantates nr. 211 en 212: Schiueiot stille, plaudert nicht (Kaffee-Kantate) en Mer hahn'en neue Oberkeet (Bauern-Kantate). De Ko//ic- Kantate dankt haar bekendheid in Nederland voor een belangrijk deel aan poppenspeler Jan Nelissen, die er zeker al tien jaar lang telkens weer veel succes mee heeft, tot op de grote buitenlandse festivals toe. Voor wie de ideale plaatopname zocht; dit is 'm, vooral van Hermanonla Mundi-ster Elly Ameling en de sensationele bas Siegmund Numsgern fonkelende rollen, hogeschool-bijdragen van het Collegium Aureum en Gustnu Leonhardt als klavecinist 'in nr. 211. De Bauern- Kantate (met Wilhelm Krumbach aan het klavecimbel) levert een even kostelijke tweede kant op. Zoals dat hoort staan de teksten binnenin de klaphoes afgedrukt. DE BAROK is nog lang niet dood. Nog altijd zien de platenmaatschappijen een willige markt voor bijvoorbeeld Legrenzi. Torelli, Albinoni, Galuppi en Pergolesi, om maar meteen de vijf te noemen, die op de nieuwste plaat van het ensemble Bcnedetto Marcello (concertmeester Willy Busch) via sonates en concerten zijn vertegenwoordigd. Een plaat intussen om maar snel te vergeten, zeker voor wie de uitstekende eerdere opnamen van dit in de Italiaanse barok gespecialiseerde Nederlandse ensemble kent. Wat er wordt gespeeld is niet meer of minder interessant dan het repertoire dat we van talloze soortgelijke platen kennen maar niet eerder vertoonde het orkest zo wemig begrip voor stijl en nuance, werd er zo ondoordacht maar een eind weggestreken en werd de aldus ontstane veel te forse totaalklank bij de opname in een (te) grote ruimte bovendien zo afschuwelijk zwaar aangezet. Intieme, doorzichtige klank? Vergeet het maar. Musici en technici hebben dat ook al gedaan. K-e.

VORIG JAAR bracht Decca op zes goedkope platen weer eens bijna alle opnamen uit die Kathleen Ferrier ooit voor dit label maakte. Voor wie dat teveel was is er, mits hij bereid is met de vóórgemaakte keuze mee te gaan, nu een eveneens laaggeprijsde tweeplaatscaisette die onder het versleten maar daarom nog niet minder juiste motto De onvergetelijke stem van Kathleen Ferrier een selectie biedt. Op de ene plaat staan aria's van Handel, Gluck en JVlendelssohn, Brahms Altrhapsodie (onder Clemens Krauss) en Mahlcrs drie Rückert-lïederen (Bruno Walter), op de andere Schumanns cyclus Frauenliebe und -Leben, gekoppeld aan een van Ferriers specialiteiten: Engelse, Schotse en lerse volksliedjes. Het is al bijna zestien jaar geleden dat Ferrier op 41-jarige leeftijd overleed maar slechts weinige van haar inmiddels uitgebrachte plaatopnamen zijn inmiddels door vertolkingen van anderen overtroffen. De opnamen werden natuurlijk destijds gemaakt in mono; dat is bij. deze herpersingen (wel beter klinkend dan bijvoorbeeld de oorspronkelijke uitgaven op 78 toeren) gelukkig 7.0 gelaten. Alle teksten staan op een inlegvel.

CLEO's ECHTGENOOT John Dankworth heeft inmiddels met zijn orkest — een band van allure — óók een nieuwe plaat gemaakt: een Fontanaalbum met louter big band-toppers onder de naam O// Duty! (LPS 16261). De LP is vervaardigd volgens de Liring presente Stereo-formule, een bepaald niet nieuw opnamesysteem dat desondanks een optimale klankkwaliteit kan garanderen. Ik heb de formatie van Dankworth altijd een hoogst inventief en pittig musicerend gezelschap gevonden en dit album versterkt die mening nog eens. Een bijna stuk gespeeld werk als Ellingtons Sophisticated Lady wordt dankzij Dankworth'B uitgekiende arrangementen en de fraaie kleurschakeringen van de diverse blazers toch weer een verrukkelijk tableautje, evenals Mulligan's overbekende Bernie's Tune'. Ditmaal dus eens niet een „experimentele" Dankworth (Z odiac-variations, Shakespeare-jazz. 1.000.000 dollar-Collection), maar een heerlijk ontspannen, soepel swingende, „gedreven" Dankworth in een seleCtie die soms zelfs tot een dansje noodt. En heus: dat mag nog a'tijd. F. B.

• Bach: Kantates nrs. 211 („Schweigt stille, plaudert nicht", Kaffee-Kantate) en 211 (~Mer hahn en neue Oberkeet" Bauern-Kantate); Elly Ameling. Gerald English en Siegmund Numsgern met Collegium Aureum en Gustav Leonhardt, klavecimbel (in 212 Wilhelm Krumbach): Harmonia Mundi HMS 30.842, l ?*.30. % Ensemble Bencdetto Marcello speelt lA'grenz.l, Torelli, Albinoni. Galuppi en Pergolesi; JIMV SCLPIi 116. f 19.90 # De onvergetelijke stem van Kathleen Kerrier: Handel, Gluck, Mendclssohn, Brahms, Mahler, Schumann en Engelse, Schotse en lerse volksliedjes; m.m.v. dlv. orkesten en begeleiders; Decca XNU 370.022, ƒ 19.75. • Pafslello: Messe et .Te Deum du Sacre de Napoléon; Le Sueur: Marche du Sacre; Mady Mcsplé, Gérard Durian en Yves Bisson met Pierre Cochereau. orptel, pn koor en orkest 0.1.v. Armand Dubaum; Philips 837.021 LY. ƒ 24.50.

DIT IS HET JAAR van Napoleon. Tweehonderd jaar geleden werd hij geboren en meteen herdenken we ook maar dat hij 165 jaar geleden. 2 december 1804, zichzelf in do Parijse Notre- Dame tot keizer kroonde. Een Rroot.se plechtigheid • waarvan het muzikale deel dankzij een langspeelplaat van Philips-Frankrijk herleeft. Lange tijd heeft men gedacht dat de speciaal voor de kroning geschreven muziek afkomstig was van Jean-Francois Le Sueur maar we weten nu beter: de door Napoleon zeer bewonderde Napolitaan (jlovanni Paisiello schreef de Messe du Sacrc (besloten met een Domme salvvin fae imperatoren Napolconem, jazeker) en net Te Deum, en Le Sueur droeg alleen maar enkele motetten aan, waaronder de Marche du Sacre voor de binnenkomst van het keizerlijk paar in de kathedraal. (Eigenlijk had Paisiello bij de plechtigheid de muzikale leiding moeten hebben maar zijn Franse collega's hadden over zijn succes bij hun aanstaande keizer zó de smoor in dat ze hem gewoon wegpestten en hij zich Medwongen voelde naar Napels terug te keren zodat toen Le Sueur zijn kans als kapelmeester kon grijpen). In de kapel van de Tuilerieën zijn do manuscripten van Paisiello teruggevonden, samen met documenten vol nadere gegeven* over de kroning: totalt kosten bijvoorbeeld vijf miljoen francs — de hoes van deze plaat-volpremières informeert daarover verder. Kroningsmars-mis en Te Deum worden in zeer betrouwbaar klinkende orkestraties van Jean Thilde uitgevoerd door koor en orkest — tweehonderd man in totaal maar Le Sueur had er nog al tijd tweemaal zoveel tot zijn beschikking! —*onder leiding van Armand Birbaum, met vokale solisten van Opéra en Opéra Comique en niemand minder dan Pierre Cochereau op het orgel van de Notre-Dame; de opnamen werden gemaakt in de kathedraal — heel authentiek dus — een ruimte met grote akoestische kwaliteiten die in de prachtige registratie volledig tot hun recht komen. Le Sueurs Marche du Sacre is een triomfantelijk stuk programmamuziek, vol plechtstatige feestelijkheid en vooral voor het koper heel dankbaar. Paisiello, geliefd componist van meer dan honderd (buffa-)opera's, die nog niet allemaal vergeten zijn, heeft zeker een even omvangrijk'kerkelijk oeuvre nagelaten, al moet vrijwel alles nog onder het stof van de bibliotheken worden vandaangehaald. Zijn AJesse du Sacre en Te Deum zijn eigenlijk net zo theatraal van opzet en uitwerking als zijn opera's maar daar werd destijds door niemand vreemd tegenaangekeken. Meesterwerken die nu eindelijk de gelegenheid krijgen de eeuwen te gaan trotseren lijken het me niet maar vooral dankzij het aandeel van de zeer vakbekwame bewerker Jean Thilde is er toch veel te genieten aan imponerende orkest- en koorklank en enkele fraaie soli, met name van de sopraan Mady Mesplé; ik ben in elk geval wel blij dat Jean Mongrédien bij zijn speurtocht in de bibliotheek van de Tuilericën-kapel op deze manuscripten is gestuit. PAUL KLARE

DE BRITSE POSTERIJEN worden met het jaar progressiever. In hun streven door een grote uitbreiding van het aantal uitgiften de postale inkomsten op te voeren blijken zij zelfs bereid om af te rekenen met het aloude „all-British" principe. Op 13 augustus zorgen zij voor een gedenkwaardig feit. Voor de eerste maal komt er dan een Britse postzegel in omloop, waarop een niet-Britse staatsman is afgebeeld en die bovendien nog is ontworpen door een buitenlander. Jaren geleden zou alleen al het idee als hoogst onzedelijk worden beschouwd. De buitenlandse staatsman, wiens porltret op de uitgifte staat afgebeeld, is bovendien een man, die in zijn leven de Britten — zij het op een geweldloze wijze — fel bestreden heeft: Mohandas Karamtijand Gandhi, 100 jaar geleden geboren in Porbandar, voormalig Indisch politiek en godsdienstig leider en stichter van de Nationale Congrespartij. Ter gelegenheid van die honderdste geboortedag heeft de regering van India een speciaal „Gandhi Centenary Year" uitgeroepen. Dit herdenkingsjaar is in oktober 1968 begonnen en zal dus tot oktober van dit jaar voortduren. Het heeft meerdere gebieden geïnspireerd tot aan Gandhi gewijde uitgiften. De Indische ontwerper Biman Mullick, graficus en illustrator, in 1960 naar Engeland gekomen om daar een opleiding in het ontwerpen van reclame te volgen, kreeg van de directie van de Britse posterijen de opdracht om het ontwerp van de Gandhi-zegel te maken. Mullick, die eens als jongen, het voorrecht had oog in oog met de mahatma te staan, beeldde de karakteristieke kop van de staatsman af tegen een achtergrond, die wordt gevormd door de vlag van India. De zegel is twee maal zo groot als normaal, heeft de kleuren groen, oranje en zwart en ren frankcerwaarde van 1 shilling 6. Gandhi is de laatste tijd al meerdere malen op de postzegel gezet. .Senegal kwam onlangs met een uitgifte van vier zegels van 5C francs. Op elk daarvan beeldde het een „apostel van de geweldloosheid" af. Gandhi bevindt zich bij deze uitgifte in gezelschap van dominee Martin Luther King en de gebroeders John en Robert Kennedy. Mauritius heeft zelfs een complete serie van zes Gandhi-zegels uitgegeven. Op deze serie zijn zes historische feiten uit Gandhi's leven in beeld gebracht. Men ziet hem onder meer als student in de rechten in Londen, als brancarddrager tijdens de rebellie van de Zoeloe's in zijn Zuidafrikaanse periode, als bezoeker van de ambtswoning van de Britse premier in de Downingstreet 10 en tijdens zijn verblijf op Mauritius in 1901. Dat verblijf is voor de posterijen op dit eiland een aanleiding te meer geweest de Indische staatsman zo uitvoerig te gedenken. De eerste aan Gandhi gewijde zegel dateert uit 1948, het jaar dat hij door een extremistische Hindoe-nationalist werd vermoord. Om die moord en tevens de onafhankelijkheid van het land te herdenken, kwamen toen vier zegels uit met het portret van Gandhi. Ook de Verenigde Staten portretteerden de grote Indische staatsman op een postzegel. Dat was in 1960 in een reeks, die gewijd was aan „kampioenen van de vrijheid". Gandhi mocht temidden van die kampioenen het gezelschap delen van mannen als Simon Bolivar, Lajos Kossuth, José de San Martin, Ernst Reuter, Thomas Masaryk, de Finse generaal Gustav Mannerheim en Garibaldi.

Er bestaat een merkbaar verschil tussen het bieden in paren- en duplicate wedstrijden. In parenwedstrijden moet men over het algemeen voorzichtiger zijn en op de gemiddelde score spelen, terwijl in duplicate wedstrijden scherpe kontrakten meestal de moeite lonen. In het volgende spel opende Oost 1 harten, maar het cindkontrakt werd 5 klaveren voor Zuid.

West kwam met zijn singleton harten uit (een aftroever was niet denkbeeldig!), in Noord de boer, Oost de 2. Er volgde klaveren aas, heer en klein naar de blinde, van waaruit harten gespeeld werd. Zuid sneed, en maakte harten aas cn heer, waarop in Noord twee ruitens afgegooid werden. Zuid speelde ruiten die Oost met het aas nam. Oost kon schoppen aas maken of in de dubbele renonce ipelen, maar 5 klaveren werd gemaakt. In dezelfde zitting kwam nog een interessant spel voor, waar aan beide tafcis hetzelfde kontrakt werd geboden, namelijk 3 harten; aan de ene tafel Ring de Zuidspeler 1 down en aan de andere tafel, door beter berekend spel, werd 3 harten -gemaakt. De uitleg was:

J'oord opende 1 ruiten en Zuid bood 3 harten. Noord paste, daar zijn kaart geen ruggegraat had om verder te bieden. West kwam met schoppen aas uit en toen de blinde open ging, speelde hij klaveren aas, gevolgd door klaveren 2. Zuid kwam aan slag en speelde harten aas en heer, waarna de slechte troefverdeling bleek. Schoppen 3 werd in de hand getroefd en harten boer nam West met de vrouw. West speelde ruiten na, die Oost met het aas nam. Vervolgens speelde Oost klaveren in en West troefde, zodat het kontrakt 1 down ging. Aan de andere tafel hield de leider rekening met een dergelijk zitsel cn speelde het spel, op de juiste manier af. Na de harten honneurs van Noord speelde de leider schoppen vrouw in Noord en gooide zijn singleton ruiten weg. De verbinding Oost-West was daardoor verbroken cn Oost kon niet aan slag komen om zijn partner een klaveren te laten troeven. 3 harten gemaakt!

HONINGRAAT # ■ Rond elk getal komt oen woord van vier letters. Waar elk woord begint wordt niet gegeven, om het wat moeilijker te houden. Do woorden draaien in de richting van de wijzers van de klok.

Omschrijvingen 1 verpakkingsmiddel - 2 armelijk huisje - 3 steek - 4 zuivelprodukt - 5 holtedier - 6 schaaldier - 7 vaartuig - 8 schoollokaal-O grof. plomp - 10 boom - 11 potsenmaker - 12 jeugdige padvinder - 13 boodschapper « < . 1 K

- 14 uurwerk - 15 beschaafde vrouw - 16 laatste der vijf perioden waarin de gesteenten der aarde naar hun ouderdom zijn verdeeld - 17 behaarde dierehuid - 18 zonder (Lat.) - 13 met bomen beplante weg - 20 handeling - 21 gedicht dat gezongen kan worden - 22 loods - 23 vettige stof in holle beenderen - 24 pen die een kraan afsluit - 25 niets of niemand uitgezonderd - 26 aangelegenheid - 27 groep tenten of barakken - 28 door malen ontstaan poeder - 29 openbaar vervoermiddel - 30 stenen wand ter afscheiding - 31 tijdsruimte - 32 ladder - 33 grasplak - 34 balspel te water - 35 deel van de arm - 36 mooi, verstandig - 37 steenrestcn - 38 denkbeeld - 39 watervogel - 40 Europeaan - 41 aanloop - 42 familielid - 43 handgreep - 44 ontkenning - 45 verharde huid - 46 dorsvloer - 47 struisvogel - 48 maatstaf, voorschrift - 49 gewrocht. Oplossingen per briefkaart worden tot 9 augustus verwacht bij De Tijd, Postbus 348, Amsterdam. In linkerbovenhoek briefkaart: Zaterdagpuzzel. OPLOSSING VAN 19 JULI Horizontaal 1 Ankara - bedevaart 2 laan - arosa - vallei 3 krant - ketter - lena 4 meloen - reu - reef - sr. 5 Almelo - tr. - mann -da 6 Aalten - e.a. - sate - nap

7 r.n.s. - agent - treef -sa 8 amigo - Etten - knaap 9 netel - steil - ed. - ram 10 i.d. - gasten - Gent - ene 11 meestal - tegel - ree 12 cs -se - akker - Engels 13 ra - enkel - iel - regel 14 evene - leren - 0.0. - Ede 15 Namen -am - Erik - r.n. -os Vertikaal 1 Alkmaar - animeren 2 nar - elan - mede -sa- va 3 kaal - m.l. - Sitges - Eem 4 anno - etage - Asen -ne 5 ratel - eg - 0.1. - staken 6 ark - non - eest - akela 7 boer - tent - tel - klem 8 ester - attent - Eire 9 datum - steiger - eer 10 ever - aar - n.l. - egel - ni 11 varen - teken -en - rok 12 allen - eend * t.l. -ge- or 13 ale - fanfare - regen 14 rens - das -Aa - nel - E.D.O. 15 tiara - pap - mees - les De prijzen zijn gewonnen door: Mevr. A. Poiesz-y. Schaick, Dr. W. Beckmansingel 41, Vlaardingen; A. J. Leussink, Emmawijk 61, Zwolle; J. C. Vermeulen, Pr. Beatrixstraat 29, Zwijndrecht; A. M. A. Heumakcrs, Burg. Vissersstraat 4, Tilburg: M. van Boeckel, Wouwermanstraat 89, Haarlem.

Geheimzinnig vierkant Elk tekeningetje stelt een woord voor. Als je deze woorden gevonden hebt, zul je ontdekken dat do eerstè letters van al deze woorden, zowel horizontaal (dus van links naar rechts) als verticaal (dus van . boven naar beneden) weer een nieuw woord vormen. Welke woorden zijn dit? Schrijf de oplossing op een briefkaart en stuur deze vóór 9 augustus naar De Tijd. Postbus 348, Amsterdam. Zet je leeftijd achter je naam en schrijf in de linker

bovenhoek van de briefkaart: Kinderpuzzel. OPLOSSING VAN 19 JULI: agent reder tolk smid 1 Juiste volgorde ARTS.

De prijzen zijn gewonnen door: Marijke v. d. Weijden, 9 jaar. Vincent v. Goghlaan 44 le, Haarlem; Stefan Berkhout, 10 jaar, Zestienhovensekade 517, Rotterdam-8; Paul Geppaart, 8 jaar. Arthur v. Schendelpark 39, Tilburg; Laetitia Verbeek, 11 jaar, Bakelgertstraat 5, Boxmeer (N.Br.); Frank Steenmann, 9 jaar, Prins Bernhardweg 39, Zaltbommel.

EENIEDER die op spectaculaire wijze regeert, grote militaire overwinningen behaalt, ongehoord braaf leeft of buitensporig veel doelpunten maakt kan ervan verzekerd zijn dat zijn leven vroeg of laat geboekstaafd wordt. Da+ geldt ook voor r.em die voor het eerst een harttransplantatie verricht. Het bock over professor Chr'stiaan Barnard ligt dan ook voor ons: De chirurg uit Kaapstad, roman, door Harvcy T. Rcvve. Barnard blikt ons vanaf de omslag glimlachend aan. Waar zijn rechteroog zich moet bevinden is een klein hartje aangebracht. In het boek wordt met een maximum aan woorden en een minimum aan nieuwe informatie ingegaan op Barnards eerste harttransplantatie, bij Washkansky (die overleed) en Blaiberg (die op het ogenblik dat dit geschreven wordt nog leeft). Harvey Rowe vindt het nodig te melden dat uitgerekend een Duitse verpleegster zich zo inzet voor de Joodse patiënt Washkansky. Hij volgt ook het spoor terug van Barnard. tot diens eerste chirurgische ingreep op vijfjarige leeftijd toe:, „Hij snijdt de kever eerst de kop af en dan splijt hij hem overlangs. Aandachtig bekijkt hij de trillende ingewanden. Dan veegt hij zijn mes schoon en steekt het weer in zijn zak". Een man als Wolkers is met zulke ervaringen schrijver geworden, maar ze kunnen kennelijk ook de aanloop worden tot mensenreddende chirurgie. De chirurg van is een onbeduidend boek dat veelvuldig irriteert. P. v. d. E. De chirurg uit Kaapstad door Harvey T. Uowe, uitgave Hollandi n.v. Baarn f 9.75

Pastorale zorg voor homofielen door ds Brussaard, dr. Fabcr, dr. Gottschalk, J. Grubben, ds Klamcr, W. Sengers. prof: Trimbos. Het Spectrum, Utrecht. Brochure no 38. De kleinkinderen in driehoeksverhouding door drs. J. Wellen, me}: P. Vogelsang, drs. J. M. van Micrlo en prof. dr. N. Beets. Het Speet rum. Brochure no 39. Psychotherapie, concentrische methode door G. H. van Asperen. Het Spectrum, Utrecht, ƒ 2.65. Centrologie door Pierre Teilhard de Chardin. Spectrum, Utrecht, ƒ 2.65.