De tijd : dagblad voor Nederland

Wisselende bewolking; en op de meeste plaatsen droog: weer. Zwakke tot matige westelijke wind, ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Woensdag: 70 procent kans op droog 11'pcr. Zon op; fi.39; onder: 18.20. -&Iaari op: 19.44; onder: 12.41.

Van onze correspondent LONDEN, 29 scpl. — Het drama van Ulster lijkt eindeloos. In dc hoofdstad Belfast braken dit ireekeinde onverwacht hevige onlusten uit, helemaal in de sfeer die er zes treken geleden toe leidde dal Britse militairen moesten norden ingezet. Opnieuw is er sprake Tan uitbreiding van de troepensterkte, op dringend verzoek van de Britse bevelhebber, luitenant-generaal Si r lan Freeland. Hij waarschuwde iedereen Belfast te mijden als men er niet dringend zaken moet doen. Vandaag zijn nog eens zeshonderd Fpeciaal getrainde mariniers in Ulster aangekomen. Het ziet er inderdaad naar uit dat. zoals dc generaal het uitdrukte, de „honevmoon met dc Britse soldaten" over is en dat zijn manschappen van nu af aan een harde lijn zullen moeten volgen. Do onlusten begonnen toen met stenen gewapende protestanten de soldaten aanvielen, die een prikkeldraadversperring tussen een katholieke en protestantse buurt verplaatsten. Spoedig waren er weer de eerste petrolcumbommen en in korte tijd stonden aan katholieke zijde vijf huizen in brand. De revanche liet niet lang op zich wachten en tot gisteravond toe is tussen de twee groepen weer verbitterd gevochten. De troepen, die nu zelf doelwit zijn geworden en herhaaldelijk mét stenen werden bekogeld, moesten verschillende malen van traangas gebruik maken om erger te voorkomen. Vooral zondagmorgen was het raak, toen oen aantal protestantse kerken werd aangevallen. In sommige buurten werden de afgebroken barricades weer opgericht en ineens waren de zogenaamde Bspecials — dc uit protestantse vrijwilligers bestaande reservepolitie — met hun gehate knuppels weer op patrouille. En het beeld van zes weken geleden herhaalde zich. Brandweer- en ziekenauto's reden af en aan met gillende sirenes. In totaal moesten zo'n twintig gewonden in ziekenhuizen worden opgenomen. waaronder een vijftienjarige iongen met een kogelwond in ziin been. Aan beide zijden wordt thans scherpe kritiek gericht aan het adres van de militairen, die niet bij machte waren de nieuwe onlusten te voorkomen.

Van onze verslaggever MADE, 2!) sept. — De politic in Made kreeg vrijdagavond een dief afgeleverd per lijndienst van de BBA. liet

Hef eeftr gevoel, dat opkomt als men de uitslagen van de Westduitse verkiezingen bekijkt. is er een van opluchting. Opluchting omdat de democratie in de Bondsrepubliek sterk genoeg is gebleken om de aanvallen \an ultra-links, maar vooral ook van ultra-rechts af te slaan. De Nalionaal-Democratische Partij Duitsland komt niet in de Bondsdag. De NPD is duidelijk op haar retour. \ cel minder lede tot vreugde geeft de «ataslrofale teruggang van de HDP. De kie/.ers hebben de progressieve richting, die de partij onder haar nieuwe voorzitter Waller Scheel had ingeslagen, niet gehonoreerd. De liberalen hebben naar rer hts , maar vooral naar links veel stennnen verloren. De nederlaag \an (Ie f-DP heeft de trend naar een twee partijenstelsel versterkt. Dat is jammer, want de Westduitse democratie is meer gediend met een keuze tiil drie. Dat hebben de laatste twee jaar bewezen. De socialisten kunnen (gematigd) tevreden zijn. Lcn winst van ruim drie procent was het beste waarop ze onder de gegeven omstandigheden mochten hopen. In socialistische kringen leeft een sterke voorkeur voor een coalitie met de liberalen. Len herleving van de Grote Coalitie is voor veel sociaal-democraten onaanvaardbaar. omdat kanselier Kiesinger een hervorming van het kiesstelsel als voorwaarde stelt. Ken wijziging van het relatieve meerderheidsstelsel, zoals dc CDU/CSU die wil, zou de SPD voor jaren naar het tweede plan verwijzen. Daarom zal deze partij al het mogelijke doen onr met de liberalen een regering te vormen. I heoretisch is dat zeker mogelijlc. De twee partijen hebben een meerderheid van veertien zetels in de Bondsdag. In 1910 beschikte Adcnnuer over een soortgelijke kleine meerderheid en toch hield hij het vier volle jaren uit. In de praktijk gaat het er om ol dc liberalen hun eenheid welen Ie bewaren en of Wall er Scheel liet vertrouwen krijgt, dat hij nodig heelt om zijn links*» koers voort Ie zetten. Dat valt, gezien de verkiezingsuitslagen, nog te bezien. De CDU/CSU zal alles doen om een samengaan van socialisten en liberalen Ie verhinderen. Zij zal ongetwijfeld de rechtervleugel van de I*DP onder druk zetten om een herstel Ie bewerkstelligen van de in 1066 verbroken „Kleine Coalitie". Maar ook de CDU/CSU heeft haar moeilijkheden. VVanl hoewel Kiesinger tlit ook tracht te verdoezelen, hij heeft verloren, /ij het in geringe mate. Dal zal zijn loch al verzwakte positie zekei niet versterken. De man, die hier ongetwijfeld gebruik van zal maken, is CSUvoorzitter Straiiss. Deze sterk conservatieve man werkt zich langzaam maar. zeker riaar hel kanselierschap. Ditmaal zal hij zijn doel nog niet bereiken. Maar Strauss heelt de tijd, Ki esinger niet.

Ik doe mee TOEVALLIG JE. in hetzelfde weekeinde, waarin Adre?: _ de Heilige Raad voor de Kunst Woonplaats:- voor het eerst een gewillig oor leent aan iedereen die over cul- Het abonnementsgeld wordt door haar/hem/mlj betaald. .. . ~v , na ontvangst van acceptgirokaart. Nevenstaande bon tuur(beleid) wil praten, zaten in • tmmoeiop den lande schouwburgen, kunst- De nieuwe abonnee ontvangt de krant de eerste twee onpelrankeerd en concertzalen vol met liefheb- weken orat'9- opsturen naar bers. Met praten alleen kom je Door deze opgave verdien ik een Plakboek. er niet, met luisteren en kijken Zend dit s vp- aan m|J|l adres. DE TIJD alleen ook niet helemaal. Alles is een kwestie van tijd, wat ons Naam:___ Antwoordbetreft ook wel van Ad,es; nummer 6. TI TT3 woonplaats: Amsterdam Handtekening: niet toevallig met een nieuwe abonnee

Van een correspondent

BONN, 29 scpt. — Na dc uiterst magere overwinning van do Westdoitse christen-democraten van Kiesinger cu Straussop Willy Brandts sociaal-democraten ziet men vol spanning uit naar de komende, ongetwijfeld harde onderhandelingen over de vorming van een nieuwe coalitie. Een voortzetting van de „grote coalitie" van christen-democraten en socialisten lijkt heel onwaarschijnlijk, (leen van heide partijen voelt daar,veel voor. Brandt verklaarde gisteravond al. dat zijn SPI) wil gaan praten met dc liberale FDP, die ondanks een verlies van maar liefst lfl zetels een sleutelpositie inneemt in het Westduitse politieke bestel. Wil .Kiesinger kanselier blijven, dan heeft hij de FDP nodig, wil Brandt regeringsleider worden, dan zal ook hij met de liberalen tot overeenstemming moeten komen.

IX' Westduitse parlcinentsverklezin-l gen zijn in ieder geval een nederlaag geworden voor Adolf von Thadden en zijn rechts-extremistische NPD, die 4.3 procent van de stemmen behaalde (vier jaar geleden 2 procent) en daardoor niet toekwam aan de 5 procent, die nodig zijn voor een zetel in de Hondsdag. Van de 4flfi parlementszetel.; worden er thans 242 bezet door christendemocraten. die vergeleken bij de uitslag van 1065 3 zetels verloren hebben. De SPD heeft 22 zetels gewonnen en blijft met thans 224 zetels de op één na Grootste partij. Op de derde plaats blijven de liberalen van Walter Scheel, thans echter met 30. in plaats van 49 zetels. Willy Brandt verklaarde gisteravond, toen dc definitieve uitslapen nog nlel bekend waren, maar de computerprognoxes vrij nauwkeurig varen aar.ueaevcn. dat hij de FDP heeft laten neten bereid te zijn tot een gesprek. Ken eventuele coalitie v. christen-democraten en liberalen, die een meerderheid van 48 stemmen op zijn SPD zou hebben, noemde Brandt een „verliezerscoalitie", omdat ook de CDU 3 zetels heeft verloren.

Brandt heeft gisteren gewonnen, Kiesinger is niet verslagen

Groot was het verdriet bij de kleine partijen. FDP-voorzitter Walter Scheel, wiens partij een enorme dreun kreeg, leek moeite le hebben met zijn tranen. En de uitdrukking op het gezicht van NPD-voorzitter Adolf von Thadden liet aan verbeeldingskracht niets te wensen over.

De leiders van de twee grootste partijen glunderden vannacht allebei

BREDA, sept. — Na eet onvrijwillig verblijf van ander halve 'maand in Rusland is de 44 jarige buschauffeur C Baleman: uit Breda het afgelopen week einde vrijwel onopgemerkt thuis gekomen. Op 17 augustus was hij met een bu: vol vakantiegangers bij Minsk betrok ken bijeen auto-ongeluk. Drie passa giers werden daarbij gedood en ongeveer 20 gewond. De chauffeur moest worden opgenomen in een ziekenhuis. Toén hij na tv ee weken genezen werd; verklaard mocht hij niet naar huis ; Enkele weken geledon kreeg de familie Balemans te horen, dat hij naar huis mocht. Alles werd in gereedheid gebracht voor een grootse ontvangst, Ken uur voordat de trein waarmede do chauffeur zou reizen , in Utrecht zou aankomen, liet het ministerie van buitenlandse zaken weten dat de heer Balemans helemaal niet op weg naar huis was en nog in zijn hotel in Minsk moest blijven. Afgelopen donderdag bleek het onderzoek plotseling beëindigd te zijn. Ken lid van de Nederlandse ambassade in Moskou kon de heer Balemans toen vertellen, dat hij spoedig naar huis zou mogen. Vrijdagavond kreeg hij zijn papieren terug. De politie vertelde hem toen, dat hij geen enkele schuld aan het ongeluk had. Bij zijn thuiskomst verklaarde hiji bijzonder goed behandeld te z\jn door j de Russen. Ook had hij alle icaardering voor de volharding van de Nederlandse ambasxadefunctionarisxen in Moskou.

Van onze speciale verslaggev er BONN, 29 sept. — Waarnemers in de Westduitse hoofdstad houden steeds meer rekening met de mogelijkheid. dat Willy Brandt de volgende bondskanselier zal zijn. Binnen do liberale partij, de FDP. bestaat voorkeur voor een coalitie met de socialisten. De FDP wil na drie iaar oppositie graag regeren en krijgt nu deze kans op een zilveren schotel aangeboden. omdat noch de CDU/CSU noch de SPD zonder de liberalen een meerderheid hebben. De christendemocraten zullen ongetwijfeld een sterke aantrekkingskracht uitoefenen op de conservatieve vleugel van de FDP, die onder leid ine staat van Krich Mende, de vroegere partijvoorzitter. De huidige voorzitter. Walter Scheel, die men kan beschouwen als de leider van de progressieve vleugel binnen de FDP. kan Mende en zijn aanhang echter houden aan het akkoord, dat vóór de verkiezingen werd bereikt. Dit akkoord hield een coalitie met de SPD in.

Zowel de CDU/CSU als de SPD voelen niet veel voor een voortzetting van de Grote Coalitie. Brandt heeft tijdens de verkiezingscampagne gezegd, dat hij geen ondergeschikte rol meer wil spelen onder een christendemocratische bondskanselier en dat hij. indien mogelijk, alleen genoegen zal nemen met het kanselierschap. Vannacht reeds hebben de christendemocraten en de socialisten contact opgenomen met de liberalen. Uit de verkiezingsuitslagen blijkt op zeer opvallende wijze dat de CDU/CSU vooral de grootste partii is gebleven door haar grote aanhang op het platteland. In vrijwel alle grote steden boekte de SPD grote overwinningen. Enkele voorbeelden: Keulen SPD 51 procent cn CDU 37 procent: Stuttgart 4"/ tegen 38: Kiel 52 legen 38; Stuttgart 47 tegen 38: Neurenberg 48 tegen 36: Mannheim 48 togen 33: Düsseldorf 47 tegen 40; Hannover 54 tegen 35; Essen 55 tegen 36; Frankfurt 49 tegen 35 en Dortmund 58M TF.GEN 32.

Terughoudend toonde zich FDP-le!- der Scheel voor de televisie. Hij deelde mee. dat zowel de. socialisten als de christen-democraten contact met hem hebben opgenomen. Wel wilde hij zeggen. dat de geringe meerderheid van 12 stemmen in geval van een coalitie met de SPD „slechts stimulerend voor een nieuwe regering" zal werken. Kiesinger zelf liet gisteravond hierover nog niets horen. Franz Josef Strauss reageerde wel op Scheels uitlating over een eventueel samengaan mot de SPD. die hi.j eer „liefdesverklaring" noemde, „waaraar vooral de nederlaag van de liberaler ten grondslag ligt". Een SPD-FDPcoalitie zou volgens Strauss kansloos zijn. Hij geeft de voorkeur aan eer samengaan van christen-democraten cr liberalen.

Adolf ron Thadden heeft aangekondigd. dal hij de verkiezingsuitslag gerechtelijk gaat aanvechten, wegens „moedwillige en grootscheepse belemmering van de propaganda-vrijheid" van zijn partij. V'on Thadden maakte voor de televisie een uiterst nerveuze indruk, hoewel hij er van verzekerd kon zijn, dat er in de studio's geen lieden waren, die hem met rot fruit oj andere voorwerpen zouden bekogelen. De NPD-Führer zei, dat bij wegens de in de afgelopen drie weken tegen zijn partij gevoerde agitatie rekening had gehouden mot een stemmenverlies van „3 procent beneden wat haalbaar voor ons is". Hij sprak van „een heksenjacht, zoals nog nooit tegen een partij is gevoerd" n van „een waanzinnige leußcncampagne".

Tot ernstige incidenten is het tijdens de verkiezingen nergens gekomen. De APO (buiten-parlementaire oppositie) manifesteerde zich nergens. De opkomst van de kiezers was mc-t Btf.B procent merkwaardigerwijs precies gelijk aan die van 1965. Kai-Uwe von Hassel (CDU), de voorzitter van de Bondsdag, feliciteerde gisteravond voor; de televisie de kiezers met het feit, dat' ze het radicalisme van links en rechts! hebben genegeerd. Het resultaat van dej NPD toont volgens Von Hassel aan, dat: de NPD terecht niet is verboden door( het federale hooggerechtshof van j Karlsruhe. De stembureau's gingen omj acht uur 's morgens open. Om acht uur; 's avonds, twee uur na sluiting, konden I de elektronische breinen al voorspel- j len, dat de christen-democraten een; kleine meerderheid zouden halen en dat•' de NPD niet in de bondsdag zou komen, j Tegen half twee vannacht was dc definitieve uitslag bekend. President Nixon feliciteerde Kiesinger gisteravond al omstreeks half elf telefonisch met het aantal stemmen, dat de CDU/ CSU behaalde. Het Oostduitse persbureau ADN verklaarde ongeveer tezelfdertijd, dat de NPD haar stemmental heeft kunnen verdubbelen „dank zij de hulp van de christen-democraten". In officiële kringen in Moskou was men niet verrast door de verkiezingsuitslag, haald. DEN HAAG — Drs. W. K. N. Schmelzer, voorzitter v. d. KVP-fractie in de Tweede Kamer toonde zich desgevraagd verheugd over „de overwinning" van de christen-democraten „omdat een christelijk geïnspireerde, echte volkspartij het vertrouwen heeft behouden van de Duitsers en omdat de CDU/CSU sinds het eind van de oorlog regeringsverantwoordelijkheid heeft gedragen en in de publieke opinie dus aan slijtage onderhevig is.