De tijd : dagblad voor Nederland

Te koop te Wijk bij Duurstede LUXE PATIO BUNGALOWS met c.v. gas en garage met hobbyruimte. Indeling: ruime hal, grote woonkamer (9.10 m x 4.00 m), luxe kunststofkeuken, A royale slaapkamers, gezellige patio afm. 7.50 m x 7.00 m. Zeer gunstige ligging. Met de bouw wordt direct begonnen. « Koopsom f 75.340,— incl. alle kosten. Vrije vestiging. Bemiddeling door de makelaars in onroerende goederen. W. van Loon, de Sitterlaan 5 te Utrecht. Telefoon 030-71 58 02 en A. 7. Dikker, Oeverstraat 32 te Wijk bij Duurstede. Telefoon 03435-254.

Grote reparaties aan uw huis? Plannen móken kost niets. Maar de uitvoering ervan kost geld. U hoeft echter niet te wachten tot straks met b.v. de aanleg van centrale verwarming of die reparatie die al zo'n tijd nodig is, of die verbouwing waar u al zo lang de tekeningen van klaar heeft, 0f... Niet straks, maar nü kunt u die plannen verwezerlijken. Dank zij het Beter Wonen Krediet van de ABN. Een pasklaar krediet van 1000 tot 8000 gulden zonder onderpand, voor de verbetering van uw eigen woning. U lost het af met ± ƒ 100,- per maand. Bij overlijden worden de nog te vervallen termijnen kwijtgescholden. Vraag eens naar een uitvoerige folder bij een van onze vele kantoren. U bent welkom bij de Algemene Bank Nederland

Te koop met vrije vestiging, direct te aanvaarden: OUDKARSPEL FRAAI WOONHUIS Koopsom ƒ 35.000.—. MIDDEN BEEMSTER FRAAI WOONHUIS met c.v., garage en schuur. Koopsom incl. stoffering gehele huis ƒ 52.500,—. HEERHUGOWAARD WOONHUIS met garage en zomerwoning. Koopsom met 1200 m 2 erf ƒ 45.000.—. incl. 1 3/10 ha. weiland ƒ 60.000.—. Bemiddeling: R. SCHRIEKEN, makelaar o.g. te Oudkarspel, Dorpsstraat 169, Telefoon 02260 • 2591.

*T~ thuis n uw eij*n origintU I finse sauna raSp U hebt er a! eei vcor ƒ1750 —. Een ;*[ ,;|| EU /]■!■ plaatsje is er a-tijd wel. De sauna s van l_i hJ Wlfcona hebben het c3'B"l''«teken van het Fir.se Sauna Genootschap Ge- zor.dfte d, ontspanning en levenslust zijn nu voor (weinig) geld te koop. Vraag folder, vul bon in; k||| jpl| cf kom kijken; W.bona Sauna Centrum Vijverv.eg i • faasa wißONfl ?.,e!OSS 1%- ; BON zenden in envelop, &!s brief gefrankeerd aan: ' I N.V. Wibona Sauna Centrum - Postbus 47 • BLOEMENDAAL. J I Graag ontvang ik uitgebre.de docurrentat e over de Fi.-se Sauna's. I | Naam: I ' Straat: . I I , ■ Piaats: :— • J _l

Makelaardij o.g. KOOP LENSTRA Gaarne verstrekken wij u geheel vrijblijvende en uitvoerige informatie met tekeningen van onze exclusieve koophuizen in oni.: 's-GRAVELAND in 'T GOOI op *4 km van Hilversum en l.oosdrecht. Hier zullen v.-orden gebouwd bijzonder fraaie HALVE VILLA'S welke vanzelfsprekend worden voorzien van garage en c.v., voorts 4 slaapk., complete badkamer, L-kamer met aanst. open haard, grote zolder met aparte zoMerberging, hal (2.3 x 4 m) etc. Koopsommen ƒ StOüO,— tot ƒ 91.000,— k.k waarop eventueel 80'. hypotheek mogelijk is. . Verder kunnen wij aanbieden nabij Amsterdam

HIER IS UW KANS OP UW TWEEDE WONING Binnenkort wordt met de bouw van een beperkt aantal STENEN BUNGALOWS (voor tweede woning bestemd) begonnen. Gelegen te midden van DE HOLTENSE BOSSEN en nabij de HOLTERBERG Deze zespersoonswoningen op ± 1000 m 2 eigen grond en circa 65 m 2 groot, voorzien van een grote woonruimte met stookgelegenheid, 2 ruime slaapkamers, douche, w.c., binnenhal, entree en verder met, heerlijk zonneterras, geheel van spouwmuren opgetrokken, zijn ook aangesloten op water en licht (telefoon mogelijk). Riant gelegen nabij manege en groot openluchtbad Geen erfpacht niet jaarlijks terugkerende verhogingen. Wij bieden op de hieronder genoemde zittingsdagen deze buitenhuizen aan voor de prijzen vanaf ƒ 39.000,— inclusief BTW en overschrijvingskosten. Ruime hypotheek mogelijk. Inlichtingen en zitting: a.s. zaterdag 7 maart en zondag 8 maart in Hotel Holterman, Dorpsstraat te Holten van 11 uur tot 15.30 uur. Alsmede bij: Makelaarskantoor Vincent te Holten. Lid N.B.M. Telefoon 05483 - 19G4, b.g.g. 1888.

„NOOIT de eerste de beste woning kopen". Dit advies als een open deur kreeg ik van Eurowoningen mee, op de vraag waar een aspirantkoper vooral op moet letten voordat hij tot de koop overgaat. Maar dr. H. G. Stapelkamp, een van de directeuren van het concern, weet wel waar hij over praat. Hij zegt: „Vaak bekijken de mensen maar een paar huizen en binnen korte tijd — precies zoals bij de aankoop van een auto — raken ze geheel buiten zinnen. Dat huis zullen ze en moeten ze hebben. Ze staren zich blind op allerlei premies die er te verdienen zijn en vrij vaak gaan ze tot aan de top wat de maandelijkse lasten betreft. Nogmaals: zoiets moet u nooit doen. U moet een woning gewoon graag willen hebben. Ga gerust enkele tientallen huiren bekijken en toets die allemaal aan uw verlangens. Zo moet u zich vooral afvragen of de woning precies ligt in de gewenste omgeving (ligt het huis niet te ver van uw werk), hoe is de kwaliteit, zowel wat wooncomfort betreft als in tech ïische zin (het onderhoud), wat is de levertijd en hoe de service van de leverancier. Als u dat allemaal nauwkeurig bekeken en besproken hebt, kijk dan pas naar de prijs. De kans dat u een miskoop hebt gedaan is op dat ogenblik vrijwel nihil geworden." Opmerkingen dus, die iedereen met wat nuchter verstand ook zelf zou hebben kunnen bedenken. Alleen dat nuchtere verstand laat de mensen op zon tijdstip vaak in de steek. Ook in omgekeerde zin. Men kan gerust de vraag stellen, waarom er in Nederland aanzienlijk minder mensen in een eigen huu wonen vergeleken met de ons omringende landen als Duitsland en Frankrijk, om van de Verenigde Staten maar niet te spreken. Willen de Nederlanders geen eigen huis, omdat zij het niet kunnen betalen of doet de regering er toch nog te weinig aan, ondanks de zo op het eerste eezicht toch zeer lucratieve premies? Een feit is in ieder geval dat van de Nederlandse nieuwbouw maar ongeveer 35 procent naar het eisen woningbezit toegaat, terwijl dat in Duitsland tegen de 50 procent loopt en in de Verenigde Staten zelfs 60 procent.

DR. G. J. STAPELKAMP ...eerst kijken...

Stapelkamp: ~Dat is eigenlijk een vrij eenvoudige zaak. In Amerika is de welvaart aanzienlijk hoger dan hier en in Duitsland heeft men zich na de oorlog erg toegespitst op het zogenaamde woon-sparen. Daar krijgt men op spaarrekeningen van bouwkassen enorme premies, "die vaak tot 25 procent kunnen oplopen. Ons land daarentegen kent juist geen specifieke »gepremieerde bouwspaarregelingen. In Nederland zal het eigen woningbezit slechts toenemen als ook de welvaart blijft stijgen en wat dat betreft stemmen de vooruitzichten ons gelukkig. Als er zich tenminste geen calamiteiten voordoen zoals vorig jaar. Toen steeg namelijk de hypotheekrente met een kleine 2 procent tot in totaal meer dan 9 procent. Een stijging die een zware druk op de bouwmarkt legde. Een toeneming van de hypotheekrente met een kwart proccnt zorgt er alleen al voor dat de exploitatiekosten met ongeveer f 12 per maand stijgen. Dat betekende dat de maandelijkse lasten alleen vorig jaar al met zo'n f 90 opliepen." Maar er waren meer redenen die ervoor zorgden dat er vorig jaar een terugval in het aantal koophuizen viel te bespeuren. De invoering van de BTW bijvoorbeeld. waardoor de bouwkosten nog eens met 15 procent toenamen, en dan — zeker niet als geringste factor — de wetenschap dat de overheid haar premieregeling aanzienlijk zou verbeteren. De mensen steldei. de aankoop van een huis eenvoudig wat uit: een soort kopersstaking dus.

Doordat do nieuwe premieregeling inmiddels op 1 januari van kracht is geworden, wordt voor dit jaar weor een toeneming van het eigen woningbezit verwacht. Voor een aspirant-koper is het wel van belang, dat hij een aantal punten bijzonder goed in de gaten houdt: ■ ledereen kan, ongeacht zijn inkomen, tegenwoordig aanspraak maken op een premie van de overheid, ■ de maximum hypotheek die men kan krijgen bedraagt 90 procent, dank zij het feit dat de gemeenten de rente en aflossing tot 90 procent van. de stichtingskosten garanderen. ■ de hypotheekrente varieert van ongeveer 7Vi procent tot 9'/t procent, maar ligt over het algemeen toch dichter bij de 9'/ï. Wat de rente in de toekomst zal gaan doen. weet eigenlijk niemand. Een sterke daling wordt niet verwacht. • ■ de staat beschikt nog steeds over de zogenaamde Breedbandmiljoenen. die volgens plan gebruikt zullen worden voor een betere bezitsspreiding. Er ia een gedachte bij de overheid om die miljoenen onder meer te gebruiken om mensen beneden een bepaald inkomen aan een renteloos voorschot te helpen ~odat de drempel van 10 procent eigen geld gemakkelijker genomen kan worden. Deze gedachte is echter nog steeds niet uitgekristalliseerd. ■ als men nu een huis koopt met 90 procent hypotheek, dan betaalt men in de loop der jaren 2l!t tot 3 maal de aankoopsom, althans in guldens uitgedrukt. Het blijft echter een feit, dat de guldens die u nu leent aanzienlijk meer waard zijn, dan die u over 30 jaar terugbetaalt. ■ de huren zullen zeker in de toekomst nog sterk stijgen; in de komende acht jaar wordt een huurverhoging van 6 procent per jaar verwacht, terwijl zij ook daarna bepaald toe zullen nemen, al was het alleen maar als gevolg van een stijging van de bouwkosten, ■ de economische huurwaarde van een huis wordt als inkomen gerekend: daar staat echter tegenover dat die huurwaarde vrij laag wordt geschat en dat alle uitgaven om het goed in stand te houden, mogen worden afgetrokken plus de rente op de hypotheek. De eerste jaren komt men dan zeker uit op een negatief saldo voor uw huis. ■ de premies worden gegeven op huizen'in gemeenteklasse I, als de stichtingskosten de f 65.000 niet overschrijden. In gemeenteklasse II is dat f 61.000. Met deze gegevens is het aanmerkelijk gemakkelijker geworden om te berekenen of het de moeite loont om van uit een huurhuis in een eigen huis te trekken. Voor de berekening van de maandelijkse lasten zijn we uitgegaan van een koopsom van f 58.500, vrij op naam (dat wil zeggen inclusief notaris- en makelaarskosten). Het betreft hier een drive-in-woning, wat betekent dat de garage niet als verblijfseenheid wordt meegeteld en daarom van de stichtingskosten moet worden afgetrokken om tot een juiste berekening van de premie te komen. Men zie voor het voorbeeld rechts onderaan op deze pagina. Volgens de premieregeling van het rijk krijgt een koper op een huis, dat in gemeenteklasse I ligt en waarvan de stichtingskosten f 54.000 bedragen, het eerste jaar een premie van f 2229. Hierbij komt dan nog een "toeslag van een V» procent funderingstoeslag (is f 12), zodat de totale jaarlijkse bijdrage dat eerste ja*ir f 2241 bedraagt. Wel wordt deze bijdrage elk jaar 10 procent minder, met een minimum van f 250. Dit betekent voor dit huis dat de koper in het tweede jaar ongeveer f 1990 rijksbijdrage krijgt en in het derde jaar ongeveer f 1740 enzovoorts. In dit geval duurt het 9 jaar voordat men niets meer krijgt. Nu nemen we aan, dat de koper een 30-jarige financiering op hypothecaire basis kan aantrekken, ter grootte van 90 procent van de koopsom en wel op annuïteitsbasis. Dit laatste betekent, dat hij 30 jaar lang een gelijk bedrag aan rente en aflossing betaalt. Met andere woorden in de loop der jaren daalt de rente, maar stijgt het maandelijkse aflossingsbedrag. In feite leent hij dus f 58.500 minus 10 procent eigen aanbetaling is f 52.650. Wij ronden dit af op f 52.500. We nemen bovendien aan dat hij de lening op annuïteitsbasis tegen 8 '/* procent kan krijgen, wat wel laag is, maar niet onmogelijk. In de praktijk komt het er echter wel op neer dat een lening van BVt procent door allerlei andere kosten oploopt tot 9.31 procent. De financieringskosten bedragen daarom per jaar 9,31 procent van ƒ 52.500 ƒ 4890 af: bijdrage eerste jaar „ 2240 Kosten eerste jaar f 2650 In feite betaalt hij dus maandelijks zo'n f 220 aan lasten of om precies te zijn f 220,83 althans in het eerste jaar. Het tweede jaar vermindert de rijksbijdrage echter met f 250, waardoor de lasten met f 20,83 per maand stijgen tot circa f 241. In het tiende jaar komt hij uiteindelijk uit op het maximum van ongeveer f 407 per maand. Maar dan zijn we er nog niet, want ten slotte is er f 6000 aanbetaald, waarover rente betaald zou zijn als het bedrag op de bank zou zijn gezet. Bovendien moet er verhuisd worden en dat kost tegenwoordig al gauw f 4000. In totaal derft hij dus rente over f 10.000, wat bij de huidige rentestand uitkomt op ongeveer f 60 per maand. Tellen wij daar nog eens f 40 aan onderhoudskosten per maand bij op (een kleine f5OO per jaar is echt niet overdreven), dan kost een koophuis het eerste jaar een kleine f 320 per maand en in het tiende en daarop volgende jaren zelfs f 530 per maand. Een zo op het eerste gezicht fiks bedrag, die f5lO. Maar dan moet er wel met enkele dingen rekening worden gehouden: u hebt inmiddeU gespaard en die f5lO die over 10 jaar betaald moeten worden hebben ook niet meer de huidige waarde. Bovendien, zo kan men xlch afvragen, is een huurwoning dan wel zoveel goedkoper? Stel, dat u nu een huurwoning bewoont, waarvoor per maand aan kale huur f 200 moet worden betaald. Dan kunt u er nu al vrijwel zeker van zijn dat daar de eerstkomende jaren telkens een huurverhoging bovenop komt. Er zijn namelijk sterke verwachtingen dat deze huurverhogingen de komende acht jaar telkens 6 procent zullen bedragen. Dit alleen al betekent, dat men over acht jaar al op een huurprijs van f 320 zit. Bovendien moet het vrijwel uitgesloten worden geacht, dat de huren daarna niet verder zullen stijgen. De afgelopen jaren zijn de bouwprijzen regelmatig met 6 procent omhoog gegaan, en deskundigen verwachten dat dit percentage ook in de verdere toekomst als gevolg van het loonintensieve karakter van de bouw gehandhaafd zal blijven. Op deze verwachtingen zou men een pleidooi voor een eigen huis kunnen voeren. Nu betaalt men slechts f 120 per maand meer voor zo'n huis, wat langzamerhand oploopt tot maximaal f 190 per maand meer. Geen onoverkomelijk bezwaar voor een heleboel mensen, vooral als men verwachten kan dat de f 190 meer over 10 jaar vrijwel zeker aanmerkelijk gemakkelijker verdiend zullen worden dan de f 120 meer van nu. Het grote struikelblok zit veel eerder in de aanbetaling van 10 procent. Veel jonge mensen, die graag een eisen huis willen en daarvoor ook sparen, bereiken die eerste aanbetaling niet of met de grootste moeite. Tegen de tijd dat zij het geplande bedrag bij elkaar hebben, zijn de huizenprijzen alweer verder gestegen en daarmee ook de eerste 10 procent Misschien dat de overheid voor hen eens iets met de Breedband-miljoenen zou kunnen doen.

JOHAN v. d. BOSSCHE

Koopsom, vrij op naam / 58 500 bij: 1 pet. voor rente tijden 3 bouw .... 585 Totale kosten inclusief garage ƒ 59.085 Af: waarde van de garage •. 4 545 Totale kosten voor woning alleen 54.540 At: funderingsaftrek van % procent 272.70 Stichtingskosten ƒ 54.267,30 Stichtingskosten. afgerond ƒ 54.00#