Het Parool

(AP) - De Chinese ïeer 2ol„ maken zich steeds ranten fnnöoVer de Bolf muur_ raar»n aam,, PekinB en Sjanghai, tgen vi7nvallen worden gedaan lsiao- Teng aans enJL .Dit meldt het door'laci lnßelichte linkse week>ok in v!ng Ming in Hongkong. *ncies , rschi*lende Chinese propten ,?.uden kritische muur'o rd ! «jn aangeplakt. In antian al h!frop zou de regering een kieren ?ogSeplaatste militaire of,°Ucien a„t.ben weggezuiverd. Zij eten achter de actie hebben gekant*,; te boek staan als „de »n de nT,V v,an de Bende van Vier". •ere 0D„ kranten werd onder an*n twel;rtroepen Teng af te zetten •eginrwt -cu'turele revolutie" te an Ten„ ,egen de rechts'te politiek * feger h oral binnen het Chine'°or de Destaat nog veel aanhang fen van ,°,orsPr°nkelijke opvattin/lav°'6eiinao en diens dogmatische

JAKARTA (AP) — De enige kaper die de vliegtuigkaping van het Indonesische passagiersvliegtuig op de luchthaven van Bangkok vorige week zou hebben overleefd, is volgens de Indonesische regering toch dood. Alle berichten tot nu toe luidden dat vier kapers waren gedood en dat de vijfde door Indonesische commando-troepen levend

was afgevoerd. Maar het hoofd van de Indonesische veiligheidsdienst, admiraal Soedomo, zei gisteren: „Alle vijf kapers werden bij de aanval op slag gedood." Op dringende vragen van nogal verbijsterde buitenlandse journalisten antwoordden de autoriteiten het overbodig te achten buitenlandse persberichten te bevestigen of te ontkennen.

NEW DELHI (UPI) - Het rechtse moshmverzet in Afghanistan heeft naar eigen zeggen een aantal overwinningen behaald op het Afghaanse regeringsleger. In de provincie Lagman, slechts 200 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Kaboel, zou een aantal concurrerende moslimbewegingen zich onverwachts hebben verenigd. In een tiental kleine veldslagen zouden zeker 200 soldaten van de vierde regeringsdivisie zijn gesneuveld.

Volgens een reiziger uit het gebied zou de gehele provincie op het ogenblik onveilig terrein zijn voor regeringstroepen.

BERLIJN (DPA) — Burgemeester Hans-Jochen Vogel van West- Berlijn heeft als zijn mening gegeven dat vervolging van de dialoog op het hoogste vlak tussen de Bondsrepubliek en de DDR, afhankeiijk gemaakt moet worden van „correctie in de Oostduitse deviezenbepaling voor Westduitse en Westberlijnse bezoekers van de DDR."

De „Revolutionaire Raad", die gisternacht is aangetreden en in meerderheid bevolkt wordt door gepasseerde officieren, hoopt blijkens haar radioprogramma's een eind te maken aan de , .zelfzuchtigheid" onder de bevolking, aan het toenemend verval van de zeden en de seksuele normen en aan het toenemende „immorele vermaak". De generaals staat een samenleving voor ogen waarin de mensen zich weer opofferen voor de Thaise cultuur.

Als hun belangrijkste argument voor de machtsovername voeren ze evenwel aan, dat „een aantal politieke partijen" — die niet met name worden genoemd — „proberen hetland te ondermijnen met de bedoeling er een dictatuur van te maken". Om zon dictatuur tegen te gaan hebben de generaals hun eigen gezag opgelegd door het parlement naar huis te sturen en iedere vorm van politiek te verbieden.

De werkelijke reden voor de coup moet volgens diplomaten in Bangkok niettemin gezocht worden in de frustraties die de groep officieren rond generaal Sant heeft overgehouden aan het uitblijven van hun promoties vorig najaar.

De leren zijn van mening dat de ze een unieke rol aan hun neutraliteit te danken hebben. Hun land behoort tot het Westen, maar heeft speciale banden met de derde wereld als gevolg van de gemeenschappelijke erfenis van een lange overheersing door een Europese macht. Om dezelfde reden is lerland altijd welkom geweest als lid van internationale strijdmachten in conflict gebieden als Cyprus en Libanon. Voor een volk dat lang gewend was aan onderwerping en een mikpunt was van spotlust, zijn die activiteiten in dienst van de vrede een bron van nationale trots. De kwestie van lerlands neutraliteit trad ook op de voorgrond toen het in 1973 lid werd van de Europese Gemeenschap. lerland heeft een groot voordeel gehad van het lidmaatschap van de EG, waarvan alle andere leden lid zijn van de NAVO, of ermee verbonden, zoals Frankrijk.

Een westerse diplomaat over die stand van zaken: „Dit leidt nogal eens tot vreemde toestanden bij vergaderingen. We moeten dan steeds bedenken dat NAVO-zaken beter niet besproken kunnen worden als de leren erbij zijn. „Maar zolang de Europese Gemeenschap niet een gezamenlijk defensiestandpunt inneemt, blijft dat vooral een theoretisch probleem dat voorlopig niet ter sprake zal komen. De problemen rond de lerse- Britse verhoudingen zijn echter van onmiddellijk belang." Humphrey Atkins, de Britse minister belast met Noordierse zaken, gaf enkele weken geleden toe dat de onderwerpen neutraliteit en defensieakkoorden „deel kunnen uitmaken" van de gesprekken die in het geheim in Dublin en Londen

worden gevoerd met het doel de betrekkingen te verbeteren. Veel leren wantrouwen dat overleg, zoals ze traditioneel de Britten niet vertrouwen. Het afstappen van de lang gekoesterde neutraliteit zou mogelijk aanvaardbaar zijn als dat de prijs is voor de hereniging van lerland, maar niet voor een lagere prijs. Garreth FitzGerald, de leider van de oppositie in het lerse parlement, waarschuwde onlans dat leriland weleens aan het kortste eind zou kunnen trekken bij een vergelijk met Engeland. „Het lijkt wel alsof we verwikkeld zijn in onderhandelingen die een eind kunnen maken aan onze opbouwende rol als een land dat buiten militaire bondgenootschappen blijft, terwijl de Britten daar in feite niets tegenover stellen."

De generaals Sant en Prem kennen elkaar al van de lagere school en de militaire academie in de zuidelijke plaats Tjoelatjomklao, waar zij kamergenoten waren. Na de staatsgreep van 1976, die een eind maakte aan het toen drie jaar durende democratische experiment in Thailand, klommen beiden op tot hogere legerfuncties. Generaal Sant had als commandant van het zuidelijke Thaise schiereiland zijn strepen verdiend met een succesvolle strijd tegen de communistische guerrilla in dat gebied. Hij had zich daar ondermeer opgewerkt tot expert op het gebied van het Maoïsme.

Toen zijn vriend Prem in maart vorig jaar door leger en parlement werd aangesteld als premier, kreeg Sant de rol van zijn belangrijkste adviseur. Prems persoonlijke ambities weerhielden hem er evenwel van zijn vriend Sant het opperbevel over het leger in handen te geven, hoewel de premier daartoe volgens de wet op zijn zestigste verjaardag verplicht was. Daarop zocht de gepasseerde Sant contact met een reeks nationalistische officieren, die eveneens ernstig ontevreden waren over het trage promotiebeleid van de premier en het ogenblik gekomen achtten de groeiende onvrede onder de arbeiders en de middenklassen te benutten voor een machtswisseling.

ADVERTENTIE Y~—— 1 v.Eijsdenzc_ is i.. toevalligeen PilMdertelnvame J coupeur... J 's het ~ ki"~ ~ m sen^L611 v Eiisden Ervaren vakmen- 9raa9 ie,s oe,is adviseren. ven?£^Teerde merken z°a>s b.v.: Gi> ateihle McG/e9or. Stylmaster. Bruno Pi-" evenh,_l'' W,ndsor' enz enz "oe' er dan «fÜ -09 'ets vefanderd worden. • aen !£? dat voor r«*ening van v. Eijs: die ,^und'9 9edaan Ga eens kijken in <* rpniC?, ,e "erenmodezaak op Kosrverlof\ zui_°. s,aagl er beslist en de prijzen ei(» rï Zeker meeva,|en. Al mei al is er / r_S"_ maar een goed advies voor de t nooebewuste man: Man — ga toch liever meteen naar v. Eijsden. ! vESteden JJ £.clatiwy* ,*—__» \p—*y>" WV.,.r/,„Wfdw_ Naast de ANWB , Winkelcentrum Kostverlorenhof 12-13 , (Beneluxbaan afslag Kostverloren, Amstelveen, tel. 020-453883.

am______________^____________________^ * _ _^_H__r -*c-»°*,^>' JMW * Goed idee, zon extra broek " // H_____i I __9_____-~* __------------__-_-_-___-________-__---_-^^ Peek& zou je nog verder zoeken. Kostuum+effen pantalon. _HP****'V__Ph^--_H_- In beige en bleu. Van wol/pol. ■ff^SpM 9QE. ___

E THAISE GENERAAL en pre- I rruer Prem lijkt buiten de pra te hebben gerekend, toen hij [boezemvriend, generaal Sant FPatuna, in oktober vorig jaar loemde tot zijn plaatsvervanger Mland Van dC striJdkrachten m |e 59-jarige Sant, die er vast op f gerekend Prem na diens zestigverjaardag, op 26 augustus vojaar, te mogen opvolgen als de [<* leger-chef, voelde zich gepas- Jsvoormalig hoofd van de leger- Jghetdsdienst is Sant doorga m de beginselen van het en met zijn staatsie «'sternacht maakte hij dui»jk ziJn gezichtsverlies van vorig ;_°es,noods ten koste van zijn ■na de premier te wülen goed??* j 8 echter zeer de vraag of « kan rekenen op voldoende "«ng onder de gewone militaif Met name het feit dat koning

Bhoemibol, een bijna heilige figuur in Thailand, zich gisteravond nadrukkelijk achter premier Prem heeft geschaard, kan veel manschappen doen afzien van openlijke steun aan hun rebellerende collega's. Een bloedbad is dan niet uitgesloten.

Uit de schaarse berichten over de — tot nu toe — geweldloos verlopen machtsovername, komen twee dingen duidelijk naar voren: allereerst wordt de coup slechts gesteund door een kleine groep, zich eveneens gepasseerd voelende officieren, die hun manschappen als pionnen op een schaakbord hebben meegebracht; en verder berust de putsch op een mengeling van baantjesjagerij en het verlangen naar terugkeer tot een „gezonde" en „zuivere" volkse maatschappij.

De nieuwe machtshebbers hebben overigens niet gebroken met wat zo langzamerhand een traditie is geworden bij de vele staatsgrepen in Thailand: meteen nadat zij gisternacht het parlement naar huis hadden gestuurd, alle politieke activiteiten hadden verboden en de grondwet buiten werking had- Thailands vierde militaire staatsgreep binnen tien jaar steunt voor een deel op baantjesjagerij. Maar ook de roep om een „gezonde" en „zuivere" samenleving, geënt op de Thaise volkscultuur, drukt zijn stempel op de rebellie. De geringe militaire aanhang die de putschisten hebben lijkt overigens geen garantie voor het uitblijven van een bloedige afloop van de coup.

den verklaard, zwoeren zij trouw aan diezelfde koning Bhoemibol.

Naar buiten toe beschikken de gepasseerde officieren over voldoende argumenten om hun machtsovername te rechtvaardigen. De regering van premier Prem raakte vorige maand in een diepe crisis, toen uitkwam dat vrijwel het gehele kabinet betrokken was bij een dubieuze olietransactie met Saoedie-Arabië. Alle ministers behalve premier Prem traden af, maar zijn geloofwaardigheid was geschaad.

In een radio-uitzending beschuldigden de nieuwe machtshebbers gisternacht de afgezette Prem ervan dat hij heeft nagelaten de inflatie te beteugelen, dat hij de prijzen op hun beloop heeft gelaten en dat onder zijn bestuur de „culturele waarden" van het Thaise volk steeds meer verloren gingen. Om deze bewering te staven wezen de nieuwe generaals in één adem op de „toenemende misdaad en stakingen".

De nieuwe Thaise sterke man, generaal Sant Tjitpatima foto ap

p°olse premier Jaruzelski 'sta a* voriBe week geen misverdi.» hestaan over de gevolgen kin een a,Kernene onbeperkte stava _zou hebben. De economie *»n het land zou volledig in elh» t> stoi"ten, zo waarschuwde fin. , gelijkertijd meldde het ofvoert Persbureau PAP dat de , dnÜ j ,v°orraden nog maar vol| "»ende waren voor 12 dagen. dat °ezeer deze jobstijdingen op /h** mo~ent ook de bedoeling "aa«en p jlitieke druk uit te oefeiee« ?p de ln net vooruitzicht [ het e stak»ngen af te gelasten, ■ krèt en wel degelijk ook noodsta«! n die door de huidige omeer«?i heden alleszins worden gerechtvaardigd. heean het economisch wanbe- Poi' Van de laatste tien jaar in sind7 hebben de machthebbers vori» • stakingen van augustus kunn»iaar nog na*»welijks iets de .„ . oen door de voortdurenmet "j al"politieke conflicten vakbeweging. De aaardor.Van het b««enland zijn •nen ■>> _ alleen maar toegenocordlv-!. bben inmiddels het re»rd ruw g X?n ruim viifti* milaleetnV n bereikt. Een nieuwe I «nilialT.116 stak»ng zou opnieuw •»*raen kosten.

Het overgrote deel van de Poolse buitenlandse schuld bestaat uit leningen van de rijke leden van de EG. Deze besloten vorige week in Maastricht in principe tot het verlenen van meer financiële steun in de vorm van nog meer kredieten en uitstel van rentebetalingen. „In principe" betekende uitstel van een definitieve beslissing tot deze week.

Uitstel is echter iets waar in Polen geen enkele ruimte meer voor is. De Poolse regering ontbood eind vorige week in allerijl de ambassadeurs van alle westerse landen bij wie zij in het krijt staat om een „uiterst urgent" memorandum te overhandigen. Daarin wordt zonder omwegen gezegd dat Polen in het komende half jaar bijna drie miljard gulden nodig heeft om aan zijn afbetalingsplichten in die periode te kunnen voldoen.

Vice-premier Jagielski reisde naar Parijs en kreeg goedkope kredieten voor voedselaankopen en de EG-commissie stelt nu voorop korte termijn tegen 15 procent korting een half miljoen ton voedsel te leveren uit de grote overschotten. Maar de Amerikanen, die Jagielski vandaag in Washington spreekt, en de belangrijkste betrokken Westeuropese banken aarzelen nog steeds, concrete maatregelen ter verlichting van de Poolse schuldenlast te nemen.

Een van de belangrijkste redenen voor het uitblijven van Russisch ingrijpen in Polen is zonder twijfel de enorme schuldenlast aan het Westen, die bij militaire interventie geheel op de schouders van Moskou zou komen te liggen. Langer uitstel van een positief besluit over rigoureuze westerse hulp zou echter, even zeker als nieuwe stakingen, leiden tot economische en als gevolg daarvan politieke en sociale rampen in Polen. En daarmee tot de val van een regering en partijleiding die tot hervormingen bereid zijn en althans nog enig vertrouwen genieten van de 35 miljoen Poolse burgers.

Premier Jaruzelski FOTO ANP

door WILLIAM BORDERS in Dublin gfcffetogorkghneg

AANWIJZINGEN dat een verbe" tering in de verhouding met Groot-Brittannië in zicht is, hebben in lerland geleid tot een debat vol emoties over een politiek gegeven dat diep verankerd is in het lerse nationaal bewustzijn: neutraliteit.

In en buiten het parlement in Dublin bestaat de vrees dat een vergelijk tussen lerlands premier Charles Haughey en de Britse regering in de kwestie Ulster ertoe kan leiden dat lerland lid wordt van de NAVO of zich op andere wijze via een defensieverdrag verbindt met Londen.

„De regering moet niet in de val lopen en onze neutraliteit uitwisselen tegen een of andere denkbeeldige oplossing voor de Noordierse kwestie," aldus Frank Cluskey, leider van de Labour Party, tijdens een stormachtig debat in het parlement. „Neutraliteit is geen handelswaar."

lerlands neutraliteit is het gevolg van vijandschap jegens Groot- Brittannië dat, volgens de officiële lerse lezing, het noord-oosten van het eiland illegaal bezet houdt. De neutraliteit, die ook tijdens de Tweede Wereldoorlog werd volgehouden, wekt nu nog steeds de ergernis op van de Britten. Toen het na de oorlog werd gevraagd lid

te worden van de NAVO, luidde het officiële lerse antwoord: „Elk militair bondgenootschap met de staat die verantwoordelijk is voor de .tegennatuurlijke deling van lerland, zou het lerse volk walging inboezemen."

Maar wat zou er van die redenering overblijven als de Britten besluiten om uit Noord-lerland te vertrekken? Haughey zei onlangs tot het parlement: „Als een bevredigende politieke overeenkomst wordt gesloten, zouden we, natuurlijk, moeten bezien wat de geschiktste defensieovereenkomst zou zijn voor het eiland als geheel. Het zou niet realistisch en onvoorzichtig zijn als we dat niet deden." Haughey's opmerkingen werden de dag daarop in een hoofdartikel van The Irish Times als volgt afgedaan: „Een schaamteloos aanbod om de neutraliteit van deze staat in te ruilen voor de eenheid van het land." De Russische regeringskrant Izvestia prees kort daarop de lerse traditie van neutraliteit en leverde kritiek op de Britten die het debat over de hereniging van lerland zouden gebruiken „om druk op Dublin uit te oefenen en het te betrerkken bij de militaire plannen van de NAVO".

Er lijkt een beetje schot te komen in de pogingen het geschil op te lossen tussen Groot-Brittannië en lerland over de kwestie-Ulster. Er worden al geheime besprekingen gevoerd in Dublin en Londen. Volgens geruchten zou lerland overwegen zijn traditionele neutraliteit op te geven als de Britten zich uit Ulster terugtrekken. Maar veel leren beschouwen hun neutraliteit als een hoog goed, dat niet mag worden „ingeruild".