Het Parool

i JJXEMBURG (NV Times, UPI) De ministers van buitenge zaken van de Europese Gemeenschap zullen zich / [jjtiaag tijdens hun beraad in Luxemburg akkoord verklaren Brits plan om president Carter te steunen in zijn I rhgen druk uit te oefenen op Iran om de Amerikaanse 'plaars vrij te krijgen, aldus Europese functionarissen-

Het plan, ingediend door de Britse minister van buitenlandse zaken lord Carrington, houdt in dat de negen EEG-landen eerst afzien van olie-aankopen uit Iran, een verbod instellen op nieuwe handelsovereenkomsten, geen wapens meer leveren, de diplomatieke betrekkingen op een laag pitje zetten en Iraniërs verplichten visa aan te vragen als ze naar een van de EEGlanden willen reizen. Als deze maatregelen geen effect hebbén ën de gijzelaars in de Amerikaanse ambassade in Teheran blijven, dan moeten, volgens Carringtons plannen, alle leveranties aan Iran worden gestaakt, met uitzondering van voedsel en medicijnen. President Carter heeft deze sanctie al ingesteld. De Raad van ministers is vanochtend aan de tweede en laatste gespreksdag begonnen in Luxemburg. Volgens waarnemers ter plaatse wordt het plan-Carrington niet door alle leden van ganser harte gesteund. Zó zou vooral Frankrijk bezwaren hebben. „Maar op dit moment moeten we een vriend in nood (Amerika) ervan overtuigen dat hij niet alleen staat," aldus een diplomaat.

De Japanse minister van buitenlandse zaken Okita woont het EGoverleg in Luxemburg over maatregelen tegen Iran bij. FOTO UPI

(Van onze correspondent)

JERUZALEM — Bij een vechtpartij tussen bewoners van het Arabische dorp Deir el Assal e- Tahta (ten zuidwesten van Hebron) en drie Israëlische militairen, zijn gisteren twéé soldaten en twee dorpelingen gewond. De toestand van één van de Arabieren is ernstig.

De Arabieren vielen de soldaten aan, omdat zij meenden met schapendieven van doen te hebben. Militairen en politie kwamen — door de schoten gealarmeerd — tussenbeide, arresteerden ongeveer 20 Arabieren en kondigden een uitgaansverbod af.

In Oost-Jeruzalem waren gisteren — op Israëls onafhankelijkheidsdag — bijna alle winkels gesloten uit protest tegen, wat de Arabische bevolking de „voortgezette Israëlische bezetting" noemt. Intussen hielden tussen de vijfentwintig en veertigduizend aanhangers van de militante Goesj Emoeniem een mars van de nederzetting Givon naar Ammunition Hill in Jeruzalem (een afstand van ongeveer 10 kilometer) om hun eis voor meer nederzettingen kracht bij te zetten.

Enkele tienduizenden aanhangers van Goesj Emoeniem hielden gisteren een demonstratieve mars door „Judea". Bij Ammunition Hill in Jeruzalem, een plaats waar in de juni-oorlog van 1967 zeer zwaar is gevochten, hielden zij een massabijeenkomst om van de regering uitbreiding van het aantal nederzettingen op de Westoever te eisen. FOTO UPI

SAN JOSÉ (UPI) — Costa Rica heeft gedreigd de diplomatieke betrekkingen met Cuba te zullen verbreken als dit land niet ingaat op het Costaricaanse aanbod, alle 10.000 Cubaanse vluchtelingen op te nemen, die onderdak hebben gezocht in de ambassade van Peru in Havana.

Costa Rica deed dit aanbod eergisteren, nadat Havana een eerder aanbod van de hand had gewezen de vluchtelingen tijdelijk op te nemen, totdat zij een land van bestemming hadden gevonden. Volgens Havana moesten de vluchtelingen rechtstreeks vertrekken naar hun eindbestemming.

Het Cubaanse consulaat in Costa Rica liet gisteren weten niet op het aanbod te kunnen ingaan, omdat hierover nog geen overeenstemming met de Cubaanse regering was bereikt. Carlos Aguilar, de Costaricaanse functionaris belast met de' opvang van de Cubanen, zei dit te beschouwen als een „aanbod om te onderhandelen." „Ik ben bereid een speciale onderhandelaar naar Havana te sturen," aldus Aguilar.

PARIJS (DPA) — De Unesco (de VN-organisatie voor onderwijs, cultuur en wetenschap) zal steun gaan verlenen aan de massamedia in de Derde Wereld. OP een conferentie van Unesco in Parijs werd besloten dat de hulp op basis van vrijwilligheid zal worden geleverd. De Derde-Wereldlanden hadden gepleit voor een fonds waaraan verplicht zou worden bijgedragen.

NEnE lijfspreuk van Koos Speenhoff luidde: „'t Is anders". Een simpel zinnetje dat je, vrijwel dagelijks, bij ieder onderwerp als motto kunt gebruiken. Neem Suriname. Er heeft een staatsgreep plaatsgevonden. De Nederlandse media hebben er ons over voorgelicht, zoals het Nederlandse media betaamt. Ze toetsten de gebeurtenissen aan de zeden en gebruiken in Hilversum, Bussurn en 's Oravenhage. Meer konden ze niet doen. Maar toch klonk, uit het hiernamaals de stem van Koos Speenhoff: „'t Is anders". Hoé anders, las ik in een dun, maar zeer welsprekend boekje, genaamd „Als bij heldere hemel". De auteur is Herman Hennink Monkau, in 1935 geboren in de Amsterdamse Pijp maar, toen Suriname onafhankelijk werd, vertrokken naar Paramaribo, waar zijn vader het levenslicht minder bewolkt aanschouwde dan een autochtone Nederlander beschoren is. Toen hij zich in het zonnig land zijns vaders op 25 februari 1980 om half acht 's ochtends stond te scheren, leerde een blik uit het venster hem, dat de kindertjes vandaag vrij van school hadden. Niet omdat de ministerpresident jarig, doch omdat deze, integendeel, zoek was. Wat er tussen 25 februari en 3 maart in Sranang gebeurde, noteerde hij in zijn dagboek, wel in het Nederlands, maar op zn Surinaams. Hij liet het boekje zelf bij Inalca, in Paramaribo drukken, stopte toen hij onlangs in Amsterdam was een exemplaar bij mij in de bus en legde een stapeltje bij Athenaeum in de Spuistraat. Ik vestig, in deze boekenweek, dus niet uw aandacht op een krakende bestseller, doch op een (ironisch) fluisterende zeldzaamheid, waaruit ik heb geleerd wat ik al vermoedde: dat wij, Nederlanders, een diep ernstig boekhoudersvolk vormen. Het beroep van Monkau is ontwerper en vormgever. Na het scheren begeeft hij zich, op 25 februari, naar de firma Kersten & Co. omdat hij daarmee, toen de revolutie nog niet op de agenda stond, nu eenmaal een afspraak had gemaakt. „De eerste informatie van de altijd beminnelijke & charmante direktie-secretaresse is niet zo best: er is opstand, er is geschoten & er zijn twee doden gevallen. Vanaf patrouilleboten op de Surinamerivier beschieten de soldaten het politieburo aan de waterkant & de grappemakerij is dus ernst geworden. Dat ik alsnog een afspraak maak met de direktie voor 11 uur is een demonstratie van de inmiddels eigengemaakte Surinaamse ontrnst."

Zijn vriendin Carla, met haar galerie aan de Heiligenweg, zit ere-loge op haar balcon midden in het schootsvelü van de kanonneerboot en roept hem stralend toe: „I want to be a witness to the revolution." Monkau herinnert zich de schietpartij op de Dam, bij de bevrijding in 1945, maar hij verzucht: „Hoe maak je dat gevaar duidelijk aan een jonge, Surinaamse vrouw, voor wie dit soort opwinding de eerste keer is?"

Hij keert terug naar huis. „Het geluid van de schoten neemt toe in hevigheid. Het straatbeeld is veranderd in een ander soort chaos & voordat men het besefte. Nog steeds staan er tientallen mensen op het plein, lachend als dilettanten die hun rol niet beseffen in dit living theatre, kijkend naar de andere akteurs die zonder duidelijke regie verschillende kanten tegelijk uitrennen & weer terugkeren naar hun uitgangspunt. "

Maar thuis is de thee gauw klaar en ~'n Surinaams puntbroodje met rookvlees is een delikatesse." Uit zn raam aan de Keizerstraat ziet hij busjes met ontwapende politieagenten rijden in de richting Wanicastraat omder begeleiding van militairen. Ze maken een zeer verslagen indruk.

„Het radiostation Radica is bezig met dit keer zeer aktueie berichtgeving welke in schril kontrast staat met haar konkurrenten, die de dagelijkse discodreun onverstoord de lucht in sturen. Nu verschijnen ook de plunderaars in beeld, van alle tinten maar van 1 gezindte: lopend met volgepropte plasticzakken, achterop de brommers balancerend met eveneens geroofde & uitpuilende reistassen, een jongen torst een ventilator

De Surinaamsche Bank blijkt de volgende ochtend open. Monkau: „Als mammon er brood in ziet, wellicht dat ik op het volgende adreshet beleg kan regelen." De eerste mop ontstaat: de vrouwen van Suriname hebben verzocht de avondklok blijvend te handhaven, want eindelijk zijn hun mannen 's avonds thuis. Geleerden voorzien een geboortegolf in november. Monkau:

„Radio Radica voegt er nog een nuance aan toe door op te merken, dat de wettigheid van het vaderschap dan ook minder betwistbaar zal zijn. Wat een variant: ga niet & vermenigvuldigt u..." KRONKEL

ADVERTENTIE Voor een gezellig en goed verzorgd etentje -buiten de deur" kiest u natuurlijk Specialiteiten-restaurant BOSRAND Goede kwaliteit tegen redelijke prijs in een sfeervolle omgeving! Bel voor inlichtingen en/of reserveringen: 020 445814 Amstelveonseweg 764 Amsterdam zuid A

ADVERTENTIE fPORTUGAL ' KWALITEIT EN SERVICE dat vindt u in het PRIM-AIR VAKANTIEBOEK 1980 BEL PRIMAIR DE PORTUGAL SPECIALIST 020-10.6648 of 020-10.7714 of uw ANVR reisbureau l J

c 8 een van de landen die «CoePen ter beschikking t gesteld van Unifil, de i| smacht van de Verenigj Moties in Libanon, is ook \ C/and betrokken bij de inkten van de laatste weken y* troffen die dan in dit | ' de leren. Nadat eerder j schermutseling, waar|w*erse troepen betrokken n. een lid van de Sji'iti- H Bazistam werd gedood, Il "Ju twee ongewapende leiji evangen genomen en in L^1 bloede om het leven ÖChtiQphog toe is onvoldoende \rw hoe de dingen zich \®? hebben afgespeeld. jf,n,et wegneemt dat toch al Lp stappen worden aange- W?d of genomen door de I jj'gde Naties en door de \sÜü betrokken regerini 'J*je lijken te berusten op \*erheid dat de verant- ligt bij majoor *Cad en zijn militia, dus in 'tCk instantie bij Israël. *3 zou het beter zijn eerst -i precies uit te zoeken hoe Jujl'de, met elkaar samen' %etlde, incidenten zijn ver'\i **et is zeer wel mogelijk ' eenvoudig sprake is t» st van een treffen tussen !cuerse Unifil-contingent en \ militia van ma- maar dat ook ' \ Arabische bewoj «I p dat treffen betrokken Een der hunnen V*Foij gedood en het lijkt de stamgenoten nu , °edwraak uit zijn. m Vüo b"ift net vaststaan dat [% e Unifil-troepen voor een PClaan die zij nauwelijks zelfs in het geheel niet Jtyi en- Hun opdracht om in Zuid-Libanon te !£tQ?liseren en te helpen bij |ft van het effec\> aS in dat gebied aan de '\SrSe regering is niet uit- I?1) en met de bevoegdhe| fe. Middelen die ze hebben &l aak ook onuitvoerbaar. Mg Sebied waarin zij zijn 3\ Jd kunnen zij niet werkbas * Qer controle krijgen zof3 Nn de PLO én de militia Lwaddad daar hun eigen «

Het resultaat van het beraad in Luxemburg, waaraan ook wordt deelgenomen door Japan, zal niet tot resultaat hebben dat president Carter alles krijgt wat hij eerder deze maand verlangde van alle bondgenoten/zoals een volledige diplomatieke breuk van West-Europa met Teheran. Maar het door lord Carrington voorgestelde compromis gaat eert stuk verder dan de voornamelijk verbale protesten tegen Iran die de Negen elf dagen geleden in Lissabon formuleerden.

In Luxemburg zal tevens worden overlegd over een gezamenlijke reactie op eventuele sancties van Iran tegen de westerse landen die Teheran met strafmaatregelen treffen. Teheran gaf West-Duitsland gisteren weer de waarschuwing dat deelname aan sanctiemaatregelen de toekomstige handelsbetrekkingen „blijvend zouden schaden". In Tokio werd gisteren bekendgemaakt dat Iran zijn olieleveranties aan Japan heeft gestaakt. Als officiële rédén werd opgegeven dat Japan niet bereid was de door Iran gevraagde toeslag van 2.50 dollar per vat te betalen, hetgeen de totale prijs zou brengen op 35 dollar per vat.

'S 1 >ON (UPI) -De aan(Xt 'itwde wereld richt zich op ' vluchtelingen in Zuid- W AfrWmaar vergeet daarbij DiJna vier keer zoveel i \ Hsi?60 ziJ°. aldus het Hoge tMe v aat voor Vluchtelingen ,\> £erenigde Naties, dat de deze week bc' iKv oDAirika verblijven volgens ltCHn„lt moment 2,5 miljoen OT U?6»'. vergeleken bij uido°staziatische op?t aaHsp _,De Organisatie voor i W*r vi_ Eenheid meent zelfs MteUn^r miljoen Afrikaanse ' Nli> vat?n_ zUn. Vooral de FWK.£frlka" «Ethiopië, So- XVC r°eti) «aat gebukt on'l k^genïingen- In Somalië koeien,*duizend vluchtelinuit de buurlanden.

SALISBURY (UPI, ANP) — Premier Robert Moegabe van Zimbabwe heeft gisteren gratie afgekondigd voor 9000 gedetineerden. De meesten van hen zijn veedieven, maar ook dienstweigeraars die niet onder het blanke minderheidsbewind onder de wapenen wilden gaan- De amnestie geldt voorts ieder die een straf van anderhalf jaar of minder uitzit. Veroordeelden met een langere straf krijgen een derde daarvan kwijtgescholden. Moegabe zei voor de radio dat de gratie wordt verleend om uiting te geven aan zijn politiek „van liefde in plaats van haat". De gedetineerden die gratie krijgen moeten het gebaar volgens Moegabe niet zien als het billijken van hun vergrijp maar als een kans om opnieuw te beginnen.

Nederland heeft Zimbabwe ongeveer 20 miljoen gulden ontwikkelingshulp toegezegd. Minister De Koning van ontwikkelingssamenwerking zei gisteren bij zijn terugkeer uit Zimbabwe dat een groot deel van dit geld wordt gebruikt voor de herhuisvesting van de vluchtelingen in het land.

FOTO AF

PARIJS (AP) — De Franse politie heeft dit schilderij van Rembrandt, getiteld „De broer van Rembrandt", gevonden in het bezit van twee Noren die in een Parijs hotel logeerden. Het schilderij werd op 9 april gestolen uit het Nationaal Museum in Oslo. De dieven wilden het schilderij, dat meer dan vier ton waard is, in Parijs verhandelen. Ze hadden het schilderij in een koffer weggestopt.

De Noren zijn door de politie gearresteerd. Ze zullen overgebracht worden naar Oslo waar ze verhoord worden.

TOKIO (NV Times, UPI, AP) — Japan is hard op zoek naar andere olieleveranciers nu Iran zijn uitvoer naar Tokio heeft gestaakt, officieel als gevolg van een geschil over de per vat te betalen prijs. Maar volgens waarnemers heeft Iran de Japanners willen straffen voor hun steun aan president Carter, die door druk op Iran de gijzelaars vrij wil krijgen uit de Amerikaanse ambassade in Teheran.

Hoge Japanse regeringsfunctionarissen hebben al contact opgenomen met de Verenigde Staten en Mexico, die het gemis aan Iraanse olie kunnen compenseren. Volgens deze functionarissen kan Japan nog ongeveer honderd dagen teren op de aangelegde oliereserves en zal het besparingsmaatregelen afkondigen.

Japan bezit zelf geen olie en is volledig afhankelijk van invoer. Iran dekte tot voor kort tien procent van de Japanse oliebehoefte, ongeveer 520.000 vaten per dag. Gisteren konden Japanse tankers in Iraanse havens voor de eerste maal niet worden geladen. De schepen zijn „op volle kracht" vertrokken, op zoek naar andere leveranciers, aldus het ministerie van economische zaken in Tokio.

Japans premier Ohira zei gisteren enkele uren na het nieuws uit Teheran dat zijn land bereid is „zich wat opofferingen te getroosten" als dat kan bijdragen tot de vrijlating van de Amerikaanse gijzelaars. Na een gesprek met de Amerikaanse ambassadeur in Tokio, Mike Mansfield, noemde Ohiro de gijzelingsaffaire „een bedreiging voor de internationale orde". Tegelijkertijd deed hij voor de eerste maal een beroep op Washington niet over te gaan tot militaire acties tegen Iran. In regeringskringen in Tokio toonde men zich wat nerveus over Japans imago', als een bondgenoot door dik en dun van de VS met betrekking tot Iran. Japan is ook vertegenwoordigd op de bijeenkomst van ministers van buitenlandse zaken van de EEG in Luxemburg, waar vandaag naar verwacht een akkoord zal worden bereikt over gezamenlijke drukmiddelen op Teheran. Officieel werd in Tokio meegedeeld dat zeven Japanse handelsmaatschappijen hun onderhandelingen met de Nationale Iraanse Oliemaatschappij hadden afgebroken na hun weigering een toeslag te betalen van 2,50 dollar per vat, hetgeen de prijs zou opdrijven tot 35 dollar voor een barrel Iraanse olie.