De Volkskrant

(ADVERTENTIE)

DEN HAAG, 18 sept. — De Coöperatieve Haagse Slagers(Van onze correspondent)

centrale start volgende week in een vroegere fabriekshal van Van Heijst een cash and carrygroothandel in levensmiddelen. Door goedkoper inkopen op deze manier gelooft het bestuur, dat de slagers niet hoeven onder te doen voor andere distributiesystemen, zoals in warenhuizen, supermarkten en filiaalbedrijven.

De slagerscentrale gaat met deze nieuwe activiteit ook de verkoop door de leden steunen. Hiertoe zal een eigen merk worden ingevoerd. Nagenoeg alle 500 slagers uit Den Haag en omgeving zijn lid van de centrale. Deze 'drijft sinds 1954 al een levensmiddelengroothandel voor de eigen leden. Thans gaat die ook leveren aan kruideniers en horecabedrijven.

De Haagse slagerscentrale is een van de achttien, die in Nederland bestaan en die verenigd zijn in de Nieuwe Nederlandse Slagerscentrale. Andere steden met zon centrale zijn Enschede en Groningen. In Rotterdam en Amsterdam wordt aan de oprichting van een slagerscentrale naar het Haags voorbeeld gewerkt.

Je trouwt snel als je twintig bent en na een paar jaar krijg je 't druk met drie vier kinderen, ach het went je hebt geen tijd meer voor geluk. Tussen de vloeren en de vaat de vuile was en het fornuis sta je niet stil ook al vergaat de wereld, jij bent bezig thuis. Is dit een grap of om te huilen, is er iemand die haar benijdt? Wie zou er met haar willen ruilen, dag in dag uit waar blijft de tijd? Alle vrouwen die dit liedje van Jean Ferrat door Herman van Veen horen zingen, zuchten en voelen zich zo heerlijk begrepen. Dat wil zeggen: alle getrouwde vrouwen met kinderen. En dat in een tijd waarin wij vrouwen letterlijk alles kunnen doen wat we willen, ons leven inrichten zoals het ons goed dunkt. In theorie zijn we gelijkwaardig aan de man, kunnen we carrière maken, trouwen of niet trouwen en tóch — zo constateert NOVA — weten we het nou helemaal niet meer. Want wie dacht dat al die nieuwverworven vrijheden plus de pil een tevreden en evenwichtig soort vrouwen kweekten, vergist zich. De manier waarop onze maatschappij in elkaar zit, en de hele mannenmentaliteit in die maatschappij, zorgt ervoor dat de moderne vrouw het in een zeker opzicht veel moeilijker heeft dan haar zusters in het liedje hierboven. Als ze hersens heeft wordt er van haar verwacht dat ze ze gebruikt en iets bereikt in de maatschappij, maar tegelijkertijd moet ze die moeizaam verworven carrière lachend opgeven om te trouwen en kinderen te krijgen waarna ze wéér met veel moeite terug moet zien te komen in die inmiddels veranderde maatschappij. Dat wordt — theoretisch althans — van de moderne vrouw verwacht. Ook. NOVA slaagt er natuurlijk niet in even de hele situatie door te lichten maar, zegt Catherine Storr, we moeten inzien dat er geen vaste spelregels kunnen worden gegeven, dat er veel te veel onzekere factoren zijn die een grote rol spelen en de enige oplossing is dus: improviseren, gebruik maken van de mogelijkheden (als je daar al behoefte aan hebt) maar inmiddels niet verwachten dat de échte verandering van mentaliteit binnen afzienbare tijd komt. Dat duurt misschien nog wel een hele generatie. Daarna volgt het relaas van vier verschillende vrouwen die het stuk voor stuk in de maatschappij wèl hebben klaargespeeld, sommigen hebben ook een gelukkige combinatie van werk en huishouden gevonden en tóch zijn ze niet tevreden.

Hoeveel vrouwen — vraag ik me af — zijn er in Nederland met dit probleem bezig? Voor hoeveel betekent dit überhaupt een probleem? Zijn er niet ontzettend veel die eigenlijk wel best tevreden zijn met hun kinderen,' hun vaat, hun man achter de krant en hun gebondenheid? En waarom ook niet, tenslotte zijn ze hun eigen baas, delen hun eigen werk in, worden in negen van de tien gevallen duidelijk gewaardeerd — iets wat maar weinig werkende vrouwen kunnen zeggen. Terwijl ze zich — als het moet — altijd tegen aanvallen van buitenaf kunnen verdedigen met het argument: ik kan hier niet gemist worden, ik zou best willen maar het kan nu eenmaal niet, want mijn man wil niet dat ik ga werken.

Je vraagt je tóch af of NOVA de zaak niet een beetje overdrijft, omdat er veel meer tevreden vrouwen rondlopen dan je na lezing van een dergelijk artikel zou denken. Misschien een soort tevredenheid tegen de klippen op, maar die toch velen hen zullen benijden. Want als je inderdaad met die onrust zit. als je kinderer wilt, maar óók een leuke baan en óók nog een tevreden man dan zijn de problemen legio en voel Ie je waarschijnlijk heerlijk begrepen als je NOVA gelezen hebt.

GEERTJE LAMMERS

GERARDMER, J 8 sept. (ANP) — De vijfde etappe van de ronde van de toekomst is dinsdag gewonnen door de Fransman Alain Vasseur. Hij had voor de 195,5 km van Belfort naar Gerardmer 5 uur 50 min. en 29 sec. nodig.

In de eindspurt zegevierde Vasseur over zijn landgenoot Robert Bouloux. De Italiaan Boifava, die als 24ste met een achterstand van negen minuten op de winnaar binnen kwam, moest de leiding in de algemene rangschikking afstaan aan de Belg Michel Coulon. Boifava zakte naar de zeventiende plaats met een achterstand van 7.35 op de gele truidrager.

De uitslag van de vijfde etappe: 1. Vaseur (Fr) 5.50.29 (met bon. 5.50.09; 2. Bouloux (Fr) 5.50.32 (met bon. 5.50.22); 3. Roger de Vlaeminck (Belg) 5.50.37 met bon. 5.50.32); 4. Michel Coulan (Belg) 5.50.37; 5. Fabri (It) 5.51.20; 6. Gilson (Lux) zt; 7. Abrahamian (Fr) zt; 8. Rigon (Fr-O) zt; 9. Petrof (Rusl) zt; 10. Thalmann (Zwits) zt.

Het algemeen klassement luidt: 1. Coulon (Belg) 23.07.41; 2. Thalmann (Zwits) op 18 sec; 3. Boulard (Fr) op 23; 4. Fabri (It) op 40; 5. Gilson (Lux) op 1.01; 6. Thevenet (Fr-O) op 1.14; 7. Wilhelm (Fr-No)' op 1.26; 8. Rigon (Fr-O) op 1.51; 9. Petrof (Rusl) op 4.00; 10. Abrahamian (Fr) op 4.26.

Het ploegenklassement luidt: 1. Frankrijk 17.32.21; 2. België 17.32.34; 3. Zwitserland 17.36.21; 4. Italië 17.42.09; 5. Frankrijk Oost 17.42.46.

Pijnen tweede in België

NIEUWERKERKEN, 18 sept. (ANP) — De Nederlandse amateur René Pijnen is dinsdag in het Belgische Nieuwerkerken tweede geworden in een internationale wegwedstrijd om de grote prijs PH Meert. Pijnen werd in de eindsprint van de volledige groep verslagen door de Belg Francis Yperseel, die de 165 km aflegde in 4 uur 30 min. Jan Krekels werd negende.

Mücnrhen, 18 sept. (ANP) — Bij de loting voor de Europese basketbaltoernooien voor landskampioenen en bekerwinnaars, die dinsdag in München is gehouden, heeft landskampioen Flamingo's (heren) Vorwaerts Leipzig als tegenstander voor de eerste ronde gekregen.

Als Flamingo's de volgende ronde bereikt, komt de Haarlemse ploeg uit tegen de Russische kampioen. Landskampioen AMVJ (dames) treft in de eerste ronde de kampioen van Polen.

Interessante strijd in Flevo-polder

(Van onze speciale verslaggever)

DRONTEN, 17 sept. — Op de vlakke en open wegen van de nieuwe Flevopolder zullen de vaderlandse wielerclubs vandaag weer met elkaar strijd leveren in het nationale clubkampioenschap op de weg. Een evenement waarvoor bij supporters en clubbestuurders intense belangstelling bestaat. Het clubkampioenschap heeft een aparte sfeer. Beroepsrijders en amateurs gaan in de slag voor de eer van hun vereniging zonder startgelden, premies of prijzen te bedingen. Ook Tour de Francewinnaar Jan Janssen zal zich volledig inzetten om voor „De Rotterdamse Leeuw" een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. Er dingen ditmaal 77 ploegen mee naar de clubtitel. Daaronder bevinden zich als favorieten de vijftien met profs versterkte ploegen van de A-categorie. De B-ploegen zijn louter samengesteld uit amateurs.

Tweevoudig titelhouder „Swift" uit Leiden aast met Gerben Karstens, Bart Zoet, Joop Zoetemelk en Jan Zoons op een derde triomf. De strijdvaardige amateur Zoons vervangt de uit de wedstrijdsport getreden prof Nol Kloosterman. Het viertal uit de Sleutelstad mag de grootste tegenstand verwachten van „Olympia", DTS, „Bergklimmers", „Maastricht" en „Fortuna". Het treffen om de nationale clubtitel vindt voor de tweede keer doorgang in de Flevopolder. Daarvóór streed men vijftien jaar lang in de contreien van Wijk bij Duurstede. Het was in het oude stadje weliswaar sfeervoller en intiemer dan in het moderne Dronten, waar de ploegen overdekt vanuit het grote gemeenschapscentrum „De Meerpaal" starten, maar in het nieuwe land hebben de renners meer ruimte en minder last van het verkeer.

In.de A-categorie (profs met amateurs) laten het Zeeuwse „Theo Middelkamp", „De Kampioen" uit Haarlem en het Brabantse „Willebrord Wil Vooruit", die altijd een grote rol hebben gespeeld in de clubtitelstrijd, ditmaal verstek gaan. Zij nemen echter wel niet een ploeg amateurs aan de wedren met de tijd in de B-categorie deel.

Titelverdediger „Swift" ziet de gebeurtenissen met veel vertrouwen tegemoet. De Leidse club hoopt wel, dat Jan Zoons aan het hoge begintempo van Gerben Karstens, Bart Zoet en Joop Zoetemelk weerstand zal kunnen bieden. Als hem dat lukt zullen zijn makkers aan hem een nuttige vervanger van Nol Kloosterman hebben. De strijdbare Zoons is een typische slow-starter.

Tot de ploegen die „Swift" van de troon kunnen stoten, behoren de „Bergklimmers" uit Stem onder aanvoering van Harry Steeyens en met de broers Wim en John Schepers, DTS uit Zaandam met Tiemen Groen, Harm Ottenbros en de nationale stayerkampioenen Piet de Wit en Cees Stam, „Maastricht" met Jan Hugens, Huub en Jan Harings en mogelijk Eddy Beugels of „Fortuna" uit Zundert met de momenteel weer sterk rijdende Henk Nijdam, Cees Haast en Piet Braspennincx. En wat zal het hoofdstedelijke „Olympia" ditmaal presteren? De Amsterdammers reikten vorig jaar zonder zesdagen-keizer Peter Post niet verder dan de schamele tiende plaats, waren daarvoor viermaal in successie tweede en hopen nu met Post, Cor Schuuring, Gert Bongers en Henk Cornelisse eindelijk eens op de hoogste trede van het erepodium te komen.

Gangmakers

Andere clubs als „De Rotterdamse Leeuw" (Jan Janssen), „De Pedaalridders" (John Brouwer en Peter Heynig), „Buitenlust" (Jos v. d. Vleuten en Leo van Dongen) en „Westland Wil Vooruit" (Leo Duyndam) moeten het te veel van een of twee gangmakers hebben om met succes uit de slag te kunnen komen. Het roemrijke „De Bataaf" (Daan Holst), „Kennemerland" (Gé v. d. Winden), „De Adelaar" uit Hilversum (Albert van Midden), „Pijnenburg" (Cees Zoontjens) en „Siebengcwald" (Jan van Katwijk) worden aangevoerd door jonge profs die pas overgestapt zijn. Zij zullen waarschijnlijk niet veel hoger reiken dan de louter uit amateurs bestaande teams.

Sinds het clubkampioenschap in 1964 werd gesplitst, is het nog nimmer aan een B-ploeg gelukt de algehele clubtitel te bemachtigen. Ditmaal moet „De Bataaf" in de B-categorie de titel verdedigen. De Halfwegse club doet dat met Marcel Pennings, Jan Buis, Guus Zantingh en Nfco Vermeulen. Titelhouder in de C-categorie (nieuwelingen) is „Alcmaria Victrix" uit Alkmaar.

De specifieke wielerdag in Dronten wordt 's morgens om kwart voor tien ingezet met een wedstrijd voor veteranen over 35,8 km om de veteranenerebeker. Om tic» uur start de „Kamper Wielren Club" als eerste in de Ccategone van de 74 ingeschreven ploegen. „De Adelaar" start om half twee als eerste team in de A-categorie en precies een half uur later bijt „Alcmaria Victrix" het spits af van de 62 B-ploegen. Voor de A- en B-categorie bedraagt de afstand 81,4 km en voor de C-categorie 35,8 km.

JAN JANSEN voor de club .

• ' **S*.'Wm AXhey m a n s I' II ■"MllllilWll-1111l 1 h cvir * eymans-model, in Silan- I% f 2°oo heet SIMONE. De SC f 6 S.I. de Vries, i Bra, 488, Amsterdam, geeft Ns ;* "et adres van het mode''liaa u* omgeving waat u dit I Nns ?*e avontuur van Max Heyvatuat bïleven.

(ADVERTENTIE) A/ 1227 f 185.— ZUIVERHEID, GOEDE KLEUR EN PRIMA SLIJPSEL GEWAARBORGD

(ADVERTENTIE) Zonenzeewïnd ff ff ff f ff maken uw haardroog. MJjM JÈ M Gebruik daarom Éjj / W BIODOF haarcrème \\ « in blauwe verpakking 1| %% % % LORËAL 1 I _ i !

(van onze speciale ijJDRECHT, 18 sept. — H. G. Heger (46) gemeentepolitie ►. 'Jfc afdeling verkeer sinds yeek maandag in één keer j ten. vrouwen uitgebreid. verkeerswachten gek' 2*Jn jonge huismoeders. LScri officiële dienst jassen, tgj zich stipt aan een dienst- en ze worden uitbetaald een speciale CAO, die andere in geval van j' een uitkering gedu„ hoogstens drie maanden "tert. i IoJll?zierige Dordtse chauvinist, Na nog geen tien *W? de kantuie van het nieult jabuj-eau van politie heeft hij 1 de finesses verteld welke W de pohtie van het stadje aan Ijj ede op haar naam heeft staan. ' ïpk eerste gemeente de ver' da? .'s> ziJ introduceerde als 1 ,?. tiener- en jeugdproces-ver- verkeerslessen op *). in plaats van geldig jIJ bracht, weer als nummer »n *formatiekaarten in roulatie; te JJle betrokkenen bij een aan*liti tt da? na de gebeurtenis van J[i s.thuisgestuurd krijgen, met aanwijzingen om de tcrSoeding vlotter dan tot nu 6 bikkelen.

Kinderen onder toezicht van „Ma", en „Ma" voorlopig onder toezicht van hoofdinspecteur H. G. Heger (links) en hoofdagent P. van Gent (rechts).

de verkeerswachten. |4ia js **e eerste stad in Uederrkin probleem van oversteeg eren en bejaarden op straf'Wm manier aanpakt. 5ti6?}ee zijn de ideeën van het 't, korps nog lang niet uitït e volgende stap is — het '$t6,.a,i de goedkeuring van de 'Is fi a| — deze verkeerswachten, 's&j? Hieagenten, een opsporings.Vij te geven zodat zij proces- V 3* kunhen opmaken. .iws met personeelstekort kam- wij wel andere wegen mensen buiten volledig i, Vj^and bij ons werk betrekf 3<*t de hoofdinspecteur. rv6M* et' tets doen in een »H ienende sector spreekt de V( aan. in eerste instantie willen *db el vrijwillig, maar op de *Hkir *s d*e vrijwilligheid maar flsKlte basis voor de continuïteit Kijk maar iiwre steden, ze starten enthou- %sl klaar-overs of met moeder- Jls ' maar wie verzekert me dat Wee eens griep hebben of als Sp°Ud is, niet een keertje verÏ''Hß e hebben geen enkele ver'?■ j?' niemand kan niets van hen J*la u Wel. Uiteindelijk worden ze ïftik.?6 hebben een opleiding van '■ 't ïpden gehad. Morele verplich- aardig..."

liet dienstdoende verkeersjjtesv.' de hoofdinspecteur voor S ek bijeen heeft getrommeld, r lw ar*ders over. Uit één mond M?: „Wij zouden dit werk net puer,^?ll' als we er geen geld mee ts O-' Maar uit een mond ook: ?tHJ-üUrlijk een aardig zakcentje, .tajj, ,ett per uur en drie uur wer- K>eek.» i' itJ*w C. J. van Diemen-Peters van twee schoolgaande ?1 y' ..Zolang je eigen kroost op iiu ,2ie je de noodzaak van ons j\! *?eb je er wat voor over en ,\ ,Je wel een morele verplichl«r Bas morgens met hen de deur Vr

derland, al dan niet ten onrechte, nog steeds bepaalde grieven. Trouwens mijn man zou ook niet willen dat ik de hele dag de deur uit was."

Mevrouw E. W. van de Loos-Lareman (46): „Het ideale van dit bijbaantje vind ik dat het maar twee maal per week is en dat mijn werktijden overeenkomen met de tijden waarop mijn kinderen de deur uit- en ingaan, 't Was even wennen die eerste dagen om in zon oranje, fluofiserende jas op een druk kruispunt te staan, knipoogjes van vrachtwagenchauffeurs te incasseren en opmerkingen als .mevrouw waar zijn uw laarzen?' Maar na een week ga je het steeds leuker vinden. De kinderen leer je kennen. Ze weten precies dat ze op de trottoirband moeten wachten totdat wij een sein geven dat ze veilig over kunnen steken. Je merkt ook dat steeds minder moeders hun kinderen naar school brengen, een teken dat ze vertrouwen in de hele organisatie hebben. Dat kan van klaar-overs niet altijd gezegd worden."

Die organisatie is inderdaad een hele organisatie. Afgelopen mei stapte de hoofdinspecteur naar de hoofden van de Marnix- en de Hugo van Gijnschool, beide gebouwen liggen aan een drukke verkeersader die de buitenwijken verbindt met het stadscentrum. Tien gegadigden werden uit de moeders van de schooljeugd gerekruteerd. „Er waren niet zoveel belangstellenden en sommigen voelden, na een uiteenzetting van de werkwijze, er weinig voor, omdat de methode hen te straf in de oren klonk."

Twee maanden geleden begon een opleiding voor de toen nog aspirantverkeerswachten. ledere dag één uur les op het verkeersinstituut („het oudste van Nederland", laat inspecteur Heger vallen). Hoofdagent P. van Gent leerde de tactiek van oversteken. Steeds twee verkeerswachten op één zebra. Beiden steken tot aan de weghelft over en geven, als het rijdend verkeer gestopt is, een sein aan de kinderen. De heer Van Gent: „Ik heb hen naast algemene verkeersregels speciaal geleerd wanneer zij een stopteken kunnen geven (als er hiaten in het verkeer zijn), wat de rernafstanden van de voertuigen bij allerlei weersomstandigheden zijn."

Met de hoofdinspecteur en de commandant van de verkeerswachten, brigadier J. H. Langeveld naar de

„bewaakte" kruispunten. Eén ervan ligt vlak bij een supermarkt. Behalve de schoolkinderen staan er ouden van dagen. De heer Heger: „In de toekomst zullen wel meer mensen de, tijden waarop de verkeerswachten aan het werk zijn in de gaten houden. Hoewel laatst een oud dametje heel gebelgd tegen een verkeerswacht zei: „Ik kan zelf wel oversteken". Het publiek moet nog even wennen, maar tot nu ioe zijn de reacties zeer positief. Ik verwacht dat meer scholen een aanvraag voor verkeerswachten zullen indienen. Voorlopig wil ik de gemeente niet om uitbreiding van het aantal vrouwen vragen. Ik vind het al geweldig dat deze kosten op de begroting zijn gezet. De aanschaf van kleding alleen al duizend gulden, daarbij iedere week ruim tweehonderd gulden aan .salarissen' en de speciale ongevallen-verzekering van vrouwen en kinderen niet te vergeten." Zodra men merkt dat het uitstekend functioneert wordt het vrouwelijke korps vanzelf uitgebreid."

Een galante chauffeur van een grote wagen met oplegger toetert enthousiast, roept tot de verkeerswacht: „Hé mevrouw, u bent een schat je, maar moet uw jas niet korter?" Zij lacht vriendelijk. Vrachtwagenchauffeurs hebben het bij de dames gemaakt: „Die zijn het meest galant in het verkeer." Het minst galant? „Jonge meisjes op bromfietsen, die razen overal doorheen, zonder omkijken." Onvriendelijk zijn ook de chauffeurs van de stadsbussen, een beetje uit eigenbelang. Zij maken van de intervallen in het verkeer gebruik om vast de voorrangsweg tot aan het zebrapad op te rijden. Opnieuw heeft zich een hele groep kinderen, met fietsen en autopetten, voor de zebra verzameld. Een ervan gilt enthousiast: „Hé, mam!" Holt bij het sein „veilig" naar haar toe, zegt zachtjes: „Je staat voor aap", voegt zich weer in de rij en loopt nonchalant fluitend met de handen in de broekzak de rest van de zebra over. MARJAN MORSELT

DEN HAAG, 18 sept. — Trainer Fritz Kominek streek gistermiddag als een geplaagd man op Schiphol neer. Het elftal van Grazer AK, dat zich het vorige seizoen glorieus ontfermde over de begeerde Oostenrijkse voetbalbeker, kwam het afgelopen weekeinde diep in de zorgen. Wiener Sport Klub trok de ploeg van Kominek naar een absoluut dieptepunt: 6—o. Toegegeven: ook de laatste wedstrijden waren de resultaten allerminst bevredigend. Maar de recente teleurstelling trof Grazer AK toch extra pijnlijk. Al jaren ligt de Oostenrijkse club in een prestige-oorlog met de Weense clubleiders. Men wil nog steeds niet vergeten dat het machtige Rapid Wien twee jaar geleden het landskampioenschap ontging door de onverzettelijkheid van Grazer AK. „Ik ben allerminst gerust op de uitslag in Den Haag", bekende Kominek direct na aankomst. „Mijn ploeg is te weinig tegen de grote wedstrijdspanningen opgewassen. Grazer AK heeft een te geringe ervaring in het internationale voetbal."

De slimme Ernst Happel, de rustige Wener, laat zich door de ogenschijnlijke ontreddering bij Grazer AK niet misleiden. Tijdens de zeven interlands, die hij met schakelspeler Kominek in het Oostenrijkse shirt afwerkte, heeft de ADO-trainer de grillen van zijn „rivaal" voldoende geobserveerd. Óp een geheime plaats in Scheveningen zullen de Hagenaars door Happel tijdens de laatste uren voor de strijd danig worden voorbereid. „Het zegt me heel weinig, die uitslagen. Ik weet dat Grazer over een elftal van knokkers beschikt." De voorzichtigheid van Ernst Happel valt niet te verwonderen. Voor hem is het treffen tegen Grazer AK ook een soort prestigeslag. Ondanks zijn zevenjarig verblijf in Nederland blijken de Weense supporters de vermaarde Happel nog nauwelijks vergeten. Doelman Hodschar, meervoudig international, vergelijkt Happel met de Nederlandse kunstrijdster Sjoukje Dijkstra. Zó populair is hij nog in Oostenrijk.

ADO is dus dubbel op zijn hoede. Het mag dan waar zijn, redeneert Den Haag, dat de Grazer Atletiekclub dit seizoen vrijwel constant met hoongelach werd begroet, toch staat het vast, dat Komineks spelers onmiskenbare kwaliteiten hebben. Ook hun inzet en hun conditie laten nauwelijks te wensen over.

De ongeruste Kominek zegt niet voor niets, dat wanneer de stand in Den Haag bevredigend blijft, Grazer AK op 3 oktober de Hagenaars met groot optimisme zal opwachten. Beter dan wie ook beseft de Oostenrijkse trainer, dat het vraagteken van Grazer AK in de wedstrijdencyclus tegen ADO de betrouwbaarheid van zijn verdediging vormt. Ernst Happel herinnert zich nog van de afgelopen zondag, toen hij van het debacle in Wenen ooggetuige was, dat het publiek zich als één man achter zijn formatie opstelde. Die nationale gevoelens spelen in Oostenrijk een nog grotere rol dan in Nederland. Het optimisme van Kominek bij een bevredigende score in Den Haag berust op de kracht van de aanval van Grazer. Spitsspeler Hohenwarter en rechtsbuiten Koleznik genieten in Graz de grootste bekendheid. Koleznik vooral als schutter (in 1967—68: twaalf doelpunten) en Hohenwarter ols een knap individualist. Zijn gemakkelijke passeermanoeuvres wekten de voorbije transferperiode zelfs de interesse op van Rapid en Austria. Maar de gemoedelijkheid van Grazer AK zegevierde uiteindelijk. De weinig bekende Zaffinger, die iri juli van Mannheim kwam, schijnt trainer Kominek onvoldoende van zijn capaciteiten te hebben overtuigd. Hij tobt met aanpassingsmoeilijkheden. Grazer AK, dat zich vanaf gisteren in het Haagse hotel Terminus terugtrok, kwam in 1962 voor het eerst in de Europa Cup II uit. BK Odense, de Deense vertegenwoordiger, ontnam de Oostenrijkers in de eerste ronde hun illusies. Daarna mocht Grazer AK zich slechts in vriendschappelijke wedstrijden met buitenlandse clubs meten.

ADO lijkt tegen Graz licht favoriet. Maar uit de mond van trainer Happel, die op het Zuiderpark gisteren tijdens de training voortdurend zijn aantekeningen raadpleegde, zal men dat niet vernemen. Hij is prima geïnformeerd over Grazer AK en weet hoe de krachtverschillen vermoedelijk liggen, maar aan een voorspelling waagt hij zich toch niet. Te veel factoren zijn voor hem nog onzeker. Een belangrijk vraagteken is bijvoorbeeld Lambert Maassen. Vóór het seizoen, in het oefenduel tegen Dynamo Kiev, beschadigde hij zijn kniebanden. Ruim. zes weken bleef hij buitenspel. Sinds vorige week dinsdag heeft de Haagse spitsspeler de training hervat. „Mijn blessure is genezen. Maar ik heb natuurlijk nog geen goede conditie. Daarvoor ben ik te lang uit de roulatie geweest." Trainer Happel ontwijkt het antwoord of hij het risico met Maassen aandurft. Donderdag in de loop van de dag is hij van plan het elftal definitief te formeren. De venijnige vleeswond, die ADO's nuttige halfspeler Joop Joehems zondag jongstleden in de bekerwedstrijd tegen SC Gooiland opliep, valt mee. Vermoedelijk kan hij donderdag meespelen. HANS DE BRUYN

Trainer Fritz Kominek (links) bij aankomst op Schiphol in gezelschap van enkele spelers van Grazer AK.