De locomotief

In het elotgedaelte van dit artikel waarvan het eerete gedeelte in De Loc. vag 13 deier werd overgenomen, eehrytt de Heer P. C. G. Hangen Jr. het volgende in de »Ghroene" Amiterdammer. Op üorneo is, naar ons van geachte xyde werd verzekerd, in de onderafdeeling Tanah L oet plaats voor duiistda emigranten, wier transport derwaarts niet veel cal kosten, terwyl aldaar bevloeiiDg mogelijk ial*yn, «onder kostbare kunstwerken. Moerassig zijn de gronden bovendien niet, zoodat noch draineericg,ncch inpoldering vereiecht worden. Verder blijkt uit een iatervieuwin het Soerabajasch Handels* blad gepubliceerd, dat de Resident der Zuideren Oosterafdeeling van Dorneo A. C. Kroesen, immigratie op Forneo zeer wel mogelyk acht, zoodat verwacht mag worden dat een proefneming alle kans van slagen zal hebben. Besluit de Aegeering een proef te nemen, zoo mag dit evenwel niet op te kleine «chaal geschieden, want dan mulukt ze zeker; een Javaan «ril veel landgenooten om zich weten, zij het ook op eeniga afstand, anders, krggt hy heimwee. Ook moet een geheel andere weg ingeslagen wordsn dan b(j het werven van contractkoelies gevolgd wordt. Als men aan de ambtenaren op Ja?a het bekend maken van de emigratieplannen overlaat, dan zal geen enkele degelijke landbouwer aich tot landverhuizing laten bewegen, hoeveel fraaie men hem ook voorspiegelt en slechts minderwaardige elementen zullen wordsn verkregen, waardoor het mislukken van de proef by voorbaat vast staat. Voor alles, dient men rekening te honden met het karakter en de begrippen van den dessaman, want dessalieden en geen koelies van landbouwondernemingen of uit de steden moeten de landverhuizers zyo. Daarom vange men aan met zoakea vaa dea inlandschen leidsman, die als assistent- wedono de nieuwe nederzetting moet besturen. Het is niet noodzakelijk dat hiervoor een bestuursambtenaar genomen wordt, maar wel moet het iemabd zijn, die geboortig is uit de land streek, vanwaar de meeste emigranten betrokken moeten worden en die daar in aanzien ttast. Zoo mogelyk most het een Regeotenzoon zyn, doch in ieder geval dient hii met lust en ijver voor de zaak bezield te zyn en bekend te wtzen met dessagewoonten ; hij msg dus niet te veel een stedeling zijn. Bavendien behoort hij zich speciaal op de hoogte te stellen van de wijze, waarop de Jav?an nieuwe gronden ontgint, zich daarbij behelpt en reeds spoedig in zyn onderhoud weet te voorzien. Zeker zal de keuze van tulk hoofd niet gemakkelijk vallen, want menigeen, die de capaciteit bezit, zal niet genegen bevonden worden zyn verwanten en vrienden te verlaten •

als assistent-wedono te besturen. Deie hoofden, behooren in het nieuwe vaderland te bly ven, laat men hen terugkeeren, dan zal dit van zeer ongunstige invloed zyo op de emigranten. Een Javaan is gehecht aaa zijn hoofden en hoeveel sterker moet die band zijn by landverhuizers, die ver van hun land in een geheel vreemde omgeving zijn geplaatst. Ze zouden na het vertrek dezer hoofden onhandelbaar worden, onrust en wanordelijkheden zouden volgen en hoogst ernstige verwikkelingen niet uitblijven. Wordt besloten de emigratie geregeld voort te zetten, dan zal het noodig zyn op de drie ef vier assistent-wedono's, die te samen plas minus veertig dessa's met ongeveer 7000 inwoners onder aich hebbeo, e;n hunner tot wedonp te bevorderen, terwyl nog later uit de wediono's een kenze gedaan zou moeten worden voor inspecteurs, met den titel van patih bijvoorbeeld, die de schakel zullen moeten vormen tusschen de Javaansche kolo* nies aan de «en en de Ëuropeescha beatuurs* ambtenaren en oorspronkelijke hoofden van het land aan de andere zyie. De totale kosten behoeven door deze meerdere bestuursuitgaven niet verhoogd te worden, want als de landverhuizing zoover gevorderd is r zal zonder bezwaar op de kosten van opzichter B. O. W. en dokter djawa door uitbreiding van het hun toevertrouwd gebied bezuiniging verkregen kunnen worden. Stellen we het aantal emigraten voor de eerste proef op 400 a 500 gezinnen, dan zal daartoe een som benoodigd zyn van 80,000 gld. k 100.000 gld. voorwaar geen hoog bedrag, het groote belang van de zaak in aanmerking genomen. Het volgend jaar vervolge men de proef met een even groot aantal en eerst daarna oordeele men of, met verhelping van mogelijk gebleken fouten, voortzetting der landverhuizing op groote schaal aan te raden zij (1) Blykt dit het geval dan zou een leening aangegaan moeten worden van 100 millioen ter geleidelijke emigratie van 500.000 gezin aen en is door overbrenging van deze twee mil« lioen zielen de bevolking van Borneo met 2 /g, zeggen twee derde, vermeerderd, dan zal voor verdere landverhuizing misschien volstaan kunnen worden met verleenen van vrije passage, benevens een kleine geldelijke ondersteuning, waardoor de kosten tot op de helft, of f 100 per gezin zouden verminderen, dus 10 millioen gulden per jaar voor den geheefen afvoer van Java's bevolkingsvermeerdering. Tegenover de hulp, die zy bieden bij den veldarbeid, krijgen die nieuwelingen dan wel hulsvesting en voeding van de oude emigranten en miadorvryt kunnen zy een huisje bouwen, een eigen ontginning ter hand nomen en zoodoende zichzelf vooruit halpen, zooals men dit ook op Java ziet gebeuren overal waar jonge dessa's te midden van ontginningen gevestigd zijn. De rente en aflossing van de geleende gelden zullen gedekt moeten worden door belastingen de immigranten bavolkièg later op te leggen, maar mocht de Regeering bezwaar hebben tegen leeningen, schrikt zy terug voor de gevolgen, wanneer zij nagaat hoe Britsch-Indië zucht onder zyn schuldenlast, dan weifele men niet langer maar verkoope een gedeelte van het uitgestrekte, no; braakliggend bezit, dat vooral in het oosten van den archipel gevonden wordt, opdat met die gelden het overblijvende dael der Buitenbezittingen, dat in zyn tegenwoordigen toestaad zoo goed als waardeloos is, tot bloei gebracht kunne worden. Beter een half ei dan een leege dop. Er wordt geroepen om spoorwegen voor de Buitenbezittingen, maar wanneer men weet dat alleen Nederlandsch Borneo reeds 3i/2 maal grooter is dan Engeland en Schotland te zamen, doch nog geen drie millioen zielen telt, dan is het daidelijk dat, veel meer dan spoorwegen, immigratie op groote sohaal noodig is om van dat enorme, schaansch bevolkte eiland een even waardevol bezit, als Java is, te maken. Ea hoe eerder de Buitenbezittingen tot welvaart gebracht worden, hoe sneller de Javaan verlichting zal kunnen krijgen van de drukkende lasten hem opgelegd. Voorloopig verdient voor de landvernuizing Borneo de voorkeur boven Sumatra, omdat het veel gemakkelijker te bereiken is vanuit Midden Jtva en uit de overbevolkte streken van Midden Java en niet uit de schaarsoh bevolkte Preanger of uit Bantam moeten de landverhuizers genomen worden. Het bericht als sou da Rjgeering voornemens zijn om eon 1000-tal Soeodaneezen te verlokken tot emigratie naar Benkoelen, zal dan ook wal op een misverstand berusten, want voor Soendaneezen is het deels nog woeste Zuiden van de Preanger, als bahoorend tot het Soendaneesch gedeelte van Java, de aangewezen streek voor landverhuizing, evenals het nog weinig bevolkte Bezoeki dit is voor de Madoereescne landverhuizers. Buitendien is de fanatieke Soendanees niet juist bet meest gewenschte element voor immigratie met het oog op den nadeeligen invloed hiervan op de oorspronkelijke bevolking te verwachten. Het dankbeeld van een alliantie is gelukkig even snsl verworpen als het werd geopperd, maar dat krachtige maatregelen genomen moeten worden tot behoud van Indiê is zeker.Daartoe za< kannen dienen een regelen der verdediging op meer doeltreff ende wijze,naast een verk landig diplomatiek beleid ook in hetOosten,maar bovenal moet zorg gedragen worden voor een tevreden stemming bij bevolking en Hoofden, zoodot desen van geen andere overheersohing willen weten. Doch men mag zich niet bepalen tot een eenvoudig behouden van de koloniën, (1) Da voltooiing der Sdowerken zou ongeveer 30 mil iaën kosten, dns evenvael als noodig is voor «en aanvang der emigratie met 60J.00 J zie en. Bovendien verklaarde het Kamerlid Van Kol in de litiing vtn '27 Nov. dat eigen aanschouwing ham durft ta dota zeggen dat varige voorstanders van hervatting der golowerken zich deeriyk anllsa *ian t*lew«ea eld,

want dan sollen da stemmen nit den vreanade steeds luider worden, die beweren dat Nederland te klein is om zijne uitgestrekte bezittingen naar den eisch te beheeren en ep dien grond aandringen op interventie. Waartoe zulke interventie zou leiden is niettwyfelaohtig en daarom is het meer dan tijd, dat Nederland toont in staat te zyn ook Borneo en andere deelen der Bnitanbezittingen, die nog grootendeels in dezelfden woesten staat verkeeren als voor een paar honderd jaar, tot ontwikkeling en tot bloei te brengen en dat zijn Regeering het verwijt, die te verwaarloozen, niet verdient, Mair spoedig gehandeld, niet gedraald, opdat het niet gebaure dit anderen ons die taak nit handen nemen, want dan helpt gaan nabetrachting meer.

Da Time» bevat een brief van haar cor« respondent Harriste Tanger,den man, wiens berichten door den agent van Havas als pnre verzinsels beschouwd worden, en dia, de hemel weet waarom, de toestanden ia Marokko met de donkerste kleuren teekent. Ia het begin van 1902 keerde snltan Moelei Abdoel Aiiz, na een zesjarig verblijf te Marokesch, te Fez terug, Gedurende syn verblyf in de zuidelijke residentie had er voorspoed geheerscht onder de noordelijke stammen, althans naar hun opvatting, want er waren weinig belastingen geheven en het bezit van geld beteekent voor de Berbers, de mogelijkheid zich geweren en ammunitie aan ta schaffen en daarmede, wet en orde ten spijt, eikaar naar hartelust te beoorlogen, te moorden en te rooven, Zy bagrepen niet dat de hervormingen, die de jonge sultan wilde invoeren, ten doe> haddan het persoonlijk besit te verzekeren en een einde te maken aan voortdurende onlusten, die de bevolking verarmden. In de eerste dagen van den jongstan herfst begonnen er geruchten te loopen omtrent troebelen te Fez, die veroorzaakt werden door een oud soldaat van de troepen des vorken Sultans, Om r Zarhoeni. (Volgens de Ter,.pa iemand met een zeer avontuurlijk verleden, een dweper, die meer opvoeding l< jeft genoten dan het gros zyner landgenooten, wier lichtgelovigheid hy exploiteerde om zich de rdputatie van ean heilige te bezorgen. De naam van Bou-lianaara — ezelinnevader — nam hy aan, omdat hy steeds een ezelin bareed). E

vanen scharen. Intuuchon zijn de rebellen nooit tot op sleehts vier rnjjlen afstands van Fez voortgedrongen. Ook hebben zy nooit den watertoevoer kannen afsnijden, wyl daartoe noodig zou geweest zijn, het afdammen der verschillende, door da stad bopende, rivieren. De Sultan heeft inmiddels zyn broeder (den gevangengehoaden Moelei Mohammed — den Eenoog) in vrijheid gesteld om dazen aan het volk te toonen, als bewijs dat hy zioh niet aan het hoofd dar rabellen bevindt [daar Bou Hamara beweert, dat hij voor Moelei Mohammed de wapens opvatte, om hem weder op den troon te plaatsen, waarop hij meer aanspraak kan laten gelden dan Abdoel Asiz, die hem na den dood des ouden sultans, afzette en in de gevaugenis wierp.] Da geestdrift waarmede Moelai Mohammed te Fei begroet werd, heeft Abdoel Aziz eenige ongerustheid gebaard, en men segt dat hy syn broeder opnieuw in de gevangenis wierp. Ten slotte: De Havas agent meldt, dat de drie Eogelsche onderofficieren-instructeurs, die sind3 een jaar de trespen des sultans drilden, te Tanger, zyn teruggekeerd, vol lof over de door hen ondervonden behandeling, maar vol loleam, over de onbevattelijkheid hunner reoraten,. die wel tot vry goede paradesoldaten te .vormen waren, maar wien zelfs de grondbeginselen dar geschat exereitie niet in te stampen waren- Daarentegen houden sjj Bon-IIamara voor iemand, dis iets van taetiek moet kennen. Zyn gevochtsmethode is eigenaardig. Hy laat een tirailleurlinie den vyand gedurende acht uren bssighouden, en daarna de soldaten in de linie afhssen, opdat sij kunnen gaan rusten, Ean derde afdeeling hoadt zich inmiddels in, reserve. E*a.en ander neemt niet weg, dat Wan^eir de sultan flink optreedt, de pretendent het. onderspit moet delven, daar hy niet op zya volgelingen kan rekenen, en desen zyn syde zulhn verlaten, als de krijgskans hem ongunstig wordt. De onderofficieren zeggen ook, dat het in strijd is met alle tradiliëa van den Islam, dat in de vastenmial een overval plaats via at, zooals die, waarbij de pretendent den sultanstroepan zulk een zwaar verlies toebracht.

Men deelt bet Sotr. Hbld. mode dat in de laatste drie dagen valsch geld in omloop gebracht is te Mjdjokerto, Djombang en Sidhoardjo. Ia hoofdzaak zijn het halveguldenstuk« ken, die op het gezicht niet van echt geldta o^dersoheiden zyn, dooh veel dunner en lichter sija, zoodat zy kunnen worden doorgebogen.— Naar het zelfde blad hoort, vreest men dat de suikerfabriek Sadati by Porong ssl gesloten moeten wordeu, wegens gebrek aan bedrijfskapitaal. Wordt ditverkrogen, dan aal intasschen de fabriek blijven doorwerken.— Hoewel het voorstel nog . niet is opgemaakt kan men toch als zeker aannemen, meent de Soer• Ct. dat de resident van Soerabaja zal aandringen op een heraanbesteding by in> schryving van de panelj espacht, want de uitslag der uitbesteding vaa 18 dezer was alles behalve gunstig.— De Soer. Ct. verneemt dat door den Directeur der B. O, W. is bepaald dat ook personen die den leeftyd van vijfentwintig jaren overschreden hibben, het examan voor waterstaatsopzichter mogen afleggen, doch dat zy by eventueel slagen alleen in aanmerking kennen komen voor een plattsiog by de S, S. — Weder is aan het station te Sidhoardjo oen te kort van plm. f 60 geconstateerd ia de kas van dea len klerk S. die belast was met met het aannemen van bsstelgoederen.— De krijgsraad te Mageling veroordeelde den fourier Th* J. Abels tot ééa jaar militaire detentie ea degradatie ter sake van ontrouw door een onderofficier gesteld in een militaire administratie, onder versachtende omstandigheden en sprak de fuseliers J. Lskluse en P. J. Huitink vry van de tegen hen ingebrach* te beschuldiging. — De straf van één jaar militaire detentis, waartoe de kanonnier J. Kaper, bij vonnis van den krijgsraad te Weltevreden werd veroordeeld, ter zake van insubordinatie door woorden, is by arrest verminderd tot ses maanden.— Met het stoomschip Nienhuijs syn naar Palembang vertrokken 1 uropeesch onderofficier en 58 militairen beneden dien rang tot eanvulang der troepenmasat aldaar, zegt de Javabode. — Het nieuwe nederlandsche patserschip de Ruijter kon, blijkens een telegram van den 22eu Januari uit La Quayra, bij zyn aan* komst in West-Iddiö al dadelijk optreden in dienst der menschelykheid. Het vond de bewoners van Los Roques uitgehongerd, liet dien mensc >en een voorraad levensmiddelen en water acnter voor acht dagen en verkreeg vervolgens van het blokkade-eskader vergunning om verdere hulp te varleenen.— De Koninklijke Paketvaari-maatschappij roept in de Nederlandsche dagbladen aspiranten op voor kostelooze opleiding tot offieier by de koopvaardij. Vereischten zyn het bezit van einddiploma oener heogere burgerschool met 5-jarigen cursus, terwyl zy den leeftyd van 15 jaar en 6 maanden moeten hehben bereikt,doch dien van 17 eerst in het volgende jaar zullen, bereiknn. Eenigen tijd geleden maakte da lava bode u.eldiog van het voornemen der gymnasiale vereeniging Terpsichore om ten benoeveder Vicantie-koloniën in den schouwburg een tooaeeluitvoeriog te geven. Aangezien de kosten daarvoor geraamd werden op ongeveer f 200, waren de jongelieden zoo voorzichtig, eerst eens poolshoogta ta nemen van de geldelijke medewerking, waarop sjj zonden kunnen rekenen en aangezien de, bij de le.flen van scholen rondgezonden inteekenlysten een resultaat gaven van nog geen t 30, is tan het geven der soiróa wyselyk afgesien. —* Naar het Seer. Hbld, vsrneemt is het aan den

chef der Fxplcltalie van dc 8.S. den h«er A. Linde, verleerd binnenlandseh verlof voor twee naanden nader met twee maanden verlengd— De exploiteurs van bron drink-en badwater te Soerabaja vreezen, «egt hetielfde blad dat de watervoorziening een geduchte concurrent voor hen cal worden en zjj na de voltooiing der leiding bun matten wel zullen kannen oprollen. Zoo 'n vaart zal het echter wel niet loopen; zy zullen wel een, iü 'tdan ook minder voordeelig, bestaan, blijven vinden.— In kampong Doeri te Batavia werd in een gardoehaiaje bet geheel uitgeteerde lyk van een inlander gevor den Het lijf was geheel overdekt met de walgelijkste buidzweren. De man wae blijkbaar aan uitputting bezweken. Het lijk werd ter schouwing naar het stads - verband gebracht vertelt het Bat. Nbld. — De harde wind en de regena vande laatste dagen riehtten in de omstreken van Batavia nog al schade aan. Onder anderen in het, Tjilintjingsche vertelt genoemd blad waar verscheidene huizen werden omvergeworpen, klapperen andere boomen ontworteld, eehter zonder dat byd eze ongevallen menaehenlevens te betreuren zyn.

(part. corr. van De Locomotief.) Parijs, 16 Januari. OeTurksche Groot-Vizier is afgetre» in iSaid", meldt een telegram, »heeft ontslag genomen, daar hij niet in iaat was zi J n hezuinigings-p'annen te La aannemen, en volhardde vjjf dagen j ne in dit besluit, ondanks de pogingen n den Sultan om hem tot andere cedachten te brengen. Zijn heengaan doet enoegen aan een groot aantal ambtenaren maar verstandige lieden betreuren Lt' heengaan van dezen energieken raan." D e opvolger van Said is Feridpa, ia in den laatsten tijd voorzitter van de kommissie die hervormingen in Macedonië moest invoeren. Over het algemeen iieeft in Turkije sedert de regeering van den tegenwoordigen Sultan, de betrekking van Groot-Vizier veel van zijn vroeger gewicht verloren, daar Abdoel Hamid ille zaken aan zich trekt en het vroeger !0 o machtige hoold der «Verheven Porte" slechts een minister is, nog minder zeker van zijn positie dan zijn meest konstitutioneele kollega's in West-Europa. Ik gewaagde in mijn vorig schrijven meteen paar woorden van een toespraak van den Russische Minister Von Plehwe aan zijn ambtenaren van het Ministerie ran Binnenlandsche Zaken, liet is nu juist honderd jaren geleden dat in Rusland ministerieele bureaux werden opgericht naar Westersch model, dit feit werd in ieder ministerie herdacht in officieele bijeenkomsten en speeches, die van den Minister van Binnenlandsche Zaten naakte sensatie. De heer von Plehwe deed opmerken dat in Rusland ten gevolge der ekonomische ontwikkeling, veel veranderd is, en dat regeering en administratie nieuwe plichten hebben te vervullen. Binnen kort, voegde hij er bij,zullen in het Ministerie van Binnenlandsche Zaken konferenties georganiseerd worden, welke de vertegenwoordigers der lokale autoriteiten verzocht zullen worden bij te wonen. In de conferenties zullen sociale en ekonomische maatregelen worden besproken, ten doel hebbend in de behoeften der bevolking te voorzien, en haar te hulp te komen. Maar onze hoofdzorg moet zijn het landelijk probleem op te lossen, waarvan Z. M. onlangs te Koersk gewaagde, en dat weselijk ingewikkeld is door de andere «gen die er mede samenhangen. Het »u evenwel vermetel zijn te onderzien dat het Ministerie van Binnenffldsche Zaken geheel alleen deze geichtige vragen kan oplossen. Om te slap D > heeft het de medewerking noodig lm f lezedelijke krachten des lands". Zoo 'Prak de heer Von Plehwe, reaktionair «iQiater van Nicolaas II, en het zou moei;J tz ijnjammenlijker reculade uit te denke & eener bureaukratie, die na beproeld nebben alle moeilijkheden zelve op te • s ® 8n ® n alle zaken op de meest tyrane* 6 wijze te behandelen, thans, in de ® rs chrapte woorden, een beroep doet

P dezelfde openbare meening die steeds 'iie lfH Wan ' r0Uw rï en gehouden op ^ zelfde zemstvos (provinciale raden) on^f tteentera( ^ en d* 6 seder twintig jaar P aus mogelijke wijzen werden nagen eü gemassregelt. * « e i 7 Januari. retaSlf 6 Kamer, na een openingsa den voorzitter Bourgeois, die in iheerJauteot t^"^ e Vo ' z ' n nen er uitzag als een pror è a . verkiezing van den " trok v . enr °orzitter, aanstonds partij tokwffr 'j^fpellaties (natuurlijk over tee r p 16 der geestelijke orden) om den ^derH t 68 met een meer derheid van Hen , ID1Ilei1 een votum van vertroust ructi« ] e den, is te Weenen de obgroen uif r ®%ebrokeo. De kleine ^ e öitma Tv,^ Zec ^ en ( ne 8 eD man sterk) niet iw a *** 8 P e l organiseerde streed nstaiÜf VU ' st te K en de Germaansche gee n ui , ers > , z °oals in 1897, maakte jaf, temviH UZ ' e ^ a ^ s * n ^900, maar zij e ' tt( lelon7 der algemeene verveling, c ^isch - f 6 r ®devoeringen in het Czeïer vanèpn,? este elkander voortdurend " De hü a ' aa 8den die heeren er in de doan h uren zonder pauze kor r a 0 UrGn : »^et is ditmaal, schrijft Paleis do?° n ' d 0 obstructie in het ^'t°reskf> r . 0°ue Slaapster, zonder ^ïarniet m^!? 0 ^ 30 * zonder schandaal, i0 ° v erzwaw rd^odelijk voor het reeds a Enppi^ ^ r . es %«van het Parlement." .8 ee n rprU ls . gebeurtenis van den r? ee üw}ep/,- Voer * n g van Lord Rosebery . 6 ^denaa-'^ V8Q l'heralen te Plymouth. v au den , n , am ^ ma£ di"et de houding Voor f die over alles praatzonlets te interesseeren, houding

die ten laatste het publiek ging vervelen; hij zei integendeel aan het ministerie zeer harde waarheden. » De reis van Chamberlain naar Zuid Afrika wordt door vaderlanders van alle partijen goedge keurd,evenals de reorganisatie der marine waarmede LordSelborne een begin heeft gemaakt. Maar over het algemeen kan men niet zeggen dat de regeering binnenslands vertrouwen inboezemt. »Wat het buitenland betreft, is de stemming jegens ons alles behalve vriendelijk. Wij hadden Lord Kitchener om het leger te reorganiseeren, ea de regeering zendt hem naar Indië. De politiek jegens Venezuela is uiterst onvoorzichtig. Bij een vroegere dergelijke moeilijkheid met Nicaragua had het Engelsche gouvernement de voorzorg genomen, zich met de Vereenigde Staten te verstaan; welke redenen heelt het thans, zich bij Duitschland aan te sluiten?" Lord Rosebery herinnert aan het optreden tegen Mexiko, onder Napoleon III, toen Engeland eerst madeging met Frankrijk; zoodra de toenmalige Engelsche regeerirg begreep dat de Fransche Keizer politieke bijoogmerken had, liet zij hem alleen staan; het gevolg was dat de relaties tusschen Engeland en Frankrijk veel slechter werden dan indien Engeland van den begin afzijn medewerking geweigerd had. Lord Rosebery (die moeilijk als een apostel van de anti-Duitsch? beweging kon optreden, sedert hij Wilhelm II op zijn landgoed ontving) neemt aan dat het ministerie gewichtige redenen kan hebben gehad om op dit oogenblik, een toenade. ring tot Duitschland te zoeken; maar hij wil dat de regeering op dit punt nadet e inlichtingen geve, eer hij haar hooge wijsheid bewondert. Deze bezorgde taal van den liberaalimperialistischen Lord is een getrouw beeld van den tegenwoordigen staat van zaken in Engeland: op den vaderlandsehen roes van den Oorlog volgt de haarpijn. Niet alle Engelschen werden door den Oorlog tot millionnairs bevorderd : dit wordt bewezen door de optochten van werkeloozen, georganiseerd door de S ocial Democratie Federation, die in dezen barren winter, geëscorteerd door politie-agenten, door de straten van Londen trekken en pogen eenige g#lden in te zamelen voor de arbeiders zonder werk, vooral dokarbeiders ( jobbers) die klagen dat de beweging der scheepvaart in kleinereEngelsche havens aan die van Londen afbreuk doet. Te midden van deze ellende maakte het een zonderlingen indruk uit Zuid-Afrika telegrammen te ontvangen die er uitzagen als ballons d' essai van een groep mijneigenaars van den Raad en waarin werd verkondigd dat Chamberlain gunstig gestemd was voor het plan, Chineezen als mijnarbeiders in Zuid-Afrika te importeeren. De geheele pers, van Times tot de Westminster Gazelt e vatte aanstonds vuur, en verklaarde zich tegen het ontwerp. De Times wijst de moeilijkheid die het gevolg zal zijn van de introductie van een nieuw ras in Zuid-Afrika, waar al zooveel rassenhaat

is; meer populaire bladen zeggen dat het wel de moeite waard was, zooveel Engelschen te doen vallen om in de mijnen plaats te maken voor de Chineezen. »Deze uitbarsting van toorn schrijft een correspondent, is karakteristiek voor het Anglosaksisch karakter : de Engelschman houdt niet van vreemde rassen, maar minst van al van Chineezen. Onder den invloed der maatregelen in de groote koloniën genomen tot bescherming van den arbeid, is dit instinktief gevoel een beginsel geworden. De grootste vrijhandelaars, die tegenwoordig op de arbeidermassaas steunen, zijn op dit punt nog strenger dan de konservatieven. Het is vooral in de koloniën, bepaaldelijk inde Australische, dat men, indien Chamberlain het plan dat men hem toeschrijft niet laat vallen, rekenen kan op een storm van verontwaardiging zoodra men zal zien dat het b'oed vergoten door de koloniale vrijwilligers, waar men zoo fier op is, slechts gediend zal hebben voor de deur te ontsluiten voor de meest gehate en geminachtige mededingers, the heathenchinee. De groote heeren van den Rand zullen er misschien in slagen een verlaging der lasten op de mijnen te verkrijgen, maar den import van chineezen zullen zij er niet door kunnen halen." 18 Januari. Van deze zeer prozaïsche ontwerpen is de overgang nietgemakkeljjk tot de ultra-romantische Prinses Louise van Saksen en haar aanbidder André Giron. Die dame en die heer schijnen het er op te hebben aangelegd, de wereld te verrassen. Zij waren eerst — en de opinie vond dit verstandig—uiteen gegaan : de Heer Giron had de Prinses alleen gelaten >Yoordeduur van het scheidingproces,"

werd gezegd. Thans hebben zij Genève gezamenlijk verlaten—men weet niet goed waar zij hun verblijf zullen vestigen : te Monaco of te Menton, zegt men. Ondertusschen heeft de Heer Giron, in gesprekken met een correspondent van de New York-Herald, zijn verontwaardiging lucht gegeven over de in Duitsche bladen opgenomen, verhalen, hem betreffende; bepaaldelijk ontkent hij de lessen van een Jezuïetenschool te hebben gevolgd, of de Prinses door hypnotische kunstjes aan zich te hebben verbonden. Van hun kant dreigen Duitsche kranten die uit naam ran het Dresdener hof beweren te spreken, met de publicaties van brieven van Giron aan de Prinses, die zich in handen der Saksische vorstelijke familie zouden bevinden. Dit alles klinkt zeer weinig gedistingeerd. G. Busken H ukt. (Slot volgt.)

HEEREN ADVERTEUR worden oplettend {gemaakt dat het se wone, doorloopen de *EUILliETOMl van de Locomotief steeds ls se plaatst onderaan de 8de en 3de p »glna van het 'f ML%D, en dat voorts neg een kort E\TRi FfilllLLETOl staats onderaan de 9de en 3de pagina van net OERllft! BLAD.