NRC Handelsblad

Harmonie 1: 8 vr. za. 7.15 9.45 zo. 4.15 7.15 9.45 Gorky Park (12). Harmonie 2: vr. za. 6.45 9.15 zo. 3 6.45 9.15 ma. di. wo. 8.30 Terms of endearment (a.l.). Harmonie 3: vr. za. 6.45 9.15 zo. 3 6.45 9.15 Breakdance (a.l.); wo. 8.30 Hotel d'Amerique (16). Cinema: vr. za. 7 9.30 zo. 3 7 9.30 ma. di wo. 8 Ciske de rat (a.l.). Victoria: 7 9.30 Unfaithfully yourï (al.). Amsterdam Alfa 1 (27.88.06): 1.30 7 9.30 zo. 1 3.30 7 9.30 Unfaithfully yours (a.l.). Alfa 2: 1.30 7 9.30 zo. 1.15 3.45 7 9.30 Hotel New Hampshire (a.l.). Alfa 3: 2 7.30 10 zo. 1.30 4 7.30 10 Wolven huilen niet (a.l.). Alfa 4: 2 7.30 10 zo. 1.30 4 7.30 10 Le bal (a.l.). Alhambra 1 (23.31.92): 2 6.45 9.30 Terms of endearment (a.l.). Alhambra 2: 2 7 9.45 E la nave va (16). Bellevue Cinerama (23.48.76): 2 7.30 10 zo. 1.30 4 7.30 10 Against all odds (12). Calypso 1 (26.62.27): 1.45 7 9.30 zo. 1.15 3.45 7 9.30 Ciske de rat (a.l.). Calypso 2: 2.15 7 9.30 zo. 1 3.30 7 9.30 Two of a kind (a.l.). Calypso 3: 2.15 7.30 10 zo. 1 3.30 7.30 10 Cujo (16). Centraal (24.89.33): 12 1.30 3 4.30 6 7.30 9 zo. v a. 1.30 Sensuele uitersten (18). Cineac (24.36.39): 2 7 9.30 za. zo wo. 7 9.30 Terug naar de hel (16). Cinecenter (23.66.15): 2 4.45 7.30 10.15 The dresser (a.l ); 2 4.45 7.30 10.15; vr. za. Rear window; zo. ma. The rope; di. Trouble with Harry; wo. Vertigo (16); 2 4.45 7.30 10.15 The big chili (a.l.); 2 4.30 7.30 10 Het meisje met het rode haar (a.l.). Cinema International 1 (15.12.43): 8.15 za. zo. 2.15 8.15 Apocalypse now (16). City 1 (23.45.79): 2.30 7 9 30 zo. 1 3.45 7 9.30 Le marginal (12). City 2: 2.15 7.15 9.45 zo. 1.15 3.34 7.15 9.45 Breakdance (a.l.). City 3: 2 6.45 9.30 zo. 1 3.45 6.45 9.30 Bastille (a.l.). City 4: 2 7 9.30 zo. 1.15 3.45 7 9.30 Schatjes (12). City 5: 2.15 7.30 10 zo. 1.30 4 7.30 10 Verschrikking uit de ruimte (16). City 6: 2 6.45 9.30 zo. 1 3.45 6.45 9.30 Terms ot endearment (a.l.). City 7: 2.30 7.15 9.45 zo. 1 3.30 7.15 9 45 My tutor (16). Ciné D (27.34.34): 7.30 10 The way home (a.l.) Desmet (27.34.34): 7.15 9.45 Nostalghia (12). Leidseplein Theater (23.59.09): 2 7.30 10 zo. 3 7 30 10 Koyaanisqatsi (16). Oscar (A'veen) (41.03.62): vr. za 7 9.30 zo. wo. 8 Taxidriver (a.l.) Rembrandtplein Theater 1 (22.35.42): 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Le

marginal (12). Rembrandtplein Theater 2: 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Zes blondjes op de Tiroler toer (16). Rex (24.61.32): 7 Eyes of a stranger (16); 9.30 zo. 2 De Zen Kwan Do bottenbreker (16). Rialto (72.34.88): 8.30 Niagara; 10.30 Gentlemen prefer blondes. Rivoli (72.34.88): 8.30 Garde a vue; 10.30 Der Stand der Dinge. Studio K (23.17.08): 7.45 10 Easy rider (16). Kriterion: 6.30 9.30 Oblomow (16). The Movies (24.57.90): 7.45 10 Another time, another place (16); 8.15 Rocco e i suoi fratelli (16); 7.15 Novecento deel 1 en 2 (16). Tuschinski 1 (26.26.33): 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Don Camillo slaat door (a.l.). Tuschinski 2: 2 6.45 9.30 zo 1.15 4 6.45 9.30 Yentl (a.l.). Tuschinski 3: 1.45 8 za 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 MGM Diamanten jubileum festival. Tuschinski 4: 2 8 Sophie's choice (16). Tuschinski 5: 2 7 9.30 zo 1.30 4 7 9.30 Carmen (a.l.). Tuschinski 6: 2 8 Scarface (16). De Uitkijk (23.74.60): 1.30 7 9.30 zo. 2.30 7 9.30 Silkwood (a.l.). Nachtvoorstellingen (16) Alhambra: za. 24.15 De vrouw met de rode laarsjes; The China syndroom. Calypso: vr. za. 24.30 The blues brothers; vr. za. 24.15 An officer and a gentleman. Ciné D: vr. za. 24.15 Onibaba. Cinema International: za. 24.30 Don Camillo slaat door. City: vr za. 24.15 Le marginal; vr. za. 24.15 Breakdance. Desmet: vr. za. 24 Mama Roma. Rex: vr. za. zo. 24 Hero of the wild. Studio K: vr. za. 24.15 Casablanca. Kriterion: vr za. 24.15 Catch your dreams. The Movies: vr. za. 24.15 Fellini's 8V4. Kindervoorstellingen Cineac: za. wo 2 zo. 1.30 4 Alice in wonderland. Rialto: wo. 2 Als de kater komt. Oscar: za. zo. wo. 2.15 Vol gas met Herbie. Arnhem Rembrandt: t/m zo 2.30 6.45 9.15 ma di wo 2.30 8.30 Against all odds (12); Rembrandt Luxe: 8 za zo wo 8 Barry Lyndon (al); za zo wo 2 101 Dalmatiers (al); Saskia: t/m zo 2.30 6 45 9.15 ma di wo 8 Kwart voor 2 voor het jaar nul (al); Scene 1: t/m zo 2.30 6.45 9.15 ma di wo 8 Terms of endearment (al); Scene 2: t/m zo 2 7 9.30 ma di wo 8.30 Chanel solitaire (16); Euro Cinema 1: 1.45 6.30 9 za ook 23.45 Don Camillo (al); Euro Cin. 2: 2 6.45 9.15 za ook 23.45 La marginale (12); Euro Cin. 3: 2 6.45 9.15 Breakdance (al); za 23.45 Meisjes van stavast (16);

Euro Cin. 4: 2 6.45 9.15 za ook 23.45 Ciske de Rat (al); Euro Cin. 5: 6.30 9 Yentl (al); ma di 1.45 Missing Link (al); za 23.45 Pussy baby (16); Filmhuis: 8.30 Nostalghia; vr za 23 Madam Wang's; Den Haag Babyion 1 (47.16.56): 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Against all odds (12). Babyion 2: 2 7.15 9.45 zo. 1.45 4.15 7.15 9.45 Unfaithfully yours (a.l.). Babyion 3: 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Bastille (a.l ). Cineac 1 (63.06.37): 1.45 8 za. 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 MGM Diamant jubileum festival. Cineac 2: 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Breakdance (a.l.). Cinec 3: 2 6.45 9.30 za. zo. wo. 6.45 9.30 Tank (a.l.). Euro Cinema (66.70.66): 2 8 za. wo. 8 Scarface (16). Metropole 1 (45.67.56): 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Le marginal (12). Metropole 2: 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Yentl (a.l.). Metropole 3:; 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Terug naar de hel (16). Metropole 4: 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Soort zoekt soort (a.l.). Metropole 5: 2 8.30 Sophie's choice (16). Odeon 1 (46.24.00):; 1.45 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Ciske de rat (a.l.). Odeon 2: 1.45 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Le marginal (a.l ). Odeon 3: 1.45 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Terms of endearment (a.l.). Odeon 4: 1.45 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 My tutor (16). Le Paris 1 (65.64.02): 12 1.45 3.30 5.15 7 8.45 vr. za. 22.30 zo. v.a. 1.45 Hot bodies (18). Le Paris 2: 12.15 1.45 3.15 4.45 6.15 7.45 9.15 vr. za. 22.45 zo. v.a. 1.45 Het sexkanon (18). Le Paris 3: 12.30 2 3.30 5 6.30 8 9.30 vr. za. 23 zo. v.a. 2 Hoogstandjes voor diamantjes (18). Passage (45.09.77):; 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Don Camillo slaat door (a.l.) Haags Filmhuis (45.99.00): 8 Fanny & Alexander (16). Nachtvoorstellingen (16) Cineac: za. 24 Doctor Detroit; For a few dollars more. Psycho Euro Cinema: vr. za. 24 Candy. Kindervoorstellingen Cineac: za. wo. 2 zo. 1.15 4 Alice in wonderland. Euro Cinema: za. wo. 2 Kuifje en de zonnetempel. Haags Filmhuis: zo. 2.30 Dr. Who en de daleks. Leeuwarden Tivoli 1: 7.45 vr. 7.30 9.45 za. 2 7.30 9.45 zo. 2 4.15 7.30 9.45 Le marginal (12). Tivoli 2: 7.45 10 ma. di. wo. 8 Monty Python en de heilige graal (12); za.

2.15 zo. 2 4.30 Fame (a.l.). Tivoli 3: 8.15 vr. 7.45 10 za. 2.30 7.45 10 zo. 2.15 4.30 7.45 10 Een vreemde affaire (a.l.). Studio F: 7.45 10 ma. di. wo. 8.15 Ordinary people (a.l.); za. 2.15 zo. 2.15 4.30 Donald Duck (a.l.). Cinema: 8 vr. 7.30 9.45 za. 2 7.30 9.45 zo. 2 4.15 7.30 9.45 Outsiders (12). Club 1: 2 7.30 vr. za. 2 7 9.30 9.45 zo. 2 4.15 7.30 9.45 Caligula II (18). Club 2: 7.30 10 ma. di. wo. 7.30 Silkwood (a.l ); 2.15 zo. 2.15 4.30 Cactus Jack (a.l ). Club 3: 2.15 7.30 vr. za. 2.15 7.30 9.45 zo. 2.15 4.30 7.30 9.45 Ciske de rat (a.l ). Club 4: 2 7.30 vr. za. 2 7.30 9.45 zo. 2 4.15 7.30 9.45 Hot lips (18). Club 5: 7.45 10 ma. di. wo. 7.30 The big chili (a.l ); 2 zo. 2 4.15 Space hunter (a.l.). Leiden Luxor: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4.30 7 9.15 Against all odds (a.l ). Lido 1: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4.45 7 9.15 Le marginal (12) Lido 2: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4.45 7 9.15 Ciske de rat (a.l ). Lido 3: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4.45 7 9.15 Silkwood (a.l.). Lido 4: 7 9.15 ma. id. 2.30 7 9.15 Hotel New Hampshire (a.l.); za. wo. 2.30 zo. 2.30 4.45 Robin Hood (a.l.). Studio: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4.45 7 9.15 Terms of endearment (a.l.). Trianon: 2.30 7 9.15 zo. 2.30 4 30 7 9.15 Griezelsjong (16). Rex: 2.30 7 9.15 Poloclub voor heethoofden (16); vr. za. 23.30 Op golven van genot (16). Maastricht Festival: 8.30 za. zo. 2.30 8.30 Le marginal (12). Palace 1: 8.45 za. zo. 2.45 8.45 Breakdance (a.l.). Palace 2: 8.45 za. zo. 2.45 8.45 Nero en zijn ontuchtige vrouwen (16). Studio: 8 za. zo. 2 8 Scarface (16). Royal 1: v.a. 12 za. zo. v.a. 1.30 Een zwoele zonnetrip (16); vr. za. zo. 22.45 Opwindende dromen (16). Royal 2: 2 30 5 8.30 Ciske de rat (a.l.); vr. za. zo. 22.30 Horror weekend (16) Mabi 1: 1 4.30 8.30 Gorky Park )12). Mabi 2: 2 4.30 9 Dark crystal (12) Mabi 3: 2 4.30 9 Terms of endearment (a.l.); za. zo. wo. 2 Tekenfilms (a.l ). Nijmegen Carolus 1: 2 6.45 9.15 Le marginal (12). Carolus 2: 2 6.45 9.15 Ciske de rat (a.l.). Scala 1: 6.45 9.15 za. zo. wo. 2 ma. di. wo. 8 Breakdance (a.l.). Scala 2: 6.45 9.15 ma. di. wo. 8 Een vreemde affaire (a.l.); za. zo. wo. 2 Tom en Jerry (a.l.). (felypso 1: 2.30 7 9.15 Bastille (a.l ). Calypso 2: 2.30 7 9.15 Storia di Piera (16).

Calypso 3: 2.30 6.45 9.30 L'ete meurtrier (16). Luxor 1: 2.30 7 9.15 Koyaanisqatsi (16). Luxor 2: 2.30 7.15 9.30 Taxidriver (12). Rotterdam Alhambra 1 (33.02.93): 2 6.45 9.30 za. zo. wo 6.45 9.30 Terms of endearment (a.l.). Alhambra 2: 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 Yentl (a.l.). Calypso 1 (13.18.55): 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Le marginal (12). Calypso 2: 2.15 7.15 9.45 zo 1.45 4.15 7.15 9.45 Cujo (16). Calypso 3: 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Schatjes (12) Centraal (13.82.10): 12.15 2 3.45 5.30 7.15 9 zo. v.a. 2 Paul, Lisa en Caroline (18); di. wo. Never so deep (18). Cinema Oscar (12.11.39): 2 7 9.30 zo. 2 4.30 7 9.30 Aphrodite (18). Cineac NRC (12.11.39): 2 7 9.30 zo. 1 .30 4 7 9.30 Tank (a.l.). Cinerama 1 (11.53.00): 1.45 7 9.30 zo. 1.15 3.45 7 9.30 Against all odds (12). Cinerama 2: 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9 30 Two of a kind (a.l.). Cinerama 3: 2 7 9.30 zo. 1 .30 4 7 9.30 Breakdance (a.l.). Cinerama 4: 1.45 7 9.30 zo. 1.15 3.45 7 9.30 Een vreemde affaire (a.l.). Cinerama 5: 1.45 8 Scarface (16). Corso (12.11.10): vr. ma. di. wo. 1.45 8 za. 2 6.45 9.30 zo. 1.15 4 6.45 9.30 MGM Diamant jubileum festival. Kriterion (12.86.15): 7 9.30 zo. 2 7 9.30 Live at the Hollywood Bowl (a.l.). Lumiére 1 (11.77.55): 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Ciske de rat (a.l.). Lumiére 2: 2 7 9.30 zo. 1.30 4 7 9.30 Terug naar de hel (16). Lumiére 3: 1.45 6.45 9.15 zo. 1.45 4.15 6.45 9.30 Le marginal (12). Lumiére 4: 1.45 6.45 9.15 zo. 1.45 4.15 6.45 9.30 My tutor (16). Rex (77.27.93): ma. t/m vr. 10 tot 24 za. zo. v.a. 11 tot 24 Het proefwerk (18). Thalaia (11.15.55) 2 6.45 9.30 zo 1.15 4 6.45 9.30 Don Camillo slaat door (al) V; Venster 1 (36.49.98): 7.30 10 (beh. ma.) El Sur (16). Venster 2: 8 10.30 (beh. ma.) Filmweek van Hochschule für Fernsehen und Film, München. Venster 3: 7.30 10 (beh. ma.) Ulysses (16). Lantaren 3: 8 10.30 Fraulein Berlin (16). Nachtvoorstellingen (16) Alhambra: za. 24.15 A night at the opera; The wall. Calypso: vr. za. 24.15 Le marginal; Night of the juggler; A clockwork orange. Lumiére: vr za. 24 Streetfighters; When a stranger calls; Pruimenbloesem Venster: vr. za. 24.15 De geest van de bijenkorf; vr. za. 24.30 Filmweek; vr. za. 24.15 Cronaca di una amore. Lantaren 3: vr. za. 24.30 Die Alptraumfrau. Kindervoorstellingen Alhambra 1: za. wo. 2 zo. 1.30 4 Alice in wonderland. Passage: za. zo. wo. 2 Lekker lui genieten met Donald Duck. Utrecht Catharijne 1: 2 6.45 9.15 Ciske de rat (a.l ). Catharijne 2: 2.15 7 9.30 Unfaithfully yours (a.l ). Catharijne 3: 7 9.30 za. zo. 2 7 9.30 Hot bubblegum op herhaling (16). Catharijne 4: 7.15 9.45 za. zo. 2.15 7.15 9.45 My tutor (16). Camera: 6.45 9 15 za zo. wo. 2.15 6.45 9.15 Koyaanisqatsi (16); vr. za. 23.45 Cat people (16). Studio: 6.45 9.30 Oblomow (16); vr. za. 24.15 La dernier femme (16); za zo. wo 2 Tekenfilms (a.l.) City: vr. 8 Woodstock, za. zo. 2 8 West Side Story; ma 7 9 30 Hair; di. 7 9.30 All that jazz; vr za 24 The last waltz (16) Movies 1: 7.15 9 45 vr za. 24 Carmen (a.l ). Movies 2: 8 vr. za. 6.45 10 30 Fanny & Alexander (16). Scala: 6.45 9.15 za zo. wo. 2 6.45 9 15 Against all odds (a.l ); vr. za. 23 45 Escape from Alcatraz (16). Select: 7.15 za zo. wo. 2.15 7.15 Schatjes (12); 9.45 Bastille (a.l.); vr. za. 24 The getaway (16) Rembrandt 1: 2 6 45 9.30 zo 1.15 4 6 45 9.30 Le marginal (12). Rembrandt 2: 2 6.45 9 30 zo 1.15 4 6.45 9 30 Terms of endearment (a.l ). Rembrandt 3: 2 6 45 zo 1.15 4 6 45 Breakdance (a.l.); 9 30 Amityville (16). Springhaver: 2.30 7.30 10 Yentl (a.l ); vr. 24.15 Apocalypse now (16); za. 24 15 Diva (16); wo. 24.15 American graffiti (16). Wageningen Molenstraattheater: 7.15 10 The dresser (a.l.); 7.45 9.45 Koyaanisqatsi (16); 8 Carmen (a.l ); 9.15 Sophie's choice (16); za. zo. wo. 2.15 De schele koning en de kraai (a.l ).

door Marten Toonder

80. Er werd zeer dringend gebeld aan de voordeur van slot Bommelstein en Joost haastte zich om open te doen. Het is mogelijk, dat hij even schrok, toen hij een paar gewapende politiemannen binnen zag komen, maar behalve aan een licht optrekken van zijn bovenooglid was dat niet aan hem te merken. 'Heer Bommel kan niemand ontvangen!' zei hij. 'Ik heb uitdrukkelijk opdracht gekregen niemand toe te laten, als ik zo vrij mag zijn! Heer Bommel verwacht bezoek van een heer Watergeest en wenst niet...' 'Onzin!' riep brigadier Snuf. 'ik ben opgebeld door Tom Poes en ik weet er alles van! Breng me naar de kamer van je baas! De misdaad is al gepleegd — als het tenminste een misdaad is, om je baasirl een kikker te veranderen!' Joost leidde de politiebeambten geschrokken naar boven en opende een

deur. Een triest tafereel ontvouwde zich voor hun ogen. De meubelen laten onderste boven op de grond alsof er een gevecht geweest was en drie kikkers schuifelden er hulpeloos tussen door. 'Drie kikvorsen!' mompelde brigadier Snuf. Hij haalde een notitieboekje uit zijn zak en bekeek dat nadenkend. 'Drie!' bromde hij. 'Heer Bommel is èén, meneer Kwakernat is twee en nummer drie... wel, dat moet Tom Poes zijn! Hm! Gelukkig, dat hij me heeft opgebeld! Er is nog niets verloren!' 'K-kunnen we die kikkers niet naar het gemeenteziekenhuis b-brengen?' vroeg de agent, die achter hen stond. 'Misschien kunnen ze daar geholpen worden!' 'Onzin!' snauwde de brigadier. 'Pak die dieren in en volg me! We gaan verder.'

Door Raymond van den Boenaard

De lange rij wachtenden slingert zich om het flatgebouw heen, de moskouse straat Malaja Groezinskaja in, in de gaten gehouden door een tiental politieagenten. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat er sprake is van een buitengewoon aantrekkelijke partij sportschoenen of spijkerbroeken. Maar degenen die hier geduldig urenlang wachten komen voor kunst. Hier, in drie vertrekken in de kelder van een flatgebouw, vindt de jaarlijkse 'Tentoonstelling der moskouse avantgardisten' plaats. Als correspondent kan ik de rij gewoon voorbijlopen — 's lands wijs, 's lands eer tenslotte — en me voegen bij de ongeveer honderd bezoekers die binnen zwetend op enkele tientallen vierkante meters samendrommen voor de schilderijen. Er hangt spanning en opwinding in de lucht, er worden ijverig aantekeningen gemaakt. Want hier zie je wat je nergens anders in Moskou ziet op schilderijengebied. De tentoonstelling heeft een merkwaardige voorgeschiedenis. In 1974 hield een groep beeldende

kunstenaars die niet werden toegelaten tot de officiële schiidersbond, omdat ze zich niet aan de sociaal-realistische richtlijnen van de overheid wilden houden, een tentoonstelling in de openlucht op een veldje even buiten Moskou. De overheid stuurde toen een paar bulldozers om de tentoonstelling te bedelven en de orde te herstellen. In de hedendaagse, weer wat meer restrictieve atmosfeer van het kunstbeleid zou dit vermoedelijk het eind van het verhaal zijn geweest, maar in 1974 was er een hogere overheid die kennelijk vond dat dit wel wat erg ver ging. Besloten werd tot een jaarlijkse expositie van 'Moskouse avant-gardisten' georganiseerd door het Moskouse comité van schilders en grafici, waarin kunstenaars verenigd zijn die in de officiële bond niet aan de bak komen. Wonder boven wonder bestaan zowel tentoonstelling als comité nu al tien jaar, al is in het verleden van hogerhand af en toe een doek verwijderd. Onofficieel kun je de tentoonstelling dus niet echt noemen,

geldn het 1 maar de rij voor de deur _ wel degelijk de charme van doorbreken van het taboe. Een van de schilders is zelf op de tentoonstelling aanwezig, een glas in de hand waarin — naar hij uitdrukkelijk verzekert — thee zit. Hij voelt er niet zoveel voor op verzoek van bezoekers zijn doeken te duiden, je moet zelf maar zien welke betekenis ze voor je hebben, zegt, hij. Het gaat om zelfportretten van een hyperrealistisch karakter, waarop we de kunstenaar zien in gezelschap van zijn vriendin en anderen, op het strand en bij een gezellig avondje thuis. Kortom de sympathieke, goedmoedige, enigszins alcoholische chaos die het Russische gezelligheidswezen vaak kenmerkt. De rest van het aanbod lijkt grotendeels bepaald door de wens alles te schilderen wat officieel taboe is. Een kunstenaar heeft doeken gemaakt die geheel uit kruisen en andere religieuze symbolen bestaan. Ze trekken niet veel bekijks. Veel aandacht is er wel voor eveneens religieus getinte historische voorstellingen, zoals het doek 'de dood van vorst Igor', waarop we deze negende eeuwse figuur in een allegorische en sprookjesachtige sfeer ten hemel zien rijzen. Ook het voorbeeld van Salvador Dali heeft zijn sporen nagelaten, getuige bijvoorbeeld een doek waarop een gigantisch luchtschip een poort binnenzeilt, gebouwd in de stijl van de sovjet-architectuur begin jaren vijftig. 'De laatste stap' heet het, en als je mij vraagt is het een toespeling op de stagnerende ontwikkeling van de Sovjet-Unie in de richting van het communisme. Een behoorlijk deel van het aanbod bestaat verder uit vrouwelijk naakt in soft-focus, want bloot is ook een taboe in de officiële schilderkunst. Het spijt me oprecht dat ik het zeggen moet, maar ik heb de tentoonstelling somberder verlaten dan ik hem had betreden. Het enigszins dwangmatig schilderen van dingen die taboe zijn, komt mij niet zozeer voor als een ontsnapping, maar als een ongewilde bevestiging van het corset dat de kunsten hier nu al vele tientallen jaren wordt aangelegd. En in het licht van de toewijding en opofferingsgezindheid van de honderden buiten en binnen, is dat een treurig stemmende gedachte.

M{( Vs HANDELSBLAD Westblaak 180/30 12 KN Rotterdam Telefoon O 10-1472 1 1 Postbus 824/3000 DL Rotterdam (Nederlandse Dagbladunie) telex 2 1243 ndu nl ABONNEMENTEN / 78,15 per kalenderkwartaal / 291 40 per kalenderjaar Prijzen incl 5% BTW ABONNEESERVICE INLICHTINGEN OVER BEZORGING telefoon 010-14 66 66 maandag t/m vrijdag tot 20.30 uur en zaterdag tot 18.30 uur BIJKANTOREN Amsterdam NZ Voorburgwal 303 tel 020-25 12 72 ma. t/m vr tot 19.45 uur en za. tot 17 45 uur Postcode 1012 RM Den Haag Noordomde 44 2514 GJ Den Haag tol 070 4(> 94 32 m,i |/m vr tol 19 30 uur en/#» tot 18 30 uu< Haarlem: lied Oude (iractit 9 2011 (iK Haarlem tel 023 31 18 19 m.i t/in vr tot 19 30 uur en /a. lot 16 30 uur Utrecht: Jaarbeursplein 29. 352 1 AR Utrecht. telefoon 030 94 85 97 ma t/m vr 09 00 10 30 en 19 00 20 00 uur za 10 00 11 00 en 16 00 1 7 00 uur ADRESWIJZIGING Ter voorkoming var» fouten worden adreswijzigingen met telefonisch aangenomen Stuur deze ten minste 14 dagen tevoren per briefkaart uitsluitend naar Abonnementenadrn NRC Han delsblad. Postbus 824. 3000 DL R'dam ADVERTENTIESERVICE tel. 010-14 72 1 1. tst 3208 GERUBRICEERDE ADVERTENTIES tel. 010-14 55 33

Door l.co Rijkens

Of ik geen zin had SS-officier te worden, vroeg Dimitri langs zijn neus weg. Toen hij mij zag aarzelen — was dit type-casting als Nazi of wilde Dimitri mij gewoon een vriendendienst bewijzen? — voegde hij eraan toe, mijn snobisme kennende: 'De zoon van 'Molly' Geertsema wordt je mede-Obersturmführer'. Ik stemde dus toe. Het zou een bioscoopfilm worden, spelend tijdens de Tweede Wereldoorlog en De ijssalon geheten, produktie Roeland Kerbosch, scenario en regie Dimitri Frenkel Frank, met in de hoofdrollen Renée Soutendijk, Gerard Thoolen, Carol van Herwijnen en de Zwitser Bruno Ganz. Vier dagen zou ik moeten dansen en sjansen met moffenhoeren in een mess voor Duitse officieren in het Amsterdam van 1941, waarvoor het statige interieur van kasteel oud-Wassenaar de locatie zou zijn. Opperste verbijstering Een avondvullende film, had de regisseur gezegd, maar in mijn bestaan vulde hij de ganse anderhalve week die aan de opnamen voorafging. In het dagelijks leven affecteer ik, zoals de Engelsen zeggen, een monocle, die meestal aan een zwart gevlochten koordje op mijn buik hangt, soms voor mij — wanneer ik bijvoorbeeld het telefoonboek even raadpleeg — als leesbril wordt aangewend maar ook — en dat is het 'voornaamste' gebruik dat ik ervan maak — tijdens de conversatie af en toe in het rechteroog wordt geklemd waarna ik hem dan plotseling laat vallen, bij voorkeur om opperste verbijstering over zoveel domheid uit te drukken. Evenwel, nam ik mij voor, de vier dagen van de opnamen zou ik hem continu in het oog houden opdat niet alleen regisseur en cameraman van deze film mij continu als markante figuur in het oog zouden houden maar tevens andere regisseurs mij voortaan als de aangewezen man zouden zien om de rol van Pruisisch of Engels officier te spelen. Kortom, het monócle-monopolie door Nederland en omstreken zou ik met deze rol verwerven, dat stond voor mij vast. Wanneer Dimitri zou tegenwerpen dat 't Wehrmacht-officiersn en niet SS-ers waren die soms een monocle droegen, zou ik staande houden dat ik een in de SS verdwaalde Junker was, waardoor mijn rol nog meer profiel zou krijgen. Met hooggespannen verwachtingen en van de brillantine stijfstaand

haar betrad ik de eerste dag van de opnamen kasteel oudWassenaar. Ik was wat aan de late kant — tenslotte ben ik niet elke dag gedwongen om vijf uur 's ochtends op te staan — maar het waren niet de reeds rondlopende Duitse uniformen die mij nog meer het gevoel gaven dat ik niet helemaal wakker was dan ik al had. Ik was in het hiernamaals van de mohammedanen beland — een seksueel paradijs vol vrouwen met het zwoele uiterlijk dat en vogue was toen mijn prille zinnen voor het eerst werden geprikkeld. Eén meisje zoog zich in mijn bewustzijn naar binnen: ze was juist bezig haar linker kous aan haar jarretellegordel vast te maken waarbij ze zich tevens ervan vergewiste of de naad van haar kous — o goddelijke

heerlijkheid wel recht was. Toen ze zich daartoe voorover boog, vielen twee halve blanke bollen nog verder uit haar zware decolleté weg, maar doordat ik mijn monocle reeds ingeschroefd had en met het rechteroog dus sterk bijziende was geworden, zag ik deze halve blanke bollen wat diffuus — maar als verrukkelijke slagroom in de ijssalon van Dimitri. Tast-maar-toe De ochtend van de eerste dag was ik niet veel meer dan een edelfigurant die zich serviel in de omgeving van Obersturmbannführer

Carol van Herwijnen diende op te houden. Mijn rol kwam in de middag. Uitgerekend met de actrice die mij in de vroege morgen zo aangenaam had getroffen — hoe ze heette, dat ben ik vergeten, maar haar.... vergeet ik nooit meer — moest ik dwars door de mess lopen. De regisseur schreef mij uitdrukkelijk voor dat ik daarbij gretig — hij gebruikte een ander woord — de blik op de uitnodigende cleavage in haar felrode jurk gericht moest houden. Het spreekt welhaast vanzelf dat de briljantste abituriënt van de toneelschool dit gedeelte van de rol niet beter had kunnen afgaan

dan mij. Ik had hierbij het voordeel dat ik mij nu ophield in de onmiddellijke nabijheid van de actrice — tête a tête, en dan onderdruk ik nog een woordspeling — zodat mijn monocle maakte dat ik de blanke schoonheid van haar halve bollen nauwkeurig in mij op kon nemen, zonder dat deze overigens iets verloren van het tast-maar-toe slagroomkarakter dat mijn eerste blik uit de verte ze had verleend. So far so good. Dat wil zeggen: het ging pas echt goed nadat vijf keer zonder camera geoefend en vier keer mét gespeeld was — maar dat had zich die ochtend ook met de beroepsacteurs voorgedaan en baarde mij dus geen zorgen. Wanneer het meisje samen met mij aan de overzijde van de mess was aangekomen,

diende ze mij plotseling in de steek te laten om zich naast een medemoffenhoer op een leren sofa neer te laten. Mijn rol schreef dan voor dat ik me ietwat bedremmeld naar de sofa begaf, me over de in mijn nieuwe optiek nu zo goed als naakte borsten heenboog en de onvergetelijke woorden uitsprak: 'Verzeihung aber ich dachte doch wir beide zusammen...', waarop de z.g.a.n.borsten dienden te antwoorden: 'Ja, ja, ik komme so'. Zwaartekracht Wat ik hierbij, tot stijgende irritatie van cameraman en regisseur, maar steeds fout bleef doen, was mij niet zo diep over de sofa heenbuigen dat mijn gezicht in beeld kwam. Met de moed der wanhoop besloot ik tenslotte mijn lichaam in een naar mijn mening belachelijke bocht van 180 gr. te draaien. Maar of het nu louter door de zwaartekracht kwam of doordat bij de zo nabije aanblik van de duizelingwekkende kloof kringspieren onder in mijn lichaam zich samentrokken zodat mijn oogspieren het lieten afweten, hoe dan ook: toen ik eindelijk met mijn gezicht in beeld scheen te komen, viel mijn monocle uit mijn oog en tuimelde in de kloof. Er was even gelach bij de toekijkende acteurs maar dat verstomde onmiddellijk toen de regisseur een woedeuitbarsting kreeg. 'Doe dat mallotige ding uit je oog', riep hij ietwat overbodig — toen ik mij had opgericht, was de monocle, ongaarne neem ik aan, uit de diepte te voorschijn gekomen en hij bungelde nu op mijn buik. 'Doe 'm weg, trap 'm stuk, maar laat ik 'm geen moment meer in je oog zien', vervolgde de regisseur zijn uitbarsting, 'en het ergste is dat we nu alle opnamen van vanmorgen overdoen, want je draagt nu vanaf het begin geen monocle'. Algeheel afgrijzen bij alle acteurs over de kapsones van een figurantje dat zich zoveel verbeeldde omdat hij de regisseur 'Dimitri' mocht noemen. Een afgrijzen dat ook de drie volgende dagen nauwelijks verminderde. Wèg type-casting als officiermet-monocle in het ganse filmgebeuren van de lage landen. Een outcast was ik geworden in de vaderlandse cinemafotografie, een paria, als de pest te mijden door alle huidige en toekomstige regisseurs. Ach, en het had allemaal zo mooi geleken. De film komt omstreeks de jaarwisseling in roulatie. Wanneer u wilt weten wie ik ben, ik ben die man zonder monocle.

Karin Bloemen, Gregor Frenkel Frank, Renée Soutendijk en Bruno Ganz in een scène uit de Film 'De IJssalon', die tegen het eind van het jaar in de bioscopen te zien is. (foto Roeland Kerbosch Filmproduktie)

De Doelen (13.24.90): za. 20.15 Gr.Z. Holland Fstival: Muziektheater en dans uit de Himalaya. Lhamo Opera. - Katmandu. Nepal Half profaan, half religieus muziektheater. Bibliotheektheater (33.82.58): za. 20.30 Delftse Komedie met 'Zelfbeschuldging' en 'Hulpkreten', van Peter Handke. harbour Jazzclub (11.49.58): za. 21.30 Doodhackedoodles uit Duitsland Lantaren (36.49.98): za. 20.30 Zl. 1: Studio's Onafhankelijk Toneel/Onafhankelijk Toneel met 'Nu' gebaseerd op verhalen van Gabrielle Wohmann; za. 20.30 Zl. 2: Maatschappij Discona met 'Jena . met o.a. Annet Kouwenhoven, Gerrit Bons en Willem Kwakkelstein. Laurenskerk ) 13.09.00): ma 20.15 afbert de Klerk, organist. De Schouwburg (11.17.66): zo. 20.00 Holland Festival: Trisha Brown Company I. Dans. Met o.a. 'Set en reset' en 'Opal Loop'. Theatercafé (13.28.60): za. 23.30 Stuffed Puppet Theatre met 'Studies in fantasy', poppentheater. Theater Zuidplein (81.58.44): zo. 15.00 Arlecchino: Cosmic lllusion met 'Lippenschrift' van Norman de Palm met o.a. Martine Crefcoeur, Pamela Koevoets en Willem-Jan Mulder, Parkzicht (36.23.74): zo 23.00 Chaplin's Hat, pop. Amsterdam De Balie (23.29.04): za. 20.30 Festival of Fools: Staunch Poets & Players met 'Jather in your name' van Don Kinch. Bellevue (24.72.48): za. zo. 21.00 Palonizl. Holland Festival: Skamander met 'De val' van Albert Camus. De Brakke Grond (24.03.94): za. 20.30 Muziektheatergroep Da Capo met 'Ruïne' van Selma Susanna en Carla Delfos; ma. 20.30 Marijke Nekeman met Nekeman complex'. Carré (22.52.25): za 19.30 Holland Festival: Brand(t) aan de Amstel met o.a. The Tornados, Slagwerkgroep Den Haag o.l.v. Reinbert de Leeuw, Marja Bon en Maarten Bon; zo. ma. 20.30 Holland Festival: Stary Teatr Krakow met 'De bezetene-n' van CAmus/Dostojewski. Concertgebouw (71.83.45): zo 20.15 Gr.Z. VU koor, Het Balletorkest, Amsterdams Universiteitskoor e.a. met werken van Loevendie, Wagemans. en Kerstens C.C. Amstelveen (45.84.44): za. 20.15 Scapino Dansakademie De Engelenbak (23.57.23): za. 20.30 Black Vibration Dance Theatre met 'Spiritual experience'. Frascati (23.57.23): za. 21.30 Holland Festival: Toneelgroep Baal met 'De Soundman I'; za. 21.30 KI.Z. Holland Festival: 'De Soundman II' van Dick Raaymakers; za. 24.00 Holland Festival: 'Extse' van Dick Raaymakers. De Kleine Komedie (24.05.34): za. 20.30 Festival of Fools: Erik de Volder met 'De explicador'; ma 20.15 Studio Ensemble van De Nederlandse Operastichting met 'The beggar's opera' Mickery (23.67.77): za zo. 20.30 Holland Festival: Instituut Houtappel met Polemos Nieuwe de la Mar (23.34.62): za 20.15 Jeroen Krabbe, Jip Wijngaarden e.a. met 'Het dagboek van Anne Frank'; zo ma. 20.15 Holland Festival Nowy Teatr Poznan met 'Het einde van Europa'. Odeon (24.97.11): za. 20 30 Handke/Weiss Gezelschap met 'Die Mutter', programma rond Hanns Eisler. Shaffytheater (23.13.11): za. 20.30 Konsertzl Wouter Steenbergen met 'Zonder metafysica', za 20.30 Zuilenzl Leerlingen Mimeopleiding met 'Koorts'; za 22.15 Zuilenzl Jan Taks/Trudie Lute; za. 22.15 Shaffyzl. Leerlingen Mimeopleiding met 'De Glorie' Stadsschouwburg (24.23.11): za 20 15 Holland Festival Trisha brown Company met o.a Opal Loop'; zo 20.15 Holland Festival Nederlandse Operastichting met 'Cosi fan tutte'; ma 20.15 Holland Festival: Trisha Brown Company met o.a Set and reset De IJsbreker (68.18.05): zo. 21 00 Delta Ensemble. componistenpraktikum o.l.v. Jurriaan Röntgen Den Haag Circustheater (55.88.00): za 20 15 Freek de Jonge en Het Willem Breuker Kollektief met 'Stroman en trawanten , zo 12 15 1e Scheveningen Zondagconcert met het Metropole Orkest o.l.v. Rogier van Otterlo met medewerking van Greetje Kauffeld en Humphrey Campbell. Presentatie Pim Jacobs; zo 20 15 Freek de Jonge en Het Willem Breuker Kollektief met 'Stroman en trawanten HOT-Theater (85.78.00): za 20.30 Peter Handke Festival: Centro Teatrale Pontedera met 'lnfelicita senza desideri . zo. 20.30 Peter Handke Festival Video Viewing 'Chronik der laufenden Ereignisse'; ma. 20 30 Peter Handke Festival: 'Hörspiele'. Koninklijke Schouwburg (46.94.50): za 20.15 Haagse Comedie met 'Hamlet' van William Shakespeare. Ned. Congresgebouw (54.80.00(: za. 20.15 Gala-avond nationale en internationale goochelaars met Mini en Maxi Bal na met de orkeste van Tony Eyk en Frits Katee. Theater PePijn (46.03.54): za. 20.30 Cabaret Herman Finkers met 'De Diana Ross Show'. Poppenth. Guido van Deth (28.02.08): zo 14.30 Heksentoer.

Door Berthe Meijer

Toen Fons van Groeningen van de middelbare school kwam wist hij nog niet wat hij later wilde worden. Zijn vader, president van de rechtbank in Groningen, liet hem daarom testen. Uit die test kwam naar voren, dat hij geschikt was voor het horecavak. Fons ging dus naar de Hotelschool en daarna, zoals dat zo vaak gebeurt, stage lopen. Hij trouwde met een aardig meisje, Anneke, en samen begonnen zij een restaurant op een punt, dat nu niet direct op ieders route ligt. Aan de sluis in het Overijsselse plaatsje Blokzijl. Ze noemden het Kaatje bij de Sluis (voor insiders kortweg Kaatje). In 1978 kreeg Kaatje haar eerste Michelinster. Sindsdien zullen er weinig liefhebbers van lekker eten in Nederland, maar ook buiten onze grenzen zijn, die dit aangename restaurant niet kennen. Menigeen trekt er een dagje voor uit, maakt er een omweg voor, of stapt gewoon uit de boot de kade op om zich bij Kaatje culinair in de watten te laten leggen. Fons en Anneke van Groeningen zouden het niet zover geschopt hebben als ze, behalve dat ze een perfecte gastheer en gastvrouw zijn, niet ook een waar talent aan de dag leggen als het om het aantrekken van uitstekende medewerkers gaat. Zo trokken ze in 1976 de jonge chef Edzard Delstra aan. Die, zo lijkt het, steeds weer beter en verrassender kookt. Zo is Kaatje inmiddels geworden tot een soort lllhausern van de Lage Landen. Met opzet maak ik deze vergelijking. Beide restaurants liggen diep in de provincie en naar beide, maken mensen van heinde en ver pelgrimages voor de bijzondere kwaliteit van de kookkunst. Wat beide bovendien gemeen hebben, is het werken met regionale produkten. Wat Fons van Groeningen en zijn mensen verder als verdienste mag worden aangerekend is, dat er gekookt wordt vanuit een Nederlandse traditie en met ook verder veel Nederlandse produkten. De kruidenkaas, die speciaal voor Kaatje gemaakt wordt in de buurt is een begrip geworden in Nederland. Op dezelfde manier wordt gewerkt

met asperges uit de Noord Oostpolder. De eerste f ram boze' uit de buurt gaan naar Kaatje ei de bakker uit het dorp bakt hei brood. Vorig jaar heeft dit restait rant als eerste een compleet Ne derlands menu ingevoerd met onder andere echte bloedworst. Deze zomer heeft men dit idee herhaalt met een speciaal zomermenu vooi ƒ87,50 van 7 gangen, bestaande uit: koude kalfspaté, naar een recept van Van Groeningens grootmoeder, paprikasoep, met pap» ka's uit de Noord-Oostpolder, gei stoofde paling met peterseliesaus feuilleté van asperges met Blokz Ier ham, een pot-au-feu met duive borstjes en verschillende groentes Kaatjes kruidenkaas en boeren kaas uit de Noord-Oostpolder e' rabarbermousse met vanille-room js en verse aarbeien toe. De uitste kende schenkwijnen van het hui kosten ƒ 5,- per glas. Wat echter het leukste is voo mensen die niet geregeld naa Blokzijl kunnen, is het feit dat Kaat je in samenwerking met de Neder landsche Vereniging van Artser Automobilisten (VVAA), ter gelegenheid van het 60-jarig bestaai van deze vereniging, al die verruk kelijke culinaire geheimen doe middel van een uiterst smakelij boek heeft prijsgegeven. De titf ervan is: Koken als Kaatje. Jamrw dat dit boek niet in de boekhand® te koop is. Wie het toch wil hebbe' (en het is zeer de moeite waart met niet moeilijk te maken pracf trecepten) kan het bestellen doo overmaking van ƒ 40,-. Op rekening van de NMB te Zwolle, rekenin nummer 69.18.62.516 onder ver melding van Koken als Kaatje e' uw naam en adres. Het telefoon nummer van Kaatje bij de Sluis Blokzijl is 05272-577 voor intichtm gen of reserveren. Om toch eer " druk te geven van deze bijzonder recepten, hebben wij toestemmin gekregen om volgende week van deze Kaatjerecepten in » krant te publiceren, jammer 5' noeg zonder foto, zoals in I* boek, en omwille van de lengte o mijn eigen manier aangepast e uiteengezet.