NRC Handelsblad

AMSTERDAM. 21 nov. — Drie van de vier Syriërs, die van plan waren op 5 september in hel station van Amersfoort een gijzelingsactie uit te voeren op de Warschau-ex press, hebben zich over liun behandeling in de gevangenis beklaagd.

Zij zeggen dat aan twee van hen water en ander vocht werd geweigerd, met de mededeling dat deze maatregel zou blijven voortduren tot zij hun hongerstaking. die zij op 22 oktober begonnen zouden beëindigen. ..Pas na krachtdadig protest van raadslieden en inschakeling van het ministerie van justitie is weer vocht toegestaan," aldus de drie Syriërs. Vrijdag 31 oktober, twee dadagen nadat hun het water werd onthouden, beëindigden ' zij hun hongerstaking, die zij gevieren waren begonnen, „nadat door net Minister van justitie hun hen normale regime in de huizen van bewaring en eventuele latere gevangenissen was toegezegd", zo vervolgde de Syriërs hun verklaring. ..Tevens werd bezoek van functionarissen van Amnesty International toegestaan. Niet toegestaan werd bezoek door vertegenwoordigers van het Internationale Rode Kruis. De beëindiging van een strikte afzondering in de huizen van bewaring bleek in feite afhankelijk van de verklaring dat zij zouden afzien van hoger beroep." Bezwaren Hun beslui* om van hoger beroep af te zien. is mede ingeY- ven door der verwachting van de Syriërs. dat „ook in tweede instantie te weinig rekening zou worden Behouden met de politieke achtergronden van hun daden. Terwijl wij het negeren van die achtergronden juist een van de voornaamste bezwaren achten tegen het vonnis van de rechtbank."

Zij besluiten hun verklaring: „Deze negatieve verwachting strekt zich mede uit tot de kwestie van een aantal procedurele merkwaardigheden in de fase van het vooronderzoek: Verhoren door rechterlijke autoriteiten op andere plaatsen dan gebruikelijk is, verhoren door andere dan reguliere justitiële ambtenaren, waarbij bovendien raadslieden geen toegang hadden." Het commentaar op de verklaring door een woordvoerder van justitie: „Het al dan niet in hoger beroep gaan van de Syriërs staat los van het regime, waaronder zij in het huis van bewaring en gedurende hun straftijd in een gevangenis zouden moeten verblijven. Om veiligheidsredenen zijn de vier aanvankelijk gescheiden gehouden. Al in een vroeg stadium is bezien hoe zij zo\iden mbeten worden ondergebracht", aldus justitie. „Om humanitaire redenen zijn zij zowel in de huizen van bewaring en nadien in gevangenissen twee bij twee geplaatst." „Het bezoek van vertegenwoordigers van Amnesty International en van ambassades van Arabische landen werd goedgekeurd", aldus justitie. Voor het bozoek van het Internationale Rode Kruis zag het ministerie geen aanleiding. Dat aan twee Syriërs elk vocht 'zou zijn onthouden, komt de directie gevangeniswezen ..hoogst onwaarschijnlijk" voor". Dit zal worden onderzocht, aldus de woordvoerder van justitie. (ANP)

Uitzonderlijk hoog tij zette gistermiddag in Vlaardingen het gebied rondom de oude havens onder water. Personeel van fabrieken en kantoren werd met een vrachtwagen opgehaald om droge voeten te houden. (Foto Paul Stolk)

Door een onzer redacteuren ROfTTERDAM, 21 nov. — Nu de continuering van de aardgascontracten • van de elektriciteitscentrales ter discussie staat, kan de vraag worden gesteld of het niet zinvoller is in de toekomst aardgas beschikbaar te houden voor de ruimteverwarming in steden en voor in steden bestaande elektriciteitscentrales. Dit stellen Rijnmond; en Rotterdam in een reactie op het onlangs door de regering gepubliceerde structuurschema elektriciteitsvoorziening. Zij bepleiten voortzetting van de gasleveranties voor de centrales in , het Rijnmondgebied, waar het milieu toch al zwaar belast is. „Gebruik van olie en zeker van kolen voor centrales, in het bijzonder in het stedelijke gebied van onze regio achten wij bij de huidige techniek onacceptabel." Wat het bouwen van centrales op de Maasvlakte betreft, wordt betreurd dat in het structuurschema geen rekening is gehouden met het eerder door de raden van Rotterdam en Rijnmond uitgesproken standpunt dat uitbreiding van het vermogen aldaar tot boven de 2000 megawatt voorshands niet aanvaardbaar is. Het structuurschema noemt de Maasvlakte als mogelijke vestigingsplaats voor een centrale met een vermogen van 6000 MW.

'S Huwelijksreceptie? In het Delta Hotel! Recepties zijn extra sfeervol, extra feestelijk in het Delta Hotel. Door de luisterrijke akkommodatie aan de Nieuwe Waterweg, door de attente service èn door de speciale -voor recepties "aangepaste' • prijsjes Extra attraktief: volgt op receptie het diner dan bieden wij bruid & bruidegom gratis huwelijksover nachting (plus ontbijt op bed) aan in Delta Hotel of in één derandere Clingendael Hotels. DELTA HOTEL (behoort bij de Clingendael-groep) Maasboulevard 15, Vlaardingen Tel. reserveren: (010) 345477'

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 21 nov. — In afwachting van wettelijke regelingen wordt hard gewerkt aan de voorbereiding van een rampenplan voor het Rijnmondgebied. Een werkgroep en een bestuurlijke commissie, waarin het provinciaal bestuur vertegenwoordigd is, houden zich daarmee bezig. Getracht wordt het plan zoveel mogelijk in overeenstemming te brengen met de meest gewenste wettelijke oplossing. De Commissaris der Koningin in Zuid-Holland, mr. M. Vrolijk, heeft dit gisteren gezegd. Mr. Vrolijk reageerde op een vraag van de fractievoorzitter van de PvdA, J. Hoek van Dijke, die hem er a,an herinnerde, dat hij al in juni vragen had gesteld over de organisatie van rampenbestrijding in het Rijnmondgebied. Die vragen zijn nog steeds niet beantwoord. De ramp bij de DSM in Limburg heeft ook in Zuid-Holland schrikreacties veroorzaakt. Mr. Vrolijk trok het boetekleed aan en erkende dat hij er nog niet toe gekomen was ae vragen te beantwoorden. Er was een concept-antwoord geweest dat hem niet bevredigde. Bovendien is de Tweede Kamer met de voorbereiding van wettelijke maatregelen nog altijd niet verder gekomen dan hespreking van de daarop betrekking hebbende nota hulpverlening in de commissies. Niettemin beloofde hij de heer Hoek van Dijke nu spoedig te zullen antwoorden.

IDE ZAANLANDSCHE1 voor OUDE SIERADEN KAREI DOORMANSTRAAT 159a • TEL. 13.75.67 •

Door een onzer redacteuren AMSTERDAM, 20 nov. •— Tulpen en narcissen sieren, naast andere bloemen, de onlangs gerestaureerde ronde Lutherse kerk. Deze bloemententoonstelling, gearrangeerd door de heer Johan Weiss, is door de Amsterdamse bloemistenpatroonsvereniging aangeboden ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van Amsterdam. Zij blijft tot en met zondag te bezichtigen,

Door een onzer redacteuren ROTTERDAM, 21 nov. — Wijziging van de routes, die vliegtuigen volgen boven het Botlek- en Europoortgebied op weg naar luchthaven Rotterdam, is volgens de directeur-generaal van de rijksluchtvaartdienst niet zinrijk. Het risico is gering en bovendien is er volgens hem geen relatie tussen de plaats van een ongeluk en aan- en uitvliegroutes.

De direeteur-goneraa! reageert hiermee op een advies van de deelgemeente Hoogvliet aan B en W. Daarin wordt geadviseerd ernaar te streven dat boven het industriegebied ballons, sporten andere privévliegtuigen geheel worden geweerd, helikopters boven raffinaderijen en chemische bedrijven niet lager dan 2.000 voet (608 m) te laten vliegen en het vliegen beneden die hoogte voor alle overige luchtvaartverkeer te verbieden. Uit het onderzoek door de directeur-generaal naar de kansen op ongelukken is gebleken dat het luchtverkeer in het algemeen slechts een zeer gering risico van letsel aan personen of schade aan zaken veroorzaakt. Dat risic'o is zelfs verwaarloosbaar klein buiten de onmiddellijke omgeving van een luchtvaartterrein. Het risico neemt snel af met de afstand tot de baan; op meer dan 10 km afstand zou de kans op een ongeluk bij een luchtverkeer

van 20.000 commerciële bewegingen van en njae.r luchthaven Rotterdam per jaar ongeveer 0,005 zijn. In het Europoort- en Botlekgebied dat verder dan 10 km ligt, is het' risico nog veel geringer, schrijft de directeur-generaal. De directeur van de luchthaven Rotterdam voegt daaraan toe dat het vliegen boven Pernis al beperkt is. Hij wil de uitzonderingsgevallen, waarbij helikopters laag mogen vliegen, uitbreiden tot toestellen voor het maken van luchtfoto's in opdracht van bedrijven. De luchthavenmeester zal de vliegers van lichte en privévliegtuigen vragen oni Zestienhoven via de Van Brienenpordbrug aan te vliegen. Met cle chef luchtverkeersbeveiliging is afgesproken dat .verkeersvliegtuigen boven het industriegebied niet lager dan de door de deelgemeenteraad gewenste 2.000 voet vliegen.

Door een onzer redacteuren ROTTERDAM, nov. — Slechts weinig Rotterdamse centra voor kinderopvang voldoen aan de eisen die aan een optimale voorziening gesteld worden. Toch geeft de wethouder van jeugdzaken en vormingswerk, J. Mastik, de voorkeur aan uitbreiding van het aantal boven verbetering van de bestaande, zo blijkt uit zijn nota kinderopvang. Gemeentelijke kindercentra ziet hij niet als een oplossing; wel zou de gemeente — die een controlefunctie heeft — andere instellingen kunnen stimuleren een speelzaal of dagverblijf te stichten waar, -dat hard nodig is. Meer dan een ,kwart van de leidsters heeft geen enkele opleiding. Dat geldt met name voor de peuterspeelzalen, die in veel gevallen zijn ontstaan op initiatief van enthousiaste moeders, die zelf als leidster optreden. Deze medewerking van vrijwilligers moet zeker worden gestimuleerd, meent de wethouder.maar voorkomen moet worden dat centra het zonder voldoende deskundigen moeten doen. Een peuterspeelzaal of dagverblijf moet' naar zijn mening iets meer zijn dan een „stalling voor kinderen". Er moet bewust worden gewerkt aan de ontwikkeling van het kind. De tijd dat opvangcentra werden beschouwd als een noodzakelijk kwaad lijkt zo langzamerhand voorbij. Ook de gemeente ziet de opvang meer als een onderdeel van het welzijnspakket, waarvan desgewenst gebruik kan worden gemaakt. De kleiner wordene gezinnen maken contact met leeftijdgenoten gewenster dan ooit. Minder dan de helft van de meer dan honderd opvangmogelijkheden

in Rotterdam heeft een definitieve vergunning, soms met ontheffing van enkele bepalingen. Gebrek aan opleiding bij de leidstere is een van de oorzaken. Het probleem daarbij is dat een speciale opleiding in deze richting niet bestaat. Gekozen wordt daarom steeds voor opleidingen die „in de buurt liggen", zoals de kleuterakte, kinderverzorging, kinderbescherming. Sommige centra zweren bij

kleuterleidsters, aldus de nota, terwijl andere ze voor geen prijs willen hebben, uitsluitend op grond van de ervaring. Dj accommodatie is in veel gevallen evenmin voldoende. Vaak zijn de dagverblijven gevestigd in oude woningen of scholen die moeilijk zijn aan te passen. Een keuken of ziekenkamertje is lang niet altijd te realiseren, De besturen van kindercentra

zijn wel overtuigd van het nut van de voorwaarden, maar vaak ruimtelijk noch financieel in staat daaraan te voldoen. Een punt van kritiek zijn de kinderwe's, die soms vereist zijn. Thuis gaan de kinderen ook op een normaal toilet of op de po, zo wordt gezegd; waarom moet een speelzaal dan aparte voorzieningen treffen? De gemeente Rotterdam geeft sinds 1971 subsidies voor kinderopvang, aanvankelijk voor de helft van de kosten en sinds 1973 voor 60 pet van de personeelskosten en 80 pet van de huisvesting. De ouders betalen een tarief naar draagkracht, waarbij ervan wordt uitgegaan dat de opgave van het inkomen juist is. Controle zou niet alleen onsympathiek aandoen, het wordt ook als onbegonnen werk beschouwd. De nieuwe subsidieregeling van het rijk zal in de tarieven weinig verandering brengen, zo wordt verwacht. De ruimere financiële mogelijkheden voor de gemeente kunnen worden benut voor uitbreiding van het aantal peuterspeelzalen, dagverblijven en "twaalf tot twee-opvang." Daarnaast zal worden gewerkt aan assistentie van de kindercentra op het gebied van administratie en bestuur. In de toekomst zal ook worden getracht de ouders meer ge betrekken bij de kindercentra. Tot dusverre is daarvan nauwelijks sprake; vaders ontbreken vrijwel geheel. Als oorzaken worden genoemd de drukke werkzaamheden van beide ouders, die vaak juist de reden zijn waarom een kind naar een dagverblijf gaat. Is er sprake van een sociale indicatie, dan zullen de ouders genoeg te stellen hebben met hun eigen problemen. Het contact met de kindercentra beperkt zich in de meesïe gevallen tot ouderavonden en gesprekken bij het halen en brengen.

Opvangcentra voor kinderen dienen niet alleen het gemak van de ouders. De kinderen, veelal uit kleine gezinnen, vinden er ruime mogelijkheden om met leeftijdgenoten te spelen (Foto ANP).

AMSTERDAM - Vrouwen die verkracht of aangerand zijn, worden niet langer aan hun lot overgelaten. Vanal deze week Kunnen zij voor advies terecht In Nederlands eerste hulpcentrum te Amsterdam. Volgens het weekblad De Nieuwe Linie, dat hierover uitvoerig* Informatie biedt, durven vrouwen meestal geen aangifte te doen en gaan de daders doorgaans vrijuit. DNL bericht verder over V&D, waar spionnen tegen het eigen personeel worden ingezet. De serie „Socialisme en fascisme in Spanje" wordt voortgezet met een overzicht van de linkse beweging. In het weekblad treft men verder een analyse van het PPR-kongres over ekonomische macht, weer iets opmerkelijks over kernenergie, een boeiend dagboek vanuit Angola, de kolumns van Vroemen, Constandse.

Nagel en Thera, de prent van Willem, de wonderlijke expositie in het Rijksmuseum en het verhaal over W F. Hermans en de wonderlijke sluipwesp. Van Houwelingen ARP-kamerlid Jan van Houwelingen zet in een DNL-interview de nieuwe revolutionaire lijn van de anti-revolutionaire partij uit. Hij vertelt ook hoe hij het aardgasverbruik voor zijn centrale verwarming wist te halveren. In De Nieuwe Linie (die steeds informatiever wordt) tenslotte een analyse van Amerika's duistere energiepolitiek door M. S. Arnoni. Onder meer. DNL: Prinsengracht 463, Amsterdam Telefoon 02023.34.81.

NAJAARSAANBIEDING Saab 99 de luxe 2-deurs in de kleuren: groen of bruin 17.990 incl. b.t.w. auto-hotel 'rotterdam' b .v. FIRST IN SAFETYI showrooms Mariniersweg 255-259, Rotterdam, 010-11 33 45 fil. R'dam-Zuid Bierens de Haanweg 25, Lombardijen Een manifestatie rond de onafhankelijkheid van Suriname in het Tropenmuseum, Linnaeusstraat 2, Amsterdam. EXPOSITIEZAAL: maandag t/m saterdag open: 10-17 uur zondag open: 12-17 uur. SOETERI JNTHEATER: dagelijks wisselende filmprogramma's over Suriname, om 11, 13.30 en 15 uur.Verder actuele en culturele Surinaamse voorstellingen. Zie hiervoor theateragenda's in de dagbladen. SOETERIJNCAFË :' dagelijks vanaf 10 uur open (met ANP - telex voor actueel nieuws van minuut tot minuut)

D;>or een onzer redacteuren OE\ HAAG, nov. — De werkzaamheden aan het Voorburgse deel van de zg. Utrechtse Baan, die al geruime tijd aan de gang zijn, zijn volgens een groep Voorburgers illegaal. Voor het betrokken gebied is nog geen bestemmingsplan vastgesteld. „Wij vragen u ervoor te waken, dat geen werkzaamheden meer worden verricht voordat het bestemmingsplan is vastgesteld", schrijven zij in een brief aan de gemeenteraad. Na een ruim vier jaar durende strijd over de kosten, het tracé, cle uitvoering (verhoogd, verdiept of a niveau), cle aansluitende wegen, enz. bereikten B en W van Voorburg en het rijk overeenstemming over een verhoogde uitvoering. Plannen om de weg verdiept uit te voeren en onder de Vliet door te leiden, werden als te duur van de hand gewezen. De weg sluit aan op het Haagse deel van de Utrechtse Baan dat volgend jaar in gebruik komt. Omdat B en W de plannen van rijkswaterstaat zeer ingrijpend vonden voor de woonwijk langs het tracé, stelden zij indertijd voor een bestemmingsplan voor dit gebied vast te stellen. Dat .is nog niet gebeurd. In plaats daarvan maakten B en W volgens de bewoners na een informele 'raadsvergadering op 26 maaA bekend, dat er voor do onderdelen van de plannen die definitief zullen worden uitgevoerd al voldoende inspraakmogelijkheden zijn geweest, waardoor de bezwaren van het niet volgen van de bestemmingsplanprocedure worden ondervangen. De gemeenteraad zou een voorstel over deze procedurewijziging krijgen, maar ook dat is nog niet gebeurd, zodat nog steeds het besluit om een bestemmingsplan vast te stellen, van kracht is. i D p briefscurijvérs vrezen dat de inspraakprocedure voor de bewoners langs het tracé een farce zal worden. Daarom vragen zij B en W alsnog op korte termijn een reële inspraak mogelijk te maken om te komen tot een ontwerp-bestemmingsplan.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 21 riov. — De stichting Burgerzin-aktie in Den Haag heeft de Tweede Kamer een proeve van een wetsontwerp aangeboden, waarin koop en verkoop van onroerend goed in oude stadswijken aan banden wordt gelegd. Doel van het ontwerp is een einde te maken aan de speculatieve handel in woningen in oude stadswijken door de prijzen van deze huizen te onderwerpen aan de goedkeuring van het desbetreffende gemeentebestuur. Dat zou de prijzen moeten toetsen aan onder meer de staat van onderhoud waarin het pand verkeert. Uit het Zwartboek woningschandalen, dat in Den Haag is gepubliceerd, is bekend dat er bij de handel in woningen in bijvoorbeeld het Transvaalkwartier in Den Haag woekerwinsten zijn gemaakt op huizen die in een slechte staat van onderhoud verkeerden. Vooral rijksgenoten en gastarbeiders worden de dupe van niet bonafide makelaars en huiseigenaren. De stichting Burgerzin-aktie, die zelf woningen koopt en exploiteert voor mensen die dringend aan huisvesting geholpen moeten worden, maar die door allerlei omstandigheden niet kunnen vinden, ondervindt zelf de nadelen van die huizenhandel. De stichting hoopt dat haar initiatief door een of meer Kamerleden of door staatssecretaris Van Dam van volkshuisvesting zal worden overgenomen. Er dient aan deze wantoestand zo snel mogelijk een einde te komen, aldus het bestuur. — Honden. Op 22 en 23 november houdt de Kon. Ned. kennelclub Cynophilia in de Amsterdamse Ral de 68e rashondententoonstelling. Winner 1975, met ruim 4300 honden de belangrijkste expositie op het Europese vasteland.

„Wist U dat het gebouw van het archief sterk lijkt op het stadhuis van Bolsward? Hollandse renaissance", aldus drs. Boudewijn Bakker van de topografische atlas van de Gemeentelijke archiefdienst. Hij wees ons op een grote tekening i nwaterverf van het Bolswardse stadhuis, een tekening gemaakt door Jacob Olie, de fotograaf. Het archiefgebouw aan de Amsteldijk 67 werd in de tijd van de neostijlen, in de laatste jaren van de vorige eeuw, gebouwd als gemeentehuis voor Nieuwer-Amster, maar de annexatie van 1896 plukte ook dat gebied van Nieuwer-Amstel af ïodat men in het oude dorp Amstelveen een nieuw (en voor de toen zoveel geringere bevolking veel kleiner) raadhuis moest neerzetten. De tekening van het stadhuis in Bolsward is een van de talrijke tekeningen, die ons een andere Jacob' Olie doen zien, dan die van de ontelbare foto's. Olie was als bouwkundig tekenaar werkzaam bij de architect J. H. Leli - man, destijds een zeer bekende figuur in Amsterdam. Jacob Olie deed opmetingen van bestaande gebouwen, maakte ook zelf ontwerpen, die werden gepubliceerd tot lering cn profijt van architecten in het hele land. Zelf is Olie overigens niet als architect werkzaam geweest, hij werd leraar en naderhand directeur van een ambachtsschool. Op een tentoonstelling in het gebouw van de Gemeentelijke archiefdienst is nu ruime aandacht geschonken aan de andere facetten van Jacob Olies werkzaamheden in Amsterdam. Hij verzamelde ook oude bouwtekeningen, zo blijkt en nu kan men gevel- en interieurontwerpen zien van Daniël Marot en Otten Husley. Hij kocht ook op bescheiden schaal tekeningen van 18e eeuwse meesters, waarvoor in zün dagen weinig belangstelling was. lacob Olie als bouwkundig tekenaar, Jacob Olie als verzamelaar. Jacob O'ie als fotograaf. .

maar hij maakte ook schetsjes, van pers *1 werkte kennelijk gra * terverf. H ij >«— ■ » terverr. ni| was bjJ. prof. Allebè, die een ^ van hem tekende in 8 !' 1 strikt academisch dat zij zijn liefhebberij in f * kon Jacob Olie ook h , ' "avant la lettre" orqj •XdiS heeft hij o.a. met b, h > reusachtige koperen 1 taarn lichtbeelden at * huize van architect - > ct V" de inhuldiging van knÜ'' 1 ' helmina in 1898 Vijftien jaar geleden J geheel vergeten naan, Olie bekend door de ... van het Genootschap A , mum van een boekit „ grafische foto's var Am' zulk, ».r gelegenheid voorafgegaan door t*|Q zestigjarig bestaan VJ „ .. nootschap. Het k-".* boekje schrijving vervaardigd ^ dr. I. H. van Eeghen. Set,. is de posthume roem »„ die in de Zandhoek gestegen. Er zijn fotoboe,, kalenders verschenen die in twee perioden wei* maakt. Van 1860 tot «ft, hij met natte platen in c , vooral van zijn woning „ Zandhoek (hij moest h 3 rc om de platen af te werk.1890 tot 1904 stonden d,, platen hem toe om een.:. tere actieradius te btü,,, fotografeerde een locomj, het station Abcoude en de t bij Wijk aan Zee. Alles is bewaard geblete tegenwoordige directeur

N. Z Voorburgwal 23* — 240. costbu? S9t>. Amsterdam telef 00n