NRC Handelsblad

Door onze correspondent E. G. LACHMAN WASHINGTON, 14 sept. — Is generaal Lavelle, de Amerikaanse luchtmachtcommandant in Vietnam die dit voorjaar uerd ontslagen omdat hij— zogenaamd op eigen houtje — tussen november 1971 en maart dit jaar ongeoorloofde bombardementen op Noord-Vietnam liet houden alleen een zondebok voor het Pentagon? Dat is de vraag hier nu de Senaatscommissie voor de strijdkrachten geheime verhoren houdt in „de zaak-Lavette".

De Amerikaanse ex-opperbevelhebber in Vietnam, generaal Abrams, wiens benoeming tot chef-staf van het leger pas door de commissie wordt goedgekeurd als de zaak is opgehelderd, heeft gisteren kort en bondig op de tegen hem ingebrachte beschuldigingen geantwoord. Hij had geen wetenschap van de ongeoorloofde bombardementen en wist niets van vervalste rapporten waarmee die werden gedekt. Ook de chef van de verenigde staven, admiraal Moorer, verklaarde dat hij geen verlof had gegeven voor ongeoorloofde bombardementen waarin de zg. „rules of engagement" die tot april dit jaar golden, werden overtreden. Met knipoog? Toch is met deze ontkenningen de kous niet af, zo meent men hier. Want het is normaal dat Abrams en Moorer geen „verlof" gaven voor „overtreding der régels bij bombardementen". De vraag is of zij — hetgeen zeer moeilijk te bewijzen valt — met een knipoogje bombardementen op Noord-Vietnam toestonden waarvoor door middel van vervalste rapporten een geldige reden was gevonden. Want eigenlijk gelooft toch niemand dat zij in hun hart niet wl§ten dat die redenen uit de lucht waren gegrepen. De hele zaak is hierdoor weer in een vlak gekomen waarin zij thuishoort: de mate waarin tijdens een voor militairen ingewikkelde, want gelimiteerde oorlog het burgergezag militaire actie kan controleren. Velen hier achten het daarom niet toevallig dat juist vorige week de 47-jarige generaal Haig, die in 1969 als kolonel t«ij Kissinger in het Witte Huis begon te dienen en die pas drie jaar geleden zijn eerste generaalsster kreeg, werd voorgesteld als vice-chef-staf van het leger, de man die het eigenlijke werk doet dus. Met voorbijgaan van liefst 240

andere generaals van hogere rang en met meer senioriteit. 25 ervan werden meteen met pensioen gestuurd, 75 anderen zullen binnenkort volgen. Opwaartse mobiliteit wordt dat dan genoemd. Het kan ook zijn dat het Witte Huis van de gelegenheid gebruik maakt om grote schoonmaak te houden in het Pentagon. Niets fout De ontkenningen van Abrams en Moorer gisteren kwamen nadat generaal Lavelle begin deze week voor de Senaatscommissie zijn eerdere getuigenis had veranderd. Hij verklaarde nu dat hij wel dacht verlof te hebben gehad voor een twintig aanvalsvluchten boven Noord-Vietnam tussen 8 november en 8 maart. Hij had o.a. Moorer in november in Saigon luchtfoto's getoond van het resultaat en ook de opperbevelhebber in de pacific in Honoloeloe rapport uitgebracht. Ik heb niets fout gedaan, aldus Lavelle. Ik heb de regels niet opzettelijk overtreden. Heel anders sprak hij op 12 juni in de commissie van het Huis van Afgevaardigden, die zeer sympathiek tegenover hem stond. Toen gaf hij toe dat hij verantwoordelijk was voor 28

bomhardementsvluchten met 147 toestellen die waarschijnlijk tuiten de regels vielen en dat hij door zijn bevelen drie valse rapporten kon hebben geïnspireerd. Daar het om vluchten ging die in maart niet, maar in april na de grote Noord Vietnamese inval in Zuid-Vietnam bepaald wél waren toegestaan, liet het Huis Lavelle toen zonder verder onderzoek gaan. Het verschil in de twee getuigenissen kan komen omdat intussen een luitenant Lavelle voor de krijgsraad heeft gedaagd en Lavelle moet vrezen dat Nixon, zo vlak voor de verkiezingen, wel eens een voorbeeld zou kunnen stellen. Strikte regels Generaal Lavelle, een kundig manager bij de Air Force, was vanaf augustus 1971 commandant van de Zevende Air Force in Vietnam met 400 vliegtuigen en 40.000 man. Omdat, sinds de vredesonderhandelingen in 1968 begonnen — uitzonderingen voor korte periodes daargelaten — de bombardementen op NoordVietnam waren stopgezet, terwijl ' verkenningsvluchten doorgingen, golden voor deze laatste sinds 1969 strikte regels.

Volgens deze rules of engagement mochten de toestellen die de verkenningsvliegtuigen bewaakten slechts aanvallen in „protective reaction". D.w.z. indien zij zelf werden aangevallen. Als aanval werd beschouwd: beschieting door luchtafweer, gevolgd worden door Migs of gevolgd worden door vijandelijke radar van de SAM-raketten (hetgeen een lichtje in de Amerikaanse cockpit doet aangaan). In februari schreef de 23-jarige sergeant Lonnie Franks, die bij de intelligence van de Air Force op een grote basis in Thailand had gewerkt, aan zijn senator dat vele rapporten op zijn basis werden vervalst. De piloten schreven eenvoudigweg dat ze werden aangevallen zodat zij vliegvelden, radarinstallaties, olieopslagplaatsen en concentraties van vrachtwagens konden bombarderen. De bevelen daartoe kwamen per telefoon uit Saigon en Honoloeloe. Achteraf werd dan ingevuld dat men op een verkenningsvlucht was aangevallen. Rapporten „herzien" Later bleek bovendien nog het volgende: dat op zijn minst tweehonderd man op de basis van de vervalsingen wisten en dat men soms drie uur per dag bezig was de rapporten te „herzien". Dat voor die speciale vluchten in plaats van vier wel zestien bombardementsvliegtuigen een verkenningstoestel gingen „beschermen". Dat er in die periode niet 20 maar 75 ongeoorloofde aanvalsvluchten plaatsvonden. Dat zoals vier sergeanten onlangs aan senator Symington schreven, de term protective reaction een lachertje was geworden. Dat vele officieren samenspanden om de after aCtion reports te vervalsen. Dat tegelijk ook hele archieven over bombardementen op civiele doelen

in Cambodja werden weggemoffeld. Na de brief van de sergeant die door de senator aan het Pentagon werd doorgestuurd, stelde de chef-staf van de luchtmacht, Ryan, op 8 maart een onderzoek in. Eind maart bleek de beschuldiging juist en kreeg men wel de keus: verlaging in rang en een andere post of in verlaagde rang met pensioen. Lavelle koos het laatste. Dankzij wat goedwillig gemodder binnen de Air Force bracht hem dat 27.000 dollar per jaar op... Doofpot Het Pentagon bleek intussen een uitstekende doofpot. Lavelle was, zo heette het, om persoonlijke redenen met pensioen gegaan. Een Congreslid dat vervelende vragen stelde kreeg nul op het rekest. Precieze mededelingen aan de pers over de protective reaction aanvallen werden plotseling op 8 maart gestaakt.

Het duurde tot in juni en Lavelles eerste getuigenis in het Congres voordat het Pentagon iets toegaf. Maar het bleef erbij dat Lavelle en alleen Lavelle schuldig was. Op de beschuldiging van twaalf andere sergeants dat al in 1970 en 1971 twintig, aanvallen per maand onder valse voorwendsels werden uitgevoerd, dus lang voordat Lavelle commandant werd, bleef het Pentagon tot nu toe een antwoord schuldig. Tot enige weken geleden leek het, nog of men hier te maken had met een geval van overtreding der regels voor het goede doel door een overijverig generaal. Omdat, juist toen Lavelle van november tot maart in Noord-Vietnam liet bombarderen daar de grote voorbereidingen zichtbaar waren voor de Noordvietnamese invasie van Zuid-Vietnam op 30 april, leek de generaal bovendien moreel gerechtigd daartoe.

Daartegenover stond dan de ongerustheid over het feit dat een generaal op eigen houtje het beleid van de regering kan doorkruisen en wie weet ooit eens op die manier met een nucleair wapen gaat spelen. Er werd aan herinnerd dat het geheime contact Kissingen - Le Duc Tho in Parijs juist afbrak in november toen Lavelle drie ongeoorloofde bombardementen liet houden. Men trok ook een parallel met het bombardement op Hanoi in 1966 onder president Johnson net toen er een kans leek te bestaan op AmerikaansNoordvietnamees contact in Warschau. Maar, nu bekend is hoevelen hoe lang al betrokken waren bij deze zeer speciale protective reaction-aanvallen staat niet meer de reputatie van Lavelle alleen op het spel maar die van de allerhoogste commandanten onder wie generaal Abrams en de chef van de verenigde staven, Moorer.

Velen vinden bovendien • nu Nixon en minister Lrdagelijkse persoonlijke ' verminderden die pr5 Johnson en minister McN; wel uitoefenden, te ruime pretaties van de bedoelt. het Witte Huis in het Pe-, onvermijdelijk zijn geworde Dat woord interpretatiede rules of engagement - ongetwijfeld de redder ;, : de nood. De Senaatscor.^ zal het, zo meent men, ha op een ongelukkig verse-.:: mening over de interpre van de bevelen. Zodat generaal Abrams „ ...„Ag bevestigd kan worden als t staf van het leger en gene Lavelle kan blijven gea*^ van zijn ruime pensioen E niet alleen zijn. En de jonge neraal Haig uit het Witte kan dan verder toezien o: wat strakker Pentagon. bewind

Generaal John Lavelle

Generaal Creighton Abrams

Verwoestingen op de markt van een dorp bij Haiphong na

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 14 september — De grootste partijen in de Tweede Kamer wensen inspraak bij de benoeming van de Nederlander die 1 januari a.s. dr. Mansholt als lid van de Europese Commissie in Brussel gaat opvolgen. Mr. Bos, sprekend namens de CHU, ARP en KVP, schetste een „profile" van de nieuwe man: een capabele figuur, niet noodzakelijk een „zware politieke jongen", iemand met een onafhankelijke instelling, geïnspireerd door een verdere Europese integratie, iemand met een juiste instelling jegens de Atlantische samenwerking, met een open oog voor een (anti-protectionistische) ontwikkelingssamenwerking. De VVD'er Berkhouwer begon van de andere kant: leden yan de Europese Commissie mogen geen politici zijn die „aan een baantje geholpen moeten worden". Inspraak wenste de Kamer ook voor het Europese Parlement bij de samenstelling van de nieuwe Europese Commissie. Dit vooral in verband met de meer centrale positie die de Commissie tussen de instellingen van de Gemeenschap moet gaan innemen. Bezorgd over top Met grote bezorgdheid heeft de Kamer zich gisteren op weg begeven naar de topconferentie die — waarschijnlijk op 19 en 20 oktober — in Parijs zal worden gehouden. Men was teleurgesteld over de geringe vooruitzichten voor een versterking van de Europese instellingen. Maar men was wel bereid het ontwerp-rijkswet tot goedkeuring van het verdrag dat de uitbreiding van de EG niet Engeland, Ierland, Noorwegen en Denemarken regelt, goed te keuren. Alleen de PSP, de CPN en de Middenstander Te Pas waren tegen. Even groot was de meerderheid voor een motie van de zeven grootste fracties, die de regering vraagt ervoor te zorgen dat twee essentiële wensen op de topconferentie worden gehonoreerd: • verdere voortgang naar een economische en monetaire unie van de EG, gepaard gaande met een vermindering van bevoegdheden van nationale regeringen en parlementen; ze dient afhankelijk te zijn van overdracht van die bevoegdheden — binnen een vooraf bepaald tijdsbestek — aan de instellingen van de Gemeenschap, met name het Europese Parlement; • voor rechtstreekse verkiezingen van het Europese Parlement moet een uiterste termijn worden vastgesteld. Vandaag zouden de vertegenwoordigers van de Staten van Suriname het standpunt van hun rijksdeel bekendmaken. Daarna antwoordt minister

Schmelzer. - Met de stem over de moties en het I dingsverdrag besluit de 1 het debat en tevens het ( mentaire jaar 1971/72.

Doordat de luchtdruk, na Hl ge van een lagediuk^eh Schotland en Noorwegen *- ■ bouwde zich een rug bouwde zich een rug_ over aan de zuidflank onze omgeving een stroming tot stand ue zien een • j.-die streken op. Daa i z c 'M van p i noor ..una.s occle lucht naar Neder, ana - - waarin llinke opklaring voorkomen. „„««mi" De kern van het h°S ear vi - met een luchtdrukwaar c mb, bevindt zich ten ^ ,-»r.?» land en verandert wein ty, I In de afgelopen dage" , ringen rond dit hoog r. den. Boven IJsland i'S , ' Xrontale storing, m aar r ,- ; i staat zal ziin de rug J aan te tasten, valt nog 0 -' s ' 1 sept.: zon op 6 op 14.54. onder z--"" 15 maan Wetrrapporten v»n Hedenochtend 1 uur Station ' H Amsterdam zw. bew | ( De Bilt zw. bew. l3 Deelen mist II Eelde mist it Eindhoven geh. bew. , 5 Den Helder zw. bew. ,< Rotterdam mist u Twente geh. bew. Vlissingen h. bew. )3 Z.-Limburg mist H Aberdeen 1. bew. Athene zw. bew. Barcelona regen Berlijn mist Bordeaux mist Brussel geh. Be™. Frankfort zw. bew. Genève regen Helsinki 1. bew. Innsbruck h. bew. Kopenhagen 1. bew. Lissabon onbew. Locarno regen Londen zw. bew. Luxemburg mist Madrid h. bew. Malaga h. bew. Majorca regen München zw. bew. Nice eeh. bew. Oslo zw. bewParijs geh. bew. Rome h. bew. Split onbew. Stockholm h. bew. Wenen L. bew. Zilrich zw. bew. Las Palmas 1. bew. New York zw. bew. Tel Avtv 1. bew. Tunis h, bew. * l " i '! i» ! 17 ! 16 I 1 ! ? » 1 * ? !« i ! ! ' 1' )l )t | 1 i | ij :• H ' J i l» i J» 1 IS 11 }'■

Door onze correspondent Drs. YV. S. A. COLENBRANDER LONDEN, 14 sept. — Minister Whitelaws komende ronde tafelconferentie met alle Noordierse politieke partijen lijkt nog verder uitgehold te worden nu ook dominee Paisley dreigt met zijn Democratische Unionisten verstek te laten gaan. Paisley, er kennelijk op uit om zijn tanende populariteit bij de militante protestanten van de Shankill Road te herstellen, eist op zijn gebruikelijke hoge toon dat er naar de relletjes op de Shankill, waar vorige week donderdag twee burgers door parachutisten werden neergeschoten,

een onafhankelijk „gerechtelijk" onderzoek moet worden ingesteld. Luitenant-generaal sir Harry Tuzo wil daarvan helemaal niets weten. Gewapend met 35 getuigenverklaringen stapte Paisley gisteren naar minister Whitelaw om zijn ultimatum te stellen: óf een gerechtelijk onderzoek, óf geen Democratische Unionisten op de rondetafelconferentie. Tot nu toe heeft Whitelaw niet meer beloofd dan dat het bewijsmateriaal onderzocht zal worden en dat als soldaten buiten hun bevoegdheden waren gegaan zij vervolgd zouden worden. Wilson In Londen hadden de Noordierse SDLP-parlementsleden, van de voornaamste oppositiepartij, een langdurig gesprek met de

leider van de Britse oppositie Wilson. Na afloop trachtten de SDLP-mannen te suggereren dat Wilson het geheel eens was met hun eis dat voor de rondetafelconferentie alle resterende interneringen zouden moeten worden beëindigd. Maar de Britse oppositieleider moet niet meer hebben gezegd dan dat als de regering zijn voorstellen voor de fasering van de interneringen had gevolgd deze nu allemaal beëindigd zouden zijn. Wilson zal voor de conferentie de SDLP-leden opnieuw ontmoeten en wil blijkbaar op zijn manier proberen hen toch naar de conferentietafel te drijven. In Noord-Ierland leidt de protestactie van een deel van het centralepersoneel tegen de inschakeling

van parachutisten bij de bewaking van de elektrische centrales tot toenemende stroomstoringen. Dicht bij de grens probeerde de IRA opnieuw een Saracenpantserwagen op te blazen, maar zonder resultaat. Twee mannen werden gisteravond in Belfast in kroegen doodgeschoten: twee gewapende jongelingen vermoordden een late cafébezoeker in een katholieke „pub" bij de Springfield Road, terwijl in Oost-Belfast één van twee terroristen die de kas kwamen opeisen door een politieman in burger werd neergeschoten. In het plaatsje Carrickfergus in het graafschap Antrim veroorzaakte loyalistische jeugd rellen en aanzienlijke schade toen zestien mannen voorkwamen op een aanklacht tvan ongeoorloofde wapenbezit.

Ian Paisley

GEMEENTEVERVOERBEDRIJF AMSTERDAM Bij de afdeling Vervoer bestaat gelegenheid tot plaatsing van een PLAATSVERVANGEND HOOFD OPLEIDINGSCENTRUM Zijn taak zal in hoofdzaak bestaan uit: — het assisteren van het hoofd opleidingscentrum bij de dagelijkse leiding — het begeleiden van en toezicht houden op de circa 30 medewerkers die met de instructie van voornamelijk tram- en busbestuurders zijn belast — het leiden van op de eerste opleiding aansluitende vervolgcursussen — het up to date houden van het lesmateriaal. Voor deze functie wordt gedacht aan een energieke, inventieve man, die zelfstandig kan werken en de gave bezit om goede contacten te leggen. Voorts dient hij te beschikken over: — een voltooide opleiding aan een pedagogisch» academie, of een middelbare of daarmee gelijk te stellen opleiding — kennis van didactische methoden — een goede schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid. Leeftijd tussen circa 30 en 45 jaar. Salaris afhankelijk van opleiding en ervaring maximaal ƒ 1.886.— bruto per maand. * - Men dient in Amsterdam of in een der randgemeenten woonachtig te zijn. AOW/AWW-premie voor rekening van de gemeente Amsterdam. Vakantietoelage 7%. Vrij vervoer op alle lijnen van het GVB-net. Een psychologisch en medisch onderzoek maakt deel uit van de selectieprocedure. Uitvoerige schriftelijke sollicitaties binnen 14 dagen te richten aan de wnd. Directeur van de Dienst der Gemeentelijke Personeelsvoorziening, Jan Luijkenstraat 94, Amsterdam-Zuid, onder vermelding van no. Y 415

VERENIGD VASTGOED BEHEER N.V. c.s. ROTTERDAM Verenigd Vastgoed Beheer n.v. — welke de directie voert over een grotere exploitatiemaatschappij en vastgoedfonds — zoekt contact met candidaten voor de functie van DIRECTEUR als opvolger van de huidige functionaris, die in 1973 met pensioen gaat. De geschikte candidaat moet voldoen aan de volgende verlangens: 1. een goede algemene ontwikkeling 2. managementkwaliteiten en initiatief 3. niet jonger dan 30 en niet ouder dan 40 jaar 4. een goed commercieel, administratief en financieel inzicht: prognoses en begrotingen kunnen opstellen; goed kunnen corresponderen en rapporten samenstellen 5. in het bezit van het diploma makelaar o.g. (bij voorkeur reeds makelaar zijn) of kunnen aantonen te beschikken over ruime gespecialiseerde kennis en ervaring in de vastgoed branche 6. kennis en ervaring van de sector hypothecaire financiering en van subsidieregelingen 7. in staat zijn beleggingsmérites van afzonderlijke objecten te beoordelen en ervaring in het kopen en verkopen van onroerend goed. Visie op het vlak van projectontwikkeling en toekomstige huurontwikkeling. Op de hoogte van de huidige huurwetgeving. Beleidsbepaling in de onderhoudssector. A. de huuradministratie en- incasso zijn aan ervaren huizenbeheerders uitbesteed. Het onderhoud van het onroerend goed wordt rechtstreeks door ons bedrijf opgedragen en gecontroleerd, waarvoor een bouwkundige aan de staf is verbonden. Ook is aan het bedrijf als adviseur verbonden een civiel ir. ter behandeling van bouwkundige vraagstukken. B. de diverse vastgoed complexen zijn deels gelegen in Rotterdam en deels in de provincie en bestaan uit woningen, winkels en kantoren, alle na-oorlogs. De waarde van het totale te behandelen bezit bedraagt ca. ƒ 60.000 maar het is te verwachten, dat dit bezit in de toekomst niet onbelangrijk zal worden uitge" breid. Aan deze zelfstandige en verantwoordelijke functie is een goede salariëring verbonden. Zij die voor deze functie belangstelling hebben nodigen wij uit zich te wenden tot de heer F. Noorduyn, Flatgebouw „de Leuve", Schiedamsedijk 50, Rotterdam. Sollicitaties zullen strikt vertrouwelijk worden behandeld.

KAÏRO, 14 sept- — Egypte heeft een brief van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Rogers ontvangen waarin deze zijn bezorgheid over de golf van terrorisme en kapingen uitspreekt. Rogers nodigt Egypte uit mee te doen aan internationale inspanningen om aan deze terreur een eind te maken en akkoorden tegen kapingen mee te ondertekenen. In een commentaar hierop zei de Egyptische minister van buitenlandse zaken Zayat in Kaïro dat de Arabische landen liever zouden zien dat Washington eerst eens aandacht besteedt aan „de grote terreur" van Israël tegenover de Arabieren, met steun van Amerikaanse wapens. (Reuter)