NRC Handelsblad

Een depressie, die gisteren bij Bretagne aankwam, verplaatst zich verder noordoostwaarts. Ze bracht langdurig en veel regen in ZuidoostEngeland, Noord-Frankrijk, België en Nederland. Tot vanmorgen was er op verschillende plaatsen al meer dan 30 mm regen gevallen. Een koufront van de depressie trok met regen- en onweersbuien over Middenen Zuid-Frankrijk naar Duitsland en het Alpengebied. Intussen trekt de depressie naar Noord-Duitsland weg. Ze wordt gevolgd door een gebied met enkele opklaringen en minder wind, dat zich langzaam van het westen uit over onze omgeving zal gaan uitbreiden. Een storing bij Schotland doet evenwel morgen later op de dag de kans op buien weer toenemen. De temperaturen blijven hierbij aan de lage kant. 16 juni: zon op: 04.19, zon onder: 21.02; maan op: 00.36, maan onder: 13.19. W««rrapporten van hedenochtend 7 uur • a «t . d. 3 lil Ü «: Station wter Si Amsterdam regen De Bilt regen Deelen motregen Eelde regen Eindhoven geh. bew. Den Helder regen Rotterdam regen Twente motregen Vlissingen regen Z.-Limb. Aberdeen Athena Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Kopenhag. Lissabon Londen Luxemb. Madrid Malaga Majorca München Nice Oslo Parijs Rome , Split zw. bew. zw. bew. onbew. h. bew. geh. bew. regen zw. bew. geh. bew. zw. bew. h. bew. h. bew. regen onbew. zw. bew. zw. bew. onbew. onbew. h. bew. zw. bew. zw. bew. onbew. zw. bew. onbew. onbew. Stockholm onbew. Wenen onbew. Zürich regen Casablanca zw. bew. Tstanboel onbew. Las Palmas zw. bew. New Vork regenbui Tel Aviv 1. bew. Ti lis onbew. & 17 18 18 16 19 15 17 19 15 20 12 29 22 20 19 15 23 16 15 14 19 12 21 18 29 22 22 20 19 16 24 25 21 23 24 30 24 9 18 12 8 10 11 22 11 25 9 0 0 0.1 0 23 32 0 0 1 0 2 7 7 0 0 0 17 0 13 0 0 0 0 3 0 0 0 26 18 0 28 16 i J

DETROIT, 15 juni — In een flat in Detroit zijn maandag zeven geboeide lijken gevonden. Het bleken de stoffelijke overschotten te zijn van vier mannen en drie vrouwen die doodgeschoten waren. De politie die in flat onder meer verdovende middelen, jachtgeweren en revolvers aantrof, vermoedt dat het huis een centrum is geweest voor handel in verdovende middelen. Een 28-jarige man die zwaar gewond in de flat werd gevonden, is in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht. Volgens de politie is met deze vondst het aantal moorden dat dit jaar in Detroit is gepleegd, in verband met de handel in en het gebruik van verdovende middelen, toe 32 gestegen. De autoriteiten van de stod menen dat er een machtsstrijd aan de gang is tussen verschillende benden die elk voor zich de handel in verdovende middelen in Detroit naar zich toe willen trekken. (Reuter)

GENÈVE, 15 juni — De Wereldraad van kerken heeft het bezoek dat een delegatie volgende maand aan Zuid-Afrika zou brengen afgelast. Reden voor deze stap is de omstandigheid dat premier Vorster voor een gesprek van de delegatie met de Zuidafrikaanse Raad van kerken onaanvaardbare voorwaarden heeft gesteld. Volgens de Wereldraad eiste Vorster dat alleen gesproken zou worden over „de schenkingen van de Raad aan terroristen in zuidelijk Afrika en de reacties van de Zuidafrikaanse ledenkerken in termen van hun resoluties tegen deze walgelijke beslissing". (In september van het vorig jaar besloot de Wereldraad van kerken 200.000 dollar beschikbaar te stellen aan een aantal anti-racistische organisaties, waaronder Afrikaanse guerrillagroepen. Na dit besluit eiste Vorster van alle Zuidafrikaanse leden-kerken dat zij hun betrekkingen met de Wereldraad zouden opgeven. Het enige wat de negen aangesloten Zuidafrikaanse kerken echter deden, was zich van steun aan het besluit onthouden). Vorster had verder geëist dat de delegatie, die uit 25 leden zou bestaan waarvan enkele nietblank waren, zich uitsluitend zou ophouden in het International Hotel bij de luchthaven van Johannesburg. De premier heeft inmiddels gezegd dat hij zijn voorwaarden niet wenst te wijzigen. In maart had hij zijn bereidheid kenbaar gemaakt een delegatie van de Raad in ZuidAfrika toe te laten. Intussen heeft Zuïd-Afrika het overmaken van „belangrijke sommen geld" aan Israël opgeschort na de Israëlische gift van bijna 10.000 guldên aan de Organisatie van Afrikaanse Eenheid.

Volgens regeringskringen in Tel Aviv zou Zuid-Afrika ook de stroom bijdragen van Joodse organisaties en particulieren aan Israël „tijdelijk bevroren" hebben. (Reuter)

Door onze correspondent WASHINGTON, 15 juni — De New York Times hoopt kennelijk met publikatie van de geheime studie de stemming tegen de Vietnampolitiek van Nixon aan te wakkeren. Aangezien bijna niemand onder het publiek de tijd heeft om de vele pagina's tekst precies te bestuderen, valt nu de nadruk hoofdzakelijk op enkele plannen en documenten die met hun harde realistische ambtelijke taal en de opsomming van de militaire operaties en aanbevelingen een ieder weer eens laat voelen hoe erg het allemaal is. In de tekst die de New York Times erbij schrijft komt intussen nauwelijks tot uitdrukking hoe voorzichtig president Johnson met die aanbevelingen omsprong en hoezeer hij aarzelde om ze goed te keuren. Het verslag toont aan dat de plannen voor bombardementen op Noord-Vietnam in de herfst van 1964 werden gepreciseerd al gaf Johnson pas begin ,1965 toestemming ze uit te voeren. Op 18 augustus beveelt de ambassade in Saigon aan, het regime van premier Kahn tijd te geven zich te consolideren en nog geen grote militaire aanvallen op Noord-Vietnam te doen. De escalatie mocht pas per 1 januari 1965 beginnen indien dat dan nodig was, aldus de ambassade. Wel wordt aangeraden de sabotageteams weer naar NoordVietnam te sturen om de infiltratie via Laös te bestrijden. Divisies 26 augustus komen de chefs van staven tot de conclusie dat meer gedaan moet worden om het regime in Saigon te helpen. Op 3 september raadt onderminister McNaugHton McKamara aan de zending van divisies gevechtstroepen voor te bereiden. Hij meent dat een door de

Verenigde Staten geprovoceerde reactie van Noord-Vietnam de latere Amerikaanse escalatie mogelijk moet maken. Op 8 september bereikt volgens een memorandum van onderminister Bundy de Nationale Veiligheidsraad overeenstemming dat de patrouilles in de Golf van Tonkin hervat moeten worden evenals zending van geheime sabotageteams, liefst Vietnamese huurlingen naar NoordVietnam. Met andere voorgestelde provocatieve acties dient echter gewacht te worden tot oktober indien die acties dan nodig zouden zijn. Op 1 september keurt Johnson -de hervatting van de sabotage en de luchtacties in Laos goed. Op 29 november keurt Rusk, onder bepaalde voorwaarden, systematische luchtaanvallen op Noord-Vietnam als politiek drukmiddel goed.

De plannen voor militaire actie waren al eind 1963 en begin '64 ontstaan en toen ingeleid door het zenden van kleine sabotagemissies naar Noord-Vietnam. Waarschuwing Tweemaal, in juni en drie dagen voor het incident in de Tonkin Golf in augustus, liet Johnson de Canadese diplomaat Seaborn, die hoofd van de internationale controlecommissie was Hanoi waarschuwingen overhandigen dat indien Noord-Vietnam de vijandelijkheden tegen ZuidVietnam niet zou staken, de Amerikaanse wraak op Hanoi vreselijk zou zijn.

De basis voor de Ameri politiek, geformuleerd Johnson na een zittins Nationale Veiligheidsr maart in een telegram ai bassadeur Henry Cabotl in Saigon: een onafhJ Zuid-Vietnam was gewd echter geen basis voor J ten of zijn geallieerden] te worden. Zuidvietnam afhankelijkheid was not, gens het domino-effect Azië als Zuid-Vietnam nistisch zou worden. Met een waarschuw van 72 uur moesten luchj ties in Laos mogelijk wori gen infiltratie na verkree sterïiming van de regeri Binnen dertig dagen mo_ Verenigde Staten kuml treden tegen Noord-Vl Commandoraids en lud bardementen waren al . februari begonnen, maar i van begin af aan „van| werkelijk nut" geacht. D-day In april maakte ondei Bundy een D-day-plan voor actie tegen Noord-V met zeven Amerikaanse en een ontwerp-crisis voor het Congres dat 4, dent de nodige volmacl geven. Bijna de zelfde werd in augustus na het ii van de Tonkin Golf voor| Interessant is dat de; inlichtingendienst de Cl bij het publiek en roman verslaggevers toen en naam heeft „achter het kaanse imperialisme" te in deze hele periode een matigende rol speelde. Toen Johnson vroeg domino-effect in Azië * stond en of actie tegen ' Vietnam wel zin had, anti de CIA op beide vragen weer ontkennend. Ook liet de CIA herhaal weten dat het zenden van rikaanse troepen geen suc Zuid-Vietnam tegen de co nisten kon waarborgen. M CIA was uiteraard verpi» vele operationele opdracfi te voeren.

De Yale universiteit heeft een eredoctoraat verleend aan de Westduitse selier, Brandt, dfe zich by die gelegenheid uitsprak voor geweldloosheid.

WASHINGTON, 15 juni — De Amerikaanse minister van defensie, Meivin Laird, heeft de Senaatscommissie voor buitenlandse zaken meegedeeld dat het voor vele Afrikaanse landen beter zou zijn, als zij meer wapens zouden kunnen kopen in de VS in plaats van in Europa. Volgens Laird willen Latijnsamerikaanse en Afrikaanse landen hun wapens moderniseren. Maar als ze tot de conclusie kwamen dat zij de gewenste bewapening niet in de VS konden krijgen, wendden ze zich tot Europa. „In veel gevallen kochten zij wapens, die duurder waren, moeilijker te onderhouden en die in het algemeen meer middelen aan hun sociale en economische ontwikkeling onttrokken dan wanneer ze die wapens uit de VS hadden betrokken", aldus Laird.

door onze correspondent S. M. BOUMAN TEL AVIV, 15 juni — De Israëlische minister van defensie generaal Mosje Dajan heeft gisteravond in Jeruzalem de hervatting van de vijandelijkheden in het Midden-Oosten voorspeld. Sprekend tot studenten van de Hebreeuwse universiteit, kwam hij tot de conclusie dat het Russisch-Egyptische vriendschapsverdrag in Egypte de balans ten gunste van hervatting van de strijd tegen Israël heeft doen doorslaan. Generaal Dajan gaf echter de termijn waarbinnen hij nieuwe vijandelijkheden boven het Suezkanaal verwacht niet aan. Vorige week ging Israëls opperbevelhebber, generaal-majoor BarLev, er van uit dat het de komende twaalf maanden rustig langs de grens zal blijven. Generaal Dajan betoogde dat Israël naar een volledige oplossing van het geschil met de Arabische landen, desnoods in fases, moet blijven streven en zich moet inspannen om de stand zo lang mogelijk te handhaven. VS geven Israël nieuwe militaire hulp Inhakend op door de minister van transport, Simon Peres, gedane suggestie dat Israël zou moeten aansturen op een defensiepact met Washington, zei generaal Dajan dat de Verenigde Staten geen nieuwe internationale verplichtingen op zich willen nemen. Hij zei de huidige toestand waarin Israël met Amerikaanse steun de strijd voert te verkiezen boven het sluiten van een defensieverdrag met de Verenigde Staten. , Generaal Dajan zei een en ander voordat bekend werd dat de Verenigde Staten besloten hadden Israël voor het komende begrotingsjaar 300 miljoen dollar aan militaire hulpverlening te verstrekken. Deze Amerikaanse beslissing heeft een heilzam effect op de Israëlische-Amerikaanse betrekkingen. In Jeruzalem werd gevreesd dat de Verenigde Staten aan verdere hulpverlening aan Israël politieke voorwaarden zouden verbinden, zoals verzachting van de voorwaarden ter heropening van het Suezkanaal. In zekere zin kan deze Amerikaanse beslissing als een antwoord gezien worden op het Russisch-Egyptische vriendschapsverdrag. De Verenigde Staten hebben opnieuw te kennen gegeven dat de

militaire sterkte van Israël een Amerikaans belang is. Voorts zei generaal Dajan gisteravond dat Israël de Verenigde Staten moet blijven aanmoedigen een bemiddelende rol in het Israëlisch-Arabische geschil te spelen. Aanslag op olietanker Sprekend over de aanslag op' de Liberiaanse tanker Coral Sea in de Straat van Bab-el-Mandeb, zei generaal Dajan dat Israël alles zal doen om de veilige aankomst van de tankers in de haven van Eilath te waarborgen. De minister zonder portefeuille Galili heeft gisteravond laten uitkomen dat de Israëlische regering tot de slotsom is gekomen dat Egypte geen hand heeft gehad in de aanslag op de Coral Sea. De besprekingen over de heropening van het Suezkanaal voor de internationale scheepvaart kunnen naar het oordeel van minister Galili dan ook doorgaan. Het heeft in Israël sterk de aandacht getrokken dat de Egyptische radio zeer voorzichtig op de aanslag op de Liberiaanse tanker Coral Sea heeft gereageerd. Israëlische commentatoren maakten reeds gisteren uit de aanhaling van het Israëlische regeringscommuniqué zonder Commentaar door de Egyptische radio op dat Egypte in feite de aanslag op de olietanker afkeurt. Dat wordt hier niet zo verwonderlijk geacht, omdat de betrekkingen tussen Egypte en de Palestijnse organisaties sedert de Egyptische aanvaarding van het Rogers-vredesplan vorig jaar augustus tot onder het nulpunt zijn gedaald.

Creativiteit Een goede bedrijfsfinanciering - hoe ver strekt die zich nu eigenlijk uit? Bij Bank Mees & Hope gaat die in ieder gevaL verder dan het verschaffen-van werkkapitaal sec. Bij een kredietaanvraag komt onze accountmanager samen met u tot een bedrijfsanalyse. Waarbij het totale financiële beleid in ogenschouw wordt genomen. Dat vraagt om openheid van uw kant. Maar die is noodzakelijk om te komen tot een juiste evaluatie van uw specifieke situatie. Het resulteert behalve in het krediet ook in creativiteit. Met name op het punt van adviezen en ideeën: "Creditiviteit" zogezegd. Iets dat ook bij verder contact zijn vruchten afwerpt. Uw belangen zullen niet aUeen behandeld, maar ook behartigd worden. Ook op andere gebieden. Uiteindelijk is de financiering van het bedrijfsleven slechts één van de specialisaties van Bank Mees & Hope. BankMees & Hope nv Hoofdkantoren: Amsterdam, Herengracht 548, tel: 020 - 213 213 RoUerdam: Blaak 10, tel: 010 • 111 040 Bijbank: 's-Gravenhage, Kneuterdijk 13. tel: 070 - 9240 31 Voorts kantoren te: Arnhem, Delft, Eindhoven, Groningen, Haarlem, Heerlen, Schiedam, Vlaardingen.

Door H. CASTELL LISSABON, 15 juni — Portugals Nationale vergadering komt vandaag in een speciale zitting bijeen om de omstreden regeringsvoorstellen voor wijzigingen in de grondwet van het land te bespreken. Deze voorstellen zijn hier, sinds zij eind vorig jaar door de regering van dr. Marcello Caetano werden ingediend, onderwerp van levendige discussies geweest. De belangsrijkste grondwettelijke veranderingen die de regering heeft voorgesteld zijn een grotere mate van vrijheid voor de niet-katholieke godsdiensten in het land, een grotere macht voor de Nationale vergadering en een grotere autonomie

voor Portugals overzeese provincies — Angola, Mozambique en Portugees Guinee. Volgens de journalisten hier zijn de voorgestelde herzieningen gericht op een grotere vrijheid van de Portugezen, na een bijna veertig jaar lange autoritaire regering van minister-presidént Antonio Salazar, die in juni van het vorig jaar overleed nadat hij in september 1968 door een beroerte werd gedwongen zich uit de politiek terug te trekken. Maar het is nu al duidelijk dat de voorstellen van de regering zeer veel kritiek zullen ondervinden, vooral, het voorstel aangaande de godsdienstvrijheid in het officieel katholieke Portugal. De regering stelt een grotere mate van vrijheid voor de nietkatholieke godsdiensten voor, maar streeft naar behoud van

de wezenlijk katholieke aard van de staat. De voorgestelde herziening verschilt slechts marginaal van de oude grondwet van 1933, die stelt dat „het katholicisme de religie is van de Portugese natie". De nieuwe grondwet zegt dat „het katholicisme de traditionele religie van de Portugese natie is." Kritici erkennen de speciale positie van de katholieke kerk, maar wijzen erop dat wat aantal betreft de Islam, met zijn grote aantal volgelingen in de Portugese overzeese gebiedsdelen, waarschijnlijk evenveel aanhangers als de katholieke kerk heeft. De corporatieve kamer (een adviserend lichaam verbonden aan de Nationale vergadering) heeft een andere formulering voorgesteld: „De speciale plaats van de katholieke religie wordt erkend temidden van de vele

door de Portugezen beleden godsdiensten." Het religieuze vraagstuk is vooral nu van zoveel belang, omdat gezaghebbende kringen aandringen op een nieuwe interpretatie van het concordaat tussen de Heilige Stoel en Portugal, dat volgens hen teveel macht geeft aan de katholieke kerk. Voorzichtige houding Hoewel de voorgestelde grondwetswijzigingen hier worden uitgelegd als een stap in de richting van een grotere vrijheid voor het land, neemt de regering in feite een vrij voorzichtige houding aan ten opzichte van politieke en administratieve liberalisatie. Dit blijkt duidelijk uit de voorgestelde bepaling dat de regering alleen verantwoording

schuldig zal blijven aan de president van de republiek — en niet aan het parlement. In theorie zou zij dan ook parlementaire aanvallen op haar beslissingen naast zich neer kunnen leggen. Aan de andere kant zullen de voorgestelde wijzigingen een grotere macht geven aan de Nationale vergadering. De Nationale vergadering, die zal worden uitgebreid van 130 naar 150 leden, zal meer zeggenschap krijgen over de nationale defensie en een belangrijke rol gaan spelen bij de benoeming van rechters. Meer autonomie Een van de belangrijkste herzieningen waarover de afgevaardigden zullen spreken op de speciale bijeenkomst van vandaag moet de overzeese gebiedsdelen

een grotere autonomie geven over hun plaatselijke bestuursaangelegenheden. De provincies zelf juichen het voorstel van harte toe, maar in bepaalde ultra-conservatieve kringen in Lissabon wordt gewaarschuwd dat dit wel eens zou kunnen leiden tot een minder sterke band tussen het moederland en de provincies. De regeringsvoorstellen werden in het begin geheel verkeerd uitgelegd. Sommige journalisten, vooral buitenlandse, zagen het streven van de regering naar een grotere vrijheid voor de overzeese gebiedsdelen als een mogelijke eerste stap in de richting van een zekere vorm van zelfbestuur van de Afrikaanse provincies. Maar de regering heeft duidelijk gemaakt dat de drie provincies een onafscheidelijk onderdeel vormen van het moederland.

De voorge^ 1 ^ ningen zullen ote rf autoriteiten ee " „ e ten - l j gings vrij heid ra kev8fl] maar er is geen sP j bestuur. die aap- j Eén kwestie, ° tul «ei had kunnen geve" bU) 'J de twistgesprek^' h et 11 veranderd, nüj schap van het_ jden t A l oef end door P 1 Tomas en ^i" Marcello Cae < ^ Ondanks k^over* dat Portugal zou het systeem van ^ h et ( staatshoofd d z()U xjj • van de reg ® bc=loten h de regering jee*' de nl „dualistische sy prej^t] haven, waarbu pt ben minister-presi j de nt de j de minister-P^ is aan d woording schuiow sident.

Zwitsers fabrikaat! i V>? a W* blijvend vaderdag geschenk VOOR DE HANDEL: B.D. LEEFSMA N.V. KERKSTRAAT 25. AMSTERDAM. TEL. 232727

GENèVE, 15 juni — Na soortgelijke acties in Amsterdam en Stockholm zijn nu ook in de Zwitserse stad Genève mensen in het geweer gekomen tegen het vellen van bomen ten behoeve van het verkeer. Demonstranten betrokken de wacht bij de bedreigde bomen — drie hoge populieren en een sequoia. Volgens de betogers is . een kleine wijziging in het tracé van de Ueoogde weg voldoende om de bomen te sparen. Er zijn al andere bomen van dezelfde groep ten offer gevallen. De demonstranten hadden met hun actie — in een stromende regen — in zoverre succes dat de houthakkers met hun motorzagen onverrichterzake vertrokken. De Geneefse natuurvrienden hopen hetzelfde resultaat te bereiken als hun Stockholmse collega's. Daar zag de overheid althans tijdelijk af van het rooien van een reeks bomen voor een station van de ondergrondse, nadat de demonstranten vijf dagen lang bloedig slag hadden geleverd met de politie. (Reuter). — Vliegtuig verongelukt. Een Amerikaans militair transportvliegtuig imet 24 inzittenden is tussen Pago Pago en Hawaii in de Stille oceaan gestort. Het is niet bekend of er overlevenden zijn. Vliegtuigen zoeken het gebied af waar het toestel vermoedelijk is neergekomen.

WASHINGTON, 15 juni — Het Amerikaanse hooggerechtshof heeft gisteren het recht gehandhaafd van steden om hun openbare recreatiefaciliteiten liever te sluiten dan tot integratie binnen die aciliteiten over te gaan. Het hof was met vijf tegen vier stemmen van oordeel, dat de stad Jackson in Mississippi geen onrechtmatige daad heeft begaan toen de stad de openbare zwembaden sloot, nadat het federale hof had gelast tot opheffing van de rassenscheiding in alle gemeentelijke recreatie-faciliteiten. Hoewel jackson de zwembaden sloot, voegde de stad zich wel naar het bevel ten aanzien van parken, gehoorzalen, de golfbaan en de dierentuin.

WILLEMSTAD, 15 J® 1 schipbrug van CuraC , twee delen van ^ •bindt, is aangevaren , Engelse vrachtschip ' y Het schip voer de ^ nen zonder een lood liep uit het roer en een vast deel van. d De brug zal enige w bedrijf blijven (ANn- De rontale MffjA mond, waarbij za hee d mensen verbrandde , ^ 1 ook het leven van ^,1 militair E. B rueT1 f hi j ^ geëist. De auto wa met de drie an ^ e ^ ra zat, vloog in brand "JjL tegenligger te zijn wist zich toen t te sj brandend in het gen. (ANP)