NRC Handelsblad

e en onzer redacteuren 'jjöiV/V, 1 7 dec. Onmiddellijk na een gedetailleerde reportage in het Westduitse ffdle iceekblad „Stern over de financiële transacties in 1961 en 1962 tussen jjQfiz Josef Strauss als minister van defensie en de Lockheed-agent Ernest Hauser, WLfgjl de CSL (de partij, waarvan Strauss voorzitter is) toegeslagen. Via een kort Jing bij de rechtbank in Miinchen heeft de Beierse oppositiepartij gedaan gekregen, wjj het blad in de toekomst niets meer mag publiceren over en ook geen toespelingen [ ee r mag maken op de steekpenningen, die de CSU volgens de reportage van de firma tgckheed zou hebben ontvangen na de aankoop van de Starfighters.

uA is een merkwaardige zaak, t Strauss zelf. die over het ieen niet afkerig is van r. tsen , heeft niets ondernoFZ hoewel de beschuldigingen P' hem persoonlijk zeer bemd zün. jneest saillante gegevens % Stern" geput uit het beite'dagboek van Hauser, dat r je Amerikaanse Senaats«lissie die zich met de zaakf ^kheed ' bezighoudt, als beÏÏSbaar en authentiek is bej-n In het dagboek maakt Zie' die sedert het einde w . de oorlog zeer goed ber ;Lj was met Strauss (de paitse politicus was getuige bij

Hauser's tweede huwelijk in 1948 en was peetoom van de zoon, die uit Hauser's volgende huwelijk werd geboren) er melding van, dat een deel van de provisies voor de Starfightertransactie, die feitelijk bestemd waren voor de verkoopagentuur van Lockheed in de Bondsrepubliek de Deutsche Commerz in Frankfort aan de CSU ten goede zouden komen. Dit was de basis van een gentleman's agreement tussen Strauss en Robert Gross, de president van de Raad van Bestuur van Lockheed. In zijn dagboek (15 december 1961) schrijft Hauser, dat Frank Fahle, destijds chef van de „Deutsche Commerz" buiten zinnen was van woede, nadat hij van de afspraak had gehoord. Op dezelfde dag meldt Hauser, dat het eerste gedeelte van de provisie wordt afgetrokken en naar de kas van de CSU gaat. Het is overgemaakt naar het bankiershuis Merck, Finck & Co. Pp 9 januari 1962 noteert Hauser volgens „Stern" in zijn dagboek, dat Strauss de financiële overmakingen aan de CSU wil laten controleren door de echtgenoot van Ermelinde Schaffler, de secretaresse van Strauss. Dat is een probleem volgens Hauser, want Schaffler is regeringsambtenaar en Lockheed is niet geneigd exacte cijfers bloot te geven. Voor de Senaatscommissie heeft Hauser verteld, dat Strauss hem in het voorjaar 1962 bij zich had laten komen in de Ermekeil-kazerne in Bonn en hem toen een papier met het nummer van een bankrekening bij Merck, Finck & Co had overhandigd, waarop de gelden van Lockheed voortaan konden worden gestort. Bij de ontmoeting in de kazerne zou kolonel Werner Repenning, de adjudant van Strauss. aanwezig zijn geweest. Tegen Repenning is enkele jaren later een onderzoek geopend wegens ..passieve omkoping" door Lockheed. Het nummer van de bankrekening bij Merck, Finck & Co zou Hauser volgens zijn eigen zeggen hebben doorgegeven aan zijn chef Archibald

Folden, de man. die de leiding had bij het Starfighter-programma in de Bondsrepubliek. In het voorjaar van 1963 zou Folden, die teruggeplaatst werd naar de Verenigde Staten, in de Amerikaanse Club in Bad Godesberg aan Hauser hebben meegedeeld, dat een bedrag van ten minste 10 miljoen dollar aan de CSU zou zijn overgemaakt. Dit zijn de meest interessante details uit het verhaal in „Stern", voor zover het de zaakStrauss betreft. In de reportage duikt verder ook de naam Günther Rail weer op. Günther Rail is de luchtmachtgeneraal en permanent vertegenwoordiger van de Bondsrepubliek bij de NAVO, die enkele maanden geleden met vervroegd pensioen werd gezonden (in feite ontslagen), omdat hij een zogenaamde privé-reis naar Zuid-Afrika had gemaakt, die in werkelijkheid door de Zuidafrikaanse regering was gefinancierd. Rfill had in 1962 de rang van kolonel en was leider van de luchtmacht-staf, die\zich uitsluitend met de Starfighters bezighield. Hauser zou kolonel Rail een couvert hebben overhandigd met dollarbiljetten. Rail heeft tegenover „Stern" ontkend, dat hij ooit geld van Hauser heeft gekregen. Nederland Natuurlijk maakt „Stern" ook melding van dagboekaantekeningen van Hauser over de verkoop van de Starfighters aan Nederland en van zijn notities, waaruit zou blijken, dat de heer Teengs Gerritsen, verkoopagent van Lockheed in ons land, steekpenningen zou hebben geïncasseerd voor zijn persoonlijke vriend prins Bernard. Maar dat is geen nieuws, want het is allemaal reeds gepubliceerd in Wall Street Journal. Televisie Hauser zelf heeft voor de Westduitse televisie in het actualiteitenprogramma Monitor verklaard, dat hij bereid is voor een onderzoekcommissie van de Bondsdag alles te openbaren over de rol van Strauss en het overmaken van gelden aan de CSU.

PROGRAMMA TRANSCENDENTE MEDITATIE TECHNIEK zoals geleerd door MAHARISHI MAHESHYOGI Voorlichtingsavonden Ml wetenschappelijke documentatie Hdönderdag 18 dec. | vrijdag 19 dec. «oensdag woensdag 24 dec. 7 jan. 20.00 uur 14.00 uur 20.00 uur 20.00 uur 20.00 uur verder elke woensdag 20.00 uur Centrum voor het Transcendente Meditatie Programma Beukelsdijk 148A Rotterdam tel. 769797.

Het door minister Westerterp aan het parlement aangeboden Beleidsplan voor de Verkeersveiligheid bevat één fundamenteel uitgangspunt, namelijk „dat de noodzaketyiifi en gewenste omgang en de kwaliteit van de mobiliteit moeten worden afgedwonlen". M e t andere woorden: wanneer er minder mobiliteit is, verbetert de verkeersveifyheid. Een stelling die in theorie althans juist is. De totale veiligheid hoeft er nog "iet mee gediend te zijn, want de ongevallen in en om de woning (daardoor schijnt ?een beleidsplan nodig te zijn hoewel het aantal doden even groot is als in het verkeer) •'uilen bij langer verblijf aldaar misschien toenemen, aldus de RAI.

Verder stelt de RAI de vraag 1! en hoe zal afwegen welke ^Plaatsingen noodzakelijk dan '' gewenst zijn en welke kwa'teit deze zullen hebben. Men „ ' verwachten dat in een deocratische samenleving die eu * a an de individuele burger Wat gelaten. Niets is minder aar ' zo zegt de Vereniging, iat j ' tlet Beleidsplan blijkt ' ° e overheid al heeft uitgehakt dat de Nederlanders zich Kier zullen moeten verplaaten vooral dat ze dat minder ' de auto moeten doen. Het ^wief autogebruik zal worden v ^"kfd, de aanleg van wegen ., 1 minder eenzijdig op de v er ^ e en evenwichtiger voorgaande voorstellen van ïed Westerterp op het ge" ,e « van de verkeersveiligheid

cnderscheidden zich vooral door het opleggen van verplichtingen aan de verkeersdeelnemers (dragen van bromfietshelm, voeren van dimlicht, autogordels, kinderen) die de overheid niets en de gebruikers soms wel geld kosten. Nu worden verdergaanGe maatregelen voorgesteld die ook een bijdrage van de overheid vragen. Deze punten kunnen niet anders dan positief beoordeeld worden en dat geldt dan evenzeer voor de door de RAI al sinds jaar en dag bepleite scheiding van de verkeerssoorten. De RAI heeft echter bezwaar tegen het feit dat het Beleidsplan aan het belangrijkste geheel voorbij gaat, namelijk dat oe meest doeltreffende wijze van het bestrijden van verkeersonveiligheid buiten de bebouwde kommen het aanleggen

van autosnelwegen, respectievelijk het ombouwen van autowegen tot autosnelwegen is. Waarschijnlijk om zijn nota wat meer gewicht te geven, zo zegt de RAI, somt minister Westerterp op het gebied.van de factor „voertuig" een aantal maatregelen op die ofwel vaag geformuleerd zijn ofwel al lang ep Europees niveau in voorbereiding. Zo zal meer aandacht worden besteed aan een zodanige constructie van auto's dat inzittenden bij aanrijdingen zo weinig mogelijk letsel krijgen. Een aspect waarmee de auto-industrie ai zo'n vijftien jaar bezig is. Ook de voorschriften op het gebied van bedrijfsauto's die worden aangekondigd, zijn voorschriften op EG-niveau, aan de uitvoering waarvan al lang wordt gewerkt.

Ambi BV te Lelystad heeft de import ter hand genomen van het Engelse centrale smeersysteem voor bedijfswagens, Tecalemit „Airdronic Mk 3". Dit smeersysteem is gering van afmetingen, is gemaakt van roestvrij materiaal en is geschikt voor toepassing op alle bestaande wagentypen. Het Airdronic systeem smeert met olie van de waarden SEA 80 tot 90 in plaats van met smeervet. Het systeem bestaat uit een compacte pomp met injectors die in totaal 60 smeerpunten kunnen verzorgen. Met behulp van een cp de versnellingsbak aangesloten regelventiel wordt steeds een hoeveelheid gecomprimeerde lucht naar de pomp doorgelaten. Elke twee afgelegde kilometers ontvangt elk smeerpunt een gedoseerd schot olie. Zowel de doseerventielen als de olietoevoer naar de pomp zijn afzonderlijk instelbaar .zodat voor elk smeerpunt de juiste dosering kan worden geregeld.

e matische voorstelling van het nieuwe smeersysteem.

Het toenemende verkeer met bedrijfsauto's naar het steeds belangrijker wordende MiddenOosten heeft het Franse merk Saviem ertoe gebracht om een speciale < „Mjdden-Oosten"-trekker te bouwen,, een wagen van het type SM 340 die speciaal is ingericht. De routes naar de landen in het Midden-Oosten stellen hoge klimatologische eisen aan het voertuig. Bittere koude op de bergpassen wordt gevolgd door een alles verzengende hitte in de woestijn. De wegen zijn in het Westen van goede kwaliteitmaar er zijn trajecten bij waar ternauwernood meer over wegen gesproken kan worden. Een rapport van een aantal transportondernemers en chauffeurs die ervaring hebben opgedaan op deze trajecten heeft ertoe geleid dat die punten onder hrnden genomen zijn die telkens moeilijkheden opleverden. Zo is deze speciale trekker voorzien van een extra luchtfilter die voor het gewone filter werd aangebracht en werd de radiateur vergroot, maar werd tegelijk een thermostatische shutter aangebracht. Om beschadiging van de elektrische installatie te voorkomen is door het aanbrengen van plastic buizen om alle

elektrische bedrading een goede bescherming verkregen. Door de soms zeer slechte wegen komt het voor dat de motorophanging de geest geeft. Daarom heeft deze trekker versterkte ophangingen voor de motor, radiateur, brandstoftank, accubak e.d. De brandstoftank is vergroot tot 420 liter. Om vastraken te voorkomen is het differentieel uitgerust als sper-differentieel. Bevriezing van de remirstallatie is voorkomen door beveiliging met antivries. Ook voorruiten en koplampen moeten het vaak ontgelden. Daarom is een gelaagde voorruit gemonteerd en zijn de koplampen voorzien van beschermkappen. De chauffeur heeft het in zijn cabine ook vaak moeilijk. Daarom is de wit gespoten cabine voorzien van air-conditioning en is het dak met glaswol geisoleerd. Boven de voorruit is een grote zonnekap gemonteerd en eie etenswaren en het drankje kunnen worden gekoeld in een 42 -literkoelkast. Verder is er een keukenblokje met gasstel en wasbak en een drinkwatertank van 20 liter. Uiteraard ontbreekt er geen bed, gordijnen en een bergruimte. De Midden-Oosten-uitvoering is ook op andere types van Saviem leverbaar.

'Midden-Oosten'-trekker Van Saviem

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 17 dec. — Er is n Nederland jaarlijks drie miljoen .ton huisvuil waarvan een miljoen ton verpakkingsafval. De duurste methode van ophalen en verwerken van dit vuil kost f 85 per ton. Dat betekent jaarlijks f 85 miljoen kosten voor verwijdering van verpakkingsafval. Wanneer verboden en bepalingen op den duur 20 procent minder verpakkingsafval gaan opleveren is de jaarlijkse besparing f 1,7 miljoen. De directie van Végé (830 zaken in Nederland) heeft berekend dat daar per jaar echter f825 miljoen aan meerkosten tegenover staan. Doorberekend in de prijzen zouden de uitgaven voor extra personeel, kapitaal en opslag de koste» van levensonderhoud met circa 2,7 procent doen stijgen. Dit cijfervoorbeeld is te vinden in een eerste bulletin van de stichting Verpakking en, milieu, (opgericht in 1971), een initiatief van bedrijven die op de een of andere manier met verpakkingen van doen hebben en zich van hun verantwoordelijkheid in deze bewust willen zijn. Om haar doelstellingen te bereiken is er met name behoefte aan wetenschappelijk verantwoorde

feitelijke gegevens. Het wetsontwerp voor de Afvalstoffenwet en de daarbij behorende memorie van toelichting van de minister van volksgezondheid is volgens de stichting niet gebaseerd op harde cijfers en feiten, maar op losse beweringen en meningen. Het is een ondoordachte griezelige zaak waartegen niet genoeg kan worden gewaarschuwd, aldus drs. A. Pandelitschka, algemeen directeur van Végé. De stichting Verpakking en milieu onderstreept — bij monde van voorzitter prof. ir. J. F. Ingen HoUsz — de noodzaak van verantwoorde feiten en signaleert o.a. een citaat in Koopwijzer van Alle Hens waarin gezegd wordt dat 70 procent van ae olie door de industrie wordt verbruikt voor weggooimaterialen. De werkelijkheid is dat slechts één procent van de olie voor verpakkingsdoeleinden wordt gebruikt. Nogmaals zeventigvoudig overdreven is dat er 70 miljoen kilo weggooiplastickuipjes voor luxe halvarine op de vuilnishoop terecht zouden komen. De werkelijkheid is één miljoep. Juist de verpakkingsindustrie met een jaaromzet van ƒ 3y 2 min. is zeer afhankelijk van de export. Van de in ons land verpakte

produkten wordt ten minste 70 pet. geëxporteerd, voor glasverpakte produkten is dit 30 pet. In Zweden is, gelijk de minister beoogt, op grote schaal re.tourverpakking — vooral glas — verplicht gesteld, maar de verwachting is dat de maatregel op korte termijn \freer ongedaan zal worden gemaakt. Voor de consument betekende het een prijsverhoging van gemiddeld achttien cent per glazen verpakking, aldus de stichting die verantwoorde feiten bijeen wil brengen en waar die niet aanwezig zijn het initiatief wil nemen tot het nodige onderzoek.

Vrachtwagens moeten op de Westduitse wegen voortaan minstens een afstand van 70 meter van elkaar blijven. Deze maatregel is genomen om het inhalende auto's op smalle wegen gemakkelijker te {naken en om lange, gesloten rijen vrachtauto's te vermijden, (foto AP)

Door onze sociaal-economische redactie UTRECHT, 17 dec. — Om de sociaal-economische situatie in ons land te verbeteren zijn twee dingen dringend noodzakelijk: een op zijn minst relatieve verlaging van de collectieve lasten en een halt toeroepen aan de nivellering. In beide opzichten faalt de regering volkomen.

Dit zei de voorzitter van de Nederlandse centrale van hoger personeel (NCHP), drs. H. van aer Schalie, gisteravond op de in Utrecht gehouden algemene vergadering. Drs. Van der Schalie noemde de prijs die voor verkleining van de inkomensverschillen moet worden betaald bijzonder hoog. Voor de middeninkomens betekent het een voortdurende afbrokkeling van hun welvaartsniveau, voor de lager betaalden verlies van werkgelegenheid. De voorzitter van de Ï,CHP vond het onverklaarbaar dat de nivellering bij velen nog steeds als een heilig ideaal wordt gekoesterd. Voor het hoger personeel, zei hij, heeft de nivellering nog gevolgen

die onvoldoende aandacht krijgen. Door de verschuiving van de loonsom naar de uitvoerende arbeid stijgen de produktiekosten zodanig dat bedrijven genoodzaakt zijn in hun overhead (algemene kosten) te gaan bezuinigen. Hier ligt een van de belangrijke oorzaken van fusies en het is juist het hoger personeel dat daarbij steeds het sterkst wordt getroffen. Aanval op Kok Van der Schalie beschuldigde de voorzitter van het NW, Kok, van bewuste misleiding. 'Op een congres van de Industriebond NW had Kok gezegd de Raad van overleg voor middelbaar en hoger personeel niet in de Stichting

van de arbeid te zullen dulden, omdat die raad een besluitvormingsprocedure zou kennen die het onmogelijk maakt te komen tot afspraken die de leden binden. Kok moet volgens de heer Van der Schalie „donders goed" weten dat de besluitvorming binnen de raad inmiddels principieel gelijk is aan die van de vakcentrales; het is geen praatclub meer. 'Verbijsterd' Van der Schalie zei „verbijsterd" te zijn over het feit dat de SER deelneming van de NCHP aan de behandeling van de nota van de commissie representativiteit heeft ontzegd. Vrijdag zal deze nota door de plenaire SER worden besproken. De NCHP had gevraagd een adviserende stem te mogen uith'engen, maar die werd geweigerd. Van der Schalie noemde ait een volmaakt onbegrijpelijke z?ak waarover het laatste woord nog niet gezegd is. De NCHP, zo zei hij, zal een

zetel in de SER blijven claimen, ook al hoopt zij dat de Raad van overleg voor middelbaar en hoger personeel met zijn 130.000 leden de erkenning krijgt die toelating tot de SER mogelijk maakt. Kritiek op NV V/NKV De voorzitter van de NCHP uitte scherpe kritiek op de voorwaarden die NW en NKV stellen voor hun medewerking aan een nationaal loonakkoord, nl. invoering van een fonds voor vermogensaanwasdeling dat oneer beheer van de vakbeweging moet komen en de vervanging van de ondernemingsraad door een personeelsraad. Deze eisen hebben' geen ander doel dan machtsconcentratie in ee vakbeweging, aldus Van der Schalie. De invoering van een personeelsraad vond hij een gevaarlijke zaak, omdat daardoor het conflictmodel ter voorbereiding van arbeiderszelfbestuur in de onderneming wordt gehaald.

De Nederlandse Vereniging van Carrosseriebedrijven Focwa maakt melding van bedrijfsmoeilijkheden in die sector. De laatste jaren worden gekenmerkt door een algehele teruggang van de economie en een voorzettende stijging van de loonkosten. Van 1971 tot en met 1975 met niet minder dan 74 pet. Daardoor is het rendement van de Focwa-bedrijven onder een zo sterke druk komen te staan dat dit voor verschillende bedrijven zelfs een eind van het bestaan betekende.

De carrosserie-reparatiesector kampt vanaf de energiecrisis met een gereduceerd schadeaanbod als gevolg van variërende beperkingen van het autogebruik. Met name de autoloze zondagen en de benzinedistributie als eerste aanzet en de snelheidsbeperkingen en controle op het alcoholgebruik als gecontinueerde maatregelen. Verder constateert de Focwa dat de sterk stijgende kosten van het autogebruik een negatieve invloed hebben op reparatie en onderhoud van het wagenpark in het algemeen en op het inschakelen van vakmensen in het bijzonder. De nog steeds toenemende beunhazerij wordt niet door c dequaat ingrijpen van de overheid gehinderd maar wordt wel door het doelbewust opvoeren van de kosten van het autogebruik gestimuleerd, aldus de Focwa. Dat vormt zowel een gevaar voor de rechtmatig gevestigde bedrijven als voor de verkeersveiligheid.

Reeds in oktober 1974 heeft een delegatie van de Focwa in een gesprek met de staatssecretaris van economische zaken, crs. Th, M. Hazekamp, opnieuw ernstig gewaarschuwd tegen de funeste gevolgen van beunhazerij voor de carrosseriebedrijven. Nog steeds weten onwettig gevestigde bedrijven op illegale wijze in deze bedrijfssector aantrekkelijke verdiensten te behalen. Ongehinderd door de voorschriften waaraan bonafide bedrijven moeten voldoen, kan de beunhaas tegen normaal onhaalbaar lage prijzen concurreren. Daarbij bestaat geen controlemogelijkheid of verhaal op de kwaliteit van het werk. Omdat velen Focwa-bedrijven werktijdverkorting moeten invoeren, personeel moeten ontspan of zelfs het bedrijf moeten sluiten, acht de vereniging het wenselijk dat de overheid ervoor zorgt dat wetten en voorschriften werkelijk worden nageleefd.

American Motors Corporation gaat in de Verenigde Staten gelede autobussen bouwen. De vierde Amerikaanse autofabrikant heeft daartoe een overeenkomst gesloten met het Westduitse bedrijfswagenconcern MAN. MAN-bussen zullen worden gebouwd bij AM GENERAL, een dochteronderneming van AMC, een van de belangrijkste Amerikaanse ondernemingen op het gebied van autobussen voor de eigen markt. Onder de licentie-overeenkomst vallen naast de bouw van gelede bussen ook andere standaard-modellen uit het leveringsprogramma van MAN. Verwacht wordt dat in de naaste toekomst MAN-bussen door AM GENERAL zullen worden geassembleerd. American Motors gaaf het moeieljaar 1976 in met slechts kleine

wijzigingen in het bestaande programma van Gremlin, Pacer, Hornet en Matador. Vooral de Pacer, de „breedgeschouderde" Amerikaan, heeft overal grote aandacht getrokken. DU aparte model van ongekende breedte voor een personenauto, namelijk 1.95 meter, is kennelijk zodanig dat het vele mensen aanspreekt. De geplande produktie van 120.000 eenheden is met 50 pet verhoogd zodat reeds in het eerste produktiejaar, de wagen werd begin januari van dit jaar geïntroduceerd, van een succes mag worden gesproken. November jl. was voor AMC een topmaand met een verkoopstijging van 55 pet. Ook de Nederlandse importeur , HAI BV te Rijnsburg, deelt in de ges.tegen vraag en jiat heeft ertoe geleid dat het dealernet moest worden uitgebreid en nu tot 40 vestigingen ls gebracht.

AMSTERDAM, 17 dec. — De woningbouwverenigingen beoordelen de regeling om volgend jaar mensen uit de lagere inkomensgroepen aan een woning te helpen posiïief. Dat staat in een bekendmaking die de Nationale Woningraad heeft uitgegeven. „De activiteiten van de woningcorporaties in de sector van het eigen woningbezit zullen dank zij deze regeling aan betekenis winnen," aldus de NWR. De woningraad vraagt zich eihter af of de gemeenten voldoende bereid en in staat zijn goedkope grond beschikbaar te stellen. De anti-speculatieregeling die staatssecretaris Van Dam heeft verbonden aan de maatregelen om de minder draagkrachtige huizenkopers aan geld te helpen, noemt de NWR een schoonheidsfoutje. Dat de koper de eerste tien jaar geen winst op zijn huis mag maken kan volgens de woningraad potentiële kopers afschrikken, hoewel daï effect echter niet groot zal zijn, aldus de NWR. De woningraad vindt dat de woningbouwverenigingen met toepassing van de nieuwe regeling hun kennis en ervaring ten dienste kunnen stellen van de potentiële kopers om de doorstroming binnen hun bezit te bevorderen. (ANP)

— Ierland zal de EG vermoedelijk om een lening van 300 miljoen dollar vragen om tekorten op de betalingsbalans te dekken die het gevolg zijn van de verhoging van de olieprijs. De ministerraad zal volgende maand over het verzoek beslissen,