Provinciale Drentsche en Asser courant

- o-O-o— 27. De tied was kommen van anspannen. Veer span perd' kwammen veur de wasschupswaogens, die met aalm sol vol volk wassen, maor er mus op de werumreiz mer wasschupsvolk met kommen en Stemmengs hadden van heur kaant niet mer as drie wasschupswaogens. Nao de gaank van Lamert zien mooi golden allozie stunnen ze persies 'n half uur laoter veur Stemmengs baander, waor Lamert zien sermoen opzekgen mus, um de breugeman op te eischen. 't Geriemsel luep goed van staopel, de baander weur nao ofloop volgens gebroek ontsleuten en Stemmengs keuken was 'n tooneel van opgewektheid en leven, van overvloed en van rejoalegheid um elk te bedeelen naodat ie gezind was te gebroeken. Lamert Labbeng hadd zien taok goed oetveurd, waor Galven Geesien ten hoogsten over voldaon was. Nao ofloop van de trouwerij reden zeuven wasschupswaogens over de Namslooder weg, nao Koepels hoes toe. Heur groot hoes met roe me schuur en stallen, met groote keuken en kaomer en geut weur hielndal vol volk. 't Was 'n wasschup zooas er in verscheiden jaor in Namsloo niet hollen was. Zingend wassen ze 't daarp kommen inriên en ok umtrent zingend gungen ze daor an de taofel, die d'r veur heur bereid was. Zoo'n wasschupspartij met aal zien genoegens is 'n zaok van belang, zoo'n maoltied is veul van te zekgen, maor wij zult dat nou maoc met stilzwiegen verbijgaon, want dat alles goed was dat was te denken en dat er wal eetlust was, dat was te verwaachten.

De maoltied is hollen. Er wodt drok reneerd en van de anbiedeng van draank wodt vot daodelk nog gien gebroek van maokt. 'n Paor van 't gezelschup stelt veur is 'n wandeleng te maoken deur Namsloo hen, dat veurstel wodtanneumen en de straot is vol pleizeerege gaasten, meest jonkvolk. Nao die tocht wodt er wer brandewien met boonen opschept, 't Was 'n pleizeerege dag waorop Haarm Stemmeng .trouwde. Alles was er volop. 't Kwamp al gauw zoo wied hen dat mea zien kun wel of 't gern luste of wel of met mer maotegheid te waark gunk. En doe ze paartie al de aoregheid van de draank of kregen, doe weur d'r wien schonken, dat wat neis was, en waor wal wat van neumen weur. De weed'vrouw van Frerk Koepels zul niet gern hebben dat er eene teveul kreeg, maor ok toch veural wol ze hebben dat elk genog kreeg. Veurjaoren, doe ze met Frerk trouwd was, doe hadd 't er nog aans umweggaon. 't Was doe de tied nog, dat de wasschuppen twee of drie daog' duurden en dat zoo'n wasschup mer as 'n goed jonk perd kostte. Lamert Labbeng beweegt zuk maank aal dat volk met veurbeeldege zwier, met bezundere wieze y an vlukgheid en handegheid. Ieder wil met Lamert prooten en Lamert stiet elk te woord, maor 't allerminst Galven Geesien. An alles wat ie heurt en zöt, hef ie aoregheid en aandern hebt dat uk au hum. Gien wonder, Lamert was ok de man die de breugman opëischt hadd, Lamert was 'n veurnaom persoon hier maank 't volk. Zoo luep de dag ten enn en wassen de Igetrouwde lue vertrokken. Galven Gert was ok met de waogen hen hoes gaon; zien dochter en zien anstaonde schoonzeun zullen hum te voet wal volgen. De jongelue schaorden zuk aal mer bij 'n kaander. Er bestund wal lust um te daansen, maor er wassen umtrent gienen die 't

kenden en er svas gien muziek um 'n wals te speulen. Die d'r nog wat van scheen te kennen, dat was Lamert en die 't niet kunnen zeed'n dat Lamert 't makkelk lerren kun. Maor 't bleek al gauw dat Lamert ok de rechte daanser niet was, want ie weur zoo raor. 't Dreide met hum in 't ronn en ie greep zuk nou an Geesien, zooas ie van d' heel dag nog niet daon hadd. 't Wicht daacht niet aans as dat Lamert now is 'n (..ogenblik glad op heur verliefd was, op 'n meneer, zooas zuk dat bij hum zelden openbaorde. Maor doe er 'n paor teeng heur zeed'n dat ze eem is met Lamert hen boeten mus gaon, hadd ze nog naargens niks gien aarg in. 't Goeie zieltien hadd wal van de oetwaarkeng van de draank heurd, maor kende de gevolgen van die zweverij niet. Ze gunk met Lamert hen boeten, en weur bang, doe Lamert onpasselk wodden was. Alles zul ze veur hum daon hebben, as Lamert 't verlangd hadd, maor Lamert wol niks gedaon hebben en zee: »Bliev maor stil bij mij Geesien, ik bin zooglieks wer terecht." Er volgt stilte bij heur beid', unnerwiel in hoes 't gezang deurgiet, en ze 'taal lang niet verueumen hadden, dat Lamert en Geesien hen boeten gaon wassen. Doe zeg Geesien: »Zakt 't wat of Lamert?'' — »'tWas mij daor veul te heet in hoes wicht." — «Lamert, maor hier is 't kaold jong, en hier is 't niet gezond, zul wij wer in Koepels hoes gaon ?" — «Gao maor hen Geesien, en kom astond maor is wer." — »Wel nee Lamert, dat doe'k niet. Wordt 'tbeter?" Gien antwoord. Nog eem waacht Geesien. AVordt 'tbeter Lamert?" Lamert zeg niks. »Zul wij tehoop hen hoes gaon Lamert?" — «Nee nog met Geesien — astond aal." «Waor is Lamert Labbeng en waor is Geesien ?" zeg Hannao Koepels, die van daog trouwd is, en Haarm Stemmeng zöt ok rond, en vrag wel of wet waor of ze zint. Maor 't gezang gunk deur

en Haarm weur niks gewaor. Doe gunk Haarm de veurdeur oet, en Hannao hum nao, en daor vunnen ze, unner de proemenboom, Lamert likgen en Geesien zitten in 'tgras. «Is 'tniet goed Geesien?" vrag Haarm, en krig gien antwoord. »Zit's doe daor Geesien?" zeg Hannao en vernemp dat Geesien grient. «Och, da's jao zoo slim niet Geesien. — Lamert, Lamert, hoe is 'tjong?" Lamert wordt reur en begunt wat te prooten. «Zooglieks," zeg Lamert, «zooglieks kom ik heur, laot mij eem is rusten." -— «Maor Lamert wordt zoo kaold," zeg 'twicht en Haarm zeg: »Nee Geesien, Lamert wordt niet kaold, want Lamert hef jao draank had." — »Ja, maor Lamert hef niet te veui," brenk Geesien veur, »Lamert is jao gien jeneverdrinker Haarm." — «Wel neeee," zeg Haarm, »dat niet, maor lao w' maor eem is in hoes gaon. «Maar ik zal toch bij Lamert blieven," "is Geesies antwoord, waorop Lamert nog wer zeg: «Gao toch met wicht, doe wo's — doe wo's kaoid, ikke niet. Toe Geesien, gao met." «Wfs doe 't hebben Lamert, dan zal 'k met gaon, maor aans zal 'k bij dei blieven. Zul wij astond hen hoes gaon ?" «Jao, astond Geesien," zeg Lamert nog wer, maor nauw hen verstaonbaor. Nog eem wil Geesien wat zekgen. «Lamert, ik hebb dien allozie heur, en ik zal dei eem 'n stukkien brood brengen." Maor er komp gien antwoord. In hoes proott Geesien eem is met Haarm en Hannao over 't geval. Ze kan 't niet leuven dat Lamert te veul hef. Haarm komp 't ok raor veur, 't gebeurde Lamert jao nog nooit. «Hie is onpasselk wodden," zeg Geesien, «zul hie, — 'k wol dat ie op bedd lag." «Dat kan ie wal kommen," zeg Hannao. «Maor Geesien, 'n stukkien brood zul goed wezen. Wij zult zoo is wer zien." Hannao schenkt nog eem is wer in, want 't

volk mus jao an 't drinken blieven, en doe giet ze met Geesien hen boeten. Ze komt er en — weg is Lamert. Ze zuekt eem is in 'tronn', maor vindt gien Lamert. Ze gaot in hoes en haolt Haarm, die de heel hof deurzöcht, maor die vindt ok gien Lamert. Ze staot en lustert, inaor ze heurt niks. Ze gaot nog is rond um 't hoes toe, of er ok aargens eene is, maor naargens vindt ze wat. Daorop gaot ze wer in hoes. Haarm zeg dat 't niet zoo slim west hef met Lamert as ze meenden, en dat ie toch zooglieks wal wer kommen zul. Lamert was missshien aargens, en Haarm gaf zooveul te kennen, dat Geesien geruster weur. 't Duurde nog al eem, doe ze op zeker plaos, deur Haarm genuemd, van neis zochten, ok al wer zunner gevolg. De tied scheut op, de naacht was veur 't grootste deel verbij, de jongelue oet Namsloo wassen weggaon, Lamert was er nog niet. Zul ie hen hoes toopen wezen, en hebben Geesien aachter laoten? Dat zul jaa min van hum wezen. Zullen Koepels heur knecht hen Labbengs hoes sturen? Maor dan wussen die ok daodelk wat. 't Geval was, van verschillende kaanten beschouwd, al mal. Maor Lamert zul wal hier of daor 'n slaopien doen, en Geesien zul maor 'n toer met Koepels Hillechien hen slaopen gaon, en, nao laank en breed rezelveeren, kregen ze Geesien dan op 't bedd'. Maor slaopen kun 't wicht niet. Ze wol zueken waor heur vrijer was. En wat kun ze an vangen? Niks kun ze doen as Koepels volk, die ok nog wal 'n toertien slaopen wollen, van 't bedd of hollen. En doe aal muite vergeefsch was, doe spande Haarm Stemmeng een van Koepels perd', waor ie in 't vervolg met mennen mus, veur de waogen en braacht Galven Geesien wer hen hoes. Waor Lamert bleven was, weuren ze vort daodelk niet gewaor. (Wordt vervolgd.)

Bij Kon. besluit van 1 Maart is benoemd tot rechter in de Arrondissements-Rechtbank te Zutphen mr. J. L. A. Stolk, thans rechterplaatsvervanger in gemelde Rechtbank, advocaat en procureur te Zutphen. Blijkens een bij het Departement van Buitenlandsche Zaken ontvangen bericht van Harer Majesteits gezant te St. Petersburg, heeft Zijne Excellentie de geheimraad de Martens, aan wien door Zijne Majesteit den Keizer aller Russen was opgedragen scheidsrechterlijk te beslissen in het tnsschen de Regeeringen van Nederland en van Groot-Britannië en Ierland gerezen geschil, in zake de gevangenneming en voorloopige gevangenhouding van den gezagvoerder der »Costa Rica Packet", uitspraak gedaan. Volgens deze zal de Nederlandsche Staat gehouden zijn aan den gezagvoerder, de bemanning en de eigenaren van gemeld vaartuig uit te keeren een totaal bedrag van 8550 £ met de enten sinds 2 November 1891, alsmede te voldoen 250 £ wegens kosten van het geding. (Staats-Gt.) In de vergadering, Zondag te Delft gehouden, van verschillende leden van loges van vrijmetselaren, werd, met groote waardeering van den overleden Prins Frederik, de 100e geboortedag van dien grootmeester nationaal herdacht. In de Louisa-stichting gaf de directeur voor de pleegkinderen een levensbeschrijving van Prins Frederik en wees hun op wat de Prins als grootmeester van de vrijmetselarij voor de stichting heeft gedaan. De zitting van de geneeskundige staatscommissie te Amsterdam, belast met het afnemen der arts-examens, kenmerkte zich jl. Zaterdag door een incident, waarvan nog eenmaal een precedent voorkwam. Eenige jaren geleden namelijk weigerde een candidaat-arts, die door de geneeskundige staatscommissie tot arts zou bevorderd worden, den bij de wet voorgeschreven ambtseed af te leggen, op grond van gemoedsbezwaren. De toenmalige voorzitter der staatscommissie, pref. Stokvis, achtte zich niet gerechtigd den jongen arts het diploma uit te reiken, alvorens den Minister geraadpleegd te hebben. De zitting werd toen geschorst, en eerst nadat de Minister geadviseeerd had »in dit geval den candidaat dispensatie te verleenen, en dat hij met eene belofte kon volstaan", werd hem het diploma uitgereikt. Zaterdag dan weigerde de candidaat de heer Hk. Th. Herman, die aan de eischen van het staatsexamen voor arts had voldaan, eveneens den eed af te leggen, op grond dat hij «atheïst" was. De voorzitter, prof. dr. Korteweg, achtte zich, evenals prof. Stokvis destijds, onbevoegd het diploma uit te reiken. Ook deze hoogleeraar heeft den Minister van Binnenlandsche Zaken om advies gevraagd. Met belangstelling wordt dit advies ingewacht. In de afdeeling Rotterdam van den Zouavenbond hield dr. Schaepman Zondag een filosophischtheologische rede over het Recht. Hij beschouwt het recht, als voortkomend uit God, die alles regelt en ordent in de maatschappij, waardoor vrede en harmonie heerscht. Het recht wordt geëerbiedigd door wetten, welke in overeenstemming zijn met de tien geboden. Onze eeuw heeft de menschelijke willekeur gesteld in plaats van het goddelijk recht. Men heeft in den naam van het nationaliteitsrecht aan Vorsten hun kroon ontnomen, ofschoon het roof- en diefstal is te heeten. Onze eeuw noemt de non-interventie der mogendheden recht, maar dit strijdt tegen de naastenliefde, welke ook de natiën jegens elkander hebben te beoefenen. Het recht van de non-interventie gedoogt dat de Turk zijn leven rekt door het storten van Christenbloed en dat de Paus, beroofd van zijne tijdelijke macht, aan zijn lot wordt overgelaten.

Tegen dit onrecht hebben de Zouaven geprotesteerd door hun leven te willen offeren voor de verdediging van het recht van den Paus. Thans in hun vaderland teruggekeerd, rust op hen de plicht trouw te zijn aan het vaderland door de uitoefening van hun kiesrecht en door verdraagzaam te zijn zelfs ook tegenover hen, die de kreet »Tegen Rome" aanheffen. Tegenover deze kreet moeten de katholieken de leus aanheffen «Voor het Vaderland en voor de dynastie"! Nadat de spreker met daverende toejuiching was begroet en de geestelijke adviseur, de heer IJzerman, hem had dank betuigd werd de vergadering gesloten. De algemeene gecombineerde vergadering van het Landelijk Comité van staatspensionneering met de gedelegeerden uit de plaatselijke comité's en verspreide vereenigingen heeft plaats op Zondag 7 Maart, 's namiddags 1 uur, in het Volksgebouw te Utrecht. Op deze vergadering zal het volgende plan behandeld worden, ten einde voor het vervolg een vasten leiddraad te hebben bij de agitatie voor staatspensioneering. Het Landelijk comité, saamgesteld uit de verschillende Nederlandsche arbeidersvereenigingen van allerlei richting, belast met de taak in haren naam de agitatie tot het verkrijgen van een pensioen van arbeiders en arbeidsters tegen ouderdom en invaliditeit door den Staat, te leiden, wenscht hierbij de volgende eischen op den voorgrond te stellen: le. De Staat is verplicht ieder arbeider(ster) te pensionneeren. 2e. Dit pensioen worde uitsluitend uit de staatskas bekostigd. 3e. Het recht op uitkeering trede in op 5»-jarigen leeftijd. 4e. De uitkeering bedrage minstens 2/3 van het loon, berekend naar het gemiddeld loon dat ter plaatse van den te pensioneeren arbeider(ster) geldend is. De uitkeering mag echter niet onder de f6 bedragen. 5e. In de wet worde duidelijk omschreven, dat onder arbeider(ster) verstaan worden alle mannelijke en vrouwelijke Nederlanders met een inkomen van ten hoogste f 1500. 6e. Bij overlijden van den man vervalt de verzekering aan zijn weduwe en omgekeerd, mits slechts een van beiden pensioen geniet. Men meldt uit Amsterdam aan de iV. Rott. Ort.: De vereeniging «Limburgia" heeft met haar maskarade van gisteravond opnieuw haar ouden roem gehandhaafd. Voor Nurksen en Filistijnen een kermis der ijdelheid, voor al wat tot vreugde gestemd is het feest der onbedwongen vroolijkheid, was weder Limburgia's bal zooals het immer voor deze geweest is, het bal masqué bij uitnemendheid. Zoo men eene aanmerking mocht maken, zou het er eene zijn, die toch juist tevens op het succes wees, en wel deze, dat . het in de groote zaal van het Concertgebouw inderdaad te vol was, althans voor wie was gekomen om te dansen. Maar ook zonder veel gelegenheid daarvoor, wisten de ridders en hunne edelvrouwen, de Chineezen en Hollandsche boerinnen, de gasten uit alle landen en streken der wereld, zich te amuseeren. Onder de kleurige, fraaie en karakteristieke kostuums waren er enkele van gelukkige vinding, een stelletje eieren met zuur, oesters met daarbij behoorende champagne, Amsterdamsche brooddieven met hunne toeters, vertegenwoordigers der eerste Limburgsche bal-masqué transportmaatschappij «Zonder directie", eene propagandiste voor ae Roentchenphotographie en zoo al meer, mitsgaders godinnen uit elk denkbaar godenrijk, de personificatie van een opperbeste sigarensoort, merk «Limburgia" en een wandelend stuk muziek, natuurlijk een ode aan de feestvierende corporatie van het boerenlied. Maar er waren toch onder de warrelende, huppelende menigte enkele beklagenswaardige wezens, de ongelukkige leden der jury, die de taak hadden aanvaard, onder al het schoons en aardigs het schoonste en aardigste te onderscheiden en ter bekroning voor te dragen. In de gister gehouden vergadering van den gemeenteraad van Zwolle hebben de drie wethouders, de heeren Heerkens, Jordens en De Vos van Steenwijk hun ontslag ingediend. In de vergadering van 1 Febr. jl. heeft de Raad met 12 tegen 8 stemmen verworpen het reglement van het burgerlijk armbestuur, 'twelk in de vorige vergadering was behandeld, 't Bleek uit de toelichting dat eenige leden de verantwoordelijkheid niet wilden aanvaarden voor de uitgaven, die door de bepalingen in dat reglement ten laste van de gemeente zouden kunnen komen. Bij gebreke van een burgerlijk armbestuur rust de taak, die anders door zulk een bestuur zou worden uitgeoefend, op B. en W. en het is tegen die opdracht dat de wethouders bezwaar hebben. Naar men verneemt, heeft de 2de luitenant W. H. Sablerolle, van het 1ste reg. inf. te Leeuwarden, zijn eervol ontslag aangevraagd. Gistermorgen te half twaalf is op plechtige wijze aan den wachtmeester der Koninklijke marechaussee te Zwolle, A. Joossen, de zilveren medalje van de orde van Oranje Nassau uitgereikt, hem toegekend wegens zijn optreden bij de bekende Staphorster ongeregeldheden van 8 December jl.

Een 25tal brigadiers en marechaussees uit de verschillende brigades van het district Zwolle stonden te voet op de Turfmarkt opgesteld. De districts-kommandaut, de le-luitenant H. A. Mos, las het Koninklijk besluit voor waarbij aan Joossen de medalje is verleend en hechtte haar daarna op de borst van den wachtmeester. Hij achtte het een geluk en eer hem het eerst na de uitreiking te mogen t'eliciteeren met deze onderscheiding en sprak de hoop uit, dat deze medalje hem een aansporing zou zijn om voort te gaan op den weg van ware, echte plichtsbetrachting. Vervolgens stelden de marechaussees zich in kolonne op en defileerden voorbij den wachtmeester. Gister promoveerde aan de universiteit te Groningen tot doctor in de rechtswetenschap de heer Petrus Hofstede de Groot, geb. te Kampen, na verdediging van: «Stellingen". De heer L. T. Wenniger legde met goed gevolg het candidaats-examen in de wis- en natuurkunde af.

De le luit. J. S. Metz van het le reg. infanterie alhier is op zijn verzoek overgeplaatst bij het 6e regiment van dat wapen en wordt ingedeeld bij de bataljons in garnizoen te Breda. Met ingang van 1 Maart is de sergeant van het le reg. inf. C. Heerius benoemd tot kommies 4de klasse te Vaals (tijd.), prov. Limburg. De benoemde, die alhier in garnizoen was, is reeds naar zijn standplaats vertrokken. Zooals uit achterstaande advertentie blijkt, is de muziek- en reciteervereeniging «Advendo" alhier bij genoegzame deelname voornemens in den loop dezer maand in het café «Drenthina" van den heer A. C. Wolthekker een Bal-Masqué te organiseeren. Daaraan zullen een drietal prijzen zijn verbonden, welke door een te benoemen jury aan de mooiste maskers zullen worden toegekend. De aangifte tot mededinging, zoowel voor dames als heeren, kan tot 10 Maart geschieden bij den heer A. C. Wolthekker, alwaar een lijst ter inteekening is nedergelegd. De Staatscourant van 28 Febr./l Maart bevat de statuten van de «Dorps-Landbouwvereeniging" te Havelte, tot bevordering der practische ontwikkeling van den landbouw door het lezen van tijdschriften, het aankoopen van zaaizaden, veevoeder, meststoffen en landbouwwerktuigen. Men schrijft ons: Door het bestuur is besloten, dat het Noordelijk Zondagschool-Zendingsfeest, waarheen uit Drenthe en Groningen zich duizenden begeven, ook dit jaar zal plaats hebben öf te Zuidlaren öf op het landgoed «Voorveld" van den heer Meddens te Harendermolen. Reeds zijn door het bestuur zeven sprekers uitgenoodigd; van deze heeft de bekende redenaar, de heer van der Valk, de uitnoodiging reeds aangenomen. Gisteren bevond zich de commissie te Zuidlaren om een locaal onderzoek in te stellen. Men schrijft ons uit Groningen: Bij de heden gehoudene keuring van dekhengsten, vanwege de Vereeniging het Groninger Paardenstamboek, is de eerste prijs, f300, toegekend aan »Cicero II" van den heer J. Tichelaar te Loppersum; de tweede prijs, f 200, aan «Addi" van den heer K. F. Wiersum te Groningen; de derde prijs, f 100, aan «Zeus" van den heer E. E. Buseman te Scheemda. Een onderhoudsbijdrage van f 250 aan «Admiraal" van den heer B. Ridder te Harkstede. Men schrijft ons uit Leeuwarden, d.d. 1 Maart: Mej. M. Jungius van Scheveningen hield hier hedenavond eene interessante lezing over eene in 1898 te Amsterdam of 'sHage te houden tentoonstelling, eenigszins ingericht als een congres, van vrouwenarbeid op allerlei gebied. Het doel is eene onafhankelijke positie voor elke vrouw, door haar arbeidsveld te verruimen. Het is niet een strijd tegen den man, maar vóór de vrouw, en als gevolg daarvan voor de geheele menschheid. De werkzaamheden voor deze tentoonstelling zullen zooveel mogelijk door vrouwen worden verricht. Eenige dames stelden zich beschikbaar om als comité te trachten de zaak hier verder te bevorderen. Hedenmiddag was te 12 uur te Assen : de barometerstand 754 m.M. 8 uur de thermometerstand 37 gr. F. 12 uur de thermometerstand 37 gr. F. _ Hoogeveen, 2 Maart. De commissie, die zich onlangs hier vormde tot leniging van den nood der armen in dezen langen, strengen winter, heeft haar bedeelingswerk nu gedurende 3 weken voortgezet. Van de ingezamelde gelden, ten bedrage van f 1038, is in dien tijd voor f 775 in eetwaren, brandstof, kleeding en dekking omgezet, hetgeen aan tal van behoeftige gezinnen en personen is uitgereikt. Hierbij moeten nog worden gevoegd de aan de commissie verstrekte levensmiddelen, voor eene waarde van pl. m. f 160. Daar, waar het noodig blijkt te zijn, zet de commissie hare taak verder voort.

Hoogeveen, 1 Maart. Zaterdagavond trad de heer mr. Smeenge in de Werkl.vereeniging alhier op met een rede over het pensionneeren T an arbeiders. Gelijk men weet is de.heer Smeenge sedert 1894 lid van de staatscommissie, die tot taak heeft, dit vraagstuk te onderzoeken en daaromtrent rapport aan de Kamer te doen; zoo iemand, dan is hij dus bevoegd daarover te spreken. Vóór de spr. tot zijn eigenlijk onderwerp kwam, verklaarde hij met genoegen de uitnoodiging van hst bestuur der Werkl.vereeniging te hebben aanvaard, omdat het te behandelen onderwerp is van groot actueel belang en wellicht een van de eerste vraagstukken, waarop de nieuwe Kamer in den vorm van een wet het antwoord zal moeten geven. Maar daarom ook, nu wij aan den vooravond der verkiezingen staan, een van die onderwerpen, waaromtrent de kiezers dienen te worden voorgelicht, zoo veelzijdig mogelijk, opdat ze weten wat ze doen, als ze straksmede te beslissen hebben over de richting waarin gestuurd zal worden. Men verwachte echter van spr. niet meer dan hij geven kan en mag; uit hetgeen spr. dezen avond zal zeggen, te willen afleiden, hoe een komend wetsontwerp er zal uitzien (zooals dat bij de aankondiging in de Hoogev. Ort. was gezegd), zou tot teleurstelling leiden. Spr. had zich ten taak gesteld de volgende drie stellingen te bewijzen, en hij deed dat in een gloedvolle improvisatie, die bijna twee uren in beslag nam. 1. Het pensionneren van arbeiders is wenschelijk niet alleen maar noodzakelijk; 2. indien men wil dat er iets van komt, dan moet dat zoo spoedig mogelijk plaats hebben, en 3. het is niet alleen een zaak van belang voor de direct betrokkenen, maar het is een staatsbelang in vollen omvang. Het is niet ons plan den spr. op den voet te volgen, waar hij bovenstaande punten met voorbeelden uit het dagelij ksch leven toelicht en hier en daar op treffende wijze blijk geeft, het volksleven te kennen. "Wij bepalen ons dus tot enkele grepen. Het pensionneeren is een onderdeel van de assurantie, die als alle verzekeringen bedoelt: de slagen die het lot toebrengt te verzachten en de geleden schade te dekken uit de gemeenschappelijke kas. De oudste vorm van verzekering is die tegen brand, zeeschade, later veeziekte en hagelslag. En daa 1 de mensch, de arbeider, in zijn arbeidskracht een kapitaal vertegenwoordigt, zoo zocht men zich ook tegen het verlies daarvan te waarborgen en ontstonden ziekenfondsen en verzekeringen tegen invaliditeit en ouderdom; een der jongste vormen is_ de assurantie tegen werkeloosheid. Op allerlei wijze kan men zich verzekeren en velen, in zoogenaamd gegoede klassen, maken daarvan gebruik ; voor den arbeider evenwel is, behalve de ziekenen begrafenisbus, niets meer bereikbaar, omdat hij de centen, zij het dan ook weinige, als weekpremie niet kan missen. Bij de particuliere maatschappijen kan de arbeider niet teiecht, omdat daarbij het maken van winst op den voorgrond staat, maar zelfs bij het Nederl. Werkliedenfonds, waar zelfs geen administratiekosten in rekening worden gebracht, en wier tarieven als voorbeeld van het bepaald noodige kunnen dienen, is de premie ora een eenigszins beteekenend bedrag zich te_verzekeren, te hoog; tenzij men op zeer jeugdigen leeftijd zou kunnen aanvangen. Maar behalve dat het door jeugdige personen verdiende loon noodig tot steun voor het gezin der ouders_ moet gebruikt worden, is ook die leeftijd weinig bedeeld met den ernst, de wilskracht en volharding die noodig is om voor zoo'n ver gewaande toekomst te zorgen. En toch moet er een einde komen aan de toestanden zoo we die kennen, waarbij hij (en zij) die zijn krachten in dienst van anderen heeft verbruikt, door den goeden, patroon zoo lang mogelijk aan den arbeid wordt gehouden, ook al kan hij niet meer het ontvangen loon verdienen, maar door den anderen wordt geschoven op de schouders van kinderen of familieleden, die het zelf ook al niet te ruim hebben, of hij krijgt plaats in het armhuis, waar hij ja, voor honger en koude is gevrijwaard, en bij gebrek aan beter, ten minste leven kan, maar welk leven zoo gebukt gaat onder het gemis van vrijheid, dat het verbittert en wegkwijnt. Toestanden die liefst geen dag langer moeten duren. Verzekering is een staatsbelang, want bijna elke kring heeft er belang bij, dat de oude arbeider niet meer armlastig zij, dat de kleine baas zich een klein inkomen voor den ouden dag heeft gereserveerd, ja, zelfs op politie en justitie zal daardoor bezuinigd kunnen worden, want armoede noopt vaak tot overtreding. Sprekers denkbeelden zijn: men moet niet te veel in eens willen tot stand brengen, maar beginnen met de verzekering van loontrekkende personen, zoowel mannen als vrouwen, tegen invaliditeit en tegen de gevolgen van den ouden dag. De eerste wordt gebracht ten laste van het bedrijf, de ondernemer betaalt de premie. De tweede wordt betaald door den arbeider, door den patroon en door den Staat te zamen. Vóór alles is noodig dat de zaak bij de wet geregeld wordt, daar alleen door dwang de lasten gelijkmatig door allen gedragen worden. En gelukkig zijn onze staatkundige partijen het daarover eens (getuige het rapport van den E. K. Volksbond) dat er alleen bij staatsdwang iets van de zaak kan komen. Spr. zou er niet tegen opzien den Staat een vrij belangrijk deel te laten bijpassen, omdat de Staat groot belang heeft bij, wat men gerust kan noemen de «oplossing van een deel der sociale kwestie", al wil spr. gaarne erkennen dat het loon eigenlijk zoo moest zijn dat de arbeider zich zelf een pensioen kon verzekereti. Zoo zal op hulp van den Staat gerekend moeten worden, bij gedwongen werkloosheid in het tijdperk van overgang en wellicht nog in andere gevallen. Na uiteenzetting van de voornaamste punten van het Duitsche stelsel, waarbij spr. toonde studie van de zaak gemaakt te hebben, eindigde de heer Smeenge zijn toespraak, die door liet aandachtig luisterend gehoor met instemming was gevolgd en ons de overtuiging schonk dat de zaak tot stand zal komen; wij hopen, spoedig. Van de gelegenheid om vragen te doen en opmerkingen te maken, werd door een drietal heeren gebruik gemaakt. De heer Beukema, die meende dat de spr. het sparen niet genoeg op den voorgrond had geplaatst en vroeg of het al bijdragen van den Staat, op den duur niet zoude leiden tot een staats-bankroet; de heer Bolt, die voorzag, dat, als de patroon voor verzekering moet bijpassen, er werkgevers zullen zijn, die dan het loon met zoo'n bedrag zullen verminderen, en de heer Wielinga, die, in verband met wat de spreker voor twee jaar in een openbare vergadering had gezegd over het opvoeren van den levensstand bij de arbeiders, vroeg of dat soms iets goeds was en of het wel goed zoude wezen dat de Staat de premie voor pensioen-verzekering suppleerde voor hen, die werkloos waren door eigen schuld? De heer Smeenge, de debaters beantwoordende, zeide aan den heer Be.ukema, dat hij sparen wèl een deugd achtte en het bij hen, over wie

hij iets had te zeggen, zooveel mogelijk aanmoedigde ; dat een arbeider, die zich verzekert, letterlijk spaart. Wat de vrees voor een Staatsbankroet betreft, als spr. er niét tegen 'opziet den Staat voor de pensionneering aan te spreken, zou hij ook niet aarzelen de bron aan te wijzen waar dat geld kon worden gevonden. Van de millioenen aan den Moloch (het militairisme) geofferd, zou hij er gerust een tiental voor dit nuttige _ doel durven creëeren; en voorts de successie in de zijliniën kon gerust daarvoor worden aangesproken zonder vrees voor een Staatsbankroet. Aan _ den heer Bolt de verzekering, dat zoo het misbruik, door hem gevreesd, zich mocht voordoen, de wet op het minimum-loon en den maximalen arbeidsdag daar wel een eind aan zoude maken; (arbeidcontract en kamers van arbeid zullen hier werk vinden.) Eindelijk aan den heer Wielinga (na een sarcastische opmerking over de woorden van voor twee jaar): ja, het opvoeren, verhoogen van den levensstand is ook voor den arbeider geen ondeugd als hij zijn kinderen daarvan een betere opvoeding geeft en op andere wijze voor de zijnen beter kan zorgen, dan kan dat niet anders dan worden goedgekeurd. Het betalen der premie_ bij werkloosheid door den Staat; spr. heeft inderdaad reserves genoeg gemaakt en alleen maar gesproken van gevallen die zich konden voordoen. Maar spr. wil wel verder gaan, en ja, ook hen, die door eigen schuld werkloos waren, voor het verlies van hun pensioen vrijwaren; die nog gelooft aan de zedelijke verbetering van een mensch, ook al heeft hij in een onbewaakt oogenblik eens een dwaasheid gedaan, zal tegen deze hulp geen gegrond bezwaar kunnen inbrengen. Te ruim 11 uur sloot de secr. der vereen, met een woord van dank aan spreker en debaters de vergadering. Meppel, 1 Maart. Ofschoon de verzending van rundvee de vorige week vrij wat had te beduiden, was de handel toch niet vlugger. Ook in de prijzen kwam geen verandering. Vette varkens werden de vorige week in ons land ingevoerd uit Frankrijk, wat tot gevolg had, dat de prijzen 2 cent per K.G. daalden. Drachtige varkens bleven gevraagd. Ook naar Londensche en jonge biggen — deze voor de beste ruim f 1 de week — was de vraag groot tot hooge prijzen. De voorraad zoowel van drachtige varkens als van biggen is echter klein. Men besteedde voor; f 0.52 a f 0.G0 - 95 a - 110, - 115 a - 150, - 95 a - 120, - 100 a - 125, - 85 a - 75 a - 65 a - 30 a - 40 a - 0.36 a - 22 a - 30 a 6 a per kilo, 90, 110, 80, 65, 80, 0.40 35, 58, 14. per kilo, Koeien, vette, » guste, » neurende, » melk, vaarzen, neurende, » guste, pinkvaarzen, neurende » guste pinken stieren vette varkens magere dito drachtige dito biggen Per spoor werden de vorige week van hier verzonden 86 stuks rundvee, 45 drachtige varkens, 240 Londensche biggen en 210 jonge dito. Duni'ze, 1 Maart. Totnogtoe werd alle melk van de zuivelfabriek hier ontroomd. Met 1 Mei a.s. komt daarin, naar men ons mededeelt, verandering. Eene der centrifuge's nl. zal van Duurze naar Eleveld verplaatst worden. Een beurtwagen vervoert dan de room naar de fabriek. Eelde, 1 Maart. Het kiezerskorps is in deze gemeente door de nieuwe kieswet aanmerkelijk grooter geworden. Onder de oude wet bedroeg het aantal 97, terwijl het nu tot ongeveer 300 is gestegen. Wanneer allen, die dit burgerrecht hebben verkregen, hun plicht vervullen, zal het in den aanstaanden zomer bij de verkiezing vrij wat drukte aan het stembureau geven. Havelte, 28 Febr. Gisteravond gaf de rederijkerskamer «Ontwikkeling" alhier hare tweede voorstelling in dit seizoen. Opgevoerd werden: »Het lied van moeder", drama in drie bedrijven, benevens; »Kort van memorie" en »Weg met de emancipatie". Alle drie stukken liepen goed van stapel en vielen blijkbaar zeer in den smaak van het publiek. Als toegift gaven de dames Lubberink nog eene korte samenspraak tusschen een drietal Staphorsters, moeder, dochter en aanstaande schoonzoon, zoo kluchtig en koddig weergegeven, dat in de zaal telkens een daverend gelach opging. Alle plaatsen waren bezet, de zaal was eivol, geheel in tegenstelling met den vorigen avond, toen er bitter weinig publiek was. Men scheen gisteravond eens duidelijk te willen toonen door een groote opkomst, dat de thuisblijvers van den vorigen avond ongelijk hadden. Kolderveen , 1 Maart. Naar wij vernemen zal dr. Moulijn zich binnen eenige dagen hier als geneesheer vestigen. Ruinen, 1 Maart. Eene zaak, die voor deze plaats met zijne derrygronden van groot belang is, is die van de ontginning dier derrygronden tot bouw- en daarna tot verbeterde groenlanden. Behalve de kunstbemesting speelt hierbij ook het zand, op het veen gebracht, eene voorname rol. Men heeft dit aangebracht tot eene hoeveelheid van 45 tot 60 kruiwagens vol, gelijkstaande met 33 tot 45 H.L. per are, waarbij gebleken is, dat de grootste hoeveelheid bij gelijke bemesting de hoogste opbrengsten levert. Dat er aan die bewerking veel gedaan wordt, blijkt hieruit, dat door den heer A. Oving bij een stuk land meer dan 10.000 H.L. zand zijn gegraven, hetwelk zeer diep onder het veen wordt weggehaald, en waardoor dus veel werk kan worden verschaft. De bewerking van de perceelen, voor die ontginning bestemd, wordt thans met kracht voortgezet. Frederiksoord, 1 Maart. Volgens den regenmeter is alhier in de afgeloopen maand 15 m.m. regen- en sneeuwwater gevallen. De maand Februari 1896 gaf ook 15 m.m. Van af 1873 tot 1897 is in de Februari-maand gemiddeld 38 m.m. water gevallen.