Provinciale Drentsche en Asser courant

Bij de door het Staatsgerechtshof te Warschau voortgezette behandeling van het proces-Czechowitz heeft als eerste der aanklagers het lid van den Sejm, Liebermann, het woord gevoerd, daarbij o.m. zijn verontwaardiging uitend over het feit, dat Czechowicz een bedrag van acht millioen zloty uit de staatskas ten behoeve van de verkiezingspropaganda had besteed. Is ooit ter wereld zoo iets voorgekomen, vroeg hij, dat een minister acht millioen uit de kas neemt, en weigert rekenschap te geven, omdat hij den eisch om rekenschap te geven een beleediging acht ? Liebermann besloot met een beroep op de rechters, om slechts volgens hun geweten te oordeelen en vast te stellen of niet elke burger, al is hij de grootste van Polen, zich aan de wet heeft te onderwerpen.

De Fransche Kamer heeft de ontwerpmotiê van Franklin Bouillon, welke zich ln een door de financisele commissie, ingevolge den wensch der regeering minder categorischen vorm uitspreekt ten gunste van het openen van nieuwe onderhandelingen met de Vereenigde Staten over het verschuiven van den betalingstermijn van 1 Augustus, aangenomen.

Te München heeft Dr. Schacht, de president der Duitsche Rijksbank gezegd,, dat het er voor Duitschland op aan komt te weten, of het plan-Young Duitschland nader bij den politieken en economischen vrede brengt, dien het onvoorwaardelijk behoeft en dat het plan-Young öf een instrument voor den vrede öf absoluut niets zal blijken te zijn,

Uit Santiago in Chili wordt gemeld, dat op een kopermijn, een ernrstige ontploffing heeft plaats gehad, waarbij, voor zoover tot nu toe bekend ongeveer 200 personen, meest mijnwerkers, om het leven zijn gekomen. Het geheele kamp der mijnwerkers is in de lucht gevlogen.

De rijke Amerikaansche industrieel Edward Filene heeft een gift van 25.000 dollar geschonken aan het Internationaal Arbeidsbureau voor een onderzoek naar de loonen en de levenskosten ln alle landen. Over het resultaat van het onderzoek moet een rapport worden opgesteld.

Als gij oordeelt, blij/ kalm ; toornige rechters vellen onbillijke vonnissen.

Aan de Oxford University zijn, zoo wordt uit Londen gemeld, tot doctor honoris causa benoemd verschillende doorluchte buitenlanders o.a. Markies de Merry Del Val, de Spaansche ambassadeur, generaal Dawes Amerikaansch ambassadeur en Hamed Mahmoud Pascha, eerste minister van Egypte. Kellogg en Maarschalk Lyautey, wien men eveneens den eeretitel toegedacht had konden niet aanwezig zijn. Professor Adolf Weismann uit Berlijn is tot doctor honoris causa in de biologie benoemd. Dit is sinds den oorlog de eerste maal, dat de genoemde universiteit aan een Duitscher een dergelijk eerbetoon te beurt heeft laten vallen.

Het Verdrag van Versailles.. Gisteren was het lien jaar geleden, dat ln de Spiegelzaal te Versailles het Vredesverdrag werd geteekend, waarmee de wereldoorlog beëindigd werd. Juist vijf jaar na den aanslag te Serajewo, werd op de plek waar in 1871 het Duitsche Keizerrijk was uitgeroepen, op den 28sten Juni 1919 het befaamde verdrag geteekend. De zitting waarin dit geschiedde, werd gepresideerd door Clémencau. Links van hem zat nu wijlen Woodrow Wilson, rechts Lloyd George. En het was Hermann Müller, de tegenwoordige Rijkskanselier in Duitschland, die vcor het oude keizerrijk zijn naam zette onder een overeenkomst, die eigenlijk geen overeenkomst, maar een afgedwongen zaak was. De voornaamste bepalingen van het Vredesverdrag van Versailles zijn d* volgende: le. Elzas Lotharingen komt aan Frankrijk ; 2e. Posen en West-Pruisen worden Poolsch bezit met uitzondering van Dantzig, dat een vrijstaat wordt; 3e. in Sleeswijk, Silezië, Eupen en Malmédy zullen volksstemmingen worden gehouden. Daardoor heeft België de beide laatstgenoemde streken gekregen, terwijl het Noorden van Sleeswijk aan Denemarken en het Z.O. van Silezië aan Polen is gekomen ; 4e. het Saargebied zal gedurende vijftien jaren bestuurd worden door den Volkenbond, waarna een plebesciet beslissen zal bij welken staat de bevolking zich wil aansluiten. De kolenmijnen worden eigendom van den Franschen staat; 5e. Duitschland staat alle kolonies af, welke door de geallieerden als mandatarissen van den Volkenbond bestuurd zullen worden. Engeland kreeg het bestuur over Duitsch Zuid-West en het voornaamste deel van Duitsch Oost-Afrika; Frankrijk over het grootste deel van Kameroen en Togo, Japan en Australië over de koloniën ln het Oosten ; 6e. Duitschland moet door betalingen in geld en in natura de aangerichte schade vergoeden. Later is deze schadeloosstelling bepaald op 132 milliard goudmarken en na veel moeilijkheden in 1924 geregeld door het plan Dawes ; 7e. de sterkten van leger en vloot worden vastgesteld, het leger op hoogstenes 100.000 man. Verschillende versterkingen moeten geslecht worden, b.v. langs den Rijn en op Helgoland ; 8e. de Duitsche handelsvloot moet als vergoeding voor de getorpedeerde schepen uitgeleverd worden ; 9e. als waarborg voor de juiste uitvoering van de vredesbepalingen wordt de linkerRijnoever met de drie bruggehoofden bij Keulen, Coblenz en Mainz door geallieerde troepen bezet. De kosten van de bezetting komen ten laste van Duitschland. Deze. streken zuilen voor een deel na 5, voor een ander deel na 10 en voor het laatste deel na 15 jaar ontruimd worden, indien volgens de ingestelde commissie van herstel, de vredesbepalingen voldoende zijn nageleefd. Uit deze bepalingen blijkt duidelijk, dat hier geen sprake van een overeenkomst kan zijn, omdat het ae bedoeling der overwinnaars van den grooten oorlog geweest ls, hiermee Duitschland niet alleen militair, maar ook economisch machteloos te maken. De Schuldleugen. Geen wonder, dat in de proclamatie, die President Hindenburg tot het Duitsche volk richtte in verband met dezen tienden verjaardag van het vredesverdrag van Versailles en welke proclamatie door alle ministers was onderteeKend, gezegd werd dat deze herdenkingsdag voor het Duitsche volk een dag van rouw was. Deze woorden geven volkomen weer, met welke gevoelens het heele Duitsche volk staat tegenover de artikelen van het verdrag, die het tien jaar terug verplicht was te onderteekenen. Vooral blijft het fel gekant tegen den z.g. „schuldleugen", de verklaring, waartoe Duitschland geprest is, dat alle schuld aan den oorlog op het Duitsche volk neerkomt. (Art. 231 van het Verdrag van Versailles). En geen wonder dan ook, dat in Duitschland de beweging steeds sterker wordt, om van den druk, welke die verklaring op de schouders van het Duitsche volk legt, bevrijd te worden. Zoo heeft het bestuur van den „Deutschen Reichskriegerbund „Kyffh&usser"

o.a. een brief tot de rijksregeering gericht, waarin wordt medegedeeld, dat de bond zich tot taak heeft gesteld in het jaar 1929, den lOen verjaardag van het verdrag van Versailles, het Duitsche volk op te roepen tot een stelselmatigen en krachtigen strijd tegen de „oorlogsschuldleuzen" en waarin de bond namens zijn drie millieen leden een beroep doet op de medewerking van de regeering in dezen. Verschillende partijen hebben bovendien allentwege oproepen gepubliceerd, waarin dc massa's opgewekt werden tot den strijd tegen de schuldleuzen. De democraten schrijven in een dergelijken oproep o.m.: „Wel weten wij, dat het Verdrag van Versailles niet op den schuldleugen berust, maar op het feit, dat wij den oorlog verloren hebben. Het is een dwaling te-meènen, dat het Verdrag uiteenvalt als de wereld overtuigd is van de onwaarheid van artikel 231. Toch moet deze strijd gevoerd worden." En, niettegenstaande het verbod van betoogingen, zijn die toch nog gehouden o.a. in Keulen op het plein vóór den Dom, waar de demonstratie ingeluid werd door het imposante gebeier van de Domklokken. De samenkomst, die in de open lucht door verschillende partijen was georganiseerd, werd door tienduizenden bijgewoond. Een artikel van Stresemann. Over het Verdrag van Versailles publiceert de Neue Prager Presse een artikel van de hand van den Duitschen minister van buitenlandsche zaken, Dr. Stresemann, waarin deze o.m. zegt, dat in 1918 het Duitsche leger ineenstortte, het de wapenen niet onvoorwaardelijk heeft neergelegd. De veertien punten van Wilson zouden den grondslag vormen voor het komende vredesverdrag, zoo zegt Stresemann, doch het Verdrag van Versailles heeft zeer weinig met deze veertien punten gemeen en is zoowel wat zijn materieelen inhoud betreft als in zijn politieke strekking integendeel zeer ver van Wilsons veertien punten verwijderd. Als men zich nog herinnert, hoe den Duitschers bij de eerste lezing van het Verdrag van Versailles het bloed in de aderen stolde, dan mag men zeggen, dat men thans het groote doel, dat men bij het einde van den oorlog hoopte te bereiken, nader is gekomen. Stresemann somt dan verder de moeilijkheden op, waarmede het Duitsche volk en de Duitsche staat in de afgeloopen tien jaar te kampen hebben gehad, en wijst er verder op, dat Duitschland geen enkele moeilijkheid heeft gevreesd, om het vredeswerk en de verzoening der volkeren te bevorderen. Het artikel herinnert in verband hiermede aan Duitschlands intrede in den Volkenbond en aan Locarno. De belofte, dat de andere staten geleidelijk zouden gaan ontwapenen, is niet nagekomen, zoodat Duitschland thans als ont wapende mogendheid temidden van tot de tanden gewapende staten ligt. En het feit, dat nog steeds vreemde troepen op Duitschen bodem staan, kan het Duitsche volk moeilijk in overeenstemming brengen met de woorden des vredes die gesproken worden. # Ten opzichte van de schuldkwestie zegt Stresemann, dat zoowel wijlen president Ebert als president von Hindenburg van meening was (en is), dat Duitschland slechts ten oorlog is gegaan om zijn grenzen te verdedigen, welke meening alle Duitschers deelen. Als een onpartijdig scheidsrechter een andere uitspraak doet, dan zal men daarvoor het hoofd moeten bulgen. Maar de uitspraak van betrokken partijen, die rechter zijn in hun eigen zaak, zal Duitschland moeten afwijzen, aldus Stresemann. Tot nog toe zijn de Geallieerden niet bereid geweest om de kwestie der schuld aan het ontstaan van den oorlog voor het oog der wereld aan een onpartijdige rechtbank voor te leggen. Een commissie van onderzoek uit den Duitschen Rijksdag heeft de Duitsche archieven uit den oorlogstijd nagegaan en een onderzoek ingesteld naar de handelingen der Duitsche troepen tijdens den oorlog en Duitschland heeft daarmede bewezen, dat het niets te verbergen heeft. Als thans op den tienden verjaardag van het Verdrag van Versailles één wensch levendig is, zoo besluit de minister, dan is het het verlangen om de misverstanden, die er tusschen de volkeren nog bestaan op te ruimen, opdat zij nieuwe wegen kunnen inslaan naar een beter leven en een betere gemeenscha».

Het vliegtuig „Southern Cross" is Donderdag uit Derby (N.-W. Australië) te Singapore aangekomen, waardoor de tweede étappe van de vlucht naar Engeland is afgelegd. Dea avonds hebben de vliegers hun tocht weer voortgezet. Nabij Hagenau in den Elzas ls een militair vliegtuig gevallen. Het toestel is verbrand en de vlieger gedood. De Itallaansche en Spaansche watervliegtuigen zijn, nu het zoeken naar de Numancla geen resultaat heeft opgeleverd, naar hun stations teruggekeerd. Een Engelsch vlieger-luitenant vergezelde in zijn eigen toestel drie Fransche vliegtuigen van Basra naar Bagdad. Onderweg moest hij een noodlanding doen, waarbij hij werd gedood. De man van de Britsche luchtmacht, die hij bij zich had, kreeg ernstige kwetsuren. Uit Beachhaven ln den staat New Jersey wordt gemeld, dat daar een passagiersvliegtuig in het water is gevallen. Er waren drie dooden en twee gewonden. Kapitein Franks Hawks heeft ln recordtijd den afstand New York(stad)—Los Angelos gevlogen. Hij deed er 19 uur, 10 min. en 18 sec. over. Het bestaande record werd met niet minder dan vijf uur geklopt.

Het Tweede Kamerlid Chr. van den Heuvel is Donderdag bij een auto-ongeluk in de Haarlemmermeer gewond. Hij bekwam een bloeduitstorting in een zijner armen en moest per auto naar zijne woning te Heemstede worden vervoerd. ARMENWET EN WERKLOOSHEID. Minister Kan heeft Donderdagmorgen in een der zalen van zijn departement geïnstalleerd, dc dezer dagen ingestelde commissie-Armenwet, welke advies zal uitbrengen over de vraag of het gewescht is, dat valide arbeiders, al dan niet tegen werkloosheid verzekerd, in geval van werkloosheid en indien behoefte aan steun bestaat, op andere wijze door de overheid worden tegemoet gekomen dan in de Armen wet is voorzien. Wordt deze vraag bevestigend beantwoord, dan moet de commissie de daartoe vereischte voorstellen doen. De voorzitter der commissie, de heer C. Zaalberg, directeur-generaal van den arbeid, heeft de rede van den minister beantwoord. PERSONEEL ONTSLAGEN. Aan zestig bij Frank Rijsdijk's Industrieele Onderneming te Hendrik-Ido-Ambacht werkzame arbeiders zal heden ontslag worden aangezegd door gebrek aan werk. Het wordt niet onmogelijk geacht, dat deze omstandigheid nog tot verdere personeelsinkrimping aanleiding zal geven. UITGIFTE ZUIDERZEEGRONDEN. Eenigen tijd geleden werd bij beschikking van den Minister van Waterstaat een commissie ingesteld, aan welke werd opgedragen een onderzoek in te stellen naar de beste wijze, waarop de door de uitvoering der Zuiderzeewerken te verkrijgen gronden zullen kunnen worden uitgegeven. Deze commissie is zoo goed als met haar arbeid gereed gekomen en werkt met voortvarendheid aan haar rapport, dat aan den Minister zal worden uitgebracht. Naar „De Telegraaf" verneemt, zal de commissie in dit rapport den Minister adviseeren, om voorloopig de drooggelegde gronden niet te verkoopen, daarmede in elk geval te wachten totdat deze gronden voor bebouwing volkomen geschikt gemaakt zijn en ze tot dien tijd in eigen exploitatie te nemen.

DE DRACHTSTER ERFENISKWESTIE. Naar de „Leeuwarder Courant" verneemt, is tusschen de procedeerende partijen om de erfenis van wijlen T. Dijkstra, in 1921 te Drachten overleden, een dading tot stand gekomen. De erflaatster had in 1913 een testament gemaakt, waarbij een viertal corporaties te Drachten tot eenige erfgenamen werden benoemd van haar aanzienlijk vermogen, dat, na aftrek der successierechten, ongeveer f 60.000 bedroeg. Eenige der wettige erfgenamen hebben daarop bij de Rechtbank te Heerenveen een vordering ingediend tegen de corporaties, welke vordering, gegrond op de bewering, dat de erflaatster niet in het bezit was harer verstandelijke vermogens, strekte tot nietigverklaring van het testament. De Rechtbank te Leeuwardeen, die met de berechting belast was na de opheffing der Rechtbank te Heerenveen, benoemde, na het hooren van eenige getuigen, een drietal deskundigen om haar voor te lichten over de vraag, of de erflaatster, toen zij haar testament maakte, daartoe in staat was en de deskundigen kwamen tot de conclusie, dat ze lijdende was aan dementia praecox, wat afgeleid werd uit verschillende feiten, n.I. dat zij de laatste tientallen jaren, althans overdag, nimmer haar woning verliet, dat huis, hof en kleeding slordig en onverzorgd waren en dat zij zich zonderling gedragen had bij de ziekte van een overleden broer en den dood van haar vader. In hooger beroep werden van weerszijden eenige tientallen getuigen gehoord, wier verklaringen onderling sterk afweken, waarom dan ook tegen vijf hunner en vervolging wegens meineed werd'ingesteld, welke vervolging eindigde met vrijspraak, eerst door de Rechtbank, daarna door het Hof. Ook bij deze behandeling werden een groot aantal getuigen (50 a 60) gehoord, wier verklaringen eveneens onderling sterk afweken. Wel was ongeveer de unanieme overtuiging, dat de erflaatster eerder pienter was dan achterlijk en dat zij zeer goed op de hoogte was van haar financiën. Na de uitvoerige pleidooien, door Mr. J. W. Tijsma te Leeuwarden, voor de corporaties en Mr. J. de Vrieze te Amsterdam, voor de erfgenamen gehouden, nam de procureurgeneraal bij het Hof conclusie en adviseerde o.m. omdat de deskundigen hun oordeel hadden gebaseerd op onjuist gebleken feiten, tot benoeming van nieuwe deskundigen. Het Hof heeft daarna in twee comparities getracht partijen tot een minnelijke oplossing te brengen en naar aanleiding daarvan is thans een dading getroffen. Deze dading houdt in,

dat de wettige erfgenamen f 17,300 ontvangen en elke partij haar eigen proceskosten draagt. Deze zaak, die in en rondom Drachten heel wat gemoederen in beweging heeft gebracht, is dus thans geëindigd en de rust kan in Drachten terugkeeren. NEDERLANDSCHE AANNEMERSBOND. In de voortgezette vergadering van den Nederlandschen Aannemersbond te Deventèr, werd een rede gehouden door Mr. J. Huges, secretaris van de Kamer van Koophandel te Arnhem, over het incasseeren van kleine vorderingen. Spr. wees op het door de Kamer van Koophandel te Arnhem ontworpen wetsontwerp, dat zij der Regeering aanbood. Het ontwerp bedoelt verkrijging van een zeer korte procedure tot inning van bedragen beneden f200. De schuldeischer heeft eenvoudig een formulier in te vullen, dat door den kantonrechter gestuurd wordt aan den schuldenaar, met de vraag, of er bezwaar bestaat tegen betaling. De schuldenaar kan binnen 14 dagen reclameeren. Blijft die reclame uit, dan geeft de kantonrechter een uitvoerbaar vonnis. Zoo krijgt de schuldeischer binnen 14 dagen in handen een bevelschrift van betaling tegenover den schuldenaar. Tot dusver gaf de Regeering geen antwoord op het verzoek der Kamer en zij meent, dat het werk, door haar geëntameerd, meer belangstelling der Regeering waard is. Het hoofdbestuur stelde vervolgens voor, in de bondsstatuten op te nemen, dat ook een burgerlijke maatschappij of handelsvennnootschap gewoon lid kan zijn van den Bond en dat als zoodanig de vennooten of directeuren tevens aansprakelijk zijn voor de door hen in privé verrichte handelingen of gepleegde verzuimen, in strijd met de z.g.n. bindende besluiten. De bedoeling is te voorkomen, dat directeuren en vennooten in privé bindende besluiten zouden overtreden, terwijl ook mogelijk is dat vennootschappen die overtredingen begaan. Maatregelen worden genomen,^ dat uit het voorgestelde geen dubbel lidmaatschap volgt. Het voorstel werd met algemeene stemmen aangenomen. De afdeeling Enschede stelde voor, dat besluiten, door een der afdeelingen van den N. A. B. genomen en door het hoofdbestuur goedgekeurd, ter plaatse, waar dat besluit genomen is, door alle leden van den N. A. B. worden geëerbiedigd. Op voorstel van het hoofdbestuur werd afwijzend beschikt. Enschede had het gedane voorstel tenslotte ingetrokken. Vlaardingen stelde voor, te besluiten, aan het hoofdbestuur op te dragen, middelen te beramen tot opneming van de Landelijke Collectieve Arbeidsovereenkomst voor de Bouwbedrijven of soortgelijke regeling in alle overheids- en andere bestekken. Het hoofdbestuur ontried de aanneming hiervan. De vergadering ging er mede accoord, dat het nieuwe voorstel-Vlaardingen niet nader wordt overwogen, omdat de N. A. B. de bepalingen der arbeidsvoorwaarden moet overlaten aan de patroonsbonden. Vlaardingen trok daarop zijn voorstel in. De vergadering werd hierna gesloten, nadat besloten was het volgende jaar te Maastricht te vergaderen. KINDERLIJKJE GEVONDEN. In de W.C. van een perceel in de Ververstraat te Tilburg is het lijkje opgehaald van een pasgeboren kind. De commissaris van politie heeft het lijkje in beslag genomen en een onderzoek ingesteld. HAAR KIND VERMOORD. Donderdagmiddag heeft een vrouw te Princenhage haar kindje van drie weken van het leven beroofd door het in een put achter hare woning te verdrinken. Bij onderzoek is gebleken, dat de vrouw, die een ongelukkig ieven bij haar man had, met wien zij slechts enkele maanden getrouwd was, niet toerekenbaar is. Zij is naar een krankzinnigengesticht overgebracht.

Voor de rrchtbank te Winschoten stond gister terecht de timmerman Frederik Sch., 18 jaar, herkomstig uit Muntendam, die aldaar op den avond van 20 Maart 1929, na afloop van een catechisatieles, uit minnenijd, Bronno Felken van het leven heeft beroofd,, door hem bi) herhaling met een mes te steken en bloedend te verwonden, tengevolge waarvan Feiken ls overleden. Meer dan drie maanden ls de verdachte in voorarrest geweest in welken tyd een onderzoek naar zijn geestelijke verstandsvermogens ingesteld is. De Ambtenaar van het O. M. eischte 9 jarezf gevangenisstraf.